Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrImad muni buddhisAgarajIkRta AtmapradIpa. vivecanakAra, desI maNilAla nabhubhAI bI. e. asavAra, zrI satyavijaya prinTIMga presa, pAMcavA navA daravAjAamadAvAda, 1909 mUlya -8 , For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org adhyAtmamAga tarapha adhika rUci dharAvatA vairAgyanA sAcA premI saraLa ane saMtuSTa svabhAvI mArA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sadgata pUjya pitAzrI jeoe khIjAone karelA AtmajJAna sambandhInA kheAdhe evAMja pustakA vAMcavAvicAravAnA mArAmAM bAlyAvasthAmAM zAkha utpanna kA, te parama upakArI pitAzrIne A temaNja prerelI tattvacinA phaLarUpa laghu pustaka arpaNa hA! For Private And Personal Use Only vivecanakAra.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Let there be many windows in your soul That all the glory of the universe May beautify it. Not the narrow pane Of one poor creed can catch the radiant rays That shine from countless sources. Tear away The blinds of superstition: let the light Pour through fair windows, broad as truth itself And high as heaven............ Your heart Shall turn to truth and goodness as the plant Turns to the sun............ be not afraid To thrust aside half truths and grasp the whole. Ralph-Waldo-Trine. Truth is within ourselves, it takes no rise; . From outward things, whate'er you may believe. There is an inmost centre in us all; Where truth abides in fulness. Browning He that has light within his own clear breast, May sit in the centre and enjoy bright day; But he that hides a dark soul and foul thoughts, Benighted walks under the midday sun. Milton. For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastAvanA. A pustaka vAcakavarga sanmukha mUkatAM pUrva upaghAta rUpe A pustaka saMbaMdhI be bola lakhavAnI jarUra vicArUMchuM. munizrI buddhisAgarajI jemanuM lakSa jainamAM A tmajJAnane phelAve karavA temaja hAlamAM jIrNaprAyaH thayelI ga vidyAne punaddhAra karavA tarapha bIjA viSaye karatAM vizeSa pramANamAM che, temaNe A granthanuM saMskRta mULa tathA TIkA lakhelAM che. mULa saMskRta grantha prathama samAdhi zataka sAthe temaNe chapALyuM hatuM. A grantha se kane hevAthI AtmapradIpazataka nAmane te vadhAre pAtra che. 1908 nA sembara mAsamAM temaNe mane lakhI ja NAvyuM ke, tame A Atma pradIpa grantha upara gujarAtI bhASAmAM lAMbuM ane bodhadAyaka vivecana lakhe te jana samAjane tethI vizeSa lAbha thaI zake, kAraNake mULa saM. kRta vAMcI tathA samajI zake evA jene ApaNAmAM bahu thaDA che, ane tame A kAma bahu sArI rIte karI zakazo. A sUcanA mane gya lAgavAthI meM upADI lIdhI, ane 1909nA jAnyuArImAM A vivecana lakhavAne AraMbha thaze. puratA avakAzane abhAve temaja keTalAeka lekanA vivecana lakhavA pUrve puSkaLa vicAra kare paDate hevAthI juna Akhare te vivecana pUrNa thayuM ane te have cha pAI bahAra paDe che. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sunizrI muddhisAgarajIe A vivecana athathI itisudhI arAkhara kALajIpUrvaka tapAsI ApyuM che, te sAthe jaina zali anusAra lakhAyelA A vivecana mATe puratA sASa pradarzita karI jaNAvyu hatu' ke tattvajijJAsu agrejI bhaNelA ane vizALa dRSTivALA AtmAne vizeSa rUcikara A vivecana thaze, A vivecananI utpatti sa'ba'dhI ATalu jaNAvI have A granthamAM AvelA viSaya sabaMdhI kAMIka nivedana karIza. granthanuM nAmaja sUcave che tema jaina dRSTie Atma tattva kevu' che, te nirUpaNa karavAnA A granthanA uddeza che. jo ke prasage prasage jaina dharmane lagatA aneka mu A granthamAM carcavAmAM AvyA che, chatAM te sarvanA uddeza AtmasvarUpa samajAvavAnA ane AtmasvarUpanA sAkSAtkAra karavA nimitte judAM judAM sAdhana darzAvavAnA che. A vivecana eTalI vizALa dRSTithI lakhavAmAM A nyu che ke game te jaina-jaina te zu' paNu dareka dharmajijJAsupotAnA AtmAne hitakara bedha temAMthI grahaNa karI zakaze, ema sakAraNa AzA rAkhavAmAM Ave che. A sAthe jaNA vavu. paDe che ke dareka jaina granthamAM eTalA badhA sAMketika cA pAribhASika (technical) zabda vaparAya che ke sAmAnya jJAna dharAvanAra jaina paNa te samajI zakatA nathI teA pachI khIjA dharmavALA tA te hAthamAM paNa zI rIte dharI zake ? aa muzkelI dUra karavAne jema bane tema ochA sAMketika zabda A vivecanamAM vAparavAmAM AvelA che; ane jyAM jayAM vAparavAmAM AvelA che, tyAM tyAM tenA evI rIte upa For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ga karavAmAM Ave che ke AgaLa pAchaLanA saMbaMdha u. parathI tene artha sugama rIte samajI zakAya. sarva nAzavaMta padArthomAM ane bhinna bhinna dehemAM eka vastu amara ane nitya che-te AtmA che. AtmAnI zakti anaMta che " g no paramagi" e parama vAkaya ApaNane jaNAve che ke ApaNe AtmA eja paramAtmA che. paramAtmA ane ApaNe AtmA sattAmAM-ravarUpamAM eka sarakhA che. mATe AtmabaLa aparimita che. dareka AtmAmAM paramAtmA thavAnI sattA rahelI che, mAtra tirahita () zaktio prakaTa karavA puratuM ja kAma karavAnuM che. te zaktio prakaTa karavAne kayAM kayAM sAdhanenI AvazyakatA che, tathA manonigraha ane Indriya saMyama zI rIte thaI zake, vaLI dhyAna zI rIte karavuM, evA evA aneka muddAo A pustakamAM carcavAmAM AvelA che. jaDavAdI ( materialist ) athavA nAtikane paNa AmatatvanI pratIti tathA punarjanmanI siddhi karI ApavA keTalAka lekamAM purate prayatna karavAmAM AvyuM che. grantha vivecananA saMbaMdhamAM vizeSa lakhavuM te AtmakalAghArUpa lAgatuM hovAthI tenA upara khyAla bAMdhavAnuM kAma vAcaka vargane soMpavuM ja ThIka gaNAze. ratanapoLa, amadAvAda ASADhI paNimA, 1965. ! lI. vivecanakAra, For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir desI maNilAla nathubhAI bI. e. kRta AtmapradIpanuM vivecana 0-8-0 ahaMnItinuM bhASAMtara gurUdarzana athavA } 0-6-0 kharA sukhanI kuMcIe. jJAna mAhA. .... 0-3-. saze muva viyAM (hindI bhASAmAM) .... .... 0-8-0 jaina dharma . . . 0-1-0 zAMtinuM sthaLa ..... ... ... 0-1-0 jAhera hImmata ... dharma bindu ( haribhadra sUrikRta) saMpUrNa vivecana sAthe chapAya che. jIvadayA AtmanirIkSaNa maphata, maLavAnuM ThekANuM, kattA pAsethI. 2napaLa, amadAvAda. For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmapradIpaH svopajJaTIkAsahitaH zlokaH hRdi dhyAtvA girAmIzaM guruM tattvArthabodhakam // AtmapradIpanAmAnaM granthaM vistArayAmyaham // 1 // TIkA bhaGgalAcaraNam. zlokaH pArzvanAtha tavAlambAt kA varAkI bhavyathA // mAtuhyaGkasthitArbhasya zakrAdapi na helanA // 1 // granthasya niSpratyUhavyUhasamAptyarthaM sveSTadevatAstavana pura. ssaraM pratijAnIte granthakAraH / hRdItyAdinA girAM bhagavatke. valivacanAnAmIzaM jinavaraM hRdi dhyAtvA manAgapi bAhyavRtyA dhyAnaM mAbhUditi hRdItyAha / tena bhagavanniSTharatnatrayAdiguNe rAtmAnaM tanmayaM kRtvA ca tAdAtmyaikatAnatayA bhagavatyAdarAtizayo'bhidhitsitaH / mAtAbhakamiva yo gururamRtavarSiNyA dRSTayA'bhiSiJcan tatvArtha zikSayAMcave tamapi granthAdau smarati guruM tattvArthabodhakamiti / tattvAnAM jIvAdimokSAtAnAM samyakprakAzakastaM nanu jinavare dhyAte guru For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAnantu gopRSThAnuyAyivatsadhAvanAyitatvAdarthAt setsyati ( pRSTaiH pANaH poSyate sarvakAya iti ) gAyAditi cetsatyaM tattvajJAne yeSAM pustaka sthAnAdInyupayuJjate / tepi bhazasyanta kimuna mAkSa bodhayitA guruH / anuSTup ( sarva saMsAriNAM maukhyaM saDDIbhUtaM bhavedyadi bodhajanyasya saukhyasya kalA nAhIne SoDazImi ) tyukteInadAturyAvatI satiH sA sarva pyIyasIti vistArAyiSyAmo viSayAvasara / gurumityukte'pi samartha dhakamityuktyA mAtApitrovidyAcArANAmapi samya gajJa.nAtureva prAdhAnyaM sUcitam / AtmapradIpati AtmApradIpyate yenA''tmA vAmadIpayatItyAtmapradIpastannAma yasya sa AtmadApanAmA taM / AtmajJAnadasyavo hi laukikakAryAsaktayaH ( gurana ra veSTaya mayAyamAtmA makoTakebhyaH kimunApito se) ityuktaH nana sarvajJapraNItazAstramevAdarasuddhayA prekSAvanta: panta / iti sRtaM vo navInaprayAsarityata Aha vistAra yAmIti-vikSanyAyenAtigahanaM sarvajJoknameva bAlayodhArtha vizadIkami natu nirmUlaM racayAmati bhAvaH / nanu bho abhyujyamAne'pi asmAdi uttamapuruSAnuzAsanAd vyarthamahamiti padamiti ceTTae pUrvakAlikasamAnava katvAt ktvApratyayaprakRterye bhagavanniSTharatnatrayAdiguNArataddhayAnavAnahamiti smAritam ? Atma pradIpa. artha-vANInA svAmI sarvajJa tIrthakara lagavAnanuM For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane tatvanA arthanA jANakAra gurUnuM hRdayathI dhyAna karIne AtmapradIpa nAmano grantha huM vistArUM chuM 1a bhAvAtha-prAraMbheluM kArya nirvidane samApta thAya te hetuthI ziSTa saMpradAya pramANe, graMthakatA maMgalAcaraNarUpe prathama ISTadevanI ane gurUnI stuti karI graMtha lakhavAne Ara bha kare che. kevaLI bhagavAne prarUpelI vANInA svAmInuM eTale ahaMtu prabhunuM prathama graMthakatA hRdayathI maraNa kare che. - trIza atizayavALI vANanA prarUpaka jInezvara bhagavAn che. temaNe kevaLajJAna dvArA jaNAyelA sarva mAne lekane baMdha ApI pitAnuM vAgIzapaNuM siddha karyuM che, rAga dveSa ane sakala kama samUhane jItelA hovAthI te jInezvara kahevAya che. tevA jIna bhagavAnane prathama vaMdana karI grathikata gurUnuM dhyAna kare che. gurUnuM lakSaNa paNa Aja kokamAM ApeluM che, tattvArthane jANavAvALA gurUpadane lAyaka che. vastunuM kharuM svarUpa te tAva ( ra mA vastarAma ) tatvanA arthane samyaga rIte je jANe te gurU kahevAya tevA gurUne paNa graMthakatA graMthArabhe namaskAra kare che, kevaLa bAhya namaskAra nahi karatAM hadayathI temanuM dhyAna dhare che, temanA prati bhaktinI lAgaNI pradarzita kare che. A rIte deva ane gurUnuM dhyAna karI, temanA dhyAnathI zaddha thayelI cittavRtti vaDe graMthakartA "Atma: pradIpa" nAmane graMtha racavAne prAraMbha kare che. AtmapradIpa e nAmanI sArthakatA ApaNe vicArIe. For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMdhakAramAM rahelI vastu zedhavAne jema bahAdIpakanI jarUra che, tema ajJAnane lIdhe nahi jaNAyelA Atmatatvane jaNAvanAra dIpaka samAna A grantha che. jethI AtmAnuM svarUpa samajAya ane AtmajJAna thAya tevA mArgane dazAvanAra A grantha hovAthI AtmapradIpa nAma gvaja che. A grantha ekAgra vRttithI saMpUrNa vAMcavAthI tenI khAtrI thaze. A jagatamAM jainadharmamAM A saMbaMdhI aneka grantha che, topaNa te eTalA badhA kaThiNa che ke sAmAnya jana te gra ne lAbha laI zake tema nathI, mATe tevA ochuM jJAna dharAvanArA tattvagrAhakepara upakAra karavAnI buddhithI grantha kartA A grantha lakhavAnI pravRtti kare che, ane temAM meTA moTA viSaye sarala bhASAmAM samajAvavA prayatna karavAmAM Avela che. je 1 avataraNam-anAdikAlAdyAvadhi saMsAraduHkhadavAgni pApacyamAnamAtmAnamuddhartumicchayopadizantaM dharmadIkSAguruM kAbhirvAgvagaNAvirNayAmIti netre nimIlyA'pyapazyannupamAnaM prasiddhareva kalpavRkSAdibhi tirekAlaGkAradvArA guruM stauti khata rUti | jo kalpadruto'dhiko yasya vA cintAmaNiratnataH // dharmakAmArthajJAdhIyAn pratApo muktidAyakaH // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kalpadruto'mA cintAmaNiratnataH yasya pratApo'dhika itya nvyH| vyatirekasAdhakamagre hetugarbhavizeSaNadvayaM dharmakAmArthasAdhIyAniti muktidAyaka iti ca kalpadruta iti kalpadrumapekSyAdhikaH pratApa ityarthAt mahimAdizabdamapahAya pratApa zabdoktyA vyutpattilabdhArthenaiva vyatirekaH siddhastathAhi pra. pUrvakasantApArthakatapadhAtobhIve ghaJ tenASTakarmamahAzatrUNA satApa pUrvakaM ( sapUrvakaM ) zuddhacaitanyamarthaH zabdazaktyaiva labhyate kalpavRkSastu kalpitaM putrakalabadraviNAdikaM dravati dadAti nahi kacidapi mokSaM dadat kalpaTalo dRSTaH zruto vAsti anyairapyuknaM ( tameva viditvAti mRtyu meti nAnyaH panthA viyate ayanAya ) iti ( Rne jJAnAnna muktiri ) ti ca zruteH ityabhimetyaitra mUle muktidAyaka ityuktam / nanu siddhe'pi vyatireke cintAmaNiratnaM kimarthamupAtaM mule iti ced bramaH mahyaM dehi mahyaM dehItivacanaviSayaM dadAti kalpavRkSazcintAmaNistu vacanoccAraNamantareNaiva cintitameva dadAtIti kalpavRkSApekSayAdhikAdapi cintAmaNergurupratApodhika itya tizayabodhanArthamiti / nanu mokSasya sarvottamatvAt kathaM dharmAdapi pUrva pATho nApAThi ? satyaM dharmasya mokSodbhave'pi hetutvAd dharmasyaiva pUrva pATha ucito'nte prApyatvAnmokSasyAnta eva pATa ucita ata eva ( jIvAjIvAsavabandhasaMvaranirAmokSAstatvamiti ) ante mokSa pAThaH zAstrakRtAmumAsvAtyAcAryANAM For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMgacchate kathamanyathA tairapi mokSapUrvakA jIvAdi padArthA na thatA phari vati avataraNu-dharmanuM jJAna ApanAra sazurU che. gurU vinA gurUdevanI kRpA vinA sadajJAnanI prApti durlabha che. jema mANasane caDyuM hoya paNa kaI paNa padArtha jovAmAM sUryanA prakAzanI sahAyatAnI jarUra che, tema zAstra hoya paNa te samajavAmAM gurUpa sUryanI AvazyakatA che, mATe prathama gurUnI stuti grantha kartA kare che. atha-jene pratApa kalpadruma athavA ciMtAmaNi ratna karatAM adhika che, ane dharma, kAma, ane arthane sAdhavAvALe ane mukti ApanAra che. 2 che bhAvAtha-ka956ma athavA ka9pavRkSa mAgelA padArthane ApanAre ga.vAmAM Ave che, kapavRkSa putra, kalatra, dhana, vastra vagere bAhya padArthone ApavAvALe che, paNa kadApi kalpavRkSathI mokSa prApti thaI hoya, evuM sAMbhaLavAmAM ane thavA devAmAM AveluM nathI. paNa gurU te anaMta sukha ane zAsvata AnaMdanA sathAnarUpa mekSane meLavavAmAM kAraNabhUta hevAthI temane pratApa kalpavRkSa karatAM paNa vizeSa che. kalpavRkSa A jagatanA padArthone ApI zake paNa kharI Amika rUDhi te gurUja ApI zake. temanA vinA te ApavA ke I paNa samartha nathI. kalpavRkSa karatAM gurUne pratApa vizeSa che eTaluM ja nahi paNa ciMtAmaNi ratna karatAM paNa temanuM mAhAya vizeSa che. kalpavRkSa ane ciMtAmaNi ranamAM moTe bheda e che ke kalpavRkSa mAgelI vastu Ape For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che, tyAre ciMtAmaNi ratna te manamAM citavelI-dhArelI vastune tarata Ape che. paNa A saMbaMdhamAM vicAravuM ke kalapavRkSa ane ciMtAmaNi ratna e jaDa padArtha che, ane jaDapadAthe jaDavastunI prApti karAvI Ape, paNa Amika riddhi te kadApi ApI ke apAvI zake nahi te apa vanAra te jIvatA gurUja che. mATe gurUnuM mahamya adda bhuta che, te mAtAnuM varNana zabdadvArA kadApi thaI zake tema nathI A jagatamAM cAra purUSArtha gaNavAmAM AvelA che. temanAM nAma dhama, artha kAma ane mokSa che. gurUnA pratApa eTale badhe che ke te dharma, artha, kAma sAdhanA thaI zake che, bhAvArtha e che ke gurUpratApathI gurUkRpAthI mANasa A jagatamAM dharma saMbadhI kArya karI zake che, artha dhana prApta karI zake che, eTaluM ja nahi paNa manu dhyane sauthI uttame ttama purUSAtha mikSa te paNa gurU pratApathI maLe che. A rIte vicAra karatAM ApaNane jaNAya che ke gurUpratApathI cAre purUSArtha sadhAya che. eka paNa purUSArtha jenI sahAyatA vaDe sAdhI zakAya, te purUSane paNa upakAra ApaNe vALI zakavA samartha thatA nathI, te pachI jenI kRpA vaDe ane jenA pratApa vaDe cAra purUSArtha sahajamAM sAdhI zakAya tevA gurUnI jeTalI prazaMsA karIe te ochI kahevAya che 2 avataraNam-duravagamazAstramarma no vidanti sarve ya sahasra For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Su dazaviMzA vidantopi na hyanyAnvedayituM samarthA IzAnA a. pi nahi sarvAnAbAladdhebhyaH kintu katicideva janmAntarAbhya.. stazAstrAn paJcaSAn tatrApyadhyanAdhyApanakAlaH kIdRzaiH klezairativAhyata ityatrAnubhUtazramA eva pramANamityanyebhyo vyatirekaM darzayati yasyeti yasyAziSo jaDaH ziSyo bhUtale paNDito bhavet // guruH pArzvamaNijJeyaH sevyaH stutyaH sadA mudA // 3 // TIkAyasya gurorAzIrvAdAdeva na tvanyavada pAThanAt jaDo mahAmandabuddhirapi ziSyaH bhUtale na hi svagRhe grAme deze vA paNDito bhavet svayamasaMzayAno niHsaMza yatyanyAn saMzayAnAnityarthaH dAntikaM dRSTAnta mudrayA spaSTayati gururiti| sa guruH pArthamaNijJeya ityataH sadA sevyaH pAdavandanAjJAkaraNataralanetrInarIkSaNAdinA mudA stutyaH / / ajJAnatimirAndhAnAM jJAnAJjanazalAkayetyAdinA / ayaM bhAvaH pArzvamaNiH svasamparka mAtreNa dhAvadhamaM lohaM cakravartimukuTAI muvarNa karoti / / tadvad gururapi puruSAdhamaM hastena ziraH saTTA rAjAdhi rAjapUjyaM karotIti tatkRpAkaTAkSa pratIkSamANo gurusevA parAyaNo bhavaditi nidarzanaM cAtra mRnmayaM droNaguruM sevamAno bhillo dhAnuSkAgresara AsIdimaM dRSTavA' jrjuno'pi visi smiya iti kathAnu yogavidA nAtiparokSam anyamate'pi evaM For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (yasya deve parAbhakti yathA deve tathA gurau| tasyaite 'kathitA ja kArane mahAtmA phAra) ne rU . avataraNa -gurUnI aziSathI keTale badhe avarNanIya lAbha thAya che, temaja gurU tarapha zibe kevI bhakti rAkhavI joIe, te dazAvatAM graMthakAra lakhe che ke - artha--jenI aziSathI A jagatamAM jaDa ziSya paNa paMDita thAya, te gurUne pAzvamaNi samAna gaNavA; ane AnaMdathI temanI sadA sevA ane stuti karavI che 30 bhAvAthI-gurUnI AziSathI, gurUnA hadayanA pramathI maMda buddhivALe ziSya hoya te paNa AkhA jagatamAM prazaMsA pAme te paMDita thAya che. gurUnI AvI A ziSa maLavI te kAma sugama nathI. jyAre gurUnuM bahumAna ziSya bhaktithI kare che, tyAre gurUnA hRdayamAMthI svAbhAvika rIte premane pravAha kure che. A pravAhane jagatamAM AziSanuM nAma ApavAmAM AveluM che. gurUnuM bahumAna ane vinaya bane karavAM joIe. bahumAna hRdaya upara AdhAra rAkhe che, ane vinaya bAhya AcAramAM samAyeluM che. keTalAka ziSe bAhA vinaya kare che, paNa hRdayamAM khare bhakita bhAva hato nathI, keTalAka hadayamAM atyaMta bhaktivALA hoya che, paNa bAhya vinaya je rAkhavuM joIe te rAkhI zakatA nathI. vaLI keTalAka ziSyamAM te vinaya ke bahumAna kAMI paNa jovAmAM AvatuM nathI. A sarvanA karatAM sAthI uttama prakAranA zikhe te kahI zakAya ke jeo hadayathI gurUprati atyaMta bhaktibhAva rAkhe che, ane bAhya vinayapaNa bahu sArI rIte For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 sAcave che, AvA zi para svAbhAvika rIte gurUnA hadayathI premanI umI jAgRta thAya che, jenA baLavaDe na dabuddhivALA ziSyapaNuM alapa samayamAM vizeSa jJAna thAya che. gurUne sarva upara samAna daSTi rAkhanArA hoya che, chatAM paNa ziSyabhakti gurUnuM hRdaya kheMcavA samartha thAya che. gurUne pArvamaNinI upamA A kemAM ApavAmAM AvelI che, te yukta che. leDhA jevI adhama dhAtune suva mAM pheravI nAkhavAne pAmaNine svabhAva che. tenA sparza mAtrathI ja leha suvarNa banI jAya che, te ja rIte sa gurUnA samAgamamAM rahevAthI ja sAmAnya jana 5ucca A vAtamaka sthiti prApta kare che. tenA halakA vikAro nAza pAme che, tenuM mana sphaTika jevuM nirmaLa thAya che, ane te Atmika rUddhi prApta karavA bhAgyazALI bane che. gurUne premapUrvaka hasta zirapara paDavAthI saghaLA halakA rAgadveSanA vicAro sarvathA nAza pAmI jAya che. ane Amika prakAza meLavavAne mana sarovara tulya nirmaLa thAya che. gurU e kharekharA AdhyAtmika kImIyAgara che. ApaNAM halakAM tane mela dUra kare che, ane zuddha suvarNa tulya AtmAne bave che. tevA gurUnI sarvadA AnaMdapUrvaka bhakita karavI temaja stuti karavI. guNAnurAga jevo uttama guNa A jagatamAM bIjo eka paNa nathI. guNa mANasa ApaNane A jagatamAM ghaNA maLI Avaze, paNa guNAnurAgI purUSa kavacitaja najare paDe che. guNAnurAgI mANasane ucca sthiti prApta karatAM jarA paNa DhIla thatI nathI. mahAna purU For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 SAnA pratye rAga thavAthI, ApaNe temanI prIti saMpAdana karavA IcchA rAkhIe chIe. vicAra karatAM ApaNune jaNAya che ke tevA gurUonI prIti prApta karavAnA sarala ane uttama upAya ekaja che, ane te e che ke je mAge teo ca DhacA hoya te mArge caDhavAnA prayatna karavA. kAraNa ke sarakhA guNavALAnI prItija ucita gaNI zakAya, Ama ApaNe gurUbhaktidvArA saddaguNI jIvana gALAne dvAravAie chIe. gurUbhakitathI mANase kevI ucca sthiti prApta karI zake che, tenA aneka dRSTAMta jainazAstramAM mAjIda che, tepaNa atre eka eveA dRSTAnta nivedana karavAmAM Ave che ke jene sarva kAI eka sarakhI rIte aMgIkAra karI zake. drANAcArya jevA brAhmaNu gurUpAse jai dhanuSya vidyA zikhavAnI duimmata nahi dharavAthI eka bhillu, dreNAcAryanI mATInI mUrti banAvavI, ane te mUrti teja droNAcA che, evI atyaMta bhakti rAkhI zreNAcAryapara zraddhA rAkhI dhanuvidyanA abhyAsanA teNe prAraMbha karyAM. te dhanuvidyAmAM eTale badhA nipuNa thayA ke arjuna ane drAcArya paNa cakita thayA. A sarvanuM kAraNa apUrva gurUbhakti hatI. mATe gurUnI atyaMta bhakti karavI, kahyuM che ke " jenI devapara parama bhakita che, ane jevI devapara tevI ja gurUpara jenI bhakita che, te purUSane gurUe kahelA sarva padAthe svayameva sama jAI jAya che. " avataraNam - kecillokavaJcakAH svaSTasiddhiM manyamAnA For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir asadupadezena svAtmAnaM narakaM pAtayanto niryanto gurvAbhAsAH ziSyAn paramArthato vaJcayanti teSAM gurutvavAraNArtha sadguruM lakSayati stutyeti // zlokaH stutyA bhaktyA sadArAdhyaH sadguru devasadRzaH // yasya zuddhopadezena svAtmasiddhiH prajAyate // 4 // TIkA-yasya zuddhopadezena lokaipaNA vittaipaNAdyabhAvena kevalaM parodivIrSayA prayujyamAnena anantamahimapaJcamakevalajJAna rUpasvakIyasiddhiH prajAyate sa sadgururiti gurulakSaNam / deva sadRzaH jinendra devasadRza ityarthaH / jinendradevastu hastAmalaka vatsAkSAtkRtatraikAlikAnantaguNaparyavavajIvAnIvau vacanakarma vargaNAnirjarArthamupadizati guruzca jinedravacanAnusAreNAvagatasarvapadArthavinyAsaH karuNayA dizati dezanAmiti devaguvoM rupamAnatvopameyatvalAbha ityabhiprAyaH / sa guruH stutyA bhaktyA sadArAdhya iti gurUpadezAt svAtmanaH paramAtma svarUpa vyaktitA rUpA siddhiH prakarSaNa jAyate ataeva bahuvidha bhaktyA sadguru sevA parama premNA karnavyA ytH|| zlokaH // gurvAjJA pAratantryeNa vartitavyaMzubhAtmanA jJAnAdi zuddhatA siddhiH cidAnandaM padaM dhruvaM // 1 // iti ziSyaM pratihita zikSA || 4 // For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa--keTalAka ajJAnI le ke mAnakIrti meLavavA sArU potAnuM gurUpaNuM kabula karAvavA prayatna kare che, teo narakanA adhikArI thAya che, ane bIjAne paNa saMsAra sAgaramAM rakhaDAve che, tevA kugurUnA pAsathI bhavya jI bace te mATe have graMthakartA saddagurUnuM lakSaNa jaNAve che. atha-deva samAna sadagurUnI stuti ane bhaktithI sadA ArAdhanA karavI. kAraNa ke temanA sadupadezathI Ama siddhi thAya che. te ja che - bhAvArtha--sadagurU devasadaza che. jyAre tIrthaMkara paNa A jagatamAM vicaratA hatA ane bhavya janene baMdha ApatA hatA tyAre jJAnaprApti vAte teo AdhArabhUta hatA. paNa temanA dehAvasAna pachI temaNe racelA pustaka ja A paNane parama AdhArarUpa rahyA. paNa te granthane samajAvanAra sadagurUnI AvazyakatA che. mANasane cahyuM hoya, paNa sUryanA prakAzanI sahAyatA vinA koI paNa padArtha te joI zako nathI, teja rIte granthane jANavAne temanuM rahasya yathArtha jANavAne gurUgamanI jarUra paDe che. tevA samayamAM gurU e deva samAna che. ApaNane devanuM svarUpa batAvanAra paNa gurU hovAthI gurU ati pUjya che. pitAnA kevaLajJAna baLavaDe jaDa ane cetanaH jIva ane ajIva, sarva padArthanA guNa paryAya jInendra bhagavAna jANe che, ane teno bodha jagat hita khAtara Ape che, ane gurUone je ke tI. caMkara bhagavAna jeTaluM saMpUrNa jJAna pratyakSa thayuM nathI, tepaNu jInendra bhagavAnanA vacanapara zraddhA rAkhI te vaca. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAnusAre karUNAbuddhithI anyajanene bodha ApatA dezadeza vicare che, A rIte gurUo paNa eka apekSAe jInendra bhagavAna sadaza che. sadagurU e vizeSaNa uparathI ema sU cavana karavAmAM AveluM che ke jene samyagamArganuM zuddha jJAna hoya te ja khare upadezaka thaI zake. kAraNa ke je pinAne tAravAne samartha nathI te bIjAne kevI rIte tArI zake? ane te mANasa kadApi bIjAne potAnI sattAthI badha ApavA bahAra paDe te paNa te kadApi phAvI zakato nathI. koIne bodha ApavAmAM paNa jJAnanI sAthe janasvabhAvanA sUkSama avalokananI jarUra che. kAraNa ke jeoe janasvabhAvanuM bArIka avelekina yA nirIkSaNa karyuM nathI, tevA loke keTalIka vAra pAtrane vicAra karyA vinA "bheMsa AgaLa bhAgavata" nI mAphaka ochI samajaNavALA AgaLa jJAnanI gaMbhIra vAte bole che, athavA te strIvarga jevA zrAtAvaganI AgaLa nyAyazAstrane vyAtivAda varNave che. pariNAma Ave che ke temanA bodhanI kAMI paNa asara thatI nathI. mATe kaMIne sadagurU sthApatAM pahelAM bahuja vicAra kare ke jethI pAchaLathI pastAvuM na paDe. saddagurUne zodhI kADhI temanI saMpUrNa paNe bhakti karavI. tema karavAthI sadajJAnane baMdha thaze. ane te badhAne lIdhe mANasane AtmasvarUpa samajAze. A rIte A jagatamAM karavA egya parama kArya sahajamAM siddha thaze. avataraNam-zleSmiNAM zlapmanidAnadadhityAgapUrvakamevAbhraka bhasmasevana, nairujyahaturiva kugurUpedazatyAga purassarameva For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sadgurUpadazo'khilAnarthadhvaMsi mokSa prasUte / iti karttavyakukSinikSiptaM kuguruM saMlakSya tatsevane mahAnartha darzayati / mithyAtatvopadezeneti / / zlokaH mithyAtattvopadezena kugurorlakSaNaM sphuTam hAlAhalaM varaM peyaM kuguroH saMgatiM tyaja // 5 // TIkA----yaH svayamajhatyA myagupadeSTuM na vetti vidazvedapi yazolobhAdigrastAntaraGgatvAnnithyopAdazati ma kugururiti sphuTaM tallakSaNam / samragupadezena sad likSitatvAttatpatiyoginaH kuguroviparItalakSaNatvanaiva bhavitavyamitya bhiprAyeNa sphuTamiyuktam / tatsevane mahAnarthamAha hAlAhalaM viSaM kAmaM pAtavyaM kuguroH saMgatistu vyAjyaiva viSa banartha sUte kuguroH saMgatistu mahAnarthamiti kuguroH saMgativAdapyadhiketi tAtparya natu viSapAnamupadiSTam / ayaM bhAvaH viSapAna mekajanmaparyAyameva vighaTayati zeSAyuSkaH kadAci jIvatyapi kugurugatistvanekajanmaparamparAmu samyagjJAnasodhinvAd duHkhakArikA naiva ca tyAgamantareNa tatpratIkAgartha kazcidupAyo'stIti manuSyajanmaratnaM mUDhatAkapardikAbhina vikretavyam 5 avataraNu-sugurUnuM yathArtha svarUpa samajAvatAM pahelAM kugurUnuM lakSaNa batAvI tene tyAga karavAnuM sUcavatA graMthakartA jaNAve che ke - For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra A www.kobatirth.org 16 atha ... mithyAtattvanA upadeza kurUnuM lakSaNa spaSTa che. hAlAhala jhera pIvu caiAgya che, paNa kurUnI seAkhata karavI nahi. -- Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nahiM, ane e sa bhAvAtha je tattvane tattva rUpe jANe atattvane tattvarUpe jANe, te kugurU jANuvA. keTalAka evA paNa bhAre karmI jIvA hoya che ke myuc rIte tattvane jANatA hoya che, paNa yaza ke kIti. nA lAbhathI athavA kAi paNa kAraNathI satya tattvane upadeza nahi ApatA asatyane upadeza Ape che, tevA pu rUSa paNa kugurUnA nAmane ceAgya che. tevA pattharanI zilA jevA gurUe je saMsAra samudramAM Dube che, ane temanA Azraya lenArA khIjAone paNa DubADe che, temanI sAkhata karavA karatAM viSa pIvu e vadhAre uttama che. kAraNa ke viSa pIvAthI eka janmamAM zarIrane nAza thAya che ane kadAca Ayuya bAkI rahyuM hoya te mANasa jIvatA paNa rahe, paNa kurUnI sAkhata karavAthI manuSya tya tattvA grahaNa kare che, jenA maLathI tene bhave bha rakhaDavu' paDe che. jyAM sudhI azuddha saskAra sapUrNa paNe nAza na pAme tyAM sudhI A saMsAranI ghaTamALamAM tene A thavu" paDe che. mATe sugurU sarvathA tyAga karavA caigya che. asa A uparathI ema kahevAne bhAvArtha nathI ke mANase viSa pIvu' joie kahevAnu' [ pa e che ke viSa karatAM paNa kugurU sagati vizeSa anatha utpanna karAvanArI che sad gurU na maLe te ekAMtamAM besI prabhunuM bhajana karavuM e For Private And Personal Use Only karanAra " eja e vadhAre // 5 //
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 lakSya devu. noMDhuM; karavAmAM kAraNa ke lene e kahevata zremI jAya vadhAre uttama che, sadgurUnI odha paNa kugurUnA pAzamAM sapaDAvu gaI pUta ane khAi AvI khasama mujaba jJAna meLavavA jatA adhama sa'skAra ke jene lAdhe te mANasanI jJAna cakSu rAga STithI adha anI jAya che, ane satya vAta tene samajAvavAmAM Ave te paNa tenA samajyAmAM AvatI nathI. A jagatamAM manuSyapaNuM, mumukSupaNu ane sattamAgama A traNu khA khata durlana che. mATe niSpakSapAta buddhithI sadgurune zekhI temanA Azraya vaDe temanA para zraddhA rAkhI-mANaseunnatinA rga para javu' joie // 5 // "" avanagNam -- kugurutyAgapUrvakaM sarvajanmApekSayA manuSya janmanaH durlabhatvaM zreyastvaM ca darzayan mukhya karttavyaM sugurusevana murvAti maLanarmAta. oNH manuSyajanma saMprApya durlabhaM kAmadhenuvat // samyag dharmopadeSTAraH sevanIyA vizeSataH // 6 // For Private And Personal Use Only TIjA--saMsAravAdanato'yamAtmA vAcanaviSAto tAni duHkhasahasra pyanubhUya manuSyajanma labhateno'smiJjanmani ye yatsaMkhyAkAH zvAsocchvAsAneSu sahasrazaH sArvabhamapadAni nIrAjanAbhiH kSipyante uttazca ( AyuSaH kSaNale zopi na labhyaH svarNakaM TibhiH sa cennirarthatAM yAti hA kA hA nistato
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 dhikA ) devAH svAcaritazubhavipAkaM svargINaviSayaM bhuJjAnA nirjarAhetukAH kriyAH ka nezate ratnaprabhAdimahAtamAnta nigyavAsinazca svAcaritA'zubhakarmavipAkaM duHkhasahasraM pratikSaNaM sahamAnAH kSaNamapi svAsthyaM no labhante kutastyAdharmavAtI kutastarAM cintanA kutastamA nirjarAhetuH kriyA nigodino jIvA ekendriyatvAdajIvamAyA evaM cUrNakITAdi dvIMdriyAnArabhyA' saMkSipaJcendriyAntAnAM klezasahasranAnAM kA dharmopadezazravaNAdicarcA kecitsaMjJipazcendriyA dharmopadezajinabimbadarzanAdinAsamyaktvaratnaM labhamAnA api na mokSadaM yathAkhyAtacAritraM bhajante iti sarvopAyairupeyaM mokSa prasavitumISTe manuSyajanmeti durlabhatvamasya kAmadhenuvaditi / vyatirekAlaGkAraH kAmadhenu. laukika sukhaM yacchati // manuSyajanma tu lokottaramacintyamahimAnaM mokSamiti / nanu manuSyajanmano durlabhatvazreyastvasAdhane'pi kathaM mokSaM phalaM labhemahIti ced gurava eva zaraNaM nAnyaH kazcidupAya ityAha / tatvopadeSTAra eva samyak kAyavacomanobhiH sevyAH kRpAkaTAkSAmRtavaSarNamIkSamANaH cetasA tyaktasarvaparigraho mokSArtha dRDha parikaro'spaSTa zaGkAyatIcAro'sminneva janmani setsyati kArya miti harSitacitto gurusevAdarzanacaraNasparzAdikaM ratnanidhi manya mAnazcAritramahAvrate AsIna udAsInazca sAMsArikakriyAtaH sarvakarmanirjarAM pratIkSeneti bodhanArtha vizeSata ityaad||6|| For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNu-kugurUnI saMgatithI nipajanA kharAba pariNAma ApaNe vicArI gayA have A manuSyajanma pAmIne janmanA sArthakaya sArU mANase kevI rIte sad udyama kare ane sadgurUnI sevA karavI te batAvatA graMthakAra jaNAve che ke, arthakAmadhenu je durlabha A manuSyajanma meLavI ne samyagdharmanA upadezakenI vizeSa prakAre sevA karavI che 6 ! bhAvArtha---kAmadhenu meLavavI e kAma kAMI sulabha nathI, tema A manuSya janma prApti paNa durlabha che. manu Sya janmanI durlabhatA batAvavAne zAstramAM daza daSTAnta ApelA che. manuSya janma cAre gatimAM uttama che, deve paNa manuSya janmanI vAMchanA aharniza karyA kare che. deva lekamAM manuSya pite A pRthvI para karelA zubha kAryanAM phaLa bhegave che; devalekamAM puNya kSINa thaye mANasa mRtyulekamAM Ave che mekSa meLavavAne mATe yogya sthAna A manuSyaleka che, ema zAstramAM sthaLe sthaLe lakhavAmAM AveluM che. vaLI nigadamAMthI avyavahArarAzimAMthI vyavahAra rAzimAM AvI, tyAMthI ekendriya Indriya terendriya caturindriya, asaMjJI paMcendriya Adi judI judI gatimAM aneka prakAranAM kaSTa sahana karI, jIva mahApuNyadaye A manuSya janma prApta kare che, mATe manuSya janmanuM Tulana paNuM je zAstramAM lakheluM che te yathArtha che. vaLI narakamAM te pote A pR For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 20 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thvIpara karelAM azubha karmanAM kaDava phaLa bhogavavAnAM hoya che, mATe tyAM paNa saddharma jANavAnA athavA tadanusAra ucca vartana rAkhavAnI jarApaNa avakAza nathI mATe dharmane vAste, AtmajJAna prAptine vAste mokSane vAste uttameAttama sAdhana manuSya deha ane manuSya janma che. jyAre AvI durlabha vastu ApaNane prApta thaI, te pachI tene viSaya kaSAyamAM, rAgadveSamAM, parinaMdAmAM, ane jagatanA kSaNika padArthA prApta karavAnA prayAsamAM gumAvI devI tenA karatAM vadhAre zAcanIya vadhAre duHkhakAraka ane vadhAre ajJAnatA sUcavanArUM kArya A jagatamAM bhInuM karyuM hoI zake ? chatAM cAre bAjue dRSTi phUMkatA ApaNe sakheda nihAnIechIe ke A jagatamAM ghaNA thADA manulye peAtAnA jIvataranu sAtheka zemAM che, tenA vicAra karatA hAya che. hu kANu chuM? mArA jIvananA uddeza ze che ? mArU kharU varUpa zuM che? te svarUpane anubhava kevI rIte thaI zake ? tevA praznA vicAranArA . A jagatamAM hajAre eka maLI Ave che, ane te pramANe vicAra karI cAlanArA tA lAkhe eka maLI Ave, tApaNu AnaMda pAmavA jevuM che. ja. ' evA manuSya janmanuM sArthaka karavAne zuM karavu e prazna have upasthita thAya che, tenA pratyuttararUpe granthakAraja NAve che ke gurUnuM zaraNu karavuM; samyadharmanA jJAtA gurUnu sevana karavuM, A kaliyugamAM gurU eja parama AdhAra che. AvA aMdhakAranA samayamAM saddagurU vinA kharA epa ApavA keNu samartha thAya tema che gurU sevAmAM a For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyaMta bhakti rAkhavI joIe, gurUnA darzana thatAM atyaMta AnaMda tha joIe gurUpada zuzraSAne ratnanidhinI prApti samAna gaNavI joIe. gurUne jotAM nIce pramANe bhAvanA thavI joIe. dhanyo'haM kRtapuNyo'haM nistIrNohaM bhavArNavAt / / anAdau bhavakAntAre dRSTo yena gururmayA // Aja mAre divasa dhanya che, Aje mArA puNyane udaya thaye, Aje saMsAra samudramAMthI huM mukta thayo, kAraNa ke anAdikALathI A saMsArarUpI raNamAM rakhaDatAM Aje sadagurUnA mane darzana thayAM. AvI bhAvanA hadayamAM zakhI gurUnI hareka prakAre zuzruSA karavI, ane gurUnuM citta sadA prasanna rahe tevuM vartana rAkhavuM. AthI gurU hRdayathI sadajJAna Apaze ane te dvArA ziSya zubha mAge vicAravA samartha thaze. avataraNam-varNAH zAstrasya yAvantaH paThitAH pAThitAzca yaiH tAvarSasahasrANi bhuJjate svargabhuttamAmiti siddhAntAnusAreNa sarvajJoktazAstraviSayaM pratyakSarakalyANakAritvAt saralAkSarairAha / jIvAjIvAviti / zlokaH jIvAjIvaupadArtho dvau bhASitau sarvavedibhiH // cetanAlakSaNaM tatra jIvasyaM parikIrtitam // 7 // For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 TIkA-sarvavedibhiH sarvauM padArtho bhASitau kathitau kau dvau ? ityapekSA yAmAha / jIvAjIcau tatra dvayormadhye jIvasya lakSaNaM cetanAparikIrtitam / uddezyakramAnurodhena klAnirdeza:7. avataraNa-A pramANe ATalA leke sudhI gurUmAhAtmya varNavI have granthakAra gurUgamadvArA jANelA sarva jJabhASita sattanuM varNana karatA jaNAve che ke artha-sarvae jIva ane ajavarUpa be padArtha jaNAvelA che. temAM paNa cetanAvALA" e jIvanuM lakSaNa karavAmAM AveluM che. 7 che bhAvAtha-A jagatamAM ApaNe je je padArtha jeIe chIe, athavA je je padArthone pAMca Indriya ane manavaDe anubhava thaI zake te sarva padArthone jIva ane achavarUpa che temAM samAveza thAya che jIva ane jIvarahita. e bemAMnI eka vyAkhyA A duniyAmAMnA game. te padArthane lAgu pADI zakAya. te be padArthonA judA judA nAma ApavAmAM AvelA che. purUSa ane prakRti, jIva ane ajava, cetana ane jaDa, AtmA ane pudgala, brahma. ane mAyA Ama aneka rIte jagatanA padArthonA nAma ApI zakAya, paNa A be padArthomAM samAveza thate na hoya, te eka paNa padAthe A vizvamAM nathI, kAraNa ke sarva padAthone jANavAvALA sarvAe A be vibhAga pADelA che, ane te barAbara vicAra karatAM paNa buddhigamya. bhAse che. For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 have te be padArthomAMthI jIvanuM lakSaNa A kalekanA chevaTanA bhAgamAM jaNAvavAmAM AveluM che, te lakSaNa cetanA che. jenAmAM cetanA-jANavAnI zakti che, je vicAra karI zake che, jene lIdhe A jaDa dehe hAlatAM cAlatAM jaNAya che, te tatvane chava kahevAmAM Ave che. cetanAne svabhAva jANavAne che; cetanA zabda saMskRta dhAtu cit uparathI baneluM che, ane tethI vyutpatti pramANe paNa tene artha jANavuM e thAya che. jIva svabhAve, sarva padArthane jJAtA hovAthI cetanA lakSaNa parathI A jIvanuM lakSaNa paNa ApaNe samajavAmAM saheja Ave che. jenAmAM cetanA nathI, jenAmAM jANavAnI za. kti nathI, je jJAtA nahi paNa seya che, je jIvane jA te nathI, paNa je jIvathI jaNAya che te cetanA 2. hita padArthane jaDa athavA ajIva kahevAmAM Ave che. A rIte jJAtA ane seya athavA jANanAra ane jANavAnI e be vibhAgamAM duniyAnA sakaLa padArtha vahecI zakAya. A AryAvata parApUrvathI cetanavAdane sArU prasiddha che, tenA prAcIna graMtha, cetanavAda pUrvakALamAM sArI rIte prasaryo hato, tenA anekadhA pUrAvA Ape che, paNa hAlamAM pAzcAtya sAyansanA pracArane lIdhe A dharmakSetranI pavitra bhUmimAM paNa keLavAyelAnA magajamAM jaDavighAe praveza karyo che, ane tethI keTalAka evA paNa purUSe hAlanA samayamAM tamArI najare paDaze ke jeo jIva jevI vastu viSe paNa pitAnA hadayamAM zaMkA dharAvatA heya saghaLuM jaDa vastuthI udbhave che, ema svIkArI teo jIvane For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 paNa jaDanA AvirbhAvarUpa mAnavAne derAya che. maraNa samaye A jaDa dehanA vinAza sAthe sarvane aMta thaze ane tethI kadAca jIva jevI koI vastu haze te tene paNa dehanI sAthe nAza thaze ema teo mAne che. A mAnyatA punarjanmanA matarUpI vRkSane kuhADA samAna thaI paDe ane punarjanmanA astitva saMbaMdhI zaMkA thatAM kamane niyama paNa asatya bhAse che, ane AtmA, tenuM amaraNapaNuM, punarjanma, karma vagere siddhAMta upara racAyelAM sarva zAstro paNa temanI daSTie khasI gayelA magajanI kalapanArUpa lAge che. AvI rIte eka jIvatAva nahi mAnanAra sakaLa zAstrone asatya lekhe che. mATe granthAra le te jIvatatvanA astitva saMbadhI lokone khAtrI karI ApavAnI ghaNuM jarUra che. je ke evA ghaNuM zeDAja mANase ApaNI najare paDaze ke jeo AtmAnA astitva saMbaMdhI temane zuM che ema khulI rIte kabula kare, paNa teonA AcAra ane vartana prani daSTi karatAM, AtmAnA astitvamAM teone zraddhA na heya, tevuM vartana teonuM jovAmAM Ave che. mATe tevA zaMkAzaLa hadane AtmAnA astitvamAM ane te dvArA tenA nitvamAM zraddhA karAvI zakAya te tenA jevA mATe upakAra bIjo eka paNa nathI. AmatatvanI siddhi athe aneka prakAranI vicAra zreNionuM AlaMbana laI zakAya. te saghaLI vicAra - Nio ApaNe atre raju karIe te eka bIjo grantha bhara paDe, mATe atre te eka sarva janamAnya kare tevI For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vicAra zreNine Azraya leIzuM. tene vAste sAmAnya manuSyanA anubhavanI pelI pAra gayA vinA paNa ApaNe te bAbata siddha karavA yathAzakti prayAsa karIzuM. jo tamAre AtmAnA astitvane purA joine heya te tamArA mana vaDe tamArI Indriya ane zarIrane saMyamamAM lAvavAno prayatna karaze. AthI tamArI khAtrI thaze ke Idri karatAM temaja zarIra karatAM vadhAre sattAvALuM kAMIka che; je indriyanA vikArene tame vAraMvAra vaza thatA he tene vaza karavAne AraMbha kare, tamane je bhajana ati svAdiSTa lAgatuM hoya, ane je tamArI ja Indriyane nacavatuM hoya te bhojana levAnuM baMdha kare, athavA to tamane vadhAre priya lAgatuM keIka prakAranuM zArIrika sukha tyAgI do, A sthaLe ema kahevAne bhAvArtha nathI ke savaMthA tene tyAga kare, paNa thaDA samayane sArU te A paddhatie tame jarUra cAle, jethI tamArI niHla deha zraddhA thaze ke jene tame Idri athavA zarIra kahe che, tenA karatAM vadhAre baliSTa kAMIka tava tamArAmAM che. tamArI IndriyanI IrachA virUddha kAMIka kArya karavAnuM mAthe bhe, ane jyAre te Indriya prabaLa AvegamAM hoya, ane tame te viSayene upabhega kare temAM kAMI paNa pratibaMdha rUpa na hoya, te samaye tame bhaTake ane tamArI indriyane jaNAve ke "huM tArA karatAM vadhAre baLavAna chuM ane huM tArA vaza thaIza nahi, paNa huM tane vaza karIza." A prayogane A atarAne khare upaga e ja che ke ta. For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mArAmAM raheluM kAMIka tava Indriya ane zarIra karatAM ucca che, ane temane nigraDamAM rAkhavAnuM sAma dharAve che, tenI khAtrI thAya. A prAga te bahu prAthamika che, paNa tamArI saMpUrNa zraddhA thavAne jarUra che. A pramANe prayeLa calavyA kare te chevaTe tamane anubhava thaze ke zarIra te nekara che, gulAma che, ane mananI IcchA pramANe cAlanAra kiMkara che. jyAre jyAre tamAruM mana je bAbata dhikAratuM hoya te karavAne tamArI Ini doravAya, tyAre tamArA mana sAthe tamAre zaramAvuM joIe, ATale sudhI te tame A bAbata yathArtha rIte kabula karaze, have A paNe tethI AgaLanuM pagaluM bharavAne vicAra karIne e. tamAruM mana tamane bhaTakatuM lAge che nahi vAra? tamArUM mana zarIra tathA Indriyane kAbumAM rAkhavA samartha che, paNa zuM mana manane nigrahamAM rAkhavAnuM baLa dharAve che ! tamane tamAruM mana paMca mInITamAM karoDe viSayapara bhaTakatuM jaNAya che. dhAroke tamAre eka parIkSA ApavAnI che. te parIkSAne sAra eka pustakane abhyAsa karavAne che. tamArA bhaviSyane AdhAra parIkSAmAM pAsa thavA para rahe che, tame te pustaka upara tamAruM mana lagADavA mAge che, paNa tamAruM mana hajAra viSayamAM bhaTakatuM jaNAya che ane tamAre tene sthira karavAnI jarUra paDe che. tame prathama te jaNAve che ke Ate kevA prakAranuM mana che ke sthira ja rahetuM nathI? jyAre joIe tyAre A For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 paNI IcchA pramANe kArya karatuM nathI, paNa have te parIkSAnuM ekaja aThavADIyuM bAkI rahyuM che, mATe have te manane sthira karyA vinA ane pustaka tarapha dhyAna ApyA sivAya bIjo mArga nathI; mATe huM have te manane vaza karavA prayatna karIza " A chellA zabdo ApaNane sUcave che. ke mana karatAM vadhAre zaktivALI kAMika vastu che ke jemanane paNa sayamamAM lAvavAnuM sAmarthya dharAve che, ane tene dharma zAstra AtmAnA nAmathI oLakhAve che, tame tene bIjI nAma ApeA tethI tenA guNamAM krUra paDatA nathI, jema zarIra ane indriyAne vaza karanAra mana che, tema manane vaza karanAra, manane potAnI IcchA mujama calavanAra kAMki tattva che, ane te tattva te AtmA che. jo tame tamArA bhaTakatA manane nigrahamAM lAvavA ane tamArI dhArelI 1. stu upara sthira karavA prayatna karaze teA jarUra tame te karI zakazo. kAraNa ke AtmabaLa anata che. A khAtrI tamane buddhi rIte thaze, paNa tenA sAkSAtkAra karavAne cAga mAga che, prathama te tamArI buddhi AtmAnuM astitva kabula kare teA pachI tene anubhavavAne tame prayatna paNa Ada, mATe te siddha karavAne A eka vicAra zreNI atre nivedana karI te. te upara zAMta manathI vicAra karaze te ghaNu samajavAstu tamane maLI Avaze. avataraNam -- jIvasyAbhyarhitatvAt saMsAradazAyAM sarveSA majIvAnAM bhoktRtvAcca jIvalakSaNamabhidhAyAyakrama prAptatvAjjI vasaMsRtarajIvasembandhapUrvakatvAccAjIva lakSayati For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zlokaH jaDAtmalakSaNo'jIvaH sarvavidbhiH prakIrtitaH // ekendriyAdibhedena jIvAH paJcavidhAH smRtaaH||8|| ___TIkA--jaDAtmalakSaNo'jIvasnatra AtmazabdAbhidheyo lakSyaH / anyavyAvartakaM lakSaNam / AtmA ca lakSaNaM cAtmalakSaNa jaDe evAtmalakSaNe yasya sa jaDAtmalakSaNa iti dvandvagarbhitaSaSThayantArthapradhAno bahuvrIhiH / tathA cA'jIvazabdArthamajAnAnaH ziSyaH pRcchati ko'jIva iti / uttaramAha jaDaH / nanu jaDa iti lakSyaM lakSaNaM vA'jIvasyeti cedubhayamityAha jaDAtmalakSaNo'jIva ini / nanu jaDAtmA'jIva iti vaktavye jaDalakSaNo'jIva iti vA vaktavye'nyanagepAdAnena siddhe' pISTe ubhayopAdAnaM paunaruktyamivAbhAti ( tathAhi ) Atma niSThapratiyogitAkabhedAdhikaraNasyA'jIvadravyasya jaDa iti la. kSaNe'vagane lakSyatvamiddhireva na hyoSNye jJAte vahniAtavyatvenAvaziSyata athavA niruktA'jIbadrasya jaDa iti ca lakSye nizcita lakSaNatvaviddhireva nahi ceto vRttau ghaTe pratiphalite rUparasagandhasparzapRthvyAkAra jalA''haraNasAdhanatvAdayo'zeSavizeSadharmAH prayAnagattenAvaziSyagn tathA ca paunaruktyaM susthirameveni cedatrAyaM samAdhiH / ekAntavAdinAM naiyAyikAdInAM dravyaM guNebhyaH sarvathA bhinnaM guNA api dravyAtsarvathA bhinnA u For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tpattikAlAvacchedena nirguNe dravye samavAyasaMbaMdhena jAyante / i. tyAdhanekadhA vadanAM mate kaTAkSayan sarvavidAM jinendrANAM cAnekAntamataM dRDhIkurvazca jaDa iti lakSyaM lakSaNaM ca bhavati jainAsidAnte lakSyalakSaNayoH kathaMcittAdAtmyAdityabhidhitsayA ca jaDAtmalakSaNo'jIva iti lilekha / ata eva sarvavidbhiH prakI. rtitaH / ityatra sarvavidbhiriti padasArthakyamiti nAsti paunaruktyazaGkAgadhopi // jIvasya lakSaNamuktvA bhedamAha ekendriyAdibhedeneti / AdipaTAt / dvIndriyamArabhya paJcandriyAntA gRhyanne tathA ke ndriyaprayukta jIvabhedAt paJcavidhAstathAhi sparzendriyavanta ekendriA naigodAkSAdyAzca sparzanara sanendriyavanno dvandriyAH viSTAdau paryuSita nna nala.dau ca dRzyanna, sparzanarasanaghrANendriyavantastrIndriyAHpipIlikAdayaHsparzanarasanghra NacakSurindriyavantazcaturindriyA makSikAvRzcikabhraparAdayaH sparzanarasanaghrANacakSuHzrotrandriyavantaH paJcendrigaH samanaskAzca pazupakSimanuSyAyAH // 8 // avataraNa-have granthakAra avanuM lakSaNa ane jIvanA bheda darzAve che. atha-savae ajIvane jaDAma lakSaNavALe ga* le che, ane e kendriya vagere bhedane lIdhe ja pAMca prakAranA sAMbhaLavAmAM Ave che. bhAvArtha-javanuM lasaNu gayA lekanA chelA bhA. For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 gamAM varNavI gayA, have ApaNe ajIvanuM svarUpa vicArIe. jaDa lakSaNavALe ajIva che. lakSya ane lakSaNanuM jenazAstra pramANe keTaleka aMze tAdAsya hovAthI, ajIvanuM lakSaNa ane lakSya jaDa che. jenAmAM jIva nahi te ajIva. jIvathI viyukta sarva padArtho ajIva saMjJAne gya che. pAMca I. ndriya, traNa (mana vacana ane kAya) baLa, zvAsecachavA sa ane AyuSya e rIte daza prANa jenazAstrakAroe mAnelA che. te daza prANamAMthI ochAmAM ochA cAra ane vadhAremAM vadhAre daza prANu jenAmAM mAluma paDe, te jIva kahI zakAya A dazamAMthI eka paNa prANa na hoya, te ajIva kahevAya che. jIva hoya tyAre pudgalanI kAyA baMdhAya che, tevI jIva cAlyA gayA pachI kAyA rahetI nathI, prANanA AdhAre ajIvathI jIva jyAre lekhI zakAya. have jIvanA ekendriyAdi bhede pAMca vibhAga pADavAmAM Ave che. temAM sparza IndriyavALA te ekendriya kahevAya che, temAM pRthvI, pANI, teja, vAyu tathA vanaspati jANavA be indriya jIne rasa ane sparza maLIne beIndriye hoya che. jo aLasIyAM vagere che tenA daSTAnta che. traNa Indriya ane sparza, rasa, thrANa indriya hoya che, kIDI vagere jatuo te bhAgamAM AvI jAya che; sparza rasa ghANa ane cakSu IndriyavALAne caturindriya jaMtu kahe che. vIMchI, bhramara makSikA vagere tenA dAkhalA rUpe che. spa, rasa, dhANa cakSu ane zretra e pAMce Indriye jene hoya te paMcendriya kahevAya For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 ama nAkI samu che te pacendriyanA be bheda che. jemane mana hoya te samana ska kahevAya che, ane jemane mana nathI letuM te naka kahevAya che. samanaskamAM manuSya tIya ca ane devatA vagere AvI jAya che, manaskamAM Iima pa'cendriyajIvA AvI jAya che. AA pramANe indriyanI apekSAe jIvamAtranA pAMca bheda pADI zakAya, gatinI apekSAe tenA cAra bheda paDe che, vedanI apekSA e traNa bheda paDe che. ema je je apekSA rAkhI tenA tene bheda pADavA IcchA rAkhIe te pramANe tenA bheda pADI zakAya. avataraNam - saMsAriNo muktaH zreti sUtroktatvAt punadvaividhyamAha || zlokaH dvividhAzca punarjJeyA muktAmuktaprabhedataH dharmAdharmau nabhaHkAlau catvAro'mUrttakAH sphuTam // 9 // TIkA - muktA aSTakarmANi samUlakA kaSitvA lokAntaM prAptAH I amuktA naigodAdisarvArthasaddhAntAtrayodazaguNa sthAnavartino jinA aghAtikarmANazca / jIvamabhedAnantaraM kramaprAptajIvamadamAha / dharmeti dharme gatarevApekSA karaNaM dravyaM na tu puNyam | adharmaH - sthitarapekSAkaraNaM dravyaM na tu pApam iti jainasampadAyaH / nabhaH AkAzam / kAlaH kSaNAdisAgarAnta For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyavahArAnuSeyaH / ete catvAro'mUrtAH padArthAH / kecitpuruSA aturaH paDhArthAna pratyakSato'pazyanto vivadante tAna prati sphuTamityAha nathAhi yathAmatsyAnAM jalaMganisahAyaka tathA sarve SAM gatimahAyakaM dhopi dravyAntaram yathA pathikAnAM chAyAsthitInamittaM tathA sarveSAM sthitimahAyakamadharmo pi dravyA. ntaram / ata eva lokAhidharmadravyAbhAvAt siddhAnAM nAgre gatiranyathA''tmanaH UrdhvagatisvAbhAvyAttataUrca kathaM na matavannaH siddhAH parameSThinaH / nanu saMsAriNo muktAzceti tasvArthasUtre saMpAripadaM pUrvamupAttam atra tu muktapadAmAnasUtra viruddhaM na sAMDavyamiticat matyam abhAvajJAne pratigijJAnasya kAraNa nAt pUrva pratiyoginA'zyambhavitavyam / evaM saM. sArapUrvaka 'hi mokSa ityapekSayA sUtre saMpAripadaM prAk paThinam / atra marvapuruSArtheSu mokSasyaiva prAdhAnyAd muktapadampApaThitamiti na dApaH apakSAsAraM hi jinavacanam // 9 // avataraNa--uparanA lekanA vivecana chellA bagamAM jaNAvyA mujaba apekSA pramANe jIvanA vividha bheda pADI zakAya sArI ane mukata e taphAvata lakSamAM rAkhI je ApaNe bhAga pADIe te jIva mAtrane be bhAgamAM vahecavA paDe; teja bAbata saMbaMdhI graMthakartA jaNa che ke - artha- mukta ane amukata e bhedathI jo be prakAranA jANavA dharma, adharma, AkAza ane kALa e cAra davya kharekhara amRta che. For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvArtha-ATha karmathI mukata chuTA thayelA te mukata jANavA. ane nigodathI AraMbha karIne sarvArthasiddhadevaleka sudhI athavA prathama guNasthAnaka mithyAtvathI ArabhIne teramA guNasthAnaka sudhInA sarva jI amukta jAyuvA. amuktane saMsArI paNa kahevAmAM Ave che. jeo karma baMdhanathI mukata thayA che, ane jeoe kevaLajJAnathI kAleka jANyuM che, teo mukata samajavA; ane jeo koIpaNa rIte karma baMdhanathI baMdhAyelA che, teo amukata athavA saMsArI tarIke lekhAya che. nizcaya nayanI apekSAe te AtmA traNekALamAM mukata che, paNa jyAM sudhI mamatvabhAva ( dehAdhyAsa ) chuTa nathI, ane pudgala padArthane AtmA pitAnA tarIke lekhe che, tyAM sudhI AtmA kadApi mukata thAya nahi, tyAM sudhI te amukata kahevAya che. svasva bhAvaramaNatA e mukita; ane parabhAva ramaNatAe baMdha, A bheda pramANe paNa mukata ane amukta rUpa AtmAnA bhedo gyaja che. A pramANe jIvanA bhede darzAvyA. have ajIvanA bheda graMthakAra pragaTa kare che. ajIvanA pAMca bheda che. te pAMca dravyamAM cAra dravya amUrta che ane eka pugala mUta che. have te cAra amUrta dravyanuM varNana kare che. te dravya dharma, artha, Aza ane kAla che dharma A sthaLe puNyanA svarUpamAM varNavavAmAM AvyuM nathI, paNa dharmano artha jaina saMpradAya pramANe jude che. tema adharmane artha pApa nathI. je gatine sahAya Ape te dharma kahevAya che ane je For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sthitine sahAya Ape te adharma kahevAya che. jevI rIte masyane cAlavAmAM jaLa sahAyabhUta thAya che, tevI rIte sarvane cAlavA hAlavAmAM sahAya karanAra dharma dravya gaNavAmAM AveluM che. te adazya che, ane eka che, temaja vaLI asaMkhya pradezamaya che. ane jevI rIte vRkSanI chAyA musApharane sthiti karavAmAM sahAyabhUta nIvaDe che, tevI rIte dareka padArthane sthiratA prApta karavAmAM sahAyabhUta je dravya te adharma dravya jainazAstrakAroe mAneluM che, te paNa dharma dravyanI mAphaka eka, adazya ane asaM khya pradezamaya che. A baMne kavya lekavyApI che. alekamAM dharma ane adharma dravya nathI. tyAM phakata AkAza dravya che, je lekamAM paNa vyApI raheluM che. avagAha Ape te A kAza. jema jaLanA loTAnI aMdara ApaNe pAzera mIThuM nAkhIe ane te ogaLI jAya che. kAraNa ke jaLanA paramAzuo vacce avagAha hatuM. A avagAha (avakAza) ApavAmAM je sahAyabhUta thAya che, tene AkAza dravya kahevAmAM Ave che. ane dareka samaye samaye padArthanA junA pIne pheravI, navA paryAyarUpe badalI nAkhe che, e jene svabhAva che, tene kALa kahevAmAM Ave che. A rIte cAra amUrta dravya che. A cAra kAvya pAMca indrie vaDe dekhI zakAtAM nathI, paNa temanI siddhi ApaNe vAte te anumAnathI thaI zake. sarvajJa prabhu te badhA dravyane joI zake, paNa ApaNe ApaNI indriye vaDe temane dekhI zakIe nahi. mATe ApaNI apekSAe te amUrta che. For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 teo arUpI hovAthI teone koI paNa prakArane AkAra nathI. phakata teonuM astitva ApaNAthI siddha karI zakAya. paNa teone AkAra kadApi jaNAya nahi, kAraNa ke te te dravya amUrta mUrti-AkAra vagaranuM che. __ avataraNam-mUrtImUrtabhedena dravyaM dvividhaM tatrAmUrtIzcatvAro dharmAdayo varNitAH / yan mUrttadravyaM tallakSaNaM caah| mUrtimaditi / zlokaH mUrtimat pudgalaM dravyamajIvAH paJca te mtaaH|| guNAnAmAzrayo dravyaM paryAyANAM vizeSataH // 10 // TIkA-pUraNagalana svabhAvo'hi pudgalo mUrtimAn avayavavAn te dharmAdayazcatvAra ekaH pudgalaH paJcA'jIvA matAH / / vAkyArthabuddhau padArthabuddheH kAraNateti nyAyAt padArthajJAnantu dravyalakSaNamantareNa na ghaTata iti dravyalakSaNamAha guNAnAmiti guNAnAmAzrayo dravyaM sarva vAkyaM sAvadhAraNaM bhavati / tena guNAnAmAzraya eva natu nirguNastiSThati dravyamevaguNAnAmAzrayo na tu guNAH paryAyANAM ca vizeSata iti / guNA sahabhAvinaH pa. ryAyAstu pratisamayaM parivartante teSAM paryAyANAmAzrayo dravyamiti avataraNa-mUrta e rUpe dravyanA be bheda pADayA, temAMthI cAra akrUta dravyane ApaNe vicAra karyo, have mUrta dravya je pula tene ApaNe vicAra karIe. artha-pudgala dravya mUrtimaMta che, e rIte pAMca For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ajIva jANavA. dravya te guNanA ane vizeSa karIne paryAyanA AzrayabhUta che. bhAvArtha-je kSaNe kSaNe badalAya che, samaye samaye jenAmAM navA navA pAne dhAraNa kare che, vikhare che ane maLe che. varNagaMdha rasasparzamaya che. pugala te kahevAya che. pudgala dravya mUrtimaMta che, pAMca indrivaDe yugala skaMdha grAhya che. ApaNe gayA kalekamAM ajIvanA cAra bheda varNavI gayA, te bheda dharmAstikAya, adhamasti kAya; AkAzAstikAya ane kALa che, tenI sAthe A pAMcame bheda pudgala meLavavAthI ajIvanA pAMca bheda thayA. A ajIvanA pAMca bhedane dravya kahe che. te pAMca dravyanI sAthe jIva dravya vadhAravAthI cha dravya thAya che, jaina zAstramAM badravyanA nAmathI prakhyAta che. have dravyane ApaNe vicAra karIe, te agAu dravyanI vyAkhyA barAbara jANavI joIe. gukhAnAmAzraya dravya dravya guNenA AzrayabhUta che. guNe dravya vinA rahI zake nahi. vastunA ni. tya dharmane guNa kahe che, te guNe tAdAo saMbaMdhe vastu mAM rahe che. dravya guNanA AzrayabhUta che, paNa guru dravyanA AzrayabhUta nathI. dravyamAM guNa rahelA che eTaluM ja nahi paNa paryAya paNa rahelA che. mATe guNa ane paryAyayukata je vastu te dravya kahevAya che. paryAya samaye samaye badalAya che. guNa guNine saMbaMdha jainazAstra pramANe kathaMcit bhinna ane kethacit abhinna che, eTale bhinAbhinna che. dAkhalA tarIke jJAnadarzana ane cAritra e AtmAnA svAbhAvika che.. ane nitya dharma AtmAthI kathaMcit SaSThI vibhakti For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prayoge te bhinna guNa che te guNe AtmAthI bhinna paDatA nathI mATe abhinna kahevAya che. A rIte nitya ane anityadharma guNa ane paryAyanA Azraya bhUta tattvane dravya kahevAmAM Ave che. dravyanI judI judI vyAkhyAo ApavAmAM AvelI che. paNa A sthaLe te A kalekamAM AvelI vyAkhyA pramANe tenuM vivecana kareluM che. avataraNam-dravyasyalakSaNaM bhedaM cAbhidhAya tadAzrayamAha vA dravyaSaTkana pUrNazca lokAlokaH prakIrtitaH // paJcadravyANi loke syu nabholoke ca shaashvtm||11|| ___TIkA-paSNAM samUhaH SaTkaM dravyANAM SaTkaM dravyaSaTkaM tena loko'lokazca pUrNaH prakIrtitaH sarvajJaurati zeSaH natu svamanISayati bhAvaH / tadeva spaSTayati paJcati dharmAdharmAkAzapudgalAtmanaH paJca dravyANi loke vartante / aloke tu nabha eva zAzvataM nirnAma || 2 || avataraNa-A pramANe dravyanI vyAkhyA ApavAmAM AvI, have te dravyane paNa rahevAnuM sthAna AzrayasthAna varNave che. artha-Sa dravyathI kAleka pUrNa che ema zAmAM kaheluM che, temAMthI pAMca dravya lekamAM AvelAM che, For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane AkAza dravya leAkAlAka vyApta che, ane zAzvata che. bhAvArtha--cAda rajI pramANe lekamAM pAMca dravya AvelAM che. paNa alAkamAM te kevaLa AkAza dravya A veluM che. AkAza dravya ane loka ane aleAkamAM AveluM hAvAthI lAkAleAka nyAsa mAnavAmAM Ave che. alAkamAM jIva jaI zakatA nathI, kAraNa ke tene gati Apa nAra dharmAstikAyadravya tyAM hetuM nathI. mATe leAkamAMja jIva pharI zake che, ane siddhanA jIvA paNa leAkanA agra bhAga sudhI paheAMcI zake che. bhAkAza eka ane abhinna che, temaja zAzvata che, A rIte A SaD dravyanuM Azraya sthAna leAkAlAka che. leAkAleAkanuM svarUpa sa pUrNapaNe samajanArane A jagatamAM jANuvA joga bIjI kAMI rahetuM nathI. kAraNa ke SavyamAM jagamAtranA sa bhAve samAI jAya che, SaDUbyanA paNa mULa bheDha kahIye tA jIva ane ajIva gaNI zakAya. jIva ane ajIvanA pAMca bheda te SaDmaya. A rIte SaDvayaMne paNa jIva ane ajIva athavA cetana ane jaDamAM samAveza thai zake. mATe zAstra pramANe gurUgamaDhArA jIva ane ajIva temaja leAkAleAkanu svarUpa jANavA jIjJAsue prayatna karavA. avataraNam -- dravyasya kathaJcinnityAnityatve vyavasthA payati dravyorthikamiti zlokaH dravyArthikaM nayaM zritvA, SaDdravyaM zAzvataM matam For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 paryAyArthikato jJeyaM, tadanityaM sadA budhaiH // 12 // TIkA - dravati paryyAyaM prApnotIti dravyam / athavA dUyate paryAyaiH prApyate taddravyam / prathamapakSe svayaM dravyameva payayAdirUpeNa pariNamati dugdhaM dadhirUpeNa yathA / dvitIyapakSe dravyaM tu dravyakSetra kAlabhAvarUpeNa samudravat sattAmavalambamAnamAste | kallolA iva paryAyAdaya utpadyante vinazyanti ca / dravyamevArtho mukhyaprayojanaM yasya sa dravyArthikastaM nayaM zri vA padasaMkhyAkamapi dravya zAzvataM nityaM matam / (ayabhAvaH ) mRttikAyAM ghaTazarAvAdayo ghaTante vighaTante ca guNakriyAdaya utpadyante vinazyanti ca natu mRttikAyAH keciddhAnivRddhI jAyete / anyathA mUlocchedAd ghaTAdidhvaMse jAyamAnAnAM kapAkAdiparyAyAnAM dravyAntaratvApattiriti / paryAya evArthI mukhyaprayojanaM yasya sa paryAyArthikastasmAt payryAyArthikataH tAni paJcadravyANi budhairanityAni jJeyAni ( abhAvaH ) jalAssjihIrSurjano ghaTaparyyAyamantareNa naivavikI mRdA jalamAhartumIThe naiva ca zarAvamantareNA''cchAdanaM vi dhAtuM zaknoti naiva kevalatantubhiH paTaparyyAyamantareNa zItaM vAta iti sarvatrapayasyApyAvazyakatA svarNamAnayetyukto devadattaH kuNDalAdikaM svarNaparyAyamAnayanaivopAlabdhavyaH ( tvayA kuDaNlamAnItaM na svarNamiti ) tatradravyArthikanayasya viSayatvAt / / 12 / / For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa--dravyanuM Azraya sthAna vaLyA pachI tuve dravya nitya che ke anitya che, athavA nitya kayI apekSAe anitya kayI apekSAe te jaina zalIthI jaNAvI, jai nAnI vastu mAtra jovAnI dRSTi siddha karI Ape che. atha--drabyArthi ka nayanI apekSAe chae. dravya nitya jANavA. ane pathAyArthika nayanI apekSAe chae drazyane sujJa purUSAe anitya jANavA. bhAvAthadrazyatA sadA nitya che, paNa tenA pI. cenA kSaNe kSaNe pheraphAra thAya che. dudhanA skA dadhirUpe pariName che, athavA suvarNa kadhA kuDaLarUpe pariName che, athavA tA mRttikA skadha ghaTarUpe pariName che. A badhA dAntAmAM dravyamAM pheraphAra thatA nathI, paNa te dravyanA pAyAmAM pheraphAra thAya che, jema samudramAM dyeAle utpanna thAya che, ane samudramAM vilaya pAme che, paNa samudrate tenA teja rahe che, teja rIte dravyanA pAyAmAM pheraphAra bhale kSaNe kSaNe thAya paNa dravyatA tevu ja rahe che, temAM ratimAtra phera paDatA nathI. eka dravya peAtAnuM svarUpa badalI bIjA dravyarUpe pariNamatu nathI, sAyanse paNa aneka rasAyana zAstranA prayAgAne AdhAre siddha karyuM che ke purkhala anAzavaMta nitya che. dAkhalA tarIke je paramANu skAnI maoNNabattI khanI hatI, te paramANue nitya rahe che; bhalene mINabattIrUpe tenA vinAza thAya paNa temAMnA eka paNa paramANune kadApi nAza thatA nathI. A dRSTibinduthI tapAsatAM dravyanI apekSA e ( mULasvarUpanI apekSAe) dravya nitya che, For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41 athavA anAzavaMta che, ema kahevAmAM jarA paNa asatya nathI. mATInA aneka AkAre bane ane te AkAre nAza pAme paNa che; paNa tenA paryAya banelA judA judA AkAranI apekSAe anitya che. keTalIka vAra ja upara e AkSepa mukavAmAM Ave che ke teo eka ja vastune nitya ane anitya eka samaye mAne che, mATe teo asatyavAdI che. Ama kahenArAe eka prakAranI gaMbhIra bhula kare che. jenenuM ema kadApi kahevuM nathI ke ekaja apekSAe eka vastu nitya ane anitya che. jevA draSTibinduthI ApaNe vastu tarapha joIe tevI te jaNAya che. mehanalAla tenA pitA vAlalAlanI apekSAe putra che, paNa tene te mohanalAla potAnA putra gIradharalAlanI apekSAe pitA che. have A rIte vicAratAM jaNAya che ke eka ja mANasa pitA ane putra thaI zake, paNa te judI judI apekSAe thaI zake che, e kadApi visaravuM joItuM nathI. je mANasa apekSA bhulI jAya, ane syAdvAdane anizcitavAda rUpe deravavAne prayatna kare te te te mANasa jena dharmanuM svarUpa bilakula samaja nathI, ema mAnavuM paDe. mATe je je apekSAe je vacana uccAravAmAM AvyuM hoya, te te apekSAe te te vacana grahaNa karavuM. A rIte vicAravAthI dareka vastu aneka apekSAthI joI zakAya che, ane tethI vastu mAtranuM kharUM svarUpa samajavAmAM AvI zake. chae dravya nitya che ane anitya paNa che. dravyanI apekSAe nitya che ane paryAyanI apekSAe anitya che. For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 ane dravya ane paryAcanI ane apekSAe dhyAnamAM rAkhI kahIe te drazya niyAnitya che. avataraNam -- guNaparyyAyayorabhedo mA masAGgIditi tayokSaNamAha guNAnAmiti zlokaH guNAnAM sahabhAvitvaM paryAyANAM kramodbhavaH // lakSaNaM sarvavitproktaM tattvajJAnAya nAnyathA // 13 // TIkA - - dravyeNa saha bhavanti tacchIlAH sahabhAvinasteSAM bhAvaH sahabhAvitvaM guNAnAM lakSaNam / guNasahitameva dravyaM / paryAyANAM tu lakSaNaM krameNodbhava utpattiH sarvavidbhiH proktam / yathApUrvazivakapayastataH sthAlaparyAyastataH kuzUlaparyAyastato ghaTapayyAyaH / naivambhUtA guNAste tu zivaka paryAyamArabhya ghaTAvadhi ekarUpA eva jAyante / etacca guNaparyyAyavajjJAnaM saptabhaGgI praNitaM tatvajJAnopayogIti spaSTIkariSyAmaH / tatvajJAnasyAnyaH prakAronAstIti // 13 // avataraNa--dravyanI vyAkhyA vicAratAM ApaNe prathama tapAsI gayA ke guNu ane paryAya cukta hoya te dravya kahevAya mATe have graMthakAra te guNa ane payAyanu svarUpa samajAvavA A lAkamAM prayatna kare che. atha--guNA sahubhAvI che, ane pIyA krame krame Udbhave che. AvuM guNa ane paryAyanuM lakSaNu tattvajJAnane vAste sarvajJAe kaheluM che, te anyathA nathI. For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvArtha-guNa guNane tAdAmya saMbaMdha che vAthI guNI guNathI judA mAluma paDatA nathI, ane tethI temane sahabhAvI athavA nitya sAthe vasanArA gaNavAmAM Ave che. temAM jarA mAtra phera thatuM nathI paryAye kSaNe kSaNe badalAya che. teo anitya che. ane krame krame udbhava pAme che. nave paryAya utpanana thatAM pUrva paryAya vinAza pAme che. dudha dadhirUpe pariName che, tyAre dudha tarIkenA tenA paryAya vinAza pAmyA ane dadhi tarIkenA paryAyanI utpatti thaI, mATe je paramANuonuM dudha baneluM hatuM te paramANuo te tenA teja rahyA. te para mANuomAM rahele mULa guNa kadApi badalAtuM nathI. bIje dAkhale leI A vAta vadhAre sArI rIte spaSTa karIe, AtmAnA jJAna darzana ane cAritra e svAbhAvika guNe che. ane te guNonuM samaye samaye vartana te paya che. navA pAye utpanna thAya che ane junA nAza pAme che, chatAM AtmAnuM mULasvarUpa te nityaja rahe che. mATe jJAna e AtmAne guNa che. "mane rAga thaye mane dveSa thaye " ema jANavAne AtmAne guNa kadApi nAza pAmate nathI, mATe te nitya che, ane tenA jANavA gya paryAnI ape. kSAe anitya che, keI paNa dravyanuM svarUpa yathArtha samajavA tenA guNa ane payAyanuM jJAna meLavavAnI jarUra che, kAraNa ke "guNa ane paryAyavALa dravya che" evI dravyanI vyAkhyA hevAthI guNa ane paryayanuM jJAna thatAM dravyanuM jJAna thAya che. - For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ravajJAna pAmavAne, vastunuM yathArtha svarUpa jANavAne A sivAya bIjo eka paNa mArga nathI, A rIte dareka vastu nuM tAva saMpUrNapaNe samajAya che. mATe guNa ane paryAyanuM svarUpa vicArI dareka dravyanA guNa ane paryAya jethI ya tavI zata prayatna 42vI. avataraNam etatsarvakathanasya phalamAha Adeyamiti zlokaH AdeyaM jIvadravyaM svaM jJAnacAritralakSaNam // kAlAdipaJcakAbhinnaH sohaM cinmayacetanaH // 14 // ___TIkA-paudgalikIkarmavargaNA parakIyA tadapekSayA jIvadravyaM svaM svakIyamAdeyam ( ayaMbhAvaH ) vAtapittakaphAtmake zarIre cAtasya pradhAnatvAt / uktaM ca carake (pittaM paGgukaphaH paGguH paGgavo maladhAtavaH vAyunA yatra nIyante tatra gacchanti meghavat) pradhAne ca kRto yatnaH phalavAn bhavati ato bhiSajA vA-- yavI cikitsA vidhAtavyA tathA jaDacetanAtmake cetanasya pradhAnatvAt tadA tamantareNa naiva muktiM labhate uktaM ca (tameva viditvA'timRtyumeti nAnyaH panthA vidyate ayanAya) nanu jIvadravyamadRzyatvAtkathamAdeyamityata Aha jJAnati jJAnacAritre lakSaNaM yasya tat jJAnasyAvinAbhAvitvAdarzanamapi gRhyate cAritraM caM sAmAyikAdi yathAkhyAtaparyantaM grAhyam / tathA ca ratnatrayeNa sugrahaM jIvadravyam / vyAvRttirvyavahAro vA lakSaNasya prayojana For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 miti siddhAntAdavyAhRtyamAha / kAlAdIti - kAlAkAzadharmA dharmapudgalebhyo bhinnaH sa AtmA dehastho'haM / cinmayacatanojJAnaghanamayacetano nirAkRtapaudgalikasambandhatvAt svacchatApana evA'ham / naite mama naiSAmahaM kintu kevala ekAkI kSAlitakarmapaGkaH / etaccintakasya mama naite kAmAdayaH prabhavanti / uktaM ca / yAvajjIvaM sadAkAlaM nayedadhyAtmacintayA kiMcinnAsaraM dadyAt kAmAdInAM manAgapi // 14 // avataraNa--jyAM sudhI jJAna pramANe AcaraNa thAya, tyAM sudhI bhaNavAthI kAMi paNa lAbha nathI. vaLI 6. eka vastu jANyA pachI te heya che ke deya che (grahuNu karavA yAgya che ke tyAga karavA cAgya che,) tenA vicAra karavA joie, evI zAstra maryAdA che, te ApaNe atyAra sudhI je vicArI gayA temAMthI thru grahaNa karavuM ane zuM tyAgavuM te vicAravuM Avazyaka che. teja vicArane hRdayamAM rAkhI granthakAra lakhe che keH artha--jJAna ane cAritranA lakSaNavALA jIva dravya grahaNa karavA caiAnya che. te jIva kALADha paca dravyathI bhina che, ane jJAnamaya cetana sArUpe prasiddha che. 51pappA bhAvArtha--ApaNe prathama vicArI gayA ke A le kAleAkamAM Saddhanya che, temAMthI granthakAra batAve che ke jIva dravya grahaNa karavA cAgya che. kAraNa ke jIva dravya eja peAtAnuM kharU svarUpa che. te jANyA pachI A jagatamAM For Private And Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jANavA bIjuM kAMI rahetuM nathI; jaina zAstrakAra - racaMdajI lakhe che ke nijarUpa nija vastu che pararUpa paravasta, jeNe jANe pica e teNe jANyuM samasta. AtmA eja pitAnI vastu che, ane te sivAyanI anya sarva para che, pArakI che, e bhAva jeNe jAye--hRdayathI -anubhavya-teNe A jagatamAM jANavA megya sarva padArthonuM jJAna prApta karyuM che, ema samajavuM. have te jIva dravyane zI rIte jANu, tene vAte graMthakAra tenuM lakSaNa jaNAve che. jJAna cAritra rUpa lakSaNavALe hoya te jIva jANa jJAna rUpa vizeSa upaganuM grahaNa karyAthI darzanarUpa sAmAnya upayoganuM paNa kahyA vinA grahaNa thaI zake che. mATe jJAna darzana ane cAritra e traNa lakSaNa jene hoya tene jIva tarIke oLakhave. kaI paNa vastune sAmAnya bedha thAya te darzana, te vastune vizeSa baMdha thAya te jJAna A rIte sAmAnyapaNe ane vizeSapaNe jANavAnI zakita vALA dravyane chavadravya kahevAmAM Ave che. vaLI potAnA svabhAvamAM ramaNatA sthiratA karavAnI paNa tenAmAM zakita che. mATe te cAritravAnuM kahevAmAM Ave che. e pramANe vicAratAM jaNAya che ke jJAnadarzana ane cAritra e traNa guNa je tatvamAM hoya te tatvane jIva tarIke jANavuM. vyAkhyAo be prakAranI ApavAmAM che. vastunuM svarUpa batAvanArI eka prakAranI vyAkhyA che. bIjA prakAranI vyAkhyA tene bIjI vastuothI judA pADanArA For Private And Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 tenA dharma prati pAdana kare che. ApaNe prathama tenuM svarUpa batAvanArI vyAkhyA tapAsI gayA, have bIjI rIte vyA khyA tapAsIe te ApaNane jaNAya che ke AtmA bIjA pAMce dravyathI bhinna che. kALa AkAza, purkala, dharma ane adharmathI AtmA tadana bhinna che. eka dravyamAM bIjA dravyarUpe pariNAma pAmavAnI sattA nahi hovAthI, jIva dravyanA dharma ane guNa bIjA pAMca dravyamAM maLI zake nahi e svAbhAvika che AmA svabhAve jJAna ghana che. sarva vastuonA jJAtArUpe AtmA prasiddha che; paNe je vastuo pitAnI nathI, tene potAnI mAnI pate ajJAnatAthI pulabhAvamAM rAce che, ane tethI te pilikabhAve sAthe karmabaMdhathI lepAya che, ane te karmabaMdhanathI pitAnuM svarUpa vizeSa vizeSa bhUlatA jAya che. jyAre A "pula bhAve te huM nathI" evuM yathArtha bhAna AtmAne thaze, tyAre karma maLa samaye te chuTI jaze, ane AtmA je nizcayanayathI zuddha buddha mukata svabhAvane che, te pitAnuM svarUpa yathArtha samajaze, AvI bhAvanA niraMtara bhAvanArane kadApi paNuM pula bhAve asara karI zakatA zakatA nathI. kahyuM che ke, yAvajjIvaM sadAkAlaM nyeddhyaatmcintyaa| kiMcinnAvasaraM dadyAtkAmAdInAM manAgapi // mANasa jyAM sudhI jIve tyAM sudhI niraMtara adhyA ma ciMtavanamAM teNe potAne samaya vyatIta kare je For Private And Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org keTa Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ie; ane kAmAdi viSayAne jarA mAtra paNa potAnA dayamAM avakAza ApavA nahi. Ama karavAthI dehAdhyAsa chuTI jaze, parapula uparanA mamatvabhAva dUra jaze, ane potAnuM kharU svarUpa AtmAnA jANavAmAM Avaze. avataraNam --- cinmayamAtmasvarUpamuktvA'nAdikAlA'zupariNatyA'tmasaMzliSTakarmASTaka pudgalaskaMdhebhyo bhinna AtmA ata eva karmarUpapulaskaMdhatyAgavivekamAha / zlokaH pudgalaskaMdharUpaM yat karma tyAjyaM vivekibhiH // yena cetanarUpo'pi pudgala iva dRzyate // 15 // anantapudgalavargaskaMdharUpaM kSIranIravadAtmasaMzliSTaM dravyakarma yajJeyopAdeyadRSTimadbhirvivekibhistyAjyaM jJAnadhyAnabaleneti yena karmarUpa pudgalasaMbaMdhena cetanarUpa AtmA pudgala iva dRzyate yo yasya saMsargI sa tAdRzaH / / ata eva dravyakarmakAraNarAgadveSarUpaM bhAva karma dUrataH parihAryama || 15 | avataraNa--ApaNe gayA lekamAM AtmAnu svarUpa vicArI gayA. AtmA svabhAve kevA cetana jJAnamaya che, te paNa tapAsI gayA; paNa je karma maLathI AtmAnuM svarUpa AcchAdita thai gayuM che, te ka maLanu svarUpa kevu. che te jayAM sudhI ApaNA jANavAmAM na Ave, tyAM sudhI tenAthI mApaNe mukta thai zakIe nahi, mATe granthakAra have kanu svarUpa jaNAve che. For Private And Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-vivekI purUe pudagala skalparUpa karmane tyAga kara joIe. kAraNa ke te karmavaDe AtmA caitanya rUpa hovA chatAM paNa pudgala je dekhAya che. bhAvArtha-AtmA svabhAve zuddha ane nirmaLa che, paNa karmathI baMdhAyeluM hovAthI tenuM svarUpa barAbara A paNa kanyAmAM AvatuM nathI. te karma pudgalanA skaMdharUpa che. AtmA samaye samaye pugala skadhe grahaNa kare che. junAM kama bhegavyAthI khare che, ane navAM karma baMdhAya che, A rIte karmane pravAha cAlyA ja kare che. jyAM sudhI mANasane AtmasvarUpa samajAyuM nathI, ane jyAM sudhI te jagatanA pigalika padArtho prati rAgadveSa rAkhe che, tyAM sudhI te ajJAnatAne lIdhe karelA kAryathI dareka kSaNe navuM karma upArjana kare che. kSIra ane nIranA saMyoga pramANe karma samUDa AtmA sAthe maLI gayeluM che. te karmanA ATha prakAra che, tenuM vizeSa varNana tenA bhede sAthe jene graMthamAM varNaveluM che, ane te tenA nAma ane tenuM sAmAnya svarUpe varNavI calAvIzuM. prathama be jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karma AtmAnA jJAna ane darzana rUpa be svarUpane AcchAdita kare che, ane tethI Atma jJAna thatuM nathI; ane ta para saMpUrNa zraddhA thatI nathI. mohanIya karma meha utpanna kare che, ane rAga ane devathI utpana thAya che. vedanIya karmane lIdhe sukha ane dukha maLe che. AyuSya karma amuka gatimAM amuka zarIramAM amuka kAla paryata rahevuM paDaze tenI hada bAMdhe che. For Private And Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAma kathI tenuM zarIra ane tenI saghaLI upAdhi utpanna. thAya che, ane gAtra kA~thI ucca kuLa ane nIca kuLa nakkI thAya che; ane antarAya karma AtmAnI zakti ane sadguNNA temaja bAhya sAdhanAnI prAsimAM vinnarUpa thAya che. A badhAM karyAM amuka niyamita vakhata sudhI cAle che, teTalA vakhatamAM te ka lAgavAi jAya che. A karmane lIdhe Atma svarUpa yathArtha jANavAmAM AvatuM nathI, mATe te karmanA adha na thAya, ane thayelAM kA~nA nAza thAya tevA prakAranI pravRtti karavI. pUrve upAjena karelAM karmanA nAza karavAnA mAne nirjarA kahe che, ane jethI navAM adhAtAM karyAM aTake tene savara kahe che. sA~vara ane nirjarA dvArA navA baMdhAtA ane badhAcelAM sarva karmanA tyAga karavA vivekI puSoe karavA. kAraNa ke jo karmanA tyAga karavAmAM na Ave tA AtmA pAtAnu svarUpa AcchAdita thavAthI pula jevA de khAya che. je jenA sabaMdhamAM nira'tara rahe te tenA jeve thAya che, evA niyama hovAthI ane AtmA karmane lIdhe puElanA saMbaMdhamAM vAravAra vasatA hovAthI te pudgalarUpa bhAse che. jJAnAvaraNIkanA uDDayathI mANasa eTale badhA ajJAnI thAya che ke poMca dravya karatAM peAtAnu bhinna paNu* bhulI jAya che, ane deha te huM chuM evA de. hAdhyAsa thAya che. ane tethI pote deha 35 TAya evu' AcaraNa paNa kare che. dehana rAga thatAM potAne sa thaye che, evA bhAva tene thAya che, ane tethI te duHkhI thAya che. prayatna For Private And Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A sarvanuM kAraNa dehAdhyAsa che. ane dehAdhyAsanuM kAraNa jJAnAvaraNIya kamane lIdhe utpanna thatuM ajJAna che. mATe kamane tyAga karavA zAstramAM batAvelA mArga pramANe buddhizALIoe aheniza prayatna kara, e granthakartanA kahevA Azaya samajAya che. avataraNam / vyavahAraparamparArUhAnAmahaM kRzo'haM sthUla ityAdibuddhayA dehe cetanamadhyAsInAnAM jIvAnAmAtmani vRtyupAyamAha / anAghanantajIvasyeti / zlokaH anAdyanantajIvasya,zuddhA svAbhAvikI sthitiH|| karmaNA pariNAmitvamAtmano vyavahArataH // 16 // TIkA-nAdiryasya nA'nto yasya sajIva stasyA' nAdyanantajIvasya nizcayanayApekSayA svabhAvasiddhA sthitiH zuddhA'jIvasamparkarahitA / vyavahAranayApekSayA karmaNA''tma naH pariNAmitvam / dravyArthikanayo nizcayanayaH paryAyArthikanayo vyavahAranaya iti sAmpradAyikAH / ayaMbhAvaH / svaccho' pi sphaTikamaNirjapAkumumasamabhivyAhAreNa raktaH pratibhAti taM raktimAnaM mithyAjAnataH puMmo na vismayo bhavati tadAtmanaH paugalikakarSa sampAda rAgadvevAdimattA pratibhAti / tAM rA For Private And Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAdimattAM mithyAjAnata AtmArAmasya tatra nAsaktirbhavatIti gharamArthaH | 6 | avataraNa-AtmA ane karmane ke saMbaMdha che, ane kamane lIdhe utpanna thatI sthiti AtmAne kevI rIte vyavahAramAM Arepita karavAmAM Ave che, te bAbata grantha kAra have spaSTa rIte darzAve che. atha-anAdananta jIvanI svAbhAvika sthiti zuddha che, paNa vyavahAra nayanI apekSAe karmane lIdhe AmAnuM para pariNAma paNuM kahevAmAM Ave che. bhAvArtha-jIva anAdi ana che. jIvanI utpatti temaja aMta nathI. jenI utpatti hoya tene aMta paNa haya, paNa jIva anAdi hovAthI te anata che. te kadApi maratuM nathI, te amara che. evA jIvanI svAbhAvika sthiti zuddha che. zuddha nizcayanayathI AtmA niraMtara zuddha che. traNe kALamAM AtmA pavitra, sukata, zuddha, buddha che, zAna, darzana ane cAritra e tenAM traNa svarUpa che. bIjI rIte zabdomAM kahIe te sat, cit, ane AnaMda e A tmAnAM traNa svarUpa che. e traNa svarUpavALe AtmA nirmaLa che, paNa karmane lIdhe te azuddha bane che. dAkhalA tarIke phaTika maNi svabhAve nirmaLa che. paNa je tenI nIce jAsudanuM puSpa mukavAmAM Ave to te puSyanI ratAzane lIdhe te maNi paNa lAla dekhAya che, tema AtmA paNa svabhAve zuddha che, For Private And Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa karmanA saMbaMdhathI te azuddha tarIke oLakhAya che, A azuddhatA te AtmAnI vibhAvika dazA che. ane pudragala karmanA saMbaMdhathI AtmA rAgadveSamaya bhAse che. je te rAgadveSane mANasa asatya jANe, ane rAgadveSa AtmAne vastutaH asara karI zakanAra nathI ema anubhave, te rAga tene asara karI zakatA nathI. je rAgadveSane potAnA mAne teja teo tene asara karI zake. paNa rAgadveSa te AtmAnA nahi paNa pudgalika karmanA AvibhAva che, ane pudgalika kama te huM nathI, evuM je vicAre te rAgadveSathI lepa nathI. rAgade tevA AtmA ane jaDa vastune bheda jANanAra para pitAnI sattA kabula karAvI zakatA nathI. rAgadveSa te nitya nahi paNa kSaNika che, kAraNa ke te A mAnA guNa nahi paNa azuddha paryA che. paryAye upara jaNAvI gayA pramANe kSaNika che, ane samaye samaye badalAya che. mATe AtmAnA karma saMbaMdhane lIdhe utpanna tha. tA rAgadveSane AtmAnA nahi mAnatA AtmAnA vibhAvika paryAye jANavA joIe. samudramAM game teTalA kalele u. tpanna thAya, paNa khaDaka upara ubhelAne te asara karI zakatA nathI. AtmA upara sthira citta rAkhI, AtmAteja huM evuM bhAna dharAvanArane te vikAre jarA paNa ane sara karI zake nahi. A sarva nizcaya pramANe lakhANa thAya che, e vAcaka varga kSaNa vAra paNa visaravuM nahi. avataraNam-zuddhopi Atmani zuddhanayena pariNAmitva mupapadyate ityAha svasminniti / / For Private And Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 54 zlokaH svasmin zuddhanayaM zritvA, kalpyate pariNAmitA / yadA karmavimuktaH syAjjIvaH siddhasamastadA // 17 // TIkA - zuddhe svasminnAsmani zuddhanayaM zritvA pariNAmitA kalpyate sA tu vAstavikI pariNAmitA / yadA jIvaH karma bhirvimuktaH svAttadA siddhasamo bhavati / siddhaissamastulyaH sidasama iti tRtIyatatpuruSo'trajJeyaH siddhAH samAstulyAH yasya sa siddhasama iti bahuvrIhirapi samAsaH tenasiddhAnAmupamAnatvAdavizeSaguNatvaM karmavimuktasyAlpaguNatvAdupameyatvamiti kukarUpanAyA nAvasaraH prasarati dvayorapyupamAnatvAdupameyatvAcca | 17| avataraNa-vyavahAra nayathI AtmAnuM pariNAmima atAvI have zuddha nayathI AtmAnu pariNAmitva atAve che. artha:--zuddha nayanA Azraya karavAthI AtmAmAM paNa pari NAmitA kalpI zakAya. jyAre jIva karmathI vimukta thAya che, tyAre te siddha samAna thAya che. bhAvArtha-karmane lIdhe vyavahArathI AtmA piraNAma pAmatA gaNavAmAM Ave che, e ApaNe gayA leAkamAM varNavI gayA, paNa jo nizcayanayathI vicArIe te AtmA kharekhara peAtAnI meLe pariNAma pAme che. rAga ane dveSa utpanna kare tevA karmanA puggala udayamAM Ave che, tyAre For Private And Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AmAmAM eka prakArane #bha thAya che; A rIte karmane lIdhe AtmAnI pariNamitA ka5vAmAM Ave che, te vyavahArathI gaNavI. paNa jyAre AtmA rAga dveSathI pitAne raMgAvA detuM nathI, paNa AtmasvabhAvamAM ramaNatA kare che, tyAre paNa AtmA pariNAma pAme che te pariNAmitA savAbhAvika che, ane AtmAnI pitAnI che, te pariNAmitA vAstavika che tene lIdhe AtmA baMdhAtuM nathI. evI pariNamitAte siddhanA mAM paNa jovAmAM Ave che, samaye samaye AtmAnA jJAna darzananA paryAye badalAya che, tethI temAM pheraphAra thAya che, paNa A pheraphAra AtmAnA svAbhAvika guNene hovAthI A pariNAmathI karmabaMdha ratimAtra paNa thatuM nathI. jyAre A rIte AtmabhAvamAM AtmA rame che, ane karmanA udayanA lIdhe karavA paDatA jagatanA kAryo nirlepa paNa kare che, ane zarIrane mana dvArA kArya karavA chatAM zarIra manane pitAnA rUpa gaNuta nathI, paNa temane kevaLa upAdhirUpa mAne che, ane zarIra mana dvArA karelAM kAryanA phaLamAM Asakita rAkhatuM nathI, tyAre te AtmA karma mukata thAya che. jyAre te karma mukata thAya che, tyAre tenI sthiti siddhanA jIvonI sthiti tulya thAya che te svabhAve siddha hatuM paNa te sthitinuM tene atyAra sudhI ajJAnatAthI bhAna na hatuM, paNa karmabaMdhana nAza thatAM tene pitAnI kharI sthitinuM jJAna thAya che, tyAre prathama je avyaktarUpe siddha hatuM, te have vyakatarUpe siddha thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNam-mokSopAyabhUtasya samyag darzanajJAnayoH phala sya cAritrasya dvaividhyamAha ( Atmanaiti ) zlokaH AtmanaH zivasaukhyAtha dvidhA cAritrasaMgatiH // dravyato bhAvatazcoktA caturdhA sthaapnaabhidH||18|| TIkA--zivasaukhyArtha mokSamukhArthamAtmanazcAritra-sA. tizcAritralAbho dvidhA prokto dravyato bhAvatazca dravyacAritra paJcamahAvratAccAraNaMyativeSAvazyakAdikriyArUpam / bhAvacAritraM svasvabhAvapariNatirUpam / ubhayamapi cAritraM mokSasukhopayogIti sarvathA tatra yatanIyam / nanu sarvakarmavipramokSo mokSa iti vacanAt sarvakarmAbhAve kiM sukhaM lapsyate pratyuta sarvakarmakSaye' nartha pazyAmaH / tathAhi sarvakarmakSaye zarIrakSayastataH putrakalatradhanAdibhissaMbandhAbhAve tajjanyasukhA'bhAva iti cennA''tmanaH kevalajJAnamantareNa sukhavindorabhAvAt / tathAhi / aho ayaM zreSThI vijane deze kevalaH zete bhRtyaputrAdaya eva tatkAryaM kurvanti / gRhItazastrA dvArapAlAH kamapyantaH praveSTuM nA'jJApayanti / mamApi putrAdayaH katha-manukUlAH syuryenAhamapi bAhyajanairajAta. vArtaH kevalo bhavAmIti sarveSAM nirUpAdhyarthaM pravRttidRzyate / kiJca kArAgRhe ruddho jano yadA mokSyate tadA sarvaduHkhadhvaMsena For Private And Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 57 labdhasvAtantryaH svAsthya sukhamanubhavati / tathA karmapAzabaddho jIvo yadi mucyeta tadA vicAraNIyaM netre nimIlya kiM sukhaM syAditi nAsmAkaM bhAvukeSu ( sahRdayeSu ) bahuvaktavyamavaziSyate / ata eva vicArazIlAH putrakalatradhanAdiSu sukhalezamapazyanta AtmasukhAsInAstamevopAsInAzca tyaktasarvaparivArAH gRhatidIkSAH dhanAdikaM tyaktaM purISamiva smRtipathamapi nAnayantIti - sArvajanIno nizcayaH / prakRtamanusarAmaH / avataraNu--karmama dhana zAthI tuTe te jANavu ati jarUranuM che, kAraNa ke AtmAnI rUDhine AvaraNu karanAra karma che jJAna darzana ane cAritrathI kamano nAza thAya che. sabhyajJAna ane samyagdarzananuM phaLa paNa samyaga cAritra che, mATe samyag cAritranu' granthakatA prathama varNana kare che. artha--AtmAnA meAkSa sukhane arthe dravya ane bhAvathI cAritra be prakAranu` che. ane sthApanA bhedathI cAra prakAranuM che. bhAvArtha jainazAstra pramANe mekSanA traNa mArga che. te mArga jJAna, darzana ane cAritra che. temAM prathama jyAre vastunu svarUpa yathArtha jANavAmAM Ave che, tyAre tenuM darzana thAya che, arthAt tepara zraddhA thAya che. jJAnanI satyatA viSaye khAtrI thAya che. e khAtrI thatAM mANasa te jJAna anusAra vartavAne dorAya che, te vartanane cAritra For Private And Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - kahevAmAM Ave che. A cAritranA be prakAra zAstramAM zuMvelA che, dravyathI cAritra ane bhAvathI cAritra. zrAvakanA mAMca anuvrata grahaNa karavAM athavA mAra vrata dhAraNa karavA, athavA sAdhunA paMca mahAvrata dhAravA, ane tadanusAra ya. tiveSanuM grahaNa karavu' te sarva dravya cAritra gaNavAmAM Ave che. ane Atma svarUpanI ramaNatAne bhAva cAritra samajavuM. sAva cAritra pAmavuM e kAma sulabha nathI, paNa dravya cAritra te bhAva cAritranu kAraNa che. bhAva cAritra prApta karavAne drazya cAritra jevu* uttama sAdhana bIjI eka paNa nathI; paNa kevaLa dravya cAritrathI bhAva vinA mukita pamAya, ema kahI zakAya nahi. bhAva e sarvamAM uttama che. dAna, zILa, ane tapa paNa bhAvathIja zAle che. upadeza tara'giNImAM. kahyu che keH---- dAnaM tapastathA zaliM nRNAM bhAvena varjitam // arthahAniH kSudhApIDA kAyaklezazca kevalam // 1 // artha--dAna, tapa ane zILa bhAvathIja zobhe che, paNa jo bhAva vinA karavAmAM AvyA hoya teA dAnathI kevala ana hAni thAya che, tapathI bhukhanI pIDA thAya che, ane zILa pALavAthI kevaLa kAyakaleza thAya che A uparathI kahevAnA bhAvArtha ema nathI ke dravyathI A sarva kAma na karavAM, paNa bhAva vinA karavAmAM Ave te vizeSa lAbhakArI thatAM nathI, mATe bhAva sahita dravya cAritra pALavu joie. covijaya upAdhyAyajI lakhe che keH-- For Private And Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nizcaya daSTi hRdaya dharI, pALe je zuddha vyavahAra puNyavaMta te pAmazejI bhava samudrane pAra. jInezvara ! bhAvacAritra Ama,ramaNatA, svarUpasiddhi, e nizcaya daSTi dhyAnamAM rAkhI, je mANasa zuddha vyavahAra dravya. cAritra pALe che, te mANasa kharekhara puNyavaMta che, ane bhaya samudrane pAra pAmatAM tene vilaMba lAgatuM nathI sAdhyanI apekSAe karelI zuddha kiyA sarvadA phaLavALI nIvaDe che.. paNa sAdhya bindu bhulI jaIne je dravya cAritramAMja magna rahe che, te vizeSa prayAsa karI zakato nathI. bhAva cAritra ane dravya cAritra be paraspara eka bIjAne upakArI che. A banne cAritra mokSa prAptinAM kAraNa che. mATe bhAva cAritra hadayamAM rAkhI dravya cAritra zuddha manathI, ane zuddha rIte pALavuM, Ama karavAthI aMte mekSa prApti thaze. have sthApanA bhedathI cAritranA cAra prakAra che te nIce mujaba jANavA. te cAra bheda likika cAritra sthApanA, le. kottara cAritra sthApanA, zuddha nizcaya naya cAritra sthApanA, vyavahAra naya cAritra sthApanAnA che. A leka saMbaMdhI phaLanI IcchAthI pALavAmAM AvatA cAritrane lAkika cAritra kahevAmAM Ave che. te saMbaMdhInI sthApanAne lokika cAritra sthApanAnuM nAma ApavAmAM Ave che. mokSa prAsaarthe je samyam cAritra pALavAmAM Ave che, te lakattara cAritra kahevAya che, ane tenI sthApanAne leTettara cAritra sthApanAnuM nAma apAya che. AtmAnA asaM. khyAta pradezamAM rahelA anaMta guNanI ramaNutA rAkhavI For Private And Personal Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tene zuddha vizvayaya cAritra kahe che, ane te anaMta gu. punA AdhArarUpa AtmAnA asaMkhya pradezane zuddha nizcaya naya cAritra sthApanAnuM nAma apAya che. 2haraNa mukha. vastrikA, paMca mahAvrata pAlana, vagerene vyavahAranaya cAritra 1. cha, ta samadhAnI sthApanAne yAranaya yAritra sthaapanAnuM nAma apAya che. A saMbaMdhI vizeSa khulAse gu. rUgamathI meLave. avataraNam-cAritrAntaraM bhAvyamAnAmavasthAmAha AtmIyeti / zlokaH AtmIyadhyAnadhArAbhidhItakarmarajaHkaNaH / AtmanaH svacchatAM labdhvA bhuMkte'nantaM sukhaM sadA TIkA-pArthivarajAMsi nirmalajalaiH kSAlayanti lokAH karmarajAkSAlanopAyastu svAtmadhyAnadhArA eva kSAlitakarmamalapar3e, sati AtmanyanantaM sukhaM sadA bhuMkte / uktaM ca mahAbhArate (A. tmA nadI saMyamatoyapUrNA satyAvahA jJAnataTA dayomiHtatrAbhiSeka kuru pANDuputra na vAriNA zudhyati cAntarAtmA / / 19 // avataraNu-dravya ane bhAva cAritrathI AtmadhyAna thAya che, ane AtmadhyAnathI kevI avasthA thAya che, te have granthakAra darzAve che - For Private And Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 61 artha--AtmadhyAnanI dhArAthI jenA karmarUpI rajakaNA dhAvAI gayA che, te mANasa AtmAnI svacchatA meLavIne sadA ananta sukha bhogave che. bhAvArtha--manuSye peAtAnA zarIrane lAgelI dhuLa dUra karavAne jaLanA upayAga kare che. teja pramANe AtmAne lAgelI karmaraja dUra karavAnA upAya AtmadhyAnanI dhArA che jyAre manuSya AtmadhyAna kare che, eTale AtmAnuM ci. tvana kare che, tyAre bAhya padAthAmAM tenuM mana lubdha thatuM. nathI. mananA evA svabhAva che ke ekaja vakhate te ekaja bAbatano upayAga rAkhI zake, athavA ekaja khAkhatanu dhyAna karI zake; A rIte vicAratAM jyAre mana AtmadhyAnamAM rAkAya che, tyAre bAhya padArtheAmAM te derAtuM nathI. bAhya padAthAmAM jyAre te doravAtuM nathI, tyAre karmabadha thatA nathI, ane teja vakhate pUrvakama kharavA mAMDa che.. A pramANe AtmasvarUpanuM ciMtana karavAmAM manane maza gula karatAM, dhIme dhIme karma rajakaNA kharI paDe che, navAM krama badhAya nahi, ane junAMkama A rIte kharI paDe te karmathI AtmA mukta thAya che, ane AtmA nirmala thAya che, tenI svAbhAvika svasthatA prApta kare che, ane AtmA potAnAmAM rahelu' anaMta sukha bhAgave che. AtmA sAmAnya jaLathI zuddha pAmatA nathI, paNa samatArUpI jaLathI pavitra thAya che. mahAbhAratamAM kahyuM che ke. AtmA nadI saMyamatoyapUrNA satyAvahA jJAnataTA dayormiH For Private And Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -tagAmi sura pATuputra navAranA rUdhyAti pAnta rAmA ? artha-AtmA rUpI nadI saMyama rUpI jaLathI bharelI che, satyane vahana karanAra che, te nadIne jJAna rUpI ki. nArA che, ane dayA rUpI urmi (kalela) che. he arjuna temAM abhiSeka kara, AtmA jaLathI kadApi zuddha thatuM nathI. bAgha snAnathI te zarIra zuddha thAya che, paNa bAhya snAna karatI vakhate dareka purUSe evI bhAvanA rAkhavI ke A bhAnI sAthe lAgelI azuddhatA paNa dUra thAya. mANasa jevI bhAvanA rAkhe che, te te thAya che, evo niyama hevAthI bhAvanA zuddha ane ucca prakAranI rAkhavI AtmAne pavitra ane zuddha karavAnI bhAvanA rAkhavAthI svayameva karma rajakaNe kharaze, ane Atma pitAnuM nirmaLa svarUpa prApta karI zakaze. avataraNam-cAritrapuSTi vidhAnArthamAtmaparamAtmanorabheda dhyAnamAha // Atmeti zlokaH Atmaiva paramAtmeti prajJA''sravanirodhinI // bhAvanIyA mumukSUNAM / pramAdatyAgapUrvakam // 20 // kA-nAyaM mamAtmA parigrahAdisampakoM naite duHkhAdaya AsmapariNAmAH kintu vibhAvanA naiva ca bhojanAcchAdanaputra For Private And Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 63 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kalatrAdayo mama prItipAtrANi nazvaratvAtsukhAbhAsatvAcAtmArAmo'haM paramAtmarUpa iti majJAnamatrivaM ruNaddhi / ato mumukSUNAM pramAdaM tyaktvA sA prajJA bhAvanIyA / ghRtAdisaMskRta eva gha rAtiEkiAmaH sampathate natu jIv: || 20 || avataraNu~AtmA ane paramAtmAnA aleDa zA vavAthI zuM pariNAma nipaje che te have vicAravAnu che. artha-AtmA teja paramAtmA che, evI buddhi AsavanA Adha karavAvALI che, mATe pramAdano tyAga karIne sumukSue tevI bhAvanA sadA bhAvavI. bhAvArtha-AtmA te ja paramAtmA che, e uccamAM ucca siddhAnta che. te jene temaja vedAnti eka sa rakhI rIte kabhula kare che. paNu racADhAdathI A vAta cAravI joIe. teja tuM che, tuja paramAtmA che, advaitavAda ane tavAda paNa jenA tattvamasi vAkyamAM grahaNa kare che. jA paNa nizcaya nathI teja matane aMgIkAra kare che. vyavahArathI AtmA ane paramAtmAnA bheda zake kalpavAmAM Ave, paNa vastutaH te AmA ane paramAtmAmAM ratibhAra paNabhedya nathI, pappA to vamaLA AmA teja paramAtmA che. jyAM sudhI AtmAne upAdhi lAgelI che, tyAM sudhI te ahirAtmA kahevAya che, paNa jyAre pAtAnA sva. rUpanI AtmAne pratIti thAya che, tyAre upAdhi asat ema jaNuya che, ane teja samaye AtmA je vamAtrathI For Private And Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramAtma rUpa hatuM, tene sAkSAtkAra thAya che, AtmA te 5ramAtmA che, A vicArathI Asavane dha thAya che, ema A lekamAM kahevAmAM AveluM che. te zabdonI satyatA ba. tAvavA have prayatna karavAmAM Ave che. huM paramAtmA chuM e vicArathI dehAdhyAsa chUTI jAya che. deha te huM chuM e vicAra rAkhavo te dehAdhyAsa kahevAya che, jagatamAM je je kaka thAya che, te mukhyatve A dehAdhyAsathI thAya che. de. hane poSavAne ane Indriyane tRpta karavAne mANasane aneka prakAranA dhananI jarUra paDe che, jema, tRSNAo vizeSa tema vizeSa dhananI jarUra hoya che. nyAyathI mANasa ekadama vizeSa dhana prApta karI zake nahi, mATe manuSya kukarma ane anAcAra athavA anyAyI kArya karavA devAya che, tethI Asava thAya che. mATe dehAdhyAsa eja sarva anartha nuM mULa che. eka graMthamAM rahyuM che ke --- dehAtmAbuddhijaM pApaM na tagovadhakoTibhiH / AtmAhaM buddhijaM puNyaM na bhUtaM na bhaviSyati deha teja AtmA che, evI buddhithI, evA vicArathI utpanna thatuM pApa karaDa vadha karatAM paNa vizeSa che, ane Atma teja huM chuM evA vicArathI utpanna thatuM puNya bhUtakALamAM thayuM nathI ane bhaviSyamAM thaze nahi, kahevAne bhAvArtha e che ke te puNya advitIya che, jenA dhana bhAgya hoya tene gurUkRpAthI evA jJAnanI prApti thAya mATe mumukSuoe meLavavAnI IcchAvALA purUe sarvadA te bhAvanA bhAvavI. te bAbatamAM jarA paNa pramAda karavo nahi. pramAdathI eTale For Private And Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMze AtmaramatA ochI thAya, ane deha Adi pigalika padArthanI sAthe AtmAnI ekatAne vicAra upaje, teTale aMze karmabaMdha thAya che. mATe kSaNe kSaNe AtmA teja huM chuM, evI nizcaya daSTi rAkhI, zuddha vyavahAra pALave. avataraNam-AtmadharmaprAptyarthaM sadgurUpadezo vinayAdinA zrotavyaH tadevAha / / zlokaH AtmadharmopadeSTAraH suvratA munayo matAH // tAn praNamya mahAbhattyA zrAvyo dharma suziSyaH21 TIkA-Atmadharmo ratnatrayaM tadanujighRkSayopadizanto munayo matAH agRhItacAritrA na parAnupadeSTuM yogyAH lAn mahA bhaktayA''darAtizyena praNamya kAyavAGmanasainatvA suziSyakaiH (saMsthAyAbhimukhaM praNamya vidhivat tyaktAnyavAdAn prabhoH guvahiva sadA bhavAntakaraNItyevaM dhiyA cintayan ) ityAdi ziSyaguNayusaudharmaH zrAvyaH yathA vamanavirecanAdibhiH zuddhakoSThe rogiNi nikSiptamIpa samUlaghAtaM hanti rogam / / malinakoSThe tu vyarthI bhavadapi kadAcidrogAntaramapi janayet / tathA ziSyaguNayukta nikSipto dharmassamUlaghAtaM hanti rAgadveSAdIn / anyathA tu vyarthIbhavan kadAcid gurudoSadRSTiM janayan dIrghasaMsAramapi bandhayediti tAtparyam // 21 // For Private And Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa-AtmA teja paramAtmA che, evI bhAvanAnI pratIti saddagurUnI kRpA vinA thaI zakatI nathI. mATe kevA bhAvathI gurU pAsethI jJAna prApta karavuM, te have granthakAra darzAve che. atha-Atmadharmane upadeza ApanArA, sArA vratavALA munine mAnavAmAM Ave che, temane mahA bhaktisahita praNAma karIne suziSyae dharma saMbhaLa. bhAvArtha-Atmadharma eTale AtmAnA guNa jANavA te jJAna darzana ane cAritra che. tene baMdha ApanArA, ane jJAna pramANe AcaraNa rAkhanArA evA muniye dhame. padezane lAyaka che. je muniye pite upadeza Ape, paNa pitAnA jJAna pramANe vrata-cAtri pALe nahi, te upadeza ApavAne lAyaka adhikArI nathI. bhale teo potAnI jJAna zaktivaDe bIjAne pratibodha Ape, paNa jyAM sudhI temanA vicAra pramANe AcAra nathI, tyAM sudhI te bodhanI asara zretA vaga upara bahuja cheDA pramANamAM thAya che. mATe jJAnanI sAthe upadezakamAM sunnatanI jarUra che, e eka kSaguvAra paNa visaravuM nahi. gurUnA guNa darzAvyA pachI ziSyanuM zuM kartavya che, tepara lakhatAM granthakAra jaNAve che ke, ziSya gurU tarapha bhaktivALA joIe. jyAM sudhI zidhyamAM vinaya nathI, gurU pratye bahu mAna nathI, tyAM sudhI te mANasa upadeza prApta karavAne gya nathI. zreNika rAjA ane cAMDAlanuM daSTAnta jaina Alamane paricita hevAthI, For Private And Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tenuM mAtra atri maraNa karAvavAmAM Ave che. sAmAnya vidyA paNa vinaya zivAya-gurUbhakti zivAya--prApta thatI nathI, te pachI AtmajJAna je gahana viSaya gurUbhakti vinA zI rIte prApta thaI zake? A jagatamAM parApUrvathI jJAna prApta karavAnA traNa mAge gaNavAmAM AvelA che; dhana, vidyA ane gurU pAdazuzruSA dhanathI vidyA prApta karavI e vidyA meLavavAne kaniSTha mAga che. vighA ApI vidyA prApta karavI e mayama mArga che. paNu gurUnA caraNa kamaLanI sevA karI gurUkRpA dvArA gurUnA AzIrvAda dvArA jJAna meLavavuM te vidyAne uttama mAge che. mATe ja atre kahevAmAM AvyuM che ke gurUnI atyaMta bhakti pUrvaka upAsanA karavI ane dharmanuM zravaNa karavuM. A kalekamAM praNAma karavA ane bhakti karavI e be vizeSaNa mukavAmAM AvyA che, te jaina zAstramAM dazAMvela AmnAya samajavAM; vinayavaMtaneja vidyA ApavI jema dudha sarva prANI mAtrane hitakArI che, paNa sarSa te pIe che, tyAre jhera rUpe pheravAI jAya che, tema AtmajJAna atyaMta hitakArI ane mekSamArga sAdhaka chatAM kuziSyane ApavAmAM Ave te anarthakArI nIvaDe che. temAM Atma jJAnane deSa nathI. paNa kuziSyarUpa kharAba adhikArIne deSa che. mATe gurUe paNa gya adhikArI joI A AtmajJAnane mahAna viSaya zikhava, eja lakSyArtha che. avataraNam-sadupadezastu sadguruzaraNamantareNa na phala For Private And Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAg bhavatyataH sadguruH zaraNIya ityAha || zloka sadguruM zaraNIkRtya sudhiyaH supathAdarAH mokSAbhilASukAH ziSyA gacchanti paramaM padam | 22| TIkA - zobhanaH panthAH supathaM tasminnAdaro yeSAM te supathAdarAH sudhiyaH zreSThabuddhayaH mokSamabhilaSanti tacchIlA mokSAbhilASukAH ziSyAH sadguruM vittAdyeSaNArahitaM zaraNIkRtya saMsArAndhinAvikatvenA''lambya paramaM padaM gacchanti muktimAjo manantItyarthaH // 22 // avataraNa--upara jaNAvyA pramANe sadgurUnA zaravinA sadupadeza paNu phaLadAyI thatA nathI, mATe sadgurUnuM zaraNu karavuM; eja mAmata granthakAra khullA zabdomAM pratipAdana kare che. atha--sArI buddhivALA, sumArgamAM rUcivALA, ane mokSanI abhilASavALA suziSyA sadgurUnuM zaraNa pAmI paramapada prApta kare che. bhAvA--have ziSyeAnA vizeSa lakSaNa A le kamAM jaNAvavAmAM Avela che. paramapada prApta karavuM e kAma sugama nathI. tenA adhikArI thavAne sAmAnya janamAM mA For Private And Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir da lUma paDatA guNA karatAM vizeSa guNAnI jarUra che, te guNAmAM mukhya guNa nIce pramANe che. prathama guNa e che ke tenAmAM sArI buddhi hovI joie. jJAna meLavavAmAM sArI buddhinI atizaya jarUra che. jenAmAM sArAsAra pArakhavAnI zakti khIlelI nathI, jenI tarkabuddhi paripakava thayelI nathI, ane je svataMtra rIte vicAra karavA samartha nathI, te jJAnanuM gaMbhIra rahasya yathArtha samajI zake nahi. buddhi paNa e prakAranI zakti che. tenA sadupayeAga temaja du: rUpayoga paNa thaI zake. mATe khIlelI buddhinA sahupacegaja thAya te mATe ziSyamAM buddhinI sAthe sumA tarapha rUci hovI joIe. je mArga buddhine rUce tevA lAge te mArga tarapha teNe rUci rAkhavI joie. zuddha ane satya mArga tarapha tenI vizeSa rUci thavI joie. ane te sAthe A saMsAramAMthI mukta thavAnI mumukSA tenAmAM khAsa hAvI joie. te mumukSA vairAgyathI prAdubhAva pAme che, jyAM sudhI manuSyamAM aMta vairAgya nathI, ane aMtaraga pramANe bAhya vairAgya paNa zakti pramANe grahaNa karatA nathI, tyAM sudhI te mANusamAM kharU' mumukSutra jAgRta thayuM che. ema mAnI zakAya nahi. jyAre A jagatanA mAyAvI ane kSaNabha'gura padArthAnI anityatA ane asAratAne mANasane ghaNe aMze khyAla Ave che, tyAreja teparathI tenuM mana uThI jAya che, ane nityatattva je AtmA che, te zodhavAne, ane upAdhithI mukata thavAne tenA hRdayamAM svAbhAvika abhilASA utpanna thAya che. teja kharo mumukSu kahI zakAya. AvA guNuvALe For Private And Personal Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir suziSya sazurUnuM zaraNa aMgIkAra kare che. sagurUneja sarvasva mAnI temanI AjJA pramANe varte che, sadagurU paNa ziSyanI bhaktithI suprasanna thAya che, ane kharUM Atma svarUpa ziSyane samajAve che ane AtmasvarUpane anubhava thatAM sAkSAtkAra thatAM A jagatamAM prApta karavA egya bIjI vastu rahetI nathI. teja paramapada che ane te padane te lA yaka thAya che. A rIte saddagurU zaraNathI umadA guNavALe ziSya paramapada prApta karavAne lAyaka bane che. avataraNam-mandAdhiyAmeva gurvapekSA vayantu svacchabuddhitvAt svayameva karttavyaM nizceSyAma ityahaGkAranirAkaraNArthamAha zloka mokSAvAptiH kadA kiM syAtsadagurorjJAnamantarA // sanetrA nApi pazyanti padArthAn bhaanumntraa||23|| TIkA--sadgurorjJAnaM vinA mokSAvAptiH kadA kAsminnapi samaye kiM syAt ? naiva syAdityarthastadeva samarthayati sanetrA iti cakSuSmanto'pi bhAnuM vinA ghaTAdipadArthAn naiva pazyanti (gRhNAti cakSuH saMyogAdAlokodbhutarUpayori) yuktaiH // 23 // avataraNa-koIne kadAca zaMkA utpanna thAya ke manda buddhivALAne gurUnI jarUra hoya, paNa mArI buddhi te nirmaLa che, te gurU vinA paNa paramapada huM pAsa For Private And Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 71 karI zakuM evI zaMkAnA nirAkaraNa gurUnI jarUra batAvatA graMthakAra lakhe che ke - artha-mokSanI prApti sadagurUnA jJAna vinA kadApi zuM thaI zake? AMkhevALA mANase paNa sUrya vinA je zakatA nathI, bhAvArthaghaNI bAbate ApaNane prathama daSTie bahu sarala bhAse che, paNa te samajavAne tenuM yathArtha svarUpa anubhavavAne ApaNane ghaNo zrama paDe che, te chatAM paNa keTalAka evA bArIka prazna uThe che ke tenuM samAdhAna pitAnI meLe thaI zakatuM nathI te vakhate gurUnI jarUra ja NAya che. gurU mananA saMzaya TALI de che, ane anubhava jJAna Ape che. pustaka paNa mahAna purUSanA anubhavanA vacane che, chatAM paNa je jIvate purUSa kArya karI, zake te kArya te pustaka kadApi karI zake nahi. ekalA pustakathI saratuM hoya to pachI gurUnI garaja paNa na rahe? paNa vastu sthiti vicAratAM ema jaNAya che ke gurUgama vinAghaNuM bAbate yayArtha samajyA vinAnI rahI jAya che. vaLI vRddha paraMparAthI cAlI AvelI keTalIka bAbate je pustakArU na thayelI hoya te paNa jJAnI gurUnA samAgamathI meLavI zakAya. vaLI je cegane mArga che, ane jemAM prANAyA. mAdika kriyA karavAnI che, temAM mANase eka egya gurUne mAthe rAkhaveja joIe. kAraNa ke temAM AgaLa vadhavAmAM anubhavAtI aDacaNe gurU vinA dUra keNa karI zake ! Aja bAbata dAkhalAthI graMthakAra samarthana kare che. cakSuvALA For Private And Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7ra manuSya padArthone jovAnuM sAmarthya dharAve che, paNa tene vAte egya ane Avazyaka nimitta joIe, te nimitta sUryane prakAza che, je sUryane prakAza na hoya te cakSu chatAM paNa manuSya padArthone joI zake nahi. kadApi dIvAnA prakAza vagere a5 sAdhano dvArA teone padArthanuM apa svarUpa samajAya, paNa yathArtha svarUpa jANavAne te sUryanA prakAzanI ja jarUra che. tevI rIte pustaka vagere sAdhane dvArA jJAnanuM TuMka svarUpa kadAca jA NavAmAM Ave paNa kharUM, paNa vastutava samyaga rIte anubhavavAne mATe te gurUvinA bI je anya mArga nathI. gurU sUrya samAna che. gurUne ApaNe je je upamAo ApIe te ochI gaNAya ane ApaNe game tevA upAjethI temane upakAra mAnavAne prayatnazIla thaIe, paNa kharI rIte temane upakAra mAnI zakAya ja nahi. kAraNa ke jeTale upakAra dharmagurUne mAnIe teTale a95 gaNAya. paNa garaja sarI eTale vaidya verI, tema je leke kRtanI nIvaDe che. temanA samAna A jagatamAM pApI ane adhama keI nathI; eka sthaLe lakheluM che ke paraNelA chekarAo jema mAtAnA guNa visarI jAya che, tema ziSya AcAryanA gu. che zikhyA pachI bhulI jAya che. A eka moTI kRtatA che, mATe te kRtakatAne tyAga karI bhakti pUrvaka gurU pAsethI jJAna meLavavuM. __avataraNam-guruzaraNapUrvakagurujJAnalAbhe'pi tajjJAnaM zra dAdikamantareNa na mokSa prasUta iti tadA For Private And Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir GT zlokaH zraddhAvalambinaH ziSyAH paropakRtisAdhakAH || vineyAstavamAnya jJAtAraH mavanti dviArA TIkA -- zraddhAvantaH ziSyAH paropakRtisAdhakAH paropakA razIjA vaneyAnamAra,TivinayavantatAdA: ziStrAH tamaargsy jainasiddhAntAtmakasya jJAtArazca sannaH prabhavanti muvato samo maryAnna dAMta matim // 24 // avataraNa--gurUnuM zaraNa lIdhu, gurU pAsethI jJAna meLavyuM, paNa jo te ziSyamAM zraddhA na heAya tA te jJAna tene vizeSa lAbhakArI thaI zake nahi, mATe ziSyamAM zraddhAnI paNa AvazyaktA che, eja khAkhata pratipAdana karatA gra. kAra lakhe che ke: -- artha--zraddhAvALA, paropakAranA sAdhaka vinayava ta ane tattva mArgane jANavA vALA ziSya ( mAkSanevAste ) sAmartha thAya che. bhAvAtha--jema upadezakamAM aneka guNanI jarUra che, tema ziSyamAM paNa ziSyane ceAgya evA aneka sadguNAnI AvazyakatA che. jema sphaTika maNi vizeSa nirmaLa hAya che, tema temAM sUryanA prakAza adhikatara prakaTe che, teja rIte jema ziSya vizeSa lAyaka hoya che, tema gurUtu jJAna tenAmAM adhika prakaTI nIkaLe che. mATe ziSyanA vizeSa For Private And Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a guNanu varNana A gleAkamAM karavAmAM Avelu' che. prathama te ziSyane gurUmAM ane gurUnA vacana upara atyaMta zraddhA hAvI joie. kAraNa ke gayA lekamAM jaNAvyA pramANe gurU pAsethI jJAna maLe, paNa te jJAna upara zraddhAnI jarUra che. jJAna hAya, paNa jJAna upara zraddhA na heAya te te jJAna 1canamAtramAM rahe, paNa jJAna anusAre vartana thatu nathI; zraddhA rahita jJAna kevaLa ADaMbararUpe zobhe che, paNa tevu jJAna cAritrapara asara karatuM nathI, ane je jJAnathI cAritra na thAya, te jJAna bahu upayogI gaNI zakAya nahi; mATe jJAnanI sAthe zraddhAnI jarUra che. gurUnI parIkSA karavAmAM mahu vicAranI AvazyakatA che, paNa ekavAra sadgurUne oLakhyA pachI temanA kathanapara sapUrNa vizvAsa rAkhavA vartavu jarUranu` che. vaLI ziSye paropakArI svabhAvavALA hAvA joie. jJAnanA kharA upayoga paropakAraja che. jenuM jJAna paropakAramAM vaparAyuM nathI, paNa garvanuMkAraNabhUta thayu che, tenuM jJAna kupAtre paDayuM che ema mAnI zakAya. jJAna athavA AtmAnI khIjI koI paNa zakita abhimAna mATe nathI, paNu ajJAnInuM ajJAna dUra karavAne mATe che, temaja jJAna jANI te pramANe vartavA mATe che, e vicAra hRdayathI kSaNavAra paNa visAravA nahi sa prakAranA mane dUra karavAnuM sAdhana jJAna che. paNa jo jJAnaneAja mada thAya teA pachI tene vAste bIjo eka paNa upAya jaDI Ave nahi. mATe jJAna garvanA kAraNabhUta na thAya e vicArathI prathamathI paropakAra vRtti hAvAnI jarUra che. kAI For Private And Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhanavAna paNa kaMjusa manuSya ema dhAre ke vizeSa dhana jyAre prApta thaze, tyAre huM tene sanmArge vAparIza; paNa tenI dhAraNuM tenA manamAM ja rahI jAya che. kAraNa ke je manuSya potAnI sthitinA pramANamAM dAna karatuM nathI te vizeSa dhana prApta thatAM tene sadupayoga karaze ema zI rIte mAnI zakAya ? tema jJAnane paNa paramArthe uparoga thAya te mATe popakAranAM bIja ziSyanA hadayamAM vikasAvavAnI khAsa jarUra che. ziSya vinayI have joIe, e bAbate kahyA vinA paNa samajAya tema che, vinayathI mANasa pAtra thAya che, ane vinaya sarva dharmanuM mULa che ema zAstrakAre paNa kahe che. vinayathI gurU prasanna thAya che, ane gurU kRpAthI sadhane lAbha ziSya meLavI zake che. jo ke caMdranI mAphaka gurU te eka sarakhe bedha badhA zi ne Ape che, paNa vinayI ziSya tarapha gurUne svAbhAvika prema vahate hevAthI te ziSya vizeSa jJAna meLavavA bhAgyazALI nIvaDe che. vaLI ziSyamAM tava jANavAnI rUcinI jarUra che. tava jIjJAsA paNa ghaNAja thoDAnA hadayamAM udde che. hajAre manuSyamAMthI ekamAM kharI taravajIjJAsA prAdurbhAva pAme che. mahA puryodaye, athavA parama gurU kRpAvaDe chavAnI IcchA vastu tatva zuM che, te jANavA bhaNuM derAya che. jyAre saMsAra uparathI meha dazA jarA utaratI thaI hoya che, tyAre ja nitya tattva zuM ane te kevI rIte pAmI zakAya-anubhavAya tevA ane jANavAnI rUci mAM utpanna thavA pAme che. AvA guNa For Private And Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - vALA zikhe gurU pAsethI yogya jJAna meLavI, te pramANe vata paropakArArthe te vAparI ane mokSa meLavavAne lAyaka thAya che. avataraNam--zraddhAvanto'mi' ziSyA jinAjJAsAdhakatva. guNairantareNa na mokSasAdhakAstadAha / zlokaH jinAjJAsAdhakAH svasthAH sUkSmabuddhayAvalokakAH tattvAtatvasya jJAnena satyamArgAvalambinaH // 25 // ___TIkA-tAnave vizinaSTi jinAjJAsAdhakA iti jinAjJA ratnatrayopadezarUpAM sAdhakAH svasmistiSThantIti svasthA AtmadhyAnaparAyaNAH sUkSmabuddhayAvalokante / ityavalokakA svacchadhiyA kRtAtmasAkSAtkArAstatastattvAtatvasamuditastha vivekenede mAtmIyaM tattvamevopAdeyamanyattu paugalikatvAddhayAmiti nirNayena satyamArgAvalambinaH padArthasvarUpasya sAkSAdbhAsamAnatvAditi bhAvaH // 25 // avataraNa-nisaraNInA judA judA pagathIyAM che, tema mokSamArganA pagathIyA rUpa zinA sadaguNe che. tevA guNe agaNya che, temAMnA keTalAka guNa betraNa lekamAM varNavavAmAM AvyA, have bAkInA keTalAka A lekamAM gra12 zava cha: For Private And Personal Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77. atha-janAjJAne sAdhavAvALA svabhAva ramaNa karanArA sUkSama buddhithI avakana karanArA, ane tatvatathA atattvanuM jJAna thavAthI satyamArganuM avalaMbana karanArA ziSya hevA joIe. bhAvArtha -ziSya jInezvaranI AjJA pALanAra levA. joIe, jJAna darzana ane cAritra e jInAjJAnA traNa svarUpa che. tenI ArAdhanA ziSyae karavI joIe. jJAna pA. mavuM, zraddhA rAkhavI ane jJAna pramANe vartavuM e traNa rIte janAjJA pALI zakAya. jInanI AjJA pALavI eja jInezvaranI utkRSTa bhakti karyA samAna che vaLI te sAthe pitAnA svabhAvamAM ramaNatA karanArA zive havA joIe svabhAva ramaNatA karavI eTale Atma yAna karavuM, AtmA teja huM chuM evo vicAra rAkhI AtmasvarUpanuM cintana karavuM. jenuM ApaNe ciMtaH karIe tevA ApaNe thaIe, e niyama hovAthI, AtmAnuM dhyAna karatAM ApaNe paNa AtmasvarUpI thaI zakIe. AtmAnuM dhyAna zI rIte karavuM, te zukala dhyAnanA cAra vibhAga kahetAM ApaNe vicArIzuM, paNa TuMkamAM ane eTaluM jaNAvavuM upagI thaze ke dareka pagalika vastu karatAM AtmA bhinna che, temaja AtmA jJAna darzana vagere guNe sahita che. AtmA anaMta zaktivALe che, te nivikAra che, ane mana tathA vANathI agocara che; ane indriye tathA mananA vikAro tene asara karI zakavA samartha nathI; A. vagere bhAvanAo apramattabhAve bhAvavI eja AtmadhyAnane. For Private And Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ge uttama mArga che. sUma avaleAkana buddhi e paNa ziSyamAM jarUranI che, jenI sUkSma buddhi nathI, jenAmAM gahana viSaye samajavAne joitu dhairya tathA Atmakhala nathI, te mahu abhyAsa karI zake tema Atma mArgamAM AgaLa vadhI zake nahi. A buddhi khIlavavAne vAste kAi paNa vicAra teNe ekadama grahaNa karavA nahi. potAnI buddhi jyAM sudhI te kabula karI zake nahi tyAM sudhI te svIkArI levI nahi, paNa te sa baMdhI manana karavuM, tenI AlecanA karavI, ArIte buddhi sUkSma thaze. vicAra karyAM vagara kevaLa zraddhA rAkhI kAi paNa vicAra a'gIkAra karavAthI buddhi khIlatI nathI. koi paNa vicArane sAmA pakSa zuM kahe che, te tapAsavuM, ane tenI dalIleAmAM keTalI satyatA che, te vicAravI, ane pachI satyane grahaNa karavuM. tarka zAstranA abhyAsathI buddhi bahu sArI rIte khIle che, dhyAnathI paNa buddhi sUkSma thAya che. adhA vicArone dura karI, phakta ekaja vicArazreNI athavA viSaya upara manane sthira karavAthI, te vicAra athavA viSacatuM yathArtha jJAna maLe che, eTaluMja nahi paNa buddhi paNa tItra thAya che, mATe te guNu ziSye khIlavavA joie. A pramANe sUkSma buddhi rUpa sAdhanavaDe ziSye tattva zu che, ane Rtattva zuM che, tenA niya karavA, A kAma sugama nathI, paNa gurUkRpA vaDe, ane buddhine sadpayAga karavAthI, te kAma thaI zake che. bhUtakALamAM aneka purUSA tattvAtattvanA niya karI satya mArga pramANe cAlavAne samartha thayelA che, hAla paNa thAya che, ane vi For Private And Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyamAM paNa thaze, kadAgrahane tyAga karI. niSpakSapAta budvithI satyane nirNaya karavA icchanArane paramasatya prApta thayA vinA rahetuM nathI. "mArUM te sArUM" ema nahi mAnatAM "sArUM te mArUM" e siddhAMta svIkAranAra satyanI samIpamAM rahele AvI zake che. mATe kadAgrahane tyAga karI satya grahaNa karI te pramANe vartana rAkhavuM e paNa ziSyane dharma che. Atmatattva upAdeya che, ane pudgaladravya heya che. e viveka rAkhanAra ane te mArge caDhanAra svAtmahita sAdhI zake che. avataraNam-mokSasAdhakA guNA api gurvAjJayA bhavantI cAhu cho. gurvAjJAM manyamAnAH syuH ziSyAH samyag dayAlayaH dharmamArga vitanvAno yAtA yAsyanti sadgatim 26 TIkA-gurvAjJAM manyamAnAH ziSyAH samyagdayAvanto bha. vanti nahi gurvAjJAmantareNa dayAlutAvirbhavati gurvAjJAdhAriNaH ziSyA eva dharmamArga vitanvAnaH santo'neka sadgAta yAtA gatA yAsyanti gamiSyAnta ca // 26 // avataraNa-upara jaNAvelA guNavALA ziSyoe paNa sadagurenuM AlaMbana rAkhavuM joIe. sagurUnI kRpAthI zivagati zIdhra thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir atha-gurUnI AjJAne mAnanArA ziSya samya rIte dayALu hoya che. ane dharma mArgane vistAra karIne ziSya sadgati pAmyA che, ane bhaviSyamAM pAmaze. bhAvArtha-gurUnuM mAhAsya A kalAkamAM je varNa vavAmAM AveluM che, te keTalAkane atizakti bhareluM lAge, e saMbhava che, paNa je tattva daSTithI vicArIe te te yathArtha ja che. sadgurUnuM je yathArtha svarUpa samajavAmAM Ave te pachI temanA viSe bhakti hadayamAM jAgRta thayA vinA rahe ja nahi. sadagurUnA aneka guNonuM varNana te A lekhanI karavAne asamartha che, paNa TuMkamAM atre nivedana karavuM egya thaze ke jeNe Atmatatvane jANayuM che, anu. bhavyuM che, te pramANe je cAritra pALe che, ane jenA hadayamA evA bhAva sadA ulAsamAna thAya che AkhA ja. gatanA che eM pramANe tava jANa samyagmArge cAlI, sukhI thAya. "savI jIva karUM zastra rasI esI bhAva dayA mana halasI " evA vigrAsa jenI rage rage vyApI rahelA che, jenA dareka AtmapradezamAM sarva prANI mAtra pra. tye apUrva rAnI lAgaNI chAyI rahelI che, tevA gurUnA hadayanuM varNana karavA keNa samartha che? tevA gurUnI bhakti yathArtha rIte karavA konAmAM baLa mAlUma paDe che ? tevA gurUnuM mAhAsya jeTaluM kahIe teTaluM ochuM ja gaNI zakAya tevA gurUnI AjJA mAnanArA ziSyamAM kevA prakAranA guNe rapure che te granthakAra darzAve che. prathama te teo dayALu thAya che. ahiMsA athavA dayA e ava guNamAM For Private And Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mukhya che. gurUne dayAguNa ziSyamAM Ave e svAbhA vika niyama che. jeNe Atmatatva sArI rIte anubha vyuM che, te sarvamAM samAna Atmatatva jue che, ane tethI bIjAM sarva prANImAtra tarapha tenA manamAM dayAnI vRtti pragaTI nIkaLe, temAM kAMI navAI jevuM nathI. upAdhine lIdhe tenuM Atma teja game teTaluM avarAI gayeluM hoya, chatAM jevuM eka jJAnInuM Atmateja che, tevuM ja eka adhama ane halakI vRttivALA manuSyanuM che, e bAbata jJAnInI cakSue spaSTa bhAse che, ane tethI upAdhinI aMdara rahelA Atmatattva bhaNI daSTi rAkhI sarvatarapha eka sarakhe premane pravAha te vahevarAve che. premanuM kharUM kAraNa Aja che. tenAthI utaratA bIjA badhA kAraNomAM svArthI prema kaIkane kaIka svarUpe rahelA hoya che. paNa A premane prazasya che. te prema dayArUpe, maitrIrUpe, pradarUpe aneka bhAvathI prakaTa thAya che. paNa tenI svarUpamAM jarA mAtra paNa phera paDate nI kamAvA ucca prakAranI kaLA gurUne apUrva prema vaLI temanA ziSya paNa tevA kAma nA thAya che. vaLI viSe paNa gurU mArA mArganA vistAra karI zake che. gurU kRpAthI teo dharmanAM to jANe che, ane jema pate gurU pAsethI zikhyA tema teo pitAnA zine bhaNAve che, A rIte dharmane vistAra thAya che. je gurUo jJAna pAme, paNa teno teonA ziSyane bodha na Ape, ane kevaLa abhimAna vRttimAM rahe che tenuM pariNAma e Ave ke temanA maraNanI sAthe te jJAnane viccheda For Private And Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra thAya, ane te mArga lAMbA kALa sudhI cAlI zake nahi. jema kAI nadInA pravAhane rAkhvA prayatna kare te thADe ghaNe aze te kAma te karI zake, paNa pravAhanuM baLa eTaluM adhu' sakhta che ke game tevA pratimadhanA nAza karI pe tAnI sattA calave che, tema dharmanA pravAha te cAlyAja kare che, paNa te pravAhamAM je vighna nAkhe che, teja pApakarmanA bhAgI thAya che. paNa suziSyA tA je mAthI peAtAne lAbha thayA, te mArga khIjAe jANe te mATe satata upadeza kare che. A pramANe te zubha karma upA jana kare che; jenA prabhAvathI ate te ziSyeA sadgati pAme che. teo svarganu' sukha zubhakarma vaDe bhagavavAne bhAgyazALI thAya che, ane jo A kAma teoe niSkAma mui muddhithI karyuM. hAya che, teA tee apavarga paNa prApta karI zake che. ! 26 u avataraNam - gurvAjJAlabdhamokSAnukUlaguNAH ziSyA rAgAdizatrunAzakatvenAbhyantaraM dharma labhanta ityAha || zloka rAgadveSavihantAro gAmbhIryAdi guNAnvitAH || pavitrAH ziSyakAH samyag dharmamAbhyantaraM gatAH27 TIkA- rAgadveSAn vizeSeNa ghnanti rAgadveSavihantAraH gAmbhIryAdibhirguNairanvaguriti gAmbhIryAdiguNAnvitAH sarva For Private And Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sahAvad mAnApamAnayoradattacetasaH pavitrA nirgatarAgAdimalAH ziSyA AbhyantaraM dharma samyam gatAH dharmoM dvidhA Abhyantaro vAhyazca tatra bAhyo vratakriyArUpa Abhyantarastu aatmjnyaanrmtApo moghakA: ra7 che. avataraNu-gurUnI AjJA pramANe vartIne ziSyane anukULa guNa samUDa prApta karyA pachI ziSya zuM kartavya bajAve che te have graMthakAra dazAve che. a-rAga dveSane nAza karanArA, gAMbhIrya vagere guNovALA, pavitra ziSya aMtaranA samyagdharma mAga pramANe varte che. - bhAvArtha-ziSya je mekSa pada meLavavAne usuka hoya che teo prathama te rAga dveSane nAza karanArA hovA joIe. keIpaNa pigalika vastu prati hadayamAM Asakita thAya te rAga kahevAya che. te rAgaja zreSanuM kAraNa thAya che te vastu na maLatAM, athavA tene viyoga thatAM, cheSa u5na thAya che. kaI paNa vastu athavA zarIra rUpI upAdhi pratyenA rAga lIdhe te vastune vinAza thatAM ane thavA maraNathI te zarIrane nAza thatAM duHkha thAya che. aniSTa saMgomAM athavA pratikuLa manuSyanI madhyamAM vasatAM mANasane dveSa utpanna thAya che. aniSTa saMgamAM athavA manuSyanA madhyamAM sahana zILatAthI nabhAvI levAne badale, athavA temAMthI sArI sthiti lAvavAne badale te saMjoge A sthitine vaiSa karavAthI te badalAtI nathI. For Private And Personal Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNa manuSya je vastu upara rAga kare che, athavA je vastu upara dveSa kare che, te bannethI baMdhAya che. rAga te. maja daiSa bane baMdhanakAraka che. mATe te banne eka sarakhI rIte tyAga karavA lAyaka che. tyAre atra e prazna upasthita thAya che ke rAgadveSane tyAga zI rIte thaI zake ? dareka kSaNe utpanna thatI rAgadveSanI vRttione mANasa kevI rIte nAza karI zake? temaja rAga ane dveSanA kAraNenI vaccamAM rahevA chatAM madhyasthapaNuM athavA samatA kevI rIte jALavI zake? A praznano uttara ApaNe have vicArIe. A praznane uttara phakata ekaja vicArane AdhIna che. sarva pilika padArtho ane anitya che. keTalIka vastunA padaryo tenI te sthitimAM lAMbA kALa sudhI Take paNa kALanI apekSAe anitya che. dharmazAstromAM patipAdana karavAmAM AvyuM che ke IndranI rUddhi paNa aMte kSaNika che. A vi. cAra prathama draSTie asat hoya ema lAgaze. paNa vastu sthiti vicAratAM te satyathI paripUrNa che. bhalene IndranuM AyuSya sAgarepamanuM hoya chatAM kALa anaMta che, ane kALanI anaMtatAnI apekSAe sAgaropama paNa eka kSaNa tarIke mAnavAmAM Ave che te kalpanA asatya nathI. AtmA sivAyanI sarva vastuo anitya che, paNa anityatAmAM paNa bheda che. jo ke saghaLI pigalika padAthe tyAjaya che, chatAM ekadama sarva padArthane tyAga thaI zake nahi, mATe dhImedhIme te kAma AraMbha kara joIe. prathama nAnI nAnI bAbate For Private And Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane anivArA A pavAmAM saMcAga mAM rAgadveSane tyAga karatAM zikhavuM joIe. ISTavastu prati Asakti ane aniSTa vatu prati arUci, e rUpa rAga ane dveSane tyAga karavAno AraMbha prathama nAnA padArthonA saMbaMdhamAM karavuM joIe. khAvAmAM, pIvAmAM, paheravAmAM, bhegavavAmAM vairAgyavRtti khIlavavI joIe. aniSTa saMge maLe to paNa te pUrva bhavamAM karelAM kAryanA phaLarUpe che, ema hRdayathI mAnI sahana karI levA joIe. vaLI te sAthe vicAravuM jarUranuM che ke rAgadveSa AtmAnA svAbhAvika nahi, paNa vibhAvika dhame che, ane AtmA upara teonuM prAba tya cAlI zakaze nahi. jyAM sudhI ajJAnathI AtmA deha, mana ane Idri sAthe pitAnuM ekaya svIkAre che, tyAM sudhI rAga ane dveSane sarvathA nAza kadApi thaze nahi. va stunA tyAgathI nahi paNa vastu uparathI hadayathI rUcI uThI javAthI, mamatva bhAvano vinAza thavAthI rAganI e chAza thAya che. rAgane tyAga kara ene artha e nathI ke te vastu upara dveSa kare. kAraNake paNa pUrve jaNa vyA pramANe rAganI mAphaka banmanuM kAraNa che. mATe rAga te. maja cheSa bane kADhI udAsIna vRtti rAkhavI pUrvakRta karma nusAre je je saMge AvI maLe che te saMjogomAM u. dAsIna vRtti rAkhI vartavuM; ane duHkharUpI gurU je prati bedha Ape te grahaNa kare. A rIte vartavAthI rAga dveSane dhIme dhIme tyAga thaze. vaLI te dizAmAM gaMbhIratA, udAratA, papakAra vRtti, kSamA jInediyatva vagere aneka sadaguNe joIe. A badhA For Private And Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNe rUpa pagathIyAM che je vaDe mANasa AtmajJAnanI ni. saraNI para sArI rIte caDhI zake che. dareka doSa jene paga taLe kacarI nAMkhavAmAM AvyuM hoya, te paNa uMce caDhavAmAM pagathIyArUpa thAya che. A sarva guNonuM varNana karavuM A sthaLe jarUranuM nahi jaNAyAthI karyuM nathI. AvA guNone dhAraNa karanAra, ane rAga dveSane nAza karavAne tatpara evA pavitra ziSya samyagadharma sArI rIte samajI zake che, ane tadanusAra vartana paNa ucca prakAranuM rAkhI zake che. ra7 che ____ avataraNam-pUrvoktaguNasampannasya ziSyasyAbhyantaradharma kartavyatvenopadizati __ zloka mokSamArgaH kathaM prApyaH dharmamAbhyantaraM vinA // vAdyadharma parityaya sAntare mana matiH 28 TIkA-AbhyantaraM dharma vinA mokSamArgaH kathaM prApyo naiva prApya ityarthaH / ato bAhyadharma parityajya tyattvA''ntaraM dharma bhaktito'tyAdareNa bhaja sevasva yo hi dharmabahirmukho viSayalolupo'jJaH tasmai bAhya-dharmopadezo yastu baahydhrmjnyaatsaartvaafpayoganAAMkSaptasmA nAkhyattaro varSo se | 20 || avataraNa-upara jaNAvelA guNe zimAM haSa te chatAM tene kevA prakAranuM vartana rAkhavuM ke jethI karI te For Private And Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pitAnuM je nizAna che, te siddha karI zake? e praznanane manamAM rAkhIne ja lakhatA hoya ema graMthakAra tene uttara Ape che. artha-Abhyantara dhama vinA bAhA dhama kevI rIte pAmI zakAya? mATe bAhya dharma tyAga karo, ane Anta dharmanuM bhaktithI sevana karo. - bhAvArtha-A lekane sAra yathArtha hadayamAM utare te mATe prathama te bAhya dharma ane Abhyantara dharma zuche tenI vyAkhyA samajavI jarUranI che. je dharmamAM bAhya sA. dhananI jarUra paDe. ane je ghaNe bhAge zarIra athavA vacanethI thAya te bAhyadharma kahevAya che je loke ajJa che, dharmanuM tatva saman rIte jANatA nathI, ane viSayanA lepI che, temane vAte bAhya dharmanI jarUra che. bAhyadharma e AtyaMtara dharmanuM uttama nimitta kA raNa che. paNa bAhyadharma eja sarvasva che, ema kaI kadAgrahathI mAne, ane Abhyantara dharmarUpa sAdhyabindu cukI jAya te te mANasa satya mArgamAM bahu pravRtti karI zake nahi ke AgaLa vadhI zake nahi. judI rIte darzAvIe te Abhyantara dharma te nizcaya dharma che, ane bAhyadharma te vyavahAra dharma che. nizcaya ane vyavahAra bhinna nathI. je siddhAMtarUpe satya lAge tene vyavahAramAM mukavuM te vyavahAra; A rIte vicAratAM vyavahAra dharma te nizcaya dharmane atyaMta piSaka che. te chatAM A lekamAM ema kahe For Private And Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vAmAM AvyuM che ke bAhAdharmane tyAga karI Atara dharmanuM sevana kara tene artha eTale ja che ke bAhyadharmamAM ja kevaLa Asakti rAkhI besI rahetA nahi. pidgalika bAhya. dharma te AtmAne nathI, mATe AtmAne dharma te AtmAmAM rahele che, tenuM sevana karavuM. kAraNa ke kevaLa bAhAdharmathIja AtmAnuM zreya thaze ema te kaI paNa kahevAnI hamata dharI zakaze nahi. paNa khare je AtmAne dharma che tene bhulI jatA nahi, Atma dharma ke Abhyatara dharmanuM sevanaja aMte mekSa phaLa dAtA che, e nizcita vAta vismaravI joItI nathI. jJAnI ane ajJAnI banne bAhya kriyAo te eka sarakhI rIte karatA jaNAya che, paNa AzravanI kiyA jJAnIne saMvararUpe pariNAme che. jJAnIe paNa saMsAramAM jyAre AsavanuM kAraNa thAya che, tyAre tenI te kriyA pitAne mAthe AvI paDelI dareka pharaja bajAve che; chatAM kamaLa jaLamAM ugavA chatAM jaLathI nirlipta rahe che, tema teo te kiyAthI baMdhAtA nathI vAsteja kahevAmAM AveluM che ke - samakitavaMtA chavaDA, kare kuTuMba pratipALa, aMtarathI nyArA rahe, jema dhAva khIlAvata bAla. jema keI chokarAnI mAtA marI gaI hoya, ane tene dhavarAvavAne dhAva rAkhelI hoya che. have dhAva te bA. Laka upara game teTaluM heta rAkhe, tepaNa te sArI rIte samaje che ke A mAruM bALaka nathI, ane tethI aMtarathI tene prema svAbhAvika rIte pitAnA ja bALaka bhaNI vaLe For Private And Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. tevI rIte samyapha rIte Atmatatvane jANanAra prANI saMsAramAM pUrvakRta kamAnusAra potAne zira AvI paDela dareka kArya kare che, chatAM te sarva pudgalanA dhame che, ane huM te AtmA svabhAve nirvikArI che, e vicAra tenA hadaya AgaLathI eka kSaNa paNa khasatuM nathI. te bAbatamAM te jarA paNa pramAda karatA nathI. A rIte vicAratAM jajaNAya che ke AtyaMtara dharma bAhA dharmane vinAzaka nathI; paNa poSaka che. nizcaya ane vyavahAra judAM nathI, paNa anyonya sahAyakArI che, zubha vicAra zubhakAryane prere che, ane zubha kArya paNa zubha vicAranuM preraka bane che. paNa AtyaMtara dharmanI bAhya dharma upara jeTalI asara thAya tenA karatAM kevaLa bAhya dharmanI AtyaMtara dharma upara asara ochI thAya che; e vicAra cittamAM rAkhI AtyaMtara dharmanI vRddhi thAya tevA upAye niraMtara javA joIe, avataram-nanu kimAtmatattvaM grAhya manekairmatavAdibhiruktaH tvAditi cetsyAvAdibhiruktaMmevopAdeyamityAha syaadvaadvaatrimAIiti zloka syAdvAdavAdibhi proktamAtmatattvaM sukhAvaham / / nityAnityaM sadAnandamakhaNDanirmalaM sadA // 29 // TIkA-sukhAvahamAtmatattvaM syAdvAdavAdibhi-ranekAntavAdo For Private And Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir padezanAzIlaiH proktaM nAnyairiti tAtparya tadevAtmatattvamardhacaturthaiH zlokairAha nityAnityAmati kecinityamevAcakSata Atmatattvama apare'nityamAlambante dvayomatayoranekadoSAghrAtatvena mithyAtvaM darzayannAha nityAnityam dravyArthikanayApekSayA nityaM paryAyArthi kanayApekSayA'nityam / sadAnandaM sarvasminnapi kAle Ananda svabhAvena vyAptaM akhaNDam anantajJAnadarzanasukhAdidhArA vicchinnaM vA'khaNDitAsaMkhyeya pradezaM pratyekapradeze'nantAnanta zubhAzubhapudgalavargaNAstadrahitasvabhAvam // 29 // avataraNahave Atmatatvane nizcaya zI rIte karavuM e mATe prazna thAya che, aneka dharmavALAo judI judI AtmatatvanI vyAkhyAo ApelI che, te temAMthI kaMI pramANabhUta gaNavI e vicAravAne mATe granthakAra lakhe che. atha-syAdvAdavAdIe kaheluM Amatva sukhAvaha che. te AtmAtatva sarvadA nityAnitya AnaMda svarUpI akhaMDa ane nirmaLa che, bhAvArtha-A lekanuM vivecana AraMbhIe te pUrve syAdvAda mata eTale zuM ? te jANavAnI jarUra che. rAjU e anekAntanaya darzaka avyaya che, taka artha che. ane tene artha hoya e thAya che. eTale amuka apekSAe Ama hoya, ane tenAthI judI apekSAe tenuM svarUpa juduM paNa heya. mATe amukaja apekSAne vaLathI rahIne tatvane nirNaya nahi karatAM, jagatamAM jeTalI jeTalI apekSA vidyamAna hoya te For Private And Personal Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te sarva apekSAe vastunuM svarUpa tapAsavuM aneka apekSAe vasatune tapAsavAnI A rItine anekAMtavAda paNa kahevAmAM Ave che. A rIti athavA AvI vicAra zreNi jainadharma aMgIkAra karelI hovAthI jainadharmane syAdvAda athavA ane kAMtavAdanuM abhiyAna maLeluM che, ane jaine syAdvAdavAdI athavA anekAMtavAdI kahevAya che. vadhu mAtramAM aneka dharmo hoya che, keTalAka gaNa hoya che ane keTalAka mukhya heya che. have pradhAna ke gaNu dharmanuM pratipAdana karavAmAM Ave, ane gaNa ke pradhAna dharmane a5lApa karavAmAM Ave Ave te tene jenazA nayAbhAsa kahe che, ane te rItine mithyAtvanuM nAma paNa Ape che. tavane tatvarIte na jANavuM te ja mithyAtva athavA mithyAjJAna ajJAna che. keTalAMka dachAnta ApavAthI A bAbata vadhAre sArI rIte samajAze ema dhArI age te ApavAmAM Ave che. rAmalAla mehana. lAlane putra paNa rAmalAla vAlalAlane pitA che, ekaja rAmalAla pitA ane putra che. syAdvAda matavALAne kahevAne bhAvArtha e nathI ke pitA ane putrarUpa be virodhI guNa ekaja rAmalAlamAM AvelA che. eka ja mANasa bIjA e. kaja mANasane pitA ane putra thaI zake nahi, ane e asaMgata vicArate jainadharma kadApi aMgIkAra kare nahi. tAtparya e che ke rAmalAla mohanalAlanI apekSAe putra che, ane teja rAmalAla vADIlAlanI apekSAe pitA che. mATe pitA ane putrarUpa virodhI dharma paNa judI judI apekSAe ekaja rAmalAlamAM rahI zake. teja rIte tapA For Private And Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sIe te retane halakI ane bhAre evA e tadna vi. rAyI dharmA lAgu pADI zakIe. reta ATA karatAM bhAre che, mATe ATAnI apekSAe bhAre e vizeSaNa lagADI zakAya, temaja teja rata sIsAnI apekSAe hulakI che, mATe sIsAnA vicAra karatAM ratane halakI kahI zakAya. vyavahAramAM ApaNe game te vizeSaNa lagADI zakIe, paNa nizcayathI vicAra karIe te bIjA guNA athavA dhamAnA anAdara karI phakata ekaja dharmanI prAdhAnyatA kahevI te asatya kahevAya che. kAI gAya lAla hoya ane temAM keTalAka kALA chAMTA hAya; have te gAyane kevala lAla kahevI te nayAbhAsa che. kALAza temAM gANapaNe hAya, chatAM te gANu dharmanA paNa a palApa karavA te mithyAtva che. A rIte aneka rIte vastune tapAsavI, ane ekaja apekSAne vaLagI na rahevu. tene syAdnAda athavA anekAMtavAda kahe che. A rIte syAdvAdanA svarUpanA TuMka khyAla ApI huve te dRSTithI Atma tattva kevu' bhAse che te vicArIe. judA judA dharma zastra tenuM svarUpa kevuM pratipAdana kare che, e atre ApaNe vicAravA mAgatA nathI, paNa syAdvAda daSTithI te vicArIzuM. syAdvAda mata pramANe AtmA nityAnitya che. nitya ane anitya e che virodhI dhamA che; chatAM ekaja Atma tattvamAM te judI judI apekSAthI rahelA che, e vi cAra visarave joitA nathI. dravyAyika nayathI AtmA nitya che; paNa pAyAthika nayanI apekSAe te anitya che, jema janme che tyAre khALaka hoya che, pachI yuvAna thAya che, For Private And Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pachI pukhtavayane thAya che, ane pachI saMpUrNa manuSyavasthAmAM Ave che, chatAM tenuM zarIra te tenuM teja che. te ja rIte jIva judI judI gatiomAM paribhramaNa kare, ane tethI tenA paryamAM pheraphAra thAya che, chatAM jIva tarIke te nitya che. manuSya jyAre deva bane che, tyAre manuSya tarIkenA paryAyane vinAza thAya che ane deva tarIkenA panI utpatti thAya che, paNa jIva tarIke te nityarahe che. A rIte paryAnI utpatti ane vinAzane vicA2 karatAM jIva anitya Thare che, chatAM sarva avasthAmAM te ekaja rahevAthI te nityaja rahe che. A rIte AtmA nityAnitya kahevAya che. kevaLa nitya kevaLa anitya mAnavAmAM zAzA dUSaNe Ape che, te savistara jaNAvavAne atra prasaMga nathI, chatAM huMkANamAM eTaluM jaNAvavuM basa thaze. ke AtmAne kevaLa nitya mAnavAmAM Ave to te mukta Thare. che. ane baMdha mokSa kalpanArUpa kare che. je e mata svIkArIe te pachI dharma zAstroe batAvelA yama niyama, tapa, pUjA vagere kriyAo nirarthaka bane che, jyAre AtmA ni. tya che, mukta che, te pachI baMdhamAMthI mukta karavAne karavAmAM AvatI kriyAonuM prajana kyAM rahyuM ? tepachI upadezanI paNa zI jarUra? upadeza ane kriyA vagere nirarthaka na. thAya te mATe AtmAne anitya paNa mAna joIe. A. rIte AtmA nityAnitya Thare che. vaLI AmA AnaMda svarUpI che. AtmAne zAstramAM cidAnaMdarUpa kahe che. eTale te jJAnavarUpI temaja AnaMda svarUvI che. AnaMdate paNa te svA For Private And Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvika guNa che. eka sthaLe ahaMta prabhunA guNanuM varNana karatAM kavi lakhe che ke - AnandamAnandakaraM prasanna jJAnasvarUpaM nijabodhayuktam. Ananda svarUpI, Anandane karavAvALA, prasana, jJAna svarUpI, ane svabhavyamAM ramaNa karanAra A sarva vizeSaNe AtmAne yathArtha rIte lAgu paDe che. dareka AtmA AnaMda zodhavA mathe che, tenuM kharUM kAraNa e ja che ke te jAte AnaMdamaya che. tene AnaMdane parimala Ave che. jema ke sturI mRga pitAnAmAM rahelI kasturInA suvAsathI jaMgalamAM jyAM tyAM kasturI zodhavA mathe che, tema AtmA svabhAve AnaMdamaya hovAthI tene pitAnAmAM rahelA AnaMdane parimala Ave che, paNa ajJAnathI te bAhya vastuomAM te Atmika AnaMda prApta karavA tape che, jema koI kutare hADakAmAMthI lohI cATavA prayatna kare che, tevAmAM tenA dAMtamAM vAge che, ane temAMthI lehI nIkaLe che, tyAre te harakhAya che. kAraNake lehInI prApti vAte tene udyama hite. tema AtmA paNa viSayamAM sukha zodhavA mathe che, temAMthI je kAMI tene sukha prApta thAya che, te viSayamAM raheluM nathI, paNa AtmAnA aMtaramAM raheluM che, je viSayane saMbaMdha thatAM prakaTa thAya che. paNa te sukha kSaNika che ane eMdra jalika che. vaLI viSayamAMthI upajatuM sukha te duHkha garbhita che te sukha prApta karyA pachI bIjA sukhanI AkAMkSA rahe che. AvA AvA kAraNone lIdhe viSaya sukha tyAjya For Private And Personal Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. Atmika sukha athavA AnaMda A sukhathI kevaLa juda che. te AnaMda zAzvata che, temAM jarA paNa duHkhane saM. bhava nathI, te sukhanI parAkASThA che, ane te AnaMda prApta karyA bIjA keI paNa AnaMdanI IcchA rahetI nathI, vaLI viSaya sukhane AdhAra mhAranA sAdhano para rahelo che, tyAre Atmika AnaMdane kaI paNa sAdhananI jarUra rahetI nathI. e AnaMda te AtmAne svabhAva che. vaLI AtmA akhaMDa che. traNe kALamAM te tene te rahe che. judI judI upAdhionA saMbaMdhamAM AvavAthI, athavA karmanA vicitrapaNAne lIdhe AmAmAM aneka tarehanA bheda mAlUma paDe, paNa tenuM astitva sarva avasthAmAM ane sarva kALamAM akhaMDita rahe che. AtmA svabhAve nirmaLa zuddha che. varSadanA jaLa karatAM paNa te ati nirmaLa che. tene lAgele karmarUpa meLa tenI sAthe ekameka thayela nathI, paNa dUra thaI zake teve che. jyAre agni maMda baLato hoya che, tyAre temAMthI dhumra nIkaLe che, paNa te vizeSa baLavA lAge che. eTale dhumra svayameva vinAza pAme che. sUryarUpa nirmaLa AtmApara karma vAdaLa gheDakavAra sudhI pitAnI sattA calAvI zake, paNa je vakhate AtmA pitAnA tejasvI svarUpe prakAze che, teja vakhate vAdaLa samUha vikharAI jAya che. bhaktAmaramAM paNa kahyuM che ke - jJAnasvarUpamamalaM pravadanti santaH For Private And Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir santa rahe che ke AtmA jJAna svarUpa ane nirmaLa che. A rIte A lekamAM jaNAvelA lakSaNavALe AtmA jANo. tenA karatAM judA lakSaNavALe AtmA kalpa e majJAna cha. zloka jyotirmayaM guNAdhAraM jJAnagamyaM nirakSaram // svacchaM zuddhaM jddaatiitNlokaalokprkaashkm||30|| janmAtItaM jarAtItaM dehAtItaM ca cinmayam / nirlepaM ca nirAkAraM nissaGgaM ca mahomayam // 31 // ajaM svayaMbhuvaM vyaktyA anAdyantaM ca sAkSaram etAdRzaM vijAnAti AtmatattvaM sa yogirATra / 32 // TIkA-sadA jyotirmayaM sarvadAnyakRtAnaMta koTisUrya prabham / guNAdhAramanantajJAnadarzanacAritrasukhavIryAdi guNAdhikaraNam / atrAdhArAdheyabhAvo bhedavivakSayAvagantavyaH / jJAnagamyaM kiM svAbhAvikaM svarUpaM kiM ca vaibhAvikamiti sukSmadhiSaNa yA'vaseyaMlakSaNama / akSarANi svaraJjanAtmakAni tebhyo niSkrA ntaM vacanAtItamityarthaH svacchazAlollIDhasphATikamaNiriva zuddhaM svayaM pavitrarUpaM athavA zuddha mananta tIrtha svarUpam / AtmatIvigAhenanaiva zudhyatyayamantarAtmA / jaDAtItaM dharyAdi pudgalAntA jaDAstebhyo'tItaM tadiparItalakSaNama / lokAloka prakAza For Private And Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kam lokacAlokazca lokAloko tau prakAzayatIti lokAlokamakAzakam / janmAtItaM sammUrcchanagarbhopapAdalakSaNaM janma ti yaMgAdi dehabhAjAmeva bhavati zuddhanayenAtmani tu naitad ghaTate' nyathA siddheSvapi prasaktiH / jarAtItam-abhuktabhogA apighaTAdayazcirakAlena jIrNasaMsthAnA dRzyanta AtmatattvaM tu nedRk / dehAtItam-kArmaNadehA'nAdisiddhatvAjjanmarahito jarArahitazca tadyuktazcetana, lakSaNatvena mA prasAGgIdityabhiprAyeNa dehAtItami ti yasyaudArikAdayaH paJcApi dehA jJAnadarzanAdivat svarUpatvena naiva sambaddhA ityarthaH cinmayaM jJAnamayaM nilepa zuddhanizcayanayApekSayA karmaleparahitam |niraakaarm paramANuskandhazivakraghaTAdayaH sAkArA dRzyanne tadbhinam / nissahaM-karmamUlaka ga-dveSAdi saMgarahitam / mahomayaM mahobhiH prakAzalakSaNAnarUpatejobhiyAptaM / asaMkhyapradezarUpAtmavyaktyA ajaM prAgbhAvarahitaM nahi kiJcidapi matamavalambamAno vaktuM zaknoti tatkAlata udapAdi jIva iti vidvajjanaH nanvevaMbhUtaM tu jIvatatvaM sAGkhya vedAntAdayo niradIdharan tataH kimarthamudaghoSi teSu sAMkhyAdiSu mithyAvADiNDimonAcAriti cebhaivaM teSAM ekanayAvalambitvena mithyaatvvyvsthiteH| svayaMbhuvaM svato labdhasattAkaM kenApyakriyamANatvAt / anAdyantam Adyantarahitam / sAkSaramdravyAthikanayAyakSayA AtmaguNaparyAyANAM yaH kSaraH pAtastadrahitametAdRzamAtmatatvaM yo jAnAti sayogirAT jnyaatvyH||30||31|| For Private And Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa-A lekamAM ApaNe AmAnuM lakSaNa syAdvAda mata pramANe vicArI gayA. te lakSaNa uparathI pha. lita thatA AtmAnA aneka guNe che, te sarva kahetAM te pAra Ave nahi. mATe granthakAra traNa cAra kalekamAM A tmAnA te guNenuM varNana kare che. artha-Ama jatimaya che, guNAdhAra che, jJAnathI jaNAya tema che, nirakSara che, svaccha che, zuddha che, jaDAtIta che, ane kalekane prakAzaka che. je 30 bhAvArtha-AtmA jati svarUpa che. sarva vastuo prakAze che, tenuM kAraNa Atma teja che. AtmarUpI dIpa dhumADA vinA baLe che, tene tela athavA dIveTanI jarUra 5DatI nathI, chatAM te traNa jagatane prakaTa kare che. parvatane paNa calAvI nAkhe teve vAyu A Atma pradIpa bujhavavA samartha thato nathI. eka keTI sUrya karatAM paNa Atma prakAza adhika che. A jagatamAM araNanA lAkaDAmAMthI devatA saLagAvavAmAM AvatuM hatuM. te pachI keddhicAnA dIvA thayA, tyAra bAda gyAsaleTanA dIvA saLagAvavAmAM AvyA, pachI kITazana lAITa hayAtImAM AvyA te pachI vIjaLInI rezanI karavAmAM AvI te karatAM paNa vayama vadhAre prakAza Ape che. A sarva kRtrima prakAzavALA sA. dhane karatAM caMdrane prakAza svAbhAvika ane vizeSa che. paNa caMdramAM kSaya vRddhi cAlyA kare che, mATe te karatAM sUrya vadhAre prakAzavALe che. paNa sUrya paNa rAtrie prakAza For Private And Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApatuM nathI. paNa traNe kALamAM avicchinna prakAza ApanAra AtmasUrya che. tene vAdaLa gherI zakatuM nathI, tene rAhu herAna karI zakatA nathI, te sarvadA prakAze che, anaMta sUrya karatAM paNa tene prakAza vizeSa che ApaNe sarva vastu joI zakIe chIe te AtmAne ja pratApa che. vaLI AtmA aneka guNenA AdhAra bhUta che. jJAna darzana ane cAritra vagere guNe rahevAnuM bhAjana AtmA che. te guNe ane AtmAne avinAbhAvI saMbaMdha che, A mA guNa che, jemAM A guNa rahelA che. te guNe eka apekSAe guNInuM svarUpa darzAvavAmAM atyaMta upayogI thAya che. te AtmA jJAnagamya che. tenuM svarUpa jANavAne uttamottama upAya jJAna che. AtmAnuM svarUpa pIchANavAne AtmajJAnanI jarUra che. dhArmika kriyAothI hadaya zuddha thAya che, ane hadaya zuddhi e jJAna meLavavAnuM uttama sAdhana che, paNa kevaLa dhArmika kriyAthIja Atma jJAna thaze ema mAnI zakAya nahi. sAdhana ane sAdhu tarapha lakSa rAkhI karavAmAM AvelI dhArmika kriyA bahuja upayegI nIvaDe che, paNa tene ja kevaLa vaLagI rahevAthI AtmajJAna prApta thaze nahi. vaLI AtmAne A lekamAM nirakSara kahevAmAM Avyo che. tene bhAvArtha e che ke AtmA zabdAtIta che. zabdo dvArA Atma svarUpanuM game teTaluM varNana karavAmAM Ave te paNa Atma svarUpanuM jJAna tethI thaI zake nahi. kAraNa ke te svarUpane anubhava thaI zake, paNa te zabdo dvArA kadApi darzAvI zakAya nahi. zabda dvArA tene jhAMkhe For Private And Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AbhAsa ApI zakAya, paNa kharUM svarUpate tenA anubhavI ja jANI zake. mATe te zabdAtIta athavA nirakSara kahe. vAya che. AtmA svabhAve zuddha ane svaccha che, e vizeSa nI sArthakatA ApaNe gayA lekanuM vivecana karatAM vicArI gayA mATe te saMbaMdhamAM vizeSa nahi lakhatAM eTaluM ja jaNAvIzuM ke jagatamAMnI keI paNa nirmaLa vastu karatAM paNa AmA adhika nirmaLa che. saphaTikamaNi sadaza te nirmaLa che. sphaTikamaNinI nIce je raMga mukavAmAM Avyo hoya tevuM te prakAze che, te ja rIte AtmAmAM je je samaye jevA jevA bhAva uddabhave che, te te pramANe AtmAnI vaicitryatA bhAse che, paNa kharI rIte te te ujavala svabhAvane che. A kalekamAM eka vizeSaNa evuM ApavAmAM AvyuM che ke te jaDatIta che. tene artha e thAya che ke te jaDanI pelI pAra che. jaDa vastunI asara jyAM sudhI pahece te sthitinI paNa pelIvAra Atmatatva raheluM che. jaDavatu AtmA upara potAnI sattA calAvI zake nahi. chatAM ajJAnane lIdhe AtmA pitAnuM svarUpa bhulI gaye che, ane jaDavastune pitAnI mAne che. jyAM sudhI te a jJAna che, ane te ajJAnane lIdhe jyAM sudhI jaDavatumAM mArApaNAno bhAva che, tyAM sudhI te vyavahArathI jaDAtata kahevAya nahi, paNa jyAre AtmA vizeSa anubhava meLavate. jAya che, ane karmaphaLane vikherI nAkhe che, tyAre tene bhAna thAya che ke A jaMDanA tarage tenA AtmArUpI khaDakane asara karavA samartha thaze nahi. te ja vakhate te vastutaH For Private And Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaDAtIta bane che. A kalekamAM jaNAveluM chelluM vizeSaNa ema pratipAdana kare che ke AtmA kAleka prakAzaka che. cauda rAjalakanI pelI pAra je pradeza Avelo che tene ane leka kahe che. A lekAlekanuM jJAna AtmA meLavI zake che, jema nirmaLa darpaNamAM vastunI yathArtha chAyA paDe che, ane te uparathI te vastunuM ApaNane jJAna thAya che, tema A tmAnA zuddha pradezamAM kAlekanA sarva dravyanuM teonA parcA sahita pratibiMba paDe che, ane tethI AtmajJAnI ekaja sthaLamAM rahevA chatAM jagatmAtranA sarva padArthonuM jJAna prApta karI zake che. tevA jJAnIne aDhAnAvadrArA saMtAtaM-jenA nirmaLa kevaLa dazanamAM jagatanuM pratibiMba paDe che evuM-vizeSaNa ApavAmAM Ave che. keI paNa bAbata tenAthI gupta rahetI nathI. vastu mAtranA dhamane te samaje che. A dareka AtmAne svabhAva che, paNa jyAM sudhI AtmAnI zaktio tirahita thayelI che, tyAM sudhI A svabhAvanuM bhAna thatuM nathI, chatAM dareka AtmAmAM e vAja prakAranI zakitao rahelI che, ema daDha vizvAsa rAkhI te pramANe vartavuM arthe-AtmA janmAtIta jarAtIta dehAtIta cisvarUpa, nirlepa, nirAkAra, saMgarahita ane tejamaya che 1 bhAvArtha-zuddhanayathI vicArIe te AtmA janma te temaja marate paNa nathI. na jJAttei te ja sArA e vAkaya nizcayanayathI AtmA saMbaMdhamAM lekhI zakAya jyAM sudhI jIva saMsAramAM rakhaDe che, tyAM sudhI janma tibiba jenA nimA jAnIne gara For Private And Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102 maraNa tene che; paNa jyAM tenuM zuddha svarUpa tenA jANavAmAM AvyuM te ja vakhate janma maraNanI paraMparA tene vArate baMdha thaI jAya che. janmamaraNanuM caka AtmajJAnanA anubhavI para potAnuM sAmrAjya calAvI zakatuM nathI, sattAmAM rahelA avazeSa karmabaLathI tene keTalAka samaya A saMsAramAM bhale kADhavo paDe, paNa te have pharIthI te cakanA baMdhanamAM AvatA nathI. je janma ane maraNa e AtmAne svabhAva mAnIe te siddhanA jIne paNa janma levAne prasaMga Ave jene janma hoya tene bAnyAvasthA, yuvAvasthA, prauDhAvasthA, ane chevaTe jarA Ave che. paNa jene janma nathI, tene jarA zI rIte hoyapugalane ravabhAva saDaNa paNa vidhvaMsana che. te nyAye vRddhAsthA dareka padArthane Ave che, ghaTa vagere kevaLa jaDa vastuo paNa kALa kame jIrNa thAya che, te pachI manuSyanA zarIrane jarA AvatAM zI? vAra lAge jarA pachI maraNa Ave che. paNa AtmAne te maraNa paNa nathI te te traNe kALamAM akhaMDita rahe che. kahyuM che ke - mRtyobibheSi kiM bAla / sa ca bhItaM na muJcati ajAtaM naiva gRhNAti kuru yatnamajanmani / ekanAnuM bALaka raDatuM hatuM tenI sadgaNI mAtA baMdha Ape che ane puche che ke he bALaka ! tuM mRtyuthI kema bIhe For Private And Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 103 che ? bhaya pAmelAne mRtyu cheADI detuM nathI jeTalA janmyA teTalAne vAste maraNu nizcita che jo tuM mRtyunA bhayathI mukta thavA icchA rAkhatA hAya tA pharIthI janma na levA paDe, tevA prayatna kara. kahevAnA bhAvArtha e che ke janmatAne vAste maraNu che. paNu AtmA tA janmatA nathI tema tenu maraNuM paNa nathI. A saghaLu nizcayane AdhAre kahevAmAM AvyuM che, e vicAra kSaNavAra paNa daSTi AgaLathI dUra rAkhavA nahi, AtmAne janma maraNu nathI eTaluMja nahiM paNa tene deha paNa nathI. AtmAnuM zuddha svarUpa kevuM che, tene ApaNe atre nizvaya nayathI vicAra karIe chIe chIe, ane te apekSAe AtmA dehAtIta che, AtmAne pUrva kRta karmanA baLathI deha vaLage, paNa AtmajJAnI te dehane upAdhi rUpa samaje che, sAdhana rUpa gaNe che. paNa pAte tenAthI nyAre che, evI bhuddhi eka kSaNavAra paNa te AtmajJAnInA cittamAMthI khasatI nathI. jeTale ze te buddhi rAkhavAmAM pramAda teTale aMze ajJAna samajavu. jyAre AtmAne janma maraNu tathA deha nathI tyAre te kevA che, evI zaMkAnA samAdhAna arthe graMthakAraja jaNAve che ke te cisvarUpI che, te jJAnamaya che. te jJAnasvarUpI che AtmAne kalpasUtramAM jJAnaghana kahelA che. AtmA ane jJAna te bhinna nathI, te enA tAdAtmya sa"dha che. vaLI AtmA nirlepa che. kAI paNa prakAranA lepathI te mukta che. nizcayathI te karmamaLa rahita che, jema krAi siMhanuM baccu bhUlathI gheTAnAM ToLAmAM rame ane For Private And Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 104 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir si'hune dekhe, athavA thAya ke huM tema AtmA paNa bhAna peAtAne gheTu' mAne, paNa jyAre khIjA sihunA nAda sAMbhaLe, tyAre tene paNa svarUpe siMhu samAna peAtAnA jevAja karma khadhanathI aMdhAyalA jIvAnA TILAmAM bhamatA hAvAthI, tene peAtAnA svarUpanu bhAna raghu' nathI, paNa jyAre te kAika AtmajJAnIne jIve che, ane AtmAtA kamathI nirlipta che ema sAMbhaLe che, teja vakhate potAnA svarUpanI kAMIka jhAMkhI tene thAya che, ane te khAkhatane anubhava karavAne te vizeSa prayatna karate rahe che, te aMte AtmAnI nirlepatAne tene sAkSAtkAra thAya che. vaLI AtmA nirAkAra che, AkAzanA jevA te AkArarahita che. ghaTamAM rahelA AkAzane ghaTAkAza kahe, ane dehamAM rahelA AkAzane dehAkAza kahe, paNa vastutaH AkAza nirAkAra che, tema judI judI upAdhinA samadhamAM A vanAra AtmAne judA judA AkArathI khelAvavAmAM Ave che, paNa vastuta: te AkAra rahita che. AtmAne kAi paNa prakAranA sa`ga nathI, sa'gaja rAgadveSanuM kAraNa che, paNa mAmAtA svabhAve nisagI che, eTale karmanA kAraNabhUta rAgadveSa tenApara asara karI zakatA nathI. te rAgadveSanA pAsathI mukata che. A zlokamAM ApelA vizeSaNamAM A mAnuM chelluM vizeSaNa mahAmaya che, AtmA tejomaya che. AtmA jJAnaprakAzathI vyApta che, AtmasUrya jJAnaprakAzathI jhaLahaLa rIte uddAta karI rahe che. gayA zlokamAM batAvyA pramANe pharIthI kahevAmAM Ave che ke A ane AvA a .. For Private And Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 105 neka vizeSaNA ApavAmAM Ave tepaNa anubhava jJAna vinA parama caiAtinuM darzana kadApi thAya nahi, tene vAste zuddha cAritra ane Atma dhyAnanI AvazyakatA che. avataraNa--AtmAnA mAkI rahelA guNA A a. kamAM varNavelA che, je vastu pa'caindriye ane mananI paNu pelIpAra hAya, jyAM mana ane vANI paNa pahAMcI zakatAM na hoya tevA padArthanu nirUpaNa karavAne, te jeTalI apekSAthI vicArAya teTalI lAbhakArI che, ema vicArI granthakAra mAkInA AtmAnA guNonuM pratipAdana kare che. artha--AtmA, vyakitanI apekSAe, aja, svaya bhutra, anAghananta, sAkSara, che. A pramANe Atmatattvane je jANuM che, tene cegirAja jANavA. // kara ! bhAvArtha-AtmA aja che, AtmAne janma nathI, amuka kALe A AtmAnI utpatti thaI ema kahI zakAya nahi; te apekSAe AtmA aja che. AtmA traNe kALamAM che tevAne tevA che, eTale tenI utpatta kayAre thai ema kANu kahI zake ? vaLI AmA svayaMbhuva che; kAi tenA kattA ke sahattA nathI, te anAdi ananta che. jagatamAM jeTalA padArthanI Adi che tenA aMta paNa che. AtmA anAdi eTale AraMbha rarhita, temaja te aMtarahita paNa che. traNe kALamAM je vastu eka sarakhI rIte nitya rahI zake te anAdyananta kahI zakAya. tenA asakhya pradezamAM leza mAtra paNa phera paDanAA nathI. vaLI te sAkSara che, kSara For Private And Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eTale nAza pAmave, guNa paryanI utpatti vinAza thAya che, te bhAvane paryAyArthika nayanI apekSAe kSarabhAva kahevAmAM Ave che, paNa Atmadravyane utpatti ke vinAza thatuM nathI, mATe te akSara che. te akSarabhAva jenAmAM hoya te sAkSara kahevAya che. AvI rIte A traNa kadvArA AtmAnA aneka guNonuM pratipAdana granthakAre karyuM che. AvA Atmatatvane jANe tene girAja jANu. jANe ene artha e nathI karavAnuM ke zabdathI jANe athavA zabdamAM belI jANe, paNa jene upara jaNAvelA guNavALe AtmA che, evuM anubhavajJAna gurUkRpAvaDe ane AtmabaLamAM vizvAsa rAkhI prayatna karavAthI prApta thayuM che, teja mANasa girAjanI mahApadavIne lAyaka che. tIrthaMkarane te anubhava jJAnathI paNa uttama uttama kevaLajJAna prApta thayuM hatuM, mATeja bhakatAmaramAM " sozcara" "ghotiyo" evAM vizeSaNo lagADayAM che. haLukamI ne ja pUrva yu zyanA bhAgyadaye tevA bhegIone prasaMga prApta thAya. avataraNam--AtmadharmayogyaiH ziSyarAtmadharma ArAdhya AtmAnamantareNAnyatrAtmadharmo nAsti tadAha // jovA ziSyairvicakSaNairyogyo dharma ArAdhya aatmnH|| asataH kiM sadutpattiH cintanIyaM ca sAkSaraiH 33 For Private And Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 207 TIkA--vicakSaNaH sadasadvivekacaturaiH ziSyairyogyadharma AtmanaH AtmasambandhI mokSaprasavIti yAvat ArAdhyassevanIyaH nanu sarvepi dharmAssamAnA ato yatra tatrApi pravartamAno mokSAdhikArItyata Aha / asato'tyantamavidyamAnAdvastunaH sa. dutpattirbhavati kiM netyartho'nyathA gaganakusumAderapyutpattiH syAt sAkSaH zAniritAdina vinAnIm rara .. avataraNa-upara pramANe AtmAnuM svarUpa buddhithI jAyuM, have te anubhavavAne ke udyama karavuM joIe te vicAravAnuM che, kAraNa ke jyAM sudhI jJAna pramANe vartana na thAya tyAM sudhI te zuSkajJAna samajavuM. mATe te saMbaMdhI granthakAra pitAnA vicAra darzAve che. arthA-vicakSaNa ziSyoe AtmAnA yegyadharmanuM ArAdhana karavuM; asatamAMthI sanI utpatti kevI rIte thaI zake ? mATe asat vastune bhUlI svarUpa AtmAja AdaravA lAyaka che. bhAvArtha-ziSya zabdane dhAtvarya ApaNe vicArIzuM te jaNAze ke jeoe Indriya ane manane kAbumAM rAkhyA che, je tenA para rAjya calAvI zake che teo zi. vapadane gya che. vaLI tenI sAthe te vicakSaNa havA. joIe. nitya ane anitya vacce viveka karavAnI zaktivALA te hovA joIe. tevA chadriya ane buddhizALI. ziSyaja AtmadharmanI upAsanA karavAne egya che. A For Private And Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -madhamane mArga saraLa nathI. jagatane je vastu priya ane khuzakAraka lAgatI hoya, tene paNa tyAga karavAne tene tame tpara rahevuM paDe che, dehAdhyAsane tyAga kare paDe che, ane jarApaNe pramAda Atma mArgamAM meTA vinarUpa che, e siddhAnta pramANe vartavuM paDe che. A bAbata mekSAdhikArIne - vAstu che. jeone A saMsAramAM AnaMda paDe che, jene jagatanA viSayo AmajJAna karatAM vizeSa rasavALA lAge che, temane vAste A upadeza nathI. teo jyAre A ja. gatamAM aneka bhavabhramaNa karaze, ane gothAM khAI khAI zIkhaze ke AtmA sivAyanI sarva vastuo ane kSaNika che; tyAre teo A mArge cAlavAne lAyaka adhikArI thaze, ane tyAre A mArga temane svayameva rUcaze. paNa jeonuM sAdhyabindu AtmajJAna ane mekSa che, teoe Atma vi. Sayaka dharmanuM ArAdhana karavuM; kAraNake tethI ja aMte jJAnanI utpatti che, asatamAMthI sanI utpatti thaI ema kadApi sAMbhaLavAmAM ke jovAmAM AvyuM nathI. je jaDa padArtha che, jemAM Amadharma bilakula nathI, temAMthI A madharmanI pratIti zI rIte thaI zake ? dIpa dIpane prakaTa karavAmAM sahAyabhUta thAya, paNa aMdhakAra kadApi thaI zake nahi, tema AmajJAnane vAste AtmAnI ja upAsanA karavI. eja aMte AtmajJAnanuM uttama sAdhana che. je asatamAMthI sanI utpatti thatI hoya te gaganamAM pupa ugavA joIe, paNa te jema banatuM nathI, mATe nizcaya nayanuM AlabaM dharI Atma dravyanI upAsanA karavI. vyavahAranI For Private And Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upekSA karI A saghaLuM lakhavAmAM AvyuM che, ema he priya vAMcanAra ! jarApaNa manamAM lAvIza nahi. je je apekSAe jenI prAdhAnyatA ApavA gya hoya te te ApI A lakheluM che. paNa vyavahAra mAge tyAjya nathI, e bhulavuM nahi. nizcayane AdhAra prAthamika pagathI AomAM te zuddha vyavahArapara che, e jaina sUtrone abhiprAya kSaNe kSaNe ramaraNamAM rAkhI vartavu. avataraNam--gatAnugatikapravRttau na zuddhasvasvabhAvadharmo' to gatAnugatikAnAM saMgaparihArapUrvakapsatyasyAsevanamAha / cho gatAnugatiko lokaH sthUlabuddhayAvalokakaH tasya saMgaM parityajya AdeyaH satpatho vidAm 34 TIkA--loko gatAnugatiko'vigamanAnukArI nAvadhAnena pazyati kintu sthUla ddhayAvalokaka ApAtaramaNIye'pi mate pravartamAnastasyasaGga parityajya vidAM sarvajJAnAM satpathaH zAbhanaH panthA Adeyo na hyandhamanugacchato'ndhasya garttatrANam 34 avataraNa-gADarIyA pravAha pramANe vagara vicAre cAlanAra kadApi Ama zreya karI zakato nathI, paNa te pramANe nahi cAlatAM sajajanenA pathe vicaravuM eja bhAva graMthakAra have pratipAdana kare che. For Private And Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-leka gADarIyA pravAha pramANe cAlanAra ane sthala buddhithI avakanAra che. tene saMga tyAga karI jJAnIone zubha mArga grahaNa karavA che . 34 bhAvArtha-kAleila nAmane eka vidvAna lakhe che ke A jagatamAM DAhyA karatAM mUrkhanI saMkhyA pramANamAM bahuja che. A tenuM kathana akSarasaH satya che. amuka bAbata satya che ke nahi tene vicAra karyA vagara ekanI mAphaka bIje kare che. jema eka gheTuM cAle tenI pAchaLa bIje gheTAe vagara vicAre cAle che tema A jagatanA lokone moTe bhAga gatAnugatika che. AnuM kAraNa sUkSma buddhine abhAva che, teonI buddhi kuzAgra nahi paNa bhAga jevI che AtmajJAnI dravyakriyA game teTalI Adare te paNa tenAmAM jagatanA padArtho temaja kriyAo pratye eka prakA2nI udAsIna vRtti Ave che, jene jagatanA leke azra dvAnuM nAma Ape che. zrImAna AnaMdaghanajI jevA samartha AtmajJAnIne paNa herAna karavAmAM te vakhatanA lekee kAMI bAkI rAkhyuM na hatuM, te pachI sAmAnya AtmajJA. nInI kevI sthiti thAya te vicAravA jevuM che. DAhyA purUe banatA sudhI leka virUddha tyAga kare, paNa je ema jaNAya ke lekane anukuLa thaI vartavAmAM AtmacamAM khAmI Ave che te tevA gADarI A pravAha pramANe cAlanArA, pitAne paMDita mAnanArA, mujhAI gayelI buddhi vALA ane eka AMdhaLAne bIje dore tema derAnArA putra rUSanA saMgane tyAga karI jJAnIoe-sarvae batAvela For Private And Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zubha mArga vicaravuM bAhyadaSTie suMdara dekhAtA matamAM nahi rAcatAM tenI barAbara parIkSA karavI, ane parIkSA keratAM je satya bhAse te ja svIkAravuM mAruM te sAruM nahi gaNatAM sArUM te mArUM ema gaNatAM zikhavuM joIe kAraNa ke evI daSTivALe satyazodhaka satyanI samIpamAM jaladIthI Ave che, satya mArga prApta thatAM tene vAra lAgatI nathI; A rIte prayAsa karI meLavelA jJAnamAM tenI daDha zraddhA coMTe che ane te jJAna pramANe zubhAcaraNa rAkhavAne paNa te derAya che, mATe abdha paraMparAne tyAga karI buddhine upacoga karI satyajJAnIoe kahelAM satya tattvane anubhava karavA dareke udyama karavo e graMthakArane Azaya jaNAya che. avataraNam--dravyadharmApekSayA bhAvadharmasyaiva mukhyatvAdAcadharmapravarttamAno mokSAdhikArItyAha zlokaH bhAvadharmaprazUnyA ye dravyadharmapravartakAH // AtmopayogazUnyatvAtkathaM mokSaM prayAnti te 35 ___TIkA--ye bhAvadharmazUnyA jJAnadarzanacAritrazUnyAstatkAraNasya rUpe bhojananivRttirUpopavAsAdike dravyadharme pravarttamAnAsta AtmopayogazUnyatvAdupayogamukhyadharmavAhiSkRtatvAtkathaM mokSa kathAnita ? naiti rU For Private And Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 avataraNa-mekSAdhikArIe svIkAravA gya dharmomAM paNa dravyadharma karatAM bhAva dharmanI vizeSa mukhyatA che e bAbata have granthakAra nivedana kare che. artha-bhAvadharma zunya je purUSe dravyadharmanA pravataka che, teo AmopayoganI zunyatAthI mokSa kevI rIte prApta karI zake ? bhAvArtha-jaina zAstro dravyakriyA karatAM bhAvakriyAne uttama gaNe che uttama dravyakiyA te uttama bhAvanuM kAraNa che; paNa bhAvavagara karAyelI vyakiyA vizeSa phaLadAtA nI. vaDatI nathI. kahevAne bhAvArtha ema nathI ke dravyakiyA na karavI, paNa te bhAva sahita karavI. dhamanA cAra prakAra dAna, zILa, tapa ane bhAva che, temAM paNa prathama traNane AdhAra ane uttamaphaLa bhAvapara raheluM che. zAstromAM vAraMvAra ema kaheluM sAMbhaLavAmAM Ave che ke kiyA karatI vakhatanA mananA pariNAma upara zubhAzubha karmanA baMdhano AdhAra che. eka DakaTara keIka strInA saDelA pagano bhAga bIjA bhAgane na saDAve te hetuthI te paga kApI nAkhe, ane koIka cAra te strInA pagamAMthI kaluM na nIkaLatuM hoya tethI te kApI nAkhe; A banenAM kArya bAda daSTathI dekhanArane eka sarakhA lAge, paNa temAM AzayanI binatA hatI, mATe tenA phaLamAM paNa avazya phera paDavAne. Ama dharmarUpa sAdhyabindu lakSamAM rAkhI karavAmAM AvelI dareka kriyA saMvaranA kAraNarUpa thAya che. jemAM A ganI taddana zakayatA che, tevI vyakiyA For Private And Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te kiyAnA nAmane ja ucita nathI. tevI kriyAthI kAMI paNa lAbha meLavavAnI AzA rAkhI zakAya nahi. mATe A lekano sAra e che ke dareka kriyA-pachI te dhArmika hoya ke vyavahArika heya te bhAvapUrvaka karavI, kAraNa ke teja kriyA aMte ekSapade laI janArI che. jema dIpa prakaTAvavArUpa sAdhya cukIne aMdhakArane nAza karavA hajAre lehaghana aMdhakArane mAre te paNa aMdhakAra nAza na thAya, paNa kevaLa te kArya karanArane kAyakaleza thAya, tema AtmajJAnarUpa sAdayane sAdhanene tyAga karI khoTAM avalaMbanene game teTale Azraya levAmAM Ave che tethI Atmazreya kadApi thAya nahi; paNa tevuM kArya karanAra saMsAramAM rakhaDayAM kare che. __ avataraNam-jJAtabhAvadharmasArAH mumukSavaH pramAdaMparityajya dhyAnaM vidadhati tasya phalaM yugmenAha // RovA: parityaktapramAdA ye zuklaM dhyAnaM svavIryataH // dhyAyanti vratinaH samyag jJAtavizvA bhavaMti te 36 ekAgracittavRtyA ye AtmAnaM nirvikalpakam // dhyAyanti svasthatAM prApya paramAnandaM bhajantite37 TIkA-svavIryataH svavIrya prakAzya parityaktagamAdA analasA ye vratinaH zuklaM dhyAna samyag dhyAyanti te munayo jJAtAvazvA jJAtaM vizvaM yaravabhUtA bhavanti sarvajJA bhavantItyathaH36 For Private And Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114 ye mumukSava ekAgracittatyA niAvakalpakam ajJAnarAgadveSa janmavikalpasaMkalparahitam AtmAnaM dhyAyanti te mahAtmAnaH svasthatAmAtmaniSTheMkatAnatArUpAM zuddhAtmaikapariNati prApya para mAnandaM bhajanti paryogibhirmIyate bhujyata iti prmshvaasaavaanavUmanumAnita / 27 | avataraNubhavadharmanuM avalaMbana karavuM ema gayA kalekamAM jaNAvavAmAM AvyuM. bhAvadharmanuM avaDaMbana karIne zuM karavuM te have granthakAra darzAve che - artha-je vratavALA purUSa pramAdane parityAga ka rIne svavIryathI zukala yAna samyagU rIte dhyAya che, te vizvanA jJAtA thAya che. je 36 che bhAvAtha-prazamaratimAM kahyuM che ke jJAnanuM phaLa virAgya virati che. mATe kharA jJAnI purUSa sarvadA vratadhArI hoya che. tevA purUSAe pramAdane sarvathA tyAga kare. zraya mArgamAM bahu vipna che, zuddha AcAra pALavAmAM mANasane tera vidata naDe che, je tera kAThIAnA nAmathI suprasiddha che, temAM pramAda paNa eka che. jarA paNa Alasya utpanna thatAM pramAda thAya che. jarA paNa pramAdane hRdayamAM ApatAM svakartavyathI cukAya che, Alasya e manuSyanA zarIramAM rahele mahAzatru che. te zatrune prathama to manuSya saMhAra karavo joIe. te vratadhArI ane apramAdI manuzya zukala dhyAna dhyAvAne yogya thAya che. teNe te dhyAnamAM AmavIrtha pheravavuM joIe. AtmAnI zakita eTalI badhI For Private And Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ke jene ApaNane ApaNI hAlanI sthitimAM khyAla Ave paNa muzkela lAge che. ATha karma ane tenI 158 prakRti ane tenA judA judA bhedene vicAra karatAM mANasanuM mana nAsIpAsa thAya che. ATalAM badhAM karmane huM kevI rIte saMhAra karI zakIza te vicAra tene nirUtsAhI banAve che paNa AmAnA dareka pradezamAM anaMtI karma vargane nAza karavAnuM sAmarthya raheluM che, e vicAra jyAre dhama zAstro raju kare che, tyAre manuSyamAM hImata Ave che, tenA AtmabaLamAM vi. zvAsa Ave che. ane AtmabaLamAM je vizvAsa rAkhI dhyAna mArgamAM pravarte che te azubha karmadaLane a9pa samayamAM vikherI nAMkhe che. kahyuM che ke aho'nantavIryo'yamAtmA vishvprkaashkH|| trailokyaM cAlayatyeva dhyAnazaktiprabhAvataH / / ahe? vizvane prakAza karanAra AtmA anaMta zakita vALe che, ane dhyAna zaktinA prabhAvathI trikana calAvavA paNa te samartha che. dhyAnanA cAra bheda che. ArtadhyAna, ridrayAna, dharma yAna, ane zukladhyAna. temAM prathamanA be prakAra sarvathA tyAjya che. dharmayAna zubha karma upArjana karavAmAM sahAyakArI che. puNyAnubaMdhI puNya dharma dhyAnathI prApta thAya che. ane dharmadhyAnathI paNa uce caDhIne manu5 zukala dhyAnane Azraya le che, zukala dhyAnanA dA For Private And Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 116 judA bhAgeyara uMce caDhatAM jIva kSepaka zreNIo ArUDha thAya che, ane aMte sakala karmathI mukata thaI ahaMtapada prApta kare che. dhyAna mArga jema zabdamAM darzAvavAmAM A jo, teTale sugama nathI. tene vAstu prathama manane ekAgra karavAnI jarUra che. ane mananI ekAgratA vAste zubha Ala banenI AvazyakatA che. zubha AlaMbanane Azraya laI prathama dharma dhyAna karavuM, jyAre mana ekAgra thatuM jAya, tyAre te ekAgra thayelA mananI zaktine AtmayAnamAM parovavI. Atma dhyAnathI AtmA nirmaLa thAya che. jaDa vastuthI pote bhinna che e tene anubhava thAya che. AtmA ane jaDa vastunA bheda jJAna upara dhyAna karatAM Atma dazanane sAkSAtkAra thAya che, ane jene Ama darzana thayuM te sakaLa vastune jJAtA bane che. Atma jJAnIthI koI paNa bAbata gupta rahetI nathI. ApaNe upara vicArI gayA chIe ke AtmAmAM dareka vastunuM pratibiMba paDe che. mATe AtmajJAnI sakala padArthane jJAtA thAya che. avataraNa-AtmadhyAna kevI rIte karavuM ane tethI zuM lAbha thAya te e bAbata have graMthakAra spaSTa zabdomAM jaNAve che. artha-je purUSa ekAgra citta vRttithI AtmAne ni vikalapa mAnI dhyAna kare che, te svasthatA pAmIne paramAnandane bhajanArA thAya che. 37 bhAvArtha-e adhyAtma sRSTimAM niyama che ke For Private And Personal Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jenuM je dhyAna kare te te thAya che. je mumukSae AtmAnI nirvika9pa dazA prApta karavI hoya te AtmAnI nirvikalpa dazA upara dhyAna karavuM. gayA kalekamAM vicArI gayA pramANe mananI ekAgratA e dhyAnanuM utama pagathIyuM che. ttara pravAtanA ithAnam e maharSi pataMjalie A pelI vyAkhyA paNa sUcave che ke je vastuupara ApaNe vicAra karatA hoIe tenI sAthe ekatAna thavuM teja dhyAna kahevAya che. te manane vaza rAkhavuM e kAma eTaluM badhuM vikaTa che ke zrImad AnaMda ghanajIe zrI kuMthujInastavanamAM lakhyuM che ke - mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhyuM e vAta nahi beTI, paNa kahe meM sAdhyuM te navi mAnuM e vAta che meTI. vaLI mana vaza thaI zake che, e te te jaNAve che ke, huM Agama AdhAre mAnuM chuM, paNa he prabhu ! je tame mArUM mana vaza karI zake te huM mAnI rAkuM ke mana va. zamAM rAkhI zakAya tevuM che. AvuM durArAdhya mana je ame bhyAsa pADavAmAM Ave te vaza thaI zake. tIrthakaro te vaza karI zakayA hatA, e bAbatane zAstramAM anekadhA purA maLe che; ApaNe AmA svarUpamAM tIrthaMkaranA je che, te bAbata keIthI nA pADI zakAya tema nathI. te A paNe paNa AtmazakitamAM daDha pratIti rAkhI prayatna karIe te te kAma karI zakIe. mAtra AtmabaLamAM Dhada zraddhA For Private And Personal Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane satata abhyAsanI jarUra che. je bAbatamAM ApaNe manane sthira karavA mAgatA hoIe te bAbatathI mana jarA paNa khasI jAya, te tene baLathI pAchuM lAvI te bAbatapara sthira karavuM. Ama dazavAra, savAra, hajAravAra prayatna karavuM paDe te paNa jarA sarakhI paNa himmata hAravI nahi. manane sthira karavAnA vividha purUSAzrayI aneka mArga che, paNa te sarva vibhAgane ApaNe be vibhAgamAM samAveza karI zakIzuM. je manubbAmAM lAgaNInuM prAbalya vadhAre che, jenA hadayamAM bhaktinA tarage vizeSa kure che, jenI buddhi karatAM jenI lAgaNIo vadhAre pramANamAM kAma kare che, tene vAte ISTadevanI bhakitadvArA dhyAna karavAne mAga bahuja sugama thaI paDaze. ISTadevanI mUrti dekhatAM tenuM mana te. para sugamatAthI sthira thaI zakaze; athavA iSTa devanA jI. vana caritramAMnA keI paNa prasaMgane mana AgaLa kalpI, temAM te vadhAre sahelAIthI potAnA manane sthira karI zakaze, jenAmAM lAgaNIo karatAM buddhine prabhAva vizeSa che, jenuM mana nyAyazAstranA gahana prasane avagAhavAne deDe che, je lAMbI vicAra zreNIo akhalita rIte karI zake che, tevA manuSyane vAte bhakita karatAM tavasvarUpa vizeSa lAbhakAraka thaI paDaze. A judAM judAM sAdhana che, game te rogya sAdhanane Azraya leI manane sthira karavuM jarUranuM che; Ama jenuM mana bhakita athavA tatvaciMtvanathI ekAgra thayeluM che, te manuSya je AtmAnI nirvikala5 dazAnuM dhyAna kare te tene pitAne AmA paNa nirvikalpa dazA For Private And Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAmavAne lAyaka Thare che. nirvikala5dazAne vicAra karatAM mananA saMka95 vikalpa TaLI jAya che, ane AtmAmAM eka prakAranI svasthatA vyApI rahe che. te svasthatA kahe ke zAMti kahe, ke dhyAnanI talInatA kahe, paNa te ja parama AnaMda jene vAte gIo talape che, ane je meLavavAne teo aneka prakAranA kaSTa paNa sahana kare che. ___avataraNam dhyAnaparAyaNAH ziSyA dhyAnabalena mokSaprA. nuvanti tadAha yugmena // _zlokaH mahadhairyasamAlambya zAsanodyotakArakAH // pravRttAH sAdhyasiddhayarthamAtmatattvasya sNmukhaaH||38|| ziSyA etAdRzA yogyA dharmakAmArthasAdhakAH // mokSatattvaM samArAdhya buddhasiddhA bhavanti te // 39 // TIkA-" yugmam" etAdRzA yogyAH ziSyAH sopAna vidhayA'bhyudayamArurukSavo dharma caturvargasAdhanaM jinendraprarUpitaM kAmaM viSayajanyamanastuSTimartha vAsudevacakradharadevAdisampadaM sAdhayantIti dharmakAmArthasAdhakAssanto mokSatattva samArAdhya buddhAsaddhA bhavanti pUrva buddhAH pazcAsiddhA iti buddhasiddhA labdhakevalajJAnasiddhibhAjaH kIdRzAsta ityAha mahadhairyamiti zAsanodyotakArakAH jJAnapaThanapAThanapUjAmabhAvanAjIrNoddhAravidyA For Private And Personal Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 dAnAdinA zAsanodyotaM kurvanti te vighnazatairapi nAbhirbhUyanta ityAha mahadUdhairya samAlamvyAtidhIratAM prApya sAdhyasi - ddhayarthaM svonnatirUpaM sAdhyaM tatsiddhayarthaM pravRttAH / / 39 / / avataraNa--dhyAna parAyaNa manuSya dhyAnamaLathI mAkSa prApta kare che, te have granthakAra darzAve che. atha--atizaya dhaiyanu avalakhana karIne zAsananA ughAta karanArA ane Atma tattvanI sa mukha rahenArA zi cce sAdhyanI siddhi arthe pravRtti kare che. // 38 // bhAvArtha-Atma sAdhanamAM ati dhairyanI jarUra che. koi paNa kAmAM vijaya prApta karavAne dhairyanI jarUra paDe che te pachI Avu vikaTa kArya karavAmAM tenI jarUra paDe e svAbhAvika che. je manuSya bhaya AvatAM pAchA haeNTheche, je manuSya AtmamArgamAM jarApaNa vighna AvatAM peAtAne sanizcaya tyajI OM che, te mANusa unnatinA zikharapara caDhavAne samartha nathI, eNa vadhruvinA: sarvAnta zreya mAgamAM bahu vighna che, e nyAyathI dhyAna jevA Atmika abhyudayanA mArgamAM vinna teA jarUra AvavAnA, vighnanA saMhAra karavAthI pAtAnI zaktimAM vizeSa vizvAsa Ave che. mATe dhairyanu samAla bana karI, saziSyeAe Atmatattvasamukha thavu. jema DharaDA upara khAjIgara nAce che, paNa tenuM cita deraDA upara hAya che, jema pANI bharI AvatI sAhelIA hAthe hAtha tAthI krai rame che, paNa temanuM cittatA mAthAparanA pAtramAMja rahelu hAya che. tema jagatanI sarva kriyA karavA chatAM For Private And Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 121 mumukSuonuM cittate jarUra Atma saMmukha rahe che, A rIte sAdhyabiMdune lakSyamAM rAkhI, zAsanane ughAta thAya tevAM kAryo kare che, keIvAra jJAnIo camatkArAdi kiyA o kare che, te te paNa zAsananA prabhAva artheja hoya che. teone atIndriya viSayanuM jJAna hovAthI jagatane AzcaryabhUta lAgatI bAbate saMbaMdhamAM paNa pUrNa jJAnathI bole che, ane tethI teo rotAvarga upara na bhulAya tevI asara kare che. anubhava jJAnIonuM vacana sarvathA vijayavaMta nIvaDe che. buddhithI tattva samajanAra ane anubhavathI tatvane jANanAra vacce AzamAna jamIna jeTaluM aMtara che. anubhava jJAnIo jeTalI zAsana prabhAvanA karI zake che, ane lokone zuddhamArge dore che, tevuM kAma karavAne A jagatamAM koI paNa samartha nathI. camatkAra athavA vidyA prabhAvathI dharmamArgamAM vaLelA manuSyo thoDA samaya pachI vadhAre camatkAra karanArane dekhI tenA mArgamAM bhaLe che, paNa jeone jJAnabaLathI dharmanuM tatva yathArtha rIte samajA vavAmAM AvyuM hoya che, teo kadApi sanmArgathI paDatA nathI. mATe kharo zAsana prabhAvako Atmadharmane upadezake che, ema mArUM te nizcaya pUrvaka mAnavuM che teo parepakAra kare che ane ane paropakAra dvArA Atmazreya sAdhe che. che. paramArtha eja khare svArtha che, e vicArane AgaLa rAkhI teo paropakArArthe sadA udyamAna rahe che. avataraNa-upara jaNAvelA guNavALA zikhenuM chevaTe zuM thAya che, te have graMthakAra pratipAdana kare che. For Private And Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma artha--AvA ziSyA ceAgya hAya che, ane dharma kAmane artha sAdhavAvALA teo mAkSatattvanuM ArAdhana karI yuddhe ane ane siddha thAya che. aa 395 te bhAvAtha--upara jaNAvelA guNeAvALA dhyapadane ceAgya hAya che. teo dharma kAma cAra purUSArthamAM prathama jema nissaraNInA pagathIyAM para manuSya caDhe che, tevI rIte mekSa meLavAne cegya nisaraNIpara ne! Azraya le che dharmabindumAM haribhadra sUrie kahyu che keH-- caDhavAne prathama te dharma prArabhamAMja zrImad manuSye ziane artha traNa teo sAthe che,. dhanado dhanArthinAM proktaH kAminAM sarvakAmadaH || dharma evApavargasya pAraMparyeNa sAdhakaH || 1 || For Private And Personal Use Only dharma dhanAthine dhana ApavAvALA. ane kAmIpu rUSane sarva icchita padArtha ApavAvALA, ane paraparAe dharmaja meAkSanA sAdhaka che. A vicAra zreNInA A zraya lei manuSye prathama dharmanI ArAdhanA karavI. dharmathI mANasane dhana maLe che, ane icchita padArtha paNa maLe che. A tenAM phaLa jaldI maLe che, ane chevaTe te dhamaMnuM phaLa meAkSa prAptimAM Ave che. meAkSa prAptirUpI phaLa meLavatAM samaya lAge che, paNa dRDha nizcayathI sadudhama kara nAra te sthiti vhelI meADI prApta karyA vagara rahetA nathI, tethIja A zlokamAM jaNAvela che ke AvA suziSyA dhama atha ane kAma meLavyA pachI meAkSatattvanI ArAdhanA kare
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 123 che. prathama teo dharma kare che. dharmathI dhana ane Isita vastu maLe che. te maLatAM tene upaga karatAM tenI asAratA ane ane anityatA jaNAya che. sAMsArika padArtho duHkhagarbhita che, e tene anubhava thAya che. pachI tenA uparathI dhIme dhIme moha utaravA mAMDe che. te vastu maLatAM bahu harSa thatuM nathI, te vastunA abhAve ke viyege bahu zeka thatA nathI. te banne sthitimAM te samabhAva dhAraNa karatAM zikhe che; ane AvI tenI vRtti dvArA te mokSa sAdhI zake che, eTale ke jaDapadArthamAM baMdhAto nathI, te mukata thAya che. jaDapadAthe tenA para asara karavA samartha thatA nathI. AvI sthitimAM tenuM mana zAMta ane sthira thAya che. A tenA mananI zAMtatA athavA sthiratA jJAna prAptinuM ume ttama sAdhana hovAthI te jJAna prApta kare che. jJAnamAM vizeSa vizeSa vadhatAM vadhatAM, jJAnane AvaraNa karanAra kamaMdaLane nAza thatAM thatAM te prathama buddha thAya che arthAt sarvajJa thAya che, kevaLazrIne te jotA bane che, ane cAra aghAtI karmane paNa kSaya thatAM te siddha bane che. A rIte te anukame uMce caDhatAM caDhatAM ziSya siddha thAya che. ____ avataraNam-aihikAmuSmikaM saukhyamanityamAtmanastu niyamiti darzayati / / zlokaH aihikAmuSmikaM saukhyaM, jAnIhi kSaNikaM mudhA // anantaM zAzvataM saukhyaM, bhajadhvaM satyamAtmanaH 40 For Private And Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir TIkA--aihikaM dhanadhAnyastrIsaMsargAdijanyam AmuSmikaM devAMganAbhogavimAnArohaNaprekSaNAdijanyaM svargINaM saukhyaM / kSaNikaM pratikSaNavinazvaraM mudhA'satyaM ca jAnIhi budhyasva / a. toDagana dAtiya rathayAradhArA, zAzvata, aikaalikN, satyaM, zaMsayaviparyAdidoSarahitamAtmanaH saukhyaM bhajadhvam / AtmanepadaM tu bhjnkriyaajnyaatmaanubhvphlsyaaAmavAta 40 || avataraNa-AvI sthiti prApta karavA vAste eka bAbata te dhyAnanI che, te ApaNe vicArI gayA have bIjI agatyanI bAbata je nityanitya vastu vaccene vi. veka che, te upara graMthakAra potAnA vicAro jaNAve che. atha-A lekanuM ane paralekanuM sukha kSaNika ane mithyA che ema jANa ane AtmAnA anaMta satya ane zAzvata sukhane bhajanAra thA che 40 che bhAvArtha...A lekanuM eTale dhana dhAnya strI vi. lAsa, khAnapAna, bheganuM sukha tathA zubha kune lIdhe maLatuM svargIya sukha kSaNika che. jemAM vikRti thAya te kSaNika samajavuM, sAMsArika padArthomAM dareka kSaNe pheraphAra thayAMja kare che, ane tethI temAMthI upajatA sukhamAM paNa pheraphAra thAya e svAbhAvika che; te sukhane mithyA mAnavuM eja ucita che. ApaNe A kalekenuM vivecana karatAM ghaNIvAra vicAra karI gayA chIe ke A jaDa vastuthI utpanna thatuM sukha tyAga karavA gya che; tenAM mukhya kAraNe traNa For Private And Personal Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che. jema viSanuM jhera utAravAnA maMtrane pharI pharI upayegA karavAmAM Ave che te anucita gaNAtuM nathI, tema A saMsAranuM rAgadveSamaya viSa TALavAne sAMsArika padArthonI aniyatA pra. tipAdana karI, Atma mArga bhaNI vaLavAne upadeza pharI pharIne karavAmAM Ave che te punarUkti deSathI mukata gaNa ve joIe. te traNa kAraNomAMnuM mukhya kAraNa e che ke te sukha kSaNika che. jo ke te sukha lAMbo kALa sudhI Take te paNa kALanI anaMtatAnI apekSAe tene kSaNika mAnIe te temAM ApaNe asatya vadatA nathI. vaLI te sukha duHkhagarbhita che. je sukha duHkhagarbhita hoya te sukhanA nAmane pAtra nathI. bhale ne jagatanA lake tene sukha tarIke svIkAre, paNa je zAzvat ane avyAbAdhasukha meLavavA prayatna karavA mAgatA hoya temanA prayAsane vAste A sukha egya nathI. vaLI trIjuM kAraNa e che ke A saMsArika padArthomAMthI maLatA sukha pachI mANasane bIjA sukhanI AkAMkSA rahe che. temAM ja tene AtmA nRti pAmatuM nathI. te sukha bhegavavA chatAM paNa tenuM mana bIjA sukhane sArU tapI rahe che; jyAM sudhI anya prakAranuM sukha meLavavAnI ciMtA rahe che, tyAM sudhI te sukha kevI rIte zAzvata gaNI zakAya ! A kAraNe svargIya sukhane paNa eka sarakhI rIte lAgu paDe che. mATe ja A sthaLe jaNAvavAmAM AvyuM che A jagatanA tathA svarganA sukhane kSaNika ane mithyA mAnavAM joIe, tyAre pachI zuM karavuM ? e praznane uttara bAkInA ardhA kalekamAM ApavAmAM Avela che. Ama sukhane For Private And Personal Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 126 Azraya levAnu te leAka sUcave che. upara jaNAvelA traNe doSathI Atmasukha mukata che. te kSaNika nathI paNa zAzvata che; te duHkhagarbhita nathI paNa sadA sukha pUrNa che. te prApta karyAM pachI khIjI keAI vastunI prAptinI AkAMkSA rahetI nathI. te Atmika sukha ananta che, ne zAzvata che. vaLI te sukha satya che. te sukhanA anubhava karavAne ceAgIe sadA macI rahelA hoya che, teneja vAste sarva dharma zAsrAnI prarUpaNA che. saghaLI dhArmika kriyAo paNa tenI prAptinA uddezathI prarUpAyelI che. svAyamAM zrI kapUracaMdrajI lakhe che ke: vinAzI pudgala dazA, avinAzI tu Apa, Ape| Apa vicAratAM miTe puNya sahu pApa. saghaLI pAgalika vastu vinAza dhavALI che, kevaLa AtmAja avinAzI che. je AtmAnuM dhyAna karavAmAM Ave, te puNya ane pApa sarva maTI jAya che, ane AjJAnA sAkSAtkAra thAya che. A kAma ekadama thai zake nahi. paNa AvI bhAvanA AvavI te paNa parama puNyanA udaya vinA sabhavatuM nathI, kAraNa ke bhAvanAe dhIme dhIme kA mAM piraNAma pAme che, jyAre amuka khAkhatanA vicArI bahuja ghaTa thAya che tyAre te vicAro kanuM rUpa le che. mATe AvI bhAvanA jo haze te eka divasa paNu amalamAM sUkAze, mATe jJAnanI balihArI che. avataraNam -- yastra jJAnenAtmA'rddan bhavati tadAtmatacaM saudarza sakArlR II For Private And Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 127 zlokaH nizcalaM nirmalaM jJeyamAtmatattvaM sukhapradam // yasya zuddhaprabodhena bhavatyarhan mahItale // 41 // // TIkA - nizcalaM aindriyakaviSayAvabhAsazAtAvedanIyarahitaM, nirmalaM. rAgadveSAdimalarahita, sukhapradaM sukhapradAyakametAdRzamAtmatattraM jJeyam, yasya pUrvoktAtmatatvasya zuddhamabodhena zuddhAnubhavajJAnenAtmA mahItale'rchan bhavati // 41 // avataraNa--AtmajJAnathI AtmA at prabhunI sthiti prApta kare che, AtmA svarUpe aMt che, ne tenA AtmajJAnathI sAkSAtkAra thAya che. A bAbata granthakAra have praddarzita kare che. atha--Atmatattvane sukha ApanAra nizcaya ane nimaLa gaNavuM. jenA zuddha prabedhathI AtmA A pRthvI upara arhatpadavI prApta kare che. ! 41 ! bhAvArtha--mANasane jaDa padArthanI sAthe ghaNuA kAthI eve sa'khadha thai gayelA che ke peAte AtmA che evuM bhAna bhullI jAya che. jJAnI purUSa ghaNI vAra jaDa padArthanA mAhane vaza thaI AtmajJAna bhulI jAya che paNa granthakAra vAravAra AtmAnuM svarUpa darzAve che. Atmatattva nizcaLa che. sarva anizcita vastumAM Atmatattva nizcaLa che. luLI Atmatattva nirmaLa che. je maLa lAgele che te A For Private And Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 228 bhAne svAbhAvika guNa nathI, paNa vibhAvika dharma che, ane te sarvathA vyAjaya che. rAgadveSa jAnita karmamaLa ane A tmAne khare saMbaMdha nathI, paNa AtmA bhulathI pitAne rAgadveSamaya mAne che, ane tethI rAgadveSathI te lepAya che. je vakhate A bhrama TaLI jAya che, ane AtmA pitAne AtmA tarIke oLakhe che, teja paLe sarva karmaba dhane, sUryanA prakAza AgaLa ghumasanI mAphaka, adazya thaI jAya che. ane AtmA ahaMta bane che; devatAone paNa pUjya bane che. zuddha ane niSkAma dhArmika kriyAthI paNa karma dUra thAya che, paNa khare Atma prakAza te AtmajJAnanA ane nubhavathI ja thAya che. te atpadavI prApta karyA pachI A jagatanI aMdara jANavA yogya kAMI bAkI rahetuM nathI. A zabdomAM jevI jhaDapathI te darzAvAya che, teTaluM te kAma sugama nathI. prakRti athavA pAlika padArtho evA evA sUkSama svarUpathI mANasane lalacAve che ke jJAnI paNa kSaNavAra pitAnuM Atma svarUpa bhulI jAya che, ane pite jaDa hoya tevI rIte varte che. paNa jJAna hovAne lIdhe vaLI tene pitAnA svarUpanuM bhAna thAya che, ane prApaMcika jALamAMthI te mukta thavA prayatana kare che. Ama udyama udyama karatAM karatAM, ane AtmAnuM dhyAna karatAM karatAM mANasa dhIme ahapadavI meLavavA bhAgyazALI thAya che. avataraNam-atra zloke AtmA''tmajJAnenA'hana bhavatI tyuktaM sa evA tmA siddho bhavati tadayitumAha // For Private And Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 129 zlokaH dhamati yaH sitaM karma siddha ityabhidhIyate // siddhatvaM nAtmano bhinnamAtmaiva siddhatAM zrayet 42 TIkA-ya AtmAnAdikAlaM sitaM baddhaM karmASTakaM dhamati dahati sa siddha ityabhidhIyate tacca siddhatvamAtmano bhinnaM na bhavati vAtmaiva siddhatAM zrayeta siddhadazAM prApnotyata aasmA paramAyo zitaH // 42 / / ' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa--AtmajJAnathI AtmA ahaMtu mane che, eTaluMja nahiM paNa dhIme dhIme siddha paNa bane che. A tmAmAM siddha bhagavAnanuM padma meLavavAnI paNa ceAgyatA che, te have granthakAra darzAve che. atha~> sita ( adhAyelA ) karmane dhame che ( khALe che) te siddha kahevAya che. siddhapaNuM AtmAthI juduM nathI. AtmAja siddhatAne pAme che. // 42 ! bhAvArtha AtmAne ATha karma vaLagelA che. te kyA. rathI vaLagelA che te kAithI kahI zakAya nahi. e ADamAM thI jJAnAvaraNI, dazAnAvaraNI, mehanI, ane aMtarAya e cAra karmanA jyAre nAza thAya che, tyAre AtmAmAM kevaLa jJAna upaje che. te cAra karmane ghAtIkama kahelA che. tenA vinAzathI jIva arhat khane che; ane bAkInA cAra paNa jyAre nAza thAya che, tyAre AtmA siddha ane che, nA For Private And Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 130 siddha aSTakama rahita hoya che. A siddhanI sthiti te AtmAthI bhinna nathI. AtmA svarUpe zuddha buddha mukta svabhAvane che. je vastune guNa na hoya te guNa tene ApavAmAM Ave te te anitya guNa kare ane tene kaIka kALe nAza paNa thAya, tema je siddhatva AtmAthI bhinna hoya ane te amuka prakArathI AtmAne maLatuM hoya te tene keIka kALe vipeda paNa thAya. paNa te to AtmAnuM pitAnuM che. vAdaLAMthI sUrya DhaMkAyeluM hoya, te ApaNane te na dekhAya, paNa jyAre vAdaLAM khasI jAya tyAre sUrya prakAzI nIkaLe che. zuM ATale vakhata sUrya tyAM nahate ! zuM sUryamAM no prakAza A ! nA tema nathI. sUrya tathA sUryane prakAza te sarva kALa avicchinna hatAM, paNa meghanA sadbhAvathI te dekhAtA na hatA. tema AtmAmAM siddhapaNuM raheluM che, paNa karmathI AtmajJAna avarAyeluM hovAthI A paNane tenuM bhAna thatuM nathI. jyAre zuddha kriyA ane zuddha jJAnathI A paDala kharI jaze tyAre AtmAnuM siddhatva sva yameva jaNAI Avaze. je AtmAmAM siddhatA prApta karavAnI zakti rahelI che, te bIjuM zuM karI na zake ! mATe mArAthI zuM thaze evA miyA vikalapane tyAga karI Atma zaktimAM vizvAsa rAkhI udyama kare, jarUra tame AtmariddhinA joktA thaze. avataraNam-Atmaiva siddha iti kathanAntaramAtmaivAIdavasthA pAmoti sa arhannapyAtmaiveti darzayitumAha // For Private And Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 131 zlokaH arhato'bhinna Atmaiva so'haM mokSamayaH paraH // jJAnato'bhinna AtmAhaM bhinno'bhinno vivakSayA 43 TIkA-AtmaivAhato'bhinno bhavatyahatvamapyAtmanaH zuddhapavyaH sa evAIn sattApakSayA'hamAtmA punaH sa kIdRzo mokSamayo mokSa eva pracurAvasthA yasya saH paraH utkRSTa Atmaiva bhavati, sohamAtmA jJAnato'pyabhinnaH sarvathA bhinnatve jaDatvaprasaMga Atmano'to vivakSayA jJAnAdAtmano bhinnAbhinnatvaM jJeyaM, paryAyApekSayA bhinatvaM dravyApekSayAbhinnatvaM cAtmano jnyaanaajjnyeymiti| avataraNa-AtmA siddhathI abhinna che ema batAtAvyuM. have AtmA arvathI abhinna che ema pratipAdana kartA granthakAra lakhe che ke - artha-AtmA arkathI abhinna che. te ja AtmA rUpa huM mekSamaya ane utkRSTa che. AtmArUpa huM jJAnathI abhinna chuM. ane bhinnAbhine kahe che te apekSAe kahe che. je 43 che bhAvArtha-AtmA jema siddhathI abhinna che, tema ahathI paNa abhinna che. ahaMta jevIja AtmAnI sakti che, paNa te sarva tirahita che. A mA ahaMtu che ema nizcayathI jANa pitAnuM zuddha svarUpe pragaTa karavuM joIe. navarane zuddhAtmamAM ki cita bheda na jANuM, ehaja kAraNa mokSanuM dhyAI lo niravANuM; For Private And Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 132 jina je nija AtmA, nizcaya bheda na paMca, eja sAra siddhAMtane cheDe sahu prapaMca. AvA ghaNAM vAkyo AtmajJAna rasika purUSanA bodhadAyaka vacanamAM aMtabUta thayelAM mAluma paDe che. mATe. ApaNe AtmA ahaMdu bhagavAna svarUpIja nizcayanayathI che. vaLI AtmA mokSa svarUpa che. AtmA zuddha nizcayathI jotAM karma baMdhanathI rahita che paNa jyAM sudhI te svarUpane anubhava- sAkSAtkAra thayo nathI tyAM sudhI te AtmAne vyavahArathI karmabaMdha mAnavo joIe. ahaprabhumAM je guNo pragaTapaNe varte che. te ApaNAmAM sattArUpe rahelA che mATe jarApaNa kheda dharya sivAya athavA ApaNe AtmA halake che, e nirutsAhane preranAre vicAra lAvyA sivAya udyama kara, ane u. ghamathI karmamAtra kSINa thaze, ane AtmAnubhava thaze. kAraNake AmA svabhAve nIca nahi paNa utkRSTa che. e ukRSTatA. ne khyAla kSaNe kSaNe lAvavuM joIe. vaLI AtmA jJAnathI abhinna che, eTale AtmA jJAnasvarUpI che. vastutaH jJAna, eja AtmA che. paNa je jJAna eja AtmA ema mAnIete guNa ane guNanI ekatA mAnavI paDe ane te jainazAstra pramANe virUddha che. guNa guNathI bhinnabhinna che. guNa kathaMcit bhinna che, ane kathaMcit abhinna che mATe tene zAstrakAroe guNIthI bhinAbhine mAnya che. te nyAcathI AtmArUpI guNIne jJAna guNa sAthe bhinnabhinna saM. baMdha che. AtmA sivAyanI dareka vastu ya-jANavA yogyache, tene jJAtA AtmA hovAthI te jJAnasvarUpa che, vaLI For Private And Personal Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 133 AtmA dareka padArthane jJAtA che eTaluM ja nahi paNa svasvarUpane jJAtA che. jema jJAna vRddhi thAya tema udyama kara. tene vAte sadgathe vAMcavA, jJAnIonI upAsanA karavI, dhyAna karavuM, ane AtmA teja huM chuM ema anubhavavAne prayatna kare; Ama karavAthI te AtmajJAna jarUra thaze. ane te jJAna thatAM bIjI kaI vastu jANavAjoga jagatamAM heza nahi. avataraNam-AtmaivAniti khyApanAnantaraM dhyAnaruDha AtmA rogadehaliMgAt svaM bhinnaM vastuvRtyAnubhavati tadarzayitumAha // zlokaH rogacintAvinirmuktaH adehI dehavAn katham // liGgInA'haM kathaMliMgI cintyaM caitanyacintayA 44 TIkA-rogaH karmAnabaMdhanavAtapittakarphavaiSamyajanyo vyAdhizcittA-azubhadhyAnaM tAbhyAM vinirmukto vizeSeNa saMsargara* hitohamAtmA punarahamadehI-dehasya pudgalaskandharUpatvena jaDatvAdAtmanazca jJAnaghanacetanasvarupatvAd vastuvRtyA kathamahaM dehavAn kiMtu na dehavAnityarthaH punazcAhaM liGgI nAsmi liGga hi pumAdirUpaH tatsaMsargI vastuvRtyA nAsmi pumAdi-vedasya karmarUpatvena vyAvahArikatvAditi caitanyacintayA--zuddhAtmasvarUpacintayA cinyamiti he Atman tava cintAvasaraH prAptakAle' pi kRtyavidhAnAt // 44 / / For Private And Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 avataraNa-AtmA eja ahaMta che, ema pratipadana karI have rega, ciMtA deha ane liMgathI AtmA bhina che ema batAvavAno prayatna karatAM kahe che ke artha-rAga ane ciMtAthI mukta AtmA che, ade. hI chatAM tene deha kema hoya! liMgI nathI chatAM li gI kema hou! A rIte caitanyanA vicAra pUrvaka ciMtavavuM. 44 bhAvArtha-A sthaLe je vicAra karavAnuM che te ce. tana AzrayI vicAravAnuM che. eTale A sthaLe je je kahevAmAM AvyuM che te nizcayanayanI apekSAe che. AtmA regI nathI, kAraNa ke rega dehAdhina che; ane deha te A tmA nathI te pachI AtmAne rega zI rIte lagADI zakAya vaLI AtmA ciMtAthI paNa mukta che. ciMtA eTale Ata tathA ridra dhyAnanuM sevana; te ciMtA manane dharma che. mananI aMdara saMka9pa vikalapa thAya che; priya vastune viyega thatAM, athavA aniSTa vastune saMga thatAM A dhyAna thAya che, - vaLI kSaNe kSaNe duSTa pariNAme mananA thayAM kare che, A sarva mananA dharma che; ane mana te AtmA nathI, paNa AtmA A ciMtAthI paNa mukata che, A pramANe AtmA rega ane ciMtAthI mukata che, eTaluM ja nahi paNa A tmA deha rahita che. kAraNake deha e jaDane pariNAma che, ane jJAnaghana e AtmAne svabhAva che, mATe deha te A mA nathI, paNa AtmA deha rahita che. vaLI AtmA liMga. rahita che. purUSa strI ane napuMsaka e traNa liMga che, te liMga dehane adhina che. dehanI apekSAe ApaNe AtmA For Private And Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 135 ne purUSa strI athavA napuMsaka kahI zakIe, paNa jyAre deha te AtmA nathI teA pachI A bheda AtmAne zI rIte lAgu paDe ? AtmA teA purUSa nathI, strI nathI, tema napu saka paNa nathI. vyavahArathI dehanI apekSAe ApaNe AtmAne game tevuM nAma ApIe, paNa vastutaH AtmA liMga 2. hata che; tethI te aliMgI kahevAya che. A sarva vicAra zuddhAtma svarUpanI apekSAce che. jyAM sudhI AtmAe A vI zuddha apekSA hRdayamAM rAkhI nathI tyAM sudhI AtmA ghaNIvAra peAtAne rAga cintA, ane deDu yukta mAnavAne dvArAya e manavA joga che. dehAdhyAsa eTale badhA prakhaLa che ke AtmAnuM jJAna dharAvanAra paNa ghaNIvAra pAte deha hoya ema vicArI kArya karavA prerAya che. mATe AvuM ci'tvana satata karavuM, eja kahevAnA sAra che ke jethI svastharUpanA sAkSAtkAra thAya. - avataraNam -- punarthyAnarUDha AtmA paugalikajAlaM sarva nAtmIyamiti vimRzati // zlokaH madIyaM kalpitaM yadyad marIcijalasannibham || ta mithyA vijAnIhi baMdho mameti buddhitaH 45 TIkA - yadyat pUrva mayA rAgadveSAdipariNatyA dhanadhAnyaputrakalatragRhAdi paravastujAlaM madIyaM kalpitaM mamatvapariNAmena svIkRtaM tatsarvaM vastutastu marIcijalasannibhaM mRgatRSNAvatriHsA For Private And Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ram, ata eva he cetana tatsarva mithyA vijAnIhi budhyasva baMdhastu karmASTakabandhastu mameti buddhito mamedaM sarvamiti buddhito bhavatyato mamatvaM tyaja // 45 // avataraNa-sarva pilgalika jAla jene AtmA ane jJAnathI mArI mAna hatuM, te mArI nathI ema batAvavAne have granthakAra lakhe che - artha-je je mArUM ka95vAmAM AveluM che, ane je mRga tRSNikAnA jaLa (jhAMjhavAnAM pANI) jevuM che, tene mithyA jANavuM. te mArUM che evI buddhithI ja baMdha thAya che. bhAvArtha-jevI rIte uSarabhUmimAM mRgatRSNAnuM jaLa dekhAya che, te meLavavA tRSAtura mRge te jagyAe deDe che, jema jema te deDatA jAya che tema tema temane jaLa AgaLa jatuM dekhAya che, te chatAM paNa jyAre teo cheka pAse A vei che tyAre te sthaLe kAMI paNa dekhAtuM nathI, te vakhate te mRgane zoka ane kheda thAya che. tevIja rIte A sAM, sArika padArtha prApta karavAne A pAmara jIva lalacAya che. tRSNAthI baMdhAyela chava te te padArtho meLavavA temanI pAchaLa doDate jAya che. te padArtha samIpamAM jaNAvA chatAM hAthamAMthI sarI jAya che. paNa kadApi tenI prApti thAya che, te paNa prathama eTale dhArato hato eTale mehaka padArtha tene na lAgavAthI te zekAtura bane che. A rIta jagatanA sarva pigalika padArthone eka sarakhI rIte lAgu paDe che. saghaLA padArtha anitya che. kharI rIte A jagatane koI. For Private And Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 thAya che. A mATe che. karave 137 paNa padArtha nitya nathI, mATe te mAre AtmAne nathI. mATe te sarva padArthone mithyA jANavA ane tenI prAptithI harSa dhare nahi tema te vastunA viyegathI zeka dhare nahi. kAraNake te padArtha jyAre AtmAnA nathI tyAre tene harSa zeka ze dhara? te vastu maLavAthI ke javAthI karmabaMdha thatuM nathI, paNa te vastu mArI che evI buddhi dhAraNa karavAthI karma baMdha thAya che. jagatamAM duHkha paNa mArA paNAnuM che. jyAM mamatva tyAMja du:kha che. mATe vastu uparathI mamatva bhAva jema bane tema dura rAkhavAno prayatna kare, kAraNa ke kharUM jJAnanuM phaLa virati che. je mUcha bhAvane tyAga thAya te lAkha rUpIyA pAse hovA chatAM te tenAthI pAse nathI, ane je mUchobhAva raheluM che te nAnI sarakhI vastumAM paNa te bhAva pragaTa thayA vinA raheze nahi. A kAma kAMI saheluM nathI, paNa te anubhavavAne prayatna karavAnI khAsa jarUra che. "huM ane mAruM " e maMtravaDe maharAjA sakaLajIvane karmabaMdhanathI bAMdhe che. jagatamAM hajAre mANaso dararoja mare che, chatAM ApaNe AMkhamAMthI AMsu sarakhuM paNa jharatuM nathI, paNa ApaNA chokarAnuM mAthuM dukhavA AvatAM ApaNI cakSamAMthI rodhAra AMsu paDe che. AnuM kAraNa zuM te vicArIe. te chokarAne teNe pitAne mAnya hate, mATe ja duHkha thayuM. je pote zAkSI tarIke rahe, te jagatanAM sarva karma karavA chatAM paNa mANasa karma baMdhanathI mukta thAya. jyAM sAkSIbhAva na rAkhatAM pote ja For Private And Personal Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 69 kAnA kattA bane che, ane tenA phaLane bheAtA thavAnu pasaMda kare che, tyAMja kamadha thAya che, mATe A pudgala vastu viSenA mamatva bhAva A thAya tema karavA dareka A mahitArthIe udyamavAna thavu e ati jarUranuM che. - avataraNam - pUrva paravastuni mamatvatyAgaH kathitaH adhunAmamatvabuddheranarthakAritvamAvicArayati // zlokaH ahaM mameti buddhistu saMsArotkarSakAriNI // salAmInena cittena sananA dharmamAdhAH // rA TIkA - ahameteSAM svAmyete ca mamasvamiti buddhistu bhavaparaMparAvardhanazIlA bhavatyataH sajjanA mahAtmAna udAsInena cittena vairAgyasaMvegabhAvanayA dharmasAdhakA bhavanti // 46 // avataraNu~yAre AtmA dhyAnArUDha thAya che, tyAre AtmaravarUpanI jhAMkhI thAya che, ane pAgalika padArtha uparanA tenA meAha utarI jAya che, ane sAMsArika padArthonI prApti ke nAza thatAM paNa te udAsInavRtti rAkhI zake che. te bAbata have granthakAra darzAve cheH-- atha--" huM ane mAMrU' '' evI buddhija sa`sAranI paraparAne vadhAranArI che. paNa je sajjanA che, te udAsIna vRttithI dharmanuM sAdhana kare che. 5 46 5 bhAvAtha-jagatamAM mANasa mAtrane duHkha thAya che tenuM je kAraNa ApaNe tapAsavA mAgIe te ApaNane ja For Private And Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 139 NAyA vagara raheze nahi ke mamatvabhAva eja duHkhanuM parama kAraNa che. "A mArUM ane huM ene svAmI" Ave. cheTe adhyAsa thayela hovAthI te vastu na maLatAM athavA tene nAza thatAM sahaja duHkha thAya che. zrImad jazevijayajI paNa jJAnasAramAM AvAja arthane zleka lakhI jaNAve che ke " huM ane mArUM e meharAjAne mahAmaMtra che, ane te aMge AkhA jagatane aMdha banAvyuM che. je te zabdanI AgaLa na mukavAmAM Ave ane ema kahe vAmAM Ave ke " A huM nahi ane e mAruM nahi" te tene teja maMtra mahine jItavA samartha thAya che. aneka bhavathI A moharAjAnA prabaLa maMtranI evI te sajaDe. chApa mANasa mAtra para paDI gayelI che ke gurUnI kRpA vinA athavA AtmadhyAna karavAnA parama purUSArtha vinA te chApa-asara dUra karavI e kAma ghaNuM vikaTa che. sAmAnya manuSya ema jaNAve che ke je jagatanI A vastuo uparane mamatva bhAva dUra karIe te pachI amane sukha zemAM maLe ! A vastuo te mArI nathI evI bhAvanA AvavAthI ze AnaMda prApta thAya ! jeNe ucca jIvananA sukhane leza mAtra paNa A svAda na thaye heya tenA manamAM AvI zaMkA pure e svAbhAvika che. je nispRhI loko che, ane jeo AtmadhyAna karavA mathe che, temane je AnaMda thAya che, tenI sAthe A jagatane kaI paNa AnaMda sarakhAvI zakAya tema nathI. madhura svaranuM rasIluM mRga pAradhine hAthe maravAnuM For Private And Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 140 kabula kare che, paNa te madhura nAdamAMthI maLatuM sukha cheDI vAne tatpara thatuM nathI; tevA mRgane maLatuM sukha A AdhyAmika AnaMdanI apekSAe samudra AgaLa bindu samAna che. Atmika AnaMdane varNavavA ghaNA anubhavIye pracana karyo che, paNa teonI kalama thAkI gaI che, ane che. vaTe teo eTaluM ja lakhI gayA che ke aMtarane AnaMda anubhavAya che paNa vaNavA nathI, kAraNa ke A jagatamAM maLatAM sukhamAM evuM eka paNa prakAranuM sukha nathI ke jene Amika AnaMdanI tulanA ApI zakAya ! je sajajane che te mamatvabhAvane vaza nahi thatAM sukha duHkhamAM temaja ISTa vastunI prAptike viyegamAM eka sarakhI rIte udAsIna bhAva dhAraNa karI zake che. purvakRta kamAnusAra AvI paDelI sthitimAM teo samabhAva rAkhe che. AtmA te AkAzanI mAphaka nirlepa che, e bhAvane niraMtara hadayamAM teo rAkhyA ja kare che, ane tethI teonuM citta kalela rahita sarovaranA jevuM zAMta bane che. bAhya saMjogothI tevA purUSanI citta zAMtimAM bhaMga paDatuM nathI, ane tethI AvA purU dharma sAdhana sArI rIte karI zake che. dharma sAdhanAmAM upayogI bAbata je cittanI sthiratA, te A pramANe prApta thavAthI bIjA manuSyo karatAM vadhAre sArI rIte AtmajJAnI zuddha kriyA paNa karI zake che. jema puSamAMthI suvAsa phure, tema AtmaramatArUpa kiyA AtmajJAnamAMthI svAbhAvika rIte pure che. avataraNam-punadRSTAntadvArA svAtmAnaM dahIkurvan sanAtmA -vivAti che. For Private And Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 141 zlokaH zuddhaM svAbhAvikaM dharmamAtmAnaH sevate sudhIH // kIrtyapakIrtitaH kinte tvaM bhinno'si tataH svayam 47 TIkA - sudhIHnayanikSepapramANabhaMgena SaDdravyajJa, AtmanaH svAbhAvikaM zuddhaM dharma sevate - bhAvaratnatrayarUpaM dharma sthiranRtyA abhyasyati, ata eva he cetana tvamapi zuddhAtmadharme yatasva - zuddha cetanadharmaparAyaNaM tvaM dRSTvA jJAtvA ca kecit kIrtayanti bhavantamapakIrttayatyanye'to naiva tvayA svadharma muktavA tatra dRSTipAto vidheya ityAha / kIrttyApakIya vA kiM te prayojanam kIrtyapakItI hi nAmakarmapaulika kRtirUpe tvaM tu cetanastAbhyAM jaDarUpAbhyAM kIrtyapakIrtibhyAM svayaM bhinno'si naiva bhane vastuni viduSA harSazokavatA bhavitavyamiti // 47 // avataraNa--AtmAnI svAbhAvika zuddhatAnA vicAra hasAvavAnI eTalI badhI jarUra che ke pharIthI graMthakAra teja Amatane samarthana kare che. atha--buddhimAna purUSa AtmAnA zuddha svAbhAvika dharmanA Azraya le che. tAre kIti ke apakItithI zuM pra yogana che ? tu late tenAthI bhinna che. // 47 // bhAvArtha-AtmAne zuddha svabhAva jJAnadarzana ane cAritra che ane buddhimAna purUSa to sadA te AtmAnA svAbhAvika guNAmAMja ramaNatA kare che. jethI jJAna ane darzanananI vRddhi thAya, ane zuddha cAritra paLAya tevA prayatnA te Adare che For Private And Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 64ra kevaLa jaDakriyArUci tevA manuSyanI niMdA kare ke prazaMsA kare tenI te leza mAtra darakAra rAkhatA nathI. te je - kArya kare che te kIrti meLavavA karatuM nathI, AtmAnA dharma zuM che te te samaje che, ane te pramANe nispRhatAthI varte che. kIrti ane apakIti e jagate mAnelAM khoTAM trAjavAM che, AtmA te banethI rahita che. kIrtithI AtmAnA guNamAM vRddhi thatI nathI, tema apakIrtithI hAni thatI nathI. tenA svabhAvamAM rati mAtra paNa phera paDato nathI, te pachI A mAne je svabhAva che, te tarapha anAdara karI zA sArU kiTa kItinI pAchaLa mANase bhamavuM joIe ! je leke kIrtinI pRhA vagara niSkAma vRttithI kartavya bajAve che, teone jarUra kIti devI pUje che; paNa je kIrti meLavavAne vArateja saghaLo prayatna kare che, tenAthI kharI kIti dura rahe che, eTaluM ja nahi paNa zubha kArya karavAthI maLa jete - saMteSapaNu dura rahe che, mATe AtmajJAnAbhilASIe kIti ane apakItine vicAra dura rAkhI jethI Atmazreya thAya te mArga grahaNa karo. avataraNam-AtmajJAnena sarveSAM mahattvaM bhavatItyAha // zlokaH AtmatatvAvabodhena bAlopi vRddhatAM zrayet // Atmano'jJAnato vRddho bAlacApalyamAzrayet // 40 // TIkA-Atmatattvasya samyag jJAnenAlpavayasko'pi sarva For Private And Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 143 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUjyo bhavati / Atmano'jJAnato bahuvayaskopi bAlatvamA mati, // 48 // avataraNa--AtmajJAnanI balihArI keTalI badhI che, tenA sapUrNa khyAlate koi paNa mANusa ApI zake nahi; tApaNu granthakAra pAtAnI mati pramANe AtmajJAnanuM mAhAmya batAve che. artha--AtmatattvanA jJAnathI mALaka paNa vRddha ane che. paNa AtmatattvanA ajJAna evA vRddha paNa mALanI lI. lAne yeAgya thAya che. // 48 5 bhAvArtha--saskRta granthakArI meghanAdathI jaNAve che ke guNe! e pUjAnuM sthAna che; paNa vayake liMga pUjya nathI, keAI bALaka hoya ke vRddha hAya; purUSa hoya yA strI hAya, paNa jo tenAmAM guNa hAyatA te kharekhara pUjaya che. A strI che ke A khALaka che, evA vicAra manamAM nahi lAvatAM jo te AtmajJAnI hoyate jarUra te pUjyatAne pAtra che. zarIrathI bhalene kai khALaka hAya, paNa tenA AtmA kAMI khALaka nathI. AtmAtA khaLa nathI cuvA nathI vRddha nathI. temaja AtmA strI nathI, purUSa nathI, napuMsaka nathI, mATe khALa zarIramAM rahelA haiyatA paNa AtmajJAnInA AtmA khare kharekhara pUjaya che. temaja strInA zarIramAM raheluM AtmajJAnayukta Atma caiti vaMdanIya che. zarIrathI vyavahArathI te AtmA bALa dekhAya che. pazu . jJAnathI te AtmA vRddha che, mATe vRddha jeTale te prazasanIya che. AthI ulaTA mANasa meTI umaranA hAya, paNa jo tenAmAM A For Private And Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tmajJAna na hoya to te bALanA jevI kaDA kare che. te zaru rIre vRddha dekhAvA chatAM jJAnanI apekSAe bALa che. game teTalAM zAstrane abhyAsa karyo hoya, paNa je te mANasane AtmajJAna na thayuM hoya te, te AtmajJAnanI apekSAe bALa ja kahI zakAya. jene jene abhyAsa na hoya tenI apekSAe bALa gaNavuM joIe. bALane artha A sthaLe anubhava rahita ema samajavuM. mATe je kharI rIte vRddha tva prApta karavuM hoya te AtmajJAnane anubhava karavAne satata prayatnazIla thavuM. . 48 che ___ avataraNam-AtmavidyAtaH mukha natvavidyAtastadarzanAyAi yugmam // zlokaH bhavaddhipravRddhinyA avidyAyAH kutaH sukham // ato'vidyAM parityajya AtmavidyAM smaashryetaa49| Asannai vibhiH jJeyA tattvavidyA tu durlabhA / tataH sarvaprayatnena AtmavidyAM samAzrayaH // 50 // TIkA-bhava vRddhipraddhinyA-bhavazcaturgatyAtmakaH saMsAraH tasya vRddhiM prakarSaNa vardhayati tacchIlA tasyA bhavaddhipraddhinyA avidyAyAH kutaH sukhaM bhavet api tu na kiMcit sukhaM bhavedityarthe'to'vidyAM parityajya bhavya AtmavidyAM samAzrayet // 49 // AsannaralpasaMsAraibhavyajIvaistatvavidyA- AtmavidyA durlabhA. For Private And Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 145 duHkhena labhyate sA durlabhA mahatA prayAsena labhyeti jJAtavyam AtmajJAnena muktirbhavati tataH sarvoyamenAtmavidyAmAtmajJAnaM sAcA- a | la0 che. avataraNa-kharUM sukha AtmavidyAthI che, ane avidyAthI kadApi sukha nathI, te bAbata granthakAra have darzAve che. artha-bhavasaMtatine vadhAranAra avidyA-ajJAna-thI kayAMthI sukha maLe! mATe ajJAnane tyAga karI AtmavidyAne Azraya kara joIe. 49 che bhAvArtha-mANasa janma maraNanI paraMparAmAM rakhaDe che, tenuM kharuM kAraNa je tapAsIe te ApaNane jaNAze ke ajJAna che. ajJAnathI mANasa pitAnI nahi tevI vastu ene pitAnI mAne che, ane te prApta karavAne na karavA egya kAryo kare che, athavA to nahi vicAravA gya vicAre kare che athavA IcachAo rAkhe che, AthI karmabaMdhathI baMdhAya che. te karmane bhegavavAne tene pharIthI janma levo paDe che, ane te janmamAM te udayamAM AvelAM karma bhegavatAM navAM karma bAMdhe che. tene ajJAna che tethI te prArabdha (udayamAM AvelAM) kamane sahana zILatAthI bhagavatI nathI, paNa te bhegavatAM harSa zeka dhAraNa karI navAM karma upAje che; A pramANe jyAM sudhI AmajJAna na thAya tyAM sudhI tene saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDe che. AvI saMsAranI paraparAne vadhAranAra ajJAna jyAM sudhI manuSyane che tyAM sudhI temAMthI sukhanI AzA kayAMthI rAkhI zakAya! kavacanA For Private And Personal Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 bI vAvIne mogarAnA phaLanI IcchA rAkhavI e kharekhara ni. rarthaka che; AtmAnuM ja svarUpa che tenuM ajJAna eja kharUM ajJAna. eja avidyA, eja mithyAtva; A sarva nizcaya nayanI apekSAe kahevAmAM AveluM che te bhulavuM jeIe nahi. A rIte avidyA duHkhanA kAraNabhUta heya te zuM karavuM ! te praznane uttara granthakAraja Ape che ke avidyAne tyAga karI Ama vidyAne Azraya le ucita che. A tamavidyA prApta karavI e kAma sugama nathI, te paNa te dizA je prayatna karavAmAM Ave te kaI divasa paNa te meLavI zakAya. paNa javuM hoya himAlaya bhaNI, ane dakSiNa mArga grahaNa karIe to kadApi sAyanI samIpamAM AvI zakIe nahi. mATe AtmajJAnIone saMga kare, AtmajJAnanAM pustako vAMcavA ane AtmajJAnanA saMbaMdhamAM jeTaluM jANavAmAM AvyuM hoya teTaluM vyavahAramAM mukavA prayatna kare. A rIte AtmAne AvaraNa karanAra paDaLa dUra thaze ane AtmajJAna zuM che tenI kAMIka vizeSa jhAMkhI thaze. jema jJAna maLe tema te pramANe vartana karanAra vizeSa jJAnane adhikArI thAya che. mATe jJAna pramANe kiyA karavI ucita che. A rIte jJAna pramANe vartatAM AtmAnuM svarUpa samajavAmAM Avaze, ane pachI zuM karavuM te kahyA vinA paNa samajAI jaze. avataraNu-gayA lekamAM jaNAvelI bAbata ati jarUranI hevAthI pharIthI granthakAra teja bAbatane daDhIbhUta karatAM lakhe che ke -- For Private And Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 47 athe--durlabha tattvavidyA apasaMsArI bhavyajIe jANavI.: sarva prayatna karIne paNa AtmavidyAne Azraya kara. 50 che. bhAvArtha-je cha mukitamArganI samIpa AvelA che, te alpa saMsArI kahevAya che. tevA bhavyajIe ta jvavidyA meLavavAne udyama karo. te taravavidyA kharekhara durlabha che, tenA jANanAra jagatamAM bahu viralA che. temaja te meLavavAne yogya pAtro paNa pramANamAM bahu alapa che. eka sthaLe kaheluM che. "hajAre manuSyamAMthI ekAda purUSanI AvA mArga bhaNI rUci thAya che, ane je lokone rUci thAya tevA hajAra manuSyamAMthI ekAda mANasa taravane kharI rIte jANe che." AvI tattvavidyA durlabha che. anubhava jJAnathI Atmatattva jANanAranAM darzana te bhAgyeja parama puNya dayathI thAya che. taravavidyAmAM jagat jene sukha mAne che, tevuM sukha nathI, mATe jagatanA jInI te tarapha bhAgyeja rUci thAya che. je saMsAranA mAyAvI, IMdrAlika ane duHkhaga rbhita sukhathI kaMTA hoya, ane zAzvata sukhanuM sthAna zete hoya tevA manuSyanA prayAsane vAste A tattvavi. ghAne mArga che. A saMbaMdhamAM zrImada yazovijayajI jJAna sAramAM lakhe che ke - pratApapurva tyAgaDhamakyA che. AropapriyalokeSu vaktumAzcaryavAn bhavet / / 1 / / atha-mehanA tyAgathI Atmika AnaMdane anubhava nAre manuSya paNa jaDavatumAM sukha mAnanArA lokonI pAse te For Private And Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 bole te tene te AzcaryabhUta lAge che. teone tenA vacanamAM ekadama pratIti AvatI nathI, kAraNa ke jaDavatu sivAyanuM sukha kevuM hoI zake, tene haju te bicArA lokone saheja paNa anubhava thayela nathI. je khare A naMda meLavavA tamArI IcchA hoya te tene vAste granthakAra pharI pharI eja jaNAve che ke AtmavidyAne Azraya lya. AtmajJAnane vAste pustakonI paNa jarUra nathI. tene vAste ajJAnane kSaya thAya tevA upAyone Azraya le eja uttama mArga che. ajJAnanA kSayathI mana nirmaLa thaze, ane teja vakhate Atma jyotine temAM prakAza paDaze, ane AtmajJAna zuM che tene jhAMkho AbhAsa prathama thaze. mATe badhI khaTapaTane tyAga karI mumukSuoe AtmavidyAnuM sevana karavuM eja A kathananuM rahasya che. avataraNam--AtmavAcikAzabdasaMjJA na tAttvikIti dti che. sTAra vidyate nAtmano nAma anAmyAtmA shrutismRtH|| nAsvargItyabhidhAnantu jAnIhi vyvhaartH||51|| ____TIkA-Atmano nAmasaMjJA na vidyate yata AtmA'nAmI zabdasaMjJArahitaH zAstre kathito nanvayaM nAsvargItyabhidhAnaM kathaM vyavaharanti lokA ityata Aha nAsvargItyabhidhAnaM tu vyavahAra nayApekSayA jAnIhi budhyasva / / 51 // For Private And Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa-AbhA keIpaNa saMjJA rahita che, tene apAyelAM sarva nAma upAdhine AzrayI che, AtmA te ninamI che, e vAtane have granthakAra pragaTa kare che. artha-AtmAnuM nAma nathI, AtmA anAmI che, evuM zAstramAM kaheluM che, mANasa, deva vagere nAma che te vyavahArathI che, ema samajavuM. . 51 1 bhAvArtha-AtmAne nAma nathI te anAmI che; devacaMda, zAMti, vIracaMdra, citra, mitra, vigere je je nAme AtmAne A paNe ApIe chIe te mithyA che. nAma AtmAmAM rahetAM nathI mATe AtmA anAmI kahevAya che, evuM zAstro kahe che. lAkika kahevata paNa jaNAve che ke " nAma tene nAza che," paNa AtmA amara hovAthI nAma rahita che. ApaNe je je nAma AtmAne ApIe te sarva vyavahArathI che, e yAda rAkhavuM. jyAre AtmA devanI sthitine egya zarIra dhAra. Na kare che, tyAre ApaNe tene deva kahIe chIe, jyAre manuSyanI sthitine egya zarIra te le che, tyAre ApaNe manuSyanI saMjJA tene ApIe chIe. jema sphaTikamaNi nirmaLa raMganuM che; tenI nIce jevA raMganuM vastra mukavAmAM AvyuM hoya te tene raMga bhAse che, tema AtmA te anAmI che, paNa karmane lIdhe je je upAdhinA saMbaMdhamAM Ave, te te upAdhine lagatuM nAma leka tene Ape che. A rIte deva, manuSya, tiryaMca vanaspati vagere nAme AtmAne ApavAmAM Ave che. je nAma na ApavAmAM Ave te jagatane vyavahAra na cAle, ane avyavasthA thaI jAya, For Private And Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 mATe vyavahAranayane Azraya ApaNe bhale te AtmAne judAM judAM nAma ApIe, paNa vastutaH te anAmI che, e vicAra hadaya AgaLathI dUra khaseDa nahi. Are parUpa manuSya pADelAM nAma pitAnAM nathI ema jANI huM amuka nAmavALo mArUM amuka nAma ItyAdi bhramathI dUra rahevuM. avataraNam-Atmarahitattvena nizcayanayato dehachedepyAtmani chedAdi kriyAvAraNapUrvakAnyadravyajJAtRtvamAha // zlokaH achedyaH syAtkathaM chedyaH achedyatvamanaMzataH // jJeyatvenA'bhibhAsante anyadravyANi cAtmani 52 / / TokA-achedyaH-chedanakriyA'viSayaAtmA kathaM chedyaH syA t naiveti-chedyatvaM hi sAvayavasya bhavatyAtmano'naMzato' vayavAbhAvAdachedyatvaMmanyadravyANicAtmanijJeyatvenAbhibhAsanteete na kecinmuktAvasthAyAmAtmano guNAnAM jJAnAdInAmucchedaM macA nirvizeSasvarUpamAhustadapi nirAkRtaM veditavyaM na hi vahnarauSNyasyevAtmano guNAnAmabhAve nAmApi zrUyeta / asmAkantu bhavAvasthAyAmiva muktAvasthAyAmapi nikhilacarAcara mavabhAsate loke'lpajJo'dhikajJAne yatamAno pRSTaH sarvapuruSArtha ziromaNau muktau yAdi mUlamapi jJAnaM nazyettadA (vRddhimicchato mRlahAniri ) ti nyAyAnmuktajIvakuDayayorvizeSAbhAvAca na syAnmukto pravRttidRzyate tu khale kapotanyAyanetyananta For Private And Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 101 jJAnAdicatuSTayaM tatra varIvartata iti sampadAyaH ata eva (anantavijJAnamanantadarzanamanantasaukhyatvamanantapauruSam dadhAti yo'nantacatuSTayaM vibhuH sa zAntinAtho bhavaduHkha zAntaye ityAgamastotra udghoSaH / / avataraNa-AtmA chedya che e bAbata have granthakAra darzAve che, ane te sAthe pratipAdana kare che ke AtmA mAM sarva dravyanuM jJAna thAya che. artha-AmA svabhAve chedAya nahi te hovAthI ke vI rIte chedAI zake ? tene nahi chedAvApaNane svabhAva AtmA avibhAgI che ethI thayeluM che. bIjA dra - tmAmAM reyapaNe bhAse che . para che bhAvArtha-AtmA chedA nathI, bhedA nathI, baLa te nathI, zoSAtuM nathI, bhIjAte nathI. jagatanA maLI AvatA nAza karavAnA keI paNa sAdhananI AtmAne bilakuLa asara nathI thatI. kAraNa ke AtmA arUpI che, ane apIne rUpI zI rIte upaghAta karI zake ? vaLI AmA aMzarahita che, eTale AtmAnA vibhAga paddha zake nahi. mATe tene ahIyAM achagha kahe che. eka sthaLe kahyuM che ke nainaM chindanti zastrANi nainaM dahati pAvakaH // na cainaM kledayaMtyApo na zoSayati mArutaH // 1 // artha-tene zastra kApatAM nathI, tene agni bALa nathI, tene pANI bhIjavatuM nathI tene pavana sukavate nathI. AvI rItane Atma svabhAva che. For Private And Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 152 vaLI AtmAne jJAnaguNa A lekamAM varNavela che. AtmAmAM sarva dravya reya (jANavA gya padArtha ) tarIke bhAse che. jema darpaNamAM tenI AgaLa rahelI vastunuM prati bimba paDe che, tema AtmAmAM A jagatanA saghaLA padAthenuM temanA guNa paryAya sahita pratibimba paDe che. eTale AtmAne sarva vastunuM jJAna thAya che. atyAre paNa temAM te pratibimba paDe, paNa mananA vikAro ane duSTa adhyavasAye rUpa vAdaLathI Atma sUrya DhaMkAyala hevAthI tenuM jJAna ApaNane thaI zakatuM nathI. je pramANamAM vAdaLa khasatuM jAya te pramANamAM ApaNane jJAna thAya che; vizeSa vAdaLa khasatAM vizeSa jJAna prakAze che. avataraNam-nizcayanayenAtmani zuddhAni SaT kArakANi vidyate tadAha // zlokaH jJAtA'haM jagatAM zazvad vidyante kArakANi SaT // mayIti zuddharUpeNa teSAM karttAsmi nishcyaat||53|| TIkA-ahamAtmA SaDdravyAtmakajagatAM zazvat pratisamayaM jJAnavAn zuddhAni SaTakakArakANi mayi cetane zuddharUpeNa vidhante teSAM SaTkArakANAmahaM nizcayanayataH kartAsmi || 53 // avataraNa-nizcaya nayathI AtmAmAM cha kArake - helAM che e bAbata have graMthakAra nivedana jaNAve che. artha-huM jagatane niraMtara jJAtA chuM; mArI aMdara For Private And Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 153 che kAraka zuddharUpe rahelA che. ane huM te cha kArakane kartA chuM. che pa3 che bhAvArtha-cha kArakanAM nAma nIce pramANe che. kartA kAraka,karma kAraka, karaNa kAraka, saMpradAna kAraka, apAdAna kAraka ane adhikaraNa kAraA kArake AtmAne kevI rIte lAgu pADI zakAya? te have ApaNe vicArIe. AtmA prathama te jJAna, darzana ane cAritrarUpa potAnA guNane kartA che te guNene prakaTa karI zake che, mATe AtmA te guNene kattA kahevAya che. vaLI karma athavA phaLa paNa AtmAne lAgu pADI zakAya. mukitadazA AtmaramaNatA rUpa phaLa te pedA karI zake che, te nipajAve che, mATe karma kAraka paNa AmAne lagAvI zakAya. karaNa eTale sAdhana jema su tAra sAdhana vaDe lAkaDAnuM dhAreluM kArya upajAve che, tema AtmA paNa zuddha jJAna, zuddha darzana ane zuddha cAritrarUpa sAdhana vaDe Icchita phaLa prApta karI zake che. te sAdhana paNa tenAthI bhinna nathI. sAdhana paNa tenAmAM pitAnAmAMja 2helAM che. vaLI AtmAne saMpradAna kAraka paNa lAgu paDe che. saMpradAna eTale pitAnA prati AkarSavuM. pitAne phaLa maLe tema vartavuM. jyAre AtmadarzanarUpa phaLane vAste kriyA thAya che. jyAre AtmA svabhAvamAM rame che, tyAre saMpradA nakAraka kahevAya che. apAdAna eTale dUra karavuM e artha thAya che. je parabhAva che, je jaDavastu che, je AtmAnI potAnI nathI, tevI sarva vastuo ane bhAvo uparathI mamavabhAva tyAga, For Private And Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 154 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tenA upara rahelu mArApaNuM cheADI devu', eja apAdAna kArakanuM kAma che. vaLI chaThThuM kAraka adhikaraNa che. adhikaraNa eTale nivAsasthAna; AtmA satra zuddha guNeAnA nivAsasthAna che. te nAmAM jJAnadarzana cAritra, upayAga, zAMti, AnaMda, vIrya, vagere aneka guNA rahelA che, mATe A mA adhikaraNakAraka che, A rIte vicAratAM jaNAya che ke chae kArakA A mAnA che. AtmA pAteja AtmAnA sAdhanavaDe AtmadarzanarUpa phaLa meLave che, ane peAtAnAthI judI dazAthI vimukta thAya che. A sarva guNA AtmAmAM hArathI AvavAnA nathI; tenAmAM te rahelAja che. tene anubhavavAne A saghaLe prayatna che. tene vAste A kArakeAnA vicAra karatAM e upAye sujhI Ave che. prathama teA AtmadhyAna karavuM. AmAnA guNA kevA che, te guNAvALA AtmA teja huM chuM, evuM dhyAna zAMta manathI ekAMta sthaLamAM bezI karavuM. temaja vaLI jaDa vastuo, zarIra, IndriyA, mana te parabhAva che. te hu' nathI evA vicAra karave. vicAra karIne bezI naddhi rahetAM te pramANe AcaravAnA udyama karavA. A rIte potAnA svarU 5nA vicAra karAthI, ane parabhAvanA tyAga karavAthI chevaTe AtmAmAM rahelA guNA prakaTI nIkaLe che. avataraNam -- zuddhAtmasvarUpaM vihAya dRzyamAnaM yadyad vastu tatsarvaM pauGgalikaM / ataH tatpariNAmitAtyAgaM darzayati zlokaH cakSuSA dRzyate yadyat, pudgalAkRticeSTitam // For Private And Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tvatto bhinnaM vicArya tvaM tyajAnyapariNAmitAma54 ___TIkA-he Atman ! vicAraya hRdi yadyad dehadhanarAmAdivastuvRndaM cakSuSA dRzyate tatsarva pudgalAkRticeSTitam / tvatta. Atmano bhinnaM sarva vicArya-avadhAryAnyapariNAmitAM tyaja 54 avataraNa-AtmasvarUpa sivAyanI sarva vastuo pagalika che, mATe tenAthI AtmAnuM bhinnapaNuM jANavAne graMthakAra upadeza Ape che. atha-je je cakSuvaDe dekhAya che te sarva pugalanuM kArya che. te AtmAne tethI bhinna (juda) vicArIne anya pariNAmIpaNAne tyAga kara che 54 bhAvArtha--ApaNe cakSuvaDe je je padArtho joIe chIe te sarva pugalanAM rUpa-AkAre che. kevaLa cahyuM nahi paNa pAMce IndriyavaDe je je padArthonuM ApaNe grahaNa karIe chIe te sarva paNa pugalanAM ja rUpAMtare che, ane AtmA te te pudgalathI-jaDathI bhinna che e bAbatane yathArtha vicAra kare. ane pudgalamAM je mArApaNAne bhAsa ajJAnathI thAya che. tene tyAga kare. A bAbata tamane eka upagI daSTAMta ApI huM siddha karIza. IglAMDanI aMdara gAMDAnI ispItAlamAM ghaNuM gAMDA manuSya potAne moTA purUSa tarIke bhulathI gaNe che. eka pitAne nepalIyana hovAnuM jaNAve che, bIje pote ilIjhAbetha rANI che ema jAhera kare che. teo A pramANe prakhyAta manuSya hovAnuM jaNAve che eTaluM ja nahi paNa keTalIka vakhata For Private And Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaDapadArtharUpa pitAne kare che, eka vakhate evI eka gAMDAnI IspItAlanI mulAkAta levAne keTalAMka strI purUSa gayAM hatAM. te makAna tathA tenI aMdara rahenArA mANasane batAvavAne eka gAMDAne ja nimavAmAM AvyuM hatuM tenAmAM gAMDapaNanuM kAMI paNa cinha jovAmAM AvyuM nahi. te bahu vicArazIla mANasanI peThe vAta karato hato, ane AkhuM makAna ane saMsthAne vahIvaTa te mulAkAte AvanArane barAbara rIte teNe samajAve paNa jevA te purUSa rajA levAnI taiyArImAM hatA, tevAmAM te mANase eka vi. citra prakAranI zArIrika sthiti dhAraNa karI eka hAtha keDa upara mukIne ane bIjo hAtha sAmI bAjue havAmAM lagAvIne te belI uThaye "maherabAnI karIne mane reDe kAraNa ke huM cAdAnI chuM" ApaNe jANIe chIe cAdAnIne eka pakaDavAne henDala hoya che, ane bIjI bAjue cA reDavAnuM nALacuM hoya che. jyAre teNe upara ja NavelI sthiti dhAraNa karI tyAre pote kharekhara cAdAnI hoya ema te gAMDe manuSya potAne mAnate hate. ApaNe te gAMDAne hasI kADhIe chIe. paNa jo tame mane mApha karo te huM jaNAvuM ke ApaNe saghaLA paNa pramANamAM gAMDAja chIe. ApaNe paNa ajJAnathI zarIra sAthe ApaNuM ekya hoya tema AcarIe chIe. keTalAka manuSya indriemAM rame che, keTalAka vAsanAomAM bhame che, ane keTalAka manamAM rame che. A rIte judA judA pramANamAM sarva gAMDA che. paNa AmA te iMdriya vAsanA ane manathI bhinna che; For Private And Personal Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 157 ema vicArI temanI sAthenuM AtmAnuM akaya tyAgavA dareka AtmahitArthIe udyamazIla thavuM jarUranuM che. avataraNam-saMsArasaMtatau tu mahAnarthamata eva. mAyAM tvakvA''tmabhAvanAM vivecayati / / jagadAdhyakarI mAyAM, kimpAkaphalasannibhAm // Atmano'nyAM viditvA tvaM, cidAtmAnaM vibhaavy|| ___TIkA-kimpAkaphalasadRzAM jagadAndhyahetuM mAyAmazuddhapariNatimAtmanaH zakAzAdanyAM jJAtvA tvaM cidAtmAnaM vibhAvaya vicAraya dRzyante'zuddhapariNatibhajanto'nantAjIvAH saMsAracakre paribhramantaH kSutpipAsAchedana-bhedanAdibahuduHkhasaMtaptAH / 55 / avataraNa--have AtmAne pitAnuM svarUpa bhulAva nArI ane parabhAvamAM ramaNa karAvanArI mAyAne tyAga karavAne granthakAra bodha Ape che. artha---jagatane anya banAvanArI, kipAka phaLanA jevI mAyAne AtmAthI judI mAnI tuM cidAtmAnuM dhyAna kara. 55 che bhAvArtha-kimyAka phaLa eTale IndravarNanAM phaLa te dekhAvamAM bahu suMdara hoya che, paNa khAvAthI prANune nAza kare che. mAyA te kipAka phaLa jevI che te suMdara dekhAvA chatAM aniSTa phaLane ApanArI che, AkhuM jagata te mA For Private And Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAne lIdhe abdha baneluM che. keI cheDA pramANamAM aMdha aneluM haze, te kai vizeSa pramANamAM aMdha baneluM haze, paNa A jagatanA sarve ja cheDe ghaNe aMze mAyAnA pAsamAM sapaDAyelA che, ane tethI pitAnuM kharuM svarUpa teo samajI zakatA nathI. mAyA te AtmAnI azuddha 5riNati che, e azuddha pariNati karmanuM kAraNa che. e ane zuddha pariNatine vaza thaI jIva na karavA yaMgya kArya Acare che, mATe tene AtmAnI vibhAvika dazA gaNavI, ane tenI jALamAMthI jema bacAya tema vartana rAkhavuM. kAraNa ke tenI jALamAM sapaDAyelA che saMsAra cakamAM paribhramaNa kare che, ane aneka prakAranAM duHkha bhegave che. tyAre A azuddha pariNatirUpa mAyAmAMthI chuTavAne zuM karavuM e prazna have pure che, tenA javAbamAM graMthakAra jaNAve che ke A tmAnuM ciMtvana karavuM. svabhAvamAM ramaNatA karavI, huM te A tmA chuM, ane AtmA sivAyanI sarva vastuo jaDanA AvirbhAva che ema vicAravuM; kevaLa vicAravuM eTaluM ja nahi paNa tadanusAra vatana rAkhavuM. A jaDa ane cetananI vaheMcaNane bheda jJAna kahe che. te bhedajJAnane anu bhavanAra ajJAnathI-mAyAthI-mithyAvathI mukata thAya che. A bAbatane eka vAra paNa samyaga nirdhAra jene thaye, tene mATe saMsAranuM adhuM caka baMdha thaI gayuM ema zAstra kAre jaNAve che. mATe sadagurU pAse A bheda jJAna pAmI te pramANe vartavA dareka mumukSue tatpara thavuM, e ja A lokano sAra che. For Private And Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org tA bhavati tadAha // 159 avataraNam - Atmatatva upAtte sati manuSyajanma sArthaka Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zlokaH sArthakyaM janmano viddhi, sUtrazAstreSu sammatam || AtmatattvaM samArAdhyaM, traikAlikamanazvaram ||56 // TIkA -- traikAlikamanazvaram - triSvapi kAleSu vinAzarahitamAtmatattvaM samArAdhyaM dhyAnenAbhyasanIyaM tenaiva samArAdhanena manuSyajanmanaH sArthakyaM saphalatAM jAnIhi tadeva cAtmasamArAdhanaM sUtrazAstreSu sammatamupAdeyatvenopadiSTam / / 16 / / avataraNa:-manuSya janmanuM sArthakaya zAmAM che, te have graMthakAra jaNAve che. artha-sUtramAM ane zAstramAM jaNAveluM che ke A ma tattva je traikAlika ane nitya che tenuM ArAdhana karavuM ane temAMja janmanuM sArthakaya AvI rahelu che ! pa6 ! bhAvArtha- --A jagatamAM ghaNA manukhya kai paNa jIvananA uddeza sivAya potAnuM jIvita halakI : meAjamajAmAM ane eza ArAmamAM vyatIta kare che; te bicArAonI jJAna cakSu hajI bilakula khIlelI nathI. tethI te jaga tanA dvI'galA DhI'galInA nAcamAMja peAtAnuM AyuSya pUrNa kare che. paNa keTalAka vicAravata purUSaSa paNa che ke jeone A jagatanA nAzavata padAthA mAha upajAvAnA baMdha 5DayA che; chatAM zu' karavu... te hajI temane khabara nathI, tevA For Private And Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 220 purUSone vAste A lekamAM rahele bedha bahu vicAra karavA che. vicAra zILa manuSya te hamezAM anitya padAthomAM nahi lebhAtAM kAMIka sthAyI tava jANavAne - rAya che, tene eka dAkhale ane ApavAmAM Ave che. A jathI traNa varSa upara yuropanI eka prakhyAta vizvavighAlayamAM kAyadAne abhyAsa karavA eka vidyAthI AvyA. A khare tenI IcchA saphaLa thaI, tenI buddhi tIvra hatI, ane teNe pitAne abhyAsa utsAhapUrvaka Ara spe. thoDA divasa pachI paDozamAM rahetA eka paropakArI ane kepagamAM patAnuM jIvana pasAra karanAra vRddha mANasane te maLavA gaye. te juvAna mANase te vRddhane nivedana karyuM ke A yunIvarsITInI sArI prazaMsA sAMbhaLI huM atra bhaNavA sArU Ave che, ane jema bane tema jaladIthI parIkSAo pasAra karavAne mArAthI banate zrama leiza. te vRddha mANase A tenuM kathana dharyAthI sAMbhaLyuM ane pachI kahyuM "dhAre. ke tame dhArele abhyAsa paripUrNa karI rahyA, pachI zuM karaze? " pachI pAsa thayelAnI padavI meLavIza" ema te juvAne javAba Ape. " ane pachI !" ema tenA pUjya vaDile prazna karyo. ane pachI huM vakIlAtane baMdha karIza, chaTAdAra bhASaNa karI lekenuM dhyAna kheMcIza. mArA utsAhathI, kAma karavAnI khaMtathI ane ekasAIthI huM lekamAM kIti meLavIza" ema te yuvake hoMzabhera javAba Ape. For Private And Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 161 "ane pachI"vaLI te bhalA mANase pharI savAla karyo. ane pachI vaLI huM meTI padavI meLavIza, emAM te zaka cheja nahi, vaLI sArA paisA pedA karIza ane dhanavAna kahevAIza." ema te yuvake pratyuttara Ape. ane pachI!" te vRddhe AgaLa calAvyuM. " ane pachI huM gRhastha gaNAIza, ane eka AbarUdAra zaherI tarIke mArI jyAM tyAM pratiSThA paDaze " ema te yuvake AturatAthI javAba vALe. "ane pachI tenA mitre puchayuM. ane pachI ane pachI huM maraNa pAmIza. A vakhate te vRddha mANasa meTA svare be "ane pachI zuM thaze?" te vakhate te juvAna mANasa kAMI paNa javAba vALI zakaye nahi, A upadeza ApavAne ThIka lAga che, ema dhArI A vakhate tene vRddha temaja jJAnavRddha te bhalA mANase jIMdagInuM sArthaka zemAM raheluM che te ane gatyane savAla samajAvyuM. dareka vicAravaMta manuSyane te A prazna svAbhAvika rIte tenA hRdayamAM puryA vinA rahe nahi. teja prazna Aje ApaNe paNa vicAravAne che. - thakAra prakaTa rAte ApaNane bodha Ape che ke AtmAnuM dhyAna karavuM, AtmAnuM svarUpa vicAravuM, emAMja jIvataranuM sArthakya che. AtmA traNe kALamAM avinazcara che; ane saghaLI vastuo nAza pAme che, chatAM AtmA amara che, ema ciMtavavuM, AtmA amara che, ene maraNane bhaya nathI, evA vicArane 5 zuddha AcaraNa rAkhavuM. je jJAna For Private And Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 162 paNa maraNathI trAsa pAme ane ajJAnI paNa trAsa pAme te pachI jJAnImAM ane ajJAnImAM bheda che ? mATe A kalekamAM jaNAveluM che ke jJAnIe AtmAnuM svarUpa anubhavavuM. ane te anubhavavAmAMja jIvananuM parama rahasya raheluM che. kAraNa ke AtmA traNe kALamAM zAzvata rahe che, tene svabhAva badalAtuM nathI te nitya che, te nitya AtmAnuM dhyAna karI, tene anubhavavAne udyAga kare. avataraNam--AtmadhyAnena cetanA svayaM sammukhIbhavati tena paramapadAvAptiH satvaraM bhavati tadAha / abhimukhI yadAsyAne cetanA svayamAtmanaH tadA karmASTakaM jitvA prApnoSi paramaM padam // 57 // TIkA--he cetana te tavAtmanazcetanA yadA-yasminsamaye sahajasamAdhinA svayaM sammukhIbhavati tadA-tasminkAle karmASTakavRnda jitvA paramaM padaM mokSaM grAmoSi tvam || 57 // avataraNa --Ama dhyAnathI cetanA jAgRta thAya che, ane pitAnA baLa vaDe karmavRddhane AtmA jItI zake che, ane parama pada prApta karI zake che, e bAbata granthakAra darzAve che. atha-he cetana ! jyAre AtmAnI cetanA tArI sanmukha thAya che, tyAre aSTakarmane jItIne tuM paramapada meLave che. te pachI For Private And Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 163 bhAvArtha-A cetanA AtmasaMmukha zI rIte vaLe te upAya vicAravAnuM che. kAraNa ke tema thayA pachI vizeSa kartavya rahetuM nathI. jenuM citanya AtmAmAM rame che, te ghaNIja tvarAthI karmabaMdhane vicheda karI zake che. paNa A cetanA AtmAbhimukhI zI rIte thAya te bAbata upara A. paNe yathAzakti yathAmata vicArIzuM. prAraMbhamAM cetanA bahiviSayamAM bhaTake che; tyAM sukha maLaze ema dhArI viSaye meLavavAmAM ane tene upabhoga karavAmAM cetanA kArya kare che; paNa anubhava thatAM-kaDavo anubhava thatAM-jaNAya che ke viSayamAM maLatuM sukha kSaNika che. te sukha duHkhathI pUrNa lAge che. mATe te cetanA dhIme dhIme te pa. dArtho upara mamatvabhAva ocho karatI jAya che. IdrinA viSayanA padArtho maLe temAM te cetanA Asakta thatI nathI, tema na maLe khinna thatI nathI, A pramANe anubhava meLavyA pachI manamAM sukha meLavavA mathe che. manathI upajatuM sukha IndriyothI maLatA sukhanI apekSAe vadhAre nitya che, chatAM te sukhane paNa aMta Ave che. te sukhathI paNa cetanA aMte kaMTALI jAya che. kAraNa ke mAnasika sukha paNa bAhya vastuo upara ghaNe bhAge AdhAra rAkhe che. pote vi. dvAna thAya, lekhaka thAya, chaTAdAra bhASaNakartA thAya, te paNa tene aMtaramAM AnaMda maLatuM nathI, ke tenI vidvatAnA vakhANa kare, tenA granthanI prazaMsA kare, tenA bhASaNa sAMbhaLI vAhavAha bole. tyAre ja tene AnaMda maLe che. jyAM sudhI te lokenA upara sukhane sArU AzA rAkhe che, tyAM For Private And Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 164 sudhI te sAcuM sukha meLavavAnA mArgathI dUra che; leko te ke samaye prazaMsA kare, vaLI anya samaye niMdA paNa kare, mATe lekenI prazaMsA ke niMdA upara jyAM sudhI sukha duHkhane AdhAra che, tyAM sudhI kharUM mAnasika sukha kadApi anubhavavAmAM Ave nahi. A pramANe jyAre indriAnA viSa temaja mananA viSathI sukha pAmate te aTake che, tyAre tenI cetanA taddana aMtarmukha vaLe che. mana ane Indriyane badale AtmAbhimukha thAya che. AvI sthitie jyAre te pahoMce che, tyAre te potAnA kharA svarUpamAM ramavAne tatpara thAya che, teja vakhate karmabaMdha DhIlA thavA mAMDe che. AtmaramaNatAthI karma baMdhAtA kema aTake che, te ApaNe vicArIe, jyAre AtmA pitAne niSkriya svabhAva bhulI jaI, parabhAvamAM rame che; mana ane Indri dvArA thatAM kAryomAM potApaNuM AropaNa kare che, tyAre karmabaMdha thAya che. jema subhaTe laDe, ane temane vijaya prApta thAya ke parAbhava prApta thAya, tenuM AropaNa rAjAne karavAmAM Ave che, tevI rIte Indri ane manadvArA thatAM kAryanuM Are paNa AtmAne karAya che. paNa AtmA te niSkiya kiyArahita che. jyAre A niSkriyapaNane a. nubhava thAya che. tyAre kama baMdhAtAM aTakI jAya che. karma baMdhAvAmAM mukhya kAraNa aviveka che. kharI rIte A tmA pudgala bhAvane karanAra karAvanAra athavA anamedanAra nathI; jene evuM jJAna thayuM che te karma baMdhathI kevI rIte baMdhAya ! AvuM jJAna dharAvanAra manuSyane navAM karma baMdhAya For Private And Personal Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 165 nahiM, ane udayamAM AvelAM ane AvatAM jatAM kramene pugalanA AvirbhAva jANI samabhAvathI bhAgavI letAM vakhata jatAM sarva karmanA nAza thaI jAya ane te jIva paramapada anubhave. avataraNam - ekenaiva kAraNena mokSakArya na bhavati kintu paJcakAraNAnAM sAmAnAdhikaraNyenaiva mokSakArya sidhyatItyAha / zlokaH svabhAva niyatI kAlasturyaM karmeti kAraNam // udyamaH paJcamo jJeya etaiH kAryasya siddhatA // 58 // TIkA - svabhAvazva niyatizca svabhAvaniyatI kAla : caturthArakAdiH karma puNyAnubaMdha puNyamudyamo dharmadhyAnAdi etaiH vajrasAraNai: mokSapa thAyeya siddhirmavAta ! 68 || avataraNa--have jaina lie manAyelAM kAi paNa kAryanAM paMca kAraNeAnuM varNana graMthakAra kahe che. artha-svabhAva, niyati, kAla; ceAthu* karma ane pAMcame udyama.e pAMca kAraNA vaDe kAryanI siddhatA thAya che. 5 58 5 bhAvArtha--kAya ne vAste kAraNAnI jarUra che. jo anukU La sAdhanA hAya tAja sAdhyanI siddhi thAya koi paNa kArya kharAkhara rIte siddha thAya te sArU pAMca kAraNeAnI jarUra che, ema jaina zAstra jaNAve che te pAMca kAraNeA nIce pramANe che. ( 1 ) For Private And Personal Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 166 svabhAva(2) niyati-nizcaya-bhavitavyatA (3) kAla. (4) karma ane (5) udyama. A pAMca sAmagrInI jarUra che. vastune svabhAva na hoya te te kevI rIte banI zake ! jaDa vastunA jJAna e svabhAva nathI teA khIjA kAraNe maLe te paNa jaDa vastumAM kadApi jJAna Ave nahi. vaLI kArya siddhi sAr bhavitavyatAnI ja che. jo bhavitavyatA na hoya tA, jo tema banavAnuM nizcita na heAya tA, kAMika pratikRLa kAraNa vighnarUpa thAya, ane tethI kAnI siddhi thatI aTake, jema jema judI judI RtumAM judAM judAM phaLa pAke che, tema kALa paNa meAkSane anukULa athavA pratikuLa saMbhavI zake. karma pramANe mANasane dharmanI sAmagrI prApta thAya che buddhi pramANe kAryanI siddhimAM kamane paNu jarUranuM aMga gaNavu joie. ane sauthI agatyanuM sAdhana udyama che. jo badhI sAmagrI maLI hoya, paNa mANasa ughama na kare, purUSArtha na sphurave te vijaya kadApi prApta thai zake nahi mATe A pAMce kAraNA kAryanI siddhi arthe jarUranAM che. jeTalo sAdhananI nyUnatA teTalI sAdhya siddhimAM khAmI; eja A zrlAkanA sAra che. 5 58 5 abataraNam - kecitkAlenaikena hetunA muktiM manyante teSAM matanirAsArthamAha || zlokaH kathaM kAryasya siddhiH syAt kAlenaikena hetunA || ekAntato hi mithyAtvaM vijJeyaM suvicakSaNaiH // 59 // For Private And Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 167 TIkA - ekena kAlena hetunA hetvantaH pAtinA kAryasi - ddhiH kathaM syAt nahi sarva zarIra kRtyaM hastena nirvartate, paJcahetukaM kArya haThenaikahetu nivartyaM manyamAnasya mithyAtvaM suvicakSaNaiH syAdvAdatattvajJAna kuzalairvijJeyaM boddhavyam / / 59 / / avataraNa--evA mata keTalAka dharAvanArA che ke caiAgya kAla Avaze eTale sava sArAMvAnAM thaze, mATe udya manI zI jarUra che? tevA matanI asatyatA batAvavAne graMthakAra kahe che ke artha -ekalA kAlarUpa hetu vaDe kAryanI siddhi kevI rIte thaI zake ? vicakSaNa purUSAe ekAMta kALane mAnanAra matane mithyAtva mAnavu joie ! 59 // bhAvArtha-kALa e eka kAraNa che. pAMcamAnu eka che. paNa je manuSyA ema mAne che ke ceAgya kAla Avaze eTale sa tenI meLe thai jaze, tevu` mAnanArA mATI bhula kare che. dhAro ke kALa anukULa che, chatAM je manuSya udyama na kare, te zu' kAlanA mAhAtmyathI kArya siddhi thaI zakaze? kadApi nahiM temaja kALanA mAhAtmyathI zuM va stune svabhAva badalAI jaze? kadApi nahi. temaja mANusanA karmamAM nahi lakhelu hoya te kALa ekalA zu karaze ? A uparathI e siddha thAyache ke kArya siddhine vAste ekalA kALane hetubhUta mAnanArAe ekAMtavAdIyeA che; ane saghaLI ekAMta vicAra zreNinI mAphaka te vicArazreNi paNa nayAbhAsavALI che. kALapaNa jarUranuM sAdhana che, paNa kALa For Private And Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 168 eja sarvasva nathI, A khAkhata syAdvAdazailInA jANakAroe gurUgamathI vicArI levI, athavA pAMca kAraNeAnI sajhAya vAMcI samajavI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNam - paJcAnAmapyanekAntanayena hetutAmabhidhAya tepi puruSArthasya mukhyatvamAha // zlokaH puruSArthaH prakarSeNa karttavyo vibudhairjanaiH // durlabhamudyamaM viddhi samprati paJcamArake // 60 // TokA - vibudhaiH paNDitajanaiH puruSArtha udyamaH prakarSeNAtizayena kartavyaH paJcamArake sampratyadhunodyamaM durlabhaM duSprApaM jAnIhi yataH / udyamena hi sidhyanti na kAryANi manorathaiH // na hi suptasya siMhasya pravizanti mukhe mRgAH // 1 // AlasyaM hi manuSyANAM zarIrastho mahAripuH || nAstyudyamasamo bandhuryaM kRtvA nAvasIdati // 2 // 60 // avataraNa-pAMce kAraNu karmasiddhi sArU jarUranAM che, temAM paNa udyamanI mukhyatA che e khAkhata huve granthakAra prodhe che. joie. sabhale. // 10 // atha--DAhyApurUSoe vizeSa A pAMcamA ArAmAM udyama prakAre udyama karavA durlabha che ema For Private And Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvrArtha-je ke pAMce kAraNe Avazyaka che, paNa temAM deza, kSetra, kALa, ane bhAvanA bhede karIne gurUrAja ke. aMganI prAdhyAnatA batAvI zake, ane bIjAne gaNa kahe te te nayavAda pramANe egya che. hAlanA samayamAM loke karmavAdI bahu banI gayA che. karmamAM lakhyuM haze tema thaze, temAM ApaNuM zuM cAle? athavA te teo ema paNa kahetA acakAtA nathI ke "bhAI A pAMcamo Aro kaThINa che, temAM dharma zI rIte karI zakAya ? dharma cAlaNInI peThe calAze evuM zAstrakAro kahI gayA che, mATe udyama karIne zuM prajana?" AvA AvA aneka jAtanA udagAre lekonAM mukhamAMthI nIkaLatA ApaNe sAMbhaLIe chIe. ane tethI teo udyamavAdane bhulI gayA che. karmanA karanAra paNa ApaNe hatA, ane te karmane pheravI zakanAra paNa ApaNe chIe, ane udyamathI te kArya thaI zake tema che, A bAbata tarapha teo tadana durlakSa kare che. karmane niyama yathArtha rIte temanA samajavAmAM Avela nathI. je ke hAla ApaNe " ApaNA pUrvakRta karmanA baLathI game tevI sthitimAM mukAyelA hoIe, te paNa ApaNuM bhaviSya ApaNA hAthamAM che " e siddhAMtane baMdha karavAnI ghaNI jarUra che. ane tethI ja A granthakAra bodha Ape che ke A pAMcamA ArAmAM udyama durlabha che. udyamathI sarva vastu siddha thaI zake che. kahyuM che ke dharmodyamena bhavyAstu prApnuvanti paraMpadam gata dhAmaH sAibara che ? | For Private And Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 170 udyamathI sarva kAryanI siddhi thAya che, manAtha mA trathI kArya siddha thatuM nathI, sutelA siMhanA mukhamAM kaI mRgA praveza karatA nathI; Alasya zarIramAM rahelA mahAzatru che. udyama samAna khaMdhu nathI. dharmAdyamathI bhavya purUSA meAkSapada meLave che, mATe sava kamane nAza karanAra dhamA dhama zreSTha che. avataraNam - puruSArthaprakarSasya karmagranthibhedanaM kArya tatrApi gurvAjJAyAH prAdhAnyaM cAha || zlokaH bhinatti karmaNo granthi, chinatti sarvasaMzayAn // gurvAjJayA yateta sva, samyag dharme sukhaprade // 61 // TIkA -- ugramavAn puruSo jJAnAvaraNIyAdyaSTakarmaNo granthi bhinatti sarva sazayAna chinatti chedayati / ataH sukhamade mokSaphalake svasya svakIyasya, zuddhasvarUpa dharme gurvAjJayA gurudarzitena pathA yateta yatnaM kuryAt ytH| guru ANAe murarUkha paho iti6 1 avataraNa purUSArthanI sAthe gurU AjJAnI paNa jarUra che e bAbata granthakAra have raju kare che. atha--purUSArtha karmanI granthine tADe che, sa sazacAne TALe che, mATe gurUnI AjJA pramANe potAne sukha For Private And Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 171 ApanArA rUDA dharmamAM teNe pravartavuM. 61 che bhAvArtha-udyamathI mANasa kevAM kevAM kArya karI zake che te A lekamAM jaNAvavAmAM AveluM che. prathama karmanI grathi-karmanA baMdha te manuSya teDI nAkhe che. A tamA pitAnA puruSArtha vaDe karmane vikherI nAkhe che. AtmA karmane kartA, bhakatA temaja saMharta paNa che. Azravane karanAra karyA che, temaja nirjarA ane chevaTe mezane ka paNa AtmA che. jevI rIte ApaNe tene vAparIe tevI rIte tene upaga thaI zake. mATe A lekamAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke gurUnI AjJA pramANe vartIne purUSArtha kare. gurUnI AjJA pramANe vartanAre niSkAma purUSArtha kare che; ane tethI pApa ke puNya baMdhAtA nathI. pApa jema baMdhanarUpa che, tema puNya paNa baMdhanarUpa che. eka leDhAnI beDI che, eka sonAnI beDI che, paNa bane beDarUpa che, mATe te banne prakAranI beDIthI mukata thavAya te upAya AdaraNIya che. jo ke prAraMbhanA pagathIyAmAM puNya Adeya che; paNa AgaLa jatAM te paNa heya che, ema vicAravAnuM che. mATe navAM karma na baMdhAya tema nispRhatAthI pravartavuM ane zuddha jJAnayAvaDa pUrvanAM karmano saMhAra kare,eTale vakhata jatAM sarva karmane aMta purUSArthI purUSa lAvI zake che. purUSArtha besI rahetuM nathI, paNa udyama kare che; jJAna prApta karavA sarvadA prayatnazIla hoya che, je je zaMkAo paDe tenuM gurUgamavaDe samAdhAna meLave che. For Private And Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 pustake avakI vizeSa jJAna prApta kare che. vaLI te dhyAna kare che, ane dhyAna dvArA, samAdhidvArA, AtmaramaNatA dvArA vastunuM yathArtha svarUpa samaje che, te ja vakhate tenA saMzayo TaLI jAya che. AtmAmAM dareka vastunuM tenA guNa paryAya sahita pratibiMba paDe che, tethI AtmajJAnIne keIpaNa vastunuM jJAna meLavavA bAhya viSayamAM bhamavuM paDatuM nathI te aMtarmukha daSTivALe che, ane tarata ja tenI zaMkAe TaLI jAya che. A kevI rIte thAya che te tenA anubhavIe vadhAre sArI rIte samajI zake. paNa karmagranthI bhedAya, sarva saMzaya TaLI jAya, te mATe gurUnI AjJAnusAra dharmamAM pravRtta thavuM jarUranuM che. dharma sukhane ApavAvALo che. A sukha te mekSa sukha che. mekSa sukha paNuM dharmanI samya rIte ArAdhanA karavAthI maLI zake che te pachI iMdrAdikanAM sukha te maLI zake temAM Azcarya zuM? gurUnI AjJA e zabdo eTalA mATe mukavAmAM AvelA che ke AtmajJAnanA vikaTa mArgamAM gurU barAbara derI zake che. gurUvinA te mArgamAM aDacaNa Ave tyAre zuM karavuM te sujhatuM nathI, ane pachI jIva gabharAya che, ane ekAeka te ucca adhikAra parathI patita thAya che. mATe je tevA samaye gurUnuM AlaMbana hoya te te bahu ja upayogI nIvaDe che. avataraNam-.-kecidekAntodyamavAdina udyamenaiva mutti 'manyamAnAH tAnupAlabhate. For Private And Personal Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 173 zlokaH na hyekopyudyamaH kArye, ekAntenaiva kAraNam // yathAyogyaM hi vijJeyam, kAraNaM duHkhavAraNam 62 TIkA-kArye muktirUpakArye ekAntenodyama evaikaH kAraNaM nAsti / api zabdAta svabhAvAdayo'pyekAntakAraNatvena nirAkRtA veditavyAH tadeva sAdhayati hi yasmAtkAraNAt duHkhavAraNaM kAraNaM yathAyogyaM vijJeyam // 62 / / avataraNa-tyAre zuM ughama ja Adara ane bIjA kAraNene tyAga kare, evI zaMkAnuM nirAkaraNa karatA granthakAra jaNAve che ke - artha-kArya siddhi arthe ekale udyama paNa ekAntapaNe kAraNa nathI. duHkhane nivAranAra kAraNa yathAyogya jANuM levuM. dara che bhAvAtha--uparanA lekamAM ApaNe udyamanI vizeSa prazaMsA karI ane sarva kAryanI siddhi arthe udyama ja pradhAna che. ema vivecana karyuM te uparathI kadAca kaI ema mAnavAne dorAya ke udyama ja kAraNa che, ane bIjAM kArache nirarthaka che, te tema mAnavuM ayukata che, ema jaNavavAne graMthakAra lakhe che ke, ekalA udyamane kAraNapaNe mAna e aikAMtika mata che; ane te syAdvAda athavA arnakAMtika mata pramANe nayAbhAsa cukata che. mATe udyama ane bIjA cAra kAraNe paNa kArya siddhayarthe jarUranAM che. For Private And Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 pradhAnatA ApaNe dravya kSetra kAla ane bhAva pramANe jene ApavI hoya tene ApIe, paNa bIjAne paNa gaNa tarIke kabula rAkhavA joIe. keI vakhata karmanI pradhAnatA hoya te bIjA cAranI nyUnatA heya; vaLI kaIka samaye svabhAvanuM prAdhAnya hoya te bAkInAM cAra gaNapaNe vartatAM hoya, paNa dareka kAryamAM pAMca kAraNe avazya hovAM joIe, e bAbata te nivivAdita rIte siddha che. A pAMca kAraNenA saMbaMdhamAM chevaTe graMthakAra e abhiprAya Ape che ke jethI duHkhano aMta thAya te kAraNane prAdhAnya ApavuM, paNa bIjAne savathA a5lApa na kare bIjA bhalene gaNa rahe, temAM kAMI vAMdhA jevuM nathI. pAMca kAraNe maLyA vinA kaI paNa kArya thaI zake nahi, eja A kalekane sAra che. evaM paJcakAraNAni vijJAya samyagugramena muktyarthaM janasaMsagatyAgapUrvakamAtmA jJAtavyastadAha / / RovA muktyarthaM tyaktalokAnAM yatitavyaM hitaiSiNAm // zuddhAsaMkhyapradezaizca Atmavyaktirthato bhavet 63 ___TIkA-muktyartham-mokSArtham lokasaMsargavimuktAnAM mokSakadRSTInAM yatitavyam / tatrAtmano muktirbhavati tatmAtmavyaktiH kIdRzItyapekSAyAmAha zuddhA'saMkhyapradezazcA''tmavyaktiryataH kAraNAdbhavet saMsArAvasthAyAmAtmano'saMkhyapradezAH karmalitatve For Private And Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nA'zuddhAstena jIvasya saMsArAnarthapAta AtmapadezeSu yAvatkarma paMkasya gaMdho'pi syAt tAvannAnanivRttiritibhAvaH muktAvasthAyAM tu Atmano'saMkhyapradezAH zuddhAH santi kecinnaiyAyikAdaya AtmAnaM sarvavyApakaM manyante teSAmayamabhiprAyaH Atmano yadi saMkocavikAzazAlitvaM manyeta tadA sAvayavatvenAnityatA syAt paraM tanna rocate vidvanmanobhyastathAhi yadyAtmano vyApaka svarUpaM sadA svargAdigamanamasaMbhavi gamanaM hyekatrasthitasya dRzyate / na tu vyApakasyAkAzAdeH kiJca yadyAtmAvyApaka stadA svAtmavat parAmasthamukhaduHkhAdiguNAn kathaM na vidyAsarvatrAtmano vidyamAnatvAt kecidAtmAnamaNuparimANaM siddhAntayanti teSAmayamabhimAyaH yatrAghAtena maraNaM syAt tAni marmasthAnAni parantvanyatra marmasthAneSu kSataH pANI bhaipajyapratikAreNa jIvannapi dRzyate / hRdayamarmasthAne vAhato dhanvantariNApi bhaiSajyasahasraNApi jIvayituM na pAyaMta iti hRdayadeze niSThaJjIvos zuparimANa iti paramatrApi matenaiva dopavinirmuktistathAhi / yadyaNuparimANako jIvastadA zarIre yadezenAvacchedena vidyate tatraivAghAtavedanA / mukhavedanA vAnukulasampatsyiAnna syAca karacaraNAdikSato jIvo duHkhAnubhavitA dRzyate tu pratikulenAnu kulena vA sarvAGgINasparzena duHkhaM mukhaM vAnubhati na dRzyate ca minazarIre patantImApadaM bhuJjAna iti madhyamaparimANaM (zarIrAvichinnaparimANamA ) ha jainAcAryAH pipIlikA For Private And Personal Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 176 zarIraM dhArayaMstatparimANo hastizarIraM dhArayaMstacchariraparImANa iti saGkocavikAzazAlinaM ca mAhuH / nanu saGkocavikAzitvAtsAvayavatvAcca paTAdivadanityatAsyAditi cennAtmano' rUpitvAd rUpiNyeva paTAdau saGkocAdinA'nityatAvasaraH kiJca paryAyArthikanayenAnityatApi jainAgame svIkRtaivAnyathA manuSya zarIrasthasya jIvasya devAdigatidurlabheti saptabhaGgI sahasradhA prayuJjAnAnAM syAdvAAdenA nAtiparokSamiti saGkepaH / adhikadihazUNAM tu vidyante sammAtitakAdayo granthasAgarAstato'dhikamavaseyam / avataraNa--A pramANe pAMca kAraNe jANI ane udyamane prAdhAnya ApIne zuM karavuM te graMthakAra dazAve che. artha--muktine arthe leka saMsargane tyAga karyo che evA AtmahitAthIe AtmAnA zuddha ane asaMkhya pradezathI evo pratya kare ke AtmAnI vyakti thAya AtmaguNa prakaTa thAya che 63 che . bhAvArtha--mukitane athe prathamate e jarUranuM che ke jema bane tema sAMsArika padArtho uparathI mamatva bhAva ocho kare. vastuonA tyAganI sAthe vastu uparathI mArApaNAne bhAva tyAgavA AmAhitArthIe pratyanazILa thavuM. bIjA zabdomAM kahIe te aparigrahavRtti dhAraNa karavI, e AtmamArgamAM ati jarUranuM che. je manuSya bAhyathI vastumAtrane tyAga kare che, paNa aMtarathI te vastuonuM ja dhyAna dharyA kare che, te manuSya DhoMgI che. For Private And Personal Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 277 tevA manuSya kadApi Amadhyeya sAdhI zakavA samartha thatA nathI. mATe vastuonI asAratA samajI te para vairAgya bhAva rAkha. vaLI keTalAka evA paNa manuSe mAlUma paDe che ke jeo virAgyanI meTI vAto kare che, paNa ke paNa vastu uparathI jarApaNa mamatva bhAvane tyAga karI zakatA nathI. heja paNa ISTa vastune viga thatAM athavA aniSTa vastunI prApti thatAM, temanA manamAM aneka prakAranI ciMtA pure che. teo mananI sthiratA jALavI zakatA nathI, ane gAMDA manuSyanI mAphaka varte che; AvI vairAgyavRtti paNa anucita che. mATe bAhya ane aMtara tyAga banenI jarUra che. bAhya tyAga karatAM paNa aMtara tyAganI vizeSa AvazyakatA che, e bAbata bhulavI joIe nahi. A pramANe jene sthiti meLavI che, te manuSya kharekharI rIte AtmajJAna prApta karavAnA mArgane mATe lAyaka adhikArI bane che. jenuM mana vairAgya bhAvanAthI raMgita che, te mananI sthiratA pramANamAM vizeSa jALavI zake che, ane tethI te pitAnuM AtmabaLa AcchAdita guNene pragaTa Ta karavAmAM vAparI zake che. mana sthira ane zAMta hoya che, tyAre te nirmaLa ane kalarahita sarevara tulya bhAse che; jema nirmaLa sarovaramAM sUryane prakAza paripUrNa rIte paDe che, tema AvA vairAgya bhAvanAnA baLathI zAMta thayelA manamAM Atma jatine prakAza barAbara rIte paDe che. jema mananI vadhAre nirmAtA ane zAMtatA, tema A tmAne vizeSa prakAza pragaTa thavAne e niHsaMzaya che, mATe For Private And Personal Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 vairAzya bhAvanA rAvI, me4 sthaNe va cha hai vivekadhai rAgyavato bodha eva mahodayaH nAma nitya bhane anitya vastune viveka jAgRta thayela che, je jaDa ane cetana vatu vacce bheda yathArtha samaje che, te vivekI manuSyamAM anitya ane jaDa vastu prati virAgya bhAva prakaTe che. ane vairAgya bhAva hRdayamAM jAgavAthI zuM pariNAma Ave che, te ApaNe upara vicArI gayA, mATe viveka ane virAgyathI meTA udayane ApanArUM jJAna prakaTe che e vAta satya Thare che. te jJAna te AtmajJAna che. A rIte vairAgyabhAvanAne hadayamAM rAkhavAthI, ane tadanusAra ucca vartana rAkhavAthI AtmAnA guNo prakaTa thAya che. AtmAne dareke dareka pradeza zuddha thAya tevI rIte udyama kare eja sAra che. avataraNam-AtmanaH pratipradezamanantazaktayo vidyante'nantaparyAyAzca vidyante tadAha / zlokaH jJAtvA pratipradezaM ca-zaktyAnantyaM sadA sadA // paryAyAnantatAmAtmA-jJeyo dhyeyazca yogibhiH||64|| TIkA-Atmano'saMkhyAtapradezeSu pratyekaMmadeze sarvasmikAle zaktInAmAnantyaM, sarvasmin kAle ca pryaayaanaamaanntym| bhavati tajjJAtvA yogibhirAtmA jJeyo dhyeyazca ayaM bhAvaH yathA kizcittRNAdipudgaladravyamaraNye sthitaM pAnthacaraNavedhakAri bhavati tadeva ca gomahiSyAdibhakSitaM kSudhAnivartakaM godugdhapariNataM For Private And Personal Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 179 kaphavardhakaM mahiSIdugdhapariNataM pittakAri punarviSTArUpeNa pariNataM yadi nodarAnnissAryate tadA vAyuvardhakaM nissAritaM tu punaHkSetre'notpattinibandhanamityekasminnapi pudgalakhaNDe'nantAH zaktayo vidyante kimbahunA naiva jagati kimapi pudgaladravyaM dRSTi pathamAyAti yasavarUpaM pariNatuM na zaknotIti / savairapi vicArazAlibhiranubhUtaM-tathA pratyekamAtmapradeze'nantAH zaktayo vavrati tathAhi-yathA puruSazcakSuH kanInikAsambaddharAtmapradezaiH kaJcidonaM dayAdRSTyA pazyan puNyaM badhnAti kazcittu karadRSTyA pazyan pApamarjayati zAtAkRti munimavalokayan karma nirjarayati dveSabuddhayA mahAtmAnaM pazyannanantasaMsAramahati sa eva kAlAntareNa prAptaddhiH san svadRSTyA kazcidaridraM cakrattinaM karoti, cakracatinaM daridrayatIti cakSuH kanInikAvacchedena sthitAtmapradezA anekapariNatihetavaH tathaiko'pyanekayA vidvadbhiranubhUtaH kiM vahunA naiva vidyate kazcidevAtmapradezo yatrAnantAH zaktIranubhavena darzayituM vayaM na zaknuma iti jJAsyantyadhyAtmarasavettAro mhaatmaanH| nanu tatra zubhAzubhA'tma pariNatireva kAraNaMnatuzuddhAtmapradezAH anyathA siddhA api pApaM puNyaM cArjayeyustatrazuddhAtmapradezasacAditi cetsatyaM na pApAdyarjane zubhAzubhAtmapariNati kAraNamiti ko niSedhati, eka kArya pratyanekeSAM kAraNatvAkiMtu pratyekAtmapradezAkarmasahitA api kAraNamiti mantavyamanyathA'tmAnaM vi. hAya zubhA zubhapariNatyorasatvAt kathaM karmabandhe hetutA syAt si For Private And Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ddhAtmapradezAnAM tu zubhAzubhapariNatyAbhAvAna karmabandhahetutA / kiJca yairAtmapradezairAtmA pazyati tairapi kSayopazamavazAcchRNoti jighrati ceti karmamalADintAnAmapi zaktibAhulyaM pratIyate tarhi sarvakarmaNAM kSaye tu kSAyikabhAvalAbhAt sarvairapi pradezaissarvadA'na ntAH zaktIrdadhAtIti kaH zaMkAvakAzaH iti sudhIbhirvibhAvanIyam / pratyekamAtmapradezeSvanantajJAnadarzanacAritramukhadAnalAbha bhogopabhogavIryAdhanaMtaguNazaktInAM sthitistathA'nantaparyAyANAM = sthiti dU4 || avataraNu-AtmAnA dareka pradezamAM ananta zakita o ane anaMta paryAye rahelA che, te bAbata have graMthakAra bedhe che. artha--AtmAnA dareka pradeze zakitaonuM anaMtapaNuM ane payAnuM anaMtapaNuM sarvadA raheluM che, ema jANI ceziyAe tenuM dhyAna karavuM. A 64 che bhAvArtha-jaina zAstra pramANe AmAnA asaMkhya pradeza che. keIpaNa padArthane nivibhAjya bhAga je te padAthe sAthe saMbaMdhAyeluM hoya che tene pradeza kahevAmAM Ave che. AvA AtmAnA asaMkhya pradeza che. AmAnA asaMkhya. pradeza arUpI che, paramANuo rUpI che. AtmAnA pradeze te. paramANu karatAM paNa sUkSama arUpI hovAthI anityatA vigere done avakAza temanAmAM rahetA nathI. dareka pradezamAM ane naMta zakita rahelI che. eka pudgalanA skandamAM paNa aneka zakita rahelI che. dAkhalA tarIke eka ghAsanuM taNakhaluM je pagamAM pesI jAya te pagamAM duHkha utpana kare For Private And Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te je gAya ke bheMsa khAya te dudha rUpe pariName, vaLI tene keTaleka bhAga viSTArUpe paNa badalAI jAya; vaLI te viA kSetramAM annane utpanna karavAmAM kAraNa bhUta thAya. AvI rIte eka pudagala skalpamAM anekarUpe pariNAma pAmavAnI zakita rahelI che, vizeSate zuM, paNa e eka paNa pudUgala dravya skaMdha A jagatamAM vidyamAna nathI ke jenAmAM dareka prakAranI piAgalika zakti dhAraNa karavAnuM sAmarthya na hoya. je pudagalamAM ATalI zakti hoya te pachI AtmapradezamAM anaMta zakti hoya temAM Azcarya jevuM nathI. AtmAnA dareka pradeza ananta jJAna, anaMta darzana ane anaMta cAritra raheluM che. paNa A sarva jema sUrya vAdaLathI Acchadita thAya, tema DhaMkAI gayuM che. jeTalA pramANamAM vAdaLa khasatuM jAya, te pramANamAM sUryane prakAza ApaNe joI zakIe chIe, teja rIte jeTalu karma ochuM thatuM jAya, teTalI Atmajati prakaTa thatI jAya che. AtmAmAM kAMI navI zakti bahArathI AvatI nathI, zakti te tyAMnI tyAMja che; phakta tene prakaTa karavAne tene AvaraNa karanArAM kAraNe dUra thAya te prayAsa karavAnI jarUra che. AtmAnA dareka pradeze ATalI badhI zakti rahelI che, te pachI saMpUrNa AtmAnI keTalI badhI zakti haze, tene khyAla lakhavA karatAM anubhavanArane vadhAre sArI rIte AvI zakaze. AmAnI keTalI badhI zakita che, tene je tamAre khyAla lAva heya, te ALasunI mAphaka bezI na rahetAM udyamavanta thAo, tame jeTaluM kAma hAla karI zake che, tenA karatAM jarA vizeSa kArya karavAnuM mAthe . tamArAmAM te karavAnuM sAmarthya che, evI bhAvanA bhAve, ane For Private And Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 682 jarUra tame te kArya karI zakaze. tamane tamArA AtmabaLamAM vizvAsa Avaze. ane tame bIjAM durdhaTa kAryo paNa dhIme dhIme karI zakaze. A siddhAMta kevaLa hetu vagarane nathI, te anubhavamAM ANele mata che, ane tame paNa jo prayatna kare che te tamArA anubhavamAM AvI zake. A tmAne kazuM azakya nathI. "mArAthI zuM thaze." evA vicArathI je tame koI kAryane prAraMbha karaze te jarUra tame temAM niSphaLatA meLavaze. paNa A kAma te huM karI zakIza. huM te jarUra paripUrNa karIza, evI daDha. bhAvanA rAkhI je tame kAryane AraMbha karaze te nakkI tame temAM vijaya meLavaze. kAraNa ke te bhAvanAthI tamArAmAM rahelI Atmazakti vizeSa kure che, ane bIjAne ajAyaba lAge tevAM kAryo tame ghaNIja tvarAthI ane sahelAIthI karI zake che. ghaNI vAra ApaNe karma, ane karmanI prakRtie, ane tenA vibhAga, sthiti, rasa vagere sAMbhaLIe chIe, tyAre ApaNe nirutsAhI banI jaIe chIe. ApaNe dhArIe chIe ke, ATalI badhI karma vagaNane ha zI rIte aMta ANI zakIza? ATaluM badhuM devuM mArAthI zI rIte vaLAze ? paNa A sthaLe karmanI prakRtinA siddhAMtanA upade. zake chAtAvargane jaNAvavuM joIe ke karma ATaluM badhuM bhAre che, chatAM AtmAnA eka pradezamAM anaMtI karma vagaMNuone saMhAra karavAnuM baLa raheluM che. mATe jarA paNa gabharAvuM nahi. kamane bAMdhanAra AtmA che, tema cheDanAra paNa AtmA che. mATe AtmazaktimAM vizvAsa rAkhI A For Private And Personal Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 183 gaLa vadhavu, ane zubha kArya mATenA udyama jarA paNa paDatA mukavA nahi. vaLI AtmAne anata pAyA che. AtmAnI anata zaktiyo che. hare aheze ananta jJAna, anaMta harzana, ananta yAritra, ananta sukha, ananta hAna, ananta sAla, ananta bhAgeApabhAga, ananta vIrya, vagere aneka guNA che. Ama hovAthI judA judA guNarUpe AtmA pariNAma pAme, te AtmAnA paryAya kahevAya che; ananta guNNA hA vAthI AtmAnA pAceA paNa ana'ta che. avataraNam - pUrvoktA Atmano'saMkhyAtamadezAH pratipradezamanantajJAnAdayo vidyante nanu tarhi pratipradezaM vidyamAnAnantajJAnAnAM bhinnopayogakAritA vA'saMkhyAtapradezasthAnAM saMbhUyAnantajJAnAnAmekaivopayogakAriteti tadarzayati // zlokaH eko saMkhya pradezAnAmAtmaikA copayogitA || anyathA jJAnabhedena AtmAsaMkhyatvamApatet // 65 // TIkA - asaMkhyAta pradezAnAM eka evAtmA svAmI / asaMkhya dezA evAtmAna hyasaMkhyamadezebhyo bhinna AtmAsti / pradezAnAmiti SaSThI tu karacaraNAdInAmavayavAnAM ekaM zarIraM svAmItivat nahi karacaraNAdibhyo bhinnaM zarIramupalabhyate karacaraNAdaya eva tu zarIramiti / asaMkhyamadezIyajJAnektirU For Private And Personal Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 popayogitA''tmanaH ekaiva / anyathA pratimadezamupayogitA bhedenA'saMkhyAtamadezasthitAnAM jJAnAnAM bhinnabhinnajJeya rUpakAryakA rivenA'tmasaMkhyatvamApatet asaMkhyAtA AtmAnaH syuH 65 avataraNa--ApaNe uparanA zlokamAM vicArI gayA ke AtmAnA asakhya pradeza che, ane dareka pradeze ananta jJAna, ananta darzana vagere mAlUma paDe che. huve A pratyeka pradeze vartatA ananta jJAnanuM juduM juduM upayeAga jJAna AtmAne thAya ke asa'khya pradezanu' bhezu' maLIne eka upacega jJAna AtmAne thAya, e zakAtuM have granthakAra sa mAdhAna karatAM lakhe che ke: artha-asakhya pradezane ekaja AtmA che, ane upayoga paNa ekaja che. nahi tA jJAna bhedathI AtmAnI asacatA mAnavI paDe. // 65 // bhAvArtha--asakhya pradezanA svAmI AtmA eka che. asaMkhya pradezathI bhinna AtmA jevI kai vastu nathI. jema caraNa, hasta, kAna, nAka, AMkha, jIbha, dhaDa, mAthuM vagere zarIranA samagra avayavathI bhinna zarIra jevI vastu nathI, tema AtmA paNa pradezeAthI judo nathI. jema prajA te judI judI vyaktionA samudAya sivA yanI alaga sasthA nathI, teja rIte AtmA paNa AtmAnA asaMkhya pradezanA samudAya sivAyanI bhinna vastu nathI je ke AtmAne asa`khya pradeza che, chatAM te pradezadvArA maLelA jJAnanA upayoga tA eka ja che. AtmAnA asaMkhyA For Private And Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 185 ta pradeza bhegA maLIne upayAga thAya che. AtmAne eka ja samaye anaMta vastunA upayoga thai zake che. jo dareka pradezane thatu jJAna bhinna bhinna kalpIe te AtmAnA asakhya pradeza hAvAthI ane pratipradezanA upayoga bhinna bhinna TharavAthI asakhya AtmA thAya. mATe asa`khya prade zeAnA bhegA maLI eka upayAga thAya che, e upayAgamAM anaMta vastuo bhAse che, paNa AtmA te ekaja che. avataraNam - asaMkhya pradezaireka evAtmA'saMrUpapradezAnAmupayogitaikaiveti kathanAnantaraM zuddhapradezAnAM svarUpaM brUte // joiH pradezAnnirmalAnandAn jyotIrUpAn sanAtanAn // zuddhAtmanaH prajAnIhi, sukhaM yatrAnubhUyate // 66 // TIjA--nimelAn yAmatoSarahitAna | AnandAna mulezasvbhaavaan | jyotIrUpAn jJAnarUpAn / sanAtanAn trikAla-nAzarahitAn / zuddhAtmanaH pradezAn sattAtaH jAnIhi yatrAtmani ramyamANe mukhamanubhUyate yogibhiriti zeSaH // 66 // avataraNa--AtmAnA asakhya pradeza che, ane te chatAM asakhya pradezo nA maLI eka ja upayAga che, ema ApaNe chellA e zlAkamAM varNavI gayA, have AtmAnA te pradezAnuM svarUpa graMthakAra pratipAdana kare che. azuddha AtmAnA pradezane nirmaLa, khAnada For Private And Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svabhAvavALA, tIrUpa sanAtana jANe. tyAMja (gIethI) sukha anubhavAya che ke 66 . bhAvArtha-AtmA svabhAve nirmaLa che, ane tethI tenA pradeza paNa nirmaLa che. te pradeza kama maLathI rahita che. A je kahevAmAM AvyuM che te nizcaya nayathI apekSAe che e vAta visaravI joItI nathI. vaLI te pradeze AnaMda svabhAvavALA che; kharekhara AnaMdarUpa che. te pradezamAM A naMda otaprAtarUpe rahe che. svabhAva ramaNatAnuM sukha anubhavIyenIja jANamAM Ave che. sarva bAhya upAdhionI ciMtAthI AtmA jyAre mukta thAya, ane svasvarUpamAM lIna thAya te vakhate je AnaMda AtmA anubhave te zadathI kahI zakAya tema nathI. jeoe De samaya paNa aMtarmukha mana tathA idrine vALI, mAnasika sthiratAnuM sukha bhegayuM che, teone AtmAnA AnaMda svarUpanI heja jhAMkhI AvI zake. ApaNe bAhya viSayamAM ApaNuM mana tathA Indriyone eTalAM badhAM rekIe chIe ke Ama manane sthira karavAno ane aMtarmukha banAvavAne ApaNane jarApaNa prasaMga maLate, nathI, tethI AtmA AnaMdasvarUpa che, evuM ApaNane bhAgyeja bhAna thAya che paNa gIo je. e pitAnA cittane nirAyuM che teo tene AsvAda laI zake che. vaLI te pradeza jatIrUpa che te jAte prakAze che, ane sarva vastuone prakAzita kare che. temanI jyoti sUryanI ti karatAM paNa vizeSa che. bhaktAmaramAM lakheluM che ke - For Private And Personal Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 187 sUryAtizAyI mahimAsa munIndra loke / he munIndra! tamAre mahimA sUrya karatAM paNa adhika che. te pradeza vaLI sanAtana che, eTale traNe kALamAM nitya che. bhUta kALamAM, bhaviSya kALamAM ane vartamAna traNe kALamAM te pradeza potAnI eka sarakhI sthiti jALavI zake che. sarva pigalika vastuone kALanI asara lAge che, paNa te Atma pradezane lAgatI nathI, mATe te avinazvara che. evA pradezovALo AtmA che; ema vicAravuM joIe. vaLI te AtmapradezamAM ramanAra avyAbAdha sukha bhogave che. paNa te pradezamAM keNa ramI zake ? jeNe indriya tathA manane vaza karyo che, ane jene AtmA sivAyanI anya vastuonI asAratA tathA anityanA anubhavI che, te mane nuSya AtmAbhimukhI thAya che, ane teja te sukhane bhe tA thAya che. khAkharamAM sukha mAnanArI khIsakelI sAkarane svAda jema samajI na zake, tema IndriyenA viSayamAMja rAcI mAcI rahelA che A adhyAtma rasane anubhava karI zakavA samartha thatA nathI. kevaLa yegIeja tene anubhava le cheteo paNa zabdadvArA darzAvI zakatA nathI. kAraNa ke te svarUpane sAkSAtkAra karAvavAne puratA zabdo ApaNI vANImAM maLatA nathI. A 66 che avataraNam -AtmanaH svarUpa viSaya bhedaM ca pratipAdayati zloka kulakam AtmA'sparyaH kathaM spIH agrAhyo grAhyatAM kathaM For Private And Personal Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 prApnotIti vicAryaH saHcetano yogibhirdhiyA 67 gandhAtItaH sa AtmApi gandhaM jAnAti jnyaantH| rasAtItaH sa AtmApi, rasaM jAnAti jJAnataH 68 sparzAtItaHsa AtmA'pi, sparza jAnAti jnyaantH| varNAtItaHsa AtmA'pi varNaM jAnAti jJAnataH 69 puNyAtItassa AtmApi puNyaM jAnAti jnyaantH| pApAtItassa AtmApi pApaM jAnAti jJAnataH70 TIkA-nizcayanayenA'tmA'spIH kathaM tena nayena spaSTum yogyo bhavati / punaH so'grAhya indriyAviSayaH kathamindriyaviSayatAM vrajediti buddhayA yogibhirAtmA vicArayituM yogyaH // sa AtmA gandhAtItaH kintu jJAnato gaMdhaM jAnAti / sa AtmA rasAtItaH kintu jJAnato rasaM jAnAti / sa AtmA sparzAtItaH kintu jJAnataH sparza jAnAti / sa AtmA varNAtatiH kintu jJAnato varNa jAnAti / sa AtmA saMsArAvasthAyAM zuddhanizcayanayana vicAryamANaH puNyAtItaH kintu jJAnataH puNyaM jAnAti sa AtmA saMsArAvasthAyAM zuddhanizcayanayena vicAryamANaH 'pApAtItaH kintu jJAnataH pApaM jAnAti // 67 // 68 // // 69 // 70 // avataraNa-pAMce Indriye athavA manathI zuM A For Private And Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mA jANI zakAya ke kema te bAbata prakAra have cAra lekanA kulakathI jaNAve che. artha-AtmA aspRzya che, te tene sparza kevI rIte thaI zake? AtmA agrAhya che, te te kevI rIte gra haNa thaI zake? e AmA yegIoe buddhivaDe vicA ravA gya che. AtmA gandhanI pelI pAra che chatAM jJAnathI gandhane jANe che. AtmA rasanI pelI pAra che, chatAM jJAnathI rasane jANe che. AtmA sparzanI pelI pAra che, chatAM A mA sparzane jJAnathI jANe che, AtmA varNanI pelI pAra che; chatAM AtmA jJAnathI varNane jANe che. AtmA puNyanI pelI pAra che, chatAM jJAnathI AtmA puNyane jANe che, A tamA pApanI pelI pAra che, chatAM AtmA jJAnathI pApane jANe che. 67 70 che bhAvArtha-AtmA sparza, gabdha, rasa, ane varNanI pelI pAra che, eTale indrivaDe te grahaNa thaI zakAya tema nathI; temaja tenAmAM A guNe paNa nathI. AtmAne koI paNa prakArane sparza nathI, tema AtmAne ke prakArane rasa nathI. AtmAne gaLyuM nathI, tema tene varNa paNa nathI. A AtmA gioe vicAravA gya che, rogIoe. dhyAna karavA gya chesparza, rasa, gaMdha, varNa, vagere pugalanA dhame che, AtmA pudgalathI taddana bhinna prakAranuM dravya hovAthI A pudgalanA guNe AtmAne lAgu paDatA nathI. AmAnA guNa te jJAna, darzana, cAritra, avyAbAdha For Private And Personal Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sukha, anaMta vIrya vagere che. A lekamAM jaNAvelA vi. cAre uparathI e spaSTa thAya che ke indriyavaDe bAdA - dhavAthI AtmAne anubhava kadApi thavAnuM nathI. je che te aMtaramAM che, mATe Indriyone aMtarmukha vALI, tathA manane saMyamamAM lAvI, je aMtaramAM zedhavAmAM Ave che te tyAM jaDI zake. nahi te bahira viSamAM bhaTakavAthI kadApi AtmatatvanI prApti thavAnI nathI. te rIte bhUtakALamAM kaI karI zakayuM nathI, ane bhaviSyamAM kaMI karI zakaze nahi. A sAthe granthakAra eka bAbata jaNAve che je ghaNe ane gatyanI che, ane te e che ke AtmA indriyanA dhama 2. hita che, chatAM indriye dvArA je jJAna prApta karI zakAya te prApta karavAnI tenAmAM zakti che, ane te zakti AtmajJAnanI che. AtmajJAnadhArA AtmA varNa, gaMdha, rasa ane sparza jANI zake che. jenadharma saMbaMdhI pote bhASaNa kareluM che temAM viduSI enI basAMTa lakhe che ke " mukata AtmA o Indriya rahita, paNa Indriya zakti sahita hoya che Ano artha e ja che ke jeoe AtmasvarUpa jANyuM che evA mutAtmAone zarIra nahi eTale paMcendriye hatI nathI, paNa indriya dvArA je je jANI zakatA hatA, te sarvajJa thavAthI kevala jJAnathI sarva jANI zake che. kevaLa jJAnamAM paMca indriyenuM jJAna samAI jAya che, tethI teo IndriyAtIta kahevAya che. emanuM svarUpa ApaNane lA. gelI indriyathI paNa jANI zakAya nahI. vaLI AtmA puNya ane pApanI pelI pAra che, eTale puNya ane pApa For Private And Personal Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 191 AtmAne asara karI zakavA samartha thatA nathI. A zuddha nizcayanayathI AtmasaMbaMdhamAM lakhAyelu che; jyAM sudhI AtmA paramAtma pada prApta na kare tyAM sudhI te puNya pApanA jhapATAmAM te Ave che, paNa jyArathI Atma jJAna thayuM, ane puSpamAMthI suvAsa pure tema dareka pravRtti AtmA niSkAma buddhithI karatA thayA, tyArathI puNya ane pApa AtmA upara peAtAnI sattA calAvatA badha thayA, ema mA navu... joie. zubha phaLanI icchAthI karelA sArA kAmathI puNya adhAya che, ane azubha athavA ninda pariNAmathI pApa baMdhAya che. paNa je manuSya phaLanI IcchA vinA kAya kare che; ucamAM AvelA zubhAzubha sajogo samabhAve vedI ( bhAgavI ) le che, ane aharniza svasvabhAvamAM ramaNatA kare che, te puNya pApathI mukata thAya che. te sArI peThe samaje che ke pApa e lAhanI eDI che, ane puNya e suvarNanI eDI che, paNa anne eDI teA che, mATe te eke eDImAM madhAvA mAgatA nathI, ane tethI hareka kAryo a hika ke pAralAkika sukhanI abhilASA vinA kare che, A yika ceAge te dareka kAma kare che; udayamAM Avelu che, mATe te karma kare che, paNa temAM jarA mAtra paNa hu zAka dharatA nathI; sukha duHkhamAM udAsIna vRtti rAkhe che, ane A rIte puNya pApanA baMdhanamAMthI sadAne mATe mukta thAya che. A rIte puNya pApathI mukta thavA chatAM puNya ane pApa zuM che te te AtmA yathArtha jANuM che. rIte jJAnavaDe For Private And Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 192 kAinA manamAM evI zakA thAya che ke jyAM pAMce inducAnA viSaye nahi, puNya nahi, pApa nahi, tA tyAM kevI sthiti haze? te te zunyAvasthA haze, athavA te patthara jevI jaDa avasthA haze. AvI zakAnA samAdhAna arthe A blekamAM vAravAra kahevAmAM Avyu` che ke mukata jIvA saMpUrNa jJAnI hoya che; tee satra khAkhatA kharAkhara jANuM che, ane indriyAnA viSaye bhAgavatAM utpanna thatAM duHkhanA anubhava karyA sivAya, athavA pApa puNyamAM lepAyA sivAya indriyAthI maLatu jJAna ane pApa puNya jANI zake che. ApaNe badhA indriyAnA viSayAmAM eTalA badhA lubdha thaI gayelA chIe ke AvI ucca sthitimAM zuM sukha AnaMda ke uccatA haze, tene ApaNane khyAla AvI zakatA nathI. paNa jo tenA kAMi paNa AsvAda levAnI - ka'TA hAya te te raste cAlavAnA prayatna karavA joie. ane tene vAste indriyajaya, dehAdhyAsanA tyAga anemaneAnigra huM sarala mArga che. A traNa khAkhatA dhyAnamAM rAkhI jema nuSya eka be mAsa sudhI paNa kharA aMtaHkaraNathI prayatna karaze, te AtmajJAnIne je sukha maLe che te sukha samu dranuM ekAda bindu meLavavA bhAgyazALI thaze, paNa jo hi mmata nahi hAratAM udyama jArU rAkhaze te vizeSa vizeSa anubhava thaze, ane chevaTe pote paNa AtmajJAnI thaze. A gaLa zuM karavuM te kahevAnI jarUra nathI, teteA te jANavAnI IcchAvALAne svayameva jaNAi jaze, paNa prathama upara * NAvyA pramANe prayatna karavAnI jarUra che, For Private And Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 193 avataraNam-AtmA'nyapadArthAn jJAnena jAnAti phitvanya dravyANyAtmAnaM na jAnati tatspaSTayati anyAna jJAnena jAnAti AtmA sarvArthasAdhakaH anyaH ko'pi na jAnAti AtmAnamiti nizcayaH TIkA-sarvArthasAdhakaH-svakIyAnantaguNanivartaka AtmAnyAn dharmAstikAyAdInanantaparyAyasahitAna jJAnena jAnAtisAkSAtkaroti / Atmadravyabhinno'nyaH kopi padArtha AtmAnaM na nAnAtati nizA siddhAMta | 7 | avataraNa-AtmA anya dravyane jANe che, paNa anya dravya AtmAne jANatA nathI, te bAbata have granthakAra nivedana kare che. artha-sava arthane sAdhavAvALo AtmA anya dravya ne jANe che, paNa anya kaI paNa dravya AtmAne jANatuM nathI; eja nizcaya siddhAnta che. e 71 che bhAvAtha-AtmA sarva arthane sAdhavAvALe che. A bhAmAMja sarva prakAranA purUSArtha sAdhavAnuM sAmarthya raheluM che. AtmA jJAnasvarUpI hovAthI kevala AtmAja bIjA dravyone temaja pitAne jANavAnI zakti dharAve che bIjA badhAM dravya karatAM AtmAnI bhinnatA mukhyatve jJAnane For Private And Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 194 lIdhe che. jJAna vaDe te sava drazyane jANI zake che, mIna adhAM dravya jJeya ( jANavAyeAgya ) che. paNa temanAmAM khIjAne jANavAnA dhama rahele nathI. mATe jJAna eja A mAnuM vyAvartaka lakSaNa che. AtmA jaganA sarva padAthe ne temanA guNa pAMca sahita jANe che, temaja peAtAne paNa jANI zake che, tyAre khIja dravya peAtAne ke parane jANuvAstu khilakula sAmarthya dharAvatA nathI, mATe AtmA bIjA dravya karatAM bhinna che, e vicAravuM jarUranu' che, kevaLa vicArIne besI na rahetAM tene anubhavavAnA prayatna karavA, AvA jaDa ane cetananA bheda jenA jANavAmAM yathAtha rIte ALye te mANasa kadApi anyAyamArge eka pagalu pazu bhare nahi. AtmAnA svAbhAvika guNI jethI AdhakAramAM paDe tevu' halaku kAma karavA te kadApi doravAya nahi. jagatanI haeNreka vastunA bhAga ApavA paDe to te Ape, paNa jethI mAtmaguNlRA prakaTa thAya tevAja manathI udyama te sadA rAkhyAM kare, AvA manuSya kharA jJAnI kahI zakAya. evA purUSa viSeja kahyuM che keH-- jANyu teA tenuM bhaluM, mehe navi lepAya, sukha duHkha Ave jIvane, he zeka nitra thAya. mATe pudgalane svabhAva vicArI sukha duHkhamAM harSa zeka na dharatAM AtmAnI sthiratA rahe, tevI rIte vana rAkhavu eja lAbhakArI mArga che. avataraNam - kathamiti ced yuktimAha. For Private And Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zlokaH jJeyaM sarva jagajjJAtA AtmA caitanyataH svayam / vastUnAM darpaNe bhAsastathaivAtmani bhAsanam // 72 // ___TIkA--AtmabhinnaM sarva jagad jJeyameva / tatra na jJAtRtvamata AtmAnaM na jAnAtItyartha AtmA tu jJAnazaktitaH svayaM jJAtA na hyAtmano jJAne'nyApekSatA'sti / Atmani jJeyatvajJAtRtvamubhayadharmasampannavAdAtmaiva sarvavastUnAM jJAtA punaH svajJAnajJayazva tatra bhAsanazaktau dRSTAntamAha / yathA vastUnAM darpaNe bhAsastathaivAtmani sarveSAM vastUnAM bhAsanam / nahiM tatra darpaNapativivanavat pratibimbanaM paugalikamiti vizeSaH / / 72 // avataraNa-upara jaNAvelA siddhAntane samarthana karatA graMthakAra lakhe che ke artha-sakala jagat ya (jANavA gyo che ane tene jANakAra (jJAtA) AtmA citanyane lIdhe che. jevI rIte darpaNamAM vastuone bhAsa paDe che, tevI rIte AtmAmAM bhAsa paDe che. 72 che sAvArtha-sasa jatna po tA yogya cha; ane AmA pitAnI cetanazakita-jJAnabaLavaDe te sarva padArthone jANI zake che. je Ama heya te pachI ApaNane kema kevaLa jJAna thatuM nathI ? evI zaMkA keInA manamAM svAbhAvika rIte skuryA vinA raheze nahi. te tenA For Private And Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratyuttara rUpe jaNAvavuM jarUranuM che ke AtmA jyAre ni. rmaLa thAya tyAre tenI A zakita prakAzI nIkaLe che. jema sUryathI sarva padArtha joI zakAya, paNa je vAdaLa AvyuM hoya te ApaNe vastuone barAbara nihALI zakatA nathI. sUya te tenI meLe prakAzyA ja kare che, paNa vAdaLa ApaNane aMtarAya rUpa thAya che, tema A sthaLe paNa AtmAmAM te sarva padAthe jANavAnI zakti rahelI che, paNa kama A paNane aMtarAya rUpa thAya che. ane tethI sarva vastuonuM jJAna AtmAne thatuM nathI. te pachI e prazna ApaNu AgaLa khaDo thAya che ke A karmane zI rIte teDavAM ke A tmaprakAzane koI paNa prakAranuM vina Ave nahi. e prazna ati agatyane che, ane tene ApaNe atre vicAra karIzuM. A kAryane vAte mananI nirmaLatAnI jarUra che. ane mane nanI nirmaLatA meLavavAne indriyenA vikArene mamatva bhAva tyAga joIe, tenI sAthe mananI aMdara uThatA aneka vikAre ane taraMgo upara jaya meLavI temane manamAMthI dUra khaseDavA joIe. AthI mana zAMta ane zuddha banaze. A sthiti prApta karyA pachI AtmadhyAna karavuM jarUranuM che, AtmA para manane sthira karavAthI karmavargaNAo svayameva kharavA mAMDe che, ane Atma prakAza vizeSa vizeSa kuravA mAMDe che. Ama uttarottara AgaLa vadhatAM sarva karma rajakaNe dUra khasI jAya che ane mana zuddha ane nirmaLa bane che, te vakhate AtmAne prakAza yathArtha thAya che. zAMta ane nirmaLa sarovara para sUryane prakAza barAbara paDe che, tema A vi For Private And Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAra rahita ane zuddha banelA mAnasika sarevara para AAtma sUrya barAbara prakAze che. ane sarva vastuonuM jJAna ApaNane thAya che. AtmA te svabhAve jJAnamaya che. tenA prakAzamAM je karma vAdaLa AveluM hatuM, te kharI paDatAM Atma prakAza prakaTe che. purUSArtha siddhi upAya nAmanA graMthanA maMgalA caraNamAMja lakheluM che ke "darpaNanI mAphaka jemAM sakala padArtha samUhanuM potAnA badhA paryAye sahita pratibiMba paDe che te Atma jati jayavaMtI thAo " darpaNa AgaLa je je vastu dharavAmAM Ave tenuM temAM pratibiMba paDe che. je pramANamAM darpaNane kAca nirmaLa te pramANamAM te padArthanuM pratibiMba vadhAre sAruM paDe che, teja rIte je pramANamAM AtmA nirmaLa thayeluM hoya che, te pramANamAM padArthonuM pratibiMba temAM paDe che. je AtmA ta danuM nirmaLa baneluM hoya che, te jagatanA badhA padArthonuM pratibiMba (bhAsa) temAM paDe che. sarva vastu hastAmalakavat jJAnIne thAya che. saghaLI vastuonuM jJAna meLavavAne bAhyathI prayatna karavAne badale teNe evuM svarUpa khIlavyuM che ke je svarUpa vaDe te jANavA egya sarva padArthanuM yathArtha jJAna meLavI zake che. vaLI uparanA lekamAM saheja jaNAvyuM hatuM; chatAM jaNAvavuM jarUranuM che ke ke AtmA A pramANe bIjA dravya ne jANavAnuM baLa dharAve che eTaluM ja nahi paNa potAnuM svarUpa paNa jANavAnuM sAmarthya tenAmAM che. A svarUpa za thI samajI zakAya tema nathI. anubhava karanAra gI For Private And Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ene ja tenuM rahasya barAbara jaNAya. avataraNam-sarvapadArthAvabhAsane cetane jJAtvarUpAsAdhAraNadharmamuktvA''tmanaH nityatvaM sAdhayati. zlokaH jJAtAzaktitaH sarvapadArtho jJAyate dhruvam / nityatvAdAtmanaHpUrvajanmano jJAtRzaktitA 73 TokA--sarvopi padArthaH sthAvarajaMgamAtmaka Atmano jJAtRtAzaktita eva dhruvaM jJAyate na kadAcidapi jJAnazakteratyantA bhAvaH sA ca jJAnazaktiranAthaparyavasAnA kuta iti cettadAha Atmano nityatvAditi nanvAtmano nityatvameva kathaM niradhArItyata Aha yataH pUrvajanmanAjanmAntarasambandhinI jJAtRzaktitA nubhUyate ayaM bhAvaH katicijanA amukAme'hamajaniSi tannAmA meM brAhmaNaH pitA tatraiva grAme mAtApi tannAmnA mAmAhnayantI smayate naiva dhanikaputro bhUtvA zuSkAnnamanAmItyAdyAcakSANo mamodvAhaH pATaliputranagare jAtastannAmnI me bhAryA tatrodyAne ca svIyavayasyaiH saha krIDitaM mamAsIditi vizeSattaM dRzyate labdhajAtismaraNo dadyApi tannaivAtmano nityatvamantareNa yujyata iti nitya evAtmeti mantavyam / nanu kecittu yathAguDAdidravyasamudAyena mAdakazaktirekA sarvadravyavilakSaNA prAdurbhavati tathA zukrazoNitAdiSvavidyamAnApyA For Private And Personal Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir smazaktirudeti tatsamudAyena naiva vidyate kazcimanmAntaraphalabhoktA''tmA tadabhAve ca dharmakarmanityanaimittikAnuSThAnAdayopi dUrAdapasAritA eva (dharmavyAjaparaiyUM te lokAd vRttirvinirmitA dharmadhyAnAdipUjAdi sarva mUDhamavazvanam ) syAcedRzyate kinna naivAstIti manmahe / / AtmAnaM phalabhoktAraM naiva pratyati buddhimAn / ityAdhAcakSANA ucchRGkhalAH kayaM tUSNI nIyanta iti cedatra bamaH yadi janmAntarakRtakarmA'trajanmani na phalaM bhuGkte tada samAnamIhamAnAnAM kecittatphalamaznuvate nAparaiH phalagandhopi hAniH pratyuta cApyate vinA zubhAdikarmabhyAM nAstikaHsammukhe budhAM yadvAtadvA bruvan prAjJairardhacandreNa sAryate ityuktadizA udyogavatAM samAnavinavAnAM tulyaiH phalai-bhavitavyam / dRzyate tu sarve SAM bhinnphltetynekjnmvaanaatmaastiityprtykssaapynumyite|| prakRte yadi janmAntarIya AtmA na syAttadutpannamAtrasya bAlasya mAtRstanyapAne pravRtteH kiM kAraNamiti nAstiko brviitu| tasya mate janmAntarIyasyAtmana ekasyAbhAvAt mamedaM stanyapAnamiSTami ti smaraNarUpajJAnasya tajjanyAyAH stanyapAnecchAyAzcAbhAvAt / asmAkaM janmAntarAnubhUtasmRtiridAnImapi vidyata Atmana ekatvAditi na doSalezazeSopIti vicArayantu vidvAMsaH / nanvekasambandhijJAnamaparasambandhismArakamiti nyAyena smRtAvapyudodhakaM kAraNaM tattvatra na pazyAma iti siddhAntimate'pi kathaM sta For Private And Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 200 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nyapravRciriti cecchRNu jIvAnAM dhyAyakasyAdRSTasyaivAbdabodhakatvAnnAnupapattiH smaraNasya tvanmate tvAtmano'bhAvAdadRSTam kutastyamityasminnapi pakSe mUrkAbhAva eva te zaraNamiti nAsti zazakazirAsa siMhanakhamahArAvasaraH // 73 // avataraNa--sabhAmAM peAtAnA pUrva janma jANavAnI pazu zakita rahelI che kAraNa ke te nitya che, te mAata have granthakAra jaNAve che. atha--sarva padArtha AtmAnI jANavAnI zakitathI jarUra jaNAya che. ane AtmAnA nityapaNAne lIdhe tenAmAM pUrva janma jANavAnuM paNa khaLa che. 73 tA bhAvArtha--AtmA svabhAve jJAnamaya che, tethI te nAmAM A jagatanA sarva padArtho jANavAnI zakatI rahelI che. jJAna eja AtmAnu mukhya lakSaNa che. zarIra bALaka thAya che, pukhta vayanu thAya che ane vRddha bane che, paNa A traNa dazAmAM manuSya te tenA teja raheche, tema AtmA judI judI gatimAM jAya che, chatAM tenA teja rahe che, kAraNa ke te nitya che. jema jINuM vastranA tyAga karI mANusa navu' vastra pahere che, tema AtmA jINu zarIranA tyAga karI navuM zarIra le che. vajra badalavAthI mANasa khadalAtA nathI, tema deha badalavAthI AtmA badalAte nathI. kei manuSye Aje pAMcase rUpaiyAnuM devuM karyuM hoya, te rAtre sui rahe, khIje divase jAge, tyAre te kAMI devAmAMthI chuTA thatA nathI, tene te AgaLanA divase kareluM devu* Apavu ja paDe che. For Private And Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jema rAtrie uMghI javAthI, ane rAtrimAM vismaraNa thavAthI mANasa devAthI mukta thatuM nathI, teja rIte AtmAne pUrvabhavamAM karelAM kAryonuM pariNAma bhogavavuM paDe che. te bIje deha dhAraNa karavAthI chuTe thaI zakatuM nathI. A mA te jJAtA hevAthI pUrvabhavamAM thayelA sarva anubhavenuM tene jJAna hoya che, evo eka paNa anubhava nathI ke je AtmAnA jJAnanI hadamAM na AvI jAya, chatAM navuM deha dhAraNa kareluM hovAthI, te anubhavanI ApaNu A navA zarIranA magajane khabara paDatI nathI, ane tethI keTalAka ema kahevAne deravAya che ke punarjanma vagere bAbate beTI che, je punarjanma hoya te mANasane tene pAchale bhava kema yAda AvatuM nathI? A zaMkA barAbara vAjabI nathI. kAraNa ke A jagatamAM keTalAka evA purUSe ApaNane maLI Ave che ke jeone gayA bhavanuM samaraNa hoya che. kAMI nitti kAraNa maLatAM teone teone pUrvabhava yAda AvI jAya che, ane te bhavamAM judAM judAM prasaMgamAM pite zuM karyuM hatuM, tenuM teo barAbara rIte varNana karI zake che. sAmAnya manuSyamAM AvA pUrvabhava jANavAnA prasaMge kaI kaI vAraja bane che, paNa je egIe che, je dhyAnamAM tallIna thaI zake che, jeo manane aMtarmukha vALI AtmApara ekAgra kare che, teone pUrvabhavane sAkSAtkAra ghaNIvAra thAya che. upara jaNAvyA pramANe AtmA te sarva bAbate jANe che, tene thayelA anubhavathI te ajANa hote nathI. paNa jyAre Indriye vaza thAya che, ane mana zAMta For Private And Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 201 thAya che, tyAre te AtmAnuM jJAna ApaNA magajamAM paNa utarI zake che, ane te vakhate pUrvajanmanuM smaraNa thAya che. Ama khanI zake che, enuM kAraNa eTalu ja che ke, AtmA traNe kALamAM nitya che. pUrvajanmanu' smaraNa karavu hoya te buddhadharmImAM nIce pramANe vaijanA batAvelI che, je khAsa karIne noMdha rAkhavA lAyaka hovAthI atre te dAkhala karI che. Aja rAtre sui rahetAM pahelAM AkhA divasamAM tame karelAM kAryanI pAlAcanA ( review ) tapAsa karI jAe. paNa te tapAsa karavAmAM khAsa khAkhata e yAda rAkhavA jevI che ke savArathI ArabIne rAta sudhInA kAyanA vicAra karavAne badale tamAre rAtathI AraMbhIne savAra sudhInA kAnu avaleAkana karavuM joie, A paLa pahelAM me zu karyuM, te pahelAM huM kayAM hatA, tyAM meM zuM karyuM hatuM? te agAu huM zuM karatA hate. ? JAma vicAra karatAM cheka savAramAM pate jAgRta thaye tyAM sudhIne vicAra karI javA. bIje divase e divasanI paryAM leAcanA A rIte karI javI. trIje divase traNa divasanA kAryanI tapAsa karI javI, A rIte darAja kALamAM pAchA javAnI Teva rAkhavI. A rIte tamane tamArI AkhI jI MdagInAM kAcA yAda Avaze; tamArI mAlyAvasthA yAda Avaze, tenA agAu tamArI zI sthiti hatI, ema sUkSma vicAra karatAM kAika vakhate ta. mane pUrvajanmanuM jJAna sphurI nIkaLaze. A jJAnane jainabhA SAmAM jAtismaraNa jJAna kahe che. tevuM jJAna meLavavAnuM khaLa AtmAmAM raheluM che. AtmA nitya hAvAthI tene eka For Private And Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 203 bhavamAM meLaveluM jJAna tenA bIjA bhAvamAM upayogI thAya che. ghaNuka bALake tIvra buddhivALA jovAmAM Ave che, tenuM kAraNe temaNe pUrvabhavamAM meLaveluM jJAna che. te jJAna sAthe teo janma le che, ane tethI ghaNu bAbate sahajamAM te jANI zake che, A paNa pUrvabhavane eka sabaLa purAve che. AvA aneka dAkhalA prAcIna granthamAM mojuda che. paNa atre ApaNe eka hAlanA samayamAM banele dAkhale raju karIzuM - sara vIlIyama rovana hemalaTananI buddhi agAdha hatI. jyAre te traNa varSano hato tyAre teNe hIbrubhASA zikhavAnuM zarU karyuM. sAta varSanI vaye te te bhASAmAM te eTale badhe nipuNa thaye ke DablInanI TInITI kolejanA eka phelAe tenA saMbaMdhamAM jaNAvyuM ke bI. e. nI parIkSA ApavAne taiyAra thatA umedavAre karatAM paNa tenuM jJAna vizeSa hatuM. tera varSanI vaye teNe tera bhASAnuM puSkaLa jJAna meLavyuM hatuM. yurepanI junI ane navI badhI bhASAo zikhavA uparAMta parasIyana, erebIka, saMskRta, hiMdustAnI ane malayabhASA para paNa tene kAbu meLavyuM hatuM. tene eka sage lakhe che ke jyAre te cha varSane hato tyAre gaNitane ane gharAmAM aghare dAkhala te meDhethI kahIne tenI nAnI gAdvI sAthe ramavAne kudakA mArI cAlyA jate. aDhAra varSanI vaya. ne jyAre te thaye, tyAre AyaleMDanA reyala khagoLavettAe tenA saMbaMdhamAM nIce pramANe pitAne mata Ape hate. "This young man I do not say, will be, but is thefirst mathematician of his age" huM ema nathI. For Private And Personal Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 204 jaNAvatA ke A juvAna mANasa tenA jamAnAmAM moTAmAM maTe gaNita zAstrI thaze, paNa te che. A ane AnA jevA bIjA dAkhalAo upara je tame vicAra karaze te jaNAze ke A sarva pUrvabhavamAM meLavelA jJAnane lIdhe che. AtmA dareka vakhate na janmate nathI, paNa te tenuM pAchaluM leNuM ane devuM leIne jame che. AmA nitya che, ane te kAraNathI pUrvajanmanuM jJAna tene thaI zakavAne saMbhava che. avataraNamke cidAtmAnaM kSaNikaM manyate tanmate puNyapApAdibhoktRtvaM na ghaTate iti vyAcaSTe / / zlokaH AtmAnaM kSaNikaM kecidAhusteSAM matakSatiH // puNyapApasya bhoktRtvaM ghaTate kSaNike katham // 74 / / ____TokA--kecittvAtmAnaM kSaNikamAhusteSAmayamAzayaH-yathA dIpakAlakA pratikSaNaM lIyamAnAkAze'pyudayamAnA dRSTA yathA vA sarvepi ghaTapaTAdayo bhAvA yatrakAla utpannAstadA dRSTitapaNA atyAhAdajanakA anubhUyante punasta evapadArthAH kAlAntareNa ghRNAspadAni zithilAvayavAH zIrNavyaktayaH paMcapaidRzyante'to 'numIyate pratikSaNaM pUrvasvarUpeNa naSTA uttarasvarUpeNa labdhAtmalAbhA bhavanti yadyutpattidvitIyakSaNe na naSTAstadA tRtIyakSaNapi nAze ko hetuH / evaM varSasahasreNApi jIrNazIrNAvasthA na prApnuyuH padArthA ato manyAmahe / pratikSaNaM nazyantyu For Private And Personal Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 205 tpadyante ca yathA vA kaTAhaparimite dugdhe kizciddadhani prakSipte tricatuHpraharAnantaraM kaTAho dadhipUrNo dRzyate dugyasya nAmApi na zrUyate dugdhaguNA api rasagandhAdayo nAnubhUyante'to manyAmahe sarva dugdhaM naSTaM dadhyutpannaM tacca dadhi praharacatuSTaye kasmin kSaNa utpanna miti jijJAsAyAM naiva kasmiMzcidapyekasmin kSaNe kintu pratikSaNaM dugdhabhAvasya vinAzo dadhibhAvasyotpatiH pratyakSAmAvapi dadhipariNatyA'numIyate tadvadAtmApi pratikSaNamutyAdavinAza-zAlI mantavyaH ( utpadyamAnaM bhajate vinAzaM pratikSaNaM tattvamiti pratItaH pratyagrajIrNatvaguNA guNAnAM dazAnubhUtA khalu jAgarUkA ) iti teSAM matakSatistanmataM nopapadyate yataH pApapuNyasya bhoktRtvaM kSaNike mate kathaM ghaTate naiva ghaTata ityarthaH ayaM bhAvaH yenA''tmanA hiMsA kRtA sa tu dvitIyakSaNe naSTaH punaH pApaphalabhAk ko bhavet ? phalakAle kSaNikatvAdisiturabhAvAt / hiMsAyAzca phalenAvazyabhavitavyam / ataH pApakartA na bhuJjIta duHkhaM kSaNikazAsane anya AtmA tu bhuJjIta pazya mohaviDambanam ' ityapi nAtyuktirbhavet / siddhAntamate tu Atmano'nAdinidhanatvAd yo hiMsati sa eva hiMsAphalaM duHkhaM bhu. Gkte hiMsAkAle phalakAle caikasyaivAtmanastattvAditi // 4 // mayata -mAtmAne 2 kSaNa mAne cha, bhane keTalAka nitya mAne che. je purUSa AtmAne kSaNika mAne che, temanA vicAramAM zuM duSaNa Ave che te granthakAra darzAve che - For Private And Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 206 artha--keTalAeka AtmAne kSaNika mAne che, teo nA matane kSaya thAya che. kSaNika mAnIe te puNya pApa zI rIte AtmAne lAgu pADI zakAya ? bhAvArtha-keTalAkane mata e che ke dareka kSaNe AtmA nAza pAme che, ane na utpanna thAya che. eka apekSA-paryAyanI apekSA e Ama mAnavuM te yukitahIna nathI. paNa je loko kevaLa AvI ja apekSAne vaLagI rahe che, ane bIjI apekSAone bilakula tiraskAra kare che, teonA matamAM bhAre dUSaNa Ave che, te have ApaNe vi. cAravAnuM che. je kSaNika mata aMgIkAra karIe te puNya pApane bheMkatA koNa banI zake? pApa karanAra AtmA pApa karI vinAza pApe, have te pApanuM phaLa keNuM bhogave? pApa karanAra AtmA te teja kSaNe nAza pAme, ane bIje na AtmA je te pApanuM phaLa bhogave te akRtAgamane doSa Ave. navA AbhAe kAMI paNa karma karyuM nathI, te pachI bIjAe karelA pApane bhaktA te zI rIte thaI zake? vaLI pApa karanAra AtmA chuTI gaye temAM paNa kRtanAzane deSa saMbhave che. teNe kareluM pApa te bhogavyA vinA cAlyo gaye. A rIte AtmAne kSaNika mAnavAmAM be moTA doSa Ave che, eka kRtanAza ane bIjo akRtAbhyAgama. je AtmA dareka kSaNe nAza pAmate hoya to puNya karavAnuM prayojana zuM rahyuM ? temaja pApathI aTaka vAnuM kAraNa paNa kayAM rahyuM ?mATe AtmAne kSaNika mAnave e meTI bhula che. je AtmAne kSaNika mAnIe to pachI A For Private And Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 207 paNane je bAbate yAda rahe che te zI rIte rahI zake? kAraNa ke jene anubhava thaye hatuM te AtmA te kSaNika chete tethI nAza pAme, te pachI bIjI kSaNe navA utpanna thanAra AtmAne pUrva kSaNamAM anubhava meLavI nAza pAmanAra AtmAne anubhava zI rIte rahI zake? je A rIte maraNa zakitano abhAva mAnavAmAM Ave te jagane vya vahAra paNa cAlI na zake, ane anarthaparaMparA thAya, je loke A mAne nitya mAnatA nathI, temane vAte nItine pAye paNa TakatuM nathI. je AtmA kSaNika heya te pachI nItine mArge na cAlavAmAM ze bhaya che? je AtmA dareka kSaNe nAza pAme te pachI hiMsA zI rIte saMbhavI zake ! AtmA kSaNabhaMgura hovAne lIdhe nAza pAmavAne ja hato pachI hiMsA karanArane dUSaNa zI rIte lAge? A rIte je dUSaNa na lAge te dareka purUSa hiMsA karavAne doravAya mATe AtmAne kSaNika nahi mAne eja A lekane sAra che. __ avataraNam-anekAntasiddhAnte tu hiMsAtatphalayoH sAmAnAdhikaraNyena phalabhoktRtvamupapadyata ityAcaSTe. sToka puNyapApasya bhoktRtva, nitye'nitye tu cetane ghaTate tvaM vijAnIhi, tadoktA vyavahArataH // 7 // TIkA-nitye'nitye tu cetane dravyArthikanayena nitye For Private And Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 208 paryAyArthikanayenAnitye cetane tu puNyasya pApasya ca bhoktRtvaM ghaTata iti tvaM vijAnIhi vivekadRSTyA vicAraya teSAM pApapuNyAnAM bhoktA vyavahArata eva nizrayApekSayA tu puNyapApe eva na vidyete kutastadbhoktRtvaM yadi nizcayApekSayApi phalabhoktRtvaM syAttadA karmavinirmuktidurlabhaivetyarthaH / / 75 / / avataraNu--mAtmAne kevaLa nitya mAnavAmAM paNa dUSaNa Ave che, kevaLa anitya mAnavAmAM paNa khAdha Ave che, to pachI AtmAne kevA prakAranA mAnavA ke jethI kAi paNa prakAranuM dUSaNa ke khAdha na Ave, granthakAra te khAkhata darzAve che. atha--jo AtmAne nityAniya mAnavAmAM Ave te puNya pApanu bhAkatRtva AtmAne ghaTI zake-lAgu pADI zakAya. te AtmA vyavahArathI leAkatA che, ema tu jANu ! 75 I bhAvArtha---jo AtmAne kSaNika mAnavAmAM Ave te upara jaNAvelAM dUSaNlR Ave che, tyAre AtmAne kevaLa ni tya mAnIe te kema ? tema karavAmAM paNa AtmAne keTalAMka dUSaNu Ave che. AtmAne nitya mAnavAmAM paNa puNya pApa ghaTI zakatAM nathI. jo AtmA nityaja DeAya te pachI dAna, zILa, tapa pUjA, pratikramaNu karavAthI ze lAbha? kAraNa ke tethI A mAnA guNumAM te jarA paNa phera paDaze nahi, ekAnta nitya AtmA mAnavAthI vyavahAra dharma uDI jAya che, ane For Private And Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 209 sAkatA mAnItI thAya mATe amArI zuddha baMdha mikSa kalpanArUpa thAya che. dravyAkinayathI AtmA nitya che, paNa paryAyArthikanayanI apekSAe AmA ane nitya che, ane banne nayathI sAthe vicAra karIe te A mA nityanitya kare che. puNya pApa AtmA bhagave che, e sarva vyavahAranayathI che, je kevaLa nizcaya nayathI vi. cArIe te puNya pApa ja nathI, te pachI tenuM bhaktApaNuM AtmAmAM zI rIte saMbhave ? jo nizcaya nayathI AmA puNya pApano bhekatA mAnIe te kadApi karmathI AtmA mu kta na thAya, ane mekSa durlabha thAya. mATe jyAM sudhI vyahAra dharma che, tyAM sudhI nItinA niyama pramANe zuddha kriyAo karavI kAraNa ke zuddha vyavahArathI citta zuddhi thAya che, ane A citta zuddhi AtmajJAnanI prAptimAM eka uttama sAdhana che. mATe prAraMbhamAM AvA uttama sAdhanane kadApi anAdara kare nahi. jyAre sAdhananI paNa na jarUra rahe tevI sthiti prApta thAya tyAre paNa te sAdha ne prathama pitAne upayogI hatA, ane bIjA aneka jIvone upayogI che, ane thaze e vicAra rAkhI sAdhane nI upekSA karavI nahi je moTA purUSa Acare che, te pramANe sAmAnya manuSya varga derAya che, mATe moTA purUSae pitAnI jokhamadArI samajI vyavahAra mArgane nizcaya mArganA sAdhanarUpa banAva joIe. avataraNam-pUrvoktAtmadhyAnaparAyaNA api mahAtmAno 'nekAH siddhArlebhira iti nidarzanenApi svamatapuSTiM darzayati For Private And Personal Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra0. zlokaH bhUtA maharSayo ye ye, AtmadhyAnaM kRtaM ca taiH yaddhyAnena parA zAntirlabdhayo'nekazastathA // 76 // TIkA-ye ye maharSayo bhUtAstairapyAtmadhyAnaM kRtaM yadyasmA kAraNAd dhyAnena parA zAntirAtmaramaNarUpA labdhayazcANimamahimAdijanikA'nekazo'nitA iti kSaNikapakSo'tidurbalaH kathamanyathA zAtilabdhayazcaikAtmanA prApyeran // 76 / / avataraNu-je manuSya upara pramANe AtmAnuM svarUpa samajI AtmadhyAna kare che, temane zuM lAbha thAya che, te have graMthakAra darzAve che, arthaje je moTA AcAryo thaI gayA, temaNe Atma dhyAna karyuM hatuM, te dayAnathI utkRSTa zAMti ane ane neka prakAranI labdhi-siddhio prApta thAya che. - bhAvArtha-je jJAna duHkhane aMta lAve che, teja uttama jJAna kahI zakAya upara pramANe AtmAnuM svarUpa buddhithI. jANyuM, paNa jyAM sudhI te svarUpane anubhava karavAne prayatna na karIe, tyAM sudhI te jJAna zuSka gaNu za. kAya. anubhava karavAne vAste AcAryoe je mAge grahaNa karela che tene yoga dhyAna ke samAdhi kahe che te yAnanI TuMka samaja atra aprAsaMgika gaNAze nahi. AmadhyAna, AtamaramaNutA, svarUpa, anubhava evA evA zabdonuM nAma lIdhAthI kAMI kAma sare nahi. te For Private And Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 211 sthiti uccamAM ucca che. te maLyA pachI kAMI meLavavAnu bAkI rahetu nathI. tene vAste AraMbha karavA joie. tevA AraMbha prathama indriya nigrahathI thavA joie. indriyane kAbumAM rAkhavAnI nAnI nAnI bhAkhatAmAM Teva pADavI joIe. mana e indriyAnu svAmI che. indriyarUpa gheADA vi nyuyanA mArge doDI jatA hoya, temane prathama manarUpa lagAma vaDe vaza karavA joie. indriyAnI IcchA pramANe cAlavAne badale indriyAne tamArI yacchA pramANe calaveA. tamArA mananI sAthe keTalAka niyame dhe. manathI amuka prakAre cAlavAnA nizcaya kare; ane indriyAthI dorAI nahiM jatAM indriyAne vaza rAkhe, ane tamArA manathI nizcita karelA niyama pramANe varte. A kAma prathama kaThina lAgaze, i. ndriyA hamezanA rIvAja mujaba pAtanA viSaye grahaNa kara ravAne tapa2 thaI jaze, paNa te vakhate tamAre tamArU mAnasika baLa vAparavAnu` che. te vakhate tamAre indriyAne jaNAvavuM joie ke " huM tamArA svAmI chuM, huM tamane mArI AjJA pramANe calavIza. " AvI rIte jude jude prasaMge judI judI indriyAne vaza rAkhavAnA prArabha karaze. kharI vAta che ke keTalIka vAra indriyA eTaluM khadhuM prAkhalya dAkhavaze ke tamArA mananA dRDha nizcayane DagAvI deze, ane tame indriyAne AdhIna thai vartaze. paNa tethI jarA paNa DagA nahi, jarA paNa hImmata hArA nahi. te anAvane tamArI bhula tarIke svIkAro. phrIthI AdhIna nahi thavAnA vicAra daDha karo. Ama keTalIka vAra Thokaro khAdhA cr For Private And Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 pachI tame tamArI indriya ane zarIrane svAdhIna rAkhI zakaze, A pramANe jyAre tamArI Indriye barAbara vaza thaI jAya, eTale tamArA manane kAbumAM rAkhavAno prayatna karaje. manane nigraha karavAnuM kAma kAMI sugama nathI, tepaNa te thaI zake tema che. bhUtakALamAM aneka purUSe te. kAma karavA samartha thayA hatA. hAla thAya che, ane bhavi. dhyamAM thaze. mATe tame paNa je daDha nizcaya kare, ane e kAmamAM vaLagyA rahe te tame paNa te kAma-manane kAbumAM rAkhavAnuM kAmazkarI zake. tene vAte be sAdhana che, eka abhyAsa ane bIjuM virAgya. tame je je kAma karatA che temAM tene sthira rAkhavAne prathama abhyAsa pADe. se vAra nAzI jAya te paNa pharI pharIne manane ThekANe lAvI tame je viSaya upara sthira karavA mAgatA ho te viSaya upara sthira kare. mana vAyu jevuM caMcaLa ane vaza karavuM duSkara che, chatAM A pramANe dareka bAbatamAM dararoja abhyAsa pADavAthI tame tene prathama ekAgra karI zakazo. ekAgra karyA. pachI, tame tene keyAna karavAmAM vAparI zakaze. ekAgra -- celuM mana dhyAna karavAmAM bahu upagI sAdhana nIvaDaze. tamAruM A ekAgra thayeluM mana halakA indriyanA viSayamAM na rekatAM ucca Amika viSaya tarapha derAvavuM joIe. Ane vAte vairAgyanI jarUra che. je vairAgya bhAvanA hadayamAM jAgRta tha. celI nahi hoya te mana bahAranA viSamAM eTaluM badhuM bhaTakatuM thaze ke tene vaza karI zakAze nahi. mATe A rIte abhyAsa ane vairAgyathI manane vaza karavuM. jyAre mana vaza thAya tyAre For Private And Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 213 Ama dhyAna sahelAIthI karI zakAze. jema khIja vAvIe ane tenu phaLa Ave che, paNa vaccamAM aMkurA puTe che, ghAsanA sAMThA pedA thAya che; tema Atma dhyAnanuM kharUM k LatA A zlokamAM jaNAvyA pramANe parama zAMti che. paNa ghAsanA sAMThAnI peThe mArgamAM je lAbha thAya che, te labdhiA che. sAdhya tarapha lakSa rAkhI kharA mumukSuoe A la bdhiothI leAbhAi javuM nahi. je manuSyeA sheja shAja labdhie maLatAM temAM lebhAI jAya che, ane tenA upacoga karavA tathA bIjAne camatkAra batAvavA doravAya che, teo anAja meLavavAnu` mukI dei sAMThAthI saMteASa mAnanArA gaNI zakAya. te AgaLa unnati karI zakatA nathI. mATe je je labdhie maLe tene paNa AtmajJAna meLavavAnAM sAdhana tarIke vAparavI joIe. kAraNa ke Atma jJAnathIja parama zAMti maLyA pachI khIjuM kAMi meLavavA cegya raheze nahi. avataragam - Atmano nityatvaM taddhyAnena mahAnarthaniTatirUpA parA zAntirlabdhayazca laukikaphalaratnabhANDArA bhavantIti niNatamidAnIM bho bhavyA yadi vo nRjanmasAphalyaM rocate tadA''tmacintana eva mano'vadheyamityupadizati // zlokaH parityajyAnyakAryANi cidAnandaM bhajasva bho iSTAvAtiryato muktirupAdeyaM saduttamam // 77 // For Private And Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 214 TIkA-anyakAryANi zubhAzubharUpANi karmaniSandhanAni parigrahArabhbhajanyAni parityajya nanu zubhakAryasya tUpAdeyatvAtyAgopadezaH kathamabhyadhAyIti cetsatyaM zubhakArya sarvathA ko niSedhati kintu yaH zuddhAtmadhyAnAnAdhikArI tasmai puNyAnubandhikAryopadezastasyApi svargAdiphalatvAd zuddhAtmadhyAnAdhikAriNa stu saMsArahetutvAcchubhAzubhamubhayamapi tyAjyAmiti bhAvaH / uktaM ca tattvArthasUtravyAkhyAyAM vAcakamukhyairumAsvAtibhiH paramArthAH lAbhe vA doSeSvArambhakasvabhAveSu kuzalAnubandhameva syAdanavayaM yathA karma " paramArthalAbhe tu puNyAnubandhamapi karma tyAjyaM doSe vArambhakasvabhAveSu satsu paramArtho yo mokSa prasUte zuddhadhyAnAdistasyAlAbhe tu tathA prayatitavyaM yathA puNyAnubandhamevAnavA karma syAt / mokSo yadi na labhyeta tadA svargAdijanakameva karma kuryAn mokSalAbhe tu sarvaM tyaktavyamiti zlokArthaH / he bhavya sarvANi paugalikarucirUpakAryANi samantAttyaktvA ci. dAnandaM bhajastra zuddhadhyAnasyAti lAbhasUcanArtha bho iti sambodhana nirdezaH / etatsarva tavaiva hitaM nAsmAkaM prayojanam jA nahAti sUcanArtha bhajasvetyAtmanepadam / nanu bhavadupadezena yAde kazcijjIvo muktipathamApnuyAttadA bhavatAmapi mhaalaabhH|| " yasyopedezamAhAtmyAnmuktiryadyApyate janaiH ___ sa muniH sarvato bhAvastIrthakRttvena pUjyate " iti nyAyAttadA kathamAtmanepadasaGgatiriti cettadA tu For Private And Personal Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " bhajasve" tipadadvayaM he sva ! AtmIyacidAnandaM bhaja parama. premAspadatvAcamAtmIyoasi zuddhadhyAnAdhikArI cAsItyevamupa. dezaH / / yato yasmAdAtmabhajanAt svargasAmrAjyAdhAtmikeSThAvAptirmuktizca bhavati puNyAnubandhipuNyakarmakaraNAtsvargAdisukhalAbha eva na tu muktilabhyate zuddhAtmadhyAnena tu bhuktimuktizca labhyate tatra muktirmukhyA bhuktistvAnuSaMgikAtmaramaNarUpati bhAvaH / iti saduttamaM satAM mahAtmanAM dhyAnarasikAnAmuttamaM sarvasvarUpamupAdeyam yAvat hi sukhabhogecchA jAgati tAvada. dhikadUre gacchantI muktiranubhUyate // 77 // avataraNe---manuSya janmanuM sArthakya zAmAM raheluM che, te have granthakAra prakaTa kare che. artha-bIjA kAryone tyAga karI, cidAnaMdanuM bhajana kare, tethI ISTanI prApti thaze, ane tethI mukita maLa. ze, mATe sArA purUe te uttama cidAnaMdanuM grahaNa karavuM. . 77 bhAvAtha-vAraMvAra A graMthamAM jaNAvavAmAM AveluM che ke manuSya janmanuM kharUM sArthakaya dhana piTa karavAmAM, strIvilAsa bheLavavAmAM mAne ke kAti meLavavAmAM ke pAMca indriyanA viSayanI tRptimAM AveluM nathI. kAraNa ke te mAMthI maLatuM sukha viSaya sukha kSaNika che; A sarva maraNanI pelI pAra AtmAnI sAthe AvatuM nathI. A badhuM tenuM kharuM Amika dhana nathI mATe je purUSe khare zAzvata AnaMda meLavavAne hadayathI IcchatA hoya, tevA verA For Private And Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gya saMpanna mumukSuone vAste A lekamAM uttama mArga darzAvavAmAM Avela che zubha ke azubha sarva kAyone tyAga ' karI kevaLa cidAnaMda svarUpI AtmAnuM bhajana karavAne mArga - atre jaNAvavAmAM Avela che. A zloka ekAeka keInA - vAMcavAmAM Ave te te ema mAnavAne dorAya ke A leka kiyA mArgane ucachedaka che, paNa jarA zAMta manathI tenuM mane nana karanAranA anubhavamAM Avaze ke graMthakatane Azaya te nathI. je manuSya kharo AtmajIjJAsu thAya che, te patAne karavA egya kartAne anAdara karatuM nathI, paNa te kartane paNa AtmajJAna anubhavavAnA sAdhana tarIke vApare che. udaya AvelAM karma karatAM chatAM paNa sAdhya bindu te kadApi cukatA nathI. AvA keI Atma jJAna rasika purUSa viSe kahevAmAM AveluM che ke - AtmakroDa AtmaratiH kriyAvAneSa brahmavidAM variSThaH / te AtmAmAMja kIDA kare che, te AtmAmAM ja rame che, e kiyAvAna brahmajJAniyAmAM zreSTha hoya che. A rIte je kevaLa AtmAnuM ciMtana kare che, ane anya kriyAone AtmajJAnanA sAdhana tarIke vApare che, te mumukSu ISTa vastunI prApti kare che, arthAt mokSa meLavI zake che. je ucamAM ucca sthiti, te paNa cidAnaMdanA dhyAnathI meLavAya che, te pachI granthakAra eja kahe che ke sArA purUSoe te meLavavA prayatnazILa thavuM, ane tene vAste gayA lekamAM jaNAvavAmAM AvyuM hatuM ke dhyAna e uttama mArga che. Ata ane rAdU dhyAnano tyAga karI For Private And Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 217 jIjJAsue dharma ane zukala dhyAnanuM sevana karavuM. zukala dhyAnamAM uMce caDhatAM kharuM bhedajJAna utpanna thAya che, jaDa vastune AtmAthI nyArI gaNatAM anubhavatAM zikhe che, ane teja vakhate jaDavastu upara khare jIgarane virAgya jAgRta thAya che, ane Atmati prakaTI nIkaLe che. A pagathIyA lekhamAM bahu sArI rIte zebhe che, paNa te upara caDhavAne prathama pagathIyethI zarUyAta karavI joIe. ___ avataraNam-AtmA''tmanaH smaraNenaiva muktimavApnoti tatkathayati ___zlokaH prabhuM vibhuM parezAnamAtmA''tmAnaM smredydaa| tadA sa tanmayo bhUtvA syAjanmAdivinAzakaH TIkA--yadA'tmA prabhu-karmachedanasamartham vibhuM jJAnena jheyabhAsanapariNatyapekSayA lokAlokavyApakaM parezAnam-sAyikabhAvenAnantajJAnadarzanacAritramukhavIryazaktirUpaizvaryaviziSTam / AtmAnam matisamayaM paryAyANAmutpAdavyayarUpeNa satatagamanazIlam smarettadA sa AtmA tanmayaH paramAtmamayo bhUtvA janmAdivinAzakaH syAt / / 78 // avataraNa-AtmajJAna thavAne mATe uttamottama u. pAya bAhya sAdhana nahi paNa AtmasmaraNa che, e grantha. kartA khulA zabdomAM darzAve che. For Private And Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 atha-jyAre keI AtmAne prabhu vibhu, paramaIza tarIke mare, tyAre te tanmaya thAya che, ane janma va. gerene nAza kartA nIvaDe che. je 78 bhAvArtha-AtmAnuM keTaluM badhuM sAmarthya che, tenI ApaNane bilakula jANa nathI. te vAste granthakattA pharI pharIne jaNAve che ke AtmAnI zakti anaMta che. AtmAnA eTalA badhA guNe che ke keI anubhavI rAtane divasa AkhI jIMdagI sudhI tenuM varNana karavAno prayAsa kare te paNa te samartha thaI zake nahi. chatAM A jagatamAM jyAM sudhI ApaNe aMtar cakSu purI nathI, tyAM sudhI te zabda ja tenuM svarUpa jaNAvI zake. mATe keTalAka vizeSaNe A laeNkamAM AtmAnA ApelA che. te vizeSaNe upara manana karI vAcaka varga pitAnA hadaya AgaLa AtmAnuM svarUpa lAvavA prayatna kare. AtmAmAM karmane cheda karavAnI zaktiprabhAva che, mATe te prabhu kahevAya che. vaLI jJAnavaDe lekalekanA padArtho jANavAne zaktimAna che, eTale ke kevaLa jJAnavaDe sarva vyApI hovAthI te vibhu kahevAya che. A sAthe anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtacAritra, anaMta vIrya vagere anaMtarUddhi AtmA pAse hovAthI te paramAIza kahe vAya che. A saghaLA vizeSaNe jene yathArtha rIte lAgu paDe che, tevA AtmAnuM je maraNa kare che, te tanmaya thAya che. smaraNa karavuM eTale eka vAra saMbhArI javuM e artha nathI. jema pitAne bahAlI vastunuM kaI manuSya eka divasamAM hajAra vAra smaraNa kare che, tema je kharA premathI For Private And Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AtmAnuM koI manuSya kSaNe kSaNe smaraNa kare che, te AtmAnI sAthe tanmaya thaI jAya che. gasAramAM lakhyuM che ke yadA dhyAyati yadyogI, yAti tanmayatAM tadA / dhyAtavyo vItarAgastanityamAtmavizuddhaye // jyAre bhegI jenuM dhyAna kare che, tyAre te tanmayathAya che. mATe AtmAnI vizuddhi mATe, niraMtara vitarAganuM dhyAna karavuM ke jethI AmA vizuddha thAya. A pramANe niraMtara AtmasmaraNathI, AtmadhyAnathI, AmaramaNatAthI, AtmA paramAtmA thAya che, ane jene jarA maraNa tene asara karI zakatAM nathI. paNa niraMtara AtmamaraNa keNa karI zake che jenuM mana saMsAranA mAyAvI asatya ane duHkhapUrNa padArtha uparathI uThI gayuM che, ane je kAMI nitya ane zAzvata AnaMda ApanAra tatva zodha te hoya te manuSya A kAma barAbara karI zake che. tenuM mana viSaye tarapha nahi derAtAM AtmAbhimukha vaLe che; ane tethI te paLe paLe AtmAnuM smaraNa kare che. tenuM AkhuM jIvana Atmamaya banI rahe che. te ja manuSya kharA. AnaMdane joktA thAya che. avataraNam-nAmAntareNAtmAnamupadizati. zlokaH mahezvaraM mahAdhAraM acyutAnandakaM smaret / sa prApnoti dhruvaM saukhyaM bhUtvA zrIjagadIzvaraH 79 For Private And Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rara. TIkA-ya AtmA mahezvaram indrAdipUjyAnaMtaratnadhArakam mahAdhAram anaMtaguNaparyAyANAmAdhArIbhUtam / acyutAnandakam sArvakAlikAnandarUpam smaredhyAyet / sa mumukSurAtmA zrI jagadIzvaro bhUtvA dhruvaM saMzayAdirahitamanazvarasaukhyaM praapnotIra mAvaH || 72 che avataraNa---gayA lokamAM AtmAnA keTalAka vizepaNa ApavAmAM AvyA. A kalAkamAM AtmAnA bIjA nAme ApI AtmAne oLakhAvavAne granthakattA yatna kare che. artha-je mahezvara, mahAdhAra, ayyatAnaMda,-evA AtmAnuM smaraNa kare che, te jagadIzvara thaIne nitya sukha meLave che. e 79 che bhAvArtha--AtmAne upara jaNAvyA pramANe judAM judAM zAstra bhinna bhinna nAma Ape che, paNa vastutaH te sarva AtmAnAM ja vizeSa che. A bhedanI aMdara raheluM aikaya eTaluM badhuM prabaLa che ke eka saMskRta kavie lakhyuM che ke - yaM zaivA samupAsate ziva iti brahmeti vedAntino bauddhA buddha iti pramANapaTavaH kati naiyaayikaaH| arhannityatha jainazAsanaratAH karmeti mImAMsakAH so'yaM vo vidadhAtu vAMcchitaphalaM trailokayanAtho jinaH 1 jene zaiva leke ziva kahI upAse che, jene vedA. tIo brahma kahe che, jene bauddha leke buddha kahevAmAM catura hoya che, jene niyAyike kartA kahe che, jene jainazAstra For Private And Personal Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 226 lIna purUSe ati kahI bhaje che, jene mImAMsake karma kahe che, e trilekane nAtha tamane vAMchita phaLa Ape. "Sadarzana jana aMga bhaNaje " e zrImAn A naMdaghanajInuM vAkaya paNa jaNAve che ke judI judI ape. kSAthI vicAratAM kaddarzana satya che, ane te sarvane jaina dharmamAM samAveza thaI zake. A daSTi bindu hRdayamAM rAkhI have ApaNe A lekhamAM ApelAM vizeSa tapAsIe. cesaTha Indro paNa jenI pUjA kare che, evuM jenuM ezvaya che te mahezvara kahevAya che. anaMta guNa paryAyanuM nivAsasthAna-AdhAra AtmA che, mATe te mahA-AdhAra-mahAdhAra kahevAya che. jagatanA viSayothI utpanna thate AnaMda jyAre kSaNika che, tyAre AtmAne AnaMda zAzvata che, mATe A mAne ayutAnaMda-zAzvata AnaMdanuM sthAna gaNavAmAM A. veluM che. AvA AvA vizeSaNavALA AtmAnuM je manuSya niraMtara smaraNa kahe che, te jagadIzvara thAya che, te traNa bhuvanane svAmI thAya che, ane tenI sAthe nitya sukhane te bhakatA thAya che. AmA svabhAveja AnaMda svarUpI che. A naMda tenAthI bhinna nathI. AnaMda AmA anubhave che. te zAzvata AnaMda meLavyA pachI kAMIpaNa meLavavA yogya A bhAne rahetuM nathI. te AnaMdasvarUpa zuddha ane niSkAma ramaNatAthI khIle che-praTaka thAya che. jagat mAtranuM bhaluM thAo, evI bhAvanA sarvadA bhAvavI, sarvadA zAMtipAThane hadayathI uccAra kare, ane vyavahAramAM paNa jema bane tema prANI mAtranuM For Private And Personal Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rApara yathAzakti bhaluM karavA tatpara rahevuM. Ama karavAthI hadacamAM khare prema jAgRta thAya che, ane te khare premIja manuSya mAtranuM bhaluM icchanAra AmAja zAzvata AnaMda meLavavA bhAgyazALI thAya che. avataraNam--Atmaiva zivasvayambhvAdipadavAcyastadupAsa nayA''tmA svayaM zivAdirUpo bhavatIti prarUpayati / zlokaH zivaM svayaMbhuvaM bhaktyA, vandasvAntara dRSTitaH bhoktA svakIyaRddhInAM, zaMkarastvaM sadAzivaH 80 TIkA-zivaM kalyANAgAram / svayaMbhuvamanAdisasiddham na tu kenApi kRtamAtmAna bhaktyA mhtaadrennaantrdRssttite| 'dhyAtmadRSTyA vandasva paryupAsaya tataH svakIyaRdInAM bhoktA sa~stvaM sadAzivasvarUpaH zaGkaraH kalyANakArI bhavasi yo hyAmadhyAnarataH sa svayaM labdhakalyANaH pareSAM kalyANakArIrIti bhAvaH // 80 // savatara-ziva, svayaMbhU, vagere vizeSaNe, an'DavAmAM Ave che, te kharI rIte AtmAne ja lAgu paDe che, te have granthakAra darzAve che. ' arthA-ziva ane svayaMbhU rUpa AtmAnuM AMtara draSTithI vaMdana kara. pitAnI vRddhine bhekatA tuM ja zaMkara ana ziva cha. For Private And Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvArtha-AtmAne je aneka vizeSaNe ApavAmAM Ave che temAM tene ziva ane svayaMbhU paNa kahevAmAM Ave che. je nAma AtmAne ApavAmAM AvelAM che, te badhAM sArthaka-nAma pramANe guNavALA-che ziva eTale kalyANa, te kalyANanA nivAsa sthAnarUpa bhaMDArarUpa AtmA che. AtmA kalyANa nidhi che. vaLI te svayaMbhU che, te pitAnI meLe AvibhavanI apekSAe prakaTa thAya che, te kALathI amayAM. dita che. keI AbhAne ta nathI, AtmA sarvane kata che. AvuM je AtmAnuM svarUpa che teno aMtar daSTithI vicAra kare tenI upAsanA karavI, kharA bhAvathI tenI bhakti karavI. je manuSya kharA aMtaHkaraNathI Atma tatvanI upAsanA kare che, teja purUSa Amika rUddhi bhogavavAne pAtra thAya che. bhakita akhaMDita hevI joIe, te phaLa paNa ane khaMDita maLe. "dhAra taravAranI sahelI helI caMdamAM jIna taNa caNuM sevA" e zrImAna AnaMdaghanajInA mahA vAke paNa sUcave che ke AtmaprabhunI upAsanA-bhakita karavI, te taravAranI dhAra para cAlavAM karatAM paNa ati vikaTa kAma che. talavAranI dhAra para cAlanArane paNa mane barAbara niyamamAM rAkhavuM paDe che, zarIra vaza karavuM paDe che, chatAM te kAma Ama prabhunI sevAnI AgaLa pramANamAM kAMI nathI. tuM pioteja ziva ane zaMkara che. AtmA teija kalyANa svarUpI che, ane paranuM kalyANa karanAra che. bhaktAmaramAM paNa kahyuM che ke - For Private And Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 224 tvaM zaMkaro'si bhuvanatrayazaMkaratvAt // traNa jagatanuM bhaluM karavAthI he prabhu! tuM zaMkara che. A uparathI jaNya che ke AtmAnA guNa tathA prabhAva ananta che. te prathama zAstro dvArA jANavuM joIe. ane jANIne te anubhavavAne prayatna sevA joIe, je jJAna thAya, ane jJAna upara saMpUrNa zraddhA (darzana) hoya te jarUra te pramANe te manuSyanuM cAritra paNa thavAnuM, mATe gurUkRpAdvArA temaja samyam zAstra dvArA uttama prakAranuM prathama jJAna meLavavA prayAsa dareka AtmahitArthIe karavo joIe. avataraNam-bahirAtmA'ntarAtmaparamAtmeti traividhyamupapAdyArthapaJcamazlokaihirAtmabuddhiM tyaktvA'ntarAtmabuddhisthena paramAtmazaktirudbhAvanIyetti pradarzayati / zlokaH AtmAnaM tu tridhA viddhi baahyopaadhyaadibhedtH| AtmabuddhiM zarIrAdau bahi/mAnnaraH smRtaH // 81 // TIkA-he bAhyopAdhyAdibhedato bAhyopAdhihirAtmA / aantropaadhirntraatmaa| nirupAdhiH paramAtmeti bhedata AtmAnaM tridhA viddhi jAnIhi tatra zarIrAdau paudgalikavastunyAtmAyamiti budvi-ryasya sa naro bahirdhImAn smRtaH / yo hi sthUlo'haM kRzohaM daridro'haM dhanavAnahAmiti buddhimAn sa bahirAtmA smRta ityarthaH // 81 // For Private And Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 226 avataraNa-A pramANe atyAra sudhI judAM judAM vizeSaNe ApI Ama svarUpa samajAvavA prayatna karavAmAM AvyuM. have AtmAnA traNa vibhAga pADavAmAM AvyA che, te batAve che. te traNa vibhAga bahirAbhA, antarAmA ane paramAtmA; A traNanuM svarUpa samajI ApaNe temanA saMbaM. dhamAM kevI vRtti rAkhavI te have granthakAra pAMca kalekathI darzAve che. temAM prathama bahirAtmAnuM svarUpa jaNAveluM che. artha-bAhA upAdhi vagere bhedathI AtmAne traNa prakArane jANa. jene zarIra vageremAM AtmAnI buddhi che, te manuSyane bahidhI-bahirAtmabhAvavALe jANa che 81 che bhAvArtha -AtmA vastutaH eka che, chatAM judI judI upAdhinA saMbaMdhamAM AvatAM te traNarUpe prakAze che. tethI karI tenA traNa vibhAga pADavAmAM AvelA che. te traNa vi. bhAga nIce pramANe che. (1) bahirAtmA, (2) aMtarAtmA, (3) paramAtmA. bAhya vastumAM Atma buddhivALo te bahirAtmA; samyakatva pAmele jIva antarAtmA kahevAya che, teramA guNasthAnakavALA tathA aAgI te sarva paramAtmA kahevAya che. A tenA mULa svarUpe tenI vyAkhyA thaI. have temAMthI prathama bahirAtma bhAvanuM svarUpa vicArIe. zarIra vagere bAhya piAgalika jaDa vastumAM mArApaNAne bhAva utpanna kare, te vastuo eja AtmA che, ema mAnavuM, A sarva bahirAtmabhAva che. A bhAvane lIdhe purUSa ghaNI vAra ema kahe che ke... huM rUpALo chuM, huM kALo chuM, huM daridra chuM, huM dhanavAna chuM, " A sarva vizeSaNo kharI rIte zarIra tathA bAhya For Private And Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 226 padArthone lAgu karI zakAya. paNa bhUlathI AtmA pitAne lagADe che. A bahirAtmabhAvathI jagatamAM manuSya rakhaDe che ane duHkhI thAya che. sutArane kAma karavAne ojAra hoya, tevAM AtmAne kAma karavAnAM zarIra vagere ojAra che. te maraNa pachI AtmAnI sAthe AvatAM nathI, paNa aMhI paDI rahe che, mATe temane AtmAnAM mAnavAM, athavA temane AtmA tarIke mAnavAM, e mATI bhula che. A dehA. dhyAsa athavA bahirAtma bhAva eTale sudhI vyApele che ke jJAnI purUSe paNa keTalIka vAra te bhUlamAM paDI jAya che, ane zarIrane saMtoSavAne pote jANelA ucca niyamene. bhega Ape che. Ama thavuM joIe nahi. deha athavA dehanA dharmane A5 AtmAmAM kare nahi. je A dehAdhyAsa chuTI jAya te pachI dehathI bahAra rahelI vastuo, jevI ke dhana, dhAnya, ghara, vastra, uparathI mArApaNAne bhAva uThI jAya, temAM kAMI navAI pAmavA jevuM nathI. A dehAyAsa tyAjaya che, e prathama hRdayathI vicArI, tadanusAra vartana rAkhavuM joIe. nAnI nAnI bAbatomAM prathama mananI samatola vRtti rAkhatAM zikhavuM joIe. cAkare chetIyAmAM eka DAgha pADaye te zuM thaI gayuM ? bhejanamAM jarA mIThuM ochuM paDayuM te zuM khasI gayuM? ke svAdiSTa phaLa khAvAne na maLyuM che tethI zuM geralAbha thayo? sabhAmAM jarA AgaLa jagyA na maLI te tethI tane zI hAni thaI ? AvI AvI nAnI bAbatomAM pramama udAsIna bhAva rAkhavuM joIe. For Private And Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 227 AvI rIte mahAvaro pADavAthI moTI bAbatamAM paNa udAsIna bhAva rAkhatAM zikhI zakAze, ane dehane game te thaI jAya to paNa mananI zAMtatAmAM jarA paNa vikSepa thaze nahi. zarIrane anukULa saMgene nAza thavA chatAM tathA pratikuLa saMyogo maLavA chatAM te manuSya eka sarakhI vRtti rAkhI zakaze. kAraNa ke zarIra te AtmA nathI, te pachI zarIrane mAthe AvI paDatuM sukha duHkha zI rIte A mAne lagADI zakAya? A bhAva rAkhavAthI udayamAM AvilAM zarIra AzrayI kame te zAMta manathI bhegavI le che. ane te bhogavatAM navAM karma bAMdho nathI. AvA badhA lAbha dhyAnamAM leI bahirAtmabhAvane jema tyAga thAya te pramANe vartana rAkhavuM eja sAra che. zlokaH bahirdhiyA bhayabhrAntI raagaadikleshsnttiH|| tyaktvA dehAtmabuddhiM tvaM dehAdbhinnaM vibhAvaya 82 TIkA-bahirdhiyA bAhyabuddhayA bhavabhrAntiH saMsAraparyaTanaM rAgAdiklezasantatiH svAbhimatavastuni rAgo'nabhimate dveSo'niTe'bhimate prApta vA nabhimate klezasteSAM santatiH paramparA'nubhUyate'to dehAtmabuddhiM tyaktvA praudgalikavAsanAM nirjitya tvaM dehAdbhinaM vibhAvaya daihikadRSTimapasAyontaHpravizya ca samAdhehi / evaM kRte cAntarAtmA lapsyata ityarthaH / / 82 // For Private And Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avataraNa-bahirAtma bhAva rAkhavAthI kevuM kharAba pariNAma Ave che, te have graMthakAra darzAve che - artha-bahirAtma bhAvathI saMsAramAM rakhaDavuM paDe che. rAga vagere kalezane pravAha cAle che, mATe dehAtmabuddhine tyAga karI tuM AtmAne dehathI bhinna gaNa. te 82 | bhAvArtha-bahirAtmabhAva e zuM te ApaNe gayA zlekamAM vicArI gayA; deha ane indriye tathA jagatanI bAhya vastuomAM mArApaNAne bhAva te bahirAtmabhAvanI Tuka vyAkhyA che. have bahirAtmabhAvanuM zuM pariNAma Ave che, te A lekamAM vicAravAmAM AveluM che. tevI vRttithI manuSya je vastuo AtmAnI potAnI nathI, tene AtmAnI tarIke lekhe che. ane tethI te vastuo meLavavAnI I chA kare che. A IchA tene janma maraNanA caka sAthe bAMdhe che, tethIja karIne A lekamAM jaNAvyA pramANe jIvane saMsAramAM bhaTakavuM paDe che. vaLI teja vRttine lIdhe ghaNI vastuo upara rAga-Asakita thAya che, ane te maLavAmAM je viSna kanna thAya tenA para dveSa paNa thAya che. A rIte rAga dveSane pravAha paNa bahirAtmabhAvane lIdhe cAle che. jenAmAMthI A dehAbha buddhi TaLI gaI che, tene vAte saMsAramAM bhaTakavAnuM adhuM cakatuM baMdha thaI gayuM, ema jarUra mAnavuM, mATe A bhAvanA utpanna karavAne zuM karavuM, te have graMthakAra darzAve che. te jaNAve che ke deha e AtmA che evI buddhine tyAga kare, For Private And Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 ane AtmA dehuthI judA che, evI bhAvanA rAkhA, dehamAM AtmAne aApa dUra thavAthI A jagatamAM dekhAtI sa pAgalika vastuo upara manuSya udAsIna bhAva rAkhatAM zikhe che, dehane eka vastra tarIke lekhe che, ane AtmAthI te bhinna che, ema anubhave che. te anubhava thatAM mAhya viSayAnI prApti ke vicAgamAM samabhAva te rAkhI zake che, te samabhAvanuM sukha alaiAkika che. adhyAtmasAramAM lakhyu che ke svarganuM sukha teA dUra rahyuM, mukitanuM sukha tethI paNa dUra che, paNa mananI pAse rahelu evu' samatAsukha spaSTa che; AvuM sukha manuSya dehAtmabhAva-ahirAtmabhAvanA gathI zIghra meLavI zake che. mATe te dehAtmabuddhi TALavAne uparanA aAkamAM batAvyA pramANe nAnI nAnI khAkhatAthI Teva pADavI e jarUranu che. tyA R mozaH dehastho'pi na dehI yo, vAcA bhinnastathA'mRtaH / dugdhe nIraM tathA dehe, AtmA'saMkhya pradezakaH 83 TIkA - yontarAtmA dehasthopi dehe tiSThannapi nizcayanayApekSayA na dehI sarvathA dehasambandhe tu dehAdvinirmuktirevadurlabhyeta tathA vAcA bhinnaH pudgalarUpayA vAcA'saMzliSTastatra naiva vAca - samparko'sti / yadvA vacanAtIto naiva vacanena tasya niruktiH sambhavati / anantazaktikapudgalaracitAnAM ghaTAdInAmapyekAntena For Private And Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 230 nirvacanamasaMbhava punarAtmanastu kA kathA niruktAvabhimAnaM ye dadhate tArkikAdayaH harSamizrAdibhiste tu khaNDanAdau suzikSitA iti vedAntAcAyryairapyuktatvAt tathA'mRto maraNadharmarahito mokSarUpo vA tathA dugdhe nIramiva dehe vyApnuvannAtmA'saMkhyapradezakaH ayaM bhAvaH yathA payaH pAnIyaM yo bhinnatve'pi parasparasaMzleSAdabheda iva dRzyate'ta eva dugdhAmilitaM jalamapi dugdhamUtpena krINanti lokAH paraM dugdhAsvAdarasikaistadAnImapyanubhUyate jalasampRktamidaM dugdhaM yato nAsvAdyante dugdhasambandhino madhurAdiguNAstathA''tmApi paudgalikadehAdbhinnopyanAdikAlaparasparasaMzleSAd dehaguNasthUlakRzatvAdi sAmAnAdhikaraNyenaiva svaguNavAn dRzyate'ta eva dehasambandhino dhanaputrakala trAdIn svIyatvena vyavaharanti lokAH parantvAtmasukharasAsvAdabhAvukaistu bAhyadRSTimapasAyaM kRtAntarAtmabuddhibhiniHsaMzayamanubhUyate naite dhanaputrakalatrAdayo mAM nirlepazcetanaM sambannati yadi matsamvandhasvabhAvAH syustadA ratnatrayavan muktAvapyupatiSTheran paramAsmAvasyAyAmApi vAnubhUyaran parataMtre tu kevalajJAnamAhAtmyAd bahirAtmabhAvagandho'pi nAsti / iti suSTrakA dehastho'pi na dehIti // 83 // avataraNa-AtmA ane dehane ke saMbaMdha che, ane AtmAnuM kevuM svarUpa che, te have granthakartA prakaTa 42 cha. For Private And Personal Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 artha-dehamAM rahevA chatAM paNa je dehI nathI; je vANIthI bhinna ane amara che. dudhanI aMdara jaLanI mA.. phaka asaMkhya pradezI AtmA zarIramAM raheluM che. bhAvArtha-AtmA dehamAM rahe che, paNa dehane ane A mAne khare saMbaMdha nathI, A vAkya nizcayanayathI samajavAnuM che, je deha ane AtmAne khare saMbaMdha hoya , te kadApi AtmA mukata thaI zake nahi. jyAM sudhI dehAmabuddhi che, jyAM sudhI vyavahAra che, jyAM sudhI AtmAnuM kharU svarUpa samajavAmAM AvyuM nathI, tyAM sudhI A mAro deha che, ane huM A dehamAM rahuM chuM, vagere bhAva rahe che, ane pravRtti paNa tevA prakAranI thAya che. vAraMvAra jaNAvavAmAM AvyuM che tema deha te AtmAne kAma karavAnuM sAdhana che. vaLI AmA vANIthI bhina che. vANI pudgalarUpa che, vANI e pudgalane dharma che, tenAthI AtmA asaMzliSTa che, eTale vANIthI AtmAne pahoMcI zakatI nathI. vANI ane mananI paNa pelI pAra AtmA che. eka sthaLe kaheluM che ke___ yato vAco nivartante aprApya manasA saha. zAbdika tArkika paMDita chAke, te paNa vahAM jaI thAke. zabda tIra paNa jyAM nahi pahoMce, zabdavedhInAM tAke. bhayA anubhava raMga machaDAre, usakIvAta na vacane thAtI. mananI sAthe vANI paNa jyAM pahoMcyA sivAya pAchI vaLe che, te paramapada te Atmapada che. tyAre deha ane AtmAne kevo saMbaMdha che e ApaNe vicArIe, upamA ApIne For Private And Personal Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rarara e saMbaMdha granthakAra darzAve che. jema dudha ane pANI judA dharmavALAM chatAM evI rIte maLI jAya che ke bane eka svabhAvavALAM hoya ema mAnavAne ApaNe deravAI jaIe chIe. sAmAnya manuSya te dudha ane nIra bhegAM thayAM hoya te tene bheda samajI zakatuM nathI. ane jaLanA guNa dudhane Ape che; paNa haMsa jevA jJAnI purUSe keTalAka mAlUma paDe che. jeo tattvajJAnathI dudha ane jaLane bheda samaje che, ane egamArgathI te bene juduM karatAM paNa zIkhe che. (A) huM saH "huM te te," "huM te AtmA" AvuM jJAna dharAvanAra haMsa kahevAya che. ane haMsa jema dudhane jaLathI bhinna karI dudhane AsvAda le che, ane jaLane paDatuM muke che, tevI rIte jJAnI purUSe jaDa dehane paDe mukI AtmAne AsvAda anubhave che. ghaNA kALathI ane jJAnane lIdhe ApaNe deha ane dehanA saMbaMdhI dhana, putra, mitra, strI, vagere ApaNAM tarIke lekhIe chIe, paNa va tuta temane ane ApaNe jarA paNa saMbaMdha nathI. kAraNa ke jyAre A dehaja ApaNe nathI te pachI dehane A. zrayI rahelI vastuo zI rIte ApaNI thaI zake? A kamAM AtmAne amara kahe che, te vizeSaNa paNa bahu artha sUcaka che. jyAre deha mare che, tyAre AtmA marato nathI, te traNe kALamAM eka sarakhe nitya rahe che, ane te nitya AtmA kSaNabhaMgura dehathI bhinna che, evuM bhAna karAvavAne " amara" e vizeSaNa mukavAmAM AveluM lAge che. For Private And Personal Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . 22 re zlokaH rUpisthopi na rUpI yaH so'rUpyAtmA nirnyjnH|| nirdo nazvara sAkSAta, vana khAte dazA TIkA-rUpisthopi rUpipaudgalikadehastho rUpI na bhavati rUpasamparkavAn na bhavati yaH so'ntarAtmA kaivalyena kevalajJAnenA'rUpI nirupAdhikatvAd rUpopAdhirahitaH / niraJjanaH-zuddhasvarUpaH / nirlepaH-karmamalaleparahitaH / anazvaro-'vinAzarUpaH paramAtmarUpaH sAkSAt prakAzate / phalitAntarAtmakartavyavidhirantarAtmaiva kevalajJAnalAbhAt paramAtmA bhavatIti bhAvaH / / avataraNa-AtmAnA bIjA keTalAka guNe A lekamAM varNavavAmAM Ave che. arthA-rUpImAM rahele chatAM, je rUpI nathI. te arUpI AtmA niraMjana che, te nirlepa che, sAkSAta anazvara che, ane te kaivalya jJAnathI prakAze che. 84 . bhAvArtha-zarIra rUpI che, tenI aMdara AtmA 2helo che, chatAM AtmA pite arUpI che; te kevaLa cakSuthI dekhAtuM nathI eTaluM ja nahi paNa pAMce indriyathI paNa grAhya thatuM nathI. prathama ApaNe vicArI paNa gayA chIe ke AtmA gandAtIta che, vaNatIta che, sparzatIta che ane zabdAtIta che. AtmA asaMkhyapradezI che te pAMca indricothI grahaNa thaI zakatuM nathI, mATe tene ApaNe pAMca For Private And Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 234 indriyanI apekSAe arUpI kahIe chIe; paNa te kevaLa arUpI nathI, kAraNa ke kevaLI bhagavAna te tene jANa zake che, mATe temanI apekSAe te tenA asaMkhyapradeza svarUpI mAnIe te, samajavA pramANe anucita gaNAze nahi. kAraNa ke asaMkhyapradezanI arUpI vyakti che, teja tenuM svarUpa che. vaLI AtmA niraMjana che. keI paNa prakAranA aMjana-DAgha rahita che, eTale te zuddha svarUpI che. vaLI te nirlepa che. kamalanA lepathI te rahita che. karma maLa sarva upAdhi AzrayI che. zuddha AtmAne karmamaLa lAgatuM nathI. sUryanAM kiraNa kAdavamAM paDe, tyAre ApaNane te kiraNa kAdavathI kharaDAyelAM lAge che, ane sUrya azuddha thaye ema ApaNe kahIe chIe, paNa jyAre sUrya patAnAM kiraNa aMtarmukha vALe che, tyAre te maLa tenI sAthe jato nathI. tevI rIte AtmA dehane laIne karma maLathI kharaDAyala bhAse che, paNa jyAre dhyAnamAgathI AtmA aMtamukhe vaLe che, ane potAnuM svarUpa nihALe che, tyAre A maLa tyAM jaI zakato nathI, mATe te nilapa kahevAya che. ane te kaivalya-saMpUrNa jJAnathI prakAze che. kevalya jJAna bahArathI meLavavAnuM nathI, te AtmAmAM ja raheluM che, AtmAmAM te raheluM che, e jANavuM eja te meLavavA samAna che. mATe upara jaNAveluM AtmAnuM svarUpa samajI te anubhavavAne prayatna kare, eTale ApaNAmAM tirahita raheluM kevala jJAna paNa vakhata AvatAM prakaTI nIkaLaze. For Private And Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 235 zlokaH saccidAnandarUpeNa, sthitiryasya svabhAvajA / parijJAya parAtmAnaM, santastadgatibhAjakAH // 85 // TIkA-yasya paramAtmarUpasya saccidAnaMdarUpeNa sadrUpaNatraikAlikakUTasthAvasthayA cidrUpeNa-jJAnarUpeNa cAnandarUpeNAnantasukharUpeNa sthitiH svabhAvajA prakRtisiddhA'sti / Atmano bahirAtmAdyavasthA tritayaM vyAkhyAya tatsvarUpajJAnenArdhazlokena sadgatiphalamAha-santa AtmAthino yamAtmAnaM parAmAdirUpaM parijJAya samantAt jJAtvA tadgatibhAjakA AtmagatimokSamAptimanto bhavantItyarthaH / / 85 // . mavata24-mAbhAnI svAmAvi sthiti vA cha, ane te sthitine anubhava karavAthI zuM pariNAma Ave te granthakAra darzAve che. artha-sa cidra ane AndarUpe AtmAnI svAbhAvika sthiti che AvA AtmAne jANIne santa purUSe te gatine bhajanArA thayA che. bhAvArtha-AtmAne aneka prakAranA vizeSaNo A pavAmAM AvelAM che, paNa te badhAM vizeSaNene kevaLa traNa vizeSaNamAM samAveza thaI zake te traNa vizeSaNa sat cita ane AnaMda che. A traNa vizeSaNa para barAbara manana ka For Private And Personal Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 ranArane AtmAnuM kharUM svarUpa samajAyA vagara raheja nahi. AtmA sat che, nitya che, traNe mULamAM amara che; A tenuM amaratva ane nitya sat zabdathI jaNAvavA Ave che. vaLI te cid che. cik eTale jJAna; AtmA sAna svarUpI che. AtmA sarva padArthAnA jJAtA che. chae drazya. ne jANanAra AtmA che. AtmA bIjA drazyane jANe che nahi eTaluM nahi paNa pAtAne paNa jANe che. vaLI AtmA svabhAve AnadI che, AnaMda e AtmAnuM svarUpa che, A rIte ApaNane jaNAya che ke, AtmA nitya che, jJAnamaya che, ane A nakramaya che. A AtmAnA traNa ravarUpa khIlavavAnA ApaNe abhyAsa pADavA joie; e traNa svarUpavALA AtmA huM chuM, evuM jJAna rAkhI vartavu joIe. jo AtmAnI nitya. tAnuM jJAna thAya, te mANusa maraNuthI jarA paNa Darate nathI. ane zrImad AnaMdaghanajInI sAthe udgAra kADhe che ke " ama amara bhaye aba nahi marege. " te traNe kA LamAM rahenAro hovAthI te zAzvata phaLa maLe tevuM kArya karavA dorAya che, kSaNika vastu maLe ke na maLe te tethI tenA mananI zAMtimAM jarA paNa bhaMga paDatA nathI. AvI vRtti satsvarUpathI khIle che. jJAna svarUpa-citsvarUpa khIlavavAne granthA vAMcavA joie, satsamAgama karavA joie; sadgurUgama levI joie. sadjJAna prApta karavAne rAjayoganA sa mAdhinA mAnA Azraya leve joie, prathama yama ane niyamathI hRdayane zuddha karI, indriyA ane manane vaza "" For Private And Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 237 karI bahAra rahetI vRttione temaja manane aMtarmukha vA.. LavAM joIe. A rIte dhyAnathI-gathI jJAna svarUpa bane rAbara khIle che. trIjuM svarUpa AnaMda che. te svarUpa khIlavavAne sarAga saMyamanI apekSAe uttamottama mArga prema che, uttama cAritra che. keInA paNa jIvane udvega na thAya tevuM uttama prakAranuM vartana rAkhavuM joIe, ane jenAmAM chava che, jenAmAM prANa che, te sarva tarapha premabhAva rAkhave joIe. jyAM jyAM Atmatattva dekhAya tyAM tyAM bAhya u. pAdhi tarapha durlakSa karI, AtmatatvanI uccatA vicArI, A naMda pAma joIe, ane hadayathI dareka jIva sAthe maitrIbhAvanA rAkhavI joIe. kharo AnaMda maitrIbhAvamAM, bIjAnuM bhaluM karavAmAM, ane bIjAone sanmArge doravavAmAM rahele che. A rIte AtmAnAM traNa svarUpa khIlavavAne dhIme dhIme, prayatna karavo joIe. A traNa svarUpavALo AtmA che, ema jANavAthI, ane jANIne te anubhavavAne prayatna ka. ravAthI aneka santapurUSe te saccidAnaMdasvarUpa meLavavAne bhAgyazALI thayelA che. jenuM dhyAna kare te te thAya che, A uttama niyama dhyAnamAM rAkhI paramAtmapada meLavavAnI kharI IcchA hoya te paramAtmAnuM ekAgra manathI satata dayAna kare, ane tame paNa paramAtmA thaze. paramAtmapada anubhavavAmAM je aMtarAyarUpa kAraNe haze te svayameva dUra thaI jaze. avataraNam-AtmaguNarakSaNaM sarvathA karttavyaM tat kSato tvAtmaghAtitvaM prasajyata ityAha / / For Private And Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 238 zlokaH Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'Atmano guNanAzena, svayamAtmA''tmahiMsakaH // bhAvadayAmayaH so'sti, svAtmadharmaprarakSaNAt // 86 // 44 TIkA - Atmano guNanAzenA''tmAstrayamAtma-hiMsakaH paro yadyAtmAnaM hinasti tadA pAravazyena soDhavyam yadA tu svayameva mithyAtvAviratikaSAyayogaH hinasti tadA kasyAparAdha iti mahAsnyAyaH " kka yAmaH kaM pratibrUmo garadAyAM svamAtarI" tinyAyAt ko'sAvAtmaguNaH kasmAdvA labhyata ityAha sa AtmAbhAvadayAmayaH paramAdrahRdayekasvabhAva AtmA dharmarakSaNAdbhavati na hyAtmadharme naSTe vastusvarUpe'vatiSThate / yathA'gnirauSNyadharma rakSati tadA tasmAdagneH siMhavyAghrAdayaH palAyante / dharme auSNyarUpe naSTe tu pipIlikAbhirapyabhibhUyate nAmApi tasya bhasmeti jAyata iti sarveSAM padArthAnAM svasvadharmeNaiva mahattA tathA ss manopi svakIyajJAnadarzana cAritra mukhavIryAdidharmarakSaNenaiva mahattA bhavati / Atmano dharmANAM rakSaNameva bhAvadayA dravyadayA tu bAhyamANarakSaNarUpA svasyAnyeSAM ca jJAtavyA / dravyadayAto bhAvadayAyA mahimA'nantaguNaH / bhAvadayAmantareNa sakalakarmakSayalakSaNo mokSaH kadApi kasyApi na saMbhavati / yo mithyAtvA dibhirAtmAnaM hinasti sa svakIyAtmano bhAvazatruH / dravyazatruto bhAvazatruranantaguNaduHkhadAyakaH / ata eva bhAvahiMsakatvaM tya 1 For Private And Personal Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 239 kvA bhAvadayAmaGkIkRtya upazamakSayopazamabhAvena kSAyikazuddhAsmadharmANAM rakSaNaM karttavyAmiti // 86 // avataraNa-AtmAnA guNenuM nitya rakSaNa karavuM, ane jethI Atma guNane hAni na pahoMce tema vartavuM e bAbatane have granthakAra upadeza Ape che. artha-Atma guNanA nAzathI AtmA pote AtmAne hiMsaka bane che, ane Ama dharmanuM rakSaNa karavAthI te AtmA bhAvadayAmaya bane che. bhAvArtha-AtmAnA guNane nAza teja adhamayA hiMsA kahevAya che, ane tene kartA AtmA bane che. AtmA nA jJAnAdi guNanuM rakSaNa karavuM, teja satya dharma che. zrI adhyAtma gItAmAM zrI devacaMdajI kahe che- Atma guNa rakSaNA teha dharma svaguNa vidhvaMsaNA te adharma bhAva adhyAtma anugata pravRtti tehathI hoya saMsArachitti // 1 // AtmA ja AtmAne zatru che, temaja AtmAne mitra paNa AtmA che. keI hArane deva dAnava AvI tamArUM ahita karatuM nathI. AtmA poteja ajJAnathI, kakaSAyathI-dha, mAna mAyA ane lebhathI, temaja rAgadveSathI pitAnI hiMsA kare che, temAM bIjA keIne aparAdha nathI. jyAre pitAnI mAtAja jhera ApanArI nIvaDe, jyAre vA. Daja cIbhaDAM cere ane jyAre rakSaNa katAja bhakSaNa karanAra thAya, tyAre kyAM jaIe zuM karIe, ane kene kahIe ? For Private And Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra40 jyAre pitAnA svarUpanuM yathArtha rakSaNa kare, tyAre tenI mahattA rahe che. AtmA AtmadharmanuM rakSaNa kare che temAM tenI mahattA che. agni jyAM sudhI pitAne uSNudharma jALavI rAkhe che, tyAM sudhI siMha ane vAgha Adi bhayaMkara prANIo paNa agnithI bhaya pAmI palAyana karI jAya che, paNa jyAre agni pitAnuM svarUpa tajI de che, eTale ThaDe thaI jAya che, tyAre kIDI paNa tenI rAkhamAM cAlI rAke che, ane jAjavalyamAna agni rAkhanuM upanAma me. Lave che, dareka vastunI tenA pitAnA dharmathI mahattA che, tema AtmAnI paNa jJAnadarzana ane cAritrarUpa pitAnA guNone lIdhe mahattA che, mATe te guNene AMca na Ave, balka te guNe vRddhi pAme tevA prakAranuM vartana Atmahi tAthI e rAkhavuM joIe. kAraNa ke te guNenA nAzathI A bhA AtmAne hiMsaka bane che. dayA be prakAranI che, eka bhAvadayA ane bIjI dravyadayA. AtmAnA guNenuM rakSaNa karavAnI athavA bIjAone sanmArga caDhAvavAnI temaja A tmajJAna ApavAnI je vRtti te bhAvadayA kahevAya che; bIjAnA jIvane duHkha na thAya tevA mananA adhyavasAya rAkhavA te paNa bhAvadayA che. bIjAnA daza prANane duHkha na thAya tema vartavuM te dravyadayA che. dravyadayA ane bhAvadayA bane AdaraNIya che, chatAM dravyadayA karatAM bhAvadayAne mahimA ananta gaNe che. bhAvadayA vinA kadApi keIne mekSanI prApti saMbhavatI nathI. AtmA pitAne zatru kevI rIte che, te ApaNe vi For Private And Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra42 cArIe, kutarAne lAkI mAravAmAM Ave, tyAre kutare lAkaDI mAranArane karaDavA nahi jatAM lAkaDIne karaDavA jAya che, ApaNe paNa kutarAnA jevuM vartana rAkhIe chIe. ApaNuM bagADanAra purUSane dhikkArIe chIe, athavA nindA karIe chIe, paNa kharI rIte ApaNuM ahita karanAra te purUSa nathI, te te nimitta kAraNa che, te te lAkaDIrUpa che; paNa ApaNuM kharuM ahita karanAra te ApaNe pUrvabhavamAM karelAM kRtya che. te kRnuM phaLa te purUSane eka sAdhana tarIke vApare che. te azubha kRtyane karanAra ApaNe piote ja chIe, mATe kharI rIte ApaNe zatru ApaNe A mA che, ane AtmAnuM rakSaNa karanAra paNa AtmA che. je AtmA potAnI zaktine upaga AtmaguNe prakaTa karavAmAM kare che te rakSaNa kartA bane che, ane je te zaktie AtmaguNane malina karanArAM kAryomAM vApare te te zaru bane che, mATe bIjA koI bAhya jana upara dveSa karavA karatAM ApaNuM vartana sudhAravAno prayatna karavoeja sAra che. avataraNam-AtmadharmarakSaNAtvamevaM bhUto'sItyAha. / / sTova : vizvezo bhuvane bhAsvAn, vItarAgaH kRtArthakaH tattvaM kutrApi no labhyaM, vRthA kiM tvaM pradhAvasi87 ___TIkA-vizva-paDvyAtmakam-tasyezo vizvezaH / bhuvane bhAsvAn sUryopamaH svayaM prakAzamAnaH sananyeSAM prakAzakaH / For Private And Personal Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 vItarAgo-4-pAAtiH / tAye:-tatyastya matta / Atmadharma rahasyamanyadravyeSu kutrApi na labhyam / tarhi bAhyapaudralika viSayeSu kiM he cetana vRthA pradhAvasiM naiva marumarIcikAjalavad bAhyaviSayeSu kutrApi kadApi lapsyate // 87 // avataraNa--AtmadharmanuM rakSaNa karavAthI AtmA kevA thAya che, te have grantha kattA darzAve che. atha~~AtmA vizvanA svAmI che, A bhuvanamAM sUrya samAna che, vItarAga che, kRtArtha che; kharUM tattva AtmA sivAya bIje kAi sthaLe maLatu nathI. mATe tuM phrekaTa kayAM doDe che. !! 87 // AA bhAvAtha- --A jagat svAmI AtmA che. A jagat SaDUdravyanu' anelu che. SaD dravyanI bhAra koI paNa vastu nathI. te SaD dravyanA svAmI AtmA che, mATe tmA vizvanA svAmI iza che; ane tethI tene vizveza karyuM. vAmAM Ave che. vaLI traNa bhuvanamAM AtmA sUrya samAna che. jema sUrya vaDe khadhA padArtha dekhI zakAya che, tema A mA vaDe jagatanA sarva padAthI jANI zakAya che. sUrya te rAtre dekhAtA paNa nathI, paNa AtmArUpI sUrya divase temaja rAtre eka sarakhI rIte prakAza Ape che, je vaDe sava dravyanuM, ane tenA pAMcAnuM jJAna thAya che. sUryane vAdaLa DhAMke che, paNa AtmarUpa sUrya tA sadA prakAze che. vaLI AtmA vItarAga rAga rahita che. rAga eTale mArApaNAne For Private And Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rakarU lIdhe kaI vastu athavA jIvanI upAdhi tarapha thatI Asaikti A Asakti kharI rIte AtmAnI nathI, kAraNa ke AtmA vastutaH rAga rahita che. je rAga rahita hoya teja dveSa rahita paNa hoya kaI vastu upara ApaNane rAga thaye hAya, ane tevAmAM te na maLe te te na maLavAmAM vina karanAra upara TaeNpa thAya che. mATe rAga eja dveSanuM kAraNa che; paNa AtmA te rAga dveSa rahita che, vaLI AtmA kRtArthakRtakRtya che. te potAnI aMdara ja saMtoSa mAne che. tene bAhyathI sukha meLavavAnuM nathI; je tatva che te A bhAmAM ja che. vhAra game teTaluM zodhavAmAM Ave te paNa te maLatuM nathI. kAraNa ke aMtaramAM je tatva hoya te bAhya viSamAM kayAMthI maLI zake ! mATe ja A graMthakAra badha Ape che ke, tame te bAhomAM kyAM zodhe che ! tame te zedhavAne bhulA kayAM bhame che ? aMtaramAM tenI tapAsa kare, tyAM ja te jaDaze. bIje kaI sthaLe te maLavAnuM nathI. je loko samaju hoya che, te A bAbata jhaTa svIbhakArI le che. paNa ajJAnI manuSya bAhya viSamAM te zodhe che, athaDAya che, duHkha khame che, ane chevaTe thAkIne aMtarmukha vaLe che, mATe thAkIne te kAma karavuM paDe tenA karatAM prathamathI ja te kAma karavAmAM Ave te vizeSa lAbha thAya. avataraNam-AtmajJAnenaivAtmanA samyaktvaM prApyata iti vyAcaSTe / For Private And Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 zlokaH tvayaiva prApyate zIghraM samyaktvaM nizcalaM zubham / abhiSTAbdhissukhAbdhistvaM, mokSaH tvattaH prajAyate TIA----temantra yaMtra gumamyAnamayuM / nizraNa maprtipaati / etAdRzaM samyaktvaM zIghraM prApyate / tvamevaM vAMcchitaviSayAkaraH sukhasAgarazvAsi / tvattaH tava zuddhaprayatnAdeva mokSaH vyAya prajAyata iti // 88 // avataraNa--AtmajJAnathI AtmA samyakatva me. Lave che e bAbata graMthakAra rajI kare che, kAraNa ke Atma ja sarva rUddhinA samudra che. artha--zubha ane nizcaLa samyakatva he Atman ! tArAthIja prApta karAya che, kAraNa ke, tuM icchita padArthanA samudra che, temaja sukhanA sAgara che; tArAmAMthIja mekSa upanna thAya che, // 88 5 bhAvArtha--jyAre manuSyane samyakatva thAya che, eTale ke jyAre manuSya vastunuM yathArtha svarUpa samaje che, ane te para zraddhA thAya che, tyAre te manuSya aA saMsAra tarI gayA ema kahevAya che. Avu samyakatva pUrva kALamAM ghaNuH purUSo meLavavA samartha thayA hatA. te meLavanAranA AtmA ApaNA jevAja AtmA hatA. mATe granthakAra jaNAve che ke tArAthI ja samyakatva prApta thaI zakaze. Dage nahi tevuM ane zubha For Private And Personal Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAka samyakatva paNa AtmA ja prApta karI zake che. Ama thaI zake che enuM kAraNa eja che ke AtmA svabhAve jJAnamaya che. jyAre jJAnane AvaraNa karanArAM kAraNe dUra thaI jAya che, tyAre AtmAnuM jJAna prakaTI nIkaLe che. te vakhate SaDU dravya ane nava tattvanuM svarUpa te yathArtha samaje che; jyAre te barAbara samajAya che, tyAre te para acaLa zraddhA thAya che. ane jyAre zraddhA paripUrNa jAme che, tyAre tadanusAra vartana paNa thAya che. mATe samyakatvanuM ane zuddha cAritranuM mULa tapAsIe te jJAna che, ane te jJAnane saMbhava AtmAnA jJAnamaya svabhAvane lIdhe che. mATe jarA paNa Dara khAte nahi. jarA paNa hiMmata hAravI nahi. kAraNa ke Ama svarUpamAM koI pheraphAra karavA samartha nathI. vaLI AbhA iSTa vastune sAgara che. jema samudramAM saghaLAM uttama rane maLe che, tema AtmAmAM saghaLI ISTa vastuo maLI Ave che. je iSTamAM ISTa vastu che te A tamAmAMja che; ane bAhya vastuo je ISTa lAge che, te paNa AtmAne lIdheja kaIka apekSAe ISTa vAge che. putra priya lAge che tenuM kAraNa phakta deha nathI kiMtu putranI aMdara rahele AtmA paNa che, strI priya lAge che tenuM kAraNa strInI aMdara rahele AtmA che. je strI, putra, mitra vagere AtmAne lIdhe priya lAgatAM na hoya to maraNa pachI kema te zarIrane gharamAMthI dUra karavAne saghaLA tatpara thAya che, kema eka kSaNa vAra paNa te zarIra priya lAgatuM nathI ? mATe jagatamAM ISTamAM For Private And Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 246. ISTa vastu vastutaH AtmA che, ane te AtmA teja tuM che. mATeja tuM ISTa vastune khajAne che, ema kahevAmAM AveluM che. vaLI AbhAne sukhane sAgara kahevAmAM Avela che, te paNa barAbara che. AtmA svabhAve sukhamaya-AnaMdamaya che. Atmika AnaMda e sAgaratulya amaryAdita che, ane te AtmA te tuM che, mATe ja tuM AnaMdane sAgara che. mekSa AtmAmAMthIja saMbhave che. mekSa e kAMI bAhya vastu nathI, AtmajJAna thAya eTale karma baMdhathI mukata thavAya, ane karmabaMdhathI mukata thavuM eja mela. AtmAnA zuddha prayatnathI te sthitine anubhava thAya che, ane mokSa maLe che. avataraNam-bhavya eva saMsArasAgarapArayogyo na tvabha. vyaH tat kathanapUrvakaM bhavyasya lakSaNamAha / / zlokaH bhavAbdheH pArametyeva, bhavyo bhavyatvabhAvataH / ahaM bhavyo'thavA'bhavyo, bhavyasyaitAdRzI matiH89 TIkA-bhavyo bhavyasvabhAvataH saMsArasAgarasya pAraM gacchati / evakAro'nAsthAyAM tenAbhavyasadRzA bhavyAH sAdhanazaktiviziSTA api na gacchanti mokSamiti bhAvaH |ythaavidh-- vAlalanA brahmacAriNI putrotpAdanazaktApi nAjanmaputraM janayiSyati tadvat / mantarA abhavyAstvabhavyatvasvabhAvataH kadApi For Private And Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra47 mokSaM na prayAnti / vaMdhyAstriyAM putrotpattivat / ahaM bhavyo vA kimabhavya etAdRzI matibhavyasyaiva bhavatIti vRddhsmprdraayH|89| avataraNa-je bhavya manuSya hoya che te saMsAra samudrathI pAra utare che, te bAbata granthakAra have raju kare che. athe-bhavya purUSa tenA bhavyapaNAnA bhAvathI saM. sArasamudranI pAra utare che; huM bhavya chuM, ke abhavya chuM, evI mati bhavyane ja thAya che. bhAvArtha-bhavya eTale saMsAra samudra taravAne lAyaka e artha che. te purUSa bhavyapaNAne lIdhe-saMsAra sa. mudranI pAra utAravAnI lAyakAtavALo hovAne lIdhe zuddha prayatna karI, karmane saMhAra karI, Atma svarUpane anubhava karI egya samaye mokSa meLave che. magamAM keraDuMnI mAphaka keTalAka evA paNa cha hoya che ke je kadApi mekSa meLavI zakaze nahi ema jaina zAstra kahe che. tevA jIvane abhavya kahevAya che. AthI keTalAka purUSe himmata hArI jAya, mATe granthakAra jaNAve che ke huM bhavya chuM ke abhavya, evI bhAvanA je jIvane thAya te jIva bhavya samaja. abhavya jIva pramANamAM bahu ochA che. A bhavyAbhavyanA vicArathI keIe paNa jarA paNa Dara khA nahi. AtmAnI paramAtmadazA karavA mATe ApaNe sadudyama kare. ane sadughamathI dhIme dhImeuMcI sthiti ApaNe prApta karIzuM ane aMte mekSa meLavIzuM, avataraNam--pUrvoktasvarupAtmanyaSTapakSA vidyante tadAha // For Private And Personal Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zlokaH aSTapakSaNa tvaM yuktaH astinAstiguNAnvitaH AnantyamastitAyAzca nAstitAyAstvayi dhruvam // TIkA-astinAstitAdhaSTapakSaNa heAtman tvaM yuktaH tatrASTapakSANAM madhye'stitAyAzca nAstitAyA AnantyaM tvayi cetane dhruvam varttata iti // 90 // avataraNa-AtmAne bhavyAbhavya svabhAva gayA lekamAM ApaNe TuMkamAM vicArI gayA, have AtmAmAM je aSTapakSa ghaTI zake che, te ATha pakSanI bAbata granthakAra raju kare che. artha-he Atman ! tuM aSTa pakSathI yukta che, asti nAsti vagere guNathI joDAyeluM che; ane tArI e dara astitvanuM ane nAstitvanuM anaMtANuM cekasa rIte raheluM che. je 90 che bhAvArtha--jenazAstramAM ATha pakSa che, eTale ekaja vastune ATha bhinna bhinna bAjuthI jovAnI rIta che. te ATha pakSa nIce pramANe che. (1) nitya, (2) anitya, (3) eka, (4) aneka, (5) sat, (6) asat, (7) vaktavya, (8) avaktavya, A AThe pakSa yukata AtmA che, te AThe pakSa AtmAne zI rIte lAgu paDe che, te ApaNe vicArIe. AtmA dravyArthikanayathI nitya che, ane paryAyArthika nathI For Private And Personal Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 200 anitya che, traNe kALamAM Atmadravya vinAza pAmatu' nathI, te apekSAe AtmA nitya che, paNa tenA paryAyamAM pheraphAra thayA kare che, mATe paryAyanI apekSAe te anitya gaNAya che. jIvadravya ananta che. ekeka jIvamAM asakhyAta pradeza che, mATe te apekSAe AtmAnu svarUpa aneka che. draSyAki nayanI apekSAe AtmA eka che. ane sagrahanayathI te sauMsArI ane siddhanA jIvA svarUpe samAna che, jIvasra pazu. eka sarakhu" hAvAthI jIvanu ekapaNu' paNa kahI zakAya. AtmA svadravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe sat kahevAya che, ane teja AtmA paradravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe asat kahevAya che. AtmAne anaMta guNa paryAya che, temAMthI keTalAka kahI zakAya tema che, ane keTalAka kahI zakAya tema nathI, mATe vakatavya ane avakata nya e banne pakSa AtmAne lAgu pADhI zakAya, zrI kevaLa jJAnI bhagavAne vastunuM yathArtha svarUpa jJAnathI jANyuM, paNa temAMthI natame bhAge je vakatavya hatu kahevA ceAgya hatu te kahyuM, khIjuM avakatavya rahyuM. Atma svarUpa kahevAne tIrthaMkara jevA samartha jJAnIoe prayatna karyA paNa A vaikharI vANIdvArA teoe tenA svarUpane keTaleka bhAga pradarzita karI zakayA. jeTale bhAga jaNAyA te vaktavya kahevAya, ane je jaNAyA vagaranA rahyA te avakatavya gaNI zakAya. A rIte AtmA vakatavya temaja avakatavya kahI zakAya. vaLI AtmAmAM AstipaNuM temaja nAstipaNu che. A astitva ane nAstitva A ATha pakSamAMnA sat For Private And Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 250 ane asat pakSane maLatu Ave che, vaLI tenu varNana have pachInA laikamAM karavAnu hovAthI matra te karyuM nathI. avataraNam - tatrAtmani vidyamAnAstitvasvarUpaM kathayati // zlokaH svadravyeNa svakAlena, svakSetreNa svabhAvataH / astitvamAtmanojJeyaM, bhavyaiH zAstravizAradaiH 91 TIkA- Atmano dravyakSetrakAlabhAvena shaastrvickssnnairbhnyAtastra jJeyam // 1 // avataraNa--AtmAnuM astitva zI apekSAe che, te huve granthakAra rajI kare che. a--zAstramAM nipuNa. bhavya purUSoe svadravya svakSetra, svakALa, ane svabhAvathI AtmAnu' astitva jAjIvu | 91 5 bhAvA--jaina zAstra pramANe dareka vastu sva drazya svakSetra, vakALa ane svabhAvathI sat gaNAya che. dravya te guNu pacAyanA AdhArarUpa che. guNa pAyane je rAkhe te kSetra kahevAya che. kALa te junA pAyAne pheravI navA pA ceAne utpanna kare che, ane sarva guNu payAyanuM kartavya kAryadharma te bhAva kahevAya che. AtmA e jJAna darzana cAritra vagere guNanA AdhAra rUpa che; temaja tenA jJAnamAM darzanamAM samaye samaye je pheraphAra thAya che, te tenA pA For Private And Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cA che. A pAyAnA AdhArabhUta paNa AtmA che. A svadravyanI apekSAe AtmA sat che, vaLI AtmAnA asakhyapradeza te kSetra che, te kSetramAM saguNa rahe che. AbhAnA paryAyamadhye je utpAdanyaya kSaNe kSaNe thAya che. te svakALane lIdhe che, tathA AtmAnA guNuparyAyanA kArya dharma te AtmAnA svabhAva kahevAya che. A cAranI apekSA e AtmA sat che. Atmadravya khIjA dravya rUpe dAyi pariNAma pAmatuM nathI, traNe kALamAM AtmA te AtmA rahe che. evA eka paNa kALa pUrve na hatA ke jyAre AmA na hatA, temaja bhaviSyamAM evA koI paNa kALa Avaze nahi ke jyAre AtmAnu Atmatva jatuM raheze. A pratye, kSetra, kALa ane bhAva dareka dareka dravyane lAgu. pADI zakAya, paNa ahIM viSaya AtmAnA hAvAthI phakata AtmAneja te catuSTaca lAgyu. pADayu che. AtmAmAM jJAna darzana, cAritra vagere guNA rahelA che, mATe temanI ape kSAe AtmAmAM astitA ghaTe che; AtmA sat che. ema Thare che. avataraNam -- svacatuSTayenAtmanyastitvaM pradarzya paradravyacatuyApekSayA nAstitvaM darzayati / / zlokaH nAstitA pavastUnAM dravyAditastathAtmani // jJeyA sApekSayA buddhayA, asti nAstitvasaGgatiH For Private And Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 212 - TIkA--paradravyakSetrakAlabhAvAnAM nAstitA''tmani jJeyaivaM sApekSayA buddhayAstinAstitvasaGgatiH / etenaikasmin vastuni viruddha astitvanAstitvenaiva ghaTeta ityAkSepo nirastaH // 12 // avataraNa-rava drazcAdi catuSTathI AtmAnuM asti tva batAvI, para dravya catuSTayathI AtmAnuM nAstitva graMtha kAra batAve che. artha-para vastunA dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI AtmAmAM raheluM nAstitva sApekSa buddhithI jANavuM; ane astitva tathA nAstitva saMgata che (ema vicAravuM) 2 bhAvArtha-ApaNe gayA lekamAM vicArI gayA ke sva dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe dareka dravya sat che, ane AmAM paNa eka dravya hovAthI sat che. A kalekamAM e jaNAvavAne Azaya che ke para dravya kSetra kALa ane bhAvanI apekSAe teja dravya asatu che. dAkhalA tarIke jIvamAM jJAna, dazana, cAritra ane vIryAdi guNanI astitA che, paNa te ja samaye para dravyamAM rahelA acetana vagere bhAvanI nAstitA che. ajIvana dhame te jIvamAM nathI, mATe jIvamAM para dharmanI nAstitA che. ghaTanA dharma ghaTamAM che, tethI ghaTamAM ghaTa dharmanuM astitva che, paNa te ja samaye paTAdi dharmonuM nAstitva ghaTamAM va che. paNa paTAdi dharmanuM paTamAM astitva hoya che. ekaja vakhate astitva ane nAstitva rUpa virUddha dhame eka ja dravyamAM mAluma paDe che. tethI kei ema mAnavAne derA For Private And Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 253 zakAya teja samaye ekati che teja rita ya ke jaina zAstra asat che, paNa ema mAnavuM te bhula. bhareluM che. A sarva apekSAe kahevAya che. judAM judAM daSTi binduthI eka ja vastu judI bhAse che. amadAvAda uttare che, ane dakSiNe paNa che, A be vizeSaNe ekadama kaI sAMbhaLe te kahenArane gAMDe gaNe, paNa vicAre te tene jaNAya ke amadAvAda muMbAInI uttare che, ane teja amadAvAda ajameranI dakSiNe che. AvA ghaNuM dAkhalAo AvI zakAya. te ja rIte astitva ane nAstitva rUpa virUddha, guNe eka ja samaye ekaja AtmadravyamAM rahI zake che. AtmAmAM cetanabhAvanuM astitva che te ja samaye temAM jaDabhAvanuM nAstitva che. AtmAmAM darzanaguNanuM astitva che, te ja samaye adazananuM nAstitva che, ekaja guNanuM astitva ane nAstitva eka ja samaye eka ja dravyamAM heI zake nahi, ane tevuM te jaina zAstra paNa mAnatuM nathI. mATe A sarva A kalekamAM jaNAvyA pramANe sApekSa dRSTithI vicAravuM. zrI vizeSAvazyaka madhye lakheluM che ke je vastune astitva nAstitvadharma jANe che, te samyajJAnI che, ane je te nathI jANata athavA ayathArthapaNe jANe che, tene ajJAnI gaNave. mATe ekadama kaI paNa vastu saMbaMdhI abhiprAya bAMdhavAne badale sarva daSTi binduthI tene vicAra kare eja sAra che. syAdA dazAsana sarvottama che. __ avataraNam--AstitvanAstitvamAzritya saptabhaMgI cetane tate tAe che For Private And Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 254 zlokaH astinAstitvamAzritya saptabhaMgI tathAtmani // saptabhaMgI tathA jJeyA nityatvAdezca cetane // 93 // TokA--tathA yena prakAreNAtmani dravye'stisvanAstitve ghaTete tena prakAreNAtmani saptabhaMgI svAstiparanAstitvamUlikA jJeyA / tathA'stinAstitvamUlakasaptabhaMjIvad nityatvanibandhanApi saptabhaMgI cetana Atmani jJeyA ubhayarUpApi sammatitarkanayacakrAnusAreNa syAdastyAtmA (1) syAnAstyAtmA (2) syAdava ktavya AtmA (3) syAdastinAstyAtmA (4) syAdastyavaktavya AtmA (5) syAnAstyavaktavya AtmA (6) sthAdastinAstyavaktavya AtmA (7) syAnitya AtmA (1) syAdanitya AtmA (2) syAdavaktavya AtmA (3) syAnityo'nityazcAtmA (4) syAnityo'vaktavya AtmA (5) syAdanityo'vaktavya AtmA (6) syAnityo'nityazvAvaktavyazvAtmA (7) cakArAt paratvAparatvAdizatadharmanibandhanA saptabhaMgI prasiddhA''game jJeyA // 9 // avataraNa-jenazAstramAM je saptabhaMgInuM svarUpa jaNAveluM che, tene mukhya AdhAra astitva nAstitva para 2 hele che, mATe astitvanAstitva gayA be kalekamAM ja gvI have granthakAra saptabhaMgInuM svarUpe varNave che. atha-astitva ane nAstitvane AzrayI AtmAmAM For Private And Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saptabhaMgI ghaTAvavI, temaja niyatva vagerenI paNa saptabhaMgI cetanamAM jANavI. bhAvAtha-je prakArathI AtmAmAM astitva ane nAstitva ghaTe che, teja prakAre AtmAmAM sarabhaMgI paNa ghaTI zake che. sva dravya kSetra kALa bhAvathI AtmAmAM astitva che, te ja samaye pAradravya kSetra kALa ane bhAvathI AtmAmAM paradravyanuM nAstiva che. jIvamAM jJAnAdika guNa che, mATe tenuM astitvapaNuM jANavuM, e saptabhaMgIne prathama bhaMga thaye. thAta. paNa te ja samaye jIvamAM acetana-jaDabhAvanuM nAstipaNuM che, mATe yAtrAti e bIjo bhaMga jANa. A banne bhAva astitva nAstitva samakALe AtmAmAM rahelA che, paNa vANIthI eka samayamAM te kahI zakAya nahi. kevaLajJAnI eka samaye bane dharmane kevaLajJAnathI jANe, paNa te dharme bhASAmAM anukrame kahevAya che; paNa eka samaye kahI zakAya nahi, mATe yAtma vattAza nAmane trIjo bhaMga jANavo. avaktavyane "artha kahI na zakAya te thAya che. jIvanamAM svaguNa ane paryAyanuM astitva ane paraguNa ane paryAnuM nAstipaNuM eka samayamAM che, mATe cA Asita matta e caturtha bhaMga jANa. ekaja samayamAM svaparyayane sadabhAva che, ane paraparyayane a. saddabhAva AtmAmAM che, paNa e eka paNa sAMketika zabda nathI ke je sadbhAva ane asAva ekaja samaye zrotAvargane jaNAvI zake; mATe e ubhaya te kahI zakAya nahi, mATe prathama sadbhAva jaNAvavAnuM ane te sAthe te avaktavya che For Private And Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 ema paNa nivedana karavAne pAMcame bhaMga svAdasti A vakatavya rAkhavAmAM Avela che. vaLI teja teja rIte a. sadabhAvane mukhyatAe jaNAvavAne, ane tenI sAthe tenA bane bhAva sAthe jaNAvavA muzkela che, te batAvavAne cAnanAsti avakatavya nAmane chaThe bhaMga prarUpavavAmAM A vele che AtmAmAM svaguNa paryAyanuM astitva che, paraguNa paryayanuM nAstitva che, temaja A astitva ane nAstitva ekaja samaye temAM rahelA hovAthI bhASAnA keI paNa zadavaDe eka samaye kahI zakAya tema nahi hovAthI A sarva bhAva sAthe jaNAvavAne svAdati nAsti yugapatuM vaktavya nAmane sAtamo ane chelle bhaMga javAmAM Ave che. A vicAra zreNuM aNusamaju magajane kaMTALo ApanArI lAge, paNa vicAravaMtane to vastunuM svarUpa jaNAvanArI temaja manane uccatA tarapha preranArI jaNAyA vagara rahe nahi. saptabhaMgI jANavAthI yathArtha jJAna thAya che. - AvI rIte nitya ane anityapakSanI saptabhaMgI paNa AtmAne lagADI zakAya. AtmA dravyArthika nayathI nitya che, mATe syAda nitya e prathama bhaMga jANa; temaja AtmA paryAyArthika nayanI apekSAe anitya che mATe svAda nitya e bIjo bhaMga jANa. A niyatva ane anityatva ekaja samayamAM AtmAmAM rahe che, paNa niyatva zabdanuM vANIthI uccAraNa karatAM asaMkhyAta samaya lAge tethI te samaya anityatva kahI zakAya nahi, temaja anityatvanuM uccAraNa karatI vakhate lAgelA asaMkhyAta For Private And Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 257 samayamAM nityatva kahI zakAya nahi, mATe mRSAvAda lAge, tethI cADha ananya nAmanA trIjo bhaga thayA vaLI. A bhAmAM dravyathI nityatA che, ane paryAyathI aniyatA che. A nitya ane anitya samakALe rahelAM che, mATe syAd nityA nitya e ceAtheA bhaMga AtmAne lagADavA. vaLI upara pramANe vicAra karI samajavuM ke AtmAmAM niyatva che, paNa te avyakta che, mATe cAr nitya avayya, nAmanA pAMcamA bha'ga jANavA, vaLI AtmAmAM paryAyanI apekSAe ani tyatA che, paNa te vakatavya che, mAte thAr nitya ana vya e nAmanA chaThThuM! bhaga jANavA vaLI nityatra temaja anityatva dharma eka ja samaye AtmAmAM varte che, ane te avaktavya che, mATe badhI apekSAnA sAthe vicAra karatAM ema kahI zakAya ke yAt niyaniya yugapadvavyama e sAtamA bhaMga jANavA. A rIte A saptabhaMgI judI judI apekSAe judAM drabyAne lAgu pADI zakAya. enu svarUpa eTalu' badhuM gahana che ke kuzAgra buddhivALAja yathArtha samajI zake, tepaNa te saMbadhInuM jJAna gurU dvArA meLavavA AtmArthI jIve tatpara rahevu.. - avataraNam - evaM saptabhaMgyA svasvarUpadharmasphuTIkRtvA''tmasvarUpAsvAdamakAraM tribhiH zlokairAha || zlokaH vizvAnando mahAvIro, nirmala vyaktidhArakaH tvaM tvAM svayaM vijAnAhi, muktirAjaca niSkriyaH For Private And Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28 TIkA-vizvAnanda AtmA vizveSvAnandasvarUpa Atmaiva bhavataH prmaanndaaspdmaatmaa| mahAvIro'nantapauruSavAn / nimalavyaktidhArakaH samyagjJAnAdivyaktidhArakaH |muktiraajo muktyA sarvakarmavinirmuktyA rAjate sa / niSkriyaH kUTasthassA hi kriyA pudgalanivandhanAta Atmani tadabhAvaH / evambhUtaM tvAM tvaM svayaM vijAnIhi (Atmaiva hyAtmano bandhurAtmaiva shtrurAmana rU) tivAyAta che 24 IT avataraNuM-saptabhaMgInuM svarUpa upara jaNAvavAmAM AvyuM, have AtmAnuM zuddha svarUpa kevuM che, te graMthakAra khulA zabdamAM prakaTa kare che. ' artha-AmA vizvane Ananda pamADanAra, mahAvIra ane nirmaLa vyakitane dhAraNa karanAra che, te AtmAne tuM tArArUpa jANa; vaLI te AtmA muktirAja ane niSkriya che. bhAvArtha-AtmA vizvane pitAnAM zubha kAryothI Ananda pamADanAra che, pite je hoya te bIjAne karavAne dareka prayAsa kare, e jaganA niyama che. te pramANe AtmA AnaMda svarUpI hevAthI jagatunA jIvane AnaMda ApavA tatpara thAya che. AnaMda e AtmAne svabhAva che, tethI dareka AtmA AnaMdamaya che, paNa keTalAka AtmAo saMsAranI ghaTTamALamAM eTalA badhA guMthAyelA heya che ke A AtmAnA AnaMda svarUpanuM temane bilakula bhAna hetuM nathI, temanI cakSu upara AveluM paDyuM dUra karavA, temanI For Private And Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAse raheluM ratna batAvavAnuM ke jJAnInI jarUra che. jJAnI jyAre temane jaNAve che ke AnaMda tamArI pAse ja che, tyAre temanI khAtrI thAya che. kAraNa ke anubhava jJAnI vizeSa asara karI zake che, ane teo pitAnI aMdara AnaMda zodhavA mathe che, ane prayAsa karatAM, prApta paNa kare che. vaLI AtmA mahAvIra che. jema vIra purUSa zatruone saMhAre che. tema AtmA karmarUpa zatruone vidAre che. paNa aMtaraMga zatruo bahu baLavALA hoya che, teo dekhAtA nathI, chatAM asara kare che. teo aMtamAM rahI, AtmAne kedI banAve che; evA dha, mAna, mAyA, lebha, rAga ane dveSa vagere aMta zatraone je saMhAra kare te kharekhara moTe vIra che mahAvIra che. ApaNuM carama tIrthakara karmarUpa zatrane bhedavAne samartha thayA hatA, mATe te mahAvIranAmane yathArtha pAtra che, tevA mahAvIrane hajAra vAra namaskAra he ! mahAvIranA jevI ja tamArAmAM pitAnAmAM zakti che, mATe tame paNa prayAsa karaze te jarUra karma zatraone saMhAra karI zakaze, ane mahAvIratva prApta karaze. ne vaLI AtmA nirmaLa zaktione dhAraNa karanAra che. jJAnadarzana ane cAritra e AtmAnI uttamottama zaktie che. tene dhAraNa karanAra AtmA che. AtmA uce caDhatAM ghaNuM ghaNuM ladhio meLave che, paNa te AtmAnI kharI zakitaonA pramANamAM kAMI hisAbamAM nathI; AtmA temAM lukhya na thatAM vizeSa prayAsa karI pitAnI kharI riddhi je pitAnAmAM ja che, tene prApta kare che, tyAre saM. For Private And Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 260 tuSTa thAya che. AtmAne mukitarAja A lekamAM kahevAmAM Ave chetenA A pramANe artha thaI zake tema che. mukita purIne rAjA te muktirAja; athavA te mukita prApta karavAthI te rAje che-bhe che, tethI muktirAja kahevAya che. mukitane rAjA thavAne ziva lakSmI varavAne, anaMta Atmika AnaMda anubhavavAne ApaNe AtmA sAmarthya dharAve che. A AtmA tuM pote che, ema jANa ahe ! AtmAnuM sAmarthya keTaluM badhuM che! AtmAne mahimA keTale apUrva che! tenI zakita keTalI agaNya che ! kharekhara A paNe ajJAnamAM gothAM khAIe chIe, ApaNe svAbhAvika divya hakaka bhulI jaIe chIe, are pAmara manuSyanI mAphaka AthaDIe chIe ! keTalI ajJAnatA ! vaLI AtmA niSkriya che; kriyA rahita che, vyavahAranayathI AtmA iMdriyAdithI kriyA kare che, mATe te sakriya kahevAya che. paNa Ama nizcayathI te niSkriya che. vyavahAramAM kiyA AtmAne lAgu paDatI lAge che, paNa vastutaH AtmAne svabhAva niSkriya che, AvA guNavALo AtmA, pite che, ema jANu, anubhava karI le, eTale tuM paNa AtmajJAna prApta karIza, eja sAra che. zlokaH zatrujayasvabhAvana, bhavyavRndanibodhakaH // svasaMvedyaH sadA zrImAn kevljnyaanbhaaskrH||94|| For Private And Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 261 TIkA-zatrujayaH zatrUn rAgadveSAdIJjayati nAzayati saH svabhAvena svata eva bhavyadAnnibodhayati mokSamArgamupadizati svasaMvedyaH-svenAtmanA samyagvedyaH ( ayaM bhAvaH) kasmizcinmahAtmanyupadizatyapi yadA svayaM dhyAnArUDha cetasA netranimI. lanapUrvakaM na pazyatyAtmAnaM tadA nAtmalAbho'stIti / sadetyanena sarvasmin kAle saMvedyo na tu laukikakAryavyApRto'pi kSaNa mAtramapi lakSyadRSTiM vilambayediti sUcayati / zrImAn-anekalabdhiyuktaH / kevalajJAnabhAskaraH kevalajJAnamevabhAskaro lokAlokaprakAzako yasya sa bhAskarastu lokaikadezaM prakAzayati tatrApi katicid dravyANi katicicca payyAyAn kevalajJAnabhA. skarastu lokaM cAlokaM sarvANi dravyANi savA~zca paryAyAniti vyatirekAlaGkAradhvaniH // 95 // avataraNa-AtmAnuM svarUpa darzAvanArAM keTalAMka vizeSaNe gayA lekamAM ApI gayAM bIjA keTalAMka A raswi any|2 prAze che. artha-AtmA svabhAvathI zatruMjaya che, bhavyasamUhane upadeza ApanAra che, pitAnI meLe ja jaNAya teve che, sadA zivalamIvALo che, ane kevaLa jJAnarUpI sUrya samAna cha. bhAvArtha-AtmA svabhAva zatruMjaya che. AtmAnuM A nAma sArthaka che. rAgadveSa, vagere aMtaraMga zatruone je jIte che, te zakya kahevAya che. zatrujaya athavA arihaMta e For Private And Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir radara be nAmane ekaja artha thAya che je kamarUpa zatruone jIte che-harAve che, mArI nAkhe che, te zatruMjaya jANa. kahevAne bhAvArtha e che ke rAgadveSarUpa zatruone harAvavAnA sAmarthya bALa AmA che; vaLI AtmA bhavya vRndane upadeza ApanAra che. AtmA jJAna svarUpI che, ane tene svabhAva paropakArI che, tethI te jJAnane bIjAne - upadeza Ape che. khare jJAnI jJAna meLavI besI rahete. nathI, paNa te jJAnane potAnAthI ochA jJAna vALA potAnA mAnava baMdhuone lAbha Ape che. jJAna 5repakAra sArU ja che; ane je loko tene paropakAramAM upaega kare che, te ja kharA jJAnI kahI zakAya. AtmA potAnI meLeja jaNAya ne gurU te upadeza Ape, paNa te upadeza pramANe cAlIne jyAre ziSyane AtmA AtmAne anubhavavAno prayatna kare tyAre ja AtmAthI tene anubhava leI zakAya. gurU dha Ape, paNa ziSya te pramANe na varte te ekalA bodhathI jhAjhe lAbha thAya nahi, gurU paNa sAdhana che, jo ke uttamottama sAdhana che, paNa kharUM Atma jJAnanuM upAdAna kAraNa te AtmA che. mATe svasaMvedya-eTale pitAnI meLe jaNAya te AtmAne gaNele che. AtmA zrImAna che; zrI eTale lakSmI, AtmA pAse kAMI bAhya dhULa dhana nathI, paNa AtmA pAse Atmika lakSamI eTalI badhI che ke tenuM svarUpa ApaNuM kalpavAmAM paNa AvI. zake tema nathI. vaLI Atmika lakSamI kSaNika nahi paNa zAzvata che. For Private And Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra63 vaLI AtmAne A lekamAM kevaLa jJAna bhAskara kahele che. AtmAmAM kevaLa jJAna rUpI sUrya prakAzI rahelA che. te prakAzathI leAkAleAkanu jJAna AtmAne thAya che - tmAne jJAna meLavavAne bAhya sAdhananI jarUra paDatI nathI. AtmA poteja potAnA jJAnathI sarva vastu jANI zake che. AtmajJAnanA prakAza rAtre temaja divase, aMdhArAmAM ke aja vALAmAM eka sarakhI rIte jhaLake che; mATe jo te prakAzanA anubhava thAya, te pachI khAhya prakAzanI jarA paNa jarUra rahetI nathI. atIndriya vastuo paNa hastAmalakavat - tmAne draSTigAcara thAya che samakitanI apekSAe Adya svarUpa vALA AtmA che, tenA anubhava karavAne prayatna karavA joie, kAraNa ke badhuM jJAna maLyu, paNu jo A sasAramAMthI taravAnuM jJAna na maLyuM te ApaNuM jIvana nakAmuM pasAra thayu, ema jarUra mAnavuM te upara eka Tuka dRSTAnta atra jaNAvavAmAM Ave che.-- " jyAM sudhI manuSya sasAranA janma maraNanA ca kramAMthI mukta thAya tevu. jJAna prApta na kare, tyAM sudhI teNe sAsAna prApta karyuM che, ema kadApi kahI zakAya nahi. eka tattvavettA je aneka prakAranA khAdya ( vyavahArika ) zAstra jANatA hatA, ane jene je kharekhara magarUra hatA, te ekadA hADImAM besIne nadInI pelI mera jateA hateA. AkAza bhaNI najara karI teNe te hoDInA khalAsIne puchyu. 77 " kema tuM khageALa vidyA jANe che ? For Private And Personal Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 224 " nA huM nathI jANate " ema te khalAsIe pra. tyuttara Ape. tyAre te hArI jIdagIne bhAga niSphaLa gane" ema te tatvavettAe magarUrI sAthe jaNAvyuM. A gaLa cAlatAM nadInI banne bAjue ugelAM lIlAM anAja vALAM khetare dekhI tatvavettA belI uTha" kema tuM vanaspati zAstra jANe che. ? "meM te soheba ! tenuM nAma paNa sAMbhaLyuM nathI" ema khalAsIe kahyuM. te uparathI te bolI uThaye "tArI jIMdagIne bIjo bhAga paNa vRthA gaye" A pramANe vAta karatAM hoDI AgaLa cAlI, ane pUra jesamAM vahetI nadIne pravAha dekhI, te tattvavettAthI bolyA vagara rahevAyuM nahi ke "zuM tuM gaNita zAstra jANe che ?" sAheba te kAMi paNa zAstra jANa nathI" te uparathI vaLI te bolya. tyAre te hArI jIMdagIne trIjo bhAga paNa eLe gaye" A vAta cAlatI hatI tevAmAM nadImAM bhAre tephAna thavA lAgyuM, boTa uMcI uchaLavA lAgI, ane DubavAnI taiyArImAM hatI, te khalAsI jaLamAM kudI paDaye, ane taratAM taratAM te tattvavettAne puchyuM " sAheba tamane taravAnuM zAstra AvaDe che ?" teNe javAba Ape " nA e te mane nathI AvaDatuM ? te uparathI khalAsI potAne maLelA uttaranuM vera For Private And Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vALo hoya, tema harSabhera gAjI uThe " tyAre te tamArI AkhI jIMdagI niSphaLa gaI ja samajaje, IzvaranI prArthanA kare, ane mRtyune bheTavAne taiyAra thAo" tarataja te hADI DubI gaI, ane te bAhya vastune vidvAna prophesara maraNane zaraNa thaye. je jJAna manuSyane maraNanA paMjhAmAMthI bacAvI na zake, tevA jJAnanA magarUra thavuM te potAnI mUrkhatA sUcave che. teTalA mATe je AdhyAtmika jJAnathI saMsAra sindha sahejamAM tarI zakAya tevuM jJAna prApta karavA dareke prayatna kare, e A lekane sAra che. zlokaH zItalo dharmanAthazva, nirmAyaH satsvarUpakaH // svasvarUpopayogI yo, ratnatrayIniketanaH // 96 // TIkA-zItalo'nantazAntipradaH / dharmanAtho dharmanAthante janA asmAditi dharmaparjanyaH / nirmAyaH kapaTacchalAdirahitaH sAsvarUpakaH sattA'vinAbhUto naiva tasya kadA cidapi sattA hIyate / svasvarUpopayogI svataH svarUpamupayuGkte tacchIla AsmamukhAsvAdarasikaH / yazca ratnatrayIniketano jIvAdipadArthAnAM yathAvayodhaH samyag jJAnaM / jinendroktaM sarva pramANaM tadviparItaM mithyeti zraddhApariNAmaH samyagdarzanaM zlokaH jaine dharme gurau deve caiva zraddhAsti yasya nuH samyakttI tu saravasyAnmithyAvI tudnythaa| samyaktvino'pramApi syAtpamA siddhAntinAM mate For Private And Personal Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 266 mithyAtvinaH pramApi syAda'mametivinizcayaH / svAtmaramaNaM samya. kcAritramiti ratnatrayyAzrayaH / / 96 / / avataraNa-AtmAnA bAkI rahelAM vizeSaNe darzAvI granthakAra A prastuta viSayanI samApti kare che. artha-AtmA zitaLa che, dharmanAtha che, mAyA rahita che, svasvarUpane upayogI che, ane ratnatrayanA AdhAra bhUta che. 96 bhAvArtha-AtmA svabhAve zitala che, caMdranI mAphaka zitala hoI, sarva janane zAMti ApanAra che. jema caMdra pitAnI ja snA caMDALanA ghara uparathI pAchI kheMcI letuM nathI, paNa sarvanA ghara upara eka sarakhI rIte pitAnAM kiraNo vaDe zitalatA pAthare che, tevI rIte Atma jJAnI paNa sarva jIvone zAMti Ape che, sarvanuM kalyANa irache che; ane sarvane eka sarakhe bodha Ape che. mATe AtmA caMdra je zitala svabhAvI che; vaLI AtmAne dharmanAtha kahevAmAM Ave che, te vizeSaNa paNa sArthaka che. * AtmA dharmane nAthe che; adharmamAM-pApamAM paDatA TakAvI rAkhanAra-dhArI rAkhanArane dharma kahevAya che, te dharmane te saghaLA jIne upadeza Ape che, tethI te dharmane nAtha kahevAya che. vaLI AtmA kapaTa-chaLa rahita che. jyAre A bhAne sarva vastuo jaNAya che, tyAre te kapaTa rahita thAya che. sarva jJAna thayA pachI tene kAMI meLavavAnuM rahetuM nathI! je kAMI prApta karavAnuM nathI te pachI bIjAne te chetare For Private And Personal Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra67 zA sArU? bIjAne khoTuM belI bharamAve zA sArU ? vaLI kapaTa e AtmAne svabhAva nathI. AtmA te niHsvArthI che, paNa pulanA saMbaMdhamAM AvI AtmA svArthI banate lAge che, paNa jyAre viveka jJAnathI AtmA jaDa ane cetanane bheda barAbara samajate thAya che, tyAre svArthatA je huM paNAne lIdhe utpana thavA pAmI hatI te nAza thAya che, ane svArthatA nAza pAmatAM kuDa kapaTa paNa cAlyAM. jAya che. AtmA sat svarUpI che te traNe kALamAM astitva dharAve che. tenuM astitva kadApi nAza pAmatuM nathI. te che che ane che, vaLI AtmA svarUpane upagI che, eTale AtmAnubhava rasika che; bIjAM kAma AtmA kare, paNa AtmA hamezAM potAnuM dhyAna AtmAmAMja paDe che. vaLI jJAna, darzana ane cAritrarUpa traNa ratnanuM nivAsa sthAna AtmA che. jIvAdi padArthone yathArtha avabodha te samyaga jJAna; tatva para zraddhA te darzana, ane Atma ramatA te cAritra; A traNe guNa AtmAmAM mAluma paDe che. mATe te traNa guNanuM nivAsa sthAna AtmA che; AvA guNe vALA AtmAne anubhavavAne prayatna kare. je je prayatna zuddha manathI ane zuddha jJAna pUrvaka karavAmAM Ave che, te te phaLa ApanAra nIvaDayA vagara rahetuM ja nathI. tenA upara eka TuMka daSTAnta nIce mujaba che. eka sAdhu bajhAramAM besI vyAkhyAna vAMcavA lAgyA. paNa kaI temanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA keTalAka divasa sudhI gayuM nahi; AthI te kaMTAlyA nahi, paNa pitAne prayAsa For Private And Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 268 bajArU rAkhe. keTalA eka divasa A rIte pasAra thaI gayA, paNa keI sAMbhaLe ke nahi tenI leza mAtra darakAra rAkhyA vinA temaNe pitAne vyAkhyAna kama calavyAM karyo. dararoja Ama besIne zuM vAMce che, ema jANavAnI ke. TalA ekanI jIjJAsA thaI, tethI teo tyAM ubhA rahyA, temanuM joI bIjA ubhA rahyA, ema anukrame vyAkhyAna sAMbhaLanArI pariSad vadhI mATe prathama prayAse ApaNuM prayanamAM ApaNe saphaLa na thaIe, te tethI jarA paNa gabhArAvuM nahi. paNa prayatna cAlu rAkha; ane zubha prayatna jarUra saphaLa thaze. kahyuM che ke "nIca purU vighanA bhayathI kArya AraMbha karatA nathI, madhyama purUSe vacamAM vizna AvatAM kArya choDI de che, paNa je uttama purUSe che, te te vAraMvAra vinna AvatAM chatAM paNa pitAne prayAsa choDI detA nathI " mATe game tevAM vipna Ave, game tevAM saMkaTa sahevAM paDe, chatAM AtmajJAna prApta karavAne ApaNe uddeza mukave nahi; te uddezane lakSamAM rAkhI, egya sAdhane dvArA prayAsa karaze. ane jarUra ApaNe temAM phatehamaMda nIvaDIzuM, kAraNa ke ApaNA AtmAnI zakti anaMta che. zlokaH etAdRzasvarUpasya, bhoktRtvaM tavarocate / ato mohaM parityajya, kuruSvAtmani bhAvanAm 97 TIkA-etAdRzasvarUpasya pUrvoktasya tava bhoktRtvaM rocate For Private And Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 26 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zobhate'nantazaktijJAnAdiyuktasya paramaizvaryavato rAjarAjezvarasya tava svAtmaramaNameva karttavyaM na tucchAtitucchadInahIna grAhyapaudralikaramaNaM mahAcakravarttinAM gardabhArohaNavacchobhate / ato mohaM mamatvabhrAnti samyak kRtvAtya''tmani bhAvanAM kuruSva svsmieva ramaT || 27 || avataraNa--gayA traNa leAkamAM AtmAnuM zuddha svarUpa keTalAka vizeSaNA dvArA darzAvavAmAM AvyuM, have A lekamAM te jANIne zuM karavuM te granthakAra batAve che. artha--AvA svarUpanuM bhAtApaNuM je tane rUcatu hAya tA, mAhanA tyAga karI AtmAmAM bhAvanA kara. bhAvArtha-AtmA saccidAna damaya che, AtmA rAja rAjezvara che, AtmAmAM anata jJAna, darzana, cAritra, vIrya vagere guNe AvelA che, AtmA niSkriya che, nirjana nirAkAra che, parama Anada svarUpI che; AtmA. mAkSane lAyaka che, AtmA sarva karmanA nAza karavA samartha che; AvAM AvAM vizeSaNe! AtmAnA saMbadhamAM sAMbhaLavAmAM AvyAM tethI te AtmApara tArI rUci thatI hoya evA AtmasvarUpane anubhava karavA tArI kharI hRdayanI IcchA udbhavatI hoya te te tene vAste ekaja mArga che, ane te mArga granthakAra adhA zlokathI ApaNane jaNAve che. te e che ke meAhunA tyAga karI AtmAnI bhAvanA kA" A adhA kSeAka, A thADA akSara bahu manana karavA lAcaka che. ApaNane jagatamAM rakhaDAvanAra, sa'sAramAM For Private And Personal Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 270 janma maraNanA cakra sAthe ApaNane bAMdhanAra meha che.te meha meha che. upajAvI ApaNane Thage che, te mitrarUpamAM ApaNe zatru che. tenA aneka subhaTe che. kAma, kodha, mAna, mAyA, lebha, ajJAna, azraddhA vagere tenA subhaTa che, te ekeka subhaTa judA judA AkAramAM judA judA sthAnamAM ApaNane lalacAve che, phasAve che te ApaNI sAme AvI laData nathI, paNa tenI kapaTa jALa evI AkarSaka rIte phelAve che ke ApaNuM jJAna avarAI jAya che. ane ApaNe tenA pAsamAM jANatAM chatAM lapaTAI jaIe chIe; te meha rAjAne jItavAne paNa AtmA samartha che. ApaNuM svarUpanuM AtmAnI anaMtazakitanuM ApaNane bhAna nathI, ApaNe ajJAnI chIe, tethI ApaNI ajJAnatAne lAbha leI A meha ApaNane bhamAve che, phasAve che. lalacAve che, ane duHkhamAM nAkhe che. paNa jayAM gurUkRpAdvArA AtmasvarUpa buddhithI prathama jANavAmAM AvyuM, ane te jJAnapara saMpUrNa zraddhA (darzana) rAkhI tadanusAra vartana rAkhavAmAM AvyuM ke ajJAna paDI khasavA mAMDe che, meharAjAnuM sAmarthya ochuM thAya che. ane AtmAnuM jJAna vizeSa vizeSa prakAzavA mAMDe che. AmA tuccha che, halake che, pApI che, adhama che, evI bhAvanA bhAvavI te cakavartIne eka garIba lekhavA samAna che. A tmA hIna nahi paNa ucca che, adhama nahi paNa uttama che, garIba nahi paNa rUddhivAnuM che. mATe hamezAM tevI bhAvanA rAkhavI, ane te bhAvanA anusAra vartana paNa rAkhavuM. jyAM sudhI AmarUpa kesarI potAnuM siMha dA. For Private And Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 khavatA nathI, tyAM sudhI mADu hastI ane tenA subhaTArUpa ziyALIyAM peAtAnuM khaLa khatAvI zake, paNa jayAM sahe peAtAnuM ucca ane ugra svarUpa batAvyuM ke sarva prANIe tenAthI mhIne nAzI jAya che, jema sUrya kharAkhara prakAzatAM vAdaLa samUha vikharAI jAya che, tema AtmAnA sAmarthyanu sAna thatAM, ane te pramANe vartatAM meharAjA nAzavA mAMDe che. mATe mAhunA tyAga karavAnA uttama upAya AtmabhAvanA vizeSa pravalita karavAnA che. dareka kArya karatI vakhate paNa bhAvanA Atmatarapha rAkhavI; eTale mehanA temAM praveza thai zakaze nahi. ane AtmA dhIme dhIme karmapAzathI mukata thatA jaze. avataraNam - AtmabhAvana / svarUpadhyAna mantareNa mokSasya prAptirna bhavati tatspaSTayati / zlokaH nizcaladhyAnato'vAptiH Atmatatvasya karmacchit / nindAM nidrAM parityajya satyatattvaM bhajasva bho 98 / TIkA - nizcaladhyAnato'vicchinnadhyAnadhArAta Atmatacca rAjAsvaavaaptirbhvti sa ca karmachit sarvakarmacchetrI ato bho bha-vyajana nindAM nidrAM ca parityajya satyamAtmatattvaM bhajasva / sevasva / atrAtmanepadaM tu pUrvoktaphalaka mevAvayam // 98 // avataraNa--uparanA lekamAM AmabhAvanA bhAvavAnuM kahyuM; AtmabhAvanA te dhyAnanuM khInnu nAma che, tevA dhyA For Private And Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 nathI zuM lAbha thAya che, te granthakAra have darzAve che. arthakarmane cheda karanArI AmatatvanI prApti ni zaLa dhyAnathI thAya che. mATe niMdA ane nidrAne tyAga karI AtmatatvanuM bhajana kare bhAvArtha-ApaNe prathama ekAda kalekamAM dhyAnamArga vicArI gayA, ane dhyAnanA bhAgamAM prathama prAraMbha kayAMthI kare, te paNa jaNAvI gayA. dhyAna karavAthI, manane Indri cenA viSa mAMthI aMtarmukha vALavAthI, ane AtmA para ekAgra karavAthI, kSaNe kSaNe AtmAnuM ja raTaNa karavAthI, zuM phaLa Ave che te A kalekamAM jaNAveluM che. tevA dhyAnathI Atma tattvanI prApti thAya che; Ane artha e nathI thata ke Atmatattva nahotuM te navuM maLyuM, Atmatatva. te tyAMnuM tyAM ja hatuM, paNa tene sAkSAtkAra AtmAne thayela na hatuM, paNa jyAre te dhyAna kare che, jyAre dhyAnane satata pravAha AtmAbhimukha vaLe che tyAre AtmAne saheja anubhava tene prathama thavA mAMDe che. dhyA namAM AgaLa vadhatAM vadhatAM AtmAne vizeSa vizeSa sA. kSAtkAra thAya che. jema koI caka jorathI-bahuja jorathIgoLa goLa pharatuM hoya, tenA upara je kaI vastu mukavAmAM Ave te te cakra te vastune dUra haDaselI nAkhe che, tema Atma yAnanuM cakra jyAre potAnA pUrNa josathI cAlatuM hoya tyAre karmanI varganuM tenA para asara karI zakatI nathI. karma vargaNa dUra pheMkAya che, ane AtmAne vaLagelI karmavargaNA paNa anukuLa saMjoge na maLatAM For Private And Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra72 karamAIne kharavA mAMDe che. A rIte AmadhyAnathI karma kharI paDe che, ane A rIte AtmAne AvaraNa karanAra karma kharI paDavAthI AtmasvarUpanI prApti thAya che. mATe A lekamAM kaheluM che ke dhyAnathI sarva karmane cheda karanArI Ama svarUpanI prApti thAya che. AvuM satata dhyAna karavAmAM vidanarUpa thanArAM be kAraNe granthakAra prakaTa kare che. te nindA ane nidrA che. Atma dhyAnanA abhyAsIoe A be dene avazya TALavA joIe. nindAnuM vyasana evuM che ke jema tene AsvAda levAmAM Ave tema tema te vizeSa vRddhi pAme che. bIjI TevonI mAphaka nindA karavAnI paNa Teva paDI jAya che, te Teva ekadama chuTatI nathI, ane jenuM mana nindA karavAmAM rokAI gayuM, tenuM mana Atma dhyAnamAM sthira thaI zake nahi. mana ekaja samaye ekaja bAbatane upaga rAkhI zake, e niyama hevAthI AtmadhyAna ane nidA banne sAthe saMbhavI zake nahi, mATe ja te deSa sarvathA TALave. tenAthI kAMI paNa lAbha nathI, ane ulaTa te avaguNa ApaNane saMsAramAM rakhaDAve che, anekane zatru banAve che, mATe tenI chAyA paNa levI nahi. vaLI te sAthe nidrAne tyAga kare. nidrA Alasya sUcaka che. Alasya pramAda e mATe deSa che. Atma mArgamAM vidma karanAra tera kAThIyAmAM prasAda mukhya sthAna bhegave che. Atma dhyAna rasika purUSe kSaNa paNa pramAda seva joIe nahi kSaNa paNa manane bIje mArga deravAI javA devuM joIe nahi, paNa tenA ISTaviSaya-AtmA para For Private And Personal Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 274 sthira karavuM joIe, A rIte jyAre nindA ane nidrAne tyAga thaze, tyAre jIva kharI rIte satyatatva (Amatatva) ne bhajanAre thaze. AtmatatvanI barAbara upAsanA karavI, paNa tene vAstu prathama manane vaza rAkhavuM bahu jarUranuM che, je manane vaza rAkhatA nathI, temanI kevI sthiti thAya che te eka TuMka daSTAntathI atre jaNAvIzuM. eka mANasa je bahu bhaNele na hatuM, jene darIyA ane hANa saMbaMdhI saheja paNa jJAna na hatuM, te manu dhya eka vahANane kaptAna banyuM. tene DANa haMkAratA nahotuM AvaDatuM, temaja vahANanA judA judA bhAgo zA upaganAM che, te te jANatA na hata; paNa tenI sAthe bIjA khalAsIo hatA, je potAnI pharaja barAbara jANatA hatA. hANa darIyAnI vaccamAM AvI pahocyuM; tevAmAM A kaptAna pharate pharate vahANanA judA judA bhAga jovA lAgyA, tyAM teNe eka mANasane moTuM piDuM pheravate je, "A mANasa A zuM dhaMdho kare che?" ema teNe prazna pucha te zukAnI che, ane vhANane haMkAravA te phe2ve che" ema pratyuttara maLe. te bolyo "saghaLo vakhata A paDuM pheravavAmAM kAMI mAla nathI, AgaLate kyAM joIe tyAM pANI ja dekhAya che, te pachI cake pheravavAmAM zuM lAbha? lhANanA zaDhathI hANa cAlavAnuM haze te cAlaze. jyAre jamIna AMkhe dekhAze, athavA bIjuM kaI nhANa najare paDaze. tyAre For Private And Personal Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 279 ApaNe te piDuM halAvIzuM, mATe te vadhu pheravavAnuM baMdha kare, ane vahANa jema cAle tema javAde. te kaptAnane hukama mAnavAmAM AvyuM, ane pachI te hANa jema tema pharatuM pharatuM kharAbA para caDhI athaDAI bhAgI gayuM, ane je keTalAka khalAsIe temAMthI baccA, teo te mUrkha kaptAnanI mUrkhAI upara hasatA hatA. ApaNane paNa te kaptA -nanI mUrkhatA upara hasavuM Ave che, paNa jarA vicAra karIe te ApaNane jaNAze ke ApaNe paNa kaptAnanA jevAja mUrNa chIe. zuM tame vahANa karatAM paNa vadhAre nAjuka ane vadhAre kImatI kAMIka vastunA kaptAna nathI? zuM tame tamArI jIMdagInA tamArA mana nA kaptAna nathI ? temane barAbara haMkAravAne, saMyamamAM lAvavAne tame keTaluM dhyAna Ape che ? tame zuM manane te vahANanI mAphaka jema tema bhaTakavA detA nathI ? zuM tame rAgadveSanA pavanathI te manarUpI vahANane jyAM tyAM athaDAvA detA nathI ? zuM tamAre AtmA manane kharekhara kaptAna che? zuM tame tamArA manane sAdhya vastu siddha karavAnA sAdhana tarIke vAparI zake che? jo tame A badhuM nA karI zakatA hete tame paNa te mUrkha kaptAna jevA che, ane jema te mUrkha kaptAne pitAne ane pitAnA saMbaMdhIone prANuM bevarA, tema tame pote paNa manane saMyamAM nahi rA. khIne tamAruM AkhuM jIvana nirarthaka gumAve che. mATe Inidra ane manane vaza rAkhavA eja sAra che; ane je indri ane manane vaza rAkhI zake che, te ja kharI rIte For Private And Personal Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org GgamAha / 276 dhyAna karI zake che. manane kevI rIte vaza karavuM, temaja indriyezane kevI rIte nigrahamAM ANavI te prathama jaNAvI gayelA heAvAthI atyAre piSTa peSaNa nahi karatAM tenI AvasyakatA jaNAvI aTakIe chIe. avataraNam - avazyaM setsyan yenaliGgenAnumIyate talli Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zlokaH zatrau mitre samA buddhiH yasya mAnApamAnayoH || tRNe mausamA buddhimuktisiddhistadAtmanaH 99 gram TIkA - yadA yasya mumukSoH zatrau mitre ca samAbuddhiH ( mitre na rajyati prajJaH zatrau nodvijate ca yaH / rAgadveSavimuvAsa siddhiM yAti zAzvatIm ) iti nyAyAcchatrau dveSanivandhanaM pratikUlatAjJAnaM nAsti mitre ca rAganibandhanamanukUlatA jJAnaM nAsti tathA mAne'pamAne ca samA buddhi: ( satkAreNa prahRSyanti nyakkAreNa dvipanti ye teSAM mokSapatho dare sannidhiM yAti cAnyathe ) ti nyAyAnmAnApamAnadRSTipAto mokSaparipanthIti naiva tatra mumukSorAdarAnAdaradhiyA'vekSaNam / tathA tRNa maNau ca samA buddhi: ( kecinmUDhA dhane lagnAH kecilagnAH kuTu ke kAya puSTau pare lagnAH kIrtI vA virudAvalau|| 1 || sarveSAmarjane duHkhaM rakSaNe'vekSaNe tathA duHkhaM duHkhAnubhUteste naiva muJcanti pA marA i ) tinyAyAttRNe maNau ca heyopAdeyabuddhirnAnubhUyate For Private And Personal Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 277 tadA''tmano muktisiddhiravadhAryA / / 99 // avataraNuM-je nizAna uparathI AtmA siddhipadane lAyaka thayelA che, evuM anumAna karI zakAya te nizAna A kalekamAM granthakAra prakaTa kare che. artha-jenI zatra ane mitra tarapha, mAna ane ane pamAna tarapha, temaja ghAsa ane maNi tarapha samAna buddhi thayelI che, te AtmAnI mukita siddha thayelI che. bhAvArtha-AtmajJAnInuM cAritra lakSaNa A kalekamAM jaNAvavAmAM AveluM che, AtmajJAnInuM cAritra kevI rIte eLakhI zakAya, tene mATe A lakSaNa ApavAmAM AveluM che. je manuSyane AtmajJAna kharI rIte thayeluM che, je manuSya jaDa ane cetana vacce bheda yathArtha samaje che, te manuSya savamAM samAna Atmatatva nihALe che. upAdhithI viTAlAyeluM hovA chatAM pitAnAnA jevuMja prakAzita Atma jati sarvamAM raheluM che, ema te jANe che, jyAre A jJAna thayuM tyAre bhedabhAva TaLI jAya che, samabhAva utpanna thAya che, ane zatru ane mitrane te samAna tarIke lekhe che. tene mana te koI zatru che ja nahi, paNa je leko tenA upara zatrubhAva rAkhatA hoya, tevA zatruo upara paNa te mitranA jeTale ja bhAva rAkhe che. te sarvane potAnA Atma baMdhu tarIke anubhave che. vaLI jaDa vastu upara tene vairAgya pedA thAya che. ApaNe jaDa vastuomAM keTalIka vadhAre kImaMtanI mAnIe chIe, paNa pigalika vastunI kharI kIMmata jANe che, te te sarva pilgalika vastu For Private And Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 278 one eka sarakhI rIte nihALe che. hIro ane koyale bane eka ja kArbana tatvanAM banelAM che, ema te jANe che, tethI banene samAna lekhe che. saghaLA pagalika padArtho ekaja pudgala dravyanA judA judA Avirbhava-paryAya che, te ekamAM zuM vizeSa rAcavuM ane bIjAmAM zuM ochuM rAcavuM? e tene bheda bhAva lAgatuM nathI. tene mana te ghAsa ane maNi, temaja kehInUra ane kAca badhAM sarakhAM lAge che. vaLI mAna apamAna tarapha paNa te sama buddhi rAkhI zake che. te samaje che ke ke mAna Ape che tethI AmAmAM kAMI vadhI jatuM nathI, temaja keI apamAna kare te A mAmAMthI kAMI ghaTI jatuM nathI. mAna ane apamAna u. pAdhine lagatAM che, AtmA te kharekhara upAdhi rahita che, mATe tene mAna apamAna lAgI zake nahi, AvI bhA. vanA rAkhI mAna ke apamAnamAM te samavRtti jALavI zake che. A pramANe tenAmAM samabhAva pedA thAya che; e samabhAva jenA mAM prAdurbhAva thaye; te mekSane adhikArI thaye. saMbaMdha sitterI granthamAM kahyuM che te. sevaM mAraMva yuddho yA novA che. samabhAvabhAvi appA lahai mukhkhaM na saMdeho // zvetAMbara hoya, ke digaMbara hoya,hoya ke anya kaI hoya, paNa jenA AtmAmAM samabhAva jAgRta thaye te avazya mekSa meLave che, emAM jarA paNa saMdeha nathI. For Private And Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 279 A uparathI siddha thAya che ke Atma jJAnanuM moTAmAM moTu` lakSaNa samabhAva samaSTi che; je pramANamAM mANa. samAM samaSTi vadhatI jAya, te pramANamAM te manuSya AmaiAnnatimAM AgaLa vadhele che, ema mAnIe te anu cita gaNAze nahi. A AAkanI saMskRta TIkAmAM eka leka che, tenA artha A pramANe che. " je satkArathI harSa pAme che, je tiraskArathI dveSa dhare che, tenAthI meAkSa mArga dUra che, je AthI ulaTI rIte varte che tenI pAse mekSa mArga Ave che" mATe A leAkanA sAra e che ke jaDa ane cetananuM svarUpa kharAkhara sarajI, vicArI, anu. bhI, samabhAva vRtti jema vizeSa khIle te rIte prayatna karavA joie. avataraNam - mumukSohiM pradarzya muktayupAyaM ziSyabodhArtha saGkSepeNopadizati / zlokaH jagat kuTumbakaM yasya vrataM duHkhaprabhaJjanam // tasyAtmanazca siddhiH syAt sarvavidbhiH prakIrttitA TIkA -- yasya mahAtmano jagadeva kuTumbakamAtmIyaM naiva bhinnadRSTyAdarzanaM tasyAtmanaH sarvavidbhiH sarvajJaiH prakIrtitA si ddhiH syAt / " ayaM bhAvaH " ( yatra kutrApi nivasan paryyaTanvA mahIvale munirnirbhIkatAmeti drogburvai parato bhayam ) iti nyAyAd For Private And Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 280 yasya jagadeva kuTumbakaM tasya naivAsti kazcidveSAspadaM kintu samAspadatvAtsvasukhecchAvat parasukhecchA svabhAvAsaddheti / ata eva vrataM yasya duHkhaprabhaJjanam [ ayamarthaH ] mukti pathamanArUDhAnAM vrataM kA~zcijjIvAnsukhayati duHkhayatyapyaparAn sukhaduHkhayati cAnyAn uktamahAtmanastu vrataM sarvAJjIvAn sukhayati nirduHkhayatyeva ca na tu duHkhayati niHsukhayati mizra - bhAvaM vA bhajate / tasyAtmanaH sarvAvIdbhaH prakItitA siddhiH syAditi pUrvavadanvayaH udAsIno'thavA''sIno nirAsIno'thavA jane muniH zuddhena cittena mahaNyAdbhavavedanA " miti / siddhA *ntAn || 100 || For Private And Personal Use Only * avataraNa--gayA zrlokamAM ApaNe AtmajJAnInAM lakSaNa vicArI gayAM, have A TeMkamAM thakatA muktinA uttamAttama upAya ane sarva jJAnanA sAra batAve che, ane A rIte A AtmapradIpazataka samApta kare cheH-~ artha-jenu kuTuMba jagat che, jenu vrata du:khanA nAza karavAnuM che, tevA AtmAnI siddhi thavAnIja che, sarvajJAe kahelu che. evu bhAvArtha:--AtmAnuM svarUpa ApaNe samajyA, syAdvAda ane sasabhagInuM svarUpa jANavAmAM AvyuM; ekaja vastune bhinna bhinna daSTie kema avaleAkavI te paNa A paNe jANI gayA; ane AtmAne judAM judAM vizeSaNA ApI samajAvavAnA prayatna karyo. A sarva jANyu, paNa jANIne karavu' zu' e praznanA yAM sudhI kharAbara uttara
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 282 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir na maLe, tyAM sudhI jANavAthI vizeSa lAbha thai zake nahi; je jJAna manuSyanA vartanapara asara kare, teja jJAna kharUM lAbhakArI gaNI zakAya, teA pachI A AtmajJAnathI ze lAbha ? e prazna A blekamAM vicAravAnA che. A granthanA A AtmapradIpanA se| zlokane A chellA AAka che, ane temAM grantha katAe bahuja asara kAraka rIte ardhA zlekamAM ApaNu* kartavya khatAvyu che. jJAna meLavIne chevarTa karavA ceAgya dharma dazAnce che. Atma jJAna je prApta karavA icche che, tenI bhAvanA evI hovI joIe ke Apu' jagat-sakaLa jagatanA jIve mArA baMdhuo che. kevaLa AvI bhAvanA hAvI joIe nahi, paNa te bhAvanA pramANe tenA AcAra paNa hAvA jarUra che. AvI bhAvanA tenA rUverUgve vyApI rahevI joie; tenI ragerage vanuMapa yuTumba ( vasudhA e mArUM... kaTu ba che, e ) nA siddhAMta prasarave! joie. jagatamAM jeTalA jIva che, jeTalAne prANu che, te sarva tarapha tenA hRdayamAM maitrIbhAva sphuravA joie. A kArya ekadama thai zake na hiM; evI ucca bhAvanA ekadama amalamAM mUkI zakAya nahiM, mATe tene vAste prathama pAye nAkhavA joIe. tene pAyA te kudukha che. prathama te tene kuTuMbanA sarva jane tarapha evI rIte vartavuM joie ke kuTu kha janA maitrIbhAvanA manA bhoktA thAya. kuTuMbanA sarva janAne teNe potAnA A mA tulya gaNavA. pachI potAnA samabhAva vadhArI jJAtinA sarva badhuene potAnA AtmA tulya lekhavA. pAtAne vA For Private And Personal Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 282 ste jeTale zrama levA te taiyAra thAya che, teTalAja zrama jJAti janane vAste levAne paNa teNe tatpara rahevuM. pachI dezanA sarva manuSye tarapha evI bhAvanA temaja vartana rA khavuM, te bhAvanAne vadhArIne pachI AkhA jagatanA sarva mAnama'A tarapha teNe tevI vRtti rAkhavI; pachI jagatanA prANIA sAthe, pachI vanaspatti chevaTe jenAmAM prANa che te sarva tarapha AtmabhAvanA teNe rAkhavI, ane vartana paNa tevu rAkhavuM. AvI bhAvanA rAkhanArane sarva mitra thAya che. te kAinA zatra thatA nathI, ane kAI tenA zatru tho nathI; A rIte maitrIbhAvathI premabhAvathI-bhrAtRbhAvathI-te sarvane eka sarakhI rIte rachAya che, tethI tene rAga ke dveSa utpanna thatA nathI. jyAM rAgadveSa utpanna na thAya, tyAM. mana nirmaLa thAya che; teneA samaya sarvadA Ana 4mAM jAya che. tenu mana udvega rahita ane zAMta thAya che. A rIte zAMta mana upara Atma sUryanA prakAza kharAkhara rIte paDe che; ane tene AtmajJAna thAya che. vaLI je jaganA jIvAnuM duHkha dUra karavAnuM vrata le che, te Atma jJAnI thAya che. uMce caDhavAnA uttamamAM uttama mArga yA che. duHkha dUra karavAnI vRtti e bhAvadayA che. te AtmAnA dharma che. te sarvanuM kalyANa karavA iccheche, sa vaMdu' du:kha TALavA Icche che. jJAna, sattA, dhana, baLa vagere je je tene maLelAM che, te sarva pApakAra vAste che, e te sArI rIte samaje che. koi paNa rIte jagA jIvAnuM du:kha TaLe, ane te sukhI thAya, evI bhAvanA For Private And Personal Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 283 sarvadA tenA dilamAM rahyA kare che, ane te duHkha dUra karavAnA upAye zedhI, amalamAM mUke che. pArakAnuM duHkha dUra karavuM eja tenuM vrata che."savI jIva karUM zAsana rasI-esI bhAva dayA mana udbhasI" vagere bhAvanA utpanna thAya che. AvA dayAnA kAryathI, pArakAnuM duHkha dUra karavAnI kharI vRttithI tIrthaMkara nAmakama baMdhAya che. je bhAva paropakAra vRtti thI tIrthakarapaNuM prApta thAya te pachI sAmAnya kevaLI paNuM prApta thAya temAM Azcarya zuM ! manuSya game te bhaNele hoya, game te dhanADhaya hoya, game te balavAna haiya, game te sattAdhArI hoya, paNa je te nAmAM A dayAne guNa na hoya te te manuSyanI vidvatA, dhana, bala ane sattA na kAmAM che, jagatane bhArarUpa che, ane keTalIkavAra te bI. jAne anarthakArI paNa thAya che. kahyuM che ke, paropakArAya satAM vibhUtayaH sArA manuSyanI vibhUtio bIjAnAM bhalAM vAsteja hoya che. eka Atmika viSayane carcatA pustakamAM lakhyuM i f " Inaction in an act of mercy is an act in a deadly sin" dayAnA kAmamAM bhAga na le te bhayaMkara pApanA kAmamAM bhAga levA barAbara che;" keInI hiM. sA tame nathI karatA eTale aMze sAruM che, paNa tenA karatAM paNa eka AgaLanuM pagaluM che, te tamane ema ja. NAve che ke " dayA kare, lekenuM duHkha dUra karavA banatuM kare ane jagatane sukhI kare " kAraNa ke chatI zaktie je manuSya dayAnAM kAma karatA nathI, teonI For Private And Personal Use Only
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 283 jIdagI nakAmI jAya che. zrI vIra prabhue sarpane bodha ApI tene uddhAra karyo. zrI munisuvrata tIrthakara siddhapurathI vihAra karI bharUca jaI gheDAnuM rakSaNa karyuM -keTalI bhAva dayA? je je ApaNane maLe tene bIjAnA lAbha sArU upaga kara, eTale ApaNane vizeSa maLaze. je khAbocIyAmAM pANI bharAI rahe che, te khAbocIyAmAM kIDA paDe che, ane gaMdavADa thAya che, paNa nadIne pravAha vahetuM rahe che, tenuM pA paNa nirmaLa rahe che. mATe ApaNe paNa nadInA pravAha peThe rahevuM joIe. jagatamAM jeTaluM zuddha che, tene kahevAnI praNAlikA-nIka samAna ApaNe thavuM joIe, ApaNI dvArA sArI sArI vastuo bIjAne maLaze, temAM ApaNe paNa zuddha thatA jaIzuM. mATe A lekamAM bedha ApyA pramANe bIjAnuM duHkha nAza karavuM, eja utama jIe vrata levuM joIe; ane evA jIvane saghaLe vakhata satkAryamAM jaze; tenuM mana nirmaLa thaze. koI jIva game te pApI jaNAta hoya chatAM tenI nindA karavI nahi. nindAthI keI sudharyuM nathI, ane sudhAravAnuM nathI. keInA meM upara sahI hai LAI hoya te tene kALo kahevA karatAM tene meM AgaLa darpaNa dharavuM; eTale potAnI kALAza tenA jovAmAM Avaze. mATe nindA karavA karatAM, avaguNa tarapha daSTi karavA karatAM, tenA AgaLa sadaguNane Adarza (darpaNa namune) muke eTale tenI bhUla te sudhAraze. A jagatamAM keNa doSayukta nathI? jenAmAM kAMI paNa khAmI na hoya teve vIrale koNa che? doSa rahita vItarAga che, bAkI darekamAM doSa te For Private And Personal Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 289 che, pachI deSa tarapha daSTi karavAne badale, ane tenI jyAM tyAM niMdA karavAne badale, te doSa sudhare tevA upAye race, khAnagImAM bodha Ape; tamArA jIvanathI bodha Ape, hita zikSAthI-bhASaNathI baMdha Ape, paNa aMgata keInA jIvane duHkha thAya tevuM vacana ucAratA nahi. saMsAramAM ATaluM badhuM duHkha che, temAM tame kyAM umero kare che? bane te te ochuM karavA prayatna kare, na bane te cupa rahe, paNa temAM kyAM vRddhi kare che? tenA AtmA tarapha daSTi kare, AtmA kharekhara zuddha che, tenI AtmajayaMti DhaMkAI gaI che, paNa te tamArA jeTalI ja ucca che. mATe te tarapha lakSa rAkhI nindAthI dUra rahe. ApaNe eka laMgaDA kutarAne vAste keTalI badhI dayA rAkhIe chIe. rastAmAM paDyuM hoya, te tene upaDAvI bIje ThekANe mukAvIe chIe, tenI davA karAvI chIe, te zuM ApaNA mAnava baMdhuo, kutarA karatAM paNa gayAM ? tame zA sArU temanI tarapha teteTalAja bhAvathI dayA karatA nathI ! je kutarUM zarIre lagaDuM che te A doSayukta manuSya nItinI apekSAe laMgaDA che. te pachI temanI tarapha kema prema na batAve ? temanuM kema kalyANa na karavuM ? temane kema uMcI sthiti para na lAvavA? A bhAvanA hRdayamAM rAkhI vartI, jyAM tyAM guNa juo, te tame jAte guNI thaze. ekanI eka vastu judI judI daSTithI jonArane judI judI lAge che. caMdra cakerIne AlhAda janaka lAge che, teja caMdra kAmI janane duHkhakAraka lAge che. kAmIjana caMdrane deSa yukta kahe tethI For Private And Personal Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zuM te doSita Thare che? kadI nahi. tame je ucca haze, te jarUra tame sarvatra uccatA jaze! jeTale aMze bIjAmAM ugratA ApaNe joI zakatA nathI, teTalI haju A paNamAM ja khAmI che, jayAre ApaNe pUrNa thaIzuM tyAre sarvatra ApaNe pUrNatA joI zakIzuM. mATe game te mANasa anItivALa, durAcArI hoya, pApI hoya, te paNa tene ma. dada karatAM aTakavuM nahi, enuM duHkha dura karavA mathavuM. ane jarUra A guNathI sarva javemAM ApaNA jevuM Atma tattva jotAM ApaNe zikhIzuM, ane tethI AtmajJAna paNa thaze. mATe jema bane tema paropakAra kare, guNa daSTi rAkhavI, ane AtmA tarapha dRSTi rAkhavI, eja A lekane temaja A granthane paNa sAra che. avataraNam-zlokazatena jinendroktaM dharmamupadizyaikazlokena taM prazaMsati zlokaH dharmadAnasamaM nAsti, anyadAnaM mahItale / ato dharmapradAnArtha, satAM svAbhAvikI sthitiH101 ___TIkA-pRthvItale dharmadAnaM samamanyadAnaM naasti| dharmadAnaM tu bhAvAbhayadAnasvarUpam / abhayadAnaM dvidhA dravyAbhayadAnaM bhAvAbhayadAnaM ca / tatra dravyAbhayadAnaM prANinAM prANarakSaNarUpam / bhAvAbhayadAnaM tu zuddhAtmaratnatrayadiAnarUpam / supAtrAnukammo For Private And Personal Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 287 citakIya'bhayadAnAni paJca / tatra paJcamamabhayadAnaM jJeyam / " tatrAhAradAnamoSadhidAnamabhayadAnaM vidyAdAnamiti catvAri dAnAnyAmanAnta vidvAMsastatra vidyAdAnaM dvidhA kalArUpavidyAdAnaM dharmarUpavidyAdAnaM ceti paJcadAnAnyapyAhuH / " " utAni catvAri dAnAni prasiddhAni mahItale, dharmadAnaphalAnAM tu kalAM nAha~ti SoDazIm" iti niSkarSAtsarvasminnapi mahItale dharmadAnasanamanyakkimapyannAdidAnaM nAsti ratnatrayadharmamantareNa mokSapraptavasAmartha kasyApi nAstIti bhAvaH / ato hetodharma pradAnArtha satAM sajanAnAM svAbhAvikA sthitiH / nanu dharmadAnaM pradhAnayatA bhavatA mahApu Nyajanakam supAtradAnAdikaM sarvamudacchedIti mahAnarthassampAdita iticecchAntaM pApaM zAntaM pApaM ko brUte kena prAlApi kasyAyaM pramAdaH supAtrAdidAnaM nAsti kimapIti vayaM tu bramahe yathA harmyamArurukSatAcaraNAbhyAM sopAnapAmparAmArohatA hAvAsasiddhidhiyo tadabhAve tu sopAnArohaNamanarthakaM syAt / tathA sajjanenApi supAtrAdidAnaM kurvatA dhanaprAptyAdi svargAntasukhe na santoSTavyaM kintu ratnatrayamAptirvidheyA tadabhAve tu dAnasyAnarthakyAtsvargAdiprAptestu manAk miyatvAditi siddhAntitaMca / -" dharmamAcaratA puMsA kvApIcchA no vidhIyate svargAdInAM tu kA vArtA muktIcchA muktirodhinI " tyabhimAyAdannAdidAnaM dadatA ratnatraye lakSya dRSTiH karaNIyA na tu svadiphale'vazyaM bhagure / dharmapradAnavata For Private And Personal Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 288 naiva kasyApi vAMcchA mokSaphalasyAvazyaM bhAvivAdata Aha dharmapradAnArtha satAM svAmAvikA sthitirna tu kiMciddhetukA kintu svabhAvasidvaiveti samyaktvadAnadAturgurostu mahopakAraH yataH samyaktvadAnadAtAraM / guruM mahopakAriNam / koTAkoTibhavaiH shissyaa| upakA naivmiishte.|| 1 // atoguroHpuroryAvavaiyAkRtyaM namanapUjanavinayavyAkhyAnasmaraNAdikaM kriyate avataraNu-dAnanI, paropakAranI, bIjAnuM duHkha dUra karavAnI vRttinI prazaMsA ApaNe gayA lekamAM karI, have badhA dAnamAM uttama dAna karyuM te have prakAra jaNAve che. artha:-dharmanA dAna samAna A pRthvImAM bIjuM dAna nathI; teTalA mATe dharma ApavAnI saMtenI svAbhAvika sthiti che. bhAvArtha -zAsakAroe dAnanA aneka bhAga pADayA che; jeTalA duHkhanA prakAra che, teTalA kharI rIte dAnanA prakAra che, paNa tenA TuMkamAM pAMca vibhAga pADavAmAM AvelA che. AhAradAna auSadhidAna vidyAdAna abhayadAna dharmadAna, temAM dharmadAna moTAmAM moTuM che. eka sthaLe kahyuM che ke; uktAni catvAri dAnAni prasiddhAni mahItale / / - dharmadAnaphalAnAM tu kalAM nAhanti SoDazIm // For Private And Personal Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A pRthvI upara cAra dAna prasiddha che, paNa te saghaLAM dAna dharmadAnanA phaLanA seLamA bhAge paNa Ave tema nathI. annadAnathI jIvane kSaNika tRpti thAya che, vaLI ASadha dAnathI paNa amuka vakhatane sArU lAbha thAya che. vidyAdAnathI jAvajIva lAbha thAya che; abhayadAnathI ane muka vakhatane sArU te jIva bace che, ane maraNanA bhayathI choDAvanArane ghaNuM punya upArjana thAya che, paNa raheluM moDuM sine maravAnuM te hoya che. mATe te bacele jIva hele athavA moDe mare te che. paNa janma maraNanA cakramAMthI hamezane vAste bacAvanArate dharmadAna che, mATe te uttamottama che, tenA jevuM dAna A vasudhAmAM eka paNa nathI zrAddhavidhimAM kahyuM che ke mAtapitAnI game teTalI bhakti kare te paNa mAtapitAe karelA upakArane badale vaLe tema nathI, paNa je temane saddharmanI zraddhA putra karAvI zake te temanA upakArane badale vAgye teNe kahI zakAya A rIte paNa dharmanA dAnanI mahattA ApaNane mAlUma paDe che, dharmadAnanI ATalI mahattA jaNAvI te uparathI keIe ema na mAnavuM ke bIjA dAna nirarthaka che, te paNa jarUranAM che, ane mekSanI nisaraNI caDhavAnAM uttama pagathIyAM che; paNa uMcAmAM uMcuM pagathIyuM joIe te dhamaidAna che eTaluM ja kahevAne Azaya che. samyajJAnadAtA gurUne upakAra keIthI kadApi vaLe tema nathI kahyuM ke - samyaktva dAnadAtAraM guruM mahopakAriNam // koTAkoTibhaH ziSyA upakata navamIzate / / samakatarUpI dAnanA ApanArA gurU mahA upakArI che, For Private And Personal Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane karaDe bhave paNa zive te gurUnA upakArane badale vALI zake tema nathI te upakAra eTale badhe che ke te zabdathI varNavAya nahi. jene gurUkRpAne lAbha maLe che. ya teja tene AsvAda anubhavI zake, mATe dharmadAnanI uttamattA vicArI lekene sanmArge caDhAvavA AtmAthI ja vAe prayatna karo eja A lekane sAra che. avataraNam---bhavyasmaraNArtha granthapUrtidivasaM bravIti zlokaH indurasanavelAbde, jyeSThamAse'sitedale // paJcamyAM granthapUrNatvaM, buddhayabdhimuninA kRtam 102 TIkA-aGgAnAM vAmato gatiritinyAyAdindureko rasA madhurAdayaH SaD / navasaGakhyA prasiddhaivelA pRthvI sApyekA tairmite' bde varSe tathA ca 1961 vaikramAbde jyeSThamAse'site dale jyeSThakaSNapakSe paJcamyAM buddhayabdhimuninA buddhisAgaramuninA granthasya pUrNatvaM kRtAmiti // 102 / / artha -vikrama saMvat 1991 nA jeTha vadI pAMcamanA roja A graMtha zrI buddhisAgarajIe pUrNa karyo. avataraNam-yeSAM prArthanayA grantho niramAthi yatranAme paryapUri tadvarNayati " zlokaH" vijApurIyaziSyANA. mAtmArthaM zatakaM kRtam / AtmapradIpazAstrasya, zrotArassyuzcasiddhigAH 103 For Private And Personal Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 222 TIkA- gurjara deze prasiddhaM vijApuraM / tatratyAnAM bhvyTInA ziSyANAmAtmArtha zuddhAtmasvarUpamAtyarthamAtmapradIpazAstrasya zlokazatakaM kRtaM racitam / tacchAstrasya zrotAraH ziSyAH sidvigAH syurmuktibhAjo bhaveyuH / cakArAt paThitAro dhyAtArazva muktibhAjo bhaveyurityarthaH // avataraNu:--jemanI prArthanAthI A granthanI zarU yAta thai, ane jemanA gAmamAM A grantha pUrNa thayA. te sarva A lAkathI grantha ka darzAve che. arthaHvIjApuranA zrAvaka ziSyAnA AtmArthe A AtmapradIpagranthanu zataka racyuM tenA sAMbhaLanArAe siddhine bhajanArA thAo. bhAvArtha--gujarAtanA uttara bhAgamAM vijApura karIne eka zahera che, A je granthakartAnI ane A lekhakanI janma bhUmikA che. te gAmamAM dharma parIkSAnA rAsa racavAmAM AvelA che, temaja vidyAnaMda nAmanA AcArye vidyAnaMda nAmanuM vyAkaraNa paNa racyuM hatuM. te gAmanA suzrAvakanA A. tmArthe A granthanI racanA munirAja zrIbuddhisAgarajIe karI hatI; ane A granthamAM mULa se zlAka che; tene sAMbhaLanArAo sAMbhaLIne te pramANe vartanArA mukti meLave evI granthakartA granthAMte Azil Ape che; te AzirSaM kuLavaMtI thAe evI A lekhakanI paNa prArthanA che. For Private And Personal Use Only
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29.2 prasiddha mANasAgrAme, zrIjinAlayabhUSite // zA zraddhAmirma, te tatra vAsinA zA upakArAya TIkeyaM, buddhisAgarasAdhunA // AtmapradIpazAstrasya, pUritA bhavyabodhinI // 2 // vedarasAGkacandrAbde, vaikrame phAlgune zubhe / / zuklapakSe dvitIyAyAM, prAtaHzrIbudhavAsare // 3 // phA. sudi 2 budhavAra prAtaHkAla vi. 1964. _| rAntiH zAntiH zAntiH avataraNa-A mULa granthanI TIkA kyAre kayA gAme mamAM racAI te batAve che. artha-194nA phAgaNa sudI bIja prAtaHkAlamAM budhavAranA divase bhavyAdhinI TIkAnI racanA pUrNa karI, mANasA gAmanA zrAvakenA AgrahathI A TIkA racI, mANasA gAma amadAvAda pAse vijApuranI najIka AveluM che tyAM be derAsara ane be upAzraya che, zrI nemasAgarajI tathA ravisAgarajI mahArAjanA caraNakamalanA vihArathI pavitra thaeluM che sAgarazAkhAnA sAdhuothI upakRta thayuM che tyAM rahI AtmasamASimAM rahI yathAmatie A TakA racAI che. te TIkA vAMcI bhavyajI maMgalamAlA pAme. rAnitA rAAntiH zAntiH 2 For Private And Personal Use Only
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir U LAN 2 edhur those ROSENLEW WITAMMER WELT AROMANA 4. LO que L HE DALLE PALME dec ES lab For Private And Personal Use Only