________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
श्लोकः जडात्मलक्षणोऽजीवः सर्वविद्भिः प्रकीर्तितः ॥ एकेन्द्रियादिभेदेन जीवाः पञ्चविधाः स्मृताः।।८॥ ___टीका--जडात्मलक्षणोऽजीवस्नत्र आत्मशब्दाभिधेयो लक्ष्यः । अन्यव्यावर्तकं लक्षणम् । आत्मा च लक्षणं चात्मलक्षण जडे एवात्मलक्षणे यस्य स जडात्मलक्षण इति द्वन्द्वगर्भितषष्ठयन्तार्थप्रधानो बहुव्रीहिः । तथा चाऽजीवशब्दार्थमजानानः शिष्यः पृच्छति कोऽजीव इति । उत्तरमाह जडः । ननु जड इति लक्ष्यं लक्षणं वाऽजीवस्येति चेदुभयमित्याह जडात्मलक्षणोऽजीव इनि । ननु जडात्माऽजीव इति वक्तव्ये जडलक्षणोऽजीव इति वा वक्तव्येऽन्यनगेपादानेन सिद्धेऽ पीष्टे उभयोपादानं पौनरुक्त्यमिवाभाति ( तथाहि ) आत्म निष्ठप्रतियोगिताकभेदाधिकरणस्याऽजीवद्रव्यस्य जड इति ल. क्षणेऽवगने लक्ष्यत्वमिद्धिरेव न ह्योष्ण्ये ज्ञाते वह्निातव्यत्वेनावशिष्यत अथवा निरुक्ताऽजीबद्रस्य जड इति च लक्ष्ये निश्चित लक्षणत्वविद्धिरेव नहि चेतो वृत्तौ घटे प्रतिफलिते रूपरसगन्धस्पर्शपृथ्व्याकार जलाऽऽहरणसाधनत्वादयोऽशेषविशेषधर्माः प्रयानगत्तेनावशिष्यग्न् तथा च पौनरुक्त्यं सुस्थिरमेवेनि चेदत्रायं समाधिः । एकान्तवादिनां नैयायिकादीनां द्रव्यं गुणेभ्यः सर्वथा भिन्नं गुणा अपि द्रव्यात्सर्वथा भिन्ना उ
For Private And Personal Use Only
