Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुदर्शिनी टीका अ० २ सू० ३ येन भावनालीकं वदन्ति तिन्निरूपणम् १७९ लघुस्वकाः पुच्छात्मानः, ' असचा ' असत्याः सत्यविमुखाः 'गारविया ' गौरविका:-ऋद्धयादि गौरवयुक्ताः, 'असचट्ठावणाहिचित्ता' असत्यस्थापनाधिचित्ता:असत्यानाम्-असदर्थानां स्थापनायां प्ररूपणायामधिचित्तं येषां ते तथा असत्यार्थमण्डनपरा इत्यर्थः, ' उच्चच्छंदा' उच्चो महान् स्वात्माप्रशंसापरः छन्दः अमिप्रायो येषां ते तथा स्वात्मप्रशंसापरायण इत्यर्थः, 'अणिग्गहा' अनिग्रहाः अवशेन्द्रियाः ' अणियता' अनियताः अनियमवन्तः छन्देनस्वाभिमायेण 'मुक्कवाया' मुक्तवाचा=यथा तथा भाषिणः अथवा 'वयमेव सिद्धवादिनः' इति वदन्ति, के वदन्ति ? 'जे' ये 'अलियाहिं ' अलीकेभ्योऽसत्येभ्यः 'अविरया' अविरताः अनिवृत्ताः भवन्ति ॥ सू-३॥ तथा-' अवरे नत्थिगवाइणो ' इत्यादि
मूलम्-अवरे नस्थिगवाइणो वामलोगवादी भणति, नत्थि जीवो, न जाइ इह परे वा लोए, नय किंचि वि फुसइ पुन्नपावं, नस्थिफलं सुकयदुक्कयाणं । पंचमहाभूइयं सरीरं भासंति आपको तुच्छ मानने वाले मनुष्य, (असच्चा ) सत्य से विमुख रहने वाले मनुष्य, (गारविया) ऋद्धयादि के गौरव से युक्त बने हुए मनुष्य, ( असचट्ठावणाहिचित्ता) असत्यपदार्थ की प्ररूपणा करने वाले मनुष्य, (उच्चच्छंदा) अपने आपकी प्रशंसा करने वाले मनुष्य, (अणिग्गहा) जिनकी इन्द्रियों वश में नहीं है ऐसे मनुष्य, ( अणिययाछंदेणं) नियम से रहित मनुष्य, ( मुकवाया ) यथातथा बोलने वाले मनुष्य, और (जे य) जो मनुष्य ( अलियाहिं ) असत्यभाषण से ( अविरया ) विरति रहित (भवंति ) होते हैं वे जो मन में आता है सो बोल दिया करते हैं। इस प्रकार के बोलने में अलीक भाषण का दोष लगा करता है।सू-३॥ मनुष्यो, " असच्चा" सत्यथा विभुम २नार भनुध्यो, “ गारविया" ऋद्धि मानिस मलिभानथी युत भनेर भनुष्यो, “असच्चद्रावणा हि चित्ता" मसत्य पहानी ॥ ५३५॥ ४२ना२ मनुष्यो, “ उच्चच्छंदा” मा५ १६ ४२नार सोडी, “ अणिग्गहा" भनी धन्द्रियो भूभा नथी ते सी, “ अणिययाछंदेणं " नियम विनाना मनुष्या-अनियमित यो, “ मुक्कवाया" म तेम मासनासी, मने “जे य” भनुष्य “ अलियाहिं " असत्य माथी "अविरया" वि२ति २डित “ भवंति" डाय छ, ते सो मनमा आवे तभ બેલી નાખે છે. તે રીતે બેસવાથી અસત્યભાષણને દેષ લાગ્યા કરે છાસૂ-
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર