Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुदर्शिनी टीका अ० ४ सू० १ अब्रह्मस्वरूपनिरूपणम्
३९३ नीयम्=अभिलपणीयम् । 'पंकपणगपासजालभूयं' पङ्कपनकपाशजालभूतं तत्र पङ्कः -कर्दमः-निमज्जनहेतुत्वात्, पनका शैवालं-चरणन्यासमात्रेण स्खलनहेतुत्वात्, पाशः बन्धनविशेषः, जालं च प्रतीतं तद्भूतं तत्सदृशम् । तथा 'इत्थीपुरिसनपुंसग -वेदचिह्ण' स्त्री पुरुषनपूंसकवेदचिह्न'-स्त्रीपुरुषनपुंसकवेदलक्षणं, तत्र स्त्री-वेदः= पुरुषाभिलाषलक्षणः पुरुषवेदः स्त्रियोऽभिलाषलक्षणः, नपुंसकवेदः= उभयाभिलाषलक्षणः। ' तवसंजमबंभचेरविग्यं ' तपःसंयमब्रह्मचर्यविघ्नः तपः संयम ब्रह्मचर्यविघातरूपम् , 'भेदाययणवहुपमादमूलं ' भेदायतनबहुप्रमादमूलं-भेदः चारित्रविनाशः तस्य आयातनानि स्थानानि ये बहवः अनेकविधाः प्रमादा मद्यविकथा दयः, तेषां मूलं कारणं यत्तत्तथा। 'कायरकापुरिससेवियं' कातरकापुरुषसेवितं कातराः परीषहभीरवः, अतएव कापुरुषाः = धैर्यवर्जितास्तैः सेवितं यत्तत्तथा । 'सुयणजणवजणिज्ज ' सुजनजनवर्जनीयं-सुजनजनाः साधुजनास्तैः वर्जनियं (सदेव मणुयासुरस्स लोयस्स पत्थणिज्ज) देव, मनुष्य, एवं असुर लोक द्वारा अभिलषणीय है-चाहे देव हो चाहे मनुष्य हो या असुर हो कोई भी क्यों न हो सब ही इसे चाहते हैं । यह कर्म (पंकपणगपासज़ालभूय) पंककर्दम, पनकशैवाल-काई, पाश और जाल के जैसा है। तथा (इत्थीपुरिसनपुंसगवेदचिंधं ) पुरूष अभिलाष रूप स्त्रीवेद स्त्रीचाहनारूपपुरुषवेदउभयकी वाञ्छारूप नपुंसकवेद, ये जिसके चिह्न हैं । यह (तवसं. जमबंभचेरविग्धं ) तप, संयम, और ब्रह्मचर्य का विघातक है। ( भेयाययणबहुपमादमूलं ) चारित्र को विनाश करने वाले जो मद्य विकथादिक अनेक प्रमाद हैं उनका यह मूल कारण है । ( कायरकापुरिससेवियं ) जो व्यक्ति कातर परीषह सहने में भीरू होते हैं, और इसीसे जिनका धैर्य नष्ट हो जाता है ऐसे व्यक्ति ही इसका सेवन करते हैं । तथा (सुय"सदेवमणुया सुरस पत्थणिज्ज" हेव, मनुष्य भने ससुर सो द्वारा लिसाशीय છે. ભલે દેવ હોય, મનુષ્ય હોય કે અસુર હાય-દરેક તેને ચાહે છે. તે કર્મ "पंकपणगपासलजालभूयं ” ५४-४५, पन४-शेवाण, पाश भने छे. तथा "इत्थीपुरिसनपुसगवेदचिंध” ५२५ अलिया।३५ स्त्री वह स्त्रीयान॥३५ यु२५ वह, अने भन्नेनी याना३५ नपुस४ वे न यिनो छ, ते “ तवसंजमबंभचेर विग्धं" त५, सयम अने प्रायय नुं विधात छे “भेयाययण बहुपमादमूलं" यात्रिने नाश ४२ना२ २ मधविजया माहि मने प्रभाह छ, “कायरकापुरिससेवियं " જે વ્યક્તિ કાયર --પરીષહો સહન કરવામાં ભીરુ હોય છે, અને તેથી જ જેમનું વૈર્ય નષ્ટ થયું હોય છે એવી વ્યક્તિઓ જ તેનું સેવન કરે છે. તથા
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર