Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
६५४
प्रश्रव्याकरणसूत्रे
"
' सच्चं ' सत्यम् = सत्यवचननामकं द्वितीयं संवरद्वारम् । पुनः कीदृशम् ? इत्याह' उज्जुयं ' ऋजुकम् - सरलभावप्रवर्तकत्वात् तथा 'अकुडिलं ' अकुटिलं-कुटिलभाववर्जितत्वात्, तथा - ' भूयत्थं ' भूतार्थम् = वास्तविकम्, तथा ' अत्थओ ' अर्थतः - परमार्थतः विशुद्धम्, तथा जीवलोके 'सव्वभावाणं सर्वभावानां - जीवादिसकलपदार्थानाम् ' उज्जोयगं ' उद्योतकं प्रकाशकम्, अतएव 'पभासगं ' प्रभाषकं प्रतिपादकं भवति, पुनः ' अविसंवाद ' अविसंवादि = अविरुद्धवादि, तथा ' जहत्थमहुरं ' यथार्थमधुरम्, यथार्थमिति कृत्वा मधुरं यथार्थमधुरं वास्तविकमधुरमित्यर्थः, तथा - 'पच्चक्खं देवयं च' प्रत्यक्षं देवतं च सत्यं प्रत्यक्षो देव इत्यर्थः । एतादृश' जं ' यत् सत्यम्, 'तं ' तत् ' अच्छेरकारगं ' आश्चर्यकारकं भवति, से रहित है । ( तं सच्च) ऐसा सत्यवचन नामका द्वितीय संवरद्वार (उज्जु) सरल भाव का प्रवर्तक होने से ऋजुक हैं । तथा (अकुडिलं ) इसमें भावों की कुटिलता नहीं होती है इसलिये कुटिल भावों से वर्जित होने के कारण यह अकुटिल है ( भूयत्थं ) यथार्थ अर्थ का इसके द्वारा प्रतिपादन होता है इसलिये यह भूतार्थ है । (अस्थओ विसुद्ध ) परमार्थ दृष्टि से यह विशुद्ध है इसलिये यह अर्थतो विशुद्ध है। तथा - ( सव्वभावाणं उज्जो गं) जीवलोक में यह समस्त जीवादिपदार्थों का प्रकाशक है इसलिये यह (पभासगं भवइ) उनका प्रतिपादक (प्रभावक) भी है । यह सत्यवचन (अविसंवाद) अविरुद्ध रूपसे अपने स्वरूपको कहने वाला है इसलिये (जहत्थमहुरं) वास्तवोकरूप में मधुर है । और ( पञ्चक्खं देवयं च ) प्रत्यक्ष देव है - साक्षात् देव जैसा है ( जं तं ) जो यह सत्यवचन
66
(6
अहि " अवितथ-भिथ्यालावधी रहित छे. " तं सच्चं " भावु सत्य નામનું ખીજુ` સંવરદ્વાર उज्जु સરલ ભાવનું પ્રવર્તક હાવાથી ઋનુક छे. तथा अकुडिलं ” તેમાં ભાવાની કુટિલતા હોતી નથી તેથી કુટિલ ભાવાથી રહિત હાવાને કારણે તે અકુટિલ છે. “ भूयत्थ " यथार्थ अर्थ तेना द्वारा પ્રતિપાદન થાય છે તેથી તે ભૂતા છે. " अत्थओ विसुद्ध " परमार्थ दृष्टिथी ते વિશુદ્ધ છે. તેથી તે अर्थतोविशुद्ध " छे तथा " सव्वभावाणं उज्जोयगं " लवसेोऽभां ते समस्त प्रवाह पार्थोनुं ते अाश छे तेथी ते " पभासगं भवइ " तेमनुं प्रतियाह पशु छे. આ સત્યવચન अविसंवाइ " અવિરૂદ્ધરૂપે પોતાના સ્વરૂપને કહેનારૂં છે. તેથી રીતે મધુર છે, અને " पच्चक्खं देवयं च " हेव भेवु छे " जं त" ग्या भे सत्यवचन छे ते " अच्छेरकारगं अवत्थं •
66
((
66
जहत्थमहुर " वास्तवि
પ્રત્યક્ષ
દેવ છે—સાક્ષાત્
(6
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
ܕܕ