Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुदर्शिनी टीका अ०५ सू० ५ संयताचारपालकस्य स्थितिनिरूपणम्
८७९
धन्यः
"
चाई ' त्यागी सर्वसङ्गत्यागात्, 'लज्जू ' लज्जावान = संयमी ' घण्णो ' सम्यग्ज्ञान सम्यग्दर्शनसम्यक्चारित्ररूपधनलाभयोग्यत्वात्, ' तवस्सी' तपस्वी - प्रशस्ततपोयुक्तत्वात् खंतिक्खमे ' क्षान्तिक्षमः = लब्ध्यादि सामर्थ्ये सत्यपि क्षान्त्या - क्षमागुणेन क्षमते-सहते यः स तथोक्तः, तथा - ' जिईदिए ' जितेन्द्रियः, ' सोहिए ' शोधितः शुद्धः क्षालितमिथ्यात्वादिकर्ममलत्वात्, ' अणियाणे ' अनिदानः - निदानवर्जितः, 'अहिलेस्से ' अबहिर्लेश्यः
"
अ ' अविद्यमाना बहि: संयमाद् बहिः लेश्या = अन्तः करणवृत्तिः, यस्य सोऽबहिर्लेश्यः, संयमान्तःकरण इत्यर्थः, तथा ' अममे' अममः - ममत्ववर्जितः, 'अकिं(चाई) सर्व संग का परित्याग कर देने से वह त्यागी कहलाने लगता है । (लज्जू) लज्जावान् बन जाता है - वह सदा इस बात का ध्यान रखता है कि कहीं ऐसी प्रवृत्ति मुझसे न बन जावे जो संयम मार्ग के विरुद्ध होकर मुझे लजाने वाली हो। ऐसा वह संयमी ( घण्णो ) सम्यक् ज्ञान, सम्यकू दर्शन और सम्यकू चारित्र रूप धन लाभ के योग्य हो जाने के कारण धन्य माना जाता है । तथा (तवस्सी) प्रशस्ततपों को आचरित करने वाला होने से तपस्वी कहलाने लगता है, तथा (खंतिक्खमे ) लब्धि आदि रूप सामर्थ्यसंपन्न होने पर भी वह क्षमागुण से सब कुछ सहने वाला स्वभाव बन जाता है। इस तरह (जिइंदिए ) जितेन्द्रिय, (सुद्ध) मित्थात्वादि कर्ममलक्षालित होने से शुद्ध ( अणियाणे ) निदान से रहित, ( अवहिलेस्सो ) अबहिर्लेश्यसंयमयुक्त अन्तःकरण वाला (अममे ) ममता से रहित ( अकिंचणे ) થાય છે. તથા चाई " ” સર્વ સગના ત્યાગ કરી દેવાથી તે ત્યાગી કહેવાવા सागे छे. " लज्जू ” ” તે અંદરથી તથા મહારથી ઢોરીના જેવા સરળ થઈ જાય છે અથવા લજ્જાવાન ખની જાય છે. તે હ ંમેશા તે વાતની કાળજી રાખે છે કે મારાથી કદાચ એવી પ્રવૃત્તિ થઈ ન જાય કે જે સંયમ માર્ગીની વિરૂદ્ધ होवाने अरखे भारे सवं पडे. मेषां ते सयभी " घण्णो " સભ્યજ્ઞાન, સમ્યક્ દન, અને સમ્યક્ ચારિત્રરૂપ ધનલાભને ચાગ્ય થઈ જવાને કારણે धन्य भनाय छे. तथा " तवस्सी " प्रशस्त तथो ४२नार होवाथी तपस्वी उडेवावा लागे छे, तथा “ खतिक्खमे " सम्धि साहि३य सामर्थ्य युक्त डोवा છતાં પણુ તે ક્ષમાગુણથી બધું સહન કરવાની વૃત્તિવાળા થઇ જાય છે. આ રીતે जिइदिए ” नितेन्द्रिय, "सुद्ध ” મિથ્યત્વાદિ કર્મ મળના ક્ષય થવાને કારણે શુદ્ધ, " अणियाणे " निहानथी रहित, " अवहिलेस्सो ” मडिलेश्यसत्यभी म ंतःश्णुवाणी " अममे " भमताथी रहित, " अकिंचणे " सम्यिन
26
66
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
(
-
6
