Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुदर्शिनी टीका अ0 ३ सू०४ कोमुनिरदत्तादानादिवतमाराधयति ७३१ कर्मनिर्जराभिलाषी, 'अणिस्सियं ' अनिश्रितं-कीर्त्यादिनिरपेक्षम् इहलोकपरलोकाद्याशंसारहितमित्यर्थः, 'बहुविहं ' बहुविधम् = भक्तपानादिभिर्बहुप्रकराकं, 'दसविहं' दशविधं आचार्यादिदशविधस्थानकं, 'वेयावच्चं' वैयावृत्यं भक्तपानादिभिः साहाय्यं 'करेइ' करोति ।
ननु अत्यन्तवालदुर्बलादि सङ्घान्तानां चतुर्दशानां वैयावृत्त्यस्थानतया प्रथमचैत्य शब्द सिद्ध हो जाता है-तब चित् ही चैत्य है ऐसा अर्थबोध होता है । यह चैत्य-सम्यग्ज्ञान-ही जिसका प्रयोजन है वह चैत्यार्थ है, इस प्रकार का अर्थ होने से इसका तात्पर्य यह होता है कि जो साधु सम्यग्ज्ञ,न की अभिलाषा वाला है। " अणि स्सियं" यह पद क्रियाविशेषण के रूप में प्रयुक्त हुआ है। जिसका सारांश है कि वह साधु इन बाल आदि मुनिजनों का वैयावृत्य करते समय यह भावना न रखे कि मुझे कीर्ति आदि की प्राप्ति अथवा इहलोक संबंधी सुखों आदि की प्राप्ति इनकी सेवा करने से होगी। " बहुविधं ॥ यह वैयावृत्य का विशेषण है जो यह कहता है कि वैयावृत्य तप भक्तपान आदि से अनेक प्रकार का है। शास्त्रों में वैयावृत्य के भेद दस कहे हैं । कारण आचार्य, उपाध्याय, स्थविर, तपस्वी, शैक्ष, ग्लान, साधर्मिक, कुल,गण और संघ ये दस स्थान सेवाके हैं । इसलिये इनकी सेवा रूप यह वैयावृत्य भी दश प्रकार का कहा गया है।
शंका-इस "अच्चतबाल" आदि पद में तो अत्यंतबाल से અર્થ બોધ થાય છે. તે ચિત્ય-સમ્યગૂ જ્ઞાન જ જેનું પ્રયોજન છે તે ચૈત્યર્થ છે, તે પ્રકારને અર્થ થવાથી તેનું તાત્પર્ય તે થાય છે કે જે સાધુ સમ્યગુ ज्ञाननी मलिसाषा वा छे. “ अणिस्सियं" ५४ छियाविशेषाणुना ३५मां વપરાયું છે. તેનું તાત્પર્ય એ છે કે તે સાધુ તે બાલ આદિ મુનિઓનું વૈયાનૃત્ય કરતી વખતે એવી ભાવના ન રાખે કે મને કીર્તિ આદિની પ્રાપ્તિ અથવા माटो तथा ५२३४ सधी सुभानी प्राति तेमनी सेवाथी थशे.. "बहुविधं " તે વિયાવૃત્યનું વિશેષણ છે જે એ બતાવે છે કે વૈયાવૃત્ય તપ આહાર પાણી આદિ અનેક પ્રકારના છે. શાસ્ત્રોમાં વૈયાવૃત્યના દસ ભેદ બતાવ્યા છે. કારણ है मायाय, उपाध्याय, स्थविर, तपस्वी, शैक्ष, सान, साधभिः४, शुस, ५ અને સંઘ એ દશ સેવાને સ્થાન છે. તેથી તેમની સેવારૂપ આ વૈયાવૃત્ય પણ દશ પ્રકારનું કહેલ છે.
श-2 “ अच्चतबाल" माह पहभां सत्यात माणथी ने सच
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર