Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
७६४
प्रश्रव्याकरणसूत्रे तपः अपि तु विनयोऽपि आभ्यान्तरतपोभेदेषु पठितः, तथा- तवो वि' तपोऽपि 'धम्मो' धर्म:=न केवलं संयमएव धर्मः, किन्तु तपोऽपि धर्मः, तस्य चारित्रांशत्वात् , ' तम्हा' तस्मात् 'गुरुमु ' गुरुषु 'साहुसु ' साधुषु ' तवस्सिसु य ' तपस्विषु च विनयः प्रयोक्तव्यः । एवं विनयेन भावितोऽन्तरात्मा नित्यमधिकरणकरणकारणपापकर्मविरतोअधिकरणस्य = अविनयरूपसावद्यकर्मणो यत्करणं कारणमुपलक्षणत्वादनुमोदनं च, एतद्रूपं यत्पापकर्म, ततोविरतोनिवृत्तो दत्तानुज्ञातावग्रहरुचि भवति । एतदू व्याख्यापूर्वमुक्ता ॥ सू०१० ॥ रहना चाहिये । क्यों कि (विणओ वि तवो) यह विनय भी आभ्यंतर तप है केवल अनशन आदि ही तप नही हैं। तथा ( तवो वि धम्मो) चारित्र का अंश होने से तप भी धर्म है, केवल संयम ही धर्म नहीं है। ( तम्ही विणओ पउंजियव्वो गुरुसु सासु तवस्सिसु य) इसलिये गुरुजनों के विषय में, साधुजनों के विषय में और तपस्वी जनों के विषय में विनय धर्म का व्यवहार अवश्य ही करना चाहिये । (एवंविणएण भाविओ अन्तरप्पा निच्च अहिकरणकरणकारावणपावकम्मविरए दत्तमणुण्णाय उग्गहरुई भवइ ) इस प्रकार विनय धर्म से भावित जीव नित्य अविनयरूप सावद्यकर्म के करने, कराने और उसकी अनुमोदनारूप पापकर्म से निवृत्त हो जाता है और दत्तानुज्ञात अवग्रह में रूचिवाला बन जाता है।
भावार्थ-सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा अदत्तादानविरमण रूप की पांचवी भावना का स्वरूप प्रदर्शित किया है इस भावना का नाम विनय वि तवो" 20 विनय ५५] मयत२ त५ छ; ७५पास माहित५ नथी. " तवो वि धम्मो' यात्रिनA पाथी त५ ५ ५ छ, ३४ सयम ४ धर्म नथी. " तम्हा विणओ पउजियव्वो गुरुसु तवस्सिसु य'' ते २णे गुस्स. જને પ્રત્યે, સાધુજને પ્રત્યે, અને તપસ્વીજને પ્રત્યે વિનય ધર્મને વહેવાર अवश्य २०४३ नसे. “ एवं विणएण भाविओ अतरप्पा निच्च अहिकरण करणकारावण पावकम्मविरए दत्तमणुण्णाय उग्गहरुई भवइ” २ विनय ધર્મથી ભાવિત જીવ નિત્ય અવિનયરૂપ સાવદ્ય કર્મ કરતાં, કરાવતાં અને તેની અનુમોદનારૂપ પાપકર્મથી નિવૃત થઈ જાય છે અને દત્તાનુજ્ઞાત અવગ્રહમાં રુચિવાળો બની જાય છે.
ભાવાર્થ–સૂત્રકારે આ સૂત્ર દ્વારા અદત્તાદાનવિરમણ વ્રતની પાંચમી मानातुं २१३५ ४ाव्यु छे. ते भावनानुं नाम " विनय भावना" छ. दीक्षा
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર