Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
-
४१६
प्रश्नव्याकरणसूत्रे समस्तरत्नानि चक्ररत्नानि च यैस्ते तथा, अत एव प्रधानाः प्रधानभूताः चतुर्दश रत्नानि यथा “सेणावइ १ गाहावइ २ पुरोहिय३ तुरग ४ वट्टई५ गय६ इत्थी ७ । चकं ८ छत्तं ९ चम्म १०, मणि ११ कागणि १२ खग्ग १३ दंडो य १४॥" छाया-सेनापति १ गृहपति २ पुरोहित ३ तुरग ४ वर्धकि ५ गज ६ स्त्रिया।
चक्रं ८ छत्रं ९ चर्म १० मणि ११ काकिणी १२ खङ्गः१३ दंडश्च १४ ॥" इति चतुर्दशरत्नानि । तथा ' नवनिहिपइणो' नवनिधिपतयः नवनिधिनां स्वामिनः । नवनिधयो यथा
" नेसप्पे १ पंडुय २ पिंगले य ३ सव्वरयणे ४ तहामहापउमे ५।
कालेय ६ महाकाले ७ माणवगमहानिहि ८ संखे ९॥ १ ॥” इति, छाया-नैसर्पः१ पण्डुकः२ पिङ्गलश्च ३ सर्वरत्नं ४ तथा महापद्मम् ५ ।
कालश्च ६ महाकाल:७ माणवकमहानिधिः८ शङ्खः९ ॥ १॥"
' समिद्धकोसा ' समृद्धकोशा: परिपूर्णभाण्डागाराः, 'चाउरंता' चतुरन्ताः= त्रिष्वन्तेषु समुद्रः, चनुर्थेऽन्ते च हिमवान् पर्वतः, एवं चत्वारोऽन्ताः भूविभागाः जो प्राप्त समस्त रत्नों से एवं चक्ररत्न से पुरूषों में प्रधानभूत माने जाते हैं चक्रवर्ती जिन १४ चौदह रत्नों के अधिपति माने जाते हैं-वे रत्न ये हैं-(१) सेनापति, (२) गाथापति, (३) पुरोहित (४) तुरंग (५) वर्धकि, (६) गज, (७) स्त्री, (८) चक्र, (९) छत्र, (१०) चर्म, (११) मणि, (१२) काकिणी, (१३) खङ्ग (१४) दंड । ( नवनिहिपइणो) तथा नवनिधियों के जो भोक्ता होते हैं, नवनिधियां इस प्रकार हैं-(१) नैसर्य, (२) पंडुक, (३) पिंगल, (४)सर्वरत्न, (५) महापद्म, (६) काल, (७) महाकाल (८) माणवक और (९) शंख । (समिद्ध कोसा) भाण्डागार सदा हरएक वस्तु से भरपुर बना रहता है, तथा ( चाउरता) जो हिमवत् पर्वत समत्तरयणचक्करयणपहाणा" तथा २ प्राप्त थयेस सभस्त रत्नाथी भने ચકરત્નથી પુરુષોમાં શ્રેષ્ઠ ગણાય છે. ચક્રવર્તિ જે ૧૪ “ચોદ” રનના अधिपति भनाय छ, ते यो २त्नी नीय प्रमाणे छे-(१) सेनापति, (२) गाथापति, (3) शडित, (४) तुरं, (५) 48, (६) 10, (७) स्त्री, (८) य, (e) छत्र, (१०) यम, (११) माणु, (१२) tell, (१3) मा भने (૧૪) દંડ. તથા તે ચક્રવર્તિ રાજાએ નવનિધિને ભોગવે છે. તે નવનિધિ नीय प्रभारी छ-(१) नैस, (२) ५४ (3) विस, (४) सवरत्न, ५ भा५, (६) स, (७) मास, (८) भाव४ भने (6) A५. “ समिद्ध. कोसा" तमना A२ सही ४२४ १२तुथी म२५२ २९ छे, " चाउरता"
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર