Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुदर्शिनी टीका अ० ४ सू० ११ युलिकस्वरूपनिरूपणम् " छत्रं १ तामरसं २ धनू ३ रथवरो४ दम्भोलि ५ कूर्मा ६ ऽङ्कुशाः ७। वापी ८ स्वस्तिक ९ तोरणानि १० य सरः ११ पञ्चाननः १२ पादपः १३ ॥ चक्रं१४ शङ्ख १५ गजौ१६ समुद्र १७ कलशौ१८ प्रासाद१९ मत्स्यौ२० यवौ२१ यूप२२ स्तूप२३ कमण्डलू२४ न्यबनिभृत् २५ सच्चामरो२६ दर्पणम् २७ ॥१॥ उक्षा२८ पताका२९ कमलाभिषेक३० सुदाम ३१ केकी ३२ घनपुष्पभाजाम् ।।
'हंसस्सरा' हंसस्वराः-हंसवत्स्वराः-स्निग्धत्वान् 'कोचस्मरा' क्रौञ्चस्वराः= कौश्चपक्षिवत्स्वराः-भूक्ष्ममृदुत्वात् , 'दुंदुहिस्सरा' दुन्दुभिवत्वराः-गम्भीरत्वात् धारण करने वाले होते हैं । प्रशस्त बत्तीस लक्षणों के नाम इस प्रकार हैं(१) छत्र, (२) कमल, (३) धनुष, (४) उत्तमरथ, (५) दम्मोलि-वज्र, (६) कर्म-कच्छप, (७) अंकुश, (८) वापी, (९) स्वस्तिक, (१०) तोरण, (११) तालाब, (१२) पंचानन-सिंह, (१३) पादप, (१४) चक्र, (१५) शंख, (१६) गज, (१७) समुद्र, (१८) प्रासाद, (१९) मत्स्य, (२०) यव, (२१) यूप-स्तंभ (२२) स्तूप, (२३) कमंडलु, (२४) अवनिभृत्-पहाड-पर्वत, (२५) सुन्दर चामर, (२६) दर्पण, (२७) उक्षा-बैल, (२८) पताका, (२९)
अभिषेकयुक्त लक्ष्मी (३०) सुदाम-सुन्दरमाला (३१) केकी-मयूर और (३२) पुष्प (हंसस्सरा) इनका स्वर स्निग्ध होने से हंस के स्वर के समान होता है । ( कोंचस्सरा ) सूक्ष्म और मृदु होने के कारण क्रौंचपक्षी के શ્રેષ્ઠ બત્રીસ લક્ષણે ધારણ કરનાર હોય છે. શ્રેષ્ઠ બત્રીસ લક્ષણોનાં નામ આ પ્રમાણે છે
(१) छत्र (२) मत (3) धनुष (४) उत्तम२५ (५) मासि-400 (6) में यमे (७) २५ ४२२ (८) पापी (6) स्वस्ति (10) त२९ (११) तणाव (१२) पयाननसिड (१३) पा६५ (वृक्ष) (१४) य (१५) २५ (१६) २४ (१७) समुद्र (१८) प्रासाह (१८) मत्स्य (२०) यव (२१) यू५-स्तन (२२) स्तू५ (२३) मदु (२४) २५वनिमत५३।७ (२५) सु२ याभ२ (२६) ६५५ (२७) क्षा-४ (२८) पता। (२८) ममिषे युक्त सभी (३०) सुहामस१२ भाणा (3१)ी भयु२ (३२) पु०५ ' हंसस्सरा” भने। २१२ भृद्ध
वाथी सना वो डाय छ, “ को चस्सरा" सूक्ष्म अने भूटु डावाथी होय पक्षीना २१२ २३॥ य छ, “ दु'दुहिम्सरा" ली२ डापाथी दुमिना A२४
१, तामरसं-कमलम् । २ दम्मोलि: वज्रम्य । ३ पश्चाननः सिंह १२ । ४ यूपः स्तम्भ२२ । ५ स्तूपः=' चोतरा' इति भाषा प्रसिद्धाः२३ । ६ अवनिभूतपर्वतः२५ । ७ उक्षा बलीवर्दः२८ । ८ कमलाभिषेक-अविषेकयुक्ता लक्ष्मीः३० । ९ सुदाम-माला३१। १० केकी-मयूरः३२ ।
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર