Book Title: Agam 10 Ang 10 Prashna Vyakaran Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुदर्शिनी टीका अ० ५ सू० ४ मनुष्यपरिग्रहनिरूपणम्
५३५ 'अभिज्झा' अभिध्या-आसक्तिस्तां तथोक्ताम् , तथा 'सपरदारगमणासेवणाए' स्वदारगमनसेवनायाम् ' आयासविसरणं ' आयासखेदं, स्वदारगमने आयासंशारीरं मानसं च श्रमम् , परदारासेवने खेदम्-परदाराप्राप्तौ मनः खेदं च कुवन्तीत्यर्थः, तथा 'कलहभंडणवेराणि य' कलहभण्डनवैराणि च तत्र-कलहोवाचिकं युद्धम् , भण्डनम्-परदोषोद्धाटनं गालीपदानं वा, वैरं-चित्तेऽमर्षाऽनुबन्धः, तथा ' अवमाणविमाणणाओ' अपमानविमानने, अपमान-विनयध्वंसः, विमानना तिरस्करणम् , एतानि सर्वाणि परिग्रहस्यैवार्थाय कुर्वन्ति । तथा ' इच्छमहिच्छप्पिवाससकयतिसिया' इच्छामहेच्छापिपासासतततृपिताः, तत्र इच्छा-अभिलाषमात्रम् , महेच्छा-महाभिलापश्चक्रवर्त्यादिपदानां पिपासा-विषयसुखपानेच्छा, ताभ्यः तृषिता इव तृषिताः तथा ' तण्हागेहिलोभवत्था' तृष्णागृद्धिलोभग्रस्ताः, तृष्णा अप्राप्तद्वव्यस्य लाभेच्छा' गृद्धिः प्राप्तद्रव्यासक्तिः, लोभः चित्तविमोहनम् , तैकरते हैं । (परदव्वअभिज्झं) दूसरों के द्रव्य में आसक्ति भाव करते हैं। (सपरदारगमणा सेवणाए आयास विसरणं) अपनी स्त्री के सेवन में शारीरिक एवं मानसिक परिश्रम करते हैं, परस्त्री के अप्राप्ति में मनखेद किया करते हैं। तथा (कलह भंडणवेराणिय) कलह-वाचिक युद्ध, भंडन -असभ्य शब्दों का प्रयोग-गाली देना आदि, वैर-चित्त में क्रोध करना तथा (अवमाणविमाणणाओ) दूसरों का अपमान करना, तिरस्कार करना ये सब बातें इस एक परिग्रह के निमित्त ही पापियों द्वारा की जाती हैं ! तथा (ईच्छमहिच्छप्पिवाससययतिसिया ) परिग्रही जीव इच्छाओं से, बड़ी २ अभिलाषाओं से, एवं विषय सुखपान की कामनाओंसे सदा तृषित व्यक्ति की तरह तृषित ही बने रहते हैं। तथा (तण्हागेहिं लोभघत्था) तृष्णा-अप्राप्त-द्रव्य को प्राप्त करने की भावना, गृद्धि-प्राप्तद्रव्य में अभिज्झं " ulanri द्रव्यमा मासति रामे छे. “सपरदारगमणासेवणाए आयासविसूरणं" पोतानी खीर सेवाना शारी िमने मानसि परिश्रम ४२ छ, मन ५२स्त्रीनी मप्रातिथी भनमा मे अनुभव छ. तथा “कलह भंडणवेराणिय” स-पायुद्ध, मन-॥ण मासस्य होना । वै२-मनमा ५ ४२व तथा “ अवमाणविमाणणाओ" २५५मान, તિરસ્કાર વગેરે બધી બાબતે એક પરિગ્રહને કારણે જ લેકે દ્વારા કરાય છે, तथा “ इच्छमहिच्छप्पिवाससयतिसिया” परियडी १४ाच्याथी, भारी મટી અભિલાષાઓથી, અને વિષય સુખપાનની કામનાઓથી સદા ઝૂષિત માણसनी म तृषित ०४ २ह्या ४२ छ. तथा “तण्हागेहि लोभघत्था ” तृ-मास દ્રવ્યને પ્રાપ્ત કરવાની ભાવના, ગૃદ્ધિ-પ્રાપ્ત દ્રવ્યમાં વધારે પડતી આસક્તિ અને
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર