Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचकाटीका श० १ ४०६ सू ५ लोकस्थितिप्रकरणम्
"
'आडोवित्ता कडीए बंध' आटोप्य कटयां बध्नाति 'बंधिता' बद्धा 'अत्याहमतारमपोरुसियंसि उदगंसि ओगाहेज्जा' अस्ताघाऽतारापौरुषेये उदके अवगाहेत, अस्ताघश्च अतारं चापौरुषेयं चेत्यस्ताघाऽतारापौरुषेयं तस्मिन् मकारद्वयमत्र प्राकृतत्वात् । स्वार्थ = प्रमाणं न स्वायम् - अस्तायम् अप्रमाणं प्रमाणरहितं गम्भीरमित्यर्थः, अथवा 'अत्थाहं' इति अस्ताधः अस्तम् अधः = अधस्तलं यस्येति तत् अस्ताधः, निरस्ताधस्तलम् अगाधमित्यर्थः, यत एवागाधमत एवावारं तरीतुमशक्यम्, पुरुषः प्रमाणं विद्यते यस्य तत् पौरुषेयम्, न पौरुषेयमित्य पौरुषेयम्, पुरुषप्रमाणाधिकरणमित्यर्थः । एतादृशे जले कश्चिदवगाहनं कुर्यात्, 'से णूणं गोयमा' तद् नूनं गौतम ! ' से पृरिसे तस्स आकास उवरिमतले चिह्न' स पुरुषस्तस्याष्कायस्योपरिमतले किं तिष्ठति?, गौतमः प्राह - 'हंता चिट्ठ' हन्त तिष्ठति, हे भदंत स पुरुषो जलस्योर्ध्वभागे एव तिष्ठतीति । भगवानाह - 'एवं वा अटुविहा लोयट्टिई पन्नत्ता जाव जीवा कम्मसंगहिया एवं वाऽष्टविधा लोकस्थितिः प्रज्ञप्ता यावत् जीवाः कर्मसंगृहीताः, यावत्पदेन - आकाश प्रतिष्ठितो वायुरित्यारभ्य 'अनीवा जीवसंगृहीताः' इत्यन्तः पाठोऽत्र संग्राह्यः । ' एवं वा' इत्यत्र 'वा' शब्दो दृष्टान्तान्तरमूचक इति बोध्यम् ॥ ५ ॥ (आडोवित्ता कडीए बंधइ) फुलाकर फिर उसे अपने कटिप्रदेशमें बांध लेवे ( बंधिन्ता अथाह - मतार- मपोरसियंसि उदगंसि ओगाहेजा ) बांध कर फिर वह अगाध ऐसे जल में कि जिस में तैरा नहीं जा सके और जो पुरुष प्रमाणसे भी अधिक हो प्रवेश करे तो ( से पूर्ण गोमा ! से पुरि से तस्स आउयस्स उवरिमतले चिट्ठ) हे गौतम ! वह पुरुष पानी के ऊपर ही रहेगा न ? (हंता चिट्ठा) हां, भदन्त ! रहेगा। (एवं वा अडविहा लोयट्टिई पत्ता जाव जीवा कम्मसंगहिया ) इसी तरह लोक की स्थिति आठ प्रकार की कही गई है । यावत् जीव कर्मसंगृहीत हैं । यहाँ यावत् शब्द से " आगासपइट्टिए बाए इस पाठ से लगा कर "अजीवा जीव संगकडी बंध) या ते दुसावीने ते तेने पोतानी मेड साथै गांधी हे. ( बंधत्ता अथाह - मतार - मपोरुसिसि उद्गंसि ओगाहेज्जा ) मा रीते दुसावेसी મશકને કેડે બાંધીને અગાધ, અને જેને તરી શકાય નહી' એવા તથા માણુસ डूजी जय सेवा अंडा पाणीमा प्रवेश उरे. तो ( से णूणं गोयमा ! से पुरिसे तम् उस उवरिमतले चिह्न ? ) हे गौतम! ते पुरुष पाएगीनी उ५२ ०४ रहेशे } नहीं ? (हंता विट्ठइ) પૂજ્ય ! તે માણસ પાણીની ઉપર જ રહેશે. ( एवं वा अद्विविधा लोयट्ठिई पन्नत्ता जाव जीवा कम्मसंगहिया ) मा रीते હે ગૌતમ ! લેાકની સ્થિતિ આઠ પ્રકારની કહી છે. અહીં પણ छे" त्यां सुधीना पाठ थड उरायो छे. अहीं ( जाव )
“જીવકમ સંગૃહીત "" यावत् પદ્મ વર્ડ
66
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૨
ܙܕ
७७