Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 0940 Far Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DESEEDO // zrIarhate nmH|| // zrImadattarAdhyayanasUtram // 3.5 mUlagAthA, mUlArtha, zrIlakSmIvallabhagaNi praNIta arthadIpikA TIkA tathA tenA gujarAtIbhASAnuvAda sahita, bhAga dvitIya -: chapAtrI prasiddha karanAra : paNDita zrAvaka horAlAla haMsarAja-jAmanagara. (RA saMvat 1991 mUlya ru. 5) sane 1935 OE0000000000000000SED DOGOOG0 For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jainabhAskarodaya miTiMga presamAM menejara bAlacaMda hIrAlAle chApyu. jAmanagara. taiyAra che? patrAkAre taiyAra che?? ___ mUla ane zIlAMkAcAryanI TokAnA bhASAMtara sahita // AcArAMgasUtram // bhAga 1 thI 5 kiMmata rU. 10-0-. posTa juhu~ lakhoH-paMDita hirAlAla haMsarAja-jAmanagara. For Private and Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // zrIjinAya nmH|| uttarAdhyayana sUtram // atha zrImaduttarAdhyayanasUtram // Wan bhAga bIjoWan bhASAMtara adhyayana // 28 // // 289|| (mulagAthA ane tenuM bhASAMtara-TokA ane TIkArnu bhASAMtara) bhASAMtara sahita chapAvI prasiddha karanAra-paNDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja-(jAmanagaravAlA) - -- JE atha tRtIyAdhyayane caturaMgI durlabhoktA, caturthAdhyayane tAM prApya pramAdastyAjya ityucyate, iti tRtIyacaturthAdhyayanayoH saMbaMdha: // atha caturtha adhyayana AraMbhAya che // tRtIya adhyayanamA caturaMgInI durlabhatA kahI have caturthAdhyayanamAM, e caturaMgI pAmIne pramAda tajavo ema kahevAze, e rIte zrIjA tathA cothA adhyayanano saMbaMdha (saMgati) sUcanI upakrama kare che. For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 290 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir asaMkhyaM jitriyaM mA parmAyae / jarorvaNIyassa huM na tANaM // evaM triyANIhi jaNe samatte / kainnu vihiMsA aMjiyA garhiti // 1 // mUlArtha:- he ziSya ! (jivIa)- A jIvita (asaMkhayaM) =asaMskRta che, tethI (mA pamAyaNa) = tu pramAda na kara (hu) =kAraNa ke (jarovaNIyassa) = jarAvasthAye pahoMcelA puruSane (tANaM natthi ) - koi paNa zaraNa nathI, tathA (ebhaM ) = mA (viANAhi) = tuM vizeSe karIne jANa, ke (patte) = pramAdI, (vihiMsA) =hiMsakasvabhAvavALA ane (ajayA) = ajiteMdriya evA (jaNe) manuSya (ka tu) = kotuM zaraNa (giti ) - grahaNakaraze ? vyAkhyA - he bhavyA jIvitamAyurasaMskRtaM vartate, yattrazatairapyasato vardhayituM truTitasya vA kArmukavatsaMghAnaM kartumazakyatvAt jIvitaM hi kenApi prakAreNa saMghAtuM na zakyata ityarthaH tato mA pramAdIna pramAdaM kuryAH, hu iti nizcayena jarayopanIto jaropanItaH, tasya vRddhatvena maraNasamIpaM prApitasya puruSasya trANaM zaraNa nAsti, he bhavya ! punarevaM vizeSeNa jAnIhi ? evamiti kiM ? vihiMsrA vihiMsanazIlA atizayena pApAH, kaM zaraNa grahISyaMti? nu iti vitarke, kIdRzA vihiMsrAH ? ajitA ajiteMdriyAH, punaH kIdRzAH ? pramattAH pramAdinaH, iMdriyavazavartinAM pramAdinAM pApAnAM jarAmaraNAdyupadrave kazciccharaNyo nAsti, 'jaNe pamatte ' iti prathamA bahuvacanasthAne prAkRtatvAtsamapyekavacanaM // 1 // arthaH- he bhavya jano ! jIvita = AyuSya = asaMskRta che. seMkaDo yatnavaDe paNa vadhatuM nathI - tema truTayuM sAMdhI zakAtuM nathI. arthAta jIvita koipaNa prakAre sAMdhya saMdhAtuM nathI mATe pramAda mA karo. hu-nizvayeM jarAyeM maraNa samIpeM ghaseDAtA puruSane trANa nathI-- koipaNa zaraNa ApanAra nathI; ema tame vizeSarIte jANo ke -- vihiMsra = vizeSatayA hiMsaka svabhAvavALA atizaya pApI For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana4 // 290 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana // 29 // // 29 // kenuM zaraNa lai zakavAnA ? evA ajita iMdriyajayarahita tathA pramatta mahApramAdI, arthAt iMdriyone parAdhIna tathA pramAdI evA | pApIone jarAmaraNAdika upadrava TANe koi zaraNa denAra jaDatoja nathI. 'jaNe' 'pamatte ' e ve zabdomAM prathama bahuvacananA | sthAnamA prAkRta hovAthI saptamInu eka vacana che. je' pAvakammahi dhaNaM maNUsA / samAyayaMtI amaI gAya // pahAya te pApayaDhie nre| verANabaddhA narayaM urviti // 2 // mUlArtha:-(je)-je (maNUsA)=manuSyo (amaI) kumatine (gahAya)-grahaNa karIne (pAvakamme hi)-pApakarmavaDe (dhaNaM) dhanane (samAyayaMtI) upArjana kare che, (te) te (nare) manuSyo (pAsapapar3hie) strIputrAdikanA pAzamAM paDelA (pahAya) dravyAdikano tyAga karI (vairAnubaddhA) vairanA heturUpa thai (narayaM) narakamA (urvati)-jAya che. vyAkhyA-je iti ye manuSyAH pApakarmabhirdhanamarjayaMti, dhanamutpAdayaMti, te manuSyA vairAnubaddhAH, pUrvopArjitadveSavaMdhanabaddhA narakaM vrajaMti, kiM kRtvA dhananupAyaMti? amati gRhItvA, na matiramatistAmamatiM kumatimaMgIkRtya, athavA'mRtamAnaMdahetuM gRhItvaihikasukhahetukaM dhanaM vicArya, kiM kRtvA narakaM vrajati ? pApakarmarUpArjitaM dhanaM prahAya tyaktvA, kIdRzAste manuSyAH? pAzapravartitAH, pAzeSu putrakalanadhanapramukhabaMdhaneSu pravartitA, prAzapravartitAH, dhanaM hi narake vrajato jIvasya sArthe nAyAti, ekAkyeva mahAraMbhaparigrahavazAya narakaM yAtItyarthaH, 'jarovaNIyassa hu nathi tANaM' arthaH-je manuSyo pApakarmavaDe dhana upArjana kare che te vairAnubaddha-pUrvopArjita dveSabaMdhanathI baddha thayelA narake jAya che. kemake For Private and Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie bhASAMtara adhyayana // 29 // evIrIte dhana meLavIneteo amati kUmati gRhaNa karIne, arthAt A lokamAM mukhanu hetu dhana vicArIne pApakarmathI meLaveluM te dhana, uttarAdhyayana sUtram aMte tyAga karI, pAza-putra strI dhana Adika baMdhana-mAM pravartita jakaDAyalA; narake jAya che. narake janAra puruSanI sAye dhana kaMDa jatuM mathI kiMtu mahAraMbhaparigrahane vazavarti ekAkIja narake jAyache. A gAthAmAM 'jarovaNIyassa hu Natyi tANa' jarAe maraNa // 292 // | samIpeM dorI lai javAtA manuSyane koi trANa rakSaNa ApI zakatuM nathI ' Ama kachu. atra kathA-ujjayinyAM jitazatrunRpasyANamallo vartate, sa ca prativarSa sopArake gatvA siMhagirirAjJaH sabhAyAM mallAn vijitya jayapatAkA lAti, anyadA rAjavaM ciMtitaM paradezyo'yaNamallA matsabhAyAM jitvA bahu dravyaM prAmoti madIyaH ko'pi mallo na jIyate, naitadaraM. evaM hi mamaiva mahatvakSatirjAyate, iti matvA kaMcityalavaMtaM matsinaraM dRSTvA svamallaMcakAra, tasya tvaritameva mallavidyAH samAyAtAH, matsImallaH iti nAma kRtaM. tenI kathA-ujjayinI nagarImA jitazatrurAjA AgaLa aTTaNamalla raheto. te daravarSe sopAraka nagaramA jato tyAM siMhagiri rAjAnI sabhAmAM mallone jItI jayapatAkA lAvato eka bakhate rAjAe ema vicAryu ke-A paradezI aTTaNamalla mArI sabhAmAM mallone jItI ghaNuja dravya pAme che. mAro koi paNa malla jItato nathI. eto sAru nahi. Amato mArAja mahatvanI kSati thAya che. Ama manamA mAnIne koi balavAn matsInarane joi tene malla banAvyo. thoDAja samayamA te mallavidyAmA pravINa thai gayo, tenaM 'matsImalla' JevaM nAma prasiddha thayu. For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 293 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anyadAhaNamallaH sopArake samAyAtastena samaM rAjJA matsImallasya yuddhaM kAritaM, jito matsImalaH, aTTaNaH parAjitaH, svanagare gata evaM ciMtayati matsImallasya tAruNyena balavRddhirmama tu vArdhakyena balahAniH, tato'nyaM svapakSapAtinaM mallaM karomi tato'sau balavaMtaM puruSaM vilokayan bhRgukacchadeze samAgataH tatra hariNIgrAme ekaH karSaka ekena kareNa halaM vAhayan dvitIyena phalahIyamutpAdayan dRSTaH, sa bhojanAya svasthAnake sArdhaM nItaH, tasya bahu bhojanaM dRSTaM, utsargasamaye ca sudRDhamalpaM purISaM dRSTvA mallavidyA grAhitA, phalahImalla iti nAma kRtaM. jyAre pelo aTTaNamalla sopArakamAM Avyo tenI sAthe A matsImallanI rAjAe kustI karAvI temAM matsImalla jItyo ane aTTaNamalla hAryo, aTTaNe potAne deza jai vicArya ke matsImallanI juvAnIne lIdhe balavRddhi che. mArI to vRddhapaNAne lai balahAni thatI jAya che tethI mArApakSano koi bIjo malla taiyAra karUM to ThIka. Avo nizcaya karI koi balavAn puruSanI zodha karato bhRgukaccha dezamAM Avyo tyAM hariNogAmamAM eka karSaka= kheDa eka hAthe haLa halAvato ane bIje hAthe phaladdIya ukheDato dITho. tene bhojana mATe potAne sthAne lar3a jar3a joyuM to teNe bhojana paNa ghaNuM karyu. zauca samaye purISama-kaNa tathA alpa jora dhAryu ke A jaNa sAro malla bane tevo che. tene lai jar3a mallavidyA zIkhavI taiyAra karyo. phalahImalla evaM nAma rAkhyu. aTTaNaH sopArake phalahImallaM gRhItvA gataH, rAjJA matsImallena samaM phalahImallasya yuddhaM kAritaM, prathame divase dvayoH samataiva jAtA, aTTaNena svottArake phalahImallaH pRSTo he putra ! tavAMge kaba prahArA lagnAstena svAMga mahArasthAnAni darzitAni, ahaNenauSadhIrasena tAni sthAnAni tathA narditAnI, yathAsau punarnavIbhUtaH matsImallasyApi rAjJA pRSTaM kva tavAMge For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana4 // 293 //
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana4 // 294 // 18 prahArA lagnAstatsthAnaM darzaya ? phalahImallaH punarnavIbhUtaH zrUyate, matsImallA'bhimAnAnna svasthAnaM darzayati; vakti cAhaM uttarAdhya-DEL EET punanevIbhRtaH phalahIpitaraM jayAmi. yana sUtram / paThI tene sAthe lai sopAraka nagaramA gayo tyAM rAjAnI sabhAmAM matsImalla sAthe phalahImallanI kustI karAvI. pahele divase // 294|| 3 to beya sarakhA uta. aTTaNamalr3heM potAne utAre jA phalahImalane pracya ke-he putra tane kaye kaye aMge mahAra lAgela che? teNe potAnAM je je aMgo upara prahAra thayelA te vAM go dIvyAM. aTage te te ThekANe mardana karI tene pharI jANe navo thayo hoya Je tevo banAvyo. ahIM matsImallane rAjAe paNa pUchyu. tathApi teNe abhimAnamA pahArasthAna na dekhADyAM ane bolyo ke mane kaMija | nathI; hu~navoja chu. phalahIto ? tenA bApane paNa jItIza. dvitIyadivase punayuddhAvasare vyorapi sAmyameva jAtaM; tRtIyadivase matsImallo jitaH; phalahImalenANena ca svaparAbhavaH smAritaH; tato matsImallenAnyAyayuddhena phalahImallasya mastakaM chinnaM. khinnohaNamallo gata ujjayinIM; tatra vimuktayuddhavyApAraH svagRhe tiSThatiH paraM jarAkAMta iti na kasmaicitkAryAya kSama iti svajaneH parAbhayate. anydaa| | svajanApamAnaM dRSTvA tadanApRcchayaiva kauzAMbI nagarI gataH. bIje divase pharI kustI thai temAM paNa ceya samAna utA. trIje divase kustImA phalahImalle yatsImallane pADyo; tyAre aTTaNamo potAnA parAbhavanI yAdI ApI tethI ekadama krodhAvezamAM matsImalleM anyAya yuddhathI phalahImallanu mAthu chudI nAkhghu. A uparathI khinna thai aTTaNamalla ujjayinI pati cAlyo gayo. tyAM jaine mallano dhaMdho (kustI laDavAnu) choDI dai gharamAM besI For Private and Personal use only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 295 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir raheto. paNa ghaDapaNa lAgIgayela tethI kAMi kAma na karI zake eTale svajana teno anAdara kare. ema svajananA apamAnathI kaMTALI | ekavakhate koine pUchayA gALyA vagaraja kauzAMbI nagarI jar3a pahoMcyo. tatra varSamekaM yAvadrasAyanaM bhakSitavAn ; tataH so'tyaMta balavAn jAtaH ujjayinyAM rAjaparSadi mallamahe pravartamAne punarnavAgatayauvanenAdRNamallena samAgala rAjJo nIraMgaNanAma mahAmalo jita:; rAjJA tu madIyo'yaM malla AgaMtukenAnena | mallena jita iti kRtvA na prazaMsitaH; loko'pi rAjaprazaMsAmaMtareNa mauna bhAgjAtaH; aTTaNastu svasvarUpajJApanArtha sabhApakSiNaH pratyAha bho bho pakSiNo baMtu ? aTTaNena nIraMgaNo jita:. tyAM eka varSasudhI rahI evaM kaMDa rasAyana sevana karphyU jethI pAcho atyaMta balavAn thayo. pharI ujjayinImAM AvI rAjasabhAmAM mallakustIno jyAre prasaMga Avyo tyAre jANe pharIne nava yauvana pAmyo Dova evA e aTTaNamalle AvIne rAjAnA nIrAMgaNa nAmanA | mahAmallane kustImAM jItyo. rAjAe ' A mArA mallane ANe AgaMtuka [ videzI ] malle mAryo ' ema jANIne tene na vakhANyo tema jovA maLelA lokoe paNa rAjAe prazaMsA na karI tethI badhA mauna sevI rathA. aTTaNama potAnuM svarUpa jaNAvavA mATe sabhAmAMnA pakSione kahAM ke he pakSiyo bolo ke aTTaNe niraMgaNane jItyo. tato rAjJopalakSito madIya evAyamahaNamala iti kRtvA satkRtaH yadravyaM cAsmai rAjJA dattaM svajanastaM tathAbhUtaM zrutvA tatsanmukhamAgatya militaH, satkArAdi ca cakAra, aTTaNena ciMtitaM dravyalobhAdete mama sAMprate satkAraM kurvati, For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 4 // 295 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana4 // 296 // ||296 // cha pazcAnnidravyaM mAmapamAnayivyaMti, jarAparigatasya me na kazcit trANAya bhaviSyati, yAvadahaM sAvadhAnavalo'smi tAva tpravajAmIti vicArya guroH samIpe'haNena dIkSA gRhItA iti 'jarovaNIyassa hu nasthi tANaM' avAhaNamAlakathA samAptA. ATalu sAMbhaLatAM rAjAe oLakhyo je 'Ato mAroja aTTaNamalla che' thI rAjAe teno satkAra karyo; ghaNu dravya rAjAe ET tene Apyu. A bakhate tenA svajana hatA te paNa tene Ama satkAra pAmelo joi tene sAmA AvIne maLyA ane mAna satkArAdika paNa karavA lAgyA. aTTaNe vicAryu ke A badhA A TANe mAtra dravya lobhathI mAro satkAra kare che, pAchalathI jyAre hu~ nidravya | thAuM tyAre prathamanI peThe mAheM apamAna karaze, jarAthI gherAyelAnuM mAru koi rakSaNa nahi kare. jyAM sudhI huM sAvadhAna baLavALo chu tyAMja pravrajyA lai lauM; ema vicArI gurusamIpe jai aTTaNe dIkSA lodhI. 'ghaDapaNa jene mota najIka ghaseDI jatuM hoya tene koi rakSaNa karI zakatuM nathI' A viSayamAM A aTTaNamallanI kathA samApta karI. teNe' jahA saMdhimuMhe gahIe~ / sakammuMNA kiccai pAvakArI // evaM payo pecca ihaM ca loe~ / kaDANa kammaNi ne mukkhu atthi // 3 // mUlArtha:-(jahA) jema (pAvakArI) pApakaranAra (teNe) cora (saMdhimuheM)-khAtaranA dvAra-chidramA (gahIe) grahaNakarAyo thako (sakammuNA) potAnAja karmavaDe (kiccA) chedAya che (eva) rIte (payA)-manuSya (pecca)-paralokamAM (ca) ane (ihaloe)-A lokamAM duHkhapAme che, (kaDANa karelAM (kammANa) karmone (mukkhu-bhogavyA zivAya (na atthi)-kSaya thato nathI. 3 . For Private and Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA-pathA stenazcauraH saMdhimukhe khAnadvAre gRhItaH svakarmaNA, svakIyakRtakhAtracAturyeNa kRtvA kRtyate zarIre uttarAdhya- chidyate, kASTaphalake kapizIrSAkAra utkIrNakhAtrasaMkIrNabAreNa zarIre vidAryata ityarthaH. kIdazazcauraH ? pApakArI. bhASAMtara pana satram JEadhyayana4 ___ artha:-jema koi stena cora saMghimukhe-khAtaranA dvAramA gRhIta-saMkaDAelo, te pApakArI cora svakarma-pote karelA karma // 297 // khAtara pADavA mATe lAkaDAnA hAthA upara jaDelA kapIzIrSabAnaramathA [giramiTa jevA hathIyArathI khotarIne karelA sAMkaDA- // 297 // dvAramAthI jatAM nIkaLatAM zarIre cholAya che.___ atra dRSTAMta:-kvacinnagare kasyacidvyavahAriNaH phalakaracite gRhe kenacicoreNa prAkArakapizIrSAkRtikSAtraM | dattaM, tatra pravizannaMtaHsthajAgarUkagRhapatinA bahiHsthacaureNa cAkRSyamANo vilapanneva mRtaH. evamamunA dRSTAMtena prajA lokaH pretya paraloke, ca punarihaivaloke kRtyate pIDyata ityarthaH. iha loke ca dhanArjanArtha kSuttRSAzItAtapasahanaparvatArohaNajaladhitaraNanRpasevanasaMgrAmaprahArasahanAdiklezena, parabhave ca vividhanarakakSetravedanAparamAdhArmikavinirmitavyathayA kRtyata ityarthaH. kathaM hi paraloke pIDyate tatra hetumAha-kRtAnAmupArjitAnAM karmaNAM mokSo nAsti. ahIM dRSTAMta kahe che-koi eka nagaramA kASThanAM pATIyAMcI banAvelA koi zeThanA gharamA koi core bhItamAM kapizirSAkAra JE JE khAtara dIg=phAI pADayu, pesavA temAM jatAM aMdara jAgatA gharadhaNIe pakaDyo ane bahArathI AvI pahoMcelA e coranA sAthIe paga pakaDI kheMcavA mAMjyo tethI bUmo pADatoja marI gayo. ema A dRSTAMtathI-prajA loko muvA pachI paralokamAM tathA A lokamAM For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kartita thAya che-arthAt pIDAya che. A lokamAM dhana meLavAmA kSudhA tathA tRSA TADha taDakA vAyu varga vagere sahana kare, valI 28 uttarAdhya bhASAMtara Deparvato upara caDavAM, samudrapAra javAM, rAjAonI sevA karavI, saMgrAmanA prahAra sahana karavA; ityAdi kleza veThI dhanopArjana thAya. | yana sUtram adhyayana parabhavamAM paNa vividha naraka kSetranI vedanAo; parama adhArmika-nirdaya yAtanAvada puruyora karAtI aneka pIDAo sahana karavI ityAdi. // 298 // parabhavamAM prANIne kema pIDAya che ? teno hetu darzAve che-kRtamote upArjita karelAM karmono mokSa bhogavyA vinA kSaya yato nathA. // 298 // atra punazcaurakathA-kApi grAme ko'pi cauro durArohe maMdire kSAtraM datvA dravyaM lAtvA svagRhaM gataH, pratyUSe kaH kiMbadatIti vArtAzravaNAya kSAtrAsannalokamadhye gataH, lokAstu tatratyaM vadaMti kathamatra laghIyasi kSAtre cauraH praviSTo nirgato veti lokavAkyaM zrutvA svakaTIM vilokayan bhUpanaradhRto vyApAditazca. // 3 // A viSayamAM eka bIjI coranI kathA kahe -koi gAmamAM koI eka cora eka-kyAyavI upara na caDI zakAya tevA gharamAM khAtara dai dravya laine potAne ghare gayo. sabAramAM-te cora koNa koNa zuM zuM bole che ? te jANavA e khAtara ThekANe jaine ubho. tyAM jovA maLeLA loko khAtarajeM phAMDaM joine eka bIjA vAta karatA hatA ke-A nAnA khAtara-ghAMkorAmAMthI cora kema peTho haze ane nIkaLayo kema dRze? enI keDa cholANI nahiM hoya? A sAMbhaLI pelo cora potAnI keDa tarapha najara karavA jAya che tevo rAjAnA mANasoe pakaDIne mAryo. // 3 // evIrIte e cora potAnAja karmathI pIDA pAmyo. saMsAramAvanna parassa aTThA / sAhAraNaM jaM ca kareI kammaM // kammaissa te tassa uveykaale| na baMdhavA baMdhaveyaM uviti For Private and Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JAN bhASAMtara JE adhyayana // 29 // EG mUlArtha:-(saMsAra)-saMsArane (AvaraNa)-pAmelo jIva (parassa)-parane (aThThA) artha (ca)-athavA ( sAhAraNaM) svaparane athe (ja)-je uttarAdhya (kamma)-kRSi Adikarmane (karei) kare che. (tassa u-te paNa (kammassa) karmanA (veakAle udayakALe (te) te (badhavA)-badhuo pana sUtram (badhavaya)badhupaNAne (na uviti =pAmatA nathI. vyAkhyA-saMsAraM samApannaH saMsArI jIvaH parasyArtha parArtha paranimittaM putramitrakalatrasvAMdhavAdyartha ytsaa||299|| dhAraNamubhayArthamAtmaparanimittaM yatkarma karoti, te mitraputrakalatrAdayaH svabAMdhavAstasya pApakarmaphalavedakAle vipAkakAle bAMdhavatAM baMdhubhAvaM nopayAMti // 4 // arthaH-saMsAramA Apanna Avelo prANI jIva parane arthe arthAt putra; mitra, khI, vAMdhava ityAdi varga nimine athavA sAdhAraNatayA potAne tathA parane mATe ema ubhayArthe je kaMDa karma kare che te bhitra putra kalavAdikamAMnA koI paNa e pApakarmanAM phaLa anubhavavA TANe vipAkakALe bAMdhavanA=baMdhubhAva karatAM nathI-madade AvI zakatAM nathI. atrAbhIrIvaMcakakathA yathA-svApi grAme ko'pi vaNighaDhe krayavikrayaM karoti, anyadaikAbhIrI tahe AgatA, tayA bhaNitaM bho rUpakadvayasya me rutaM dehi ? tenoktamarpayAmi, arpitaM tayA rUpakadrayaM, tena vagijaikasyaiva rUpakasya rutaM vAradvayaM tolavitvApita, sA jAnAti mama rUpakadrayasya rutaM dattaM, vacinA ca sA tasyAM gatAyAM sa citayatyeSa rUpako mayA mudhA labdhaH, tato'hamevamupabhuMjAmi, tasya rUpakasya ghRtakhaMDAdilAtvA svagRhe visajita, bhAryAgAH kathApitamadya ghRtapUrAn kuryAH ? tayA ghRtapurAH kRtAH, tAvatA tadgRhe samitro jAmAtA samA For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyayana sUtram // 30 // yAtaH, tasyaiva tayA ghRtapUrAH pariveSitAH, samitrega tena bhakSitAH, gataH samitro jAmAtA. bhASAMtara A viSayamA eka AbhIrIvaMcakanI kathA kahe che-koi eka gAmamAM koi eka vANIyo hATamA mAla laine vecato hato tyAM |JE adhyayana eka AbhIrI AhIrajAtInI strI-AvI teNe vaNiknA hAthamAM be rupaiyA ApIne kA ke-mane be rupaiyAna ru Apa. vaNike eka // 30 // rupaiyAnu ru ve vAra toLIne Apyu. pelI AhIraNe jANyu ke mane be rupaiyArnu ru maLyu. te to laine cAlI gai. vANIo manamA phulAto vicAravA lAgyo ke meM tene chetarI rupaiyo 1 maphatano lIdho. have e rupaiyAmAMdhI Aja jyAphata jamAvabI ema dhArI e rupaiyAnAM ghI tathA khAMDa ghare mokalI bAyaDIne kahevarAvI mukyuM ke Aja ghInI pUrIyo karajo. tenI dhaNIyANIye ghonI pUrIyo to karI paNa tene ghare potAnA mitrone sAthe lai teno jamAi Avyo. teneja vadho dhonI purIo pIrasAi gai ane jamAi tathA tenA mitro | khAine cAlatA thayA. vaNim gRhe samAyAtaH, snAnaM kRtvA bhojanArthamupaviSTaH, tayA svAbhAvikameva bhojanaM pariveSitaM, vaNigbhaNati kathaM na kRtA ghRtapUrAH? tayoktaM kRtAH, paramAgaMtukena samitreNa jAmAtrA bhakSitAH, sa ciMtayati mayA sA varAkyAbhIrI vaMcitA, parArthamevAyamAtmA pApena saMyojitaH, evaM ciMtayannevAsau zarIracitArtha bahirgataH, tadAnIM grISmo vartate, sa madhyAhavelAyAM kRtazarIracita ekasya vRkSasyAdhastAvizrAmArthamupaviSTaH, tena mArgeNa gacchaMtaM sAdhu dRSTavAn , vaNiguvAca bho sAdho vizrAmyatAM ? sAdhunoktaM zIghraM mayA svakArye gaMtavya, vaNijoktaM bhagavan ko'pi parakAyeM gacchati ? For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vANIyo ghare Avyo. nAhIne jamavA veTho tyAre tenI strIye rojarnu zAka roTalAnu bhojana pIrasyu. vANIye kayuMuttarAdhyaAma kema? zuM ghInI pUrIyo na karI ? strI bolI ghaNIe karI hatI paNa jamAi potAnA mitrone laine AvI nIkaLyA temane bhASAMtara yana sUtram pIrasatA badhI khapI gai. vANIyo manamAM ciMtavavA lAgyo ke bicArI AhIraNane chetarI ane meM kevaLa parane mATeja pApa bAMdhyu JE adhyayana Ama vicAra karatA karatAM zarIra ciMtA (zauca) mATe bahAra nIkalyo, te vakhate grISmaRtu cAlanI hatI, ane madhyAhna TANuM // 30 // itu tethI zarIra ciMtA karIne ekavRkSane taLe visAmo levA veTho, tyAM eja mArge eka sAdhune jatA joi vaNik bolyo // 30 // he mAdho ! jarA visAmo to lyo ? sAdhue kA ke-'mAre mArAM kaMDakArya mATe javAna che' vANIyo kahe-bhagavan ! koi paNa paranA kArya arthe jAya kharo? sAdhuH prAha yathAtvaM svajanArtha klizyasi, anenaikenaiva vacanena ma buddhaH prAha bhagavan ! yUyaM kva tiSTaya ? sAdhunA bhaNitamudyAne, sa sAdhunA samaM tatra gataH, tanmukhAddharmamAkarNya bhaNati bhagavanahaM pravrajiSyAmi; navaraM aslil svajanamApRcchAmi gato nijagRhe; bAMdhavAna bhAryA ca bhaNati; atrApaNe vyavahArato mama tucchalAbho'sti; dezAM saraM yAsyAmi; sArthavAhadvayamatrAyAtamasti; ekaH sArthavAho mUladravyamarpayati; iSTapuraM nayati; na ca lAbhaM gRhNAti dvitIyo muladravyamarpayati; saha gamanAlAbhaM ca gRhNAti; tatkena saha gamanaM yujyate ? tairuktaM prathamena saha vraja ? | atha sa vaNik svajanaiH samaM bane gatvovAcAyaM muniH paralokasArthavAhaH, svakIyamuladravyeNa vyavahAraM kArayati mokSapuraM ca nayatIni dRSTAMtadarzanapUrvakaM svajanAnApRcchaya sa vaNiktasya samIpe dIkSAM jagrAheti. // 4 // For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ P Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana4 // 302 // sAdhu bolyo-jema tu pote svajana mATe kleza veThe che A eka vacanathIja te prabuddha banI gayo ane bolyo ke-bhagavan ! utsarAdhya | tame kyAM sthiti karo cho ? sAdhue kahyu ke-'pelA udyAnamAM' tyAre te vaNika sAdhunI sAthe udyAnamA gayo temanA mukhathI | yana sUtram dharmacarcA sAMbhaLI bAlyo ke-'bhagavana ! 'hu pravajyA grahaNa karIza' Amane Ama to ThIka nahiM mATe svajananI rajA // 30 // lai Aq ' AmakahIne potAne ghare gayo. potAnI strI tathA bAMdhavone bhegA karI kA ke-'ahIM dukAnamA vepAra karavAthI lAbha bahuja tuccha maLe che mATe hu~ dezAMtara janA dhAraM chu, temAM ve sathavArA che, eka sAthIto mUla dravya ApI dhArele JE deze pahoMcADe che ane lAbhamA bhAga mAgato nathI, ane bIjo sAthI che te mUDI ApI sAthe Ave che te lAbha lai levA mAge che have tame kaho ke keno sAtha karavo ? kenI sAthe jaq yogya che ? saMbaMdhI janoe kaDu ke-'pahelA sAthInI sAtheja jarbu | vaNika svajanane sAthe lai vanamA gayo, jyAM pelA muni udyAnamA TheA che tyAM jai svajanane kaIM A muni paralokano sAthI che potAnu mUla dravya ApIne vepAra karAvI mokSapura lai jaze Ama dRSTAMta darzana pUrvaka svajanonI anujJAlai te vaNike Je muni samIpedIkSAgRhaNa karI. vitteNa tANa na labhe pmaitte| imaMmiloe ahevA parattha // dIvappaNaTheva annNtmohe| neyAuyaM dahamameva // 5 // mUlArtha:-(pamatte)-pramAdI manuSya (imami lopa)-A lokane viSe aduvA) athavA (paratthA)-paralokane viSe (vittaNa dhanavaDe (tANa)= rakSaNane (na leme)-pAmato nathI, (dIvappaNaTheva)-nAza pAmyo che dIpaka jeno evA (aNa tamohe) ana'ta mohavALA puruSe (ne Au) nyAyamArga (dachu) joine [adaThumena)-nathI joyo ema jANavu' lfnnm llq` flslm lly ftfqn fltn fy ushtuden For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana4 // 30 // // 303 // vyAkhyA-pramabhaH pramAdI manuSyo vittena dravyeNa kRte 'imami loe' asmin loke'thavA paraloke trANaM | svakRtakarmato rakSaNaM na labheta na prApnuyAt , vezyAgRhasthapurohitaputravat arthaH-pramatta-pamAdI manuSya vitta-dravyavaDe A lokamAM athavA paralokamAM trANa, eTale pote karelAM kamothI rakSaNa nathI pAmato arthAt svakRta karmanAM phala bhogavavAmAM dravyAdi leza paNa rakSaNa ApI zakatAM nathI. ___ kasmiMzcinnagare ko'pi rAjA iMdramahotsave sAMtaHpuro nirgacchan nirghoSaM kArayAmAsa sarve puruSA nagarAhahirAyAMtu ? yo'tra sthAsyati tasya mahAdaMDo bhaviSyati, tatra rAjavallabhaH purohitaputro vezyAgRhe praviSTo nirghoSaNAM zrutvApi na nirgataH, rAjapuruSagRhoto'pyaso rAjavallabhatvena darpa kurvanna tebhyaH kiMciddadI, taistu rAjasamIpe nItaH rAjJA tvAjJAbhaMjakatvenAsya zalAdaMDaH kathitaH, purohitena tatpitrA sarvasvamahaM dadAmItyuktaM tathApi rAjJAyaM na muktaH, zalAyAmevAropita iti. dIpapraNaSTaH praNaSTadIpaH puruSo bhAvonyotarahitaH puruSo yathA naiyAyika samyagdarzanAditatvaM dRSTvA'dRSTamiva karoti, kIdRzaHpragaSTadIpaH puruSaH? anaMtamohaH, anaMto'vinAzI moho darzanAvaraNamohanIyAtmako yasya so'naMtamohaH, etAdRzo'jJAnItyarthaH, atra prAkRtatvAt SaSTyarthe prathamApi, praNaSTadIpasya praNaSTasamyaktvasya, anaMtamohasyoditamithyAtvasya naiyAyikaM samyagdarzanatatvaM labdhamalabdhamiva syAt , prAptaM samyaktyamaprAptamiva syAt ? tadarzanaphalasyAbhAvAt. labdhasya samyaktvasya hAnito'labdhameva, na kevalaM pramAdI pumAn vittena trANaM na labheta, kiMtu pramAdo trANakAraNaM narakAdibhayanivAraNahetu samyagjJAnAdiratnatrayamapi haMtItyarthaH. atra khanipraviSTadhAtuvAdI puruSo yathA praNaSTadIpo jAtaH, tasya dRSTapUrvo'pi mArgo'dRSTavajAta:. For Private and Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana4 // 304 // ___A viSayamA vezyAnA gharamA rahetA purohitaputrana dRSTAMta-koi nagaramA te nagaranA rAjA indramahotsava nimitte rANI bho | JE utsarAdhya sahita nagaranI bahAra nIkaLyA tyAre nagaramAM nirghoSa=sAda paDAvyo ke-'sarve puruSo nagaranI bahAra Avo' je gAmamAM yana sUtram | rahI jaze tene mahoTI daMDa maLaze ? A samaye rAjAno vahAlo purohitano putra vezyAnA gharamAM peThelo teNe sAda saaNbh||304|| | LatAM chatAM paNa bahAra nIkaLyo nahiM. rAjapuruSoe jaine pakaDyo. to paNa 'rAjAno piya chu' ema manamA gumAna rAkhIne teone dAda na dIdhI rAjapurupoe pakaDIne rAjA pAse lAvI ubho karyo. rAjAe potAnI AjJAnA bhaMgano aparAdhI TherAvI mUlIe caDAvI devAno daMDa pharamAvyo. e vezyAsakta putranA pitA purohite rAjA AgaLa AcIne mAruM sarvasva ApI dauM ane mArA putrane choDo' Ama vijJApana karyu tathApi rAjAe na mUkyo ane zUlIye caDhAvI dIyo. dIpamaNaSTa hAthamAM dIvo MIlai aMdhArAmAM cAlpA janArane jema e dobo naSTathAyaolavAijAya-yAre anaMta moha thAya tema bhAvarUpo udyotathI rahita ra thayelo puruSa naiyAyika samyakadarzanAdi taba johane paNa na joyA jevU kare che, tadvat e jJAnaprakAza vihoNo, anaMta= avinAzI-moha, eTale jenAM darzanAvaraNamohanIyAtmaka anaMta che evo e ajJAnI puruSa ke jene samyakkhadIpa TharI jatAM mithyAkhodayarUpa anaMtamoha yayo ke tene naiyAyika samyagdarzana takha maLyuM na maLyA jevU thAya che. mApta thayeluM samyaktva paNa prApta na thayA jevaM hoya che, kAraNake labdha samyakkhanI hAnI thatAM te labdha na thayA tulya che e pramAdIpuruSa dravyavaDe rakSaNa nathI pAmato eTaluja nahiM kiMtu e pramAdI narakAdi bhayanA nivAraNatuM hetubhUta samyagjJAnAdi rabatrayane paNa haNe che. ahIMkhANamAM dIvo laDa peThelA dhAtavAdI puruSane jema dIvo TharI jatAM dIThelo mArga paNa na dIThA jevo thAya. For Private and Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 305|| atra tatkathA-keciddhAturvAdinaH sadIpAH saMdhavA bilaM praviSTAH, tatpamAdArIpe vidhyAte mahAtamomohitA || uttarAdhya- itastato bhramaMtaH pracaMDena viSadhareNa daSTA gartAyAM patitA mRtAH, evaM prAptasamyaktvA api mahAmohavazAtpuyana mutramA narmidhyAtvaM gacchaMtIti paramArthaH.. // 305 // tenuM dRSTAMta kaheche-keTalAka dhAtuvAdI puruSo hAthamAM dIvA lai sa~dhabAbIla khANanA dhaDamAM-peThA teonA pramAdathI dIvA TharI jatAM mahoTA aMdhakArathI mohita thai cAre kora AthaDI AthaDI pracaMDa viSadhara nAga DaMsavAthI e khADamAMja 56 paDhIne muvA. ema jene samyakala prApta thaya hoya evA paNa mahAmohane vaza banI pAchA mithyAkhamA jAya che; evo A dRSTA tano paramArtha tAtparyArtha che 5 suttesuaaviipddibujiivii| na vIsase paMDiya AsupaNNe // ghorA mhtt| abalaM sriirN| bhAraMDapaMkkhIva caira'ppamaiso | mUlArthaH-(AsupaNNe)=bhAzuprajJa (paDibuddhajIvI)-pratibuddha (paDia) paMDita puruSa (susasuAdhI) dravyathI ane bhAvathI sutA hodha to paNa temane biSe (na vIsase vizvAsa na kare kAraNa ke (muhuttA kSaNamAtra (ghorA) mahAbhayaMkara che tathA zirIraM]-zarIra paNa [avalaM] baLarahita che tethI karIne (bhAruDapakhkhIya)-bhAraMDapakSInI jema (appamatta)-pramAdarahita (cara =tu cAla 6 vyAkhyA-pratibuddhajIvyanidroNamAdI pumAnanyeSu supteSvapyavivekinareSu nidrAyukteSu sasvapi na vizvasedvizvAsaM naiva kuryAt , kIdRzaH saH ? AzuprajJaH tatkAlayogyabuddhimAna , Azu zIdhaM kAryAkAryeSu pravRttinivRttirUpA prajJA matiryasya sa AzuprajJaH, yato muhartAH kAlavizeSA ghorAH prANApahAritvAdraudrAH, zarIramavalaM balarahitaM For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 306 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhavati, mRtyudAyamuhUrtAn jJAtvApramattaH san bhAraMDapakSIva cara ? ekodarAH pRthaggrIvA / anyonyaphalabhakSiNaH // pramAdAtte vinazyati / yathA bhAraMDapakSiNaH // 1 // he sAdho tathA tavApi pramadAtsaMyamajIvitasya bhraMzo bhavi yati. artha :- pratibuddhajIvI = apramAdI= jAgato puruSa, anya avivekI nara supta-sutelA hoya, arthAt nidrAyukta hoya to paNa teno vizvAsa na kare, e puruSa pote AzumajJa eTale tatkALa pratyutpanna buddhizALI, arthAt kArya akAryane triSaye jenI pravRttinivRttirUpA majJaH = mati - zIghra tatkALa sphUre te Azumaha puruSa vizvAsa na kare kemake -- muhUrtta ghaDI paLa vigere kALanA avayavo prANApahArI hovAthI ghora= raudra hoya che| ane zarIra avala bane che, mRtyudAyI muhUrttane jANIne apramatta banI bhAraMDa pakSInIpeThe cara=viharo 6 grIvAo nokhI nokhI chatAM badhAyanuM udara = peTa ekaja hovAthI ekabIjAnAM phaLa bhakSaNa karatA pramAdathI bhAraMDa pakSI vinAza pAmyA. he sAdhI ! tema tamArA pramAdathI paNa saMyamajIvIpaNAno bhraMza thavAno. atrAgaDadattarAjaputrakathA - ujjayinyAM jitazatrurAjJo'mogharatha nAma rathiko'sti, tasya rAjJo yazomatI nAma bhAryAsti tayoH putro'gaDada so nAmnA vartate. anyadA tasya bAlabhAve'pi ditA mRtaH so'bhIkSNaM rudatIM mAtaraM dRSTvA pRcchati he mAtavariMvAraM kiM rodiSi ? sA prAha tava pituH padaM vibhUtiM caiSo'moghaprahArI rathiko bhuMkte, tvaM kalAsvakuzalastena tava haste pituH padaM vibhUtizca nAyAtyato'hamatyaMtaM khinnA niraMtaraM rodimi, bAlena bhaNitaM sa ko'pyasti yo mama kalAH zikSayati ? mAtA prAhAsti kauzAMcyAM dRDhaprahArI nAma kalAcAryastatra sa tvAmavazyaM kalAkuzalaM kariSyati ? agaDadatto gataH kAzAMnyAM dRSTo dRDhaprahArI nAmA kalAcAryaH kathitaM tena tasya For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana4 // 306 //
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAtuH khedakAraNaM, kalAcAyeMga putra ivAsI svapAce rakSitaH, stokakAlenaiva kalAsu kuzalaH kRtaH. uttarAdhya- | atre agaDadattarAjaputranI kathA kahe che.-ujjayinImAM jitazatru rAjAno amogharatha nAmano rathika hato tenI yazomatI nAmanI bhAryA RS bhASAMtara yana sUtram hatI. teno aDagadattanAme putra hato, tenI bALabayamAMja teno pitA amogharatha marI jabAthI e bALakanI mA yazomatI hamezAM rotI A PE adhyayana // 307 // Jt bALakeM tenI mAne rotI joi pUcyu ke-he mA! vAraMvAra raDocho kema ?' mA bolI ke -'tArA vApurnu sthAna tathA vaibhava // 307|| A amoya pahArI nAmano rathika bhogave che. tu kalAmAM kuzaLa nathI tethI tArApitAna pada ke saMpatti tArA hAthamAM na AvI, ethI hu~ atyaMta kheda pAmI niraMtara raDuM cha.' bALaka bolyo ke-' evo koNa che ke je mane kalAo zIkhave? ' mAtAe kayu kekauzAMbI nagarImA dRDhamahArI evA nAmano kalAcArya che tyAM jA to te tane avazya kalAkuzala karaze.' A mAtArnu vacana sAMbhaLI agaDadatta kauzAMbI pahoMcIne dRDhapahArI nAmanA kalAcAryane malyo. potAnI mAtAnA khedana kAraNa jaNAcI pote kalA zIkhavA | rahyo. kalAcArye paNa tene potAnA putranI peThe potA pAse rAkhIne thoDAja samayamA sarvakalAomAM tene kuzaLa ko. anyadA rAjakule preSitaH, tena sabhAyAM darzitAH kalAH, camatkRtaHmakalo'pilokaH punaHpunaH sAdhuvAdamavadat , rAjA tunAsti kiMcidAzcaryamiti vadanna kiMciddhimuvAca uttitAcArapAlanAdeyaM punaruvAca kumAra! tubhyaM kiM dadAmi?kumAra Aha | he rAjana! stvaM sAdhukAramapi na datse? kimanyena dAneneti. asminnevAvasare rAjA porai revaM vijJaptaH, he rAjan ! bhavatpure'zruJE tapUrva cAreNa dravyApaharaNa vAraMvAra kriyamANamasti, evaM ca rAjalajjAna tiSTati, tato nagararakSAyanaH kriyatA? tadaiva gajJA talArakSa AjJaptaH saptAhorAtramadhye yathA cauro gRhAte tathA kartavyaM, tadAnIM tatrastho'gaDadattaH prAha rAjan ! ahaM saptAhorAtra For Private and Personal use only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir BC bhASAMtara adhyayana4 ||308 JE madhye cauraM tava caraNamUlamueneSyAmi, rAjJA tadvacoMgIkRtaM, evaM kurviti vAraMvAramuktaM tato haSTo'gaDadatto rAjakulAnnirgatya usarAdhya-DEL JE | ciMtayati duSTapuruSAzca prAyaH pAnIyasthAne nAnAvidha liMgadhAriNo bhramaMtItyahaM tacchuddhayetaTAkopavaneSu yAmIti ciMtayitvA yana sUtram, 28 | nagarAhahireka evaikasya zItalacchAyasya sahakArapAdapasya tale malinAMvara upaviSTaH, cauragrahaNopAyaM ca citiyannasti, // 308 // tasyaiva chAyAyAmAyAta ekaH parivrAjakaH sthUlajAnurdIrghajaMghA, kumAreNa dRSTazcititaM ca nUnamebhirlakSaNarayaM caura | eveti, bhaNitaM ca tena parivrAjakena vatsa! kutastvamAyAtaH ? kiM nimittaM ca bhramasi ? kumAreNa bhaNita bhaga| vanahamujayinIto'trAgataH, kSINAvabhavo bhramAmi, tena bhaNitaM putra tavAhaM vipulamartha dAdAmi, agaDadattena bhaNitaM tahyayamanugrahaH kRtaH, saMto hi niHkAraNamapakAriNaH syuH. te pachI tene rAjakulamAM mokalyo tyAM teNe sabhAmAM potAnI kalAo darzAcI saghaLA lokone camatkAra pamADyA, tethI sarva lokoe tene sAdhuvAda ( vAha vAha ) kahyA. rAjA to 'emAM zuM Azcarya che.' Ama bolIne kaMi paNa zAbAzI jevuna polyA. mAtra ucita AcAra pAlavA khAtara eTalu bolyA ke-' he kumAra! tane zuM dauM? kumAra bolyo ke-'he rAjan ! tame mane sAdhukAra dhanyavAda-paNa detA nathI to boju | dezo?' A TANe nagaranivAsI janoe AvIne vijJapti karI ke-'he | rAjan ! ApanA A puramA koi divase na sAMbhaLela evA coro dravyanAM apaharaNa vAraMvAra kare che Ama thavAthI rAjanI lAja jAya che mATe nagara rakSArtha yatna karo.' teja kSaNe rAjAe talArakSazahera phojadArane hukama karyo ke-' sAta divasanI aMdara jema cora pakaDAya tema karavU.' A sAMbhaLatAM agaDadatte kayaM ke-'he. rAjan ! huM sAta rAtridivasanI aMdara corane pakaDI lAvI For Private and Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya thana sUtram // 309 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApanA kadamamAM khaDokarI daI. ' rAjAe tenuM vacana mAnya karyu, ane agaDadattane 'bhale ema karo' ema pharI pharIne kaM tadanaMtara rAjIthayelA agaDadatte rAjakulamAMthI nIkalI vicAra karyo ke duSTa puruSo ghaNe bhAge pANI Are aneka prakAranAM cinha dhAraNa karI bhaTakatA hoya mATe huM tenI zodha karavA taLAvanA upavanama jAuM Ama bicArI bahAra te nagaranI ekaloja eka zItala chAyAvALA AMbAnA jhADa taLe melAM lugaDAM paherIne beTho, tyAM beTho beTho cora zodhavAnA upAyanuM ciMtana kare che. eTalAmA eka parivrAjaka eja vRkSanI chAyAmAM Avato dITho. jADA goThaNavALo tathA lAMbI jaMghA =phIcu-vALo puruSa joi kumAre dhArchu ke-' A lakSaNo uparathI nizvaye A coraja hovo joie, tyAM to te parivrAjake pUchayuM ke' he vatsa ! kyAMthI Avyo ane zAmATe phare che ? kumAre kachu ke 'bhagavana ! huM ujjayinIthI ahIM AvI caDyo ane saMpattikSINa thai javAthI cArekora bhanuM chaM.' teNe kaM' he putra ! tane huM puSkaLa dravya daza tyAre agadatta bolyo ke 'tyAre to mAro mahoTo anugrahaja karyo mAnIza, Apa jevA satpuruSo niSkAraNa paropakArI hoya che. evaM tayorabhilApaM kurvatoreva sUryo'sta gataH, rAtrau tena tridaMDAcchatraM karSitaM baddhaH kaccha, nagarIM yAma iti vadannevamutthitaH so'gaDadatto'pi sAzaMkastamanugacchati, vitayati caiSa evaM sa taskara iti dvApi praviSTau nagarauM, tatrAtiprekSaNIyamatIvonnataM kasyApIbhyasya gRhaM dRSTaM tatra kSAtraM dattaM paribrAjakastanmadhye praviSTaH, aga| datto vahiHsthazcitayati caurastu mayA jJAtaH paramasya svarUpaM sarva tAvatpazyAnIti parivAjakenAneka bhAMDabhRtAH peTaya eva karSitAH, agaDadattasamIpe tAH sthApayitvA gato devakule, tano'neke bhAravAhina AnItAsteSAM zirasi For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyana4 // 309 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 31 // // 310 tAH sthApitAH, sarve'pi gatAH purAhahiH, tApasaH kumAraMpratyAha he putrAtra jIrNodhAne nidrAsukhamanubhavAmaH, uttarAdhya ityuktvA sarve'pi suptA nidrANAzca. yana sUtram ____ Ama e beya vAtAMcito kare che tyAM sUrya astapAmyo rAtrapaDI ke pelA parivrAjake tridaMDamAMthI zastra kAdayu, ane pote kAchaDovALI taiyAra | | thai 'cAlo ApaNe nagara bhaNI jaie' Ama bolato ubho thayo, te agaDadatta paNa manamA AzakAbharyo tenI pAchaLa jatAM manamAM ciMtana kare | che ke 'corato Aja che, ema karatA banne nagarImA peThA tyAM atyaMta darzanIya tathA ati uMcu koi dhanavAnanu ghara dIThaM, pelA | JET core temAM khAtara dIdhuM ane e bAMkorAmAMthI e parivrAjaka gharamA peTho, aDagadatta to bahAra ubho vicAre che ke-'meM | cora to jANyo paNa hajI tenu puru svarUpa mAre jANavU tyAM to e parivrAjake aneka dravya bharelI peTIo kheMcIne bahAra kADhI, agaDadattanI AgaLa A badhA corelA padArtho rAkhIne pote pAMsenA devAlayamA jai majurAne teDI Avyo ane te mAthe badhI peTIo caDAvI ke te bAMya nagara bahAra nIkaLI gayA, tApasakumAra prati kahevA lAgyo ke-'he putra ! ahIM junA udhAnamAM have jarA nidrAmukhano anubhava karIye ema bolIne badhAya mUtA ane ughI paNa gayA. parivrAjakazca kapaTanidrayA suptaH, agaDadattastu naitAdRzAnAM vizvAsaH kArya ityavadhArya kSaNaM kapaTanidrayA suravA tata utthAya vRkSAMtaritaHsthitaH, tAn puruSAna nidrAvazagatAna jJAtvA sa parivrAjakaH kaMkapatryA mAritavAn , agaDadattatrastare ca samAgatya taM tatrApazyan pavAdalitastAvatAgaDadattena tadaMtike samAgatya khaDgaprahAreNa prakAmaM hataHpatitaH pRthivyAM tataH sogaDadapratyAha vatsa! gRhANemaM mama khaDgaM vraja zmazAnasya pazcime bhAge? tatra bhUmigRhe bhittau sthitvA zabdaM kuryAH ? For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram // 31 // mato rahIne tyAMdhI ne mArI nAkhyA-mApa AvI tenAna sA tatra mama bhaginI vasati. tasyA imaM mama khaDgaM samarpayeH, tataHsaMketakathanAtsA bhAryA bhaviSyati, sarvavyasvAmI tvaM | bhaviSyasi, ahaM tu gADhapahArAnmRta eveti. bhASAMtara paNa pelo parivrAjaka to kapaTathI ughato hoya tema mUto. agaDadatta paNa-' AvAono vizvAsa na karAya' evo adhyayana4 nirdhAra karIne kapaTathI jANe uMghato hoya tema thoDIvAra mRto rahIne tyAMthI ubho thai chAnomAno vakSanI othe saMtAi ubho // 31 // | have pelo parivrAjaka, badhAya nidrAvaza thayA ema jANIne kaMkapatrIthI badhAne mArI nAkhyA. agaDadattanA bichAnA AgaLa | AvI jue che to tene tyAM na dITho ke tarata pAcho vaLyo tyAM satvara agaDadatte tenI samIpe AvI tenAja khaDgathI makhata jhATako mAryo ke te pRthvI upara paDI gayo. te vakhate maratAM maratAM teNe agaDadattane kayu ke-vatsa ! A mAro khaDga le ane smazAnanA pazcima bhAgamA bhoyaruM che tenI bhauMta upara ubho rahI hAkala mAraje, tyAM mArI bena rahe che tene A mAro khaDga Apaje A saMketa padhANathI te tArI bhAryA thaze ane mArA sarva dravyano svAmI tuM thaiza ane hu~ to ghA bahu uMDo lAgyo che tethI marUM chu. matsvarUpaM ca tAM kathayeH ? tato'gaDadattaH khaDgamAdAya tatra gataH, zanditA sA ayAlA, tena dRSTa tovarUpavatyavadat sA kutastvAmAyAtaH ? sa prAha gRhANemaM. khaDgaM ! taddarzanamAtreNaiva tayA sarva tasya svarUpaM jJAtaM, manasyeva zokanigahanaM kRtaM, agaDadattastadgRhAbhyaMtaraM nItaH, dattamAsanaM, tatra sa upaviSTaH tayA viziSTAdareNa | NE zayyA racitA, bhaNitaM ca svAminnatra vizrAmyatAM! tayetyukta suptastatrAgaDadatta sA gRhAhahinirgatA, sAvatAgaDa For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyayama sUtram // 312 // dattena ciMtitamasyA api vizvAso naiva kArya ityutthAya zayyAto'nyatra gRhakoNe sthitaH saH, tayA tu tacchagyopariSTAtpUrva bhASAMtara yaMtracAlanenaiva muktA zilA, patasyA tayA zayyA cUrNitA; sAtyaMta harSavatI dAtAlevaM vadati hato mayA bhrAtRghAtakaH. | adhyayana A mAro sapaLo vRttAMta tene kaheje ane mAruM svarUpa paNa kahI dekhADaje ' agaDadattato te khaDga laine tyAM gayo, // 31 // | hAkala mArI ke pelA coranI bena AvI; joi tyAMto atirUpavatI dIThI, te bolI ke-' tame kyAMcI Avo cho ? agaDadatte kA-' A khaDga gRhaNa karo' A khaDga jotAMnI sAtheja teNIye tenuM svarUpa jANI lIdhuM. manamAM zokane davAcI dai agaDadatane gharanI aMdara lai gai, sAraM Asana AdhuM tenA upara te beThA. teNIe to khAsa AdarathI zayyA sajI ane bolI ke-'svAmin ! AnA upara visAmo lyo. Ama teNIe kA te vAre agaDadatta te zayyA upara mUto te to agaDadattane suvADIne gharanI bahAra nIkaLI tyAreagaDadatte vicAryu ke-'Ano paNa vizvAsato nana karavo? ema vicArI uThIne zayyAthI jarA anyatra gharakhUNe te ubho. e strIe to te zayyA upare prathamathI goThavI rAkhelA yaMtrano dorIsaMcAro karyo ke jhaTa eka mahoTI zilA te zayyApara paDI tethI zayyA cUrNita thai gai. te strIto harSamA tALI pADatI bolo uThI ke-'mArA bhAinA ghAtakanameM haNyo. tatogaDadattena tvaritaM sA kezeSu gRhItA bhagitA ca hA dAsike! kiM tvaM mAM hanidhyasi ? sA tatpAdayoH patitA; tava caraNo me zaraNamiti babhANa. atha tena sA mA bhayaM kuvityAzvAsitA; svakare mRhItA; IDE rojakale nItA, kathitazca samastavRttAMtaH rAjJA so'gaDadattaH pUjitaH prazaMsitazca; evamapramattA ihaiva kalyANabhAjo bhavaMti. ukto dravyasupteSu pratibuddhajIvadRSTAMtaH. etAvaduttarAdhyayanavRhabRttigatamagaDadattavyAkhyAnaM likhitaM. For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie bhASAMtara adhyayana // 313 // agaDadatte aTa jAhera thaine teNIne coTalethI pakaDIne kaI ke- are dAsikA ! tu mane haNavAnI hatI ' tyAM | uttarAdhya | to te agaDadattanA pagamAM paDI ane 'have to tamArA caraNaja mAru zaraNa che' ema bolIpaDI tyAre 'ema jo hoya to yana sUtram JL | jarAya bhaya mA rAkhIza' AvIrIte tene agaDadatte AzvAsana dIlAso dai potAnA hAthamAM teNIno hAtha mAlI rAjakulamA lai gayo. rAjAnI AgaLa tamAma vRttAMta kahI batAvyo, rAjAe agaDadacane prazaMsA tathA satkArathI pUjyo, Ama apramatta // 31 // pramAdarahita bhurupo A lokamAMja kalyANabhAgI thAya che, AvIrIte dravyamupta janomAM pratibuddha thayelA jIvano dRSTAMta kayo. ahI sudhImAM uttarAdhyayananI vRhad cimAM ApeluM agaDadattanu dRSTAnta varNavyu. atha kathAgraMthalikhitamagaDadacAkhyAnaM likhyate-zaMkhapure suNdrnRpH| tasya sulasA priyAH tatsuto'gaDa| dattaH; sa ca saptavyasanAni sevate; lokAnAM gRheSvapyanyAyaM karoti; lokaistadupAlaMbhA rAjJe dattAH rAjJA sa | nirvAsito gato vArANasyAM; paThan caMDopAdhyAyagRhe sthitaH; dvisaplanikalAvAn jAtaH, gRhodyAne kalAbhyAsa kurvan pratyAsannagrahagavAkSasthayA pradhAnadheSTitayA madanamaMjaryA tapamohitayA prakSiptapuSpastayakataH saMjAtaprI- 1 tistanmaya eva saMjAtaH; anyadA turagArUDhaH sa nagaramadhye gacchannasti; tAvatehazo lokakolAhalaH jhuto yathA| kiM caliovva samuho / kiM vA jalio huAyaNo ghoro / / kiM pana riusiNaM / daMDo nivaDio kiM vA // 1 // | ciMTeNavi parivatto / mArato suMDi gopuraM patto // savaDa muhaM calaMto / kAlubva akAraNe kuddho // 2 // have kathAna yamAMnu agaDadattAkhyAna darzAvAya De-zaMkhapuramAM suMdara rAjA, tenI mulasA miyA, teno putra agaDadatta; For Private and Personal use only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JE] te sAte vyasana sevato; gharamAM paNa anyAya kare. lokoe te ghAbata rAjAne Thabako dIyo tethI rAjAe tene kADhI mUkyA ||JE ID te vArANasI gayo tyAM caMDopAdhyAya AgaLa bhaNatAM 72 kaLAno jANanAra thayo gharanA udyAnamAM kalAno abhyAsa karatAM bhASAMtara yana sUtram karatAM pAMse najIkanA gharamAMnA gokhamAM beThelI pradhAna zreSThInI putrI madanamaMjarI tenA rUpathI mohita thaelI, teNIe phe keLI adhyayana4 // 314 // puSpanA gucchAthI tenI sAthe prIti thatAM tanmaya banI gayo. eka samaye ghoDA upara savAra thaine nagara madhye te jAto ito tyAM // 314 // / evo lokono kolAhala sAMbhaLayo ke-Ate suM samudra calyo ? arthAt mAjA mUkIne phelANo ? ke zuM A ghora hutAzana jvalita thayo ? ke Ate zuM ripusainya AvI paDayu ? athavA koi daMDa uparathI nipatita thayo-dhasIpaDyo cAre korathI hellgherAyelo chatAM mUDhathI mArato gopura nagaradvArabhaNI paDyo Ave che sAme moDhe cAlyo Avato akaLe kraddha thayelo jANe | kALa hoya nahI evo A hAthI Ave che. tAvatA tena kumAregAva muktvA sa hastI gajadamanavidyayA dAMtaH pazcAttamAruhya rAjakulAsakamAyAto rAjJA | dRSTaH, AkArito mAnapUrvaH kumArega naM gajamAlAnastaMbhe yadhdhvA rAjJaH pragAmaH kRtaH rAjJA cititaM kazcinmahApuruSo'yaM yato'tyaMtaM vinIto dRzyate; yatA-sAlIbhareNa toyega / jalaharA phalabhareNa tamasiharA / viNapaNa pa sappurisA / namati na ha kassA bhaeNa // 1 // tyAM A agaDadattakumAra tenI pAchaLa ghoDo mArI mUkyo ane te hAthIne sapATAmA gajadamna viyAnA banA davAvyo | pachI tenA upara ArUDha thaine rAjakula najadIka AvyA tyAre rAjAe doTho. rAjAe tene mAnapUrvaka bolAvyo eTale kumAra For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara a: yana4 Ji ||312 // hAthIne tenA agaDamAM AlAnastaMbhe bAMdhI rAjA pAMse AvI praNAma karI ubho rahyo. rAjAe jANyu ke A koi mahA puruSa che kAraNake te atyaMta vinayavAn dekhAya che. kaDyu cha ke-jaladhara megha puSkaLa bharelA toya jalabhArathI name che. uttarAdhyayana sUtram 36 | taruzikhara-jhADanI Toca phaLanA bhArathI name che te pramANe satpuruSo vinaye karI name che kaMi koinA bhayathI namatA nathI. tato vinayaraMjitena rAjJA tasya kulAdikaM pRSTaM kiyAna kalAbhyAsaH kRta ityapi pRSTaM; kumArastu ljjaa||31|| lutvena na kiMcijagI, upAdhyAyena tasya kulAdikaM sarvavidyAnaipuNyaM kathitaM; kumAravRttAMtaM zrutvA camatkRto bhUpati. atha tasminnavasare rAjJaH puro nagaralokaH prAbhRta muktvaivamRcivAn he deva ! tvannagaraM kuberapurasadRzaM kiyaddinAni yAvadAsIt , sAMprataM rorapuratulyamasti; kenApi taskarega niraMtaraM mucyate; atastvaM rakSAM kurU ? rAjJA talArakSA AkAritAH; bhRzaM vacobhistajitAH; taruktaM mahArAja ! ki kriyate? ko'tipracaMDastaskaro'sti; sa baha paphamezina dRzyate. tenA vinayathI raMjIta thayelA rAjAe tenAM kula vagere pUcyAM te sAthe kalAono keTalo abhyAsa karyo che te paNa pUchyuM tevAre zaramAine kumAre kaMi paNa uttara na vALyu tyAre pAseja ubhelA upAdhyAye tenuM kulAdika tathA sarvavidyAmAM nipuNatA kahI dekhADI. A kumAracaM vRttAMta sAMbhaLIne rAjA camakAra pAnyA=vismiA zyA. ena abasare nagarajano rAjA AgaLa AvI bheTa gharIne bolyA ke-'he deva ! keTalAka divasa mubIto ApanuM A nagara kuverapura tulya hanu, have to corapUra zadRza thai gayu ke kAraNake koi taskara roja corI karele mATe tame rakSA karo. rAmApa nagara phojadArane bAlAcI atyaMta vacanayI jhATakyA. netroe yo ke- mAgana? muM karIra koka pracaMDa taskara thayo le le bajAya For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kababirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir upAya karIe chaie to paNa dekhAto navI. uttarAdhya bhASAMtara yana sUtram tataH kumAregoktaM rAjannahaM saptadivasamadhye taskarakarSagaM cenna karomi tadAgnipravezaM karomIti pratijJA kRtA. adhyayana4 rAjJA tu puralokamAbhRtaM kumArAya dagaM. kumArastata utthAya caurasthAnAni vicArayati, yathA-vesANa maMdiresu / // 316 // // 316 // pANAgAretu jUyahANeSu // kullUriyavaNesu a / ujANanivANasAlAsu // 1 // mayasunnadevalesu a / caccaraca-24 | uhaddasunnasAlAsu // eesu ThANeSu / pAraNaM takaro hoi // 2 // tyAre pAse ubhelA A agaDadattakumAre kaDA ke-he rAjan ! hu sAta divasanI aMdara jo e taskarane kheMcI na 3 lAvU to mAre agnipraveza karI caLo mara; AvI pratijJA karI tethI rAjAe je pozAka bheTa nagaravAsijanoe rAjAne | dharI hatI te rAjAe e kumArane ApI, te lai kumAra uThIne bahAra nIkalI coranAM sthAnono vicAra karavA lAgyo-vezyAonAM maMdiromAM, pAnAgA=mayapIvAnA pIThAMomAM, dyutasthAnomAM; udyAnomAM; 'pANInAM paravAmAM tathA bagI| cAomA; 1 zUnyadevAlayomA bakhavara; coghaTTA; zUnyazAlA; eTalAM sthAnomAM ghaNebhAge taskaro hoya // 2 // evaM caurasthAnAni pazyataH kumArasya SaD dinA gatAH, pazcAtsaptame dine nagarAdvahirgatvA taroradhaH, sthita evaM ciMtayati-chijjau sIsa ahavA / hou, baMdhaNaM cayau savahA lacchI // paDivagnapAlaNesu / purisANaM jaM hoha taM hou // 1 // evaM citayannasau kamAra itastato digavalokanaM karoti. taminnavasare ekaH parihitadhA For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram // 317 // tuvastro muNDitazira kUrcastridaMDadhArI cAmarahastaH kimapi 'vuDa buha' iti zabdaM mukhena kurvANaH parivrAjakastatrAyAtaH, kumAreNa dRSTazcintitaM cAyamavazyaM cauro yato'sya lakSaNAnIdRzAni saMti, yathA-karisuMDAbhuya bhASAMtara daMDo / visAlavatthalo pharusakeso // navajubvaNo rauho / rattho dIhajaMgho ya // 1 // Jadhyayana Ama coranA sthAnono vicAra karatAM kumArane cha divaso bItI gayA. sAtame divase nagarI bahAra nIkalIne eka // 317 // jhADa taLe beTho beTho vicAra kare cha ke-mastaka chedAi jAo athavA bhale baMdhana ho temaja lakSmI bhale sarvathA cAlI jAo tathA vimatipanna pAlana kabUla karelu pALavAmAM purupane je thavAna hoya te thAo // 1 // Ama ciMtana karato kumAra Ama tema dizAA tarapha joyA kare che teTalAmAM eka dhAtuvakha paherela muMDina mastakavAlo dADhIvALo tridaMDadhArI hAthamAM | cAmara rahI gayuche ane moDhe 'bui bui' evA zabda karato koi parivrAjaka tyAM Avyo kumAre jevo dITho ke manamAM vicAryu ke-avazya A cora hoya kemake AnAM lakSaNa evAMja dIse che. jebA ke-hAthInI mUMDha jevA bhujadaMDa che vizAla vakSaHsthala, pharapharatA kaThora keza; navajuvAna; rudra bhayaMkara raktAkSarAtAM netra ane dIrgha jaMghA; A badhAM lakSaNa coranAMja che. evaM ciMtayataH kumArasya tena kathitamaho satpuruSa ! kutastvamAyAtaH ? kena kAraNena ca pRthivyAM bhramasi ? | | tena bhaNitamujjayinIto'hamatrAyAto'smi, dAridyabhagnazca bhramAmi. paritrAjaka uvAca vatsa ! mA khedaM kuru ? | atha tava dAriya chinani samIhitamartha ca dadAmi. tato divasaM yAvattau tatra sthitau, rAtrau kumArasahitazcauraH | kasyacidibhyasya gRhe gataH, tatra kSAnaM dattavAn , tatra svayaM praviSTaH, kumArastu bahiH sthitaH, parivrAjakena dravya For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhRtAH. peTikAstato bahiH karSitAH; tAH kSAtramukhe kumArasamIpe muktvA svayamanyatra kutracidgatvA dAridyabhagnAH 3 utsarAdhya bhASAMtara puruSA aneke AnItAH, teSAM zirassu tAH peTikA datvA kumAreNa samaM svayaM yahigataH, sa tApasaH kumAra yana sUtram adhyayana4 | pratyevamuvAca kumAra !kSaNamAtraM bane tiSTAmaH, nidrAsugvamanubhavAmaH, parivrAjakenetyukte sarve'pi puruSAstatra suptA..|| // 318 // Ama jyAM ciMtana kare che tyAM teNe pAse AvIne kumArane kayu ke-aho satpuruSa ! tame kyAMthI AbAcho ? zyA kAraNe | // 318 // pRthavImAM bhramaNa karI rahyA cho? teNe kadhu ke-ujjayinItho hu atre Avelo chu dAridyathI bhagna chu tethI bhamyA karuM chu' JE parivrAjake kAM ke-vatsa ! kheda karamA Aje tAru dAridya chedIne tane icchA pramANe dravya hu ApIza. pachI divasa hato tyAM sudhIto veya jaNA tyAM beThA rahyA rAtrI paDI ke kumArane laine pelo parivrAjaka cora koi dhanAnyane ghera pahoMcyA tyAM khAtra dIdhuM temAM pote peTho ane kumAra bahAra rahyo parivrAjake dravya bharelI peTIo bahAra kheMcI kADhI kumAra samIpe rAkhIne pote kyAMka jato rahyo. thoDIja vAramA dAriyagrasta keTalAka puruSone laine Avyo tenA mAthA upara baghI peTIo caDAMvI kumArane sAthe lai pote bahAra nIkalI gayo. te tApasa kumAra pratye ema bolyo ke-'he kumAra ! ApaNe kSaNamAtra banamAM * TherIe jarA ane nidrAmukha anubhavIye. parivrAjake Ama kaDaM ke sarve puruSo tyAM sutA. kapaTanidrayA parivrAjako'pi suptaH, kumAro'pi naitAdRzAnAM vizvAsaH kArya iti kapaTanidrayaiva suptaH, tAvatA isa parivrAjaka utthAya tAn sarvAn kaMkapatryA mArayAmAsa, yAvatkumArasamIpe samAyAti, tAvatkumAra utthAya sataM khahagena jaMghAbaye jaghAna, chinne jaMghADaye sa tatraiva patitaH kumAraMpratyevamuvAca he vatsAhaM bhujaganAmA cauraH, For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 319 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mameha zmazAne pAtAlagRhamasti tatra vIrapatnI nAmnI mama bhaginyasti atha vaTapAdapasya mUle gatvA tasyAH zabdaM kuru ? yathA sA bhUmigRhadvAramudghATayati, tvAM ca svasvAminaM kariSyati, saMketadAnArthaM matkhaDgaM gRhANetyukte kumArastatkhaDgaM gRhItvA tatra gataH, sa tu tatraiva mRtaH parivrAjaka pote to kapaTanidrAthI mRto. kumAre jANyuM ke AvAno vizvAsa na karAya tethI te paNa kapaTanidrAthI mUto teTalAmAM parivrAjake uThIne kaMkapatrIthI sarvene mArI nAkhyA. jyAM kumAranI samIpe Ave che teTalAmAM kumAre uThIne tenI be jaMghA khaDgathI chedI nAkhI tethI te tyAMja paDI gayo. paDyo paDyo kumAra pratye ema bolyo ke - he vatsa ! bhujaMganAme cora hu~ mAruM A zmazAnamAM bhoMya he temAM vIrapatnI nAmanI mArI cena che. have tu vaDakSane thaDe jar3ane teNIne avAja deje jethI te bhoMyarAnuM dvAra ughADI tane potAno svAmI karaze ane paMtrANa devAne A mAroM khaDga lar3a jA ' Ama ka eTale kumAra te khaDgalaine gayo ane corato eja ThekANe marI gayo. kumAreNa sA zabditA, AgatA ca sA dvAramudghATayAmAsa madhye AkAritaH kumAraH, palyaMke zAyitaH; uktaM ca tava vilepanAdyarthaM caMdanAdikamahamAnayAmIti, tato nirgatA sA kumAreNa ciMtitaM prAyaH strINAM vizvAso na kAryaH yataH zAstre hame doSA prAyo bhavaMti - mAyA alIyaM lobho / mUDhattaM sAhasaM alopataM // nissaMtiyA tahacciya / mahilANa mahAvathA dosA // 1 // etasyAstu tathAvidhacorabhaginyA vizvAso naiva kArya iti vicitya kumAraH zayyAM muktvAnyatra gRha koNe sthitaH. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 4 // 319 //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kumAre smazAnamA vaDa heThe jar3a paDakArI ke tarata te bhoyarAnI bahAra AvI, kumArane aMdara bolAvI laijaine palaMga upara mUvauttarAdhyaBErAvyA, ane kayu ke-'tamAre mATe aMge lepana karavA caMdanAdi hu~ ANI lAvU chu ' Ama bolIne nIkalI gai. DEL bhASAMtara yana sUtram adhyayana4 | kumAre vicAryu ke-strIono prAyaH vizvAsa karavo nahiM kemake-zAstramA strIonAM prAyaH A doSo kahyA che, mAyA kapaTa, alIka-khoTuM // 320 // bolavu, lobha. mUDhakha, sAhasa aviveka, nRzaMsatA karatA, tAdAkhika-hAjarajavAbI, A vadhA mahilAomAM ghaNebhAge vartatA // 32 // doSo che. to A coranI bahenano vizvAsa naja karavo. Ama dhArI kumAra zayyA tajI anyatra ghara khuNAmAM bharAi beTho. sA bahigatvA yaMtraprayogeNa zayyopari zilAM mumoca; tayA zayyA cUrNitA. tataH kumAraNa sA sadyaH sA-JE krozaM kezeSu dhRtvA rAjJaH samIpe AnItA; proktaH sarvo'pi vRttAMtaH; rAjJA tadbhabhigRhAtsamastaM vittamAnAyaNa lokebhyo da; kumAreNa sA jIvaMtI mocitA; pazcAnnRpAgrahAtkumAreNa nRpasutA kamalasenA nAnI pariNItA; nRpeNa kumArasya sahasranAmA dattAH, zatagajA dattAH dazasahanaNyAzvA dattAH; lakSapadAtayazca dattAH tataH sukhena kumArastiSTati. te vahAra gai, ane yaMtraprayogathI jevI uparathI zilA mUkI tethI palaMganA cUrecUrA thai gayA. tyAre kumAre tarata tene JE gALo detAM coTalo jhAlIne rojAnI samIpe ubhI karI ane sabako vRttAMta rAjAne kahI saMbhaLAvyo. rAjAye te bhoMyarAM mAMthI saghalu dhana potA pAse ANI magAvyu, ane lAkone Appu, kumAre te coranI benane jIvatI choDI mUkI, pachI rAjAnI AjAthI kumAre, rAjAnI kuvarI kamalasenAnAmanI sAthe paraNyA tene rAjAe eka ha nAra gAma, ekaso hAthI, dasa hajAra | ghoDA ane eka lAkha pAyadala ApyA A vaibhava pAmIne kumAra sukhe rahevA lAgyA. For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anyadA kalAbhyAsasamaye yathA zreSTisutayA saha prItIjA~tAsIttayA madanamaMjaryA kumArasamIpe dUtI preSitA; ad utsarAdhya- tayoktaM tavaguNAnuraktA tavaiveyaM patnI bhavitu vAMchati, kumAreNApyuktaM yadAhaM zaMkhapuraM yAsyAmi tadA tvAM gRhI- bhASAMtara yana satram tvA yAsyAmIti tasyAstvayA vaktavyaM. athAnyadA tatra pitrA preSitA narAH kumArAkAraNAya sametAH, adhyayana // 32 // kumArastu teSAM vacanamAkarNya piturmilanAya bhRzamutkaMThitaH zvazuraM pRSTvA kamalasenayA samaM calitaH, calanasamaye ca // 32 // madanamaMjaryAkAritA, sApi kumAreNa samaM calitA, tAbhyAM priyAbhyAM saha sainyavRtaH kumAraH pathi calan yahUna bhillAna sanmukhamApatato dadarza. . eka samaye pUrve kalAnA abhyAsasamayamAM je madanamaMjarI nAmanI zeThIyAnI putrI sAthe prIti thai hatI teNe kumAra samIpe dUtI mokalI kahevarAvyu ke-'tamArA guNothI anurakta thayelI A tamArIja patnI thavA cAhe che.' kumAre dRtIne Del kayu ke-'jyAre huM zaMkhapura jaiza tyAre tane laine jaiza. ema kaheje' eka vakhate agaDadattanA pitAe mokalelA puruSo agaDadattakumArane bolAvavA AvyA. kumAre teonAM vacana sAMbhaLIne potAnA pitAne maLavAnI atyaMta utkaMThAthI zvazura mahipatine pUchI rajA lai kamalasenAne sAthe lai cAlavA taiyAra thayA. cAlatA pahelA pelI zeThIyAnI putrI madanamaMjarIne paNa bolAvI lIdhI te paNa tenIja sAthe cAlI. evIrIte beya priyAo sAthe sainya sahita kumAra mArge cAlyA jAya che tyAM sAme bhillonuM mahoTuM ToLu maLyu. tadA kumArasainyena taiH samaM yuddhaM kRtaM, bhagnaM kumArasainyaM, bhillailaTitamitastato gataM, bhillapatistu kumA For Private and Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Jrarathe samAyAtaH, utpannabuddhinA kumAreNa svapatnI rathAgrabhAge nivezitA, tasyA rUpeNa mohaM gatA bhillapatiH kumAuttarAdhya-50 bhASAMtara reNa hataH, patite ca tasmin sarve'pi bhillA naSTAH, kumArastu tenaivekena rathena saha gacchAgre mahataH sArthasya JE adhyayana yana sUtram militaH, sArtho'pi sanAtha iva mArge calitaH, kiyanmArga gatvA sAthikaiH kumArAyavamuktaM kumAra ! itaH prdhvr||322|| 3 mArge bhayaM vartate, tanaH pradhvaramArga vihAyAparamArgeNa gamyate, kumAreNoktaM kiM bhayaM ? // 322 // tenI sAthe kumAranA sanyatuM yuddha thayu. bhillonA hallAthI kumArarnu sanya bhAgyu ane bhilloe sAmAna lUTyo. bhiJe | lano nAyaka kuMmAranA ratha upara Anyo tyAre kumArane eka yukti mUjI, teNe potAnI patnIne rathanA agrabhAgamAM besADI tenA rUpathI mohita thayelA bhillapatine kumAre taka sAdhI mArI nArakhyo. te paDyo ke tamAma bIjA bhillo bhAgyA. kumAra to e ekaja rathe AgaLa cAle che tyAM eka mahoTo sArtha malyo. A sArtha paNa anAtha jevo lAgato hato, keTaloka mArga kapAtAM e sArthanA AgevAnoe kumArane kA ke-have ahIMthI dhorI raste javAmAM bhaya che mATe ApaNe e 3 dhorImArga choDI anya mArge javU, kumAre kA ke-e, te kayuM bhaya che? te kadhayaMtyasmin pradhvaramArge mahatyaTavI sameSyati. tasyA madhye mahAnekazcauro duryodhananAmA vartate, dvitIyastu garjanaM kurvan viSamo gajo vartate, tRtIyo dRSTiviSasoM vartate, caturtho dAruNo vyAghro vartate. evaM catvAri bhayAni tatra vartate. kumAraH prAhaiteSAM madhye naikasyApi bhayaM kuruta? calata satvaraM mArge ? kuzalenaiva zaMkhapure yAsyAmaH tataH sarve'pi tasminnevAdhvani calitAH, agre gacchatAM teSAM duryodhanazcaurastridaMDabhAgmilitaH,so'pi For Private and Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 323 // Wo Mao Mao Bi www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAMtho'haM zaMkhapure yAsyAmIti vadan sArthena sArdhaM calati mArge caikaH sannivezaH samAyAtastadA tridaMDinoktaM mamopalakSito'yaM sanivezo vartate, tenAtra gatvA mayA dadhyAdyAnIyate yadi bhavatAM ruciH syAt teo bolyA ke dhorI mArgamAM mahoTI aTavI=jaMgala Ave che tenA madhyamAM eka duryodhana nAme mahAn cora che bIjo garjanA karato eka madonmatta makano viSama hAthI che. trIjo jenI dRSTithI zera caDe evo dRSTiviSa sarpa hai, | ane cotho bhayaMkara eka vAgha che A cAra bhaya e mArgamAM che, kumAra kahe emAMnA ekenI vhIka na rAkho, jaladI mArge cAlo. kuzalathI dazakapure pahoMcI jazuM pachI sarve eja mArge cAlyA. AgaLa cAlatAM teone duryodhana cora hAthamAM traNa daMDa dhAraNa karato malyo. te paNa huM paNa zaGkhapura janAro baTemArga chu, ema kaDI sahanI sAthe cAlavA lAgyo, mArge jatAM eka sthAna ApyuM tyAM tridaMDI bolyo ke A sthAna mAruM jANItu che tethI me vadhA ahIM usra nAkho hu~ tamane kacI hoya to tamAre mATe dahIM vagere la A badhAye kaM bhale lar3a Avo. sArthikerukmAnIyatAM ? tatastena tadatagatvA dadhyAdyAnItaM, viSamizritaM kRtvA sarveSAM pAvitaM mRtAH sarve sArthikAH, agaDadattena bhAryAdvayayutena tana pInamiti na mRtaH, sa tridaMDI punaH sannivezamadhye gatvA kiyaparivArayuto gRhItazastraH kumAramAraNAyAyAtaH, kumAreNa khaDgaM gRhItvA sanmukhaM gatvA ghora saMgrAmakaraNena sahataH, parivArastu naSTaH, bhUmau patatA tena caureNaivamuktamahaM duryodhanazcoraH prasiddhaH tvayA hato na jIviSyAmi, paraM mama bahudravyaM vartate, mama bhaginI jayazrInAgnyasmin vanamadhye vartate, dravyaM tvayA gRhItavyaM sA ca tava patnI bhaviSyati. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 4 // 323 //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www kobaith.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana | // 324 // tyAre teNe te sanivezamA jai dahIM vagere Apyu-aMdara vipa miLAvI sarvene pAyu tethI sAthI sarveya marI gayA, agaDautsarAdhya | datte ke tenI be svIoe na pI, tethI te na muAM, te tridaMDI pAcho te paDAva madhye jai hathIArabaMdha keTalAka parivAra sahita yana sUtram // kumArane mAravA mATe Avyo, kumAre khaDga khecyu sAme dhasI ghora yuddha kayu ane e tridaMDIne haNyo, eTale tenI sAthe Avela // 324 // parivAra bhAgyo, bhUmIpara paDatAM paDatAM te core ema kA ke-hu~ prasiddha duryodhana cora chu teM mane mAryo have hu~ jIvIza nahiM paNa | mAruM ghaNu dravya che; mArI jayazrI nAmanI vhena A vanamAMja rahe che; te pAMsethI sabalu dravya tAre lai le, ane te paNa tArI patnI thaze. kumArastatra gataH, sAhUtA samAyAtA, dRSTaH kumAraH, jJAtastayA bhrAtRvRttAMtaH, tayA kumAro'pi gRhAmadhye AkAritaH, tatra gacchan madanamaJjaryA vAritaH, tathApi sa guhAyAM praviSTaH, tataH sarvasvaM lAtvA tAM ca tatrava muktvA rathArUDhaH kumAro'gre calitaH; kiyanmArga yAvadgatena kumAreNa pracaMDazuNDAdaMDaprabhagnatarukoTinighRSTagiritaTaH savegaM sanmukhamAgacchan yama iva raudrarUpo gajo dRSTaH. tataH kumAro rathAvuttIrya gajAbhimukha calitaH uttarIyavastraveSTikAM kRtvA gajAgre mumoca; gajastatprahArArtha zuNDAdaNDamadhaH kSipana yAvadISannatastAvatA kumArastadaMtAgraddhaye pAdau kRtvA tatskaMdhe'dhirUDhaH, vajrakaThinAbhyAM svamuSTibhyAM tatkuMbhasthaladayaM jaghAna, kumAreNa prakAmamitastato bhrAmayitvA sa gajo vazIkRtaH; pazcAtsa gajo gauriva zAMtIkRto muktazca... kumAra tyAM gayo jayazrIne teNe bolAbI ke tarata AvI; teNIe kumArane dITho; tenI pAMsethI bhAino saghaLo vRttAMta sAMbhaLI kumArane potAnI guphAmA teDI gai; tyAM jatAM madanamaMjarIe vAryo tathApi na mAnatAM guphAmA peTho; tyAMthI vadhu dravya lai te strIne TwilAkAra Song mlmln `ly llntqlllt thlth lnf f lnn q dyn For Private and Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 325 // ra tyAMja choDI daine pote rathArUDha thai AgaLa cAle che tyAM thoDo mArga jatAM te kumAre-mUDhathI jhADanI DALo bhAMgIne | | te DALothI parvatanAM taTane ghareDato, vegasahita sAme paDyo Avato yama jevA bhayaMkararUpavALo hAthI dITho A vakhane utsarAdhyayana sUtram | kumAre rathathI utarIne hAthIne saMmukha cAlI potApAsenA uttarIya vaskhano goTo vALI hAthI pAMse pheMkyo. hAthI te laine | | mahAra karavA suMdanIcI karI jarA namyo teyo to kumAra tenA ve daMtAgra upara ve paga mUkIne ThekI hAthInI kAMdha upara // 325 // 15caDI beTho, ane vanajevI kaThina ce mahIthI hAthIne ye kuMbhasthaLapara AghAta karyA ane Ama tema bhamAvIne te hAthIna | epa narama pADI vaza ko. ane e hAthIne gAya jevo zAMta karI choDI mUkyo. tatraiva punaH kumArI rathe niviSTo'gre calitaH; kiyanmArga yAvadgacchati kumArastAvatkuMDalIkRtalAMgUla: kharaveNa giripraticchaMdAn vistArayan vidyuJcaMcalalocanaH sarpopamAM rasajJAM svamukhakuharAniSkAsayan siMhaH samAl yAtaH, tenApi samaM kumAro yuddhaM kRtavAn ; kumAreNa karkazaprahArairjajaritaH siMhastatraiva patitaH; kumArasta gre calitaH, sarpopadravo'pi mArge vidyayaiva nivartitaH, kuzalena kumAraH strIyasaMyataH zaMkhapure prAptaHpravezamaho|tsavaH prakAmaM pitRbhyAM kRtaH; sarveSAM paurANAM paramAnaMdaH saMpannaH; tatra sukhena kumArastiSTati. tyAMthI pAcho kumAra rathArUDha thai AgaLa vadhyA. keTaloka mArga oLaMgyo tyAM to pUMchaDAnuM kuMDALU vALelu ane potAnI garjanAthI parvatanI guphAomAM paDachaMdA phelAvato, vijaLI samAna caLakatAM netra Ama tema pheravato siMha sAme | sarpanA jevI jIbha potAnA mukhamAthI bahAra nikALato siMha sAme thayo kumAre tenI sAthe yuddha kayu. temAM kaThora prahArothI For Private and Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram // 326 // siMhane jAjaro karI tyAMja pADyo, ane kumAra tyAMthI AgaLa cAlatA thayA. vacamAM dRSTiviSa sarpa upadrava karyo te kumAre 28 bhASAMtara | potAnI vidyAnA baLathI nivAraNa karIne beya svIo sahita kumAra kuzale zaGkhapura AvI pahoMcyA. mA bApe purapavezano adhyayana4 mahotsava ko sarva nagaranivAsinano parama AnaMda pAmyA.. kumAra paNa tyAM sukhe sthita thayA. ___anyadA vasaMte madanamacaryA saha kumAra ekAkyeva krIDAvane gataH, tatra rAtrau madanamaJjarI sarpaNa daSTA mRteva saMjAtA; kumArastu tanmohAdagnau pravizan gaganamArgeNa gacchatA vidyAdhareNa vAritaH, vidyAyalena sA jIvitA; vidyAdharastu svasthAnaM gataH; kumArastayA samaM rAtrivAsArtha karimazciddevakule gataH, tatra tAM muktvodyotakaraNAyAgnimAnetuM kumAro bahirgataH; tadAnIM tatra paMca puruSAH pUrva kumArahataduryodhanacaurabhrAtaraH kumAravadhAya pRSTAvAgatA itastato bhrAMtAH kumArachalamalabhaMtaH samAyAtAH saMti; taistu tatra dIpako vihitaH; madanacaryA teSAM madhye laghubhrAtRrUpaM darzitaM; rUpAkSiptayAnayA tasyaiva prArthanA vihitA tvaM mama bhartA bhava ! ahaM tava patnI bhavAmi tenoktaM tava bhartari jIvati sati kathamevaM bhavati ? sA prAha tamahaM mArayiSyAmi. eka samaye vasaMtaRtumA madanamaMjarI sAthe ekalA kumAra kriDAcanamA pharatA hatA tyA rAtrI paDI gai ane madanamajarIne sarpa Dasyo tethI te muvA jevI thai gai kumArato emAM potAno ati moha hovAthI tenI pAchaLa agnimAM praveza karavA taiyAra thatA hatA tyAM AkAza mArge jatAM eka vidyAdhare vAryA ane e vidyAdhare vidyAnA balathI madamaMjarIne sarpaviSa utArIne jIvADI have vidyAdharato svasthAne gayo ane kumAra te madamaMjarInI sAthe rAtrivAsArtha eka devakulamA gayo tyAM madana wamukatawwwsex For Private and Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maMjarIne mUkI pote ajavALu karavA agni lai AvavA bahAra gayo teTalAmAM tyAM devAlayamAM pUrva haNelA duryodhana coranA pAMca bhAio kumArane mAravAmATe pAchaLa nIkaLelA Ama tema pharatA pharatA kumArano pato na maLatAM AvI uttarAdhya JEI lAgyA. teoe e devakalamAM dIvo prakaTAyo, madanamaMjarIe temAMnA lagha-sahathI nAnA-bhAinaM rUpa joyu. tenuM rUpa joi | Del yana sUtram l |bhASAMtara | mohita thaelI madanamaMjarIe tenI prArthanA karI ke-'tuM mAro bhAra thA ? ' 'hu~ tArI patnI thAuM / teNe kayu-'tAro adhyayana // 327 // pati jIvatAM ema kema bane ?' te bolI ke-'ema hoya to hu~ tene mArI nAkhIza. tadAnImagniM gRhItvA kumArastatra prAptaH, AgacchaMtaM kumAraM dRSTvA tayA tatrastho dIpo vidhyApitaH, tatrA- 1 | // 327|| | yAtena kumAreNa pRSTamatrodyotaH kathamabhUt ? tayoktaM tava hastasthasyAgnerevodyotaH, sara chena tena tathaivAMgIkRtaM, madanamaMjaryA haste khaDgaM datvA kumAro'gniprajvAlanArtha grIvAmadhazcakAra, tAvatA tayA kumAravadhArtha khaDgaM | pratIkArAniSkAsitaM, tasyaitaccaritraM dRSTvA cauralaghubhrAturvarAgyamutpannaM pazcAdasyA hastAttena khaDgamanyatra pAtitaM, paMcApi bhrAtarastataH kumArAlakSitAH zanaiH zanairnirgatAH kamizciddhane gatAH, taistatra caityamekamuttuMga dRSTaM, tatra sAtizayajJAnI sAdhureko dRSTaH, tatsamIpe taiH paMcabhirapi dIkSA gRhItA, tatastadAjJAM pAlayaMtaH saMyame ratAstatraiva tiSTaMti, kumAreNa naitatkimapi jJAtaM. atha kumArastatra madanamaMjaryA saha rAtrimekAmuSitvA prabhAte svagRhe samAyAtaH. eTalAmAM agni laine kumAra Avyo have kumArane Avato joine je aMdara dIvo hato te ThArI nAkhyo. tyAM| Of | kumAre AvIne pUjyu ke-'ahIM ajavAlu kema hatuM ?' teNIe javAba dIdho ke-e to tamArA hAthamA agni hato | For Private and Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tenoja prakAza hato' sarala svabhAvavALA kumAre 'temaja haze' ema mAnI lIdhu. madanama jarInA hAthamA khaDga ApIne uttarAdhya bhASAMtara kumAra jevo agnine prajvalita karavA phUka mAravA grIvA jevI nIce kare che tevoja kumArano vadha karavA khaDga myAnayana sUtram 28 adhyayana mAMthI bahAra kADhavA mAMDayu. A svIna AvaM caritra joine pelA coranA nAnA bhAine vairAgya utpanna thayo eTale e // 328 // jhaTa e stronA hAthamAthI teNe khaDga jhoMTIne anyatra pheMkI dIdhu. pAMce bhAio kumArane jANa na thAya tevIrIte dhImedhIme // 328 // pAnIkaLI jai koi banamAM gayA. tyAM teoe eka uMcu caitya dIrcha temAM peThA tyAM eka atizayajJAnI sAdhu dITho tenI | 36 Jt samIpe e pAMce bhAioe dIkSA grahaNa karIne tenI AjJAnuM pAlana karatA te pAMce tyAMja sthiti karIne rahyA. kumAre A hakIkata kazI jANI nahi. kumArato madanamaMjarI sahita tyAM eka rAtrI rahIne prabhAte potAne ghare AvI gayA. kiyadinAnaMtaramazvApahRta eka evAgaDadattakumArastasminneva vane tatraiva caitye gatastatra devAnnamaskRtya sAdhavo vaMditA guruNA dezanA dattA, kumArega pRSTaM bhagavan ! ka ete paMcApi bhrAtara iva sAdhavaH ? kathameSAM vairAgyamutpanna ? kathamebhiryauvanabhare'pi vrataM gRhItaM ? evaM kumAreNa pRSTe guruH prAha sarva tadIyaM vRttAMtaM. kumArastacaritraM zrutvA yuvatIsvarUpameva ciMtayati-aNurajjati khaNeNaM / juvaIo khaNeNa puNovi rajaMti // annannarAgaNI ryaa| haliharAgubba calapemA // 1 // iti vicitya kumAro'pi vairAgyAtpratrajitaH. yathAsAvagaDadattaH pratibuddhajIvI pUrva | dravyAsuptaH pazcAdbhAvAsupto'pIhaloke paraloke ca sukhI jaatH.||6|| keTalAka divasa pachI eka vakhate ekaloja agaDadatta kumAra ghoDo kheMcI javAthI teja banamA ane teja caityamAM For Private and Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie bhASAMtara adhyayana // 32 // * AvI caDyA. tyAM devone vaMdana karI beThelA sAdhuane paNa vaMdana kayu. gurue dezanA upadeza devA mAMDatAM vacamA kumAre uttarAdhya pUchyu ke-A pAMce bhAio jebA lAgatA pAMca sAdhuo koNa che ? eone vairAgya kema utpanna thayu? ane eoe| pana satram 15 A bharajuvAnImAM Ava' vrata grahaNa kema kayu ? Ama kumAre pUchatAM gurue pAMceno tamAma vRttAMta kahI dekhADyo kumAra | JET to te caritra sAMbhaLIne khIsvarUpa saMbaMdhI A pramANe vicAra karavA lAgyo-eka kSaNamAM strIo anurakta thAya che ane // 330 // DEI kSaNamA pAchI yuvatibho virakta thAya che je strI ananya rAgINI jaNAtI hoya, to paNa haLadaranA raMgajebI kSaNe kSaNe, caLa che | mema jeno evIsamajabI. Ama vicArI kumAra paNa vairAgyathI prabajita dIkSita thayo. jema A agaDadatta pratibuddhajIvI, pUrva dravyAmupta hato te pazcAt bhAvAsupta thai A lokamAM tathA paralokamAM sukhI thayo // 5 // care payoiM parisaMkamANo / jaikiMci' pAsa iha mnnmaanno|| lAbhatare jIviyavahaIttA / pacchI parinnAya malAvadhaMsI // 7 // mUlArthaH-[payAI]-pada-dharmasthAnoneviSe (padisaMkamANo -zaMkA karato (jakiMci)-je kAi (pAsa)-pAsalAjevAM (iha)=A cAritrane viSe [mannamANo) mAnato evo sAdhu (care) vicare (lAbhAMtare)-eka bIjAne lAbhasate (jIvia]-jIvItane (bUhahattA vRddhi pamADIne picchA)-pachI (parijhAya) saparivAe jANIne [malAvadha'sI)-karmarupa maLano nAza karanAra thAya. vyAkhyA-sAdhuH saMyamamArge padAni dharmasthAnAni parizaMkamAnazcAritraduSaNAni vicArayaMzcaret , saMyamamArge For Private and Personal use only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram ||33|| www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viharet kiM kurvANaH ? yatkiMcidapi gRhasthaparicayAdikaM pramAdapadaM duzcitanAdikaM baMdhasya hetutvAtpAzamiva manyamAnaH punaH sAdhurlAbhAMtare jIvitaM bRMhayitvA paJcAtparijJAya malApadhvaMsI syAt. ko'rthaH ? ekasmAllAbhAdanyo lAbho lAbhAMtara; tasmin lAbhAMtare sati jJAnadarzanacAritrAdInAM lAbhAvazeSe sati jIvitaM zarIraM bRMhayitvAhAra bhATakadAnena dhArayitvA paJcAllAbhamApterabhAva (parijJayA ) kRtvedaM mama zarIraM, ataHparaM jJAnAdiguNArjakaM nAstIti paricitya pratyAkhyAnaparijJayA bhaktaM pravAkhyAyASTakarmalakSaNamalasyApadhvaMsako nivArakaH syAt. arthaH- sAdhu, saMyamamArge parizaMkamAna = cAritradUSaNono vakhato vakhata vicAra karato rahI, pada- eTale dharmasthAnomAM vicare; saMyamamArgamAM vihAra kare. kevIrIte vicare ? te kahe che. gRhasthaparicayAdika kaMi paNa duSTa ciMtana vagere pramAdapada chetene baMdhano hetu hovAthI pAza jetuM mAnato temaja lAbhAMtara eTale eka lAbha karatAM bIjo lAbha hoya - arthAt jJAna darzana cAritrAdikano vizeSa lAbha hoya to jIvita zarIrane, bRMhaNadai- eTale AhArarUpI bhAI daine dhAraNa karI pachIthI lAbha prAptino abhAva jANIne arthAt - ' have mAruM zarIra jJAnAdikaguNa saMpAdana karavAne lAyaka radhuM nathI ema jANI malApadhvaMsI thAya- arthAta- pratyAkhyAnaparijJAvaDe bhakta = annAdikanuM pratyAkhyAna lai aSTakarma lakSaNa je maLa che tenA apadhvaMsaka eTale nivAraka = maTADanAra thayuM // 7 // atra maMDakacaurodAharaNamuttarAdhyayanabRhadvRttigataM kRtaM saMskRtIkRtya likhyate -- vennAtaTe maMDikanAmA tunnA For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana4 ||338||
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram // 33 // kazcauraH paradravyaharaNAsakta AsIt. sa ca divase rAjamArgamadhyasthaH pAdayomeM gaMDAnIti baddhapaddakapAdo mukhena bhRzamAkraMdana tunnAkazilpamupajIvati, rAtrau ca vyavahArigRhe kSAtraM datvA bahudhanaM gRhNAti, nagarodyAnAMtAsthitabhUmigRhamadhye kRpake ca sarva kSipati, tatra cAsya bhaginI kanyA tiSTati, yAMzca bhAravAhakAnasAvAnayati tAn bhASAMtara adhyayana4 sarvAneSA svayaM pAdazaucAdiyaTTapacArapUrvakaM bhojanapaMktAvupavezya viSamizritabhojanadAnena mArayati, aparakUpAMtanikSipati ca. evaM kAle vrajati sati tena caureNa tannagaraM bhRzaM muSitaM. anyadA tannagare bhUladevo rAjA Ind // 33 // rAjye upaviSTaH. | A saMbaMdhamAM uttarAdhyayananI bRhadvRttimAM Apelu maMDakacauranuM udAharaNa prAkRtana saMskRta karIne kahela che te darzAve che. _ vennA nadIne tIre nIraMtara paradravyana haraNa karavAmAM Asakta, maMDikanAmano tuNAro=( phATelavastrone tunIdenAro) | cora vasato hato, te divasano rAjamArganA madhyamAM paDayo paDayo-' mArA beya pagamAM gumaDAM thayAM che.' Ama kahe ane beya page pATA bAMdhIne moDhethI 'voyare hAyare' ema bama pAiyA kare ane lokonAM kapaDAM tUnavAno dhaMdho kare. jyAre | rAtra paDe ke jhaTa pATAbATA choDI nAkhI vepArIonA gharamAM khAtara dai ghaNuM dhana upADI lAve. e dhana lAvI nagaranAra udyAnanI aMdara AvelA bhoyarAmAM eka kUvo karelo temAM sarva nAkhI rAkhe. ane tyAM tenI kuMvArI benane rAkhato te cora dararoja corelA mAlane A sthAnake pahoMcADavA je majUrone upayogamA leto te tamAma majUro ahIM Ave tyAre sarvene A chokarI pote paga dhovAne pANI vagere ghaNA upacAra pUrvaka bhojana paMgatamA besADo viSamizrita bhojana khavarAvI For Private and Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie mArI nAkhatI ane pAMsenA eka cIjA uMDAkUvAmAM nAkhI detI. ema kALa vItatAM A core AkhA nagarane khUba lUTayu. utsarAdhya-28 bhASAMtara yana sUtram evAmA e nagaranI rAjagAdI upara mUladeva rAjA abhiSikta thayA. 21 adhyayana4 -sa kathaM tatra rAjA saMghRta iti tdaakhyaanmucyte||34|| // 35 // ujjayinyAM nagaryA sarvagaNikApradhAnA devadattA nAmA gaNikAsti, tasyA gRhe'calo nAma vyavahAriputraH paradezAyAto bhogAn bhukta, mArgitamartha ca dadAti, tasyA eva gRhe paradezAyAto rAjaputro mUladevo'tirUpasaubhAgyastayaiva guNavRdhdhyA mAnitaH, acalaH pracchannamAyAti, bhogAnapi ca bhukte, sA tu mUladevena sahaiva premavatI babhUva, paramacalastatsvarUpaM na jAnAti. ekadAdevadattAjananyoktaM he putri ! kimanena mUladevena niHsvena ? acalamevAvarjaya? mUladevaM tyaja! acalameva bhaja? have vacamA e mUladeva rAjagAdo upara kema AvyA te kaheyAya che. ujjayinI nagarImA sarvagaNikAomAM pradhAna gaNAtI devadattA nAmanI gaNikA hatI. tene ghare acala nAmano eka vepArIno putra paradezathI Avelo bhogabhogavato ane e gaNikA mAge te tene Apato. eja gaNikAne ghare paradezathI Avelo atirupasaubhAgyavAn mRladeva nAmano eka rAjaputra paNa adhika guNavAn hoi mAnIto thai rahyo hato. acala chAnomAno AvI bhoga bhogave. paNa gaNikA to mUladevano sAtheja premavatI itI. paNa acala tenu svarUpa jANato nahoto. eka | For Private and Personal use only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir 5 putsarAdhya-5 yana sUtram 331BEL // 352 samaye devadattAnI mAtAe kA ke-'he putri ! AcA nirdhana mUladevane zuM kAma rAkhI beThI cho ? acalaneja rAjI-| rAkhI AdhIna banAva ane mUladevane tyajI de, mAtra acalaneja bhaja ? . / devadattA prAhAyaM paMDino'nIvasauMdaryAdiguNavAn , jananI prAhAsya mUladevasya niHsatvena sarve'pi guNA JE | bhASAMtara gatAH, acalasya ca sasatvena sarve'pyaudAryAdiguNAH saMti, yasyaudArya tasya sarvaguNAdhAratvaM, cenna manyase tadAsya adhyayana mUladevasyAcalasyApi caudAryaparIkSAM kucha ? tato deva dattayaikA dAsI mUladevasya pArzva preSitA, ekA cAcalasya ||3shaa pArzve, bayorapi dAsIvayaM pratyekamevamuvAca devadattekSubhakSagaM kartumIhate, tato mUladevenekSuyaSTivyaM gRhItvA tvacamapanIya zakalAni kRtvA karpUracUrNavAsanA datvA pavitrabhAjane kSiptvA preSitAni,, devadattA bolI-'A mUladeva paMDita he nema atyaMta sauMdaryAdika guNavAna che. ' jananIe kA ke-'e mUladeva nirdhana hovAthI tenA sarvaguNa naSTa thayA. ane acala mAladAra hovAthI temAM audAryAdika sarva guNo ke. jemA udAratA hoya te sarvaguNono Azraya gaNAya, jo A vAta tArA mAnavAmAM na AvatI hoya to acala ane mUladeva beyanA audAryanI parIkSA kara.' tyAre devadattAe eka dAsI mUladevapAMse mokalI ane vIjI eka dAsI acala pAMse mokalI beyane dAsImUkhe kahevarAvyuM ke- devadattA zeraDI khAvA icche che ? A sAMbhaLI mUladeve zeraDInA ce uttama sAMThA magAvI cholAvI bacenA gAMThA kADhInAkhI garbhagALAnAM nAnAM nAnAM baTakIyAM banAvI tene karpUracUrNathI vAsita karI svaccha | pAtramA nAkhIne devadattAne mokalyA. For Private and Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ln `mly'n lTth fnh bhASAMtara adhyayana4 ..36 | // 35 // devadattAMyAM prAha pazya mUladevasya vivekitAM? tadaivAcalenekSuyaSTibhRtaM zakaTaM preSitaM, akkA devadattAMpratyAha utsarAdhya- putri pazyAcalasyaudArya ? sA prAhAhaM kiM kariSyanena jJAtA yasyAH kRte tenAsaMskRtekSuyaSThibhRtaM zakaTaM preSitaM ? yana sUtram athAkA mRladevasya deSiNyacalapArzva gatvA devadattAyA mUladevAsaktasvarUpamUce, acalenoktaM tathA kuru yathAhaM // 32 // mUladevaM gRhAmi, tayoktamavazyaM mayA tagogAvasage jJApyaH, acalena tasyA dInArASTazataM dattaM, sA gRhe gatvA devadattAyA idamakathayadacalo'dya. tvaritakArye samutpanne kacida grAme calito'sti, so'dya nAyAsyati, tathApyadyadinasatkaM bhATakaM preSitamasti, evamuktvA dInArASTazataM tayA devadattAyAdattaM. te joi devadattAe nI mAne kA ke-'mUladevarnu sughaDapaNuM tathA vivekIpaNu jo.' teTalI vAramA zeraDIna bharelu NegAI acale mokalelaM Avyu te joi, tenI mA bolI ke-jo acalanI udAratA kevI che ? zeraDIna gAI bharIne mokalyu? | devadattA bolI ke- acale zuM mane hAthaNI samajI? jene mATe bhothAMsotI zeraDInuM gADaM bharIne mokalyu? devadattAnI mAnA manamA mUladeva upara dveSa vadhyo. te avalapAMse jaine devadattAnI mUladevamAM Asaktinu svarUpa kA tyAre acala bolyo ke-'tuM evo lAga goThava ke hu~ mUladevane pakaDI zakuM' DozI bolI ke-'ThIka, avazya hu~te mUladebanA bhogano avasara tamane jaNAvIza.' acale A DozIne AThaso dInAra dIdhA te lai DozI ghare gai. devadattAne kA ke-Aja acala kaI utAvaLu kAma AvI paDayu tethI gAma cAlyA gayA. eTale Aje nahiM Ave: to paNa | | AjanAdInu bhAI mokalyu che' Ama kahIne AThaso dInAra devadattAnA hAdhamAM ApyA. ldllllllllllftmqlllTlwt pmln mqlnlk lnhj lslfy@ lnZ For Private and Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtrama // 3423 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devadattApi mUladevastadAnI mevAkAritaH so'pyAgatastasyAH zayanIye susvA bhoge pravRttaH, tasyAM velAyAM tayAkkayA mUladevadevadattA saMbhogasvarUpa pracalasya jJApitaM, acalo'pi saparivArastatrAyAtaH, devadattA taM saparivAramAyAtaM dRSTvA mUladevaM zayanIyAdhazcikSepetastato vastrANi vistArayAmAsa ca acalastu dvAri saparivAraM muktvA tadvAsagRhAMtarargatvA zayanIye upaviSTaH, devadattA tu na kiMciduvAca nApi tasya kiMcidvilepanAgrupacAraM cakAra. acalena zayanIyAdhaH praviSTo mUladevo jJAtaH, sa tasyA idamUce'dya mayAtrasthenaivAbhyaMgasnAne kariSyate, devarAvivinAzo bhaviSyati, sa Akhyatva pUrva vastrasahitamapUrva zayanIyaM dAsyAmItyutatraivAbhyaMganaM snAnaM cakAra. devadattAe teja vakhate mUladevane teDAvyA ane te AvyA. jyAM te palaMgapara bhogArtha pravRtta thAya che e velAye akkA devadattanImA e jaine devadattA tathA mUladevanA saMbhoganuMsvarUpa jaNAvyaM. acala teja samaye parivArasahita tyAM Avyo. devadattA avalane parivArasahita Avato joi mUladevane palaMganI nIce chupAvI Ama tema vastro phelAvavA maMDI. acala parivArane vAraNAzaMse rAkhIne pote tenA vAsagRhamAM pesIne tenA zayana upara besI gayo. devadattA kara bolIcAlI nahiM tema tene kaM vilepanAdika upacAra paNa karyo nahi. acalane palaMganI heTaLa peThelA mUladevanI khabara paDI gae. teNe devadattAne ka ke -' Aja to mAre A palaMga upara beThAM beThAM abhyaMga tathA snAna karavAnAM che' devadattAe kachu ke- 'A zayanIya vastro batrAMno vinAza thaze.' te bolI uThyo - kazI paravAha nahi tArA prathamanAvastra sahita apUrva = zayanIya huM banavAvI daza, Ama kahIne tyAMja abhyaMga tathA snAna karyo. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 4 / / 343 / /
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana4 || tanmalaklino mUladevaH zayyAdhaHstha itastatazcalanacalena zayanIyavasnamapasArya kezeSu gRhItvA niSkAsitaH, uttarAdhya-JE uktazca re yAhi tvaM mayA jIvanneva muktaH, aparAdhastu tavedazo'sti yatsAMpratameva tvaM mayA hanyase, paraM kRpayA yana sUtram tvaM mayA mucyase, tvamapi kadAcinmamAparAdhe IdRzo bhUyAH ? evamacalenokte lajjito mUladevaH kumAra ujja yinyA nirgato vennAtaTamArge pasthitaH, tadA tasyaikaH puruSo militA, mUladevena pRSTaM kva tvaM yAsyasi ? tenoktaM venAtaTe yAsyAmi, muladevenoktamahamapi tatraiva prasthito'smIti sahaiva vajAvaH, tenoktamevaM bhavatviti dvAvapi sahaiva prasthitI, tasya puruSasya zaMvalaM vartate, mUladevasya kimapi zaMbalaM nAsti. aMtarATavI samAyAtA, dvAvappaTavyAM praviSTau. tenA melathI malina bhIno mUladeva Ama tema zayyAnIce halato hato tyAM zayanIya vakha khaseDIne acale mAthAnA keza pakaDI nIkAlyo ane kathu are! jA ahIMthI hu~ tane jIvato choDI mukuMchu-tAro aparAdhato evo che ke 'hutane hamaNAMja iNu paNa huM kRpAthI tane mRkI dauM chu. ema jANIne ke tuMpaNa koi samaye mArA aparAdha veLAye mArA jevo PET moTA manavALo thA.' Ama acala bolyo eTale zaramAine mUladevakumAra ujjayinIthI nIkaLyo ane vennAtaTa mArge cAlato thayo. te khate tene eka puruSa malyo tene mUladeve pUchyu-'tuM kyAM jAya che.' teNe kadhu ke-' vetrAtaTe jAuM chu' muladeve karjA-'hu~ paNa tyAMja javA nIkaLyo chu. ApaNa beya sAtheja cAlIye? teNe kadhu-'bhale emaja karIe' have e banne sAthe cAlavA lAgyA A puruSa pAMse zaMbalabhAtu tu.muladevapAse kai paNa bhAtuM nahotuM. vacamAM mahoTI aTavI jaMgala Arughu beya aTavImA peThA. For Private and Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 337 // mUladevazcitayatyeSa me zaMbalavibhAgaM kariSyati, sa ca bhojanasamaye khayaM bhukte, na kiMciddadAti, mUla devastvadyAnena na kiMciddanaM, paraM kanye dAsyatItyAzayaivAgrato gacchati. evaM dinatrayaM yAvanmUladevena na kiMciuttarAdhya-BE llabdhaM na kiMcidbhuktaM. caturthadine mUladevena sa puruSaH pRSTo'tra kvacitpratyAsatro grAmo'sti na vA? tenoktayana sUtram / | mitastiryakpradeze nAtidUre grAmo vartate, paramahaM tatra na yAsyAmi, agre yAsyAmItyuktvA sa puruSo'gre calitA, // 337 // | mUladeva ekAkyeva tatra gataH, bhikSAM bhramatA ca mUladevana rAddhAH kulamASA labdhAH tAn banAJcale gRhItvA mUladevo nagarAhahiryAti tAvatA mAsozvAsapAraNe yatireko bhikSArtha grAmAMtaH pravizana mUladevena dRSTaH, bhaktyu llAsena te kulmASA maladevana tasmai sAdhave dattAH, sAdhurapi dravyakSetrakAlabhAvazuddhAMstAna gRhItavAn , mUladevena GE paramayA bhaktyA bhaNitaM mUladeva manamAM ciMtana kare che ke- A potAnA bhAtAMmAMthI mane thoDo vibhAga Apaze' paNa teto TANuM thayu eTale pote ekalo khAvA lAgyo maladevane kaMija Apyu nahi. muladeve dhAryu- Aja na Apyu to kALe Apaze' paNa bIje di paNa teNe kaMi na Apyu Ama traNa divasa AgaLa cAlatAM vItyA. mUladevane kaMi na malyu tethI teNeM kaMDa khAdhuM paNa nahi. cothe divase muladeve pelA sAthI puruSane pUjyu ke ATalAmAM dukaDe koi gAma che ! teNe kayu ke-'Ama ADe mArge thoDe 36 dUra jatAM 'gAma to Ave che paNa mAre e gAma javAna nathI hu~ to AgaLa cAlyo jaiza' Ama bolI te puruSa nokho paDIne AgaLa cAlato thayo. mUladeva ekalo te gAme pahoMcyo. bhikSArthe bhamatA mUladevane rAMghelA kulmApa aDada jaDyA. For Private and Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana4 | // 338 // te basanA cheDAmAM lai maladeva nagaranI bahAra nIkale che tyAM eka yati eka mAsanA upavAsa karI pAraNA mATe bhikSA mAgavA DEL utsarAdhya-JI gAmamA praveza karato ITo. mUladevanA hRdayamAM bhakti ubharAtAM teNe e sAdhune potAnA cheDAmAMnA kulamASabAphelA aDada ApI yana sUtram dIdhA. sAdhue paNa dravya, kSetra, kALa, tathA bhAva, ema cAraprakAre vizuddha AhAra samanI e kulmASane gRhaNa kayA~ mUladeve paNa parama bhakti bhAvanA ke||338|| dhanAyA khu narANa | kummAsA hu~ti sAhupAraNae / / atha tatpadezAdhiSTAcyA devyA maladevasyoktaM vatsa! etasyA gAthAyA ditIyArdhe yanmArgayasi taddadAmoti. mUladevena gAthAdvitIyAdhamidaM kRtaM-gaNiaM ca devadattaM / daMtisahassa ca rajaM ca // 1 // devatayA bhaNitametattavAcireNava bhaviSyati. dhannANa. 'dhanyAnAM khalu narANAM kulmASA bhavanti sAdhupAraNAyaiH-'dhanya janonA kulmASa sAdhunA pAraNAnA upayogamAM Ave.' A vakhate te pradezanI adhiSThAtrI devatAe kA ke-' he vatsa ! te je A ardhagAthA kahI tenA uttarArdha thI tuM je mAga te te hu~ tane Apu. mUladeve gAthArnu boju artha A pramANe uccAdhu- [gabhiyaM0] gaNikAM ca devadattAM datisahasraM ca rAjyaM ca // arthAt devadattA gaNikA, eka hajAra hAthI tathA rAjya, A gAthA sAMbhaLI devatAe kA ke-thoDAja samayamAM te mAgyu te vadhuMya tane maLaze. tato maladevo vennAtaTe gataH, devakuTyAM suptaH, tatra kArpaTikA api bahavaH suptAH saMti, teSAM madhye For Private and Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 339 // ekena kArpaTikena svamukhe pravicaMdro dRSTaH, tAdRza eva svapno mUladevena dRSTaH, kArpaTikena tu prAtarutthAya guroH puraH svamaH kathitaH, guruNAni tva nadya ghRtaguDasahitaM maMDakaM prApsyasIti babhASe, mUladevastata utthAya nagarAMtaH uttarAdhya- savamapAThakagRhe gatyA ghanaM vinayaM kRlyA svaprapAkAya svasvapramAcalyo. tenoktaM maptamadivase tava rAjyaM bhavi- bhASAMtara yana sUtram SyatIti. tasminnavasare tatrAputro rAjA mRtaH, sAmaMtaimaitribhizca divyaM kRtaM, saptame divase mUladevasamIpe'zvaH adhyayana4 samAgala heSAravaM cakra, svaSTA ca maladevamadhyAropitavAn , sAmaMtAyaiogyo'yamiti kRtvA rAjye'bhiSiktaH, // 339 // maladevasva sahasradaMtirAjya prApta. tadanaMtara mUladeva vennAtaTe jai pahoMcyo. eka devakuTImAM mUto. tyAM keTalAka kApaDI paNa AvI mRtA itA, temAMnA JE eka kApaDIe svamamA potAnA mukhamAM praveza karato candra dITho, nevoja svapna muladevane paNa thayo. kApaDIe to savAre uThone gurupAMse jai svamavRttAMta kayo. gurue tene 'Aje tane ghI tathA golayukta maMDhaka bhojana jaDaze ' ema kahA. mUladeva to tyAMdhI uThIne nagaramA gayo ane eka svapna pAThaka( svAnAM phala jonArA) nA ghare jai AgaLa kaMi dhana dharIne vinaya pUrvaka e samapAThakayAse potAno svama kahI saMbhaLAvyo e sAMbhaLI svapnapAThake kaMdhu ke-' AjathI sAtame divase tAruM rAjya thaze ' teja arasAmAM tyAMno rAjA aputra maraNa pAmyo. sAmana tathA maMtrioe maLIne divya karya, sAtame divase muladeva pAMse AvIne ghoDe hepAravahaNahaNATa karyo, potAnI pITha upara muladevane / caDAvyo, te uparathI mAmaMto tathA maMtrIoe 'A rAjyane yogya che' ema TherAvIne mUladevane rAjyAbhiSeka karyo. For Private and Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 340 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tyAMtuM hajAra hAthIvALu rAjya pAmyo ujjayinInRpeNa sArdhaM prItiM cakAra, anekadravyalakSaprAbhRtAni preSitavAn. ekadA mUladevena tatpArzve devadattA mArgitA, tena prItiparavazena sA preSitA, mUladevena khapaTTarAjJI kRtA, tathA samaM yatheSTaM mUladevo bhogAn bhuMkte. anyadA tatra samudramArgAdacalaH samAyAtaH, mAMDavikaiH zulkacauryAddho mUladevarAjJaH pura AnItaH, mUladevena rAjJA sa upalakSitaH kathitaM ca tvaM mAmupalakSayasi ? sa Aha kahatva nopalakSayati ? tvaM mahArAjaH, mUladebenoktaM so'haM muladeva ityuktvA baMdhanAnmocito visarjitazca evaM mUladevo nizcitastatra rAjyaM karoti. ujjayinInA rAjA sAthai prIti karI tene lAkho dravyanA kIMmatI aneka padArtho bheTa tarIke mokalyA. eka samaye mUladeve ujjayinInA rAjA pAse devadattA gaNikA mAgI teja vakhate prIti paravaza ujjayinInRpe tene mokalI ApI. mUladeve e devadattAne potAnI paTTarANI banAvI tenI sAthe mUladeva yatheSTa bhoga bhogave che tevAmAM tyAM samudramArge thaine acala Avyo. mAMDavIvALAoe zulka = jakAtanI corIno tenApara aparAdha mukI bAMdhyo ane mUladeva rAjAnI pAMse lar3a ANyo. mUladeva rAjAe tene oLakhayo ane ane ka ke - ' kema mane oLakho cho ?' teNe kAM- 'tamane koNa na oLakhe ? tame to mahArAjA cho ? mUladeve kahAM ke ' tehra maladeva ' ATalaM bolI acalane baMdhanamukta karAvI rajA dIdhI. Ama mULadeva nizcitapaNe rAja kare che. sa mUladevo nagaralokebhyazcauraparAbhavaM zrutvAnyaM nagararakSakaM kRtavAn so'pi cauraM gRhItuM na zaktaH, tadA For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana4 // 340 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir |bhASAMtara adhyayana // 34 // mRladevaH svayaM nIlapaDhe prAvRttya rAtrI nirgataH, itastato bhraman yatra sa tunako maMDikacauro'sti tatraiva.yAta staspArzva, ca kapaTanidrayA suptaH, apare'pi dAriyabhanAH puruSAstatra suptAH saMti, maMDikena tAvadAkraMdaM kRtaM yAva mauttarAdhya-IJE dhyarAtriH samAyAtA, tadAnIM tA utthAya sarve'pyutthApitAH, mUladevo'pyutthApitaH, AyAtu mayA sAdhai sarvAyana mUtram napi dhanavataH karomIti vadan taiH sArdhaM purAMtItvaikasya dhanikasya gRhe kSAtraM datvA bahani dhanAni niSkAsya // 34 // | sarveSAM teSAM zirasi pohalikA dattAH. tevAmAM nagaranA lokothI sAMbhaLyu ke gAmamA corano bahU parAbhava thAyache. e sAMbhaLIne nagararakSakakoTavALa bojA ko. te paNa cora pakaDavAmAM zaktimAn na thayo tethI rAjA mUladeva pote kALAMvastra paherI rAtranA nIkaLyA. Ama tema | pharatAM pharatAM jyAM pelo maMDika tunnAro cora che tyAM AcI lAgyA. ane tyAM tenA paDakhAmAM kapaTanidrAthI mUnA. bIjA paNa anya kApaDI dAridyanA mAryA puruSo tyAM mUtA hatA. jyAM madhyarAtrI thai tyAM maMDike bUma pAhI te sAMbhaLatAM badhA jAgI ukhyA. mUladevane paNa uThADyA. cAlo mArI sAthe, tamane badhAyane huM dhanavAn banAvI dauM. ema bolato te badhA sahita zaheramAM bhamIne eka dhanikane ghare khAtara dIdhuM. aMdarathI ghaNu dhana nikAlIne te baghAyane mAthe gAMThaDIyo caDAvI. / mUladevasya zirasyekaH pohaliko dattaH, sarvAnapyagre kRtvA svayaM khaDagapANiH pRSTau sthitaH, zmazAnAMtarbhU|migRhe sarve'pi pravezitAH, tataH polaka dhanAni kupAMtanikSepa, sarveSAmapi teSAM pAdazauca tatrasthayA caurabha For Private and Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram | ginyA dattaM, svayaM pAdakSAlanaM cakre, mUladevapAdakSAlanAvasare tatpAdasaukumAryAdinA ko'pyayaM mahAn rAjeti jJAtavatI, nAyaM mayA vinAzya iti matvA tayA mUladevasya netrasaMjJA kRtA, tataH sa bhUladevo naSTaH, pazcAttayA caurasya svabhrAturuktameSa purUSo naSTaH bhrAtApi gRhItakhaDgastatpRSTau calitaH mUladevo'pi taM pratyAsatramAgataM dRSTvA kacitsthAne babbarapASANazivaliMgaM svottarIyavastreNAcchAdya svayamaMtaritaH sthitaH. bhASAMtara adhyayana4 // 342 // // 342 // sAthe muladevane mAthe paNa eka gAMThaDo dIdho. badhAyane AgaLa karI pote pAchaLa ughAI khaDga laine pAchaLa cAlyo Ave che. smazAnamAM AvI eka bhoyarAnI aMdara badhAyane pesAryA. badhI poTalIonAM dhana aMdaranA kuvAmAM pheMkI dIdhAM. AvelA sarvamanuSyone paga dhovA pANI tyAM rahelI coranI vhene Apyu te vaDe badhAye paga dhoyA. paNa jyAM maladevane paga dhotAM joyA tyAM tenA sukumAra caraNa nihALI teNe A koi mahAn rAjA hoya ema te jAgI gai. manamAM teNIe vicArya ke mAre Ano to nAza na karavo. Ama dhArIne teNIe mUladevane AMkhegI isAro ko te uparathI mUladeva | nATho, pAchaLathI potAnA bhAi corane teNIe kahyu ke-'A puruSa nATho ' bhAi paNa hAthamAM khaDga lai tenI puMThe cAlyo. mUladeve jevo tene najadIka Avato joyo ke tarata eka devAlayamA babbarapASANarnu zivaliMga hatuM te upara potAnu uttarIya vastra DhAMkI pote saMtAi beTho. kopAMdhena caureNa tatrAgatya sa evAyaM puruSa iti kRtvA zivaliMgamastake kaMkalohamayakhaDgaprahArodattA, For Private and Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram | tacchivaliMgaM dvidhA kRtaM, hato mayA sa puruSa iti jAnan svasthAne gatvA suptaH, mUladevo'pi svasthAne | gatvA suptaH, prabhAte sa maMDikatunnakazcatuHpayAMtaH samAgatya tathaivAkaMdaM kurvana sthitaH, rAjJA ca prabhAte svapu| ruSaH sa AkAritaH, rAjapuruSeSu tatrAyAteSu tena ciMtitaM tadAnI mayA sa puruSo na hataH, kiMtu dRSadAveva khaDgaprahAro dattaH, yo naSTaH puruSaH so'vazyamatrayo rAjA, tenaiva mamAhAtuM puruSAH preSitAH yAmi tAvattatra, atheto | na naSTuM zakyate, yadbhAvyaM tadbhatviti ciMtayannebAsau taiH puruSaiH zanaiH zanairR jan rAjasabhAyAmAnItaH, rAjJApyasAvabhyutthAnAdinA mAnitaH, ardhAsane nivezita AzvAsitazca, svanepathyasamastasya nepathyo dattaH, svabhojyasamaM bhojanaM kAritaM. bhASAMtara adhyayana4 // 343 // | // 343|| kopAMdha core tyAM AvIne 'teja A puruSa' ema jANIne e zivaliMga mAthe kaMkalohamaya khaDgano prahAra detAM zivaliMganA be bhAga thai gayA, corato meM tene mArI nAkhyo-ema jANI potAne sthAnake jaine mUto, mUladeva paNa potAne sthAne jAne mUha radyA. sabAramAM pAcho te maMDika tunAro cora cotare AvIne bRma pADato beTho. rAjAe savAre potAnAM mANaso mokalI tene bolAyo. jyAre rAjapuruSo tene bolAvA AvyA tyAre teNe kalpanA karI ke te vakhate te purupane nathI haNyo kiMtu pASANamAMja khaDga mahAra devANo. je puruSa nATho te avazya ahIMno rAjA hoya. BE ane teNeja A TANe mane bolAvavA A puruSo mokalyA che, tyAre have tyAM to jAuM. have ahIMthI bhAgI zakAya | tema nathI. je bhAvI haze te bhale thAya. AcI rIte ciMtana karato e cora dhIre dhIre cAlato rAjapuruSoe rAjAnI For Private and Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana4 // 344 // sabhAmAM ANyo. rAjAe paNa tene abhyutthAna AdikathI sanmAna Apyu. potAnA ardhAsana umara besADI tenI AzvAsanA utsarAdhya-36 karI. potAnA pozAka jevo pozAka tene dIyo. potAnI sAthe potAnA samAna tene bhojana karAvyu. yana sUtram anyadA tasyoktaM svabhaginI mama dehi? tena sA dattA, rAjJA pariNItA premapAtrI kRtA ca. anyadA rAjJoktaM // 344 // dravyaM me vilokyate, tvaM dhanI svakIyo'si, tato me dravyaM dehi ? ciMtA tu tathaivAsti, tena rAjamAgitaM dravyaM | dattaM, sa rAjapAce sukhena tiSThati. anyadA punarapi rAjJA dravyaM mAgitaM, tena dattaM, rAjJA tasya mahAn satkAraH kRtaH, punarapi rAjJA dravyaM mAgitaM, tenApi tathaiva dat. evamaMtarAMtarA rAjJA satkArapUrvakaM tasya dravyaM gRhItaM, bhaginI pRSTAthAstyasya kiMciddhanaM, sA prAhAyaM riktIkRtastvayA, na.taHpara nasya kiMciddhanamastIti zrutvA rAjJAsau maMDikazcauraH zulAyAmAropitA, atrAyamupanayo yathAyamakAryakAryapi maMDikazcauro mUladevena yAvallAbhaM rakSitastathA dharmAdhinApi saMyamalAbhahetukaM jIvitaM rakSaNIyaM, yAvatkAlaM saMyamalAbhastAvatkAlaM jIvirAmauSadhAdinA rakSaNIyaM, nAnyatheti. __ane rAjamAM rAkhyo. vakhata Avye kayu ke-tamArI bena mane dIo teNe ApI. rAjAe paraNIne potAnI motipAtra al karI. eka vakhate rAjAe kamyu-mane dravya joie chaie tame dhanI cho ane have to amArAja cho to mane dravya Apo. teNe rAjAe mAgyuM teTaluM dhana ANI Apyu. rAjApAse te mukheyI rahyo che. ema karatAM rAjAe bIjIvAra dravya mAgyu, te teNe lAvI Apyu thoDAvakhata. pachI baLI trIjIvAra rAjAe dravya mAgyu tebAre paNa rAjAe mAgyu teTaluM dravya lAvIne For Private and Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailasagarsur Gyarmandie uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana4 // 34 // // 345 // teNe Apyu rAjA hamezAM tenI barAbara baradAsta karAve tema pote paNa teno satkAra kare. ane vace vace cace dravya mAge ne te paNa Ape, rAjAe pote paraNelI te coranI bahenane pUchayu ke-tArA bhAi pAse hajI keTaluka dhana che. teNIe javAba dIyo ke-'have. taddana e khAlI thai gayo. dravya hatu te tamAma. tamane ApI cukyo have tenI pAse guphAmAM kazuM dhana nathI. A vAta sAMbhaLIne rAjAe te maMDika tumArI corane zUlIe caDAvI dIdho. ahIM A kathAmAM saura samajavAno e he ke-jema e akAryakArI mamDika cora maladeve jyAM mudhI lAbha hato tyAMsudhI tenI sarabharA karI rAkhyo tema dharmArthI puruSe paNa sayamalAbhanuM hetubhUta jIvita rakSaNIya che, yAvatkALa paryaMta saMyama lAbha Ape tAvatparyata jIvita auSadha sevanAdikavaDe rakSaNIya che anyathA nahi. // 7 // chaMdaM niroherNa uveI mokkhaM / ause jahA sikkhiyavammadhArI // puvAI vAsAI crppmtto| tamhI muMNI khippaimuvei muMkkhaM // 8 // mulArthaH-(jahA -jema (sikkhiayammadhArI) zikSA pAmelo ghaTale bastarane dhAraNa karanAro [bhAse azva zikSakanI icchA pramANe cAlavAdhI nirbhayasthAne pahoMce che. tema muni (chada niroheNa svachaMdapaNAnA nirodhe karIne (muphsa) mokSa pratye (ubei)-pAme che, tethI he sAdhu (puvAI vAsAI pUrva bA~sudhI ( appamatto)-pramAda rahita (cara vihAra kara tamhA)-tema karavAthI (muNI -muni (khippaM) zIghra (mukkha mokSane (ubera)-pAme . vyAkhyA-sAdhuzchaMdonirodhena mokSamupaiti, gurvAdezaM vinaiva pravartanaM chaMdastasya nirodho nivAraNaM tena gurvA For Private and Personal use only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie jJayA pravartanena nirbhayasthAna prAmoti, ko yathAzikSitavarnadhAryazvo yathA, yathAzabdAvArthe, zikSA jAtAsyeti | uttarAdhya zikSitaH varma sannAhaM dharatIti varmadhArI, sannAhadhArakaH etAdRzaH suzikSitaH, kavacadhArI cAzvo'zvavArazikSAyAM JEbhASAMtara yana sUtrama sthitachaMdonirodhena svecchAgamananiSedhena mokSa prApnoti, nirbhayasthAnaM prApnoti, zatrubhihetuM na zakyate, he adhyayana sAdho ! pUrvANi pUrvapramitAni varSAgi yAvadapramattaH san cara ? sAdhumArge vihara ? tasmAdapramattavihArAnmuniH / // 346 // | // 346 // | kSipraM mokSamupaiti. // 8 // ___artha:-sAdhu, chadonIrodhavaDe mokSa pAme che. gurunA AdeSa vinAja pravartavu te chaMda kahevAya teno nirodha karavo arthAt gurunI AjJAthI pravRtti karatAM nirbhayasthAna prApta thAya che. yathA-jema kavacadhArI, zikSita keLavelo azva jema ghoDAsavAranI tAlimamA rahI svecchAgamananA niSedhayI mokSa nirbhayasthAna pAme tema-' he sAdho ! pUrvaparimita varSo sudhI apramatta thai vicaro. sAdhumArgamA vihAra karo, AthI apramatta vihArathI muni zighra mokSa pAme che. atra kulaputrazikSitAzvaddhayodAharaNaM-ekena rAjJA dvayoH kulaputrayoH zikSaNArthamazvI dattau, ekena kulaputreNa prathamo dhAvanavalanAdikalAH zikSitaH dvitIyastu dvitIyena kulaputreNa na zikSitaH saMgrAmovasare prathamo'|zvo'thakvaH pota iva saMgrAmasAgaramavagAdya pAraM gataH, sukhI babhUva. dvitIyastu saMgrAmamadhya eva mRtaH, atrAJE] yamupanayaH-yathAsAvazvaH kulaputrega zikSitastathA dharmArthyapi svAtaMtryavirahito guruzikSitaH zivamApnoti. For Private and Personal Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya yana sUtram // 347 // atrece kulaputroe zikSita be ghoDAna dRSTAMta-eka rAjAe be kulaM putrone zikSaNa mATe ve ghoDA ApyA. eka kulaputre pahelA ghoDAne doDavU vaLavU vagere kalAo zIkhatrI bIjA ghoDAne bIjA kulaputre kai na zIkhavyu saMgrAmano prasaga hdbhASAMtara Avyo tyAre zikSita ghoDAvALo kulaputra potAnA ghoDAbaDe jarAya thAka binA vahANathI jematema saMgrAmasAgaranA pArane 27 adhyayana4 pAmyo jyAre azikSita ghoDAcALo kulaputra saMgrAmamadhyeja marANo, ahIM dRSTAMtano sAra e che je-jema kulaputra ghoDAne zikSaNa dIdhuM tema dharmArthI paNa svataMtratA rahita thai guruthI barAvara zikSita thAya to te kalyANabhAgI bane che. // 347 // se purvamevaM ne labhija pacchA / esovamA saasyvaaiyaannN|| vIsIrya siDhile AuMyaMmi / kAleveNIe sarIrassai bhe // 9 // mUlArthaH-(sa) te puruSa (puJcameva) prathamanI jema (pacchA)=pachI paNa (na labheja) apramasapaNAne pAmato nadhI (esA uvamA) ema | kahe te (sAsaya vAha ANa)-zAzvata vAdInI upamA-uktiche paTale evo te mono nizcita niyama che kemake (Au ammi Ayu. jya (siThile)-zithiLa thaye sate ane (sarIrassamee-zarIrano meda eTale nAza (kAlevaNIe)-kALa najIka Ave sate te (vIsIAI)= khedapAme che. tedhI prathamathIja pramAdano tyAga karaco. vyAkhyA-ya puruSaH pUrvamevApramattvaM na labheta, sa puruSaH pazcAdApi pUrvamivApramatratvaM na labheta, eSA zAzvatavAdinAM nirUpakramAyuSAmupamAyuktiH, yAdRzo jIvaH pUrva sthAcAdRzaH pazcAdapi syAditi zAzvatavAdino vadaM For Private and Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram ||348 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tItyarthaH AyuSi zithile jAte sati zarIrasya bhedena kAlenopanIte sati maraNe nikaTe samAgate sati viSadati viSaNNo bhavati, ataH kAraNAtpUrvamapi pacAdapi ca na pramAdyaM. artha:- je puruSa prathamaja apramattatva pramAdarahitapaNA -- ne nathI pAmato te puruSa pazcAt = pAchaLathI paNa pUrvanIpeThe apramattatvano lAbha meLavI zakato nathI, Ato zAzvatavAdI janonI nirupakrama AyuSamAnanArAonI upamA = eka prakAranI bAcoyukti che, jevo jIva pUrve dhAya tevo pazcAt paNa thAyaH ema zAzvatavAdI bole che, paNa jyAre Ayupa zithila bane tyAre zarIranA bhedavaDe kALe karI maraNa samIpe Ave te vAre e sIdAya hai; eTalA kAraNathI pUrve ane pAchaLathI paNa sarvathA pramAda na karavo // 9 khiSpaM rna sakkeI vivegaMmeuM / tamhAM samuMhAya pahIya kIme // same logaM samayA ma~so / appANurakkhI caraappatto // 10 // mUlArtha:- he prANI ! (khiSpa) = zighrapaNe (vivega' eu) viveka pAmavA ( na sakei) tu zaktimAna nathI ( tamho) = te mATe (samuTThAya ) = samyak prakAre (kAme) - kAmane ( pahAya ) - tajIneM (logaM) = sarva prANInA samUhane (samayA) - samatApaNe ( samecca) = jANIne (madhesI) mokSane icchanAra thara (appANurakkhI) = AtmAnu rakSaNa karanAra tathA (appamatto ) = pramAda rahita (cara) -tu vicara. vyAkhyA - he bhavya ! kSipraM zIghraM vivekaM dravyabhAvena saMgatyAgarUpametuM prAptaM bhavAnna zaknoti na samartho For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 4 // 348 //
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyaH yana sUtram // 349 // bhavati, tasmAdAtmarakSI sannapramattazca san tvaM vicara ? kiM kRtvA ? samutthAya samyagudyama vidhAya, puna: kiM kRtvA ? kAmAnidriyaviSayAn prakarSeNa hitveti, prahAya tyaktvA, punaH kiM kRtvA ? lokaM prANisamUhaM samayA bhASAMtara |zatrumitropari sAmyabhAvena samitya samyag jJAtvA. // 10 // adhyayana artha:-he bhavya ! yadi tuM kSipazIghra dravyabhAvekarI saMAtyAgarUpa vivekane prApta karavA zaktimAna nathI to Atma-15 rakSI thai apramatta banIne vicara. kema karIne? te kahe che-samyaka udyama karIne, temana kAma indriyonA viSayone prakarSekarI tahana tyAga karIne ane loka mANisamUhane zatrumitrAdine samabhAve jANInepramAdarahita rahI vihAra kara. // 10 // atra brAhmaNIkathA-eko brAhmaNaH paradeze gatvA sarvazAstrapArago bhUtvA svadeze samAyAtaH, tasya prakAmaM JE pAMDityaM dRSTvaikena brAhmaNena kanyA dattA, tena pariNItA sa ca loke bhRzaM dakSiNAM labhate, dhanavAn jAtaH. tasyA bhAryAyAstena bahunyAbhAraNAni dattAni, sApi tAni svAMge parihitAnyeva rakSati, na cAMgAtkadAcidapyutArayati, tenekadA tasyAH kathitameSa tucchagrAmo'sti, nityamAbharaNaparidhAnamayuktaM, kadAcidyadyatra caurAH samA| yAMti tadA tavAMgakadarthanA bhavati, sA prAha yadA caurAH samAyAsyati tadA tvaritamaMgAdAbharaNAnyahamuttArayiSyAmi. anyadA tasyA gRha eva caurAH samAyAtAH, sA tadAnIM niviDamaMgalagnAnyAbharaNAni svAMgAduttArayitamasamarthA tathaiva sthitA, tasyAH sAbharaNAn pANyAghavayavAMzchitvA taihItAH, sA ca mahatI kadarthanAM prApya mRtA. For Private and Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir __-atre brAhmaganI kathA kahe he-- uttarAdhyA eka brAhmaNa paradeza jai sarvazAkhano pAraMgata banI pAcho svadezamAM Avyo. tenuM atyaMta pAMDitya joi eka brAhmaNe bhASAMtara yana sUtram tene potAnI kanyA dai ane paraNAvI. A paMDita lokomAMkhUba dakSiNAno lAbha letAM dhanavAn banyo, tethI teNe potAnI adhyayana4 bhAryAne ghaNAM ghareNAM ghaDAvI dIdhAM, te skhI paga vAM ghareNAM hamezA paherIja rAkhatI rAte paNa aMga uparathI utAratI // 350 // nahiM te joi tenA patie kaI ke-zrA nAnu halakuM gAma che, nitya ghareNAM paherI rAkhavA yogya nathI, kadAcit jo JE atre coro AvI paDe to tArA aMgane aDacaNa thAya, te bolI jyAre cora Avaze tyAre huM turata aMga uparathI AbharaNoJE utArI nAkhIza, thayu ema ke-kharekhara teneja ghare ekadA coro AvyA, te TANe e sI DharIte aMge dhArelAM AbharaNo | RE aMga uparathI utAravA asamartha hoi emaja ubhI rahI. e samaye coroe teNInA aMgamAthI jhaTa na utarI zake tevAM ghareNAM teNInA hAtha paga vagere avayavo kApIne utAryA ane utApaLe lai gayA. AdhI te brAhmaNI bahu kadarthanA=pIDA pAmIne marI gai. evamanye'pi prAkRtakarmavipAkakAle vivekametuM na zaknuvati 'samiJcalogaM samayA mahesI / appANa rakkhI crpmtto|' atra pramAdaparihArAparihArayorvaNigmahilAdayogadAharaNaM-ekA vaNigmahilA proSitapatikA nijavapuHzuzruSAparA | gRhavyApAreSu pramattA dAsAdInAM yathArha bhojanAdyapadadAnA termuktA. tato gRhAgatena bharnA svagRhe bhRtyabhava|hAni dRSTA sA strI niSkAsitA. tato vaNijA yahadravyeNAnyA pariNItA, sA ca na svadehazuzrUSAM karoti, For Private and Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 351 // www.kobatirth.org yathArha bhRtyAn bhojayaMti kAryeSu niyuMjayaMtI ca bhartrA gRhasvAminI kRtA. ihaiva janmani prathamastrIvatpramAdAdoSAn prApnoti, apramAdAda dvitIya strIvad guNAnavApratItyupanayaH. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ema anya paNa pUrve karelAM karmonA vipAkakALe viveka na meLavI zake to pUrvokta brAhmaNInI dazA pAme - [ samicca ] atre pramAda parihAra tathA pramAdano aparihAra karavAthI zuM pariNAma Ave te bAbata ve vaNik strIonuM udAharaNa kahe cheeka vaNikramahilA teno pati videza pravAse gayo tyAre roja potAnA zarIranIja zuzrUSA karavAmAM tatpara rahetI, gharakAmamA pramattA=gAphala, dAsadAsI vagerene khAvApIvAnuM devAmAM paNa ce darakAra rahe tethI tene choDIdIdhI ane vadhAM cAlyAM gayAM, ghaNI paradezathI ghare Avyo tyAre ghare nokara cAkaranI hAni jor3a te strIne kAhI sUkI. e vANIyo puSkaLa dravya kharacIne bIjI paraNI lAvyo te strI zarIra saMskAra TApaTIpamAM bahu dhyAna na detAM nokara cAkarathI kAma levAmAM temaja teone khAvApIvAnuM devAmAM hamezAM jarAya mamAda = gaphalata na rAkhe tethI dhaNIe tene AkhA gharanI adhiSThAtrI=mAlika banAvI. Aja janmamAM pramAda rAkhavAthI pahelI strInIpeThe doSapAtra gaNAya che ane apramAda rahevAthI bIjI strInIpeThe guNa pamAya che. e A dRSTAMtano upanaya = phalitArtha jaNAya che. muMhuM muhaM mohaMguNe jaiyaMtaM / aNegaMrUvA samaNaM carataM // phAsA phuMsaMtI asamaMjasaM / naiM tesuM bhikkhUM maNesA me // 11 // For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 4 // 351 / /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 352 / / www.kobatirth.org maMdI ye phAsa bahulohaNijA / tahaeNppagAresu ma~NaM na kujA // rakkheja kohaM viNaije mANaM / mAyaM na sevijjaM pahijje lohaM" // 12 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhUlArtha:- ( muhaM mudu) - vAraMvAra (mohaguNe ) - mohanA guNo je zabdAdika temane (jayaMta) = jItatA (caraMta) - saMyamamArgamAM vicaratA evA (samaNa) = munine (aNegaruvA) = kaThora (phAsA ) - zabdAdikaviSayoM [asama jasaM ca] - pratikulapaNeja (phusaMtI) = sparza kare che [ te su )-te piyo upara (bhikkhU - sAdhue (maNasga)- manavaDe paNa ( na pausse ) - pradveSa karavo nahiM. 11 mUlArtha:-madA-maMda (ya) - ane (bahulohaNijA ) = atilobha (phAsA) =zabdAdika viSayo che, tethI ( tahapagAresu ] tethA viSayone viSe paNa (maNa)]-citta [na kujA] =na lagADavu (kohaM)= krodhanu (rakkhija) = nivAraNa kara, tathA ( mAyaM) = mAnane (viNaija) = dUrakarabo tathA [mAya) = mAyAne ( na seve)= sevavI nahiM, tathA (loha]-lobhano ( payahijja) - tyAga karavo. vyAkhyA - ca punaH sAdhustathAprakAreSu viSayeSu mano na kuryAt tathA prakArevviti kIdRzeSu ? sparzAH ? kIdRzAH saMti ? tAnAha-sparzA maMdA vartate, maMdayaMti mUrSayaMti vivekinamiti maMdAH punaH kIdRzAH sparzAH ? bahulobhanIyA bahu lobhayati lobhamutpAdayaMtIti bahulobhanIyAH punaH sAdhuH krodhaM rakSet, punarmAnaM vinayena garva spheTayet, mAryA na sevet, lobhaM prasayAtparityajet // 12 // arthaH- muhurmuhuH vAraMvAra mohaguNane jItI anekarUpe caratA zramaNa = sAdhune sparza iMdriyArtha - rUparasAdika, spRze che, te samaMjasa = sAU~ nahIM, mATe e sparza = triSayone bhikSu manathI paNa citave nahiM // 11 // For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana4 // 352 //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 353 // www.kobatirth.org artha:- punaH sAdhu, tathA prakAra = tevA prakAramA viSayomAM mana na kare. kevA prakAranA ? te kahI dekhADe che - sparza iMdriyArtha, maMda = vivekine maMdakaranArA, teja bahu atyaMta lobhanIya lobha utpanna karanArA hoya che tethI temAM mana na kare. vaLI mAna= garvane vinayavaDe karIne pheDInAkhe ane mAyA kapaTane na seve, tema lobhane prakarSe karI tyaje. // 12 // je' saMkhyA tuccha parappavAI / te' pijjadosANugayA paraMjhA || aie ahaMmmutti dugaMchemANo / kaMkhe guMNe jIva sarIrabheonti bemi // 13 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mUlArtha:- (je jeo (saMkhyA) - saMskRta = kRtrima zuddhivALI (tuccha tuccha [parappavAha) = paratIrthiko che. (te) te o = (pija dosANugayA ] = rAgadveSane pAmelA hai, tathA (parajjha caravaza che tethI ( epa )= teo ( ahamutti) = adharmI ke ema (dugechamAgo jugupsA karato (jAva )=yAMsudhI ( sarIrameo ) = zarIrano nAza thAya tyAM sudhI ( guNe ) - guNonIja ( kaMkhe ) = abhilASA kare vyAkhyA - ye parapravAdinaH saMskRtAstucchA yadRcchAbhidhAnatayA niHsArAste ' pijjadosANugayA ' premadveSAnugatAH saMni, punaste parajjhAH paravazA rAgadevagrastAH saMni, ete'dharmahetutvAdadharmA ityanunA prakAreNa jugupsamAnastatparicayaM nivArayan, niMdAyAH sarvatra niSedhatvAna niMdana guNAn jJAnAdin kAMkSenAbhilaSet' kathaM yAvat yAvaccharIrabhedaH zarIrasya bhedaH patanaM syAdityarthaH. artha :- je parapravAdI= parajanonI niMdA karanArA, evAja saMskArathI tuccha =yaTacchA nAmaka niHsAra e prema tathA dveSa For Private and Personal Use Only 849 bhASAMtara adhyayana 4 // 353 //
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairthorg Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie uttarAdhya-3 yana mRtram // 324 // baDe anugata yukta hoi paravazatA bhogavatA arthAt rAgadveSAdigrasta banelA, e adharmanA hetu hovAthI adharma kahevAtA AvI rIte jugupsAmAnatenA paricayane nivaratA, niMdA sarvatra niSiddha che tethI niMdA na karatA guNa jJAnAdi guNonI AkAMkSA kare, bhASAMtara abhilASA rAkhe. kyAM sudhI ?-jyAM sudhI zarIrabheda A zarIranu patana thAya tAvatparyaMta niMdA parahari jJAnAdi guNone saMpA- DF adhyayana4 dana karavAmAM nitya tatpara rahe. ema 9 bolu chu. Ama sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe . // 13 // // 354 // iti pramAdApramAdayoyopAdeyasUcakamasaMskRtaprathamapadopalakSitamasaMskRtAkhyaM caturthamadhyayanaM saMpUrNa. AvIrIte pramAda tathA apramAdanI krame karI heyatA parityAjyatA tathA apramAdanI upAdeyatAanuSTheyatAnusUcaka. AraMbhamAM prathama ' asaMskRta' e padathI upalakSita A asaMskRtAkhya caturtha adhyayana saMpUrNa thayu. iti zrImaduttarAdhyayanasUtrArthadIpikAyAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyalakSmIvallabhagaNiviracitAyAM caturthamadhyayanasyArthaH saMpUrNaH zrIrastu // iti zrImadauttarAdhyayanamUtrArthadIpikA mAmanI upAdhyAya zrIlakSmIkIrtigaNinA ziSya lakSmIvallabhagaNie viracita dRcimAM caturthaadhyayanano artha saMpUrNa thayo For Private and Personal use only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // atha paJcamadhyayanaM prArabhyate // atha pUrvAdhyayane yAvaracharIrabheda iti bruvatA maraNakAle'pyapramAdaH kArya ityuktaM, saca maraNavibhAga bhASAMnA uttarAdhyayana sUtram jJAnataH syAt , ato maraNabhedamAha, iti caturthapaJcamayoH sabaMdhaH. 31 adhyayana5 pUrva adhyayanamAM ' yAvat zarIrabheda' ema kahIne maraNakAle paNa apramAda karavo ema mRcavyu.eM to maraNa vibhaa||35|| // 385. garnu jJAna hoya to bane mATe maraNa bheda kahe che. AvI rIte cothA tathA pAMcamA adhyayananI saMbaMdha [saMgati] kahI. aparNavaMsi mahohaMsi / eMge tipaNe duruttaraM // tattha eMge mahApaNNe / imaM paNhamuMdAhare // 1 // mUlArthaH-(page)-keTalAeka gautama Adi mahApuruSo (mohAhaMsi-mahoTA pravAhavALA ane [duruttare]-duHkhe karIne tarI zakAya evA (aNava si-saMsArarUpI samudrane ( tipaNe )-pAra pAmelA, paraMtu (tattha )temAM mahApaNNe)-moTI prazAvALA tIrthakara to [ege]-eka | mahAvIrasvAmI (ima]=A (paNI)-praznane (udAhare) kahe // 1 // vyAkhyA-eke mahApuruSA gautamAdayo ghAtikarmarahitA arNavAtmasArasamudrAtIH pAraM prAptAH, kIdRzAdarNa| vAta? mahoghAt , mahAnogho yasya sa mahaughastasmAt , atra prAkRtatvAdvibhaktivyatyayaH. he jambU! tatra devamanuSyasabhAJe. yAmekastasmin kAle, atra bharatakSetre ekasya tIrthakarasya vidyamAnatvAdeko mahAvIraH, ina prazna pRSTavyArtharUpaM pazna | yogyaM vAkyamudAjahe udAhalavAna , kathaMbhUta ekaH ? mahAprajJaH, mahatI kevalAtmikA prajJaptiryasya sa mahAprajJaH. // 1 // For Private and Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org arthaH-sudharmAkhAmI jambU svAmIne kahe che ke-eke-keTalAka mahApuruSo ghAtikarmarahita gautamAdIka A mahogha=3E uttarAdhya-JE mahoTA oghavALA duruttara=bhatidustara A arNava-saMsAra samudrathI tIrNa-tarI parapArane pAmyA. (ahIM prAkRta hovAthI vibhakti- bhASAMtara yana sUtram vyatyaya che) tatra devamanuSya sabhAmAM te kALe A bharatakSetramA eka tIrthakara mahAmajJa mahoTI kevalA prajJA jene utpanna adhyayana thayelI ravA mahAvIra hatA teNe pRSTavyArtharUpa A prazna udAhRta karyo. // 1 // // 356|| // 356 // saMtime aduve ThANI / akkhAyA mAraNaMtiyA // akAmamaraNaM ce sakAmamaraNaM tahA // 2 // mUlArthaH-(mAraNatibhA)-maraNa avasthAmA thanArA (ime a =A kahevAze evA (duve)ce (ThANA)-sthAno (akkhAyA)-tIrthakaroe ka38 helA (saMti)-che te A pramANe-[akAmamaraNa] bALamaraNa (ceva )-nizcayathI [tahA] tethI [sakAmamaraNa]-paDita maraNa // 2 // vyAkhyA-ime pratyakSa dve sthAne AkhyAte, jIvanivAsAzrayAvAkhyAto. purva tIrthakaraiH kathito, kIDaze JE dve sthAne ke? mAraNAMtike maraNamevAMto maraNAMtastatra bhavaM mAragAMtikaM, tasmin maraNAvasthAyAM jAte ityarthaH. |te he sthAna ke ? ekamakAmamaraNaM ca punaranyathA sakAmamaraNaM, akAmamaraNaM bAlamaragaM, sakAmamaragaM paMDita maraNaM, caivazabdo padapuraNArthI. maraNaM, sasadazadhA-AvIcImaraNaM 1 avadhimaraNaM 2 aMtima 3 valaya 4 vazAta 5 aMtaHzalya 6 tadbhava 7 paMDita 8 bAla . mizra 10 chadmastha 11 kevalI 12 vihAyasa 13 | gRddhapRSTa 14 mataparijJA 15 iMginI 16 pAdapopagamana 17 cesi. lZlmqt qlh lfllh l lh l llh For Private and Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ntqm bhASAMtara adhyayana5 // 357 // artha:-jIvanivAsAzraya A ce pratyakSa sthAna pUrve tIrthakaroe kahelA ke. kevAM te sthAna ? te kahe he-mAraNAMtikauttarAdhya- maraNAvasthAe thatAM, te sthAna kayAM ? eka akAmamaraNa tathA anyat cIjusakAmamaraNa, temAM akAmamaraNa bAlamaraNa ane yana sUtram sakAmamaraNa paMDitamaraNa AkhyAta-kahela che // 2 // maraNa 17 prakAranAM le-AvIcI maraNa 1 avadhimaraNa 2 aMtima 3 valaya 4 vazAta 5 aMtaHzalya 6 tadbhava 7 paMDita 8 bAla 9 mizra 10 chamastha 11 kevalI 12 vihAyasa 13 // 357|| ad| gRddhapraSTa 14 mataparikSA 15 IginI 16 pAdapopagamana 17 e pramANe maraNanA sattara prakAra darzAvelA che temAMnA mukhya bAla tathA paMDina be prakAra anukrame darzAve . bAlANaM akAmaM tu / maraNaM asaMbhave // paMDiyANaM sAmaMtu / ukoseNaM saMyaM bhave / 3 // mUlArtha:-bAlANa) bAlaavivekI, temanu [akAma tu]-icchA rahita [maraNa)-maraNa (asaI) vAraMvAra (bhave)-thAya che. (tu)-paraMtu (paMDiANa) cAritravALAonu (sakAma) sakAma abhilASa sahita maraNa (ukoseNa') utkRSTasthitivALA jIvane AdhIne (saI bhave)= ekajavAra thAya che // 3 // vyA0-bAlAnAM mUrkhANAmakAmaM, akAmenAnIpsitatvena mriyate'sminityakAmamaraNamasakRddhAraMvAraM bhavet , tu punaH paMDitAnAM sakAmaM, saha kAmenepsitena mriyate'sminniti sakAmamaraNaM, yasminnAgate satyasaMtrastatayotsavabhUtatvena JEsakAmamiva sakAmaM, tAdRzaM maraNaM paMDitAnAmutkRSTaM sakRdekavArameva bhavet , utkarSeNopalakSitaM kevalisaMbaMdhItyarthaH, | jaghanyena tu zeSacAritravataH saptASTavAgan bhaveta. // 3 // For Private and Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arthaH-bAla-mUrkhanuM akAmamaraNa hoya kemake te akAma=icchA pUrvaka nahiM kiMtu aNagamatA pare ke tethI tenu autsarAdhya-3 kAmamA JE kAmamaraNa kahevAya. ane te vAraMvAra thAya che. tu punaH paMDitornu to sakAmamaraNa thAya, arthAt pote nAhatA hoya tema |JE bhASAMtara yana sUtram thAya, te Ave tyAre jarAya saMtrAsa na hobAthI utsavatulya jaNAbAthI te sakAmamaraNa kahevAya che. paMDitonu tevu maraNa utkRSTa adhyayana5 manAya che kemake te sakRta ekaja vAra thAya che. utkarSopalakSita kevalI saMbaMdhI ane nikRSTa zeSa cAritravAnane sAta AThavAra thAya. // 35 // | // 358 // tathimaM paDhamaM ThANaM / mahAvIreNaM desiyaM // kAmagike jahA~ bole bhisaM kUrAI" kuvai // 4 // mUlArtha:-(tattha) temA (irma A (paDhamaMThANa)=pahelu sthAna (mahAvIreNa)=zrImahAvIrasvAmIe (desia)-dekhADayuM che-kadhuM che (jahA)= te A pramANe-kAmagiddhe) kAmamA Asaka (bAle)-mUrkha (bhisa)-atyaMta (kUro)-krUrakarmone (kubvaha) kare . 4 vyA-tatra tayIIyormaraNayormadhye prathama sthAna, mahAvIreNAkAma maraNaM dezitaM kathitaM, tathA yena prakAreNa kAmagRdhrAH PEkAmeSvidriyasukheSu gRddhAH kAmagRddhA viSayiNo jIvAH, ata eva bAlA mUrkhA bhRzamatyartha vAraMvAramaka.mamaraNamatikuaailte, azaktAvapi manasA duHkarmANi kRtvA muhurmuhurmiyaMta ityarthaH, kIdRzA mUrkhAH ? krUrAH // 4 // artha:-temAM ke prakAranA maraNamA prathamasthAna mahAvIre akAmamaraNa phayu che, je prakAre kAmagRddha eTale indriya mukhamAM kAlasAvALA tathA krUra, ataeva bAla-mUrkhA viSayI jIyo atmasamvAraMvAra akAmamaraNa pAmyA kare che, zakti | binA manathI duSkarmo karI pharI pharIne mare che. // 4 // For Private and Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 359 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je' giddhe kAmabhogesu / eMge kUDAya gacchaI // neM meM diTThe" pare loeM / cakkhudiSThoM imo raI // 5 // mUlArthaH - (je =je (ege)=koi ( kAmabhosu kAmane viSe ( giddhe ) -lapaTa thayelo hoya te ( kUDAya) - kUTa- narake ( gacchai )=jAya che (me)=ame (paraloSa = paraloka (na diTThe) = jotho nathI, (imA raha) = kAmabhoga sevavAdhI utpanna thatI rati to (cakkhudiThThA) = cakSudhI joyelI che. vyA0 - kAmabhogeSu ya ekaH kazcitkUrakarmA puruSaH kUTAya narakasthAnAya narakasthAnaM gacchati, narakaM vrajatItyarthaH, kUTaM prANinAM pIDAkaraM sthAnaM, dvitIyAsthAne caturthI prAkRtatvAt. athavA ya ekaH kazcitkAmabhogeSu gRddhaH sa kUTAya gacchati, mRSAbhASAdi kUTaM, tasmai pravartate, taM prati kazcidvakti-bho tvaM dharma kuru ? tadA sa vakti yathA paraloko na dRSTaH, imeyaM ratiH kAmabhogasukhaM ratiH cakSurdaSTA pralakSaM dRzyamAnA vartate // 5 // " artha :- kAmabhogamAM je racyApacyA rahe che te krUrakarma karanAra puruSa narake jAya che. krUra eTale prANIone pIDAkArakasthAna, ahIM 'kuTAya e dvitIyAvibhaktinA arthamAM caturtha vibhakti che, kAraNa ke prAkRtamAM ema thai zake che. kUTa padano bIjo artha darzAve che, athavA je kAmabhogamAM gRddha=satRSNa rahe che te kUTa mRSAbhASaNa vageremAM pravarte che. tene koi pUche ke- 'tame kaMi dharma karo' tyAre te uttara Ape che ke-'mane paraloka dekhAto nathI. mane to A cakSuvI rati eTale kAma bhogathI thatA sukhamAM prIti pratyakSa anubhavAya che. 5 hatthAgayA ime kAmI / kAlio je aNAgayAM // ko jANaI pare loe~ / asthi va naitthi vA puNo // For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana5 // 359 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana5 // 30 // // 360 // mUlArtha:-(ime =A [kAmA]-kAmabhogo (hatthAgayA) hAthamAM prApta dhayelA che, ane (je ANAgayA)-je AgAmI prApta thavAnA che te to (kAliA]-kALe karIne thavAnA che. (puNo)=ghaLI [ko]-kayo prANI (jANai)-jANe cha ? ke (pareloe)-paraloka (asthi vA natthi vA ) che ke nathI? 6 vyA0-ime kAmAH kAmabhogA hastAgatAH, haste AgatA hastAganAH svAdhInA vateta ityarthaH. ye'nAgatA AgAmijanmanI bhaviSyatItyAgAminaH, kAmabhogasukhAste kAlikAH kAle bhavAH kAlikA anizcitAH, ko jAnAti paralokaH parabhavo'sti vA nAsti veti bhAvaH // 3 // arthaH-A kAma kAmabhoga hastAgata hAthamAM AvelA arthAt svAdhIna rahyA he. tema je anAgata AvatAjanmamAM thavAnA hoya te AgAmI kAma bhoga sukha te to kAlika eTale te kAle thavAnA hovAthI anizcita che. koNa jANe che je paraloka che ke nathI. jaNeNa saMddhi hokkhAmi / Iha bAle pNgbhii|| kAmabhogANurAeNaM / kesaM saMpaDivajaI // 7 // mUlArthaH-(jaNeNa saddhi ) lokanI sAthe (hokkhAmi ) huM thaiza-du paNa bhogabhoMgavIza. (iha)=A pramANe (bAle) ajJAnI mANasa (pagambhai)-piTho thaine bole che, vaLI te (kAmabhogANurAeNa) kAmabhoganA anurAge karIne (kesa)-klezane (saMpaDivajjai-pAme che. vyA0-tataH sa kAmabhogarasagRddhaH pumAn bAla iti pragalbhate, iti dhASTartha gRhNAti, ityuktvA dhRSTo bhavati, | itIti kiM ? ahaM janena sAdha bhaviSyAmi, ayaM kAmabhogasukhabhoktA jano mAdRzo bhaviSyati, tena sArdhamahamapi blllllllllflTk llh llh ql lshllt lt For Private and Personal Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie 3G bhASAMtara adhyayana5 // 36 // | mapi bhaviSyAmi. sa bAla ityuktvA kAmabhogAnurAgeNa kAma bhogasnehena kleza meM pratipadAte, klezamiha paratra ca putsarAdhya- bAdhAtyuktaM duHkha bhajata ityarthaH // 7 // yana sUtram arthaH-tadanaMtara te kAmabhoganA sukhamAM lolupa banelo puruSa 'hujanonI sAthe thaiza' arthAt A jano kAmabhoga sukhanA // 36 // bhAktA mArA jevAche temanI sAye hu~ paNa thaiza' ema bAla-ajJa banI pragalbha thavA jAya dhRSTatA dhAraNa kare le. e bAla-mUkha . JEI ema bolIne kAmabhoganA anurAgavaDe kAmabhogamA atyaMta snehane lIdhe kleza pAme che. arthAta AlokamA tathA paralokamAM sathA | paratra paNa vedanAyukta duHkha bhogave che. // 7 // JEteo se' daMDa samArabhai / tasesu thAvaresu // aTTAe vai aNaTThAe bhUyaoNma vihiMsaI // 8 // malArtha:-[ to te kAmabhoganA anurAgathI (se)-te jIva ( tasesu)-trasaprANIone viSe ('bhane [ thAvaresu sthAvarane viSe (aTThAe)-prayojanavinA [daMDa] mana, vacana ane kAyadaMDane (samArabhai AraMme che, ane (bhUaggAma) pANI bhonA samUhanI (vihisai)- | | hiMsA kare cheda vyA-tataH kAmabhogAnurAgAtsa dhASTaryavAn traseSu ca punaH sthAvareSu, daMDa samArabhate. manodaMDavAkAyaiH pIDAM samArabhate, arthena dravyotpAdananimitaM anarthana niHprayojanena vA bhUtagrAmaM bhUtAnAM pRthivyaptejovAyuvanasatyekeMdriyabIMdriyatrIMdriyacaturidriyapaMceMdriyAdijIvAnAM varga vizeSeNa hinamti. For Private and Personal use only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana5 ||362 // ___ artha:-tethI kAma bhoganA anurAgathI te dhRSTa banelo puruSa, trasa=duHkhathI trAsa pAmI eka sthAnathI sthAnAMtare javAnI uttarAdhya-SEL gatizaktivALA pANI dvIMdriyAdika jIva, tathA sthAvaramAM danDane AraMbhe che, eTale manavANI kAyA baDhe pIDA Adare che, te pana sUtram arthekarI eTale dravya utpAdana nimitte athavA anarthe karI, eTale kaMi paNa prayojana vinA bhUtagrAma pRthvi, jala, teja, vAyu, vana spati, ekeMdriya, dvIMdriya, keMdriya caturiMdriya tathA paMcedriya jIvavarganI vizeSe karI hiMsA kare che. // 332 // ____ anAjapAlakathA yathA-ekaH pazupAlo vaTatale'jAsusuptAsu tatpabAgi chidrIkurvanazvApahRtena kutazvidAyAtena kasyacidrAjJaH putreNa dRSTo bhaNitazcAre'haMyasya kathayAmi tadakSINi tvaM pAtayinyasi kiM? tena tatpratipannaM, rAjaputreNa sa khanagare nItaH. ekadA'zvavAhanikAthai gacchato rAjJo'kSiNI rAjaputrapreritaH sa pAtayAmAsa, pazcAtsa rAjaputro rAjA jAtaH, | pazupAlasyaivamuvAca varaM vRNu ? tenoktaM yatrAhaM vasAmi tadeva grAmaM dehi? rAjJA tad grAmaM tasya dattaM, tena ca tatra ghanAstuMbavallya AropitAH, niSpanneSu ca tuMbeSu guDena sArdha tuMbakhaMDAni khAdana gAyati, yathA-ahamapi sikkhijjA / sikkhiyaM na niratyayaM // ahamaTTapasAeNa | khajAe guDatuMbayaM // 1 // tena hi pazupAlena vaTapatrANyanarthAya chidritAni, | akSINi punararthAyotpATitAni, ubhayatrApi prANavadhaH kRta iti.||8|| A viSayamA ajapAlanI kathA kathA kahe -eka pazupAla vagaDAmAM baDanA jhADa tale bAkarAM mUtAM hatAM tyAM vaDanA JE pAnamAM chIDAM pADato hato tyAM eka rAjaputra ghoDo tAMNI AvavAthI AvI caDyo. teNe tene dITho ane tene kayu ke-'are ! lflnflmsln ytly w ly rune For Private and Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie adhyayana5 |huM kahu tenI AMkho pADIza ke ? ' teNe hA pADI tethI rAjaputra potAne zahera tene lai gayo. eka bakhate ghoDo khelAvavA | uttarAdhya- 17 jatAM rAjAnI AMkho rAjaputranA kahebAthI te pazupAle pADI. pachI te rAjaputra rAjA thayo ane e pazupAlane kayu ke-'varamA-3 bhASAMtara pana sUtram 6 gIle ' tyAre te pazupAle kA ke-'je gAmamA hurahuM chute gAma mane Apo.' rAjAe te gAma e pazupAlane Apyu e pazu- 138 // 363 // pAle e gAmanI sImamA cAre kora ghATI tuMbaDAnI bela vAvI temAM asaMkhya tuMbaDIo thai paDI te laine te pazupAle roja goLanI It // 363 // sAthe tuMbaDInA kaTakA khAvA mAMDhayA, khAtAM khAtAM gAto-[a] ' artha ane anartha paNa zIkhavo, zIkhyu kaMi nirarthaka yatuM nI | arthAnartha prasAdavaDe A goLa tathA tuMbaDA khavAya he, ' ne pazupAle bahanA pAnamAM kaMDa paNa prayojana vinA chIDAM pADyAM ane rAjAnI AMkho arthamATe phoDI, A beya kAryamA prANivadha karyo. | hise bAle musAbAI / mAIlle pisuMNe saMDhe // bhuMjamANe suraM mNsN| "seyaM meaMti' mannaI" // 9 // mUlArthaH-(hiMse)-hiMsaka svabhAvavALA (bAle) azAnI [musAbAda) mRpAvAdI thAya che, tathA (mAille)-mAyAvI, tathA (pisuNe)-pizuna, BE tathA [sa]-zaTha tathA (suraM madirA ane (masa)-mAMsane [bhujamANe-khAto sato [e]-A [sea]-kalyANakAraka cha [ti]-e |pramANe (mannai-mAne che. // 9 // vyA0-sa bAlo hiMsro hiMsanazIlo bhavati, punarmUSAvAdI bhavati, mAillo mAyAkArakaH kapaTavAn , pizanaH BE paraniMdakaH, punaH zaTho veSAdhanyathAkAraNena dhUrtI mUrkhA vA, surAM mAMsaM ca bhuMjAno'pi me mamaitat zreyaH kalyANamiti manyate, ata eva zaTa ityarthaH // 9 // For Private and Personal use only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyapana sUtram // 364 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arthaH - te bAla=mUrkha=hiMsra = hiMsanazIla bane che, vaLI mRSAvAdI=khoDaM bolanAra thAya che, mAila = mAyA = kapaTa karanAro tathA | pizuna paraniMdA karanAro tathA zaDha paTale vevavAdalA karI lokone dhUtanAro mUrkha, surA pIye, mAMsa khAya, to paNa A mAruM zreya= sAruM karanAru che ema mAnanAro ataeva zaTha thAya che. 9 kAyeNa vayaisA maMtte / vitte' giddhe a isthisuM // duhuo melaM saMcii / sisu~NA mUlArtha:- [kAyasA)- kAyAvaDe ( vAyasA ) = vacanavaDe (matte) = garviSTa, tathA [vitte ]= dhanane viSe (a)= ane ( itthisu )= strIone (giddhe) = AsaktivALo (duio) - rAga aneM dveSa e banne prakAre karIneM (mala) - karmamaLano (saMciNai = saMcaya kare che bAMdhe che. (sisuNAgubva) =jema aNasIyo (mahia ) mATIvaDe kharaDAya che. TiyaM // 10 // For Private and Personal Use Only viSe dhyA0-punaH kIdRzaH saH? kAyena mattaH, punarvacasA mattaH mapunarvitte dravye gRddho lobhI ca punaH strISu gRddhaH, kAyena matto yata|stataH pravRttimAn balavAnahaM rupavAnahamiti citayan vA vacasAtmaguNAn kathayana mukharo'hamiti vA ciMtayan upalakSaNatvAnmanasA madonmatto dhAraNAdizaktimAnahamiti vA ciMtayan sa 'duhao ' dvedhA dvAbhyAM rAgadveSAbhyAM malaM saMcinute malasaMcayaM kurute, kaH kAmiva ? zizunAgo'so dvIMdriyajIvavizeSo bhUnAgo yathA mRttikAM saMcinute, sa ca snigdhatanutayA bahiH pradeze zarIre reNubhiravaguMThyate, aMtazca mRttikAmevAznAti tatatha mRttikAto bahirniMssarana sUryakiraNaiH zuSyan klizyati, vinizyati, vinazya ca mRttikAgA eva vRddhiM kurute tathA so'pi malaM karmamalaM vardhayati, karmaNevotpadyate punaH karmamalavRddhi karotItyarthaH // 10 // Tiao Fei Mei Mei Shi bhASAMtara adhyayana5 // 364 //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana5 arthaH-kAya-zarIre tathA vacane matta; arthAt zarIranA madayI jIvone dame tathA vacananA madathI lokone tarachADe, vizadhanamA uttarAdhya- | gRddha eTale ati lobhI punaH strIomAM paNa gRddha-lolupa kAyAnA madamAM jyAM tyAM'hurUpavAn ' 'hu~ balavAna ' ema kaheto pana satram 2 phare, tema vacana madamAM'vaktA''hu~ vidvAn ' ityAdika potAnAja guNa gAyA kare, madonmatta banI sarvatra 'huMja dhaarnnaadi||365|| zaktimAn chu' Ama manamA ciMtana karato duhunoti ceya prakAre rAgadveSavaDe malano saMcaya kare che, kenI peThe jema zizunAga=aNaziyA (dvIMdriyajIvavizeSa ) comAsAmA nIka ke jene bhUnAga kahe ke te ceya prakAre mRtikAnoja saMcaya kare che. tenuM zarIra | bahu suMcAlu hoya che tethI bahAra mATIthI lIpAto jAya che ane aMdara paNa mATI khAto jAya che. ane mRttikAthI bahAra nIkaLe | to mUryanA tApathI sukAya ane taraphaDIne vinAza pAme eTale vinAza pAmIne paNa mATImAMja umero kare che tema e mUrkha paNa | Jt | karmamalaneja vadhAre che eja karbhavaDe pote utpanna thAya che pAcho karmamalanIja vRddhi karato rahe che. // 10 // teo puTo AyaMkeNaM / gilANo parippar3a // paMbhIo paralogaissa / kamANuppehi appaNo // 11 // | mUlArtha:-tio) pachI (AyaMkaNa)-mRtya karanArA rogavaDe (puTho parAbhava pAmelo. tathA (gilANo)-glAna, tathA (paralogamsa)-paralokathI bhaya pAmelo, tathA (apaNo) potAnA (kammANu-pehi azubhakarmano vicAra karato te manuSya piritappar3a kheda pAme che. 11 ___vyA0-tato'STakarmamalasaMcayAdanaMtaramAtaMkena rogeNa spRSTaH san glAnaH glAni prAptaH paritapyate parikhidyate paralokAtmabhItaH, kathaMbhUtaH saH? AtmanaH karmAnupekSI yadA rogAdigrasto bhavati tadA svayaM jAnAti mama karmaNAM |vipAko jAptaH. mayA purA yAnyazubhAni karmANi kRtAni tamAdahaM paraloko'pi du:gvI bhaviSyAmi, iti svakRtaka For Private and Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAMpekSI svakRtakarnavicAraka ityrthH|| 11 // uttarAdhya-4 artha:-te aSTavidhakarmanI saMcaya karI AtaMka rogovaDe spRSTa verAi glAna-khina thAya che temaja paralokathI ati bhayamAnI bhASAMtara pana sUtram paritApa pAme che. kemake te potAnA karmasAmu jue che. arthAt jyAre rogAdigrasta bane che tyAre manamA jANe che je * AJE adhyayana5 // 366 mArA potAnAMja karmonAMja karmono vipAka che' meM pUrve je azubha karmo karelA tethI hu~ paralokamAM paNa duHkhI thaiza' Ama // 36 // potAnAja kauno vicAra lai saMtApa kara ke. // 11 // saiMyA meM naraeM ThANA / asolANaM ca jo gaI // bAloNaM kUrakammANaM / paigADhA jatthaM veyagA // 12 // malArtha:-(me) meM [narapa)-narakane viSe rahelA (ThANA) sthAno [suA)-lAMbhaLyA cha, [ba]tathA (asilANa)-bhraSTAcArIonI (jA)-je DUI (gaha) gati thAya che, ke (jattha) je gatimA [karakammANa) krUra karma karanArA (bAlANa)= ajJAnI (pagADhA) utkRSTa ebo (veaNA)-vedanA dhAya cha vyA-me mayA narake sthAnAni zrunAni, yA gatirnarakAdiH, azIlAnAM kuzIlAnAM gatirvidyate, yatra yasyAM gatau pharakarmaNAM bAlAnAM mUrkhANAmAtmahitavidhvaMsakAnAM pragADhA vedanAsti // 12 // / artha:- narakamAMnA sthAno sAMbhaLyAM. baLI azIla zIlabhraSTa kutsita AcaraNa karanAranI je gati thAya te paNa jANI, | yatra-je gatimAM krUrakarma karanArA pAlamloM ke jemo potAnAja hitano svayaM vidhvaMsa kare che teone tyAM narakamAM pagAdamparmabhedaka vedanA thAya che. // 12 // For Private and Personal Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie puttarAdhyapana satram bhASAMtara adhyayana5 // 367 // | // 367|| tatthovavAiyaM ThANaM / jahA me taimaNussuyaM // ahAkammehi grchto| so" pacchA paritappeI // 13 // mUlArthaH-(tastha) tyAM (jahA) je prakAre (upacAra) zrIpapAtika (ThANe)-sthAna ke, (ta) te (me) meM (bhaNussuma) sAMbhamyu, tathA vaLI (ahAkamme hiM)-yathAkarme karIne (gacchato jato vo (so)-te manuSya [parachA-AyuSyane ate (paritappA)-paritApa pAme che. vyA-tatra narakeSu aupapAtikaM sthAnaM vartate, upapAte bhavamopapArika, tatraupapAtike sthAnentarmuhartAdanaMtaraM chedanabhedanatADanatajanAdikaM syAt , yathA tArakAdisthAnaM me mayAnuzrutaM vartate, avadhAritamiti citayan pazcAdAyuHkSaye yathA karmabhigacchan ma paritapyati // 13 // ____ arthaH-tatra te narakane viSaye auSapAtika sthAna upapAta adhaHpatana jemA thAya te aupapAtika sthAna, arthAt muhUrttane anaMtara chedana, bhedana, tADana, tarjana Adika yAtanAo devAya ke te sthAna meM sAMbhaLelu che. Ama nizcita ciMtana karatA te pAmara, pazcAta, AyuHkSaya thatAM karmapamANe narakAdigatipAmI paritApa kare ke // 13 // jahI sAgaDio jANaM sammaM heccA mahApa: // visaMmaM maggamoINNo / akkhe bhaiggaMmi soya // 14 // mUlArtha:-jahA)-jema (sAgaDimo) rathahAMkanAra [jANaM)-jANato sato (sama) samAna pavA (mahApaha) rAjamArgane [hecyA)-tajIne [visama-viSama pavA (mamga] mAnane vice (bhoraNo) utayoM. (makkhe)makSa-gADAnI dharI [bhaggami)-bhAMgI gaye sate [soyA-zokakareche vyA-pathA zAkaTikaH samaMsamIcIna mahApartha rAjamArga hitvA tyaktvA viSamaM mArgamunIrNaHsan yAnaM zakaTaM 'akkhe' For Private and Personal Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana5 // 368 // dhuri bhagne sati zocati, ciMtayati zakaTabhaMgasya zokaM karoti, yato dhigmAmahaM jAnanapi zakaTabhaMgakaSTamavAptavAn. uttarAdhya arthaH-yathA jema koi zAkaTika gADAMvAlo sama-sarakho mahApatha ketAM rAjamArga choDIne viSama vasame mArge utarI gADAno yana sUtram | dharo bhAMge tyAre zoka kare che-'are mane dhikkAra che, jANI joine meM avaLe mArge utarI dharo bhAgyo' Ama manamA pazcAttApa kare che. // 368 // DEQvaM dhamma viu~kamma / arhamma paDivejiyA // bAle maccumuhaM patte / akkhe bhaMgge va soyaI // 15 // mUlArthaH-(eva)-paja (dhamma) dharmane (biukamma)-ulaMghana karIne (ahamma)=adharmane-pApane (paDivajiA )-aMgIkAra karIne (akkhe bhagge va-dharI bhAMge sate rathakAranI jema (maccumahaM patte)-mRtyunA mukhane pAmelo ebo (yAle)=akSAno (sobhai)-zoka kare che // 15 // vyA-evamamamunA prakAreNa dharma vyutkramya vizeSagollaMghyAdharma pratipadya bAlo mUryo mRtyumukhaM maraNamukha prAptaH | san zocate zokaM kurute, ka iva ! akSe bhAgne zAkaTika iva // 15 // ___ arthaH-ema-eja prakAre dharmano vyutkramakarI khAsarIte dharmanu ullaMghana karI adharmane mArga utarI bAlamUrkha mRtyumukha prApta thaine zoka kare che jema akSadharo bhAMgatAM zakaTa vALo zoka kare tena. // 15 // tao se maraNaM taMmi / bole saMtastaI bhayA // akaoNmaraNaM marai / dhuttevA kaliNA jie" // 16 // mUlArthaH-(tamao)-pachI (se) te (bAle) ajJAnI (maraNataMmi)-maraNAMta prApta thaye sate (bhayA)=narakanA bhayathI (saMtamsai) trAsa pAme che, (akAmamaraNa)-akAmamaraNavaDe (marahamare che, ane (katiNA)-eka dAvavaDe (jie)-parAjaya pAmelA pavA (dhuse vA)-jugArInI jema zoka kare // 16 // For Private and Personal Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA-tataH sa mRo maraNAMte bhayAt saMtrasate saMtrAsaM prApnoti, akAmamaraNaM niyate, mriyamANaH san zoka uttarAdhyavidadhAti, ka iba ? dhUrto vAtakArI kalinA gRtadoSena jitaH, kenacittato'dhikena duSTena jito gRhItadravyaH san zo bhASAMtara pana sUtram cate, tathA zocata ityarthaH. anena saha mayA kimartha krIDA kRtA ? ahaM hAritaH // 16 // 27 adhyayana5 // 369 // ___artha:-tadanaMtara te mUrkha maraNAMta bhayathI saMtrAsa pAmI, akAmamaraNa prApta thAya che maratIveLAye jema koitakAra jugaTio // 369 // Joil kali-gRtadoSathI, arthAt koi kapaTI jugArIe jItIletAM saghaLU dravya harAi javAthI zoka kare-'meM AnI sAthe ramIne badhuM | dravya gumAvyu' Ama zoka kare che. // 16 // eyaM akomamaraNaM / bAlANaM tu pave iyaM // etto sakAmamaraNa / paMDiyANa suha" me // 17 // mUlArthaH-(pa)-A pUrva kAM te (akAmamaraNa')-bhakAmamaraNa (bAlANa tu ajJAnIonuja che. (etto)=dave (paMDiANa)-paMDitonu (sakAmamaraNa')-sakAmamaraNa kone hoya che te (me)-mArA pAsethI (suNeha)-tame sAMbhaLo // 17 // vyA-pAlAnAmakAmaraNametatpravedita, tuzabdo nizcayAthai, mUrkhANAmevAkAmamaraNamityarthaH, tIrthakaraiH kathitaM itaH | prastAvAdanasaraM me mama kathayataH paMDitAnAM sakAmamaraNaM yUyaM zRNuna ? // 17 // ___ artha:-bAla ajJAnI janonuM akAmamaraNa pravedita karyu, arthAt nirUpaNa karI dekhADayu. 'tu' zabda nizcayArthamA che mUlnu pavIrIte akAmamaraNa thAya che, ema tIrthakaroe kahela he. have A prastAvane anaMtara paMDitornu sakAmamaraNa je I kahUM te tame zravaNa karo. For Private and Personal Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 370 // S www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mareNapi saMpuNNANaM / jahAM meM tamaNurseyaM // viSpaMsannamaNAMghAyaM / saMjayANaM sImao // 18 // mUlArtha:- ( jahA ] - je prakAre (me) = mArAthakI (ta) = te sakAmamaraNa (aNustua ) = tame sAMbhaLyu ke (maraNa pi) te maraNa paNa [ sapuSNANa ]= puNyavALA ane [busImao ) - jeone indriya vaza ke ravA (saMjayANa )= saMyamavALAne doya che te maraNa ( vippanna )= vizeSe karIne kaSAyAdika rahita [ aNAdhAma) = AghAta rahita hoya he // 18 // vyA0--sapuNyAnAM puNyavatAM saMyatAnAM yathA me mayA maraNamanuzrutamavadhAritaM, bho bhavyAstatsakAmamaraNaM bhavanirmanasi dhArya, kIdRzaM sakAmamaraNaM ? viprasannaM vizeSega kaSAyAdimalarAhityena prasannaM nirmalaM, punaH kIdRzaM anAghAtaM na vidyate AghAto yatnavattvenAnyajIvAnAM saMyamajIvitavyasya ca nAzo yasmiMstadanAghAtaM, kIdRzAnAM saMyatAnAM ? ' ghusImao ' ArSatvAdvazyavatAM vazya AtmA yeSAM te vazyavaMtaH teSAM jitAtmanAmityarthaH // 18 // arthaH- sapuNya = puNyavAn tathA saMyata= saMyamavAn janonuM jetuM maraNa meM anuzruta=sAMbhaLa che - zAstrazravaNapUrvaka nizcita karelu che te sakAmamaraNa, he bhavya jIvo ! te viprasanna eTale vizeSataH kaSAyAdi mala rahita hovAthI nirmala tathA anAghAta =jemAM yatnavAna rahenAra anya jIvonA saMyamajIvitano AghAta = nAza - nathI tevuM vazyavAn vazyAtmA arthAt jitAtmAnuM sakAmamaraNa sAMbhaLo. imaM saMsu bhikkhu / rna ImaM sarvvasugArisu // nANasIlA aNAraMtthA / viseMmasIlA yeM bhikkhuNA // mUlArtha:- (imaM) = A sakAmamaraNa [savvaisubhikkhusu )-sarva sAdhuone (Na) = hotu nathI tathA [[ma] =A paMDitamaraNa (sabbe sugAri su) = sarva For Private and Personal Use Only Bo Bo bhASAMtara adhyayana5 // 370 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobabirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie bhASAMtara adhyayana5 // 37 // gRhasthIone (na) hotu nadhI, [agAratthA' gRhasthIbhonA (nANAsIlA)-ghaNA bhAMgA hoya che, (ya) tathA (bhikkhuNa) sAdhubha) (visama-15 sIlA-viSama AcAravALA hoya che. // 19 // uttarAdhyapana satram PE vyA0-ida paMDitamaraNaM sarveSAM bhikSunAMsAdhUnAMna bhavati, kiMtu keSAcitsAdhanA bhavet , sarveSAmagAriNAM gRhasthAnAmapIdaM paMDitamaraNaM na bhavati, kiMtu keSAMcideva bhaveta; yato'gArasthA gRhasthA nAnAzIlA nAnAcArA bhavaMti, ca punrbhikssvo'pi||371|| sAdhavo'pi viSamazIlA viSama visadRzaM zIlaM yeSAM te viSamazIlAH kecitsanidAnatapaHkArakAH, kecinidAnarahitatapa:ra kAriNaH, kecinnirmalacAritriNaH, kecityakuzacAritriNaH, iti kathanena tIrthAtarIyAstu veSadhAriNo dUrata evotsAritAH. ___ arthaH-A paMDitamaraNa-sakAmamaraNa-sarva bhikSu-sAdhune nathI yatu, kiMtu kokaja sAdhune thAya che. tema sarva agAri-gRhasthane paNa e paMDita maraNa yatuM nathI, kiMtu kokaja gRhasthane thAya che, kAraNa ke agArastha gRhastho nAnApakAranA zIlavAlA-bhinna bhinna AcaraNavALA hoya che tema bhikSu sAdhubho paNa viSamazIla, eTale eka bIjAthI maLatA na Ave tevAM zIlavAn hoya che koika sanidAnatapaHkAraka hoya to koika nidAna rahitatapaHkArI hoya che, koi nirmaLa cAritravAna hoya to bIjA baLI bakuzacAritravAn hoya che. AdhI karI sarvene kaMDa e paMDita maraNa maLI zakatuM nathI. atre A kathanathI tIrthAtarIya veSadhArIne to dUrathIja nirAkRta karyA. saMti' aigehi bhikkhuhiM / gAratthA saMryamuttarA // gAraMtyehiM ye savvehiM / sAhavo saMjamuttarA // 20 // 3. mUlArtha - pahi-keTalAeka bhikkhU hi)-bhikSubhothakI (gAratthA)-gRhasthImo (saMjamuttarA)-saMyamavaDe pradhAna (saMti) hoya che, ()= tathA (sambehi sarva (gAratyehi) gRhasthIothakI (sAiyo -sAdhuo (saMjamuttarA)-saMyamayaDe karIne pradhAna hoya he // 20 // For Private and Personal Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kabatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyarmandir vyA0-ekebhyo bhikSubhyo nilavabhagnacAritrAdibhyaH pAkhaMDikutIrthibhyazca, AgArasthA api gRhasthA api saMyamutsarAH utsarAdhya-E! saMti, saMyamena dezaviratilakSaNena dharmagocarAH pradhAnAH saMti, sarSapameruparvatayoriyAMtaramasti, sarvebhyo vividhatrividha- bhASAMtara yana sUtram / pratyAkhyAnadharebhyo'gArasthebhyaH sAdhavaH SaDbataSaTkAyarakSakAH saMyamena saptadazabhedenottarAH pradhAnAH samIcInAH saMti. Badhyayana5 // 372 / / arthaH-eke-keTalAekanihava ane bhagnacAritra bhikSu sAdhuonA karatAM temaja pAkhaMDI tIrthAtarIyonAM karatAM to agArastha= // 372 // | gRhastho paNa saMyamottara-saMyama eTale dezaviratilakSaNa dharmavaDe uttara, arthAt adhika sArA hoya che tebhomAM sarpapa tathA meruparvata jeTalo aMtara hoya che. temaja sarva dvividha tathA trividha pratyAkhyAna dhAraNa karanArA gRhastho karatAM paivrata paTkAya rakSaka hoi saptadazabhedabhinna saMyamavaDhe sAdhuo uttara=adhika zreSTha hoya che. // 20 // ___ aba dRSTAMta:-ekaH zrASakaH sAdhu pRcchati zrAvakANAM sAdhUnAM ca mitaH kiyadaMtaraM ? sAdhunotaM merusarSapopamamaMtaraM, tataH AkulIbhUtaH sa zrAvakaH punaH pRcchati kuliGginAM zrAvakANAM mithaH kiyadataraM ? sAdhunoktaM tadapi merusarSapopamaMtara. tataH sa zrAvakaH svastho jAta iti. // 20 // atre dRSTAMta kahe De-eka zrAvakeM sAdhune pUchyu ke-zrAvakamAM ane sAdhumAM suMaMtara? sAdhue kA-meru ane sarSapatulya. aMtara samajavU. Akula thayelA zrAvakeM pharI pUchyu ke-'kuliMgI vyartha sAdhucita dhAraNa karanAra tathA zrAvaka e bannemAM zuM aMtara? | sAdhue kahuM ke-emAM paNa meru ane sarSapa jeTaluM aMtara A sAMbhaLIne zrAvaka svastha thayo. // 20 // For Private and Personal Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie utsarAdhyapana sUtram bhASAMtara adhyayana5 // 373 // // 373 // cIrAjiNaM naMgiNiNaM / jaMDI saMghADimuMDiNaM // eyAIpi' ne tAiMti dussIle pariyAgayaM // 21 // mUlArtha:-(cIrAjINa)-cIra-balkala (nagiNiNa)-namapaNu tathA [jaDI) jaTAghArIpaNu tathA (saMghADi) cakhanA TukaDA sAMdhIne karela je kathA. tathA (muMDiNa) muMDapaY (eAI pisarva dravyaliGgo paNa (pariAgaya) dInAnA paryAyane pAmelA te (dussIla-kuzIlIyAnu (na tAIti) rakSaNa karatA nathI // 21 // vyA0-etAni sarvANi dravyaliMgAni 'pariyAgayaM' pravrajyAM gataM dIkSAM prAptaM, arthAt dravyaliMginaM duzIlaM na trAyate saMsArAt , duHkarmavipAkAhA na rakSati, etAni kAni liMgAni tAnyAha-cIrAgi bakulAni bakulacIradhAritvaM, ajinaM carmadhAritvaM nagiNiNaM nagnatvaM, jahIti jaTAdhAritvaM saMghATinvaM vastrasaMghATotpannA, tyA yuktatvaM kaMthAdhA|ritvaM, muMDiNaM muMDatvaM, etAni sarvANi dravyaliMgAni na mokSadAni bhavatItyarthaH / / 21 / / arthaH-A vAM vyaliMga-jebAMke-cIrabalkalacIradhAripaNu, ajina-mRgacarmadhArikha, nagigiNa=namrapaNuM, jaTAdhArikha, saMghATitva, vastrakhaMDathI banelI kathA dhAraNa karavI, mastake muMDita thaQ, ityAdi sarva dravyaliMga, duSTazIla pratrajyAgata dIkSAprAptane trANa nathI detA. arthAt durAcArI sAdhune e dravyaliMga duSkarmavipAkathI rakSaNa nathI ApI zakatAM no pachI mokSa to kyAthIja ApI zake. piMDolaMgovi dussIle / naraMgAo na muccaI // bhikkhAe vA girhatthe vo| suvvae kaimaI dive // 22 // mUlArthaH-(piMDalopabba)-piMDane sevanAra evo paNa ( du:ssIle )-duHzILIyo [ naragAo)-naraka thakI (na muccara mukAto nathI. (bhikkhAe vA)-bhikSuka nihatthe vA]-gRhasthI hoya paraMtu je (supae)= aticAra rahita vratavALo hoya te (diva) svarge [kamai) jAyache | For Private and Personal Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nh mn lHlt vyA -piMDolago'pi bhikSuryadi narakAnna mucyate tadA duHzIlaH kaSAyAdiyuktastu narakAnna mucyata eva, piMDaM uttarAdhya- paradattagrAsamavalagate sevata iti piMDolagaH, atra nizcayamAha-bhikSAdo bhikSurathavA gRhastho vA bhavet tayobhikSAda- |bhASAMtara yana sUtram gRhasthayoH sAdhuzrAvakayomadhye yaH suvrataH suSTu zobhanAni vratAni yasya sa suvrataH, sa divaM svarga kramati vrajatItyarthaH, adhyayana5 // 374 // ___ arthaH-piMDolaga-paradatta piMDa annagrAsane sevanAra bhikSu paNa jo narakathI mukta na thAya to pachI duHzIla-kaSAyAdiyukta // 374|| Rell to narakathI kema mukta thAya ? A viSayamA nizcaya kahe che-bhikSAda-sAdhu, hoya athavA gRhastha hoya e beyanA madhyamAM je suvrataJE| zobhanavrata AcaratA hoya te diva-svarga jAya. atra dramakakathA-rAjagRhe kazcida drammaka udyAnikAnirgatajanebhyo bhikSAmalabhamAno ruSTaH sarveSAM cUrNanAya BE baibhAragirizilAM cAlayan zilAMtarnipatitaH, zIlAtale cUrNitavapuH saptamaM narakaM gataH. evaM bhikSurapi durdhyAnena du:zIlatvAnarakameva gacchatitI paramArthaH // 22 // rAjagRhamA koi eka dramaka hato te udyAnikA bagIcAmAMthI nIkaLatA jano pAsethI bhikSA maLI nahi tethI ruSTa thai sarvenaM cUrNa karI nAkhavAnI dhAraNAthI vaibhAragirinI mahoTI zilA calAvatAM poteja zilAtale AvI paDatAM potAnuM zarIra cUrNita dhaigayu ane | te sAtame narake gayo. evIrIte bhikSu paNa durdhyAna karavAthI duHzIla banI narakeja jAya che // 22 // | agArI sAmAiyaMgAi / seho kAraNa phAsee // posahaM duhao paMkkhaM / egarAiM na hovae // 23 // n`ksth ltmthl lsh`r lyby For Private and Personal Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram bhASAMtara adhyayana5 // 375 // mUlArthaH-[sahI zraddhAvAna (AgAhi)-gRhastho [sAmAi aMgAha]-sAmAyikanA aMgone [kAraNa]-kAyAvaDe paNa [phAsaesparza kare. tathA (duhao pakSa) banne pakSamA (posaha) pauSadhane (pagarAidivase athavA rAtrie paNa [na hAvae hAni na pamADe. // 23 // vyA0-agArI gRhasthaH sAmAyikAMgAni sAmAyikasyAMgAni sAmAyikAMgAni niHzaMkitaniHkAMkSitanivicikitsitAmUDhadRSTipramukhANi kAyena spazati, kIdRzaH sana ? zraddhI zraddhAvAna sana , punargRhasthA, ubhayoH zuklakRSNapakSayoH pauSadhaM sevate, caturdazIpUrNimAmAvAsyAdiSu pASadha AhArapaupadhAdikaM kuryAt . ekarAtrimapyekadinamapi na hApayet , na hAni kuryAdityarthaH. rAtrigrahaNaM divA vyAkulatAyAM rAtrAvapi pauSadhaM kuryAt , cedevaM na syA| ttadA caturdazyaSTamyuddiSTA, mahAkalyANakapUrNimAcaturmAsakatrayasya divase pauSadhaM kuryAt , sAmAyikAMgatvenaiva siddhe bhedenopAdAnamAdarakhyApanArtham // 23 / / arthaH-agArI gRhastha zrAvaka, sAmayikAMga=niHzaMkita, niHkAMkSita, nirvicikitsA tathA mUDhadRSTi vagerene kAya-zarIre karI spRze che. kevo rahIne ? zraddhI zraddhAvAn , temaja beya pakSanA pauSadhane sevanArA caudaza, pUrNimA amAvAzyA Adi paupadha barAbara kare, temAM eka rAtrI ke eka dina paNa choDe nahiM, ahIM rAtrI zabdanuM grahaNa-divase vyAkulatA thatI hoya to rAtrImAM paNa pauSadha kare, kadAca ema na banI zake to caturdazI aSTamI mahAkalyANaka pUrNimA caturmAsakatrayanA divase pauSadha karavo. A poSadha | pALavArnu sAmAyikanA aMgarUpe siddha hovA chatAM bhedathI grahaNa temAM adhika Adara darzAvavA mATe karela che / / 23 / / evaM sikkhAsaimAvanne / gihavAmevi sucae muccaI chavipavAo / gacche jaikkhasalogayaM // 24 // For Private and Personal Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mUlArtha:-(eva)-A pramANe [sikkhAsamAvaNe) zikSAne pAmelo dhAvaka (gihavAse vi]-gRhavAsane viSe paNa [subbae)-sArAvratauttarAdhya-PE vALo thaine (chavipaJcAo-audArIka zarIrathI (muccai)-mukAya che, tathA (jakkhasalogaya) yakSanA svargane (gacche)-pAmeM che // 24 // bhASAMtara yana sUtram vyA0-evamamunAprakAreNa zikSAsamApannaH zrAddhAcArasahito gRhasthAvAse'pi subrato dvAdazatratadhArakaH san tvaka adhyayana5 | parvatomucyate, tvak carma parva jAnukUrparagulphAdi, tato mukto bhavati, audArikazarIrAnmucyate, punaHsa zrAddho ykssslo||376|| // 376 // PE|katAM gacchet , saha lokena vartata iti salokaH. yakSadevaiH saloko yakSasalokastasya bhAvo yakSasalokatA tAM devajA-16 | titvaM prAmotItyarthaH, atra paNDitamaraNaprastAve'pyavasaraprasaMgohAlapaNDitamaraNamuktaM / / 24 / / ____ arthaH-emauktaprakAre zikSAsamApannadharmazikSA pAmelo zrAddhAcArasahita, gRhavAsamAM paNa eTale gRhasthAzramamAM paNa jo sutrata dvAdazatratadhAraka thaine tvakparvadhI-tvaka-carma tathA parva-goThaNa koNI vagere, arthAt A audArika zarIrathI-mukta thAya che, pharIne te zrAddha yakSanI salokatAne pAme che, yakSonI sAthe eka lokamAM nivAsarupa yakSasalokatA arthAd devajAtine prApta thAya che, atre paMDitamaraNano prastAva cAlyo temAM avasara prasaMga hovAthI bAlamaraNa tathA paMDitamaraNa ema maraNanA be prakAra kahI dekhADyA // 24 // ahe je saMbuDe bhikkhU / vuNhamanayare siyA // savvadukkhapahoNe vA / deve vAvimarhaDie // 25 // mulArtha:-(aha)-have [je-je ( saMvuDe)-saMvRta [bhikhkhu-sAdhu che. te (savvadukhappahINe vA ]-sarva duHkharahita pavA mokSane viSe athavA (mahihipa)-mahadhika pavA (deve vAvi)-devane viSe ema (duNDa)- mAMthI (annayare)-ekane viSe (siA)-utpanna thAya che. ntlqfl@ lnql lmlk lml lfnn `lyn fy l`ln mlld lflHlt mn lwkl@ lkly@ ltqt For Private and Personal Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie uttarAdhyayana sUtram // 37 // vyA0-ayAnaMtaraM yaH saMvRtaH paMcAvanirodhako nikSuH sarvaduHkhamahINe mokSe'thavA deve devaloke, tayoIyoH sthAnayormadhye'nyatarasminnekasmin sthAne syAt , kIdRzo devaH syAt ? mahardviko mahatI Rddhiryasya sa mahardikaH // 26 // JEbhASAMtara - apayana5 arthaH-atha-anaMtara je bhikSu, saMvRta-paMcAzravanirodhaka-(jIvarUpa taLAvamA karmarUpa pANI bharavAnAM garanALAM jevAM dvAramithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya tathA azubhayoga, A pAMca Azrava kahevAya che. e pAMce Azravano nirodha aTakAva kare tevo // 377 // saMvarasaMpanna sAdhu saMvRta kahevAya.) hoya te sarvaprakAranAM duHkhothI pahIlA-rahita evA mokSamA athavA devalokamAM, e bemAMnA anyatara eka mahoTI samRddhiyukta sthAnamAM sthita thAya // 25 // uttarAI vimohaaii| juimaMtANupurvaso // sAmAinnAi jakkhehiM / AvAsAI saMsiNo // 26 // dIhAuyA itttthimNtaa| samiddhA kAmarUviNo // ahaNovavannasaMkAsA / bhujo accimAlippabhA // 27 // tANi ThANANi gcchNti"| sikkhitA saMyama tavaM / bhikkhAe vA gihatthe vA / je sNtiprinivvuddaa|| mUlArthaH-(uttarAI) upara vartatA pavA anusara vimAna nAmanA (AbAsAI) AvAso (aNupucaso =anukrame (vimohAi -moharahita che, tathA (juimatA)=adhika kAMtivAnA tathA (jakkhehi)-devoe karIne (samAiNNAI) vyApta che, paNa (jasaMsiNo yazasvI che // 26 // (dIhAuA )-dIrva AyuNyavALA hoya che, tathA ( iDimatA )-samRddhivALA che, tathA (samiddhA) atyaMta dedIpyamAna hoya che, tathA (kAmarUviNo)-icchA pramANe rupa karanArA che, tathA (AhuNovavannasaMkAsA jANe imaNAM utpanna thayelA hoya tevA niraMtara tathA (bhujoazcimAlibhA)-sUryasamAna kAMtiyALA hoya che // 27 // (je)-jeo (saMtiparinibuDA)-zAMtivaDe nivRtti pAmelA (mikvAe) For Private and Personal use only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ld bhASAMtara adhyayana5 // 378 // bhikSuko (mihatthevA )-gRhasthIo ( saMjama' ) saMyamano ane (tayaM)=bAra prakAranA tapano (sikvittA)-abhyAsa karIne (tAni) te (ThANoNisthAno pratye [gacchati)-jAya che // 28 // uttarAdhyayana sUtram vyA0-te bhikSAdA bhikSAvRttayaH sAdhavo'thavA gRhasthAH zrAddhAH saMyama punastapaH zikSayitvA hRdi dhRtvA tAni sthAnAni gacchaMti prApnuvaMtIti tRtIyagAthAyAH saMbaMdhaH.te ke bhikSAdAH ? punaste ke ca gRhasthAH ? ye parinivRtAH // 378 // saMti, pari samaMtAnivRtA vidhUtakaSAyamalAH, tAni kAni sthAnAni ? uttarANi sarvebhyo devalokebhya upariJE sthAni paMcAnusaravimAnAni, punaH kIdRzAni tAni ? vimohAnyajJAnarahitAni, yeSu sthAneSutpannAnAM devAnAM mithyA svAbhAvAt samyaktvaM bhavatItyato vimohAni, punaH kIdRzAni ? yutimaMti dIptiyuktAni prAkRtatvAlliMgavyatyayaH. punaH kIdRzAni sthAnAni yakSairdevaiH samAkIrNAni sahitAni, punaH kIdRzAni ? AsamaMtAdAhAdapUrvakaM duHkharAhityena uSyate yeSu tAnyAvasAni. kathaMbhUnAste bhikSAdA gRhasthAzca ? yazakhinaH, kutraciTThIkAMtare'tra gAthAyAmuktAni sAdhuzrAddhAnAM vizeSaNAni saMti, punaH kIdRzA bhikSAdagRhasthajIvadevAH ? * dIhAuyA' dIrghAyuSaH palyasAgaropa. majIvinaH, punaH kIdRzAH ? RddhimaMto ratnAdiyuktAH, punaH kIdRzAH ? samRddhA atyaMtapakaTAH, punaH kIdRzAH ? kAmarUpiNaH kAmaM svecchApUrva rUpaM yeSAM te kAmarUpiNaH, yAdRzaM rUpaM manasi vAMchaMti tAdarza kurvatItyarthaH punaH kIdRzAH ? adhunotpannasaMkAzAH, yeSAM kAMtiRddhidIptivarNAdikaM dRSTveti jJAyate yadete idAnImutpannAH saMti, punaH kIdRzAH? bhUyo'cirmAliprabhAH. koTisUryaprabhAH. arciSA jyotiSAmAlate zobhaMte ityevaMzIlA arcimAlinaH sUryAH, r dnn ln lbl lml SODEndDTDCkhaDURA `n `wd w S`wd For Private and Personal Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie 5 bhUyAMsazca te'cimAlinazca bhUyociMmAlinastadvatyabhA yeSAM te bhUyorcimAliprabhAH. uttarAdhya DEbhASAMtara pana sUtram ___arthaH-traNe gAthAno eka vAkyarupe samanvaya hovAthI kulaka kahevAya che, te bhikSAda-sAdhuo athavA gRhastho saMyama tathA tapaH adhyayana5 zIkhI-gurupAsethI upadezadvArA hRdayamA dhAraNa karI parinirvata thayA arthAt vidhRta ke kaSAya tathA mala jenAM evA thAya tyAre // 379 // | teo uttara=sarve devalokonI upara rahelAM paMca anuttara vimAnAtmaka-je sthAnamA utpanna yatA devAne mithyAtvano abhAva hovAthI // 379 // samyaktva sadhaH thAya he, tathA vimoha-ajJAnarahita vaLI dyutimAna-diptiyukta anayakSa devoe samAkIrNa-vyApta, evAM sthAnone anupUrvazaH eka pachI eka prApta thAya che, ahIM prAkRta hovAthI liMgano vyatyaya doSa nathI gaNAto punarapi te sthAnonAM vizeSaNa kahe che-AvAsa cArekora kyAMya paNa duHkhaleza na hovAthI AhAdapUrvaka jemA rahevAya che evAM sthAno pAme che; e sAdhu gRhastha tyAM rahIne yazasvI thAya che, A ThekANe bIjo TIkAmAM kahelAM sAdhu tathA zrAvakanAM vizeSaNo le te paNa kahe che te sAdhu tathA gRhastha jIva deva thAya tyAre kenA thAya che ? te kahe che-dIrghAyuSa-palya sAgaropamajIvI bane che, baLI RddhimAna hema ratnAdi samRddhisampanna, ane kAmarUpI svecchApramANe rUpa dhAraNa karanArA manamA dhAre tevAM rupa dhAraNa karI zake tevA temaja adhunopapannasaMkAza-jenI kAMti dIpti Rddhi tathA varNAdika joine 'hamaNAMja utpanna thayA hoya' tevA jaNAtA, vizeSamAM bhUyorcimAlipabha= koTimUryasamAna jyotivaDe zobhatA evA te sAdhuzrI athavA gRhastho krame karI te pUrvokta sthAnone prApta thAya che. Ama A traNe gAthAno ekatra artha che // 28 // tesi succAsa pujINaM / saMjayANaM vusImao // saMtasati maraNaMte / naM sIlavaMtA baDhussuyA // 29 // For Private and Personal Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana5 // 380 // mUlArthaH-[sapujANa-satpUjya tathA (saMjayANa)-saMyamavALA tathA (vasumIo)-vazakaranArA evA tesi te munionI (sucA)-pUrve kahelA (sIlavatAcAritravALA ane (bahussubhA)bahucata (maraNa te)-maraNAMta samaya sudhI paNa (na saMta saMti)-pAsa pAmatA nathI.29 / / uttarAdhyapana sUtra vyA0-zIlavaMtaH sAdhvAcArasahitA bahuzrutAH sAdhavo maraNAMte maraNe samIpe samAgate sati na saMtrasaMti | na bhayaM prApnuvaMti, kiM kRtvA ? teSAM satpUjyAnAM saMyatAnAM bhAvitabhiSaNAmuktakharUsthAnamApti zrutvA punaH kii||38|| dRzAnAM saMyatAnAM? vazyavatAM / / 29 // __artha:-zIlavAna-sAdhvAcAra sampanna tathA bahuzruta sAdhupuruSA maraNa samIpe Ava tyAra jarA paNa saMtrAsa pAmatA nathI kemake | | te satpUjya, saMyamavAn temaja vazyavat-jitendriya bhAvita bhikSuonI sthAnamApti sAMbhaLIne hRdayamAM narakAdikano trAsa raheto nathI. tulayA visesamAdAya ! dayAdhammassa khaMtie // vippaMsIija mehaavii| tahAbhUeNa arpaNA // 30 // 52 malArtha:-(taliA) tulanA karIne tathA (vizeSa) vizeSa (AdAya)-grahaNakarIne khaMtie) kSamAguNavaDe karIne (dayAdhammassa) yatidharmane jANIne (mehAvI) cAritra maryAdAmA rahelA (tahAbhUeNa appaNA)-tathAprakAranA AtmAe karIne (vipasIpaja)-prasannatA dhAraNa karabI. vyA-medhAvI buddhimAna sAdhustathAbhUtena viSayakaSAyarahitenAtmanA viprasIdet, vizeSeNa prasannatAM bhajeta, kiM kRtvA ? bAlapaMDitamaraNe 'tuliyA' iti tolayitvA parIzya punarvizeSamAdAya bAlamaraNAtpaMDitamaraNAcca bizeSaM viziSTatvamAdAya gRhItvA tathaiva dayAdharmasya yatidharmasya kSAtyA kSamayA kRtvA vizeSamAdAyAnyebhyo dharmebhyaH kSamayA sAdhudhoM viziSTa iti jJAtvA viprasIdet kaSAyAdibhyo virakto bhavedityarthaH // 30 // For Private and Personal Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana mutram bhASAMtara adhyayana5 // 381 // // 38 // arthaH-medhAvI buddhimAna sAdhu, tathA bhUta viSaya kapAyAdikathI rahita AtmA thai prasanna rahe, kema karIne ? te kahe che- bAlamaraNa ane paMDitamaraNa e bannenI tulanA karI arthAta veyana tAratamya kaLI laine, e beyamAMthI viziSTatA grahaNa karIne temaja dayAdharma yatidharmanI lAMtivaDe vizeSatA samajIne, eTale bIjo dharmathI sAdhudharma kSamAvaDe viziSTa cha ema jANIne, vizeSataH prasanna thAya-kaSAyAdikathI virakta thAya // 30 // tao kAle abhippee / saDhI tAlasamaMtie // virNaija lomaharisaM / bheyaM dehaMsa kaMkhae // 31 // bhUlArtha:-(to)-pacho (kAle)-maraNakALa [abhippepa) dRSTa sate (sahI-zraddhAvAna (atie) gurunI samIpe (tAlisa)-tevA prakAranA (lomaharisa')-romAMcane (viNaija]-dUra karavA (dehassa-zarIranA (bhe)=nAzanI (kakhae)=abhilASA karavI // 31 // vyA0-tataH kaSAyopazamanAnataraM kAle maraNasamaye'bhiprete sati rucite sati zraddhI zraddhAvAnaMtike gurUNAM samIpe tAdRzo bhUyAt , utpanna romaharSa romAMcaM hA me maraNaM bhAvIti bhayAbhisUcakaM romodgamaM vinayet spheTayet , maraNabhayaM na kuryAt , dehasya bhedaM kakSita, zarIrasya tyAgamabhilaSet , yAdRzo harSoM dIkSAvasare yAdRzo harSaH saMlekhanAvasare, tAhazo harSo maraNasamaye'pi vidheyo na bhetavyamityarthaH. // 31 // arthaH-tataH kaSAyopazama thayA pachI kAla-maraNa samaya jyAre abhipreta-ruce arthAt ' have maraNa bhale thAya ' ebI manodazA yAya tyAre zraddhI zraddhAvAn-sAdhu gurunI aMtike samIpe tAraza thai jAya, kevo thAya ? te kahe hai-romAMca upaje, eTale For Private and Personal Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pana sUtram // 382 / / 'hAya mAru maraNa Avyu' evA bhayana abhimUcaka ruvADA ubhA thAya tene 'vinayavat 'pheDInAkhe. arthAt hRdayamAM maraNanA | bhayane pesavAja na dIye kiMtu dehabhedanI AkAMkSA kare zarIra tyAganI abhilASA kare. jevo harSa dIkSAvasare, jevo harSa saMlekhanA- bhASAMtara | basare, tevoja harSa maraNa samaye paNa rAkhIne jarApaNa bhaya na pAme. // 31 // 10 adhyayana5 aha kAlaMmmi saMpatte / AghAyAya samussayaM / / sakAmamaraNaM maraI / tipaNamannayaraM muNitti bemi // 32 // 382 / / mUlArtha:-[aha-tyAra pachI (kAlammi) maraNakALa (saMpatte)-prApta thaye chate (samussaya) samuccha pa (AghApAya]-vinAza karavA mATeal (muNimuni je te tiNha)-traNaprakAranA maraNamAMthI [ annayaraM )-koDa paNa eka prakAranA (sakAmamaraNa)-sakAmamaraNavaDe (maraha] mare (tibemie pramANe kahetA havA // 32 // vyA-atha kAle maraNe saMprApte sati muniH samuchyamabhyaMtarazarIraM bAhyazarIraM ca, abhyaMtaraM kArmaNazarIraM, | vAhyamaudArikazarIraM, AghAyAya vinAzAya trayANAM sakAmamaraNAnAM madhye'nyatareNaikena sakAmamaraNena mriyate, tAni trINi sakAmamaraNAnImAni-bhaktaparijJA bhaktapratyAkhyAna 1 iMginI 2 pAdapopagamanAkhyAni 3 yatra bhaktasya trividhasya caturvidhasya cAhArasya pratyAkhyAnaM 1 yatra maMDalaM kRtvA madhye pravizya maMDalAihirna niHstrI| yate tadiginImaraNaM 2 yatra chinnavRkSazAkhAvadekena pArzvena nipatyate, pArzvasya parAvarto na kriyate tatpAdapopagamanaM. eteSAM trayANAM madhye'nyatareNa maraNena mriyate, ___ arthaH-atha jyAre kAla bharaNa saMmApta thAya te samaye muni samucchya-abhyaMtara kArmaNazarIra tathA bAhya audArika zarIra, For Private and Personal Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www kobaith.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyarmandie bhASAMtara adhyayana5 // 38 // banne zarIrano vinAza karIne traNapakAranAM sakAmamaraNomAMnA anyattama-eka sakAmamaraNa prakAravaDe karI mRta thAya che. te sakAmauttarAdhya- | maraNanA praNaprakAra-bhaktaparijJA, iMginI ane pAdapopagamana, Ama varNavyA che temAnA prathama bhaktaparijJA-eTale trividha athavA pana sUtram caturvidha AhAranuM pratyAkhyAna 1 jemAM maMDala karI te madhye praveza karI tadanaMtara maMDaLanI bahAra nana nIsaravu, te iMginI 2 ane // 383 // jemAM eka chedelI vRkSanI DALanIpeThe je paDakhe paDyA te paDyA, paDIthI paDakhupaNa badalAvaq nahi, te pAdapopagamana 3 e traNa sakAmamaraNanA prakAra che nemAMno eka prakAra svIkArIne maravu te sakAmamaraNa athavA paMDitamaraNa kahevAya. iti sudharmasthAmI jaMbambAminaM prati kathayati he jaMbU ! ahaM bhagavacasA tvAM bravImi // 32 // ____ // ityakAmasakAmamaraNIyamadhyayanaM pazcamam // AvIrIte sudharmAsvAmI jambUsvAmI prati 'hu A sagharcha bhagavAnnA vacanathI bolyo cha' ema kahe . 32 iti zrImaduttarAdhyayanasUtrArthadIpikAyAmupAdhyAya zrIlakSmIkIrtigaNizijyalakSmIvallabhagaNiviracitAyA makAnasakAmamagNIyAkhyasya paMcamAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // zrIrastu // A akAmasakAmamaraNIya nAmarnu pAMcama adhyayana kayu. e pramANe uttarAdhyayanamUtrArthadIpikA ke je upAdhyAya zrIlakSmIkIti28 gaNinA ziSya lakSmIvallabhagaNie racelI che temAM akAmasakAmamaraNIya AkhyAvALA pAMcamA adhyayanano artha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 384 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // atha SaSThamadhyayanaM prArabhyate // pUrvasminnadhyayane kAmasakAmamaraNe ukte, tatra sakAmamaraNaM niryayasya bhavati, tato nirgrathasyAcAraH SaSThedhyayane kathayati, ayaM paMcamaSTAdhyayanayoH saMbaMdha: -- atha paSTa adhyayananI AraMbhapUrva adhyayanamAM akAma tathA sakAma maraNa kayAM, temAM sakAma maraNa nirbrayano AcAra A paSTa adhyayanamAM kahevAze, A pAMcamA tathA chaTTA adhyayananI saMgati samajavI. jIvaMto'vijA purisA / saMvve te dukkhasaMbhavA // luppati bahuso mUDhA / saMsAraMmmi aNatige // 1 // mUlArtha:- ( jAva'ta'vijA) - jeTalA tatvajJAna rahita ( purisA ) -puruSo ke (te savve te sarve [ dukkhasaMbhavA )= duHkhanAM sthAnarUpa che, ( mUDhA ) = mUDha [ aNatapa] - anaMta evA (saMsArammi) =A saMsArane viSe [bahuso] - vAraMvAra (luppati) = pIDA pAme hai // 1 // vyA0 - yAvato'vidyAH puruSAste sarve'pi mRDhAH saMsAre bahuzo vAraMvAraM lupyaMte, AdhivyAdhiviyogAdibhiH pIDyante na vidyate vidyA samyagjJAnaM yeSAM te'vidyAH, atra nan kutsitArthavAcakaH, ye kutsitajJAnasahitA mithyAtvopahatacetaso vartante, te mUrkhAH saMsAre duHkhino bhavaMti kIdRze saMsAre ? anaMtake'pAre kIdRzAste'vidyAH ? duHkhasaMbhavAH, duHkhasaMbhavo yeSu te duHkhasaMbhavA duHkhabhAjanamityartha, yAvato'vidyA ityatra prAkRtatvAdakAro'dRzyaH // 1 // arthaH- jeTalA avidya puruSo che te sarve mUDha, saMsAramAM vAraMvAra lopAya che, avidha eTale jene samyagjJAna hotu N nathI. ahIM For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 6 1136811
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana // 385 // // 385|| naJ (a) kutsita arthano vAcaka che. arthAt kutsita jJAnayukta mithyAtvavaDe jenAM cita upahata hoya tevAM mUrkhaloko A anaMtaka apAra saMsArane viSaye e duHkhasaMbhava avidyajano bahuzaH anekavAra-AdhivyAdhiviyogAdikathI pIDAya che. 'yAvato, vidyA' emAM prAkRtanA niyama pramANe akAra adRzya che. // 1 // atrAvidyApuruSodAharaNaM yathA-kazcid dramako'bhAgyAta kApi kiMcidanApnuvan purAvahirekasmin devakule rAtrAbuSitaH, tatrekaM puruSaM kAmakuMbhaprasAdena yatheSTabhogAna bhulAnaM vIkSya prakAmaM sevitavAn , tuSTena tena tasya bhaNitaM bho tubhyaM kAmakuMbhaM dadAmyuta kAmakuMbhavidhAyinI vidyAM dadAmi! tena vidyAsAdhanapurazcaraNAdibhIruNA vidyAbhimaMtritaM ghaTameva me dehIti bhaNita, vidyApuruSeNa vidyAbhimaMtrito ghaTa eva tasmai dattaH, so'pi tatprasAdAtsukhI jAtaH, anyadA | pItamadyo'yaM puruSastaM kAmakuMbha mastake kRtvA nRtyan pAtitavAn , bhagnaH kAmakuMbhastato nAso kiMcidarthamavApnoti, zaucati cavaM yadi mayA tadA vidyA gRhItA'bhaviSyabhadAbhimaMtrya navaM kAmakuMbhamakariSyaM, pUrvavadeva sugvI cAbhaviSya, evamavidyA narA duHkhasaMbhavaH klizyate // 1 // atra avidyApuruSay udAharaNa kahe che-koI eka dramaka nAmano abhAgyanelIdhe kyAMya paNa kaMie na pAmyo tethI zaheranI bahAra eka devamaMdiramA rAtra rahyo. tyAM eka puruSa kAmakuMbhanA=[manamA kAmanA kare te padArthathI e kuMbha bharAi jAya.] prasAdathI potAni icchAnusAra bhogabhogavato joine tenI ghaNI sevA karI tethI teNe tuSTa thaine kahyu ke-tane hu~ kAmakuMbha ApuM ? ke kAmakuMbha siddha karanArI vidyA dau~ ? tyAre pelA abhAgI puruSa-vidyAsAdhAna purazcaraNAdika vidhAnanI tarakhaDanA bhayathI-'mane vidyA For Private and Personal Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 386 // | bhimaMtrita ghaDoja Apo' ema mAgyuM te uparathI pelA vidyApuruSe vidyAbhimaMtrita kuMbha tene Apyo, te paNa e ghaTanA prabhAvathI sukhI | uttarAdhyaH thayo eka vakhate te puruSe madyapAna karI e kAmakuMbha mAthA upara laine nAcatAM nAcatAM ghaDo paDyo tethI bhAMgI gayo. tethI tene pana sUtram kaMi paNa vastu na maLatAM zoka karavA lAgyo ke-'arere te vakhate meM kuMbhane badale vidyA mAgI hota to A TANe vidhAnA anuSThA nathI nabo kAmakuMbha abhimaMtritakarI manavAMchita padArtho meLavI pUrvavat sukhI thAta? AvIrIte avidya-mUDha naro duHkhita thai kleza pAme che. // 386 // samikkhaM paMDie tamhA / pArsajAipahe baha // appaNA saccamesijjA / miti" bhUesu kaippae // 1 // mUlArtha:-(tamhA) te kAraNa mATe (paDie)-paMDita puruSa [bahu-ghaNA (pAsajAi pahe) ekendriyAdika jAtine pamADhe tevA mArgane JE (samikkha)-johane ( appaNA )-potAnI meLeja ( saca )-satpuruSane-saMyamane (esIjA)-icche, tathA (bhUpasu) sarva prANIone viSe HALL (miti)-maitrIbhAva [kappae)-kare // 2 // vyA-tasmAdajJAninAM mithyAtvinAM saMsArabhramaNatvAtpaMDitastatvajJa AtmanA svayameva paropadezaM vinaiva satyameSayet , sadbhyo hitaM satyamarthAtsaMyamamabhilaSet, punaH paMDito bhUteSu pRthivyAdiSu SaTakAyeSu maitrI kalpayet. kiM kRtvA? bahUn pAzajAtipathAn samIkSya, pAzAH pAravazyahetavaH putrakalatrAdisaMbaMdhAsta eva mohahetutayaikendriyAdijAtInAM paMthAnaH pAzajAtipathAstAna pAzajAtipathAna dRSTvA, yadA hi putrakalatrAdiSu mohaM karoti tadaikendriyatvaM jIyo yanAti. arthaH-teTalA mATe ajJAnI tathA mithyAtvIne saMsArabhramaNa karavAM paDe hai, tethI paMDita tatvajJa, paropadeza vinA svayaM pAtAnI For Private and Personal Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobabirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie uttarAdhyaall meLeja satyane eTale satpuruSonA hitakara saMyamanI abhilASA kare, vaLI te paMDita, bahu ghaNA pAzanAtipatha-paravazatAnA hetu putra strI vagere bhASAMtara pana sUtram pAza, eja moha hetu hoi ekendriyAdi jAtinA mArgarUpa joi jANI, pRthvI AdikathI paTkAyane viSaye maitrInI kalpanA kare.strIputrAdi 11 adhyayana | kane viSaye jyAre moha kare che tyAre jIvane ekendriyAdibhAva baMdhAya che eTalA mATe paMDita e pAzathI mukta rahI saMyamAbhilASI thAya. // 387 // // 387 // mAyA piyoNhusA bhAyA / bhajo puttAya orasA // naoNlaM te mama taannaay| laippaMtassa sammuNA // 3 // 21 mUlArthaH-(mAyA)-mAtA [piyA)-pitA [NDasA)-putravadhU (bhAyA)-bhAi (bhajA)-bhAryA (puttA)-putrarupe mAnelA [ya]-tathA (orasA) 36 poteja utpanna karelA putro (te) te sarve [ sakammuNA -potAnA kameM karIne (lupa tassa)-pIDA pAmatA evA (mama) mArA (tANAya]= rakSaNa mATe [ala'na-samartha nathI // 3 // vyA0-paMDita iti vicArayedityadhyAhAraH kartavyaH, itIti kiM? etemana trANAya mama rakSAyai nagalaM na sanarthAH kathaM| bhUtasya mama? khakarmaNA lutasya svakarmaNApIDadhamAnasya, pate ke? mAtA pitA snuSA baMdhurdhAtA sahodarobhAryA patnI putrAH putratvena mAnitA; ca punaH 'orasA' svayamutpAditAH, pate sarve'pi svakarmasamudbhUtaduHkhAdrakSaNAya na samarthA bhavatItyarthaH / arthaH-mAtA, pitA, snupA-putranI vadhu, bhrAtA baMdhuH sahodara bhAryA patnI; putro=putrarUpe mAnelA tathA aurasa-pote utpanna karelA |Jt JEL putrAdika; A sarve-svakarmavaDhe lopAto; arthAt potAnAja karmovaDe pIDA pAmato evo je hu tenA trANa-rakSaNa-mAM na ala arthAta mArA potAnAja karmathI samudbhUta duHkhathI mAruM rakSaNa karavAmAM upara kahelAmAMnA koi samartha nathI; Ama paMDita vicAre-ATalo adhyAhAra karaco. For Private and Personal Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 388|| www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eyaMmai sapehAe / pAse samidaMsaNe // chiMde N gehiM siNeha ca / ne' kaMkhe puvvasaMthaivaM // 4 // mUlArtha:- (samiada 'saNe ] - samakItadarzana puruSe (ea] = upara kahelo [aTTa ] = artha [ sapehAra =potAnI buddhivaDe [ pAse ] jovo, tathA (gehiM ) = viSayalolupatAne (ca) =ane [siNeha] strI putrAdika upara premane (chiMda) = chedavo) tathA (puvasaMthavaM ) = pUrva saMstava ( na kakhe) - icchavo nahiM // 4 // vyA0 - zamitadarzanaH zamitaM dhvastaM darzanaM mithyAdarzanaM yena zamitadarzanaH, athavA samyakprakAreNa itaM prAptaM darzanaM samyaktvaM yena sa samitadarzanaH, etAdRzAH saMyamyetadarthaM pUrvoktamarthanazaraNAdikaM 'sapehAe' svApekSayA svabudhdhyA 'pAseha' iti pazyet, hRdyavadhArayet ca punargehiM gRddhi rasatAM ca punaH snehaM putrakalatrAdiSu rAgaM chiMdyAt, punaH pUrvasaMstavaM na kAMkSet, pUrva saMstavaH pUrvaparicaya ekagrAmAdivAsastaM na smaret. // 4 // artha:- zamita darzana = zamita eTale dhvasta thayela che darzana = midhyAdRSTi jenI evo athavA amita darzana = eTale 'sam' = sArA rIte 'ita' mApta thayela che. 'darzana' samayaktva jene evo saMyamI, A arthane svApekSayA=strabuddhivaDe jue= potAnA hRdayamAM nizcitarUpe dhAraNa kare. gRddhi-lolupatA tathA sneha eTale putra strI Adikane viSaye je rAga hoya tene paNa chedI nAkhe ane pUrvasaMstava pUrvanA je eka gAmamAM sAthai rahenArapaNuM tathA mitrabhAvAdi je paricaya hoya tenI AkAMkSA na kare; arthAt evI bAvatone yAda paNa na kare. ||4|| gavAsaM maNikuMDalaM / paisavo dArsaporulaM // sarvameyaM cattA NaM / kArmarUvI bhavissasi // 5 // For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 3 ||388||
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhya-IAL mUlArthaH-(gavAsa)-baLada bane ghoDo, tathA (maNikuMDala)-maNi o ane kuDala vigere alaMkAro, tathA (pasayo bhajAdika bIjA yana sUtram pazuo tathA (dAsaporasa) dAsano samUha (pa' samva)-A sarvane (cAttANa)-tajIne (kAmaruvI bhavissasi)-tu' kAmarUpI thAza. 5||bhASAtara adhyayana vyA-punarapi paMDita AtmAnamiti zikSayet , athavA guruH ziSyaM pratyupadizati he Atman ! athavA he ziSya !|| // 389 // etatsarva tyaktvA kAmarUpI svecchAcArI bhaviSyasi, paraloke ca niratIcArasaMyamadAlanAdevabhave vaikriyAdilabdhimAMstvaM // 389 // bhaviSyasi, etatkiM tadAha-gavAvaM, gavAzcAzvAzca gavAvaM, punarmaNikuNDalaM maNayazcaMdrakAMtAdyAH, kuNDalagrahaNenAnyeSAmapyalaMkArANAM grahaNaM syAt, sarve maNayaH sarvANyalaMkArANi cetyarthaH, pazavo'jaiDakapakSamapaTyAgutpAdakaromadhArakAH kurkurAdayazca, dAsA gRhadAsIbhyaH samutpannA jIvAH, pauruSA nijakulotpannapuruSAH, dAsAzca pauruSAzca dAsapauruSaM,ete sarve'pi maraNAnna brAyaMta ityarthaH tasmAtpUrvametattyaktvA saMyama paripAlayedityarthaH // 5 // arthaH-punarapi paMDita, AtmAne Ama zikSaNa Ape,-athavA guru ziSya prati upadeza Ape che, "he Atman !' athavA 'he ziSya! A saghallaM tyajIne kAmarUpI svecchAcArI thaiza, paralokamAM paNa niraticAra saMyama pAlabAthI devabhavamAM vaikriyAdilabdhimAna tuM thaiza. e te zRM? te kahe De-gAyu, ghoDAM, vaLI maNikuDaMla maNIcaMdrakAMtAdithI jaDelAM kuMDaLa-atre kuMDalapada tamAma AbhUSaNarnu upalakSaNa che arthAt kuMDalAdi sakala AbharaNo, pazuo-bakarAM, gheTAM vagere (jemAMthI vastrAdi bane jevAM ruMbADAM dhAraNa karanArAM mANi) kUtarA Adika, dAsa-gharanI dAsIothI utpanna thayelA-jIvo tathA pauruSa potAnA kulamA janmelA puruSo A sarve kaMi maraNathI pANa-rakSaNa ApI zakavAnA nathI, mATe prathama e sarvene tyajI saMyama paripAlana kare. // 5 // For Private and Personal Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 390 thAvara jaMgamaM cevai / dhaNaM dhannaM uvakkharaM // paMccamANassa kammehi naulaM dukkhA mAaNe // 6 // uttarAdhya- mUlArthaH-(thAvaraM)-ghara vigere sthAvara, (jaMgama)=jaMgama, (ceva)-nizce (dhaNa)-dravya (dhana)-dhAnya(uvaktara)-gharanI vastu (kammedi)-potAnA pana sUtram / | karmavaDe (paccamANassa) pacAtA evA jIvane (dukkhAo)-duHkhathI (moaNe) mUkavAmAM (alana)-samartha nathI. // 6 // cyA0-punaretatsarva vastu karmabhiH pacyamAnasya jIvasya duHkhAnmocane'laM samartha na bhavati. etarika? sthAvaraM gRhAdikaM // 390 // ca punarjagamaM putramitrabhRtyAdi. punadhanaM gaNimAdi, dhAnyaM brIhyAdi, punarUpaskaraM gRhopakaraNaM. // 6 // artha:-punaramuni A sarva vastuo potAnA karmothI pacyamAna (raMdhAtA) jIvane duHkhathI mukAvavAne samartha nathI. e zRM? te kahe che | thAvara-ghara vagere, jaMgama=putra, mitra, bhRtyu=nokara vagere, dhana=sahasra Adi saMkhyAthI gaNAya tevU nANuM, dhAnya=ALa gahu~ vagere; tathA upaskara-gharanAM rAcaracIlA Adika tamAma, svakarmanA paripAkarUpe thatA duHkhathI jIvane mukAvI zakatAM nathI. // 6 // ajjhatthaM sarvao saMvaM / dista pANe piyAyaeM // na haNe" pANiNA pANe" / bhayaMverAu urvarae // 7 // mUlArthaH-(bhavaverAo)=bhaya ane vaira (uvaraNa)-nivRtti pAmelA evA sAdhue (sayao) sarva prakAre (savva) sarva sukhaduHkhAdika (ajayatthaM) AtmAmA rahelu [dissa] jANIne (pANe) sarva prANione (piAyae) potAno AtmAja priya hoya che ema jANIne (pANiNo) prANInA (pANe) prANone (na haNe) haNavA nahi // 7 // vyA0-sAdhuH sarvataH sarvaprakAreNa sarvamadhyAtmamaM sukhaduHkhAdikaM 'dissa' iti dRSTvA sarvaprakAreNa sarva sukhaduHkhAdikamAtmani sthitaM jJAtvA sukhaduHkhayorvedakamAtmAnaM jJAtvA iSTasaMyogAdihetubhyaH samutpannaM sukhaM sarvasyAtmanaH miya Janwar For Private and Personal Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram | syAta, iSTaviyogAdihetubhyaH samutpanna duHkhaM sarvasyAtmano'priyaM jJAtvetyarthaH. ca punaH prANino jIvAna piyAtmano dRSTvA | bhASAMtara priya AtmA yeSAM te priyAtmanastAn priyAtmana: sabve jIvAvi icchti| jIviu na marijiuM / / iti dRSTvA hadi vicArya adhyayana prANino jIvasya prANAnidriyocchrazAsaniHzvAsAyubalarUpAnna hanyAt , bhayAdvairAcoparamet , nivarteta. athavA kazaMbhUtaH // 39 // sAdhuH ? bhayAdvairAduparato nivartitaH, iti sAdhuvizeSaNaM kartavyaM. // 7 // arthaH-sAdhu puruSa, sarva prakAre sarvane adhyAtma sukhaduHkhAdika, Atmastha che ema joi arthAt sarva sukhaduHkhAdika AtmAne viSaye sthiti che. eTale ke-mukhaduHkhano vedaka anubhavakartAAtmA che ema jANI, iSTanA saMyogAdi hetuthI samutpannamukha sarva AtmAne priya hoya che tema iSTaviyogAdi hetuthI utpanna thatuM duHkha sarva AtmAne amiya hoya, ema jANIne prANI-jIvone priya che AtmA jene evA samajIne-'sarve jIvo paNa jIvavA icche che kai maravA nathI icchatA' Ama joine hRdayamA vicArIne prANI jIvanA prANone eTale indriyo, uccAsaniHzvAsa, AyuSya, bala, ityAdirUpa prANone na haNe, kiMtu bhaya tathA vairathI uparata thAya nivRta thAya. athavA 'bhaya tathA vairathI uparAma pAmelo Aq sAdhunuM vizeSaNa paNa karI zakAya. // 7 // AdANa naraya dissa / nAyaijje taNAbhavi // doguMchI appaNo pAeM / dinnaM bhujije bhoaNe // 8 // mUlArthaH-[AdANaM] AdAna te [naracaM narakarupa (dissa) jANIne [taNAmavi tRNarupa pArakI vastu (na Ayaija) grahaNa karadI nahi paraMtu (appaNo) potAnA AtmAnI [doguMchI] durga'chA karanAra sAdhu pAe pAtrAmA (diNNa') ApelAM [bhoaNa] bhojanano ( jijja) AhAra kare. // 8 // For Private and Personal Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 39 // vyA-sAdhustRNamapi 'nAiyaja' iti nAdadIta, adatta na gRhIta, kiM kRtvA? AdAnaM narakaM dRSTvA, AdIyata ityAuttarAdhya-NJE dAnaM dhanadhAnyAdikaM parigraha, narakaM narakahetutvAnnarakaM jJAtvetyarthaH, punaH sAdhuH pAe dinna', pAtre dattaM gRhasthena pAtramadhye pana mUtram pakSiptaM bhojananaM zuddhAhAraM 'bhujija' bhuMjIta, kathaMbhUtaH san ? 'appaNo dugaMchI Atmano jugupsI san , AhArasamaye // 392 // AtmaniMdakaH san aho dhigmamAtmAnaM ! ayamAtnA deho vAhAraM vinA dharmakaraNe'samarthaH, kiM karomi? dharmanirvAhArtha masmai bhATakaM dIyata iti ciMtayannAhAraM kuryAt, na tu bala puSTyAdyarthamahAraM vidhIyata iti ciMtapeta avAdattaparigrahAzra6vadvayanirodhAdanyeSAmapyAzravANAM nirodha ukta eva // 8 // artha:-sAdhu AdAna= dhana dhAnyAdikanA parigraha karavo te AdAna, tene naraka joine arthAt e narakanA hetu hovAtho tene naraka tulya gaNIne koie nahi ApelA tRNane paNa upADe nahi, kiMtu potAnA pAtrAMmAM koi gRhasthe nAkhelu bhojana zuddha AhAra=nuM bhakSaNa kare. kevI rIte? te kahe che 'AtmAno jugupsI' paTale potAno niMdaka thaine arthAt 'are mArA AtmAne dhikAra che. A mAro deha AhAra vinA dharmAcaraNamAM asamartha che. zuM karavU ? dharmanirvAha karavA A dehane bhAI devU paDe che' AvA vicAra karato sAdhu AhAra svIkAre kaMi 'mAruM zarIra puSTa thAya tathA mArA zarIramA balanI dRddhi thAya' ema AhAra letAM na vicAre atre adattAdAna tathA parigraha SEI A ce Azravano nirodha kahevAmAM anya Azravono nirodha paNa kabo samajI levo. // 8 // ihamege u manaMti / appacakkhAya pAvegaM / AyAriyaM vidittANaM / sabadukkhA vibhuccaI // 9 // For Private and Personal Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya- mUlArtha:-(u) vaLI (iha) ahIM (ege) paratIthiko (maNNa ti) mAne De, tathA (pAvarga) pApano (apacakvAya) vinA nirodhe paNa manu- bhASAMtara yana sUtram pya (Ayariya) AcAramA (vidittANa) jANIneja (satadukkhA) sarva duHkhathI (vimubaha mukta thAya ke. // 9 // 15 adhyayana vyA0-ihAsmin saMsAre eke kecitkApilikAdayo jJAnavAdina iti manyate, itIti ki? pApaka hiNsaadikmpr||39 // // 393 // tyAkhyAya pApamanAlocyApi manuSya AcArikaMsvakIyasvakIyamatodbhavAnuSTAnasamUhaM viditvA, jJAtvA,sarvaduHkhAdvimucyate etAvatA tatvajJAnAnmokSAvAptiH, iti vadaMti janAnAMtu jJAnakriyAbhyAM mokSaH, jJAnavAdinAMtu jJAnameva muktyNgmiti.||9|| arthaH-iha=A saMsAramA eke keTalAeka-kapilAnuyAyI jJAnavAdio ema mAne che ke pApaka hiMsAdika=nu pratyAkhyAna karyA vinA arthAt e pApa tarapha lakSya dIdhA vinA paNa manuSya AcArika-potapotAnA matamA nirdiSTa anuSThAna samUhane jANIne sarva duHkhathI Rai mukta thavAya che, A uparathI teo tattvajJAnathI mokSa prApti thAya che, ema bole che bheda eTalo che ke jainasiddhAMtamA jJAna tathA kriyA 24 yavaDhe mokSa thAya che jyAre jJAnavAdI kevala jJAnaneja muktirnu aMga mAne che. // 9 // bhaNetA akaritA ye / bNdhmokkhpiinninnaa|| vAyA voriyemetteNa / samAsAsaMti appayaM // 10 // mUlArthaH-(bhaNatA) zAna bhaNatA (ya) paNa (akaritA) mokSanA upAyana anuSThAna nahi karatA, tathA (baMdhamokakhapANo)baMdha mokSanI pratikSA karatA, evo, (vAdhAvIribhametteNa) mAtra vANInA dhIyavaDe karIneja (appaya') AtmAne (samAsAsaMti) AzvAsana Ape che. // 10 // vyA0-punasta eva jJAnavAdino baMdhamokSapratijJino vAcA vIryamAtreNa kevalaM vAkazaratvemAtmAnaM samAzvAsayati, K For Private and Personal Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 394 // JE baMdhazca mokSazca baMdhamokSI, tayoH pratijJAdyaM jJAnaM yeSAM te baMdhamokSapratijJino baMdhamokSajJA ityarthaH / yataH-mana eva manuutsarAdhyayana sUtram SyANAM / kAraNaM baMdhamokSayoH / / yatraivAligitA kAMtA / tatraivAliMgitA sutA // 1 // ityAdi pratijJAM kurvANAste kiM kurvataH AtmAnamAzvAsayaMti? bhaNaMto jJAnamabhyasthataH, ca punarakurvataH kriyAmanAcaraMtaHpratyAkhyAnatapaH pauSadhavratAdikA // 394 // kriyAM nidaMtaH, jJAnameva muktyaMgatayAMgIkurvata ityarthaH // 10 // arthaH-te jJAnavAdio baMdha tathA mokSanI pratijJA eTale AdyajJAna dharAvanArA arthAt 'ame baMdhamokSanA strarupane samajIye chIie' ema mAnanArA kAraNa ke 'je aMge sutAne teDIe tena aMge kAMtAne AliMgana karAya mAtra buddhibheda che tethI manuSyornu mana eja baMdhanu tathA mokSana kAraNa che.' AvI vAto karatA kevala vANInA vIryamAtratho AtmAne samAzvAsana Ape che, zuM karIne AtmAnuM AzvAsana kare che? te kahe che bhaNataH mAtra jJAnano abhyAsa karatA paNa bIju kaMi karma=kriyAnuM AcaraNa karatA nayI-pratyAkhyAna, tapa, pauSadha vrata Adika kriyAonI niMdA karI mAtra jJAnaneja muktinA aMgarUpe svIkAre che. // 10 // nai cittA tAyaebhAsA / o vijANusAsaNaM // visannA pAvakammahiM / bAlA pNddiymaanninnaa||11|| mUlArthaH-(cittA) vicitra (bhASA) bhASA (tAyae) jIvana rakSaNa karatA nathI. (vijANusAsaNa) vicitra maprarupa zIkhag te (kao) pApathI zI rIte rakSaNa kare? (pAvakammehiM) pApAdihiMsAne viSe (visaNNA) vividha prakAre magna kAraNake (bAlA) mUDha evA teo (paMDiamANiNo) potAne paMDita mAnanArA hoya che. // 11 // vyA0-paMDitamAnina AtmAnaM paMDitamanyA jJAnAhaMkAradhAriNa iti na jAnaMti, ityadhyAhAraH, itIti kiM? citrAH mh slnhm snn ntnnsy tt`nqnwny lltSn` tmlqT For Private and Personal Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAkRtasaskRtAdyAH SaDbhASAH, athavAnyA api dezavizeSAnnAnArUpA bhASA vA pApebhyo duHkhebhyo na prAyaMtena rakSate, sahi uttarAdhya- 18 3E bhASAMtara yana mRtram vidyAnAM nyAyamImAMsAdInAmanuzAsanamanuzikSaNaM vidyAnuzAsanaM kutastrAyate? natrAyata ityarthaH. athavA vidyAnAM adhyayana vicitramaMtrAtmikAnAM rohiNIprajJaptikAgaurIgAMdhAryAdiSoDazavidyAdevyadhiSThitAnAmanuzAsanamanuzikSaNamArAdhanaM kuto // 395 // narakAt trAyate? kIdRzAste bAlAH atatvajJAH, punaH kIdRzAste? pApakarmabhirviSaNNA vividhamanekaprakAraM yathAsyAttathA G // 395 // sannAH pApapaMkeSu kalitA ityarthaH // 11 // arthaH-paMDitamAnI-potAne paMDita mAnanArA jJAnano ahaMkAra dharanArA te vAla=atattvajJa jano ema nathI jANatA ke vicitra=nAnA prakAranI prAkRtasaMskRtAdi SaT bhASA athavA anya deza vizeSanI aneka bhASAo pApathI pApajanya duHkhothI trANa rakSaNa nahiM ApI zake, tyAre vidyA nyAyamImAMsAdIna zikSaNa kenAthI rakSaNa Ape? trANanathIja ApI zakatuM ema jANavU athavA vidyA eTale rohiNI majJaptikA, gaurI, gAMdhArI, ityAdika poDazadevIyoe adhiSThita vidyAogeM anuzAsana zikSaNa kayA narakathI rakSaNa karI zake? sarvathA nahi e bAla atattvajJa jano kevA hoya che? te kahe che-pApa karmo vaDe viSaNNA vividha prakAre pApapaMkamAM gucI gayelA kaleza paamtaa.||11|| je keI sarIre sattA / vaNNe rUve ya saMvaso // maNasA kAyavakkeNa / saMve te dukkhasaMbhavA // 12 // hdmUlArthaH-(je keha) je koda [sarIre] zarIrane viSa [sattA] Asakta che tathA (vaNe) varNane viSe [rUve] sauMdaryane sparzAdikane viSe Asakta hoya che (te sanne] te sarve (maNasA) manavaDe [kAya kAyAvaDe [vakeNa] vacanavaDe ema (savyaso) sarva prakArovaDe (duHkkhasaMbhavA) duHkhanA sthAnarupa thAya che. // 12 // For Private and Personal Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 396 // uttarAdhya- dizaM bhavabhramaNarUpAmaSTAdazabhAvadizo dRSTA sAdhurapramataH pramAdarahitaH san vicaret , aSTAdazabhAvadizazcamA:-puDhavi | pana sUtram 1 jala 2 jalaNa 3 vAu 4 / mUlA 5 khaMdha 6 ggA 7 porabIyAya 8 // bi 9ti 10 cau 11 paMciMdiyatiri 12 / // 396 // nArayA 13 devasaMghAyA 14 // 1 // samucchima 15 kammA 16 kamma-gAya 17 maNuyAtahataraddIvA 18 // bhAvadisA dissaija / saMsArI niyayameAhi / / 2 / / iti saMsAre pramAdino jIvA imAsvaSTAdazabhAvadizAsu punaH punardhamaMtItyarthaH. artha:-te jJAnavAdI A anataka apAra saMsAramA dIrgha bhavabhraNanA lAMbA adhvA-mArge Apanna-paLelA che tethI sarva dizAo bhaNI joine sAdhu apramatta pramAda na rAkhatAM (parivrajet) vicare. bhavabhramaNarUpa advAra bhAvadizAonAM nAma pRthvI 1 jala 2 javalana 3 vAyu 4 mUla 5 skaMdha 6 aga 7 parvabIja gAMTha vAvavAthI uganArA zeraDI Adika parvabIja kahevAya.8 vIMdriya 9 trIMdriya 10 caturidriya 11 paMceMdriya 12 nAraka 13 devasaMghAta 14 samurchima-garbha vinA potAnI meLe utpanna thAya te 15 karmabhUkSma pudgala 16 akarmasnAtaka vizeSa 17 tathA tanuja 18 A aDhAra bhAva dikSA kahelI che jemA saMsArI niyame karI parivartana pAmyA kare he. 13 bahiyA uDDhAmAdAya / nAvakakhe kayAivi // puvakammakkhayahAe / imaM dehaM samuMbare // 14 // Del mUlArthaH-(yAhiA) saMsArathI bahAra rahelA [u8] uce mokSane (AdAya) grahaNa karIne (kacAivi) kadAcit (na avakakhe) viSayano DAII abhilASa na kare, (puvakammakhayachApa) pUrve karelAM karmono kSaya karavA mATe / ima) A deharnu (sumuddhare) pAlana karabuyogya che. // 14 // vyA-sAdhuH pUrvakarmakSayArthamimaM dehaM samuddharet, samyak zuddhAhAreNa dhArayet, punaH kadApi parISahopasargAdibhiH For Private and Personal Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana uttarAdhya-BE 4 (bAMcakane sUcanAH-397 peja he te 396 samajavu ane 396 che te 397 samajavu.) pana sUtram vyA0-ye kecana jJAnavAdinaH zarIre zaktAH sukhAnveSiNazca saMti, tathA punarye varNe zarIrasya gaurAdike, ca puna stathA rUpe suMdaranayananAsAdike, cazabdAcchabde rase gaMdhe sparza ca sarvathA manasA kAyena vAkyena saktAH saMlagnAH saMti, // 397|| te sarve duHkha saMbhavA duHkhasya saMbhavA duHkha saMbhavI duHkhabhAjanaM bhavaMti, mRgapataMgamInamadhupamAtaMgavadihaloke yathA maraNaduHkhajaH, paraloke'pyAtadhyAnenamRtA duHkhinaH syurityarthaH // 12 // arthaH-je keTalAka jJAnavAdi puruSo zarIramA sakta-sukhane cAhanArA che tathA varNa=zarIranA gaurAdi varNamAM tathA rupamA temana suMdaranetra nAsikA Adi avayavomA 'ca' zabda che tethI rasa, gaMdha, sparza AdimAM mana, kAyA tathA vAkyathI sakta saMlagna rahe che, te sarve duHkhasaMbhava duHkhanA bhAjana bane che. jema mRga, pataMga, mIna, madhupa-bhramara tathA mAtaMga hAthI krame karI zabda, rupa, rasa, gaMdha tathA sparzamA sakta yaha maraNa duHkhabhAgI thAya che tema A lokamAM duHkha bhogave che, vaLI paralokamAM paNa teo AdhyAnathI maraNa pAmI duHkhIja thAya che.12 AvennA dIhamaddhANaM / saMsAraMmmi aNaMtae // tamhA sabaMdisaM parsa / appamatto priveN||13|| mUlArthaH-(aNa'tAe) A anata evA (saMsAraMmmi) saMsArane viSe (vahIM addhANa) dIrgha mArgane (AvannA) pAmyA satA duHkha bhogave che timhA tethI [savvAdisaM] sarva dizA paTale (pamsa) joine sAdhu (appamatto) pramAda rahita (parivyae) saMyama mArgamA vicare. // 13 // vyA-tejJAnavAdino viSayiNo'naMtake'pAre sasAre dIrghamadhvAnaM mArgamApannAH prAptAH maMti, tasmAtkAraNAtsarvA For Private and Personal Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya- pIDito'pi na kasyApi sAhAyyamavakAMkSetrAbhilaSet. athavA kadApi viSayAdibhyo na spRhayet. kiM kRtvA ? 'bahiyA bhASAMtara pana sUtram 36 saMsArAdahistAtsaMsArAdahibhUtamRrdhva lokAgrasthAnaM mokSamAdAyAbhilaSya. // 14 // JE adhyayana // 398 // arthaH-sAdhu, pUrva karmanA kSayArthe A dehane samyak zuddha AhAra vaDe dhAraNa kare koi paNa kALe parISaha upasargAdikathI pIDA // 398 // JE pAme to paNa koinI sAhAyanI AkAMkSA na kare. athavA kadApi viSayAdikanI spRhA na rAkhe. kema karIne? te kahe che-'bahiyA' A saMsAranA bAhibhUta je Urva lokAgra sthAna che tene laine-mokSanIja abhilASA rAkhIne mAtra pUrva karma khapAcavA mATeja deha dhAraNa karI varte. 14 vigica kammuNo heuM / kAlakhI pariva // mAyaM piMDassa pANassa ! kaMDaM lakSNa bhakkhae // 15 // mUlArtha:-(kAlaka khI) avasarano jANa sAdhu [kammuNo heu] karmanA hetu tene (vigica) judA karIne [parivyae sayamamArgamA vicare tathA (piMDassa) AhAranA ane (pANalsa) pANInA (mAya') pramANane jANIne [ka] gRhasthIe potA mATe karelA AhAra pANIne (laNa) meLavIne bhakkhae) bhakSaNa kare. // 15 // vyA0-kAlakAMkSyavasarajJaH sAdhuH karmaNAM hetuM karmaNAM kAraNaM mithyAtvAviratikaSAyayogAdikaM vigiMca' vicityAtmanaH sakAzAtpRthakkRtya parivrajetsaMyamamArge saMcareta, kAlaM svakriyAnuSThAnasyAvasaraM kAMkSatItyevazIlaH kAlakAMkSI, punaH sa sAdhuH piMDasyAhArasya tathA pAnasya pAnIyasya mAtrAM parimANaM labdhvA bhakSayet , yAvatyAmAtrayAtmasaMyamani m` lhll lntqly n nshsh For Private and Personal Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara dhyayana ||399 // uttarAdhya Modi vahiH syAttAvatpramANamAhAraM pAnIyaM ca gRhItvA kuryAdityarthaH. kathaMbhUtAhAraM? kaDaM gRhasthenAtmArtha kRtaM, prAkRtatvAdvipana sUtram bhktivytyyH|| 15 // // 399 // artha:-kAlakAMkSI-avasaranI pratIkSA karato sAdhu, karmonA hetu karmonAM kAraNa bhUta je mithyAtva, avirati. kaSAya yogaH ityAdika che tene AtmAthI pRthak karI saMyama mArgamAM vicare. kAlakAMkSI padano artha evo che ke potAnA kriyAnuSThAnanA avasaranI AkAMkSA karato evo sAdhu, piMDa AhAra tathA pAna=pANI e veyanI mAtrA parimANa sara laine bhakSaNa kare. arthAta-jeTalI mAtrAthI potAno saMyama nirvAha thai zake teTalAja pramANamAM AhAra tathA pANI lai saMyama nirvAha kare AhAra kevo levo? te kahe che. 'kaI =gRhasthe potAne mATe karelo hoya tevoja AhAra levo. prAkRta hovAthI vibhakti vyartha che. 15 sannihiM ca na kuvijA / levamAyAi saMjae / pakkho pataM samAdAya / niravekkhI parivvae // 16 // mUlArthaH-(ca) tathA (saMjae) sAdhu (levamAyAi) lepanA leza vaDe [sanahiM] saMnidhi khAdyapadArthono saMcaya (nakubijA) kare nahi [pakkhA] panI jema (pata pAtra (samadAya) grahaNa karIne (niravikkhau) icchA rahita ni:spRha evo sato (paribbae) saMyamamArgamA vicre.||16|| vyA0-ca punaH saMyataH sAdhurlepamAtrayApi saMnidhi na kuryAt , lepasya mAtrA lepamAtrA, tayA lepamAtrayA saM samyakaprakABEreNa nidhIyate sthApyate durgatAvAtmA yena sa saMnidhitaguDAdisaMcayataM na kuryAt , yAvatA pAtraMlipyate tAvanmAnamapi dhRtAdikaM saMcayet, bhikSArAhAraM kRtvA pAtraM samAdAya pAtre gRhItvA nirapekSaHsanniH spRhaH san , sAdhumArge pravataMta.ka iva? For Private and Personal Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAvya-10 yana sUtram // 4.0 // 'pakkhI iva' yathA pakSyAhAraM kRtvA patraM tanuruhamAtra gRhItvoDDIyate, tathA sAdhurapi kukSizaMbalo bhavet . // 16 // bhASAMtara arthaH-saMyata saMyamavAn sAdhu, punaH lepa mAtrathI paNa sanidhi na kare. arthAt jeTalAthI pAtrane lepa thAya teTalA paNa ghI goLa | adhyayana Adika padArthono saMcaya na kare. lepa jeTalA paNa jenAthI AtmA durgatimA saMhita karAya che eTale sthApita karAya che tevo ghI goLa | JE | // 400|| | vagereno saMcaya sarvathA na kare. jema paMkhI AhAra karIne potAnA pAMkha ruvADAM mAtra laine uDI jAya che tema sAdhue paNa AhAra karI pAtra laine nirapekSa=niHspRha paNe sAdhu mArgamA pravartavU. 16 esaNAsamio lajju / gAme aniyaMo re // appamatto pamattehiM / piNDavAyaM gavesaMe // 17 // | mUlArtha:-(esaNAsamio) epaNAsamitimA tatpara ane (lajjU) lajAvAna (gAme) gAma nagarAdikane viSe (aNimao) nitya vAsa rahita (care) bicare. tathA (appamatto) pramAda rahita sAdhu (pamattehiM) pramatta-viSayAdikamAM Asakta hovAthI gAphala rahenArA | gRhastho pAsethI (piMDavAyaM) bhikSAnI (gavesae) gaveSaNA kare grahaNa kare. 17 vyA0-eSaNAsamitI nirdoSAhAragrAhI sAdhugrAme nagare vA'niyato nityavAsarahitaH san caret, saMyamamArge prayateta, kIdRzaH sAdhuH? lajjurlajjAluH, lajjA saMyamastena sahitaH, punaH kIdRzaH? apramattaH pramAdarahitaH, punaHsAdhuH | 'pamattehi' iti pramattebhyo grahasthebhyaH piMDapAtaM bhikSAM gaveSayet, gRhIta, paMcamIsthAne tRtIyA. // 17 // arthaH-eSaNA samita eTale nirdoSa AhAra grahaNa karanAra sAdhu, gAma-nagaramAM aniyata=eka ThekANe niyata vAsa na karatAM m lsn llllllltqnyt lry'` l`b llh lmkfH@ lft khl lnnTlq For Private and Personal Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana 136 // 401 // | vicare saMyamamArge pravarte e sAdhue kevA thaq? lajjU lajjA eTale saMyama teNe yukta arthAta zarama rAkhIne tathA apramaza pramAda rahita uttarAdhya-5t pana sUtram thaine pramatta aNadhAryA gRhasthAne tyAMcI piMDapAta=bhikSA gotI lIe-gRhaNa kare. paMcamI vibhaktine sthAne ahIM 'pamattehi e padamA | tRtIyA bahu vacana che. 17 // 401 // aNuttaranANI annuttrdNsaa| annuttrnaanndNsnndhre||arhaa nAyaputte / bhayavaM vesAli viyAhie tibemi||18|| mUlArtha:-(evaM) ema (se) te mahAvIrasvAmI (udAhu) kahetA havA (aNuttara nANI) sarvotkRSTa jJAnavAn tathA (aNuttaradaMsI) sarvotkRSTa darzana vALA (aNuttara nANa desaNa ghare) tathA ekakALAvacchinna anuttara jJAnadarzana dhAraNa karanArA baLI (bhaIna) pUjya tathA (NAyaputte) siddhArthanA putra (bhayava) aSTamahAprAtihAdika atizayovaDe yukta tathA (vesAlie) vizAla vizAlA trizalAnA putra (viAhie) vyANyA karanArA mahAvIrasvAmIe A pramANe kayuM che (ttibemi) ema he jaMbU hu~ tane kahuM I. 18 vyA0-sudharmAsvAmI jaMbUsvAminaM pratyAha he jaMbU! se iti so'rhana jJAtaputro mahAvIra: 'evaM udAhuH' evamudAhRtavAna. ahaM tavAne iti bravImi, arhaniMdrAdibhiH pUjyo jJAtaH prasiddhaH siddhArthakSatriyastasya putro jJAtaputraH, kIdRzA mahAvIraH? bhagavAnaSTamahApAtihAryAdhatizayamAhAtmyayuktaH, punaH kIdRzaH? vizAlA trizalA tasyAH putro vaizAlikA, athavA vizAlAH ziSyAstIrtha yazaHprabhRtayo guNA yasyeti vaizAlikaH, punaH kIdRzo mahAvIraH? 'viyAhie' iti vyAkhyAtA vizeSeNAkhyAtA dvAdaza parSadAsu samavasaraNe dharmopadezaM vyAkhyAtA dharmopadezaka ityarthaH. punaH kIdRzo mahAvIraH? anutsarajJAnI sarvotkRSTajJAnadhArI, punaH kIdRzaH? anunnarajJAnadarzanadharaH, kevalavarajJAnadarzanadhArItyarthaH. atra For Private and Personal Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana // 402 // // 402 / / pUrvamanuttarajJAnyanuttaradazIti vizeSaNadvayamuktvA punaranuttarajJAnadarzanadhara iti vizeSaNamuktaM, tena kevaladarzanayorekasamayAMtareNa yugapadutpattiH sacitA, anayoH kathaMcidabhedo'bhedazca sUcitaH, punaruktadoSo na jJeyaH // 18 // // iti kSullakagraMthitvAdhyayanaM. abrAdhyayane kSallakasya sAdhonignethitvamuktamityarthaH // iti zrImaduttarAdhyayanamtrArthadIpIkAyAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyalakSmIvallabhagaNiviracitAyAM kSullaka| graMthitvAdhyayanasya SaSThasyArthaH sapUrNa // zrIrastu / / arthaH-sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che ke-he jaMbU! te arhana jJAtaputra mahAvIre AvI rIte udAhRta karela che evIja rIte hu tamArI AgaLa boluM chu. arhan iMdrAdike pUjya jJAta prasiddha, siddhartha kSatriyanA putra=jJAtaputra kahevAyA. e mahAvIra kevA? bhagavAna aSTaprAtihArya Adika atizaya mahAtmye karI yukta, tathA vizAlA=trizAlA, tenA putra, athavA vizAla tIrtha yazaH prabhRti guNa jenA te vaizAlika, vaLI vyAkhyAtA dvAdaza parSadAomAM samavasaraNAvasare dharmopadeza karanArA, anuttarajJAnI=sarvotkRSTa jJAnavAn anuttaradarzI sarvotkRSTa darzana saMpanna tathA anuttara jJAnadarzana dhara=kevala jJAna tathA vara darzanane dhAraNa karanArA thayA. 18 arthaH-atre pahelA anuttarajJAnI tathA anuttaradarzI kahIne punarapi anuttara jJAna darzana ghara vizeSaNa kA teno Azaya evo che ke-kevala jJAna ane darzananI eka samayAntare yugapat utpatti sUcana karIne e banneno kathaMcit bheda tathA abheda darzAvyo tethI punarukti doSanI saMbhAvanA karavAnI nathI.. arthaH-A adhyayanamA kSullaka sAdhunu nirgrathitva kahyaM tethI A kSullaka graMthitvAdhyayana kaDevAyuM. iti zrIuttarAdhyayanadIpikA ke je zrIlakSmIkIrtigaNiziSya zrIlakSmIvallabhagaNi viracita che temAM pRSTha adhyayana pUrNa thayu. kflqTn `ly'`t m`d llltT`t `lqtn mtm For Private and Personal Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 403 // // atha saptamamadhyayanaM prArabhyate // bhASAMtara 29 adhyayana7 atra pUrvAdhyayane sAdhonigraMthatvamuktaM, tacca yo raseSvagRddho bhavettasyaiva syAt , rasagRddhasya kaSTamutpadyate, tena rasagRddhasya kaSTotpattidRSTAMtasUcakamura nAdipaMcadRSTAMtamayaM satamamurabhrIyAkhyaM kathyate, iti SaSThasasamayoH saMbaMdhaH, // 403 // AnA AgalA adhyayanamA sAdhunA nigraMthatvanuM nirUpaNa kayu e nirgrathitva je rasamAM lolupa na hoya teneja sAMpaDe che. rasa gRddha-zabdAdi viSayomAM hamezAM racyA pacyA rahenArA hoya teone kaSTa upaje chee darzAvavA rasa gRddha sAdhune kaSTotpattinAM mUcaka urabhra Adika pAMca dRSTAMtamaya sAtamuM adhyayana AraMbha thAya che, A SaSTha tathA sapta adhyayano pUrvottara saMbaMdha darzAvI saMgati mUcave che. jahA~ esaM samurdissa / koi pAsija elayaM // oyaNa jarvasaM dijo / posijA vi sayaMgaNe // 1 // mUlAthaiH-[jahA] jema [koha] koDa [bhAesaM] paroNo tene [samuhissa] uddezIne (palaya) eka ghaMTArnu (posija) poSaNa kare, tathA | (oyaNaM) anna (javasaM) maga. aDada vigere dijA tene Ape erIte [sayagaNo] potAne AMgaNe rAkhI tenu [posejjAvi] poSaNa kare, paNa 1 ___vyA0-yathA ko'pi kazcibhirdayaH pumAnAdezaM Adizyate, vidhivyApAreSu preyate parijano yasminnagate sa AdezastaM prAghUrNakaM samuddizyAzritya svakAMgaNe svakIyagRhAMgaNe elakameDakamUraNakaM poSayet, tasmai ekkAyodanaM samyagdhAnyaM yavasaM mudgamASAdikaM dadyAt, tatazca poSayeta, puna: poSayedityuktaM tadatyAdararUpApanArtha, apizabdaH saMbhAvyata eSu evaMvidhaH ko'pi gurukrmetyrthH||1|| anAdAharaNaM yathA-ekamUraNakaM prAghUrNakA poSyamANaM lAlyamAnaM dRSTvaiko For Private and Personal Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram / // 404 // vatsaH khinnaH kSIramapiyan gavA mAtrA pRSTaH kathaM vatsa! kSIraM na pivasi! sa Aha mAtareSa UraNakaH sabailokaH pAlyate, bhASAMtara vIhIzcAyate, putra iva vividhairalaMkriyate, ahaM tu maMdabhAgyaH zuSkAnyapi tRNAni na prApnomi, na ca nirmalaM pAnIyamapi JE adhyayana prAmomi, na ca mAM ko'pi lAlayati, mAtA prAha putra! asyaitAnyAturacihnAni, yathA martukAma Aturo yadyanmArgayati pathyamapathyaM vA tattatsarva dIyate, tadvattatsarvamapyasya dIyate, athAsau mArayiSyate tadA tvaM drakSyasi. anyadA tatra prAghU // 404 // kaH samAyAtaH, tadartha tamRraNakaM mAryamANaM dRSTvA bhItaH sa vatsaH punaH stanyapAnamakurvanmAtrA'nuziSTo he putra! kiM tvaM bhIto'si? pUrva mayoktaM na smarati kiM? AturacihAnyatAnIti, ya evaM vrIhIzcAritaH prakAmaM lAlitaH sa eva mAryate, tvaM tu zuSkAnyeva tRNAni caritavAnasIti mA bhaiSIH? naiva mArayiSyase, iti mAtrokto vatsaH sukhenaiva stanyapAnamakarot. evaM yo yatheSTavividhAsvAdalaMpaTo'dharmamAcarati sa narakAyubaMdhanAtItyarthaH // 1 // _ arthaH-yathA jema koi paNa nirdaya puruSa Adeza (jenA AvavAthI parijanane vividha kAmamAM preravAmAM Ave te)=mAghurgaka | memAna=ne uddezIne potAne AMgaNe elaka-veTAne pAle che-e gheTAne bhAta, sAruM dhAna, maga aDada vagere dIye che tathA yavasasArUM ghAsa carAvIne poSaNa kare che AmAM 'poSayet' e pada be vAra kahyu te ati Adara dekhADe che punarukti nathI. api zabda saMbhAvana arthamAM che. eTale evo paNa koi guDkarmA hoya che. A viSayamAM udAharaNa kahe che-eka gRhasthane tyAM koi memAna Ave tene mATe UraNaka dheTAne lAlana pUrvaka poSaNa pAmato joi teja gRhasthanA AMgaNAmAM bAMdhelI gAyano bAchaDo dhAvaq choDI dai khinna thayo, tenI mAye pUchayu ke-he vatsa! kema dha nathI pIto? bAchaDe kayu ke-'he mA! jo to A gheTAnuM gharanA badhAM mANaso kevAM lAlana m`h mn ln` llfnn lhyllh lHl@ f`tqlt qbl wr `tdd lfn lshkl For Private and Personal Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAlana kare che. bhAta khabarAve che, putranI peThe vividha alaMkArathI zaNagAre che, hu~ to maMda bhAgya cha jethI mane to mukuM ghAsa paNa mAMDa TREbhASAMtara sutsarAdhya-18 pAmu chu tema nirmala pANI paNa maLatuM nathI, tema mane koi laDAvatuM paNa nathI. mAtAe putrane kA ke-he putra! e gheTAnA A Atura | / pana sUtram adhyayana cinho che jema maravA paDelo Atura je mAge te pathya hoya ke apathya te vadhuMya tene Ape che tema A ghelAne paNa badhuM devAya che // 405 // | paNa jyAre tene mAraze tyAre tUM joiza. ema karatA eka divasa te gRhasthane ghare pArNaka-paroNA AlyA tyAre tene mATe pelA gheTAne || nel marAto te vAchaDe dITho te bakhate paNa e bAchaDo dhAvato rahI jai ubho rahyo tyAre baLI tenI mA gAya bolI ke-he putra! tuM vhIno? meM tane pUrve kA hatuM je A Atura cinha che te yAda nathI AvatuM? ke A gheTAne bhAta carAvIne khUba lAlana karyu teneja A TANe mAre che. tane to mUkuM ghAsa khabarAve che. tAre A TANe jarAya vhIvAnuM nathI kAraNa ke tane koi paNa mAraze nahi. AvA mAnAM vacano sAMbhaLIne te vAchaDe sukhethI nIrAMtestanyapAna karyu. ema je puruSa potAne bhAvatA vividha prakAranA AsvAdamAM laMpaTa thai adharmAcaraNa | kare che te naraka bhogArtha AyuSya bAMdhe che 1 tao se puDhe parivUDhe / jAryamee mahodare pINieM viu~le dehe AeMsaM parikakhae // 2 // mulArtha:-(tao) sthArapachI (puDhe) pue thayelo (parivaDhe) laDavAmAM samartha (jAyamera) vRddhi pAmyo hai. tathA (mahodare) moTA udara RE vALo ane (pINie) khavarAvI pIvarAvI saMtue karelo (se) te gheTo (viule) vizALa (dahe) deha thaye sate (AesaM) prAghUrNakane (parikaMkhae) icche che. // 2 // vyA-tataH sa elakaH kIdRzo jAtaH? tataH sa urabhraH puSTa upacitamAMsaH, parivRDho yuddhAdau samarthaH, sarveSva- 100 For Private and Personal Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya- nyepUrabhreSu mukhya iva dRzyamANaH, punaH kIdRzaH? jAtabhedAH puSTIbhUtacaturthadhAtuH, punaH kIdRzaH? mahodaro vizAlakukSiA, The bhASAMtara yana sUtram punaH kIdRzaH prINito yathepsitabhojanAdinA saMtuSTIkRtaH etAdRzaH san sa urathro vipule vistIrNe dehe satyAdezaM 36 adhyayana prAghUrNakaM parikAMkSati pratIcchatIva. // 2 // // 406 // // 406 // arthaH-te urabhra-veTo tadanaMtara kevo thayo? te kahe che-puSTa-upacitaaMgavALo tathA pariDha=yuddhAdi kriyAmAM samartha, vaLI bIjA badhA gheTAomA mukhya jevo dekhAto, jAtabheda-zarIramA carabIthI bharelo, mahoTA peTavALo, prINita yatheSTa mAla khAine mAtelo, / evo te gheTo vipula deha thatAM Adeza koi mahemAnanI pratIkSA karebATa joto thAya. 2 jIva ne eMi Aese / tA jIvai se duhI aMha pattami Aese / sIsaM chittaNa bhuhuI // 3 // RamUlArtha:-(jAva) jyAM sudhI (Arase) prAghUrNaka (na paha) Avyo nathI (tAva) tyAM sudhI (se) te (duddI) duHkhI thayo sato (jIvaha) jIve che. (aha) pachI (ArasaM) prAghUrNaka (pattammi) Ave sate (sIsaM) mastaka [chittUNa) chedIne [bhujaI khAi jAya che. 3 vyA-sa urabhrastAvajIvati prANAn dhArayati, kIdRzaH saH? duHkhI, duHkhamasya bhAviti duHkhI, bhAvini bhUtopacArAt, yadyapi vartamAnakAle tasya sukhamasti tathApi duHkhasyAgAmitvAd duHkhyucyate, tAvaditi kiM? yAvadAdezaH mAghUrNako naiti nAgacchati. athAdeze prApte sati zIrSa chitvA sa urabhra Adezena samaM svAminApi bhujyate. // 3 // arthaH te duHkhI urabhra veTo tyAM madhI jAve che jyAM sUdhI koi AdezamahemAna nathI Avato. ahIM duHkhI vizeSaNa Apyu For Private and Personal Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana7 // 40 // uttarAdhya- te joke gheTo vartamAnakALamAM to tene sukha cha tathApi AgAmi duHkha hovAthI tene duHkhI' evaM vizeSaNa Apyu che paNa jyAre pana sUtram koi Adeza-mahemAna Ave che te veLAe e ghaTAnu mastaka chedIne mahemAnanI sAthe gharadhaNI paNa khAya che. 3 // 407 // jahA~ se khela upbhe / AesAe samIhie // evaM bole ahmmiddhe| IhaI nArayAuyaM // 4 // 5- mUlAthaH-(jahA) jema (khala) nizca (se) te urambhe] gheTo (AesAe) paroNAne [samIhie] icchato thako (evaM) eja prakAre [ahamiTTe] ati adharmI evo [vAle) bALaka-mRDha (narayAu) narakanA AyuSyane (zahara) icche che. 4 vyA0-yathA sa urabhra AdezAya samIhitaH kalpitaH, evamiti tathA ghAlaH kAryAkAryavicArarahito'dharmiSTA narakAyurIhate, iha narakagatiyogyakarmakaraNena narakAya kalpita ityarthaH // 4 // artha:-jema te urabhra veTo Adeza AMgatuka mahemAna arthe samIhita dhArI rAkhela hoya he tema A bAla kAryAkArya vicAra | rahita adharmiSTa puruSa-paNa narakAyuH naraka gati yogya karma karavAthI narakane mATeja kalpAya che. 4 hiMse' bAle musaabaaii| addhArNammi vilovae~ / annadattahare teNe / mAI kansuhare sa~Dhe // 5 // itthIvisayagike a! mahAraMbhapariggahe // bhuMjamANe suraM maMsaM" parivUDhe paraM daMme" // 6 // ayakeMkarabhoI ye / tuMdille' ciyalohie // AU~yaM nae kaMkhe" / jahAeMsaM va elae // 7 // For Private and Personal Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir % 3A uttarAdhyapana sUtram // 408 // mUlArtha:-(hiMse) hiMsaka (yAle) ajJAnI (musAbAI) mRpAvAdI, [aANami vilovae] vaTemArgune luTanAra, (anna'dattahare) adatta grahaNa | bhASAMtara karanArA (teNe) cora (mAI) mAyAvI [kannuhare] konA dravyarnu haraNa kara? (saDho) zaTha (a) tathA [itthIvisayagiddhe] khImA Asakta 36 adhyayana (sura maMsa bhuMjamANe) madirA mAMsanA bhakSaNamA [parivUDhe hue thayelo tethI karIne (paraMdame) bIjAbhonu damana karanAra [a] tathA [ayakakkara bhoI] bakarAnA karkara zabdavALA pakAvelA mAMsane khAnAra, tethI karIne (tuMdile) moTA peTavALI ane (cihalahie) puSTa // 408 // rudhira vALo mUr3ha (narapa) narakane viSe (AuaM) AyuSyane (kaMkhe) icche che. (jahArasaM va elae) jema dRSTa puSTa thagelo ghaMTo parorANAne icche che temaH-- vyA-tisabhirgAthAbhiH pUrvoktameva dRDhayati-etAdRzo naro nArake iti narakagato narakAyurarthAnnarakasyAyuH kAMkSati, narakagatiyogyakarmAcaraNAtsa naro narakagatimeva vAMchati, narakAya kalpitaH, kaH kamiva? elakaH pUrvokta urabhra Adezamiva yathA kenacitpApena yathepsitabhojanena poSita urabhra Adezamicchati, kIdRzaH saH? hiMsro hiMsanazIlaH, punaH kIdRzaH? vAlo'jJAnI, punaH kIdRzaH? mRSAvAdI, punaH kIdRzaH? adhvani vilopako jinamArgalopakaH, punaH kIdRzaH? anyAdattaharaH, anyeSAmadattaM haratItyanyAdanaharaH, adanAdAnasevItyarthaH punaH kIdRzaH? stenazcauryeNa kalpitavRtiH, punaH kIdRzaH? mAyI kApavyayuktaH, punaH kIdRzaH? kasyArtha nu iti vitarke hariSyAmIti vicAro yasya sa kanhuharaH, punaH kIdRzaH? zaTho vakrAcAraH // 5 // punaH kIdRzaH? strIviSaye gRddhaH, punaH kIdRzaH? mahAraMbhaparigrahaH, mahAMtAvAraMbhaparigrahI yasya sa mahAraMbhaparigraho mahAraMbhI, punarmahAparigrahI, punaH kIdRzaH? surAM madyaM mAMsaM ca bhuMjAnaH, punaH kIdRzaH? parivUDha | upacitamAMsatvena sthUlaH, punaH kIdRzaH? paraMdamaH, paramanyaM jIvaM damatIti paraMdamaH parapIDAkArakaH, AtmArtha parajIvA fntsT` nk y'lymn ln khld lts` lnTn s appUDAUN For Private and Personal Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana mutram // 40 // paghAtaka ityarthaH // 6 // punaH kIdRzaH? ajakarkarabhojI, ajasya chAgAdeH karkaramatibhraSTaM yaccaNakavadbhujyamAnaM kakarAyate tanmedo daMturaM pakaM zalAkRtaM mAMsaM tadbhukte, ityevaMzIlo'jakarkarabhojI, punastuMdamasyAstIti tuMdilo yathepsitabhoja JEbhASAMtara adhyayana | nena vardhitodaraH, ata eva citazoNito vardhitarudhiraH, rudhiravRdhdhyAnyeSAmapi dhAtUnAM vRdilyate. // 7 // pUrva 'hise bAle' ityAdinAraMbhoktiH kathitA, 'bhujamANe suraM mAsa' ityanena durgatigamanabhaNanAtkaSTotpattiH kathitA. atha gAthA- PREM 409 // iyena sAkSAdiheba kaSTaM kathayati arthaH-A traNa gAthA baDe pUrvokta arthane dRDha kare he evo nara narakamAM AyuSyane kAMkSe cha, arthAt naraka gati yogya karmanA AcaraNathI te nara naraka gatinIja vAMchanA kare che, jema pUrve kahela elaka-meMDho Adeza-mahemAnane mATe kalpAyela hoya che. arthAt koi pApane yoge yatheSTa bhojana khabarAvIne poSelo meMDho mahemAnane icche che tema e bAla ajJAnI hiMsra-hiMsana zIla, mRpAvAdI asatya bolanAro, adhvani jaina mArgano vilopaka, anyAdattahara anyajanane nahiM dIdhelaM haranAra, eTale adattAdAna evI, tathA stena corI karI potAnuM gujarAna calAvato, mAyI-kapaTa vyavahAra karato, 'kanhu hara'='kenuM harI larDa' evAja vicAra karato tathA zada-vakrA cArI-kuTilatAthI bharelo. 5 vaLI te strIviSayamA gRddha sAkAMkSa tathA mahAraMbha parigrahamahoTA AraMbha karanAro tathA mahoTA parigraha dhAraNa karato, murA sevanAro temaja mAMgI khAnAro, parivUDha-mAMsa vadhI jabAthI paripuSTa zarIravAn , paraMdama anya jIvone damana kara| nAra arthAt potAnI khAtara parajIvano upaghAta karanAro. 6 punaH e akSa ajakarkarabhojI ajaba-karA vagerenu, karkara eTale zUla upara caDAvI caNAnI peThe bhuMnI nAkhelaM caravIvALu mAMsa khAnAro, ata eva tuMdila-peTano gadADo jeno vadhI gayo hoya tevo, tema For Private and Personal Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyapana sUtram // 410 // www.kobatirth.org |cita zoNita= rudhiranA upacaya vALo, rudhiranI vRddhinI sAthe vIjA paNa dhAtu dRddhiMgata samajavA. 7 pUrve - 'Dhise vAle' ityAdi vAkyathI AraMbhakti thai te pachI 'bhujamANe suraM mAMsa' e vAkyayI durgati kahIne kaSTotpatti paNa sUcatrI, have ve gAthA vaDe sAkSAt ahiM kaSTa kahe che. AsaNaM sarvaNaM jANaM / vitte kAme a bhuMjiMA || dussAhakaM gheNaM hicA / bahusaMciniyA reyeM // 8 // pacapanna parAyaNe / ayava Agayaese / maraNaMtaMmi sAyeM // 9 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir o kammagurU mUlArtha:- (AsaNaM) Asana (sayaNaM) zayana, (jANa) vAdana, (vitta) dravya (a) ane (kAme) kAmone (bhu jilA) bhogavIne tathA (dussA(e) duHkhe karIne meLavI zakAya tevA (dhaNa) dhanane (hiccA) tajIne (bahu) bahu ( raya) raja-ATha prakAranA karmane (saMciNiA ) saMcaya karIne (tao) tyArapachI (kammaguru) karma baDe (paccuppannaparAyaNe) viSayasukhamAM lIna (atU) prANI (maraNa' tammi) maraNa najIka Ave sate (soai) zoka kare che konI jema (Azvva jema beTI [AgayAese] paruNo Ave sate zoka kare che ||8||2 // vyA0 - tatastadanaMtaraM pratyutpannaparAyaNaH, pratyutpanne pratyukSabhujyamAnaviSayasukhe parAyaNaH pratyutpannaparAyaNaH, paralokasukhanAstikavAdI jo maraNAMte maraNasyAMtaH sAmIpyaM maraNAMtastasmin maraNAMte maraNe samAgate sati zocate zokaM kurute iti saMbaMdhaH, tata iti kutaH pUrva kiM kRtvevAha - AsanaM sukhAsanAdikaM zayanaM khaTbAchapparAdikaM hiMDolakhaTvAdikaM, yAnaM gaDDikAdikaM vittaM dravyaM kAmAn viSayAn bhuMktvA duHkhAhanaM duHkhenAhiyata iti duHkhAhRtaM duHkhotpAyaM dhanaM For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana7 // 410 //
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobabirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie bhASAMtara adhyayana // 411 // // 41 // uttarAdhya-JE | tyaktvA, punarghaha pracuraM rajaH pAtakaM 'saMciNiyA' saMcitya samupAyaM, etAvanA bahubhiH parigrahaH pAtakamupAyA'yurSote pana sUtram sa AraMbhI jIvaH zocate. kathaMbhUtaH saH? jaMtuH karmaguruH, karmabhirguruH karmaguruH, gubhakarmA, sa ka iva zocate? aja iva yathA pUrvokto'ja Adeze prAghUrNake Agate sati zocate, tathA sa mahAraMbhI parigrahI viSayI jIvo maraNasamaye zocata ityarthaH // 8 // 9 // punastadeva dRDhayati_ arthaH-prathamato Asana gAdI takIyA vagere sukhAsana, zayana-chatrIpalaMga hiMDoLA vagere, yAna ghoDAgADI pAlakhI vagere, vitta-dravya; ityAdika vividha kAmanA viSaya bhogo bhogavI duHkhAhata ati kaSTathI meLavela dhanane mUkIne temaja bahu raja-zabdabodhita pAtakane samupArjita karI-ahIM sudhInA varNavelA sakala parigrahadvArA puSkaLa pAtakano saMcaya karI tadanaMtara pratyutpanna parAyaNa arthAt pratyakSa bhogavatA viSayamukhamAMja tatpara banIne, paraloka mukha cheja nahi' ema mAnI nAstikavAdI banelo jana, maraNAMte eTale maraNa samIpe Ave tyAre pUrvokta aja jema mahemAna Ave tyAre mastaka chedAtI veLAe zoka kare tema A jIva paNa mahAraMbhI, karmaguru potAnA karmo vaDe guru bojAdAra thavAthI maraNa samaye zoka kare che. 9 punarapi ena viSayane dRDha kare che. teo Au~parikkhINe / cuA dehA vihiMsaMgA // AsurIyaM disa bolaa| gacchaMti asA tamaM // 10 // mUlArthaH-(tao) tyAra pachI (vihiMsagA) vividha prakAre hiMsA karanArA (bAlA mUDha (AuparikkhINe) AyuSya kSINa thaye sate (dehA) dehathI cuiA] cavyA thakA (avasA) parAdhIna evA (tapa) aMdhakAra baDe yukta [AsurIya] asura saMbaMdhI (disaM] naraka pratye [gacchati]jAya che10 For Private and Personal use only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana // 412 // uttarAdhya vyA0-tata AyuSi parikSINe sati te vihiMsakA vizeSeNa hiMsAkArakA narA dehAccyutA manuSyazarIrAd bhraSTAH pana sUtram 36 saMta AsurIyaM dizaM gacchaMti, kIdRzAste yAlA? nRrkhA asurAgAM raudrANAM rudrakarmakArigAmiyaM bhAvadizA AsurI, | tAM, punaH kIdRzAste? avazAH paravazA iMdriyavazavatino vA, kIdRzImAsuroM dizaM? tamamiti tamoMdhakAraM, tAktatvAt , // 412 // namaHstomamayIM narakagatimini bhAvaH // 10 // iti prathana elakasya dRSTAMtaH aba kAkinyAmradRSTAMtamAha___arthaH-tadanaMtara AyuSya jyAre parikSINa thAya tyAre vihiMsaka-vizeSe hiMsakakRttivALA naraH, dehathI cyuta thai arthAt manuSya zarIrathI bhraSTa thai te bAla-mUryo, avaza parAdhIna banI athavA iMdriyavaza thai tamA=aMdhakArayukta, AsurI dizA-eTale raudra bhayaMkara karma karavAvALAe pApya je dizA, arthAt tamomayI naraka gatine prApta thAya che, 10 e rIte A paheluM elaka dRSTAMta kaDyu, atha kAkiNI tathA AmranAM dRSTAMta kahe chejahA kAgiNieM heuM / mahessaM hArae narA // apatthaM aMbagaM bhuccI / rAyA je tu u hArae~ // 11 // mUlArthaH-(jahA) jema [na] koi mANasa (kAgiNie heu) eka kAkiNIne kAraNe [sahassa] hajAra rupIyAne (hArae) gumAve (tu) tathA (rAyA) kAi rAjA (apattha) apathya evA (aMbaga) AmraphaLane [bhuccA khAine rija] rAjyane (hArae) gumAve che. 11 vyA0-yathA kazcivaraH kAkinyA hetoH sahasraM TaMkAnAM hArayet, kAkiNI turUpakadravyasyAzItitamo bhAgastadatha kazcitkRpaNaH TaMkAnAM dInArANAM sahasraM pAtayet. so'tIvamUrkhaziromaNiH. atra manuSyabhogasukhasya tucchatvena kapardi bAjArAta wymthl hdh l`lmy@ llTfl R For Private and Personal Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 413 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAdRSTAMtaH, tu punaH kazcidrAjA'padhyamAmraphalaM bhuktvA rAjyaM hAritavAn hArayedvA. atra bhogasukhasya tucchatvopari kAkiyAdRSTAMtadvayodAharaNe dazyete ekena kenApi dramakeNa vRttiM kurvatA mahopakrameNa kArSApaNasahasramarjitaM, sa tadvAsanikAM kaTau vadhvA sArthena samaM gRhaM prasthitaH, mAgeM bhojanArtha caikaM rUpakamazItikAkiNIbhirbhitvA dine dine ekayA kAkiNyA bhuMkte, evaM mArge tenaikonAzItikAkiNyo bhakSitAH, ekA kAkiNyavaziSTAsti, sA ca sadyaH sAthai calite vismRtA, agre gacchatastasya sA smRtipathamAgatA, evaM ca tena cititamekadine bhojanArtha me rUpakabhedaH kartavyA bhavi uSyatIti kacidvAsanikAM saMgopya pacAnnivRttaH tatra sA kAkiNI kenacid hatA, yAvacca vAsanikAsthAne punarAyAti tAvatsApi kenacid hRtA, tato'sAvubhayabhraSTA gRhaM gataH zocati, athAmradRSTAMto darzyate - kasyacidrAjJa AmrAjIrNena visUcikAbhUt, vaidhairmahatopakrameNa tAmapanIyoktaM cedAmrANi punastvaM khAdasi tadA vinazyasi tatastena rAjJA svadeze AmrA utkhAtitAH, anyadA sa rAjAzvApahRto dUrataravane gataH, tatrAmravRkSacchAyAyAmupaviSTaH, pakAnyAmrANi dRSTvA calacitta maMtriNA vAryamANo'pi bhakSitavAn tadAnImeva sa mRtaH, eva kAkiNyAghrasadRzamanuSyakAmAsevanato bAlanareNa devakAmA hAryate iti paramArthaH // artha :- jema koI puruSa eka kAkiNIne mATe sahasra TaMka hArI vese, rupAnA dravyano aizImo bhAga kAkiNI, evI eka kAkiNI mATe koi kRpaNa, TaMka= dInAra = eka hajAra khuve = gumAve te atyaMta mUrkhaziromaNi gaNAya. For Private and Personal Use Only Zhao Mei Mei Mei Mei Mei Zhao Mei bhASAMtara adhyayana7 // 413 //
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana7 // 414 // uttarAdhya- atre manuSya bhoga sukha tuccha hovAthI tene kAkiNInI sAthe sarakhAvela che. kAkiNI zabda kapardikA koDIno vAcaka paNa che. | pana satrama punaH koi rAjA apathya AmraphaLa khAine jema rAjya hArI jAya. ahIM bhoga sukhanI tucchatA upara kAkiNI tathA AmranA be // 414 // dRSTAMta darzAvAya che-koi eka dramake vepAra udyogamA mahoTA parizrame eka hajAra kArSApaNa (rupAnA zikA) meLavyA. pachI te eka vAMsarI=(keDe bAMdhavAnI kothaLI)mAM bharI keDe bAMdhIne eka samudAya sAthe dezAMtarathI ghare javA nIkaLyo. mArgamAM bhojana mATe eka BE kArSApaNa vaTAvIne lIdhelI aMzI kAkiNImAthI roja eka kAkiNI vAparato ema karatAM mArgamA 79 kAkiNI vaparAtAM bAkI eka DO rahI chelA paDAvethI badhA sAthe utAvaLathI cAlatA thavAmAM e eka kAkiNI bhUlAi gai. AgaLa cAlatAM tene e kAkiNI yAda AvI tyAre teNe vicAryu ke have eka divasanA bhojana mATe mAre kArSApaNa (rupaiyo) baTAvavo paDaze. ema vicArIne vAMsarI kyAMka saMtADIne pAcho vaLI jyAM sthAnake AvIne joyu tyAM kAkiNI koka upADI gayela hobAthI pAcho AvIne potAnI vAMsarI jyAM saMtADI ddatI tyAM AvIne jue che to vAMsarI paNa koka kADhI gayeka tethI te ubhayabhraSTa thayelo ghare pahoMcIne zoka karavA lAgyo. Amra dRSTAMta ema che ke-koi rAjAne Amra atizaya khAvAyI ajIrNa yatAM vimUcikA kolerA thayu. vaidyoe mahoTA mahoTA upacAro baDe e roga tene maTADIne kadhu ke-'tamAre Amra na khAvAM. jyAre have Amra khAzo te vAre tamAro vinAza thaze te pachI e rAjAe potAnA dezamAMthI AMbAnA jhADa khodAcI nAkhyAM. eka samaye ghoDA upara besIne pharavA jatAM ghoDo potAnA vegamAM rAjAne ghaNe dUra vanamAM lai gayo tyAM AmravRkSanI chAyAmAM rAjA beThA. teTalAmA uparathI pAkelaM AmraphaLa paDayu te cAkhatAM gajA, citta For Private and Personal Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie caLI gayu ane maMtrIe vAryA chatAM teNe AmraphaLa khUba khAdhAM tethI tyAMja te mRtyu pAmyo. AvI rIte manuSya kAkiNI tathA Amra uttarAdhya-3 JEbhASAMtara pana sUtram jevA manuSya kAma sevIne uttama devakAma hArI bese che evo bhAvArtha che 11 adhyayana // 415 // evaM maNussagA kAmA / devakAmANamaMtie // sahassaMguNiA bhujo / AuM kAmAye diviyA // 12 // // 415 // mUlArtha:-[devakAmArNa aMtie devanA kAmonI pAse [mANussaggAkAmA] manuSyabhavamA rahelA komo [evaM e pramANe che-kAkiNI tulya cha, (ya) tathA (kAmA) kAmabhogathI [divyiA divya kAma bhogo (bhujo) bhogavAya tevA [sahassa guNiA hajAra guNA che, | temaja [Au] devarnu AyuSya manuSyanA AyuSyathI hajAra gaNu vadhAre che. 12 vyA0-evamamunA prakAreNa kAkiNyAmradRSTAMtena kAkiNyAmrasadRzA mAnuSyakAH kAmA devasukhAnAmaMtike devasukhAnAM samIpe jJeyAH iha ca divyakAmAnAmatibhUyastvena kArSApaNasahasrarAjyatulyatA sUcitA. manuSyakAmAnAmagre bhUyo vAraMvAraM sahasraguNitAH sahasrastADitAH 'dibiyA' iti divyakA devasaMbaMdhinaH kAmAH zabdAdayo jJeyAH, AyurjIvitamapi devasaMbaMdhisahasraguNitaM jJeyaM. divyakAH kAmAzca yathA manuSyakAmAnAmagre vAraMvAraM sahasraguNitAstathAyurapi manupyAyurdevAyuSoraMtaraM jJeyaM. // 12 // arthaH-evIrIte kAkiNI tathA Amra dRSTAMta baDe, kAkiNI tathA Amra jevA mAnuSyaka kAma=manuSyanA abhilASaviSayo || devamukhanI AgaLa samajavA. ahIM divya kAma ativistRta hoi kArSApaNa tathA rAjya barobara mUcavyA, e divya kAma manuSyakAma For Private and Personal Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram bhASAMtara adhyayana // 416 // // 416 // AgaLa vAraMvAra sahasra guNA samajavA. divyakA eTale devasaMvaidhI kAma-viSayo jANavA. tema AyuH jIvita paNa sahasragaNu jANa. manuSya kAma ane divyakAmamA jema hajAragaNuM aMtara che tema manuSya AyuH tathA devanA AyuSyamAM paNa sahasragaNuM aMtara samajavAna che.12 aNergavAsAnauyA / jo sau pannaoThiI // jANi joyaMti"dummehIM / UNe vAsaMsayA ue // 13 // | mUlArthaH-(paeNavamao) prajJAvAna (jAsA) je te prasiddha evI (aNegavAsAnauA) aneka nayuta varSAMnI (ThiI) sthiti che. (jANi) ke |je (dummehA) viSayI prANImo (UNevAsasayAue) occhA AyuSyamA (jIaMti) hArI jAya re // 13 // ___vyA0-prajJAvataH kriyAsahitajJAnayuktasya yA sthitirvidyate, sA bhavatAmasmAkaM ca pratItAsti, tatrasthitI yAnyane|kavarSanayutAni, anekAnyasaMkhyeyAni varSanayutAni yeSu tAnyanekavarSanayutAni, arthAdyAnipalyopamasAgarANi bhavaMti, | atra prAkRtatvAdanekavarSanayutA iti pulliMganirdezaH kRtaH, athavA yatra devasthitAvanekarSanayutA yAnIti ye kAmA bhavaMti tAni sarvANi palyopamasAgarANi, tatpramANAnyAyUMSi divyasthitiviSayabhUtAni, dumedhaso durbuddhayaH puruSA Une varSazatAyuSi mahAvIrasvAmivArake manuSyaviSayIyaMte hAryate, daivayoniyogyAyuHkAmasukharahitAH kriyate, tucchamanuSyasukhalabdhyA mUrkhA devasthitisukhahInA bhavaMti, ata eva durmedhasa ityuktaM. durduSTA medhA yeSAM te durmedhasa iti. // 13 // atha dvAbhyAM gAthAbhyAM vyavahAropamAmAhaarthaH-prajJAvAn eTale kriyA sahita jJAnayukta puruSanI je sthiti thAya te tamane tathA amane pratItA-jANAtA che. te sthitimA For Private and Personal Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram // 417||| je aneka varSanayuta thAya cha, arthAt je palyopama sAgaropama thAya che, ahiM 'aneka varSa nayutAni'ne badale puliMganirdeza mAkRta hovAthI || | bhASAMtara karela che. athavA jyA devasthitimA aneka varSanayuta kAma thAya che te sarvepalyopamasAgara, tAvatmamANa AyuSa divyasthiti viSayabhUta, adhyayana karmedhasa-durbuddhi (kaSTa medhAvALA) puruSo, mahAvIrasvAmIvAranA so varSathI paNa UnaochAM AyuSathI jItAya mhArI bese che. // 417 // arthAt tuccha manuSya sukhanA lAbhathI mUrkha devasthiti sukhathI hIna thAya che. 13 have ce gAthA baDe vyavahAropamA kahI dekhADe chejahA ya tinni vaNiyA / malaM cittaNe niggayA // egottha laiMhae lAbhaM / eMgo mUleNe Agao // 14 // ego malaMpi hAritI / Ageo tat) vANio // vaivahAreuvamA esA / evaM dhaimme biyANeha // 15 // mRlArthaH-(jahAya) baLI jema (tiNi] praNa (vaNimA) vaNiko (mUlaM) mULa muMDIne (ghitUNa) grahaNa karI (niggayA) bahAra nIkaLyA | (atthaM) temAM (ego) eka vaNika (lAbha) lAbhane (lahasa) meLave che, ane (tattha) te traNamAMthI (ego) eka (vANio) vaNika mUlaMpi) maLa muLIne paNa (hArittA) hArIne (Agao) pAcho Ave che (vavahAre) vyApArane viSe (esA) A (uvamA) upamA kahI che (ava) | paMja pramANe (dhamme) dharmane viSe paNa [viANaha) tame jANa 14-15 vyA0-yathA ca trayo vaNijaH kasyaciyApAriNaH samIpAnmUlaM nIvIdravyaM gRhItvA svakIyanagarAdaparanagare gatAH. atra triSu vaNigjaneSveko lAbha labhate, eko mUlena nIvIdravyeNa saha samAgataH, eko mUlaM dravyamapi hArayitvA dAtamadyaparastrIvezyAsevanAdikuvyApAraigamayitvA svagRhamAgataH. eSA vyavahAre upamAsti, eSaivopamA dharme'piyUyaM DE jAnIthetyarthaH / / 14-15 / / For Private and Personal Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie 31 y lllllll lh l JE utsarAdhya arthaH--yathA jema traNa vANIyA koI vepArI pAsethI mUla muDI laine potAnA nagarathI anya nagara gayA. A traNa jaNamAthI bhASAMtara pana sUtram | eke to e muDIthI vepAra karI lAbha meLavyo, ane bIjAe dhaMdho to karyo paNa mUlagA karI hatuM teTalaM mUla dhana pAcha.laine Avyo, eka adhyayana jyAre bIjo cUta madya parastrI vezyA vagerenA sevanarUpa nidita vyavahArathI mUla dhana paNa gumAvIne potAne ghare Avyo. A vyavahAranI | // 418 // | // 418 // upamA dharmamAM paNa tamAre jANavI. 14-15 mANusattaM bhave malaM / lAmo devegaI bhave // mUla~ccheeNa jIrvaNaM / naraMgatirikkhattaNaM dhuvaM // 16 // mUlArthaH-(mANusataM) manuSyapaNuM (mUla) muLa muLIrUpa (bhave) che tathA (lAbha.) lAbhanI jevI [devagaDa paMcagati (bhave) hogha che tathA [mUlaccheSaNa) muDIno nAza thavA baDe [jIvANaM] jIvoMne (naragatirikkhANAM) nArakI ane tiyaca paNu (dhurva) prApta thAya che. 16 / vyA0-manuSyo mRtvA manuSya eva bhaveta, tadA manuSyatvaM mUladravyasadRzaM jJeyaM, yo manuSyabhavAcyutvA devo bhavettadA devatvaM lAbhatulyaM jJeyaM, yatpunarmanuSyANAM narakatiryaktvaprAptirbhavettadA mUlacchedena dhruvaM nizcitaMdurbhAgyatvaM jJeyaM.16 artha:--manuSya parIne pAcho manuSya avatare tyAre manuSyatva mUla dravya samAna jANavU. je manuSya manuSyabhavathI cyuta thai deva thAya tyAre e devatva lAbha tulya gaNavU. paNa jo manuSyane naraka athavA tiryak-pazu pakSi Adika yoni prApti thAya tyAre mUla ccheda thatAM nizcita durbhAgyaja samajavAna. 16 duhao gaI bAlassa / AvaIvahemaliyA // devaMtaM mANusattaM ca / jeM jieM lolayA saMDhe // 17 // TaaDEDDCDDED lHlqtl lllllhHlth For Private and Personal use only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 419 // Zhao Hao = www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mUlArtha: - ( bAlassa) mRkhenI (AvaI bahalimuA ) Apatti ane vadha evI (duio) naraka ane tiryaca eve (gai) gati thAya he (ja) jethI (lolayA) laMpaTapaNA karIne (jie) jItAyelo (saDhe) zaTha evo te (devattaM) devapaNu (ca) ane ( mANusataM) manuSyapaNu e gatine hArI gayo che. 17 vyA0 - bAlasya mUrkhasya dvidhA gatirbhavet, kathaMbhUtA gatiH? 'AvaIvahamUliyA' ApadvadhamUlikA, ApadovipadovadhastADanAdiH, Apadava vadhazvApadadhau tau mUlaM yasyAH sApadvadhamUlikA, jaM iti yasmAtkAraNAtsa vAlo mUrkho devatvaM mAnuSatvaM ca hAritaH kIdRzaH san? lolayA lAMpaTathena jitaH punaH kIdRza: ? zaTho dhUrtaH ||17|| artha :-- bAla = mUrkhanI dvidhA = ce prakAranI gati dhAya che ApadvadhamUlikA=Apad vipatti, vadha tADanAdi, kAMto Apad che mUla jenuM evI gati hoya ane kAMto vadha che mUla jenuM evI hoya; kAraNa ke te bAla = mUrkha bolatA= viSayalaMpaTatAmAM yatA zaTha=dhUta nIne devatva tathA mAnuSatva to hArI gayo hoya . 17 taMo jieM sayA hoI / dubihaM duggaMe gae~ / duIhA tasse / ummeggA / aAe sucirodavi // 18 // mUlArtha - (to) tyArapachI (jie) hArIgayelo te mUrkha (saI) sadA (duvidaM) narakatiryacAdi ( duggai) durgatine (gae) pAmelo poja (hoi) hoya che, (tassa) te mUrkhane (sucirAdavi) ghaNo vo paNa (addhAra) kALa gaye sate (ummaggA) narakatiryacAdo gatithI nIkaLavu (dulahA ) dulabha che. 18 vyA0--tato devatvamanuSyatva jayAddevagatimanuSyagatihAraNAtsa mUrkhaH asakRdvAraMvAraM durgatiM gato bhavatItyadhyAhAraH For Private and Personal Use Only Tags bhASAMtara adhyayana7 // 419 //
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya-36 tasya bAlasya sucirAdapi 'addhAe' prabhUte'pyAgAmini kAle 'ummaggA' unmajanamunmajjA tasyA durgateH sakAzA bhASAMtara yana sUtram niHmRtirdullahA durlabhA bhavati, niHsaraNaM duSkaraM bhavedityarthaH // 18 // adhyayana // 420 // ___ artha-tataH devatva tathA manuSyatva hAryA pachI te mUrkha vAraMvAra vividha durgatineja pAme che jemAMthI tene sucirAdapi vistRta // 420 // AgAmikAlamAM paNa unmajA=durgatithI bahAra nIkalavArnu durlabha thAya che. 18 evaM jiyaM spehaaeN| tulliyA bAlaM ca paMDiyaM // mUliyaM te"pasaMti" mANusaM joNimiti je // 19 // malArtha:-(evaM) A prakAre (ji) deva maThane (sapehAe) joine tathA [bAlaMca makhanI bhane [paMDi] paMDitanI (tuliA) tulanA PE karIne [je jeo (mANusa) manuSya saMbaMdhI [joNi iMti yonine pAme che, [te teo (maliaM) mULa dhanane (pavesati) pAme che. 19 vyA-evamamunA prakAreNa vAlaM mUrkha jitaM saMprekSyAlocya, ca punarvAlaM mUrkha, punaH punaH paMDitaM tatvajJaM tulitvA tolayitveti vicAraNIyaM. inIti kiM? te manuSyA bhUliyaM maulikaM mUle bhavaM maulikaM muladravyaM pravizaMti labhaMte, te ke? ye manuSyA mAnuSaM yonirmiti prApnuvaMti te mUlarakSakavyavahAritulyA jJeyAH // 19 // ____ arthaH-A prakAre e bAla-mUrkhane jItAyalo joine, pharI bAla-mUrkhane tathA paMDitane tolIne eTale bannenA guNadopanI manamAM tulanA karIne vicAra ke-je manuSyo punaH mAnuSa yonine pAme che te maulika-potArnu mULa dhana jALavI zakyA tethI mUla dhana na gumAvanAra vepArI tulya samajavA. 19 For Private and Personal Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttamadhya- pana sUtram // 421 // vemAyAhiM khikkhAhiM / je narA gihisurvayA // uviti mANusI joNiM / kammasaccA hUM pANiNA // 20 // bhASAMtara mulArthaH-(je) je (narA) manuSyo vimAyAhi] vividhi prakAranI [sikvAhi] zikSA baDe karIne (gihisubbayA) gRhasthI chatAM adhyayana [mANusaM] manuSya saMbaMdhI (joNi') yonine (uciMti) pAme che (hu) kAraNake [pANiNo] prANIo (kammasacA) satva karmavALA hoya che. 2036 ||421 // vyA0-mAnuSI yoni ke vrajati tadAha-ye narA vimAtrAbhirvividhaprakAgabhiH zikSAbhihisuvratA bhavaMti, gRhiNazca te suvratAzca gRhisuvratA gRhItasamyaktvAdigRhasthadvAdazavatAH, te prANinaste jIvA hu nizcayena mAnuSIM yonimutpadyate, satyAni avaMdhyaphalAni karmANi jJAnAvaraNIyAdIni yeSAM te satyakarmANaH karmasatyAH, prAkRtatvAtkarmazabdasya prAgnipAtaH // 20 / / ____arthaH-mAnuSI yonine koNa prApta thai zake che? te kahe che-je naro vimAtrA-vividha prakAranI zikSA vaDe gRhi suvratA arthAt sadAcaraNI gRhastha vanyA hoya eTale samyaktvAdi dvAdaza gRhasthavrata jeNe grahaNa karyA hoya tevA prANiote jIvo 'hu'nizcayeM, karmasatya jenAM karmo satya avaMdhya phaLa jJAnAvaraNIyAdika hoya te satya karma-kahevAya (ahA~ karma satya padamAM satya padano pUrvanipAta prAkRta hovAthI karelo che) evA satya karma jIvo mAnuSI yoni pAme che. 20 jaisiM tu viulA sikkhA / mUlayaM te aiDiyA // sIlavatI savisesI / adIgI jaMti devayaM // 21 // | mUlArtha-(tu) parantu (jesi) jebhone (ghiulA) vipula (sikkhA) zikSA hoya che, [te] teo [mUliaM] mULa dhanarupa (aithiA) For Private and Personal Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya oLaMgIne (solavaMtA) zIlavaMta (sabisesA) utarottara guNane aMgikta karanArA [bhadINA] dInatA rahita (devayaM) devalokamAM (jAti) jAya che | pana sUtram 38 vyA-turevArthe, yeSAM jIvAnAM vipulA vistIrNA zikSA grahaNAsevanAdikAsti te jIvA mUlakamiva | 38 adhyayana nRbhavatvamatikAMtAH saMto devatvaM yAti prApnuvaMti. kiMbhUtAste jIvAH? zIlavaMtaH sadAcAraH. punaH kathaMbhUtAste? svi||422|| // 422 // zeSAH, saha vizeSaNenottaraguNena vartata iti savizeSAH, punaH kIdRzAH? ata evAdInAH, na dInAH saMtoSabhAja ityarthaH.21 ___arthaH-ahIM 'tu' evanA arthamAM che. je jIvone vipulA=vistIrNa zikSA grahaNa A sevanAdika maLI hoya che te jIvo mUlaka eka mULIyAne jema oLaMgI jAya tena nRbhavatva-manuSyabhavane atikrAMta thai devatvane pAme che. kevA jIvo devatva pAme che? te kahe che zalavAn sadAcaraNI, savizeSa uttama guNa sampanna tathA adIna-saMtoSa sevI; evAM vizeSaNovALA jIvo manuSya bhavamAthI devatva prApta karI zake che. 21 evaMmadINavaM bhikkhaM / agAriM ca viyANiyA / / kahanu jiccaM melikkhaM / jiccamINo na sNvide"||22|| mUlArtha-(parva) paja rIte (adINava) dInatA rahita pavA (bhikkhu) sAdhune [ca ane (agAri) gRhasthIne (vibhANImA) jANIne BE oil [kahanu] kevI rIte rilikkha'] devatvAdika lAbhane (jicaM) hArI jAya? tathA (jicamANo) hArato dhako (na saMvihe) kema na jANe?22 vyA-paMDitaH pumAn 'elikkhaM IdRkSaM 'jicca' iti jeyaM jetavyaM devagatimanuSyagatirUpaM jIyamAna iMdriyaviSayaihAryamANA, kathaM nuna saMvidet ? kathaM na jAnIta? api tu paMDito jJaparijJayevaM jAnItaiva. kiM kRtvA? evamamunA prakA DowwNalAkAkhA SRDCPEDIORadDDEDoDI For Private and Personal Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie uttarAdhyapana sUtram // 423 // reNAdainyavaMtaM saMtuSTibhAja bhikSu sAdhaM, ca punaragAriNaM gRhasthaM 'viyANiyA' vizeSeNa devagatimanuSyagatitvAgAmi- bhASAMtara tvalakSaNena jJAtvA tasmAtpaMDito dharmamArge sAvadhAno bhavedityarthaH // 22 // adhyayana arthaH-paMDita puruSa, idakSa=AvA jeya=iMdriya viSayothI harAvotAne kema na jANe? kiMtu jANIja lIye. kevI rIte? e prakAre yaha // 423 // jANe-dainyavinAno saMtoSI, sAdhu temaja agArI gRhastha hoya to tene paNa vizeSe karI jANIne; devagati athavA manuSyagati AvabAnI che te nizcaya karI lIye. eTale ke-nirupaNa karelA lakSaNo uparathI jANIne paMDita puruSa dharma mArgamA sAvadhAna rahe. 22 jahA kusaggA udayaM / samuddeNa semaM miNe // evaM mANusa~gA kAmA / devakAmANa aMtieM // 23 // 8 mUlArtha-[jahA jema (kusagge) kuzanA agra bhAgapara rahelA (udayaM jaLanA bidune (samuddeNa sama) samudranA jaLanI sAthe [miNe | mApa kare, (evaM) eja rIte (mANussagA) manuSya saMbaMdhI (kAma) bhogo (deva kAmamANa atie) devabhoganI pAse gelA pramANavALA che.23 vyA0-yathA kuzAgre udakaM samudreNa samaM manyate, evaM mAnuSyakAH kAmA devakAmAnAmaMtike samIpe jnyeyaaH.||23|| artha:-jema darbhanA agrabhAga upara jaLano kaNa samudranA samAna mAne tema mAnuSyakakAma eTale manuSyalokanA sukhAbhilASI | devalokanA mukhAbhilAponI AgaLa ecA manAya. 23 kusaggamittA ime kaumaa| saMnirukami AueM // kassa herDa purA kaauN| jogakSemaM na saMvide // 24 // shnsyn sh`bny b m For Private and Personal Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 424 // mUlArtha-saniyaddhammi samyak prakAre (bhAue) AyuSyane viSe (hame kAmA) A kAmabhogo (kuggamittA) kuzanA agrabhAgapara rahelA bhASAMtara biMdu mAtraja che. (kassa heu) kyA hetune (purA kAuM) bhAzrIne (joga pakhema') yogane ane prApta thayelA rakSaNarUpI kSemane [na | saMvide) jANato nathI. 24 adhyayana vyA-saMniruddha saMkSipte AyuSIme pratyakSA manuSyasaMbaMdhinaH kAmAH kuzAgramAtrAH saMtItyadhyAhAraH, evaM satyapi // 424|| janaH kasya hetuM puraskRtya kaM hetuM kiM kAraNamAzritya yogaM, ca punaH kSemaM na saMvide na jAnIte, yAgaM kSemaM ca kathaM na jAnAtItyAzcayamityarthaH / / 24 // artha-A saMniruddha saMkSipta-sAMkaDA AyuSyamA pratyakSa anubhavAtA manuSya saMdhi kAma-sukhAbhilApa, kuzAgra mAtra tulya che. | (eTalo adhyAhAra) ema utAM jana kyA hetune AgaLa dharIne-arthAta kyA kAraNano Azraya lai yoga tathA kSemane nathI samajatA? e Azcarya thAya che. 24 iMha kAmAniyattassa / atta? avaraMjjhaI // succA neAuMya maggaM / je bhujo paribharasa~I // 25 // mUlArtha-(ha) mA manuSya bhavamA (kAmA nibhaTTassa) kAmAsakta manuSyono (atteDhe) AtmArtha lAbha (avarajajhai) nAza pAme ke [] | JE je mATe (nebhAu) nyAyI evA (mamga) muktimArgane [socA sAMbhaLIne (bhujo) vAraMvAra (paribhassai) Ae thAya che. 25 / vyA-ityatra dRSTAMtapaMcake kramAt-apAyabahulatvaM 1, tucchatvaM 2, Ayavyayato lAbhaM 3, hAraNaM 4, samudrajaladRSTAMtaM ca 5 jJAtveha narabhave kacid gurukarmA bIvastasya kAmAdbhogasukhAdanivRttasya, AtmArtho mokSo'parAdhyati nazyati For Private and Personal Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 425 // viSayiNo jIvasya mokSo na bhavatItyarthaH. atra hetumAra-jaM iti yasmAtkAraNAtsa gurukarmA jIvo naiyAyika mArga bhASAMtara mokSamArga zrutvA bhUyo vAraMvAraM paribhrazyati, saMsAragartAyAM patatItyarthaH // 25 // adhyayana artha-ahIM A pAMca dRSTAMtamAM kramathI-apAya bahulatva 1, tucchatva 2, A yavyayathI lAbha 3, hAraNa, tathA samudra jala dRSTAMta: 26 // 425 // e sakala jANIne A narabhavamA kAma bhoga-mukhathI anivRtta koI guru ko jIvano AtmArtha-mokSa 'aparAdhyati'-naSTa thAya ke; viSayI jIvano mokSa thato nathI. temAM hetu kahe che kAraNa ke te guru karmA jIva naiyAyika mArgane mokSa mArga tarIke sAMbhaLIne pharI pharIne paribhraSTa thAya che saMsArarupI khADamAM paDe che. 25 iMha kAmaniyalsa / attaThe nAvarajjhaI // pUidehaniroheNa / bhave devitti meM suyaM // 26 // mRlArtha-[iha] A (kAmaniAssa) kAmabhogathI nivRtta manuSyo (attahe) AtmArtha [nAvara jjhai nAza pAmato nathI, (pUideha nirAhaNa) durgaMdhI dehanA nAza vaDe (devI) devarUpa (bhave) thAya che, [tti e pramANe (me) meM (su) sAMbhaLyu che. 26 vyA-he ziSya ! me mayeti zrutaM, ititI kiM? ihAsminnarabhave kAmAnivRttasya jIvasya laghukarmaNa AtmArtho mokSo na nazyati, sa ca pumAna pUtidehanirodhenaudArikadehatyAgena zatanapananavidhvaMsanadharmAtmakapiMDAbhAvena devo bhavedevazarIraM prApnuyAt // 26 / / ___ artha-he ziSya! me ema sAMbhaLyu che ke-A narabhavamAMja kAmathI nivRtta laghukarmA jIvano AtmArtha mokSa vinaSTa nathI thato. For Private and Personal Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 426 // 1426 // te puruSa pUti deha nirodha vaDe karI arthAt A audArika durgaMdhI dehano parityAga karI pachI zAtanapatana vidhvaMsana dharmAtmaka piMDano bhASAMtara abhAva thatAM deva thAya che eTale deva zarIrane prApta thAya che. 26 adhyayana iMdvI jui jaso vaNNo / AuM suhamaNuttaraM // jo jattha maNussesu / tattha se"uvajaii // 27 // mUlArtha-(aNuttara) sA~skRSTa evI (hadI) Rddhi tathA (jui) dyuti tathA (jaso) yaza (baNo) varNa (mAuM) AyuSya tathA (suha) sukha ATalI gavato (jastha) je (maNussesu) manuSyone viSe prApta thAya che, (tattha) tyAM (bhujo) pharIthI (se) te (upavajAi) utpanna thAya che,27 96 vyA0-sa nirviSayI kAmAnivRtto jIvastatra manuSyeSu bhUyo vAraMvAramutpadyate, tatra kutra? yatra manuSyeSu RddhiH svarNarUpyaratnamANikyAdikA bhavaMti tatra, dyutirdahasya kAMtirbhavati, punaryatra yazo bhavati, parAkramAdutpannadharmavizeSarUpaM yaza ucyate, punaryatra vargo gAMbhIryAdiguNairvarNanaM, varNaH zlAghA, athavA varNazabdena gauratvAdiguNo vA, punaryatrAyuH saMpUrNa pracuraM ca bhavati, punaryatra sukhaM bhavati, eteSAM sarveSAmanunarapadena vizeSaNaM kartavyaM, anuttaraM sarvotkRSTaM devabhavApekSayetabaktavyam. // 27 // artha-te nirviSayI kAmathI nivRtta thayelo jIva, je manuSyamAM jyAM suvarNa rUpyAdi tathA ratnamANikyAdi Rdi hoya, jyAM ghutidehanI kAMti hoya vaLI jyA parAkramathI utpanna thato dharma vizeSa yaza hoya tathA varNagAMbhIryAdi guNa prayukta varNana prazaMsA, | athavA varNa dehanA gauratvAdi hoya, ane jyAM saMpUrNa puSkaLa AyuSya hoya tema jyAM mukha hoya; A Rddhi, dhuti, yazaH varNa, AyuH For Private and Personal use only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyapana sUtram w // 427 // s ryl bh blts`ynyt llmfy ltqd tathA sukha, A chaye guNamAM 'anuttara' e vizeSaNa lAgu paDe che arthAta e chae jyAM utkRSTa prakAranAM hoya; tara tevA mAnuSyamA bhASAMtara bhUyaH vAraMvAra te jIva utpanna thAya che. 27 adhyayana bAlessa paissa bolataM / ahaMmma paDivajayA // cicA dhamma ahammihe narae uvajai // 28 // // 427|| | mUlArtha-he ziSya! tu (bAlassa) mUrkhanu (cAlata) mUrkhapaNu (passa) joke (ahamihe) te adharmI manuSya (mahamma) adharmane (paDivajiA) aMgIkAra karIne tathA (dhamma) dharmano (ticA) tyAga karIne (narapasu) narakane viSe (uvavajjai) utpanna thAya che 28 vyA0-he ziSya! taM bAlasya hitAhitajJAnarahitasya bAlatvaM mukhatvaM pazya? sa adharmiSTo bAlo dharma tyaktvA adharma pratipadya narake utpadyate // 28 / / artha-he ziSya! te bAla eTale potAnA hita athavA ahita jJAnathI rahita jIvana bAlava-mUrkhatA to joke te adharmiSTa bAla dharmane tyajIne adharmane pratipanna thatAM narakamAM utpanna thAya che. 28 dhIrassa parsa dhIrattaM / savvadhammANuvattiNo // ciccA adhamma dhammihe / devesu urvavajaI // 29 // mulArtha-tathA (savvadhammANu vattiNo) sarva dharmane anusaranArA [dhorassa] dhIranA (dhIratta) dhIrapaNAne [passa] tuM joke (dhammi?) te 30 dharmiSTa (adhamma) adharmano (ciJcA) tyAga karIne divesu) devone viSe [uvavajaha] utpanna thAya che, 29 vyA0-he ziSya! dhIrasya paMDitasya dhIratvaM pazya? tvaM vicAraya? dhiyA rAjata iti dhIraH, dhiyaM buddhi rAti dadA For Private and Personal Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana // 428 // tIti vA dhIraH, tasya kIdRzasya dhIrasya? sarvadharmAnuvartinaH, sarveye kSAtyAdayo dharmAstAnanuvartitumanukulatvena caritu ra uttarAdhya ratu yana mRtram 36 zIlaM yasya sa sarvadharmAnuvartI, tasya kSAMtyAdidazavidhadharmadhArakasya, kIdRzaM dhIratvaM? tadAha-sa dharmiSTo dhIro'dharma JE tyaktvA deveSutpadyate. // 29 // // 428 // artha-he ziSya! dhIra paMDitanuM dhIratva juo; dhI-budivaDe dIpe te dhIra, athavA dhIjJAna Ave te dhIraH e sarva dharmane anuvartanAra arthAt zAMti Adika dazAvidha vA~ne anukala jenuM AcaraNa ke tevA dhIra puruSanuM dhIratva kevu hoya che te kahe che. te dharmiSTha dhIra adharma tyajI daine devomA utpanna thAya che. 29 tuliyANaM bAlabhAva / aMbAlaM ceva paMDie // caiUNa vAlabhAvaM / abAla sevei muNI tibemi // 30 // malArtha-(eva) A pramANe (paMDie) paMDita evo [muNI] sAdhu (bAlabhAvaM) bALapaNAnI (tuliANAM) tulanA karIne (bAlabhAva) bALa| paNAno (caraUNa) tyAga karI [avAlaM] ayALapaNAnuM (sebara) sevana kare. (ttibemi) e pramANe kaDu. 30 BE ema sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che. ___ vyA0-munistIrthakarAdezakArI sAdhurevamamunA prakAreNa bAlasya bAlabhAvaM, ca punaH paMDitasyAbAla paMDitatvaM, 'tulayA' iti tolayitvA, NakAro vAkyAlaMkAre, pazcAtpaMDitastatvajJaH pumAn vAlabhAvaM mUrkhatvaM tyaktvA'bAlaM paMDitatvaM sevayet, aMgIkuryAdityarthaH. ityahaM bravImi, sudharmAsvAmI jaMbUsvAminaM pratyAha. // 30 / / For Private and Personal Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie www.kobatirth.org uttarAdhya-13E pana sUtram 3 bhASAMtara adhyayana // 429 // // 429 // ityaurabhrIyAkhyaM saptamamadhyayanaM saMpUrNa. // 7 // iti zrImadusarAdhyayanasUtrArthadIpikAyAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyalakSmIvallabhagaNiviracitAyAM saptamAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // shriirstu|| artha-muni-tIrthakarano AdezakArI sAdhu, amuka prakAre bAlanA bAla bhAvane tathA paMDitanA abAlabhAva-dhIratAne toLIne (vacamA 'Na' pada vAkyAlaMkAra arthamAM che.) pazcAt paMDita tattvajJa puruSa bola bhAva-mUrkhatva tyajIne abAla-paMDitatvane seve-aMgIkAra kare-'ema huM bolu cha AvI rIte sudharmAsvAmI jaMbUsvAmI pratye bolyA. 30 / erIte A aurabhrIya AkhyAvALu saptama adhyayana saMpUrNa thayu. iti zrIuttarAdhyana sUtranI upAdhyAya lakSmIkIrtigaNinA ziSya lakSmIvallabhagaNi eviracita artha dIpikA nAmanI vRttimAM sAtamA adhyayanano artha pUrNa thayo. iti zrImaduttarAdhyayanasUtrArthadIpikAyAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyalakSmIvallabhagaNiviracitAyAM saptamAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // zrIrastu // For Private and Personal Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara my'n // 430 // uttarAdhya-DE // athASTamamadhyayanaM prArabhyate // pana sUtram pUrvasminadhyayane viSayatyAga uktaH, sa ca nirlobhasyaiva bhavati, tato'STamamadhyayana kapilasya mahAmunedRSTAMtabhitaM nirlobhatvadRDhIkaraNatvaM kathyate. pUrva ca kaH kapilaH? kathaM ca sa munirjAtaH? atstdutpttiaacyte||430|| atha aSTama adhyayana AraMbhAya che. pUrva adhyayanamA viSaya tyAga kayo te nirlobhaneja hoi zake tethI A aSTama adhyayana kapila mahAmuninA dRSTAMtathI garbhita nirlobhatAne dRDha karavA kahevAya che. prathama to e kapila koNa tathA te mahAmuni kema kahevANA? tene mATe tenI utpatti kahevAya che. kauzAMbyAM nagayo jitazatrurAjA rAjyaM karotisma, tatra kAzyapo brAhmaNaH sa caturdazavidyAsthAnapAragaH paurANAM rAjJazcAtIvasammataH, tasya rAjJA mahatI vRttirdattA, kAzyaparabrAhmaNasya yazA nAmnI bhAryA vartate, tayoH putraH kapilanAmAsti, tasmin kapiche bAla eva sati kAzyapo brAhmaNaH kAlaM gataH, tadadhikAro rAjJAnyasmai brAhmaNAya dattA, so'zvArUDhazchatreNa dhriyamANena nagarAMtarbajati. ekadA taM tathA vrajataM dRSTvA yazA bhRzaM garoda. kauzAMbI nagarImA jitazatru rAjA rAjya karatA hatA. tyAM kazyapa nAmano brAhmaNa hato te caturdaza vidyAsthAnamAM pAraMgata hoi nagara nivAsI janono temaja rAjAno paNa atyaMta mAnIto hato. tene rAjAe mahoTI pravRttigAma garAsa vagere Apela. A kAzyapa wwwwwwwwwww `ln ltytny lTlmsh`Tllmbdny For Private and Personal Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie bhASAMtA adhyayana8 // 43 // brAhmaNane yazA nAmanI bhAryAthI kapila nAmano putra thayo. A kapila bAlaka hato tevAmAMja e kAzyapa brAhmaNa maraNa pAmyo. tyAre uttarAdhya- BEI pana sUtram 24e kAzyapano adhikAra rAjAye bIjA brAhmaNane Apyo. te brAhmaNa eka bakhate ghoDA upara caDhI upara chatra dharelu De ne nagaranI | JE aMdara jato hato tene joi kapilanI nA yazA atyaMta rudana karavA lAgI. // 431 // __kapilena pRSTaM mAtaH kiM rodiSi? mA prAha vatsa! tava pitezyA RdhdhyA purAMtarbhamannabhUt , mRte ca tava pitari, tvayi cAviduSi satyayaM tava paithyaM parda prAptastato rodimi, kapila Uce'haM bhaNAmi, yazA prAha he putrAtra tava na ko'pyetadabhItyA pAThayiSyati, itastvaM zrAvastyAM vaja? tatra tvapitRmitraM iMdradatto brAhmaNastvAM pAThayiSyati. tataH kapilaH zrAvastyAM tatsamIpaM gataH, tena pRSTaM kastvaM? kuna AyAtaH? kapilena sarva svarUpamUce. tena mitraputratvAtsavizeSaM pAThyate, paraM svagRhe bhojanaM tasya kArayituM na zakyate. tyAre kapile pUjyu ke-'he mA rubo cho kema?' tyAre yazA bolI ke-tArA pitA AvI Rddhi-samRddhi yukta A nagaramAM vicaratA hatA. te tArA pitA marI gayA ane tu rahyo avidvAn tethI A brAhmaNa tArA pitAnA sthAnane pAmyo te joine mane rovaM Ave che. kapila bolyo-'hu~ bhaNu' tyAre yazAe kahA-he putra A gAmamA A rAjamAnya brAhmaNanI bahIkathI tane koi bhaNAcaze nahiM mATe bhaNavU hoya to zrAvastI nagarImA jA; tyAM tArA pitAno mitra iMdradatta brAhmaNa ke te tane bhaNAvaze. A sAMbhaLI kapila zrAvastI nagarImA indradatta pAse gayo. teNe pUcyaM tu koNa cho ane kyAthI AbyA? kapile potArnu svarUpa tathA saghaLI hakIkata kahI te sAMbhaLI tene mitrano putra jANI acchIrIte bhaNAve paNa tene potAne ghare bhojana karAvI na zake. For Private and Personal use only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana satram // 432 // bhASAMtara adhyayana8 // 432 // tato'nena zAlibhadranAmA tatratyo vyavahArI prArthito yathAsya svayA niraMtaraM bhojyaM deyaM, tvatprasAdAnizcito'sA paThiSyati, tenApi tatpratipannaM, kapilaH zAlibhadragRhe pratyahaM bhukta, iMdradattagurusamIpe cAdhyeti, zAlibhadragRhe caikA dAsI vartate, daivayogAttasyAmasau rakto'bhUta. anyadA sA garbhiNI jAtA, sA kapilaMpratyAhAhaM tava patnI jAtA, mamodare tvadgarbho jAto'tastvayA me bharaNapoSaNAdi kArya. kapilastadvacaH zravaNAbhRzaM khinnaH paramAmadhRti prApa, na ca tasyAM rAtrau nidrA prApa. tethI teNe tyAMnA eka zAlibhadra nAmanA vepArIne kArya ke-A vidyArthIne tAre tyAM nitya bhojana Apaq eTale tArA prasAdathI | A nizcita paNe bhaNaze, e vepArIe indradattanuM kahe kabUla rAkhyu tethI havethI kapila roja zAlibhadrane ghare jame ane indradatta guru | samIpeadhyayana kare. zAlibhadranA gharamA eka dAsI hatI temAM A kapila daivayoge Asakta thayo. ema karatAM te garbhiNI thai. teNIye kapilane kayu ke-'hu~ to tArI patnI thai. tArAthI mArA udaramA garbha rahyo tethI mArUM bharaNapoSaNa tAre karavaM paDaze. dAsInAM AvAM | vacana sAMbhaLI kapila atyaMta khinna thayo ane tenuM dhairya naSTa thai gayu; te rAtrImAM tene nidrA paNa na AvI. punastayA bhaNitaM svAmin ! khedaM mA kuryAH? maduktamekamupAyaM zRNu? atra dhananAmA zreSTI vartate, tasya yaH prathama prabhAte gatvA vardhApayati tasya sa suvarNamASadvayaM dadAti, tatastvamadya prabhAte gatvo prathama vardhApaya? yathA suvarNamAsadvayaM prApnuyAH, kapilastasyA vacaH zrutvA madhyarAtrAvutthitaH, tasya dhAmnyaparaH kazcinmA prathamaM yAyAdityautsukyena gacchan For Private and Personal Use Only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana8 | // 433 // uttarAdhya kapilaH purArakSakahItaH, coradhiyA buddhaH, prabhAte purasvAminaH puro nItaH, purasvAminA pRSTaM kastvaM? kimarthamardharAtrI pana sUtram nirgataH? tena sakalasvarUpaM prakaTIkRtaM, satyavAditvAttasya tuSTo rAjA prAha yatvaM mArgayami tadahaM dadAmi, sa pAha vibhRzya mArgayAmi, rAjA prAha yAyazokavanikAya? vicAraya sveSTaM? // 433 // ___tyAre tenI strIye karbu ke-kheda ma karo ane hu~ eka upAya kahuM te sAMbhaLo-'A gAmamAM dhana nAme zeThIyo che, tene savAramA pahelo jaine je vardhApana kare tene e zeTha ve mApA suvarNa Ape ke. to tame Aje prabhAne jaine e zeThane pahelA vardhApana karo ke jethI ce mASA suvarNa pAmazo. kapila teNInuM vacana sAMbhaLI madhyarAtre uThyo. 'te zeThane ghare mArA pahelAM koi pahoMcI na jAya' evI utsukatAyI cAlyo jAya che tyAM mArgamA nagara rakSake pakaDyo ane cora mAnI gAMdhIne purasvAmI-rAjA AgaLa lai jai savAramA khaDo karyo. rAjAye pUchyuM 'tu koNa cho? ane adharAte zA mATe nIkaLyo? teNe saghaLU svarUpa tenI AgaLa prakaTa karya ane tamAma hakIkata kharekharI bolI gayo AnA satyavAdIpaNAthI rAjA tuSTa thaine bolyA ke-'tuM je mAga te hU~ tane Apu' kapila kahe 'vicArIne mAgIza' rAjA kahe 'jAbho sAmenI azoka vanikAmAM tyAM je iSTa hoya te vicArIne Avo? kapilastatra gata iti ciMtayitumArabdhavAna, cedahaM suvarNamAsA mArgayAmi, tadA tasyAH dAsyAH zATikAmAtraM Jt jAyate, na tvAbharaNAni, tataH sahasraM mArgayAmi, tadApi tasyA AbharaNAni na jAyaMte, tato'haM lakSa mArgayAmi tadApi Demama jAtyaturaMgamottamagajeMdrapravararathAdisAmagrI na jAyate, tataH koTi mArgayAmIti ciMtayanneva svayaM saMvegamAgataH, suva For Private and Personal Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram |bhASAMtara 26 adhyayana8 // 434 // // 434 // rNamAsadvayArtha nirgatasyApi mama koTyApi tuSTirna jAteti dhigimAM tRSNAmiti vicArya svamastake locaM kRtavAn, zAsanadevatayA tasya rajoharaNAdiliMgamarpitaM, kapilo dravyabhAvAbhyAM yatirbhUtvA rAjJaH puraH samAgataH, rAjJA bhaNita, tvayA vicAritaM kiM? sa Aha kapile tyAM jaine vicAra ziru karyo. 'jo hu~ be mASA sonuM mane je zeThIyA pAsethI maLavArnu hatuM teTalaM suvarNa A rAjA pAsethI mAgu to teTalAmAMthI to e dAsIne mATe mAtra ekAda sADI jevU banI zake, kaMda AbharaNAdika na thAya. tyAre eka hajAra suvarNa mAguto paNa ghareNAM pUrA na thAya, tyAre hu~ eka lakSa mAgu tA mAre mATe jAtIlA ghoDA, hAthI, uttama ratha, ityAdi vaibhava | sAmagrI pUrI na thai zake tyAre to eka koTi mAguM. Ama uparAupara vicAra karatAM tenA ataHkaraNamA saMvega udabhavyo. 'are huye mApA suvarNa mATe' nIkaLyo tene ATeNe rAjA mode mAgyu devA tatpara thayA tyAM eka koTi dravyathI paNa saMtopa thato nathI. mATe A | tRSNAne dhikkAra che.' A vicArI potAnA mastake pote loca karyo, zAsana devatAe tene rajoharaNAdika liMga-cinha ApyA eTale kapila to dravya tathA bhAva veya prakArathI yati sAdhu thaine rAjAno AgaLa AvI ubhA. rAjA bolyA 'kema, tame vicArI lAdhu?' tyAre kapila kahe che kejahA lAho tahA loho / lAhA lAho vivaDhaI / domAsakaNayakajaM ! koDievi na niTTiyaM // 1 // iti vicAryAhaM tyaktatRSNaH saMyamI jAtaH, rAjJoktaM koTimapi tavAhaM dadAmi, tenoktaM sarvo'pi parigraho mayA mAravAsAcaDCDD- lmqlth llklfnlhlshtlh lhlt lflyh l For Private and Personal Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram bhASAMtara adhyayana8 // 435 // // 435 // vyutsRSTaH, na me koTyApi kAryamityuktvA sa zramaNastato vihataH SaNmAsAn yAvacchadmastha evAsIt , pazcAtkevalI | jAtaH. itazca rAjagRhanagarAMtarAlamArga balabhadrapramukhAzcaurAH saMti, eteSAM pratiyodho matto bhaviSyatIti jJAtvA sa kapilakevalI gataH, taiSTaH proktazca bhoH zramaNa! nRtyaM kuru? kevalI prAha vAdakaH ko'pi nAsti. tataste paMcazanacaurAstAlAni kuTTayaMti, kapilakevalI ca gAyati, tadgItavRttamAha jema lAbha thAya tema lobha thAya. lAbhathI lobha vadhe che. ye mAsA sonAne kAje koTithI paNa niSThA=na thai. arthAt karoDa dravya mAgavAnI icchAthI paNa saMtoSa na vaLyo Ama vicArIne tRSNAno parityAga karI huM saMyamI thayo.' rAjAe kayu-eka koTi dravya paNa tamane ApuM. kapila kahe-meM to sarva parigraha taddana choDyo. mane have koTi dravyarnu paNa kAma nathI. ATalaM bolI te zramaNa tyAMthI vihAra karI gayA, cha mAsa sudhI chAnA radyA te pachI kevalI thayA. ahIMthI-'rAjagRha nagaranA aMdaranA mArgamAM balabhadra Adika coro che teone mArAthI prabodha yaze? ema jANIne kapila kevalI tyAM gayA. te coroe jevA kapila kevalI dIThA ke tene kayu ke-'he | zramaNa! nRtya karo.' kevalI bolyA ke-'koI bagADanAra nathI' A uparathI pAMcaso cora tAlI pADavA lAgyA eTale kapila kevalI gAya che-temaNe gAyela vRtta kahe - adhuve asAsayaMmi / saMsAraMmi dukkhapaurAe // ki nAma huja te kammaM / jeNAhaM duggeI ne gchecjo||1|| mUlArtha-(adhurva) asthira tathA (AsAsayammi) azAzvata tathA (dukkhapaurAe) pracura duHkhavALA (saMsArammi) A saMsArane viSe | (kiM nAma) kayu(ta) te [kammayaM] karma-anuSThAna (hoja) hoya [jeNa aha] je anuSThAna vaDe huM (duggara) durgati pratye (na gacchejjA) na jAuM? 1 For Private and Personal Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram bhASAMtara adhyayana8 // 436 // ||436 // vyA-bho janA asmin saMsAre tatkarmakaM kiM nAma ki saMbhAvyate? taki karma vartate? tatki kriyAnuSThAnaM vartate? yena karmaNAhaM durgatiM na gaccheyaM. kevalinaH saMzayasya durgatigamanasya cobhayorabhAve'pi pratiyodhApekSayeti kevalI bhagayAnidamAha. kathaMbhUte saMsAre? adhruve, bhavabhavasthAnakanivAsasadbhAvAdasthire, punaH kIdRze saMsAre? azAzvatenitye, punaH kIdRze saMsAre? duHkhapracure, duHkhaiH zArIrikamAnasikakaSTaiH pracure pUrNe janmajarAmRtyusahite. // 1 // artha-he manuSyajano! A saMsAramA eq te kyuM karma kriyAnuSThAna kyA karmanI saMbhAvanA karI zakAya che.? ke je karbhavaDe | karIne hu~ durgati na pAmuM.? yadyapi kevalIne saMzaya athavA durgati gamanano saMbhava na hoya tathApi anyane pratibodha ApavAnI apekSAthI kevalI bhagavAn Aq bolyA. A saMsAra kevo che? te kahe che-adhruva bhave bhave sthAnaka nivAsa saMbhave tethI asthira, tathA azAzvata anitya temaja duHkhapracura, eTale zArIrika tathA mAnasika kaSTo jemAM pracura-puSkaLa rahelA che ebo janmajarA maraNAdi dAkhothI bharelo A saMsAra ke temAM durgatithI bacAya evaM kayaM karma he? evo praznAbhimAya che.1 | vijahittu puvasaMyoga / na siNehaM kahaMvi kuvijA // asiNehesiNehakarehiM / dosapaosehiM muzcae bhikkhuu||2 mUlArtha-(bhikkhu) sAdhu te (puSvataMjogaM) pUrvanA saMyogane (vijahittu) tajIne (kahici) kAMDa paNa parigrahane viSe (siNeha) snehane / na kuvijA kare nadi' tathA (siNehakarehi) sneha karIne paNa [asiNeha] sneha rahita evA sAdhu (dosapaosehi) doSa pradoSathI (muccae) mukAya che. 2 For Private and Personal Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 437|| uttarAdhya-3E vyA0-bhikSuH sAdhuH kathaMcitkacihAhyAbhyaMtare vastuni snehaM na kuryAt , kiM kRtvA? pUrvasaMyogaM 'vijahattu' vihAya, pana sUtram kathaMbhUto bhikSuH? snehakaraiH, sasnehAH snehaM kurvatIti snehakarAstaiH putrakalabAdibhirasneho vItarAgaH, athavA snehakare vasnehaH, saptamIsthAne tRtIyA, punaH sabhikSudoSapradoSaiH pramucyate, doSAzca pradoSAzca doSapradoSAstairdoSapradoSaiH pramukto // 437|| | bhavati, prakarSaNa rahito bhavati, doSairmanastApAdibhiH, pradoSaH praSTadoSaiH parabhave nakaduHkhai rahito bhavati. // 2 // artha-bhikSu sAdhu, koi paNa rIte kyAMya paNa bAhya athavA AbhyaMtara vastune viSaye sneha na kare. kema karIne? pUrva saMyogane JE | tyAgIne; arthAt saMyama grahaNa pUrvenA je saMyoga saMbaMdha teno parityAga karIne asneha tathA sneha karanArA virodhI tathA putrastrI AdikathI 6 vItarAga banI athavA sneha karanArAomA asneha-sneharahita banIne (saptamInA sthAnamAM tRtIyA vibhakti mAnavI) sAdhu, doSa=manaH| saMpAdita tathA pradoSa-parabhavanA narakAdiduHkho bannethI prakarSe karIne mukta-rahita thAya che, pramukta thAya che. 2 to naanndNsnnsmggo| hiyanisseyasAya savvajIvANaM / tesi vimokhnnttttaae|bhaasii munirvaro vigNymoho||3 malArtha-(to) tyArapachI (NANadasaNamaggo) kevaLa zAna ane darzana vaDe tathA (vigayamoho) mohanIya kSINa thayuM che evA (muNivaro) kapila nAmanA munivara (sabajIvANa') sarva jIvonA [hianisseasAe] hita mokSane mATe (tesi) te coronA [vimokkhaNaDAe vizeSe karIne mokSa mATe (bhAsaha) kahe che. 3 vyA0-tato'naMtaraM munivaraH kapilaH kevalI sarvajIvAnAM hitaniHzreyasAya bhASate, hitaM pathyasadRzaM, yanitarAma For Private and Personal Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya bhASAMtara 28 // // 438 // tizayena zreyaH kalyANaM hitaniHzreyasastasmai hitaniHzreyasAya, kimartha bhASate? teSAM caurANAM vimokSaNArtha, svayaM tu yana sUtram kapilo vimukta evAsti. atha ca teSAM caurANAM mokSaNArthamAhetyarthaH kathaMbhUto munivaraH? vigatamoho moharahitaH, punaH J0/ kIdRzo munivaraH? jJAnadarzanasamagro jJAnadarzanAbhyAM pUrNaH // 3 // kiM bhASata ityAha artha-tadanaMtara munivara kapila kevalI sarva jIvonA hitaniHzreyasArthe hita eTale pathya sadRza, A lokamAM hita sAdhaka hoine TE je nitarAM=atizaye zreyaH paraloka kalyANa sAdhaka-eq hitaniHzreyasa vacana (bhASate) bole che. zA mATe bole che? te coronA | vimokSaNa arthe pote kapilamuni to muktaja che. paNa te coronA mokSaNa arthe bolyA. munivara kevA? te kahe che-vigatamoha moharahita tathA jJAnadarzana samagra-jJAna ane darzana, bannethI paripUrNa-munivara kapila kevalI bole che. 3 savvaM gaMthaM kalahaM ca / vippajahe tahAvihaM bhikkhU // savvesu kAmajAesu / pAsamANo ne lippaI tAI // 4 // mUlArtha-(bhikkhU sAdhu (tahAviha) karmabaMdhanA heturUpa [saba] sarva prakAranA (gaMtha) parigrahane tathA (kalahaMca) kalaine (vippajae) tyAga kare. (sabbesu) sarva (kAmajAyasu) kAmAdi viSayomA (pAsamANo) joto (tAi) prAyo- sAdhu (na lippai) lopAto nathI.4 / vyA0-bhikSuH sAdhustathAvidhaM pUrvoktaM karmabaMdhahetuM sarvagraMthaM yAdyAbhyaMtarabhedena rividhaM parigrahaM vizeSeNa prajahyAtparityajet , ca punarbhikSuH kalahaM krodha, cakArAnmAnamAyAlobhAdIn viprajahyAt, punaH sAdhuH sarveSu kAmajAtevidriyaviSayeSu na lipyate nAsakto bhavet , kiM kurvana? pazyan viSayavipAkaM ciMtayannityarthaH. punaH kAdRzaH sAdhuH? tAI For Private and Personal Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ www.kobalbirth.org Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie uttarAdhyapana mutram bhASAMtara adhyApana // 439 // // 439 // prAyI sarvajIvAnAmabhayadAnadAyItyarthaH // 4 // artha-bhikSu sAdhu, tathAvidha-pUrve nirupita karela karma baMdhanA hetubhUta sarva graMtha bAhya tathA AbhyaMtara bhedathI ce prakAranA parigrahano vizeSe karIne parityAga kare. punaH kalaha-krodhane paNa tyaje; cakAra che te uparathI mAna, mAyA, lobha ityAdikane paNa tyajavAna mUcavAya che. vaLI te sAdhu, kAmajAta sarva iMdriyanA viSayomA 'pazyan' viSayavipAkane vicArato lIpAto nathI, Asakta yato nathI kiMtu trAyI-sarva jIvone abhayadAna denAra thAya che. 4 bhogAmisadosavisanne / hiyanisseyaMsabuddhivipaccatthe / bAle ya maMdie muMDhe / bajjhaI maicchiyA khelmi||5|| mUlArtha-(bhogAmisadosavisane) viSayamAM Asakta thayelo, tathA (maMdira) maMda (mUDhe) mRDha evo (bAle a) ajJAnI mANasa (khelammi) | kheLa-ileSmane viSe [macchiA ya] mAkhInI jema (bajhAi) baMdhAya che. 5 . ___ vyA0-etAdRzo vAlo'jJAnI karmaNA yadhyate, karmaNA baddhazca saMsArAnnirgantuM na zaknoti, saMsAra eva sIdati, kasmin ka iva? khele zleSmaNi makSikAjaMturica, kathaMbhUto bAlo janaH? maMdo dharmakriyAyAmalasaH, punaH kIdRzaH? muDho mohavyAkulamanAH, punaH kIdRzaH? viSayAmiSadoSaviSaNNaH, viSayA eva gRddhihetutvAdAmipaM, viSayAmiSaM, tadeva doSo jIvasya dRSaNakaraNatvAviSayAmiSadoSastatra vizeSeNa sanno nimagno viSayAmiSadoSaviSaNNaH, punaH kIdRzaH? hinaniHzreyasavugdriparyastaH, hitamAtmasukha, niHzreyasazca hitani yasau, tayorviSaye yA buddhihitaniHzreyasavadvistasyAH sakAzAdva For Private and Personal use only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zeSeNa paryastaH parAGmukho hitaniHzreyasabuddhiviparyastaH, svargApavargasukhAdbhaSTa ityarthaH // 5 // uttarAdhya-10 bhASAMtara pana sUtram adhyayana8 artha-evo e bAla-mUrkha, ajJAnI kama vaDe karI baMdhAya che ane baddha thavAthI saMsAramAthI nIkalI zakato nathI kiMtu sNsaar||44||25 mAMja sIdAya che, kenI peThe? jema khela lALa lITa vageremA makSikA coTI jatAM chuTI zakatI nathI ane akaLAya che. tema e mUDha 36 // 440 // Jt mohathI vyAkula mana vALo, maMda-dharmakriyA karavAmAM ALasu, 'viSayAmiSadopaviSaNNa' lolupatAnA hetubhUta viSayarUpa AmiSa-mAMsa |JE vipayAmiSa AvAM viSayAmiSa jIvane dupita kare che tethI doSa kahevAya, tecA viSayAmiSa doSamA viSaNNa-nimagna-coTI rahe to, vaLI hitaniHzreyasa buddhi paryAsta=hita=A lokan Atma sukha tathA niHzreyasa=mokSa; A bannenA viSayamA je cudi-jJAna, tethI vizeSe karIne paryasta=vimukha; arthAt A loka tathA paralokanA potAnA hitanA bhAna vagarano; svarga tathA apavarga mokSa; beyathI bhraSTa rahI | saMsArathI chUTI zakato nathI. 5 pariccayA ime kaamaa|nosujhaa adhiirpurisehi|aNh saMti subayA saahe| je" taraMti aMtaraM vnniyaavyv||6 malArtha-[ime] A (kAmA) zabdAdika kAmo (duparicayA) kaSTathI novArI zakAya tevA che tethI te (adhIraparise) adhIra-satya-SE rahita puruSoe (no sujahA) sukhe tajI zakApa tevA nathI. (aha) tathA (suvvayA) niSkalaMka (sAhu sAdhuo (saMti) che, (je) jeo [aMtaraM] tarI na zakAya tevA bhavane (taraMti) tarI jAya re. 6 vyA0-ime prasiddhAH kAmA adhIrapuruSairna sujahAH, na sukhena hAtuM yogyA ityarthaH, miSTAnnAdibhojanavat . kIdRzA For Private and Personal Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram // // 44 // ime kAmAH? ata eva duHparityajAH. atha kecitsunanAH sAdhavaH saMti, ye'taraM tarItumazakyaM saMsAraM taraMti. ke iva? bhASAMtara vaNija iva, yathA vaNijaH sAmudrikA vyApAriNo'naraM mahAsamudraM pravahaNastaraMti, atra vA zabdo ivArtha. '6 / / adhyayana8 artha-A prasiddha kAma adhIrapuruSoye sahelAithI tyajI zakatA nathI tethIja miSTAnna bhojananI peThe duHparityaja=bahu duHkhathI // 44 // choDAya tevA che. paNa lokamAM suvrata-sAdhuo che ke jeo ataranatarI kAya tevA saMsArane jema vahANavaTI vyApArI atara mahAsamudrane pravahaNa vahANa vaDe tarI jAya tema-tarI pAra pAme che. 6 sameNA meM eMge vayamANA / pANavaha miyA ayaannNtaa|| maMdA nirayaM gacchati / vAlA pAviyAhi diTThIhiM|JE mulArtha-(mu) ame [samaNA sAdhuo choe ema [vayamANA] bolatA (ege) anya tIdhI o (miA) viveka rahita (maMdA) maMda (bAlA) JE ajJAnI che teo (pAviAdi) pApanA hetu rupa (diTThIhi) dRSTi paDe (pANavaha) prANInA vadhane (ayANa'tA) nahIM jANatA satA (niraya) narakamAM (gacchati) jAya che. 7 vyA0--eke kecitkutIrthyA mithyAtvinaH pApikAbhiH pApahetukAbhidRSTibhirbudvibhiH prANavadhamadharmamajAnaMto narakaM gacchati, kathaMbhUtAste mRgAH? avivekinaH, punaH kIdRzAste? maMdA jaDAH, yathA kecidrogagrastAbhidRSTibhiH samyagmArgamajAnaMtaH kasmiMzcid duHkhavyApte mAgeM vrajati, punaste kecitkutIrthyAH kiM kurvataH? muiti vayaM zramaNA iti 'vayamANA' vadaMtaH zramaNadharmarahitA api svasmin zramaNatvaM manyamAnA ityarthaH, yadi prANavadhamapi na jAnati, tadA For Private and Personal Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhya 'nyeSAM mRSAvAdAdInAM tu jJAnaM teSu kuta eva saMbhAvyate? kathaMbhUtAste? maMdA mithyAtvarogagrastAH, punaH kathaMbhUtAste? yAlA | ETbhASAMtara pana sUtram vivekahInAH vivekahInatvaM hi teSAM pApazAstreSu dharmazAstrabuddhitvAt. tadyathA-brahmaNe brAhmaNamAlabheta, iMdrAya kSatramAlabheta, IPE adhyayana8 mamadabhyo vaizya, namase zudraM, tathA-yasya buddhirna lipyeta / hatvA sarvamidaM jagat // AkAzamiva paMkena / nAsau pApena // 442 // // 442 // PE lipyate // 1 // dharmo hi bAlaigjJeyaH // 7 // artha-keTalAeka mithyAtvI kutIrthya pApikA-pApa hetubhUta dRSTithI pANivadha adharma na jANatA narake jAya che. te kevA? mRja avivekI tathA maMda jaDa jevA jema koi roga grastadRSTivALA sArA mArgane na jANatA koi duHkhavyApta mArgamAM jAya che, tema | ame zramaNa chaie ema volatA zramaNa dharma rahita chatAM potAmAM zramaNapaNAnuM abhimAna lenArA. mANa vadha na jANe tene mRSAvAdAdikanuM DEbhAna kyAthI saMbhave. tezro maMda-mithyAtva rogagrasta hovAthI bAla-viveka hIna hoya che kemake teone adharma zAstromAM dharmazAstra buddhi hoya che. brahmane brAhmaNa, iMdrane kSatra, marudne vaizya tathA tamasane zUdra Alabhana karavA. vaLI 'A sarva jagatne haNIne paNa jenI buddhi alipta rahe te AkAza kAdavathI na lIpAya tema pApathI lIpAto nathI. ityAdi0 dharma padArtha bAla=ajJathI jANI zakAto nathI. 7 neha paannvhrmnnujaanne| muJcija kayAi savadukhANAevamAyariehiM akkhaayN| jehiM Imo sAhudhammo pnntto| mUlArtha-(pANavaha) prANavadhane (aNujANe) anumodanA karato [kayAi] kadApi (sayadukyANa) sarva duHkho thakI (nahu) nathIja (muzcija) makAto, [eva] pramANe (Ariehi) tIrthakarAdike (akkhAya) kayuM che ke (jehiM) je oryoSa (imo) A [sAhudhammo] sAdhudharma (paNatto) kahyo che.8 nsn `ndm tq` nmt nh shkhlty mfdt wlmkl LalitDJBULURUJuhue For Private and Personal Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya-JE ___ vyA0-tairAyaH pUjyairAcAryarevamAkhyAtamityuktaM, taiH kaiH? yairAcAryairayaM sAdhudharmaH sAdhvAcAraH, athavA samyagdharmaH | 'bhASAMtara yana sUtram prajJaptaH kathitaH, itIti kiM? jIvaH pANivadhaM jIvasya hiMsAmanujAnamanumodayan 'ha' iti nizcaye kadApi srvduHkhebhyo| maTAkhebhyo 25 adhyayana8 na mucyeta, aba prANivadhasyAnumodanAyAstyAgAtkaraNayorapi tyAga uktaH, prANivadhakaraNakAraNAnumatityAgAcca mRssaa||443|| // 443 // 30/ vAdAdattAdAnamaithunaparigrahAdInAmapi karaNakAraNAnumatasyApi niSedho jJeyaH // 8 // artha-te Arya pUjya AcAryoMe ema kahelaM che ke je AcAryoe sAdhu dharma sAdhuono AcAra athavA samyadharma prakSapta lokone jaNAvyo che zuM kahelaM che? te kahe che-koi paNa jIva mANavadha jIvahiMsAne anumodana Ape te 'hu' nizcaye kadApi sarva duHkhothI mukAto nathI. atre mANivadhanA anumodanano tyAga kahI prANivadha karavAno nathA karAvavAno paNa tyAga kahevANo. eja 5pramANe prANivadha karavo karAvavo athavA tenuM anumodana karavAno tyAga kahI mRpAvAda-khoI bolavU, adattAdAna maithUna parigraha | ityAdikanA paNa karavU karAvadhaM tathA koi karato athavA karAvato hoya temAM anumati anumodana ApavAno paNa niSedha samajI levo.8 pANe ya nAivAijjA / se samietti vuccaI tAI // tao se pAvayaM / nijAi udagaM 3 thalAo // 9 // malArtha-(pANe a) prANono (nAivAijA) vinAza na kare, [se te tAI) prANono bAthI (samietti) samitivALo che, ema (buccai) kahevAya cha [se] tyArapachI (to) te thakI (pAvaya) pApa (kamma) karma (najAha) jatu rahe che, (thalAo) sthaLathakI (udaya) jema pANI jatu rahe che tema 1 For Private and Personal Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram bhASAMtara adhyayana8 1444 // // 444 // vyA0-yaH sAdhuHprANAna jIvAnnAtipAtayenna vighAtayet , svayaM na hiMsyAta, cazabdAtprANahiMsAyAH kAraNAnumatyorapi niSedha uktaH, satrAtA jIvarakSAkArI sAdhuH samita ucyate. se ilathAnaMtaraM sarvajIvarakSaNAdanaMtaraM tatastasmA samitAsamitiguNayuktAtsAdhoH pApakaM karmA zubhaM karma niyoti nirgacchati, kasmAtkamiva? sthalAdunnatabhUtalAdudaka CIAnIya nirgacchati, unnatabhUtale yathodakaM na tiSThati, tathA samite sAdhau pApakaM na tiSTatIni. // 9 // ___artha-je sAdhu pANa=jIvAne atipAta vighAta na kare-pote jIvonu hiMsana na kare 'ca' zabda Apyo tethI prANi hiMsA karAve paNa nahi tema temAM anumati paNa na Ape te trAtAjIva rakSAkArI sAdhu, samita kahevAya che tethI-sarva jIvana rakSaNa karanArA samitiguNa yukta e samita saMjJaka sAdhumAMdhI pApa karma azubha karma nIkalI jAya che. jema sthala uMcA bhUmi pradezathI udaka pANI nIkaLe cha arthAt uMcA bhUtala uparathI pANI jema DhaLI jAya tema e samita sAdhuthI pApa svayaM dUra thai jAya che. e sAdhumAM pApa karbha sthiti | pAmI zakatuM nathI. 9 jaganissiehiM bhUehiM / tesanAmehiM thAvarehiM ||no" tesimAraMbhe dNdde'| maNalA vayasA kArya sA ce||10|| mUlArtha-(jaganissipahi) jagatane AthayI (tasanAmehi) trasa nAma karmanA udayavALA [thAvarehi ca] sthAvara (bhUrahi) prANoone viSe (daMDa) hisArUpa daDane [no Ara me] Ara me nahIM 10 vyA-jagallokastatra nizritA AzritAsteSu jagamizriteSu aseSu thAvarekha ca jAveSu manasA vacasA. ca punaH For Private and Personal Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'bhASAMtara adhyayana8 / 440 uttarAdhya | kAyena, teSu daMDaM na samArabheta, vadhaM na kuryAdityarthaH. anojayinyAM zrAddhaputrasya kathA vAcyA. // 10 // yana sUtram ___artha-jagat loka, temAM nizrita Azrita, trasa tathA sthAvara jIvone viSaye manathI vacanathI athavA kAyAthI koipaNa prakArano // 445 // daMDa devA AraMbha na kare koipaNa prANIno vadha na Adare. 10 atre ujjayinInA zrAddhaputranI kathA vAMcavI. susaNAo nacANaM tatta Thavija bhikkhU appANa ||jaayaae ghAsamesijA ! rasa~giddhe ne sa~yA bhikkhaae||11|| mUlArtha-(bhikhkhU) sAdhu (suddhasaNAo) zuddha eSaNAne (nacANaM) jANIne (tattha) te eSaNAne viSe (appANaM) AtmAne (Thavija) sthApana kare, (bhikkhAe) bhikSAne khAnAra sAdhu (jAyAya) yAtrAne mATe (ghAsa) grAsanI (pasijjA) gaveSaNA kare. paraMtu (rasagiddhe.) || snigdha (na siyA) thAya nahIM. 11 vyAkhyA-bhikSuH sAdhuH zuddheSaNAM jJAtvA zuddhAhAragrahaNaM vijJAya tatra nirdoSagrahaNe AtmAnaM sthApayet, punaH sAdhvAcAraM vadati-bhikSAdo bhikSAcaro muniryAtrAyai zarIranirvAhAya grAsamAhArameSayed gaveSayet , na punaH sAdhU rasagRddhaH syAt. / / 11 // ___ artha-bhikSu-sAdhu, zuddhepaNA-zuddha AhAranuM grahaNa jANIne temAM nirdoSa grahaNamAM AtmAne sthApita kare. (punaH sAdhuno AcAra BE kahe che.) bhikSAda-bhikSita padArtha khAnAra muni kevala yAtrA zarIranirvAhane arthe grAsa AhArane khoLe. sAdhu punaH rasagRddha-rasamAM lolupa na thAya. 11 For Private and Personal Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya-IDE paMtANi ceva sevijI / sIyapiMDapurANakummAsaM // ava bukkasaM pulAgaM vaa| jAvaNaTTAe nisevae mNthu||12|| IllbhASAMtara yana sUtram (javaNahAra) zarIrapoSaNa mATe (paMtANi ceva) asvAdie AhArane (sevijA) seve-jame (sIapiMDa) zIta AhAra (purANa kummA) adhyayana8 JC'purANa-junA aDada maga (adu) athavA (bukkasa) kuzakA [pulAgaMvA] vAla caNA [mathu] bora [nisevae] khAya 12 // 446 // // 446 // ___ vyA0-sAdhuryApanArtha zarIranirvAhArtha prAMtAni nirasANyannapAnIyAni seveta, ca punaraMtAnyapi seveta, tAni prAMtAnyatAnyannapAnIyAni kAnItyAha-zItaM piMDaM, zItaH zAlyAdistasya piMDaH zItapiNDastaM. punaH purANakulmASa, purAgAH prabhUnakAlaM yAvatsaMcitAH, purANAzca te kulmASAzca purANakulmASAH purAtanarAjamASAstAna, prAkRtatvAdekavacanaM, 'aduva' athavA 'cukkasaM' atinipIDitarasaM tuSamAtrAsthitaM, bukkasaM mudgAdInAM tuSaM vA, athavA pulAkamasAraM vallacaNakAdikaM, PE punaH zarIradhAraNAthai maM) badaracUrNa niSeveta, badaracUrNasyApi rUkSatayA prAMtatvaM, atra yApanArthamityuktaM tenAyamartho jJeyaH, yadi tvatipAtAdinA tadehayApanA naiva syotattato na niSeveta, api sthaviro glAnazca yenAhAreNa zarIre sukhaM syAttaDE dAhAraM seveta, ayamartho jJeyaH // 12 // __artha-sAdhu, yApanArtha zarIra nirvAhArtha prAnta=nIrasa annapAnAdi seve. te prAMta annapAna kyAM zIta=TharI gayela bhAta vagere, | zItapiMDa, tathA purANa kulmASa bAphelA jUnA coLA baTANA bagere, bukkasa, maga vagerenA photarAM athavA pulAka asAra bhaMso athavA Rall vAla caNA jevI vastu athavA maMthU eTale mukelAM caNI borano bhUko; AvA prAMta padArtho seve. borano bhUko paNa rukSa hovAthI prAMta For Private and Personal Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kalassagersuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana8 // 447 // uttarAdhya | vastumA gaNI zakAya. AmA 'yApanArtha' ema kayu te uparathI ema artha jANavo ke-jo atipAtAdine lai te deha yApanA naja thAya yana sUtram to na seve vRddha hoya athavA glAna hoya to je ohArathI zarIre mukha thAya tevA AhArane meve; Avo tAtparyAya che. 12 // 447 // je lakkhaNaM ca suviNaM ca aMgavijaM ca je paojati // na hu taisamaNA vuccaMti / evaM AyariehiM akkhaay||13|| (je) je (lakSaNa ca) lakSaNa vidyA siviNaM ca svapna zAstrane (aMgavijaM ca) aMgavidyAnA zAkhane (je) je sAdhao [pAuMja ti] | vApare che-(te) teo [samaNA] munio (na hu) nathIja [buccati kahevAnA (eva) e pramANe (Ayariehi) AcAryoe pharamAvyu che 13 __vyA0-'hu' iti nizcayena te zramaNA na ucyate, AcAryarevamAkhyAtaM, te ke? ye lakSaNaM sAmudrikazAstrokta dvAtriMzatpramANaM mASatilakAdikaM ca, ca punaH svapna svapnazAstraM gajArohaNAdbhavedrAjyaM / zrIprAptiH zrIphalAgamAt / / putrAptiH phalitAmrasya / saubhAgyaM mAlyadarzanAt // 1 // ityAdi. aMgavidyAmaMgasphuraNaphalazAstraM yathA-zirasaH sphuraNe rAjyaM / hRdayasphuraNe sukha // bAhozca mitramilanaM / jaMghayo gsNgmH||1|| ityAdi sarva mithyAzrutaM sAdhunA na prayojyamityarthaH. yadAha dharmadAsagaNi:-joinimittaavakhara-kouyaAesabhUyakammehiM // kAraNANumoyaNi je / sAhussa tava kkha o hoi // 1 // 13 // JE artha-'hu' nizcayeM te zramaNa naz2a kahevAya ema AcAryoe AkhyAta kahela che ke je lakSaNa sAmudrika zAstramA kahelAM masA, nala, tilaka Adi vatrIza cinho, tathA svapna svapnAdhyAyamAM kaDelAM-'gajArohAd bhaved rAjyaM zrImAptiH zrIphalAd bhavet / / putrAptiH For Private and Personal Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana8 // 448 uttarAdhya phalitAmrasya saubhAgya mAlya darzanAt // hAthI upara caDyA evaM svapna Ave to rAjya maLe zrIphaLana darzana thAya to lakSmI prApti pana sUtram thAya; phalita AMbo svapnamAM dekhe to putraprApti thAya ane puSpahAra svapnamAM Ave to saubhAgya lAbha thAya che. ityAdi svapna zAstra, tathA aMgavidyA aMgasphuraNazAstra-jevAM ke-zirasaH sphuraNe rAjyaM hRdaya sphuraNe sukham // vAhozca mitra milanaM jaMghayorbhoga saMgamatA // 448 // BEmastaka pradeza pharake to rAjya maLe, hRdaya sphuraNathI mukha thAya vAhu pharake to mitra maLe ane jaMghA sphuraNa thAya to bhoga saMgama - thAya; ityAdi sarva mithyAzruta kahevAya te sAdhue prayojya jANIne upayoga karavAnuM nathI, dharmadAsagaNie kA che ke joi nimitta akkhara kouya Aesa bhUya kammahi // karaNANumoyaNijje sAhussa tavakkhao hoi // 1 // jyotiSa, nimita, akSara, kautuka, Adeza, bhUtakarma; ityAdi sAdhu kare athavA anumode to sAdhunA tapaHno kSaya thAya che. mATe BEI sAdhue e sarva varjavAM 13 iha jIviyaM aniymittaa| pabhaTThA samAhi joehiM te kAmabhogarasagiddhA / uvajaMti asure kAeM // 14 // mUlArtha-(ii) A (jIviyaM) jIvitane (aniametA) aniyamita rAkhIne (samAhijopahi) samAdhi (panbhaTThA) bhraSTa thayA hoya ane (kAmabhoga rasagiddhA) kAmo bhogamA Asakta hoka (te) teo marIne (Asure) asura deva saMbaMdhI (kAe) nikAyane viSe (uvavajati) utpanna thAya che. 14 vyA-te kAmabhogarasagRddhA Asure kAye utpadyate, kiM kRtvA? ihAsmin saMsAre jIvitamAtmAnaM tapovidhAnAdinA, 'aniyamittA' ityaniyaMtryAvazIkRtya, te ke? ye samAdhiyogebhyaH prabhRSTAH, samAdhinA sthairyeNa yogA manovA mn bntm`t lqth nqlny'm ql` nkhllqTt For Private and Personal Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAyAnAmekIbhAvAH samAdhiyogAstebhyaH prabhraSTAH, prakarSeNAdhaH patitAH punaH kIdRzAste? kAmabhogarasagRddhA viSayasevauttarAdhya-25 nasvAda lolA Asure kAye'surakumArayonau, atra 'aniyamittA' ityuktena kiMcidanuSThAnaM kRtvA'surakumAratvenotpadyate, IBE bhASAMtara yana sUtram adhyayana8 nitarAmatizayena yamitvA niyamya, na niyamyAniyamyotkRSTaM tapo'kRtveyarthaH // 14 // // 449 // // 449 // artha-teo kAmabhoga rasagRddha kAma bhogavavAnA rasamA savRSNa banelA Asura kAyAmAM utpanna thAya che, zuM karIne? iha A saMsAramA jIvita AtmAne utkRSTa-tapo vidhAnAdithI niyamita na karIne vazya na rAkhIne, samAdhi-citanI sthiratArUpI yoga eTale mana vANI tathA kAyAnA ekI bhAvalakSaNa yogathI prabhraSTa prakarSe karI adhaHpatita thayelA te sAthe upara kahela vizeSaNa viziSTa eTale nAnA prakAranA abhilaSita vastunA svAdamA cheka lolupa banelA Asura kAya asurakumAra yonimAM utpanna thAya che, ahIM 'aniyamittA' padano Azaya evo cha ke-kiMcit anuSThAna karI amurakumAra rUpe utpanna thAya paNa jo utkRSTa tapaHsaMyamAdithI sAmAdhiyogathI bhraSTa thatA bace. 14 tatovi ya uvaihittA / saMsAraM bahu aNupaMriyaDaMti // bahukammalevalittANaM / bohI hoI sudullaho tesiM // 15 // mUlArtha-(tatto vi) te asura (ubaTTittA) nIkaLIne (bahu) ghaNAvistIrNa (saMsAra) saMsArane viSe [aNupariaDaMti] niraMtara paribhramaNa kare che. vaLI (bahukammalevalittANaM, ghaNA karmanA lepathI lIpAyelA (tesi) teone (yohI) dhi jinadharmanI prApti (sudullaho) atyaMta durlabha (doha) thAya . 15 For Private and Personal Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 450 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA- tato'pi ca tato'suranikAyAduSkRtya niHsRtya bahuM saMsAramanupadaMti bahulaM saMsAraM bhramaMti, punasteSAM saMsAre bhramatAM yodhiH samyaktvalabdhiH sudurlabhA bhavati, kathaM bhUtAnAM teSAM? bahukarmale palisAnAM pracurakarmapaMkakharaMTitAnAM // 15 // artha --tataH=asuranikAyamAMthI upasthita - nIsarelA bahu saMsAramAM anuparyaTana = bhramaNa kare che. punaH saMsAramA bhramaNa karatA te |puruSoMne bodhI=samyaktva labdhi sudurlabha thAya che kemake teAM bahu karma lepalipta banelA hoya che arthAt puSkaLa karmarUpI kAdavathI kharaDAyelA hoya che tethI temane bodhi lAbha atyaMta durlabha thAya che. 15 kasipi jo imaM logaM / paMDipuNgaM dalina ikkessa // teAvi se naiM saMtusse Ii duppUreMe Ime appA // 16 // mulArtha - (jo) je (ikassa) eka mANasane (paDipuNNaM) dhanadhAnyAdikathI pUrNa [ima ] A (kasiNapi) samagra evo paNa [loga' ] loka (daleja) ApIde to paNa teNAvi) te lokanA dAna vaDe paNa [se] te mANasa [na saMtusse] saMtuSTa thato nathI 16 vyA0 - yadi zabda syAdhyAhAraH, yadi kazcidiMdrAdideva ekasya kasyacitpuruSasya pratipUrNa dhanadhAnyAdipadArthairbhRtaM samastalokaM vizvaM dadyAttadApi tena dhanadhAnyAdiparipUrNa samastalokadAnena sa puruSo na tupyet iti hetorayamAtmA | duHpUrakaH, duHkhena pUryata iti duHpUraH, duHpUra eva duH pUrakaH. // 16 // pUrvoktamarthametra dRDhapati artha--atre yadi zabdano adhyAhAra che yadi=jo koi iMdrAdi deva ekaja koi puruSane, paripUrNa=dhana dhAnyAdi padArthothI bharela | samastaloka = A vizva dIye to paNa te dhanadhAnyAdi pUrNa samasta loka dAne karIne paNa te puruSa saMtuSTa na thAya; A hetutho A AtmA For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana8 // 450 //
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana8 1451 // uttarAdhya- duHpUraka duHkhe karIne pUrAya evo arthAt nana pUrAya evo kahela che. 16 yana mUtram pUrvokta arthane dRDha karavA phalitArtha kathana pUrvaka kahe che. // 45 // ___ jahA lAho tahI loho / lAhA loho paDhai // domAsakayaM kojaM / koDievi ne niTTiyaM // 17 // mUlArtha-(jahA) jema jema (lAho) lAbha thAya che. (tahA) tema tema loho] lobha vadhato jAya, lAhA) lAbhadhI (loho) lobha (paba ha] vRddhi pAme che jubho! (domAsaka') ye mAsA suvarNa mATe karelu (karja) kArya (koDIe vi) koTI dravya vaDe paNa (na niTiaM) 26 pUrNa thayu nahi 17 cyA0-yathA lAbhastathA lobhaH, lAbhAlobhaH pravardhate, dvimASArtha vimASapramitasvarNagrahaNAdha kRtaM kArya svarNakoTI| bhirapi 'na niTTiyaM na niSTitaM, pUrNa na jAnamityarthaH. mASaM tu paMcaguMjApramANaM, mASadvayapramitasvarNena kArya dAsyAH puSpa| tAMbUlavastrAbhUSaNAdimUlyarUpaM, tatkArya koTidravye gApi paripUrNa nAbhUt. // 17 // strImUlA hi tRSNeni hetostatparihArArtha gAthAmAhu artha-jema jema lAbha thato jAya tema tema lobha vadhato jAya, kAraNake lAbhe lobha vRddhi pAme che jema ce mAsA kanakane kAjece |mASA muvarNa levA mATe karelu kArya aMte suvarNa koTithI paNa niSThita na thayu paripUrNa na manAj. A adhyayanA AraMbhamAM kapila kathA prasaMge ce mApA eTale daza caNoThIbhAra sonAthI je kArya-dAsIne puSpAbUla vastrAbhUSaNa vagerene mATe mUlyarUpa dhArela te kArya rAjAne For Private and Personal Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya'marajImAM Ave te mAga' kahetAM vicAranA bamaLamo paDI koTi dravya sUdhI AvatAM paNa pUrNa na thayuH tRSNAno aMtaja nathI. 17 all bhASAMtara pana sUtram ___ A tRSNAnuM mUla strI hovAthI tenA parihArArtha kahe che. adhyayana8 // 452 // no rakkhasIsu gijjhijjA / gaMDavacchAsu NegacittAsu // jAo purisa plobhittaa| khelaMti"jahAvA dosehi||10 // 452 // JEL mUlArtha-(gaMDavacchAsu) gumaDA jevA kuca che ane (gacittAsu) cacaLa yukta ebI (rakkhasIsu) rAkSasI jevI zrIone viSe (No gijijhajjA) abhilASA karavI nahi. baLI (jAo) je strIo (purisaM) puruSane (palobhittA) vacanathI lobha pamADIne (jahAvA) jema 5(dAsehi) dAsanI sAthe krIDA kare tema (khelati) krIDA kare che 18 JE vyA0-rAkSasISu no gRdhdhyanna vizvaset , jJAnAdijIvitApahArAdrAkSasItyuktaM. kathaMbhUtAsu strISu? gaMDavakSastu, gaMDaM gaDa stadupamatvAduccaiH kuco vakSasi yAsAMtA gaMDavakSasastAsu gaMDavakSassu, uccakucasphoTakavakSaskAsu, vairAgyotpAdanAthai kucayogeDopamAnaM, vibhavatyotpAdamupamAnaM. punaH kIdRzISu strISu? anekacittAsu, anekaSu puruSeSu cittaM yAsAM tA anekacittAstAsu, athavAnekeSAM puruSANAM cittaM yAsu tA anekacittAstAsu, athavAnekAni cittAni saMkalpavikalparUpANi ciMtanAni yAsa tA anekacittAsnAsu, yAH striyo rAkSasyaH puruSaM kulInaM mAnavaM pralobhayitvA tvameva mama bhartA, svameva mama jIvitaM tvameva mama zaraNamityAdivacanairvazIkRtya prItimutpAdya taiH puruSaiH saha ramaMte kIDaMti, kaiH? yathA dAsayetheva dAsaiH krIDyate, te kulInapuruSA api strImiyAmohitAH saMto dAsaprAyA bhavaMti, yathA dAsA gamyatA? sthIyatAM? idaM kArya mA kriyatAmiti vacanaM zrutvA svAmyAdezakAriNo bhavaMti, tathA nArINAM vazavartinaH purUSAH kiMkarA bhavatItyarthaH m` trj` l`ql tns lm mn ldyn DILDAUGUJuodthukaidu.UNAUL lm` lbyn n qn`ny For Private and Personal Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie www.kobairthorg ___ artha--rAkSasIone viSaye gRddhA vizvAsa na karavo. jJAnAdi jIcitano apahAra kare che tethI khIyone rAkSasIo kahI. te uttarAdhya- strIyo kevI che? gaMDavakSa: eTale chAtI upara jeone gaDha= mahoTAM gumaDA jevo vyAdhi thayelo hoya . vairAgya upajAvavA mATe sta HEbhASAMtara adhyayana8 nane gumaDAMnI upamA ApelI che. vaLI te khIyo kevI hoya che? anekacittA anekapuruSomA jenAM citta hoya, athavA aneka puru||45|| ponAM jemAM citta hoya, athavA aneka kSaNe kSaNe badalAtA che citta jenA evI je khIyo rAkSasIyo puruSa kulIna mAnavane pralobhana // 453 // ApIne arthAt ' tameMja mArA bhartA, tameja mArA jIvita, tameja mAruM zaraNa; ityAdi vacanovaDe vazya karIne prIti utpanna karI te puruSonI sAthe rame ke krIDA kare che. kenI peThe? dAsanI peThe te kulIna puruSo paNa strIyomAM vyAmohita thatAM dAsa jevAja banI 26 jAya che. jema dAsa 'jAoM' 'besI jAo' 'ubhA raho' 'A kAma ma karazo' ityAdi svAmInAM vacano sAMbhaLI tenA AjJAkArI JellthAya che tema strIyone vaza thayelA puruSo paNa kiMkara banI jAya che. 18 nArosu nopgijjhijaa| itthI vipajahe aNagAre ||dhmmN ca pesalaM nnccaa| tattha Thavija bhikkhU appaannN||19/6 mUlArtha-(nArIsu) nArIone viSe (no pagijjhijjA) abhilASA na kare, tathA (aNagAre) sAdhu (itthI) khIone [vipajahe] tyAga iral kare (dhamma' ca) dharmaneja [pesala] asyata manohara (NacA) jANIne (tattha) tene viSe (bhikkhU) sAdhu [appANaM] potAnA AtmAne JE (ubija) sthApana kare. 19 vyA0-anagAraH sAdhuH strISu na gRdhdhyanna gRddhi kuryAt , anagAraH striyaM vizeSeNa prajayAtparityajet , punarbhiell kSurdharma brahmacaryAdirUpaM pezalaM manojJaM jJAtvA tatra atmAnaM sthApayeta. // 19 // For Private and Personal Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir www.kobatirth.org bhASAMtara adhyayana8 // 454 // uttarAdhya- artha-anagAra=nitha sAdhu, strIyomA gRddhi=bhAkAMkSA na kare kiMtu vizeSe karI parityAga kare. ca punaH bhikSu, dharmane pezala pana satram 36 manojJa jANI temAM AtmAne sthita kare. 19 // 454 // iti aisa dhamme akkhAe / kavileNaM visuddhapanneNaM / terihiti je u kAhiMti / tehiM ArAhiyA deva logi tti bemi // 20 // JE mUlArtha-[iti] A prakAre (esa) A pUrve kahelo (dhamme) sAdhudharma (visuddha panneNa) nirmaLanAnavALA (kavileNa ca) kapilamunie (avakkhAe) kA che. (je) je manuSyo [kAhiti] dharma karaze. tathA (tehi) te manuSyoe (duve logA) banne loka (ArAhima / ArAdhyA gaNAze. (tti bemi) pramANe hu' kahu chu. 20 syA-ityamunA prakAreNaiSa dharmaH kapilenAkhyAtaH kathitaH, kathaMbhUtena kapilena? vizuddhaprajJena kevalajJAnayuktena, ye puruSAH kapilakevalinoktaM dharma kariSyaMti, te puruSAH saMsAraM tariSyati, punastaiH puruSaivapi lokAvArAdhito saphalIkRtAvityarthaH // 20 // ___artha-iti=e prakAre A dharma kapilamunie AkhyAta=kaho. kapila kevA? vizuddha mana kevala jJAna sampanna. je puruSo kapila adi kevalIe kahelA dharma Acaraze te puruSo saMsAra tarI jaze. vaLI te puruSoe beya loka ArAdhita karyA=saphala karyA, ema samajabu. 20 ityAdidodhakAn kapiloktAn zrutvA tatra kecicorAH prathamenaiva dodhakena pratibuddhAH, kecid dvitIyena. evaM paMca For Private and Personal Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana8 LE| zatacaurA api pratibuddhAH pravrajitAzca // iti kApilIyamadhyayanaSTamaM saMpUrNam // uttarAdhyayana sUtram iti zrImaduttarAdhyayanasUtrArthadIpikAyAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyazrIlakSmIvallabhagaNiviracitAyAM Isal kApilikAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // zrIrastu // // 45 // ityAdi kapilo- dodhaka sAMbhaLI tyAM keTalAka cora prathama dodhakathIja pratibuddha thayA, keTalAka bojA dodhakathI; ema pAMcasoya cora patibuddha thai manajita dIkSita yayA. ema A AThamuM kapilIyAdhyayana pUrNa thayu. iti zrI uttarAdhyayanasUtranA-zrI lakSmIkItigaNinA ziSya zrI lakSmIvallabhagaNie viracitta arthadIpikAvRttimAM kApilika JE adhyayanano artha pUrNa thayo. For Private and Personal Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie uttarAdhyapana sUtram // 456 // // atha navamamadhyayanaM prArabhyate // ailbhASAMtara aSTame'dhyayane hi nirlobhatvamuktaM, nirlobhaH puruSo hIMdrAdibhiH pUjyaH syAt, ato navame'dhyayane namirAjarSiri- 36 adhyayana dreNAgatya bhAvapUrvakaM vaMditaH, ityaSTamanavamAdhyayanayoH saMbaMdhaH. tatra namistu pratyekabuddhaH, pratyekabuddhAzcatvAraH, samakA // 456 // lasuralokacyavanapratyekapratiyodhapravrajyAgrahaNakevalajJAnotpatisiddhigamanabhAjo jAtAH, teSu prathamaH karakaMTTaH 1, dvitIyo bimukhaH 2, tRtIyo namirAjA 3, caturtho nagAtiH4, iti. teSAM pratyekabuddhAnAM kathAnakamucyate, tatra prathamaM karakaMDUkathA yathA-karakaMhU kaliMgesu / paMcAlesu a dummuho // namI rAyA videhesu / gAMdhAresu ya naggaI // 1 // // atha navamA adhyayano pAraMbha thAya che| aSTamAdhyayanamA nirlobhatva kayu, nirlobha puruSa iMdrAdikano pUjya thAya che mATe navamAdhyayanamAM namirAjarpine iMdre AvIne bhAvapUrvaka vaMdana karyu e aSTama tathA navama adhyayanano saMgati darzAvIne namirnu cAritra varNave che. nami pratyekabuddha che. pratyeka buddha cAra thayA che jeo eka kALe murakokathI cyavana, matyeka pratibodha, pratrajyA-dIkSAgrahaNa, kevaLajJAnotpatti tathA siddhigamana mokSane pAmyA che, temAMnA prathama karakaMDU 1, bIjo dvimukha 2, bIjo namirAjA 3, cotho nagAti; e cAre pratyekabuddhInAM kathAnaka kahevAya che, temA prathama karakaMDU kathA kaDevAmAM Ave che. yathA-karakaMDU kaliMgesu paMcAlepnu a dummuho / namirAyA videhesu gAMdhAresu ya naggai // 1 karakaMDU kaliMga dezamAM thayo, durmukha paMcALamAM, namirAjA videhamAM ane gAMdhAra dezamA nagAti rAjA yayA. 1 DAMARDANDAAIDAMROHoroDAMDARAmr PLEApprnwapsLADILDAus For Private and Personal Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1I zrIvAsupUjyajinapatikalyANakapaMcakAstapApAyAM caMgAnagI dadhivAhananAmA nRpo'bhUt, tasya ceTakamahArAjaputrI uttarAdhya bhASAMtara padmAvatI priyA jAtA. sAnyadA bhaNI babhUva, garbhAnubhAvena ca tasyA idRzaM dohadamutpanna, ahaM puMveSadharA bharnA dhRtAyana sUtram 3 adhyayana9 tapatrA gajAgrabhAgArUDhArAme saMcarAmi, lajayedaM dohadaM bhUpateH puro vaktumazaktA sA kRzAMgI babhUva. rAjJAnyadA tasyAH // 457 // kRzAMgakAraNaM pRSTaM, atinirvadhena sA svadohadaM kathayAmAsa. rAjAtyaMtaM tuSTastAM paTTahastiskaMdhe samAropya svayaM tacchirasi chatraM dhRtavAn , tAdRza eva rAjA gajArUDharAjJIpazcAGgAge sthito bane yayA, tasmin samaye tatra jaladAraMbho babhUva, natra sallakIpramukhavividhavRkSapuSpagaMdhairjalasiktamRgaMdhaizca vihalIbhUtaHsa karI madonmattaH svavAsabhUmi smaranbaTavIM pratyadhAvat, azvavAraiH padAtibhizcAsauna spRSTaH, tena gajena garbhAnvitayA kadalokomalazarIrayA rAjyA sArdhesa rAjA mahATavyAM nItaH, samavi SamonnatadUrAsannAnanekabhAgAna pazyan bhUpativaTamekamAyAMtaM dRSTvA bhAryApratIdamavadat , he bhadre! puraHsthasyAsya vaTasya zAkhAmekAmavalaMbethAstvaM, ahamapyekAM zAkhAmAzrayiSyAmi, gajastvevameva yAtu? evamuktvA rAjA vaTazAkhAyAM lagnaH, rAjJI tu bhayavyagrA ghaTAvalaMyaM kartumakSamA hastinAgrato nItA, rAjA tu vaTAdRttIya zanaiH zanairmilitasainyaH patnIviraal haduHkhitazcaMpAyAM praviSTaH, rAjJI duSTena tena hastinA mahatI miTavIM nItA, tRSAkulaH sa hastI caturdikSu pAnIyaM pazyanneka saro dRSTvA tatpAlyAvatIrya yAvadhaH patati tAvatsA rAjJI vRkSAvalaMbena tatskaMdhAduttatAra, gajastu grISmatApitaH saro ntarviveza, rAjJI kAMtAraM dRSTvA bhRzaM bhItA satI manasyevaM ciMtayAmAsa ka ca tannagaraM? ka ca sA zrIH? ka tanmaMdiraM? ka PEsA sukhazayyA? duHkarmaNAM vipAkAtsarva me gataM. athavAtra bane vicitrazvApadaizcetpramAdavazagAyA mama mRtyubhaviSyati, For Private and Personal Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 458 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tadA mama durgatireveti matvA'pramattA satyArAdhanAM vyadhAt, sukRtAnyanumodya sarvajIveSu kSAmaNAM kRtvAnazanaM sAgAraM | prapede, namaskAraM dhyAyaMtI tata utthAya saikayA dizA gacchaMtI purastAdekaM tApasaM dadarza, tApaseneyamevaM pRSTA vatse ! tvaM kasya | putrI ? kasya priyA vA? AkRtyaiva tvaM mayA bhUribhAgyayutA jJAtA, iyaM kA tavAvasthA ? kathaya ? vayamabhayAH zaminastApasAH smaH sA rAjJI taM tApasaM nirvikAraM nirmaladharmakaraM ca jJAtvA svavRttAMtaM sakalaM jagau, etasyA rAjJyA pituzcekarAjJo mitreNa tena tApasenoktaM vatse! nAtaH paraM tvayA ciMtA kAryA, ayaM bhavaH sarvavipadAmAsaspadaM, sarvavastUnAmaniyatA citanIyA. evaM pratibodhya sA rAjJI tena tApasena svAzramaM nItA, tasyAH prANayAtrA phalaiH kAritA. zrI vAsupUjya jinapati kalyANa paMcakane lIdhe asta thayela ke pApa jemAMthI evI caMpAnagarImAM dadhivAhana nAme rAjA hato. ceTa|kamahArAjAnI putrI padmAvatI tenI priyA rANI hatI. ekadA te rANI garbhavatI thai tyAre teNIne garbhaprabhAvathI evaM dohada (garbhiNIne kaMi khAvAnuM, pharavAnuM, vastu dhAraNa karavAnuM vagere mana thAya; jene heLa kahe che te) thayuM ke 'huM puruSano veSa dhAraNa karUM ane mArA pati mArA upara chatra dhAraNa kare ane huM hAthI upara besIne bagIcAmAM saMcaruM A dohada = manoratha = zaramane lIdhe rAjAne kahI na zakI tethI aMge durbaLa thavA lAgI eka vakhate teNIne rAjAe durbaLatAnuM kAraNa ati AgrahathI pUchatAM teNIe dohada manoratha ko te sAMbhaLI rAjA ati tuSTa thaine te rANIne paTTa hastI upara besADIne pote teNonA mastaka upara chatra dhAraNa karI pAchaLa hAthI upara besIne vanamAM vihAra karavA cAlyA; te samaye vanamAM megha varSavAno AraMbha thayo tethI allakI vagere vividha vRkSanAM puSponA gaMdhathI temaja jalI sIMcAyelI pRthvInI mRttikAnA gaMdhathI hAthI viddala thayo bhane madonmatta banI potAnI mUla nivAsa bhUmine yAda karato te aTavI For Private and Personal Use Only Tian Tian bhASAMtara adhyayana9 ||458 / /
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 459 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaNI doDyo. pAchaLa ghoDAsavAro tathA pALA doThyA paNa pahoMcI na zakyA, e hAthI, keLnA garbhatulya komala zarIravALI garbhiNI rANI sahita rAjAne mahATavI = verAna jaMgala=mAM lar3a gayo. jaMgalanA sapATa tathA khaDavacaDA uMcAnIcA aneka pradezone joto rAjA, | sAme eka baDhanuM jhADa AvatuM joine rANIne kar3evA lAgyo ke--he bhadre ! Agala je A vaDa Ave che tenI eka zAkhA tuM pakaDIne |TIMgAje ane huM paNa eka DALano Azraya laiza pachI hAthI bhale emane ema cAlyo jAya, Ama bolI rAjA baDanI eka zAkhA pakaDI | vaLagI rahyo paNa rANI to bhayathI vyagra vanelI tethI vaDanI zAkhAnuM avalaMbana na karI zakI eTale hAthI teNIne AgaLa lai cAlyo. | rAjA to vaDathI heThA utarI haLave haLave sainyane maLyo ane patnInA virahane lIdhe duHkhita yato caMpAnagarImAM praviSTathayo. e duSTa hAthI rANIne mahoTI aTavImAM lar3a gayo; tyAM tRSAthI Akula banelo hAthI cAre dizAomAM pANI zodhavA najara nAkhato eka sarovara joi tenI pALa upara thaine nIce utaravA jAya che tyAM eka vRkSane pakaDI te hAthInA skaMdha uparathI rANI utarI paDI ane te hAthI taDakAthI tapyo hato tethI taLAvamAM praviSTa thayo. rANI to jaMgala jor3ane atyaMta bhayabhIta thai manamAM ciMtA karavA lAgI ke-kyAM te nagara ? kyAM te rAjalakSmI ? kyAM te maMdira=mahela ? kyAM te sukha zayyA ? mArA duSkarmAnA koi paripAkathI mAruM e sarva gayuM. athavA A ghora vanAM vividha hiMsra prANIthI pramAdavaza yatAM mAruM mRtyu thAya to mArI durgati thavAnI; Ama mAnI apramata banIne ArAdhanA | karavA lAgI sukRtonuM anumodana karI sarva jIvanI kSAmaNA mAgI sAgAra = amuka saMketabA=anazana vrata lai manamAM namaskAranuM dhyAna karatI tyAMthI uThIne te eka dizA bhaNI jAya che tyAM AgaLa jatAM eka tApasa=muni ne dIThA. tApase teNIne pUcha ke - 'he vatse ! tuM kenI putrI ? kenI priyA ? tArI AkRti uparathIja tuM mane bahu bhAgyavatI jaNAya che. tArI A avasthA kema ? kahInAkha. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana9 // 459 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana9 // 46 // It' ameM zamavAn tApasa hoi amArAthI koine bhaya na hoya.' AvA tApasanA vacana uparathI tene nivikAra tathA nirmala dharmavAn jANI uttarAdhya potAno saghaLo vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. A rANInA pitA ceTakarAjAnA A tApasa mitra hatA tethI bolyA ke-'he vatse ! have tAre pana sUtram jarAya ciMtA na karavI. A bhavasaMsAra=sarva vipattiona raheThANa che mATe sarva vastunI anityatAnuM ciMtana karyA karavU.' AvIrIte // 46 // rANAne pratIbodha ApI e tApasa rANIne potAne Azrame lai gayA. tyAM teNIne phaLavaDe prANayAtrA karAvI, arthAt phaLa khavarAvI kSudhA nitti karAvI. ___ atha ca dezasImni tAM nItvA sa tApasa evaM jagAda he putri! ataHparaM halAkRSTA sAvadyA dharA vartate, sA munibhirnollaMghanIyA, tato'haM pazcAbalAmi, ayaM mArgo daMtapurasya vartate, natra daMtavaktranAmA rAjA vartate, itaH susArthena saha tvaM pure gacche.. evaM nigadya sa tApasaH svAzramaM jagAma, rAjJI purAMtaH sAdhvyupAzraye jagAma, tatra sAdhvyA pRSTe tayA sakalopi vRttAMtaH kathitaH. sAdhvI tasyA evamupadezaM dadI pachI te tApasa rANIne dezane sImADe lai jai bolyA ke-'he vatse ! ahIMthI AgaLa haLavatA kheDelI sadoSa jamIna Ave che te amArAthI oLaMgAya nahi tethI hu~ ahIMdhIja pAcho vaLoza, A mArga daMtapura jAya che. daMtapuramA daMtavaktra rAjA che. tyAMthI sAro sAtha maLe te saMghAte tuM tAre zahera jAje! Ama kahIne te tApasa potAne Azrame gayA. rANI cAlatI thai ane daMtapuramAM aMdara jatAM eka sAdhvIono upAzraya dITho temAM peThI, eka sAdhvIe teNIne pUchaghu tyAre rANIe potAno saghaLo vRttAMta kayo tyAre sAdhvIe upadeza devA mAMDyo lql`@ llnfllslmndnh by'` For Private and Personal Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 46 // asmin bahuduHkhAgAre saMsAre mRSAbhAsa eva sarveSAM sarvo'pi bhavavistAro bhavadbhistyAjyaH. evaM sAdhvIvacasA uttarAdhya- vairAgyaM gatA sA tadaiva dIkSAM jagrAha. svavratavighnabhayAtsA saMtamapi garbha na jagau, kAlAMtare tasyA udaravRddhau sAdhvyA yana sUtram pRSTaM kimetattaveti. tayoktaM mama pUrvAvasthAsaMbhavo garbho vatate, mayA tu vratavighnabhayAnoktaH, tato mahattarA sAdhvI tAM // 46 // sAdhvImuDDAhanAbhayenaikAMte saMsthApayAmAsa, kAThe sA putraM prasUya ratnakaMbalena saMvRtaM pitRnAmamudrAMkitaM ca kRtvA zmazAne drAgmumoca, tadA zmazAnapatirjanaMgamastaM bAlakaM tathAvidhamAlokya gRhItvA cAnapatyAyAH svapalyAH samArpayat, sA zramaNI guptacaryayA taM vyatikaraM jJAtvA mahatsarAza agre evamAcakhyo, mRta paba mayA yAlo jAtastato mayA tyaktaH.sa bAlo lokottarakAMtirjanaMgamadhAgni dattAvaNikanAmA vavRdhe. 'A bahu duHkhonA sthAnarupa saMsAramA mRpA AbhAsa tulya pratIta thatA sarvenA tamAma bhavavistAra che te tamAre tyAga karavA joie; AvA sAdhvInA vacanothI rANIne vairAgya utpanna thatAM rANIe teja samaye dIkSA gRhaNa karI. have jo garbhanI bAta kare to vratamAM vighna Ave evA bhayathI potAnA udaramA garbha hato chatAM te vAta rANIe sAdhvIne kahI nahiM, thoDo samaya bItatAM teNInuM vadhelu udara joi sAdhvIe pUchayu ke-'A zuM? tyAre teNIe kachu ke mArA peTamA pUrva avasthAmA rahelo garbha che; paNa vratavighnanA 16 bhayathI meM tamane kA nahIM. tadanaMtara eka mahoTI sAdhvIe te sAdhvI (rANI)ne garbhanAzanA bhayathI ekAMtamA eka sthaLe sthApita karI. divasa pUrA thayA tyAre te rANIe putra jaNyo A putrane rAtA dhAvalAmAM vIMTI pitAnI nAma mudrAthI cinhita karI jhaTa jaine smazAnamAM mUkyo. teTalAmA smazAnapati janaMgama-caMDALa-harato pharato tyAM AvI caDyo teNe A kaMbaLamAM lapeTelA bAlakane joine For Private and Personal Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir s wq` n n uttarAdhya-151 upADI lIdho ane prajA vinAnI potAnI strIne Apyo. A vadhuM pelI zramaNI (sAdhvI thapalI rANI) chAnImAnI saMtAi ubhelIe bhASAMtara pana mRtram joyuM; ane upAzrayamA AvI mahoTI sAdhvIne kA ke-'mareloja bAlaka mane avatarelo te meM tyAga karI dIdho.' e caMDAlanA gharamAM adhyayana Jel alaukika kAMtivALo A vALaka adADe vadhavA mAMDayo enuM 'avaNika' eva' nAma rAkhyu hatu. // 462 // // 432 // sA sAdhvI satataM bahirvatI putrasnehena mAtaMgyA saha komalAlApaiH saMgatiM cakre, sa yAlaH mAtivezmikayAlakaiH saha krIDan mahattejasA bhRza rAjate, Agarbha yahuzAkAdyazanadoSeNa tasya bAlakasya kaMDUlatAdoSo'bhavan , svayaM rAjaceSTAM kurvANaH sa bAlA paracAlaiH sAmaMtIkRtairdehakaMDyA karaiH kAra yati, tato lokaiH karakaMDariti tasya nAma dattaM, sA sAdhvI tadvilokanArtha mAtaMgapATake niraMtaraM yAti, bhikSAlabdhaM modakAdi tasmai dadAti, amaNatve'pyapatyajA prItistasyA dustareti bAlako'pi tasyA dRSTAyA bahu vinayaM karoti, prItiM ca dadhAti,sa bAlakaH SaDvarSaH piturAdezAt zmazAnaM rakSati. e vALakanI mA pelI sAdhvI bahAra jAya tyAre hamezAM putra snehane lIdhe pelI cAMDAlInI sAthe komaLa bAtocIto dvArA saMgati || | kare. A bALaka pADozIonA vALakonI sAthe rame paNa atyaMta tejasvI hovAthI bIjA bAlakothI vizeSa zobhIto dekhAi rahe. garbha dazAmAM tenI mAyeM bahu zAkAdikanuM bhojana karela haze te doSathI A bALakane Akhe zarIre caLa=kharajano upadrava hato. ramatAM | ramatAM bIjA chokarAone kahe ke-'huM tamAro rAjA chu, tameM mArA sAmaMta cho; tamAre mane kara Apavo joie? mATe tame mAre shriire| caLa Ave che tyAM khaNo eTale tame kara Apyo gaNAya? Ama kahI zarIre vIjA bALakone hAthe khaNAvato te uparathI lokoe ternu : tnmny hm nl lttn ry'h ddn For Private and Personal Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana9 // 463 // // 463 // 'karakaMDU' [karane badale khaNAvavAthI] eg nAma pADayu. A sAdhvI thayelI rANI niraMtara e cAMDALanA pADAmAM jAya ane bhikSAmAM je modaka jevU sAraM sAru maLyu hoya te pelA bALakane detI Ave. jo ke te zramaNI sAdhvI thai hatI tathApi potAnA apatya-chokarAM= mAMnI prIti teNIe tajavI duSkara hatI. bAlaka paNa teNIne joine bahu binaya karato hato ane pIti dharAvato hato A vALaka jyAM | cha varSano thayo tyAMto tenA bApanI AjJAthI smazAnanI rakSAnuM kAma karavA lAgyo. ___anyadA tasmin zmazAne rakSati sati ko'pi sAdhurlaghu sAdhuprati tat imazAnasthaM sulakSaNaM vaMzaM darzitavAnuktavAMzca mUlatazcaturaMgulata imaM vaMzamAdAya yaH svasamIpe sthApayati so'vazya rAjya prAmoti, idaM sAdhuvacastena bAlakena tatrasthenaikena dvijena ca zrutaM, dvijastu taM vaMzamAcaturaMgulaMmUlAt chitvA yAvad gRhAti tAvatkarakaMDunA tatkarAtsa vaMzo gRhItaH svakare, kalahaM kurvato dvijasya karakaMDunoktaM matpitRzmazAnavanotthavaMzaM nAhamanyasmai dAsye, sa brAhmaNaH karakaMDubAlazceti vAvapi vivadaMtau nagarAdhikAripuro gatau, nagarAdhikAribhirbhaNitamaho yAla! tavAyaM vaMzaH kiM kariSyati ? ma prAha mamAyaM rAjyaM dAsyati, tadAdhikAriNaH smitvaivamRcuryadA tava rAjyaM bhavati tadA tvayAsya brAhmaNasyaiko grAmo deyaH, zizustaddhacoMgIkRtya svagRhamagAt, sa vipro'nyavipraiH saMbhUya taM bAlaM haMtumupAkramat , taM dijopakrama jJAtvA karakaMDapitA janaMgamaH svakalatraputrayuktastaM dezaM vihAyAnazyat. eka samaye A bALaka smazAnanI rakSA karI rahyo che teTalAmA tyAMthI ve sAdhu nIkaLyA temAMnA nAnA sAdhune mahoTA sAdhue For Private and Personal Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | bhASAMtara adhyayana // 464 // JEkA ke-'A smazAnamAM ugelo zubha lakSaNa yukta vAMsa jo mULathI cAra AMgaLa A vAMsa kApIne e vaMzadaMDa je potA pAMse rAkhe te uttarAdhya BE avazya rAjA thayA. A sAdhunu bacana karakaMDU bALake tathA pAMse ubhelA eka brAhmaNe sAMbhaLyuM brAhmaNe to jhaTa te vAMsa mULathI cAra pana sUtram 28 aMgula upara kApIne jyAM e daMDa lai jAvA mAMDayo tyAM karakaMDUye tenA hAthamAthI e daMDa jhoMTIne potAnA hAthamA lIdho. brAhmaNe // 464|| kajIyo karavA mAMDayo tyAre karakaMDUye kahyu ke-mArA bApanA smazAna vanamAM ugelo A vAMsa hu~ bIjAne lai javA nahiM da. A brAhmaNa tathA karakaMDU banne vivAda karatA nagarAdhikArInI AgaLa pahoMcyA. nagarAdhikArI bolyA ke-'are bALaka ! A bAMsaveM tAre JE | karavU che? karakaMDU bolyo ke-e bAMsa to mane rAjya Apaze. A sAMbhaLI adhikArIo hasyA ane bolyA ke-gale e bAMsa tu lai PE'jA paNa jo tane jyAre rAjya maLe tyAre A brAhmaNane eka gAma Apaje ho. 'bhale eka gAma ApIza' ema bALake kabula kayu ane e vaza daMDa laine potAne ghare gayo. pelo brAhmaNa vIjA brAhmaNo sAthe maLIne te karakaMDU bALakane mAravA taiyArI karI te karakaMDUno RS| cAMDAla pitA potAnA baharAM chokarAM laine te deza choDI dezAMtare bhAgI nIkaLyA. ___ atha sakuTuMSaH sa janaMgamaH kSititalaM kAmana kaMcanapuraM jagAma, tatrAputranRpe mRte sati sacivairadhivAsitasturagaH karakaMTuM dRSTvA heSAravaM kRtavAn , taM sallakSaNaM dRSTvA nagaralokA jayajayAravaM cakruH, avAditAnyapi vAdyAni svayaM nineduH, svayaM chatraM zirasi sthitaM, tato'mAtyairapi navInAni vastrANi paridhApya sa karakaMDastamazvamArohitaH, yAvanagaralokaiH paramapramodena sa purAMtaHpravezitastAvadviprAstaM mleccho'yamiti kRtvA na menire, tadA kruddhaH sa zizustaM daMDaM ratnamiya kare jagrAha, adhiSThAtRdevaivyomnIti ghuSTaM ya imaM rAjAnamavagaNayiSyati tasya bhUya'sau daMDaH patisyati, ityuktvA surA lHq qflntqlh m` tlk lntqlsh`` qdmt lmkfHh llfly lmkhlfn khr n kh nshn ndd ln For Private and Personal Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir stacchirasi puSpavRSTi cakruH, bhItAH saMto viprAstasya stutiM kRtvA vAraMvAramAzIrvAdamuccaraMti. atha karakaMDurevamuvAcAho uttarAdhya brAhmaNA ete bhavadbhizcAMDAlA garhitAstataH sarve'pyamI vATadhAnakavAstavyAzcAMDAlAH saMskAraibrAhmaNAH kAryAH, saMskAyana mutram BFbhASAMnA adhyayana rAdeva brAhmaNo jAyate, na tu jAtyA kazcidbrAhmaNo bhavatIti bhavadAgamavacanAt. atha te brAhmaNAH prakAmaM bhItAstannagaravATadhAnakavAstavyAMzcADAlAn saMskArAhmaNAn cakruH uktaM ca-dadhivAhanaputreNa / rAjJA tu karakaMDunA // vATadhAna. ET465 | kavAstavyA-zcAMDAlA braahmnniikRtaaH||1|| atyutsavena kAMcanapure pravezitaH sa karakaMDuramAtyainyapaTTe'bhiSiktA, kramAtma mahApratApcamat. A cAMDAla kuTuMbasahita pRthvIpara pharatI bhaTakato kAMcanapura AvI pahIMcyo. banAva evA banyo ke kAMcana purano rAjA aputra JE gujarI gayo eTale maMtrioe e rAjAnA ghoDAne adhivAsita karI choDayo e ghoDo pharato pharato gAma bahAra jyAM pelA traNa jaNa mUtA hatA tyAM AdhI karakaMDU sAme joi hepArava [haNahaNATa] karyo, nagaranA lokoe karakaMDUne zubhalakSaNavAn joi jaya jaya zabda | | uccAryA. vagara vagADayAM vAjAM potAnI meLe vAgyAM; svayaM chatra tenA mastaka upara dharANuM ke taratana maMtriyoe navAM vastra paherAvI e karakaMDUne te ghoDApara besADI jyAM nagarajananA parama harSa sAthe puramA praveza karAve he tyAM 'A to mleccha che' Ama bolatA brAhmaNo na mAnyA. A uparathI kruddha yayelA karakaMDUe e daMDa jo ratnanI peThe hAthamAM dharyo te vAre adhiSThAtR devoe AkAzavANI kahI ke HBE 'je koi A rAjAnI avagaNanA karaze tenA mastaka upara A daMDa paDaze.' Ama bolI devatAoe tenA mastaka upara puSpanI dRSTi karI. A joi brAhmaNo bhayabhita banI tenI stuti karavA lAgyA; ane vAraMvAra AziSo uccAravA lAgyA. tyAre karakaMDU ema bolyA For Private and Personal Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 466 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1/ ke 'aho ! brAhmaNo tamora jo A caMDAlonA tiraskAra karyA to pachI A sA smazAnamA rahetA cAMDAlone tamAre saMskAroyI brAhmaNa karavA kAraNa tamArA AgamamAM kayuM che ke - 'saMskArathIja brAhmaNa thAya che jAti mAtrayI koi paNa brAhmaNa dhanuM nayo te brAhmaNoe bhayabhIta thane te nagaranA smazAnamA rahenArA cAMDAlone saMskArathI brAhmaNo karyA, kAM che ke dadhivAhananA putra karakaMDa rAjAe smazAnamA rahenArA cAMDAlone brAhmaNo karyA tyAM ati utsava pUrvaka kAMcanapuramA praveza karAvI maMtrio karakar3ane rAjapATa | upara abhiSikta karyo, krame karI te mahApratApI thayo. anyadA sa vaMzaprativAdI viprastaM bhUpaM nizamya grAmAbhilASukaH san karakaMDunRpapapadi prAsaH karakaDunopalakSya tasya viprasyoktaM tava yadiSTaM tatkathaya ? brAhmaNenokaM madgRhaM caMpAyAM vartate, tena tadviSayagrAmamekamahamI hai. eka bakhate pelo vaMza daMDanI vAcatamAM prativAdI thayelo brAhmaNa potAne ApalA vacana pramANe eka gAma meLavavAno abhilASAthI | rAjA karakaDUnI sabhAmAM AvI ubho. karakaMDue tene oLakhyA aneka ke 'tane je iSTa hoya te kahI nAkha.' brAhmaNa kahe 'caMpAnagarImAM mAruM maho ghara che to e caMpAnagarIne lagatA pradezamAM eka gAmanI icchA rAkhuM huM. atha kakaraDunRpacaMpApurnAthasya dadhivAhanabhUpaterastai dvijAya tvadviSayagrAmamekaM dehIyAjJAM prAhiNot. AjJAhA| riNaM karakaMDunRpasya dRtaM vismitacittaH kruddhapApatirdadhivAhanaH prAhAre sa mlecchavAlaH mRgatulyaH karakaMDuH siMhatulyena mayA saha virudhyate, paravastvabhilASa bhavasya pAtakasya tatra svAminaH zuddhiM matvadgatIrthasnAnaM dAsyati. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana9 // 466 //
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 46 // uttarAdhya-IBE karakaMDurAjAe caMpApurInA pani dadhivAhana rAjA upara AjJA patra lakSyo ke-A brAhmaNa ne tamArA dezamAnuM eka gAma Apano.15 yana satramA AjJApatra lai AvelA karakaMDurAjAnA dUta upara dabivAhana rAjA kruddha thai manamAM vismaya pAmanA bolyA ke-'are e mRga jeno mleccha bAla karakaMDa, siMhasamA mArA jevAnI sAthe virodha karavA himmata kare che ? he data ! pArakI vastunA abhilASa karavAthI tArA // 467|| svAmIe vhorelA pAtakanI zuddhi, mArA khaGgadhArA tIrthamA snAna karavAyI thai raheze. evamuktvA dadhivAhanena tiraskRtaH sa dUtastatra gatvA karakaMdunRpAya yathArthamavadata. karakaMDanRpo'pi prakAmaM kruddhaH svasainyaparibRtazcaMpApurasamIpe samAyAtaH. dadhivAhano'pi purIdurga sajIkRlpa svayaM pahinissasAra. ubhayoH sanye sajI bhUte yAvatA yodhu lagne tAvatA sA sAdhvI tatrAgatya karakaMDunRpatipratyevamUce'ho karakaMdunRpa! tvayA'nucitaM pitrA saha arl yuddha kimArabdhaM ? karakaMDunRpaH prAha he mahAsati! kathameSa dadhivAhano'smAkaM pitA? sAdhvI svasvarUpamagvilaM tamace. ___ Ama kahI karakaMDunA dUtane dadhivAhana rAjAe tarachoDI kAThyo. A hakIkata te karakaMDunRpane yathAvat kahI saMbhaLAvI te uparathI karakaMDunRpe atyaMta krodhAviSTa thai ponAnA tamAma sainya sahita caMpApurI samIpe AcI paDAva nAkhyo. dadhivAhana rAnA paNa potAnI rAjadhAnI caMpApurInA rakSaNa mATe killAmAM badho baMdobasta karI sainya sahita sajja thai pote bahAra nIkaLyo; yuddhAraMbha thavAnI taiyArI thai teTalAmAM pelI sAdhvI (karakaMDunI mAtA) tyAM AvIne karakaMDunRpane kahevA lAgI ke-'aho karakaMdunRpa ! teM A tArA pitAnI sAthe Ama anucita yuddha kema AraMbhyu?' tyAre karakaMDunRpa bolyo ke-'he mahAsati ! A dadhivAhana rAjA mArA pitA zI rIte?' For Private and Personal Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 468 // 39' A samaye sAdhvIe potAnuM tamAma caritra prathamathI mAMDIne kahI saMbhaLAvyu. uttarAdhyapana sUtram saAryA mAtaraM dadhivAhanaM ca pitaraM matvA jaharSa, tathApi karakaMDunRpo'bhimAnAsvapitaraM dadhivAhanaM netu notsahate, JE tadA sAdhvyapi dadhivAhanasamIpegatA,dadhivAhanabhRtyairupalakSitA, dadhivAhanabhUpAya rAjJI sAdhvIrUpA samAgateti vrdhaa||468|| panikA dattA. atha dadhivAhananRpo'pi tAM sAdhvIM nanAma, garbhavRttAMtaM ca papraccha. sAdhanyUce so'yaM te tanayo yena saha | tvayA yuddhamArabdhamasti. te sAMbhaLI e AryA potAnI mA thAya tathA dadhivAhana pitA thAya e jANIne karakaMDu manamAM harSa pAmyo tathApi svAbhimAnane lIdhe potAnA dadhivAhana pitAne paNa namatuM devA teNe na icchyu. tyAre pelI sAdhvI dadhivAhana rAjA pAse gai tene dadhivAhananA nokaroe oLakhI ane rANI sAdhvIrupamA atre AvyA che ema rAjA dadhivAhanane vadhAmaNI dIdhI. rAjA dadhivAhana paNa te sAdhvIne namyA ane garbha saMbaMdhI saghaLo vRttAMta pUchayo. sAdhvIe kahyaM ke-'te A tamAro putra, jenI sAthe tame yuddha AraMbhI rahyA cho.' atha dadhivAhananRpaH prItAtmA pAdacArI karakaMDunRpaMprati gatyA he vatsa! uttiSThetyuktvA tamutthApyAzliSya ca zira| syAjighranaharSA zrujalasahitaistIrthajalaiH putro'yaM rAjyadaye'pi dadhivAhanenAbhiSiktaH, dadhivAhanaH kavinAzAya svayaM dIkSAM gRhItavAn , karakaMDunapo rAjyadvayaM pAlayAmAsa, caMpAyAmeva svAvAsamakarot, tasya gokulAnISTAnyAsan. saMsthAnAkRtivarNaviziSThAni gokulAni koTisaMkhyAni tena melitAni, satAni niraMtaraM pazyan prakAmaM pramodaM labhate. SammemomUARRELEASE DDDDDDELDLAPELU For Private and Personal Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 469 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | anyeyuH sphaTikasamAna eko govatsastena gokulamadhye dRSTaH, ayaM kaMThaparyaMtadugdhapAnaiH pratyahaM poSaNIya iti gopAlAn sa AdiSTavAn anyadA sa mAMsaiH puSTatanurbalazAlI ghanaghargharazabdenAnyavRSabhAn zrAsayan bhUpatinA dRSTaH, tathApi bhUpatistasmin vRSe prItipara eva babhUva tadanaMtara dadhivAhana nRpa atyaMta prasanna manathI page cAlI karakaMDu nRpa prati jar3ane 'he vatsa! uTho' Ama kahI uThADI AliMgana | karI bheTyA, mastake ghI harpanAM AMsuthI prathama ane pachI torthonA jalavaDe dadhivAhane potAnA karakaMDuputrane deya rAjya upara abhipikta karyo. ane dadhivAhane pote karmavinAzArtha dIkSA grahaNa karI. tyAre karakaMDunRpa banne rAjyonuM paripAlana karatA caMpAnagarImAMja pote rahevAnuM rArupuM. A rAjA karakaMDane gAyonA ToLAM bahu gamatA hatAM tethI sIMgaDA pUchaDA bagere avayavonI suMdaratA tathA mukhA | dikanI zobhana AkRti temaja zveta kRSNa rakta Adika vividha varNa vALI asaMkhya gAyAMnA DoLAM teNe ekatra karAvelA hatAM; ane | tene pote nitya jor3ane harSa pAmatA eka divase e gokulamAM teNe sphaTikasamAna varNano eka bAchaDI joyo te joine teNe govAkone bhaLAmaNa karI ke A bAchaDAne khUba peTa bharIne dhavarAvavo. ema karatAM hamezAM peTapUra dUdha maLavAthI te bAchaDo khUba mAMsavALo paripuSTa banyo potAnA baLathI vIjA nRpabhone paNa trAsa Apato megha garjanA jevA avAjathI varADato rAjAe joyo to paNa rAjA temAM prItimAnaja rahetA. atha sAmrAjyakArya karaNavyagro bhUpatiH katicidvarSANi yAvad gokule nAyAtaH, anyadA tadarzanotkaMThaH sa bhUpa For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana9 ||469 //
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyapana sUtram // 470 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tistatra samAyAtaH sa vRSaH ka iti gopAlAn bhUpatiH papraccha, gopAlarjarAjIrNaH patitadazano hInayalo vatsairghahitadehaH kRzAMgaH sa darzitaH taM tathAvidhaM dRSTvA bhavadarzA viSamAM vicArayan karakaMDurAjaivaM vitayati, yathAyaM vRSabhaH pUrvAvasthAM manoharAM parityajyemAM vRddhAvasthAM prAptaH, tathA sarvo'pi saMsArI saMsAre navAM navAmavasthAM prApnoti, mokSe caivaikAvasthA, mokSastu jinadharmAdeva prApyate, ato jinadharmameva samyagArAdhayAmIti paraM vairAgyaM prAptaH karakaMDurAjA svayameva prAgbhavasaMskArodayAtpratibuddhaH sadyaH zAsanadevyarpitaliMgastRNavadrAjyaM parityajya pravrajyAmAdade. uktaM ca-zvetaM sujAtaM suvibhaktazRMgaM / goSTAMgaNe vIkSya vRSaM jarArta // Rddhi vRddhiM ca samIkSya ghoSAtkaliGgarAjarSiravApa dharmam // 1 // iti karakaMDupacaritraM samAptama. ve sAmrAjyanA kAryamA vyagra rahetA rAjA kelAMka varSa gokula nirIkSaNa karavA na gayA. eka vakhate tene pelo bAchaDo yAda AvatAM tene jovAne cAhIne rAjA gokulasthAne AvyA ane pUchayuM ke 'te ghoLo bAchaDo kyA?" govALIe eka jarA jIrNa, paDI gayela ke dAMta jenA ane hInavaLa hovAthI bAchaDAo jene DhIMke mAratA hatA evA gharaDA vaLadane dekhADI kathaM ke 'te A bAchaDo' rAjA jyAre AvA dubaLA aMgavALo nRpa joyo tyAre tenA manamAM AvyuM ke - 'aho A saMsAradazA kevI viSama che, jema A vRSabha pUrvanI manohara avasthA tyajIne AvI vRddhAvasthA pAmyo tema sarva saMsArI jano paNa A saMsAramAM navI navI avasthAne pAme che. mAtra mokSamAMja eka avasthA hoya che, mokSa to jinadharmathI prApta karAya ke mATe jinadharmanuM samyak ArAdhana karU~' Avo vicAra AvatAM karakaMDU rAjA potAnA pUrvabhava saMskAranA udayathI vairAgya prApti pUrvaka pratibuddha thayA ke taratana zAlanadevIe liMga=sAdhucinha= For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 ||470 //
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 471 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arpaNa karyA ane pote tRNanI peThe rAjyano parityAga karI pravrajyA=dIkSAnuM gRhaNa karyu. ka le ke zvetaM sujAtaM ghoLa, jAtIlo, maroDadAra zagaDAMvALo, gAyonA ToLAMne mokhare je bAchaDAne joyo hato teneja pharI jarAthI jIrNa pIDita durbaLa Tapa jor3ane kaligarAjarSi=karakaMDu, Rddhi tathA vRddhi nazvara samajAtAM vodhodaya thavAthI dharmane prApta thayA. ( ahIM karakaMDa nAmaka pratyekabuddhanuM carita samApta thAya che.) dAna karakaMDarAjA pratibuddhastato dvimukharAjA pratibuddhastato dvimukhacaritraM procyate- kAMpilyapure jayavarmarAjA, tasya guNamAlA priyAsti anyedyurjayavarmarAjA sthapatInevamAhAdbhutamAsthAnamaMDapaM kuruta ? vAstuzaistairbhUmipUjApurassaraM bhUmibhAgaM parIkSya sumuharte khAtaM viracitaM, tatra khAte paMcamadivase nAnAmaNimaMDitaH khamaNiriva prajjvalana mukuTo dRSTaH, tairvijJato rAjA saharSa bhUmitastaM mukuTaM jagrAha vicitravAditranighoSapUrva mahatotsavena taM mukuTaM svagRhe prAvezayat, vastrAdyaiH satkRtAH zilpino vimAnasadRzamAsthAnamaMDapaM sadyacakruH, citrakaraistatsava evaM citritaM, bhUpaH zubhamuharte taM | mukuTaM mastake nidhAya tasminnAsthAnamaMDape suvarNAsane niviSTaH tasmin mukkuTe mUrdhni sthite sati rAjJo mugvadrayaM dRzyate, tadanu sa rAjA loke dvimukhatayA vikhyAtaH atheyaM mukuTakathA karakaDa rAjA pratibuddha thayA te pachI dvimukha rAjA pratibuddha thayA tenuM caritra kahe che - kAMpilyapuramAM jayavarmA rAjA hatA tenAM rANI guNamALA nAme hatAM. eka divase rAjAe sthApita = zilpIo =ne bolAvI kaM ke eka mahAna adabhUta racanAvALo For Private and Personal Use Only Wo Zhao Jian Bei Bei bhASAMtara adhyayana // 471 //
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Je AsthAna maMDapa banAvo. vAstuvidyAno abhijJa kArIgaroe bhUmipUjA pUrvaka bhUmi bhAganI parIkSA karIne sArA muhUrttamAM khAta karma ziru 36 utsarAdhyaB: kayu. e khodatAM pAMca me divase vividha maNi jemAM jaDelA che evo mUrthanI peThe caLakato ujjavala mukuTa jovAmAM Avyo. kArIgaroe bhASAMtara pana mutramra adhyayana rAjAne A hakIkata jAhera karI te uparathI rAjAe tyAM AvI bhUmimAMthI te mukuTa gRhaNa karI gAjate vAjate mahoTA utsavathI // 472 / / potAnA rAjamahelamA lai jaine rAkhyo. zilpI janone vastrAdika ApI satkAryA ane e kArIgaroe thoDAja samayamA vimAna samAna // 472 // ra AsthAna maMDapa taiyAra kayoM tathA citrakAroe tarataja uttama citrothI suzobhita ko. rAjA jayavarmA zubha muhurte pelo mukuTa mastake DE dhAraNa karIne AsthAna maMDapamA suvarNanA siMhAsana upara virAjyA. A vakhate jeTalIvAra masta mukuTa rahe tyAM mudho rAjAnA mukha ye dekhAtA te uparathI lokomA e rAjAnu dvimukha nAma prakhyAta thayuM. are e mukuTanI kathA jANavA jevI che. BET avaMtIzena caMDapradyotena tat zrutvA svadUtastatra prahitaH, dUno'pi natra gatvA vimugvaMpratyevamavAdIt , he rAjan ! tava mukuTamimaM caMDapradyotabhUpatirmAgayati, yadi tava jIvitena kArya tadA tasyAyaM prenyA, evaM dUtavacaH zrutvA dvimukhanareMdraH provAca, re dataH tava svAmino mama mukuTagrahaNAbhilASaH svavastuhAraNAyaiva jAto'sti, tvaM tatra gatvA svasvAminaM bayAH, zivAdevI rAjJI 1 analagirinAmA hastI 2 agnibhIrunAmA rathaH 3, lohajaMghanAmA dutazceti 4 vastucatuSTayaM mamArpayeti procya sa dUto gale dhRtvA dahiniSkAsita ujayinyAM gatvA caMDapradyotAya tamaco nivedayAmAsa. atha Rddho caMDapradyotanRpatirgaNanAyakaturaMgamagajeMdrarathapadAtidalapariveSTitaH sthAne sthAne prAbhUtapUrvakamabhyAgatAnekarAjasainyavardhamAnavala: paMcAladezasImAM prApa. For Private and Personal use only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avaMtInagarInA rAjA caMDamadyote jyAre A mukuTanI vAta sAMbhaLI tyAre eka dUta mokalyo. e duta dvimukharAjA pAMse AvIne utsarAdhya-BE bolyo ke-'he rAjan ! tamArA e mukuTanI caMDamadhota rAjA mAgaNI kare che, mATe jo jIvavA icchatA ho to te mukuTa avaMtIzane BEbhASAMtara yana mRtram // ayayana9 | mokalI Apo? AvAM dUtanAM vacano sAMbhaLI dvimukha narendra bolyA ke-'re dUta! tArA svAmIne jaine kaheje ke-zivAdevI rANI(1) // 47 // analagiri nAmano hAthI (2) agnibhIru nAmano stha [3] ane lohajaMgha nAmano dUta (4) e cAre vastu mane arpaNa karI dyo? ATalaM | // 473 // kahIne itane gahu~ pakaDI kADhI melyo. dute ujjayinI jaine A tamAma hakIkata rAjA caMDamadyotane kahI tyAre ekadama krodhAviSTa thai | potAnA senAdhipatine AjJA apI ghoDA hAthI stha pyAdala bagere caturaMga senAthI vITaLAyelo caMDapradyota rAjA yuddhayAtrAe nIkalyA. mArgamAM ThekANe ThekANe maLavA AvatA rAjAone popAka vagerethI satkArI te te rAjAonA sainyathI potAnA sainyane vadhAratA vadhAJe ratA paMcAladezane sImADe AcI pahoMcyA. dviguNotsAho dimukhanRpastaiH sasasutaiH menikalakSazca pariveSTitazcaMDapradyotayalaM tena bhagna, naSTa ca caMDapradyotaM rathAnipAtya yadhdhvA ca svapuraM ninye, dvimukhastaM svAvAse bhavyarItyA rakSitavAn. anyadA caMDapradyotena prakAmasurUpAM salAvaNyAM kanyAmekAM vIkSya yAmikAnAmevamuktaM, asya dvimukharAjasya kasyapatyAni saMti? iyamaMgajA kasyAsti? yAmikA Ucurasya rAjJI vanamAlApatnI saptasutAn supuve, anyadA tayA ciMtitaM mayA sapta putrA janitA lAlitAzca, putrI tu SE naikApi janiteti tanmanorathapUrtaye sA madanayakSamArarAdha, anyadA sA kalpadrumakalikAM svapne dadarza, krameNemAM kanyAM suSuve, yakSopayAcitaM matvAsyA madanamaMjarIti nAma kRtaM, sAMprataM sarvalokacamatkArakarI yauvanAgame iyaM jAtA. For Private and Personal Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ahIM dvimukha rAjA paNa potAnA sAta putro tathA lAkhonu sainya lai sAme yayA ane caMDapradyotanuM sainya bhagADayuM ane rAjA | usarAdhya-13 bhASAMtara pana mUtram caMDapradyotane rathamAMthI heThe pADI bAMdhIne potAnA puramA lai gayA. dvimukharAjAe A caMdapradyota rAjAne potAnA mahelamAM sArI rIte adhyayana bhavya satkArathI rAkhyA. eka samaye caMDapradyota rAjAe dvimukha rAjAnA AvAsamAM atyaMta surUpA lAvaNyavatI eka kanyA dIThI, te | JE // 474|| joine paheregIrane pUcyu ke-'rAjA dvimukhane keTalA putro cha tathA keTalI putroo che? ane hamaNAM je gai e konI putrI?' yAmike // 474 // kayu ke-A dvimukha rAjAnA patnI vanamALA nAme che teNIe sAta putrone janma Apela che. eka vakhte rANIne vicAra Avyo ke meM sAta putro jaNyA ane ramADyA paNa eke dIkarI na janmI. A manoratha siddha karavA te rANIe madanayakSanI ArAdhanA karI, tevAmA rANIe svapnamAM kalpaDumanI kalikA dIThI, te pachI teNIne garbha rahyo ane A kanyA janmI. yakSanI mAgaNI pramANe enuM madaE6namaMjarI evaM nAma rAkhyu. have to sarva lokane camatkAra kare evI e yauvanAvasthAmAM AvI che. iti yAmikavacanaM zrutvA'psaro'dhikaM ca tadrUpaM dRSTvA kAmAtazcaMDapradyotazciMtayatIyaM cenmama patnI syAttadA mama jIvitaM saphalaM syAt, rAjyabhraMzo'pi me kalyANAya jAto yadiyaM mayA dRSTA, ced dvimukho rAjemAM mahyaM datte, tadAhamasya yAvajIvaM sevako bhavAmi, caMDapradyotasyedRzo'bhiprAyastadA yAmikaiqhatvA vimukharAjJe kathitaH, rAjAjJayA yAmikaizcaMDapradyotaH sabhAyAmAnItaH, dvimukharAjJA'bhyutthAnaM kRtvA caMDapradyotaH svArdhAsane nivezitaH, prAMjalIbhUya caivaM yabhASe, matprANAstava vazagAH saMti, macchyistvadAyattAH saMti, svaM mama prabhurasi, ahamataHparaM sadaiva tava sevako'smi. For Private and Personal Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www bath.org Acharya Si Kailassagersuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana // 47 // AvAM paheregIranA vacana sAMbhaLI apsarAdhI paNa adhika teNInu rUpa joi kAmAta rAjA caMDamadhote vicAryu ke-'jo A mArI uttarAdhya-JE pana satram patnI thAya to mAru jIvita saphaLa thAya ane A rAjyabhraMza paNa mArA kalyANane mATe thayo ke jethI A kanyAnuM darzana thayu. 'jo dvimukha rAjA potAnI A putrI mane paraNAve to jIvatA sudhI hu~ teno sevaka rahUM.' caMDhapradyotano A abhipAya peheregIre rAjA dvimu||475|| khane jAhera karyo, tyAre rAjA dvimukhe hukama karyo te uparathI paheregIro caMDapradyota rAjAne dvimukha rAjA pAMse sabhAmA teDI lAvyA, A vakhate dvimukharAjAe abhyutthAna ApI caMdamayotane potAnA arthAsana upara besADyA tyAre hAtha joDIne caMDapradyota bolyA kemArA prANa Apane tAce che, mArI tamAma rAjalakSmI tamAre AdhIna che. tame mArA svAmI prabhu-cho ane AjathI hamezano hu~ Apano sevaka chaM. atha tadbhAvavettA dimukharAjA caMDapradyotAya tadaiva nijAM putrI dadau, jyotirvidbhiH sumuharte datte caMupradyotanRpo dimukharAjaputrIM pariNItavAna, karamokSAvasare ca tasmai dhanaM dravyaM dattamavaMtIdezaM ca dattavAn , kanyAsahitaM caMDapradyotaM svadeze dimukho visarjitavAna. rAjA dvimukhe caMdapayotano bhAva jANI potAnI putrI madanamaMjarI tene ApI ane jyotipIoe batAvela zubha muhUrte caMDapadyota BE rAjA dvimukharAjAnI putrIne paraNyA. kanyAno hAtha rAjAnA hAthamA ApatI veLAye tene ghaNuMka dhana tathA bIjA padArthoM sahita avaMtI | dezanuM tenuM rAjya ApIne kanyA sahita caMDapradyota rAjAne dvimukharAjAe tene deza pahoMcAyA. For Private and Personal Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 476 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anyadAdvimukhanarendrasya pure lokairidrastaMbho'dbhutaH kRtaH pUjitazra, dvimukhanRpo'pi taM bhRzaM pUjitavAn tasmi nmahe vyatIte'nyedyustamidrastaMbhaM viluptazobhanamedhyAtaH patitaM dvimukharAjA dadarza ca evaM ciMtayAmAsa, janairyaH pUjito | maNimAlAkusumAdibhizca zRMgAritaH so'yamidrastaMbhaH sAMpratamIdRzo jAtaH yathAyaM staMbhaH pUrvAparAvasthAbhedamAtastathA | sarvo'pi saMsArI bhinna bhinnAmavasthAmApnoti, avasthAbhedakAraNaM rAgadveSAveva, tatpralayastu samatAzrayaNAdbhavati, samatA mamatA parityAgAdbhavati, mamatAparityAgastu saMyamaM vinA na bhavatIti vairAgyamApannaH zAsanadevatAsamarpitaveSaH sarvaviratisAmAyikaM dvimukharAjA svayaM pratipadya pratyekabuddho babhUva uktaM ca-vIkSyAcitaM paurajanaiH sureza dhvajaM ca luptaM patitaM pare'hni // bhUrti tvabhUtiM dvimukho nirIkSya / buddhaH prapede jinarAjadharme ||1|| iti dvitIyapratyekabuddhadvimukhacaritraM samAptam // 2 // eka samaye dvimukha narendranA rAjadhAnI nagaramAM lokoye adbhuta iMdrastaMbha ubho karyo ane tenI sarveSu pUjA karI te sAtha dvirAjAe paNa anekavAra pUjA karI. A utsava vyatIta thayo, tene bIje divase e iMdrastaMbha, saghaLI zobhA jenI naSTa thai che etro apavitra vastuonA vacamAM paDelo dvimukharAjAe dITho jor3ane vicArya ke janoe jenI maNimALA tathA puSpa AdikathI pUjA karI tI te iMdrastaMbha A TANe A dazAmAM paDayo che. jema A staMbha pUrvAvasthA tathA aparAvasthAmA bhinnatA pAmyo tevIja | rIte A sarva saMsArI paNa bhinna bhinna avasthAne prApta thayA kare che, A avasthA bhedanuM kAraNa rAgadveSaja che. e rAgadveSano malaya samatAno Azraya karavAyIja thai zake, samatA mamatA parityAgathI maLe ane mamatA parityAga to saMyama vinA na thai zake AvA For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana // 476 //
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtrama // 477 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vicAro AvatAM manamAM vairAgyalabdhi thA ane zAsanadevatAe veza samarpaNa karyu tethI e dvimukha rAjA, sarva pApakarmanI nivRttirupa sAmAyika= cAritra vrata=ne pratipanna thai svayameva pratyekabuddha thayA. kaI che ke vIkSyAcitaM purajanoe je iMdradhvajane pUjyo hano | tene bIje divase lupta thayelo joi, bhUti=aizvardhane anya kSaNe abhUti naSTa mAya thatI jANI dvimukha rAjA pratyekabuddha thayA ane jinarAja dharma ne prApta thayA. ahiM bIjA pratyekabuddha dvimukhanuM caritra samApta thayuM. yadA dvimukharAjA pratibuddhastadAnImeva namirAjA pratibuddhaH; atha tRtIyapratyekabuddhanamicaritramucyate- mAlavamaMDa| lamaMDanaM sudarzanapuramasti, tatra maNiratho rAjA, tasya laghubhrAtA yugabAhavartate tasya bhAryAM suzIlA surUpA madanarekhA | vartate sA bAlyAvasthAta Arabhya samyaktvamUladvAdazavatAni jagrAha tasyAH putrazcaMdrayazA vartate. anyadA maNirathena | madanarekhA dRSTrA tapamohito nRpa evaM citayatIyaM madanarekhA mama kathaM vazIbhavati? prathamaM sAdhAraNaiH kRtyaistAM vizvAsayAmi pazcAtkAmAbhilASamapi tasyAH samaye kAriSye'haM duSkaraM kArya budhdhyA kiM na sidhdhyati ? evaM citayitvA rAjA tasyai kusumatAMbUlavastrAlaMkArAdi preSayati, sApi nirvikArA jyeSThapreSitatvAtsarvaM gRhNAti jyAre dvimukharAjA pratibuddha thayA tevAmAMja namirAjA pratibuddha thayA te trIjA pratyekabuddha namirAjAnuM caritra kahevAya he. mAlava maMDalanuM maMDanarUpa sudarzanapura hatuM temAM maNiratha rAjA rAjya karatA hatA tenA nAnAbhAi yugabAhu nAme hatA tenI strI surupavALI tathA zobhana zIlayutA madanarekhA nAme datI; teNIe vALapaNAthI AraMbhIneja samyaktvanAM mULabhUta dvAdaza vratonuM grahaNa kareM For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 // 477 //
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana all // 478 // hA teNIno putra caMdrayazA nAmano hato, eka samaye rAjA maNirathe e madanarekhA dIThI; tenA rupathI mohita thayelA rAjAnA manamA evo JE saMkalpa thayo ke-'A madanarekhA mane kema vaza thAya?' prathama teNIne sAdhAraNa kRtyothI vizvAsamA laDe pachI kAmAbhilApa paNa pana sUtramA RE: TANuM Avye teNIne hu karAvI zakIza. game tevU duSkara kArya paNa buddhi baDe zuM na siddha thAya?' Ama vicAra karIne rAjAe teNIne // 478 // puSpa, tAMbUla, vastra, alaMkAra; ityAdika pArtho mokalavA mAMDyA. madanarekhA to nirvikAra manathI potAnA jeTha mokale che eTale lebAya ema mAnI svIkAratI hatI. ekadA maNirathastAmekAMte svayamityuvAca he bhadre! tvaM mAM bhartAraM vidhAya yatheSTaM sukhaM bhuMzva? sA jagI he gajan ! navaghubaMdhusatkakalatre mayi etAdRzaM va namaraktaM, tvaM niSkalaMkabhUrisatyazca paMcamo lokapAlo'si, evaM vadastvaM kiM na lajase? zastrAgniviSayogebhRtyusAdhanaM baraM, nijakulAcArarahitaM jIvitaM na zreyaH, parastrIlaMpaTAH svajIvitaM yazazca nAzayaMti. tayaivaM pratiyodhito'pi nRpaH kadAgrahaM na mumoca, evaM ca vyaciMtayadyadyasyAH prItipAtraM madanubaMdhuryugabAhuApAdyate tadeyaM mama vazIbhavati. anyadA madanarekhA svapne pUrNe, dadarza, tayA yugapAhave niveditaH, yugabAhunA kathita | tava sulakSaNaH putro bhaviSyati, tasyA gurudevavaMdanArkadohada utpannaH, yugapAhustamapUpurat. eka samaye maNiratha teNIne ekAM mAM pote kahevA lAgyo ke-'he bhadre! mane potAno bhAra karIne tuM yatheSTa mukha kAM na bhogave? JE A vacana sAMbhaLIne te colI ke-'he rAjana! tamArA nAnA bhAinI satI strI hu~, temAM tame AbuM ayukta vacana kema bolo cho? l lh l llqT@ ltfHh qyq lqmnny khh yn frd lqmth fknt lnqT@ r nDrama For Private and Personal Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kabalirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie uttarAdhyapana satram bhASAMtara asAyana // 479|| 1479 tame niSkalaMka mahAsatcavAn cho, paMcama lokapAlasama cho, Aq vacana bolatAM tamane zarama nathI thatI? zakha agni athavA vipanA prayogathI mRtyu pAma, sAru paNa potAnA kulAcAra rahita jIva, sAruM nahi. kemake parastrIlaMpaTa puruSo potAnA jIvita tathA yazano nAza kare che? teNIye AvIrIne pratiyodhita karyo tathApi te rAjAe potAno adhama AgraDa choDyo nahi, ane evo vicAra ko ke-'teNInA prItipAtra mArA nAnA bhAi yugavAhune marAvI nArakhIye tyAre pachI e mAre vaza thaze. eka vakhate madanarekhAe svapnamAM pUrNa caMdra dITho, A vAta teNIe potAnA pati yugabAhune kahI tyAre yugabAhue kA ke-A svapna uparathI tane eka mulakSaNa putra thaze. A garbhiNI madanarekhAne guru, deva vagerenuM vaMdana karavA so tathA tezrornu arcana karavAno dohada garbhiNI manoratha utpanna thayo ane te yugavAhue icchAnusAra pUrNa karyA. __ anyadA yugayAhurvasate madanarekhayA samamukhAne raMtuM gataH, tara ratrI kadalIgRhe suptaH, parivAraH samaMtAttadgRhaM veSTayitvA sthitaH, tadAvasaraM jJAtvA maNirathakRpastatraikAkI samAyAtaH, adya yuvarAjo'tra kathaM supta iti yAmikAn pratyuvAca, yugavAhurapi kadalIgRhAhahirAgatya maNirathapAdau nanAma, namato'sya skaMdhadeze magirathaH khaDgaM cikSepa, uvAcaivaM ca dhigme pramAdataH karAtkhaDagaM patita, maNirathegitAkAreNa taduHkarma jJAtvA'pi svAmItyupekSitaH. ito'pa| sara? ityuktazca maNirathaH sadyastato gataH. anyadA yugabAhu madanarekhA sAthe vasaMtaRtumA udyAnamA ramavA gayA. tyAMja rAtra paDavAthI kadalIgRhamA mUtA, parivArajana cAre For Private and Personal Use Only
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JI kora te kadalIgRhane gherIne mUtA hatA, A avasara jANIne maNiraya rAjA ekalo tyAM AvI nIkaLyo. 'Aja yuvarAja ahIM kema | 3 uttarAdhya-DEL | mRtA?' Ama paheregIrane pUchyu neTalAmA yugabAhu kadalIgRhamAMthI bahAra AvI maNiratha rAjAnA pagA paDI praNAma karavA jevA | JE bhASAMtara pana mUtram adhyayana name che tevAmAM tenI kAMdha upara maNirathe khA pheMkyo, ane bolyo ke-'are dhika! mArA pramAdathI khA hAthamAthI paDI gayo.' mnni||48|| | sthanI ceSTA tathA AkAra uparathI tena duSkarma yugabAhu jANI gayA tathApi svAmI jANIne upekSA karI. 'have ahIMthI jAo' Ama // 48 // 2 kara eTale maNiratha teja kSaNe tyAMcI cAlyo gayo. pitRghAtavArtA nizamya, caMdrayaza putro ghAtacitakitsikaiH parivRtastatrAyAtA, cikitsikairaMtyAvasthAgataM yugayAhUM Jt nirIkSya dharma evAtyauSadhamityuktaM, madanarekhA bhaturaMtyAvasthAM vilokya vidhinArAdhanA kArayAmAsa, he dayita me vijJapti zRNu? dhanAMganAdiSu mohaM tyaja? jainadharma svIkuru? hitaM bhajasva? dharmaprasAdAdeva pradhAnaM kuTuMbagehAdikaM bhavAMtare prApsyasi, | sarvANyapi pApAni siddhasAkSikamAlocaya? puNyAnyanumodaya? sarvajIvAna kSAmaya? aSTAdazapApasthAnAni vyutmaja? anazanaM kuru? zubhabhAvanAM bhAvaya? catuHzaraNAnyAzraya? parameSTimaMtrasmaraNaM kuru? manasA samyaktvamAzraya? ityevaM madanarekhAvacanAni zraddadhAnaH paMcaparameSTimaMtraM smaran yugabAhuH paralokamasAdhayat. potAnA pitAnI ghAtavArtA sAMbhaLIne caMdrayazA nAmano yugabAhuno putra ghAta cikitsaka yA upara pATApITI karavAcALA vaidya ne sAye lai jyAM Ave che teTalAmAM to yugavAhune aMtya avasthA pAmI gayelA joi 'have to dharma eja AnaM parama auSadha cha For Private and Personal use only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtrama // 481 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ema bolyA. madanarekhA potAnA bharttAranI chelI avasthA joi vidhipUrvaka ArAdhanA karavA lAgI. 'he dayitaH mArI vijJapti sAMbhaLo. dhana tathA aMganA vageremAMthI mohano tyAga karo, jainadharma svIkAro tamAruM potAnuM hita sevana karo. dharmanA prasAde karIneja pradhAna kuTuMba ghara Adika anya bhavamAM pAmazo. sarva pAponI siddhanI sAkSIe AlocanA karo. puNyonuM anumodana karo. sarva jIvone khamAvo. aSTAdaza pApasthAnono utsarga karo. anazana vrata gRhaNa karo, zubha bhAvanAonuM manamAM ciMtana karo. cAre zaraNano Azraya lyo. | parameSThi maMtranuM smaraNa karo. ane mana vaDhe samyaktvano Azraya karo. AvAM madanarekhAnAM vacano zraddhApUrvaka sAMbhaLI yugabAhu rAjAe paMcaparameSThi maMtranuM smaraNa karatA karatAM paraloka sAdhyo. atha madanarekhA manasyevaM citayAmAsa yatsvataMtra jyeSTho mama zIlaM vidhvaMsayiSyati, tato niHsaraNAvasaro mama sAMpratamevAstIti nizcitya madanarekhA vegato nirgatA, sadya ekAkinyeva vrajetyutpathamAzritA. kApi mahatvAmavyAM prAptA, vibhAvarI virarAma, jAtaM prabhAtaM, sA devagurunAmasmaraNaM cakAra, madhyAhne sA prANayAtrAM phalairevAkarot tasyAmevAtryAM suptAyAstasyAH zIlaprabhAveNa na kiMcidbhayaM babhUva, sA matyardharAtrau putraM suSuve, pitRnAmAMkitamudrAM tasyAMgulI kSiptvA ratnakaMbalena veSTayitvA zucibhUmau nikSipya madanarekhA zaucArtha sarasi gatA, tatra snAnaM kurvatI jalakariNA zuNDAdaMDena gRhItA nabhasyutkSiptA, nabhaso'pi ca pataMtIM tAM kaviyuvA vidyAdharo betADhyaM ninAya. have madanarekhA manamAM ema ciMtA karavA lAgI ke jyeSTha (potAnA patino moTo bhAi ) maNiratha mArA zIlanuM vidhvaMsana karaze For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 // 481 //
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 482 // mATe A TANeja mAre nIsarI javAno kharo avasara che; Ama nizcaya karI madanarekhA vegathI nIkalI gai. tatkALa ekalIja cAlI uttarAdhyapana mutram BE tethI mArgamAM bhUlI paDavAthI koi eka mahoTI aTavImA AvI caDI. rAtrI virAma pAmI ane prabhAta veLA thai tyAre teNIe deva gurunAma smaraNa karyu ane madhyAhnaTANe phala khAine prANayAtrA karI. e aTavImAMja rAtranI sUi rahI paNa teNInA zIlanA prabhAvathI 1482 // Sai taNIne kazue bhaya thayu nahi. A satIe ardharAtra veLAe eka putrane janma Apyo. tenI AMgaLImA te bALakanA bApanA nAmavALI bATo paherAvo tene ratnakaMvaLathI vIMTALIne pavitra bhUmimAM mUkI madanarekhA zaucArtha talAvamA gai tyAM snAna karatAM jaLahastIye mUDhathI JE pakaDIne AkAzamAM uchALI, AkAzamAMthI paDatAM teNIne eka jubAna vidyAdhare jhIlI lIdhI ane vaitADhya parvata para potAne sthAne De| upADI gayo. sA vidyAdharaM prAha baMdho'hamadya nizyadavyAM putramajIjanaM, sa tu ratnakaMbalaveSTito mayA tatraiva mukto'sti, ahaM tu sarasi snAnaM kurvatI jalakariNotkSiptA tvayA gRhItAtrAnItA. atha tvaM tato matputramihAnaya? mAM vA tatra naya! anyathA bAlasya tatra maraNApadbhaviSyati, tvaM prasIda? mAM putreNa melaya? putrabhikSApradAdena tvaM me dayAM kuma? so'pi yuvA vidyAghara etasyAM sarAgaM cakSuH kSipannevamuvAca, gaMdhAradeze ratnava.haM nAma nagaramasti, tatra vidyAdhareMdro maNicUDo vartate, asya priyA kamalAvatI maNiprabhanAmAnaM putraM mAM prAsUta, yauvanAvasthAM gatasya ca me zreNidvayarAjyaM datvA maNicUDaH svayaM pratrajyAM jagrAha, sa cAraNamunibhizcaturjJAnI bhUtvA sAMpratamaSTame (naMdIzvara) dvIpe jinarvivAni natuM samAyAto'sti, ahaM tatra vaMdituM gacchannabhUvaM, aMtarAle tvAM dRSTvA lAtvA cAhaM punaratrAgataH, ataHparaM tvaM me priyA bhava? tavAdezakaro'hamasmi, mkhlfth lnqT@ lmHmthlm f`lh wtb`d khqblklsfn lmyhln For Private and Personal Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 483 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tava putrasaMbaMdho mayA prajJaptIvidyayA jJAtaH, azvApahRno mithilezvaraH padmarathAkhyastatrAyAtaH taM bAlaM surUpaM dRSTvA gRhItvA ca svapatnyai dadau tatra sa prakAmaM sukhabhAgasti. tyAM madanarekhAe pelA vidyAdhara yuvakane kachu ke-'he baMdho meM Aja rAtre aTavImAM putra jaNyAM tene ratnakaMbaLamAM vIMTI meM tyAMja mukela che. huM taLAtramAM snAna karatI hatI tyAM jaLahastIe mane mUMDhatI pakaDIne uchALI te tame jhIlIne ahIM lAcyA have kAMto e mArA putrane ahIM lai Avo athavA mane tyAM lai jAo. anyathA bAlakane tyAM maraNa Apatti thaze; mATe tame prasanna thai mArA putrI mane meLavo. mane putrabhikSA ApI mArApara dayA karo. A vidyAdhara yuvaka e madanarekhA upara sarAga dRSTi nAkhato Ama bolyo 'gaMdhAra dezamAM ratnavAnAmanuM nagara che. tyAM maNicUDa nAme vidyAdhareMdra rahe che tenI priyA kamalAvatIe maNiprabha nAmanA putrane janma Apyo te hu~. jyAre huM yuvAvasthA pAmyo tyAre beya zreNinuM rAjya mane ApIne maNicUDe pote pravrajyA = dIkSA = lIghI. te cAraNa munionI sAthe caturjJAnI (mati, zruta, avadhi ane manaH paryayaH) thai hamaNAM AThamA (naMdIzvara ) dvIpamAM jinavivone namana karavA AvelA che tethI huM tyAM vaMdana karavA jato hato teTalAmAM bacce tane paDatI jhIlIne pharI ahIM Avyo. have to tuM mArI priyA thA; huM tAro AjJAkArI chu. tArA putranI hakIkata meM prajJapti vidyAthI jANI lIdhI. mithilApurInA izvara rAjA padmaratha ghoDo hAthamAM na rahetAM ghaNe dUra nIkaLI jatAM jyAM te tAro putra mUkyo hato tyAM AvI canyA. teNe e bAlakane surUpa jor3a upADI lIdho ane potAnI patnIne soMpyo tyAM te bAlaka atyaMta sukha bhogave che.' evaM tadvacaH zrutvA madanarekhAciMtayadayaM svataMtro yuvA dRpto me zIlabhaMgaM kariSyatIti tAvatkAlaM me vilaMbaH zreyAna For Private and Personal Use Only bhASAMtara 'adhyayana 9 // 483 //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie yAvadasya pitA sAdhuna vaMdhate, tadupadezAtsarva bhavya bhaviSyatIti dhyAtvA madanarekhAvadada he bhadra! tvaM mAM prathamaM naMdI-R uttarAdhya bhASAMtara pana satram zvare naya? yathAhaM tajinarviyAni baMde, pazcAtkRtakRtyA'haM tavepsitaM kariSyAmi. evaM tayokte saharSoM maNiprabhastAM vimA-36] Feadhyayana nAMtarnidhAya naMdIzvaradvIpe gataH, tatra zAzvatajinabiMbAni natvAM madanarekhAtmAnaM kRtArtha manyamAnA maNiprabheNa samaM |JE // 484 // caturjJAnadharaM cAraNazramaNaM prAsAdamaMDapopaviSTaM maNicUDamuni praNanAma, sa munistAM satI matvA svasutaM ca laMpaTaM matvA | | // 484 // tathA dezanAM vistArayAmAsa yathAsI yuvA vidyAdharaH svadArasaMtoSavrataM jagrAha, madanarekhAM ca svAMvAMbhaginIM ca mene.. AvAM tenA vacano sAMbhaLI madanarekhA vicAramA paDI ke-'A svataMtra yuvAna darpavALo che tethI mArA zIlano bhaMga karaze.' mATe jyAM sudhI tenA pitA sAdhune vaMdana na kare tyAM sudhIno vilaMba mane ThIka maLaze? ane pachI tenA upadezathI to badhu sAruM thai raheze? AvI dhAraNA karI madanarekhA colI ke-'he bhadra! tame mane prathama naMdIzvare lai cAlo jethI hu~ paNa te jinaviMyone vaMdana karUM pachI kRtakRtya thaine huM tamAeM dhAreluM saphaLa karIza. AdhuM jyAre te madanarekhA bolI tyAre maNibha manamA harSa pAmIne teNIne | vimAnamA cesADI naMdIzvara dvIpamA lai gayo. tyAM zAzvata jinabiMbone vaMdI potAnA AtmAne kRtakRtya mAnatI maNiprabhanI sAthe prasAda maMDapamA beThelA cAraNa zramaNa maNicUDamunine praNAma karyA. te muniye A madanarekhAne satI jANI ane potAnA putrane laMpaTa jANI evI dezanA [upadeza] bahebarAvI ke jenA zramaNathI yuvAna vidyAdhara maNipabha potAnI strImA saMtoSa vratalA madanarekhAne It potAnI mA tathA cena mAnI ceTho. For Private and Personal use only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya bhASAMtara adhyayana9 // 485 // // 485 // atha sA hRSTamAnasA satI putrasya kuzalodaMtaM papraccha, munirAha he mahAnubhAve! zoka muktvA sarva sutavRttAMta | zruNu? jaMbUdvIpe puSkalAvatI vijayo'sti, tatra maNitoraNA purI, tasyAM mitayazArAjA, sa ca cakravartyabhUt , tasya puSpa vatI kAMtA, tayoH puSpasiMharatnasiMhAbhidhAnau putrAvabhUtAM, tau sadayau vinItau dharmakarmaratau staH. anyadA to rAjye sthA| payitvA cakravartI tapasyAM jagrAha, tau dvAvapi bhrAtarI caturazItilakSapUrvayAbadrAjyaM prapAlayataH. ekadA ca to dIkSAM gRhItavaMtI, SoDaSapUrvalakSAgi yAvaddIkSAM prapAlayataH, aMte samAdhinA mRtvA'cyutakalpe sAmAniko devI jAto. tatazcyutvA ghAtakIkhaMDabharate hariSeNarAjJaH samudradattAbhAryAsutau sAgarabadattAbhidhAnI dhArmiko sahodarau jAto. have to madanarekhAnuM mana harSa pAmyuM ane potAnA putranA kuzala samAcAra pUchayA. muniye kahyu ke-'he sati! mahoTA bhAgyavALI! zoka tyajIne tArA putrano sarva vRttAMta zravaNa kara. A jaMbUdvIpamA puSkalAvatI vijaya pradezamA maNitoraNA purI che; temAM mitayazA rAjA cakravartI hato tene puSpavatI nAme rANI hatI tethI puSpasiMha tathA ratnasiMha evA nAmanA be putro thayA. banne putro dayAlu, vinayavAn tathA dharma kAryamA parAyaNa rahetA. aa banne putrone rAjyapadapara sthApita karI cakravartI pote tapasyA gRhaNa karI. A banne rAjaputro corAzI lAkha pUrva paryanta rAjya- pAlana kayuH tadanaMtara ekI vakhte bannee dIkSA grahaNa karI soLa lAkha pUrva paryanta dIkSAvratarnu paripAlana karIne aMte samAdhi pUrvaka maraNa pAmI acyuta kalpane vipaye deya sAmAnika deva thayA. tyAMthI cyuta thai ghAtakIkhaMDamAM bharatakSetrane viSaye hariSeNarAjAnI bhAryA samudradattAne sAgara tathA devadatta nAmanA ce dhArmika mahodara bhAio thayA. For Private and Personal Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana satram bhASAMtara adhyayana PRODDDDLAD / / 486 // // 486 // anyadA tI bAdazatIrthakarasya dRDhasuvratasya bahu vyatikrAMte tIrthe sugurusamIpe dIkSAmagRhNItAM, tRtIye divase to dAvapi vidyutpAtena mRtvA zukradevaloke mahaddhiko devAvabhUtAM. anyegustau devAvatraiva bharate zrInemijinezvaramiti pRSTavaMtI he bhagavAn ! nAvadyApi kiyAn saMsArastiSTati? sa bhagavAn prAha yuvayomadhye eko mithilApuri padmaratho nRpo bhaviSyati, tena padmarathenAzvApahRtena tasmin vane samAyAtena he mahAnubhAve! sa tava putro dRSTo gRhItazca mithilAyAM nItvA svapatnai samarpitazca, tena tajjanmotsavo mahAna vihitaH. eka vakhate te veya bhAioe dRDha muvrata bAramA tIrthakaranA bahu tIrtha vyatikramane aMte sadgurunI samIpe jai dIkSA gRhaNa karI. dIkSA grahaNa karyAne trIjeja divase vIjaLI paDavAthI maraNa pAmI zukradeva lokamAM mahoTI samRddhivALA deva yayA. eka divase te banne deva A bharatakSetramAMja zrI nemininezvara pAMse jai pUchavA lAgyA 'he bhagavan ! amo bannene A saMsAra kyAM sUdhI cAlu raheze?' | bhagavAna bolyA ke-tamArA bemAthI eka mithilApurImAM padmaratha rAjA thaze. eja padmaratharAjAne ghoDo dara aTavImAM lai gayo teja banamAM he mahoTA prabhAvavALI ! e rAjAye tAro putra dITho ane lai lIdho. mithilAmA lai jai potAnI patnIne soMpyo te dahADe rAjAe putrajanma mahotsava mahoTA utsAhathI ko.. atrAMtare tatra naMdIzvaraprAsAdeMtarikSAdekaM vimAnamavatatAra, tanmadhyAdeko divyavibhUSAdharaH suro nirgatya madanarekhAM triHpradakSiNIkRtya prathama praNanAma, pazcAnmuni praNamyAgre niviSTaH suromaNiprabhavidyAdhareNa vinayaviparyAsakAraNaM pRSTaH nAtalamraDDARSHAD DDDLBDAuddhaneaaDLadkius For Private and Personal Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit www.kobatirth.org prAhAhaM pUrvabhave yugavAhurmaNirathanAnA bRhadbhAtrA nihataH, anayA mamArAdhanAnazanAdikRtyAni kAritAni, tatprabhAvAputtarAdhya bhASAMtara pana sUtram Isdil dahamIdRzo brahmadevaloke devo jAtaH, tato dharmAcAryatvAdahaminAM prathamaM praNataH. adhyayana A vAta jyAM kare che teTalAmAM te naMdIzvara prAsAdamAM aMtarIkSamAMthI eke vimAna utayu, te vimAnamA ceThelA devomAMthI eka 12 // 487 // // 48 // divyabhUSaNa jeNe dhAraNa karela che evA deve nIkaLIne madanarekhAne traNa pradakSiNA karI prathama praNAma karyA ane pachI munine praNAma karI AgaLa besI gayo. maNiprabha vidyAdhare devane vinayaviparyAsanuM kAraNa pUchayu. (munine prathama vaMdanA karavI joie tene badale madanarekhAne prathama kema vinaya karyo.) tyAre te deve kA ke-'hu~ pUrvabhavamA yugavAhurAjA hato. mArA mahoTA bhAi maNirathe mane mArInAkhyo, paNa A satI madanarekhAye mArA ArAdhanArtha anazana vRta Adika kRtyo karAvyAM tenA prabhAvathI hu~ Avo brahmadevalokamA deva thayo. tethI dhamocArya gaNI meM A strIne prathama praNAma karyA. | evaM khecaraM pratiyodhya sa suro madanarekhAM jagau he sati! tvaM samAdiza? kiM te priyaM kurve? sA prAha mama muktireva priyA, nAnyatkimapi, tathApi sutAnanaM dRSTumutsukAM mAM svamito mithilAM purI naya? tatrAhaM nivRtAtmanA paralokahitaM kariSyAmItyuktavatI tAM devo mithilApurIM ninAya, tatra prathama madanarekhA jinacaityAni natvA zramaNInAmupAzraye jagAma, vaMditvA puro niviSThAM tAM pravarninyevaM pratiyodhayAmAsa, mUDhacetaso janA dharmAdinA bhavakSayamicchaMto'pi mohavazena putrAdipu snehaM kurvati, saMsAre hi mAtRpitRbaMdhubhaginI dayitAvadhUmiyatamaputrAdInAmanaMtazaH saMbaMdhA jAtAH, lakSmI For Private and Personal Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana9 // 488 // kuTumbadehAdika sarva vinazvaraM, dharma evaikaH zAzvataH. ityAdi sAdhvIvAkyaiH pratiSuddhA sA satI devena putradarzanArtha prArthitA utsarAdhya evamAha, bhavavRddhikaraNa premapUreNa mamAlaM, ataHparaM tu sAdhvIcaraNameva zaraNamityuktvA sAdhvIsamIpe sA pravajyAM jagrAha. pana mUtram A pramANe e vidyAdharane pratibodha ApI te pachI te deva madanarekhA pratye bolyo-'he sati ! tumane kahe-ke tAruM huM zuM piya 1488 // | karuM? tyAre madanarekhAe kayuM ke mane to muktija miyA che. vIjeM kabhuM mane priya nathI. tathApi putranu mukha jovAne utsuka hUM to tame mane ahiMthI mithilApurI lai cAlo tyA hu~ nivRtta manathI paralokahita sAdhIza.' ATaluM bolI eTale te deva e madanarekhAne mithilAJE purI lai cAlyA, tyAM prathama madanarekhA jina caityornu vaMdana karI zramaNInA upAzrayamA gai, tyAM sAdhvIone baMdI AgaLa veTho tyAre JE tene pravartinI mukhya sAdhvI e ema pratibodha ko ke-mUha buddhivALA loko dharma vinA bhavakSayanI icchA kare che ane mohavaza banI putrAdikamA sneha rAkhe che. A saMsAramA mAtA, pitA, bhAi, vhena, priyavadhU, piyatama tathA putra; ityAdika saMbaMdhiyonA anekavAra | saMbaMdha thai gayA. lakSmI, kuTuMca, deha; ityAdika sapalaM vinazvara che. dharma ekaja zAzcata che.' AvAM sAdhvInAM vacano sAMbhaLI te satI madanarekhA pratibuddha thai. sAthe AvelA deve 'cAlo have tamArA putrane jovA jaie? Ama prArthanA karI tyAre te bolI-bhavanI vRddhi JE kare evA memapUranuM mAre have prayojana nathI. ataH para have pachI to hu~ sAdhvI AcaraNaja zaraNa laiza? A pramANe devane kahIne madanarekhAe sAdhvI samIpe patrajyA grahaNa karI. | devastAM vaMditvA svasthAne jagAma, pazmarathasya gRhe yathA yathAyaM bAlo vardhate tathA yathA tasyAnye rAjAno'naman. tataH padmaratho rAjA tasya yAlasya namiriti nAma kRtavAn , vRddhi brajatastasya pAlasya kalAcAryasevanAtsarvAH kalA: samA wwwwwwwwwwwwws For Private and Personal Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puttarAdhyayAtAH, sakalalokalocanaharaM yauvanamapyasthAyAta, pitrA cASTAdhikasahasrarAjakanyApANigrahaNaM kAritaM, padmaratho'sne bhASAMtara yana sUtram l rAjyaM datvA svayaM tapasyAM gRhItvA kevalajJAnaM prApya mokSaM gatavAna. namirAjA prAjyaM rAjyaM pAlayAmAsa, nyAyena SEadhyayana yazaHpAtramabhUt: // 489 // // 48 // deva to te ne bAMdIne potAne sthAnake gayA. mithilAmA rAjA padmarathane tyAM pelo bALaka jema jema vRddhi pAme che tema tema anyarAjAo tene name che. te uparathI padmaratha rAjAe e bALakanuM 'nami' evaM nAma rAkhyu. prahATo thatAM A vALake kalA zikhavanArA AcAyonI sevA karI teonI pAMsethI sakala kaLA saMpAdana karI. Ama krame karI sakala lokanAM locanane lobhAve evI yuvAvasthAne e prApta thayo. tene pitAe eka hajArane ATha rANIo tene paraNAvIne rAjA pArathe potArnu rAjya tene ApI pote tapasyA grahaNa karI kevaLa jJAna pAmI mokSe gayA; ane namirAjA samagrarAjya- paripAlana nyAyapuraHsara karI yazaHpAtra banyA. atha pUrva yugabAhuM hatvA maNirathanRpaH siddhamanorathaH svaM dhAma jagAma, tatra tadAnImeba pracaMDasarpaNa daSTastuyai naraka jagAma, yoAtroro dehikaM kRtvA maMtribhiyugavAhaputrazcaMdrayazA rAjye'bhiSiktaH, sanyAyena rAjyaM pAlayati. maNiratha rAjA yugabAhune haNIne potAno manoratha siddha thayo mAnI potAne dhAme gayA. tyAM teja kSaNe pracaMDa nAge daMza karyo GET tethI maraNa pAmIne cothA narakamAM gayA. beya bhAio audaihika-muvA pachInI uttara kriyA maMtriyoe karAvIne yugabAhunA putra | caMdrayazAne rAjyAbhiSikta karyA, A caMdrayazA rAjA nyAyacI prajArnu paripAlana karI prajAprItipAtra yayA. For Private and Personal Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie bhASAMtara adhyayana // 49 anyadA namirAjJo dhavalakAMtirgajo madonmatta AlAnastaMbhamunmUlyAparAna hastino'zvAna manuSyAnapi trAsayaMzcaMuttarAdhyapana sUtram drayazonRpanagarasImni samAyAtA, caMdrayazA nRpastamAgataM zrutvA samaMtAtsubhaTairveSTayitvA svavazIkRtya ca jagrAha. nami rAjASTabhirdinastAM vArtA zrutvA caMdrayazoMtike dRtaM preSitavAn , dRto'pi tatra gatvA dhavalakariNaM mArgayAmAsa, kupit||49|| zcaMdrayazA dRtaM gale dhRtvA nagarAhahiniSkAsayAmAsa, dUto'pi namaH puro gatvA svApamAnaM jagau, kupito namirAjA'tu lasainyaiH pariveSTito'vicchinnaprayANaiH sudarzanapurasamope samAyAtaH, caMdrayazA bhUpatiH svasainyapariveSTito yAvadabhiJE mukhaM yuddhArtha calitastAvdapazakunaiArito maMtribhirevamUce, svAmin ! koI sajjIkRtya tava sAMprataM purAMtare'vasthAtuM yuktaM, Of kAlavilaMbenaitatkArya kartavyaM. eka samaye namirAjAno dhavalakAMtivALo madonmatta hastI Alana(hAthI bAMdhavAno staMbha) ukheDI bIjA hAthI ghoDA tathA manu| pyone trAsa pamADato caMdrayazA rAjAnA nagara sImADe Avyo. A khabara caMdrayazAne thatAM teNe potAnA mubhaTo mokalI cArekorathI e | hAthIne gherI lai potAne vaza karI pakaDI maMgAvyo. A vAtanI namirAjAne ATha divase khabara paDatAM teNe caMdrayazA rAjA pAMse dUta | mokalyo. dUte tyAM jaine e dhavala hastInI mAgaNI karI, A uparathI caMdrayazAe krodhAviSTa thai dutane gaLacI pakaDI nagaranI bahAra kaDhAvI mokalyo. A dUte namirAjA pAMse jai potAnA apamAnanI tamAma hakIkata kahI saMbhaLAvI; te sAMbhaLI kupita thayelA namirAjA potAnu atula sainyathI gherAyelA satata prayANa karI sudarzanapuranI samope AvI pahoMcyA. ahIM caMdrayazA bhUpati paNa potAnI | samagra senA lai yuddha karavA mATe jyAM abhimukha cAlyA tyAM apazakune rokyA; maMtriyoe kayu ke-'svAmin ! nagaranA killAnA pAko For Private and Personal Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir adhyayana // 49 // al baMdobasta karI Ape nagaramAMja raheg salAmatI bhareluM che. A kAma kALavilaMbe karI sAdhavAnuM che-arthAt utAvaLe haDI karavAnI nathI. yana sUtrama tatazcaMdrayazAH zataghnIbhirjalAdyapaskaraizca koI sajjI kRtavAn , namistaM koI svasainyairaveSTayat, adhaHsthaiH sainikaH // 49 // sahordhvasthAnAM sainikAnAM mahAn saMgrAmaH pravavRdhe, namiH kohabhaMga vidhAtumupAyAn vividhAn karoti, caMdrayazA nRpastu koharakSaNe vividhAnupAyAn karoti. ___A uparathI caMdrayazA zataghnI-mahoTI jaMjAlo-tathA jaLAdika sAdhanothI koTamA badhI taiyArI karAvIne temAM radyA. A koTane namirAjAe potAnA sainyathI vIMTALI ghero ghAlyo. nIce rahelA namirAjAnA sainiko sAthe upara rahelA caMdrayazAnA sainikono mahAn saMgrAma jAmyo. namirAjAe koTa toDavAnA vividha upAyo karavA lAgyA te sAme caMdrayazA koTanA rakSaNa mATe aneka upAyo yojavA lAgyA. asminnavasare tayormAtA sAdhvI madanarekhA pravartinImanujJApya tatsaMgrAmavAraNArtha prathama namirAjasainye samAyAtA, namirapi hAM sAdhvIM nanAma, Asane copavizya namaH puraH sA sAdhvyevaM vAcaM vistArayAmAsa, anaMtaduHkhaikabhAjane'smin saMsAre vaibhavaM prApya pApastvaM kiM muhyase? he rAjan ! tava baMdhunA caMdrayazasA svayamAgato hastI cedgRhItastahi tena samaM kathaM yuddhaM karoSi? kruddhastvaM na kiMciddhetmi, yaduktaM-lobhI pazyeddhanaprApti / kAminI kAmukastathA / / bhramaM pazyedathonmatto / na kiMcicca krudhAkulaH // 1 // For Private and Personal Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairthorg Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie A avasare e bannenI mAtA sAdhvI madanarekhA pravattinI sAdhvI upAzrayamAMnI mukhya niyAmaka sAdhvInI AjJA laine A uttarAdhya BEbhASAMtara saMgrAma rokavA mATe prathama namirAjAnA sainyamAM AvyAM tyAM namirAjAe praNAma karI Asana upara besADyAM tyAre naminI AgaLa ||JE ghana sUtram adhyayana | te sAdhvIe vANI vistArI (bolyA) ke-'anaMta duHkhanA pAtrarupa A saMsAramA manuyabhatra pAmIne paNa pApa karma karavAmAM moddathI // 492 // kema pravRtta thAo cho? he rAjan! tamArA baMdhu caMdrayazAe potAnI meLe AvI nIkaLelA hAthI kadAca pakaDo lIdhI teTalA mATe tenI // 492 // RE sAthe yuddha kema Adaro cho? krodhavaza thai tame kaMi paNa jANI zakatA nathI. kadhu che ke-lobhI0] lobhI dhanaprApti dekhe che, kAminI potAnA kAmukaneja dekhe che. unmatta vanelo bhramana dekhe che ane krodhI Akula thayelA kara dekhatA nathI. // 1 // idaM sAdhvIvaco nizamya namizcitayAmAsAyaM caMdrayazA yugavAhuputro'sti, ahaM tu padmarathaputro'smi, iyaM sAdhvI satyavAdinI satI kathaM mama cAnena sama bhrAtRtva vadatIti vimRzya sAdhvIMpratyevaM bhASatesma he pUjye! asoka? ahaMka? bhinnakulasaMbhavayormadetayoH kathaM bhrAtRtvaM badasIti naminokta sAdhvI prAha he vatsa! yauvane aizvaryabhabaM madaM muktvA yadi zRNosi tadA sakalaM svarUpaM kathyate. atha zrotumutsukAya namitRpAya sarva pUrvasvarUpaM sAdhvo jagAda, punarevaM sA yabhApe sudarzanapurasvAmI yugavAstavAsya ca pitA, ahaM madanarekhA tava mAteti, padmarathastu tava pAlakaH pitA, svamena mAtrA samaM mA virodhaM kuru? budhdhyasva hitamiti sAdhvIbhoktaM tathA yugayAhunAmAMkitakaramudrAdarzanatazca sarva namiH satyaM mene. A sAdhvInA bacana sAMbhaLI namirAjAnA manamA vicAra Avyo ke-caMdrayazA yugavAhuno putra ke ane hu~ pArathano putra chu chatAM wt`l~ `d@ fqh For Private and Personal use only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana mRtram bhASAMtara adhyayana9 // 493 // | // 493 // A sAdhvI satyavAdinI hoi mane teno bhAi kema kahe che? Ama zaMkA lAvI sAdhvI pratye bolyA-'he pUjye! A caMdrayazA kyA? huM kyAM? bhinna bhinna kuLamAM utpanna thayelA amo bannene tame bhAi kema kahyA?' Aq namirAjAna prazna sAMbhaLI sAdhvI bolyA ke-he vatsa! yauvanAvasthAmAM aizvarya maLavAthI yaelA madano parityAga karIjo sAMbhaLo to tamArA bannenuM sakaLa svarupa kahevAya.' te pachI zravaNa karavA ati utsuka namirAjAne sAdhvIe sarva pUrvasvarUpa kahI saMbhaLAvyu ane pharI te bolI ke-sudarzanapuranA svAmI yugabAhu tamArA tathA AcaMdrayazA=nA pitA thAya ane A hu~ madanarekhA tamArI mAtA thAuM. A pamaratha rAjA to tamAro pAlaka pitA thAya, mATe tame A tamArA sahodara bhAi sAthe virodha mA karo ane tamArA beyarnu hita samajo? Ama mAvIe kahI yugavAhunA nAmavALI tenI kara mudrikAbIMTI joine namie saghaLa satya mAnyu. tAM sAdhvI prakAmaM cittollAsena svamAtaraM matvA vizeSAnnanAma namiH, uvAca ca mAtayatvayA proktaM tatsarva tathya| meva, nAtra kAcidvicAraNAsti, mameyaM karamudrA yugavAhusutatvaM jJApayati, ayaM caMdrayazA me jyeSTabhrAtA vartate, paraM lokaH kathaM pratyAyate? laghubhrAtRvAtsalyato jyeSTazcetsanmukhamAyAti tadAhamucitaM vinayaM kurvan zobhAmudvahAmi. evaM namiTapoktamAkarNya sA sAdhvI durgadvAravarmanA pravizya rAjasaudhe jagAma. caMdrayazAbhUpastu tAmakasmAdAgatAmupalakSya svamAtara sAdhvIM vizeSAdabhyutthAya nanAma. ucitAsanopaviSTAM tAM sAdhvIM vRttAMtaM pRSTavAn. sAdhvI sakalaM vRttAMtaM namirAjamilanaM yAvatkathayAmAsa, caMdrayazA nRpastaM nami nijaladhubhrAtaraM matvA sabhAlokAnamatyevamuvAca For Private and Personal Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lt lmlk bhASAMtara adhyayana // 494 // te sAdhvIe atyaMta cittanA ullAsapUrvaka potAnA mA mAnIne namie vizepa bhAve namana karIne bolyA ke-'he mAtaH! tame uttarAdhyapana mUtram JE kA te saghaLaM satya che e bAbatamA leza paNa vicAraNA saMdeha jevU nathI. A karamudrA-bITI bhane yugabAhuna tattva barAbara jJApita kare he. A caMdrayazA mAro jyeSTha baMdhu thAya paNa lokane khAtrI kema thAya? jo nAnAbhAi pratinA vAtsalyathI mahoTA bhAi jo sAmA // 494 // Ave to hu~ ucita vinaya karUM e mArI zobhA kahevAya. Aq namirAjAnuM vacana sAMbhaLI e sAdhvI durgadvArane mArge thai koTamA praveza karI rAjamahele pahoMcI. caMdgayazArAjA akasmAt AvelA te sAdhvIne potAnI mAtA tarIke oLakhI vizeSatA pUrvaka abhyutthAna= sAmA ubhA thaine praNAma karI Asanapara besADI vRttAMta pUchavA lAgyA. sAdhvIe namirAjAne malyA vagere tamAma vRttAMta kahI saMbhaLAvyo te uparathI caMdrayazA rAjAe namibhUpane potAnA nAnA bhAi mAnI sarva sabhAnA jano pratye bolyA ke sulabhAH sati sarveSAM / putrapatnyAdayaH shubhaaH|| durlabhaH sodaro baMdhu-rlanyate sukRtaiyadi // 1 // ityuktvA caMdrayazA nRpo'pi purAhahinirgataH, narapi taM jyeSThabhrAtaramabhyAgacchaMtaM dRSTvA siMhAsanAdutthAya bhUtalamilacchirAH praNanAma, caMdrayazA nRpo'pi svakarAbhyAM taM bhUtalAdutthApya bhRzamAliliMga. tulyAkArau tulyavarNI tAvekamAtRpitRtvasaMbhUtatvena | tadA paramaprItipadaM jAto. lokaH sahodarau jJAto. (mulabhAH0) sArAM patnI putra Adika saMbaMdhio to sarvene mulabha che paNa sahodara baMdhu to durlabha che e to pUrvanA mukata hoya toja | maLe che. Ama kahI caMdrayazA rAjA paNa nagara cahAra nIkaLyA. namirAjAe paNa te jyeSTha bhrAtAne abhimukha AvatA joi siMhAsana kshft ltHlflH fy mHlt For Private and Personal Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana9 // 49 // uttarAdhya uparathI ubhA thaine mastaka pRthvI para namAvIne praNAma karyA. caMdrayazA nRpa paNa potAnA beya bhujAvaDe namine bhoyaparathI uThAvIne khUba | yana sUtrama | bheTI maLyA. samAna AkAranA tulya varNavALA banne ekaja mAvApathI utpanna thayelA hovAthI te vAre parama prasannatA pAmyA. lokoye | | paNa te bannene sahodara bhAio tarIke oLakhyA. // 49 // caMdrayazA nRpastu tadAnImeva namithaMdhave sudarzanapurarAjyaM dadau, svayaM saMgrAmAMgaNamadhye dIkSA lalau, krameNa rAjyaM pAlayannamiH kSitI pracaNDAjJo jajJe. anyadA namervapuSi dAhajvaro jAtaH, pUrvakarmadoSeNa tasya SaNmAsikI pIDA samutpannA, nidrAmapi na lebhe, aMtaHpurInUpurazabdA api karNazulAyAsana, namirAjJo dAhajvarazAMtaye svayaM caMdana gharSayaMtInAmaMtaHpurINAM balayazabdAstu bhallamAyA babhUvuH, tatra tabhirvalayAni samastAnyuttAritAni, ekaikaM maMgalAya rakSitaM, tadAnIM zabdAzrayaNena naminA kazcinnikaTasthaH sevakaH pRSTaH, kathamadhunA kaMkaNazandA na zrUyante? tenoktaM svAmin ! bhavatpIDAkaratvenAMtaHpurIbhiH kaMkaNAnyuttAritAni, ekaikaM maMgalAya rakSitamiti, naikaikakaMkaNazabdAH zrUyaMte parasparagharSaNAbhAvAta. rAjA caMdrayazAe to teja samaye nami baMdhune sudarzanapuranuM rAjya ApI pote saMgrAmAMgaNa madhye dIkSA lIdhI. namirAjA krame BE karI rAjya- pAlana karatAM pRthvImA pracaMDa AjJAvAn prakhyAta thayA. eka samaye namirAjAne zarIramA dAhajvara Avyo. pUrva karmanA doSathI tene chamAsa mUdhI pIDA rahI temAM rAtranI nidrA na Ave; aMtaHpuranI rANIonA paganAM jhAMjharanA zabdo tenA kAnamAM zUla For Private and Personal Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram bhASA adhyaya // 496 // // 496 // tulya lAgatA. namirAjAnA dAhajvaranI zAMti mATe janAnAnI rANIyo caMdana ghase te bakhate te strIonA hAthanA kaMkaNanA khaNakhaNATa rAjAnA hRdayamA bhAlAM jevA thai paDatA. tethI te svIoe hAthamA saubhAgya cinha tarIke eka eka kaMkaNa rAkhI bojAM utArI nAkhyA. A upasthI namie eka bakhate pAMse beThelA sevakane pUjyu ke-'hamaNAM kaMkaNanA zabdo kema saMbhaLAtA nathI? teNe kadhu-'he svAmin ! Apane pIDA kare ema mAnI rANIyoe eka eka kaMkaNa maMgala arthe rAkhIne bAkInAM utArI nAgkhyAM che tethI paraspara gharSaNa na thavAthI kaMkaNa zabdo nathI saMbhaLAtA. evaM tadvacaH zrutvA pratibuddho namirevaM ciMtayAmAsa yathA saMyogataH zubhA azubhAH zabdA jAyaMte, tathA rAgAdikA doSAH, saMyogata eva bhavaMti, yadyasmAdrogAdahaM muktaH syAM tadA sarvasaMga vimucya dIkSAM gRhNAmi, tasyeti dhyAyamAnasya rAtrau sukhena nidrA samAyAtA, nidrAyAM svapramevaM dadarza, gajamAruhyAhaM maMdiragirimArUDhaH, prAtaH pratibuddhaH sa nIrogo jAtaH, sa evaM vyaciMtayadamuM parvataM kApyahamadarza. evamUhApohaM kurvatastasya jAtismaraNamutpannaM namirAjA pUrvabhavaM dadarza, yadAhaM pUrvabhave zukrakalpe suro'bhUvaM, tadAhajanmAbhiSekakaraNAyAhamasmin merAvAgama. atha kaMkaNadRSTAMtenaikatvaM sukhakArIti ciMtayan pratyekabuddhatvaM prApya pravrajito namiH. Aq tenu bacana sAMbhaLIne pratibuddha thayelA namirAjA vicAravA lAgyA ke-jema saMyogathI zubha azubha zabda thAya che tem| rAgAdi doSa paNa saMyogathIja thAya che mATe jo hu~ A roga thakI mukta thAuM tyAre sarva saMga choDI dai dIkSA gRhaNa karUM. te rAjAne For Private and Personal Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 497 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A zubha dhyAna karatAM te rAtre sukhe nidrA AvI ane nidrAmAM evaM svapna dIDhuM ke 'jANe hAthI upara ArUDha thaine huM maMdara | giri upara AruDha thayo' savAre jyAM jAgyA tyAM nIroga banI gayA; tyAre teNe vicArya ke--kyAMka e parbata meM joyo le. Ama manamA uhApoha karatAM e rAjAne potAnA pUrvabhavanuM smaraNa thai AbhyuM-tene jAtismaraNa thayuM ke jyAre pUrvabhavamAM hu~ zukrakalpamAM deva thayo hato tyAre atno janmAbhiSeka karavA mATe A meruparvatamAM Avyo hato. kaMkaNanuM dRSTAMta yAda karI 'ekAkipa sukhakara che' AyuM citavana karatAM pratyekabuddhatvane pAmI nami matrajita thayA. tadA rAjyamaMtaHpura mekapade tyajaMtaM nami brAhmaNarUpeNa zakraH samAgatya parIkSitavAn, praNatavAMtha. zakraparIkSAsamaye namirAjasatkaM zakrapraznana mirAjarvyuttararUpaM sUtraM kathayati- A vakhate ekadama rAjyano tyAga karanArA namirAjAnI parIkSA karavA brAhmaNaM rupa dhAraNa karI iMdra AvIne praNAma kare | che, tyAre namirAjane lagatuM indrakRta prazna tathA namirAjarSie ApelA tenA uttararUpakara gAthAtmaka sUtragraMthano upakrama karAya che. | naIUNa devasogAo / uvanno mANusaMmi logaMmiM // uvasaMta mohaNijo | saraMI porANiyaM jAI // 1 // jII saritaM bhayaM / sarha saMbuddho aNurttare dhamme // putaMvavitte raje / abhinikkhamaI namI rAyA // 2 // mUlam - (deya logAo) dekalokadhI [caiUNa] cavIne ( mANusammi logammi) manuSyalAkamAM (ubavaNNo) utpanna thayA. ( ucasaMta mohaNijjo) mohano nAza thayo che tevA namirAjA (poraNiaM) pUrvanI (jAI) jAtine (saraha) saMbhAre hai. // 1 // [bhayacaM) bhagavAna (nami For Private and Personal Use Only Jiu Er Mei Zhao Wu Er Wu She Mei bhASAMtara adhyayana 9 // 497 //
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 498 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAyA) namirAjA (jAI) pUrvanI jAtine (saritu) smaraNa karIne (aNuttare) sarvotkRSTa (dhamme) cAritra dharmane (saha) potAnI meLe (buddha) pratibodha pAmyA, (puttaM) putrane [raje] rAjyapara (uvintu) sthApana karIne (abhinikkhamaI) dIkSAletA havA. // 2 // vyA0-- dvAbhyAM gAthAbhyAM saMbaMdhaM vadati-namirAjA putraM rAjye sthApayitvA abhisamaMtAnniHkrAmati, gRhavAsAnniHsarati, anagAro bhavatItyarthaH, kiM kRtvA ? 'jAi saritu' jAti smRtvA pUrvabhavaM smRtvA kathaMbhUtaH sa namiH? bhagavaM bhagavAn dhairyasaubhAgyamAhAtmyayazAjJAnAdiyuktaH, punaH kIdRza: ? anuttare sarvotkRSTe zrIjinadharme saha saMbuddhaH saMbuddha:, iti dvitIyagAthAyA arthaH sa namiH pUrva devaloke deva AsIt, tenetyuktaM 'cahaUNa devalogAo' devalokAccyutvA sa namibhUpo manuSyaloke manuSyajanmanyutpannaH, sa ca namibhUpa upazAMtamohanIyaH san paurANikAM jAti | pUrvajanma devalokAdi smarati atra vartamAna nirdezastatkAlApekSayoktaH. // 2 // svayaM (caiuNa0) 1 (jAi saritu0 ) ve gAthAvaDe saMbandha kahe che-namirAjA anagAra thayA kevI rIte ? te kahe che:-- devalokamAMthI cyutathaine manuSyalokamAM utpanna thayA tyAM mohanIya karma jenuM upazAMta thayuM che evA namirAjA potAnI paurANikI=pUrvabhavanI=jAti (pUrvajanma) te saMbhArakhA lAgyA. 1 jAti=pUrvajanma = tuM smaraNa karI, bhagavAna eTale dhairya, saubhAgya, mAhAtmya yazaH, tathA jJAnAdiyukta = namirAjA, anuttara = sarvotkRSTa jInadharmamAM svayaMsaMbuddha yaha putrane rAjya upara sthApita pote abhiniSkrAmati=sarvarIte gRhavAsathI bahAra nIkalyA = anagAra thayA. A nami pUrva devalokamAM deva hatA tethI devalokadhI For Private and Personal Use Only karI | cyuta thaine' ema kaM. e nami manuSyamAM janmI mohanIya karma upazAMta thatAM pUrvabhava-devalokAdi smare che, A gAthAmAM smarati e Zhao Guang Mei Tiao Mei Guang Mao Mao Mao Mao Mei Neng bhASAMtara adhyayana9 // 498 //
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandie bhASAMtara adhyayana // 499 // | vartamAna kriyApadano prayoga che te te kAlanI apekSAthI karela che arthAt je kALe namirAjAne jAtismaraNa thayuM te kALane yana satrama anulakSIne vartamAna kALano prayoga karavAmAM Avela che. 2 // 499 // so devalogasarise / aMteura+varagaovare bhoga // bhujita nmiiraayaa| buddho bhoge"pariccayaI // 3 // 26 mUlam-(aMteuravarago) aMtaHpuramA rahelA [so] te namirAjA (devalogasarise) devaloka jevA (vare) uttama evA (bhoe) bhogone JI (jitta) bhogavIne(budo pratibodha pAmyA satA (namirAyA) nami rAjAe [bhoge) bhogono (paricayai) tyAga ko. // 3 // sa namirAjA buddhI jJAtatatvaH sana, parityajati, kiM kRtvA? bhogAn bhuktvA, kathaMbhUtAn bhogAna! varAna pradhAnAn sarvendra pasaukhyadAna, kIdRzaH san ? bare pradhAneMtApure gataH san strIsamUhe prAptaH san , kIdazetaHpure? devalokasadRze devAMganAsadRze ityarthaH. bhuktabhogasya puruSasya bhogA dustyajA iti hetobhogaan parityajatItyuktaM. // 3 // ___ artha-te namirAjA buddha jJAtatattva-thaine baMdhu parityAga kare che. kema karIne? vara=zreSTha sarva iMdriyone sukha denArA bhogo bhogavIne temaja devaloka sadRza devAMganA samAna varampradhAna aMtaHpuramA jai-arthAt apsaga jevI rANIyonA madhyamAM vividha bhoga bhogavIne te bhogono parityAga karyo. jeNe cirakALa mRdhI bhoga bhogavyA hoya teNe bhoga tyAga duSkara thAya che; paNa namie bhoga bhogavIne parityakta karyA tethI teNe e duSkara kArya karyu ebuM tAtparya che. 3 mihilaM sapurajaNavayaM / bailAvarohaM ca pariyeNaM savaM // ciccA abhinikkhNto| eMgaMtamahiDio bhayavaM // 4 // For Private and Personal Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ K Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 50 // bhASAMtara adhyayana // 50 // mUlama-(sapurajaNavayaM) bIjAM nagaro bhane jana pada (mihilaM) mithIlA nagarIne (bala) caturaMga senAne tathA (aroha) avagehane (ca) tathA (pariaNaM) parivAraneM (sabba) e sarvene (ciccA) tajI dahane (abhinikkhaMto) dIkSA lIdhelA (bhayaba) bhagavAna-namirAjarSie (gagata') dravyathI ekAMta du' koino nathI. ityAdika bhAvanAovaDe (ahiMDio) Azraya koM.4 vyA0--sa bhagavAn mAhAtmyavAn yazasvI namirAjA ekAMtaM dravyato vanakhaMDAdikaM bhAvatazca sarvasaMyogarahitatvaM, eka evAhamityato nizcayastamAzritaH, punaH kIdRzo namirAjA? abhini:krAMtaH, abhi samaMtAnniHkrAMtaH saMsArAnnismRtaH, kiM kRtvA? mithilAM sapurajanapadAM, tathA yalaM, tathAvarodhamaMtaHpuraM tathA parijanaM sarva tyaktvA, purANi ca janapadAzca purajanapadAH, taiH saha vartata iti sapurajanapadA, tAM sapurajanapadAM, etAdRzIM mithilApurI hitvA. // 4 // ___ artha-te bhagavAn mAhAtmyavAn yazasvI namirAjA, ekAMta=dravyathI vanapadezAdi, ane bhAvathI sarva saMyoga rahitapaNu, | eTale hu~ ekaloja chu evA nizcayane [adhiSThita] Azrita banI, puranagaro tathA janapada-deza ityAdi sahita mithilAne tathA bala= sainya ane avarodha janAnAmAMnI rANIyone tyajIne abhisarvathI niSkrAnta=nirgata thayo. arthAt samagra saMsAra baMdhanathI bahAra nIkaLyo. kolAhala~gapbhUyaM / AsI mihilAi paveyaMtami // taiyo rAIrisimi / naimimi abhinikkhamaMtami // 5 // mulam-[taiyA] te vakhate (pabvaya tammi) pravrajyo lIdhelA (namimmi) nami rAyarisimmi] rAjarSi (abhinikkhamatammi) gharabahAra nIkaLe sate (mihilAi) midhilAne viSe (kolAhala gambhU) kolAhala thayo ke jemAM evughara (bhAsI) thayu-kolAhalathI vyApta thayu. LABDULUl For Private and Personal Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhya- vyA0--tadA tasmin kAle mithilAyAM nagaryA sarva sthAnaM kolAhalakabhUtamAsIt , kolAhalo'vyaktarodanAdiyana sUtrama tajanitakalakalazabdaH kolAhalakaH, bhUto jAto yasmistatkolAhalakabhUtaM, etAdRzaM sarva sthAnaM gRhavihArAdikaM jAtaM, SEadhyayana // 50 // ka sati? namo rAjyabhini:kAmati sati, gRhAtkuTuMbAtkrodhamAnamAyAdibhyo vA niHsarati sati, kathaMbhUte namau? rAjarSI, // 50 // rAjA cAsAvRSizvarAjarSistasmin rAjarSoM, rAjyAvasthAyAmapi RSiriva RSistasmin raajrssii.||5|| ___ artha-te samaye mithilA nagarImAM kolAhalamaya thai radyu-kolAhala eTale avyakta rodana bUmarANa vagerethI thato kaLakaLATa JE cAre kora thai rahyo. nagaramAM sarvatra ghara ArAma vagere sthAnomAM kaLakaLa zabda vyApI rahyo. kyAre ema thayu? te kahe che-jyAre nami| rAjapi arthAt rAjA hovA chatAM RSitulya vartanavAlA nami; prabajita thai ghara bahAra nIkaLyA tyAre. 5 apbhuTiyaM rAyarisiM / paJjAThANamuttamaM // saMko mAhaNaruveNa / imaM vayaNamaMbbavI // 6 // (uttama) uttama evA (pabbajAThANa') dIkSAnA sthAnane viSe (abhuTTi) udyamavaMta thayelA (rAyarisi) nami rAjarSi pAse (zakko) zakAdra [mAhaNarUbeNa] brAhmaNarUpe AvIne [ima'] A pramANe (vayaNa') vacana (avyadhI) bolyA6 vyA0--namirAjarSi zakro brAhmaNarUpeNedaM vacanamabravIt. kathaMbhUtaM rAjarpi? uttama pravrajyAyAH sthAnaM pravrajyAsthAnaM | jJAnadarzanacAritrAdiguNasthAnAnAM nivAsaM pratyutthitamudyatamityarthaH // 6 // artha-namirAjarSi uttama matrajyA sthAna arthAt jJAnadarzanacAritrAdi guNasthAnonA nivAsabhUta, pravrajyA svIkAravA abhyutthita For Private and Personal Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 502 // JhA dhayA udyata thayA, tyAre zakra=indra e namirAjarSi pAse brAhmaNarupe AvIne A=(have kahevAze te) vacana bolyA. 6 bhASAMtara kiM nu bho ajamihilAe ! kolAhalagasaMkulA // succaMti dAruNA sadA / pAsAesu gihesu a|| 7 // adhyayana [bho] he muni! (aja) Aja mihilAe mithilA nagarImA (pAsApasu) prAsAdone viSe (gihesu a) gharone viSe (kolAhalaga saMkulA kolAhale karIne vyApta evA [dAruNA] bhayakara [sahA) zabdo (kinu) zenA [sudhati] saMbhaLAya che. 7 // 5021 vyA--kimiti prazna, nu iti vita, bho iti AmaMtraNe, bho rAjarSe! adya micilAyAM prAsAdeSu devagRheSu, bhUpamaMdireghu, ca punastrikacatuSkacatvarAdiSu dAruNA hRdaye udvegotpAdakA vilApAH kaMditAdayaH, zabdAH kiM nu zrUyaMte? itIMdro rAjarSi narmi pRcchatismetyarthaH kIdRzAH zabdAH? kolAhalakasaMkulA avyaktazabdavyAptAH. ____ artha-ahiM 'ki' zabda praznanA arthamAM che. ane nu' e vitarka arthamAM che, 'bho' e pada AmaMtraNa vAcaka che-he rAjarSe! Aje mithilAmA prAsAdone viSaye tathA devagRha ane rAjamaMdirone viSaye 'ca' padathI trika catuSka catvara-cotarA AdikamAM dAruNa hRdayamA udvega utpanna kare evA tathA kolAhalathI vyApta zabdo eTale rokaLakaLanA vilApo kema saMbhaLAya che? ema iMdre namirAjarSine pUchyu.7 eyameDaM nisAmittA / heuukaarnncoio|| tao namirAyarisI / devidaM INamabbavI // 8 // [pa] A (aha) arthane [nisAmittA] sAMbhaLIne (tao) tyArapachI (heUkAraNa coio) tenA hetu ane kAraNo vaDe preraNA karAyelA ADDTDrammmmmmm MANDAL For Private and Personal Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 503 // S www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (namirAyarisI) nami rAjarSi (vide) deveMdra pratye (iNa) A pramANonA vacana (ambavI) bolpA. 8 vyA0-- tata iMdrapraznAnaMtaraM namirAjarSirdevendramidamabravIt kiM kRtvA ? etamarthamityarthapratipAdakaM zabdaM nizamya zrutvA kathaMbhUto namirAjarSiH ? hetukAraNAbhyAM coditaH preritaH hetukAraNacodItaH, tatra hetuH paMcAvayavavAkyarUpaH, tatra kAraNaM ca yena vinA kAryasyotpattirna bhavati, paMca avayavA ime pratijJA 1 hetu 2 udAharaNa 3 upanaya 4 nigamana 5 rUpAH, pakSavacanaM pratijJA 1 sAdhyasAdhakaM hetuH 2 tatsAdRzyadarzanamudAharaNaM 3 udAharaNena sAdhyena ca saMyojanamupanayaH 4 hetUdAharaNopanayaiH sAdhyAsa nizcayIkaraNaM nigamanaM 5 tathaiva darzayati tava dharmArthino'smannagarAdgRhAtkuTuMbAdA niHsaraNaM dIkSAgrahaNamayuktamiti pratijJAvAkyaM kasmAddhetoH? AkaMdAdidAruNazabdahetutvAt idaM hetuvAkyaM 2 yadyadAdAdidAruNazabdahetukaM bhavati tattaddharmArthinaH puruSasyAyuktaM, kiMvat ? hiMsAdikarmavat yathA hiMsAdi karmAdAdidAruNazabda hetukaM tadvisAdikarma ca dharmArthino'pyayuktaM bhavati, idamudAharaNavAkyaM 3 tasmAttathA tavApi dharmArthino niHsaraNamayu, idamupanayavAkyaM 4 tasmAdAkaMdAdidAruNaraudrazabda hetutvAdvisAdikarmavatsarvathA taba gRhAtkuTuMbAnnagarAniHsaraNamayuktameva, iti nigamanavAkyaM 5 iti paMcAvayavAtmako heturucyate. kAraNaM darzayati-yadasya pUrvamasato vastuna | utpAdakaM tattasya kAraNaM, bhavato gRhAniHsaraNaM, dAruNazabdakAryasya kAraNaM jJeyaM, yadA bhavato gRhAnniHsaraNaM pUrva jAtaM, tadA pazcAdAkaMdAdizabdalakSaNaM kArya jAtaM, yadA bhavato dIkSAgrahaNaM na syAttadAkaMdAdizabdazca kathaM syAdityarthaH // 8 // evaM hetukAraNAbhyAmidreNa prerito namirAjarSiradha yadabravIttadadyetanayA gAthayAha- For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana // 503 //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 504|| artha-tadanaMtara iMdre prazna pUchayA pachI namirAjarSi deveMdrane A vacana bolyA-kema karIne? te kahe che-A arthane-eTale 36 artha bodhaka zabdane sAMbhaLIne hetu tathA kAraNa vaDe prerita thayelA atre 'hetu' pada paMcAvayava vAkya rUpa anumiti mucaka che. pAMca bhASAMtara adhyayana avayavomAM pratijJA pakSa vacana, 1 hetu sAdhya sAdhaka, 2 udAharaNa sAdRzya darzana 3 upanaya-udAharaNa sAthe sAdhyanu saMyojana 4 | nigamana=sAdhyanu nizcayApAdana 5 jemake-'tame dharmArthI hoi A nagaramAthI gharamAthI ke kuTuMbamAthI nIkaLI jai dIkSA grahaNa karavI // 204 // ayukta che,' A pratijJA vAkya; 1 'zA mATe?' 'lokamAM koLAhaLa tathA kuTuMbamAM vilApa Adika dAruNa bhayaMkara zabdona hetubhUta hovAthI,' A hetu vAkya; 2 je kai vilApAdi dAruNa zabdana hetu hoya te dharmAthipuruSane ayukta kahevAya. jevU ke-hiMsAdi karma je hiMsAdi karma ghUmarANa jevA dAruNa zabda hetu hoya te hiMsAdi karma dhamorthIne ayukta manAya.' A udAhaNa vAkya che. 3 eja pramANe A tamAru ghara choDI cAlI nIkaLavArnu karma AkraMdAdi dAruNa zabdanuM hetu che tethI tamane dharmArthIne ayukta gaNAya tevu che. A upanaya vAkya che. 4 tethI temaja che-eTale lokomA koLAhaLa tathA AkaMda Adika dAruNa zabdanu hetu hoi hiMsAdi karmanI peThe A tamAraM gRha kuTuMba tathA nagaramAthI nIkalI cAlyA jaq e sarvathA ayukta cha,' A nigamana vAkya che. 5 A paMcAvayavAtmaka hetu kahevAya che. have kAraNa darzAve che. je kai prathama na hoya tevI vastunu utpAdaka thAya te tenuM kAraNa kahevAya. jemake-tamAru gharamAMthI nIkaLI jaLu dAruNa zabdarUpa kAryarnu utpAdaka hovAthI te kAraNa manAya. jyAre tamAruM gharamAMthI nIkaLI jaq prathama thayu te pachI AkraMda vagere zabdAtmaka kArya utpanna thayu. jo tamAeM dIkSAgrahaNa nathAta to A AkraMdAdi zabdo kyAthI thAta? 8. AvI rIte | hetu tathA kAraNa vaDe indre jyAre preraNA karI tyAre te namirAjarSi tadanaMtara je bolpA te AgaLanI gAthAbhothI nirupaNa kare che. For Private and Personal Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 505 // uttarAdhya- mihilAe ceie vacche / sIyacchAe maNoreme // pattapupphaphalovee / bahaNaM bahuguNe sayA // 9 // yana sUtram vAraNa horamANami / ceiyami maNorame // duhiA asaraNA attA / ee kaMdaMti" bho khaMgA // 10 // // 505 // [mihilAe mithilAnagarImA (ceie) caityane viSe (sIacchAe) zItaLa chAyAvALo (maNorame) manohara (pattapuSphaphalovee) patra, puSpa ane phaLe karIne sahita tathA [sayA) sadA (bahuNa) ghaNA pakSIone (bahuguNe) bahu guNakArI [vacche] vRkSa che // 9 // (maNorame) manohara [ne ammi] vRkSa [bAraNa] vAyu baDe hIramANammi jematema pheMkate sate (bhI) he brAhmaNa! (duhiA) duHkhI [asa raNA) zaraNarahita (attA) pIDIta thayelA evA (ee) mA [khagA] pakSIo (ka'dati) AkraMda kare che. 10 vyA0--namirAjarSiH kimabravIdityAha-mithilAyAM nagaryA caitye udyAne bho ete khagAH pakSiNaH kaMdati kolAhalaM kurvanti, citiHpatrapuSpaphalAdInAmupacayaH, citau sAdhu cityaM, cilameva caityamudyAna, tasmin caitya udyAne ete ucyamAnA khagA vihagAH pUtkurvati, kathaMbhUte caitye? manorameM manojJe, punaH kIdRze? vRkSaH zItalacchAye, kIdRzaiH ? patrapuSpaphalopetaiH patrapuSpaphalayuktaH, punaH kIdRze caitye? bahanAM khagAnAM bahuguNe pracuropakArajanake ityarthaH ete khagAH ka | sati vilapati? caitye vRkSe vAtena hiyamANe satItastataH prakSipyamANe sati, udyAne devagehe ca vRkSe caityamudAratamitya nekArthaH, kathaMbhUte caitye? manorame manojJe, kIdRzA ete khagAH? duHkhitAH, punaH kIdRzAH? azaraNAH, punaH kIdRzAH? JE ArtAH pIDitAH, atra yatsvajanAkrandanaM, tatkhagAkrandanaM svayaM vRkSakalpo yAvatkAlaM tavRkSasya sthitirAsIttAvatkAlaM bhogAdiSu sthiratAsIt. tatazcAkrandAdidAruNazabdAnAmabhito bhavadukte hetukAraNe asiddhe eva, eteSAM svajanAnAM mayA For Private and Personal Use Only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 506 // svArthabhaMgaH kRto nAsti, mamApyatra sthAne ebhiH svajanaiH saheyatyeva sthitiH, kenApyadhikIkartuM na zakyate, tasmAnmama uttarAdhyapana sUtram | mithilAto niHsaraNaM dIkSA grahaNaM sarvathA mithilAvAstavyalokAnAmAkaMdazabdahetuH kAraNaM ca nAstyevetyarthaH // 10 // artha-(ve gAthAno bhelo anvaya che.) namirAjA zuM bolyA te kahe che-mithilA nagarImA caitya-udyAnane viSaye iMdra! A badhA JE| khaga-pakSiyo kraMdana kolAhaLa kare che. citi eTale patra puSpa phaLa ityAdikano upacaya, e jemAM sAraM hoya te caitya-udyAna; udyAne DE devagehe ca vRkSe caityamudAhRtam-bagIco, devAlaya tathA vRkSa; e traNe caitya kahevAya che ema anekArthakoSamAM vacana che. e manorama | tathA zItala chAyA ane patra puSpa phaLavaDe yukta hovAthI bahu pakSiono sadA bahuguNa ghaNo upakAraka evo vRkSa jyAre vAyue hiya mANa eTale Ama tema dolAyamAna karAya che tyAre te duHkhita temaja azaraNa-bIjo koi Azraya na mUjavAthI nirAdhAra jevA ane 3 | tethI je Ata pIDA pAmatA pakSio Ama AnaMda-kolAhala kare che. 9 ___arthaH-atre je svajananA AkraMdanane pakSiyonA AkraMdanarUpe kathyu, pote vRkSa tulya thai yAvatkAla paryaMta vRkSanI sthiti rahI tAvatkAla paryaMta bhogAdikanI sthiratA hatI eTa le have AkraMdAdi dAruNa zabdanAM tame kahelA hetu tathA kAraNa asiddhaja che. kemake e svajanono meM leza paNa svArtha bhaMga karyo nathI. mArI paNa e sarve svajanonI sAthe ATalIja sthiti niyata hovAthI koithI te adhika karIna zakAya mATe mAru mithilAmAMthI nIsarI jaq tathA dIkSA grahaNa sarvathA A mithilAvAsI lokonA AnaMda zabdanaM hetu athavA kAraNacheja nahiM. 10 For Private and Personal Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie JEL uttarAdhya-16 eyamaDha nisAmittI / heuukaarnncoio|| tao nami rAyarisiM / deviMdo INamabbI // 11 // bhASAMtara yana sUtram mUla-e) A (aTTa) arthane (nisAmittA) sAMbhaLIne (taoM) tyArapachI (heUkAraNecoio) hetunA kAraNadhI prerAyalA (deviMdo adhya // 507 // devedro (nami) nemi (rAyarisi) rAjA pratge (iNa) A pramANonA vacano (ambavI) bolyA. 11 BET // 507|| vyA-tatastadanaMtaraM deveMdro namirAjarSipratIdaM vakSyamANaM vacanamabravIt , kiM kRtvA? etamartha nizamya, kIdRzo 36 | deveMdraH hetukAraNAbhyAM preritaH, athavA hetukAraNayorviSaye namirAjarSiNA preritaH, pUrva hIMdreNa namirAjaSipratItyuktaM, JE bho namirAjarSe! eteSAmAkaMdAdidAruNazabdahetutvAttava dIkSAgrahaNamayuktaM, punasteSAmAkaMdAdizabdarUpakAryasya tava dIkSA grahaNameva kAraNamityukte sati namirAjarSiNA ca teSAmAnaMdAdidAruNazabdasya svArtha eva hetukAraNe ukte, tenAsiddho'yaM bhavadukto hetuHkAraNaM prApya siddhameveti rAjarSirNedraH preritaH sannidaM vacanaM namirAjarSiprati punruvaacetyrthH...11|| ____ artha-tadanaMtara devendra namirAjarSi patye Amhave kahevAze te vacana bolyA. kema bolyA? te kahe che-A artha sAMbhaLIne hetu | tathA kAraNathI merita evA devendra, athavA hetu tathA kAraNa viSayamA namirAjarSiye preritaH; prathama indre namirAjarSi pratye kayu ke-he namirojarSe! A AkraMdAdika dAruNa zabdonu hetu hovAthI tamAre dIkSA grahaNa karavI yogya nathI, kemake teonA AkraMdAdi zabdarUpa / kAryana tamAruM dIkSA grahaNa kAraNa he tyAre nabhirAjarSie kayu ke-teonA AkraMdAdi zabdonu kAraNa tathA hetu teono svArthaja che, tethI tame kalpelo hetu asiddha che, kharaM kAraNa meM kaDaM te siddha che; ema rAjarSie merAyelA iMdra namirAjarSi pratye A vacana bole ke For Private and Personal Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie IJEn JE bhASAMtara adhyayana // 508 // esa aggI ya vAo ya evaM DajhaMti maMdiraM // bhayavaM aMteuraM teNaM / kosaNa nauvapakkhaha // 12 // uttarAdhyapana mUtram IUEIL mUla-(esa) A (aggI a) agni bhane (vAu a) vAyu (e) A tamArA (madira) mahelane (dajjhai) bALe che (teNa) tethI (bhayava) BE bhagavan [aMteuraM] tamArA aMtaHpuranI sanmukha (kIsaNaM) kema [nAvapikkhaha] tame jotA nathI? 12 1508 // cyA0-he bhagavan ! eSa pratyakSo agnirvAyuzca dRzyate, punaretata pratyakSaM maMdiraM dayate, taveyadhyAhAraH, tava gRhaM prajjvalati he bhagavan ! tegaM tena kAraNena, athavA NaM iti vAkyAlaMkAre, tavAMtaHpuraM rAjJIvarga 'kIsaga' iti kasmA kAraNAhApekSase nAvalokase? yadyadAtmano vastu bhavati tattadIkSaNIyaM, yathAtmIyaM jJAnAdi, tathedaM bhavatotApuramapi jvalamAnamavalokanIya // 12 // artha-he bhagavan ! A pratyakSa dekhAto agni ane A vAyu A (tamAru) maMdira mahala bALe -tamArI rANIyo sahita aMta:pura baLe che tene tame kema nadhI apekSA karatA? je kaMda vastu potArnu hoya tenI saMbhALa levI joie. jema potAnA jJAnAdikanI apekSA rakhAya che tema aMtaHpura baLatuM hoya to te tamAre jovU joie. 12 aiyamai nisAmittA / heuukaarnncoio|| tao namirAyarisI / devidaM iNamavavo // 13 // mUla-evaM aDa) A arthane (nisAmittA) sAMbhaLIne (tamao) tyArapachI (heUkAraNa coio) hetunA kAraNadhI prerAyalA (namI rAya. risI) namirAjA (deviMdra) deveMdra prati [irNa avvavI) mA pramANe bolyA. 13 For Private and Personal use only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org / bhASAMtara adhyayana9 // 50 // uttarAdhya- vyA0--asyA gAdhAyA arthastu pUrvavat , ayameva vizeSaH-namirAjarSirdeveMdrasya vacanaM zrutvA deveMdrapratIdamabravIt , pana mUtram He kimabravIdikhAha-- // 509|| artha-A gAthAno artha to pUrvavat samajavo eTale-A arthane sAMbhaLIne te pachI hetu tathA kAraNa vaDe perAyelA namirAjarSi | deveMdrane A pramANe vacana bolyA. vizeSa eTaloja che ke-namirAjarSi deveMdranuM vacana sAMbhaLI deveMdra pratye A vacana bolyA. 13 / suhaM vaisAmo jIvAmo / jesi mo natthi kiMcaNaM / mihilAe DajhamANAe / ne me DAI kiNcnnN||14|| mUla-(suha) sukhe karIne (vasAmo) ame pasIbho chIye ane (jIyAma) jIvIe chIye (jesibho) je bhamAru' (kivaNa') kAMDa paNa dhastu | (nasthi) nathI. tethI karIne (mihilAe) mithilA nagarI (ujAmANIe) baLate sate [me] mAru (ki'caNa) kAMipaNa (na Dajjhai)baLatuM nathI. vyA0--bho prAjJa! vayaM sukhaM yathAsyAttathA vasAmaH sukhaM tiSTAmaH, sugvaM yathAsyAttathA jIvAmaH prANAn dhArayAmaH, bho ityasmAkaM kiMcana kimapi svalpamapi jJAnadarzanAbhyAM vinA paraM kimapi svakIya nAsti, yatkicidAtmIyaM bhavati tadvilokyate, agnijalAdhupadravebhyo rakSyate, yadAtmIyaM na bhavati tasyAthai kena khidyate? yaduktaM-ego me sAsao appaa| nANadaMsaNasaMjuA / / sesANaM bAhirA bhAvA / saJce maMjogalakkhaNA // 1 // tadeva darzayati-mithilAyAM nagaryA dahyamAJE nAyAM me mama kimapi na dahyate, iti hetoH sarve'pi svajanadhanadhAnyAdayaH padArthA matto'tizayena bhinnAH, eteSAM vinAze na cAsmAkaM vinAza ityarthaH // 14 // nfnwfymn nylnsn fHlmkhlfyfylykfHqyqth For Private and Personal Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha-bho prAjJa ! ameM sukharUpa vasiye chIe, mukhethI sthiti karIye chIe, sukhe karI jIviye chIe-mANa dhAraNa karI rahyA uttarAdhya| chIe. je amAruM kai svalpa paNa (jJAnadarzana vinA) para kaMi svakIya vastuja nathI; je kaMi AtmIya vastu hoya to tene mATe najara 126bhASAMtara pana sUtram adhyayana rakhAya arthAt agni jalAdikathI tene bacAvA yatna karAya; paNa je AtmIya na hoya tene mATe koNa kheda kare? kA che ke||510|| (ego me0) jJAnadarzana saMyukta mAro eka AtmAja zAzvata che zeSa to badhA bAhya bhAva padArtha saMyogalakSaNa che arthAt paraspara saMbaMdhathI // 510 // kalpelA che. / / 1 / / eja darzAye he- mithilAnagarI dahyamAnacaLavA mAMDe to paNa temAM mAruM kaMda paNa baLe nahi. AdhI svajana | dhanadhAnyAdi badhAya padArtho mArAthI atizaya bhinna hovAthI eono vinAza thavAthI mArUM kaMDa paNa vinaSTa yatuM nathI ema sUcavyu.14 | cattaputtaMkalattassa / nidhAvArassa bhikkhuNo // piyaM na vijae kiMci / appiyapi na vijae // 15 // BE mUla-(cattaputtakalattasa) putra parivArane tyajI dIdhA che. pavA [nivvAvArassa khetI Adi vyApAra rahita payA [bhikkhuNo] bhikSune PET (kiMci) kAMipaNa (pi') priya (na vijae) nathI temaja (appiSi) apriya paNa kAMDa [na vijaya nathI. 15 vyA0--etAdRzasya bhikSobhikSAcarasya priyamabhiyaM ca na kiMcidvidyate, kathaMbhUtasya bhikSoH? tyaktaputrakala trasya, | tyaktAni putrakalatrANi yena sa tvaktaputrakalatrastasya parihatasutabhAryasya, punaH kIdRzasya? nirvyApArasya, vyApArAnirgatA niyApArastasya nirAraMbhasya paMcaviMzatikriyArahitasya. // 15 // artha-evA bhikSune priya ke apriya kaMDa hotuM nathI. kevAne? te kahe ke-tyakta ke putra tathA kalatra-strI-vagere jeNe eTale For Private and Personal Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana mutrama bhASAMtara adhyayana // 51 // // 511 // svIputrAdika pariharIne bhikSAcara vanelo tathA nirvyApAra; arthAt kazI pravRttino AraMbha na karanAra eTale pacIza kriyArahita banelA sAdhune kazu priya ke apriya hotuMja nathI. 15 bahuM khu murNiNo bhaiI / aNagArassa bhikkhuNo // savao vippamukkassa / ega tamaNupassao // 16 // | mUla-(savyao) sarva parigrahathI (viSpamukassa) vipramukta (egata) hupakalo (aNupassao) vicaratA evA, tathA (aNagArassa) ghara rahita payA muNiNo) munine (bhikkhuNo) bhikSuka chatAM (bahu khu) ghaNuja (bhaI) sukha che 16 ___ vyA0--khu iti nizcayena muneH sAdhobahubhadraM pracura sukha vartate, kathaMmRtasya muneH? anagArasya niyatavAsarahitasya, punaH kIdRzasya muneH? bhikSayA gRhItAhArasya, kiM kurvato muneH? ekAMtamanupazyataH eka evAhamiyato nizcaya ekAMtastaM nizcayaM vicArayata ekatvabhAvanAM kathayataH, punaH kIdRzasya muneH? sarvataH parigrahAdvipramuktasya. // 16 // artha-khalu-nizcaye munine bahubhadra, eTale ghaNuMja sukha hoya che, kevA munine? anagAra=niyatasthAnake vAsa na karanAra tathA bhikSAvaDe AhAra grahaNa karanArA temaja ekAMtanu anudarzana, arthAt hu~ ekaloja / AvA nizcayanu anuciMtana rAkhanAra ane sarvaparigrahathI vizeSe karIne pramukta thayelA munine bahu mukha hoya che. 16 eyama nisAmittA ! heUkAraNacoio // tao nAma riiyrisiN| deviMdo iNamabbavo // 17 // mUla-paya maha] A arthane (nisAbhittA) sAMbhaLIne [to tyArapachI (heUkAraNacoio) hetu ane kArathI prerAyalA evA (deviMdo) For Private and Personal Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 512 // devendra (nami'rAyarisi] namirAjApratye (iNa avyavI) A pramANe bolyA. 17 uttarAdhya vyA--iti namirAjarSevacanaM zrutvA deveMdraH punarnamirAjarSipratIdamabravIt. // 17 // pana mUtram artha-A arthane sAMbhaLI hetu tathA kAraNa vaDe prerita evA deveMdra namirAjarSi patye Ayu vacana bolyA. 17 // 512 // pAgAraM kArayittANaM / gopuraTTAlagANi ya // usulgsygdhoo| tao gacchasi khattiyA // 18 // KalmUla-(pAgAraM) killA (gopuraTTAlagANi a) daravAjA, ane jharukhA [o sUlaga] khAi, (sayandhIo) moTo topa e sarve (kAraittANaM) || karApAne (to) tyArapachI (khattiA ) haM kSatriya! gacchasi) tame jAo. 18 vyA-he kSatriya! tataH pazcAttvaM gacchasi, dIkSAthai gacchetyarthaH, kiM kRtvA? pUrva nagarasya rakSAthai prakAraM korTa kAraG| yitvA, punastasya prakArasya gopurANi pratolIbArANi kArayitvA pratolIkathanAdevArgalAsahitamahAdRDhakapATAni kArayi| svA, punastasya prAkArasyAhAlakAni ca kArayitvA, ahAlakAni hi prakAra koSTakoparivartIni maMdarApagucchate. burajAnAmuparisthagRhANi saMgrAmasthAnAni kArayitvA, punastasya prakArasyosUlageti gvAtikA kArayitvA, punastasya prAkAre zataghnIH kArayitvA, zataghnyo hi yaMtravizeSAH, yA hi sakRccAlitApi zatasaMkhyAkAna bhaTAn vinAzayati, dUramArakuhakayANArAvAdipASANayaMtrAdIn kArayitvA pazcAd brajeH, atra he kSatriyeti saMbodhanamuktaM, tena kSatriyo hi rakSAkaraNe samarthaH syAta, kSatAtpahArAdbhayAt prAyata iti kSatriyaH yo hi kSatriyaH syAtsa purarakSAMprati kSamaH syAditi hetoH kSatriyeti RE saMbodhanamukta. // 18 // For Private and Personal Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara uttarAdhyapana mutrama // 513 // KAnmomemornmomenimamimro bh lhyl l lmjl lTl`ql lbyn lhll lnfT l`mlyqTfn artha-he kSatriya! prathama prAkAra eTale nagarane pharato rakSaNArtha killo karAvIne baLI te pAkAra gaDhamne gopura jemAM bhogala sahita mahoTAM dRDha kamAra hoya tevA daravAjA karAcIne tathA te pAkArane pAchA aTTAlaka-killAmA yodhAbhome rahevAnA jharukhA tathA|HE | hathiyAra rAkhavAnA koThA-karAvIne ane te gar3hane pharatI umUlagA khAi kagavI te killAmAM zataghnI ekavAra calAvavAthI ekIvakhate | seMkaDo bhaTono vinAza kare tevI jaMjALo goThavAnIne temaja dUrathI mAravAnA moracA tathA kapaTa racanAnA bANazabda kare tevA pASA | NanA yaMtro banavAvIne tatpazcAd tuM dIkSArthe jAje. atre kSatriya! e saMbodhana kaDaM ne uparathI rakSA karavA samatha kSatriyana hoya ema jaNAcI je kSatriya hoya teja nagararakSA kare tethI kSatriya saMbodhana kayu. 18 eyama nisaamittaa| heUkAraNacoio // tao namI raayrisii| deviMdamiNamabbI 19 // 19 gAthAno artha teramI gAthA pramANe samajI levo cyA0---iti devendravacaH zrutvA punarnamirAjarSirdevendrapratIdamabravIt. // 19 // artha-A arthane sAMbhaLIne hetu tathA kAraNa vaDe prerita namirAjarSi; te pachI devendane Aq bacana bolyA. 19 sahaM ca nagaraM kiccA / tasaMyamamaggalaM // khaMtIniUNapAgAraM / tigattaM dudhaMsagaM // 20 // dha" parakama kiccA / IriyaM sayA // dhiMiMca keyaNaM kiccI / sacceNaM palimaMthae // 21 // For Private and Personal Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyapana sUtram // 514 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tavanArAyaNajutteNaM / bhittaNaM kamma keMcuyaM // muMNI vigaryesaMgAmo bhavAo parimuccaI // 22 // mUla - [sada ca] zraddhAne (nagara) nagararUpa (kizcA) karIne tathA [taba saMvara] bAhya taparUpa saMvarane (aggala) kamADanA AgarIyA karIne tathA (khatoniUNapagAraM) kSAMtirUpI prAkArane karIne (tigutaM) traNa gulivaDe gupta evo [dudha dhaMsagaM] bIjAthI parAbhava na mADI zakAya tevo prAkAra karIne 20 (parakkama) parAkramane ( dhaNu) dhanuSarUpa (kaccA) karIne (ca) tathA (iriaM ) iryA samitine [sayA ] sadA [jIvaM] jIvo= dhanuSanI pratyaMcA rUpa karIne (dhiraM ca dharmaparanI ratine (keaNaM) ketanarUpa (kiccA karIne (sacceNa) satyatAthI (palima'thara) taiyAra karate dhanuSane bAMdhavu. 21 (tavanArAyajutteNaM) taparUpI bANavaDe yukta evA (kamakaMcuaM) karmarUpI tarane (bhikSUNa) bhedIne [ vigayasaMgAmo ] karmarUpI saMgrAmane jItelA thavA (muNI) sAdhu (bhAvao) saMsAra thakI ( parimuccara ) | mukta thAya che, 21 vyA0-- tisRbhirgAdhAbhiriMdravAkyasya pratyuttaraM dadAti -- bho prAjJa ! munirjinavacanapramANakRtsA dhurbhavAtsaMsArAtparimucyate, pari samaMtAnmukto bhavati, muktisaurUpabhAk syAt kathaMbhUto muniH? vigatasaMgrAmaH vigataH saMgrAmo | yasmAtsa bigatasaMgrAmaH, sarvazatrUNAM vijayAtsaMgrAmarahito jAta ityarthaH sa muniH kiM kRtvA vigatasaMgrAmo jAtastadAha zraddhAM tatvazravaNarucirUpAM samastaguNAdhArabhUtAM bhagavadvacane sthairyabuddhi nagaraM kRtvA, tatra zraddhAnagare upazamavairAgyavivekAdIni gopurANi kRtvetyanuktamapi gRhyate, tapo dvAdazavidhaM, saMyamaM saptadazavidhaM, argalApradhAnaM kapATamapi argalA, tato argalAkapATaM kRtvA, punastasya zraddhAnagarasya kSAMtiM prakAraM kRtvA, kSamAM vamaM kRtvA kathaM nRtaM prAkAraM ? nipuNaM | paripUrNa dhAnyapAnIyAdibhirbhRtaM punaH kathaMbhUtaM prAkAraM ? tisRbhirguptibhirguptaM rakSitaM, gopurAhAlakotsUlakakhAtikAsthA For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana // 514 //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 515 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nIyAdabhI rakSitaM punaH kIdRzaM prAkAraM ? duHpradharSikaM zatrubhirdurAkalanIyaM, pUrvamindreNa prAkArAdIn kArayitvetyuktaM, tasyotaramidaM jJeyaM. adhAdhunA prAkArAdI saMgrAmo vidheya ityAha-- munirvigatasaMgrAmaH syAt, parAkramaM kriyAyAM valasphoraNaM dhanuH kRtvA ca punastasya dhanuSaH sadA IrSyAmiyasamitiM jIvAM pratyaMcAM kRtvA ca punastasya parAkramadhanuSo dhRtiM dhairya dharmAbhirati ketanaM zrRMgamayaM dhanurmadhye kASTaM muSTisthAnaM kRtvA, tatketanaM ca snAyunA dRDhaM badhyate, idamapi dhairyaketanaM zrRMgamayaMdhanurmadhyasthakASTaM satyena satyarUpasnAyunA palimaMdhae iti paribadhnIyAt. punastapa evaM nArAcA lohamayo bANastaponArAcastena yuktaM taponArAcayuktaM, tena taponArAcayuktena tena pUrvoktena parAkramadhanuSA karmakaMcukaM karmasannAhaM bhitvA atra karmakaMcukagrahaNena prabaddhakarmavAnatmaivoddhataH zatruH, sa eva yodhatryaH, tasyaiva karmakaMcukaM karmasannAhaM bhedyamityarthaH karmaNastu kaMcukatvaM tadgatamithyAtyAviratikaSAyAdayabhAja AtmanaH zraddhAnagarasya rodhaM kurvato durnivAratyAt, karmakaMcukabhedAttasyAtmano jitatvAt jitakAzI jAta eva, prakAraM kArayitvetyAdi tasya sAdhanatA proktA ||22|| artha-traNa gAthA vaDhe iMdranA vAkyaM pratyuttara Ape che-bho mAjJa! muni eTale jinavacana pramANa karanAra sAdhu, bhava=sasArathI pari=sarvataH mukta thAya che mukti sukhano bhAgI bane che. kevo muni? prathama to zraddhA eTale tatra zravaNa karavAmAM rucirUpa, samasta guNonI AdhArabhUta bhagavadvacanamAM sthiratA buddhine nagara karIne, te zraddhArUpa nagaramAM upazama vairAgya vivekAdika gopura = daravAjA karIne, (ATalaM kathaM nathI to paNa levAnuM che) tathA bAra prakAra tapa ane satara prakAranA saMyamane argalA=bhogaLavALAM kamADa kalpIne ane te zraddhA nagarane kSAMtirupI prAkAra=koTa killo =karIne, kevo gaDha ? nipuNa eTale dhAnya jaLa ghAsa vagerethI bharelo tathA RNa For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana // 515 //
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org bhASAMtara adhyayanara gupti arthAt aTTAlaka, utmUlaka tathA parikhA; e traNane sthAne manogupti Adika traNa guptivaDe rakSita hoi duHmadharSaka zatruothI parA-30 uttarAdhya bhava na karI zakAya tevaM. 20 pana satram artha-prathama inheM 'mAkArAdika karAvIne' ema je kahela che tenuM A uttara samajavU. have e pAkArAdikamA saMgrAma karavo ema kA // 516 // | tenuM nirupaNa kare he-parAkrama-kriyAmAM jora devU te parAkrama, te rupo.dhanuSa karIne, te dhanuSnI, idaryA Adika pAMca sami ra tine sadA jIvA-pratyaMcA (dhanuSanI dorI) banAvIne, ane dhRti-dharmamA abhirati lakSaNa dhairya-ne ketana (dhanupanA madhyamAM mRDha rAkhaDE vAnuM sthAna) karIne e ketana sthAna zIMgaDAne athavA kASThanu rAkhI tene snAyu-nAMtavatI dRDha baMdhAya che tema A ketanane paNa satya rupI snAyu-tAMta-vatI paritaH baMdhana Apaq. e parAkramarupI dhanuSa taiyAra karI pachI tene tapomaya nArAca loDhAnAM bANathI yukta | karI, arthAt taparupI bANa caDhAvI karmarupI kaMcuka bakhtara ne bhadI; ahIM karma kavaca jeNe bAMdhyuM che evo AtmAja zatra che te | sAtheja yuddha karavAna hovAthI tenAM karmamaya kavacane bhedavAnuM che. karmagata mithyAtva avirati kaSAya Adikane sevatA AtmAnA zraddhA nagarano rodha kare he tethI karma ne kaMcukapaNAno Aropa ko che. e durnivAra karmakaMcukanA bhedathI te AtmA jItAtAM svayaM jayavAn | thavAya che te mATe 'prAkAra karAvavA' vagere tenI sAdhanatA kahevAmAM AvI che. e sAdhana saMpanna thai vigata saMgrAma-zatru jItyA pachI | saMgrAma virAma pAmatAM-saMsArathI mukta thAya che. 22 eyamaI nisaamittaa| heuukaarnncoio| tao namirAyarisiM / devido iNamabbavI // 23 // 23mI gAthAno 17mA gAthA pramANe samajava., khllh `n lm`hd For Private and Personal Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie uttarAdhyapana satrama // 517 // vyA0-etannamirAjarServacanaM zrutvA devendro namirAjarSipratIdamabravIt. // 23 // bhASAMtara artha-o arthane sAMbhaLI hetu tathA kAraNa vaDe prerAyelA devendra, namirAjarSi pratye Aq bacana bolyA. 23 adhyayana pAsAe kArraittANaM / vaiddhamANagihANi ya // bAlaggapoiAo ya / tao gacchasi khattiyA // 24 // DEL // 517 // mula-(pAsAe prAsAdo tathA (vaddhamANagihANi a) vardhamAna gharo (bAlaga poiAo) tathA balabhIo-chAparA mALa vigere (kAratANa) karAvIne (tao) syArapachI (khattiyA) he kSatriya! (gacchasi tame jAo. 24 vyA0--he kSatriya! tataH pazcAttvaM gaccha? kiM kRtvA? prAsAdAna kArayitvA bhUpayogyamaMdirANi kArayitvA, puna| vardhamAnagRhANi, anekadhA vAstuvidyAnirUpitAni vardhamAnagRhANi kArayitvA, bAlAgrapotikAca kArayitvA valabhIH | kArayitvA, gRhopari baMgalArAuTIpramukhAH kArayitvetyarthaH athavA bAlAgrapotikA jalamadhyamaMdirANi kArayitvA, SaDa| tusukhadAni gRhANi kArayitvA pazcAda gatavyamityarthaH // 24 // ___artha-he kSatriya! mAsAda rAjAone rahevA yogya mahelo-karAvIne tathA vardhamAnagRha aneka prakAre vAstuzAstramA varNa velAM vardhamAnagRho=karAvIne temaja bAlAgrapotikA=AgaLa nIkaLatI chAjalIvALA ravezadAra beThako athavA vacamAM pANInA hojavALAM gharo arthAt chaye RtumA mukhadAyaka gRho banAvIne te pachI tameM jAo. 24 eyama nisAmittA ! heuukaarnncoio|| tao namI raayrisii| deviMdamiNamabbavI // 25 // For Private and Personal Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana satram // 518 // gAthA 25mIno artha 13mI gAthA pramANe jANayo. bhASAMtara vyA0--tato namirAjarSiriMdrasya vacanaM zrutvaH devendrapratIdamavratIt // 25|| (A TIkAno artha agAu pramANe) adhyayana saMsayaM khalu so kuNai / jo maigge kuNaI gheraM // jattheva gaMtumicchijA / tatthaM kuvija sAsayaM // 26 // // 518 // mUla-(jo) je mANasa [magge] mArgamA (ghara') ghara (kuNa) kare che (so) te mANasa (bala) niz [saMsapa] evo sazaya (kaNA) kare | tethI [jattheva] jyAM (ga'tu) javAnI [icchijjA] icchA hoSa [tattha tyAMja [sAsayaM] potAno Azraya (kubdhijjA) karavo joie. 26 be byA--bhoH prAjJa! sa puruSaH saMzayameva kurute, yaH puruSo mArge gRhaM kurute, yo hyevaM jAnAti mama kadAcidrAMchitapade gamanaM na bhaviSyati, sa eva mArge gRhaM kuryAt , atra gRhakaraNaM tu mArgaprAyameva jJeyaM, yasya tu gamanasya nizcayo | bhavetsa mArge gRhaM na kuryAdeva, ahaM tu na saMzayitaH, mama saMzayo nAstIti hAda. samyaktvAdiguNayuktAnAM muktinivAsayogyatvena yatraiva gaMtumicchettatraiva svAzrayaM svagRhaM, athavA sAsayamiti zAzvatamavinazvara gRhaM kuryAdityarthaH // 26 // ___ artha-he mAjJa! je puruSa mArgamAM gRha kare che te puruSa to nizcaye saMzayaja kare che. arthAt je ema jANato hoya ke mAre vAMchi- | | tasthAne koi kALe javAze nahiM e puruSaja mArgamAM ghara kare. atre gRhakaraNa mArga jevuja samajavAnuM che. jene jAvAno nizcaya hAya te mArgamAM gRhaja na kare. huM kaMi saMzayita nathI, kemake samyaktvAdi guNayukta puruSo muktinivAsa yogya hoi jyAM javAne icche tyAMja | svAzraya svasthAna kare, athavA zAzvata avinazvara gRha karI lIe the. 26 For Private and Personal Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 51 // uttarAdhya eyamar3ha nisaamittaa| heUkAraNacoio // tao nami rAyarisi / devido iNamabbavI // yana sUtram 27mI gAthAno artha 17mI gAthA pramANe // 519 // vyA--tataH punardevendro namirAjarvacanaM zrutvA namirAjApratIdaM vcnmbrviit.||27|| (bhA TIkAno artha agAu mujatra) Amose lomahAre ya / gaMThi bhaye ya takare // nagarassa khema kAUNaM / tao gacchasi khattiyA // 28 // all mUla-(AmAse) luTArAone (lomahAre) sarvasva khucavI lenArAone [a] tathA (gaThimee) gAMTha kApuone (a) tathA [takare] taskaJt ranA vinAzavaDe (nagarassa) nagaranu [khema] kSema (kAUNa) karIne [tao] pachI (khattiA ) he kSatriya! (gacchasi) tame jAo. 28 ... vyA0--he kSatriya! tvaM tatastadanaMtaraM gaccheH, ki kRtvA? nagarasya kSemaM kRtvA, tana nagare AmoSA lomahArAH, ca All punathibhedAstaskarAH khAtrapAtakA luTAkA vidyate, tAn nagarAnniSkAsya sukhaM kRtvA pazcAtvayA dIkSA gRhItavyA. | AmoSAdayo dhete taskarANAM bhedAH saMti, AsamaMtAnmuSNati corayaMtItyAmoSAmtAnivArya, lomahArAste ucyate yeDatinirdayatvena parasya pUrva prANAn hatvA pazcAd dravyaM gRhNanti, te lomahArAH, lonA taMtunA patramayapAzena prANAn haraMtIti lomahArAH pAzavAhakAstAnivArya, punargathiM dravyagraMthi ghughurakatrikAkSurakAdiprayogeNa bhidaMti vidArayaMtIti | prathibhedAstAna sarvAn taskarAnnirAkArya nagaraM taskararahitaM kRtvA pazcAtparivrajerityarthaH // 28 // arya-tameM prathama AmoSa luTArA khAtarapADanArA, lomahAra-bALano banAvelAM doraDAMvatI bIjAnA prANane haranArA arthAt pahelAM | Wwwwwws For Private and Personal Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana itrama bhASAMtara adhyayana // 520 // // 520 // | mArInAkhIne pachI tenuM sarvasva harIlenArA, tathA graMthibhedaka eTale kAtara charA bagerethI lokonI gAMTha toDanArA gaMThI choDA, taska| rone nIkAlIne nagaranu kSema=nirupadravatA sAdhIne pazcAt parivrajyA grahaNa karo. 28 eyamae nisAmittA / heUkAraNacoio // tao nmiraayrisii| deviMdamiNabbavI // 29 // 29mI gAthAno artha 13mI gAthA pramANe jANavo. vyA0 --tata etadvacanaM zrutvA namirAjarSiriMdrapratIdaM vacanamabravIt. // 29 // (A TokAno artha agAu pramANe) ___ asaI tu meNussehiM / mitthAdaMDo paryurjae // akAriNotthe bajhaMti / muccaI kArago jaNo // 30 // | mUla (asahaM tu) anekavAra (maNussehi) manuSyoe (micchAdaMDo) mithyA daMDa [pajujae] karAyA che. (attha) A jagatamA [akAriNo] coryAdika nahi karanArAo paNa (bajhaMti) baMdhAya che, (kArago jaNo) cauryAdika karanAra manuSya (muccada) mukAya che. 30 vyA-asakRdvAraMvAraM manuSyamidhyA vRthaivAparAdharahiteSu niraparAdhajIveSvajJAnAdahaMkAraddhA daMDaH prayujyate, yato patra saMsAre'kAriNa AmoSAdikrarakarmaNAmakAro badhyate, kArakAcAmoSAdInAM krUrakarmaNAM karizca janA mucyate, anena teSAM tu jJAtumazakyatvena kSemakaraNasyApyazakyatvaM proktaM, yadidriyANyAmoSatulyAni jJeyAni, tAnyeva jeyAni. artha-atra=A saMsAramA asakRta vAraMvAra manuSyoe mithyAdaMDanA prayogo karAya che. eTale ke-niraparAdha jovone ajJAnathI athavA ahaMkArathI-durAgrahathI mithyAdaMDa devAya ke jene lIdhe koi koi vAra akArI-corI Adika kara karma nahiM karanArA baMdhAya che For Private and Personal Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir uttarAdhya-36] ane kAraka jana eTale kharekharA coro vagere krUra karmonA karavAvAlA jano mukta yada jAya che, A uparathI jema kharA cora luTArA | bhASAMtara pana satrama | jANavA azakya che tema tenAthI lokonuM kSema paNa duSkara che ema sUcavyu. A viSayamA indriyoja luTArA tulya hovAthI teneja adhyayanara // 521 // jItavAnA che. 30 DE // 52 // eyama nisAmittA / heUkAraNacoio // tao namirAyarisiM / deviMdo iNamabbavI // 31 // 31mI gAthAno artha 17mI gAthA pramANe ___vyA0-etannamirAjarSevanaM zrutvA devendro namirAjarSipratIdamabravIt. // 31 // (A TIkAno artha agAu mujaba) je ke I patthivA tujhaM / no namaMti narAhivA // vese te ThAvaittANaM tao gacchasi khettiyA // 32 // mula-(narAhiyA) he narAdhipa! (je keha) je kora (patthiAvA) rAjAo tumbha) tamane (na namati) namatA na hoya (te) teone (base ThAvarattANa') vaza karIne (tamao) tyArapachI [khattiA ] he kSatriya! (gacchasi) tame jAo. 32 vyA0--he kSatriya! ye kecitpArthivA nagarAdhipatayo rAjAnastubhyaM na namati tAn bhUpAlAna vazye sthApayitvA, tato he kSatriya! tvaM gaccha? // 32 // ___ artha--je keTalAka pArthiva. narAdhipo tamane nathI namatA teone vazamA sthApita karIne arthAt teone vaza karI namAbIne te pachI he kSatriya tame jAo. 32 For Private and Personal Use Only
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - uttarAdhya pana satram sabasapAra bhASAMtara adhyayana // 522 // DA- // 522 // -C eyama nisaamittaa| heUkAraNacoio / tao namI raayrisii| deviMdamiNabbavI // 33 // 33 gAthAno artha 13 gAthA pramANe vyA0-tato devendravacanAnaMtaraM namirAjarSirdedrapratIdamabravIt. // 33 / [A TIkAno artha agAu pramANe] jo sahassaM sahassANaM / saMgAme dujAe jiNe // eMgaM jiNeje appANaM aiso se" paramo jaio // 34 // mala-(o) je [jae durjaya evA (saMgAme) saMgrAmane viSe [sahasgaNa' sahassa] lAkho subhaTIne (jiNe) jIte, te karatA je (ega) eka (appANa) AtmAneja [jiNija jIte (esa se) to te teno (paramo jao) utkRSTa jaya che 34 __vyA0-yo manuSyaH saMgrAme subhaTasahasrANAM sahasraM jayet, kathaMbhUte saMgrAme? dujaye, athavA kathaMbhUtaM subhaTasahasrANAM sahasraM ? durjayaM, duHkhena jayo yasya tad durjayaM, yaH kazcideka etAdRzaH subhaTaH syAt, yaH subhaTAnAM daza| lakSaM jayet, ekaH punaretAdRzaH puruSaH syAdya AtmAnaM duSTAcAre pravRttaM tena saha yudhyeta, AtmAnA saha yuddhaM kuryAdityarthaH. eSa AtmavijayaH se iti tasyAtmajayinaH parama utkRSTo jayaH proktaH, ko'rthaH? yo hyAtmavijayI pumAn bhavati tasya tasya puruSasya dazalakSasubhaTavijayinaH puruSAnmahAn jayavAdA, dazalakSasubhaTajetuH sakAzAdAtmavijayI pumAn baliSTa ityarthaH // 34 // artha--je manuSyasaMgrAmane viSaye durjaya-duHkhe jItAya evA mubhaTa sahasronA sahasrane jIte; arthAt evo koi subhaTa hoya ke ALBULUMUDDALULDLJuJana D - lina samAca For Private and Personal Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyapana mRtrama // 523 / / je daza lakSa subhaTone jIte tenA karatA je koi evo puruSa hoya ke je potAnA duSTAcAramA pravRtta thayelA AtmAnA sAthe yuddha karI|6bhASAMtara eka AtmAne jIte e teno parama-nAma utkRSTa jaya samajavo. daza lakSa bhaTane jItanAra karatAM AtmajayI puruSa adhika balavAna che adhyayana appANameva jujhAhi / kiM te jujjheNa bajhao // appaMNA eva appANaM // ja itA muMhamehaai // 35 // // 523 // (appANameva) AtmAnI sAtheja [jujjhahi] tuM yuddha kara (te) tAre (vajjhao) bAhA rAjAone AzrayI [jujjheNa] yuddha karavA baDe (ki) zu phaLa che? kevaLa (appANameya) zrAtmAvaDeja (appANa) AtmAne (jaittA) jItIne sAdhu (sudda pahae) mukti sukhane pAme che. 35 vyA--ato bho mune! AtmAnameva yudhdhyasva? yAdyazabhiH saha yuddhena te kiM? tatazcAtmanaivAtmAnaM jitvA muniH sukhamedhate pAsotItyarthaH, atrAtmAzabdena manaH, sarvatra sUtratvAnapuMsakatvaM, atati gacchatiprAmoti navInAni navInAnyadhyavasAyasthAnAMtarANIyAtmA mana ucyate. // 35 // artha-mATe he mune! AtmAnI sAthena yuddha karo, bAheranA zatruothI yuddha karI tamAre zu prayojana siddha karavAnuM che? tethI AtmAvaDeja AtmAne jItI sukhe vRddhi pAme che. atre AtmA zabde karI mana samajavAna che. 'sarvatra' e mUtrathI napuMsakatva che. navAM navAM adhyavasAya sthAnAMtarone 'atati' mApta thAya ke AcI vyuptatti hovAthI Atmazabda manano paNa vAcaka hoi zake che. 35 paMceMdiyANi kohaM / mANaM mAyaM taheva loha ya // dujayaM cevaM appANaM / saMvarmappe jiai jiN||36|| mUla-(dujaya) durjaya evA (paMci diANi) pAMDe indriyo, (koha) krodha (mANa') mAna (mAya') mAyA (taheva) tathA (lobhaca lobha : lf lf lf llh llh lmlk lmmlkh For Private and Personal Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie bhASAMtara adhyayana // 524 // | (ceva) ane [appANa'] durjaya evu mana (savva) ra sarva (appejie) AtmA jItAye sate (ji) jItAyA che. 36 uttarAdhya- DEL vyA- bhI prAjJa! AtmA mana eva durjayaM, tasminnAtmani jite sarvametajjitaM. etatkiM kiM tadAha-paMceMdriyANi, pana sUtram ca punaH krodho mAno mAyA, tathaiva lobhazcakArAnmithyAtvAviratikaSAyAdikaM, etatsarvamaricakramAtmani jite jit||524|| | miti jJeyaM, yatpUrva ye kecitpArthivA anamrA ityuktaM tasyottaraM proktaM. // 36 // ____ artha-I prAjJa! AtmA mana eja durjaya che, e AtmA jItAyo eTale pAMce indriyo, krodha, mAna, mAyA, temaja lobha; A| | sarve jItAyA samajavAM. gAthAmA 'ca' che tethI mithyAtva avirati kaSAya ityAdika saghaLa zatramaMDaLa eka AtmA jItAyAthI jItAi a gayelu jANI levu. 36 pUrva gAthAmAM devendra 'je keTalAeka anamra yArthivo che' ema je kayuM hatuM tenuM uttara A gAthAthI apAya gayuM. eyama nisAmittA / heuukaarnncoio|| tao nIma raayrisiN| deviMdo iNamabbavo // 37 // 37 gAthAno artha 17 mI gAthA pramANe vyA--etadvacanaM zrutveMdraH punarnami rAjarSipratIdamabravIt. // 37 // (A TIkAno artha AgaLa pramANe) | jaittA viule jaiNNe bhoittA saimaNamAhaNe // ducA bhuccA ya jaTTA ya teo gacchAsi khettiyA // 38 // mUla-(viule) vistIrNa evA (japaNe) yazo (jAttA) karAvIne (samaNa mAhaNe) bhramaNa brAhmaNane (bhoittA) bhojana karAvIne tathA (dayA) dAna bhApIne tathA (bhuthAya) pote bhogo bhogavIne, tathA (jaTAya) pote yazo karIne (to) tyArapachI (vatibhA) he kSatriya! (gacchasi) tame jAo. 38 HALISAALTKAALAAMr For Private and Personal use only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 525 // Zhao Mao Mao Zhao Zhao www.kobatirth.org vyA0 - rAgadveSayostyAgaM nizcityAtha jinadharme sthairya parIkSitumiMdraH prAha-bho kSatriya ! tataH paJcAtvaM gaccha ? kiM | kRtvA ? vipulAn vistIrNAn yajJAn yAjayitvA vistIrNAn yajJAn kArayitvetyarthaH zramaNabrAhmaNAn bhojayitvA | pazcAcchramaNabrAhmaNAdibhyo gavAdIn datvA ca punarbhuktvA zabdarUparasagaMdhasparzAdiviSayAn bhuktvA rAjarSitvena sva| yameva yAgAniSTA pajJAnazvamedhAdIna kRtvA yatprANinAM prItikaraM syAt, taddharmAya syAt, yathA'hiMsAdi, tathAmRni yajApana bhojanadAna bhogayajanAdIni dharmAya syurityarthaH // 38 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir artha - pUrvanA praznovaDe namimAM rAga tathA dveSanA tyAgano nizcaya jANI have jinadharmamAM tenI niSThAnI parIkSA karavA mATe indra bole che he kSatriya ! vipula yajJonAM yajana karAtrIne tathA zramaNa brAhmaNone bhojana karAvIne ane e zramaNa brAhmaNone gAyo bhUmi suvarNa ityAdika dAna daine te sAdhe pote paNa zabda, sparza, rUpa, rasa gandhAdi viSayone yatheSTate bhogavIne te pachI tame jAo = | pravrajyA grahaNa karo. rAjarSi hovAthI pote jAte azvameghAdiyAga karAya paNa je prANine prItikara hoya te dharmArtha gaNAya tethI ahiMsAdi lakSya rAkhI A yajJa karAvavA, bhojana karAvavA, dAna devA, bhoga bhogavavA, e sakaLa pravRtti dharmarUpa manAya. 38 eyamahaM nisAmittA / heUkAraNacoio // tao namirAyarisI / deviMda miNamabbavI // 39 // 39 gAthAno artha teramI gAthA pramANe samajI levo. vyA0 - tataH punarnamirAjarSirdevendrapratIdamabravIt ||39|| ( A gAyAno artha AgaLa pramANe ) For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana // 525 //
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya pana sUtram // 526 // www.kobatirth.org jA sahassaM sahassANaM / mAse mAse gavaM dae // tassAvi saMjamo seo / aditassavi kiMcaNaM // 40 // mUla - [jo] je manuSya (mAse mAse ) mahine mahine [sahassANa' sahassaM] daza lAkha (gava) gAyo' [da] dAna Ape [tassavi] tene paNa (kiMcaNa adita savi) kAMDa paNa dIdhA vinA [saMjamo sabha] ahiMsAdika saMyama aMgIkAra karavA. 40 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0-yo gavAM sahasrANAM sahasramarthAdazalakSaM gavAM mAse mAse dAne pAtrebhyo dadyAttasyaivaMvidhasya gavAM dazazatasahasradAyakasyApi tasmAd gavAM dAnAtsAdhoH saMyama AzravAdibhyo virAgaH zreyAnatizayena prazasyaH, aba sAdhoriti padamadhyAhArya. kIdRzasya sAdhoH? kiMcitsvalpaM vastvapyadadAnasyAdAturityarthaH // 40 // artha - je puruSa mahine mahine gAyanA sahasranuM paNa sahasra- eTale daza lakSa gAyoM satpAtreM dAna kare te daza lAkha godAna | karanAranA karatAM kaMr3a paNa gAya vagerenuM dAna na karanArano saMyama = ahiMsAdi - ( AzravAdikathI virAga ) zreyAndhAre prazasta che. atre sAdhu padano adhyAhAra karavAno che, arthAt kaMi svalpa vastunuM paNa dAna na karanAra saMyamavAn sAdhu zreSTha . // 40 // eyamahaM nisAmittA / heUkAraNacoio // tao namiM rAyarisiM / deviMdo iNamabbavI // 41 // 41mI gAthAno artha 17mI gAthA pramANe samajayo, vyA- etatpUrvoktamartha zrutvA nami rAjarSiprati devendraH punarabravIt. // 41 // atha caturNAmAzramANAM madhye prathamaM gRhasthAzramameva varNayati, pravajyAdAya ca parIkSayati- For Private and Personal Use Only Mao Mao Mao Mei Mao Mao Xi Mao Mao Mao Kong Zhang bhASAMtara adhyayana // 526 //
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana sUtram // 527 // artha-A pUrvokta artha sAMbhaLI hetu kAraNa prerita evA devendra namirAjarSi pratye Ama vacana bolyA. 41 bhASAMtara have cAre AzramonA madhyamAM prathama gRhasthAzramane varNave che ane te sAthe pravajyAnI dRDhatAnI parIkSA paNa kare che. adhyayana ghorAsamaM caIttANaM / annaM pacchetthi AsamaM // ihaiva poshro| bhavAhi maNuAhiva // 42 // // 527 // 6 mUla-(ghorAsama) gRhasthAdhamanI (cAttANa') tyAga karIne (anna Asama) bojA cAritra Azramane pitthesi] tamo seyo cho, tezu |JE yogya che! [maNuAhivA] he rAjA! (iheva) A saMsAramA rahyA thakA tame (polaharao] pauSA vatamAM rakta [bhavAhi] thAo. 42 vyA-bho manujAdhipa! ghorAzramaM gRhasthAzramaM tyaktvAnyaM bhikSukAzramaM prArthayasi,ghoro hInasatvenarodumazakya, A zramyate vizrAmo gRhyate yasmin sa AzramaH, AzramAzcatvAraH-brahmacArigRhivAnaprasthabhikSurUpAH, tatra gRhiNAmAzramo hi duranucaraH pAlayitumazakyastaM parityajyAnyamaparaM hInabalAnAM kAtarANAM sukhenodarabharaNakaragasamartha bhikSuNAmAzrama vAMchasi. yata uktaM--gRhAzramasamo dharmo / na bhUto na bhaviSyati / / pAlayati narAH zarAH / klIvAH pAkhaNDamAzritAH ||shaa survahaM parijJAya / ghoraM gArhasthyamAzramaM / muMDananajaTAveSAH / kalpitAH kukSipUrtaye // 2 // sarvataH suMdarA bhikSA / rasA yatra pRthak pRthak / / syAdaikayAmikI sevA / nRpatvaM sAptayAmikaM // 3 // tasmAdidaM kAtarANAmAcaritaM bhavAdRzAnAM zarANAMna yogyamiti hArda. ihaivAtraiva gRhasthAzrame pauSadhe ratazcaturdazIpUrNimoddiSTAmAvAsyASTamyAditithiSUpavAsAdirato bhava ? aNuvratopalakSaNaM caitat , asyopAdAnaM parvadineSvavazyaM tapo'nuSTAnakhyApakaM, yadyad ghoraM duSkaraM tattaddharmArthinA | nareNAnuSTeyaM. yathAnazanAdItyaMtargatahetukAraNe svayameva jJeye. // 42 / / For Private and Personal Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyApana // 528 // ___artha-he manujAdhipa ghora eTale muzkelIthI pAlI zakAya evA gRhasthAzramane tyajIne anya=bhikSukAzramanI prArthanA=cAhanA uttarAdhya pharo cho? ghora eTale manobaLa hIna puruSoe na nabhAvI zakAya evo Azrama, arthAt jemA vizrAma lebAya evo avasthA vizeSa brahmapana satram cArI gRhastha vAnaprastha tathA bhikSuH e cAra Azramo che temAM gRhasthAzrama pAlana duSkara che teno tyAga karI caturtha Azrama-bhikSudazA // 528 // hInavala tathA vhIkaNa jano sukhe udara bharaNa karavA mATe svIkAre-kaDaM che ke-( atre-gRhAzrama0 ityAdi traNa zlokonA artha ) artha-gRhasthAzrama samAna dharma thayo nathI tema thaze paNa nahi, eto kharA zUra naro pAle che ane puruSArtha hI jano pAkhaMDano Azraya le che JE|1 sAmarthya vinAnA janI gRhasthAzramane nabhAvavAnuM duSkara jANI peTa bharavA mATe muMDa nagna athavA jarA dhAraNa jevA veSa kalpe che. 2 bhikSA to sarva prakAre muMdara gaNe che kAraNa ke jemAM nAnA prakAranA rasa hoya, ane te mAtra eka pahoranIna sevA che, ane bAkInA sAta pahoranuM rAjA paNuM bhogavavAnuM hoya che. 3 tethI eto kAtarajanonuM kAma che, tamArA jevA zUra narane e yogya nathI. mATe A gRhasthAzramamAMja rahIne pauSadharata caturdazI pUrNimA amAvAsyA aSTamI ityAdi tithiyomA upavAsAdi to karavAmAM tatpara thAo. aNuvratotuM paNa A upalakSaNa che eTale A vacana parvadine avazya taponuSThAna dhyApaka che. je duSkara hoya te dharmArthI nare karavU, | jevA ke anazanAdika A atargata hetu che. 42 eyama nisaamittaa| heUkAraNacoio // tao namirAyarisI / deviMdamiNamabbavI // 4 // 43mI gAthAno bhartha 13mI gAthA pramANe / For Private and Personal Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra utarAdhya pana sUtram / / 529 / / Ya Er Bing www.kobatirth.org vyA-atha namirAjarSirdeveMdraprati gRhasthAzramAdbhinukAzrame'dhikalAbhaM darzayani, dharmavyApAraro adhika lAbhadRSTirbhaveta. artha - e arthane sAMbhaLIne hetu kAraNa prerita nami rAjarSi, te pachI devendrane A A vacana bolyA. 43 ahiM namirAjarSi devendra pratye gRhasthAzrama karatAM bhikSukAzramamAM adhika lAbha darzAve che kemake je dharmavyApAra parAyaNa tha e dekhItoja adhika lAbha che. mAse mAse jo bAlo / kusaMggeNaM tu bhuMjae || neM so suakkhAyadhammassa / kailaM agi solasiM // 44 // mUla- (jo bAlo) je bALaka (mAse mAse u) mahine mahine (kusaggeNa tu) kuzanA agrabhAga para rahe teTaluMja (bhuMjapa) bhojana kare (so) te mANasa (suakkhAyadhammassa) sArI rIte prarUpelo ke dharma evA munitI (solasi) soLamI kaLAne paNa (na agghai) lAyaka thAya nahi. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA-yaH kazcidvAlo nirvivekI naro mAse mAse kuzAgreNaiva bhuMkte, na tu karAMgulyAdinA bhuMkte, yA yaH kazciyAvadbhojanAdi kuzasya darbhasyAgre'dhitiSTati tAvadeva bhuMkte, adhikaM na bhuMkte, alpAhArI syAdityarthaH athavA yo bAlo'jJAnI mAse mAse kuzAgreNaiva bhuMkte, kuzAgreNAhAravRttiM kuryAt, annaM na kimapi bhuMkta ityarthaH etAdRkkaSTakArI, so'pi svAkhyAtadharmasya SoDazImapi kalAM nArghati na prApnoti, suSTu niravadyamAkhyAtaH svAkhyAtasyastasya svAkhyAtasya | jinoktasya saMyamadharmasya cAritrasya yaH SoDazo bhAgastatsutyo'ppajJAnI lAbhAlAbhasyAjJaH kuzAgrabhojI na syAdityarthaH. tasmAd gRhe tiSTatastapaH kurvato bAlasya yathAkhyAtacAritra pAlakasya sAdhormahadaMtaraM gRhyatIvadharmAtmA bhavati, tathAti For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana // 529 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie bhASAMtara adhyayana // 530 // JE sarvasAvadyatyAgI na bhavati, dezavirata eva syAt, tasmAtsarvaniravadyatvAjinoktatvAnmokSArthinA niravadyadharma evAsauttarAdhya yaNIyaH, sAbadhastu nAzrayaNIyaH, AtmaghAtAdivat / '44|| yana sUtram athe-je koi bAla nirvivekI nara, mahIne mahIne gAtra kuzAgra baDe bhojana kare. arthAt mahinAnA apavAsa karI dabhanA agra // 530 // a upara caDe eTalaM anna lai pAraNA kare; athavA kuzAgrathIja AhAra vRtti kare, annAdika kaMina lIye adhavA alpAhArI raheekA kaSTa veThanAro paNa, svArakhyAta dharma, eTale samyaka rIte niravadya kathelA jinokta-saMyama dharmanI poDazI soLamI kalAne arghato nathI. mATe gRhamA raheto lAbha alAbhane na jANanAra nara tathA yathokta cAritrane pAlanAra sAdhu; A mAM mahor3e aMtara che. bhale gRhastha | atyaMta dharmAtmA hoya gharamA rahI tapa karato hoya tathApi sarva sAvadha sadoSa no tyAgI nathI hoto vahu to dezaviratI hoya. mATe sarvathA niravadha tathA jinokta hovAthI mokSArthI e niravadha dharmaja AzrayaNIya che. je duSkara hoya te AdaraNIya hoya to AtmaghAta | paNa duSkara hoi AzrayaNIya thAya mATe niravadya hoya AdaracA yogya che, sAvadhano sarvathA Azraya levo ayogya che. 44 eyamar3ha nisaamittaa| heUkAraNacoio // tao namI rAyarisiM / deviMdamiNamabbavI // 45 // 45 gAthAno artha 17 gAthA pramANe. vyA0-tataH punarnamirAjarSiprati deveMdra idamabravIt. // 45 // (A TIkAno artha AgaLa mujaba) hiraNa suvaNaM maNimuttaM / kasaM dUsaM ca vANaM // kosaM vaDhAvaittANaM / tao gacchasi khettiyA // 16 // For Private and Personal Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyapana // 531 // uttarAdhya-100 nUla-(hiraNNa') ghaDelu sonu [suvANa] ghaDyA vinAnu sonu (maNimutta] maNio, (kasa) kAMsu (dUsaMca) vividha jAtinA vastro (bAhaNaM) yana sUtrama 26 vAhano tathA [kosa] khajAno (baDhAvahattANa) temA vRddhi karIne (tao) pachI (khattimA) he kSatriya! (gacchasi) tame jAo=muni thAo. // 531 // vyA-atha dravyalobhatyAgaM parIkSitumAha-he kSatriya! hiraNyaM ghaTitasvarNa, suvarNamaghaTitaM, maNayazcaMdrakAMtAthA iMdranIlAdyA vA, muktaM muktAphalaM, kAMsya kAMsyabhAjanAdi, duSyaM vastrAdi, vAhanaM rathAzvAdi, kozaM bhAMDAgArAdi, etad vRddhi prApayya vardhayitvA tatastvaM dIkSAyai gaccha? avAyamAzayaH-yoaripUrNeccho bhavati sa dharmAnuSThAnayogyo na bhavati. | yathA marmaNo'paripUrNeccho hi bhavAn sAkAMkSo bhaviSyati. // 46 // ___artha-have dravya lobhano tyAga karyo che ke kema? tenI parIkSA karavA mATe devendra kahe che-he kSatriya! hiraNya eTale sonAnA | ghaDelA dAgInA tathA suvarNa ghATa ghaDelA vinAnuM sonu, maNi eTale candrakAnta nIlamaNi ityAdika ratno, mukta motI, kAMsyanAM pAtro tathA dRSya-vasAdika, vAhana ratha ghoDA vagere ane koza-dravyabhaMDAra; ityAdinI vRddhi karAvIne te pachI tame dIkSA levA bhale | jAo. atre evo abhiprAya che ke-je potAnI icchAo paripUrNa karyA vinA tyAgI thAya te dharmAnuSThAna yogya nathI thato. tame hajI suvarNAdi padArthomA AkAMkSa hovAthI e padArthone khUba vRddhiMgata karIne pachI muni thAo. // 46 // eyamaDha nisaamittaa| heUkAraNacoio // tao nmiraayrisii| deviMdaiNamabbavI // 47 // 47 gAthAno artha 13mI gAthA pramANe For Private and Personal Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya ghana sUtram // 532 // www.kobatirth.org (A TIkA no artha agAu mujaba ) survaNNarUpassa u pavayA bhave / siyA hu~ kelAsasamA asaMkhyA // nereMsa luddhassa ne tehiM kiMci" / icchA hU~ AgAsasamA anaMtiyA // 48 // puDhacI sAlI javA ce / hirepaNaM pasubhisseha paMDipurANaM nAlamegassa / II vijI tere // 49 // vyA0 tata etadvacanaM zrutvA namirAjarSiridrapratIdaM vacanamabravIt. // 47 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mUla - [suvaNNarupassa u ] suvarNa ane rupAnA (sibhA) kadAcit (kailAsa samA hu) kailAsa-meruparvata jevaDAja (asaMkhayA) alaMkhya (a) parvata [bha] hoya (tehi) te vaDe [luddhassa narassa] lobhI manuSyone (kiMci na) jarA paNa tRpti thatI nathI. (hu) kAraNa [icchA] manuSyanI icchA [AgAsasabhA] AkAza tulya [aNatiA] anaMtI hoya che. 48 (puDhavI) samagra pRthvI (sAlI) DAMgara vigere (javA) jaba (ceva) tathA bojAM dhAnyo, [pasubhissaha] tathA sarva pazuo sahita (hiraNNa) tamAma suvarNa (paDipuNNa) samasta vastuoM (essa) ekanI tRpti mATe (nAla) samartha thatI nadhI [iha vijA] ema jANIne [tava care] bAre prakAra tapa karavo. 49 vyA- suvarNasya tu punA rUpyasya cAsaMkhyakA bahavaH kailAzasamA atyuccAH syuH, kadAcit hu yasmAtkAraNAtpa| rvatA bhaveyustadApi lubdhasya lobhagrastanarasya taiH kailAzaparvatamamANaiH svarNarUpyapuMjairna kiMcidityarthaH, lobhavataH puruSasya kadApIcchApUrtirna syAt. hu iti nizvayenecchAkAzasamA anaMtikA pArA. ||48 || punaricchAyA evaM prAbalyamAha - pRthivI samudrAMtA, zAlayaH kalamaSASTikyalohitadeva bhojyAdayastaMDulAH, yavadhAnyAni ca zabdAdanyAnyapi godhUmamudgAdIni For Private and Personal Use Only Zhao Zhao Mao Mao Tiao Mao Zhao Long Long Bei Mei bhASAMtara adhyayana9 // 532 //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana9 // 533 // uttarAdhya- hiraNyaM suvarNa ghaTitadInArAdidravyaM hiraNyagrahaNena tAmrakasthIrAdidhAtavaH, pazubhirvAzvagajakharauSTrAdibhiH saha prati- yana sUtram / pUrNa samastaM, evamekasya puruSasyecchApUrtaye nAlaM na samartha bhavati. 'iI' ityetadviditvA sAdhustapazcaretsAdhustapaH kuryAt // 533 // 2 icchAnirodha eva tapastadvidadhyAt. tapasaivecchApUrtiH syAt, tathA ca sati sAkAMkSatvamasiddhaM, saMtuSTatayA mama cAkAM kSaNIyavastuna evAbhAvAt. // 49 // ___artha-suvarNa tathA rupAnAM kadAcit , kailAsa samA asaMkhya parvato hoya to paNa tenAthI lubdha narane kiMcit jarA paNa yatuM nathI 36 arthAt icchA pUrti nizcaye nathI thatI. kAraNake AkAza samI icchA anaMta cha. 48 punarapi manuSyanI icchAnI pracalatA tathA anaMtatA darzAve che. artha-sAgarAnta samagra pRthivI, zAli-kalama, pASTikya, lohita, devabhojaya; ityAdi jAtanA cokhA, yavadhAnya, ca zabda che te uparathI bIjA paNa ghau maga vagere dhAnyo, hiraNya ghaDelAM dravya tarIke lokamAM vaparAtI sonAmahoro temaja tAmra kathIra vagere bIjA dhAtuo, te sAthe ghoDA hAthI gadheDA uMTa Adika pazuo; A samasta pratipUrNa padArtho eka puruSanI paNa icchA pUrNa karavAmAM samartha nathI; ema jANIne sAdhu tapazcaraNa kare, kemake icchA nirodha karavo eja tapa che, tapa baDeja icchApUrti thAya anyathA na thAya A uparathI AkAMkSatva asiddha dekhADayu. sarva prakArano saMtoSa hovAthI mAre AkAMkSA karavA yogya koi vastuja che nahi Avo Azaya darzAvyo / / 49 // For Private and Personal Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana9 // 534 // eyamaI nisAmittA / heUkAraNacoio // tao namirAyarisiM / deviMdo iNamabbavI // 50 // uttarAdhyayana sUtram __50 gAthAno artha 17 mI gAthA pramANe vyA0-atha punarnami muniprati deveMdra idamAha. // 50 // (A TIkAno artha agAu mujaba) // 534 // accheraMgamanbhuyae / bhoe cayasi pasthivA // asaMte kAme patthesi / saMkappeNa vihaNNasi // 51 // mUla-(patthivA) he rAjA! (accheraga') Azcarya che ke (ambhudae) adta pavA (bhopa) chatA bhogone (cayasi) tame tajo cho, ane (asate) achatA (kAme) kAmabhoganI (patthesi) prArthanA karo cho. (sakappeNa) saMkalpa baDe (vihaNNasi) tame haNAo cho. 51 vyA0--he pArthivavaitadAzcarya vartate, yatvamevaMvidho'pyadabhutAna ramaNIyAn bhogAna tyajasi, bhogatyAgAcAsato'vidyamAnAnapratyakSAn kAmAn viSayasukhAni svargApavargasaukhyAni prArthayase, etadapyAzcarya. athavA tavAtra ko doSaH? atilobhasya vijRbhitametadalabdhapradhAnapradhAnatarabhogasukhAbhilASarUpeNa vikalpena vihanyase, vivAdhyase. adRSTasva rgApavargasukhalobhena pratyakSANi bhogasukhAni tyaktvA pazcAttApena tvaM pIDyase ityarthaH. yaHsadviveko bhavetsa labdhaM vastu tyaktvA'labdhavastuni sAbhilASo na syAt. 51 // ____artha-he pArthiva ! A to Azcaryaka che ke tame AvA (rAjA) hovA chatAM adbhuta ramaNIya bhogone tyajo cho; ane asaMte 3. eTale hajI jenuM astitva nathI evA=avidyamAna apratyakSa svargAdi kAmabhoganI mArthanA-cAhanA karo cho e paNa Azcarya che. athavA For Private and Personal Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 535 // www.kobatirth.org emAM tamAro zo doSa? e to ati lobhanoja pariNAma che. na prApta thayelA bhoga sukhanA abhilASa rUpa vikalpa baDe vihata thAo cho | bAdhita bano cho. arthAt adRSTa svargApavarga sukhamAM lobhAi pratyakSa rAjyabhogonAM sukhone tyajI pazcAttApathI pIDAzo. kemake je viveka | buddhivAko hoya te labdha vastu tyajIne alabdha vastumAM abhilASa na kare. 51 eyamahaM nisAmittA ! heUkAraNacoio // tao namI rAyarisI / deviMdamiNamabbavI // 52 // 52 gAthAno artha 13mI gAthA pramANe vyA0 - tataH punarnamirAjarSirdeveMdrapratIdamabravIt // 52 // ( A TIkAno artha agADa pramANe) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sellaM kAmA virse kAmA / kAmA AsIvisovamA // kAmA patthamANA ya / akAmA jaMti" duggeI // 53 // mUla - (kAmA) zabdAdika kAma bhogo (sallaM) zalyarUpa ke, (kAmA) kAmo (visaM) viSa jevAM che ane (kAmo) kAmo (asIvisovamA) sarpanI upamAvAlA (kAme patthe mANA ) kAmonI stuti karatA chatA prANIo (akAmA) te kAmanI prApti rahita ( duggaiM jaMti ) | durgatimAM jAya che. // 53 // vyA0-- ete kAmA viSayA vividhabAdhAvidhAyitvAcchalyaM zalyasadRzA dehamadhyapraviSTatruTita bhallitulyAH, pratikSaNaM pIDotpAdakAH punaH kAmA viSaM viSasadRzAH, yathA viSaM tAlapuTAdi bhakSitaM sanmaraNotpAdakaM, tathA kAmA api dharmajIvitavinAzakA mukhe madhuratvamutpAdya pazcAnmaraNamutpAdayaMti dAruNatvAt punaH kAmA AzIviSopamAH, For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 // 535||
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir J AzI dADhAviSaM yeSAM te AzIviSAH sAsteSAmupamA yeSAM te AzIviSopamAH sarpasadRzAH, yathA sarpadaSTA jIvA uttarAdhyaniyaMte tathaiva kAmerdaSTA jIvA bhiyaMte. yathA hi phaNAmaNibhUSitAH sarpAH zobhanA dRzyate, spRSTAzca vinAzAya syuH, JE bhASAMtara yana sUtram adhyayana etAdRzAn kAmAna prArthayato janA durgati yAMti. kIdRzA janAH? akAmAH, kAmasugvAmilApaM vAMchato'pyalabhamAnA // 536 // aprAptamanorathAH kAmino narakAdo vrajati, tasmAdete pratyakSaM sukhotpAdakA api kAmAH kaSTadAyakatvAtsaMyamadharmazca // 533 // sakalakaSTaharatvAvivekibhiH kAmAstyAjyAH, saMyamo grAhya iti haard.||53|| atha kathaM durgati yAMtItyAha artha-A kAma-viSayAmilApo-vividhamakAranI bAdhAo ApanAra hovAthI zalya jevA che. jema dehamAM aMdara praviSTa yaine truTI gayela bhAlAnuM phaLu ati pIDAkara thAya che. A kAma paNa tevA hoi zalya tulya che, vaLI e kAma viSa sadRza che. jema haratALa somala Adika viSa khavAi jatAM maraNajanaka nIvaDe che tema A kAma paNa dharmarUpI jIvitanA vinAzaka hoi mukhamAM miThAza utpanna karIne pazcAt maraNa zaraNa kare evA dAruNa che, temaja e kAma AzIviSopama=(AzI DADhamAM-viSa che te) nAganI upamAne | yogya che, jema sarpa daMza karela jIva sadhaH mare che tema kAmavaDe parAbhUta thayelo jana paNa maraNa pAme che. sarpo phaNA uparanA maNithI zobhItA dekhAya paNa sparza thatAM vinAza kare che tema AvA kAmanI mArthanA=bhAkAMkSA karatA jano durgatine pAme che. kevA jano? bhakAmA; eTale manamA tI kAmabhoganI vAMchanA rAkhatA chatAM manoratha prApta na thAya evA kAmI narakamAM jAya . mATe e matyakSamA to kAma sukhotpAdaka jaNAya che tathApi pariNAme kaSTadAyaka hovAthI, sakala kaSTane haranAra saMyamadharma sevanArA vivekijanoe e kAma For Private and Personal Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyagana9 // 537 // // 53 // tyAjya che, evAbhoe to kevaLa saMyamana gRhaNa karavA yogya che. 53 ahe vayai koheNa / mANeNaM ahamAgaI // mAyA gai pddigghaao| lobhAo duhao bhayaM 54 / mUla-prANI (koheNa) krodhavaDe (ahe vayai) narakAdigatimAM jAya che. (mANeNa) mAnavaDe (ahamA gai) adhamagatimA (mAyA) mAyA vaDe (gai paDigghAo) sArI gatino pratighAta-vinAza thAya che, tathA [lohAro] lobha thakI [duhaoM] banne prakArano [bhaya] bhaya prApta thAya che. // 54 // vyA0-jIvaH krodhenAdho prajati, narake yAti, mAnenAdhamA gatirbhavati, gardabhopTramahiSazakarAdigatiH syAt. mAyayA sugateH pratidhAtaH, mAyA sugatarargalA bhavati, lobhAda dvidhApi bhayaM syAt, ehikaM pAralaukikaM ca bhayaM duHkhaM syAt kAmaprArthane hyavazya bhAvinaH krodhAdayaste ca krodhAdaya IdRzAH, tataH kathaM tatprArthanAto durgatina syAt ? // 54 // | evaM vacanayuktiM zrutveMdro namirAjarSipati kSobhayitumazaktaH kimakarodityAha ____ artha-jIva krodhe karI adhogati pAme che arthAt narake jAya che; mAne karI adhama gatine pAme che, arthAt gadheDA, uMTa, pADA, mUkara; ityAdi yonine pAme che; mAyAvaDe sArI gatino pratighAta thAya che arthAt kapaTa dagA vagere sadgati maLayAnA ADA AgakIyA tulya bane cha; ane lobhathI to beya prakAranAM bhaya utpanna thAya che; arthAt A lokamAM tathA paralokamAM duHkha thAya che. have je puruSa kAmanI vAMchanA rAkhanArane e kAmano pratighAta thatAM krodhAdika to avazya thavAnA, ane te krodhAdika to upara kaDA For Private and Personal Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pramANe adhogati AdikanA hetu che to pachI tenI prArthanAthI kema durgati na thAya?. 54 uttarAdhyaA pramANe vacana yukti zravaNa karI indra jyAre namirAjarSine kSobha na pamADI zakyo tyAre teNe zuM karyu? te kahe che. bhASAMtara yana satram eka adhyayana avaiujjhiUNa mAheNa-rUvaM viuviUNa iMdaittaM // vaMdei abhitthunnNto| imAhiM mahurAhi baggRhi // 55 // // 538 // // 538 // mUla-mAhaNarUba'] brAhmaNanA rUpanI [avaujjhiUNa] tyAga karIne [iMdatta] iMdranu rUpa [viurUviUNa] uttara vaikriyapaNe vikuni (imAhiM) bhA (mahurAhi) madhura (baggUhi) vANIvaDe (abhitthuNaMto) stuti karatA iMdra (I) te rAjapine vaMdanA karI. // 55 // vyA0-iMdro namirASiprati vaMdate, kiM kurvan ? imAbhiH pratyakSaM vakSyamANAbhirmadhurAbhirvAgbhiH stuvan , kiM JE kRtvA ? brAhmaNarUpamapohya tyaktvA, iMdratvaM vikuLa vidhAya. // 25 // artha--tadanaMtara iMdre brAhmaNarUpane ane potAnA indratvane vikuyu punaH prakRti sthita karI, arthAt pAchA indra thaine A (have pachI kahevAze te) madhura vANI vaDe stuti karatA namirArSine baMdana kayu. 55 indre kevA prakAre stuti karI? te kahe che. aho te nirjio koho / ahote mANo parAjio / / ahote" nirakiyo mau| aNhote"lohovsiio||56|| mala-(maho) aho ! (te) tame (koho) kodhane (nijio) jItyo che, (aha.) aho! (te) tame (mANo) mAnano (parAjimao) parAjya kayoM che, (aho) aho! (te) tame (mAyA) mAyAne (nirakimA) nirAkRtA dUra karI he (tathA) aho! (te) tame [laho] lobhane (vasIkao) vaza karyo ke. // 56 // For Private and Personal use only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandie uttarAdhyayana sUtram // 539 // vyA0-aho ityAzcarye, tvayA kodhoM nirjitaH, yato mayA tvAMpratyuktamanamrapArthivA vazIkartavyAstadApi tvaM na || TEEbhASAMtara kruddha ityarthaH. aho ityAzcarye, tvayA mAno'pi dUrIkRtaH, yato maMdiraM dadhate aMtaHpuraM dadyata ityAyuktaM, tathApi mayi | 36 adhyayana9 vidyamAne mama puraM mamAMtaHpuraM ca dahyata iti tava manasyahaMkRti yAt, tasmAnirmAnastvaM vartase. aho ItyAzcarye, tvayA mAyApi nirjitA, yatastvaM nagarasya rakSAkAraNeSu prAkArAhAlakAdiSu, niSkAsanayogyeSvAmosalomahAragranthibhedaka // 539 // | taskarAdInAM vazIkaraNahananAdi ca mano no'karoH. aho ityAzcarye, lobho vazIkRtaH, hiraNyasuvarNAdikaM vardhayitvA pazcAdgaMtavyamiti zrutvApi mAMpratIcchA tu AkAzasamA'naMtakA ityuktavAn , tasmAcatvAro'pi kaSAyAstvayA jitA ityarthaH // 56 // __ artha-aho! (Azcarya pAmIne bole che) tame krodha nirjita karyo; kAraNa ke meM tamane kayu ke-'tamane na namatA hoya tevA rAjA one tamAre vaza karavA joie, toye paNa tamane jarAya krodha na caDyo. vizeSa Azcarya e ke tame mAna paNa parAjita karyo arthAt-meM tamane kaDaM ke maMdira baLe ke tamArA janAnAnA mahela caLe che? tathApi 'mArI samakSa pura tathA aMtaHpura kema baLe? ema tamArA manamA ahaMkAra leza paNa na Avyo tethI tamAeM nirmAnapaNuM spaSTa jaNAyu. baLI tame mAyA paNa nirjitAcheka jItI lIdhI kemake nagararakSAnAM kAraNomA killA bageremAthI cora luTArA gaMThIchoDA Adikane haNavA vageremA tame mana naja kayu, ane vizeSaAzcaryatoejake lobhane paNa vaza karyo; arthAt-suvarNAdi saMpatti vadhAravA meM kayuM tyAre tameM bhAzA anaMtA che Ama kahIne mane niruttara karyo. eTale cAre kaSAyo tame pUrNa paNe jItyA che.56 For Private and Personal Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana9 aho te arjavaM sAhu~ / aho te sAhU~ maIvaM // aho te uttamI khaMti| aho te" bhuti uttmaa||57|| uttarAdhyayana sUtram 38 mUla-(aha)) aho! (te) tamAru (sAhu) ghaNu sAru [ajaya] Arjava [aho] aho! te] tamAra (gahu) ghaNu sAru' (maddava) mArdava | mAnano abhAva che [aho aho! (te) tamArI [uttamA] uttama evI (khatA) kSamA tathA (aho aho! te) tamArI (uttamA) uttama // 54 // ebI (mutti) mukti-nirlobhatA che, 57 vyA0-aho iti vismaye, AzcaryakAri vA sAdhu samIcIna te ruvAvaM, RjoH saralasya bhAva AjacaM pinayavatvaM vartate. aho AzcaryakAri taba sAdhu suMdaraM mArdavaM, mRdorbhAvo mArdavaM komalatvaM sadayatvaM vartate. aho sAdhvI taba kSAMtiH kSamA yatate, aho sAdhvI taya muktirvartate nirlobhatA vartate. // 17 // atha punarvardhamAnaguNadvAreNAbhiSTAti artha-aho ! (idra vismaya pAmI kahe che) tamAru Arjavasaralatva-vinayavAnapaNuM sAdhu bahu samIcIna AzcaryakArI che tema BEtamAru mArdava komala svabhAvavALApaNu dayArdratA paNa Azcaryakara che tema tamAro kSati kSamA paNa uttamA zreSTha che tathA tamArI odi mukti-nilo bhatA paNa bahu sArI che. // 57 // ive iMdra vardhamAna guNadvArA mUlaniddezathI stuti kare che. iharsi uttamo bhate / piccA hoisi uttamo / loguttamuttamaM ThANaM / siddhi gacchasi nIrao // 58 // mUla-bhate) bhagavAn ! tame (ha) mA lokane viSe (uttamo si) uttama guNavALA (peccA) paralokamAM [uttamo] uttamo [hohisi] thazA. (nIrao) karmarahita [logurAmuttama] atyaMta utkRSTa (siddhi) siddhi nAmanA (ThANa) sthAnane [gacchasi] pAmazo // 8 // For Private and Personal Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 541 // Zhao Zhao Ci www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyA0 - he mune! he bhagavan! he pUjya ? svamihAsmin janmanyuttamo'si sarva puruSebhyaH pradhAno'si, uttamaguNAnvitatvAt, 'picA' iti pretya paraloke'pyuttamo bhaviSyasi, lokasyottamottamamatizayapradhAnaM sthAnametAdRzaM siddhi muktisthAnaM nIrajA niHkarmA gacchasi tvaM gamiSyasi, atra loguttamamityatra makAraH prAkRtatvAt, lokottamottama iti vaktavyam // 58 // artha- he mune! pUjya bhagavan ! tameM A janmamAM uttama cho sarva puruSomAM pradhAna cho, tema uttama guNavAn hovAthI paralokamAM uttama thazo. tema lokanA uttamottama pradhAna sthAna siddhi=mukti sthAnane, tameM nIrajAH eTale karmarahita thaine pAmazo. 'loguttamurAma' e padamAM prAkRta hovAthI 'ma' rahI zake // 58 // evaM abhitto yarisiM uttamAe saiddhAe // pAyAhiNaM kuNato puNo puNo vedae sakko // 59 // mUla - [va] A pramANe [uttamApa] uttama (saddhAra) zraddhAvaDe (rAyarisi) rAjarSine [abhitthuNa to] stuti karatA tathA (pAyAhiNa) pradakSiNA [kuNato] karatA evA (sako) zakra indre (puNo puNe) vAravAra (vaMdara) tamane vaMdanA karI. 59 vyA0 - zakra iMdro namirAjarSi punaH punarvadate, bhUyo bhUyo namaskumte, kiM kurvan ? pradakSiNAM kurvan punaH kiM kurvan ? uttamayA pradhAnayA zraddhayA rucyA bhaktyA'bhiSTuvan stutiM kurvannityarthaH // 59 // artha --evI rIte uttama zraddhAvaDe bhakti pUrvaka stuti karato iMdra, punaH punaH vAra vAra=namirAjarSine pradakSiNAM karatAM vaMde le. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 // 641 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtram // 542 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir to diU~Na pAe / cakusalakkhaNe muNivaressa || Aga seNuppaIo leliyacacalakuMDalakirIDI // 60 // mUla - [ to ] tyArapachI te ( munivarassa) zreSTha muninA [cakaMkusulakkhaNe) cakra ane aMkuzAdika cinhavALA (pApa) be pAdane [va diUNa] vAMdine (laliacavala kuDalatirIDI) manohara ane capaLa evA mugaTane dhAraNa karanAra iMdra [AgAseNa] AkAza mArge (uppaio) svasthAne gayA. 60 vyA0 - 'to' iti tataH zakra AkAzamanutpatita uDitaH kiM kRtvA munivarasya rAjarSeH pAdau vaMdityA, kIzo muneH pAdau ? cakrAMkuzalakSaNau, rAjJo hi pAdayozcakrAMkuzalakSaNaM sthAta. kIdRzaH zakraH ? lalitacapalakuMDalakirITI, lalite savilAse capale caMcale ca te kuMDale ca yasya sa lalitacapalakuMDalaH, kirITaM mukuTaM yasyAstIti kirITI, | lalitacapalakuMDalavAsI kirITI, ca lalitacapalakuMDalakirITI, capalasuMdarakuMDalamukuTadhAraka ityarthaH // 60 // artha -- tadanaMtara zakra = iMdra, e munivara=nami sAdhunA cakra aMkuzAdilakSaNa = cinha =yukta pAda caraNone vaMdana karI lalita=suMdara tathA namana karatAM capala=dolAyamAna che kuMDala tathA kirITa mukuTa jenA evo te iMdra AkAzamArge utpatita thaine, arthAt uDIne svasthAne gayA. // 60 // namI name appA | sakvaM sakkeMNa coio // coiUNa gehUM vahI / sAmapaNe pajjaivaDio // 61 // mUla - (sakkha) sAkSAt (sakeNa) zakaindre (coio) preraNA karAyalA ( namI) namirAjarSi [appANa] potAnA AtmAne (namei) namra For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana9 // 542 / /
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana // 243 // uttarAdhya-36 karatA havA, tathA te (vaidehI) videhadezanA rAjA nami (gaha) gharano (caraUNa) tyAga karIne [samaNNe] cAritrane viSe (pUjjuvaDio) yana mutrama udyamacaM'ta thayA. 61 vyA-namirAjarSirAtmAnaM namathati, AtmAnaM vinayadharme bhAvayati, kathaMbhUto namiH? zakreNa sAkSAtprakAreNa // 543 // pratyakSIbhUpa coditaH, gRhItamanobhAvaH parokSitAzayaH sa namirvideheSu videhadezeSu bhavo vaideho videha dezAdhipo gRhaM tyaktvA zrAmaNye zramaNasya sAdhoH karma zrAmaNyaM sAdhudharmastatra paryupasthita udyato'bhUta , pari upasargeNAyamoM yotate svayamevocataH, na viMdrapreraNAto dharme vipluto'bhUditi bhAvaH // 61 // ___ artha-sAkSAt pratyakSa AvIne zakra iMdre pUrvokta prakAre preraNA karAyelA, arthAda parIkSaNa karI jeno manobhAva jANyo che evA namirAjarpi potAnA AtmAne namAve cha eTale vinayadharmamA yoje che. kiMca videhadezanA adhipati nami gRhano tyAga karI zrAmaNya sAdhudharmane viSaye paryupasthita thayA. atre 'pari' upasargano bhAvArtha evo ke ke, pote svayameva udyata thayA: iMdranI preraNAthI dharmamA jarA paNa cyuta thayA nahi. // 61 // evaM kairaMti saMbukA / paMDiyA paviakkhaNA / Niyahati bhogesu / jahA se namI rAyarisi tti bemi||6|| mala [va] e pramANe (saMbuddhA) tatvanA jANakAra (paDiA) paMDita ane (paviakSaNA) pravicakSaNa (kara ti) kare che, tathA (bhogesu) | kAmabhogo thakI (viNibhaTThati) "pAchA phare che, (jahA) jema (se) te (namI) nami nAmanA (rAyarisI) rAjarSi kAmabhogathI nivRtti JI pAmyA tema (tti bemi) 9 kaTu chu 62 For Private and Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana satram bhASAMtara adhyayana9 // 544 // / / 544 // PRAMM Panddessagaand E ___vyA0-saMdhuddhAH samyagjJAtatatvAH paMDitAH sunizcitazAstrArthA evamamunA prakAreNa kurvati, bhogebhyo vizeSeNa | | nivartate, kIdRzAH saMbuddhAH? pravicakSaNAH, prakarSeNAbhyAsAtizayena vicakSaNAH kriyAsahitajJAnayuktA ityarthaH. ka iva bhogebhyo nivartate? yathA namirAjarSi gebhyo nivartita ityahaM bravImi, sudharmAsvAmI jaMbUsvAminapati vadati. // 62 / / iti tRtIyapratyekavuddhanamirAjarSisabaMdhaH. saMbuddha-samyak prakAre jJAta che tattva jeNe evA paMDito zAstrArtha nizcayavAn purupo, AvI rIte kare che; jema te namirAjarSi sarva bhoga thakI nivRtta thayA tevIja rIte pravIcakSaNa thai arthAt prakRSTa abhyAsAtizaya vaDe kriyA sahita jJAna saMyukta thai bhogothI vinivRtta thAya che; 'iti (ahaM) bravImi' A aMtima vAkya, jaMbRsvAmI pratye sudharmAsvAmInuM kaheluM che, eTale ema hu~ cha? Ama upasaMhAra vacana kahIne A namirAjarSi pratyekabuddha thayA teno vRttAMta samApta karyo. ____ atha yadA namiH pratibuddhastadAnImeva nagAtirnRpaH pratibuddhaH. atha nagAtinRpacaritraM kathyate-asmin bharate puMDavardhanaM nAma nagaramasti, tatra siMharatho nAma rAjA vartate. gaMdhAradezAdhipatestasya rAjJo'nyadA dvAvazvau prAbhRtau samAyAto, tayoH parIkSArthamekasmiMsturage rAjAdhirUDhaH, ekasmiMzca turage'paro nara ArUDhaH, tena samarezcAzvavArazataiH parivRto bAhyarAmikAyAM gataH, parIkSAM kurvatA rAjJAzvaH pradhAnagatyA vimuktaH, so'pi balavatA vegena niryayo, yathA yathA rAjA valgAmAkarSati tathA tathA sa vAyuvegavAn jAtaH, puropavanAnyatikramya so'zvo rAjAnaM lAtvA mahATavyAM praviSTaH, LBOLBULU For Private and Personal Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana // 545 // // 545 // MADDDDDDDDoor zrAMtena bhUpena tadAsya valgA muktA, tadA rAjenaM viparItAzvaM manyatesma, tasmAdattIrya rAjA bhamicaro babhUva, taM ca pAnIyaM pAyayitvA vRkSe vabaMdha, svaprANavRttiM phalairvidadhe. tata ekaM nagamAruhya kacitpradeze suMdaramekaM mahAvAsaM dadarza, rAjA kutUhalAttasminnAvAse praviSTaH, tatraikAkinI pavitragAtrAM kanyAM bhUpatirdRSTavAna , sA rAjAnamAgacchaMtaM dRSTvA bhUriharSA AsanaM dadau, rAjJoce kA tvaM? ko'yamadrinivAsaH? kimidaM ramyaM dhAma? kanyA prAha bhUpAla ! prathamaM matpANigRhaNaM | kuru? sAMprataM viziSTaM lagnamasti, pazcAtsarva vRttAMtamahaM kathayiSyAmi tayetyukte nRpatistatra tayA samaM pUjitaM jinaviya praNamyodAhamAMgalyamalaMcakAra, bhUpatinA pariNItA sA kanyA vividhAn bhogopacArAMzcakAra, vicitrAzca mvabhaktIdarzayAmAsa, avasare rAjA tAM pratyevamAha vimalaiH puNyairAvayoH saMbaMdho jAto'sti, paramekApi vicitracitrA sabhA nAsti, tato nRpatizcitrakarAnAkArya mabhAgRhabhittibhAgAH sarveSAM samAzcitrayituM dattAH, sarve'pi citrakarAH svasvabhittibhAgAna gADhodyamena citrayaMti, tatraiko vRddhazcitrakaraH sakalacitrakalAvedI svabhittibhAgaM citrayitumArabdhavAna , sahAyazanyatastasya niraMtaraM gRhataH kanakamaMjarI rUpavatI putrI bhaktaM tatrAnayati. anyadA sA svagRhAdbhaktamAnayaMtI rAjamArge gacchaMtyazvavAramekaM dadarza, sa ca bAlastrIvarAkAdijanasaMkIrNe'pi rAjamArge tvaritamazvamavAhayat, lokAstu tadbhayAditastato naSTA, sApi kacinnaMSvA sthitA, pazcAttatrAyAtA, bhaktapAnahastAM tAmAgatAM vIkSya sa vRddhacinnakaraH purISotsargArtha bahirjagAma, ekatrAhArapAtramAcchAdayitvA sA kvacidbhittideze vaNikairmayUrapicchamAlilekha. je samaye namirAjA pratibuddha thayA tevAmAMja nagAti rAjA paNa pratibuddha thayA che tethI have nagAti nRparnu caritra kahevAmAM Ave che. . For Private and Personal Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir utsarAdhyayana sUtram | bhASAMtara adhyayana // 546| / .546 // A bharatakhaMDamAM dravardhana nAme nagara hA~, temAM siMhastha nAmano rAjA rAjya karato hato, te rAjAne gAMdhAradezanA adhipati | rAjAe eka bakhate the ghoDA bheTa tarIke mokalyA; A ce ghoDAnI parIkSA karavA temAMnA eka ghoDA upara rAjA pote savAra thayA ane vIjA ghoDA upara eka bIjo purupa AruTa thayo tene sAthe lai vIjA paNa seMkaDa ghoDAsabArothI parivArita thai rAjA bahAranA | bAgamA gayA, tyAM rAjAe potAnA ghoDAnI parIkSA karatAM ghoDAne pUrNa gatimA choDyo. A ghoDo balavAn vegadhI nIkalI paDyo. rAjA jema jema cokahu~ khecatA jAya che tema tema vAyu samAna vegathI ghoDo paDyo jAya che. nagaranA upavanAne ALaMgI te ghoDo rAjAne lai mahoTA jaMgalamAM peTho. thAkelA rAjAe te TANe cokahuM choDo dIdhuM, eTale ghoDI ubhI rahyo tyAraM rAjAe e ghoDAne viparItAzva mAnyA. arthAt cokahu~ khecavAthI doDe ane DhIlu mukavAthI ubho rahe e ghoDAnI sAmAnya Teva karatAM ulaTuM gaNAya tethI e ghoDAne viparIta zikSAvALo bhAnyo. rAjA ghoDA uparathI utarI pRthvIpara cAlavA mAMDyA ane e ghoDAne pANI pAi eka jhADe bAMdhI pote phaLAdivathI AhAravRtti karI. tadanaMtara eka naga-parvata upara caDyA tyAM koI suMdara pradezamA eka mahoTI AvAsa dITho, kutUhalathI rAjA e AvAsamA pese che tyAM temAM ekalI pavitra gAvALI eka kanyAne rAjAe dIThI. te kanyAe rAjAne AvatA joI ghaNoja harSa pAmI Asana Apyu. rAjAe teNIne jyAre pUchayu ke-'tame koNa cho' 'ahiM A parvatamAM vAsa kama karo chA?' ane A ramaNIya dhAma zuM che?' tyAre kanyAye kayu ke-'he bhUpAla ! pahelA Apa mArUM pANigrahaNa karo arthAt mane paraNo, hamaNAM ghaNI uttama lagna veLA che; pachI hu~ mAro sapaLo vRttAMta Apane kahIza. e kanyAnA AvAM vacana sAMbhaLI teNInI sAthe pUjita jina| viMcane praNAma karI rAjAye udvAhamaMgaLano aMgIkAra ko, jyAre rAjA teNIne paraNyA te vAre te kanyA rAjAne mATe vividha prakA For Private and Personal Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhAma9 uttarAdhya- ranA bhogopacAra karavA lAgI ane potAnI vicitra bhakti darzAvacA lAgI. eka avasare rAjA te kanyA prati bolyA ke-vimala yana sUtrama puNyavaDe ApaNA beyano saMbaMdha thayelo che paNa A sthAnamA eke vividha citravALI sabhA nathI. ema kahI rAjA siMharathe citrakArIne bolAvI sabhAgRhanI bhIMto cItaravA mATe sarva citrakArAne sarakhA bhIMtonA bhAga nImI dIdhA. tethI dareka citrakAra potapAtAne bhAge // 547 // J soMpelA bhItanA pradezone dRDha udyamI cItaravA maMDayA. temAM eka vRddha citrakAra hato te sakaLa citra kaLAno jANakAra hato teNe potAne bhAge ApelA bhItanA vibhAgane citaravAnoM AraMbha karyo. pote sahAya rahita hoi hamezAM tene gharethI tenI kanakavatI nAmanI ati rUpavatI kanyA e vRddha citrakAra mATe bhAta (khAvAna) laine AvatI. eka samaye potAne gherathI te bhAta laine AvatI hatI tyAM | rAjamArgamA eka ghoDAsavArane dITho, A sabAra bAlaka, strI garIba azakta vagere janothI saMkIrNa rAjamArgamA ghoDAne vegathI hAMkato hato, tenA bhayathI loko Ama tema bhAga nAza karatA itA, A kanyA paNa eka vAju bhAgIne ubhI rahI, tethI thoDI vAre tyAM AvI. bhAta tathA pANI hAthamAM laine AratI te putrIne joine pelo teno pitA vRddha citrakAra malotsarga (zauca) karavA bahAra gayo. te vAre A kanyAye potAnA hAthamArnu bhAta ( annapANInuM ThAma ) eka ThekANe mUkI DhAMkIne bhItanA eka cheDAmA raMganI pIchI vatI | eka morapIcha ALevyu. ___ atha tatra rAjA saprAptaH, bhitticitrANi pazyana kumAryAlekhite kekipicche sAkSAspiccha manyamAnaH karaM cikSepa. bhittAsphAlanato nakhabhaMgena vilakSIbhUtaM taM nRpaM sAmAnyapuruSameva jAnatI sA citrakara putryevamAha caturthaH pAdastvamadya mayA labdhaH, nRpaH prAha pUrva tvayA ke trayaH pAdA labdhAH? sAMpratamahaM kathaM tvayA caturthaH pAdo labdhaH? sA prAha zrUyatAM? For Private and Personal Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana mutram bhASAMtara adhyayana // 548 // DADODARAULARAM // 548 // m Tlb lyst qymt mnsb yo'dya mayA rAjamArga tvarItamazvaM vAhayan bAlIstrapramukhajanAn vAsayan dRSTaH sa mUrkhatve prathamaH pAdo labdhaH, dvitIyaH pada ihatyo rAjA yaH kuTuMbalokasAhitaizcitrakaraiH samaM bhitibhAgaM jarAturasya mama piturdado. tRtIyaH pAdo mama pitA, yo nityaM bhakta samAyAte bahiryAti. caturthastvaM yo'smina bhittideze mallikhite mayUrapicche kara cikSepa, paramevaM tvayA na vimRSTaM yatra sudhAghRSTe bhittideze nirAdhArA mayUrapicchasthitiH kuto bhavati ? evaM tasyA vacazcAturIraMjito rAjA tatpANigrahaNavAMchakaH san tasyAH pitu samIpe svamaMtriNaM preSayitvA tAM pArthitavAna, pitrApi sA dattA, samuhUrte rAjJA pariNItA prakAmaM premapAtraM babhUva, sarvAtaHpurISu mukhyA jAtA, vividhAni dRSyAni ratnAbharaNAni cAsasAda. ekadA tayA madanAbhidhA svadAsI rahasyevaM babhASe bhadre ! yadA madratizrAMto bhUpatiH svapiti tadA tvayAhamevaM pRSTavyA svA| mini ! kayAM kthayeti. tayoktamavazyamahaM tadAnIM praznayiSye, atha rAtrisamaye rAjA tagRhe samAyataH, tAM bhuktvA ratizrAMto rAjA yAvatsvapiti tAvatA dAsyeyaM pRSTA svAmini ! kathAM kathaya ? rAjJI prAha yAvadrAjA nidrAM prAmoti tAvanmaunaM kuru ? prazcAtvadane yathecchaM kathA kathayiSyAmi, rAjApi tAM kathAM zrotukAmaH kapaTanidrayA suSvApa, punardAsyA sAMprataM kathAM kathayeti pRSTA citrakaraputrI kathA kathayitumArebhe, madhupure varuNaH zreSTI ekakarapramANadevakulamakArayat, catu:karapramANo denastatra sthApitaH, sa devastasmai cititArthadAyako babhUva. atha dAsI prAhakahaste devakuThe catuHkarapramANo devaH kathaM mAtaH? iti tayA pRSTe sA rAjJI mAhemaM rahasyaM tava kalyarAtrau kathayiSyAmi, adya tu nidrA samAyAtIti procya sA rAjJI rAjazayyApuro bhUbhau suptA, sA dAsyapi svagRhe gatA, rAjA manasyevaM ciMtayAmAsa kalyarAtrA For Private and Personal Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IEE1 . bhASAMtara adhyayana9 // 249|| vapIdaM kathAnakaM mayA zrotavyamiti nizcitya rAjA suptaH sukhaM nidrAmavApa. dvitIyadine'pi rAjA tasyA eva gRhe rAtrau uttarAdhya samAyataH, rAtryadhaM yAvadatisukhaM bhuMkte, pazcAdratizrAMto rAjA pUrvakathAnakazravaNAya kapaTanidrayA suptaH, dAsI prAha svAmini ? kathAnakarahasyaM vada ? rAjJI prAhakahaste devakule catvAraH karA yasya sa catuHkaro devo nArAyaNAdikastatra // 549 // sthApita ityarthaH. ekA kathA samAsA. thoDIvAramA rAjA tyAM avyA teNe bhauMto uparanA citro jotAM A kumArikAe cItrelo morapIcha dIThI. kharekhara morapIchaja ke ema mAnIne rAjAe tenA upara hAtha nAkhyo te bhIMta sAthe athaDANo tethI teno nakha jarA bhAMgatAM rAjA vilakSa=moTho paDayo; tene joine 'A koi sAmAnya puruSa haze' ema jANIne e citrakAranI putrIe tene kA ke-mane cautho pAda Aja tame jaDyA. rAjAe JE/ kahya-'pahelA traNa pAda tane kyA malyA che ane A TANe huM cotho pAda tane kema malyo?' te kanyA bolI ke sAMbhaLo; je bhAje meM rAjamArgamAM ghoDo doDAvatAM strI vAla vagere janone trAsa Apato eka jaNa dITho te mUrkhatAno pahelo pAda mane jaDyo te pachI ahIMnI | rAjA ke jeNe kuTuMba lokasahita citrakAronI sAthe A jarAthI Atura mArA pitAne citaravA mATe bhItano sarakho bhAga cItaravA RE| bhApyo che e bIjo pAda rAjA tathA bIjo pAda mAro pitA ke je roja hu~ bhAta laine Aq ke te TANe jaMgala javAne bahAra nIkale ke 3 ane cotho mUrkhatvano pAda tuM pote ke je A bhittidezamAM meM ALekhelA mayUra piccha upara hAtha nAkhatAM eTalo paNa vicAra nathI | karato ke A chothI cakacakatI bhIMta upara nirAdhAra morapIcha kema hoi zake? AvI teNInI vacana cAturIthI raMjIta thayelA rAjAe | te kanyA- pANigRhaNa karavAnI vAMchAthI teNInA pitA samIpe potAnA maMtrIne mokalI prArthanA karAvI. pitAe ApavA hA pADI For Private and Personal Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136 eTale sAraM muhUrca jovarAvI rAjA teNIne paraNyA. A citrakAranI putrI rAjAnI parama mapAtra banI, janAnAnI sarva rANIyomA JE uttarAdhyamukhya manAvA lAgI ane vividha prakAranA vastro tathA ratnajaDita AbharaNo pAmI. eka samaye potAnI madanA nAmanI dAsIne ekA TibhASAMtara yana satram adhyayana9 tamAM kA ke-jyAre mArI sAye bhogavilAsa karIne rAjA poDhe tyAre AvIne mane ema pUchaq ke-svAmini ! kathA kahezo: vArtA saMbhaLAvazo? e dAsIye kaDyu ke-bahu sAru, te vakhate hu~ AvIne tamane e pramANe pUchIza. je divase pA rANIno vAro Anyo te // 550|| Jha divase rAjA teNIne mahele padhAryA ane krIDA zrAMta thai rAjA jevA sUve che ke pelI madanA dAsI AvIne volI 'vArtA kahezo ne? JE rANIye kA 'rAjA jyAM sudhI udhe tyAM mudhI mauna rahe. pacho hu~ tane vArtA kahIza. A vAta rAjA sAMbhaLI gayA tethI e vArtA pote sAMbhaLavAnI icchAthI ughI gayA jevo DoLa karyo. pelI dAsI bolI ke-have to rAjA poDhI gayA mATe vArtA ziru karo; tyAre | te citrakAra putrI kathA kahevA mAMDe che-madhupuramA varuNa nAmanA zreSThie (zeThe) eka hAtha mamANanu devAlaya karAvI temAM cAra hAthanI 21 deva mUrtinI sthApanA karI. te deva e zeThane manamA dhAre te padArtha detA hatA. vacamAM dAsI bolI uThI ke-eka hAthanA devaLamAM JcAra hAthanI mUrti mAya kema? tyAre te rANI bolyAM ke e rahasya hu~ tane kAla rAtre kahIza Aja to nidrA Ave che tethI mai rahIza. HE] Ama bolI te rANI rAjAnA palaMga pAse bhUmi uparaja mUi gai. te dAsI paNa potAne ghare gai. rAjAe manamA vicAryu ke-kAla rAtre paNa mAre e vArtA sAMbhaLavI; Avo nizcaya karI rAjA mUtA ane sukhe nidrA karI, bIje divase paNa rAnA te rANIneja AvAse rAtre AvyA. ardharAtra paryaMta krIDA vinoda karI AMta thai pahelA divasanI kathAnuM zeSa sAMbhaLavAnI AturatAthI kapaTa nidrAthI mUtA. dAsIe jyAre 'Dave kAlanI vArtA Aja pUrI karo, kA tyAre rANI bolyA ke-eka hAthanA devaLamAM cAra che hAtha jenA evA catu For Private and Personal Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana mutram bhASAMtara adhyayana9 // 551 // // 551 // bhuja nArAyaNa deva sthApyA. ema samajavAnuM che. Ama kathAnI samAptI karI. ___atha tRtIyadinarAtrAvapi rAjA tathaiva kapaTanidrayA suptaH, dAsI punaH kathAmadya kathayati tAmAha, sA prAha vidhyAcale parvate ko'pi raktAzokanaH poTo'sti, tasya ghanAni patrANi saMti, paraM chAyA nAbhavat. dAsI prAha patrAvRtasya tasya chAyA kathaM na jAtA? rAjJI prAhenadrahasyaM tava kalyarAtrI kathayiSyAmi, adyAhaM ranirmAtA nidrAsukhamanubhaviSyAmItyuktvA suptA, dAsI tu svagRhe gatA. apararAtrI rAjA bhogAn bhuMktvA tathaivarAtrau suptaH, dAsI prAha svAmini ! kalyasatkakathArahasya kathanIyaM. rAjJI prAha tasya vRkSasya sUryAtapataptasya mUrSi chAyA nAsti, adha eva chAyAstItyarthaH. iti dvitIyA kathA. // trIje divase paNa rAjAe, rANIne mahole AcI pUrvavat kapaTa nidrAthI mUtA tyAre pelI dAsIe kathA kahevA preraNA karavAthI rANI bolyA ke-viMdhyAcala parvatamAM eka rAtA azokano prauDha vRkSa ito, tenAM pAnaDAM bahu ghATAM hatAM paNa tene chAMyA nahotI. dAsI bolI-pAnaDAMthI cArekora vITalAyelA vRkSanI chAMyA kema na hoya? rANI bolyAM= ernu rahasya hu tane kAla rAtre kahIza Aja to krIDAthI zrAMta thai chu tethI nidrAsukhano anubhava levA icchu chu|' Ama kahI mUi rahyAM, dAsI paNa tene ghare gai. cothe divase paNa | rAjA bhogasukha laine pUrvavat mUtA ke dAsI AvIne bolI ke-svAmini ! kAlanI kathAnu rahasya kaho rANI bolyAM-te vRkSa mUryanA taDakAthI tapato hato tenA mastaka upara chAMyA nahotI; nIce chAyA hatI. Ama bIjI kathA kahI. For Private and Personal Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara 1 // 552 / / __atha punastathaiva nRpe supte dAsIpRSTA rAjJI kathAmAha-kacinniveze kazciduSTazcaran kadApi baMbUlataraM dadarza, JE uttarAdhya-DE JE tadabhimukhAM grIvAM kurvannaprAptatarucchAkhaH prakAmaM khinnastasyaiva baMbUlatarorupayutsarga kRtavAn. tadA dAsI rAjJoM papraccha he yana sUtrama | svAmini ! kathametad ghaTate? svagrIvayA yo baMbUlataraM na prAptastadupari kathamasAbutsarga cakAra? rAjhI prAhAdya nidrA // 552 // TEE samAyAti, tenaitatkathArahasyaM kalyarAtrAvazyaM kathayiSyAmItyuktvA suptA, kalyadinarAtrI tathaiva nRpe supte dAsIpRSTA rAjJI tatkadhArahasyamAha sa USTraH kRpamadhyasdhaM baMbUlataraM dadazeti paramArthaH iti tRtIyA kathA / pAMcame divase punaH eja pramANe rAjA sUtA ke dAsIye AvIne pUchatAM rANIe kathAraMbha karyo. koi pradezamA koi eka UMTe | caratAM caratAM eka bAvaLano vRkSa dITho. UMTe tenA bhaNI potAnI Doka pasArI paNa e vRkSanI DALI nahiM pakaDAvAthI atyaMta kheda pAmyo 56 ane kaMTALIne te bAvaLanA jhADa upara mUtarI lIMDAM karyA. tyAre dAsIye pUchyu ke-he svAmini! A vAta kema ghaTe? potAnI DokathI je vAvaLanI DALane paNa na pahoMcI zakyo tenA upara mUtra tathA maLa kema karI zake? rANI kahe-Aja to have mane nidrA Ave che | Marl tethI e kathAnu rahasya AvatI kAle hu~ tane avazya samajAvIza. ATaluM bolI mui gayA. Ane vaLate divase pAchA te rAjA jyAre | bhogAMte mUvAnoM DhoMga karI palaMgapara mUtA tyAre dAsInA pUchavAthI rANI te kathAnu rahasya bolyA ke-e bAvaLano vRkSa kUvAmAM ugelo | hato eTale DokathI pahoMcI na zakANu ne pUMTha vALI mRtayoM tathA lIDAM karyA te e bAvaLa upara paDyAM. eja A kathAno paramArtha . parIte A trIjI kathA kahI saMbhaLAvI. For Private and Personal Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobarth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie punastathaiva nRpe supte dAsIpRSTA rAjJI kathAbhAcakhyo, kasmiMzcinnagare kAcitkanyA bhRzaM rUpasaubhAgyavatI hyasti, 6 uttarAdhyayana mRtrama tadartha tanmAtRpitRbhyAM trayo varA AhatAH samAyatAH, tadAnIM phaNinA daSTA sA kanyA mRtA, tayA samaM mohAdeko adhyayana BE varastacitAM praviSTo bhasmasAhabhUva, dvitIyastasmapiMDadAtA tadbhasmopari vAsaM cakAra, tRtIyastu suramArAdhyAmRtaM pApa, // 553 // // 553|| tadamRtena ca tacitA siktA, kanyAM prathanaM varaM ca sadyo'jIvayat , kanyApyutthitA tAMstrIn varAn dadaza. rAjJI dAsI | mAha he sakhi! bRddhi? tasyAH kanyAyAH ko varo yuktaH? dAsI pAhAhaM na vedmi, tvameva bUhi? rAjJI pAhAya nidrA | sAmAyAtItyuktvA suptA. dvitIyadinarAtrau dAsIpRSTA sAvadat , yastasyAH saMjIvakaH sa pitA, yaH sahodabhUtaH sa | baMdhuH, yo bhasmapiMDadAtA sa tatpatiriti caturthI kathA. pharIne paNa eja rIte rAjA mUtA pachI dAsIe pUchatAM rANIe kathA AdarI koi eka nagaramA koi eka kanyA ati rUpa saubhAgyavatI hatI te kanyAne mATe tenA mAtApitAe bolAvavAthI traNa vara AvyA teTalAmA te kanyAne kALo nAga daMzatAM kanyA Pal maraNa pAmI, te kanyAmAM atimoha pAmelo eka vara te kanyAnI citAmA bheLo baLI muvo ane rAkha thayo, bIjo vara te rAkha pAMse 35 piMDadAna karI e bhasma upara teNe vausa karyo; ane trIjAe devana ArAdhana karI amRta meLavyu. have te amRta e kanyAnI citA upara Jt chAMTatAM kanyA tathA teno pahelo vara jIvatAM thayAM. kanyA uThI tyAM teNIe traNa vara joyA A vAta karI rANIye dAsIne pUchyu keJE he sakhi ! tuM bolI nAkha ke-e kanyAno yogya vara kayo? dAsI kahe mane mUjatuM nathI, tameja kaho. rANI kahe Ajato rAtra ghaNI | gai che, nidrA Ave che tethI kAla rAtre kahIza, Ama kahI mRtAM. pharI cIje divase rAtrIye dAsInA pUchavAthI rANI bolyA ke For Private and Personal Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir Jha jeNe te kamyAne jIvADI te to te kanyAno pitA thayo, je teNInI sAtheja jIvato thayo te to e kanyAno bhAi gaNAya paNa je |JE uttarAdhyabhasmapiMDa dAtA hato teja te kanyAno pati yAya, Ama cothI kathA kahI.. bhASAMtara yana sUtram adhyayana JE tathaiva rAmro nRpe supte dAsIpRSTA rAjJI mAha kazcinnRpaH svapatnyai divyamalaMkAraM suguptabhUmigRhe rtnaalokaatsuvrnnkaa||554|| 1554 // garerajIghaTata, tatrekaH svarNakAra: saMdhyAM patitAM jJAtavAn. rAjJI prAha he sakhi! tena kathaM rakhAlokasAhite suguptabhUmigRhe || yAminimukhaM jJAtaM? dAsI mAha nAhaM veni tvameva brUhi? rAjJo mAhAdya sAMprataM nidrA samAyAtItyuktvA suptA. dvitIya| dinarAtrau dAsIpRSTA rAjJI mAha sa suvarNakAro rAtryaMdho'stIti paramArthaH. iti paMcamI kathA. Ka hamezanA niyama pramANe rAtre rAjA mRtA tyAre dAsI madanAnI kathA sAMbhaLavAnI mAgaNI uparathI kanakamaMjarI rANI bolyA ke koi rAjAe potAnI priyA rANIne mATe divya ratnAlaMkAra ekAMtanA bhoyarAmA mAtra ratnanAja ajavALAMmAM sonIyo pAMse ghaDAvA mAMDyAM. temAM eka sonI bolI uThyo ke-rAta paDI. rANIye dAsIne kayu ke-'he sakhi! ratnanA prakAzavALA e gupta bhoyarAmAM rAta BE paDyAnI te sonIne kema khabara paDI? dAsI kahe huM na samajI, tameja kaho. rANIye kA Ajato nidrA Ave che kAle kahoza. ATalu bolI sUi rahyAM. bIje divase rAtre jyAre rAjAne mui gayelA jANI dAsIye AvI pUchyu ke-e sonIne bhoyarAmAM rAtra paDyAnI kema khabara paDI? tyAre rANI kahe ke-e sonI rAtaAMdhaLA hato tethI pote dekhato baMdha thayA te uparathI teNe jANyu ke rAtra thai. A pAMcamI kathA kaDevAi. For Private and Personal Use Only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Si Kailassagersuri Gyanmandie gagana uttarAdhya punarekadA mRpe supte dAsIpRSTA rAjJI prAha kenApi rAjJA dvau malimlucau nizchidrapeTAyAM kSiptvA samudramadhye pravA-13 bhASAMtara yana mRtrama hitI, kApi taTe sA peTI lagnA, kenacinnareNa gRhItA, udghATya tau dRSTvA pRSTau bho yuvayoratra kSiptayoratha katamo divaso'yaM? tayormadhye ekaH prAhAdya caturtho divasaH, rAjJI pAha he sakhi ! tena kathaM caturtho divaso jJAtaH ? dAsI mAhAhaM IPE555 // // 55 // na vedmi, tvameva bada? rAjI tvadya mAMprataM nidrA samAyAtItyuktvA suptA. dvitIyadinarAtrau dAsIpRSTA rAjJI mAha sa | caturthadinavaktA puruSasturyajvarI vartate, iti paramArthaH. iti SaSTI kathA. vaLI anya divase jyAre kanakamaMjarIne mahole rAjA AvIne kapaTa nidrAthI rojanI peThe mUtA tyAre dAsI madanAnI preraNAthI rANI kathA kahe che-koi eka rAjAe ve corane pakaDI chIDA vagaranI peTImAM pUrI samudramA te peTI bahetI mUkI te peTI koi kinAre lAgatAM koi puruSe laine ughADI tyAMce jaNane dIThA A mANase pelA peTImAMnA jaNane pUchyu ke tamane A peTImAM pUryA keTalA divasa thayA tyAre eka bolyo ke-Aja cotho divasa che. dAsIe pUchyu ke-e baMdha peTImA cotho divasa teNe kema jANyo? rANI kaI Ajato moDaM thayu ne nidrA Ave che kAle kahIza, Ama kahI mai rahyAM. bIje divasa rAtre dAsInA pUchabAthI rANIe kahyu ke-e JE: corane cothIyo tAva Avato hato te je divase pUryo tedI tAtra hato ane peTI ughaDI tyAre paNa tAva Avyo hato tethI teNe jANI lIdhuM ke Aje cotho divasa che, Ama chaTTI kathA thai. punaranyadA dAsIpRSTA rAtrau sA rAjJI kathAmAcakhyau, kAcitstrI sapatnIharaNabhayena nijAMgabhUSaNAni peTAyAM / For Private and Personal Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie mahar JE kSitvA mudrAM ca datvAlokabhUmau mumoca. anyadA sA strI sakhInivAse gatA, sapanI ca vijanaM vilokya tAM peTAuttarAdhya-D mudghATyAnekAbharaNazreNimadhyAdekaM hAraM niSkAsya tanayAyai dado, tanayA ca svapatigRhe taM suguptaM cakAra, kiyatkAlA-JE bhASAMtara pana satram adhyayana9 naMtaraM sA strI tatrAyAtA, tAM peTAM dUrAdavalokyaivaM jJAtavatI yadasyAH peTAyA madhyAnmama hAro'nayApahRta iti sA strI // 556 // tAM sapatnI cauryeNa dRSyAmAsa, sapatnI zapathAna karoti, hArApahAraM na manyate, tadA sA strI tAM sapatnI duSTadevapAda- // 556 // JE sparzazapathAyAkarSitavatI, tadAnIM bhayabhrAMtA sapatnI taM hAraM tanayAgRhAdAnIya tasyai dadau. dAsI mAha he svAmini ! JE tayA kathaM jJAto hArApahAraH ? rAjJI prAha kalyarAtrI kathayiSyAmItyuktvA sA suptA. dvitIyadinarAtrau punastayA pRSTA 6 rAjJI mAha sA peTA svacchakAcamayyastIti paramArthaH. iti saptamI kathA. // punarapi rAtre rAjA AvI bhogAMte kapaTa nidrAvaza thayA tyAre dAsInA pUchavAtho rANI bolyAM-koi eka strI potAnI zokyanA bhayathI potAnA aMga bhUpaNa eka peTImAM nAkhI upara sIla karI koi na dekhe tevA sthAne mRkI. eka divasa te khI potAnI sakhIne ghare gai tyAre teNInI zokye rehUM joi te peTI ughADo temAMthI eka hAra lai potAnI dIkarAne Apyo dIkarIe potAnA patine ghare jai kyAMka saMtADyA. thoDA vakhata pachI te strI jyAre AvI ane dUrathIja peTI joine jANI lIdhuM ke-AmAthI hAra koke lodho che. tarataja zokya upara corIno zaka rAkhI sogana devA mAMDyA paNa zoke na mAnyu tyAre duSTa devanA caraNa sparza karAvI sogana khabarAvA mAMDyA tethI bhayabhrAMta thayelI zokye potAnI dIkarIne tyAMthI hAra magAvIne Apyo. dAsI kahe-peTI dUrayo joine kema tene khabara | For Private and Personal Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhyayana sUtrama // 557 / / Zhao Mao Mao Mao Zhao Zhao Wo , - Within Rider Rauchen R www.kobatirth.org paDI ke hAra gayo che. bIje divase rANIye khuLAso karyo ke e peTI svaccha sphaTika maNinI hovAthI jANI gar3a. A pramANe sAtamI kathA pUrNa thA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir punarapi dAsISTAyA tayoktaM -- kasyacidrAjJaH kanyA kenApi kheTenApahatA, tasya rAjJazvatvAraH puruSAH saMni, eko nimittavedI, dvitIya rathakRt, tRtIyaH sahasrayodhA. caturtho vaidyaH tatra nimittavedI dizaM viveda, rathakRdivyaM rathaM cakAra, svagAminaM taM rathamAruhya sahasrayodhI, vaidyatha vidyAdharapure gatI, sahastrayodhI tu taM kheTaM hatavAn hanyamAnena | kheTena kanyA zirazchinnaM, tadaiva tena vaidyena zira auSadhena saMyojitaM rAjA pazcAdAgatebhya ebhyatu sutAM dadau, kanyA prAhaiSumadhyAdyo mayA saha citApravezaM kariSyati tamahaM variSyAmiti procya mA kanyA suraMgadvAri racitAyAM citAyAM praviSTA, yastayA saha tatra praviSTaH sa tAM kanyAmUDhavAn dAmI prAha he svAmini! caturSu madhye ko'tra praviSTaH ? rAjJI prAhAtha ratizramArttAyA meM nidrA samAyAtItyuktvA suptA, dvitIyavAsararAtrau punardAsIpRSTA rAzI prAha nimi tavedI iyaM na mariSyatIti matvA citAM praviSTastAmUDhavAniti paramArthaH ityaSTamI kathA. bIbIje divase rojanI peThe rAjA mRtA pachI dAsInA pUchavAthI rANI bolI ke koI eka rAjAnI kuMbarIne koi AkAzacArI upADI gayo. A rAjA pAMse cAra puruSo hatA, eka nimitta vedI-netrasphuraNAdi uparathI zubha azubha pariNAma jANanAro, bIjo rathakAra (sutAra), trIjo sahasra yodhI ane cotho vaidya; temAM nimitta vedIye batAnyuM ke 'A dizAmAM gai che' rathakAre AkAza gAmI For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 // 557 //
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASAMtara adhyayana / .558 ratha banAvyo, e rathamAM besI sahasrayodhI taNa vaidya e vidyAdhara purImAM gayA tyAM jai e vidyAdharane haNyo te vAre haNAtAM daNAtAM te uttarAdhya-2 vidyAdhare kanyAnuM mastaka kApI nAkhyu teja kSaNe vaiye auSadha prayogathI kanyA mastaka saMyojita karI dIdhuM. kanyA laine cAre jaNA yana mRtram | rAjA pAMse AvyA tyAre rAjAe e kanyA cArene ApI dIdhI, te vakhate kanyA bolI ke-A cAremAthI mArI sAthe je citAmAM | // 558 praveza karaze tene hu~ varIza; ATalaM bolI pote prathamathI khodAvI rAkhelI suraMganA dvAra upara citA karAvI hatI temAM praviSTa thai te samaye e kanyAnI sAthe je citAmA peTho tene te kanyA paraNI. dAsIe pUchyu he svAmini ! e cAramA koNa peTho? rANI kahe aTANe DEI nidrA Ave che tethI kAla rAtre kahIza. ema bolI mRi gai. bIje divasa rAtre hamezanI peTe rAjA poThyA pachI dAsInA pUchavAthI rANIye kayu ke-nimittavedI jANI zakyo ke A maraze nahi tethI te tenI sAthe peTho. suraMga mArge nIkalI teNIne paraNyo. A o AThamI kathA kahevANI. punarapi rAtrau pRSTA rAjJI kathA mAha-jayapure nagare suMdaranAmA rAjAsti. so'nyadA viparItAzvenaikasyAmaTavyAM 3 JE nItaH, tato valgAM zithilIkRtyAzvAtsa rAjottIrya tama zvaM kacittarau badhvA svayamitastato bhraman kasmiMzcitsarasi jalaM, papau, tatraikAM surUpAM tApasaputrIM dadarza, tApasaputryAhUtaH sa tApasAzramaM pApa, tatra tApasAstasya bhRzaM satkAra cakruH sA kanyA tApasaistasmai dattA, rAjJA ca pariNItA, tAM navoDhAM kanyAM gRhItvA tamevAzvamAruhya pazcAdalitaH, aMtarAlamArge kacitsaraHpAlyAM rAjA supno jAgranevAsti, rAjJI tu suptA nidrANA ca. atha kenApi rAkSasena tatrAgatya nRpa For Private and Personal Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtrama // 559 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | syaivaM kathitaM SaNmAsAn yAvad vubhukSito'hamagra tvAM bhakSyaM prApya tRpto bhaviSyAmi, anyathA madvAMchitaM dehi ? rAjJoktaM brUhi svavAMchitaM? tenoktaM kacidaSTAdazavarSIyo brAhmaNaH zirasi pitRdattapadastvayA khaDgena hataH saptadinamadhye cehali| dayate tadAhaM tvAM muMcAmi nAnyatheti rAjJA tatpratipannaM. pharI rAtre rojane TANe dAsInI preraNAthI rAjAe kathA kahI ke-jayapura nagaramAM suMdara nAme rAjA hato te eka divase viparItAzva=cokahuM tANavAthI doDe ane cokaDaM DhIluM mUkavAthI ubho rahe ebI avaLI Teva vALA ghoDA=upara caDIne pharavA nIkalyo tyAM e ghoDo rAjAne eka aTavI=jaMgala=mAM lai gayo. rAjA cokahuM DhIluM mUkI ghoDA parathI utarI e ghoDAne koi jhADa sAthe bAMdhI | pote Ama tema bhamato koi taLAvamAM pANI pIye che tyAM eka surUpA tApasa putrI dIThI. A tApasa putrI te rAjAne bolAvI tApasa AzramamAM lai gai. te vakhate te tApasoye rAjAno atyaMta satkAra karI te kanyA e rAjAne ApI. rAjAe kanyAne paraNI e navoDhAne sAthai lai eja ghoDA upara caDIne pAchA vaLyA mArgamAM eka taLAvanI pAra upara rAjA mRto paNa jAgatoja hato ane rANI to jaMghI gai hatI; teTalAmAM koi eka rAkSase tyAM AvIne rAjAne kachu ke-hu~ cha mAsathI bhUkhyo huM huM Aja tuM bhakSya malyo tethI tAruM | bhakSaNa karI tRpta thaiza. tAre bacanuM hoya to mAruM vAMchita de. rAjAye kaM- 'bola tAruM zuM vAMchita che?' rAkSasa kahe eka aDhAra varSano brAhmaNa bALaka teno bApa tenA mAthA para paga mUkIne Ape te tAre khaDga baDe haNIne sAta divasanI aMdara mane bali tarIke de to tane mUkI darja' rAjAe kabUla karyu. rAkSasa adRzya thayo. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 // 559 //
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 atha prabhAte rAjA natacalitaH kuzalena svapure gataH, sainikAH sarve'pi militAH, rAjJA svamaMtriNe rAkSasavRttAMtaH uttarAdhya-26 bhASAMtara JE kathitaH, maMtriNA suvarNapuruSo nirmAya paTahavAdanapUrva nagare bhrAmitaH, evaM codghoSitaM yo brAhmaNaputro rAkSasasya yana mUtram adhyayana9 jIvitadAnena nRpajIvitadAnaM datte tasya pitrorayaM suvarNapuruSo dIyate. iyamughoSaNA SaDdinAni yAvarAtra jAtA, sapta-16 // 560 // madine ekaH prAjJo brAhmaNaputrastAM nirghoSaNAM zrutvaiva mAtApitro rabodhayat, prANA gatvarAH saMti, mAtApitrodrakSA // 56 // prANeH kriyate tadA vara, tenAha nRpajIvitarakSArtha svajIvitaM rAkSa sAya datvA suvarNapuruSaMdApayAmi. | rAjA paNa tyAMthI savAramA cAlI patnI sahita kuzalatAthI potAne nagara pahoMcyo, sarva sainiko bheLA thayA, rAjAe rAkSasano vRttAMta potAnA maMpine kahI saMbhaLAvyo. maMtriye eka suvarNano puruSa banAnyo ane te puruSa paDo vajaDAvI dola pITAvI nagaramAM | pheravyo ne jAhera karAvyu ke-je brAhmaNa putra rAkSasane potArnu jIvita ApI rAjAne jIvita dAna Ape tenA mA bApane A muvarNa puruSa devAno che. cha dibasa sudhI AvI ghoSaNA daMDhero jyAre thayo tyAre sAtame divase eka mAna brAhmaNa putre te daMDhero sAMbhaLIne potAnA mAtA pitAne kArya ke-A mANa to jyAre tyAre javAnAja che, jo emANa vaDe mAtA pitAnI rakSA karAya to ghaNu sAru, | mATe hu~ nRpanA jIvitanI rakSA arthe mArUM jIvita rAkSasane arSI tamone suvarNa puruSa devarAvaM. evaM vAraMvAramAgraheNa pitroranumatiM gRhItvA rAjasamIpe gataH, rAjJA tatpituHpAdau zirasi dApayitvA svayamAkarSitakhaDgena pRSTho bhUtvA rAkSasasya samIpaM sa nItA, yAvatA rAkSaso dRSTastAvatA nRpeNoktaM bho brAhmaNaputra! iSTa smara? For Private and Personal use only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyapana satram bhASAMtara adhyayana evaM nRpeNoktaH sa brAhmaNaputra itastato netre niHkSipan jahAsa, tadA rAkSasastuSTaH mAha yadiSTaM tanmArgaya? sa prAha yadi tvaM tuSTastadA hiMsAM tyaja? jinoktaM dayAdharma kuru ? rAkSasenApi tahacasA dayAdharmaH pratipannaH, rAjAdayo'pi taM dArakaM prazaMsitayaMtaH. atha dAsI prAha he rAjJi! tasya brAhmaNaputrasya ko hAsyahetuH? tayoktaM sAMprataM me nidrA sAmAyAtItyuktvA suptA, ditIyadine dAsIpRSTA sA rAjJI prAha he hale'yaM tasya hAsyahetu:-nRNAM hi mAtA pitA nRpaH zaraNaM, te trayo'pi matpArzvasthAH, ahaM punaH kasya zaraNaM yAmIti tasya hAsyamutpannamiti paramArthaH iti navamI kathA. // 56 // // 56 // ___ Ama teNe jyAre vAraMvAra AgrahathI kahevA mAMDayuM tyAre mAtA pitAe mAMDa anumati ApI ke te brAhmaNa putra rAjA pAMse gayo ane potAno saMkalpa kahyo. rAjA tenA pitAnA paga enA mastaka upara devarAvIne e brAhmaNa putrane AgaLa karI pAchaLa pote ughAr3e khaDga hAthamAM lai rAkSasa pAMse lai gayo. jyAM rAkSasane joyo tyAM rAjAe brAhmaNaputrane kathaM ke-tArA iSTadevanuM smaraNa | karI le-A samaye e brAhmaNa putra cAre kora najara pheravI khaDakhaDa hasI paDayo; tyAre rAkSasa prasanna thaine bolyo ke-'tane je iSTa hoya te mArI pAMse mAgI le.' tyAre e brAhmaNa bAlake kayu ke-jo tuM mane tuSTa thayo ho ane mane game te mAgI levA kahe che to hu~ eTaluMja mAgu cha ke-'tuM hiMsA tyajI de, jina kathita dayA dharma svIkAra? rAkSase tenA vacanathI dayA dharma aMgIkAra ko. rAjA bagere saye e brAhmaNa bAlakanI prazaMsA karI. madanA dAsI bolI ke 'he svAmini! rAkSasano balidAna thai ubhelo e brAhmaNa bAlaka hasyo kema? rANI kahe-damaNA to mane nidrA Ave che, kAle tenA hasavAno hetu kahIza; Ama kahIne mRi gayA. bIje divase pharI For Private and Personal Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org uttarAdhyayana sUtramha rAjA mUi gayA pachI dAsIe pUchatAM rANI colyAM ke-'he sakhi ! manuSyone mAtA, pitA, tathA rAjA; A Na duHkha TANe zaraNe javAnA sthAna lokamAM kahevAya ta traNe ATANe mAre paDakhe chatAM mAre kenuM zaraNa levU? arthAt traNemAM eke mane zaraNa ApI zake tema nathI Ama manamA lAvI e brAhmaNa bAlaka isyo; ane e bAlakanA dhairya uparathI tathA tenI mAtA pitA pratinI ucca bhAvanA uparathI rAkSasa prasanna thai gayo. A navamI kathA kahI. | bhASAMtara adhyayana // 562 // // 562 // evaM sA citrakarasutA kathAbhirmuhurmahumohayaMtI rAjAnaM vazIcakAra, rAjA tu tasyAmevAsakto'nyAsAM rAjJInAM SanAmApi na jagrAha. tatastasyAzchidrANi pazyatyaH sarvA api sapatnyaH paramaM dveSaM vahaMte, citrakarasutA tu niraMtaraM madhyAhne rahasyekAkinI kapATayugalaM datvA gRhAMtaH pravizya pUrvavastrANi prAvRtyAtmAnamevaM niniMda, he AtmaMstavAyaM pUrvaveSaH, sAMprataM rAjaprasAdAduttamAmavasthAM prApya garva mA kuryAH ? evamAtmanaH zikSA dadatI tAM dRSTvA sapatnyo rAjAnamevaM vijJapayAmAsuH, he svAminneSA kSudrA tavAnizaM kArmaNaM kurute, yadyasmAkaM vacanaM na manyase tadA madhyAhe svayaM tadgRhe gatvA tasyAH svarUpaM vilokayeti. atha bhUpatistAsAM vAkyaM nizamya madhyAhna tasyA gRhe gataH, sA tu tathaiva pUrvanepathyaM paridhAyAtmanaH zikSAM dadatI bhUpatinA dRSTA, sarvANyapi tadvacAMsi zrutAni, tasyA nigarvatAM jJAtvA paramaM pramodamavApa. sa imAM paTTarAjJI cakAra, iyaM ca vizeSAnmanovinodaM cakAra. AvI rIte te citrakAranI putrI kanakamaMjarIye roja navI navI kautuka upajAve evI kathAmo saMbhaLAvI vAraMvAra rAjAne moha For Private and Personal Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 563 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pamADatI rAjAne evo vaza karyo ke rAjA bIjI rANIonuM nAma paNa na letAM temAMja Asakta thayo, tethI tenI bIjI zokyo kanakamaMjarInAM chidra jovA dveSathI merAya tatpara thai, A citrakAra putrI to roja madhyAnha samaye ekAMtamAM potAnA oraDAnAM kamADa baMdha karI aMdara ekalI potAnAM pUrvanAM vastra paherI potAnA AtmAne ema niMdatI ke- 'he AtmA ! tAro A pUrvano veSa che, maNAM tane rAjAnI prasannatAthI uttama avasthA maLI che teno tuM jarAya garva mA kara' AbI rIte AtmAne zikhAmaNa detI e tenI zokyae jor3ane rAjAne ka ke - 'he svAmin! A kSudrA = halakI jAtanI=Ape ANI che te to ApanA upara kAmaNa kare che, jo amAruM kahetuM Apa na mAnatA hoto madhyAnha TANe tenA gharamAM Apa pote jar3ane teNInuM svarUpa juo, rAjA A vacano sAMbhaLI madhyAnha samaye e citrakAra putrIne oraDe jar3a caDyA tyAM teNe e rANIne potAno pUrva veSa paherI AtmAne zikhAmaNa detI dIThI. teNInA vadhAM vacano sAMbhaLyAM, tenI garna rahitatA jANI rAjA parama harSa pAmyA, ane teNIne paTTarANI karI tethI te rANI rAjAnA manane adhika vinoda denArI thA. anyadA tannagarAdyAne vimalAcAryaH samAyAtaH rAjJyA saha nRpastadvaMdanAya tatra gataH, nagaraloko'pi tadvaMdanArtha gataH, tadA vimalAcAryo dezanAM cakAra, citrakarasutA nRpazca dvAvapi pratibuddhau zrAvakadharme gRhItavatau parasparamanA| bAdhayA trivargasAdhanaM kurutaH anyedyustayA dattapaMcaparameSTinamaskAraH sa pitA mRto vyaMtaro jAtaH. kAlAMtareNAhataM |dharmamArAdhya citrakarasutA rAjJI mRtA devItvaM prApa, tatazcyutvA vaitAt parvate toraNAbhidhe pure dRTazaktikhecarasya For Private and Personal Use Only Mao Tuo Mao Pian Zhao Neng Tiao bhASAMtara adhyayana 9 // 563 //
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir uttarAdhyayana sUtram bhASAMtara adhyayana // 564 // putrI kanakamAlA babhUva, prAptayauvanAM tAmekadA vIkSya kaMdarpatapto vAsavanAmA kazcit khecaro'paya tAmatra mahAdrI muktvA svacitte pramodaM babhAra, atra vidyAbalAtsamayAM sAmagrI vidhAya sa vAsavavidyAdharo yAbaddharvodAhAya samutsu| ko'bhavattAvatkanakamAlAgrajastadanupadikastatrAyAto vAsavaM vidyAdharamadhikSiptavAn , tau dAvapi kopAd ghoraM yuddhaM kurvANo parasparamahArA mRtau, kanakamAlA tu bhRzaM bhrAtRzoka cakAra, tadAnIM kazciddedastatrAgatya kanakamAlAMpratyevamavAdIt , he putri! bhrAtRzoka muMca? cittaM svasthaM kuru? IdRza eva saMsAro'sti, tvaM mama pUrvabhave puNyabhUH. tiSTa tvama|traiva girau? aba sthitAyAstava sarva bhavyaM bhaviSyati. // 564 // hn ql lh wfnwnh ww / eka samaye te nagaranA udhAnamA vimalAcArya nAme sAdhu AvyA rANI sahita rAjA tene vaMdana karavA gayA, nagaranA loko paNa vaMdana karavA AvatA hatA, tyAre vimalAcArya dezanA karatA hatA te sAMbhaLI rAjA tathA rANI banne pratibuddha thayA ane banneye zrAvakadharma grahaNa karyo. pachI banne paraspara vAdha na Ave tevI rIte trivarga sAdhana karavA lAgyA. eka divase te rANI (kanakamaMjarI)e tenA pitA citrakAra vRddhane paMcaparameSThi namaskArano upadeza dIdho te pachI te marIne vyaMtara thayo. kAlAMtare Aheta dharmane ArAdhI e citrakAraputrI rANI paNa mRtyu pAmIne devI thai. devI bhAvathI cyuta yaine vaitADhya parvata para toraNa nAmanA puramA dRDhazakti khecaranI kanakamAlA nAme putrI thai, te jyAre yauvana pAmI tyAre tene joi kAmAtura banelo eka vAsava nAmano khecara teNInuM haraNa karI jar3a tene mahAn parvatamA mUkIne potAnA manamA harSa pAmyo. A parvatamA potAnI vidyAnA baLthI vivAhanI samagra sAmagrI ekaThI karI jyAM For Private and Personal Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kcbatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie uttarAdhya-EB gAMdharva vivAha vidhiyI teNIne paraNavAnI taiyArI kare che teTalAmA e kanakamALAno mahoTo bhAi pageruM zodhato tyAM AvI pahoMcyo; bhASAMtara yana sUtram teNe e vAsaya vidyAdharano jyAre adhikSepa karyo tyAre veya kupita thai yuddha karavA lAgyA, ane paraspara ghora prahAra karavAthI banne adhyayana9 // 565 // maraNa pAmyA. kanakamALA to bhAyano atyaMta zoka karavA lAgI te TANe koi eka deva tyA AvIne kanakamALAne bolyA ke-'he putri! BE // 565 // bhAino zoka mUkI daine citta svastha kara, A saMsAra evoja che. tuM pote pUrva bhavamA mArI putrI hatI. have tuM A parvatAMja sthiti | kara. ahiM sthiti karatAMja tAruM sarva sAraM thaze. evaM devavacanamAkarNya kanakamAlA ciMtayAmAsa ko'sau devaH? kathamasyAhaM putrI? aso mayi niyati, ahamapyasmina snihyAmi, yAvadevaM kanakamAlA ciMtayati tAvattajanako vidyAdharendro dRDhazaktinAmA dhAvana tatrAyAtaH, svaputraM svarNa tejasaM virodhinaM yAsavavidyAdharaM ca mRtaM dRSTvA, chinnamastakAM ca tAM putrIM dRSTvaM vicArayAmAsa, ayaM suta iyaM sutAyaM zatrustrayo'pyamIIgavasthA prAptAH, svaropamaM jagatsarva dRzyate. evaM dhyAyatastasya dRDhazaktividyAdharasya jAtisAraNamutpannaM, aso zAsanadevIpradattaveSazcAraNazramaNo yatirabhUt. ___Avu devanuM vacana sAMbhaLI kanakamALA vicAravA lAgI ke-A deva koNa? hu~ enI putrI kema? A mArA upara sneha rAkhe che JE| mane paNa enA upara sneha thAya che. AvI rIte jyAM kanamALA ciMtana kare che tyAM to tenA janaka-pitA dRDhazakti vidyAdharendra doDatA all tyA AlyA, suvarNa jevA tejasvI potAnA putrane tathA vAsava vidyAdharane mRta paDelA joine te sAthe chedAyela che mastaka jenuM evI For Private and Personal Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir JE potAnI putrIne joi vicAravA lAgyA ke-A putra, A putrI ane A zatru; traNeya AcI avasthAne pAmyAM !! A sarva jagat to| uttarAdhya-DEL bhASAMtara svapna samAna che. Aq dhyAna karatAM dRDha zakti vidyAdharane jAtismaraNa (pUrva bhavarnu bhAna) uparnu, eTale ene zAsana devIe sAdhu veSa | JE yana sUtram adhyayana9 | Apyo ane te cAraNa zramaNa yati thayA. // 566 // // 566 // atha sa vyaMtarastayA pucyA saha taM zramaNaM nanAma, jIvaMtIM tAM putrI vIkSya sa cAraNazramaNastaM vyataraM namaMtaIndmapRcchat kimidarmidrajAlaM mayA draSTAcyaMtaraH prAha tava putrazatrU mitho viyudhya mRto, iyaM ca kanyA jIvaMtyapi mRtA darzitA, muniH prAha kathaM tvayA mAyA kRtA? sa vyaMtaraH smRtvaivamAha he muninAyakaitat zRNu? kSitipratiSTanRpaterjitazatroriyaM prAgbhave patnyabhavat , citrAMgadanAmnazcitrakRto mamaiSAM putryabhavat , etayA prAgbhavetyasamaye mama mamaskArA dattAH, tatprabhAvAdahaM vyaMtaro jAtaH, eSApi mRtA devI jAtA, devItvanubhUya tava sutAtra bhave jAtA, tena vidyAdhareNApahRtyAtra caitye muktA, vAsavAkhyakhecareNAvAsaM kRtvA vivAhasAmagrI melayitvA vivAhaH katumArabdhaH, tatazca kanakatejanAmA vRddhabhrAtA samAyAta. tato do kruddhau durdharSayuddhe'nyonyazastraghAtena maraNamApatuH, asAvapi bhrAtRzucArditA sthitA. have pelo vyaMtara te putrI sahita A zramaNane namyo tyAre te putrIne jIvatI joi te cAraNa zramaNe namatA vyaMtarane pUchayu kezuM meM A badhuM iMdra jALa dI?? vyaMtara bolyo-tamAro putra tathA zatru paraspara yuddha karIne mRta yayA ane A kanyA to jIvatI chatAM paNa lflf lm llllllll wfy For Private and Personal Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 567 // Zhao 4 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir muvelI dekhADI munie pUchayuM ke 'zuM teM mAyA karI?' te TANe yAda karIne vyaMtara bolyo ke - 'he muni nAyaka! e bAbata sAMbhaLo| kSitimatiSTanA rAjA jitazatrunI A pUrva bhave patnI hatI ane citrAMgada nAmano huM citrAkAra tenI A putrI hatI pUrvabhave aMta ma | ANe mane paMcaparameSThi namaskAra dIghA tenA prabhAvathI huM vyaMtara thayo; ane e marIne devI thai. devI bhavano anubhava lar3ane A bhavamAM tArI putrI thai te vidyAdhare apaharaNa karI A caityamAM mUkI. have e vAsava nAmanA khecare AvAsa karI vivAha sAmagrI bheLI karI | paraNavA taiyArI karI teTalAmAM kanakatejA nAmano mahoTo bhAi AvI pahoMcyo. te pachI beya krodhe bharAya durdharSa yuddhamA anyonya zastrAghAtathI maraNa pAmyA, te TANe A paNa bhAinA zokadhI duHkhita thai gar3a. anyatrArthamAyAtena mayA sA dRSTA, etasyA baMdhau caure ca mRte yAvadimAmahamAzvAsayAmi tAvadbhavato'tra prAptAH, mayA vitRSTamiyamanena janakena samaM mA yAtviti mayaitasyA gopanamAyA vihitA, yattava nirAzatvaM mayA tadAnoM kRtaM tatkSaMtatryaM. muniruve'ho vyaMtara ! yA tvayA tadA mAyA kRtA sa mama bhavahAriNI jAtA, tena mama bhavatopakRtaM, na kiMcidaparAddhaM evamuktvA sa munirdharmAziSaM datvAnyatra vijahAra atha prAgbhavavRttAMtaM zrutvA sA kanyA jAtismaraNabhAgabhUt, tadA prAgjanmajanakaM taM vyaMtaramAha he tAta! taM pUrvabhavapati me melaya? vyaMtaraH prAha sa te prAgbhavabhartA jitazatru nRpatirdevIbhUya cyutaH sAMprataM siMharatho nAma rAjA jAto'sti sa gaMdhAradeze puMDUvardhananagarAda zvApahRtotra samAyAsyati, sa hi tvAmatraiva sakalasAmayyA pariNeSyati yAvatsa ihAbhyeti tAvatvamatraiva tiSThetyukvA sa vyaMtaraH surAcale zAzvatajinavivAni naMtuM gatavAn. For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana 9 // 567 //
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra uttarAdhya yana sUtram // 568 // nfrns www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bIje divase yAtrArtha AvelA meM te dIThI, Ano bhAi tathA cora to mRta paDelA hatA. huM Ane AzvAsana Apato hato tyAM to tameM ahIM prApta thayA. meM vicArya ke 'A tenA vApanI sAthe jAo mAM' eTalA sArUM meM Ane saMtADavAne mAyA racIne tamane te vakhate | je nirAza karyA te mATe kSamA karavI. muni bolyA aho vyaMtara ! te e TAge je mAyA karI te to mArA bhavane haranArI thai paDI, tethI to te mAro ghaNo upakAra karyo; mAro kaMi paNa teM aparAdha nathI karyo, Ama kahI te muni e vyaMtarane dharmAzISa ApIne pote anyatra vihAra karyo have A kanyAye potAnA pUrvabhavanI bAta sAMbhaLI tethI tene jAtismaraNa lAbha thayo; tyAre potAnA pUrvabhavanA | janaka te vyaMtarane kahevA lAgI ke-'he tAta! te mArA pUrvabhavanA patine mane meLavI dyo?' tyAre vyaMtare kachu ke- te tAro pUrvabhavano bharttA jitazatru rAjA deva thaine cyuta thayo ane hAlamAM te siMhastha nAmano rAjA avataryo che ane gaMdhAra dezamAM puMDravardhana nagarathI ghoDe ghaNe dUra apahRta (AkRSTa = kheMcAyelo) atre Avaze, ane te sakala sAmagrI saMpAdana pUrvaka tane atre paraNaze; mATe jyAM sUdhI te atre AvI pahoMce tAtparyaMta tAre atreja sthiti karavAnI che; ema bolIne te vyaMtara surAcalane viSaye zAzvata jinarvivotuM namana karavA cAlI nIkaLyo. imaM sarvavRttAMtaM kathayitvA sA kanyA rAjAnaM pratyAha he svAmistvamatra madbhAgyAkarSitaH samAyAtaH siMharatharAjApImAM pUrvabhavakathAM zrutvA pUrvabhavazvazuro vyaMtaraH smRtaH punastatrAgAt, divyavAditranirghoSaM kRtavAn madhyAhne jinavivAnyabhyarcya nRpo'bhuMkta tatastena vyaMtareNa pUritAzeSavAMchito'sau nRpatistatra mAsamekaM sthitavAn cirakAlena sva For Private and Personal Use Only bhASAMtara adhyayana9 / / 568 / /
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir BEI uttarAdhya-26 yana mUtram bhASAMtara adhyayana // 569 // rAjyAniSTazaMkI rAjA tAM dayitAMpratIdamAha priye! prabalo vairivrajo me rAjyamupadroSyati, tato'haM svapuraM yAmi. dayitA jagAda yadi rAjyaM moktuM na zakyate tadA vyomagamanasAdhikA prajJaptividyAM manmukhAda gRhANa? yatastava vyomaMgatiyathAsukhaM syAt , pradattAM tAM vidyAmAsAdya siMharatho rAjA vidyAdharAgraNIbhUva, prAgbhavapremasaMpUrNA tAM priyAmApRcchaya sa rAMjA svapure vyomamArgeNa samAyataH, tatra pure kiyadinAni sthitvA siMharatho nRpatista parvataM punargataH. evaM svanagarAdasminnage nityaM gatAgati kRrvannRpatiH siMharatho lokAnnagAtiriti nAma pApa. // 569 // ___saghaLo vRttAMta kaDIne te kanyA rAjA pratye bolI ke-'he svAmin ! tameM atre mArA sadbhAgyanA AkarSaNathI kheMcAine AvyA cho siMharatha rAjA paNa A pUrvabhava kathA sAMbhaLIne pUrvabhavanA sasarA vyatarane yAda karatAM te paNa atre AvyA ane divyavAditranA nAda karyA. madhyAnha samaya jinabiyone pUjI rAjA jamyA. te pachI te vyaMtare tenI sakaLa vAMchanAyo pUrI ane e rAjA tyAM eka mAsa sthiti karI rahyA. keTaleka kALe potAnA rAjyanI aniSTa zaMkAvALA te rAjA te potAnI dayitA pratye bolyA ke-'he piya prabaLa zatru gaNa mArA rAjyamA upadrava karaze tethI hu~ have mArA nagaramA javA icchu chu| dayitA bolIke-jo rAjya mUkI na zakAya to mArI pAMsethI AkAzagamananI sAdhikA vidyA gRhaNa karo jethI tame sukhe AkAza gamana karI zako. pachI potAnI miyA pAMsethI AkAza 3 gatinI vidyA meLavI siMharatha rAjA vidyAdharano mukhya thayo. ane pUrvabhavanA saMbaMdha janya premathI pUrNa potAnI e miyAnI rajA lai te rAjA AkAza mArge potAne nagara Avyo, te puramA keTalAka divasa rahI pAcho e siMharatha rAjA te parvata upara AvyA. Ama potAnA For Private and Personal Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 nagarathI nitya naga upara gata Agata karavA lAgyA te uparathI tenuM lokamAM nagAti nAma prasiddha thayu. uttarAdhya-DEL bhASAMtara yana sUtram 2 anyadA tatra nage taM bhUpaM sa vyaMtara evamAhAhaM matsvAminirdezAdezAMtaraM gamiSyAmi, tvaM matputrIM svanagare nItvemaM JE adhyayana9 nagaM zanyaM mAkArSIH. evamuktvA sa vyaMtaraH sthAnAMtaramagAt , nRpastanage mahannagaraM vyadhAt , nagAtipuramiti nAma // 570 / / kRtavAn , tatrastho rAjA tayA rAjyA saha bhogAn bhuMjana sukhena kAlaM nirgamayati. tatra rAjyaM pAlayatastasya bahutaraH // 570 // KE kAlo yayau. anyadA nagAtinRpaH puraparisare vasaMtotsavaM dRSTuM jagAma, mArge maMjarIpuMjamaMjulamAmravRkSamadrAkSIt , tata 36 ekA maMjarI nRpatirlIlayA sthakareNa jagrAha, gatAnugatikA lokA api tasya maMjarIphalapatrAdikaM jagRhaH, bhUmipAla: krIDAM kRtvA tataH pazcAdalitastamAmravRkSa kASThazeSamAlokyaivaM cititavAn , ayamAmravRkSo netraprItikaro yo mayA EG pUrvamAgacchatA sRSTaH, so'yaM kASTazeSo vigatazobhaH sAMprataM dRzyate, yathAyaM tathA sarvo'pi jIvaH kuTuMbadhanadhAnyadehAal disauMdaryabhraSTo naiva zobhA prAmoni, etacca sarva vinazvaraM yAvanna kSIyate tAvatsaMyame yatnaH kAryaH, iti ciMtayannagAtiH Jcha matibuddho jAtaH, zAsanadevIpradattaveSaH saMyamamAdade. eka samaye te nagamAM rAjA siMharathane te vyaMtara ema bolyo ke-'have huM mArA svAmInI AjJAthI dezAMtare jaiza to tameM potAne | hdnagara mArI putrIne teDI jai A parvatane zUnya karazo mAM ? ATaluM bolI te vyaMtara sthAnAMtare gayo. rAjAe te nagamA mahoTuM nagara RE| vasAvI tenuM nagAtipura nAma karI temAM rAjAe rANInI sAthe nAnA prakAranA bhoga bhogavato sukhethI kALa gALato ito, ema tyAM For Private and Personal use only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir HI uttarAdhya- rAjya pALatAM keTaloka kALa vItyo. eka samaye rAjA nagAtipurI samIpe vasaMtotsava nirakhavA nIkalyA, tyAM mArgamAM maMjarIpuMjathI suMdara bhASAMtara yana sUtram arthAt moranA bharAvathI zobhIto eka AmravRkSa dITho; rAjAye temAMthI eka maMjarI moranojhumakho lIlA buddhithI potAne hAthe toDI PE adhyayana // 571 // lIdho. loka to hamezA matAnugatika hoya che tethI rAjAnuM joi bIjA lokoe paNa koie mora lodho, koiye kuMpaLa patra lIdhAM, // 571 // | koie nanA phaLa (khAkhaTI) lIdhAM, ane koie to vaLI DALakhIyo toDI. rAjA krIDA karIne pAchA baLyA jyAM e Amra pAMse AvIne | jue che to e AmravRkSane kASTha zeSa joi manamAM ciMtana karavA lAgyA 'are je AmravRkSa prathama ahIM AvatAM kevo netrane pIni utpanna kara tevo dekhyo hato te A aTANe kASTha zeSa zobhA rahita dekhAya che. jema A temaja sarve jIvo paNa dhanadhAnya kuTuMba deha Adika sarve sAdarya bhraSTa yatAM zobhatAja nathI. are A vinazvara saghaLu jyAM sudhI kSaya na pAme tyAM mUdhImAM saMyama viSaye yatna karavo jarurano che; Aq ciMtana karatAM nagAti pratibuddha thayA; tyAre zAsana devatAe veSa aryo ane pote saMyama gRhaNa karyo. ___anyadA te karakaMDudvimukhanaminagAtirAjAnazcatvAro'pi pratyekabuddhAH saMyamino viharato'nyeyuH kSoNIpratiSTanagare prAptAH, tatra caturmukha devakule kramataH pUrvAdyeSu caturdigdvAreSu yugapatpraviSTAH, teSAmAdarakaraNArdha caturmukho yakSaH samaM tAtsanmukho'bhavat , tadAnIM karakaMDamuniH svadehakaMDarogopazamanAya karNavRtAM zalAkAM gopayana dvimukhena saMyaminoktaH JE puramaMtaHpuraM rAjyaM dezaM ca vimucya punastvaM kiM saMcayaM kurUSe? karakaMDUmuniyAMvattaMpati vakti tAvannamirAjarSiNA dvimu | khaMmatyevamuktaM sarvANi rAjyakAryANi muktvA punastvayA kimidaM zikSArUpaM kArya kartumArabdhaM? yAvad vimukho muni Matpatava blbld l lh l llqT@ lmqlt ` ltklyf + For Private and Personal Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttarAdhyayana sUtram namirAjarSipratyuttaraM datte tAvanagAtirAjarSirevamuvAca, yadA rAjyaM parityajya bhavAn muktAbutsahate tadAnyaM kimapyAkhyAtuM nAhati. atha karakaMDamunistAna bIn pratyevamuvAca sAdhuSu sAdhuhitaM vadanna dRSyo bhavani, kaMDUpazamanAya karNadhRto'pi zalAkAsaMcayo'yukta eva, paramasahatA mayA dhRtAstIti. evaM catvAro'pi parasparaM saMbuddhAH satyavAdinaH saMyamArAdhakAH kevalajJAnamAsAtha zivaM jagmuH. atra namiprasaMgAtmatyekabuddhacatuSTayakathA kathitA. / / bhASAMtara adhyayana9 // 572 // // 572 / eka samaye te karakaMDU, dvimukha, nami tathA nagAti; cAre pratyekabuddha saMyamI mahAtmAo vihAra karatA karatA kSoNI pratiSTha | nagarane viSaye AvI caDyA. tyAM cAra dvAranA devakuLamAM kramathI pUrvAdika cAra dizAonA dvArothI cAre eka kALe praviSTa thayA, tene Adara devA mATe cAra mukhavALo yakSa cAre korathI saMmukha thayo tyAre karakaMDU munie potAnA dehanA kaMDU (caLa) roganA upazamana (maTADavA) mATe kAna upara rAkhelI khaNavAnI zaLAkA saMtADhI eTale dvimukha saMyamie kahyu-nagara, aMta:pura, rAjya ane Akho deza, A badhAno tyAga karyo have saMcaya kema karo cho! karakaMDU muni hajI jyAM tene uttara devA jAya che teTalAmAM to e dvimukha munine | namirAjarSie kahyu-vardhA rAjakArya choDayAM, pharI have AzuM zikSA kArya karavAna Adaryu ? jyAM dvimukhamuni namirAjarSine uttara | devA jAya che teTalAmAM to vacce nagAti rAjarSi bolyA ke-jyAre tame rAjyano parityAga karIne mukti pAmavA utsAha karo cho all tyAre anyane kai paNa kahevAne tamane ghaTatuM nathI. Ama uttarottara eka pachI eka bolI rahyA tyAre karakaMDU saMyamI te dvimukhAdi traNe pratye ema bolyA ke-'sAdhuomAM sAdhuo hita kahenArano doSa na kahevAya. caLa maTAivAne kAna upara rAkhelI zaLAkAno saMcaya For Private and Personal Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IAL bhASAMtara adhyayana9 // 573 // paNa sAdhune ayuktaja che; paNa e caLanI pIDA sahana na karI meM zaLAkA dhAraNa karI che. Ama cAre munio paraspara saMbuddha thai satya- uttarAdhya-HE yana sUtram vAdI tathA saMyamArAdhaka rahI kevaLajJAna saMpanna banI ziva-parama kalyANa mokSa prApta thayA. namirAjarpinA prasaMgathI namirAjarSinA jevA cAre pratyekabuddhanA caritranI kathAnuM nirupaNa kayu. // 573 // // iti namipravrajyAkhyaM navamamadhyayanaM saMpUrNam. / / - -- ||nmiprvrjyaakhy navama adhyayana saMpUrNa thayuM // . iti zrImaduttarAdhyayanasUtrArthadIpikAyAmupAdhyAyazrIlakSmIkIrtigaNiziSyazrIlakSmIvallabhagaNiviracitAyAM namipravrajyAkhyanavamAdhyayanasyArthaH saMpUrNaH // zrIrastu // iti zrImat uttarAdhyayana sUtranI upAdhyAya lakSmIkIrti gaNiziSya upAdhyAya lakSmIvallabhamUri viracitA artha dIpikA nAmanI | TIkAmAM nami pravajyAnAmaka navama adhyayano artha saMpUrNa thayo. IdvitIyo bhAgaH smaaptH| For Private and Personal Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Guo Jia Hui Ji ) $$$$$$$$$$$$$$$ $$ $$$$$ $$$$$$$ Hui Bu Hui Bu Hui Cong Hui Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting Ting F iti zrImadutarAdhyayanasUtre dvitIyo bhAgaH samAptaH 555555555 $$$$$$$$ $$$ $$ $$$$$ $$$ For Private and Personal Use Only
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10940 Far Private and Personal Use Only