Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 104

८८
स्थानाङ्गसूत्रे अणिमिस देवसहावा, निच्चेट्ठाऽणुतरा उ कयकिच्चा ।
कालणुभावा नित्थुन्नपि अमत्थ कुव्यंति ॥२॥" छाया-अत्र प्रसिद्धि महिनीय सातवेदनीय कर्मोदयात् ।
काममसक्तिः, विरतिः कर्मादयत एव न तेषाम् ॥१॥ अनिमेषा देवस्यभावाः निश्शष्टा अनुत्तरास्तु कृतकृत्याः ।
कालानुभावात् तीर्थोन्नति मपि अन्यत्र कुर्वन्ति ॥२॥ इति । इति पञ्चमं स्थानम् ५। एभिः पञ्चभिः स्थानी वा दुर्लभबोधिका भयन्तीति बोध्यम् । अथ सुलभवोधितामाह-'पंचहि ठाणेहिं ' इत्यादि । पञ्चभिः स्थानः जीवाः सुलभवोधिकतासम्पादकं कर्म प्रकुर्वन्ति । कानि तानि स्थानानि ? इत्याह-तद्यथा-अहंतां वर्णम् स्तुति वदन्-कुर्वन् जीयः सुलभवोधिकता सम्पा. दकं कर्म प्रकरोति । अर्हतां वर्णयादो यथा-- कर्मका उदय रहता है, अतः उनमें विरति नहीं होती है, देव स्वभावतः अनिमिष होते हैं, तथा अनुत्तरवासी जो देव हैं वे कृतकृत्य होनेसे निश्चष्ट होते हैं । देव कालके प्रभावसे अन्यत्र तीर्थ को उन्नत भी करते हैं, इस प्रकारका यह पांचवां कारण है, इन पूर्वोक्त पांच कारणोंसे जीव दुर्लभ बोधिवाले होते हैं । अब सुलभ बोधिवाले जीव कैसे होते हैं-इस बातको सूत्रकार प्रकट करते हैं___पंचहिं ठाणेहिं " इत्यादि । जीय पांच कारणोंसे सुलम बोधि. ताके सम्पादक कर्मका चन्ध करते हैं. वे पांच कारण इस प्रकारसे हैंअर्हन्तोंकी स्तुति करना १ क्योंकि अर्हन्तोंकी स्तुति करनेवाला जीव
દેવેને ચારિત્ર મોહનીય કર્મને ઉદય રહે છે, તેથી તેમનામાં વિરતિને અભાવ રહે છે. દેવે સ્વાભાવિક રીતે જ અનિમિષ હોય છે, તથા અનુત્તર વિમાનનિવાસી જે દેવે છે, તેઓ કૃતકૃત્ય હોવાથી નિચ્ચેe (ચેષ્ટા રહિત) હોય છે. દેવ કાલના પ્રભાવથી અન્યત્ર તીર્થની ઉન્નતિ પણ કરે છે. આ પ્રકા૨નું આ પાંચમું કારણ છે. આ પાંચ કારણેથી જીપ દુર્લભ બધિવાળે બને છે.
હવે સૂત્રકાર એ વાત પ્રકટ કરે છે કે જીવ સુલભ બધિવાળે કેવી शत भने छ. " पंचहि ठाणेहि " त्या
જીવ નીચેના પાંચ કારણોને લીધે સુલભ બેધિતાના ઉત્પાદક કર્મને બધુ કરે છે--(૧) અહં તેને વર્ણવાદ કરવાથી એટલે કે તેમની સ્તુતિ
श्री. स्थानांग सूत्र :०४