Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 322

३०६
स्थानाङ्गसूत्रे टीका-'छ तारगहा' इत्यादिव्याख्या सुगमा । नवरम्-ताराग्रहा:-तारारूपाग्रहाः । ग्रहा लोके नव मसिद्धाः । परन्तु चन्द्रादित्यराहूनामतारकारत्वात् पडेय ताराग्रहा बोध्या इति । अङ्गारको मङ्गलः ॥ सू० ७॥ पूर्व ताराग्रहा उक्ताः, ते च संसार एव सन्तीति संसारिजीबानाह
मूलम् --छबिहा संसारसमापन्नगा जीवा पण्णत्ता, तं जहा-पुढविकाइया जाय तसकाइया । पुढविकाइया छगइया छआगइया पण्णता, तं जहा-पुढचिकाइए पुढविकाइएसु उपपज्जमाणे पुढविकाइएहिंतो वा जाय तसकाइएहितोया उववज्जेज्जा, सो चेव णं पुढविकाइए पुढविकाइयत्तं विप्पजहमाणे पुढविकाइयत्ताए वा जाव तसकाइयत्ताए वा गच्छेज्जा। आउकाइयावि छ गइया छ आगइया । एवं चेव जाय तसकाइया ॥ सू० ८॥ छाया-पड्विधाः संसारसमापनका जीयाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-पृथिवीकायिका यावत् सकायिकाः । पृथिवीकायिकाः षड्गतिकाः षडागतिकाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा'छ तारग्गहा पण्णत्ता' इत्यादि सू० ७ ।।
तारा रूप ग्रह ६ प्रकारके कहे गये हैं जैसे-शुक्र १ बुध २ बृहस्पति ३ अंगारक (मंगल) ४ शनैश्चर ५ एवं केतु ६। __व्याख्या इसकी स्पष्ट है, लोकमें ग्रह नौ प्रसिद्ध हैं, परन्तु चन्द्र आदित्य राहु ये तारका रूप नहीं है, इसलिये ६ ही ताराग्रह हैं । अगा. रक नाम मंगलका है ॥ सु० ७॥
“छ ताराग्गहा पण्णत्ता" त्याह
તારા રૂપ જે ગ્રહો છે તેમના નીચે પ્રમાણે ૬ પ્રકાર કહ્યા છે– (1) शु, (२) मुध, (3) ७२५नि (गुरु), (४) २५॥२४ (म ) (५) रानवर (नि) भने (६) तु.
આ સૂત્રની વ્યાખ્યા સરળ છે લેકમાં નવ ગ્રહ પ્રસિદ્ધ છે, પરંતુ ચન્દ્ર, સૂર્ય અને રાહુ, આ ત્રણ ગ્રહે તારા રૂપ નહીં હોવાથી અહીં તારા રૂ૫ ગ્રહ છ જ કહ્યા છે. મંગળના ગ્રહને અંગારક કહે છે કે સૂ. ૭
श्री. स्थानांग सूत्र :०४