Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 391
________________

सुघा टीका स्था०६ सू. ३७ विशिटमतिमतां देवानां गतिभेदनिरूपणम् ३७५ देश्यस्य रूपादेरेव प्रथमतो ग्रहणं परिच्छेदनम् १। ईहनम्-ईहा-अवग्रहगृहीतसामान्यार्थस्य विशेषत आलोचनम् २। तथा-अवग्रहाभ्यां सामान्यविशेषरूपेण गृहीतस्यार्थस्य यो निश्चयः सोऽवायः ३। एभिरवग्रहेहाऽवायैरधिगतस्यार्थस्य याऽविच्युतिः सा धारणा ४। तदुक्तम्
"सामन्नत्थावग्गहण मोग्गहो भेयमुग्गहणमिहेहा।
तस्सावगमोऽवाओ, अविच्चुई धारणा तस्स ॥ १ ॥ छाया-सामान्यार्थावग्रहणमवग्रहः, भेदोद्ग्रहणमिहेहा ।।
तस्यावगमः अबायः अविच्युतिर्धारणा तस्य ॥१॥ इति । तत्र-अवग्रहादिषु चतुर्विधासु मतिषु मध्ये या अवग्रहरूपा मतिः अवग्रहमतिः। इयं च व्यञ्जनावग्रहमत्यर्थावग्रहमतिभेदाभ्यां द्विधा । तत्र-व्यञ्जनावग्रहमतिःरूप मति अवग्रह १, ईहा २ अवायएवं धारणा के भेदसे चार प्रकारको है। इनमें समस्त विशेषोंसे निरपेक्ष एवं अनिर्देश्य ऐसे सामान्य अर्थरूप रूपादि का ही जो प्रथमतः ग्रहण होता है वह अवग्रह है। अवग्रहसे जाने हुए पदार्थ का विशेष रूपसे आलोचन होता है वह ईहा है, अवग्रह एवं ईहा इन दोनों से सामान्य विशेष रूपसे जाने गये पदार्थ का जो निश्चय है वह अवाय है ३ तथा अवग्रह ईहा और अवाय इनसे अधिगत अर्थ की जो अविस्मृति ( नहीं भूलना ) है वह धारणा है । कहा भी है " सामन्नत्थावग्गहणं" इत्यादि।
इस तरहसे अवग्रहादि रूप चार प्रकारकी मतिके बीच में जो अबग्रह रूप मति है वह अवग्रहमति है । यह अवग्रह रूप मति व्यसनावप्रमाणे यार से ५ छ-(१) अपड, (२) ४३, (3) सपाय भने (४) धार.
સમસ્ત વિશેષથી નિરપેક્ષ અને અનિર્દેશ્ય એવા સામાન્ય અર્થ રૂપ રૂપાદિનું જે પહેલાં ગ્રહણ થાય છે તેનું નામ અવગ્રહ છે. અવગ્રહ વડે જાણેલા પદાર્થનું જે વિશેષ રૂપે આલેચન થાય છે, તેનું નામ ઈહા છે અવ. ગ્રહ અને હા, આ બને વડે સામાન્ય અને વિશેષ રૂપે જાણેલા પદાર્થનો જે નિશ્ચય થાય છે, તેનું નામ અવાય છે. અવગ્રહ, ઈહા અને અવાય, એ ત્રણે દ્વારા અધિગત અર્થની જે અવિસ્મૃતિ (ભૂલવું નહીં તે) છે, તેનું નામ धारणा छ. ५ छ : “सामन्नत्थावगाहणं " याह
આ પ્રકારે મતિના ચાર ભેદમાંને જે પહેલે ભેદ છે તેનું નામ અવગ્રહ મતિ છે. તે અવગ્રહ મતિના વ્યંજનાવગ્રહમતિ અને અર્થાવગ્રહમતિ નામના બે ભેદ પડે છે. વ્યંજનાવગ્રહમતિનું સ્વરૂપ આ પ્રકારનું છે–
श्री. स्थानांग सूत्र :०४


Page Navigation
1 ... 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775