Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सुघा टीका स्था०६ सू०३१ विशिष्टमतिमतां देवानाम् मतिमेदनिरूपणम् ३८३ मरगृह्णाति-असंदिग्धं सकल संशयादिदोषरहितं, यथाचन्दनादिस्पर्शम् अवगृह्णद्ज्ञानं " चन्दनस्यैव, चीनांशुकस्यैर, नवनीतस्येवायं स्पर्शः' इत्येवं रूपं यदा प्रवर्नते तदाऽसन्दिग्धमवगृह्णातीत्युच्यते ॥ ६ ॥ इति । एवम् ईहामतिरवायमतिश्चापि प्रत्येकं षड्विधा बोध्या। तथा-धारणामतिरपि पइविधा प्रज्ञप्ता, गृह्णाति " जिस समय समस्त संशयादि दोषोंसे रहित होकर ज्ञान चन्दनादिके स्पर्शको जानता है, कि यह चन्दनकाही या चीनांशुककाही या नवनीत (मक्खन)का ही यह स्पर्श है, अन्यका स्पर्श नहीं है, इस प्रकारसे निश्चित रूपसे स्पर्शको जाननेवाला ज्ञान असंदिग्धग्राही अवग्रह ज्ञान कहा गया है तो जिस प्रकारसे यह अघग्रह रूप ज्ञान ६ प्रकारका पूर्वोक्तरूपसे प्रकट किया गयाहै, उसी प्रकारसे ईहाज्ञान और अवायज्ञान
भी ६-६ प्रकारके कहे गये हैं। इसी प्रकारसे धारणाज्ञान भी ६ प्रकारका कहा गया है, तात्पर्य इस कथनका यही है, कि बहुग्राही अव ग्रह बहुग्राहिणी ईहा, बहुग्राही अयाय और बहुप्राहिणी धारणा १ बहु. विधग्राही अवग्रह बहुविधग्राहिणी ईहा बहुविधग्राही अयाय और यह विधमाहिणी धारणा २ ध्रुवग्राही अवग्रह ध्रुवग्राहिणी ईहा ध्रुवग्राही अवाय
और ध्रुवग्राहिणी धारणा ३ क्षिप्रग्नाही अवग्रह क्षिप्रमाहिणी ईहा, क्षिप्रयाही अवाय और क्षिप्रग्राहिणी धारणा ४ अनिश्रितग्राही अवग्रह अनिश्रित ग्राहिणी ईहा अनिश्रित ग्राही अवाय और अनिश्रितग्राहिणी धारणा ५ एवं असंदिग्धग्राही अवग्रह असंदिग्धग्राहिणी ईहा
___" असंदिग्ध अवगृह्णाति "२ समये समस्त संशयाहिया २डित ४२ જ્ઞાન એવું જાણી લે છે કે આ ચન્દનને જ સ્પ છે, આ ચીનાંશુકને જ સમર્શ છે અને આ માખણને જ સ્પર્શ છે-અન્યને સ્પર્શ નથી, આ પ્રકારે નિશ્ચિત રૂપે સ્પર્શને જાણનારા જ્ઞાનને અસંદિગ્ધગ્રાહી અવગ્રહજ્ઞાન કહે છે, જેમ આ અવગ્રહજ્ઞાનને પૂર્વોક્ત ૬ પ્રકારનું કહેવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રમાણે ઈહાજ્ઞાન અને અવાયજ્ઞાનને પણ છ-છ પ્રકારનું કહ્યું છે. એ જ પ્રમાણે ધારણાજ્ઞાનને પણ છ પ્રકારનું કહ્યું છે. આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે-- (૧) બહુગ્રાહી અવગ્રહ, બહુ ગ્રાહિણી ઈહા, બહુગ્રાહી અવાય અને બહુ ગ્રાહિ૭ ધારણા, (૨) બહુવિધ ગ્રાહી અવગ્રહ, બહુવિધ ગ્રાહિણી ઈહા, બહુ વિગ્રાહી અવાય અને બહુવિધ પ્રાહિ ધારણ, (૩) ધ્રુવગ્રાહી અવગ્રહ, ધ્રુવગ્રાહિ ઈહા, ધ્રુવગ્રાહી અવાય અને યુવગ્રાહિણી ધારણા, (૪) ક્ષિપ્રગ્રાહી અવગ્રહ, ક્ષિપ્રચાહિણી ઇહા, ક્ષિપ્રગાહી અવાય અને ક્ષિપ્રગ્રહિણી ધારણા. (૫) અનિશ્રિતગ્રાહી અવગ્રહ, અનિશ્રિત ગ્રાહીણી ઈહા, અનિશ્રિતગ્રાહી અવાય અને અનિશ્રિત ગ્રાહણી ધારણા, (૬) અસંદિગ્ધગ્રાહી અવગ્રહ, અસંદિગ્ધ
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
