Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 495

सुधा टीका स्था६ खू. ६० प्रशस्य षइविधत्वनिरूपणम्
४७९ छाया- सामान्याद् विशेषोऽन्योऽनन्यो वा भवति यदि अन्यः।
स नास्ति खपुष्पमिव नान्यः सामान्यमेव सः॥१॥ इति । अयं भावः-सामान्याद-धर्माद विशेष: धर्मी अन्यो भवति अनन्यो वा ? यदि अन्यो भवति तदा स खपुष्पमिव नास्ति । अथ अनन्यो भवति तदा स सामान्यमेव भवतीति । एवंरूपो व्युद्ग्रहपश्नो भवतीति द्वितीयः प्रश्नः । २। अनुयोगि-अनुयोगो व्याख्यानं प्ररूपणेति यावत्, स यत्रास्ति तत् । अनुयोगार्थ क्रियमाणः प्रश्न इत्यर्थः । यथा-सौधर्मकल्पिकदेवानामुपपातविषये प्रश्न:'सोहम्मकप्पदेवाणं भंते ! केवइयं कालं विरहिया उववाएणं पण्णत्ता' इति । इति तृतीयः प्रश्नः ३। अनुलोमम्-पराननुकूलयितुं यः प्रश्नः क्रियते सः । यथा__ भाव ऐसा है-सामान्यसे-धर्मसे विशेष-धर्मी भिन्न है-या अभिन्न है ? यदि धर्मसे धर्मो भिन्न है, तो वह आकाशपुष्पकी तरह नहीं है,
और यदि वह उससे अभिन्न है, तो वह सामान्य-धर्म ही हो जावेगा विशेष धर्मी नहीं होगा ? ब्युग्रह प्रश्न ऐसा होता है २
अनुयोगी - अनुयोग नाम व्याख्यान या प्ररूपणाका है, यह जिसमें होती है, वह अनुयोगी है, अनुयोगके लिये किया गया प्रश्न अनुयोगी प्रश्न है जैसे - सौधर्म कल्पिक देवोंसे उपपातके विषयमें ऐसा प्रश्न किया गया है-"सोह म्मकप्पदेवाणं भंते ! केवइयं कालं विरहिया उपचाएणं पण्णत्ता" हे भदन्त ! सौधर्मकल्पके देवोंका उपपातसे विरह कितने कालका कहा गया है ३। अनुलोम-दूसरोंको अनुकूल करने के लिये जो प्रश्न किया
પ્રશ્ન—“ સામાન્ય ધમની અપેક્ષાએ વિશેષધર્મી ભિન્ન છે કે અભિન્ન છે ? જે ધર્મ કરતાં ધમી ભિન્ન હોય તે તે આકાશકુસુમ સમાન નથી. જે તે તેનાથી અભિન્ન હોય તે તે સામાન્ય ધર્મ જ થઈ જશે વિશેષ–ધમ થશે નહીં ” આ બુદુગ્રહ પ્રશ્નનું દૃષ્ટાંત છે.
(3) मनुयोगी प्रश्न-व्यायान अथवा प्र३५j नाम अनुयोग छे. તે જેમાં થાય છે તે અનગી છે. અનુયોગને માટે પૂછાયેલા પ્રશ્નને અનુયોગી પ્રશ્ન કહે છે. જેમકે સૌધર્મ કલ્પના દેના ઉપપતના વિષયમાં એ प्रश्न ५७पामा माव्येछे " सोहम्मकप्पदेवाणं भंते ! केवइयं कालं विरहिया उववाएणं पण्णत्ता ? " 3 सन् ! सौधम ४८५न वानी ५पातन (१२७ કેટલા કાળને કહ્યો છે?
(૪)અનુલેમ પ્રશ્ન–અન્યને અનુકૂળ કરવાને માટે જે પ્રશ્ન કરવામાં આવે छ । प्रश्न अनुहोम प्रश्न छ, रेभ " कुशलं भवताम् " त्यादि.
શ્રી સ્થાનાંગ સૂત્ર : ૦૪