Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 601

सुघा टीका स्था० ७ सू० १३ सप्तविधमूलनयनिरूपणम् छाया-लोकार्थनिबोधा वा निगमास्तेषु कुशलो भवोवाऽयम् ।
अथवा यत् नैकगमो नेकपथो नैगमस्तेन ॥ १ ॥ इति । अयं नैगमः सर्वाविशुद्धो विशुद्वाविशुद्धः सर्वविशुद्धश्चेति त्रिभेदः । तत्रप्रथमो-निर्विकल्पकमहासत्ताऽऽख्यकेवलसामान्ययादी । गोत्वादिसामान्यविशेषवादी द्वितीयः २। विशेषवादी तु तृतीयः ३। तत्र प्रथमो द्वयोधर्मयोः प्रधा
" लोगत्थनिबोहा वा" इत्यादि।
यह नैगम सर्वाचिशुद्ध, विशुद्धाविशुद्ध और सर्व विशुद्धके भेदसे तीन प्रकारका है।
इनमें निर्विकल्पक महासत्तारूप केवल सामान्यका कथन करने वाला जो नय है, वह सर्वाविशुद्ध नैगम नयका प्रथम भेद है, गोत्व आदिरूप सामान्य विशेषका प्रतिपादन करनेवाला जो नय है, वह नेगम नयका विशुद्धाविशुद्ध द्वितीय भेद है, और केवल विशेषका कथन करनेवाला जो नय है, वह नैगम नयका सर्व विशुद्ध रूप तृतीय भेद है, नैगमनय के द्वितीय भेद में जो सामाम्य विशेष विषय कहा गया है वह " सामान्य और विशेष " इस रूप से नहीं समझना चाहिये, किन्तु सामान्य रूप विशेष इस रूप से समझना चाहिये, क्योंकि सामान्य परसत्ता और अपरसत्ता के भेद से दो प्रकार का होता है, इनमें परसत्ता महा सामान्य रूप होती है और अपरसत्ता
४.यु. ५४ छ ? : “ लोगत्थ निबोहा वा” त्या
તે નગમના નીચે પ્રમાણે ત્રણ ભેદ છે –(૧) સ વિશુદ્ધ, (૨) વિશુદ્ધા विशुद्ध, मने (3) स विशुद्ध
નિર્વિકલ્પ મહા સત્તારૂપ કેવળ સામાન્યનું જ કથન કરનારે જે નય છે તે સવિશદ્ધ નામને નૈગમ નયને પહેલે ભેદ છે. ગોત્વ આદિ રૂપ સામાન્ય વિશેષનું પ્રતિપાદન કરનારે જે નય છે તે વિશુદ્ધાવિશુદ્ધ નામને નૈગમ નયનો બીજો ભેદ છે. કેવળવિશેષનું જ પ્રતિપાદન કરનારો નય છે, તેને સર્વ વિશુદ્ધ નામને નૈગમને ત્રીજે ભેદ કહે છે. નગમનયના બીજા ભેદમાં જે “સામાન્ય વિશેષ” રૂપ શબ્દપ્રયોગ કરવામાં આવ્યું છે તેને સામાન્ય અને વિશેષ” આ રૂપે ગ્રહણ કરવાનો નથી, પરન્ત
સામાન્ય રૂપ વિશેષ” આ પ્રકારને તેને અર્થ ગ્રહણ કરવાનું છે, કારણ કે પરસત્તા અને અપરસત્તાના ભેદથી સામાન્યના બે પ્રકાર પડે છે. તે બનેમાંથી પરસત્તા મહાસામાન્ય રૂપ હોય છે અને અપરસત્તા સામાન્ય વિશેષ
स्था-७४
श्री. स्थानांग सूत्र :०४