Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 477

सुधा टीका स्था०६ सू०५६ कल्पस्थितिनिरूपणम्
-
तथा--- ___ मूलम् छबिहा कप्पट्टिई पण्णत्ता, तं जहा--सामाइयकप्पट्टिई १, छेदोवट्टावणियकप्पट्टिई २, निविसमाणकप्पटुिई ३, णिविट्ठकप्पट्टिई ४, जिणकप्पट्टिई ४, थविरकप्पट्टिई ६॥सू०५६॥ __छाया-पइविधा कल्पस्थितिः प्रज्ञप्ता, तद्यथा-सामायिककल्पस्थितिः १, छेदोपस्थापनीयकल्पस्थितिः२, निर्विशमानकल्पस्थितिः३, निर्विष्टकल्पस्थितिः४, जिनकल्पस्थितिः ५, स्थविरकल्पस्थितिः ६॥ सू० ५६ ॥
टीका-'छविहा' इत्यादि
कल्पस्थिति:-कल्पा-साध्वाचारः, तस्य स्थितिः मर्यादा, सा पइविधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा-सामायिककल्पस्थितिः-समानि-ज्ञानादीनि, तेषाम् आयो-लाभः समायः, स एव सामायिकम् , तद्रूपः कल्पः-सामायिककल्पः । अयं कल्पो हि प्रथमचरमतीर्थकरतीर्थस्थितानां साधूनामल्पकालिकः, तदनन्तरं छेदोपस्थापनी
"छब्धिहा कप्पट्टिई पण्णत्ता" इत्यादि सूत्र ५६॥
टीकार्थ-कल्पस्थिति ६ प्रकारकी कही गई है, जैसे-सामायिक कल्पस्थिति १ छेदोपस्थापनीय कल्पस्थिति २ निर्विशमानंकल्पस्थिति ३ निविष्ट कल्पस्थिति ४ जिन कल्पस्थिति ५ और स्थविर कल्पस्थिति।
साध्वाचारका नाम कल्प है, इस कल्पकी जो मर्यादा है, वह कल्पस्थिति है, यह कल्पस्थिति जो ६ प्रकारको कही गई है, सो उसका तात्पर्य ऐसा है-ज्ञानादिकोंका जो लाभ है, वह समाय है, यह समा. यही सामायिक है, इस सामायिक रूप जो कल्प है, वह सामायिक कल्प है, यह कल्प प्रथम चरम तीर्थ करके तीर्थमें स्थित साधुओंको
" छव्यिहा कापट्टिई पण्णत्ता" त्या:કલ્પસ્થિતિ ૬ પ્રકારની કહી છે–(૧) સામાયિક કલ્યસ્થિતિ, (૨) છેપસ્થાપનીય કલ્પરિથતિ, (૩) નિર્વિશમાન કલ્પસ્થિતિ, (૪) નિર્વિષ્ટ કલ્પસ્થિતિ (५) - ४५स्थिति, भने (6) स्थविर ४८पस्थिति.
આ સાધુના જે આચાર છે તેનું નામ કહ્યું છે. તે કલ્પની જે મર્યાદા છે તેને કલ્પસ્થિતિ કહે છે. તે ઉપસ્થિતિને ૬ પ્રકાર કહ્યા છે.
(૧) સામાયિક ક૫-જ્ઞાનાદિકને જે લાભ છે, તેનું નામ જ સમાય છે. તે સમાય જ સામાયિક છે. તે સામાયિક રૂપ જે ક૯૫ છે તેને સામાયિક કલ્પ કહે છે. પ્રથમ તીર્થકર અને ચરમ તીર્થંકરના તીર્થના સાધુઓમાં
श्री. स्थानांग सूत्र :०४