Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
सुधा टीका स्था०६ सू. ५६ कल्पस्थितिनिरूपणम्
४६९ धयोरग्रहणं भवति । अवशिष्टासु ग्रहामु पञ्चसु पिण्डैषणासु द्वेयोर्योगे सति तन्मध्यादेकतरस्या अभिग्रहधारी भवति । उक्तंच
"गच्छम्मिय निम्मायाधीरा जाहेयगाहियपरमत्था । ___ अग्गहे जोग अभिग्गहे, उति जिण कप्पियचरित्तं ॥ १॥"
गच्छे च निर्माता धीरा यदा च गृहीतपरमार्थाः । अग्रहे योगे अमिग्रहे उपयन्ति जिणकल्पिकचरित्रम् ।। इति पञ्चमी । ५। तथा-स्थविरकल्पस्थिति:स्थविराः गच्छपतिबद्धा आचार्यादयः तेषां कल्पस्थितिः । उक्तं च-- " संजमकरणुज्जोगा, निप्फायगा नाणदंसणचरित्ते ।
दीहाऊ बुड्वासे, वसही दोसेसु विप्पमुका ॥१॥" छाया-संयमकरणाद्योगा निष्पादका ज्ञानदर्शनचारित्रेषु ।
दीर्घायुषो वृद्धवासे, दोषैश्च विषमुक्ता वसतिः ॥ १ ॥ भिक्षाचर्या करता है, सात पिण्डैषणाओंमेंसे आदिकी दो पिण्डैषणा
ओंका नहीं ग्रहण करने वाला होता है इत्यादि । बाकीकी पांच एषणाओंमेंसे दोका योग होने पर उनमें से किसी एक एषणासे भिक्षा-भक्तपानको लेता है, कहा भी है-"गच्छम्मिय निम्माया" ५। इस प्रकारसे यह पांचवीं कल्पस्थिति है, छट्ठी स्थविरकल्पस्थिति इस प्रकारसे है-गच्छमें जो आचार्य आदि साधु रहते हैं वे स्थविर कहलाते हैं, इनके कल्पकी जो स्थिति है, वह स्थविरकल्पस्थिति है। कहा भी है-"संजमकरणुज्जोगा" इत्यादि।
इसका भाव ऐसा है कि स्थविर कल्पका क्रम इस प्रकारसे है, प्रथम श्रुत चारित्र रूप धर्मका श्रवण उससे सम्यक्त्वका लाभ बाद में आलोचनापूर्वक प्रव्रज्याकी प्रतिपत्ति उससे ग्रहणशिक्षा एवं आसेवनशिक्षाके अधिकारका लाम सूत्रके ग्रहण करनेरूप ग्रहणशिक्षा एवं ભિક્ષાચર્યા કરે છે. તેઓ પહેલી બે પિંડેષણાના ગ્રહણ કરવાવાળા હોતા નથી છે અને બાકીની પાંચ એષણાઓમાંથી બેને ગ થતાં તેમાંથી કઈ એક એષણું વડે ભિક્ષા (આહાર પાણી) ગ્રહણ કરતા હોય છે. કહ્યું પણ છે" गच्छम्मिय निम्माया इत्यादि । म प्रा२नु पायभी स्थितिनु २१३५ छे.
(૯) સ્થવિરક૫સ્થિતિ–જે આચાર્ય આદિ સાધુ ગચ્છમાં રહે છે તેમને સ્થવિર કહે છે. તેમના કપની જે સ્થિતિ છે તેને સ્થવિરકલ્પસ્થિતિ ४ छ. यु ५ छ , " संजमकरणुजोगा" त्याह
આ ગાળામાં સ્થવિર કલપને આ પ્રકારને કેમ બતાવે છે– પ્રથમ શ્રતચારિત્ર રૂપ ધર્મનું શ્રવણ અને તેના દ્વારા સમ્યકત્વની પ્રાપ્તિ, ત્યાર બાદ આલેચનાપૂર્વક પ્રવજ્યાની પ્રતિપત્તિ અને તેના દ્વારા ગ્રહણશિક્ષા અને આસેવનશિક્ષાના અધિકારને લાલ, (સૂત્રને ગ્રહણ કરવા રૂપ ગ્રહણ
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
