Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
४०२
स्थानानसूत्रे इतिच्छाया । तत्पक्षे-अपक्रान्ताः-अकमनीयाः अशोभनाश्च ते निरयाश्चेति विग्रहः । ते हि षट् संख्यकाः प्रज्ञप्ताः । यद्यपि सर्वेऽपि नरका एवमेव, तथापि तेष्वप्येषां वक्ष्यमाणनिरयाणां प्राधान्येनैते एव ' अवकन्त' इति विशेषणविशिटतया प्रोक्ताः। तेऽपक्रान्तनिरया लोग लोलुपादयो मूलोक्ता विज्ञेयाः। एवं 'चउत्थीए' त्ति-चतुर्थ्यां पङ्कप्रभायाम् आरवारादयः षड् अपक्रान्तनिरयाः प्रज्ञप्ताः, तेऽपि मूलोक्ताएव बोध्याः ॥ मू० ४२ ।।
इत्थमसाधुचर्या फलभोक्तस्थानत्वेन अपक्रान्तनरकानुक्त्वा सम्पति साधुचर्याफलभोक्तस्थानविशेषानाह
मूलम् -बंभलोए णं कप्पे छ विमाणपत्थडा पण्णत्ता, तं जहा-अरए १, विरए २, णीरए ३ णिम्मले ४ वितिमिरे ४ विसुद्धे ६ ॥ सू० ४३ ॥ हैं। अथवा-"अवक्कंत"की संस्कृत छाया" अपक्रान्त " ऐसी भी होती है, इस पक्षमें अकमनीय अशोभन-ऐसे छह नरकावास कहे गये हैं। यद्यपि समस्त नरकावास ऐसेही हैं, परन्तु उन सबमें से इन निरयोंमेंही प्रधान रूपसे "अवक्रान्तता या अपक्रान्तप्ता" इसीलिये इन्हें इस विशेषणसे विशिष्ट करके कहा गया है, उनके नाम इस प्रकारसे हैंलोल १ लोलुप २ उदग्ध ३ निर्दग्ध ४ जरक ५ और प्रजरक ६ इसी तरह चौथी पङ्कप्रभा पृथिवीमें ६ अपक्रान्त महानिरय (नरकावास) कहे गये हैं उनके नाम इस प्रकारसे हैं-आर १ वार २ मार ३ रोर ४ रोरुक ५ और खाडखड ६॥ सू० ४२ ॥ " अवक्कत" मा पनी संस्कृत छाया “ अपक्रान्त' ५५ थाय छे. ते સંસ્કૃત છાયાની અપેક્ષાએ તે નરકાવાસોને અશોભન અથવા અકમનીય વિશેષણ પણ લગાડી શકાય છે. જો કે બધાં નારકાવાસે એવાં જ છે, છતાં ५५ मा ६२४वासमा मास ४शन "अन्तत" अथवा "अन्तत" છે, તેથી તેમને આ વિશેષણ લગાડવામાં આવ્યું છે. તે નરકાવાસનાં નામ मा प्रमाण छ(1) ala, (२) वायु५, (3) ७६२५, (४) नि७५, (५) જરક અને (૬) પ્રજરક. એ જ પ્રમાણે પંકપ્રભા નામની ચેથી નરકમાં પણ છ અપકાન્ત મહાનિરો (નરકવાસે) આવેલાં છે. તેમનાં નામ આ પ્રમાણે छ-1 मार, २ वार, 3 भा२, ४ ॥२, ५ २।०४ अने ६ ७५ ॥ सू. ४२ ॥
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
