Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
सुधा टीका स्था०६ सू०३८ तपमेदनिरूपणम्
३९१ गविषया विविक्तशयनासनविषयावेति ॥६॥ इति । तथा-आभ्यन्तरिकं तपो. ऽपि प्रायश्चित्तविनयादिभेदेन षइविघम् । नत्र-प्रायश्चित्तम्-अतीचारशोधनम् । नच आलोचनादि भेदेन दशविधं बोध्यम् ॥ १॥ विनयः-विनीयते-दरी क्रियते कर्म येन सः, स च वक्ष्यमाण ज्ञानादि सप्तभेदरूपः। उक्तं च विनयस्वरूपम्" जम्हा विणयइ कम्म, अट्ठविहं चाउरंतमोक्खाए ।
तम्हा उ वयंति विऊ, विणयंति विलीणसंसारा ॥ १॥" छाया-यस्माद विनयति कर्म अष्टविधं चातुरन्तमोक्षाय । तस्मातु वदन्ति विद्वांसो पिनयमिति विलीनसंसाराः
(तीर्थकरगणधराः ) इति ॥ २॥ चैयावृत्त्यम्-व्यावृतस्य-शुर्यादि सेवारूपशुभव्यापारवतः कर्म चैयाऋत्यम् गुर्या. दीनामशनादिना शुश्रूषणम् । तदुक्तम्योग विषयवाली अथवा विविक्त शय्यासन विषयवाली होती है, ६ तथा आभ्यन्तर तप प्रायश्चित्त आदिके भेदसे ६ प्रकारका कहा गया है, अतिचारोंका शोधन करना यह प्रायश्चित्त है, यह प्रायश्चित्त आलोचना आदिके भेदसे १२ प्रकारका होता है १ जिससे कर्म "विनी. यते" दूर कर दिये जाते हैं, वह विनय है यह विनय आगे कहे जानेवाले ज्ञानादिके भेदसे ७ प्रकारका है । कहा भी है
" जम्हा विणयइ कम्मं " इत्यादि ।
व्यावृतका-गुरु आदिकी सेवा रूप शुभ व्यापारवालेका जो कर्म है, वह वैयावृत्त्य है, अनशन आदि द्वारा गुरु आदि जनोंकी सुश्रूषा करना इसका नाम वैयावृत्त्य है। કહે છે. પ્રતિસંલીનતા એટલે ગુપ્તતા. તે ઈન્દ્રિયે, કષા અને ગરૂપ વિષયવાળી હોય છે અથવા વિયિત શય્યાસન વિષયવાળી હોય છે.
આવ્યન્તર તપના પ્રાયશ્ચિત્ત આદિ ૬ ભેદે કહ્યા છે. અતિચારોની શુદ્ધિ કરવી તેનું નામ પ્રાયશ્ચિત્ત છે. તે પ્રાયશ્ચિત્તના આલોચના આદિ ૧૨ ले ॥ छ. विनय-रेन द्वारा भनि “ विनीयते” २ ४३॥ नामामा આવે છે, તેનું નામ વિનય છે. તે વિનયના જ્ઞાનાદિ જે સાત ભેદ છે તેનું સૂત્રકાર આગળ વર્ણન કરવાના છે. કહ્યું પણ છે કે :
" जम्हा विणयइ कम्मं” त्याह
ગુરુ આદિની સેવા કરવા રૂપ જે શુભ પ્રવૃત્તિ કરવામાં આવે છે તેનું નામ વૈયાવૃત્ય છે. અશનાદિ દ્વારા ગુરુ આદિની જે શુશ્રુષા કરવામાં આવે
श्री. स्थानांग सूत्र :०४
