Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi

Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 341
________________

सुघा टीका स्था०६ सू०१६ षड्विघमनुष्यादिनिरूपणम्
३२५ पुविधा मनुष्याः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-सम्मूञ्छि अमनुष्याः-कर्मभूमिगाः १, अकमभूमिगाः २, अन्तरद्वीपगाः ३, गर्भव्युत्क्रान्तिका:-कर्मभूमिगाः १, अकर्ममू मिगाः २, अन्तरद्वीपगाः ३ ॥ सू० १६ ॥
टीका---' छविहा' इत्यादि--
मनुष्याणां षड् विधत्वं प्रकारद्वयेन बोध्यम् । तत्र प्रथमे प्रकारे जम्बूद्वीपगाः' इत्यादयः षड्भेदाः । द्वितीये प्रकारे पूर्व सम्मृच्छिमगर्भव्युत्क्रान्तिकभेदेन मनुष्या द्विविधाः । तत्र समूछिमा त्रिविधा भवन्ति, गर्भव्युत्क्रान्तिका अपि त्रिविधा भवन्तीति षड्विधा मनुष्या भवन्तीति ॥ मू० १६ ॥
तथा-- __ मूलम्-छविहा इड्डीमंता मणुस्ला पण्णता, तं जहा-अर. हंता १, चकवट्टी २, बलदेवा ३, वासुदेवा ४, चारणा ५, विजाहरा ६ ॥ सू० १७ ॥
अथवा-इस प्रकारसे मनुष्य ६ प्रकारके कहे गये हैं जैसे-सम्मूच्छिम मनुष्य कर्मभूमिग १ अकर्म भूमिग २ अन्तरद्वीपग ३ गभव्युस्क्रान्तिक कर्मभूमिग १ अकर्मभूमिग २ और अन्तरद्वीपग ३ ।
इस सत्रमें मनुष्योंकी षट् प्रकारता प्रकट की गई है, वह दो प्रकारसे प्रकटकी गई है, इनमें प्रथम प्रकारतामें "जम्बूद्वीपग" यहाँसे लेकर " अन्तरद्वीपग" तक कथन हुआ है, द्वितीय प्रकारतामें सम्मूच्छिम एवं गर्भव्युत्क्रान्तिकके भेदसे मनुष्य दो दो प्रकार के होते हैं, इनमें सम्मूच्छिम मनुष्य कर्मभूमिग, अकर्मभूमिग, और अन्तरद्वी. पग तीन प्रकारके होते हैं, और गर्भव्युत्क्रान्तिक मनुष्य भी ३ प्रकारके होते हैं, इस तरह ६ प्रकारके मनुष्य होते हैं। सू०१६॥
અથવા–મનુષ્યના નીચે પ્રમાણે ૬ પ્રકાર પણ પડે છે–(૧) સમૂછિમ મનુષ્ય કર્મભૂમિગ, (૨) સમૂછિમ અકર્મભૂમિગ, (૩) સમૂછિમ અન્તરદ્વીપગ, (૪) ગર્ભવ્યકતિક કર્મભૂમિગ, (૫) અકર્મભૂમિગ અને (१) मन्ती .
" આ સૂત્રમાં બે રીતે મનુષ્યના ૬ પ્રકારે પાડવામાં આવ્યા છે. પહેલી રીતે “ જ બદ્વીપગ 7 થી લઈને “અન્તરદ્વીપગ” પર્યાના ૬ પ્રકાર પ્રકટ કરવામાં આવ્યા છે. બીજી રીતે મનુષ્યના મુખ્ય બે ભેદ પાડયા છે— (૧) સમૂ૭િમ અને (૨) ગર્ભવ્યુત્ક તિક તેમાંથી સમૂછિમ મનુષ્યના કર્મભૂમિ જ આદિ ત્રણ પ્રકાર પડે છે, અને ગર્ભવ્યુત્કાતિકના પણ કર્મભૂમિ જ, અકર્મભૂમિ જ અને અન્તરદ્વીપ જ નામના ત્રણ પ્રકાર પડે છે, આ રીતે કુલ છ પ્રકાર થાય છે. તે સૂ. ૧૬ છે
श्री. स्थानांग सूत्र :०४


Page Navigation
1 ... 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775