Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 384
________________

३६८
स्थानाङ्गसूत्रे छाया-षडलेश्याः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-कृष्णालेश्या यावत् शुक्ललेश्या । पश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां पडूलेश्याः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा कृष्णलेश्या यावत् शुक्ललेश्याः। एवं मनुष्यदेवानामपि ॥ मू० ३१॥
टीका-'छ लेसाओ' इत्यादि--
लिश्यते-श्लिष्यते प्राणी कर्मणा याभिस्ताः लेश्या:कृष्णादि द्रव्यसाचियादात्मनः परिणामविशेषाः, तदुक्तम्--
" कृष्णादिद्रव्यसाचिव्यात् , परिणामो य आत्मनः ।
स्फटिकस्येव तत्रायं, लेश्या शब्दः प्रयतते ।। १॥” इति । इस ऊपर के सूत्र में जो प्रमाद प्रतिलेखना और अप्रमाद प्रतिलेखना इस प्रकार से दो प्रतिलेखनाएँ कहीं गई हैं सो यह लेश्या विशेष से ही होती है इसलिये अब सूत्रकार सामान्य और विशेषरूप से लेश्या के स्वरूप की प्ररूपणा करते हैं
"छलेसाओ पण्णत्ताओ" इत्यादि सूत्र ३१ ॥ टीकार्थे-जिनके द्वारा प्राणी कर्म से लिप्स होताहै ये लेश्याएँ हैं ऐसी ये लेश्याएँ ६ प्रकार की होती हैं-कृष्णलेश्या याचत् शुक्ललेश्या पश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों में ६ लेश्याएं होती हैं जैसे-कृष्णलेश्या यावत् शुक्ललेश्या इसी तरह का कथन मनुष्य एवं देयों को भी जानना चाहिये
कृष्णादि द्रव्य की महायता से आत्मा के परिणाम विशेष रूप ये लेश्याएँ होती हैं । मो ही कहा है
"कृष्णादिद्रव्यसाचिव्यात्" इत्यादि । जिस प्रकारसे जपापुष्प लाल रंगके संसर्गसे स्फटिक मणिमें
ઉપરના સૂત્રમાં પ્રમાદ પ્રતિલેખના અને અપ્રમાદ પ્રતિલેખના મિરૂપણ કરવામાં આવ્યું. લેહ્યાવિશેષ પર તેને આધાર હોવાથી હવે સૂત્રકાર સામાન્ય અને વિશેષ રૂપે લેસ્થાઓના સ્વરૂપનું નિરૂપણ કરે છે. ___“छ लेसाओ पण्णत्तओ" त्या:ટીકાર્યું–જેમના દ્વારા જીવ કર્મથી લિસ (આચ્છાદિત) થાય છે, તે લેસ્યાઓ २. मेवी वेश्या योना नाय प्रमाणे ६ ४२ छ-(१) वेश्या, (२) नीत वेश्या, (3) पातोश्या, (४) तनवेश्या, (५) ५वेश्या अन (6) शुस લેયા. એ જ પ્રકારનું કથન મનુષ્ય અને દેવાના વિષયમાં પણ સમજવું. કાદિ દ્રવ્યની સહાયતાથી જન્ય આત્માના પરિણામ વિશેષ રૂપ આ વેશ્યાઓ डाय छे. [ ५५५ छ है : “ कृष्णादिद्रव्यसाचिव्यात्" त्या:
જે પ્રકારે જપાપુષ્પના સંસર્ગથી સ્ફટિકમાં (મણિમાં) તેના આકારનું પરિણમન થઈ જાય છે, એ જ પ્રમાણે કૃષ્ણાદિ દ્રવ્યના સંસર્ગથી આત્મામાં એ જ જાતનું જે પરિણમન થાય છે, એ જ વેશ્યા છે.
પંચેન્દ્રિય તિર્યમાં અને મનુષ્યમાં ૬ લેયાઓને સદૂભાવ હેય
श्री. स्थानांग सूत्र :०४

Loading...

Page Navigation
1 ... 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775