Book Title: Agam 03 Ang 03 Sthanang Sutra Part 04 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
स्थानाङ्गसूत्रे साधुद्वयं वा उपाश्रयस्य = वसतेः अन्तः = मध्ये निगृह्य निगृह्य = मस्फोटनेन उड्डीय मानैश्चरणरजोभिरन्यजीव विराधना मा भवेदिति यतनया शिष्यं भूयो भूयो निवार्य पादौ प्रस्फोटयन्=आभिग्रहिकेण अन्येन वा साधुना स्वकीय रजोहरणादिना चरणयोः प्रस्फोटनं कारयन् या, प्रमार्जयन् शनैः शोधयन् वा नातिक्रामति जिनाज्ञाम् । अयमत्राभिप्रायः - आचार्य उपाध्यायो वा कुलगणादिकार्येण निर्गत्य प्रत्यावृत्तः । सोत्सर्गेण उपाश्रयाद् बहिरेव चरणौ प्रस्फोटयति, यदि तत्र कश्चित् सागारिको भवति तदा स उपाश्रयमध्ये प्रस्फोटयति । प्रस्फोटनं च प्रमार्जनविशेष एव, नहीं " पैरोंके झटकारने से वार २ निषेध करता है और वह स्वयं अपने पैरोंको किसी आभिग्रहिकसे अथवा किसी अन्य साधु से अपने रजोहरण आदिसे उपाश्रयके भीतर झटकारता है दूरकराता है या उनकी धीरे २ प्रमार्जना कराता है तो ऐसा कराता हुआ वह आचार्य या उपाध्याय जिनाज्ञाका विराधक नहीं होता है। तात्पर्य इस कथनका ऐसा है-आचार्य अथवा उपाध्याय कुलगण आदिके कार्यके निमित्त बाहर गये और उस कार्य करके वे फिर पीछे लौट आये तो उत्सर्ग मार्ग तो यही है कि वे उपाय बाहर ही अपने दोनों पैरोंको प्रमार्जन कर ले पीछे उपाश्रय के भीतर प्रविष्ट होते हैं, परन्तु यदि वहां काई सागारिक होता है तो वे उपाश्रयके भीतर अपने पैरोंको प्रमार्जन करवाते हैं, यह प्रस्फोप्रमाणे आहे छे. " પગ પર લાગેલી રજને ઝાપટવાથી તે રજ ઉડીને કાઈની ઉપર પડે છે, તેથી તમારે ઉપાશ્રયની બહાર જ પગની રજને ઝાપટી નાખવી लेखे, उपाश्रयमां पटवी से नहीं, "
આ પ્રમાણે તેઓ શિષ્યાને ઉપાશ્રયની અંદર પગની રજ ઝાપટી નાખવાના વારવાર નિષેધ કરે છે, પરન્તુ તેઓ પોતે કાઈ આભિગ્રહિક પાસે અથવા કોઈ અન્ય સાધુ પાસે પેાતાના પગને રોહરણ આદિ વડે ઉપાશ્રયની અંદર જ ઝપટાવે છે અથવા ધીરે ધીરે તેની પ્રમાના કરાવે છે, તે એવું કરનાર તે આચાર્ય અથવા ઉપાધ્યાય જિનાજ્ઞાના વરાધક ગણાતા નથી. આ કથનનું તાત્પર્ય નીચે પ્રમાણે છે—
આચાય અથવા ઉપાધ્યાયને કુલ, ગણુ આદિના કાર્યંને નિમિત્તે મહાર જવું પડયું હોય. ત્યારબાદ જ્યારે તેએ પાછા ફરે, ત્યારે ઉત્સગવિધિ પ્રમાણે તે તેમણે ઉપાશ્રયની બહાર જ પેાતાના બન્ને પગનુ પ્રમાર્જન કરીને જ ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશ કરવા જોઇએ, પરન્તુ જો ત્યાં કેાઈ સાગારિક ડાય છે તે તેઓ ઉપાશ્રયની અંદર દાખલ થયા માદ પણુ પેાતાના પગનું
श्री स्थानांग सूत्र : ०४
