Book Title: Shraddhavidhi Prakaran
Author(s): Ajitshekharsuri
Publisher: Arham Parivar Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008938/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ () zrI zatruMjayamaMDana biSabhadevAya namaH | zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama... sirasA vaMde mahAvIraT ai nama: siddhamAM vijaya prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSa-dharmajita-jayazekhara-abhayazekharasUribhyo nama: Life Management Course...) zrAddhavidhiSaNa pUjya AcAryazrI ratnazekharasUri ma.sA. racita (AMzika bhAvAnuvAda) (43) kRpAdAtA pUjyapAda nyAyavizArada A.de.zrI.vi. bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja pUjyapAda gacchAdhipati A.de.zrI.vi. jayaghoSasUrIzvarajI mahArAja pUjyapAda sahajAnaMdI A.de.zrI.vi. dharmajitasUrIzvarajI mahArAja pUjyapAda sUrimaMtrasamArAdhaka A.de.zrI.vi. jayazekharasUrIzvarajI mahArAja pUjyapAda vidvadvarya A.de.zrI.vi. abhayazekharasUrIzvarajI mahArAja (bhAvAnuvAdaka + saMpAdaka) $ pUjyapAda paMnyAsapravara zrI ajitazekharavijayajI gaNivara mahArAja sahayoga pUjyapAda paMnyAsapravara zrI vimalabodhi vijayajI mahArAja (prakAzaka ahaM parivAra TrasTa muMbaI-beMglora-vijayavADA-cennaI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzana varSa: saMvata - 20 64 AvRtti : prathama mUlya: rUA.320/'pUjya paMnyAsazrI ajitazekhara vi. gaNivara mahArAja 'likhita aha parivAranuM upalabhya kRta sAhitya : 33. samAdhino sAthI rUA.30/39. praznanI paMkti vArtAnI mastI rUA.30/42. kathA huM kahuM zrI zatruMjaya nAmanI rU.30/- jina darzana-pUjA vidhi-avidhi 108 navakAra vividha DIjhAinamAM rUA.50/-, rU.30/ ptisthAna : 0008 : prAptisthAna : B 8 dIpakabhAI pharIyA : trizalA enTaraprAIjha, 305/bI, phorTa phAunDezana, ena.ema.roDa eksa, 2 phorTa, muMbaI - 400 001. Cell : 98675 80227 00000000000000000 ramezabhAI gaMgara : DI.pI.TreDIMga kaMpanI, nyu anaMta bhavana, bhAta bajAra, phuvArAnI sAme, majIda baMdara, muMbaI. huM Tel. : 23758761, 23757347 ( vinodabhAI doDhiyA : 403-suraSA epArTamenTa, 4the mALe, sarvodaya nagara, muluMDa (vesTa), muMbaI - 80. dIpakabhAI bhedA : 1le mALe, mArotarAva bhuvana, talAva pALI, jaina sthAnakanI pAchaLa, thANA (vesTa). A himAMzubhAI : 3 pAvara kaMTrola, IsmAIla bilDIMga, raje mALe, rUma naM.4, 33-pAThakavADI, luhAracAla, muMbaI-02. dharmezabhAI : 318 | 9, mahAvIra bilDIMga, jaina derAsara lena, vaDAlA (vesTa), muMbaI-400031. phona : 2414 7727 | 98201 99890
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ che . || zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: || || sirasA vaMde mahAvIra || || nama: siddha // | vijaya prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSa-dharmajita-jayazekhara-abhayazekharasUribhyo nama: || 'hadayanA udagAra ... zabdonA saMskAra... eka yuvaka kAmadhaMdhe lAgyAnA cha varSamAM to utsAhanA dhodhamAMthI hatAzAnA pravAhamAM taNAvA mAMDyo. (1) ATalA gALAmAM karI lIdhelA vividha vepAromAM chevaTanI lakhAyelI niSphaLatA ne nukasAnIthI nAsIpAsa che thai gayo. zrAddhavidhimAM AvelA sAgara zeThanA dRSTAMtanA AdhAre meM ene salAha ApI - gayA koka bhavamAM devadravyanuM nukasAna tamArA hAthe thayAnI saMbhAvanA che. tame amuka rakama devadravyamAM jamA karAvyA pachI ja naphAno potAnA mATe upayoga karajo. eNe vAta svIkArI. e mujaba dRDha - Akaro niyama paNa lIdho ke eTalI rakama na bharAya tyAM sudhI mAre amuka amuka tyAga. camatkAra thayo. khUba ja TuMkA gALAmAM pakaDelA dhaMdhAmAM aNadhArelI saphaLatAo maLavA mAMDI. zIdhra e rakama devadravyamAM jamA karAvI dIdhI. Aje ' e bhAi dhaMdhAmAM khUba sArI rIte seTala thai gayA. e ja bhAinA kAkAno paNa dhaMdho ghaNA vakhatathI khoravAi gayelo. moTI Arthika muMjhavaNamAM AvI gayelA. e bhatrIjAe e mATe kAraNa tapAsyA. evA eka kAraNanI saMbhAvanA lAgI ke kAkA devadravyasaMbaMdhI caDhAvo bolelA. pachI rakama bharavAnuM bhUlI gayelA... pachI paristhiti bagaDI. eNe mane Si vAta karI. meM zrAddhavidhimAM ja AvelA zrI RSabhadattanuM dRSTAMta batAvI kahyuM - devadravyanA bhArathI emano ( anaMta bhaviSyakALa bagaDe nahIM e mATe tame emane devadravyanA RNathI mukta karAvo. e bhatrIjAe kAkAvatI devadravyanI e bAkI rahelI rakama ucita vyAja sAthe bharI dIdhI ne thayo camatkAra... e kAkAnI gADI pATe caDhI gai. mane lAgyuM zrAddhavidhi e kharekhara lAIpha menejameMTa korsa che. A bhavamAM ja bAhya saphaLatA ane AMtarika svasthatA mATe zrAvaka varga mATe A graMtha ja upayogI che. zrAddhavidhi graMthakAra pUjyazrI ratnazekharasUri mahArAje zrAvakanI paNa pratyeka kSaNane vI.AI.pI. che TrITameMTa ApI che. zrAvakanI dareka pravRttine saMzodhita karavAno saphaLa-sabaLa prayAsa karyo che. mAno ke A graMthanI dareka paMkti zrAvakanA mana-vacana-kAyAnA yogone zuddha karatuM pyurIphAyara che. lagabhaga sItterathI adhika graMthonA maMthana pachI nicoDarUpe pUjyazrIe vidhi kaumudI TIkAnI racanA karI che. eka vAtsalyamayI mAtA je rIte bALakanI dareka prakAre mAvajata kare che ne enI dareka pravRttine [ saMskArita kare che.. basa eja bhAvathI pUjyazrIe zrAvaka-zrAvikA varganI mAvajata karavA ne emanI pravRttione saMskArita karavA prayatna karyA che. teoe zrAvakajIvanane cha vibhAgamAM vibhakta karI e dareka vibhAgamAM karavA yogya kAryo kevI rIte karavA tenuM mArgadarzana ApyuM che... e cha vibhAga che... 1. divasa 2. rAta 3. parvatIthIo 4. comAsuM 5. varSa ane 6. samagra jIMdagI. savAre uThe tyArathI mAMDI rAte sUe tyAM sudhImAM eka gRhastha je-je kArya kare, te kyAre? kevI rIte? ( kevI sAvadhAnIthI karavA! ityAdi vAto dainika kartavyomAM batAvI che. A ja rIte rAta vagere aMge samajI levuM. anukramaNikA jovAthI emaNe zrAvakane lAgatI-vaLagatI keTalI badhI vAto A graMthamAM sAMkaLI lIdhI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ che, te khyAlamAM Ave che. che emAM keTalIka vAto A bhava mATe upayogI che... keTalIka vAto parabhava mATe... keTalIka vAto sArI rIte jIvavA mATe jarurI che, to keTalIka vAto sajjana tarIke jIvavA! keTalIka vAto potAne apekSIne che, to keTalIka vAto bIjA sAthenA vyavahArane apekSIne che. keTalIka vAto mAnavatAnI maheka mATe Avazyaka | che, to keTalIka vAto zrAvakanI zraddhA mATe Avazyaka che. dharmeza ramezabhAi (vaDAlA) e mane kahyuM - Apa A graMthano pracAra thAya evuM karo. mane e vAta Si vyAjabI lAgI. dareka zrAvaka A graMtha vAMce, vAraMvAra vAMce ne emAMthI zakya vAta svIkAre, to enA jIvanamAM ghaNA camatkAra sarjAya e atyaMta zakya che. tethI meM bhAvAnuvAda sAthe bahAra pADelA junA aneka saMpAdanomAMthI ekanuM saMpAdana karavAno vicAra karyo. e AzayathI e badhA saMpAdano joyA. paNa keTalAka muddAmAM saMskRta prata karatAM bhAvAnuvAdomAM pharaka dekhAyo ne khAsa to bhASA vadhu pravAhI thAya e jarurI lAgyuM. tethI mArI zailImAM ja bhAvAnuvAda karI bahAra prakAzita karavAnuM vicAryuM. emAM zukarAjanI kathAnI viziSTa laMbAi joi zrAddhavidhinI akhaMDita dhArA cAlu rAkhavA e kathAne che alaga pustakarUpe prakAzita karavA vicAryuM. e mujaba 'kathA huM kahuM zrI zatruMjaya nAmanI' e pustaka taiyAra karyuM. ratnasAranI kathAmAM bIjA varNano ghaNA lAMbA lAgavAthI bhAvAnuvAdamAM ethI kadAca pravAha jaLavAyelo nahIM rahe, ema mAnI e varNano vagere TuMkAvI e kathA AlekhI. zakranA sAmaiyAnI vigato pariziSTamAM lIdhI. A pramANe kyAMka kyAMka mULagraMtha karatAM TuMkANa vagere karyuM che. tethI ja A bhAvAnuvAdano AMzika che bhAvAnuvAda tarIke ullekha karyo che. te-te sthaLe vartamAna paristhitine anurUpa vivecana jarurI lAgavAthI e kauMsamAM nAnA TAipamAM lIdhuM che. tethI e mULagraMthanuM nathI ema khyAla AvI zake. Ama karavAmAM jinAjJA viruddha thayuM hoya ke graMthakArazrInA Azaya viruddha thayuM hoya, to te baddala huM / che hArdika kSamA mAMgu chuM. micchAmi dukkaDam... pUjya gurubhagavaMtonA anugrahathI ane sahavartI munivaronA sahakArathI sarjAyelo A bhAvAnuvAda sahunuM maMgala karo... zrAvaka-zrAvikAvarga AnA AlaMbane jIvanapathane svasthatA, samatA, samRddhi ane e ( sadbhAvathI ujjavaLa kare e ja zubhecchA... - paMnyAsa ajitazekhara vijaya...! jeTha suda trIja, saM. 2064 - 32 mo vaDI dIkSA divasa khAsa vAMco... / A graMtha zrAvaka jIvanamATe khuba upayogI lAgavAthI zrAvako vAraMvAra vAMcana karI, graMthamAM AvelI vAtone barAbara samajI yathAzakti potAnA jIvanamAM utArI potAno A bhava ne parabhava baMne sudhAre e AzayathI ghara beThA parIkSAnuM Ayojana karyuM che. badhAne pepara bharavA eTalA mATe khAsa bhalAmaNa che ke jethI pote A graMthamAMthI keTaluM samajI zakyA che? hRdayastha karI zakyA che? jIvanamAM utAravA tatpara banyA che? teno nirNaya thai na zake. ane e nimitte graMthanuM dhyAnathI, cokasAipUrvaka vAraMvAra vAMcana karI zake.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamavRtya : dinakRtya TIkA graMthanuM maMgala tathA projana . gAmaDAnA kulaputranuM dRSTAMta . . zrAvakanA ekavIza guNo . zukarAja kathA . . . zrAvakanuM svarUpa . . bhAvazrAvakanA traNa prakAra . zrAvaka zabdano artha savAre kyAre uThavuM? zuM karavuM? nADI ane tattva vicAraNA . pAMca tattvanI samaja keTalA prakAre vrato lai zakAya! zrAvakane trividha-trividha paccakkhANa kyAre saMbhave?. 010 zrAvakanA bIjI rIte cAra prakAra . .. . 011 . 012 tattvomAM ka2vAnA kAryo caMdranADI vahetI hoya tyAre karavA yogya kAryo uThIne paheluM navakAra smaraNa navakAra gaNavAnI rIta ... jApanI anya paddhatio a nu krama Ni kA traNa prakAranA jApa navakAranA akSarajApo ane tenA lAbho pAMca akSarano maMtra gaNavAnI vidhi dhyAna kyAM kevI rIte dharavuM zrI navakAra mahAmaMtranA lAbha . sudarzanA rAna dharmajAgarikA svapnaaMge kAusagga svapna vicAra .. uThIne bIjuM zuM zuM karavuM? virati - paccakkhANanA lAbha viratinA abhyAsa mATe niyamo niyamamAM doSa - aticAra aMge - niyama levAaMge kamaLaroThanuM dRSTAnta samyaktva saMbaMdhI niyamo sacitta - acittano vyavahAra loTano kALa bhakSAbhakSya vicAra sacitta-acitta pANIaMge vyavahAra sacitta vyavahAraaMge prabhu vIrano prasaMga acitta vanaspatinI paNa jayaNA zA mATe ? . kAyamI tyAgamAM lAbha vadhAre 001 zrAvake paNa sacittano tyAga karavo joie . 003 cauda niyamanI samajaNa . 005 navakArazI vagere paccakkhANa kyAre levA? . 006 gaMThasI vagere paccakkhANanA lAbha 008 azana, pAna, khAdima, svAdimanuM svarUpa . nivihAra - vihAramAM zuM kahyuM ? 010 - aNAhArI cIjonAM nAma . . 012 dAMta zuddhinI vidhi . 013 snAnaaMge vidhi . . 014 014 paccakkhANanA pAMca bheda . dehazuddhinI vidhi . . . saMmUrchimanI utpati . . . . 015 015 pUjAmATe snAna mAnya che . tIrtha snAnathI pApa dhovAtA nathI . 018 prathama nisIhI ane pradakSiNA . 018 bIjI nisIhI ane praNAma . . 19 abhiSeka Adi pujAvidhi . aa nirmAlyanuM lakSaNa kaDavI tuMbaDInuM dRSTAMta . . . . bhoMyapara paDelA phUlathI pUjAaMge puNyasAra kathA . 015 aMtarAyamAM pUjA karavI nahIM . . 16 pujAmATenA vastra kevA hovA joie ? 16. navA dhotiyAeMge kumArapALarAjAnuM duSTAnta 17. pujAsAmagrI mATe cokasAi 046 017 RddhithI jinavaMdanaaMge zrIdazArNabhadranuM dRSTAnta . . . 047 017 jinAlayanA pAMca abhigama 047 048 048 049 049 . 020 aMgapUjA . . . 050 . 051 052 021 jaNahAka zeThanuM dRSTAMta . . 021 jinapUjAno krama . . 021 mULanAyakanI pahelI ne vizeSapujAmAM koi doSa nathI . 053 022 derAsara - pratimAnI zobhA vadhe ema karavuM ... 053 023 abhiSeka jaLa parasparane sparze emAM doSa nathI . . . 054 023 agrapUjA . . 055 024 naivedyapUjA roja karavI 36 bhAvapUjA . . 27. caityavaMdananA prakAro . 028 roja sAta vAra caityavaMdana karavA joie . 031 032 032 034 034 035 . 030 gIta-nRtya mahAphaLavALA che . 031 avasthA ciMtana . . . . 036 036 037 . 038 040 .040 . . 041 . . 042 043 043 043 044 044 . 045 055 . 056 057 057 058 058
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 103 103 104 105 106 109 * * * *. . .. 111 113 pUjAnA vividha bhedo . . . . . . . . 058 derAsaranI vastuo aMge dhyAna rAkhavA jevI bAbato . 098 umAsvAti mahArAje batAvelI pUjAvidhi ......... 059 maMdirano dIvo vAparavA aMge UMTaDInuM dRSTAMta .....098 snAtravidhi ....... . . . . . . . 061 lakSmIvatInuM dRSTAMta ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 snAtrajaLa mastaka para chAMTI zakAya . . . . . . . . . . . . 06ra gharaderAsaramAM caDhAvelA akSatAdinI vyavasthA . . . . . 101 balividhAna ............................... 063 nabaLA kSetramAM vAparavAmAM zreSTha lAbha . . . . . . . . . . 102 lavaNottara - AratI - maMgaLadIvo ...... ... 063 tIrthayAtrA aMge kADheluM dravya .............. kai jinapratimAo pUjanIya?.... ...065 zubha khAtAnuM devuM mAthuM rAkhavuM nahIM........ derAsaranI sAra-saMbhALa ....... ... 065 guruvaMdana ane paccakhANa .......... garIba zrAvaka mATe vidhi . ...... . . . . . 066 guruvaMdananA prakAra ane vidhi . ........... vidhinuM mahattva ..... ......... 066 paccakhANanuM phaLa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 vidhithI yakSa ArAdhaka citrakAra putra kathA ......... 067 guruvinayanI rIta ....................... avidhimAM alpalAbha aMge dRSTAMta ............... 068 pravacana sAMbhaLavAnI rIta ane teno lAbha ..... 105 anAbhoga dravyastava paNa hitakara . . . . . . . . . . . . 068 pradezI rAjAnuM saMkSipta dRSTAMta .................. anyakRtajinapUjApara dveSabhAvapara kuMtalA rANInuM thAvaccaputranI kathA ... 107 dRSTAMta .. . . . . * * * * * * * * * * .069 kriyA ane jJAna baMne jarurI ... niSiddhano tyAga zreSTha jinAjJApAlanarUpa ....... 070 sukhazAtA pRcchA ane lAbha mATe vinaMtI dravyastavaaMge kUpakhanana dRSTAMta .......... 070 jIraNa zeThanuM dRSTAMta .......... derAsare javAnA vicAravagerethI lAbha thAya? 071 glAna sAdhunI vaiyAvacca aMge ........ trikALa pUjA karavI ....... .071 jainanA dveSI ane sAdhuniMdakane ApavAnI zikSA ....11ra prabhupUjAmAM caturbhagI ....... .071 guru pAse abhyAsa karavo . . . . . . . . . . . . . . . prIti vagere cAra anuSThAna. . . ... 07ra nyAyasaMpanna rAjA dharma avirodhI ..... zuddha-azuddha anuSThAna phaLa .... 072 nyAyapara yazovarma rAjAnuM dRSTAMta .... zuddhapUjA aMge dharmadatta kathA ...... ..073 dharmano nirvAha ja zAstranuM lakSya ....... dharmadattanI dharmabhAvanA ........ .079 AjIvikAnA sAta upAya ........... jinAlayanI sAra-saMbhALa kevI rIte kara ..... 083 vaidano ane gAMdhIno dhaMdho anicchanIya . traNa prakAranI AzAtanAo ..... . . 083 khetI - pazupAlana . . . . . . . . . . . . . devanI jaghanya 10 AzAtanA ....... ... 084 zilpa ane karma ........ , 116 devanI madhyama 40 AzAtanA ....... . . . . . 084 buddhithI kamAnAranuM dRSTAMta . 117 devanI utkRSTa 84 AzAtanA . . . . 5. 085 sevAmAM sAvadhAnI ... bRhadurbhAgyamAM batAvelI pAMca AzAtanA ........ 086 zrAvaka mATe bhIkha mAMgI jIvavuM taddana anucita ..... gurunI tetrIsa AzAtanA .. .086 vepAra aMge samaja .. sthApanAcAryanI AzAtanA .....................087 udhAra ApavA aMge mugdhanI kathA .......... devadravyAdi nAza-AzAtanA karavAnuM phaLa ........ 088 devAno bhAra sAthe rAkhavo nahIM.......... caityadravyanAzanI sAdhu paNa upekSA karI zake nahIM.... 089 bhAvaDa-jAvaDa dRSTAMta ...................... devadravyabhakSaNa-rakSaNa-vardhananA phaLa .............. 089 pAchI nahIM AvatI rakama vagere vosirAvI devuM .... devadravyanI vRddhi yogya mArge ja karavI . ......... 090 kyAreya paNa hatAza thavuM nahIM................ 1ra6 sAgara zeThanI kathA .. . . . . . . . . . ..090 AbhaDa zeThanuM dRSTAMta .................... 1ra6 jJAnadravya ane sAdhAraNa dravya aMge dhIratA - saMtoSa ja zreSTha mitro che .............127 puNyasAra-karmasAra kathA . . . . . . . . . . . . . . . . . . 093 bhAgyazALIno AdhAra levA aMge munimanuM dRSTAMta . . 128 jJAnAdidravya aMge viveka ....... .........096 saMpatti sAthe AvatA doSo choDI kSamA rAkhavI . . . . . 128 dravyArpaNamAM vilaMbapara RSabhadattanuM dRSTAnta . . . . 096 ugharANI kevI rIte karavI? .................129 bolelI rakama zIdhra bharI devI . . . . . . . . . . . . . . 097 pArakI paMcAta karanArA zeThanuM daSTAMta . . . . . . . . . . . 13) devAdidravyanI ugharANImAM DhIla aMge dRSTAMta . . . . . . 097 IrSyA vagere durbhAvo karavA nahI . . . . . . . . . . . . . 130 . q, 114 - q, - - karavI? - q, 1 - qn qn q, q, 2 q 2 ja qn qn che q je q che 125 -
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ * . 161 164 199 201 ghI ane cAmaDAnA vepArInuM dRSTAMta ......... ..131 putra saMbaMdhI aucitya ........ chetaravAnI tarakIbo karavI nahIM. ......... .. 131 svajano sAthe ucita vyavahAra .... ... 163 nItinA prabhAvapara halAka zeThanuM dRSTAnta. .... 13ra pAMca AMgaLIonuM dRSTAMta ....... vizvAsaghAtapara visemirA dRSTAnta . . 133 dharmAcAryasaMbaMdhI aucitya ........ 165 asatya sauthI moTuM pApa ......... 134 nagaraloko sAthe ucita AcaraNa .............. 166 nyAya-nItino mArga ja zreSTha.......... .......... 167 puNya-pApa caturbhagI ............ ..........13pa rAjA adhikArI vagere sAthe dhanavyavahAra rAkhavo nahIM. 167 satyavacana mahAna guNa che - mAhaNasiMha dRSTAnta.... 136 paratIrthiko sAthe ucita AcAra ..............168 eka sAco mitra jarurI .......... .......... 137 ucita vacanaaMge AMbaDanuM dRSTAMta ............ sAkSI vinA thApaNa mukavI nahIM-dhanezvara zeThanuM dRSTAnta. 138 mUrkhanA so lakSaNa ...... . 169 sAkSI rAkhavAno lAbha - eka vepArInuM dRSTAnta.... 138 bIjA hitavacana .......... . 171 keTalIka mahattvanI sUcanAo .................. 139 vyavahAra zuddhipara dhanamitra kathA . 175 ekanA puNyathI badhA bace . ... 140 madhyAhna vidhi.. 177 videzapravAsa saMbaMdhI sUcanAo ... .. 140 supAtradAnanI vidhi ...... traNa prakAranI siddhio . .. 142 supAtradAnamAM TALavAyogya doSo .... 178 roje roja sukRta karo.......... 143 nirdoSa-doSita gocarI viveka ...... ghaNo lobha - moTI icchAo rAkhavAM nahIM ......... 143 supAtradAnano mahimA............ 179 trivargamAM paraspara abAdhA jovI ........ 144 saMtoSa ane supAtradAna aMge ratnasAra kathA .... 179 dharmapradhAna Ayaucita vyaya ............. .. 145 zrAvakanI dAnavidhi.. kaMjusAi nahIM, karakasara avazya joie ....... .. 146 lokavyavahAra mujaba kayuM bhojana karavuM nahIM? ...... sukatathI lakSmI sthira - vidyApatinuM dRSTAMta ........146 kayuM bhojana yogya che? ........ 201 nyAyasaMpanna vaibhavano lAbha .................146 pANI kema ane kyAre pIvuM?.... .. nItimattAaMge deva ane yazanuM dRSTAnta....... 147 bhojana pachInA kRtyAkRtya ........... 202 nIti-parizramaaMge laukika dRSTAnta . . . . . . . . . . . 147 siddhAMtamAM batAvelI bhojanavidhi . . . . . . . . . . . . . 203 nItinuM dhana ane supAtra saMbaMdhI caturbhagI ...... 148 eDakAkSanuM dRSTAMta ....... ........ 205 anItinA dhanapara raMka zeThanuM dRSTAnta...... 149 dvitIya prakAza : rAtrikRtya-pratikramaNa zrAvakomATe vyavahArazuddhi mukhya ........... 151 sAmAyika pratikramaNarUpa nathI ............ dezaviruddhano tyAga . . . . . . . . 151 pratikramaNa aMgenI dRDhatA mATe dRSTAMta ......... 15ra kayuM pratikramaNa kyAre karavuM joie? . rAjaviruddha tyAga ... 15ra pAkSika pratikramaNa caudase karavuM ....... lokaviruddha tyAga .. 15ra pratikramaNa vidhi . . . . . . . . . . . . . niMdAaMge DozInuM dRSTAMta , . 153 rAjaya pratikramaNano vidhi. 209 niMdakanuM mulya ... . 153 pakhI pratikramaNano vidhi... bIjI lokaviruddha pravRttio . . . 153 caumAsI ane saMvarcyurI pratikramaNano vidhi. ..... . 210 dharmaviruddhatyAga . 154 gurunI vizrAmaNA ...... . . . . . . . . ucitanuM AcaraNa . ........ 154 navakAra AdinI anAnupUrvI ane tenuM phaLa ... . . 21ra pitAaMge ucita AcaraNa .... 155 dharmadAsanuM dRSTAMta .......... 212 mAtAaMge vizeSa aucitya... . 157 gharamAM dharmasabhA ...................... 212 bhAIo aMgenuM aucitya ...... . 157 dhanya zeThanuM dRSTAMta ......... avinIta bhAI aMge aucitya ... ...158 nIti zAstravageremAM kahelI nidrAnI vidhi .... bIjAo sAthenuM aucitya ....... .. 158 azucibhAvanAAdithI vAsanA jItavI ...... patnI sAthenuM aucitya, ...... .........158 kaSAyAdi jItavAnA upAya .. . . . . . . . . . . . maMthara koLInuM dRSTAMta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 saMsAra du:khamaya che . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 * .. 202 206 kALaviruddha . * * * * * * * * * * * 207 . 208 209 8. * . 211 * * * * *. . 213 0 = 0 = 0 =
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmanA manoratho ... tRtIyaprakAza : parvakRtya parvadivaso ane tenuM phaLa AraMbha ane sacittAhArano tyAga . aThThAionI vicAraNA ... ... ... ... tithinI gaNatrI kevI rIte karavI?. parvatithi ArAdhavAnA lAbha pauSadhavananA bhedo ane tenI vidhi pauSadha vrata upara dhanegAra zeThanuM daSTAMta caturtha prakAza : cAturmAsika vR be prakAranA niyama durlabhanA tyAga aMge makamuninuM dAMta pUrvAcAryoe kahelA cAturmAsika abhigra cAturmAsika niyamaaMge rAjakumAranuM dRSTAMta - cAturmAsika kRtyo aMge laukika zAstronuM samarthana . paMcama prakAza : varSakRtya saMghapUjA . . . sAdharmika vAtsalya . . zrAvikAonuM sAdharmika vAtsadhdha . daMDavIrya rAjAnuM dRSTAMta . . . . saMbhavanAtha bhagavAna AdinA dRSTAMto . yAtrAo . . . saMpratirAjAnI rathayAtrA . nIrthayAtrAnuM svarUpa vidhi . vikramarAjA AdinA saMghanuM vRttAMta snAtra mahotsava . . . devadravyanI vRddhi mahApujA -rAtrijAgaraNa zrutajJAnanI ArAdhanA . . ucApana mahotsava ... tIrtha prabhAvanA . . AlocanA guhi AlocanA kevI rIte karavI. AlocakanA dasa doSa . . . AlocanA karavAnA lAbho . lakSmaNA AryAnuM duSTAMta chaThTho prakAza : janmakRtya nivAsasthAna kevuM ane kyAM rAkhavuM? sArA-narasA pADozanI lAbha hAni . bhUminI parIkSA ... dhyAnamAM levA yogya keTalIka vAto . . derAsaranI vastuonA upayogathI thatI hAni aMge dRSTAMta . . . . 218 gharanuM mApa vagere . . . zubha ane azubha citro . varSothI thatI sAmAni 254 254 219 255 219 gharanI bAMdhaNI ... ... ... ... 255 220 vidhipUrvaka baMdhAyelA gha2nA lAbha aMge dRSTAMto . . . . 256 256 220 ucita vidyAnuM grahaNa . . . 221 pANigrahaNa ... 257 257 222 vara ane kanyAnA guNadoSa . . 225 vivAhanA ATha bheda . . 258 258 patnInuM rAjA . 229 yogya mitro vagere . 229 jinamaMdira ... jarNodvAra. 231 259 259 . 260 udAyana rAjA tathA jIvitasvAmInI pratimAnuM vRttAMta . 261 jinabiMba . . . 265 268 pratimAnI aMjanazalAkA ane pratiSThA . . 235 putrAdikano dIkSA mahotsava kara 269 269 269 270 270 270 272 272 272 273 274 232 . . 233 236 padasthApanA 237 caitajJAnanI bhakti . 237 pauSadhazAlA . . . 238 dIkSAno svIkAra . . 239 bhAvazrAvako kevA hoya?. 239 AraMbhano tyAga 240 brahmacarya vrata pAlana . . 242 zrAvakanI 11 pratimAo . 242 aMtima ArAdhanA . . 243 granthakAranI prazasti ... 243 pariziSTa 243 pariziSTa - 1) graMthakartAno paricaya ... 277 244 pariziSTa - 2)mArgAnusArinA 35 guNa 277 244 samyaktva mULa bAra vratonuM svarUpa tathA tenA aticAro . 278 246 bhAvazrAvakanAM cha liMga ... ... ... 280 248 guruvaMdana vidhi 280 248 jinapUjAmAM sAta zuddhinA nAmo . 280 248 jJAnasAramAM batAvelA utkRSTa ArAdhakanA batrIza guNo . 281 249 mannahajiNANuMnI sajjhAyamAM jaNAvela zrAvakanA chatrIsa dharmakRtyo . . . 251 suzrAvakanA bIjA 21 guNo . . 252 pariziSTa - 3) zakendranI saDhinuM varNana 253 253 254 281 281 282
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ || OM hU ahaM nama: | || zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: || sirasA vaMde mahAvIre || e nama: siddham... ! vijaya prema-bhuvanabhAnu-ghoSa-dharmajitu-jayazekhara-abhayazekharasUribhyo nama: tapagacchagagananabhomaNi - zrI ratnazekharasUriviracita svopajJa vidhikaumudI TIkA sahita zrAddhavidhi prakaraNano AMzika bhAvAnuvAda TIkA graMthanuM maMgala tathA prayojana jeo adbhuta mAhAtmathI ane manavAMchita vastunA dAnathI; ema be prakAre vidvAnone haMmezA pAMca meru parvatanI (athavA pAMca kalpavRkSanI) yAda apAve che, te zrI arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhurUpa pAMca parameSThIo pratiSThA (prasiddhi athavA mokSa)nA sthAnabhUta zreSTha gaurava pradAna kare... (suparvaNAM zikhariNa: thI meruparvata ane kalpavRkSa baMne artha prApta thai zake. paNa meruparvata artha vizeSa ucita lAge che. devo meruparvatanA naMdanavana vageremAM krIDA vagere mATe jAya che, tethI e devaparvata tarIke oLakhAya che. meruparvatano arihaMtanA janmAbhiSekanA kAraNe viziSTa mahimA che. meru paNa pAMca che, ne parameSThI paNa pAMca che. jema parvatomAM meru sauthI UMcA hovAthI gariSTha che. tema sajjanomAM paMca parameSThI potAnA guNothI gariSTha che. meru potAnA para ugatA kalpavRkSothI manavAMchitanA dAtA bane che, tema pAMca parameSThI potAnA nAma AdinA jApa vagerethI manavAMchita dAtA bane che.). zrI gautamAdi gaNadharo sahita zrI vIra prabhune, jinavacanane ane sadguruone praNAma karI huM sva-racita "zrAddhavidhi" prakaraNanuM kAMka vivecana karIza. tapAgacchanA nAyaka yugazreSTha guruvarya pUjya zrI somasuMdarasUrinA vacanathI tattvane jANIne bhavya jIvonA hita mATe A vivecana mATe huM pravRtta thayo chuM. zrAddhavidhi prakaraNanI prathama gAthA A che - emees Jegj epeCelteCodiceDe, mepeDesmeensce elelcede me[(elechb j e3ecfi en spei ei ep Cee, penyeccezetDeYe3eHegieb - 1 -- (chA. zrIvIrajinaM praNamya, zrutAt kathayAmi kimapi zrAddhavidhim , rAnaDe nATI , yathA mAtuM gamayapRna || 1 ||) gAthArtha : jinane prakarSabhAve namIne huM zrutamAMthI e rIte kAMka zrAddhavidhi kahIza, je rIte jagadaguru (= vIrajine) e abhayadvArA pUchAvAthI rAjagRhI nagaramAM kahI hatI. (zrI vIra varNana) 'zrI vIra jina" ahIM 'zrI' tarIke kevaLajJAna, azokavRkSa vagere prAtihAryo, vANInA pAMtrIza guNa vagere atizayorUpI lakSmI iSTa che. AvI "zrI" thI yukta vIra zrIvIra kahevAya. A 'vIra' zabdathI zrAddhavidhi prakaraNa
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtima tIrthaMkara prabhu mahAvIrasvAmInuM smaraNa thAya che. teo "vIra' zabdanA tAtparyathI paNa yukta che. tethI ja kahyuM che ke prabhue karmano nAza karyo che, prabhu tapathI virAje - zobhe che ane prabhu tapavIrya (-tapanA sAmarthya) thI yukta che. tethI 'vIra' kahevAya che. jagatamAM (1)dAna (2)yuddha ane (3)dharma A traNathI vIratA prasiddha che. prabhumAM A traNe ya prakAre vIratA che. kahyuM ja che ke (1) A jagatanA aniSTa dAridrayane (varasIdAna vakhate) karoDo sonaiyAnA dAnavaDe dUra karIne, (dAnavIra) temaja mohAdi vaMzamAM utpanna thayelA (mohanIya Adi karmonI peTA prakRtio rUpa kula ekaso aThThAvana prakRtio) tathA garbhamAM - sattAmAM rahelA paNa baLavAna zatruone (karmaprakRtione mULamAMthI ja) haNIne, (yuddhavIra) tathA kevaLajJAnamAM kAraNabhUta AkarA to ni:spRha bhAve tapIne, (dharmavIra) Ama traNa prakAranA 'vIrayaza" ne dhAraNa karatA ane traNa lokanA guru zrI mahAvIrasvAmI jaya pAmo. prabhue jIvanA rAga-dveSa Adi sAcA zatruone jItyA che, tethI jina' padayathArtha che. zrI vIrajina" padathI - 1. apAyAparama (bAhya kSudra upadravo ane AMtarika rAga Adi apAya - nukasAnakArI tattvonA nAzarU5) 2. jJAnAtizaya - utkRSTa jJAna - sarvajJatA 3. pUjAtizaya (devo dvArA karAtI ATha prAtihArya zobhA AdirUpa) ane 4. vacanAtizaya (pAMtrIza guNovALI ane jagatanA satya svarUpane batAvatI vANI) A cAra mULabhUta atizayo sUcita thayA. Ama atizayovagerethI yukta zrI vIrajinane praNAma karIne... ahIM praNAma eTale sAmAnya namaskAra nahIM, paNa prakarSathI - bhAvapUrvaka eTale mana, vacana, kAyAthI namaskAra karIne (Ama utkRSTa maMgala karIne) graMthakAra have pote zuM kahevA mAMge che, te jaNAve che. zratamAMthI = siddhAMta - AgamAdi graMthomAMthI ane 'zrata' zabdano pharIthI bIjo artha karIne kahe che - guruparaMparAthI AvelI vAtone sAMbhaLIne - Ama zAstra ane guruparaMparAno samanvaya karI huM zrAvakonI sAmAcArI kahIza. A sAmAcArI vartamAna tIrthamAM sahu prathama prabhu vIre varNavI hatI. ekavAra rAjagRhI nagaramAM padhArelA jagadguru prabhu vIrane mahAmaMtrI abhayakumAre "zrAvakonI vidhi zuM che?" ema pUchyuM hatuM. tyAre prabhu vIre zrAvakonI vidhi batAvI hatI. e vidhi varNanane najaramAM lai A graMthakAra zrAvakonI vidhi = sAmAcArI saMkSepathI batAvaze. (Ama A graMtha pramANabhUta siddha thAya che.) (zrAddhavidhimAM AvanArA dvArA) ebej ef eHelje@Gcemei eleer j peccelkezoej eFb- me[{eCecej ience, "me[{elechS' Yeleppele -- 2 -- (chA. dinarAtriparvacAturmAsikavatsarajanmakRtyadvArANi | zrAddhAnugrahArthaM zrAddhavidhau bhaNyante / / ) 1. dina-kRtya, 2 rAtri-kRtya, 3parva-kRtya, 4 cAturmAsika-kRtya, 5 vArSika-kRtya, 6 janma-kRtya: e cha dvAronuM zrAvakavarganA anugraha mATe A "zrAddhavidhi" nAmanA graMthamAM nirUpaNa karAze. Ama pahelI gAthAmAM maMgala ane bIjImAM granthanA viSayanuM nirUpaNa karIne 1 vidyA, 2 rAjya ane 3 dharma, A traNa te-te mATe je yogya hoya, tene ja ApavA joie, evI nIti hovAthI 'zrAddha dharmane yogya koNa che?" e batAve che. 02 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ (zrAvakayogya guNo) medECamme psi isYel idlei eFtlemdeGCeceF& veeceiiej Flen o{DeJeeCebuFtflixCel us~~ 3 ~~ (chA. zrAddhatvasya yogyo bhadrakaprakRti : vizeSanipuNamatiH / nyAyamArgaratistathA dRDhanijavacanasthitirvinirdiSTaH / / ) 1 bhadraka prakRti, 2 vizeSa nipuNamati, 3 nyAyamArgamAM prema ane 4 dRDha nijapratijJasthiti - A cAra guNayukta manuSya zrAvakadharmane yogya che, ema jJAnIo kahe che. jenuM hRdaya kadAgrahavALuM nathI paNa madhyasthatA vagere guNothI sabhara che, te bhadrakaprakRtivALo che. kahyuM ja che ke (1) rAgI (2) dveSI (3) mUDha ane (4) pUrve vyuAhita karAyelo - khoTI mAnyatAnI pakaDavALo karAyelo - A cAra jaNA dharma mATe ayogya che. je madhyastha che, te dharmamATe yogya che. 1. ahIM rAgI eTale dRSTirAgI levAno, jemake... bhuvanabhAnu kevalIno jIva pUrvabhavamAM vizvasena nAmano rAjakumAra hatA. e tridaMDI-parivrAjakamatano bhakta hato. tene sadgurue bhAre mahenata karI jainadharma pamADyo. jainadharma pAmavA chatAM ane emAM dRDha karAyo hovA chatAM e rAjakumAra pUrva paricita parivrAjakanI vAtamAM AvI jai dRSTirAganA prabhAve samyaktva gumAvI beTho ne pachI anaMta saMsAra rakhaDyo. 2. bhadrabAhusvAmInA bhAi varAhamihira vagerenI jema dveSI paNa dharmane ayogya che. 3. zAstramAM varNavAyelA gAmaDiyAnI jema kahevAyelI vAtanA bhAvArthane je samajI zake nahIM te mUDha che. gAmaDAnA kulaputranuM dRSTAMta eka gAmaDAnA eka kulaputrane mAtAe 'rAjAnI sevA karavI hoya, to vinaya karavo joie' evI zikhAmaNa ApI. tyAre teNe pUchyuM - 'vinaya kevI rIte thAya?" mAtAe kahyuM - 'juhAra karavo, nIcuM joine cAlavuM ane rAjAnI icchA mujaba karavuM.' mAtAnI A zikhAmaNa yAda rAkhIne e rAjAnI sevA mATe nagara tarapha javA nIkaLyo. rastAmAM eNe mRgalAone haNavA chupAyelA zikArIone joyA. tethI mAtAnA vacanane yAda karI moTA svare juhAra karyo ('jaya rAmajI kI' vagere je bIjAne saMbodhIne hAtha joDIne mAnArthe bolAya, te juhAra karyo kahevAya.) A avAja sAMbhaLI DarelA mRgalAo bhAgI gayA. tethI teoe tene mAryo. tyAre te kahevA lAgyo, 'mArI mAtAe mane zIkhavyuM hatuM, tethI meM ema karyuM.' tyAre zikArIoe Ane bhoLo jANI mAravAnuM baMdha karI zikhAmaNa ApI - 'AvA kAryaprasaMge moTethI bolavuM nahIM, paNa chupA chupA javuM.' zikArIonI zikhAmaNa yAda rAkhIne tyAMthI AgaLa jatAM mArgamAM dhobIone joi te nIco vaLI chupAto chupAto cAlavA lAgyo. A bAju ko'ka cora roja tyAM chupI rIte AvI vastro corI jato hato. tethI Ane chupI rIte jato joi dhobIoe 'A ja cora che' ema mAnI pakaDIne mAravA mAMDyo. eNe tyAre pUrvanI badhI hakIkata kahI. tyAre ene bhoLiyo mAnI dhobIoe choDyo ne kahyuM 'AvA prasaMge to dhovAine sApha thai jAva' ema bolavuM joie. e AgaLa cAlyo. khetaramAM kheDutone bIja vAvatA joi e bolyo 'dhovAine sApha thai jAva' zrAddhavidhi prakaraNa 03
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre AnA vacanane apazukanarUpa samajI te kheDuto ene mAravA mAMDyA. pachI enI pAsethI sAcI hakIkata jANI javA dIdho ne sAthe salAha ApI - AvA prasaMge to ema kahevuM ke "A bahu bahu thAo' A vacanane manamAM dhArI te AgaLa cAlyo. AgaLa jatAM eka gAmamAM koika maraNa pAmelAnA zabane upADI jatA lokone joi te bolyo "A bahu bahu thAo te vakhate te lokoe paNa apazukaniyALa samajI tene mAryo. temanI pAse paNa banelI bInA teNe kahI. tethI teoe zikhAmaNa ApI ke, AvA prasaMge to "AvuM na thAo" ema bolavuM. rastAmAM eka ThekANe vivAhanI vidhi cAlatI hatI. tyAM jai e bolyo "AvuM thAo nahIM." tethI A vivAhavirodhI vacana sAMbhaLI tyAM rahelA lokoe ene mAryo. eNe badhAne sAcI vAta jaNAvI. tyAre teoe kahyuM - AvA avasare to ema kahevuM ke 'A kAyama mATe thAo." A vAta yAda rAkhI AgaLa jatAM eka aparAdhIne beDI baMdhAtI joi kahyuM - "A kAyama mATe thAo." tyAre enA svajanoe Ane mAryo. eNe sAcI vAta kahI, to javA dIdho ne kahyuM - AvA avasare 'AnAthI jaldI chuTakAro thAo." ema kahevuM. AgaLa jatAM ekasthaLe maitrI karI rahyAM hatA, tyAM jai A bolyo - 'AnAthI jaldI chuTakAro thAo." tyAre teoe paNa AvI virodhI vAta sAMbhaLI ene mAryo. sAcuM kahevA para chuTelo e pachI nagaramAM daNDikaputra (rAja adhikArInA putra) nI sevAmAM lAgyo. ekavAra bhayaMkara durbhikSa-dukALanA avasare dhAnya khuTavAthI e daMDikaputranI patnIe rAba banAvI ne Ane kahyuM - tame A samAcAra ApI Avo. tyAre e sabhAmAM beThelA daDikaputrane joi moTethI bolyo - rAba taiyAra che. tamane ArogavA bolAve che. AthI sabhAmAM badhA samajI gayA, AmanA ghare dhAnya khuTyuM che. daDikaputrane paNa sabhA vacce ijjata javAthI kSobha thayo. ghare AvI Ane mAryo ne pachI zIkhavADyuM - AvI vAta jAheramAM moTethI nahIM kahevAnI. khAnagImAM dhIrethI kahevAnI. ekavAra gharamAM Aga lAgI. tyAre sabhAmAM jai chUpI rIte dhIme AvI khAnagImAM kahyuM - gharamAM Aga lAgI che. AmAM ghaNo samaya javAthI gharane moTuM nukasAna thayuM. tyAre daDikaputre samajAvyuM - AvA avasare kahevA AvavAnI jarurata na hoya. tarata ja kacaro-pANI je maLe te nAkhI Aga bujhAvI nAMkhavAnI. ekavAra daDikaputra mAthAnA vALane dhumADo ApI rahyA hatA. tyAre A dhumADo joi Aga lAgI che ema mAnI daDikaputranI ja vAtane yAda rAkhI, tyAM rahelo kacaro upADI mAthe nAMkhI dIdho. vAta A che ke A gAmaDiyo kahelI vAtanA tAtparyane ane e kyAM upayogI che e samajI zakato na hato. AnA jevA mUDha jIvo dharmazravaNa Adi mATe ayogya che. 4. pahelAthI koie bharamAvyo hoya te paNa gozAlAthI bharamAi gayelA niyativAdI vagerenI jema dharma mATe ayogya samajavA. Ama A cAre doSavALA manuSya dharma mATe ayogya jANavA. 04 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. ArdrakumArAdinI jema rAga-dveSa vinAno madhyastha jIva dharmane yogya jANavo. A thai bhadraka prakRti guNanI vAta. 2. vizeSa-nipuNamati-te vizeSajJa :- jenI buddhi vizeSathI cAle, te vizeSajJa. athavA heyachoDavA yogya ane upAdeya - grahaNa karavA yogya vaccenA aMtarane pArakhavAmAM nipuNa-kuzaLa buddhivALo vizeSajJa che. upara batAvelA gAmaDiyAnA dRSTAMta jevo mUDha hoya, te to dharma mATe ayogya ja che. 3 nyAyamArga rati:- nyAya (AgaLa vyavahAra-zuddhi adhikAramAM kahevAze te) mArgamAM rati (prIti) jene hoya ane anyAyamArge jarA paNa rati na hoya, te paNa dharmane yogya jANavo. 4 dRDhanijavacanasthiti :- daDha (AkarI) paNa zithila nahIM, evI nija (potAnI) vacanasthiti (pratijJA) jenI che. e paNa dharmane yogya jANavo. A cAra guNonA sUcanathI AgamamAM kahevAyelA zrAvakanA ekavIza guNo paNa ahIM samajI levAnA. (zrAvakanA ekavIza guNo A che) (1) akSudra - vizALa hRdayavALo (udAra ane gaMbhIra) (2) rUpavAnuM - pAMca iMdriyothI saMpUrNa, (bobaDo, lUlo pAMgaLo na hoya evo); (3) prakRtisaumya - svabhAvathI ja pApa kAryothI dUra rahenAro tathA nokaro jenI sevA saraLatAthI karI zake evo hoya (paNa dUra svabhAva na hoya); (4) lokapriyadAna, vinaya, zIla-sadAcAravALo hoya (5) akrUra - aklicitta adekhAi vagerethI rahita hoya (6) bhIru - pApa ane apayazathI DaravAvALo. (7) azaTha - bIjAne nahIM chetaravAvALo (8) sadAkSiNya bIjAnI prArthanA - vinaMtIne nahIM nakAravAvALo prArthanAbhaMgabhIru (9) lajjALuM akAryavarjaka, (akArya kadI nahIM kare); (10) dayALu - jIvo pratye anukaMpAvALo; (11) madhyastha - rAgadveSa rahita. tethI ja saumyadRSTi, madhyastha - somadaSTi baMne guNa eka ja che. je madhyastha che te ja dharmanA yathArtha svarUpane jANato hovAthI doSono tyAga kare che ne tethI somadRSTi bane che. (12) guNarAgI - guNavaMtano ja pakSa le. avaguNInI upekSA kare; (13) satkatha - sat - dharmayukta kathA - vAto ja jene iSTa che, te satkatha: (14) supayukta - suzIla, anukuLa parivAravALo: (15) sudIrghadarzI - badhA kAryomAM bhaviSyamAM AvanArA pariNAmane joi zakato hovAthI je chevaTe bahu lAbha ane alpa vyayavALuM hoya, tevA ja kArya karavAvALo; (16) vizeSajJa - pakSapAtarahita hovAthI guNa-doSanuM aMtara samajI zake evo; (17) vRddhAnuga-AcAravRddha, jJAnavRddha ane vayovRddha e traNe vRddhonI sevA karavAvALo; (18) vinIta - adhika guNInuM bahumAna karanAro; (19) katajJa - bIjAe karelA upakArane yAda rAkhanAro; (20) parahitArthakArI - icchA-apekSA vinA paropakAra karavAvALo.; (21) labdhalakSa - dharmakAryomAM nipuNa thayelo. A guNovALo dharmaratnane yogya che. A graMthanA kartAe batAvelA mukhya cAra guNomAM ghaNuM karIne A badhA guNono samAveza thai zake che. te A rIte : (cAramAM ekavIzano samAveza) pahelA bhadrakaprakRti guNamAM: 1) akSadrapaNuM 2) prakRtisaumyatA 3) akrurata 4) sadakSiNatva zrAddhavidhi prakaraNa 05
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5) dayALutva 6) madhyastha saumyadRSTi- 7) vRddhAnuga- 8) vinIta ema ATha guNo Ave. bIjA vizeSa nipuNamati guNamAM - 9) rUpavaMtapaNuM 10) sudIrdhadarzitva 11) vizeSajJatva 12) kRtajJatva 13) parahitArthakartRtva 14) labdhalakSatva ema cha guNo Ave. trIjA nyAyamArgarati guNamAM - 15) bhIrutva 16) azaThatva 17) lajjALutva 18) guNarAgi- 19) satyathatva ema pAMca guNo Ave. cothA draDha-nijavacana sthiti guNamAM - 20) lokapriyatna 21) supayuktatva, ema be guNa Ave. Ama ekavIza guNono cAra guNomAM prAyaH samAveza thai zake che. mATe A graMthakAre cAra ja guNa mukhya lIdhA che. (cAra guNonI mahattA) A cAra guNomAM prathama traNa guNo na hoya, to kadAgraha, mUDhatA ane anItimAM ja rasa A traNa avaguNonA kAraNe zrAddhadharmanI prApti ja thatI nathI. ane jo pratijJApAlanamAM daDhatA na hoya, to zrAvaka dharma maLyA pachI paNa khAsa vizeSa lAbha thato nathI. dhutArAnI mitratAthI keTalo lAbha thAya? grahila = grahanI asara heThaLa pAgala thayelAnA sArA kapaDA keTalA Take? ane vAMdarAnI Doke nAkhelo hAra kyAM sudhI enI DokamAM rahe? jema A traNe vAta kSaNika che, ne tethI vizeSa lAbhakArI nathI; ema pratijJApAlananI dRDhatA vinA vrata grahaNa paNa alpajIvI bane che ne tethI vizeSa lAbhakArI banatuM nathI. uparokta cAra guNovALo gRhastha ja zrAvakadharmano adhikArI che, kemake jema svaccha-sArI bhIMtapara citrakAma zobhe che, ne Take che. sArA dRDha pAyApara makAna dIrghakALa aDIkhama UbhuM rahe che. ne sArI rIte ghaDAyelI sonAnI vIMTImAM mANeka zobhe che, ne Take che. ema AvA gRhasthamAM ja zrAvakadharma zobhe che ne Take che. cakrIbhojana vagere dasa dRSTAMtothI atyaMta durlabha gaNAtAM paNa samyagdarzanAdiguNo gurudevaAdinA anugrahathI prApta thAya che. pachI eno zukarAjAe pUrvabhavamAM karelA nirvAhane Adarza gaNI e rIte nirvAha karavo. ahIM trIjI gAthAno artha samApta thayo. zukarAja kathA (graMthakAre A kathA khUba vistArathI lIdhI che. meM e kathAne alaga karI 'kathA huM kahuM, zrI zatruMjaya nAmanI'e nAmanA pustakamAM vaNI lIdhI che. tyAM vAMcI levA bhalAmaNa che. ahIM ati saMkSepamAM sAra vaNI lIdho che.) A bharatakSetranA kSitipratiSThita nagaranA mRgadhvaja nAmanA rAjAne popaTanA rUpamAM Avelo deva kAzamIra pAsenA jaMgalamAM zrI RSabhadeva bhagavAnanA bhavya jinAlayamAM lai jai tyAM zrI RSabhadeva bhagavAnanA darzana karAve che. pachI tyAMnA AzramamAM rahelA gAMgali RSi potAnI kamalamALA nAmanI kanya rAjAne paraNAve che. pachI popaTa rAjAne enA nagara tarapha pAchA lAve che. A bAju rAjAnI caMdravatI rANI potAnA bhAi caMdrazekharane A rAjya paDAvI levA bolAve che. e caMdrazekhara nagarane jIte e pahelA magadhvaja rAjA AvI javAthI e pAcho paDe che. paNa dekhAva evo kare che ke pote to khAlI paDelA nagarane sAcavavA Avyo hato. saraLa svabhAvI magadhvaja rAjA enI vAta mAnI le che ne dAkSiNyathI potAnI caMdravatI rANIne zrAddhavidhi prakaraNa
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa mApha karI de che. pachI dharmaprabhAve ane RSie ApelA maMtranA kAraNe kamalamALAne svapna Ave che ke zrI RSabhadeva bhagavAna potAne popaTa (zukarAja) bheTa Ape che ne bhaviSyamAM haMsa ApavAnuM vacana Ape che. AvA suMdara svapnathI sUcita putra janme che. enuM nAma zukarAja rAkhavAmAM Ave che. e pAMca varSano thayo tyAre upavanamAM AmravRkSanIce mRgadhvaja rAjAnA khoLAmAM beTho che tyAre rAjA rANIne tame mane kevI rIte maLyA?' e aMge vAta kare che ne popaTane yAda kare che. A sAMbhaLI zukarAjane jAtismaraNa jJAna thavAthI e mauna thai gayo. cha mahinA pachI e ja vRkSa nIce beselA ne tyAM ja kevaLajJAna pAmelA zrIdatta muninA kahevAthI zukarAja emane vaMdana kare che. A kevaLajJAnI zukarAjano pUrvabhava batAve che ke te bhakilapuramAM jitAri rAjA hato. svayaMvaramAM ene be sagI bena rAjaputrIo - haMsI ane sArasI paraNe che. pachI potAnA nagaramAM pAchA pharelA zrI jitAri rAjAe ekavAra zrI zaMkhapura the siddhAcala jato cha'rI pAlita saMgha joyo. e saMghapAse jAya che. tyAM zrI zrutasAgarasUri pAse deva-gurudharmanuM svarUpa jANI samakata pAmyo. zrI siddhAcala kSetrano mahimA jANI abhigraha kare che ke mAre cAlatA ja e tIrthanI yAtrA karavI. yAtrA na thAya tyAM sudhI cAre AhArano tyAga. e vakhate AcAryabhagavaMta tathA zrIsiMha nAmano maMtrI ghaNuM samajAve che. chatAM abhigraha pakaDI rAkhyo. baMne rANI paNa evo ja abhigraha kare che. jyAre saMgha kAzamIra pAse Avyo, tyAre rAjAnI zArIrika sthiti joi pharI maMtrI vagere samajAve che. paNa rAjA manathI makkama hatA. bhAvollAsa tIvra hato. baMne rANIno paNa sAtha hato. rAte gomukha yakSe pahelA maMtrIne ane pachI badhAne sapanAmAM AvI kahyuM - kAle savAre tamane tIrthanA darzana thaze. yakSe tyAM ja kRtrima vimalAcala tIrthanI sthApanA karI. bIje divase badhAe tIrthayAtrA karI pachI abhigraha pUrNa thavA para pAraNuM karyuM. jitAri rAjAnA hRdayamAM A tIrtha vasI gayuM. tyAM vimalapura nagara vasAvI rahyA. aMtima samaye AhAra tyAgAdi ArAdhanA karavA chatAM derAsaranA zikharapara rahelA popaTamAM dhyAna javAthI marI popaTa thayA. haMsI ane sArasI dIkSA lai prathama devalokamAM gayA. e baMnee pratibodha karavAthI popaTa paNa anazana karI tyAM deva thayo. pachI pelA baMne eNvI haMsI banI mRgadhvaja rAjA. sArasI banI kamalamALA. jitAri deve ja kevaLajJAnI pAse potAnA bhAvanI vigata jANI popaTarUpe AvI baMneno meLApa karAvI Apyo. e ja deva have zakarAja che. potAnI pUrvabhavIya patnIone mAtA-pitA kahetA zarama AvavAthI mauna pakaDyuM. paNa have A vyavahAra satya samajavAthI e bolato raheze. pachI zrIdatte potAnuM caritra varNavyuM. pachI zrI mRgadhvaja rAjAne kahyuM - tame caMdravatInA putranA darzana pachI vairAgya pAmI AtmakalyANa sAdhazo. zukarAja dasa varSano thayo tyAre kamalamALAe haMsa svapna sUcita bIjA putrane janma Apyo. enuM nAma haMsarAja paDyuM. zukarAja kRtrima vimalAcaLanI rakSA mATe gayo. pachI e padmAvatI ane vAyuvegA nAmanI be rAjakumArIone paraNyo. cakrezvarI devIe ApelA saMdezathI (kRtrima) zrI vimalAcalanA zrI AdinAtha prabhune vAMdI potAnA sthAne pharI mAtA-pitAne potAnA darzanathI prasanna karyA. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekavAra zrI haMsarAja sAthe sUranAmano sAmaMta putra yuddha karavA Avyo. e hAryo. pachI eNe ja nuM kAraNa jaNAvatA kahyuM - pUrvabhavamAM A haMsarAja jitAri rAjAno siMha nAmano maMtrI hato. eNe enA sevaka evA mane trAsa Apyo hato. tethI e pachInA bhave sApa banI meM e siMha maMtrIne haNyo hato. huM narake jai bhava bhamI ahIM sUra thayo. siMha maMtrI haMsa banI tIrthanA darzanathI pratibodha pAmI prabhubhakti karI devabhava pAmI ahIM haMsarAja banyA. A vAta mane zrIdatta kevaLIe kahI. tethI verabhAvathI yuddha mATe Avyo hato. have huM dIkSA laiza. tyAre mRgadhvajane dIkSAnI icchA thai. e vakhate tyAM caMdrAMka nAmano rAjaputra Avyo. tyAre ja AkAzavANI thavAthI mRgadhvaja rAjA ene lai yazomatI nAmanI yoginI pAse gayo. yoginIe kahyuM - caMdrazekhara ane caMdravatI pUrvabhavamAM yugalika hatA. tyAMthI deva thai bhAi-bahena tarIke avataryA hovA chatAM pUrvabhavanA saMskArathI paraspara kAmarAga dharAve che. gotradevInA prabhAvathI adRzya thavAnA aMjanaprabhAve e caMdravatI sAthe saMbaMdha rAkhe che. tethI thayelo A caMdrAMka nAmano putra che. huM caMdrazekharanI patnI hatI. meM saMsArasukha mANyuM nathI. Ane meM ja ucheryo. pachI AnI pAse aghaTita mAMgaNI karI. A mane tarachoDI tamArI pAse Avyo. huM yoginI thai. pachI yoginIe mRgadhvajano krodha zAMta karI vairAgyabhAva jAgRta karyo. mRgadhvaje zukarAjane rAjA banAvyo. e ja rAte bhAvanAthI bhAvita thayelA mRgadhvajane kevaLajJAna thayuM. emanA upadezathI zrI caMdrAMka, haMsarAja, zrI kamalamALA vageree dIkSA lIdhI. zukarAja zrAvaka thayA. ekavAra potAnI baMne patnI sAthe zukarAja tIrthayAtrAvagere mATe gayA. tyAre caMdravatInA sUcanathI ane devanA prabhAvathI zukarAjanuM rUpa lai caMdrazekhara e nagaranA rAjA banI gayA. maMtrI vagerene kapaTathI vazamAM lIdhA. jAtrA karIne pAchA AvelA zukarAjanI vAta paNa maMtrIe mAnI nahIM. zukarAja cha mahinA bhaTakyA. pachI pitA munie pUrvabhavamAM kayuM pApa karyuM hatuM, te batAvI vimalAcala tIrthanI guphAmAM mahAmaMtranI ArAdhanA karavA jaNAvyuM. e rIte cha mahInA ArAdhanA karavAthI teja puMja phelAyuM. caMdrazekhara pAcho mULarUpamAM AvI gayo. e bhAgIne pAcho potAnA nagaramAM gayo. zukarAja pharIthI rAjya pAmyA. pachI khUba dharma-tIrtha unnatinA kAryo karyA. zrI zatruMjayano saMgha kADhyo. ne tyAM e tIrthanuM 'zatruMjaya' nAmanuM navuM nAma ghoSita karyuM. caMdrazekhara e tIrthamAM dIkSA. AlocanA, zuddhino tapavagere karI karma khapAvI mokSe gayA. pachI zukarAje paNa baMne patnIsAthe dIkSA lIdhI. chevaTe kevaLajJAna pAmI mokSa pAmyA. Ama bhadrakatvAdi guNothI samyakatvavagere pAmI ane teno bhavAMtaramAM paNa nirvAha vagere phaLa aMge zrI zukarAja rAjAnuM apUrva caritra sAMbhaLI he bhavya jIvo, tame paNa temATe prayatnazIla bano. zrAvakanuM svarUpa veceeF8PEG YeDeesme [(esYeeece FILe Dechie es el ellenes De YeeJeme[ {esobeCe-Je3e-GEej i efeshb-4 -- (chAyA-nAmAdizcaturbhedaH zrAddho bhaavnaatraadhikaarH| trividhazca bhAvazrAddho darzana-vrata-uttaraguNaizca / / ) zrAvaka cAra prakAranA che. 1. nAmazrAvaka 2. sthApanAzrAvaka 3. dravyazrAvaka ane 4. bhAvazrAvaka. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ (A cAra nikSepA gaNAya che) 1. nAmazrAvaka: 'zrAvaka' zabdanA arthathI rahita je kevala "zrAvaka evA nAmane dhAraNa karato hoya, te nAma zrAvaka che. jemake koinuM nAma Izvara hoya, paNa te daridra - dAsa hoya. 2. sthApanAzrAvaka : mATI vageremAM zrAvakano AkAra upasAvatI pratimA vagere sthApanA "zrAvaka gaNAya. 3. dravyazrAvaka : bhAva-zraddhA vinA zrAvakanI kriyA karanAro dravyazrAvaka che. jemake caMDapradyota rAjAnI AjJAthI abhayakumArane bAMdhavA mATe kapaTa zrAvikA banelI gaNikAo. 4. bhAvazrAvaka: bhAvapUrvaka zrAvakanI kriyAmAM tatpara hoya, te bhAvazrAvaka che. A bhAvanikSepo gaNAya tethI jema dUdha nahIM ApatI nAmamAtrathI gAya vagerenI dUdhanA prayojana vakhate koi apekSA rahetI nathI, kemake te kArya mATe e sAdhaka - samartha nathI; ema bhAvazrAvakanI je bhUmikA che, te nAmazrAvaka AdimAM nathI; mATe dharmavidhi aMge teo yogya na hovAthI teonI vAta ahIM karavAnI nathI. prastuta graMthamAM bhAvazrAvakathI ja prayojana che. bhAvazrAvaka aMge ja vidhio batAvavAnI che. kemake nAma zrAvaka pAse zrAvakadharmane yogya kriyA paNa nathI. dravyazrAvaka evI kriyA karato hovA chatAM evA bhAvavALo nathI, mATe baMne ayogya che. (sthApanA to mAtra AkAra-anAkArarUpe zrAvakanI oLakha pUratI jarurI che, emAM to kriyA ke bhAva saMbhavatA ja nathI.) bhAvazrAvakanA traNa prakAra bhAvazrAvakanA traNa bheda che. 1. darzanazrAvaka, 2. vratazrAvaka ane 3. uttaraguNazrAvaka. 1. zreNika vagerenI jema mAtra samyakta dhAraNa karavAvALA darzanazrAvaka che. 2. samyakatva sahita sthULa aNuvratadhArI zrAvaka vratazrAvaka che. jemake surasuMdarakumAranI patnIo... e kathA AvI che... eka muni surasuMdarakumAranI patnIone vratano upadeza ApI rahyA hatA. te vakhate IrSAbhAvathI chupI rIte UbhA rahI surasuMdare potAnI patnIo sAthe vAta karavAnA daMDarUpe munine pAMca aMgomAM lAkaDInA pAMca pAMca prahAra karavAnuM vicAryuM. munie prathama sthULa ahiMsA vrata dRSTAMta sahita samajAvyuM. e patnIoe e vrata lIdhuM. tyAre surasuMdare vicAryuM - sAruM thayuM. have A patnIo krodhe bharAze, to paNa mane mAraze nahIM. tethI munine eka prahAra ocho mArIza. muni to A rIte eka pachI eka aNuvrata dRSTAMta sahita samajAvatA jAya che, te strIo eka eka aNuvrata letI jAya che. ne te jANI surasuMdara eka-eka prahAra ocho karatA javAnuM vicArato jAya che. strIoe A rIte pAMca aNuvrata lIdhA. tyAre tAtparyane samajelA zeThe munine prahAra karavAnA potAnA durthAna para dhikkAra varasAvI atyaMta pazcAtApa sAthe munine khamAvyA ane pote paNa e vrato lIdhA. pachI sArI rIte pALI svarge gayo. A rIte (1) sthaLa hiMsAtyAga (2) sthULa mRSAvAda tyAga (3) sthaLa corI tyAga (4) sthULa zrAddhavidhi prakaraNa
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ maithuna tyAga - parastrIgamana tyAga... ane (5) sthULa parigraha tyAga. A pAMca aNuvrato samyakatva sahita lenAro zrAvaka vratazrAvaka che. 3. uttaraguNazrAvaka : vratazrAvakanA adhikAramAM batAvyA mujabanA pAMca aNuvratanI upara chaThThuM diSparimANavrata, sAtamuM bhogopabhogaparimANavrata, AThamuM anarthadaMDaparihAravrata; (e traNa guNavrata kahevAya che), navamuM sAmAyikavrata, dazamuM dezAvagAzikavrata, agiyAramuM pauSadhopavAsavrata ane bAramuM atithisaMvibhAgavrata, (e cAra zikSAvrata kahevAya che.) ema bAre vrata dhAraNa kare, te sudarzana zeThanI jema "uttaraguNazrAvaka" che. athavA samyatvasahita bAra vrata lenAro vratazrAvaka che. 'uttaraguNazrAvaka" to nIce lakhyA mujaba samajavA... samyakRtva sahita bAra vratadhArI, sarvathA sacitta parihArI, ekAhArI, (eka ja vAra bhojana kare), tivihAra, cauvihAra paccakhANa karanAro, brahmacArI, bhUmizayanakArI, tathA zrAvakanI agiyAra paDiyA (pratimA) vahana karavI vagere vizeSa abhigraho lenAro uttaraguNa zrAvaka che. AnaMda, kAmadeva ane kArtika zeTha vagere 'uttaraguNazrAvaka' che. keTalA prakAre vrato lai zakAyA samyakatva to avazya ja joie. e uparAMtamAM bAra vratamAMthI eka - be vagere vrata lenAro paNa vratazrAvaka gaNAya. tathA emAM paNa keTalAka dvividha (karuM nahIM, karAvavuM nahIM ityAdi) trividha (manavacana-kAyAthI) hoya, keTalAka ekavidha-trividha hoya, ityAdi bhedo saMbhave. tethI eka vrata dvividha - trividha. eka vrata dvividha-dvividha vagere... athavA be vrata dvividha-trividha...ityAdi rUpe athavA eka vrata ja dvividha-trividha...be vratamAM eka thI bAramAM kayA kayA be, traNa vratamAM, e ja rIte kayA kayA traNa...ityAdi rIte vicAratA vratazrAvaka tarIke keTalA prakAre vrata lai zakAya? to kahe che, uttaraguNa zrAvaka ane avirata zrAvaka A banne bhedane paNa gaNIne kula 13841287202 (tara abaja,coryAzI karoDa, bAra lAkha, satyAzI hajAra, basso ne be) bhAMgA - vikalpo thAya. (vrata zrAvaka thavA ATalA vikalpo maLe che. sAdhune pAMce ya mahAvrato levA Avazyaka che. tethI sAdhu thavA mATe eka ja prakAra che.) zrAvakane trividha-trividha paccakakhANa kyAre saMbhave? zaMkA:- manathI, vacanathI, kAyAthI, karuM nahIM, karAvuM nahIM, karatA pratye anumoduM nahIM, evo nava koTIno bhAMgo uparanA koipaNa bhAMgAmAM kema kahyo nahIM? samAdhAnaH- zrAvakane dvividha trividha paccakakhANa hoya che, paNa trividha trividha bhAMge paccakkhANa hoya nahIM; kemake zrAvaka mATe vrata letA pahelA pote ja athavA putra vagere dvArA prAraMbha karelA ane vrata lIdhA pachI paNa cAlu rahelA AraMbha vagerenI lAgI jatI anumatino niSedha karavo azakya che. "prajJapti" vagere graMthomAM zrAvakane paNa je trividha trividha paccakakhANa kahelAM che, te viSayavizeSane apekSIne che. te A pramANe - dIkSA levAnI icchAvALo puruSa putravagerenA pAlananA AzayathI dIkSAmAM vilaMba thAya ema hoya, to jyAre tevI pratimAo (abhigraha vizeSa) dhAraNa kare tyAre athavA avasthA 10 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSane apekSIne vizeSathI evI pratijJA kare ke - svayaMbhUramaNa samudra vageremAM rahelI mAchalInA mAMsa vagereno mAre trividha trividha tyAga, athavA manuSyakSetranI bahAra sthala hiMsAdino trividha trividhe tyAga, to tyAM zrAvakane trividha trividha paccakakhANa maLe kharuM. paNa te alpa viSayavALuM hovAthI (ane sAmAnyathI zrAvaka mATe e saMbhAvanArUpe paNa na hovAthI-mahattvanuM na hovAthI) enI gaNatrI karavAmAM AvatI nathI. mahAbhASyamAM paNa kahyuM che - keTalAka AcAryo ema kahe che - gRhasthane trividha trividha paccakhANa nathI. paNa te barAbara nathI, kemake prajJaptimAM vizeSa hetumAM te batAvyuM che. ll1/l. dIkSAne abhimukha thayelA paNa putrAdi saMtatinA nimitte rokAyelA gRhastha zrAvakanI agyiAramI pratimA svIkArelI hoya, tyAre ene trividha trividha paccakhANa paNa saMbhave che. rA/ je kAMi kAgaDAnuM mAMsa vagere aprayojanIya vastu temaja manuSya kSetranI bahAra rahelA hAthIonA dAMta ke cAmaDI vagere aprApya vastuaMge ke svayaMbhUramaNa samudramAM utpanna thayelA mAchalAaMge, ityAdi koi viziSTa vastuaMge trividha trividha paccakakhANa karavAmAM koi doSa nathI. //all zrAvakanA bIjI rIte cAra prakAra zaMkA : AgamamAM tame kahyAM te nAmAdi cAra prakArathI alaga prakAre zrAvakanA bhedo batAvelA saMbhaLAya che. te A pramANe - sthAnAMga sUtramAM kahyuM che ke - cAra prakAranA zrAvaka kahevAyA che, te A pramANe - (1) mAtA - pitA samAna. (2) bhAi samAna (3) mitra samAna (4) sapatnI samAna. bIjI rIte paNa cAra prakAranA zrAvako kahelA che, te A pramANe - (1) Adarza arisA - samAna (2) patAkA samAna (3) sthANu samAna (4) kharaMTaka samAna. zrAvakanA A bhedo teonA sAdhupratyenA vyavahArane apekSIne paDyA che. A zrAvako nAma Adi cAra zrAvakamAMthI kayA zrAvaka gaNAya? uttara : vyavahAranayathI A zrAvako bhAvazrAvaka ja che, kemake zrAvaka tarIkeno ja vyavahAra thAya che. nizcayanayamate sapatnI-zaukya jevA ane tIkSNa kAMTA jevA zrAvako prAya: mithyAtvI hovAthI dravyazrAvaka che, (zrAvakanA guNo na hovAthI) bhAvazrAvaka nathI. bAkInA badhA prakAro bhAvazrAvakanA che. kahyuM che ke - sAdhunA kAma (sevA-bhakti)nA vicAra kare. pramAdAcAraNa joine paNa sAdhu para prema vinAnA thAya nahIM, temaja sAdhu-samudAyapara sadA ya hita-vatsala rahe, te mAtA samAna zrAvaka che. sAdhunA vaMdanaAdi vinaya karavAmAM DhIlo hoya, paNa hRdayamAM sAdhupratye snehavALo hoya ane sAdhanA apamAna-kaSTa vakhate kharekhara sahAyakArI thAya, evo zrAvaka bhAisamAna zrAvaka che. je mAnakaSAyanA kAraNe koi kAryamAM sAdhu pUche nahIM, to kyAreka sAdhupara rIsAya kharo, paNa potAnA sagAvhAlA karatAM paNa temane (sAdhune) adhika gaNe, te mitrasamAna zrAvaka che. pote abhimAnI hoya, sAdhunA doSo-khAmI vagere chidro joto rahe, ne pachI sAdhune e pramAdadoSo aMge vAraMvAra ToNA mArato rahe, ne sAdhune taNakhalA samAna gaNe, te zokyasamAna zrAvaka che. bIjA catuSkamAM kahelA zrAvakonuM varNana :zrAddhavidhi prakaraNa
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ - sAdhue sUtra-artha je rIte - je AzayathI kahyA hoya, te rIte ja - te ja AzayathI hRdayathI jhIle tene AgamamAM darpaNa samAna suzrAvaka kahyo che. pavanathI jema dhvajA Ama-tema bhamyA kare, tema je mUDha mANasothI bharamAi jAya ane guruvacanano vyavasthita nizcaya nahIM kare, te patAkAsamAna zrAvaka jANavo. gItArthoe sArI rIte samajAvavA chatAM potAnA khoTA Agrahane-kadAgrahane je choDato nathI. te sthANu-thAMbhalA jevo zrAvaka che. jo ke eTaluM kharuM ke ene sAdhuo para dveSa nathI hoto. guru kharo artha kahetA hoya to paNa te na mAnatAM ema kahe ke - tuM unmArgadezaka che, nirbava che, mUDha che, maMda dharmapariNAmavALo che. Ama gurune kharaDavAvALo kharaMTakazrAvaka che. jema zithila azuci dravya (kAMka pravAhIrUpe raheluM azuci dravya) chAMTIne mANasane kharaDavAmAM Ave che, ema hitazikSA ApatA paNa sAdhune duSita karanAro kharaMTaka che. kharaMTaka ane sapatnI (zokya samAna) zrAvaka e banne nizcayanayamate mithyAtvI ja kahyA che; paraMtu jinezvara bhagavaMtanA daherAsara vagerenI sArasaMbhALa rAkhe che, tethI vyavahAranaya emane zrAvaka kahe che. zrAvaka zabdano artha dAna, zIla, tapa ane bhAvanAdika zubha yogathI ATha prakAranAM karmone sUve che - choDe che, te zrAvaka (ahIM savatimAM je su che, te zrAvakamAM je zuM che, ene samAna gaNI A vyAkhyA batAvI.) bIjI vyAkhyA batAve che sAdhu pAsethI samyak sAmAcArI je (kRNoti) sAMbhaLe, te zrAvaka. zrAvaka zabdanA A artha paNa bhAvazrAvaka mAM ja ghaTe che. kahyuM ja che ke jenA pUrvabaddha pApo aneka rIte sUve che- khape che, ane je haMmezA vratothI vIMTaLAyelo (- parivarelo) ja rahe che, te zrAvaka kahevAya che. samyakatvAdI pAmelo je puruSa pratidina sAdhuo pAse sAmAcArI sAMbhaLe che, te zrAvaka kahevAya che. je padArtha ciMtanathI zraddhAne pAkI kare, pAtromAM (- sAta kSetramAM) vAve (- vApare), su-sAdhunI sevA karI pApane naSTa kare, tene uttama puruSo zrAvaka kahe che. zraddhA pAkI kare, pravacana sAMbhaLe, dAna de, darzanane vare, pApane naSTa kare ane saMyama Acare, tene vicakSaNo, zrAvaka kahe che. jene dharmamAM sArI zraddhA che, e zrAddha zabdano vyutpatti artha che. Ama zrAddha zabdano artha paNa bhAva zrAvakanI apekSAe ja che. tethI ja ahIM bhAva-zrAvakano adhikAra che. evI rIte zrAvakanuM svarUpa jaNAvyA pachI have dina-katyAdi cha katyamAMthI prathama dinakRtyavidhi kahe che. veJekelej Ce deyese es mej F meesmekegue - Oecce - elveeceF& Heef[keketeceDe mer &lef De, di ensebeCebke CeF mebej Ceb-- 5 -- (chA - namaskAreNa vibuddhaH smarati sa svakuladharma - niyamAdIn / pratikramya zuci: pUjayitvA gRhe jinaM karoti saMvaraNaM) savAre kyAre uThavuM? zuM karavuM? namo arihaMtANaM ityAdi pado bolIne jAgelo zrAvaka potAnA kuLane yogya dharmakRtya niyamAdika yAda kare. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ A artha che - prathamathI ja zrAvake ochI nidrAvALA thavuM joie. pAchalI eka pahora rAta rahe, tyAre athavA savAra thatAM pahelAM uThavuM joie. ema karavAthI A lokamAM yaza, buddhi, zarIra, dhana, vyApArAdikano ane pAralaukika dharmakRtya, vrata, paccakakhANa, niyama vagere ghaNA lAbha che. jo tema na kare, to uparokta lAbhanI hAni thAya che. laukikazAstramAM paNa ema ja kahyuM che ? kAmakAja karanArA loko jo vahelA uThe, to teone dhananI prApti thAya ane dharmI puruSa jo vahelA uThe, to teo potAnA pAralaukika kRtyo karI zake. je sUryodaya vakhate paNa uMghamAM ja hoya, tenA traNa (buddhi, Rddhi, ane AyuSya)nI hAni thAya che. pAchalA pahora rAta rahetAM uThI na zakAya, to paNa paMdara muhUrtanI (bAra kalAka) rAta gaNAya. emAM caudamAM brAhma muhUrta (tyAre rAta lagabhaga cAra ghaDI bAkI rahe che.) to chevaTe uThI ja javuM joie. navakAra bolatA bolatA uThelA zrAvake dravya, kSetra, kALa ane bhAvano upayoga (= vicAro karavo. dravyathI vicAravuM ke, "huM koNa chuM, zrAvaka chuM ke anya?" kSetrathI vicAra kare ke, zuM huM potAne ghare chuM ke pareghare chuM? dezamAM chuM ke paradezamAM chuM? mALa upara sUto chuM ke nIce sUto chuM? kALathI vicAra kare che, atyAre rAta che ke divasa? bhAvathI vicAra kare ke, laghunIti (- pezAba) vagerenI zaMkA to nathI ne? ema vicAra karavApUrvaka nidrA rahita thAya. A pramANe vicAravA chatAM jo nidrA na rokAya, to zvAsane rokI nidrAmukta bane, pachI daravAjo kyAM che? e joine laghunIti vagere kAryo patAve. - sAdhuaMge oghaniryuktimAM kahyuM che - dravyAdino upayoga kare, zvAsa nirodhe, pachI prakAzavagere jue. vahelI savAre hajI rAta hovAthI jo koi kAryavagere bIjAne jaNAvavuM hoya, to maMdasvare (haLavethI) bolavuM. rAte to bolavuM, khuMkhAro khAvo, khAMsI khAvI, huMkAra vagere karavA A badhAmAMthI kazuMya moTA svare karavuM joie nahIM, kemake ema karavAthI jAgelAM garoLI vagere hiMsaka jIvo mAkhI vagerene upadrava Adi AraMbha (jemAM jIvonI hiMsA thAya evA kAryo kare. pADozI jAge to pote potAnA saMsArakAryo zaru kare. panihArI, rAMdhanArI, vepArI, zoka karavAvALA, musApharo, kheDUto, vanamAM jai pAna-phUla-phaLa chedanArA, raheMTa - koza calAvanArA, ghANI pIlanArA, paththara phoDavAvALA, reTIMyA pheravanArA, dhobI, kuMbhAra, suthAra, jugArI, zastrakAra, dArUnI bhaThThI karanArA, mAchI, khATakI, vAgharI, jALa pAtharavAvALA, pAradhI, hiMsA karanArA, luMTArA, parastrIgamana karanAra, cora, dhADa pADanArA vagere eka jAge eTale bIjo jAge evI rIte jAgRta thai potAnA hiMsAAdi janaka khoTA kAryomAM pravRtta thAya. Ama emanA e pApakAryamAM nirarthaka nimitta banavAnA doSa lAge. zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che keH- vatsa dezanA rAjAnI bahena jayaMtI zrAvikAne zrI vardhamAnasvAmIe kahyuM ke "dharmIonuM jAgavuM ane pApIone sUvuM hitakara che." nADI ane tattva vicAraNA jANakAroe uMghamAMthI uThatI vakhate jAgatI vakhate pRthvI, jala, agni, vAyu ane AkAza A pAMca tattvomAMthI kayA tattvano saMcAra che, te jANavuM joie. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahyuM che ke :- jaLa ane pRthvItattvamAM nidrAviccheda thAya, to zubha mATe thAya. paNa AkAza, vAyu ane agnimAM nidrAviccheda thAya, to du:khadAyI jANavuM. zuklapakSamAM paDavethI (ekamathI) traNa divasa uThatI vakhate DAbI - caMdranADIno udaya sAro ane kaSNapakSamAM paDavethI traNa divasa uThatI vakhate jamaNI sUryanADIno udaya sAro che. zukla pratipada (ekamathI) prathama traNa divasa uThatI vakhate caMdranADImAM vAyu vahe, pachI traNa divasa sUryanADImAM vAyu vahe, pachI traNa divasa caMdranADImAM ityAdi kramathI nADI cAle, e prazasta che. viparIta thAya, to te aprazasta che. udayavakhate caMdranADIthI vAyu vahe, to asta vakhate sUryanADIthI vahe e tathA udayavakhate sUryanADI cAlatI hoya, to astavakhate caMdranADI cAle e zubha che. keTalAkanA mate sUrya - caMdra udayaaMge vArano krama cokkasa che. ravivAre, maMgaLavAre, guruvAre ane zanivAre sUryanADImAM udaya sAro ane somavAre, budhavAre ane zukravAre caMdranADImAM udaya sAro che. (dareka sthaLe uThatIvakhate vAyuno udaya ane sUtI vakhate vAyuno asta evo eka mata che. ne sUryodaya ane sUryAsta samajavA evo bIjo mata che.) bIjA keTalAkanA mate saMkrAMtinA kramathI jovuM, jemake meSasaMkrAMti sUryanADInI ane vRSabhasaMkrAMti caMdranADInI, ema anukramathI bAra saMkrAMti sAthe sUrya ane caMdra nADInI gaNanA karavI. (saMkrAMti- sUryano eka rAzimAMthI bIjI rAzimAM praveza. je rAzimAM sUrya praveze te rAzinI saMkrAMti kahevAya. jemake sUrya mIna rAzimAMthI meSa rAzimAM praveze, e meSa saMkrAMti kahevAya.) keTalAka caMdra eka rAzimAMthI bIjI rAzimAM jAya te kramathI nADI vicAra kare che. - sUryodaya vakhate je nADI vahetI hoya, te aDhI ghaDI pachI badalAi jAya che. caMdrathI sUrya ane sUryathI caMdra, ema kUvAnA reMTanI jema Akho divasa pavana eka nADImAMthI bIjI nADImAM saMcaraNa karyA kare che. pavanane eka nADImAMthI bIjI nADImAM saMcaraNa karatA chatrIsa guru akSara bolatA jeTalI vAra lAge che, eTalI vAra lAge che. (dIrdhasvara athavA sayuMkta vyaMjanano pUrvasvara guru gaNAya che.) pAMca tattvanI samaja ucchavAsa vakhate choDelo pavana upara tarapha vahe, to agnitattva. nIce tarapha vahe, to jalatattva. tirtho pavana vahe. to vAyutattva. nAsikAnAM be paDamAM vahe to pRthvItattva. ane badhI dizAe re jAya, tyAre AkAzatattva samajavuM. sUryanADI ane caMdranADImAM vAyu, agni, jaLa, pRthvI ane AkAza e anukramathI tattva rUpe vahe che. pRthvItattva pacAsa paLa, jaLatattva cAlIsa paLa, agnitattva trIsa paLa, vAyutattva vIza paLa, AkAzatattva daza paLa vahe. tattvomAM karavAnA kAryo bhUmi ane jaLa tattvothI zAMta kAryamAM phaLanI unnati thAya che. agni, vAyu ane AkAzatattvothI tIvra ane asthira kAryo lAbhakArI thAya. jIvitavya, jaya, lAbha, dhAnyanI utpatti, varSA, putra saMbaMdhI ke yuddhasaMbaMdhI praznavakhate tathA gamana - Agamanavakhate jo pRthvI ke jaLatattva hoya, to zubha gaNAya. paNa jo vAyu ke agnitattva hoya to azubha samajavA. pRthvItattvamAM 'arthasiddhi(prayojananI siddhi) sthira thaze" ane jaLatattvamAM 'zIdhra thaze" ema kahevuM. 14 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ (caMdranADI vahetI hoya tyAre karavA yogya kAryo) devapUjana, dravyopArjana-vyApAra, lagna, durgAdi ke nadI oLaMgavI, gamanAgamana, AyuSya aMge, ghara-khetara vagereno saMgraha (levuM-bAMdhavuM-kharIdavuM), varasAda, nokarI, khetIvADI, zatru para vijaya, vidyAbhyAsa, paTTAbhiSeka-padaprApti evAM zubha kAryonA prazna vakhate athavA prAraMbha vakhate caMdranADI cAle te zubha che. jo te vakhate caMdranADI pUrNa hoya ane vAyuno praveza thAya, to saMzaya vinA siddhi thavAno nirdeza thAya che. kedamAM paDelAnA, rogInA, potAnA padathI bhraSTa-thayelAnA prazna vakhate, tathA yuddhanA AraMbhe, dumananA saMgama vakhate, sahasA bhaya Ave tyAre, snAna vakhate, bhojana-pANI vakhate, gayelI vastu zodhatI vakhate, putramATe maithuna sevanavakhate, vivAdanA avasare, tathA kaSTakArI prayojana vakhate eTalA sthaLe sUryanADI sArI samajavI. keTalAka AcAryonA mate - vidyAraMbha, dIkSA, zastrAbhyAsa, vivAda, rAjadarzana, gAyanaAraMbha, maMtra, maMtrAdi sAdhanamAM sUryanADI zubha che. DAbI nAsikAno pavana cAlato hoya to DAbo paga ane jamaNI nAsikAno pavana cAlato hoya to jamaNo paga prathama upADI potAnA gharathI nIkaLavuM joie. sukha, lAbha ane jayanA icchuke devAdAra, cora, zatru, vigraha karanAro ane utpAta karanAro ATalA potAnI DAbI bAjue Ave evI rIte karavuM. kAryasiddhinA icchuke svajana, svAmI, guru, mAtA, pitA vagere je ApaNA hitaciMtaka hoya, temane potAnI jamaNI tarapha rAkhavA joie. - zayyA parathI uThelAe jamaNI ke DAbI je nAsikA pavanathI bharAi pUrNa thatI hoya (je tarapha nADI cAlatI hoya) te taraphano paga jamIna para pahelA mukavo. uThIne paheluM navakAra smaraNa.. A pramANe vidhipUrvaka nidrA tajIne zrAvaka paramamaMgaLa mATe atyaMta bahumAnathI navakAramaMtranuM spaSToccAra thAya nahIM e rIte manamAM smaraNa kare. kahyuM che ke - zayyAmAM rahelAe parameSThInuM ciMtana karavuM joie. (- navakAranuM manathI smaraNa karavuM joie.) Ama karavAthI sUtrano avinaya thato nathI. keTalAka AcArya koipaNa evI avasthA nathI ke jemAM navakAra maMtra gaNavAno adhikAra na hoya" ema ne che. tethI teo 'tyAre paNa (zayyAmAM hoie tyAre paNa) navakAra pATha karI zakAya" ema kahe che. paMcAzaka' nAmanA graMthanI TIkAmAM A baMne mata batAvyA che. zrAddhadinakRtyamAM to kahyuM che ke:- zayyAnA sthAnane choDI dai jamInapara UbhA rahI bhAvathI baMdhu (sAcA hitakara) ane jagatano nAtha evo navakAramaMtra gaNavo. yatidina caryAmAM kahyuM che ke - rAtanA pAchalA pahore bALa, vRddha vagere badhAe jAgI javuM joie ane parameSThI parama maMtra (navakAra) sAta-ATha vAra gaNavo joie. navakAra gaNavAnI rIta Ama navakAramaMtranuM smaraNa karatAM karatAM jAgelAe palaMga vagere (pathArInuM sthAna) choDI pavitra zrAddhavidhi prakaraNa 15
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamIna para UbhA rahIne ke padmAsana vagere Asane athavA jethI sukhe besI zakAya evAM sukhAsane besIne pUrva athavA uttara dizA sanmukha athavA jinapratimA Adine sanmukha mananI ekAgratA nimitte kamaLabaMdha, karajApa AdithI navakAra jApa karavo. ATha pAMkhaDIvALA kamaLanI kalpanA karI temAM madhyamAM karNikApara "namo arihaMtANaM" pada sthApana kare, pUrvAdi cAra dizAmAM "namo siddhANe, namo AyariyANuM, namo uvanjhAyANuM, namo loe savvasAhUNaM" e cAra pada sthApe ane cAra AgneyI (pUrva ane dakSiNanI vaccenI) vagere cAra vidizAmAM cUlikAnAM cAra pado (eso paMca namukkAro, savvapAvappaNAsaNo, maMgalANaM ca savvarsi, paDhama havaI maMgala) sthApe. A rIte navakAra sthApana karI jApa karavo e kamaLabaMdha jApa karyo kahevAya che. kalikALasarvajJa zrI hemacaMdrAcArye yogazAstranA AThamA prakAzamAM kahyuM che ke te ATha pAMkhaDIvALA sapheda kamaLanA madhyanI karNikAmAM sAta akSarI prathama pavitra maMtra (namo arihaMtANuM) nuM ciMtana kare. pachI siddha vagere cAra pado cAra dizAnI pAMkhaDIomAM kramaza ciMtave. ane cUlikAnA cAra pada vidizAnI pAMkhaDIomAM ciMtave. A rIte mana-vacana-kAyAnI zuddhi pUrvaka ekaso ATha navakArano jApa karato sAdhu gocarI kare to paNa upavAsanuM phaLa pAme che. jApanI anya paddhatio karajApa naMdAvarta-zaMkhAvarta vagere rIte karavAthI iSTasiddhi vagere ghaNuM phaLa ApanAro bane che. karajApa vagere jene na phAve, e kara Avarte (AMgaLIthI) navakArane bAra saMkhyAthI nava vAra gaNe, to tene pizAca vagereno upadrava thato nathI. baMdhana (jala) vagere kaSTa Ave tyAre viparIta zaMkhAvarta vagere dvArA akSara athavA padathI viparIta (ulTA akSaro athavA padathI) navakAramaMtrano eka lAkha ke tethI adhika jApa karavAthI zIghra kleza nAza-Apatti TaLavI vagere thAya che. - sUtara, ratna, rUdrAkSa vagerenI japamALA potAnA hRdaya pAse samazreNIe rAkhI paherelAM vastra ke pagavagerene sparze nahi te rIte, tema ja merunuM ullaMghana na thAya vagere vidhi sAcavIne japavAthI mahAlAbha thAya che. kahyuM che ke :- AMgaLInA agrabhAgathI, meru ullaMghana karavAthI ane vyagracittathI karAyelo jApa prAye alpa phaLa ApanAro bane che. ghaNA mANasa vacce besI jApa karavA karatAM ekAMte karavo zreyaskara che. bolatA jApa karavA karatAM mauna jApa karavo zreyaskara che. mauna jApa karatAM mAnasika jApa zreyaskara che. ema uttarottara adhika phaLadAyI che. jApa karatAM thAke, to dhyAnamAM praveze. dhyAna karatAM thAke, to jApa kare, e bannethI thAke, to stotra gaNe, ema gurue kahyuM che. traNa prakAranA jApa zrI pAdaliptasUri mahArAje racelA pratiSThA-paddhatimAM kahyuM che ke, jApa traNa prakAranAM che. 1 mAnasa jApa, 2 upAMzujApa, 3 bhASyajApa. mAnasajApa eTale mAtra mana ja jApamAM pravRtta hoya (jIbha vagere bAkI badhuM sthira hoya). A jApa mAtra pote ja anubhave che. zrAddhavidhi prakaraNa 16
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAMzujApa eTale bIjo koI sAMbhaLI na zake, paNa aMtarjalparUpa (aMdarathI bolato hoya tevo)jApa. ane bhASyajApa eTale bIjA badhA sAMbhaLI zake evo jApa. AmAM zAMti jevA uttama kAryanI siddhi mATe mAnasa jApa, puSTi jevA madhyama kArya mATe upAMzujApa ane kAmaNa-TumaNa jevA tuccha - adhama kArya mATe bhASyajApa karAto hoya che. mAnasajApa prayatna-kaSTa sAdhya che. bhASya jApa adhama kAryonI siddhi mATe che. tethI sAdhAraNa saraLa evo upAMzujApa karavo joie. navakAranA akSarajapo ane tenA lAbho navakAranI pAMca padanI ke navapadanI anAnupUrvI cittanI ekAgratA mATe gaNI zakAya. navakAramaMtranA eka-eka akSara-pada vagereno jApa paNa karI zakAya. yogazAstranA AThamA prakAzamAM kahyuM che ke te gurupaMcaka arihaMta, siddha, Ayariya, uvajhAya, sAhu, A soLa akSaranI vidyA baso vAra jape, to eka upavAsanuM phaLa pAme che. gurupaMcaka-pAMca parameSThI. "arihaMta siddha" e cha akSarano maMtra traNaso vAra, "arihaMta' e cAra akSarano maMtra cAraso vAra ane "avarNa" eTale (arihaMtamAM rahelo prathama varNa) "a" ne pAMcaso vAra gaNanAro yogI eka upavAsanuM phaLa pAme che. bhavya jIvo jApa karatA thAya e hetuthI A jAponA AvA phaLa kahyA che. bAkI to A jAponA svega ane mokSanI prApti e ja pAramArthika phaLa che ema yogIo kahe che. pAMca akSarano maMtra gaNavAnI vidhi nAbhikamalamAM sarvatomukhI 'kArane sthApI enuM ciMtana-dhyAna karavuM. mastaka kamaLamAM 'si' akSarane dhyAvavo. mukharUpa kamaLamAM 'A' kArane dhyAvavo. hRdayarUpa kamaLamAM "u" kAra ciMtavavo ane kaMTha piMjaramAM (kaMThe) "sA' kAra ciMtavavo. paMca parameSThInA bIjabhUta A "asiAusA" maMtra ane bIjA paNa nama: sarvasiddhabhya:" e bIjAkSaronuM smaraNa karI zakAya. dhyAna kyAM kevI rIte dharavuM? A lokanA phaLanI icchA rAkhanAre A maMtranuM OM kAra sahita dhyAna dharavuM. mokSa padanI icchA rAkhanAre e vinA jApa karavo. (praNava-OM kAra) evI rIte maMtravidyAnA varSomAM ane padamAM kramathI vizleSa lakSyabhUta bhAvanI siddhi mATe karavo. jApa vagere bahu phaLavALA che, kemake :- karoDa pUjAtulya stotra che. karoDa stotra samAna jApa che. karoDa jApa samAna dhyAna che ane karoDa dhyAnane samakakSa laya che. dhyAnanI siddhi mATe joitI svasthatA mATe jinazvaronI janmabhUmi vagere rUpa tIrthono athavA anya ekAMta sthAna vagereno Azraya karavo. dhyAnazatakamAM kahyuM che :- sAdhuonuM sthAna haMmezA strI, pazu, napuMsaka, kuzIla (= durAcArI) vagerethI rahita ekAMtamAM ja hoya, emAM paNa dhyAna vakhate to vizeSathI ekAMta hovuM jarUrI che. jeo potAnA sAdhanAnA yogamAM sthira che ane dhyAnamAM nizcaya manavALA che, tevA muni mATe to lokothI vyApta gAma ke zUnya araNya (jaMgala) mAM koi pharaka paDato nathI. tethI jyAM mana-vacana-kAyAnA yogonuM samAdhAna thatuM hoya ane jIvone pIDA thatI na hoya, te ja dhyAna dharanArA mATe ucita deza (thAna) che. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhyAnano samaya paNa te ja zreSTha che ke je samaye uttama yoga samAdhAna prApta thAya che. (yoga samAdhAna = mana vagerenI vyAkuLatA na thavI) A mATe divasa-rAta vagere rUpe samayanuM koi niyamana jarUrI nathI. zarIranI paNa te ja ubhelI, beselI ke sutelI avasthA dhyAna mATe mAnya che ke je avasthAmAM dhyAna sArI rIte dharI zakAya. (Ama kahevA pAchaLa kAraNa batAve che.) badhA deza-kALaavasthAmAM rahelA ghaNA munio pApane zAMta karI zreSTha kevaLajJAna Adi lAbha pAmyA che. tethI AgamamAM dhyAnamATe deza, kALa, avasthA aMgeno koi niyama batAvyo nathI. je rIte mana vagere yoga samAdhAna pAme-sthiratA pAme te rIte pravartavuM. zrI navakAra mahAmaMtranA lAbha - zivakumAra vagerenA daSTAMta zrI namaskAra mahAmaMtra Aloka ane paraloka banne mATe atyaMta lAbhakArI che. mahAnizItha sUtramAM kahyuM che ke :- bhAvathI namaskAranuM smaraNa-ciMtana karanAranA cora , hiMsaka pazu, sApa, pANI,agni, baMdhana, rAkSasa, rAjA, raNa(yuddha) vagerethI udbhavatA bhayo nAza pAmI jAya che. bIje paNa kahyuM che :- janme tyAre navakAra saMbhaLAvavAthI e janmelAne e jIvanamAM phaLa-Rddhi maLe che. maratA paNa navakAra jApathI (ke sAMbhaLavAthI) maraNa pachI sadgati thAya che. ApattimAM navakAra gaNavAthI seMkaDo Apattio oLaMgI javAya che. samRddhimAM paNa navakAra gaNavo, jethI samRddhi vistAra pAme che, vadhe che. namaskAra mahAmaMtrano eka eka akSara sAta sAgaropamanA pApano nAza kare che. navakAranA eka padano jApa pacAsa sAgaropamanA pApane haNe che. saMpUrNa navakAranuM smaraNa pAMcaso sAgaropamanA pApa dUra kare che. je vyakti zrI jinezvaranI vidhipUrvaka pUjA karI vidhipUrvaka eka lAkha navakAra gaNe, te tIrthaMkara nAmakarma upArja emAM koi saMdeha nathI. je vyakti 80808808 navakAra gaNe, e trIje bhave mokSa pAme che. namaskAranA Aloka saMbaMdhI mahimA aMge zeTha putra zivakumAra vagerenA draSTAMta che. A zivakumAra jugAramAM atyaMta Asakta hovAthI pitAnI vAta paNa mAnato na hato. maratI vakhate pitAe hitazikSA ApI ke "ApattimAM navakAra yAda karaje.' pitAnA mota pachI jugAramAM badhuM gumAvavAthI zivakumAra nirdhana thai gayo. ene tridaMDIno bheTo thayo. tridaMDIe "mArI sAdhanAmAM uttarasAdhaka thaze, to tAruM daLadara phiTaze" ema kahyuM. tethI kALIcaudazanI rAte tridaMDI sAthe smazAnamAM gayo. A tridaMDI duSTa hato. tridaMDIe maDadAnA hAthamAM talavAra mUkI. pachI zivakumArane enA paganuM mAliza karavAnuM kAma sopyuM. te vakhate DarI gayelA zivakumAre ApattithI bacavA navakAra gaNavA mAMDyA. tethI e zaba traNa vAra uThavA chatAM zivakumArane kAMi karI zakyuM nahIM. aMte tridaMDInA jApathI kheMcAi AvIne zabamAM peselA e deve tridaMDIne ja mArI nAkhyo. enuM zaba survaNa puruSa banI gayuM. tethI zivakumAra motane badale moTI samRddhi pAmyo. eNe jinAlaya nirmANavagere sukato karyA. sudarzanA daSTAntA navakAranA prabhAvathI paralokamAM thayelA lAbhamATe vaDanI samaDI vagere draSTAMta che. e samaDI koi duSTanA bANathI viMdhAIne bhUmipara paDI. tyAMthI pasAra thatAM sAdhue ene navakAra saMbhaLAvyo. emAM 18 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ citta parovavAthI marIne siMhala dezanA rAjAnI lADakI putrI sudarzanA banI. darabAramAM pote pitA rAjA pAse beThI hatI, tyAre chIMka AvavAthI eka zeTha 'namo arihaMtANaM bolyA. A sAMbhaLI ene jAtismaraNa jJAna thayuM. pachI pAMcaso vahANa lai potAnI samaDI tarIkenI mRtyubhUmi bharuca hovAthI tyAM AvI. tyAM samaDI vihAra nAmanuM bhavya derAsara banAvyuM. Ama atyaMta prabhAvaka hovAthI UMghamAMthI uThatAM ja navakAra mahAmaMtranuM smaraNa karavuM joie. e pachI dharmajAgarikA karavI. dharmajAgarikA te A rIte :- huM koNa chuM? mArI jAti kai? mArA kuladevatA koNa? mArA guru koNa? mAro dharma kayo? mAre kayA kayA abhigraho-niyamo che? atyAre mArI kaI avasthA che? meM atyAra sudhI zI ArAdhanA karI? hajI mAre kayA kRtyo karavAnA bAkI che? huM karI zakuM evo kayo dharma huM karato nathI? mArA kayA kAryo bIjA jue che? ne kayA kAryo mAro AtmA jue che? huM kai kai alanAo aTakAvI zakato hovA chatAM aTakAvato nathI? tathA Aje kai tithi che? zuM Aje koi bhagavAnanuM kalyANaka che? Aje mAruM vizeSa kRtya karyuM che? vagere. A dharmajAgarikAmAM dravya - kSetra - bhAva - kALa aMge jo vicArIe, to potAnA kuLanuM, dharmanuM, vratanuM vagerenuM smaraNa karavuM e bhAva aMge vicAraNA che. mArA guru koNa? vagere vicAraNA dravya aMga che. kayA deza, nagara, gAma, sthAne chuM? ityAdi vicAraNA kSetraaMge che. atyAre prabhAtAdi kayo samaya che ke Aje kai tithi che? ityAdi vicAraNA kALasaMbaMdhI evI dharma-jAgarikA karavAthI pote sAvadhAna thAya che. pote karelA pApa, doSa yAda AvavAthI tenA tyAganI, tathA pote grahaNa karelA niyamanuM pAlana karavAnI ane navA guNa tathA vizeSathI dharma upArjana karavAnI icchA thAya che. dharmajAgarikAnA A ane bIjA ghaNA lAbho che. saMbhaLAya che ke pAchalI rAte ArIte dharma jAgarikAthI pratibaddha thayelA AnaMda-kAmadeva vagere zrAvako paNa zrAvakanI pratimAo vagere vizeSa dharma karavAmAM lAgyA hatA. kusvaMaMge kAusagga (ATale sudhI mULa gAthA naMbara pAMcanA pUrvAddhanI vyAkhyA karI. have uttarAddhanI vyAkhyA kare che.) dharmajAgarikA pachI jo pratikramaNa karato hoya, to rAi pratikramaNa kare. (enI vidhi AgaLa batAvaze.) je pratikramaNa na karato hoya, eNe paNa rAgadazAthI bharelA kusvapna ane dveSabhAvathI bharelA svapnanA prAyazcitta mATe, koi aniSTa svapna AvyuM hoya, to enA pratighAta-pratikAra mATe tathA maithunasaMbaMdhI svapna AvyuM hoya, to pApa nivAravA ekaso ATha zvAsocchavAsa pramANano kAusagga karavo. A bAbatamAM vyavahAra bhASyamAM je kahyuM che, tenuM tAtparya batAve che - 1) hiMsA, juTha, corI ane parigraha karavAnuM, karAvavAnuM ke anumodavAnuM svapna AvyuM hoya, ane maithunavratamAM karAvavAnuM ke anumodavAnuM svapna AvyuM hoya, to e pApa khapAvavA so zvAsocchavAsa pramANa eTale ke caMdesa nimmalayarA sudhInA cAra lombasano kAusagga karavo. ane 2) jo maithuna sevana pote karyuM che evuM svapna Ave, to ekaso ATha zvAsocchavAsa pramANa eTale ke sAgaravaragaMbhIrA sudhInA cAra logassano kAusagga karavo. athavA dasavaikAlika sUtranA cothA adhyayanamAM mahAvrata saMbaMdhI je zrAddhavidhi prakaraNa
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ AlAvA che, te prAya: paccIsa zloka pramANa hovAthI e paNa so zvAsocchavAsa pramANa hovAthI prathama prakAranA svapna aMge ciMtavI zakAya. athavA tyAM paccIsa zloka pramANa svAdhyAya (bIjA prakAramAM sattAvIza zloko) paNa ciMtavI zakAya. prathama paMcAzakanI vRttimAM ema kahyuM che ke mohanA udayathI strIsaMvAdirUpa svapna Ave, to tarata ja uThI jai IryAvahiyA karI ekaso ATha zvAsocchavAsa pramANa kAusagga karavo. e karyA pachI paNa jo pratikramaNanA samaya pahelA ghaNuM ughavuM ityAdi rUpa pramAda thayo hoya, to e ja kAusagga pharIthI karavo. ema samajAya che ke divase paNa uMgha Ave ne emAM evuM svapna Ave, to A rIte kAusagga karavo joie. paNa te kAusagga tyAre ja karavo ke sAMjanA pratikramaNa vakhate karavo eno nirNaya bahuzruta jJAnI ja karI zake. (hAla svapna Ave ke nahIM, savAranA pratikramaNa pahelA kusumiNa-dusumiNa saMbaMdhI cAra logassa sAgaravaragaMbhIrA sudhIno kAusagna karavAno AcAra pracalita che.). svapna vicAra viveka vilAsa vageremAM svapna vicAra aMge ema lakheluM che ke :- "sAruM svapna joyA pachI sUvuM nahIM, ne te ja divase sadguru pAse jai e svapna kahevuM. jo kharAba svapna joyuM hoya, to tarata sUi javuM ne koine paNa kahevuM nahIM. samadhAtu (vAyu, pitta, kapha e traNe barobara) vALA prazAMta, nirogI ane jitendriya dhArmika puruSane AvelA sArA ke kharAba svapna sAcA Thare che. 1) anubhaveluM, 2) sAMbhaLeluM, 3) joyeluM, 4) prakRti badalAvAthI, 5) svabhAvathI, 6) ghaNI ciMtAthI, 7) devanA prabhAvathI, 8) dharmanA mahimAthI, 9) pApanI adhikatAthI, ema nava kAraNathI svapna Ave che. pahelA ja kAraNathI AvatA svapna sArA hoya ke narasA phaLadAyI banatA nathI. chellA traNa kAraNathI AvatA svapno phaLa Ape che. rAtanA pahelA prahare svapna joyuM hoya, to bAra mAse phaLa Ape; bIjA prahare joyuM hoya, to cha mAse phaLa Ape; trIjA prahare joyuM hoya, to traNa mAse phaLa Ape; ane cothA prahare joyuM hoya, to eka mAse phaLa Ape che. pAchalI be ghaDI bAkI rahe tyAre joyeluM dasa divase ne sUryodaya vakhate joyeluM svapna tarata ja phaLa Ape che. ekI sAthe ghaNA svapno joyAM hoya, divase svapna joyuM hoya, ciMtA athavA vyAdhithI joyuM hoya ane maLamUtrAdikanI pIDAthI AveluM hoya to te sarva (svapna) nirarthaka jANavA. pahelA azubha svapna joyuM ne pachI zubha svapna joyuM hoya, to zubha svapna phaLe. pahelA zubha joine pachI azubha joyuM hoya, to azubha phaLe. A azubha svapna joyuM hoya to zAMtika kRtya karavAM. svapnaciMtAmaNizAstramAM paNa ema lakheluM che ke :- naThAruM svapna joyuM hoya ne rAta bAkI hoya, to pAchA sUi javuM ane koi rIte koine paNa kahevuM nahIM. tethI te phaLatuM nathI. je savAre uThIne bhagavAnanuM dhyAna dhare che, athavA bhagavAnanI stavanA kare che, athavA navakAramaMtranuM smaraNa kare che; ene AveluM du:svapna phaLa vinAnuM bane che. bhagavAnanI pUjA racAve, gurunI bhakti kare, zakti pramANe tapa kare ane satata dharmamAM rata(pravRta) rahe, tenuM du:svapna paNa susvapna banI jAya che. je deva-gurunuM smaraNa karI ane sArA tIrtho ane AcAryonuM nAma laine sue che, tene kadApi khoTA svapna AvatAM nathI. (svapna aMgenI vAta pUrI thai.). 30 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ uThIne bIjuM zuM zuM karavuM? (savAre uThyA pachI zuM karavuM e vAta cAle che, emAM AgaLa batAve che) potAne kharajavuM thayuM hoya, to savAre thaMka enA para ghasavuM ane aMgo majabUta thAya e mATe be hAthethI vrajIkaraNa karavuM. (eka prakAre aMga dabAvavAnI kriyA). savAre puruSe potAno jamaNo hAtha jovo ane strIe potAno DAbo hAtha (hathelI) jovo.hathelI potAnA puNya aMge prakAza pAthare che. (AnuM tAtparya e hoi zake ke e vakhate e rIte hathelI jovAthI puNya vadhe. athavA potAnuM keTaluM puNya che e jANavAthI e mujaba ja parizrama karavAnuM mana thAya ne niSphaLatAmAM svasthatA rahe ke mAro hAtha mAruM ATaluM ja puNya batAve che.) mAtA, pitA vagere vaDIlone je namaskAra kare che, tene tIrthayAtrAnuM phaLa maLe che. tethI dararoja e rIte vaMdana karavA. jeo vRddha puruSonI sevA karatA nathI, tethI dharma ane je rAjAnI sevA karato nathI, tenAthI artha - saMpatti dUra rahe che. virati - paccakakhANanA lAbha pratikramaNa karanAre paccakhANa karyA pahelA cauda niyama dhAravA joie. tema ja je pratikramaNa na karato hoya, teNe paNa sUryodayathI pahelA cauda niyama grahaNa karavA. zaktipramANe ekAsaNa, biyAsaNa Adi paccakakhANa karatI vakhate cauda niyama aMtargata je pramANe sacitta, dravya, vigai vagere aMge niyama dhAryA hoya, tenA uccArapUrvaka dezAvagAsikanuM paccakhANa paNa levuM. (navakArazI vagere ne cauda niyamanI vAta AvI. eTale e vratadhArI zrAvakane saMbhavatuM hovAthI graMthakAra kahe che...) vivekI puruSe pahelethI ja sadguru pAse samyakta mULa bAra vatamaya zrAvakadharma yathAzakti svIkAravo joie. zrAvakadharma svIkAranArane sarvavirati (saMyama) grahaNa karavAno saMbhava che. (eTale ke bAra vrata dhArIne pAMca mahAvratamaya cAritra levAnI saMbhAvanA vadhI zake che.) Ama bAra vrata levAno A vizeSa lAbha che. vaLI vrata nahIM svIkAranArane - aviratidharane to nigodanA jIvonI jema te-te pApa aMge manavacana-kAyAnI pravRtti na hoya to paNa bahu karmabaMdha thayA kare che. (nigodano jIva kayuM pApa kare che? ke karI zake che? chatAM ene e badhA pApanA paccakakhANa na hovAthI pApa lAgyA kare che. A ja vAta aviratidhara mANasane paNa lAgu paDe che.) Ama aviratino bahu moTo doSa che ane viratino ghaNo lAbha che. tethI ja kahyuM che - je bhavya bhAvika jIve ekadama alpa paNa virati karI hoya, tenI svayaM koi viratimAM nahI AvI zakatA devo spRhA (irSA) kare che. ekendriya jIvo ApaNI jema koLiyAM moMmAM mukI zakatA nathI. (kavalAhAra karI zakatA nathI). chatAM paNa teone upavAsanuM puNya je maLatuM nathI, temAM temanI avirati kAraNabhUta che. jIvo mana-vacana-kAyAthI pApa karatAM na hovA chatAM ekendriyapaNAmAM je anaMtakALa rahe che, te teonI aviratinA kAraNe che. tiryaMco cAbuka, aMkuza, Ara ghoMcAvo, vahana, baMdhana, maraNa, vagere je seMkaDo kaSTa sahana kare che, te jo mAnava bhavamAM niyamamAM AvyA hota, to sahana karavA nahIM paData. (eTale ke mAnavabhavamAM niyamo vagere nahIM karavAthI pazu thayelA teone anicchAe paNa AkaruM kaSTa sahana karavuM paDe che.) viratinA abhyAsa mATe niyamo aviratino udaya hoya to gurunA upadeza vagereno saMyoga thavA chatAM devonI jema jarA paNa viratino svIkAra thato nathI. tethI ja zreNika mahArAjane kSAyika samyakatva hatuM ne zrI vIra prabhunA zrAddhavidhi prakaraNa
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ vacanano yoga maLyo vagere viratimAM kAraNabhUta gaNAya tevI ghaNI bAbata hovA chatAM tIvra aviratinA udayanA kAraNe kAgaDAnA mAMsano tyAga jevA paNa niyama karI zakyA nahIM. viratithI aviratine jItI zakAya. (nAnA moTA niyama letA rahevAthI aviratimAM kAraNabhUta karma vagerene toDI zakAya che.) virati sahaja nathI AvatI, vAraMvAranA abhyAsathI siddha thAya che. abhyAsathI ja dareka kAryamAM kuzaLatA Ave che.' A vAta lekhana, vAMcana, gaNita, gAna, nRtya vagere kaLA vijJAno aMge badhAne ja anubhava siddha che. kahyuM ja che ke - abhyAsathI ja badhI kriyAo, kaLAo, dhyAna ane mauna vagere AtmasAta thAya che. kharekhara abhyAsa mATe zuM duSkara che? vAraMvAra viratinA pariNAmano abhyAsa thAya, to paralokamAM paNa e pariNAma Ave che. kahyuM ja che ke - jIva A bhavamAM je guNa ke doSano abhyAsa kare che, te abhyAsanA yogathI te guNa ke doSa paralokamAM paNa pAme che. Ama viratinA abhyAsa mATe paNa vivekIe bAra vratane saMlagna niyamo icchA mujaba levA joie. niyamamAM doSa - aticAra aMge. ahIM (gurue) zrAvaka-zrAvikAne yogya icchAparimANa aMge vistArathI samajAvavuM joie, ke jethI e jANIne pachI niyamo levAmAM pAchaLathI niyamabhaMga vagere doSo lAge nahIM. vivekIe niyama paNa vicArapUrvaka evI rIte levA ke jethI te pALavA zakya bane. (ajANatA niyama bhaMga thai jAya to? evo Dara rAkhavo nahIM, kemake) badhA ja niyamomAM anAbhoga(ajANatA) sahasA (acAnaka) mahattara (vaDIlono Agraha) sarva samAdhi (samAdhi TakAvavI) A cAra sabaMdhI cAra AgAra (ke jethI niyama bhAMga nahIM) hoya ja che. tethI kadAca anAbhoga AdithI niyama karatA vadhu vastu grahaNa Adi thai paNa jAya, to paNa niyamabhaMga thato nathI, mAtra aticAra ja lAge che. hA, jo "mane ATalAno ja niyama che' ityAdi jANavA chatAM aMzamAtra paNa vadhu lai levuM ityAdirUpe jANIne doSa lagADe, to niyamabhaMga thAya che. samajuM - vivekI mANasa paNa duSTa karmonI parAdhInatAthI A rIte niyamabhaMga karI nAkhe te saMbhave che. chatAM paNa vivekIe (e bhaMganuM prAyazcita lai levuM) ane niyama to AgaLa pALavo ja. jemake pAMcama, caudasa vagere tIthinA divasoe tapa karavAno niyama lIdho hoya ane Aje "e tithi nathI-bIjI tithi che" evI bhramaNA vagerethI kAcuM pANI pIvAya jAya ke pAna moMmAM mukAi jAya vagere thAya ne acAnaka yAda Ave ke "are! Aje to pAMcama che... mAre tapano divasa che? to jevo A khyAla Ave ke tarata moMmAM mukeluM paNa peTamAM na utAratA bahAra kADhI nAkhe, ane ukALelA pANIthI moM cokhkhuM karI je tapa karavAno hoya, te tapa ja hoya, e rIte rahe. kadAca te divase bhramathI bIjI tithi mAnI jamI lIdhuM hoya, to bIje ja divase daMDa mATe e tapa kare ne tapa AgaLa vadhArI Ape. Ama karavAthI ene mAtra aticAra lAge che paNa niyamamAM bhaMga thato nathI. paNa jo Aje tapa karavAno divasa che e jANavA chatAM kaNamAtra paNa vApare, to niyama bhaMga thAya, - jANI joine karelo A bhaMga (moTI AzAtanA - avahelanAno hetu banavAthI) naraka Adi gatimAM kAraNa bane che. Aje kai tithi che e aMge ke A vastu kathya che ke akathya e aMge saMzaya hoya, chatAM cokasAi karyA vinA tapa na kare ke e vastu vAparI jAya, to kharekhara tapanI tithi na hoya ane vastu kaTya hoya zrAddhavidhi prakaraNa 22.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ to paNa niyamabhaMga vagere doSa lAge che. (tathI saMzayanuM avazya nirAkaraNa karI pachI e mujaba vartavuM.) gADha bImArI, bhUtapraveza Adi doSonI paravazatAnA kAraNe ke sApa DasI gayo vagere asamAdhinA avasare jANIne paNa tapa karI zake nahIM, to paNa 'sarvasamAdhi' saMbaMdhI cotho AgAra hovAthI ja niyamabhaMgano doSa lAgato nathI. A rIte dareka niyama aMge vicArI zakAya. kahyuM ja che kevratanA bhaMgamAM moTo doSa che. nAnA paNa niyamanuM barAbara pAlana guNakArI bane che. A rIte gurulAghava (lAbhAlAbha)no vicAra karavo joie. tethI ja dharmamAM AgAro batAvyA che. tethI niyama to levA ja. kemake niyamo moTA phaLa ApanArA bane che. niyama levAaMge kamaLazeThanuM daSTAntA kamaLazreSThIe pitAnA AgrahathI ane paricita thayelA muninA kahevAthI mAtra kautuka khAtara ja 'bAjumAM rahelA kuMbhAranI TAla joyA vinA khAiza nahIM' evo niyama lIdho hato. eka vAra savArathI jaMgalamAM gayelA kuMbhAranI TAla jovA kamaLazreSThI paNa jaMgalamAM gayA. tyAM kuMbhArane maLelA sonAnA carumAM kuMbhAre A zeThane joi DarIne aDadhA bhAganI vAta karI. zeThe vAta svIkArI. Ama AvA majAka mATe lIdhelA niyamanA paNa pAlanathI kamaLa zeThane ghaNA dravyano lAbha thayo. to puNyamATe lIdhelA niyamanA phaLaaMge to kahevuM ja zuM? tethI ja kahevAya che ke - puNyanA icchuke je te paNa niyama avazya levo. lIdhelo nAno niyama paNa kamaLa zeThanI jema moTA lAbha mATe thAya che. A rIte parigraha parimANanA lIdhelA niyamamAM draDha rahelA ratnasArakumAranI kathA Ave che, te AgaLa batAvAze. Ama lAbha, abhyAsa vagere ghaNA kAraNo hovAthI niyamo avazya levA. samyakatva saMbaMdhI niyamo emAM sau prathama mithyAtvano tyAga karI samyakta svIkAravuM joie. (A samyakatvanI zuddhi, vRddhi, sthiratA mATe keTalAka niyamo batAve che.) (1) roja yathAzakti traNa vAra , be vAra ke eka vAra jinapUjA, jinadarzana, saMpUrNa devavaMdana athavA caityavaMdana karIza. (2) jo guru bhagavaMtane vaMdana thai zake evI paristhiti hoya to roja gurune moTuM ke nAnuM vaMdana karIza. (jemAM vAMdaNA vagere Ave e dvAdazAvarta vaMdana moTuM kahevAya, ne be khamAsamaNA, icchakAra, aLyuTTiyo vagerevALuM vaMdana nAnuM kahevAya.) gurubhagavaMtane sAkSAta vaMdana thai zake evuM zakya na hoya, tyAre temanuM nAma lai bhAvathI vaMdana karavuM. (3) roja athavA comAsAmAM roja athavA pAMca tithi vagere divasoe aSTaprakArI pUjA karIza. (4) navA anna, pakavAna, phaLa vagere ghare Ave, to pahelA e derAsaramAM bhagavAnane caDhAvI pachI ja mArA upayogamAM laiza - mAvajIva mATe A niyama. (5) roja derAsaramAM naivedya, sopArI(phaLa), caDhAvIza. (6) roja, traNa caumAsIe, saMvatsarIe athavA utsava vagere vakhate derAsaramAM aSTamaMgaLa caDhAvIza. (7) roja athavA parva divase athavA samagra varSamAM amukavAra phaLa vagere khAdya ne mukhavAsa vagere svAsthaAdi badhI vastuo bhagavAnane caDhAvIne tathA guru bhagavaMtane vahorAvIne bhojana karIza. (8) dara mahine athavA dara varSe mahAdhvaja (moTI dhajA) derAsarane arpaNa karavA vagere moTA ThAThamAThathI - vistArathI snAtrapUjA karAvIza, mahApUjA karAvIza. (9) e rIte ja amuka vAra rAtrI jAgaraNa karIza. (10) roja athavA varSAkALa vageremAM amukavAra derAsara-upAzraya zrAddhavidhi prakaraNa 23
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ saphAi, pramArjana- zuddhikaraNa karIza, ne bhavya rIte zaNagArIza. (11) dara varSe athavA varSamAM amukavAra aMgaluMchaNA, dIvA, dIvA mATenuM ghI (ke tela), caMdana-sukhaDanuM lAkaDuM derAsaramAM arpaNa karIza. (12) upAzrayamAM amuka saMkhyAmAM muhapatti, navakAravALI, daMDAsaNa, caravaLA athavA emATe jarUrI vastra, sUtara, una vagere tathA kAMbaLI(zAla) vagere rAkhIza. (13) varSAkALamAM zrAvakavagerene besavA mATe pATa, pATalA vagere karAvIza. (14) daravarSe ochAmAM ochuM sUtaranI mALA vagere arpaNa dvArA amukavAra saMghapUjana karIza ane svAmIvAtsalya vagere karIza. (15) roja huM amuka logassano kAusagga karIza ke roja ochAmAM ochI traNaso ke tethI vadhu gAthAno svAdhyAya karIza. (16) roja ochAmAM ochI navakArazI vagere ane sAMje cauvihAra ke tivihAranuM paccakakhANa karIza. (17) savAra-sAMja pratikamaNa karIza... ityAdi ghaNA niyamo lai zakAya. - sacitta - acittano vyavahAra Ama samyakatva vrata lIdhA pachI yathAzakti bAra vrata levAnA che. emAM sAtamAM bhogopabhoga viramaNa vratamAM sacitta, acitta ane mizra aMge barAbara jANakArI meLavI levI. prAya: badhA dhAnya, dhANA, jIruM, ajamo, variyALI, suvA, rAi, khasakhasa vagere badhA prakAranA dANAo, badhA prakAranA phaLa ane pAMdaDAo, mIThuM, khAro, lAla siMdhava, saMcaLa vagere kudaratI kSAro, mATI, khaDI, camacI, lIlA dAMtaNa vagere aMge sacittano vyavahAra karavo. pANImAM palALelA caNA, ghauM vagere dANAo tathA caNA, maga vagerenI dALa paNa pANImAM palALelI hoya to paNa ko'kamAM kyAreka bIja akSata rahI javAthI te mizra samajavA. (tathI ja ghaNI vAra phaNagA phUTelA jovA maLe che.) e ja rIte pahelA mIThuM pAyA vinAnA ke bApha dIdhA vinAnA ke retImAM tapAvyA vinA zekelA caNA, ghauM, juvAra vagere dhAnyo tathA khAra ApyA vinAnA phakta zekelA tala, coLA (lIlA caNA) poMka, zekelI phaLI, pApaDI vagere, cale caDhAvyA vinA mAtra rAI-marI (ke maracA)no vaghAra karavA jeTalo ja saMskAra karAyelA cIbhaDA vagere tathA jemAM aMdara sacitta bIjo che tevA badhA pAkelA phaLo A badhAmAM mizrano (sacitta acitta mizrano) vyavahAra karavo. je divase talanI kaTTI (tala pApaDI) banAvI hoya. te divase mizra che. jo emAM anna-loTa vagere nAkhyA hoya, to eka muhurta (48 mInITa) pachI acitta thAya che. dakSiNa mAlava vagere kSetromAM ghaNo goLa bheLavavAmAM Ave che. tethI te ja divase paNa acitta tarIke vyavahAra karAya che. jhADaparathI tAjA ja lIdhelA guMdara, lAkha, chAla vagere tathA tatkALamAM ja kADhelo nALiyera, lIMbu, lIMbaDo, kerI, zeraDI vagereno rasa, tAjuM ja-hamaNAM ja kADheluM tala vagerenuM tela, tatkALamAM ja bhAMgI bIja vinAnA karAyelA nAriyeLa, sIMgoDA, sopArI vagere, bIja vinAnA karAyelA pAkA phaLo, dRDha pIsIne kaNa vinAnA karAyelA jIruM - ajamo vagere aDatAlIsa minITa sudhI mizra, te pachI acitta gaNAya che. A ja rIte prabaLa agni saMyoga vinA je acitta karAya, te aDatAlIsa minITa sudhI mizra ane pachI acitta gaNAya che. jema kAcuM pANI traNa uchALA Ave e rIte agnimAM barAbara tapyA vinA acitta nathI gaNAtuM, tema kAcA phaLo, kAcA dhAnyo, gADha pIsAyeluM paNa mIThuM prAya: agni vagere prabaLa zastra vinA acitta 24 zrAddhavidhi prakaraNa : -
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ thatAM nathI. pAMcamAM aMga (bhagavatI sUtra) nA ogaNIsamAM zatakanA trIjA uddezAmAM kahyuM che ke - vajaya zilApara, vajamaya paththarathI thoDuM paNa pRthvIkAya (kAcuM mIThuM vagere) ekavIsa vAra pIsavA chatAM paNa evA keTalAka jIvo emAM rahI jAya che ke jeo paththarano sparza paNa pAmyA nathI. (tathI sacitta che.) so yojana ( AjanI bhASAmAM lagabhaga 800 thI 1000 kI.mI.) dUrathI AvelA haraDe, khAreka, kisamIsa, drAkSa, khajura, pIMpara, jAyaphaLa, badAma, vAvaDIMga, akharoTa, jaradALu, aMjIra (bahubIja hovAthI abhakSya tarIke paraMparA mAnya che.) kAju, pistA, kabAba cInI (?) sphaTIka jevA pAradarzaka sapheda seMdhava vagere, tathA sAMjIkhAra, bIDalavaNa (bhaThThImAM pakAveluM mIThuM) kRtrima khAra (banAvelo khAra) kuMbhAra vageree parikarma karelI mATI vagere tathA elacI, laviMga, jAvaMtrI, sukAvelI motha, koMkaNa vagere sthaLe thatA keLA, ukALelA sIMgoDA, sopArI vagere aMge acitta tarIkeno vyavahAra thato dekhAya che. zrI kalpabhASyamAM kahyuM che ke - gADA vageremAM lai javAtuM mIThuM vagere potAnA sthAnathI jema-jema dUra jatuM jAya, tema tema bahu-bahutara kramathI vidhvasta thatuM thatuM so yojanathI vadhu dUra jatA sarvathA vidhvasta thAya che - acitta thAya che. zaMkA: koi zastra lAgyA vinA mAtra so yojana javA mAtrathI kevI rIte acitta thai jAya? samAdhAna : jeno je utpati pradeza hoya, te e mATe AdhArabhUta hoya che. tenAthI e alaga thavAthI potAnA Avazyaka havA - AhAra-pANIno abhAva thAya che. tethI vinAza pAmatuM jAya che. vaLI A mIThuM vagere eka vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM pheravavAthI athavA eka vakhAramAMthI bIjI vakhAramAM pheravavAthI teo vinAza pAme che, tethI e acitta thAya che. A sivAya vAyuthI, agnithI ke rasoDAnA dhumADAthI paNa mIThuM vagere acitta thAya che. ahIM vagere zabdathI A badhA paNa samajI levAnA - haratAla, manazila, pIpara, khajura, drAkSa, haraDe ( A badhA paNa so yojana dUrathI AvavA vagere kAraNothI acitta thAya che.) paraMtu emAMthI keTalAka acitta tarIke AzIrNa - grAhya bane che, (AzIrNa-acitta tarIke upayogamAM lai zakAya evI pUrva paraMparA hoya, te AzIrNa. evI paraMparA na hoya, te anAcIrNa) keTalAka grAhya banatA nathI. (anAcIrNa che.) temAM pIMpara, haraDe vagere AzIrNa hovAthI grAhya che. khajUra, drAkSa vagere anAcIrNa hovAthI grahaNa thatAM nathI. mIThuM vagere gADAmAM ke baLada vagerenI pITha para lAdIne vahana karAya che tyAre vAraMvAra caDhAvavAutAravAthI, tathA te gADAmAM mIThAnI guNI vagere para manuSyo bese eTale emanA zarIranI garamIthI ke je baLada vagere para caDhAvI hoya, e baLada vagerenA pITha vagere aMgonI garamIthI keTalAka jIvo pariNamI jAya che - cyavI jAya che. vaLI jenA mATe je jamIna vagere AhAra sthAna hoya, tethI alaga thavAthI AhArano abhAva thavAthI paNa te jIvone upakrama lAge che ne pariNamI jAya che. vaLI upakrama = zastra traNa prakAre che. (1) svakAya (2) parakAya (3) ubhayakAya. AmAM mIThA pANI mATe khAruM pANI zastra bane vagere svakAyazastra kahevAya. (nadI vagerenA mIThA pANImAM kuvAM vagerenuM khAruM pANI bhaLe, to baMne paraspara mATe je zastra bane, te svakAyazastra kahevAya.) e ja rIte kALI mATI mATe zrAddhavidhi prakaraNa
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ pILI mATI svakAyazastra che. agninA saMgathI pANInA jIvo nAza pAme e parakAyazastra kahevAya. mATI (pRthvIkAya) vALuM pANI cokhkhA pANI mATe zastra bane, e ubhayakAya zastra kahevAya. AvA kAraNothI sacitta vastuo acitta bane che. utpala ane palmo (baMne alaga alaga prakAranA kamaLa che.) pANImAM utpanna thAya che (udaka yonivALA kahevAya.) tethI emane garama taDakAmAM rAkhavAthI eka prahara (lagabhaga 3 kalAka) paNa TakatA nathI. e pahelA ja acitta thai jAya che. mogarAnA phulo ane macakuMda-juda vagere uSNayonivALA manAyA che. tethI taDakA vagere uSNa sthAnamAM lAMbo kALa sacitta rahe che. paNa pANImAM nAkho, to eka prahara thAya e pahelAM ja acitta thai jAya che. jyAre utpala ane padma pANImAM dIrghakALa sudhI sacitta rahe che. pAMdaDAo, phalo ane sara phaLo ke jenuM bIja hajI taiyAra thayuM na hoya, tathA vatthalA vagere pAMdaDA bhAjIo athavA sAmAnyathI badhI komaLa vanaspationA DIMTiyA ke mULa nAla (potAnA mULa sAthe joDI rAkhe te DIMTiyu vagere kahevAya.) myAna thayelA dekhAya, to samajI zakAya ke A pAMdaDA vagere acitta thayAM che. zrI bhagavatI sUtramAM chaThThA zatakanA sAtamA uddezakamAM zAli (viziSTa cokhA) vagere dhAnyonA sacitta - acitta vibhAga A rIte batAvyA che. - he bhadaMta! zAli = kalama vagere cokhA, vrIhI = sAmAnya cokhA, ghauM, java, javavizeSa, A dhAnyo koThAramAM, vAMsanI banelI koThIomAM, bhIMtavagaranA mAMcaDA para ke gharamAM rahelA mALiyAmAM enA dvAra baMdha karI, chANa vagerethI lepa karIne DhAMkI dIdhelA, sIla karI dIdhelA hoya , enA para mahora mArI pAkA sIla karyA hoya e rIte saMgharI rAkhyA hoya, (TuMkamAM barAbara baMdha karelA koThAra vageremAM rAkhelA) hoya, to keTalo kALa yoni Take? (yoni-pharIthI aMkurA ugI zake evI zakti.) he gautama! jaghanyathI (ochAmAM ochuM) aMtamuhUrta Take. utkRSTathI traNa varSa Take. e pachI yoni nAza pAme che. tethI bIja abIja (nahIM ugI zake evA) bane che. e ja rIte kalAya (tripuTa-vaTANA, masUra, tala, maga, aDada, vAla, kaLathI, coLA, tuvera, goLa, caNA vagerenI yoni utkRSTathI pAMca varSa Take che. tathA aLasI, kusuMbhaka(kusuMbo) kodarA, kAMga, varaTTa, rAla, koDusaMga, saNa, sarasava, mULAnA bIja vagerenI yoni sAta varSa sudhI Take che. pachI e bIja yoni vinAnuM thAya che. pUrvanA AcAryoe racelI gAthAo paNa A ja arthane spaSTa kare che. zrI kalpabahadubhASyamAM kapAsanA bIjanI yoni traNa varSa pachI naSTa thAya che ema kahyuM che. loTano kALa daLelA loTamAM mizratA aMge pUrvAcAryo ema kahe che ke nahIM cALelo loTa zrAvaNa bhAdaravAmAM pAMca divasa sudhI, Aso -kAratakamAM cAra divasa sudhI , mAgasara-poSamAM traNa divasa sudhI, mahAphAgaNamAM pAMca prahara sudhI, caitra-vaizAkhamAM cAra prahara ane jeTha-aSADhamAM traNa prahara (eka prahara = lagabhaga traNa kalAka) sudhI mizra rahe che. pachI acitta thAya che. ane cALelo loTa aDatAlIsa minITa pachI acitta thAya che. zaMkA: sacittanA tyAgIne A acitta thayelo loTa keTalA divasa sudhI kahyuM? zrAddhavidhi prakaraNa
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara : siddhAMta-zAstramAM A aMge koi divasa-niyama sAMbhaLavA maLyo nathI. paraMtu navA dANA junA dANA Adi rUpa dravya, snigdha-rukSa Adi kSetra, varSAkALa, zItakALa, grISmakALa Adi rUpa kALa ane tevA-tevA pariNAma Adi rUpa bhAva A dravyAdi cAra vizeSane apekSIne pakhavADiyuM-mahino vagere maryAdA sudhI jo varNa, gaMdha, rasa vageremAM pheraphAra nahIM thAya ane iyaLa vagere jIvAta nahIM paDe, to vAparI zakAya. (varNAdimAM vikAra Ave ke iyaLa Adi jIvAta paDI jAya, to tyArathI ja kahyuM nahIM.). sAdhune sat (sAthavo-zekelA dhAnyano loTa) saMbaMdhI jayaNA aMge bRhakalpabhASyamAM ema kahyuM che ke - je deza vageremAM sAthavAmAM jIvonI saMsakti (= utpatti) thatI hoya, te deza AdimAM te sAthavo grahaNa karavo nahIM. cAle ema hoya ja nahIM, to te divase banAvelo sAthavo ja levo. eTalAthI cAlI zake ema na hoya, to AgalA divase banAvelo, to paNa na cAle, to enA AgalA divase banAvelo e rIte judA judA pAtrAmAM grahaNa karavuM. cAra divasa ke tethI vadhu juno sAthavo badho eka sAthe grahaNa karI pachI A prakAre vidhi karavo - nIce rajastrANa - sutarAu jhINuM kapaDuM pAtharI tenI upara pAtrAo mATenuM unanuM kapaDuM pAtharI enA upara sAthavo pAtharavo. pachI e unanA kapaDAne upara tarapha eka tarapha karI sAthavAne eka tarapha lai javo. je iyaLo pelA kapaDAne vaLagelI hoya, te jayaNA pUrvaka lai bIjA ThIkarA jevA vAsaNamAM mukavAM. pachI pharIthI bIjI tarapha UMcuM karI sAthavAne bIjI tarapha lai javo. pharI je iyaLo, jyAMthI sAthavo khaseDyo, te tarapha coMTelI dekhAya, to jayaNA pUrvaka lai pelA ThIkarA jevA vAsaNamAM mUkavI. A rIte nava vAra karavuM. ema nava vAra paDilehaNa karatAM jo koi iyaLa vagere jIvo nahIM dekhAya, to te vAparavA yogya bane che. jo iyaLa vagere dekhAya, to pharIthI nava vAra e rIte paDilehaNa karavuM. chatAM jo dekhAya, to pharIthI nava vAra karavuM (kula 27 vAra thayuM.) jo jIvAta vagaranuM zuddha thAya, to ja vAparavuM. Ama traNa traNa vAra nava vakhata jovA chatAM jo jIvAta dekhAyA kare, to paraThavI devuM. cAle evuM na ja hoya, to pharIthI A rIte traNa traNa vAra nava vakhata karI, te pachI zuddha dekhAya, to ja vAparavuM. je iyaLo nIkaLI, te ghara pAse photarAono Dhagalo hoya, tyAM jayaNApUrvaka mUkI AvavI. e na maLe, to ThIkarAmAM thoDo sAthavo nAkhI, emAM iyaLone mukI emane pIDA na thAya evA sthAne mukI AvavuM. A samagravidhi bIjI rIte bIjI nirdoSa gocarI maLI zake ema na hoya, tyAre ja karavAnI che. jainazAsanamAM jIvadayAne jayaNAnuM keTaluM mahattvasthAna che, e paNa ahIM jaNAI Ave che. (gRhasthoe vaTANAvageremAM nIkaLatI iyaLaaMge AvI jayaNA karavI. vaTANAnA dANAmAM iyaLane rahevA dai enA upara photaruM DhAMkI e ThIkarAvageremAM mukI chAyAvALA-paMkhIvagere na Ave evA sthAne mukI devA. cokhAmAM nIkaLatI iyaLomATe cokhAnA thoDA dANAmAM iyaLo rAkhI phoMtarA vagerethI DhAMkI ThIkarAvageremAM mukI evA sthAne rAkhI AvavA. ghauMmAMthI nIkaLatA dhanerAaMge paNa e rIte samajavuM. mAthAmAMthI nIkaLatI ju mATe potAnA mAthAnA thoDA vALa toDI emAM ju rAkhI ene suMvALA kapaDAmAM rAkhI ekAMta sthAne mukI AvavA. mAMkaDamATe lAkaDAnuM sthAna jovuM.) bhakSyAbhaDhya vicAra pakavAnnaAdi aMge vidhi batAve che - badhI jAtanA pakavAnna varSAkALamAM banyAnA paMdara divasa, ziyALAmAM trIsa divasa ane unALAmAM vIsa divasa sudhI kahyuM che. keTalAka AcArya bhagavaMto "A zrAddhavidhi prakaraNa 27
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbaMdhI gAthA koi graMthamAM dekhAtI nathI' ema kahI ne potAno mata batAvatA kahe che - jyAM sudhI gaMdharasa vageremAM pheraphAra thavA Adi rUpe e mIThAi vagere nAza na pAme, tyAM sudhI kahyuM. - jo maga-aDada vagere dvidaLa kAcA (barAbara garama karyA vagaranA) dUdha-dahIMmAM paDe, to trasa jIvonI utpatti kahI che. e ja rIte dahIMmAM paNa e be divasathI vadhu rahe, to trasa jIva paDe che. keTalAka ahIM traNa divasano pATha batAve che, paNa te barAbara lAgato nathI, kemake pUjyazrI hemacaMdrasUri mahArAje svayaM - 'be divasa pasAra thayeluM dahIM' ityAdi rUpe tyAM trasa jIva utpati kahI che. je dhAnyanA vaccethI be sarakhA phADacA thAya te dvidaLa kahevAya. AvA je dvidaLane pIsavAmAM Ave, to tela nIkaLatuM nathI - tela vinAnA che - cIkAza vinAnA che, te ja dvidaLa gaNAya. jenA be phADacA thai zakatA hovA chatAM pIsatA emAMthI tela nIkaLe che, te ahIM sIMgavagere dvidaLa gaNavAnA nathI. AgalA divasanA rAMdhelA dvidaLa, pUrI vagere athavA mAtra pANImAM rAMdhelA bhAta vagere tathA bIjuM paNa kohavAI - khoruM thaI gayeluM anna, phuga lAgI hoya evA bhAta-mIThAi vagere A badhuM abhakSya che. tethI tyAga yogya che. bAvIza abhakSya ane batrIza anaMtakAyanuM svarUpa A graMthakAre racelA zrAddha pratikramaNa sUtra vRttimAMthI jANI levuM. (anyatra paNa e aMge prakAza pAtharavAmAM AvyA che.) vivekIe abhakSyanI jema ja bahu bIjavALu hovAthI, jIvathI vyApta hovAthI vagere vagere kAraNothI rIMgaNA, kAcI mATI, TiMbaruM, jAMbu, bIluM, lIlA pIluM, pAkA karamadA, guMdIphaLa(guMdA), pIca, mahuDA, AMbA vagerenA mahora, zekelA oLAM, moTA bora, kAcA koThIMbaDA, khasakhasa, tala, sacitta mIThuM vagere paNa tajavA joie. te ja rIte lAla vagere vicitra raMgavALA pAkA golA, kaMkoDA, phaNasa phaLa vagere tathA je deza vagere sthaLe lokomAM je viruddha gaNAya, te sthaLe te kaDavI tuMbaDI, koLuM vagere paNa tyajavA yogya che, nahiMtara jainadharmanI hilanA - niMdA thavI vagere doSo lAge che. bIjAnA ghare rAMdhelA hovAthI ke anya rIte acitta karelA abhakSya ke anaMtakAya vAparavAno prasaMga Ave, to TALavo. (AmAM ApaNe koi virAdhanA karI nathI ne have acitta che, tethI vAparavAmAM zo vAMdho? evuM vicArIne paNa e ArogavuM nahIM. kemake) eka vAra bIje ghare paNa vAparyuM ne jIbhane bhAvI gayuM, to pachI e abhakSyAdinA bhojana pratye sUga nahIM rahe. bhojana sahaja thai jaze. vaLI, ekane joi bIjo paNa le e rIte ane pote paNa pachI e rIte vAraMvAra leto thAya e rIte evA prasaMgo vadhatA javAnI paNa saMbhAvanA che. tethI ja rAMdhelA ke ukALelA Adu, suraNa, rIMgaNA vagere acitta hovA chatAMe badhAno tyAga karavo, nahiMtara upara kahyuM che tema vAraMvAra tevA prasaMgo thavA vagere doSo lAge. mULAnA mULathI mAMDI pAMdaDA sahita pAMceya aMga varyu che. suMTha vagere zuSka avasthAmAM acitta to che ja. sAthe nAmamAM ane svAdamAM bheda paDato hovAthI (auSadha hetu) kalpa che. sacitta-acitta pANIaMge vyavahAra garama pANI ukALatI vakhate traNa vakhata ubALA na Ave tyAM sudhI mizra che, pachI acitta. piMDaniryuktimAM kahyuM che ke - jyAM sudhI ukaLatI vakhate traNa ubALA na Ave, tyAM sudhI pANI mizra che, pachI acitta thAya che. ghaNA manuSyo avarajavara karatAM hoya, evA gAma vageremAM varasAda paDavA mAtrathI e pANI mizra che, bhUmi sAthe pariNAma pAmyA pachI acitta. jaMgalanI bhUmimAM je paDe che, te 28 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamIna para paDavA mAtrathI mizra thAya, paNa pachI paDatuM pANI sacitta gaNAya che. traNa Adezane choDI (tyAM batAvelA traNa matane choDI) cokhAnA dhovaNanuM pANI DahoLAyeluM hoya, tyAM sudhI mizra ane pachI atyaMta svaccha dekhAya, tyAre acitta gaNAya che. ahIM traNa Adezo-mato paNa batAve che. (1) keTalAka kahe che - cokhAnuM dhovaNa pANI cokhAnA vAsaNamAMthI bIjA vAsaNamAM nAMkhavAmAM Ave, tyAre e bIjA vAsaNamAM tyAMthI uDIne je biMduo vAsaNanI bAjuomAM biMdu tarIke bAjhe che, te biMduo jyAM sudhI sukAi na jAya, tyAM sudhI e pANI mizra che. (2) bIjA mate A rIte bIjA vAsaNamAM nAkhatI vakhate je parapoTA thAya che, te parapoTA jyAM sudhI pAchA vilaya na pAme, tyAM sudhI e pANI mizra. ane (3) trIjA kahe che ke A rIte bIjA vAsaNamAM pANI khAlI karyA pachI cokhAne rAMdhavA cUle caDhAve, jyAM sudhI e cokhA sIjhe nahIM, tyAM sudhI peluM pANI mizra (eTale ke cokhAne sIjhavA mATe jeTalo samaya joie eTalA samaya sudhI peluM dhovaNanuM pANI mizra rahe che.) A traNe mata barAbara nathI, kemake bIjA je vAsaNamAM e pANI khAlI karAyuM, te atyaMta rukSa hoya to bAjhelA biMduo tarata zoSavAi jAya ne sukAi jAya... e vAsaNa bhInuM hoya, to e biMduone sukAtA vAra lAge. parapoTA paNa pavana AdinA kAraNe zIdhra ke dhIme vilaya pAme ne cokhA paNa tIvra agni maLe to jaldI sIjhe, nahiMtara dhIme... eTale AmAM koi kAla niyama raheto nathI. tethI e ja vAta ucita che ke jyAM sudhI e pANI atyaMta svaccha nahIM thAya, tyAM sudhI mizra. chAparAvALA makAnomAM nevAnuM pANI (varasAdanuM pANI nevAmAM thai nIce paDe, e pANI) sacitta ke acitta? tenI vAta kare che - sUryanA taDakAthI tapelA ne gharanA culAmAMthI nIkaLatA dhumADAthI vAsita thayelA nevAnA sparzathI varasAdanuM pANI acitta thai jAya che. tethI e acitta tarIke levAmAM koi virAdhanA nathI. (sAdhue acitta tarIke e pANI zAmAM levuM? eaMge kahe che -) keTalAkanA mate sAdhue potAnA ja pAtramAM sIdhuM lai levuM. paNa AcAryono mata che ke e meluM hovAthI potAnA pAtramAM nahIM levuM. gRhasthanA kuMDI vagere vAsaNomAM ekaThuM thayA pachI levuM. (kyAre?) jyAre varasAda paDato hoya, tyAre e pANI mizra che. varasAda aTakI gayA pachI aMtamUrhata pachI acitta thAya che, tethI grAhya bane che. paNa pANI comAsAmAM acitta thayA pachI traNa prahara pachI pAchuM sacitta thAya che. tethI e pahelAM ja jo cunA jevo khAra emAM bheLavI devAmAM Ave, to dIrgha kALa cAle paNa kharA ane svaccha paNa thAya. (Ama piMDa niryukti TIkAmAM kahyuM che) (cokhAne dhaneDA-iyaLa vagerethI rakSavA dIvela vagere lagADavAmAM Ave. pachI jyAre upayoga karavAno avasara Ave, tyAre e dIvela vagere kADhavA dhovA paDe. e jo traNa-cAra vAra dhovAmAM Ave to) pahelA traNa vAranA dhovaNanuM pANI dhoyA pachI thoDo vakhata mizra rahe che, ghaNo samaya gayA pachI acitta thAya che. paNa jo cothI vagere vAra paNa dhovAmAM Ave, to e dhovaNanuM pANI to dIrghakALa paDyuM rahe to paNa sacitta ja gaNAya che. pANI vagere acitta keTalo kALa rahe, te vAta pravacanasAroddhAra graMthanA dvAra 126nA AdhAre kare che.... bImAravagere mATe rAkheluM ukALeluM pANI unALAmAM pAMca prahara pachI, ziyALAmAM cAra prahara pachI, comAsAmAM traNa prahara pachI sacitta thAya che. unALAmAM vAtAvaraNa atyaMta rukSa hovAthI sacitta zrAddhavidhi prakaraNa
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ thatAM vAra lAge che. ziyALAmAM vAtAvaraNamAM snigdhatA hovAthI jaladI sacitta thAya che ne comAsAmAM bheja vagere kAraNe vAtAvaraNa atyaMta snigdha hovAthI ati zIghra sacitta thAya che. jo uparokta samayathI vadhu samaya sudhI pANI rAkhavuM hoya, to e sacitta thAya e pahelAM ja emAM cuno vagere kSAra bheLavavo paDe. bAhya (agni vagere) zastranA saMparka vinA ja svabhAvathI ja acitta thai gayelA pANIne kevaLajJAnIo, mana:paryava jJAnIo, avadhijJAnIo ane caudapUrvadhara evA zrutajJAnIo acitta tarIke jANI zake che, chatAM e pAtrIno acitta tarIke vaparAza karatA nathI, anyathA bIjA alpajJAnIo e prasaMgane dRSTAMta banAvI e rIte sacitta pANIno paNa vaparAza karavA maMDI paDe. sacitta vyavahAraaMge prabhu vIrano prasaMga saMbhaLAya ja che ke bhagavAna mahAvIra svAmI potAnA ziSyAdi parivAra sAthe vihAra karatA hatAM, tyAre ekavAra e ziSyone evI tarasa lAgI ke jo pANI na maLe, to maraNAMta kaSTa Ave. tyAre sAme eka sarovara AvyuM, emAM lIla-zevALa ke trasa jIvo hatA nahIM ne e sarovaranuM pANI acitta thai gayuM hatuM. bhagavAne kevaLajJAnathI e pANI acitta che ema jANavA chatAM potAnA e ziSyone vAparavAnI rajA ApI nahIM. e ja rIte bhUkhathI pIDAtA ziSyone acitta tala bhareluM gADuM sAme hovA chatAM ne enA mAlikanI saMmati hovA chatAM, e talanA paribhoganI rajA ApI nahIM, e ja rIte acitta sthaMDila bhUmi aMge rajA ApI nahIM. A prasaMgoe rajA nahIM ApavAnuM kAraNa e hatuM ke A badhA sthaLe bAhya sAmAnya zrutajJAnI jANI zake evA zastronA saMparka vinA ja e acitta thayA hatAM. tethI jo eka vAra e rIte rajA Ape, to alpajJAnIo sacitta-acittano bheda nahIM jANI zakavAthI 'AvuM sacitta paNa vAparI zakAya kemake prabhue rajA ApI che' ema mAnI vAraMvAra ema kare, ne ekane joi bIjo kare, pachI ziSyAdi paraMparAmAM paNa cAle, ema khoTI anavasthA UbhI thAya. vaLI zrutajJAnathI je sacitta manAya, te viziSTajJAnathI acitta dekhAvathI jo viziSTajJAnIo vAparavA mAMDe, to zrutajJAnIne dareka sthaLe huM jene sacitta mAnuM chuM, e zuM acitta haze ? athavA huM jene acitta mAnuM chuM, e sacitta hoi zake? Ama saMzaya paDe, to zrutajJAna pramANabhUta rahe nahIM. tethI zrutajJAnanA AdhAre ja cAlatA tIrthano uccheda thai jAya. Ama zrutajJAnanI pramANatAne TakAvavA paNa viziSTajJAnIo evA sahaja acitta thayelAno paribhoga karatA nathI. sAmAnya zrutajJAnI bAhya zastra saMparka vinA pANI vageremAM acittano vyavahAra karatA nathI, tethI viziSTa jJAnIo paNa e rIte ja varte che. tethI bAhya zastranA saMparkathI varNavagerethI bhinna pariNAmane pAmelA ja pANI vagerene acitta tarIke paribhogamAM levA. (prAya: tethI ja vartamAna kALamAM saMvigna gItArtha guru bhagavato traNa ukALAvALA ukALelA pANIno ja acitta tarIke paribhoga karavAnI rajA Ape che. dhovaNa vagerenA pANIno acitta tarIke paribhoganI rajA sAmAnya saMjogomAM ApatA nathI.) vividha prakarA 30
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ acitta vanaspatinI paNa jayaNA zA mATe? koraDuM maga, haraDenA ThaLiyA vagere acitta hovA chatAM enI nAza nahIM pAmelI yoni (utpattizakti)nI rakSA mATe ane nizukatA (kaThora) pariNAmane aTakAvavA ane dAMta vagerethI bhAMgavAnI nA pADavAmAM AvI che. oghaniryuktinI paMcoteramI gAthAnI vRttimAM Avo praznottara che. prazna: acitta vanaspatinI zA mATe jayaNA karavAnI? uttara : jo ke e vanaspati acitta che to paNa gaLo, maga vagere keTalIka vanaspationI yoni hajI nAza pAmI hotI nathI. te A pramANe-gaLo sUkAi jAya, to paNa pANInuM siMcana karavAthI pAchI lIlI banI jatI dekhAya che. koraDuM maga vagere aMge paNa A rIte ja samajavuM. tethI yoninI rakSA mATe acittanI paNa jayaNA karavI nyAya saMgata ja che. A rIte dareka dravyaaMge sacitta-acittano yogya nirNaya karI AnaMda Adi zrAvakonI jema (AA vAparIza athavA A-A no tyAga karIza ityAdi rU5) nAma levA pUrvaka sacittaAdi badhI bhogya vastu aMge niyata parimANa nakkI karI sAtamuM bhogopabhoga viramaNa vrata levuM joie. e rIte (amukano tyAga karavA dvArA) saMkSepa karavAnI zakti na hoya, to pratidina eka ke be sacitta, daza ke bAra dravya, eka ke be vigai (AMkaDo eka cokkasa nakkI karavo.) vAparIza ityAdirUpa niyama levo joie. kAyamI tyAgamAM lAbha vadhAre prazna: nAma levA pUrvaka sacittAdino kAyama tyAga karavo, ne roja eka-be ja levA ityAdi niyama levo. A bemAM lAbha zAmAM vadhAre ? uttara: rojiMdA niyamamAM te-te divasa mATe bIjA sacittAdino tyAga thAya che, paNa roje roja sacittAdi pharatA rahevAthI kAyama mATe ekeyano tyAga thato nathI. sarva sacittAdinuM grahaNa to rahe ja che. tethI koi vizeSa tyAga thato nathI. jyAre nAma laine amuka sacittAdinA parimANa niyata karavAthI e sivAyanA bAkI badhA sacittAdino kAyama mATe tyAga thai jAya che. tethI e kharI virati che, ne mATe emAM ja lAbha vadhAre che. tethI ja kahyuM che ke - phUla, phaLa, dArU, mAMsa, strIbhoganA rasane (svAdane) jANatA hovA chatAM jeo eno tyAga kare che, teo duSkarakAraka che, temane huM vaMdana karuM chuM. Ama to nAgaravelanA pAna (je pAna tarIke khavAya che te)ne choDI bAkInA sacittono svAda to emAMya khAsa karIne kerIno svAda to e sacittamAMthI acitta thai gayA pachI paNa pAmI zakAtA hovAthI e badhAnA sacittarUpe paribhogano tyAga sahelAithI karI zakAya che. pAna acittarUpe khavAtuM nathI. tethI e sacittano tyAga duSkara che. paraMtu jo ApaNe joi zakIe ke e pAnane lIlA rAkhavA satata pANImAM ja palALI rAkhavAmAM Ave che ne tethI emAM sevALa (anaMtakAya) kuMthu (iMdriya jIva) vagerenI ghaNI moTI virAdhanA thAya che, to eno tyAga karavAnuM sattva Ave. kadAca choDI na zakAya, to paNa pApanA DaravALAo rAte to pAna vAparatA ja nathI. kadAca khAvA paDe, to divase ja barAbara joi jIvonI jayaNA karI, pachI ja vApare. jene brahmacarya pALavuM che, eNe to pAnano tyAga ja karavo. kemake pAna brahmacarya virodhI kAmavAsanAnuM eka kAraNa manAyuM che. (pUrvakALe pAnanA zokhIno hatA. tethI emane zrAddhavidhi prakaraNa
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ uddezIne A upadeza apAyo che. samaju mANase vartamAnamAM A badhI vAta zarAba, sIgareTa, guTakhAvagere aMge samajI te badhAthI dUra rahevuM joie.) zrAvake paNa sacittano tyAga karavo joie. prazna : kerI ke pAna vagere to pratyeka vanaspati che. tethI e sacitta vAparIe, to paNa be-cAra endriya jIvanI virAdhanA che. to pachI tame sacittanA tyAga para bhAra kema Apo cho? uttara: e pratyeka vanaspatikAya che e vAta barAbara. paNa pratyeka vanaspatikAyarUpa eka pAna ke eka phaLanA paNa sacittatarIke paribhogamAM asaMkhya jIvonI virAdhanA saMbhave che. AgamamAM kahyuM che ke - eka paryAptanI nizrAe (ene AdhAra banAvI) asaMkhya aparyApto utpanna thAya che. (vaLI A aparyAptonuM AyuSya ghaNuM ochuM hovAthI emanA utpatti-vinAzano krama cAlyA kare che.) tethI jyAM eka paryApta che, tyAM asaMkhya aparyApta che. (je ApaNane dekhAya che, anubhavAya che te vanaspati vagere bAdara paryApta ekendriyo che. ene AzrayIne utpanna thatAM aparyApta bAdara ekendriyone ApaNe joi zakatA nathI. viziSTa jJAnIo jJAnabaLe jue-jANe che.) jo ke sUkSma ekendriyamAM krama judo che, tyAM eka aparyAptane AzrayI asaMkhya paryApto kahyA che. (sUkSmanA A banne bheda ApaNe joi - anubhavI zakatA nathI.) AcArAMga sUtranI vRtti vageremAM A vAta karI che. Ama sacitta pAna khAnAro asaMkhya jIvonI virAdhanA kare che. ane jo e pAnapara lAgelA pANInAM TIpAomAM sevALa vagere saMbhave, to e anaMtakAya hovAthI anaMta jIvonI virAdhanA thAya che. pANInuM eka TIpuM ke mIThAno eka kaNa paNa asaMkhya pANI jIvo ke asaMkhya pRthvI jIvonA asaMkhya zarIro bhegA thavAthI nirmANa pAme che. tethI emAM to asaMkhya jIvo che ja. AgamamAM kahyuM che - pANInA eka TIpAmAM paNa bhagavAne jeTalA jIvo batAvyA che, e badhA jIvo jo sarasava mAtra (rAi) jevaDA paNa thai jAya, to samagra jaMbudvIpamAM samAi na zake. e ja rIte lIlA AmaLA jeTalA pRthvIkAyamAM (mIThAnAM evaDA gAMgaDA vageremAM) jeTalA jIvo che, e jIvo jo kabUtara jevaDA thai jAya, to jaMbUdvIpamAM paNa samAi zake nahIM. (tethI zrAvake sacittanA tyAgI banavAno prayatna karavo joie.) sarvasacittanA tyAgamAM aMbaDa parivrAjakanA sAtaso ziSyonuM dRSTAMta che. teoe zrAvakadharma svIkAryo hato. (jo ke vezathI parivrAjaka hatA.) emAM paNa teono evo vizeSa niyama hato ke je acitta hoya te ja vAparavuM ane te paNa bIjA Ape to ja. ekavAra unALAmAM gaMgAkinAre jaMgalamAM bhamatA sakhata tarasa lAgI. gaMgAnuM pANI sAme hovA chatAM ame sacitta ane adatta (bIjAe nahIM ApeluM) koipaNa saMjogomAM nahIM laie" evA daDha niyamavALA rahyA. pachI tyAM anazana karI pAMcamAM devalokamAM iMdra samAna RddhivALA devo tarIke utpanna thayAM. (niyamamAM dRDha rahevAthI kadAca mota Ave, to paNa prAyaH paralokamAM sadgatino lAbha ja thAya che.) cauda niyamanI samajaNa jeNe pUrve cauda niyama lIdhA che, eNe roja eno saMkSepa karavo joie. bIjAoe paNa zakti mujaba e niyamo levA joie. cauda niyamo aMge che - 1) sacitta 2) dravya 3) vigaI4) upAna 5) taMbola 6) vastra ) phala 8) vAhana 9) zayana 10) vilepana 11) brahmacarya 12) dizA 13) snAna 14) bhojana. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) sacitta: suzrAvake mukhyarUpe to sacittano sarvathA tyAga ja karavo joie. e mATe zakti na ja hoya, to nAma laine athavA sAmAnyathI eka, be ityAdi rUpe niyama karavo. kahyuM che ke - nirjIva - acitta ane pratyeka mizra (anaMtakAyathI rahita) athavA parimANa yukta evA niravadya = nirdoSa AhAra dvArA ja potAnuM jIvana TakAvavuM, evI bhUmikAvALA suzrAvako hoya che. mAchalAo sacitta bhakSaNanA kAraNe sAtamI narake jAya che. tethI sacitta AhAra manathI paNa icchavA yogya nathI. (2) dravya : sacitta ane vigai sivAya je kAMi AhArAdirUpe moMmAM naMkhAya che, te badhAno dravyamAM samAveza karavo. ahIM dravya gaNatarImAM e vAtanuM dhyAna rAkhavuM ke khIcaDI, roTalI, roTalA nIviyAto lADu, lApasI, pUrI, cUramu, karaMbo, khIra vagere ghaNA dhAnya vagerethI banyA hovA chatAM eka anya pariNAmane pAmyA hovAthI eka-eka dravya ja gaNAya.(jema ke khIcaDI cokhA ane maga ke tuveranI dALathI bane, to paNa eka ja dravya gaNAya.) to eka ja dhAnyamAMthI banelA polikA, jADo roTalo, khAkharA, ghugharI, DhokaLI, thulI, bATa, kaNaka vagere alaga-alaga nAma ane svAdavALA hovAthI alagaalaga dravya gaNAya. vaLI kyAreka phalI, phalIkA ityAdi rUpe nAmanI ekatA hoya, chatAM svAda alagaalaga hovAthI ne pariNAma paNa bhinna-bhinna thatAM hovAthI emAM bahu dravyapaNuM (ekathI vadhu dravya) gaNAya. (dA.ta. magadALanI ne tuvera dALanI baMnenI kahevAya to khIcaDI ja, chatAM paNa svAdAdi bhedanA kAraNe baMne alaga dravya che. 'bhAta khAdhA ' tyAM 'bhAta" eka ja zabda hovA chatAM dALa ane bhAtanuM mizraNa hovAthI be dravya gaNAya.) A eka vicAraNA batAvI. gurumahArAjanI salAhane anusarI athavA tevI paraMparAne dhyAnamAM lai anya rIte paNa gaNI zakAya. dAMta khotaravA vagere mATe dhAtunI saLI vagere moMmAM nAMkhavAmAM Ave ke kAMkaro moMmAM AvI jAya e ke AMgaLI moMmAM nAkhIe e ahIM dravya tarIke gaNavAnA nathI. (3) vigai : bhakSya vigaIo cha che 1) dudha 2) dahIM 3) ghI 4) tela 5) goLa ane 6) badhuM pakavAna. (emAM roja levAnI ke tyAganI vigaIo dhAravI). (4) upAnaha : ahIM bUTa, caMpala, slIpara vagere tathA kapaDAnA mojA vagere pagamAM paheravAnI vastuo gaNavAnI che. lAkaDAnI pAdukA ghaNI virAdhanAnuM kAraNa banatI hovAthI zrAvaka mATe yogya nathI. (5) taMbola : ahIM pAna, sopArI, khadiravaTikA, kAtho, variyALI, guTakhA vagere badhI mukhavAsanI svAdajanaka cIjo gaNavAnI. (6) vastra : pAMce aMge paheravAnA veza gaNavAnA (zarTa, paeNTa, TAi, kaphanI, pAyajAmo vagerenI saMkhyA gaNavAnI) dhotiyuM, potaDI, paMciyuM, rAtano veza vagere gaNAtA nathI. (7) phulaH mAthe, gaLe vagere sthAne rakhAtA tathA zayyAmAM mukAtA phulo aMge niyama karavo. e niyama karavA chatAM derAsaramAM bhagavAnane phalo caDhAvavAmAM niyamabhaMga thato nathI. e mATe phalo lai zakAya. (8) vAhana : 2tha. ghoDo, pAlakhI. sukhAsana vagere... (AjanA kALamAM be cakrI sAikala-skuTara vagere. tricakrI rIkSA vagere, cAra cakrI kAra vagere tathA basa, khaTArA, jIpa, Trena, plena vagerenI gaNatarI karavI.) (9) zayana: khATalA, palaMga, sophA, khurazI, gAdalA, pathArI vagere ahIM gaNavAnA. (10) vilepana : upabhoga mATe caMdana, java, cuo, kasturI vagere gaNavAnA. Aje papha, pAvaDara, zrAddhavidhi prakaraNa
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ mekaapano sAmAna vagere gaNavAnA. (11) diparimANa : cArebAju athavA amuka dizAmAM ATalA koza, yojana (AjanA kALe kIlomITara) sudhI ja jaiza, ityAdirUpa avadhi-maryAdA nakkI karavI. (13) snAnaH tela mAlIza vagere pUrvaka, keTalI vAra snAna karIza? (mo-hAtha-paga dhovA e deza snAna gaNAya che. emAM paNa niyama karI zakAya.) (14) bhojana : rAMdheluM anna, sukhaDI vagere je kAMi AhAra karIe enuM eka zera-bezara vagere (athavA grAma-kIlogrAmamAM) mApa nakkI karavuM. taDabuca vagere vAparavAmAM vajana vadhI javAnI saMbhAvanA che. jema sacitta mATe nAma levA pUrvaka athavA sAmAnyathI niyata-parimANa karAya che, ema dravya vagere mATe paNa nAmapUrvaka ke sAmAnyathI saMkhyAdi niyata parimANa karI zakAya. A cauda niyamanA upalakSaNathI bIjA paNa ATalA ke A ja zAka, phaLa, dhAnya ityAdi aMge paNa pramANa-parimANa niyama karI zakAya. tathA AraMbha aMge paNa niyata parimANanA niyama karI zakAya. zakti mujaba A rIte jeTalA niyamamAM AvI zakAya eTalA niyamamAM AvavuM. navakArazI vagere paccakakhANa kyAre levA? A rIte niyama laine yathAzakti paccakkhANa karavuM (savAre uThyA pachI zuM zuM karavuM enI vAta cAle che.) emAM navakArazI, porasI vagere samaya sAthe saMbaMdhita paccakakhANo sUryodaya pahelA levAthI ja zuddha thAya che, nahitara nahIM. bAkInA paccakhANo sUryodaya pachI paNa lai zakAya che. jo navakArazInuM paccakakhANa sUryodaya pUrve lIdhuM hoya, to navakArazInA samaya pachI paNa porasI vagere paccakkhANo te te paccakhANano samaya Ave e pahelA lai zakAya che. sUryodaya pachI lIdhelA porasI vagere kAla paccakakhANa namaskAra sahita (navakArazI)no uccAra karyA vinA zuddha thatA nathI. jo sUrya navakArazInA badale sIdhuM porasI paccakhANa karyuM hoya, to porasInAM paccakhANano samaya Ave e pahelA sADhaporasI vagere paccakkhANa kare, to te zuddha thAya. jo porasInA paccakakhANano samaya AvI gayA pachI sADhaporasInuM paccakkhANa kare, to te zuddha thAya nahIM. Avo vyavahAra che. (vaDIla AcAryonI paraMparA che.) navakArazInuM paccakhANa ochA AgAravALuM hovAthI ja muhUta (48 mIniTa)nA pramANavALuM che. ane paccakakhANamAM "namaskAra sahita' evo uccAra karyo hovAthI 48 mIniTa pachI paNa jo navakAra bolyA vinA bhojana kare, to e paccakakhANano bhaMga thAya che. gaMThasI vagere paccakakhANanA lAbha navakArazI vagere kAla paccakakhANa AvI gayA pachI paNa viratimAM rahevA gaMThasI = graMthisahita vagere saMketa paccakakhANa karavA joie. A graMthisahita paccakakhANa to jeone vAraMvAra auSadhAdi levA paDatA hoya evA bALaka, glAna vagere paNa sArI rIte karI zake ema che. ane haMmezA apramatta rahevAmAM hetu banatAM hovAthI moTA lAbhanuM paNa kAraNa bane che. jemake mAMsa, dArU vageremAM Asakta vaNakara ekavAra graMthisahitanuM paccakhkhANa karavA mAtrathI (ane e paccakakhANa maraNAMta kaSTamAM paNa nahIM choDavAnA bhAvathI) marIne kapardI yakSa banyo. kahyuM ja zrAddhavidhi prakaraNa yanA pUrve 34
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke :- jeo haMmezA apramatta rahIne graMthisahita paccakakhANamAM gAMTha bAMdhe che, svarga ane mokSanA sukha emanI gAMThe baMdhAine rahe che. je dhanya puruSo haMmezA bhUlyA vinA navakAra gaNI graMthisahita paccakakhANane pAre che, teo karmanI gAMThane paNa choDe che. tethI jo tamane mokSa nagaramAM javAnI icchA che, to A graMthi sahitanA paccakakhANano abhyAsa karo. (enI Teva pADo) kemake zAstrajJa puruSo A paccakhkhANanuM anazana (upavAsa) jevuM phaLa batAve che. rAte cauvihAra kare, divase paNa pAna vagere besIne ja khAya, khAdhA pachI moM cokhkhuM kare vagere vidhipUrvaka graMthi sahita paccakakhANa karanAro jo roja eka ja TaMka bhojana karato hoya, to ene eka mahino A rIte karavA para ogaNatrIsa covihAra upavAsano ane be vAra bhojana karanArane aThThAvIsa covihAra upavAsano lAbha maLe che ema vaDIlo kahe che. prazna: A kevI rIte saMbhave? uttara: roja bhojana-pAna-pANI vagere karavAmAM 48-48 mInITa lAge, to trIsa divasamAM trIsa "hurta emAM gayA, Ama eka divasa bhojanano ne bAkInA paccakhkhANamAM hovAthI upavAsamAM. Ama ogaNatrIsa cauvihAra upavAsano lAbha thAya. jo roja (be vAra bhojanAdi karavAthI) be muhUrta (cAra ghaDI) bhojanAdimAM jAya, to be divasa bhojananA ne aThThAvIsa divasa jeTalo samaya paccakkhANamAM. Ama aThThAvIsa cauvihAra upavAsano lAbha maLe. padmacaritramAM kahyuM ja che ke - je roja be vAra bhojana kare che, te A graMthi paccakhANathI) mahinAmAM aThThAvIsa upavAsa pAme che. je roja eka muhUta mATe paNa cAre AhArano tyAga kare che, tene eka mahine eka upavAsano lAbha maLe che. (eka upavAsathI zuM lAbha? te batAve che.) anya devano bhakta upavAsa karIne devalokamAM dasahajAra varSanuM AyuSya bhogave che, paNa zrI jinezvarano bhakta upavAsathI devalokamAM eka karoDa palyopamanuM AyuSya bhogave che. A ja rIte roja be muhUrta cAre AhArano tyAga karanAra mahIne chaThTha (be upavAsa) no lAbha meLave che. ema aThThama Adi paNa samajavuM. je potAnI zakti mujaba jeTalo samaya AhAra tyAga kare e eTalA upavAsano lAbha maLe. AvI yuktivicAraNAthI graMthisahitanA paccakakhANanuM paNa hamaNAM kahyuM e rIte phaLa vicArI zakAya. (hAla A rIte ja muThThIsI paccakakhANa vizeSa pracalita che. graMthisahitamAM gAMTha kholavAnI che, muThThIsImAM jamIna para muThThI vALI navakAra gaNI - muThThIsI pAravAnuM paccakhANathI muThThIsI parAya che. paccakhANa letI vakhate graMthisahitamAM gAMTha lagAvavAnI che, muThThIsI paccakhANamAM hAtha joDI muThThIsI paccakhANa levAnuM che. bAkI lAbha vagere badhuM samAna che.) lIdheluM paccakakhANa vAraMvAra yAda karavuM joie ane paccakakhANa AvI jAya tyAre mAruM paccakakhANa pUrNa thayuM' ityAdi vicAravuM joie. jyAre bhojana karavA bese, tyAre paNa pharIthI meM kayuM paccakakhANa lIdheluM? eno samaya AvI gayo? meM paccakhANa pAryu? ityAdi yAda karI levAthI kyAreya paccakakhANabhaMganI Apatti AvatI nathI. cAra AhAramAM azana Adi vibhAga A rIte che. azana, pAna, khAdima, svAdimanuM svarUpa 1) azana - anna, pakavAna, khAkharA, sAthavo, vagere je khAvAthI sudhA (bhUkha) zame te azana zrAddhavidhi prakaraNa
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAya. 2) pAna - chAsa, pANI vagerepAna kahevAya. 3) khAdima (khAdya) - phaLo, zeraDI, mevA, sukhaDI vagere khAdima gaNAya che. 4) svAdima (svAdya) - suMTha, haraDe, pIpara, marI, jIrU, ajamo, jAyaphaLa, jAvaMtrI, kaselo, kAtho, kherasAra, jeThImadha, taja, tamAlapatra, elacI, lavIMga, kuTha, vAvaDaMga, ajamoda, kuliMjana (pAnanI jaDa), pIpaLImULa, caNakabAba, kacUro, motha, kAMTAsaLIo, kapUra, saMcaLa, haraDA, beDA, kuMbhaTha (kumaThIyA), bAvaLa, dhava (dhAvaDI), khera, khijaDo, hiMgaLASTaka, puSkaramULa, javAso, khAvacI, tulasI, sopArI vagere tathA vRkSonAM chAla, pAMdaDA vagere. bhASya tathA pravacanasArodvArAdinA abhiprAyathI jIruM svAdima che, ane bRhadkalpabhASyanI vRttinA abhiprAyathI khAdima che. keTalAka AcAryanA mate ajamo khAdima (khAdya) che. badhI jAtinA svAdima ane elacIthI ke kapUrathI vAsita kareluM pANI duvihAranA paccakkhANamAM kalpe (vAparI zakAya). vesaNa, variyALI, zovA(suA), AmalagaMThI, AMbAgoTI, koThApatra, lIMbupatra, vagere khAdima hovAthI duvihAramAM kalpe nahIM. tivihAramAM to phakta pANI ja kalpe che. emAM paNa phuMkAreluM pANI, jhAmeluM pANI, tathA kapUra, elacI, kAtho, kherasAra, sellaka, vALo, pADaLa vagerethI vAsita pANI nItAreluM (svaccha thayeluM) gALeluM hoya, to ja kalpe, gALeluM na hoya to na kalpe. tivihAra - duvihAramAM zuM kalpe? jo ke zAstramAM madha, goLa, sAkara, khAMDa vagere svAdima gaNAyA che, ane drAkSanuM pANI, sAkaranuM pANI ane chAsa pAnaka (pANImAM) gaNAyA che. paNa duvihA2vageremAM e na kalpe evo vyavahAra che. nAgapurIyagacchanA pratyAkhyAna bhASyamAM kahyuM che ke -- drAkSanuM pANI te pANI (pAna) ane goLavagere svAdima ema siddhAMtamAM kahyuM che, to paNa tRpta karatAM hovAthI (duvihAravageremAM) vAparavAnI AjJA ApI nathI. (jo ke vartamAnakALamAM vizeSa kAraNa vinA duvihAranuM paccakkhANa apAtuM nathI, ane tivihAranA paccakkhANamAM paNa rAte amuka samaya sudhI ja mAtra pANI ja kalpa che.) strI saMbhogathI covihAra bhAMgato nathI, paNa bALaka vagerenA hoTha cAvavAthI covihAra bhAMge che. duvihAravALAne e paNa kalpe che. paccakkhANo badhA kavalAhAra (moMmAM mukIne karAtA AhA2) aMge ja che. lomAdi AhAra mATe nathI hotA. (moM sivAya zarIranI ruMvATIo vagere dvArA je aMdara jAya, te lomAhAra.) jo lomAhAra paNa paccakkhANa dvArA niSiddha thai jAya, to upavAsa, AMbela vageremAM zarIrane tela mAlIza karavAthI ke gumaDA vagere 52 poTIsa mukavAthI ke malama lagADavAthI paNa paccakkhANamAM bhaMganI Apatti Ave.paNa tevo to vyavahAra nathI. vaLI lomAhAra to niraMtara thavAno saMbhava che, tethI paccakkhANanA abhAvano prasaMga Avaze. aNAhArI cIjonAM nAma lIMbaDAMnAM paMcAMga (mULa, patra, phUla, phaLa ane chAla), pezAba, gaLo, kaDu, kariyAtuM, ativiSa, kuDo, ciDa, caMdana, rAkha, haLadara, rohiNI (eka jAtanI vanaspati che), upaloTa, ghoDAvaja, triphaLA, bAvaLIyAnI chAla (koika AcArya kahe che), dhamAso, nAvya (koika davA che), AsaMdha, rIMgaNI (UbhIbeThI), eLIo, gugaLa, haraDAdaLa, vaNa (kapAsanuM jhADa), boraDI, kaMtherI, keraDA mULa, puMADa, bothoDI, zrAddhavidhi prakaraNa 36
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ AchI majITha, (boLa, bIo (kASTha), kuMAra, citro, kaMdaraka vagere ke jeno svAda jIbhane bhAve nahIM te badhA aNAhArI gaNAya che ne te cauvihAramAM paNa rogAdika kAraNe vAparavA kahyuM che. kalpasUtranI vRttinA cothA khaMDamAM kahyuM che ke :- je ekAMgika - ekalo paNa bhUkha zamAvavA samartha che, te AhAra che. te azanarUpe cAra prakAre che. emAM je mIThuM vagere nAkhavAmAM Ave che, e paNa AhAra ja samajavo. have ekAMgika cAre prakAranA AhAra batAve che : azana :- kUra - bhAta sudhAno nAza kare. chAza-pANI vagere te pAna (pANI), khAdima te phaLa vagere, svAdima te madha vagere e cAra prakArano AhAra samajavo. - je ekaluM bhUkha zAMta karavA samartha nathI, paNa AhAramAM upayogI che; te paNa AhAramAM umeryuM hoya ke ekaluM hoya, to paNa AhAra ja gaNAya che, jema ke azanamAM mIThuM, hIMga, jIruM vagere. pANImAM kapUra vagere. kerI vagere khAdimamAM suMTha vagere ane suMTha vagere svAdimamAM goLa vagere umerAya che. A kapUra vagere kaMi bhUkha zAMta karavA samartha nathI, paraMtu AhAramAM svAda Adi rUpe upakAraka banatA hovAthI AhAra gaNAya che. athavA to bhUkhathI pIDAtI vyakti kAdava jevI je kAMi cIja (bhUkha zamAvavA) peTamAM nAMkhe, te badhuM AhAra rUpa che. auSadha vagere mATe vikalpa che, keTalAka AhAramAM Ave, keTalAka aNAhArI gaNAya. emAM sAkara vagere jyAre auSadharUpe Ave, tyAre e AhAramAM gaNAya. ane sApa Dase tyAre mATI vagere ApavAmAM Ave, te aNAhArI gaNAya. athavA bhUkhathI pIDAyelAne koLiyA tarIke je khAtA svAda Ave, te badhuM AhAra gaNAya, ane 'icchA vinA vAparuM chuM' evA bhAvathI je anicchAe vaparAya ane jIbhane arucikara bane, te badhuM aNAhArI gaNAya. mAtru (pezAba), lImaDA vagerenI chAla, paMcamULa vagere mULa, AmaLA, haraDe, beDA vagere phaLa ityAdi badhuM aNAhArI gaNAya che. Ama cUrNimAM jaNAvyuM che. nizIthacUrNi graMthamAM lImaDAvagerenI chAla, emanA lIMboDI vagere phaLa, ane e ja lImaDA vagerenA mULa ityAdi cIjone aNAhArI tarIke gaNAvI che. paccakakhANanA pAMca bheda paccakkhANanA uccAraNamAM pAMca sthAna Ave che. (1) prathama navakArazI vagere kAla paccakkhANa prAyaH cAre prakAranA AhAra aMge che. (ra) bIjA sthAne vigaI, nIvI, AyaMbila evo uccAra thAya che. A vigaI saMbaMdhI paccakakhANa che. jene nIvI ke AyaMbila nathI eTale ke eNe paNa vigaino uccAra karI paccakakhANa eTalA mATe levAnuM che ke vigai aMge koi paccakkhANa nathI ene paNa madha, madirA, mAMsa ane mAkhaNa A cAra mahAvigaino prAya: tyAga hoya che. (3) trIjA sthAne ekAsaNuM, biyAsaNuM vagere be, traNa ke cAra prakAranA AhAra saMbadhI che. (4) cothA sthAne pANI saMbadhI pANassanuM paccakhANa che ane (5) pAMcamAM sthAne pUrve lIdhelA sacittAdi cauda niyamanA saMkSeparUpa dezAvagAzika vratano uccAra che. sAMje Ama to upavAsa, AyaMbila, nIvI vagere paccakakhANo prAya: tivihAra ke covihAra thAya che, paNa apavAda rUpe nIvavigere ane porasIvagere paccakakhANo duvihAra rUpe paNa thAya che. (ahIM zrAddhavidhi prakaraNa 37
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ evo Azaya lAge che ke upavAsa tivihAra ke cauvihAra levAya che. AyaMbila karIne uThyA pachI sAmAnyathI kAma cauvihAra hoya to cauvihAra, nahIMtara tivihAranuM paccakhANa karAya che, paNa nIvI vageremAM vAparyA pachI paNa kyAreka apavAdarUpe duvihAra apAtuM haze. porasI paccakhANa duvihAra-tivihArano artha evo thato haze ke navakArazIthI porasI vacce duvihAra Adi paNa karI zakAtA haze. pratamAM je "sAya" (sAMje) evo je zabda che, eno artha A rIte besADavo yogya lAge che. jo ke vartamAnamAM tivihAra - cauvihAra paccakakhANa ja pracalita che.) kahyuM ja che ke :- sAdhune rAtrI paccakkhANa ane navakArazI paccakakhANa cauvihAra hoya che. chelluM anazana, upavAsa ane AyaMbila tivihAra ke cauvihAra hoya che. bAkInA AhAra paccakakhANo duvihAra, tivihAra ke cauvihAra hoi zake che. paccakakhANomAM A rIte AhAra saMbaMdhI vikalpo samajavAnA che. nIvI - AyaMbila vageremAM zuM kahyuM? zuM nahIM kahyuM? e vibhAga siddhAMtanA AdhAre potapotAnI sAmAcArIthI samajI levo. anAbhoga sahasAgAra vagere AgAronuM spaSTa svarUpa paccakakhANa bhASya vageremAM batAvyuM che, tyAMthI sArI rIte samajI hRdayastha karavuM, nahIMtara paccakkhANamAM zuddhatA vagere saMbhavaze nahIM. Ama sUtragAthAmAM uttarAddhamAM je "paDikkamie pada che, te prasaMga samajAvAyuM. dehazuddhinI vidhi have AgaLa vyAkhyA kare che - "sUI pUIe" zuci - maLazuddhi, dAMta ghasavA, ula utAravI (jIbha sApha karavI), kogaLA karavAM, sarva snAna - deza snAnathI pavitra thavuM vagere aMge mAtra anuvAda rUpa ja vAta che. A badhI vAta lokasiddha ja che - badhA ja jANe che, emAM koi upadeza ApavAno na hoya, kema ke je artha prasiddha na hoya, jenI jANakArI na hoya, tenI vAta karavAthI ja zAstra saphaLa thAya che. tethI ja malina zarIravALAe nhAvuM joie ke bhUkha lAgI hoya to bhojana karavuM joie evI badhI bAbato mATe zAstrano koi upadeza hoto nathI. paraloka saMbaMdhI kAryo sAmAnyathI jIva jANato nathI, tethI e mATe upadeza ApavAthI ja zAstra saphaLa gaNAya che. (anuvAda - anyata: lokamAM jANItI vAtano je ullekha karAya, te anuvAdaparaka gaNAya. je vAta lokamAM jANItI na hoya, te vAta jaNAvatuM-te aMge vidhi- niSedha sUcavatuM zAstravacana ja vidhivAkya rUpe sArthaka gaNAya.) A ja rIte bIje sthaLe paNa jANavuM. zAstrakAro sAvadya AraMbho aMge (pApajanaka-ahitakara pravRttio aMge) vacanathI paNa anumodanA karatA nathI. tethI ja kahyuM che ke- je sAvaghavacana ane niravadya vacana vaccenA bhedane jANato nathI, teNe to bolavuM paNa yogya nathI, to upadezanI to vAta ja zI karavI? (e to sutarAma karI zake nahIM.). maLotsarga mauna rahIne jIva vinAnI yogya bhUmi para karavo ityAdi vidhi sAcavavI joie. kahyuM ja che ke - laghunIti (ekI), vaDInIti (bekI) maithuna, snAna, bhojana, saMdhyAdi kAryo, pUjA ane jApa ATalA kAryo mauna rahIne karavA. viveka vilAsamAM paNa kahyuM che - laghunIti, vaDInIti mauna rahIne, vastrathI DhaMkAyelA rahIne karavA. divase ane baMne saMdhyA vakhate uttara tarapha ane rAte dakSiNa tarapha moM rAkhI A kArya karavuM. - AkAzamAM tArA - nakSatro teja vinAnA thAya tyArathI mAMDI jyAM sudhI sUrya aDadho bahAra na Ave, tyAM sudhI savAranI saMdhyA gaNAya. e ja rIte sAMje sUrya aDadho DUbe tyArathI mAMDI jyAM sudhI be traNa nakSatra dekhAtA nahI thAya,tyAM sudhI sAMjanI saMdhyA che. 38 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jo tIvra zaMkA thai hoya nahIM, to rAkha, chANa, gAya-baLadanA sthAna, rAphaDo, jyAM ghaNAnA maLamUtra paDyA hoya tevuM sthAna vagere tathA uttama vRkSa, sUryanI dizA ane pANInA sthAna, tathA smazAna bhUmi ane nadIno kinAro A badhA sthAne tathA pUjyo ane strIo jotA hoya, evA sthAne maLa visarjana karavuM nahIM. oghaniryukti nAmanA Agama graMthamAM sAdhune AzrayIne Ama kahyuM che, jyAM (1) bIjA Ave nahIM ke jue nahIM evI (2) bIjA dvArA pITAi thavA rUpa ke jainazAsananI niMdA thavA rUpa upaghAta nahIM thAya evI tathA (3) jyAM besatA-UThatA paDI javAya nahIM, ne pezAba vagere paNa lasare nahIM evI samatala (4) e paNa ghAsa vagerethI DhaMkAyelI-polANavALI na hovI joie, kemake evA polANavALA sthAne vIchI vagere hoya, to DaMkha de ane kIDI vagere pezAbanA pravAhamAM taNAi jAya. tathA e bhUmi (5) je thoDA kALa pahelA ja acitta thai hoya. kemake be mahinAnI eka Rtu che, ne eka RtumAM agni vagerethI acitta thayelI bhUmi bIjI RtumAM mizra thai jAya che. jyAM varSAkALamAM gAma vasyuM hoya, te bhUmi bAra varSa sudhI acitta rahe che. tethI acitta bhUmi ke je vaLI (6) ochAmAM ochI eka hAtha jeTalI to lAMbI-pahoLI hovI joie. tathA (7) dUra avagADha - agni vagerenA tApathI e bhUmi nIce ochAmAM ochI cAra AMgaLa jeTalI to acitta thayelI hovI ja joie. tathA (8) Asanna - dhavalagRha (sArA ghara ke devAlaya) tathA bagIcA vagerenI najIka na hovI e dravyathI anAsanna kahevAya. paNa jo tIvra zaMkA hoya, to najIka besavuM paDe, e bhAvAsanma samajavuM. (9) sApa vagerenA dara nahIM hovA joie. tathA (10) aLasiyA, kIDI vagere trasa jIvo ke dhAnya bIja vagere na hovA joie. A dasa vikalpone joi ucita sthaLe maLa-mUtra visarjana karavuM joie. tathA... (gRhasthI paNa bahAra - jaMgalamAM maLavisarjanamATe jatA hatA. have evuM nahIM rahevAthI teo sAdhusAdhvIonI paraThavavAnI vidhinI je jugupsA kare che, te taddana anucita che. potAnA gharano kacaro game tyAM pheMkanArA, game tyAM thUkanArA ane UbharAtI gaTaranI gaMdakI sahana karI lenArA sAdhunI thoDIka paraThavavAnI kriyAmAM jugupsA kare, te kalikALanI balihArI che. tethI saMghanA AgevAnoe upAzrayamAM - khullI eTalI pUratI jagyA rAkhavI joie ke jethI bahAra paraThavavAnI ne jugupsAnI paristhiti nirmANa ja thAya nahIM. gRhastho je saMDAsavageremAM jAya che, tyAM asaMkhya saMmUrchAimonI to virAdhanA che ja. pANInI paNa ghaNI virAdhanA che. jo emAM gayA vinA cAle ema ja na hoya, to maLavisarjana pahelA tyAM thoDuM pANI DhoLavApara pachI ghaNA ochA pANIthI e sApha thai zake.) uttara ane pUrva dizA pUjya gaNAya che. rAte dakSiNa dizAmAM nizAcaro-rAkSaso pharatA hoya che. pavananI dizAmAM besavAthI nAkamAM masA thAya che. sUrya ane gAmane pITha karavAthI niMdA thAya che. jene maLamAM karamiyA paDatA hoya, eNe chAyAmAM maLotsarga karavo joie. evI chAyA na maLe, to maLa visarjana pachI pote sUrya sanmukha Ubho rahI eka muhUrta sudhI enA para chAyA karavI joie. ekInI zaMkA thavA chatAM jo jAya nahIM to AMkhane pIDA thAya che. bekInI zaMkA thavA chatAM jo jAya nahIM to mota AvI javAnI saMbhAvanA che. ulTI thatI hoya ne aTakAve, to koDha thAya che. athavA A traNeyane aTakAvavAmAM bImArI thavI saMbhave che. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMmUrchAimanI utpati maLa, mUtra, kapha vagerenuM visarjana karatI vakhate 'aNajANaha jasugraho' (janI A sthAnanI mAlikI che, te anujJA Ape) ema kahevuM. visarjana pachI 'vosiraI' (visarjana karuM chuM, ema traNa vAra bolavuM joie. (gRhasthane potAnI mAlikInA sthAnamAM "aNajANaha..." bolavAnuM rahetuM nathI.) rastA para baLakho pareThavAno hoya, to khUNAmAM jyAM lokonA paga paDe nahI, tyAM paravavo ne enA para dhULa DhAMkavIvagere jayaNA karavI, nahitara temAM asaMkhya saMmUrchAima manuSyanI utpattinI virAdhanAno doSa lAge. prajJApanA upAMgasUtranA prathamapadamAM kahyuM che ke - he bhaMte! saMmUrchAima kyAM utpanna thAya che? he gautama! aDhIdvIpa ne be samudra jemAM AvyA che, evA manuSya kSetranA pistAlIsa lAkha yojanamAM paMdara karmabhUmio (jyAM dharma-karma che te) tathA trIsa akarmabhUmio ane chappana aMtarlIpo (A kyAMsI yugalika kSetra che.) mAM je garbhathI utpanna thatA ApaNA jevA manuSyo che, teonA maLamAM, mUtramAM, melamAM. baLakhAmAM. UlaTImAM. pittamAM (je bahAra kADhayuM hoya te), vIryamAM. vIrya ane lohI bhegA maLe emAM, bahAra kADhelA vIryamAM, zabamAM, strI-puruSanA saMyogamAM, nagaranI khALamAM, vagere manuSya saMbaMdhI azucithI bharelA badhA sthAnomAM saMmUrchAima manuSyo utpanna thAya che. A saMmUrchAima manuSyo aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalA zarIravALA hoya che. teo mana vinAnA- asaMjJI che. ajJAnI (mithyAtvanA udayavALA) che. aMtarmuhUrtanA AyuSyavALA che. ane potAne yogya badhI paryAptio pUrI karyA vinA ja maraNa pAme che. Ama A saMmUrchAima manuSyonA janma - maraNanA pApathI bacavA ApaNA zarIrathI chUTA paDatA baLakhA vagerene dhULa vageremAM ja paraThavA joie ane enA para dhULa vagere DhAMkI devA joie. dAMta zuddhinI vidhi dAMta tyAM ja sApha karavA, je sthAna nirdoSa hoya. dAMtanI majabUtI mATe levAtuM dAMtaNa paNa acitta, jANItuM ane komaLa hovuM joie. evuM dAMtaNa na maLe, to tarjanI (aMgUThA pachInI pahelI AMgaLI)thI dAMta ghasavA. dAMta ghasIne kADhelo maLa paNa dhULavagerethI DhAMkI devo ityAdi jayaNA pUrvavat samajavI. vyavahAra zAstramAM kahyuM che ke - dAMtonI majabUtAi mATe sau prathama tarjanIthI dAMtanA peDhA ghasavA joie. pachI prayatnapUrvaka dAMta dhovA. jo e vakhate pahelA kogaLAmAMthI eka TIpuM gaLAmAM jAya, to jANI levuM ke Aje zIdhra uttama bhojana maLaze. dAMtaNa sIdhuM hovuM joie, gAMTha vinAnuM hovuM joie. (pIMchI jevo)kuco sAro thAya, evuM hovuM joie, eno agrabhAga sUkSma hovo joie. enI laMbAi dasa aMgula jeTalI hovI joie. (bAra aMgula = 1 veMta, tenAthI thoDuMka nAnuM) kaniSThA (- sauthI nAnI AMgaLI) nA agrabhAga jeTaluM jADuM hovuM joie, jANItA vRkSanuM hovuM joie. e vRkSa sArI bhUmi para ugeluM hovuM joie. AvuM dAMtaNa TacalI ane anAmikA (pUjAnI) AMgaLInI vacce pakaDI jamaNI athavA DAbI bAjuthI cheka taLiyA sudhI aDe e rIte dAMta ghasavA joie. e vakhate mane paNa e ja kAryamAM lAgeluM hovuM joie. svastha rahIne dAMta ghasavA, te vakhate evuM jora karavuM nahIM ke jethI dAMta ke tyAMnA mAMsane zrAddhavidhi prakaraNa 10
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ pIDA thAya. dAMta ghasatI vakhate moM uttara ke pUrva sanmukha rAkhavuM. sthira Asane besI mauna rahI dAMta ghasavA. dAMtaNa durgandhavALuM, poluM, sUkuM, svAdiSTa, khATuM ke mAruM nahIM hovuM joie. vyatipAtanA divase, ravivAre, saMkrAMtinA divase, grahaNanA divase, tathA ekama, pAMcama, AThama, noma, pUnama ane amAsa A cha divase dAMtaNa karavuM nahIM. jo dAMtaNa maLe nahIM, to bAra kogaLA karI mukhazuddhi karavI. jIbha to haMmezA sApha karavI. (roja Ula utAravuM.) jIbha nirlekhinI (jIbhane sApha karavAnuM sAdhana-dAMtaNanI cIrI) thI jIbhane dhIme dhIme sApha karI (Ula utArI) pachI gaMdakI vinAnA sthAne e dAMtaNane dhoi pachI sAmenI dizA tarapha javA devuM. jo A rIte choDeluM dAMtaNa potAnI sanmukha paDe, to potAne badhI dizAomAMthI zAMti maLe. emAM paNa jo UbhuM paDe, to sukha mATe thAya. AthI viparIta thAya , to du:kha mATe thAya. kSaNavAra UbhuM paDI pachI nIce paDe to zAstrajJo te divase miSTa bhojananI prApti sUcave che. khAMsI, zvAsa (dama), ajIrNa, zoka, tarasa hoya, moMDhAmAM chAlA paDyA hoya, tathA mAthAmAM, AMkhamAM, kAnamAM, ke hRdayamAM roga pIDA hoya, to dAMta ghasavA nahIM. vALa oLavAnuM kAma roja bIjA pAse nizcala rahI ne karAvavuM paNa jAte ja eka sAthe baMne hAtha vALamAM nAMkhI e samAravAnuM kArya karavuM nahI. tilaka mATe ane maMgaLa mATe arisAmAM jovAya che. jo ArasImAM jotA potAnuM mAthuM dekhAya nahI, to paMdara divasamAM mota saMbhave che. upavAsa karanAra ke porasI paccakhANa karanArane dAMta sApha na kare to paNa zuddhi ja che, kemake tapa mahAphaLavALuM che (tapathI ja zuddhi che.) lokomAM paNa upavAsavagere hoya, to dAMta ghasyA vinA paNa devapUjAvagere thatAM dekhAya che. laukikazAstromAM paNa upavAsa vagere vakhate dAMta ghasavAno niSedha karyo che. viSNubhakticaMdrodayagraMthamAM kahyuM che ke - paDavo, amAsa, chaThTha, noma, ATalI tithIomAM, saMkrAMtinA divase ane (roja paNa) madhyAhna dAMta ghasavA nahIM. upavAsamAM ane zrAddhamAM dAMta ghasavA nahIM. e divasomAM dAMta sAthe dAMtaNano saMyoga thAya, to sAta kuLano nAza thAya. vratomAM brahmacarya, ahiMsA, satya ane mAMsabhojana tyAga A cAra vrata to haMmezA AcaravA. vAraMvAra pANI pIvAthI, pAna khAvAthI, divase sUvAthI ane maithunathI upavAsa pradUSita thAya che. snAnaaMge vidhi snAna aMge - kIDInA dara, sevALa, kuMthu vagerethI rahita, ubaDa-khAbaDa vinAnI, polANa vagere doSothI rahita evI bhUmi para snAna karavuM. snAna mATe gALeluM parimita pANI ja levuM. uDatA mAkhI vagere jIvo e pANImAM na paDe vagere jayaNA karavI. (zrAddha) dinakanya graMthamAM kahyuM che ke- trasavagerethI rahita vizuddha bhUmi para prAsuka (acitta) athavA sacitta paNa gALelA pANIthI vidhipUrvaka snAna karavuM. vyavahArazAstramAM kahyuM che ke - roga avasthAmAM, nagnAvasthAmAM, paradezathI pAchA pharIne, pUrA vastro sAthe, bhojana karIne, ghareNA paherIne, svajanone vaLAvIne AvIne ke maMgaLa karIne tathA ajJAta pradezamAM, athavA jyAM pravezavuM duSkara hoya evA sthaLe snAna karavuM nahIM. vaLI maLavagere mallina vastuothI duSita thayelA, sevALavALAM, ke jhADathI DhaMkAyelA pANImAM paNa snAna karavuMnahIM. ThaMDA pANIthI snAna karI tarata garama vastu ArogavI nahIM. ema garama pANIthI snAna karyA pachI zrAddhavidhi prakaraNa 41
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ThaMDA telathI mAliza karAvavuM nahIM. snAna karyA pachI chAyA jo vikRta upase, jo dAMta paraspara ghasAya ane jo zarIramAMthI zabanA jevI gaMdha Ave, to mota saMbhave che. jo snAna karyA pachI tarata ja chAtI ane baMne paga sUkAi jAya to chaThTha divase mota thAya emAM saMzaya nathI. rati kriyA pachI, ulTI pachI, citA para baLatA zabano dhumADo aDe to, kharAba svapna joyuM hoya to ane hajAmata karAvI hoya, to gALelA cokhkhA pANIthI snAna karI levuM. mAliza karyA pachI, snAna karyA pachI, bhojana karyA pachI, dAgInA paheryA pachI, tathA yAtrA mATe ke yuddhamATe jatI vakhate ane vidyA grahaNa karatI vakhate hajAmata karAvavI nahIM. tema ja rAtanA, saMdhyA samaye, parvadivase ane (hajAmatanA athavA bahAragAmathI AvyAnA) navamA divase hajAmata karAvavI nahIM. dara pakhavADiye eka vAra dADhI-mUcha, vALa ke nakha utarAvavAM. potAnA dAMtathI ke be hAthathI e kADhavA sArA nathI. pUjA mATe snAna mAnya che. snAna zarIranI pavitratA, sukhakara thavuM vagere hetuthI bhAvazuddhimAM nimitta bane che. aSTaka prakaraNanA bIjA aSTakamAM kahyuM che ke - pANIthI dehanA eka bhAganI kSaNa mATe prAya kAnano mela vagere bIjAno uparodha (- pratiSedha = abhAva) na thAya e rIte zuddhi karavI e dravyasnAna kahevAya che. Ano artha- dehano eka bhAga - pANIthI zarIranI mAtra bAhya cAmaDI ja lAMbA kALamATe prAyaH zuddha thAya che. emAM paNa ekAMte niyama nathI, kemake tevA prakAranA rogIne to kSaNavAra paNa azuddhi jatI nathI. vaLI zarIra para je mela che, tenAthI bhinna je kAna vagerenA mela cheH e to dUra thatAM ja nathI. eno to uparodha thato ja nathI. athavA e snAna jaLathI bIjA jIvonI hiMsA na thAya e rIte snAna karavuM e dravyasnAna che. malinAraMbhI - je gRhastha A snAna karIne vidhipUrvaka devapUjA ane atithi - sAdhunI pUjA (vaMdanAdi) kare che, tenA mATe A snAna paNa sAruM che. dravyasnAnanA sArApaNAmATenuM kAraNa batAve che. (pUjA pahelA) dravyasnAna karavAthI (pANIthI nhAvAthI) bhAvazuddhi thatI jaNAya che. Ama e bhAvazuddhinA kAraNa tarIke anubhavasiddha hovAthI e snAnamAM akAya (pANInA jIvo) nI virAdhanAdi rUpa kAMka doSa hovA chatAM ethI bhinna samyagdarzananI zuddhirUpa guNa hovAthI (te mAnya bane che). kahyuM ja che ke - zaMkA - pUjAmAM kAyavadha che. (pANIvagere jIvonI hiMsA.) ane kAyavadha pratikaSTa - niSiddha che. (samAdhAna) te (kAyavadha) che. paNa jinezvaranI pUjA samyakatvanI zuddhimAM hetu che. tethI (snAna - pUjA) nirava - nirdoSa tarIke vicAravuM. tIrtha snAnathI pApa dhovAtA nathI Ama gRhasthane jinapUjAAdi mATe ja dravyasnAnanI anujJA apAyelI che. tethI 'dravyasnAna puNya mATe thAya che. evuM je vacana che, te mithyA che. tIrthamAM snAna karavAnuM je vidhAna (anya matomAM) che. te snAnathI paNa zarIranI ja kAMka zuddhi thAya che, jIvananI to aMzamAtra paNa zuddhi thatI nathI. skaMdapurANanA kAzI khaMDa (vibhAga)nA chaThThA adhyAyamAM kahyuM ja che - hajAra bhAra (vajana vizeSa)nI mATIthI ane pANInA seMkaDo ghaDAothI seMkaDo tIrthomAM snAna karavAthI paNa durAcArIo zuddha thatAM nathI. pANImAM ja nivAsa karavAvALA (mAchalA vagere) pANImAM ja utpanna thAya che ne pANImAM ja mare zrAddhavidhi prakaraNa 42
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. chatAM vizuddha nahIM thayelA manomaLavALA teo svarge jatAM nathI. citta zamavagere bhAvothI zuddha thAya che. vANI satyavacanothI zuddha thAya che ane kAyA brahmacaryAdithI zuddha thAya che. gaMgAmAM snAna karyA vinA paNa A rIte zuddhi thAya che. jenuM citta rAgAdithI, moM asatya vacanothI ane kAyA jIvahiMsA vagerethI duSita che, tenAthI gaMgA vimukha thayelI che. gaMgA nadI kahe che - je parastrIgamana, pArakA dravyanI corI, ane bIjAno vizvAsaghAta A traNathI dUra rahe che, - e bhavya puruSa kayAre AvIne mane pavitra karaze? kaDavI tuMbaDInuM daSTAMta. ahIM eka draSTAMta che - eka yuvaka gaMgAvagere tIrthomAM paribhramaNamATe jai rahyo hato tyAre tenI mAtAe kahyuM - beTA! tuM je tIrthamAM snAna kare, tyAM mArI A tuMbaDIne paNa snAna karAvaje. e yuvake mAtAnI e vAta svIkArI ane e tuMbaDI lai tIrtha paribhramaNa mATe nIkaLyo. gaMgAvagere sthaLoe A rIte potAnI sAthe tuMbaDIne snAna karAvI ghare pAcho pharyo. pachI enI mAtAe e ja tuMbaDInuM zAka banAvI ene pIrasyuM. cAkhatA ja enI mAtAne kahyuM - are! A to bahuM kaDavuM che! tyAre mAtAe kahyuM - jo seMkaDo snAna karavAM chatAM A tuMbaDInI kaDavAza gai nahIM, to e snAnathI tAruM pApa kevI rIte dUra thayuM? vatsa! pApanI vikriyA AvA snAnathI nahIM, tapathI ja dura thAya che. e yuvaka pratibodha pAmyo. snAna karavAthI apakAyanA asaMkhya jIvo, emAM je sevALa hoya, emAM rahelA anaMta jIvo ane jo e pANI gALeluM na hoya, to e pANImAM rahelA porA vagere trasa jIvonI paNa virAdhanA thAya che. tethI snAna to doSayukta pratIta ja che. pANI jIvamaya che, e to lokomAM paNa kahevAyuM che. uttaramImAMsA graMthamAM kahyuM ja che - karoLiyAe potAnA moMnA taMtuthI lIdhelA pANInA eka TIpAmAM (ATalA nAnA TIpAmAM paNa) je sUkSma jIvo che, te jo bhamarA jeTalA mApanA thAya, to traNe jagatamAM samAi zake nahIM. (TuMkamAM pANIthI thatuM snAna nirdoSa nathI. tethI jinapUjA jevA kAraNa vinA karavuM joie nahIM) bhAvasnAna batAve che - karmarUpa maLane AzrayIne dhyAnarUpI pANIthI je snAna thAya che, te haMmezA jIvane zuddhinuM kAraNa bane che. (karmarUpI maLane dUra karanAruM thAya che.) tethI te bhAvasnAna kahevAya che. (A snAna haMmezA karavA yogya che.) kokane dravyasnAna - hAyA pachI paNa gumaDuM, ghA vageremAMthI rasI vagere jharatI hoya, to eNe potAnA kula-caMdana vagere dvArA bIjA pAse prabhunI aMgapUjA karAvavI. e paNa agrapUjA ane bhAvapUjA to jAte ja kare. zarIra apavitra hovAthI jAte pUjA karavAmAM AzAtanAno saMbhava hovAthI jAte aMgapUjAno niSedha karyo che. kahyuM ja che ke - ni:zuka pariNAmavALo je apavitra hovA chatAM devapUjA kare che, ane je jamIna paDelA phulothI devapUjA kare che, A baMne bIjA bhavamAM caMDAla thAya che. bhoMyapara paDelA phUlathI pUjAaMge puNyasAra kathA kAmarUpa" nAmanA nagaramAM eka caMDAlane putra thayo. hajI to janamyo ja hato ne pUrvabhavanA koka verI vyaMtare enuM apaharaNa karI jaMgalamAM mukI dIdho. A bAju e ja nagarano rAjA ravADIe (rAjA je nagara-nagara bahAra paribhramaNa kare, te ravADI - rAjavATikA kahevAya) nIkaLyo. e jaMgalamAM pahoMcyo. tyAM eNe pelA bALakane joyo. rAjAne putra hato nahIM, tethI Ano potAnA putra tarIke zrAddhavidhi prakaraNa 43
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ svIkAra karyo ne pAlana karyuM. nAma puNyasAra rAkhyuM. jyAre puNyasAra yuvAna thayo, tyAre rAjAe ene rAjya soMpyuM ne pote dIkSA lIdhI, anukrame kevaLajJAnI thayA. vihAra karatAM karatAM e kevaLI kAmarUpa nagaramAM AvyA. puNyasAra emane vaMdana karavA gayo. nagaranA loko paNa AvyA. puNyasA2ne janma ApanArI cAMDAlaNI paNa tyAM AvI. puNyasAra rAjAne joine enA stanamAMthI dUdha jharavA mAMDyuM. tethI rAjAe kevaLIne enuM kAraNa pUchyuM. kevaLIe kahyuM - A tArI janmadAtA mAtA che. mane to tuM jaMgalamAMthI maLyo che. tyAre puNyasAre pUchyuM - huM kayA karmathI caMDAlane tyAM janamyo? kevaLajJAnIe kahyuM - pUrvabhavamAM tuM vepArI hato. eka vAra prabhupUjA karatI vakhate jANavA chatAM ke 'bhoMya para paDeluM phula prabhune caDAvAya nahIM' te bhoMya paDeluM phula lai avajJAthI prabhune caDAvyuM. AthI tuM caMDAla thayo. kahyuM ja che ke - je anucita phaLa, phula ke naivedya prabhune caDhAve che, te prAya: anya janmamAM nIca gotramAM janmamAM kAraNabhUta karma bAMdhe che. aMtarAyamAM pUjA karavI nahIM pUrvabhavamAM tArI je mAtA hatI, teNe eka vAra mAsika dharmamAM hovA chatAM prabhupUjA karI. tethI bAMdhelA karmanA kAraNe e A bhavamAM cAMDAlaNI banI ne tane janma Apyo. A sAMbhaLI puNyasAra rAjAe vairAgyathI dIkSA lIdhI. apavitra avasthAmAM ane bhUmi para paDelA phulathI thatI pUjA aMge A kathA che. tethI bhoMya para paDeluM phula sugaMdhI hoya to paNa prabhune caDhAvavuM nahIM ane zarIramAM jarA paNa apavitratA hoya to paNa pUjA karavI nahIM. khAsa karIne strIdharmamAM rahelI strIe to prabhupUjA karavI ja nahIM, kemake te moTI AzAtanA vagere doSanuM kAraNa bane che. pUjAmATenA vastra kevA hovA joie? prabhupUjA mATe snAna karyA pachI pavitra, komaLa, gandhakASAdi (komaLa rUvAMTIvALA - Aje e TuvAla kahevAya che.tevA) kapaDAthI zarIrane luMchI, nhAvAmATe paherelI poTaDIne choDI, bIjuM pavitra vastra paherI bhInA pagathI bhoMyane na aDAya e rIte pavitra sthAnapara AvavuM, tyAM uttarAbhimukha UbhA rahI divya (kiMmatI), tathA akhaMDa - phATelA ke sAMdhelA na hoya evA, navA be sapheda vastra dhAraNa karavA. kahyuM ja che ke - pANI vagerethI zarIranI yathAyogya zuddhi karI zveta, vizuddha ane dhUpathI pavitra karelAM be dhotiyA dhA2Na karavA. lokomAM paNa kahyuM che ke - he rAjana! devakAryamAM sAMdheluM, baLeluM, phATeluM ke bIjAnuM vastra dhAraNa karavuM nahIM. je vastra keDane aDyuM hoya (eka vAra paNa vaparAyuM hoya) tathA je vastra paherI maLavisarjana, mUtravisarjana ke maithunAdi azuci kArya karyA hoya, te vastrano devapUjAmAM upayoga karavo nahIM. eka vastra paherIne bhojana ka2vuM ke devapUjA karavI ucita nathI. strIoe kacuMka(coLI) paheryA vinA pUjA karavI nahIM. Ama puruSane be vastra vinA ane strIne traNa vastra paheryA vinA prabhupUjAvagere kArya karavA kalpe nahIM. dhautavastra (dhotiyuM) tarIke mukhyavRttithI kSIrodakavagere ativiziSTa sapheda vastra ja rAkhavuM. udAyana rAjAnI rANI prabhAvatI vageree paNa zveta ja dhautavastra dhAraNa karyAnI vAta nizIthavagere graMthomAM batAvI che. (zrAddha) dinakRtya vagere graMthomAM paNa kahyuM che ke- zveta vastra dhAraNa karIne (pUjA kare). kSIrodakAdi zrAddhavidhi prakaraNa 44
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastra ati mUlyavAna hovAthI e aMge zakti na pahoMce, to paNa dhotiyA tarIke rezamIvagere viziSTa vastra ja rAkhavuM. pujA SoDazakamAM kahyuM che ke - sapheda zubha vastrathI (pUjA karavI.) AnI TIkAmAM lakhyuM che. - sapheda vastra ane zubha vastrathI. ahIM zubha vastra tarIke sapheda sivAyanA paNa bIjA rezamI kapaDA vagere samajavA. tethI lAla-pILA vagere varNavALA paNa lai zakAya. egasADiyuM uttarAsaMga karei" AvuM Agamavacana che. tethI nakkI thAya che ke uttarIya (uparanuM vastra) eka, akhaMDa ja hovuM joie, nahIM ke be traNa TukaDAvALuM. (pUjAnA baMne vastra dhotiyA che. uparanuM vastra uttarIya kahevAya che. tethI nIcenuM vastra dhotiyA tarIke rUDha thayuM che. tethI ekamATe kahelI vAta prAya: baMne aMge samajI levI, jema ke baMne vastra akhaMDa, zveta, rezamI Adi viziSTa ja hovA jaie.) lokomAM ema kahevAya che ke "rezamI vastra bhojanAdi karavA chatAM haMmezA pavitra ja rahe che paNa A vAta pramANabhUta gaNavI nahIM. bIjA dhotiyAnI jema rezamI dhotiyAne paNa bhojanatyAga tathA maLa, mUtra vagere azucinA sparzano tyAga vagere dvArA pavitra rAkhavAno zakya prayatna karavo. vaLI pUjAnA e vastro jeTalI vAra vaparAya ene anurUpa vAraMvAra dhovANa -dhUpakaraNa vagere dvArA pavitra karatAM rahevuM. ane dhotiyuM ocho samaya vaparAya evuM karavuM. pasIno, kapha vagere e dhotiyAthI sApha karavA nahIM, nahiMtara dhotiyuM apavitra thai jAya. vaLI A vastro bIjA vaparAyelA vastrothI judA rAkhavA. bIjAnuM dhotiyuM prAya: paheravuM nahIM. emAM paNa bALaka, vRddha, strI vagerenuM to vAparavuM ja nahIM. navA dhotiyAaMge kumArapALarAjAnuM daSTAntA evI vAta saMbhaLAya che ke ekavAra kumArapALa rAjAnI pUjAnI joDa bAhaDa maMtrInA nAnA bhAi cAhaDe paherI. tyAre rAjAe kahyuM - have tamAre mane navI (nahIM vaparAyelI) joDa ApavI paDaze. tyAre cAhaDe kahyuM - navuM paNa rezamI vastra savA lAkhanuM thAya. e bakherApurImAM ja bane che, ane tyAMno rAjA pote vApare, pachI ja ahIM Ave che. tyAre kumArapALa rAjAe barbarAnA rAjA pAse nahIM vaparAyelI eka joDa mAMgI. paNa e rAjAe ApI nahIM. tethI kumArapALa rAjAe cAhaDane 'bahu dAnavIra thato nahIM' ema kahI sainya sAthe mokalyo. trIjA mukAme cAhaDe bhaMDArI pAse lAkha sonAmahora mAMgyA. bhaMDArIe ApyA nahIM. tethI ene kADhI mUkI pote icchA mujaba dAna Apato - Apato caudaso UMTaDI para caudaso yoddhAo sAthe rAte zIdhra, bakherApurane gherI lIdhuM. tyAre te nagaramAM sAtaso kanyAnA vivAha hatA. tethI emane vighna na thAya e hetuthI rAta javA dai savAre killo kabaje karyo. tyAM sAta karoDa sonAmahora ane agyAraso ghoDA meLavyA. pachI killAno gharaTTa dvArA (cUrNa karanArA yaMtra dvArA) cUre cUro karyo. e rAjyamAM zrI kumArapALa rAjAnI AjJA pravartAvI. tyAMnA sAtaso sALavI - vaNakarone potAnI sAthe lAvyo. rAjAe kahyuM - tArI sthalalakSatA doSa ja dRSTidoSano jANe rakSAmaMtra che. (tane lAkho sonAmahora dAna ApyA vinA cAlatuM nathI.) teM to mArA karatA paNa vadhu kharca karyo. tyAre cAhaDe kahyuM - huM je dAna AdimAM vyaya karuM chuM emAM ApanI kRpAnuM baLa ja kAma kare che. ApanI pAse konuM baLa che? (tethI huM ApathI vadhu dAna Ape te vyAjabI che.) A vacanathI khuza thayelA rAjAe eno satkAra karI ene "rAja gharaTTa" evuM biruda ApyuM. zrAddhavidhi prakaraNa AL
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjAsAmagrI mATe cokasAi Ama kumArapALa rAjAnA dRSTAMtathI jANI zakAya che ke pUjAmAM bIjAe paherelA vastra vAparavA nahIM. pUjA mATe pANI tathA phula vagere pote ja sArA sthAnathI lAvavA. athavA jenA guNa pote jANe che, evA sArA mANasa pAse maMgAvavA. paNa e pANI ke phula pavitra bhAjanamAM DhAMkIne lAve e jovuM. tathA e lAvanAra je mArge Ave, te mArga pavitra che ke nahIM enI cokasAi karavI. tathA pANI-phula vagere lAvI ApanArane ucita sAruM mUlya ApIne khuza karavo. e ja rIte caMdana ghasatI vakhate mukhakoza bAMdhavo. e ghasavAnuM sthAna pavitra hovuM joie vagere jayaNA karavI. tathA e jIvAta vinAnA tathA zuddha kesara, kapUra vagerenuM mizraNa karavuM. sApha karelA ane zreSTha dhUpa-dIvA rAkhavA. akSata-cokhA paNa vINelA, uttama ane akhaMDa levA. eThAM nahIM thayelA viziSTa naivedya taiyAra karAvavA, uttama-zreSTha phaLa levuM, A rIte sAmagrI bhegI karavI. A rIte dravya zuddhinI vAta karI. rAga, dveSa, kaSAya, IrSyA, ihaukika ke parabhavika spRhA (icchAo) kutuhala, (eka kAmamAM bIju kAma karavuM vagere rUpa) vyAkSepa vage2e choDIne ekAgracitte pUjA karavI e bhAvazuddhi che. kahyuM che ke (1) mana (2) vacana (3) kAyA (4) vastra (5) bhUmi (6) pUjAsAmagrI ane (7) sthiti (= vyavahAra) A sAta prakAranI zuddhi jinapUjAmAM rAkhavI joie. A A rIte dravya - bhAvathI pavitra thai gharamAM rahelA gharaderAsaramAM enI jamaNI bAjuthI puruSe ane DAbI bAjuthI strIe praveza karavo. paNa derAsaramAM pravezatA sau prathama jamaNo paga mUkavo. pUjA karanAre pUrvasanmukha ke uttarasanmukha rahI DAbI nADI cAlatI hoya tyAre maunapUrvaka uttama sugaMdhI dravyothI prabhunI pUjA karavI vagere vidhi jANavI. e ja rIte traNa nisIhI karavI, traNa pradakSiNA devI, traNa avasthAo ciMtavavI vagere vidhi paNa sAcavavI. pote pavitra Asana vagere para padmAsanavagere je AsanamAM sukha upaje e Asane bese. pachI caMdananI vADakImAMthI bIjI vADakImAM ke hathelImAM thoDuM caMdana lai potAnA bhAle (kapALe) tilaka karavuM. baMne hAthanA kaDApara kaMkaNa paNa caMdanathI AlekhavuM. pachI bacelAM caMdanathI baMne hAthane pavitra karI, e baMne hAthane dhUpathI dhUpita karavA. pachI AgaLa batAvaze e vidhithI bhagavAnanI aMga-agra-bhAva pUjA karavI. pachI savAre pratikramaNa vageremAM paccakkhANa karyuM hoya ke nahIM karyuM hoya, to paNa prabhu AgaLa zakti mujabanuM pacca kkhANa karavuM. (A rIte pAMcamI gAthAno artha pUrNa thayo.) e pachI zrAddhavidhi - sadAno sAthI koi paNa avasare, koi paNa prasaMge, koi paNa ghaTanAmAM kevI rIte vartavuM? zuM karavuM? kayA upAyo ajamAvavA? e aMgenuM yogya mArgadarzana A graMthamAMthI avazya prApta thAya che. tethI A graMthane haMmezA hAthavago rAkhavo sAro... parivAramAM badhAne gujarAtI bhASA vAMcatA AvaDavI jarUrI che. to ja teo paNa bhaviSyamAM A graMthanA AdhAre samRddhi, svasthatAne samatAno mArga pAmI zake. ghare ghare roja rAte (ke savAre) gharanA badhA sabhyoe bhegA thai A graMthanA thoDA-thoDA pAnA vAMcI enApara vicAra vimarza karavo joie. athavA saMdhamAM dara ravivAre (ke rajAnA divase) badhAe samuha sAmAyikamAM mAMDalIrUpe (goLAkAre) besI A graMthanuM thoDuM thoDuM vAcana ane enApara vicAraNA karavI joie. navuM ghara mAMDanArane sauthI pahelI bheTa A pustaka ApI ne emanI pAse A pustaka sAMgopAMga vAMcI javAaMge vacana levuM joie. vividha prakA 46
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dechCe ebeCebebeCei ensiebehDemoef GeeDeefelej Dees G ej F Herkek eceb o{Hebrece ej iep Heemes--6-- (chA - vidhinA jinaM jinagRhe gatvArcati ucitcintaartH| uccarati pratyAkhyAnaM dRDhapaJcAcAragurupArthe) 'vidhipUrvaka A zabda AgaLa batAvaze te badhI kriyAmAM sAthe samajI levo. eTale ke vidhipUrvaka derAsare jai vidhipUrvaka ucita ciMtAmAM rata ucita vidhithI jinapUjA kare ...ema samajavuM. haddhithI jinavaMdanaaMge zrIdazArNabhadranuM daSTAnta have gharaderAsare pUjA karI mukhya derAsare pUjA karavA kevI rIte javuM? tenI vidhi batAve che... jo pote rAjA vagere rUpe moTI RddhivALo hoya, to 'sarva Rddhi, dipti, dhRti, senA, puruSArtha sAthe...' ityAdi vacanane AgaLa karI jainazAsananI prabhAvanA thAya e hetuthI moTI Rddhi sAthe derAsara jAya. zrI dazArNabhadra rAjA 'huM te rIte prabhu vIrane vaMdu ke je rIte pUrve koie vaMdana karyA nahIM hoya evA ahaMkAra sAthe parama Rddhi sAthe saghaLAya sAja, zaNagAra, hAthI vagere caturaMga senA, hAthIdAMtanI, cAMdInI ane sonAnI banelI pAMcaso pAlakhImAM beThelI pAMcaso rANIo sAthe prabhu vIrane vaMdana karavA nIkaLyA. tyAre eno ahaMkAra dUra karavA prathama devalokanA iMdra prabhu vIrane vaMdanamATe AvatI vakhate moTI divya Rddhi vikajva. moTA RSimaMDaLa stavamAM A RddhinuM varNana A rIte karyu che.. coMsaTha hajAra hAthI vimurthA. dareka hAthIne pAMcaso bAra mastaka hatA. e dareka mastaka-kuMbha dITha ATha-ATha dAMta hatA. dareka dAMte ATha-ATha vAvaDI hatI. dareka vAvaDImAM lAkha-lAkha pAMkhaDIvALA ATha-ATha kamaLa hatA. emAM dareka pAMkhaDIe batrIsa-batrIza divya nATaka vidhi cAlatI hatI. e dareka kamaLanI karNikAmAM zreSTha prAsAda-mahela hatA. e dareka mahelamAM potAnI ATha agramahiSI-paTTadevIo sAthe e iMdra birAjyA hatA, ne prabhu guNa gAtA hatA. AvI Rddhi sAthe airAvaNa hAthI para beThelA iMdrane joi dazArNabhadra rAjAe dIkSA lai potAnI apUrva vaMdananI pratijJA pUrI karI. (idranI te vakhatanI Rddhi, hAthI vagerenI saMkhyA, vAjiMtronA nAma ane batrIsa nATakonI vAta pariziSTamAM lIdhI che. tyAMthI joi levI.). dazArNabhadranA dRSTAMtathI e vAta samajavAnI che ke samRddha zrAvake moTI Rddhi-ADaMbara sAthe derAsara javuM. sAmAnya vaibhavavALAe evuM nahIM karavuM, kemake e uddhatAi gaNAya ne lokomAM hAsyAspada bane. tethI eNe potAnA vaibhavane anurUpa ADaMbara karIne tathA bhAi, mitra, putra vagerene sAthe lai javuM. jinAlayanA pAMca abhigama (1) derAsare pahoMcIne phUla, pAna, sarasava, dUrvA vagere sacitta ane charI, pagarakhA, mugaTa, vAhana vagere acitta dravyono tyAga karavo. (2) mugaTa choDI bAkInA AbhUSaNo vagere acitta dravyo sAthe rAkhavA. (3) eka pahoLA vastrano khesano) uttarAsaMga karavo. (4) bhagavAna dekhAtA ja aMjali karI mastake rAkhI "namo jiNANuM" ema kahevA pUrvaka praNAma karavA. ane (5) manane (prabhu bhaktimAM) ekAgra banAvavuM. A pAMca prakAranA abhigamane sAcavavA pUrvaka 'nisIhi, nizIhi, nizIhi' kahIne derAsaramAM praveza karavo. AgamamAM kahyuM ja che ke - (1) sacitta dravyano tyAga (2) acitta dravyanuM grahaNa (atyAga) (3) eka vastra uttarAsaMga karavo. (4) AMkhethI prabhune jotA ja aMjali karavI ane (5) manane ekAgra karavuM. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjA vagere derAsaramAM pravezatA ja rAja cihnono tyAga kare. hyuM ja che ke - zreSTha rAjA tarIkenA sUcaka gaNAtA pAMca rAja cihno- (1) khaga (talavAra) (2) chatra (3) vAhana (4) mugaTa ane (5) cAmaro A badhAno tyAga kare. prathama nisIhI ane pradakSiNA derAsaranA agradvAre pravezatA ja mana-vacana-kAyAthI saMsAra saMbaMdhI - ghara saMbaMdhI badhA vyApAraciMtAno tyAga karavAno che e sUcavavA pahelI nizIhi karAya che ne traNa vAra bolAya che. jo ke gaNAya to eka ja, kemake mAtra ghara-saMsAra saMbaMdhI pravRttinA tyAga rUpa ekano ja niSedha thayo che. pachI mULanAyaka bhagavAnane praNAma karI jJAna-darzana-cAritranI ArAdhanA mATe traNa pradakSiNA ApavI. mULanAyaka bhagavAna ApaNAthI jamaNI bAjue rahe e rIte pradakSiNA ApavAnI che. kalyANanA icchuke prAya: badhI ja utkRSTa vastuo potAnI jamaNI bAjue ja rAkhavI joie, e Ano uddeza che. kahyuM ja che ke - te pachI namo jiNANuM kahI bhaktithI ubharAtA manathI (jamAM keDathI vaLI namavAnuM hoya te) ardhAvanata praNAma athavA paMcAMga praNipAta (khamAsamaNu) karI parivAra sAthe pUjAnI sAmagrI hAthamAM rAkhI gaMbhIra madhura svare bhagavAnanA guNa samudAya varNavatA maMgala stotrAdi bolatA bolatA, (jo pUjAnI sAmagrI hAthamAM na hoya to) yogamudrAmAM hAtha rAkhI dareka Dagale jIvonI rakSAnI sAvadhAnI rAkhato ane bhagavAnanA guNomAM ja ekAgra manavALo thai traNa pradikSaNA Ape. gRhacaityomAM pradakSiNA ApavI ghaTatI-saMbhavatI nathI. moTA derAsaromAM paNa jo kAraNavaza pradakSiNA nahIM ApI zake, to prAjJa puruSe haMmezA pradakSiNA ApavAno bhAva to rAkhavo ja joie. pradakSiNA ApatI vakhate samavasaraNamAM cAra rUpe rahelA bhagavAnanuM ciMtana karato karato mULanAyaka bhagavAna sivAya paNa gabhArAmAM pAchaLa, DAbI ane jamaNI A traNe sthaLe (vartamAnamAM prAya: maMgalamUrtirUpe) rahelA traNa pratimAne vaMde. tethI ja badhA derAsaro samavasaraNanA sthAnarUpa hovAthI garbhagRhanI bahAranA bhAgamAM traNe dizAmAM mULanAyaka bhagavAnanA nAmanI ja traNa pratimA (je hAla prAya: maMgalamUrti hoya che) rAkhe. Ama karavAthI ja 'bhagavAnanA pIThanA bhAgano tyAga karavo" e vacanathI arihaMtanA pITha tarapha (derAsaranA pAchaLanA bhAge) rahevAmAM je doSa lAgato hoya, te doSa have (cAre dizAmAM prabhunuM mukha sanmukha thavAthI) raheto nathI. bIjI nisIhI ane praNAma e pachI derAsaramAM saphAi, potuM, lekhaka vagere je AgaLa kahevAze, e badhA kAryo patAvI tathA pUjAnI badhI sAmagrI taiyAra karI have derAsara saMbaMdhI paNa ciMtAno tyAga sUcavatI bIjI nisAhi gabhArAnA dvAre kahI mULanAyaka prabhune traNavAra praNAma karI pUjA kare. bhASyamAM ja che ke - te pachI nisIhi pUrvaka maMDapamAM (- garbhagRhamAM) bhagavAnanI sAme pRthvI para hAtha-paga sthApI vidhipUrvaka traNa vAra praNAma kare. te pachI harSasabhara banI mukhakoza bAMdhI bhagavAnanI pratimApara rAtabhara rahelA nirmAlyane morapIMchathI dUra kare. pachI derAsaranI saphAi pote kare athavA bIjA pAse karAve. pachI jinapratimAonI vidhipUrvaka yathAyogya pUjA kare. 48 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ abhiSeka Adi pUjAvidhi nAka-moMnA zvAsocchavAsane prabhupara paDatA aTakAvavA kapaDAnA cheDAnA ATha paDa karI mukhakoza bAMdhavo. varSAkALamAM nirmAlyamAM kaMthavA vagere jIvo thavAnI saMbhAvanA hovAthI nirmAlya ane abhiSekanuM pANI baMne alaga-alaga vAsaNamAM ja lai lokonA paga jyAM na paDe, tevA sthAne enuM visarjana karavuM. Ama karavAthI AzAtanA TaLe che. ghara derAsaramAM jinapratimAne uMcA sthAne bhojanaAdimAM nahIM vaparAtA uttama thALamAM rAkhI baMne hAthe dhAraNa karelA pavitra kaLaza vageremAM rAkhelA pANIthI abhiSeka karavo. te vakhate"he svAminuM! Apa bAlyAvasthAmAM meru parvatanA zikhare deva-asuro vaDe sonAnA kaLazo dvArA abhiSeka karAyA hatA. e drazya jeNe joyuM haze, te paNa dhanya che." ityAdi ciMtana karavuM. e pachI vALAkuMcIno sArA prayatnathI (bhagavAnanI pratimAne ghasAro-tIkSNatA na lAge e rIte) upayoga karI aMgaprakSAlana karavuM. e pachI be aMgaluchaNAthI (hAla traNa pracalita che.) bhagavAnane svaccha karI, caMdana vagerethI be paga, be ghUMTaNa, be kara (hAtha), be khabhA ane mastaka - A nava aMge kramaza: AgaLa batAvaze e rIte sRSTikramathI pUjA karavI. keTalAka ema kahe che ke pahelA bhAle tilaka karI pachI nava aMge pUjA karavI. zrI jinaprabhasUrie pUjAvidhi graMthamAM kahyuM che ke - sarasa sugaMdhI caMdanathI bhagavAnanAM jamaNA ghUMTaNe, jamaNe khabhe, bhAle, DAbe khabhe ane DAbe ghUMTaNe e rIte pAMca aMge ane hRdaya gaNo to cha aMge pUjA karI tAjA phulothI ane gaMdha cUrNathI pUjA karavI. (A vAMcI vartamAna pUjApaddhatimAM pharaka Ubho karavo ucita nathI, kemake hAla sakaLa zrI saMghe je paddhati svIkArI che, temAM bheda karavAthI saMghabheda, saMzaya, matabheda vagere doSo UbhA thaze. vaLI pUjAaMge zAstromAM paNa alaga-alaga paddhati jovA maLe che.) e pahelA bIjA koie pUjA karI hoya ane potAnI pAse anya viziSTa sAmagrI na hoya, to e pUjA dUra karavI nahIM; kemake e dUra karavAmAM e pUjAnA darzanathI bhavya jIvone je puNyanI kamANI thavAnI hoya, temAM aMtarAya karavAno prasaMga Ave. tethI e pUrvakRta pUjAne ja potAnI kuzaLatAthI) vadhu viziSTa banAvavA potAnI sAmagrI vAparavI. nirmAlyanuM lakSaNa bRhadbhASyamAM kahyuM che - jo pUrve koie sArA vaibhavathI pUjA karI hoya, to temAM je rIte vizeSa zobhA thAya te rIte ja prayatna karavo. (zaMkA e caDhAvelA dravyo utArI pharIthI goThavavAmAM prabhune caDhAveluM dravya nirmAlya thai jAya che. to e nirmAlyane pharIthI caDhAvavAno doSa nahIM Ave? AnA samAdhAnamAM kahe che - A rIte sArA bhAjanamAM) pAchA lai pharIthI goThavavAmAM nirmAlya paNa thatuM nathI, kemake emAM nirmAlyanA lakSaNano abhAva che. kemake gItArtha puruSo pUjAmAM caDhAvyA pachI vinAza pAmyuM hoya (pharIthI caDhAvavA yogya na rahyuM hoya) e dravyane nirmAlya kahe che. tethI ja prabhujIne eka vAra caDhAvelA paNa vastra, AbharaNa, kaDA joDa, kuMDaLa joDa vagere vastuo bIjA vagere divase pharIthI caDhAvAya che. jo Ama na hoya, to zAstramAM vijaya vagere devoe eka aMgabhUMchaNAthI ekaso ATha jinapratimAne aMgabhUMchaNA karyA evI vAta kevI rIte Ave? bhagavAnanI pratimA para caDhAveluM je dravya karamAi gayeluM, sugaMdhahIna thayeluM, ke zobhA vinAnuM zrAddhavidhi prakaraNa 49
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ dekhAya, bhavya-bhakta jIvanA mananI prasannatAnuM kAraNa bane nahIM, tene bahuzruto nirmAlya gaNe che. ema saMghAcAra graMthanI TIkAmAM kahyuM che. pradyumnasUri kRta vicAra vistAra prakaraNamAM A pramANe kahyuM che... - caityadravya be prakAre che (1) pUjA dravya (2) nirmAlya dravya. jinapUjA mATe taiyAra karAyeluM- caMdana vagere - AdAnAdi dravya pUjAdravya che. akSata (cokhA), phaLa, bali, vastra vagere saMbaMdhI je dravya che, te (pUjAmAM samarpita karyA pachI) nirmAlya dravya kahevAya che. te dravyano derAsara saMbaMdhI kAryomAM upayoga thai zake che. Ama A graMthamAM samarpita karelA akSata-cokhA vagerene nirmAlya tarIke gaNAvyA. paraMtu bIjA koi AgamamAM ke prakaraNa - caritragraMtho vageremAM AvI vAta jovA maLatI nathI. vRddhasaMpradAya (gItArtha paraMparA) vagerethI AvI vAta koi gacchamAM jovA maLatI nathI. je gAma vageremAM AdAnAdi dravya (caMdanAdi pUjAmATenuM dravya)nA AvavAnA upAya nathI, tyAM cokhA, bali vagerenA dravyathI ja pratimA pUjAya che. e akSata-cokhA vagere nirmAlya gaNAya, to tyAM pratimAnI pUjA paNa kevI rIte thAya? tethI 'caDhAvyA pachI bhogayogya nahIM raheluM (bhogavinaSTa) dravya ja nirmAlya gaNAya' e vAta yuktithI ghaTe che. vaLI 'gItArtho bhogavinaSTa dravyane nirmAlya gaNe che' evuM Agamavacana paNa che. chatAM tattva to kevaLIgamya che. (ahIM pradyumnasUrinA matane Agama, prakaraNa, caritra ke sAmAcArI koino Teko nathI ema batAvyA pachI paNa graMthakAre emane mithyAtvI ke utsUtrabhASI kahyA nathI, e vAta noMdhanIya che.) aMgapUjA caMdanapUjA ke phulapUjA evI rIte karavI ke jethI bhagavAnanI AMkha ke bhagavAnanuM moDhuM DhaMkAi jAya nahIM, ane zobhAmAM abhivRddhi thAya. tethI e jonArA paNa pramodabhAvamAM AvavA dvArA puNyanI vRddhi pAme. pUjA traNa prakAre che. (1) aMgapUjA (2) agrapUjA ane (3) bhAvapUjA. nirmAlya dUra karavuM, prabhujInuM mo2pIMchIthI pramArjana karavuM, aMgaprakSAlana, vALAkuMcI karavI, pUjana ka2vuM, kusumAMjalI mukavI, pachI paMcAmRtathI snAtra karavuM, nirmaLa jaLanI dhArA karavI, dhUpita (dhUpa karAyelA) svaccha, komaLa, sugaMdhI vastrothI aMgapUMchaNA karavA, kapUra-kaMku vagerethI mizrita gozIrSa caMdanathI vilepana karavuM, AMgI karavI tathA gorocana (eka prakAranuM caMdana) kastUrI vagerethI tilakapAna vagerenI racanA karavI, zreSTha ratna, suvarNa, motI vagerenA AbharaNa, cAMdI-sonAnA phula vagerethI jinabiMbane alaMkRta karavA. A badhuM aMgapUjAmAM Ave. (Ama nirmAlya utAravuM ke aMgalUchaNA karavA ityAdi paNa caMdana-kesarapUjAnI jema prabhunI aMgapUjArUpa ja che. tethI e paNa zrAvakoe ja pUjAnA bhAvathI karavA joie. pUjArIne soMpavuM nahIM.) ahIM pote bharAvelA savA lAkha jinabiMbonA ane zatruMjaya mahAtIrthe badhA ja jinabiMbonA ratna ane sonAnA AbharaNo karAvanAra zrI vastupALanuM dRSTAMta che. e ja rIte mahAsatI damayaMtIe pUrvabhavamAM covIsa bhagavAnane ratnamaya tilako caDhAvyA hatA. A rIte uttama dravyothI bhagavAnane alaMkRta karavAthI enA darzana karavAthI bIjAonA bhAvanI vRddhi thAya che. kahyuM ja che ke- pravara-zreSTha sAdhanothI prAya: bhAva paNa zreSTha udbhave che.vaLI A uttama cIjono AnAthI vadhu sAro bIjo koi upayoga paNa nathI. (saMsAra mATe - svArtha mATe - patnI vagere mATe je vaparAya, te gharanI zobhA kadAca vadhAre, paNa zrAddhavidhi prakaraNa 50
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmahitakara na hovAthI e uttama upayoga nathI.) tathA caMdaravA bAMdhavA tathA zreSTha rezamI vagere vastrothI sajAvI paridhApanikA (puMThIyA) karavA athavA prabhune zreSTha rezamI vastro arpaNa karavA. tathA zreSTha vidhithI lavAyelA vikasita zatapatra, sahasrapatra (so pAMkhaDIvALA, hajAra pAMkhaDIvALA kamaLo) ketakI, caMpaka vagere phalothI (1) guMthelI (2) sutarathI vIMTaLAyelI (3) parovelI ane (4) DhagalArUpa karelI e rIte cAra prakAre zreSTha mALAo banAvavI ke mugaTa, zekhara, puSpagraha vagere racanAo karavI. e ja rIte prabhunA hAthamAM sonAnA bijoruM, nALiyera, sopArI, pAna, nANuM, vIMTI, lADu vagere mukavA. dhUpa karavo ne sugaMdhI vAkSasepa karavo e paNa aMgapUjAmAM Ave. bRhadbhASyamAM kahyuM ja che ke - snAna, vilepana, AbharaNa, vastra, phaLa, gaMdhacUrNa, dhUpa ane phulathI jinezvaranI aMgapUjA thAya che. e aMge A vidhi che - vastrathI nAka bAMdhavuM (DhAMkavuM) athavA je rIte samAdhi rahe e rIte karavuM. te vakhate zarIrane khaMjavALavuM vagere paNa karavuM nahIM. bIjA graMthamAM paNa kahyuM che - jagatabaMdhu prabhunI pUjA karatI vakhate zarIra khaMjavALavuM nahIM, nAka sApha karavuM nahIM, stuti-stotra bolavA nahIM. prabhunI pUjA vakhate mukhyavRttithI to mauna ja rahevuM joie. ema na thai zake, to kama se kama pApamAM kAraNa bane evA zabdo to bolavA joie nahIM, kemake nisahI kahI hovAthI gharavagerenI pravRttino niSedha karyo che. tethI ja pApamAM kAraNa bane evA saMjJA-izArA-saMketo paNa karavA nahIM, kemake anucitatA vagere doSonA prasaMga che. ahIM "jiNahAka' zrAvakano prasaMga dRSTAMtabhUta che. eNe pUjA karatI vakhate corane mArI nAkhavAno saMketa karyo hato... e kathA AvI che. pUjA vakhate izArA-saMketa tyAga aMge jiNahAka zeThanuM daSTAMta dhoLakAno zreSThI jiNahAka AraMbhamAM khUba garIba hato. ghInA ghaDA, kapAsa vagerenA bhAra upADavAnI majUrI karI potAno jIvana gujAro karato hato. e roja bhaktAmara stotra vagereno pATha karato hato. tethI enA para prasanna thayelI cakrezvarI devIe ene vazyakRt ratna (ja ratnanA prabhAvathI badhA vaza thAya) ApyuM. ekavAra raste jatAM duSTatA mATe tyAM prasiddha thayelA traNa corane e ratnanA prabhAvathI haNyA. pachI pATaNa pahoMcyo. tyAM AnuM adbhuta caritra sAMbhaLI bhImadeva rAjAe ene bahumAnapUrvaka bolAvI dezanI rakSA mATe talavAra ApI. tyAre zatruzalya nAmanA senApatie IrSAnA bhAvasAthe kahyuM - jene talavArano abhyAsa hoya, ene talavAra ApavI joie, A jiNahAkane to tula (trAjavuM), vastra ne kapAsa ja apAya. tyAre jiNahAke kahyuM- talavAra, kunta (bhAlo) ane zaktine hAthamAM lai pharavAvALA to ghaNA che. paNa je zUra puruSa raNa (yuddha)mAM zatrumATe zalya(pIDA) rUpa bane che, tenI mAtA ja virala prasUtA che. ghoDo, zastra, zAstra, vANI, vINA, puruSa ane strI puruSavizeSane pAmIne ja yogya ke ayogya bane che. (koinA hAthamAM AveluM zastra zatrunAzaka bane che, ne koinA hAthamAM AveluM te AtmaghAtaka bane che. ityAdi rIte yogya ayogya bane.) jiNahAkanA vacanathI rAjI thayelA rAjAe tene talAkSa (potAnA samasta rAjyano mukhya koTavALa) banAvyo. jiNahAke gujarAtamAM coranuM nAmanizAna miTAvI dIdhuM. ekavAra saurASTranA cAraNe enI parIkSAmATe UMTanI corI karI. tethI jiNahAkanA sainikoe zrAddhavidhi prakaraNa pa1
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ene pakaDyo. bAMdhyo. savAre jiNahAka jyAre prabhupUjAmAM hato, tyAre ja enI pAse laI AvyA. tyAre jiNahAka bolIne to koi AjJA karI nahIM, paNa phulanuM DITiyuM toDavA dvArA saMjJA karI (ke enuM DokuM utArI nAkho.) tyAre cAraNe kahyuM che jiNahAna jiNavaraha na milai tAro tAra; jiNi kari jiNavara pUjii, te kima mAraNahAra? III (he jiNahAka ! tAro jinezvara sAthe kAra maLyo nathI. jenA hAthe jinavara pUjAya che, te kevI rIte mAraNahAra bane?) A sAMbhaLI zaramAyelA jiNahAke cAraNane 'have pachI corI nahI karato" ema kahI sainiko pAsethI choDAvyo. tyAre cAraNe kahyuM che ikkA corI sA kiA jA kholaDai na mAi; bIjI corI kima karai, cAraNa cora na thAya llll. (eka evI corI karI ke je mArI jhUMpaDImAM paNa na samAi zake, e bIjIvAra corI kevI rIte karaze? jene corI zAnI karavI? kevI rIte karavI? vagere AvaDatuM nathI, te zuM corI karavAno? kemake cAraNa kadI cora thato nathI. upadeza prAsAdamAM A duho alaga rIte che, enuM tAtparya evuM che ke cAraNe corI to khoLAmAM na mAya evI karI, paNa tame to pUjA vakhate saMketa karI jinAjJAbhaMgarUpa evI corI karI, ke je traNa bhuvanamAM paNa na mAya.) cAraNanA A samyagu - ucita zabdothI saMtuSTa thayelA jiNahAke ene paherAmaNI ApI. - jiNahAke saMghayAtrA, derAsaranirmANa, pustaka lakhAvavA vagere ghaNA puNyakAryo karyA. pote pUrvakALamAM poTalA upADavAnI majUrI karato hato e vAtane yAda rAkhI poTalAparanA kara paNa mApha karAvyAM. (poTalA upADanAre koi kara bharavAno nahIM.) A karamAphI lokomAM hajI sudhI (graMthakAranA kALa sudhI) cAle che. jinapUjAno krama mULanAyaka bhagavAnanI vistArathI pUjA karyA pachI sRSTinA kramathI (jamaNA kramathI) bIjA badhA bhagavAnanI yathA yogya pUjA karavI. dvArapAse rahelA (athavA dvArapara rahelA) tathA samavasaraNa bimba (gabhArAnI bahAra traNe bAju rahelA) nI pUjA paNa mULanAyaka vagere bhagavAnonI pUjA karyA pachI gabhArAthI bahAra nIkaLatI vakhate te; kemake sau prathama to mULanAyakanI pUjA karavAmAM ja aucitya dekhAya che. praveza vakhate najIka hovAthI jo pahelA ja dvArapratibhAvagerenI pUjA karI levAnI hoya, to moTA derAsaramAM ghaNA bhagavAna najIka AvavAthI e badhAnI pUjA pahelA karavAno prasaMga Ave. ema karavA jatA phula vagere sAmagrI ochI hoya, to mULanAyaka sudhI pahoMcatA sudhImAM badhuM pUruM thai javAthI pachI mULanAyaka bhagavAnanI ja pUjA rahI jAya. ane "derAsaramAM pravezatA je pahelA bhagavAna Ave enI pUjA pahelI karavI" e tarka lagADavAmAM Ave to zrI zatruMjaya, giranAra vagere mahAtIrthomAM to pravezatAM ja pahelA bIjA ghaNA derAsaro AvI jAya, tyAM badhe pUjA karatAM karatAM chelle mukhya derAsara pahoMco, to sAmagrI paNa pUrI thai jAya. (ne thAka lAge, to mULanAyakanI pUjAno - mukhya derAsare pUjAno ullAsa paNa rahe nahIM.) tethI A barAbara lAgatuM nathI. Ama to upAzrayamAM paNa pravezatAM ja pahelA je sAdhu Ave ene vaMdana karatAM karatAM mukhya AcAryane - gurubhagavaMtane vaMdana karavAnuM sauthI chelle Ave. (AmAM aucityabhaMga vagere doSo che. tethI zrAddhavidhi prakaraNa para.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelA mukhyanA ja pUjana-vaMdana ucita che.) hA, praNAmamAtra to pravezatA najIkanA bhagavAnone karatAM karatAM AgaLa javAmAM kazo vAMdho nathI. trIjAupAMga (jIvAbhigamasUtra)ne anusaratA saMghAcAra graMthamAM vijayadevanuM varNana che, tyAM paNa vijayadeve karelI pUjAnA varNanamAM dvAranA ane samavasaraNanA bhagavAnanI pUjA pachI karI tema varNavyuM che. e pATha Avo che.. pachI te sudharmasabhAmAM jai bhagavAnanA dADhA (prabhunA nivArNa pachI agnisaMskAra karyA pachI bacelA dADhA vagere iMdro vagere lai jai ratnadAbaDImAM e rAkhI sudharmasabhAmAM rAkhe che.)nA darzana thatAM ene praNAma kare che.pachI dAbaDI kholI morapIMchathI pramArjana kare che. pachI sugaMdhI pANIthI eno ekavIsa vAra prakSAla karI pachI gozIrSa caMdanathI vilepana kare che. pachI phala vagerethI enI pUjA kare che. e pachI pAMce sabhAmAM rahelI dvArA pratimAonI pUrvavat pUjA kare che. dvArapUjAvagere bAkInI hakIkata trIjA upAMgamAMthI jANI levI. tethI bIjA badhA bhagavAnanI pUjA pahelA mULanAyaka bhagavAnanI ja pUjA karavI ane te paNa vizeSarUpe ja karavI. kahyuM paNa che ke - pUjAnA viSayamAM vizeSa pUjA to mULanAyaka bhagavAnanI ja karavI. kemake lokonI manapUrvaka daSTi emanA para ja paDatI hoya che. mULanAyakanI pahelI ne vizeSapUjAmAM koi doSa nathI (ziSyanI) zaMkA - jo A rIte pUjA-vaMdana vagere pahelA ekanI karI pachI bIjAonI karavAmAM Ave, to bhagavAna tarIke badhA bhagavAna samAna hovA chatAM teomAM svAmI-sevakano bhAva Ubho karyo evo doSa Avaze. vaLI eka bhagavAnanI AdarapUrvaka zreSTha pUjA karAya ne bIjA bhagavAnonI thoDIsAmAnya pUjA karAya, AmAM sUkSmabuddhithI jotAM to bhagavAnonI mahAavajJA thatI dekhAya che. (AcArya) samAdhAna - jANakAra mANasane ATalA mAtrathI kaMi bhagavAnomAM svAmI-sevakanI buddhi thatI nathI, kemake prAtihAryAdi parivArane te samAnarUpe ja jue che. (parikaravageremAM rahelA bhagavAno mULanAyaka prabhunA parivArarUpa gaNAya che.) paNa vyavahAra e che ke prathama pratiSThA mULanAyaka bhagavAnanI thai che, tethI temanI pUjA pahelI karAya che. paNa tethI badhA bhagavAnamAM ApaNA pratye rahelo nAyaka-svAmIbhAva kaMi dUra karAto nathI. vaLI aucityamAM kuzaLa puruSa (muLanAyakarUpa) ekanA vaMdana, pujana ke balisamarpaNaAdi kare. emAM anya pratimAonI AzAtanA thatI dekhAtI nathI. jemake mATImAMthI nirmANa pAmelI pratimAnI puSpa Adi pUjA ja ucita che, jyAre suvarNaAdimAMthI nirmANa pAmelI pratimA mATe to prakSAla vagere paNa atyaMta ucita gaNAya che. (tyAM asamAnatAno bhAva jovAto nathI.) e ja rIte dhArmika mANasano je divase je tIrthakaranuM kalyANaka vagere hoya, te divase te tIrthakaranI vizeSa pUjA karavAno bhAva bIjA tIrthaMkara pratimAonI avajJAnA pariNAmarUpa gaNAto nathI. Ama jema uparokta jevI bAbatomAM ucitta pravRti karanAranI bIjA biMbo pratye(ke bhagavAno pratye) avajJA gaNAtI nathI, te ja rIte mULanAyakanI pratimAnI vizeSa pUjA karavAmAM paNa avajJAdoSa nathI. derAsara - pratimAnI zobhA vadhe ema karavuM.. vaLI, jinabhavana nirmANa ke jinapratimA pUjA kaMi bhagavAna mATe karAtAM nathI, paraMtu sujJa zrAddhavidhi prakaraNa 53
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ mANaso e kAryo potAnA zubhabhAvamATe ane bIjAonA bodhamATe kare che. ko'ka derAsara joine, ko'ka prazAMta mudrAvALI pratimA joine, ko'ka pratimA para karelI viziSTa pUjA joine, to ko'ka gurunA upadezathI pratibodha pAme che. tethI to bhakta zrAvaka derAsa2, gharaderAsara, temAM sthApavAnI pratimAo ane emAM paNa mULanAyakanI pratimA potAnuM sAmarthya, deza, kALa vagerenI apekSA rAkhIne ati viziSTa ja nirmANa karAvato hoya che. gRhacaitya (gharaderAsa2)mAM pittaLa, tAMbA vagerenA jinadhara (siMhAsana-beThaka vagere) karAvavA hamaNAM paNa zakya che. e aMge zakti na pahoMce, to hAthIdAMta Arasa vagerenA sArI kotaraNI - citrAmaNavALA karAvI zakAya. athavA pittaLanI jALIvALA tathA hiMgaLokavagerethI zobhAkArI citrAmaNa ko2NIvALA viziSTa lAkaDAnA paNa karAvI zakAya. derAsaramAM athavA gharaderAsaramAM pratidina cAre bAjuthI saphAi karavI. upalabdha thatuM zreSTha tela ghasAvavuM, cuno dhoLAvavo, jinacaritra vagere racanAo karAvavI vagere paNa karAvI zakAya. e ja rIte derAsaranA pUjAnA upakaraNonAM samArakAma saphAi kAma karAvI zakAya. derAsaramAM suMdara puMThiyAM, athavA zreSTha paridhAna yogya vastro caMdaravA vagere arpaNa karI zakAya. AvA AvA kAryo evI rIte karavA ke jethI derAsa2nI ke prabhunI viziSTa zobhA thAya. gharaderAsaranI upara dhotiyAvagere rAkhavA nahIM. moTA derAsaranI jema gharaderAsaramAM paNa coryAzI AzAtanAo TALavAnI che. pittaLanI ke Arasa vagerenI pratimAonA roja prakSAla karyA pachI eka aMgapUMchaNAthI prabhune badhI bAjuthI sApha karyA pachI bIjA komaLa, svaccha, ujvaLa aMgapUMchaNAthI vAraMvAra pratimAno sparza karavo. e rIte karavAthI e pratimAo ujvaLa bane che, kemake jyAM jyAM paNa thoDuM pANI rahe, bhInAza rahe; tyAM tyAM kALAza paDatI jAya che. tethI e pANI ke bhInAza sarvathA dUra thavA jarUrI che. kesara yukta caMdananA vilepanathI paNa pratimAnI ujvaLatA vadhe che. pratimAonuM abhiSeka jaLa parasparane sparze emAM doSa nathI paMcatIrthamAM ke covIsImAM bhagavAnonA abhiSekanuM jaLa vagere ekabIjAne aDe che, paNa tethI koi doSanI AzaMkA karavI nahIM. kahyuM ja che ke - rAjaprazrIya upAMgamAM saudharma devalokamAM sUryAbhadeve karelI ane jIvAbhigama upAMgamAM vijayApurImAM vijayaAdi devoe karelI pUjAnA varNanamAM pratimAo ane jinadADhAaMge pUjAmATe kaLaza, morapIMcha, aMgapUMchaNA, dhUpa, dIvo vagere eka-eka ja kahyA che. nirvANa pAmelA tIrthaMkaronA dADhA traNe lokamAM rahelA svargomAM dAbaDIomAM rahyA che. te dADhAo ekabIjAne aDIne rahyA che. snAna jaLathI paNa parasparano saMparka pAme che. (eka bIjAnuM snAna jaLa eka bIjAne aDe che.) pUrvadharonA samayamAM nirmANa pAmelI pratimAo Aje paNa ghaNA nagaromAM jovA maLe che. e traNa prakAre che. - (1) vyakti AkhyA (2) kSetra AkhyA (3) mahA AkhyA. ahIM eka bhagavAnanI pratimA vyaktiAkhyA kahevAya. eka ja paTTa vageremAM covIza jinapratimA hoya, to te kSetraAkhyA kahevAya. e ja rIte eka paTTavageremAM utkRSTA ekaso sittera jinanI pratimA hoya, te mahAkhyA kahevAya. (Ama eka paTTavageremAM ghaNA bhagavAna hoya, tyAM paNa abhiSeka jaLa parasparane sparze che.) devalokamAM pUjA vakhate mALAdhara vagerenI paNa je pratimAo che, (tyAM dareka bhagavAnanI baMne bAju mALAvagere pakaDIne UbhelA deva vagerenI zrAddhavidhi prakaraNa 54
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratimAo paNa hoya che.) e pratimAone karelA abhiSeka dhUpa vagere jinapratimAne paNa sparze che. pustakamAM paNa pAnAo upara nIce hovA rUpe ekabIjAne sparze che. tethI jinanA paTTavagerenA abhiSekaAdi karavAmAM AcaraNA (paraMparA) ane yuktithI jotA koi doSa dekhAto nathI. koi graMthamAM paNa evo koi doSa batAvyo nathI. bRhadbhASyamAM paNa kahyuM che ke - koi bhaktivALo zrAvaka bhagavAnanI Rddhi darzAvavA prAtihArya zobhA sahita ane devanA Agamana vagerethI suzobhita eka bhagavAna bharAve (eka pratimA sthApe.) koi vaLI smayagu darzana, jJAna ane cAritranI ArAdhanA mATe traNa bhagavAna bharAve. to koi vaLI paMcaparameSThI namaskAranA udyApanarUpe pAMca bhagavAna bharAve. to koi vaLI kalyANaka tapanA mahotsavamAM bharata kSetramAM thayelA covIsa tIrthakaro pratye bahumAnavizeSathI covIza bhagavAna bharAve. manuSyakSetramAM eka sAthe vadhumAM vadhu ekaso sittera jinezvaro vicaratA maLe. tethI koka dhanADhya e jino pratyenI bhaktithI ekaso sittera bhagavAna paNa bharAve. Ama tritIrthI, paMcatIrthI, covisa jina paTTa vagere karAvavA nyAya saMgata jaNAya che. ahIM agapUjAnI vAta pUrI thai. agrapUjA cAMdInA ke sonAnA akSata (akhaMDa cokhA) taiyAra karAvI enAthI athavA uttama koTInA akhaMDa cokhAthI athavA sapheda akhaMDa sarasavathI prabhu AgaLa aSTamaMgala AlekhavuM joie, jemake zreNika mahArAjA roja sonAnA ekaso ATha javalAthI e Alekhana karatA hatA. nahiMtara paTavageremAM samyagu darzana, jJAna ane cAritranI ArAdhanA mATe zreSTha akSatanI traNa DhagalI sRSTinA kramathI karI prabhune dharavI. (hAla siddhazilA, traNa DhagalI ane sAthiyo pracalita che.) tathA bhAta vagere vividha rAMdheluM anna-azana, goLa sAkara AdinuM pANI vagere rUpa pAna, miSTAnna phaLa vagere khAdima ane pAna vagere svAdima A cAre AhAra prabhu AgaLa dharavA. gozIrSa caMdananA rasathI (pravAhIthI) pAMce AMgaLInA taLiyA bhInA karI pachI enAthI maMDalAlekhana vagere karavuM. e ja rIte vividha phulonA DhagalA karavA, AratI utAravI vagere badhuM agrapUjAmAM samAveza pAme che. bhASyamAM kahyuM che ke - gaMdharva nATaka (gIta, nRtya ane saMgIta), lavaNa jaLa utAravuM, AratI-maMgaLadIvo karavA vagere je kAMi karAya che, te badhuM agrapUjAmAM samAveza pAme che. naivedhapUjA roja karavI. naivedyapUjA roja paNa karavI sahelI che ane moTuM phaLa ApanArI che, kemake dhAnya - vizeSa karIne rAMdheluM dhAnya jagatamATe jIvanarUpa banatuM hovAthI e sarvazreSTha ratna samAna che. (bIjA ratnothI peTa bharAtuM nathI, ne rAMdhelA dhAnathI peTa bharAya che, ne peTa bharAya to jIvI zakAya) tethI ja vanavAsa pachI pAchA pharelA zrIrAme mahAjanone anna aMge kSema-kuzaLa pUchyuM hatuM. paraspara jamADavAthI ja paraspara thayelA kalaha maTe che ne premabhAva saMpAdana thAya che. devo paNa prAyaH naivedyathI prasanna thAya che. evuM ya saMbhaLAya che ke zrI vikramAditye annanA thALAo vagere naivedya dharI agnivetAlane vaza karyo hato. bhUta-preta vagere paNa khIra, khIcaDI, vaDA vagere annanI ja uttAraNA vageremAM (koinA zarIramAM peseluM bhUta vagere zAMta thatAM pahelA AvI mAMgaNI kare ityAdi vAto saMbhaLAya che.) e ja rIte dikSALa vagerene je bali apAya che ane tAraka zrI tIrthakara devonI dezanA pachI je bali apAya che, te paNa annathI ja taiyAra karavAmAM Ave che. zrAddhavidhi prakaraNa papa
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka nirdhana kheDuta sAdhunA kahevAthI najIkanA derAsaramAM roja naivedya caDhAvato hato. eka vakhate moDuM thayeluM. sakhata bhUkha lAgelI. paNa naivedya caDhAvavAnuM bAkI hatuM, tethI caDhAvavA gayo. to pahelA siMha dekhAyo. chatAM DaryA vinA AgaLa vadhyo. pachI traNa sAdhubhagavaMta dekhAyA, emane vahorAvyuM. pachI naivedya paNa caDhAvyuM. bhUkhanI paravA karI nahIM. yakSe karelI A parIkSA hatI. A rIte parIkSAmAM dRDha rahevAthI prasanna thayelA yakSanA vacanathI sAtame divase svayaMvaramAM rAjakanyA varI, tyAM AvelA bIjA rAjAo para vijaya meLavyo ne chevaTe rAjya paNa pAmyo. (mArA lakhelA "mRgajaLanuM sarovara' pustakamAM A kathA AlekhavAmAM AvI che.) lokomAM paNa kahyuM che ke- dhUpa pApane bALe che, dIvo mRtyuno vinAza kare che. naivedyathI vizALa rAjya maLe che ane pradakSiNA siddhi denArI bane che. rasoi vagere badhI vastu sIjhavAmAM taiyAra thavAmAM pANI to joie ja. tethI anna karatAM paNa pANI vadhu mahattvanuM che. tethI naivedya pUjAmAM annanI sAthe pANI paNa dharavuM joie. naivedya-AratI vagere vAta AgamamAM paNa jaNAvI che. Avazyaka niryuktimAM - "te vakhate bali karAya che" ema kahyuM che. nizIthamAM paNa 'tyAre udAyana rAjAnI prabhAvatI rANIe bali vagere badhuM karI kahyuM - devAdhIdeva to prabhu vardhamAnasvAmI ja che. tethI A peTImAM enI ja pratimA hovI joie." ema kahI peTI kholavA kuhADo lagAvyo ke tarata peTI khulI gai. tyAre e peTImAM bhagavAnanI badhA alaMkArothI vibhUSita pratimAnA darzana thayA. nizItha sUtranI pIThikAmAM paNa kahyuM che - 'bali' eTale aziva (eka prakArano upadrava) zAMta karavA mATe je bhAta taiyAra karAya che, te. zrI nizItha sUtranI cUrNimAM paNa kahyuM che - saMprati rAjA bhagavAnanA rathanI AgaLa vividha phaLa, khAdya, bhojya padArtho, koThA vagere dhare che. bRhatkalpabhASyamAM paNa kahyuM che ke - tIrthakara (tIrthanA sthApaka hovAthI) tIrthagata sAdhunA sAdharmika gaNAtA nathI. tethI tIrthakara mATe karelI (samavasaraNa racanA vagere) vastu jo sAdhune kahyuM che, to temanI pratimAaMge ke je ajIva che, eneaMge kareluM zuM kAma na kahyuM? avazya kalpa. pratiSThA prAbhRtamAMthI zrIpAdaliptasUrie uddhata karelI pratiSThApaddhatimAM AgamamAM kahelI vAta ja batAvatA kahyuM che - AratI utArI pachI maMgala dIvo karI pachI cAra strIoe nirmathana (naivedya) vidhipUrvaka karavuM joie. mahAnizIthagraMthanA trIjA adhyayanamAM kahyuM che - arihaMta bhagavAnanA gaMdha, dravya, mALA, dIvo, saMmArjana, upalepaNa, vicitra bali, vastra, dhUpa vagere dvArA pUjA satkAra karIne roja abhyarcana karavAvALA ame tIrthanI prabhAvanA karIe chIe. Ama naivedya-AratI vagere vAta Agama siddha che. A agrapuja vAta thai. bhAvapUjA have bhAvapUjAnI vAta batAve che - pahelA to have jina aMga-agrapUjAnI paNa pravRttinA niSedhasUcaka trIjI nisIhI traNavAra bolavI. moTA derAsaramAM ochAmAM ochuM nava hAtha jeTalo ane gharaderAsaramAM ochAmAM ochuM eka ke aDadho hAtha jeTalo ane vadhAremAM vadhAre sATha hAtha jeTalo avagraha rAkhI (eTalA dUra rahI) viziSTa stutio dvArA caityavaMdana karavuM joie. kahyuM ja che ke - trIjI bhAva pUjA che. caityavaMdana mATenA ucita sthAne besI viziSTa stuti, stotra vagere dvArA zrAddhavidhi prakaraNa
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ yathAzakti devavaMdana karavuM. nizIthamAM paNa kahyuM ja che ke - te gaMdhAra zrAvaka stava-stutio dvArA bhagavAnanI stavanA karato te giriguphAmAM eka divasa-rAta rahyo hato. tathA vasudevahiMDImAM paNa kahyuM che - vasudeva roja savAre zrAvakane yogya sAmAyika vagere badhA niyamo pALato hato. roja paccakhkhANa leto hato. roja kAusagga stuti (deva) vaMdana karato hato. A rIte ghaNA zAstromAM zrAvikAvageree paNa kAusagga, stuti vagere dvArA caityavaMdana karyAnI vAta Ave che. caityavaMdananA prakAro. caityavaMdananA jaghanyavagere ghaNA bheda che. bhASyamAM kahyuM che - aMjali joDI, mAthuM namAvavArUpa namaskArAdithI jaghanya caityavaMdana thAya che. athavA "namo arihaMtANaM' bolavAthI jaghanya thAya. athavA eka zloka bolavA ityAdi rUpa namaskArathI paNa jaghanya thAya. ahIM namaskAra jAtinirdezarUpa laie, to uparokta rIte ghaNA namaskArathI paNa jaghanya namaskAra thAya. athavA eka praNipAta eTale ke praNipAta daNDaka eTale ke zastava (namutthaNa) thI jaghanya caityavaMdana thAya. (2) jemAM caityastavadaNDaka = "arihaMta ceiyANaM' ane stuti A be yugala hoya te madhyama. (3) pAMca daMDakanuM utkRSTa caityavaMdana. AmAM (1) namasthaNe (zakrastava) (2) arihaMta cei (caityastava) (3) nAmastava (loggasa) (4) zrutastava (puSparavaradIvaDha) ane (5) siddhastava (siddhANaM buddhANaM sUtra A pAMca daMDaka, cAra thAya ane praNidhAna - jayavIyarAya sUtra bolAya che. ahIM bIjAno mata batAve che - eka zakrastava (namutthaNe) thI jaghanya caityavaMdana thAya. be ke traNa zakrastavathI madhyama ane cAra ke pAMca zakrastavathI utkRSTa caityavaMdana thAya che. ahIM pratamAM bIjI traNa gAthA ApI che. paNa teno artha spaSTa na hovAthI lIdho nathI. roja sAta vAra caityavaMdana karavA joie mahAnizItha sUtramAM sAdhune roja sAta vAra caityavaMdana karavAnA kahyA che. zrAvake paNa utkRSTathI sAta caityavaMdana karavA joie. bhASyamAM kahyuM ja che ke (1) pratikramaNamAM (2) caityavaMdana vakhate (3) vAparatA pahelA (4) vAparyA pachI paccakhANa karatAM (5) pratikramaNamAM (6) sutAsaMthArAporisI bhaNAvatA ane (7) savAre uThIne (je rAi pratikramaNamAM zarUAtamAM karavAmAM Ave che.) Ama eka divasa-rAtamAM sAdhue sAta caityavaMdana karavAnA che. ubhayakALa pratikramaNa karanAra zrAvakane paNa sAta vAra caityavaMdana thAya che. bIjAne pAMcavAra thAya che. jaghanyathI to traNa vakhatanI pUjA vakhate traNavAra caityavaMdana thAya che. emAM be AvazyakanA be, rAte sUtA pahelA ne savAre uThyA pachInA, (A cAra be pratikramaNamAM thAya che.) ane traNa trikALa pUjA vakhate. Ama sAta vAra thAya. eka vAra pratikramaNa kare, to eka Avazyaka ochuM thavAthI cha vAra thAya. sUtA pahelA ke uThyA pachInuM na kare, to pAMca ityAdi samajavuM. ghaNA derAsaro hoya, to sAtathI paNa adhika thAya. vaLI zrAvake jyAre pUjA na thAya, tyAre paNa traNe saMdhyA vakhate (savAra, bapora, sAMja) deva vAMdavA, caityavaMdana karavA joie. AgamamAM batAvyuM che ke- he! he! devAnupriya... AjathI mAMDI zrAddhavidhi prakaraNa 57
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAvajjIva traNe kALe avyAkSiptapaNe, acalatAthI, ekAgracittathI caityavaMdana karavA joie. apavitra, azAzvata ane kSaNabhaMgura mAnavabhavano A (caityavaMdana) ja sAra che. emAM savAre jyAM sudhI caityavaMdana ane sAdhuvaMdana na thAya, tyAM sudhI pANI paNa pIvuM joie nahIM. tathA baporanuM caityavaMdana na thAya, tyAM sudhI jamavuM joie nahIM. tathA sAMja-rAte evuM karavuM joie ke jyAM sudhI caityavaMdana na thAya, tyAM sudhI zavyApara caDhavuM nahIM. (sUvuM nahIM) bIjA graMthamAM paNa A ja vAta karI che - suprabhAte zrAvakane vidhipUrvaka caityavaMdana ane sAdhuvaMdana karyA vinA pANI pIvuM paNa kahyuM nahIM. vaLI bapore paNa vaMdana karyA pachI ja bhojana karavuM kahyuM. sAMja-rAtanA samaye paNa caityavaMdana karyA pachI ja sUvuM joie. gIta-nRtya mahAphaLavALA che gIta nRtya je agrapUjAmAM batAvyA che, te bhAvapUjAmAM paNa AvI zake. A gIta-nRtya mahAphaLavALA hovAthI udAyana rAjAnI rANI prabhAvatInI jema svayaM ja karavA joie. nizIthacUrNimAM lakhyuM che - prabhAvatI rANI snAna karI kautuka-maMgaLa vagere karI zveta vastra dhAraNa karI AThama-caudasa vagere divasoe bhaktirAgathI svayaM ja nRtyopacAra-(nRtya) karatI hatI. (udAyana) rAjA paNa rANInI icchAne anusarI mRdaMga vagADatA hatA. avasthA ciMtana pUjA karatI vakhate ane anyadA paNa arihaMtanI (1) chadmastha (2) kevaLI ane (3) siddha A traNa avasthAonuM ciMtana karavuM joie. bhASyamAM kahyuM che. bhagavAnanA parikaramAM upara bAju hAthIpara beThelA ane hAthamAM kaLaza dhAraNa karelA devo ane pUjako - snApakonI tathA hAthamAM mALA laine UbhelA devo vagerenI je racanA karI hoya che, e joi prabhunI chadmastha avasthA ciMtavavI. A chadmastha avasthAnA traNa bhAga paDe (1) janma avasthA (2) rAjya avasthA (3) chAstha sAdhu avasthA. snAna karAvanArAonI racanAthI janma avasthA tathA mALA laine UbhelAonI racanAthI rAjya avasthA ciMtavavI. zrAmapya avasthA to prabhunA keza (vALa) rahitanA mastaka, mukha jovAthI sArI rIte ja jaNAi Ave che. prAtihAryomAM parikaranI upara kaLazonI baMne bAju je pAMdaDAonI racanA che, tenAthI azokavRkSa, mALA laine ubhelAonI racanAthI puSpavRSTi, vINA, vAMsaLI vagere lai pratimAnI baMne bAju je devonI racanA dekhAya che, tenAthI divya dhvani samajavA. e sivAyanA prAtihAryo prAyaH spaSTa upasAvelA hoya che. enAthI kevalI avasthA ciMtavavI. ityAdirUpe avasthAo ciMtavavI. (ane caityavaMdanavagere vakhate padmAsana ke kAyotsarga avasthAmAM rahelI pratimAne joi "prabhu cidAnaMdamaya siddhipadane varyA che" ityAdirUpe trIjI siddha avasthA ciMtavavI. upadeza prAsAdamAM pUjA vakhate pAMca kalyANaka kevI rIte ciMtavavA e batAvyuM che. emAM nirvANa kalyANaka - siddha avasthA uparokta rIte batAvI che) A bhAvapUjAnI vAta thai. pUjAnA vividha bhedo. pUjA (1) phula (2) akSata (3) gaMdha (4) dhUpa ane (5) dIpaka A rIte (A) paMcopacAra pUjA thAya che. (1) phula (2) akSata (3) gaMdha (4) dIvo (5) dhUpa (6) naivedya (7) phaLa ane (8) jaLa (pANI) AnAthI (B) ATha karmone haNanArI aSTaprakArI pUjA thAya che. Rddhi vizeSathI pa8 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (C) sarvopacAra pUjA paNa thAya. emAM (1) snAna (abhiSeka-prakSAla) (2) arcana (kesara mizrita caMdana vagerethI) (3) vastra (4) bhUSaNa vagere arpaNa (5) phaLa (6) bali (naivedya) (7) dIvo vagere tathA (8) nRtya (9) gIta (10) AratI vagere badhuM karavAthI sarvopacAra pUjA thAya. Ama bRhadbhAgya vageremAM A rIte paNa traNa pUjA batAvI che. tathA (1) svayaM-pote lAve (2) bIjA pAse lavaDAve ane (3) mananA saMkalpathI ja zreSTha puSpo vagerenuM saMpAdana kare e rIte paNa kAyA, vacana, mananA yogathI pUjAnA traNa bheda paDe che. tathA (1) puSpa (ra) AmiSa (3) stuti ane (4) pratipatti-A cAra prakAranI paNa pUjA yathAzakti karavI joie. lalitavistarA vageremAM A cAre pUjA uttarottara vadhu pradhAna-mukhya-vadhu lAbhakArI batAvI che. ahIM AmiSa eTale bhogavavA yogya vastu evo artha gauDakozamAM karyo che. tethI AmiSathI azanAdi naivedya samajavuM. Apta = jinezvaranA upadezanuM akhaMDapaNe pAlana e pratipattirUpa che.Ama AgamamAM pUjAnA cAra prakAra batAvyAM che. tathA (1) dravyothI je jinapUjA karAya che, te dravyapUjA che. (2) bhagavAnanI AjJAnuM pAlana e bhAvapUjA che. A rIte dravya-bhAva ema be prakAre paNa pUjA batAvI che. tathA phula caDhAvavuM, gaMdhacUrNa caDhAvavuM...ityAdi rUpe sattarabhedI pUjA paNa batAvI che. (1) jJAna-vilepana (2) cakSuyugala(be cakSu caDhAvavA)ane vAsakSepapUjA (3) puSpa caDhAvavA (4) mALA AropavI (5) chuTA pAMca raMgI phula caDhAvavA. (6) cUrNa pUjA (barAsa cUrNa) (7) prabhujIne AbhUSaNa caDhAvavuM (mugaTa pUjA) (8) puSpagRhapUjA (phulanA gharanI racanA karavI) (9) phulono prakara - Dhagalo arpaNa karavo (10) AratI-maMgaLadIvo (11) dIpaka (12) dhupa (13) naivedya ane (14) uttama phaLa arpaNa karavAM (15) gIta (16) nRtya ane (17) vAjIMtra pUjA. A rIte sattarabhedI pUjA thAya che. zrI sakalacaMdra upAdhyAya ane pU. vijayAnaMdasUri (AtmArAmajI mahArAje) racelI sattarabhedI pUjAmAM A krama che... (1) snAna (2) vilepana (3) vastrayugala athavA cakSuyugala(4) vAsa (5) puSpa (6) puSpamALA (7) phulanI aMgaracanA (8) cUrNa-gaMdhacUrNa (9) dhvaja (10) alaMkAra (11) puSpa gRha racanA (12) puSpavRSTi (13) aSTamaMgala (14) dhUpa-dIvo (15) gIta (16) nRtya ane (17) vAjIMtra pUjA. paNa A badhA prakAro aMga-agra-bhAva rUpa sarvavyApaka traNa pUjAmAM samAveza pAmI jAya che. umAsvAti mahArAje batAvelI pUjAvidhi umAsvAtikRta pUjAprakaraNamAM ekavIsa prakArI pUjAnA bheda batAvatA pahelA vidhi batAve che - pUrvAbhimukha thai snAna karavuM. pazcimamAM dAtaNa karavuM, uttaradizAmAM zveta vastra dhAraNa karavA ane pUjA to pUrva ke uttara abhimukha rahI karavI. gharamAM pravezatA DAbI bAjue zalya rahitanA sthAne doDha hAtha UMcI bhUmi para gharaderAsara karavuM. (gharanI jamIna karatA gharaderAsara doDha hAtha UMcu joie) jo ghara karatA paNa nIcI bhUmi para derAsara kare, to vaMza ane saMtati haMmezA nIce nIce jayA kare. pUjA karanAre pUrva ke uttara sanmukha rahevuM. pazcima - dakSiNa dizA ane vidizA sanmukha rahevuM nahIM. jo derAsaramAM pote pazcima sanmukha rahI bhagavAnanI pratimAnI pUjA kare, to cothI peDhIthI saMtaticheda thAya. (vaMza zrAddhavidhi prakaraNa paTa
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ aTakI jAya.) dakSiNa sanmukha rahI pUjA kare, to saMtati ja na thAya. jo agnidizAmAM (pUrva-dakSiNanI vaccenI dizA) moM rAkhI pUjA kare, to roja-roja dhanahAni thAya. vAyavyamAM (pazcima ane uttaranI vacalI dizAmAM) moM rAkhI pUjA kare, to paNa saMtati thAya nahIM. naiRtya dizAmAM (dakSiNa ane pazcimanI vacalI dizA) mAM rAkhI pUjA kare, to kulano kSaya thAya. ane IzAna (uttara ane pUrvanI vacalI dizA)mAM moM rAkhe, to saMsthiti sthiti sArI na rahe. (upadeza prAsAdamAM dizAonA lAbhanukasAna aMge matAMtara che, e mate IzAnadizAmAM moM rAkhI pUjA karavAthI dharma-bhAvanA vadhe che.) be caraNa , be ghuMTaNa, be hAtha, be khabhA ane mastaka A nava aMganI kramAnusAra pUjA karavI. caMdana vinA pUjA kyAreya karavI nahIM. potAnA bhAle (kapALa) kaThe, hRdaye ane nAbhie tilaka karavuM. nava tilako dvArA roja pUjA karavI joie. prabhAte pahelA vAsakSepa pUjA karavI. madhyAhna phulapUjA karavI. sAMje dhUpa-dIpakathI pUjA karavI. bhagavAnanI DAbI bAju dhUpa karavo. pANInuM vAsaNa sanmukha rAkhavuM ane dIvo jamaNI bAju rAkhavo. e ja rIte jamaNI bAju ja dhyAna ane caityavaMdana karavA. hAthathI chaTakeluM, jamIna para paDeluM, paga aDyo hoya tevuM, mastakathI upara ke nAbhithI nIce rAkheluM, melA-kharAba vastromAM rAkheluM, duSTa (malIna) lokothI sparzAyeluM, varasAdathI bhiMjAyeluM, kIDAo vaDe duSita karAyeluM - AvA prakAranuM phula hoya, phaLa hoya ke pAMkhaDI hoya, to bhaktajane prabhu ArAdhanAmATe evA phaLa, phula vagereno tyAga karavo. (e pUjA mATe vAparavuM nahIM) eka phulanA be TukaDA karavA nahIM. phulane chedavuM paNa nahIM. enI kaLI paNa toDavI nahIM. caMpaka ke kamaLa vagerene bhedavAthI vizeSathI doSa lAge che. gaMdhathI (barAsathI) dhUpathI. akSatathI. (phUla) mALAothI, dIvAthI, bali (naivedya) thI, jalathI ane zreSTha phaLothI zrI jinezvaradevanI pUjA karavI joie. (A aSTaprakArI pUjA thaI.) zAMti mATe sapheda, lAbha mATe pILuM, bIjAnA parAjaya mATe zyAma, maMgala mATe lAla, ane siddhi mATe pAMceya varNanA phala caDhAvavA. (zAMti mATe sapheda, vijaya mATe zyAma, kalyANa mATe lAla, bhayavakhate lIluM, dhyAna vagerenA lAbha mATe pILuM ane siddhi mATe pAMca varNanA phula caDhAvavA -matAMtara gAthArtha) zAMti mATe paMcAmRta (no abhiSeka) tathA ghI-goLa sahitano dIvo karavo. agnimAM lavaNa (mIThuM) padharAvavAthI zAMti ane tuSTi thAya che. (A gAthA matAMtara ke prakSeparUpa che.) khaMDita (phATelA), sAMdhelA, chedAyelA, lAla ane raudra (atyaMta bhaDaka raMganA) vastra paherI dAna, pujA, tapa, homa, ke saMdhyA pUjA vagere karavAthI te dAna vagere niSphaLa thAya che. padmAsanamAM besIne. nAkanA agrabhAge AMkhane sthira karIne, vastrathI sArI rIte DhaMkAine maunabhAve prabhunI pUjA karavI joie. (1) snAtra (2) vilepana (3) vibhUSaNa-alaMkAra (4) phala (5) vAsakSepa (6) dhUpa (7) dIpa (8) phaLa (9) cokhA (10) nAgaravelanA pAna (11) sopArI (12) naivedya (13) jaLa (14) vastra (15) cAmara (16) chatra (17) vAjiMtra (18) gIta (19) nRtya (20) stuti ane (21) bhaMDAranI vRddhi - A rIte ekavIsa prakAre zrI paramAtmAnI pUjA prasiddha che. devo ane asuro haMmezA A rIte pujA kare che. A pujAnuM khaMDana kalikALanA prabhAvathI duSTa buddhivALA jIvo kare che. je je priya vista) hoya te te (vastu) bhAvanA AdhAre pUjAmAM arpaNa karavI joie. vivekavilAsamAM jinAlaya IzAna dizAmAM karavAnuM kahyuM che. tathA-viSama AsanamAM besIne ke zrAddhavidhi prakaraNa
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ pagapara besIne ke utkaTa AsanamAM besIne ke DAbo paga UMco karIne pUjA karavI nahIM. e ja rIte DAbA hAthe paNa pUjA karavI nahIM. e ja rIte zuSka, bhUmipara paDelA, kharI paDelI pAMkhaDIvALA, asvaccha mANase aDelA, nahIM vikaselA, kIDAvagerethI viMdhAyelA, karamAyelA, vAsI, karoLiyAthI vAsa karAyelA, azobhana, kharAba gaMdhavALA, gaMdha vinAnA, khATI-vicitra gaMdhavALA phulo pUjA mATe levA nahIM. e ja rIte maLa-mUtra vagerethI sparzAvelA, (je phula hAthamAM hoya ne maLa-mUtra karyA hoya, te paNa ahIM samajavA) AvA phalo upayogamAM levA nahIM. snAtravidhi. roja savistAra pUjA vakhate ane vizeSathI parvatIthie traNa, pAMca, ke sAta kusumAMjali mukavA vagere pUrvaka bhagavAnanuM snAtra bhaNAvavuM joie. emAM A vidhi che - savAre pahelA nirmAlya dUra karI, prakSAla karI, saMkSepa pUjA karI AratI maMgaLadIvo karI levA. e pachI snAtrAdirUpe vistAravALI bIjI pUjAnA prAraMbhe bhagavAnanI sAme kesara yukata pANIvALo kaLaza sthApavo. (hAla kaLazane kesarathI arcita karavAmAM Ave che.) e pachImuktAlaMkAravikArasArasaumyatvakAMtikamanIyam sahajanija rUpanirjitajagatraya pAtu jinabimbanll (motInI mALA vagere alaMkAronA vikArathI sArabhUta saumya kAMtithI kamanIya baneluM tathA potAnA sahaja rUpathI traNe jagatane jItanAruM zrI jinabiMba rakSaNa karo.) Ama kahI alaMkAro utAravA. e pachIavaNiya kusumAkaraNa payaipaiTiMamaNoharacchAya | jiNarUvuM majjaNapIThasaMThiye vo siva disaje . (phula ane alaMkAra dUra karAyA pachI kudaratI pratiSThita thayelI manohara chAyAvALuM ane jJAnapITha para raheluM jinabiMba tamAruM kalyANa karo.) ema kahI nirmAlya utAravuM. te pachI pUrve sthApelA kaLazathI abhiSeka karavo ane pUjA karavI. e pachI dhoine svaccha karelA ane dhUpa karelA kaLazo snAtrogya sugaMdhI pANI bharI paMktibaddha goThavavA ane sArA vastrathI DhAMkavA. pachI potAnA caMdana ane dhUpa vagerethI tilaka tathA hAthamAM kaMkaNa vagere banAvI hAthone dhUpathI pavitra karavA. snAtra karanArA zrAvako kramabaddha UbhA rahI kusumAMjalInA pATho bole. emAMsayavattakuMdamAlai, bahuvihakusumAi paMcavagnAi jiNanAha havaNa kAle, diti surA kusumaMjalI hiTTa //. (harSe bharelA devo bhagavAnanA snAnaavasare zatapatra, kuMda, mAlatI vagere pAMca varNanA ghaNA phulonI kusumAMjalI arpaNa kare che.) ema bolI bhagavAnanA mastake phula caDhAve. pachI 'gaMdhAyaTiMamahuara maNahara jhaMkAra sadasaMgIAI jiNacalaNovari mukkA, harau tumha kusumaMjalI durio (bhagavAnanA caraNamAM mukAyelI tathA gaMdhathI AkarSAyelA bhamarAonA manohara jhaMkAra zabdathI yukta kusumAMjali tamArA duritone haro) vagere pATho bolI dareka gAthA pATha vakhate eka-eka zrAvake bhagavAnanA caraNamAM kusumAMjali-puSpo mukavA. e ja rIte dareka kusumAMjali pATha vakhate bhagavAnane tilaka karavuM, phula caDhAvavuM, dhUpa karavo vagere vistAra samajI levo. pachI moTA ane madhura svarathI je bhagavAna hoya, e bhagavAna saMbaMdhI janmAbhiSekakalazano pATha bolavo. e pachI ghI, zeraDI, dudha, dahIM, ane sugaMdhI pANI A pAMcanA mizraNarUpa paMcAmRtathI abhiSeka karavo. vacce vacce dhUpa karatA rahevuM. snAtra vakhate paNa bhagavAnanuM mastaka phalo vinAnuM na rahe, teno zrAddhavidhi prakaraNa
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ khyAla rAkhavo. vAdivetAla zrI zAntisUrie kahyuM che - jyAM sudhI snAtra pUrNa nahIM thAya, tyAM sudhI bhagavAnanA azUnya (phulathI yukta) mastaka para zreSTha puSpothI antardhAnavALI pANInI dhArA karavI. (prabhunA mastaka para zreSTha phulo rahevA joie.) snAtra karatI vakhate potAnI pUrI zaktithI satata cAmara vIMjhavAnuM, saMgIta, vAjiMtranAda vagere ADaMbara karatA rahevo. badhAe paMcAmRtathI snAtra (abhiSeka) karI lIdhA pachI have e pharIthI nahIM karavA nirmaLa pANInI dhArA karavI. teno pATha A che - abhiSekatoyadhArA dhAreva dhyAnamaDelAgrasya | bhavabhavanabhittibhAgAnuM bhUyopi bhinag bhAgavatI II1ii. (bhagavAnanA abhiSeka jaLanI jANe ke dhyAnamaNDalanI dhArA na hoya, evI dhArA saMsArarUpI makAnanI bhIMtone pharI paNa toDanArI bano. saMsArano nAza karanArI bano.) e pachI aMgaluMchaNAM karI vilepanavagere pUjA pUrvanI pUjAthI paNa vadhu zreSTha thAya e rIte karavI. pachI badhA prakAranA dhAnya (anna), pakavAna, zAka, vigai, phaLa vagerethI paripUrNa bali-naivedya arpaNa karavuM. samyagdarzanAdi ratnatrayIthI yukta ane traNa lokanA nAtha evA prabhu AgaLa (akSatanA) traNa paMja (DhagalI) karavA. snAtrapUjA vagere badhuM moTA-nAnAnI vyavasthA sAcavavArUpa aucityathI pahelA zrAvakoe karavuM ne pachI zrAvikAoe karavuM. (maryAdApAlana mATe dRSTAMta Ape che -) bhagavAnanA janma mahotsava vakhate sau prathama ayyata iMdra (bAramA devalokano iMdra) potAnA devonI sAthe abhiSeka kare che. ema utaratA krame e pachI bIjA iMdro abhiSeka Adi kare che. snAtrajaLa mastaka para chAMTI zakAya snAtra jaLane prabhunI zeSa samajI mastakavagere aMgoe lagADavAmAM doSanI saMbhAvanA karavI nahIM. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrie zrI vIracaritramAM kahyuM che- pachI te abhiSeka jaLane devo, asuro, manuSyo ne nAgakumAroe vaMdana karyuM. tathA e badhAe potAnA sarva aMgapara chAMTyuM. zrI padmacaritranA ogaNatrIsamAM uddezamAM zrI dazaratha rAjAe aSADha suda AThamathI AraMbhelA aSTAhnikA jinendra snAtramahotsavanI vAta karatAM jaNAvyuM che ke- snAnanuM (bhagavAnanA abhiSekanuM) te zAMti jaLa rAjAe potAnI patnIone mokalyuM. emAM bIjI rANIo pAse juvAna nArIo dvArA mokalAveluM e jaLa te rANIoe potAnA uttama aMgoe lagADyuM. vRddha kaMkInA hAthe mokalAveluM e pavitra sugaMdhI jaLa moTI paTTarANI (kauzalyA) pAse pahocatA vAra lAgI, tethI e zoka pAmI ane krodhe bharAi. pachI tyAM pahoMcelI e vRddha kaMcakI (dAsI)e e zAMtijaLa e rANIpara chAMTyuM. tethI e rANIno krodhAgni zAMta thayo ane e prasanna hRdayavALI thai. brahazAMtistava (moTI zAMti) mAM paNa 'zAMtipAnIye mastake dAtavya' (zAMtijaLa mastake lagADavuM) ema kahyuM che. ema saMbhaLAya che ke jarAsaMdha sAthenA yuddhamAM jarAsaMdhe jarA vidyA mUkI tyAre e vidyAnA prabhAvathI zrIkRSNa vAsudevanI pUrI senA mUcchita thai gai. tyAre zrIkRSNa zrI neminAtha bhagavAnane upAya pUchyo. zrI neminAtha bhagavAne pAtALamAM nAgendra-zrI dharaNendranI paTTadevI zrI padmAvatI devInI ArAdhanA karI, ene prasanna karI zrI pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA meLavavA kahyuM. zrIkRSNa aTTama karI padmAvatI devIne prasanna karI enI pAsethI zrI pArzvanAtha prabhunI pratimA meLavI. zaMkhezvara gAmamAM e 62 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthapAyelI Aje zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna tarIke prasiddha che. zrI kRSNa e pratimAno abhiSeka karI enuM nAnajaLa sainiko para chAMTyuM. tethI jarAvidyAno prabhAva dUra thayo. sainiko svastha thayA. balividhAna bhagavAnanA dezanA sthAne (samavasaraNa sthaLe) rAjA vagere kura (rAMdhelA bhAta) rUpa bali daze dizAmAM uchALe che. emAMthI paDatuM aDadhuM bali devo grahaNa kare che. enuM aDadhuM (cotho bhAga) rAjA grahaNa kare che. bAkInuM (cotho bhAga) bIjA loko grahaNa kare che. A balirUpa sikya mastakapara mukavAthI roga zAMta thAya che ane bIjA cha mahinA sudhI navo roga thato nathI. A vAta AgamamAM paNa Ave che. A rIte snAtra karyA pachI sadaguru vaDe pratiSThita karAyelo rezama vagere zreSTha vastrathI banelo mahAdhvaja moTA utsavapUrvaka lAvI ene sAthe rAkhI bhagavAnane traNa pradakSiNA ApavI. ityAdi vidhipUrvaka e mahAdhvaja arpaNa karavo. lavaNottara - AratI - maMgaLadIvo badhAe zakti mujaba paridhApanikA (paherAmaNIvagere) mukavuM. pachI prabhu AgaLa AratI ane maMgaLadIvo pragaTAvavA. najIkamAM agniyukta pAtra rAkhavuM. emAM mIThuM ane mATIno prakSepa karAze. uvaNeu maMgala vo niNANa muharAlIkAlasaMvaliyA tirthI pavattaNasamaye, tiasavimukkA kusumavuTTI (tIrtha pravartana samaye tIrthakaropara karelI guMjArava karatAM bhamarAonA samudAyathI yukta kusumavRSTi tamAruM maMgaLa karo.) ema kahI pahelA puSpavRSTi karavI. pachI uyaha paDignapasara, pAhiNe muNivai kareuNI paDaI saloNajvaNa lajjie valoNuM huavalaMmiA. (saMsAranA prasArane rokavAvALA munipati-bhagavAnane pradakSiNA daI potAnA lavaNapaNAthI -khArAzathI athavA prabhunA lAvaNyathI lajjA pAmeluM lavaNa agnimAM paDe che, te juo) A vagere pATho bolavApUrvaka vidhithI prabhunuM traNa vakhata phala sahita lavaNa ane jaLa (pANI) uttAraNa vagere karavuM. pachI AratI utAravI. e pahelA AratIne sRSTikramathI pUjavI (tilaka karavuM). AratI utAratI vakhate dhupa cAlu rAkhavo. baMne bAju uMcethI kaLazamAMthI pANInI dhArA karatA rahevuM. rahelA bIjA zrAvakoe phulano Dhagalo varasAvatA rahevuM. AratI utAratI vakhate - maragayamaNighaDiyavisAlathAlamANikkamaMDiyapadavI havayarakasmitta, bhamI niNArattie tumha /// (marakata maNithI banelA vizALa thALamAM mANekathI suzobhita pradIpa snAtra karanArAnA hAthamAM rahIne he jina! tamArI AratI rUpe bhamo.) vagere pATha bolavApUrvaka zreSTha thALamAM rAkhelI AratI utsavapUrvaka traNa vAra utAravI. triSaSTi vagere caritromAM kahyuM che- jANe ke katakRtya na thayo hoya, ema iMdra kAMka pAcho khasI jagaddabhartA (bhagavAna) nI sanmukha thai AratI lIdhI. pragaTelA dIvAnA tejathI te vakhate jema camakatI auSadhi (vanaspatio)nA samudAyathI yukta zikharathI meru kAMtimaya thAya che, tema iMdra paNa kAMtimaya thAya che. pachI zraddhALu zreSTha devo puSponI vRSTi karavA mAMDyA ane iMdra traNa vakhata bhagavAnanI AratI utArI. maMgaLadIvAnI paNa pahelA AratInI jema pUjA karavI. pachI - zrAddhavidhi prakaraNa
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ kosaMbisaMThiassava pAhiNe kuNai mauliapaIvA jiNa! somadaMsaNe diyaruSya tuha maMgala paIvo // bhAmirjato surasundarihiM tuha nAha! maMgalapaDavo kaNayAyalassa naz2ai bhANava pAhiNe dito rA/ (bhagavAna kauzAMbI nagarImAM hatA, tyAre sUrya-caMdra mULavimAne prabhune vaMdana karavA AvyA hatA. e vAtane joDI kavi kahe che- kauzAMbImAM birAjamAna Apane je rIte mULa pradIpa - mULavimAna sAthe sUrya pradakSiNA ApI hatI, tema he saumyadarzanavALA jinezvara! A maMgaLa pradIpa Apane pradakSiNA Ape che. devAMganAo dvArA bhamADAto maMgaLadIvo jANe ke meruzikharane pradakSiNA deto sUrya na hoya, evo zobhe che.) A pAThapUrvaka AratInI jema maMgaLadIvo paNa traNa vAra utArI pachI e dedIpyamAna (pragaTelI avasthAmAM ja) prabhunA caraNa AgaLa mukavo. AratIne bujhAvI devAmAM (athavA enI meLe bujhAi jAya to) doSa nathI. e maMgaLadIvo ane AratI mukhyavRttithI ghI, goLa, kapUravagerethI karavAmAM pragaTAvavAmAM) vizeSa lAbha thAya che. lokamAM paNa kahevAya che ke - devAdhidevano dIvo kapUrathI pragaTAvIne azvamedha jevuM phaLa meLave che ne kulano uddhAra kare che. ahIM snAtranI zarUAtathI ja je muktAlaMkAra vagere gAthAo batAvI, te sUripuraMdara zrI haribhadrasUri mahArAje racI hoya, tema saMbhave che, kemake emaNe racelA zrI samarAdityacaritra graMthanA AraMbhe 'uvaNeu maMgala vo' e rIte namaskAra karelo dekhAya che. uparokta gAthAo zrI tapAgaccha vageremAM prasiddha hovAthI badhI gAthAo lakhI nathI. snAtrapUjA vageremAM sAmAcArI vizeSathI vividha prakAranI vidhio dekhAya che, chatAM emAM muMjhAvuM nahIM (ke kharA-khoTAno vivAda karavo nahIM) kemake prabhunI bhaktirU5 phaLa ja badhAne sAdhya che. (vidhibheda hoi zake che, paNa prabhunI bhakti karavI che e Azaya to badhAno eka ja che. tethI sAmAcArI vagere kAraNe vidhiomAM pharaka jovA mAtrathI akaLAi nahIM javuM, ne dareke pota-potAne maLela sAmAcArI mujaba vidhi karavI.) gaNadharo vagerenI sAmAcArIomAM paNa ghaNA bheda paDatA hoya che. tethI je-je dharmathI viruddha na hoya ane tIrthaMkara-bhaktinuM poSaka hoya, te-te koine paNa asaMmata na hoi zake. A vAta dareka dharmakArya aMge samajI levI joIe. (sAmAcArIbhedane siddhAMtabheda tarIke batAvI AkSepabAjI karavAmAM kazo sAra nathI.) ahIM lavaNa utAravuM, AratI utAravI vagere kriyA badhA gacchomAM saMpradAyathI (tavI paraMparAthI) tathA anya darzanomAM paNa sRSTikramathI ja karAtI jovA maLe che. paNa zrI jinaprabhasUrie racelI pUjAvidhimAM Ama kahyuM che- pAdaliptasUri vagere pUrvapuruSoe lavaNAdi utAravAnI kriyA sRSTisaMhAra kramathI (sRSTikramathI viparIta kramathI) karavAnI anujJA ApI che, chatAM vartamAnamAM e sRSTikramathI karAya che. snAtra karavAmAM sarva prakAre vistArapUrvaka pUjA thAya che ne vizeSa prabhAvanA saMbhave che. tethI paralokamAM utkRSTa phaLa maLe e spaSTa che. vaLI emAM bhagavAnano janmAbhiSeka karavAvALA cosaTha iMdro vagerenuM anukaraNa paNa thAya che. (sajjanonuM-sukRtonuM anukaraNa hitakara bane che.) snAtravidhinI vAta pUrI thai. 64 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ kai jinapratimAo pUjanIya? jinapratimAo paNa vividha prakAranI hoya che. samyaktva prakaraNamAM pratimA pUjAnI vidhimAM batAvyuM che ke - keTalAka ema kahe che ke mAtA-pitA-dAdA vagere gurue (vaDIle) karAvelI pratimAnI pUjA karavI. bIjA keTalAka ema kahe che ke pote bharAvelI pratimAnI pUjA karavI. keTalAka ema kahe che ke vidhipUrvaka nirmANa karAvelI pratimAnI pUjA karavI. jo ke siddhAMtamAnya nizcita thayelo mata kahe che - pratimApUjA-bhaktimAM e gurue (vaDIle) karAvelI che ke bIjAe e badhI carcA upayogI nathI. tethI 'A mArI ke mArA vaDIle karAvelI pratimA che ' e mamatva vinA ke evA Agraha vinA badhI ja jinapratimAo samAnatayA pUjanIya che, kemake e badhI pratimAomAM tIrthaMkarano AkAra dekhAto hovAthI samAnatayA 'A tIrthaMkara bhagavAna che' evI buddhi thAya che. Ama nahIM mAnIne jo mamatvAdinA kAraNe amuka jinapratimAnI pUjA kare ne bIjAnI nahIM, to potAnA AgrahanA kAraNe jinabiMboaMge paNa avajJAnuM AcaraNa thaze. (bIjI jinapratimAo aMge upekSA ke tiraskAra thaze.) A avajJAthI duranta saMsAramAM bhaTakavArUpa moTo daMDa AvI paDe. (bhagavAnanI AzAtanA-avajJA anaMta saMsAranuM kAraNa banI zake che.) zaMkA :- jo avidhithI taiyAra thayelI jinapratimAonI pUjA karavAmAM Ave, to e avidhine anumati ApavAmAM bhagavAnanI AjJAnA bhaMgano doSa Avaze. kemake bhagavAne avidhine anumati ApavAnI nA kahI che. samAdhAna :- AvI zaMkA vAjabI nathI, kemake badhI jinapratimAo pUjanIya che e aMge AgamanuM pramANa che. - AgamanI anumati che. zrI kalpabhASyamAM kahyuM che - gaccha pratibaddha (ko'ka gaccha sAthe saMkaLAyela) ke anizrAkRta (koi gaccha sAthe nahI saMbaMdhita) badhA caityamAM (derAsaramAM) traNa stutio bolavI. jo dareka caityamAM traNa-traNa stuti bolavAmAM ghaNo samaya lAgI jAya ema hoya, athavA ghaNA derAsaro tyAM hoya, to samaya ane derAsaronI saMkhyA jANI dareka caityamAM eka-eka stuti bolavI. (Ama ahIM badhA derAsaromAM stuti bolavAnI anujJA ApI, avidhikAritano niSedha ka2vA aMge koi nirdeza karyo nahIM) derAsaranI sAra-saMbhALa - derAsaramAM karoLiyAnA jALA vagere lAgyA hoya, to vidhi A che- jo derAsaranI saMbhALa karanArA (jainetara) asaMvijJo hoya, to jALA, bhamarAnA ghara ke dhuLa lAgyA hoya to teone sAdhuo preraNA kare ke - citrakAmavALuM pATiyuM laine pharatA maMkho (amuka yAcako) e pATiyAne sApha-ujjavaLa rAkhe che, to loko e maMkhane pUje che. ema jo tame paNa devakuLa-derAsaranuM sApha-saphAi dvArA parizIlana ka2zo- derAsa2ne ujjavaLa rAkhazo, to loko tamArA paNa pUjA-satkAra karaze. jo e sArasaMbhALa karanArAo pagAra letA hoya ane derAsara saMbaMdhI ghara, khetara vagere vAparatA hoya (derAsaranA AdhAre jIvatA hoya) to teone kaDaka Thapako Ape ke - eka to tame derAsaranI Avaka para jIvo cho ane u52thI derAsaranI sApha-saphAirUpa sArasaMbhALa paNa letA nathI. Ama Thapako ApavA chatAM jo teo jALA vagere dUra karavA taiyAra thAya nahIM, to bIju koi jue nahI e rIte sAdhuo svayaM ja e jALAvagere dUra kare. kalpabhASyanI vRttimAM A vAta batAvI che. A AgamapAThathI e nizcita thAya che zrAddhavidhi prakaraNa 65
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke vinAza pAmatA derAsaranI upekSA sAdhue paNa sarvathA karavI joie nahIM. (to zrAvaka to kevI rIte upekSA karI zake?) garIba zrAvaka mATe vidhi derAsa2mAM javuM, pUjA karavI, snAtra karavuM, vagere A badhI vidhi samRddha zrAvakane AzrayIne kahI, kemake te ja A badhuM karI zake. garIba zrAvaka to ghare sAmAyika le. pachI devAaMge jo koi sAthe vivAda vagere na hoya, to IryAsamitinuM pAlana karato karato sAdhunI jema derAsara jai nisIhitrika vagere karavApUrvaka bhAvapUjA (caityavaMdanavagere) kare. kemake e phulavagere sAmagrIno abhAva hovAthI dravyapUjA karavA zaktimAna nathI. jo tyAM kAyAthI thai zakatuM phula guMthavA vagere kArya karavA maLatuM hoya, to sAmAyika pArI e kArya kare. zaMkA :- zuM sAmAyikane choDI Ama dravyastava karavAmAM aucitya che? samAdhAna :- sAmAyika potAne AdhIna che, tethI haMmezA karI zake che. jyAre derAsaranA kAryo to samudAya AdhIna che. tethI kyAreka ja karavA maLe. tethI avasare A rIte karelo dravyastava vizeSa puNyanI kamANInuM kAraNa bane che. AgamamAM kahyuM che (bhagavAnanI karAyelI viziSTa pUjA vagere joi) jIvone bodhino lAbha thAya che. samyagdaSTi jIvone prIti-prasannatA thAya che. caityakRtya karavAthI bhagavAnanI AjJAnuM pAlana thAya che. bhagavAnapratye bhakti vyakta thAya che ane tIrthanI (zAsananI) prabhAvanA thAya che. Ama caityakAryarUpa dravyastavamAM aneka guNo che. tethI e avazya kartavya che. (tethI nirdhana zrAvaka paNa sAmAyika pA2I derAsare phula guMthavA vagereno lAbha le te ucita che.) dinakRtyagraMthamAM paNa kahyuM che- AvA prakAranI pUrI vidhi RddhimAna zrAvaka mATe batAvI che. Rddhi vinAno to potAnA ghare sAmAyika vrata karIne, pote koino devAdAra na hoya ane vivAda na hoya, to susAdhunI jema IryA vageremAM upayukta thai jinAlayamAM jAya, kAyAno upayoga lai derAsaramAM kazuM karI zakAya ema hoya, to sAmAyika pArIne je karavA yogya hoya, te kare. (jo ke hAla A paddhati pravartatI nathI.) vidhinuM mahattva jenA para vivecana cAle che e chaThThI gAthAmAM je 'vidhinA' pada hatuM. enAthI daza trika, pAMca abhigama vagererUpa covIza mULadvAra ane be hajAra cumottera (2074) peTAdvAra rUpa badhI vidhio ke je bhASya vageremAM batAvI che, te samajI levI. jema ke - (1) traNa nisIhI (2) traNa pradakSiNA (3) traNa praNAma (4) traNa prakAranI pUjA (5) traNa avasthAonuM bhAvana (6) traNa dizA nirIkSaNa tyAga (7) caityavaMdana jyAM besI ka2vuM che e bhUminuM pramArjana (8) AlaMbanarUpe varNAdi trika (9) mudrAtrika ane (10) traNa prakAranuM praNidhAna A daza trika che. ityAdirUpe badhA vidhi bhedo samajI lai e mujaba vidhi sAcavavA prayatna karavo. prabhupUjA, vaMdana vagere badhI dharmakriyAo vidhine mukhya rAkhIne karavAthI ja moTA phaLavALI thAya che. avidhithI kareluM dharmAnuSThAna ochA phaLavALuM thAya che ne aticArayukta banavAthI ulTuM nukasAnanuM kAraNa paNa banI zake. kahyuM ja che ke - dharmaanuSThAnamAM vaitathya(viparItatA)thI khoTI rIte lIdhelA auSadhanI jema bhayaMkara du:khasamudAyajanaka moTuM nukasAna thai zake che. vaLI AgamamAM caityavaMdanavagere 66 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ avidhithI karavAmAM prAyazcita paNa batAvyuM che. mahAnizIthasUtranA sAtamAM adhyayanamAM sUtra che- je avidhithI caitya Adine vaMde, tene prAyazcita ApavuM joie; kemake avidhithI caityavaMdanAdi karanAro bIjAne azraddhA UbhI karAve che. devatA, vidyA ke maMtra vagere paNa vidhipUrvaka ArAdhAya, to ja siddhi ApanArA bane che. avidhi karanArane to zIdhra anartha karanArA paNa banI zake. vidhithI yakSa ArAdhaka citrakAra putra kathA ahIM vidhithI yakSane ArAdhanArA citrakAranI kathA kahe che. ayodhyAnagaramAM "sarapriya" nAmano yakSa hato. A yakSa daravarSe enI yAtrAnA divase je citrakAra citrakAma kare, tene mArI nAkhato hato. ane jo yakSanuM citrakAma thAya nahIM , to nagaranA lokone haNato hato. tethI citrakAro e nagara choDI bhAgavA mAMDyA. tyAre rAjAe teone parasparanA sAkSI banAvI eka sAMkaLarUpe bAMdhyA. ('A bhAgI jAya, to AnI javAbadArI' e rIte nagarathI bhAgatA aTakAvyA.) badhA citrakAronA nAmanI judI judI cIThThI banAvI. e badhI cIThThI eka ghaDAmAM nAkhI. je varSe jenI cITTI nIkaLe, enI pAse yakSanuM citrakAma karAvAtuM. eka vakhata vRddhAnA putranuM nAma nIkaLyuM. tethI pelI vRddhA rovA mAMDI. te vakhate kosAMbIthI keTalAka divasa pahelA ja AvelA ane enA ghare rahelA eka citrakAraputre vRddhAne rovAnuM kAraNa pUchyuM. vRddhAe badhI vAta karI. tyAre A citrakAraputre vicAryuM - cokkasa A loko AnuM avidhithI citrakAma kare che. Ama vicArI eNe vRddhAne daDhatAthI kahyuM - e yakSane huM ja citarIza. pachI eNe chaThThano tapa karyo. zarIra, vastro, raMga, pIMchI vagere pavitra karyA. nAkapara ATha paDavALo mukhakoza bAMdhyo. ityAdi badhI vidhio sAcavI e citrakAra putre yakSane citaryo. pachI e yakSanA baMne page paDI kSamA paNa mAMgI. tethI e yakSa prasanna thayo. varadAna mAMgavA kahyuM, tyAre citrakAra putre- have koine mAravA nahIM ema kahyuM. yakSe e mAnya rAkhI pharI varadAna mAMgavA kahyuM. tyAre eNe kahyuM - huM koino aMza paNa jouM, to tenuM jevuM hoya tevuM rUpa citarI zakuM evI zakti Apo. yakSe ApI. A citrakAraputre kozAbInA rAjAnI citrasabhAmAM paradA pAchaLa rahelI mRgAvatI rANIno aMguTho joi enuM ja Abehuba citra doryuM. e citramAM rANInI jAMghapara je tilaka hatuM, te paNa doryuM. A joi rAjAne enA caritra para zaMkA paDI. tethI ene mArI nAkhavAnI AjJA karI. tyAre bIjA badhA citrakAroe ene yakSa taraphathI maLelA varadAnanI vAta karI enI nirdoSatA batAvI. chatAM rAjAnI zaMkA gai nahIM. tethI rAjAe ene munjAnuM moM batAvyuM. eNe e AdhAre kubbA jevI hatI, evuM ja citra doryuM. chatAM rAjAno gusso pUrepUro zAMta thayo nahIM, tethI eno jamaNo hAtha kapAvI nAkhyo. e citrakAraputra pharI yakSa pAse gayo. eNe varadAna ApyuM - tuM e ja kArya DAbA hAthe karI zakaze. pachI e citrakAraputre vera vALavA DAbA hAthe mRgAvatInuM citra dorI caMDapradyota rAjAne batAvyuM. tethI mRgAvatI para Asakta thayelA caMDapradyote kosAMbI narezapara "mRgAvatIne mokalo" evo saMdezo dUta dvArA mokalyo. kosAMbI nareza zatAnIke e dUtanuM apamAna karI kADhI mukyo. tethI caMDapradyote kozAbIne gherI lIdhuM. tethI gabharAyelA zatAnIkanuM mota thayuM. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ phaLa Ape che. nahiMtara (avidhi thAya to) ochuM phaLa Ape che. avidhimAM alpalAbha aMge daSTAMta saMbhaLAya ja che ke - be puruSo dravyanI icchAthI dezAMtara gayA. tyAM eka siddhapuruSanI khuba upAsanA karI. tethI prasanna thayelA e siddhapuruSe baMnene tuMbIphaLanA bIjo ApyA. A bIjo prabhAvavALA hatA. pachI eno prabhAva meLavavA sAco AmnAya (ArAdhavAnI vidhi) batAvyo, ke so vAra kheDAyelA khetaramAM taDako na hoya tyAre pote kahelA nakSatra ane vAra (divasa) hoya tyAre ja e bIja vAvavA. emAMthI velaDI bane, tyAre keTalAka bIjono saMgraha karI lai e velaDIne pAMdaDA, phula ane phaLa sAthe tyAM e ja khetaramAM bALI nAkhavI. enI je rAkha thAya, emAMthI eka gadIANa (tolA jevuM mApa) jeTalI rAkha cosaTha gadIANa jeTalA tAMbA para nAkhavAthI e tAMbu zreSTha sonuM banI jaze. A rIte e siddhapuruSa pAsethI AmnAya zIkhI baMne ghare pAchA pharyA. emAMthI eke barAbara vidhi mujaba karyuM. tethI e zreSTha sonuM pAmyo. bIjAe ochI vidhi karI. tethI e cAMdI pAmyo. Ama sarvatra vidhi zreSTha che. tethI sAcI vidhi jANI levI joie ane potAnI pUrI zaktithI vidhi mujaba ja karavuM joie. tathA pUjA vagere badhI pavitra kriyAnA aMte haMmezA avidhi-AzAtanA aMge micchA mi dukkaDam devuM. (vidhinI cIvaTa rAkhavA chatAM anAbhogAdithI paNa avidhi thai jAya, to AthI doSa TaLI jAya.) aMga-agra-bhAva A traNe pUjAnA phaLa A batAvyAM che. pahelI (aMgapUjA) vidanopazAmikA nAmanI che. te vighnone zAMta kare che. bIjI (agrapUjA) abhyadaya prasAdhana tarIke oLakhAya che, kemake te abhyadaya karanArI che. trIjI (bhAvapUjA) nivRttikAriNI kahevAya che, kemake te (nivRtti-nirvANa) nI sAdhikA che. Ama traNe pUjA nAma tevA guNavALI che. prastatamAM pUrve kahevAyelI aMgapUjA ane agrapUjA A baMne tathA derAsara, pratimA nirmANa karAvavI, yAtrA karavI vagere badhuM dravyastava che. kahyuM ja che - sUtramAM kahelI vidhithI derAsara nirmANa pratimA sthApana, yAtrA, pUjA vagere je karAya che, te dravyastava samajavuM, kAraNake te bhAvastavanuM kAraNa che. jo ke A dravyapUjA haMmezA saMpUrNa rIte karavI zakya na paNa bane. to paNa akSata, dIvo vagere karavA dvArA paNa e zakya eTalI karavI. jema samudramAM nAMkheluM pANInuM eka TIpuM paNa akSayapaNAne pAme che, ema vItarAgonI (jinezvaranI) pUjA paNa akSayapaNAne pAme che. A (dravyapUjA) bIja che. enA kAraNe badhA jIva saMsArarUpI vanamAM du:kha pAmatA nathI, paNa atyaMta zreSTha bhogo bhogavI chelle mokSa pAme che. pUjAthI manane zAMti maLe che. mananI zAMtithI uttama dhyAna prApta thAya che. zubha dhyAnathI mokSa prApta thAya che ane mokSamAM nirAbAdha sukha che. (1) phala vagerethI pUjA (2) bhagavAnanI AjJAnuM pAlana (3) devadravyanuM rakSaNa (4) jinendra bhakti mahotsava ane (5) tIrthayAtrA Ama pAMca prakAre bhagavAnanI bhakti thAya che. anAbhoga dravyastava paNa hitakara dravyastava Abhoga ane anAbhoga ema be rIte thAya che. kahyuM ja che ke - bhagavAnanA guNo jANIne bhagavAnanI pUjA - bhaktinA bhAvathI yukta thai uttama vidhipUrvaka AdarathI sArabhUta thAya e 68 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIte karelI jinapUjA Abhoga dravyastava che. A dravyastavathI badhA ja karmonA nAzaka cAritrano lAbha thAya che. tethI Abhoga dravyastava aMge ja samakitIe samyagu prayatna karavo joie. pUjA vidhino abhAva hoya, bhagavAnamAM rahelA guNonI jANakArI na hoya, tathA tevo zubha pariNAma paNa na hoya AvI jinapUjA anAbhoga dravyastava che. guNanA sthAnabhUta (bhagavAna) rUpa uttama sthAnaaMge e (anAbhoga) dravyastava hovAthI evo dravyastava paNa guNakArI bane che; kemake te uttarottara zubha, zubhatara bhAvavizuddhinuM kAraNa banavAdvArA bodhilAbhanuM kAraNa bane che. jeonuM azubha karmono kSaya thavAthI bhaviSyamAM kalyANa thavAnuM che, tevA dhanya jIvone ja bhagavAnanA guNo jANatA na hoya, to paNa temanA para atyaMta prIti uchaLe che. ahIM popaTaTyugalanI jinabiMba pratyenI bhakti dRSTAMta rUpa che. gurukarmI (bhArekarmI) bhavAbhinaMdI jIvone (paramAtmA jevA vizuddha) viSaya para - paramAtmA pratye pradveSa thAya che. jemake nizcita maraNanI samIpe pahoMcelA rogIne paththaAhArapara aruci thAya che. tethI ja tattvajJa puruSo jinapratimA para ke jinezvare bhAkhelA dharmapara azubhanA abhyAsanA bhayathI (anAdikALathI jIve jainadharmaAdi para dveSAdi azubha bhAvono abhyAsa karyo che. saMskAra pADyA che. jo A bhavamAM jarA paNa dveSa Ave, to pharI e saMskAro jAgRta thai jAya. A bhayathI ja) praaSanA aMzano paNa tyAga kare che. anyakRta jinapUjA para dveSabhAvapara kuMtalA rANInuM daSTAMta avanipura nagara hatuM. tyAM jitazatru rAjA hato. enI paTTarANI kuMtalA hatI. e jainadharmapratye niSThAvALI hatI. bIjAone paNa dharmamAM joDanArI hatI. enA ja vacanathI enI zakya rANIo (rAjAnI bIjI rANIo) paNa badhI dharmaniSTha banI. tethI e badhI rANI kuMtalAne bahumAnabhAve jotI hatI. ekavAra e badhI rANIonA paripUrNa navA jinAlayo taiyAra thavApara ane temAM bhavya pratimAo sthApI pUjAo thavApara kuMtalA rANI atyaMta matsara - IrSAbhAvathI yukta thai. tethI pote jinaprAsAda paNa bhavya taiyAra karAvyo. emAM pratimAo paNa bhavyatara sthApI. pachI tyAM roja-roja viziSTaviziSTatara mahApUjAo karAvavA mAMDI ane bIjI rANIonA derAsara - pratimA para dveSabhAva rAkhavA mAMDI. arara! matsarabhAva choDavo khUba muzkela che! tethI ja graMthakAre kahyuM ja che - tarI janArA jahAjo (ArAdhako) paNa matsararUpI sAgaramAM DubI jAya che, to paththara jevA bIjAo (virAdhako, adharmIo) DubI jAya emAM zI navAi? vidyA, vANijya, vijJAna, vRddhi, Rddhi, guNa vagere tathA jAti, khyAti, unnati vageremAM Avato matsara dharmamAM paNa Ave che, te kharekhara atyaMta dhikkAra yogya che. bIjI rANIo saraLa hatI. tethI kuMtalAnA dareka dharmakRtyanI haMmezA anumodanA karatI hatI. A rIte matsaragrasta banelI kuMtalA durbhAgyathI vividha asAdhya vyAdhiothI pIDAvA mAMDI. rAjAe paNa enI pAsethI mUlyavAna alaMkAro vagere sAra vastuo lai lIdhI. tethI atyaMta ArtadhyAnapIDAmAM marIne anya rANIonA derAsara , pratimA, pUjA vagere paranA dveSanA kAraNe te kutarI banI. pUrvanA saMskArathI te kutarI roja potAnA derAsara pAse besI rahetI. eka vAra tyAM AvelA kevaLIne bIjI rANIo e pUchavuM - kuMtalA rANI marIne kyAM utpanna thai? tyAre kevaLIe badhI vAta spaSTa batAvI. A sAMbhaLI parama saMvegabhAva pAmelI te rANIo e kutarI zrAddhavidhi prakaraNa 69
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaLa bhojana mukI vAraMvAra snehapUrvaka kahevA lAgI - he mahAbhAgA! tame dharmiSTha thaine paNa zuM kAma A rIte phogaTano dveSa karyo? e dveSanA kAraNe tamArI A gati thai che. A sAMbhaLavAthI ane caityanA darzana vagerethI e kutarIne jAtismaraNa jJAna thayuM. tethI saMvegabhAvamAM AvI. siddha Adi bhagavaMtonI sAkSIe e TheSabhAvanI AlocanA karI. pachI anazana svIkArI vaimAnika devalokamAM utpanna thai. tethI dveSabhAva rAkhavo nahIM. ahIM dravyastavanI vAta pUrI thai. niSiddhano tyAga zreSTha jinAjJApAlanarUpA ahIM je badhI bhAvapUjA batAvelI che, te ane zrI jinAjJAnuM pAlana e bhAvastava che. jinAjJA (1) svIkAra ane (2) tyAga ema be prakAre che. sukatanuM AcaraNa svIkArarUpa che. ne bhagavAne niSiddha karelA kRtyo nahIM AcaravA e tyAgarUpa che. emAM svIkAravA yogya kAryo karatA paNa niSiddhatyAga (nahIM karavA yogya kAryo nahIM karavA) e vadhu zreSTha che, kemake je niSiddha kAryo Acare che, tenA ghaNA paNa sukRtonuM AcaraNa vizeSa guNakArI banatuM nathI. ahIM daSTAMta batAve che. - rogInA roganA pratikAra be prakAre che. (1) svIkAra (2) parihAra - tyAga. emAM auSadho levA e svIkArarUpa che ne apathya choDavA e parihArarUpa che. je davAo levA chatAM apathya choDato nathI, ene Arogya maLatuM nathI. kahyuM ja che ke - auSadha vinA paNa roga pathya sevanamAtrathI maTI jAya che. paNa pathya vinAnAne (apathya sevanArA) ne to seMkaDo auSadho pachI paNa roga maTato nathI. e ja rIte bhakti paNa niSiddhanuM AcaraNa karavAnI TevavALAne vizeSa lAbha mATe thatI nathI. (yAtrA vageremAM rAtribhojana karanArAoe to A vAta vizeSa dhyAnamAM levI joie.) jo kartavyonuM pAlana ane niSiddhano tyAga A baMne thAya, to te saMpUrNa siddhi che, jemake pathya sevanArano auSadhathI roga pUrepUro jAya che. kalikAla sarvajJa zrI hemacandrasUrie paNa kahyuM che - he vItarAga! tArI pUjA karatAM paNa tArI AjJA pALavI e vadhu zreSTha che. kemake paLAyelI AjJA ziva-kalyANa mATe ane virAdhAyelI AjJA saMsAramATe thAya che. ane tArI heya-tyAjya ane upAdeya-AdaravA yogya aMge haMmeza mATenI AjJA A ja che ke Azrava sarvathA tyAjya che ne saMvara sarvathA upAdeya che. (Azrava - karma baMdhAvAnA kAraNo, saMvara = karmane AvatA aTakAvavAnA upAyo) tethI dareka jinabhakta niSiddha kAryo choDavA joie. dravyastavaaMge kUpakhanana daSTAMta dravyastava ane bhAvastavanuM phaLa A pramANe batAvyuM che - utkRSTa dravyastavane ArAdhI jIva amruta (bAramA) devaloka sudhI jAya che. bhAvastavathI aMtarmuhurta mAtramAM nirvANa-mokSa maLI zake che. dravyastava AdaravAmAM jo ke chakAya jIvanI hiMsAdi kAM'ka virAdhanA thai zake, chatAM gRhasthomATe kUvAnA udAharaNathI e dravyastava karavo ucita ja che, kemake e karanAra mATe, jonAra mATe, ane enI vAta sAMbhaLanAra mATe amApa puNyabaMdhanuM kAraNa bane che. kUvAnuM dRSTAMta - koi navA gAmamAM snAna-pAnavagere mATe loko kUvo khode che. tyAre emane tRSA lAge che, thAka lAge che, kAdavathI zarIra meluM thAya che. chatAM kuvAmAMthI pANI nIkaLatAM ja teonI ane bIjAnI tRSA zAMta thaze, thAka dUra thaze ane pUrve lAgelA mela vagere paNa dUra thaze. Ama haMmezA saMpUrNa sukha thaze. ema dravyastava aMge paNa samajavuM. zrAddhavidhi prakaraNa 70
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ tethI ja Avazyaka niryuktimAM kahyuM che- akRtna pravartaka (bhagavAnanI AjJAmAM pUrepUrA nahIM lAgelA) evA dezavirato mATe kharekhara A dravyastava yogya che. dravyastava saMsArane ghaTADe che emAM kUvAnuM dRSTAMta che. bIjuM paNa kahyuM che - AraMbha (hiMsAjanaka kAryo)mAM lAgelA, cha kAyanA vadhathI nahIM aTakelA ane saMsAravanamAM bhaTakatAM gRhastho mATe dravyastava ja AlaMbanabhUta che. je vaNika jinapUjA karIne asAra evA dhanathI atyaMta sArabhUta nirmaLa puNya meLave che; te pavana jevA caMcaLa dhanathI sthira, mokSavirodhI dhanathI mokSakAraka, bahu mAlikavALA parAdhIna dhanathI svAdhIna, ane alpadhanathI ghaNuM puNya kamAya che. tethI te ja vANijyakAryamAM atyaMta nipuNa vANiyo che. derAsare javAnA vicAra vagerethI keTalA upavAsano lAbha thAya? huM derAsare jaiza" evuM ciMtavatA cotha (1 upavAsa) nuM phaLa meLave che. e mATe Ubho thatAM ja chaThThanuM phaLa meLave che. e mATe cAlavAnuM zaruM karatAM ja aTTamanuM phaLa meLave che. zraddhAbhAvathI mArge jatAM cAra upavAsanuM phaLa meLave che. derAsaranI bahAra pahoMce, tyAre pAMca upavAsanuM phaLa meLave che. derAsaramAM pravezatAM ja paMdara upavAsanuM ane bhagavAnanA darzana karatAM ja mAkSasamaNanuM phaLa meLave che. padmacaritramAM A pramANe kahyuM che - manamAM vicAratA upavAsa, Ubho thatAM chaThTha, javAnuM zarU karatAM aTTamanuM phaLa meLave che. jatAM cAra upavAsa, thoDuM javA para pAMca upavAsa, madhye pahoMcatA paMdara upavAsa ane derAsara jotAM mAsakSamaNanuM phaLa meLave che. derAsara pahoMcatA cha mahinAnA upavAsanuM, tathA derAsaranA dvAre pahoMcatA eka varSanA upavAsanuM phaLa maLave che. bhagavAnane jotA so varSanA ane bhagavAnanI pUjA karatAM hajAra varSanA upavAsanuM phaLa maLe. bhagavAnanI stavanA karatAM anaMta puNya kamAya che. pramArjanathI so, vilepanathI hajAra, mALA arpaNa karatAM lAkha ane gIta-gAnathI anaMta upavAsanA puNyanI prApti thAya che. trikALa pUjA karavI roja trisaMdhyA pUjA karavI joie. kahyuM che ke savAre karelI jinapUjA rAte thayelA pApano nAza kare che. madhyAhna karelI jinapUjA jiMdagIbharanA pApano nAza kare che. ne sAMje karelI pUjA sAta bhavanA pApa dUra kare che. jema pANI, AhAra, auSadha, nidrA, vidyA, maLotsarga, ane kRSi-khetI vagere kriyAo pota-potAnA samaye karavAmAM Ave to ja sArA phaLavALI thAya che. e ja rIte prabhupUjA paNa enA samaye karAya to sArA phaLavALI thAya che. trisaMdhyA pUjA karanAro samparvane zobhAve che ane zreNika rAjAnI jema tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. doSarahita evA jinendranI je haMmezA trisaMdhyA pUjA kare che, te trIje bhave athavA sAta-ATha bhave mokSa pAme che. devendro potAnA pUrA Adara-prayatnapUrvaka prabhunI pUjA kare, to paNa prabhu paripUrNa pUjAtA nathI, kemake bhagavAna anaMta guNothI bharelA che. bhagavAna! Apa AMkhathI dekhAtA nathI, ghaNI pUjAothI paNa Apa (paripUrNa) ArAdhAtA nathI, Apa ApanA pratyenA moTA bhaktirAgathI ane ApanA vacananA pAlanathI ja ArAdhAo cho. prabhupUjAmAM caturbhagI prabhupUjA vageremAM hArdika bahumAna ane vidhipUrvakanI kriyA A baMnene apekSIne zuddha-azuddha aMge cAMdIno sikko ane tenA paranI mahora chApanA dRSTAMtathI caturbhAgI bane che. te A rIte (1) zuddha zrAddhavidhi prakaraNa
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAMdIno sikko ane zuddha mudrA-chApa (2) cAMdIno sikko zuddha paNa mudrA azuddha (3) cAMdIno sikko azuddha (khoTo) paNa mudrA zuddha (4) baMne azuddha. A ja rIte jinapUjAvagere aMge paNa cAra vikalpo che. (1) samyaguM bahumAna ane samyavidhi (2) samyaguM bahumAna paNa vidhi azuddha - asamyam (3) vidhi samyagu paNa samyaguM bahumAna nahIM (4) vidhi ane bahumAna baMne samyagU nahIM. - samyavidhi-bahumAna baMneno abhAva. bRhadbhASyamAM kahyuM ja che ke - ahIM vaMdanAmAM rUpuM (cAMdIno sikko) samAna che citta bahumAna, ane mudrAsamAna che vidhi-pUrNa bAhya kriyA. baMnenA samyagu yogamAM yogya mudrAvALA rUpA nANAM jevuM thAya che. bIjA vikalpavALA nANAM jevuM tyAre thAya che, jyAre bhaktiyukta vyakti pramAdathI yukta hoya. (tathI avidhi karI nAkhe). jyAre lAbhavagere mATe zuddha vidhithI akhaMDa kriyA kare, tyAre trIjo vikalpa thAya che. jyAre vidhi-bahumAna baMne nathI hotA, tyAre cotho vikalpa thAya che ke je kharekhara avaMdanArUpa ja che. ahIM A bhAvArtha che ke deza-kALane apekSIne alpa ke bahu kriyA bahumAnapUrvaka ane vidhipUrvaka ja karavI. prIti vagere cAra anuSThAna jainazAsanamAM bIjI rIte paNa cAra prakAranAM anuSThAna batAvyA che. (1) pratiyukta (2) bhaktiyukta (3) vacana pradhAna ane (4) asaMga. je kriyA karatAM Rju-saraLa svabhAvavALAM jIvano atirucirUpa prItirasa vadhe che, jemake navA ratnane joi bALaka vagereno; te prIti anuSThAna che. prItianuSThAna jevI ja kriyA zuddha vivekavALo bhavya jIva pUjyabhAve bahumAnapUrvaka kare, tyAre e bhakti anuSThAna kahevAya che. ahIM prIti anuSThAna karatAM zuddha vivekanA kAraNe bahumAnavizeSano pharaka che.) jema puruSa mAtA ane patnI baMneno pAlaka che, chatAM mAtAnA pAlanamAM bhakti-bahumAna che, patnInA pAlanamAM prIti che ne tethI amuka aMze pharaka paDe che.) tema prItithI thatAM ane bhaktithI thatAM anuSThAnamAM bheda jANavo. bhagavAnanAM guNono je jANakAra mANasa sUtramAM batAvelI vidhi (= Agama) anusAra ja vaMdana kare che, tenuM anuSThAna vacana anuSThAna bane che. A cAritrIne ja avazya-niyamo hoya che. pAsasthA vagere bIjAne nahIM. sUtranA AdhAra vinA ja (vAraMvAra vacana-anuSThAnathI udbhavelA) abhyAsarasathI (abhyAsathI) udbhavelA zubha kSayopazama vizeSanA prakarSathI koipaNa phaLanI AkAMkSA vinAno je vaMdana kare, te asaMga anuSThAna che ema nipuNa dRSTivALA e jANavuM. A anuSThAna jinakalpI vagerene hoya che. vacana anuSThAna ane asaMga anuSThAnamAM zuM bheda che? te batAvavA A dRSTAMta che- kuMbhAra pahelA dAMDAthI cakrane bhamAve che. pachI e bhramaNa dAMDAnI sahAya vinA paNa cAlu rahe che. (dAMDAthI cakrabhramaNa samAna vacanaanuSThAna che, ne pachI UbhA thayelA saMskAranA parikSayathI thatAM sahaja bhramaNa samAna asaMga anuSThAna che.) emAM Agamano sahAro nathI, mAtra saMskAra che. zuddha-azuddha anuSThAna phaLa tethI prItivagere A cAre anuSThAno prathama rUpaka samAna che. (sAcI mahora chApavALA zuddha cAMdInA sikkA jevA che, kemake munioe prIti Adi cAreya anuSThAnone paramapada - mokSanuM kAraNa 72 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahyuM che. khoTI chApavALA zuddha cAMdInA sikkA samAna bIjo bhAMgo paNa samyaguM anuSThAnanuM (prathama prakAranA anuSThAnanuM) kAraNa hovAthI ekAMte duSTa nathI. (apekSAe sAruM paNa che.) kemake pUrvAcAryo kahe che - azaTha (saraLa svabhAvavALA) nI kriyA zuddhAdi kriyAnuM kAraNa hovAthI parizuddha che. aMdarathI nirmaLa ratnano bahArano mela sahelAithI dUra thai zake che. (aMdara bahumAnavALAnI avidhi saraLatAthI dUra thaI zake che.) khoTA-kRtrima sikkAthI vepAra karanArane pachI pakaDAi javA para moTo anartha thAya che. ema mAyA-mRSAdi doSathI yukta hovAthI trIjA vikalpavALI - khoTA nANAM para sAcI chApa jevI kriyA pariNAme moTo anartha karanArI bane che. A trIjA prakAranI) kriyA prAya: ajJAnathI, azraddhAthI ane karmanI gurutA (bhArekarmIpaNA) thI bhavAbhinaMdI jIvone hoya che. (bahumAna vinA mAtra lAbhAdi hetuthI thatI zuddha kriyAnI ahIM vAta che.) vidhi ane bahumAna vinAnI kriyA ArAdhanA-virAdhanA vinAnI che. mAtra anuSThAnarUpa viSayanA abhyAsarUpa che. kyAreka A abhyAsa zubhanuM kAraNa banI zake che. jema ke eka zrAvakano putra (gharanA praveza dvAra para rahelA ) jinabiMbanA vAraMvAra (zraddhAvagere vinA ja) darzana karavAnA guNathI - koi sukRta karyA vinA marIne mAchalo thayo. tyAre (pratimAnA AkAranA mAchalAne joine) samyakta pAmyo. A rIte jinapUjAvagereaMge hRdayamAM ekAMte bahumAna hoya ane kahelI vidhi mujaba kriyAvidhAna hoya, to saMpUrNa phaLa prApta thAya che. tethI emATe ja samyaga prayatna karavo joie. ahIM dharmadatta rAjAnuM dRSTAMta batAvAya che. zuddhapUjA aMge dharmadatta kathA rajata-cAMdInA jinAlayothI suzobhita rAjapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM rAjadhara nAmano rAjA hato. jema grahono rAjA caMdra potAnA zIta kiraNothI kumudono vikAsa kare che. tema zItakara -(alpa kara (=TekSa) vALA) A rAjA manuSyone AnaMda denAro hato. A rAjAne prItimatI vagere pAMcaso rANIo hatI. apsarAoe jANe ke potAnuM rUpa e rANIo pAse thApaNarUpe mukyuM hoya, evuM teonuM adbhuta rUpa hatuM. bAkInI cAraso navANu rANIothI vizvane AnaMda denArA suMdara cAraso navANuM rAjakumAro prApta thavAthI rAjAne teo para vizeSa prema hato. paNa prItimatIne eka paNa putra na thavAthI rAjA enApara premarahita thayo. eka to putra na hovAnuM duHkha, emAM rAjAno prema gayo; tethI prItimatI vizeSa du:khI thai. kharekhara paMktibheda sahana karavo agharo che, emAM paNa mukhyatA aMgeno paMktibheda to atyaMta dusahya che. athavA to jyAre AvI badhI vastuo bhAgyAdhIna che, tyAre mukhyatA vagerenI ciMtA karavAthI zuM vaLavAnuM? chatAM paNa jIvo enA du:kho laine phare che. kharekhara mUDhadadayavALA jIvonI AvI mUDhatA dhikkArapAtra che. putraprApti mATe vividha prakAranA maMtra-taMtra-upAyo karavA chatAM niSphaLatA maLavA para du:khamAM vadhAro ja thayo. jyAre upeya-prAptavya vastu aMge karelA upAyo niSphaLa jAya che, tyAre AzA paNa rahetI nathI. ekavAra enA mahelapara haMsabALa AvI bALaka jevI lIlAo karavA mAMDyo. tyAre zrAddhavidhi prakaraNa 73
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkarSAyelI prItimatIe ene potAnA hAthamAM lIdho. to paNa nahIM DarelA e haMsabALe spaSTa manuSya bhASAmAM kahyuM | he bhadre! mArI icchAthI ahIM AvelA mane nipuNa-samaju paNa tame rasathI kema pakaDo cho? paNa e jANI lo ke svecchAthI pharavAvALA mATe to A rIte eka ThekANe pakaDAyelA rahevuM e niraMtara maraNa samAna che. tame vaMdhyApaNuM anubhavI rahyA cho, chatAM kema AvuM azubha kArya karI rahyA cho? zuM e khabara nathI ke zubha kAryothI ja dharma thAya che, ne dharmathI ja potAnA iSTanI siddhi thAya che. A sAMbhaLI vismayathI ane bhayathI bharAyelI prItimatIe kahyuM- he haMsabALa! tuM mane Ama kema kahe che? he dakSomAM mukhya! huM tane tarata ja mukta karuM chuM, paNa eka vAta tane puchu chuM. ghaNA devonI pUjA, dAna vagere ghaNA ghaNA sArA kAryo huM karatI hovA chatA jANe ke zApita strI na houM, ema mane saMsAramAM sArabhUta gaNAto putra kema prApta thayo nathI? ane tuM mArI putra aMgenI pIDA kevI rIte jANI gayo? vaLI tuM paMkhI thaine manuSyanI bhASA kevI rIte bolI zake che? tyAre haMsabALe kahyuM - huM kevI rIte jANu chuM? vagere ciMtA karavAthI saryuM. paNa huM tane hitakArI vAta kahuM chuM. dhana, putra, sukha vagere saghaLI saMpattio pUrve karelA karmane AdhIna che. vighnanA upazama mATe (vighna dUra karavA) to A bhavamAM kareluM sukRta paNa kAma Ave che. je te devanI pUjA vagere mithyAtva to buddhi vinAnAo phogaTanA AcaratA hoya che. mAtra jainadharma ja bhavya jIvone A bhavamAM paNa abhISTa phaLa ApanAro bane che. jo jainadharmathI vighna dUra nahIM thAya, to bIjA kayA dharmathI e dUra thaze? je aMdhakAra sUryathI paNa nAza na pAme, te aMdhakArano bIjA graho kevI rIte nAza karI zake? tethI apathya samAna mithyAtvano tyAga karI supathya samAna Arhata- jainadharmanI ArAdhanA kara. enAthI ja tuM A bhavamAM paNa badhA ja iSTa arthone pAmIza. Ama kahI haMsabALa ekAeka uDIne vAdaLAnI jema kyAMka jato rahyo. prItimatI paNa putranI AzA jAgavAthI prasanna thaine haMsabALanI vAtothI ane enA ekAeka alopa thavAthI vismita thai. ApattinA kALamAM dharmavagerepara atyaMta sthira AsthA thAya che. tethI prItimatIe paNa zIghra sadguru pAse jai zrAvakadharma svIkAryo. have e trikALa jinapUjAvage2e ka2vA mAMDI ane sulasAnI jema kramaza: zreSTha samyaktvavALI thai. kharekhara haMsanI vANIthI ko'ka akalpya ja upakAra thayo. ekavAra rAjAne evI ciMtA thai - paTTarANI prItimatIne to hajI eka paNa putra thayo nathI. bAkInI rANIothI mane seMkaDo putro thayA che.emAMthI A rAjya yogya koNa haze? A ja ciMtAmAM rAtre sUtelA rAjAne svapnamAM eka divya puruSa jANe ke sAkSAta AvIne kahevA lAgyo - he pRthvIpati! tame rAjyayogya putra aMgenI khoTI ciMtA karavAnI choDI do. jagatamAM sAkSAta kalpavRkSa samAna jainadharmanI vidhipUrvaka ArAdhanA karo. ethI ja tamArA A bhavanI ane parabhavanI badhI iSTasiddhio thaze. AvuM svapna pAmyA pachI rAjA pavitrabhAve prayatnapUrvaka jinapUjAvage2edvArA jainadharmanI saharSa ArAdhanA karavA mAMDyo. AvuM svapna pAmyA pachI koNa ALasa kare? e pachI koi bhavya jIva prItimatInA garbharUpa sarovaramAM haMsanI jema avataryo. ethI rAjA ane rANI vizeSa AnaMdasabhara zrAddhavidhi prakaraNa 74
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ thayA. e bhavya jIva avataryo e rAte rANIe svapnamAM sAkSAta arihaMtanA darzana karyA. rANIne garbhanA prabhAvathI dohada-icchA paNa maNinA derAsara karAvavAnI ne emAM maNimaya pratimAo sthApavAnI tathA e pratimAonI bhavya pUjAo vagere aMge ja thavA mAMDI. kharekhara phaLane anurUpa ja e pahelAnuM phala paNa hoya che. devone manathI ja, rAjAone vacanathI, zrImaMtone dhanathI ane bIjAone zArIrika prayatnathI potAnA sAdhyanI siddhi thatI hoya che. rAjAe paNa Adezo ApI rANInA saghaLAya dohada vizeSathI pUrNa karyA. du:khe karIne pUrI zakAya evA paNa dohada rAjAe atyaMta utkaMThAnA kAraNe tatkAla pUrA karI ApyAM. jema sumeru parvatanI bhUmi pArijAta-kalpavRkSane janma Ape che, ema prItimatI rANIe pahelethI ja jenA zatruo nAza pAmyA che, evA A putrane janma Apyo. kramaza: e putrano moTo mahimA thayo. pUrve janmelA rAjaputrono jevo janma mahotsava na hoto thayo, evo apUrva janmamahotsava karavA pUrvaka rAjAe e putranuM arthasaMgata evuM dharmadatta nAma pADyuM. ekavAra prItimatI moTA mahotsavapUrvaka zreSTha bheMTaNAnI jema ene derAsare lai gai. tyAM e bALaka pAse prabhune praNAma karAvaDAvyA. pachI bhagavAna AgaLa ja e bALakane mukIne eNe atyaMta AnaMdapUrvaka potAnI sakhIne kahyuM - te sajjana haMsano mArApara adUbhuta akathya upakAra thayo. kemake enA vacanane svIkAravAthI jema nirdhana nidhAna pAme, ema huM jinezvarakathita zreSTha jainadharmarUpa ratna ane A suputrarUpa ratna ema be ratno pAmI. A vacananI sAthe ja bALaka dharmadatta mUccha pAmyo. e joi prItimatI rANI paNa atyaMta du:khagrasta thaine mUccha pAmI. arara! acAnaka ja A baMne kema bebhAna thayA? ema tyAM rahelA lokoe pokAra karyo. teoe kalpanA karI ke cokkasa kAM to ko'kanI najara lAgI che ne kAM to koi divya upadrava thayo che. tarata ja tyAM AvelA rAjA, maMtrI vageree ThaMDA upacAra karyA. tethI pahelA putra ane tarata pachI mAtA ema baMne bhAnamAM AvyA. tethI vadhAmaNIo apAi ane putrane utsavapUrvaka rAjamahelamAM lai gayA. te divase to e sArI rIte rahyo ane pUrvavat stanapAna Adi paNa karyA. bIje divase bALake sAruM hovA chatAM jANe ke aruci thai na hoya, ema stanapAna paNa karyuM nahIM ne jANe cAre AhAranA paccakhANa karyA hoya ema auSadha paNa lIdhA nahIM. tethI mAtA-pitA-nagarajano vagere du:khI thayA ane koi upAya nahIM sUjhavAthI maMtrImaMDaLa mUDha thayuM. madhyAhna e bALakanA jANe sukatathI ja kheMcAine eka jJAnI-labdhidhara munivara AkAzamAMthI nIce utarI tyAM AvyAM. te vakhate e dharmadatta bALake apUrva lAgaNIthI sAdhu bhagavaMtane namana karyuM. e pachI rAjA vagere paNa sAdhune namyAM. pachI rAjAe munirAjane pUchyuM "Aje A bALaka kema AhAra vagere kazuM leto nathI?" tyAre munie kahyuM- ahIM bIjA koi doSa vagereno vahema rAkhavAnI jarUrata nathI. tame ene bhagavAnanA darzana karAvo. e pachI e tarata stanapAnAdi badhuM saharSa karaze. A sAMbhaLI rAjAvagere e putrane jinAlaya lai gayA. tyAM prabhunA darzana karyA pachI e pUrvavat dareka kArya karavA lAgyo. stanapAna paNa karyuM ane prasanna paNa rahyo. tethI badhAne Azcarya thayuM. tethI rAjAe munirAjane pUchyuM- bhagava! ATalo nAnakaDo bALaka AvI ceSTA kema kare che? munirAje kahyuM zrAddhavidhi prakaraNa 75
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ - eno pUrvabhava sAMbhaLo. "purikA' nAmanI nagarI hatI. tyAM kAyara koi nahIM ne sajjano badhA hatA. tyAM garIbopara kRpALu ane duzmano para kRpA vagarano "kRpa" nAmano rAjA hato. ene bRhaspatino jANe mitra na hoya, evo 'citramati' nAmano maMtrI hato. saMpattithI kubera jevo 'vasumitra" nAmano zreSThI eno khAsa mitra hato. vasumitrane mAtra eka akSarathI ja ocho paNa saMpattivagerethI tulya athavA adhika evo 'sumitra' nAmano vaNikaputra khAsa mitra hato. A sumitrane dhanya nAmano zreSTha nokara hato, paNa sumitra tene putravat gaNato hato. e dhanya ekavAra snAnayogya sarovaramAM snAna mATe gayo. sArA kamaLo, sArI zobhA ane sArA pANIthI zreSTha e sarovaramAM hAthInA baccAnI jema jalakrIDA karatAM ene jANe ke divya kamaLa na hoya evuM sugaMdhavALuM hajAra pAMkhaDIvALuM kamaLa maLyuM. tethI tarata ja sarovaramAMthI nIkaLI cAlavA mAMDyo. tyAre rastAmAM kula bhegA karI jatI mALInI cAra kanyAo kramaza: maLI. dhanyano A cAre sAthe pUrva paricaya hato. tethI samaju evI A cAre kanyAe hajAra pAMkhaDIvALA kamaLane joi dhanyane salAha ApI - he dhanya! (meru parvatanI taLeTImAM AvelA) bhadrazALa vananA vRkSanA phulanI jema AvuM kamaLa ahIM atyaMta durlabha che. tethI tuM jyAM tyAM e kamaLano upayoga karI nAkhato nahIM. AvuM uttama kamaLa to uttama sthaLe ja samarpita thavuM joie. tyAre dhanyae paNa kahyuM - suMdara mugaTa jevuM A kamaLa huM uttamane ja aparNa karIza. pachI dhanya vicAryuM - mArA mATe to devanI jema arcanIya -pujanIya eka samitra ja che. te ja uttama puruSomAM agresara che. jenA kAraNe jenA jIvanano nirvAha saraLatAthI thAya, enA mATe ene choDIne bIjo koNa zreSTha hoi zake? bhoLAbhAve A rIte vicArI dhanya jANe ke devatAne samarpita karato hoya e rIte e kamaLa sumitrane vinayapUrvaka badhI vAta karIne dharyuM. tyAre sumitre kahyuM - vasumitra zreSThI ja sajjanomAM zreSTha che. tethI A kamaLamATe te ja yogya che. e evA upakArI zreSThI che ke huM enuM kAyama Akho divasa dAsapaNuM kare, to paNa enuM RNa cukavI zakuM ema nathI. A sAMbhaLI dhanya vasumitrapAse gayo. sumitre kahyuM tyAM sudhInuM badhuM athathI iti sudhI kahI vinayapUrvaka A kamaLa ene dharyuM. tyAre vasumitre kahyuM - dhanya! jo uttamane ja tuM arpaNa karavA icche che, to kharekhara 'citramati" maMtrI ja uttama puruSa che. enA ja kAraNe mArA tamAma prayojano ramatavAtamAM siddha thai jAya che. tethI dhanya e kamaLa lai maMtrI pAse gayo. badhI vAta karI kamaLa dharyuM. tyAre maMtrIe kahyuM - bhalA bhAi! mArAthI paNa uttama A nagaranA rAjA "ka" ja che. e ja pRthvI ane prajAnA pAlaka che. vidhAtAnI jema enI dRSTimAtrano paNa evo prabhAva che ke eTalAmAtrathI paNa sauthI tuccha mANasa saune mAnanIya banI jAya ne sahune mAnya paNa kSaNavAramAM badhAthI tuccha banI jAya. A sAMbhaLI dhanya e kamaLa lai rAjA pAse gayo. badhI vAta karI. kamaLa dharyuM. tyAre jaina vratadhara sadguru bhagavaMtanI sevAmAM sadA tatpara evA e rAjAe kahyuM - dhanya! jemanA caraNarUpI kamaLanI mArA jevA paNa bhamarA banIne upAsanA kare che, tevA jainaguru ja uttama che. paNa jema svAti nakSatramAM pANIno yoga durlabha che, ema zrAddhavidhi prakaraNa 76
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIM evA guru bhagavaMtano yoga durlabha che, kyAreka ja thAya che. hajI to rAjA Ama kahe che, tyAM ja eka cAraNa labdhivALA muni AkAzamArgethI utaryA, jANe ke svargamAMthI deva AvyA hoya, ema muninA AvavA para badhAne vismaya thayuM. hajI to gurunI icchA ja vyakta karI ne gurumahArAja padhAryA, jANe ke "spRhA"nAmanI latA tarata ja phaLavALI banI. rAjAe munine birAjavA mATe bahumAnapUrvaka Asana dharyuM. vaMdanavagere karyA. e pachI dhanya badhI vAta kahevA pUrvaka munirAjane kamaLa dharyuM. tyAre munirAje kahyuM - jo uttamatA bIjAomAM tara-tamabhAve hoya (eka karatAM bIjAmAM vadhAre, enAthI anyamAM vadhAre e tara-tamabhAva kahevAya.) to enI caramasImA arihaMta paramAtmAmAM ja saMbhave che. eTale ke emanAthI caDhiyAtuM ke samakakSa uttamapaNe bIjA koimAM hotuM nathI. tethI traNa jagatamAM sauthI uttama evA arihaMta prabhune ja A kamaLa samarpita karavuM ucita che. navIna kAmadhenu jevI jinapUjA arthIjanane icchita badhuM ja Ape che. munirAjanA A vAkyathI prasanna thayelo saraLa pariNAmI dhanya zarIra svaccha karI bhAvapUrvaka derAsare jai arihaMtanA mastakapara jANe ke chatra rAkhato hoya, e rIte kamaLa rAkhyuM. A rIte mastakapara kamaLavALA jinezvara devanA mastakanI adUbhuta zobhA joto ne tethI zubhabhAvanAthI yukta thayelo dhanya tyAM kSaNavAra sthira Ubho rahI gayo. te ja vakhate mALInI pelI cAra kanyA paNa phula veMcavA tyAM AvI. e cAree dhanya prabhunA mastake mukeluM kamaLa joyuM. tethI anumodanAnA bhAvathI yukta thayelI te cAree paNa jANe ke saMpattinuM bIja vAvatA na hoya, evA bhAvollAsa sAthe eka-eka zreSTha phala paramAtmAnA aMge caDhAvyuM. kharekhara, puNyakAryamAM, pApakAryamAM, bhaNavAmAM, dAnamAM, grahaNamAM, bhojanamAM, bIjAne mAna ApavAmAM, derAsara saMbadhI kAryo vageremAM pravRtti moTe bhAge bIjAnuM joine thAya che. e pachI potAne dhanya mAnato dhanya ane e cAreya kanyAo pota-potAnA sthAne gayA. e divasathI dhanya zakya hoya to roja prabhune namana karavA derAsare javA mAMDyo. e manamAM khedapUrvaka vicArato paNa kharo ke pazunI jema paravaza thayelo huM roja bhagavAnanA namanano niyama levA paNa samartha nathI banI zakato. huM to sAva rAMkaDo chuM. dhikkAra che mane! rAjA kRpa, maMtrI citramati, vasumitra ane sumitre e cAraNa muninA upadezathI zrAvakadharma svIkAryo. aMte samAdhithI kALadharma pAmI e cAre jaNA devalokamAM deva banyA. jinabhaktinA prabhAvathI dhanya paNa saudharma devalokamAM moTI RddhivALo deva banyo. pelI cAra kanyAo paNa pahelA devalokamAM e devanA mitra deva banyA. rAjA je deva banyo hato, te devalokanuM AyuSya pUrNa thaye cyavane vaitAdya parvatapara gaganavallabha nAmanA zreSThanagaramAM citragati nAmano iMdratulya vidyAdhara rAjA thayo. maMtrI paNa devalokamAMthI cyavI emanA putra tarIke utpanna thayo. mAtA-pitAne atyaMta vallabha banelA emanuM nAma vicitragati rAkhavAmAM AvyuM. tejathI paNa pitAthI adhika evo A putra ekavAra pitAnA vizAla rAjya pratyenA lobhathI vAsita thai pitA rAjAnI hatyAmATe gupta maMtraNAo karavA mAMDyo. lobhAMdhatAne kharekhara zrAddhavidhi prakaraNa
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhikkAra che jethI pitAne vallabha putra paNa pitAne mAravA taiyAra thai jAya! bhAgyayoge gotradevatAnA kathanathI citragati rAjA putranI A gupta maMtraNA jANI gayA. AvA acAnaka udbhavelA atyaMta bhayathI mohadazA dUra thavAthI rAjA vairAgI thai gayA. have zuM karavuM? konA zaraNe javuM? kone mananI vAta karavI? jIvanamAM koi sukRta karyuM nathI ne putra mane pazunI jema mArI nAMkhavA mAge che, to pachI zuM mArI durgati thaze? AvA vicArothI sAvadhAna thayelA rAjAe vicAryuM ke have mAre cetI javuM joie. AtmasAdhanA karI levI joie. Ama vicArI jAte ja pAMca muThThIthI loca karI sAdhupaNuM svIkArI lIdhuM. devoe ene sAdhuno veza Apyo. pavitra buddhivALA rAjAe vrato aMgIkAra karyA. vicitragatine A vAtanI jANa thatAM ene paNa khUba pastAvo thayo. pitA pAse rotA hRdaye mAphI mAMgI. pharIthI rAjyabhAra svIkArI levA khUba Agraha karyo. tyAre rAjarSie kSamAbhAve kahyuM - are! tuM mAro upakArI che, mane jAgRta thavAmAM, vairAgI thavAmAM, sAdhu thavAmAM tuM nimitta banI mAro parama kalyANamitra banyo che. ema kahI pavananI jema ni:saMgabhAve vihAra karyo. sAdhucaryAmAM apramatta rahevA pUrvaka vividha duSkara tapo karavAthI e sAdhune trIjuM avadhijJAna ane cothuM mana:paryavajJAna utpanna thayuM. te muni te ja huM chuM. jJAnathI lAbha jANI ahIM Avyo chuM. tamAro mohabhAva dUra karavAno mAro Azaya che. tame have bAkInA saMbaMdhanI vAta sAMbhaLo. je zreSThI vasumitra hato, te devalokamAMthI cyavI tame A bhavamAM rAjA thayA cho. tamAro mitra sumitra tamArI ja paTTarANI prItimatI banI che. pUrvabhavanA abhyAsathI paraspara vizeSa prema che. sumitre pUrvabhavamAM potAne zreSTha zrAvaka tarIke batAvavA kyAreka kyAreka mAyA karI hatI. tethI A bhavamAM strIpaNuM pAmyA. kharekhara! ghaNIvAra sajjano paNa hitA-hita aMge samaju nA badale jaDa banI jatA hoya che. sumitranA bhavamAM eNe ekavAra evuM vicAreluM ke mArA nAnA bhAine mArA karatAM pahelA putra thavo joie nahIM. eka vAra paNa tIvrabhAve karelA khoTA vicArano karmarAjA daMDa Ape che. tethI prItimatIne A bhavamAM badhI rANIo karatAM chelle putra thayo. putra vilaMbe prApta thayo. saudharma devalokamAM mahaddhika deva thayelA dhanya ekavAra suvidhinAtha bhagavAnane pUchyuM. A devalokamAMthI cyavI huM kyAM utpanna thaiza? tyAre bhagavAne tamArA baMnenuM nAma ApI emanA putra tarIke utpanna thazo ema kahyuM. deve vicAryuM - jo mAtA-pitA ja dharma vinAnA hoya, to putrane dharmasAmagrI kevI rIte maLe? dharmasaMskAra kevI rIte maLaze? kuvAmAM pANI hoya to havADAmAM Ave. Ama potAne mAnavabhavamAM jainadharmanI prAptirUpa bodhibIja prApta thAya e mATe e deve haMsanuM rUpa karI prItimatI rANIne ane svapna ApI tamane jainadharmathI bhAvita karyA- dharma pamADyo. keTalAka bhavya jIvo devabhavamAM ja pachInA bhavamAM bodhinI prApti mATe prayatna karI le che. bIjA keTalAka jIvo evI taiyArI na karavAthI pachI mAnavabhavamAM bodhibIja gumAvI paNa de che. divyamaNi meLavyA pachI ghaNA e gumAvI paNa detA hoya che. te samakatI deva pachI devalokamAMthI eNvI tamAro putra banyo che. AnA ja prabhAvathI AnI mAtAne suMdara svapna ane dohado thayA hatA. jema chAyA kAyAne, satI patine, caMdrikA caMdrane, teja sUryane, 78 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijaLI vAdaLane anusare che; ema jinabhakti samakatI jIvane anusare che. gai kAle ene derAsare lai gayA, tyAre bhagavAnanI pratimA joine ane prItimatI rANInI - potAnI mAtAnI 'haMsa Avyo hato' vagere vAta sAMbhaLIne tarata e mUcchita thai gayo, kAraNa ke pUrvabhavanA kAryo yAda karAvatuM jAtismaraNajJAna tyAre ene thayuM hatuM. e pachI A bALake "yAvajIvamATe bhagavAnanA darzananamaskAra vinA kazuM paNa moDhAmAM nAkhIza nahIM' evo niyama potAnA manathI ja lai lIdho che. niyama vinA thatAM dharma karatAM niyamapUrvaka thato dharma anaMtaguNa caDhiyAto gaNAya che. te A pramANe - dharma be prakAre che. (1) niyama vinAno (2) niyama sahitano. prathama prakArano dharma dIrghakALa karyo hoya, to paNa maryAdita ane te paNa aniyata phaLa ApanAro bane che. jyAre bIjA prakArano dharma nAno hoya, to paNa amApa ane niyata-cokkasa phaLa ApanAro bane che. ghaNuM dhana paNa ApavA chatAM vyAja vagere aMge kazuM kahyA vinA apAya, to emAM vyAja vagerethI khAsa vRddhi thatI nathI. e kahIne ApyuM hoya, to roja vRddhi thAya che. A ja rIte dharmamAM niyama karavA aMge samajavuM. zreNikanI jema tattvano jANakAra paNa aviratinA udayamAM niyama lai zakato nathI. niyama lIdhA pachI paNa Apatti vakhate e niyamanA pAlanamAM rAkhelI daDhatA atyaMta najIkamAM siddhi-mokSanuM kAraNa bane che. mAtra mahInAnA thayelA Ane pUrvathI ja dharmapratyenA prema ane bahumAnanA kAraNe niyama levAnuM mana thayuM. emAM gaI kAle to bhagavAnanA darzana-vaMdana thavAthI dUdha grahaNa kareluM. Aje e darzanano yoga na thavAthI raDato hovA chatAM dRDha hRdayavALA eNe dUdhapAna karyuM nahIM. mArA kahevA para tame prabhudarzana karAvyA pachI e dUdha pIvuM vagere kAryomAM joDAyo. pUrvabhavamAM je zubhAzubha karyuM hoya, athavA karavAnI icchA rAkhI hoya, e bIjA janmamAM paNa moTA bhAinI jema AgaLa AvI jAya che. moTA prabhAvazALI A rAjakumAra dhanyanA bhavanI avyakta (vizeSa samaja vinAnI) paNa jinabhaktinA prabhAvathI bhaviSyamAM aneka Azcaryane janmAvanArI viziSTa saMpUrNa samRddhino svAmI thaze. pelI cAra kanyAo paNa devalokamAMthI cyavane judA judA moTA rAjAonI rAjakumArI thaze ne AnI ja rANIo thaze. sAthe sukRta karanArAono bhaviSyamAM paNa eka bIjA sAthe yoga joDAi jAya che. munirAjanI A vAta sAMbhaLIne ane ATalA nAnA bALakanI paNa niyama pratyenI daDhatA joi rAjA vagere paNa daDha niyamapUrvakano dharma karavAmAM agresara thayA. pachI "putrane pratibodha karavA vihAra karuM chuM' ema kahI utkRSTa vIryavALA e munirAja cAraNa labdhithI garuDanI jema UDI vaitADhya para pahoMcyA. dharmadattanI dharmabhAvanA A bAju jAtismaraNajJAnI dharmadatta rAjakumAra sAdhunI jema daDha rIte niyama pALato vRddhi pAmyo. traNa jagatane AzcaryakArI rUpasamRddhithI te kAmadevathI ya adhika rUpavaMta thayo. enA zarIranA vikAsanI spardhAthI ja jANe ke enA lokottara guNo paNa vikAsa pAmatA gayA. paNa enI dharmabhAvanA guNone paNa jANe gauNa karI de e rIte prasAra pAmavA mAMDI, kemake traNa varSano thayo tyArathI e bhagavAnanI pUjA vinA bhojana paNa karato hato nahIM. puruSa yogya lekhana, paThana vagere boMttera kaLA paNa te lIlAmAtramAM jANe ke lakhelI vAMcI jato hoya ema zIkhI gayo. kharekhara!sukatano mahimA aparaMpAra che. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyAnubaMdhI puNyanA udayamAM bIjA bhave puNyamAM kAraNabhUta dharma sahajatAthI prApta thAya che e niyama mujaba eNe sadguru pAse zrAvakadharma sArI rIte aMgIkAra karyo. vivekI zrAvaka tarIke e jANato hato ke avidhithI karelI dharmArAdhanA pUrNa phaLa ApatI nathI. tethI te pratidina trikALa pUjA vidhipUrvaka ja karato hato. kharekhara suzrAvakonI A ja sAmAcArI hoya che. haMmezA utkRSTa bhAvamAM raheto e madhyamavaya-yuvAvayane pAmyo, paNa e vayanI udde DatAnA badale zreSTha zeraDInA sAMThAnI jema avarNanIya madhuratAno svAmI thayo. eka divasa koka videzIe dharmadatta mATe ucca zravA (indranA azvo jevo zreSTha azva rAjAne bheTa dharyo. potAne maLelA AkhA jagatamAM joTo na jaDe evA A azvane joi sarakhe sarakhAno yoga thAya evI icchAthI dharmadatta paNa rAjAnI rajA lai enA para ArUDha thayo. "moha" dazA bhalabhalAne lalacAvI de che. dharmadatta jevo ghoDApara caDyo ke tarata ja ghoDo paNa jANe ke potAnI AkAzamAM paNa javAnI viziSTa zakti che ema batAvavA ane jANe ke iMdranA ghoDAne maLavA utsuka na thayo hoya ema AkAzamAM uDyo. hajI kSaNavAra pahelA dekhAto e ghoDo kSaNavAramAM ja adRzya thaI gayo ne AkAzamArge jatAM dharmadattane eka hajAra yojana dUra eka hajAra yojana vistAravALA jaMgalamAM mukI dai svayaM pharI kyAMka adazya thai gayo. e jaMgalamAM sApa phuskAra karI rahyA che, vAMdarAo bukAra (cIcIyArI) karI rahyA che. bhaMDo ghu-ghu karI rahyA che. cittAo citkAra karI rahyA che. camarI gAyo bheM-meM karI rahyA che. gavaya (gAya jevuM dekhAtuM prANI) trA-trA karI rahyA che. varuo phe-phe karI rahyA che. A rIte jaMgala bhayaMkara banyuM hovA chatAM "abhaya" svabhAvavALo dharmadatta jarA paNa bhaya pAmyo nahIM. kharekhara satparuSonuM sattva vipattimAM vadhu pragaTe che, ane saMpattimAM utsukatAno abhAva-svasthatA pragaTe che. zunya evA A jaMgalamAM paNa (zubhabhAvothI) bharelA hRdayavALo dharmadatta jANe ke pote mahelanA upavanamAM rahyo hoya, evI svasthatA rAkhI masta hAthInI jema pharavA mAMDyo. paraMtu bhagavAnanI pUjAno yoga nahIM thavAthI duHkhI thayelA eNe phaLa vagere paNa khAdhA nahIM. Ama e divase eNe pApanAzaka covihAro upavAsa karyo. cAre bAju ThaMDu pANI, vividha phaLo vagere pUratA pramANamAM hovA chatAM jinapUjA nahIM thavA para eNe covihArA traNa upavAsa karyA. potAnA niyamadharma pratyenI enI daDhatAne kharekhara dhanya che. traNa divasanA upavAsathI enuM zarIra karamAi gayelI phulamALAnI jema plAna thavAM chatAM citta amlAna daDha-praphullita joi eka deve pragaTa thai ene kahyuM - sAdhu! sAdhu! sarasa! sarasa! tame A du:sAdhya niyamane sAdhIne dhanyavAdapAtra banyA cho. potAnA niyamane jALavI rAkhavAmAM jIvananI paNa apekSA rAkhavI nahIM e daDhatA kharekhara tamArAmAM ja jovA maLI. iMdra tamArI je spaSTa prazaMsA karI, te barAbara ja hatI. paNa huM te sahI zakyo nahIM. tethI ja ghoDA dvArA apaharaNa karI tamane ahIM lai AvI tamArI pratijJAnI meM parIkSA karI. he sabuddhinA svAmI! huM tamArA para prasanna thayo chuM. tethI tamAre je mAMgavuM hoya, te eka vAkyamAM ja spaSTa mAMgI lo. tyAre dharmadatte vicAra karIne kahyuM - haMmezA yAda karAyelA tamAre mAruM kArya karavuM. A sAMbhaLI deve vicAryuM - avazya A adbhuta bhAgyano bhaMDAra zrAddhavidhi prakaraNa
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke jethI mane kAyama mATe potAne vaza karI lIdho. Ama vicArI deve kahyuM - huM tamArI vAta svIkAruM chuM. e pachI deva tarata ja adRzya thai devalokamAM gayo. A bAju dharmadatta hajI to vicAre che ke have huM mArA sthAne kevI rIte pahoMcIza? tyAM to potAne potAnA AvAsamAM ja joyo. tyAre dharmadatte vicAryuM - oho! meM ene yAda paNa karyo nathI, chatAM e deve potAnI zaktithI mane ahIM mukI dIdho. kharekhara prasanna thayelA deva mATe A to sAva sAmAnya bAbata gaNAya. pachI rAjakumAre potAnA saMgamathI svajano ane parivArajanone prasanna karyA ane rAjAne paNa vizeSa rIte rAjI karyA. e divase (cothA divase paNa rAjakumAre koi paNa jAtanI utAvaLa karyA vinA vidhipUrvaka ja jinapUjA karI. pachI ja pAraNuM karyuM. kharekhara dharmamAM niSNAta jIvo vidhipariNAmI hoya che. A bAju pUrva vagere dizAmAM rahelA dezonA rAjAone ghaNA putropara eka-eka putrI tarIke pelI cAra kanyAo janmI. tethI te-te rAjAne potAnI te-te putrI atyaMta vahAlI ane mAnapAtra banI. e cArenA nAma kramaza: dharmarati, dharmamati, dharmazrI ane dharmiNI hatA. A cAre rAjakumArIo rUpa rUpanA aMbAra jevI hovAthI jANe ke lakSmIe ja cAra rUpa karyA hoya, tevI zobhatI hatI. A cAreya rAjakumArIo pota-potAnA nagaramAM ekavAra kutuhalathI aneka sukRtamaya mahotsavanA AvAsa samAna jinAlayamAM gai. tyAM jinapratimA joi jAtismaraNajJAna pAmelI e cAree paNa jinapUjA karyA vinA bhojana nahIM karavAno niyama lIdho. ane jANe ke eka hRdayavALI thai evo abhigraha lIdho ke paraNIzuM to pelA dhanyane ja ke je devalokamAM amAro khAsa mitra deva hato. potAnI rAjakumArIno abhigraha jANI pUrvadizAnA rAjAe potAnI putrIno zreSTha svayaMvara racyo. badhA rAjAone AmaMtraNa ApI A svayaMvaramAM bolAvyA. rAjadhara rAjAne paNa putra dharmadatta sAthe padhAravA AmaMtraNa apAyuM. paNa dharmadatta gayo nahIM. jyAM kAryasiddhi saMdigdha hoya, tyAM prAjJa puruSe zuM kAma doDavuM joie? ema vicArI e potAnA sthAne ja rahyo. A bAju citragati muni putranA pratibodhamATe vaitADhya gayA hatA. tyAM emanI vANIthI pratibodha pAmI vidyAdhara rAjA vicitragati saMyama aMgIkAra mATe bhAvanAzIla banyAM. paNa ene to ekamAtra putrI ja hatI. tethI mArA pachI rAjyane yogya koNa haze? e jANavA eNe prajJaptI vidyAne pUchyuM. prajJaptIe kahyuM- tAruM rAjya ane tArI putrI baMne mATe dharmadatta ja yogya che. tethI baMne ene soMpI de. A sAMbhaLI prasanna thayelo vicitragati dharmadattane levA rAjapura nagaramAM pahoMcyo. dharmadattane laine pAchA pharatA dharmadattanA mukhethI pelA svayaMvaranI vAta sAMbhaLI kautukathI e vicitragati dharmadattane sAthe lai e svayaMvaramAM pahoMcI gayo. vidyAnA prabhAvathI baMne devanI jema adRzya rahIne jovA mAMDyA. A bAju rAjakumArIe Azcarya saryuM ke koi rAjA ke rAjakumArane pasaMda karyA ja nahIM. tethI badhAnA moM jANe luMTAi gayA na hoya, ema kALA paDI gayA. 'have zuM thaze?" e ciMtAthI badhA ciMtita hatA, tyAre ja vidyAdhararAjA vicitragatie potAne ane dharmadattane pragaTa karyA. jANe ke aruNa sAthe sarva pragaTa thayo hoya, evA dRzyathI badhA chaka thayA. tyAM to jema rohiNIe vasudevane varamALA paherAvelI, ema e rAjakumArIe dharmadattane varamALA paherAvI dIdhI. kharekhara pUrvabhavanA premanA RNAnubaMdha A bhavamAM paNa ene ucita kArya mATe preraka bane che. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ e vakhate bAkInI traNa dizAmAMthI AvelA rAjAoe paNa vidyAdhararAjA vicitragati dvArA pota-potAnI rAjakumArIone vimAnamAM teDAvI dharmadattanI sAthe vivAha karyA. pachI vidyAdhara rAjAe karelA divya mahotsavapUrvaka dharmadatte cAreya rAjakumArI sAthe pANigrahaNa karyuM. pachI e rAjA ene badhA rAjAo sAthe vaitADhya para lai gayo. tyAM viziSTa mahotsavapUrvaka dharmadattane rAjakumArI, rAjya ane pAThasiddha eka hajAra vidyAo ApI. dharmadatta paNa bIjA vidyAdharoe ApelI bIjI pAMcaso kanyAo paNa paraNyo. pachI potAnA nagare gayA pachI pRthvInA rAjAonI pAMcaso kanyA paNa paraNyo. kula eka hajAra rANIo thai (AmAM pUrvanI cAra ane vicitragatinI putrI paNa gaNI levAnI.) e pachI rAjA rAjadhare viziSTa koTinA mahotsavapUrvaka potAnuM vizAla rAjya paNa vadhu vRddhi pAme e hetuthI putra dharmadattane soMpyuM. phaLadrupa kSetramAM velaDI vAvavAthI te vadhu sArI rIte vikase che. pachI rAjadhara rAjAe paNa prItimatI rANI sAthe e ja citragati nAmanA sadguru pAse dIkSA lIdhI. putra rAjya mATe sakSama thai gayA pachI kayo prAjJa mANasa potAnA hitamAM pravRtta nahIM thAya? dharmadattanI rajA lai vicitragatie paNa pitAmuni pAse dIkSA lIdhI. e pachI pitAmuni ane putramuni baMne mokSe gayA. dharmadatte paNa lIlAmAtramAM eka hajAra dezanA rAjAo pAse potAnI AjJA manAvI. e dasa dasa hajAra hAthI ane rathano tathA eka lAkha ghoDA ane eka karoDa senAno svAmI thayo. ghaNI vidyAono svAmI thayo. eka hajAra vidyAdhara rAjAo enI sevA karatA hatA. Ama iMdranI jema dIrghakALa vizALa sAmrAjya bhogavyuM. pUrve prasanna thayelA ane yAda karavAmAtrathI hAjara thai jatA deve dharmadatta rAjAnA rAjyanI samagra bhUmine mAri, marakI, dukALa, roga vagerethI mukta karIne jANe ke devakurukSetranI bhUmi jevI banAvI dIdhI. pUrve sahasradaLa kamaLathI karelI jinapUjAnA prabhAvathI AvI samRddhithI sukhamaya banI javA chatAM dharmadatta pratidina, trikALa vidhipUrvakanI jinapUjAvagere vidhimAM agresara ja rahyo. potAnA upakArInuM vizeSathI poSaNa karavuM joie' e nyAyathI eNe jinabhaktinuM vizeSathI poSaNa ka2vA navA navA jinAlayo banAvyA. emAM bhavya jinapratimAo sthapAvI. roja e jinabiMbonI bhavya pUjA thAya evA Ayojana karAvyA. tathA tIrthayAtrAo vagerenA Ayojana karyA. 'jevA rAjA tevI prajA' e nyAyathI A rAjAnI aDhAre varNa prajA paNa prAyaH jaina dharmano Azraya karI potAnA ubhaya (A ane 52) bhavamAM abhyudaya pAmI. ucita samaye putrane rAjya soMpI dharmadatte rANIo sAthe dIkSA lIdhI. arihaMta bhaktimAM ekAgratA Adi zubhabhAvothI tIrthaMkara nAmakarma nikAcita karyuM. be lAkha pUrvanuM AyuSya bhogavI AThamAM sahasrAra devalokamAM deva tarIke utpanna thayA. mukhya cAra rANIoe paNa gaNadhara nAmakarma upArjana karyuM. pachI tyAMthI cyavI mahAvidehamAM tIrthaMkara ane gaNadharo banI e pAMce ya mokSe gayA. kevo pAMceyano suyoga sadhAyo! dharmadatta rAjAnI jema paramAtmabhaktijanya vaibhavane jANI e jinabhaktimAM sArI vidhipUrvaka joDAvA mATe zubha cittavALA bhavyo jIvoe satata ekAgra manavALA banavuM joie. Ama vidhipUrvaka jinapUjA aMge dharmadatta rAjAnI kathA pUrNa thai. 82 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinAlayanI sAra-saMbhALa kevI rIte karavI? have sUtragAthAmAM (je chaThThI gAthA para vivecana cAle che, e gAthAmAM) 'uciaciMtAo e pada je che, teno artha vistAra kare che - ahIM derAsaramAM pramArjana, saphAi karavI, derAsarano je bhAga nAza pAmI rahyo hoya, enuM ane je upakaraNo nAza pAmI rahyA hoya enuM samArakAma karavuM. pratimA ane parikarapara raheluM nirmAlya dUra karavuM, viziSTa pUjA, dIvAo vagere dvArA zobhA vadhAravI, AgaLa kahevAze evI AzAtanAo aTakAvavI, akSata (cokhA) naivedya vagereaMge vicAravuM, caMdana, kesara, dhUpa, dIpaka, tela vagereno saMgraha karavo, AgaLa kahevAze te dRSTAMtane najaramAM rAkhI nAza pAmatA devadravyanI rakSA karavI, traNa-cAra vagere Astikone sAkSImAM rAkhI te aMge ugharANIo karavI, e devadravyane yogyasthAne prayatnapUrvaka rAkhavuM, e dravya ApyuM, AvyuM, vAparyuM vagere aMge jAte ke bIjAo dvArA spaSTa nAmuM lakhI Aya-vyaya vagere aMge cokhkho hisAba rAkhavo. dravya ApavuM, dravya ugharAvI Avaka karavI vagere pravRttithI e devadravya vadhAravuM, AvA kAryo mATe sArA karmacArIo rAkhavA, emanI (pagAra-parivAra aMge) ciMtA karavI. vagere derAsara Adi saMbaMdhI aneka prakAre ucita ciMtA karavAnI che. RddhimAna zrAvaka A kAryo potAnA dravyathI ke potAnA nokaro dvArA karAvI zake. tethI teothI A ucita ciMtA sahelAithI thai zake. Rddhi vinAno zrAvaka potAnA zarIrathI ke kuTuMba vagere dvArA A ciMtA karI zake. (arthAt zakya kArya jAte kare ke kuTuMbavagere dvArA karAvI zake) jenuM je aMge jeTaluM sAmarthya hoya, eNe e aMge eTalo prayatna karavo joie. je kArya ochA samayamAM thai zake ema hoya, e kArya pUjAaMgenI bIjI nisIhI pahelA karI levA. bIjA kAryo pUjA vagere vidhipUrvaka karyA pachI paNa yathAyogya karI zake. A ja rIte dharmazALA, gurubhagavaMta aMge, jJAnavagere aMge paNa yathocita ciMtA - kArya karavA pUrI zakti vAparI prayatna karavo. deva-guru vagere aMge zrAvakane choDI bIjo koNa ciMtA karanAro che? (cAra brAhmaNo vacce eka gAya dakSiNAmAM maLI. dareka brAhmaNa vArA pharatI dUdha le, paNa ghAsacArAnI ciMtA bIjo karaze ema karI upekSA karato. tethI gAya zIdhra marI gai. Ama ghaNA) brAhmaNo vacce sAdhAraNa gAyanI jema "A derAsara vagere to saMgha sAdhAraNa che, tethI bIjo ciMtA karaze' ema vicArI e badhAaMgenI ciMtAmAM upekSAbhAva ke anAdarabhAva lAvavo joie nahIM, kemake ema karavAmAM to samyaktva che ke nahIM? emAM ya saMzaya paDavAnI Apatti che. (daDha samakatI derAsara vagerene potAnA gaNI badhA kAryo kare. jenA samyaktvamAM khAmI hoya, e ja parAyAbhAvathI bIjApara ciMtAbhAra DhoLe.) e vaLI kayA prakAranI jinabhakti kahevAya ke jemAM bhagavAnanI AzAtanA vageremAM paNa atyaMta du:kha thAya nahIM? (ne tethI e TALavA jAte sakriya prayatna paNa kare nahIM?) lokamAM paNa saMbhaLAya che ke IzvaranI ukhADAyelI AMkha joi ati du:khI thayelA bhIle potAnI AMkha ukhADI Izvarane dharI dIdhI. tethI ja svajana vagerenA kAryo karatAM paNa atyaMta AdarabhAvathI caitya vagere aMgenA kAryo haMmezA karavA joie. ame (graMthakAre) kahyuM ja che ke - deha, dravya (dhana) ane kuTuMba aMge badhA saMsArIonI ruci hoya che. jina, jinamata ane saMgha aMge mokSAbhilASInI ruci hoya che. traNa prakAranI AzAtanAo jJAna, deva (jina) ane guru vagerenI AzAtanA (1) jaghanya (2) madhyama ane (3) utkRSTa Ama traNa prakAre batAvI che. jJAnanI jaghanya AzAtanA-pustaka. pATI, TippanikA. japamALA (navakAravALI) zrAddhavidhi prakaraNa
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ vagerene momAMthI uDelA thuMka vagerenA aMzano sparza thavo. nyuna-adhika akSarono uccAra karavo. jJAnopakaraNa najIkamAM hoya ne vA-chUTa karavI vagere che. madhyama AzAtanA - akAle bhaNavuM, upadhAna tapa karyA vinA sUtra bhaNavuM. bhrAMtithI artha aMge anyathA kalpanA karavI. (khoTo artha karavo.) pramAdavagerethI pustaka vagerene paga vagerethI sparza karavo. pustakavagerene jamIna para pADavA. jJAnanA upakaraNone pAse rAkhI bhojana karavuM. bIjAne bhaNatA aTakAvavA vagere. utkRSTa AzAtanAo - thuMkathI pATIvagere para lakhelA akSaro bhUMsavA, jJAnanA upakaraNo para besavuM ke sUi javuM. jJAnanA upakaraNo pAse rAkhI ekI-bekI vagere karavA. jJAna athavA jJAnInI niMdA karavI, emanA virodhI thavuM, emanA nAza - ghAtano prayatna karavo. usUtrabhASaNa karavuM vagere che. deva-jinanI jaghanya AzAtanA - vAsakSepanI DabbI vagere bhagavAnane athaDAvavI, bhagavAnane zvAsa aDavo athavA vastra vagere aDe ityAdi. madhyama AzAtanA - dhotiyuM paheryA vinA pUjA karavI. bhagavAnane jamIna para pADavA vagere. utkRSTa AzAtanA - bhagavAnane pagathI saMghaTTo karavo. bhagavAnane kapha, thuMka vagereno aMza aDavo. pratimA bhAMgI javI. pratimAnI corI karavI. bhagavAnanI avahelanA karavI vagere. athavA bhagavAnanI 10 prakAre jaghanya, cAlIza prakAre madhyama ane coryAzI prakAre utkRSTa AzAtanA che. (pahelA je vAta karI emAM AzAtanAnI tIvratA - maMdatAnI apekSAe jaghanyAdi bheda pADyA. have saMkhyAnI apekSAe jaghanyAdi bheda che.) devanI jaghanya 10 AzAtanA 1. derAsaramAM taMboLa (pAna-sopArI) khAvuM, 2. pANI pIvuM, 3. bhojana karavuM, 4. joDA-buTa paherIne javuM, 5. strI-saMbhoga karavo, 6. zayana karavuM, 7. thuMkavuM, 8, pezAba karavo, 9. vaDInIti karavI, 10. jAgAra vagere ramata karavI. A daza jaghanya AzAtanA varjavI. devanI madhyama 40 AzAtanA 1. derAsaramAM pezAba karavo 2. vaDInIti karavI 3. joDA-buTa paheravA 4. pANI pIvuM 5. bhojana karavuM 6. zayana karavuM 7. strIsaMbhoga karavo 8. pAna khAvuM 9. thuMkavuM 10. jAgAra ramavuM 11. jA-mAMkaDa jovA-vINavA 12. vikathA karavI 13. palAMThI vALIne besavuM 14. paga lAMbA pahoLA karIne besavuM 15. paraspara vivAda karavo (baDAi karavI) 16. koinI hAMsI (mazkarI) karavI 17. koi para IrSA karavI 18. siMhAsana pATa bAjoTha vagere ucA Asana upara besavuM 19. zarIranA vALavagerenI vibhUSA (zobhA) karavI. 20. chatra dhAravuM 21. talavAra rAkhavI rara. mugaTa rAkhavo 23. cAmara dharAvavA 24. dharaNuM nAkhavuM (koinI pAse mAMgatA hoie, tene derAsaramAM pakaDavo) 25. strIo sAthe mAtra vacanathI) kAmavikAra tathA hAsyavinoda karavAM 26. koi paNa jAtanI krIDA karavI (pAnA, gaMjIpho vagere ramavA) 27. mukhakoza bAMdhyA vinA pUjA karavI 28. malina vacce ke zarIre pUjA karavI 29. bhagavaMtanI pUjA vakhate paNa cittane caMcaLa rAkhavuM 30. derAsaramAM praveza vakhate sacitta vastune dUra choDe nahIM 31. acitta padArthe zobhA karI hoya tene dUra mUkavA (niraMtara paheravAnA dAgInA utArI nAMkhavA) 3ra. eka akhaMDa vastranuM uttarAsaMga (khesa) karyA vinA derAsaramAM pravezavuM 33. bhagavAnanA 84 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ darzana thavA para be hAtha joDavA nahIM 34. bhagavAnanA darzana thavA (athavA Rddhi hovA) chatAM pUjA nahIM kare 3pa. aniSTa phula vagerethI pUjA kare 36. derAsaramAM anAcAranI pravRtti kare 37. derAsara - jinapratimA vagerenA virodhIone aTakAve nahIM 38. devadravyano nAza thato hoya, tenI upekSA kare. 39. derAsara javA sAmarthya hovA chatAM vAhanano upayoga kare 40. dravyastavanI pUrve caityavaMdana vagere kare (TuMkamAM krama na sAcave). derAsaramAM rahelAe uparokta cAlIza AzAtanAo na thAya, enI takedArI rAkhavI. devanI utkRSTa 84 AzAtanA 1. khela-nAkanuM lIMTa nAkhe 2. jugAra vagere rame 3. kalaha kare 4. dhanuSavagere kaLA zIkhe 5. kogaLA kare 6. pAna khAya 7. pAnano kuco nAkhe (pAnanI picakArI thuMke) 8. koine gALa Ape 9. ekI-bekI kare 10. hAtha, paga vagere dhue 11. vALa samAre 12. nakha utAre 13. lohI pADe 14. sukhaDI vagere khAya 15. gumaDAM, cAThAM vagerenI chAla-cAmaDI ukheDIne nAMkhe 16. auSadha vagere dvArA tyAM pitta vagere kADhe 17. ulaTI kare 18. dAMta paDI jAya to tyAM ja rahevA de 19 vizrAma kare (visAmo le) 20. bakarA, ghoDA, vagerenuM damana kare 21. dAMtano 22. Akhano 23. nakhano 24. gAlano 25. nAkano 26. mAthAno 27. kAnano ane 28. zarIrano mela nAMkhe 29. bhUta vagerenA nigrahanI maMtrasAdhanA athavA rAjAvagerenA kAryanI vicAraNA kare 38. vivAhavagerenA kAryamATe vRddha puruSo-paMca maLe 31. vepAra vagerenA nAmAM-lekhA lakhe 32. rAjAvagerenA kAryanuM vibhAgIkaraNa athavA svajanovagereaMge milkatavagerenuM vibhAgIkaraNa kare 33. derAsaramAM potAnAM dhana vagereno bhaMDAra rAkhe 34. paga upara paga caDAvI bese 35. derAsaranA oTalA vagere para chANAM thApe -sukAve 36. potAnA vastra sukAve 37. maga vagere dALa sukAve 38. pApaDa 39. vaDI, khero, cIbhaDA, athANA vagere padArtha sukAve 40. rAjAnA kara vagerenA bhayathI derAsaranA gabhArA vageremAM saMtAi jAya 41. derAsaramAM putra-patnI vagerenA viyogathI raDe 4ra. strI, bhojana, rAja, deza saMbaMdhI vikathA kare 43. bANa, zeraDI, dhanuSya vagere cholavA-bhakSaNa karavA vagere kare 44. gAya, baLada vagere rAkhe 45. TADhathI pIDAyelo tyAM tApaNAMnuM sevana kare 46. dhAnya vagere rAMdhe 47. rUpiyA vagerenI parIkSA kare 48. derAsaramAM pesatAM- nIkaLatAM nizIhi ane Avatsahi kahevuM bhUlI jAya 49. chatra 50. pagarakhAM 51. zastra para. cAmara e vastuo derAsaramAM lAve pa3. manane ekAgra na rAkhe 54. tela vagerenuM mAlIza kare 55. sacitta phala vagereno tyAga kare nahIM pa6. acitta-ajIva hAra, vIMTI vagereno tyAga nathI karavAno, chatAM tyAga kare. derAsaranI bahAra e badhuM mukI derAsaramAM praveze to "aho! A to bhikSAcaro-bhikSukono dharma che" ema duSTa loko niMdA vagere kare pa7. derAsaramAM pravezatAM bhagavAnanAM darzana thatAM ja be hAtha na joDe pa8. derAsaramAM eka vastranuM uttarAsaMga na kare 59. mugaTa mAthA para rahevA de 60. derAsaramAM pAghaDI taiyAra kare 61. mAthAmAM pAghaDI vagere para phula vagerenI kalagI kare 62. kabUtara, nALiyera vagere saMbaMdhI hoDa - zarata lagAve 63. geDI - daDo vagere ramata rame 64. pitA vagerene juhAra (salAma) kare 65. bagalamAM hAtha dabAvI avAja karavo vagere bhAMDaceSTA kare 66. tiraskAra sUcaka are! alyA vagere bole 67. koinI pAse leNuM hoya, tene zrAddhavidhi prakaraNa
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ derAsaramAM pakaDe 68. raNa-saMgrAma kare 69. vALa khullA kare 70. palAMThI vALIne bese 71. derAsaramAM paganI rakSA mATe lAkaDAnI pAdukA vagere pahere - paherI rAkhe 72. bhIDa na hoya tyAre vagara kAraNe paga lAMbA kare 73. zarIranA sukhamATe puDapuDI devarAve (pagacaMpI karAve) 74. hAtha paga dhovA vagere dvArA pANI DhoLI kIcaDa kare 75. derAsaramAM dhULavALA paga jhATakI dhULa khaMkhere 76. maithuna seve, kAmakalI kare 77. mAthA vageremAMthI jU kaDhAve ane derAsaramAM ja phekAve 78. bhojana kare 79. guhyasthAna khulluM kare. daSTiyuddha tathA bAyuddha vagere yuddha kare 80. vaiduM kare (auSadha vagere koine batAve) 81. le-veMcarUpa vepAra kare 82. zayyA karI sUve 83. derAsaramAM pIvA vagere mATe pANI rAkhe, pANI pIe athavA derAsaranI agAsI yA paranALathI paDatAM pANIno potAnA mATe saMgraha kare 84. tyAM ja nahAvAnuM sthAna rAkhe. derAsaramAM AvA pAparUpa kAryo karavAthI A AzAtanAo thAya che-tethI tenuM varjana karavuM. brahadabhASyamAM batAvelI pAMca AzAtanA derAsaramAM (1) avajJA (2) pUjA AdimAM anAdara (3) bhoga (4) duppaNidhAna ane (5) anucita vRtti A pAMca AzAtanA che. 1) avajJA AzAtanA te palAMThI vALIne besavuM, prabhune jTha karavI, puDapuDI devI (pagacaMpI karavI), paga pasAravA, prabhunI sAme duSTa Asane besavuM. 2) Adara na rAkhavo (anAdara AzAtanA) te, jevo tevo veza paherI, je te rIte (mana phAve te rIte) jeve tene vakhate zUnyacitte pUjA karavI. 3) derAsaramAM pAna vagere khAvAthI jJAnaAdino je Aya (lAbha) che, teno nAza thAya che. tethI te bhoga-AzAtanA che. 4) rAga-dveSa-mohathI manovRtti dUSita thavI te duSpaNidhAna che. bhagavAnaaMge A ucita nathI. 5) anucita pravRtti te, koinA upara dharaNuM nAkhavuM. saMgrAma karavo, rUdana karavuM, vikathA karavI, janAvara bAMdhavA, rAMdhavuM, bhojana karavuM, gharanI kAMi paNa kriyA karavI, gALa devI, vaiduM karavuM, vyApAra karavo. AmAMthI kAMipaNa karavuM te anucita pravRtti nAmanI AzAtanA kahevAya che, te tajavA yogya che. AzAtanAo atyaMta varjanIya che. satata aviratimAM rahetA devo paNa derAsara vageremAM sarvathA AzAtanAno tyAga kare che. kahyuM ja che - "viSayarUpa viSathI mohita thai gayelA devo paNa devAlayamAM kyAreya paNa apsarAosAthe hAsya-vinoda paNa karatA nathI." gurunI tetrIsa AzAtanA 1) gurunI AgaLa cAle to AzAtanA thAya, kemake mArga dekhADavA vagere tevA kAraNa vinA gurunI AgaLa cAlavAthI avinayano doSa lAge che. 2) gurunI paDakhe cAle to paNa avinaya doSa thAya. 3) gurunI ekadama najIka pachavADe cAlatAM paNa khAMsI, chIMka vagere Ave, temAMthI uchaLelA saLekhama, baLakhAno chAMTo gurune lAgavAno doSa che. A ja rIte have pachI paNa doSa-AzAtanAo samajI levI. A ja rIte gurunI AgaLa, paDakhe ke tarata pAchaLa UbhA rahevAmAM ane besavAmAM ema traNa traNa AzAtanA samajI levI. (tethI 3+ 3+ 3 = 9 AzAtanA thai.) 10) AhAra pANI karatAM guruthI pahelA caLuM karI (hAtha moTuM dhoi) UThI jAya. 11) gamanAgamana saMbaMdhI (IryAvahiyA Adi) AlocanA guru karatAM pahelA pote kare. 12) rAte guru bole ke, "koi jAge che?" tyAre sAMbhaLavA chatAM zrAddhavidhi prakaraNa
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ughanA bahAnA heThaLa uttara na Ape. 13) guru kAMika kahetA hoya, te pahelA pote bolI uThe. 14) AhAra-pANI lAvI prathama bIjA sAdhuo AgaLa ALovI pachI guru AgaLa ALove. 15) AhAra-pANI lAvI prathama bIjA sAdhuone dekhADI pachI gurune dekhADe. 16) AhAra pANI aMge nimaMtraNa prathama bIjA sAdhuone karI pachI gurune kare. 17) gurune pUchyA vinA potAnI marajIthI snigdha madhura Adi AhAra bIjA sAdhune Ape. 18) gurune thoDuM-ghaNuM ApI snigdhAdi AhAra yatheSTa svayaM vAparI jAya. 19) gurunA pUchavA kahevA para javAba na Ape. bAramI AzAtanAmAM gurue koi uMdhe che ke jAge che? e aMge kahelI pRcchAno javAba na ApavA para AzAtanA hatI. ahIM sAmAnyathI badhI bAbato aMge samajavAnuM che. 20) gurunI sAme kakarza ne moTA avAje bole. 21) guru kaMi kahe, to potAnA Asane beTho beTho ja javAba Ape. 22) guru bolAve to 'zuM che?" ema kahe. 23) guru "kema vaiyAvacca nathI karato?" ityAdi Thapako Ape, to e ja vAta lai sAmuM saMbhaLAve ke 'to tuM ja kema nathI karato?" 24) gurune 'tuM-tame" ema tochaDI -apamAnajanaka bhASAthI bolAve. 25) gurunuM vyAkhyAna sAMbhaLIne rAjI na thatAM ulaTo manamAM du:kha pAme. ra6) guru sUtra vagere bolatA hoya, to vacce kahevA mAMDe ke 'tuM Ano artha yAda karato nathI. Ano artha kaMI Avo thato nathI." 27) guru dharmakathA karatA hoya tyAre huM kahuM chuM ema kahI dharmakathA khuMcavI le. 28) guru sabhA AgaLa dharmakathA ke vAcanAdAna karatA hoya, tyAre "hamaNA gocarIno samaya thayo' ityAdi kahI sabhA uThADI muke. 29) hajI sabhA uThI na hoya, tyAre ja gurue kahelI dharmavAto potAnI pattA vagere jaNAvavA savizeSa kahevA mAMDe. 30) gurunA Asana-saMthArA vagereno pagathI saMghaTTo kare- paga lagADe. 31) gurunA zayana-saMthArA-Asana vagere para pote UbhA rahevuM vagere kare. 32) guruthI UMcA Asane bese. 33) gurunA sarakhe Asane bese. AvazyakacUrNa vageremAM guru kahetA hoya tyAre vacce ja "A ema ja che' ema bola bola karyA kare, to ziSyanA AvA vacana paNa AzAtanArUpa che, ema alaga AzAtanA batAvI che. ane guruthI UMcA Asane ke samAna Asane besavArUpa be AzAtanA eka AzAtanArUpe ja gaNI che. tethI teMtrIsanI saMkhyAmAM vadha-ghaTa thatI nathI. gurunI A rIte traNa prakAre AzAtanA che. 1. gurune paga lAgavo vagere jaghanya AzAtanA; 2. saLekhama, baLakho ane thuMkano chAMTo aDakADavo e madhyama AzAtanA ; 3. gurunA Adeza mujaba kare nahIM, athavA tethI udhu ja kare, athavA gurunI vAta sAMbhaLe ja nahIM, gurune kaThora vacana kahe vagere utkRSTa AzAtanA che. sthApanAcAryanI AzAtanA sthApanAcAryanI AzAtanA paNa traNa prakAranI che. 1. jyAM sthApyA hoya, tyAMthI Ama tema pheravavA, paga vagerethI sparza karavo te jaghanya AzAtanA; 2. bhUmipara pADavA, avajJApUrvaka mukavA vagerethI madhyama AzAtanA samajavI. 3. sthApanAcArya khoI nAkhe, bhAMge to utkRSTa AzAtanA samajavI. jJAnopakaraNanI jema rajoharaNa (ozo) muhapatti, dAMDo, daMDAsaNa vagere darzana-jJAna-cAritranA upakaraNonI AzAtanA paNa TALavI, kemake "athavA jJAnAditrika' evuM vacana hovAthI e upakaraNo zrAddhavidhi prakaraNa 87
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ (avasare) gurunA sthAne sthApavAnA hoya che, tethI e upakaraNone avidhithI vApare, to e aMge moTI AzAtanA thAya. tethI e AzAtanAo varjavI joie. mahAnizItha sUtramAM kahyuM che "jo avidhithI vastra, upa2 oDhavAno kapaDo, rajoharaNa, dAMDo vApare to upavAsanI AlocaNA Ave che." mATe zrAvake ca2valo, muhapatti vagere vidhipUrvaka ja vAparavAM, ane vAparIne pAchAM yogya sthAnake rAkhavAM. jo avidhie vApare athavA jyAM tyAM rakhaDatA mUke, to cAritranA upakaraNanI avagaNanA thavAthI dharmaavajJAAdi doSa lAge che. A badhI AzAtanAomAM utsUtrabhASaNa tathA arihaMta-guru vagerenI avajJA vagere AzAtanAo / bahu moTI AzAtanAo che kemake te anaMta saMsAranuM kAraNa bane che. ahIM sAvadyAcArya (meM karelA pratimAzataka graMthanA bhAvAnuvAdamAMthI A dRSTAMta vAMcavA maLI zake.) marIci, jamAlI ane kulavAlaka munivagere dRSTAMtabhUta che. kahyuM ja che ke- utsUtra bolanArAonA bodhino nAza thAya che ane anaMta saMsAra thAya che. tethI dhIra puruSo prANatyAgano avasara AvI jAya to paNa utsUtra bolatA nathI. tIrthaMka2, pravacana, zruta, gaNadhara, mahardikanI AzAtanA karanAra bahuzaH (prAya:) anaMta saMsArI thAya che. devadravyAdi nAza-AzAtanA karavAnuM phaLa evI ja rIte devadravya, jJAnadravya, sAdhAraNadravya tathA vastra-pAtrAvagere gurudravyano nAza ka2vAthI ke tenI upekSA karavAthI paNa moTI AzAtanA thAya che. kahyuM ja che ke :- devadravyano vinAza kare, sAdhuno ghAta kare, jainazAsananI niMdA karAve, sAdhvInuM cothuM vrata bhaMgAve to tenA bodhilAbha (dharmanI prApti) rUpa mULamAM agni lAge che. devadravyAdikano nAza bhakSaNa karavAthI ke upekSA karavAthI thAya che. - zrAvakadinanRtya ane darzanazuddhi prakaraNa vageremAM paNa ema kahyuM che ke - devadravya ane sAdhAraNadravyano je mohita mativALo droha kare che, te kAM to dharmane jANato nathI ane kAM to teNe nArakInuM AyuSya bAMdhyuM che. vyAkhyA - devadravya to prasiddha ja che, paNa sAdhAraNadravya te derAsara, pustaka, Apagrasta zrAvakavagerenA uddhAra mATenuM (sahAya karavA) dravya - RddhivaMta zrAvakoe maLIne bhegA karelA A devadravya sAdhAraNadravyano je droha- vinAza kare che, athavA duhai-dogdhi (dohe che) eTale ke vyAje pheravavuM vagere vyavahAra karI enA vyAja vagereno pote upabhoga kare, te dharmano jJAtA nathI. athavA pUrve narakanuM AyuSya bAMdheluM che. na2ke javAnuM nizcita karyuM che. caityadravya vinAzaaMge - be prakAranA bhedavALA te dravyanA vinAzaaMge upekSA karato sAdhu anaMta saMsArI kahevAyo che. AnI vyAkhyA - tadravya-te dravya eTale caityanuM dravya, lAkaDuM, iMTa vagere. teno vinAza ahIM be prakAra (1) yogya eTale ke navuM lAvelAno vinAza ane (2) atItabhAva - derAsa2mAM ja lAgelAne ukheDI nAkhavArUpa vinAza. athavA bIjI rIte be prakAra (1) mULa vinAza - thAMbhalA, kuMbhI vagereno vinAza ane (2) uttara vinAza - chAja, naLiyA vagereno vinAza. athavA bIjI rIte be prakAra (1) svapakSa-zrAvaka vagere dvArA vinAza (2) parapakSa- mithyAtvIvagere dvArA vinAza. Ama aneka rIte be bheda vicArI zakAya. gAthAmAM 'api' zabda na hovA chatAM samajI levAno che. (A adhyAhAra kahevAya) api- paNa ...sAdhu paNa- ahIM paNathI tAtparya che ke zrAvaka to choDo, sarvasAvadyano tyAgI sAdhu paNa jo udAsIna rahe- upekSA kare, to anaMta saMsArI thAya (eTale ke devadravyanA vinAzanI sAdhu paNa zrAddhavidhi prakaraNa 88
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ upekSA na karI zake, to jeno A bAbatamAM adhikAra che evo zrAvaka to sutarAma upekSA karI zake ja nahIM) caityadravyanAzanI sAdhu paNa upekSA karI zake nahIM prazna :- mana-vacana-kAyAthI (ane karaNa, karAvaNa. anumodana) A traNe rIte jeNe badhA sAvadhano tyAga karyo che, evA sAdhuno caityadravyaaMge kevI rIte adhikAra hoi zake? (ke jethI tame emane paNa upekSAmAM anaMta saMsAranA daMDanI vAta karo cho.) uttara:- jo sAdhu svayaM ja rAjA, maMtrI vagere AgaLa yAcanApUrvaka ghara, dukAna ke gAma vagere grahaNa karavuM vagere vidhithI navuM derAsara ke caityadravya utpAdana kare, to e aMge emano (sarvasAvadyanA tyAgI hovAthI) adhikAra nathI. tethI tamArI vAta sAcI Thare. paraMtu jyAre koka bhadrapariNAmI mANasavageree dharmaAdihetuthI pUrve ApeluM athavA bIjI rIte udbhaveluM caitya (deva) dravya jo vinAza pAmatuM hoya, to tenI jo sAdhu rakSA kare - vinAza pAmatuM aTakAve, to enA ISTaarthanI eTale ke sAvadyatyAganI pratijJAnI hAni thatI nathI. balka jinaAjJAnI samyagu ArAdhanA thavAthI puSTi ja thAya che. jemake navuM jinAlaya nahIM karAvato sAdhu paNa pUrve taiyAra thayelA jinAlayanA virodhIno nigraha karavA dvArA rakSA kare, to ene prAyazcitta paNa AvatuM nathI, tema ja pratijJAbhaMga paNa thato nathI. Agama paNa Ama ja kahe che.... kahyuM ja che - zaMkA - caityasaMbaMdhI kSetra, sonuM, gAma, gAya vagere aMge ciMtAmAM) lAgelA te sAdhune trikaraNa zuddhi kevI rIte thaze? uttara:- ahIM anekAMta che. je sAdhu svayaM ja kSetravagere aMge mAMgaNI kare, to tene zuddhi nathI. paNa jo koi A badhuM corI jato hoya, to tyAM jo upekSA kare, to je te trikaraNazuddhi kahevAi che, te rahetI nathI. ane e upekSA sAdhunI abhakti (jinavagere para bhaktino abhAva) gaNAya che. tethI nivAraNa karavuM ja joie (corI vagere aTakAvavI ja joie.) teve vakhate to saMghe potAnA sarva prayatnathI (e nukasAna aTakAvavA) lAgI javuM joie. kemake e to sAdhu ke asAdhu badhAnuM ja kartavya che. devadravyabhakSaNa-rakSaNa-vardhananA phaLa je zrAvaka devadravyanuM bhakSaNa kare che ke upekSA kare che, prajJAhIna te pApakarmathI levAya che. ahIM zrAvakanuM prajJAhInapaNuM (abudhapaNuM) e che ke devadravyano koka bhAga udhArarUpe ApIne chevaTe devadravyano vinAza thAya evuM kare. athavA prajJAhIna eTale alpamativALo hovAthI ochA kharcathI ke dhu kharcathI A kArya thaze evuM jANato nahIM hovAthI phAve tema dravyano vyaya kare ane khoTA lekha lakhe (eTale ke pachI khoTA bIla banAvI khoTA kharcA dekhADe) te karmathI lepAya che. je derAsaramAM AvatI Avakane aTakAve - AdAnabhaMga kare ke devasaMbaMdhI svIkAreluM (ke huM ATaluM dhana ApIza) dhana Ape nahI, ane devadravyanA thai rahelA vinAzanI upekSA kare te saMsAramAM paribhramaNa kare che. jina-pravacananI vRddhi karatAM tathA jJAna-darzana guNonI prabhAvanA karatAM evA devadravyanuM je bhakSaNa kare che, te anaMta saMsArI thAya che. (vyAkhyA) jo devadravya hoya, to ja roja derAsaranI zobhA, mahApUjA, satkAra vagere saMbhave che. vaLI tyAM prAya: sAdhuvarga paNa Avato hoya che. emanA vyAkhyAnanA zravaNavagerethI paNa jinapravacananI vRddhi thAya che. Ama devadravya jinapravacanavRddhikara che. e ja pramANe jJAnaAdi guNonI paNa prabhAvanA thAya che. jinapravacananI vRddhi zrAddhavidhi prakaraNa L1che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ karatAM ane jJAna - darzana guNonA prabhAvaka banatAM devadravyanI rakSA karato jIva parimita saMsA2vALo thAya che. (e ja rIte ) jinapravacananI vRddhi karatAM ane jJAna-darzana guNonI prabhAvanA karatAM devadravyanI vRddhi karanAro jIva tIrthaMkarapaNuM pAme che. (ahIM 'vRddhi' kevI rIte thAya te batAve che.) devadravyanI samyag rakSA, navuM navuM dhana umeratA javuM ityAdithI devadravyanI vRddhi thAya. devadravyanI vRddhi karanAramAM arhata (jinezvara) tathA emanA pravacana pratye atizaya bhakti hovAthI tene tIrthaMkara padavIno lAbha thAya che te suprasiddha ja che. ema A gAthAonI TIkAmAM jaNAvyuM che. devadravyanI vRddhi yogya mArge ja karavI paMdara karmAdAno (sAtamAM bhogopabhoga viramaNavratamAM A paMdara karmAdAnanI vAta Ave che.) e kutsita vepAra che. tethI e choDIne sadyavahA2vagere vidhithI ja devadravyanI vRddhi karavI joie. (AnuM tAtparya evuM lAge che ke paMdara karmAdAnanA dhaMdhA choDI sArA dhaMdhAmAM nizcita ucita vaLatara maLe e rIte devadravya lagADI devadravyanI vRddhi karavI joie. athavA AvA bIjA nirdoSa upAyo yojI devadravyanI vRddhi karavI. athavA eka vAta evI paNa jANavA maLI ke zrAvake paMdara karmAdAna sivAyanA sArA dhaMdhA vagere karavA. ethI thatI AvakamAMthI amuka TakA Avaka devadravya khAte jamA karAvI devadravyanI vRddhi karavI. TUMkamAM vAta evI che ke ucita mArge devadravyanI vRddhi karavI. tethI ja AgaLa kahe che-) keTalAka mUDha ajJAnIo mohavaza thai jinaAjJAthI rahita rIte (jinaAjJA jeno niSedha kare che, e mArga) devadravyanI vRddhi karavA chatAM saMsArasAgaramAM Dube che. (ahIM devadravyanI vRddhi thatI hovA chatAM saMsAra bhramaNanuM kAraNa che jinAjJAbhaMga.) keTalAka ema kahe che ke zrAvaka sivAyanI vyaktine vadhu mUlyavALI cIja gIrave lai devadravya ApI enuM vyAja meLavIne paNa devadravyanI vRddhi karavI ucita che, kemake samyaktvavRzi vageremAM saMkAza zeThanI kathAmAM AvuM kahyuM che. (AnuM spaSTa tAtparya mane ema lAge che ke zrAvake devadravya vyAje lai potAnA naphA mATe dhaMdhA AdimAM rokANa karavuM joie nahIM. dhAro ke koi zrAvaka devadravya bAra TakA vyAje lai dhaMdhAmAM rokI vIsa TakA napho kamAya, to vadhArAnA ATha TakA je potAnA naphArUpa AvyA, te devadravyanI 2kamapara AvyA gaNAya ja ne! tethI graMthakAre 'zrAddhavyatiriktabhya:' evo zabda prayoga karyo che. jo ke A bAbatamAM gItArtha mahApuruSo ja pramANabhUta che.) devadravya bhakSaNa-2kSaNa vagere aMge sAgara zreSThInuM duSTAMta che. sAgara zeThanI kathA sAketapuramAM sAgara zeTha parama zrAvaka hatA. 'A suzrAvaka che' ema samajI bIjA zrAvakoe emane devadravya ApI kahyuM - derAsaranA kAryo karatA suthAra vagerene tamAre AmAMthI dhana ApavuM. sAgara zeTha paNa lobhagrasta banI suthAra vagerene rokaDuM ApavAne badale sArA mUlyavALA dhAnya, goLa, tela, ghI, vastra vagere devadravyathI kharIdI eno saMgraha karI e dhAnyavagere pelA suthAravagerene Ape. emAM je lAbha thAya, te potAnI pAse rAkhe. (devadravyamAM jamA kare nahIM.) ema karatAM eNe hajA2 kAkaNI jeTalo lAbha meLavyo. (eka rUpiyAno eMzImo bhAga eka kAkaNI kahevAya. aisI kAkaNIno rUpiryA thAya. eTale kula sADA bAra rUpiyA thayA.) paNa ema karavA jatAM eNe atyaMta ghora duSTa karmo bAMdhyA. A pApanAM AlocanA-prAyazcita karyA vinA maryo. 90 vividha prakarA
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ marIne jalamAnava thayo ke jenI nAbhimAM evI aMDagoLI thAya ke je sAthe rAkhavAthI dariyAmAM jaLacara jIvo kazo upadrava karI zakatA nathI. sAgaranA peTALa vageremAM rahelA zreSTha ratno meLavavA icchatI eka vyaktie ene vajramaya ghaMTImAM phasAvyo. emAM pIlAvAnI ghora vedanA bhogavI e zeTha marIne trIjI narakamAM utpanna thayo. vedAMtamAM paNa kahyuM che- devadravyathI ke gurudravyathI je (potAnA) dhananI vRddhi thAya che, e dhananI vRddhi kulanA nAza mATe thAya che ne te marIne narake jAya che. pachI narakamAMthI bahAra nIkaLI pAMcaso dhanuSya jeTalI kAyAvALo moTo mAchalo thayo. mlecchoe ene pakaDI aMge aMganA TukaDA karI nAkhyAM. A mahApIDA bhogavI e cothI narakamAM utpanna thayo. Ama eka-eka bhavanA AMtare sAte narakamAM be be vAra utpanna thayo. pachI eka hajAra kAkaNI jeTalA devadravyanuM bhakSaNa karyuM hovAthI eka-eka hajAra vAra kUtarA tarIke, gaTaranA bhUMDa tarIke, gheTA tarIke, bakarA tarIke, haraNa tarIke, sasalA tarIke, zaMbara ('sAbara' jAtanuM haraNa athavA mAchalo) tarIke, ziyALa tarIke, bilADI tarIke, uMdara tarIke, noLiyA tarIke, gharanA bhUMDa tarIke, garoLI tarIke, sApa tarIke, vIMchI tarIke ane viSThAmAM kRmi tarIke utpanna thayo. (A darekarUpe hajAra-hajAra vAra utpanna thayo. paMcendriya tiryaMcanA bhava eka sAthe sAta-AThathI vadhAre thatA nathI. tethI vacce-vacce pRthvIkAyaAdimAM gayo haze te samajI levuM) A ja rIte teNe hajA2-hajAra bhava pRthvIkAya, akAya (pANInA jIva), teukAya (agnijIva), vAyukAya, vanaspatikAya, zaMkha, chIpa, jaLo, kIDA, kIDI, pataMgiyA, mAkhI, bhamaro, mAchalo, kAcabo, gadheDo, pADo, baLada, UMTa, khaccara, ghoDo, hAthI vagere tarIke karyA. A rIte eka lAkha bhava bhamyo. prAya: dareka bhavamAM zastraghAta vagerenI moTI pIDA sahana karatA maryo. e pachI e duSTa karmono moTo bhAga bhogavAi gayA pachI vasaMtapuramAM koTyAdhIza zrI vasudatta zeTha ne tyAM enI patnI vasumatInI kukSIethI putra tarIke janma pAmyo. e hajI garbhamAM ja hato ne enA pitAnuM badhuM ja dhana nAza pAmI gayuM. A bAju eno janma thayo ne bIjI bAju enA pitA maraNa zaraNa thayA. e pAMca varSano thayo ne mAtA marI. lokomAM nipuNyaka tarIke prasiddha thayo. bhikhArI jevIthI raMkavRttithI moTo thayo. (bhIkha mAMgIne moTo thayo). ekavAra snehALu mAmAe ene joyo. tethI potAnA ghare lai gayA. e ja rAte coroe mAmAnuM ghara corI lIdhuM. Ama e jenA paNa ghare eka divasa rahe, tenA gharamAM cora-dhADa, Aga, gharamAlika vagere ta2phathI avazya Apatti Ave ja. tethI 'A to kabutaranuM baccuM che' 'saLagatI gADarI' 'sAkSAta utpAta' vagere rUpe lokaniMdA thavAthI udvigna thayelo ne bIjA dezamAM javA nIkaLelo te tAmraliptI nagarImAM pahoMcyo, tyAM vinayaMdhara zeThane tyAM nokara tarIke rahyo. te ja divase zeThanuM ghara AgathI khAkha thayuM. tethI e zeThe ene haDakAyA kutarAnI jema kADhI mUkyo. tyAre kiMkartavyamUDha thayelo e potAnA pUrve karelA karmane niMdavA mAMDyo. kahyuM ja che, 'jIvo karma kare che svavaza-svAdhInapaNe, paNa pachI enA udayamAM paravaza bane che. vRkSa para caDe che svecchAthI, paNa pachI paDe che paravazapaNe. e pachI 'sthAna badalAvAthI bhAgya badalAya che' ema mAnI e samudrakinAre gayo. tyAM te ja divase AvelA vahANamAM nokara tarIke goThavAi gayo. e vahANanA mAlika dhanAvaha nAmanA zrAddhavidhi prakaraNa 91
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahANavaTI sAthe e kSemakuzaLapUrvaka bIjA dvIpamAM pahoMcyo. tyAre ene vicAryuM - ahA! mAruM bhAgya ughaDyuM lAge che, kemake huM caDhavA chatAM vahANa bhAMgyuM nahIM. athavA zuM mAra durbhAgya A kArya karavuM bhUlI gayuM? jo ema hoya, to have pAchA vaLatI vakhate (durbhAgyane ) pharI A yAda na AvI jAya to sAruM ! paNa durbhAgye enA vicArane jANe pakaDI lIdho. pAchA pharatI vakhate durbhAgyathI jANe ke pracaMDa daMDanA prahArathI TukaDe TukaDA na thai jAya, ema e vahANanA so so TukaDA thai gayA. bhAgyayoge e niSNuNyakane eka pATiyuM maLI gayuM. jema tema karIne sAgaranA kinAre pahoMcyo. tyAM eka gAma hatuM. A nipUNyaka e gAmanA ThAkoranI sevAmAM joDAyo. ekavAra dhADa paDI. dhADapADuoe ThAkorane mArI nAkhyo ane Ane ThAkorano putra mAnI bAMdhIne jaMgalamAM potAnI pallImAM lai gayA. joga-saMjogathI bIjA pallIpatie humalo karI e ja divase A pallIno nAza karyo. tethI A pallIvALAoe paNa Ane nirbhAgI mAnI kADhI mUkyo. kahyuM che ke eka TAliyo sUryanA kiraNothI mAthu tapavAthI herAna thaine chAMyaDAvALu sthAna zodhavA mAMDyo. bhAgyayoge ene bIlI vRkSa dekhAyuM. enI nIce e Ubho rahyo, to uparathI bIlIphaLa paDatA moTA avAja sAthe mAthu bhAMgyuM. kharekhara bhAgyathI haNAyelo mANasa jyAM jAya che, tyAM tyAM Apattio pahoMcI jAya che. A rIte judA judA navaso navANu sthaLoe enA kAraNe cora, pANI, agni, svacakra (te ja nagaranA rAjAnA sainiko dvArA) paracakra (virodhI rAjAnA sainikonA humalA dvArA) marakI vagere aneka upadravo thavAthI kADhI mUkavA vagere aneka mahA du:kho sahana karI eka vAra moTI aTavImAM jenA paracA ghaNAne maLyA che, evA jAgRta selaka yakSanA maMdire pahoMcyo. tyAM ekAgra manavALA thai enI ArAdhanA karavA mAMDI. roja potAnA du:khanuM nivedana kare ane upavAsa kare. A rIte ekavIsa divasa thayA tyAre selaka prasanna thayo. yakSe kahyuM - he bhadra! sAMje mArI sAme hajAro suvarNacaMdrakathI yukta mora nRtya karaze. tAre roja enA nRtya karatAM pahelA suvarNaya pIchAo lai levA. khuza thayelA eNe paNa roja sAMje e rIte thoDA thoDA pIchA grahaNa karavA mAMDyA. Ama roje roja karatA enI pAse navaso pIchA thai gayA. have mAtra so pIcho bAkI hatA. e vakhate enA duSTakarme ene durbuddhi ApI. tethI eNe vicAryuM. A pIchAo grahaNa karavA hajI mAre keTalA divasa A jaMgalamAM rahevuM paDaze? enA karatAM to have eka ja muThThIthI bAkI rahelA badhA pIchA eka sAtheja grahaNa karI lauM! Ama vicArI e sAMje morane pakaDI eka ja muThThIthI bacelA pIchA levA gayo, tyAM to mora kAgaDo thaine uDI gayo ne potAnI pAse rahelA paNa badhA pIchA nAza pAmI gayA. kahyuM ja che kebhAgyane oLaMgIne je kArya karAya che, te phaLadAyI banatuM nathI. cAtake sarovaranuM pANI pIdhuM to gaLAmAM rahelA kANAmAMthI badhuM nIkaLI gayuM. (evuM manAya che ke cAtaka paMkhInA gaLAmAM kANuM hoya che. tethI e varasAda vakhate e rIte gaLuM rAkhI bese ne enA gaLAmAMthI e varasAdanuM pANI enA peTamAM jAya, ethI ja enI tarasa chIpe. A enuM bhAgya che. have koi cAtaka jo tarasathI pIDA pAmI sarovaranuM pANI cAMcavATe pIe, to e badhu gaLAnA kANAmAMthI bahAra nIkaLI jAya. Ama bhAgyane oLaMgI zakAtuM nathI.) Ama badhA pIchAM nAza pAmavAthI "arara! meM phogaTanI utAvaLa karI' ema pastAvo karI khinna thaine Ama tema bhaTakatA e nipUNyake eka jJAnI sAdhune joyA. emane namana karI potAnI eka 92 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ hajAra vakhatanI niSphaLatA varNavI pUchyuM - "meM pUrvabhave evuM zuM pApa karyu hatuM ke teno mane A bhavamAM Avo daMDa maLI rahyo che?" tyAre potAnA jJAnathI eno pUrvabhava jANelA sAdhue nipuNyakane sAgara zeThanA bhavathI mAMDI atyAra sudhI je-je anubhavyuM hatuM, te badhuM pUrvabhavasvarUpa spaSTa zabdomAM batAvyuM. pachI sAdhue kahyuM - devadravyanA upabhogathI bAMdhelu te duSkarmanuM hajI A bhavamAM prAyazcitta karI le. pelAe prAyazcitta pUchyuM. sAdhue kahyuM - teM jeTaluM devadravya vAparyuM hatuM, tenAthI adhika rakama tuM devadravyamAM jamA karAva. ane have A bhavamAM devadravyanI rakSA ane vRddhi kara. to ja tArA pUrve bAMdhelA karma nAza pAmaze. pachI tuM badhA prakAranA bhoga-sukha meLavI zakIza. tyAre e niSNuNyake sAdhu pAse abhigraha lIdho ke meM pUrvabhavamAM eka hajAra kAkaNI jeTaluM devadravya vApareluM. tethI A bhavamAM jyAM sudhI ethI eka hajAra gaNI rakama devadravyamAM na ApuM, tyAM sudhI vastra-AhAra Adi jaruriyAtathI vadhAre thoDuM paNa dhana mArI pAse nahIM rAkhavuM paNa devadravyamAM bharatA javuM. nipUNyake sAthe sAthe vizuddha zrAvakadharma paNa aMgIkAra karyo. e pachI je - je vepAra kare, emAM e ghaNuM dravya kamAto hato. paNa te badhuM dravya e devadravyamAM jamA karAvavA mAMDyo. Ama thoDA ja divasamAM devadravyamAM dasa lAkha kAkaNI jeTaluM dravya jamA karAvI daI e devadravyanA RNamAMthI mukta thayo. e pachI to e khUba kamAyo. potAnA nagare pahoMcyo. tyAM badhA zeThono agresara banyo. rAjAne paNa mAnya banyo. have e pote karAvelA ane bIjA ema badhA jaina derAsaromAM potAnI pUrI zaktithI derAsarasaMbaMdhI badhI ciMtAo-kAryo karavA mAMDyo. roja mahApUjA, prabhAvanA vagere karAvavA, sArI rIte devadravyanuM rakSaNa karavuM, yogya rIte enI vRddhi karAvavI vagere kAryo karI dIrghakALa sudhI adUbhuta puNyano saMcaya karyo ne tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM. pachI dIkSA lIdhI. gItArtha sAdhu banyo. yathAyogya dharmadezanAo dIrghakALa sudhI ApI vagere kAryo karI jinezvaradevapratyenI atizaya bhaktithI vIzasthAnakanuM jinabhaktirUpa prathama sthAnaka ArAdhI tIrthakara nAmakarma nikAcita karyuM. e pachI sarvArthasiddha vimAnamAM deva banyo. pachI tIrthakarapadanI samRddhi bhogavI mokSe gayo. devadravyanA viSayamAM sAgarazeThanI A kathA che. jJAnadravya ane sAdhAraNa dravya aMge puNyasAra-karmasAra kathA bhogapura nAmanuM nagara hatuM. tyAM covIza karoDa sonAmahoranA mAlika dhanAvaha zeTha rahetA hatA. emanI patnInuM nAma dhanavatI hatuM. emane yugala tarIke be bALako janamyA. ekanuM nAma rAkhyuM karmasAra ane bIjAnuM nAma rAkhyuM puNyasAra. baMne saubhAgyazaLI hatA. ekavAra dhanAvahe naimittikane puchyuM - mArA A baMne putronuM bhaviSya kevuM lAge che? naimittike kahyuM - karmasAra jaDa prakRtivALo thaze. bilakula buddhivagarano thaze, ane jyAM tyAM udhI buddhinA kAraNe ghaNA prayatno pachI paNa pUrvanuM badhuM ja dhana gumAvI besaze, navuM kazuM kamAze nahI. tethI dIrghakALa sudhI dAridya vagere du:kha bhogavaze. puNyasAra paNa pUrvanuM badhuM dhana gumAvI deze. navuM kamAyeluM dhana paNa vAraMvAra gumAvIne du:khI thaze. paNa vepAravagere kaLAmAM nipuNa thaze. baMnene pachI vRddhAvasthAmAM dhana, sukha, saMpatti vagerenI vRddhi thaze. pachI zeThe baMnenI yogya umara thavA para baMnene bhaNAvavA jJAnI upAdhyAyane soMpyA. puNyasAra to kaSTa vinA badhI vidyA zIkhI gayo. paNa karmasArane bhaNAvavAnA ghaNA prayatna karyA pachI paNa tene zrAddhavidhi prakaraNa 93
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ *lA. akSara mAtra paNa jJAna caDyuM nahIM. vadhuM zuM kahevuM? ene vAMcatA-lakhatA paNa AvaDyuM nahIM. A to badhI rIte sAva pazu jevo che" ema samajI upAdhyAye paNa ene bhaNAvavAnuM baMdha karyuM. baMne yuvAvasthAmAM AvyA, tyAre pitA zrImaMta hovAthI baMnene zeThakanyAo saraLatAthI maLI gai. baMnenA e-e kanyA sAthe lagna paNa karAvI dIdhA. baMne paraspara kalaha kare nahIM e hetuthI zeThe baMnene bAra-bAra karoDa sonAmahora ApI alaga-alaga ghara karI ApyA. mAtA-pitA dIkSA lai svarge gayA. karmasAra svajano vagere nA pADe to paNa potAnI khoTI buddhithI te-te ja vepAra kare ke jemAM spaSTa dhanahAni thAya. Ama karI eNe thoDA ja divasomAM pitAe ApelA bAra karoDa sonAmahora gumAvI dIdhA. puNyasAranA ghare khAtara pADI coroe enA bAra karoDa sonAmahora corI lIdhA. Ama baMne garIba thai gayA. tethI svajanoe paNa emanI sAthenA saMbadha choDI dIdhA. baMnenI patnI paNa bhUkha-tarasa vagere pIDAthI du:khI thai pota-potAnA piyaramAM cAlI gai. kahyuM che ke loko dhanavAna puruSa sAthenA potAnA khoTA saMbaMdha paNa pragaTa kare che. ane dhanahInanA to najIkanA svajano paNa tenAthI lajjA pAme che. vaibhava gumAvI dIdhelAne to parijana te guNavAna hoya to paNa nirguNa gaNe che. ane dhanavAna hoya, to enAmAM dakSatA vagere guNo na hoya, to paNa tenAmAM e guNo che ema tenI stuti kare che. loko karmasArane buddhihIna ane puNyasArane nirbhAgI ema kahI e baMnenuM apamAna karavA mAMDyA. tethI lajjA pAmelA baMne bIjA dezamAM gayA. baMne judA-judA zeThanA ghare rahyA. karmasArane dhana kamAvavA mATe bIjA koi upAya maLyA nahIM, tethI e zeThane tyAM ja nokarIe rahyo. paNa e zeTha juThA vyavahAra karavAvALo ane kaMjusa hato. kahelo pagAra paNa Apato na hato. 'amuka divase ApIza" ema kahI karmasArane vAraMvAra Thagato hato. Ama thavAthI ghaNA divasonI nokarI pachI paNa ene jarA paNa dhana maLyuM nahIM. puNyasArane keTaluMka dhana maLyuM kharuM, paNa prayatnapUrvaka chupAvavA chatAM koka dhutAro e dhana upADI gayo. Ama judA judA ghaNA sthaLe nokarI karI, paNa kazuM ja pAmyA ja nahIM. pachI dhAtuvAda, khANa khodavI, siddha rasAyaNa prayoga, rohaNa parvata (jyAM ratno ghaNA sulabha che) para gamana, maMtrasAdhana, rudatI vagere auSadhi grahaNa karavI vagere dhana kamAvavAnA e vakhate jeTalA prayogo hatA, te badhA ajamAvI joyA. kula agyAra vAra moTA prayatno karyA. chatAM karmasAra khoTI buddhinA kAraNe viparIta karavuM vagere kAraNe kazuM pAmI zakyo nahIM, paNa e badhA prayatno saMbaMdhI kaSTa-du:kho ja sahana karyA. puNyasAra dareka vakhate kamAyo kharo, paNa pramAda vagerenA kAraNe dareka vakhate gumAvI beTho. tethI uga pAmelA e baMne vahANamAM caDhI ratnadvIpa gayA, tyAM paracA puratI ratnadvIpa devInI AgaLa "mRtyu Ave to paNa devIne prasanna karyA vagara haTavuM nathI' evo saMkalpa karI besI gayA. AThamAM upavAse devIe darzana ApyA, paNa kahyuM - tamArA baMnenA bhAgyamAM nathI. A sAMbhaLI karmasAra to Ubho thaI ravAnA gayo. paNa puNyasAra beTho rahyo. ekavIza upavAsa thayA, tyAre devIe ene ciMtAmaNiratna ApyuM. A jANI karmasArane pastAvo thayo. tyAre puNyasAre kahyuM- tuM viSAda nahIM pAma. A ratnathI tAruM ciMtaveluM paNa siddha thaze. pachI prasanna thayelA baMne pAchA pharavA vahANamAM caDyA, rAte zrAddhavidhi prakaraNa 94
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUnamano cAMda AkAzamAM udaya pAmyo tyAre karmasAre puNyasArane kahyuM- bhAi! peluM ciMtAmaNI ratna kADha to joie to kharA, enuM teja vadhAre che ke A caMdranuM! tethI puNyasAre e ratna kAryuM. pachI vahANanA kinAre UbhA rahI e ratnane hAthamAM rAkhI ekavAra caMdra tarapha ane bIjIvAra ratna tarapha jovA mAMDyA ke konuM teja vadhe che! paNa durbhAgyathI Ama karavA jatAM ratna hAthamAMthI paDI gayuM ane emanA manorathanI sAthe ratna paNa samudramAM DubI gayuM. tethI atyaMta du:khI thayelA baMne pharI potAnA nagaramAM AvyAM. tyAM jJAnI sAdhunA darzana thayA. baMnee sAdhune potAno pUrvabhava pUkyo. jJAnI sAdhue kahyuM che caMdrapura nagaramAM jinadatta ane jinadAsa nAmanA be parama zrAvaka zeTha vasatA hatA. ekavAra bIjA zrAvakoe bheguM thayeluM ghaNuM jJAnadravya jinadattane ane sAdhAraNadravya jinadAsa zeThane rakSaNa mATe sopyuM. baMne e dravyonI sArI rIte rakSA karavA mAMDyA. ekavAra jinadatte potAnI poThImAM kAM'ka gADha dekhAtu lakhANa lekhaka pAse lakhAvyuM. te vakhate potAnI pAse bIjuM dhana nahIM hovAthI A lakhANa e paNa jJAnanuM ja sthAna che ema mAnI jJAnadravyamAMthI bAra sikkA (dramma) lekhakane ApyA. jinadAse to "sAdhAraNa dravya sAte kSetramAM vAparavA yogya gaNAya. tethI zrAvakayogya paNa gaNAya. huM paNa zrAvaka chuM" (tethI mArAmATe vAparuM to paNa doSa nahIM lAge) ema vicArI potAnA gharanA gADha prayojana mATe potAnI pAse bIjuM dravya tyAre na hovAthI e sAdhAraNa dravyamAMthI bAra sikkA vAparyA. pachI marIne baMne te duSkarmonA prabhAve pahelI narake gayA. vedAMtamAM paNa kahyuM che - prabhAsva (sAdhAraNa dravya) aMge kaMThagata prANa AvI jAya (maravAnI nobata AvI jAya), to paNa khoTI buddhi karavI nahIM. agnithI baLelA pharIthI uge che, paNa prabhAsvathI baLelA ugatA nathI (udaya pAmatA nathI.) prabhAsva, brahmahatyA, garIbanuM dhana, gurupatnI ane devadravya (ATalA aMge khoTuM kArya) svargamAM rahelAnuM paNa patana kare che. pahelI narakamAMthI bahAra nIkaLelA baMne sApa thayA. pachI bIjI narake gayA. pachI gIdha banyA, pachI trIjI narakamAM gayA. ema eka-be vagere bhavonA vacce-vacce AMtarA sahita baMne sAte narakamAM jai AvyA. pachI ekendriya, beindriya, teindriya, caurindriya, pacaeNndriya tiryaMca A badhAmAM bAra hajAra bhavo karI khUba du:kha bhogavyA. pachI e duSkarma ghaNuM khapI gayA pachI tame baMne A bhava pAmyA cho. tame baMnee bAra drammano upayoga karyo hato. tethI bAra hajAra bhavomAM du:kha pAmyA. A bhavamAM paNa bAra-bAra karoDa sonAmahora gumAvyA. ane bAra vAra moTA prayatna karavA chatAM maLelA dhananI hAni, para gharamAM nokarapaNuM vagere ghaNA du:kha pAmyA. emAM paNa karmacAre pUrvabhavamAM jJAnadravyano upayoga karyo hato, tethI buddhihIna prajJAhIna thayo. A sAMbhaLI baMnee zrAvakadharma svIkAryo. prAyazcitatarIke bAra drammanA hajAra guNA kramaza: jJAnakhAte ane sAdhAraNakhAte kamAtAnI sAthe ApI davAno niyama lIdho. A niyamanA prabhAve baMnenA pUrvabhavIya karma kSaya pAmyA. tethI dhana kamAyA. ethI hajAra gaNuM dhana jJAna ane sAdhAraNa khAte ApI RNamukta thayA. e pachI bAra karoDa sonAmahora kamAyA. tethI zrImaMta suzrAvaka thai sArI rIte jJAnadravya ane sAdhAraNa dravyanI rakSA ane te te dravyanI vRddhi vagere karyA. sArI rIte zrAvaka dharma pALI, dIkSA lai mokSa pAmyA. A jJAnadravya - sAdhAraNadravya saMbaMdhI karmacAra-puNyasAranI kathA che. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAnAdidravya aMge viveka zrAvakone jJAnadravya to devadravyanI jema ja kalpatuM nathI. sAdhAraNadravya paNa saMghe ApyuM hoya, to ja vAparavuM kahyuM, anyathA nahIM. saMghe paNa sAdhAraNadravya sAta kSetranA kAryamAM ja vAparavuM joie. paNa bIjA yAcaka vagerene emAMthI ApI zake nahIM. vartamAnakAlIna (graMthakAranA samaye) vyavahArathI gurupUMchanaAdithI (gurunI sAme AratInI jema utArI je dravya bheTa tarIke mukAya, te gurunyuMchanathI udbhavelu dravya gaNAya) je dravya sAdhAraNa karAya che - sAdhAraNa khAtAmAM lai javAya che, e dravya zrAvakazrAvikAone ApavAmAM koi yukti dekhAtI nathI. (ema karavuM yogya lAgatuM nathI-evuM tAtparya che.) e dravya dharmazALAvagere kAryamAM zrAvako vApare che. emAM doSa nathI-evuM tAtparya che.). e ja rIte jJAnadravya je kAgaLa-pattA vagere sAdhuvagerene arpaNa karAyA hoya, te zrAvake potAnA kAryamATe vAparavA joie nahIM. e kAgaLavagere ethI adhika mUlya ApyA vinA potAnI poThI vageremAM paNa rAkhavA nahIM. sAdhu vagerenI muhapattI vagere paNa gurudravya hovAthI zrAvake vAparavI joie nahIM. sthApanAcArya ane navakAravALI vagere to prAya: zrAvakane ApavAmATe guruo vahore che, tethI gurue ApelA sthApanAcArya vagere zrAvako grahaNa kare e vyavahAra dekhAya che. sAdhu-sAdhvIoe paNa gurunA Adeza vinA lahiyA pAse lakhAvavuM, vastra, sUtara vagere vahoravuM paNa kalpatuM nathI. vagere vAto vicAravI joie. Ama thoDuMka vAparavAmAtrathI paNa atyadhika pramANamAM dAruNa vipAka jANI vivekI puruSoe devadravya, jJAnadravya, sAdhAraNadravyano thoDo paNa upabhoga TALavo joie. tethI ja mALA paridhAna, paherAmaNI mukavI, cUMchanakaraNa vageremATe boleluM dravya tyAre ja ApI devuM yogya gaNAya che. ema thavuM na saMbhave, to paNa jeTaluM jaldI arpaNa kare, teTalo adhika lAbha thAya che - guNakArI bane che. vilaMba karavAmAM jo kadAca durbhAgyathI sarvasvano nAza thai gayo, mRtyu thai gayuM vagere kAraNathI boleluM bharavAnuM bAkI rahI gayuM, to suzrAvakanI paNa durgati vagere thavI aTakI zakatI nathI. dravyArpaNamAM vilaMbapara RSabhadattanuM daSTAntA saMbhaLAya che ke mahApura nAmanA nagaramAM RSabhadatta nAmano parama zrAvaka moTo zeTha raheto hato. te ekavAra parvadivase derAsara gayo. teNe pAse dravya na hovAthI udhAra rAkhI paridhAAnikA arpaNa svIkAryuM. pachI bIjA-bIjA kAryomAM vyagra rahevAthI tarata ja e dravya cUkavyuM nahI. ekavAra durbhAgyathI enA ghare dhADa paDI. dhADapADuoe badhuM luMTI lIdhuM. te vakhate zeThanA hAthamAM zastra joi gabharAyelA teoe zastronA ghA karI zeThane mArI nAkhyAM. e zeTha marIne e ja nagaramAM atyaMta nirdaya ane garIba pADAvAhakane tyAM pADA tarIke janamyA. have haMmezA e ghara-ghara mATe pANI vagere vahana karavA mAMDyo. e nagara ucANapara hatuM. ne nadI nIcANamAM hatI. tethI pANIno bhAra vahana karI uMcANa para caDhANa karavuM paDe. AvuM Akho divasa-rAta vahana karIne, tathA mAlika paNa hovAthI bhUkhatarasathI pIDAto rahI ane mAlika nirdaya hovAthI vAraMvAra soTI vagerenA mAra khAine te moTI pIDA lAMbA kALa sudhI bhogavato rahyo. 96 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekavAra navA taiyAra thai rahelA derAsaranI bhIMtamATe pANI lAvatA eNe derAsara-pratimA vagere joyA. e jotA jAtismaraNa jJAna thayuM. tethI bIjAoe ghaNA prayatna karavA chatAM e derA choDato ja na hato. tethI zrAvakoe jJAnI sAdhune AaMge pUchyuM. sAdhue eno pUrvabhava kahyo ane devadravyamAM bAkI rahI gayelI rakamanI vAta karI. pachI zrAvakone preraNA karI ke tame enuM jeTaluM bAkI rahyuM che, tethI hajAragaNuM bharI ene devadravyanA RNamAMthI mukta karo. zrAvakoe tema karyuM. Ama devadravyanA RNamAMthI mukta karAyelo che anazana karI svarge gayo. pachI kramaza: mokSe gayo. potAnI rakama vAparI koine devadravya, jJAnadravyavagere zubhakhAtAnA RNamAMthI mukta karAvavo e paNa zreSTha sAdharmika bhakti che. ethI e bhaviSyamAM durgationI paraMparArUpa bahu moTA anarthathI bacI jAya che.) bolelI rakama zIdhra bharI devI devayogya dhana ApavAmAM vilaMba karavA aMge A dRSTAMta che. tethI devadravya ke jJAnadravyamAM je rakama bharavAnI hoya, te kSaNavAra mATe paNa rAkhI na mukatA tatkAla bharI devI. vivekI mANasa to bIjAne paNa ApavAnI rakamamAM vilaMba karatA nathI, to devadravya, jJAnadravya vagere aMge to vAta ja zI karavI? jyAre ane jeTalA pramANamAM (bolI bolI) mALAparidhAna vagere karyA hoya, tyAre ane teTalA pramANamAM eTalI rakama devadravyAdinI thai jAya che. pachI e rakama potAnA mATe kevI rIte vAparI zakAya? athavA e rakamathI thatAM naphAvagere lAbha paNa kevI rIte grahaNa karI zakAya? kemake ema karavAmAM purve kahyuM tema devaAdi dravyanA upabhogano doSa lAgavAno prasaMga che. tethI tarata ja e ApavA yogya rakama arpaNa karI devI joie. je tarata bharI devA samartha na hoya, eNe paNa pahelethI ja pakhavADiyuM, aThavADiyuM vagerenI mudata spaSTa karI devI joie, ane e mudata pUrI thAya, e pahelA ja ugharANInI rAha joyA vinA pote ja sAmethI ja bharI devI joie. jo e mudata oLaMgI jAya (ne rakama na bharAya) to devadravyanA upabhogano doSa lAge che. devadravyaaMge ciMtA karanArAoe (e aMgenA kAryamAM niyukta thayelAoe) paNa thAkayA vinA zIdhra potAnA dravyanI je rIte ugharANI karAtI hoya che, e rIte ja devadravya aMge ugharANIo karavI joie. anyathA jo ghaNo vilaMba thayo ane durbhikSa thAya, virodhI rAjA jItI javAthI dezabhaMga thAya, du:sthatA (garIbI AvI jAya) vagere saMbhave, to pachI ghaNA prayatna pachI paNa e rakama maLavI akya banI jAya. ema thAya to moTo doSa lAge che. devAdidravyanI ugharANImAM DhIla aMge daSTAMta jema mahendrapuramAM jinAlayamAM caMdana, barAsa, phula, akSata, phaLa, naivedya, dIpaka, tela, bhaMDAra, pUjA-sAmagrI, temAM samArakAma (saphAi), devadravyanI ugharANI, enuM lekhana, sArA prayatnapUrvaka devadravyanI sthApanA, (surakSA) tenI Avaka, teno vyaya vagere kAryomATe alaga alaga cAra-cAra zrAvako kAryakaratarIke zrI saMghe niyukta karyA. e badhA sArI rIte e kAryo karatA hatA. ekavAra mukhya kAryakara ugharANI karavI vagere vakhate ko'kanA mukhethI je te zabdo sAMbhaLavAvagerenA kAraNe du:khI thayo ne tethI e kAryamAM zithila thayo. 'badhA vyavahAro mukhyane anusare che' e nyAyathI tethI bIjA paNa zrAddhavidhi prakaraNa
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAryakaro zithila thayA. evAmAM ja dezabhaMganA kAraNe (ugharANI vagere nahIM thavAthI) ghaNuM devadravya nAza pAmyuM. AnA kAraNe baMdhAyelA karmathI te asaMkhya bhava saMsAramAM bhaTakyo. A derAsara saMbaMdhI ciMtA kAryamAM zithilatA aMge dRSTAMta che. derAsaranI vastuo aMge dhyAna rAkhavA jevI bAbato temaja devadravyaAdimAM je ApavAnuM hoya, te sAruM ja ApavuM. ghasAyeluM athavA khoTuM nANuM vagere na ApavuM. tema ja deva, jJAna tathA sAdhAraNa dravya saMbaMdhI ghara, dukAna, kSetra, vADI, pASANa, iMTa, kASTha, vAMsa, naLiyAM, mATI, khaDI, Adi cIjo tathA caMdana, kesara, barAsa, phUla chAbaDIo, caMgerIo, dhUpadhANuM, kaLaza, vALAkuMcI, chatrasahita siMhAsana, cAmara, caMdaravA, jhallarI, bherI Adi vAjiMtra, taMbu, koDiyAM, paDadA, kAMbaLa, sAdaDI, kabATa, pATa, pATalA, pATalIo, kuMDI, ghaDA, orasIo, kAjaLa, jaLa ane dIvA Adi vastu tathA maMdiranI zALAmAM thaine paranALAnA mArge AveluM pANI vagere paNa potAnA kAma mATe nahIM vAparavA. kAraNa ke, devadravyanI jema tenA upabhogathI paNa doSa lAge che. vaLI cAmara, taMbuAdi vAparavAthI malina thavAno tathA tUTavA- phATavAnA saMbhavamAM vadhArAno doSa paNa lAge che. bhagavAna AgaLa dIvo karIne te ja dIvAthI gharanAM kAma na karavA. tema kare, to tiryaMca yonimAM jAya. e upara evuM dRSTAMta che ke maMdirano dIvo vAparavA aMge UMTaDInuM daSTAMta iMdrapuranagaramAM devasena nAme eka vepArI hato. dhanasena nAmano UMTasavAra eno sevaka hato. dhanasenanA gharathI dararoja eka UMTaDI devasenane ghare AvatI. dhanasena tene mArI kUTIne pAchI lai jAya, to paNa te pAchI devasenane ghare ja AvI rahe. tethI devasene tene vecAtI laine potAnA gharamAM rAkhI. paraspara baMne (devasena ane UMTaDI) prItivALAM thayAM. ekavAra jJAnI munirAjane devasene UMTaDI pratye snehanuM kAraNa pUchatAM temaNe kahyuM ke, "A UMTaDI pUrvabhave tArI mAtA hatI ! eNe bhagavAna AgaLa dIvo karyA pachI te ja dIvAthI gharanA tamAma kAma karyA. dhUpadhANAmAM rahelA aMgArAthI cUlo saLagAvyo. te pApakarmathI te UMTaDI thai" kahyuM che ke- je mUDha manuSya bhagavAnane arthe dIvo tathA dhUpa karIne tenAthI ja potAnA gharanAM kAma mohathI kare che, te vAraMvAra tiryacapaNuM pAme che. A rIte tamArA banneno sneha pUrvabhavanA saMbaMdhIthI Avelo che. e rIte bhagavAna AgaLa karelo dIvo vAparavA upara dRSTAMta che. tethI bhagavAna AgaLa karelA dIvAnA prakAzamAM kAgaLa na vaMcAya, kAMi paNa gharanuM kAma na karAya, tathA nANuM na parakhAya. prabhu AgaLa karelA dIvAthI potAne mATe bIjo dIvo paNa saLagAvavo nahIM. bhagavAnanA caMdanathI potAnA kapALAdimAM tilaka nahIM karavuM. bhagavAnanA pANIthI hAtha paNa dhovAya nahIM. devanI zeSa (namaNa) paNa nIce paDeluM ke paDatuM svalpamAtra levuM. paraMtu prabhunA zarIrathI utArIne levuM nahI. (AjakAla A rIte vAsakSepa, namaNa jaLa vagere levAtuM dekhAya che, te ucita lAgatu nathI.) bhagavAnanA bherI, jhallarI vagere vAjiMtra paNa gurunI athavA saMghanI AgaLa vagADAya nahIM. ahIM keTalAkano mata evo che ke jo puSTAlaMbane (mahattvanA prayojanathI) derAsarasaMbaMdhI jhallarIvagere guruaMge levAya, to paNa vAparatAM pahelAM tenA badalAmAM devadravya khAte moTo nakaro Apavo. kahyuM che zrAddhavidhi prakaraNa 98
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke - je mUDha puruSa zrI jinezvara deva saMbaMdhI cAmara, chatra, kaLaza Adi upakaraNa potAne kAme kimmata ApyA vinA vApare, te du:khI thAya che. nakaro ApIne vAparavA lIdhelAM derAsara saMbaMdhI vAjiMtra kadAcit bhAMgI-tUTI jAya, to potAnA paisAthI te samArI ApavAM. gharakAma mATe karelo dIvo prabhudarzana mATe ja jo jinezvara bhagavAnanI AgaLa lavAyo hoya. to te teTalA kAraNathI devadIpa thato nathI. pUjAmATe ja jo bhagavAna AgaLa mukayo hoya, to te devadIpa thAya. mukhyamArgethI to devadIpamATe koDiyA vagere alaga ja rAkhavA. jo potAnA koDiyAmAM prabhumATe dIvo karavAmAM Ave, to emAM vaparAyelA tela-vATa vagere potAne kAme nahIM vAparavAM. koi mANase pUjA karanArA loko hAtha-paga dhoi zake e mATe derAsaranI bahAra juduM pANI rAkhyuM hoya, to te pANIthI hAtha-paga dhovAmAM koi harakata nathI. chAbaDio, caMgerI, orasiyA Adi tathA caMdana, kezara, kapUra, kasturI Adi vastu devanizrAe nahIM rAkhatA potAnI nizrAe rAkhIne ja devapUjAvagereaMge vAparavI. Ama karavAthI potAnA gharamAM koi prayojana vakhate te vAparI zakAya che. e ja rIte bherI, jhallarI Adi vAjiMtra paNa sAdhAraNakhAte rAkhyuM hoya, to te badhA dharmajyomAM vAparI zakAya che. potAnI nizrAe rAkhelA taMbu, paDadAAdi vastu devamaMdira vageremAM keTalAka divasa sudhI vAparavA mATe rAkhyA hoya, to paNa teTalAmAtrathI te vastu devadravyamAM gaNAya nahIM, kAraNa ke mananA pariNAma ja pramANabhUta che. ema na hoya, to potAnA pAtramAM raheluM naivedya bhagavAna AgaLa muke che, tethI te pAtra (thALI vagere) paNa devadravya gaNavAnI Apatti Ave. zrAvake derAsara khAtAnAM athavA jJAnakhAtAnAM ghara, dukAna Adi bhADuM ApIne paNa nahIM vAparavA. kAraNa ke, tethI nirdhvasa pariNAmavagere doSanI saMbhAvanA che. (dekhAya ja che ke e gharavagere pAchaLathI khAlI karAvatA saMghane bhAre paDI jAya che. bhADethI rahelo e jaina pachI vadhu bhADuM to Apato nathI, paNa saMghanA upAzrayaAdi kAryamATe paNa ghara khAlI karI Apato nathI, athavA badalAmAM ghaNI moTI rakama mAMge che.) sAdhAraNa khAtAnAM hoya ne saMghanI anumatithI vApare, to paNa lokavyavahArane anusarIne ochuM na paDe eTaluM bhADuM ApavuM. ane te paNa kahelI mudatanI aMdara pote ja jaine ApavuM. e pahelAnI jo bhIMtavagere bhADe lIdhA pachI paDI javAthI pote jo e samAre, to temAM je kaMi kharaca thayuM hoya, to te bhADAmAM vALI zake, kAraNake, tevo loka vyavahAra che. paraMtu jo potAnA mATe ekAda mALa navo caNAvyo athavA te gharamAM bIjuM kAMi navuM karyuM hoya, to temAM je kharaca thayuM hoya, te bhADAmAM vALI levAya nahIM. kAraNake tethI sAdhAraNa dravyano upayoga karavAno doSa Ave che.(eTale teno kharca pote ja bharavo.) koi sAdharmikabhAi sIdAto hoya, to saMghanI sammatithI sAdhAraNa khAtAnA gharamAM vagara bhADe rahI zake. temaja bIjuM sthAnaka nahIM maLavAthI tIrthavageremAM jinamaMdiramAM ja (ahIM caityathI derAsaranI parasALa athavA derAsara saMbaMdhI jagyA athavA derAsara saMlagna dharmazALA evo artha ucita lAge che.) jo ghaNI vAra rahevuM paDe, tathA nidrAAdi levI paDe; to jeTaluM vAparavAmAM Ave, te karatAM paNa vadhAre nakaro Apavo, thoDo nakaro Ape to sAkSAt doSa ja che. evI rIte deva, jJAna ane sAdhAraNa e traNe khAtAnA vastra, nAriyeLa, sonA rUpAnI pATI, kaLaza, phUla, pakvAnna, sukhaDI vagere vastu ujamaNAmAM, naMdimAM ane pustaka pUjA vagere kRtyomAM sAro nakaro ApyA vinA nahIM mUkavI. ujamaNAvagere to potAnA nAmathI zrAddhavidhi prakaraNa
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ moTA ADaMbara sAthe mAMDyA hoya, tethI lokomAM bahu prazaMsA vagere thAya, paNa vastu to devadravyanI hoya, ke jenI lokone khabara paNa na hoya. Ama devadravyanI vastuthI potAnI vAha-vAha thAya ne badalAmAM na karo to thoDo ja bharyo hoya to spaSTa ja doSa che. A vAta upara lakSmIvatInuM dRSTAMta che. lakSmIvatInuM dRSTAMta koi lakSmIvatI nAme zrAvikA ghaNI zrImaMta ane dharmiSTha hatI. paNa potAnI moTAI thAya evI icchAvALI hatI. te haMmezA thoDo nakaro ApIne ghaNA ADaMbarathI vividha prakAranA ujamaNAM Adi dharmakRtyo kare ane karAve, tathA manamAM ema mAne ke, "huM devadravyanI vRddhi tathA prabhAvanA karuM chuM" evI rIte zrAvakadharma pALIne maraNa pAmI te svarge gai, tyAM nIcadevIpaNe utpanna thai. pachI svargathI cyavI koi dhanavAna tathA putra rahita zeThane tyAM vallabha-lADakI putrIpaNe utpanna thai. paNa te garbhamAM AvI tyAre ociMto dumana rAjAno moTo bhaya AvavAthI tenI mAtAno sImaMtano utsava na thayo. tathA janmotsava, chaThThIno jAgarIkotsava, nAma pADavAno utsava Adi utsava pitAe moTA ADaMbarathI karavAnI taiyArI karI hatI, to paNa rAjA tathA maMtrI Adi vividha lokonA gharamAM zoka utpanna thavAthI te na thayA. temaja zeThe badhA aMge paherI zakAya evA ratna - jaDita suvarNanA vividha alaMkAro ghaNA AdarathI karAvyA hatA, to paNa coravagerenA bhayathI te putrI eka divasa paNa paherI zakI nahIM. te mA-bApane tathA bIjA lokone paNa ghaNI vahAlI hatI, to paNa pUrvakarmanA doSathI tene khAvA pIvAnI tathA paheravA-oDhavAnI vastu moTe bhAge evI maLatI ke je sAmAnya mANasane paNa sukhe ma zake, koke kahyuM che ke sAgara tuM ratnAkara che, tethI tuM to ratnathI bharelo ja che. chatAM mArA hAthamAM deDako Avyo! e tAro doSa nathI, paNa mArA pUrvakarmono doSa che. pachI zeThe e putrIno eka paNa utsava thayo nathI ema vicArI moTA ADaMbarathI teno lagna mahotsava karavA mAMDyo. paNa lagna divasa najIka Avyo tyAre te putrInI mAtA acAnaka maraNa pAmI. tyAre bilakula utsava na thatAM vara-vahuno hastameLApa rUDhI pramANe karyo. moTA dhanavAna tathA udAra zeThane ghare paraNI hatI ane mAnItI hatI, to paNa pUrvanI jema navA navA bhaya, zoka, mAMdagI Adi kAraNa utpanna thavAthI tene potAnA managamatA viSayasukha bhogavavAno tathA utsava mANavAno yoga prAye na ja maLyo. tethI te manamAM ghaNI udvigna thai ane saMvega pAmI. eka divase teNe kevaLajJAnI gurubhagavaMtane e vAtanuM kAraNa pUchavAthI temaNe kahyuM ke, "pUrvabhave te thoDo nakaro ApI derAsara AdinI ghaNI vastu vAparI moTo ADaMbara dekhADI vAha-vAha meLavelI. evA evA kAryothI duSkarma upAryuM. tenuM A phaLa che" kevaLInA e vacana sAMbhaLI teNe e pApanI AlocanA karI. pachI dIkSA lai anukrame nirvANa pAmI. lakSmIvatInI A kathA che. mATe ujamaNA AdimAM mukavA pATalIo, nALiyera, lADu, Adi vastuonuM je mUlya hoya, tathA te taiyAra karatAM, lAvatAM je kharca thayo hoya, tethI paNa kAMika vadhAre rakama ApavAthI zuddha nakaro kahevAya che. koie potAnA nAmathI ujamaNA vagere mAMDyuM hoya, paraMtu adhika zakti Adi na hoya, to tene sAcavavA koi bIjo mANasa kAMi mUke, to tethI koi doSanI prApti thatI nathI. 100 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharaderAsaramAM caDhAvelA akSatAdinI vyavasthA potAnA gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa mUkelA cokhA, sopArI, naivedya Adi vastu veMcIne meLavelI rakamamAMthI puSpa, bhoga (kesara, caMdana) vagere vastu potAnA gharaderAsaramAM nahIM vA52vI. saMghanA derAsa2mAM paNa pote nahIM caDhAvavuM, paraMtu kharI vAta kahIne te pUjArIvagere pAse caDhAvaDAvavuM. pUjArI vagere na hoya to badhA AgaLa e puSpaAdi aMgenuM svarUpa spaSTa batAvI pachI pote paNa caDhAvI zake. ema na kare, to devadravyanI sAmagrIthI potAnA vakhANa thavA vagere doSa Ave che. gharaderAsaranI naivedya Adi vastu mALIne mahIne ApavAnI rakamanA sthAne ApavI nahIM. paNa jo pahelethI ja mAsika rakama-pagAranA sthAne naivedya ApavAnI vAta thai hoya, to doSa nathI. mukhyamArge to mALIne mAsika ApavA yogya 2kama alaga ja TharAvavI. gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa dharelA cokhA, naivedya Adi vastu (saMghanA) jinamaMdire mukavI. nahIM to "gharaderAsaranA dravyathI gharaderAsaramAM pUjA karI, paNa potAnA dravyathI na karI" ema thAya. tethI anAdara, avajJA Adi doSo lAge. vaLI A rIte karavuM yogya paNa nathI. je gRhastha potAnA zarIra, kuTuMbavageremATe moTI rakamano paNa vyaya karI zake, te potAnA gharamAM rahelA derAsaramATe e derAsaranuM dravya vApare e kevI rIte ucita gaNAya? jinamaMdire jinapUjA paNa zakti pramANe potAnA dravyathI ja karavI. paNa potAnA gharaderAsaramAM bhagavAna AgaLa dharelA naivedya Adi vastu veMcIne upajAvelA dravyathI athavA devasaMbaMdhI phUla Adi vastuthI na karavI, kAraNake tema karavAthI upara kahelA doSa Ave che. vaLI jinamaMdire AvelA naivedya, cokhA, sopArI Adi vastunI potAnI vastunI mAphaka saMbhALa levI ane sAruM mUlya upaje evI rIte veMcavI paNa jema tema rakhaDatI rAkhavI nahIM, kAraNake tema karavAthI devadravyano vinAza Adi karyAno doSa Ave che. pUrA prayatnathI rakSaNaAdi phIkara karavA chatAM jo kadAcit corI, agniAdinA upadravathI devadravyAdino nAza thai jAya, to sArasaMbhALa karanAranA mAthe koi doSa nathI; kAraNake, avazya thanArI vAtano koi pratikAra thai zakato nathI. (tethI tevI paristhitimAM vahIvaTadArone doSa devo vAjabI nathI. hA, pUjArIvagere para vadhu paDato bharoso vagere kAraNe pote rAkhelI bekALajI vagere kAraNe nukasAna thAya, to doSamukta thavA gItArtha gurubhagavaMtanI salAha mujaba karavuM.) devamATe, gurumATe, yAtrAmATe, tIrthapUjAmATe, saMghapUjAmATe tathA sAdharmika vAtsalya, snAtra, prabhAvanA, pustaka lakhAvavuM, vAMcana Adi dharmakRtya mATe kharca ka2vA bIjAnuM jo dhana levAya, to te cArapAMca puruSone sAkSI rAkhIne levuM ane te dravya kharacatI vakhate guru, saMgha Adi AgaLa te dravyanuM kharuM svarUpa yathAsthita kahI devuM, ema na kare to doSa lAge. tIrtha vageremAM devapUjA, snAtra, dhvajAropaNa, paherAmaNI Adi avazya karavA yogya dharmakRtyomAM potAnuM dravya ja vAparavuM, temAM bIjA koinuM dravya bheguM na levuM. bIjAe ApeluM dhana mahApUjA, bhoga, aMgapUjA Adi kRtyamAM badhAnI samakSa alaga vAparavuM. (alabatta, koie khAsa phula caDhAvavA mATe je dravya ApyuM hoya, to te 2kamathI phula lai badhA samakSa e jAherAta karI e phula vagere caDhAvavA. eNe 'tyAM mArA vatI prabhubhakti karajo' ema kahyuM hoya, to e 2kama vizeSa AMgI vageremAM zrAddhavidhi prakaraNa 101
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ enA nAmanI jAherAta sAthe vAparavI. AnA parathI eka e paNa tAtparya nIkaLe che ke koi potAnA kharce tIrthayAtrA vagere mATe samudAyane lai jAya, tyAre e samudAye aSTaprakArI pUjAnI sAmagrI to potAnI ja rAkhavI. lAbhArthI e Ape, to emanuM nAma lai e caDhAvavI, pachI potAnA dravyathI paNa pUjA karavI joie.) jyAre ghaNA gRhastha bhegA thaine yAtrA, sAdharmika vAtsalya, saMghapUjAAdi kRtya kare, tyAre jeno jeTalo bhAga hoya, teno teTalo bhAga badhA samakSa jAhera karavo. ema na kare to puNyano nAza tathA corIAdino doSa mAthe Ave. temaja mAtA-pitA AdinI aMtima avasthA vakhate emanA sukata mATe je rakama mAnI hoya, te aMge teo sabhAna avasthAmAM hoya, tyAre ja guru, zrAvako vagere ghaNAnI hAjarImAM ja bolavuM ke "huM ApanA nimitte ATalA divasanI aMdara ATaluM dhana sukRtamAM vAparIza, tenI Apa anumodanA karo." te dhana kahelI mudatamAM badhA jANe e rIte vAparavuM. te vakhate jo potAnA nAmathI te dravyano vyaya kare, to puNyanA sthAne paNa corIvagere doSa lAge ke je moTA munirAjo mATe paNa hInatAno hetu bane che. kahyuM che ke - je mANasa (sAdhu) tapa, vrata, rUpa, AcAra,ane bhAva A pAMcanI corI kare, te kilbiSa devanuM AyuSya bAMdhe. nabaLA kSetramAM vAparavAmAM zreSTha lAbha dharma mATe vaparAtuM dhana mukhyavRttithI sAdhAraNakhAtAmAM ja vAparavuM. jethI je dharmasthAnamAM vizeSa jarUriyAta dekhAya. tyAM te dhana vAparI zakAya. sAte kSetramAM je kSetra sIdatuM hoya, tene Teko ApavAmAM lAbha dekhAya che. koi zrAvaka mAThI avasthAmAM hoya ane tene jo te (sAdhAraNa) dravyathI sahAya karAya, to te zrAvaka Azraya maLavAthI dhanavAna thaI sAte kSetronI vRddhi kare evo saMbhava rahe che. laukikamAM paNa kahyuM che - he rAjendra ! tuM daridranuM poSaNa kara, dhanavAnanuM kyAreya karavAnI jarUrata nathI. rogIne ja auSadha pathya-hitakara bane che. nirogIne auSadhanI zI jarUrata che? mATe ja prabhAvanA, saMgha paherAmaNI, samyakatva modaka lhANI (pote samakIta vrata lIdhuM enI khuzAlImAM karelI lADavAnI lhANI athavA koka tevA prasaMge samakatadhara badhAne lADunI lhANI kare te) sAdharmikone ApavI hoya, tyAre nirdhana sAdharmikane sArAmAM sArI vastu hoya te ja ApavI yogya che. ema na kare, to dharmanI avajJA Adi karyAno doSa Ave. yoga hoya to dhanavAna karatA nirdhana sAdharmikane vadhAre ApavuM; paNa yoga na hoya to badhAne sarakhuM ApavuM. saMbhaLAya che ke - yamunApuramAM jinadAsa ThAkore dhanavAna sAdharmikane karelI samakIta modaka lhANI vakhate emanA lADavAmAM eka eka sonaiyo aMdara nAkhyo hato. ane nirdhana sAdharmikane ApelA modakamAM be be sonaiyA nAkhyA hatAM. mukhyavRttithI to pitAvagere ane putravageree paraspara keTaluM vAparavuM e pahelethI ja nakkI karI levuM joie. kemake koNa jANe che ke konuM kevI rIte maraNa thAya? mAtA-pitA vagere nimitte dharmamArge jeTaluM dhana vAparavAnuM nakkI karyuM hoya, te alaga ja vAparavuM. pote je sAdharmikabhojana, dAnarUpe vAparato hoya, emAM e dhana vAparavuM nahIM. nahIMtara vyartha dharmasthAnamAM doSa sevAi jaze! (AnA be tAtparya samajAya che. 1) sAmAnyathI pitA pote keTaluM sukRta karavA icche che, tenuM mApa putrane batAve. e ja rIte putra pitAne batAve. jo kadAca bemAMthI ekanuM avasAna thAya, to bIjAe avasAna pAmanAra jeTaluM mAneluM hoya eTaluM dhana enA nimitte dharmamArge vAparavuM. avasAna nahIM thAya, to e rIte pote ja pote mAneluM dhana dharmamArge vApare. athavA bIjuM tAtparya 2) koinA motano bharoso nathI. tethI pitAe ja pahelethI putrane jaNAvyuM hoya, ke kadAca 102 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAruM avasAna thAya, to huM tArA nimitte ATaluM sukRta karIza. ane e ja rIte putre pitAne jaNAvyuM hoya. pachI avasAna thaye; e rIte emanA nAme vAparavuM joie. joke mane ahIM prathama tAtparya vadhu ucita lAge che.) tIrthayAtrA aMge kADheluM dravya Ama hovAthI ja jeo tIrthayAtrAvagere karatI vakhate bhojanano kharca, gADA mokalavA vagereno kharca paNa tIrthayAtrAvagere mATe mAnelI rakamamAM ja gaNI le che, te mUDhonI koNa jANe zI gati thaze? (jo pote sAmAnyathI ja tIrthayAtrA karAvIza" athavA ATalA jaNane A tIrthanI yAtrA karAvIza evo saMkalpa karyo hoya, to e rIte karavAmAM doSa nathI Avato. paNa jo amuka rakama dhArI hoya ke "tIrthayAtrAmAM huM ATalI rakama vAparIza" to e rakamamAM bIjA kharcano samAveza karavo nahIM. jo pote tIrthayAtrA ane te saMbaMdhI bIjA badhA kharca mATe ATalI rakama vAparIza, to e saMbaMdhI bIjA kharca paNa emAM lai zakAya. paNa e bIjA kharca khoTA kharcarUpa na banI jAya, te jovuM.) yAtrAdi mATe jeTaluM dhana mAnyuM hoya ke "huM ATaluM dhana yAtrAAdimATe vAparIza." teTaluM dhana te saMkalpasAthe ja devaAdi dravya thai jAya che. te dravya e sivAyanA potAnA bhojanavageremAM vApare, to devaAdi dravyanA upabhogano doSa lAge. zubha khAtAnuM devuM mAthuM rAkhavuM nahIM evI rIte jANatAM athavA ajANatAM je koI prasaMge devAdi dravyano upabhoga thayo hoya, tenA prAyazcitta tarIke, jeTalA dravyano upabhoga anumAnathI dhyAnamAM Avato hoya; teTalA pramANamAM svadravya deva, jJAna, sAdhAraNa dravyamAM ApI de. A kArya aMtima avasthAmAM to vizeSarUpe karI levuM (jethI paralokamAM eno bhAra rahe nahIM.) e rIte karavAmAM ghaNuM dhana ApI dIdhAM pachI have vadhuM dhana vAparavAnI zaktivagere nahIM rahe, to bIjA dharmasthAnomAM ochuM dhana vApare te cAle, paNa RNa mAthe rahevuM joie nahIM, kemake badhA ja RNa-vizeSathI devaAdi saMbaMdhI RNa to barAbara samajI lai maraNa pahelA ja cukavI devA joie. ame (graMthakAre) kahyuM ja che ke - paDavAnA caMdrane kamaLa, noLiyaNane noLiyo, dUdhane kalahaMsa (zreSTha haMsa) citrAvelIne paMkhI ane sUkSma dharmane sArI buddhivALo puruSa ja oLakhI zake che. vistArathI saryuM. (ahIM devadravyAdi viSayamAM ghaNI ghaNI vAto AvI. dareka vyaktie ane vyavasthApake vartamAna gItArtha saMvigna paraMparAmujaba devadravyAdino vibhAga kevI rIte thAya che te evA gItArtha guruo pAsethI jANI levuM joie. dharmakSetramAM savyaya aMge paNa kevo saMkalpa karavo joie ke jethI doSa na Ave, te paNa pUjyo pAsethI jANI levuM joie, ne jyAM jarA paNa zaMkA ke muMjhavaNa thAya, tyAM paNa tarata emanI salAha mujaba vartavuM joie.) guruvaMdana ane paccakakhANA have gAthAnA uttarArdhvanI vyAkhyA - A rIte jinapUjA karIne "kAle vinaye bahumAna' ityAdi AgamagAthA sUcita jJAnAdi pAMca AcArane daDhatAthI AcaratA gurupAse jai pote pUrve kareluM paccakhANa athavA temAM kAMika vadhArIne gurumukhethI levuM. jJAnAdi pAMcaAcAranI vyAkhyA graMthakAre racelA AcArapradIpa graMthathI jANavI. paccakhANa traNa prakAre karavAnuM che. eka AtmasAkSika, bIjuM devasAkSika, ane trIjuM gurusAkSika. tenI vidhi A pramANe che :- jinamaMdire devavaMdana arthe AvelA athavA snAtra mahotsavanA darzana arthe athavA pravacanaAdi mATe tyAM ja rahelA sadUguru pAse vidhipUrvaka paccakakhANa levuM. athavA zrAddhavidhi prakaraNa 103
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAzrayamAM jinamaMdiranI jema traNa nizIhi tathA pAMca abhigama vagere yathAyogya vidhithI praveza karI sagurune dharmadezanAnI pahelAM athavA te thai rahyA pachI paccIza AvazyakathI zuddha dvAdazAvarta vaMdanA kare. e vaMdanAnuM phaLa bahu moTuM che. kahyuM che ke - mANasa zraddhAthI vaMdanA kare to nIcagotra karma khapAve, uccagotra karma bAMdhe ane karmanI dRDhagraMthI zithila kare. kRSNa guruvaMdanAthI tIrthakarapaNuM meLavyuM, sAtamIne badale trIjI narakanuM AyuSya bAMdhyuM, tathA kSAyika samyakta pAmyo. vaMdana karavA AvelA, paNa rAta paDavAthI bahAra rahelA ane te rAte ja kevaLajJAna pAmelA potAnA cAra bhANejone zItaLAcArye pahelA krodhathI dravyavaMdana karyuM. pachI te kevaLajJAnI bhANejonA vacanathI bhAvavaMdana karatAM kevaLajJAna pAmyA. guruvaMdananA prakAra ane vidhi guruvaMdana paNa traNa prakAranA che. bhASyamAM kahyuM che - guruvaMdana traNa prakAre che. eka pheTAvaMdana, bIjuM thobhanaMdana ane trIjuM dvAdazAvartavaMdana. mAthuM namAve athavA be hAtha joDe te pheTAvaMdana che. be pUrA khamAsamaNAvALuM bIjuM thobhavaMdana che. ane bAra Avarta, paccIza Avazyaka vagere vidhisahita be vAMdaNAvALuM trIjuM dvAdazAvarta vaMdana jANavuM. temAM prathama pheTAvaMdana sakaLa zrIsaMghe paraspara karavAnuM che. bIjuM thobhanaMdana gacchamAM rahelA susAdhune karavuM ane kAraNathI liMgamAtradhArI samakitIne paNa karavuM. trIjuM dvAdazAvartavaMdana AcArya, upAdhyAya Adi padavIdhara munione karavuM. je puruSe pratikramaNa karyuM nathI, teNe paNa vidhithI vaMdana karavuM. bhASyamAM kahyuM che - (1) IryA (2) kusumiNa kAyotsarga (3) caityavaMdana (4) muhapatti (5) vaMdana (6) AlocanA (7) vaMdana (8) khAmaNA (9) vaMdana (10) saMvara (11) cAra thobha (12) sakjhAyaya. vyAkhyA - pahelA IryAvahiyA pratikramaNa karavuM (IryAvahiyA vidhi karavI.) pachI kusumiNano so zvAsocchavAsa pramANa caMdesu nimmalayarA sudhInA cAra logassano, paNa jo duHsvapnAdi AvyA hoya, to ekaso ATha zvAsocchavAsa pramANa (hAla e hetuthI sAgaravara sudhInA cAra logassano) kAusagga karavo. pachI khamAsamaNuM ApI muhapatti paDIlehavI. pachI be vAMdaNA ApI AlocanA karavI. pachI pharIthI be vAMdaNAM dai abhiMtara rAiaM khamAve, pachI vAMdaNA dai, paccakhkhANa kare, pachI bhagavAnae ityAdi cAra khamAsamaNAM Ape. pachI sakjhAya saMdisAhuM? ane sakjhAya karuM? e be khamAsamaNA sAthe be Adeza mAMgI sakjhAya kare. e pramANe savAranI vaMdanavidhi kahI. (1) IryA (2) caityavaMdana (3) muhapatti (4) vaMdana (5) carama (6) vaMdana (7) AlocanA (8) vaMdana (9) khAmaNA (10) cAra thobha (11) divasa-kAyotsarga (12) sakjhAyaya. vyAkhyA saMdhyAsamaye vaMdanano vidhi-prathama IriyAvahi pratikramI caityavaMdana kare, pachI khamAsamaNA pUrvaka muhapatti paDilehe; be vAMdaNA de, pachI divasacarima paccakakhANa kare. pachI be vAMdaNA dai devasiya Alove. pachI be vAMdaNAM dai devasiya khamAve, pachI cAra bhagavAnAM Adi khamAsamaNAM dai Adeza mAgI devasiyapAlacchitta visohaNane arthe (cAra logassano) kAyotsarga kare, pachI sakjhAya saMdisAhuM? ane sakjhAya karuM? e pramANe be Adeza mATe be khamAsamaNA dai sakjhAya kare. e saMdhyA samayano vaMdanavidhi kahyo che. guru koi kAmamAM vyagra hovAthI jo dvAdazAvarta vaMdana karavAno yoga na Ave, to thobhavaMdanathI paNa gurune vaMdana karavA. evI rIte vaMdana karI guru pAse paccakakhANa 104 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavuM. kahyuM che ke te pote je pahelA paccakhANa karyuM hoya te ja athavA tethI moTuM paccakhANa gurusAkSIe grahaNa karavuM, kAraNa ke dharma gurusAphika kahyo che. dharmakRtya gurusAkSIe karavAmAM 1) e dharmamAM daDhatA Ave 2) "gurumbio' A jinavacana hovAthI jinAjJAnuM pAlana-ArAdhanA thAya. 3) guruvacanathI udbhavelA zubha AzayathI adhika-kSayopazama thAya ane 4) tethI ja adhika paccakkhANa AdinI bhAvanA thAya. ATalA lAbha che. zrAvakaprajJaptimAM kahyuM che ke - prathamathI ja paccakakhANavagere levAnA pariNAma hoya to paNa gurupAse javAmAM e lAbha che ke, pariNAmanI daDhatA thAya che, bhagavAnanI AjJA paLAya che, karmano kSayopazama thAya che ane paccakkhANanI vRddhi thAya che. A ja rIte divasa saMbaMdhI, comAsA saMbaMdhI ke bIjA niyamo paNa yoga hoya to guru sAkSIe ja grahaNa karavA. ahIM pAMca nAmAdi bAvIsa mULadvAra tathA cAraso bANuM pratidvAra sahita dvAdazAvarta vaMdananI vidhi tathA deza pratyAkhyAnAdi nava mULadvAra tathA nevuM pratidvAra sahita paccakakhANa vidhi paNa bhASya Adi graMthamAMthI jANI levI. paccakakhANanuM lezamAtra svarUpa pUrve kahyuM che. paccakakhANanuM phaLa cha mAsa sudhI AyaMbila tapa karI moTA zreSThIonI, rAjAonI ane vidyAdhararAjAonI batrIsa kanyA paraNelA dhammila kumAranI jema paccakakhANanuM AlokamAM phaLa maLe che. tathA cAra hatyA Adi mahApApa karI karmathI bhAre thayelo daDhaprahArI cha mAsa tapa karI te ja bhave mukti pAmyo. A paraloka saMbaMdhI phaLa mATe dRSTAMta che. kahyuM ja che - mANasone paccakkhANa karavAthI AzravadvAro baMdha thAya che. AzravanA ucchedathI tRSNAno uccheda thAya che. tRSNAnA ucchedathI ghaNo upazama thAya che. ane ghaNo upazama thavAthI ja paccakakhANa zuddha thAya che. zuddha paccakkhANathI athavA atula-ghaNA upazamathI cAritradharmanI prApti thAya che. enAthI karmono kSaya thAya che. karmanA kSayathI apUrvakaraNa (kSapakazreNI) thAya che. tethI kevaLajJAna utpanna thAya che. kevaLajJAna thavAthI sadAya anaMta sukhamaya mokSa sukha maLe che. guruvinayanI rIta derAsara Adi sthaLe gurunuM Agamana thAya, to UbhA thavuM vagere vinaya karavo. kahyuM ja che ke - guru bhagavaMtane jotA ja UbhA thavuM, teo padhAratA hoya, to sAme levA javuM. mastake aMjali karI (praNAma karavA) ane jAte ja Asana ApavuM. tathA Asana abhigraha karavo. (eTale ke guru bhagavaMta Asana para bese pachI ja Asana para besavAno niyama levo.) guru jAya, to temanI pAchaLa javuM. A rIte guruno Adara-satkAra- vinaya karavo. gurunI bAjumAM ke gurune pITha thAya e rIte besavuM nahI. tathA gurunA sAthaLane ApaNA sAthaLa aDe e rIte gurunI najIka (besavuM ke) UbhA rahevuM nahIM, kemake A badhAmAM guruno avinaya thAya che. temaja zrAvake gurunI pAse paganI palAThI vALIne baMne hAtha vALIne athavA paga lAMbA karIne paNa na besavuM. bIje ThekANe paNa kahyuM che ke- palAThI vALavI, bhIMtano Teko levo, paga lAMbA karavA, vikathA karavI, ghaNuM hasavuM, A badhuM gurunI hAjarImAM karavuM nahIM. pravacana sAMbhaLavAnI rIta ane teno lAbha vaLI kahyuM che - zrAvake nidrA tathA vikathA choDI, mana-vacana-kAyAnI gupti rAkhI, hAtha joDI, zrAddhavidhi prakaraNa 105
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ barAbara upayoga rAkhI bhaktithI bahumAnapUrvaka guruno upadeza sAMbhaLavo. vaLI gurunI AzAtanA TALavA siddhAMtamAM kahelI vidhithI guthI sADA traNa hAthanuM avagrahakSetra choDI tenI bahAra jIvajaMturahita bhUmie besIne dharmadezanA sAMbhaLavI. kahyuM ja che ke - zAstramAM niMdita AcaraNa (zAstra je AcaraNone pAparUpa gaNAvyA che, tevA AcaraNa) AcaravAthI utpanna thayelA tApano nAza karavAmAM samartha evo sadagurunA vadanarUpa malayAvartathI nIkaLelA vacanarUpa sat (zItala) caMdana sparza dhanya puruSane ja maLe che. dharmadezanA sAMbhaLavAthI (1) ajJAnano ane mithyAjJAnano nAza thAya che, (2) tattvanuM samyam jJAna thAya che, (3) saMzaya TaLe che, (4) vyasanaAdi unmArgathI pAchA pharavAnuM mana thAya che, (5) sanmArgamAM pravRtti thAya che, (6) kaSAya Adi doSono upazama thAya che, (7) vinaya Adi guNonI prapti thAya che, (8) satsaMgatino lAbha maLe che, (9) saMsArapara vairAgya jAge che, (10) mokSanI icchArUpa saMvega jAge che, (11) samyakatva, dezavirati athavA sarvavirati (sAdhudharma) prApta thAya che. (12) aMgIkAra karelI dezavirati athavA sarvaviratinI sarva prakAre ekAgra manathI ArAdhanA thAya che. vagere aneka lAbho thAya che. nAstika pradeza rAjA, zrIAmarAjA, zrIkumArapALarAjA, thAvaggAputra vagere ahIM dRSTAMtabhUta che. kahyuM che ke - jinezvara bhagavAnanuM saMbhaLAyeluM vacana buddhinA mohane hare che, kupaMthano uccheda kare che, saMvegane pragaTAve che. prazamabhAvano udbhava kare che, vairAgyabhAvane janma Ape che, vizeSa harSanuM AdhAna kare che. athavA jinezvaranuM vacana zravaNadvArA zuM zuM nathI ApatuM? jinavacanathI udabhavelA 'zarIra kSaNabhaMgura che. bAMdhava baMdhana samAna che. lakSmI vividha anarthane utpanna kare che." ityAdirUpa saMvega vagere guNo manuSyo para kayo kayo upakAra karatAM nathI ? ahIM pradezI rAjAnuM dRSTAMta che. pradezI rAjAnuM saMkSipta daSTAMta zvetAMbI nagarImAM pradeza rAjA hato. ene citra nAmano maMtrI hato. citra maMtrIe cAra jJAnanA dhAraka zrIkezI gaNadhara pAse zrAvati nagarImAM zreSTha zrAvakadharma svIkAryo hato. e maMtrInI vinaMtIpara zrI kezI gaNadhara zvetAMbI nagarImAM padhAryA. citra maMtrI athavAhikA (ghoDA khelavavA) nA bahAnA heThaLa pradezI rAjAne kezI gaNadhara pAse lai gayo. garvasAthe pradezI rAjAe zrIkezI gaNadharane kahyuM - he maharSi ! dharma vagere kazuM ja nathI. tethI tame A (tapa-japa Adi) kaSTa vyartha sahana karo nahIM. mArI mAtA zrAvikA hatI ane pitA nAstika hatA. e baMnene meM emanA maraNa vakhate ghaNuM kahyuM hatuM ke svarganA sukha ke narakamAM du:kha je meLavo te mane jaNAvajo. chatAM maraNa pachI te baMnemAMthI eke mane kazuM kahevA AvyA nathI. vaLI eka coranA meM tala jevA TukaDe TukaDA karI nAkhyA, paNa kyAMya jIva dekhAyo nahIM. tema ja jIvatA tathA maraNa pAmelA mANasane tolatAM vajanamAM kazo pharaka dekhAyo nahIM. tathA eka vakhata chidra vinAnI koThImAM eka mANasane pUryo. emAM marI gayelA e mANasanA zarIramAM khaDabadatAM asaMkhya kIDA meM joyA. paNa e mANasanA jIvane javA mATeno koi daravAjo mane e koThImAM dekhAyo nahIM. A rIte jIvanA astitva aMge ghaNI parIkSA karI. chatAM kyAMya jIva dekhAyo nahIM, tethI huM nAstika thai gayo chuM. 106 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kezI gaNadhare kahyuM "tArI mAtA svargasukhamAM magna hovAthI tathA tArA pitA paNa narakanI ghora vedanAthI AkuLa hovAthI ahIM AvI zakyA nahIM. "araNi" nA lAkaDAnA game teTalA jhINA kaTakA karIe, to paNa temAM agni dekhAto nathI. chatAM emAM agni hovo jema badhAne mAnya che, tema dehanA TukaDA karIe chatAM jIva hAthamAM na Ave, eTalAmAtrathI emAM pUrve jIvano abhAva hato ema kahevuM yogya nathI. eja rIte dhamaNa (ke phuggA) vageremAM havA bharatAM pahelA ke pachI vajana karatAM pharaka dekhAto nathI, chatAM havA bharelA dhamaNa (ke phuggAmAM ) havA che, e spaSTa che. koThImAM pUrAyelo zaMkhavAdaka zaMkha phUMke tyAre koThImAMthI e avAja je rIte bahAra Ave che, e rIte AtmA paNa vyAghAta vinA jai zake ke AvI zake che. A rIte zrIkezI gaNadhare 'jIvanuM paNa astitva che' vagere vAto yuktithI samajAvI. tethI bodha pAmelA zrI pradezI rAjAe kahyuM - "Apa kaho cho. e vAta kharI che. paNa kuLaparaMparAthI AveluM nAstikapaNuM zI rIte choDuM ?" zrIkezI gaNadhare kahyuM - "jema kuLa paraMparAthI AvelI garIbI, roga, du:kha Adi paNa choDavAlAyaka ja gaNAya che, ema nAstikatA paNa tyAjya ja che. koI paNa dharma, AcAra vagere kuLaparaMparAthI AvavAmAtrathI svIkArya nathI banatA, paNa vivekabuddhithI Atmahitakara lAge e ja grAhya bane che. A sAMbhaLI pradezI rAjA suzrAvaka thayo. eka vAra pradezI rAjAe pauSadha-upavAsa karyo. enA pAraNe parapuruSamAM Astaka thayelI sUryakAMtA rANIe jhera ApyuM. A vAta jANI gayelA pradezI rAjA zrI citra maMtrInA hitakara vacana sAMbhaLI rANIpara dveSa karavAnA badale samAdhimAM ja rahyA pariNAme. karelI ArAdhanAnA baLa para saudharma (prathama) devalokamAM 'sUryAbha' nAmanA vimAnamAM sUryAbhadeva tarIke utpanna thayA. jhera ApanArI sUryakAMtA "meM jhera ApyuM che, te vAtanI khabara paDI gaI che.' ema jANIne DarIne jaMgalamAM bhAgI gai. paNa tyAM sApanA DaMsathI marIne narakamAM gai. eka vakhata AmalakalpA nagarImAM zrI vIra bhagavAna padhAryA. tyAre zrI sUryAbhadeva DAbA tathA jamaNA hAthathI ekaso ATha kuMvara tathA kuMvarIo pragaTa karavA vagere dvArA bhagavAna AgaLa divya nATaka karI svarge gayo. tyAre zrI gautamasvAmInA pUchavAthI zrI vIrabhagavAne sUryAbhadevano pUrvabhava tathA bhaviSyamAM tyAMthI cyavI mahAvideha kSetre siddhi pAmaze vagere vAta kahI. taddana nAstika rAjA paNa zrI gurumukhe dharmazravaNa karI keTalo zIdhra suzrAvaka thai tarI gayo? A rIte pradezI rAjAnuM dRSTAMta che. zrI Ama rAjA zrI bappabhaTTasUrinA ane zrI kumArapALa rAjA zrI hemacaMdrasUrinA vacano sAMbhaLI pratibodha pAmyA te prasiddha ja che. thAvaggAputranI kathA dvArakA nagaramAM atyaMta samRddha 'thAvaccA" nAmanI sArthavAhI rahetI hatI. eno putra thAvaccaputra tarIke prasiddha thayo. mAtAe ene batrIsa kanyAo paraNAvI hatI. eka vAra zrI neminAtha bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI pratibodha pAmelo te parama vairAgI thayo. mAtAe dIkSA letA rokavA ghaNuM samajAvyo. paNa te makkama rahyo. tethI mAtA dIkSA mahotsavamATe zrIkRSNa pAse rAjacihno mAMgavA gai. tyAre zrIkRSNa enA ghare AvI thAvaccaputrane kahyuM - sAdhu thavAnuM choDa ne bhoga bhogava. thAvastrAputre kahyuM - bhayabhIta thayelA mANasane bhogamAM kazo svAda Avato nathI. zrIkRSNe kahyuM - "huM chuM, pachI tane zrAddhavidhi prakaraNa 107
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ kono bhaya che?" thAvaccaputre kahyuM- mRtyuno. (jane motano ane te pachInI durgatino bhaya lAgato hoya, ene viSayabhogamAM AnaMda Avato nathI. ane A bhaya sAme to kRSNa jevA vAsudeva paNa zuM karI zake ?) zrIkRSNa 'eno vairAgya sAco che" ema samajI gayA. pachI zrIkRSNa pote teno dIkSA utsava karyo. thAvastrAputre eka hajAra zreSThI AdisAthe dIkSA lIdhI. anukrame caudapUrvI thayA. selakarAjAne tathA tenA pAMcaso maMtrIone zrAvaka banAvI saugaMdhikA nagarImAM AvyA. te samaye vyAsano zuka nAmano putra parivrAjaka hato. ene eka hajAra ziSya hatA. te tridaMDa, kamaMDala, chatra, trikASThI, aMkuza, janoi ane kesarI nAmanuM vastra eTalI vastu hAthamAM rAkhato hato. tenA vastra geruthI raMgelA hatAM. te sAMkhya zAstranA tattvano jJAtA hato. prANAtipAtaviramaNAdi pAMca yama ane zauca (pavitratA), saMtoSa, tapa, svAdhyAya tathA IzvarapraNidhAna e pAMca niyama maLIne daza prakAranA parivrAjaka dharmanI prarUpaNA karato hato. enA mArgamAM zaucadharma mukhya hato. teNe e nagaranA sudarzana nAmanA nagarazeTha pAse pUrve potAno zaucamULa dharma svIkArAvyo hato. thAvastrAputra AcAryo te sudarzana zeThane ja pratibodha karI jainadharmano aMgIkAra karAvyo. pachI sudarzana zeThanI samakSa ja zukaparivrAjaka thAvastrAputra AcAryane prazno pUchaDyA ne thAvaggAputre enA javAbo ApyA... te A hatA... zuka parivrAjaka :- he bhagavana! sarisavaya bhakSya che ke abhakSya che? thAvagsAputra :- he zuka parivrAjaka! sarisavaya bhakSya che ane abhakSya paNa che. te A rIte - (1) sarisavaya be prakAranA che. mitra sarisavaya (sarakhI uMmaranA) ane bIjA dhAnya sarisavaya (= sarasava). mitra sarisavaya traNa prakAranA che, 1) sAthe utpanna thayelA 2) sAthe vRddhi pAmelA ane 3) bAlyAvasthAmAM sAthe dhULamAM ramelA. e traNa prakAranA mitra sarisavaya sAdhuone abhakSya che. dhAnya sarisavaya be prakAranA che. 1) zastrathI parita thayelA ane 2) zastrathI pariNata nahIM thayelA. zastrathI pariNamelA sarisavaya be prakAranA che. 1) yAcita 2) ayAcita. yAcita sarisavaya paNa be prakAranA che. 1) eSaNIya 2) aneSaNIya. eSaNIya sarisavaya paNa be prakAranA che. 1) labdha 2) alabdha. dhAnya sarisavayamAM azastra pariNamelA, aprAsuka, ayAcita, aneSaNIya ane alabdha eTalA prakAranA abhakSya che ane bAkI rahelA sarva prakAranA dhAnya sarisavaya sAdhuone bhakSya che. evI rIte ja (2) kulattha ane (3) mAsa paNa jANavA. temAM eTalo ja vizeSa ke mAsa paNa traNa prakAranA che. eka kAlamAsa (mahino) bIjo arthamAsa (sonA-rUpAnA tolamAM Ave che te) ane trIjo dhAnya mAsa (aDada). [(1) "modi mele3e''A mAgadhI zabda che. 'meCMele3e''ane "male'' e be mamkale zabdanuM mAgadhImAM mey melese'' evuM rUpa thAya che. sadRzavaya eTale sarakhI umarano ane sarSapa eTale sarasava. 2) "KumLe'' zabda mAgadhI che. "kulattha" (kaLathI) ane "kulI" e be saMskRta zabdonuM "kulattha" evuM mAgadhImAM eka ja rUpa thAya che. 3) mAsa (mahino), ce (aDada) ane mAsa (tolavAnuM eka kATaluM) e traNe zabdanuM mAgadhImAM came "evuM eka ja rUpa thAya che.] A rIte thAvastrAputra AcAryathI bodha pAmelA zuka parivrAjake potAnA eka hajAra ziSyo sAthe dIkSA lIdhI. thAvastrAputra AcArya potAnA hajAra ziSyanA parivAra sahita zatruMjaya tIrthe siddhi pAmyA. pachI zukAcA selakapuranA selaka rAjAne tathA tenA pAMcaso maMtrIne dIkSA ApI pote siddhipada pAmyA. zrAddhavidhi prakaraNa 108
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ selaka muni agviAra aMganA jJAtA thayA. potAnA paMthaka vagere pAMcaso ziSyonI sAthe vicaravA lAgyA. haMmezA lukhA vagere AhAranA kAraNe selaka AcAryane khasa, pitta Adi roga thayA. pachI te vihAra karatA parivAra sahita selakapure padhAryA. tyAM temano putra maMDuka rAjA hato. teNe temane potAnI vAhanazALAmAM rAkhyAM. prAsuka auSadha ane pathya dravyovagerethI selanAcAryane sArA karyA. paNa snigdha AhAranI lolupatAthI selanAcArya have bahAra vihAra karavA udyamazIla banyA nahIM. tethI paMthaka munine selaka AcAryanI vaiyAvacca mATe rAkhIne bIjA badhA sAdhuoe vihAra karyo. ekavAra kArtika comAsInA divase selaka AcArya yatheccha snigdha AhAra karI sui gayA, tyAre pratikramaNanA avasare paMthaka muni khamAvavA mATe mastakathI emanA baMne pagane aDyA. tethI jAgI gayelA selakAcArya gusse thayA. tyAre paMthake kahyuM - comAsI kSamApanA mATe huM ApanA pagane aDyo hato. paMthakanI vAta sAMbhaLI selanAcArya vairAgya pAmyA ane manamAM vicAra karavA lAgyA ke, "rasaviSayamAM lolupa thayelA mane dhikkAra thAo!" ema vicArI temaNe tarata vihAra karyo. pachI bIjA ziSyo paNa selakAcAryanI nizrAmAM AvI gayA. teo zatruMjaya parvata para potAnA parivAra sahita siddha thayA. A rIte thAvastrAputranI kathA che. dharmadezanA sAMbhaLI pratibodha pAmelA thAvastrAputra pote ane paraMparAthI keTalA badhAnA pratibodhamAM nimitta banyA !! - kriyA ane jJAna baMne jarurI tethI dararoja gurupAse dharmopadeza sAMbhaLavo joie. ane sAMbhaLIne temanA upadezane anusAra AcaraNa karavA yathAzakti prayatna karavo joie; kemake auSadha ke bhojananA jJAnamAtrathI Arogya athavA tRpti thatI nathI. paNa teno upayoga karAya, to ja Arogya ke tRpti thAya che. kahyuM che ke kriyA ja phaLajanaka bane che, nahIM ke jJAnamAtra. strI ke bhakSyanA bhogano jANakAra kaMi eTalI jANakArI mAtrathI sukhI thato nathI. taravAnuM jANato mANasa paNa hAtha-paga halAvavArUpa kAyikA ceSTA kare nahI, to te pravAhamAM taNAi jai DUbI jAya che. A ja vAta cAritra (kriyA) vinAnA jJAna aMge paNa samajavI. dazAzrutaskaMdhanI cUrNimAM paNa kahyuM che ke - je akriyAvAdI che, te bhavI ke abhavI hoya to paNa nizcayathI kRSNapAkSika che. kriyAvAdI to nizcayathI bhavI ja hoya, nizcayathI zukalapakSI ja hoya ne kAMka nyUna ardha pudgalaparAvartanI aMdara ja avazya siddha thAya che, athavA samyagadRSTi thAya che. jJAna vinA kriyA paNa pariNAme phaLadAyaka nIvaDatI nathI. mATe ja kahyuM che ke ajJAnathI (thatI kriyA vagerethI) thato karmakSaya maMDUkacUrNatulya che. samyagu (jJAnapUrvaka-samajaNapUrvaka) thatI kriyAthI thato karmakSaya maMDUka bhasma tulya che. (deDako marI javApara enA zarIrano je bhUko thAya, te cUrNa che; enApara varasAdavagerenuM pANI paDe, to emAMthI pAchA deDakA pragaTe. deDako baLI mare, to bhasma thAya; pachI pANI paDe, to paNa pharI deDako na udbhave. ema ajJAnInA nAza pAmelA karma tevA viSayAdi sAmagrIrUpa pANI maLe to pharIthI vaLage che, udabhave che. jJAnI je karmano nAza kare, e pachI game tevA viSayAdi kAraNoe paNa pAchA baMdhAtA nathI. tethI ajJAnIno kriyAjanya karmanAza maMDUkacUrNa samAna che. ne jJAnIno karmanAza maMDUkabhasma samAna che.) ajJAnIne je karmo khapAvatA ghaNA karoDa varSa lAgI jAya, te karmo mana-vacana-kAyAnI guptithI yukta jJAnI zvAsocchavAsa mAtra jeTalA samayamAM khapAvI de che. tethI ja tAmalItApasa ane zrAddhavidhi prakaraNa 109
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUraNatApasane ghaNo tapavagere bahu kaleza-kaSTa sahana karavA para paNa kramaza: IzAnaindrapaNuM ne camarendrapaNuM jevuM alpa phaLa maLyuM. (e tapathI jJAnI to mokSavagere utkRSTa phaLa meLavI zake.) zraddhAvagarano jJAnI samyakriyAmAM pravRtti karato nathI jemake aMgAramardaka AcArya kahyuM ja che ke - ajJa puruSanuM kriyA sAmarthya, kriyAmAM asamarthanuM jJAna, ane zraddhAhIna-ruci vinAnA jJAna-kriyA A traNe kazuM vizeSa karI zakatA nathI. AMdhaLo, pAMgaLo ane AMkha ane paga hoya paNa manamAM icchA vinAno-marI gayelI icchAvALo A traNeyanI hitavRtti (hitakara mArge AcaraNa) aMtarAya vinAnI nathI - aMtarAyavALI ja hoya che. Ama nizcaya thayo ke jJAna, darzana ane cAritrano yoga thAya, to ja mokSa thAya che. tethI traNenI ArAdhanA mATe prayatna karavo joie, eja tAtparya che. sukhazAtA pRcchA ane lAbha mATe vinaMtI (A rIte gurupAse jinavacana sAMbhaLI vaMdana karI pachI) sAdhutarIkenA kartavyonA nirvAha aMge pUche, ApanI saMyamayAtrA (sArI rIte) nirvAha (ArAdhAya) che ne? ApanI rAta sukharUpa pasAra thai ne ? Apa zarIrathI bAdhA pIDA vinAnA cho ne? Apane koi roga satAvato nathI ne? amAre yogya koi kArya che? vaida ke auSadhaaMgenuM Apane koi prayojana che? koi padhdhavagerenI jarUrata to nathI ne? AvI pUchaparacha moTI nirjarAnuM kAraNa bane che. kahyuM ja che ke - sAdhune karelA abhigamana (sAme levA javuM), vaMdana, namaskAra ane pratipucchA, (sukhazAtAvagere aMgenI pRcchA) thI dIrghakALathI bhegA karelA karma paNa kSaNavAramAM vilaya pAme che. prazna:- pUrve vaMdana karatI vakhate "suharAi sukhatA zarIra nirAbAdha ityAdi sUtrothI A pRcchA karI hatI. have pharIthI zuM kAma karavAnI? uttara :- e vakhate sAmAnyathI pRcchA karI hatI. have vizeSathI A pRcchA karI vAstavika svarUpanI jANakArI meLavavAnI che. ne gurubhagavaMtane koi bAdhA hoya, to teno upAya karavAmATe A pharI pRcchA che. tethI ja gurubhagavaMtane page lAgI 'icchakArI bhagavan! pasAya karI (he bhagavAna! icchakArathI amArApara prasAda-kapA karI) eSaNIya (kalpa evA) azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtra, kAmaLI, rajoharaNa, pAchaLa mukavAnuM pATiyuM (pIThaphalaka) prAtihArya (bAjoTha) , zayyA, saMthAro, auSadha, bheSaja vagereno lAbha ApI amArApara anugraha karavA vinaMtI che. A rIte spaSTa rIte nimaMtraNa ApavuM joie. (zacyA-paga lAMbA karIne jenApara sui zakAya. saMthAro - e zayyA karatA kaMika nAno hoya. auSadha- eka dravyathI banatI davA. bhaiSajya- aneka dravyonA mizraNathI banatI davA.) vartamAnamAM (graMthakAranA samayamAM) zrAvako A nimaMtraNa brahavaMdana karyA pachI kare che. jene guru bhagavaMta sAthe savAranuM pratikramaNa karyu hoya, e sUryodaya pachI jyAre potAnA ghare vagere jevA upAzrayathI nIkaLe, tyAre A rIte nimaMtraNa kare che. jene pratikramaNa ke vaMdanano yoga maLyo nahIM hoya, eTale ke guru sAthe pratikramaNa ke bRhasvaMdana karyA nahIM hoya, te paNa vaMdanavagere avasare A rIte nimaMtraNa kare che. mukhyavRttithI to bIjI vAranI jinapUjA karI naivedyavagere caDhAvyA pachI upAzraya jaine sAdhune A rIte nimaMtraNa ApavuM joie, kemake zrAddhadinakRtyasUtra Adi graMthomAM A rIte batAvyuM che. e pachI jo sAdhune cikitsAnI jarUrata hoya, to avasarane anurUpa cikitsA karAvaDAve, 110 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ auSadhavagere Ape ane yathAyogya pathya vastuo vahorAve. TuMkamAM gurubhagavaMtanA badhA prayojanonI sAra saMbhALa le. kahyuM ja che ke - je sAdhune je AhArAdi ke auSadhAdi je vastunI jJAnAdi guNone TakAvavA jarUrata hoya, tenuM dAna karavuM joie. pachI jyAre gurubhagavaMta ghare padhAre, tyAre "sAheba Apane zuM khapa che?" ema pUchavAmAM doSa che, aucitya nathI. paNa pote ja sAmethI sAdhuone je-je vastu vahoravI kalpatI hoya, te badhI vastunuM nAma laine vahoravA vinaMtI kare. jo ema nAma laine badhI vastu vahoravA vinaMtI kare nahIM, to pUrve kareluM nimaMtraNa vyartha thai javAnI Apatti Ave. zrAvaka nAma laine badhI vastu vahoravA vinaMtI kare, pachI sAdhu na vahore, to paNa vinaMtI karanAra zrAvakane to puNyanI prApti thAya che. ame (graMthakAre) kahyuM ja chemanathI paNa bhAvanA kare, to puNya maLe; emAM paNa vacanathI vinaMtI kare, to vizeSathI puNya lAbha thAya; emAM paNa e vahorAvavAdi rUpe kartavya paNa jo bhaLe, to te uttama phaLa denAra kalpavRkSa ja prApta thAya che. zrAvaka A rIte nAma laine vinaMtI na kare, to te vastu sAme dekhAvA chatAM sAdhu vahore nahIM e moTuM nukasAna thAya che. vaLI A rIte upAzrayamAM nimaMtraNa (vahoravA padhAravAnI vinaMtI) karyA pachI paNa jo sAdhu padhAre nahIM, to paNa nimaMtraNa ApanAra zrAvakane to puNyano lAbha thAya ja che. ne emAM paNa jo bhAva vizeSa bhaLyo hoya, to vizeSa lAbha thAya che. ahIM jIraNa (jIrNa) zreSThInuM A dRSTAMta che. jIraNa zeThanuM daSTAMta vaizAlI nagarImAM chadmastha avasthAmAM cAra mahinAnA upavAsa dhAraNa karI kAusagnamAM UbhA rahelA bhagavAna mahAvIrasvAmIne jIvaNazeTha dararoja pAraNAmATe nimaMtraNa karatA hatA. comAsu pUrNa thaye e zeThe bhagavAna Aje to jarUra ja pAraNuM karaze ema dhArI daDha nimaMtraNa karI potAnA ghare gayA. tyAM bhAvanAmAM caDyA ke "huM dhanya chuM ke bhagavAnuM mArA ghare pAraNuM karaze !' A bhAvanAnA baLa para ja emaNe amruta (bAramA) devalokanuM AyuSya bAMdhyuM. bhagavAnanuM pAraNuM to mithyAtvI abhinava zeThane tyAM thayuM. zeThe koka sAmAnya bhikSAcAra mAnI dAsIne kahyuM - Amane bAphelA aDada ApI do. Ama zeThe dAsI pAse apAvelA aDadathI bhagavAne pAraNuM karyuM. tyAre pragaTelA pAMca divyane aMtargata devadaMdubhino nAda jo jIraNa zeThe sAMbhaLyo na hota, to e bhAvanAnI vRddhithI teo kevaLajJAna paNa pAmI gayA hota. ema jJAnIe kahyuM. sAdhu niyaMtraNamAM A dRSTAMta che. AhAraAdinA dAnamAM zrI zAlibhadranuM ane auSadhadAnamAM prabhuvIrane auSadha denArI ane tIrthaMkaranAmakarma bAMdhanArI revatInuM dRSTAnta che. glAna sAdhunI vaiyAvacca aMge glAnamAMdA) sAdhanI vaiyAvacca karavAmAM mahAlAbha che. AgamamAM kahyuM che ke, he gautama! je glAnanI sevA kare che, te mane samyagdarzanathI svIkAre che. je samyagdarzanathI (zraddhAthI) mane svIkAre che, te glAnanI sevA kare che. (zraddhApUrvaka bhagavAnane mAnanAro glAna (bImAra)nI sevA karyA vinA na rahe.) arihaMtonuM darzana AjJAkaraNasAra che. (jinezvaronA vacana mujaba vartavuM e ja jainazAsanamAM sArabhUta samyatva gaNAya che.) glAnanI sevAaMge kami-koDha (je koDharogamAM zarIra kIDAothI vyApaka thai jAya) nA upadravavALA sAdhuno upacAra karanArA zrI RSabhadeva bhagavAnanA jIva jIvAnaMda vaidanuM dRSTAMta che. vaLI zrAvaka sAdhune rahevA mATe sArA sthAne upAzraya AdinI vyavasthA kare. kahyuM ja che ke - zrAddhavidhi prakaraNa 111
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ vasati (upAzraya), zayyA, Asana, bhAta, pANI, auSadha, vastra, pAtrAdika jo adhika dhanavAna na hoya, to ya thoDAmAMthI thoDuM paNa Ape. tapa, niyama, yogathI yukta munivarone je upAzraya Ape che, teNe munine, vastra, anna, pAna, zayana ane Asana vagere badhuM ja ApyuM che. sAdhune rahevAnuM sthAna - vasati ApavAthI jayaMti zrAvikA, vaMkacUla, avaMtisukumAla ane kozA vagere saMsAra sAgara tarI gayA. jainanA dveSI ane sAdhuniMdakane ApavAnI zikSA zrAvake potAnI pUrI zaktithI jainazAsananA virodhIone sAdhuonI niMdAvagere karatA aTakAvavA joie. kahyuM ja che ke- tethI sAmarthya hoya, to AjJAthI bhraSTa thayelA aMge upekSA nahIM ka2vI. paNa ene anukuLa ke kaDaka zabdo vagerethI hitazikSA ApavI joie. jemake pUrvakAlamAM bhikhArIe pachI jaina dIkSA lIdhI, tyAre enI niMdA karanArA lokone abhaya kumAre potAnI buddhinA prayogathI e niMdA karatA aTakAvyA. sAdhunI jema sAdhvIjI bhagavaMtane paNa sukhazAtA pUchavI, sAdhvIjIvananA kAryovagere sukharUpa cAle che? vagere pRcchA karavI joie. vaLI sAdhu bhagavaMta karatAM sAdhvIjInA viSayamAM A adhika rIte karavuM joie kemake emane duSTa zIlavALA nAstikothI rakSavAnA che. potAnA gharanI pAse cotaraphathI gupta ane gupta daravAjAvALA gharamAM rahevA mATe vasati ApavI. potAnI strIo pAse sAdhvIonI sevA-bhakti karAvavI. potAnI dIkarIone teonI pAse (navA abhyAsa vage2e ka2vA) rAkhavI. tathA dIkSA taiyAra thayelI putrIvagerene dIkSA apAvI emane soMpavI. teo (sAdhu-sAdhvI) koi kartavya bhUlI jAya, to yAda karAvavA. anucita pravRtti karavAnI saMbhAvanA dekhAya, to aTakAvavA. ekAdavAra khoTuM AcaraNa kare, to premathI samajAvavA. paNa vAraMvAra khoTuM AcaraNa kare, to kaThora zabdomAM Thapako ApavA vagere dvArA paNa rokavA. pachI ucita vastuothI emane prasanna karavA. sAdhu-sAdhvInI niMdA to karavAnI ja nathI kemake e karanAra to jainadharmano virodhI che. avasare Thapako Apavo paDe, to paNa pachI emanI ucita icchAne anurUpa vastu vagere vahorAvI emane prasanna karavA. (mAtA-pitA vAraMvAra khoTu karatA bALakane sakhata Thapako vagere Ape. pachI nArAja thayelA bALakane rAjI karavA managamatI vastu lAvI Ape che, e dRSTAnta che. bALakanI prasannatA laukika che, sAdhunI prasannatA lokottara lAbharUpa che.) guru pAse abhyAsa karavo vaLI zrAvake guru pAse haMmezA kAMi paNa navuM bhaNavuM. zAstramAM kahyuM che ke :- aMjanano kSaya joine tathA rAphaDAnuM vadhavuM joine divasane dAna, adhyayana kAryothI saphaLa banAvavo. (tAtparya-kAmamAM nahIM AvatuM paDI raheluM aMjana nAza pAme che. ne kIDIonA satata udyamathI rAphaDo vadhato jAya che. A joine mANase dAna - adhyayana dvArA divasa saphaLa karavo joie. dhana paDyuM rahe to nAza pAme, tethI dAna e eno sArthaka upayoga che. ane adhyayana jema jema ka2tA jAva, tema tema jJAna vadhatuM jAya che.) potAnI patnI, bhojana ane dhana - A traNamAM saMtoSa rAkhavo, tathA dAna, adhyayana ane tapamAM saMtoSa rAkhavo nahIM. mote mane vALathI pakaDyo che (mota taddana najIka che) ema mAnIne dharma ka2vo joie (dharma ka2vAmAM eka kSaNa moDuM karavuM nahIM) ane jANe ke pote ajarAmara che maravAno ja zrAddhavidhi prakaraNa 112
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI, ema mAnIne prAjJapuruSe vidyA ane arthaaMge vicAravuM . (tethI have to maravAnA dA'DA AvyA, have navuM bhaNIne zuM karavuM che? ityAdi vicAravuM nahIM, paNa bhaNatA ja rahevuM.) sAdhu (ane zrAvaka paNa) jema-jema navuM-navuM atizaya rasasabhara zruta bhaNe che, tema-tema navA navA saMvega ane navI navI zraddhAthI AnaMdita thato jAya che. je A bhavamAM apUrva navuM navuM zruta bhaNato jAya che, te jo anya bhavamAM tIrthakarapaNuM pAme che. to je bIjAne satata sabhya zruta bhaNAvato rahe, tenI to ame vAta ja zI karIe? (te to ghaNo viziSTa lAbha pAme che.) kadAca bhaNavAaMgenI prajJA - buddhi khUba ja ochI hoya, to paNa bhaNavAno prayatna cAlu ja rAkhe, to mASatuSa vagere munionI jema A ja bhavamAM kevaLajJAnanI prApti vagere phaLa meLavI zake che. ahIM chaThThI gAthAno artha pUrNa thayo. nyAyasaMpanna rAjA dharma avirodhI jinapUjAvagere dharmakRtyo karyA pachI jo rAjAvagere hoya, to kacerImAM; maMtrIvagere hoya, to rAjasabhAmAM; vepArI vagere hoya, to dukAna vageremAM; ema te-te zrAvake pota-potAnA ucita sthAne jaI dharmane bAdha na Ave e rIte dhana kamAvavA aMge puruSArtha karavo. emAM garIba-zrImaMta, mAnya puruSa-amAnya puruSa, uttama vyakti - adhama vyaktivagereaMge pakSapAta vinA - madhyasthabhAve nyAya karavAthI rAjAne dharmasAthe virodha nathI Avato - dharmane bAdha nathI Avato. ahIM dRSTAMta batAve che. nyAyapara yazovarma rAjAnuM daSTAMtA kalyANakaTaka nagaramAM yazovarmA rAjA rAjya karato hato. te nyAyamAM ekaniSTha hato. tethI eNe potAnI kacerInA dvArapara "nyAya ghaMTa' lagADyo hato. ekavakhata rAjyanI adhiSThAyikA devI rAjAnI nyAyaniSThAnI parIkSA karavA gAya ane tAjA janmelA vAcharaDAnuM rUpa karI rAjamArge UbhI rahI. A bAju atyaMta vegavALA vAhanapara AruDha thayelo rAjaputra tyAM Avyo. vega atyaMta hovAthI e vAhanane rokI zakyo nahIM. tethI e vAhana e vAcharaDAnA be paga kacaDI AgaLa vadhI gayuM. e pIDAthI vAcharaDuM marI gayuM. gAya du:khathI bhAMbharavA mAMDI ane AMsuo vahAvavA mAMDI. e gAyane koke kahyuM - rAjadarabAranA dvAre jai nyAya mAMga. e tyAM jai potAnA ziMgaDAthI nyAya ghaMTane halAvavA mAMDI. ghaMTanAda thavA mAMDyA. rAjA te ja vakhate jamavA beThA hatA. A ghaMTanAda sAMbhaLI jamavAnuM mukI sevakone pUchavuM - juo ! koNa ghaMTanAda kare che ? sevakoe joine kahyuM - koi nathI, Apa bhojana karo. rAjAe kahyuM - ghaMTanAda thayo che, tethI koke to karyo ja che. tethI e aMge pAko nirNaya thAya nahIM, tyAM sudhI kevI rIte jamI zakAya? Ama kahI rAjA bhojanano thALa choDI svayaM UbhA thaI bAraNe AvI jovA lAgyA. gAya sivAya bIjuM koi nahIM dekhAvAthI gAyane pUchayuM - zuM tuM koinAthI parAbhava pAmI che? zuM thayuM te mane dekhADa. tethI gAya AgaLa thai cAlavA mAMDI. rAjA paNa pAchaLa cAlyo. gAye potAnuM kareluM vAcharaDuM batAvyuM. rAjAe loko sAme joi kahyuM - jeNe AnA parathI vAhana calAvyuM che, te AgaLa Ave. tyAre lokomAMthI koi kazuM bolyuM nahIM. tyAre rAjAe jAherAta karI vAhana calAvanAra jAhera thaze pachI ja huM jamIza. Ama rAjAne te divasano upavAsa thai gayo. bIje divase savAre rAjakumAre kahyuM - tAta! huM ja aparAdhI chuM. Apa mane je yogya lAge te daMDa Apo. rAjAe nyAyanA niyamonA jANakArone pUchyuM - zrAddhavidhi prakaraNa 113
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ane zo daMDa Apavo joie? teoe kahyuM - svAmin ! rAjyayogya A eka ja putra che. tethI tene zuM daMDa ApavAno hoya? rAjAe kahyuM - konuM rAjya ane kono putra? mAre mATe to nyAya ja mukhya che. mahattvano che. kahyuM ja che- duzmanane daMDa, sajjanane satkAra, nyAyapUrvaka bhaMDAranI vRddhi, pakSapAtano abhAva ane dumanathI rASTranI rakSA rAjAo mATe A pAMca ja yajJa batAvyA che. somanIti graMthamAM paNa kahyuM che - putra hoya to paNa aparAdhane anurUpa daMDa phaTakAravo joie.tethI A bhale rAjaputra hoya, paNa enA aparAdhane anurUpa daMDa tamAre batAvavo paDaze. to paNa teoe daMDa batAvavAnA badale mauna rahevAnuM ja ucita mAnyuM. tyAre 'jeNe bIjA sAthe jevo vyavahAra jevI rIte karyo hoya, tenI sAthe tevo vyavahAra tevI rIte ja karavo joie.' 'je je kare teno tevo pratikAra karavo.' ityAdi vacanone najaramAM lai svayaM rAjAe vAhana maMgAvI putrane kahyuM - tuM ahIM sui jA.. rAjaputra paNa vinIta hovAthI pitAnI AjJA mujaba sui gayo. rAjAe sevakone AjJA karI - AnA parathI vegathI vAhana calAvo.. paNa koi emATe taiyAra thayuM nahIM. tyAre bIjAoe aTakAvavA chatAM rAjAe te vAhanamAM besI putraparathI vAhana calAvyuM. tyAM ja devI pragaTa thai ane rAjApara puSpavRSTi karI. gAya ane vAcharaDuM adRzya thai gayA. devIe kahyuM - rAjana ! meM tArI nyAyaniSThAnI parIkSA karI. tane tArA prANapriya putra karatAM nyAya vadhu priya che, priyatama che. tethI (rAjyamATe atyaMta yogya hovAthI) rAjya dIrghakALa sudhI vipna vinA kara. nyAyanA viSayamAM A dRSTAMta che. rAjyanA maMtrIvagere adhikArIoe to rAjAnuM prayojana ane prajAnuM prayojana (rAjAnuM hita ane prajAnuM hita) ema baMnenuM prayojana-hita sadhAya e rIte vartavuM e dharmaavirodha che - dharmane bAdha na Ave evo vyavahAra che. ahIM abhayakumAra ane cANakya vagere dRSTAMtarUpa che. adhikArIvargamATe A kaparuM kAma che kemake jo mAtra rAjAnA ja hitanA kAryo kare, to prajA enA para dveSa kare. ane jo e lokonA hitamAM ja pravRtta thAya, to rAjA ene ravAnA karI de. Ama moTo virodha Ave. vaLI rAjA ane prajAnA hita prAya: asamAna-virodhI hoya che, tethI e baMne sAcavI zake evo kAryakara maLavo durlabha che. vepArI vagerene to vepAramAM zuddhi vagerethI dharmAvirodha che. (dharmane bAdha nathI Avato.) Jelenej megx omeeF de(c) x 28c3e GefeDecej Cash - TeeskeCeF DelLefeleh ekveldech leesetreDebecceh-7-- (i e. Belenej Megfx obleco de(c) x 13eiegel cemej Caw - Tele: keij el 3 Lefev ledbeveloch 3eveddepebDecebel--) zabdArtha : te pachI 1) vyavahArazuddhi 2) dezAdi viruddhano tyAga ane 3) ucita AcaraNothI - potAnA dharmane sAcavato e artha ciMtA kare. dharmano nirvAha ja zAstranuM lakSya pUrve kahelA dharmakRtyo karyA pachI dhanaarjanaAdinA upAyarUpa vyavahAranI mana-vacana-kAyAnI avaktA rUpa nirdoSatA dvArA zuddhi rAkhavI. tathA dezavagerethI viruddha kAryono tyAga karavo ane ucita kAryo AcaravA. AgaLa kahevAze evApote svIkArelA vrata-niyama-abhigrahorUpa dharma sAcavavApUrvaka, nahIM ke lobhanI adhikatA, vismRtivagerethI e dharmane bAdha Ave e rIte ane uparokta traNa (vyavahArazuddhi vagere) ne sAthe rAkhI - dhana kamAvavAnA upAyo karavA. kahyuM che ke - A jagatamAM evuM 114 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ kazuM nathI ke je dhanathI siddha (prApta) nahIM thAya. tethI buddhimAna puruSa prayatnathI ekamAtra dhana ja upArjana kare. (A ukti laukika che, tene koi khoTI rIte pakaDI le nahIM, e mATe khulAso kare che.) prastutamAM ame je dhana kamAvavAaMge kahIzuM, te to anuvAdamAtra che. (lokomAM sahaja prasiddha ja che. loko emAM vagara kahye paNa pravRtta thai jAya che.. kemake te badhAmATe svayaM siddha che. paNa e athaMcatA dharmane sAcavatA karavI...' eTale ke ahIM dharmane sAcavatA' eTaluM ja zAstrakArane mAnya vidheya che. vidhAna che. kemake te ja lokomATe aprApya che. asiddha che. (zrAvaka paNa gRhastha hovAthI e dhana kamAvavA to javAno ja. emATe kaMi zAstramAM vidhAna karavAnI jarUra nathI. paNa e dhana evI rIte na kamAya ke jethI enA svIkArelA dharmane bAdha AvI jAya, eTaleke e dhana kamAvavA jatAM paNa dharmane to sAcave ja e sUcavavA ja zAstramAM vidhAna che. kemake sAmAnyathI dhana kamAvanA paNa dharma sAcavo prasiddha nathI. je sAmAnyathI lokamAM prasiddha na hoya, paNa potAne mATe hitakara hoya, e ja zAstravacananuM vidheya gaNAya. zAstrakAronI preraNA emATe ja hoya.) tethI ja kahyuM che - loko AlokanA kAryamAM badhA AraMbhothI - prayatnothI je rIte lAge che, e ja rIte jo ethI lAkhamAM bhAganA prayatnathI paNa dharmamAM lAgI jAya, to zuM bAkI rahe? AjIvikAnA sAta upAya mANasanI AjIvikA 1) vepAra 2) vidyA 3) khetI 4) gAya-bakarA Adi pazupAlana 5) zilpa 6) sevA ane 7) bhikSA. e sAta upAyathI thAya che. temAM viNaka vepArathI, vaidyavagere potAnI vidyArthI, kaNabIo khetIthI, govALo tathA bharavADo pazupAlanathI, citrakAra, sutAra vagere zilpathI - potAnI kArIgarIthI, sevako sevAthI ane bhikhArIo bhitAthI potAnI AjIvikA kare che. temAM dhAnya, ghI, tela, kapAsa, sUtara, kApaDa, tAMbA, pittaLaAdi dhAtu, motI, jhaverAta, nALuM vagere kariyANAnA (veMcavAlAyaka vastuo)nA bhedathI aneka prakAranA vepAra che. 'traNaso sATha prakAranA kariyANAM che" evI lokomAM prasiddhi che. peTA bheda - tenA peTA bheda vagerenI vicAraNA karIe to saMkhyAno pAra Ave ema nathI. vyAje dhIravuM (dhIranArano dhaMdho) eka prakArano vepAra ja che. vaidano ane gAMdhIno dhaMdho anicchanIya auSadha, rasa, rasAyana, vAstu, zukana, nimitta, sAmudrika, dharma, artha, kAma, jyotiSa, tarka, vagere bhedathI vidyA paNa aneka prakAranI che. temAM vaidyavidyA ane gAMdhIpaNuM e baMne prAya: durdhyAnanI saMbhAvanA vagere kAraNe vizeSa guNakArI dekhAtA nathI. jo ke dhanavAna mANasanI mAMdagImAM vaida ane gAMdhIne (je auSadhomAM upayogI cIjono vepAra kare che. tethI to vaidya-gAMdhInuM sahiyAruM kahevAya che.) ghaNI kamANI thAya che ne ghaNe ThekANe bahumAna vagere paNa maLe che. tethI kahyuM che - 'rogamAM vaidya pitA (samAna) gaNAya che.' bIje paNa kahyuM che - rogIono mitra vaidya che, svAmIonA mitro khuzAmatakhoro hoya che. du:khathI pIDAyelAonA mitra sAdhu che. saMpatti khoi besanArAonA mitra joSIo che. Ama vaidyanuM bahumAna thAya che. gAMdhInA dhaMdhA mATe kahyuM che. vepAromAM zreSTha vepAra to gAMdhIno ja che, bIjA sonAgerenA vepArathI saryuM. kemake gAMdhInA vepAramAM to eka rUA. mAM lIdheluM hajAra rUpaye veMcAya che. (AjanI phArmA kaMpanIone A vAta lAgu paDe che?) Ama vaidya-gAMdhIne lAbha ane bahumAnAdi hovA chatAM e be icchanIya eTalA mATe nathI ke sAmAnyathI niyama che ke, jene jenAthI lAbha thato hoya, tene te aMge ja icchA rahetI hoya che. kahyuM ja che zrAddhavidhi prakaraNa 115
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke - subhaTo yuddha icche che, vaido loko rogathI pIDAya ema icche che. vipro-brAhmaNo (yajamAno) mota ghaNA thAya ema icche che. (jethI yajamAnagIrI dhamadhokAra cAle.) sAdhuo kSema ane subhikSadhAnyAdinI samRddhi icche che. (jethI gocarI sulabhatAthI maLe.) dhana meLavI levAnI IcchAvALo je vaidya loko vyAdhithI pIDAya evuM ja dhyAna rAkhe che, vicAre che; te vaidya rogInA 2ogane viruddha auSadhathI vadhA2vAnuM ja kAma kare ne ! ene vaLI tyAM dayA kevI rIte hoya (A vAta AjanA keTalAka DokTarone lAgu paDe kharI?) vaLI keTalAka vaido to potAnA sAdharmika sAdhu paNa, garIba, anAtha ne maratA mANasa pAsethI paNa baLAtkAre (potAnI phI vagere rUpe) dhana meLavI levA icchA rAkhatA hoya che. vaLI e vaido abhakSya auSadho paNa taiyAra karAvatA hoya che, ne vividha auSadho ApavA vagerenuM kapaTa karI lokone ThagatA paNa hoya che. (lokonI lAcArIno geralAbha letA hoya che.) ahIM (zrI kRSNa vAsudeva vakhatanA ) dvArakA nagarInA abhavya vaidya dhanvaMtarInuM daSTAMta che. (TuMkamAM vaidaDokTaronI kamANI bIjAonI lAcArI - pIDApara AdhArita che - tethI zApita che. guNakArI nathI. chatAM A vAta paNa ekAMte nathI - keTalAka sArA paNa hoya che, e vAta kare che) je saraLa svabhAvavALA ane ochA lobhavALA paropakArI vaido che, temanI vaividyA A bhavamAM ane parabhavamAM ema baMne bhavamAM lAbhakArI bane che. ahIM RSabhadeva bhagavAnano jIvAnaMdavaidya nAmano pUrvabhava dRSTAMtarUpa che. khetI - pazupAlana khetI traNa prakAranI che. eka varasAdanA pANIthI thatI, bIjI kUvA AdinA pANIthI thatI, tathA trIjI banne - varasAda tathA kUvA vagerenA pANIthI thatI. gAya, bheMsa, bakarI, UMTa, baLada, ghoDA, hAthI vagere jAnavaro dvArA AjIvikA calAvavI ema pazupAlana paNa aneka prakAre che. khetI ane pazupAlana vivekI mANasamATe ucita nathI. kahyuM che ke :- rAjAonI lakSmI hAthIdAMtamAM, pAmaronI (kheDuto vagerenI) baLadanA skaMdha52, subhaTonI talavAranI dhA252 ane vezyAonI stanapara lakSmI rahe che. jo bIjI koi vRtti na hoya ane khetI ja karavI paDe, to vAvavAno samaya vagere barAbara dhyAnamAM rAkhavo. tathA pazupAlana karavuM paDe, to ghaNI dayA rAkhavI. kahyuM ja che ke - je vAvavAno samaya, khetaranI jamIna, kai khetI thai zakaze vage2e jANe che, ane (lokonA AvAgamananA) rastAnI bAjumAM AvelA khetarano tyAga kare che, (kemake loko dvArA emAM thatAM pAkano nAza thAya che.) te ja vRddhi pAme che. saMpattinI vRddhimATe pazupAlana karanArAe dayAbhAva choDavo nahI. pazusaMbadhI kAryomAM pote ja sAvadhAna rahevuM joie ane chaviccheda (cAmaDI chedavI) vagere nahIM karavA. zilpa ane karma zilpa so prakA2e che, kahyuM che ke - kuMbhAra, luhAra, citrakAra, sutAra ane hajAma e pAMcanA pAMca zilpa ja mukhya che. e eka eka zilpanA vIsa vIsa peTAbheda gaNatAM badhuM maLI so bheda thAya che. vyakti (speziyalAijhezana) ne najaramAM laie, to tethI paNa vadhu bheda paDI zake. AcAryanA upadezathI thayeluM te zilpa kahevAya che, kemake RSabhadeva bhagavAnanA upadezathI e pravRtta thayA che. e AcAryanA upadeza vinA je kevaLa loka-paraMparAthI cAlatuM Ave che, te khetI, vepAravagere karma zrAddhavidhi prakaraNa 116
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahevAya che. siddhAMtamAM kahyuM che ke- AcAryanA upadeza vinA pravRtta thayeluM khetI, vANijya vagere karma kahevAya che, tethI bhinna (AcAryanA upadezathI pravRtta) kuMbhAra, luhAra vagerenuM zilpa kahevAya che. ahIM khetI, vepAra ane pazupAlana karma tarIke sAkSAta batAvyAM che. (nahIM kahevAyelA) bAkInA badhA kAryo prAya: zilpavageremAM samAveza pAme che. puruSonI tathA strIonI kaLAomAMthI keTalIka vidyAmAM ane keTalIka zilpamAM samAi jAya che. karmanA sAmAnyathI cAra prakAra che. kahyuM che ke - buddhithI karma (kArya) karanArA uttama, hAthathI karma karanArA madhyama, pagathI karma karanArA adhama ane mastakathI (bhAra upADIne) karma karanArA adhamamAM adhama jANavA. (ahIM uttamaAdi bheda prayatnanI apekSAe kamANI - lokadRSTivagere dRSTie samajavA. tethI majUrI karanArA badhA nIca-duSTa che, ityAdi tAtparya pakaDavuM nahIM) buddhithI kAryo karavA upara dRSTAMta kahe che - buddhithI kamAnAranuM dRSTAMta caMpA nagarImAM dhana nAmanA zeThane madana nAmano putra hato. teNe ekavAra 'buddhinI dukAna' evI viziSTa dukAna joi. teNe tyAMthI pAMcaso sikkA ApI 'jyAM be jaNA laDatA hoya, tyAM UbhA rahevuM nahIM ' evI buddhi kharIdI. A jANI mitroe enI mazkarI karI. pitAe ene khUba Thapako ApI kahyuM- jA e pAMcaso sikkA pAchA lai Ava. tethI e potAnuM dhana pAchuM levA pharIthI e dukAne gayo. tyAre dukAnadAre kahyuM- jo tAruM dhana pAchu joituM hoya, to mArI buddhi pAchI Apa. eTale have tuM nakkI kara ke jyAM be laDatA hoya, tyAM UbhA rahevuM. pelAe e vAta svIkArI dhana pAchuM meLavyuM. ekavAra rAjAnA be subhaTa rastAmAM laDI rahyA hatA, tyAre e teonI pAse Ubho rahyo. tethI e bannee ene sAkSI banAvyo. rAjAe nyAya toLatI vakhate sAkSI tarIke madanane bolAvyo. tyAre baMnee vArA pharatI dhana zeTha pAse AvI dhamakI ApI- jo tAro putra mane anukuLa sAkSI nahIM Ape, to tane moTuM nukasAna karIza. tethI dhana zeTha gabharAyA. have zuM karavuM? tethI salAha-buddhi levA pelI buddhinI dukAne gayA. dukAnadAre eka karoDa sikkA lai buddhi ApI - enI pAse pAgala hovAnuM nATaka karAva. dhane ema karAvyuM. tethI pAgalanI sAkSI gaNAya nahIM ema mAnI rAjAe javA dIdho. Ama Apatti TaLavAthI sukhI thayo. buddhiaMge A kathA che. sevAmAM sAvadhAnI vepAraAdi karanArAo hAthathI kAma kare che. dUto vagere pagathI kAma le che. bhAra upADanArA majuro mAthAthI kAma le che. sevA (nokarI) (1) rAjAnI (2) adhikArInI (3) zeThanI ane (4) bIjAonI - ema cAra prakAre che. A rAjA vagerenI sevAmAM haMmezA paravazatAvagere hovAthI je -te mANasa mATe sevAkArya atyaMta du:sAdhya che. kahyuM ja che ke - mauna rahe to muMgo gaNAya. bhASaNa kuzaLa hoya to vAyaDo ke bakabaka karanAro gaNAya. pAse rahe to uddhata kahevAya ane dU2 2he to akkala vagarano kahevAya. kSamA rAkhe to Da25oka gaNAya ne sahana kare nahIM to prAya: kulIna gaNAto nathI. kharekhara sevAdharma atyaMta gahana che. yogI paNa ene pAmI zakatA nathI. = e sevaka bicAro unnati mATe praNAma kare che (unnati = uMcAi ne namavuM eTale nIcAi) jIvatara mATe e prANo choDe che - mare che. sukhI thavA mATe du:khI thAya che. kharekhara sevakathI vadhu koNa zrAddhavidhi prakaraNa 117
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUrakha hoi zake? jeo sevAne zvAnavRtti (kUtarA jevuM jIvana) kahe che, teoe barAbara kahyuM nathI. kUtaro to pUMchaDIthI khuzAmata kare che, jyAre sevaka mAthAthI (mAthu namAvI) khuzAmata kare che. Ama hovA chatAM jIvananirvAhano bIjo upAya na ja hoya, to sevAkArya dvArA paNa nivAha karavo joie. kahyuM ja che ke - dhanavAna mANasa vepArathI ane ochA dhanavALo khetIthI nirvAha kare. paNa badhA vyavasAya tUTI jAya, to sevAthI nirvAha kare. viveka, kRtajJatA vagere guNovALI vyaktinI sevA karavI joie. kahyuM ja che - kAnano durbaLa - kAco na hoya, zuravIra hoya ane guNAnurAgI hoya evo mAlika puNyathI ja maLe che. kyAreya paNa kura, vyasanI, lobhI, nIca, nitya rogI, murkha ane anyAya karanAro - ATalAne zeTha nahIM banAvavA. rAjA avivekI hovA chatAM je (nokara) samRddhinI AzA rAkhe che, te mATInA ghoDAthI so yojana javA icche che. kAmaMdakIya nItisAramAM paNa kahyuM che - vRddha (anubhavI) ne anusarato rAjA sajjanone saMmata thAya che. durAcArIo prerita kare, to paNa te akAryomAM pravRtta thato nathI. svAmIe paNa te-te sevakanI tevI-tevI yogyatAne anurUpa te-te sevakanA sanmAnaAdi karavA joie, kemake jyAre rAjA nokaroaMge samAnatAthI varte che, tyAre udyama karavA samartha sevakono e mATeno utsAha nAza pAme che. sevake paNa potAnA mAlikapratye) bhakti, caturAi vagere guNothI yukta thavuM joie, kemake rAjA pratye anurAgavALo (bhaktivALo) hoya, paNa buddhihIna ane kAyara hoya, to zo lAbha thavAno? ane pote buddhimAna ane parAkramI hoya paNa rAjApratye bhaktibhAva vinAno hoya, to paNa zo lAbha thavAno? je nokaro prajJA, parAkrama ane bhakti A traNe guNothI yukta che, te ja nokaro rAjAnI AbAdI mATe thAya che. bIjAo to saMpatti ane ApattimAM patnI jevA banIne rahe che. (saMpattimAM sAthe ane ApattimAM alaga) rAjA nokarothI prasanna thAya, to paNa mAna Ape che, jayAre nokaro to avasare prANa ApIne paNa upakAra kare che. (kahevAnuM tAtparya - rAjAe to mAtra mAna ApavAnuM che. e jo ApatA AvaDe, to nokaro prANa ApavA taiyAra thAya che.) sevake svAmInI sevA satata sAvadhAna rahIne karavI joie. kahyuM ja che ke- apramatta buddhimAnoe sApa, vAgha, hAthI ane siMhone paNa upAyathI vaza karelA joine (kahI zakAya ke) emanAmATe rAjAne vaza karavo zI moTI vAta che? rAjAne vaza karavAnI vidhi nIti zAstravageremAM A rIte batAvI che. rAjAnI pAse (paNa bahu najIka nahIM) emanA mukhatarapha AMkha rAkhI hAtha joDI besavuM. rAjAno svabhAva jANI e mujaba dakSatAthI kAryo karavA. sabhAmAM rAjAnI atyaMta najIka, atyaMta dUra, samAna Asane, UMcA Asane, barAbara sAme ke taddana pAchaLa nahIM besavuM. taddana najIka bese, to rAjAne takalIpha thAya. bahu dUra bese, to mUrakha gaNAya. barAbara sAme bese, to bIjAparano kopa enA para utare. pAchaLa bese to rAjA joi zake nahIM. thAkelA, bhUkhyA thayelA, krodhita thayelA, vyAkuLa thayelA, suvA tatpara thayelA, tRSAtura thayelA ane bIjAdvArA vinaMtI karAyelA rAjA pAse koi vijJapti-vinaMtI karavI nahIM. rAjamAtA, rANI, rAjaputra, mukhyamaMtrI, purohita ane pratihArI (rAjadarabArano 118 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ cokIdAra) ATalA sAthe rAjA jevo ja vyavahAra karavo. A to pahelA mArAthI ja pragaTa karAyelo che, tethI huM avahelanA karIza to paNa mane bALaze nahIM, evA bhramathI paNa jema dIvAne AMgaLInA agrabhAgathI aDAya nahIM, ema rAjAnI paNa jarAya avajJA karAya nahIM. rAjAne mAnya bane, to paNa jarAya garva karavo joie nahIM, kAraNake "garva vinAzanuM mULa che." ema kahevAyuM che. saMbhaLAya che ke dilhImAM sulatAnane mAnya pradhAne garva bharelA avAje "mArAthI ja rAjya cAle che" evuM koka AgaLa kahyuM. A vAta sulatAne sAMbhaLI. tarata ja e pradhAnane kADhI mukI tyAM pAse rahelA "rAMpaDI" (rAMpaDI-khetaramAM nakAmuM ghAsa kApavAnuM sAdhana che. rAMkhI mocInuM sAdhana che.) vALA hAthavALA mocIne pradhAna tarIke sthApI dIdho. A pradhAnanA dareka lekha vageremAM oLakha cihna rAMpaDI' ja rahetuM. te pradhAnanI vaMza paraMparA haju cAlu ja che, ne sulatAnone mAnya paNa che. (A graMthakAranA kALanI vAta che.) A rIte sArI rIte sevA karavAthI, jo rAjA vagere prasanna thAya, to aizvarya Adino lAbha paNa durlabha na rahe. kahyuM ja che ke- zeraDInuM khetara, samudra, yonipoSaNa (vezyAvADo calAvavo?) ane rAjAonI kupA zIdhra garIbIno nAza kare che. bhale manasvI puruSo niMdA kare, paNa sukhecchake rAjAvagerenI sevA karavI joie, kemake svajanono uddhAra ane zatruono nAza e vinA zakya nathI. - kumArapALa rAjA jyAre siddharAja jayasiMhanA hAthamAM nahIM AvavA mAgatA hatA, te vakhate vosiri' nAmanA brAhmaNe e kumArapALanI sArI sevA karI hatI. ApattimAM karAyelI A sevAne yAda rAkhI kumArapALe rAjA banyA pachI ene 'lATa' deza inAmamAM Apyo hato. jitazatru rAjAne tyAM rAjaputra devarAja yAmika-aMgarakSaka tarIke niyukta thayo hato. ekavAra A devarAje rAjAne sApanA upadravathI bacAvyo. tethI prasanna thayelA jitazatru rAjAe ene potAnuM rAjya soMpI dai dIkSA lIdhI ne mokSe gayA. maMtrIpaNuM, nagarazeThapaNuM, senApatipaNuM vagere badhI pravRttio rAjasevAmAM samAveza pAme che. A sevAo ghaNA pApathI bharelI che ne chevaTe viparIta pariNAma ApanArI bane che. tethI zrAvake bane tyAM sudhI evI sevAo nahIM karavI. kahyuM ja che ke- jene je niyoga - adhikAramAM niyukta karyo hoya, te tyAM corI karato hoya che. zuM dhobI kharIdIne vastro pahere che? ('adhikAra" - rAjakIya sattA. emAM adhi +kAra che, jene AgaLa karI kahe che.) adhika adhika Adhi (ciMtA) othI yukta adhikAro che ke jemAM AgaLa kArA (jalavAsa-baMdhana) ja pravRtta thAya che. rAjAnI sevAmAM rahelAone pahelA (khoTuM karavAmAM) koi baMdhana naDatuM nathI, paNa pachI e baMdhanamAM (jelamAM) paDe che. rAjAnI badhA prakAranI sevA choDavI zakya na hoya, to paNa dayALu Astike guptipAla (jelanA rakSaka) koTavALa (polIsa - nagara rakSaka) sImapALa (sImADAno rakSaka) vagere sevAmAM joDAvuM joie nahIM. kemake e pravRttio atyaMta pApamaya che, nirdaya mANasone yogya che. kahyuM ja che ke - ArakSako, talAkSako, paTela, mukhIo vagere adhikArI varga prAya: bIjAone sukhamATe thatA nathI A sivAyanA paNa rAjAsaMbaMdhI kAryomAM niyukta thayelAe vastupALamaMtrI, sAdhuzrI, pRthvIdhara zrAddhavidhi prakaraNa 119
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ vagerenI jema sukRta-kIrtimaya thAya e rIte kAryo karavA joie. kahyuM che ke - rAjAnA kAryarUpa pApamAMthI jeoe sukRta prApta karyuM nathI, teone huM dhuLa dhonArAothI paNa vadhu mUDha gaNuM chuM. tathA rAjAnI ghaNI kRpA hoya to paNa prajAne dveSa thAya evuM karavuM nahIM. vaLI rAjA jyAre koi kAryamAM joDe, tyAre rAjA pAse koi uparI mANasanI mAMgaNI karavI. A prakAre vidhithI rAjAnI sevA thai zake, to paNa rAjA vagerenI sevA karatA to suzrAvakanI sevA karavI ja ucita che. kahyuM ja che - zreSTha zrAvakane tyAM jJAna - darzana yukta dAsa thavuM sAruM che, paNa mithyAtvathI vAsita buddhivALA cakravartI rAjA thavuM paNa sAruM nathI. bIjI koI rIte nirvAha thato na ja hoya, to samyattva svIkAratI vakhate ja 'vittIkaMtAraNa vagere AgAro rAkhyA hovAthI mithyAtvInI paNa sevAmAM lAgavuM paDe, to paNa yathAzakti ane yuktipUrvaka potAnA svIkArelA dharmane bAdha nahIM Ave ema karavuM. bIjI koi paNa rIte thoDo paNa nirvAha thato hoya, to mithyAtvInI sevA choDI devI joie zrAvaka mATe bhIkha mAMgI jIvavuM taddana anucita dhAtu, dhAnya, vastra vagerenI bhikSA mAMgavI ema bhikSA paNa aneka prakAre che. emAM dharmamAM Teko rahe mAtra eTalA hetuthI ja AhAra, vastra, pAtra vagerenI bhikSA mAMgavI sarvasaMganA tyAgI sAdhuone ja ucita che. kahyuM ja che - roja prayatna vinA prApta thatI, bhikSukavarganI mAtA, sAdhuo mATe kalpalatA, rAjA vaDe namAyelI, narakane rokanArI evI he bhagavatI bhikSA ! tane namaskAra che. (sAdhuonI nirdoSa gocarIcaryAne A vizeSaNothI navAjI namaskAra karyA) bAkInI badhA prakAranI bhikSAo atyaMta laghutA karanArI che. kahyuM ja che - tyAM sudhI ja rUpa, guNa, lajjA, satya, kulakrama (khAnadAnI) ane abhimAna Take che, jyAM sudhI 'Apo" ema bolAyuM nathI. jagatamAM ghAsathI paNa halakuM kapAsa che, ane kapAsathI paNa halako mAMgaNakhora-yAcaka che. chatAM pavana yAcakane eTalA mATe upADI jato nathI ke ene Dara che ke kyAMka yAcaka mArI pAse paNa mAMgaze ! rogI, dIrghakAlIna pravAsI, bIjAnA gharanuM khAnAro, ane bIjAnAM AvAsamAM sunAro-ATalAnuM je jIvana che, te ja maraNarUpa che. ane maraNa ja kharuM vizrAma sthAna che. bhIkha mAMgIne khAnArAne nizcita rahevAnA kAraNe tathA bahu khAvAnA kAraNe ALasa, ghaNI ugha vagere doSo sulabha che, tethI te pachI kazA kAmano raheto nathI. (ene kazuM karavuM sUjhatuM nathI) saMbhaLAya che ke eka kapAlika (khappara laine bhikSA mAMganAra)nA bhikSA bharelA khapparamAM ghAcInA baLade moM nAkhI thoDuM khAdhuM. tyAre e kapAlike ghaNo hAhAkAra karyo. (vAcIe ATalI amathI vAtamAM ATalo hAhAkAra karavAnuM kAraNa pUchayuM) kapAlike kahyuM - huM mAruM khAvAnuM javAmATe hAhAkAra nathI karato. mane to pharIthI ghaNI bhIkha maLaze. paNa A baLade bhIkha mAMgIne maLelA AhAramAM moM nAkhyuM. tethI e (maphatanuM khAnAra-harAma hADakAno thai javAthI) have tArAmATe sAva nakAmo thai jaze, e vAte khUba du:kha thavAthI hAhAkAra karyo. zrI haribhadrasUri mahArAje aSTaka prakaraNanA pAMcamAM aSTakamAM traNa prakAranI bhikSA batAvatAM kahyuM che ke - (1) sarvasaMparkarI (2) pauruSanI ane (3) vRtti ema traNa prakAranI bhikSA tattvajJA puruSoe batAvI che. 1/ dhyAna vagere karanAro, haMmezA gurunI AjJAmAM ja rahenAro ane kyAreya 120 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ AraMbhAdi nahIM karanAro sAdhu je bhikSA meLave che, te sarvasaMparkarI bhikSA che. //rA saMyamano svIkAra karanAro paNa je saMyamane virodha-bAdha Ave e rIte rahe che, ane asat AcaraNa kare che, tenI bhikSAvRtti pauruSaSmI kahevAya che. llphall prastutamAM (tasya) te vyakti vizeSya tarIke che, ne asadAraMbhI vizeSaNa che. eTale ke asahnA AraMbhavALA sAdhunI bhikSA pauruSaSmI che. athavA ca(ane) e adhyAhArathI samajI levAnuM. tethI pravrajyAne virodha Ave e rIte rahevAvALo pravrajita - sAdhu ane asadAraMbhI - gRhastha A baMne je bhikSAvRttithI jIve che, te vRtti pauruSatnI che. puSTa aMgavALo hovA chatAM bhikSAthI peTa bharanAro mUDha dharmanI halakAi kare che ne mAtra potAnA puruSArthane haNe che. je nirdhana AMdhaLA-pAMgaLAo AjIvikAmATe bIjuM kazuM karI zake ema nathI, teo jIvana TakAvavA je bhikSA mATe phare che, te vRttibhikSA che. A vRttibhikSA bahu kharAba nathI, kemake garIba, aMdho vagere dayAnA pAtra thavAthI dharmanI hIlanAnA nimitta banatA nathI. Ama gRhasthamATe bhikSAvRtti yogya nathI, khAsa karIne dharma karanArA gRhastha mATe to jarA paNa yogya nathI. kemake jema game tevA sajjanamATe paNa durjana sAthenI maitrI avajJA-niMdAnuM kAraNa bane che, tema bhikSA vRttinA kAraNe e dhArmika puruSanuM viziSTa dharmAnuSThAna paNa avajJA ane niMdAnuM sthAna bane che. ane dharma-niMdA mATe nimitta banavAmAM bodhidurlabha thavAno moTo doSa rahelo che. A ja vAta sAdhune apekSIne oghaniryukti graMthamAM A rIte kahI che- cha kAya jIvopara dayAvALo paNa sAdhu jo AhAra, nihAra (laghu-vaDI nIti) ane piMDa (gocarI) grahaNanI kriyA bIjAne jugupsA thAya e rIte kare, to te potAnI bodhi (samyakatvAdi prApti) ne durlabha banAve che. vaLI bhikSAthI koine paNa dhana ke sukha (athavA dhananuM sukha) prApta thatA nathI. kahyuM ja che - lakSmI vepAramAM vasI che. khetImAM thoDIka saMbhave che. sevA (nokarI) mAM maLe ke na paNa maLe. bhikSAmAM to kyAreka maLe nahIM. hA bhikSAthI peTa bharavA jeTaluM maLI jAya. tethI ja ene paNa AjIvikAnA upAya tarIke batAvI. manusmRtinA cothA adhyAyamAM Ama kahyuM che-(1) Rta (2) amRta (3) mRta (4) amRta (5) satyAgRta (6) zvavRtti. A chamAM zakya hoya, to prathama bethI jIvavuM. chevaTe e pachInA traNa paNa cAle, paNa zvavRttithI to kyAreya jIvavuM nahIM. (emAM) bIjAe pheMkI dIdheluM vINIne peTa bharavuM e Rta che. mAMgyA vinA bIjA pAsethI maLeluM e amRta che. mAMgIne meLavelI bhikSA e mRta che. khetIthI (jIvavuM) amRta che ane vepAra satyAgRta che. AnAthI paNa jIvI zakAya. paNa sevA to zravRtti (kutarAvRtti) ja kahevAi che. tethI eno to tyAga ja karavo. vepAra aMge samaja AjIvikAnA batAvelA sAta upAyamAM vaNika (vepArI-vANiyA) loko mATe mukhyarUpe to vepAra ja dhana kamAvavAno upAya che. kahevAyuM paNa che - lakSmI kaMi viSNunI chAtIe nathI ke nathI kamaLAkaramAM (kamaLamAM). e to puruSonA vepArarUpa sAgaramAM zubha sthAna joi rahelI che. vepAra paNa potAne sahAyabhUta thanAruM nIvIbaLa (potAnI mUDIrUpa dhana) potAno bhAgyodaya (puNya) deza, kALa vagerene anurUpa ja karavo, nahiMtara (khoTuM sAhasa karavAmAM) acAnaka moTA nukasAna vagerenI Apatti Ave che. ame (graMthakAre anyagraMthamAM) kahyuM che ke - sArI buddhivALAe potAnI zaktine anurUpa ja zrAddhavidhi prakaraNa 121
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ kArya karavuM joie. jo ema nahi kare, to kArya siddha to nahIM ja thAya; sAthe zaramAvuM paDe, mazkarI thAya, halakAi thAya, lakSmI ane baLanI hAni thAya. bIjAoe paNa kahyuM che - A kayo deza che? koNa mitro che? kayo kALa che? Avaka jAvaka zuM che? huM koNa chuM ? mArI zI zakti che? A badhI bAbatono vAraMvAra vicAra karavo joie. zIdhra hAthamAM AvelA, vipna vinAnA, tathA kArya mATe jarUrI sAdhanothI yukta thayelA kAraNo ja kahe che ke AgaLa siddhi che. prayatna vinA prApta thatI ane prayatna karavA chatAM nAza pAmatI lakSmI ja kahI de che ke tamAro puNyodaya cAle che ke pApodaya? (pachI e pramANe ja sAvadha rahevuM.) vepAramAM vyavahAra zuddhi cAra prakAre che (1) dravya (2) kSetra (3) kALa ane (4) bhAva. temAM dravyathI vicAra karatAM paMdara karmAdAno vageremAM kAraNa banatI vastuno vepAra sarvathA choDI devo. (eno vepAra karavo nahIM) kemake je dharmabAdhaka bane ane je yazamAM bAdhaka bane, tevI vastu ghaNo lAbha thato hoya to paNa puNyanA ike grahaNa karavI nahIM. taiyAra thayelA vastro, sUtara, nANuM (dhIradhAra) ane sonA cAMdI vagereno vepAra prAyaH nirdoSa che. (ahIM nirdoSa eTale ghaNA pApaAdimAM kAraNa na bane te samajavuM) vepAramAM je je rIte AraMbha (hiMsAdi) ochA thAya, tema tema karavuM. dukALavagere kAraNe bIjI koi rIte nirvAha thato na hoya, ne ghaNA AraMbhavALA kharakarma (aMgArA pADavA vagere kAryo) vagere paNa jo karavA paDe, to paNa temAM potAnI icchA meLavavI nahIM, potAnI niMdA kare ane dayAnA pariNAma TakAvI rAkhe. AgamamAM bhAvazrAvakanA lakSaNamAM kahyuM ja che ke- tIvra AraMbhano tyAga kare. (apavAdapade) nirvAha na thato hoya, to icchA vinA e kare. tathA badhA jIvopara dayALue AraMbhatyAgI (sAdhuo) nI stavanA kare, ke te mahAmunione dhanya che ke jeo manathI paNa bIjAne pIDA ApatA nathI tathA AraMbha ane pApanA tyAgI thai traNa koTi zuddha AhArAdi ja vApare che. (traNa koTi - karavuM, karAvavuM, ane anumodana - anumati ApavI. munio A traNa rIte pApakAryanA tyAgI che.) vepAra karatI vakhate nahIM joyelo ane parIkSA nahIM karAyelo mAla levo nahIM. ghaNA prakArano mAla sAthe levAno hoya ne mAla zaMkAspada hoya, to e mAla ekalAe nahIM levo paNa ghaNA bhegAnI sAthe ja levo, tethI viSamatA UbhI thAya, to badhA eka bIjAnA sahAyaka banI zake.(nukasAna paNa ekanA mAthe na Ave.) kahyuM ja che ke vepArI jo dhana icche che, to eNe nahIM joyelA mAla mATe bAnuM (agAuthI apAtI amuka rakama) nahIM ApavuM. tathA evo mAla ghaNAnI sAthe ja levo. (A dravyata: vicAra thayo). have kSetrazuddhi batAve che - jyAM rAjA taraphathI ke dumana rAjA taraphathI upadrava na hoya, maMdI na hoya, vyasana (Apatti) na hoya, tathA dharmasAmagrI pUratA pramANamAM upalabdha thatI hoya; evA kSetramAM vepAra karavo. bIje bahu lAbha thato hoya to paNa javuM nahIM. (videza ke dharmahIna sthAnoe javuM nahIM.) kALazuddhi - paryuSaNavagere traNa aThThAIo, je kula to cha che- traNa comAsI, be zAzvatI oLI ane paryuSaNa, paNa comAsI, oLI ane paryuSaNa e rIte vivikSA karIe to traNa) parvatithio vagere je AgaLa batAvAze, e divasomAM vepAra nahIM karavo, tathA varSAkALa vagere je kALa cAlato hoya, tethI viruddhano 122 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ vepAra nahIM karavo. bhAvathI aneka bhedo che. te A pramANe - kSatriya vepArI ane rAjA vagere sAthe thoDo paNa vepAra karavo prAya: lAbhakArI thato nathI. jemanI pAsethI potAnA hAthe ApelA paisA paNa pAchA mAMgatA bhaya lAge, temanI sAthe karelo thoDo paNa vepAra chevaTe sArA pariNAmavALo zI rIte thai zake? kahyuM ja che ke... aizvarya icchatA zreSTha vaNike brAhmaNo sAthe ane zastra rAkhavAvALA vepArIo sAthe kyAreya paNa vepAra karavo nahIM. pachI virodha karavAvALA koinI paNa sAthe udhArathI dhaMdho karavo nahIM. kemake- saMgraha karI rAkhyo hoya, to avasare veMcavAthI dhananI kamANI paNa thAya. paNa verIo ane laDavAnA svabhAvavALAone udhAra ApavAmAM to e paNa thAya nahIM. naTa, viTa (vyabhicArI-zaTha, vezyA ane jugArIne to vizeSathI udhAra ApavuM nahIM, kemake emAM (napho to choDo) mULano paNa nAza thAya che. vyAjano (dhIradhArano) dhaMdho paNa apAtI rakama karatAM vadhu mUlyavALI cIja gIrave rakhAvavApUrvaka ucita rIte ja karavo. jo gIrave mukAvyuM na hoya athavA alpa mUlyavALuM gIrave rakhAvyuM hoya, to potAne dhanamATe ugharANI karavAno avasara Ave. emAM ghaNo kleza thAya. virodha thAya emAM dharma paNa barAbara thai zake nahIM, pelA loko pakaDI rAkhe vagere ghaNA anarthanI Apatti Ave. udhAra ApavA aMge mugdhanI kathA saMbhaLAya che ke - jinadatta zeThane nAmathI (ane svabhAvathI paNa) mugdha nAmano putra hato. pitAnI maherabAnIthI lIlAlahera karato hato. pitAe ene samakatadhArI - jainakulanA zeTha zrInaMdivardhananI kanyA moTA utsava sAthe paraNAvI. maratI vakhate zeThe putranI mugdhatA joi gUDhArthavALA vAkyothI hitazikSA ApI ke - he vatsa! (1) badhe dAMtathI vADa karavI. (2) bIjAnA lAbhanI vAta dhana ApIne karavI. (3) patnIne bAMdhIne mAravI (4) miSTa bhojana ja karavuM (5) sukhethI savuM (6) gAme gAma ghara karavA. (7) garIbI AvI jAya to gaMgA taTe khodavuM. jo A vAkyono artha nahIM samajAya, to pATalIputramAM mArA mitra somadatta zeThane pUchavuM. pitAnA vacanonA bhAvArthane nahIM samajelA mudde to zabdArthane pakaDI vyavahAra karavA mAMDyo. ema karavA jatAM bicAro paiseTake khuvAra thaI gayo. mAra khAine trAselI patnI paNa enAthI kaMTALI piyara bhegI thai gai. kAma badhA sAdAvA mAMDyA ne paisA tuTavA mAMDyA. lokoe paNa enI mahAmurkha tarIke mazkarI karavA mAMDI. tethI te kaMTALI salAha levA pATalIputra gayo. tyAM somadatta zeThane maLyo. pitAjIe aMtima samaye kahelA vAkyo kahI somadattane e vAkyono bhAvArtha pUchyo. eNe kahyuM - dAMtathI vRtti karavI eno artha che badhAne priya ane hitakara ja kahevuM. (2) bIjA vAkyano artha che ke adhika mUlyanuM gIrave lai vagere rIte evI rIte bIjAne dhana ApavuM ke pelo e dhana sAmethI ApI jAya. (3) patnIne bAMdhIne mAravI; eTale patnI bALakavALI thAya, pachI ja enApara kaDaka thavuM, nahitara e roSa pAmIne potAne piyara cAlI jAya ke kUvAmAM paDI ApaghAta kare. (putranA kAraNe mAtRtvabhAvathI baMdhAyelI e khoTuM pagaluM nahIM bhare) (4) miSTabhojI banavuM eTale jyAM Adara maLato hoya, tyAM ja jamavuM. Adara e ja miSTa bhojana che. anAdaravALAne tyAM jamavuM nahIM. (5) sukhe suvuM zrAddhavidhi prakaraNa 123
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ eTale ke jyAM koi bhaya nahIM hoya, evA nizaMka sthAne ja rahevuM, ke jethI zAMtithI nidrA lai zakAya. athavA kakaDIne bhUkha lAge, pachI ja khAvuM ke jethI badhuM miSTa ja lAge.ane barAbara uMgha Ave pachI ja uMghavuM ke jethI jyAM tyAM paNa sukhethI uMghI zakAya. (6) dareka gAme maitrI saMbaMdha joDavA ke jethI te-te gAmamAM potAnA gharanI jema ja bhojanAdi badhI vyavasthA maLI jAya. ane (7) garIbImAM tArA ghare rahelI 'gaMgA' nAmanI gAyane bAMdhavAnuM jyAM sthAna che, tyAM khodavuM, jethI pitAe pUrve dATeluM dhana nidhirUpe tane maLaze. A rIte bhAvArtha jANI mugdha e pramANe vartavAnuM zaru karyuM, tethI sukhI thayo ane pUjanIya paNa thayo. A putrane hitazikSAnuM dRSTAMta che. vAta A che ke udhAra kyAMya ApavuM nahIM. jo udhAra vinA dhaMdho na thavAthI nirvAha na thato hoya, to satyavAdIone ja udhAra ApavuM. vyAja paNa deza, kALa vagerene apekSIne ja eka,be, traNa, cAra, pAMca vagere rIte vRddhirUpe eTaluM ja levuM ke je ziSya puruSomAM niMdApAtra gaNAya nahIM. devAno bhAra mAthe rAkhavo nahIM denAre paNa kahelA samayanI (mudata pAkatA) pahelA ja rakama ApI devI joie, kemake mANasanI pratiSThA ApeluM vacana pALavA para TakelI che. kahyuM ja che teTaluM bolavuM joie, jeTaluM bolelAno pote nirvAha karI zake (pALI zake). teTalo ja bhAra upADavo ke je pachI aDadhA raste choDI devo paDe nahIM. jo kadAca pote (kahelA samayamAM) dhana-dhAnyavagere rUpe ApI na zake, to paNa 'thoDuM-thoDuM te ApIza' ema leNadAra pAse svIkAra karAvI e mujaba ApatA jai leNadArane saMtuSTa karavo. nahiMtara vizvAsabhaMga thAya to vepArabhaMga-vyavahArabhaMgano prasaMga Ave. pote RNamukta thavA pUrI zaktithI prayatna karavo joie. evo koNa mUrakha hoya ke je A bhava ne parabhava ubhayabhavamAM parAbhavanuM kAraNa banatA RNane (devAne) kSaNabhara mATe paNa mAthe rAkhe? kahyuM ja che - dharmano AraMbha karavAmAM, RNathI mukta thavAmAM, kanyAdAnamAM, dhananI kamANImAM, zatrunA nAzamAM, agni ane rogane zAMta karavAmAM kyAreya paNa kALakSepa-vilaMba karavA joie nahIM. telanuM mAlIza, RNanI cukavaNI ane kanyAnuM maraNa tatkAlamAM duHkha Ape che. paNa pariNAme sukharUpa bane che. potAno nirvAha karavAnI paNa trevaDa nahIM rahevAnA kAraNe RNa cukavavA asamartha banelAe to leNadAranA ghare yathAyogya karmakara (nokara) banIne paNa RNa cukavavAno prayatna karavo joie, nahitara bhavAntaramAM ene leNadAranA ghare dAsa, pADo, baLada, UMTa, gadheDo, khaccara ke ghoDo banavAno paNa avasara saMbhave che. leNadAre paNa devAdAra jo RNa cukavavA jarA paNa samartha na hoya, to ugharANI karavI joie nahIM kemake (pelo cukavI zake ema na hovAthI) paraspara kleza ane dveSa vagerethI pApanI ja vRddhi thavAnI saMbhAvanA che. enA badale leNadA2e devAdArane (premathI) kahevuM ke jyAre tuM RNa cukavavA samartha bane, tyAre mane Apaje. nahiMtara mArI A rakama dharmakhAte thAo.' paNa RNano saMbaMdha dIrghakALa sudhI rAkhI mukavo nahIM, kemake jo emAM AyuSya pUruM thai jAya, to pachInA bhavamAM paraspara RNanA saMbaMdha thAya ke jethI vera vadhe vagere doSo UbhA thAya. zrAddhavidhi prakaraNa 124
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvaka-jAvaDa daSTAMta saMbhaLAya che ke bhAvaDa zeThane RNa saMbaMdhanA kAraNe putra thavA vagere prasaMga banyA hatA. emAM prathama putra du:svapnathI sUcita thai mAtAnI kukSIe Avyo. enA kAraNe mAtAne dohada paNa duSTa thayA. A prathama duSTa putra mRtyuyogamAM janamyo. tethI bApe ene mAhaNI nadInA kinAre sukA jhADanI nIce tyajI dIdho. tyAre pahelA raDIne pachI hasIne bolyo- mAre tArI pAsethI lAkha sonAmahora levAnA che, te Apa. nahIMtara tane moTo anartha thaze. tethI janmamahotsava vagere karIne chaThThA divasa sudhImAM eka lAkha sonAmahorano vyaya karyo, ke tarata pelo marI gayo. e ja rIte bIjA putre traNa lAkha sonAmahorano vyaya karAvyo, ne pachI maryo. e pachI susvapna vagerethI sUcita trIjo putra thayo. eNe kahyuM - "mAre ogaNIsa lAkha sonAmahora devAnA che." A trIjo putra jAvaDI (jAvaDazA.) tarIke prasiddha thayo. mAtA-pitAnA nAme ogaNIsa lAkha sonAmahora dharmamArge vAparavAnI mAnatA rAkhI. pachI kAzmIramAM nava lAkha sonAmahora vAparI zrI RSabhadeva bhagavAna, zrI puMDarIka svAmI gaNadhara tathA zrI cakrezvarIdevInI mUrtio lAvI dasa lAkha sonAmahorano vyaya karI pratiSThA karAvI. pachI aDhAra vahANathI kamAyelA asaMkhya sonAmahora (gaNatarI na karI zakAya eTalI) lai zrI zatruMjaya mahAtIrthamAM jIrNoddhAra karyo. te vakhate junI lepavALI mUrtinA sthAne navI mammANimaNi (saMgemaramara-Arasa?) mAMthI banAvelI zrI RSabhadeva prabhu, zrI puMDarIka gaNadhara ane zrI cakrezvarI devInI mUrtionI sthApanA karI. (RNa saMbaMdhI A kathA pUrI thai.) 'RNa' no saMbaMdha Ubho rahe, to prAya: kalaha aTakato nathI. tethI veranI vRddhi thAya che e spaSTa ja che. tethI 'RNa saMbaMdha koi paNa hisAbe e bhavamAM ja vALI nAkhavo. (pUro karI devo.) bIjA paNa vyavahAramAM potAnuM dhana pAchuM nahIM maLe, (to enuM khAtuM ane saMkaleza e baMne UbhA rAkhavAnA badale) mAruM A dhana dharma mATe thAo' ema dharmArthIe vicArI levuM. tethI ja zrAvake khAsa karIne sAdharmikasAthe ja vepAra karavo nyAyasaMgata che, kemake enI pAse raheluM potAnuM dhana prAya: dharmamAM upayukta thavAnI saMbhAvanA che. pAchI nahIM AvatI rakama vagere vosirAvI devuM jo mleccha vagere adharmIo pAsethI rakama levAnI bAkI hoya, ne e pAchI Ave ema na hoya, to vosirAvI devI; kema ke teo kaMi e rakamathI dharma karavAnA nathI ke jethI puNyanI kamANI thAya. vosirAvI devAthI e rakamaparanuM mamatva ane e vyakti prati dveSabhAva rahetA nathI. nahitara A baMne UbhA rahevAthI AtmA vagara kAraNe cIkaNA karma bAMdhyA kare - parabhava bagaDe. A rIte vosirAvI dIdhA pachI (= enA parathI potAno adhikAra jato karI dIdhA pachI) jo e rakama pAchI maLe, to te rakama zrI saMghane dharmakAryamAM vAparavA mATe ApI devI joie. A ja rIte potAnuM dhana ke zastravagere koI paNa vastu khovAi jAya, guma thai jAya ke corAi jAya ane pAchuM maLavAnI saMbhAvanA nahIM hoya, to e vosirAvI devuM. ('vosirAmi' huM eno tyAga karuM chuM... ema samajaNapUrvaka saMkalpa karavo.) tethI e bIjA koinA hAthamAM jAya ne e je pApa kare, zrAddhavidhi prakaraNa 125
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ ethI ApaNane paNa pApa lAge nahIM. Aja yuktithI bhUtakALanA anaMta bhavomAM mamatvAdi bhAvathI potAnA mAnelA ghara, zarIra, kuTuMba, dhana, zastra vagere badhAne vivekIe vosirAvI devA joie, jethI e badhAthI saMbhavita pApono pote bhAgIdAra bane nahIM. (Ane pugaLa-vosirAvavAnI kriyA paNa kahe che.) jo A rIte vosirAvI de nahIM, to e badhAthI thatAM pApono pote paNa bhAgIdAra banavAthI potAne anaMta bhave paNa chuTakAro thAya nahIM. A vAta AgamamAnya nathI ema nathI, eTale ke AgamamAnya ja che; kAraNake bhagavatI sUtranA pAMcamA zatakanA chaThThA uddezakamAM zikArI haraNane haNe, tyAre zikArIne to hiMsAnuM pApa lAge ja che; paNa e zikAramAM vaparAyelA dhanuSya, bANa, dhanuSyanI dorI, emAM vaparAyeluM lokhaMDa vagere pUrve je jIvanA zarIrAdirUpa hatA, te jIvone paNa hiMsAAdi kriyA (ane tajUjanya pApa) batAvyA che. kyAreya paNa hatAza thavuM nahIM... vaLI kyAreya paNa keTaluMka Arthika nukasAna vage2e thAya eTalAmAtrathI hatAza-nirAza thavuM joie nahIM. kemake nirAzAno abhAva(=utsAha) ja lakSmInuM mULa che. kahevAya ja che- (1) sArA vyavasAya (= prayatna)vALo, (2) kuzaLa, (3) kleza (kaSTa)ne sahana karI levA taiyAra ane (4) sArI rIte udyamamAM lAgelo mANasa pAchaLa paDe, pachI lakSmI keTalI dUra jai zakaze? (arthAt TuMkA gALAmAM prApta thaze ja.) vaLI jyAM thoDuM paNa dhana kamAvavuM hoya, tyAM keTaluka jAya paNa kharuM. kheDUtane bIja nAza pAmyA pachI ja dhAnya prApta thAya che. durbhAgyathI bahuM moTuM Arthika nukasAna khamavuM paDe to paNa dInatA karavI joie nahIM, paraMtu dharma vadhAravo Adi zrAvaka yogya pratikAra karavA ja udyata thavuM. kahyuM ja chekaramAyeluM vRkSa paNa uge che. kSaya pAmelo caMdra paNa vRddhi pAme che. Ama vicAratA sajjano vipadAthI paNa saMtApa pAmatA nathI.vipatti ane saMpatti e moTAone ja saMbhave che. kSaya ane vRddhi caMdranI ja thAya che, tArA-grahonI nahIM. he AmravRkSa! phAgaNa mahInAnAM kAraNe (= pAnakharanA kAraNe) mArI A zobhA acAnaka kema jatI rahI?(= pAMdaDAo kharI paDyA) ema vicArI tuM kema vilakhuM paDe che, (vilakhuM paDa nahIM, kema ke) vasaMtaRtu Avaze ke tarata ja tArI e zobhA avazya pharIthI AvavAnI che. bhAgyanuM cakra sthira nathI, pharyA kare che. tethI gayeluM dhana pAchuM AvI zake che. A bAbatamAM duSTAMta batAve che. AbhaDa zeThanuM dRSTAMta pATaNamAM zrImAlI zrInAgarAja zeTha karoDapati hatA. emanI patnInuM nAma melAdevI hatuM. e garbhavatI hatI, tyAre ja 'vizUcikA' nAmanA rogathI zeTha marI gayA. tyAre 'aputranuM dhana rAjAnuM' (e vakhate gharamAM pati ke putra eka paNa na rahe, to e gharanuM badhuM dhana rAjAnuM thai jatuM) e nyAyathI rAjAe badhuM dhana lai lIdhuM. melAdevI piyara dhoLakA cAlI gai. tyAM 'amAri' (jIvadayA) no dohada thayo. pitAe dohada pUro karAvyo. janmelA putranuM nAma 'abhaya' rAkhyuM. paNa lokeAmAM e 'AbhaDa' tarIke prasiddha thayo. pAMca varSano thayo. bIjA bALakonI sAthe bhaNatA e bALako nabApo = 'bApa vagarano' ema ToNo mAravA mAMDyA. tethI AbhaDe mAtAne Agraha karI potAnA pitA aMge pUchyuM. mAtAe pitAnI samRddhi, mota, rAjAe dhana haryuM... vagere badhI vAta karI. tethI AbhaDe Agraha karyo- cAlo ApaNe paNa 126 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ pATaNa jaie....enA AgrahathI mAtA pAchI pATaNa AvI. utsavapUrvaka tyAM pravezyA. pachI tyAM ja vasavATa karyo. ghare rahIne ja dhaMdho zara karyo. 'lAchaladevI' ne paraNyo. pachI pitAe dATeluM (= nidhAna) dhana maLavuM vagere kAraNothI karoDapati thayo. traNa putro thayA. paNa pAchA durbhAgyathI badhuM dhana jatuM rahevAthI patnIne putro sahita piyara mokalI pote maNiyAranI dukAne nokarIe rahyo. maNio ghasavAnuM kAma karavA mAMDyuM. badalAmAM eka mApa (= amuka vajana jeTalA) java maLe. pote ja e pIse, pakAvI ne khAya. kahyuM ja che ke je lakSmI sneha ane premathI khoLe rAkhanArA sAgara (pitA) ane mAdhava (= viSNupati)ne tyAM paNa sthira rahI nathI, te bIjA kharca karanArAonA ghare to kevI rIte sthira rahe? ekavAra pUjya zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja pAse icchAparimANa (= ATalAthI vadhu dhananI mAre icchA rAkhavI nahIM) e vrata grahaNa karatI vakhate pote ekadama ochI rakama dhArI. tyAre jJAnI guru bhagavaMte eTalI ochI rakamanI nA pADatA chevaTe guru bhagavaMtanI salAhathI ja nava lAkha sonAmahora jeTalo niyama lIdho ane ene anurUpa bIjI vastuo aMge niyama lIdho. vadhAre Avaka thAya te dharmamAM vAparavAnuM nakkI karyuM. dhIme dhIme pAMca sikkA kamAyo. eka bakarI bharavADa pAsethI pAMca sikkAmAM kharIdI lIdhI. pachI e bakarInA kaMThe laTakatA paththarane nilama tarIke oLakhI lai emAMthI lAkhalAkhanA mUlyavALA maNio banAvyA. AthI pharIthI pUrvavat dhanavAna thayo. pharIthI parivAra bhego thayo. enA ghare roja sAdhu bhagavaMtone eka ghaDo ghI vahorAvAtuM hatuM. e roja sAdharmika vAtsalya karato. eNe roja mATe sadAvrata cAlu karyA. tathA roja derAsaramAM mahApUjA vagere sukato karavA mAMDyo. dara varSe sakaLa zrIjainasaMghanI be vAra pUjA karavI, aneka graMtha lakhAvavA, derAsaromAM jIrNoddhAra karAvavA, navI pratimAo bharAvavI vagere sukato karyA. ema sukato karatAM karatAM e coryAzI varSanA thayA. jiMdagIno chello samaya AvI gayo. emane potAnA sukRto noMdhelo dharmakhAtAno copaDo (sukRta anumodanA mATe) saMbhaLAvavAmAM Avyo. emAM bhImapriya(bhImadeva) rAjAnI mudrAvALA kula aThThANuM lAkha dravyanuM sukata thayeluM sAMbhaLI AbhaDe khinnatAthI kahyuM-arere! meM kRpaNe pUrA eka karoDa dravya paNa vAparyA nahIM. A sAMbhaLI emanA putroe tarata ja dasa lAkha dravya sukRtamAM vAparI kula eka karoDa ATha lAkhanuM sukRta karI dIdhuM ne uparAMtamAM bIjA 'ATha lAkha dravya vAparazuM" ema mAnya karyuM. (ethI saMtoSa pAmelA) AbhaDa chelle anazana karI svarge gayA. (hatAza nahIM thavA aMge A AbhaDanuM dRSTAMta kahyuM.) dhIratA - saMtoSa ja zreSTha mitro che. jo pUrvabhave karelA khoTA kAmonA kAraNe azubha karma udayamAM Ave to ApaNI ke bIjAnI mati phare, athavA saMjogo badalAi jAya. tethI AvelI garIbInA kAraNe pharIthI pUrvavat samRddhi na paNa maLe, chatAM dhIratA rAkhavI joie; kema ke Apattino sAgara tarI javA mATe dhIratA ja zreSTha naukA samAna che. athavA to konA badhA divaso sarakhA gayA che? kahevAyuM ja che- ahIM (A saMsAramAM) koNa haMmezA sukhI rahyo che? konA lakSmI ane prema vagere sthira rahyA che? koNa mRtyuno koLiyo nathI banyo? koNa viSayomAM Asakta nathI thayo? AvI viSama paristhitimAM badhA sukhanA mULarUpa saMtoSanuM AlaMbana levuM joie. jo saMtoSa zrAddhavidhi prakaraNa 127
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM hoya, to ochuM maLavAnAM du:kha ane ciMtAnA kAraNe kazuM nahIM sUjhavAthI nahIM A bhavanA kAryo sudharaze, nahIM parabhavanA. Ama baMne bhavanA kAryothI bhraSTa thavAno avasara Avaze. kahyuM che- 'AzA' nAmanA pANIthI bharelI ciMtA nAmanI nadI vahI rahI che. te mUrakha nAvika! "asaMtoSa" nAmanI hoDImAM beThelo tuM emAM DUbI jaiza! (maLelAmAM asaMtoSa ne nahIM maLelAnI AzA jIvane ciMtAmAM DUbADI de che.) jyAre ghaNA prakAranA ghaNA upAyo karavA chatAM potAnI bhAgyadazAnI hInatA ja anubhavavA maLe, to ko'ka yuktithI ko'ka bhAgyazALIno AdhAra game te rIte meLavI levo. lAkaDAnA AdhArathI lokhaMDa ane paththara paNa tare che - (DUbatA nathI.) bhAgyazALIno AdhAra levA aMge munimanuM dRSTAMta saMbhaLAya che ke eka bhAgyavAna zeThano munima ghaNo dakSa hato. te zeThanA sAMnidhyanA kAraNe sukhI thayo. pachI zeThanA maravApara nirdhana thayo. tethI te zeThanA putronA sAMnidhyanI apekSA rAkhato hato, paNa zeThaputro to ene sAva garIba mAnI enI sAthe vAta paNa karatA na hatA. tyAre Ane zeThaputrone jarA paNa gaMdha Ave nahIM e rIte potAnA be-traNa vizvAsu mANasonI sAkSIe koi paNa rIte emanA copaDAmAM potAnA hAthe lakhI dIdhuM - mAre zeThane be hajAra rUpiyA devAnA thAya che. ekavAra copaDAmAM lakhAyeluM A vAMcI zeThaputroe emanI pAse be hajAra rU. nI ugharANI karI. munie kahyuM- tame mane jo dhaMdho karavA thoDAka rU. dhIro, to kamAine tamane tamAruM leNuM cukavI dauM. tethI e zeThaputroe dhana ApyuM (Ama bhAgyazALInuM sAMnidhya meLavyuM). e dhanathI vepAra karI munima ghaNuM kamAyo. 'A ghaNuM dhana kamAyo che ema jANI zeThaputroe potAnA leNAnI mAMgaNI karI. tyAre munie pelA sAkSIone sAthe rAkhI sAcI vAta jaNAvI dIdhI. ema teonA AdhArathI e samRddha thayo. saMpatti sAthe AvatA doSo choDI kSamA rAkhavI 'nirdayatA, ahaMkAra, tRSNA (moTI icchAo), karkaza bhASA, ane nIca pAtramAM priyatA (vezyA, mavAlI jevAo sAthe saMbaMdha athavA halakI vastuomAM ruci) A pAMca lakSmInA sahacArIo che. (eTaleke lakSmInI sAthe A pAMca paNa Ave.) AvuM je vacana che, te kharAba svabhAvavALAone lAgu paDe che. zrAvakamATe yogya nathI. tethI ghaNuM dhana kamAvApara paNa garva vagere karavA joie nahIM. kahyuM ja che ke - jeonuM citta ApattimAM dIna banatuM nathI, saMpattimAM garviSTha thatuM nathI, bIjAnI pIDAmAM vyathita thAya che, ne potAnI pIDAmAM harSa pAme (svastha rahe) che, te puruSone namaskAra. samartha hovA chatAM je sahana kare che, dhanavAna hovA chatAM je garva karato nathI, ane je vidyA-jJAna saMpanna hovA chatAM namra che, A traNathI pRthvI alaMkRta che. zobhAyamAna che. vaLI kyAreya koinI sAthe kalahamAM utaravuM nahIM, emAM paNa khAsa karIne moTAo sAthe, kahyuM ja che - jene khAMsI AvatI hoya, eNe corI karavI nahIM. nidrALue (ghaNI ughavALAe ) parastrI sAthe saMbaMdha bAMdhavo nahIM. rogIe jIbhanA caTAkA karavA nahIM. ane dhanavAne bIjA sAthe kalaha karavo nahIM. (prastutamAM chellI be vAta ja upadezya che, pahelI be nahIM) arthapati (-zrImaMta athavA bhaMDArI), rAjA, pakSapAtI, baLavAna, ugra svabhAvavALo, nIca tathA guru ane tapasvI ATalA sAthe vAda-vivAda karavo nahIM. jo moTAo sAthe dhanavagere aMge saMbaMdha thayo hoya, to potAnA kAryane namaskArAdithI ja siddha 128 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavA prayatna karavo paNa baLathI ke kalahavagerethI kArya siddha karavA javuM nahIM. paMcAkhyAnamAM paNa kahyuM che - uttamane namaskArathI, zUravIrane bhedanItithI, nIcane thoDuM ApIne ane potAne samAnane parAkramathI vaza karavA. vizeSa karIne dhananA icchuke ane dhanavAne kSamA ja AdaravI, kSamAthI ja lakSmInI vRddhi thAya che ne kSamAthI ja te akSaya thAya che. kahyuM ja che - brAhmaNanuM baLa homa, maMtra che, rAjAnuM baLa nItizAstra che, anAthonuM baLa rAjA che ane vepArI mATe kSamA ja baLa che. dhananuM mULa priyavANI ane kSamA che. kAmanuM mULa dhana, zarIra ane vaya che. dharmanuM mULa dAna, dayA ane iMdriyadamana che. ane mokSanuM mULa sarvasaMgathI nivRtti che. (mULa = mahattvanuM kAraNa). bolAcAlIrUpa vacanakalaha to badhe ja haMmezA ayogya che. dAridraya ane zrI(= lakSmI) vaccenA saMvAdamAM zrI kahe che - jyAM guruo (= vaDIlo) pUjAya che, jyAM nItithI dhana upArjana karAya che, ane jyAM vANIthI kalaha (= bolAcAlI) thatAM nathI, tyAM te indra ! huM rahuM chuM. (tyAre daridratA kahe che) - jugAra ramanArA, svajanaSI, dhAtuvAdI (dhAtu meLavavA prayogo karanArA), haMmezA ALasu ane Aya-vyayano vicAra nahIM karanAra, ATalAne tyAM huM haMmezA rahuM chuM. ugharANI kevI rIte karavI? leNAnI ugharANI paNa komaLa ane anindita paddhatithI ja karavI. nahIMtara jo devAdAra mANasa dAkSiNya ane lajjA gumAvI de, (ane nA pADI de, kalaha kare, AtmahatyA vagere karI nAkhe) to potAne dhana, dharma, pratiSThA vagerenI hAnino prasaMga AvIne Ubho rahe. tethI pote upavAsa karavo paNa bIjAne upavAsAdi nahIM karAvavA. pote jamI le ane bIjAne upavAsa thai jAya evo vyavahAra nahIM karavo. (eTale ke pote game te rIte devAdAra pAse dhana ugharAvI le to potAnuM kAma to thai gayuM, paNa devAdArane paisAnA abhAvamAM bhojanAdi jariyAto aMge paNa prazna AvI jAya, A ucita nathI. jatuM karavAthI potAne moTuM nukasAna thAya e cAle, paNa sAmevALo moTI takalIphamAM utare evuM thavuM joie nahIM.) kemake bIjAne bhojanamAM karelA aMtarAyathI baMdhAyelA karmonuM phaLa paNa atyaMta du:sahya hoya che. ahIM zrI DhaMDhaNakumAra Adi munio dRSTAMta bhUta che. kAryo je rIte samajAvaTathI pate che, e rIte e sivAyanA upAyothI patatAM nathI, khAsa karIne vepArIonA kAryo. kahyuM ja che - jo ke sAdhyane siddha karavA aMgenA cAra upAyo prasiddha che. chatAM bAkInA upAyo to nAmamAtra phaLavALA che. (nAmamAtra mATe che- upayogI nathI.) kAryanI siddhi to sAmanItimAM ja pratiSThita che. jeo tIkSya ane atyaMta niSphara che, teo paNa mRdutAthI ja vaza karavA yogya che. juo, nokara jevA dAMto (je kaThora che,) jIbhanI (je komaLa che) sevA kare che. leNa-deNanI bAbatamAM bhramathI ke vismaraNa AdinA kAraNe matabheda Ubho thAya, to paNa paraspara jarA paNa vivAda karavo nahIM. paraMtu nyAya karavAmAM catura evA cAra-pAMca pratiSThita Aptajanone vacce rAkhI, teo je kahe te mAnya rAkhavuM. nahitara vivAdano aMta ja nahIM Ave. kahyuM ja che - sahodaro (=bhAio)mAM thayelo vivAda paNa bIjAo dvArA ja dUra karAvavo. paraspara guMcavAyelA vALone (pArakI evI) kAMsakI dvArA ja dUra karAya che. e nyAyacaturoe paNa pakSapAta rAkhyA vinA madhyasthabhAve badhI bAjuthI barAbara parIkSA zrAddhavidhi prakaraNa 129
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIne ja nyAya karavo. ane te paNa svajano ke sAdharmiko vagerenA vivAdamAM ja karavo. badhe nyAya toLavA javuM nahIM, kemake pote lobha vinAno hovAthI sAco ja nyAya kare, to vivAda aTake, potAne mahattva maLe vagere lAbha che. chatAM moTo doSa paNa emAM e rahyo che ke vivAda aTakAvavA jatAM barAbara jANakArI nahIM maLavI vagere kAraNe ko'kane kharekhara meLavavuM bAkI na hoya, to ene maLavuM joie evo nirNaya thAya ne koine meLavavAno adhikAra hoya to paNa teno niSedha thai jAya. saMbhaLAya che ke pArakI paMcAta karanArA zeThanuM daSTAMta eka samRddha ane pratiSThita zeTha mahattva ane bahumAnanI icchAthI badhe nyAya karavA doDI jatAM. emanI vidhavA thayelI samaju ane lADakI dIkarI emane AvI parapaMcAtamAM nahIM paDavA samajAvatI hatI. paNa zeTha aTakatA hatA nahIM. ekavAra putrIe pitAne pATha bhaNAvavA khoTuM trAgu racyuM. pitA AgaLa mAMgaNI mukI - "meM pUrve tamane ApelA be hajAra sonAmahora mane pAchA Apazo to ja huM jamIza.' Ama kahI e upavAsa para utarI gai. pitA ene "teM mane ApyA ja nathI" vagere kahI ghaNuM samajAve che, paNa e to mAnavAnA badale "pitAjIne vRddha thavA chatAM mArI saMpattipara lobha jAgyo che." ema jema-tema bolavA mAMDI. tethI dubhAyelA pitAjIe nyAya karanAra paMca bolAvyuM. teoe "A zeThanI putrI che, ane bALavidhavA che vagere vicArIne pheMsalo ApatA kahyuM - "calo ! samAdhAna karo. tame tamArI dIkarIne hajAra sonAmahora ApI do.' Ama pitA pAsethI putrIne hajAra sonAmahora apAvyA. tethI zeTha "A dIkarIe sAva khoTA hajAra sonAmahora A rIte mArI pAsethI paDAvI lIdhA, ne atyaMta du:khe paNa sahana thai na zake evI lokaniMdA thai te laTakAmAM." Ama vicArI khinna thayA. pachI dIkarIe pitAjIne sAcuM samajAvI (ke juo, pArako nyAya karavAmAM kokane kevo anyAya thai zake che!) e badhI sonAmahoro pAchI ApI dIdhI. tethI prasanna thayelA zeThe 'have pachI prAya: koino nyAya karavA nahIM jAuM" evI sAcI samajaNa meLavI lIdhI. tethI ja nyAya karavA niyukta thayelA mATe paNa jyAM-tyAM jematema nyAya karI nAkhavAnuM ucita nathI. IrSyA vagere durbhAvo karavA nahIM - tathA bIjApara IrSyA-matsarabhAva kyAMya kyAreya paNa rAkhavo nahIM. samRddhi karmane AdhIna che, tethI vyartha matsarabhAva rAkhavAthI saryuM, kemake e A bhavamAM bALe che ne parabhavamAM paNa durgatimAM lai jAya che. ame (graMthakAre) kahyuM ja che - bIjA mATe jevuM vicArAya che, tevuM pote pAme che. Ama jANato mANasa zuM kAma bIjAnI vRddhimAM matsara kare ? tathA potAnI pAse rahelA dhAnya, auSadha, vastrAdi veMcavAmAM takalIpha paDatI hoya, to paNa 'dukALa paDo', "roga vadho' 'loko pAse rahelA vastravagere nAza pAmI jAva' vagere jagata mATe du:khadAyaka gaNAya evI icchAo kadI paNa karavI nahIM. kadAca bhAgyayoge dukALa vagere Apatti lokone AvI paNa paDe, to paNa tethI khuza thavuM nahIM ke e paristhitinI anumodanA paNa karavI nahIM, kemake evI icchAo ke evI anumodanAothI vyartha "mana malina thavuM" vagere doSo UbhA thAya che. ahiM dRSTAMta che. 13) zrAddhavidhi prakaraNa
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghI ane cAmaDAnA vepArInuM dRSTAMta be mitro ekasAthe kharIdImATe nIkaLyA. emAM ekane ghI kharIdavuM hatuM, bIjAne cAmaDuM. rastAmAM eka gAma AvyuM. tyAM eka vRddhAe baMnene jamADatA pahelA zA mATe jAva cho e pUchyuM. baMnee pota-potAnI vAta karI. vRddhAe thI kharIdavA nIkaLelAne gharamAM besADI ane cAmaDuM kharIdavA nIkaLelAne bahAra besADI jamADyo. baMne jaNa kharIdI karI pAchA vaLatA pharIthI e vRddhAne tyAM jamavA gayA. vRddhAe A vakhatA ghIvALAne bahAra besADI ane cAmaDAvALAne aMdara besADI jamADyo. Ama pheraphAra karavA pAchaLano Azaya baMnee pUchyo. tyAre vRddhAe kahyuM - jatI vakhate ghI sastu meLavavA ghIvALo sukALa icchato hato, ne cAmaDuM sastuM meLavavAM ghaNA Dhoro mare e hetuthI cAmaDAvALo dukALa icchato hato. Ama ghIvALAnuM mana pavitra hatuM. cAmaDAvALAnuM mana mallina hatuM. pAchA pharatI vakhate ghIvALAne ghI moMghA bhAve veMcavuM che, tethI dukALa icche che. e ja AzayathI cAmaDAvALo sukALa. Ama je sukALa icchavArUpe sArA manavALo che, ene meM aMdara besADI jamADyo, ane malina manavALAne bahAra besADI. kahyuM ja che - ucita vyAja ane dravyAdi kramathI thayelA utkarSane choDI bAkInuM grahaNa karavuM nahIM. paDelI vastu bIjAnI che ema jANIne grahaNa karavI nahIM. AnI vyAkhyA - seMkaDe cAra-pAMca TakAnI vRddhi vagere rUpa ucita vyAja (cAra-pAMca TakA vyAja) e ucita kaLA che. vyAjathI dravya bamaNuM thAya, e vacana hovAthI dhIreluM dravya bamaNuM thAya ne dhIreluM dhAnya traNa gaNuM thAya tyAM sudhI ucita che. tathA veMcavA yogya dravya paNa gaNI-gaNIne veMcAya, vajana karIne veMcAya ityAdi aneka prakAranuM che, enA paNa pAchA ghaNA-ghaNA peTA bheda che. e dravyo bajAramAM lokonA ghare khalAsa thai javAthI enA veMcANathI je utkarSa thAya, eTale ke pote sopArI saMgharelI che ne lokonA ghare khalAsa thai javAthI bamaNA vagere bhAve e veMcAi rahI che, to bamaNo vage2e lAbha thAya che. tyAre ucita napho levArUpe bhale kamANI karo, paNa te vakhate 'sAruM thayuM ke sopArIno pAka niSphaLa gayo, sopArI nAza pAmI gai ke jethI mane kamANI thai' evA duSTa vicAro karavA joie nahIM. (khoTA irAdAthI vadhu kamANI karavI sArI nathI.) tathA paDelI vastu mArI nathI, bIjAnI che, ema jANIne e vastu levI joie nahIM. vyAja vagere aMge ane kharIdavecANa aMge deza-kALa vagere apekSIne ziSTa puruSomAM niMdApAtra nahIM bane eTalI ucita ja kamANI karavI ema prathama paMcAzakanI TIkAmAM jaNAvyuM che. chetaravAnI tarakIbo karavI nahIM tathA 1) khoTA mApa-tola rAkhavA 2) vepAramAM ochuM-vattuM ApavuM-levuM 3) rasa ke vastumAM bheLaseLa karavI. 4) anucita gaNAya e rIte bhAva vadhArI devo. 5) anucita gaNAya eTaluM vyAja levuM. 6) lAMca ApavI-levI 7) khoTA kara levA-kuDa kapaTa karavA 8) khoTuM ke ghasAi gayeluM nANuM ApavuM 9) bIjAnA kharIda-vecANa bhAMgavA bIjAno dhaMdho toDavo. 10) bIjAnA gharAkane bharamAvavo. 11) kaMika sAruM dekhADI, pachI bIjuM kaMika ja vaLagADI devuM. 12) hAthe karIne aMdhakAravALA sthAne ja kapaDAvagere veMcavA. 13) sahImAM pheraphAra karavo. vage2e rIte bIjAne chetaravAnI vRtti rAkhavI nahIM. kahyuM ja che - vividha upAyodvArA mAyA karIne je bIjAne chetare che, zrAddhavidhi prakaraNa 131 -
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAmohano mitra banelo te hakIkatamAM to devaloka ane mokSanA sukhathI potAne ja chetare che. nItinA prabhAvapara halAka zeThanuM daSTAntA 'Ama nIti rAkhIzuM to dhana vinAnA thai gayelA amAro nirvAha zI rIte thaze?' evuM mAnavuM paNa ucita nathI. nirvAha khoTuM karavAthI nathI thato, paNa potAnA puNyakarmathI ja thAya che. vaLI nIti jALavavAthI ghaNA gharAko AvavA vagerethI to vizeSa rIte nirvAha thAya che. ahIM dRSTAMta batAve che. - eka nagaramAM halAka nAmanA zeTha rahetA hatA. ene cAra putro hatA. traNa zera, pAMca zera vagere vajanathI jyAre dhAnyAdi kharIdavAnA-veMcavAnA hoya, tyAre putrone 'tripuSkara' 'pAMcapuSkara" vagere saMketathI gALo ApI khoTA mApa-tolathI dhaMdho karato hato. (cAra zera levuM hoya, to paMca puSkara buma pADe. tethI e lakheluM cAra zera ne hoya pAMca zera evuM vajana-mApa laine Ave. jyAre veMcavAnuM hoya, tyAre tripuSkara bole... vajana-mApa para lakhANa cAra zera hoya, paNa hakIkatamAM vajana traNa zera ja hoya. ityAdirUpe anIti kare.) ekavAra A cAlAkInI vAta sauthI nAnA putranI patnIe jANI. te ghaNI samaju hatI. eNe sasarAne khuba Thapako Apyo. tyAre zeThe bacAvamAM kahyuM - zuM karuM? e sivAya gujarAna calAvavuM agharuM che. bhUkhyo mANasa kayuM pApa nathI karato? vagere.... tyAre e putravadhue kahyuM - pitAjI! ema nahIM kaho, kemake vyavahArazuddhi (vepAramAM nIti) ja badhA prayojananI sAdhikA bane che. tethI tame parIkSA khAtara che mahInA mATe A rIte anIti nahIM karatAM. joie to kharA ke nItithI gujarAna cAle che ke nahIM? mane khAtarI che ke dhananI vRddhi ja thaze. parIkSA kALa patye cha mahInA pachI tamane ucita lAge tema karajo. putravadhunI vAta svIkArI zeThe paNa cha mahInA e rIte nIti - vyavahArazuddhi jALavI. tethI ghaNA gharAko AvavA vagere kAraNe khUba kamAyA. nirvAha sukhethI cAlavA mAMDyo. uparAMtamAM eka pala (cAra tolA) jeTaluM sonuM paNa thayuM. pachI 'nyAyathI kamAyeluM dhana khovAi jAya to paNa pAchuM Ave che." evuM e putravadhunuM vacana sAMbhaLI enA kahevAthI ja e vAtanI parIkSA karavA e sonApara lokhaMDa vIMTALI potAnA nAmanuM kATaluM banAvI cha mahInA sudhI e kATalAthI dhaMdho karyo.pachI e kATaluM taLAvamAM pheMkyuM. mAchalAe bhakSya mAnI gaLe utArI nAkhyuM. e mAchalo mAchImAra paDyo. pachI enuM peTa cIratA emAMthI e kATaluM nIkaLyuM. nAma vAMcatA zeThanuM jANI mAchImAre zeThane pAchuM sopyuM. tethI pUrA parivAra sahita zeThane khAtarI thai gai, ke nItithI ja kamANI vadhe che ne e dhana kadI khovAtuM nathI. pachI to e rIte ja sArI rIte vyavahArazuddhi jALavI khUba ja samRddha banyo. rAjAne paNa mAnya banyo. pote zreSTha zrAvaka banyo. pachI to badhA lokomAM evI prasiddhi thai ke A zeThanuM nAma levA mAtrathI ApaNA vidgo TaLI jAya che. saMbhaLAya che ke Aje paNa moTA vahANa dariyAvageremAM calAvatIvakhate nAviko "helA...helA...' ema moTethI bole che. A vyavahArazuddhiaMge dRSTAMta che. svAmI, mitra, vizvAsamAM rahelA, deva, guru, vRddha (gharaDA) ane bALakano droha karavo ke emanI potAne tyAM rahelI thApaNa oLavI javI (gaLI javI) vagere temanI hatyA karavA jevA moTA pApa che, tethI teo sAthe vizeSa karIne AvA kALA kAma jarA paNa karavA nahIM. kahyuM che - 1) khoTI sAkSI ApanAro 2) dIrgha roSavALo (dIrghakALa sudhI krodhamAM rahenAro) 3) vizvAse rahelAno droha karanAro ane 4) kRtaghna (bIjAnA upakArane bhUlI jai enA para apakAra karanAro) A cAra karmacaMDAla che, 13ra. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ (potAnA kAryathI caMDAla banyA che.) jAtithI caMDAla to pAMcamAM naMbare che. ahIM visemirA dRSTAMta che. vizvAsaghAtapara visemirA daSTAnta vizALA nagaramAM naMda nAme rAjA hato. ene vijayapALa nAmano putra hato. rAjAne bahuzruta nAmano maMtrI hato. bhAnumati nAmanI rANI hatI. rAjA rANImAM atyaMta Asakta hato. tethI rAjasabhAmAM paNa rANIne potAnI bAjumAM besADe. evuM vacana che ke - jo rAjAne vaida, guru ane maMtrI mAtra priya ja kahenArA hoya, to rAjA kramaza: zarIra, dharma ane dhanabhaMDAranA viSayamAM kSaya pAme che. tethI maMtrIe rAjAne kaDavuM satya kahyuM - svAmin ! rANIne sabhAmAM pAse besADavI ucita nathI. kemakeagni, guru ane patnI A traNe atyaMta najIka Ave to vinAza karanArA bane che. atyaMta dUra rahe to temanAthI kazo lAbha thato nathI. tethI rAjAe A traNene madhyabhAvathI ja sevavA.. (bahu najIka ke bahu dUra nahIM rAkhavA.) tethI tame rANInA rUpanuM citra taiyAra karAvI sAthe rAkho. rAjAe e vAta sAMbhaLI citra taiyAra karAvaDAvyuM. pachI potAnA guru zAradAnaMdanane batAvyuM. zAradAnaMdane potAnI jJAnI tarIke vizeSa chApa upajAvavA kahyuM - rANIne DAbA sAthaLa tala che, te A citramAM batAvyo nathI. A sAMbhaLI rAjAnA manamAM zAradAnaMda aMge khoTo zaka Ubho thayo. tethI maMtrIne kahyuM - A zAradAnaMdane mArI naMkhAvo. guNakArI ke avaguNakArI (sAruM ke khoTuM) kazuM paNa karatI vakhate paMDita puruSe pahelA tenA pariNAmano prayatnapUrvaka vicAra karI levo joie. atyaMta utAvaLamAM karI nAkhelA kAryonuM jyAre pariNAma Ave che, tyAre te pariNAma hRdayane bALanArA zalya jevo banI rahe che. koi kArya vagara vicAre-sahasA karavuM nahIM. kemake e aviveka che, ne te ApattinuM sthAna che. je vicArIne kArya kare che, ene enA guNothI lobhAyelI saMpatti sAme cAlIne vare che." AvuM nItizAstramAM kaheluM vacana yAda karIne maMtrIe zAradAnaMdane mArI nAkhavAnA badale potAnA ghare chupI rIte rAkhyAM. ekavAra vijayapALa rAjakumAra zikAra karavA nIkaLyo. emAM eka bhUMDanI pAchaLa ghoDo doDAvavAmAM e ghaNo AgaLa nIkaLI gayo. sAMja paDI gai. tethI e eka taLAvamAM pANI pIne rAte vAghanA bhayathI jhADapara caDI gayo. e jhADapara vyaMtaradevathI adhiSThita vAMdaro beTho hato. e vAMdarAe pahelA A rAjakumArane khoLAmAM suvaDAvI enI cokI karI. pachI rAjakumAranA khoLAmAM sui gayo. tyAM bhUkhyo vAgha Avyo. vAghe rAjakumArane kahyuM - tuM A vAMdarAne pADe, to huM ene khAI jato rahIza... tane abhayadAna maLaze. tethI rAjakumAre potAnA vizvAse sutelA vAMdarAne nIce pheMkyo. vAMdaro vAghanA moMmAM paDyo. paNa te vakhate vAghane hasavuM AvI javAthI vAMdaro enA moMmAMthI chaTakI pAcho jhADapara caDI gayo, paNa vAMdaro khuza thavAne badale rovA mAMDyo. tyAre vAghe pUchyuM- kema raDe che? tyAre vAMdarAe kahyuM- he vAgha! huM teo mATe raDuM chuM ke potAnI jAti choDI jeo parajAtimAM rakta bane che, te jaDonuM bhaviSyamAM zuM thaze? vAMdaro jANe ke ToNo mAre che ke mArA jAtabhAione choDI A mANasa para vizvAsa rAkhyo, to mane A takalIpha AvI. A sAMbhaLI lajjA pAmelA rAjakumArane vAMdarAmAM rahelA vyaMtare grahila (= graha - vyaMtarAdinA upadravavALo) banAvI dIdho. tethI e Akho divasa 'visemirA' 'visemirA bolyA kare. zrAddhavidhi prakaraNa 133
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ eno ghoDo ekalo AvavA para rAjAe enI zodha karAvI. A rIte babaDato e maLyo, ene mahelamAM lai AvyA. ghaNAM upAyo karavA chatAM koi pharaka nahIM paDavA para rAjAne potAnA guru zAradAnaMdana yAda AvyA. rAjAe nagaramAM ghoSaNA karavI ke je mArA putrane sAro karI deze, tene huM aDadhuM rAjya ApIza'. tyAre maMtrI e kahyuM A viSayamAM mArI putrI kAMika jANe che. rAjA putrane lai maMtrInA ghare Avyo. tyAre maMtrIputrInA nAme zAradAnaMdana paradA pAchaLa beThA. pachI zloka bolyA- vizvAsamAM rahelAne ThagavAmAM kai hoMziyArI che? khoLAmAM rahI sutelAne haNavAmAM vaLI kayuM parAkrama che? A sAMbhaLI rAjakumAra 'vi' choDI semirA...semirA bolavA mAMDyo. tyAre zAradAnaMdane bIjo zloka kahyo... jyAM gaMgA ane sAgarano saMgama thAya che. tyAM kinAre jAya, to paNa brAhmaNanI hatyA karanAro kyAreya paNa pApathI mukta thato nathI. A sAMbhaLI rAjakumAre ' se' choDyo. have mAtra mirA..mirA kare che. tyAM zAradAnaMdane trIjo zloka kahyo- mitrano droha karanAro, kRtaghna, cora ane vizvAsaghAta karanAro A cAra jaNA jyAM sudhI sUrya-caMdra raheze, tyAM sudhI narakamAM raheze. A sAMbhaLI rAjakumAre 'mi' choDyo. have mAtra rA...rA... kare che. tyAM ja zAradAnaMdane cotho zloka saMbhaLAvyo- rAjana! tuM jo tArA rAjakumAranuM kalyANa icche che, to supAtramAM dAna Apa. kema ke gRhastha dAnathI zuddha thAya che. A sAMbhaLI cotho akSara paNa choDI rAjakumAra svastha thai gayo. rAjAne vAMdaro-vAgha vagereno banelo vRttAnta kahyo. tyAre maMtrIputrInA jJAnathI chaka thayelA rAjAe pUchyuM- he bAlikA! tuM to gAmamAM rahe che. to vanamAM vAMdaro, vAgha ane manuSyano banelo A prasaMga kevI rIte jANI zakI? tyAre zAradAnaMdane kahyuM deva-gurunI kRpAthI mArI jIbhanA agrabhAge sarasvatI vasI che. tethI ja huM A prasaMga jANuM chuM. jema ke bhAnumatI rANIne tilaka (tala), (rANIne joyA vinA ja meM sarasvatInA prabhAve e tilaka(tala) nI vAta karI hatI.) A sAMbhaLI rAjA camakyA. maMtrIe parado kholyo. rAjAe zAradAnaMdanane joyA... paraspara maLavAthI baMnene khUba AnaMda thayo (vizvAsune ThagavA aMge A dRSTAMta batAvyuM.) asatya sauthI moTuM pApa ahIM pApa be prakAranA che - (1) chupuM- khabara na paDe evuM ane (2) sphuTa-spaSTa. (1) gopyachupuM pApa paNa be prakAre che- (1) nAnuM ane (2) moTuM. emAM khoTA mApa-tola ka2vA vagere pApa nAnA che, ne vizvAsaghAta vagere karavA e moTA pApa che. (2) sphuTa-(spaSTa) pApa paNa be prakAre che(1) kulAcA2thI thatuM ane (2) nirlajja vagere thai karAtuM pApa. emAM kulAcArathI pApa-gRhasthonA AraMbha vage2e (snAna vagere kAryo ) che. mlecchonAM hiMsA vagere che. nirlajjatA vagerethI thatAM pApasAdhuvezamAM thatI hiMsAvagere che. emAM A nirlajjatAvagerethI pApa (pravacana uDDAha) zAsanahIlanA vageremAM kAraNa banavAthI jIvane anaMta saMsArI paNa banAvI zake. kulAcA2thI thatAM sphuTa pApamAM alpa karmabaMdha che, paNa chupI rIte karAtA pApamAM tIvratara karmabaMdha che. kema ke e pApa asatyathI sabhara che. mana-vacana-kAyA A traNethI sevAtuM asatya to sauthI mATuM pApa che. kema ke evA asatyathI bharAyelAo ja chupI rIte pApa karatA hoya che. asatyano tyAgI kyAre paNa chupA pApa karato nathI. vaLI, jeo asatyamAM pravRtta che, teo pApapratyenI sUga vinAnA niHzUka banI jAya che ane ekavAra nizUkatA 134 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ AvI jAya, pachI svAmI, mitra, vizvAsamAM rahelA vagere sAthe drohavagere moTA pApo paNa te karavAno. tethI ja yogazAstramAM AvelA aMtara zlokomAM (kalikALasarvajJa zrIhemacaMdrasUri mahArAje yogazAstra graMtha banAvyo che. pote ja enI TIkA paNa lakhI che. A TIkAmAM je zloko che, emAMnA zlokonI ahIM vAta kare che-) kahyuM che - eka bAju asatyathI thatuM pApa rAkho ne bIjI bAju bAkI badhA pApo. jo tulanAmAM A rIte baMnene rAkhavAmAM Ave, to asatyathI thayelA pApono bhAra ja vadhI jAya. Ama asatyathI bharelA gopya pApamAM samAveza pAmelI bIjAnI ThagAine varjavA mATe pUrI zaktithI prayatna karavo. (koine ThagavA nahIM) nyAya-nItino mArga ja zreSTha paramArthathI joie, to nyAya (sArI nIti) ja dhana kamAvavAno (upaniSad) sArabhUta upAya che. dekhAya ja che ke vartamAnamAM paNa nyAyane anusaranArAo dhana ochuM-ochuM kamAtA hovA chatAM ane dharmanA sthAna vagere sthaLe roja vAparatA hovA chatAM kUvAvageremAM rahelA pANInI jema emanuM dhana khuTatuM ja nathI. pApamAM DUbelA bIjAo ghaNuM ghaNuM dhana kamAtA hovA chatAM ne tevo kharca karatAM na hoya, to paNa raNapradezanAM sarovaranI jema khuTI gayelA dhanavALA banI jAya che. kahyuM ja che- chidrothI pUrNatA potAnA nAza mATe thAya che, nahiM ke unnatimATe. tame zuM ghaTIyaMtrane vAraMvAra Dubato jotA nathI. (reMTa- araghaTTamAM rahelA ghaDA potAnA chidrathI pANI bhare che, paNa e pANI upara AvatA to ghaNuM khAlI thai jAya, tethI vAraMvAra DUbavuM paDe che.) zaMkA :- keTalAka nyAya-nItimArge rahelA paNa haMmezA garIbI vagerethI du:khI ja dekhAya che. jyAre bIjA keTalAka anyAyamArge pravRtta thavA chatAM aizvaryaAdithI lIlAlahera karatA dekhAya che. tethI nyAyane ja pradhAnatA ApavI keTalI ucita che? puNya-pApa caturthaMgI samAdhAna :- AmAM pUrvabhavamA karelA karmo ja kAraNabhUta che, nahIM ke A bhavanAM nyAya ke anyAyathI karAyelA karmo. karmo cAra prakAranA che. zrI dharmaghoSa sUri mahArAje kahyuM ja che - (1) puNyAnubaMdhI puNya (2) pApAnubaMdhI puNya (3) puNyAnubaMdhI pApa ane (4) pApAnubaMdhI pApa (Ama udayamAM AvatA karmo cAra prakAre che. emAM) jeNe jaina dharmanI virAdhanA nathI karI (paNa zuddha ArAdhanA ja karI che) teo bharata cakravartInI jema je karmanA udayathI nirapAya du:kha (= hAni vinAnuM) nirUpama saMsArasukha pAme che, te puNyAnubaMdhI puNya che. (2) ajJAna kaSTa (samajaNa vinA karelA tapavagere kaSTa)thI zreNikarAjAno putra koNika rAjAnI jema nirogIpaNuM vagere guNothI yukta moTI Rddhi maLe. paNa sAthe pApamAM ja rata rahe evuM pApAnubaMdhI puNya utpanna thAya che. (3) je pApanA udayamAM samRddhithI rahita hovAthI du:khe jIvavA chatAM jainadharmanI prApti thAya, te puNyAnubaMdhI pApa che, kema ke e pApa karatI vakhate paNa dayAvagerenA aMza rahyA hoya che. jema ke (rAjagRhImAM dIkSA lIdhI hatI, te) dramaka(= bhikhArI) sAdhu. (4) jeo duHkhI hovA chatAM pApI che, pracaMDa (= hiMsAtmaka) karmovALA che, dharmahIna che, dayAhIna che, pApanA pazcAtApa vinAnA che = Ama pApamAM ja rata che, teo pApAnubaMdhI pApanA udayavALA che, jema ke kAlasaukarika kasAi. zrAddhavidhi prakaraNa 135
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ puNyAnubaMdhI puNyathI bahiraMga(dhana vagere) ane aMtaraMga(kSamA- vairAgya Adi) baMne prakAranI samRddhi maLe che. jenI pAse bemAMthI eka paNa prakAranI samRddhi nathI, teonuM mAnavapaNuM dhikkArapAtra che. jeo potAnI zubhabhAvanAne khaMDita kare che - ne tethI akhaMDa puNya karatAM nathI, teo bIjA bhave ApattithI yukta saMpatti pAme che. Ama joke kokane pApAnubaMdhI puNyanA prabhAve A bhavasaMbaMdhI koi vipatti kaSTa dekhAtA nathI. to paNa atyAre anyAyAdi karelA pApathI bhaviSyamAM to avazya vipattio Avaze. kema ke artha (= dhana) pratye AMdhaLA rAgavALo pApathI ja je kAMi dhana meLave che, te lokhaMDanA kAMTAmAM parovelA mAMsanA TukaDAnI jema teno vinAza karyA vinA rahetuM nathI. tethI ja rAjAAdi svAmInA drohamAM kAraNabhUta dANacorI vagere A ja bhavamAM paNa anarthakArI bane che. tethI e badhAno sarvathA tyAga karavo. tathA jemAM bIjAne thoDI paNa herAnagati thatI hoya, tevo vyavahAra, te rIte ghara dukAna banAvavAM, tevI rIte rahevuM vagereno tyAga karavo. kyAreya paNa bIjAnA nisAsAthI samRddhi ke sukhamAM vRddhi thatI nathI. kemake jeo ThagAithI mitratAne, kapaTathI dharmane, bIjAnI pIDAthI samRddhine, sukhethI (kaSTa vinA) vidyAne, ane kaThoratAthI strIne potAnA karavA icche che; teo spaSTa mUrkha che. jethI lokone ApaNA pratye anurAga thAya, e rIte ja vartavuM joie, kemake - jitendriyapaNuM vinayanuM kAraNa che. vinayathI guNaprakarSa thAya che. guNaprakarSathI lokomAM anurAga thAya che ne lokomAM anurAga thavAthI saMpatti udbhave che. satyavacana mahAna guNa che - mAhaNasiMha - bhIma sonInAM daSTAnta tathA Arthika hAni ke lAbha, tathA ekaThI thayelI saMpattivagere gupta vAta bIjAo AgaLa jAhera karavI nahIM. kahyuM ja che ke - potAnA patnI, AhAra, sukRta, dhana saMbaMdhI lAbha, duSkato, mArmika bAbata ane gupta maMtra bIjAo AgaLa jAhera karavA nahIM. vaLI A bAbatamAM bIjo kazuM pUche, to khoTo javAba paNa Apavo nahIM, enA badale 'A praznathI zuM prayojana che?" ityAdi pratyuttara bhASAsamiti sacavAya e rIte Apavo. paNa rAjA ke guru vagere pUche, to je vAstavika sthiti hoya, te batAvI devI. kahyuM che ke - mitra AgaLa sAcuM kahevuM, strIo AgaLa priya vAta karavI, duzmanane khoTuM paNa madhura kahevuM, paNa svAmI (=rAjA vagere) AgaLa to satya ane anukuLa ja kahevuM. satya vacana e puruSo mATe parAkASThAno guNa che. kemake enAthI ja vizvAsa utpanna thAya che. saMbhaLAya che ke dilhImAM mAhaNasiMha nAmanA sajjana zeTha satyavAdI tarIke prasiddha hatA. emanI khyAti sAMbhaLI parIkSA karavA sulatAne ene pUchavuM - tArI pAse keTaluM dhana che? tyAre mAhaNasiMhe kahyuM - copaDA joine jaNAvIza. pachI copaDA barAbara taiyAra karI tapAsI sulatAnane kahyuM - coryAzI lAkha TAMkA (= te vakhatanA rUpiyA TaMka - TAMkA tarIke oLakhAtA) mArA ghare saMbhave che ema anumAna karuM chuM. sulatAne "meM to ochuM dhana sAMbhaLeluM paNa Ane to hakIkatamAM jeTaluM che, eTaluM kahI dIdhuM. kharekhara A satyavAdI che" ema vicArI enA satyavacanapara prasanna thai potAno kozAdhyakSa (= khajAnacI) banAvI dIdho. e ja rIte zrIstaMbhana tIrtha (= khaMbhAta) mAM satyavAdI sonI bhIma raheto hato. te tapAcArya zrI jagacaMdrasUri mahArAjano bhakta hato. eka vakhata teo zrI mallinAtha prabhunA derAsaramAM hatAM, tyAre 136 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka zastradhArI kSatriyo bAMdhIne lai upADI gayA. emanA putroe pitAne choDAvavA coryAzI hajAra khoTA TaMka mokalyA. tyAre te kSatriyoe e TaMka sAcA che ke khoTA eno nirNaya ka2vA bhIma sonIne ja batAvyA. tyAre potAnApara maraNanI Apatti vadhaze evo bhaya rAkhyA vinA sonIe sAcI vAta karI ke A TaMka khoTA che. tethI teoe emanI satyavAditAthI prasanna thaine emane choDI mukyo. eka sAco mitra jarurI e ja rIte ApattimAM sahAyaka bane evo eka mitra karavo. A mitra 1) samAna dharma hovo joie. 2) samAna dhanavALo hovo joie. 3) samAna pratiSThAvALo hovo joie. 4) sArI buddhivALo hovo joie. ane 5) lobhI na hovo joie. AvA AvA guNavALo hovo jarUrI che. raghuvaMza kAvyamAM kahyuM che - hIna ane anupakArI mitro vRddhi pAmatA vikRta banI jAya che. tethI rAjAe madhyama zaktivALA mitro karyA. bIje paNa kahyuM che - mANasone Apatti Ave tyAre enA pratikAra mATe jyAM sAro mitra paDakhe Ubho rahe che, tyAM bhAi, pitA ke bIjo koi mANasa Ubho raheto nathI. alabatta - he lakSmaNa ! mane Izvara (rAjA athavA moTA zrImaMta) sAthe prIti = maitrI karavI gamatI nathI. kemake enA ghare jaie to ApaNuM gaurava sacavAtuM nathI. e ApaNA ghare Ave, to (ene sAcavavA) ApaNane moTo kharca karavo paDe che. AvI yogya ukti hovA chatAM jo koi rIte moTA sAthe prIti = maitrI thai hoya, to duSkara kAryo paNa siddha thavA vagere ghaNA guNo rahyA che. kahyuM ja che - kAM to pote ja samartha thavuM, kAM to koka samarthane ApaNA hAthamAM rAkhavo. kArya siddha karavA A sivAya bIjo koi mArga nathI. nAno mANasa paNa sAco mitra thAya, to moTAne paNa avasare kAma Ave che. paMcAkhyAnamAM paNa kahyuM ja che - baLavAna ke nirbaLa paNa mitro karavA. vanamAM hAthInuM yutha(= ToLuM) baMdhAyuM. te uMdaroe choDAvyuM. keTalIka vakhata nAnA mANasathI thai zakanAra kAmo moTAo ghaNA bhegA thAya, to paNa thai zakatA nathI. soinuM kArya soi ja karI zake, tyAM talavAra vagere kAma nahIM Ave. ghAsanuM kArya ghAsa ja karI zake, moTA hAthIo nahIM karI zake. tethI ja ame (graMthakAre) kahyuM che- 1) ghAsa 2) kaNa (dhAnya) 3) lavaNa - mIThuM 4) anala-agni 5) kAjala (6) chANa (7) mATI (8) paththara (9) bhasma (10) lokhaMDa (11) soi (12) auSadhi cUrNa ane (13) kuMcI - cAvI ATalAnA kAryo ananyasama che. (pote ja karI zake, enA sthAne bIjA nahIM karI zake) bAkI moDhethI mIThI vAta karavI vagere dAkSiNya to durjana vagere sAthe paNa choDavuM nahIM. (durjano vagere sAthe paNa bolIne ke bIjI rIte bagADavuM nahIM) kahyuM ja che. - sadbhAvathI mitrane, sanmAnathI baMdhu (svajana) vargane, premathI strIne, dAnathI nokarane, ane dAkSiNyathI bIjA mANasone vaza karavA. kyAreka to potAnuM kArya siddha ka2vA duSTone paNa AgaLa karavA paDe. ame (graMthakAre) kahyuM ja che - kyAMka duSTone paNa AgaLa karI DAhyA mANase potAnuM kArya sAdhavuM joie. jemake 2sa mANavA jIbha kleza- rasika dAMtone AgaLa kare che. (dAMta jIbhane kacaDe che. chatAM svAda mANavA jIbha AhAra dAMto tarapha dhakele che.) prAyaH kAMTAonA samudAya vinA cAlatuM ja nathI. khetara, gAma, ghara, bagIco vagerenI rakSA teothI (kAMTAonI vADathI) ja thAya che. zrAddhavidhi prakaraNa 137
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAkSI vinA thApaNa rAkhavI-mukavI nahIM - dhanezvara zeThanuM daSTAntA jeo premanA sthAna hoya (mitra vagere) teo sAthe bIjA levaDa-devaDa vagerarUpa Arthika ke tevA saMbaMdho UbhA nahIM karavA. kahyuM ja che-tyAM ja dhanano saMbaMdha karavo jyAM maitrIsaMbaMdha nathI. AbarU javAnA DaravALAe phAve tyAM UbhA paNa rahevuM nahIM. somanItimAM paNa kahyuM che - dhanano saMbaMdha ane sahavAsa kalaha (saMgharSa) vinAno hoto nathI. e ja rIte sAkSI rAkhyA vinA mitranA ghare paNa koi thApaNa rAkhavI nahIM. vaLI mitravagerenA hAthe potAnuM dhana bIje mokalavAnuM kArya karavuM paNa ucita nathI. kemake arthanuM mULa avizvAsa che, ane vizvAsa anarthanuM mULa che. kahyuM ja che - avizvasanIya para to vizvAsa na ja karavo. vizvAsapAtra para paNa vizvAsa karavo nahIM. vizvAsathI ja utpanna thayelo bhaya mULathI khatama kare che, kemake gupta rIte rAkhelA thApaNathI mitra hoya to paNa koNa lobhAi jatuM nathI ? kahevAya ja che - zeTha paNa potAnA gharamAM thApaNa rakhAyelI hoya, to potAnA devanI stuti karatAM kahe che - jo Ano mAlika jaldI marI jAya, to tamane mAMgazo, te ApIza. ame (graMthakAre) paNa kahyuM che - kharekhara to agninI jema dhana paNa anartha karanAruM che. chatAM gRhasthone agninI jema enA vinA paNa koi rIte nirvAha thato nathI. tethI tenuM yuktithI rakSaNa karavuM. ahIM dhanezvara zeThanuM dRSTAMta che ! zrI dhanezvara zeThe potAnA gharamAM je sArabhUta dravya hatuM, e badhuM ekaThuM karI karoDa-karoDa sonAmahoranA mUlyavALA ATha ratno kharIdyA. pachI potAnI patnIthI ke potAnA putrothI paNa gupta rIte mitranA hAthamAM thApaNa tarIke soMpyA. pote dhana kamAvavA paradeza gayo. tyAM ghaNo samaya rahyo. durbhAgyathI acAnaka ja ajIrNanA kAraNe aMtima samaya najIka AvI gayo. kahyuM ja che - kuMda puSpa jevA ujvaLa hRdayathI harSapUrvaka anya ja vicAra karAya che, paNa te anyathArUpe ja pariNAma pAme che, kemake kAryanI saphaLatA bhAgyane AdhIna che. tyAre najIka rahelA sajjanoe dhanavagere zuM che? keTaluM che? vagere pUchyuM. dhanezvare kahyuM - videzamAM kamAyeluM to mAruM dhana ghaNuM hovA chatAM Ama-tema vikharAyeluM che. tethI putro vagerene te maLavuM muzkela che. paNa meM mArA mitranA hAthamAM ATha ratno mukyA hatA, te mArI patnI ane putrone apAvajo. Ama kahI te maryo. pachI pelA sajjanoe A samAcAra enA patnI-putrovagerene ApyA. putrovageree paNa pahelA vinayapUrvaka, pachI snehapUrvaka, pachI bahumAnapUrvaka, pachI du:khapUrvaka, pachI bhaya batAvIne vagere aneka rIte e ratno mAMgyA. paNa lobhagrasta thayelA e mitre eka paNa vAta mAnI nahIM ane ratno pAchA ApyA nahIM. nyAya karAvavA gayA, paNa sAkSI ke lekha kazuM nahIM hovAthI rAjA, maMtrI vagere paNa kazuM apAvI zakyA nahIM. sAkSI rAkhavAno lAbha - eka vepArInuM daSTAnta kaTokaTInA avasare je-tene paNa jo sAkSI tarIke rAkhavAmAM Ave, to cora vageree lai lIdheluM dhana paNa pAchuM vALI zakAya che. eka dhUrtakaLAno jANakAra vepArI ghaNuM dhana lai videza jai rahyo hato. mArgamAM coronI ToLI maLI. vepArIe teone namaskAra karyA. teoe hoya e badhuM dhana ApI devA dhamakI ApI. tyAre vepArIe kahyuM - huM koine vagara sAkSIe dhana Apato nathI. tethI tame ahIM koine sAkSI tarIke hAjara karI badhuM dhana lai zako cho. pachI avasare e mane pAchuM Apajo. ane mane zrAddhavidhi prakaraNa 138
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArI nAkhavo nahIM. A zarata che. tyAre coroe 'A videzI mANasa sAva bhoLo che' ema mAnI jaMgalanI kAbara cItarI bilADIne sAkSItarIke sthApI enuM badhuM dhana lai ene javA dIdho. pachI e vepArIe lokone pUchI te sthAnavagere jANI lIdhuM. pachI potAnA gAme gayo. amuka samaya gayA pachI e sthAnanA coro sahita keTalAka loko ghaNI vastuo lai tyAM AvyA. tyAre A vepArIe te coropAse potAnuM dhana mAMgyuM. tethI paraspara vivAda thayo. nyAya karanArAo pAse vivAda pahoMcyo. teoe pUchyuM - ahIM koNa sAkSI che? vepArIe eka kALI bilADI bahAra kADhI nyAyAdhIza sAme rAkhIne kahyuM - A sAkSI che. coroe kahyuM - A zuM che? jovuM paDaze. amane batAvo. vepArIe corone batAvI. tyAre teothI bolAi gayuM - A bilADI to kALI che, ne tyAM to kAbaracItarI hatI. Ama bolIne teoe potAnA ja moMDhethI dhana lIdhAnI vAta kabulI lIdhI. tethI vepArIe nyAya karanArAo vagerenI tAkAta para potAnuM badhuM dravya pAchuM meLavyuM. sAkSI rAkhavA aMge A dRSTAMta che. tethI kyAreya paNa gupta rIte thApaNa mukavI nahIM ke levI nahIM. paraMtu keTalAka svajanavagerenI samakSa ja levI ke mukavI. jo pote thApaNa lIdhI hoya, to enA mAlikanI saMmati vinA e thApaNa Ama-tema khaseDavI paNa nahIM, to e thApaNathI vepAra Adi ka2vAnI to vAta ja kyAM rahI? jo thApaNa mukanAra bIje sthaLe maraNa pAme, to enA putra vagerene e thApaNa soMpI devI. jo enA putra vage2e koi sAcA hakadAra nahIM hoya, to badhAnI samakSa e 2kama dharmasthAnamAM ApI devI. keTalIka mahattvanI sUcanAo tathA udhAra Apa-le karI hoya vagere tamAma Avaka-jAvakanI copaDAmAM noMdha karavAmAM jarA paNa ALasa karavI nahIM, kemake - gAMTha bAMdhavAmAM, parIkSA ka2vAmAM, gaNavAmAM, chupAvavAmAM, vyaya vakhate ke noMdha ka2vAmAM ALasa karanAra mANasa zIghra vinAza pAme che. Ame jIva bhramaNAothI bharelo che. tethI jo lakhANa nahIM hoya, to bhrAntio thavAthI vagara kAraNe karmano baMdha vagere doSa paNa pAme che. tathA jema caMdra sUryane anusare che, ema potAnA yoga-kSemamATe rAjAvagere koi ne koi nAyakane anusa2vuM joie. nahIMtara Dagale-pagale parAbhavAdi thavAnI saMbhAvanA che. kahyuM ja che ke - DAhyA mANaso mitropara upakAra karavA ane duzmanopara apakAra karavA rAjAno Azraya le che, bAkI mAtra peTa to koNa bharatuM nathI? vastupALa maMtrI tathA pethaDazA vageree rAjAno Azraya laine ja jinAlayovage2e ghaNA te-te puNyakAryo karyA hatA. tathA zrAvake jugAra-dhAtuvAda vagerethI dUra ja rahevuM joie. kahyuM ja che - bhAgya ruThyuM hoya, to ja mANasane jugAra, dhAtuvAda, aMjanasiddhi (addazya thavAnI aMjanavidyA) rasAyaNaprayoga ane yakSiNInI guphAmAM praveza karavAnI icchA thAya che. jyAM tyAM sogaMda vagere levA nahIM, emAM paNa khAsa karIne deva-guru saMbaMdhI sogaMda to kyAreya paNa khAvA nahIM. kahyuM che - je mUDha khoTA ke sAcA paNa derAsa2 (ke pratimA) saMbaMdhI sogaMda khAya che. te bodhibIjane vamI kADhe che (gumAve che) ane anaMta saMsArI thAya che. zrAddhavidhi prakaraNa 139
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ e ja rIte kyAreya paNa bIjAnA sAkSI banavAnA saMkaTamAM phasAvuM joie nahIM. kAryAnike kahyuM che (1) garIbane be patnI (2) mArgamAM khetara (3) be prakAranI khetI (4) bIjAnA jAmIna thavuM ane (5) bIjAnA sAkSI thavuM... A pAMca pote UbhA karelA anartho che. e ja rIte zrAvake bane tyAM sudhI pote je gAmamAM raheto hoya, tyAM ja vepAravagere karavA, kemake to ja kuTuMbano viyoga paNa thAya nahIM, gharanA kAryo paNa avasare karI zake, ane dharmakAryo paNa sadAya nahIM - dharmakAryomATe paNa samayavagere maLI zake. AvA lAbho che. jo e rIte karavAmAM nirvAha thai zake ema na hoya, to paNa pote je rAjya ke dezamAM raheto hoya, e rAjya ke deza to choDavA ja nahIM, kemake to paNa bane eTaluM jaldI potAnA gAme AvI zake ne pUrvokta kuTuMbano viyoga na thavo vagere lAbho prAya: meLavI zake. evo kayo pAmara jIva haze ke je potAnA sthAne vepArAdithI nirvAha thai zakato hovA chatAM bIjA dezamAM javAnuM kaSTa uThAve? kahyuM ja che - he bhArata ! pAMca jaNA jIvatA paNa marelA kahevAyA che - (1) garIba (2) rogI (3) mUrkha (4) pravAsI ane (5) sadAno nokara. ekanA puNyathI badhA bace jo bIjI koi rIte nirvAha thato ja na hovAthI bIjA dezamAM dhaMdho karavo paDe, to paNa pote tyAM nahIM javuM ke putrovagerene paNa tyAM mokalavA nahIM ! paraMtu sArI rIte cakAsAyelA bIjA vaNiputro (vANiyAnA dIkarAo) dvArA dhaMdho karavo. jo potAne ja bIjA dezamAM javuM paDe tema hoya, to paNa ekalA nahIM jatA potAnA keTalAka jJAtibhAio ke paricitonI sAthe javuM, vyavasthita sAdhanadvArA javuM, tyAM khUba sAvadhAna - sArA prayatnapUrvaka ja vepArAdi karavA ane khUba saMbhALapUrvaka rahevuM. (ghaNAnI sAthe javAno hetu batAve che) eka paNa jo bhAgyavAna sAthe hoya, to sArthanI badhAnI Aphata TaLe che. ahIM dRSTAMta batAve che - ekavIsa puruSo varSAkALamAM bIje gAma jaI rahyA hatA. sAMje koi maMdiramAM rokAyA. tyAre vijaLI eka bAraNA sudhI Ave ne jatI rahe. gabharAyelA teoe vicAraNA karI - ApaNAmAMthI koka nibhaMgI che. tethI vArA pharatI eka-eka jaNa maMdiranI cAre bAju pharIne pAcho Ave. vIsa jaNA kramaza: A rIte karI pharI maMdiramAM pravezI gayA. have eka chello ekavIsamo bAkI rahyo hato. e bahAra javA mAMgato na hato - paNa badhAe baLajabarIthI bahAra kADhyo. e bahAra gayo ne ahIM vijaLI paDI. bAkInA vIse vIsa marI gayA. e badhAmAM chello ja bhAgyazALI hato, enA ja kAraNe bAkInA vIsa bacatA hatA. - videzapravAsa saMbaMdhI sUcanAo Ama bhAgyazALIno sArtha(sAthe) levo joie. tathA potAnA leNA-deNA tathA nidhAna (dATelA) vagerenI badhI vAta pitAne, bhAine tathA putra vagerene haMmezA jaNAvatA rahevI. bahAra videzaAdimAM jatI vakhate to khAsa jaNAvI devI. durbhAgyathI acAnaka potAnuM AyuSya pUruM thai jAya, to vaibhava hovA chatAM jANakArI nahIM hovAnA kAraNe - pitA vagerene vagara kAraNe garIbI vagere duHkha ApavAnuM thAya. tathA jyAre paNa pravAsa karavAno thAya tyAre potAnA dareka svajanasAthe yathAyogya ciMtA ane 140 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitazikSAo ApavApUrvaka bahumAnapUrvaka vAta karIne pachI ja prayANa karavuM. kahyuM ja che - jIvavAnI icchAvALAe mAnanIya pUjyonuM apamAna karIne, patnIne Thapako ApIne, koine paNa mAra mArIne ane bALakane paNa raDAvIne nIkaLavuM nahIM. vaLI jo najIkanA divasomAM vizeSa parva AvatuM hoya ke vizeSa utsava Avato hoya, to e ArAdhI ujavI pachI nIkaLavuM. kahyuM ja che - taiyAra thai gayelA utsava, bhojana, snAna tathA badhA maMgaLonI upekSA karIne temaja janma-maraNa saMbaMdhI sUtako pUrA thayA pahelA ane strInA mAsika vakhate gamana karavuM nahIM A pramANe zAstravagerene anusAre bIjuM paNa je ucita hoya, te vicArI levuM . kahyuM ja che - (1) dUdha pIne, ratikrIDA karIne, snAna karIne, patnIne mArIne, UlTI karIne, thuMkIne, bIjA koino Akroza sAMbhaLIne nIkaLavuM nahIM. e ja rIte (2) hajAmata karAvIne, AMsu pADatA tathA apazukano laine bIje gAma javA prayANa karavuM nahIM. (3) jyAre koi paNa kAmamATe paga upADe, tyAre je nADIno zvAsa cAlato hoya, e pagane AgaLa karI nIkaLato mANasa potAnA icchitane avazya prApta kare che. (4) DAhyA mANase rogIne, vRddhane, brAhmaNane, aMdhapuruSane, gAyane, pUjya puruSone, rAjAne, garbhavatI strIne ane UMcakelA bhArathI namI paDelA puruSane mArga Apavo-(emane pahelA javA devA) pachI pote javuM. (5) rAMdhelu ke nahIM rAMdheluM dhAnya, pUjA yogya maMtra- mAMDala, snAna kareluM ke snAna mATenuM pANI, lohI ane zabane oLaMgIne javuM nahIM. (6) buddhimAna puruSa thaMka, kapha, baLakho, viSThA, pezAba, saLagato agni, sApa, manuSya ane zastra ATalAne kyAreya paNa ullaMghIne jAya nahIM. (7) potAne mukavA AvelA svajanone nadIkinAre, gAyano tabelo,taLAva, kSIravRkSa (vaDavagere jhADa) bagIco athavA kuvA AgaLa pAchA vALavA. (8) potAnA kSemakuzaLanI icchAvALAe rAtanA vRkSanA mULano Azaro karavo nahIM. tathA (9) utsava ke sUtaka pUrA na thayA hoya, to mANase e choDI dUra javuM nahIM. (10) DAhyo mANasa ekalo pravAsa kare nahIM. tathA aparicito sAthe ke dAsa puruSo sAthe paNa pravAsa kare nahIM. e ja rIte (11) madhyAhna samaye ke madhyarAtre paNa raste cAle nahIM. (12) krura vyaktio, koTavALo, cADiyAo, kArIgaro to kharAba dosto sAthe vAtacIto ke akAle pharavA javAnuM rAkhavuM nahIM. (13) jo potAnuM hita icchatA ho, to game teTalo thAka lAgyo hoya to paNa pADA, gadheDA ane gAyopara caDavuM nahIM. (14) buddhimAna puruSe hAthIthI hajAra hAtha, gADAthI pAMca hAtha ane baLada tathA ghoDAthI dasa hAtha dUra rahIne ja cAlavuM (15) musApharImAM bhAthuM lIdhA vagara javuM nahIM. (16) divase vAraMvAra suvuM nahIM, (17) sAthe rahelAonA vizvAsamAM rahevuM nahIM. (18) so kAryo AvI paDe, to paNa rAtre ekalA javuM nahIM. mAtra karacalo paNa sAthe hato, to eNe brAhmaNanI rakSA karI. (19) je gharamAM koi ekaluM hoya, e gharamAM ekalAe javuM nahIM. tathA koinA paNa ghare mukhya dvAra choDI ADA raste pravezavuM nahIM. (20) jIrNa (-junI ghasAi gayelI) naukAmAM besavuM nahIM. (21) ekalAe nadImAM pravezavuM nahIM. (22) tathA vizALa buddhivALAe bhAi sAthe musApharI karavI nahIM. (pUrA kuTuMba sAthe musApharI nahIM karavAnA ghaNA kAraNomAM eka kAraNa e paNa che ke ApattiakasmAtamAM Akho vaMza-velo nAza pAmI jAya nahIM.) (23) pANInA- jamInanA durgamasthAno, bhayaMkara zrAddhavidhi prakaraNa 141
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaMgala, tathA UMDA pANIne upAya- sAdhana vinA oLaMgavA nahIM. (24) je sArtha (= pravAsa karanArA samudAya)mAM ghaNA loko krodhI hoya, ghaNAo (kaSTabhIra) sukha-sagavaDanA icchuka hoya, ghaNA kaMjuso bhegA thayA hoya; te sAthe potAnA svArthano sAdhaka banavAne badale nAzaka bane che. (25) je ToLAmAMsamudAyamAM badhA ja netA hoya, badhA ja potAne paMDita mAnatA hoya, badhAne ja mahattva joituM hoya, te ToLuM -samudAya mAtra kaSTa ja bhogave che. (26) kArAgRhamAM ke phAMsInA sthAne, jugAranA sthAne (AjanI klabomAM?) jyAM apamAna thAya evA sthAne, koThAra-bhaMDAra vagerenAM sthAne tathA bIjAnA aMta:puramAM (= strIonA rahevAnA sthAne) javuM nahIM. (27) jugupsanIya sthaLoe, smazAnamAM, zunya (= nirjana) sthaLe, cauTAmAM (jyAM cAra rastA bhegA thAya tyAM) photarA, sukA ghAsathI vyApta sthaLe, viSama (= khADA-TekarAvALA) sthAne, ukaraDAmAM, ukhara (= khArI) bhUmimAM, jhADanI Toce, parvatanI Toca para, nadI ke kuvAnA kinArApara, rAkhavALI ke vALathI bharelI, ThIkarAvALI ane aMgArAvALI jamInapara- ATalA sthAnoe rahevuM nahIM. (28) khUba thAka hoya, to paNa je samaye je karavAnuM che, te cUkavuM nahIM. kleza-thAkathI hArI gayelo mANasa potAnA puruSArthanuM phaLa meLavI zakato nathI. (29) vizeSa AkAra-dekhAva vinAno mANasa prAya: apamAna vagere pAme che, tethI DAhyA mANase kyAreya paNa sArA dekhAvA mATeno ADaMbara choDavo nahI. (30) bIje sthAne gayelAe to vizeSathI ucita pUrA ADaMbara sAthe ja dharmaniSTha banI rahevuM. (pUjAvagere ThAThamAThathI karavA) tethI ja bIjAomAM mahattva maLe che, bahumAna thAya che ne potAnuM kArya siddha thavuM vagere lAbha thAya che. (31) paradezamAM potAnuM sthAna choDI bIje ghaNo lAbha thato hoya- ghaNI kamANI thatI hoya, to paNa ghaNAM lAMbA kALasudhI tyAM rahevuM nahIM. jo tyAM bahu rahI jAya, to potAnA gharanI badhI vyavasthAo asta vyasta thai javI vagere Apattio Ave che, ahIM kASTha(kaTha) zeThanuM dRSTAMta che. (mArA lakhelA vArtApravAha' mAM A zeThanI kathA che.) (3ra) moTA pAye kharIda-veMcANa karatA pahelAM vighna Ave nahIM, dhArelo lAbha thAya, ane kAryanI siddhi thAya e mATe navakAra gaNavA, zrI gautamasvAmI vagerenuM nAma levuM tathA keTalIka vastu zrIdeva-guruvagerenI upayogI thAya evuM karavuM (chevaTe naphAno amuka bhAga emanI bhaktimAM vAparavAno saMkalpa karavo) kema ke dharmane mukhya rAkhavAthI ja-dharmane AgaLa karavAthI ja dareka sthaLe saphaLa thavAya che. traNa prakAranI siddhio dhana kamAvavA pravRtta thayelAe haMmezA dharmanA sAte ya kSetramAM khuba moTI rakama vAparavAaMge moTA manoratho sevavA joie. kahyuM ja che- manasvIe haMmezA UMcA manoratho rAkhavA joie, kema ke bhAgya paNa te pramANe te manorathanI siddhi mATe prayatna kare che. kAmasaMbaMdhI, artha(= dhana) saMbaMdhI ane yaza saMbaMdhI karelo prayatna niSphaLa jAya ema banI zake. paNa dharmakArya karavAno to saMkalpa paNa niSphaLa nathI jato.(ethI paNa lAbha ja thAya che.) tathA zrAvake potAnI kamANIne anurUpa sAta kSetra saMbaMdhI karelA manoratho pUrNa karavA joie. kahyuM ja che-vyavasAyanuM (vepAravageremAM karelA prayatnanuM) phaLa vaibhava che. vaibhavanuM phaLa supAtramAM ( sAta 142 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetramAM) viniyoga che. jo sAta kSetramAM viniyoga thAya nahIM, to vyavasAya ane vaibhava baMne durgatinA kAraNa bane che. viniyoga kare, to ja potAnI samRddhi dharmaddhi kahevAya. nahIMtara e pApaRddhi kahevAya. kahyuM ja che- (1) dharmaRddhi (2) bhogaRddhi ane (3) pApaRddhi ema traNa prakAre Rddhi che. te dharmaddhi che ke je dharmakAryomAM jAya che. te bhogaRddhi kahevAya che je zarIra ane bhogamAM vaparAya che. je Rddhi dAnamAM ke bhogamAM vaparAtI nathI, te pApaRddhi che ne anarthanuM kAraNa bane che. pUrve karelA pApanA phaLarUpe (khoTuM karIne) je Rddhi maLe, athavA je Rddhi bhaviSyamAM pApanuM kAraNa bane, te pApaRddhi che. ahIM dRSTAMta batAve che vasantapuramAM (1) kSatriya (2) brAhmaNa (3) vANiyo ane (4) sonI A cAra mitro rahetA hatA. ekavAra A cAre ya jaNA sAthe bIjA dezamAM dhana kamAvA nIkaLyA. rAte eka udyAnamAM rahyA. tyAM eka jhADanI eka DALIpara laTakato suvarNapuruSa temane dekhAyo. tethI eka bolyo- artha (saMpatti) che. tyAM ja suvarNa puruSe kahyuM - A artha paNa anartha denAra che. A sAMbhaLI gabharAyelA badhAe e choDI dIdho. paNa sonI bolyo - paDa. A sAMbhaLatA ja suvarNa puruSa paDyo. sonIe enI AMgaLI chedI lai lIdhI. bAkIno Akho puruSa khADAmAM nAkhI dIdho. badhAe A joyuM. pachI emAMthI be jaNA bhojana lAvavA nagaramAM pesyA. be jaNA bahAra rahyA. nagaramAM rahelA be jaNA bahAra rahelA baMnene mAravA jharamizrita bhojana lAvyAM. bahAra rahelA baMne jaNAe - pelA be jevA AvyA ke tarata talavArathI ghA karI baMnene mArI nAkhyA. pachI peluM jheravALuM bhojana ArogyuM. e baMne paNa maryA. A pApaRddhinuM dRSTAMta che. roje roja sukRta karo tethI bhagavAnanI pUjA, annadAnavagere rojiMdA puNyathI ane saMghapUjA, sAdharmika bhakti, svAmivAtsalya vagere avasarocita puNyathI potAnI Rddhine puNyanA upayogavALI karavI. joke avasare karavA yogya saMghapUjAvageremAM ghaNuM dhana vaparAtuM hovAthI e moTA lAbhanuM kAraNa bane che. to paNa roje - roja prabhupUjA vagere nAnA nAnA kAryomAM ochuM dhana vaparAtuM hovA chatAM e kAryo satata thatA hovAthI enuM ghaNuM moTuM phaLa maLe che. kemake rojiMdA sukRta karavA pUrvaka ja karelA avasarocita sukRto zobhe che - ucita gaNAya che. 'hamaNA dhana ochuM che, ghaNuM Avaze pachI karIza' ityAdi vicAro karI dharmakArya karavAmAM kyAreya paNa vilaMba karavo nahIM. kahyuM ja che - ochAmAMthI ochuM paNa ApatA rahevuM. emAM moTA udayanI (moTI samRddhinI) apekSA rAkhavI nahIM (rAha jovI nahIM.) potAnI icchAne anurUpa zakti kyAre kone maLI che? (koine potAnI icchAmujaba dhanavagere zakti maLatI nathI. tethI ja) AvatIkAlanuM kAma Aje ne sAMjanuM kAma savAre ja karI levuM joie, kemake mota koinI rAha jotuM nathI ke AnuM kAma thayuM ke nahIM? ghaNo lobha - moTI icchAo rAkhavAM nahIM. zrAvake dhana kamAvavA paNa dararoja yathAyogya prayatna karavo joie, kemake - vANiyo, vezyA, kavi, bhaTTa, cora, Thaga ane brAhmaNa je divase navI kamANI nathI thatI te divasane niSphaLa gaNe che. tathA zrAddhavidhi prakaraNa 143
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ thoDuM maLe eTalA mAtrathI dhanaarjananA prayatnathI aTakI javuM nahIM. mAgha kavie kahyuM che - je thoDI paNa saMpattithI potAne samRddha mAne che, tenA aMge bhAgya paNa potAne jANe ke kRtakRtya mAnI enI saMpattine vadhAratuM nathI. tema ja atitRSNa-atilobha paNa rAkhavo sAro nathI. lokomAM paNa kahyuM che - jema lobhane choDavAno nathI, tema atilobha paNa karavA jevo nathI. atilobhathI ja sAgara (e nAmanA zeTha) sAgaramAM DUbI maryA. koine paNa potAnI jeTalI icchA thAya eTaluM maLI javuM saMbhavatuM nathI. rAMkaDo game teTalA moTA manoratho kare, eTalA mAtrathI kaMi e cakravatI banI zakato nathI. hA, bhojana-vastravagere pAmI zake. tethI ja ame (graMthakAre) kahyuM che - potAnI icchAne saphaLa karavAnI icchAvALAe potAnuM (zakti-puNya vagerenuM) anumAna karI e mujaba icchAo mApasaranI karavI joie. lokomAM paNa mApasaranuM maMgAyeluM ja maLe che, (amApa mAMganArane kazuM maLatuM nathI.) tethI potAnA bhAgya vagerene joi e mujaba ja icchA karavI. adhikAdhika icchAo karye rAkhavAmAM e icchAo pUrI nahIM thavApara - e mujaba nahIM maLavApara tenI pIDA-du:kha ja thavAnA. ahIM navANuM lAkha dravyanA mAlika dhana zeThe karoDapati thavA ghaNA kaSTa sahana karyA hatA, te dRSTAMtabhUta che. kahyuM ja che - jIvonI AkAMkSAo jemajema pUrI thatI jAya che, tema-tema teonuM mana vadhu-vadhu meLavavA du:khI thatuM jAya che. je AzAno dAsa bane che, te traNa jagatano dAsa bane che. jeNe AzAne dAsI banAvI che, AkhuM jagata tenuM dAsa bane che. trivargamAM paraspara abAdhA jovI. | gRhastha paraspara bAdhA nahIM Ave e rIte dharma-artha-kAma A trivargamAM pravRtti karavI. kahyuM ja che - dharma, artha ane kAma-lokamAM A traNa puruSArtha varNavAyA che. DAhyA puruSo avasarane anurUpa e traNene sAdhe che. emAM dharma ane artha puruSArthane vAMdho Ave erIte caMcaLa viSaya sukhano lobhI banelo vananA hAthInI jema ApattionuM sthAna bane che. (vanano hAthI hAthINInA sparzamukhanA lobhamAM khADAmAM paDI baMdhana vagere aneka vedanA pAme che.) kAmamAM atyaMta Asakta thayelAnA dharma, dhana ane tana (zarIra) traNe nAza pAme che. je dharma ane kAmane bhUlI mAtra artha kamAvavAmAM ja DUbelo rahe che, enuM dhana bIjAo bhogave che. pote to mAtra kamAvavAnA pApanuM sthAna banI rahe che, jemake hAthIne haNato siMha. (siMha hAthIne 1. paNa mAMsa to ziyALa vagere bIjAo khAi jAya.) tathA arthanI ane kAmanI ciMtA karyA vinA mAtra dharma ja karyA karavo e sAdhuone zobhe, gRhasthane zobhatuM nathI. paNa dharmane bAdhA-aMtarAya Ave e rIte artha-kAmanI pravRttio karavI ucita nathI. je kheDuta (vAvavA yogya) bIja ja ArogI jAya (bIjabhojI) tene pachI khetaramAM vAvavA yogya kazuM nahIM bacavAthI bhaviSyamAM bhUkhyA rahevAno avasara Ave che. ema je A bhavanA puNya-samaya vagere A bhavanA ja kAryarUpa artha-kAmamAM vAparI nAkhe, te adhArmikanuM paralokamAM kazuM kalyANakArI thatuM nathI. tethI ja somanItimAM paNa kahyuM che - te ja kharo sukhI che ke je paralokanA sukhane vAMdho nahIM Ave e rIte A lokanuM sukha anubhave che. e ja rIte arthane (vepAra-dhaMdhA vagerene) vAMdho Ave e rIte dharmakArya ane kAmapravRtti 144 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanArAne mAthe devAnA DuMgara khaDakAya che. kAmapravRttine choDI dharma-arthamAM pravRtta thayelAne gRhasthapaNAnuM sukha maLatuM nathI. Ama tAdAtvika, mULahara ane kadarya (kaMjUsa)ne dharma-artha-kAma aMge paraspara bAdhA AvavI sulabha che. te A rIte - je kazo paNa vicAra karyA vinA meLaveluM dhana vAparI nAkhe te tAdAtvika che. je pitA -dAdA vagerenI vArasAmAM AvelI saMpattine paNa ayogya rIte vAparI nAkhe te mULahara che. je nokarone ne potAne moTA kaSTamAM nAkhI khUba kAma kaDhAvIne mAtra dhana ja bheguM karyA kare, paNa kaze kyAreya paNa vApare nahIM, te kadarya-kaMjUsa che. emAM je tAdAtvika che ane je mULahara che, te baMneno (dhanano khUba vyaya thavAthI) arthanAza chevaTe dharma ane kAma baMneno paNa nAza karAvI de che. ne tethI kalyANa thatuM nathI. kaMjusanuM dhana to rAjA, svajana, bhUmi ane cora vagere mATe nidhAnarUpa bane che, paNa potAnA dharma-kAma mATe kAraNa banatuM nathI kemake - dAyAdo (svajano) icchA rAkhe che, corono samudAya corI jAya che, rAjAo chala (= nimitta) ne zodhI paDAvI le che. agni kSaNavAramAM bhasmIbhUta kare che. pANI tANI jAya che. bhUmimAM dATeluM yakSo haThapUrvaka harI jAya che. durAcArI dIkarAo uDAvIne khatama kare che. kharekhara ghaNAne AdhIna banI jatAM (kaMjUsanA) dhanane dhikkAra che. jema durAcAriNI strI putrapara prema karatAM potAnA pati para hase che, ema zarIrane sAcavanArA para mota ane dhanane sAcavanArApara pRthvI hase che. kIDIoe bheguM kareluM dhAnya, (madha) mAkhIoe bheguM kareluM madha ane kaMjusoe bheguM kareluM dhana bIjAo bhogave che. tethI gRhastha dharma-artha-kAma A traNeyane bAdha Ave evuM karavuM ucita nathI. jo bhAgyavaza evI paristhiti UbhI thAya, to dharma-artha-kAmamAM pachInA pachInAno tyAga karIne paNa pUrva-pUrvanI rakSA karavI, eTale ke kAmapuruSArthano tyAga karI dharma ane arthanI rakSA karavI, kemake e be haze, to bhaviSyamAM kAmapuruSArtha poSavo saraLa banI jAya che. jyAre ethI paNa vadhu vikaTa sthiti Ave, to kAma ane artha baMnene choDIne paNa dharma ja sAcavavo, kemake artha ane kAma baMnenuM mULa dharma ja che. kahyuM ja che ke - jo ThIkarAthI jIvatA paNa dharma sIdAto nahIM hoya - dharma sacavAto hoya, to paNa huM samRddha ja chuM' evuM samajavuM, kemake satparuSo dharmarUpa dhanavALA ja hoya che. trivarga (dharmAdi traNa) ne nahIM sAdhatA manuSyanuM jIvana pazunI jema niSphaLa ja che. A traNamAM paNa dharma ja pravara (zreSTha) che, kemake dharma vinA artha-kAma paNa prApta thatA nathI. dharmapradhAna Ayaucita vyaya tathA Avakane anurUpa ja vyaya-kharca karavo. nItizAstramAM kahyuM che - Avakano cotho bhAga nidhimAM (bhaviSya mATe sAcavavo) cotho bhAga vittamATe (vapArAdimAM) rAkhavo. cotho bhAga dharma ane upabhogamAM vAparavo ane cotho bhAga (mAtA-pitAvagere ke bALaka vagere) jeonuM bharaNapoSaNa karavAnuM che, temanA mATe vAparavo. bIjA keTalAka to ema kahe che ke Avakano aDadho ke tethI vadhu bhAga dharmakhAte vAparavo. bacelAmAMthI bAkInA zeSa tuccha, vartamAna kAlIna kAryo karavA. anyo ema kahe che ke - pahelI vAta alpa dhanavALA mATe che ane bIjI vAta ghaNA dhanavALA mATe che. (ochI saMpattivALAe paNa dararoja-dara mahIne-daravarSe amuka rakama to dharmamArge vAparavI ja joie. ethI ja pUrvabhave evI koi bhUla thai hoya, to enuM prAyazcitta thAya che. tathA takalIpha bhogavIne paNa sukRta karatA hovAthI viziSTa puNya paNa tethI upArjana thAya che.) zrAddhavidhi prakaraNa 145
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaMjusAi nahIM, karakasara avazya joie jIvana kone iSTa nathI? lakSmI kone vallabha nathI? paNa jyAre avasara Ave che, tyAre (satpuruSo) baMnene (jIvana ane lakSmI-dhanane) taNakhalAthI ya tuccha gaNe che. (ema mAnI javA de che.) yaza ApatA kAryomATe, mitra sAcavavA, priya patnI mATe, garIba svajano mATe, dharmamATe, vivAha mATe, Apatti vakhate ane zatrunA nAza mATe, A ATha mATe thatA dhanavyayane DAhyA mANaso gaNakAratA nathI. je khoTA mArge jatA eka paisAne paNa hajAra rUA. samAna gaNI jatA rokavA prayatna kare che. paNa avasara Avye karoDo rUA. paNa chuTA hAthe vApare che, lakSmI tenI sAtheno saMbaMdha choDatI nathI. ahIM dRSTAMta che. koka eka zeThanI tAjI paraNIne AvelI putravadhue ekavAra joyuM- zeTha dIvAmAMthI DhoLAyeluM telanuM eka TIpuM AMgaLIe lai joDAne ghasI rahyA che. tethI eNe vicAryuM- zuM A ati kaMjusAi che? Avo saMdeha thavAthI parIkSA karavAnA AzayathI 'mAruM mAthuM sakhata du:khe che' evuM kahI sui gai ne khUba rovA mAMDI. sasarA vageree ghaNA upAyo karavA chatAM sAruM nahIM thavA52 e putravadhue ja kahyuM - mane pahelA paNa kyAreka kyAreka A rIte pIDA thatI hatI. paNa mArA piyaramAM to enA upAya tarIke uttama motInA cUrNano lepa lagADAto hato. A sAMbhaLI upAya maLavA para khuza thayelA sasarAe tarata ja uttama motIo maMgAvyA. have eno curo karavA jyAM jAya che, tyAM ja putravadhue e rokI sAcI vAta kahI dIdhIne sasarAne dhanyavAda ApyA. sukRtathI lakSmI sthira - vidyApatinuM dRSTAMta - vaLI dharmamAM karelo vyaya e lakSmIne vaza karavAno zreSTha upAya che, kemake dharmathI ja lakSmI sthira thAya che. kahevAya paNa che ke - evuM kyAreya mAnIza nahIM ke dAna ApavAthI dhana kSaya pAme che, kemake kuvo, bagIco ane gAya vagerene to ApavAthI ja saMpatti thAya che. ahIM ddaSTAMta che. - vidyApati nAmanA zeTha khUba samRddha hatA. ekavAra emane sapanAmAM AvI lakSmIe kahyuM - huM AjathI dasamA divase jatI rahIza. savAre zeThe patnIne A vAta karI. tyAre patnIe kahyuM - e jAya enA karatAM tame ja sukRtamAM vAparI kADho. patnInI vAta mAnI zeThe e ja divase pUrI saMpatti sAta kSetramAM vAparI pote parigraha parimANa vrata lai lIdhuM. pachI zAMtithI sui gayA. savAre gharane pUrvavat dhanathI bhareluM joi pharIthI badhuM dhana e rIte sukRtamAM vAparI kADhyuM. Ama nava divasa gayA. dasamAM divase sapanAmAM lakSmIe 'tamArA A puNyathI have huM sArI rIte sthira thai gai chuM' ema kahyuM. AthI 'have mAruM vrata bhAMgI jaze' evA bhayathI zeTha nagara choDI bahAra cAlyA gayA. joga saMjogathI e ja divase rAjA mota pAmyA. rAjAne putra na hovAthI maMtrIoe devAdhivAsita hAthIne naga2mAM pheravyo. hAthI nagara choDI bahAra nIkaLyo. zeThanA mAthe abhiSeka karyo. tyAre vratabhaMganA bhayathI muMjhAyelA zeThe devanI vANIthI jinapratimAne (jinane) rAjA tarIke sthApI emanA sevaka tarIke rAjyanuM pAlana karyuM. pachI pAMcamA bhavanA aMte mokSe gayA. nyAyasaMpanna vaibhavanA lAbha A rIte (pUrve batAvelI nItine dhyAnamAM lai) karelI dhana kamANI 1) pote koinI zaMkAnuM sthAna nahIM banavuM 2) prazaMsApAtra banavuM 3) koi paNa prakAre dharmavagerenI hAni nahIM thavI 4) sukha 146 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane samAdhimAM satata vRddhi thatI rahevI 5) vividha puNyakAryomAM upayogI thavuM vagere aneka A loka - paraloka hitamAM kAraNa bane che. kahyuM ja che ke- pavitra puruSo badhe potAnA zubhakAryonA baLapara gauravavALA hovAthI dhIratAvALA rahe che. jyAre potAnA khoTA kAryothI potAnA ja gauravane haNavAvALA pApIo dareka sthaLe zaMkAvALA hoya che. nyAya-anyAyathI kamANI aMge A dRSTAMta che. nItimattAaMge deva ane yazanuM daSTAnta deva ane yaza nAmanA be vepArIo paraspara lAgaNIthI vepAra-vyavahAra karatA hatA. ekavAra ko'ka nagaramAM raste cAlatA baMnee maNijaDita kuMDaLa rastAmAM paDeluM joyuM. e baMnemAM 'deva' suzrAvaka hato ne potAnA vratamAM daDha hato. e pArakI vastune badhA anarthanuM mULa gaNato hato. tethI tyAMthI pAcho vaLI gayo. yaza paNa sAthe ja pAcho pharyo, paNa 'paDeluM levAmAM kAMi moTo doSa nathI' ema mAnato hovAthI devane khabara nahIM paDe e rIte - devanI najara cukavIne e kuMDaLa lai lIdhuM. manamAM vicAryuM paNa kharuM - A devane dhanya che ke enI AvI nispRhatA che. paraMtu e mArA mitra che. tethI huM AmAMthI je maLaze teno bhAga A devane paNa yuktipUrvaka ApIza. pachI te kuMDaLa chupAvI bIjA nagaramAM jai veMcI nAkhyuM, enA badalAmAM ghaNuM kariyANuM kharIdyuM. e pachI baMne vepArAdi karI pAchA potAnA nagaramAM AvyA. lAvelA kariyANAnA bhAga pADatI vakhate ghaNuM kariyANuM joi deve yazane e mATenuM kAraNa AgrahapUrvaka pUchyuM. tyAre yaze badhI vAta karI. deve kahyuM - A anyAyathI meLaveluM che. tethI jarA paNa grahaNa karavA yogya nathI, kemake AnA kAraNe nyAyathI kamAyelA dhanano paNa nAza thAya che, jemake khaTAzathI dUdha. Ama kahI deve kuMDala veMcavAthI meLaveluM kariyANuM alaga karI e badhuM yazane soMpI dIdhuM. yaze "Ama sAmethI maLeluM kema choDI zakAya?' ema vicArI lobhathI e badhuM kariyANuM potAnA godAmamAM rAkhI lIdhuM. rAte enA godAmamAM (bhAzALAmAM) coroe corI karI badhuM corI lIdhuM. bIje divase savAre e kariyANAnA gharAko ghaNI moTI saMkhyAmAM umaTI paDyA, Ama mAMga vadhavAthI devanuM kariyANuM bamaNA bhAve veMcAi gayuM, tethI ghaNI kamANI thai. A anubhava pachI yaza paNa suzrAvaka thayo. vyavahAra zuddhi (nyAya-nIti) jALavI dhana kamAvAthI sukhI thayo. nIti-parizrama aMge laukika dRSTAnta bAbatamAM ja eka laukika dRSTAMta paNa che. nIti-parizramaaMge laukika daSTAntA caMpAnagaramAM soma nAmano rAjA hato. sUryaparvanA avasare sUryanI pUjAvagere je divase thAya te sUryaparva) eNe maMtrIne dAnamATe zubha dravya kayuM gaNAya ne ApavA mATe yogya pAtra koNa che? ema pUchyuM. tyAre maMtrIe kahyuM - ucita pAtra tarIke eka brAhmaNa che. paraMtu zubha (nyAyathI meLaveluM) dravya durlabha che. vizeSa karIne rAjA pAse evuM dravya maLavuM to ati duSkara che. kahyuM ja che ke - vizuddha dravyano dAtA ane guNasabhara yAcaka A baMneno saMyoga sArA bIja ane uttama khetaranA saMyoganI jema durlabha che. tethI rAjA parvadivase dAnamATe ATha divasa rAte guptacaryAmATe nIkaLI vepArIonI dukAnamAM vepArIonA putrone anurUpa kArya karI vetana tarIke ATha sikkA kamAyA. parvadivase badhA brAhmaNone bolAvyA. emAM paNa je uttama-yogya brAhmaNa hato, emane bolAvavA pradhAnane mokalyo. pradhAne e brAhmaNane padhAravA AmaMtraNa ApyuM. zrAddhavidhi prakaraNa 147
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAre e brAhmaNe kahyuM - je lobhathI mUDha banelo brAhmaNa rAjA pAsethI dAna le che, e brAhmaNa tamisA vagere ghora narakamAM tIvra vedanA bhogave che. rAjAnuM dAna to madhamizrita jhera jevuM bhayaMkara che. hajI putranuM mAMsa khAvuM sAruM, paNa rAjAnuM dAna nahIM. dasa kasAi barAbara eka kuMbhAra che. dasa kuMbhAra barAbara eka kalAla che, dasa kalAla barAbara eka vezyA che ne dasa vezyA samAna rAjA che. vagere vAto smRti-purANo vageremAM kahI che. tethI rAjAnuM dAna ati duSTa hovAthI huM grahaNa karIza nahIM. tyAre pradhAne kahyuM - rAjA potAnA parizramathI kamAyeluM pavitra dhana ja tamane Apaze. tethI e grahaNa karavAmAM tamane kazo doSa nahIM lAge. pradhAna AvI ghaNI rIte samajAvI e brAhmaNane rAjA pAse lai AvyA. e brAhmaNanA darzanathI khuza thayelA rAjAe e brAhmaNano potAnuM Asana ApavuM, paga dhovA vagere bahu vinaya vyakta karyo. ane pachI pote parizramathI kamAyelA pelA ATha sikkA dakSiNA peTe emanI muThThImAM mukyA. AvelA bIjA brAhmaNo A joi "rAjAe Ane kazuMka sArabhUta ApyuM' ema mAnI gusse thayA. tyAre rAjAe e badhAne sonuM vagerenuM dAna karI prasanna karyA. pachI badhAne vidAya karyA. bIjA badhA brAhmaNone je dAna maLyuM, te to cha eka mahInAmAM ja khatama thaI gayuM. jyAre pelA pavitra brAhmaNe potAne maLelA ATha sikkA bhojana, paheraveza vageremAM vAparavA chatAM nyAyathI AveluM hovAthI enuM dhana khuTyuM ja nahIM. dIrghakALa pachI paNa akSaya khajAnAnI jema tathA sArA bIjanI jema aizvaryanI vRddhinuM kAraNa banyuM. nItinuM dhana ane supAtra saMbaMdhI caturbhagI nyAyathI dhana kamAvavAaMge A soma rAjAnuM dRSTAMta batAvyuM. ahIM nyAyathI dhana arjana ane supAtramAM viniyoga (= dAna) saMbaMdhI caturbhagI thAya che, te A rIte - 1) nyAyathI dhananI prApti ane teno supAtra (ucita sthAne) viniyoga. A prathama bhAMgo zIdhra puNyAnubaMdhI puNyanuM kAraNa bane che. AnA prabhAve sArI devagati, bhogabhUmi (yugalika kSetra), mAnavabhava (= jyAM dharma vagere che, evA AryakSetra vagerethI yukta mAnavabhava)nI prApti, samyaktva vagere guNonI prApti ane Asannasiddhi (= najIkamAM-TuMkA gALamAM mokSa) vagere phaLa prApta thAya che. ahIM RSabhadeva prabhuno prathama bhava dhana sArthavAha ane zAlibhadra vagere dRSTAMtarUpa che. 2) nyAyathI kamAyelA dhanathI je-te pAtranA poSaNa (= ayogya sthaLe viniyoga) rUpa bIjo bhAMgo. A pApAnubaMdhI puNyanuM kAraNa bane che. tethI te-te puNyanA udayavALA bhavomAM viSayabhoga jeTaluM phaLa ApI aMte virasa (= kaSTadAyaka) phaLanuM kAraNa bane che. jemake eka lAkha brAhmaNone jamADanAro nItithI kamAyelo brAhmaNa ghaNA bhavomAM kAMka bhogasukho bhogavI chevaTe secanaka nAmano sarvAMgasuMdara, badhA lakSaNothI yukta ane maMgala karavAvALo hAthI thayo. e brAhmaNe lAkha brAhmaNone jamADyA pachI je baceluM bhojanavagere hatuM, te sAdhubhagavaMta jevA supAtradAnamAM ApI garIba brAhmaNa pahelA devalokamAM deva banyo. (A garIba brAhmaNa pelA brAhmaNano nokara hato. lAkha brAhmaNane jamADavA aMgenA kAryanA badalAmAM A nokare e brAhmaNane kaheluM ke bAkI je bace te mAruM gaNAze. A rIte nItithI meLavelA bacelA bhojananuM eNe supAtramAM dAna ApyuM. enA prabhAve e prathama devalokamAM deva banyo.) pachI tyAMthI eNvI zreNika mahArAjAno naMdiSeNa nAmano putra thayo. pAMcaso rAjakanyAo sAthe e paraNyo hato. A naMdiSaNane zrAddhavidhi prakaraNa 148
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ joi secanaka hAthIne jAtismaraNajJAna thayuM hatuM. paNa pachI marIne e narakamAM gayo. A bIjo bhAMgo. 3) anItithI dhana kamAyA pachI supAtramAM viniyoga karavo e trIjo bhAMgo. A sArA khetaramAM sAmAnya bIja vAvavA jevuM che, e bIjathI je uge, evuM phaLa AnAthI prApta thAya che. Ama e viniyoga bhaviSyamAM sukhanA anubaMdhanuM kAraNa banatuM hovAthI jeo bahu hiMsAdi AraMbha karI dhana upArjana kare che, tevA rAjA-vepArIone e rIte dAna ApavAnI anujJA che. (ahIM AraMbhanI nahIM, paNa ethI paNa AvelA dhananA dAnanI anujJA che. bahu hiMsA thAya evA dhaMdhAthI thatI kamANI paNa anyAyathI kamAyelI che.) kahyuM che - kAza (eka prakAranuM ghAsa) nI lAkaDI jevI A (anyAyathI AvelI) lakSmI asAra ane virasa (rasahIna tuccha) che. chatAM dhanya puruSo evI lakSmIne sAta kSetramAM viniyoga karIne zeraDInA sAMThA jevI mIThIrasa-kasavALI banAve che. khola (= kucA jevo AhAra) gAyane apAya che, to paNa temAMthI dudha thAya che. (anyAyaarjita dhana paNa supAtramAM jAya to lAbhakArI thAya che.) ane dudha paNa sApanA moMmA jAya, to jhera thAya che. (nItinuM dhana paNa ayogya ThekANe vyaya thAya, to ahitakara bane che.) Ama thavAmAM pAtraapAtra vizeSa ja kAraNabhUta che. tethI ja pAtramAM ja dAna ApavuM uttama che. e ja svAti nakSatramAM e ja varasAdanA TIpA pAtra vizeSane pAmI moTuM aMtara pAme che. sApanA moDhAmAM jhera thAya che ane chIpalAmAM motI thAya che. ahIM Abu parvata para bhavya derAsara nirmANa karAvanAra zrI vimalamaMtrI vagere dRSTAMto prasiddha ja che. moTA AraMbha vagere anucita pravRttiothI kamAyeluM dhana jo deva-guru vagere rUpa supAtramAM viniyoga nahIM pAme, to apakIrti, durgati vagere phaLanuM kAraNa bane che, jemake mammaNazeThanuM dhana. 4) anyAyathI meLaveluM dhana ayogya pAtramAM poSaNa AdimAM javA rU5 cotho bhAMgo to A bhavamAM sapuruSomAM niMdApAtra banato hovAthI ane paralokamAM durgatinuM ja kAraNa banato hovAthI vivekIe tyAga karavAyogya ja che, kemake - anyAyathI upArjana karelA dhanathI (anucita) dAna gAyane haNIne tenA mAMsathI kAgaDAne tarpaNa karavA jevuM atyaMta doSajanaka che. anyAyathI kamAyelA dhanathI loko je zrAddha kare che, tenAthI cAMDALo, bukkaso (evI ja halakI jAtI) ane dAsaputro ja tRpta thAya che. nyAyathI AvelA dhanamAMthI thoDuM paNa ApeluM kalyANamATe thAya che. anyAyathI AvelA dhanamAMthI ghaNuM ApeluM dAna paNa phaLa vinAnuM thAya che. je anyAyathI kamAyelA dhanathI potAnuM hita icche che, te kAlakUTa jhera khAine jIvavA icche che. A jagatamAM anyAyathI kamAtA gRhastho vagerenI buddhi ane pravRtti prAya: anyAya, kalaha, ahaMkAra, pApakAryomAM jatI jovA maLe che. ahIM raMka zeThanuM dRSTAMta batAve che. anItinA dhanapara raMka zeThanuM daSTAnta mAravADamAM 'pallI' nAmanA gAmamAM kAkuyAka ane pAtAka nAmanA be bhAi rahetA hatA. emAM pAtAka dhanavAna hato. moTo bhAI kAkuyAka dhanahIna hovAthI nAnA bhAine tyAM ja nokarI karI jIvana nirvAha karato hato. ekavAra varSARtumAM divasanA kAryo patAvI thAkelo kAkuyAka rAte suvA gayo. tyAM pAtAke - "are bhAi! tyAM khetaramAM varasAdanA pANIthI kyArAnA pALAo tUTI jaze ne tame ahIM nizcita thaine sui jAva cho.' ema Thapako Apyo. tethI pathArI choDIne kodALI lai kAkuyAka khetare javA nIkaLyo. potAnI garIbI ane paraghare nokarI karavAnI parAdhInatAne manomana dhikkArato e khetare pahoMcyo. tyAM jue che, to keTalAka kAma karanArAo kyArAonI tUTI gayelI pALIo pharIthI zrAddhavidhi prakaraNa 149
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ThIkaThAka karI rahyA hatA. tethI Azcarya pAmelA kAkuyAke pUchyuM - tame koNa cho? teoe kahyuM - ame tamArA bhAinA nokaro chIe. tyAre kAkuyAke pharI pUchyuM - mArA nokaro kyAM che? teoe kahyuM - vallabhIpuramAM che. tethI samaya jatAM avasara pAmIne kAkayAka potAnA parivAra sAthe vallabhIpura gayo. tyAM killA pAse vaselA bharavADonA vAsamAM rahevA mAMDyo. e atyaMta kuza hovAthI bharavADoe enuM nAma raMka pADyuM. tyAM ghAsanuM jhupaDuM banAvI bharavADonI sahAyathI dukAna mAMDI dhaMdho karavA mAMDyo. ekavAra ko'ka karyATike (bhagavA vastradhArI bhikSuka) revata (= giranAra) parvatathI kalpa mujaba kriyA karI tuMbaDImAM siddharasa bharyo. mArge jatA tuMbaDImAMthI "kAku tuMbaDI' evI adrazya vANI sAMbhaLI e bhayabhIta thai vallabhIpuranA parisaramAM rahetA A kapaTI kAkuyAkanA ghare potAnI A tuMbaDI thApaNa tarIke rAkhI pote somanAtha tIrthanI yAtrAe gayo. ko'ka eka parvadivase vizeSa rasoi mATe culApara tAvaDI rAkhI. A bAju agninI garamIthI pIgaLelI tuMbaDImAMthI eka TIpuM tAvaDI para paDyuM. tAvaDI sonAnI thai gai. kAkayAka A joi A siddharasa che ema jANI gayo. tethI e tuMbaDI sahita gharanI mUlyavAna sAmagrI bIje rAkhI pote ja potAnuM ghara saLagAvI nAMkhyuM, ne pote killAnI bIjI bAju ghara karIne rahevA mAMDyo. ekavAra eka bAi ghIno ghaDo lai ghI veMcavA AvI. kAkuyAke pote emAMthI ghI tolIne lIdhuM, chatAM e ghaDo khAlI thayo ja nahIM. tethI ghInA ghaDAnI nIce kALI citravelI che (athavA kALI iMDhoNI) ema nizcaya karI kAMika kapaTa karI e lai lIdhI. A rIte kapaTa, khoTA mApa-tola vagere rIte dhaMdhA karI vepAramAM pApAnubaMdhI puNyanA prabhAvathI raMka zeTha khUba kamAyA. ekavAra eka suvarNasiddhi karanAro maLyo. enI sAthe paNa kapaTa karI suvarNasiddhi meLavI lIdhI. Ama siddharasa, citravelI, suvarNasiddhi ema traNa prakAranI prAptithI e karoDo sonAmahorano mAlika moTo zeTha banI gayo. paraMtu vaibhava anyAyathI meLavyo hato. vaLI pahelAnI nirdhana avasthA pachI dhana maLyuM hovAthI dhanapratye atyaMta Asakta hato. tethI e A dhana koi tIrthamAM, koi supAtramAM ke anukaMpA vageremAM ema koi sArA sthAne vAparato hato ja nahIM. balka badhA lokone ThagavA, navA navA kara vadhAravA (= bhAva vadhAravo) ahaMkAra poSavo, bIjA dhanavAno sAthe spardhAo karavI, matsarabhAva rAkhavo vagere vagere karIne ene loko AgaLa potAnI lakSmInuM kAlarAtrI jevuM varavuM darzana karAvyuM. A raMka zeThe potAnI dIkarImATe ratno jaDita kAMsakI banAvI hatI. rAjaputrIe A joi zilAditya rAjA dvArA zeThapAse e kAMsakInI mAMgaNI karAvI. rAjAe premathI mAMgavA chatAM e ApI nahIM. tethI rAjAe jhUMTavIne lai lIdhI. tethI rAjApratyenA verabhAvathI te jAte mlecchonA dezamAM gayo. tyAM eka karoDa sonAmahora ApI mogalone lai Avyo. teoe vallabhIrAjanA rAjyano eka bhAga jItI lIdho. tethI rAjA emanI sAthe yuddhe caDyo. A zilAditya rAjAe sUrya pAsethI varadAna meLavyuM hatuM. tethI yuddhanA avasare ene sUrya pAsethI divya ghoDo prApta thato. pote e ghoDApara caDe, pachI pote saMketa karelA puruSo pAMca vAjiMtra vagADe. tethI ghoDo AkAzamAM caDI jato. e ghoDApara caDelo rAjA vairIone haNI nAkhe. saMgrAma pUro thayA pachI ghoDo pAcho sUryamaMDaLamAM praveze. 15) zrAddhavidhi prakaraNa
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa A vakhate raMka zeThe sUryamaMDaLamAMthI AvatA ghoDAnA rakSaka puruSone gupta rIte ghaNuM dhana ApI phoDI nAkhyAM. tethI suryapAsethI ghoDo jevo Avyo ke tarata - zilAditya rAjA enA para caDhe e pahelA ja phuTelA rakSakoe vAjiMtranAda karyo. tethI ghoDo AkAzamAM uDI gayo. rAjA nIce ja rahI gayA. have zuM karavuM?" e bAbatamAM kiMkartavyamUDha banelA zilAditya rAjAne e mogaloe mArI nAkhyo. pachI vallabhIpurano saraLatAthI bhaMga-nAza karyo. kahyuM ja che ke - vikrama saMvata zaru thayA ne 375 varSa pachI vallabhIpurano bhaMga thayo. pachI raMka zeThe mogalone paNa nirjaLa (raNapradezomAM bhaTakAvIne marAvyA. A raMka zeThanI kathA che. A rIte anyAyathI upArjalA dhanano duzmabhAva jANI nyAyathI ja kamAvavAno prayatna karavo. zrAvako mATe vyavahArazuddhi mukhya kahyuM ja che ke - sAdhunA vihAra, AhAra, vacana ane vyavahAra A cAra zuddha joie. jyAre gRhasthano to mAtra vyavahAra ja zuddha jovAya che. gRhasthane to mAtra vyavahArazuddhimAM ja badho paNa dharma saphaLa thai jAya che. zrAddhadinakayamAM kahyuM che - sarvajJa kahelA dharmanuM mULa vyavahArazuddhi che, kemake vyavahArazuddhithI ja arthazuddhi thAya che. A zuddha arthathI ja AhAra zuddha thAya che. zuddha AhArathI ja deha zuddha thAya che. zuddha dehathI ja jIva dharmayogya bane che ane je-je kArya kare che, te-te saphaLa thAya che. nahitara (A zuddhi vinA) te je-je kArya kare, te niSphaLa jAya che. vyavahArazuddhithI rahita jIva dharmane lokomAM niMdAnuM sthAna banAve che. dharmaniMdA karAvanAra potAnA ane bIjAnA parama abodhinuM (= jethI dharmanI prApti bhavAMtaramAM atyaMta durlabha thAya, enuM) kAraNa bane che. tethI vicakSaNa puruSe te - te ja karavuM joie ke jethI anna jIvo dharmanI niMdA kare nahIM. lokomAM paNa AhArane anusAra zarIra-svabhAva racAtA dekhAya che, jemake je ghoDAe bAlya avasthAmAM bheMsanuM dUdha pIdhuM hoya, te ghoDA pANImAM jhaMpalAve che, ne je ghoDAe zizu avasthAmAM gAyanuM dUdha pIdhuM hoya, te pANIthI dUra ja rahe che. A ja rIte manuSya paNa bALapaNa vagere avasthAmAM karelA bhojanane anusaratAM svabhAvavALo thAya che. tethI vyavahArazuddhi mATe samyagu prayatna karavo joie. - ahIM vyavahAra zuddhinA svarUpanuM varNana pUrNa thayuM. dezaviruddhano tyAga. have dezaAdinA viruddhanA tyAganI vAta :- deza viruddha, kALa viruddha ane rAjA vagerethI viruddhano tyAga karavo. hitopadezamALAmAM kahyuM ja che- (1) deza (2) kALa (3) rAjA (4) loka ane (5) dharma A pAMcane pratikuLa gaNAya evI pravRttino tyAga karanAro ja samyagu dharma pAme che. dezaviruddha - jemake sauvIra dezamAM khetIkArya ane lATadezamAM dAru banAvavo dezaviruddha gaNAya che. e ja rIte te-te dezamAM tyAMnA ziSTa puruSomAM je-je anAcIrNa (- AcaryuM nahIM) hoya te-te tyAM dezaviruddha samajavuM. athavA potAnI jAti ke potAnA kula vagerenI apekSAe je-je anucita gaNAya, te dezaviruddha che. jemake brAhmaNa jAtimATe madyapAna ane tala-lavaNa (= mIThuM) vagereno dhaMdho anucita gaNAya che. temanA zAstramAM kahyuM ja che - jeo talano vepAra kare che, teonI tala jevI laghutA thAya che, tala jevI zyAmalatA (= kALAza) pAme che, ane teo talanI jema pIlAya che. kulanI apekSAe jemake zrAddhavidhi prakaraNa 151
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ caulukyakuLamAM madyapAna dezaviruddha gaNAya che. athavA je vyakti je dezano hoya, e vyakti AgaLa e dezanI niMdA karavI vagere karavuM e paNa deza viruddha che. kALaviruddha kALaviddha A rIte thAya - tevA sAmarthya vinA ke tevI sahAya vinA ziyALAmAM jyAM ghaNI ThaMDI paDe che evA himAlaya tarapha javAthI, unALAmAM jyAM lU vAya che ne pANI nathI evA mAravADa - raNapradezamAM javAthI, varSAkALamAM jyAM ghaNo varasAda paDavAthI kAdava vagere thAya che, evA pazcimadakSiNa samudra taraphanA pradezamAM javAthI, tathA atyaMta dukALanA samaye javAthI, jyAre be rAjAo paraspara virodhI thayA hoya, tyAre te sthAne javAthI, jyAre dhADa paDavI vagere kAraNe rastAo baMdha thayA hoya tyAre javAthI, atyaMta du:khe pAra karI zakAya evA moTA jaMgalamAM javAthI, rAta paDI hoya evA bhayajanaka samaye javAthI prANanAza, dhananAza vagere ghaNA anartho thAya che. athavA phAgaNa mahInA (phAgaNa suda caudasa) pachI tala pIlavA, talano vepAra karavo ke tala khAvA vagere karavuM, tathA varSAkALamAM (hAla phAgaNa suda caudasa pachI) tAMdaLajo vagere pAMdaDA bhAjI - zAka grahaNa karavA, tathA jamIna ghaNA jIvothI vyApta hoya tyAre gADA doDAvavAvagere kAryo moTA doSanA kAraNa bane che. tethI A badhu kALaviruddha che. rAjaviruddha tyAga kAvagerenA doSa jovA, rAjAne jeo mAnya hoya temanuM apamAna karavuM, rAjAne jeo amAnya che teono saMga karavo, rAjAnA vairIonA sthAne lobhathI javuM, athavA evA vairIonA sthAnethI AvelAo sAthe vepArAdi karavA, rAjAnA mahelamAM rAjya saMbaMdhI kAryo hoya, to paNa potAnI icchA mujaba vidhAna-niSedha vagere karavA, nAgarikothI pratikULa AcaraNa karavuM, rAjAno droha karavo vagere kAryo rAjaviruddha gaNAya che. A kAryo atyaMta kaSTadAyaka pariNAmavALA thAya che. ahIM bhuvanabhAnukevaLIno pUrvIya rohiNIno bhava vagere dRSTAMto che. A rohiNI (zIlavagere dharmamAM) niSThAvALI hatI. lAkha zlokano svAdhyAya bhaNI hatI. paNa vikathAnA khUba rasathI vagara kAraNe rANInI duHzIla vagere varNavI niMdA karI. tethI rAjA roSe bharAyo. paNa rohiNI potAne mAnya ane uttama zeThanI putrI hovAthI enI jIbhanA khaMDaza: cheda vagerethI TukaDA karyA nahIM. paNa ene dezanikAlanI sajA pharamAvI. dezanikAla pAmelI te ghaNA du:kha sahana karyA pachI ghaNA bhavomAM jIbhaccheda vagere kaSTo pAmI. lokaviruddha tyAga lokonI khAsa karIne guNavAnanI niMdA ane AtmaprazaMsA - potAnI baDAI hAMkavI A baMne loka - viruddha che. kahyuM ja che - bIjAnA sAcA ke khoTA doSo kahevAthI saryuM... kemake ethI eka to potAnuM koi prayojana saratuM nathI ne bIjuM, pelo duzmana bane che. sArI rIte udyama karanAra paNa sAdhune pAMca bAbato (sAdhupaNAthI) khAlI karI nAkhe che. 1) potAnI prazaMsA 2) bIjAnI niMdA 3) jIbha 4) sparzendriyanI paravazatA ane 5) kaSAyo. - jo guNo che, to nahI kahezo to paNa te guNo potAno utkarSa karaze ja. jo guNo nathI, to vyartha zrAddhavidhi prakaraNa 15ra
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ varNana - svaprazaMsA karavAthI zuM? AtmabahumAnInI (potAne ja mahAna mAnanAranI) mitro mazkarI kare che. svajano niMdA kare che. pUjya varga upekSA kare che. mAtA-pitA paNa tene bahumAna ApatA nathI. vaLI bIjAnA apamAna - niMdAthI ane potAnA utkarSa-prazaMsAthI aneka karoDa bhave paNa du:khethI chUTe ane e dareka bhavamAM nIcagotramAM lai jAya evuM karma baMdhAya che. paraniMdA mahApApa che, kemake paraniMdA karanAra bIjAnA pApa pote nahIM karyA hoya, to paNa luMTI le che. (niMdA dvArA bIjAnA pApa potAnA karI le che.) ahIM DozInuM dRSTAMta che. niMdAaMge DozInuM daSTAMta sugrAma' nAmanA gAmamAM suMdara nAmanA zeTha rahetA hatA. e khUba dhArmika hatA. yAtrikovagere para bhojana - AvAsa vagerenI vyavasthA karI upakAra karatA rahetA hatA. temanA paDozamAM rahetI eka gharaDI brAhmaNI suMdara zeThanI khUba niMdA kare ane kahe ke- A yAtriko potAno deza choDI paradezamAM mare, to temanI thApaNa vagere maLI jAya ityAdi lobhathI ja A zeTha teonI sevA-cAkarI kare che. ekavAra e zeThane tyAM koka yAtrALu Avyo. e bhUkha-tarasathI pIDAto hato. tyAre potAnA ghare chAza nahIM hovAthI zeThe bharavADaNapAsethI chAza maMgAvI ene pIvA ApI. have banyuM evuM hatuM ke e bharavADaNanA mAthe rahelo chAzano ghaDo khullo hato, upara samaDI sApane laine jatI hatI. e sApanA moMmAMthI TapakI jhera e ghaDAmAM paDyuM hatuM. bharavADaNa vagere koi A vAta jANatuM na hatuM. e chAza zeThe ApavA para pelA yAtrALue pIdhI. paNa chAza jheravAsita hovAthI e marI gayo. pelI brAhmaNI A joI rAjI thaine suMdara zeThane niMdAnA bhAvathI ToNo mAratA bolI - aho ! AmanuM dhArmikapaNuM ! tyAre yAtrALunI hatyA je AkAzamAM bhamI rahI che, teNe vicAryuM - chAza ApanAra zeTha zuddha che (ene koi bIjo bhAva hato nahIM.) sApa anna ane paravaza che. samaDIno to AhAra ja sApa che. bharavADaNane kazI khabara nathI. to huM kone coMTu? (hA, A vagara kAraNe niMdA karanArI brAhmaNI ja yogya che.) ema vicArI e hatyA brAhmaNIne vaLagI. tethI A brAhmaNI kALI paDI gai, kubaDI banI gai ane koDhI thai gai. A bIjAnA khoTA doSa jovAaMge laukika dRSTAMta che. niMdakanuM mulya sadu (= rahelA) doSa kahevAaMge :- rAjAnI AgaLa videzIe ekasarakhI traNa DhIMgalI rAkhI ane mUlya karavA kahyuM. tyAre rAjAnA paMDite sUtarano doro lai pahelI DhIMgalInA kAnamAM nAMkhyo, e doro moMmAMthI bahAra nIkaLyo. paMDite kahyuM - A pote sAMbhaLelAnuM bIjA AgaLa pralApa karanArI DhIMgalInuM mUlya kANI koDI che. bIjI DhIMgalInA kAnamAM nAkhelo doro bIjA kAnethI bahAra nIkaLyo. paMDite kahyuM - sAMbhaLeluM bhUlI janArI A DhIMgalInuM mUlya lAkha rUA. che. trIjI DhIMgalInA kAnamAM nAkhelo doro gaLAmAM gayo, bahAra nIkaLyo nahIM. paMDite kahyuM - A DhIMgalI amUlya che. Ama lokaviruddhamAM paraniMdA prathama che... bIjI lokaviruddha pravRttio e uparAMta - saraLa mANasonI mazkarI, guNavAno para dveSa, kRtadhvIpaNuM (bIjAe karelA upakAra bhUlI javA), ghaNA loko jenI viruddhamAM che evA (guMDAvagere)nI sobata, lokomAM mAnya banelA zrAddhavidhi prakaraNa 153
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ puruSanI avajJA, sadAcArI mANasone Apatti Ave to khuza thavuM ne chatI zaktie emanI Apatti rokavA prayatna karavo nahIM, dezavagerene apekSIne ucita gaNAtA AcAranuM ullaMghana karavuM. potAnI sthitine anusAre je vezavagere hovA joie enA badale udbaTa veza pahe2vA, melA kapaDA paheravA vagere kAryo lokaviruddha hovAthI A bhavamAM paNa apayazavagerenA kAraNa bane che. vAcakamukhya (zrI umAsvAtIjI mahArAje) kahyuM che - loko ja badhA dharmacArI (-dharmArAdhako) no AdhAra che. tethI lokaviruddha ane dharmaviruddhano tyAga karavo. A rIte lokaviruddhano tyAga karavAthI lokomAM anurAga-sadbhAva Ubho thAya che. tethI potAnA dharmanuM pAlana sukhethI thAya vagere ghaNA lAbho thAya che. kahyuM ja che - A badhAno (lokaviruddha vagereno) tyAga karanAro badhAM lokone priya thAya che. A lokapriyatA mANasamATe samyaktvarUpI vRkSanuM bIja banI rahe che. dharmaviruddhatyAga 1) mithyAtvanA (samyaktva virodhI) kArya karavA. 2) baLada vagerene nirdaya thai mAravA, bAMdhavA vagere karavuM. 3) 'ju' vagerene (vALa vagere) AdhAra vinA ane mAMkaDavagerene taDakAmAM mukI devA. ) mAthAmAM moTI kAMsakI pheravavI 5) lIkha phoDavI vagere karavuM. 6) unALAmAM traNa vAra ane e sivAyanA samaye be vAra majabUta moTA gaLaNAthI saMkhAro sAcavavo vagere yuktipUrvaka pANI gALavuM joie - A sAcI pravRtti che, te ka2vI nahIM. 7) e ja rIte dhAnya, lAkaDA vagere baLataNa, zAka, pAna, phaLa vagere sArI rIte joi - sApha karI upayogamAM levA e sAcI pravRtti che, ema karyA vagara vAparavA. 8) cokhA, sopArI, khAreka, vAloLa phaLI vagere moMmAM nAkhavA... 9) naLathI ke enI dhArAthI sIdhuM pANI pIvuM. 10) cAlavuM, besavuM, sUvuM, snAna, vastu levI - mukavI, rAMdhavuM, khAMDavuM, pIsavuM, ghasavuM, maLa, mUtra, kapha, kogaLo vage2e tathA pANI, pAna vagere tamAma kriyAomAM jayaNA rAkhavI nahIM. 11) dharmakAryomAM anAdara bhAva rAkhavo. 12) deva-guru ane sAdharmiko pratye dveSa rAkhavo. 13) devadravyaAdino upabhoga karavo. 14) nAstikono saMga karavo. 15) dhArmika puruSono upahAsa ka2vo. 16) khUba kaSAyagrasta rahevuM. 17) bahu doSavALI vastuo kharIdavI - veMcavI (athavA kharIdaveMcANamAM ghaNA doSo lagADavA.) 18) khara (= bahu hiMsaka) karma-dhaMdhAo karavA ane rAjya saMbaMdhI pApamaya adhikAromAM niyukta thai emAM pravRtta rahevuM... vagere vagere kAryo dharmavirodhI che. tethI e badhA atyaMta tyAjya che- tyAga karavA. prAya: artha dIpikAmAM uparokta para vivaraNa karAyuM che. dharmI puruSa paNa jo deza-kALaAdi viruddha kAryo kare, to tethI dharmanI niMdA thAya che. tethI dharmI puruSa mATe to deza-kAlAdi viruddha kAryo dharmaviruddha kAryo paNa gaNAya. A rIte zrAvake pAMceya prakAre je viruddha kAryo che, teono tyAga karavo joie. - A dezaviruddha tyAganuM vivecana thayuM. ucitanuM AcaraNa have ucitanA AcaraNanI vAta kare che - hitopadezamALAnI gAthAomAM pitAvagere nava prakAre ucita AcaraNa batAvyuM che. A AcaraNathI premabhAva vadhe che, kIrti phelAya che vagere lAbho paNa tyAM batAvyA che. e gAthAonA AdhAre A badhI vAta ahIM paNa batAve che. - manuSyapaNuM samAnarUpe hovA chatAM keTalAka je kIrti pAme che, te vikalpa vinA mAnI levuM ke ucita AcaraNanuM ja mAhAtmya che. A 154 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ ucita AcaraNa 1) pitA 2) mAtA 3) bhAi-bahena 4) patnI 5) saMtAna 6) svajana 7) guruvarga 8) loko ) tIrthiko A navaaMge samajavuM. pitAaMge ucita AcaraNa pitA saMbaMdhI ucita AcaraNa 1) kAyA 2)vacana ane 3) mana A traNane apekSIne traNa prakAre che. e kramathI batAve che - pitAnI zArIrika zuzruSA vinayapUrvaka nokaranI jema jAte ja kare. emanA mukhamAMthI vacana paDyuM nathI ne putra e vacanano svIkAra kare. ahIM zarIrazuzruSA paga dhovA, paga dabAvavA, emane UbhA karavA, emane besADavA vagere rUpa samajavI. e ja rIte deza kALane apekSIne emanA zarIrane anukULa paDe e rItanI ucitatA jALavIne emanA bhojana, zayana, vastra, zarIra para lepa vagere kAryo karI ApavA. A badhuM vinayapUrvaka karavuM, nahIM ke avajJAthI ke bIjAonA kahevAthI. vaLI jAte ja karavuM, nokaro pAse nahIM karAvavuM. kemake - vaDIlonI AgaLa (namrabhAve) beThelA putranI je zobhA thAya che, tenA somAM aMzanI paNa zobhA UMcA siMhAsanapara besavAthI kyAMthI thAya? "apaDiaMti' moMmAMthI vacana nIkaLyuM nathI ne karavuM.... eTale pitAjI hajI koi Adeza kare ane tarata ja "mAre A pramANa che. huM ema karuM chuM" e rIte AdarapUrvaka pitAnA vacanane pramANabhUta kare. jemake rAmano jyAre rAjayAbhiSeka thavAno hato, tyAre ja dazarathe vanavAsano Adeza karyo ne rAme eno vinayapUrvaka svIkAra karyo. pitAjInI vAta sAMbhaLavI ja nahIM, athavA sAMbhaLIne niSedha sUcavavA mAthu halAvavuM, athavA e kAma karavAmAM (vagara kAraNe) vilaMba karavo, aDadhuM karavuM (ne aDadhuM choDI devuM) vagere dvArA pitAjInI avajJA karavI nahIM. gAthArtha : e ja rIte badhA ja kAryomAM potAnA pUrA prayatnathI pitAnA cittane anukULa thaine varte. buddhiguNono abhyAsa kare ane potAno cittaabhiprAya (pitAvagerene) batAvavo. vyAkhyA :potAnI buddhithI vicAreluM ane avazya karavA yogya paNa te ja kArya karavuM joie, je pitAnA manane anukULa hoya. (jethI pitAnuM mana saMtapta nahIM thAya.) e ja rIte pitAnA badhA ja laukika ane lokottara vyavahAroaMge je zuzraSAvagere buddhiguNo che, teno Azaro le - teno abhyAsa kare. | (anekAneka anubhavAdinA kAraNe) ghaNuM jANavAvALA pitA vagere sArI rIte ArAdhAya, to prasanna thaine dareka kAryaaMge rahasyabhUta vAto prakAze che. kahyuM ja che ke - purANo - AgamonA (sahArA) vinA vRddhonI upAsanA nahIM karanAranI prajJA te - te u--kSA kalpanAomAM vizeSa cAlatI nathI. (tAtparya e che ke purANa-Agama nahIM bhaNelo paNa jo vRddhonI upAsanA - sevA kare, to bhaviSyavagere saMbaMdhI viziSTa unmekSA - kalpanA vagere karavAmAM atyaMta kuzaLa thAya che.) eka vRddha je jANe che, te karoDo yuvako jANatA nathI. vRddhapuruSanA vacanathI ja rAjAne lAta mAranAranI paNa pUjA thAya che. (rAjAne priyatamA rANI ke ati lADako nAnakaDo rAjakumAra ja lAta mArI zake che. tethI e lAta mAranAra daMDalAyaka nahIM, paNa satkAralAyaka banI zake che. Avo nirNaya vRddha puruSa ja karI zake.) vRddhonA vacana sAMbhaLavA joie. bahuzratone ja (zaMkAsthaLe) pUchavuM joie. vanamAM (zikArInI yuktithI) baMdhAyeluM haMsonuM ToLuM (emAM rahelA) vRddha haMsanI buddhithI ja mukti pAmyuM. pitAnI rajA laine ja kArya karavA joie. teo niSedha kare, to e kAmathI aTakI javuM zrAddhavidhi prakaraNa 155
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ joie. bhUla thavA para pitA kaDaka bhASAmAM ThapakAre, to paNa vinayanI maryAdA oLaMge nahIM. vaLI pitAnA dharmasaMbaMdhI manoratho vizeSathI pUrNa kare. A badhuM pitAsaMbaMdhI ucita AcaraNa che. A ja vAto mAtAaMge paNa samajI levI. pitAnA dharma sivAyanA bIjA manoratho paNa pUrA karavA joie, jemake zreNika ane cellaNA vagerenA manoratho abhayakumAra pUrA karatA hatA. mAtA-pitAnA prabhupUjA, guru upAsanA, dharmazravaNa, (deza ke sarva) virattino svIkAra, savyaya, tIrthayAtrA, dIna-anAthonA uddhAra (anukaMpA) vagere dharmasaMbaMdhI manoratho to ghaNA AdarapUrvaka karavA joie. suputronuM e kartavya che ja ke lokamAM gurusthAne rahelA mAtA-pitA saMbaMdhI uparokta kAryo karavA. (viziSTa upakArothI) duSpatikAra banelA mAtA-pitAne ahaMbhASita (= jaina) dharmamAM joDavA joie. e sivAya bIjI koi rIte emanA para upakAra thai zakato nathI. sthAnAMgasUtramAM kahyuM ja che - he AyuSyamanuM sAdhuo! traNanA upakAra dupratikArya che. te A pramANe 1) mAtA-pitAnA 2) svAmInA ane 3) dharmAcAryanA. koi puruSa jevI savAra paDe ke tarata bIjA koi kAryamAM lAgyA vinA mAtA-pitAne zatapAka - sahasaMpAka vagere telathI mAlIza karI, sugaMdhI cUrNa dravyothI pIThavagere coLI sugaMdhI pANIthI garama pANIthI ane ThaMDA pANIthI ema traNa vakhata pANIthI snAna karAvI, badhA alaMkArothI suzobhita karI, manojJa vAsaNomAM sArI rIte AhAra saMbaMdhI doSo na lAge e rIte rasoi karI aDhAra prakAranA vyaMjanothI yukta bhojana karAvI potAnA pIThapara vahana kare .. Ama jiMdagIbhara kare, to paNa te mAtApitAnA upakArano badalo cukavAto nathI. hA, te putra mAtA-pitAne kevaliprajJapta (= jaina) dharma saMbhaLAvI, enI prarUpaNA karI, avAMtara bhedo sahita barAbara samajAvI jainadharmamAM sthApe - jainadharma pamADe, to ja mAtA-pitAnA upakArano badalo cukavI zakAya - upakAra supratikAra bane.//ll. koi moTo zrImaMta zeTha daridra puruSane khuba dhana ApI garIbI dUra karI eno utkarSa kare. pachI daridrImAMthI bahAra nIkaLelo ane viziSTa-vipula bhogasAmagrI pahelA garIbImAMthI bahAra Avyo tyAre ane pachI (lAMbA kALa mATe) pAmelo e (bhUtapUrva) daridra sukhamAM viharato hoya (- sukhamagna banyo hoya). A bAju e garIbImAMthI bahAra kADhanAra zeTha kadAcit daridra thai jAya, to pelAe tarata enI pAse pahoMcI javuM joie. e bhUtapUrva daridra have daridra thayelA potAnA upakArIne potAnuM sarvasva ApI de, to paNa eNe karelo upakAra duSpatikAra (cukavI na zakAya tevo) rahe che. hA, jo te potAnA A upakArI zeThane kevaliprajJapta jainadharma saMbhaLAvI, samajAvI jainadharmamAM sthApe, to ja e zeThano upakAra supratikArya (cukavI zakAya tevo) bane che. //// tevA prakAranA zAstrasaMmata brahmacaryaniSTha koi sAdhu pAse eka paNa Arya(= pavitra) dharmasaMbaMdhI suvacanane sAMbhaLI-ArAdhI AyuSya pUrNa thaye kAladharma (avasAna) pAmI anyatara (koipaNa) devalokamAM deva tarIke utpanna thayo. e pachI e deva potAnA A dharmAcAryane durbhikSa (jyAM gocarI maLavI muzkela thai hoya, evA) sthAnethI upADI subhikSa sthAnomAM lai Ave, athavA moTI aTavImAMthI hemakhema gAma ke zaheramAM lai Ave, athavA dIrghakAlIna roga-AtaMkathI pIDAtA e dharmAcAryane e roga-AtaMkathI choDAve - to paNa te dharmAcAryano upakAra duSpatikArya ja che. hA, jo kevaliprajJapta jainadharmathI bhraSTa thayelA e dharmAcAryane pharIthI kevaliprajJapta jainadharma saMbhaLAvI-samajAvI 156 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAchA sthApe, to ja te dharmAcAryano upakAra supratikArya bane che. mAtA-pitAne pIThapara caDhAvI yAtrA karAvavAaMge potAnA aMdha mAtA-pitAne kAvaDiyAmAM rAkhI khabhethI upADI tIrthayAtrA karAvanAra zravaNakumAra dRSTAMta che. mAtA-pitAne dharma pamADavA aMge pitAne dIkSA apAvanAra zrI AryarakSitasUri dRSTAMta che. athavA kevaLajJAna thai javA chatAM mAtApitAne bodha nahIM thAya tyAM sudhI gharavAsamAM rahelA kUrmAputra dRSTAMtabhUta che. bIjA upakArI - zrImaMta zeTha aMge jinadAsa zeThe pote vaNikaputra hovAthI potAne garIbamAMthI zrImaMta banAvanAra mithyAtvI zeTha durbhAgyathI garIba thayA tyAre e zeThane pharI zrImaMta banAvyA ane zrAvaka dharma pamADyo e dRSTAMta che. trIjI upakArI dharmAcAryaaMge nidrAvagere pramAdamAM paDelA zrIselakAcAryane pratibodha pamADanArA zrI paMthaka muni daSTAnta che. mAtAaMge vizeSa aucitya mAtA saMbaMdhI vizeSa aucitya batAve che - mAtAmAM strIsvabhAva hovAthI nAnI vAtamAM ya khoTuM lAgI jAya. tethI, tathA (mAtAno pitAthI paNa vizeSa upakAra hovAthI) mAtA pUjya hovAthI mAtApratye vadhu kALajI levI ane emanI icchA vizeSathI pUrNa karavI. manue kahyuM che -daza upAdhyAya samAna AcArya che. so AcArya samAna pitA che ane pitAthI mAtA gauravarUpe hajAra gaNI caDhiyAtI che. bIjAoe paNa kahyuM che ke - pazuomAM mAtA sAthe saMbaMdha stanapAnanI avasthA sudhI hoya che. adhama puruSo patnI na Ave (= paraNe nahIM), tyAM sudhI saMbaMdha rAkhe che. gharakAryo pUrA na thAya tyAM sudhI madhyama puruSo mAtA sAthe saMbaMdha rAkhe che. uttama puruSo jIvananA aMta sudhI mAtAnI tIrtha svarUpa mAnI pUjA kare che. pazuomAM mAtA baccAone jIvatA joi saMtoSa mAne che. madhyama puruSonI mAtA putrane dhana kamAto joi rAjI thAya che. uttama puruSonI mAtA putranA vIracita parAkramothI khuza thAya che ne lokottama mahApuruSonI mAtA potAnA putranA pavitra caritrathI prasanna thAya che. bhAIo aMgenuM aucitya bhAiomAM aucitya e ja che ke dareka bhAi bIjA bhAine potAne samAna tarIke ja jue. tathA badhA kAryomAM moTAbhAinI jema nAnAbhAine paNa bahumAnabhAvathI jovo. moTobhAi to pitA tulya gaNAya ja che. (tethI tenuM to bahumAna thAya. paNa eNe nAnAbhAInI lAgaNIne dareka sthaLe mAna ApavuM) nAnAbhAie to mAtA bhinna hovA chatAM lakSmaNa je rIte moTAbhAI rAmane anusaryA hatA, e rIte anusaravuM joie. A ja rIte moTA-nAnA bhAinA patnI-putro vageree paNa vicAravuM joie. moTAbhAie kyAreya paNa nAnAbhAi sAthe alagatAno bhAva darzAvavo joie nahIM. te (nAno bhAi) pUche, to badhI hakIkata kahevI joie. vyavahAramAM pravartAve... (vyavahArakuzaLa banAve) jethI vyavahAramAM niSNAta thayelo te dhUtArA vagerethI ThagAi jAya nahIM. e ja rIte drohanI buddhithI thoDuM paNa dhana enAthI chupAve nahIM. hA, kyAreka saMkaTa AvI paDe tyAre kAma lAge, e mATe dhana nidhirUpe (gupta bhaMDArarUpe) rAkhe. zrAddhavidhi prakaraNa 157
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ avinIta bhAI aMge aucitya bhAi kusaMga vagerenA kAraNe avinIta (uddhata) thai gayo hoya, to zuM karavuM? te batAve che - avinIta bhAIne pahelA enA mitrodvArA samajAve. to paNa pharaka na paDe, to khAnagImAM Thapako Ape. chevaTe kAkA, mAmA, sasarA, emanA putro dvArA bIjAnuM nAma lai hitazikSA apAve. bhAie pote enI tarjanA karavI nahIM. jo pote tarjanA (tiraskAra) kare, to pachI e nirlajja banI jai kyAreka maryAdA paNa oLaMgI jAya. pachI bhAi pratye hRdayamAM sneha hovA chatAM tenI AgaLa potAne krodhita thayelo dekhADe. pachI e vinayamArge Ave, tyAre niSkapaTa premavALo thai premathI ja ene bolAve - enI sAthe vAto kare. AvA upAyo karavA chatAM e vinIta thAya nahIM, to A uddhatAi enA svabhAvagata thayelI jANI e aMge udAsInabhAvamAM rahe. (apamAnAdi ke ciMtA vagere karavAnuM choDI bhAvibhAvapara vAta mukI devI.) paNa e bhAinA patnI-putra vagere pratye dAna-sanmAnanA avasare potAnA patnI ke putra jevo samabhAva rAkhe. (emanA apamAnAdi na kare ke ochuM vajuM Ape nahIM) emAM paNa bhAi jo aparamAtAno (bIjI mAtAno) putra hoya, to enA pratye vizeSa snehAdi batAve, kemake enAthI thoDuM paNa aMtara dekhADe, to pelo ghaNo khinna thai jAya (ene ghaNuM ochuM AvI jAya)ne lokomAM paNa niMdA thAya. bIjAo sAthenuM aucitya A ja pramANe pitAtulya, mAtAtulya ke bhAitulya jemane mAnyA hoya, emanI sAthe paNa yathAyogya aucityaaMge vicAravuM. kahyuM ja che ke - (1) janmadAtA (2) upakAra karanArA (3) vidyAdAtA (4) anna ApanAra ane (5) prANadAtA (jIvana bacAvanAra) A pAMca pitAo kahevAyA che. e ja rIte (1) rAjAnI patnI-rANI (2) gurunI patnI (3) patnInI mAtA(sAsu) (4) potAnI mAtA ane (5) potAnI dhAvamAtA A pAMca mAtAo kahevAi che. tathA (1) sahodara (sagobhAi) (2) sahAdhyAyI (sAthe bhaNanAro) (3) mitra (4) rogamAM sevA-mAvajata karanAra ane (5) raste vAta-cItathI mitra thayelA A pAMca bhAi kahevAyA che. bhAioe paraspara dharmakAryoaMge smAraNA vagere karavA. (bhUlI jatA hoya, to yAda karAvavuM vagere.) kemake - pramAda nAmanI AgathI saLagI rahelA saMsAra nAmanA gharamAM jeo mohanidrAmAM sutelA che, teonI mohanidrA dUra karavArUpe teone uMghamAMthI je jagADe che, te mANasa eno paramabaMdhu (zreSTha hitasvI) che. bhAionA paraspara premaaMge zrI RSabhadeva bhagavAnanA aThThANuM putro bharata taraphathI (AjJA svIkAravA aMge) dUta AvavA para 'zuM karavuM' e pUchavA RSabhadeva bhagavAna pAse ekasAthe hAjara thayA e dRSTAMtabhUta che. bhAi jevo vyavahAra mitra sAthe paNa rAkhavo. bhAiaMgenA aucityanI vAta karI. patnI sAthenuM aucitya - have ame patnIaMge paNa kAMka kahIe chIe. premabharyA vacana - sanmAnadvArA patnIne abhimukha (premasabhara) karavI. paraspara premanA jeTalA prakAro che e badhAmAM priya ane premayukta vacana saMjIvanI samAna che. emAM paNa avasarocita evuM vacana je bolAya che, te dAna vagere karatAM paNa vadhu 158 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ gaurava ApanAruM bane che. kahevAya ja che - sArA vacanathI caDhiyAtuM koi vazIkaraNa maMtra nathI. kaLA jevuM koi dhana nathI. hiMsA jevo bIjo koi adharma nathI, athavA ahiMsA jevo koi dharma nathI. ane saMtoSathI caDhI jAya evuM koi sukha nathI. (priya vacana zreSTha vazIkaraNa maMtra che. kaLAkauzalya ja zreSTha dhana che. hiMsA ja sauthI bhayaMkara adharma che. athavA ahiMsA ja zreSTha dharma che. ane saMtoSa ja zreSTha sukha che.) patie patnIne potAnA snAna, zarIra dabAvavuM vagere sevAmAM joDavI. Ama karavAthI ene vizvAsa Ubho thAya che (ke mAro pati mAro ja che.) tethI e patipara sAcA premavALI thAya che, ne tethI kyAreya paNa na game tevuM vartana karatI nathI. patnIne deza, kALa, kuTuMba tathA vaibhavaAdine anurUpa ucita vastra dAgInA vagere ApavA. sArA vastra-alaMkArathI zobhatI patnIthI gRhasthonuM aizvarya-zobhA vadhe che, kahyuM ja che - maMgalathI (maMgaLakArI kAryothI) lakSmI prApta thAya che. sAhasathI vadhe che. dakSatAthI mULa banAve che - kAyamI sthAna jamAve che ane saMyamathI pratiSThA pAme che. tathA patnIne prekSaNaka (nATaka) vage2e ke jyAM ghaNA loko bhegA thAya che, evA sthAne jatA rokavI, kemake tyAM AvelA halakIvRttivALA lokonI ceSTA, abhadra(azlIla) gaNAya tevI vAto - tevI pravRtti tathA cAMpalApaNuM vyakta kare evI ceSTAo jovAthI sahaja nirmaLa evuM paNa mana varasAda vakhatanA pavananA jhApaTAthI jema ariso jhAMkho paDI jAya che - ema vikArayukta thAya che. (ne enI nirmaLatA jhAMkhI paDI jAya che) e ja rIte patnIne rAte rAjamArge jatAM (rastAmAM pharatAM) ke bIjAnA ghare jatAM rokavI. jema sAdhuone rAte pha2vuM moTA doSarUpa bane che, ema kuLavAna strIne paNa rAte pharavuM moTA doSamATe thAya che. dharmanA AvazyakAdi (= pratikramaNa) kAryomATe mAtA, bena vagere suzIla strIonA samudAya sAthe jatI hoya to javAnI 2jA ApavI. patnIne kuzIla ke pAMkhaDIono saMga karatAM rokavI. - ja tathA ene gRhakAryomAM joDavI. sAdhuvagerene dAna, AvelA svajana vagerene sanmAna, rasoi karavI vagere kAryo gRhakAryo che. kahyuM che ke - zayyA (= pathArI) upADavI, kacaro kADhavo, pANI chAMTI pavitra karavuM, culo taiyAra karavo, vAsaNa dhovA, dhAnya daLavuM-khAMDavuM, vINavuM, gAya dohavI, dahIM valovavuM, rasoi karavI, pIrasavI, vAsaNa vagere mAMjavA-cokhkhA karavA, tathA sAsu, pati, naNaMda, diyara vagereno vinaya sAcavavo A strInA kAryo che. jo strI navarI besI rahe, to strIcApalyanA kAraNe vikArabhAva pAme che. strInI rakSA ene kAryomAM vyagra rAkhavA vagerethI ja thAya che. umAsvAti mahArAje kahyuM che - paizAcikaAkhyAna sAMbhaLIne kuLavAna strInuM (= patnInuM) gopAyana (2kSaNa karavuM) ane saMyamayogothI potAne haMmezA vyasta rAkhavo. (potAne haMmezA saMyamayogomAM joDavo) vaLI strIne potAnAthI alaga karavI nahIM. kemake prAyaH jotA rahevAthI prema vadhe che - Take che. kahyuM ja ke - jovAthI, vAto karavAthI, guNonI prazaMsA karavAthI, ApavAthI, enI icchA mujaba vartavAthI prema nirbhara (daDha) thAya che. nahIM jovAthI, atidarzanathI, jovA chatAM nahIM bolavAthI, ahaMkArathI ane apamAnathI A pAMcathI prema baLI jAya che. 9 - khUba pravAso karavAthI vimanaska (rAga vinAnI) thayelI patnI kayAreka anucita AcaraNa karI nAkhe che. (pati vAraMvAra dIrgha pravAsomAM jAya, to patithI viyukta thayelI patnI khoTI ceSTA karI nAkhe te saMbhave che.) patnInuM kyAreya paNa apamAna karavuM nahIM. bhUla thAya to zIkhavavuM. roSe bharAya, to premathI zrAddhavidhi prakaraNa 159
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ samajAvavI. tema ja patnI AgaLa dhaMdhAmAM thayelI khoTa, ke kamANInI vAta karavI nahIM. temaja gharanI gupta masalata-khAnagI vAta tenI AgaLa karavI nahIM. ahIM vagara kAraNe krodhavagerethI "huM bIjI paraNIza' ityAdi kahevuM e patnInuM apamAna che. evo kayo mUrakha haze ke je patnIparanA krodhamAtrathI be patnInA mahAsaMkaTamAM paDe! kemake be strIno pati gharethI bhUkhyo jAya che. pANInuM TIpuM paNa pAmato nathI. ane paga dhovAyA vagara sUvuM paDe che. (tethI ja) jelamAM javuM paDe te hajI sAruM che. judA-judA dezomAM bhamyA karavuM paDe te paNa sAruM che. are ! narakamAM paNa javuM sAruM... paNa be strInA pati thavuM to jarA paNa sAruM nathI. jo evA AvI paDelA mahattvanA kAraNe be strI karavI paDe to paNa baMne pratye ane temanA saMtAnopratye samAnabhAva vagere ja rAkhavA. paNa vArAbhaMga vagere karavA nahIM. (ekanI pAse vadhu rokAvuM ne bIjI pAse nahIM javuM e vArA bhaMga che.) je strI potAnA zokya (bIjI patnI)no vAro toDAvI pati sAthe saMbaMdha bAMdhe che, te strIne cothA (svadArAsaMtoSa) vratamAM itaraparigRhItAgamana nAmano bIjo aticAra lAge che. jo patnI kAMka aparAdha kare, to kaDaka thaine evI zikSA Ape ke jethI bIjIvAra evo aparAdha kare nahIM. jo patnI roSAyamANa thai hoya, to samajAvavI joie, nahitara sahasAkAritAthI (utAvaLe pagaluM bharavAvALI hovAthI) kUvAmAM paDI javuM (ApadhAta karavo) vagere anucita pagaluM bharI bese, ahIM somabhaTTanI patnI dRSTAMtabhUta che. tethI ja patnI sAthe haMmezA badhA kAryomAM samavRtti (naramAza) rAkhavI, kaThoratA dAkhavavI nahIM. evuM vacana paNa che ke pAMcAla: strIpu mArdavam (pAMcAla paMDita kahe che ke strIo sAthe mRdutAthI vartavuM) strIo mRdutAthI ja vazamAM Ave che. ane te rIte ja teo dvArA badhA kAma pUrNa thatA dekhAya che. nahiMtara to (e vazamAM na Ave) to badhA kAma bagaDatA paNa anubhavAya che. patnI sAva naguNI maLe, to vadhu sAvadhAnIthI vartavuM. tenI patnI jiMdagIbharamATenI lokhaMDanI gADha beDI samAna hoya to paNa te strIthI ja koi paNa rIte gharavyavasthA karavAnI che. tethI e rIte saMbhALIne vartavuM. gharavALIno badho nirvAha thAya e rIte karavuM, kemake gRhiNI-gharavALI-patnI ja ghara samAna che, ema kahyuM che. patnI AgaLa khoTa vagerenI vAta nahIM karavI. strIo prAyaH koi vAta manamAM rAkhI zakatI nathI. A tuccha vRttinA kAraNe patie karelI khoTanI vAta e badhe kahetI phare, to enA kAraNe patie lAMbA kALathI samAjavageremAM meLaveluM mahattva-gaurava jatuM rahe che. e ja rIte thayelI kamANInI vAta karavApara e vagara jaruriyAtanA kharcAmAM e rakamano vyaya karI nAkhe. e ja rIte gharanI gupta masalatakhAnagI vAta ene kahevAmAM e svabhAvagata komaLahRdayavALI hovAthI evI vAtane dhArI zakatI nathI, tethI potAne jenA para vizvAsa hoya - e badhAne e kahI de che ke jethI A vAta jAhera thavApara e kArya niSphaLa thai javAnI Apatti Ave. emAM kyAreka rAjadrohanuM saMkaTa paNa Ubhu thai jAya. tethI ja gharamAM strInuM prabhutva hovuM joie nahIM. kahyuM paNa che ke "je gharamAM strI puruSa jevA prabhAvavALI hoya, te ghara nAza pAme che." 160 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMthara koLInuM daSTAMta koka nagaramAM maMthara nAmano koLI kapaDA vaNavA mATenA sAdhana (mana-turI) vageremATe lAkaDuM levA jaMgalamAM gayo. sIsamanuM eka moTuM jhADa joi e chedavA udyata thayo. tyAre e jhADanA adhiSThAyaka vyaMtara niSedha karavA chatAM e chedavA mAMDyo. tyAre vyaMtare kahyuM - A rahevA de. enA badale tuM eka varadAna mAMga. e vakhate potAnI buddhino upayoga karavAnA badale patnIne AdhIna hovAthI kayuM varadAna mAMgu?" e patnIne pUchavA ghara tarapha javA mAMDyo. rastAmAM enA mitra hajAme A vAta jANI ene salAha ApI - rAjya mAMgI le . chatAM enI vAta paNa kAne levAne badale ghare jai patnIne pUchyuM. e tuccha strIe 'samRddha thato puruSa traNano upaghAta kare che. - 1) pUrve thayelA mitrono 2) patnIno ane 3) gharano." A paMktino vicAra karI maMtharane kahyuM - phlezathI yukta evA rAjyathI saryuM. enA karatAM eka sAthe be kapaDA vaNI zakAya e mATe vadhArAnA be hAtha ane mAthu mAMgI le. eNe jai vyaMtara AgaLa evI mAMgaNI karI. vyaMtare e pramANe karI ApyuM. Ama be mAthA ne cAra hAthavALo thayelo e gAmamAM AvatA lokoe bhramathI rAkSasa mAnIne lAkaDI-paththaravagereno prahAra karI mArI nAkhyo. tethI ja kahevAyuM che - jenI potAnI buddhi nathI, ne je mitranuM kahyuM paNa karato nathI; strIne vaza thayelo te maMtharakoLInI jema kSaya pAme che. "strInI mukhyatA nahIM rAkhavAnI' vAta paNa prAyika samajavI, kemake uttama ane sadgaddhithI yukta patnIne pUchIne karavAthI vizeSa guNa-lAbha thAya che. jemake vastupALa-tejapALe anupamAdevIne pUchIne karyuM, to te hitakara ja thayuM. ) sukuLamAM utpanna thayelI 2) pariNatavayavALI, 3) niSkapaTabhAve dharmamAM rata, ane 4) samAna dharmavALI evI 5) svajana strIo sAthe prIti karAvavI joie. ahIM sukuLanI vAta eTalAmATe karI ke akulIna strI sAtheno saMparka khAnadAna gharanI strIne kalaMka lAgavAmAM mULabhUta kAraNa bane che. patnInI rogavagere vakhate upekSA karavI nahIM. temaja ene tapasyA, ujamaNuM, dAna, prabhupUjA, tIrthayAtrAvagere dharmakAryomAM utsAha vadhAravAdvArA ane dhana ApavA dvArA sArA sahAyaka banavuM, paNa aMtarAya karanArA banavuM nahIM, kemake patnI ethI je puNya kamAze, emAM potAno paNa bhAga raheze, kemake bIjA pAse puNyakAryo karAvavA e ja zreSTha paropakAra che. putra saMbaMdhI aucitya, putra pratye aucitya e che ke bAlyaavasthAmAM hoya, tyAre enuM lAlana-pAlana karavuM. pachI jyAre buddhi khIle, tyAre ene kramazaH kaLAomAM kuzaLa karavo. bALakanuM bALapaNamAM pauSTika AhAra, svecchAthI pharavA devo, vividha ramakaDA-krIDAothI ramADavo vagere rIte lAlana karavAthI teno vikAsa thAya che. nahitara e vakhate ene saMkucita - kaDakAithI baMdhanamAM rAkhavAmAM e pachI kyAreya paNa zarIrathI puSTa thato nathI. kahyuM ja che - bALakanuM pAMca varSa sudhI lAlana-pAlana karavuM. pachInA daza varSa sudhI tADana karavuM ( kaDakAithI vartavuM) paNa e soLamAM varSamAM praveze pachI enI sAthe mitra jevo AcAra karavo. tathA ene haMmezA guruno, prabhuno, dharmano, mitrono, svajanavagereno paricaya karAvavo. zrAddhavidhi prakaraNa 161
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA uttama puruSo sAthe maitrI karAvavI. guruvagere sAthe paricaya thAya, to valkalacIrInI jema bALapaNathI ja dharmanA sArA saMskArAthI vAsita thAya. jeo kuLathI, jAtithI ane AcArathI uttama che. teo sAthenI maitrIthI kadAca bhAgyayoge dhana vagereno lAbha na paNa thAya, to paNa anartha to na ja thAya. abhayakumAra sAthenI maitrI anAryadezamAM utpanna thayelA ArdrakumAra mATe e ja bhavamAM mokSanuM kAraNa banI. pachI putrane samAna kulamAM janmelI rUpayukta kanyAsAthe paraNAvavo ane gharano bhAra uThAvavAnA kAryamAM joDavo ne chevaTe kramaza: gharano svAmI banAvavo. jo kula-rUpavagerethI samAna nahIM hoya evI kanyAsAthe paraNAve, to emanuM dAmpatyajIvana viDaMbanAmAtra banI rahe ne paraspara virakta thai jAya, to anucita pravRtti paNa karI nAkhe. evuM saMbhaLAya che ke dhArAnagaramAM bhojarAjAnuM rAjya hatuM, tyAre eka gharamAM puruSa atyaMta kadarUpo ane nirguNa hato. enI patnI atyaMta svarUpavAna ane guNavAna hatI. bAjunA gharamAM ethI barAbara viparIta paristhiti hatI. ekavAra eka core A baMnenA gharamAM corI mATe khAtara pADyuM. baMnenA gharamAM vArApharatI ghusyo. e vakhate baMne gharamAM thatI vAto vagere e jANI gayo ke baMne gharamAM kajoDA che. tethI jyAre badhA sui gayA, tyAre baMnenI patnIonI adalAbadalI karI nAkhI. svarUpavAna ane guNavAna puruSane evI ja strI maLavApara e baMne je atyArasudhI uvigna hatA e have prasanna thai gayA. A bAju beDoLa puruSane have evI ja strI maLI, tethI eNe rAjAnI sabhAmAM jai phariyAda karI. emAMthI vivAda thayo. tyAre rAjAe A kAma koNe karyuM - e jANavA paTaha vagaDAvI nagaramAM ghoSaNA karAvI. core AvI rAjAne kahyuM - rAtanA rAjA ane paradravyane harI lenArA evA meM (A vizeSaNa rAjAne paNa lAgu paDe) bhAgye sarjelo mArga lopyo che ane ratnano ratna sAthe meLApa karAvI dIdho che. A sAMbhaLI hasI paDelA rAjAe enA kAryane pramANabhUta rAkhyuM. | vivAhabheda vagere vAta AgaLa kahevAze. putrane gharano bhAra soMpavAthI putra niraMtara enI ciMtAmAM vyasta thavAthI svacchaMdatA, unmAda vagerethI bacI jAya che. ene have khabara paDe che ke dhana ghaNI mahenate prApta thAya che. tethI te khoTA kharcA baMdha karI de che. ane avasare putrane gharano svAmI banAvavo. putra paNa pitA jevA vaDIla taraphathI A adhikAra meLave to ja enI pratiSThA paNa vadhe che. jo nAno putra yogya hoya, to tene gharano bhAra soMpavovagere karavuM. e bAbatamAM sArI rIte parIkSA karI pachI yogya nirNaya karavo. yogyane soMpAya, to ja ghara cAle ne gharanI zobhA paNa vadhe. prasenajita rAjAne so putro hatA. emAM koNa rAjya mATe yogya che e jANavA judI judI parIkSAo karI. e darekamAM zreSTha sAbita thayelA sauthI nAnA somA putra zreNikane rAjya soMpyuM. A dRSTAMta che. putranI jema putrI, bhatrIjIvagere sAthe yathAyogya aucityapUrNa vyavahAra karavo. A ja rIte putravadhu aMge samajavuM. putravadhuomAM je sauthI samartha hoya, tene ghara kAryamAM AgaLa karavI. ahIM dRSTAMta batAve che ke dhana zreSThIe potAnI cAra putravadhuone zAli DAMgaranA pAMca pAMca dANA ApyA. varSo pachI pAchA mAMgyA. tyAre eke pheMkI dIdhelA, bIjI khAi gayelI, trIjIe dAbaDImAM sAcavI rAkhelA ane cothIe potAnA bhAinA khetaramAM vAvaNIo karAvI khUba vRddhi karI hatI. A vAta jANI dhana zeThe e 162 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ chellI vahu sauthI nAnI hovA chatAM ene gharanI svAminI banAvI. sauthI moTI je ujJitA (pheMkanArI) tarIke prasiddha thai, ene chANa-lIMpaNa saphAi kAma sopAMyu. bIjI bhogavatI (khAi janArI) ne rasoi kAma soMpAyuM. trIjI rakSitA (dAbaDImAM rAkhanAra) ne tijorI-bhaMDAra rakSAnuM kAma soMpAyuM. cothI vahu varNikA-rohiNI tarIke khyAti pAmI. putranA pratyakSa (hAjarI)mAM vakhANa karavA nahIM. kahyuM ja che - guruonI emanI hAjarImAM prazaMsA karavI. mitra ane svajanonA emanI gerahAjarImAM vakhANa karavA. nokara-cAkaronI kAma patyA pachI prazaMsA karavI. paraMtu putronI ane marI gayelI patnInI prazaMsA kadI nahIM karavI. tethI putranI prazaMsA karavAnI na hoya. chatAM prazaMsA karyA vinA cAle ema na hoya (ene khoTuM lAgI javuM vagere thAya)ne ka2vI paDe ema hoya, to paNa enI hAjarImAM enA vakhANa nahIM karavA; kemake ema karavAthI enAmAM guNanI vRddhi thatI nathI, paNa abhimAnavagere AvI jAya che. (potAne hoMziyAra mAnI levAthI eno vikAsa aTakI jAya che.) e ja rIte jugAra vagere vyasanomAM paDelAnuM nirdhanapaNuM, apamAna, tiraskAra, mAra paDavo vagere duHkhadAyaka avasthAonuM varNana karavuM. e sAMbhaLI putro evA vyasanomAM phasAtA nathI. tathA pitAe keTalI kamANI thai, keTalo kharca thayo ane kharca bAda karatAM zuM bacyuM? e badho hisAba paNa putrapAse ja karAvavo joie, jethI potAnI prabhutA ane putranI svacchaMdatA baMne nAza pAme che. putrane pitAe rAjasabhAmAM paNa kyAreka kyAreka lai javo, kemake kyAreka bhAgyayoge nahIM kalpelI Apatti AvI paDe, tyAre jo rAjasabhAnA vyavahArothI aparicita hoya; to gabharAine bhAgI javAnA vicArathI svasthatAthI Ubho rahI zake nahIM ne potAnA pakSanI vAta raju karI zake nahIM. e joi bIjAnI samRddhi nahIM joi zakanArA ne tethI niSkAraNa vairI banelA duSTa puruSo ene vadhu muzkelImAM mukI de che. tethI pitAe putrane pahelethI ja rAjasabhAno paricaya karAvI devo. kahyuM ja che - rAjakulamAM javuM joie ne tyAM rAjAthI pUjAyelA lokone maLatA rahevuM joie. kadAca ethI koi prayojana na paNa sare, to paNa ethI ja anartho paNa dUra thAya che. e ja rIte putrane bIjA dezovagerenA AcAra-vyavahAranuM jJAna paNa ApavuM, kemake jo tevA koka prayojanathI tene videzamAM javuM paDe, to e dezanA AcAravagereno jANakAra nahIM hovAthI tyAMnA loko sahelAithI ene vaidezikatarIke oLakhI lai saraLatAthI ene ApattimAM nAkhI zake. A ja rIte putranI jema putrIvagere sAthe, ane pitAnI jema mAtAvagere sAthe tathA putravadhu vage2e sAthe jenI sAthe jevo saMbhave evo ucita vyavahAra karavo. khAsa karIne oramAna bhAi sAthe vizeSathI ucitatA jALavavI. kemake enA manamAM 'mane ochuM maLaze' evI graMthI baMdhAi gayelI hoya che. jemake eka bALakanI sAvakI mAtAe aDadanI rAba ApI, to emAM kALuM kALuM joi khoTI kalpanA karI e bALake UlaTI karI nAkhI. svajanosAthe ucita vyavahAra svajano sAtheno ucita vyavahAra e che ke potAnA gharamAM putrajanma vagererUpa vRddhi-maMgaLakArI kAryomAM emane bolAvI emanuM sanmAna karavuM joie. tathA teonI hAnimAM paNa temanI paDakhe rahevuM zrAddhavidhi prakaraNa 163
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ joie. ahIM svajano 1) pitAnA saMbaMdhathI 2) mAtAnA saMbaMdhathI ane 3) patnInA saMbaMdhathI jeo joDAya che te gaNavAnA che. jema ApaNA prasaMge emane bolAvavAnA che, ema pote paNa emanA sArA mAThAM prasaMge haMmezA emanI sAthe-paDakhe rahevuM joie. emAM paNa teono vaibhavanI kSINatAmAMthI ane roganI pIDAmAMthI uddhAra thAya e mATe prayatna karavo. kahyuM ja che - rogavakhate, Apatti Avye, durbhikSa kALamAM, zatruta2phathI saMkaTa Ave tyAre, rAjadvAre ane smazAnamAM je sAthe Ubho rahe che, te ja kharo bAMdhava-svajana che. svajanano uddhAra e tattvathI potAno ja uddhAra che kemake araghaTTamAM rahelA ghaDAonI jema jIvone prAya: pUrNatA ane khAlIpo anaikAMtika che (= kAyamI nathI). kyAreka durbhAgyathI potAne paNa evI kaSTadAyaka avasthAmAMthI pasAra thavAnuM thAya, tyAre pUrve upakAra karAyelA e svajanonI sahAyathI ja e kaSTamAMthI uddhAra thai zake. tethI ja samaya Avye avazya svajanono uddhAra karavo. tathA teonuM pRSThamAMsa khAvuM nahIM - eTale ke temanI gerahAjarImAM temanI niMdA karavI nahIM. tathA zuSka kalaha ka2vo nahIM. eTale ke majAka-mazkarImAM paNa evo nirarthaka vAdavivAda karavo nahIM ke jethI lAMbA kALathI cAlI Avato premabhAva nAza pAmI jAya. temanA duzmano sAthe saMbaMdha rAkhavo nahIM, ne temanA mitrosAthe maitrI ka2vI. e svajananI gerahAjarImAM emanA ghare javuM nahIM. emanI sAthe paisAno vyavahAra karavo nahIM. guru-deva ane dharmanA kAryomAM paraspara ekacittavALA thavuM. svajana puruSa paradeza gayo hoya ne gharamAM ekalI tenI patnIvagere strI ja rahetI hoya, to te svajananA ghare kyAreya paNa ekalA javuM nahIM. svajano sAtheno artha (dhana) saMbaMdhI vyavahAra bhale zaruAtamAM kAMka prema vadhArato dekhAya-mITho lAge, paNa chevaTe to e virodhabhAva ja Ubho karAve che, kahyuM ja che ke - jo gADha prema joito hoya, to traNa vastu karavI nahIM... 1) vyartha vAdavivAda 2) artha vyavahAra ane 3) enI gerahAjarImAM enI patnIne maLavuM. AlokanA kAryomAM paNa svajanosAthe meLa rAkhIne ekacittavALA thaine kArya karavAthI ja bhaviSyamAM hita thAya che. derAsa2vage2e pAralaukika hitakara kAryomAM to A rIte meLa rAkhavo khAsa jarurI che, kemake e kAryo ekalAthI patatA nathI, ghaNAno AdhAra rAkhavo paDato hoya che, tethI ja meLa rAkhIne kAma karyuM hoya, to e kAma sArI rIte pAra paNa paDe che ne zobhA paNa vadhe che. tethI e kAryo sarvasaMmatithI thAya e mATe svajanosAthe meLa rAkhI ja kAma karavuM. ahIM pAMca AMgaLIonuM dRSTAMta che. pAMca AMgaLIonuM dRSTAMta lekhana, citrakAmavagere prAya: badhA kAryomAM, tathA e batAvavAmAM, utkRSTatAnuM varNana ka2vAmAM, bIjAnI tarjanA (-tiraskAra) karavAmAM, cImaTu bharavuM vageremAM khAsa kuzaLa hovAthI garvathI bharAyelI tarjanI (aMguThA pachInI taratanI AMgaLI) e madhyamA (vacalI-moTI) AMgaLIne kahyuM - tArAmAM kayA guNo che? tyAre madhyamAe kahyuM - huM mukhya chuM. kemake sauthI moTI chuM... madhyamAM rahI chuM. (madhyastha chuM.) vaLI, taMtrI (taMburA jevuM vAjiMtra) gIta, tAla vagere kAryomAM kuzaLa chuM. jyAre koi kArya aMge utsukatA hoya, tyAre capaTI vagADI saMketa karanArI chuM. capaTI vagADIne doSa, chaLa vagereno nAza karuM chuM. ane TacakArAthI zikSA karanArI chuM. e ja rIte pUchAyelI anAmikAe kahyuM - deva, guru, sthApanAcArya, sAdharmikavagerenI navAMga caMdanapUjA, maMgaLamaya sAthiyo, naMdAvarta vagere karavAmAM, pANI, caMdana, zrAddhavidhi prakaraNa 164
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAsakSepavagere abhimaMtrita karavA vagere kAryo mAre AdhIna che. (jIvaMta gurunI navaraMga caMdanapUjA ghaTatI nathI, tethI jema devathI prabhunI mUrti samajavAnI che ema tAtparyathI gautamasvAmI vagere gurunI gurumUrti samajavI. sAdharmikanI navaraMga caMdanapUjA vartamAnamAM pracalita nathI. tethI mAtra anAmikA dRSTAMtamAM potAnuM mahattva siddha karavA varNave che eTaluM ja tAtparya pakaDavuM.) cothI chellI - sauthI nAnI kaniSThA AMgaLIe paNa potAnA guNa varNavatA kahyuM - huM sauthI nAnI hovAthI kAnamAM khaMjavALavuM vagere sUkSma kAmo karavA samartha chuM. zarIramAM kaSTa Ave, tyAre chedavagere pIDA huM ja sahana karuM chuM. zAkinIvagere DAkaNa ke bhUta-pretane doSanA nigrahamAM paNa chedadvArA) huM kAraNa che. jApanI saMkhyAvagereno nizcaya karavA mATenI gaNatarInI zaruAta paNa mArAthI ja thAya che. Ama cAre AMgaLIe potAnI upayogitA siddha karI. tethI teo cAre paraspara sakhIbhAva pAmI ekI sAthe aMgUThApara trATakI... aMgUThAno tiraskAra karavA mAMDI. tyAre aMgUThAe kahyuM- are ! huM tamAro pati chuM-svAmI chuM. (cAra AMgaLI strIliMga che, aMgUTho puliMga zabda che.) mArA vinA lekhana, citraNavagere, koLiyo levo, capaTI vagADavI, caMcupAta, puDI, TacakAra, muThThI vALavI, gAMTha bAMdhavI, zastrovagere calAvavA, vALa-dADhI sarakhA karavA-kApavA, AMkha sApha karavI, dhovuM, khAMDavuM, pIsavuM, pIrasavuM, kAMTo kADhavo, gAyavagere dohavA, jApanI saMkhyA gaNavI, vALa-phula vagere guMthavA, phula pUjAvagere kazuM paNa thai zakatuM nathI. duzmananuM gaLuM pakaDavuM, tilaka karavuM, zrI jinezvaranuM (aMgUTho cUsI) amRtapAna, aMgreSTha prazno vagere kAryo paNa mAre AdhIna ja che. cAre AMgaLIo A sAMbhaLI aMgUThAne AdhIna thai badhA kAryo karavA mAMDI. (ahIM svajana saMbaMdhI aucityanI vAta pUrNa thai.) dharmAcAryasaMbaMdhI aucitya dharmAcAryane traNeya saMdhyAvakhate (savAra, bapora, sAMja) bhakti - bahumAnapUrvaka vaMdana karavA joie. ahIM bhakti eTale AMtarika prema - ahobhAva. bahumAna vacanathI ane kAyAthI (guNavarNanAdithI ne namavAdvArA) vyakta thAya che. vaLI, dharmAcAryae batAvelI vidhipUrvaka Avazyaka vagere kAryo karavA. tathA emanI pAse zuddha zraddhApUrvaka dharmopadeza (= vyAkhyAna) sAMbhaLavA joie. emanA dareka Adezano bahumAnapUrvaka svIkAra karavo. emanI manathI paNa avajJA karavI nahIM. emanI niMdA thatI rokavI joie. vaLI, pote haMmezA bIjA AgaLa emanI stavanA-prazaMsA karavI joie. nAstikavagere adhArmikone deva-gurunI niMdAmAM vizeSa rasa hoya che. tyAre e aTakAvavA pote yathAzakti prayatna avazya karavo, emAM upekSA karavI nahIM. kemake kahyuM che ke mahApuruSo aMge mAtra khoTuM bolanAra ja nahIM, e sAMbhaLanAra paNa pApano bhAgIdAra bane che. guru bhagavaMtanI stavanA - prazaMsA emanI hAjarImAM to karavAnI che ja. emanI hAjarI na hoya, tyAM paNa karavI, kemake e apAra puNyanuM kAraNa bane che. gurunA chidra (doSa) jovAvALA thavuM nahIM. emanA sukha-du:khamAM mitra jevA banavuM - emanA sukhe sukhI ane emanA du:khe du:khI thavuM. tathA emanA virodhIone ane emanI Apattione potAnA pUrA prayatnathI rokavA prayatnazIla banavuM. prazna : mamatva vinAnA apramatta gurubhagavaMtonA chidra jovAnI vAta ne emanA mitra jevA thavAnI vAta vagere vAto zrAvaka mATe kevI rIte saMbhavI zake? zrAddhavidhi prakaraNa 165
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttara : guru bhagavaMto to mamatvahIna ane apramatta ja hoya che. paraMtu bhinna-bhinna svabhAvavALA zrAvakomAM paNa evA guru bhagavaMtaaMge judA-judA prakAranA bhAvo thavA saMbhave ja che. sthAnAMga sUtramAM kahyuM ja che - he gautama! cAra prakAranA zrAvako kahyA che - 1) mAtA-pitA samAna 2) bhAi samAna 3) mitra samAna ane 4) zaukya samAna...ityAdi. - guru bhagavaMtanA virodhIo taraphathI emanA para AvatA upadravone pote pUrI tAkAta vAparI rokavA joie. kahyuM ja che - sAdhuo ane caityo (derAsara ane jinapratimA) aMgenA virodhabhAvane ane avarNavAdane (niMdAne) tathA jainazAsananI hIlanAne pUrA prayatnathI rokavI joie. ahIM dRSTAMta batAve che. sagaracakravartIno pautra bhagIratha pUrve ghaNA bhava pahelA kuMbhAra hatA. eka vakhata eka saMgha eka sImADAnA gAma pAsethI pasAra thato hato. tyAre e gAmamAM rahelA sAMiTha hajAra mAnavo e saMghanA yAtriko vagerene upadrava ka2vA mAMDyA. tyAre e kuMbhAre ja e aTakAvavAnuM kAma karyuM hatuM. - potAnI bhUla thAya ane guru bhagavaMta Thapako Ape, to 'tahatti' (Ape kahyuM tema ja che.) ema kahIM badhuM svIkArI levuM joie. kadAca guru bhagavaMtanI koi skhalanA thAya, to ekAMtamAM emATe emane kahevuM ke he bhagavan ! ApanA jevA suMdara saMyamIne Ama karavuM zuM ucita che? vaLI bhaktipUrvaka sAme levA AvavuM, Ave to UbhA thavuM, Asana ApavuM, paga dabAvavA, tathA zuddha (nirdoSa) vastra, pAtra, AhAra vagere vahorAvavuM ityAdi badhA prakAre samayocita vinaya - upacAra karavo joie. tathA guru bhagavaMta pratye hRdayamAM nirdabha gADha guNAnurAga rAkhavo joie. vaLI, pote anya sthAne hoya, tyAre paNa emanA samyaktvadAnavagere bhAva upakArane haMmezA yAda karavA joie. A ane AvA bIjA vyavahArothI guru bhagavaMto sAthe ucita vyavahAra karavo. nagaraloko sAthe ucita AcaraNa pote je nagaramAM raheto hoya, teja naga2mAM vasatA potAne samAna vRttivALA eTale ke viNavRtti (= vANiyAne ucita AjIvikA) vALA loko ahIM nAgarika tarIke samajavAnA che. emanI sAtheno samucita vyavahAra e che ke temanI sAthe meLavALA thaine rahevuM. samAna sukha-duHkhavALA thaine rahevuM. tathA Apatti-utsavavageremAM haMmezA tulya javA-AvavAno vyavahAra rAkhavo. 'tulyatA' eTale emanI ApattimAM potAne jANe ke Apatti AvI hoya ema samajI ane emanA utsavamAM potAno utsava samajI vartana karavuM. jo parasparanI Apatti vageremAM 'mAre zuM levA-devA?" ema karI paraspara upekSAbhAva-audAsinyabhAva rAkhe, to rAjA ane rAjyanA adhikArI vagere rUpa zikArIo mATe nAgariko sahelAithI mAMsanA TukaDA jevA banI jAya. (rAjAvagere saraLatAthI karavagere dvArA herAna karI zake.) koi kArya AvI paDe, to paNa ekalAe rAjApAse javuM nahIM, paNa badhAe bhegA maLI javuM. parasparanI gupta masalato jAhe2 ka2I nAkhavI nahIM, ane eka bIjAnI cADI khAvI nahI. potAne mahattva maLe e AzayathI alaga-alaga rAjA pAse javAmAM bIjA sAthe manabheda-verabhAva thavo vagere doSo rahyA che. 166 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgaThanamAM zakti jema yavano koka ekane nAyaka banAve che, tema paraspara tulyatA hoya to paNa bhegA thaine ja emAM paNa ekane mukhya karIne paraspara sApekSabhAva rAkhIne ja rAjAne maLavA ne vinaMtI mATe javuM. (AkramaNakhoro phAvyA ne bhArata parAdhIna thayuM emAM bIjA apAtA kAraNo khAsa tathya vinAnA che. mukhya to be ja kAraNa hatA 1) maMtrIo vagerenI bevaphAi ane 2) rAjAomAM ekatAno abhAva.) paraspara joDAyA vinA javAmAM lAbha thato nathI. ahIM dRSTAMta batAve che - pAMcaso subhaTo rAjAnI sevA mATe AvyA. rAjAe parIkSA mATe teo vacce eka ja palaMga Apyo. tyAre enA para koNa sue? emATe vivAde caDhelA te badhA palaMga bAju paga rAkhI nIce sui gayA. Ama koine nAyaka banAvyo nahIM. tethI rAjAe kADhI mukyA. kahyuM ja che- ghaNA nabaLAono samudAya jaya pAme che. taNakhalAo guMthAine banelA doraDAthI hAthI paNa baMdhAi jAya che. jo vepArIonI gupta vAta phuTI jAya, to kAryamAM vipadA Ave, rAjA kope bharAya vagere ghaNA doSo Ave. tethI gupta masalato jAhera thai jAya nahIM tenI kALajI levI. jo nAgariko rAjA samakSa eka-bIjApara doSAropaNa kare, to emanI badhI khAnagI vAto jANavA maLI javAthI rAjAvagere emanA apamAna kare, moTA daMDavagere Apatti Ave. samAna AjIvikAvALAo jo eka thAya nahIM, saMpIne rahe nahIM, to potAnA ja vinAzamAM kAraNa banI jAya. kahevAya paNa che- eka udara(peTa) vALA, paNa bhinna DokavALA bhAraMDa paMkhIo judA-judA phaLanI icchA rAkhe che, tyAre saMpa tUTI javAthI vinAza pAme che. (pota-potAnI judI dukAnavALA paNa eka ja prakAranA dhaMdhA vagere karanArAone A vAta lAgu paDe che.) jeo parasparanA marmanI (khAnagI vAtanI) rakSA karatA nathI, te jIvo rAphaDAmAM rahelA sApanI jema mota pAme che. jyAre vivAda upasthita thAya, tyAre trAjavAnI dAMDI jevA rahevuM. paNa A mAro svajanasaMbaMdhI nyAta bhAi che, AnA taraphathI mane sArI lAMca maLI che, athavA A mAro upakArI che ityAdi kAraNone vajana ApI nyAya-nItimArga toDavo joie nahIM. baLavAnoe durbaLa (= nabaLA) lokone zulka - karavagerethI pIDavA joie nahIM. thoDA aparAdha-doSamAM paNa moTo daMDa Apavo joie nahIM. saMgaThanamAM rahevA mATe zulka (= sAmAnya phIlAgo) athavA kara vagere vadhAre bharavA paDatA hoya, athavA rAjA daMDa vagere Ape tyAre saMgaThana sAtha na Ape, to ethI pIDAyelA sabhyo paraspara rAga vinAnA thAya che, ne saMgaThanane choDI de che. Ama saMgaThana tUTI paDavA para - saMgaThana vinA to baLavattara paNa vyakti parAbhava pAme che. vanamAM saMgaThana vinAnA siMha paNa parAbhava pAme che. tethI paraspara saMgaThana Take, e ja zreyaskara che. kahyuM ja che- puruSo mATe saMgaThana zreyaskara che. emAM paNa potAnA jAtabhAio sAthe saMgaThana to vizeSathI hitakara che. photarA judA paDI jAya, to cokhA paNa ugatA nathI (vRddhi pAmatA nathI.) saMgaThanano mahimA juo ke je pANIno pravAha parvatone bhedI nAkhe che ne bhUmine paNa vidArI nAkhe che, e ja pANInA pravAhane jaththAmAM ekaThA thayelA taNakhalAo aTakAvI de che. rAjA/adhikArI vagere sAthe dhanavyavahAra rAkhavo nahIM. vaLI potAnuM hita icchatI vyaktie kAraNiko sAthe ane prabhu-rAjAvagere sAthe paisAno zrAddhavidhi prakaraNa 167
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavahAra rAkhavo nahIM. jeo rAjA saMbaMdhI, devasaMbaMdhI ane dharmasaMbaMdhI dhanakharca vagere kAryomATe niyukta thayA hoya, te kAraNika kahevAya. teo athavA temanA hAtha nIce kAma karatA temanA sevako sAtheno paisAno vyavahAra sukhAtta hoto nathI. jyAre dhana apAya che, prAya: tyAre ja teo moM para prasannatAnI lAlI dekhADe che, tyAre ja banAvaTI managamatI vAto karavI, bolAvavuM, Asana ApavuM, pAna ApavuM vagere bAhya phaTATopa batAve che, ne sajjanatA dekhADe che. jyAre avasare pote ApeluM paNa dhana emanI pAsethI pAchuM mAMgavA jAva, tyAre teo pote karelo talamAtra upakAra jAheramAM pragaTa karI tyAre ja dAkSiNyabhAva choDI de che. A ja teono svabhAva che. kahyuM ja che ke 1) brAhmaNamAM kSamA 2) mAtAmAM dveSa 3) vezyAmAM prema ane 4) adhikArIomAM dAkSiNya. A cAra aniSTa gaNAyA che. pUrve upArjelA dhanano nAma paNa na rahe e rIte nAza thai jAya e mATe teo khoTA doSo UbhA karI dhana ApanArAone rAjA pAse ghasaDI jai ulTo daMDa karAve che. kahyuM ja che - khoTA doSo UbhA karIne dhanavAnane sarvatra pIDavAmAM Ave che. nirdhana to aparAdha karyo hoya to paNa badhe upadrava (=kaSTa) vinA phare che. rAjA sAthe paNa paisAno vyavahAra rAkhavo nahI. eka sAmAnya kSatriya mANasa paNa dhananI ugharANI karavA para talavAra batAvI de che, to rAjA mATe to pUchavuM ja zuM? samAna vRttivALA nAgarikonI jema bIjA paNa nAgariko sAthe yogyatA mujaba ucita vyavahAra karavo. paratIrthiko sAthe ucita AcAra paratIrthiko paNa bhikSA mATe potAnA ghare AvyA hoya, to je ucita hoya, te karavuM. khAsa karIne rAjAne mAnyano vizeSa viveka sAcavavo. ahIM ucita eTale yogyatA mujaba dAna ApavuM vagere samajavuM. jo ke e paratIrthikapratye manamAM bhaktino bhAva nathI hoto, tema ja emanA guNomAM (emanA AcAromAM) pakSapAta - anumodanA paNa nathI; chatAM paNa e ghare AvyA hoya, to ucita karavuM e gRhasthano AcAra che. kahyuM ja che - 1) ghare AvelAnuM ucita karavuM 2) ApattimAM paDelAno uddhAra karavo ane 3) du:khIo para dayA karavI - e badhAne saMmata dharma che. "kayo puruSa che?" vagere vicArI e mujaba premathI vAta karavI, Asana dharavuM, kAryamATe pUchavuM, ane e mujaba karI ApavuM e ucita che. dIna, anAtha, aMdha, bahero, rogagrastavagere jIvo dayApAtra che, emanuM duHkha dUra karavA prayatna karavo. A kahevAyelA laukika ucita AcAramAtra saMbaMdhI kAryomAM paNa jeo tatpara nahIM hoya, teo lokottara, sUkSma buddhithI ja samajI zakAya evA jainadharma saMbaMdhI ucita AcAromAM kuzaLa kevI rIte thai zakaze? tethI dharmArthI jIve avazya ucita AcAromAM nipuNa thavuM joie. bIje paNa kahyuM che - sarvatra ucita karaNa, guNAnurAga, jinavacanamAM rati (= ruci - AnaMda) ane guNahIna pratye madhyasthabhAva (phleSAdino abhAva). A samyagdaSTinA liMgo che. sAgara kadI maryAdA choDato nathI, parvata kadI calAyamAna thatA nathI, ema uttama puruSo kyAreya paNa ucita AcaraNanuM ullaMghana karatA nathI. tethI ja jagadguru tIrthakaro paNa gRhasthaavasthAmAM mAtA-pitA pratye Ave to UbhA thavuM vagere ucita AcaraNa karatA hoya che. Ama nava prakAranA aucityanI vAta thai. 168 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ ucita vacanaaMge AMbaDanuM dRSTAMta avasare kahevAyeluM ucita vacana paNa moTA guNa mATe thAya che. AMbaDamaMtrI mallikArjunane jItIne eno 14 karoDa sonAmahora jeTalA mUlyavALA cha muDhaka (eka pramANa) motIo, 14 bhAra (vajana vizeSa) sonAmahora bharelA batrIza ghaDAo, zRMgAramATenI mANekamaya karoDa sADIo, jhera utAranArA chIpalAo vagere bharelo Akho bhaMDAra lai Avyo. tethI kumArapALe AMbaDamaMtrIne rAjapitAmahanuM biruda ApyuM. eka karoDa sonAmahora ane covIza zreSTha ghoDAo ApyA. AMbaDe to ghara sudhI pahoMcatA sudhImAM ja e badhuM yAcakone ApI dIdhuM. tethI koke AvI rAjA AgaLa cADI khAdhI. tethI zrI kumArapALa rAjAe gussAthI pUchyuM - tuM kema mArA karatA vadhu dAna Ape che? tyAre AMbaDe kahyuM- ApuM ja ne ! tamArA pitA to bAra gAmanA svAmI hatA, mArA to aDhAra dezanA svAmI che. Ama ucita vacana kahevAthI kumArapALa rAjA prasanna thayA. AMbaDane putra tarIke svIkAryo ane prasAdarUpe bamaNuM ApI ghare mokalyo. tethI ja ame (graMthakAre) kahyuM che - dAna, yAna(pravAsa), mAna, zayana, Asana, pAna, bhojana, vacana A badhe ja ane bIje paNa samayocita ja mahArasa (= lAbha) maya bane che. tethI ja samayasUcakatA badhe ja aucityanuM kAraNa bane che. kahyuM ja che - eka bAju aucitya rAkho ane bIjI bAju karoDo guNa rAkho, to aucitya vinAno guNasamudAya amRtane badale jherarUpa banI jAya che. tethI ja badhe anucitatAno tyAga karavo. je karavAthI lokomAM mUrkhAmAM khapIe, te badhuM paNa anucita ja che. tethI teno paNa tyAga karavo. laukikazAstramAM murkhatA aMge je kahyuM che, te A bAbatamAM ghaNuM upakArI thai zake ema che, tethI ame jaNAvIe chIe. mUrkhanA so lakSaNa rAjan ! so mUrkha kayA? te sAMbhaLa, ane tevI tevI mUrkhatA choDa, ke jethI tuM A jagatamAM nirdoSa ratnanI jema zobhA pAmIza." 1. chatI zaktie udyama na kare 2. paMDitonI sabhAmAM potAnA vakhANa kare 3. vezyAnA vacana upara vizvAsa rAkhe 4. daMbha tathA ADaMbara upara bharoso rAkhe 5. jugAra, kimiyA vagerethI dhana meLavavAnI AzA rAkhe 6. khetI Adi lAbhanAM sAdhanothI lAbha thaze ke nahIM? evI zaMkA rAkhe. 7. buddhi nahIM chatAM moTuM kAma karavA dhAre. 8. vaNika thai ekAMtamAM rahevA icche. 9. mAthe devuM karI gharabAra vagere kharIde. 10. pote vRddha thavA chatAM kanyA paraNe. 11. nahIM bhaNelA graMtha para vyAkhyAna kare 12. pratyakSa dekhAtI vAtane chupAvavA jAya. 13. caMcaLa strIno pati thai IrSA rAkhe 14. zatru baLavAna hovA chatAM ni:zaMka thai phare. 15. prathama dhana ApIne pAchaLathI pazcAttApa kare 16. paMDitane bhaNAvavA jAya 17. avasara na hoya tyAre bolavAmAM kuzaLa 18. bolavAno avasara Ave tyAre mauna rAkhe 19. lAbhanI vAta Ave tyAre ja laDavA jAya 20. jamatI vakhate krodha kare, 21. thoDA lAbha mATe ghaNuM dhana vAparI nAkhe 22. loko sAthenI vAtamAM kliSTa saMskRta zabdono prayoga kare. 23. badhI saMpatti putrAdhIna karI pote dIna bane 24. patnInA piyariyAo pAse dhana mAMge 25. patnI sAthe TaMTo thavAthI bIjI strI paraNe ra6. putra upara krodha karI teno nAza kare 27. pote kAmI banI bIjA kAmI sAthe zrAddhavidhi prakaraNa 169
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ spardhAmAM utarI (koka vezyAdi strImATe) dhana uDAu thai vApare 28. yAcakoe karelI stutithI manamAM ahaMkAra lAve 29, potAnI buddhinA ahaMkArathI bIjAnAM hitavacana sAMbhaLe nahIM 30. potAnA uMcA kulanA ahaMkArathI nokarI na kare 31. durlabha evuM dhana ApIne kAma-bhoga seve 32. jakAta-kara bharIne paNa pAchA mArgethI jAya nahIM 33. rAjA lobhI hovA chatAM tenI pAsethI lAbha thavAnI AzA rAkhe 34. duSTa zAsaka pAsethI nyAyanI AzA rAkhe 35. kAyastha-mutsadIo pAsethI snehanI AzA rAkhe 36. maMtrI krUra chatAM bhaya na rAkhe 37. kRtajJa pAse upakAranA badalAnI AzA rAkhe 38. jene rasa nathI evA AgaLa potAnA guNa gAya 39. zarIra nirogI chatAM vaida pAse upacAra karAvI zarIrane sukave 40. rogI chatAM parejI na pALe 41. lobhathI svajanane choDI de 42. mitrano prema utarI jAya evA vacana bole 43. lAbhanA avasare ja ALasa kare 44. moTI RddhivALo hovA chatAM jhagaDAkhora bane 45. joSInA kahevA para rAjyanI icchA kare 46. mUrakhasAthe maMtraNA - masalata kare 47. nabaLAne dabAvavAmAM zUro thAya 48. jenA doSo spaSTa dekhAya che, evI strI para prema rAkhe 49. guNano abhyAsa karavAmAM kSaNamAtra ruci rAkhe (thoDA ja prayAsa pachI thAkI ne choDI de.) 50. bIjAe saMcaya kareluM dhana uDAve 51. mana rAkhI rAjAnI nakala kare para. lokomAM rAjAvagerenI niMdA kare 53. du:khamAM dInatA ne pIDA batAve 54. sukhavakhate (pUrvakAlIna du:kha-pIDA) ane 'durgatio' che e vAta bhUlI jAya pa5. thoDuM bacAvavA ghaNo vyaya kare pa6. pArakhuM karavA jhera khAya pa7. dhAtuvAda vagere upAyomAM dhana home 58. kSaya roga chatAM rasAyaNa khAya 59. potAnI mAnI lIdhelI moTAino ahaMkAra rAkhe 60. krodhathI AtmahatyA karavA taiyAra thAya 61. vagara kAraNe niraMtara Ama tema bhaTakato rahe 62. bANa vAgavA chatAM yuddha jue 63. samarthano virodha karI nukasAnamAM utare 64. thoDuM dhana chatAM ADaMbara moTo rAkhe 65. 'huM paMDita chuM" ema samajI bahu bakabaka kare 66. potAne zUravIra samajI koinI bIka na rAkhe 67. sAmA mANasane trAsa upajAve 68. majAkamAM marmaghAtaka vacana bole 69. garIbane potAnuM dhana soMpe 70. lAbha nakkI nahIM chatAM kharaca kare 71. potAnA kharacano hisAba rAkhavAmAM pote kaMTALo kare 72. nasIba upara bharoso rAkhI udyama na kare 73. garIba hovA chatAM vAtomAM samaya bagADe 74. vyasanAsakta thai bhojana karavAnuM paNa bhUlI jAya 75. pote nirguNI chatAM potAnA kuLanI ghaNI prazaMsA kare 76. karkaza svara hoya, chatAM gIta gAya 77. patnInA bhayathI yAcakane dAna Ape nahIM 78. kaMjusAinA kAraNe durdazAmAM jIve 79. jenA doSa badhAne khabara hoya, tenAM vakhANa kare 80. sabhA aDadhI choDIne nIkaLI jAya 81. dUta tarIkenuM kAma kare ne ApavAno saMdeza bhUlI jAya 82. khAMsIno roga chatAM corI karavA jAya 83. kIrti mATe moTo kharca karI bhojana samAraMbha rAkhe 84. loka vakhANa kare evI AzAthI ochuM khAi aDadho bhUkhyo rahe 85. ochuM bhojana hoya, tyAre ghaNuM khAvA icche 86. kapaTI ane mIThA bolA lokomAM sapaDAya 87. vezyAnA yArasAthe kalaha kare 88. be jaNa khAnagI vAta karatAM hoya, tyAM trIjo vacce ghuse 89, ApaNA upara rAjAnI maherabAnI raheze evI khAtrI rAkhe 90. anyAyathI samRddha thavAnI icchA kare 91. dhana pAse nahIM chatAM dhanathI thanArAM kAmo karavA jAya 92. lokamAM gupta vAta jAhera kare 93. ajANyAno jAmIna thAya 94. hitanAM vacana kahenArasAthe vera kare 95. badhe bharoso rAkhe 96. loka vyavahAra na jANe 97. bhikSuka thaine garama bhojana jamavAnI icchA rAkhe 98. zithila kriyAvALo pote guru thavA icche 170 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99. kukarma karatAM zaramAya nahIM ane 100. bolatAM bahu hase, te mUrkha jANavo." A rIte so prakAranA mUrkha kahyA che. bIjA hitavacana A ja rIte potAnI zobhA jAya evA bIjA paNa kAryo karavA nahIM. vivekavilAsa vageremAM kahyuM che - sabhAmAM (ghaNAnI hAjarImAM) bagAsuM, chIMka, oDakAra ke hAsyavagere moM DhAMkIne karavA. tathA nAka sApha karavuM nahIM ke be hAtha maraDavA nahIM. e ja rIte palAMThI vALavI nahIM ke paga lAMbA karavA nahIM. tathA ugha-jhokA vikathA ke kharAba ceSTAo paNa karavI nahIM. evA (hasavAnA) avasare paNa kulIna puruSo mAtra hoTha malakAvavA jeTaluM ja hase che. aTTahAsya ane ghaNuM hasavuM to sarvathA anucita ja che. e ja rIte hAtha thapathapAvavA vagere rUpa aMgavAdya nahIM karavuM. tathA ghAsa toDyA karavuM, nakhothI jamIna khotaravI, dAMto ke nakho paraspara athaDAvavA vagere paNa karavuM nahIM. bhATa-cAraNo birudAvalI gAya ke prazaMsA kare eTalAmAtrathI garvavALA banavuM nahIM. paNa jo vivekI-pariNata vyakti prazaMsA kare, to ApaNAmAM e guNa che evo nizcaya karavo. (paNa garva to karavo ja nahIM). prAjJa puruSe bIjAnA vacanomAM rahelI vizeSa vAtane khAsa yAda rAkhavI. nIca puruSe je kAMi potAnA mATe (ke bIjAnA mATe) kahyuM hoya, te vAta pharIthI kahIne pakaDI rAkhavI nahIM. catura mANase traNe kALa saMbaMdhI je vAtamAM potAne khAtarI na thai hoya, evI vAtamAM 'hA, e ema ja che' evo spaSTa hoMkAro bhaNavo nahIM. pote je kAma karavA mAMge che ke bIjA pAse karAvavA mAMge che, e kAma aMge udAharaNa dvArA ane anyoktithI pahelA ja jaNAvI devuM. pote je karavA mAMge che, ene anurUpa ja bIjo kAMi kazuM te vakhate kahe, to ene pramANa ja karI levuM, kemake ethI potAnA prayojananI siddhino saMketa maLe che. koinuM koi kAma potAnAthI thai zake evuM hoya ja nahIM, to tyAre ja e rIte kahI devuM. paNa pachI khoTA vacanovagere ApI ene AmathI tema doDAvavo nahIM. koinA mATe paNa halakI vAta karavI nahIM. potAnA dveSIone kazuMka saMbhaLAvavuM paDe ema hoya, to paNa gupta arthavALI anyoktithI ja saMbhaLAvavuM. mAtA, pitA, rogI, AcArya, atithi, bhAio, tapasvIo, vRddho, bALako, strIo, vaido, saMtAna, svajano, nokaro, bena, Azritavarga, saMbaMdhIo tathA mitrosAthe vacanathI paNa saMgharSa nahIM karanAro traNeya jagatane jItI jAya che. kyAreya paNa sUrya jovo nahIM, tathA sUrya-caMdranuM grahaNa paNa jovuM nahIM. uMDA kuvAnuM pANI jovA javuM nahIM, tathA saMdhyA samaye AkAza jovuM nahIM. saMbhogakriyA, zikAra, juvAna nagna strI, pazuonI krIDA ane kanyAonI yoni jovA nahIM. jJAnIe telamAM, pANImAM, astramAM, mUtramAM ane lohImAM potAnuM moM jovuM nahIM, kemake ema jovAthI AyuSya ochuM thAya che. je vAta svIkArI hoya, te choDI devI nahIM. gayelI vastuno zoka karavo nahIM. koinI paNa uMghamAM khalela pahoMcADavI nahIM. ghaNAo sAthe vera karavuM nahIM. jemAM bahumati hoya, emAM potAno mata Apavo. je kAryamAM ruci na hoya ke vizeSa lAbha nathI e kArya paNa ghaNAnI sAthe karavAnuM hoya, to karavuM. sujJa vyaktie badhI zubha kriyAomAM agresara thavuM. daMbhathI paNa nispRhabhAva zrAddhavidhi prakaraNa 171
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAbhakArI thAya che. (manamAM spRhA hoya, to paNa nispRhatA batAvavI sArI che.) atiutsuka thaine drohakArI kAryo karavA nahIM. ane kyAreya paNa supAtro (deva-guru-sAdharmiko) pratye matsarabhAva rAkhavo nahIM. potAnI jAtipara AvelA kaSTanI upekSA karavI nahIM. temaja jAti-samAjanI ekatA thAya evuM karavuM. jo ema na kare, to mAnInuM paNa apamAna thAya che ne te doSathI apayaza paNa phelAya che. je potAnI jAti (samAja) ne choDI parajAtimAM rakta bane che, te manuSya aMta pAme che, jemake kukardama rAjA. jo jJAtinA AgevAno vagere paraspara laDyA kare, to jJAtinA sabhyo jJAtine choDI de che. paraspara maLelA-saMpIne rahe, to ja pANImAM kamaLonI jema vRddhi pAme che. garIbIthI pIDAtA mitranI, sAdharmikanI, jJAtinA AgevAnanI, guNavAnanI ane putra vinAnI patnInI khAsa saMbhALa levI. jene gaurava gamatuM hoya, e vyaktie sArathipaNuM, bIjAnI vastunA kharIda-vecANa ane potAnA kulamATe anucita gaNAya evA kAryo ka2vA joie nahIM. mahAbhAratavageremAM paNa kahyuM che - brAhma muhUrtamAM uThavuM joie. (vahelI savAre) uThIne dharma-arthaaMge vicAraNA karavI. ugatA ane AthamatA sUryane kyAreya paNa jovo nahIM. divase uttara sanmukha rahI, rAtre dakSiNa sanmukha rahI ane evI bAdhAo hoya, to anukULatA mujaba maLa-mUtrano tyAga karavo. Acamana karIne (= pavitra thaine) devapUjA vagere, guruvaMdana tathA bhojana karavA. he rAjana ! DAhyA mANase dhana kamAvavAno prayatna ka2vo ja joie, kemake dhana maLe to ja dharma ane kAmavagerenA prayojano paNa sare che. kamANInA cothA bhAgathI paralokahitanA kArya karavA, cotho bhAga bacAvavo, ne aDadhA bhAgathI potAnA nitya ane naimittika bharaNa-poSaNaAdi kAryo karavA. vALa samAravA, arisAmAM jovuM, dAMta sApha karavA ane devatAnI pUjA karavI-ATalA kAryo madhyAhna pahelA ja karI levA joie. hitecchue gharathI dUra ja maLa-mUtravisarjana, paga dhovA, eMThavADa nAkhavo vagere karavuM. je manuSya mATInA DhaphA bhAMge, taNakhalAnA TukaDA kare ne nakha cabAvyA kare; tathA maLa-mUtrathI kharaDAyelo rahe che (barAbara saphAi karato nathI) te lAMbu AyuSya pAmato nathI. bhAMgelA Asanapara besavuM nahIM. kAMsAnuM vAsaNa bhAMgeluM hoya, to vAparavuM nahIM. ane vALa khullA rAkhI bhojana karavuM nahIM. snAna karatI vakhate sAva nagna thavuM joie nahIM. e ja rIte sAva nagna thai sUvuM nahIM. hAtha vagerene lAMbo kALa kharaDAyelA (eThAM athavA apavitra) rAkhavA nahIM. kharaDAyelA hAthe mAthAne aDavuM nahIM kemake potAnA badhA prANa mAthAmAM rahelA che. e ja rIte koine paNa vALa pakaDI mAthAmAM prahAra karavo nahIM. putra ane ziSyane zikSaNamATe mAravA paDe, e choDI bIjA koine mAravA nahIM. baMne hAtha uMcA karI mAthuM khaMjavALavuM nahIM. e ja rIte mANase kA2Na vagara vAraMvAra mAthethI snAna karavuM joie nahIM. caMdragrahaNAdi vakhate rAhu dekhAi jAya, to rAte snAna karavuM paDe. e sivAya rAte snAna karavuM sAruM nathI. e ja rIte jamIne tarata snAna karavuM nahIM, tathA jyAM uMDA pANI hoya evA jaLAzayamAM paNa snAna karavuM nahIM. gurunI kharAba vAto kyAreya paNa karavI nahIM. ane e gusse thayA hoya, to prasanna karavA prayatna karavo. bIjAo guruno avarNavAda karatAM hoya, to e paNa sAMbhaLavuM nahIM. he bhArata ! zrAddhavidhi prakaraNa 172
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ (yudhiSThira athavA arjuna) gurunI, pativratA strInI, dharmanI ane tapasvIonI niMdA-kuthalI majAkamAM paNa karavI nahIM. bIjAnuM thoDuM paNa dhana coravuM nahiM. bIjAne apriya thAya evuM thoDuM paNa bolavuM nahIM. haMmezA priya thAya evuM satya ja bolavuM. paNa kyAreya bIjAnA doSa gAvA nahIM. patitonI sAthe vAto karavI nahIM. enI sAthe besavuM paNa nahIM. patitanA bhojananI ruci paNa karavI nahIM, ne patitanI sAthe koi vyavahAra paNa karavo nahIM. DAhyo mANasa duzmana, patita, unmatta, ghaNAnI sAthe ve2vALo ane zaTha (ThagAro) ATalAnI sAthe maitrI kare nahIM. ekalo musApharI kare nahIM. (tophAnI ghoDAvagere) duSTa vAhana para caDhavuM nahIM. tathA agresara thaine vegIlA pANInA pravAhamAM (sAme kinAre javA) paDe nahIM. saLagatA gharamAM pravezavuM nahIM. parvatanA zikhara5ra caDhavuM nahIM. moM khullu rAkhI bagAsuM, zvAsa ke khAMsI khAvA nahIM. sujJa vyaktie cAlatI vakhate upara ke tirachuM bahuM dUra jovAnuM TALavuM joie. jatI vakhate eka dhuMsarI pramANa (sADA traNa hAtha) jeTalI dUranI jamIna joto joto cAle. bahu moTethI hasavuM nahIM. avAja thAya e rIte vAchUTa karavI nahIM. dAMtathI nakha samAravA nahIM. pagapara paga caDhAvavo nahIM. dADhI - mUchanA vALa cAvavA nahIM. hoTha paNa cabAvavA nahIM. kharaDAyelA hAthe bhojana karavuM nahIM. daravAjAne choDI anya raste pravezavuM nahIM. unALAmAM ane varSAkALamAM chatrI sAthe rAkhavI. rAte lAkaDI sAthe rAkhavI. bIjAe vAparelA joDA, kapaDA ane mALA pote vAparavA nahIM. strIo aMge (pelAnI patnI sArI che ityAdirUpa) IrSyA karavI nahIM. potAnI patnInI sArI rIte rakSA karavI. IrSyA AyuSyano ghaTADo kare che, tethI karavI nahIM. pANI saMbaMdhI kAryo, tathA dahIM - sAthavo rAte karavA nahIM ane rAte bhojana karavuM nahIM. paga uMcA karIne (=zirSAsanavagere avasthAmAM) lAMbo kALa rahevuM nahIM. godohikA Asane paNa besavuM nahIM. e ja rIte pagethI Asana kheMcIne paNa besavuM nahIM. vahelI savAre, moDI rAte tathA bharabapo2e tathA ekalA athavA aparicito sAthe athavA ghaNAnI sAthe kaze javuM nahIM. buddhimAna puruSe melA arisAmAM jovuM nahIM. tathA he mahArAja ! dIrghaAyuSyanI icchAvALAe rAte paNa arisAmAM jovuM nahIM. paMDite kamaLa ane kumuda A baMne choDI bIjA lAla raMganA phulonI mALA paheravI nahIM. sapheda phulonI mALA paheravI. (eTale ke kamaLa ane kumuda lAla raMganA hoya, to paNa enI mALA paherI zakAya.) he narottama ! sUvAnA, pUjAnA ane rAjasabhAnA kapaDA alaga-alaga hovA joie. moM, hAtha ane paganI capaLatA choDavI (vAraMvAra halAva-halAva karavA nahIM.) tathA ghaNuM bhojana ka2vuM nahIM. zayyA (sUvAnA sthAna)nI upara dIvo rAkhavo nahIM. adhamano saMga ane thAMbhalAnI chAyAno dUrathI tyAga karavo. nAka khotaravuM nahIM. pote potAnA joDA upADIne cAlavuM nahIM. mAthAthI bhAra vahana karavo nahIM ane varasAdamAM doDavuM nahIM. vAsaNa bhAMge to kalaha thAya ane khATalo-palaMga bhAMge to vAhanano nAza thAya. jenA gharamAM kutaro ane kukaDo hoya tyAM pitRo piMDa letA nathI. sArI rIte taiyAra kareluM bhojana pahelA saubhAgyavatI strI, garbhavatI strI, vRddha, bALaka ane rogI ATalAne jamADI pachI sauthI chelle gRhasthe pote jamavuM. he pAMDava zreSTha ! gAya, baLada, ghoDA vagerene bAMdhIne ane bIjAo jotA hoya, to paNa ApyA vinA je bhojana kare che, te mAtra pApane ja Aroge che (pApa ja bAMdhe che.) potAnA zrAddhavidhi prakaraNa 173
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ gharanI vRddhi icchanAre potAnI jJAtinA vRddha puruSane ane garIba thayelA mitrane ghare vasAvavA joie. prAjJa puruSe apamAnane sahI laine tathA mAnane pAchaLa mukIne paNa potAno svArtha sAdhI levo, kemake potAno svArtha cUkI javo e mUrkhatA che. buddhimAna mANasa thoDAne khAtara ghaNAno nAza kare nahIM. (thoDuM bacAvavA ghaNuM gumAve nahIM.) A ja paMDitAi che ke ochAnA tyAgathI ghaNuM bacAvavuM. ApavAmAM, levAmAM ane kartavya bajAvavAmAM je vilaMba kare che; teno rasa(eteno lAbha) kALa (vilaMba) pI jAya che. jenA ghare UbhA thaine AvakAra maLato nathI, premathI madhura vAto thatI nathI, guNa-doSanI koi vicAraNA nathI; tenA ghare javuM nahIM. he pArtha ! (arjuna) je bolAvyA vinA gharamAM praveze che, je pUkyA vinA ja bahu bole che ane je Asana ApyuM nahIM hoya, to paNa enA para besI jAya che; te puruSomAM adhama puruSa che. 1) je zakti vinAno mANasa krodha kare che, 2) tathA je nirdhana hovA chatAM mAnanI apekSA rAkhe che, tathA 3) je guNahIna che ne guNo pratye dveSavALo che e traNa jagatamAM lAkaDI jevA (tuccha) che. mAtA-pitAnuM bharaNa-poSaNa nahIM karanAra, kriyAne uddezIne mAgaNI karanAro ane marelAnA khATalAne grahaNa karanAro bIjA bhavamAM pharIthI puruSa thato nathI. (mAnavadeha maLato nathI.) nAza nahIM pAme evI lakSmI icchanAre baLavAna vyakti sAmI paDe tyAre netaranI soTInI jema namra thai javuM, paNa sApanI jema sAmA paDavuM nahIM. netaranI jema namra thanAro kramaza: moTI samRddhi pAme che. jyAre sApanI jema sAmo paDanAro to mAtra vadhu yogya ja bane che. buddhimAna mANasa (pratikula) avasare kAcabAnI jema saMkoca pAmI prahAro paNa sahI le che ne pachI potAno samaya Avye kALA sApanI jema dhasI jAya che. eka ThekANe bhegA thayelA - eka AzrayavALA banelA azakto paNa baLavAnathI pIDA pAmatA nathI. jemake eka ThekANe rahelI velo AkarA pavanathI paNa trAsa pAmatI nathI. vidvAna puruSo duzmanone pahelA vadhavA dai pachI eka ja avasara AvyuM eno vinAza karI nAkhe che, jemake pahelA goLathI kapha vadhArI pachI eka sAthe eno nAza karAya che. badhuM ja karI levA samartha zatrune buddhimAna puruSa thoDuM ApIne khuza kare che, jemake samudra vaDavAnalane (samudramAM pragaTato agni) thoDuM pANI ApI rAjI karI de che. DAhyo mANasa ugra zatruno tevA ja ugra zatru sAthe laDAvI nAza kare che. jemake pagamAM lAgelA kAMTAne hAthamAM rahelA kAMTAthI dUra kare che. sva-paranI zaktino vicAra karyA vinA je sAmo paDakAra pheke che, te chevaTe potAno nAza kare che. vAdaLAnI garjanA sAMbhaLI vAdaLApara humalo karavA kudato siMha chevaTe potAnA ja hADakA bhAMge che. te kArya upAyathI (yuktithI) karavuM ke je kArya parAkramathI karavuM zakya nathI, jemake potAnA iMDA khAi jatA sApano nAza karavA kAgaDIe rANIno sonAno hAra upADI sApanA daramAM mUkI sApano nAza karAvyo. nakhavALA jIvono (kUtarA-siMhavagere), nadIono, zIMgaDAvALA prANIo (baLadavagere)no, hAthamAM zastravALAono, strIono, ane rAjavI parivArono kyAreya paNa vizvAsa karavo nahIM. siMha pAsethI eka vAta, bagalA pAsethI eka vAta, maraghA pAsethI cAra vAta, kAgaDA pAsethI pAMca vAta, kutarA pAsethI cha vAta ane gadheDA pAsethI traNa vAta zIkhavA jevI che. mANasa moTuM ke nAnuM je kAma karavA icchato hoya, te kAma teNe pUrI tAkAtathI karavuM, jemake siMha eka ja phALamAM kAma patAve che. bagalAnI jema potAnA prayojananA vicAramAM ja ekAgra thavuM. siMhanI 174 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ jema parAkrama karavuM. varunI jema luMTavuM ane sasalAnI jema bhAgavuM. 1) vahelA uThavAnA viSayamAM, 2) yuddhanA viSayamAM, 3) svajanomAM saMvibhAga ane 4) strI saMbhoganA viSayamAM A cAra viSayamAM kukaDA pAsethI zIkhavuM. 1) abrahmakArya gupta rIte karavuM, 2) dhRSTatA, 3) samayocita ghara nirmANa, 4) apramattatA - sAvadhAnI ane pa) badhe avizvAsa A pAMca vAta kAgaDA pAsethI zIkhavI joie. 1) ghaNuM bhojana karavuM chatAM 2) avasare ochAthI saMtoSa mAnavo. 3) alpanidrA ane 4) zIdhra jAgRti, 5) svAmI bhakti - vaphAdArI ane 6) zUravIratA A cha guNa kUtarA pAsethI zIkhavA joie. 1) upADelo bhAra vahana karavo, 2) ThaMDI-garamInI paravA karavI nahIM ane 3) haMmezA saMtuSTa rahevuM. A traNa guNa gadheDA pAsethI zIkhavA joie. A sivAya paNa nItizAstro vageremAM bIjI aucityasaMbaMdhI vAto karI che. suzrAvake e badhI vAtono sArI rIte vicAra karI zrAvakanI bhUmikAne anurUpa je-je ucita hoya, te badhuM AcaravuM, kemake - je vyakti svayaM hita zuM che? ahita zuM che? ucita zuM che? anucita zuM che? vAstavika zuM che? avAstavika zuM che? te jANato nathI; te zIMgaDA vinAno pazu thai saMsArarUpI jaMgalamAM bhamyA kare che. je mANasane bolatA, avalokana karatAM, hasatAM, krIDA karatAM, preraNA karatAM, UbhA rahetAM, parIkSA karatAM, vepAra karatAM, zobhatAM, kamAtA, ApatAM, ceSTA karatAM, bhaNatAM, AnaMdita thatAM, ke vRddhi pAmatAM AvaDatuM nathI; te nirlajja ziromaNi kevI rIte jIve che? je mANasane sva-parasthAne besatAM, sUtA, bhojana karatAM, paheratAM ane bolatAM AvaDe che; te puruSa vidvAnomAM agraNI che. have vistArathI saryuM. vyavahAra zuddhipara dhanamitra kathA vyavahArazuddhi, dezAdi viruddha tyAga ane aucitya A traNathI upArjana aMge dhanamitranI kathA A pramANe che - 'vinayapura" nagaramAM vasuzeTha ane bhadrAno putra dhanamitra hato. enA mAtA-pitA e bALapaNamAM hato, tyAre ja paralokavAsI thayA. paitRka saMpatti paNa nAza pAmI gai. tethI nirdhana ane du:khI avasthAmAM ja moTo thayo. tethI yuvAna thavA chatAM koie kanyA paraNAvI nahIM. AthI lajjA pAmelo e dhanamitra dhana kamAvavA dezAMtara gayo. khANa khodavI, dhAtuomATe prayatna karavo, suvarNarasa meLavavA mathavuM, maMtra prayogo karavA, vahANavaTuM karavuM, judA-judA nagaromAM mAla-sAmAnanI le-veMca karavI, vividha vepAro karavA, rAjA vagerenI nokarI karavI vagere badhA upAyo ajamAvI jovA chatAM bicAro garIbano garIba ja rahyo. tethI atyaMta udvega pAmelA eNe gajapuramAM kevaLajJAnI gurubhagavaMtane pUchyuM, pUrvabhavamAM evuM zuM pApa karyuM ke A bhavamAM A rIte mAtra duHkhano ja bhAgI thAuM chuM? kevaLajJAnIe kahyuM- tame pUrvabhavamAM vijayapuramAM gaMgadatta nAmanA guhastha hatA. svabhAvathI kaMjusa ane IrSALu tame bIjAonA paNa dAna-lAbhavagere kAryomAM aMtarAya karatA hatA. ekavAra suMdara' nAmanA zrAvaka tamane sAdhu pAse lai AvyA. kAMika bhAvathI ane mukhya to dAkSiNyathI tame roja pUjA-caityavaMdanavagere dharma karavAnuM svIkAryuM. kaMjusAi vagere hovAthI tame dravyanA kharcathI thatI pUjA choDI dIdhI. paNa caityavaMdana karavAno abhigraha pakaDI rAkhyo, barAbara pALyo. ethI utpanna thayelA puNyathI tame mAnavabhava ane zeThane tyAM janma pAmyA, amAro (kevaLajJAnIno) meLApa paNa thayo. paNa zrAddhavidhi prakaraNa 175
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrvabhavamAM karelA khoTA kAryonA kAraNe A bhavamAM tame atyaMta garIba avasthAno ane du:khano anubhava karo cho. je karma je rIte karAya che, te ja karma hajAragaNuM thaine paNa te ja rIte bhogavavuM paDe che ema jANIne je ucita hoya, te ja karavuM. kevaLajJAnI pAsethI A rIte pUrvabhavano vRttAMta sAMbhaLI bodha pAmelA dhanamitre emanI pAse zrAvaka dharma svIkAryo ane abhigraha karyo ke divasanA ane rAtanA prathama prahara ( prAya: traNa kalAka)mAM mAtra dharma ja karavo. pachI koka zrAvakane tyAM rahyo. savAre mALI sAthe phulo ekaThA kare. emAMthI potAne bhAge jeTalA phula Ave, enAthI gharaderAsa2mAM ane saMgha derAsaramAM bhaktibhAve prabhunI pUjA kare. divasanA bIjAvagere praharamAM te dhanamitra 1) vyavahArazuddhi 2) dezAdi viruddhano tyAga ane 3) aucityanuM AcaraNa A traNe bAbatane jALavIne vepAra kare. tethI saraLatAthI bhojanavagere AjIvikA cAlavA mAMDI. Ama jema-jema e dharmamAM sthira thato gayo, tema-tema e vadhu ne vadhu dhana kamAvA mAMDyo. pachI to eNe potAnuM alaga ghara vasAvyuM. ene dharmiSTha joi koka moTA zeThe potAnI kanyA paNa paraNAvI. ekavAra eka gokuLa (ghaNI gAyo rAkhI jyAM govALo rahetA hoya, te gokuLa kahevAya.) sthAna choDI anya sthAne javA mAMDyuM, tyAre e teone goLa-telavagere veMcavA gayo. gokuLano mAlika 'A to aMgAra che' ema mAnIne sonAnA bhaMDArane choDI jai rahyo hato, tethI dhanamitre kahyuM - are ! tame ATaluM badhuM sonuM kema choDI do cho? tyAre gokuLanA mAlike kahyuM - pUrve mArA pitAe 'A sonAno bhaMDAra che' ema kahI mane ThagelA. have tame mane ThagI rahyA cho. dhanamitre kahyuM - huM khoTuM nathI bolato. tyAre gokuLanA mAlike kahyuM - ema! tamane A aMgArA sonuM lAge che ne, to tamArI pAse je goLa-tela vage2e che, te mane ApIne A tame ja lai lo. tethI dhanamitre tela-goLavagere ApI e lai lIdhuM. AnAthI ene trIsa hajAra sonAmahorano lAbha thayo. e uparAMta bIjI paNa kamANIthI e moTo zeTha thai gayo. aho ! A ja bhavamAM paNa dharmano kevo mahimA ! ekavAra dhanamitra sumitra nAmanA zeThane tyAM karmavaza ekalo gayo. tyAM karoDa sonAmahoranA mUlyavALA ratnothI banelo hAra bahAra mukIne sumitra zeTha koka kAmamATe aMdaranA oraDAmAM jai thoDIvAre pAchA AvyA. jue to e hAra guma. zodhavA52 bIjethI paNa maLyo nahIM. tethI dhanamitra52 Aropa mukyo ke e hAra tame ja lIdho che. A aMge vivAda thavApara sumitra dhanamitrane rAjanyAyAlayamAM lai gayo. dhanamitre paNa bhagavAnanI pUjA karI samakIti devone uddezIne kAyotsarga karI divyaparIkSA (agnimAMthI pasAra thavuM vagere parIkSAo divyaparIkSA kahevAtI hatI.) mATe taiyArI karI. tyAM ja e ratnahAra sumitranA ja khoLAmAMthI bahAra paDyo. A joi badhAne Azcarya thayuM. tyAre ja tyAM padhArelA jJAnIne AnuM rahasya pUchyuM. jJAnIe kahyuM - gaMgadatta gRhasthanI patnI 'magadhA' hatI. A magadhAe eka zeThanI patnInuM lAkha sonAmahoranA mUlyavALuM ratna guptarIte corI lIdhuM. tethI pelI zeThANIe magadhA pAse e ratnanI vAraMvAra mAMgaNI karI. tyAre patnI pratyenA mohathI gaMgadatte e zeThANIne 'tamArA sagAoe ja e ratna corI lIdhuM che.' evuM ALa ApI dIdhuM. tethI zeThANI khinna thai. pachI e tApasI banI vyaMtara thai. magadhA marIne A sumitra zeTha thayAM. gaMgadatta A dhanamitra banyo. e vyaMtare pUrvabhavanA verane yAda rAkhI sumitranA ATha zrAddhavidhi prakaraNa 176
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ putrone mArI nAkhyA che. hamaNAM e ja ratnono hAra upADI gayo hato. hajI to sumitranuM badhuM dhana harI leze. ghaNA bhavo sudhI A rIte vera vALato raheze. UbhA karelA verano vipAka kharekhara atyaMta duHsahya hoya che. gaMgadatte zeThANIne ALa caDhAvyuM hatuM, tethI A dhanamitranA bhavamAM enA5ra ja corIno Aropa Avyo. paNa enA puNyathI kheMcAyelA samyagdaSTi devoe e vyaMtara pAsethI hAra baLAtkAre lai ahIM pragaTa karyo. A sAMbhaLI vairAgya pAmelA rAjA ane dhanamitre potAnA sthAne potAnA moTA putrane sthApI dIkSA lIdhI. pachI mokSe gayA. sAtamI gAthAno artha samApta. cepPeCnstpeCllDe, meteocCeFponEe Yehbee - koKeeF De iDeILeDoteS kelCeF mepPw3h~~ 8~~ (chA .madhyAhne jinapUjA-supAtradAnAdi yuktyA bhuGktvA / pratyAkhyAti ca gItArthAntike karoti svAdhyAyam) gAthArtha :- madhyAhna samaye jinapUjA supAtradAna Adi yuktipUrvaka bhojana karIne paccakkhANa kare. pachI gItArthapAse svAdhyAya kare. madhyAhna vidhi have madhyAhnanI vidhi batAve che. madhyAhne paNa pahelA batAvI e rIte jinapUjA karavI. emAM paNa khAsa zreSTha zAlI (cokhAnI eka uttama jAti) bhAta vagere taiyAra thayelI pUrI rasoi (nI taiyAra thayelI thALI) prabhu AgaLa dharavI vagererUpe jinapUjA karavI. e pachI supAtradAna vagere zAstrokta vidhimujaba bhojana karavuM. ahIM 'bhojana karavuM' athavA 'A samaye ja bhojana ka2vuM' evo upadeza nathI, paNa lokomAM A samaye bhojana karavAnI rUDhi hovAthI eno anuvAda-ullekha mAtra che. bAkI madhyAhnapUjA ane bhojanaaMge koi kALa niyama nathI. khUba bhUkha lAgI hoya, enA mATe to 'bhUkhano samaya ja bhojanano samaya' evI lokarUDhi che. tethI madhyAhna pahelA paNa prabhupUjA karI lIdhelA paccakkhANano samaya pUrNa karI bhojana kare to paNa doSa lAgato nathI. AyurvedamAM Ama kahyuM che - pahelA pahore bhojana karavuM nahIM. bhojana vinA be pahora vitAvavA nahIM. pahelA pahoramAM hajI to rasa utpanna thai rahyo che, ne be pahora vItI gayA pachI baLano kSaya thAya che. supAtradAnanI vidhi supAtradAna saMbaMdhI A yukti che - bhojanano samaya thAya tyAre bhaktipUrvaka sAdhu bhagavaMtone gocarI padhAravA vinaMtI karI (e padhAravAnA hoya, to) emanI sAthe ghare Ave athavA sAdhu bhagavaMto pote ja padhArI rahyA dekhAya, to sAme levA jAya. pachI potAnApara gurubhagavaMtano anugraha thai rahyo che evA bhAvathI beMtAlIsa doSavagerethI rahita evA AhAra, pANI, vastravagere bhojananA kramathI (jemake pahelA roTalI, pachI dALa ityAdi)nI vinayapUrvaka vinaMtI kare. te vakhate pote ja hAthamAM te - tenA vAsaNo lai pAse AvIne vahorAve athavA patnI pAse vahorAvaDAve. A supAtradAna karatAM pahelA A cAra vAta vicArI levI 1) A kSetra saMvignabhAvita che ke abhAvita? (saMvigna sAdhuo eTale bhagavAnanI AjJAmujabanuM mokSArtha saMyama pALatA sAdhuo. jo padhArelA sAdhu saMvigna hoya ne e kSetra saMvigna sAdhuthI bhAvita na hoya, eTale ke emanA pratye sadbhAvavALuM na hoya, eTale ke e sthAnanA zrAvakAdi gRhastho AvA sAdhuone vahorAvavAnA ullAsavALA na hoya, to pote vizeSa Agraha karI vizeSa lAbha levA tatpara banavuM.) 2) te vakhate kayo kALa che subhikSa ke durbhikSa? (jo durbhikSa kALa hoya eTale ke loko zrAddhavidhi prakaraNa 177
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ dukALaAdi kAraNe supAtradAna vageremATe ullAsavALA na hoya, to pote vahorAvavA vizeSa prayatnazIla banavuM.) 3)jo dravya(AhArAdi pote vahorAvavA mAMge che - guru bhagavaMtone saMyamAdimAM vizeSa upakAraka banI zake ema che, evuM dravya) badhe sulabha che ke durlabha? (durlabha hoya, to e dravya vahorAvavAno bhAva adhikAdhika rAkhavo.) ane 4) AcArya, upAdhyAya, gItArtha, tapasvI, bALa, vRddha, bImAra, samartha, asamartha vage2e kevA kevA sAdhuo che, (e dhyAnamAM lai samudAya moTo hoya ne AcAryAdi ke bALa-vRddhAdi sAdhuo vadhAre hoya, to eaMge vadhAre Agraha karavo.) Ama uparokta cAra vAtane vizeSathI dhyAnamAM levI. supAtradAnamAM TALavAyogya doSo tathA vahorAvatI vakhate 1. spardhA (bIjA karatAM ke bIjA ghara karatAM ame vadhu sAruM vahorAvIzuM ityAdirUpa) 2. mahattva- moTAi maLe 3. matsara-dveSa (kyAMthI TapakI paDyA? ityAdirUpa) 4. sneha (A to mArA svajana che ityAdirUpa) 5. lajjA-sAdhu bhagavaMtanI zarame 6. bhaya ('na vahorAvIzuM to zApa Apaze' ityAdirUpa) 7. parAnuvartana (bIjAnuM joine-dekhAdekhIthI ityAdirUpa) 8. pratyupakAra icchA (gocarInA badalAmAM sAdhu amAruM kAMka sAruM karI Ape ityAdirUpa) 9. mAyA (nirdoSane doSita batAvavI ityAdirUpa) 10. vilaMba (vahorAvavAmAM DhIla karavI ityAdirUpa) 11. anAdara (ullAsa nahiM batAvavo vagererUpa) 12. vipriyokti (sAdhunuM apamAna thAya evA zabdo bolavA vagere) ane 13. pazcAtApa (arere ! A kyAM vahorAvI dIdhuM ityAdirUpa) A doSo ane AvA bIjA paNa doSo lAge nahIM enuM khAsa dhyAna rAkhavuM joie. sAdhune beMtAlIsa doSa vinAnI gocarI vahorAvavI joie. e beMtAlIza gocarI doSo piNDavizuddhi vagere graMthomAM batAvyA che. tethI tyAMthI ja jANI levA. nirdoSa-doSita gocarI viveka A rIte bhAvabhaktipUrvaka gocarI vahorAvI potAnA gharanA dvAra sudhI vaLAvavA jAya. jo gAmamAM sAdhu bhagavaMto nahIM hoya, to vAdaLa vinA vRSTinI jema kadAca acAnaka sAdhubhagavaMtano lAbha maLI jAya to kRtArtha thai jAuM ! e bhAvathI cAre dizAmAM najara pheravI joi levuM. kahyuM ja che - sAdhu bhagavaMtane je kaMi vahorAvyuM nahIM hoya, te zrAvaka Aroge nahIM. tethI bhojanano samaya thaye bAraNe joi levuM joie. jyAre saMstaraNa hoya eTale ke nirdoSa gocarI maLI zakatI hoya ane sAdhunI sAdhanA vyavasthita thai zakatI hoya, tyAre doSita-azuddha gocarI vahorAve to vahorAvanAra zrAvaka ane vahoranArA sAdhu-baMnenuM ahita thAya che. durbhikSa, bImArI vagere asaMstaraNamAM (ke jyAre jarurI vastu nirdoSa maLI zakatI nathI ne sAdhanAnA nirvAha mATe jarurI che, tyAre) rogInA dRSTAMtathI doSita gocarI paNa vahoranAra ane vahorAvanAra baMne mATe hitakara bane che. (nirogI avasthAmAM je akalpya hoya che, te roga avasthAmAM kalpya bane che - A Atura rogInuM dRSTAMta che.) lAMbA vihArathI thAkelA, bImAra, AgamaabhyAsI, tAjo loca thayelA, ane tapanA attara vAyaNAvALA (athavA tapanA pAraNAvALA) sAdhune vahorAveluM ghaNA phaLavALuM bane che. A ja rIte deza, kSetravagereno vicAra karI zrAvake je sAdhu bhagavaMta mATe je yogya hoya, te prAsuka (acitta) ane eSaNIya (doSarahitanuM) vahorAvavuM . 1) azana 2)pAna 3) khAdima 4) svAdima 5) auSadha ane zrAddhavidhi prakaraNa 178
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6) bhaiSaja A chae prAsuka(acitta) ane eSaNIya vahorAvavuM. eka dravyathI baneluM auSadha kahevAya ane aneka dravyanA mizraNathI bane te bhaiSaja kahevAya. sAdhune nimaMtraNa, bhikSA grahaNavagere vidhi ame (graMthakAre) racelA zrAddha pratikramaNa sUtra vRtti mAMthI joi levI. supAtradAnano mahimA A supAtradAna atithisaMvibhAga kahevAya che. AgamamAM kahyuM ja che ke - nyAya (nIti)thI prApta thayelA kahyuM tevA anna-pAna vagere dravyonuM deza, kALa, zraddhA, satkAravagere kAryasahita utkRSTa bhaktithI potAnA para anugraha thai rahyo che evI buddhithI sAdhu bhagavaMtone kareluM dAna atithi saMvibhAga che. A supAtradAnathI devatAi ane mAnavIya vagere abhuta bhogo, abhISTa (= icchita) badhA ja sukha, samRddhi, sAmrAjya vagere prApta thAya che. ane pachI zIdhra mokSasukhanI paNa prApti thAya che, kahyuM ja che - 1) abhayadAna 2) supAtradAna 3) anukaMpA 4) aucitya ane 5) kIrtidAna A pAMca prakAranA dAnamAM prathama be dAnathI mokSa batAvyo che. pachInA traNa dAna bhogaAdi phaLa ApanArA bane che. pAtratA A rIte batAvI che - sAdhu uttama pAtra che, zrAvako madhyama pAtra che ane aviratasamyatvI jadhanya pAtra jANavA. (ahIM jaghanyano artha adhama nahIM paNa traNa pAtramAM utaratI yogyatA che ema samajavuM.) vaLI hajAro mithyAtvI karatAM eka zrAvaka zreSTha che hajAro zrAvako karatA eka sAdhu zreSTha che. hajAro sAdhuo karatAM eka tattvajJa sAdhu vadhu zreSTha che. tattvajJa (gItArtha-saMvigna) sAdhune samakakSa bane evuM bIjuM pAtra bhUtakALamAM hatuM nahIM, bhaviSyamAM haze nahIM. 1) supAtra (uttama munibhagavaMta) 2) moTI viziSTa zraddhA ane 3) avasarocita ApavA yogya vastu A dharmasAdhana sAmagrI ghaNA puNya karyA hoya, to ja prApta thAya che. 1) anAdara 2) vilaMba 3) vimukhatA 4) apriya vacana 5) dAna pachI pazcAtApa A pAMca vAta sArA dAna mATe duSaNa bane che. niSedha cha prakAre che. 1) bhRkuTI caDhAvavI 2)upara jovuM (sanmukha jovuM nahIM) 3) aMdara avajJA 4) parAkSukha UbhA rahevuM 5) mauna rahevuM ane 6) vahorAvavAmAM vilaMba karavo - Ama niSedha-nakAra cha prakAre che. 1) AnaMdanA AMsu 2) romAMca 3) bahumAna 4) priya vacana 5) pachI anumodanA. A pAMca supAtradAnanA bhUSaNo che. saMtoSa ane supAtradAna aMge ratnasAra kathA (graMthamAM jAta-jAtanA varNanothI vistRta thayelI A kathA evA varNanone gauNa karI-TuMkAvI che.) ratnavizALA nagaramAM samarasiMha rAjA hato. e nagaramAM garIba anAthonA du:kha dura karanAro vasusAra nAmano zrImaMta zeTha raheto hato. vasuMdharA enI patnInuM nAma hatuM. guNaratnothI zobhato ratnasAra nAmano emano putra ekavAra pharavAmATe mitrosAthe vanamAM gayo. tyAM vinayaMdhara nAmanA AcArya bhagavaMtanA darzana thayA. emane vaMdana karI vinayapUrvaka besI prazna pUchyo - bhagavAn ! A bhavamAM sukhI thavA zuM karavuM? AcArya bhagavaMte madhura bhASAmAM kahyuM - he bhadra ! saMtoSane puSTa karavAthI sukhI thavAya. saMtoSa be prakAre che - 1) dezathI ane 2) sarvathI. tuccha-vyartha icchAo choDavAthI dezathI saMtoSa Ave che. (dezathI - AMzika) parigraha parimANathI (parigrahanI niyamapUrvaka maryAdA karavAthI) zrAvako A saMtoSa pAmI zake che. sarva icchAnA tyAgathI zrAddhavidhi prakaraNa 179
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUrNa saMtoSa to sAdhuone ja prApta thAya che. ane A sarva pUrNa saMtoSanA kAraNe sAdhu anuttaradevathI ya adhika sukha anubhave che. bhagavatI sUtramAM kahyuM ja che - sAdhu eka mahinAnA cAritra - paryAyathI vyaMtaronI, be mahinAnA paryAyathI bhavanapatidevonI ema traNa - cAravagere mahinAnA paryAyathI kramaza: asurakumAronI, jyotiSonI, caMdra-sUryanI (bhavanapatiomAM bIjA nAgakumAravagere karatAM asurakumAronI ane jyotiSa devomAM graho karatAM caMdra-sUryanI tejovezyA vizuddha che) saudharma - izAnanI, sanakumAra - mAhendradevonI, brahma-lAMtakanI, zukra-sahastrAranI, Anata-prANata-AraNa-ayyata A cAranI, navaraiveyakanI, ne bAra mahInAnA paryAyanA aMte anuttara devonI tejovezyAne oLaMgI jAya che. ahIM tejovezyA eTale cittamAM udbhavatI sukhaprAptinI anubhUti samajavI. cAritra pariNAma pAmatuM jAya, ema ema A anubhUti vadhu sakSama banatI jAya. moTA rAjyothI, dhananA moTA DhagalAothI ke samagra bhogothI paNa sukha maLatuM nathI. subhUma cakravartI (ene bIjA cha khaMDono lobha hato), koNika (ene cha khaMDa jItavA hatAM) mammaNa (ene ratnanA baLadonI joDI banAvavI hatI) A badhA asaMtoSane kAraNe du:khI thayA. abhayakumAranI (ke jene rAjyano moha rAkhyo nahI.) jema saMtoSI jIvane je sukha upaje che, te asaMtoSI evA iMdrane ke cakravartIne paNa maLatuM nathI. je potAnA karatAM adhika-adhikane jue che, teo potAne daridra mAnI du:khI thAya che. jeo potAnA karatA hIna-hInatarane jue che, sukhI thayelA temano duniyAmAM mahimA vadhe che. tethI he ratnasAra! tane jo sukha denAro saMtoSa joito hoya, to icchA mujaba parigraha parimANa vrata grahaNa kara. vrata-niyama to nAnA paNa lIdhA hoya, to anaMta phaLa ApanArA bane che. niyama vinAno to moTo dharma paNa alpa phaLa denAro bane che. kUvAmAM nAno paNa pANIno pravAha vaheto hoya, to pANI kyAreya khUTatuM nathI. evA pravAha vahevAnA mArga vinAnuM pANIthI bhareluM sarovara chevaTe khAlI thai jAya che. niyama lIdho hoya, to kaSTa vakhate paNa e dharma choDavAnuM mana thatuM nathI. niyama na hoya to anukULa paristhitimAM paNa dharma chUTI jAya che. vaLI niyama levAthI ja dharmamAM daDhatA Ave che. jema bhojanamAM ghI prANa gaNAya che, tema dharmamAM daDhatA ja prANa che. (daDha na hoya evo dharma game tyAre nAza pAmI jAya.) tethI dharmamAM niyama ane dRDhatA aMge ja dRDha prayatna karavo joie. to ja icchita sukha prApta thAya che. ratnasAre gurunI A vAta sAMbhaLI samyakatvapUrvaka parigraha parimANavrata lIdhuM. - eka lAkha ratna, dasa lAkha sonuM, motI ane paravALAnA darekanA ATha-ATha mUDhaka, rokaDa nANuM tarIke ATha karoDa sonAmahora, cAMdIvagere dasa hajAra bhAra, dhAnyanA so mUDhaka, bIjuM kariyANuM eka lAkha bhAra jeTaluM, chA gokuLa (eka gokuLamAM dasa hajAra gAyo hoya), ghara ane dukAna pAMcaso, vAhana cAraso, eka hajAra ghoDA ane so hAthI ATalAthI vadhu levuM nahIM vaLI, saMgharavuM nahIM. ne kyAreya paNa game teTaluM dabANa Ave to paNa rAjya levuM nahIM. (rAjA banavuM nahIM. A parimANathI te vakhatanI samRddhino aMdAja AvI zake che.) pAMca prakAranA aticAra nahIM lAge e rIte atyaMta zuddha pAMcamuM vrata grahaNa karyuM. have te zraddhApUrvaka zrAvakadharma pALavA lAgyo. ekavAra mitro sAthe te rolaMbarola nAmanA udyAnamAM gayo. tyAM ene krIDA parvatapara divya 180 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastradhArI ane divya gIta gAtuM divyarUpa dhArI kinnara yugala joyuM. teonuM moM ghoDA jevuM ne bAkInuM zarIra mAnavAkAra jevuM joi Azcarya pAmelA ratnasAre hasatA hasatA kahyuM - A mAnava ke deva hoya, to ghoDA jevuM moM kema che? tethI A mAnava nathI paNa bIjA dvIpamAM utpanna thayeluM pazu che. A sAMbhaLI du:khI thayelA e kinnare kahyuM - he kumAra huM pazu nathI, paNa vyaMtara chuM. pazu jevo to tuM che ke jethI tArA pitA tane Thage che. devone paNa durlabha evo sarvalakSaNasaMpanna samaMdhakAra nAmano ghoDo tArA pitAe dUranA dvIpathI meLavyo che. e ghoDo eka divasamAM so yojana paNa jai zake che. ghoDAonA rAjA jevo A ghoDo tArA pitAe tane kadI batAvyo nathI. tArA gharanI khAnagI vAta to jANato nathI ne potAne jJAnI mAnI mArI viDaMbanA kare che. A sAMbhaLI khinna thayelo ratnasAra ghare pAcho pharI moM caDhAvI aMdaranA rUmamAM bharAi gayo. bAraNAM baMdha karyA. mAtApitAne e khUba lADako hato. tethI pitAe ene bahArathI ja manAvatA kahyuM - tArI icchA mujaba karIza... bAraNuM khola. kahyA vinA to zuM khabara paDe? tethI saMtoSa pAmelA ratnasAre bAraNuM kholI pitAne kahyuM - mane pelo vizvazreSTha mahA maMgalakArI ghoDo Apo. pitAe kahyuM - tuM A vizvamAM AzcaryakArI ghoDApara besI jagatamAM bhamyA kare, to amane tArA viyoganuM du:kha sahana karavuM paDe. e AzayathI ja atyAra sudhI e chupAvI rAkhyo hato. have tuM jANe che ne mAMge che, ne Ame pachI paNa tane ApavAno hato, te have atyAre ja tane Apu chuM. paNa tuM ucita hoya e ja karaje. ema kahI pitAe putrane ghoDo soMpyo. atyaMta iSTa gaNAtI vyakti sAme cAlIne mAMge ne na Ape to prema baLI jAya che. ratnasAra paNa jANe ke garIbane nidhAna maLyuM hoya ema AnaMdita thayo. iSTa vastu maLe to kone AnaMda na thAya? pachI bIjA mitro bIjA ghoDApara beThA. ratnasAra A ghoDApara beTho. badhA ghoDAnA jAta jAtanA khela karavA mAMDyA. jema zukladhyAnapara AruDha thayelo jIva bIjA badhAne pAchaLa mukI siddhazilA para pahoMcI jAya che, ema A ghoDApara ArUDha thayelo ratnasAra mitrone pAchaLa mukI khuba AgaLa nIkaLI gayo. A bAju te ja vakhate vasusA2ne enA ghare eNe pALelA popaTe kahyuM - mAro bhAi ratnasAra te ghoDApara besI tIvra gatithI jai rahyo che. ratnasAra kumAra kutuhaLapriya che, tethI te jagata bhamavA ghoDAno sahAro leze ne ghoDo ha2NanI jema moTI chalAMgo lagAvI doDavA mAMDaze. bhAgyAdhIna phaLavALA A kAryanuM zuM pariNAma Avaze, te mane khabara nathI. huM e paNa jANuM chuM ke bhAgyanA mahAsAgara evA ratnasArakumAranuM kazuM azubha thavAnuM nathI. chatAM snehI puruSo haMmezA aniSTanI AzaMkA karatA hoya che. siMhabALa to jyAM jAya, tyAM prabhutA pAme che. chatAM siMhaNane enI ciMtA hoya che. Ama hovA chatAM pahelethI ja azubha nivAraka prayatna yathAzakti karI levo joie. pANI pahelA pALa bAMdhavI e DahApaNa che. tethI he tAta ! jo tamAro Adeza hoya, to huM zIghra kumAranI khabara aMtara jANavA enI pAchaLa jAuM ! jo kadAcit e viSama avasthAmAM AvI paDe, to ene sukha upaje evA vacanAdi kahIne mitranuM kAma karIza. vasusA2e paNa potAnA aMtaHkaraNanI vAta ja popaTe kahevAthI prasanna thai kahyuM - he zukazreSTha ! te zrAddhavidhi prakaraNa 181
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekadama ja suMdara ane ucita kahyuM. te nirmaLa buddhivALA ! tuM tarata jai tIvragatithI jai rahelA mArA putrano A mahAmArgamAM sahAyaka thA! lakSmaNathI yukta rAma je rIte chevaTe potAnA sthAnane pAmyA, ema tArA jevA priya mitrathI yukta mAro putra sukhethI potAnA sthAnane pAmaze. potAne kRtArtha thayelo mAnI popaTa paNa e AjJA pAmI sAdhu jema saMsAramAMthI nIkaLe che, ema piMjarAmAMthI nIkaLI AkAzamAM uDato-uDato yathAzIdhra ratnasArane maLyo. ratnasArakumAre paNa enI sAthe premathI vAta karI potAnA khoLAmAM rAkhyo. pAchaLa paDI gayelA mitro utsAha vinAnA thai du:khI thai pAchA pharyA. ghoDo paNa jANe bhUminI dhULane aDavI paNa na hoya ema jANe chalAMgo lagAvato lagAvato ghaNA gAma-nagaro oLaMgI zabarasenA nAmanA jaMgalamAM pahoMcI gayo. laDatA hAthI, siMha, vAgha, varu, pADAvagerethI bhayaMkara e jaMgalamAM ratnasAra kumAre dolA(hIMcakApara) besI jhulI rahelA pAtAlakumAra jevA adbhuta rUpavALA tApasakumArane joyo. ene joine ja ratnasArane vizeSa premanI lAgaNI janmI. tApasakumAra paNa ene joi varane joi kanyAnI jema lajjA, utsuktAvagere anubhavI AnaMdita thayo. tethI lajjAvagerethI yukta hovA chatAM hiMmata karI hIMcako choDI ratnasAra pAse AvI pUchavA mAMDyo.. he vizvavallabha! he saubhAgyanidhi! tame ahIM kSaNabhara rokAine mane kRtArtha karo... he kumAra! tamArA rahevAsathI kayuM rAjya glaghA pAmyuM che? tamArA raheThANathI kayuM nagara jagatamAM anuttara banyuM che? tamArI saMgatathI kai jJAti sugaMdhI banI che? tamArA janmathI traNa jagatane AnaMdita karanArA tamArA koNa janaka (= pitA) che ke jenI stavanA karIe? tamane janma ApI mAnanIyamAM paNa mAnanIya banelI koNa mAtA che? sajjanonI jema lokone AnaMda denArA tamArA svajano koNa che ke jeo tamane pAmIne potAnuM svajanapaNuM sArthaka mAne che? he mahimAnidhi ! tamArI kIrti kayA nAmathI phelAyelI che? bIjAnI avagaNanArUpa ATalI utAvaLa kema che? vagere pUchyuM. tApasakumAranI AvI madhurI vAtathI ratnasAra to choDo, ghoDo paNa jANe ke kAna uMcA karIne sAMbhaLavA tatpara banyo. kumAranI icchA jANIne ghoDo thaMbhI gayo. kumAra to A tApasakumAranA rUpavagerethI vismayathI stabdha thai kazuM bolI zakyo nahIM, paNa te vakhate popaTe avasarane oLakhI kahyuM - tamAre A badhI vigato jANIne zuM karavuM che? hamaNA koi vivAha saMbaMdhI kArya thoDuM karavuM che? Ama to tame aucityamAM kuzaLa cho, chatAM A atithino ucita satkAra karo e ja avasarocita che. badhA ja vratadhArIo mATe atithi pUjya che. laukiko paNa kahe che - brAhmaNano guru agni che. varNo (kSatriyAdi)mAM guru brAhmaNa che. strIono to pati ja guru che. paNa badhA mATe AMgaNe Avelo mahemAna guru che. tethI jo tamAruM citta A zreSThakumAra pratye AkarSAyuM hoya, to emanuM Atithya karo, bIjI vAtothI saryuM. popaTanI vAtothI prasanna thayelA tApasakumAre jANe ke ratnamALA Aropato hoya, ema phulanI mALA AropI. pachI ratnasArane kahyuM - jagatamAM tame ja prazasya cho ke jemane Avo hoMziyAra popaTa mitrarUpe maLyo che. te bhAvajJa! have tame ghoDA parathI utarI mArA Atithyano svIkAra karo. A khIlelA phalovALuM taLAva, A vana ane huM tamAre vaza chIe. ame tapasvIo to svAgatamAM vizeSa zuM karI 182 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakIe? chatAM yathAzakti kAMka bhakti batAvIza. tApasakumAranI AvI manohara vAto sAMbhaLI ratnasArakumAra azvaparathI utaryA. tApasakumAre Atithya karyuM. pachI to baMne vacce kSaNavAramAM adbhuta maitrI thai gai. baMne ekabIjAnA hAthamAM hAtha parovI vananI zobhA jovA mAMDyA. tApasakumAre kumArane prathama snAna karAvI pachI tyAMnA vividha vRkSonI oLakhANa karAvI te-te vRkSonA phaLo paNa dharyA. ratnasArakumAre paNa tApasakumAranuM mana rAkhavA yathAyogya ArogI saMtoSa pamADyo. tApasakumAre popaTa ane ghoDAnI paNa ucita bhakti karI. pachI ratnasAranA manobhAvane jANI kIre (= popaTe) tApasakumArane pUchyuM - he maharSi! tamAruM rome roma pragaTeluM A navayauvana kyAM ane A vrata kyAM? kyAM tamAro addabhuta AkAra ane kyAM A saMsArane asAra batAvatuM vrata? vaLI ApanuM A sauMdarya ane cAturya A jaMgalamAM rahI kema niSphaLa banAvI rahyA cho? divya alaMkAro ane veSane yogya tamAruM A komaLa zarIra vRkSonI chAlane kevI rIte sahI zake che? tamAruM A suMdara yauvana ane suMdara lAvaNya A rIte tame niSphaLa karo cho, ethI amane karaNA upaje che. to zuM A vairAgya che? kapaTa che? bhAgyanI ramata che? ke koi mahAtapasvIno zApa che? amane A kahezo? tyAre A sAMbhaLI AMkhamAMthI AMsunI sAthe jANe ke aMdaranuM du:kha bahAra kADhatA tApasakumAre kahyuM - he zreSTha popaTa ! he kumArendra ! A jagatamAM tamArA jevA koNa kapAsAgara che, ke jeonI kapApAtra evA mArApara AvI kapA varasI rahe che? kharekhara potAnA du:khe duHkhI thanArA hajAro dekhAya che. paNa bIjAnA duHkhe du:khI thanArA to traNe jagatamAM viralA be-cAra ja maLe. kahyuM ja che ke dareka sthAne hajAro zUravIro maLaze, vidyApaMDito maLaze, karoDapatio maLaze, paNa bIjAnuM du:kha sAMbhaLI ke joi jenuM mana du:khI thai jAya, tevA sajjano to pAMca-cha maLe to ya ghaNuM. nirbaLo, anAtho, dIno, du:khIo ane bIjAthI trAsa pAmatA jIvonA rakSaka sajjano sivAya bIjuM koNa che? he kumAra ! huM Apa jevA atyaMta vizvAsapAtra vyaktine mArA dilanI vAta na karuM to kone karuM? tethI mArI badhI vAta jaNAvuM chuM. hajI to tApasakumAra A kahe che, tyAM to acAnaka ja bhayaMkara ghu-ghu avAja karato sakhata pavana pheMkAyo. e pavanathI uDelI dhuLathI popaTanI ane kumAranI AMkha micAi gai. jyAre AMkha khulI ane joyuM. to e sakhata pavana tApasakumArane upADIne adrazya thai gayo. thoDIka kSaNonA milanathI paNa tApasakumArapratye hRdayanA tAMtaNe joDAi gayelo ratnasArakumAra tApasakumAranA adrazya thai javA para zokagrasta thai vilApa karavA mAMDyo ne enI pAchaLa pAchaLa javA udyata thayo. tyAre popaTe ene vAratA kahyuM - he kumAra ! tame samaju hovA chatAM mugdha thai A zuM karI rahyA cho? e pavana tApasakumArane upADIne kyAM lai gayo, te ApaNe jANatA paNa nathI. ane e pavananI jhaDapa jotA to kalpanA karI zakAya ke e hajAro yojana dUra pahoMcI gayo haze. A sAMbhaLI potAnI niSphaLa ceSTAthI zaramAyelo ratnasAra pharIthI tApasakumArane yAda karI vilApa karavA mAMDyo. tyAre pharIthI AzvAsana ApatA popaTe kahyuM - mane vicAratA ema lAge che ke e tApasakumAra bhale puruSAkAra dekhAya, paNa ko'ke ene chupAvavA ja A rUpa parAvartana karyuM che, kemake e zrAddhavidhi prakaraNa 182
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ tApasakumAranA cihno, enuM rUpa, enI ceSTAo, enA vacanothI spaSTa bhAse che ke e kanyA ja che. nahiMtara enI AMkhamAM Ama tarata AMsu kema vahevA mAMDe ? A strIonuM cihna che, puruSonuM nahIM. je pavana upADI gayo, ema lAgyuM. e pavana nahIM paNa koi agocara ramata karI gayuM che. nahitara e tApasakumArane upADI jAya, ApaNane nahIM e kevI rIte bane? durbhAgyathI e dhanya kanyAnI cokkasa koi viDaMbanA karI rahyuM che. paNa mAruM mana kahe che e durbhAgya ke durgahathI jaldIthI mukta thai tane varaze. kalpavRkSane joi lIdhA pachI bIjA vRkSo tarapha koNa dRSTi kare? he ratnasAra! tArA tIvra bhAgyodayanA baLapara ja e jaldIthI duSTathI mukta thai jaze. ane bhAgyathI ja tArI sAthe eno jaldI saMgama thaze. mATe daDha thA! vilApa-zoka choDI puruSocita pravRtti kara. A sAMbhaLI svastha ane prasanna thayelA ratnasAre zoka mukI dIdho. pachI e tApasakumArane yAda karatAM karatAM azvaratnapara ArUDha thayo. pachI ghaNA vana, nagara, nadI, sarovaro oLaMgI eka adbhuta, alaukika udyAna pAse pahoMcyA. e udyAnamAM pravezatAM ja ratnasAre ane popaTe zrI AdIzvara bhagavAnanuM nutana maNimaya maMdira joyuM. e derAsaranI dhvajA paNa "he kumAra ! tame ahIM Avo, tamane A bhava - parabhava ubhaya apekSAe lAbha thaze" ema AmaMtraNa ApatI hoya e rIte pharakI rahI hatI. tethI ratnasAre tilakavRkSanA thaDa sAthe azvane bAMdhI pUjAmATe jarUrI vidhi patAvI mAlatIvagere phulo lai derAsaramAM praveza karyo. vidhipUrvaka pUjA karI. pachI suMdara vividha phulo caDhAvyA. pachI viziSTa buddhivALA eNe prabhunI stavanA karI - jemanI sevA karavA devo tatpara che, tathA jeo ekIsAthe samagra jagatane jue che; te devAdhideva yugAdidevane namaskAra. paramaAnaMdanA kaMda (mULa)bhUta, ekamAtra paramArthadezaka, paramabrahmasvarUpane varelA, paramaAnaMdanA dAtA, traNa jagatanA Izvara ane trAtA evA yugAdIzane namaskAra. yogIone paNa agocara, mahAtmAonA paNa praNAmane yogya, zrI ane zam (= kalyANa)nA ubhAvaka, jagatanA svAmI tamane vAraMvAra namaskAra. romAMcita thai A rIte prabhune stavI kRtArtha thayelA eNe potAnA pravAsane saphaLa mAnyo. pachI jANe ke dharAto ja na hoya, ema sukha-amRta varasAvatA e derAsarane vAraMvAra nIrakhavAM mAMDyo, ne ananya sukhano anubhava karavA mAMDyo. pachI derAsaranA parisaramAM beThelA eNe popaTane kahyuM - e tApasakumAranI AnaMdadAyaka koi khabara hajI sudhI ApaNane kema maLI nahIM? popaTe kahyuM- tuM kheda kara nahIM. ApaNane evA sarasa zukana thayA che ke Aje ja tane eno harSadAyaka saMgama thavo joie. tyAM to abhuta mayuravAhinI (morapara beThelI) divya vastra, sauMdarya, rUpa dhAriNI eka kanyA tyAM pragaTa thai, jANe ke prajJaptidevI sAkSAta padhArI hoya evuM drazya sarjAyuM. devIonI svAminI jevI e kanyA mayura sAthe ja zrI RSabhadeva bhagavAnane namI tyAM ja adbhuta, alaukika nRtya karavA mAMDI. kumAra ane kIra(popaTa) A drazya jovAmAM vismayatAthI evA tanmaya banI gayA ke badhuM bhUlI gayA. e kanyA paNa kumAranA rUpathI acaMbo pAmI gai ne ullAsapUrvaka ekAgra thai. pachI kumAre ja pUchavuM - he sauMdaryasAmrAjJI ! tamane jo jarA paNa kheda nahIM thavAno hoya, to pUchuM - pelIe hA pADavApara kumAre pUchavuM - Apano paricaya Apazo? tyAre e kanyAe paNa potAno 184 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ R. athathI iti vRttAMta kahI kumArano thAka utArI dIdho. kanyAe kahyuM - kanakapuramAM kanakadhvaja nAme rAjA che. e rAjAne kusumasuMdarI nAme rANI che. e rANIe ekavAra svapnamAM joyuM - kAmadevane choDI mane rati (= AnaMda) ane prIti ApavA rati ane prIti nAmanI be devIo mArA khoLAmAM AvIne besI. tarata ja jAgI gayelI e rANIe rAjAne A sapanAnI vAta karI. rAjAe kahyuM - sarjanahAre sarjelI utkRSTa rUpavagerethI yukta zreSTha be kanyA ApaNane saMtAna tarIke prApta thaze. A sAMbhaLI kanyAonI prApti thavAnI hovA chatAM rANIne viziSTa AnaMdano anubhava thayo. putra ke putrI je prakRSTahoya che, te AnaMdadAyaka bane che. pachI e rANIe putrIyugalane janma Apyo, jemake sArI nIti eka sAthe kIrti ane lakSmIne janma Ape che. emAM prathama kanyAnuM nAma azokamaMjarI ane bIjInuM nAma tilakamaMjarI rAkhavAmAM AvyuM. merupara kalpalatAnI jema zIdhra vRddhi pAmatI baMne kanyA bahu ochA samayamAM ja badhI kaLAomAM paNa pAraMgata thai. yuvAna thayelI A baMne kanyA samAna zIla-guNa-svabhAvavALI thai. baMne sAthe ja harSa-zoka, rati-arati anubhave. Ama paraspara adbhuta prItivALI banI. tethI rAjAe vicAryuM - A baMne kanyAmATe eka ja vara zodhavo joie, nahitara baMne eka - bIjAnA viyogathI jIvI zakaze nahIM. paNa baMnethI caDhiyAto to choDo, samAna guNavALo paNa vara maLaze ke kema e zaMkA che. ane tevA varanI aprAptimAM A baMnenI zI hAlata thaze? A vicArathI rAjA ciMtAmAM paDyA. emAM emanA divaso mahinA jevA thavA mAMDyA. ekavAra vasaMtaRtumAM e baMne kanyA kriIDAmATe azokavanamAM gai. tyAM azokamaMjarIe azokavRkSanI zAkhA-DALane AdhAre hIMcako bAMdhI prathama tilakamaMjarIne hIMcako khavaDAvyo. pachI pote zaru karyo. tyAM ja acAnaka hIMDoLo tuTyo. 'azokamaMjarI nIce paDI haze ane ene ghaNuM vAgyuM haze." ema mAnI hAhArava karatAM badhA tyAM bhegA thayA, paNa tyAM to hIMDoLA sAthe ja azokamaMjarI AkAzamAM uDI ane jANe svargamAM jai rahI hoya, ema dekhAvA lAgyuM. kSaNavAramAM to adrazya thai gai. tyAre lokone khyAla Avyo ke enuM koka vidyAdhare apaharaNa karyuM che. tethI "are ! azokamaMjarIne upADIne koi bhAge che, doDo doDo' evI bumarANa macAvI. A apaharaNa joi tyAM rahelA zastradhArI subhaTo Ama tema doDyA paNa kharA, paNa azokamaMjarIne bacAvavAno koi upAya karI zakyA nahIM. tilakamaMjarI paNa atyaMta vahAlI benanA apaharaNanA samAcAra jIravI zakI nahIM zakAtA mUcchita thai gai. A ekasAthe be azubha samAcArathI AtaMkita thayelA rAjA paNa tyAM doDatA AvyA. baMne dIkarI mATe vilApa karavA mAMDyA. tyAre eka nokara pANI chAMTavuM vagere upAyo karI tilakamaMjarIne bhAnamAM lAvyo. bhAnamAM AvelI tilakamaMjarI bhAre vilApa karavA mAMDI. enI virahajanya vedanA joi badhAne lAgyuM ke A azokamaMjarI vinA jIvI zakaze nahIM. e vakhate tyAM AvelI baMnenI mAtA paNa zoka karavA mAMDI ke mAruM bhAgya ja rukyuM che ke eka putrInuM apaharaNa thayuM ane bIjI enA zokamAM marI rahI che. he gotradevIo, vanadevIo, AkAzadevIo tame zIdhra saMnidhAna karo... Ane koi paNa hisAbe dIrghajIvI banAvo. badhA ja ArIte zokamagna banyA hatAM. tyAre jANe ke A pIDA joi nahIM zakavAthI sUrya paNa asta pAmyo. A bAju pAchalI rAte tilakamaMjarI udyAnamAM rahelA cakrezvarIdevInA maMdiramAM gai. pUrve zrAddhavidhi prakaraNa 185
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaNIvAra sakhIo sAthe e tyAM AvI hatI, tethI rasto jANatI hatI. cakrezvarI devInI pUjA karI pUrI bhaktithI eNe prAtharnA karI :- he svAminI! nirmaLa manathI meM tamArI ATalo samaya pUjA, bhakti, stavanA karI hoya, to pavitra bhASAvALI Apa Aje zIdhra A dIna bAlikAne enI moTI benanA samAcAra Apo. nahitara he mAtA! huM AjathI bhojana-pANIno tyAga karIza. iSTanA viyogamAM kayA nItijJane bhojana karavuM game? tyAre tilakamaMjarInI bhaktithI, AtmazaktithI ane nirmaLa ukti (- vacana)thI tuSTi (= khuzI) pAmelI devI tarata ja sAkSAta thai. kharekhara! ekAgratAthI zuM siddha na thAya? devIe prasannavadane kahyuM - he bhadra! tArI bena kSemakuzaLa che. tethI hRdayamAMthI kheda dUra karI bhojana-pANI karaje. jo tane kyAre? kevI rIte? kyAM mane mArI benano saMgama thaze? evA prazno thatA hoya, to sAMbhaLa... A nagarathI pazcima dizAmAM ghaNe dUra eka jaMgala che ke jyAM paga mUkavo paNa kAyaro mATe zakya nathI. rAjA paNa tyAM pahoMcI zakatA nathI. tyAM zrI RSabhadeva bhagavAnanuM derAsara che. emAM zrI RSabhadeva bhagavAnanI alaukika pratimA che. e pratimAnI tuM pUjA kara. tane eka mahinA pachI tArI benanA samAcAra acAnaka maLaze ne bhAgyayoge enI sAthe milana paNa thaze. tyAM ja tAre bIjI rIte paNa suMdara bhAvInuM nirmANa thaze. athavA to devAdhidevanI pUjAthI zuM siddha na thAya? vaLI, tane ema thatuM haze ke eTale dUra bhagavAnanI pUjA karavA roja kevI rIte javuM? ne roja jaine pAchA paNa kema AvavuM? to e aMge paNa mArI vAta sAMbhaLa - huM zakya na hoya evA upAyo batAvatI nathI. mAro caMdracuDa nAmano AjJAMkita deva che. te zaktizALI che, Adeza karAyelA badhA kAryo karavA tatpara paNa che. e moranuM rUpa karIne tene roja tyAM lai jaze ne tyAMthI pAchI lAvaze. A badhuM kAma e mArA AdezathI karaze. devInI vAta pUrI thaine AkAzamAMthI eka mora nIce utaryo. A morapara ArUDha thai roja ahIM pUjA mATe Avana-jAvana e kanyA kare che. devIe kaheluM jaMgala paNa A ja che, derAsara paNa A ja che, ne kanyA paNa A huM ja chuM. A rIte he kumAra ! tamArA pUchavAthI meM mAruM A caritra kahyuM. te saubhAgyanidhi ! paraMtu huM ahIM roja AvatA AvatA Aje mahIno pUro thayo, chatAM paNa jema raNapradezamAM gaMgAnuM nAma sAMbhaLavA na maLe, tema mane hajI sudhI samAcAranI vAta to choDo, bahenanuM nAma paNa sAMbhaLavA maLyuM nathI. to mAre saraLatAthI tamane eTaluM ja pUchavuM che ke AkhA jagatamAM pharatA tame rUpathI mArA jevI ja lAgatI kanyA kyAMka paNa joi che? tyAre tilakamaMjarInA rUpa, sauMdaryanI sAthe sAthe vedanA-vAtothI abhibhUta thayelA ratnasAre kahyuM - he mRgalakSmI ! he railokya yuvati ziromaNi ! A rIte pRthvIpara bhamI rahelA meM rUpathI tamAre samakakSa to choDo, aMzamAtrathI paNa tulanA pAme evI koi kanyA joi nathI, ne mane lAgatuM nathI ke bhaviSyamAM paNa jovA maLe. paraMtu zabarasenA nAmanA jaMgalamAM adUbhuta rUpa, yauvana ane kAMtivALA eka tApasakumAra mane maLyA hatA. vANInuM mAdhurya, rUpa, vayavagerethI e tamArA jevA ja dekhAtA hatA. e kumArano sahaja premavagere hajI yAda AvyA kare che ne huM emanI virahanI vedanAthI vyathita thai jAu chuM. te tame ja cho, athavA to tamArI bena hoya... bhAgyanI ramata samajAtI nathI... hakIkata zuM che? tyAM 186 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja popaTa bolyo - haM! haM! kumAra! pahelA meM je tane mArI dhAraNA mujaba kaheluM te have barAbara meLa khAya che. te tApasakumAra kanyA ja che ne AmanI bena ja che. mAruM jJAna ema ja kahe che ne Amane paNa devIe je mahinAnI vAta karI hatI eno paNa e ja rIte meLa khAya che. tethI Aje ja kadAca milana paNa thAya. A sAMbhaLI tilakamaMjarIe kahyuM - he kIra ! jo Aje mane mArI benanA darzana thAya, to huM tamArI kamaLothI pUjA karIza. kumAre paNa - he prAjJa! teM sAruM - managamatuM kahyuM ema kahI prazaMsA karI. A bAju e ja vakhate AkAzamAM dUra dUrathI uDIne AvatI ane jamInapara jhaDapathI utarI rahelI, divya rUpa, teja kAMtivALI, dhavalatAnI parama sImA jevI, tathA AkAzamAM ghaNuM uDavAthI thAkelI, tathA bhayathI atyaMta vidyula thayelI eka haMsI sIdhI ja kumAranA khoLAmAM paDIne tyAM ja ALoTavA mAMDI... kumAra, kIra ane kanyA A AkhuM drazya AnaMda ane vismayathI joi rahyA hatA. bhayathI kaMpatA dehavALI e haMsI kumAranA mukhasAme joi manuSyanI bhASAmAM bolavA mAMDI- he sAttvikomAM ziromaNi ! he zaraNAgatavatsala! he kapAsAgara! mAruM rakSaNa kara ! mane bacAva! huM tArA zaraNe AvI chuM. mane zaraNe le! mahApuruSo zaraNe AvelA mATe vrajapaMjara bane che -e rIte enI rakSA kare che. mera cale, pavana sthira thAya ke agni ThaMDo paDI jAya. paNa mahApuruSo evA dhIra hoya che ke zaraNAgatanA rakSaNa mATe prANane paNa taNakhalAnI jema choDI devA taiyAra thAya che. tyAre e haMsInA atyaMta komaLa pIMchAone premathI sparza kumAre kahyuM - he haMsI! tame jarA paNa Daro nahIM. mArI pAse rahelA tamAruM ahita karavA Idro ke nareMdro paNa samartha nathI. tethI tame have bhayathI dhrujavAnuM baMdha karo. e pachI taLAvamAMthI pANI vagere lAvI bhojana-pANI karAvI kumAre haMsIne svastha karI. kumAra hajI to A koNa che? kyAMthI AvI? konAthI bhayabhIta che? manuSyavANImAM kevI rIte bolI zake che? ityAdi vicAre, tyAM ja, koNe yamarAjane kopAyamAna karavAnI hiMmata karI che? koNa maravA taiyAra thayuM che? zeSanAganA mAthA parathI maNi utAravAnI dhRSTatA koNe karI che? ityAdi bhayajanaka ghoMghATathI AkhuM AkAza bharAi gayuM. tyAre aniSTanI AzaMkAthI sAvaceta kIra zIdhra derAsaranA parisaranA bAraNe AvI zuM hakIkata che? te jovA gayo. tyAM eNe koi vidyAdhara rAjAnA hajAro sainikothI bharAi gayeluM AkAza joyuM. tIrthanA prabhAvathI, paramAtmAnA anubhAvathI, parama bhAgyanidhAna ratnasAranA adbhuta bhAgyodayathI ane jANe ke kumAranA saMsargathI ekadama vIratAne dhAraNa karelA popaTe jorathI garjanA karI sainikone paDakAra pheMkyo ke - he vidyAdhara sainiko! durbuddhithI bharAyelAo ! vIro ! tame kyAM doDI rahyA cho? tamane zuM sAme devothI paNa aparAjita A dekhAtA nathI? kaMcana jevI kAyAvALA A kumAra jo yamanI jema kopAyamAna thayA, to A yuddha to choDo, tamane bhAgavA mATe paNa jagyA nahIM rahe. popaTanI A garjanAthI viSAda, vismaya ane bhaya pAmelA te sainikoe vicAryuM - cokkasa popaTanA rUpamAM A koka deva ke dAnava che, e vinA amArA jevA vidyAdhara sainikone A rIte dhutkAravAnI hiMmata kevI rIte karI zake? vidyAdharo to siMhanAdathI paNa Dare nahIM, e ame Aje A popaTamAtranI garjanAthI A rIte kema DarI jaie? jeno popaTa paNa ATalo vIra hoya ke jethI vidyAdharo paNa kSobha pAmI jAya, sAme dekhAto kumAra to koNa jANe keTalA baLavALo haze? tethI AnA zrAddhavidhi prakaraNa 187
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ svarUpane jANyA vinA zI rIte AnI sAthe yuddha thAya? tarApAmAtrathI (nAnI hoDI mAtrathI) apAra sAgara kevI rIte karI zakAya? Ama vicArI trAsa pAmelA ne tethI ja parAkrama gumAvI cukelA te sainiko ziyALanI jema pAchA pharI bALako jema mA-bApa AgaLa jevuM banyuM tevuM kahe, ema vidyAdhara rAjA AgaLa badhI vAta karI. A sAMbhaLI atyaMta krodhathI bharAyelA vidyAdhara rAjAe sainikone kAyara kahI dhikkAra varasAvI kahyuM - are! tame juo mArI AgaLa e popaTa ke e kumAranI zI tAkAta che? Ama kahI dasa mukha banAvI, vIsa hAtha taiyAra karI talavAra, DhAla, bhAlo, dhanuSya, bANa, zaMkha, nAgapAza, cakra vagere zastro eka eka hAthamAM dhAraNa karyA. eka moMDhethI moTethI huMkAro karyo, bAkInA moMDhethI siMhagarjanA vagere ceSTAo karato karato daze dizAne dhrujAvato vIza AMkhothI paNa joDakA-joDakAthI sainikotarapha dhikkArathI, popaTatarapha dayAbhAvathI, haMsatarapha praNayabhAvathI, morane kautukabhAvathI, jinapratimAne bhaktibhAvathI, kumArane roSabhAvathI ItyAdirIte bhAvo vyakta karato karato tyAM Avyo. AnA AvA svarUpane joi popaTa DarI gayo ne kumAranA zaraNamAM lapAi gayo. tyAre vidyAdhara rAjAe kumArane dhutkArabhAve kahyuM - tuM ahIMthI jaldIthI bhAgI jA, nahitara khatama thai jaiza. mArA jIvitasarvasva jevI A haMsIne potAnA khoLAmAM rAkhatA tane zarama nathI AvI? nirlajja! mayArdAhIna! hajI mArI sAme Ubho che? ityAdi rIte kumArane DarAvavAno rAjAe prayatna karyo tyAre popaTa "zuM thaze?" evI AzaMkAthI, kautukabhAve mora ane bhayabhItabhAve kanyA ane haMsI jovA mAMDyA. tyAre kumAre hasIne kahyuM - are ! phogaTa DarAvavAnI ceSTA choDo. evI ceSTA bALaka AgaLa zobhe. mArA zaraNe AvelI A haMsIne huM mukIza nahIM. chatAM jo tame levAnI koi ceSTA karazo, ne dUra thazo nahIM, to tamArA dasa mAthA daze dizAnA svAmIone bali tarIke caDhAvIza. eja vakhate caMdracuDadeva paNa moranuM rUpa choDI devanuM rUpa dhAraNa karI vividha zastro sAthe ratnasAra pAse AvIne Ubho rahyo. sukatajanya puNyanI kevI balihArI ! deve ratnasArane kahyuM - he kumArendra ! tame icchA mujaba yuddha karo. huM tamane zastro pUrA pADIza ane duzmananA nAzamAM sahAya banIza. AthI bamaNA utsAhathI tilakamaMjarInA hAthamAM haMsIne soMpI kumAra azvapara caDhyo. caMdracuDe paNa ene dhanuSya-bANavagere ApyA. pachI kumAra ane vidyAdhara rAjA vacce bhayaMkara yuddhano AraMbha thayo. dIrghakALa sudhI bANayuddha vagere karI pachI baMne divya astrothI laDavA mAMDyAM. paNa thAkyA vinA ke dIna thayA vinA laDatAM rahevA chatAM bemAMthI eka paNa pakSano vijaya thAya tevuM dekhAtuM na hatuM. paNa chevaTe nyAyadharmanA baLathI kumAra kramaza: baLavattA pAmato gayo. tethI thAkelA vidyAdhara rAjAe paNa samAna yuddha choDI potAnI pUrI zakti lagADI yena kena prakAre jItavAno udyama zarU karyo. tethI vIze vIza hAthathI zastra pheMkavAnuM zarU karyuM. tyAre 'ANe yuddhamAM have anIti zarU karI che, tethI have A hAravAno" ema vicArI ratnasArano utsAha vadhI gayo, kemake anyAyathI koi jItI zakatuM nathI. potAnA zreSTha azvanA vividha prayogathI ratnasAre e rAjAnA badhA prayogo cUkyA, ne potAnA dhAradAra bANathI e rAjAnA badhA zastrono akala lIlAthI nAza karI nAkhyo, dhanuSya paNa bhAMgI nAkhyuM, tathA eka bANathI enI chAtI paNa vidhI... eka vepArIputranA A parAkramathI devo paNa chaka 188 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ thai gayA. chAtImAMthI lohI nIkaLavA chatAM krodhathI aMdha thayelA vidyAdhara rAjAe bahurUpiNI vidyAthI eka sAthe aneka rUpa karyA. kumAra jyAM jyAM najara nAMkhe, tyAM tyAM A rAjA ja dekhAya. chatAM kumAra gabharAyo nahIM, kharekhara dhIra puruSo kalpano aMta Ave evI ApattimAM paNa kAyara thatA nathI. have kumAra to lakSya sAdhyA vinA ja bANa choDI ene pIDavA mAMDyo. paNa te vakhate kumArane A moTI ApattinA saMkaTamAM joi caMdracuDadeva moTuM mugara lai e rAjAne haNavA tatpara thayo. devane bhayaMkara rUpa dhAraNa karI Avato joi vidyAdhara rAjA kSaNabhara kSobha pAmyo. pachI dhairya dhAraNa karI badhA rUpothI ne badhA zastrothI deva para prahAra karavA mAMDyo. paNa devanA divya prabhAvathI ane kumAranA parama bhAgyathI e prahAro durjana para karelA upakAranI jema niSphaLa gayA. pachI deve e rUpomAMthI je mukhya rUpa hatuM, enA mAthApara jorathI mugara prahAra karyo. A prahAra eTalo tIvra hato ke sAmAnyathI to manuSya marI ja jAya. paNa bahurUpiNI vidyAnA prabhAvathI rAjA maryo nahIM. paNa bhaya pAmelI bahurUpiNI vidyA tyAMthI nAsI gai. tethI 'A kumAra pote ja duzmano mATe rAkSasa jevo che, ne emAM ene devanI sahAya che.ema vicArI vidyAdhara rAjA paNa bhAgyo. kemake AvA sthAnothI to je bhAge te ja jIve. te vakhate enuM bhAgavuM jANe ke enI bhAgI gayelI vidyAne jovA ja jato hoya evuM lAgyuM. enI pAchaLa enI pUrI senA paNa bhAgI gai, -dIvo bujhAi gayA pachI enA kiraNo paNa kyAM rahevAnA? atyaMta sakamAra ( komaLa) kumAre e kaThora vidyAdhara narendrapara vijaya meLavyo e batAve che ke je pakSe dharma hoya, e pakSano ja chevaTe jaya thAya che. pachI ratnasAra derAsaranA parisaramAM pAcho pharyo. tilakamaMjarI paNa kumAranA parAkramathI prabhAvita thai gai. eNe vicAryuM - A yuvAna traNa lokamAM ratna samAna che. A pati tarIke maLavo e paNa bhAgyanI nizAnI che. benanuM milana thAya, to ame baMne Ane varIe. pachI kumAre tilakamaMjarInA hAthamAMthI haMsIne potAnA hAthamAMthI lIdhI. tyAre haMsIe kahyuM - he kumArendra ! vIra ziromaNi ! he mahAparAkramI ! dIrghakALa jIva ! jaya pAma ! mArA kAraNe tamane ghaNuM kaSTa paDyuM. chatAM mane lAge che ke pelA vidyAdhara rAjA mArA upakArI che ke jenA kAraNe mane tamAruM zaraNa maLyuM. amArA jevA to tamArA jevAnI kRpAthI ja dIrghakALa sukha pAmI zakIe. tyAre kumAre pUchyuM - tuM koNa che? pelo vidyAdhara rAjA tane kema upADI gayo? tuM manuSya bhASAmAM kema bolI zake che? haMsIe kahyuM - utuMga jinAlayothI zobhato uMco vaitAdya parvata che. e parvata para rathanupUra cakravAla nAmanuM zreSTha nagara che. pelo vidyAdhara rAjA tyAMno taruNImRgAMka nAmano rAjA che. ekavAra e rAjA kanakapurI nagaranA AkAzamArgethI jai rahyo hato. tyAre enI najara tyAMnA udyAnamAM hiMDoLApara rahelI azokamaMjarI nAmanI rAjakanyApara paDI. sAkSAta apsarA jevI dekhAtI e kanyAnA rUpathI kSobha pAmelo te rAjA pavana utpanna karI e kanyAne hiMDoLA sahita upADI gayo. potAnA iSTane siddha karavA mANasa zuM nathI karato? pachI e kanyAne eNe zabarasenA nAmanA jaMgalamAM mUkI. tyAre haraNInI jema trAsa pAmelI e kanyA raDavA mAMDI. te vakhate e rAjAe kahyuM - tamAre raDavAnI jarUra nathI. huM cora ke parastrIgamana karanAro duSTa nathI. huM to vidyAdhara rAjAono paNa zrAddhavidhi prakaraNa 189
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ AjA chuM. anaMta bhAgya hoya, ene ja mArI kRpA maLe che. chatAM huM tamAro nokara thai vinavuM chuM ke tame mArI sAthe lagna karo. tame tamAma vidyAdharonA svAminI thazo. tyAre kAmAMdhone dhikkAra che ke je bIjAne saMtApa ApIne paNa lagna karavA icche che" ema vicArI kanyA mauna rahI. tyAre "mAtA-pitAvagerenA viyoganA du:khathI pIDAtI A hamaNAM nahIM svIkAre. samaya jatA du:kha ochuM thaze pachI mane svIkAraze" ema vicArI e rAjAe sarvakAmakarI vidyAnuM smaraNa karI e vidyAnA prabhAvathI e kanyAne tApasakumAranuM rUpa ApI dIdhuM. pachI e rAjA pratidina vividha AlApa, saMtApa, bheTavagere upacArothI e kanyAne rIjhavavA prayatna karavA mAMDyo. paNa e badhA prayAsa rAkhamAM ghI DhoLavAnI jema niSphaLa gayA. ekavAra e rAjA potAnA kAmamATe potAnA nagaramAM gayo, tyAre e tApasakumArane tamArA acAnaka ja darzana thayA. e tApasakumAra tamArAthI AkarSita thai ane vizvAsa pAmI potAno vRttAnta kahevA jAya, tyAM ja e vidyAdhara rAjA acAnaka AvI e tApasakumArane vAyuno pravAha vidurvI upADI gayo. pachI potAnA nagara lai AvI eka suMdara mahelamAM rAkhI krodhathI kahevA mAMDyo - are mugdha ! tuM koka bIjA kumAra sAthe premathI bolavA taiyAra che ne huM tane ATaluM manAvuM chuM, to paNa bolavA taiyAra nathI. hajI paNa taka che, tuM mane svIkArI le, nahIMtara have huM yama banI tArA prANa laiza. tyAre e azokamaMjarIe hiMmata karI kahyuM - chala ke baLathI rAjyavagere meLavI zakAya, koino prema nahIM. ane sneha vinA to lADavo paNa taiyAra thato nathI. (lADavAnI apekSAe sneha eTale cIkAza) tethI jene prema ja nathI, enI AgaLa mUrakha sivAya bIjuM koNa mAMgaNI karavA jAya? A sAMbhaLI vadhu krodhe bharAyelA eNe talavAra kADhIne kahyuM - mArI niMdA kare che ! A hiMmata.. have to tane haNIza ja. kanyAe kahyuM - aniSTa saMbaMdha karatA to maraNa ja zreSTha che. tethI tuM mane choDavAno na hoya, to vicAra karI le, jIvatI rAkhavI ke mArI nAkhavI? jaldI mArI nAkhe toya mAro chuTakAro thaze. tyAre e kanyAnuM zubha bhAgya hajI baLavattara hovAthI rAjAe vicAryuM - arere ! meM durbuddhithI A zuM vicAryuM ? je strInuM jIvatara mAre AdhIna che, ne je mArA jIvataranI svAminI che, enI sAthe zuM kAma mAre kaThora vyavahAra karavo joie? strIne to roSa nahIM, premathI ja, mRdu vyavahArathI ja jItI zakAya. Ama vicArI ene potAnI talavAra pAchI myAna bhegI karI. pachI sarvakAmakarI vidyAthI kanyAne manuSyabhASAmAM bolI zake evI haMsInuM rUpa ApI mANekanA piMjarAmAM pUrI dIdhI. pachI pUrvavat niraMtara e haMsIne manAvavA prayatno cAlu karyA. ekavAra enI kamaLA nAmanI mukhya rANIne A vAtanI khabara paDI. tethI IrSAbhAvathI prerAyelI rANIe sakhI jevI potAnI vidyAthI AkhI hakIkata jANI lIdhI. e samajI gai ke rAjAnA mArAparanA premamAM A zalyarUpa che, tethI zaukyapaNAno bhAvane lAvI pAMjarAmAMthI e haMsIne kADhI AkAzamAM uDADI mukI. haMsImATe e ja bhAgyanuM kAraNa banI gayuM. vidyAdharanA ghararUpI narakamAMthI chuTelI e zabarasenA jaMgala tarapha javA nIkaLI. 'pAchaLa pelo vidyAdhara rAjA paDaze." e DarathI vegathI uDelI ne thAkelI e haMsIe parama bhAgyanA yogathI vizrAma mATe A tarapha AvIne he mahApuruSa ! tamArA khoLAno Azraya lIdho. e haMsI huM chuM. ne pelo vidyAdhararAjA e ja hato ke jene tame hamaNA ja 190 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ jItI lIdho. are ! A to mArI bena azokamaMjarI che! Ama jANIne tilakamaMjarI enA du:khathI du:khI thaine rovA mAMDI. tApasarUpe jaMgalamAM tame kevI rIte rahyA hazo ! arara ! A paMkhIrUpe tamArI kevI viDaMbanA thai rahI che ! he mArI benI ! pUrvabhave tame kautukathI koine viraha karAvyo haze ne meM e bAbatanI upekSA karI haze, tethI ja A bhavamAM ApaNane A virahavedanA AvI. paNa A tamAruM paMkhIpaNuM kevI rIte dUra thaze. Ama tilakamaMjarI kheda kare che, tyAM ja sAco mitra banelA caMdracUDe pANI chAMTIne potAnI zaktithI e haMsIne pharIthI manuSya kanyAnuM rUpa prApta karAvI dIdhuM. jANe ke sAkSAt navI utpanna thayelI vANIdevI ke lakSmIdevI hoya, e rIte zobhatI ene joi tilakamaMjarI, kumAravagere sahune AnaMda thayo. baMne beno paraspara premanA AvezathI bheTyA. tyAre ratnasAre majAkathI tilakamaMjarIne kahyuM - amane ahIM inAma meLavavAno adhikAra che. tethI tamAre je inAma ApavAnuM hoya, te zIdhra Apo. lAMca, aucityadAna, RNacheda (RNa cukavavAmAM), hoDa (=zarata)nuM inAma, dharma, roganAza ane zatrunAza ATalA kAryamAM kadI vilaMba karAya nahIM. krodhanA AvezamAM, nadInA pUramAM pravezamAM, pApakAryamAM, ajIrNa pachI bhojanamAM, ane bhayanA sthAnamAM vilaMba karavo zreSTha che. tyAre lajjAvagerethI romAMcita thayelI tilakamaMjarIe bhairyathI kahyuM - sarva rIte upakArI banelA Apane to amAre sarvasva ApavAnuM hoya, enI zarUAtarUpe A dAna che. ema kahI potAno motIno hAra kumAranA gaLe Aropyo. koi paNa jAtanI apekSA vinAnA paNa kumAre e iSTataraphathI maLelI bheTa mAnI eno svIkAra karyo. pachI tilakamaMjarIe popaTanuM paNa kamaLavagerethI pUjana karyuM. te vakhate candracUDe kahyuM - he kumAra ! pahelA bhAgye ane have meM tamane A baMne kanyA ApI che. sArA kAryamAM vilaMba nahIM karavo.' e nyAyathI tame hamaNAM ja A baMne kanyA sAthe pANigrahaNa karo. Ama kahI caMdracUDadeva traNene tilakavRkSonI gaharAimAM lai gayo. pote bIjA rUpathI cakrezvarIdevI pAse jai enA kAnamAM badhI vAta karI. tethI ratnamaMDita divyavimAnamAM aneka devadevIothI parivarelI zrI cakrezvarIdevI pote padhAryA. ratnasArakumAra ane baMne kanyA emane gotradevI mAnI page lAgyA. cakrezvarIdevIe paNa kulamahattarAnI jema AzIrvAda ApyA. pachI cakezvarIdevIe ja badhI sAmagrIo taiyAra karAvI emano lagnamahotsava karyo. emAM varanA vakhANa sAthe popaTanA vakhANa karyA. pachI devIe divya prabhAvathI tyAM sAta mALano prAsAda banAvyo. ratnasAra potAnI patnI sAthe devakumAranI jema sukhethI saMsArasukha bhogavavA mAMDyo. keTalAka anna tapasvIo je sukha meLavavA ugra tapasyA kare che, te sukha A kumArane sahaja prApta thayA. zAlIbhadrane pitA deva tamAma bhogasAmagrI mokalatA hatA emAM to pUrvabhavIya pitAtarIkeno saMbaMdha hato. A ratnasArane cakrezvarI devI taraphathI bhogasAmagrI prApta thai emAM to evo koi saMbaMdha paNa na hato, e ja AzcaryakArI ghaTanA kahevAya ne emAM tIrthabhaktivagerethI udbhaveluM puNya ja kAraNabhUta che. pachI ekavAra cakrezvarIdevInI AjJAthI caMdracUDa deve baMne kanyAnA pitA kanakadhvaja rAjAne A banelI saghaLI bInAnA samAcAra ApI vadhAmaNI ApI. atyaMta uchaLelA premathI rAjA paNa e traNene zrAddhavidhi prakaraNa 191
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ maLavAnI utkaMThAthI potAnI pUrI senA sAthe nIkaLyAM. aMtapura, maMtrIo, sAmaMto, senApatiovagere paNa sAthe joDAyA. badhA thoDA divasamAM tyAM pahoMcyA. A samAcAra maLavApara kumAra, baMne kanyA, popaTavagere paNa sAme levA gayA. milana thavApara kumAravagere badhA rAjAne gurune ziSya name ema namyA. baMne kanyA paNa potAnI mAtAnA khoLAmAM beThI. kumAranuM adbhuta rUpa, tenI divya Rddhio vagerethI prabhAvita thayelA rAjAvageree paNa kumAranuM vizeSa bahumAna karyuM. kumAre devInI sahAyathI uttama bhojanavagerethI senA sahita rAjAno suMdara satkAra karyo. rAjAvagere badhA ja e tIrthanI bhakti karavA ane kumAranI divya bhaktino svAda mANavA tyAM rokAyA. pachI rAjAe kumArane potAnuM nagara pAvana karavA vinaMtI karI. kumAranI sammati maLavApara rAjA kumAravagerene lai potAnA nagare padhAryA. sAthe ja AvatA cakrezvarI devI - caMdracUDa deva vagerenA prabhAvathI e pramANamAM koine tApano anubhava thayo nahIM. ananya utsAha ane utsavapUrvaka rAjAe kumArano baMne kanyA sAthe nagarapraveza karAvyo. tyAM rAjAe ApelA zreSTha AvAsamAM kumAra baMne patnI sAthe rokAyA. ekavAra rAtanA samaye cokIdArasahita badhA ja sutA hatA, tyAre acAnaka divyavastradhArI, divyarUpadhArI eka vyakti tIkSNa talavAra sAthe coranI jema kumAranA mahelamAM pravezyo. roSathI dhamadhamatI e daivI vyaktinA praveza thavAmAtrapara bhAgyodayathI kumAranI uMgha paNa uDI gai. sAdhupuruSo kharekhara alpanidrAvALA hoya che. koNa che? atyAre ahIM kema AvyA haze? hajI to kumAra vicAra kare che, tyAM ja e vyaktie kahyuM - re kumAra ! tuM tane vIra mAnato hoya, to yuddha mATe sajja thA. A vANiyAmAtra evA tArI khoTI prazaMsA huM sAMbhaLI zakuM ema nathI. ema kahI e popaTa sahita pAMjara uThAvIne bhAgavA mAMDyo. tethI kumAra paNa enI pAchaLa krodhAviSTa thai talavAra lai doDavA mAMDyo. pelo AgaLa ne kumAra pAchaLa ema doDatA doDatA zIdhra killo paNa vaTAvIne bahAra nIkaLI gayA. e coranA teja ne jotA-jotA e rIte pAchaLa pAchaLa jatA kumAra ghaNe dUra nIkaLI gayo. pachI acAnaka ja e cora garuDanI jema AkAzamAM uDI adrazya thai gayo. tyAre vismaya pAmelA kumAre vicAryuM - cokkasa mAro koi verI deva ke vidyAdhara che. e mAruM to zuM bagADI zakavAno? paNa mArA prANapriya popaTane corI jai eNe moTo aparAdha karyo che. pachI kumAre popaTanA virahanI pIDAmAM he kIra ! he dhIra ! he vIra ! mane darzana-vacana sukhadAtA tuM kyAM che? tArA jevAnI sahAya vinA mAruM zuM thaze? ityAdirUpe vilApa karyo. pachI vicAryuM A - araNyarUdanathI saryuM. mAre ene pharIthI prApta karavAno prayatna karavo joie. ekAgra thai prayatna karavAthI ja maMtravageremAM saphaLatA maLe che. e vinA kyAMya siddhi maLatI nathI. Ama vicArI cora je dizAmAM gayo hato, e dizAmAM e cAlavA mAMDyo. joke AkAzagAmInA samAcAra bhUmigAmIne kevI rIte maLe? are cihna paNa kyAMthI maLe? chatAM kumAra potAno prayatna choDato nathI, kemake sapuruSo AzA choDatA nathI. jANe ke e rIte karIne potAnI sAthe pravAsa karavAno, samayocita vacano kahevAno vagere popaTe je upakAra karyA hatA, enuM RNa e cukavI rahyo hato. 192 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte pRthvI para bhamatAM eNe bIjA divase eka nagara joyuM. killAvagerethI adbhuta e nagarathI AkarSAyelo e nagaranA killAmAMthI jyAM praveza karavA jAya, tyAM ja tyAM rahelI eka menAe madhura svare aMdara jatAM aTakAvyo. tyAre vismaya pAmelA kumAre pUchyuM - he menA ! tame mane aTakAvo cho? tyAre menAe kahyuM - he mahAprAjJa ! huM tane tArA hita mATe ja aTakAvuM chuM. jo tane jIvavAnI icchA hoya, to aMdara praveza kara nahIM. ema nahIM mAnIza ke A menA vyartha aTakAve che. pakSI hovA chatAM huM uttamapaNAne pAmI chuM. tethI vagara kAraNe huM vacanamAtra paNa uccAratI nathI. jo tAre kAraNa jANavuM hoya, to sAMbhaLa - A nagaranuM nAma ratnapura che. ahIM parAkrama ane pratApathI kharekhara puraMdara (iMdra) jevo puraMdara nAmano rAjA hato. e nagaramAM eka corano upadrava thayo. e roja judA judA ThekANe judA judA prakAranA khAtara pADI corI kare. paNa koTavALo vagere koi ene pakaDI zake nahIM. nagara lokoe rAjAne A upadravathI bacAvavA vinaMtI karI. tethI rAjAe krodhathI koTavALane A aMge pUchyuM. tyAre koTavALe kahyuM - asAdhya roga jevA A upadravamAM pratikArano eka paNa upAya kAragata nIvaDyo nathI. tethI Apane ucita lAge ema karo. tethI rAjA svayaM rAtanA samaye corane zodhavA nIkaLyAM. ekavAra kyAMka khAtara pADIne corIno mAla lai jato cora rAtanA paNa rAjAne dekhAyo. sAvadhAna mANasa zuM sAdhI na zake? tethI rAjA guptarIte enI pAse javA mAMDyA. paNa co2ne enA bhAgyathI khabara paDI ke rAjA pAchaLa paDyo che. tethI dhUrtavidyAmAM kuzaLa core koi paNa rIte rAjAnI najara cukavI eka maThamAM praveza karyo. e maThamAM atyaMta saraLa svabhAvI kumuda nAmano tApasa nivAsa karato hato. e tApasa potAnA maThamAM suto hato, tyAre cora badho corelo mAla enI pAse mUkI dai pote kyAMka bhAgI gayo. A bAju ene Ama-tema zodhatA rAjA paNa e ja maThamAM pravezyA. tyAM corInA mAla sAthe tApasane joyo. joyeluM paNa badhuM sAcuM hotuM nathI. tethI UMDI tapAsa - madhyasthabhAve tapAsa karyA vinA koi nirNaya ka2vo joie nahIM ke koine aparAdhI mAnI levo joie nahIM. satpuruSanA A mArgane rAjA bhUlI gayo. tethI krodhagrasta thayelA rAjAe tApasane uThADI kahyuM - re duSTa ! cora ! corI karIne have uMghavAno DoLa kare che ! tane have lAMbI uMghamAM suvADI daiza ! rAjAnI AvI vAta sAMbhaLI saMbhrAnta thai uMghamAMthI uThelo tApasa dhrujavA mAMDyo. e eTalo badho DarI gayo ke bolI paNa zakyo nahIM. nirdaya thayelA rAjAe tApasane subhaTo dvArA baMdhAvI savAre phAMsI ApI devAnI AjJA karI. tyAre 'are! meM corI karI nathI, chatAM mane kema vicAryA vinA mAro cho,' ema tApase kahevA chatAM koine enI vAta vajudavALI lAgI nahIM. bhAgya rUThe tyAre kayuM saMkaTa na Ave? hajAro tArAonI hAjarImAM rAhu caMdrane grasI jAya che. yamarAjAnA sAkSAta dUta jevA subhaToe e tApasanI gadheDApara besADI vividha prakAre viDaMbanA karI. pachI savAre ene zUlIpara caDhAvI dIdho. kharekhara pUrve karelA karmanA vipAka dAruNa hoya che. te vakhate zAMta evA paNa A tApasane krodha AvI gayo. bahu tapAvo to ThaMDu gaNAtuM pANI paNa garama thai jAya che. zUlipara bhedAine marelo e rAkSasa tarIke utpanna thayo. AvI rIte maranArAonI prAyaH AvI gati thatI hoya che. e rAkSase utpanna thatAveMta roSathI e rAjAne mArI nAkhyo. nagaranA zrAddhavidhi prakaraNa 193
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokone paNa nagaramAMthI hAMkI kADhyA. rAjA ke AgevAne vicAryA vinA karelA kAryanI sajA prajAne ke anusaranArAone paNa bhogavavI paDe che. hamaNAM paNa je nagaramAM praveze, ene haNI nAkhe che. tethI ja meM tamane nagaramAM pravezavAnA nAme yamarAjAnA moMmA pravezatA aTakAvyA. menAnI suMdara vANIthI kumAra vismaya pAmyo, paNa bhaya to jarA paNa udbhavyo nahIM. kautuka jovAnI icchAvALAe bhaya ane ALasa baMne choDavA paDe ema vicArI e to rAkSasanA parAkrama jovAnA kautukathI nagaramAM pravezyo. nagaranA adbhuta prAsAdo, zreSTha maMdiro, devAdhiSThita dukAno, bIjI paNa moTI dukAno, ratno, saMpatti, aizvaryavagere joto-joto e nagaranA rAjamArgamAM pharavA mAMDyo. eka paNa mANasanI avara-javara na hovAthI jANe AkhuM nagara sui gayuM hoya, tema lAgatuM hatuM. to samRddhi kuberanA nagaranI bhAsatI hatI. pharatA pharatA e rAjAnA mahelamAM pahoMcyo. tyAM eNe jANe ke indranI zayyA na hoya, evI mahAmUlI ramaNIya zayyA joi. enA para caDhI e to bhaya vinA thAka utA2vA sui gayo. A bAju pagalAothI koi manuSyanA AvavAnI jANakArI maLavAthI krodhathI dhama dhama thato rAkSasa tyAM Avyo. tyAM kumArane sukhethI sutelo joi vicA2vA mAMDyo, are jyAM paga mukavAno bIjA vicAra paNa karI zake nahIM, tyAM A lIlAmAtrathI sui gayo ! tethI Ane have huM kai paddhatithI mArI nAkhuM? zuM nakhothI AnuM mAthuM phoDI nAMkhu? ke gadAthI cUre cUrA karI nAkhuM? athavA charIthI cholI nAkhuM? ke pachI agnithI bALI nAkhuM? vagere vicAra karatAM karatAM ja rAkSasane vicAra Avyo - ahIM AvIne A rIte sutelAne mA2vo yogya nathI. ghare to zatru paNa mahemAna thai Ave, to gau2va ApavA yogya gaNAya. jemake mIna rAzI ke je guru grahanI rAzi che, emAM eno verI zukra Ave che, to guru ene uccatA Ape che. (zukra mIna rAzimAM uccano thAya che.) tethI jyAM sudhImAM A jAge nahIM, tyAM sudhImAM mArA bhUta mitrone bolAvI lAvuM. pachI ucita lAgaze karIza. ema vicArI e badhA bhUtone bolAvI lAvyo. chatAM pelAne uMghamAM joi rAkSase garjanA karI - re buddhihIna ! maryAdAhIna ! lajjAhIna ! bhayahIna ! zIghra mArA A gharamAMthI nIkaLI jA, nahIMtara mArI sAthe yuddha kara. A garjanA ane bhUtonA kila-kila avAjathI uMgha choDI hajI taMdrA avasthAmAM rahelA kumAre kahyuM - he rAkSasendra ! videzI evA mane nidrAmAM vighna kema kare che? bhUkhyAne bhojanamAM vighna karavA jevuM A pApa che. kahyuM che - dharmano niMdaka, paMktibheda karanAra (samAna sAthe samAna vyavahAra nahIM karanAra), kAraNa vagara nidrA uDADanAra, kathArasamAM bhaMga pADanAra ane vagara kA2Ne 2soi karanAra - A pAMca mahA pApI che. tethI navA ghI yukta zItala pANIthI mArA paganA taLiyA ghasa ke jethI mane pharIthI uMgha Ave. A sAMbhaLI rAkSase vicAryuM - are ! AnuM adbhuta caritra to iMdrane paNa DolAvI de, to bIjA sAmAnya mANasanI to vAta ja kyAM? A mArA jevA pAse potAnA paganA taliyA ghasAvavA mAMge che. siMhapara savAra thai javA jevI A nirbhayatA che. gajabanA che AnA sAhasa, parAkrama, hiMmata, nirbhayacitta vagere. athavA bahu vicAravAthI saryuM. A jagatazreSTha pahelI ja vAra kahyuM che, to lAva A atithinI sevA karuM. pelo rAkSasa A kumAranA paganA taLiyA ghasavA mAMDyo. kharekhara je jovAyuM - zrAddhavidhi prakaraNa 194
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbhaLAyuM - ke saMbhAvanA na karAi hoya, e badhuM sajjanone prApta thAya che. nokaranI jema Ane taLiyA ghasato joi ratnasAre ubhA thai premapUrvaka kahyuM - he rAkSasendra ! ajJa manuSyamAtra evA meM tamArI je avajJA karI, te mATe kSamA mAMgu chuM . tame karelI bhaktithI huM prasanna thayo chuM. tethI tame varadAna mAMgo, je dusAdhya haze, te paNa sAdhI ApIza. A sAMbhaLI vismaya pAmelo rAkSasa vicAravA mAMDyo - oho ! ahIM to badhuM ubhuM thai rahyuM che. jagatamAM deva khuza thai mANasane varadAna mAMgavA kahe, ahIM A mANasa devane varadAna mAMgavA kahe che. gajaba che, havADAnuM pANI kuvAmAM praveze evI vAta che. kalpavRkSa sevA karanAra pAse iSTa mAMge ke sUrya prakAzamATe bIjA pAse prArthanA kare evI A vAta che. vaLI A mANasa mane devane zuM ApI zake? mAre vaLI manuSyapAse zuM mAMgavAnuM? chatAM kAM'ka mAMgu... ema vicArI eNe kumArane kahyuM - je deva mAMganArane traNa lokamAM durlabha cIja paNa ApI zake che, e deva tArI pAse zuM mAMgavAno? 'huM mAMgu' evA vicAramAtrathI cittamAM rahelA guNo jatA rahe che, ne 'huM mAMgu chuM' ema bolavA mAtrathI zarIramAM rahelA guNo paNa jatA rahe che. mArgaNa (bANa ane yAcaka) baMne rIte pIDe. eka za2I2mAM jAya to ne ekapa2 naja2 paNa jAya, to. dhULa laghu (=halakI) che, tenAthI laghu tRNa che. tethI laghu rU che. tethI laghu pavana che ane tenAthI laghu yAcaka che. paNa yAcakathI laghu (tuccha) yAcanAbhaMjaka (mAMganArane nahIM ApanA2) che. kahyuM ja che - he mAtA ! tuM bIjA pAse mAMgavAvALA putrane janma nahIM ApatI tathA bIjAnI yAcanAno bhaMga karanArane to garbha tarIke paNa dhAraNa karatI nahIM. tethI he udAra ziromaNi ! ratnasArakumAra ! jo tame meM karelI prArthanAno koi paNa rIte bhaMga ka2vAnA nahIM ho, to ja tamArI pAse prArthanA-yAcanA karuM. kumAre kahyuM - je kAMi mArAthI dhana, citta, vANI, parAkrama, prayatna, zarIrathI ke jIvitavya vagerethI sAdhI zakAze, te badhuM ja huM sAdhIza. tyAre rAkSase kahyuM - he zreSThIputra ! jo ema ja hoya, to tame A nagaranA rAjA thAva. tamArI saMpUrNa guNarAzi joi harSapUrvaka huM tane rAjya ApuM chuM. tuM tArI icchA mujaba rAjya bhogava. divya Rddhio, divya bhogo, sainyavagere tAre je kAMi paNa joize, te tane vaza thayelo huM nokaranI jema haMmezA Apato rahIza. saghaLA ya duzmana rAjAo para mArAdvArA tAro pratApa vadhato ja raheze ! huM ane bIjA devonI sahAyathI tuM A samagra pRthvIno eka mAtra cakravartI rAjA banI rahe. ahIM tuM iMdra jevI Rddhino svAmI thA, ke jethI svargamAM paNa tArA gIto devAMganAo gAya. A sAMbhaLI ratnasAra cittamAM camakyo. (vacana ApatI vakhate mANase potAnA vrata-niyamavagereno paNa pUro khyAla rAkhavo joie. A cUka ratnasArathI thai.) eNe vicAryuM - aho ! mArA prakRSTa puNyathI A mane rAjya ApavA mAMge che. paNa meM to pUrve ja gurubhagavaMta pAse pAMcamAM aNuvratamAM rAjA nahIM thavAno niyama lIdho che. A bAju AnI AgaLa e vAtano svIkAra karyo che ke tame je kahezo, te karIza ! mAre to eka bAju vAgha ane bIjI bAju nadIno nyAya AvIne Ubho. have zuM karavuM? eka bAju prArthanAbhaMga che, bIjI bAju vratabhaMga ! A to bhAre saMkaTa AvIne UbhuM. athavA to Ane bIjI prArthanA karavA kahuM... kemake AryapuruSo kyAreya paNa vrata-niyama toDatA nathI. evuM dAkSiNya paNa nakAmuM ke je dharmamATe bAdhArUpa bane. evA sonAthI saryuM ke jenAthI kAna kapAi jAya. zarIranI jema ja zrAddhavidhi prakaraNa 195
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAkSiNya, lajjA ke lobha paNa bAhya bhAva che. jyAre svIkArelA vrata niyama to prANasamAna che. rAjA naSTa thAya pachI sainiko zuM karavAnA? mULa baLI jAya pachI DALIonuM zuM prayojana? puNya ja paravAryuM hoya, pachI auSadha zuM karI zakavAnA? citta ja jo zUnya-mUDha hoya, to zAstrothI zuM saravAnuM? hAtha bhAMgI gayA pachI zastro koi kAmanA nathI. ema potAnuM vrata bhAMgI gayA pachI divya aizvarya, sukha vagerenI koi kiMmata nathI. Ama vicArIne kumAre madhurabhASAmAM kahyuM - he rAkSasendra ! tame je gauravapUrNa vAta karI, te atyaMta yogya ja che. paNa pUrve ja meM mArA guru bhagavaMta pAse niyama lIdho che ke ghaNA pApanuM kAraNa hovAthI kyAreya rAjA thavuM nahIM. yama (= motarAjA) ane niyama baMnenI virAdhanA du:khada che, paNa prathama to jIvananA aMte ja du:khada bane che. jyAre niyamanI virAdhanA to jIvanaparyata satata DaMkha de che - dukhada bane che. tethI tame mane evo Adeza Apo ke jethI mAro niyama bhAMge nahIM. bhale deha paDe to paNa e Adeza sAdhavA huM prayatna karIza. A sAMbhaLI krodhayukta banelA rAkSase kahyuM - pahelI prArthanAno bhaMga karI mArI pAse bIjI prArthanA karAve che. te rAjyano tyAga barAbara che ke jemAM yuddha vagere pApa hoya, paNa deve ApelA rAjyamAM pApa kyAMthI AvavAnuM? huM tane ATaluM moTuM rAjya ApavA mAMgu chuM, chatAM kamabhAgI ! tuM levAmAM acakAya che. eka to mArA A mahelamAM zAMtithI sUi gayo, mArI pAse tArA paganA taLiyA ghasAvyA ne chatAM maravAnI icchAvALo tuM mArI tArAmATenI hitakara vAta paNa sAMbhaLavA mAMgato nathI? jo mArA krodhanuM phaLa. Ama kahI rAkSase kumArane upADyo, AkAzamAM UMce lai jai jorathI samudramAM pheMkyo. pANImAM paDelo te cheka taLiye jai tarata ja pAcho pheMkAi pANInI upara AvI gayo. rAkSase pharIthI ene hAthathI upADI kahyuM - kumAra ! mUrkha ! kadAgrahI ! zuM kAma phogaTano mare che? zA mATe rAjyalakSmI svIkArato nathI? hajI kahuM chuM ... jaldI svIkArI le, nahIMtara dhobI vastrane zilApara pachADe ema huM tane zilApara aphALI-aphALI mArI nAkhIza. samajI le, devono krodha niSphaLa jato nathI. emAM paNa rAkSasono to vizeSathI. Ama kahI baMne pagethI pakaDI ene cheka zilA sudhI lai Avyo. kumAre to eka ja vAta karI - mArA vratamAM huM makkama chuM. tuM tArA saMkalpamujaba vikalpa karyA vagara karavA mAMDamane vAraMvAra pUchavAnI jarUrata nathI. sajjano eka ja vAra je kahe che, temAMthI pAchA pharatA nathI. te ja vakhate kumAranA AvA utkRSTa sattvathI romAMcita thayelA e deve rAkSasanuM rUpa choDI atyaMta tejasvI vaimAnika devanA rUpamAM AvI kumArapara puSpavRSTi karI tathA jayajayakAra karyo. acAnaka vaLAMka lIdhelI paristhitithI vismaya pAmelA kumArane kahyuM - sAttvikomAM tuM cakravartI samAna che. tArA jevA zreSTha puruSaratnathI pRthvI ratnagarbhA ane vIravatI banI che. sAdhu pAse lIdhelA suMdaraniyamathI tuM dhanyavAdapAtra che. parvata calAyamAna thAya, paNa tArA jevAnuM mana nahIM. tArI prazaMsA iMdranA senApati hariplegameSa deve karI te sAcI che. tyAre ratnasAre pUchyuM - aprazasya evA mArI prazaMsA karavAnuM mana emane kema thayuM? deve kahyuM - sAMbhaLa, ekavAra navA utpanna thayelA hovAthI saudharmendra ane IzAnendra (1lA196 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjAdevalokanA idro) vacce gharamATe gharamAliko laDe ema vimAnanI mAlikImATe vivAda thayo. baMne jaNA kramaza: batrIsa lAkha ane aThThAvIza lAkha vimAnanA mAlika hovA chatAM vimAnamAlikI mATe moTI laDAi kare evuM ghaNIvAra bane che. (e dareka vakhate iMdra tarIkenA jIva badalAi jAya. paNa dareka utpanna thato navo iMdra laDe ja evo niyama nathI.) kharekhara lobhanuM zAsana kyAM nathI? pazuonI laDAi mANaso aTakAve. mANasonI laDAi rAjA aTakAve. rAjAo laDe to kyAreka devo aTakAve. devo laDe to iMdro zAMta pADe. paNa idro laDe to koNa kevI rIte aTakAvI zake? e vakhate tyAM mANavaka nAmanA thAMbhalAmAM rahelA nirvANa pAmelA tIrthakaronA dADhAono abhiSeka karI e zAMtijaLa sIMcIne e baMne zAMta karAya che. A baMne iMdro amuka samaya sudhI laDyA. pachI mahattara devoe e abhiSekajaLa chAMTI baMnene zAMta karyA. tethI vera choDI zAMta thayelA e baMnenA baMne pakSanA maMtrI samAna devoe kahyuM che iMdromATenI anAdikALathI zAstrasiddha A vyavasthA che - dakSiNa dizAnA badhA vimAna saudharmendranA che. uttara dizAnA badhA vimAnano mAlika IzAnaiMdra che. pUrva-pazcima dizAmAM rahelA je tera goLa vimAno che, te iMdraka vimAno saudharmendranI sattAmAM che, ane corasa tathA trikoNa vimAnomAM baMne iMdro aDadhA-aDadhAnA mAlika che. trIjA cothA devalokamAM paNa A ja krama che. badhA vRtta (= goLa) vimAno indraka vimAno che. A vyavasthA jANI baMne iMdro matsarabhAva choDI paraspara premabhAvavALA thayA ne cittathI svastha thayA. e vakhate caMdrazekhara nAmanA deve haribaigameSI devane kutuhaLathI pUchavuM - jo iMdro paNa lobhagrasta thatAM hoya, to bIjAonI to vAta ja zI karavI? tethI zuM duniyAmAM evI koi vyakti maLe kharI ke je lobha pAmato na hoya? huM to mAnuM chuM ke samagra jagatapara lobhanuM ekachatrI zAsana cAle che, ke je lobhe iMdrone paNa gharanI dAsI jevA karI dIdhA che. tyAre harirjhegamelI deve kahyuM - he sakhA! tame je kaho cho te satya ja che. paNa pRthvIpara kyAreya evo koi na ja maLe evuM nathI. eTale ke nirlobhI vyakti maLI zake che. jemake atyAranA paNa vasusAra zeThanA putra ratnasArakumAre pAMcamuM parigraha parimANa vrata lIdhuM che. ene e vratamAMthI calAyamAna karavA iMdra sahita koi deva samartha nathI. bAkI jIvo to lobhasAgaranA pravAhamAM taNAi janArA ghAsa jevA che. caMdrazekhara deva A vAta sahI zakyo nahIM. tethI parIkSA karavA ahIM Avyo. piMjarA sahita popaTanuM apaharaNa, menAnI racanA, zunya nagara ane bhayaMkara rAkSasanI racanA e deve ja karI. 2 ja tane sAgaramAM pheMkyo ne jAta jAtanA bhaya UbhA karyA. te caMdrazekharadeva te huM chuM. tethI te uttama puruSa! mArI duSTa ceSTA mApha karI mane koi Adeza Apa! kemake devanuM darzana niSphaLa jatuM nathI. kumAre kahyuM - samyak jaina dharmanA prabhAve mArA badhA ja prayojano siddha thayA che. tethI kazuM joituM nathI. paraMtu mane naMdIzvarAdi tIrthonI yAtrA karAvavI. jethI tamAro janma paNa saphaLa thaze. deve A vAtano svIkAra karyo. pachI ratnasArane tarata piMjarA sahita popaTa soMpI pharIthI kanakapuramAM lai Avyo. tyAM e deva rAjAvagere AgaLa ratnasAra kumArano mahimA varNavI potAnA sthAne gayo. pachI ratnasArakumAra kanakadhvaja rAjAnI rajA lai baMne patnI sAthe potAnA nagaratarapha javA nIkaLyo. rAjAe emanI sAthe sAmaMta - pradhAno vagere mokalyA. rastAmAM sthAne sthAne te-te nagaranA zrAddhavidhi prakaraNa 197
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjAoe paNa teno satkAra karyo. ema karatA thoDA ja divasomAM ratnasAra potAnA nagare pahoMcyo. ratnasArakumAranI vizALa Rddhi vagere joi amarasiMha rAjA paNa ghaNA zeTho sAthe sAme levA AvyA. pachI rAjAe moTA mahotsava sAthe e kumArano nagarapraveza karAvyo. e pachI aucityayukta kAryo pUrNa thayA bAda popaTe ratnasArakumAranI banelI vigate vigata varNavI. A sAMbhaLI badhA vismaya pAmyA ne ratnasAra pratye vizeSa ahobhAvavALA thayA. badhAe khuba prazaMsA karI. eka divasa udyAnamAM vidyAnaMda nAmanA gurubhagavaMta padhAryA. rAjAsahita badhA vaMdanamATe gayA. dezanA sAMbhaLyA pachI rAjAe ratnasArakumAra tarapha najara nAkhI guru mahArAjane pUchyuM - A mahApuNyazALIe pUrvabhavamAM zuM sukata karyuM hatuM? cAra jJAnanA dhaNI pUjya gurubhagavaMte kahyuM che rAjan ! rAjapura nagaramAM zrIsAra nAmano rAjaputra hato. enA zreSThIputra, maMtrIputra ane kSatriyaputra ema traNa jaNA khAsa mitro hatA. A cAramAMthI kSatriyaputra sivAyanA traNa kaLAvageremAM kuzaLa hatA. tethI potAne e bAbatamAM jaDa mAnI kSatriyaputre jJAna pratye vizeSa ahobhAva rAkhyo hato. ekavAra rANInA AvAsamAM khAtara pADI corI karavA Avelo cora muddAmAla sAthe pakaDAyo. tethI rAjAe eno vadha karavAnI AjJA ApI. tethI e vadha mATe lai javAto hato, tyAre zrIsAre joyo. ene dayA AvI. tethI "mArA mAtAnA gharamAM corI karanAra Ane huM pote ja haNIza" ema kahI corano kabajo pote lIdho. pachI nagara bahAra lai jai 'have corI nahIM karuM? evo saMkalpa karAvI gupta rIte choDI dIdho. kharekhara aparAdhI para paNa dayA prazaMsApAtra che. darekane mitrarUpe ne zatrurUpe paMcAtiyA karavAvALuM paMca maLI rahe che. Avo ja koka paMcAtiyo rAjAnA kAnamAM zrIsAra kumAranI cADI pheMkI Avyo ke eNe to corane choDI mukyo. tethI gusse thayelA rAjAe zrIsArane khUba ja Thapako Apyo, kemake rAjA mATe AjJAbhaMga mota samAna che. zrIsAra paNa e ThapakAthI du:khI thai nagaramAMthI nIkaLI gayo kemake mAnI puruSane mAnahAni prANahAni karatAMya vadhu lAge che. jema AtmAne darzana-jJAna-cAritra anusare che, tema rAjakumArane enA traNa mitro anusaryA. nokaranI oLakhANa ene kAma mATe mokalavA para thAya che. svajanonI oLakhANa saMkaTa vakhate thAya che. mitranI oLakhANa ApattimAM thAya che ane patnInI oLakha vaibhava jAya tyAre thAya che. sAthe sAthe nIkaLelA teo sArthathI vikhuTA paDI traNa divasa Ama-tema bhaTakyA. pachI eka gAmamAM pahoMcyA. atyaMta bhUkhathI pIDAyelA teoe bhojana sAmagrI taiyArI karI. e ja vakhate bhikSA levA ane jANe ke parama abhyadaya ApavA eka alpabhavavALA jinakalpI muni tyAM padhAryA. bhadrakabhAvavALA rAjakumAre munine joi atyaMta bhaktibhAve supAtradAnano lAbha lIdho ne bhogahetuka puNyakarma bAMdhyuM. baMne mitroe paNa mana-vacana-kAyAthI anumodanA karI ane pramodabhAva darzAvyo. mitro samAna sukRta kare te ucita ja che. baMnee 'Apo! Apo! bahu ApI do! Avo yoga pAcho kyAre maLavAno." ema potAnI adhika zraddhA batAvavA kahyuM ne ema karI thoDI mAyA karI. kSatriya putre to svabhAvagata tucchatAthI e dAna vakhate "ApaNe mATe thoDuM rAkhajo, kemake ApaNane paNa khUba bhukha lAgI che" eNe kahyuM. Ama dAnavijJathI eNe karmabhogamAM vighna karanAruM karma bAMdhyuM. pachI rAjAe pAchA bolAvavA para teo potAnA nagaramAM pAchA pharyA. teo kramaza: rAjA, 198 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ zreSThI, maMtrI ane vIrAgraNI pada pAmyA. madhyamaguNI teo pachInA bhavamAM ya mAnavabhava pAmyA. supAtradAnathI zrIsAra ratnasAra kumAra banyA. zreSThIputra ne maMtrIputra mAyAthI strIpaNuM pAmI enI baMne patnI banyA. ane kSatriyaputra dAnavijJathI popaTa thayo. pUrvabhavamAM jJAnanI ArAdhanAnA kAraNe A bhavamAM AvI vidvattA ane vANI caturAi maLI. zrIsAre je corane choDI mUkyo hato, e ja cora caMdracUDa nAmano deva banyo ne ratnasArane vidhAdhara rAjA sAthenA yuddha vagere vakhate sahAyaka banyo. A sAMbhaLI rAjA vagere badhA supAtradAnamAM vizeSa AdaravALA thayA ne jaina dharmanI ArAdhanAmAM joDAyA. tattva sArI rIte jANI lIdhA pachI koNa ALasa kare? moTAo dharma kare to sUrya jema aMdhakArane dUra kare ema emano dharma ghaNAne ajJAnathI dUra karI sanmArgamAM vALe che. ratnasArakumAre puNyanA viziSTa udayathI dIrghakALa sudhI baMne patnIo sAthe anuttara bhogo bhogavyA. sAthe sAthe rathayAtrA, tIrthayAtrA, suvarNamayI-rajatamayI - maNimayI pratimAo taiyAra karAvI enI pratiSThA, derAsaronA nirmANa vagere sukRto karyA. tema ja caturvidha saMghanI bhakti, anupakArI bIjAo para upakAra vagere kAryo paNa karyA. kharekhara lakSmInuM A ja phaLa che. enA saMsargathI enI baMne patnIoe paNa niSThApUrvaka dharmArAdhanA karI. satsaMgathI kayuM satkArya na thAya? AyuSya pUrNa thaye traNe jaNA paMDita maraNa pAmI zrAvaka mATenA utkRSTa devalokarUpa bAramAM devalokamAM deva thayA. tyAMthI cyavI mahAvidehamAM samyaktayukta jaina dharma ArAdhI mokSe jaze. ratnasArakumAranuM A caritra jANI sahue supAtradAnamAM ane parigraha parimANa vratamAM prayatna karavo joie. ahIM ratnasAra kathA samApta thai. zrAvakanI dAnavidhi Ama sAdhuvagereno saMyoga hoya, to vivekIe roja vidhipUrvaka supAtradAna karavuM. tathA bhojananA avasare padhArelA sAdharmikane potAnI sAthe premathI jamADavA, kemake teo paNa pAtrarUpa che. emanA vAtsalyanI vidhi AgaLa batAvIzuM. e ja rIte bIjA paNa bhikhArIvagerene aucityapUrvaka dAna karavuM joie, teone paNa nirAza karIne pAchA javA devA nahIM. nirAza thaine jAya, to teo durbhAva pAmIne karmabaMdha kare. ApaNe emAM nimitta thavuM nahIM. vaLI nA pADavAmAM hRdaya niSphara thAya, te ucita nathI. bhojananA samaye bAraNA baMdha karavA rAkhavA e mahApuruSanuM ke dayAvAnanuM lakSaNa nathI. saMbhaLAya che ke cittoDamAM citrAgaMda rAjA zatrusainya killo gherI levA chatAM ne zatruonA pravezano bhaya hovA chatAM bhojana samaye killAnA dvAra roja ughADA rAkhatA hatA. A marma jANI gayelI vezyAe A vAta lobhamAM AvI zatruone kahI dIdhI. tethI teoe killo jItI lIdho. paNa vAta A che ke AvA bhayamAM paNa teo bhojana samaye dvAra khullA rAkhatA hatA. to zrAvake ne vizeSathI to samRddha zrAvake to avazya bhojana samaye dvAra baMdha karavA nahIM. (ne baMdha hoya to khullA karavA.) kahyuM ja che - A jagatamAM peTabharo koNa nathI? paNa je ghaNAno AdhAra bane che, te ja puruSa mahApuruSa che. tethI bhajanAvasare AvelA svajanavagerene avazya jamADavA joie atithione ane du:khI yAcakone bhaktithI ane zakti mujaba anukaMpAthI ucita rIte kRtArtha karI pachI ja jamavuM mahApuruSo mATe ucita che. AgamamAM paNa kahyuM che - suzrAvake bhojana vakhate dvAra zrAddhavidhi prakaraNa 199
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ baMdha karAvavuM nahIM. jinezvare zrAvakone anukaMpAno niSedha karyo nathI. jIvasamudAyane bhayaMkara bhavasAgaramAM du:khapIDita thayelA joi sAmarthya mujaba ubhayathA samAnatayA anukaMpA karavI joie. ubhayathA - dravyathI anukaMpA yathAyogya bhojanAdi dAnathI karavI ne bhAvathI anukaMpA dharmamArgamAM joDavA dvArA karavI. zrI paMcamAMga (bhagavatI sUtra)mAM zrAvakanA varNanamAM zrAvakanuM avaMgue duvArA" evuM vizeSaNa vAparyuM che. eno artha e che ke bhikSukavagerenA pravezamATe vizeSathI haMmezA khullA dvAravALo hoya. tIrthakaroe paNa sAMvatsarika dAnadvArA dInono uddhAra karyo che. vikramAditye pRthvIne anRNI karI (badhAnuM devuM pote cukavI badhAne RNamukta karyA.) tethI enA nAmanuM saMvatsara (je vikrama saMvata kahevAya che) pravar. dukALavagere vakhate to dIna-du:khiyAono uddhAra karavo vizeSa phaLadAyaka bane che. kahyuM ja che ke - vinayathI ziSyanI parIkSA thAya che. saMgrAmamAM subhaTanI parIkSA thAya che. saMkaTa vakhate mitranI parIkSA thAya che. ane dAnanI parIkSA durbhikSamAM thAya che. vikrama saMvata 131pamAM mahAdukALa vakhate bhadrezvara nagaranA vAsI zrImAla zrIjagaDuzAe ekaso bAra annazALA kholI dAna ApyuM hatuM. uparAMta - hamIrane bAra, visaladevane ATha, tathA sulatAnane ekavIza hajAra muDA jeTaluM dhAnya jagaDuzAe ApyuM hatuM. aNahilapura pATaNa (AjanuM pATaNa)mAM siMghAka nAmano sonI moTA prAsAda, hAthI, ghoDA vagere ghaNI samRddhivALo hato. vikrama saMvata 1429mAM ATha moTA derAsaronI mahAyAtrA karI. e vakhate muhUrtanA jJAnathI AvanArA durbhikSanI jANakArI maLavApara eNe be lAkha maNa dhAnyano saMgraha karyo. emAMthI covIza hajAra maNa dhAnya eNe garIba vagerene dAnamAM ApyuM. e uparAMta eka hajAra kedIone choDAvyAM. chappana rAjAone choDAvyA. derAsaro nirmANa karAvyA. pUjyazrI jayAnaMdasUri ane pUjyazrI devasuMdarasUri A baMnenI AcAryapadavIno lAbha lIdho. vagere ghaNA dharmakAryo karyA. tethI bhojananA samaye vizeSathI dayA - dAna karavA. garIba gRhastha paNa eTalA pramANamAM aucityapUrvaka bhojana-pANI taiyAra karavA jethI yAcaka vagerene ApI A dharmanuM satyApana karI zake. emAM potAne koi moTo kharca nathI thato ne teo thoDAthI paNa saMtoSa pAme che. kahyuM ja che - hAthIne koLiyAmAMthI kaNa jeTaluM paDe to zuM ochuM thavAnuM che? paNa eTalA kaNathI kIDIonuM kuTuMba jIvI jAya che. A rIte taiyAra thayelA nirdoSa AhArathI supAtradAna paNa zuddha thAya che. e ja rIte mAtA, pitA, bhAi, bena, putra, patnI, nokara, bImAra-bAMdhelA gAya vagere badhAnA bhojanavagerenI ucita dekhabhALa karavI. pachI navakAramaMtra yAda karI, paccakakhANa - niyama yAda karI sAbhyane virodha nahIM Ave, e rIte bhojana karavuM. kahyuM che - uttama puruSe pitA, mAtA, bALako, garbhavatI strI, vRddha, rogIone pahelA jamADI pachI pote jamavuM. bAMdhelA copagA (gAya, ghoDAvagere) tathA rAkhelA mANaso vagerenA bhojanavagerenI ciMtA karI pachI dharmajJa puruSe jamavuM joie. e pahelA nahIM. sAbhyanuM svarUpa AvuM batAvyuM che - viruddha gaNAtA AhAra-pANI paNa prakRtine jo mAphaka Ave, to te sAmya gaNAya. jiMdagIbhara sAmyabhAvathI khavAyeluM jhera paNa amRta thAya che. (zaruAtathI ja thoDuM-thoDuM jhera khAvAnI Teva pADavAthI jherathI zarIra TevAi jAya, to e paNa guNakArI bane che.) ane sAbhyanA abhAvamAM to amRta paNa jhera banI jAya che. TuMkamAM potAnI zArIrika pravRtine je mAphaka Ave, te zrAddhavidhi prakaraNa 200
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhojana ja sAtmyavALuM gaNAya. chatAM paNa je sAtmyavALuM nathI, evuM paNa pathya bhojana hajI lai zakAya. je paNa sAstyavALuM apathya bhojana to levuM ja nahIM. 'baLavAnane to badhuM ja pathya che' ema mAnIne kAlakuTa (haLAhaLa) jhera khAvuM kaMi yogya nathI. sArI rIte zikSita karAyelo ane viSataMtrano jANakAra paNa kyAreka jhera khAvAthI marI jAya ema banI zake che. vaLI, kaMThanADImAM (= gaLAmAMthI utarI gayeluM) badhuM ja bhojana samAna thai jAya che. tethI (svAdanA) kSaNamAtra sukhamATe DAhyA mANaso lolatA-mRddhi rAkhatA nathI. tethI lolatAno tyAga karI abhakSya-anaMtakAya vage2e bahu hiMsA-pApamaya vastuno sarvathA tyAga karavo. potAnA peTanuM agnibaLa (pacAvavAnI zakti) joi mAtrAmAM parimita ja ArogavuM. je parimita Aroge che, te ghaNuM Aroge che. vadhu paDatA bhojanathI ajIrNa, ulTI, jhADA ke maraNa Adi paNa thai zake che. kahyuM paNa che - he jIbha ! tuM jamavAnuM ane bolavAnuM pramANa jANI le. atibhojana atibhASaNanuM pariNAma dAruNa hoya che. he jIbha ! jo tuM nirdoSa ane parimita bhojana karI evuM ja (nirdoSa ane parimita) bolavAnuM rAkhe, to karmarUpI vIra yoddhA sAme laDavA icchatA jIvanA vijayamAM vijayapatAkA tArA nAme ja che. hitakara ane parimita barAbara pAkeluM bhojana karanAro, DAbA paDakhe sunAro, haMmezA cAlavAnuM rAkhanAro, samaya para maLa-mUtranuM visarjana karanAro ane strIoaMge manane vazamAM rAkhanAro mANasa rogone jItI jAya che. lokavyavahAra mujaba kayuM bhojana karavuM nahIM? vahelI savAre, taddana saMdhyA vakhate athavA rAte tathA cAlatA-cAlatA bhojana nahIM karavuM. bhojana karatI vakhate annanI niMdA nahIM ka2vI. DAbA pagapara hAtha paNa na rAkhavo. tathA vastu hAthamAM rAkhI khAvI nahIM. ughADI jagyAmAM, taDakAmAM, aMdhakAramAM athavA vRkSanI nIce koi kALe bhojana karavuM nahIM. tathA bhojana karatI vakhate tarjanI AMgaLI UbhI na rAkhavI. moM, kapaDA ane paga dhoyA vinA, nagna thai, melAM kapaDAM paherIne tathA thALIne DAbA hAthe pakaDyA vinA bhojana karavuM nahIM. vicakSaNa puruSe eka ja vastra paherIne, mastake bhInuM vastra vIMTIne, apavitra zarIre tathA atizaya lolupatA rAkhIne bhojana ka2vuM nahIM. pagamAM pagarakhA paherIne, kevaLa jamIna upara ja vyagracitte, palaMga upara besIne, khuNAomAM ke dakSiNa dizAmAM moM rAkhIne temaja pAtaLA Asana upara besIne bhojana karavuM nahIM.Asana upara paga rAkhIne, tathA kutaro, caMDALa ane patita lokonI najara paDatI hoya tevI jagyAe bhojana karavuM nahIM. temaja bhAMgelA athavA malina vAsaNamAM bhojana karavuM nahIM. apavitra vastuthI utpanna thayeluM, garbhahatyA vagere karanAra lokoe joyeluM, rajasvaLA (ema.sI. vALI) strIe sparza kareluM tathA gAya, kutaro, pakSI vagere jIvoe suMgheluM anna khAvuM nahIM. je bhakSya vastu kyAMthI AvI tenI khabara na hoya tathA je vastu ajANI hoya te khAvI nahIM. ekavAra rAMdheluM anna pharIvAra garama karyuM hoya, to te paNa na khAvuM. tathA bhojana karatI veLAe "baca baca " evo zabda athavA vAMkucukuM moM karavuM nahIM. JJ kayuM bhojana yogya che? bhojana karatI vakhate AsapAsa rahelA lokone bhojana karavA bolAvI prIti upajAvavI. zrAddhavidhi prakaraNa 201
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAnA iSTadevanuM nAma smaraNa karavuM. tathA sarakhuM, pahoLuM ane ghaNuM nIcuM UMcuM nahIM evA sthira Asana upara besI potAnI mAsI, mAtA, bahena athavA patnIvagere lokoe rAMdheluM tathA pavitra ane bhojana karelA lokoe AdarathI pIraseluM bhojana ekAMtamAM jamaNo svara vaheto hoya tyAre ArogavuM. bhojana karatI veLAe mauna rAkhavuM, tathA zarIra vAkuMcUMkuM nahIM rAkhavuM ane pratyeka khAvA yogya vastu suMghavI, kemake, tethI dRSTidoSa TaLe che. ghaNuM khArUM, khATuM, ghaNuM garama, tathA ghaNuM ThaMDuM anna khAvuM nahIM. zAka ghaNuM nahIM khAvuM. atizaya mIThI vastu nahIM khAvI. tathA rucikara vastu paNa ghaNI nahIM khAvI. atizaya garama bhojana rasano nAza kare, atizaya khATuM anna iMdriyonI zakti ochI kare, atizaya khAruM anna netrone vikAra kare ane atizaya cIkaNuM anna grahaNIne (koThAmAMnI chaThThI kothaLIne) bagADe. kaDavA ane tIkhA AhArathI kaphano, tUrA ane mIThA AhArathI pittano, snigdha ane uSNa AhArathI vAyuno tathA upavAsathI bAkInA rogono nAza thAya che. je puruSa zAkabhAjI bahu na khAya, ghInI sAthe anna khAya, dUdha Adi vApare, bahu pANI na pIe, ajIrNa vakhate bhojana na kare, ekI - bekInI zaMkA na hoya tyAre AhAra kare tathA cAlatAM khAya nahIM, ane khAdheluM pacyA pachI avasare bhojana kare, tene ghaNA ochA roga thAya che. nItinA jJAtA puruSo prathama madhura, vacce tIkhuM ane cheDe kaDavuM evuM durjananI maitrI sarakhuM bhojana icche che. (durjananI maitrI zarumAM AnaMdadAyaka - mIThI lAge, paNa chevaTe pIDAkAraka-kaDavI thAya.) prathama madhura ane snigdha rasa yuktanuM bhojana karavuM, madhye khaTAza ane khArAzayukta pravAhI vAparavuM. tathA aMte kaDavA ane tIkhArasavALuM vAparavuM. puruSe pahelA pravAhI vacce kaDavA rasa ane aMte pharI pravAhI AhAra karavo, tethI baLa ane Arogya jaLavAya che. - pANI kema ane kyAre pIvuM? bhojananI zarUAtamAM pANI pIe to agni maMda thAya. madhyabhAgamAM pIe to rasAyana mAphaka puSTi Ape ane aMte pIe to jheranI jema nukasAna kare. mANase bhojana karI rahyA pachI sarvarasathI kharaDAyelA hAthe pANIno eka ghUMTaDo pIvo. (jethI badhA rasa peTamAM jAya.) pazunI jema ghaNuM pANI pIvuM nahIM, pItA je bace te choDI devuM. tathA khobethI paNa na pIvuM. kemake, pANI parimita pIvuM te ja hitakArI che. bhojana karI rahyA pachI bhIne hAthe be gAlane, DAbA hAthane athavA netrone sparza na karavo. paraMtu kalyANa mATe be DhIMcaNane hAtha lagADavA. bhojana pachInA kRtyAkRtya buddhizALI puruSe bhojana karI rahyA pachI amuka samaya sudhI zarIranuM mardana, maLa-mUtrano tyAga, bhAra upADavo, besI rahevuM, nahAvuM vagere karavuM nahIM. bhojana karyA pachI tarata besI rahe to peTa medathI jADuM thAya, catto sUi rahe, to baLanI vRddhi thAya. DAbe paDakhe sui rahe to AyuSya vadhe, ane doDe to mRtyu sAmuM Ave. bhojana karI rahyA pachI turata be ghaDI DAbe paDakhe sUi rahevuM, paNa uMghavuM nahIM. athavA to pagalAM cAlavuM. A rIte bhojanano laukika vidhi kahyo che. siddhAMtamAM kahelI vidhi nIce pramANe che - 202 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhAMtamAM batAvelI bhojanavidhi suzrAvako niravadya, nirjIva ane parimita bhojanathI potAno nirvAha karanArA hoya che. e AhAra karatAM 1) sara-sa, caba-caba zabdo na thAya evI rIte tathA 2) khAtA khAtA nIce dANA ke chAMTA na paDe tema, 3) mana, vacana ane kAyAnI guptipUrvaka 4) sAdhunI jema upayogapUrvaka, 5) sAdaDInA pratara khole tema 6) athavA siMhanI jema AhAra kare (kaTapratara cheda ane siMhabhakSita vidhi gItArtha guru pAsethI jANI levI.) A pramANe ekalo athavA anekanI sAthe dhUma (dveSathI bhojananI niMdA) ane aMgAra (rAgathI bhojananI prazaMsA) doSa lAge nahIM tema AhAra kare. gADAnA cakravageremAM tela pUravAmAM Avatu hatuM, jethI e saraLatAthI cAle. paNa te jaruriyAta pUratuM ja pUrAtuM, ghaNuM vadhAre ke taddana ochuM nahIM. e rIte sAdhu paNa sAdhanA sa2LatAthI cAle, eTalo ja AhAra kare. gRhasthoe potAne mATe banAvyuM hoya e tIkhuM, kaDavuM, tUruM, khATuM, mIThuM athavA khAruM evuM jevuM anna maLe tevuM sAdhuoe mIThA ghInI mAphaka bhakSaNa karavuM. temaja roga vakhate mohano udaya thAya tyAre, svajano dvArA upasarga thAya tyAre (svajano saMsAramAM pAchA lAvavA herAna kare vagere vakhate), jIvadayA mATe, tapasyA mATe, tathA AyuSyano aMta najIka hoya to zarIrano tyAga karavAmATe AhArano tyAga karavo. sAdhune apekSIne kahevAyelI A vidhimAMthI zrAvakane apekSIne paNa yathAyogya samajI levI. bIje sthaLe paNa kahyuM che ke - vivekI puruSe zakti hoya to deva, sAdhu, nagarano svAmI, tathA svajana saMkaTamAM paDyA hoya, athavA sUrya caMdrane grahaNa lAgyuM hoya tyAre bhojana karavuM nahIM. temaja ajIrNathI roga utpanna thAya che. tethI ajIrNa, netravikAra vagere roga thayA hoya to bhojana karavuM nahIM. kahyuM che ke tAvavageremAM zakti kSINa na thAya e rIte lAMghana karavuM hitakara kahyuM che. paNa vAyuthI, thAkathI, krodhathI, zokathI, kAmavikA2thI ane prahAra thavAthI utpanna thayelA tAvamAM lAMghaNa karavA nahIM. tathA je divase devadarzana, guruvaMdana Adi nahIM thayA hoya ke vizeSa dharma svIkAravo hoya, ghaNA puNyavALuM kArya zaruM karavuM hoya, te divase upavAsa karavo. e ja rIte AThama, caudasavagere parvatithinA divase paNa upavAsa ka2vo. upavAsa vage2e tapa A bhavamAM ane parabhavamAM khUba guNakArI bane che. kahyuM ja che - tapathI asthira kArya siddha thAya che, vAkuM kArya sIdhuM thAya che, dularbha kArya sulabha thAya che, duHsAdhya kArya susAdhya bane che. vAsudeva, cakravartI vagerenA paNa te-te sthAnanA te-te devane potAnA sevaka banAvavA vagere A lokanA kAryo paNa aThThamavagere tapathI ja siddha thAya che, e vinA nahIM. ahIM bhojana vidhi pUrI thai. bhojana karyA pachI navakAra gaNIne Ubho thAya. pachI caityavaMdana karI devane ane gurubhagavaMta hoya, to temane vaMdana kare, A badhI vAta mULa gAthAmAM 'supattadANAijutti' padamAM Adi zabda mukyo che, tenAthI sUcita thayelI samajI levI. have uttarArdhanI vyAkhyA kare che bhojana pachI divasasaMbaMdhI chelluM paccakkhANa (covihAraAdi) athavA gaMthasI - mutthasI paccakkhANa guru mahArAja pAse levAnuM hoya, to be khamAsamaNA vagere vidhithI vaMdana karI levuM. e zakya na hoya to jAte dhArI levuM. = pachI gItArtha sAdhu pAse athavA bhaNelA zrAvakaputravagere (bhaNAvanArane paMDita kahevA karatAM A zrAddhavidhi prakaraNa 203
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ tvA. zabda vadhu suMdara lAge che.) pAse 1) vAcanA 2) pRcchanA 3) parAvartanA 4) dharmakathA ane pa) anuprekSA A pAMca prakArano svAdhyAya yathAyogya karavo. emAM nirjarAnA AzayathI nahIM ke bIjA koi AzayathI) 1) sUtra ApavuM ke levuM e vAcanA che. 2) emAM (akSaravagere aMge) zaMkA paDe to gurune pUchavuM e pRcchanA che. 3) pahelA bhaNeluM (gokheluM) sUtravagere bhUlAi na jAya e mATe pharIthI yAda karatAM rahevuM - abhyAsa karavo e parAvartana che. 4) jaMbusvAmI vagere mahApuruSonA caritra sAMbhaLavA ke kahevA e dharmakathA che. ane 5) manathI ja sUtravagerenuM smaraNa karavuM e anuprekSA che. (bIjA bhaNelAne ApaNe gokhelA sUtro saMbhaLAvavA dvArA parAvartana karavI sArI che kema ke tethI gokhyA pachI pramAda - vismRtivagerethI je kAMi azuddhi AvI hoya, te nIkaLI jAya. pAThazALAmAM vAcanA, pRcchanA, parAvartana ane dharmakathArUpa cAre ya prakAranA svAdhyAyane sthAna maLavuM joie, to vidyArthIono rasa paNa jaLavAi rahe. anyatra anuprekSA ane dharmakathA evo krama che. ahIM dharmakathA AgaLa levAmAM evo Azaya hovo saMbhava che ke prathama traNanI jema dharmakathA paNa gurubhagavaMta ke zrAvakaputravagerenI apekSA rAkhe che. jyAre anuprekSA to mAtra svaapekSAvALo ja svAdhyAya che.) zrI yogazAstramAM kahyuM che ke - zAstrArthanA jANakAra gurubhagavaMta sAthe te-te zAstrArthanI vicAraNA karavI joie. tethI zrI gurubhagavaMtanA mukhethI sAMbhaLelA zAstrArthanI vicAraNArUpa svAdhyAya (anuprekSA) vizeSa kartavya tarIke samajavo. e atyaMta guNakArI bane che. kahyuM ja che - svAdhyAyathI ja prazastadhyAna prApta thAya che. svAdhyAyathI ja badhA paramArthano bodha thAya che. svAdhyAyamAM rahelo jIva kSaNe-kSaNe vairAgya pAmato jAya che. pAMca prakAranA svAdhyAyapara dRSTAMta vagere vAto ame (graMthakAre) AcArapradIpa graMthamAM vistArathI kahI che, tethI ahIM kaheto nathI. mePeF ebeCellebej de, HefeF Heef[kekeicef len dechCee-elemmeceCelmep Pet3eb di enbi eDeesleeskeinF Oecceh-9-- (chA. sandhyAyAM jinaM punarapi pUjayati pratikrAmati karoti tathA vidhinA | vizrAmaNaM svAdhyAyaM gRhaM gato tataH kathayati dharmam) gAthArtha :- saMdhyAvakhate pharIthI anukrame jinapUjA, pratikramaNa, temaja vidhipUrvaka munirAjanI sevA-bhakti ane svAdhyAya karavA, pachI ghare jai svajanone dharmopadeza karavo. TIkArtha :- zrAvake haMmezA ekAsaNAM karavAM evo utsarga(mukhya)mArga che. kahyuM che ke - zrAvaka utsargamArge sacitta vastune varjanAro, haMmezA ekAsaNa karanAro temaja brahmacarya vrata pALanAro hoya che. paraMtu jenAthI dararoja ekAsaNuM thai zake ema na hoya, teNe divasanA AThamAM coghaDiyAmAM pahelI be ghaDIe arthAt be ghaDI divasa bAkI rahe te pahelA bhojana karavuM. rAtanA prAraMbhavagere vakhate bhojanamAM rAtribhojanano mahAdoSa lAgavAno prasaMga rahyo hovAthI sUryAstanI be ghaDI pahelA ja sAMjanuM bhojana patAvI devuM. sUryAsta vakhate ane rAte bhojana karavAmAM ghaNA doSo lAge che. e doSonuM svarUpa dRSTAMta sahita meM (graMthakAre) racelA arthadIpikA graMthamAMthI jANI levuM. sAMje bhojana patAvI tarata ja zakti mujaba bIjA divasanA sUryodaya sudhI cAle evuM covihAra, tivihAra, ke duvihAranuM paccakhANa karavuM. A paccakhANa hajI divasa bAkI hoya, tyAre ja karI levuM. apavAdapade rAta paDyA pachI paNa karI zake. zaMkA - ekAsaNAvagerenA paccakakhANathI bIjA divasanA sUryodaya sudhInuM paccakakhANa thai ja jAya che. tethI pharI divasacarima paccakkhANa levAmAM koi artha sarato nathI. samAdhAna :- ekAsaNAvagerenA paccakakhANamAM ATha AgAro hatA. ekAsaNuMvagere karI lIdhA zrAddhavidhi prakaraNa 204
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI karAtA A divasacarima paccakakhANamAM cAra ja AgAra che. Ama AgAromAM saMkSepa thato hovAthI divasacarima paccakhANa nirarthaka nathI. vaLI rAtribhojanatyAgI paNa e paccakakhANa divasa bAkI rahe che, tyAre kare che. vaLI A levAtuM paccakkhANa rAtribhojana karavAnuM nathI ema yAda apAve che. tethI paNa divasacarima paccakhANa phaLadAyI che. ema AvazyakasUtranI laghuvRttimAM kahyuM che. A rAtribhojanatyAganuM - divasacarima paccakhANa sahelAithI thAya che ane ghaNA lAbhanuM kAraNa bane che. ekAkSanuM daSTAMta dazArNapura nagaramAM eka zrAvikA roja sAMje vALu karI covihAranuM divasacarima paccakkhANa kare. eno pati mithyAtvI hato. e ghaNIvAra mazkarImAM kahe - A rIte sAMje vALuM karyA pachI rAte koNa khAya che? tethI A bahuM moTuM paccakkhANa karyuM, sarasa ! ekavAra eNe paNa patnIe "nakAmA bhAMgI nAkhazo" ema kahI aTakAvavA chatAM sAMje vALuM karI covihAranuM paccakkhANa karyuM. e ja rAte samyagdaSTi devI enI parIkSA karavA enI benanuM rUpa lai ghebara laine AvI. patnIe aTakAvavA chatAM e svAdanA lobhathI paccakakhANa bhAMgIne ghebara khAvA gayo, tyAM ja devIe mAthA para evo prahAra karyo ke enI baMne AMkha bahAra nIkaLIne jamIna para paDI gai. tyAre "mAro apayaza thaze" evA DarathI zrAvikA kAusagnamAM sthira thai. tethI prasanna thayelI devIe e zrAvikAnA vacanathI kasAi dvArA katala thai rahelA bakarAnI be AMkha lAvI enI AMkha tarIke coMTADI dIdhI. tethI e eDakAkSa (eDakabakaro) tarIke prasiddha thayo. paccakakhANanA mahimAnI khAtarI thavAthI e zrAvaka thayo. loko kautukathI tene jovA AvavA mAMDyA. pachI to enA nAmathI nagaranuM nAma paNa eDakAkSa nagara tarIke prasiddha thayuM. tenA darzanathI ghaNA loko zrAvaka thayA. A divasacarima paccakakhANa saMbaMdhI dRSTAMta che. pachI sUrya aDadho DUbe tyAM sudhInI chellI ghaDImAM pharIthI trIjI vAra vidhimujaba jinapUjA kare. Ama zrItapAgacchAdhipati zrI somasuMdarasUri - zrI munisuMdarasUri - zrI jayacaMdrasUri - zrI bhuvanasuMdarasUri ziSya zrI ratnazekharasUri viracita zrI vidhi kaumudI nAmanI zrAddhavidhiprakaraNavRttimAM dinatya prakAzaka prathama prakAza samApta thayo. A vibhAgamAM ghaNI ghaNI vAto AvI... emAMnI tamane zakya lAgatI vAto alaga tAravI lyo... emAMnI eka-eka vAta ochAmAM ochA sAta-sAta divasa amalamAM muko... cokkasa tamane kAM'ka alaga anubhava thaze. te vakhatanA samayane anurUpa lakhAyelI vAtone vartamAna sthiti sAthe kevI rIte goThavI zakAya te vicArI e mujaba ucita pheraphAro karo. zrAddhavidhi prakaraNa 205
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya prakAza : rAtrikRtya-pratikramaNa. dinakatya kahyA pachI have rAtrikRtya kahIe chIe. zrAvaka munirAja pAse athavA pauSadhazALA vageremAM jai jayaNAthI paMjI sAmAyika levuM vagere vidhisahita cha AvazyakarUpa pratikramaNa kare. temAM sthApanAcAryanI sthApanA, muhapatti, caravaLo ityAdi dharmopakaraNa grahaNa karI sAmAyika karavuM vagere vidhi zrAddha pratikramaNasutra vRttimAM kAMika kahI che. mATe ahIM kahevAmAM Adi badhA vrato saMbaMdhI badhA aticAranI zuddhimATe tathA bhadraka puruSe(jeNe hajI vrato nathI lIdhA paNa evI bhUmikAmAM che, eNe paNa) abhyAsa thAya e hetuthI ubhaya TaMka jarura pratikramaNa karavuM. A pratikramaNa trIjA vaidyanA auSadha tulya hovAthI aticAra lAgyA na hoya, to paNa e karavuM joie. AgamamAM kahyuM che - prathama ane aMtima tIrthaMkaranA zAsanamAM pratikramaNa sahitano dharma che. madhyanA tIrthakaronA zAsanamAM kAraNa Ave to pratikramaNa che. tethI aticArarUpa kAraNanI gerahAjarImAM pUrva karoDa varSa sudhI pratikramaNa nahIM kare ane aticArarUpa kAraNa AvI paDe, to madhyAhna paNa pratikramaNa kare. prathama prakAranuM auSadha thayelA rogone maTADe ne roga na hoya, to UbhA kare. bIjuM auSadha thayelA rogo maTADe, paNa roga na hoya to guNa-doSa kazuM kare nahI. trIjuM auSadha rasAyaNarUpa che, roga hoya, to te dUra kare. roga na hoya, to samagra zarIranA puSTi, sukha, baLa vagerenI vRddhi karI bhaviSyamAM roga Ave ja nahIM tevI sthiti UbhI kare. A ja rIte pratikramaNa paNa aticAra lAgyA hoya, to te dUra kare ane aticAranA abhAvamAM cAritradharmanI puSTi kare che. (sAmAyika pratikramaNarUpa nathI) zaMkA :- Avazyaka cUrNimAM kahelI sAmAyikavidhi ja zrAvakamATe pratikramaNarUpa che, kemake e vidhimAM ja cha Avazyaka ane ubhayasaMdhyA (savAra-sAMja) avazyakaraNIyatA ghaTI jAya che. te A pramANe - sAmAyika lai IryA paDikkamI kAusagga karI caturvizatistavalongasa) kahI vAMdanA dai pachI zrAvaka paccakakhANa kare. Ama cha Avazyaka thai gayA. ane 'sAmAiyaamubhayasaMruM A vacanathI ubhayakALarUpa kALanI niyatatA paNa nakkI thAya che. samAdhAna :- A vAta barAbara nathI, kemake sAmAyikanI A vidhimAM cha Avazyaka ane tame batAvelo kALaniyama asiddha che. tamArA (zaMkAkAra) abhiprAyathI paNa (amAro abhiprAya to have batAvIzuM - paNa zaMkAkArano paNa abhiprAya e ja che ke) cUrNikAre tyAM sAmAyika, IryAvahiyA pratikramaNa ane vaMdana ja sAkSAta darzAvyA che, bAkInA traNa sAkSAta batAvyA nathI. emAM paNa IryAvahiyA pratikramaNa gamanAgamana aMge ja che nahIM ke pratikramaNa nAmanA cothA Avazyaka adhyayanarUpa. (tAtparya ke IryAvahiyA karavI e pratikramaNarUpa bhale kahevAya, paNa te pratikramaNa adhyayanamAM je pratikramaNa iSTa che, terUpa nathI.) kahyuM ja che - gamanAgamana, vihAra, rAte sUtA svapnadarzana aMge, nAvamAM bese ane nadI utare tyAre IryAvahiyA pratikramaNa karavuM. (IryAvahiyA karavI.) zaMkA :- zrAvaka je IryAvahiyA kare che, emAM paNa sAdhunI jema kAusagna karavAno che. ne logassa sUtra bolavAnuM Ave ja che. 206 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhAna :- to pachI e ja rIte e pratikramaNa kema nathI kahevAtuM? tAtparya e che ke IryAvahiyAmAM je kAusagna thAya che ke logassa bolAya che, te cha AvazyakamAM je kAusagga ane caturvizatistava iSTa che, terUpa nathI, kema ke IryAvahiyA svayaM paNa cha AvazyakamAM cothA adhyayanamAM batAvelA pratikramaNarUpa nathI. tethI sAmAyika pote pratikramaNarUpa nathI. vaLI, 'sAdhuno ke caityano joga jo na hoya, to zrAvaka pauSadhazALAmAM athavA potAnA ghare sAmAyika ke Avazyaka kare.' AvazyakacUrNino A pATha sAmAyika karatAM Avazyakane alaga batAve che. vaLI zrAvaka sAmAyika to game tyAre karI zake che, e mATe koi kALaniyama nathI; kemake "jyAM vizrAma kare, ke bIjI koi pravRtti vinA beTho hoya, to te badhe sthAne sAmAyika kare." ane "jyAre paNa taka maLe, tyAre kare to te bhAMgatuM nathI' cUrNinuM AvA vacananuM game tyAre sAmAyika karavA aMge pramANa che. (tethI ja zrAvake gRhasthatarIkenA jarurI kAryo pate ke tarata sAmAyika karavuM joie. TI.vI. vAto-cIto vageremAM samaya bagADavo zrAvakane zobhatuM nathI.) "sAmAIamubhayasajha' evo je tame (zaMkAkAre) pATha batAvyo, te pATha khoTo nathI, paNa te zrAvakanI agyAra pratimAne apekSIne che, kemake e pratimAmAM ja kALaniyama saMbhaLAya che. anuyogadvAramAM zrAvake paNa pratikramaNa karavuM e vAta spaSTa batAvI che, kahyuM ja che - sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ke zrAvikA taccitta, tanmana, tallezya, tadadhyavasita, tattIvra adhyavasAya, tadarthopayukta, tadarpitakaraNa ane tabhAvanabhAvita thai ubhayakALa Avazyaka kare. (taccitta...vagere zabdo uttarottara vadhu-vadhu ekAgratAthI - upayogapUrvaka Avazyaka karavA aMgenA sUcanarUpa che.) vaLI e ja anuyogadvAramAM kahyuM che - sAdhue (sAdhvIe paNa) ane zrAvake (zrAvikAe paNa) ahorAtramAM avazya karavAyogya hovAthI te Avazyaka kahevAya che. tethI nakkI thAya che ke sAdhunI jema zrAvake paNa zrIsudharmAsvAmI Adi pUrvAcAryonI paraMparAthI AveluM pratikramaNa karavuM ja joie. divasa ane rAta saMbaMdhI pAponI vizuddhimAM kAraNabhUta thavAdvArA mahAlAbhakArI hovAthI mukhyatayA ubhayaTaMka pratikramaNa karavuM joie. ame (graMthakAre) kahyuM che - pApathI niSkramaNa (= nIkaLavA)rUpa, bhAvazatru (krodhAdi) para AkramaNarUpa, sukatatarapha saMkramaNa (gamana)rUpa ane mokSamATe kramaNa - pagathiyArUpa pratikramaNa roja be TAima karavuM. pratikramaNa aMgenI daDhatA mATe daSTAMta. saMbhaLAya che ke dilhImAM koka zrAvakane ubhayaTaMka pratikramaNa karavAno niyama hato. rAjya vyavahAra saMbaMdhI koka kAraNasara sulatAne ene AkhA zarIre beDIo baMdhAvI kedakhAnAmAM naMkhAvyo. te divase upavAsa thayo. sAMje cokIdAro sAthe be ghaDI hAthanI beDI choDavA mATe eka suvarNa TAMko (te vakhatanuM calaNa) ApavAnuM TharAvI e rIte hAthanI beDIo choDI pratikramaNa karyuM. ema eka mahinAmAM sATha suvarNaTAMka mAtra pratikramaNa karavA mATe ApyA. enA niyamanI daDhatA jANI prasanna thayelA sulatAne ene kedakhAnAmAMthI mukta karI paherAmaNI ApI pUrvavat vizeSa sanmAna ApyuM. Ama zrAvake pratikramaNa mATe prayatna karavo joie. kayuM pratikramaNa kyAre karavuM joie? A pratikramaNa pAMca prakAre che 1. devasika 2. rAtrika(rAia) 3. pAkSika(paSmI) 4. cAturmAsika (caumAsI) 5. sAMvatsarika. utsargathI A pratikramaNono karavAno samaya A che - sUrya zrAddhavidhi prakaraNa 207
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDadho Dubyo hoya, tyAre gItArtho pratikramaNa sUtra kahe che. A vacananA pramANathI devasI pratikramaNano e rItano samaya samajavo. rAie pratikramaNano samaya - Avazyakano samaya thaye AcArya nidrA tyAga kare. pachI pratikramaNa evI rIte kare ke dasa upadhinA paDilehaNanI tarata pachI surya uge. (rAie pratikramaNa pachI tarata paDilehaNa che.). apavAdathI to devasIa pratikramaNa divasanA trIjA praharathI mAMDI aDadhI rAta sudhI karI zakAya. yogazAstranI vRttimAM madhyAhnathI mAMDI aDadhI rAta sudhI karI zakAya ema kahyuM che. rAie pratikramaNa madhyarAtathI mAMDI madhyAhna sudhI karI zakAya. (A apavAdapada che.) kahyuM paNa che - Avazyaka cUrNigraMthanA abhiprAyathI udghADaporisI (sUryodaya pachI poNA prahara) sudhI ane vyavahArasUtranA abhiprAyathI purimaTTa (divasanA be prahara) sudhI rAia pratikramaNa karI zakAya. pAkSika, comAsI ane saMvatsarI pratikramaNa kramaza: paMdara divasa, cAra mahinA ane varasanA aMte thAya che. pAkSika pratikramaNa caudase karavuM prazna:- pAkSika pratikramaNa caudase karavAnuM ke amAsa-puname? samAdhAna :- caudase. jo puname karavAnuM hota, to caudasano upavAsa karavAno kahyo che, ane puname pAkSikano upavAsa ema pAkSika paNa chaTTathI thAta. ane to - 'aTTama, chaTTa ane upavAsa kramaza: saMvatsarI, comAsI ane pAkSikamAM hoya che evA Agama sAthe virodha thAta. vaLI jyAM caudasanI vAta che, tyAM pAkSikanI vAta ane jyAM pAkSikanI vAta che, tyAM caudasanI vAta alaga AvatI nathI. te A rIte - pAkSikasUtranI cUrNimAM - 'AThama caudase upavAsa karavo joie" ane AvazyakacUrNamAM - 'te AThama caudase upavAsa kare" ema kahyuM che. vyavahArasUtranI bhASyapIThikAmAM 'AThama - pAkSike upavAsa, comAsIe chaTTa ane saMvatsarIe aTTama karavo." ema kahyuM che. mahAnizIthasutramAM AThama, caudasa, jJAnapAMcama comAsA... vagere kahyuM che. vyavahArasutranA chaThThA uddezamAM 'pakhavADiyAmAM AThama ane mahInAmAM pAkSika jANavuM' ityAdi pAThaaMge pAkSika zabdanI vyAkhyA TIkAmAM ane cUrNimAM ema baMnemAM caudasa ja karI che. tethI nizcaya thAya che, caudase ja pakhI pratikramaNa karavuM. comAsI ane saMvatsarI pratikramaNa pUrve kramazaH puname ane pAMcame ja thatA hatA, paNa zrI kAlikAcArye cothanI saMvatsarI AcaryA pachI e paNa kramazaH caudase ane cothe thAya che. A sarvasaMmata hovAthI pramANabhUta ja gaNAya che. kalpasUtra bhASya vageremAM kahyuM che - azaThe (mAyAAdithI nahIM) je kAMi niravadya (= nirdoSa) AcaraNa karyuM hoya ane anya gItArtha saMvignoe aTakAvyuM nahIM hoya, to te bahumataAcarita gaNAya che. (je tethI pramANabhUta gaNAya che.) tIrthodgAra vagere graMthomAM paNa kahyuM che - zAlivahana rAjA pAse saMghanA AdezathI zrIkAlikAcArye paryuSaNa (saMvatsarI) cothanA ane comAsI caudasanA karAvI. zrIvIranivArNathI 993mAM varSathI zrI caturvidha saMgha comAsI pratikramaNa paSmI pratikramaNanA divase kare che. ane te AcaraNa pramANabhUta che. A viSayamAM vadhu jANavAnI icchAvALAe pUjyazrI kulamaMDanasUrie racelo vicArAmRtasaMgraha graMtha jovo. 208 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratikramaNa vidhi yogazAstranI TIkAmAM batAvelI ciraMtana (dIrghapUrvakALe thayelA) AcArye racelI A graMthagAthAothI pratikramaNa vidhi jANavA maLe che. - pAMca AcAranI vizodhi mATe sAdhu ke zrAvaka guru sAthe athavA guru nahIM hoya to ekalo paNa pratikramaNa kare. caityone vaMdI, bhagavAnaevagere saMbaMdhI cAra khamAsamaNA dai jamInapara mAthu aDADI badhA aticAra saMbaMdhI micchA mi dukkaDamu Ape. pachI sAmAyikasUtra (karemi bhaMte) kahI icchAmi ThAmi... kAusagga vagere kare. emAM be hAtha lAMbA karI baMne hAthamAM ogho-muhapattI lai ghoTaka vagere doSo na lAge e rIte kAusagga kare. colapaTTo nAbhithI nIce ane ghuMTaNa upara cAra AMgaLa jeTalo paherelo hoya. kAusagnamAM divase karelA aticAro hRdayamAM dhAre. pachI navakAra bolI kAussagga pAre. pachI logassasUtra bole. saMDAsaka pUMjI nIce besI paraspara na lAge tema baMne hAtha lAMbA karI muhapattinI tathA kAyAnI paccIza paccIza rIte paDilehaNA karavI. uThI, UbhA thai vinayathI vidhipUrvaka kRtikarma (gurune vAMdaNA) kare. temAM batrIza doSa TALavA ane paccIza AvazyakanI vizuddhi sAcavavI. pachI samyaka prakAre zarIra namAvI, be hAthamAM yathAvidhi muhapatti ane rajoharaNa athavA caravaLo lai guru AgaLa anukrame prakaTapaNe aticAra kahevA. pachI nIce besI sAmAyika vagere sUtra jayaNAthI kahe. te pachI (dravya-zarIrathI ane bhAvamanathI) UbhA thaine "adbhuDhiopTi" vagere pATha vidhipUrvaka kahe. pachI vAMdaNA dai pAMca ke tethI vadhu sAdhuo hoya to traNane khamAve. pachI vAMdaNA dai Ayariya ityAdi traNa gAthAno pATha kahe. pachI sAmAyikasUtra tathA kAyotsarga sUtrano pATha kahI, pachI cAritrAcAranI zuddhi mATe be logassano kAussagna kare. pachI vidhithI kAusagga pArIne samyakatvanI zuddhi mATe pragaTa logassa kahI tema ja arihaMta caityonI ArAdhanA mATe kAussagna karI temAM eka logassa ciMtave. pachI mArI zuddha samyakatvavALo thayelo te zrutazuddhi mATe pukharavaradIvaDhe sUtra kahe. pachI paccIza ucchavAsano (eka loggasano) kAussagna karI vidhithI pAre. te pachI badhI zubha kriyAnAM phaLa pAmelA siddha paramAtmAno stava (siddhANaM) kahe. pachI zrutasamRddhi mATe zrutadevIno kAusagga kare, ane temAM navakAra ciMtave. te pachI zrutadevInI koi sAMbhaLe athavA pote kahe. e ja rIte kSetradevatAno kAussagna karI tenI koi sAMbhaLe athavA pote kahe. pachI paMcamaMgaLa (navakAra bolI) saMDAsA prarmAjIne nIce bese. pachI pUrvokta vidhie ja muhapatti paDilehI gurune vAMdaNAM devA. te pachI "icchAmo aNasaDhuiM" kahI DhIMcaNa upara besavuM. guru stuti kahe pachI "namoDastu vaddhamAnAya" vagere traNa stuti ucca svare kahevI. te pachI namutthaNe stavana kahI prAyazcitta mATe kAussagna karavo. rAjya pratikramaNano vidhi A rIte devasI pratikramaNanI vidhi batAvI. rAia pratikramaNa vidhi paNa e pramANe ja che. temAM ATalo ja vizeSa che - prathama micchAmi dukkaDa dai pachI zakastava (namutthaNa) kahI. uThIne vidhithI kAussagna kare ane temAM logassa ciMtave. tathA darzanazuddhi mATe bIjo kAussagna karI temAM paNa logassa ja ciMtave. trIjA kAussagnamAM rAte lAgelA aticAra anukrame ciMtave ane pachI pAre. te zrAddhavidhi prakaraNa 209
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI siddhastava kahI saMDAsA pramArjI bese. pUrvanI jema muhapattinI paDilehaNA, vAMdaNA dai AlocanA sutra kahI (vaMditta sudhI karI) pachI pAchA vAMdaNA, khAmaNAM, pAchA vAMdaNA, Ayariya - uvajhAyanI traNa gAthA vagere kahI kAussaga karavo. te kAussagnamAM A rIte ciMtave ke - "jethI mArA saMyamayogonI hAni na thAya, te tapasyA huM aMgIkAra karuM. chamAsI tapa karavAnI to mArAmAM zakti nathI. chamAsImAM eka divasa ochA ema karatAM ogaNatrIsa divasa ochA karIe, to paNa teTalI tapasyA karavAnI mArAmAM zakti nathI, temaja paMcamAsI, comAsI, trimAsI, bemAsI tathA eka mAsamaNa paNa karavAnI mArAmAM zakti nathI. mAsakSamaNamAM tera ochA karIe pachI soLa upavAsathI mAMDI ekeka upavAsa ocho karatAM TheTha cothabhakta (eka upavAsa) ema ja AyaMbila Adi, porasI tathA navakArazI sudhI ciMtavavuM. upara kahelI tapasyAmAM je tapasyA karavAnI zakti hoya, te hRdayamAM dhAravI. pachI kAussagga pArI logassa kahI muhapatti paDIlehavI. pachI vAMdaNA dai je tapasyA manamAM dhArI hoya, tenuM ja paccakkhANa azaTha bhAve (kapaTa vinA - dhAryuM kaMi ne lIdhuM kaMi evuM karyA vinA vidhipUrvaka levuM. pachI icchAmo aNusaTiM kahI nIce besI dhImA svarathI traNa stuti kahe. (hAla vizAlalocana bolAya che.) te pachI namutthaNe vagere kahI caityavaMdana karavuM. pakakhI pratikramaNano vidhi have caudaze karavAnuM pasbI pratikramaNa kahIe chIe. temAM pahelA agAu kahyA pramANe devasI pratikramaNa sUtranA pATha sudhI vidhi kahI te mujaba pratikramaNa karI, pachI AgaLa kahevAze te anukrame sArI rIte karavuM. prathama muhapatti paDilevI tathA vAMdaNA ApI pachI saMbuddhA khAmaNAM tathA aticAranI AlocanA karI, pachI vAMdaNA tathA pratyeka khAmaNAM karavA. pachI vAMdaNA pachI pakjhIsUtra kahevuM. pachI pratikramaNa sUtra kahI UbhA thai kAussagna karavo. te pachI muhapatti paDIlehI, vAMdaNA dai pAyetika khAmaNA kare ane cAra thobhavaMdana kare. pachI agAu kahelI vidhi pramANe devasI vaMdanAdika karavuM. temAM bhavanadevatAno kAussagna kare ane ajitazAMti kahe. caumAsI ane saMvarcyurI pratikramaNano vidhi e rIte ja comAsI pratikramaNano tathA saMvatsarI pratikramaNano vidhi jANavo. temAM eTalo vizeSa ke - pakhI pratikramaNa hoya to pakhI, comAsI hoya to comAsI, ane saMvatsarI hoya to saMvatsarI evA judAM judAM nAma bolavA. temaja pakjhInA kAusagnamAM bAra, comAsanA kAussagnamAM vIsa ane saMvatsarInA kAussagnamAM navakAra sahita cAlIza logassano kAussagga ciMtavavo. tathA saMbuddhA khAmaNAM pasbI, comAsI ane saMvatsarIe anukrame traNa, pAMca tathA sAta sAdhunAM avazya karavA. A rIte ciraMtanAcAryokta pratikramaNa gAthA kahI. pUjya zrIharibhadrasUrikRti AvazyakavRttimAM vaMdananiryuktinI 'cattAri paDikkamaNe e gAthAnI vyAkhyAnA avasare saMbuddhA khAmaNAnA viSayamAM kahyuM che ke - devasI pratikramaNamAM jaghanya traNa, pakjhI tathA comAsAmAM pAMca ane saMvatsarImAM sAta sAdhuone jarUra khamAvavA. pAkSikasutra vRtti ane pravacanasArodvAranI vRttimAM AvelI vRddhasamAcArImAM paNa e pramANe kahyuM che. pratikramaNanA anukramano 210 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAra pUjya zrI jayacaMdrasUrikRta graMthamAMthI jANavo. pratikramaNa vidhi upara kahI te pramANe che. gurunI vizrAmaNA temaja AzAtanA na thAya vagere vidhithI munirAjanI ane guNavaMta tathA atizaya dharmiSTha zrAvaka AdinI sevA kare. vizrAmaNA eka upalakSaNa che. eTale ke sAthe sukhasaMyamayAtrAnI pRcchAvagere paNa kare. pUrvabhave pAMcaso sAdhuonI sevA karavAthI cakravartI karatAM adhika baLavAna thayelA bAhubalivagerenA dRSTAMtathI sevAnuM phaLa vicAravuM. utsargamArge jotA sAdhuoe koi pAse paNa sevA karAvavI nahIM, kAraNake, "mlenceolaleneDEC 36'' e AgamavacanamAM niSedha karyo che. apavAdapade karAvavI paDe ema hoya, to sAdhu pAse ja karAvavI. tathA kAraNa paDe ane tevA samartha sAdhu na hoya, to lAyaka zrAvaka pAse karAvavI. Ama jo ke uttama munibhagavaMto sevA karAvatA ja nathI. to paNa zrAvake evo lAbha maLe evo bhAva rAkhI sevAnA AzayathI khamAsamaNa devAthI paNa nirjarAno lAbha thAya che, ane vinaya paNa sacavAya che. pachI potAnI jJAnazaktine anurUpa pUrve gokhelA - bhaNelA dinakRtyavagere zrAvakavidhi saMbaMdhI graMtho, upadezamALA, karmagraMthavagere graMthasUtronI punarAvRtti-parAvartanArUpa svAdhyAya kare. athavA zIlAMgaratha ke navakAravALI cittanI ekAgratAvagere mATe gaNe. zIlAMgarathamATe A gAthA che. 18 hajAra zIlAMgonuM svarUpa keij Ces3 poss 3 melee 4 Fb63e6 YeceF 10 meceCeleccesDe 10 -- meauei emenmmoCeh Deuej mei ame cCelike#fer--1-- artha :- karaNa, karAvaNa, anumodana e traNa karaNa, e traNene mana, vacana ane kAyAnA traNa yogathI guNatAM nava thayA. te navane AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha e cAra saMjJAthI guNatAM 36 (chatrIsa) thayA. tene kAna, AMkha, nAka, rasanA(jIbha) ane sparza e pAMca iMdriyothI guNatAM 180 (ekaso eMzI) thayA. tene pRthvIkAya, apUkAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya, beiMdriya, iMdriya, cauriMdriya, paMceMdriya ane ajIvakAya e dasa bhedanI sAthe guNatAM 1800 (aDhAraso) thayA. tene 1) kSAMti 2) mArdava 3) Arjava 4) mukti (nirlobhatA) 5) tapa 6) saMyama 7) satya 8) zauca (pavitratA) 9) akiMcanatA (parigrahatyAga) ane 10) brahmacarya. e daza prakAranA sAdhudharma sAthe guNatA 18008 (aDhAra hajAra)thAya. e rIte zIlAMga rathanA aDhAra hajAra aMganI utpatti jANavI. e zIlAMgarathanI bhAvanA A rIte che. AhArasaMjJA ane zrotrendriya(kAna)nA viSayane jItelA je sAdhu kSAnti (kSamA) yukta thaine manathI paNa pRthvIkAyano AraMbha karatA nathI, te sAdhune huM vaMdana karuM chuM. ityAdi. AnI spaSTa samajaNa AaMgenA yaMtrathI jANI levI. have e ja rIte zramaNadharmarathano pATha batAve - AhArasaMjJAthI aTakelA, zrotrendrinA saMvaravALA (enA pApathI bacato) manathI paNa pRthvI jIvone nahIM haNatA kSamAyukta sAdhune huM vaMdu chuM. A ja rIte sAmAcArIratha, kSAmaNAratha, niyamaratha, AlocanAtha, taporatha, saMsAraratha, dharmaratha, saMyamaratha, vagerenA pATha paNa jANavA. lAMbu na thAya, e bhAvathI ahIM batAvyA nathI. zrAddhavidhi prakaraNa 211
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ navakAra AdinI anAnupUrvI ane tenuM phaLa navakA2nI valaka gaNanAmAM pAMca padane AzrayI eka pUrvAnupUrvI, eka pathAnupUrvI ane bAkI ekasone aDhAra (118) anAnupUrvIo Ave che. navapada AzrayI anAnupUrvI traNa lAkha, bAMsaTha hajAra, AThaso aThotera (3,62,878) thAya che. anAnupUrvI vagere gaNavAno vicAra tathA tenuM svarUpa pUjya zrI jinakIrtisUriSkRta saTIka parameSThi stavathI jANavuM. A rIte navakAra gaNavAthI A bhavamAM paNa zAkinI, vyaMtara, vairI, graha, mahAroga vagereno zIghra nAzavagere pratyakSa phaLa che. paralokamAM anaMta karmono nAza vagere phaLa che. kahyuM ja che - je pApakarmanI nirjarA cha mAsanI athavA eka varSanI tIvra tapasyAthI thAya che, te ja pApanI nirjarA navakA2nI anAnupUrvI gaNavAthI aDadhI kSaNamAM thAya che. zIlAMgaratha vagere gaNavAthI paNa mana-vacana-kAyAnI ekAgratA thAya che, ane tethI trividha dhyAna thAya che. siddhAMtamAM kahyuM che ke - bhaMgika (jemAM bhAMgA - vikalpo Ave evuM) zruta gaNanAro puruSa trividha dhyAnamAM varte che. A rIte svAdhyAya ka2vAthI dharmadAsanI jema potAne karmakSayAdi tathA bIjAne pratibodhAdika aneka lAbha thAya che. dharmadAsanuM dRSTAMta nIce pramANe che. dharmadAsanuM dRSTAMta dharmadAsa da22oja sAMje devasI pratikramaNa karIne svAdhyAya karatA hatA. tenA pitA suzrAvaka hovA chatAM svabhAvathI ja ghaNo krodhI hatA. eka vakhata dharmadAse potAnA pitAne krodhano tyAga karavA upadeza Apyo. paNa tethI pitA gusse thai lAkaDI lai mAravA doDyA. paNa rAta hovAthI nahIM dekhAvAthI thAMbhalA sAthe jorathI bhaTakAyA. tyAM ja marI jherI sApa thayA. e sApa dharmadAsane DasavA AvI rahyo hato, tyAre dharmadAsa svAdhyAyamAM - krodhI thayelo jIva pUrvakaroDa varSamAM tIvrabhAve karelA sukRtane paNa eka muhUrta-48 mInITa mAtramAM haNI nAkhe che, ane baMne bhavamAM du;khI thAya che, a22 ! evA arthavALI gAthA bolI rahyA hatA. A sAMbhaLI e sApane jAtismaraNajJAna thayuM. tarata ja pazcAtApa sahitanA zubhabhAvathI anazana karI prathama devalokamAM deva thayA. putra dharmadAsane badhA ja kAryomAM sAMnidhya ApI sahAyaka thayA. svAdhyAya dhyAnamAM lIna thayelA dharmadAsa paNa kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. tethI avazya svAdhyAya karavo. gharamAM dharmasabhA pachI sAmAyika pArI ghare gayelA zrAvake potAnI patnI, putra, mitra, bhAi, sevaka, bena, putravadhu, putrI, pautra, pautrI, kAkA, bhatrIjo ane vANotara temaja bIjA svajanone paNa jenI jevI yogyatA hoya te pramANe dharmano upadeza karavo. upadezamAM samyaktva mULa bAra vrata samajAvI zakAya. badhA ja kAryomAM pUrI zaktithI kevI rIte jayaNA karavI vagere batAvI zakAya. tathA jyAM jinamaMdira tathA sAdharmika na hoya evuM sthAna tathA kusaMga choDavAaMge, navakAra gaNavA, trikALa caityavaMdana tathA jinapUjA karavI ane paccakkhANa vagere abhigraha levA, zakti pramANe dharmanAM sAte kSetromAM dhana vAparavuM vagere aMge yogyatAne anurUpa samajAvavuM. zrAddhadinakRtyamAM kahyuM che ke - jo gRhastha potAnI, strI, putra vagerene sarvajJa-praNIta dharmamAM joDe nahIM, to te gRhastha AlokamAM tathA paralokamAM teoe karelA pApothI lepAya che. 212 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ evI lokasthiti che ke jema corane anna-pAnavagere sahAya ApanAra mANasa paNa corInA aparAdhamAM sapaDAya che, tema dharmanI bAbatamAM paNa jANavuM. Ama tattvajJa zrAvaka dararoja dravyathI ane bhAvathI putra, patnI, putrIvagerenuM anuzAsana karanAro hoya. evA vacanane anurUpa dravyathI vastrAdi ApavAdvArA anuzAsaka bane. ane bhAvathI teone dharmaupadeza ApI anuzAsana kare, kemake anuzAsanano artha ja che AzritavarganA susthita-du:sthitapaNAnI ciMtA karavI. anya graMthamAM paNa kahyuM che - deze-prajAe kareluM pApa rAjAne mAthe, rAjAe kareluM pApa purohitane mAthe, patnIe kareluM pApa patinA mAthe ane ziSya kareluM pApa gurune mAthe che. patnI, putravagere kuTuMbanA loko gharanAM kAmamAM vyagratA, ghaNo pramAda vagere kAraNe guru pAse dharma sAMbhaLatA na hoya, to paNa zrAvakanI (gharanA mobhInI) preraNAthI dharma karatAM thAya che. ahIM dhanya zeThanuM dRSTAMta che. dhanya zeThanuM daSTAMta dhanya zeTha nagaramAM AvelA gurunA upadezathI suzrAvaka thayo. te dararoja sAMje potAnI patnI ane cAre putrone dharmopadeza karato hato. patnI ane traNa putro kramazaH pratibodha pAmyA. paNa nAstikanI jema 'puNya-pApanuM phaLa kyAM che?" ema bolavAvALo cotho putra pratibodha pAmyo nahIM. dhanyazeThane ene pratibodha thAya enI ghaNI caTapaTI hatI. eka vakhata paDozamAM rahetI eka vRddha suzrAvikAne maraNavakhate teNe dharma saMbhaLAvyo ane 'deva thaine tAre mArA putrane pratibodha pamADavo." evuM vacana lIdhuM. te vRddha strI marIne pahelA devalokamAM gai. teNe potAnI divya Rddhi vagere dekhADIne dhanyazeThanA e putrane pratibodha pamADyo. A rIte gharanA svAmIe potAnA patnI-putravagerene pratibodha karavo. ema karatAM paNa kadAca teo pratibodha na pAme, to pachI gharanA dhaNIne mAthe doSa nathI, kemake hitanI vAta sAMbhaLavAthI badhA ja zrotAne dharma maLe evo ekAMta nathI. paNa anugraha (emanuM hita karavAnA Azaya)thI kahenArAne to avazya dharma thAya ja che. A rIte navamI gAthAno artha karyo. Hee3eb Deyeyecej Dees meces DettlebkeAj F leesefes b-- evel esej cesLedeceg DemeF EQF&defleppe --10-- (chA .prAya : abrahmavirataH samaye alpAM karoti nidrAm / nidroparame strItanu-azucitvAdi vicintayet) gAthArtha :- prAyaH abrahmano tyAgI zrAvaka rAtanA ucita samaye alpanidrA le. uMgha pUrI thAya tyAre strInA zarIranI azuci vagere vicAre. Ama zrAvaka dharmopadezavagere dvArA rAtano prathama prahara vIte ane madhyarAta zaru thAya, te pahelA zarIranI prakRtine anukuLa Ave evA ucita suvAnA sthAne vidhipUrvaka alpanidrA kare. zrAvaka moTe bhAge kAmakrIDArUpa abrahmano tyAgI hoya. je mAvajIvamATe abrahmano tyAga karavA samartha nahIM hoya, tevA paNa zrAvake parvatithivagerene lakSamAM rAkhI moTA bhAganA divaso to brahmacarya pALavuM ja joie. navayuvAna vayamAM paNa brahmacarya pALavAthI ghaNo moTo lAbha thAya che. mahAbhAratamAM paNa kahyuM che - he yudhiSThira ! eka rAta paNa brahmacarya pALanArane je gati maLe che, te gati hajAra yajJa karavAthI maLI zake ema kahI zakAtuM nathI. zrAddhavidhi prakaraNa 213
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAthA (10)mAM 'nidrA" vizeSya che ne "alpA" e vizeSaNa che. "je kAMi kartavya ke niSedha vizeSaNa yukta vizeSyaaMge hoya, te kartavya ke niSedha vizeSaNane lAgu paDe che,' evA nyAyathI prastutamAM paNa e ja samajavAnuM che ke zAstrakAra 'uMgha levI e kartavyarUpe nathI batAvatAM paNa 'ochI levI' e ja kartavyarUpe batAve che, kemake uMgha to darzanAvaraNIya karmanA udayanA kAraNe AvavAnI ja che - vagara preraNAe siddha thayelI vAta che. zAstranuM vidhAna to je bIjI rIte prApta na hoya- jJAta na hoya, te aMge hoya, to ja saphaLa gaNAya. A vAta pUrve paNa karI che. "ochI levI" ema kahevA pAchaLa kAraNa e ja che ke ghaNI uMghavALI vyakti A bhavasaMbaMdhI ane parabhavasaMbaMdhI kAryo karavAnuM cUkI jAya che. tathA cora, verI, dhutArA, durjanavagerethI saraLatAthI parAbhava paNa pAme che. vaLI ochI nidrA e mahApuruSanuM lakSaNa che. kahyuM ja che - alpa AhAravALo, ochuM kahevAthI ghaNuM samajI janAro, thoDI nidrAvALo ane ochI upadhi - ochA upakaraNavALo je hoya, tene devo paNa praNAma kare che. nIti zAstravageremAM kahelI nidrAnI vidhi (mAMkaDavagere) jIvothI bharelo, TuMko, bhAMgelo, melo, paDapAyAvALo (pAyAnI nIce bIjo nAno pAyo hoya, to paDapAyAvALo kahevAya.) tathA bALavAnA lAkaDAthI banAvelo khATalo sUvAnA kAmamAM vAparavo nahIM. palaMga ane besavAnI pATa (Aje khurazI) vadhumAM vadhu cAra lAkaDAthI bane to sArA. pAMca Adi lAkaDAno yoga potAno ane kuLano nAza kare che. potAnA pUjya puruSathI UMce sthAnake sUvuM nahIM. tathA paga bhInA rAkhIne, uttara ke pazcima dizAe mastaka karIne, vAMsanI peThe lAMbo thaine, paga mUkavAne ThekANe mastaka karIne na sUvuM, paraMtu hAthInA dAMtanI jema (zarIra kAMka vAMku thAya ema) sUvuM. devamaMdiramAM, rAphaDA upara, vRkSanI nIce, smazAnamAM tathA vidizAe (khUNAnI dizAe) mAthuM karIne na sUvuM. kalyANane icchatA puruSe sUtA pahelA ekI-bekInI zaMkA hoya to te dUra karavI. tathA enA sthAna kyAM che? te barAbara jANavuM. pANI pAse che ke nahIM te jovuM ane bAraNuM barAbara baMdha karavuM. pavitra thavuM, rakSAmaMtrathI pavitra karelI pahoLI pathArImAM vastra vyavisthata paherIne cAre AhArano parityAga karI DAbe paDakhe sUvuM. krodhathI, bhayathI, zokathI, madyapAnathI, strI-saMbhogathI, bhAra upADavAthI, vAhanamAM besavAthI tathA mArge cAlavAthI thAkelA, atisAra, zvAsa, heDakI, zULa, kSata (ghA), ajIrNa vagere rogathI pIDAyelA, vRddha, bALa, durbaLa, kSINa thaelA ane tRSAtura thaelA eTalA puruSoe ja evA koi avasare divase sUvuM. unALAmAM vAyuno saMcaya, havAmAM rUkSatA tathA TUMkI rAta hoya che, mATe te RtumAM divase uMgha levI lAbhakArI che. paNa bIjI RtumAM divase nidrA le to tethI kapha-pitta thAya. ghaNI AsaktithI athavA avasara vinA uMgha levI sArI nathI. kemake tevI uMgha kAlarAta (motanI rAta) nI jema sukhano tathA AyuSyano nAza kare che. sUtI vakhate mAthe pUrva dizAe kare to vidyAno ane dakSiNa dizAe kare to dhanano lAbha thAya. pazcima dizAe kare to ciMtA upaje, tathA uttara dizAe kare to mRtyu athavA nukasAna thAya. A rIte nItizAstrAdikamAM zayanavidhi kahyo che. AgamamAM kahelo vidhi A pramANe che :- sUtI vakhate caityavaMdana vagere dvArA devane tathA gurune 214 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaMdanA karavI. covihA2vagere paccakkhANa graMthisahita uccaravuM, tathA pUrve lIdhelA badhA vratamAM rAkhelA parimANano saMkSepa karavArUpa dezAvakAzika vrata svIkAravuM. dinakRtyamAM kahyuM che ke - prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane dinalAbha (divase thanAro lAbha - kamAi) e badhA aMge jeTalA aMze pUrve niyama nathI thayo, teno paNa niyama karuM chuM. te e ke H- :- ekeMdriyane tathA maccha2, ju vagere trasa jIvone mUkIne bAkIno AraMbhajanya ane sAparAdha trasajIva saMbaMdhI badhI hiMsA, manane rokavuM azakya hovAthI vacanathI tathA kAyAthI gAMTha na choDuM tyAM sudhI na kare ane na karAvuM, e ja rIte mRSAvAda, adattAdAna ane maithunano paNa niyama jANavo, tathA dinalAbha paNa niyamita nathI, tethI hamaNAM niyama karuM chuM. temaja anarthadaMDano paNa niyama karuM chuM, tathA zayana, AcchAdana vagere mukIne bAkInA sarva upabhoga-pariogane, gharano madhyabhAga mukI bAkI badhI dizAmAM gamana gAMTha na choDuM tyAM sudhI vacanathI tathA kAyAthI na karuM ane na karAvuM. A rIte svIkAravAthI moTuM phaLa maLe che. vaLI munirAjanI jema ni:saMgapaNuMvageremAM e kAraNa bane che. pUrvabhave vaidya bIjA bhave vAnarano avatAra pAmyo. pachI nimittane pAmI jAtismaraNa jJAna thayuM. vrato lIdhA. emAM A dezAvagAzika vratamAM je maryAdya rAkhI, te prANAnta kaSTa AvavA para paNa choDI nahIM. Ama e vratane jALavI rAkhavAthI bIjA bhave amApa phaLa pAmyo. tethI zrAvake utsargamArge to A vratanuM prANAMte paNa pAlana karavuM joie. Agavagere saMkaTamAM vratapAlanamAM samartha na banI zake, to anAbhogAdi cAra AgAramAM samAdhinA AzayathI cothA AgAranA baLapara vrata choDe, to paNa bhaMgano doSa lAgato nathI. vaidya-vAnara dRSTAMta AcAra pradIpa graMthamAM ApyuM che. temaja cAra zaraNA svIkAravA, samasta jIvarAzIne khamAvavA, aDhAre pApasthAnakano tyAga karavo. karelA duSkRtanI niMdA karavI. potAnA ne bIjAnA sutonI anumodanA karavI. pahelAM navakAra gaNI - pa conppellitus Fcine ornmme FcfFj 2015 - Durnej chah ornelJtltuline Jimin Dh~~ 1~~ A gAthA traNavAra bolI anazana karavuM. (jo Aje rAte mArA dehano pramAda (= aMta) thAya, to AhAra, upadhi ane zarIra badhuM ja trividhe (mana-vacana-kAyAthI) vosirAvI dauM chuM.) pachI sUtI vakhate navakAra ciMtavavo. alaga palaMgapara ja sUvuM, paNa strIvagere je palaMgamAM sUtA hoya, e palaMgapara sUvuM nahIM. kemake, viSayasevanano abhyAsa anAdikALano che, ane vedano udaya khamavo bahu muzkela che. tethI kadAca kAmavAsanAthI jIva pIDAya, kemake- jema lAkhanI vastu agninI pAse mukatAM turata pIgaLI jAya che, tema dhIra puruSa ke durbaLa zarIravALo puruSa paNa strI pAse hoya to pIgaLI jAya che. puruSa manamAM je vAsanA 2AkhIne sUi jAya che, te ja vAsanAmAM te pAcho jAgRta thAya tyAM sudhI rahe che - ema AptapuruSo kahe che. (tethI jo khoTI vAsanA-vicAraNA karatAM karatAM UMdha AvI gai, to samagra uMdha daramyAna te ja vAsanA-vicAra rahe che. pariNAme jo uMghamAM mota thAya, to durgati paNa thai zake. tethI kharAba vAsanAnA vicAra na rahe, evI rIte sUvAnuM che.) tethI mohano sarvathA tyAga karIne vairAgya vagerenI bhAvanA bhAvatAM UMgha levI. tema karavAthI khoTuM svapna athavA duHsvapna AvatuM nathI paNa dharmanI bAbatanAM ja sArAM svapna Ave che. Ama zrAddhavidhi prakaraNa 215
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ ni:saMgatAvagere zubhabhAvapUrvaka sUvAthI sutelo mANasa parAdhIna hovAthI, ApadA ghaNI hovAthI, AyuSya sopakrama hovAthI, tathA karmagati vicitra hovAthI kadAca maraNa pAme; to paNa tenI zubhagati ja thAya. kemake, "chevaTe jevI mati hoya tevI gati thAya evuM zAstravacana che. ahIM kapaTI sAdhue haNelA udAyI rAjAnuM dRSTAMta jANavuM. azucibhAvanAAdithI vAsanA jItavI have A ja dasamI gAthAnA uttarArdhanI vyAkhyA karIe chIe.... pachI pAchalI rAte UMgha uDI jAya, tyAre anAdikALanA bhavanA abhyAsanA rasathI udaya pAmatA durjaya kAmarAga (vAsanA)ne jItavA strInA zarIranuM azucipaNuM vagere manamAM ciMtavavuM. "azucipaNuM vagere emAM vagere zabda kahyo che tenA tAtparyathI zrI jaMbusvAmI, zrI sthUlabhadrasvAmI Adi moTA RSioe tathA sudarzana vagere suzrAvakoe atikaThINa zIlavrata pAlanamAM je ekAgratA rAkhI, te ciMtavavuM. uparAMtamAM-kaSAyavagere doSo jItavAnA upAya vicAravA. saMsAranI ati viSama sthiti - avasthA vicAravI. dharmasaMbaMdhI vividha manoratho paNa vicArI zakAya. - temAM strInA zarIranI apavitratA-jugupsanIyatA vagere vAta prasiddha che. pUjyazrI munisuMdarasUrijI mahArAje adhyAtmakalpadrumamAM kahyuM che ke - are jIva ! cAmaDI, hADakAM, majjA, AMtaraDAM, carabI, lohI, mAMsa, viSThA vagere azuci ane asthira yugalonA skaMdha strInA AkAre pariNamyA che, temAM tane ramaNIya zuM lAge che? are jIva! dUra paNa rahelI thoDI viSThA vagere apavitra vastu jotAM ja tuM zuM zuM kare che ane nAka maraDe che. ema chatAM te mUrkha ! te ja azuci vastuthI bharelI strInA zarIranI kema abhilASA kare che? viSkAnI jANe kothaLI ja na hoya ! evI tathA dehagata chidramAMthI nIkaLatA ghaNA maLathI malIna thayelI, utpanna thayelA kRminA jALAthI bharelI, tathA capaLatAthI, kapaTathI ane asatyathI puruSane ThaganArI strI tenI bahAranI TApa-dIpa vagere saMskArathI suMdara mAnI bhogavavA jAva, to narakanuM kAraNa bane che. kAmavikAra traNe lokanI viDaMbanA kare che, tathApi manamAM viSayasaMkalpa karavAnuM choDe, to kAmavikAra sahajamAM jItAya. kahyuM che ke - he kAmadeva ! huM tAruM mULa jANuM chuM. tuM viSayasaMkalpathI utpanna thAya che. huM viSayasaMkalpa ja nahIM karuM ke jethI tuM mArA cittamAM utpanna nahIM thAya. A rIte pote navI paraNelI ATha zreSThIkanyAone pratibodha pamADanAra ane navvANuM karoDa sonaiyA jeTalA dhanano tyAga karanArA zrI jaMbusvAmInuM, tathA kozA vezyApara Asakta thai sADI bAra karoDa sonaiyA kharacI kAmavilAsa karanAra ane dIkSA pachI zIdhra kozAnA mahelamAM ja comAsuM rahenAra zrI sthUlabhadrasvAmInuM, tathA abhayA rANIe karelA aneka anukULa tathA pratikuLa upasargathI manamAM paNa jarAya vikAra nahIM pAmanAra sudarzana zeTha vagerenuM dRSTAMta viSayavijayaaMge prasiddha che. kaSAyAdi jItavAnA upAyo kaSAya vagere je-je doSa satAvatA hoya, te-te doSanA pratipakSa guNasevanathI te-te doSa jItAya che. emAM krodha kSamAthI, mAna mRdutA-namratAthI, mAyA jUtA-saraLatAthI, lobha saMtoSathI, rAga vairAgyathI, dveSa maitrIbhAvathI, moha vivekathI, kAmavAsanA strIzarIrasaMbaMdhI azucibhAvanAthI, zrAddhavidhi prakaraNa 216
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ matsara(IrSyA) bIjAnI saMpatti vadhavA chatAM cittane svastha rAkhavAthI, viSayo saMyamathI, mana, vacana, kAyAnA azubha yogo traNa guptithI, pramAda apramAdathI ane avirati viratithI sukhethI jItI zakAya che. takSaka nAganA mAthe rahelo maNi meLavavo, athavA amRtapAna karavuM, evA upadezanI jema A vAta banavI muzkela che evI paNa manamAM kalpanA nahIM karavI. sAdhu munirAja vagere te te doSano tyAga karIne te-te guNamaya banelA dekhAya che. tathA dRDhaprahArI, cilAtIputra, rohiNeya co2 vagere puruSonA dAkhalA paNa A viSaya upara jAhera che. kahyuM che ke - he loko ! jeo jagatmAM pUjya thayA, te pahelA ApaNA jevA sAdhAraNa mANasa hatA, ema samajI tame doSano tyAga karavA ghaNA utsAhavALA thAo. sAdhuone utpanna karatuM koi khetara nathI ke sAdhupaNuM sahaja maLI paNa jatuM nathI. je-je vyakti guNo dhAraNa kare che, te-te vyakti sAdhu thAya che. tethI guNone Adaro. aho ! he priyamitra viveka ! tuM ghaNA puNyathI mane maLyo. tAre thoDA divasamATe paNa amArI pAsethI kyAMya javuM nahIM. huM tArA saMgathI zIghra janma-maraNano nAza karavA mAMgu chuM. (kemake) kone khabara pharIthI mane tAro meLApa thaze ke nahIM? (badhA ja guNomAM guNapaNuM viveka-aucityathI Ave che. tethI te guNomAM rAjA che.) badhA guNo jyAre prayatna sAdhya hoya ane prayatna karavo jyAre potAnA hAthanI vAta hoya, tyAre kayo jIvato mANasa bIjo koi guNImAM agresara che e vAta sahana karI zake? (zA mATe pote agresara na bane ?) guNathI ja gaurava maLe che. jJAti-jAtinA ADaMbarathI kAMi na thAya. vanamAM paNa utpanna thayeluM phula levAya che, ane potAnI kAyAmAM utpanna thayelo mela pheMkI devAya che. guNathI ja mahattva maLe che nahIM ke (rUpaAdithI sabhara) zarIrathI ke (moTI) uMmarathI. kevaDAnI nAnI pAMkhaDIo sugaMdhI hoya che. tathA kaSAyavagere doSo udbhavavAmAM nimitta banatA dravya-kSetravagere vastuno tyAga karavAthI paNa te-te doSano tyAga thAya che. kahyuM ja che - te vastu choDI devI ke jenA nimitte kaSAya agni utpanna thAya che. te vastu grahaNa karavI ke jenAthI kaSAyono upazama thAya che. saMbhaLAya che ke svabhAvathI ja krodhI zrI caNDarudrAcArya krodhanI utpatti nahIM thAya e mATe ziSyothI alaga jagyAe ja rahetA hatAM. saMsAra duHkhamaya che have saMsAranI atizaya viSamasthiti prAye cAre gatimAM ghaNuM du:kha bhogavAya che te uparathI vicA2vI. temAM narakamAM ane tiryaMcagatimAM bahu du:kha che te to prasiddha ja che. kemake kSetravedanA ane zastra vinA eka-bIjAne upajAvelI vedanA sAte narakamAM che. prathama pAMca narakabhUmimAM uparAMtamAM zastrajanya vedanA che ane prathama traNamAM vadhArAmAM paramAdhAmI devoe karalI vedanA paNa che. (bhayaMkara pIDArUpI) agnimAM satata pakAi rahelA narakanA jIvone palakArA mAravA jeTalA samaya mATe paNa sukha maLatuM nathI. mAtra satata du:kha ja che. he gautama ! nArakI jIvo narakamAM je tIvra du:kha pAme che, tenA karatA anaMtagaNuM du:kha nigodamAM jANavuM. paMcendriya tiryaMca paNa cAbuka, aMkuza, paroNA Adino mAra vagere du:kho sahe che. manuSyabhavamAM paNa garbhAvAsa, janma, jarA, maraNa, vividha pIDA, vyAdhi, daridratA vagere upadrava hovAthI du:kha ja che. devabhavamAM paNa dAsapaNuM, apamAna, IrSyAvagere ane cyavana (tyAMthI bhraSTa thavAnuM) zrAddhavidhi prakaraNa 217
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ vagere du:kho che. kahyuM che ke - he gautama ! agnimAM tapAvI lAlacoLa karelI soyo eka sAthe zarIramAM ghoMcavAthI jeTalI vedanA thAya che, te karatAM ATha gaNI vedanA garbhAvAsamAM thAya che. jIva janma vakhate garbhamAMthI bahAra nIkaLatA yonitaMtramAM pIlAya che, tyAre tene upara kahelI vedanAthI lAkha gaNI athavA karoDa-karoDa gaNI vedanA thAya che. baMdIkhAnAmAM aTakAva, vadha, baMdhana, roga, dhanano nAza, maraNa, ApadA, manamAM saMtApa, apayaza, niMdA evA du:kho manuSya bhavamAM che. keTalAka jIvo manuSyabhava pAmIne paNa mAThI ciMtA, saMtApa, dAridraya ane roga vagerethI udvega pAmIne AtmahatyA karI) marI jAya che. kheda, mada, ahaMkAra, krodha, mAyA, lobha, vagere doSothI devo paNa kharAba bhava pAmelA che. tethI temane sukha kyAMthI hoya? vagere vAto saMsArane du:khamaya siddha kare che. dharmanA manoratho dharmanI manoratha bhAvanA AvI batAvI che. zrAvakanA gharamAM jJAna-darzanadhArI dAsa thavuM sAruM - paNa mithyAtvathI bharelI buddhivALA cakravartI paNa thavuM sAruM nathI. huM svajanavagereno saMga mukI kyAre gItArtha ane saMvegI guru mahArAjanA caraNamAM dIkSA laiza? huM tapasyAthI durbaLa zarIravALo thai kyAre bhayathI athavA ghora upasargathI DaryA vinA smazAnavageremAM kAussagna karI uttama puruSonI karaNI karIza? vagere... ahIM dazamI gAthAno vistarArtha saMpUrNa thayo. tapagacchIya zrI ratnazekharasUri-viracita "zrAddhavidhiprakaraNa'nI "zrAddhavidhi kaumudI' TIkAmAM dvitIya rAtrikRtya prakAza saMpUrNa thayo. TI.vI.nI phAlatu sIriyalo ane kAma vinAnA samAcAro ApaNA samayane, uMghane, vicArone ane sapanAone bagADe che. tethI te choDI zakAya eTalA mananA majabuta bano. e chuTaze, to rAte vahelI uMgha Avaze. to savAre vahelA uThAze. to savAranA zAMta vAtAvaraNamAM pratikramaNa - sAmAyika - jApavagere pavitra kAryothI AtmAnuM hita sAdhI zakAze ne e maMgala karavAthI divasa paNa sAro jaze. nAmamAtrathI jainamAMthI bhAvazrAvaka banavA rAtanA covihAra-tivihAra karavA atyaMta jarurI che. sAMje paNa derAsare darzana karavA javAnI Teva pADavA jevI che. AratI-maMgaLa dIvA vakhate saMgha sabhyo sArI saMkhyAmAM upasthita hoya, to bhAvollAsa vadhaze. viziSTa puNyanuM sarjana thaze. e avasare bhegA thayelA saMghasabhyo saMghaaMge, zAsanaaMge, anukaMpAvagere mATe carcA-vicAraNAo karI suMdara sukRtanA saMkalpo karI zake. 218 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaprakAza : parvakRtyo rAtrIkRtya kahyuM, have parvakRtya kahIe chIe. HelJemeghcemeneF&yel/eDeCeej VeledelemesneeF - DeemeebesfeleDeuech Deltecem mehelememecb--11-- (chA.parvasu pauSadhAdi-brahma-anArambha-tapovizeSAdi / Azvina-caitrASTAhnika - pramukheSu vizeSeNa) gAthArtha :- suzrAvake parvadivasoe temAM paNa khAsa karI Aso mahinAnI tathA caitra mahinAnI aThThAi-(oLI)-mAM pauSadha vagere karavAM, brahmacarya pALavuM, AraMbha varjavo ane viziSTa tapazcaryA vagere karavI.(11) poSa-dharmanI puSTine. dha-dhAraNa kare, te pauSadha kahevAya che. zrAvake siddhAMtamAM kahelA AThama, caudaza vagere parvadivasoe pauSadha Adi vrata avazya karavA. AgamamAM kahyuM che ke - jinamatamAM badhA ja kAlika parvomAM prazasta yoga che ja. temAM paNa zrAvake AThame tathA caudaze avazya pauSadha karavo. "zarIra svastha na hovuM" vagere prabaLa kAraNe pauSadha karI zake nahIM, to be vAra pratikramaNa, ghaNA sAmAyika, dizA vagerenA atizaya saMkSepavALuM dezAvagAzika vrata vagere jarUra karavA. temaja parva divasoe brahmacarya pALavuM, AraMbha varjavo, tathA roja karatAM upavAsaAdi vizeSa dharmakArya karavA. tathA te divase snAtra, caityaparipATI, badhA sAdhuone vaMdana, supAtradAnavagere karIne, rojiMdA devagurupUjA-dAna karatAM vizeSa dharmakArya karavA. kahyuM ja che - jo roja dharmakriyA karo to sAruM ja che. paNa jo roja badhI kriyA karavI zakya na hoya, to paNa parvadivase to avazya karavI. dazerA, dIvALI, akhAtrIja vagere laukika tahevAromAM vizeSa bhojana-suMdarakapaDAM vageremATe prayatna karAya che, tema dharmanA parva Ave, tyAre dharmaaMge paNa vizeSa prayatna karavo joie. parvadivaso ane tenuM phaLa anyadarzanI loko paNa agiyAraza, amAsa vagere parvomAM amuka AraMbha choDI upavAsaAdi kare che. tathA saMkrAMti, grahaNa vagere parvomAM potAnI purI zaktithI moTA dAnAdi Ape che, to zrAvake to badhA parva divaso avazya pALavA joie. parva dina A rIte kahyAM che, AThama 2, caudaza 2, pUnama 1, ane amAsa 1 e cha parva dareka mAsamAM Ave che, ane dareka pakhavADIyAmAM traNa (AThama 1, caudaza 1, ane pUnama 1 athavA amAsa 1) parva Ave che. temaja "gaNadhara zrI gautamasvAmIe bIja, pAMcama, AThama, agiyArasa ane caudaza" e pAMca zruta (athavA zubha) tithi kahI che. zruta-cAritra A be dharma ArAdhavA bIja che. pAMca jJAna ArAdhavA pAMcama che. ATha karma chedavA AThama che. agiyAra aMgo (gaNadhararacita Agamo) mATe agyArasa che ne cauda pUrvanI upAsanAmATe caudaza che. A pAMca parvamAM amAsa ke pUnama umerIe, to pakhavADiyAmAM utkRSTa cha parva thAya che. AkhA varasamAM to aTTAi, comAsavagere ghaNI parvatithio Ave che. AraMbha ane sacinAhArano tyAga je zrAvaka parvadivase AraMbha sarvathA choDI na zake, eNe zakya eTalA ochA AraMbha (= hiMsAdi janaka kAryo) karavA. sacitta AhAra jIvahiMsAmaya hovAthI te karavAmAM ghaNo AraMbha thAya che. anAraMbha evuM je kahyuM che, tenA tAtparyathI parvadivase saMpUrNa sacitta AhAra avazya varjavo. kahyuM che zrAddhavidhi prakaraNa 219
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ - mAchalAMo sacitta AhAranA nimittathI sAtamI narake jAya che. mATe sacitta AhAra manathI paNa icchavA yogya nathI. tethI zrAvake zakya hoya, to haMmezA sacitta AhArano tyAga karavo joie. kadAca tema na karI zake, to parvadivase to jarUra choDavo ja joie. temaja parvadivase snAna, mAthAnA vALavagere samAravA, mAthuM guMthavuM, vastra vagere dhovA athavA raMgavA, gADAM, haLa vagere kheDavA, dhAnya vagerenA mUDA bAMdhavA, carakhA vagere yaMtra calAvavAM, daLavuM, khAMDavuM, pIsavuM, pAna phUla-phaLa vagere toDavAM, sacitta khaDI, ramacI Adi vATavAM, dhAnya Adi pAkanI laNaNI karavI, lIpavuM, mATI vagere khaNavI, gharavagere banAvavuM ityAdi badhA AraMbha yathAzakti varjavA. potAnA kuTuMbano nirvAha bIjI rIte thai zake ema na hoya, to gRhastha amuka AraMbha karavo paDe. (eTaluM dhyAna rAkhavuM ke nirvAha na thato hoya to vAta che.) paNa sacitta AhArano tyAga to potAnA hAthamAM hovAthI ane sahajamAM karI zakAya ema hovAthI te avazya karavo. gADha mAMdagI jevA bhAre kAraNe sacitta AhArano saMpUrNa tyAga karI na zake, to eka be Adi sacitta vastunI nAma laine chUTa rAkhI bAkInI badhI sacitta vastuno tyAga karavo. aThThAionI vicAraNA temaja AsonI tathA caitranI aTTAi, tathA (ASADha, kArtika ane phAgaNa)e traNa comAsI ane (paryuSaNanI aDhAi) saMvatsarI vagere parvomAM upara kahelI vidhi mujaba vizeSa dharmAnuSThAna karavuM. kahyuM che ke - saMvatsarI (vArSika parvanI aTTAi), comAsAnI traNa aTTAi, caitra mAsanI ane Aso mAsanI aTTAi, temaja bIjI paNa parva tithiomAM pUrNa AdarabhAvathI jinezvara bhagavaMtanI pUjA, tapa, brahmacaryaAdi vrata tathA paccakkhANa karavA joie. (varSanI) cha aThThAiomAM caitranI ane Aso mAsanI e banne aThThAio zAzvatI che. te bannemAM vaimAnika devatAo paNa naMdIzvarAdi tIrthe yAtrA mahotsavo kare che. kahyuM che ke be zAzvatI yAtrAo che. temAM eka caitramAsanI aTTAinI che ane bIjI Aso mAsanI aTTAinI che. temAM devatAo aTTAi mahotsavAdi kare che. e zAzvatI yAtrAo badhA devo kare che. vidyAdharo naMdIzvaradvIpe yAtrA kare che. ane manuSyo potAne sthAne yAtrA kare che. (pote jai zake e tIrthanI athavA vizeSa tapa - brahmacarya - pauSadha - prabhubhakti vagerarUpa yAtrA kare.) temaja traNa comAsAnI aThThAio ane paryuSaNanI aTTAi ema kula maLI cAra aThThAio tathA tIrthakaronA janmakalyANaka, dIkSA kalyANaka, ane nivArNa kalyANakanI aTTAiomAM naMdIzvaranI yAtrA kare che. paNa e azAzvatI samajavI. jIvAbhigama sUtramAM to ema kahevuM che ke - tyAM ghaNA bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI, vaimAnika devatAo traNa comAsAnI ane pajusaNanI aTTAiomAM mahAmahimA kare che. tithinI gaNatrI kevI rIte karavI? tithi to prabhAte paccakhANa veLAe je hoya, te ja pramANa thAya che, kemake lokamAM paNa sUryanA udayanA anusAra ja divasAdikano vyavahAra che. kahyuM che :- comAsI, vArSikapAkhI, pAMcama, AThamamAM, te tithio gaNavI ke jemAM sUrya udaya pAme che, bIjI nahIM. pUjA, paccakakhANa, paDikramaNa temaja niyama zrAddhavidhi prakaraNa 220
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ grahaNa te tithimAM karavAM, ke je tithimAM sUryano udaya thayo hoya. sUryanA udaya vakhate je tithi hoya te ja vidhi pramANa karavI. bI nidhi karatAM AjJAbhaMga thAya, anavasthA doSa lAge, mithyAtva doSa lAge. virAdhaka thAya. pArAzarI smRtimAM paNa kahyuM che ke - sUryanA udaya vakhate je thoDI paNa tithi hoya, te saMpUrNa che ema mAnavI. bIjI tithi ghaNo vakhata bhogavAtI hoya to paNa udaya vakhate na hovAthI mAnavI nahi. umAsvAti vAcakanA vacanano evo proSa saMbhaLAya che ke :- kSayamAM pUrvanI tithi karavI. vRddhimAM uttaranI tithi karavI. zrI mahAvIrasvAmInuM jJAna ne nirvANa kalyANaka lokane anusarIne karavuM. (A muddo vartamAnamAM atyaMta saMvedanazIla banI gayo che. sUryodayavakhatanI tithi karavI. paNa kyAMnA sUryodayanI? jo dareka sthaLe potapotAnA sUryodaya mujaba karavAnI hoya, to pUrva-pazcima dizAnA sthAnone apekSIne jema navakArazI judA judA samaye Ave che, ema ghaNI tithio judI judI Ave. dA.ta. kalakattAmAM bIjA trIja hoya, tyAre zakya che ke muMbaimAM pahelI cotha hoya. tethI eka kSetranuM tithidarzaka paMcAMga bIjA kSetramAM kAma lAge nahIM. vaLI, atyAranA jaina paMcAMga vidyamAna nathI. badhuM laukika paMcAMgano Teko lai cAle che. zAstrIya jainapaddhatimAM eka paNa tithinI vRddhi AvatI nahIM. AjanA laukika paMcAMgomAM e jovA maLe che, ne laukika paMcAMgomAM paNa tidhinI gaNatarImAM ekamata nathI. vaLI jema upara tithi badalavAmAM AjJAbhaMgAdi doSo batAvyA che, tethI paNa moTA doSo graMthakAroe saMdhaekatAbhaMga ane tethI thatI zAsanahIlanAmAM batAvyA che, e paNa bhUlavuM nahIM. hAlamAM koi paNa pakSa (eka tithi ke be tithi) te-te sthaLanA sUryodaya mujaba ticiArAdhanA karatuM nathI. paNa janmabhUmi nAmanA laukika paMcAMgamAM sUryodaya vakhate muMbainI je tithi batAvI hoya, te tithino AdhAra lai saMskAra karI ArAdhanA kare che. parvatithinI kSaya-vRddhi nahIM svIkArato pakSa ekatithi pakSa kahevAya che. tapAgacchIya moTA bhAganA samudAyo ane emane anusaratA saMdho A pakSe che. parvatiyanI paNa kSaya-vRddhi svIkArato pakSa be-tiyi pakSa che. ekavarga A pakSe che. umAsvAtijInI uparokta proSa gaNAtI gAyAnI vyAkhyAmAM paNa baMne pakSe matabheda che.. parvatithi ArAdhavAnA lAbha... tIrthaMkaronA cyavana janmAdi pAMca kalyANakanA divaso paNa parvatithi che. be-traNa kalyANaka je divase hoya te to vizeSa parvatithi jANavI. saMbhaLAya che ke - badhI parvatithionI ArAdhanA karavA asamartha kRSNamahArAje zrI neminAtha bhagavAnane pUchyuM ke, "he svAminu ! AkhA varSamAM ArAdhavA yogya utkRSTa parva kayuM?" tyAre bhagavAne kahyuM, "he mahAbhAga ! jinezvaronA pAMca kalyANakothI pavitra thaelI mAgazara sudI agiyArasa (mauna agiyArasa) ArAdhavA yogya che. A tithie pAMca bharata ane pAMca aurAvata maLI daza kSetramAM ekekamAM pAMca pAMca pramANe badhuM maLI pacAsa kalyANaka thayA." pachI kRSNe mauna pauSadhopavAsa vagere karI te divasanI ArAdhanA karI. te pachI ''jevo rAjA tevI prajA" evo nyAya hovAthI badhA lokomAM "ekAdazI ArAdhavA yogya che evI prasiddhi thai. parvatithie vrata paccakkhANa vagere karavAthI moTuM phaLa maLe che, kemake, tethI zubha gatinuM AyuSya baMdhAya che. AgamamAM kahyuM che ke - prazna :- huM bhagavAna ! bIja vagere pAMca tithioe kareluM dharmAnuSThAna kevA phaLavALuM thAya che? uttaraH- he gautama ! bahu phaLavALuM thAya che, kemake prAye A parvatithiomAM parabhavanuM AyuSya baMdhAya che. tethI te divase vividha tapavagere dharmAnuSThAna karavAM ke jethI zubha AyuSya baMdhAya. AyuSya baMdhAi gayA pachI pAchaLathI dRDha dharmAnuSThAna karavAthI paNa te TaLatuM nathI. jemake pUrve zreNika rAjAe zrAddhavidhi prakaraNa 221
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ garbhavatI haraNIne haNI, teno garbha judo pADI potAnA khabhAtarapha dRSTi karatA (abhimAna karatAM) narakagatinuM AyuSya bAMdhyuM. pAchaLathI tene kSAyikasamyakatva prApta thayuM, to paNa te AyuSya TaLyuM nahIM. anyadarzanamAM paNa parvatithie snAna-maithunavagerenI nA kahI che. viSNupurANamAM kahyuM che ke - he rAjeMdra! caudaza, AThama, amAsa, punama ane sUryanI saMkrAMti eTalA parva kahevAya che. je puruSa A parvomAM tela vApare, strI bhogave ane mAMsa khAya, te puruSa maraNa pAmIne vimUtrabhojana nAmanI narake jAya. manusmRtimAM paNa kahyuM che ke - snAtaka (vidvAna-pavitra) brAhmaNa amAsa, AThama, pUnama, caudaza ane amRtamAM haMmezA brahmacArI hoya. tethI parvadivase purI zaktithI dharmakaravo. avasare kareluM alpa paNa dharmakArya amApa phaLavALuM bane che. jemake avasare karelAM thoDAM paNa bhojana-pANI ghaNI tAkAta Ape che. vaidyakazAstramAM kahyuM che ke - zaradaRtumAM pIdheluM pANI, poSa - mahA mahInAmAM kareluM bhojana, jeTha - aSADha mahInAmAM lIdhelI UMgha A traNa para mANasa AkhuM varasa (zAMtithI) jIve che. varSARtumAM mIThuM, zaradaRtumAM pANI, hemaMta RtumAM gAyanuM dUdha, zizira RtumAM AmaLAno rasa, vasaMta RtumAM ghI ane grISma RtumAM goLa amRta samAna che. parvano mahimA evo che ke - tethI prAye adharmIne paNa dharmakaravAnI, nirdayane paNa dayA karavAnI, niyama-paccakakhANa vinAnA lokone paNa niyama-paccakakhANa levAnI, kRpaNa lokone paNa dhana vAparavAnI, kuzIla puruSone paNa zIla pALavAnI ane koi kALe tapasyA nahIM karanArane paNa tapasyA karavAnI buddhi thAya che. A vAta hAlamAM paNa badhA dharmomAM dekhAya che. tethI ja kahyuM che - je parvonA prabhAvathI nirdaya ane adharmI puruSone paNa dharma karavAnI buddhi thAya che, evA saMvatsarI ane comAsI parvo jeNe ArAdhyA, te puruSano jaya thAo. tethI parva divase pauSadhavagere dharmAnuSThAna jarUra karavAM. temAM pauSadhanA cAra prakAra vagere vAta arthadIpikAmAM kahI che. pauSadhavratanA bhedo ane tenI vidhi 1. ahorAtri pauSadha, ra. divasa pauSadha ane 3. rAtri pauSadha ema traNa prakAranA pauSadha che. temAM ahorAtri pauSadhano e vidhi che ke :- zrAvake je divase pauSadha levo hoya te divase gharasaMbaMdhI badhI pravRtti choDI pauSadhanA upakaraNa lai pauSadhazALAe athavA sAdhu pAse javuM. pachI aMganuM paDilehaNa karI ekI-bekInI bhUmi paDilehavI. te pachI guru pAse athavA navakAra gaNI sthApanAcAryanI sthApanA karI iriyAvahI paDikkame. pachI eka khamAsamaNAthI vaMdana karI pauSadha muhapatti paDilehe. uleg R$ 244124H131 ESS Gul 4st se }, F eketej se mehmen Yei eleved Hemenb meiomedeste. $zl 245 244124431 EES se, F e metto. Hasmenbbelece artH sel 19512 ouell 241 4804 Livel uls old. kelj ste Yebes! HoemenbDenej HeemenbmelJeDeesomeDeesje, mej aj mekeketej Hemen melJeDees yevepoeg Heemenb melJeDees Deljedej Hasenb melJeDees GdJens Heemens pete pede Denej Ceb Heppedcmedte, ogenbeledenCebceccable3eeS keleSCah ve kelj ste ve kelej Jeste lemme Yelles Hef[kekelcente dreombe ied neke, DtheCebleshej atce pachI muhapatti paDilehI be khamAsamaNAM dai sAmAyika le, pharI be khamAsamaNAM dai jo comAsuM hoya to lAkaDAnA pATalAno ane bAkInA ATha mAsa hoya to kaTAsaNAaMge besaNe saMdisAmi 222 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ ityAdi Adeza mAMgavo. te pachI be khamAsamaNathI sajjhAyanA Adeza mAMge. pachI paDikkamaNa karI be khamAsamaNathI bahuvelanA Adeza mAMge. te pachI eka khamAsamaNa dai paDilehaNuM karemi ema kahe. tathA muhapatti, pAuMchaNa ane dhotiyuM paDilehe. zrAvikA hoya to muhapatti, pAuMchaNa, oDheluM kapaDuM, kAMcaLI (coLI) ane caNiyo paDilehe. (ogho pAdapuMchaNa kahevAtuM. enA upara vIMTALeluM kapaDuM (oghAriyuM) Asana tarIke upayogamAM AvatuM... paNa have ogho ane Asana judA hoya che. tethI have pAuMchaNathI zrAvakamATe caravaLo ane kaTAsaNuM evo artha ka2vo mane ucita bhAse che.) pachI eka khamAsamaNa dai FT khej rYeieJetlef[unCe f[une/sema kahe, te pachI FT b kahI sthApanAcAryane paDilehI sthApIne eka khamAsamaNa devuM. upadhi muhapattinI paDilehaNA karI pachI be khamAsamaNa sahita upadhi paDilehaNanA Adeza mAMge. pachI vastra, kAMbaLIvagere paDilehI pauSadhazALA pramArja kAjo upADIne paraThave. te pachI iryAvahiyA karI gamanAgamaneno pATha bolI eka khamAsamaNa dai badhA zrAvako mAMDalImAM (goLAkAre) besI sAdhunI jema svAdhyAya kare. pachI poNI porisI thAya tyAM sudhI bhaNe, gaNe athavA pustaka vAMce. pachI eka khamAsamaNa dai muhapattI paDilehI kAla veLA thAya tyAM sudhI pUrvanI jema svAdhyAya kare. devavaMdana karavAnA hoya to AvasahI kahI derAsara jai devavaMdana kare. jo AhAra karavo hoya, to paccakkhANa pAravAno samaya Avye eka khamAsamaNa dai muhapatti paDilehI pAchuM eka khamAsamaNa dai kahe ke, Haj elenb of me j co[{<
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDilehaNA karI pauSadhazALA pramArjIne eka khamAsamaNa dai upAdhi muhapattinuM paDilehaNa karI eka khamAsamaNa dai maMDaLImAM DhIMcaNa upara besI sajhAya kare. pachI vAMdaNA daine paccakakhANa kare. be khamAsamaNa dai upAdhi paDilehavA saMbaMdhI Adeza mAMgI vastra kAMbaLI vagere paDilehe. jo upavAsI hoya, to badhI upadhInA paDilehaNa pachI chelle paheravAnuM vastra paDilehe. zrAvikA to savAranI jema upadhinuM paDilehaNa kare. sAMjano samaya thAya, tyAre sUvAnA sthAnanI apekSAe aMdara tathA bahAra bAra bAra mAtrAnI tathA caMDilanI bhUmi paDilehe. pachI devasI paDikramaNa karIne yoga hoya to sAdhunI sevA karI khamAsamaNa daI porasI thAya tyAM sudhI sajhAya kare. porasI pUrI thAya, tyAre eka khamAsamaNa daI FW dhej femdomen Yeielevelyng Highee Regi me j k&mdeej S bette ema kahe. pachI deva vAMdI zarIre maLa-mUtranI zaMkA hoya to te patAvI bahAranI upAdhi paDilehe, DhIMcaNa upara saMthAro ane uttarapaTTo mUkIne jyAM paga mUkavA hoya, tyAM bhUmi pramArjIne dhIre dhIre saMthAro pAthare, tyArabAda DAbA page saMthArAne sparzIne muhapatti ussael, syemcach' 24 48 7131912 oude veces Kecemecececeb DeCepecen spacuppe 3/4 sedl saMthArA upara besI navakArane AMtare traNa vAra k&j teYaemeCFDhkahe, pachI A cAra gAthA kahe. DecepceCen Hej ceies, iespiegej 3eCash YegmeDemedj je - yengleef[Helfee Hoesj ehe, j eF mebeej S pecce --1-- DeCepee en meleej byeengeneCece Jeccellemele - kegkekegef[ He3elemeej Ce-Delej le Heceppes Yetke --2-- mebelef3e mellemeh GJAEbes De kele3eHeef uene - OJJeeFGJeDeesieb Gmeeme de Cecuees ---- peF cesnppe HeceeDees Fcemme onmme Fc Fj 3CD - Denej cegechonb melJebelleedene Jeesheer Deb--4-- (artha : he jyeSTha (vaDIla) Arya (gurubhagavaMta)! guru (moTA) guNorUpI ratnothI zobhatA zarIravALA he paramaguru! mane anujJA Apo. porasI bahu pratipUrNa thai che. (porisIno samaya AvI gayo che.) tethI huM rAtrisaMthAro karuM chuM. (huM saMthArAmAM sUvA icchuM chuM.) ll1ll hAthanA sahAre DAbA paDakhe saMthArAnI (saMthArAmAM sUvAnI) anujJA Apo, kukaDInI jema paga pasArIne sUvAmATe asamarthe bhUminuM pramArjana karavuM joie. (sUtA pahelA.) ra/ DhIMcaNa saMkocIne sUvuM. paDakhuM pheravatA zarIranuM paDilehaNa karavuM. (uMgha uDe, to) dravyaAdino (huM koNa chuM... ityAdirUpe) upayoga karavo. (chatAM uMgha na uDe to) zvAsa ruMdhavo ne jovuM. llphall jo A rAte zarIrano pramAda thAya, (mota thAya) to (cAra) AhAra, upadhi (sAdhano) ane zarIra badhuM trividha (mana - vacana - kAyAthI) vosirAvuM chuM. Il4) e cAra gAthA kahI artheeed cloud' vagere bhAvanA bhAvIne namaskAranuM smaraNa karato caravaLA vagerethI zarIrane saMthArA upara pramArjIne hAthane ozikuM banAvI DAbe paDakhe suve, jo zarIraciMtAe javuM paDe to saMthAro bIjAne bhaLAvI DeJammekarI.... pahelAM joi rAkhelI zuddha bhUmipara kAma patAvI iriyAvahI karI 'gamaNAgamaNa pATha bolI ochAmAM ochI paNa traNa gAthAono svAdhyAya karI navakAranuM smaraNa karato pUrvavat sUi jAya. rAtanA pAchale pahore jAge, pachI iriyAvahI paDikkamIne kusumiNa dusumiNano kAussagna kare, pachI caityavaMdana karI AcAryavagerene vaMdana karI pratikramaNano samaya thAya tyAM sudhI svAdhyAya kare. te pachI pUrvavat pratikramaNathI mAMDI mAMDaLImAM svAdhyAya sudhI kare. jo poSadha pAravAno hoya, to eka 244124431 ES FR kelej ce metomen Yei elevedcen Heef eDbHeef[uenste 2014 se. 013 se Hef[uenn. zrAddhavidhi prakaraNa 224
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ pachI muhapatti paDilehI eka khamAsamaNa daI FW dhej fe momen Yeiele/galemen He(c)e guru kahe, Hges le keelJt (pharIthI karavA yogya che) pachI kahevuM ke Hemn lef Dh guru kahe DCPeej s ve | cells (AcAra choDavA jevo nathI) pachI UbhA rahI navakAra gaNI DhIMcaNe besI tathA bhUmie mastaka lagADI A gAthAo kahevI :meei ej beskedecees object[ mees mephneCees OeVees- peskne Hemen Hef[ cee, Dekebis 3ee pealeDebesele -- 1 -- (sAgaracaMdra, kAmadeva, caMdrAvataMsaka rAjA, sudarzana, dhanya ke jeonI pauSadha pratimA (-pauSadhavrata) jIvitanA aMtamAM paNa akhaMDa rahI.). OeVee meueen Ceppe megemee DeeCebkeleceodee De - peskne HemelneF Ye3eleh o{JJe3efebceneleej es--2-- (dhanya ane prazaMsApAtra che sulasA ane AnaMda-kAmadevavagere ke jemanA dRDhavratapaNAnI prazaMsA bhagavAna mahAvIra svAmIe karI.). pachI 'posaha vidhie lIdho, vidhie pAryo, vidhi karatAM je kAMi avidhi-khaMDanA tathA virAdhanA mana vacana kAyAe thai hoya to tassa micchAmi dukkaDa' ema kahevuM. sAmAyika pAravAno vidhi paNa A rIte ja jANavo, temAM eTalo ja vizeSa ke uparanI be gAthAnA badale A gAthAo kahevI :meeceF3eJezepelees peele ceCesnef eve3ecemebebees- er i vef DemeyibkeiccelmeeceeF De perfeDee Jeej e -- 1 -- (jyAM sudhI samAyikavratamAM yukta manathI niyamavALo che, tyAM sudhI jeTalI vAra sAmAyika kare, eTalIvAra azubha karmo chede che.) i Gcel Leesce{ ceCeeskolefeDecofdbe meblej F peedes- pebe ve megejate Denb ecem abce obokel [blemme -- 2 -- (chabastha ane mUDhamanavALo jIva keTaluM yAda karI zake? (tethI) mane je (bhUla) yAda nathI AvI, tenuM micchAmi dukkaDam ApuM chuM) meccaeF De Hoemen-map Demme peodemme peef peeskeleuces- meesmeltlucesyouellos meneesmebej Hluenst -- 3 -- (sAmAyika pauSadhamAM rahelA jIvono jeTalo samaya pasAra thAya che, teTalo ja saphaLa jANavo. bAkIno samaya saMsArarUpI phaLa ApanAro bane che.) pachI sAmAyika vidhie lIdhuM ityAdi kahe. mAtra divasanA pauSadhaaMge paNa A rIte jANavuM. vizeSa eTalo ja ke pauSadhadaMDakamAM pale blamellipplemente'' ema kahevuM. devasI pratikramaNa karI rahyA pachI divasa poso pArI zakAya che. rAtri poso paNa A rIte ja jANavo. temAM eTalo ja phera che ke - posaha daMDakamAM "pple blmememadj fe Hepplomote'' ema kahevuM. bapora pachI be ghaDI divasa rahe, tyAM sudhI rAtri poso levAya che. potAnA pAraNAne divase sAdhuno joga hoya to jarUra atithisaMvibhAga vrata karIne pAraNuM karavuM. A rIte pauSadha vidhi kahyo che. A rIte pauSadha Adi karIne parva dinanI ArAdhanA karavI. pauSadhapara A pramANe dRSTAMta che : pauSadha vrata upara dhanezvara zeThanuM dRSTAMta dhanyapuramAM dhanezvara zeTha, dhanazrI patnI ane dhanasAra putra - A parivAra raheto hato. zeTha parama zrAvaka hatA. potAnA pUrA parivAra sAthe dareka pakhavADiye cha parva divase vizeSa AraMbha vagereno tyAga karato hato. (bIja, pAMcama, AThama, agyArasa, caudasa, pUnama ke amAsa A cha parva tithi pakhavADiyAmAM Ave.) zrAddhavidhi prakaraNa 225
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavatIsUtramAM tuMgiyAnagarInA zrAvakonA varNanamAM teo be caudasa, be AThama, pUnama ane amAsa - Ama mahinAmAM cha parvadivase pauSadha karatA hatA ema kahyuM che. tethI dhanezvarazeTha paNa e divasomAM pauSadhavagere karatA hatA. ekavAra AThamanA pauSadhamAM rahelA zeTha rAtanA samaye zUnya(nirjana) gharamAM kAussagna-pratimAmAM rahyA. A bAju prathama devalokanA iMdra-zake emanI dharmadaDhatAnI prazaMsA karI. eka mithyAtvI deva A sAMbhaLI zakyo nahIM. tethI parIkSA karavA Avyo. pahelA mitrarUpe AvI 'karoDa sonAmahorathI bharelo nidhi tame anumati Apo to lauM" ema vAraMvAra pUchavA mAMDyo. pachI patnInuM rUpa lai AliMgana ApavuM vagere dvArA herAna karavA mAMDyo. e pachI rAta hovA chatAM savAra paDI, suryodaya thayo, taDako Avyo vagere batAvavApUrvaka patnI-putra rUpo vikurtI pauSadha pAravAnI vinaMtIo tenA kAnamAM saMbhaLAvI. chatAM svAdhyAyanA punarAvartananA AdhAre hajI rAta che ema jANI bhramamAM paDyA nahIM. pachI pizAcanuM rUpa lai cAmaDI ukheDavI, prahAra karavA, uchALIne zilApara pachADavuM, dariyAmAM pheMkI devuM vagere ghaNA jIvanano paNa aMta karI de evA pratikULa upasargo karyA. paNa zeTha calAyamAna thayA nahIM. kahyuM ja che, diggajo, kAcabo, kulaparvata ane zeSanAgathI dhAraNa karAyelI (pakaDI rakhAyelI) paNa pRthvI calAyamAna thAya che. (dharatIkaMpa thAya che.) paNa nirmaLa manavALA puruSo lIdhelI pratijJAthI kalpAnta paNa calAyamAna thatA nathI. pachI deve "huM tamArApara prasanna thayo chuM. varadAna mAMgo' ema kahevA chatAM potAnA dhyAnamAM khasyA nahI. tethI atyaMta prasanna thayelA deve enA gharamAM agaNita karoDa dhana-ratnonI vRSTi vagere mahimA karyo. A mahimA jANI ghaNA loko parvatIthInA pAlanamAM AdaravALA thayA. emAM paNa, jeone rAjAnI prasannatA aMge ghaNo khyAla rAkhavo paDato hato, evA dhobI, ghAMcI ane kheDUta-A traNa vizeSathI cha parva divasoe pota-potAnI kapaDA dhovA vagere AraMbhajanaka pravRttino tyAga karavAvALA banyA. zeTha paNa A traNene navA sAdharmika samajI pAraNAnA divase sAthe jamavuM, paherAmaNI ApavI, jeTaluM joie teTaluM dhana ApavuM vagere rIte khUba sanmAna ApavA mAMDyA. kahyuM ja che ke- mAtA, pitA, baMdhuvarga-svajana paNa te vAtsalya nathI karatAM, je suzrAvaka sAdharmikonuM kare che. zeThanA paricayathI A traNe paNa samyatvI thayA. kahyuM ja che ke - suMdara (pavitra) mANasono saMga-paricaya zIlarahita vyaktine paNa zIlayukta banAve che, jema ke (suvarNamaya) merupara ugeluM ghAsa paNa suvarNapaNuM pAme che. ekavAra rAjAnA mANasoe rAjAnA ane rANInA vastro dhobIne ApIne kahyuM - kaumudI mahotsava Avato hovAthI A vastro tame Aje dhoine Apo. paNa e divase caudasa hovAthI dhobIe kahyuM - caudasa jevI parvatIthIe dhovuM vagere kAryo nahIM karavA evo mArA pUrA parivAre niyama lIdho che. teoe kahyuM - rAjAnI AjJA AgaLa niyamanI vAta kevI? rAjAnI AjJAno bhaMga karazo, to motanI paNa sajA thai zake che. tethI svajanovagere paNa dhobIne samajAvavA mAMDyA. zeThe paNa rAjA daMDa kare emAM dharmanI niMdA thavAnI saMbhAvanA joi dhobIne "rAjAbhiyoga' nAmano samyaktAdino AgAra batAvI kapaDA dhovA samajAvyo. tyAre dhobIe kahyuM - daDhatA vinA dharmathI kazuM thatuM nathI. Ama AvA saMkaTamAM paNa dhobI kapaDA dhovA taiyAra thayo nahIM. tethI rAjAnA mANasoe pAchA pharI rAjAne dhobI viruddha bharamAvI uzkeryA. rAjAe paNa zrAddhavidhi prakaraNa 226
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ gusse thai kahyuM - AjJAbhaMga karyo hovAthI dhobIno kAle savAre parivAra sahita nigraha karIza. bhAgyayoge rAjAne rAte ja phUlanI evI tIvra pIDA thai ke jethI AkhA nagaramAM hAhAkAra thai gayo. Ama ne Ama traNa divasa vItI gayA. dhobIe paNa ekamanA divase kapaDA dhoi bIjanA divase mAMgavApara ApI dIdhA. e ja rIte ekavAra ko'ka prayojanavaza rAjAne ghaNA telanI jarUrata paDI. tethI caudaza hovA chatAM ghAMcIne ghANI calAvavAno Adeza karyo. paNa ghAMcI potAnA niyamamAM dRDha rahyo. tethI rAjA gusse thai kaMi pagalu bhare, eTalAmAM ja bIjA rAjAnA humalAnA samAcAra AvyA. rAjA sainiko sAthe sAme jai yuddhamAM jItavAnA kAryamAM magna thai gayA. vAta pUrI thai. e ja rIte kheDUtane AThamanuM sAruM muhUrta joi rAjAvagerenA haLa kheDavAno Adeza apAyo. paNa kheDUta mAnyo nahIM. rAjA gusse bharAyo. paNa satata varasAda paDavAthI kheDUtanuM saMkaTa paNa TaLI gayuM ane parvano niyama jaLavAi gayo. Ama akhaMDa parvaniyama pAlananA puNyathI e traNe marIne chaThThA devalokamAM gayA. cauda sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA. zeTha marIne bAramAM devalokamAM gayA. paNa e cArenI devalokamAM sArI maitrI thai. chaThThA devalokamAM gayelA traNee potAnuM AyuSya pUrNa thavAnI aNIpara zeThanA jIva devane kahyuM - tamAre pUrvabhavanI jema amArA AvatA bhavamAM paNa amane pratibodha pamADavo. e traNe tyAMthI cyavIne judA judA rAjAone tyAM rAjaputra tarIke avatAra pAmyA. yuvA vaye moTA rAjyonA svAmI prauDha rAjA thayA. traNe kramazaH dhIra, vIra ane hIra tarIke prasiddha thayA. emAM dhIra rAjAnA nagaramAM eka zeThane parvadivasomAM badhethI pUro lAbha thato. bIjA divasoe nukasAna thatuM. tethI te zeThe jJAnIne pUchyuM. jJAnIe kahyuM - pUrvabhavamAM tame daridra hovA chatAM niyamabaddha thai parvadivaso yathAzakti barAbara pALyA hatA. bIjA divasoe evI vyastatA na hoya to paNa ALasavagerenA kAraNe dharmakAryomAM pramAdavALA thayA. tethI tamane A bhavamAM Avo anubhava thAya che. kahyuM ja che - coro paNa tevuM corI jatAM nathI, agni paNa bALIne teTaluM nukasAna karato nathI, jugAramAM paNa hAravAthI eTaluM jatuM nathI, jeTaluM dharmakAryomAM karAyelo pramAda nukasAna kare che. e pachI e zeTha parivArasahita dharmakAryamAM apramatta banyA ane pUrI zaktithI badhA parvo ArAdhavA mAMDyA. vepAra paNa nItivagere dvArA vyavahArazuddhi jALavIne atyaMta ochA AraMbhasAthe bIja vagere parva divasoe ja karavA mAMDyA, bIjA divasoe nahIM. AthI vizvAsa pAmelA gharAko paNa bIjA vepArIone choDI temanI pAse mAla levA mAMDyA. Ama e thoDA ja divasamAM aneka karoDa sonAmahoranA mAlika thai gayAM. kAgaDo, kAyastha (lahiyAo) ane kukaDA A traNa potAnA kulanA poSaka hoya che, ne vepArI, kutaro, hAthI ane brAhmaNa A cAra potAnA ja kulanA ghAtaka hoya che. A paMkti anusAra IrSyA vagerethI anAryapaNuM sevI bIjA vepA2Ioe rAjA AgaLa cADI khAdhI ke - A zeThane aneka karoDa sonAmahorano bhaMDAra maLyo che. rAjAe e zeThane bolAvI pUchyuM. tyAre zeThe kahyuM - meM guru bhagavaMta pAse sthUla mRSAvAda, sthUla adattAdAna vagerenA niyama lIdhA che. (jamInamAMthI nidhi maLe, te levAmAM skUla adattAdAna lAge ne khoTuM bolavAmAM sthUla mRSAvAda lAge.) tethI bhaMDAra-nidhinI vAta khoTI che. paNa bIjA vepArIoe rAjAne bharamAvyA ke e 'dharmadhUrta' (dharmane nAme ThaganAro) che. tethI rAjAe e badhuM dhana zrAddhavidhi prakaraNa 227
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ potAnA bhaMDAramAM jamA karAvI daI ene putrasahita potAnA mahelamAM rAkhyo. zeThe vicAryuM - Aje 'pAMcama' nAmanI parvatIthI che. tethI mane koi paNa rIte avazya lAbha thaze. bIje divase savAre rAjAe potAno Akho bhaMDAra khAlI thai gayelo ane zeThanuM ghara cAre bAjuthI dhana, maNi, ratna, suvarNathI bharAi gayeluM joi Azcarya ane AghAta pAmyA. pachI zeThane khamAvI pUchyuM - he zeTha! mAruM dhana tamArA ghare kevI rIte gayuM? zeThe kahyuM- svAmin ! e to huM jANato nathI, paNa parvadivase mane puNyanA prabhAvathI avazya lAbha ja thAya che. ema kahI badhI vAta karI. emAM parvano mahimA sAMbhaLI e rAjAne paNa jAtismaraNajJAna thayuM. tethI cha parva pALavAno niyama yAvajIvamATe lIdho. te ja vakhate kozAdhyakSe AvI vadhAmaNI ApI ke koza pAcho pUrvavat bharAi gayo che. A sAMbhaLI pharI Azcarya ane AnaMda pAmelA rAjA kazuM vicAre e pahelAM ja tyAM eka camakatA kuMDaLo vagere AbhUSaNathI zobhatA deva pragaTa thayA. deve kahyuM - he rAjan ! zuM tame pUrvabhavanA mitra zeThadeva evA mane oLakho cho? tame devalokamAM cyavana pAmatA hatA, te vakhate tamane pratibodha pamADavAnAM ApelA vacanathI baMdhAyelo huM tamane pratibodha pamADavA Avyo chuM. meM ja parvavagerenI niSThAmAM dRDha zeThanuM sAMnidhya karavA tamAro bhaMDAra khAlI karI enuM ghara bharI dIdhuM hatuM. mATe have tame dharmamAM kyAreya pramAda karazo nahIM. have huM ghAMcI ane kheDUtanA jIva je rAjA banyA che temane pratibodha karavA jAuM chuM. Ama kahI deve te baMne pAse jai eka ja samaye baMnene sapanAmAM emano pUrvabhava dekhADyo. tethI te baMne paNa jAtismaraNajJAna pAmI zrAvakadharma svIkArI che parvatithIone vizeSathI ArAdhavA mAMDyA. pachI traNe rAjAoe zeTha devanA vacanathI pota-potAnA rAjyamAM amAri (- ahiMsA) pravartana, badhA vyasanomAMthI nivartana (pAchA pharavuM-aTakavuM) vagere kArya karyA. tathA sthAne sthAne navA derAsaro, tyAM bhavya pUjAo, tIrthayAtrA, sAdharmika bhakti vagere kAryo karavA mAMDyA. dareka parvanA AgalA divase nagaravageremAM paTaha vagaDAvI ghoSaNA karAvavA mAMDI, ema karIne badhA lokone badhA parva divasoe badhI dharmanI badhI ArAdhanAmAM joDyA. tethI temanA rAjyomAM jainadharmano mahimA evo vadhyo ke jANe ke enuM ekachatrI zAsana thai gayuM. zeTha deva paNa sAMnidhyamAM rahevAthI emanA rAjyomAM -jema tIrthaMkara paramAtmAonI vihArabhUminA savAso yojanAnA vistAramAM dukALa, durbhikSa, mArI, marakI, pararAjAnuM AkramaNavagere upadravo rahetA nathI, ema A dukALavagere upadravo svapnamAM paNa rahyAM nahIM. dharmanA mahimAMthI du:sAdhya evuM paNa zuM susAdhya na bane? Ama sukha ane dharmamaya banelI rAjyalakSmIne dIrghakALa bhogavI traNe rAjAe sAthe dIkSA lIdhI. pachI ugra tapa karI zIdhra kevaLajJAna pAmyA. sthAne-sthAne zeTha deve karelA adbhUta mahimAthI ane moTe bhAge potAnA ja dRSTAMta ApI pRthvIpara badhA ja parvadivasoe dharmanuM sAmrAjya phelAvyuM. aneka bhavyajIvone dIkSA ApI chevaTe mokSe gayA. zeTha deva paNa pachI bAramA devalokamAMthI eNvI moTA rAjA banI parvamahimA sAMbhaLI jAtismaraNajJAna pAmyA. dIkSA lai kevaLI thai mokSe gayA. A parvatithI aMge kathA che. tRtIya prakAza pUrNa thayo. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha prakAza : cAturmAsika kRtya parvakRtya kahyuM. have aDadhI gAthAmAM cAturmAsika kRtya kahevAmAM Ave che. HeFmGceeme mecageDe-evejecei eneste,meselememele -- (chA. tivAturmAse samucitaniyamagrae: pravRSi vizeSeT II) zabdArtha :- dareka comAsIe samucita niyamo levA. emAM paNa varSo comAsIe vizeSathI levA. vistarArtha :- je zrAvake parigraha parimANa vrata lIdhuM hoya, teNe dareka comAsAmAM pUrve lIdhelA niyamamAM kAMika ochuM karavuM. jeNe parimANavrata pUrve na lIdhuM hoya, teNe paNa dareka comAsAmAM yogya niyama aMgIkAra karavA. varSAkALanA comAsAmAM to vizeSathI ucita niyama grahaNa karavA ja. temAM je niyama je samaye levAthI bahu phaLa thAya, tathA je niyama na levAthI ghaNI virAdhanA athavA dharmanI niMdA vagere doSo thAya, te niyama te vakhate levA ucita kahevAya che. jema ke varSAkALamAM gADAM-gADI calAvavAnI bAdhA vagere levI tathA vAdaLa, varSAdi thavAthI iyaLovagere paDavAne lIdhe rAyaNa tathA kerI vagere phaLano tyAga karavo te ucita niyama che. athavA deza, pura, gAma, jAti, kuLa, vaya, avasthAvagerenI apekSAe niyamomAM aucitya jALavavuM. be prakAranA niyama te niyamo be prakAranA che, eka du:khe paLAya evA; tathA bIjA sukhe paLAya evA. aviratidhara dhanavAno ane vepArIo sacittarasano tyAga tathA zAkano tyAga ane roja sAmAyika karavuM vagere niyama du:khe pALI zake. paraMtu pUjA, dAna vagere niyamo sukhethI pALI zake. daridrI puruSonI vAta ethI UlaTI che. to paNa dharmamAM citta lAge, to cakravartI tathA zAlIbhadra jevA mahApuruSoe jema dIkSAdi kaSTa sahana karyo, tema badhA niyama sukhethI pALI zakAya. kahyuM che ke - tyAM sudhI ja meruparvata UMco che, sAgara duSkara che, ane kAryanuM svarUpa viSama che; jyAM sudhI eaMge dhIrapuruSa dRDha nirNaya karatAM nathI. chatAM pALavA kaThINa paDe evA niyama levAnI zakti na hoya, to paNa sukhe paLAya evA niyama to zrAvake jarUra levA ja. jemake varSAkALamAM kRSNa tathA kumArapALa vagerenI jema badhI dizAmAM javAno tyAga karavo ucita che. tema karavAnI zakti na hoya, to jyAre je dizAmAM gayA vinA cAlI zake ema hoya, tyAre te tarapha javuM nahI. e ja rIte sacitta vastuno tyAga na karI zake, to jyAre je vastu vinA cAlI zake ema hoya, tyAre te vastuno niyama levo. je mANasane je ThekANe je vastu maLavAno saMbhava na hoya, jema ke garIbane hAthIvagere, mAravADamAM pAnavagere tathA comAsAmAM kerI vagere phaLo durlabha che. te puruSe te ThekANe te vakhate te vastuno to niyama grahaNa karavo. A rIte durlabha vastuno niyama karavAthI paNa virati vagere moTuM phaLa thAya che. | durlabhanA tyAga aMge dramakamuninuM daSTAMta ema saMbhaLAya che ke rAjagRhI nagarImAM eka bhikhArIe dIkSA lIdhI. te joi loko "eNe zrAddhavidhi prakaraNa 229
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghaNuM dhana choDI dIkSA lIdhI !" e rIte tenI hAMsI karavA lAgyA. tethI guru mahArAje vihAra karavAnI vAta karI. tyAre abhayakumAre cauTAmAM traNa karoDa sonaiyAno eka moTo Dhagalo karI badhAne bolAvI kahyuM ke, "je puruSa kUvAvagerenuM pANI, agni ane strIno sparza A traNano kAyama mATe tyAga kare, teNe A dhanano Dhagalo grahaNa karavo." lokoe vicAra karI kahyuM ke, "traNa karoDa dhana choDI zakAya, paraMtu pANI vagere traNa vastu na choDAya." tyAre maMtrIe kahyuM - are mUDha loko ! to tame dramakamuninI hAMsI kema karo cho? eNe to pANIvagereno tyAga karI traNa karoDa dhananA tyAgathI paNa moTo tyAga karyo che. pachI pratibodha pAmelA lokoe dramaka munine khamAvyA. Ama durlabha vastuaMge paNa niyama grahaNa karavo joie. e niyama nahIM levA52 paNa pazunI jema aviratino doSa ane te niyamathI maLatA puNyalAbhanI hAni ema baMne prakAre nukasAna che. bhartRharie kahyuM che - 'ame sahana karyuM paNa e kSamAbhAvathI nahIM, ghara saMbaMdhI ucita sukho choDyA, paNa te saMtoSathI nahIM (paNa duniyAdArInI majaburIthI), duHsaha TADha, vAyu ane tApa sahana karyA, paNa kleza veThIne tapa karyo nahIM. rAta-divasa dhananuM dhyAna karyA karyuM, paNa niyamita prANAyAma karIne muktinuM dhyAna dharyuM nahIM. A rIte munioe karelA te te kAryo ame to karyAM, paNa te te kAryonA phala to amane prApta ja na thayA." divase ekavAra bhojana kare to paNa pakkhANa karyA vinA ekAsaNAnuM phaLa maLatuM nathI. lokamAM paNa evI ja rIta che ke, koi mANasa koinuM ghaNuM dhana ghaNA kALa sudhI vApare, to paNa vyAja aMge nakkI na kare to te dhananuM thoDuM vyAja paNa maLatuM nathI. durlabha vastuno niyama grahaNa karyo hoya, to kadAca koi rIte te vastuno yoga AvI jAya, to paNa niyama lenAra mANasa te vastu leto nathI ja. jo niyama na hoya, to lai paNa le. Ama niyamanuM phaLa spaSTa ja che. jema pallIpati vaMkacUlane gurumahArAje "ajANyA phaLa khAvA nahIM" evo niyama Apyo hato, tethI jaMgalamAM teNe tIvra bhUkha hovA chatAM ane lokoe ghaNuM kahevA chatAM kiMpAka phaLa ajANyA hovAthI khAdhA nahIM. paNa tenI sAthenA lokoe khAdhAM, tethI te badhA maraNa pAmyA. dareka comAsAmAM niyama levAnuM kahyuM, temAM comAsuM e upalakSaNa jANavuM. tethI pakhavADiyAnA athavA eka, be traNa mAsanA tathA eka, be athavA tethI vadhu varSanA paNa niyama zaktimujaba grahaNa karavA. je niyama jyAM sudhI ane je rIte ApaNAthI paLAya, te niyama tyAM sudhI ane te rIte levA. tathA potAnI apekSAe ucita niyamo avazya levA, paNa niyama vinA eka kSaNa paNa rahevuM nahIM, kemake virati (tyAga) moTA phaLavALI che ane avirati ghaNA karmabaMdha vagererUpa moTA doSavALI che e vAta pUrve karI ja che. pUrve je niyamo kahyA hatA, te ja niyamo varSAkALanA comAsAmAM vizeSathI levA. divasamAM be vAra athavA traNa vAra pUjA, aSTaprakArI pUjA, saMpUrNa devavaMdana, derAsaramAM badhA bhagavAnanI pUjA athavA vaMdana, snAtra mahotsava, mahApUjA, prabhAvanAvagere abhigraha levA, tathA gurune moTuM vaMdana, dareka sAdhune vaMdana, covIza logassano kAussagga, navA jJAnano pATha, gurunI sevA, brahmacarya, acitta pANI pIvuM, sacittano tyAga ityAdi abhigraha levA. tathA vAsI, vidaLa, pUrI, 230 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ pApaDa, vaDIvagere sUkuM zAka, tAMdalajAvagere pAMdaDAnI bhAjI, khAreka, khajura, drAkSa, khAMDa, sUMThavagere vastuno varSAkALanA comAsAmAM tyAga kemake e vastuomAM lIla, phuga, kaMthuA ane iyaLo vage2e utpanna thavAno saMbhava rahe che. auSadha vagere kAmamAM upara kahelI vastu levI hoya to sArI rIte tapAsIne ghaNI ja saMbhALathI levI. temaja varSAkALanA comAsAmAM khATalo, nhAvuM, mAthAmAM phUla vagere guMthAvavAM, lIluM dAMtaNa, pagarakhAM vagereno yathAzakti tyAga karavo. bhUmi khodavI, vastra vagere raMgavA, gADA calAvavA bIje gAme javuM vagerenI paNa bAdhA levI. ghara, dukAna, bhIMta, thAMbhalo, kabATa, pATa, pATiyuM, zIkuM, ghInAM, telanAM tathA pANIvagerenAM tathA bIjA vAsaNa, iMdhaNa, dhAnyavagere vastuomAM phuga vagere na thAya, te mATe je-je saMbaMdhI je yogya hoya te te pramANe koine cUno lagADavo, koimAM rAkha bheLavavI tathA mela kADhI nAMkhavo, taDakAmAM mUkavuM, ThaMDakavALI jagyAmAM athavA bheja na hoya tevA sthAnamAM rAkhavuM, vagere tathA pANIne paNa be traNa vAra gALavuM vagere saMbhALa levI. cIkaNI vastu, goLa, chAza, pANI vagerenI paNa sArI rIte DhAMkaNuM vagere mUkIne saMbhALa karavI. osAmaNanuM pANI vagere nigoda-sevALa vaLelI na hoya evI dhULavALI zuddha bhUmipara chuTuM ane thoDuM thoDuM nAMkhavuM. cUlA ane dIvA ughADA na rahe te mATe khAsa saMbhALa levI. khAMDavuM, daLavuM, rAMdhavuM, vastra - pAtra vagere dhovuM ityAdi kAmamAM paNa sArI rIte joi karIne saMbhALa rAkhavI. derAsaranI tathA pauSadhazALA vagerenI paNa joie evI rIte samArakAmavagere karI ucita jayaNA rAkhavI. ('jayaNA pothI' khAsa vAMcavI.) vaLI upadhAna, mAsAdi pratimA, kaSAyajaya, iMdriyajaya, yogavizuddhi, vIzasthAnaka, amRta AThama, agiyAra aMga, cauda pUrva vagere tapa tathA namaskAraphaLa tapa, caturviMzatikA tapa, akSayanidhi tapa, damayaMtI tapa, bhadrazreNI tapa, mahAbhadrazreNI tapa, saMsAratAraNa tapa, aThThAi, pakSakhamaNa, mAsakSamaNa vagere moTo tapa paNa yathAzakti karavo. sAMje covihAra athavA tivihAranuM paccakkhANa karavuM. vigaino tyAga tathA pauSadha upavAsa vagere karavA. dararoja athavA pAraNAnA divase atithisaMvibhAgano avazya lAbha levo vagere. pUrvAcAryoe kahelA cAturmAsika abhigraho pUrvAcAryoe comAsAnA abhigraho kahyA che, te A pramANe jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra saMbaMdhI dravyAdi bhedathI aneka prakAranA cAturmAsika abhigraho hoya che. teno anukrama A pramANe - jJAnAcAramAM paripATIthI svAdhyAya karavo. (kramasara je sUtrAdi gokhavAnA hoya, te gokhavA) vyAkhyAna sAMbhaLavuM, sAMbhaLelA upadezapara ciMtana karavuM ane suda pAMcame yathAzakti jJAnanI pUjA karavI. darzanAcAramAM jinamaMdiramAM kAjo kADhavo, lIpavuM, gahuMlI mAMDavI vagere tathA jinapUjA, caityavaMdana ka2vA ane jinabiMbane opa karIne nirmaLa karavA Adi kAryo karavA. - cAritrAcAramAM jaLo mUkAvavI nahIM. jU tathA zarIramAM rahelA gaMDoLa pADavA nahIM, kIDAvALI vanaspatine khAra na devo. lAkaDAmAM, agnimAM tathA dhAnyamAM trasa jIvanI rakSA karavI. koine ALa na devuM, Akroza na karavo, kaThora vacana na bolavuM, deva-gurunA sogana na khAvA, cADI na khAvI tathA bIjAnI halakI vAto nahIM ka2vI. pitAnI tathA mAtAnI dRSTi cUkavIne kAma na karavuM. nidhAna, kara zrAddhavidhi prakaraNa 231
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ . nA. ane paDelI vastuaMge jayaNA karavI. divase brahmacarya pALavuM, rAte paNa puruSe parastrI tathA strIe parapuruSapAse javuM nahIM. dhana, dhAnyavagere navavidha parigrahanuM parimANa jeTaluM rAkhyuM hoya, temAM paNa ghaTADo karavo. dizAparimANa vratamAM paNa koine mokalavuM, saMdezo kahevarAvavo, adhobhUmie javuM vagere tajavuM. snAna, aMgarAga, dhUpa, vilepana, AbhUSaNa, phUla, tAMbUla, barAsa, agara, kesara, aMbara ane kastUrI tathA ratna, hIrA, maNi, sonuM, rUpuM, motI vagerenuM parimANa karavuM. khajUra, drAkSa, dADama, uttatiya (vanaspativizeSa), nALiera, keLAM, jAmaphaLa, jAMbu, rAyaNa, nAraMgI, bIjorAM, kAkaDI, akharoTa, vAyaphala, koTha, TiMbarU, bilIphaLa, AmalI, bora, khilUka phaLa, cIbhaDAM, cIbhaDI, kerAM, karamadA, bhoraDa, liMbu, Ambavetasa, emanuM athANuM, aMkurA, jAtajAtanAM phUla tathA pAMdaDA, sacitta, bahubIja, anaMtakAya vagereno tyAga karavo. vigainuM ane vigaithI banelI vastunuM parimANa karavuM. vastra dhovAM, liMpavuM, khetara kheDavuM havarAvavuM, bIjAnI jU kADhavI, khetara saMbaMdhI jAtajAtanAM kAmo, khAMDavuM, daLavuM, pANImAM jhIlavuM, anna rAMdhava, mAMjavuM vageremAM ghaTADo karavo. tathA khoTI sAkSI pUravI nahIM. dezAvakAzika vratamAM bhUmi khodavAnuM, pANI lAvavAnuM, kapaDAM dhovAnuM, jAvAnuM, pIvAnuM agni saLagAvavAnuM, dIvo karavAnuM, lIlotarI kApavAnuM, amaryAdita bolavAnuM tathA vaDIloe nahIM ApeluM levuM tathA strIe puruSa sAthe tathA puruSa strI sAthe besavuM, suvuM, bolavuM, jovuM vagere vyavahAranA saMbaMdhamAM parimANa rAkhavuM, dizA parimANa karavuM. tathA bhogopabhoganuM paNa parimANa rAkhavuM. temaja badhA anarthadaMDa ghaTADavA. sAmAyika, pauSadha tathA atithisaMvibhAgamAM paNa je chUTa rAkhI hoya, temAM dararoja kaMika ochuM karavuM. khAMDavuM, rAMdhavuM, jamavuM, khaNavuM, vastrAdi raMgavuM, kAMtavuM, pIMjavuM, loDhavuM, ghara vagere dhoLAvavuM, lIpavuM, jhATakavuM, vAhana upara caDhavuM, lIkha vagere jovI, pagarakhAM paheravAM, khetara nIMdavuM, laNavuM, vINavuM vagere kAryomAM bane tyAM sudhI saMvaraNa karavuM (= nahIM karavAM), bhaNavuM, derAsaromAM darzana karavA, vyAkhyAna sAMbhaLavA, navakAra gaNavA vagere kAmomAM tathA jinamaMdiranA badhA kAmomAM vizeSa prayatnaudyama karavA. AThama, caudaza, kalyANaka tithiomAM tapa vizeSa karelA hoya, teno lokone dharma pamADavA varSa divasamAM udyApana mahotsava karavo. dharmamATe muhapatti, pANInAM gaLaNAM tathA auSadha vagere ApavAM, yathAzakti sAdharmika-vAtsalya karavuM, ane guruno vinaya sAcavavo. dara mahine sAmAyika tathA dara varSe pauSadha tathA atithisaMvibhAga yathAzakti karavA." A rIte zrAvaka-zrAvikAnA comAsA saMbaMdhI niyama kahyA che. cAturmAsika niyamaaMge rAjakumAranuM daSTAMta A aMge A pramANe kathA che. vijayapuramAM vijayasena nAme rAjA hato. tene ghaNA putro hatA. temAM vijayazrI rANIno putra rAjya yogya che ema jANI rAjA "bIjA rAjakumAro ane mArI nAkhe nahIM' evA AzayathI enuM sanmAna karatA nathI. tethI dubhAyelA rAjakumAre vicAryuM - lAta lAgavAthI dhULa uDIne mAthApara jAya che. tethI potAnA sthAne apamAna pAmatA jIvo karatAM to dhULa sArI. tethI mAre ahIM rahevAthI saryuM. huM have paradeza jaiza. kemake je puruSa gharamAMthI bahAra nIkaLIne seMkaDo AzcaryathI bharelA saMpUrNa pRthvImaMDaLane joto nathI, te kuvAnA deDakA jevo che. pRthvImaMDaLamAM bhramaNa 32. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanArA puruSo dezadezanI bhASAo jANe che, dezadezanA vicitra rivAja jANe che, ane vividha prakAranA AzcaryakArI camatkAra jue che." (jo ke Aje rajAnA divasomAM jeo deza ke duniyAnI saphare nIkaLe che, teo to amuka divasamAM amuka nizcita sthAno ne tyAMnA prAkRtika ke kRtrima sauMdarya joi potAne dhanya-dhanya mAnI bese che. emAM to tIrthayAtrA, prabhubhakti ke guruvaMdanAdino paNa Azaya nathI. tethI sTeTasa mATenI A badhI Turo naryo dekhADo che - mahA anartha daMDa che.) ema vicArI rAjakumAra rAte koi jANe nahIM e rIte hAthamAM talavAra lai nagara choDI pRthvI para icchA mujaba bhamavA mAMDyo. ekavAra jaMgalamAM pharatAM baporanA samaye bhUkha-tarasathI bahu herAna thayo. eTalAmAM sarvAge divya AbhUSaNa paherelo eka divya puruSa Avyo. e puruSe rAjakumArane premathI bolAvI eka sarvopadravavAraka (badhA upadrava aTakAvatuM) ane bIjuM sarveSTasAdhaka (badhI iSTa vastu ApatuM) ema be rana ApyA. tyAre kumAre pUchyuM - tame koNa cho? te puruSe kahyuM - tuM tArA nagara pAcho pharaze tyAre tyAM tane munirAja mAruM caritra kaheze. pachI rAjakumAra te ratnonA prabhAvathI badhe yatheccha vilAsa karato karato kusumapura pahoMcyo. tyAM thatI ghoSaNAthI jANyuM ke - ahIMno rAjA devazarmA AMkhanI tIvra vedanA bhogavI rahyo che. tethI rAjakumAre pahelA ratnanA prabhAvathI rAjAnI pIDA dUra karI. rAjAe prasanna thai rAjakumArane potAnuM rAjya tathA puNyazrI nAmanI putrI ApI pote dIkSA lIdhI. (tana, aMga, indriya ke dhana aMge AvelI bImArIkhoDa-khApaNa-Apatti dUra thAya, to samaju vyakti eno pUro athavA pahelo upayoga dharmamArge karI eaMge AvanArA bhAvI kaSTathI kAyamI chuTakAro meLave che.) pachI kumAranA pitAe paNa kumArane rAjya upara besADI pote dIkSA lIdhI. A rIte rAjakumAra be rAjyo calAvavA lAgyo. ekavAra traNa jJAnanA dhaNI thayelA devazarmA rAjarSie kumArano pUrvabhava A rIte kahyo ke - "kSamApurImAM suvrata nAme zeTha hato, teNe guru pAse potAnI zakti pramANe comAsA saMbaMdhI niyamo lIdhA hatA. teno eka nokara hato. te paNa dareka varSAkALanA comAsAmAM rAtribhojananA tathA madha, madya, mAMsa sevananA tyAgano niyama karato hato. pachI maraNa pAmelo e cAkara ja tuM rAjakumAra thayo, ane suvrata zeThano jIva moTo RddhivaMta deva thayo. teNe pUrvabhavanI prItithI tane be ratno ApyAM" A rIte pUrvabhava sAMbhaLI kumAra jAtismaraNa jJAna pAmyo. pachI ghaNA prakAranA niyama pALI svarge gayo. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM siddha thaze. A rIte comAsAnA niyama upara kathA kahI che. cAturmAsika kRtyo aMge laukika zAstronuM samarthana laukikagraMthomAM paNa A vAta kahI che. vasiSTha RSie pUchyuM, "he brahmadeva! viSNu kSIrasamudramAM zI rIte nidrA kare che? te nidrA kare tyAre zI zI vastu varjavI? ane te varjavAthI zuM zuM phaLa maLe?" brahmadeve kahyuM : "he vasiSTha! viSNu kharekhara nidrA karatA ja nathI, tethI jAgRta paNa thatA nathI, paraMtu varSAkALa Ave, tyAre bhaktithI viSNuno e badho upacAra karAya che. have viSNu yoganidrAmAM rahe, tyAre zuM zuM varjavuM? te sAMbhaLa. je puruSa comAsAmAM (= viSNu sutA hoya tyAre) musApharI na kare, mATI na khaNe, tathA rIMgaNAM, coLA, vAla, kalathI, tuvera, kAliMgaDA, mULA ane tAMdaLajo eTalI vastuno tyAga zrAddhavidhi prakaraNa 233
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ kare. tathA he vasiSTha! je puruSa comAsAmAM eka anna khAya, je puruSa haMmezA tathA ghaNuM karI comAsAmAM rAtribhojana na kare, te A lokamAM tathA paralokamAM badhI abhISTa vastu pAme. je puruSa comAsAmAM madha, mAMsa varje che, te dareka mahIne so varSa sudhI karelA azvamedha yajJanuM puNya pAme che vagere. mArkaMDeya RSie paNa kahyuM che ke - he rAjan ! je puruSa comAsAmAM telamardana karato nathI , te ghaNA putra tathA dhana pAme che ane nirogI rahe che. je puruSa puSpAdikano bhoga choDI de che, te svargalokamAM pUjAya che. je puruSa kaDavo, khATo, tUro, mITho ane khAro e rasothI utpanna thatA rasone varSe, te puruSa koi ThekANe paNa kurUpatA tathA daurbhAgya pAmato nathI. pAna khAvAnuM choDe to bhogI thAya ane zarIre lAvaNya pAme. je phaLa, zAka ane pAMdaDAnuM zAka choDe te dhana tathA putra pAme. he rAjana! comAsAmAM goLa na khAya to madhura svaravALo thAya. tAvaDI upara pAkeluM anna bhakSaNa karavAnuM taje, to bahu saMtati pAme. bhUmipara saMthAre sUi rahe, to viSNuno sevaka thAya. dahIM tathA dUdha varje, to goloka nAmanA devaloka jAya. bapora sudhI pANI pIvAnuM taje, to rogopadrava na thAya. je puruSa comAsAmAM ekAMtara upavAsa kare, te brahmaloke pUjAya. je puruSa comAsAmAM nakha ane keza na utAre, te dararoja gaMgAsnAnanuM phaLa pAme. je pArakuM anna taje, te anaMta puNya pAme. bhojana karatI vakhate je mauna na rahe. te kevaLa pApa ja bhogave che ema jANavuM. mauna bhojana karavuM upavAsa samAna che, mATe comAsAmAM jarUra mauna bhojana tathA bIjA niyama rAkhavA. ityAdi bhaviSyottara purANamAM kahyuM che. tapAgacchIya zrI ratnazekharasUri viracita "zrAddhavidhiprakaraNa'nI zrAddhavidhi kaumudI TIkAmAM caturtha cAturmAsika kRtya prakAza saMpUrNa thayo. rojiMdo vepAra karanAra paNa sIjhanamAM vadhu mAla bhego karI, vadhu vepAra karI vadhu kamANI kare che ema dainika dharmone ArAdhatA zrAvake comAsAmAM vizeSa ArAdhanAo karI vizeSa puNyaupArjana karavuM joie. comAsAnA bheja-pANIvALA divasomAM jIvotpatti khUba ja thAya che. tethI jayaNAsAvadhAnInI apekSA paNa khUba vadhI jAya che. tethI comAsAnA divasomAM to vepAramATe ke tIrthayAtrAmATe paNa zakya pravAsa TALavo joie. parvatIthInA divasoe ane comAsAmAM jyAre pravacana zravaNa atyaMta Avazyaka che, tyAre lagna, vivAha, pArTI, pikanIka jevA kAryakramo goThavavA joie nahIM. ApaNA e kAryakramamAM vyavahAra sAcavavAnA nAme paNa je zrAvaka Ave, te parvaArAdhanA cukI jAya ane emAM comAsAmAM to dhArAbaddha cAlatA pravacanomAMthI ekAda paNa pravacana cUkI javApara e dhArA tuTI javApara 'have pravacanamAM rasa nahIM rahe' ema mAnI pravacano chuTI javApara e dvArA e je kAMi dharma-sukRta karavAthI vaMcita rahI jAya emAM pApanA pUrA bhAgIdAra ApaNane banavAnuM thAya che. 234 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcama prakAza : varSakRtya. comAsA saMbaMdhI kRtya kahyAM. have rahelI bAramI aDadhI gAthA ane teramI gAthA maLI doDha gAthAmAM agiyAra dvArathI varSakRtya kahe che. Hef Jeej mehmebeece - meenesceDeyecfepefelei e--12-- ebeCeci ech CnJeCehbeceDeCe-Jec {acen HedeDeccepeei ecj Dee - mepele De Gppeleceh len elel LeleYeJeCee meene--13-- (chI. prativarSa saMparvanasAdharmimatti - cItrAtrim --- jinagRhe snapanaM jinadhanavRddhi-mahApUjA dharmajAgarikA | zrutapUjA udyApanaM tathA tIrthaprabhAvanA shodhi:||) zrAvake daravarSe kamase kama ekavAra paNa 1. caturvidha zrI saMghanI pUjA, 2. sAdharmika vAtsalya, 3. tIrthayAtrA rathayAtrA, ane aTTAi yAtrA e traNa yAtrAo, 4. snAtramahotsava, 5. mALA paherI, iMdramALA vagere paherI, paherAmaNI karavI, dhotiyAM vagere ApavAM tathA caDhAvo bolI AratI utAravI vagere karI deva dravyanI vRddhi, 6. mahApUjA, 7. rAte dharmajAgarikA, 8. zrutajJAnanI vizeSapUjA, 9. aneka prakAranAM ujamaNAM, 10. jinazAsananI prabhAvanA ane 11. AlocaNA. eTalA dharmakRtyo yathAzakti karavAM joie. saMghapUjA temAM zrI saMghanI pUjAmAM potAnA kuLane tathA dhana vagerene anusarIne ghaNA AdarathI ane bahumAnathI sAdhu-sAdhvInA khapamAM Ave evI tathA AdhAkarmavagere doSa rahita vastra, kaMbaLa, ogho, sUtara, una, pAtro, pANInAM tuMbaDAM vagere, dAMDo, dAMDI, soya, kAMTAne kheMcI kADhanAro cIpiyo, kAgaLa, khaDIyA, lekhaNIno saMgraha, pustaka vagere vastu guru-mahArAjane vahorAvavI. dinakRtyamAM kahyuM che ke - vastra, pAtra, pAMca prakAra pustaka, kaMbaLa, ogho, dAMDo, saMthAro, zayyA tathA bIjuM paNa audhika tathA aupagrahika muhapatti, dAMDI vagere je kAMi zuddha ane saMyamane upakArI hoya, te ApavuM. pustaka arpaNa ApavAdika samajavuM (audhika ke aupagrahika upadhimAM na Ave.) je vastu saMyamane upakArI hoya, te vastu upakAra karatI hovAthI upakaraNa kahevAya che. tethI adhika vastu rAkhavI te adhikaraNa kahevAya che. saMyamanI maryAdA mukIne vastu parihAraka-vAparanAro asaMyata kahevAya che." ahIM parihAraka zabdano artha paribhoga karanAro evo karyo, kAraNa ke Hey nej #g Yes cevuM vacana che. A pravacanasAroddhAranI vRttimAM kahyuM che. tathA prAtihArika, pITha, phalaka, pATo vagere saMyamopakArI badhI vastuo sAdhu munirAjane zraddhAthI vahorAvavI ke arpaNa karavI. soya vagere vastuo paNa saMyamanA upakaraNa che, ema zrI kalpasUtramAM kahyuM che. te evI rIte ke DamCeF JelLef meDgF Gkedie alle artha :- azanAdika. vastrAdika ane soyAdika e traNa catuSka maLIne bAra , jemake 1. azana, 2. pAna, 3 khAdima, 4. svAdima e azanAdika cAra, 5. vastra, 6. pAtra, 7. kaMbala, 8. pAdaproMchanaka (ogho) e vastrAdika cAra, tathA 9. soya, 10. astro 11. nakhakatara ane 12. kAna khotaravAnI saLI e soyAdika cAra, zrAddhavidhi prakaraNa 235
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte traNa catuSka maLIne bAra vastu saMyamanAM upakaraNa che. ema ja zrAvaka-zrAvikArUpa saMghano paNa zakti mujaba bhaktithI paherAmaNIvagere ApI satkAra karavo. devaguru vagerenA guNa gAnArA yAcakAdikone paNa ucita lAge tema tRpta kare. saMghapUjA traNa prakAre che. eka utkRSTa, bIjI madhyama ane trIjI jaghanya. jinamatadhArI sarvasaMghane moTI paherAmaNI Ape to utkRSTa saMghapujA thAya. sarva saMghane mAtra sUtaravagere Ape to jaghanya saMghapUjA thAya. bIjI badhI madhyama saMghapUjA jANavI. vadhAre dhana kharacavAnI zakti vinAnA e paNa gurumahArAjane sUtara, muhapatti vagere tathA be traNa zrAvaka-zrAvikAone sopArI vagere ApIne paNa daravarSe saMghapUjA bhaktithI sAcavavI. garIba mANasa eTaluM kare, to paNa tene ghaNo lAbha thAya. kahyuM che ke lakSmI ghaNI chatAM niyama Adaravo, zakti chatAM khamavuM, yauvana avasthAmAM vrata levuM, ane garIba avasthAmAM thoDuM dAna ApavuM A cAra mahAphaLavALA che. vastupALa maMtrI vagere to dareka comAsAmAM sarva gaccha sahita zrI sakaLa saMghanI pUjA vageremAM ghaNuM dhana vAparatA hatA ema saMbhaLAya che. dilhImAM jagasI zeThanA putra mahaNasiMha zrItapAgacchAdhiya pUjya zrI devacaMdrasUrijIno bhakta hato. teNe ekaja saMghapUjanamAM jinamatadhArI sakaLa zrIsaMghane paheramaNI vagere ApIne corAzI hajAra TaMkano vyaya karyo. bIje ja divase mahaNasiMhanI vinaMtIpara pUjya AcArya bhagavaMte mokalelA paMDita zrI devamaMgaLa gaNi padhAryA. temanA praveza vakhate mahaNasiMhe saMkSipta saMghapUjAmAM paNa chappana hajAra TaMka vAparyA ema saMbhaLAya che. sAdharmika vAtsalya sAdharmika vAtsalya paNa badhA athavA keTalAka sAdharmika bhAionuM zakti pramANe karavuM. sAdharmika bhAino yoga maLavo prAya: durlabha che, kemake badhA sAthe paraspara badhA prakAranA saMbaMdho pUrve thai cUkyA che. paNa sAdharmikaAdi saMbaMdha bahu ochA sAthe ane te paNa kyAreka ja thAya che. sAdharmikono saMgama paNa jo moTA puNya mATe thAya che, to temanI bhagavAne kahI che evI bhaktinI to vAta ja zI karavI? kahyuM che ke - eka tarapha badhA dharmo ane bIjI tarapha sAdharmika-vAtsalya rAkhI buddhirUpI trAjavAe toLIe, to banne sarakhA utare che. sAdharmikano Adara nIce pramANe karavo potAnA putravagerenA janmotsava, vivAha ke tevA bIjA prasaMge sAdharmikone AmaMtraNa ApavuM ane uttama bhojana, pAna, vastra, AbharaNa vagere ApavuM. ApattimAM AvelA sAdharmikone potAnuM dhana vAparI emAMthI ugAravA. aMtarAyakarmanA doSathI emano vaibhava jato rahe, to pharIthI emane pUrvavatu vaibhavazALI banAvavA. je potAnA sAdharmika bhAione paiseTake sukhI na kare, te puruSanI moTAi zA kAmanI? kahyuM che ke - jemaNe dIna, garIba jIvono uddhAra na karyo, sAdharmikonuM vAtsalya na karyuM ane hRdayamAM vItarAganuM dhyAna na karyuM, temaNe potAno janma vRthA gumAvyo che. koi sAdharmika jo dharmathI bhraSTa thato hoya, to tevI tevI kuzaLatAthI pharIthI dharmamAM dRDha karavo. sAdharmika jo dharmakArya bhUlI jAya, to smAraNA-yAda karAvavuM. anAcAramAM pravRtta thAya, to vAraNA-aTakAvavo. cUka thAya, to nodanAThapako Apavo. pharIthI cUke to pratinodanA-kaDaka Thapako Apavo. temaja sAdharmikone vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA vageremAM yathAyogya joDavA. 236 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrAvikAonuM sAdharmika vAtsalya zrAvikAonuM paNa zrAvako jeTaluM ja - ochuM-vattuM karyA vagara vAtsalya karavuM, kemake te sadhavA hoya ke vidhavA jJAna-darzana-cAritrathI yukta che, zIlavatI che, saMtoSI che, jainazAsana prati anurAgI che, mATe sAdharmika tarIke mAnya ja che. zaMkA :- lokamAM tathA zAstramAM strIo doSonuM sthAna ja kahevAyelI che. teo to jamInanA AdhAra vinA ugelI viSa velaDI che, vAdaLa vinA trATakatI vIjaLI che, jenI koi davA nathI evI vyAdhi che, kAraNa vinA mRtyu denArI che, nimitta vinA ja utpAttarUpa che, pheNa vinAnI sApaNa che, guphAnI bahAra pharatI vAghaNa che, pratyakSa rAkSasI che, vaDIlo ane svajano sAthenA sneha saMbaMdhano nAza karAvanArI che, asatya ane mAyAthI bharelI che ityAdi kahevAyuM che. kahyuM ja che - mRSAvAda, sAhasa, mAyA, mUrkhatA, atilobhatA, apavitratA, nirdayatA A badhA strInA svabhAvagata doSo che. jyAre anaMta pAparAzi udayamAM Ave che, tyAre strIpaNuM prApta thAya che. ema he gautama ! tuM samyak rIte jANa...Ama prAya: badhA ja zAstromAM Dagale-pagale strIonI niMdA ja dekhAya che. tethI teono to dUrathI ja tyAga karavo joie. emanAM vaLI dAna, sanmAna, vAtsalya zuM kAma karavAM joie? samAdhAna :- evo ekAMta niyama nathI ke mAtra strIo ja doSothI bharelI che. kemake puruSomAM paNa doSo samAnatayA che ja. puruSo paNa krura manavALA, ghaNA duSTa, nAstika, kRtaghna, namakaharAma vizvAsaghAtI, juThuM bolanArA, pArakuM dhana tathA pArakI strI para Asakta thanArA, nirdaya tathA deva-gurune paNa ThaganArA ghaNA jovAmAM Ave che. paNa teone joine mahApuruSonI avajJA karavI ucita nathI. e ja rIte uparokta doSovALI strIo dekhAya che, to keTalIka pavitra guNavaMtI strIo paNa che. jemake tIrthaMkaronI mAtAo tevA guNonI garimAvALI hovAthI ja iMdro paNa temanI pUjA kare che ne munIndro paNa temanI stavanA kare che. laukiko paNa kahe che ke - strI evo koi alaukika garbha dhAraNa kare che ke je traNe jagatano paNa guru thAya che. tethI ja vidvAna puruSo strInI viziSTa garimAne vakhANe che. keTalIka strIo potAnA zIyaLanA prabhAvathI agnine pANI samAna, pANIne sthaLa samAna, hAthIne zIyALiyA samAna, sApane doraDI samAna ane jhe2ne amRta samAna kare che. temaja caturvidha zrIsaMghanuM cothuM aMga zrAvikAo ja che. zAstramAM je temanI ghaNI niMdA saMbhaLAya che, te strI pratye AsaktivALA puruSonI Asakti dura karavA mATe ja che. sulasAvagere zrAvikAonA guNonI to tIrthaMkaroe paNa ghaNI prazaMsA karI che. temanA dRDha dharmanAM iMdroe paNa svargamAM vakhANa karyA che. gADha mithyAtvIo paNa emane samyaktvathI caLAvI zakyA nathI. temaja keTalIka zrAvikAo carama dehavALI (eja bhave mokSe janArI) tathA keTalIka be traNa bhava karIne mokSe janA2I zAstramAM saMbhaLAya che. tethI mAtA, bena ke putrInI jema emanuM vAtsalya karavuM ucita ja che. daMDavIrya rAjAnuM dRSTAMta rAjAo sAdharmika vAtsalya karIne potAnuM atithisaMvibhAga vrata sAcave che. kemake, prathama ane zrAddhavidhi prakaraNa 237
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ carama tIrthakaronA tIrthamAM munione rAjapiMDa kalpato nathI. A viSayamAM bharata cakravartInA vaMzamAM thayelA traNa khaMDanA adhipati daMDavIrya rAjAnuM dRSTAMta che. daMDavIrya rAjA haMmezA sAdharmikane jamADI pachI ja pote bhojana karatA hatA. eka vakhata iMdra temanI parIkSA karavAnuM dhAryuM. tethI iMdra darzana-jJAna cAritrarUpa traNa ratnonI sUcaka suvarNanI traNa janoi ane bAra tilaka dhAraNa karelA tathA bharate racelA cAra vedanA mukhapATha karanArA ane tIrthayAtrA karatA AvelA karoDo zrAvako dekhADyA. daMDavIrya temane bhaktithI nimaMtraNa karI jamADI rahe che, eTalAmAM sUrya Athamyo. e rIte lAgaTa ATha divasa zrAvakonI bhakti karatAM rAjAne ATha upavAsa thayA. paNa temanI sAdharmika bhakti to yuvAna puruSanI zaktinI jema divase divase vadhatI ja gai. tethI prasanna thayelA iMdra temane divya dhanuSya, ratha, hAra, tathA be kuMDaLa ApI zatruMjayanI yAtrA karavA tathA tIrthoddhAra mATe preraNA karI. daMDavIrye paNa te pramANe karyuM. saMbhavanAtha bhagavAna AdinA daSTAMto zrI saMbhavanAtha bhagavAna paNa pUrvanA trIjA bhavamAM dhAtakIkhaMDamAM AvelA airAvatakSetranI kSamApuri nagarImAM vimaLavAhana nAme rAjA hatA. tyAre temaNe bhAre dukALamAM badhA sAdharmikone bhojanAdika ApIne jinanAmakarma bAMdhyuM. pachI dIkSA lai navamAM AnatadevalokamAM thai zrI saMbhavanAtha tIrthakara thayA. teo phAgaNa sudI AThamanA divase avataryA, tyAre moTo dukALa hovA chatAM te ja divase cAre taraphathI badhI jAtanuM dhAnya AvI pahoMcyuM. tethI temanuM saMbhava nAma paDyuM. bahadabhASyamAM kahyuM che ke "zaM' zabdano artha sukha che. bhagavAnanA darzanathI badhA bhavya jIvone sukha thAya che, mATe temane saMbhava kahe che. A vyAkhyAne anusarIne badhA tIrthakarone saMbhava kahI zakAya. zrI saMbhavanAthajI bhagavAnane "saMbhava" nAmathI oLakhavAnuM bIju paNa kAraNa jagadguru tIrthakaro batAve che. zrAvastI nagarImAM kALadoSathI dukALa paDyo. tyAre badhA mANaso du:khI thayA. paNa senA devInI kukSImAM zrI saMbhavanAthajI avataryA tyAre iMdra pote AvIne senAdevInI pUjA karI, ane jagatanA ekamAtra sUryasamAna putranI prApti thayAnI senAdevIne vadhAmaNI ApI. te ja divase dhAnyathI paripUrNa bharelA ghaNA sArtho cAre taraphathI AvyA. tethI tyAM sAro subhikSa thayo. Ama te bhagavAnanA saMbhavathI (avatArathI) badhA dhAnyono saMbhava thayo, tethI mAtA-pitAe te bhagavAnanuM saMbhava nAma rAkhyuM. devagiri (vartamAna dolatAbAda)mAM jagasiMha nAme zeTha samRddhimAM potAne samAna traNaso sATha vANotara pAse haMmezA bahoMtera hajAra TaMkano vyaya karAvI pratidivasa ekeka sAdharmika vAtsalya karAvato hato. A rIte dara varSe traNaso sATha sAdharmika vAtsalya thatAM hatAM. tharAdamAM zrImALI AbhUnAmanA saMghapatie traNaso sAdharmikone potAne samAna karyA hatA. kahyuM che ke - te suvarNa parvatano tathA rUpAnA parvatano zuM upayoga ke jeono Azraya karI rahelAM jhADo (lAkaDAnA) jhADa ja rahe che. paNa sonA rUpAnAM thatAM nathI. eka malaya parvatane ja ame ghaNuM mAna ApIe chIe. kemake, teno Azraya karI rahelA AMbA, lIMbaDA ane kuTaja nAmanA vRkSo paNa caMdanamaya thAya che. sAraMga nAmanA zreSThIe paMcaparameSThI maMtra (navakAra) bolanArA lokone eka dhArA-krama toDyA vinA darekane suvarNanA TaMka ApyA. eka cAraNane, bola ema pharI pharI kahevAthI te navavAra navakAra zrAddhavidhi prakaraNa 238
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ bolyo, tyAre teNe nava sonaiyA ApyA. A rIte sAdharmika vAtsalyanI vidhi kahI che. yAtrAo Ama ja dara varSe ochAmAM ochI eka paNa yAtrA karavI. yAtrAo traNa prakAranI che. 1. aDhAi, 2. rathayAtrA ane tIrthayAtrA. A rIte traNa prakAranI yAtrA paMDitajano kahe che. temAM aThThAi yAtrAnuM svarUpa pUrve kahyuM che. temAM savistAra sarva caityaparipATI karavI vagere aDhAi yAtrA te caityayAtrA paNa kahevAya che. saMpratirAjAnI rathayAtrA rathayAtrA kalikALasarvajJa zrI hemacaMdrasUri viracita pariziSTaparvamAM A rIte varNavI che - pUjya zrIsuhasti AcArya avaMtinagarImAM hatA, tyAre e varSe zrIsaMghe caityayAtrA utsava karyo hato. bhagavAna suhasti AcArya paNa dararoja saMgha sAthe caityayAtrAmAM AvI maMDapane zobhAvatA hatA. tyAre saMprati rAjA tuccha ziSyanI jema hAtha joDI suhastisvAmInI AgaLa besatA hatA. caityayAtrA utsava thai rahyA pachI saMghe rathayAtrA zarU karI, kemake yAtrAno utsava rathayAtrA karavAthI saMpUrNa thAya che. rathayAtrAmAM suvarNa tathA mANeka ratnonI kAMtithI sUryanA rathanI jema dizAone prakAzita karato ratha nIkaLyo. vidhinA jANakAra dhanavAna zrAvakoe rathamAM padharAvelI jinapratimAnI snAtrapUjA vagere karI. te vakhate 2thathI paDatuM snAtrajaLa jinamahotsava vakhate meruparvataparathI paDatA jaLanI yAda apAvatuM hatuM. pachI jANe ke prabhune koi vinaMtI na karI rahyA hoya evA lAgatA zrAvakoe mukhakoza bAMdhIne sugaMdhI dravyothI prabhune vilepana karyuM. pachI mAlatI, kamaLa vagere phulonI mALAothI bhagavAnanI pratimA zarada RtunA vAdaLothI vIMTaLAyelI caMdrakaLAnI jema zobhavA lAgI. pachI agurunA dhUpanI serothI vIMTaLAyelI e pratimA jANe ke nIla varNanA vastrothI zobhatI lAgatI hatI. pachI dIpatI auSadhisamudAyavALA parvatazikharane paNa jhAMkho pADI de evI dIvAonI jhagamagatI jyotavALI AratI zrAvakoe karI. arihaMtanA paramabhakta evA te zrAvakoe bhagavAnane vaMdana karI ghoDAonI jema AgaLa thai pote ratha kheMcyo. te vakhate nagaranA strIvarge garabA-rAsa zarU karyA, ke je cAre prakAranA vAjiMtranAda vagerethI atyaMta prekSaNIya hatA. zrAvikAvarga paNa cAre bAju vIMTaLAine zreSTha maMgaLa gIto gAvA lAgI. A rIte AraMbhAyelI rathayAtrAmAM prabhuno 2tha roja eka moTA zrImaMtanI havelI AgaLa thobhe, tyAM viziSTa pUjA vagere thAya. ema karatAM karatAM ghaNA kesarayukta pANInA chaMTakAvathI bhUmino jANe abhiSeka karato karato e 2tha saMprati rAjAnA mahela pAse pahoMcyo. saMprati rAjA paNa rathamAM rahelA prabhunI pUjA mATe utsAhI thayA. e vakhate emanA sADA traNa karoDa romAMca harSathI UbhA thai gayA. rAjA rathamAM rahelA bhagavAnanI aSTaprakArI pUjA karI AnaMda sarovaranA haMsa samAna banyA - AnaMdanimagna banyA. e ja rIte mahApadma nAmanA cakravartIe paNa potAnI mAtAnA manoratha pUravA moTA ADaMbara sAthe rathayAtrAkarI hatI. zrI kumArapALa rAjAe karelI rathayAtrAaMge Ama kahevAyuM che - caitra mahInAnI AThamanA divase cothA pahore zrI jinabhagavaMtano suvarNamaya 2tha (=rathayAtrA) moTI Rddhio sAthe nIkaLe che. e vakhate bhegA thayelA nagarajano saharSa 'maMgala ho' 'jaya ho' vagere zrAddhavidhi prakaraNa 239
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ pokAro kare che. A suvarNaratha eTalo uMco che ke jethI jANe hAlatAM-cAlato meruparvata hoya evo lAge che. (meruparvata paNa sonAno che.) A ratha suvarNamaya daMDapara lAgelA dhvaja, chatra, cAmara vagerethI zobhI rahyo che. A ratha prathama 'kumAravihAra" (kumArapALe banAveluM jinAlaya) nA dvArapara rAkhavAmAM Ave che. mahAjana (nagaranA AgevAna zrAvako) zrI pArzvajinezvaranI pratimAne vilepana tathA phulanA DhagalAothI pUjI pachI e rathamAM sthApe che. pachI rathayAtrA AraMbhAya che. e vakhate vAjiMtronA nAdathI gaganamaMDaLa bharAi jAya che. yuvatI varga harSanA atirekathI nAce che. sAmaMto ane maMtrIo paNa e rathayAtrAmAM joDAya che. e ratha rAjAnA mahela pAse pahoMce che. tyAre kumArapALarAjA svayaM zreSTha rezamI vastra, sonAnA AbhUSaNo vagerethI rathamAM rahelA bhagavAnanI pUjA karI tyAM vividha prakAranA nRtya vagere karAve che. e rAta tyAM ja rahI pachI savAre ratha siMhadvArathI bahAra nIkaLI paTAMgaNamAM Ave che. A paTAMgaNa pharaphara thatI dhajA-patAkAothI zobhI rahyo che. tyAM savAre rAjA rathamAM rahelA prabhujInI pUjA kare che. pachI caturvidha saMghanI samakSa pote ja AratI utAre che. e pachI hAthIothI joDAyelo e ratha nagaramAM phare che ane sthAne sthAne kapaDAnA UbhA karAyelA vizALa maMDapomAM rahe che. vagere... A rathayAtrAnI vAta thai. tIrthayAtrAnuM svarUpa vidhi zrI zatruMjaya, zrI gIranArajI vagere tIrtho che. e ja rIte zrI tIrthakara devonA janma, dIkSA, kevaLajJAna, nirvANa ane vihAranA kSetro paNa tIrthasvarUpa gaNAya che, kemake e sthAno paNa ghaNA bhavyajIvonA hRdayamAM zubha bhAvo utpanna karAvI saMsArasAgarathI tAranArA bane che. A tIrthamAM samyagdarzananI vizuddhi mATe ane jainazAsananI prabhAvanA mATe vidhipUrvaka yAtrA mATe javuM e tIrthayAtrA che. ahIM vidhi A che... sahu prathama to jyAMsudhI tIrthayAtrAmAM rahevAnuM thAya, tyAMsudhI ekAhAra (ekAsaNuM), sacitta parihAra, (sacittano tyAga) bhUdhyA (bhUmipara saMthAro pAtharI sUvuM), brahmacarya pALavuM vagere gADha abhigraho levA joie. pAlakhI, ghoDA, palaMgavagerenI vyavasthA hoya to paNa yAtrika tarIke joDAyelA prauDha zrAvake paNa zakti pahoMce to cAlIne ja yAtrA karavI. ame (graMthakAre) kahyuM ja che - yAtrAomAM zrAvake 1) ekAhArI 2) samyagdarzanadhArI 3) bhUmizayanakArI 4) sacitta parihAri 5) padacArI 6) brahmacArI A cha'rI pALavI joie. laukikagraMthomAM paNa kahyuM che - vAhanano upayoga kare to (tIrthayAtrAnuM) aDadhuM phaLa nAza pAmI jAya. tIrthamAM janAre ekAsaNuM karavuM, caMDila (=nirdoSa) bhUmipara sUvuM, ane (mAsikasrAva)kALe paNa brahmacarya pALavuM. e pachI yathAyogya dAna(najarANuM) Adi karI rAjAne saMtoSa pamADI emanI anujJA levI. tIrthayAtrAmAM sAthe rAkhavA bhavya racanAvALA derAsaro taiyAra karAvavA. vinaya ane bahumAnapUrvaka svajano tathA sAdharmikone bolAvavA. bhaktipUrvaka sadguruone padhAravA AmaMtraNa ApavuM. amAripravartana karAvavuM. derAsaravageremAM mahApUjA vagere mahotsava karAvavA. jemanI pAse bhAthuM na hoya, emane bhAthuM ApavuM. vAhana na hoya, teone vAhana ApavA. nirAdhArone sArA vAkyo kahI ane vaibhavAdi ApI AdhAra-sahiyAro Apavo. "yathAyogya sAMnidhya ApavAmAM Avaze" ityAdika 240 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaka udghoSaNAo karI sArthavAhanI jema lokone saMghamAM joDAvAnI icchA na hoya, to paNa joDAvAnI icchA thAya evo mAhola Ubho karavo. (Ano artha e thayo ke vRddhAvasthA Adi kAraNathI jeo potAnA ke bIjAnA vAhanamAM besIne paNa cha'rIpAlita saMghamAM joDAvA mAMgatA hoya, teo pAse paNa zakya "rI' paLAvI emane paNa e saMghamAM joDavA. e mATe zakya hoya to khullA baLadagADA vagere rAkhI zakAya.) moTA ADaMbara-zobhAvALA, ghaNA mANasono samAveza thai zake evA moTA-vizALa taMbuo, maMDapo tathA ghaNuM dhAna samAi zake evI koThIo, rasoi mATe moTI tAvaDI-kaDhAio, cAlatA kUvAsarovara hoya evA pANInA vAsaNo vagere taiyAra karAvavA. e ja rIte gADA, paDadAvALA ratho, pAlakhIo, poThiyAo, UMTo, ghoDAovagere paNa sajja karavA. tathA zrIsaMghanI rakSA mATe zUravIra yoddhA-subhaTone bolAvavA ane teonuM kavaca, zirastrANa vagere sAdhano ApavA dvArA sanmAna karavuM. gIta, nRtya, saMgIta mATenI pUrI sAmagrI taiyAra karAvavI. pachI sArA muhUrte zubha zukanothI utsAhI thai prasthAna-maMgaLa karavuM. tyAM pUrA samudAyane bhego karI viziSTa-viziSTatara bhojana sAmagrI jamADI pAnavagere ApavA. tathA pAMce aMge zobhe evA AbhUSaNa-vastravagerenI paherAmaNI ApavI. tathA atyaMta pratiSThita hoya, dhArmika hoya, pujanIya hoya ane vizeSa bhAgyavaMta hoya evo mahAnubhAva saMghapatine saMghapati tarIke sthApatuM tilaka kare. e vakhate saMghapUjA vagere moTo utsava karavo. e ja rIte pachI bIjAo pAse paNa saMghapativagere tilaka karAve. pachI mukhya saMcAlaka, AgaLa cAlanArA, pAchaLa rakSA karanArA, saMghanA adhyakSa vagerenI sthApanA kare. zrI saMgha kevI rIte cAlaze? emAM zI vyavasthA raheze? zrI saMghano utAro kyAM? kevI rIte thaze? vagere aMge je kAMi saMketa vagere hoya, te badhI vAta saMghayAtriko AgaLa jAhera karavAmAM Ave. saMghamAM joDAyelA badhA ja yAtrikonI mArgamAM sAra-saMbhALa levI. temanA gADA bhAMgI javA vagere aMtarAya Ave, tyAre potAnI sAthe rAkhavA vagere karIne pUrI zaktithI emanI kALajI levI. mArgamAM AvatA dareka gAma ke zaheramAM tyAMnA derAsaromAM snAtrapUjA bhaNAvavI. moTI dhajA bheTa dharavI. caitya paripATI karavI. moTo utsava karavo. jIrNa derAsaranA uddhAravagerenI vyavasthA karavI. tIrthanA darzana thatAM ja sonAnA, ratnanA, motanA phalavagerethI vadhAve. lApasI raMdhAve. icchita lADavA vagere sAdhu bhagavaMtone vahorAve. sAdharmika vAtsalya, yathocita dAna vagere vidhi vizeSathI kare. tIrthaprApta thaye svayaM moTo praveza mahotsava kare ne bIjAo pAse karAve. prathama harSanA sucanarUpe pujAo racAve, vividha vastuo prabhu AgaLa dhare, aSTaprakArI pUjA vagere kare. vidhipUrvaka snAtra bhaNAve. prabhune mALA paherAve. ghInI dhArA kare. paherAmaNI muke. bhagavAnanI navAMgI pUjA kare. phulanuM ghara, kadalIgRha vagere racanA dvArA mahApUjA kare. rezamI vastravagerethI banAvelI moTI dhajA caDhAve. avArita dhana (jemAM koine dAna letA aTakAvavAmAM na Ave evuM dAna) Ape. rAtrijAgaraNa kare. jAta jAtanA gIta-nRtyavagere utsava kare. tIrthayAtrA nimitte upavAsa, chaTTa vagereno tapa kare. karoDa ke lAkha cokhAno sAthiyo vagerarUpe ujamaNuM kare. vividha vastuo phaLa covIza, bAvana, bottera ke ekaso AThanI saMkhyAmAM caDhAve. badhA bhakSya (abhakSya zrAddhavidhi prakaraNa 241
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM) bhojananI sAmagrI taiyAra karAvI eno moTo thALa bhagavAnane dhare. rezamI vastra vagerethI taiyAra thayelA caMdaravA, choDa, aMga lUMchaNA, dIvo, tela, caMdana, kesara, phulachAba, kaLaza, dhUpadANI, AratI, AbhUSaNa, maMgaLa dIvo, cAmara, jALIvALA kaLaza, thALA, kacoLA, ghaMTo, jhallarI, paTa vagere vAjiMtro ityAdi sAmagrIo derAsaramAM arpaNa kare. devakulikAvagere banAvaDAve. suthAravagereno satkAra kare. tIrthasevA kare. tIrthanA nAza pAmatA bhAganuM samArakAma karAve. tIrtharakSakanuM bahumAna kare. tIrthane garAsa (gAma vagere, AjanA kALamAM moTI rakamavagere) Ape. sAdharmikavAtsalya kare. guru tathA saMghanI bhakti tathA paherAmaNIvagere kare. jainone, yAcakone ane dIna-hInone ucita dAnavagere Ape ityAdi dharmakRtyo karavA. "mAMgaNiyAone ApeluM dAna to kIrti mATe, vAha-vAha mATe che, tethI niSphaLa che - nakAmuM che? ema nahIM mAnavuM, kemake teo e nimitte paNa deva-guru-saMghanA guNa gAya to temane paNa lAbha thavAno che. tethI e dAna paNa ghaNA phaLavALuM bane che. cakravartIvagere paNa "zrI jinezvara bhagavAna padhAryA che" evI vadhAmaNI ApanArane sADA bAra karoDa sonAmahora vagerenuM dAna ApatA hoya che. AgamamAM kahyuM che - vRttidAnamAM sADA bAra lAkha ane prIti dAnamAM sADA bAra karoDa sonAmahora cakravartI Ape che. A rIte yAtrA karI te ja rIte pAchA pharelA saMghapati moTA pravezamahotsava sAthe potAnA gharamAM praveze. pachI devaAhvAna Adi mahotsava kare. ane eka varSavagere samaya sudhI tIrthayAtrA saMbaMdhI upavAsa vagere kare. (tIrthamALA paherI hoya e tIthIe dara mahine upavAsa ityAdi kare.) A yAtrAvidhi thai. vikramarAjA AdinA saMghanuM vRttAMta zrI siddhasena divAkare pratibodha pamADelA vikramAditya rAjA zrI zatruMjayanI tIrthayAtrAe gayA tyAre temanA saMghamAM 169 suvarNamaya ane pAMcaso hAthIdAMta caMdanAdimaya jinamaMdira hatA. zrI siddhasena divAkara vagere pAMca hajAra AcArya hatA. 14 mukuTadhArI rAjAo hatA. tathA zrAvakonA tera lAkha kuTuMba, eka karoDa dasa lAkha nava hajAra gADAM, aDhAra lAkha ghoDA, choMtera so hAthIo tathA UMTa, baLada vagere hatAM. zrI kumArapALe kADhelA saMghamAM suvarNa-ratnAdimaya aDhAraso cammotera jinamaMdira hatA. tharAdamAM pazcima maMDaLika nAme prasiddha evA Abhu saMghavInA zrI saMghamAM sAtaso jinamaMdira hatAM. temaNe yAtrAmAM bAra karoDa sonaiyAno vyaya karyo. pethaDa nAmanA zreSThIe tIrthanAM darzana karyA tyAre agiyAra lAkha rUpAmaya TaMkano vyaya karyo. temanA saMghamAM bAvana derAsara ane sAta lAkha mANasa hatAM. vastupALa maMtrIe karelI sADIbAra yAtrAo prasiddha che. A rIte trividha yAtrAonuM svarUpa kahyuM che. snAtra mahotsava temaja jinamaMdiramAM dararoja ghaNA ADaMbarathI snAtrotsava karavo. tema karavAnI zakti na hoya to dareka parvadivase karavo. tema paNa na karI zake, to varSamAM ekavAra to avazya snAtrotsava karavo. temAM meruparvatanI racanA karavI. aSTa maMgaLanI sthApanA karavI. naivedya dharavuM tathA ghaNA bAvanAcaMdana, kezara, sugaMdhI puSpo ane bhoga vagere badhI vastuno samudAya bhego karavo. saMgIta vagere dhAmadhUmapUrvaka zrAddhavidhi prakaraNa 242
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastramaya mahAdhvaja arpaNa karavo pachI prabhAvanA vagere karavuM. snAtrotsavamAM potAnI saMpatti, kuLa, pratiSThA vagerene anusarI pUrI zaktithI dhanano vyaya vagere karI badhA prakAranI dhAmadhUmathI jinamatanI ghaNI prabhAvanA karavA prayatna karavo. saMbhaLAya che ke - zrI pethaDa zAhe zrI giranArajI upara snAtramahotsavane avasare chappana ghaDI pramANa suvarNa ApI iMdramALa paherI hatI. temaNe zrI zatruMjaya upara tathA giranArajI upara eka eka suvarNamaya dhvajA ApI hatI. temanA putra jhAMjhaNa zAhe rezamI vastramaya dhvajA ApI hatI. A rIte snAtrotsavanuM svarUpa kahyuM che. devadravyanI vRddhi vaLI devadravyanI vRddhi mATe dareka varSe mALA paherAmaNI kAryakrama karavo. temAM iMdramALA athavA bIjI mALA dara varSe zakti pramANe grahaNa karavI. zrI kumArapALanA saMghamAM mALAparidhAnanA caDhAvA thayA, tyAre vAgabhaTTa maMtrI vagere samartha loko cAra lAkha, ATha lAkha ityAdi saMkhyA bolavA lAgyA. te samaye saurASTranA mahuvAno vatanI prAgvATa haMsarAja dhIrUnA putra jagaDu, malina zarIre malina vastra paherIne tyAM Ubho hatA. te ekadama savA karoDa bolI bolyo. kumArapALa rAjAe AzcaryathI pUchyuM, tyAre teNe kahyuM ke - mArA pitAe naukAmAM besI deza-dezAMtara vyApAra karI upArjana karelA dravyathI savA karoDanI kiMmatanA pAMca mANeka ratna kharIdyA hatAM. emaNe mRtyu vakhate mane kahyuM ke "zrI zatruMjaya, giranAra ane devapaTTana (prabhAsa pATaNa)mAM bhagavAnane eka eka ratna arpaNa karavA ane bAkInA be tArA mATe rAkhaje. (ema kahI teNe ratno batAvyA ityAdi.) pachI jagaDuzAe te traNa ratno suvarNajaDita karI zatruMjaya nivAsI zrI RSabhadeva bhagavAnane, giranAravAsI zrI neminAtha prabhujIne tathA devapaTTaNavAsI zrI caMdraprabhasvAmIne kaMThAbharaNa tarIke arpaNa karyA. eka vakhata zrI giranArajI upara zvetAMbara ane digaMbara saMgha samakALe AvI pahoMcyA. baMne pakSamAM 'tIrtha konuM?" e aMge vivAda thayo. tyAre je iMdramALA pahere tenuM A tIrtha che, evA vRddhapuruSonA vacanathI zrI pethaDazAhe chappana ghaDI pramANa suvarNa ApI IMdramALA paherI ane yAcakone cAra ghaDI pramANa suvarNa ApyuM. Ama tIrtha potAnuM (zvetAMbaronuM) che, ema siddha karyuM. mahApUjA - rAtrijAgaraNa A rIte ja paherAmaNI, navI dhotIo, jAtajAtanA caMdaravA, aMgaluchaNAM, dIpaka, tela, UMcuM caMdana, kesara bhoga vagere jinamaMdire khapamAM AvatI vastuo dara varSe zakti pramANe ApavI. temaja uttama AMgI, pAMdaDAonI racanA, badhA aMganA AbhUSaNa, phUlaghara, kelighara, pUtaLInA hAthamAMnA phuvArA vagere racanAthI mahApUjA karavI. tathA vividha prakAranAM gAyana, nRtya vagere utsavathI rAtrijAgaraNa karavAM. eka zeThe samudramAM musApharI karavA jatAM eka lAkha dravya kharcIne mahApUjA racAvI tathA managamato lAbha thayo hovAthI bAra varSe pAchA AvyA tyAre harSathI eka karoDa rUpiyA kharacI jinamaMdire mahApUjA vagere utsava karyo. zrutajJAnanI ArAdhanA temaja pustaka vageremAM rahelA zrutajJAnanI kapUraAdi vastuthI sAmAnya pUjA to game tyAre thai zake ema che. zrAvake mUlyavAna vastra vagere vastuthI vizeSa pUjA dara mAse ajavALI pAMcamane divase zrAddhavidhi prakaraNa 243
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavI joie. tema karavAnI zakti na hoya, to chevaTe varSamAM eka vAra to avazya karavI ja. A vAta janma-mRtyamAM AvelA jJAna-bhaktidvAramAM vistArathI kahIzuM. udhApana mahotsava tema ja navakAra, AvazyakasUtra, upadezamALA, uttarAdhyayanavagere jJAna, darzana ane judA judA prakAranA tapa saMbaMdhI ujamaNAmAM ochAmAM ochuM eka ujamaNuM to dara varSe yathAvidhi jarUra karavuM. kemake ujamaNuM karavAthI mANasonI lakSmI sAthe sthAne joDAya, tapasyA saphaLa thAya, niraMtara zubha dhyAna, bhavya jIvone samakatano lAbha, jinezvara bhagavAnanI bhakti tathA jinazAsananI zobhA eTalA guNa thAya che. tapasyA pUrI thayA pachI ujamaNuM karavuM te navA banAvelA jinamaMdire kaLaza caDhAvavA samAna, cokhAthI bharelA vAsaNa upara phaLa mukavA samAna athavA bhojana upara pachI pAna devA samAna che. zAstramAM kahelI vidhimujaba navakAra lAkha athavA karoDa vAra gaNI jinamaMdire snAtrotsava, sAdharmika vAtsalya, saMghapUjA vagere kArya ThAThamAThathI karavA. lAkha athavA karoDa cokhA, aDasaTha sonAnI athavA cAMdInI vADakI, pATiyo, lekhaNo tathA ratno, motI, paravALAM, nANuM temaja nALiyera vagere aneka phaLo, jAtajAtanA pakavAno, khAdya ane svAdya evI aneka vastuo, kapaDAM vagere vastuo mukI navakAranuM ujamaNuM karavuM. upadhAna vahevA Adi vidhisahita mALA paherI Avazyaka sUtranuM ujamaNuM karavuM, upadezamALA vagere graMthono abhyAsa thavApara e graMthanI pAMcaso cummAlIza vagere jeTalI gAthA hoya, eTalA lADavA vagere vividha vastu mukIne ujamaNAM karavA. Ama sonaiyAvagere vastu rAkhI lADavA Adi vastunI prabhAvanA karI samyagdarzana AdinA ujamaNAM karanArA bhavyajIvo paNa hAlanA kALamAM dekhAya che. mALA paheravI e moTuM dharmakRtya che, kemake navakAra, IriyAvahI ityAdi sUtro zaktipramANe tathA vidhi sahita upadhAna karyA vinA bhaNavA-gaNavAM e azuddha gaNAya che. zratanI ArAdhanA mATe jema sAdhuo yoga kare che, tema zrAvakoe upadhAna tapa jarUra karavo joie. mALA paheravI e ja upadhAna tapanuM moTuM ujamaNuM che. ame (graMthakAre) kahyuM ja che - dhanya puruSa vidhipUrvaka upadhAnatapa karI potAnA kaMThe baMne prakAre pote sUtra kaMThastha karavA dvArA ane sUtaranI mALA paridhAna karavA dvArA) sutramALA dhAraNa kare che, ane baMne prakAre (saMsAramAM upadravo na Ave ane nirUpadrava evo mokSa maLe) zivalakSmI pAme che. jANe ke muktirUpa kanyAnI varamALA na hoya ! sukRtarUpa jaLa kheMcI kADhavAnI ghaDAnI mALA na hoya ! tathA pratyakSa guNonI guMthelI mALA ja na hoya ! evI mALA (mokSamALA) puNyavAna ja pahere che. A rIte ajavALI pAMcama vagere vividha tapasyAo, saMbaMdhI ujamaNAM paNa te te tapasyAnA upavAsa vagerenI saMkhyA pramANe nANuM, vADakIo, nALiyera, lADu vagere judI judI vastu mukI zrata ane saMpradAya paraMparAne avalaMbIne karavA. tIrtha prabhAvanA temaja tIrthanI prabhAvanAmATe zrI guru mahArAja padhAravAnA hoya tyAre temanuM sAmaiyuM, prabhAvanA vagere dara varSe ochAmAM ochuM ekavAra to zaktipramANe jarUra karavuM ja. temAM zrI guru mahArAjano pravezotsava badhI rIte ghaNA ThAThamAThathI caturvidha saMgha sahita sAmA jai tathA zrI guru 244 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAjano tathA saMghano satkAra vagere karIne zaktipramANe karavo; kemake zrIguru mahArAjane sanmukha gamana, vaMdana, namaskAra ane sukhazAtAnI pRcchA karavAthI cirakALathI saMcita kareluM pApa paNa kSaNavAramAM nAza pAme che. pethaDazAhe tapA. zrI dharmaghoSasUrijInA pravezotsavamAM boMtera hajAra TaMkano vyaya karyo hato. 'saMvegI sAdhuono pravezotsava karavo e vAta anucita che." evI khoTI kalpanA karavI nahIM kemake AgamamAM temano satkAra karavAnI vAta batAvI che. sAdhunI pratimAnA adhikAramAM zrI vyavahArabhASyamAM kahyuM che. pratimA (sAdhunI viziSTa sAdhanA) pUrI thAya tyAre pratimAvAhaka sAdhu jyAM sAdhuono saMcAra hoya evA gAmamAM potAne pragaTa kare ane sAdhune athavA zrAvakane saMdezo kahevarAve. pachI gAmano rAjA, adhikArI athavA te na hoya to zrAvaka-zrAvikAono ane sAdhu-sAdhvIono samudAya te pratibhAvAhaka sAdhuno AdarasatkAra kare. A gAthAno bhAvArtha evo che ke te pratimA pUrI thAya tyAre sAdhu je najIkanA gAmamAM ghaNAM bhikSAcaro tathA sAdhuo vicaratA hoya, tyAM AvI potAne pragaTa kare, ane tema karatAM je sAdhu athavA zrAvaka enA jovAmAM Ave, tenI pAse saMdezo kahevarAve, "huM pratimA pUrI karIne Avyo chuM." pachI tyAM AcArya hoya to te rAjAne A vAta kare ke "amuka moTA tapasvI sAdhue potAnI tapasyA yathAvidhi pUrI karI che. tethI teno ghaNA satkArathI gacchamAM praveza karAvavo che" pachI rAjA, te na hoya to gAmano adhikArI, te na hoya to samRddha zrAvakavarga ane te paNa na hoya to sAdhu-sAdhvI Adi caturvidha zrI saMgha pratimAvAhaka sAdhuno yathAzakti satkAra kare. te sAdhu upara caMdaravo rAkhavo. maMgaLa vAjiMtro vagADavAM, sugaMdhI vAsakSepa karavo vagere satkAra kahevAya che. evo satkAra karavAmAM A guNa che - pravezavakhate satkAra karavAthI jainazAsana ghaNuM zobhe che. bIjA sAdhuone zraddhA utpanna thAya che ke, ame paNa evuM karIe ke jethI moTI zAsanaprabhAvanA thAya. temaja zrAvaka-zrAvikAonI tathA bIjAonI paNa jinazAsana para zraddhA-bhakti vadhe che ke aho! paramezvara zrI jinarAjanuM A zAsana mahAprabhAvI che ke je zAsanamAM AvA mahAna tapasvIo che ! tethI ja anya kutIrthIonI hIlanA paNa thAya che ke emanA dharmamAM AvA tapasvIo nathI. vaLI, je sAdhunI pratimA pUrNa thai hoya, te sAdhuno satkAra karavo e jIta-AcAra-kalpa che. vaLI, jainazAsanano Avo atizaya joi ghaNA bhavya jIvo saMsArathI udvega pAmI dIkSA le che. Ama tIrthanI vRddhi paNa thAya che. Ama e vyavahArabhASyanI TIkAmAM kahyuM che. vaLI zrI saMghanuM bahumAnapUrvaka tilaka karavuM tathA caMdana-java vagere ApavA tathA kapUra, kasturI vagere vilepana ane sugaMdhI phala vagere arpaNa karavA, tathA bhaktithI nALiyeravagere ane vividha pAna ApavA vagere dvArA prabhAvanA karavI. A rIte karavAthI zAsananI unnati thAya che. tethI tIrthakarapadavI vagerenI prAptirUpa phaLa prApta thAya. kahyuM ja che - apUrva (navuM navuM) jJAna grahaNa karavAthI, zrutabhaktithI ane zAsananI prabhAvanAthI A kAraNothI jIva tIrthaMkarapaNuM pAme che. potAnI bhAvanA mokSa denArI che. paNa prabhAvanA to sva-para ubhayane mokSa denArI che. tethI 'prakArathI bhAvanAthI prabhAvanA adhika che, te barAbara che. ('prabhAvanA' zabdamAM bhAvanA zabda karatAM 'pra' vadhAre che. 'pra' prakarSano sUcaka che. ane prastutamAM bIjAnuM zrAddhavidhi prakaraNa 245
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNa kalyANa prakarSarUpa che. tethI 'pra' no vadhAro ucita che.) AlocanA zuddhi tathA, guruno yoga thato hoya to dara varSe ochAmAM ochI ekavAra (vArSika) to gurumahArAjane AlocanA ApavI ja joie. kahyuM ja che - dara varSe guru mahArAja AgaLa prAyazcitta karavuM joie. A rIte zuddha karAto AtmA arisA jevo ujjavaLa thAya che. Avazyaka niryukti nAmanA AgamamAM kahyuM che - dara comAsI (caudaze) tathA saMvatsarIe AlocanA vagere karavA, abhigraho levA ane pUrve lIdhelA abhigrahonuM nivedana karavuM. zrAddhajItakalpa vageremAM AlocanA saMbaMdhI A vidhi batAvI che. - gIta (sUtra-artha jANakAra) Adi guNothI sabhara guru AgaLa pAkSika, cAturmAsika ke vArSika ne utkRSTathI bAra varSamAM avazya AlocanA karavI joie. kahyuM ja che ke - zalya (pApa)nI zuddhi mATe sAtaso yojana jeTalA kSetramAM bAra varSa sudhI gItArtha gurunI zodha karavI joie. (1) gItArtha (2) katayogI (3) cAritradhara (4) grAhaNAkuzaLa (5) khedajJa ane (6) aviSAdI. AlocanA AcArya (janI AgaLa AlocanA karavI che, te guru mahArAja) A cha guNathI bharelA hoya che. je nizItha vagere sUtro ane tenA artho bhaNyA che, te gItArtha che. jemaNe mana-vacana-kAyAnI pravRttirUpa athavA zubha -vividha taporUpa yoga sArI rIte karyA che, abhyasta karyA che, te kRtayogI che. eTale ke vividha zubhadhyAnathI ane viziSTa tapothI potAnA AtmA ane zarIrane vAsita karanAro katayogI che. aticAra rahita cAritra pALe te cAritradhara che. AlocanA ApanArA ziSya vagere pAse ghaNI yuktio dvArA vividha prAyazcittarUpe AvelA tapavagere aMgIkAra karAvavAmAM je kuzaLa che, te grAhaNAkuzaLa che. samyaka prAyazcitta vidhimAM parizrama-abhyAsano jANakAra khedajJa kahevAya che. AlocanA ApanAra ziSyanA moTA doSa jANavA para paNa je viSAda - kheda dhAraNa kare nahIM, te aviSAdI che. e to viSAdanA badale tevA-tevA dRSTAMtothI yukta vairAgyasabhara vacano kahI pelA Alocakane zuddha AlocanA mATe vadhune vadhu utsAhI banAve... A uparokta guNonA artha che. AvA guru kevA hoya te batAve che. (1) AcAravAnuM (2) AdhAravAnuM (3) vyavahAravAnuM (4) apavrIDaka (5) prakurtI (6) aparisAvI (7) niryApa ane (8) apAyadarzI - gurunA A ATha guNo che. jJAnAcAra Adi pAMca AcArathI sabhara hovAthI teo AcAravAna che. ziSya AlocanArUpe kahelA tamAma aparAdhone manamAM barAbara dhArI rAkhatA hovAthI teo AdhAravAna che. - vyavahAra AgamaAdi pAMca prakAre che. 1) kevaLI, mana:paryavajJAnI, avadhijJAnI, caturdazapUrvI, dazapUrvI ane navapurvIno vyavahAra Agama vyavahAra che. 2) AThathI mAMDI aDadhA pUrva sudhInA pUrvadhara, agyAra aMganA dhAraka tathA nizIthAdi sUtronA jJAtAvagere zrutajJAnIono vyavahAra zrutavyavahAra che. 3) dUra dezamAM rahelA be gItArtha AcAryo ekabIjAne maLI na zake, to teo koi jANI na zake tevI rIte je paraspara AlocaNA-prAyazcitta Ape, te AjJA vyavahAra che. 4) potAnA gurue je doSonuM je prAyazcitta ApyuM hoya, te dhyAnamAM rAkhI te mujaba bIjAne ApavuM te dhAraNA vyavahAra che. 5) siddhAMtamAM je doSanuM jeTaluM prAyazcitta kahyuM hoya, te karatAM ochuM athavA adhika prAyazcitta paraMparAne 246 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusarIne ApavuM e jIta vyavahAra che. hAlamAM A jItavyavahAra mukhya che. 4. apavrIDaka - zarama choDAve che. Alocaka ziSya zaramathI barAbara na kaheto hoya, to tene vairAgya utpanna karanArI kathAo evI rIte kahe ke, te sAMbhaLatAM ja te zarama choDI sArI rIte Alove. 5. AlocaNA karanAranI samyak prakAre zuddhi kare e prakurtI che. 6. Alocake potAnA kahelA aparAdha vagere bIjA koine kahe nahIM, te aparistrAvI. 7. je jeTaluM prAyazcitta rUpe karI zake, tene teTaluM ja prAyazcitta Ape te niryApa che. 8. samyaku AlocaNA ane prAyazcitta nahIM karanArane A bhavamAM tathA parabhavamAM keTaluM du:kha thAya che? te batAve, te apAyadarzI. AlocaNA karavAnA zubha pariNAmathI guru pAse javA nIkaLelo bhavya jIva jo kadAca AlocaNA vinA vacce ja kALa karI jAya, to paNa te ArAdhaka thAya che. sAdhue athavA zrAvake pahelAM to potAnA gacchanA ja je AcArya hoya, temanI pAse AlocaNA levI. temano joga na hoya, to potAnA ja gacchanA upAdhyAya, te na hoya, to potAnA ja praka sthavira athavA gaNAvacchedananI pAse AlocaNA karavI. potAnA gacchamAM upara kahelA pAMceno joga na hoya, to sAMbhogika = samAna sAmAcArIvALA bIjA gacchanA AcArya Adi pAMcamAMthI jemano joga maLe, temanI pAse AlocaNA karavI. samAna sAmAcArIvALA paragacchanA AcAryAdi pAMceno yoga na hoya to bhinna sAmAcArIvALA paragacchamAM paNa saMvegI AcAryAdikamAMthI jemano yoga hoya temanI pAse AlocaNA karavI. e paNa zakya nahIM thAya, to gItArtha pAsasthAnI (zithilAcArI) pAse AlocaNA karavI. tema na bane to gItArtha sArUpika pAse AlocanA karavI. e zakya nahIM thAya, to gItArtha pazcAtkRta pAse AlocaNA karavI. sapheda kapaDAM paheranAro, muMDana karAvanAro, kachoTI vinA dhotIyuM paharanAro, rajoharaNa vagare nahIM rAkhanAro, brahmacarya pALanAro, aparaNIta ane bhikSAvRttie nirvAha karanAro evo hoya te sArUpika kahevAya che. zikhA ane patnI sahita hoya, te siddhaputra kahevAya. cAritra tathA sAdhuno veSa mukI gRhastha thayelo pazcAdbhUta kahevAya che. upara kahelA pAsatkAdikane paNa gurunI mAphaka vaMdana vagere yathAvidhi karavuM, kAraNa ke dharmanuM mULa vinaya che. jo pAsatkAdika potAne guNa rahita mAne tethI ja te vaMdanA na karAve, to tene Asana upara besADI praNAma mAtra karI AlocanA karavI. upara kahelA pAsatkAdikano paNa yoga na maLe, to rAjagRhI nagarImAM guNazIlAdi caityamAM ke jyAM ghaNIvAra je devatAe arihaMta, gaNadhara vagere mahApuruSone prAyazcitta ApatAM joyA hoya, tyAM te samyagdaSTi devane aTTamavagere tapathI prasanna karI tenI pAse AlocaNA levI. kadAca te samayano deva cyavI gayo hoya ane bIjo utpanna thayo hoya, to te mahAvidehakSetramAM jai arihaMta bhagavAnane pUchI prAyazcitta Ape che. tema paNa na bane, to gItArtha sAdhu arihaMtanI pratimA AgaLa AlocanA karI pote ja prAyazcitta aMgIkAra kare. arihaMtanI pratimAno paNa joga na hoya, to pUrva athavA uttara dizA sanmukha UbhA rahI arihaMtonI tathA siddhonI samakSa Alove. paNa AlocanA karyA vagara na rahe. kemake, zalya sahitano jIva ArAdhaka kahevAto nathI. agItArtha (prAyazcitta saMbaMdhI graMtho nahIM bhaNelo) sAdhu cAritranI zuddhi kevI rIte thAya te jANato nathI. tethI ochuM-vatuM prAyazcitta ApI potAne ane Alocaka ziSyane saMsArasAgaramAM pADe che. zrAddhavidhi prakaraNa 247
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ AlocanA kevI rIte karavI? jema bALaka bolatuM hoya tyAre te kArya athavA akArya je hoya te saraLatAthI kahe che, tema AlocaNA karanAre mAyA ke mada rAkhyA vinA AlocanA karavI. mAyAvagerethI rahita thai pratisamaya bahumAna ane saMvega vadhArato akAryanI AlocanA karanAro pachI nizcayapUrvaka akArya karato nathI. je puruSa zarama vagerethI, rasAdi gAravamAM lapaTAi javAthI, tapa nahIM karavAnI icchAthI athavA "huM bahuzruta chuM' evA ahaMkArathI, apamAna thavAnI bIkathI athavA prAyazcitta ghaNuM Avaze evA DarathI gurune potAnA duzcaritra kaheto nathI. te ArAdhaka kahevAyo nathI. zalyoddhAra saMbaMdhI ane zalyoddhAra nahIM karavAthI thatA duSTa vipAka saMbaMdhI te-te sUtro dvArA cittane saMvegamaya banAvI pachI AlocanA karavI. (jathI mAyA vinA ane zuddhinA pUrA bhAva sAthe AlocanA thai zake.) AlocakanA dasa doSa have Alocaka ziSyanA daza doSa kahe che. 1. guru ochuM prAyazcitta Apaze evA AzayathI temane vaiyAvaccavagerethI prasanna karI pachI AlocanA karavI. 2. A guru ochuM tathA saheluM prAyazcitta Ape che, evI kalpanA karI AlovavuM. 3. bIjAe joyelA doSonI ja AlocanA kare, nahIM joyelA doSonI nahIM. 4. mAtra moTA doSonI ja AlocanA kare, nAnA-sUkSma doSo para avajJAno bhAva rAkhI e doSo Alove nahIM. pa. pUkyA vinA tRNa-grahaNa karyA ityAdi sUkSma doSonI AlocanA kare, paNa moTA doSonI AlocanA na kare, e pAchaLa evo Azaya hoya ke gurunA manamAM evo bhAva Ubho karAve ke je sUkSma doSonI AlocanA kare, e moTA doSa lAgyA hoya, to AlovyA vinA rahe ja nahIM. paNa lAgyA nathI, tethI AlocanA karato nathI. 6. aspaSTa zabdo bole, tethI guru barAbara samajI zake nahIM. 7. eja rIte eTalA badhA zabdo bole ke jethI kAM to guru barAbara samajI zake ja nahIM, kAM to bIjA paNa sAMbhaLI le. 8. gurupAse AlocanA karI pachI bIjA ghaNAne pharI e vAta saMbhaLAve. 9. avyakta - je gurue chedasUtronA rahasya jANyA nathI, evA guru pAse AlocanA kare. 10. pote jevo aparAdha karyo hoya, evA aparAdha - doSa sevatA guru pAse AlocanA kare, jethI Thapako sAMbhaLavo na paDe! Alocake A dasa doSa choDIne AlocanA karavI. AlocanA karavAnA lAbho have samyak prakAre AlocanA karavAnA lAbho batAve che. 1. jema bhAravAhaka bhAra dUra thatAM haLavAza anubhave che, ema zalya-pApano bhAra dUra thavAthI Alocaka paNa haLavAza anubhave che. 2. AnaMda thAya che. 3. pote AlocaNA lai doSathI mukta thAya che e jAhera ja che, tathA tene joine bIjAo paNa AlocanA karavA taiyAra thAya che, tethI temanA doSa paNa dUra thAya che. 4. sArI rIte AlocanA karavAthI saraLatA pragaTa thAya che. 5. aticArarUpa maLa dhovAi javAthI AtmAnI zuddhi thAya che. 6. temaja AlocaNA karavI e duSkara kArya che. anAdikALathI doSasevanano abhyAsa hovAthI doSo sevavA e kaMi duSkara nathI, paraMtu e doSonI AlocanA karavI e ja duSkara che. kAraNake mokSa sudhI lai jatA prabaLa AtmavIryanA vizeSa ullAsathI ja e kAma bane che. nizItharTImAM paNa kahyuM che - jIva je doSanuM sevana kare che, te duSkara nathI; paNa samyaka prakAre Alove te 248 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja duSkara che. mATe ja samyaku AlocanAnI gaNatarI paNa atyaMtara tapamAM karI che. tethI ja te mAsakhamaNa vagerethI paNa duSkara che. e vAta lakSmaNA sAdhvI vagerenA dRSTAMta sAMbhaLavAthI spaSTa thAya che. lakSmaNA AryAnuM daSTAMta A covIzIthI atItakALanI eMzImI covIzImAM ghaNA putrovALA eka rAjAne seMkaDo mAnatAthI eka putrI thai. tethI te badhAne priya thai. A rAjaputrI durbhAgyathI svayaMvara maMDapamAM ja pasaMda karelA patinA motathI lagnanI corImAM ja vidhavA thai. e pachI suMdara zIlavratavALI e satIomAM agresara ane suzrAvikAomAM AgaLa paDatI suzrAvikA thai. eka vAra te covIzInA aMtima tIrthaMkara pAse dIkSA pAmelI te lakSmaNA AryA tarIke prasiddha thai. eka vAra cakalA-cakalIne krIDAmAM rata joi e sAdhvInA manamAM kuvikalpa Avyo ke - arihaMte AnI anujJA kema ApI nahIM ? athavA arihaMtone vedodaya (bhoga mATenI icchA) ja rahyo na hovAthI vedodayavALAnI pIDAne jANatA nathI. joke bIjI ja kSaNe pazcAtApa thayo. 'have A karelA kuvikalpanI AlocanA kevI rIte karavI?" e sAdhvIne A aMge khUba zarama upajI. paNa pachI 'pApa-zalya rahI jAya, to sarvathA zuddhi thatI nathI" ema vicArI potAnI jAtane AlocanAmATe protsAhita karI AlocanA levA jAya che, tyAM ja ociMto kAMTo vAgyo. A apazukanathI kSobha pAmelI lakSmaNAe 'je AvuM khoTuM ciMtave, tene zuM prAyazcitta?" ema bIjA aparAdhInA nAme pUchI AlocanA karI. paNa zaramathI ane moTAi javAnA DarathI potAnA nAme AlocanA karI nahIM. pachI te doSanA prAyazcitta tarIke teNe pacAsa varSa sudhI ugra tapasyA karI. kahyuM che ke pAraNe nIvI (vigai rahita bhojana) sAthe chaThTha, aTTama, dazama (cAra upavAsa) ane duvAlasa (pAMca upavAsa) e tapasyA dasa varSa karI. tathA be varSa upavAsa karyA, be varSa (navI) bhojana karI pachI soLa varSa mAsakSamaNanA pAraNe mAsakSamaNa karyA ne chelle vIsa varSa saLaMga AMbela karyA. A rIte lakSmaNA sAdhvIe pacAsa varSa sudhI tapasyA karI. A tapasyA karatAM te sAdhvIe manamAM jarA paNa dInatA lAvyA vinA pratikramaNa vagere badhI Avazyaka kriyAo karI. A rIte duSkara tapasyA karI. to paNa lakSmaNA sAdhvI zuddha thai nahIM. aMte ArtadhyAnamAM marI asaMkhyAta bhavomAM dAsI vagerenA ghaNAM AkarA du:kha bhogavI aMte zrI padmanAbha tIrthakaranA (AvatI covIsInA prathama tIrthakara) tIrthamAM te siddhi pAmaze. kahyuM che ke - zalyavALo jIva game to divya hajAra varSa sudhI ghaNI ugra tapasyA kare to paNa zalya hovAthI tenI te tapasyA taddana niSphaLa jAya che. jema ghaNo kuzaLa vaidya paNa potAno roga bIjA vaidyane kahe che, tema jJAnI puruSanA paNa zalyano uddhAra bIjA jJAnI pAse ja thAya. (AlocanA karavAnA cha lAbha AgaLa batAvyA. have bIjA batAve che.) 7. temaja AlocanA karavAthI tIrthakaronI AjJAnI ArAdhanA thAya che. 8. niHzalya bane che, te spaSTa ja che. uttarAdhyayanasutranA ogaNatrIzamAM adhyayanamAM kahyuM che ke - he bhagavaMta ! jIva AlocanA karavA dvArA zuM utpanna kare che ? (javAba) he gautama! RjubhAvane pAmelA e jIva anaMta saMsAra vadhAranArA mAyAzalya, niyANazalya ane mithyAdarzana zalya e traNa prakAranA zalyathI rahita thAya che. RjubhAvane utpanna kare che. ane RjubhAvane pAmelo e mAyAmukta thavAthI strIveda tathA zrAddhavidhi prakaraNa 249
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ napusaMkaveda bAMdhato nathI, ane pUrve bAMdhyA hoya, to tenI nirjarA kare che. AlocaNAnA A ATha guNa che. A rIte zrAddhajItakalpa tathA tenI vRttimAMthI aMzamAtra lIdhelI A AlocanAvidhi che. atizaya tIvra pariNAmathI karelA moTA tathA nikAcita thayelA paNa bALahatyA, strIhatyA, sAdhu hatyA, deva, jJAna vagerenA dravyanuM bhakSaNa, rAjAnI strI sAthe gamana vagere mahApApanI paNa samyak prakAre AlocaNA karI gurue ApeluM prAyazcitta yathAvidhi kare, to te jIva te ja bhavamAM paNa zuddha thAya che. ema na hota to daDhaprahArI vagerene te ja bhave mukti zI rIte thAta? mATe dareka comAse athavA dara varSe jarU2 AlocanA karavI joie. A rIte varSa kRtya saMbaMdhI gAthAnA uttarArdhano artha kahyo che. 250 jhAMjhariyA muninI hatyA karanAro rAjA tIvrabhAve pazcAtApa prAyazcitta karavAthI pApamukta banI AtmakalyANa sAdhI gayA, ne mAtra ekendriya vanaspatinI chAla utAravAnA pApamAM AnaMda AvavApara ne pazcAtApa - prAyazcitta nahIM karavA5ra zrIkhaMdhaka munine jIvatA cAmaDI utAravAno upasarga Avyo, AvA dRSTAnto sAMbhaLyA pachI mana-vacana-kAyAthI pracura pApa karanArA ApaNe jo enA pazcAtApa - prAyazcitta nahIM karIzuM, to bhaviSyanA bhavomAM ApaNuM zuM thaze ? saMvatsarI pratikramaNa kSamApanA ane Atmazuddhi A be vinA vizuddha thatuM nathI. A baMne sAcA bhAve jo karyA nahIM, to karoDonA dAna, uttama zIla, AkarA tapa karyA pachI paNa ApaNo naMbara samakItImAM nahIM rahe ne bhaviSyamAM tIvra daMDa bhogavavAno Ave. tethI ahaMkAra, vaTa ke khoTI pakaDa choDI nAnA thaine paNa sAcA bhAve kSamApanA karI ja levI. vera-virodha-durbhAva AvatA bhavomAM sAthe Avaze, to e bhavo ApaNI jiMdagI bagADI nAkhaze. gharavALI karkaza maLe ke dIkaro uddhata pAke to jiMdagIbhara thatI herAnagatinA anubhava kone nathI ? e ja rIte pApane prAyazcitta - pazcAtApathI mAryA (khatama karyA) vinA maravuM nathI, evo saMkalpa karI zarama choDI, kharI bahAdurI batAvI saMvatsarI pahelA ja gItArtha saMvigna gurubhagavaMta pAse AlocanA karI levI. AveluM prAyazcitta yathAzIghra vALI ApavuM - A ja kharI samaja che, sAcI buddhimattA che. zrAddhavidhi prakaraNa
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ chaThTho prakAza : janmakRtya vArSika kRtya kahyuM. have janmakRtya traNa gAthA tathA aDhAra dvArathI kahe che. peccehefredeemebeCehelelei i emex ef kelej CebGereDeb GereDebfleppeeien Ceh Hecelei ienCebe defeeF&-14-- (i e pevce dvelemenLevebetelei elmex s kolej CebGefeleced- Gerel ebelebechen CabHeccauence(r) cesech --) nivAsasthAna kevuM ane kyAM rAkhavuM? A janmArAnuM prathama kartavya che, yogya raheThANa pasaMda karavuM. kayuM nivAsasthAne yogya gaNAya? - je nivAsasthAna dharma-artha-kAmarUpa trivarganI siddhinuM sAdhaka bane. Ama jyAM dharma Adi traNanI siddhi thAya, tyAM ja zrAvake rahevuM joie. bIje rahe, to enAM A bhava ane parabhava baMne bagaDe. kahyuM che ke, bhIlonI pallImAM, coranA raheThANamAM, jyAM pahADI loko rahetA hoya tevI jagAmAM ane hiMsaka tathA pApIne Azraya ApanArA lokonI pAse na rahevuM, kemake sajjanane kusaMgata niMdApAtra banAve che. je sthAne rahevAthI munirAjo potAne tyAM padhAre, tathA je sthAnakanI pAse jinamaMdira hoya, temaja jenI AsapAsa zrAvakonI vastI hoya, evA sthAnamAM gRhastha rahevuM. jyAM ghaNAkharA vidvAna loko rahetA hoya, jyAM zIla jIvatara karatAM paNa vadhAre vahAluM gaNAtuM hoya ane jyAMnA loko haMmezAM sArA dharmiSTha hoya, tyAM sArA mANase rahevuM, kemake satparuSonI sobata kalyANakara bane che. je nagaramAM jinamaMdira, siddhAMtanA jJAtA sAdhu ane zrAvako hoya tathA pANI ane baLataNa paNa ghaNAM hoya, tyAM haMmezAM rahevuM. ajameranI najIka traNaso derAsaro tathA dharmiSTha. suzIla ane tattvajJAtA zrAvako vagerethI zobhatA harSapura nAmanA nagararUpa susthAnamAM rahetA aDhAra hajAra brAhmaNo ane temanA bhakta evA chatrIza moTA zeThIAo jyAre zrI priyagraMthasUri te nagaramAM padhAryA tyAre pratibodha pAmyA. sArA sthAne rahevAthI paisAvALA, guNI ane dharmiSTha lokono samAgama thavAthI dhana, viveka, vinaya, vicAra, AcAra, udAratA, gaMbhIrapaNuM, dhairya, pratiSThA vagere guNo tathA badhA dharmakRtyo karavAmAM kuzaLatA prAya: vinA prayatna maLe che. e vAta hamaNAM paNa sAkSAt najare jaNAya che. mATe chevADAnA gAmaDA vageremAM dhanaprApti vagerethI sukhe nirvAha thato hoya, to paNa na rahevuM. kemake jyAM jina, jinamaMdira ane saMghanuM mukhakamaLa e traNa vastu dekhAtI nathI, temaja jinavacana saMbhaLAtuM nathI, tyAM ghaNI saMpatti hoya to paNa zuM kAmanI ? jo tAre mUrkhatA joitI hoya, to te gAmaDAmAM traNa divasa rahe, kAraNake tyAM navuM adhyayana thAya nahi, are ! pUrve bhaNeluM hoya te paNa bhUlI javAya. evI vAta saMbhaLAya che ke - koi nagarano rahIza vaNika bahu ochA vaNikanI vasativALA eka gAmaDAmAM jai dravyalAbha mATe rahyo. khetI tathA bIjA ghaNA vyApAra karI tene dhana meLavyuM. eTalAmAM tenuM rahevAnuM ghAsanuM jhuMpaDuM hatuM te baLI gayuM. A rIte pharI pharI dhana meLavyA chatAM koi vAra coranI dhADa, to koi vAra dukALa, rAjadaMDa vagerethI tenuM dhana jatuM rahetuM. eka vAra te gAmaDAnA rahevAsI coroe koi nagaramAM dhADa pADI. tethI rAjAe gusse thai temanuM (coronuM) gAmaDuM bALI nAkhyuM. zeThanA putravagerene subhaToe pakaDyA. tyAre zeTha subhaTonI sAthe laDatAM mAryo gayo. A rIte kugrAmavAsa upara dAkhalo che. zrAddhavidhi prakaraNa rapa1
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ rahevAnuM sthAna ucita hoya, to paNa tyAM svacakra (te ja rAjAnI senA vagere), paracakra (duzmana rAjAnI senA), sAthe virodha, dukALa, marakI, ativRSTivagere, prajAsAthe kalaha, nagaraAdino nAza ityAdi upadravathI asvasthatA utpanna thai hoya to te sthAna zIghra choDI devuM. tema na kare to dharma-arthakAmanI kadAca hAni thAya. jemake mogaloe dilhI zahera bhAMgyuM tyAre bhaya utpanna thavAthI jemaNe dilhI choDI gujarAta vagere dezamAM nivAsa karyo, temaNe potAnA dharma-artha-kAmanI puSTi karI A bhava tathA parabhavane saphaLa karyA. jemaNe dilhI choDI nahi, te lokoe baMdIkhAnAmAM paDavA AdinA upadrava pAmI potAnA banne bhava pANImAM gumAvyA. vAstukSaya killAno nAza thavo ityAdi ApattimAM sthAnatyAga upara AgamamAM kSitapratiSThitapura, vaNakapura, RSabhapura, kuzAgrapura, rAjagRha, caMpA, pATalIputra vagerenA dRSTAMta ApyA che. ahIM sudhI rahevAnuM sthAna eTale nagara, gAma vagereno vicAra karyo. (Aje jeo derAsaraupAzraya-sAdhu sAdhvIonA comAsAvALA sthAno choDI sagavaDa khAtara ke sTeTasa khAtara dUra sosAyaTIomAM vageremAM rahevA jAya che, teo zrI saMgha sAthe saMparka, gurubhakti, pravacanazravaNa, supAtradAnano lAbha, bALakomAM jaina saMskAra vagere ghaNA lAbho gumAve che ke je eka-eka lAbha anaMtakALe maLe che ne bhaviSyanA anaMtakALane sudhAre che.) sArA-narasA pADozanI lAbha hAni have ghara paNa rahevAnuM sthAna kahevAya che, mATe teno vicAra karIe. sArA mANase potAnuM ghara jyAM sArA pADozI hoya, tyAM karavuM. tathA ati jAheramAM ke ati gupta sthaLe na karavuM. zAstramAM batAvelI vidhi pramANe parimita bAraNAM Adi guNavALuM ghara dharma-artha-kAmane sAdhanAruM hovAthI rahevA yogya che. AvA-AvA kharAba pADozI zAstramAM niSiddha karyA che - vezyA, pazuo, naTo, bauddha sAdhu vage2e, brAhmaNo, smazAna, vAgharI, zikArI, jelanA cokIdAra, dhADapADu, bhIla, mAchImAra, jugArI, cora, nAcanAra, bhaTTa, bhavaiyA ane kukarma karanAra eTalA lokono pADoza potAnA ghara AgaLa athavA dukAna AgaLa paNa sArA mANase tajavo. tathA emanI sAthe dostI paNa karavI nahIM. temaja devamaMdira pAse ghara hoya to du:kha thAya, cauTAmAM hoya to hAni thAya, ane ThaganA tathA pradhAnanA ghara pAse ghara hoya to putrano tathA dhanano nAza thAya. potAnuM hita icchato buddhizALI puruSa mUrkha, adharmI, pAkhaMDI, patita, cora, rogI, krodhI, caMDALa, ahaMkArI, gurunI strI bhogavanAra, vairI, potAnA svAmIne ThaganAra, lobhI ane munihatyA, strIhatyA athavA bALahatyA karanArA - emano pADoza taje. kuzIliyA vagere pADozI hoya to temanA vacana sAMbhaLavAthI tathA emanI ceSTA jovAthI sadguNInA paNa guNanI hAnI thAya che. sArA pADozIaMge pADozIoe ApelI sAmagrIthI banAvelI khIra vahorAvanAra saMgama (zAlIbhadrano pUrvabhava) duSTAMtarUpa che, to khoTA - kharAba pADozI aMge parva divase sAdhune vahorAvanAra strInA sAsu-sasarAne khoTuM samajAvanArI paDozaNa somabhaTTanI patnI dRSTAMtarUpa che. atizaya jAhera sthaLamAM ghara karavuM sAruM nathI, kemake, AsapAsa bIjuM ghara na hovAthI tathA cAre tarapha khullo bhAga hovAthI cora vage2e upadrava kare che. ati gupta sthaLamAM ghara hoya te paNa sAruM nahi, kemake cAre tarapha bIjA gharo AvelAM hovAthI te gharanI zobhA jatI rahe che. temaja Aga vagere upadrava zrAddhavidhi prakaraNa 252
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ thAya tyAre jhaTa aMdara javuM athavA bahAra AvavuM agharuM thai paDe che. bhUminI parIkSA ghara mATenI jagyA zalya, bhasma, khAra vagere doSathI tathA niSiddha Aya (vAstusaMbaMdhI gaNatarI) vagerethI rahita hovI joie. temaja dUrvA, kuMpaLa (aMkuza), darbhanA guccha vagere jyAM ghaNAM hoya, evuM tathA sArA varNanI ane sArA gaMdhanI mATI, madhura jaLa tathA nidhAna vagere jemAM hoya evI hovI joie. kahyuM che ke - unALAmAM ThaMDA sparzavALI ane ziyALAmAM garama sparzavALI tathA varSARtumAM ubhaya (samazItoSNa) sparzavALI je bhUmi hoya, te badhA mATe zubhakArI che. eka hAtha jeTalI khodIne pAchI te ja mATIthI te bhUmi pUrI nAkhavI. jo mATI vadhe to zreSTha, barAbara thAya to madhyama ane ochI thAya to adhama bhUmi jANavI. je bhUmimAM khADo karIne pANI bharyuM hoya, to te pANI so pagalAM jaie tyAM sudhImAM jeTaluM hatuM, teTaluM ja rahe to te bhUmi sArI, AMgaLa jeTaluM ochuM thAya to madhyama ane te karatAM vadhAre ochuM thAya to adhama jANavI. athavA je bhUminA khADAmAM rAkhelAM phala bIje divase tevAM ne tevAM ja rahe, to te uttama bhUmi, ardhA sUkAi jAya to madhyama ane badhA sUkAi jAya, to adhama jANavI. je bhUmimAM vAvelA DAMgara vagere dhAnya traNa divasamAM uge te zreSTha, pAMca divasamAM uge te madhyama ane sAta divasamAM uge te adhama bhUmi jANavI. bhUmi rAphaDAvALI hoya to vyAdhi, polI hoya to garIbI, phATavALI hoya to maraNa ane zalyavALI hoya to du:kha Ape che, mATe zalya ghaNA ja prayatnathI tapAsavuM. mANasanuM hADakuM vagere zalya hoya, to tethI mANasanI hAni thAya. gadheDAnuM zalya hoya to rAjAvagerethI bhaya utpanna thAya, kutarAnuM zalya nIkaLe to bALakano nAza thAya. bALakanuM zalya hoya, to gharadhaNI musApharIe jAya. gAyanuM athavA baLadanuM zalya hoya, to gAya-baLadono nAza thAya ane mANasanA vALa, kapALa, bhasma vagere hoya to tethI maraNa thAya vagere. dhyAnamAM levA yogya keTalIka vAto pahelo ane cotho pahora mukI bIjA athavA trIjA pahore ghara upara AvatI jhADanI athavA dhvajA vagerenI chAyA haMmezA du:kha ApanArI che. (pahelA-chellA pahoramAM paDatI chAyAmAM vAMdho nathI.) arihaMtanI pUMTha, brahmA ane viSNunuM paDakhuM, caMDikA ane sarpanI najara tathA mahAdevanuM upara kaheluM badhuM (pUMTha, paDakhuM ane najara) varjavuM. vAsudevanuM DAbuM aMga, brahmAnuM jamaNuM aMga, nirmAlya, havaNa jaLa, dhvajanI chAyA, vilepana, zikharanI chAyA ane arihatanI dRSTi eTalAM vAnAM uttama che. kahyuM che ke arihaMtanI pUMTha, sUrya ane mahAdevanI dRSTi, vAsudevano DAbo bhAga e vajevA. caMDI save ThekANe azubha che. mATe tene sarvathA varjavI. gharanI jamaNI bAju arihaMtanI dRSTi paDatI hoya ane mahAdevanI pUMTha DAbI bAju paDatI hoya to te kalyANakArI che. paNa ethI viparIta hoya to bahu du:kha thAya. paNa jo vacce rasto hoya to koi doSa nathI. zaheramAM athavA gAmamAM IzAnAdika khUNAmAM (vidizAmAM) ghara na karavuM, kemake te uttama jAtanA loko mATe azubhakArI che. paNa caMDALa vagere nIca jAtine RddhikArI che. rahevAnA sthAnanA guNa-doSa, zakuna, svapna, zabda vagere nimittonA baLathI jANavA. sAruM sthAna paNa ucita mUlya ApI zrAddhavidhi prakaraNa 253
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA pADozInI sammati vage2e lai nyAyathI ja grahaNa karavuM. bIjAno parAbhava Adi karIne levAmAM dharma-artha-kAmano nAza thavAno saMbhava che. A rIte ja iMTo, lAkaDAM, patthara vagere vastu paNa doSarahita ane majabUta hoya te ja ucita mUlya ApIne veMcAtI maMgAvavI. te vastu paNa enI pAse potAnAmATe khAsa taiyAra karAvavI nahIM, kemake potAnAmATe khAsa taiyAra karAvavAmAM e banAvavAmAM thatA hiMsAdi doSono bhAra potAnA mAthe Ave che. (tethI ja jyAM sudhI epArTamenTa taiyAra thai jAya nahIM, tyAM sudhI emAM phleTavagere noMdhAvavA nahIM) derAsaranI vastuonA upayogathI thatI hAni ane te aMge dRSTAMta upara kahelI vastu derAsaravagerenI hoya to levI nahIM, kemake tethI ghaNI hAni vagere thAya che. evI vAta saMbhaLAya che ke - koi be vaNika pADozI hatA. temAM eka paisAdAra hato. te bIjA garIba paDozInuM vAraMvAra apamAna karato hato. bIjAe garIba hovAthI bIjI koi rIte pratikAra nahIM karI zakavA para ekavAra pelA zrImaMtanA taiyAra thai rahelA makAnanI bhIMta caNAi rahI hatI tyAre derAsa2mAMthI tuTelI eka IMTano TukaDo khAnagImAM e bhIMtamAM nAkhI dIdho. pachI makAna taiyAra thai javA52 pelA garIbe A zrImaMtane sAcI vAta jaNAvI dIdhI. chatAM ATalA mAtrathI zuM doSa lAgavAno ? ema mAnI pelA zrImaMte avajJAbhAve upekSA karI. pariNAme thoDA ja divasamAM vijaLI paDavI vagere ApattithI enuM sarvasva nAza pAmI gayuM. kahyuM che ke - jinamaMdira, kUvA, vAva, smazAna, maTha ane rAjamaMdiranA rAi jevaDA paNa patthara, IMTa ke kASTha levA nahIM. gharanuM mApa vagere pASANamaya thAMbhaLo, pITha, pATiyAM, bArasAkha vagere vastuo gRhasthane viruddhakAraka che, paraMtu te dharmasthAnake zubha jANavI. pASANamaya derAsaramAM ke gharamAM lAkaDAnA ne lAkaDAnA ghara ke derAsaramAM pASANanA thAMbhaLA vagereno upayoga prayatnapUrvaka TALavo. haLanuM lAkaDuM, ghANI, gADA vagere vastu tathA raheMTa Adi yaMtro, A badhA mATe kAMTAvALA vRkSanA, vaDa Adi pAMca uMbaranA tathA jemAMthI dUdha nIkaLatuM hoya evA AkaDA vagere jhADanA lAkaDAno upayoga karavo nahIM. upara kahelI vastuomATe bIjorI, keLa, dADama, mIThAM lIMbu ApatI lIMboLI, be jAtanI haLadara, AmalI, bAvaLa, boraDI tathA dhaMturA ATalA jhADanA lAkaDA upayogamAM levA nahIM. jo ghara pAse rahelA upara kahelA vRkSonAM mULo gharanI bhUmimAM pese, athavA e jhADanI chAyA ghara5ra Ave, to te gharadhaNInA kuLano nAza thAya che. ghara pUrva bhAgamAM UMcuM hoya to dhana jatuM rahe che, dakSiNa bhAgamAM UMcuM hoya to dhananI samRddhi thAya che. pazcima bhAgamAM UMcuM hoya to vRddhi thAya che. ane uttara dizAmAM UMcuM hoya to e gharamAM koi rahI zakatuM nathI. goLAkAra, ghaNA khUNAvALA athavA eka, be ke traNa khUNAvALA tathA jamaNI - DAbI bAjue lAMbA gha2mAM rahevuM nahi. je kamADa potAnI meLe baMdha thAya athavA ughaDe te sArAM nahi. zubha ane azubha citro gharanA mULa bAraNAmAM citramaya kaLazAdikanI zobhA vadhu sArI kahevAya che. yoginInA nRtyano AraMbha, mahAbhArata-rAmAyaNano athavA bIjA rAjAono saMgrAma, RSinAM athavA devanAM caritra vagere citro gha2mATe sArA nathI. phaLavALA jhADa, phUlanI velaDIo, sarasvatI, navanidhAnayukta lakSmI, 254 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaLaza, vadhAmaNAM, cauda svapnanI zreNI vagere citro zubha jANavAM. vRkSothI thatI lAbha-hAni je ghara pAse khajUrI, dADama, keLa, boraDI, athavA bIjorAnA jhADa uge che, te gharano samULanAza thAya che. jemAMthI dUdha nIkaLe evAM jhADa hoya, to te lakSmIno nAza kare che, kAMTAvALAM hoya to zatruthI bhaya Ape che, phaLavALAM hoya to saMtatino nAza kare che, mATe emanAM lAkaDAM paNa ghara banAvavAmAM vAparavAM nahi, koi graMthakAra kahe che ke, gharanA pUrva bhAgamAM vaDanuM jhADa, dakSiNa bhAgamAM uMbara, pazcima bhAgamAM pIpaLo ane uttara bhAgamAM khAkharAnuM jhADa zubhakArI che. gharanI bAMdhaNI gharanA pUrvabhAgamAM lakSmInuM ghara (bhaMDA2), agni khUNAmAM rasoDuM, dakSiNa bhAgamAM sUvAnuM sthAna, naiRtya khUNAmAM Ayudha vagerenuM sthAna, pazcima dizAmAM bhojana karavAnuM sthAna, vAyavya khUNAmAM dhAnyano saMgraha karavAnuM sthAna, uttara dizAmAM pANiyAruM ane IzAna khUNAmAM devamaMdira karavuM. gharanA dakSiNa bhAge agni, pANI, gAya, vAyu ane dIpakanA sthAna karavAM. ane uttara tathA pazcima bhAgamAM bhojana, dhAnya, dravya ane deva emanAM sthAna ka2vAM. gharanA dvAranI apekSAe eTale ke je dizAmAM gharanuM bAraNuM hoya, te pUrva dizA samajavI ane tene anusaratI bIjI dizAo jANavI. jema chIMkamAM tema ahIM paNa sUryanA udayanI dizAne pUrva dizA nahI samajavI. temaja ghara banAvanAra sUtAra tathA bIjA majUra vagerene je TharAva karyo hoya, te karatAM vadhu paNa ucita ApI temane rAjI rAkhavA, paraMtu koi ThekANe paNa temane ThagavA nahi. jeTalAmAM potAnA kuTuMbAdikano sukhe nirvAha thAya ane lokamAM paNa zobhAvagere dekhAya, teTalA vistAravALuM ja ghara ucita che. saMtoSa na rAkhatAM vadhAre vistAra karavAthI nAhaka dhanano vyaya ane AraMbha vage2e thAya che. upa2 kahyA pramANe kareluM ghara paNa parimita (maryAdita) dvAravALuM ja joie, kemake ghaNAM bAraNAM hoya to duSTa lokonI Ava-jAva upara najara nahIM rahevAthI strI, dhana vagereno nAza thavAno saMbhava rahe che. parimita bAraNAnAM paNa pATiyAM, ulALo, sAMkaLa, bhUMgaLa vagere ghaNAM majabUta ka2vAM, tethI ghara surakSita rahe che. nahIMtara strI-dhana vagereno nAza vagere doSo che. kamADa paNa sukhe vasAya ane ughADAya evAM joie. tevI sthitimAM hoya to sArAM, nahi to adhika adhika jIva-virAdhanA thAya ane javuM-AvavuM vagere kArya jeTaluM tarata ja thavuM joie teTaluM zIghra na thAya. bAraNuM baMdha karavA mATeno AgaLo bhIMtamAM jAya evo karavo jarA paNa ucita nathI, kemake emAM paMcendriya jIvonI paNa virAdhanAno saMbhava che. evAM kamADa paNa ughADatA ke baMdha karatAM jIvajaMtu vagere barAbara joi levA. A rIte pANInA praNALa (naLa vagere) tathA khALa vageremAM paNa yathAzakti jayaNA jALavavI. gharanAM parimita bAraNAM vagere saMbaMdhI zAstramAM paNa kahyuM che ke, je gharamAM vedha Adi doSa na hoya, daLa (pASANa, IMTa ane lAkaDAM) akhaMDa ane navAM hoya, ghaNAM bAraNAM na hoya, dhAnyano saMgraha hoya, devapUjA thatI hoya, AdarathI pANI vagereno chaMTakAva thato hoya, lAla paDado, vALavuM vagere saMskAra haMmezAM thatA hoya, nAnA-moTAnI maryAdA sArI rIte paLAtI hoya, sUryanAM kiraNa aMdara AvatAM na hoya, dIpaka prakAzita raheto hoya, rogIonI cAkarI ghaNI sArI zrAddhavidhi prakaraNa 255
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIte thatI hoya, ane thAkI gayelA mANasano thAka dUra karAto hoya, te gharamAM lakSmI vAsa (sthira rahe che) kare che. A rIte deza, kALa, potAnuM dhana tathA jAti vagerene ucita dekhAya evuM baMdhAveluM ghara yathAvidhi snAtra, sAdharmika vAtsalya, saMghapUjA vagere karIne zrAvake vAparavuM. sArA muhUrta tathA zakuna vagerenuM baLa paNa ghara baMdhAvavAnA tathA temAM praveza karavAnA vakhate jarUra jovuM. A rIte yathAvidhi banAvelA gharamAM lakSmInI vRddhi vagere thavuM durlabha nathI. (gharanuM pharnIcara paNa jaruriyAtathI vadhu karavuM nahIM. majabUta lAkaDAnuM karavuM. udhai-mAMkaDa-kaMsArInA ghararUpa na banI jAya enI cIvaTa levI. sahelAithI Ama-tema khaseDI saphAi thai zake evuM karavuM. nahIMtara bhayaMkara virAdhanAnuM kAraNa bane che. vadhu paDatuM pharnIcara eTale moTuM ghara paNa sAMkaDuM, moMghI jamInano khoTo bagADa ane pAra vinAnI jIvahiMsA.). vidhipUrvaka baMdhAyelA gharanA lAbha aMge daSTAMto ema saMbhaLAya che ke, ujjayinI nagarImAM dAMtAka nAmanA zeThe aDhAra karoDa sonaiyA kharacI vAstu zAstramAM kahelI rIta pramANe sAta mALavALo eka mahela taiyAra karAvyo. tene taiyAra thatAM bAra varSa lAgyAM. te mahelamAM dAMtAka rahevA gayo, tyAre rAtrIe paDuM ke ? paDuM ke? evo zabda sAMbhaLI bhaya pAmelA zeThe ghara banAvavAmAM lAgela dhana jeTaluM mUlya laI te mahela vikrama rAjAne Apyo. vikramarAjA te mahelamAM gayo. tyAM paDuM ke? paDuM ke? evo zabda sAMbhaLatA ja rAjAe kahyuM - paDa. tarata ja suvarNapuruSa paDyo. prabaLa sainyathI yukta koNika rAjA vaizAlI nagarIne gherI levA chatAM bAra varSa sudhI e nagarI enA kabajAmAM AvI nahIM emAM vidhithI banAvelA ane vidhithI pratiSThita karAyelA zrI manisavratasvAmI bhagavAnanA stUpano prabhAva hato. gaNikAthI bhraSTa thayelA kulavAlakanI vAtamAM AvI jai vaizAlI nagaranA lokoe e stupa toDI pADyo ke tarata ja koNike e nagarapara kabajo jamAvI dIdho. gharanI jema dukAna paNa sAro pADoza joi, ghaNuM jAhera nahi, tathA ghaNuM gupta nahi evI jagyAe parimita bAraNAvALI pUrve kahelI vidhi pramANe banAvavI, e ja sAruM che. kema ke tethI ja dharma, artha ane kAmanI siddhi thAya che. prathama vAra samApta. ucita vidhAnuM grahaNa | trivargasiddhinuM kAraNa e muddo AgaLa paNa joDavAno che. dharma, artha ane kAma e traNanI siddhi jethI thatI hoya tevI lekhana, vAMcana. vepAra dharmavagere saMbaMdhI kaLAono sArI rIte abhyAsa kara joie. kemake, kaLA vagere nahIM bhaNelAnI mUrkhatA-hAMsI-majAka vagere rIte vAraMvAra mazkarI vagere thAya che. jemake, kAlidAsa kavi pahelAM to govALiyo hato. eka vakhata rAjAnI sabhAmAM teNe 'svasti' kahevAne badale 'uzaraTa' ema kahyuM. vaLI "e vidvAna che ke nahIM te tapAsavA enI viduSI patnIe graMthanuM pAnuM saMzodhana mATe mokalyuM, to emAM kazuM nahIM samajavAthI lIToDA karyA. pachI citrasabhA batAvI, to citarelI bakarIo joi govALanI bhUmikAmAM AvI jai bucakAravA lAgyo. Ama e mUrkhatAthI patnI mATe hAMsIpAtra banyo. 256 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaLAvAna to vasudeva vagerenI jema videzamAM paNa mAna pAme che. kahyuM ja che - paMDitAi ane rAjApaNuM e be sarakhAM nathI, kAraNa ke rAjA potAnA dezamAM ja pUjAya che, jyAre paMDita badhe pUjAya che. badhI kaLAo zIkhavI, kemake deza, kALa vagerene anusarI badhI kaLAono vizeSa upayoga thavAno saMbhava che. nahIMtara kyAreka sadAvAno prasaMga thAya che. kahyuM che ke - DMCM (garabaDIyuM maMtrataMtrAdino dekhAva karatuM) paNa zIkhavuM, kAraNake zIkheluM nakAmuM jatuM nathI. DKCM nA prasAdathI goLa ane tuMbaDuM khAvA maLe che. badhI kaLAo AvaDatI hoya, to pahelA kahelA AjIvikAnA sAta upAyomAMthI koi eka upAyathI paNa sukhe nirvAha thAya, tathA vakhate samRddhi Adi paNa maLe. kaLAono abhyAsa karavAnI zakti na hoya, to zrAvakaputre jethI sukhe nirvAha thAya ane parabhavamAM zubhagati thAya, evI eka kaLAno paNa samyak prakAre abhyAsa jarUra karavo. kahyuM che ke - zrutarUpa samudra apAra che, AyuSya thoDuM che, hAlanA jIva ochI buddhinA che. mATe evuM kAMika zIkhavuM ke je kAryasAdhaka paNa hoya, ne thoDuM paNa hoya. be vAta jarUra zIkhavI joie. 1) je pravRttithI potAno sukhe nirvAha thAya ane 2) je pravRttithI maraNa pachI sadgati maLe. mULa gAthAmAM "ucita" pada che, tethI nidya tathA pApamaya vyApAra anucita hovAthI ja niSiddha che. iti bIjuM dvAra saMpUrNa. pANigrahaNa pANigrahaNa eTale vivAha (lagna). te paNa trivarganI eTale dharma, artha ane kAmanI siddhinuM kAraNa hovAthI ucita ja hovo joie. gotrathI anya ane kula, sadAcAra, zIla, rUpa, vaya, vidyA, saMpatti, veSa, bhASA, pratiSThA vagerethI potAnI barAbarInA hoya temanI sAthe ja vivAha karavo. bannenAM kuLa, zIla vagere sarakhAM na hoya, to paraspara apamAna, hIlanA, kuTuMbanA kalaha, kalaMka vagerenI prApti thAya che. potanapura nagaramAM zrImatI nAme eka zrAvaka kanyA Adara sahita koi anya dharmI sAthe paraNI hatI. te pote dharmamAM daDha hatI. paNa teno pati paradharmI hovAthI tenA upara rAga vinAno thayo. eka vakhata patie gharanI aMdara ghaDAmAM sApa rAkhI zrImatIne kahyuM, 'lANA ghaDAmAM puSpanI mALA che, te lAva.' navakAra mahAmaMtranuM smaraNa karatI karatI zrImatIe ghaDAmAM hAtha nAkhyo. mahAmaMtranA prabhAvathI sApanA sthAne puSpamALA thai. pachI zrImatInA pati vagere paNa zrAvaka thayA. bannenAM kula, zIla vagere sarakhAM hoya to uttama sukha, dharma tathA moTAi Adi maLe che. e upara pethaDazA - prathamiNI devI vagere daMpatIonA dRSTAMta samajavA. vara ane kanyAnA guNadoSa sAmudrikAdika zAstromAM kahelA zarIranAM lakSaNa tathA janmapatrikAnI tapAsa vagerethI kanyAnI tathA varanI parIkSA karavI. kahyuM che ke - 1. kula, 2. zIla, 3. vaDIlavarga, 4. vidyA, 5. dhana 6. zarIra ane 7. vaya e sAta guNa kanyAdAna karanAre varaaMge jovA. e pachI to jevuM kanyAnuM bhAgya. mUrkha, nirdhana, dUra dezAMtaramAM rahenArA, zUravIra, mokSAbhilASI (dIkSA levA icchato hoya) ane kanyAthI traNa guNI karatAM paNa vadhu uMmaravALA varane DAhyA mANase kanyA nahIM ApavI. ghaNuM Azcarya lAge eTalI saMpattivALo, ghaNo ja ThaMDo athavA ghaNo ja krodhI, hAtha, page athavA koipaNa aMge apaMga tathA rogI zrAddhavidhi prakaraNa 257
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ varane paNa kanyA nahIM ApavI. kuLa athavA jAtithI hIna, potAnA mAtApitAthI chUTA rahenArA ane jene pUrve paraNelI strI tathA putra hoya evA varane kanyA nahIM ApavI. jene ghaNA sAthe vera hoya, ane jenI ghaNI niMdA thatI hoya, tathA je meLaveluM badhuM ja bhogavI nAkhanAro hoya (bacata vagere karato na hoya) tathA ALasuM manavALo hoya evA varane kanyA nahIM ApavI. potAnA gotramAM thaelA, jugAra, corI vagere vyasanavALA tathA paradezI varane kanyA nahIM ApavI. kulIna strI potAnA pativagere sAthe niSkapaTapaNe vartanArI, sAsu-sasarApara bhaktivALI svajana para prIti rAkhanArI, baMdhuvarga upara snehavALI ane haMmezA prasanna mukhavALI hoya che. jeno putra vazamAM che, patnI bhakta ane patinI icchA mujaba vartanArI che, ane jene maLelA vaibhavamAM paNa saMtoSa che, te puruSane ahIM ja svarga che. vivAhanA ATha bheda agni tathA deva vagerenI sAkSImAM hasta-meLApa karavo, te vivAha kahevAya che. te lokamAM ATha prakArano batAvyo che. 1. kanyAne AbhUSaNo paherAvI ApavI te brAhmavivAha che. 2. dhana kharcI kanyAdAna karavuM te prAjApatyavivAha che. 2. gAya baLadanuM joDuM ApI kanyAdAna karavuM te RRSivivAha che. 4. yajamAna brAhmaNane yajJanI dakSiNA tarIke kanyA Ape te daivavivAha kahevAya che. A cAra prakAranA vivAha dharmane anusaratA che. 5. mAtA-pitA-bhAiovagerene pramANabhUta na hovA chatAM paraspara anurAgathI je paraNI javuM te gAMdharva che. 6. zaratanA baMdhanathI (jugAraAdimAM) kanyA ApavI te Asura che. 7. baLajabarIthI grahaNa karavI te rAkSasavivAha che. 8. sUtelI athavA pramAdamAM rahelI kanyA grahaNa karavI te paizAca vivAha che. A cAre vivAha adharmabhUta che. jo vahunI tathA varanI paraspara prIti hoya, to adharmavivAha paNa dharmayukta che. pavitra strIno lAbha e ja vivAhanuM phaLa che. pavitra strIno lAbha thAya ane pati tenuM jo barAbara 2kSaNa kare, to tethI saMtati sArI thAya che, manamAM haMmezA sAmAdhAna rahe che, gRhakRtya vyavasthAthI cAle che, kulInapaNuM jaLavAi rahe che, AcAra-vicAra pavitra rahe che, deva, atithi tathA svajananA satkAranuM puNya thAya che. patnInuM rakSaNa have patnInA rakSaNa karavAnA upAya kahIe chIe. tene gharakAmamAM joDavI, tenA hAthamAM kharaca mATe parimita rakama ja ApavI. tene svataMtratA ApavI ja nahIM. haMmezA mAtA samAna strIonA sahavAsamAM rAkhavI. patnI saMbaMdhI ucita AcaraNanI vicAraNAmAM A badhI vAto karI che. vivAhavageremAM kharaca, utsava vagere ApaNuM kuLa, dhana, loka vagerenA aucityane dhyAnamAM rAkhI jeTaluM ka2vuM joie teTaluM ja kare, paNa vadhAre na kare. kAraNake, vadhu kharaca vagere to dharmakRtyamAM ja karavuM ucita che. A rIte bIje ThekANe paNa jANavuM. vivAhavageremAM jeTalo kharaca thayo hoya, te anusAre snAtra, mahApUjA, mahAnaivedya, caturvidha saMghano satkAra vagere dharmakRtya paNa AdarathI karavA. saMsArane vadhAranAra vivAha vagere paNa A rIte puNya karavAthI saphaLa thAya che. (mAtra paisAno dekhADo karavAnA nAme phaTAkaDA phoDavA, moTA jamaNavAra karavA vagerenA nAme je jaino vivAha-lagnanA nAme lAkho - karoDo rU|. uDAvI nAkhe che, teoe A vAta dhyAnamAM levI jevI che.) Iti trIjuM dvAra saMpUrNa. (3) 258 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ yogya mitro vagere mitra paNa evo karavo ke je sarvatra vizvAsapAtra thavAthI avasare sahAyaAdi karavAvALo bane. gAthAmAM Adi zabda che. tethI vANotara, madada karanAra nokara vagere paNa dharma, artha tathA kAmanAM kAraNa hovAthI ucita ja niyukta karavA. temanAmAM uttama prakRti, sAdharmikapaNuM, dhairya, gaMbhIratA, cAturya, sArI buddhi Adi guNa avazya hovA joie. A saMbaMdhI dRSTAMto hArazuddhi prakaraNamAM kahI gayA chIe. (4) F Dehleef[ celeFue meDeeFHelJeeJeCee 3e He3ebJeCee - HegLezeuen Cele3ece - Hemen meeueeF - kelej JeCeh-15-- (chA. caitya-pratimApratiSThA-sutAdipravrAjanA-padasthApanA (yA:) pustakalekhana-vAcana-pauSadhazAlAdividhApanam) jinamaMdira temaja (5) UMcA toraNa, zikhara, maMDapa vagerethI zobhato, bharata cakravartI vagerenI jema ratnajaDita, sonAmaya, rUpAmaya, vagere athavA zreSTha pASANAdimaya jinaprAsAda karAvavo. teTalI zakti na hoya, to uttama lAkaDuM, iMTo vagerethI jinamaMdira karAvavuM. tema paNa karavAnI zakti na hoya, to jinapratimA mATe ghAsanI jhuMpaDI paNa nyAyathI kamAyelA dhanathI vidhipUrvaka baMdhAvavI. kemake-nyAyathI upArjana karelA dhanavALo buddhimAna, zubha pariNAmI ane sadAcArI zrAvaka gurunI AjJAthI jinamaMdira karAvavAno adhikArI gaNAya che, kemake dareka jIve prAye anAdi saMsAramAM anaMtA jinamaMdira ane anaMtI jinapratimAo karAvI, paNa asamaMjasavRttithI (zraddhA, nIti, zubhAzaya vagere na hovAthI) samyagdarzanano aMza paNa prApta thayo nahIM. jemaNe jinamaMdira athavA jinapratimA karAvI nahIM, sAdhuone pUjyA nahIM ane durdhara vrata paNa lIdhA nahIM, temaNe potAno manuSyabhava nakAmo gumAvyo. je vyakti paramabhaktithI ghAsanI jhuMpaDI paNa banAvI temAM paramaguru (jinapratimA) nI sthApanA karI mAtra eka phula paNa parama bhaktithI caDhAve, tenA puNyanI gaNatrI kyAMthI thAya? to je puNyazALI mAnava zubha pariNAmathI moTuM, majabUta ane nakkara pattharanuM jinamaMdira karAve che, temanI to vAta ja zI? te ati dhanya puruSa to paraloke sArI mativALo vimAnavAsI deva thAya che. pavitra bhUmi tathA pavitra daLa (patthara, lAkaDAM vagere), majura vagerene ThagavA nahIM, mukhya kArIgaranuM sanmAna karavuM vagere pUrve batAvelI gharanI vidhipramANe ja pUrI ucita vidhi ahIM derAsara aMge vizeSa karI jANavI. kahyuM che ke - dharma karavA udyata thaelA puruSe koine paNa aprIti thAya ema karavuM nahIM. saMyama paNa eja rIte zreyaskara bane che, emAM bhagavAna udAharaNa che. tAraka zrIvIra prabhue "mArA rahevAthI A tApasone aprati thAya che, ane te aprIti abodhinuM bIja che ema jANI comAsAnA kALamAM paNa tApasano Azrama tajI dai vihAra karyo hato. jinamaMdira banAvavA mATe te lAkaDuM zuddha che, je te-te jhADanA adhiSThAyaka devanA roSa vinA maLyuM hoya, avidhithI lavAyuM na hoya ane pote karAvyuM nahIM hoya. rAMka majUro vadhu majUrI ApavAthI ghaNo saMtoSa pAme che. saMtoSa pAmelA teo pahelAM karatAM vadhAre kAma kare che. jinamaMdira athavA jinapratimA karAve tyAre bhAvazuddhi mATe guru tathA saMghasamakSa ema kahevuM "A kAmamAM avidhithI kaMi pArakuM dhana AvyuM hoya, tenuM puNya te mANasane thAo." SoDazakamAM kahyuM che ke - je jenI mAlikInuM dravya zrAddhavidhi prakaraNa 259
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ A kAmamAM anucitapaNe AvyuM hoya, tenuM puNya te dhaNIne thAo. A rIte zubhapariNAmathI kahe, to te dharmakRtya bhAvazuddha thAya. pAyo khodavo, pUravo, lAkaDAnA pATa karavA, patthara ghaDAvavA, caNAvavA vagere mahAraMbhasamAraMbha jinamaMdira karAvavAmAM karavo paDe che evI zaMkA na karavI, kAraNake, karAvanAranI yatanApUrvaka pravRtti hovAthI temAM doSa nathI. vaLI, jinamaMdira nirmANa vividha pratimA sthApana, pUjana, saMghano samAgama, dharma-dezanA karaNa, samakIta-vrata vagereno aMgIkAra, zAsananI prabhAvanA, anumodanA vage2e anaMta puNyanI prApti hovAthI zubhapariNAma mATe thAya che. kahyuM che ke - sUtrokta vidhino jJAtA puruSa yatanApUrvaka koi kAmamAM pravarte, ane jo kadAca temAM kAMi virAdhanA thAya, to paNa adhyavasAyanI zuddhi hovAthI tene nirjarA ja thAya che. dravyastavapara kUvAnuM dRSTAMta vagere agAu kahI gayA chIe. jIrNoddhAra jIrNoddhAra karavAnA kAmamAM to vizeSathI prayatna karavo, kemake jeTaluM puNya navuM jinamaMdira karAvavAmAM che, te karatAM ATha gaNuM puNya jIrNoddhAra karAvavAmAM che. jIrNa jinamaMdira samarAvavAmAM jeTaluM puNya che, teTaluM navuM karAvavAmAM nathI. kAraNake navuM maMdira karAvavAmAM ghaNA jIvonI virAdhanA tathA meM A derAsara banAvyuM' evI khyAtinI buddhi paNa hoya che. temaja kahyuM che ke - jinakalpI sAdhu paNa rAjA, pradhAna, zeTha tathA kauTuMbika vagerene upadeza ApI jIrNa jinamaMdira samAvarAve che. je puruSo jIrNa thayelAM, paDelAM jinamaMdirono bhaktithI uddhAra kare che; teo bhayaMkara saMsAra samudramAM paDelA potAnA AtmAno uddhAra kare che. A vAta upara nIce pramANe dRSTAMta che + pitAe zrI zatruMjaya tIrthoddhArano saMkalpa abhigraha sahita lIdho hato. tethI maMtrI vAgbhaTTe te kAma zarU karAvyuM. zeThoe TIpamAM potAnuM dravya lakhAvavA mAMDyuM. TImANi gAmanA vatanI ghI veMcatA bhImA kuMDalIyAe potAnI pAse mAtra cha drampa jeTalI ja muDI ke je ghI veMcavApara maLelI, te pUrepUrI TIpamAM dharI dIdhI. tethI TIpamAM tenuM nAma sau prathama lakhAyuM. ene paNa suvarNano bhaMDAra bhUgarbhamAMthI maLyo. pachI kASThamaya caityanA sthAne zilAmaya maMdira be varSe taiyAra thavAnI vadhAmaNI denArane maMtrIe suvarNanI batrIza jIbho vadhAmaNIrUpe ApI. thoDA ja vakhatamAM 'jinamaMdira vIjaLI paDavAthI tUTI paDyuM' evA samAcAra laine bIjo Avyo, tyAre maMtrIe suvarNanI cosaTha jIbho ApI. tenuM kAraNa e ke, maMtrIe manamAM ema vicAryuM - 'jIvato huM bIjo uddhAra karavA samartha chuM.' bIjA jIrNoddhAramAM be karoDa sattANuM hajAra eTaluM dravya lAgyuM. pUjA mATe covIza gAma ane covIza bagIcAo ApyA. emanA bhAi AMbaDa maMtrIe bharUcamAM duSTa vyaMtarInA upadravanA nivA2ka kalikALasarvajJa zrI hemacaMdrasUri mahArAjanI madadathI zakunikA vihAra nAmanA aDhAra hAtha UMcA prAsAdano jIrNoddhAra karAvyo. mallikArjuna rAjAnA bhaMDAra saMbaMdhI batrIza ghaDI sonAno banAvelo kalaza e prAsAda para caDhAvyo. tathA suvarNamaya daMDa dhvajA vagere ApyAM ane mAMgalika dIvAnA avasare batrIza lAkha dramma yAcakajanone ApyA. pahelAM jIrNa derAsa2no jIrNoddhAra karI pachI ja navuM jinamaMdira karAvavuM ucita che. mATe ja saMprati rAjAe paNa pahelAM nevyAzI hajAra derAsaronA jIrNoddhAra karAvyA. pachI navAM chatrIza hajAra 260 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinamaMdira karAvyAM. A rIte kumArapALa, vastupALa, vagere dharmiSTha mahApuruSoe paNa navA jinamaMdira karatAM vadhu jIrNoddhAra ja karAvyA. tenI saMkhyA vagere paNa pUrve kahI gayA chIe. - jinamaMdira taiyAra thayA pachI yathAzIdhra pratimA sthApana karavI. zrI haribhadrasUrijI mahArAje kahyuM che ke - buddhizALI puruSe jinamaMdiramAM jinabiMbanI zIdhra pratiSThA karAvavI kemake ema karavAthI devAdhiSThita thayeluM te derAsara vRddhi pAmatuM jAya che. maMdiramAM tAMbAnI kUDIo, kaLaza, orasIo, dIvA vagere badhI prakAranI sAmagrI paNa ApavI, tathA zaktipramANe maMdirano bhaMDAra karI temAM rokaDa nANuM tathA vADI, bagIcA vagere ApavA. derAsara jo rAjA vagere nirmANa karAvatA hoya, to teNe bhaMDAramAM ghaNuM nANuM tathA gAma, gokuLa vagere ApavuM joie. jemake - mAlava dezanA jAnuDI pradhAne pUrve giranAra upara kASThamaya caityanA sthAne pASANamaya jinamaMdira baMdhAvavuM zarU karAvyuM, paNa te durbhAgyathI avasAna pAmyA. te pachI ekaso pAMtrIsa varSa pasAra thayA tyAre siddharAja jayasiMhanA daMDAdhipati sajjane traNa varSamAM saurASTra dezanI upaja sattAvIsa lAkha dramma AvI hatI, te kharacI jinaprAsAda pUro karAvyo. siddharAja jayasiMhe traNa varSanuM pedA kareluM dravya sajjana pAse mAgyuM, tyAre teNe kahyuM ke, "mahArAja! giranAra parvata upara te dravyano saMgraha karI rAkhyo che" pachI siddharAja tyAM Avyo ane navuM suMdara jinamaMdira joi harSa pAmI bolyo, "A maMdira koNe banAvyuM?" sajjane kahyuM, Ape. A vacana sAMbhaLI siddharAja vismaya pAmyo. pachI sajjane je banI hatI, te badhI vAta kahIne araja karI ke - "A sajjana zreSThIoe bhegA maLIne A dhana ApyuM che. kAM to Apa te dhana grahaNa karo, athavA jinamaMdira karAvyAnuM puNya lyo." pachI vivekI siddharAje puNya ja grahaNa karyuM, ane zrI neminAthajI prabhunA derAsaramAM pUjA mATe bAra gAma Apyo. temaja jIvitasvAmI prabhu mahAvIrasvAmInI pratimAmATe derAsara prabhAvatI rANIe karAvyuM hatuM. pachI anukrame caMDapradyota rAjAe pratimAnI pUjA mATe bAra hajAra gAma ApyAM. te vAta nIce pramANe che. udAyana rAjA tathA jIvitasvAmInI pratimAnuM vRttAMtA caMpAnagarImAM eka kumAranaMdI nAmano strIlaMpaTa sonI raheto hato. te pAMcaso sonaiyA ApIne suMdara kanyA paraNato hato. A rIte paraNelI pAMcaso patnIo sAthe IrSALu kumAranaMdI eka thAMbhalAvALA prAsAdamAM krIDA karato hato. ekavAra paMcazela dvIpamAM rahetI hAsA tathA prahAsA nAmanI be vyaMtarIoe potAno pati vidyumbhALI maryo, tyAre tyAM AvI potAnuM rUpa dekhADI kumAranaMdIne AkarSita karyo.kumAranaMdIe bhoganI prArthanA karI. tyAre "paMcazaila dvIpamAM Ava"ema kahI te banne cAlI gai. pachI kumAranaMdIe suvarNa ApI ghoSaNA karAvI ke, "je puruSa mane paMcazaila dvIpamAM lai jAya, tene huM karoDa dravya ApuM" eka vRddha nAvike eTaluM dravya lai, te potAnA putrone ApI, kumAranaMdIne vahANamAM besADI samudramAM bahu dUra lai gayA pachI kumAra naMdIne kahyuM - samudrakinAre peluM je vaDavRkSa che, te parvatapara ugeluM che. enI nIce ApaNuM vahANa jAya, tyAre tuM vaDanI zAkhAne vaLagI raheje. traNa pagavALA bhAraMDapakSI paMcazaila dvIpathI A vaDa para AvIne sUi rahe che. temanA vacale page tuM potAnA zarIrane vastravaDe majabUta bAMdhI rAkhaje, prabhAta thatAM uDI jatAM bhAraMDa pakSInI sAthe tuM paNa paMcazaila dIpe pahoMcI jaiza. zrAddhavidhi prakaraNa 261
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ A vahANa to moTA vamaLamAM sapaDAi jaze." nAvikanA kahevA pramANe karI kumAranaMdI paMcazailadvIpe gayo. tyAre hAsA-mahAsAe tene kahyuM, "A zarIrathI tuM amArI sAthe bhoga nahIM bhogavI zake. tethI agnipraveza kara." ema kahI te baMnee kumAranaMdIne hAthamAM besADI caMpAnagarInA udyAnamAM mUkyo. pachI tenA mitra nAgila zrAvake ghaNo vAryo to paNa te niyANuM karI agnimAM paDyo, maraNa pAmI paMcazaila dvIpano adhipati vyaMtara deva thayo. nAgile tethI vairAgya thavAthI dIkSA lIdhI. e kALa karI bAramA ayyata devaloke deva thayo. ekavAra naMdIzvara dvIpe jatAM devonI AjJAthI hAsA-mahAsAe kumAranaMdInA jIva vyaMtarane kahyuM, "tuM paTaka (eka prakAranuM DholakuM) grahaNa kara." te ahaMkArathI huMkAra karavA lAgyo. eTalAmAM paTaha tene gaLe AvIne vaLagyuM. koi paNa upAya te paTaka alaga thAya nahIM. avadhijJAnathI jANIne nAgila deva tyAM Avyo, sUryanA tejathI ghuvaDanI jema te devanA tejathI kumAranaMdI vyaMtara nAsavA lAgyo, tyAre nAgila deve potAnuM teja saMharIne kahyuM, "tuM mane oLakhe che?" vyaMtare kahyuM "iMdra Adi devone koNa oLakhe nahIM?" tyAre nAgila deve zrAvakanA rUpe pUrvabhava kahI vyaMtarane pratibodha pamADyo. tyAre vyaMtare kahyuM, "have mAre zuM karavuM? " deve kahyuM "have tuM gRhasthapaNAmAM kAyotsarga karI rahelA bhAvathI sAdhu zrI mahAvIrasvAmInI pratimA karAva. ema karavAthI tane Avate bhave bodhilAbha thaze." tethI e vyaMtare pratimA (kAusagga)mAM rahelA zrI mahAvIrasvAmInA darzana karI mahAhimavaMta parvatathI gozIrSa caMdana lAvI te caMdananI prabhunI kAusagna avasthAnI pratimA banAvI pratiSThA karAvI badhA AbhUSaNothI yukta karI tathA phulavagerethI pUjA karI zreSTha caMdananI peTImAM mUkI. e vakhate eka vahANa samudramAM cha mahInAthI utpAtanA kAraNe phasAyeluM hatuM. A vyaMtare e utpAta dUra karI e vahANanA khalAsIne kahyuM - A pratimAyukta peTIne sindha sauvIra dezamAM lai jA. tyAM vItabhaya nagaranA cokamAM rAkhI ghoSaNA karAvI ke A devAdhidevanI pratimA grahaNa karo. e khalAsIe e rIte karyuM. tyAre tApasadharmanA bhakta udAyana rAjavagere judA judA dharmone mAnanArAo tyAM AvyAM. pota potAnA devanuM smaraNa karI kuhADAthI kholavA gayA. paNa badhAnA kuhADA bhAMgI gayA. peTI khulI nahIM. tethI badhA ugamAM hatA. madhyAhna samaya thai gayo. prabhAvatI rANIe udAyana rAjAne bhojana mATe bolAvavA eka dAsI mokalI. tyAre udAyana rAjAe e ja dAsI dvArA kautuka jovA rANIne tyAM bolAvI. tyAM AvelI rANIe kahyuM -devAdhideva to zrI arihaMta paramAtmAnuM choDI bIjuM koi che ja nahIM. tethI badhA kautuka juo. ema kahI yakSakadama (kesara, kasturI, agara, kapUra ane caMdananuM mizraNa) thI peTIpara lepa karI phulo caDhAvI vinaMtI karI devAdhideva mane darzana Apo' e ATaluM hajI bole che, tyAM ja e peTI savAre kamaLanI pAMkhaDIo khule ema khulI gai. nahIM karamAyelI phUlamALAvALI e pratimA pragaTa thavAthI jainamatanI khUba unnati thai. pachI vahANavaTIno satkAra karI prabhAvatI rANI te pratimAne utsavapUrvaka potAnA aMta:puramAM lai gayAM, ane navA karAvelA caityamAM sthApana karI dararoja traNa TaMka pUjA karavA lAgI. eka vakhata rANInA AgrahathI rAjA vINA vagADato hato ane rANI bhagavAna AgaLa nRtya karatI hatI. eTalAmAM rAjAne rANInuM zarIra mAthA vinAnuM jovAmAM AvyuM. tethI gabharAyelA rAjAnA zrAddhavidhi prakaraNa 22.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAthamAMthI vINA vagADavAnI kaMbikA nIce paDI gai. nRtyamAM rasabhaMga thavAthI rANI gusse thavA para rAjAe sAcI vAta karI. bIjI eka vakhata dAsIe lAveluM vastra sapheda chatAM prabhAvatIne lAla raMganuM lAgavAthI krodhathI darpaNathI dAsI para prahAra karyo, tethI te (dAsI) maraNa pAmI. pachI te vastra sapheda ja dekhAyuM, te durnimittathI tathA nRtya karatA rAjAne mAthA vinAnuM zarIra dekhAyuM te nimittathI potAnuM AyuSya bahu ochuM bAkI che evuM jANIne ane strIhatyAthI pahelA sthUla prANAtipAta viramaNavratano bhaMga thavAthI vairAgya pAmI rANIe rAjA pAse dIkSA mATe rajA mAMgI. rAjAe "devanA bhavamAM tuM mane sAcA dharmamAM joDaje" ema kahI AjJA ApI. pachI prabhAvatIe te pratimAnI pUjA mATe devadattA nAmanI kunjAne niyukta karI pote utsavasahita dIkSA lIdhI ane anazana karI pAmI kALa saudharma devaloke deva thai. pachI prabhAvatInA jIva deve ghaNo bodha Apyo, to paNa udAyana rAjA tApasanI bhakti na muke. kharekhara dRSTirAga toDavo ati muzkela che! pachI deve tApasanA rUpe rAjAne divya amRtaphaLa ApyuM. tenA svAdamAM lubdha thayelA rAjAne ekalAne e tApasa potAnI divyazaktithI AzramamAM lai gayo. tyAM devanI mAyAthI pragaTa thayelA tApasoe rAjAne mAravA mAMDyuM. tethI tyAMthI bhAgatA rAjAe sAdhuone joi emanuM zaraNa lIdhuM. teoe 'Darazo nahIM' ema kahI dharma samajAvyo. rAjAe jainadharma svIkAryo. pachI e prabhAvatI jIva deva potAnI samRddhi batAvI rAjAne jainadharmamAM dRDha karI "ApattimAM mane yAda karajo' ema kahI adazya thayA. have gAMdhAra nAmano koi zrAvaka badhe caityavaMdana karavA nIkaLyo hato. vaitADhya parvatapara ghaNA upavAsa karavAthI tuSTa thayelI devIe tene tyAMnI pratimAonA darzana karAvyA ane potAnI icchA pAra paDe evI ekaso ATha goLIo ApI. teNe temAMnI eka goLI moMmAM nAMkhI ciMtavyuM, "huM vItabhayanagara jAuM." guTikAnA prabhAvathI te tyAM Avyo. kunnAdAsIe tene te pratimAjInA darzana karAvyA. te gAMdhAra zrAvaka tyAM mAMdo paDyo. kunnAdAsIe tenI sAravAra karI. potAnuM AyuSya thoDuM rahyuM che ema jANI te zrAvake bacelI badhI goLIo kunnAdAsIne ApI dIkSA lIdhI. kunjAdAsI eka goLI bhakSaNa karavAthI ghaNI suMdara thavAthI suvarNagulikA nAmathI prasiddha thai. bIjI goLI bhakSaNa karIne te dAsIe cauda mukuTadhArI rAjAthI sevAtA caMDapradyota rAjAnI pati tarIke icchA karI kemake udAyana rAjA pitA samAna hatA ne bIjA rAjAo tenA sevaka hatA. pachI devanA vacanathI caMDapradyota rAjAe dUta mokalyo. paNa suvarNagulikAe caMDapradyotane bolAvyAthI te anilavega hAthI upara besI savarNagulikAne teDavA tyAM Avyo. savarNalikAe kahyuM. A pratimA lIdhA vinA huM tyAM na AvuM, mATe A pratimA jevI ja bIjI pratimA karAvIne ahIM sthApana kara, eTale A pratimA sAthe lai javAze. pachI caMDapradyote ujjayinI jai bIjI pratimA karAvI. kapila nAmanA kevaLIne hAthe tenI pratiSThA karAvI. te pratimA sahita pAcho vItabhayapattana Avyo. navI pratimA sthApanA karI. junI pratimAne tathA suvarNagulikA dAsIne lai caMDapradyota koi na jANe tevI rIte rAte pAcho potAnA sthAne Avyo. pachI banne viSayAsakta thavAthI temaNe vidizApurImAM bhAyalasvAmI zrAvakane te pratimA pUjA karavA mATe ApI. zrAddhavidhi prakaraNa 263
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka vakhata kaMbala-zaMbala nAgakumAra te pratimAnI pUjA karavA AvyA. tyAre A pratimAnI hajI aDadhI ja pUjA thai hovA chatAM pAtALalokanI pratimAone namavA utsuka thayelA bhAyalane teo taLAvanA mArge tyAM lai gayA. tyAM enI jinabhaktithI prasanna thayelA dharaNendrane bhAyale kahyuM - mAruM nAma prasiddha thAya ema karo... dharaNendra kahyuM - tema ja thaze. caMDapradyota rAjA vidizApurInuM tArA nAmane anusarI devakIyapura evuM nAma rAkhaze. paNa tuM aDadhI pUjA karI ahIM Avyo. tethI bhaviSyamAM te pratimAnI pUjA guptarIte mithyASTio karaze. pachI tenI pratikRti banAvI 'A Aditya bhAyalasvAmI che" ema jAhera karI bahAra enI sthApanA karaze. viSAda nahI karIza. duSamakALanA prabhAvathI ema thaze" pachI bhAyala je rIte Avyo hato, e rIte ja pAcho gayo. A bAju vItabhaya nagaramAM savAre pratimAnI mALA sukAi gayelI joi dAsI jatI rahelI jANI ane hAthInA madano strAva thayelo joi caMDapradyota rAjA AvIne pratimA tathA dAsIne lai gayo haze" evo nirNaya karI soLa dezanA ane traNaso tresaTha nagaranA svAmI udAyana rAjAe mahAsenAdi dasa mukuTadhArI rAjAone sAthe lai caDAi mATe prayANa karyuM. mArgamAM unALAnA kAraNe pANI nahIM maLavApara rAjAe prabhAvatI devanuM smaraNa karyuM. teNe tarata AvI traNa taLAvo pANIthI bharI nAMkhyA. anukrame tyAM pahoMcyA. yuddhanA avasare rathamAM besIne yuddha laDavAno TharAva karelo hovA chatAM caMDapradyota rAjA anilavega hAthI para besIne Avyo, tethI caMDapradyotane pratijJAbhaMgadoSa lAgyo. pachI hAthInA paga zastrathI viMdhAyAthI te paDyo. tyAre udAyane caMDapradyotane bAMdhI tenA kapALe "A mArI dAsIno pati evI chApa lagADI. pachI udAyana rAjA caMDapradyotane sAthe lai pratimA levA vidizA gayo. paNa pratimA bahu prayatna paNa calAyamAna thai nahIM. tyAre enA adhiSThAyakanI vANI thai. "vItabhayanagara dhULanI vRSTithI daTAi jaze mATe huM tyAM nahIM AvuM.' tethI udAyana rAjA pAcho vaLyo. rastAmAM comAsuM AvyuM. tyAre eka ThekANe paDAva karI senAnI sAthe rahyo. saMvatsarIparvanA divase udAyana rAjAe upavAsa karyo. rasoiyAe caMDapradyotane pUchyuM - Aje rasoI zI karavAnI? caMDapradyotanA manamAM "e mane kadAca annamAM jhera Apaze" evo bhaya utpanna thayo. tethI teNe kahyuM ke - "teM ThIka yAda karAvyuM, mAre paNa upavAsa che, mArA mAtA-pitA zrAvaka hatA." te jANI udAyane kahyuM "enuM zrAvakapaNuM kevuM che, te jANyuM. to paNa te jo ema kahe che, to te nAmamAtrathI paNa mAro sAdharmI thayo, mATe te baMdhanamAM hoya tyAM sudhI mAruM saMvatsarI pratikramaNa kevI rIte zuddha thAya?' ema kahI udAyane caMDapradyotane baMdhanamAMthI mukta karyo, khamAvyo ane kapALe suvarNapaTa lagAvI tene avaMtIdeza pAcho Apyo. udAyana rAjAnA dharmiSThapaNAnI tathA saMtoSa vagerenI jeTalI prazaMsA karIe teTalI ochI che. comAsuM pUruM thayA pachI udAyana rAjA vItabhayapattana gayo. senAe jyAM paDAva nAkhelo, tyAre tyAM AvelA vepArIvarge tyAM ja sthiratA karI. tethI te dazapura nagara tarIke prasiddha thayuM. te nagara caMDapradyota rAjAe jIvaMtasvAmInI pUjA mATe arpaNa karyuM. temaja vidizApurIne bhAyalasvAmInuM nAma dai te tathA bIjA bAra hajAra gAma jIvaMtasvAmInI sevAmAM ApyAM. pachI prabhAvatI jIva devanI preraNAthI udAyana rAjA kapila kevaLIe pratiSThA karelI pratimAnI ra64 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ nitya pUjA karato hato. eka vakhata pakhI pauSadhamAM teNe rAtrijAgaraNa karyuM. tyAre tene ekadama cAritra levAnA daDha bhAva utpanna thayA. pachI savAre teNe A pratimAnI pUjA mATe ghaNA gAma, Akara, pura vagere ApyAM. narake lai janAruM rAjya prabhAvatInA putra abhIcIne ApavuM zI rIte yogya gaNAya ? ema vicArI rAjAe putra abhIcIne badale kezI nAmanA potAnA bhANejane rAjya ApyuM ane pote zrI vIra bhagavAna pAse cAritra lIdhuM. te vakhate kezIe dIkSA utsava karyo. eka vAra akALa ane apathya AhAranA sevanathI A carama (aMtima) rAjarSinA zarIre mahA roga utpanna thayo. vaide dahIM levA kahyuM. tyAre zarIra dharmanuM mukhya sAdhana che." ema vicArI nirdoSa dahIM mATe govALonA sthAne rahetA rahetA vItabhaya nagare pahoMcyA. tyAre kezI bhakta hovA chatAM 'A rAjya mATe Ave che, tethI mAravA yogya che? ema pradhAnoe caDhAvavAthI kezIe jheramizrita dahIM rAjarSine vahorAvaDAvyuM. prabhAvatI deve jhera dUra karI pharIthI dahIM levAnI manAi karI. dahIMno khorAka baMdha thavAthI pAcho e roga vadhavAthI pharIthI dahIM vahoratAM emAM jhera AvI javA para dave jhera dUra karyuM. ema dahIMnuM sevana karatAM traNa vAra deve jhera dUra karyuM. eka vAra prabhAvatI deva pramAdamAM hatA tyAre jheravALuM dahIM e muninA AhAramAM AvI gayuM. tethI e rAjarSi eka mAsanuM anazana karI kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. pachI prabhAvatI deve roSathI vItabhaya nagarapara dhULanI vRSTi karI ane e rAjarSinA zayyAtara kuMbhArane sinapallIe lai jai e pallInuM nAma kuMbhakArakata ApyuM. du:khI thayelo abhIci mAsIputra koNika rAjA pAse jai sukhethI rahyo. suzrAvaka tarIke ArAdhanA karavA chatAM pitAe karelA apamAnanA verabhAvanI AlocanA karI nahIM, chevaTe paMdara divasanuM anazana karI asuranikAmAM eka palyopamanA AyuSyavALo deva thayo. pachI mahAvidehamAM mokSe jaze. dhULavRSTithI daTAi gayelI kapila kevaLInA hAthe pratiSThita thayelI pratimAnI vAta zrI gurumukhethI zrI kumArapALa rAjAe sAMbhaLI. tethI e dhULavRSTivALA sthAne khodAvatA udAyana rAjAe ApelA pharamAno sahita e pratimA zIdhra pragaTa thai. kumArapALa rAjA ucita pUjA karI e pratimAne dhAmadhumathI pATaNa lai AvyA. tyAM e navanirmita vizALa sphaTikamaya jinAlayamAM sthApavAmAM AvI. udAyana rAjAe patramAM je gAma-Akara vagere arpaNanA pharamAna karelA, te badhA pharamAna mAnya rAkhI kumArapALa rAjAe paNa e pratimAne dIrghakALa sudhI pUjI. e pratimAnI sthApanA pachI zrI kumArapALa rAjAnI samRddhi badhI rIte vadhI. A devAdhideva pratimA-udAyana rAjA vagerenI vAta che.(A prabaMdha para mAruM lakheluM pustaka thoDA vakhata pachI prakAzita thaze) Ama derAsarane garAsa ApavAthI niraMtara uttama pUjA vagere tathA jinamaMdiranI jarurI sAra saMbhALa, rakSaNa Adi sArI rIte thAya che. kahyuM ja che - je puruSa potAnI zaktipramANe aizvaryavALuM jinamaMdira karAve, devodvArA abhinaMdana pAmato te puruSa ghaNA kALasudhI parama-sukha pAme che. pAMcamuM dvAra samApta thayuM. jinabiMba 6. temaja ratnanI, sonuMvagere dhAtunI, caMdanAdi kASThanI, hAthIdAMtanI, paththaranI athavA mATI vagerenI zakti mujaba nAnAmAM nAnI eka aMgUThA jevaDIthI mAMDI pAMcaso dhanuSya jevaDI moTI zrAddhavidhi prakaraNa 265
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinapratimA taiyAra karAvavI. kahyuM che ke - jeo A lokamAM sArI mATInuM, nirmaLa zilAnuM, hAthIdAMtanuM, rUpAnuM, suvarNanuM, ratnanuM, mANekanuM athavA caMdananuM suMdara jinabiMba zakti mujaba karAve che, teo manuSyalokamAM tathA devalokamAM parama sukha pAme che. jinabiMba karAvanArA kadI paNa dAridraya, durbhAgya, niMdya jAti, niMdya zarIra, durmati, durgati, apamAna, roga ane zoka pAmatA nathI. vAstuzAstramAM kahelI vidhi pramANe taiyAra karelI zubha lakSaNavALI pratimAo A lokamAM paNa abhyadayavagere guNavALI bane che. kahyuM che - anyAyanI upArjana karelA dhanathI karAvelI, bIjAnA makAnanI sAmagrImAMthI karAvelI, tathA ochA athavA adhika aMgavALI pratimA potAnI tathA paranI unnatino vinAza kare che. je mULanAyakajInA mukha, nAka, nayana, nAbhi athavA keDa eTalAmAMthI koipaNa avayavano bhaMga thayo hoya, te mULanAyakajIno tyAga (visarjana) karavo. paNa jenA AbhUSaNa, vastra, parivAra, lAMchana athavA Ayudhano bhaMga thayo hoya, te pratimA pUjI zakAya che. je jinabiMba so varSa karatAM vadhAre jUnuM hoya tathA uttamapuruSe pratiSThita kareluM hoya, te biMba kadAca aMgahIna thAya, to paNa tenI pUjA karavI kAraNa ke te lakSaNahIna thatuM nathI. pratimAnA parivAramAM bhinna-bhinna varNanI aneka jAtanI zilAo hoya te zubha nathI. temaja be, cAra, cha Adi sarakhA AMgaLa jeTalI uMcAivALI pratimA koi paNa kALe zubhakArI na thAya. eka AMgaLathI mAMDI agiyAra AMgaLa pramANanI pratimA gharamAM pUjavA yogya che. agiyAra AMgaLa karatAM vadhAre pramANanI pratimA jinamaMdira pUjavI ema pUvocAyo kahI gayA che. nirayAvalikAstramAM kahyuM che ke - lepanI, pASANanI, kASThanI, dAMtanI tathA lokhaMDanI ane parivAra vinAnI ane pramANa vinAnI pratimA gharamAM pUjavA yogya nathI. ghara derAsaramAM pratimA AgaLa balino vistAra (naivedyavistAra) na karavo, paNa dararoja bhAvathI abhiSeka-snAtra ane traNa TaMka pUjA to jarUra karavI. mukhyamArge to badhI pratimAo parivArasahita ane tilakAdi AbhUSaNasahita karavI. emAM paNa mULanAyakajInI pratimA to vizeSathI parivAra ane AbhUSaNasahita karavI. tema karavAthI vizeSa zobhA dekhAya che ane puNyAnubaMdhI puNyano baMdha vagere thAya che. kahyuM che ke - jinaprAsAdamAM birAjatI pratimA sarva lakSaNa ane sarva AbhUSaNa sahita hoya, to manane jema jema AlAda upajAve che, tema tema karmanirjarA thAya che. jinamaMdira-jinabiMbanuM nirmANa karAvavAmAM bahu puNya che. kAraNa ke, te derAsara athavA pratimA vagere jyAM sudhI rahe, teTalA asaMkhyAta kALa sudhI paNa tenAthI puNya maLyA kare che. jemake bharata cakravartIe karAveluM zrI aSTApadatIrthanuM derAsara, giranArapara zrI brahmanTe karAveluM kAMcanabalA derAsara..vagere. tathA te derAsaramAM rahelI jinapratimAo tathA bharata cakravartInI vIMTImAM rahelI ane hAla) zrI kulapAkajI tIrthamAM rahelI mANijya svAmI pratimA tathA staMbhanatIrthanI pratimA vagere pratimAo hajI sudhI (asaMkhya varSa pachI paNa) pUjAi rahI che. kahyuM che ke - pANI, ThaMDuM anna, (uSNa) bhojana, mAsika AjIvikA, vastra, eka varSanI AjIvikA, jAvajUjIvanI AjIvikA, ATalA dAnathI athavA sAmAyika, porasI, ekAsaNuM, AyaMbila, upavAsa, abhigraha ane vratathI anukrame kSaNavAra, eka pahora, eka divasa, eka mAsa, cha mAsa, eka varSa ane jAvajjIva sudhI vividha puNya thAya che; paraMtu jinamaMdira, jinapratimA vagere karAvavAthI to emanA darzanAdithI utpanna thatuM puNya avadhi 266 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ vinAnuM hoya che. mATe ja A covIzImAM pUrvakALe bharata cakravartIe zatruMjaya parvata para zrI puMDarIkasvAmI jyAM pAMca karoDa munisahita jJAna ane nirvANa pAmyA hatA, tyAM corAzI maMDapothI zobhatuM, eka gAu UMcuM, traNa gAu lAMbuM, caturmukha ratnamaya jinamaMdira karAvyuM. temaja bAhubali tathA marUdevIvagerenI TUMkopara, giranArapara, Abupara, vaibhAra parvata, sametazikhare tathA aSTApada vagerepara paNa bharatacakravartIe ghaNA jinaprAsAda ane pAMcaso dhanuSyavagere pramANanI tathA suvarNa vagerenI pratimAo paNa karAvI. daMDavIrya, sagara cakravartI Adi rAjAoe te maMdironA tathA pratimAonA uddhAra paNa karAvyA. hariSeNa cakravartIe pRthvIne jinamaMdirothI suzobhita karI. saMprati rAjAe paNa so varSa AyuSyanA badhA divasanI zuddhimATe chatrIza hajAra navAM tathA bAkInA jIrNoddhAra maLI savA lAkha jina-derAsara banAvyA. suvarNavagerenI savA karoDa pratimAo bharAvI. Ama rAjAe gopALa parvata upara sADA traNa karoDa sonAmahora kharacI zrI mahAvIrasvAmInuM eka so hAtha UMcuM derAsara karAvyuM. temAM mULa maMDapamAM savA lAkha suvarNa tathA raMgamaMDapamAM ekavIsa lAkha suvarNa lAgyuM. emAM zrI mahAvIra svAmInI sAta hAtha uMcI suvarNamaya pratimA sthApI. kumArapALe caudaso cummAlIza navAM jinamaMdira tathA soLaso jIrNoddhAra karAvyA. chaae karoDa dravya kharacIne pitAnA nAmathI banAvelA tribhuvanavihAramAM mULanAyakajInI pratimA ekaso pacIsa AMgaLa UMcI ariSTharatnamayI sthApI. pharatI bahoMtera derIomAM cauda bhAra pramANanI covIza ratnamayI, covIza suvarNamayI ane covIza rUpAmayI pratimAo hatI. vastupALa maMtrIe teraso tera navAM jinamaMdira ane bAvIsaso jIrNoddhAra karAvyo. tathA savA lAkha jinabiMba bharAvyAM. pethaDazAhe corAzI jinaprAsAda karAvyAM. temAM suragirimAM derAsara hatuM nahi, te banAvavAno vicAra karI viramada rAjAnA pradhAna vipra hemAdenA nAmathI tenI prasannatA mATe mAMdhAtApuramAM tathA oMkArapuramAM traNa varSa sudhI dAnazALA maMDAvI. tethI prasanna thayelA hemAdee sAta rAjamahela jeTalI bhUmi pethaDane derAsara mATe ApI. pAyo khodatAM ja mIThuM pANI nIkaLyuM. tyAre koie rAjA pAse jai cADI khAdhI ke, "mahArAja! mIThuM pANI nIkaLyuM che, mATe vAva baMdhAvo." te vAta jANatAM ja pethaDazAhe pANImAM bAra hajAra TaMkanuM mIThuM naMkhAvyuM, A caitya banAvavA sonaiyAthI bharelI batrIza uTaDIo mokalI. pAyAmAM corAzI hajAra TaMkanuM kharaca thayuM. caitya taiyAra thayuM tyAre vadhAmaNI ApanArane traNa lAkha TaMka ApyA. A rIte pethaDavihAra banyo. vaLI te pethaDazAhe ja zatruMjaya parvata upara zrI RSabhadeva bhagavAnanuM derAsara ekavIza ghaDI pramANa suvarNathI cAre tarapha maDhAvI meruparvatanI jema suvarNamaya karyuM. giranAra parvatanA suvarNamaya balAnakano saMbaMdha nIce pramANe che. gai covIzImAM ujjayinI nagarImAM trIjA zrI sAgara tIrthaMkaranI parSadA joi naravAhana rAjAe pUchyuM, "huM kyAre kevaLI thaiza?" bhagavAne kahyuM "AvatI covIzImAM bAvIzamAM tIrthakara zrIneminAtha bhagavAnanA tIrthamAM tuM kevaLI thaiza." naravAhana rAjAe dIkSA lIdhI. AyuSyane aMte brahmad thai zrI neminAtha bhagavAnanI vajamATInI mUrti karI deza sAgaropama sudhI tenI pUjA karI. potAnA AyuSyano aMta Avyo, tyAre giranAra parvata upara suvarNa-ratnamaya pratibhAvALA traNa gabhArA karI tenI AgaLa eka suvarNamaya balAnaka karyuM, temAM te pratimAnI sthApanA karI. zrAddhavidhi prakaraNa ra67
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukrame saMghapati zrI ratnazreSThI moTA saMghasAthe zrI giranArapara yAtrA karavA AvyA. ghaNA harSathI snAtra karavAthI lepyamaya (mATInI) pratimA gaLI gai. tethI ratnazreSThI ghaNo kheda pAmyA. sAMiTha upavAsa karavAthI prasanna thayelI aMbAdevInA vacanathI suvarNamaya balAnakamAMnI pelI vajamaya pratimA kAcA sUtarathI vIMTIne lAvyo. derAsaranA dvAra pAse AvatAM pAchaLa joyuM, tethI te pratimA tyAM ja sthira thai. pachI derAsaranuM dvAra pheravI nAMkhyuM. te haju sudhI tema ja che. keTalAka ema kahe che ke - suvarNamaya balAnakamAM bahoMttera moTI pratimAo hatI. temAM aDhAra suvarNamaya, aDhAra ratnamayI, aDhAra rUpAmayI ane aDhAra pASANamayI hatI. A rIte zrI giranAra uparanA zrI neminAtha bhagavAnano prabaMdha che, ahIM chaThuM dvAra samApta thayuM. pratimAnI aMjanazalAkA ane pratiSThA 7. temaja pratimAnI pratiSThA, aMjanazalAkA zIrgha karAvavI. SoDazakamAM kahyuM che ke pUrve kahelI vidhi pramANe banAvelI jinapratimAnI pratiSThA tatkALa daza divasanI aMdara karavI. pratiSThA saMkSepathI traNa prakAranI che. (1) vyaktipratiSThA (2) kSetrapratiSThA ane (3) mahApratiSThA. AgamajJo kahe che ke - je samayamAM je tIrthakaranuM zAsana cAlatuM hoya. te samayamAM te tIrthaMkaranI pratimAnI sthApanA e vyakti pratiSThA che. bharatAdi te-te kSetranA ruSabha Adi badhA tIrthakaronI pratiSThA madhyamA - kSetrapratiSThA che. ane ekaso sIttera bhagavAnanI mahApratiSThA kahevAya che. bRhadbhASyamAM paNa kahyuM che ke eka vyaktipratiSThA, bIjI kSetrapratiSThA ane trIjI mahApratiSThA. te anukrame eka, covIza ane ekaso sittera bhagavAnanI jANavI. pratiSThA saMbaMdhI badhI prakAranI sAmagrI bhegI karavI, judA-judA sthAnanA zrI saMghone tathA guru mahArAjane bolAvavA. temano praveza vagere ghaNA utsavathI karAvI sArI rIte temanuM svAgata karavuM. bhojana, vastra vagere ApI temano badhI rIte satkAra karavo, kedIone choDAvavA, amAri pravartAvavI, koine aTakAvavAmAM na Ave e rIte bhojanazALA cAlu karavI. suthAra vagereno satkAra karavo. ghaNA ThAThathI saMgIta Adi aDhAra snAtra (aDhAraabhiSeka) vagere adbhuta utsava karavo. pratiSThAvidhi pratiSThAkalpa Adi graMthothI jANavI. pratiSThAmAM snAtraavasare janmAvasthA ciMtavavI. tathA phaLa, naivedya, puSpa, vilepana, saMgItavagere upacAra vakhate kumAraAdi caDhatI avasthA ciMtavavI. adhivAsanAvakhate vastrathI pratimAne DhAMkatI vakhate bhagavAnanI jJAnAvaraNathI DhaMkAyelI chadmasthatAthI yukta zuddha cAritraavasthA ciMtavavI. aMjanazalAkAthI netrane aMjana karI ughADavAnI kriyA vakhate bhagavAnanI kevaLI avasthA ciMtavavI. tathA pUjAmAM badhA prakAranA moTA upacAra karavAnA avasare samavasaraNamAM rahelA bhagavAnanI avasthA ciMtavavI. ema zrAddhasamAcArIvRttimAM kahyuM che. pratiSThA karyA pachI bAra mahinA sudhI mahine mahine (pratiSThAnI tithie) uttama prakAre snAtra vagere karavuM. varSa pUruM thAya, tyAre aThThAi utsava karI varSagAMTha ujavavI. tathA uttarottara vizeSa pUjA karavI. varSagAMThanA divase sAdharmika vAtsalya tathA saMghapUjA vagere zakti pramANe karavuM. pratiSThA SoDazakamAM ema kahyuM che ke bhagavAnanI akhaMDapaNe ATha divasa sudhI pUjA karavI. tathA badhA jIvone yathAzakti dAna ApavuM. A rIte sAtamuM dvAra samApta thayuM. zrAddhavidhi prakaraNa 268
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ putrAdikano dIkSA mahotsava temaja putra, putrI, bhAio, bhatrIjo, potAno mitra, sevaka Adino dIkSAno tathA vaDIdIkSAno utsava ghaNA ADaMbarathI karavo. kahyuM che ke bharata cakravartInA pAMcaso putra ane sAtaso pautra eTalA kumAroe te samavasaraNamAM sAthe dIkSA lIdhI. zrIkRSNa tathA ceDA rAjAe potAnA saMtAnone paNa nahi paraNAvavAno niyama karyo hato, tathA potAnI putrI Adine tathA bIjA thAvAputra vagerene ghaNA utsAhathI dIkSA apAvI te vAta prasiddha che. dIkSA ApavAmAM paNa ghaNuM puNya che. kahyuM che ke - jemanA kuLamAM cAritradhArI uttama putra thAya che, te mAtA-pitA ane svajana-varga ghaNA puNyazALI ane dhanyavAdane pAtra che. laukika zAstramAM paNa kahyuM che ke - jyAMsudhI kuLamAM koi putra pavitra saMnyAsI thato nathI, tyAM sudhI piMDanI icchA karanArA pitarAio saMsAramAM bhame che. Ama AThamuM dvAra samApta thayuM. padasthApanA 9. temaja padasthApanA eTale gaNi, vAcanAcArya, vAcaka, AcArya Adi pade dIkSA lIdhelA pitA-putra Adi tathA bIjA paNa yogya hoya, temanI sthApanA zAsananI unnati vagere mATe ghaNA utsavathI karAvavI. saMbhaLAya che ke - arihaMtanA prathama samavasaraNa vakhate iMdra pote gaNadharapadanI sthApanA karAve che. vastupALa maMtrIe paNa ekavIza AcAryonI padasthApanA karAvI hatI. navamuM dvAra. zrutajJAnanI bhakti 10. temaja zrI kalpaAdi Agama, jinezvara bhagavAnanAM caritravagere pustako nyAyathI saMpAdana kareluM dravya vAparI zuddha akSara tathA sArAM pAnA vagere yuktithI lakhAvavAM. tema ja saMvegI gItArtha munirAja pAse graMthanA vAMcanano AraMbha thAya te divase ghaNo utsava vagere karI ane dararoja bahumAnathI pujA karI vyAkhyAna karAvavuM. tethI ghaNA bhavyajIvo pratibodha pAme che. temaja vyAkhyAna vAMcanAra tathA bhaNanAra munirAjone kapaDAM vagere vahorAvI temane sahAya karavI. kahyuM che ke - jeo jinazAsananAM pustako lakhAve, vyAkhyAna karAve, bhaNe, bhaNAve, sAMbhaLe ane rakSAmAM prayatnazIla thAya, teo manuSyalokanA, devalokanA tathA nirvANanAM sukha pAme che. je kevaLIbhASita siddhAMtane pote bhaNe, bhaNAve athavA bhaNanArane vastra, bhojana, pustaka vagere ApI sahAya kare te A lokamAM sarvajJa thAya che. jinabhASita AgamanI kevaLajJAna karatAM paNa viziSTatA dekhAya che ke - aho kRtopayoga rAkhanAra zrutajJAnI sAdhu jo kadAca azuddha vastu vahorI lAve, to te vastu kevaLI bhagavAna paNa vApare che, kAraNa ke ema na kare to zrutajJAna apramANa thAya. sAMbhaLyuM che ke - "duSamakALanA prabhAvathI bAra varSano dukALavagere kAraNathI Agamazrata lagabhaga nAza pAmatuM joi bhagavAn nAgArjuna, skaMdilAcArya vagere AcAryoe tene pustakArUDha karyuM. tethI zrutajJAna prati bahumAnabhAvavALAe zrutajJAna lakhAvavuM, tathA rezamI vastravagerethI pUjA karavI. saMbhaLAya che ke pethaDazAhe sAta jJAnabhaMDAra taiyAra karAvelA. tathA zrI vastupALe aDhAra karoDa dravya vAparI traNa jJAnabhaMDAra lakhAvI taiyAra karAvelA. tharAdanA saMghavI Abhue traNa karoDa TaMka kharacIne badhA AgamanI ekeka prata suvarNamaya akSarathI ane badhA graMthonI bIjI ekeka mata zAhIthI lakhAvI. dasamuM dvAra samApta. zrAddhavidhi prakaraNa 269
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ pauSadhazAlA 11. temaja badhA zrAvaka vagerene pauSadha levA mATe khapamAM AvatI pauSadhazALA purve ghara aMge kahelI vidhithI taiyAra karAvavI. sAdharmikomATe karAvelI sArI sagavaDavALI pauSadhazALA sAdhumATe nirdoSa ane ucita sthAnarUpa hovAthI - yogya sthAnaka hovAthI avasare sAdhuone paNa upAzraya tarIke ApavI. kAraNake tema karavAmAM ghaNuM puNya che. kahyuM che ke - je manuSpa tapasyA tathA bIjA ghaNA niyama pALatA munirAjone upAzraya Ape, te manuSya vastra, anna, pAna, zayana, Asana vagere badhI vastuo munirAjane ApI ema samajavuM. vastupALa maMtrIe navaso corAzI pauSadhazALAo karAvI hatI. siddharAja jayasiMhanA mukhya maMtrI sAjue potAno navo mahela vAdidevasUrine dekhADIne kahyuM ke, e kevo che?" tyAre ziSya mANikya munie kahyuM, "jo pauSadhazALA hoya, to vakhANa karAya. maMtrIe kahyuM, "e pauSadhazALA thAo." te zALAmAMnI bahAranI parasALamAM zrAvakone dharmadhyAna karI rahyA pachI mukha jovA mATe AdamakadanA be arisA be bAjue rAkhyA hatA. agyAramuM dvAra tathA paMdaramI gAthAno artha samApta thayo. Deepeccab mecceleb, penmede Je3eeFhebkeKei enCable - Deej VelG yelyeh Heef[ceF DealeDej ence--16-- (chA. Ajanma samyaktvaM yathAzakti vratAni-dIkSAgrahaNaM vA / ArambhatyAgo brahma, pratimAdi-antimArAdhanA ||) vistarArtha :- 12-13 Ajanma eTale bALapaNathI mAMDIne jAvajIva sudhI samakIta ane aNuvrata Adi yathAzakti pALavAM. AnuM svarUpa arthadIpikAmAM kahyuM che, mATe ahIM kahyuM nathI. dIkSAno svIkAra 14. temaja avasara Ave dIkSA levI joie. eno bhAvartha e che ke - zrAvaka bALapaNamAM dIkSA na levAya, to haMmezA potAne jANe ke ThagAyelo mAne. kahyuM che - jemaNe badhAne du:khadAyI kAmadevane jItIne kumAra avasthAmAM ja dIkSA lIdhI, te bALamunirAjone dhanya che. pANInA be ghaDA mAthe rAkhela strI bIjI strIo sAthe vAto kare to paNa enuM citta to e ghaDAomAM ja hoya che. tathA kulaTA nArI patine sAcave, to paNa cittamAM to parapuruSa ja ramato hoya che. A ja rIte zrAvaka bhAgyavazathI gRhasthapaNuM pALato hoya, to paNa enA cittamAM to sAdhupaNuM ja ramatuM hoya che. kahyuM ja che ke - AtmalayamAM sthita yogI ghaNA kAryo karavA chatAM karma doSothI lapAto nathI. ahIM panihArI dRSTAMtarUpa che. para-puruSamAM Asakta strI patine je rIte anusare che, tema tattvajJAnamAM rAcI rahelA yogI saMsArane anusare che. jema zuddha vezyA manamAM prIti na rAkhatAM "Aje athavA kAle ene choDI daiza" evo bhAva rAkhI jAra puruSane seve che, athavA jeno pati musApharI Adi karavA gayo che, evI kulIna strI premaraMgamAM rahI patinA guNonuM smaraNa karatI bhojanapAnavagerethI zarIrano nirvAha kare che, tema suzrAvaka haMmezA sarvaviratinA pariNAma rAkhI potAne adhanya mAnI gRhasthapaNuM pALe. je lokoe prasaratA mohane rokIne jainI dIkSA lIdhI, te satpuruSone dhanya che, temanAthI A pRthvImaMDaLa pavitra thayeluM che. bhAvazrAvako kevA hoya? bhAvazrAvakanA lakSaNa paNa AvA kahyA che - 1. strI, 2. iMdriya, 3. artha, 4, saMsAra, 5. viSaya, 6. AraMbha, 7. ghara, 8, darzana, 9. gADariyo, 10. Agama purassara pravRtti 11. yathAzakti dAnAdimAM 270 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ pravartana 12. vidhi 13. araktaduSTa 14. madhyastha 15. asaMbaddha, 16. 52 artha-kAma asevana ane 17.vezyAnI jema gRhavAsa pAlana kare. bhAva zrAvakanA saMkSepathI batAvelA lakSaNo che. vistarArtha :- 1. strI anarthanuM sthAna, capaLa cittavALI ane narakanA rastA jevI jANI zrAvaka tene vaza thato nathI. 2. indriyarUpa capaLa ghoDA haMmezA durgatinA mArge doDe che. saMsAra svarUpanA jJAtA zrAvaka samyajJAnarUpa lagAmathI temane khoTA mArge jatAM aTakAve che. 3. dhana badhA anarthonuM kAraNa tathA mAtra parizrama ane klezanuM ja kAraNa che, asAra che, ema jANI prAjJa vyakti emAM jarA paNa lobhAtI nathI. 4. saMsAra duHkharUpa che. du:khadAyI phaLa Ape che. pariNAme duHkhanI paraMparA utpanna kare che. tethI viDaMbanA rUpa ane asAra che, ema jANI tenA upara rati rAkhato nathI. 5. viSa sarakhA viSayo kSaNamAtra sukha denArA che evA haMmezA vicAra karanAro puruSa saMsA2thI DaranAro hoya che. 6. tIvra AraMbha kare nahIM, nirvAha na thAya, to badhA jIvapara dayA rAkhI parANe thoDo AraMbha kare. ane nirAraMbhI sAdhuonI stuti kare. 7. gRhavAsane pAza samAna gaNato temAM du:khathI rahe ane cAritramohanIyakarma khapAvavAno ghaNo udyama kare. 8. buddhizALI puruSa manamAM gurubhakti ane dharmanI zraddhA rAkhI dharmanI prabhAvanA, prazaMsA vagere karato nirmaLa samakIta dhAraNa kare. 9. vivekathI pravRtti karanAro dhIra puruSa, sAdhAraNa mANaso gADariyA pravAhathI eTale jema eke karyuM, tema bIjAe ka2vuM evI aNasamajathI cAlanArA che' - ema jANI lokasaMjJAno tyAga kare. 10. eka jinAgama choDI paraloka mATe bIjuM koi pramANa nathI, ema jANI prAjJa puruSe badhI kriyAo Agamane anusAre karavI. 11. jIva potAnI zakti chupAvyA vinA jema saMsAranAM ghaNA kAryo kare che, tema buddhimAna puruSa zakti chupAvyA vinA dAnAdi caturvidha dharma jema AtmAne bAdhA-pIDA na thAya, tevI rIte Adare. 12. ciMtAmaNi ratnanI jema durlabha, hitakArI ane niravadya dharmakriyA pAmIne samyak prakAre AcaraNa karatAM ApaNane joi ajJAna loko ApaNI hAMsI kare, to paNa tethI manamAM lajjA lAvavI nahIM. 13. dehasthitinAM mULa kAraNa evI dhana, svajana, AhAra, gRha vagere saMsAragata vastuopara rAga-dveSa na thAya e rIte saMsAramAM rahevuM. 14. potAnuM hita icchatA puruSe madhyasthapaNAmAM rahevuM tathA haMmezA manamAM samatAno vicAra rAkhI rAga-dveSane vaza na thavuM. tathA kadAgrahane paNa sarvathA choDI devo. 15. sadaiva manamAM badhI vastuonI kSaNabhaMguratAno vicAra karI potAnA dhana vagere pratye paNa dharmakRtyane ha2kata thAya evo saMbaMdha na rAkhe. 16. saMsArathI virakta thaelA zrAvake bhogopabhogathI jIvane tRpti thatI nathI ema vicArI strInA AgrahathI parANe kAmAbhoga sevavo, 17. AzaMsArahita zrAvaka vezyAnI jema Aje athavA kAle choDI daiza ema vicAra karato pArakI vastunI jema zithilabhAvathI gRhavAsa pALe. A rIte kahelA sattara guNavALo puruSa jinAgamamAM bhAvazrAvaka kahevAya che. e ja bhAvazrAvaka zubhakarmanA yogathI zIghra bhAvasAdhupaNuM pAme che. A rIte dharmaratna zAstramAM kahyuM che. A rIte zubhabhAvanAthI bhAvita thayelo, pUrve kahelA dinAdikRtyamAM tatpara, 'A nigraMtha pravacana ja artharUpa tathA 52mArtharUpa che, bAkI badhuM anartha che," evI siddhAMtamAM kahelI rIta mujaba ja vartato, badhA kAryomAM sarva prayatnathI yatanAthI ja pravRtta thayelo, sarvatra mamatAthI mukta thayelo ane zrAddhavidhi prakaraNa 271
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukrame mohane jItavAmAM nipuNa thayelo te zrAvaka potAnA putra, bhatrIjA vage2e gharano bhAra upADavA lAyaka thAya tyAM sudhI athavA bIjA koi kAraNasara keTaloka vakhata gRhavAsamAM gALI, yogya samaye potAnA sAmarthyanI tulanA-parIkSA karI jinamaMdire aTThAi utsava, caturvidha saMghanI pUjA, anAtha vagere lokone yathAzakti anukaMpA dAna ane mitra, svajana Adine khamAvavuM vagere karI sudarzana Adi zeThanI jema vidhipUrvaka cAritra grahaNa kare. kahyuM che ke - koi puruSa sarvathA ratnamaya jinamaMdirothI samagra pRthvIne alaMkRta kare te puNya karatAM paNa cAritranI Rddhi adhika che. vaLI cAritramAM pApakarma karavAnI pIDA nathI, kharAba strI, putra tathA dhaNI vagerenA durvacana sAMbhaLavAthI thatuM du:kha nathI, rAjA Adine praNAma ka2vo na paDe, anna, vastra, dhana, sthAna vagerenI ciMtA karavI na paDe, jJAnanI prApti thAya, lokonI pUjA maLe, upazama sukhamAM rita rahe, ane paralokamAM mokSa AdinI prApti thAya. cAritramAM ATalA guNa kahyAM che. mATe he buddhizALI puruSo! tame cAritra AdaravA prayatna karo. caudamuM dvAra thayuM. AraMbhano tyAga 15. have kadAca koi kAraNathI athavA pALavAnI zakti vagere na hovAthI zrAvaka jo cAritra na AdarI zake, to AraMbhatyAga vagere kare. jo putrAdika koi gharano kArabhAra saMbhALavA samartha hoya, to sarva AraMbha choDavo. tema na hoya, to nirvAha thAya e mujaba sarva sacitta AhAra vagere keTaloka AraMbha tajavo. banI zake to potAne mATe bhojana raMdhAve vagere paNa karAve nahIM. kahyuM che ke - jene mATe annapAka (rasoi) thAya, tene mATe ja AraMbha thAya che. AraMbhamAM jIvahiMsA che ane jIvahiMsAthI durgati thAya che. paMdaramuM dvAra samApta thayuM. brahmacarya vrata pAlana 16. zrAvake yAvajjIva brahmacarya pALavuM. pethaDazAha batrIzame varSe brahmacarya vrata svIkAryA pachI ja bhIma sonInI maDhImAM gayA hatA. brahmacarya vagerenuM phaLa arthadIpikAmAM kahyuM che. soLamuM dvAra. zrAvakanI 11 pratimAo 17. zrAvake pratimAdi viziSTa tapo karavA. Adi zabdathI saMsAratAraNAdika kaThaNa tapasyA ka2vI. temAM ekamAsikI Adi 11 pratimAo A che - 1) rAjAbhiyogAdi cha AgAra rahita, zraddhAvagere cA2 guNavALA samakItane bhaya, lobha, lajjA Adi doSothI aticAra na lagADatAM eka mAsa sudhI pALavuM ane trikALa devapUjA vagere ka2vA te pahelI darzana pratimA che. 2) be mAsa khaMDanA tathA virAdhanA vagara pAMca aNuvrata pALavAM, tathA prathama pratimAnI kriyA paNa sAcavavI, te vratapratimA che. 3) traNa mahInA sudhI ubhayakALa (savAra-sAMja) pramAda choDIne sAmAyika karavA ane pUrvanI baMne pratimAo paNa sAcavavI te sAmAyika pratimA che. 4) pUrvokta pratimAnA niyama sahita cAra mAsa sudhI cAra parvatithIe akhaMDita ane paripUrNa pauSadha karavA te pauSadhapratimA che. 5) pUrvokta pratimAnI kriyAsahita pAMca mAsasudhI snAna choDI, rAte cavihAra paccakkhANa ka2vuM, divase brahmacarya pALavuM, tathA kAchaDI chUTI rAkhI cAra parvatithIe gharamAM, gharanA dvAramAM athavA cauTAmAM pariSaha-upasargathI na DagamagatAM AkhI rAta sudhI kAussagga ka2vo te pAMcamI kAyotsargarUpa pratimA che. have kahIzuM te badhI pratimAmAM pUrvokta pratimAnI kriyA paNa sAcavavI zrAddhavidhi prakaraNa 272
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ te jANI levuM. 6) cha mAsa sudhI niraticAra brahmacarya pALavuM te brahmacaryapratimA che. 7) sAta mAsa sudhI sacitta varjavuM te sacittaparihAra pratimA che. 8) ATha mAsa sudhI pote kAMi paNa AraMbha karavo nahIM te AraMbhaparihAra pratimA che. 9) nava mAsa sudhI potAnA nokara vagere pAse paNa AraMbha na karAve te preSaNapratimA che. 10) dasa mAsa mAthuM muMDAvavuM athavA coTalI ja rAkhavI. nidhAnamAM rAkhelA dhana saMbaMdhI koi svajana savAla kare to te khabara hoya to dekhADavuM, ane na hoya to 'huM jANato nathI' ema kahevuM, bAkI gRhakRtya choDavA. tathA potAne mATe taiyAra karelo AhAra levo nahIM te uddiSTa parihAra pratimA che. 11) agiyAra mAsasudhI gharaAdi choDI loca athavA muMDana karAvI, ogho, pAtrAAdi muniveSa dhAraNa karavo, potAnI mAlikInA gokuLavageremAM rahevuM ane defleceJenkelee PeceComeole3e #hoke ema kahI sAdhunI jema gocarIno AcAra pALavo, paNa dharmalAbha zabda na uccAravo te zramaNabhUta pratimA che. A rIte zrAvakanI agiyAra pratimAnuM svarUpa che. sattaramuM dvAra. aMtima ArAdhanA 18. aMte eTale AyuSyano cheDo samIpa Ave tyAre AgaLa kahIzuM te pramANe saMlekhanA Adi vidhi sahita ArAdhanA karavI. eno bhAvArtha e che ke:- 'te puruSe avazya karavAyogya kAryano bhaMga thAya (ka2vAnI zakti rahe nahIM) ane mRtyu najadIka Ave tyAre 'prathama saMlekhanA karI, tathA cAritra svIkArI' vagere graMthokta vacana che. tethI zrAvaka pUjA pratikramaNa vagere Avazyaka kriyA karavAnI zakti na rahe to, athavA mRtyu najadIka AvI pahoMce to dravyathI tathA bhAvathI ema be rIte saMlekhanA kare. temAM kramazaH AhArano tyAga karavo te dravya saMlekhanA ane krodhAdi kaSAyano tyAga karavo te bhAva saMlekhanA che. kahyuM che ke :- zarI2 saMlekhanAvALuM na hoya to maraNa vakhate sAta dhAtuno ekadama prakopa thavAthI jIvane ArtadhyAna utpanna thAya che. huM tAruM A vakhANato nathI ke, tAruM zarIra kRza thayuM che! tArI kuza AMgaLI bhAMgI gai! paNa he jIva ! tuM bhAvasaMlekhanA kara. (eka sAdhue taparUpa dravya saMlekhanAthI zarIra sUkavI nAkhyuM. paNa hajI krodhaAdi kaSAya zAMta thayA na hatA. e gurupAse anazananI rajA mAMgavA gayA. gurue kahyuM - hajI vAra che. saMlekhanA kara. tyAre e sAdhue krodhathI potAnI eka AMgaLI vALI, e tUTI gai. sAdhue gurune pUchyuM - kaho have zuM bacyuM che ke anazananI rajAne badale hajI saMlekhanA karavA kaho cho. tyAre gurue uparokta kahyuM.) najIka AveluM mRtyu svapna, zakuna tathA devatAnA vacana vagerethI jANI zakAya. kahyuM che ke - mAThAM svapna, potAnI haMmezanI prakRtimAM judI rItano pheraphAra, khoTA nimitta, avaLA graha, svaranA saMcAramAM viparItapaNuM- eTalAM kAraNothI puruSe potAnuM maraNa najIka AveluM jANavuM. A rIte saMlekhanA karI sakaLa zrAvakadharmanA udyApanane mATe ja jANe na hoya, ema aMtakALe paNa cAritra grahaNa kare. kahyuM che ke - jIva zubha pariNAmathI eka divasa paNa jo cAritra prApta kare. to kadAca jo mokSa pAme nahIM, to paNa vaimAnika deva to jarU2 thAya che. naLa rAjAnA bhAi kUberano putra navo paraNyo hato, to paNa have 'tAruM AyuSya pAMca ja divasa che' ema jJAnInuM kahevuM sAMbhaLI tatkALa dIkSA lIdhI ane chevaTe siddhapadane pAmyo. harivAhana rAjA jJAnInA vacanathI potAnuM AyuSya nava pahora bAkI jANI dIkSA lai savArthasiddha vimAne pahoMcyA. zrAddhavidhi prakaraNa 273
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMthArAne avasare zrAvaka dIkSA le tyAre prabhAvanA vagere zakti pramANe dhanano vyaya kare. tharAdanA AbhU saMghavIe jema te avasare (aMta vakhate) sAta kSetromAM sAta karoDa dhana vAparyuM. aMtakALe saMyama levAnuM jenAthI zakya na bane, te zrAvaka aMtasamaye AvI saMlekhanA karI zatruMjaya Adi zubha tIrthe jAya, ane nirdoSa jagyApara (jIvajaMtu rahita bhUmipa2) zAstrokta vidhi pramANe caturvidha AhAranuM paccakkhANa karI AnaMdAdika zrAvakonI mAphaka anazana svIkAre. kahyuM che ke tapasyAthI ane vratathI mokSa thAya che. dAnathI uttama bhoga maLe che, devapUjAthI rAjya maLe che ane anazana karI maraNa pAmavAthI iMdrapaNuM pamAya che. - laukikazAstramAM paNa kahyuM che ke - he arjuna ! aMta vakhate vidhipUrvaka pANImAM 2he, to te sAta hajAra varSa sudhI, agnimAM paDe to dasa hajAra varSa sudhI, jhaMpApAta kare to soLa hajAra varSa sudhI, moTA saMgrAmamAM paDe to sAiTha hajAra varSa sudhI, gAya choDAvavA mATe deha tyAga kare to eMzI hajAra varSa sudhI zubhagati bhogave ane aMtakALe anazana kare to akSayagati pAme. pachI badhA aticAranA parihAra mATe cAra zaraNa Adi ArAdhanA kare. daza dvAra rUpa ArAdhanA e rIte kahI che ke :- 1. aticAranI AlocanA karavI, 2. vratAdika uccaravAM, 3. jIvone khamAvavA, 4. bhAvitAtmA thai aDhAra pApasthAnaka vosirAvavA. 5. arihaMta Adi cAre zaraNa svIkAravA, 6. karelA duSkRtanI niMdA karavI, 7. karelA zubha kAryonI anumodanA karavI. 8. zubhabhAvanA bhAvavI. 9. anazana svIkAravuM. ane 10. paMcaparameSThi navakAra gaNavA. evI ArAdhanA karavAthI jo te ja bhavamAM siddha na thAya, to paNa zubha devapaNuM tathA zubha manuSyapaNuM pAmI ATha bhavanI aMdara siddha thAya ja, kAraNa ke sAta athavA ATha bhava kare, tethI vadhAre na kare evuM Agamavacana che, iti aDhAramuM dvAra tathA soLamI gAthAno artha saMpUrNa. have prakaraNano upasaMhAra karatAM dinakRtyAdikanuM phaLa kahe che. SDhuf fh0eccofh, EFtbDntellenle psef fhCs- FnYle hej Yogle felloy &mbunglesunle 09th--17~~ (chA. evaM gRhadharmavidhiM pratidivasaM nirvahanti ye gRhiNaH / iha bhave parabhave nivRtisukhaM laghu te labhante dhruvam) upara kahelA A dinakRtya Adi cha dvAravALI zrAvakanI dharmavidhi niraMtara je zrAvako samyak prakA2e pALe, teo A vartamAnabhavamAM sArI avasthAmAM rahI sukha pAme, tathA paraloke sAta-ATha bhavanI aMdara sukhanA hetabhUta sukhanI paraMparArUpa muktisukha tatkALa jarUra pAme che. tapAchIya zrI ratnazekharasUriviracita 'zrAddhavidhi prakaraNa' nI 'zrAddhavidhikomudI' TIkAmAM chaThTho janmakRtya prakAza samApta thayo. granthakAranI prazasti jagatamAM zrI jagacaMdrasUri 'tapA' evA nAmathI prasiddha thayA che. teozrInA paTTa upara anukrame prasiddhine pAmelA zrI devasuMdarasUri prakhyAta thayA. 1. e devasuMdarasUri mahArAjane pAMca ziSyo thayA. temAM prathama jJAnarUpa amRtanA samudra evA jJAnasAgaraguru thayA. jeoe ghaNA zAstronI vividha prakAranI avacUrNIrUpI lahero pragaTa karI potAnuM nAma sArthaka karyuM hatuM. 2. 274 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjA ziSya zrI kulamaMDanasUri thayA, jeo ghaNA siddhAMta graMthomAM rahelA aneka prakAronA AlAvA laine vicArAmRtasaMgraha vagere ghaNA graMthonA racayitA thayA. tathA trIjA ziSya zrI guNaratnasUri thayA. je guNaratnasUri mahArAje padarzanasamuccayanI vRtti ane hemI vyAkaraNane anusAra kriyAratnasamuccaya vagere vicAraciya eTale vicAranA samUhane pragaTa karyA che ane zrI bhuvanasuMdarAdika ziSyonA vidyAguru thayA hatA. jeono atula mahimA che evA zrI somasuMdarasUri cothA ziSya thayA. jeonAthI sAdhusAdhvIno parivAra sArI rIte pravaryo. jema sudharmAsvAmI thakI grahaNA-AsevanAnI rIti pramANe sAdhusAdhvI prarvatyA hatA, tema. yatijItakalpavRtti vagere graMthonA racayitA pAMcamAM ziSya zrI sAdhuratnasUri evA thayA ke jeoe hastAvalaMbana daine saMsArarUpa kUpathI buDatA mArA jevA ziSyono uddhAra karyo. pUrvokta pAMca ziSyonA guru zrI devasuMdarasUrinI pATe yugavarapadavIne prApta thayelA zrI somasuMdarasUri thayA. teone paNa pAMca ziSyo thayA hatA. pUrvAcAryanA mahimAne dhAraNa karanArA, saMtikara stotra racIne marakInA rogane dUra karanArA, sahasAvadhAna vagere kAryothI oLakhAtA, evA zrI munisuMdarasUri prathama ziSya hatA. saMghanAM, gacchanAM kAryo karavAmAM apramAdI bIjA ziSya zrI jayacaMdrasUri thayA, ane dUra dezAvaromAM vihAra karIne paNa potAnA gacchane parama upakAra karanArA trIjA ziSya zrI bhuvanasuMdarasUri thayA. je bhuvanasuMdarasUri gurue viSama mahAvidyAonI viDaMbanArUpa samudramAM praveza karAvanArI nAvaDInI jema viSamapadanI TIkA karI che. evA jJAnavijJAna gurune pAmIne mArA jevA ziSyo paNa potAnuM jIvita saphaLa kare che. tapazcaryA karavAthI ekAMgI (ekavaDIyA zarIravALA) che, chatAM paNa agiyAra aMganA pADI cothA ziSya zrI jinasuMdarasUri thayA. ane nigraMthapaNAne dhAraNa karanArA, graMthonI racanA karanArA pAMcamAM ziSya zrI jina . pUrvokta pAMca guruono prasAda pAmIne saMvata 1506 nA varSe A zrAddhavidhi sUtranI vRtti zrI ratnazekharasUrie karI. ahIMyA guNarUpI dAnazALAnA jANakAromAM mukuTa samAna udyamavaMtA zrI jinahiMsagaNi vageree lakhavA, zodhana karavA vagere kAryomAM sAnidhya-sahAya karI che. vidhinuM vividhapaNuM dekhAvAthI ane siddhAMtomAM rahelA niyamo na dekhAvathI A zAstramAM je kaMi utsutra lakhAyuM hoya to te mArAM pApa mithyA thAo. e prakAre A vidhikaumudI nAmanI vRttimAM rahelA pratyeka akSaranA gaNavAthI cha hajAra sAtaso ane ekasaTha zloka che. zrAvakonA hita mATe zrAddhavidhi prakaraNanI " zrAddhavidhi kaumudI" nAmanI A TIkA racI che, te ghaNA kALa sudhI paMDitone jaya ApanArI thai jayavaMtI varto. zrI ratnazekharasuriviracita zrI zrAddhavidhi prakaraNa saTIkano gujarAtI bhAvAnuvAda samApta. siddhAMtamahodadhi karmasAhitya samuddhAraka tapAgacchIya pUjya AcAryadevazrI vijaya premasUrIzvarajI mahArAjanA paTTAlaMkAra nyAyavizArada, sakaLa saMghahitaciMtaka, yuvajana pratibodhaka pUjya AcAryadeva zrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanA agragaNya paTTavibhUSaka sahajAnaMdI karmasAhityaniSNAta pUjya AcArya devazrI vijaya dharmajitasUrIzvarajI mahArAjanA paTTAlaMkAra, zrAddhavidhi prakaraNa 275
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrimaMtranA ajoDa sAdhaka, dakSiNa mahArASTra prabhAvaka pUjya AcAryadevazrI vijaya jayazekharasUrIzvarajI mahArAjanA paTTAlaMkAra, vividha graMtharacayitA, tattvabhAvitamati pUjya AcAryadeva zrI vijaya abhayazekharasUrIzvarajI mahArAjanA laghubaMdhu ne prathama ziSya paMnyAsa ajitazekhara vijaya gaNie karelo A saraLa bhAvAnuvAda dIrghakALa sudhI zrAvaka-zrAvikAvargane dharmamaya jiMdagI mATe preraka banI raho. A anuvAdamAM jinAjJAviruddha ke mULagraMtha racayitAnA Azaya viruddha lakhAyuM hoya, to hRdayathI kSamA cAhuM chuM. micchAmi dukkaDam... saMvata 2064, vaizAkha vada 3, zukravAra navakAra gaNavAnI rIta NFtJ; #tJ; ). ( 1 3111 76 ( 2X437 89 |10| / 5] 13 LILLLLLLLL0 (8) 4 ) 276 zrAddhavidhi prakaraNa
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - 1) graMthakartAno paricaya A graMthanA kartA pUjyazrI ratnazekharasUri mahArAja che. ratnazekharasUri nAmanA be AcAryo ApaNe tyAM prasiddha che. eka zrI zrIpALacaritra ane guNasthAnaka kramArohanA kartA pUjyazrI ratnazekharasUri ma. ane bIjA zrAddhavidhi zrAddhapratikramaNa vagere graMthonA kartA pUjyazrI ratnazekharasUri ma. zrI zrIpALacaritra ane guNasthAnaka kramArohanA kartA pUjyazrI ratnazekharasUri mahArAja pUjyazrI vajasenasUri mahArAjanA paTTadhara che. jyAre A graMthakartA pUjya ratnazekharasUri pUjyazrI munisuMdarasUri mahArAjanA paTTadhara che. te zrI sudharmAsvAmInI bAvanamI pATe thayA che. temanA racelA graMthomAM hAla 1 arthadIpikA, 2 vidhikaumudI (zrAddhavidhi) ane 3 AcArapradIpa A traNa graMtho upalabdha che. arthadIpikA - (vaMdittAsUtra TIkA) vi. saM. 1496mAM banAvI che. zrAddhavidhi vi. saM. 1506nI sAlamAM racI che. AcArapradIpa graMtha vi. saM 1516nI sAlamAM nirmANa pAmI che. arthadIpikA gaNipada pachI racI che. ane zrAddhavidhi tathA AcArapradIpa AcAryapada pAmyA pachI banAvela che. Ama chatAM vi.saM. 1496mAM racelI arthadIpikAmAM zrAddhavidhino ane vi.saM. 1516mAM racelA AcAra pradIpano ullekha zrAddhavidhimAM kema Apyo tevI zaMkA thAya. paraMtu Ano khulAso e hoi zake ke zrAddhapratikramaNa vRtti pUrI karI hoya te agAu temaNe racavA dhArelA be graMthono viSayAnukrama taiyAra karyo hoya ane tethI temaNe tenI noMdha zrAddhapratikramaNa ke zrAddhavidhimAM ApI hoya te banavAjoga che. racanA saMvata graMthanI samAptine AdhAre Apyo hoya. tethI prathama arthadIpikA pachI zrAddhavidhi ane chelle AcAra pradIpa pUrNa karyo haze. - pUjya ratnazekharasUrie TheraThera pratiSThA karAvI hatI. kAraNake temanA haste pratiSThita thayelAM aneka jinabiMbo upara temanA nAmano ullekha che. teozrI pratibhA saMpanna aneka ziSyonA gurU ane gacchanAyaka hatA. temaNe graMthamAM ApelAM sAkSipATho uparathI temanI vidvattAno ApaNane khyAla saheje AvI zake che. temanA pachI tapAgacchanA nAyaka pUjya AcArya lakSmIsAgarasUri thayA. emanA parivAramAM 11 AcArya, 15 upAdhyAya, 296 gItArtho ane hajAro munio hatA. pariziSTa - 2) mArthAnusArinA 35 guNa 1. nyAyasaMpanna vaibhava : nItithI vepAraAdi karI vaibhava prApta karavo. anItinuM dhana nyAyathI prApta karelA dhanane paNa ghasaDI jAya che, mATe nyAyathI dhana meLavavuM. 2. jJAnI, sadAcArI, gaMbhIra ane udAra purUSonA AcAronI prazaMsA karavI, temanA suMdara AcAronuM anukaraNa karavA prayatna karavo. 3. anya gotravALA paraMtu samAna kula ane eka sarakhA AcAravALA sAthe potAnA putra-putrIno vivAha karavo. ke jethI bhaviSyamAM dharmasaMbaMdhI kalaha paNa na thAya, ane potAnI saMtati jainadharmamAM makkama rahe. 4. pApothI DaratA rahevuM. 5. je dezamAM vasatA hoie te deza pramANe vastra AbhUSaNa ane khAvA pIvAnI rIta rAkhavI, paNa te dharmathI viruddha to na ja hovI joie. 6. koi paNa mANasanI niMdA karavI nahi, temAM rAjA pradhAna AdinI to khAsa karIne niMdA karavI ja nahi. 7. je gharamAM pesavA nIkaLavAnA aneka dvAra hoya tevA gharamAM vasavuM nahi. kAraNake cora vagere tevA gharamAM pesavAnI tathA strI Adikane geravartaNuka calAvavAnI sugamatA paDe. tema ja cAre bAjuthI DhAMkelA hoya tevA sthAnamAM rahevAthI agni AdinA upadravamAMthI nIkaLavuM kaThIna paDe. pADozamAM sArA mANasa rahetA hoya tevA gharamAM rahevuM. 8. sadAcArI mANasonI ja sobata karavI, durAcArI ane mithyASTiono saMga tajavo. 9. janmadAtA mAtA-pitAnI pUjA eTale ucita sevA karanArA thavuM. 10. dukALa, mArI, marakI, zatru rAjA AdinA lazkaranI caDAi vagereno upadrava jyAM na hoya, tyAM rahevuM; jethI dharma, artha ane kAmano vinAza na thAya. 11. niMdita kAryomAM prANAMte paNa pravRtti karavI nahi. 12. Avakano vicAra karIne kharca karanArA thavuM. Avaka karatAM vadhu kharca karanAro devAdAra ane du:khI banI jAya che. udAra banavuM, paNa uDAu na banavuM. 13. potAnA paisA pramANe veza rAkhavo, garIbano ADaMbara ane zrImaMtanI kaMjusAi niMdApAtra bane che. 14. buddhinA A ATha guNo dhAraNa karavA 1. zAstra sAMbhaLavAnI icchA, 2. zAstra sAMbhaLavuM, 3. teno artha samajavo, 4. te arthane yAda rAkhavo, 5. UhA-tarka karI sAmAnya jJAna prApta karavuM, 6. apoha-vizeSa zrAddhavidhi prakaraNa
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ jJAna prApta karavuM, 7. arthanuM jJAna karavuM, 8. tattvano nizcaya karavo. 15. haMmezA dharmane sAMbhaLanArA thayuM, dharma sAMbhaLavAthI ja puNya pApano mArga jANI zakAya che. 16. prathama bhojana pacI gayA pachI ja bIjI vakhata jamavuM. kharI rUci vinA jamavAthI ajIrNa thavAthI tabiyata bagaDe che, ane tabiyata bagaDavAthI dharmakAryamAM aMtarAya paDe che. 17. je kALe khAvAno samaya hoya tyAre ja khAvuM, jyAre tyAre nahIM khAvuM. 18. dharma artha ane kAma e traNa puruSArthane evI rIte sAdhavA ke ekabIjAne ha2kata na pahoMce, dharmanI mukhyatA samajavI, kAraNake dharma haze to dhana, ane dhana haze to kAma 2heze. mATe dharmane nukasAna pahoMcatu hoya tyAre artha ane kAma (viSaya vilAsa) ne jatA karavA. 19. yathAzakti dAna devuM. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikAne supAtra buddhithI devuM, anya du:khI jIvone dayAnI buddhithI ApavuM. 20. haMmezA koi vAtamAM kadAgraha na rAkhavo, sAcuM e mAruM mAnavuM, paNa mAruM eja sAcuM ema nahIM mAnavuM. 21. haMmezA guNIjanono ja pakSapAta karavo. nirguNIno pakSapAta karavAthI tene pApamAM uttejana maLe che. 22. je dezamAM javAnI rAjAnI manA hoya, tyAM na javuM. je kALe je karavAnI AjJA hoya tema karavuM. dharmane sAcavIne deza-kALa jovA. 23. potAnI zakti-azaktine tapAsIne ja koipaNa kAryamAM pravRtti karavI. jemAM zakti na pahoMce, te karavAthI dhana ane zarIrane nukasAna pahoMce che. 24. vratadhArI, vRddha puruSo ane jJAnI puruSonA pUjaka thavuM. 25. potAnA Azare rahevA poSavA lAyaka badhAnuM poSaNa karavuM, potAnuM ja peTa bharIne besI na rahevuM. 26, dareka kArya karatA pahelAM pariNAmano vicAra karavo. 27. vizeSajJa thavuM, jethI kRtya, akRtya, bhakSya, abhakSya, mAna, apamAnanI samaja paDe. 28. koie karelA upakAra bhulavA nahIM. 29. sadAcArathI, vinayathI, ane vivekathI lokone priya thavuM, khoTA kAmamAM paNa hAjI hA karI lokapriya thanArA bannenuM bagADe che. 3. kadI nirdejja banavuM nahIM. 31. duHkhI jIvo para dayALu thavuM. 3ra. zAMta mudrAvALA thavuM, kaSAyavALI prakRti karavI nahIM. 37. paropakAra karavAmAM sadA kaTibaddha rahevuM, 34. bAhya zatrunI upekSA karI, (jatA karI) rAga-dveSa-krodha-mAna-mAyA-lobha-IrSyA Adi atyaMtara zatruno nAza karavA taiyAra thavuM. 35. pAMca IMdriyonAM viSayo upara saMyama keLavanArA dhavuM, A mArgAnusArI guNavALo jIva upadezane yogya ane uttama purUSa gaNAya che. te jIva anukrame guNavRddhi meLavI vizeSa gRhidharmane pALavA samartha bane che. vizeSadharma zrAvakano vizeSa gRhidharma samyaktvasahita bAra vrata svarUpe che A samyaktva ane bAra vratanuM svarUpa pujyazrI haribhadrasUri racita paMcAzaka graMthanA prathama paMcAzakamAM spaSTa rIte ApeluM che. tenA AdhAre saMkSepamAM samIta tathA bAravratanuM svarUpa tenA aticAro sAthe nIce ApIe chIe. samyaktva mULa bAra vratonuM svarUpa tathA tenA aticAro samyaktva - 1. zuddhadeva, zuddhaguru ane zuddhadharma upara acaLa zraddhA te samyaktva. athavA 2. je jinayaroe kahyuM te sAcuM te samyaktva. temaja 3. vItarAga prabhupraNIta padArthonuM vAraMvAra ciMtana sudRSTiyukta purUSonI sevA, tathA samyaktvathI bhraSTapuruSonA paricayanA tyAgarUpa samyaktva kahevAya che. A samakInanA 4 zraddhA, 3 liMga, 10 vinaya, 3zuddhi, 5 duSaNa, 8 prabhAvanA, 5 bhuSaNa, 6 jayaNA, 6 AgAra, 6 bhAvanA, 6 sthAna, ema 67 bheda che. 4 zraddhA - 1. paramArtha saMstava (tattvaparicaya) 2. suguru sevA, 3. samakItathI paDI gayelAno tyAga ane 4. mithyArdaSTino tyAga, rUliMga - dharmazravaNanI tIvra icchA, cAritra dharmano anurAga, devagurunI vaiyAvacca karavAno niyama, 10 vinaya - arihaMta, siddha, caitya, zruta, cAritra, sAdhu, AcArya, upAdhyAya, pravacana ane darzanano vinaya, 3 zuddhi - jina, jinamata ane jinamatamAM rahelA sivAya bAkI A jagatamAM sarva asAra che tema vicAravuM te manazuddhi, je sAruM thaze, te mArA prabhuthI ja thaze, te vacana zuddhi ane mAruM mAthuM deva-guru-dharma sivAya bIje nahIM name, te kAyazuddhi. 5 dUSaNa - zaMkA, kAMkSA, vicikitsA, prazaMsA ane saMstavarUpa pAMca aticAra. 8 prabhAvanA - pravacanI, dharmakathI, vAdI, nimittI, tapasvI, vidyAvAna, siddha ane kavi e ATha samyaktvanI prabhAvanA kare che, pa bhuSaNa - jinazAsanamAM kuzaLatA, prabhAvanA, tIrthasevA, sthiratA ane bhakti. 6 jayaNA - 1. anya tIrthane, anya tIrthanA devane vividha prakarana 278
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane kutIrthIoe grahaNa kareka arhat pratimAne huM vaMdana karIza nahiM. 2. namIza nahIM, 3. anyatIrthI sAthe bolAvyA vagara bolIza nahiM, 4. temanI sAthe bhASaNa karIza nahiM, 5. temane anukaMpA sivAya azana pAna ApIza nahIM ane 6. tenA gaMdha puSpAdikane joiza nahIM. 6 AgAra - 1. rAjAbhiyoga, 2. gaNAtmiyoga, 3, balAbhiyoga, 4. devAbhiyoga pa. kAMtAravRtti ane 6, gurU nigrahathI anya dharmane vaMdanA namaskArAdinI chUTa te. 6 bhAvanA - samyaktva e (mokSanuM-cAritradharmanuM mULa che, hAra che, pratiSThAna che, AdhAra che, pAtra che ane nidhi che evI bhAvanA bhAvavI te. 6 sthAna - 1. asti-jIva che 2. te nitya che 3. kartA che, 4. bhoktA che, 5 mokSa che ane 6 mokSano upAya che A samyaktvanA cha sthAna che. samyaktvanA pAMca aticAra - 1. zaMkA, 2. kAMkSA, 3. vicikitsA 4. mithyAdraSTi prazaMsA tathA 5 anya dharmIono paricaya - pAMca aNuvrata 1. sthULa prANAtipAta viramaNavrata - moTI jIvahiMsAthI aTakavuM, niraparAdhI trasa - jIvane saMkalpapUrvaka mAravAnI buddhie mAravo nahIM. pAMca aticAra - 1. vadha, 2. baMdha, 3. avayavonuM chedana, 4. atibhAra bharavo 5. bhojana pANIno viccheda-aMtarAya. 2 sthUla mRSAvAda viramaNavrata - moTA juThANAthI aTakavuM. 1. kanyAsaMbaMdhI juThuM, 2. gAya vagere pazu saMbaMdhI juThuM, 3. bhUmi khetara vagere saMbaMdhI juTha. 4. thApaNa oLavavA saMbaMdhI juThuM, pa. temaja khoTI sAkSI saMbaMdhI juThuM. A pAMca prakAranA moTA juThANAthI aTakavuM, temaja priya, hita ane tathya satya kahevuM, pAMca aticAra - 1. sahasAtkAra, 2. rahasya bhASaNa, 3. strInI gupta athavA mArmika vAta pragaTa karavI, 4. mRSA upadeza, 5. temaja khoTA lekha lakhAvavA. 3 sthUla adattAdAna viramaNavrata - 1. moTI corI thakI aTakavuM te, 2. paDI gayeluM, sthApana kareluM, ghaTeluM, bhUlAi gayeluM, gharamAM raheluM A badhuM pArakuM dhana, karacorI ane guru adattathI svAmiadattathI aTakavuM tathA khAtara pADavuM khIsuM kAtaravuM vagerethI dUra rahevuM te sthUla adattAdAna viramaNavrata che. aticAra - 1. stenAhUta, 2. taskara prayoga, tattvatirUpakavyavahAra, 4. virUddhagamana, pa. khoTA mAna mApa.. 3. 4 sthUla maithuna viramaNa vrata * potAnI strImAM saMtoSa ane parastrIno tyAga. pAMca aticAra - 1. nahIM grahaNa karAyelI strIsAthe gamana, 2. thoDAkALamATe grahaNa karAyelI strIsAthe gamana, 3. anaMgakrIDA viSayadRSTithI aMga nirakhavAM. 4.pArakA vivAha karavA 5. kAoganI tIvra icchA. 5 sthUla parigraha viramaNa vrata - moTA parigrahathI aTakavuM, tathA prApta thayelI vastu upara murchA ane nahIM prApta thayela vastu upara tRSNA te parigraha che. ane te mUrchA ke tRSNAnA kAraNe dhana, dhAnya, dAsa, dAsI, jamIna, makAna, rUpuM, sonuM, rAcaracIluM vagere che. teno niyama karavo te parigraha pramANa, aticAra - 1. dhanadhAnyanA parimANanuM atikramaNa, 2. kSetra vAstunA parimANanuM atikramaNa, 3. rUpA ane sonAnA parimANanuM atikramaNa, 4. tAMbu vagere dhAtu parimANathI adhika rAkhavuM, temaja pa. dvipada catuSpada parimANAtikramaNa. (traNa guNavrata) 6 digparimANAgata - je vratamAM daze dizAmAM javA AvavAno niyama karAya te digparimANa vrata. aticAra - 1. maryAdA karatAM vadhAre uMce javuM, 2. maryAdA karatAM vadhAre nIce javuM. 3. cAradizAnI nirjI maryAdA ullaMghavI, 4. badhI dizAne bhegI karI eka dizA vadhAravI, 5. dizAnA parimANano khyAla na rAkhavo. 7 bhogapabhoga parimANana - zarIranI zakti pramANe bhogapabhoganA sAdhanono niyama karAya tene bhogapabhoga parimANavrata kahe che. eka vAra bhogavAya te bhoga ane vAraMvAra bhogavAya te upabhoga. rAtribhojana akSa anaMtakAya vagere vastuno tyAga temaja cauda niyonI dhAraNA te A vratamAM samAya che aticAra - 1. sacitta AhAra, 2. sacitta pratibaddha AhAra, 3, apakva AhAra, 4. duSya AhAra, pa. tathA tucchoSadhibhalaNa tema ja 15 karmAdAna maLI rahe aticAra. zrAddhavidhi prakaraNa 279
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 anarthadaMDa viramaNa vrata - 1. Arta-raudra dhyAna, 2. pApakarmano upadeza, 3. hiMsAnA sAdhano ApavAM apAvavAM, 4. pramAda AcaraNa. A cAra svajana, zarIra, dharma ke vyavahArAdinA kAraNe thAya te arthadaMDa che. paNa zarIrAdi prayojana vinA phogaTa sevavAmAM Ave to tene anarthadaMDa kahe che. A cAra anarthadaMDano tyAga karavo te anarthadaMDa viramaNa vrata kahe che. aticAra - 1. kaMdarpa, 2. kaukucya-kuceSTA karavI, 3. maurya, 4. khapa karatAM vadhAre adhikaraNa rAkhavAM, 5. bhoga upabhoganA sAdhano vadhAre paDatAM rAkhavAM. (cAra zikSAvrata) 9 sAmAyika vrata - Arta-raudradhyAnano tyAga karI temaja sAvadyakarmano tyAga karI be ghaDI (48 mInITa) paryanta je samabhAvamAM rahevuM tene sAmAyika vrata kahe che. aticAra - 1. mana: duSpaNidhAna, 2. vacana duSpaNidhAna, 3. kAyA duSmaNidhAna, 4. anavasthA temaja pa. smaraNa na rahevuM. 10 dezAvagAsika vrata - ekAsaNuM upavAsa Adi paccakakhANa karI ATha sAmAyika ane be pratikramaNa je vratamAM karavAmAM Ave athavA chaThThA divratamAM karavAmAM Avela parimANano rAte ane divase saMkSepa karavo tene dezAvagAsika vrata kahe che. aticAra - 1. Anayana prayoga, 2. pregyaprayoga, 3. zabdAnupAta, 4. rUpAnupAta, 5. pudgalaprakSepa. 11 pauSadhopavAsa vrata - cAra parvamAM upavAsAdi tapa karavo, 2. pApavALA sadoSa vyapArano tyAga karavo. 3 brahmacarya pALavuM ane 4. zarIranI snAnAdika zobhAno tyAga karavo ema pauSadhavrata cAra prakAre che. pAMca aticAra - 1. saMthArAnI vidhimAM pramAda karavo, 2. zayyAsaMthAro vidhipUrvaka pramArjavo nahIM, 3. ekI-bekInI jagyAnI paDilehaNA na karavI, 4. ekI-bekInI jagyA barAbara pramArjavI nahIM, pa. pauSadha upavAsanI sArI rIte pAlana na karavI. 12 atithi saMvibhAga vrata - cAra prakArano AhAra, pAtra, vastra ane vasati atithi sAdhuone ApavI tene atithi saMvibhAga vrata kahe che. aticAra - 1. sacittanikSepa, 2. sacittapidhAna, 3. anyavyapadeza, 4. matsaradAna ane kAlAtikrama. saMkhanA vrata - zrAvaka aMte karmanirjarAnI buddhie sarva vastuono tyAga karI sAgArika anazana svIkAre tene saMlekhanA vrata kahe che. pAMca aticAra - 1. AlokanA sukhanI icchA 2. paralokanA sukhanI icchA, 3. anazanavratanuM bahumAna dekhI jIvavAnI icchA, 4. anazanavratanA du:khathI maraNanI icchA, 5. kAmabhoganI icchA. jJAnAcAranA 8, darzanAcAranA 8, cAritrAcAranA 8, tapAcAranA 12, vIryAcAranA 3 A aticAronuM varNana vistRta rIte ArAdhanAmAM ApyuM che, A pAMca AcAra ane bAravrata te gRhasthano vizeSa dharma che. bhAvazrAvakanAM cha liMga 1. kRtavratakarma, 2. zIyaLavAna, 3. guNavAna, 4. RjuvyavahAravALo 5 guruzuzruSAvALo ane 6 pravacana kuzaLa hoya. sattara lakSaNa ane cha liMga jenAmAM dekhAya tene bhAvazrAvaka samajavo. guruvaMdana vidhi 1. guru samIpe jaghanya avagraha-sADA traNa hAtha cheTe UbhA rahI prathama be khamAsamaNa devAM, pachI - 2."icchakAra suharAino pATha kahevo pachI - 3 khamAsamaNa mudrAe rahI icchA saMdi. bhagavAn abhuThiyomi abhbhitara rAiaM khAmeuM? ema kahI abhuThio khAmavo. vaMdana pachI gurunI pAse paccakhANa levuM, upadeza sAMbhaLavo, sukha sAtA pUchavI, temanI pratipatti karavI. jinapUjAmAM sAta zuddhinA nAmo aMga vasana mana bhUmikA, pUjoparakaNa sAra; nyAyadravya vidhi zuddhatA, zuddhi sAta prakAra. 1. aMgazuddhi - zarIra barAbara zuddha thai rahe eTalA mApasara jaLathI snAna karI korA rUmAlathI zarIrane barAbara luMchavuM tathA hAvAnuM pANI DhoLatAM jIvajaMtunI virAdhanA na thAya e dhyAnamAM rAkhavuM. 2. vastrazuddhi - pUjA mATe purUSoe be vastra tathA strIoe traNa vastra tathA rUmAla rAkhavA. purUSoe mukhakoza mATe rUmAla rAkhavAno zrAddhavidhi prakaraNa 280
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ nathI. pUjA mATenAM vastra sapheda, phATyAM ke baLyA vagaranA tathA sAMdhyA vinAnAM rAkhavAM. haMmezAM cokhkhAM rahe tema karavuM, e vastro bIjA koi kAmamAM paheravAM nahi. pUjAnAM kapaDAM paherIne vagara nahAyelAne aDavuM nahi. 3. manazuddhi - jema bane tema manane pUjAmAM sthira karavuM. pUjA karatI vakhate bIjuM badhuM bhUlI javuM. 4. bhUmizuddhi - daherAsaramAM kAjo barAbara lIdho che ke kema te jovuM. pUjAnA sAdhano levA mUkavAnI jagyA paNa jema bane tema zuddha rAkhavI. 5. upakaraNazuddhi - pUjAmAM joitAM upakaraNo kesara, sukhaDa, puSpa, dhUpa, agarabatti, dIpaka, cokhA, phaLa, naivedya vagere jema bane tema uMcI jAtanA potAnA gharanA lAvavA. kaLaza, dhUpadhANA, phAnasa, aMgaluchaNA vagere sAdhano khUba ujaLAM cakacakATa rAkhavAM. jema upakaraNanI zuddhi vadhAre tema AhalAda vadhAre thAya ane bhAvanI vRddhi thAya. 6. dravyazuddhi - jinapUjA Adi zubhakAryamAM vaparAtuM dravya jo nyAyathI upArjana kareluM hoya to bhAvanI bahu ja vRddhi thAya che. 7. vidhizuddhi - snAna karIne zuddha ujaLAM vastra paherI, pUjAnA upakaraNo lai, zubha bhAvanA bhAvatAM jinamaMdire javuM. rastAmAM koi azuddha vastuno sparza na thai jAya e dhyAnamAM rAkhavuM. derAsaramAM pesatAM prathama 'nisIhikahevI. cheTethI prabhunuM mukha jotAM bhaktipUrvaka be hAtha bhegA karI mastake lagADI 'namo jiNANuM' bolavuM. jyAM pradakSiNA pharI zakAya tyAM traNa pradakSiNA devI. pradakSiNA pharatAM ane pharyA pachI derAsaramAMthI AzAtanA TALavA banatuM karavuM. pachI mULanAyaka sanmukha jai stutinA zloko bolavA. purUSoe jamaNI ane strIoe DAbI bAjue UbhA rahevuM. stuti bolatI vakhate potAnuM artha aMga namAvavuM. jJAnasAramAM batAvelA utkRSTa ArAdhakanA batrIza gaNo.. 1. AtmAnaMdI, 2. svarUpamagna, 3. sthiracitta, 4. nirmohI, 5. jJAnI, 6. zAMta, 7. jiteMdriya, 8. tyAgI, 9. kriyArUci, 10. tRpta, 11. nirlepa, 12. nispRha, 13. maunI, 14. vidvAna, 15. vivekI, 16. madhyastha, 17. nirbhaya, 18. anAtmazaMsI, 19. tattvadRSTi, 20. sarvaguNasaMpanna, 21. dharmadhyAnI, 22. bhavodvigna, 23. lokasaMjJAtyAgI, 24. zAstracakSu, 25. niSparigrahI, 26. svAnubhavI, 27. yoganiSTha, 28. bhAvayAjJika, 29, bhAva pUjA parAyaNa, 30. dhyAnI, 31. tapasvI, ane 32. sarvanayajJa. manahajiNANanI sajhAyamAM jaNAvela zrAvakanA chatrIsa dharmakRtyo. 1. tIrthakaranI AjJA mAnavI, 2. mithyAtvano tyAga karavo, 3. semya dhAraNa karavuM, 4 thI 9. sAmAyika, cauvisatyo, vaMdana, pratikramaNa, kAussagga ane paccakhANamAM haMmeza ughukta rahevuM, 10. parvadivase pauSadha karavo, 11. supAtre dAna devuM, 12. ziyaLa pALavuM, 13. tapa karavo, 14. bhAvanA bhAvavI, 15. svAdhyAya karavo, 16. namaskAra maMtrano jApa japavo, 17. paropakAra karavo, 18. jIvarakSA karavI, 19. bhagavAnanI pUjA karavI, 20. bhagavAnanI stuti karavI, 21. gurUnI stuti karavI, 22. sAdharmika vAtsalya karavuM, 23. vyavahAra zuddha rAkhavo, 24. rathayAtrA kADhavI, 25. tIrthayAtrA karavI, ra6. upazama bhAva rAkhavo, 27. viveka rAkhavo, 28. saMvara bhAvanA rAkhavI, 29. bhASA samiti sAcavavI, 30 chakAya jIvonI dayA pALavI, 31. dhArmika mANasono saMsarga rAkhavo, 32. pAMca iMdriyonuM damana karavuM, 33. cAritranA pariNAma rAkhavA, 34. saMgha upara bahumAna rAkhavuM, 35. pustako lakhavAM, lakhAvavAM ane 36. tIrtha prabhAvanA karavI. suzrAvakanA bIjA 21 guNo. 1. navatattvano jJAtA, 2. dharma karaNImAM tatpara, 3. dharmamAM nizcala, 4. dharmamAM zaMkA rahita, 5. sUtranA arthano nirNaya karanAra, 6. asthi-hADapijI sudhI dharmiSTha, 7. AyuSya asthira che dharma sthira che, ema ciMtavanAra, 8. sphaTika ratna samAna nirmala - kapaTa rahita, 9. niraMtara gharanA bAraNA ughADA rAkhanAra, 10. eka mAsamAM pAMca pauSadha karanAra, 11. jyAM jAya tyAM aprItinuM kAraNa na thAya, tevI rIte rahenAra, 12. lIdhelAM vratone zuddha pALanAra, 13. munine zuddha vastu, pAtra, anAdikanuM dAna ApanAra, 14. dharmano upadeza karanAra, 15. sadA uttama manoratho zrAddhavidhi prakaraNa 281
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciMtavanAra, 16. haMmeza pAMce tIrthonI bhAvayAtrA karanAra, 17. navA navA sUtra gokhe, 18. navIna dharma upArjana kartA ne sahAyaka, 19, be TaMka pratikramaNa kare, 20. sarva jIvopara maitrI bhAva dhare, 21. zakti anusAra tapasyA karI bhaNavA gaNavAmAM udyama rAkhe ekavIsa guNovALo zrAvaka che. pariziSTa - 3) zakrendranI naraddhinuM varNana (ahIM pUrvAcAryoe racelI hAthIonA mukha vagerenI saMkhyA batAvatI gAthA kahe che - dareka hAthI dITha pAMcaso bAra moM-mastaka hatA. cAra hajAra chaNuM (4096) dAMta hatA. batrIsa hajAra sAtaso aDasaTha (3ra768) vAvaDIo hatI. be lAkha bAMsaTha hajAra ekaso cummAlIsa (262144) kamaLo hatA. eTalI ja karNikAo ane eTalA ja prAsAdo hatA. tathA chavvIso ekavIsa karoDa ne cummAlIsa lAkha (26214400000) pAMkhaDIo hatI. (dareka kamaLane eka lAkha pAMkhaDIo hatI.) kula hAthIo cosaTha hajAra hatA, ne darekane ATha-ATha dAMtavALA pAMcaso bAra ma - mastaka hovAthI kula mastaka traNa karoDa satyAvIza lAkha aDasaTha hajAra (3ra768000) hatA. dAMta chavvIsa karoDa ekavIsalAkha cummAlIsa hajAra (2621440OO) hatA. eka-eka dAMtamAM ATha vAvaDI, tethI kula baso nava karoDa ekottera lAkha bAvana hajAra (20971pa2000) vAvaDI hatI. darekamAM lAkha pAMkhaDIvALA ATha kamaLa, tethI kula kamaLa soLa abaja sIttotera karoDa bottera lAkha soLa hajAra (16777ra16OO0) hatA.e darekamAM lAkha-lAkha pAMkhaDI ke jemAM darekamAM eka-eka batrIsa pAtrabaddha nATaka hatA. tethI pAMkhaDI ane e nATakanI saMkhyA - soLa lAkha sIttotera hajAra sAtaso ekavIsa abaja ane sAMiTha karoDa (16777ra16OOOOOOOO)hatI. eka-ekamAM batrIsa pAtronuM nATaka, tethI kula naTarUponI saMkhyA - pAMca karoDa chatrIsa lAkha satyAsI hajAra ekANu abaja ane vIsa karoDa (pa3687091200000000). A saMkhyAo Avazyaka cUrNimAM batAvI che. dareka prAsAdamAM AThaATha mukhya devIo sAthe iMdra hatA. tethI jeTalA kamaLa, eTalA prAsAda ane eTalA iMdranA rUpa thayA ane mukhya devIo-iMdrANIonI saMkhyA tera hajAra cAraso ekavIsa karoDa sIttotera lAkha aDhAvIsa hajAra hatI (134217728000). dareka nATakamAM samAna rUpa zaNagAra ane nATakanA upakaraNovALA ekaso ATha divyakumAro ane divyakumArIo hoya che. - vAjiMtronI jAta tathA saMkhyA : 1) zaMkha 2) iMgikA(sIMgaDI) 3) zaMkhikA 4) peyA 5) pariparikA 6) paNa 7) paTa7 8) bhaMbhA 9) horaMbhA 10) bherI 11) jhallarI 12) duMdubhi 13) muraja 14) mRdaMga 15) nAMdI mRdaMga 16) AliMga 17) kustumba 18) gomukha 19) maradala 20) vipaMcI ra1) vallakI 22) bhrAmarI 23) pabhrAmarI 24) parivAdinI 25) babbIvizA ra6) sughoSA 27) naMdIghoSA 28) mahatI ra9) kacchapI 30) citravINA 31) AmoTa 32) jhaMjhA 33) nakula 34) tuNI 35) tuMbavINA 36) mukuMda 37) huDukkA 38) cikI 39) karatI 40) DiDima 41) kiNita 42) koMba 43) dardaka 44) dardarikA 45) kusuMbara 46) kaLazikA 47) tala 48) tAla 49) kAMsyatAla 50) rigIsikA pa1) karikA para) zizumArikA 53) vaMza pa4) vAlI pa5) veNu pa6) parilI pa7) baMdhukA vagere vAjiMtro vagADanArA darekamAM ekaso ATha hatA. vAjiMtronI samajutI nIce mujaba jANavI. 1 zaMkha e gaMbhIra svaranuM vAjiMtra che, moTo zaMkha samajavo. 2 iMgikA(sIMgaDI) e vAjiMtra prasiddha che. 3 zaMkhikA-nAno zaMkha-e tIkSNa svaranuM vAjiMtra che. 4 peyA moTI kAhalA - vAjiMtra vizeSa che. 5 paripatrikA-e karoLIAnA paDanI jema bahArathI cAmaDuM maDheluM ane pAchaLathI khAlI evuM moMDhethI vagADAtuM vAjiMtra, 6-7 paNava tathA paTaha e banne eka ja jAtinA che, nAno te paNava ane moTo te paTa gaNAya che. 8-9-10 bhaMbhA, horaMbhA, bherI e traNa vAjiMtra eka ja sarakhA hoya che, DholanA AkAre hoya che. 11 jhallarI cAmaDAthI viMTaLAyelI vistIrNa goLa AkAre hoya che. 12 duMdubhi te Dhola AkAre sAMkaDe mukhe hoya che, e deva vAjiMtra che. 13 muraja te moTo mardala. 14 mRdaMga te laghu mardala. 15 nAMdI mardala te eka tarapha sAMkaDuM mukha ane bIjI tarapha pahoLuM mukha hoya che. ene loko mRdaMga kahe che. 16 AlIMga mRdaMga samAna che. 20 vipecI te traNa taMtuvALI vaNA samajavI. 21 vallakI te sAmAnya vINA. zrAddhavidhi prakaraNa 28ra.
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 parivAdinI sAta taMtuvALI vINA. 28 mahatI so taMtuvALI vINA, 35 tuMba vINA-taMburo. 36 mukuMda te muraja vizeSa che, je prAya: atilIna thavAya te pramANe vagADAya che. 37. huDukkA evA nAmanuM vAjiMtra vizeSa che. 80 DiDima te avasara sUcavato paNava che. 42 kaDabA - karaTikA, 43 dardaka prasiddha che. 44 nAnA dardakane dardarikA kahe che. 47 tala e hAthathI vagADavAnuM eka jAtinuM tAla che. 54 vAlI e mukhathI vagADavAnuM tuNavizeSa vAjiMtra che. pa7 baMdhuka paNa tuNane maLatuM vAjiMtra mukhathI phaMkIne vagADavAnuM che. bAkInA bhedo lokathI jANI levA. ahIM vadhAre nAma gaNAvyA che. chatAM paNa ogaNapacAsa vAjiMtromAM badhAno samAveza thaI jAya che. jemake vaMza (vAMsa)mAM veNu, vINA, vAlI, paralI, baMdhukA vAjiMtro samAveza pAme che. zaMkha, zaMkhikA, zRMgI, kharamukhI, peyA, parArikA e badhA gADha phUMkavAthI vAganArA vAjiMtro che. paTaha paNava e dAMDIthI vagADavAmAM Ave che. bhaMbhA, horaMbhA e banne aphALatAM vAge che. bherI, jhallarI, duMdubhI tADanA karatA vAge che. muraja, mRdaMga, nAMdI mRdaMga e AlApa karatAM AMgaLIothI vAge che. AliMga, kuDumba, gomukhI, mardala e jorathI thapATa ApatA vAge che. vipaMcI, vINA ane vallakI mUrcchanA karatAM vAge che. bhrAmarI, pabhrAmarI, parivAdinI e traNa halAvatAM vAge che. babbIsA, sughoSA, naMdighoSA, tAra pheravavAthI vAge che. mahatI, kacchapI, citravINA e tArane kuTatAM vAge che. AmoTa, jhaMjhA, nakula e vAjiMtra tArane maraDatAM vAge che. tuNa, tuMbavINA e sparza karatAM vAge che. mukuMda, huDukkA, ciccikI e muThThanA karatAM vAge che. karaTI, DiDima, kiNita, koMba vagADatAM vAge che. dardara, dardarI, kutuMbara, kalazikA e moTI thapATa ApatAM vAge che. rIgisikA, lattikA, makarikA, zizumArikA e ghasavAthI vAge che. vaMza, veNu, vAlI, pirIlI, baMdhuka e phUMkatA vAge che. A badhA vAjiMtra devakumAra ane devakumArIo ekI sAthe vagADe che ane gAya che. batrIsa baddha nATakonA nAma (1) svastikane AkAre nAcavuM, ema ja zrIvatsa, naMdAvarta, zarAva saMpuTa (cattA koDiyA para uMdhu koDiyuM), bhadrAsana, kaLaza, matsya ane darpaNa A AkAre nATaka karavuM. e aSTa mAMgalika pravibhakticitra nAmanuM nATaka kahe che. (2) Avarta-pratyAvarta-zreNi-prazreNi, svastika, puSyamANa, vardhamAnaka, matasyAptaka - makarANDaka - jIramAra - puSpAvalI - padmapatra -sAgarataraMga, vAsaMtI latA, padmalatAM, pravibhakticitra. (3) IhA mRga, vRSabha, turaga, nara, makara, pakSI, sarpa, kinnara, rUrU, camarI, camara, aSTApada, kuMjara, vanalatA, padmalatA, pravibhakticitra nAma nATaka. (4) eka tarapha cakra, bIjI tarapha khaDaga, eka tarapha cakravALA, dvidhA cakravALA, ardhacakravALA, pravibhakticitranAma nATaka, (5) caMdra, sUrya, valaya, tArA, haMsA, ekamuktA, hAra, kanakAvatI, ratnAvalI, abhinayAtmaka AvalI pravibhakti nAmanuM nATaka. (6) caMdrodaya te caMdra sUryodaya pravibhakti nAma nATaka, (7) caMdranA ane sUrya Agamana pravibhakti nAmanuM nATaka. (8) caMdra sUrya avataraNa pravibhakticitra nAma nATaka, (9) caMdra ane sUryanA astanA AkAranA dekhAvarUpa pravibhakticitra nAma nATaka, (10) caMdra, sUrya, nAga, yakSa, bhUta, rAkSasa, mahoraga, gAMdharva, maMDaLAkAra pravibhakti nAma nATaka. (11) vRSabha, siMhanA lalita, gaja-azvanA vilasita, madonmatta hAthI-ghoDAnAM vilaMbita abhinaya, rUpa drata vilaMbita pravibhakticitra. (12) sAgara nAda pravibhakticitra. (13) naMdA caMpA pravibhakticitra. (14) matsAMDaka, makarAMDaka, jAramAra pravibhakticitra. (15) ka kha ga gha Da pravibhakticitra (16) ca cha ja jha na pravibhakticitra. (17) Ta Tha Da Dha Na, pravibhakticitra. (18) ta tha da dha na pravibhakticitra. (19) pa pha ba bha ma pravibhakticitra. (20) azoka, AMbo, jAMbu, kosaMba, pallava pravibhakticitra. (21) pAnAga, azokavana, caMpakavana, Amravana, kuMda, atimuktalatA, zyAmalatA pravibhakticitra, (22) kuta, (23) vilaMbita, (24) vratavilaMbita pravibhakticitra, (25) aMcita pravibhakticitra (26) ribhita pravibhakticitra, (27) aMcita riMbhita pravibhakticitra.(28) ArabhaTa pravibhakticitra, (29) bhasola pravibhakticitra, (30) ArabhaTa bhasola pravibhakticitra, (31) utpAta, nipAta, pravRtta, saMkucita, prasArita, recaka, raMcita, bhrAMta, saMbhrAMta, pravibhakticitra, (32) tIrthaMkarAdi mahApuruSa caritAbhinaya nibaddha pravibhakticitra. e prakAre batrIsabaddha nATakanAM nAma jANavAM. A vAta rAyaparoNIya sutramAM batAvI che. zrAddhavidhi prakaraNa 283