Book Title: Prabuddha Jivan 2013 Year 61 Ank 01 to 12
Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525998/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka mga ucal varSa-61 : aMka-1 jAnyuArI 2013 * pAnA 60 kImata rUA. 20 mAre duniyAne ne zuM ja zIkhavavAnna nathI satya ane ahiMsA anAddhikALathI cAlyA Ave che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLLL||||||||||||||||||||||||||||||||||| UJJAIJJATTITUTILITI), 'prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 jina-vacana teNejahAsaMdhimuhe gahIe sakammuNA kaccai paavkaarii| evaM payA!pecca ihaM caloe kaDANa kammANana mokkhu atthi|| | (3.4-3) khAtara pADavAnuM pApa karma karanAra cora jema pakaDAI jAya che ane potAnAM karmanAM phaLa bhogave che, tam pApa karanAra jIva A lokamAM ke paralokamAM tenuM phaLa bhogave che. karelAM karmanAM kyA bhogavyA vinA chuTakAro nathI. When a thief is caught while breaking into a house, he is punished for the sin committed. Similarly, all living beings have to bear the fruits of their Karmas, either in this life or in the next life. No one can escape from the results of the Karmas done. (DaoN. ramaNalAla sI. zAha caMdhita nina yavana'mAMthI) gAMdhI prasaMga : dareka nAnAmAM nAnI vastunI kadara karo eka divasa gAMdhIjI sevAgrAmamAM pharavA nIkaLyA. temanI sAthe keTalAka sahayogI hatA. sAyana svarAjya aMge carcA cAlI rahI hatI ane gAMdhIjI badhAnA vicAra sAMbhaLI rahyA hatA. sAthe 'nA' kahyuM. gAMdhIjIe tene kahyuM ke, e paNa paisA ja potAno mata paNa vyakta karI rahyA hatA. tyAM ja hatA. AzramamAM rahIne tAre eTaluM jANavuM ja rastAmAM temane rUno eka TukaDo jovA maLyo. joIe ke mULa dhana zuM che ? jeNe e rUne kAMtyA sAthe cAlatI eka bahenane tene laI levA IzAro vagara ja pheMkI dIdhuM teNe dhana pheMkI dIdhuM che. tuM e karyo, Azrama pAchA pharIne temaNe pelo rUno dhanane oLakhI zakI nahIM. yAda rAkho ke dhana ghaNI TukaDo maMgAvyo tyAre pelI bahene kahyuM ke, meM to ja mahetanathI pedA thAya che ane teno sAco tene kacarAmAM nAMkhI dIdho. gAMdhIjIe duHkhI upayoga karavo ApaNI pharaja che, eTale ke thaIne pUchyuM ke, tene badale jo tyAM rUpiyo ke ApaNe dareka nAnAmAM nAnI vastu ane mahenatathI paisA paDyA hota to paNa tuM pheMkI deta? teNe kamAyelA dhananI kadara karavI joIe. | sarjana-sUci kRti 3 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI | 1, zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha patrikA | 1929 thI 1932 2, prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhukavuM. eTale navA nAme 3. tarUNa jena | 1934 thI 1937 4, punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSa ke banyuM 'prabuddha jIvana ' | 1953 thI + zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika + 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha (1) bhAratano tapasvI DAM, dhanavaMta zAha (2) A parigraha ane gAMdhIjI dakSA vi. paTTaNI (3) zAzvata gAMdhIkathA-sAra DaoN. yogIndra pArekha (4) zAntino nIDara senAnI mArTIna lyuthara kiMga gaganavihArI mahetA anu. subodhabhAI ema. zAha (5) 'tuM mahAtmA gAMdhI mATe 2De ?' ozo rajanIza (6) nItinAzane mArge rasika zAha (7) satya eTale zuM ? zAMtilAla gaDhiyA (8) dezano sauthI moTo badamAza zrIpAda jozI (9) pAkistAnamAM mahAtmA gAMdhI mujhaphaphara husena (10) paryAvaraNa saMkaTamAM gAMdhInI prAsaMgikatA esa, Ara. rAjagopAlana (11) dainika vyavahAramAM gAMdhI dalAI lAmA (12) AinsTAina virUddha gAMdhI gaNeza maMtrI: anu. dIpikA rAvala 43 (13) jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 46 DaoN. kumArapALa desAI (15) dharma eka saMvatsarI eka 'mahAvIra mizana" saMpAdakIya (16) zrI muM..yu.saM. dvArA 78mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA (17) sarjana-svAgata DaoN. kalA zAha (18) bhAva-pratibhAva (19) paMthe paMthe pAtheya ekalo jAne re... DaoN. kalA zAha (20) Thus HE Was Thus HE Spoke- Reshma Jain Gandhi and Leo Tolstoy (21) Gandhi my father, a creation in conflict Pheroz Abbas Khan (22) Pujya Gandhiji Pushpa Parikh (23) Gandhi is many men in one, Nagindas Sangahvi -- RA& Raa, citra saujanya: MAHATMA GANDHI his life with pictures Published by: GANDHI STUDY CENTRE, CHENNAI bIjI tarapha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 ( 0 'prabuddha jIvana' varSa: 61 0 aMka: 10 jAnyuArI 20130 vikrama saMvata 20690 vIra saMvata 25390 poSa sudi tithi-50 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) jamavA vizvA 250 25 di kava i. praThThi QUGol 00 vArSika lavAjama rU.200/-00 00 chUTaka nakala rUA. 20-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha bhAratano tapasvI gujarAtanA o tapasvI mahAmAnava... mohanadAsa karamacaMda gAMdhI! maMdiromAM paccAsa dIpamALA pragaTAvo, paccAsa paccAsa AratIo utarAvo, paccAsa paccAsa devaghaMTA vagaDAvo, Aje pacAsa varSano utsava che. ane e koNa che evo? jANe koI jagatabhUkhyo, jANe koI vizvatarasyo, jANe sadAno apavAsI, e koNa che evo ka? lokavaMdya ne sarvapUjya? sudAmAno jANe ko sahodara ? AnaMdo, AnaMdaghaMTA vagADo, Aje paccAsa varSano utsava che. e mAnava-saLekaDuM che zuM? saLekaDAthIye rekhApAtaLuM e kiraNa che mahAsUryanuM aDaga ane avyaya, akhaMDa ane aprameya, e tapasvI che e yogIndra che avadhUta. e to saMsArI sAdhu che. o niSkAma karmayogI ! gItAghelA sAdhu! o manukulanA mahAtman ! niHzastra hAre to mahAbhArata kheDavAM che saMsAranAM. AtmavAdIe tyAre to dehavAdIone jItavA che ne? zrIkRSNanA o sakhA ! o sudAmApurInA vAsI ! jaya ho ! jaya ho ! eziyAnA eka mahAyogIndra Isuno e anuja che hAnakaDo. mahAvaiSNavono e vaMzaja che. zrInagarano jANe narasiMha maheto. virodhIo prati e premIlo, rAa pratyapi satyam bodhanAra. navAmAM navo te, ne jUnAmAM jUno che. satya heno mudrAmaMtra che, tapa henuM kavaca che, brahmacarya teno dhvaja che. akhUTa kSamAjala hene kamaMDale che, sahanazIlAnI henI tvacA che. sanAtana yogIkulano yogavArasa, rAgadveSanA jhaMjhAnilathI para, bhAratano vartamAna mahAguru, e to gujarAtano tapasvI mahAtmA mohanadAsa gAMdhI. AnaMdo, re AnaMdo, naranAra! Aje paccAsa varSono utsava che maMdiromAM paccAsa dIpamALA pragaTAvo, maMdiromAM paccAsa svastiko pUrAvo, paccAsa phUlamaMDalI bharAvo, paccAsa AratIo utarAvo, paccAsa devaghaMTA vagaDAvo,tapamaMdire Aje, o pRthvInA loka ! tapasvIno utsava che, utsava che... * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 A aMkanA saujanyadAtA sva. zrImati tArAbena ramaNalAla zAha sva. Do. ramaNalAla cImanalAla zAhanA smaraNArthe haste : amitAbha ramaNalAla zAha zailajAbena cetanabhAI zAha Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 . gAMdhIjInI pacAsamI varasagAMThe gujarAtanA samartha kavi nhAnAlAle 'gAMdhI bAvanI'nI kAvyagaMgA, ghaNuM ghaNuM, ghaNuM badhuM, pachI kaoNleja gAMdhIjIne A bhavya zabdomAM aMjali ApI hatI. Aje gAMdhInirvANanA daramiyAna paNa gAMdhI sAhityano abhyAsa, e badhuM evuM ekarasa thaI pAMsaThamA divase ApaNe e ja zabdAMjali arpIe. tyAre kavie gayuM ane tyAM sudhI AgaLa vadhyuM ke khAdI dhAraNa karI ane 30mI gAMdhIjIne gujarAtanA tapasvI kahyA hatA. have to e bhAratanA ja nahi jAnyuArInA niyamita upavAsa paNa. paNa eka paLe A ciMtana rahyuM jagatanA tapasvI che. kAraNake vizvazAMtinA siddhAMto ahiMsA, satya ane pelA be chUTI gayA. A chUTI gayA e khoTuM thayuM ja. kyAreka ane aparigrahane emaNe potAnA karmathI, sAdhanA ane tapathI siddha ApaNe ja ApaNuM patana lAcArIpUrvaka jovuM paDe che. paNa A "jovAnI karyA che. A kavi nhAnAlAle vidyAdhikArInI sagavaDobharI penzananI samajaNa maLI e kudaratanI maherabAnI nathI? A paNa gAMdhI ciMtane salAmatIvALI nokarIne rAjInAmuM ApI aMgreja sarakArane kahI dIdhuM zIkhavADyuM che. gAMdhI ciMtana vyavahAramAM pravezya ane amane 'vediyA'no hatuM ke, "sAcA satyAgrahIne havethI sarakAranuM kAMI na khape." ane kavie sarapAva paNa maLI gayo. paNa javA do e badhI vAto, kyAreka gAMdhI garIbI svIkArI dezabhaktinI amIrI oDhI lIdhI hatI. kathA samaye e vyathA kahIzuM. AvA to keTalAya tejasvI mAnavoe tyAre gAMdhInI eka hAkale gAMdhI kathA kAna mAMDIne sAMbhaLIe to jhINI sitArI jevA dhvanithI satyAgrahanI laDatamAM jhaMpalAvyuM hatuM. Aja sAmayikanA aMgrejI ApaNA kAnamAM gAMdhI vyathA goraMbhAI jAya. kAraNake gAMdhIe kyAreya vibhAganA lekhikA amArA viduSI mu. puSpAbena parIkhe-jemanI potAnI vyathA Dhola nagArA vagADIne jagatane kahI nathI. niyamita sevA ane khevanAthI A 'prabuddha jIvana' samayasara pragaTa thAya eTale ja A saMsthA muMbaI jena yuvaka saMghe jaina kathA, DaoN. kumArapALa che-potAnA lekhamAM lakhyuM che ke emanA pitAzrI je dhikatI prekaTIsavALA desAInI prabhAvaka vANImAM mahAvIra kathA, gautama kathA ane RSabha prasiddha solIsITara hatA emaNe paNa satyAgrahamAM jhaMpalAvyuM ane kadI kathA pachI pU. nArAyaNa desAI dvArA vahetI gAMdhIkathAnA taMtune yuvA na chUTe evI sigareTanI Adata eka ja jhATake choDI dIdhI, khAdIsvIkArI dvArA Aja ane AvatIkAlanA yuvaka mATe laMbAvavAno prayatna karI ane kahyuM: "jelamAM jaIza to tyAM mane sigareTa ochI maLavAnI che? yuvAna prAdhyApaka DaoN. yogendra pArekha dvArA "zAzvata gAMdhI kathA'nuM eTale atyArathI ja choDuM chuM.' Ayojana karyuM. jeno sAra A aMkamAM prastuta che. amArA puSpAbena jevA ghaNAM bhAgyazALI hajI A dharatInA puNya A saMsthAnA sthApako mAtra jaino ja na hatA. e sarve mahAnubhAvo A dharatI upara vartamAnamAM hayAta che, jemaNe gAMdhIjIne joyA ane gAMdhI Adarza ane vicArane varelA hatA, enI pratIti A saMsthAno sAMbhaLyA che. e sarvene amArA praNAma che. itihAsa jotA thAya che. gAMdhI darzana ane zravaNanuM sadbhAgya thoDAM moDA janmelA mArA "prabuddha jIvana'ne chellA traNa varSamAM "kavivara TAgora', 'jaina kathA jevA anekone prApta thayuM nathI. ame gAMdhIne joyA che mAtra phoTA ane sAhitya', "navapada' ane 'Agama sUtra'nA vizeSAMko enA vAcakanA gAMdhI viSayaka philmo ane nATakamAM, ane sAMbhaLyA emanA pUrvasaMcita karakamaLamAM dharyA, have A gAMdhI viSayaka "gAMdhI ciMtana' aMka arpaNa karelA avAja maMtromAMthI. karIe chIe. paraMtu gAMdhI ciMtane amArA jevAnuM evuM ghaDatara karyuM ke amArA gAMdhIjInA jIvana ane ciMtana vize vividha kalamoe ahIM zabdo romeromamAM gAMdhI prasarI gayA. mane smaraNamAM che te divasa, 1948nI pIrasyA che je Aje paNa pratIti karAve che ke jagate vizvazAMti ane 30mI jAnyu. jyAre sonagaDha AzramamAM huM mAtra cothA dhoraNamAM sukha pAse pahoMcavuM haze to gAMdhI ciMtanane jIvanamAM, vyavahAramAM hato, ane e sAMje vAtAvaraNa gamagInImAM chavAI gayuM hatuM. mArA utAravuM paDaze. gAMdhI sAcA vaiSNavajana hatA, sAcA zrAvaka hatA. gAMdhIne bALa mAnasane kazuM samajAyuM na hatuM, paNa na samajAya evo viSAda jeTalI gItA priya hatI eTalAM ja jaina siddhAMto priya hatA. gAMdhIe mArA hRdayane sparzI gayo hato. amArA bApA pU. kalyANacaMdrajI mahArAja ApaNane ghaNuM alaukika ane asaMbhava ApyuM ane apAvyuM. dhrusake dhrusake raDatA hatA. zokasabhAmAM tyAre rAtre amArA heDa mAstara A mahAmAnava gAMdhI satyAgrahI hatA ane satyAgrAhI paNa hatA. kavi nAthAlAla davee gAMdhIjI upara eka tvarita sarjeluM viSAdabharyuM e mAnava mAtrane, jIva mAtrane prema karatA, to paNa e ajAta zatru na kAvya saMbhaLAvyuM hatuM. zALA jIvanamAM uchera gAMdhI vAtAvaraNamAM thayo, hatA, emaNe virodhano sAmano karyo ane sahana paNa karyuM paraMtu A svAmI AnaMda, nAraNabhAI desAI, 2. va. desAI, darzaka, saMtabAlajI- badhuM eka sthitaprajJanI avasthAe. eTale ja e vizvavaMdya hatA. yAdI hajI lAMbI thAya ema che-vagereno satsaMga, amArA suprinTenDenTa A lekhanA prAraMbhamAM kavi nhAnAlAle gAMdhInI je bhavya prazasti kacchanA prasiddha kavi dulerAya kArANInuM sAnidhya, emanA mukhethI vahetI karI che, e ja kavi pAchalI uMmare gAMdhIjInA ugra virodhI rahyA. paNa * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80). * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180). 1mAthA. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka | gAMdhIe to emane dujhaNI gAya ja kahyA-jijJAsue DaoN. dhIrubhAI A mahAmAnavanA himAlaya jevA virATa vyaktitvane sparzavAnuM ThAkaranuM pustaka 'gAMdhIjI ane pAMca sAkSaro' vAMcavuM. ApaNuM to koI gajuM nahi, A to baraphanI eka nAnakaDI TukaDI jevo rajanIzajI gAMdhIjInA badhAM vicAro sAthe saMmata na hatA, paNa A aMka che, paNa zraddhA che ke A nAnakaDI TukaDI vAcakanA, AMtaramanane emano gAMdhI prema ananya hato. enI pratIti ApaNane ozonA zAtA Apaze, navI ciMtana dizA Apaze, ane satya grAhya karavAnI lekha "tuM mahAtmA gAMdhI mATe raDe che?' mAMthI thAya che. gAMdhIjInA kSamatA Apaze ja. pustaka "nitInAzane mArgo upara gAMdhI pachI je vaijJAnika carcA thaI, gAMdhI pachI gAMdhInA siddhAMta pramANe potAnI krAMtimAM AgekUca e kadAca gAMdhIjInI hayAtI daramiyAna gAMdhIjIe vAMcI hota to karanAra mArTIna lyuthara kiMga vizeno 'prabuddha jIvana'mAM 1968mAM gAMdhIjI potAnA vicAranI pheravicAraNA karata. A viSayano zrI rasika chapAyelo lekha paNa ahIM punaH hAjara che. A mahAmAnavane paNa zAhano lekha carcA sAthe ahIM prastuta che. jagate 'goLI'nI bheTa ApI hatI. gAMdhI ane putra harilAlanA saMbaMdha vize to ghaNuM ghaNuM lakhAyuM che havenuM jagata eTalI pratijJA le ke jyAre jyAre gAMdhI jevo mAnava paNa A taMga saMbaMdho vakhate e samayanI banne pitA-putranI sukSma A dharatI upara pharI avataraze tyAre ame ene "goLI'e to nahi mAnasika avasthAne koI sarjake sparzI nathI. mAtra ghaTanAonA sthaLa daIe ja. gAMdhI vAMcIne ATaluM vicArAya to ya ghaNuM ghaNuM. dehanuM ja avataraNa thayuM che. yuvAna philma sarjaka phirojha khAne potAnI koI jagyAe, kyAMka na game to kSamA karazo. gAMdhI samAdhArI philma 'gAMdhI mAya phAdhara'mAM A saMvedanA je samatulAthI AlekhI che, hatA ja. vAcakone praNAma. ane e samatulA vacce sarjaka tarIke pote kevI sUkSma saMvedanA anubhavI TdhanavaMta zAha che e vyathA paNa ahIM emanA aMgrejI lekhamAM prastuta che. drdtshah@hotmai.com laMgaDAto dattabA yaravaDAmAM me praveza karyo ane joyuM ke bApujInI sevA mATe sAmAnya A dattobA prakaraNa pUruM karavA mATe pachInI keTalIka vigato ahIM kedIomAMthI dattobA karIne eka mahArASTrI brAhmaNane rasoIyA tarIke ja umerI dauM. rAkhelo che. bApaDAnA hAthapagamAM saMdhivA hato. laMgaDAto laMgaDAto cAle. huM chUTyo, bApujI chUTyA, pachI dattobA paNa potAnI sajA pUrI bole ochuM, paNa cIMdheluM kAma barAbara kare. bApujI mATe nAhavAnuM pANI karI chUTyo. garama karavuM. emanA kapaDAM dhoI ApavAM, dUdha garama karavuM ane evuM ja ghaNAM divasa pachI, bApujI jyAre muMbaImAM maNibhavanamAM hatA ane bIjuM kAma ene soMpavAmAM AveluM. ene laMgaDAto joI bApujIe mArI huM emane maLavA gayo hato tyAre eka divasa acAnaka dattobA bApujIne mAraphate enI badhI hakIkata jANI lIdhI. bIje divase savAre emaNe maLavA AvI caDyo. huM ene bApujI pAse laI gayo. bApujIe premathI suparinTenDenTa mejara mArTina sAthe vAta karI ane kahyuM ke, "enA para pUchayuM, 'hAla zuM kare che?' naisargika upacAra ajamAvavA mAguM chuM, tamArI rajA che?" jelanA DaoNkTare teNe kahyuM, "koTa tarapha meM nAnakaDI pharALanI (eTale ke cA-kophInI) ene chaeka mahinA davAo ApI joI hatI. emAMthI kazo lAbha thayelo dukAna kADhI che." nahIM. mejara mArTine kahyuM, 'amAro vAMdho nathI. tame tamAro IlAja bApujI bahu kAmamAM hatA. emaNe kahyuM, 'kAle maLavA Avaje. jarUra ajamAvo. bApujIe kahyuM, 'ene thoDA divasa apavAsa karAvIza. pachI Avaje. Aje vakhata nathI.' ene amuka khorAka ApIza. mArA khorAkamAMthI ja jarUrI vastu ene 'hA' kahIne e gayo, paNa pAcho Avyo ja nahIM. bApujIe ghaNo ApIza." potAnA jIvanamAM ATalo rasa lenAra koI dattAbAne maLyuM aphasosa karyo. kahevA lAgyA, 'enI dukAna calAvavA mATe mAre ene nahotuM. e rAjI thayo ethIye vadhAre to Azcaryacakita thayo. bApujI roja thoDA paisA ApavA hatA. garIba mANasa majUrI karIne peTa bhare. be be ene bolAve, tabiyatanI vigato jANI le, khorAkamAM jarUrI pheraphAra vAra maLavA zI rIte AvI zake ? mAre te ja vakhate ene paisA ApI devA kare. thoDA ja divasamAM enI tabiyata sudharavA mAMDI ane Akhare je joItA hatA." mANasa ghaNA kaSTathI laMgaDAto cAlato hato te taddana sAjo thaI doDavA meM ghaNo vicAra karyo. paNa muMbaI jevA vizALa mAnavasAgaramAM mAMDyo. pachI to e vizeSa niSThAthI bApujInI sevA karavA lAgyo emAM dattAbAnI bhALa kyAMthI kaDhAya? Azcarya zuM? nkAkA kAlelakara Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka aparigraha ane gAMdhIjI .dakSA vi. paTTaNI jAnyuArI, 2013 A viduSI prAdhyApikAe 1976mAM gAMdhI vicAraka izvarabhAI dave, sI. ena. paTela ane darzakanA mArgadarzana heThaLa 'gAMdhIjInuM ciMtana' viSaya upara mahAnibaMdha lakhI, pIeca. DI.nI upAdhi prApta karI che. lagabhaga dasa pustako ane pacAsathI vadhAre ciMtanAtmaka lekhonA lekhikA ane AkAzavAI, dUradarzana tema ja sabhA-samAraMbhonA parisaMvAdomAM potAnA ciMtanane prastuta karatA A lekhikA prabhAvaka vaktA che. prastuta viSayane A lekhikAe navA parimALathI ahIM tapAsI viSayanI vistRta carcA karI gAMdhIne mahAmAnava tarIke yathArtha rIte darzAvyA che. sau prathama to je mahApuruSonI smRtimAM ApaNe badhAM jIvananA badale ApaNA cittanI aMdara zuM cAlI rahyuM che ane zuM thaI zake, kevI A mahAmUlya viSe kaMIka vicAravA bhegAM thayAM chIe te mahAtmAorIte thaI zake tenI sAdI sIdhI vAto karavA tarapha che. paristhiti game te ApaNA vaidika RSio, gItAkAra kRSNa, upaniSadakAro, RSabhadeva, hoya paNa tenAthI para jaIne, aLagAM rahIne ApaNe ApaNAM jIvanamAM bhagavAna buddha, mahAvIrasvAmI ane gAMdhIjIne huM praNAma karuM chuM; A mUlyane siddha karavAnI dizAmAM kyAM sudhI jaI zakIe tenI keTalIka jemaNe aparigraha jevA jIvanamUlyane, vicArane potAnA jIvanamAM vAto gAMdhIjInA jIvanane AdhAre karavA mAMguM chuM, AcArasiddha karI sAmAnya mANasanA vicAronI kSitijane kholI ApI. Aje ApaNe e khullI kSitijamAMthI mAtra gAMdhIjInA jIvanane AdhAre aparigrahanA jIvanamUlyane zakya teTaluM saraLatAthI samajavA bhegAM thayAM chIe ke jethI ApaNane e sulabha bane. AthI sau prathama viSayano zabdArtha spaSTa karI eka bhASAnA zikSaka tarIke mane je samajAya che te TUMkamAM kahIne jIvananI kSaNe kSA jeNe atyaMta sabhAnatAthI A vicArane potAnA jIvanamAM AcAramAM mUkI jagatane AzcaryakA2ka pariNAmono anubhava karAvyo che te gAMdhIjInA jIvanamAM tenuM eka eka pagathiyuM kema racAtuM gayuM, tenuM svarUpa ane vikAsa kevI rIte thAya che tenI prakriyAnI vAta karavA mAMguM chuM. bahAranI nahIM aMdaranI. badhI nahIM keTalIka. jema sahasradaLa kamaLanI pAMkhaDIo khilatI rahe, vikasatI rahe ane emAMthI navAM navAM sauMdarya pragaTatA rahe che tema A aparigraha zabda paNa cheka vedakALathI AjasudhI enI vividha arthachAyAmAM vikasato, vistarato rahyo che. ApaNe e aitihAsika vikAsa kramane choDIne ApaNI samayamaryAdAmAM ApaNA A viSayakSetrane spaSTa karavA prayatna kahyuM. sAmAnya rIte AvA koI paNa viSaya upara carcA vicAraNA karatI vakhate ApaNe ApaNI AsapAsanI bAhya paristhitinI vAto karI loko atizaya parigraha karI kevA kevA bhraSTAcAro karI rahyA che tenuM varNana karatAM hoIe chIe ane sAMbhaLatAM hoIe chIe AthI sAmAnya mAhAsane to ema ja thAya ke samAja Akho Avo saDI gayo che to ApaNA jevA ekala dokala mANasathI zuM thaI zake ? parigraha to samAjavyApI are vizvavyApI roga che. ApaNe temAM kazuM ja karI zakatA nathI. AvI lAcArInI lAgaNI temAMthI janme che. mane lAge che ke A viSayanuM bAhmAkSetra thayuM. A nirAzAmAMthI Apaze bahAra nIkaLavuM hoya to ApaNA mahApuruSonA jIvana caritra ApaNAne rasto batAve che ke bIjA zuM kare che te nahIM paNa ApaNe zuM karI zakIe te viSe vicAravuM hoya to bahAra nahIM paNa aMdara ApaNA potAnA citta tarapha dRSTi karI tyAM zuM cAlI rahyuM che? zuM thaI zake te samajIe to ApaNo mArga ApaNane dekhAze. AthI ja AjanA viSayamAM aparigrahanuM mUlya ane gAMdhIjIe potAnA jIvanamAM karelo teno vikAsa, tenI vAto ApaNe karavI che. eTale mAro abhigama A bAhya paristhiti viSe vAto karavAne ApaNo viSaya che aparigraha ane gAMdhIjI. AthI pahelAM aparigraha zabdano artha barAbara samajI laIe ane pachI gAMdhIjInA jIvananA saMdarbhamAM tene samajavAno athavA mUlavavAno che eTale pahelAM zabdanI racanA eTale ke tenuM baMdhAraNa ane tenA vividha artho, tenI arthachAyAne spaSTa rUpe samajI laIe. ApaNI saMskRta bhASAnI ane tenI sAthe avibhAjya rIte saMkaLAyelI ApaNI saMskAra paraMparAnI eka vizeSatA e rahI che ke koI paNa zabdanI racanAne samajI laIe to pachI e zabdaracanA ja enA vividha arthone, artha vikAsane anaMta rIte kholI Ape che. AthI e kramamAM ApaNe aparigraha zabdane ane temAMthI banatA zabdone, tenA arthavartuLone jarA samajIe. pati-ariANa e zabdamAM mULa dhAtu che graha. graha eTale cahA karavuM, pakaDavuM. A mULa dhAtune AgaLa pAchaLa pratyaryA lAge tema tenA artha badalAtA rahe. jemake Agraha, vigraha, saMgraha, parigraha vagere. ApaNe jene saMgharo kahIe chIe te zabda saMgrahamAMthI Avyo che paNa saMgharAkhorImAM khorI pratyaya arabI-phArasImAMthI Avyo che eTale eno artha badalAya jAya che. paraMtu saMgrahano artha to sArI rIte bheguM kareluM evo ja thAya che. saM eTale sarakhI rIte. dA. ta. kuM eTale karavuM. tenA parathI saMskRti, saMskAra, kRti eTale karelI paNa saMskRti Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka eTale sarakhI rIte karelI. e ja rIte saMbhAra, saMsmaraNa vagere. je tyAre Avo viSaya vicArakone mATe atyaMta prastuta che. e mATe huM vastune sarakhI vyavasthita rIte ekaThI karavAmAM Ave te saMgraha. paraMtu Avo viSaya pasaMda karanAra AyojakonI AbhArI chuM. Avo eka bIjo pUrvaga che pari. pari eTale badhI bAjuthI. A pratyaya have ApaNe aparigraha zabdane jIvananA saMdarbhamAM vaijJAnika rIte graha dhAtune lAge eTale zabda thayo parigraha. parigraha eTale ke cotaraphathI vicArIe to graha eTale grahaNa karavuM, pakaDavuM, levuM, vaLagavuM. A bheguM karavuM, pakaDavuM, ekaThuM karavuM. jema saMgraha e sAro artha sUcave che jaDa ane cetana bannenI prakRti che. jIvamAtranI prakRti che, temAM sAruM tema parigraha eTale ekapaNa dizA choDyA vinA badhI bAjuthI ekaThuM ke kharAba kazuM ja nathI. sRSTimAM koI paNa jIva ke vastu bIjAnA AdhAra karavuM. AthI eno artha sArI nathI kemake ApaNA dharmazAstronuM zikSaNa vinA, TekA vinA, pakavyA vinA astitvamAM AvI ja zakatuM nathI. ane ApaNo sAmAnya anubhava emAMthI keLavAyelI samaja evI rahI tenA AviSkAranIye pahelAM A pakaDavAnI prakriyA zarU thaI cUkI hoya che ke mANasa jyAre jIvananA vaividhyane mANavAnuM bhUlIne koI eka ja che. manuSya paNa mAtAnA garbhamAMthI mAtAnI nALa pakaDe che pachI ja e vastune ekaThI karavAmAM maMDI paDe che tyAre e vivekabhAna gumAvI bese A duniyAmAM AviSkAra pAme che. vRkSanuM bIja mATIne vaLagIne pachI che ane prakRtine avagaNIne, tenAthI vimukha thaIne, kudaratanA niyamano ja vyakta thAya che. dhAtuo paNa jamInamAMthI nIkaLe che tyAre mATIne bhaMga karIne cAre bAjuthI koI paNa vastuno e sArI hoya ke kharAba vaLagelI ja hoya che. koIno AviSkAra taddana svataMtra rIte thato nathI paNa teno AtyaMtika saMgraha eTale ke parigraha kare che tyAre e jIvanavikAsane eTale ke pakaDavuM e prakRti che. jaDa ke cetana koI tenAthI mukta nathI. jhudhI nAMkhe che. e vyakti ane samAja banne mATe hAnikAraka che. mATe A kadaratano niyama che. tene koI avagaNI zakatuM nathI. e ApaNA RSi munioe ApaNane eka vicAra Apyo, eka jIvanamUlya samajAvyuM astitvanI pahelAM ja zarU thaI cUkyuM hoya che. vaidika RSi, RSabhadeva ke aparigraha. a e nakAra sUcaka che eTale teno artha thayo cAre taraphathI ke gAMdhIjI A badhAthI mAMDIne ApaNe badhAM A kramane Adhina chIe bheguM na karavuM arthAtu aparigraha. AvAM ja bIjAM mUlyo asteya, abhaya ane emAM kazuM ja ayogya nathI kemake e prakRti che. vagere che paraMtu ApaNe atyAre to aparigrahanI vAta karavAnI che. have vikAsanI vAta karIe to samajavA jevI vAta e che ke vyakti ApaNA dharmazAstromAM cheka vedakALathI A vicAra samajAvavAmAM Avyo ke vasta pote jene pakaDyuM hoya che tene kAyama vaLagI rahetuM nathI. ane che. vedamAM pAMca yamamAM eka aparigraha che. jaina dharmamAM tene yAma vaLagI rahe to tyAM vikAsa aTake che. AthI pote jene pakaDyuM hoya tarIke oLakhAvyA che, bauddha dharmamAM paMcazIla, gItAmAM lokasaMgraha teno upayoga pUro thatAM tenAthI vadhAre kazuMka meLavavA pote jene ane upaniSadamAM tenI vigate vAta karavAmAM AvI che. vaLagela hoya tene choDIne tenAthI vadhAre unnata vastune pakaDe che. mAtAnA IzAvAsya upaniSadano pahelo ja zloka che garbhamAMthI bahAra AvyA pachI manuSya jema mAtAne vaLage che ane izAvAsyam idam sarvam yat kiMcit jagatyAM jagata / kALakrame tene paNa choDI de che. tenA vikAsamAM e tyAre ja navI sthitine tena tyaktena bhujithAH mAgRdha kasyacit dhanam / / pAme che jyAre pakaDelane choDe che. mANasa TrekiMgamAM jAya tyAre pakaDela A AkhuM jagata IzvarathI vyApta che (badhe Izvara vaselo che) tethI dorIne choDe che ane uparanI dorIne pakaDI vadhAre upara jAya che eja tuM tyAga karIne bhogava ane koInA dhananI IcchA karIza nahIM, laIza rIte jJAna, vijJAnanI zodha paNa e ja kramamAM thAya che ane ethI nahIM. ahIM za eTale Law of Nature kudaratano kAyado athavA vyakti sAcA arthamAM kudaratI krame vikAsa pAme che. vikAsa pAmato niyama. A AkhuM vizva eka kudaratanA niyama pramANe cAle che ane e manuSya kyAreya koI vyakti, vicAra ke vastune vaLagI raheto nathI. niyamanI zodha ApaNA RSi munioe karI che ke prakRtimAM je kaMI eTale pakaDavuM e kudaratano krama che tema choDavuM e vikAsano krama che. jIvasRSTi sarjAya che tenA poSaNa mATe prakRti rojerojanuM utpanna karIne TUMkamAM pakaDavuM ane choDavuM e prakRti che. kudaratano niyama che te eTale Ape ja che to manuSya A niyamamAM vizvAsa rAkhI saMgraha ane temAMthI sudhI ke jagatanA mahApuruSo jemaNe jIvanabhara paraMparAthI cAlyA AvatA parigraha eTale ke AtyaMtika saMgharo karavo joIe nahIM. jo A niyamano jIvanamUlyano Adara karyo hoya ane e mUlyane pakaDyuM hoya paraMtu bhaMga thAya to sAmAjika asamatulA sarjAya che ane vyaktino potAno tenI vivekabuddhine jyAre potAnI vikAsayAtrAmAM enAthI vadhAre UMcuM paNa sarvatomukhI vikAsa thaI zakato nathI. eka ja vastu pAchaLa mugdha jIvanamUlya samajAya, tenuM darzana spaSTa thAya to e navA mUlyane pakaDavA thaI teno parigraha karanAra vyaktinI jIvanavikAsanI anaMta dizAo mATe AjasudhI pote jenuM pAlana karyuM hatuM te mUlyane choDI de che. mANyA vagaranI ja rahI jAya che. TUMkamAM A niyamano bhaMga thAya to jagatanA pratyeka mahApuruSo A prakriyAmAMthI pasAra thAya che. dA. ta. suSTinI samatulA jaLavAtI nathI ane tenI atizayatAmAM sarvanAza rAmAyaNamAM je maryAdA puruSottama rAme pitAnI AjJAnuM pAlana karI rahelo che. Aje jyAre samagra mAnavajAta e dizAmAM doDI rahI che. rAjapATa choDI vanavAsa svIkAryo e ja vaDIlonI AjJAnuM pAlana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 karanAra rAmane sItAnA tyAga pachI tenI traNe mAtAo ane guruoe laIe to te nukasAna ja kare che. A vyApaka nirIkSaNane aMte ApaNA AjJA karI, zAstrano niyama hato ane varSonI paraMparA paNa hatI ke RSi munioe bahu sAdI bhASAmAM samajAvyuM ke ApaNI jarUriyAta patnI vinA puruSa yajJamAM besI zake nahIM, chatAM e AjJA ane sivAyanuM je kaMI che te choDatAM jaIe to jIvanamAM eka navo ja bhAva, paraMparAno tyAga karyo paNa bIjA lagna karyA nathI. A jUnI paraMparAnA tAjagI, haLavAzano anubhava thAya che. pote e anubhava karyA pachI mUlyano tyAga karI e pote ane pachInA samagra bhAratIya samAjane, jagatane teno anubhava karAvavAnI vyApaka premabhAvanAmAMthI emaNe bhAratIya saMskRtine e eka sopAna upara laI jAya che. dareka ApaNane aparigrahanuM A jIvanamUlya ApyuM. tyaktA muMnathI: tyAga mahApuruSanA jIvananuM e ja lakSaNa che ke niyamanuM, jIvanamUlyanuM azeSa karIne bhogava. mAtAnI nALa choDavAmAM je niyama hato te ja vikAsano pAlana, paNa jarUra paDaye vadhu unnata bhUmikA mATe teno tyAga karI navA krama sattA, saMpatti, vicAravastu ke saMvedanAnI atizayatAne choDavAmAM mUlyanuM prasthApana. kRSNa, buddha, mahAvIra ane gAMdhIjIe samagra samAjanuM che. ApaNe sAmAnya rIte evuM samajatAM hoIe chIe ke saMpattino AmUla parivartana A rIte ja karyuM ethI ja e yugapravartaka banyA. tyAga karavAthI aparigraha thaI gayo paNa e vAta adhUrI che. aparigraha emanA jIvanacaritra vAMcanArane temAMthI enA aneka dRSTAMto maLaze. saMpattino, sattAno, jJAnano, vicArano, saMvedanAno, mUlyono, TUMkamAM pakaDavuM ane choDavuM e vikAsanI prakRti che, kudaratano sahaja bhAvano ane A badhuM choDyA pachI paNa jo manuSya potAnI jAtane krama che. temAM sAruM ke kharAba kazuM nathI. e mAtra prakRti che. zUnyavat na anubhave ane tyAga koIka mATe kare che ema samajato A prakRtimAMthI manuSyanI gati haMmezAM be dizAmAM thatI rahI che. hoya, tyAgano leza paNa ahaMkAra hoya to te aparigrahathI kazuM siddha eka saMskRti tarapha ane eka vikRti tarapha. ApaNI bhASAmAM e paNa thatuM nathI. gAMdhIjI lakhe chekevI rIte pragaTa thayuM che? joIe. ApaNe graha zabdathI ja AgaLa "satyanA pUjArIe to rajakaNa karatAMye namra thavuM ghaTe." cAlIe. graha zabdane AgaLa pUrvaga lAgyo se ane zabda thayo saMgraha. have A mArge gAMdhIjInI jIvanabharanI sAdhanAne vaijJAnika dRSTie mANase sArI, jIvana upayogI, jIvanapoSaka vastu, vicAra ke jJAnano manovaijJAnika draSTie to joIe to emaNe 1.prakRtimAMthI zuM pakaDyuM, saMgraha karavAnuM zarU karyuM ane temAMthI saMskRtinuM sarjana thayuM. jo mANase zuM choDyuM. 2. emaNe jIvanamAM zeno saMgraha karyo? 3. zeno aparigraha saMgraha na karyo hota to mAnava saMskRtino vikAsa ja na thayo hota. karyo, kyAM sudhI? 4. ane atyaMta prayatna chatAM je zikhara bAkI hatuM ApaNI jJAna vijJAnanI badhI ja dizAo A saMgrahomAMthI ja janmI tyAM kudarate temane AghAta ApI jJAnano anubhava karAvyo ane aMte che, vikasI che ane vikasatI rahI che. ApaNo jJAnano saMgraha ja vijJAna e sAdhaka siddhAMta kakSAe kevI rIte pahoMcyo teno Alekha joIe. ane adhyAtmanI uMcI bhUmikAe laI jAya che. jaina samAjanuM koI paNa siddhi ke sthiti ekAeka prApta thatI nathI. enA mATe mAnavasamAjane atimUlyavAna pradAna e emanA graMtha saMgraho che. A sAdhakanA jIvanamAM jAgRti hoya, jIvanane gaMbhIratAthI, sabhAnatAthI badhA saMgraho na thayA hota to Aje ApaNe AvI vAto karavA bhegAM samajavAnI dRSTi keLave to ja e koIpaNa zikhara sudhI pahoMcI zake che. paNa na thayAM hota. TUMkamAM saMgraha e saMgraha rahe, sarakhI rIte gAMdhIjImAM bALapaNathI ja AvI eka dRSTi che. je emanA jIvanavikAsane samajapUrvaka, cokkasa dhyeya mATe, samagra mAnava samAjanA kalyANa mATe samajavAnI cAvI che. AtmakathAmAM e lakhe che. karavAmAM Ave e saMskRti che. e sArI pravRtti che. jyAM sudhI e vikAsane 'huM kaMI bahu hoMziyAra na hato paNa mArA vartanane viSe mane bahu poSaka che. cIvaTa hatI." A vartana viSenI cIvaTane kAraNe ja zikSakanA kahevA have zabda rahyo parigraha. graha e prakRti che. saMgraha e saMskRti che chatAM e bAjunA vidyArthImAMthI corI karatA nathI. baLavAna thavAnI to parigraha zuM che. ApaNe joyuM ke pari eTale cotaraphathI. manuSya IcchAthI mAMsa khAdhA pachI mAtA pAse jUThuM bole to che paNa pachI jyAre badhI ja maryAdAno tyAga karI lUMTa calAve che, e saMpattino vicAre che ke "jUThuM bolavuM ane te paNa mAtAnI sAme? enA karatA parigraha kare che tyAre potAnI jAtamahenatathI nahIM paNa game tyAMthI, to mAMsa na khAvuM vadhAre sAruM." khoTuM bolyA pachI ene khyAla Ave che game te rIte dhana ekaThuM kare che. e garIbonA moDhAmAMthI khAvAno ke khoTuM bolavuM potAne phAvatuM nathI. e ja kSaNe sAcuM bolavAnuM nakkI koLIyo jhuMTave che. pazuonA cArAmAMthI paisA ekaThAM kare e parigraha kare che tyAMthI satyapAlananuM vrata zarU thayuM ane e vrata rUpe jIvananA vyakti ane samAja baMneno nAza kare che eTale e vikRti che. temAMthI aMta sudhI TakI rahyuM, vikasatuM rahyuM. mana, vacana, karmathI sthULa satyanuM mAnavasamAjane bacAvavA mahApuruSoe lAlabattI dharI aparigraha. sUtra pAlana karatAM karatAM ja temAMthI agiyAra vrato emane maLyAM. gAMdhIjIne ApyuM ati sarvatra varjayet ! ApaNA tIrthakaroe to kahyuM ja che ke e A agiyAra vrata jemAM ApaNA pAMca mahAvrato AvI jAya che te nathI kudaratanA niyamathI virUddha che paraMtu ApaNuM meDikala sAyansa paNa kahe ApyAM koI gurue, nathI maLyA koI dharmamAMthI. e emanI sAdhanAmAM che ke zakti ApanAra viTAmIna paNa jarUra karatAM vadhAre pramANamAM anAyAsa AvyA che. sabhAna rIte jIvAtA jIvanamAM aparigraha sudhInI Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka yAtrAne joIe. kuca tarIke oLakhAvavAmAM Ave che. atyAra sudhI satyAgrahanI laDatamAM zuM choDavuM? zuM pakaDavuM e mANase pote nakkI karavAnuM che ane e bhAga lenAra sainikone satyAgrahanA svarUpanI khabara hatI. teone te dhAre to keTaluM karI zake tema che? mANase potAnA jIvanamAM kaI vastuno, aMge tAlIma paNa ApavAmAM AvI hatI, paNa A khANiyAone vicArano, jJAnano saMgraha karavo ane teno upayoga kema karavo e evI koI naitikatAnI tAlIma paNa ApavAmAM AvI na hatI. jyAM paNa enI ja pasaMdagIno viSaya che ane teno puruSArtha paNa eNe khAvAnuM maLatuM tyAM badhAM khAI letA ane sUvAnuM maLe tyAM sUI jatAM. pote ja karavAno che ane dhIme dhIme potAnA anubhavone AdhAre gAMdhIjI temanA pustaka 'dakSiNa AphrikAnA satyAgrahano ItihAsamAM aparigraha sudhI pahoMcavAnuM che. pahelAM vistaravAnuM pachI saMkelavAnuM noMdhe che ke moTA moTA masjidanA medAnamAM eka sAthe A bhAIo A baMne kriyAo sarakhI ja mahattvanI ane kudaratI che. bahenone sUvAnuM thatuM. A loko e bhUmikAnAM hatAM ke temA kazuMka gAMdhIjIe potAnA dareka vartana vyavahAra pachI tenI yogyAyogyatA vicArI ajugatuM banI jAya to paNa te lokone bahu vAMdho na Ave. paNa ane pachI vArasAgata rIte potAnAmAM utarI AvelA saMskAromAMthI gAMdhIjI lakhe che ke "Ama chatAM AkhIe yAtrAmAM eka paNa anicchanIya sajAga rIte zuM choDyuM, zuM kahyuM? mAtra eka eka dRSTAMta laIe. banAva banyo nathI. mane A sAhasa karavAnuM kema sUjhayuM te khabara kAmavAsanA ane satyaniSThA gAMdhIjIne vArasAgata saMskAromAM maLI nathI. Aje kadAca huM AvuM sAhasa na karI zakuM." ATalI pachAta jAtanA AvyA hatA. temAMthI emane samajAyuM ane emaNe kAmavAsanA choDI. lokone satyAgrahanA siddhAMtone jeNe jANyA paNa nathI tevA mANasonA brahmacaryanI, nirvikArItAnI kaI sthiti prApta karI? ane sthULa satyanuM jIvanamAM A pavitratA ke saMyama kyAMthI AvyAM? teno javAba gopAla pAlana karatAM karatAM e parama satyanI jhAMkhI sudhI kevI rIte pahoMcyA? kRSNa gokhalenA vidhAnamAM che. gokhale ane tilaka e samaye hindustAnA pote svIkAreluM RelativeTruth mAMthI dhIme dhIme Absolute Truth be mukhya netA hatA. gokhale dakSiNa AphrikAmAM gAMdhIjInI satyAgrahanI sudhIno emano vikAsa kevo ane keTalo hato? satyanA prayogomAM laData ane hindIonI sthiti viSe tapAsa karavA gayelA. emaNe potAnI e lakhe che, "pitA satyaniSTha udAra paNa krodhI hatAM. kaMIka viSayane noMdhamAM lakhyuM che ke mArA jIvanamAM evA aneka mANasone huM maLyo viSe Asakta paNa kharA kemake emaNe chello vivAha cAlIsa varSa pachI chuM ke jemanA jIvanamAM vikAro utpanna ja na thatA hoya, paraMtu jenI karyo hato." hAjarI mAtrathI bIjAnA vikAro zamI jAya evA be ja mANaso meM gAMdhIjInI kAmavAsanA potAnI patnI pUratI maryAdita hatI, paraMtu joyA che. eka mArA guru rAnaDe ane bIjA mohanadAsa gAMdhI. A mANase dakSiNa AphrikAmAM ghAyalonI sevA karatAM vicAryuM ke sevAmAM samajavA jevI vAta e che ke ApaNI AsapAsa paNa evA mANaso brahmacarya jarUrI che ane mahAmahenate emaNe e dizAmAM pagalAM mAMDyA hoya che jenAmAM koI vikAro UbhA ja nathI thatA. evA aneka mANasone ane dhIme dhIme kAmavAsanAthI mukta thaI emanuM vikArarahita jIvana ApaNe jANatA hoIe chIe paraMtu jenI hAjarI mAtrathI bIjAnA ajJAna, abhaNa lokonA cAritryane kevI rIte ghaDe che te ApaNe joIe. vikAro zamI jAya evI pavitratA, nirvikArItA gAMdhIjIe siddha karelI gAMdhIjI dakSiNa AphrikA gayA ane tyAM ja emanI satyAgrahanI ethI ja IMgleMDanI sarakAra vATAghATa mATe koI adhikArIne hindustAna laDatano AraMbha thayo. laDatanuM svarUpa tenA prayogomAMthI ja baMdhAtuM mokale tyAre sUcanA ApIne mokalatA ke tame vAta karatI vakhate mi. gayuM. temAM sarakAre kAyado karyo ke je hiMdIo hindustAnamAMthI lagna gAMdhInI AMkhamAM AMkha parovIne vAta nahIM karatA, nahIM to tame tenI karIne AvyA che temanA lagna kAyadesaranA nahIM gaNAya, temanI patnIo vAta svIkAryA vinA nahIM rahI zako. gAMdhIjInI satyaniSThA ane patnI nahIM paNa rakhAta gaNAze ane tenA bALakone tenA vArasAgata ahiMsAno Avo sUkSma prabhAva manuSya mAtramAM e pavitratA jAgrata hakko nahIM maLe. AkhIye hindI koma mATe A bahu AghAtajanaka, karato. mAtra strI-puruSa saMbaMdhamAM ja nahIM manuSyamAtranA saMbaMdhamAM apamAnajanaka kAyado hato. gAMdhIjIe enI sAme satyAgraha zarU karyo. emaNe pavitratA sarjI ane atyaMta vyApaka arthamAM brahmacarya-brahmanI A satyAgrahamAM emaNe khANamAM kAma karatA khANiyAonA svamAnane prApti mATe ja kriyAo karavI e artha siddha karyo. gAMdhIjI lakhe che, paNa jAgRta karyuM. emane A kAyado samajAvI kahyuM ke jo tamane A "mAre prANImAtra sAthe abhedabhAva anubhavavo che." emanI brahmacaryA apamAna sAme virodha hoya to mArI sAthe nikaLI paDo. ema karavAthI mAnavetara sRSTi sudhI patharAI gaI. tamArI nokarI jaze. makAna ane sAmAna japta thaze. mArI pAse tamane gAMdhIjIe potAne vArasAgata saMskAromAM maLela kAmavAsanAne ApavA kazuM ja nathI. mAtra eTaluM kahuM chuM ke, tamane jamADyA pahelAM choDI paNa satyane pakaDyuM ane dhIme dhIme satyano sAkSAtkAra e ja huM jamIza nahIM ane tamane suvaDAvIza tyAM huM sUIza. emanI A emanuM jIvanalakSya banI gayuM. e kevI rIte thayuM? saccAIno prabhAva eTale hato ke khANiyAo potAnuM sarvasva choDIne majAnI vAta e che ke gAMdhIjIe kazuMye chUpAvyA vinA satyanA nIkaLI paDyA. lagabhaga traNa hajAra mANasonI A kUcane TrAnsavAlanI prayogomAM A AkhIye prakriyAne AlekhI che jemAMthI ApaNane khyAla Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 Ave che ke gAMdhIjI paNa ApaNI jevA ja athavA kayAreka ApaNAthI kare to e barAbara karyuM che ke khoTuM karyuM? evo prazna emanA manamAM paNa nabaLA sAmAnya mANasa hatA. je bhayane kAraNe, mAtA pratyenI uThato. AthI ja zikSakanA kahevA chatAM e bAjunA vidyArthImAMthI corI lAgaNIne kAraNe ene du:kha thaze ema mAnIne paNa jUThuM bolyA hatA. nathI karatA ane mAMsa khAdhA pachI A vartananI cIvaTane kAraNe ja ApaNAmAMthI keTalAMye mANaso evA haze jene khoTuM bolavAnI, corI emane thAya che ke "khoTuM bolavuM ane te paNa mAtAnI sAme? enA karavAnI, bIDI pIvAnI ke mAMsa khAvAnI kyAraya vRtti paNa na thaI karatAM to mAMsa na khAvuM sAruM.' A vartana viSenI cIvaTa eTale ja hoya, vicAra suddhAM na Avyo hoya. gAMdhIjI eTalA sAmAnya mANasa aMtarAtmAno avAja. duniyAnA sAmAnyamAM sAmAnya mANasane paNa hatA ke emaNe A badhA ja vikAro anubhavyA che. A badhI ja bhUlo karI cheA aMtarAtmAno avAja saMbhaLAto ja hoya che. mANasa pote kaMI paNa chatAM e AvA nirvikArI, pavitra mahAtmA kevI rIte banyA? mArga bahu khoTuM ke ayogya vartana kare tyAre tene potAne to khabara paDe ja che ke saraLa che je e mArge cAle tene mATe. pote khoTuM karI rahyo che. mAtra gAMdhIjIne ja nahIM, game tevA adhama gAMdhIjI bALapaNamAM evuM mAnatA hatA ke aMgrejo jevA baLavAna mANasane paNa aMtarAtmAno avAja saMbhaLAya che. paNa vAraMvAra tene thavA mATe mAMsa khAvuM joIe. have vaiSNava dharmamAM mAMsa to khavAya avagaNIne ApaNe tene sAMbhaLatAM nathI. jyAre gAMdhIjI aMtaHkaraNanA nahIM eTale mAtAthI chUpAvIne mitra sAthe bahAra jaI mAMsa khAdhuM. ghare avAjane barAbara sAMbhaLe che. vartana viSenI cIvaTane kAraNe e potAnA AvyA pachI mAtAe jamavAnuM kahyuM tyAre bhUkha nathI, peTamAM duHkhe che, mananuM barAbara nirIkSaNa kare che. pachI parIkSaNa kare che zuM sAcuM che? zuM evA bahAnA batAvI ApaNe sAmAnya mANaso jema chUpAvIe chIe khoTuM tenI mathAmaNa kare che ane aMte je khoTuM ke ayogya che tene te ja tema gAMdhIjIe paNa khoTuM bolIne vAta chUpAvI, paNa A karatAM emane kSaNe choDe che. Ama AtmanirIkSaNa, AtmaparIkSaNa ane Atmazuddhi phAvyuM nahIM. manamAM UMDe UMDe ene lAgavA mAMDyuM ke khoTuM bolavuM e traNa prakriyA emanI sAdhanAmAM cAle che. pariNAma e AvyuM ke potAne phAvatuM nathI. e lakhe che khoTuM bolavuM ane te paNa mAtAnI emaNe ApaNI jevA sAmAnya mANasa jevI ja bhUlo karI che paNa sAme? enA karatAM to mAMsa na khAvuM sAruM. e vicAre che ke jyAre ekanI eka bhUla eNe kyAreya bIjI vakhata karI nathI. dareka bhUlamAMthI mAtA nahIM hoya tyAre mAMsa khAIza ane bIjAMone mAMsa khAtA karIza e zuddha thaIne jIvanavikAsanuM eka sopAna upara jAya che. paNa mAtA sAme jUThuM to nahIM ja boluM. potAne khoTuM bolavuM phAvatuM A vartana viSenI cIvaTane kAraNe ja dakSiNa AphrikAmAM kasturabAno hAtha nathI e bhAna thatAM eNe khoTuM bolavAnuM baMdha karyuM ane satyapAlana jhAlI rAtre gharamAMthI bahAra mokalI dIdhA pachI emane dhIme dhIme samajAyuM zarU thayuM jemAMthI svAbhAvika rIte ja ahiMsA, asteya, aparigraha ke satyanI zodha mAtra satyanA AgrahathI nathI thatI jo temAM ahiMsA na Adi agiyAra vrato emanA jIvanamAM AvyAM ane vikasatAM rahyAM. hoya to. AthI temane eka mahAna satya maLyuM ke satya sAdhya che paNa mAtra ane mAtra pote mAnela sthULa satyapAlana eTale ke potAne je ahiMsA sAdhana che. A ahiMsAnI emanI vyAkhyAmAM niraMtara vikAsa khabara che te ja satyanuM mana, vacana, karmathI pAlana karatAM karatAM emane thato rahyo che. ahiMsA eTale koI sajIvane mAravuM nahIM e pahelI samajAyuM ke satya to sApekSa che. mane eka satya lAge, bIjAne bIjuM bhUmikAthI zarU thaI e sAmAjika jIvanamAM hiMsA kyAM kyAM rahelI che lAge. gAMdhIjIne lAge ke aMgrejoe hindustAnane svarAja ApavuM tenI vyAkhyA ApatAM kahe che, "khoTuM bolavuM te hiMsA che, corI karavI joIe ane aMgrejone ema lAge ke hindIo svarAjane mATe lAyaka te hiMsA che, bIjAne jenI jarUra che teno saMgraha karavo te hiMsA che' ja nathI, to A bemAMthI satya kayuM? evuM satya je sarvamAnya hoya. vagere... peregrApha ghaNo lAMbo che paNa chelle lakhe che, "kuvicAra mAtra emAMthI emane ahiMsA maLI ane samajAyuM ke ahiMsAnA sAdhanathI ja hiMsA che, kharAba vicAra karavo te paNa hiMsA che." gAMdhIjI chelle parama satyane pAmI zakAya, nirapekSa satyane jANI zakAya ane dhIme ahiMsAnI vidhAyaka (Positive) vyAkhyA ApatAM kahe che ke "ahiMsA dhIme gAMdhIjI hajAro varSanI paraMparAthI upara UThIne, evuM satya jagata eTale prema'. pachI AtmanirIkSaNa karI jue che ke, huM mArA virodhIne sAme mUkI zakyA je emanA virodhIone paNa svIkArya hoya. A prema karI zakuM chuM?' parIkSaNane aMte pariNAma noMdhe che- 'prema karI zakuM Relative Truth thI Absolute Truth sudhIno emano vikAsa e chuM ke nahIM te mane khabara nathI paNa koInoye tiraskAra karyAnuM mane yAda paNa koI paNa sAmAnya mAnavIne mATe sulabha che. kevI rIte ? nathI.' gAMdhIjI potAnI AtmakathAmAM lakhe che ke, "huM kAMI bahu hoMziyAra gAMdhIjInA A mAtra vicAra nathI emaNe e jIvI batAvyuM che. vidyArthI na hato. paNa mArA vartanane viSe mane bahu cIvaTa hatI.' dakSiNa AphrikAnA rAjakIya vaDA janarala smaTsa jenI sAme gAMdhIjI gAMdhIjInA vyaktitva vikAsane oLakhavAnI ane anusaravuM hoya to lAMbA samaya sudhI satyAgrahanI laData laDyA e janarala smaTsa lakhe tenI A cAvI che. A vartana viSenI cIvaTane kAraNe e koI paNa kArya che ke "ame banne ATalA badhA lAMbA samaya sudhI sAma sAme pakSe rahyA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 paNa meM kyAreya mi. gAMdhIne mijAja gumAvatA joyA nathI.' gAMdhIjInI ahiMsA emanI jIvanadRSTino keTalo vikAsa kare che ! 'dakSiNa AphrikAnA satyAgrahano itihAsa' e pustakamAM eka prakaraNa che H janarala smaTsano vizvAsaghAta! pachI Azcarya cihna che. e prakaraNamAM varNana che ke eka vakhata janarala smaTse gAMdhIjI jelamAM hatA tyAMthI bolAvIne emane kahyuM ke tamane atyAre choDI mUkavAmAM Ave che ane tamArA sAthIone AvatI kAle choDavAmAM Avaze. paNa banyuM evuM ke bIjA divase gAMdhIjInA sAthIone smaTyuM choDayA nahIM tyAre chApAmAM janarala smaTse vizvAsadhAta karyo e jAtanuM lakhANa AvyuM. Ama paNa aMgrejI chApAMoe rAjakAraNI tarIke ene mATe khaMdho, lucco e matalabanA vizeSaNo vAparyA che. paraMtu gAMdhIjI A AkhAye prasaMganI vigata ApI. prakaraNane aMte prazna mUke che ke kharekhara janarala smaTse IrAdApUrvaka karelo vizvAsadhAta hato?' pachI lakhe che-'kadAca nahIM.' manuSya mAtramAM paDelA sArA aMzone nihALavA ane tene ugADavA, jAgRta karavA, TUMkamAM mAnavatAnI khetI karavI e ja to gAMdhIjInuM moTAmAM moTuM kArya che. gAMdhIjIe zuM choDyuM, zuM pakaDyuM tenA mAtra eka eka dRSTAMto ApyAM che. jemAM ghaNuM samAvI zakAya, paraMtu zuM choDayuM ? zuM pakaDyuM pachIno muddo che zeno saMgraha karyo ? saMgraha : ApaNe AgaLa joyuM tema saMgraha eTale sarakhI rIte bheguM karavuM. gAMdhIjIe aneka saMgraho karyA che.jemake phezanano emano zokha. vilAyata bhaNavA gayA tyAre TAI bAMdhatA zIkhavA, pIyAno ane nRtya zIkhavA emaNe TyUzana pA rAkhelAM eTale mULamAM jIva zokhIna. che; paNa bela sAhebanuM pustaka vAMcyuM ane emanA manamAM bela vAgyo ke huM kyAM A badhuM zIkhavA Avyo chuM ? huM to bhaNavA Avyo chuM ane emaNe e badhuM choDyuM. paNa tame juo to dakSiNa AphrikA gayA tyAre paNa yuropiyana sTAIlamAM rahevAno emano zokha kaMI ocho nathI. TAI ane heTa sAthenA emanA phoTAomAM emanI parsanAliTI che, paraMtu A badhAthI vizeSa evuM kazuMka ene kheMce che. giramITiyAo sAthe kAma karatAM emanI sAthe ekarUpatAthI sahakAra, samabhAva racatAM e giramITiyAnA Dresa leMgho ane jhabhbho pahere che paNa emanI phezana ke cIvaTa kyAreya ochAM thayAM nathI. mitro, cIvaTa e kapaDAMmAM nathI, kapaDAM paheravAnI rItamAM che. gAMdhIjIe jyAre mAtra eka potaDI paherIne bIjAM badhAM vastrono tyAga karyo tyAre paNa emanI phezana, emanI sTAIla ekadama dhyAna kheMce tevAM che. game teTaluM doDatA hoya to paNa emanI potaDI kyAreya avyavasthita ke karacalIvALI dekhAtI nathI. Ama emanI phezananI zokhavRtti badalAtA svarUpe paNa jaLavAI rahI che emAM vikAsa che. vAMcanano saMgraha : gAMdhIjI lakhe che ke huM to sAmAnya vidyArthI hato paraMtu iMglenDamAM bhaNavA gayA tyAre jagatanA badalAtA vicAra pravAho viSe emaNe ghaNuM vAMcyuM che. emaNe keTalAM keTalAM ane kevAM kevAM prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 11 pustako e uMmaramAM vAMcyA che teno khyAla eka aMgrejI pustaka 'gAMdhI Ina laMDana' vAMcIe to khyAla Ave. pachInA samayamAM dakSiNa AphrikAmAM ane dezamAM jelamAM paNa emaNe puSkaLa vAMcyuM che. vAMcanano saMgraha, vicArano saMgraha-deza ane duniyAmAM pazcimanA yaMtrayugane kAraNe sarjAyelI navI sabhyatAmAM rahela zoSaNanItimAMthI zuM paristhiti duniyAmAM sarjAze ane hiMsA thaze enuM je citra emaNe I. sa. 1909mAM ApyuM ane 1914mAM paheluM vizvayuddha ane pachI bIjuM, ema be mahAyuddho jagate nihALyA. gAMdhIjInuM lakhela 'hiMda svarAja' e mAtra hiMdustAnanA svarAjanI vicAraNA AlekhanuM pustaka nathI. samasta duniyA viSenuM temAM ciMtana che. ethI ja rophalare gAMdhIvicArane trIjA mojAM tarIke oLakhAvyo che. mAnava saMskRtinA itihAsamAM atyAra sudhImAM traNa mojAMo AvyA che. 1. khetI ane pazupAlana. 2. yaMtra saMskRti. 3. gAMdhI vicAra. gAMdhI vitha seTelAITa ema kahIne rolare vicArajagatamAM gAMdhI kyAM che ? te darzAvI ApyuM che. potAne sAmAnya vidyArthI gaNAvatA gAMdhIjIne jagatanI traNa bhASA para prabhutva hatuM, jemAM e lakhI, vAMcI ne bolI zakatA. Ama chatAM ApaNe tenA pustaka saMgraha viSe ke vicAra saMgraha viSe kazuM jANatA nathI e karUNatA kaMI ochI nathI. gAMdhIjIno khagoLazAstrane samajavAno zokha, kharIdeluM dUrabIna, kelanabeka sAthenI carcA A badhA ja emanA AsvAdya zokha ane saMgraho che. paNa majAnI vAta e che ke vartana viSenI cIvaTane kAraNe emaNe saMgraha e parigraha thAya te pahelAM ja aparigrahanA jIvanamUlyanI sAdhanA zarU karI. Ameya gItAnA abhyAse ane zrImad rAjacaMdranA saMge emanI adhyAtmanI dizAo kholI ApI hatI. dakSiNa AphrikAmAM vakIlAta jAmI hatI tyAre paNa jAtamahenata mATe kapaDAM dhovAM, daLavuM vagere kAryo karatA hatA. dararoja be kalAka davAkhAnAmAM maphata sevA ApavA paNa jatA e AMtarayAtrA cAlu ja hatI. have aparigrahanA adbhuta dRSTAMtoe jagatamAM je Atharyo sajyAM te joIe aparigraha saMpattino : gAMdhIjI kamAvA mATe ja dakSiNa AphrikA gayA hatA ane ThIka ThIka kamAyA paNa che. eka paNa khoTo kesa laDyA vinA paNa e ghaNuM kamAyA che. sumitrA kulakarNIe potAnA pustaka 'aNamola virAsata'mAM AjathI vIsa varSa pahelAM gaNatarI karIne lakhyuM che ke-gAMdhIjIe jyAre raskinanuM pustaka 'ana Tu pIsa lAsTa' vAMcIne potAnI saMpattino tyAga karI sAduM majurInuM jIvana jIvavA kodALI ne pAvaDo laI nIkaLI paDyA tyAre emanI mAsika Avaka paMdara lAkha rUpiyA hatI. gavarnara jyAM rahetA e mahollAmAM emano AlIzAna baMgalo hato jemAM dezamAMthI gayelA ane videzI mitro paNa emanI sAthe rahetA. e paMdara lAkhanI AvakamAMthI dakSiNa AphrikAnuM emanuM potAnuM ghara, dezamAM emanA be moTAbhAIonA ghara ane eka vidhavA bahenanuM ghara cAlatuM. ATalI saMpatti ekaThI karanArane jyAre samajAyuM Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka ke saMpattino tyAga karI zArIrika zramavALuM jIvana jIvavAmAM ja sAco AnaMda che tyAre eka kSaNanAye vilaMba vinA e badhI saMpatti choDIne zramikanuM jIvana jIvavA cAlyA gayA ane e aparigraha emaNe jIvananA aMta sudhI AnaMdathI nibhAvyo. eTaluM ja nahIM kaMI keTalAMye mANaso A anero AnaMda mANavA e raste vaLyAM paNa kharAM. aparigraha vicArano : jagatanA mahAna vicAromAM gAMdhIjI eka hovA chatAM amuka kakSA sudhI vicAra karyA pachI je kSo e vicAranuM darzana spaSTa thayuM te kSaNe emaNe vadhAre vicAra karavAnuM choDI tenuM AcaraNa zarU karI dIdhuM ane emanA AcAramAMthI ja prayogasihaciMtana bahAra AvyuM. bIjA vicA2konI jema ciMtana khAtara ciMtana emaNe karyuM nathI. e lakhe che jene AcAramAM na mUkI zakAya tevA ciMtananI mAre mana kANI koDInIrtha kiMmata nathI. jagatano apUrva evo satyAgrahano vicAra paNa emaNe AcAramAM mUkI jagata sAme mukyo che. emaNe potAnA vicArane kyAMye ciMtana svarUpe pragaTa karyo nathI. jema gItAkAre gItA ApyA pachI zaMkarAcArye tenI TIkA lakhI tema gAMdhIjInA ciMtana viSe, emanAM darzana viSe yurgo sudhI loko ciMtana karatA raheze. gAMdhIjIe jema navA ane adbhuta vicAro jagata sAme mUkyA tema nirvicAra rahI zakavAnI adbhuta zaktino paNa jagatane paricaya karAvyo. badhI ja paristhitithI alipta thaIne e vicArazUnya avasthAmAM rahI zake che eTaluM ja nahIM game tevA gaMbhIra praznonI carcAsabhAmAM paNa potAne maLela pAMca miniTamAM e udhanuM jhokuM laI zake che. goLamejI pariSadamAM lokonA Azcarya vacce AvI nirvicAra zAMta sthitimAM rahIne bIjI kSaNe emaNe carcAmAM bhAga laI lokone AzcaryamAM mUkI dIdhAM hatAM. jAnyuArI, 2013 AvyuM. paNa tophAno zAMta na thayAM jyAre baMgALamAM gAMdhIjI ekalA gayA. khullI chAtIe varasatI goLIo vacce pharyA ane ramakhANo zAMta thaI gayo tyAre mAunTabeTane kahyuM, 'One man baundry force'. eka mANasanuM sarahadI lazkara. paraMtu A aparigrahI gAMdhIe, satyanA pUjArIe to potAnI jAtane rajakaNa karatAMye namra karI nAMkhI hatI. eze kahyuM, 'mArI ahiMsA adhUrI, nahIM to AvAM tophAna thAya ja nahIM.' sattAno aparigraha : gAMdhIjI dakSiNa AphrikAthI ja potAne maLela mAna, cAMda ke sattAthI dUra rahyA. hiMdustAnamAM gokhalenA AdezathI AvyA. manamAM hatuM ke emanI pAse besI dharmamaya rAjakAraNanA pATha zIkhIza, paNa je kSaNe khyAla Avyo ke gokhalenA ziSyo e IcchatA nathI te kSaNe potAnA svapnane saMkelIne cAlatA thayA. eno koI aphasosa ene nathI. je koMgresane gAMdhIjIe satyAgrahanA vividha prayogo dvArA jIvaMta banAvI dezamAM cetanAnA prANa pUryA e koMgresamAMthI paNa jaLakamaLavata rahI e nIkaLI gayA. AdhAtone to e kevA pacAvI jANe che ? svarAja maLavAnuM hatuM, ApaNe jANIe chIe ke gAMdhIjIe reMTiyo ane khAdI dvArA je krAnti karI te duniyAnA arthazAstramAM ajoDa hatI. vepAranA svArthathI aMgreja prajA A deza para rAja calAvI rahI che eTale e vepArane ja nirarthaka karavAthI svataMtratA maLI zake evuM spaSTapaNe gAMdhIjIe dezamAM AvI eka varSa paribhramaNa karyuM tyAre kahyuM hatuM ane reMTiyo ane khAdInA pracAra prasArane pariNAme mAtra be TakA loko khAdI paheratAM thayAM tyAM IMglenDanI kezAyara mItrane phaTako paDyo hato ane saltanatanA pAyA DagamagavA mAMDyA hatA. Ama chatAM 1945, 46mAM vAtacIta daramyAna javAharalAla jene ApaNe gAMdhIjInA taddana najIkanA sAthI gaNIe chIe temaNe bApune kahyuM, 'bApu, svarAja maLaze pachI ApaNo reMTiyo no abharAI upara' kevI pIDA thaI haze gAMdhIjIne A sAMbhaLIne ! zuM pratyAdhAta karaze tenA? kalpanA karo. paNa gAMdhIjI jema saMta hatA, ArSadRSTA hatA tema asAdhAraNa buddhipratibhA dharAvatA hatA. emaNe tarata ja javAba Apyo, bImAra kasturabAne jyAre DaoNkTare mIThuM khAvAnI nA pADI tyAre akaLAyelAM kasturabAe gAMdhIjIne kahyuM ke, tamAre mIThA vinAnuM khAvAnuM hoya to khabara paDe ke kevuM lAge, e ja kSaNe AjathI ja mIThuM baMdha ema'ne bApu javAharanI jelamAM.' anAsakta bhAve jagatanI sevA karavA kahI pote mIThuM khAvAnuM baMdha karyuM. jANe svIca baMdha karatA hoya eTalI jhaDapathI gAMdhIjI vastu ke vicArano tyAga karI zake che. nIkaLelA gAMdhIjIe AvAM to keTalAMye viSa pacAvyA che zaMka2nI ja. Ama potAno puruSArthathI eka aparigrahI saMttanuM jIvana jIvanAra gAMdhIjInuM tapa ane IzvarazraddhA ananya che. ApaNA dezamAM ahiMsA 52modharma e to AdikALathI cAlyuM Ave che. gAMdhIjI kahe che tema 'satya ane ahiMsA e to pahADathI paNa purANA che' paraMtu sAmUhika kSetre ahiMsaka satyAgrahanI bheTa mAnavajAtane ApanAra gAMdhIjInA A vyaktigata ahiMsAnA pariNAma to juo ? 1947mAM dezanA bhAgalA paDyAM. paMjAba ane baMgALamAM komI ramakhAo phATI nIkLyAM. tene zAMta karavA paMjAbamAM paMcAvana hajAra sainikonuM lazkara mokalavAmAM 1930mAM dAMDIkUca veLAe rAtanA strIo rasoI karatI e khyAla jatAM khorAkamAM paNa amukathI vadhAre vAnagI nahi khAvAno saMkalpa karyA. aparigraha Agrahano : paNa ane to gAMdhIjI paNa mAhAsa che. niraMtara Izvara zraddhAthI pramANikapaNe kAma karI jIvana jIvanAranA jIvanamAM kyAMka paNa adhUrapa rahI gaI hoya to Izvara ene emAMthI paNa mukta kare che evuM gAMdhIjInA jIvanamAM banyuM. koMgresa kArobArIe gAMdhIjInI IcchA virUddha dezanA bhAgalAno svIkAra karyo. ramakhANo thayA. 15 oNgasTa, 1947nA divase dezane AjhAdI maLI tyAre gAMdhIjI dilhInA jalasAmAM nahotA. e to kalakattAnA ramakhAo zAMta karavA gayA hatA. naherU ane saradAre mokalela mANasa jyAre Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 gAMdhIjIne A samAcAra ApavA gayo tyAre gAMdhIjIe kapALa phUTI AMkhamAM AMsu sAthe kahyuM hatuM ke, 'bhaviSyanI prajA ema na mAne ke A svarAjano lAvanAra gAMdhI hato.' prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka nirvikArItAnI, aparigrahanI aMtima avasthAe pahoMcelA gAMdhIjIne eka Asakti rahI gaI hatI. dezanI prajAne zAMta sukhI karIne javAnI. alabatta e sAttvika Asakti hatI paNa sAttvika to thai Asakti e emanA vikAsamAM bAdhaka hatI. Izvare temane ATalo e moTo AghAta ApI jJAnano anubhava karAvI dIdho ke huM koNa sukhI ka2nA2o, duHkha dUra karanAro ? A ahaMbhAvano paNa saMpUrNapaNe tyAga thayo. Izvara sahunuM kalyANa karo e prArthanA sAthe e ramakhANo zAMta karavA mahAbhiniSkramaNa karavA nIkaLI paDyA. mirjhA, duniyAmAM AyAta vinA saMpUrNa jJAna ke mokSano anubhava koI karI zakatuM nathI. gAMdhIjInI sAdhanAmAM e aparigraha karatAM karatAM aMtima sopAne pahoMcyA tyAre Izvare emane AghAta ApI AmAMthI mukta karyA. jovAnuM e che ke badhuM ja choDanAM choDanAM chellI avasthAe A satyanA AgrahIe Agraha paNa choDyo. jIvanabhara satyAgraha karanAra gAMdhIjIe mAtra satya pakaDyuM. Agraha paNa choDyo. prArthanA sabhAmAM rAjakumArI amRtakore jyAre samAcAra ApyA ke koMgresa, muslima lIga ane mAunTabeTane mAunTabeTana karAra para sahI karI ApI che tyAre gAMdhIjI mAtra eTaluM ja bolyA, 'Izvara emane satbuddhi Apo.' krosa para caDavA jatAM pahelAM IzunA paNa AvA ja udgAro hatA-hai Izvara emane khabara nathI ke e zuM karI rahyA che.' gAMdhIjInA jIvananI A samagra prakriyA zAstrIya ane vaijJAnika 13 che. emanA jIvanamAM prayogasiddha che ane emAMthI ApaNAM jevA sAmAnya manuSya mATe paNa vikAsano mArga khule che ke game tevo sAmAnya mANasa paNa jo jIvana viSe sabhAna, sajAga banI vartana viSe cIvaTa rAkhe to temAMthI tenA mArgamAM traNa sopAna tene pUrNatAe pahoMcADe che. 1. AtmanirIkSaNa. 2. AtmaparIkSaNa ane 3. Atmazuddhi. vartana viSenI cIvaTane kAraNe potAnA cittamAM zuM cAlI rahyuM che tenuM nirIkSaNa karo. ene dareka dizAethI tapAsI parIkSaNa karato-satyane pakaDato, asatyane choDato, pote karelA saMgrahano lokakalyANa mATe ja upayoga karato, pratikULa paristhitimAM paNa nirAza thavAne badale temAMthI parizuddha thaI eka sopAna upara caDato A sAmAnya dekhAto mAnavI mAnavatAnI kaI uMcAI sudhI pahoMce che ? enI ahiMsA Aje paNa jagata mATe eka AzAnuM kiraNa che. nArAyaNa desAI emanA pustakamAM noMdhe che ke gAMdhIjInA chellA upavAsa vakhate 'nyujha kronikala' nAmanuM aMgrejI chApuM lakhe che ke 'mahAtmA gAMdhInI ahiMsAnI saphaLatA eka navI zakti darzAvI Ape che, je aNuboMba karatAMye kadAca vadhAre prabaLa nIvaDe.' yaravaDA pahoMcatAM pahelAM mane rastAmAM vidyApIThanA amArA bhAIo taraphathI pUratI pUNIo maLI hatI. eTale pAMca-cha mahinA kazI ciMtA ka2vAnuM kAraNa nathI e vizvAsamAM huM rAcato hato. paNa thoDA ja divasamAM sarakAre saradAra vallabhabhAIne yaravaDA jelamAM nAI rAkhyA. jelara kvina kahe, 'vallabhabhAIe sAMje oraDImAM purAvAnI nA pADI. ame emane sApha kahyuM ke jelano kAyado che te che, ame lAcAra chIe tamAre purAvuM ja paDaze. ghaNo vakhata rakajhaka cAlI. jyAre emaNe joyuM ke IlAja che ja nahIM tyAre emaNe kahyuM ke auDInI aMdara jarUrI sagavaDo jyAM sudhI nathI, tyAM sudhI huM dharAra aMdara javAno nathI. A viSenA jelanA niyamo teo jANatA hatA eTale eka pachI eka cIjo mAgavA lAgyA. meM kahyuM ke badhI cItte kAle ApIzuM to kahe ke tyAre kAle ja oraDImAM purAIzuM ! aMte meM keTalIka vastuo mArA gharamAMthI maMgAvI ane rAtre lagabhaga dasa vAgye emane oraDImAM pUryA.' eka divasa mejara mArTina eka nAnakaDI ciThThI laI AvyA. gajavAmAMthI A Atmazaktine, A aparigrahInA tapane, tenI siddhinA aMtima sopAnane tathA aparigrahInI aMtima sthitine prApta karanAra siddhine ane e tapanI paraMparAnA sau saMtone praNAma karI viramuM. *** muMbaI jaina yuvaka saMgha-paryuSaNa vyAkhyAnamALA tA. 13-9-2012nA roja Apela vyAkhyAna, 21937-sI, zAMti sadana, vaDodariyA pArka, dila DrAIva, bhAvanagara. phona : 0278-2562041. mobAIla : 09409030601. saradAra mATe pUNIo ciThThI bApunA hAthamAM ApI kahe, zrI paTele tamArI pAsethI pUz2Io mAgI che.' bApujI ciThThI joIne rAjI thayA. potAnI pAse je thoDIka pUNIo hatI e emaNe bahAra kADhI ane mane pUchyuM, 'kAkA tamArI pAse pUNIo che ?' meM kahyuM, 'vI che. paNa mAre paNa puIo joIzesto. mane pAMjanAM che AvaDatuM nathI.' 'enuM kAMI nahIM.' tamArI pAse hoya te badhI pUNIo atyAre ApI do. huM tamane pIjatAM zIkhavADIza.' bIje ja divase pIMjaNakaLAnA mArA pATha zarU thayA. bApujInA tAbAmAM traNa oraDIo hatI. emAM rboDa ane pezAba-pAtra hatuM, bIjImAM pIjA mATeno saraMjAma chatathI raMgADelo hato. tyAM besI meM prAthamika pATho laI lIdhA ane e vastunI pAchaLa paDI, be-trA divasamAM pUrNa svAvalaMbI tho, pachI to huM bApu mATe ane mAre mATe puzIo taiyAra karato thayo. ghakAkA kAlelakara Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 zAzvata gAMdhIkathA-sAra HDaoN. yogendra pArekha [kavayitrI suzIlAbena cImanalAla jhaverInA smaraNArthe zrI puSpasena cImanalAla jhaverI parivAra dvArA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame premapurI Azrama-bAbulanAtha, muMbaI mukAme tA. 2, 3, 4 oNkTobara-2012nA tri-divasIya zAzvata gAMdhIkathAnI sAra sAmagrI atre rajU karela che. A tridivasIya kathAnI sI. DI. saMsthA pAse upalabdha che. jijJAsuo saMsthA pAsethI e maMgAvI zake che.] prathama divasa : 2 oNkTobara, 2012 mahAvIra. buddha, mahAvIra ane IsunI karUNAno vArasadAra. ApaNe gAMdhIjInuM jIvana-ghaDatara gAMdhIkathA'ne 'zAzvata' vizeSaNa kAMIka juduM ke viziSTa karavAnI gAMdhI janmadine prathama "zAzvata gAMdhI kathA'no AraMbha thAya che te bhAvanAthI nathI lagADyuM paNa gAMdhIkathA paraMparAne jIvaMta rAkhavAnA, AnaMda ane dhanyatAno ahesAsa karAve che. kathAno prAraMbha, A kathAnA zAzvata rAkhavAnA vinamra prayAsano A prAraMbha che. gAMdhIjanma pachI mahAnAyaka mahAtmA gAMdhIne vaMdana karIne karuM chuM. mArA bIjA vaMdana che- barAbara so varSe janmelo navI peDhIno pratinidhi gAMdhInI vAta laIne 'gAMdhI kathA' pravRttino prAraMbha karanAra pU. nArAyaNabhAI desAIne ane ApanI samakSa rajU thaI rahyo che e vAtamAM ja tenI zAzvatatAnuM trIjA vaMdana lokAtmAne, eTale ke sarva zrotAjanone jemanI aMdara mohana anusaMdhAna-pramANa joI zakAya che. judA judA svarUpe birAjamAna che. porabaMdaramAM janma. dIvAnano dIkaro. cAra bhAI-bahenamAM sahuthI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taddana binasAMpradAyika abhigamathI paryuSaNa nAnA. bhaNataramAM sAdhAraNa. "zravaNa pitRbhakti' ane "satyavAdI vyAkhyAnamALAnuM Ayojana karavAnI sAthe dara varSe eka sevAniSTha saMsthA harizcaMdra'nA saMparkamAM AvelI bALacetanA satya, sevA ane ahiMsAnA mATe mAtabara rakamanuM phaMDa ekaThuM karI pATha zIkhe che. zravaNanI jema mAtAApe che te stutya kArya che. dareka | prA. DaoN. yogendra pArekha pitAnI sevA mATe samarpita thayeluM dharmanA AdhyAtmika mUlyonI vAta | yuvAna prA. DaoN. yogendra pArekha kaccha nakhatrANAnI kolejamAM gujarAtI | citta rAjA harizcaMdrae satyane jaina yuvaka saMghanA maMca parathI thaI zake | sAhityanA prAdhyApaka che. 40 jeTalA ciMtanAtmaka pustako temaja prAdhyApaka che. 40 jeTalA ciMtanAtmaka pustako temaja | khAtara veThavA paDelAM duHkho veThavA ane zanIya kArya che. | nibaMdho, kavitAnA sarjaka che. ane prAjJa AcArya mahAprajJajInA ciMtanane] paNa taiyAra thAya che. koIpaNa . gayAyajA mANalAla | gujarAtI bhASAmAM avatarita karanAra, vartamAnapatromAM vividha | manuSyanA jIvanamAM vAraso paNa cI. zAha jevA samartha purogAmIo | kolamomAM potAnA gAMdhI vicAranuM prasAraNa karanAra, sAhityanuM mahattvano bhAga bhajave che. ane DaoN. dhanavaMtabhAI TI. zAha jevA | saMzodhaka ane saMvardhaka A prabhAvaka yuvAna vaktAno Adarza vartamAna | vartamAna sakAnIthI A saMsthA | yuvA vargane kathA dvArA gAMdhI ciMtananI yAtrA karAvavAno che. khImA bhaMDArIne rANI rUpALIbAnA muMbaInuM saMskRti-AdhyAtma krodhathI bacAvavA otA bApA sAhityanuM zraddhAdhAma banI che ema kahevAmAM jarA paNa atizayokti (uttamacaMda gAMdhI) potAnA gharamAM Azaro Ape che. zaraNe AvelA nathI. mATe jIvanuM jokhama vahoravA taiyAra thAya che. khImA bhaMDArInI soMpaNI ApaNe tyAM rAmakathA-kRSNakathAnI paraMparA che. pU. nArAyaNabhAI na kare to uttamacaMda gAMdhInuM ghara topathI uDAvI devAno rANIno desAIe "gAMdhIkathA" dvArA sahune navI dizA cIMdhI che. gAMdhImUlya zAzvata hukama chatAM uttamacaMda gAMdhI kuTuMbanA anya sabhyonI vacamAM khajAnacIne che. jyAM sudhI manuSya jIvana A pRthvI para astitva dharAve che tyAM sudhI rAkhI rakSaNa kare che. rAjakoTanA aMgreja poliTIkala ejanTane jANa jIvanamUlyonI AvazyakatA che. zAMtipUrNa sahaastitva mATe mAnavamUlyonI thatAM turata ja madhyasthI thAya che ane sahuno bacAva tathA samAdhAna sAkSAta pratimA samAna mahAtmA gAMdhI jIvana-darzana zAzvata che, prastuta che. thAya che. AvA nekadila divAnanA kuTuMbano A vArasadAra dAsI raMbhA kathA avatArI puruSanI thAya evI sAdhAraNa samaja che. mohanadAsa pAsethI "rAma" nAmano maMtra meLave che ane bALavaye aMdhArAmAM DarI gAMdhI lokottara puruSa hatA. lokothI Itara evo A jaNa samagra jato tyAre rAmanuM nAma laIne bhaya dUra kare che. jIvanamAM abhayanI mAnavajAtinA itihAsamAM umadA mAnavIya guNonA kAraNa judo paDe siddhino prathama pATha raMbhA pAsethI maLe che. che. gAMdhI janmadivasane "vizva ahiMsA dina' tarIke vaizvika mAnyatA AtmamaMthana ane svamUlyAMkana svabhAvamAM bALapaNathI ja sahaja maLI te A vizva nAgarikanuM ucitta sanmAna hatuM. mahAvIra pachIno che. eTale "manusmRtithI prabhAvita thatAM nathI. potAnI rIte mUlyAMkana Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 15 kare che. pUtaLIbAno AjJAMkti putra mohana jarUra jaNAya tyAM bAnAM pAsa karI bhAvanagara bhaNavA jAya che. zAmaLadAsa kaoNlejamAM praveza AdezanI paNa samIkSA kare che. ghare kAma karavA AvatA saphAI kAmadAra meLave che paNa tyAM phAvatuM nathI. parata rAjakoTa Ave che ane pitAjInA ukAne aDakAya nahi evI samaja ApatAM bA sAthe dIkaro sahamata mitra tathA parivAranA salAhakAra hitecchu mAvajI davenI salAhathI thato nathI. ApaNe sau eka pitAnA saMtAna evI vaizvika samajano berisTara thavA mATe vilAyata javAnuM nakkI thAya che. pitRsevaka mohane udaya bALapaNamAM ja thAya che. eTale ja moTI vaye "aspRzyatA hiMdu pitAnI mAMdagImAM temanI khUba sevA karI che. paNa pitAjInA jIvananI dharmanuM kalaMka che" ema jAhera kare che. sarvadharma samAnatA, baMdhutA, sadbhAva AkharI kSaNomAM pote hAjara na rahI zakyA teno vasavaso AjIvana jevA guNonI khIlavaNIne poSaka vAtAvaraNa jAte sarje che ane tene rahyo che. vistRta phalaka para vyavahAra jagatamAM mUkavAno puruSArtha Adare che. vilAyata javAnuM saheluM nathI, mAtAnI AjJA meLavavI paNa agharI ahiMsAno prathama sAttvika anubhava jIvananI dizA badalI nAMkhe che. dIkaro vilAyata jaIne adharmI thaI jAya evI pUrI saMbhAvanA che. che. devuM cukavavA sonAnA kaDAno thoDo bhAga vecI dIdhAnuM pitAjI jaina sAdhu becarajI svAmI pAse traNa pratijJA levAnuM nakkI thAya che. 1. samakSa ciThThI lakhIne kabUla kare che tyAre pitAjI mApha karI de che. bhUlanI parastrI gamana na karavuM. 2. mAMsAhAra na karavo. 3. dArU na pIvo. - sajA bhogavavAnI taiyArI sAthe thayelI likhita kabUlAta sAme vedanazIla A traNa pratijJA pachI vilAyata mokalavA mA rAjI thAya che. vilAyata pitA pAsethI prApta thayelI kSamA bALa mohanane kSamAdharmI banAve che. javA paisAnI vyavasthA karavA kasturabAnA ghareNAM vece che ane moTAbhAI sAcuM bolavAthI sajA nahi kSamA maLe che evo anubhava temanA ghaDataramAM karaja kare che. mUlyavAna sAbita thAya che. rAjakoTanI AlleDa hAIskUlano vidyArthI vilAyata AgaLa abhyAsa satyaprIti svabhAvamAM che. sahaja che. zALA kakSAe AgaLa beThelA mATe jaI rahyo che evA khabara maLatA zALAmAM mohanadAsanA vidyArthIe sAco lakhelo speliMga joIne potAnI bhUla sudhArI levAnI vidAyamAnamAM eka kAryakrama goThavAya che. pote pratibhAvamAM kAMIka zikSakanI khoTuM karavAnI salAha bolavAnuM thaze ema samajI pratibhAva mAnato nathI. paNa potAnA dareka prAdhyApakanA mijAjane salAma | lakhIne jAya che, te vAMce cheH zikSaka vize Adara dharAve che. mitra | kaccha jillAnA nakhatrANA gAmamAM AvelI kaoNlejamAM gujarAtInA 'huM AzA rAkhuM chuM ke bIjAo zekha mahetAbanA kusaMge mAMsAhAra | prAdhyApaka tarIke nokarI karatA DaoN. yogendra pArekhane maLavAnuM banyuMmAro dAkhalo leze ane iMglenDathI tarapha vaLe che. mAMsAhAra karI tyAre emanAmAM rahelo taNakho keTalo pAve che tenI pratIti thaI. | pAchA AvyA bAda hindustAnamAM baLavAna thaI, baLavAna aMgrejono nokarI karanArA ghaNA hoya che. paraMtu nokarIne mizana mAnIne potAnA sudhArAnAM moTAM kAmo karavAmAM mukAbalo karI zakAya ema | karmane yazadIkSA ApanArA loko ochA hoya che. jigarathI gUMthAze." kizoravaye tArkika rIte sAcuM lAge | yogendrabhAIe vidyArthIone gAMdhIjInI 'AtmakathA' moTI saMkhyAmAM te samaya, akAda aThavADiyA che paNa mAMsAhAra karyo hoya tyAre | kharIdavA mATe prerita karyA hatA. 'AtmakathA' vAMcyA pachI eka kAryakrama bAda A meLAvaDAno ahevAla mAtA samakSa jamavAnA samaye Aje | zarU thayo. jemAM 'pujya bApune patra lakho' kAryakrama heThaLa vidyArthI kAThiyAvADa TAImsa nAmanA bhUkha nathI ema bolavuM paDe te kaThe|bhAIbahenoe gAMdhIjIne patro lakhyA vidyArthinI jyoti paTele | akhabAramAM chapAyelo. 1888nA che. corI chUpIthI mAMsa khAvuM ane potAno patra mane phona para vAMcI saMbhaLAvyo tyAre mane AnaMda) sapTembaranI cothI tArIkhe muMbaIthI mA samakSa jUThuM bolavuM paDe tenAthI | eTalA mATe tharyo ke gAMdhIjI kolejanA vidyArthIo sa dhI pahoMcyA | AgaboTamAM be se che ane aMtarAtmA Dakhe che. Akhare ema | meM A ghaTanA viSe "abhiyAna'mAM lakhyuM te vAMcIne laMDananA zrI ogaNIsamI sapTembare laMDana pahoce nakkI kare che ke mAtA-pitA jIve che | satIza ThakarAre AvA projekTa mATe rUpiyA agiyAra hajAra che. vilAyatamAM traNeya pratijJAnuM tyAM sudhI mAMsano tyAga karavo ane yogendrabhAIne mokalI ApyA hatA. pAlana karavAmAM ghaNI kasoTI thAya temanI hayAtI na hoya tyAre che. mitranI ghaNI samajAvaTa chatAM | pAkistAnI sarahada pAse AvelA kALA DuMgara para vidyArthIone laI jaIne | mAMsAhAra karavo ane baLavAna thavuM phikku khAya che. eka vakhata zaradIyAdagAra vAcananI eka beThakanuM Ayojana paNa yogendrabhAIe kareluM. ane aMgrejono mukAbalo karavo. | udharasathI pIDAya che tyAre DaoNkTara | AvI to keTalIya pravRttio cAlu kaoNleje yogendrabhAI karatA ja rahe che. Ama, satyaprIti mAMsAhArathI go-mAMsanA rasAvALI cA pIvAno vidyArthIo emane aDhaLaka prema Ape che. ugAre che. upacAra batAve che paNa InkAra kare amadAvAdathI meTrikanI parIkSA DioN. guNavaMta zAha che. pheriMgDana sTrITamAM ghaNe divase Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 vejiTeriyana rasTorAM jue che ane pahelI vakhata peTa bharIne jame che. ja kharuM jIvana che. annAhAranA prasAra-pracAra, himAyata mATe DaoN. oNlDaphIlDa sAthe maLI kharI saMpatti jIvana che evI vicAra dikSA pAmelA mohanadAsa vejiTeriyana kalaba zarU kare che. abhyAsa karavA gayelA yuvAna mohanadAsa gAMdhInA trIjA mArgadarzaka bane che TolsaToya. TolsaToyanuM, "dha kiMgDama tyAMnA bhadra varga sAthe bhaLavA nRtya, vAyolina, phezanebala vastro ane opha goDa Ijha vidhina yU' (vaikuMTha tArA hRdayamAM che)nI jAduI asara vaknatva kaLAnI tAlIma mATe khUba kharca kare che paNa Akhare samajAya thAya che. che ke pote bhaNavA AvyA che ane IMglenDamAM kyAM Akho janmAro pratiSThita lekhaka ane umarAva tarIke vaibhavI jIvana jIvanAra kADhavAno che. aMgrejo jevA thavA gajA uparAMtano kharca karavo ane TolsaToya aDhaLaka dolata choDI khetI karavAnI zarUAta kare che. gAMdhIjI vAnaraveDAM karavA ApaNane paravaDe nahi ema samajIne sAdagI apanAvI A preraNApuruSonA vacanAmRtone, vicArone tatkALa amalamAM mUke dhyeyagAmI bane che. bane tyAM sudhI dUra sudhI paNa page cAlIne javAnuM che. anusaravA yogya vastu-vicArano tarata amala karavo e emanI pasaMda kare che. pAIe pAIno hisAba mahattvanI lAkSaNikatA che. rAkhe che. karakasara kare che. bhaviSyamAM | 'zAzvata gAMdhIkathA'nuM svAgata che kalakattAnI bizapa kaoNlejanA saMsthAonA saMcAlanamAM khapa lAge prophesara esa. ke. jyorja lakhe che zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA zAzvata gAMdhIkathAnuM tAjetaramAM (tA. evo anubhava prApta kare che. ke "gAMdhIjIno satyAgraha e 2, 3, 4 okTobara, 201 2) Ayojana thayuM. muMbaInI A saMsthA nAgarikatva tAlIma vilAyatamAM | vyavahAramAM utArelo khristI dharma pAse paMDita sukhalAlajI tathA DaoN. ramaNalAla cI. zAha jevA variSThono meLave che. parastrI gamananA ekAdhika saMskAravAraso che. vartamAna sukAnI DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe zrI | saMjogomAM patanathI bace che ane Ama, vidyArthIkALamAM traNa nArAyaNabhAI desAInI 'gAMdhIkathA'nI paraMparAne AgaLa dhapAvavA 'nirbala ke bala rAma' jaNAvI pote pratijJAnA pAlanathI AtmasaMyama tarapha yuvAna abhyAsu DaoN. yogendra pArekhane 'zAzvata gAMdhIkathA' mATe ugarI gayAno zreya Izvarane Ape che. vaLelA yuvAna gAMdhI satya-ahiMsAnA nimaMtraNa ApyuM. yogendra pArakheno vidyArthIkALathI mane supere paricaya manathI paNa viSayanI IcchA sevavA mArge vicaratA prayogadharmImahApuruSa che. vidyArthIonA prazna caLavaLa karavI, jarUra paDe to veThavAnI taiyArI | jeTalA doSamAM paDyAnI kabUlAta kare bane che. rAkhavI vagereno amArA jevA anekane jAta anubhava che. gAMdhIjIvana bIjo divasa : dakSiNa AphrikAmAM khristI mitro pratyenA temanA Adara ane abhyAsanA pariNAme ja teo gAMdhIkathA 3 oNkTobara, 2012 dvArA khristI dharma svIkAravA mATe | mATe sajja thayA. temanI prathama 'zAzvata gAMdhIkathA' sAMbhaLavA muMbaI satyAgrahI krAMtikAra ghaNI salAha, pustako ApavAmAM jaI nA zakAyuM. paraMtu sIDI sAMbhaLIne UMDo paritoSa thayo. ApaNA saMta gAMdhI Ave che. vyApaka dharma maMthananA A samayanA eka yuvAnane abhyAsapUrvaka gAMdhImUlyonA vAhaka tarIke dakSiNa AphrikAnA jagavikhyAta gALAmAM zrImad rAjacaMdrano pratyakSa joDAyelA jovAno AnaMda thayo. nakhatrANA kaoNlejanA pacIsa jeTalA | satyAgrahanI janma tArIkha 11mI paricaya svadharmamAM zraddhA majabUta kare vidyArthIonA saMkalponI vAta paNa preraka ane nirALI che. A '| sapTembara, 1906 che. paNa e che. dharmamaya AcaraNa, anya dharmano vi pahelAM gAMdhIjInI zAMtakrAMtinI Adara ahiMsaka jIvanazailI ane | divase vividha saMkalpa rUpe zubhecchA bheTa ApI hatI. nakhatrANA | zarUAta thaI cukI hatI. 1893nA A 0 | kaoNlejanA cAra vidyArthIo kathAzravaNa karavA muMbaI gayA hatA. 'zAzvata | eprila mahine porabaMdaranI da.A. thakI thAya che. raskinane 'anaTu dhisa | gAMdhIkathA'nuM 'dIpa prAgaTya' A vidhAthIonA haste rakhAvI yajamAna | sthita me maNa peDhIno e ka kesa lAsTa' nuM vAMcana aMtaranAM dvAra ughADe ! .. . | saMsthAe rUDuM kArya karyuM. gAMdhI sAhityanA cAra graMthonuM vimocana | ukelavA eka varSa mATe dakSiNa che. raskina pAsethI traNa vicAranI tathA gAMdhIsAhityanA pustakonuM pradarzana ane vecANa, A kathAnI | AphrikA gayela berisTara gAMdhI parA bheTa maLe che. vizeSa upalabdhi hatI. AgAmI divasomAM amadAvAda, mahemadAvAda | bAvIsa varSa tyAM rokAI jAya che 1, badhAnA bhalAmAM ApaNuM bhaluM | Adi nagaromAM yuvAnonA moTA samUha vacce 'zAzvata gAMdhIkathA'] ane satyAgrahI krAMtikAra tarIke navo raheluM che. yojAze. muMbaI jaina yuvaka saMghane AvI umadA pahela karavA badala avatAra pAme che. 1893nI 31 me 2. vakIla temaja vALaMdanA-bannenA abhinaMdana. e priToriyA jatAM meritsabarga kAmanI kiMmata sarakhI hovI joIe. LprA. maniSa paMcAla | sTezana para, prathama varganI TikiTa 3. sAduM, majUrInuM kheDUtanuM jIvana 'nirIkSaka' | hovA chatAM TrenamAMthI dhikkArapUrvaka Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 17 utArI devAmAM Avelo covIsa varSano yuvA raMgabhedanI nIti sAme majUromAM paNa svIkRti pAme che. nAtAlanI dhArAsabhAmAM hiMdIone laDI levAno makkama saMkalpa kare che. kALA hovAnA anekavidha anubhavo sabhya cUMTavAno haka hato te khUMcavI levAno kAyado AvavAnI vAtathI sAme saMgharSa karato karato aMgreja mitronI sahAnubhUtine aMke karato khaLabhaLI uThelA gAMdhIjI caLavaLanA maMDANa zarU kare che ane sarakArane yuvAna berisTara hAthamAM lIdhelA dareka kAmane pUrA samarpaNa bhAvathI matAdhikAra pratibaMdhano virodha karatI dasa hajAra sahIo ugharAve che. ukele che. pAra pADe che. memaNa peDhInA kesane dhaMdhAdArI vakIlanI jema nAtAla InDiyana koMgresanA nejA heThaLa A caLavaLa cAle che. vArSika ukelavAnA badale maitrIpUrNa samAdhAnano rasto cIMdhIne kharI vakIlAta lavAjamathI sabhyo banAve che. A kAmagIrIthImAMthI teo zIkhyA ke zIkhyAno AnaMda meLave che. dakSiNa AphrikAnI sarakAra taraphathI jAhera kAma kadI karaja karIne karavuM nahIM. lokono bIjA kAmo vize hiMdIone paDatAM kaSTo joIne tenuM haiyuM kakaLI UThe che ane komanA bhale vizvAsa karAya, paNa paisAnA vAyadAno vizvAsa na karAya. loko lokonI vinaMtIne mAna ApI tyAM rokAI jAya che. saMgaThana mATe pahoMcanI darakAra rAkhatA nahIM paNa AgrahapUrvaka pahoMca apAtI. teo puSkaLa samaya ane zakti phALave che. 0 mAnatA ke zuddha hisAba vinA zuddha hiMdIonA kesa maLatA thAya che tethI | zAzvata gAMdhIkathA satyanI rakhavALI asaMbhavita che. nirvAha kharcanI jogavAI thaI jAya | zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA upakrame pahelI zAzvata gAMdhIkathA premapurI| 1894mAM nAtAlanI sarakAre che. satyaprItinA kAraNe vakIlAtanA | Azrama, bAbulanAtha-muMbaI mukAme yojAI gaI. nakhatrANA kaoNlejanA | giramITiyA hiMdIo para dara varSe vyavasAyamAM nyAyAdhIzono paNa cAra vidyArthIonA haste kathA prAraMbhe dIpa-prAgaTya karAvavAmAM | 25 pAunDano kara nAMkhyo. tenI bharapura Adara pAme che. TolsaToya | AvyuM. yajamAna saMsthAnA maMtrI DaoN. dhanavaMta TI. zAhe zAzvata gAMdhIkathA | sAme laData mAMDI. vyakti dITha traNa vADI ane phiniksa AzramanI |prAraMbhe bhUmikArUpa saMkSipta vaktavyamAM yuvApeDhI dvArA gAMdhIkathA| pAunDano kara nakkI thayo. traNa sthApanA dvArA zramamalaka sahajIvana paraMparA vistaratI rahe evo zubhecchArUpa saMkalpa vyakta thayo.| pAunDano kara paNa javo joIe zarU thAya che. vatanathI patnI ane te |gAMdhIkathA vyAkhyAtA DaoN. yogendra pArekhe tridivasIya kathA (2, 3, 5 evuM nakkI karI laData cAlu rAkhI. kALe be bALakone laIne da. A mAM |4 okTobara- 201 2) daramiyAna gAMdhIjIvana ghaDatara, satyAgrahI| eka pachI eka anyAya sAmenI sthAyI thatA gAMdhIjInA satyanA krAMtikAra gAMdhIjI ane gAMdhIjI vizenI gerasamajo tathA sAmrata | caLavaLa cAlu hatI tyAM vaLI eka prayogonI savAsa hindustAna sudhI samayamAM prastutatAnI vigatone AvarI lIdhI hatI. kathAmAM AvatA | gulAmIno kAyado lAgu paDyo. pahoMce che. svadeza AvavAnuM thAya |prasaMgo ke bhAvabhUmikA anusAra gAMdhI viSayaka praziSTa kAvyonI| TrAnsavAlamAM rahevAno haka tyAre dakSiNa AphrikAmAM vasatA |saMgItamaya rajUAta dvArA kaccha-bhUjanA jANItA gItakAra-saMgItakAra | dharAvanAra dareka hiMdI strI-puruSa hiMdIonI sthitithI hiMdanA |rAjeza paDhAriyAe ucita nyAya Apyo ane sahunI prazaMsA meLavI. | ane ATha varSanA chokarAdhuraMdharo-agrapuraSone vAkepha kare che. jena yuvakasaMghanA pramukha zrI caMdrakAnta DI. zAha, upapramukha nItinabhAI | chokarIoe eziyAI daphtaramAM potAnA dezanA akhabAronA | sonAvAlA Adi hoddedAro tathA kumudabahena paTavA, DaoNkTara potAnA nAma noMdhAvI paravAnA adhipatione maLe che. hiMdIonI IndirAbahena, gAMdhIjInA pautrI uSAbahena gokANI Adi prabuddha | meLavavA ane e vakhate janA vyathAne vAcA ApavA rAjakoTathI nAgarikonI hAjarI khUba protsAhaka rahI. akSarabhAratI-bhUja-| paravAnA pAchA ApavA. arajI lIluM copAniyuM kADhe che. potAnI prakAzita gAMdhI sAhityanA cAra graMthonuM vimocana ane pustaka] upara arajadAranA badhA AMgaLA vAta loko sudhI pahoMcADavAnA pradarzana-vecANane sAro AvakAra maLyo. samApana dine kathA saujanyaane aMgaThAnI chApa levI. nizcita mAdhyama tarIke akhabAro no |pradAtA kavayitrI suzIlAbahena cImanalAla jhaverI parivAranA zrI| samaya maryAdAmAM je hiMdI strI-puruSa khUbIpUrvaka upayoga kare che. ] puSpasena jhaverIno saMsthAe sahu vatI AbhAra mAnyo. yajamAna | 1894nA me mahinAnI 22mI | saMsthAe kathAkAra DaoN. yogandra pArekhanuM aucityapUrvaka sanmAna karI| rahevAno haka jAya. paravAno na tArIkhe nAtAla InDiyana koMgresano |kathAparaMparAne AgaLa dhapAvavA zubhecchA ApI. zAzvata gAMdhIkathAnA | kaDhAve to jela, daMDa ane milkata janma thAya che. "InDiyana AgAmI kAryakramo paNa nakkI thaI rahyA che. japtInI jogavAI jevA julama sAme opiniyana' jevuM akhabAra zarU kare zAzvata gAMdhI' | mahAsaMgharSanuM netRtva lIdhuM. che. dakSiNa AphrikAmAM navembara aMka 1896mAM cha mahinA mATe giramITiyAonA hamadarda banelA mAtra gAMdhI jIvana ane | svadeza AvelA gAMdhIjI dakSiNa gAMdhI bAlAsuMdaramnA kissAthI ciMtanane samarpita sAmayika | AphrikAnA hiMdIonI pIDAnA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 pratinidhi tarIke agraNI deza sevakone maLe che. sara phirojazAha mahetA, dakSiNa AphrikAmAM hiMdu tathA musalamAna dharma mujaba thayela vivAhane lokamAnya TiLaka ane gopAlakRSNa gokhale jevAnI mulAkAta bhaviSyanA gerakAyadesara TharAvato kAyado Avyo. dareka anyAyanI sAme makkama dezasukAnI tarIkenI temanI bhUmikAnuM prathama pagathiyuM hatI. netRtva pratikAra, maratAM paNa satya na choDavuM evo saMkalpa ane pratipakSanA sahaja rIte keLavAtuM gayuM. avirata zrama, AtmasaMyama, svAnuzAsana parivartana sudhInI dhIraja temanI vizeSatA hatI. janarala smaTsa sAme ane paLepaLanI jAgRtithI dhyeyaniSTha netRtva ghaDAtuM gayuM. 33mAM varSe jelamAM caMpala banAvyA ane bheTa ApyA. smase payagaMbara jevA A 1901mAM rASTrIya koMgresanI mahAsabhAmAM-kalakattA adhivezanamAM mANasanI bheTane kAyamI smRti tarIke sAcavI rAkhI, je Aje paNa netAo-svayaMsevakono ThAThamATha joI sevaka tarIke kAma karyuM. dakSiNa AphrikAmAM sacavAyela che. lAMbA saMgharSane aMte badhI mAMgaNIo pAyakhAnAnI gaMdakI sApha karI, sAvaraNo mAMgI saphAI karI. vilAyatI kabUla rahI. satyano vijaya thayo. traNa pAunDano kara dUra thayo. hiMdI berisTaranI saphAI kAmadAra tarIkenI A bhUmikA temane namratAnA nidhi lagno mAnya rahyA. khUnI kAyado-gulAmI kAyado rada thayo. aparigrahane tarIke pratiSThita kare che. jIvanamAM utAratA A saMte bheTamAM maLela tamAma sonA-cAMdI-hIrAnA zAzvata gAMdhIkathA-virala anubhavo AdaraNIya nArAyaNabhAI desAIe ekaso ATha 'gAMdhIkathA'no eka speliMga pAko karIzuM. (9) mArA gharanI AsapAsa rahetAM sAdhAraNa saMkalpa karyo. ekaso sAta kathA thaI cUkI che. 'gAMdhIkathA' paraMparA parivAronA bALakone huM roja eka kalAka bhaNAvIza. AgaLa cAlavI joie evI IcchApUrNa javAbadArI DaoN. dhanavaMta zAha vidyArthIonA saMkalpanI A bheTathI navI peDhI vize zraddhA majabUta (muMbaI)e A lakhanArane soMpI, ane muMbaImAM prathama 'zAzvata banI. teo ApaNI jema pIDha ane ThAvakA nathI teno AnaMda che. gAMdhIkathA" yojAI. eka varSathI bhUja-kacchathI 'zAzvata gAMdhI' sAmayika kaoNlejamAM ja 'gAMdhI, mAya phAdhara' philma mANI. gAMdhIjInA mULa zarU thayuM je gujarAta vyApI saMskAra sevakomAM Adara pAmyuM. ramezabhAI avAjamAM prArthanA pravacano sAMbhaLyA. A badhA utsAhapreraka saMghavInA jIvanatapanuM A uttama phaLa. sAmayika nAma parathI ja 'zAzvata anubhavonuM bhAthuM muMbaImAM kathA daramyAna khUba kAma AvyuM. gAMdhIjInA gAMdhIkathA' nAmAbhidhAna thayuM. trIjA putra rAmadAsanA dIkarI uSAbahena chotera varSanI vaye kathAzravaNa pUrA eka dAyakAthI nakhatrANAnA vidyArthIo samakSa gAMdhIjIvananI karavA AvyA. kumudabahena paTavA eMsI varSanI vaye traNeya divasa kathA| AMtarachabI vyakta karavAnA anubhava ane protsAhaka pratisAdathI ja zravaNa karavA hAjara rahyA. gAMdhIjInA vilAyatanA sahayogI mitra, gAMdhIkathAnA kathAkAra tarIke mAruM ghaDatara thayuM. eTale ja kathA daramyAna prANajIvana mahetA jemaNe sAbaramatI Azrama mATe paNa sahAya karI kahevAyuM ke, 'gAMdhInuM saranAmuM meM nakhatrANAnA vidyArthIonI AMkhomAM hatI. temanA parivAranA indirAbahenanI upasthiti paNa preraka rahI. joyuM che.' kacchamitra-janmabhUmie 'zAzvata gAMdhIkathA' prAsaMgikanI 'gAMdhI-mAya phAdhara'nA DAyarekTara phirojhakhAna sAthe gAMdhIkathAnA umaLakAbhera noMdha lIdhI. kaccha, Ama vividha rIte navI dizA mATe Ayojakoe goThavelI mijabAnImAM eka kalAka uparAMta gAMdhIjInI nimitta banyuM. ghaNI ciMtanAtmaka vAto thaI. phirojhabhAInA gAMdhIjI viSayaka kathA nimitte muMbaI prasthAnanA divase kolejamAM vidyArthIo pAse vicAronI spaSTatA yAdagAra anubhava rahyo.' pALI zakAya evA ekAda saMkalpanI bheTa mAgI. apIlano rasaprada- zAzvata gAMdhIkathAnA saujanyanA dAtA puSpasena jhaverI parivArano Atmiya saMtoSaprada pratisAda maLyo. be varganA savAso vidyArthIomAMthI pacIsa anubaMdha ane tyAM upasthita nakhatrANAnA vidyArthIo sAtheno saMvAda jeTalA vidyArthIoe lIdhelA saMkalpo A mujaba hatA. (1) huM A ja paNa nehasabhara hato. uSmAbhera samApana ane zrotAonA saMkalpanI pachI geravAjabI kharca nahIM karuM. (2) traNeka vidyArthIoe hararoja vAto paNa nirALI che. nakhatrANAthI muMbaInI A saphara apUvI pAMca kilomITara cAlavAno saMkalpa lIdho. (3) huM ghaNI vakhata mammI gAMdhIyAtrI rahI. AgAmI 30mI jAnyu. 2013thI mATuMgA-muMbaI pAse jIda karuM chuM. have nahIM karuM. (4) amArA ghare kAma karavA AvatA mukAme 'zAzvata gAMdhIkathA' yojAze tyAre AnaMda dviguNIta thaze. prathama bahenanI dIkarInA bhaNatarano kharca huM mArA aMgata kharca mATe maLatA kathAnI sIDI Ayojaka saMsthA zrI muMbaI jena yuvaka saMgha dvArA ni:zulka paisAmAMthI karIne tene bhaNAvIza. (5) dara varSe dasa pustako kharIdIne ApavAmAM Ave che e khAsa abhivAdanapurvaka noMdhIe. vAMcIzuM. (6) gAMdhIjInI AtmakathA vAMcIzuM. (8) amo rojano 'ccha mitra' Tyogendra pArekha Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jhaverAta tyAM arpaNa karI jAhera sevAnuM TrasTa banAvyuM. sevA dhyeyane asahakAra AMdolanane ATopI lIdhuM. samarpita rahI zakAya te mATe brahmacarya pAlana anivArya jaNAyuM tethI buddhanA mahAbhiniSkramaNa sAthe jenI tulanA thaI evI dAMDIkUca sADatrIsa varSanI bharayuvAna vaye AjIvana brahmacarya pAlanano saMkalpa vizvanA maMca para gAMdhI pagalAMnI majabUta chApa choDI gaI. kUcanA karyo. dareka virAma sthaLe, sabhAo daramyAna lokajAgRti, vyasanamukti, Ama, dakSiNa AphrikAmAM satya, ahiMsA, acaurya, aparigraha, khAdIno pracAra ane aspRzyatA nivAraNano saMdeza ApatA rahyA. brahmacarya jevA paMca mahAvratone jIvanamAM utAranAra prayogavIra berisTara mAtra upadeza nahi AcaraNa emano jIvanamArga hato. capaTI mIThuM gAMdhI pistAlIsa varSanI uMmare 1915mAM 9mI jAnyuArIe hiMdanI upADavAthI AjhAdI na maLe evI zaMkA sevanAra sAthIo dAMDIkUcanI bhUmi para pAchA pharyA tyAre deza Akho satyAgrahanA sukAnI tarapha mITa saphaLatAthI acaMbita thayA. briTIza sAmrAjyane lUNo lagADI mahAtmA mAMDIne beTho hato. hiMda pAchA AvyAnA prathama mahine ja jAnyu.nI gAMdhI lokahRdayamAM vistaratA rahyA. dezanI AjhAdI mATe yuvAvarga 25mI tArIkhe goMDala mukAme maLelA mAnapatramAM mahAtmA saMbodhanathI saphALo jAgyo. temane sanmAnavAmAM AvyA. 1942mAM 'hiMda choDo' AMdolananI svataMtratAnI mAMgaNa bulaMda AjhAdI AMdolananuM sukAna lIdhAM pahelA samagra dezano relvenA banAvI. mahAdevabhAI jevA samarpita sAthInuM avasAna temane paDelI trIjA vargamAM pravAsa karIne janasAmAnyamAM bhaLI javAnI rIta apanAvI. bahu moTI khoTa hatI. kasturabA paNa dezanI AjhAdInI savAra jovA kAThiyAvADI paheraveza gayo. carakho jIvita na rahyAM. hAtha lAgyo. khAdI vastra nathI, zAzvata gAMdhIkathA dareka caLavaLa zAMtakrAMtinA eka vicAra che, ema jaNAvI AgAmI kAryakrama eka adhyAya jevI hatI. mAravAmAM svAvalaMbananA pATha zIkhavyA. nahi paNa mAra khAvAmAM bahAdurI che (1) sAbaramatI senTrala jela-amadAvAda amadAvAdane pravRtti kendra tarIke evo pATha krAMtikArIo bhaNyA. jela jAnyuArI-2013-trIjA saptAhamAM (cha divasa) | pasaMda karyuM. kocaraba AzramamAM bharo AMdolananI navAI nahotI. ane konA virodha vacce harijana | (2) mATuMgA (muMbaI) zAsaka, zoSaka, julmagAranuM hRdaya kuTuMbane Azraya ApI, temanI sAthe | 30 jAnyu., 31 jAnyu., 1 phebruArI- 2013 (traNa divasa). parivartana saMbhava che evI dhIraja eka rasoDe jamI nirNAyaka | (3) mahemadAvAda ArTsa & kaoNmarsa kaoNleja gAMdhIjInuM zastra kaho ke zAstra. makkamatAnA darzana karAvyA. 11, 12, 13 phebruArI (tridivasIya kathA) satyanI upAsanA ane abhayanI sAbaramatInA kinAre Azrama sAdhanA. maravAnI taiyArI. laData sthApyo. "eka vaNika putra jo karI zake to meM A RSI kArya karyuM che badalo levA mATe nahi paNa virodhInA hRdaya parivartana mATe che evI ema kahI gujarAta vidyApIThanI sthApanA karI. rASTrIya keLavaNI ApatI samaja dezane ApavAmAM jAta ghasI nAMkhI. Atmazuddhi arthe upavAsanuM saMsthA tarIke dezasevako taiyAra karavAno saMkalpa sAkAra karyo. anekavidha zastra hAtha lAgyuM. vividha nimittomAM karelA upavAsane ahiMsaka rAjakIya saMgharSo vacce mAtRbhASAnI khevanA karI. joDaNInI ataMtratA pratikAranI vibhAvanAmAM mahattvanuM sthAna maLyuM. sAbaramatInA A saMte dUra karavA vidyApIThanA upakrame "sArtha joDaNIkoza'nI racanA karAvI. sUtaranA tAMtaNe AjhAdI meLavI. AjhAdI najIka AvatI gaI tema svAvI AnaMda, saradAra paTela, javAhara, kAkA sAheba, narahari tema deza vibhAjananI vighAtaka kSaNa sudhI pahoMcyo. hindu-muslima ekatA parIkha, dAdAsAheba mAvaLaMkara, vinobA bhAve jevA eka pachI eka mATe vana mena ArmInI jema nIkaLI paDyA. "mAruM sAMbhaLe che koNa?'nI pratibhAsaMpanna mahApuruSo joDAtA gayA. jaliyAMvAlA bAga hatyAkAMDathI pIDAno samudra ghUghavato hato. gAMdhInI kalpanAnuM 'hiMda svarAja' eka duHkhI thayelAM hRdaye aMgrejone bhAratamAMthI hAMkI kADhavA dRDha saMkalpa apUrNa svapna hatuM. sagI AMkhe ahiMsA, aMtyodaya, sarvodaya mUlyono karyo. savinaya kAnUnabhaMga ane asahakAra jevA nUtana ahiMsaka saMhAra joyo. dezanI prajAne svarAjane lAyaka banAvavAnA mahAyajJamAM pratikAranA zastro hatA. caMpAraNa satyAgraha daramyAna bihAranA prathama Akhare jAta samarpI dIdhI. paMktinA vakIlone sevA, sAdagI, samUhajIvananI tAlIma ApI. kheDA trIjo divasa : 4 oNkTobara, 2012 satyAgrahathI keLavAyelA vallabhabhAI bAraDolI satyAgrahanA saradAra gAMdhIjI vizenI gerasamajo ane banyA. caLavaLakartAo ahiMsAno marma-dharma samajyA nathI ema AjanA samayamAM gAMdhIjInI prastutatA, corIcaurA hatyAkAMDathI jaNAyuM. eTale saphaLatAnI saMbhAvanAvALA zraddhA ke bhaktinA kAraNe atizayoktipUrNa mahimA thAya tenAthI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 paNa bacavA jevuM che. gAMdhIjI eka evuM vyaktitva che ke zraddhApUrNa kare che jANe bhagatasiMhane phAMsIthI bApu rAjI thayA hoya. jANe prazasti ke guNAnuvAda karavAmAM nukazAna nathI. samyak ciMtana jarUrI bhagatasiMhane phAMsI aMgeno aMtima nirNaya bApue karavAno hoya. che. camatkAro ke aMdhazraddhAno prazna nathI te rAhatanI vAta che. emane gAMdhIjIe vAIsaroya samakSa alaga alaga beThakamAM cha vakhata rajUAta vizenA tamAma purAvAo, dastAvejo hAjarAhajUra che tethI gAMdhI karI hatI. bhagatasiMha jevA krAMtikArInA balidAna mATe temane bharapUra aMdhazraddhAno nahi pratItino viSaya che. Adara hato. gAMdhIjI ahiMsAmAM mAnatA hatA. chatAM hiMsAnA mArge gerasamajanuM kAraNa abhyAsano abhAva, abhyAsanI dAnatano vaLelAM zahIdonA rASTraprema vize temane pUruM mAna hatuM. vINA dAsa abhAva, ajJAnatA ke pUrvagraha hoI zake. gAMdhIjInI bAbatamAM A nAmanI krAMtikArI mahilA jo hiMsAnA mArga choDI de to tene jelamAMthI dareka kAraNa lAgu paDe che. ApaNe tyAM abhyAsanA abhAve gAMdhIjI mukta karavA gAMdhIjI prayAsa karavAnA hatA. vINA dAse kahyuM, 'huM hiMsAmAM vize gerasamajano gRhaudyoga ke laghuudyoga cAle che. gAMdhIjIe mAnuM chuM. jUThuM bolavuM ja nahi ema meM nakkI nathI karyuM paNa ApanI muslimonuM tRSTikaraNa karyuM che ema kahenAra lokone e khabara paNa AgaLa huM jUThuM bolI nahIM zakuM. tethI sAcuM kahuM chuM ke huM chUTIza to nathI ke tuSTikaraNa zabda sAmrata rAjanItinA duSpariNAmonuM kAraNa pAchI hiMsAnA mArge vaLIza'-"ApanI samakSa asatya nahIM'ane pramANa che. krAMtikArIone Avo Adara hato. gAMdhIjIe kahyuM, tArI satyaniSThA prathama gerasamaja to evI che ke gAMdhIjI rASTrapitA thaI zakyA paNa vize mane Adara thayo che paNa huM tane choDAvavAno prayatna nahIM karuM. pitA tarIke niSphaLa rahyA. moTA putra harilAlanA veDaphAyelA jIvana kAraNa ke meM ema nakkI karyuM che ke je caLavaLakartA evo saMkalpa karaze ke viSe gAMdhIjIno doSa kADhanArAo AvI vAta kare che. 'gAMdhIjInuM hiMsA tyajI deze emanA mATe ja mAre prayAsa karavAno che." khovAyeluM dhana : harilAla' A pustaka nIlamabahena parIkhe lakhyuM che je hiMsAno mArga tyajavAno saMkalpa lenArA 1 100 jeTalA sahue vAMcavuM rahyuM. harilAlane berisTara thavuM hatuM. jAhera sevaka tarIke krAMtikArIone choDAvyA. svAmI rAva nAmanA jANItA krAMtikArI. emanuM jIvI rahelAM bApu pAse aMgata mUDI hatI nahIM. vaLI, A prakAranA nAma saradAra pRthvIsiMha. subhASacaMdra bojhanI bhatrIjInA pati thAya. bhaNataranI sArthakatA temane jaNAI nahIM. harilAle berisTara thavA karatAM saradAra pRthvIsiMhane phAMsInI sajA thaI na hatI. gAMdhIjIe emane Azrama jIvanamAM keLavAvuM joIe ema bApue jaNAvyuM. harilAlane mukta karAvyA hatA. subhASacaMdra bojhanI bhatrIjIe A vAta pote e maMjUra nahotuM. evAmAM mitra prANajIvana mahetA taraphathI patra Avyo karelI je keseTamAM rekarDa thayelI che. teo hAlanA pAkistAnanI hajArA ke gAMdhIjI koIne vilAyata berisTara thavA mokale to pote skaoNlarazIpa jelamAM hatA. emane choDAvavA gAMdhIjI vatI mahAdevabhAI desAIe ApavA taiyAra che. patranI vAta jANI harilAle potAnI samasyA haLavI dhakkA khAdhA hatA tyAre yuvAna nArAyaNabhAI desAI paNa sAthe gayelA thaI gaI jANI vilAyata bhaNavA javA pharI rajUAta karI. bApue ema temaNe "gAMdhIkathA" daramyAna jaNAvyuM che. dIkarAne kahyuM, 'jAhera sevAnA mArA kAmothI prabhAvita thaI mane AvA bAbAsAheba AMbeDakara sAthe gAMdhIjIne je matabheda thayo te koI jAhera kAma mATe paisA maLe te huM mArA putra mATe vAparuM te to goLamejI pariSadamAM dalitone alaga matadAramaMDaLa maLavuM joIe te bhraSTAcAra gaNAya. mATe tamane to huM bhaNavA mATe mokalI zake nahIM. bAbate hato. aMgrejo zakya teTalo alagAva Ubho karavA mAgatA bApa-dIkarA vacce kalaha thayo. harilAla bhaNavA mATe svadeza AvyA. hatA. gAMdhIjI aMgrejonI A cAla samajatA hatA. bIjA samajadAra bApue rajA ApI. harilAla meTrikamAM traNa vakhata nApAsa thayA. loko paNa gAMdhIjI sAthe sahamata hatA. gAMdhIjInI nAmarajInA kAraNe harilAlanA lagna thaI gayelAM. gharanI, saMtAnonI javAbadArI, AMbeDakarajIne tIvra roSa hato. temaNe gAMdhIjInI tIvra AlocanA abhyAsamAM niSphaLatA, hatAzAmAM jIvana veDaphAyuM. vyasana, durAcAranA karI. gAMdhIjI paNa javAba Apaze tevI sahune khAtrI hatI. gAMdhIjIe kumArge jIvana vaLyuM. patnInuM avasAna thayuM tyAre harilAlanA saMtAno mAtra thenkayu sara! kahyuM. gAMdhIjIe kahyuM ke ApaNe aspRzyatAnuM valaNa bApu pAse AzramamAM ja ucharyA. harilAla jIvananA pravAhamAM pAchA rAkhI sadIothI emanuM apamAna karyuM che. teo mArA moM para thUkayA vaLe tevA bApunA tamAma prayAso niSphaLa gayA. putra tarIke harilAla nathI tethI meM emano AbhAra mAnyo che. bAbAsAhebanI kaTutAne temaNe niSphaLa gayA. eka viSAdapUrNa kathanI che. gAMdhIjI traNa putronA pitA vAjabI gaNI, paNa alaga matadAramaMDaLathI varga vibhAjananI dahezata tarIke ke anya traNa dIkarAo putra tarIke niSphaLa gayA nathI. nIlama hatI. tethI bApue AmaraNa upavAsa karyA. Akhare ThakkarabApAnI parIkhanA pustakamAM bApa-dIkarAno patravyavahAra vAMcavAthI bApunA madhyasthInA kAraNe AMbeDakara mAnI gayA. alaga matadAramaMDaLanI vAta hRdayanI jhAMkhI thaze. uDI gaI. A kAraNe Aje paNa dalItono eka varga bAputhI nArAja zahIda bhagatasiMhane bacAvyA nahIM evI TIkA karanAra e rIte TIkA che. dezanuM baMdhAraNa ghaDavA mATe videzathI niSNAtanI madada levAnI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka vAta AvI tyAre gAMdhIjIe ja bAbAsAheba AMbeDakaranuM nAma sUcavyuM. prayAso AMkhanA kaNAnI jema khUMcatA hatA. pAkistAnamAM laghu saMkhyAmAM prathama pradhAnamaMDaLanI yAdI laIne javAharalAla gAMdhIjI pAse gayAM tyAre rahI gayelA hiMduonI salAmatI mATe paNa gAMdhIjI ciMtIta hatA. temAM AMbeDakarajInuM nAma na hatuM. gAMdhIjIe sUcavyuM, tyAre javAharalAle jhINAthI A mudde teo nArAja hatA ane hiMduonI salAmatI mATe kahyuM ke AMbeDakara to koMgresanA virodhI che. gAMdhIjIe tarata kahyuM ke, pAkistAna javA IcchatA hatA paNa e pahelAM hatyArAonA manasubA 'teo koMgresanA virodhI che, dezanA virodhI nathI. tame koMgresanuM nahi pAra paDyA. bhAgalAnI zarata mujaba nakkI thayelI rakama ApI devI dezanuM pradhAnamaMDaLa banAvo cho !' aMte bAbAsAheba gAMdhIjInA kahevAthI joIe e bAbata gAMdhIjI nItinA mArge cAlatA hatA. pAkistAna dezanA prathama kAyadApradhAna thayA. paMcAvana karoDano upayoga yuddha vakhate karaze evI dahezata sAcI hatI subhASacaMdra bojhanI bAbatamAM paNa gerasamaja che. subhASacaMdra bojha paNa laDavA mATe baLa joIe, paMcAvana karoDa dabAvIne yuddhanA koInI paNa madadathI hiMsaka mArge paNa AjhAdI meLavavAnA matanA AkramaNane nabaLuM banAvavAnI pAmaratA gAMdhIjIne maMjUra na hatI. " hatA. gAMdhIjI svabaLe, hiMdavAsIonI laDatathI ja ahiMsaka mArge ahiMsAmAM mAnanAro chuM. paNa pAkistAna ApaNI vAta mAne nahi AjhAdI meLavavAnA matanA hatA. banne vacce matabheda hato. manabheda ane yuddha anivArya hoya to yuddha karavuM joIe.' e pramANe gAMdhIjIe na hato. hiTalaranI madadathI AjhAda thavAnuM gAMdhIjIne maMjUra na hatuM. jAheramAM kaheluM ke gAMdhIjInI dinavArI ane anya pramANamAM maLe sAdhya zuddhi ane sAdhana zuddhi gAMdhIjIno siddhAMta hato. subhASabAbunA che. gAMdhIjInI ahiMsAmAM kAyaratA na hatI. vIrano mArga ahiMsAno avasAna vakhate temanI mAtAne AzvAsanano tAra gAMdhIjIe pAThavyo. mArga che e zAzvata satya temano jIvanamaMtra hato. lUI phizare gAMdhIjIne kahyuM, 'tame jApAnane madada karanAra pratye saradArane prathama vaDApradhAna na banAvyA te vAtano ullekha vAraMvAra sahAnubhUti rAkho cho tethI tamArI TIkA thAya che.' gAMdhIjIe kahyuM, thAya che. gujarAtamAM sAmrata rAjanItimAM cUMTaNInA divasomAM "mAhola mane subhASabAbu jevo bIjo rASTrabhakta batAvo.' gAMdhIjIne jamAvavA khAsa thAya che. javAharalAlane vaDApradhAna banAvavAmAM rASTrapitAnuM uddhodhana karanAra sahu prathama subhASajI hatA. bannene gAMdhIjInuM vajana hatuM te sAcI vAta. javAhara karatAM saradAra tera varSa ekabIjA mATe Adara hato. moTA hatA. saradAranuM zarIra kathaLatuM jatuM hatuM. saradAra pote ghaNAM pAkistAnane paMcAvana karoDa ApavAnI gAMdhIjIe vAta karI tethI samayathI gAMdhIjInI sAravAra heThaLa hatA. "mArI pAse have varSo nathI" temanI hatyA thaI ema TharAvanAro, mAnanAro varga irAdApUrvaka jUThANuM ema saradAra khuda kahI cUkelA. e samaye konI pAsethI kayuM kAma levuM phelAve che. pAkistAnane paMcAvana karoDa ApavAnI vAta 1948nA enI sarvAdhika asAdhAraNa sUjha gAMdhIjI pAse hatI. dezanA prathama jAnyuArI mahinAnI 13mI tArIkhe thaI hatI. e pUrve gAMdhIhatyAnA vaDApradhAna pramANamAM yuvAna hoya ane AjhAdI bAda turata ThIka ThIka cAra prayAsa thayA hatA. gAMdhIjInI hatyAnA kula cha prayAsa thayA. vIsamI samaya sudhI sthira suzAsana ApI zake tathA videza nItine susthApita jAnyuArIe pAMcamo prayAsa thayo. 30mI jAnyu.nA aMtima prayAsamAM kare evI dhIratA ane vidvattAvALA hoya e paNa jarUrI hatuM. saradAra hatyArAne saphaLatA maLI. cheka 1934mAM prathama prayAsa thayo. cha pAse samaya ocho hato ane dezI rajavADAMone rASTra sAthe ekarasa prayAsamAMthI traNamAM goDasenI hAjarI pUravAra thaI che. paMcAvana karoDa kAma karavAnuM kAma vadhAre samaya mAgI le tevuM ane vizeSa paDakAra ke dezanA bhAgalAM jevA prazno nahotA tyArathI gAMdhIjInA mRtyunI vALuM hatuM. dezI rajavADAMnI saMkhyA gujarAta-saurASTramAM vadhAre hatI. IcchA rAkhanArAno eka varga hato. cheka 1938mAM gAMdhIjIe savAso dhIMgI koThAsUjha ane taLa jIvananA grAmya anubhavanuM bhAthuM saradAra varSa jIvavAnI IcchA vyakta karI tyAre goDasee agraNI sAmayikamAM pAse hatuM. e kAma temaNe sArI rIte pAra pADyuM. deza AjhAda thayA lekha karyo ke "paNa jIvavA deze koNa?' pachI dezI rajavADAMno prazna ukelI traNa varSa jeTalAM TUMkA gALAmAM paMcAvana karoDanuM to bahAnuM hatuM. gAMdhIjInA upavAsa komI saradAranuM avasAna thayuM. jo saradAra vaDApradhAna thayA hota to rASTranI tophAnone ThAravA mATenA hatA. harijanonA maMdira praveza mATenI ekatA mAmale pUrato samaya phALavI zakyA na hota. traNa varSanA TUMkA gAMdhIjInI caLavaLathI nArAja varga temane mAravAno lAga cheka gALAmAM tarata ja vaDApradhAna pada mAmale arAjakatA UbhI thaI hota. 1934thI zodhato hato. gAMdhIjInA komI ekatA mATenA prayAsoe vaLI, e vakhate gAMdhIjI paNa hayAta na hatA. baLatAmAM ghI homyuM. mAnavatA, baMdhutAnA duzmano saphaLa thayA. deza kAzmIrano prazna yunomAM laI javo tathA cIna mAmale javAharalAla AjhAda thaI gayo hato. gAMdhIjInI upayogitA khalAsa thaI gaI hatI. neharuno AdarzavAda moMgho paDyo e cokkasa. saradAra-javAharanA svArtha parAyaNa lokoe jIva lIdho. AjhAdI AMdolanamAM saLI bhAMgavA vyaktitvanI tulanA karIe to koNa kayA mudde caDiyAtuM evo nirarthaka jeTaluM paNa pradAna na karyuM hoya emane gAMdhIjInA komI ekatA mATenA vivAda thAya. banne rASTrabhakta hatA. ApaNA mApadaMDo svArthI gaNatarI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 mujabanA che. vAstavikatA e che ke gAMdhIjIe to javAharalAlane eka gAMdhIjI prathama vakhate abhyAsa arthe vilAyata gayA tyAre emanI ja vakhata vaDApradhAna banAvyA paNa dezanI janatAe prathama traNa-traNa sAthe sapharamAM jUnAgaDhanA vakIla saMbakarAya majamudAra hatA. je cUMTaNImAM mata ApIne vaDApradhAna banAvyA. e vakhate, traNeya cUMTaNImAM berisTaranuM bhaNavA vilAyata jaI rahyA hatA. e vakhate gAMdhIjI karatAM gAMdhIjI javAharalAlano pracAra karavA svargamAMthI nahotA AvyA. pUrA siniyara hatA. emaNe pachI lakhyuM che: "ame sAthe IMglenDa gayA. huM to sattara varSa sudhI javAharalAlano vikalpa zodhI na zakanArA khAIne besI rahuM chuM. ane e to upara caye ja gayo. atyAre huM javAharalAlanA vaDApradhAna pada vize gAMdhIjInI geravAjabI TIkA kare enA paga AgaLa besavAne lAyaka nathI. enA pagano sparza karavAmAM che. gAMdhIjIe saradArane Akho deza ane javAhara ema banne soMpyA abhimAna lauM chuM. je atyAre ene pUjatA nathI te lAIpha gumAve che. hatA. gAMdhI-saradAra-javAhara-e traNeya svarAja tripuTI hatA. gAMdhI enA ApaNe samakAlIna chIe e paNa moTuM bhAgya mAnavAnuM che. pote vaDApradhAna na banyA e tyAga ApaNe vIsarI jaIe chIe. potAnI enuM mRtyu koIka ane te hiMdInA ghAthI ja thavAnuM che. badhA propheTsa sosAyaTInA yogya ceramena zodhI na zakatA hoya evA loko kone (payagaMbara) ema ja mUA che. ApaNo ja koIka mANasa ene zUTa vaDApradhAna banAvavA joIe enI carcA karatA hoya che. kAzmIra ke karaze ane temAMthI ja navuM hiMda utpanna thaze." cIna jevA prazna javAharalAlanI rAjakIya anirNAyakatAnI mahAtmA gAMdhIjInI hatyAnA traNa dAyakA pUrve yaMbakalAla majamudAre A pahelethI khabara nahatI. gAMdhIjI tathA gAMdhIyuganA tamAma netAo, (jhINAnA vAta lakhelI. mAnavajAtanuM pAcanataMtra nabaLuM che. satya pacatuM nathI. apavAda sivAya) rAjakIya mahattvAkAMkSAvALA na hatA. rASTranA sevako sokreTisathI laI mahAtmA gAMdhI sudhInA ekalavIra-payagaMbarano eka hatA. saradAre kyAreya potAnA hoddA aMge asaMtoSa vyakta nathI karyo. masatASa vyakta nathI karyA. sarakho aMjAma lAvI manuSyajAta samagra sRSTi sAthe droha kare che. 30mI saradArane gAMdhIjIe anyAya karyo che ema mAnavuM ke pracAra karavo e jAnyu. 1948 satyano nirvANa dina banI gayo. saradAranI gAMdhIniSThA ke dezasevAnuM ApaNA dezamAM A prazna vizeSa apamAna che. gAMdhI-ciMtana pUchavAmAM Ave che ke Aje, atyAre pAkistAnane paMcAvana karoDa gAM dhI prastuta che ? niraMkuza ApavAnI gAMdhIjInI naitika * ApIne kaMIka meLavavAnI IcchA rAkhIe tene dAna na kahevAya. bhogavAda, paryAvaraNano khAtamo, apIlane gAMdhIdoSanA mApadaMDathI * sAcI hiMmata game te jokhama sAme dhasI javAmAM nahi, paraMtu vAjabI | jaLa, jamIna, jaMgala para manuSyanuM jo nArA loko emanA ja kuLa- | kAraNane vaLagI rahevAmAM che. AkramaNa, sAmAjika saMbaMdhomAM muLanA hajAro-karoDonA bhraSTAcAra * kImanI adhikatA ja nahi, paNa aniyamitatA ja mANasane mArI lAgaNIzUnyatA, saMvedana badhiratA, kare che tyAre emane chAvaravAno nAkhe che. bhraSTAcAra, AtaMkavAda, mAtRbhASAnI prayatna thAya che. emanA movaDIo * puruSArtha paristhitione anukULa banAvI de che. * prArthanA yAcanA nathI, AtmAnI jhaMkhanA che. sthiti jevI anekavidha samasyAono cUpa rahe che. karoDonI saMpattimAM * prArthanAmAM dila vagaranA zabdo hoya e karatAM zabdo vagaranuM ukela gAMdhI jIvanamAM paDyo che. "mAruM ALoTatA, jAhera sevaka gaNAtA | dila hoya e vadhAre sAruM. jIvana e ja mArI vANI' kahenAra rAjanetAoe gAMdhI-saradAra* IzvaranI sAthe jeo sodo karavA mAge che, temanI prArthanA Izvara sAMbhaLato | AcAra-vicAramAM saMpUrNa javAharanI jIvanagAthAno abhyAsa | nathI. abhedavALo A mANasa sadAya sarvadA karavo joIe. * ochAmAM ochuM kAma karIne vadhumAM vadhu vaLatara meLavavAnI vRtti samAjane | prastuta rahevAno che. sneha, kSamA, prasiddha sarjaka romA rolAe patananA mArge laI jaze. jarUra pUratuM ja laIne vadhumAM vadhu mahenata karavAnI | sabhAva, samAnatA, sevA, sAdagI meDalIna sleDane kahyuM, 'tAre jIsasanA vRtti ja samAjane AgaLa vadhAraze. jevA mAnavamUlyonI zAMtipUrNa darzana karavA hoya to bhArata javuM huM pApanA pariNAmathI mukti nathI jhaMkhato, huM to pApanA vicAramAMthI sahaastitva mATe tAkIdanI joIe. bhAratamAM mi. gAMdhI che e | ja mukti jhaMkhuM chuM. AvazyakatA che tethI gAMdhIjI sadAya atyAranA samayanA jIsasa che.' | bIjAnA guNone ja jouM chuM, huM pote kyAM doSarahita chuM ke koInA | prastuta che. meDalina sleDa bhArata AvyA ane | doSa jovA jAuM. * * * bAvIsa varSa sudhI ApaNA dezamAM * sAmA pakSane nyAya karavAthI ApaNane nyAya vahelo maLe che. mobAIla:9 72 52 745 55rahyA. gAMdhIjIe emane mIrAbahena * AcaraNarahita (amala vagarano) vicAra game teTalo mahAna hoya to paNa 1 0 nAma ApyuM. te khoTA motI samAna che. shaswatgandhikatha@gmail.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka zAntino nIDara senAnI mArTIna lyuthara kiMga mULa aMgrejI : zrI gagana vihArI mahetA anuvAdaka : zrI subodhabhAI ema. zAha 1948mAM gAMdhIne goLI ane tyAra pachI 1968mAM Aja gAMdhInA anuyAyI zAMtidUta mArTIna lyutharane paNa goLI. 'prabuddha jIvana'no A gAMdhI aMka taiyAra thaI rahyo hato tyAre yogAnuyoga A saMsthAnA parivAranA sanmAniya sabhya, svAtaMtrya senAnI, chacyAsI (86) varSiya zrI sUryakAMta parIkhano mArTIna lyuthara vize 1968mAM 'prabuddha jIvana'mAM chapAyelo lekha amane basa vAMcavA ja mokalyo. pU. gAMdhIjIne aMjali svarUpe A lekha puna: zrI sUryakAMtabhAInA RNa svIkAra sAthe prastuta karIe chIe. [ amerikA-yunAITeDa sTeTasamAM vasatA habasI komanA netA ane AgaLa vadhI zake che. nitAnta prapaMca ane svArtha-parAyaNatAthI bharelA potAnI koma mATe nyAya ane samAnatAno darajjo meLavavAnA hetuthI vAtAvaraNa vacce teo taddana niHsvArtha ane kartavyaparAyaNa rahyA. ahiMsaka satyAgrahanI nIti apanAvanAra revanDa mArTIna lyuthara kiMganuM "sattAno prema' sArAmAM sArA mANasone pIgaLAvI de evA AjanA tA. 5 eprilanA roja goLIbArathI khUna karavAmAM AvyuM ane satya jamAnAmAM paNa teo eka evA mAnavI hatA ke jeo 'premanI sattA'mAM ane nyAyane AgaLa rAkhIne jIvanabhara jhajhumanAra abrAhama lIkana niSThApUrvaka mAnatA hatA. tiraskAra ane jhanUnI gAMDapaNane laIne ane mahAtmA gAMdhInA raste 39 varSanI yuvAna uMmare A dharmapuruSe loko ane rASTro vacce UbhI thaI gayelI divAlonA A vAtAvaraNa A duniyAmAMthI vidAya lIdhI. A durghaTanAe AkhI duniyAnI vacce temano avAja anukaMpA ane sahiSNutAno avAja hato. baLavAna mAnavajAtane asAdhAraNa AMcako Apyo che ane UMDI vedanAno rASTro jyAre potAnI mAnyatAne mATe ekabIjAno nAza karavA taiyAra anubhava karAvyo che. thaIne UbhelA che ane e rIte jyAre samagra duniyAnI hastI nAbUda A mArTIna lyuthara kiMga potAnA patnI sAthe 1959nI sAlamAM thavAno bhaya Ubho thayelo che, teve samaye teo zAMti ane samajUtI prAraMbhamAM bhArata khAte padhArelA ane teo muMbaI AvelA te daramiyAna dvArA ja prAptavya tAkAtamAM akhUTa zraddhA dharAvatA hatA, ane jevI tA. 28-2-19nA roja roksI sinemAmAM pUjya kAkAsAheba sudaDha emanI zraddhA hatI tevI ja sudaDha emanI hiMmata hatI. kAlelakaranA pramukhapaNA nIce zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI temanuM kAM kiMgana kharuM nAma mAIkala hatuM temano janma ATalA jAhera sanmAna karavAmAM AveluM ane e samaye misIsa kiMge be aMgrejI jyorjiyAmAM sane 1929mAM thayo hato. teo jyAre mAtra cha ja bhajano saMbhaLAvelA ane amerikana ekeDemI phora InDiyana sTaDIjha varSanA hatA tyAre eka gorA bALakane temanI sAthe ramato aTakAvavAmAM taraphathI taiyAra karavAmAM Avela Mahatma Gandhi: The 20th Avyo hato. ane tyArathI ja temane raMgadveSano khyAla Avyo hato. Century Prophet - 'mahAtmA gAMdhIH 20mI sadInA payagaMbara' temanI mAtAe temane raMgabhedanI pUrI samaja ApI hatI, paraMtu e e zIrSaka citrapaTa dekhADavAmAM AveluM. kAraNe kadI paNa laghutA nahIM anubhavavAno temaNe haMmeza Agraha rAkhyo mahAtmA gAMdhInI nAnI AvRtti samA-Aje svargastha banelo hato. temanA pitAjIe proTesTanTa sudhArAvAdI netA mArTIna lyuthara mArTIna lyuthara kiMga upara zuM lakhavuM enI muMjhavaNamAM hato. mArI pAse viSe kiMgane ghaNI vAto karI hatI ane bApadIkarA baMnee te nAma evI koI vigatavAra mAhitI nahotI. evAmAM mArA mitra zrI dhAraNa karyuM hatuM. temanA pitAjInI jema kiMganA potAnA manamAM mArTIna gaganavihArI mahetA sAthe vAta thatAM temaNe tAjetaramAM ja A viSaya lyuthara viSe ghaNo Adara hato ja, paNa DaoN. kiMga kahetA ke temanA aMge aMge jI noMdha taiyAra karI che ema mane jaNAvyuM, ane mArI mAMgaNI jIvana para bIjAonI paNa sArI asara paDI hatI. jemAM isu khrista thatAM temaNe tenI nakala mokalI ApI. teno zrI subodhabhAIe tatkALa ane mahAtmA gAMdhI mukhya hatA. anuvAda karI Apyo, je prabuddha jIvanamAM samayasara pragaTa karatAM huM | Azare bAra varSa pUrve, jyAre menTagomarI (alAbAmA) zaheranI saMtoSa anubhavuM chuM." -paramAnaMda ]. eka basa saravIsanA habasIoe karelA bahiSkAranI saradArI temaNe mArTIna lyuthara kiMga eka evo ajoDa mAnava hato ke jeNe hatAzA lIdhI tyAre teo sau prathama jAheramAM AvyA. e vakhate eka habasI. ane anAsthAnA kAraNe ghaTatI jatI mAnava svabhAva paranI zraddhAne strInI basanA gorAMone besavAnA vibhAgamAM besIne sthAnika punaH sthApita karI che. eNe potAnA jIvana, kArya ane mRtyu dvArA vaTahukamano bhaMga karavA badala dharapakaDa karavAmAM AvI hatI. A batAvI ApyuM che ke mANasa Adarza, nItimattA ane niDaratAmAM keTalo bahiSkAra 381 divasa cAlyo hato, jemAM Azare 50,000 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 habasIo joDAyA hatA. teo badhA ja potapotAnA kAme page cAlIne hato. gAMdhInA ahiMsaka pratikAranI philasuphImAMthI mane je naitika ane jatA; ane aMte teonI jIta thaI hatI. kiMga ahiMsAnA kaDaka pAlana bauddhika tRptino anubhava thayo che, te mane nathI maLyo benjAma ane mATe Agraha rAkhatA. teo potAnA anuyAyIone kahetA ke "ApaNe mIlanA upayogitAvAdamAMthI, mArksa ane leninanI krAntivAdI kAyado ane vyavasthAmAM mAnIe chIe. ApaNe hAthamAM zastra pakaDavAnI paddhatiomAMthI, honsanA sAmAjika karAravAdI siddhAMtomAMthI, rUsonA nathI. je talavArathI jIve che te talavArathI nAza pAme che." gAMdhIjI 'Back to Nature' 'kudarata tarapha pAchA pharo'nA AzAvAdamAMthI ke pratyenuM potAnuM RNa svIkAratAM teoe kaheluM, "ApaNI A savinaya nijonA adhimAnavavAdI tattvajJAnamAMthI. mane ema cokkasapaNe asahakAranI laDatano pAyo naitika ane AdhyAtmika paribaLomAM rahelo samajAvA lAgyuM ke julamano bhoga banelA lokonA svAtaMtryanI laDatane che. ApaNe burAIno javAba bhalAIthI ApIzuM. Izue ApaNane mATeno A ja ekamAtra naitika ane vAstavika rIte sabaLa upAya che. A mArga batAvyo che ane mahAtmA gAMdhIe e mArge cAlIne prayoganI A rIte, mArTIna lyuthara kiMga eka sAcA satyAgrahI banyA ke jeNe saphaLAta siddha karI ApI che." satyanA AgrahamAM samAyela naitika tattvone pacAvyA, eTaluM ja mAtra juo, AkhuM vartuLa A rIte bane che ! monTagomarImAM nigronI nahIM paNa, rojiMdA jIvanavyavahAramAM dareka rIte AcarI batAvyA. temanA caLavaLanA netAe mahAtmA gAMdhInI satyAgrahanI paddhatimAMthI preraNA jIvanamAM kadI 'AdhyAtmika khAlIpaNuM'-Spritual Vaccum-pedA lIdhI. gAMdhIjI pote jyAre dakSiNa AphrikAnI jelamAM hatA tyAre teo thayuM na hatuM. eka athAka parizrama ane jeno jaldI aMta na Ave evI thoronA savinaya kAnUna bhaMga viSeno eka mahAnibaMdha vAMcIne khUba laDAInI e kathA che. potAnA sAthIone paNa emaNe kadI jaMpIne ja prabhAvita thayA hatA. to thoro paNa prAcIna hindu dharmagraMthonA prakhara besavA dIdhA nathI. satata ane potAnI tamAma zaktionA yogapUrvaka abhyAsI hoIne gItAnI zikSAne pacAvI gayA hatA. A rIte dareka teo habasIo mATe sAmAjika nyAya ane samAnatAnA dhyeya mATe jaNa eka bIjAnA AdhyAtmika dRSTie RNI hatA; athavA bIjI rIte laDatA rahyA. temanA mATe A laData eka naitika prazna, eka jIvanamaraNano kahIe to pratyeka jaNa bIjAno vAraso vadhAre samRddha karatA gayA hatA. prazna hato. jAhera zALAomAM kALA lokone samAvI levAno amerikAnI | DaoN. kiMge potAnA eka pustaka svAtaMtrya taraphanuM prayANamAM lakhyuM suprima korTano nirNaya amalI banyA pachI temane lAgyuM ke "navA cheH Stride Towards Freedom-svAtaMtrya taraphanuM prayANa-mAM lakhyuM nigro'e svamAna ane gauravanuM eka navuM zikhara sara karyuM che ane cheH "moTA bhAganA lokonI jema meM paNa gAMdhI viSe sAMbhaLyuM hatuM, emane AzA hatI ke thoDo Shock period-AMcakAo Apato paNa temanA viSeno UMDo abhyAsa meM kadI karyo na hato. paNa huM jema gALo-pasAra thayA pachI gorA ane kALA loko koI paNa jAtanI jema vAMcato gayo tema tema ahiMsaka pratikAranI temanI laDato viSe kaTutA vinA sAthe maLIne kAma karI zakaze. mAro Adara vadhato gayo. khAsa karIne temanI nimaka satyAgraha mATenI kamanasIbe, ema thavAnuM nirmita na hatuM. dakSiNa amerikAmAM dAMDIkUca ane temanA upavAsonI mArA para khUba asara thaI hatI. gorAoe baLavo pokAryo ane vaoNziMgTananI madhyastha sarakAra sAthe satyAgraha viSenI AkhI kalpanA mane savizeSa sArthaka lAgI. ane temano satata saMgharSa cAlato rahyo. keneDI ane jaoNnsananA zAsanakALa jema jema huM gAMdhInA tattvajJAnamAM UMDo utarato gayo tema tema premanI daramyAna A sarakAra habasI lokone nAgarika adhikAro ApIne jAti sattA viSenI mArI zraddhA susthira thatI gaI ane sAmAjika sudhAraNAnA jAti vacce sumeLa pedA karavA Atura hatI. paNa jema zArIrika kSetramAM kSetramAM e sattAnuM sAmarthya mane pahelI ja vAra samajAyuM." tema ja sAmAjika kSetramAM paNa AghAta ane pratyAghAta barobarIyA A pahelAM kiMga ema mAnatA hatA ke IzunuM nItizAstra mAtra ane virodhI-Equal and opposite-hoya ja che. chellA keTalAMka vyakti vyakti vaccenA saMbaMdhomAM ja lAgu paDI zake che ane jyAre varasomAM baLavAkhora habasIo, jAtibhedanA ramakhANo, ane zaheromAM jAtio ane rASTro vacce saMgharSano savAla Ubho thAya tyAre vadhAre cAlatAM hiMsaka tophAnone laIne amerikAnuM rASTrIya jIvana cuMthAI vAstavavAdI valaNa apanAvavuM rahe. paraMtu gAMdhIne vAMcyA-samajyA gayuM che. temAM paNa gayA unALAmAM to gAMDapaNanI hada AvI gaI pachI temaNe jIvanamAM navA ja tattvajJAnanuM darzana karyu. hatI. to paNa mArTIna lyuthara kIMge dhamakIonI paravA karyA vinA ane temaNe lakhyuM ke "gAMdhI kadAca itihAsamAM pahelI ja vyakti hatI ke paraspara dhRNA ane tiraskAranA jabbara AMcakAothI vicalita thayA jeNe IzunA premanA tattvajJAnano vyaktinA badale moTA pAyA para vinA, potAnI laData cAlu ja rAkhI hatI. temaNe potAnA netRtva nIce sAmAjika paribaLa tarIkeno saphaLa ane jozIlo prayoga karyo. gAMdhIne moracAo kADhavA cAlu rAkhyA ane hatAzAjanaka tema ja azubha mATe prema e sAmAjika ane sAmUhika parivartana mATenuM samartha zastra saMjogonI sAme thaIne paNa temaNe nyAya ane sulehasaMpanI potAnI hatuM. gAMdhInA A prema ane ahiMsA viSenA AgrahamAMthI ja mane vAta jAhera karavI cAlu ja rAkhI. vAraMvAra teo jelamAM gayA, temanA sAmAjika sudhAraNAnI gurucAvI sAMpaDI ke jene huM mahinAothI zodhato nivAsasthAna para baoNmba pheMkavAmAM AvyA, temanI potAnI jAta para Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 humalA thayA, charI bhoMkavAnA ne temane mArI nAMkhavAnA prayatno thayA to paNa temaNe kadI zaraNAgati svIkArI nahIM tema ja kadI paNa badalo levAnI vRtti batAvI nahIM. 25 ja mane preraNA, utsAha ane mArgadarzana maLyAM che.' temanA puratuM prakAza ane aMdhakAranA paribaLo vacce koI jAtanuM samAdhAna zakya na hatuM. eka vAra dizA cokkasapaNe aMkita thaI gaI, eTale pachI laData anivArya, aphara ane AkharI banI rahe che. eTalA ja mATe emanuM potAnuM mRtyu eka karUNa ghaTanA banavAne badale pote je svapnane sAkAra karavA mATe jIvyA ane jIvanabhara jhUjhayA te svapnanI sArthakatAparipUrti-jevuM banI rahe che. temanuM A svapna siddha thAya te pahelAM ja eka khUnInA gojhArA hAthIe temane ApaNI pAsethI jhUMTavI lIdhA. prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka pAMtrIsa varSanI uMmare zAMti mATenuM naoNbela prAIjha jItanArA teo sauthI yuvAna mAsa hatA. ApaNe ahIM jyAre gopIno sAmAjika nyAya, komI ekhalAsa ane sahiSNutAno saMdeza bhUlI rahyA chIe tyAre dUra dUra amerikAmAM eka DaoN. mArTIna lyuthara kiMga e mazAla jalatI rAkhI che. gAMdhIjIe eka vAra kahyuM, 'kadAca ahiMsAno-bheLaseLa vinAno-zuddha saMdeza duniyAne sAdara karavAnuM kArya kALAM lokone phALe AvyuM hoya.' ane je mahA puruSanI pAsethI emI preraNA meLavI hatI tenI jema DaoN. kiMga paNa jokhamabhareluM jIvana jIvyAM. khAsa karIne chellAM hItatA ne dInatAnI bhAvatAthI vimukta raho ! keTalAMka varasomAM gorA lokonI sarvoparI sattA sAme temaNe vAraMvAra ane vIratApUrvaka celeMja pheMkI. Ama karavAmAM temaNe mRtyuno paNa sAmano karyo. thoDAMka ja divaso pUrve zrImatI kiMge eka dina hasI UThe evI akhabArI mulAkAtamAM jaNAvyuM hatuM ke "kadAca IzvaranI gAMdhIjInI evI dRDhapanna mAnyatA hatI ke je loko nAnA kAryo vyavasthita evI ja IcchA haze ke mArA pati rIte, javAbadArIpUrvaka kare che teo moTAM kAryo paNa eTalI ja suMdara rIte mRtyu pAme. je kAMI thavAnuM haze pUrNa karI zake che. tene mATe huM mArI jAtane taiyAra A e divasonI vAta che jyAre gAMdhI sAbaramatI AzramamAM hatA. karI rahI chuM..' AgaLa cAlatAM e vakhate gAMdhIjInA priya ziSya zrI riSabhadAsa rAMkAne mahArASTranA khAdI temaNe ema paNa kahyuM ke 'jIvananI bhaMDAranI javAbadArI soMpavAmAM AvI. zrI rAMkAne A na gamyuM. bApuno sArthakattA tame zuM mAMgo cho temAM satsaMga ane vAtsalya eTalAM to mohaka hatAM ke emanAthI dUra thatAM temane nahIM paNa tame zuM Apo cho temAM ghaNuM du:kha thayuM. temanuM duHkha joI gAMdhIjInuM paNa hRdaya bharAI AvyuM. vidAya rahelI che. tame keTaluM dIrghajIvana letAM zrI rAMkAe kahyuM: 'ThIka to bApu huM jAuM chuM. kaMI kahevAnuM hoya to jIvo cho e agatyanuM nathI, paNa tame kevuM suMdara jIvana jIvo cho e agatyanuM che.' pharamAvo.' liMkana ane gAMdhIjI, keneDI ane kiMga jevA mahAmAnavone A rIte ja maravuM paDe e temanI potAnI bahAdurIne aMjali rUpa che, jyAre ApaNI kahevAnI saMskRtine mATe lAMchanarUpa che. ja jhanUna ane tiraskAra mANasane pazumAM pheravI nAMkhe che ane AvI kSaNomAM mAnavInI aMdara rahelA devI ane AsurI tattvo vacce mAtra eka ja pagalAMno pharaka rahyo hoya che. mArTIna lyuthara kiMgane, jyAre zAMti mATenuM nobela InAma ApavAmAM AvyuM tyAre temane zaninA niDara yoddhA tarIke biradAvavAmAM AvyA hatA. teo AjanA jamAnAnA eka kharekharA AgevAna mahApuruSa ja mAtra nahIM, ArSadraSTi ane bhAvanAvALA advitIya netA ja mAtra nahIM, paraMtu anyAya ane pazutA, julama ane asahiSNutA sAmenI aitihAsika ane gAMdhIjI bolyAM, 'je rIte agninI garamIthI cIja vastu baLIne nAza pAme che te ja rIte kyAreka kayAreka bhAre ThaMDIthI pachA cIja vastu baLI jAya che. himAlaya para eka cokkasa UMcAI bAda vanaspati ugatI nathI baLI jAya. sAmUhika laDatanA pratIkarUpa AvI strInA pati mATe mRtyu che. e ja rIte manuSyanA vikAsamAM je rIte ahaMkAra bAdhaka bane che, e ja ane kabara jarIke bhayAnaka na ja hoI zake! hatA. AthamatA sUryanI jema, rIte dInatA paNa. huM hIna chuM, dIna chuM, mArAmAM yogyatA nathI e bhAvanA Aje jyAre sArI duniyA paNa amuka hada sudhI manuSyanI pragatinI ADe rUkAvaTa bane che. A dInatA emanA kA mRtyu viSe A vaoNziMgTanamAM liMkananA ane laghutAnI bhAvanA paNa ahaMkAranI jema ja unnatimAM bAdhaka bane che ne zokAgrasta che, tyAre emanI memoriyala tarapha jyAre hajAro avarodha Ubho kare che. vyaktie na to potAnI jAtane vadhu paDatI mAnI nirjhAe kUca karI hatI tyAre levI joIe ke na to hoya enA karatAM ochI jANavI joIe. te jevo hoya askhalita ane dardabhara vANImAM evo ja samajIne ja enne dareka pagaluM bharavuM joIe. te je kaMI hoya te pravacana karatA DaoN. mArTina lyuthara mujaba teNe sadhaLo vyavahAra calAvavo joIe. tuM paNa manamAM e vAtanI kiMge vAraMvAra kahyuM hatuM, 'mAruM gAMTha vALI le ane AtmavizvAsano Teko ne sadhiyAro laI kAma karye jA. eka svapna che ane e svapnamAMthI basa, mAre ATaluM ja kahevAnuM che. ' pratibhAnuM ojasa cAre bAju chavAI gayuM che. (prabuddha eprila-1968) jIvana 16 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 tuM mahAtmA gAMdhI mATe raDe che ?' oNzo rajanIza o.ke. mahAtmA gAMdhInA mRtyunI khabara; ane reDiyo ura mArAmAM kaMIka evuM che je kharekhara nA hovuM joIe. paraMtu temane tarata javAharalAla naherunuM codhAra AMsue raDI paDavuM-AkhA jagatane stabdha koI nAma sUjhayuM nahIM, eTale Akhare teo bolI uThyA, "eka divasa banAvI gayuM hatuM. e koI taiyAra kareluM bhASaNa nahotuM; teo temanA A chokaro, bIjo mahAtmA gAMdhI banaze.' hRdayathI bolI rahyA hatA. ane jo AMsuo ubharAI Ave to teo mastoe mArA vatI virodha pradarzita karyo. teo mane javAharalAla zuM karI zake ? vacce virAma hota to evuM nA banyuM hota, paraMtu bhUla karatAM vadhu sArI rIte oLakhatA hatA. ame seMkaDo vAra mahAtmA gAMdhI emanI nahotI emanI mahAnatAnI hatI. koI bevakUpha rAjakAraNI ane temanA darzana aMge carcAo karI cUkyA hatA. ane huM haMmezAM paNa te karavA icchato hoya to paNa evuM nA karI zake, kAraNa ke, temano virodhI rahyo hato. masto paNa thoDA ghaNAM mUMjhAI jatA ke zA temanA sacivoe teyAra bhASaNamAM lakhavuM paDe keH "have raDavAnuM zarU mATe huM je mANasane meM kevaLa bALapaNamAM be ja vAra joyA che teno karo, raDo ane thoDo virAma lo, jethI dareka loko mAne ke, tame ATalo badho virodha karuM chuM? huM tamane e bIjI mulAkAtanI vAta kharekhara raDI rahyA cho." karIza. temAM ekadama ja vikSepa Avyo hato... ane pachI AgaLa kaI javAharalAla vAMcatA nahotA; vAstavamAM temanA sacivone bahu vAta Avaze te koI jANatuM nathIH huM paNa jANato nahoto ke A vAta ciMtA hatI. temanA eka saciva, jeo ghaNAM varSo bAda, sanyAsI banI vacce AvI jaze. gayA hatA. temaNe kabUlyuM hatuM ke, "ame bhASaNa taiyAra karyuM hatuM paraMtu huM TreIna joI zakuM chuM. gAMdhI temAM musApharI karI rahyA hatA ane vAstavamAM temaNe amArA moM para ja bhASaNa pheMkIne kaheluM, "bevakUpho ! bezaka, teo trIjA vargamAM musApharI karI rahyA hatA. paraMtu temano tame evuM mAno cho ke, huM tyAM tamAruM bhASaNa vAMcavAno chuM?' 'trIjo varga" koI paNa 'prathama varga" karatAM bahetara hato. sAMITha A mANasa, javAharalAlane huM tarata ja oLakhI gayo hato ke, mANasanA DabbAmAM kevaLa, teo temanA saciva ane temanA patnI ja teo duniyAnA bahu thoDA saMvedanazIla lokomAMnA eka hatA, jeo hatA. mane lAge che ke, A traNa ja loko hatA. Akho Dabbo rIjharva koI paNa kSaNe saMvedanazIla ja hoya che. ane chatAM lokone upayogI hato. ane te koI sAmAnya prathama vargano Dabbo paNa nahoto, kAraNa thavA ucca padavI para ja hoya che-zoSaNa karavA mATe nahIM, paraMtu sevA ke meM tyAra pachI evo Dabbo kyAreya joyo nathI. te jarUra "prathama karavA mATe. varga'no Dabbo haze, ane e paNa "khAsa prathama varga'no Dabbo hovo meM mastone kahyuM, 'huM rAjakAraNI nathI ane huM kyAreya banIza joIe. nahIM, chatAM huM javAharalAlano Adara karuM chuM, eTalA mATe nahIM ke mAtra nAmanuM pATiyuM badalI nAMkhavAmAM AvyuM hatuM ane te trIjA teo vaDApradhAna che, paraMtu eTalA mATe ke, jyAre huM kevaLa eka vargano Dabbo banI gayo hato. jethI mahAtmA gAMdhInA darzanane bacAvI saMbhAvanA ja chuM tyAre paNa teo mane pArakhI zake che. kadAca evuM bane zakAya. paNa kharuM ane nA paNa bane, kone khabara che. paraMtu temaNe tamane je huM mAtra dasa varSano hato. mArI mAe eTale ke mArA nAnIe mane bhArapUrvaka, mane rAjakAraNIothI bacAvavA kahyuM, te batAve che ke, traNa rUpiyA ApyA hatA. temaNe mane kaheluM, "sTezana bahu dUra che ane teo dekhAya che te karatAM vizeSa jANe che." tuM bapore jamavA mATe samayasara pAcho AvI zakIza nahIM. ane TreInanuM A chellA vidhAna sAthe mastonI adrazya ghaTanAe mArA aneka kazuM ThekANuM nahIM. e dasa kalAke paNa Ave ane bAra kalAka paNa moDI daravAjA kholI nAMkhyA che. have huM keTalIka chUTIchavAI vAto karIza. e hoya. eTale A traNa rUpiyA tArI joDe rAkha.' bhAratamAM e divasomAM mArI rIta che. traNa rUpiyA eTale bahu moTo khajAno gaNAto. mANasa traNa rUpiyAmAM prathama mahAtmA gAMdhI temano ullekha javAharalAle karelo-teo traNa mahinA ArAmathI jIvI zakato. mane temanI sAthe sarakhAvavA mAgatA hatA ane svAbhAvika rIte ja temaNe mArA mATe bahu suMdara poSAka banAvelA. teo jANatA hatA e mANasa sAthe, jemano teo sauthI vizeSa Adara karatA hatA. paraMtu ke, mane lAMbA penTa gamatA nathI. bahumAM bahu huM pAyajAmo ane kurtI teo khacakAyA hatA, kAraNa ke teo thoDo ghaNo mane paNa jANI paherato. kurtI eTale lAMbuM paheraNa, je mane haMmezAM gamatuM rahyuM che. cUkyA hatA, mAtra thoDo. tema chatAM mArI hAjarImAM AvuM vidhAna ane dhIme dhIme pAyajAmo adrazya thaI gayo. kevaLa upavastra rahyuM - karavuM eTaluM paryApta hatuM, eTale teo khacakAyA. temane lAgyuM ke, nahIMtara mANase zarIranA uparanA bhAga ane nIcenA bhAgane vibhAjita Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka | 27 karavA paDe ane baMne mATe judAM judAM vastro paNa banAvavA paDe. uparanA jAya tyAM sudhI te ahIMthI gayo nA hota. te ahIM ja rahyo hota.' aMga mATe thoDo sAro poSAka hovo joIe. jyAre nIcenA aMgo mahAtmA gAMdhI eka vRddha mANasa hatA. temaNe mane najIka bolAvI mATe mAtra eka AvaraNa cAle. mArI sAme joyuM. teo mArI sAme jotA nahotA, paraMtu mArA khissA temaNe mArA mATe eka suMdara kurto banAvyo hato. e unALAnI sAme joI rahyA hatA. ane tene kAraNe teo mArI AMkhomAMthI haMmezAM Rtu hatI. ane madhyabhAratanA e hissAmAM unALo bahu Akaro hoya mATe utarI gayA. temaNe mane kahyuM, "A zuM che?' che. nAkamAM jatI garama havAthI jANe Aga saLagatI hoya evuM lAge meM kahyuM, "traNa rUpiyA.' che. vAstavamAM cheka madharAte lokone thoDo ArAma maLe che. eTalI temaNe kahyuM, 'dAna karI de." temanI sAthe haMmezAM kANAMvALI dAna badhI garamI hoya che ke, tame satata ThaMDuM pANI mAgatA raho cho. ane peTI rahetI. tame kANAmAM paisA mUko ane te aMdara adrazya thaI jAya. jo thoDo barapha maLato hoya to to svarga maLyA jevuM sukha lAge che. bezaka cAvI emanI pAse rahetI eTale rUpiyA pharI bahAra nIkaLatA, barapha e vistAramAM svAbhAvika rIte ja bahu moMghI cIja gaNAtI kAraNa paraMtu tamArA mATe adrazya thaI jAya. ke, te kArakhAnAmAMthI so mAIla dUra sudhI Ave, tyAM sudhImAM to meM kahyuM, 'tamArAmAM hiMmata hoya to laI zako cho. A rahyuM khisyuM, lagabhaga pIgaLI gayo hoya. tamAre bane teTaluM jhaDapathI pahoMcavuM paDe. rUpiyA paNa che. paraMtu huM tamane pUchI zakuM ke, tame zA mATe A rUpiyA mArA nAnIe mane kaheluM, ke mAre mahAtmA gAMdhIne maLavuM joIe. bhegA karo cho ?' alabatta jo mArI IcchA hoya to - ane temaNe mArA mATe suMdara temaNe kahyuM, "garIba loko mATe." pAtaLo jhabhyo banAvyo hato. masalIna khUba ja kalAtmaka ane ati meM kahyuM, 'to barAbara che." ane meM jAte traNa rUpiyA temanI peTImAM prAcIna kApaDa che. e samaye sonAno rUpiyo adrazya thaI gayo hato nAMkhyA. paraMtu jatA jatA huM AkhI dAnapeTI laIne cAlavA mAMDyo ane tene sthAne cAMdIno rUpiyo Avelo. e cAMdInA rUpiyA bahu tyAre teo daMga thaI gayA. temaNe kahyuM, "oha! Izvara A tuM zuM karI bhAre rahetA ane masalInanA vastronA khIssA mATe to bahu bhAre rahyo cho? e to garIbo mATe che.' kahevAya. huM A zA mATe kahuM chuM? kAraNa ke mAre je kahevuM che te A meM kahyuM, 'tame e kahI cUkyA cho ane huM sAMbhaLI cUkyo chuM. pharI badhuM kahyA vinA samajI nahIM zakAya. kahevAnI jarUra nathI. mArA gAmamAM ghaNAM garIba loko che. mane cAvI TreIna haMmeza mujaba ja tera kalAka moDI AvI. mArI sivAyanA Apo, nahIMtara mAre cora pAse jaIne peTI kholAvavI paDaze. e ja badhA ja lagabhaga jatA rahelA. tame mane to oLakho cho, huM bahu jiddI A kalAmAM pravINa hoya che.' chuM. sTezana mAstare kahyuM, "chokarA tuM kaMIka cho. badhA ja jatA rahyA paNa temaNe kahyuM, "A to bahu jabaro che.' temaNe temanA saciva sAme tuM AkhI rAta besI rahevA taiyAra che. TreIna AvavAnI koI nizAnI joyuM, temanA saciva sAva mUDha hatA, haMmezAM hoya che evA nahIMtara nathI ane tuM vahelI savArathI rAha joIne beTho che." teo saciva zA mATe bane. pachI temaNe kasturabA sAme joyuM. temaNe sTezana para savAre cAra vAge pahoMcavA mATe mAre mArA gAmathI kahyuM, 'tamane tamArI jevuM koI maLyuM. tame badhAne chetaro cho, have e savAre be vAge gADAmAM nIkaLI javuM paDyuM hatuM...Ama chatAM meM haju tamArI AkhI peTI uThAvI jAya che. sarasa! A sAruM che kAraNa ke, huM sudhI e rUpiyA vAparyA nahotA, kAraNa ke, badhA ja potAnI sAthe haMmezAM patnInI jema A peTIne tamArI sAthe laIne pharatA joIne kaMIka ne kaMIka lAvelA ane teo badhA A nAnA kizora pratye khUba thAkI gaI chuM?" udAra hatA-je ATale dUra Avelo. teo mane phaLo, miThAIo, keksa mane e mANasa mATe duHkha thayuM. meM peTI pAchI mUkatAM kahyuM, "nA, ane badhuM ApatA rahyA eTale bhUkha lAgavAno to koI savAla ja tame ja sauthI garIba mANasa ho evuM lAge che. tamArA sacivamAM kazI nahoto. Akhare TreIna AvI tyAre kevaLa huM ja tyAM hato-ane kevI buddhi nathI, ane tamArA patnIne tamArA upara prema hoya evuM lAgatuM vyakti! sTezana mAstaranI bAjumAM ubhelo mAtra dasa varSano eka kizora. nathI. huM A peTI laI jaI nA zakuM-tame rAkho. paraMtu yAda rAkhajo ke, temaNe mahAtmA gAMdhIne mArI oLakhANa karAvI ane kahyuM, 'Ane huM eka mahAtmAne maLavA Avyo hato, paraMtu meM eka vANiyAnA darzana nAno bALaka nA samajazo. huM Akho divasa tene joto rahyo chuM ane karyA.' meM tenI sAthe khUba carcA karI che. bIjuM kazuM kAma to hatuM nahIM. e ja e temanI jJAti hatI. bhAratamAM dhaMdhAdArI mANaso vANiyA jJAtinA kevaLa ahIM rokAyo che. aneka loko AvelA paraMtu teo kyAranA hoya che. jevI rIte tamArAmAM yahUdIo hoya che. bhAratamAM amAre jatA rahyA che. huM teno Adara karuM chuM, kAraNa ke huM jANuM chuM ke te amArA potAnA yahUdIo che, ane te vANiyAo che. mane e vaye AgalA divasa sudhI ahIM rokAyo hota. jyAM sudhI TreIna AvI nA paNa mane gAMdhIjI kevaLa vANiyA ja lAgelA. huM temanA virUddha hajArovAra Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 bolI cUkyo chuM, kAraNa ke huM jIvana aMgenA temanA darzananI koI rahyA che. huM kadAca temanA satya sAthe sahamata nA thaI zakuM, paraMtu huM paNa cIja sAthe sahamata thato nathI. paraMtu je divase temane ThAra karavAmAM evuM nA kahI zakuM ke, teo satyaniSTha nahotA. temane mATe satya je AvyA-tyAre huM sattara varSano hato-ane mArA pitAjI mane raDato hoya te, teo e satyathI sabhara hatA. e taddana judI bAbata che ke, joI gayA hatA. mane temanuM satya kazA kAmanuM lAgatuM nathI, e mArI samasyA che, emanI temaNe pUcheluM, "tuM mahAtmA gAMdhI mATe raDe che? tuM to haMmezAM nathI. teo kyAreya jUThuM bolyA nathI. je satyamAM huM tamane satata chalAMga temanA virUddha dalIlo karato Avyo che." mAro Akho parivAra gAMdhIvAdI lagAvavA dabANa karI rahyo chuM, e satya aMge teo kazuM ja jANatA nahotA. hato. teo badhA ja temanA rAjakAraNane anusarIne jelamAM jaI chatAM, huM temanI satyaniSThAne cAhuM chuM. AvelA, huM ja eka mAtra kALuM gheTuM hato, ane bezaka e badhAM dhoLAM teo evA mANasa hatA, jeo mArI sAme sahamata thaI zakyA nA gheTAM hatA. svabhAvika rIte temaNe mane pUchayuM, "tuM zA mATe raDe che?' hota keH "vicAra karatA pahelAM kUdako lagAvo. nA teo, vANiyA meM kahyuM, "mAtra raDato ja nathI, paraMtu huM temanI smazAna yAtrAmAM bhAga hatA. teo potAnA daravAjAnI bahAra pagaluM mUkatA pahelAM seMkaDo levA paNa IcchuM chuM. mAro samaya nA bagADazo kAraNa ke mAre TreIna pakaDavAnI vakhata vicAratA haze, tyAM chalAMga lagAvavAnI to vAta ja kyAM karavI. che ane A chellI TreIna che, je tyAM samayasara pahoMcADaze." teo dhyAnane samajI zakyA nahotA, paraMtu emAM emanI koI bhUla temane vadhu Azcarya thayuM-temaNe kahyuM, "huM mAnI ja zakato nathI! tuM nahotI. temane evA eka paNa guruno bheTo thayo nahoto je temane gAMDo thaI gayo che?' citta zUnyatA aMge batAvI zake, ane e samaye evA loko jIvatA meM kahyuM, "ApaNe tenI carcA pachI karIzuM. ciMtA nA karazo. huM hatA. pAcho AvuM chuM." maherabAbAe paNa ekavAra gAMdhIne patra lakhyo hato. e temaNe ane tame jANo cho, jyAre huM dilhI pahoMcyo tyAre masto pleTaphorma pote lakhyo nahoto. koIke temanA vatI lakhyo haze kAraNa ke, teo para mArI rAha joIne ubhA hatA. temaNe kahyuM, 'meM vicAreluM ke bhale tuM kyAreya bolatA ke lakhatA nahotA, mAtra temanA hastAkSara karatA hatA, game teTalo gAMdhIno virodhI rahyo, chatAM tane temanA pratye amuka temanI sahI karatA hatA. mAtra thoDA loko ja maherabAbA zuM kahevA prakArano Adara to che ja! mArI A ja bhAvanA hatI..." mAMge che te samajI zakyA hatA, kAraNa ke maherabAbAe kahyuM hatuM, "hare pachI teNe kahyuM, "evuM kadAca hoya paNa kharuM ane nA paNa hoya," kRSNa, hare rAma'nuM raTaNa karavAmAM tamAro samaya nA bagADo, te tamane paraMtu meM evuM mAneluM, ane A tArA gAma pAsethI AvatI chellI bilakula madadarUpa thaze nahIM. jo tame kharekhara jANavA mAgatA ho to mane TreIna hatI-eTale jo tuM AvavAno ho to tAre A ja TreInamAM AvavuM jANa karajo, huM tamane bolAvIza." paDe e huM jANato hato. nahIMtara tuM nA Ave. eTale huM tane levA e loko badhA hasyA hatA. temaNe vicArela ke, A uddhatAI che. Avyo chuM. ane mArI bhAvanA sAcI hatI.' sAmAnya loko AvuM ja vicAre-ane svAbhAvika rIte ja e uddhatAI meM temane kahyuM, 'jo tame mArI sAthe agAu mArI lAgaNI aMge bharyuM lAge tevuM hatuM. paraMtu e uddhatAI nahotI, e karUNA hatI. vAta karI hota to meM tamArI sAthe dalIlo karI nA hota. paraMtu tame vAstavamAM atizaya karUNatA hatI. ane atizaya hovAne kAraNe e haMmezAM mane samajAvavA prayatno karyA che ane tyAre e lAgaNIno uddhatAI lAgatI hatI. paraMtu gAMdhIjIe TelIgrAma karI ane nA pADI savAla raheto nathI. e kevaLa dalIlano savAla banI jAya che. kAMto hatI, 'tamArI darakhAsta badala AbhAra, paraMtu huM mArA mArganuM ja tame jIto athavA to bIjI vyakti jIte. jo tame ekavAra paNa anusaraNa karIza," jANe emano koI mArga hato. emano koI mArga lAgaNIno ullekha karyo hota to meM e viSayane cheDyo ja nA hota, ja nahoto. kAraNa ke temAM koI dalIlane avakAza nathI.' paraMtu emanI keTalIka cIjono Adara karuM chuM ane mane game che- temanI khAsa karIne-noMdhAyeluM rahe eTale-huM tamane kahevA mAMguM chuM ke, svacchatA. have tame kahezo ke, "ATalI sAmAnya bAbatano Adara?' mahAtmA gAMdhIjInI ghaNI cIjo evI che jene meM cAhI che, ane mane nA, e sAmAnya bAbata nathI khAsa karIne bhArata mATe, jyAM saMto, gamI che. paraMtu temanA AkhA jIvana darzana sAthe huM sahamata nathI. meM kahevAtA saMto, tamAma prakAranA kUDA kacarA vacce ja jIvatA hovA emanI evI ghaNI cIjonI prazaMsA karI che, jenI upekSA thaI che. eTale joIe evI apekSA rAkhavAmAM Ave che. gAMdhIjIe svaccha rahevAnI A barAbara noMdhI rAkho. koziza karI. teo duniyAnA sauthI svaccha ajJAnI mANasa hatA. mane mane temanI saccAI gamI che. teo kyAreya jUThuM nathI bolyA; temanI svacchatA game che. tamAma prakAranA jUThANAMonI vacce paNa teo temanA satyamAM aDaga mane e paNa game che ke, teo tamAma dharmono Adara karatA hatA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 alabatta mArA kAraNo ane temanAM kAraNo judA che. paraMtu kamase kama teo tamAma dharmono Adara karatA hatA-bezaka khoTAM kAraNosara karatA hatA, kAraNa ke, teo satya zuM che te jANatA nahotA, zuM badhA sAcA hatA ? ke koI paNa dharma kyAreya sAco hato kharI ? e satya teo jANatA nahotA eno koI upAya nahoto. vaLI teo vANiyA hatA, eTale e jANatA hatA ke, zA mATe koIne paNa nArAja karavA ? zA mATe temane gusse karavA ? teo badhA eka ja vAta kare che, kurAna, tUlamUka, bAIbala, gItA badhA ja. ane teo pUratA buddhizALI hatA, yAda rAkho 'pUratA" A bhUlazo nahIM ke-temanI vaccenI samAnatAne koIpaNa zodhI zake che. e kAma koI paNa buddhizALI vyakti mATe adharUM nathI. eTale huM kahuM chuM ke, teo 'pUratA buddhizALI hatA', kharekhara buddhizALI nahotA. sAcI buddhimattA haMmezAM vidrohI hoya che, ane teo hiMdu, khristI ke bauddha paraMparAvAdIo sAme vidroha karI zakyA nahotA. prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka tamane jANIne Azcarya thaze ke, eka samaye gAMdhIjIe khristI banavAno vicAra karelo, kAraNa ke, khristIo bIjA koI paNa dharma karatAM vizeSapaNe garIbonI sevA kare che. paraMtu teo tarata sabhAna banI gayA hatA ke, e sevA kharekharo dhaMdho chupAvavA mATeno bUrakho mAtra che. kharo dhaMdho lokonuM dharmAMtaraNa karAvavAno che. kema ? kAraNa ke, te sattA Ape che. tamArI pAse jeTalA vadhu loko haze eTalI vadhu sattA tame dharAvazo. jo tame samagra duniyAne khristI ke yahUdI ke hindu banAvI do cho to bezaka. e loko agAu koInI paNa pAse haze te karatAM vizeza sattA dharAvatA haze. alekajhAMDaro paNa temanI sarakhAmaNImAM jhAMkhA paDI jaze. A eka sattAno saMdharSa che. je kSaNe gAMdhIjIe A joyuM-ane huM pharI kahuM chuM ke teo A joI zake, eTalA to buddhizALI hatA ja-ke tarata temaNe khristI banavAno temano vicAra badalI nAMkhyo. vAstavamAM, bhAratamAM khristI hovA karatAM hindu hovuM vadhu phAyadAkAraka hatuM. khristIo mAtra eka TakA che. eTale teo kaI rAjakIya sattA dharAvI zake ? hindu rahevuM sAruM hatuM, mAruM kahevAnuM tAtparya che, temanA mahAtmApaNA mATe sAruM hatuM. paraMtu teo; sI. e. enDrujha jevA khristIone, jaino, bauddho ane 'sarahadanA gAMdhI' tarIke oLakhAyelA mANasa jevA muslimone prabhAvita karI zakyA hatA. sarahadanA gAMdhI haju paNa jIve che, teo pannUna jAtinA che, teo bhAratanA sarahadI prAMtamAM rahe che. pannUna loko khUba ja suMdara prajA che, kharatanAka paNa che. teo muslima che ane jyAre temanA netA gAMdhIjInA anuyAyI banyA hatA, tyAre svAbhAvika rIte ja teo paNa temane anusaryA hatA. bhAratanA muslimoe kyAreya sarahadanA gAMdhIne mApha karyA nathI, kAraNa ke teo haMmezAM vicAratA ke temaNe 29 temanA dharmanI gaddArI karI hatI. temaNe dharma nibhAvelo ke tenI gaddArI karI hatI? e savAla sAthe mane kI nisbata nathI. huM je kahuM chuM te e che ke, gAMdhIjIe pote eka vAra jena banavAno vicAra karelo. temanA prathama guru, jena hatA- zrImad rAjacaMdra. hinduo haju paNa dubhAyelA che ke temaNe sau prathama eka jainanAM caraNasparza karelAM. gAMdhIjInA bIjA guru raziyana lekhaka raskina hatA-ane hinduone tenAthI vizeSa AghAta lAgaze. raskinanA mahAna pustaka, 'ana Tu dhIsa lAsTe' gAMdhIjInA jIvanamAM parivartana ANyuM hatuM. pustako camatkAro sarje che. tame ana TU dhIsa lAsTa pustaka vize sAMbhaLyuM nahIM hoya, e eka nAnI pustikA che, ane gAMdhIjI jyAre musApharI karI rahyA hatA tyAre temanA eka mitre temane pAchA vaLatI vakhate vAMcavA mATe ApeluM. gAMdhIjIe te sAcavI rAkhyuM hatuM. tene vAMcavAno kharekhara vicAra paNa karyo nahoto. paraMtu jyAre pUrato samaya hato, tyAre temaNe vicAryuM ke, 'zA mATe pustakamAM eka najara nA pheravI levI ?' ane A pustake temane AkhuM jIvanadarzana ApyuM. huM temanA darzanano virodhI chuM, paraMtu e pustaka mahAna che. tenuM darzana kazA kAmanuM nathI-paraMtu gAMdhIjI eka saMgrAhaka hatA; teo suMdara sthaLoethI paNa masAlo bhego karI letA. eka mANasa evo che ke, temane suMdara bagIcAmAM laI jazo to paNa te tamane evI jagyAe lAvIne mUkI deze ke je tyAM nA hovI joIe. temano abhigama nakArAtmaka che-ane evA loko paNa che, jeo kevaLa kAMTA ja bhegA karyA kare che teo potAne klAsaMgrAhaka kahe che. jo meM gAMdhInI mAphaka e pustaka vAMcyuM hota to huM; e ja tAraNa para nA Avyo hota. pustakano savAla nathI, je vAMce che, je pasaMda kare che, je bheguM kare che-e mANasano savAla che. ame baMnee eka ja sarakhA sthaLonI mulAkAta lIdhI haze, to paNa temano saMgraha judo haze. mArA mATe emanuM e cayana taddana nakAmuM che. temaNe mArA cayana aMge zuM vicAryuM hota e huM jANato nathI, ane koI paNa jANatuM nathI. paraMtu huM jANuM chuM tyAM sudhI, teo khUba ja prAmANika mANasa hatA; eTale huM evuM nathI kahI zakato ke, temaNe mArI jema ema kahyuM hota ke, 'teno saMgraha, tenuM cayana e mAtra Dhagalo che.' kadAca te evuM kahI zakyA hota athavA nA paNa kahe-ane A ja vAta mane e mANasanI game che. teo potAnAthI ajANI-52kIya cIjane paNa biradAvI zakatA hatA ane tene grahaNa karavA bane teTalA khullA rahevAnI koziza karatA hatA. teo morArajI desAI jevA mANasa nahotA, jeo saMpUrNapaNe baMdhiyAra che. mane dhaNIvAra navAI lAge che ke teo zvAsa zI rIte laI zakatA haze, kAraNa ke, kama se kama tamAruM nAka to khulluM rAkhavuM paDe. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 paraMtu mahAtmA gAMdhI morArajI desAI jevA mANasa nahotA. huM temanI huM kharekhara vicitra mANasa chuM. mane dareka kSaNe evuM lAge che mane sAthe asahamata chuM ane chatAM e jANuM chuM ke temanAmAM keTalAka evAM A vyaktinI amUka cIja game che, paraMtu sAthe tenI bAjumAM koIka nAnAM guNo hatA-jenuM mUlya lAkhomAM thAya. evI cIja paNa che. jene huM dhikkArato. mAre nakkI karavuM paDaze. kAraNa bIjI temanI saraLatA... koI ATaluM saraLa lakhI nA zake. ane ke huM A mANasane bemAM vibhAjita karI zakato nathI. koI paNa potAnA lakhANane ATaluM saraLa banAvavA mATe ATalA meM mahAtmA gAMdhInA virodhI thavAno nirNaya eTalA mATe lIdho prayAsa paNa karI nA zake. teo potAnA vAkyane saraLa banAvavA kalAko nahoto ke temanAmAM evuM kazuM ja nahotuM je mane gamatuM hoya-evuM sudhI mathatA rahetA. vadhu ne vadhu TeligrAphika, TUMku banAvavA koziza ghaNuM hatuM, paraMtu evuM paNa ghaNuM hatuM jenA jagata upara dUragAmI pariNAmo karatA rahetA. teo zakya teTaluM tene TUMkAvI detA, ane temane je sAcuM AvI zake tema hatA. jo huM koIka vyaktine cAhato houM to mAre lAge te niSThApUrvaka jIvavAnI koziza karatA hatA. e sAruM nahotuM e teno virodha karavAno nirNaya karavo paDyo che. ane A "jo' no bIjI bAbata che, paraMtu emAM teo zuM karI zakyA hota ? temane lAgeluM kyAreya aMta AvI zakato nathI. jo teo pragatinA virodhI nA hota, ke, e satya che. huM temanI e niSThA mATe temano Adara karuM chuM, ane samRddhinA virodhI nA hota, vijJAnanA virodhI nA hota, TekanolojInA teo pariNAmo je kaMI paNa Ave tenI tamA karyA vinA jIvyA che. virodhI nA hota-vAstavamAM teo jenA pakSe huM chuM te tamAmanA teo temaNe temanI e niSThAne kAraNe potAnuM jIvana paNa gumAvyuM hatuM. virodhI hatA. vadhu TekanolojI, vadhu vijJAna, vadhu samRddhi ane vadhu mahAtmA gAMdhInI sAthe bhArate teno samagra bhUtakALa gumAvI dIdho ezvarya tamAmanA virodhI hatA. che. kAraNa ke bhAratamAM A pahelAM kyAreya koI vyaktine ThAra mAravAmAM huM daridratAno himAyatI nathI. huM AdimatA nathI teo hatA. Ama AvI nahotI ke vadhastaMbha para caDAvavAmAM AvI nahotI. A dezanI chatAM, huM suMdaratAno eka nAno aMza paNa jouM chuM to huM tene biradAvuM e rIta nahotI. kahevAno artha evo nathI ke e loko bahu sahiSNu chuM. ane e mANasamAM evI keTalIka cIjo hatI jene samajavI jarUrI hatA. paraMtu eTalA badhA daMbhI hatA ke teo evuM vicAratA ke koI che. vadhastaMbhe caDAvavA jevuM nathI. teo ghaNAM 'unnata' hatA. temanAmAM eka sAthe lAkho lokonI nADa pArakhavAnI kSamatA hatI. mahAtmA gAMdhI sAthe bhAratanA eka adhyAyano aMta Avyo che koI DaoNkTara paNa e nA karI zake, eka vyaktinI nADa pArakhavAnuM ane eka navA adhyAyanI zarUAta thaI che. huM eTalA mATe raDyo kAma paNa khUba agharuM che, khAsa karIne mArA jevA mANasanI tame mArI nahoto ke temanI hatyA karavAmAM AvI hatI. dareka vyakti mRtyu pAmavAnI nADane anubhavavAno prayAsa karI zako cho, tame tamArI nADa paNa che, emAM vizeSa kazuM nathI ane khAsa karIne bhAratanA davAkhAnAnI gumAvI dezo athavA to nADa (palsa) nahIM to parsa to jarUra gumAvazopathArImAM mRtyu pAmavA karatAM teo je rIte mRtyu pAmyA te vadhu sAruM je gumAvavuM pAlave evuM che. hatuM-e rIte temanuM mRtyu bahu nirmaLa ane suMdara hatuM. ane huM nAthurAma gAMdhIjImAM lokonI nADa pArakhavAnI kSamatA hatI. bezaka, mane e goDase, hatyArAno bacAvakAra paNa nathI. e eka hatyAro che, ane lokomAM rasa nathI, paraMtu e bIjI bAbata che. mane hajAro cIjomAM tenA aMge huM ema kahI zakato nathI ke, "tene mApha karo kAraNa ke, e rasa nathI paraMtu eno artha e nathI ke je loko kharekhara kAma kare che, jANato nathI ke te zuM karI rahyo che." te barAbara jANato hato ke pote ane bauddhika rIte koIka uMDAI sudhI pahoMcyA che temane biradAvavA nA zuM karI rahyo hato, tene mApha karI zakAya nahIM. evuM nathI ke, huM tenA joIe, ane gAMdhIjImAM e kSamatA hatI ane huM tene biradAvuM chuM. pratye bahu vadhu kaThora chuM-A kharekhara vAstavikatA che. mane temane atyAre maLavAnuM gamyuM hota-kAraNa ke jyAre huM mAtra dasa mAre A badhuM pAchaLathI mArA pitAjIne samajAvavAnuM hatuM, mArA varSano hato tyAre teo mArI pAsethI je pAmI zakelA te traNa rUpiyA pAchA AvyA bAda ane mane e kAma karatAM divaso lAgelA kAraNa ke ja hatA. Aje huM tene svargano Akho bAga ApI zakyo hota-paraMtu mArI ane mahAtmA gAMdhI vacceno saMbaMdha kharekhara eka jaTIla saMbaMdha e banavAnuM nahotuM-kama se kama A jIvanamAM. hato. sAmAnya rIte kAM to tame koInI prazaMsA karI zako cho athavA saujanya : dakSA paTela prakAzita kathA zANapaNanI' (rajanIzanA jIvana prasaMgo) to nathI karI zakatA. paraMtu mAruM evuM nahotuM-ane kevaLa mahAtmA upaniSada caeNriTebala TrasTa, vaDodarA. Teli. : 0265-2638269gAMdhI mATe ja evuM hatuM ema paNa nahotuM. 2580336. mAro ziSya eka ja che ane te che mohanadAsa gAMdhI. ene keLavatAM ane kAbUmAM rAkhatAM mAro dama nIkaLI jAya che. bIjo ziSya karavA kyAM jAuM? gAMdhIjI Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 | 31 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka nItinAzane mArge 1 rasika zAha zrI rasikalAla jesaMgalAla zAha (1922) gujarAtanA sanmAnIya ciMtaka che. svAtaMtrya pachI gujarAtI sAhityamAM eka bahuzruta ciMtanazIla varga sarjAyo. pAzcAtya sAhityanA adhyayane jIjJAsu gujarAtI prajAne A varge eka navI ane taTastha dizA tarapha vicAratA karI dIdhI. prA. DaoN. sureza joSI ane A lekhanA lekhaka zrI rasika zAha, prA. jayaMta pArekha, prA. sumana zAha vagere (nAmo lakhavA jAuM to pAnuM bharAya) aneka vidvAno A jJAnayajJamAM niSThApUrvaka joDAyA. gAMdhIjI pratye ApaNI prajAne evI aMdha bhakti-je gAMdhIjIne paNa pasaMda na hatI-ke gAMdhI ke gAMdhI sAhityanI taTastha AlocanA thAya to paNa | A bhakto e sahana na karI zake. AvI paristhitimAM A lekhanA lekhake AjathI aThAvana varSa pahelAM eTale ke 1954mAM, eTale ke gAMdhIjInA dehAvasAnane hajI cha varSa thayA hatA, deza upara gAMdhIjIno prabhAva pUrajozamAM hato tyAre gAMdhIjInA pustaka 'nItinAzanA mArge'nI vaijJAnika carcA A tattvajJAna ane mAnasazAstranA abhyAsI lekhake karI hatI. A saMpUrNa lekha lekhakanA pustaka 'aMte AraMbha-bhAga-2 mAMthI ahIM pra.jI.nA sujJa vAcako mATe prastuta che. uparAMta aMtamAM A lekhanA pariNAme je carcA vartuLa sarjAyuM hatuM e paNa hAjara che. ntaMtrI samIkSA ke mUlyAMkana bhAgye ja koIe karyA che. gAMdhIjInA A pustakamAM pragaTa thayelI jInsI jIvana vizenI (3) gujarAtI samAjajIvanamAM A pustaka agatyanuM sthAna bhogave vicArasaraNInuM sAmAjika mUlyAMkana karavAno ane vaijJAnika dRSTie che. jUna 1950 sudhI enI pAMtrIsa hajAra nakalo pragaTa thaI cUkI che. emAM rajU thayelI mAnyatAo, gRhato ane vidhAnonI cakAsaNI gujarAtI sAhityamAM ziSTa kAmazAstronA graMthonI badhI maLIne paNa karavAno A samIkSAno hetu che. 1928mAM prathama pragaTa thayelA pustakane ATalI prato kadAca nahi nIkaLI hoya. gAMdhIjInuM hoI, kuTuMbamAM pustaka samIkSA mATe pasaMda karavA mATenAM kAraNonI vicAraNA asthAne nahi AdaraNIya bane e vadhArAmAM. game evuM zAstrIya dRSTie lakhAyuM gaNAya. hoya to paNa kAmazAstranuM pustaka bhAgye ja evo vyApaka Adara meLavI (1) vIsamI sadInA prAraMbhamAM manovijJAnI phroIDe kAmavRttinA zake. A be kAraNe kAmazAstranA koI paNa graMtha karatAM nItinAzane vaijJAnika abhyAsanI pratiSThA karI ane vyaktigata ane sAmAjika mArga'nI asara vadhAre vyApaka hovAno ja saMbhava. gAMdhIjI para AvelA mAnavajIvana vadhAre suvyavasthita rIte samajavA mATe, cheka zizukALanA prAraMbhathI A viSayanA DhagalAbaMdha patro A hakIkatanA sUcaka gaNAya. AviSkAra pAmatA kAmAvegane vyakti jIvananI koI kakSAe avagaNI na 139 pAnAnuM A pustaka traNa vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. pahelAM zakAya e matanuM samarthana pratipAdana karyuM. gujarAtanuM ciMtanasAhitya 43 pAnAMnAM ATha prakaraNo nItinAzane mArge' nAmanuM saLaMga pustaka enI alasatAne susaMgata rahI phroIDa praNita dRSTi pratye paNa udAsIna banI rahe che. emAM kRtrima saMtatiniyamanAM sAdhanonA upayoganI rahyuM. pariNAme kAmAveganI vicAraNA mAtra kAmazAstronAM pustakono viruddhamAM potAnA vicAronA samarthanamAM gAMdhIjIe moM. nyUronAM viSaya banI rahyo. anya ziSTa sAhityamAM kAmAveganuM Alekhana ane pustakomAMthI vipula avataraNo ApIne eno sAra rajU karyo che. carcAvicAraNA kazIka mUka saMmatithI lagabhaga bahiSkRta ja rahyAM. A gAMdhIjInA mate e pustakamAM e viSayanI saMpUrNa zAstrIya rIte carcA pUrvabhUmikA para, nItinAzane mArge eka ja evuM pustaka che jemAM karavAmAM AvI che. (pR. 2)mAM nyUronA pustakanuM avalaMbana laIne cheka 1925nI sAlamAM gAMdhIjIe vyakti ane samaSTinA jIvanamAM gAMdhIjIe kAmavAsanAnI ArogyanI, naitika ane manovaijJAnika ema kAmAveganAM sthAnanI vistRta vicAraNA saMkoca vagara nikhAlasatApUrvaka vividha dRSTie vicAraNA karI che. "brahmacarya' nAmanAM 96 pAnAnA karI che. vibhAgamAM mukhyatve brahmacaryanI AvazyakatA para bhAra mUkI, e Adarza (2) ApaNA ciMtakonuM valaNa kAmAveganI vicAraNA vize moTe pratye lokonuM dhyAna kheMcyuM che ane e mArge javA IcchanAra mATe niyamonI bhAge udAsIna athavA bhIru rahyuM che. pariNAme gAMdhIjInA anya sUci paNa ApI che. pariziSTamAM zrI mahAdeva desAIe tharsTananA vicAronI mImAMsArUpe eka graMthAlaya bharAya eTalAM pustako lakhAyAM 'lagnanuM tattvajJAna' pustakano sAra Apyo che. hovA chatAM jInsI jIvananAM gAMdhIjInA ke anyanA vicAronI pramANika prathama vibhAgamAM karavAmAM AvelI phrAnsa karatAM hindustAnanI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 2 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 viziSTa paristhitinI vAta A samIkSA mATe gauNa che. e ja rIte tene viSe e kema bane enI zaMkA uThAvanArane sAru A lakhANamAM vipula avataraNomAM vyakta thatAM moM. byuronA vicAronuM mUlyAMkana javAba nathI" (pR. 93). paccIsa varSanA samaya daramyAna je trIsakaravAno paNa A samIkSAno hetu nathI e spaSTa karI levuM joIe. pAMtrIsa hajAra loko jInsIvRttine kAraNe UThatA prazno javAba mATe A vibhAgamAM moM. nyUronA pustakamAMthI eTalAM vipula ane A pustaka tarapha mArgadarzana mATe vaLyA che temaNe kAM to emano samaya saMtatiniyamananA sAdhanonI upayogitAnA mULa vicAra sAthe asaMbaddha barabAda karyo che, kAM to brahmacaryanA Adarzane mATe prayatnazIla ane aprastuta avataraNo ApavAmAM AvyAM che ke gAMdhIjI e badhA vyaktionI saMkhyAmAM acAnaka vadhAro thaI gayo che. vacagALAnI viSayo para zuM vicAre che e samajavuM lagabhaga azakya ja banI jAya. eka paristhitinI saMbhAvanA paNa kharI. samajaNa, jJAna ane yogya dA. ta. 'lagno vyabhicAra ocho karavAne badale vadhAre che.' (pU. 8). mArgadarzananA abhAve, eka bAju e pApa che evI aparAdhavRttithI A vibhAgamAMthI AvAM aneka avataraNo batAvI zakAya. samagra rIte pIDAtA lAkho loko mArgadarzana mATe phAMphAM mAre che tyAre kAM to e jotAM, jInsI vRtti ane sAmAjika Arogya vaccenA saMbaMdhane sparzatA niraMkuza viSayatRpti ane kRtrima uttejanA tarapha vaLe che, kAM to dharma ke aneka agatyanA prazno vize potAnA matane susaMgata evA bIjAonA nIti tarapha. dharma dharma hovAnA kAraNe tumula mAnasika gaDamathalanI A matane TAMkIne gAMdhIjIe e viSayane lagatI AmUlya carcAne TALI aMdhakAramaya paristhitimAM kRtrima uttejanA karatAM vadhAre sAro ke vadhAre che. pariNAme, jyAM svataMtrapaNe emaNe kaMIka kahyuM che te vidhAnAtmaka kharAba nathI. jIvananA svAthyane haNI nAkhI daMbha utpanna karavAmAM ja banI gayuM che. badhA ja anarthanuM mULa atizaya viSayabhogamAM gAMdhIjI kadAca baMneno phALo A saMjogomAM sarakho hoya. manovaijJAnika dRSTie jue che ane kazAya samarthana vagara emanA abhiprAyono khaDakalo A vize saMzodhana karavAmAM Ave to "nItinAzanA mArge'nA hajAro karatA jAya che. dA. ta. "saMtAna utpana thatA aTakAvavAnAM kRtrima sAdhano vAcakonA moTA bhAga vize A vacagALAnI paristhiti ja hovAnI. sAthe thatI viSayabhoganI kriyA saMtAna utpattinI javAbadArIthI thatI jInsIvRttine naitika dRSTithI mukta banIne saheja paNa sahiSNutAthI te kriyA karatAM bhAre vadhu zakti harI lenArI che,' (pR. 39-40). enI vyApakatAnA praznono abhyAsa karavAnI vRttinA abhAve, bIjAnAM anItimaya sAmAjika paristhitino citAra ApIne enA upAya tarIke avataraNonA rUpe ane potAnA abhiprAyarUpe A pustakamAM karelAM jyAre nItine gAMdhIjI AgaLa kare che tyAre saheje prazna thAya che: "e aneka azAstrIya vidhAno tarapha aMgulInirdeza karavo ja basa thaI paDaze. nIti kAryasAdhaka zI rIte bane ? jJAna ane paristhitinI vizada samaja mAnasika rogavALA ghaNAkharA viSayI jIvana gALanArAo ja che naitika hRdayapalaTAnA pAyAmAM hoya to hRdayapalaTo vadhAre dIrghajIvI ema jaNAyuM che.'... 21 varSanI uMmara pahelAM viSayazakti AvatI ja hovA saMbhava kharo ke nahi?" gAMdhIjIe kyAMya A viSayanA abhyAsanI nathI.' (pR. 19). 'vadhAre paDatI puSTino mArga kudarate svAbhAvika ane samajanI agatya vize aNasAra paNa karyo nathI. "garbhAdhAna skUlana ane rajodarzana dvArA paNa karI ja rAkhelo che." (pR. 20) nirodhanAM sAdhanonA ghaNA himAyatIo saMyama ane brahmacaryane 'viSayabhogane khAtara ja potAnA vIryano upayoga karanAra... samAjamAM anAvazyaka ane hAnikAraka paNa mAne che. AvI dazAmAM dharmanI ja avyavasthA ane kusaMpanAM bIja vere che." (pR. 22-23) 'viSayabhoganA madada laIne niraMkuza pApAcAra upara kAryasAdhaka aMkuza nAkhI zakAya' mULamAM ja maraNonmukha gati rahelI che.' (pR.42) "kudaratI kAyado e (pR.37), e AvA vidhAnono pratinidhitva dharAvato namUno che. che ke jyAre strIpuruSane prajAnI IcchA thAya tyAre ja teo brahmacaryane AvI rIte rajU karAyelI vicArasaraNImAM gAMdhIjIe rajU karelo toDe.' (pR. 91). gAMdhIjI jyAre kahe che ke "jagata brahmacaryanA AtmasaMyamano Adarza ane kRtrima sAdhanonA upayogano virodha ochAvattA pAlanathI ja nabhe che e ja sUcave che ke tenI AvazyakatA vyavahAru ukela IcchatAM sahRdaya daMpatIo mATe virodhAbhAsa Ubho che ne te saMbhavita che.' (pR. 80) tyAre to azAstrIya vidhAnonI karIne eka vikaTa samasyA khaDI kare che. jo gulAma prajA utpanna na paraMparAnIya hada thaI jAya che ane "ala iti vistaraNa' kahevAnuM mana karavI hoya, garbhAdhAna nirodhanA kRtrima sAdhanono upayoga niSiddha thaI Ave che. hoya, moTA bhAganA loko mATe AtmasaMyama saheje sAdhya na hoya ATalI badhI azAstrIyatA vacce paNa eka mULabhUta praznane ane prajotpatti pUrato ja saMbhoga e loko maryAdita na karI zakatAM gAMdhIjIe uThAvyo che enI khAsa noMdha levI joIe. 'viSayecchA e hoya emaNe zuM karavuM? "nItinAzane mArgamAM brahmacarya sivAyanA viSayanI hAjata to nathI ja. e hAjata evI nathI ke te saMtoSAya nahi koI javAbanI AzA koI rAkhatuM hoya to ene nirAzA ja maLavAnI. to jIvana na cAle.' (pR. 24-25) A dalIlamAM ghaNuM vajUda rahyuM che emane gAMdhIjIno javAba che, "...chokarAM thAya ethI akaLAvuM zA mATe ?' ane kAmAveganA vijJAne kayA saMjogomAM vyaktinA svAthyane hAna (pR. 126) gAMdhIjI khUba ja spaSTatAthI kahe che: "je banavuM joIe pahoMcADyA vinA kAmAveganuM niyama keTale aMze zakya che e praznano Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 33. abhyAsa karavo rahyo. kadAca brahmacaryanA Adarzane mATe vadhAre sabaLa svAtaMtryatAnA divasomAM gAMdhIjI kadAca eTalA AgrahI na hota. vaijJAnika pAyo evA abhyAsamAMthI maLI Ave. badalAtI paristhitimAM svIkArya banelA uddeza vize gAMdhIjI jaDapaNe pustaka vize ATaluM kahyA pachI ApaNe pustakanI samIkSA tarapha AgrahI nathI rahyA e hakIkata rASTranA itihAsamAM suvidita che. vaLIe. A pustaka "ekeDemika abhyAsano paripAka nathI. jAtIyatAnA vaijJAnika dRSTie e uddezanuM mUlyAMkana paNa asthAne ja gaNAya. A svarUpano vicAra karI, vyakti ane samaSTinA jIvanamAM aneka svarUpe parathI eTaluM spaSTa thAya che ke (1) dezakALanA game te saMjogomAM vyakta thatI jInsIvRttine pUrvagraharahita dRSTie samajavAno zAstrIya saMtati pUrato saMbhoga' e vyavahArano Adarza hovo joIe; (2) Agraha enA mULamAM nathI. svAnubhavathI gAMdhIjI je vicAro dharAve che. saMtatiniyamana viSayatRpti para aMkuza mUkIne ja karavuM joIe; (3) e prajA samakSa rajU karI, ene saMpUrNa brahmacaryanA AdarzanA mArge javAno koI paNa saMjogomAM kRtrima garbhAdhAna nirodhanAM sAdhanothI upadeza ApavAno ane e vize ghaTatuM mArgadarzana karavAno spaSTa uddeza saMtatiniyamana karavuM e anAcAra che; ane (4) prajotpattinA zuddha pustakamAM rahelo che. pustakanuM sAmAjika mUlyAMkana karatI vakhate A hetu sivAya, prema vyakta karavAnA bahAnA heThaLa athavA zArIrika hakIkatane lakSamAM levI ja rahI. AnaMdane khAtara karavAmAM AvatI viSayatRSTi mAtra "pApa" che, A pustakamAM rajU thayelA vicAronuM preraka baLa zAstrIya abhyAsano pAyAnI dRSTi vize ja gAMdhIjI AgrahI che. nItinAzane mArgenAM Agraha hoya ke naitika dRSTi hoya, jAtIyatA vize ane vyakti ane 153 pAnAmAM Thera Thera A dRSTi ja vyakta thaI che. vAkya vAkya A samAjanA jIvanamAM enA sthAna vize sphaTa athavA asphaTa svarUpe vicAronuM ja punaruccAraNa che. lekhakanI vicArasaraNI vyakta thavAnI ja. nitAnta mUlyonI tarapheNa ke jo A niSkarSamAM tathya hoya to kahevuM joIe ke gAMdhIjIe potAnA virodha zuddha vaijJAnika dRSTie hoI na zake. eTale gAMdhIjInA saMpUrNa vicAronI puSTi mATe zAstrIyatAno Teko levAno game eTalo Agraha brahmacaryanA AdarzanuM mUlyAMkana ane enI yogyAyogyatA A samIkSA rAkhyo hovA chatAM, pAyAnI emanI pApadRSTimAM bIjuM game te hoya, mATe asthAne gaNAya. e vyaktigata pratItino viSaya thayo. ApaNane zAstrIya tathya emAM aMzamAtra nathI. paraMtu A abhAva e ja mAtra to kAmavRttinI prabaLatAne kAraNe vyakti ane samaSTinA jIvanamAM eno doSa nathI. jInsIvRttinA udbhava vize vicAro karyA vinA, banatI ghaTanAonI samajaNa sAthe lAgevaLage che. e samajaNa mATe, enA vikAsa ane pragaTIkaraNane lakSamAM lIdhA vinA ane vyakti ane jInsIvRtti ane jIvanamAM enA sthAna vizenI gAMdhIjInI vicArasaraNI samaSTinA svAthya sAthe enA saMtoSano saMbaMdha vadhAre jhINavaTapUrvaka ja tapAsavI rahI. tapAsyA vinA 'viSayabhoga pApa che' ema kahevAmAM jIvananI nAjukamAM gAMdhIjIe kahyuM che, "A vize huM AgrahI vicAro dharAvuM chuM ane nAjuka bAju vize zAstrIya taTasthatAno anAdara che. e anAdaramAM prajAjIvananI kaTokaTInI ghaDIe, varSonA ciMtana ane vizALa anubhava jInsIvRttinI vyApakatA, enuM prAbalya, enA niyamanane sAnukULaparathI marajiyAta saMyama akhatyAra karI vivAhitone prajotpatti mulatavI pratikULa saMjogo vize vicAra ane emAMthI vyaktinA ane prajAnA rAkhavAnI salAha ApavAnA nirNaya para Avyo chuM." vicAronuM jIvanamAM UbhI thatI samasyAonI sadaMtara avagaNanA che. aneka AgrahapaNuM kyAM raheluM che e samajavA gAMdhIjInI dRSTinuM pRthakkaraNa patronA javAbamAM, saMkalpapUrvakanuM brahmacarya e ja badhA praznono ukela karIe. che ema kahI jInsIvRttinA AnuSaMgI praznono vicAra paNa na karavo viSayavRtti pApa che ane prajotpattinA udeza sivAyano viSayabhoga e A agatyanA viSaya vize ekAMgI dRSTi thaI. ekAMgI dRSTinA anAcAra che A aphara mAnyatA para gAMdhIjInI jInsIvRtti vizenI punaruccAraNathI prazna pUchanArane ke bIjAone kevuM mArgadarzana maLe che vicArasRSTinuM ane bhAvanAsRSTinuM maMDANa thayuM che. A vicArane e vize prAmANika saMzodhana jIvananI jaTilatAnI samaja ane ukela dharmadraSTi kaho ke naitika dRSTi kaho, jInsIjIvana vizenI gAMdhIjInI mATe evI ekAMgI dRSTi adhUrI hoI anarthamUlaka nIvaDe emAM kazuM sAmAjika philasUphInA pAyAmAM 'viSayatRpti pApa che' e bhAvanA Azcarya nathI. asaMdigdhapaNe rahelI che. ghaNAM kAraNosara saMtatiniyamananI jarUra nIti vizenA khyAlo yuge yuge badalAtA jAya che. e khyAlo game gAMdhIjI svIkAre che ane ethI vivAhitomAM "saMtati pUrato saMbhoga" te hoya, sAmAjika manovijJAnanA abhyAsa ane manovaijJAnika dRSTinI e sUtranA e himAyatI che. paraMtu kRtrima garbhAdhAna nirodhanAM sAdhanonA preraNAthI zikSaNanA kSetramAM thayelA aneka prayogoe "svayaMbhU nIti' upayogamAM amaryAda viSayatRptinAM dvAra khUlI javAnI zakyatA hovAthI jevuM paNa hoya che enI pratIti ApaNane karAvI che. potAnA samAja eno upayoga paNa pApa ane anAcAra che e mAnyatAno Agraha vize Adara, vyaktinI svayaMbhU nItinuM preraka baLa bane che. upadezathI paNa pahelI mAnyatAnA Agraha jeTalo ja dRDha che. gulAmInA kALamAM, ane bIjA bAhya dabANathI, AtmapratIti vagara rUMdhavAmAM AvelA loko e gulAma prajA utpanna na karavI joIe e uddeza vize vartananI AbhAsI nIti karatAM AvI svayaMbhU nIti vadhAre svastha, Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 ISTa ane AdaraNIya che. uccattama ane UMDI AMtaradRSTi evI nItine evI che ke jenA artha paratve pahelethI ja ApaNe ekamata na hoIe to sudaDha kare che. AvI samUhaAdaraprerita nItimAM vyakti vaccenA AkhI carcA nirarthaka banI rahe. vinDAnuM ja svarUpa dhAraNa kare. vyavahAramAM anyonyanI IcchA-anicchAno Adara eka viziSTa tattva gAMdhIjInAM maMtavyonI carcA karatAM hoIe tyAre "dharma'thI emane zuM che. kAmavRttinI prabaLatA para ane enA pragaTIkaraNa para AvI svayaMbhU abhipreta che te prAmANikapaNe samajI levAnI udAratA ApaNe batAvavI nIti, saMkalpapUrvakanA brahmacaryanA kazA upadeza vagara kevo adbhuta joIe. jo vizALa arthamAM joIe to dharma eTale amuka saMskRtisaMvardhaka aMkuza mUkIne enuM niyamana karI zake che enAM aneka udAharaNo svataMtra mUlyonA svIkAra ane viniyoga mATenuM AgrahI valaNa. e mUlyo zikSaNanA prayogomAMthI maLI Ave che. AvI svayaMbhU nIti jo ISTa ApaNe paraMparAgata sUtro tarIke svIkAratA nathI. koIkanA jIvanamAMthI hoya to niHsaMkoca kahevuM joIe ke pApanI bhAvanA para UbhI thayelI e AkAra le che. satyapriyatA, satyaparAyaNatA, nyAyaparAyaNatA-A koI paNa sAmAjika philasUphI-pachI e gAMdhIjInuM "nItinAzane mArge mUlyo vyaktionA jIvanamAMthI jamAne jamAne ApaNe pharI pharI sAkAra hoya ke seMTa polanI 'krizciyAniTI' hoya-ApaNI samajanI 'nIti'nI thatAM jotA AvyA chIe. AthI kRtrima uttejanA ane dharmanuM samIkaraNa vighAtaka ja nIvaDavAnI. kudaratanI koI paNa denane, enAM uddabhava, mAMDI zakAya kharuM? mUlyanI sthApanA thAya te pahelAM vyakti ugra vikAsa ane pragaTIkaraNane pUrAM samajavAno prayatna karyA vinA, saMgharSamAMthI pasAra thAya che. kAraNa ke mUlyabodha e "kudaratI dena' nathI, sAmAjika svAthya ane vyaktigata ISTatA-aniSTatAnA saMdarbhathI e AkarI sAdhanAne aMte manuSya siddha karelI vastu che; ne mATe ja ene judI pADI e "pApa" che ema kahevuM e svayaMbhU nItinA udbhava mUlya e havAI ke abstract vastu nathI. jIvanamAMthI e nIpaje che, ne pahelAM ja eno nAza karavA barAbara che. pharI jIvanamAM eno viniyoga thAya che. A mUlyo, A mUlyabodha aMtamAM, vaijJAnika dRSTie azAstrIyatAnA pAyA para racAyelI enI ApaNe game teTalI hAMsI uDAvIe toya e ApaNA jIvanamAM philasUphInuM mAtra punaruccAraNa karatuM A pustaka prajAjIvanamAM eka avibhAjya aMga banIne rahe che. mUlyo vinAnA koI samAja ke jInsIvRttine kAraNe UbhI thatI samasyAonI gAMdhIjInI ekAMgI rASTranI ApaNe kalpanA karI zakIzuM? gAMdhIjIe je dharmabhAvanAne dRSTine kAraNe avagaNanA karatuM hoI prajAnA moTA bhAgane nirupayogI puraskArI te paNa jIvananA svAcya te haNI nAMkhI daMbha utpanna kare" ane kudaratanI dena jevI kAmavRttine 'pApa' kahIne bALa-mAnasamAM ema kahevuM ucita gaNAze? aparAdhabhAvanAnuM AropaNa karatuM hoI, vyaktigata ane sAmAjika (3) manovaijJAnika dRSTie A vize saMzodhana karavAmAM Ave to dRSTie svAcyavighAtaka ane pariNAme anarthamUlaka che ema ni:saMkoca nItinAzane mArge'nA hajAro vAcakonA moTA bhAga vize A kahevuM joIe. brahmacaryanA Adarzano puraskAra ane nItinuM poSaNa vacagALAnI ja paristhiti hovAnI." mane A vidhAna artha vagaranuM viSayavRttine pApa kahyA vagara paNa svastha rIte thaI zake e vikalpanA lAge che. nItinAzane mArga'no vAcaka e koI juduM prANI che? e nItinAzane aNasArano sadaMtara abhAva, jAtIyatA jevA nAjuka viSayanA vicAramAM mArge' sivAya bIjA kazAnI asara nIce jANyeajANya paNa Ave nahIM Avegayukta ciMtana keTaluM virala che enI pharI pharIne ApaNane khAtarI evuM kalpI paNa zakAya kharuM? mAnavamana eTalI to jJAtaajJAta karAve che." vastuonI asara nIce AvatuM hoya che ke testne mATenI anivArya (2) jarUriyAta-isolation vagere ApaNe bhAgye ja saMtoSakAraka rIte pUrI ('manISA'nA julAI 1954nA aMkamAM 'nitinAzane mArge'nI pADI zakIe. statistics para AdhAra rAkhato survey AthI ja kadAca samIkSAne lagatA keTalAka carcAspada prazno nIce ApyA che.) bhaviSyamAM satyanA para baLAtkAra gujAravAnuM eka khataranAka sAdhana (1) AkhA lekhano tone nAhaka ugra ne Akramaka banAvI devAyo thaI paDe, ne e rIte 'vaijJAnika paddhati'nI bhayaMkara viDaMbanArUpa banI che. gAMdhIjI mATenA pUjyabhAvane bhale cheTo rAkho, paNa potAnA rahe evo mane to bhaya rahe che. A saMbaMdhamAM bIjI eka vAta: vicAro rajU karavAthI ja koI akSamya aparAdha to nathI thaI jato. kAmAvegano aniruddha AviSkAra karanAra varga aggressiveness, vyaktinA Azayane paNa ApaNe prAmANikapaNe samajavo joIe. enI intolerance, calousness, sadistic tendency vageremAMthI sUjha ke enA vicAra khoTA hoya to anucita abhiniveza vinA e amuka aMze paNa mukta thayo che ema mAnavAnuM koI tarka zraddheya pramANa ApaNe batAvI zakIe. vaijJAnika paddhati to bane tyAM sudhI enA ApaNane maLyuM che kharuM? enI tapAsa paNa nahIM karIe tyAM sudhI AvezonI bAdabAkI tarapha ja dhyAna rAkhe. AkhA praznanuM ekAMgI darzana ja karyuM kahevAya. (2) 'dharma dharma hovAne kAraNe tumula mAnasika gaDamathalanI A (4) kAmAveganuM samaja vinAnuM kRtrima damana to ISTa nathI e aMdhakAramaya' paristhitimAM kRtrima uttejanA karatAM vadhAre sAro ke vadhAre spaSTa che. gAMdhIjI ene ISTa gaNatA hoya to paNa emanA matanI kharAba nathI." A vidhAna aneka rIte cittva che. keTalIka saMjJAo lokonI healthy common sense koI koI prakAranI noMdha levAnI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 . prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 35. nathI. mATe eka rIte, A samIkSA whipping a dead horsenA UbhI rahe che. bannemAMthI ekapaNa dRSTie samIkSAnI nirarthakatA siddha svarUpanI banI rahI che. damana ane saMyama vaccenA bheda tarapha dhyAna kheMcuM nathI thatI. The horse is dead e je loko keTalAMya varSothI jANatA hatA emaNe e jAhera na karIne apramANikatA ane kAyaratA ja pragaTa -sureza ha. joSI karyA che. (5) svayaMbhU nIti' eTale zuM? eka nItine "AbhAsI' kahI (3) koI paNa pustaka tarapha loko varSo sudhI kheMcAyelA rahe tyAre daIe ane bIjIne "svayaMbhU' kahIe ethI vAstavika paristhitimAM e pustaka prajAjIvananI ghaNI jarUriyAtone saMtoSatuM hovAno saMbhava. keTalo pharaka paDe? Semantic approach laIe to AvuM bhAgye ja mAtra kutUhala to jotajotAmAM zamI jAya. bAkI rahyAM rojabaroja UThatA nabhAvI levAya. "svayaMbhU nIti' jo preraka baLa ke AlaMbana levA jevI prazno vize mArgadarzananI AvazyakatA ane koI paNa kAraNe ardhApardhA vastu hoya to e svayaMbhU zI rIte banI? amuka paristhitimAM ApoApa svIkArAyelA matanuM puSTIkaraNa. mArgadarzana mATe "nItinAzane mArge' phrI Ave evA koI nItinA sthira mUlyanI AmAM vivekSA che? to prajAnA moTA bhAgane kevuM nirupayogI che e samIkSAmAM batAvyA pachI pachI intuition enAM badhAM ja jokhamo sAthe svIkAravA jevuM thaze. vaLI bIjI AvazyakatAno vicAra karavAno rahyo. vyaktigata ane sAmAjika nIti sthira rahe che kharI? e to parivartanazIla che. to enA jIvananI aneka samasyAo vize ApaNe amuka valaNa dharAvavA tarapha svayaMbhUpaNAnI zI dazA thAya? vaLatAM hoIe chIe ane e valaNanI zithilatA athavA dRDhatA ApaNuM (6) kAmavRttine 'kudaratI dena' mAtra gaNIne cAlIe to e vizenA vyaktitva ane caritra ane amuka aMze pragaTa karatAM hoya che. ApaNo pazunA ne ApaNA valaNamAM phera raheze kharo? "kudaratI dena'ne mANasa uchera, ApaNuM zikSaNa, ApaNA sAmAjika nIti-niyamo ane saMskAre che, potAnI anya AvazyakatAo ane jhaMkhanAonA saMdarbhamAM rItarivAjo ane ApaNI sAMskRtika havA sAmAnyata: jAtIyatA (sex) mUkIne e ene jue che. ane ema karatAM enI anya pravRttio sAthe tarapha ApaNuM je valaNa ghaDe che e aniSTa ane pariNAme hAnikAraka e saMvAdI banI rahe. vRthA jIvanazaktino durvyaya nahIM thAya, e rIte che e hakIkatane phroIDe chatI karIne jagatanI amUlya sevA karI che. e ene saMskAre che. manuSya kudaratano bhAga che, kabUla. paNa e kudaratano jAtIyatA tarapha sAmAnyataH AvuM AmUla aniSTa valaNa, e jyAre self-conscious bhAga che. te mATe ja vastunA purposive, teleo- ApaNI saMskRtinuM eka AnuSaMgI pariNAma anivAryatA banI rahyuM che logical aspectsne avagaNavAnuM banI zake nahIM. te saMjogomAM evuM valaNa dharAvato vAcakavarga paccIsa paccIsa varSa (7) Akhare eka muddo-eka pAyAno muddoH manuSyanA jIvanamAM sudhI gAMdhIjInA A pustaka tarapha mAtra kutUhala mATe na vaLe. vyavahAru kendrasthAne rahelI, vital, prabaLa bIjI eSaNAone jo ApaNe kabUla mArgadarzana ApavAmAM pustaka niSphaLa nivaDe che. Ama chatAMya jo pustakane rAkhIe to manuSyanA sarvAgINa saMtulita vikAsanA lakSyane anurUpa hajAro loko vAMcatA hoya to e vAcakonuM aniSTa valaNa dRDha thavAno anukULa rIte kAmAvegane paNa regulate nahIM to coordinate to saMbhava vadhAremAM vadhAre. zarIradharmanI tIvratA, mArgadarzanano abhAva karavo ja rahyo. ane aniSTa valaNanI dRDhatA kevI mAnasika paristhiti sAmAnyata: -yazavanta zukala utpanna kare e samajI zakAya evuM che. eTale "nItinAzane mArganA hajAro vAcakonA moTA bhAga vize A vacagALAnI ja paristhiti (okTobara 1954nA aMkamAM zrI sureza joSI ane zrI yazavanta hovAnI' ema kahevAmAM samIkSake koI kAlpanika vAcakavarga Ubho zukalanA 7 prazro pragaTa thayA hatA. nIcenA javAba sAthe A carcA ahIM nathI karyo. AviSkAra mATe dabANa karatA Avego baLavattara bane tyAre pUrI thAya che. -lekhaka) 'pApa'nI philasUphIno buddhipUrvaka tyAga na karI aspaSTa mUlyone na carcAcAkAroe UbhA karelA praznono kramavAra uttara ApavAmAM choDI zakanAra mAnasamAM daMbha utpanna thAya e manovaijJAnika satyane javAbamAM truTakatA AvavAno saMbhava hovAthI A lekhamAM kramAMka krama svIkAravA mATe koI kAlpanika vAcakavarga Ubho karavAnI jarUra nathI. badalyo che. zarUAta cothA prakAranA javAbathI thAya che. gAMdhIjI para mArgadarzana mATe AvatA aneka patromAM pragaTa thatI e (4) carcAkAranA mata pramANe healthy common sense dharAvatA vAcakavarganI mAnasika paristhiti A satyanI kaMIka aMze jhAMkhI karAve loko samaja vinAnuM kAmAveganuM kRtrima damana karavAnA gAMdhIjInA che. matanI noMdha levAnA nathI. jo AvI paristhiti vAstavamAM hoya athavA carcAkAre "A saMbaMdhamAM bIjI eka vAtaH' ema kahIne je prazna evI paristhitinI zakyatA vadhatI jatI hoya to samIkSAno uddeza pAra pUchyo che e vize eTaluM ja kahevAnuM ke AkhI samIkSAmAM kAmAveganA paDe che. moTA bhAganA vAcako kAmAveganuM kRtrima damana" ISTa nathI e aniruddha AviSkAranI vAta samIkSA pUratI to asthAne ja gaNAya. na samajatA ane svIkAratA hoya to samIkSAnI AvazyakatA hajIya (6) ane (7) muddAone eka ja muddAmAM samAviSTa karI zakAya. (3) Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 kAmavRttine "kudaratI dena' kahIne samIkSake kyAMya ema nathI kahyuM ke svIkAravAnI taTastha dRSTi gAMdhIjIe jAtIyatAnA viSayamAM to nahotI pazunA ane ApaNA valaNamAM phera na hovo joIe. carcAkAra sAthe ja rAkhI. zAstrIyatAnA anAdara ane potAnI mAnyatAonI bhArapUrvaka A muddA paratve saMmata thavA na thavAno prazna upasthita ja nathI thato. e rajUAta mATe lIdhelA zAstrIyatAnA AzarAne pariNAme je viSayanI carcA samIkSAthI svataMtrapaNe thaI zake. e ja pramANe kAmAvegane virodhAbhAso gAMdhIjInA A pustakamAM UbhA thayA che e eka svataMtra regulate ke co-ordinate na karavo evuM sUcana paNa samIkSake kyAMya lekhano viSaya banI jAya eTalA che. jijJAsu vAcaka e virodhone pR. karyuM nathI. eTaluM ja nahi paNa jhINavaTathI vAMcanAranA dhyAnamAM AvyA 65-66; 67, 68, 78, 80, 88, 90, 91, 75, 116, 125 vagara rahe nahi ke AkhI samIkSAmAM jAtIyatA vizenA potAnA vicArone thI 127 vageremAM zodhI zakaze. samIkSaka mAne che ke gAMdhIjInI zAstrIyatA samIkSake kyAMya AvavA nathI dIdhA. samIkSAnI objectivity mATe e vize AvuM kahevAmAM anucita abhiniveza kyAMya raheto nathI. jarUrI che. (5) "svayaMbhU nIti'no prayoga A samIkSAmAM pUratI spaSTatA (3) carcAkAra pUche che: "kRtrima uttejanA ane dharmanuM samIkaraNa vagara ane kazI pUrvabhUmikA vagara thayo che e kabUla karavuM rahyuM, e mAMDI zakAya kharuM?' ane kahe che: "dharmathI gAMdhIjIne zuM abhipreta che viSenI spaSTatAH te prAmANikapaNe samajI levAnI ApaNe udAratA batAvavI joIe." bALaka jUThuM bolato lAge te vakhate khoTuM bolavuM e pApa che. pAyAnA siddhAMta tarIke A sUcana sAcuM hovA chatAM "dharma" saMjJAne ethI IzvaranA gunegAra thavAya ema kahevuM e bALakamAM bAhya dabANathI nItinAzane mArgamAM gAMdhIjIe eTalI chUTathI vAparIche (pR.37, 103, nIti preravAno prakAra thayo, bALaka para ApaNAM mUlyone lAdavAno 104, 105 vagere vagere) ke ethI emane zuM abhipreta che e jAtIya prayatna thayo. emAM bALakanI samajane kyAMya sthAna na rahyuM. vyaktigata AveganA saMdarbhamAM aspaSTa ja rahe che. gAMdhIjIne dharmathI game te abhipreta samajaNa ane evI samajaNa mATe sAnukULa sAmAjika paristhiti e hoya, jyAM sudhI emAM viSayavRttinA dabANane kAraNe UbhI thatI gaDamathalanI banneno abhAva athavA banneno anAdara e bAhya dabANathI prerAtI paristhitinA buddhipUrvakanA ukelanI zakyatA ane enA saMtoSakAraka nIti mATe Avazyaka. paraMtu AvA bAhya dabANa vagara paNa nItipreraNA AviSkaraNano vicAra na hoya tyAM sudhI 'upAya tarIke' "dharma" "kRtrima zakya bane che e ApaNe joIe chIe. manovaijJAnika dRSTinI preraNAthI uttejanA'nI jema niSphaLa ja nIvaDavAno e ja samIkSakanuM maMtavya che. zikSakanA kSetramAM aneka prayogoe "svayaMbhU nIti' jevuM paNa hoya che dharma ane kRtrima uttejanA vacce niSphaLatAnA aMza pUratuM ja sAmya enI pratIti ApaNane karAvI che eTalI pUrvabhUmikA sAthe samIkSake batAvAyuM che. ethI baMne vacce samIkaraNa mAMDyuM che ema zI rIte svayaMbhU nItinI vAta karI che e khUba prastuta che. eka ja udAharaNa kahevAya? gAMdhIjIe 'je dharmabhAvanAne puraskArI te' jIvanamAM svAthyane ApI A prayoganI spaSTatA karuM, haNI nAMkhI daMbha utpanna kare evuM samIkSAmAMthI zodhavuM anucita che. 'pApa'nI svataMtra zALA samarahilamAM UcharelAM bALakone laIne zALAnA koI paNa philasUphImAM e zakyatA rahelI che. mUlyonI jarUra nathI evuM samIkSAmAM saMcAlaka e. esa. nIla ravivAre khullA medAnamAM hokI ramavA gayA. kyAMya kahyuM nathI. varasAdanA divaso pachI pahelI ja vAra ughADa nIkaLyo hato. AsapAsanA (4) samIkSake kahyuM cheH "gAMdhIjInI pAyAnI pApadRSTimAM.. zAstrIya pAdarIoe ravivAre ramata ramAya e sAme dhArmika dRSTie vAMdho uThAvyo. tATathya aMzamAtra paNa nathI...emAM zAstrIya taTasthatAno anAdara vAstavamAM emane nIlanI svataMtra zALA tarapha sakhata aNagamo hato. che." AvAM vidhAnomAM carcAkArane lekhano tone ugra ane Akramaka nIle potAno pratyAghAta kAbUmAM rAkhI bALakone e viSe nirNaya lAgyo hoya. koI paNa mAnyatAne vize ApaNuM valaNa zAstrIya na levA kahyuM. bALakoe aMdara aMdara carcA karI ramata baMdha rAkhavAnuM nakkI hoya e bane. paNa eTalA kAraNe ApaNuM valaNa azAstrIya ja hoya karyuM. emaNe kAraNa ApyuM, "ravivAre ramata ramavAthI dharmanI viruddha evuM kazuM ja nathI. zAstrIyatAnI vadhumAM vadhu cokkasAI ane vartana thAya che eTalA mATe nahIM paNa ApaNA paDozIonI zAMtino azAstrIyatA A be cheDAnI vacce aneka prAmANika mAnyatAone bhaMga thAya che mATe ame ramata baMdha karavAnA nirNaya para AvyA chIe." mATe avakAza rahyo che. brahmacaryathI potAne phAyado thayo che eTalA A udAharaNa parathI eTaluM to samajAya evuM che ke bALakonA A kAraNe ja pote bIjAone mATe paNa brahmacarya Avazyaka gaNe che ema vartanamAM vyakta thayelI 'nIti' bALakone dhamakAvavAthI ke DarAvavAthI kahevAmAM azAstrIyatA na hovAnI zakyatA rahelI che. paraMtu potAnI ramatAM aTakyA hoya evI paristhitimAM vyakta thatI nIti karatAM vadhAre mAnyatAonI mAtra prAmANika rajUAta karIne saMtoSa mAnavAne badale svastha, ISTa ane AdaraNIya che. AvI nIti mATenA Avazyaka tattvo emane zAstrIyatAno opa Apavo ane pro. phorniyara jevAnuM vidhAna vyaktimAM rahelAM che. e tattvo-vyaktimAM raheluM zubha ene kahIe to TAMkavuM ke "21 varSanI uMmara pahelAM viSayazakti AvatI ja nathI paNa khoTuM nathI-nA pAyA para racAtI nItinA arthamAM "svayaMbhU nItino (5.19)' eno artha eTalo ja ke hakIkatone samajavAnI ane prayoga samIkSAmAM karavAmAM Avyo che, ApoApa utpanna thatI nItinI Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 bhAvanAnA arthamAM nahi. bAhya dabANathI prerAyelI nItimAM A tattvonuM damana thAya che eTale emAM pAyAnI zithilatA rahelI che. jAtIya vyavahAramAM paNa vyaktigata vartana ane bIjAo sAthenA sAmAjika prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka saMbaMdho paratve Avazyaka aMkuza, bAhya dabANathI prerAyelI nItithI ghaNuM kharuM mUkavAmAM Avato hoya che, paraMtu upara kahyuM tema svayaMbhU satya eTale zuM? IzAMtilAla gaDhiyA 37 nItinA pAyA para zakya banatuM aMkuzayukta jAtI vartana vadhAre svastha ane ISTa che. 'nItinAzane mArge 'mAM A vikalpanI vicAraNAno abhAva tarata ja varatAI Ave che. rasikalAla zAha, bI-16, khIrA nagara, esa. vI. roDa, saMtAkrujha (pazcima), muMbaI-400 054, phaeNna : 022-2661360526615553, 32 'satya' zabda sAMbhaLatAM ja rAjA harizcaMdra, sokreTisa, gAMdhIjI vagere hoya che. Ama deha-mananA tamAma stare satya samAna rIte vyApta hovuM vibhUtionAM caritra tAddaza thAya. gAMdhIjI to tyAM sudhI kahetAM ke, 'IzvaranA joIe. chAMdogya upaniSadamAM satyaniSTha nArI jubAlA ane tenA aneka nAma che. chatAM eka ja nAma zodhavuM hoya to te che sat-satya. putranI vAta Ave che. putra gautama RSinA AzramamAM abhyAsa karavA mArI dRSTie satya ja Izvara che...maratAM paNa satya na choDavuM.' A jAya che. RSi bALakane enuM kuLa ane gotra pUche che. bALaka mUMjhAI saMdarbhamAM nIcenuM paMktiyugma keTaluM sUcaka chejAya che. mane khabara nathI. mAtAne jaIne puchI AvuM.' bALaka mAtA pAse Ave che. mAtAnI AMkhamAMthI azru vahe che. vAta ema hatI ke jubAlAe keTalAyanA ghare jaIne dAsIvRtti karavI paDI hatI, ane bahusevAne pariNAme zizuno janma thayo hato. zuM kahevuM RSine? bAlAne satyamAM dRDha zraddhA hatI. satyano mahimAM teNe azeSa AtmasAt karyo hato. bALakane saccAI jaNAve che ane RSine paNa ema ja kahevA kahe che, 'tAruM nAma satyakAma che. RSine kaheje ke huM jabAlAputra satyakAma chuM.' bALaka AzramamAM pAcho phare che. gautama RRSi mAtAputranA nirmala satyapriya aMtaHkaraNathI prabhAvita thAya che. satya e ja paramezvara bApuno bodha tArAmAM paramezvara che ke nahi zodha. 'satya' eTale je vAstavamAM che te. arthAt vastutaH je vidyamAna che, mojUda che te, nirapekSa (absolute) astitva e ja saccAI. duniyAmAM anadhara kaMIka hoya to te che 'satya' te ajeya che. sarvAdhika zaktimAna che. satya eTale phakta 'sAcuM bolavuM' e ja nahi. satyanA guNane vyApaka arthamAM levo joIe. satyabhASI hovuM, e to enuM eka pAsuM thayuM. je ImAnadAra, niSkapaTa ane niSThAvAna che, e satyadharmI che. saccAInA guNa uparAMta te bhadratA ane zucitAnA guNathI saMpanna che. te zuddha AcarAthI nitya karmabanA sanmArga para cAlanAro che. alabatta, khAMDAnI dhAre cAlavA jevo A vikaTa mArga che. satyavIranI kasoTI temAM ja thAya ne ? satyathI UMco koI dharma nathI. eka saMtanuM pravacana pUruM thayA bAda eka jijJAsu emanI pAse Avyo ane pUchyuM, 'ATalA vizALa zrotAgaNamAMthI Apa kone sauthI vizeSa dhArmika gaNo cho ?' saMte vicArapUrvaka javAba Apyo, 'be divasa pahelAM nagaranA sagRhastha surbodhakAMta avasAna pAmyA. emane.' pelA bhAIe AzcaryanA bhAva sAthe kahyuM, "e to kadI devadarzane jatA nahotA, emaNe ekeya tIrthayAtrA karI nahotI, yajJa ke anuSThAna karyA nahotA.' saMta bolyA, 'emaNe je je nahotuM karyuM enI moTI yAdI tamArI pAse haze, paNa eTaluM yAda rAkhajo ke satyAt na asti paramo dharma:| subodhakAMta haMmezAM satyanA pakSe rahyA hatA. emaNe satyanuM mAtra ciMtavana nahi, anusaraNa paNa karyuM hatuM, pUrI niSThAthI.' citta, vANI ane AcarA-trarNa vacce ekavAkyatA hovI, e satyamAM sthita vyaktinuM lakSaNa che. enI kathanI ane ka2NI vacce tAlameLa saMvedanazIla hRdayamAM satyanuM bIja sahaja rIte pAMgare che. kyAMya paNa jUTha, anyAya, prapaMca ke julama jotAM ja AvI vyakti hacamacI ke UThe che. dakSiNa AphrikAmAM TrenanI musApharI vakhate gAMdhIjI pAse pharsTa klAsanI TikiTa hatI, chatAM vacce meriTsabarga sTezane emane utArI mUkavAmAM AvyA. A anubhave emanAmAM tIvra manomaMthana jagAvyuM, je Akhare satyAgrahamAM pariNamyuM. sana 1915mAM gAMdhIjIe sAbaramatI (amadAvAda) khAte 'satyAgraha Azrama' sthApyo. koI AzramanA nAma sAthe 'satya' zabda joDAyelo hoya, evuM duniyAe pahelI vAra joyuM. gAMdhIjI dvArA prodhita ekAdaza vratamAM satyanuM sthAna paheluM che. nIcenI catudI kaMDikA judI judI saMsthAo ane AzrarmAmAM niyamita gavAya che. satya, ahiMsA, corI na karavI, vaNajotuM nava saMgharavuM, brahmacarya ne jAte mahenata, koI aDe nA abhaDAvuM. abhaya, svadazI, svAdatyAga, ne sarvadharma sarakhA gaNavA, e agiyAra mahAvrata samajI namrapaNe dRDha AcaravA. * e-6, gurUpA sosAyaTI, pANInI TAMkI pAchaLa, haranI roDa, vaDodarA-390 006. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka dezano sauthI moTo badamAza izrIpAda jozI 1939nI pahelI oNkTobare huM hiMdI-urdUnA khAsa adhyayana mATe grAMDa TraMka eksapresamAM vardhAthI dilhI jato hato. e ja gADImAM trIjA vargamAM gAMdhIjI ane emanI maMDaLInA loko hatA. mane vidAya ApavA mATe zrI amRtalAla nANAvaTI sTezane AvyA hatA. emaNe mane kahyuM ke pAsenA DabbAmAM ja bApujI ane emanI maMDaLI che. tamane koI vastu joIe to tame emane kahI zakazo. tamane game to emanA DabbAmAM jaIne besI paNa zako cho. meM e badhAne tamArA viSe jANa karI che. paNa gAMdhIjInA DabbAmAM javAnI kAMI jarUra mane lAgI nahIM. evI IcchA paNa na thaI. atyAra sudhImAM meM gAMdhIjIne anekavA2 jarUra joyA hatA. paNa emanI najIkano to hato nahIM huM ! koI khAsa kAma vagara emane mAro paricaya Apavo e mane ThIka na lAgyuM. eTale AvI taka maLI to paNa huM emanA DabbAmAM na gayo. e divasomAM gADIomAM bilakula bhIDa nahotI rahetI. mArA DabbAmAM khAsI jagA hatI. varSAthI meM mAro bistaro pAtharyo hato, te dilhI pahoMcyo tyAre upADyo. enA karatAM gAMdhIjInA DabbAmAM mAno ane sAmAna kaMIka vadhAre hato. eTale tyAM bhIDa paNa kaMIka vadhAre hatI. eTalA vAste paNa emanA DabbamAM javAnI mane IcchA na thaI. jo huM gayo hota to mArI sAthe vAta karavAnI emane navarAzaya kyAM hatI? gAMdhI sahita badhA potapotAnA kAmamAM hatA. gAMdhIjIe dezanI prajAnA hRdayane keTaluM jItI lIdhuM hatuM, eno kaMIka anubhava mane e covIsa kalAkanI musApharImAM thayo. dareka sTezane hajAronI saMkhyAmA loko emanA darzana mATe AvatAM ane emanA jayajayakArathI sTezana gUMjI UThatuM. ATalA badhA ghoMghATa vacce bApunuM rakSaNa kevI rIte karavuM e emanI maMDaLInI sAme savAla hato. gAMdhIjI potAno hAya harijana phALA mATe phelAvIne paisA mAgatA. zrI ken gAMdhI vagere paNa thALIo ane vADakIo laIne paisA udharAvatA. ekalA gAMdhI pAMca-dasa miniTamAM keTalA loko pAsethI paisA laI zake ! gADI cAle eTale maLelA paisA gaNIne mUkI devAtA. divase A badhuM cAle e to ThIka, paNa rAte tha UMgha harAma kare evo kolAhala cAlato ja raheto. paNa gAMdhIjIno loko mATeno prema eTalo adbhuta hato ke emaNe loko mATe koI krodha ke potAnI nArAja pragaTa karI nathI Aje mane lAge che ke dAna lenArI e maMDaLIne huM madada karI zakyo hota ane emanI sAtheno mAro paricaya paNa varSo hota. paNa e vakhate mane A vAta sUjhI nahIM. e vakhatanI uMmarane kAraNe e svAbhAvika paNa hoya jAnyuArI, 2013 A dillI yAtrAmAM eka ullekhanIya ghaTanA ghaTI. Ama to e yAda rAkhavA jevI na kahevAya, paNa gAMdhIjI sAthe saMbaMdha che eTale ahIM eno ullekha karuM chuM. baporanA lagabhaga bAra vAgye gADInuM krosiMga thayuM. dilhIthI AvelI gADImAMthI eka yuvaka UtarIne jaldI jaldI amArA DabbAmAM caDhI gayo. enI pAse koI sAmAna na hato. mArI sAmenI pATalI khAlI hatI eTale enA para besI garyA. mane Azcarya thayuM ke A mANasa hamaNAM dilhIthI AvelI gADImAMthI Utaryo che ane pharI dilhI javAnI gADImAM besI gayo ! A te kAMI muMbaInI TrAma che ke zokhane khAtara ahIMthI tyAM karAya ! meM ene dhyAnathI joyo. goro raMga, hRSTapuSTa zarIra, suMdara cahero, moTI moTI pANIdAra AMkho ane khUba ja AkarSaka vyaktitva! kaMI 20 varSanI uMma2 haze ! meM utsukatAthI ene pUchI ja lIdhuM. 'kema sAheba, kyAMthI Avo cho ? ane kyAM jaI rahyAM cho ? "Avyo to dilhIthI chuM ane pAcho dilhI jaI rahyo chuM,' eNe jarA majAkI DhaMgamAM kahyuM, enI e majAkathI mane hasavuM AvyuM. enA uccArAthI ja huM jANI gayo ke te baMgALI che. eno khuzamijAja svabhAva mane khUba gamyo ane thoDI ja vAramAM ame baMne gADha dosta banI gayA. hiMdI philmamAM bane che tema e yuvakanuM nAma hatuM raNajItakumAra sIla. kalakattAnI philmI duniyAmAM praveza pAmavAnI asaphaLa ceSTA karyA pachI pravAhanI sAthe dilhI pahoMcI gayo hato. tyAM ene eka guru maLI gayA. emanI sevAmAM e lAgI gayo. gurujInuM nAma hatuM zrI goviMdadAsa konsula, pachIthI e sajjanane meM dilhImAM eka-be vAra joyA paNa hatA, emanI koI khAsa mAhitI mane maLI nahotI A goviMdAe gAMdhIjInA jIvananI thoDI ghaNI sAmAnya mAhitI ApatuM eka nAnuM sarakhuM pustaka aMgrejImAM lakhyuM hatuM. enuM zIrSaka hatuM. mahAtmA gAMdhI : dha greTa roMga oNpha InDiyA. matalaba ke mahAtmA gAMdhI : bhAratanA sauthI moTA badamAza! to AvuM pustaka hatuM ane enA lekhakanI IcchA hatI ke pustaka chapAya tyAre enI eka nakala gAMdhIjIne emanA janmadivase bheTa ApavI. ane A vicitra pustaka para gAMdhIjIno mata levAmAM Ave ane saMmati paNa levI. A kAma mATe rAjInakumAra sevAgrAma jatA hatA. paNa gAMdhIjI A gADImAM dilhI jaI rahyA che evI ene khabara paDI eTale varSA janArI gADImAMthI UtarIne dilhI jatI amArI gADImAM AvI gayA. A pustakanuM nAma vicitra to hatuM ja. paNa enAthIya vadhAre ajaba Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 39 vAta to e hatI ke ene mATe gAMdhIjInI samaMti levAnI! jANe gAMdhIjIe kahyuM, 'bhale hoya, gALothI ApaNuM zuM bagaDavAnuM che?' mahAtmAnI mahattAnI parIkSA levAI rahI hatI. Ameya pustakamAM bahu ane pustaka hAthamAM laIne gAMdhIjIe mane pUchyuM, 'tAre zuM joIe dama nahoto. basa, jarA navInavAInuM nAma rAkhIne ene jarA bhabhakAdAra che?' karavAno prayatna karavAmAM Avyo hato. pustaka gAMdhIjIne ja arpaNa meM gurajIno patra emane Apyo ane kahyuM, 'A pustaka mATe ApanI karavAmAM AvyuM hatuM. arpaNavALAM pAnA para aMgrejImAM lakhyuM hatuM, 'TU saMmati joIe.' emanI AsapAsanA loko mArI sAme joI ja rahyA. mohanadAsa karamacaMda gAMdhI, aposaluM oNpha Tutha enDa sponsara2 pha gAMdhIjIe pustakanA pAnAM pheravyAM. ane thoDI vAra enI sAme joI ahiMsA, vitha dha mosTa prophAuDa phIliMgsa oNpha lava enDa venarezana rahyA. pachI hasIne bolyA, 'tamArA gurune je kaMI kahevuM hatuM e kahI bAya goviMdadAsa konphala.' eTale goviMdadAsa konsula taraphathI satyanA dIdhuM che, have emAM huM zuM umerI zakuM ?' meM kahyuM, 'tamAre je kaMI kahevuM praNetA ane ahiMsAnA pravartaka mohanadAsa karamacaMda gAMdhIne atyaMta hoya te saMmatinA rUpamAM lakhI Apo to sAruM !' eTale gAMdhIjIe prema ane Adara sAthe arpaNa. kahyuM, 'sArI vAta che hamaNAM lakhI ApuM chuM. ane emaNe A saMmati meM pustaka joIne raNajItane kahyuM, 'bhAI, pustanakuM nAma kaMIka ApI dIdhI." kahIne raNajIte gAMdhIjInA hastAkSaramAM lakhelI saMmati ziSTa rAkhyuM hota to bhalA zuM bagaDavAnuM hatuM?' batAvI: raNajIte spaSTatA karatAM kahyuM, 'jozIjI, tame jANatA nathI. aMgrejI priya mitra, zabda rogano "badamAza'. 'rakhaDela', "Thaga' sivAya eka bIjo artha meM tamArA pa ta ka pAMca miniTa upara uparathI joyuM che. enA paNa che. potAnA jUthathI dUra rahenAra hAthI. vaLI koIne mATe potAno mukhapuSTanA ke lakhANanA virodhamAM mAre kaMI kahevAnuM nathI. tamane je prema pragaTa karavA paNa A zabdano upayoga karavAmAM Ave che. A paddhati sArI lAge, enAthI tamane tamArA vicAro pragaTa karavAno arthamAM mArA gurujIe A zabdano upayoga karyo che.' aMgrejI bhASAnI mArI jANakArI bahu maryAdita hatI. eTale huM 1-1-1939 tamAro, cUpa thaI gayo. to paNa e nAma mane khUMcI rahyuM hatuM. kadAca kAnane Teva relvemAM mo. ka. gAMdhI na hovAne kAraNe paNa hoya! have huM zuM boluM! e mahAtmAe ja mAruM moM baMdha karI dIdhuM. paNa sTezana AvatAM gADI rokAI eTale raNajIte mane kahyuM, 'tame paNa mane Azcarya to tyAre thayuM ke jyAre dilhImAM raNajIte gAMdhIjInI mArI sAthe cAlone ! ApaNe baMne maLIne gAMdhIjIne A pustaka bheTa saMmati sAthenA chApelA e pustakanI eka nakala mane ApI. gAMdhIjInA hastAkSarono bloka banAvIne raNajIte sArA sapheda kAgaLa para e saMmati mane enA bhoLapaNa para hasavuM AvyuM. meM ene kahyuM, 'bahu sAruM patra chapAvyo hato. ane pustakanI dareka nakalamAM ene coMTADyo hato. kAma karavA jaI rahyo cho ne ! tArI ane tArA gurunI aziSTatAmAM huM mane samajAtuM nahotuM ke vAMcakone mATe e saMmatinuM zuM mahattva kevI rIte bhAgIdAra banuM?" hatuM. emane to vAMcIne khabara paData ke mahAtmA kharekhara mahAtmA che. te khijAIne ekalo ja gAMdhIjInA DabbAmAM gayo. pachInA sTezane paNa pustakanA nAmanI sAthe A saMmatine paNa lekhake pustaka vecANanuM to amArA DabbAmAM pAcho AvI gayo. enA caherA para saphaLatAno sAdhana mAnIne eno pUrepUro phAyado uThAvavAnI ceSTA karI. khabara AnaMda dekhAto hato. mane to hatuM ke AvaDuMka mAM laIne pAcho Avaze. nathI ke emAM emane keTalI saphaLatA maLI haze. paNa eno to AnaMda mAto nahoto. meM ene AzcaryathI pUchyuM, 'kema A banAva pachI raNajIta sAthe mArI maitrI vadhatI gaI. enA bhAI, kAma thaI gayuM?' vicAromAM paNa parivartana AvyuM. eTale sudhI ke gurune choDIne te "kema na thAya? paNa moTI musIbatano mAre sAmano karavo paDyo. vardhA gayo ane maganavADInA akhila bhArata grAmodyoga saMghamAM kAma gAMdhIjI pAse jaIne emane mAruM pustaka ApavA mAMDyuM tyAre emanI karavA mAMDayo. pachI to te khAdIdhArI banI gayo ane amArA parivAranuM pAse beThelA eka bhAre zarIravALA bhAInI najara enA para paDI. eka aMga banI gayo. emaNe pastanuM nAma vAcyuM ne lAlapILA thaI gayA. mArI pAsethI jema e Akasmika Avyo hato tema Akasmika e cAlyo gayo. pustaka chInavIne khUNAmAM pheMkavA jatA hatA tyAM gAMdhIjInuM dhyAna enA pachI te kyAreya maLyo nahIM paNa enI sAthe gAMdhIjInI eka amITa tarapha gayuM. emaNe kahyuM, 'ahIM lAvo to, joke zuM che emAM ?" te ati jaDAyelI rahI. sajjane kahyuM, 'tame zA mATe tamAro samaya barabAda karo cho ? nakAmI (gAMdhImArga-mArca-eprila-1 2). gALAgALI haze." * * * ApIzuM.' Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 pAkistAnamAM mahAtmA gAMdhI. I mujhaphphara husenA pAkistAnane banyAne 65 varSa vItI gayA paNa koNa jANe kema ane aitihAsika kAraNothI thatAM hoya che. dharmano to moTe bhAge pAkistAna roja hiMdustAnane yAda kare che. yuddhanA medAnamAM e bhAratane vivAdane nyAyocita TharAvavA mATe upayoga karavAmAM Avato hoya potAnuM duzmana gaNAve che paNa jevA dharatI para enA paga mukAya che che, jyAre ke e ja enuM asalI kAraNa hoya che. zAMtinI sthApanA to tevuM e bhAratanI tarapha joDIyA bhAInI jema jovA lAge che. tyAre ja thAya che jyAre ApaNe enI aMdara jhAMkIne jotAM hoIe hiMdustAnanA tahevAro, hiMdustAnanI galIo ane hiMdustAnanA chIe. buddha ane jIsasa jevA mahAna vicArakonI zIkhAmaNane yAda sAhityamAM ene enI potAnI sugaMdha AvatI lAge che. vibhAjana rAkhIe. gAMdhInA prayogomAMthI kaMIka zIkhIe. paraMtu ApaNe e sau bAda paNa bhArate potAno Akroza nahoto dekhADyo paNa pAkistAne pAsethI kAMI ja zIkhyA nathI. turata humalo karIne e dekhADI dIdhuM ke e have hiMdustAna sAthe koI mahAtmA gAMdhInuM pustaka "mArA satyanA prayogo' pAkistAnanI aneka saMbaMdha nathI rAkhavA mAMgatuM. Sa ane sAMpradAyikatAnI uDatI dhULa prAMtIya bhASAomAM upalabdha che. enI gaNatarI pAkistAnanA 'besTa selara' jyAre besavA lAgI tyAre enA paga jamIna para TakI gayA. cAra vakhata pustakomAM thAya che. urdUmAM enI aneka AvRttio prakAzita thaI cUkI bhArata para humalA karavA bAda paNa enA mananI murAda pUrI na thaI che. aMgrejInA prasiddha lekhaka raskIna dvArA likhita pustaka "ana Tu dha zakI. e dareka pagale hiMdustAnane nakAravA mAMge che paNa bIjI ja kSaNe lAsTa' jenAthI mahAtmA gAMdhI ghaNAM ja prabhAvita thayA hatA e ene svIkAravA paNa lAge che ke lAhoranA zAdamAna cokanuM nAma pAkistAnanA mahAvidyAlayomAM pAThyapustaka rUpe bhaNAvAya che. enI bhagatasiMha coka hovuM joIe. vasaMta AvatAM AvatAMmAM to e vasaMtI prastAvanAnA prathama pRSTha para ukta jANakArI prakAzita karAI che. siMdhamAM havAomAM zvAsa levA lAge che ane jyAre saMkaTamAM AvI jAya che tharapArakara jillAnA eka vidyAlayamAM jInnAnI sAthe mahAtmA gAMdhInI tyAre to khvAjAnI daragAha para mAthuM TekavAnI bAdhA mAnI le che. 2jI tasvIra paNa lagADelI hatI. paraMtu 1964nA yuddha bAda e tasvIra oNkTobara Ave che to mahAtmA gAMdhInI ene acAnaka yAda AvI haTAvI devA mATe sthAnika janatA ane zikSaNa vibhAganA jAya che. 2 oNkTobara ane 30 jAnyuArInA jyAM sudhI pAkistAna adhikArIoe dabANa lAvavA prayatna karyo tyAre e vidyAlayanA gAMdhIne yAda nathI karI letuM tyAM sudhI ene potAnuM jIvana adhUruM lAge saMcAlakoe e zarate e citra haTAvavAnI rajA ApI ke mahAtmAjInI che. A ja to kAraNa che ke pAkistAnanA samAcArapatro potAnA sAthe sAthe jInnAnuM citra paNa haTAvI devAya. e samaye to e vAta saMpAdakIya pRSTho para mahAtmA gAMdhIne yAda kare che. mAnI levAmAM AvI hatI paNa siMdhanA zikSaNa vibhAge jyAre vidyAlayane 2 oNkTobarane rASTra saMghe ahiMsA divasa tarIke ghoSita karyo che apAtI Arthika sahAyatA rokI devAnI dhamakI ApI tyAre pharIthI eTale pAkistAnanA keTalAya sarakArI kAryAlayomAM sArvajanika rajA jInnAnuM citra lagADI devAmAM AvyuM hatuM. A ghaTanAne pAkistAnanA hoya che. AtaMkavAdanA A yugamAM mahAtmA gAMdhInA janma divasane mAsika 'jamAte IslAmI'e 1966nA mArca mahinAnA aMkamAM ahiMsA divasanA rUpamAM yAda karavo e bhAratIya darzanano moTo vijaya prakAzita karI hatI. che. A paraMparAne jIvIta rAkhavA pAkistAnanA dainika "dha nezana'e A ghaTanAthI e to spaSTa thaI ja jAya che ke vibhAjana pachI paNa A vakhate eTale teTaleMDano eka lekha prakAzita karyo che jenuM zIrSaka che gAMdhI asaMkhya pAkistAnIonA dilamAM rAja karatA hatA. savAla e gAMdhInA prayogo parathI zIkhIe'. A lekhanI zarUAta 'pIsa muvamenTa' UThe che ke gAMdhImAM evuM zuM che? emanA virodhIo paNa emanuM sanmAna ane 'sivila sosAyaTInA saMgaThanonA mahattva bAbatathI thAya che. kare che. AtaMkavAdanA A yugamAM ahiMsA zabda keTalo mahattvapUrNa emano Agraha che ke zALAomAM A saMbaMdhIta Ayojano karavAmAM banI gayo che ke rASTra saMghe AMtararASTrIya stare gAMdhI jayaMtIne ahiMsA Ave. lekhaka kahe che ke samAjamAM zAMti, sahiSNutA ane kaMThano sAmano divasano darajjo ApIne mahAtmA gAMdhInuM sanmAna vadhAryuM che. duniyAnA karavAthI saMkaLAyelA mUlyo nakkI kare che ke kaI rIte ApaNe zAMtipUrNa badhA dharmomAM ahiMsAne sthAna che, paraMtu A zabda kevaLa dhArmika parighamAM sahaastitvathI rahI zakIe. bALako sAthe saMkaLAyelA loko ja ja svIkArya hato. hiMdustAnanI AjhAdI bAda jyAre anya dezoe A emanAmAM A sAthe joDAyelA Adarza mUlyono saMcAra karI zake. ApaNe vAta para vicAra karyo ke ahiMsA vagara koI dharma jIvIta nahIM rahI zake e mUlyo para vizvAsa karatA hoIe to pachI senA dvArA zAMti sthApita paraMtu je rIte mahAtmA gAMdhIe rAjanItimAM A zabdano saphaLa prayoga karavAnI ane vivAdone ukelavAne mATe baLa prayoga karavAnI vAtamAM karyo e pote ja mahattvapUrNa che. hiMdustAna jo aMgrejo sAme yuddha karIne zA mATe vizvAsa rAkhIe chIe? zuM ApaNe A cIjo mATe koI potAnI AjhAdInI mAMgaNI karate to aMgrejo mATe hiMdustAnane bIjo rasto na apanAvI zakIe? vizeSataH jyAre ApaNe sau sArI parAjIta karavuM kAMI bahu muzkela kAma nahotuM. kAraNa be vizvayuddho laDI rIte jANIe chIe ke adhikAMza vivAda asamAnatA, anyAya, bhedabhAva cUkelo deza hiMdustAnane potAnI tAkAtathI dabAvI zake tema hato. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 41 hiMdustAne potAnA svataMtratA saMgrAmamAM tAkAta nahotI dekhADI evuM eka vAta spaSTa che ke pAkistAnanA loko game teTalA hiMdustAna virodhI paNa nahotuM. maMgala pAMDethI laIne lagAtAra netAjI subhASacaMdra bojhanI hoya, emanA netAo e divasomAM banelI ghaTanAo para potAnA AjhAda hiMda phoja' e paNa e siddha karI dIdhuM hatuM ke ApaNI AjhAdIne kAMI paNa vicAro vyakta kare, paNa bhAratIya upakhaMDanI AjhAdInA mATe ApaNe raktanI hoLI ramatAM paNa nahIM acakAIe. sazastra itihAsamAMthI koI paNa deza mahAtmA gAMdhInI bhUmikAne nakAravAnuM AMdolana hiMdustAnanI janatA saMgaThita thaIne kaI rIte calAve ane sAhasa nahIM karI zake. e AMdolanane lAMbo samaya kaI rIte TakAvI rAkhe e sauthI muzkelI duniyAmAM lenIna ane kArla mArksathI laIne carcAla, sTelIna, jyorja vAta hatI. voziMgTana, IbrAhIma liMkana ane rujhavelTa jevA asaMkhya prabhAvI netAo mahAtmA gAMdhIe bhAratIyonA mULa pIMDane pUrNa rUpe oLakhI lIdho janmyA ane emaNe potAnA kAryothI duniyAmAM potAnuM nAma amara hato eTale niHzastrIkaraNanA AdhAre AjhAdInA AMdolanano pAyo karyuM, paraMtu emAMnA koInA nAma para AMtararASTrIya starano avakAza nAMkhyo ane ene saphaLa karIne batADyuM. hiMdustAna AjhAda kevI rIte ghoSita nathI karAyo. gAMdhI eka mAtra netA che jemanuM nAma ahiMsAnA thayuM ane pAkistAnanI mAMgaNIno prAraMbha kaI rIte thayo? pAkistAnanI devatA sAthe joDAyeluM che. eTale 2kTobarane rASTra saMghe ahiMsA racanA mATe koNa doSI che? pAkistAna Takaze ke tUTI jaze vagare savAlo divasanA rUpe AkhI duniyAmAM manAvavAnI ghoSaNA karIne mahAtmA para Aje paNa carcA thatI rahe che. paraMtu pAkistAnamAM e vAtano gAMdhInuM sanmAna vadhAryuM che. vizvanA 128 dezoe gAMdhInA nAme potAne svIkAra karavAmAM Ave ja che ke gAMdhInA netRtva ane ahiMsAnI emAM tyAM TapAla TikiTa bahAra pADI che. 67 dezomAM bApunI pratimAo sauthI moTI bhUmikA hatI. pAkistAnamAM je itihAsa bhaNAvavAmAM sthApita karIne duniyAe A zAMtidUtanuM sanmAna karyuM che. * * * Ave che e saMbaMdhe koI vivAda karavAno A lekhano viSaya nathI. paNa saujanya: "sabhAvanA sAdhanA' paryAvaraNano divase-divase paryAvaraNa saMkaTamAM gAMdhInI prAsaMgikatA. hatA, eTalA mATe emaNe satya nAza thaI rahyo che. ene mATe 1 1 esa. Ara. rAjagopAlana ane ahiMsA para bhAra mUkyo. zreya ApavuM paDaze, 'ApaNI gAMdhIjInA zabdomAM jIvanazailI ane pragati-vikAsanI satata ArAdhanAne, " jenAthI sthiti 'mAnavanI pAse jIvana nirmANanI koI zakti nathI eTalA mATe ene kharAbamAM kharAba thaI rahI che. | jIvanano nAza karavAno koI adhikAra nathI.' gAMdhIjIe A viSe vizeSa kaMI lakhyuM nathI kAraNa ke e vakhate jo paryAvaraNane naSTa thatuM bacAvavuM che to ApaNe mazInono paryAvaraNanA nAzanI samasyA nahotI. paraMtu ene ApaNe emanA upayoga ochAmAM ocho karavo paDaze ke baMdha karavo paDaze. svataMtratAlakhANomAM joI zakIe chIe. eka vAra emane mAnavatA para saMdeza saMgharSa daramiyAna gAMdhIjIe je khAdI ane grAmodyogano pracAra karelo ApavA mATe kahevAmAM AvyuM. emaNe kahyuM, 'mAruM jIvana e ja mAro te Aje paNa prAsaMgika che. ApaNe gAMdhIjInA racanAtmaka kAryakramone saMdeza che." gAMdhIjInAM lakhANomAMthI, emanA bhASaNomAMthI ane AgaLa vadhAravA joIe. harijano ane mahilAone Aje paNa emanA jIvanamAMthI ApaNe je kaMI IcchIe te meLavI zakIe chIe. ApaNA samAjamAM samAnatAno adhikAra nathI maLyo. grAmINa | mAnavanI pragati ane saDakanA vikAse prakRtino nAza karavAmAM bhAratamAM Aje paNa svAthya ane poSaNanI samasyA che. racanAtmaka yogadAna ApyuM che. mAnave potAnI jarUriyAtonI pUrti mATe prakRtinuM kAryakramomAM jIvananA aneka pAsAMono vicAra karavAmAM Ave che. sauthI vadhAre zoSaNa-dohana karyuM che. Avo vikAsa prakRtinA saMrakSaNane emAMthI emanI keTalIka kalpanAone AdhAra banAvIne paryAvaraNa mATe vAjabI nathI. jemsa mekaholanA zabdomAM, A grahe je jIvone saMrakSaNanA pahelAM pagalAMnI zarUAta karavI joIe. pedA karyA che e badhAmAM mAnava sauthI ghAtaka jIva sAbita thayo che. gAMdhIjInAM agiyAra vrata, ahiMsA, satya, corI na karavI, brahmacarya, paryAvaraNanA nAzanI bAbate enA vizenI jAgRti vadhavA mAMDI che. lobha na karavo, zArIrika zrama, saMyama, dhArmika sauhArda, nirbhayatA, svadezI e mahattvapUrNa che ke dareka javAbadAra vyakti paryAvaraNanA nAzane tathA aspRzyatA nivAraNa paNa bahu ja mahattvapUrNa che. vAstavamAM A dareka laIne ciMtita ane gabharAyelo che. have ApaNane eka arthapUrNa vratonI viziSTatAone paryAvaraNanA saMrakSaNa sAthe joDIne joI zakAya che. samAdhAna dekhAI rahyuM che. ahIM ApaNane badhAne mahAtmA gAMdhInA ahIM gAMdhIjInI e prasiddha uktine pharIthI kahevAnuM choDI zakato upadezothI kaMIka AzAnuM kiraNa dekhAI rahyuM che. nathI, 'pRthvInI pAse ApaNI jarUriyAtone mATe paryApta saMpadA che, pazcimanI paraMparA pramANe mAnavane pRthvInI bahArathI AvelI na ke ApaNA lobhane mATe." zuM A paryAvaraNanA saMkaTathI A pRthvIne vastu mAnavAmAM AvI che. jene vijetA banavA mATe protsAhita karavAmAM surakSita rAkhavA mATe mahAna saMdeza nathI ? Ave che. tyAre bhAratIya paraMparA pramANe pRthvI emanI mAtA che ane * * * te eno Adara kare che. gAMdhIjI ApaNI paraMparAthI bahu ja prabhAvita saujanya : sarvodaya presa sarvisa buleTina anuvAdakaH dIpikA rAvala Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 dainika vyavahAramAM gAMdhI 1 dalAI lAmA mahAtmA gAMdhI moTA mANasa hatA. manuSya svabhAvanI emane UMDI sAcI ahiMsA ApaNA mAnasika valaNa sAthe saMbaMdha dharAve che. samaja hatI. manuSyanI aMdara je zakti-saMgraha paDelo che tenAthI vidhAyaka ApaNe jyAre zAMtinI vAta karatA hoIe tyAre emAMthI sAcI zAMtino pAsAMne pUrI rIte vikasavAne uttejana ApavA ane niSedhaka pAsAMo raNako UThavo joIe. phakta yuddhake saMgharSano AbhAva ja nahIM. dAkhalA para saMyama zIkhavavA emaNe dareka prayAso karyA hatA. huM mane potAne tarIke chellA thoDA dAyakAomAM yuropa khaMDamAM pramANamAM zAMti jaLavAI mahAtmA gAMdhIjIno anuyAyI mAnuM chuM. jo ke ApaNI cAreya bAju rahI, paNa e sAcI zAMti hatI ema huM mAnato nathI. e zAMti ThaMDA hiMsAne vadhatI joIe chIe. ApaNane e yAda che ke ahiMsAnI mUrti yuddhanA pariNAme UbhA thayelA bhayathI UbhI thayela hatI. samA mahAtmA gAMdhIjInuM khUna thayuM hatuM. A hiMsaka kArya manuSyajAtinA AjanA jagatamAM ahiMsA ane karuNAno saMdarbha zuM che ? ahiMsA vyaktitvamAM raheluM hiMsAnuM pAsuM chatuM kare che. paraMtu ApaNe e yAda eka prAcIna bhAratIya kalpanA che je gAMdhIjIe punarjIvita karI ane rAkhavuM joIe ke ApaNA badhAmAM atyaMta noMdhapAtra eka zakyatA vartamAna samayamAM phakta rAjakIya kSetramAM ja nahIM paNa rojabarojanA rahelI che. anaMta prema, karuNA ane amApa jJAna, pratijJAnI zakti jIvanamAM paNa teno upayoga karyo e emanuM moTuM pradAna hatuM. ahiMsAnuM dharAvatuM magaja vikasAvavAnI ApaNAmAM zakti che. eno upayoga svarUpa kaMIka evuM hovuM joIe, je niSkriya nahIM paNa sakriya, bIjAne sAcI dizAmAM thAya e jarUrI che, kAraNa ke ApaNAmAM amApa vinAza madadarUpa thAya evuM hovuM joIe. ahiMsAno artha ja e che ke jo tame veravAnI paNa zakti che. bIjAne madada ane bIjAnI sevA karI zakatA ho to tamAre e karavI ja ahiMsA ane karuNA mArA dainika jIvananA vyavahAramAM vikasavI joIe. jo tame ema karI zakatA na ho to ochAmAM ochuM bIjAne joIe ema huM mAnuM chuM. Ane huM koI pavitra dhArmika vAghA nathI nukazAna karatA aTakavuM ja joIe. caDAvato. paraMtu mArI aMdara je vyavahAra, lAbha Ubho kare che te dRSTie vicAruM chuM. Avo vyavahAra karavAthI mArA jIvanamAM saMtoSa ane zAMti che. ghaNI najare caDe evI vaijJAnika siddhio eNe joI che ane pahelAM maLe che je bIjA mANaso sAthenA mArA saMbaMdho saccAI ane karatAM kyAMya vadhAre evAM mAnava du:kho paNa joyA che. A sadImAM nirmaLatAbharyA karavAmAM madada kare che. paNa mANasa hajAra ke dasa hajAra varSo pahelAM hato evo ja rahyo che. eka manuSya tarIke mane mitro game che. emanuM smita mane game che. krodha, dveSa vagere nakArAtmaka lAgaNIo paNa evI ja rahI che. paNa A ApaNe e samajI levuM joIe ke manuSyanuM sukha ekabIjA para AdhArita sadIe mANasanI saMhAraka vinAzaka zaktimAM asAdhAraNa vadhAro thayelo hoya che. mANasanuM potAnuM saphaLa athavA sukhI bhAvi bIjAo sAthe joyo che. eNe bhayanI eka AtyaMtika nirAzAmUlaka paristhiti sarjI paNa saMbaMdha dharAve che. tethI bIjAone madada karavI athavA bIjAonA che. aNubomba dvArA sarva vinAzaka zakyatA sAthenuM citra nirAzAjanaka adhikAro ane teonI jarUriyAtonI kALajI rAkhavI e mANasanI ane asahya dekhAI rahyuM che. bhAvi evuM bihAmaNuM dekhAya che ke eNe potAnI phakta javAbadArI ja nathI, paNa e potAnA ja sukhanI bAbata mAnavane Ano vikalpa vicAravAnI pharaja pADI che, emAM madada paNa che. eTale huM vAraMvAra lokone kahuM chuM ke jo ApaNe kharekhara svArthI karI che. A ApaNane navI AzA Ape che. thavuM hoya to DahApaNapUrvaka svArthI thaIe. ApaNA hRdayamAM jo premanI pAMcamA ane chaThThA dasakAmA ghaNAM lokone lAgatuM hatuM ke koIpaNa uSmAbharI hoya to sAmethI ApaNane vadhAre ne vadhAre smita ja maLaze, matabheda athavA saMgharSano AkharI nirNaya yuddha dvArA ja AvI zake athavA sAcA mitro paNa maLaze. to evA zastro emanI pAse hoya jeno bhaya emane yuddha karatA roke. ApaNe manuSyo sAmAjika prANIo chIe. ApaNe bhale bahu Aje have vadhAre ne vadhAre mANaso samajatA thayA che ke matabhedono zaktizALI hoIe, ke bahu buddhizALI hoIe paNa vAstavamAM bIjA ukela lAvavAno ekamAtra upAya saMvAda che, samAdhAna che ane e mATe manuSyo na hoya to ekalA jIvavuM azakya che. ApaNA potAnA maMtraNAo, mAnavIya samajaNa ane namratA jarUrI che. A samajAyuM che astitvane khAtara paNa bIjAonI jarUrata rahe che eTale karuNA ane e bahu moTuM lakSaNa che. ahiMsAbharyo ApaNo vyavahAra ApaNA potAnA svArtha mATe paNa * * * jarUrI che. svarAjadharma'mAMthI sAbhAra anuvAdaka : bAlakRSNa dave Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka AInsTAIna virUddha gAMdhI | gaNeza maMtrI E anuvAda : dIpikA rAvala buDho nahIM mare" emaNe kahyuM tyAre teo bejIMgathI pAchA ja pharyA AvyA chIe.. tamAruM pravacana." hatA. je divasomAM cInanA vidyArthIoe lokazAhInI mAMga mATe dharaNAM vAta sArI rIte kahuM te pahelAM ja kRpAlAnIjI gusse thaI gayA, karyA hatAM, tyAre paNa teo tyAM hatA. pachI jyAre A vidyArthIone "amAro saMdeza sAMbhaLavA Iccho cho?.. amAruM pravacana? saMdeza dabAvavA saDaka para Tenko pheravavAmAM AvI tyAre paNa teo tyAM hatA. saMbhaLAvatA-saMbhaLAvatA pravacana ApatAM ApatAM to e buDho marI tamAma prakAranI aphavAo ane sainikonI hilacAlathI bejIMga uchaLatA gayo... tame lokoe sAMbhaLI temanI vAta? karyuM emanA pravacananuM samudra jevuM banI gayuM hatuM. A samudranI vacce eka TApunI jema saMkocAIne pAlana?' rahI gaI hatI emanI haoNTala, jyAMthI bahAra nIkaLavAnI sakhta manAI e vAta tyAre bahu ja khaTakI hatI, A to gAMdhIjIne paNa buDhA hatI. emaNe buDhAnA nahIM karavAnI vAta kahI to lAgyuM ke jANe kahe che! kRpAlAnIjI ane mahAtmA gAMdhIno saMbaMdha zuM hato. e teo vRddha netA syAo-phiMga vize jaNAvI rahyA che. 'taMga' eTale moTAoe pachIthI samajAvyuM hatuM. A saMbaMdha pachInA varSomAM vadhAre cInanA vRddha netA, jeo Arthika kSetromAM to sudhArAnA pravartaka che, gADha thato gayo. ApaNe badhA gAMdhInI divasa-rAta jaya bolatA rahyA, paraMtu rAjanaitika bAbatamAM sanAtanI che. kanphayuziyasa ane mArksavAdanA rAjaghATa para jaIne temane zraddhAsumana arpaNa karatA rahyA. deza-videzanA bevaDA anuzAsanamAM niSNAta A vRddha netA cInanI vyavasthAnA Ama netAo kadI-kadI tyAM jaIne mahAtmA pratye potAnI niSThAno dekhADo ja pratIka banI gayA che jenA pratIka eka samayamAM mAotsa tuMga hatA. karatA rahyA. temanA batAvelA rastA para cAlavAnuM vacana to rAjaghATathI paraMtu huM khoTo hato. vijaya teMDulakare je buDhAnI amaratAno ullekha nIkaLIne rAjamahelomAM pravezatAM ja bhUlAI jatuM. hA, upadezanI keseTa karyo te vRddha netA gAMdhI hatA. bhAratane capaTI vagADIne ekavIsamI bhASaNomAM, samAcArapatromAM, presa-jAherAtomAM, AkAzavANI ane sadImAM laI javAnA sUtro ApanArA navA gAMdhI nahIM, aDhAramI- dUradarzananA prasAraNamAM barAbara pharatI rahI. gAMdhInI pratye dekhADAno ogaNIsamI sadImAM je loko hatA temanI vacce rahIne emanAmAM prema ane bhaktinA ATalA daMbha pachI paNa Aje e sthiti che ke AtmavizvAsa ane sAhasa pedA karanArA gAMdhI. 1948mAM eka ugra dezanA keTalAya rAjyomAM AtaMkavAdanI bolabAlA che. Dara lAge che ke saMpradAyavAdInI traNa goLIthI mAryA gayelA bhAratanA gAMdhI cInamAM sAmAjika, sAMpradAyika, komI ramakhANanA rakta-sAgara ane kevI rIte jaI pahoMcyA? tyAM temanI eTalI saMgata kevI rIte thaI gaI agnikuMDamAM dezanI akhaMDitatAnI balI na caDhI jAya. koIka samaye ke loko ekAeka emanI amaratAnI vAta karavA lAgyA? bomba-pistolano rasto akhatyAra karavA mATe ApaNe, gAMdhInA gAMdhInI prAsaMgikatA, AjanI samasyAonA saMdarbhamAM enI ahiMsA-prema hovA chatAM bhagatasiMha, caMdrazekhara AjhAda, sArthakatA para vicAra karatAM eka bIjI ghaTanA yAda AvI. kadAca 1953- azaphAkaullAha khAM, zacindranAtha sanyAla ke caTagAMva zastrAgArane 54nI. tyAre kaoNlejamAM bhaNato hato. vAtAvaraNanI asarathI lUMTavAmAM zAmela krAMtikArIo pratye zraddhAthI mAthuM namAvI detA hatA rAjakAraNamAM thoDo thoDo rasa paDavA mAMDyo hato. tyAM sudhI rAjakAraNano ane emanA sAhasa para garva karatA hatA. paraMtu Aje! AtaMkavAdIonI e artha nahoto je Aje che. vicAro, siddhAMto, nItio, kAryakramo pAse je prakAranA adyatana zastro che ene joIne zaMkA thAya che ke para paNa carcAo thatI hatI. paraMtu ene pUrA karavA mATe moTA netAonI kyAreka paNa emanI pAse nAnA-moTA paramANu bomba na pahoMcI cApalusI hAla je rAmabANa kImiyo gaNAya che te tyAre ATalo jAya! A ke te mAMga pUrI karAvavA mATe rAjakIya AMdolana ane asarakAraka nahoto banyo. jana-saMgharSathI katarAtuM jUtha kyAMka eTaluM zaktizALI na banI jAya ke e divasomAM khabara paDI, AcArya kRpAlAnI hUMTiyaramelamAM dilhIthI te koI asalI-nakalI paramANu astranI dhamakI ApIne potAnI mAMgo muMbaI jaI rahyA che. pAMca-cha mitro bhegA thaIne sAIkalo laIne sTezana mATe blekamela karavAnI sthitimAM AvI jAya! tarapha bhAgyA. ochAmAM ochuM dasa miniTa to gADI UbhI ja rahe che. A eka svAbhAvika ciMtA che. kAraNa, AtaMkavAda have koI eka AcArya kRpAlAnI sAthe kema vArtAlApa na karavAmAM Ave! "jiMdAbAda deza pUrato maryAdita nathI rahyo. te vizvavyApI banI gayo che. deza jayajayakAra'nA sUtro sAMbhaLIne kRpAlAnIjI DabbAnI bahAra AvyA. vizeSamAM vibhinna samAjo, saMpradAyo, komonA vAstavika athavA gusse thaIne bolyA, "kema ghoMghATa karo cho ?' amAro jayakAra karavAthI kahevAyelA "nyAyocita' adhikAronA rakSaNane nAme zarUAta thAya che tamane zuM maLaze? jAo pradhAnonI pAse, javAharalAlanI jaya bolo." ke pachI eno AraMbha thAya che itihAsanA pravAhomAM khovAI gayelI bahu ja hiMmata ekaThI karIne tyAre kahyuM hatuM, 'tamAro saMdeza sAMbhaLavA athavA naSTaprAya sAMskRtika-dhArmika asmitAne punarjIvita karavA athavA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 surakSita rAkhavA mATe kaTTaratA ane ugravAda enuM zarUAtanuM caraNa zIkha mATe keTalI guMjAza rahe che? hoya che. koI nathI kahI zakatuM ke kyAM ugravAda samApta thAya che ane hAM, guMjAza to paNa rahe che. eka to rAjyanI damananI zakti para AtaMkavAda zarU thAya che, paraMtu AtaMkavAdanuM cakra cAlavA mAMDatA ja lokamatano aMkuza mUkIne ane bIjuM, zAMtipUrvakanA janaAMdolananA sahaja paDozI dezo taraphathI uzkeraNI, samarthana ane prazikSaNa maLavA mAdhyamathI janamatane badalavAnA satata prayatnathI nAgariko taraphathI lAge che. vAMkI-cUkI ane goLagoLa ghUmAvanArI sakriya vibhinna zAMtipUrNa kAryavAhI, anyAyone dUra karavA mATe emanA sadbhAva prerita zaktionI khuphiyA ejansIo paNa emane madada karavA lAge che. prayatnothI ja samAjamAM paDelI tirADone UMDI khAImAM badalAtI rokI moDA vahelA AMtararASTrIya mAphIyA ToLIo sAthe paNa emanI sAMThagAMTha zakAya che. thaI jAya che. sahaja nAgarika jIvananA rastA parathI phaMTAIne zastrAstrothI amArA samayano e vicitra vyaMga che ke paristhitionA dabANathI potAnI vAta manAvavA mATe atyaMta lapasaNA rastA para lapasavA mATe sAmyavAdI dezomAM ahiMsaka jana-AMdolana ekAeka asarakAraka thaI lAcAra AtaMkavAda aparAdha ane corInI aMdhArI khAImAM kUdI paDe gayAM che. pUrva yuropanA sAmyavAdI dezomAM AvelA ATalA moTA parivartanane mATe romAniyAnA apavAdane choDIne kyAMya paNa raktapAta sthiti e che ke badhA prakAranA vivAdone ukelavA mATe badhI nathI joyo. polenDa, haMgerI, cekoslovAkiyA, pUrva jarmanI ane AtaMkavAdI paddhatio apanAvAI rahI che. dhIre dhIre phelAtA AtaMkavAde balageriyAmAM vyavasthA parivartanane mATe dharaNAM, nAgarika asahakAra, have eTalI gati pakaDI che ke Aja te upekSita mAMgo, phariyAdo, behada upavAsa jevA gAMdhI-prerita upAyo kAmamAM lAvavAmAM AvyA ane te gUMcavAyelI rAjakIya-Arthika gUMcone ukelavAno eka mAtra asarakAraka asarakAraka paNa siddha thayA. cInamAM vidyArthIonA lokatAMtrika upAya manAvA lAgyo che. have bIjI vAta che ke AtaMkavAdathI koI AMdolanane sainyanI zaktithI jarUra kacaDI nAMkhavAmAM AvyuM paraMtu e gUMca ukalatI nathI UlaTI te vadhAre gUMcavAI jAya che. verathI vera vadhe eka tathya che ke te AMdolana gAMdhI prerita upAyonA pariNAme ja che. AtaMkavAdI hiMsA rAjyanI hiMsAne vadhAre che ane sAdhanonI vyApaka thaI zakyuM hatuM. ciMtA karyA vagara lakSane prApta karavAnI AvI koziSo nirdoSa lokonI pacAsanA dasakAmAM lagabhaga cAlIseka varSano eka bhAratIya hatyAone lohiyALa jalasAmAM pheravI nAMkhe che. ahiMsaka zaktino amerikA yAtrA daramiyAna prakhyAta vaijJAnika AInsTAInane paNa maLavA gAMdhIno saMdeza, julamanA virodhamAM nAgarika asahakAranI emanI gayo. vAtacIta daramiyAna eNe AInsTAInane kahyuM, "manuSya jAtie zIkha ja AtaMkavAdathI grasta vyavasthAo, dezo, samAjo ane samudAyone to tamane ane mahAtmA gAMdhImAMthI koI ekane pasaMda karavAnA che.' mATe punarjIvanano eka mAtra mArga che. A sAMbhaLIne AInsTAIna thoDA navAI pAmyA. teo pote gAMdhInA ApaNe joI rahyA chIe ke AtaMkavAdI jUtha zAMtipUrNa upAyone prazaMsakomAMnA hatAM to pachI teo pote gAMdhInA pratispardhI athavA vikalpa azakti ane nirbaLatAno paryAya mAnI le che. teo goLIonI kevI rIte thaI gayA? javAbamAM e bhAratIye kahyuM hatuM, 'tame UrjAnA sAme zAMtinI bhAvanAthI prerita samajUtIonA upAyone na kevaLa e rahasyane kholyuM che, jene pariNAme paramANu bombano janma thayo tiraskAranI dRSTie jue che babbe potAnI khUMkhAra kAryavAhIne ane gAMdhIe satyAgrahanuM hathiyAra ApyuM che. manuSyae nakkI karavuM vadhAravAno suavasara mAnI le che. to pachI duniyAnuM koI paNa rAjya paDaze ke teo potAnA saMgharSono nIveDo lAvavA mATe bemAMthI kayA niraparAdha nAgarikonI hatyAo para AMkha mIMcIne besI nA rahI rastA para cAle-paramANu bombanA ke zAMtipUrNa satyAgrahanA?' zake. e kevI rIte zakya che ke teo nAgarikonA jIvananI rakSAnA AInsTAIna ane gAMdhInI te pratispardhA Aje paNa anirNita che. potAnA prathama kartavyane paNa pUruM na kare, kaMI nahIM to emaNe potAnA kadAca Apa jANavA Iccho ke te bhAratIya koNa hatA? jemaNe astitvanI rakSAne mATe AtaMkavAdane rokavA mATenI kAryavAhI karavI AInsTAIna ane gAMdhIne sAmasAme UbhelA joyA. teo hatA rAma ja paDaze. rAjya ane zAsananI A lAcArIne samajI lIdhA pachI gAMdhInI manohara lohiyA. 'sarvodaya jagata'mAMthI adhUrI copaDI | bApue eka dA'Do yaravaDA (jela)mAM vicAra karyo ke, huM bhAratIya saMskRti vize lakhuM kaMIka to bApue lakhavAnI zarUAta karI. emAM paheluM vAkya lakhyuM ke, "jagatanI saMskRtiomAM bhAratanI tole Ave evI ekeya saMskRti nathI.' lakhyA pachI kalama aTakI gaI ane ema ne ema sUnamUna thoDIvAra besI rahyA. pachI AMkhamAMthI daDadaDa AMsu paDavA lAgyAM. emaNe kahyuM, 'vAkya lakhyuM to kharuM, paNa pachI mArA aMtare pUchyuM ke, alA, tuM satyAgrahI-ne AvuM vAkya zuM joIne lakhyuM ? mArI sAme aspRzyo taravaravA lAgyA, bhaMgIo taravaravA mAMDyA. mane ema thayuM ke A loko je saMskRtimAM A dazAmAM hoya, enI tole koI Ave tema nathI evuM huM kema lakhI zakuM? pachI bIjuM vAkya emaNe lakhyuM nahIM.ane e copaDI adhUrI rahI. [manubhAI paMcoLI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka | 45. jayabhikhu jIvanadhArA : 46 DaoN. kumArapALa desAI ['hiMmate mardA' ane 'javAMmarda' jevI kizorakathAonAM sarjaka tema ja 'vikramAditya hemu' ane 'dilhIzvara' jevI vIrasarasapradhAna etihAsika navalakathAonA lekhaka jayabhikhkhanA jIvanamAM sadeva sAhasa ane jhiMdAdilI jovA maLyAM. sAme paDakAra Ave tyAre pIchehaTha karavAne badale sAme pagale eno sAmano karavAnuM emanAmAM sAhasa hatuM ane e sAhasa ane dostIno anubhava joIe A chetAlIsamA prakaraNamAM.] jiMdagIno jaMga ane mRtyuno raMga! yuvAna, cetanavaMtA ane AtmavizvAsI dhabakatA ane cAritrazIla jIvana vecAtA hatA ane Aje paNa mahAtmA gAMdhIjIe sparza karela keTalIka dharAvatA jAdugara ke. lAlane emanA umadA jIvanalakSI vicAromAM vastuono saMgraha bagasarAnA emanA bAlamaMdiramAM maLI Ave che. jayabhikhkhanA jIvana ane kavanathI navIna cetanAno anubhava thayo. A ja bhAvanAno pratidhvani hoya, e rIte ke. lAlanA jAduprayogomAM vicAro ane bhAvanAnA sAmyane kAraNe baMne vacce eka evo atUTa emaNe mahAtmA gAMdhIjI ane gAMdhIbhAvanAne jIvaMta karyA hatAM. jaina sneha-saMbaMdha sarjAyo ke maLe tyAre kalAkonA kalAko sudhI vArtAlApa dharmanA prabhAvane pariNAme jAdumAMthI hiMsAnI bAdabAkI karI hatI, kare, jayabhikhkhuM emanA anubhavonuM jagata ke. lAla samakSa pragaTa kare, to gAMdhIprabhAvane kAraNe emaNe siddhi ane samRddhinI vacce sAdAIbharyuM to ke. lAla potAnI jAdunI duniyAnI keTalIye ajANI ghaTanAonuM jIvana pasaMda karyuM hatuM. emanI samakSa bayAna kare. nircAja ane hUMphALA snehanuM A bIja mahAnagara muMbaInA mATuMgAmAM ke. lAlA jAduprayogo cAlatA hatA. avirata saMvardhana pAmatuM rahyuM ane dhIre dhIre jayabhikhkhanA mitramaMDaLamAM je nagaramAM jAya, ene e gheluM lagADe. muMbaImAM bhAratIya ke. lAla AgavuM sthAna dharAvavA lAgyA. kyAreka jayabhikhkhanA DAyarAmAM vidyAbhavanamAM emanA prayogoe evuM AkarSaNa jamAvyuM hatuM ke enI e AvatA ane sahune potAnA deza-videzanA anubhavonuM rasaprada mAThI asara muMbaImAM bhajavAtAM nATako para paDavA lAgI. calacitra varNana karIne stabdha karI detA. eka sarjaka ane kalAkAra vacce apUrva jagatanA prasiddha kalAkAro ke rAjakAraNanA jANItA netAo emanI advaita sadhAyuM. khyAti sAMbhaLIne emanA jAduprayogo nihALavA Atura rahetA. sarjaka karatA kalAkAranA jagatamAM hisAba na mAMDI zakAya eTalI muMbaInA copATInA bhAratIya vidyAbhavananA sabhAgRha pachI emaNe muzkelIo satata AvatI hoya che. eka gujarAtI yuvAna kAMtilAla mATuMgAmAM emanA zono prAraMbha karyo. emanI satata vadhatI jatI prasiddhi vorA baMgALanI prasiddha evI jAdukalAmAM vizvakhyAta jAdugara bane che ane lokacAhanA joIne emanA harIphone ciMtA thavA lAgI. emAM ghaTanAne pariNAme emanA keTalAya dhaMdhAdArI pratispardhIonA peTamAM paNa amadAvAdanA eka Ayojaka ane baMgALanA eka prasiddha jAdugare tela reDAyuM hatuM. evo prapaMca racyo ke jethI jAdunA jagatamAMthI sadAne mATe ke. lAlanuM emaNe pahelAM to ke. lAlanA prayogonI hAMsI uDAvI; paraMtu joyuM nAmanizAna miTAvI zakAya. ke A gujarAtI kalAkAra ema pAcho paDe tema nathI, tethI enI sAme eka to jAdukalA e baMgALano ijAro, emAM koI gujarAtI kAvatarAMonI hAramALA UbhI karI ke. lAlanA parivAranI kolakAtAmAM ATalI moTI nAmanA ane cAhanA meLave te kema cAle? bIjuM e ke kapaDAMnI traNa dukAno hatI. emanA pitA / jAdugara ke. lAle vizvamAM sauthI vadhu jhaDapathI (bagasarAmAM aspRzyatAnivAraNa, khAdI-pravRtti bhadra svabhAvanA giradharalAlabhAI ane | jAdunA prayogo maMca para rajU karyA ane temAM ane bALakeLavaNI mATe jIvanabhara kArya karanAra AnaMdI evI mAtA mULIbahenanA saMskAro | vaLI AkarSaka vezabhUSA, karNamadhura saMgIta, to ke. lAlane maLyA hatA, paNa bagasarAmAM emanAM kuTuMbanA sevAbhAvI gAMdhIvAdI vaDIla bhAratIyatAnI chApa, dezavidezanI sapharonA aspRzyatAnivAraNa, khAdI-pravRtti ane lAlacaMdabApAno emanA jIvana para savizeSa | anubhava vagereno samAveza karyo. A kAraNe bALakeLavaNI mATe jIvanabhara kArya karanAra prabhAva hato. gAMdhIjI bagasarAmAM AvatA, tyAre emanA jAduprayogomAM darzakonI bhIDa emanAM kuTuMbanA sevAbhAvI gAMdhIvAdI vaDIla eka paTTaNIne tyAM ane bIjA lAlacaMdabApAne | UbharAvA lAgI. ke.lAle potAnA khelone lAlacaMdabApAno emanA jIvana para savizeSa tyAM UtaratA. e samaye bagasarAnA prasiddha cophALa | saMskArI ane kauTuMbika manoraMjananuM svarUpa prabhAva hato. gAMdhIjI bagasarAmAM AvatA, emanI dukAnamAM vecAtA hatA ane Aje paNa | ApIne bALakathI mAMDIne vRddha sudhInA sahu tyAre eka paTTaNIne tyAM ane bIjA mahAtmA gAMdhIjIe sparza karela keTalIka | koIne emAM rasa letA karyA. nAnAM bALakone lAlacaMdabApAne tyAM UtaratA. e samaye vastu o no saMgraha bagasarAnA emanA mATeno jAduno khela samagra parivAranA bagasarAnA prasiddha cophALa emanI dukAnamAM bAlamaMdiramAM maLI Ave che. manoraMjananuM priya sAdhana banI rahyo. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 pheMkavAmAM Ave ane e thoDIka kSaNomAM bahAra nIkaLe) jevA mahAna jAdugaro jAduprayogo karatA zahIda thayA hatA. emaNe prayogane thobhAvI devAne badale mRtyune svIkAravuM vadhu pasaMda karyuM hatuM. jhiMdAdila jAdugara ke. lAle koI paNa bhoge A proLa pUrNa karavAnuM moTA bhAganA mANaso baMgALI hatA, AthI A mANasa sAhajika nakkI karyuM. ISTa devanuM smaraNa karIne DhIlA bolTa sAthe bAvaDAnA pUrA rIte sahumAM bhaLI gayo. baLathI ArInA be hAthAne UMcakIne e baMgALI chokarI para prayoga karyo ane saphaLa thayA. emaNe sTejanA khuNA para dRSTi pheravI, ane joyuM to pulInA naTabolTa DhIlA karanAra mANasa tyAM Ubho-Ubho dhrujato hato. muMbaInA mATuMgAmAM ke. lAlanA zomAM janamedanI UbharAvA lAgI. ke. lAlanA jAduprayogomAM leDI-kaTiMgano eka prayoga Ave. mahAna jAdugara hozi gorDiMge leDIkaTiMgano A prayoga ApaNA A jagatane Apyo hato. A prayoga karatI vakhate ghaNA jAdugaro baMdha peTImAM chokarIne pUrIne kApatA hatA, jyAre ke. lAle emAM parivartana karyuM ane e chokarIne Tebala para suvADIne enA peTanA bhAgane sahu koI joI zake tema kApatA hatA. ethIya vizeSa AgaLa vadhIne enA zarIranA be bhAga chUTA pADIne darzakone batAvatA paNa hatA! tyArabAda thoDI ja kSaNomAM e ke. lAlanA jAduprayogomAM emarko mahAtmA gAMdhIjI ane chokarI thiyeTaranA daravAjAmAMthI dAkhala thaI gAMdhIbhAvanAne jIvaMta karyAM hatAM. jaina dharmanA prekSakonI haroLa vaccethI doDIne sTeja para prabhAvane pariNAme jAdumAMthI hiMsAnI bAdabAkI karI AvatI hatI. AmAM vIjaLInI moTara dvArA hatI, to gAMdhIprabhAvane kAraNe emaNe siddhi ane AvI karavata pharatI hoya ane e ArInI samRddhinI vacce sAdAIbharyuM jIvana pasaMda karyuM hatuM. bAjunA lokhaMDanA saLiyAne hAthathI majabUta rIte pakaDIne e chokarInA peTa para pheravI enA zarIranA be TukaDA chuTTA pADatA hatA. zo pUro thayo, paNa ke. lAlanA manamAM pracaMDa jhaMjhAvAta sarjAyo. mANasa ATo duSTa ane nirdaya banI zake kharo ? jyAM harIphAImAM mAnavIone mAkhInI jema masaLI nAMkhavAnuM vicArAtuM hoya, evo jAduno khela cAlu rAkhavo zA mATe ? jyAM mANasa mANasAI neve mukIne motano kAsada banato hoya, tevo khela karIne karavuM zuM ? bIjI bAja kolakAtAnI kApaDanI dukAna emane bolAvatI hatI. pitA giradharabhAIne paNa ema thatuM hatuM ke putra AvA jokhamI vyavasAyane badale dukAna saMbhALe to vadhu sAruM ! A ghaTanAne pariNAme ke. lAla atyaMta hatAza banI gayA. hAtha ane khabhAmAM bhAre kaLatara thatuM hatuM. emane thayuM ke have A prayogo karavAno koI artha nathI. ene badale kolakAtA pAcho jo, kuTuMbIjano sAthe nirAMtanuM jIvana gALuM ane dhIkatI kamANI karatI ke. choTAlAla enDa sansanI kApaDanI dukAnamAM besI jAuM. 46 ke. lAlanA progoe meLavelI vyApaka lokapriyatA joIne amadAvAdanA be AyojakonI doravIthI baMgALanA eka prasiddha jAdugara ke. lAlanA vizALa kAphalAmAM potAnA mANasane sAmela karI dIdho. ke, vAla e samartha kolakAtAmAM rahetA hovAthI emanA kAvAnA baMne saLiyA paranA naTarbophTa pelA kAvatarAbAje DhIlA karI dIdhA hatA. eTale thAya evuM ke ArI-ka2vata pharavAnI zarU thAya eTale uparanA naTonTa DhIlA hovAthI e AvI karavata kAM to e chokarI para jozabhera paDe. jo e ArIne sAme javA de, to najIkanI beThakamAM beThelA prekSako para paDe ane zuM thAya enI kalpanA karavI paNa muzkela hatI jo e AkhIya lokhaMDanA hAthAvALI karavata pote potAnI tarapha laI jAya, to e svayaM khatama thaI jAya. A kaTokaTIbharyA prasaMganuM varNana karatAM ke. lAle eka vA2 kahyuM hatuM ke, 'emane emanI najara samakSa devadUta jevI eka tejasvI AkRti dekhAI ane e AkRtie emane saMketa Apyo ke sAvadha thaI jAya !' vaLI A ghaDIe zo adhavacce aTakAvIne baMdha rAkhavAnI to vAta ja nahotI. kAraNa ke jhiMdAdila jAdugara jiMdagIne jaMga ane mRtyune raMga mAnIne khela karato hoya che. enA vyavasAyanI e pavitra AcArasaMhitA hoya che ke jAdugara kyAreka potAnI bhUla thAya ke prayoga niSphaLa jAya tema lAge, chatAM ene adhavaccethI aTakAvato nathI; bhale potAnI bhUlane kAraNe motane bheTavuM paDe. Ane kAraNe to sAmethI choDelI baMdUkanI goLI dAMta para pakaDanAra siMga liMga haLAhaLa jhe2 pInAra allAbakSa ane jAdugaronA bhiSmapitAmaha samA herI huThinI (tALuM mArelI peTImAM potAne rAkhI dariyAnA pANImAM emaNe tatkALa potAnA bAkInA zo rada karavAnI jAherAta karI. jIvanamAM kyAreya AvI amAnuSI vRtti kalpI nahotI. ke. lAle potAnA kolakAtAnA nivAsasthAnamAM pAchA pharyA. sahakarmIone sArI evI rakama ApIne alavidA ApI. jAduno totiMga sAmAna koI godAmamAM khaDakI dIdho. emanA zonA Ayojakone kahI dIdhuM ke have koI navA zahe2mAM jAduprayogo mATe bukiMga karazo nahIM. huM kolakAtA pAcho pharuM chuM. jiMdagI ane mota vaccenA dAvapeca jevA e zo pachI ke. lAla. Dhagalo thaI gayA. mana eTaluM badhuM udAsIna ane vedanAgrasta banI gayuM hatuM ke kolakAtA gayA pachI keTalAya divasa to pathArImAM vicAramagna sthitimAM sUI rahyA. bhUtakALanI e ghaTanA emane satata korI khAtI hatI. kazuM karavAnuM mana thatuM nahotuM. divasonA divaso sudhI gharamAM besI rahyA. azakti eTalI AvI gaI ke. palaMga parathI nIce UtaravuM paNa muzkela banyuM. AkhI jiMdagI je kalAsAdhanA mATe homI dIdhI hoya, e AkhIya jiMdagI eka ghaTanAthI bhasmIbhUta thaI jAya, tyAre kevuM thAya ! Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 patnInAM ghareNAM vecIne, kuTuMbathI jAdukalAnI vAta gupta rAkhIne, rAtonI rAto sudhI je kalA zIkhavA mATe athAka prayatna karyo hoya ane kalAguruonAM caraNo cAMpyAM hoya, e kalAne ja bhUlI javI e to hRdaya utaraDI nAMkhavA jevuM hatuM. ke. lAle potAnA priya svajana jayabhikhkhune vajrAghAtanI ghaTanAne varNavato eka lAMbo kAgaLa lakhIne vAta karI. ke. yAya kolakAtAmAM ane jayabhikhkhu amadAvAdamAM, paraMtu jayabhikhsae jANyuM ke ke. lAle jAduprayogone sadAne mATe tilAMjali ApI dIdhI che, tyAre emanuM mana ati vikSubdha thaI gayuM. emaNe ke. yAlane patra mukhyo, prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka 'sAhasa e to kalAkAranuM jIvana che ane muzkelI e eno mArga che. e mArge cAlatAM avarodha Ave eTale pAchA pharavAnuM na hoya, hArI khAvAnuM na hoya. emAM AgaLa vadhavAnuM hoya, kalA kurabAnI mArga che. je kurabAnI ApI zake e ja kalAkAra ane evo kalAkAra ke. lAla, tamArA AtmAmAM dhabake che. AthI Ama nirAza thaIne besI na jAva. AtmAnA dhabakAra ane hRdayanA thaDakAra sAthe e kalAkArane punarjIvita karo.' jayabhikhkhunA A patra ke. lAlanA mana para gherAyelA hatAzAnAM thoDAM vAdaLo vikheryAM. evAmAM bIje divase jayabhikhkhuno bIjo patra Avyo. 'janme tuM jaina che, vIra vastupALa ane tejapALano vaMzaja che. tArI ragomAM to vIratA vahe che, kAyaratA nahIM medAnamAM laDI levAnuM khamIra tArI pAse che. medAna choDIne bhAgI chUTavAnI nAmardAI nahIM.' Ama rojeroja jayabhikhkhunAM patro AvatA jAya ane ke. lAlanA mana para jAmelI hatAzA dhIre dhIre dUra thatI jAya. pachI to evI ghaDI AvI ke, ke. lAle potAnA A priya lekhakanA utsAhapreraka patranI kAgaDoLe rAha jovA lAgyA. emano eka eka patra kalAkAranA AtmAne vadhu ne vadhu jAgrata karato hato. eka vAra lakhyuM, 'priya ke. lAla, tAro janma vepArI thavA mATe nahIM, balke kalAkAra thavA mATe banyo che. samAjamAM vepArI to moTI saMkhyAmAM maLaze, kalAkAra to AkhAya yugamAM kyAreka pragaTatuM puSpa che. mATe kApaDanI dukAne besIne vepArI banIne sukhethI jiMdagI gALavAno vicAra choDI de. evuM jIvanArA kyAM ochA che? tuM to uparavALAnA saMketane kAraNe kalAkAra banyo che. IzvaranI apAra kRpA hoya to kalAkAra banAya. tAre to hajI bhAratanI jAdukalAno vizvabharamAM DaMko vAgaDavAno che.' Ama ke. lAla para jayabhikhkhunA patronI anarAdhAra varSA thavA lAgI ane enAthI emanuM klAkAranuM dila pIgaLI gayuM. kApaDanI dukAne besavAno vicAra mAMDI vALyo ane pharI vAra kalAnA svapno sevavA lAgyA. evAmAM vaLI pharI eka kAgaLa Avyo. sAjuM thaIne pahelo zo nuM amadAvAdamAM ane te pA mArA nejA nIce kara huM tArI paDakhe chuM.' (zrI rajanIkumAra paMDyAe lIdhelI ke 47 lAlanI mulAkAta, gu. sa. 28mI Disembara, 1986.) jayabhikhkhunA A patra ke. gAlamAM rahetA kalAkArane jagA game te thAya, paNa have pharI jAdunA prayogo karavA che. gharamAM sahu vicAravA lAgyA ke pAchI jAduvidyAnI dhUna kyAMthI emane mAthe savA2 thaI gaI. jayabhikhkhunA patroe emanAmAM evuM cetana jagADyuM ke emaNe pharI purANo kAphalo bhego karyo ane jAhera karyuM ke 'have ApaNe amadAvAdathI zono punaH AraMbha karIzuM.' A sAMbhaLIne keTalAka sahakalAkAro vicAramAM ane ciMtAmAM paDyA. vAta evI hatI ke pelA baMgALI jAdugarane uzkeranArA amadAvAdanA be Ayojako hatA; kAraNa eTaluM hatuM ke amadAvAdamAM ke. lAle emane zonuM Ayojana soMpyuM nahotuM, tethI e samaye e gujarAtI Ayojakoe ke. lAlane emanuM dhanotapanota kADhI nAMkhavAnI dhamakI ApI hatI. gusse bharAyelA ane dveSathI DaMkhatA Ayojakoe akaLAIne pelA baMgALI jAdugarano sAtha lIdhI ane kahyuM ke "tame amadAvAda AvI, zo karo ane bhavya saphaLatA meLavo, paraMtu e pahelAM tamAre ke. lAlano sitAro jhAMkho karavo paDaze.' AthI baMgALI jAdugare A prapaMca racyo hato. have ke. lAla mATe samasyA e hatI ke amadAvAdamAM pelA yaMtrakArI Ayojako to hAjarAhajUra beThA che; tenuM zuM? emaNe jayabhikhkhune vAta karI, tyAre jayabhikhkhue kahyuM, Sa "vAha, A to vadhu sAruM, jherI vRkSanuM mULa ukheDavAnuM banaze. narma nirAMte amadAvAda Avo. huM tamArA dareka zomAM hAjara rahIza ane koI UnI AMca nahIM Ave.' jayabhikhkhue potAnA parama snehI zrI zAMtilAla zAha (taMtrIH gujarAta samAcAra) ne athathI iti ghaTanA kahI. zrI zAMtilAla zAhe kahyuM, 'huM paNa tamArI sAthe chuM. ke. lAlane kahejo ke kazI phikara kare nahIM.' pachI to roja jayabhikhkhu ane emanA mitra nAnubhAI zAstrI eca. ke. ArTsa kaoNlejanA sabhAgRhamAM yojAyelA ke. lAlanA zo samaye jAya. jayabhikhkhune AMkhe kALo motiyo hovAthI jovAnI pArAvAra muzkelI hatI, paNa AvI muzkelIonI paravA kare koNa ? keTalAya divaso sudhI A baMne mitro ke. lAlanA jAdunA zomAM gayA. ke. lAlanI AsapAsa sneha ane surakSAno jANe killo racI dIdho. ane pharI ke. lAlano jAdu sarvatra phelAvA lAgyo. jayabhikhkhunI hayAtImAM ane emanA avasAna pachI jAdugara ke. yAla sadaiva khullA dile bhAvapUrvaka kahetA, 'huM jAdunA takhtA para pAcho Avyo ane vizvakhyAta banyo, enA mULamAM bAlAbhAI-(jayabhikhkhu )nAM preraNA ane sAhasa che.' (kramazaH) *** 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007. Teliphona : 079-26602675. mobAIla : 09824019925 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 dharma eka saMvatsarI eka || saMvatsarI vAda-vivAda (jaina zAsananI ekatA mATe A carcA AgaLa vadhAratA, 'mahAvIra mizana'nA AMgasTa-2012nA aMkamAM prastuta thayela saMpAdakIya lekha 'pra.jI.'nA vAcako ane jaina zAsanane arpaNa. pratyeka aMke A carcA-ciMtana prastuta thaze. jaina zAsana - saMghonA vicAra AvakArya che. lekha hiMdImAM che, eTale e bhASAmAM ja gujarAtI akSaramAM prastuta che:) sampasarI parva eka hI dina kyoM nahIM? baDe harSa kA viSaya hai ki Isa varSa cAturmAsa ho gaI hai. hamArI ina donoM mahInoM meM hI ko manAne kI sArthakatA siddha hogI. ataH 4 mAha ke sthAna para 5 mAha kA hai. Isa varSa hama bhinna bhinna najara AeMge kahAM to hama sampalsarI mahAparva ko eka hI dina manAne 2 bhAdavA hone ke kAraNa hameM tapa, tyAga, cAroM samudAyoM ko eka hone kI bAta karate hai ko koI phArmulA apanAnA hogA tabhI hamArI dharma, dhyAna jyAdA karane kA avasara prApta aura kahAM hama eka hI varga ke kitane TukaDe ekatA, samanvaya evaM sudaDhatA samAja ke huA hai. yaha sarva vidita hai ki bhAdavA mahIne karane meM lage hue hai. Aja samAjoM kI jo sAmane AegI aura zAyada zAsana prazAsana meM hI sthAnakavAsI jaina samAja kA mukhya parva sthiti hai baDI hI dayanIya hai aura uparokta meM bhI hamArI bAta sunI va mAnI jAyegI. sampasarIyA paryuSaNa parva AtA he tathA ATha sthitiyoM se to ora bhI dayanIya ho gaI hai. Isa viSaya para caturvidha zrIsaMgha ke vicAra va dina kI tapasyA pUrNa karane ke pazcAt sampalsarI dillI jaina mahAsaMgha dillI ke samasta sujhAva sAdara AmaMtrita hai. * * * parva ko sampanna kiyA jAtA hai. aba prazna yaha sthAnakavAsI jaina samAja kA pratinidhitva karatA hai ki sampasarI kaba manAI jAya. pichale kaI hai aura dillI ke kucha saMgho samAja ke gaThana zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane lekhoM meM meM yaha likha cukA hUM ki jaina samudAya para vivAdAspada prakaraNoM kA janma ho rahA hai prApta thayela anudAna kaI sampradAyoM meM vibhakta hai. digaMbara, tathA ApasI manamuTAva va bhedabhAva baDha rahA prabuddha jIvana nidhI phaMDa zvetAmbara mUrtipUjaka, sthAnakavAsI eNvam hai aisI sthiti samAja meM cunAva na karavAnA 37000 ema. ke. zeTha ceriTi TrasTa terApaMthI to mukhya he hI lekina sthAnakavAsI yA cunAvo se saMtuSTa na hone ke kAraNa bhI (74) mI varSagAMTha pU. sarayubena meM bhI kaI sampradAyoM kA janma ho cUkA hai. he. mahetA, lorDa kRpALudeva bhaktajano hama sabhI apanI-apanI DhapalI apanA- zrAvaka kyA kare. Aja zrAvaka kI sthiti nimitte apanA rAga alApa rahe hai, IsIliye Aja kamajora hai. prAyaH zrAvaka varga meM kacha aise bhI 10000 zeThazrI kalyANajI ena. cheDA zAsana prazAsana meM hamArI bAta sunIyA mAnI zrAvaka hai, jinakI manodazA hamezA saMgha pa000 gohila DAya kema prA. li. nahIM jAtI. bikharAva kI rahatI hai aura vaha varga aisI (kiriTabhAI gohilanA putra | mukhya viSaya para Ate hue ki sampalsarI sthiti kA lAbha uThAnA cAhatA hai. yadi hama ci. hArdikanA lagna prasaMge) 5000 zrI ratanacaMda bhogIlAla pArekha parva eka hI dina kyoM nahIM? sthAnakavAsI samaya rahate nahIM cete to samAja meM bikharAva 2500 zrI praviNa DI. khonA samAja kA eka varga Isa parva ko bhAdavA ke nizcita che. ataH Isa viSaya para caturvidha 59500 pahale mahIne meM manA rahA he to dUsarA varga zrIsaMgha ko apanI soca badalanI hogI. hama navanirmANa makAna phaMDa bhAdavA ke dUsare mahIne meM. pahale hI alpa saba ko eka maMca para AnA hogA. 5 hote hue hama aura alpa hote jA rahe che. sthAnakavAsI samAja hI eka ho jAe to anya 5000 li mahAna ma saMkhyatsarI pava manAna vAla samAja kI hamAra sa marI milegA. isa loka sevA saMgha thoraDI: Arthika sahAya karavA mATe varga kA tarka hai ki cAturmAsa dina ke prArambha se bhI zrIsaMgha meM koI manamuTAva yA bikharAva noMdhAyelI rakamanI yAdI 50 dina saDUtusarI parva manAyA jAtA rahA hai, sampansarI parva para sabhI mahAnubhAva yaha 2185399 AgaLano saravALo hai. jabaki dUsarA varga cAturmAsa ke aMtima dinoM zapatha le ki hameM eka honA hai tathA Apasa meM 5375 zrI kiraNa zeTha yu.ke. ($100). se pahale dinoM ko sampalsarI parva manAne ko eka dUsare se saccI kSamAyAcanA kara vigata 5000 zrI ratanacaMda bhogIlAla pArekha tarka saMgata kaha rahA hai. dekhie kesI sthiti SoM ko dUra haTAnA hai. yahI hamArI Isa parva 2 195774 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA 78mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMpanna (tA. 12 mI sapTembara 2012 thI tA. 19 mI sapTembara 2012) tripadImAMthI ja dvAdazAMgInI racanA thaI che. sukha ane duHkha, prema ane vera temaja mitra ane zatrunA paryAyanI DaoN. pArvatIbahena neNazI khIrANIe 'tripadI' vize jaNAvyuM hatuM ghaTamALa cAlu ja rahe che. ke vicAra e thiyarI che ane AcAra e prekaTIkala che. manuSyane A goDa pArTikalanI sAthe jagata brahmAMDanI utpattinA rahasyo. baMnenI jarUra che. A vAta AcArAMga Adi dvAdazAMgI sUtromAMthI prApta zodhavAmAM AgaLa vadhyuM che thAya che. A dvAdazAMgInI racanA tripadImAMthI karavAmAM AvI che. tethI patrakAra jvalaMta chAyAe 'goDa pArTIkala ane adhyAtma' vize kahyuM tene mAtRkApada kahevAmAM Ave che. jema mAhezvaranA 14 sUtromAMthI ke goDa pArTIkalanI zodha gata julAImAM thaI. pachI AkhI duniyA pANinI RSie AkhA vyAkaraNanI aSTAdhyAyI racI. te rIte jhakajhora thaI. vAstavamAM te goDema pArTIkala che paraMtu apabhraMza thaIne tripadImAMthI dvAdazAMgInI racanA thaI. vyavahArika rIte samajavuM hoya te goDapArTIkala thayuM che. vijJAne potAnI virATa zodhayAtrAnA mArga to aMgrejInA 26 akSaramAMthI AkhI bhASA racAI che. tethI 26 upara eka makkama Daga mAMDyuM che. brahmAMDanI utpattinA je rahasyo che akSara mAtRkApada che. e prakAre tripadI mAtRkApada che. tene zodhavAnI dizAmAM vijJAna AgaLa vadhyuM che. vijJAnIonA anusAra bhagavAna mahAvIre IndrabhUti gautamanI AtmAnA astitva saMbaMdhI 14 abaja varSa pahelAM jyAre brahmAMDanI utpatti thaI tyAre te prakAzamaya zaMkAnuM samAdhAna karyuM hatuM. tyArapachI IndrabhUti 500 ziSyo sAthe hatuM. temAM dravya nahotuM. te prakAza atyaMta uMcA tApamAne agnirUpe bhagavAnane samarpita thayA hatA. Adya gaNadhara IndrabhUtie bhagavAnanI hato te ThaMDo paDyo tyAre temAM keTalAMka kaNa racAyA. Aje ApaNe je pradakSiNA karIne pUchyuM hatuM ke bhagavAna tattva zuM che? tyAre bhagavAne vizva joIe che te ilekaTrona, proTona vigere che. pArTIkala phijhIksano uttara Apyo ke jagatanA padArtho prati samaye navA navA paryAyo svarUpe mULa kaNa te hovAthI vaijJAnika lIona leDamene tene goDa pArTIkala utpanna thAya che. prati samaye te jUnA paryAya svarUpe vyaya paNa pAme che. kahyo che. goDa pArTIkalanI zodhanI ghaTanAnI vAta karIe to phrAnsa ane dravya svarUpe dhruva paNa rahe che. arthAt tattvano paryAya utpanna thAya che, svITjharlenDanI sImA upara lArja heDrona kolAITara nAmanuM 27 nAza pAme che chatAM tattva ema ja rahe che. 1 kilomITara lAMbuM bogaduM banAvAyuM che. te jamInamAM 70 mITara UMDe je prakAre kApaDanA vepArIne kapaDuM jotA ja te amadAvAdamAM taiyAra hatuM. te TanalamAM proTonanA kaNa bhayaMkara vega sAthe athaDAvAyA hatA. thayuM ke orissAmAM, dhovAthI te caDhI jaze ke DhIluM thaze, IstrInI jarUra te kaNa paikI je hijha bojhona che te atyaMta ucI athaDAmaNe jovA maLe paDaze ke nahIM temaja TakAu che ke nahIM tenI khabara paDI jAya che. gAmaDAnA che te badhuM narI AMkhe dekhAtuM nathI. phakta kapyuTaramAM noMdhAya che. abudha vyaktine tenI samaja nahIM paDe. A bAbata gAmaDAnA vyaktinI brahmAMDanI utpattinI je bigabenga thIyarI che tene A saMzodhanathI samarthana maMda kSayopazamane AbhArI che. gautama Adi gaNadharone, kSayopazama maLyuM che. eTalo tIvra hoya che ke bhagavAnanA mukhe tripadI zabda sAMbhaLatAM ja prasiddha vaijJAnika paMkaja jozI kahe che ke A saMzodhana brahmAMDanA teone samasta dravyonuM jJAna thaI jAya che. jaina darzananI paribhASAmAM rahasyano tAga meLavavAnuM A prathama pagathiyuM che. ApaNe vijJAna utpAda, vyaya ane dhrogyanI samanvita avasthAne dravya kahevAya che. je ane dharmane alaga mAnatA AvyA chIe. vijJAna e buddhino ane dharma prakAre samasta zAstronI racanAno AdhAra mAtRkApada arthAt akAra e bhAvanA ane hRdayano viSaya che. kahevAtA buddhijIvIo dharmane Adi varNAkSara che. te rIte samasta tattvamImAMsAno AdhAra tripadI che. aMdhatA sAthe joDe che. vAstavamAM vijJAna ane dharma sRSTinA be samAna utpAda ane nAza paryAya parivartananA sUcaka che. jyAre dhruva parivarta AyAma che. goDa pArTIkala ane adhyAtma alaga nathI. vijJAna ane thAya nahIM evo ane sthiratAno sUcaka che. dravya sat che arthAt pratyeka adhyAtma alaga nathI. baMnenuM dhyeya brahmAMDa ke sarvathI zaktizALI Izvarane dravyamAM astitva, vastutva, dravyatva, pradezatva, prameyatva ane agurulaghutva pAmavAnuM che. vijJAna cokkasa siddhAMto ane thavA sAthe saMbaMdhI che. e cha guNo che. jyAre adhyAtmanuM mAdhyama zraddhA, jJAna, sAdhanA ane hovA sAthe che. ApaNe parivAra ane svajano Adi sAthe saMjoge bhegA thayA chIe. ane leboreTarIe zodhelA kaNa IzvarIya kaNa che ke nahIM. te to samaya Ama saMyoga thavo e utpAda che. jeno saMyoga che teno viyoga paNa ja kaheze. paraMtu Adhunika vijJAnano cheDo ApaNA dharmazAstro sudhI che. te nyAye ApaNo viyoga paNa thAya che. Ama chatAM AtmAnuM jAya che jene padArtha kahevAya che. tenI vijJAnamAM alaga zAkhA che. jaina astitva koI ne koI svarUpe hAjara paNa che. A ja progya che. A graMtho tene pudgala kahe che. pudgala saLaMga ke akhaMDa nathI evI sarvaprathama hakIkata samajAI jAya to rAgadveSa ochA thAya. A ja pramANe vizvamAM samaja ane vyAkhyA bhAratIya RSie ApI hatI. ApaNe bojhona Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka kAnI zodhanI vAta karI hatI tene tattvArthasUtra graMthamAM puddagalano aMtimakaNa kahevAryo che. tene vijJAna vArka kahe che. A pudgalanA aMtimakAne nIrakhavA bhautikazAstra uMcA uSNatAmAnathI mAMDIne aNudhaDAkA sudhInI vizALa zodha varDa prayAsa kare che. jaina zAstromAM vijJAna che te ja prakAre hindu graMrthomAM paNa vijJAnano mahimA che. taitarIya upaniSadamAM vijJAnane brahmano darajjo apAyo che. bhagavAna ziva jenA mATe jANItA che te trIjuM netra samayanI sarjana kSamatAnuM pratIka che. mArI alpa jANakArI vaDe huM mAnuM chuM ke te trIjuM netra AjanA keMsara kiraNo che ema zrI chAyAe udheryuM hatuM. ApaNe bhUlano svIkAra ane tenuM punarAvartana na karIe te pratikramaNanI sArthakatA jaina dharmanA vidvAna DaoN. sAgaramala jaine 'pratikramA' aMge jaNAvyuM ke ApaNe bhUlano svIkAra karIe ane te bhUla pharIthI karIe nahIM te pratikramaNanI sArthakatA che. pratikramaNamAM cha bAbatono samAveza thAya che. temAM samatvanI sAdhanA eTale sAmAyika, guNIjanonI stuti, guNIjanone vaMdana, pratikramaNa, kAyotsarga ane prati AkhyAnano samAveza thAya che. cittavRttine samatva rAkhaje evA bhAva sAthe kriyA karavI te sAmAyika che. karmamAM kuzaLatA e samatvayoga che. hindu dharmanA mahAna graMtha zrImad bhAgavatamAM paNa lakhyuM che ke bhagavAnanI upAsanA karavI e to samatvanI ArAdhanA che. ApaNA manamAM Agraha-durAgraha hoya tyAM sudhI tIrthaMkaronI stuti kevI rIte thaI zake ? ApaNe teo pAsethI stuti dvArA prANImAtra pratye hRdayamAM mitrabhAva rahe evuM mAMgavAnuM che. teonA guNonuM smaraNa karIne ApaNe ApaNAmAM rahelA dorSonuM darzana karavAnuM che ane pote bhaviSyamAM tenAthI dUra rahI zake e mATe prayatna karavAno che. te stuti nANAM ke saMpatti mATe karavAnI hotI nathI. mane amuka nANAM maLaze to pAMca TakA rakama nAkoDA dAdAne ApIza ane 95 TakA mArI pAse jAnyuArI, 2013 joIe. zrAvake kayA prakAranA vyApAra-vyavasAya na karavA teno ullekha paNa temAM che. pAMcamuM, kAryotsarga che. ApaNA badhAM doSo deha pratyenA mamatvane kAraNe Ave che. tethI deha mamatva na rAkhavuM e kAryotsarga che. ApaNA ghaNAkharA doSo deha upara mamatva rAkhavAne kAraNe Ave che tethI doSamukta thavA kAryotsarga mahattvanuM che. chaThThI bAbata pratyAkhyAnanI che. teno artha tyAga thAya che. A jagatanI koI paNa kudaratI saMpatti vastu mArInathI mAro adhikAra mAtra teno upayoga karavAno che. mAro adhikAra rastAno upayoga karavAno che. bIjAne tyAMthI pasAra thatA rokavAno adhikAra nathI ema DaoN. sAgaramala jaine umeryuM hatuM. micchAmi dukkaDammno artha kSamA nahIM paNa huM bhUla kabUla karuM chuM ane bhaviSyamAM te nahIM kahuM evI bhAvanA vyakta ka2vAno che. IbAdatamAM sAdhana sAmagrI nahIM paNa ekAgratA anivArya che itihAsanA abhyAsu mA. mahebUba desAIe 'IslAma IbAdata ane InsAniyata' vize jaNAvyuM ke IbAdatamAM sAdhana sAmagrI nahIM paNa ekAgratA anivArya che. rAkhIza e vRtti haDapa karavAnI vRtti che. trIjI bAbata vaMdananI che. ApaNA A navakAra mahAmaMtrano prathama zabda ja namo che. vaMdana vinaya che. mArI bhUla hoya to huM kSamA yAcuM chuM ema kahIne saMtone vaMdana karavAnA che. vinamratA ke vinaya vinA pratikramaNanI prakriyA pUrNa thatI nathI. cothuM pratikramaNamAM 26 Avazyaka cIjono ullekha Ave che. TuvAla, pagarakhAM ane maMjana jevI Avazyaka cIjono maryAdAmAM ane pramANasara upayoga karavAnI bAbata Ave che. pratikramaNamAM zabdone lAMbA karIne bolavA na joIe ane uccAraNo paNa khoTA na hovA IbAdata mATe musallo (pAtharaNu)nI jarUra hoya che paNa te anivArya nathI. tenA mATe ekAgratA Avazyaka che. namAjha paDhatI veLAe tenI AgaLathI koIe javAnuM hotuM nathI. khvAjAhasana basa2I khudAnI ibAdatamAM lIna hatA tyAre ja eka mahilAe AvIne kahyuM ke tame zA mATe mArA patine dararoja pAMcavAra namAjha adA karavAnuM kahetA nathI. basarIe mahilAne kahyuM ke tamAro dupaTTo sarakho karo. pAnI DhAMko. mahilAe kahyuM, mane mApha karo, patinA premamAM huM ghelI thaI hovAthI mane dhyAna rahyuM nahIM paNa tame ibAdatamAM lIna hatA topaNa tamAruM dhyAna mArA vastro upara kevI rIte gayuM ? ibAdatamAM ekAgratA Avazyaka che. kurAnamAM namAja paDhavAnI paddhati lakhavAmAM AvI nathI. ekavAra mahammada payagaMbara sAhebe temanI dIkarI phAtImAne kahyuM: dIkarI, mane Aje uMdha AvatI nathI. dIkarIe kahyuMH Aje sAMje abubakara AvyA hatA. teo keTalIka sonAmaho2 ane cIja-vastuo ApI gayA che. mahammada sAhebe tatkALa dIkarIne kahyuM: te badhI sonAmaho2 ane cIjavastuo garIbone vaheMcI Ava tethI mane uMgha Avaze. IslAma talavAranA jore prasarelo dharma nathI. brAIDAhIdI kahe che ke dharmanI bAbatamAM baLajabarI karIza nahIM. jo tema karIza to dharma cUkI jaIza. islAmamAM traNa prakAranA pADozI che. pADozI, sahakarmacArI ane musApharImAM sAthe hoya te, payagaMbara sAhebe kahyuM che ke tArI vANIthI pADozIne duHkhI karI nahIM. (kramaza:) ahiMsA parama zreSTha mAnava dharma che. pazubaLathI te anekagaNuM mahAnaane ucca che. ahiMsA keLavavA mATe ApaNe sauthI pahelAM nitya jIvanamAM, pArasparika vyavahAramAM satya, namratA, sahiSNutA, prema ane karuNA Adi guzone vikasAvavA paDaze. Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka | 51 pustakanuM nAma : "prajAvatsala rAjavI' pustakanuM nAma : gAMdhIjI ane aThavADiyuM DaoN. gaMbhIrahiMsajI racita "prajAvatsala rAjavI' laI phIzaranA ('a vIka vItha gAMdhI")no anuvAda. viSe vidvAna DaoN. dhanavaMta zAha kahe che, "A graMtha anuvAdaka : caMdrazaMkara prabhAzaMkara zukala mAtra saMdarbhagraMtha nathI, e sabhAvanA ane rUDaoN. kalA zAha prakAzaka : akSarabhAratI prakAzaka sacaritranI AratI utArato graMtha che.' 5, rAjagulAba zopiMga senTara, vANiyAvADasAhityakAra guNavaMta zAhe A graMthane sAhitya prophesara, prAcArya ane 73 varSanI vaye pIeca.DI, bhuja.mUlya : 70, pAnAM : 84, AvRttiH junaane saMzodhananA saMgamarUpa varNavyuM che. mATe saMzodhana karanAra lekhake A graMthanI racanA 1944 punarmudraNa-navembara-2012. 632 pAnA ane 400thI vadhAre sadA ane karI e temanI abhyAsa niSThAnuM pariNAma gaNAya. lUI phIzara jagaprasiddha patrakAra, lekhaka ane raMgIna phoTo-citrovALuM. 600/- rUA.nI kiMmatanA A graMtha lagabhaga paMdareka varSa sudhI mahArAjAnA sAMprata pravAhonA samIkSaka hatA. teo daniyAmAM A pustakanI be mahinAmAM 3000 nakalo vecAI lekho, kAyo, pustako, mulAkAto, saMbhAraNA, ghamela lekho, kAryo, pustako, mulAkAto, saMbhAraNA, ghumelA ane te samayanI ghaTanAonA sAkSI rahelA. gaI. sAmayiko, mahArAjAnI AdarapAtra vyaktio temaNe vizvabharanA aneka netAonI mulAkAto je prajAvatsala rAjavI kuSNakumAra siMhajInA pAsethI lekhaka mAIitI ma pAsethI lekhake mAhitI meLavI ane A badhAno lIdhelI. I. sa. 1942nA jUna mahinAnA jIvana ane kArya vize A graMthanI racanA thaI upayoga karI, temanA AMtaratvone samajI, baLaba upayoga karI, temanA AMtarasatvone samajI, baLabaLatA unALAmAM vizvayuddhanA divasomAM temano paricaya A pramANe che. prajAvatsala manomaMthanano vivekapUrNa upayoga karI teyAra kayo temaNe gAMdhIjInI mulAkAta lIdhelI. tenuM gajAnA rAjavI che. A caritramAM mAtra guNakirtana thayuM nathI paraMtu Alekhana A pustakamAM karyuM che. A mulAkAtanuM tarIke uttama rAjavI hatA. pitA bhAvasiMhajInA sAhitya kRti nipajAvavAno prayatna thayo che. vaicArika, aitihAsika ane dastAvejI mahattva che. mRtyu pachI temano rAjatilakavidhi thayo tyAre A jIvana caritramAM AlekhAyelAM te uparAMta gAMdhIjInA vyaktitvanuM sahajatemanI umara mAtra sAta varSanI hatI. prabhAzaMkara vyakticimA kyAreka sAvita to kyAreka vistRta svAbhAvika, nirmaLa ane nikhAlasa, haTha paTTaNIe temane abhyAsa ane zAsana vyavasthAnI banyA che. A vyakticitromAM prabhAzaMkara paTTaNInuM saMvedanazIla pAse paNa A pustakamAM nIkharI tAlIma ApI 1931mAM temano rAjyAbhiSeka vyakticitra temanA guNadarzana karAve che. AvyuM che. thayo. kuSNakumArasiMhajI aDhAraso pAdaranA dhaNI 'prabhAzaMkara mahArAjanA vidyAbhyAsamAM ja nahiM lekha tarIke oLakhAtA hatA. paNa temanA vyaktitvanA sarvAMgI ghaDataramAM dhyAna 'gAMdhIjI sAthenI vAtacIta e mArI jiMdagIno kRSNakumArasiMhajIe dezI rAjyonA ApyuM hatuM.' lahAvo hato. jIvanamAM navuM cetana reDanAro vilInIkaraNa vakhate dezanI ekatAnuM mahattva samajI zAMti, dhaye ane satyanI devI mAM mahArANI anabhava hato.' gAMdhIjI e saSTinuM eka anapama sAta saikA jUnI potAnI rAjyasattA choDavAno vijayAbAnA vyaktitva vize lakhe che- 'vijayA dRzya che. temanuM vyaktitva ane mAnasa sAtheno nirNaya karyo ane mahAtmA gAMdhIjIne pote sAme bA mahArAjAnA sAcA sahadharmacAriNI hatA !' samAgama ApaNA vicAra ane lAgaNIne jAgrata cAlIne A nirNaya batAvyo, temanA patnI A graMthanI vizeSatAono vicAra karIe to kare che. gAMdhIjA mahArANI vijayAbAe paNa kahyuM, 'prajAnuM hatuM sauprathama ? - sauprathama teno AraMbha citrAtmaka che. keTalAMka zabdazaH noMdhI rAkhI hatI ane te tamAma vAta te prajAne ApyuM-ame to sadbhAgI chIe.' prakarAno AraMbha vyakticitrathI thayo che. pustakamAM utArI che. mahAna puruSanuM samagra jIvana tatkAlIna vaDA pradhAna javAharalAla naherUe keTalAMkano AraMbha saMvAdathI kayo che. sarasa zilpakatinI peThe akhaMDa ane ekarUpa hoya rA mahArAjA kRSNakumArasiMhajInA che. A pustakamAM AvuM ekarUpa akhaMDa jIvana karyA tyAre temaNe bhAvabhInA zabdomAM kahyuM hatuM, chabI bhAre chabI bhAratanA eka prajAvatsala moTA gajAnA lekhake AlekhyuM che je mANavA jevuM che. 'huM game tyAM houM, paNa bhAvanagarane bhUlIza nahIM, rAjavI tarIke upase che. temanI guNasaMpatti, X X X sa bhAvanagaranI prajA mATe bhagavAne mane bhAvanAo manomanana ane manociMtana vagerene A " "10AyAvagaranA prakAranuM svIkAra nodha dIdho che eTale mArA para pahelo haka Apano che. kAraNe A graMtha sAhityika ane rasaprada banyo che. pustakanuM nAma : jyAre Apane mArI jarUra haze tyAre A cAkara DaoN. gaMbhIrasiMhe lakhelA prastuta caritrathI saMskRti puruSa zrI vIracaMda rAghavajI gAMdhI, tamArI sevAmAM hAjara thaI jaze !' gujarAtI caritra-sAhityamAM bahumUlya umero thAya lekhaka : padmazrI DaoN. kumArapALa desAI kaNakamArasiMhajInuM jIvana caritra che ane sAthosAtha DaoN. gohilanA sAhitya prakAzaka : 'prajAvatsala rAjavI' mahArAjAnA janma zatAbdI jIvananuM pAsuM paNa ujAgara thAya che. InsTiTyuTa oNpha jainolojI-amadAvAda, varSa I. sa. 2012mAM graMtharUpe prakAzita vatamAnamAM pratyeka rAjakAraNIoe vAcavA XXX karAvavAmAM AvyuM te ApaNA sAhityanI ane jevo A graMtha emanA kamanI zrI. jI. banavo bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, caritra sAhityanI eka sukhada ghaTanA che. DaoN. jo Ie. gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063. gaMbhIrasiMhajI gujarAtI bhASA sAhityanA XXX mobAIla naM. : 9223190753. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka bhAva-pratibhAva ['prabuddha jIvana'nA jUna-2012nA aMkamAM 'prabuddha vana'nI Arthika kaTokaTInI vigata ame vAcako samakSa prastuta karI hatI. amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke amArI e vinaMti vAcakonA hRdayane sparzI gaI. ane saMsthA tarapha dAnano pravAha vahyo. rUA. trIsa lAkhanI rakama sudhI dAtAoe 'prabuddha jIvana'ne pahoMcADavAnuM che. gatAMkamAM dasa vAcakono premALa pratisAda ame pragaTa karyo hato. anya vAcakonA utsAhapreraka patro atre prastuta che.vAcakone dAna pravAha mATe amArI vinaMti che. A dAnathI dAnanuM pUchyuM to prApta thaze ja, uparAMta e sAthe jJAna karmanA puNyanuM paNa upArjana thaze ane zrutadevatAnI pUjA paNa thaze. Ama triveNI lAbha che. -taMtrI ] (11) bhAIzrI dhanavaMtabhAI, 'prabuddha jIvana' jUna-2012mAM 'eka kaTokaTI' zIrSaka tamArI vyathA ane viTaMbaNA vAMcI. A na lakhyuM hota to tamArI pIDAnI khabara na paData. tamArI amArAmAMnI zraddhAnA pratisAda rUpe A sAthe rUA. 5000/ - ICICI Bak, Andheri no ceMka naM 366382 tA. 9-7-12no mokaluM chuM. A 'prabuddha jIvana' nidhi phaMDamAM lezo ane pahoMca mokalavA ke. karazo. rU|. 1000 rUA. 1000 nidhi chalakAI jaze tevI zraddhA che. nisvArtha bhAve kareluM sArUM kAma eLe jatuM nathI. tenI noMdha levAya ja che. rUA. 500 rUA. 500 rUA. 500 lI. kacarAlAla cunIlAla zAha (12) za. 500 zrI kacchI vIsA osavAla jaina khabara patrikA je zrI ka. vI. o. rU|. 500 derAvAsI jaina mahAjana muMbaI ane zrI kacchI vIsA osavALA pa sthAnakanavAsI jaina muMbaI mahAjananA saMyukta upakrame dararoja 80rUA. 5000 85 varasathI prasiddha thAya che. patrikAmAM mArA bacapaNanA kuMdaroDI- kacchanA laMgoTIyA bhAIbaMdha ane sahakAryakara( zrI ka. vi. o. sthAnakavAsI jaina mahAjana muMbaI ane zrI pannAlAlabhAI zrI ke. vI. o. derAvAsI mahAjananA TrasTI chIe. amArA gAmanA zrI kuMdaroDI ka.vI.o. jaina mahAjananA TrasTI chIe). zrI pannAlAlabhAIe mane Arthika anudAna ApI 'prabuddha jIvana jevA sAttvika vAMcana ApatA mAsikane cAlu rAkhavAnI pharaja samane anudAna ApavAnI bhalAmaNa karI. tenA anusaMdhAnamAM rU. 50004- no baeNnka oNpha mahArASTra, nepiyansI roDa zAkhAno 343506 no ceka svIkArI AbhArI karazojI. jAnyuArI, 2013 zrI caMpaka gaMgara (sonagaDha Azrama upapramukha) mArA bhAI thAya. RNa svIkA2nI taka ApavA badala Apano khUba khUba AbhAra. jayaMtIlAla gaMgaranA jaya jinendra, (13) rAjakoTathI lI. bharata zAhanA jaya jinendra. 'prabuddha jIvanano eka 8-9 'Agama paricaya vizeSAMka' maLyo ane vAMcI jaina dharmanI ghaNI badhI na jANatA na hoIe evI vigato jANavA maLI. A vizeSAMka taiyAra karavAmAM je koIe Apela samaya tathA mahenata mATe vizeSa abhinaMdana. bhaviSyamAM paNa AvA dhArmika rasathALa pIrasatA rahezo tevI AzA. 'prabuddha jIvana' nidhi phaMDamAM nIce darzAvyA mujabanuM yogadAna svIkArI AbhArI karazo. zrI bAbulAla muLajIbhAI zAha-sa2dhA2vALAnA smaraNArthe zrI khImacaMdabhAI chaganalAla vorA-thAnagaDhanA smaraNArthe zrI zAMtAbena bAbulAla zAhanA smaraNArthe, zrI hasamukha bAbulAla zAhanA smaraNArthe, zrI kizoracaMda bAbulAla zAha-iTArasInA smaraNArthe, zrI bhAratIbena jazavaMtalAla zAha-dhaTAkoparanA smaraNArthe, zrI piyuzakumAra kizoracaMdra zAha-dharArasInA smaraNArthe, zrI sArAbhAI cImanalAla zAha-surendranagaranA smaraNArthe, aMke rUpiyA pAMca hajAra purA ceka naM B.O. naM. 013983 tA. 19-9-12no zAmela che. (14) Ape 'prabudra jIvana'nA jUna '12 ekamAM eka Tahela nAMkhI hatI. tenA pratyuttara rUpe eka phUlapaMkha samAna coka rUA. 1002/- eka hajAra no A sAthe mokalAvI rahyo chuM. je svIkArI amane AbhArI karazojI. caeNka jamA nIce mujaba lezojI. rUA. 501/- zrI zazikAMtabhAI vaidyo darA rUA. 501/- jitendra e. zAha-vodarA lI. jitendra zAha (15) Apano aprala 2012nA aMkamAM niyani lekha vAMcyo. 82 varSa sudhI mAsika calAvavuM e bhagIratha kAma 'prabuddha jIvana'nA taMtrIzrIoe pUruM pADela che, ane cAlu raheze te mATe tamAmane abhinaMdana. suratathI pragaTa thatuM jaina varlDa suMdara zarUAta hatI. InDiyA TuDe jevuM geTaapa hatuM. - eka prasiddha thayA ane pachI baMdha thaI gayuM. tame 'prabuddha jIvana mAM vakhANa karyA eTale ame be traNa mitro grAhaka thayA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 jAnyuArI, 2013 prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka hatA. AvuM sAruM mAsika jAhera khabaro sAthe paNa cAlI zakyuM nahIM te saMta abhitAbhajIno Apane anubhava thayo te samajI zakAya tevo batAve che ke mAsika pragaTa karavuM te keTaluM kaThina kArya che. niyamitatA che. ramaNa maharSi, rAmakRSNa paramahaMsanA anubhavo lokone thayA hatA. mATe taMtrIzrIne abhinaMdana. ane tenuM sAhitya paNa maLe che. saMta abhitAbhajI zuddhattama koTinA niyati aMge vadhu abhyAsano rasa jAgyo jethI saMta abhitAbhajInA paramahaMsa koTinA saMta hoya to AvA anubhava thaI zake che. tAjetaramAM pustaka niyati kI amITa rekhAe ane zrI siddhasena divAkarajInA niyati amadAvAda zAha AlamanA phakIra kAdarI bApuno eka jANItA patrakArane dvAaizikA vAMcI gayo. niyati aMgenI tarkajANa lobhAmaNI che ane thayela AvA ja anubhavano kisso prasiddha thayo hato. te saraLatAthI manamAM utarI jAya tevI che. AcAryazrI siddhasenajIe saMta abhitAbhajIe paNa dvitIya saMskaraNanA prAgavacanamAM svIkArela niyatinA siddhAMtane saMkSiptamAM zloka 11mAM batAvyo che ane zloka che ke 'yaha mere Aja ke satya kI samajha hai, kala Isa samajha meM (samaja) 32mAM teo alipta thaI jAya che. jaina AcAryoe niyativAdanuM parivartana bhI saMbhava ho sakatA hai." A temanA AtmAnI nirmaLatA joradAra khaMDana karyuM haze jethI gozAlakano AjIvaka saMpradAya che.jaina Agamo aMgenA ApanA vizeSAMka mATe abhinaMdana svIkArazo bhAratamAMthI lupta thayo haze tema mAnuM chuM. hAla koI sAhitya maLI tevI prArthanA. AvatuM nathI. lI. jazavaMtabhAI zAha-amadAvAda caitanya, nAnaka, kabIra, tulasIdAsa ane bIjA aneka sudhArakone jo bALapaNathI sArAmAM sArI aMgrejI zALAmAM mUkavAmAM AvyA hota to zuM temaNe vadhAre kAma karyuM hota? potAnA bALapaNathI pAzcAtya zikSaNanI asaramAM ucharatA AjanA mojIlA, ezaArAmI, aMgrejI bolanArA rAjA mahArAjomAM eka to evo batAvo ke jenuM nAma mahAsaMkaTonI sAme jhajhUnArA ane potAnA mAvalAonI sAthe temanuM kaThaNa jIvana gALanArA zivAjI sAthe laI zakAya ? |mahAtmA gAMdhI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tatvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdaya sparzI prabhAvaka vANImAM kathAtrayI DI.vI.DI. LE full I n] bAdhA haUL 10 Tu mahAvIrakathA || RSabha kathA che para yita te samaye je A padma zrI ko. kumArapALa desAInI hRdayasparzI pApanImAM ll mahAvIra kathAll II gautama kathA | gaDhaSabha kathATI | be DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 250/- traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/* traNa seTa sAthe lenArane eka kathA DI.vI.DI. vinA mUlya saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 i* keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa mAM rakama bharI orDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa ghare beThA divAnakhAnAmAM kathAzravaNano dRzya lAbha T0 vastu karatA vicAradAna zreSTha che. samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM To beMka opha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka puNyakarma prApta karo 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI- 400 004. Teliphona : 23820296. | 2. InsTITyuTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 208 2. I Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekalo jAne re...! prabuddha jIvana : gAMdhI smRti ciMtana vizeSAMka jAnyuArI, 2013 harikAkA pahelA vilepAralAmAM rahetA hatA. ( paMthe paLe pAtheya... chellAM traNa varSathI ja amArI sosAyaTImAM rahevA AvyA hatA. kAkAnA phleTano daravAjo artho | DaoN. kalA zAha eka vRddha pitA hatA. temane cAra dIkarA hatA. khullo hato. bahAra khArI biskiTavALA potAnA pitA bimAra paDyA. cAre putro pitA pAse AvyA. thoDA samaya pahelAM "kauna banegA biskiTanI peTI laIne Ubho hato. tyAMthI pasAra cAre bhAIo bAjunA rUmamAM vAto karatA zAke bhAI: karoDapati'nA kAryakramamAM mAnanIya amitAbha thatI eka kAmavALI bAIe kahyuM, 'daravAjA khola pratA pita hatA. pitAjInuM mRtyu thAya to zuM karavuM? temanI baccananI sAme eka sajjana hoTa sITa para beThA do.' biskITavALAe daravAjo kholyo tyAre teNe aMtima vidhi atibhavya rIte karavI temane cokhkhA hatA ane potAnA jIvananI vAto karatA hatA. joyuM ke kAkA pesejamAM UMdhA mAthe jamIna para ghI ane sakhaDanA lAkaDAthI agnidAha ApavAno amitAbha baccane te sajjananA jIvananI eka paDyA hatA. temanuM zarIra kaDaka thaI gayuM hatuM. ane cAre bhAIoe kAMdha para uThAvIne smazAne viDIyo klIpa batAvI. e drazyamAM lagabhaga 60 AjubAjumAMthI pADozIone bolAvyA. DaoNkTara vaI javAnA je samAjamAM bAghAnI ane varSanA A sajjana potAnI 80 varSanI mAtAne AvyA ane kAkAne mRta jAhera karA. ApaNI badhAnI mAna-pratiSThA jaLavAya. potAnI pITha para besADIne temane trIje mALethI kAkA ucca madhyama varganA khAnadAna sajjana bIjA putrae kahyuM. moTAbhAI. tamArI badhI nIce utAratA hatA. kAraNa ke pote trIje mALe hatA. varSo sudhI pAralAmAM rahI kApaDanI vAta sAcI che, pitAjInI aMtima vidhi tame kahyuM vatA hovAthI bimAra mAtA nIce utarI zakatA holaselanI dalAlI karato hato. dhadhAmAM teo te pramANe ja karIza. paNa AjanI moMghavArIne na hatA. pote ke.bI.sI.mAMthI jItIne maLelI kuzaLa hatA. paise Take sukhI hatA. samAjamAM pratiSThA dhyAnamAM rAkhIne cokhkhuM ghI ane sukhaDanA rakamamAMthI grAunDa phlora para ghara levAnI IcchA hatI. e jamAnAmAM moTA putrane eNnjiniyara dhArAnI vAta javA do kalA chI rAkhatA hatA. jethI temanI mAtAjI nIce harI pharI banAvyo hato. te paNa have nivRtta hato. vaDodarAnI hato. te paNa have nivRtta hato. vaDodarAnI lAkaDAthI calAvI laIzuM. zake. klIpamAM pITha para mAtAne UMcakIne jatA moTI kaMpanImAM DirekTare hato. te potAnA putra, trIjA putrae vAta AgaLa calAvatAM kahyuM, sajjanane joIne mane mAtRbhakta zravaNanI yAda putrIo, pautro sAthe moTA baMgalAmAM jIvana bIjuM badhuM to ThIka eno vicAra pachI karIza. AvI gaI. vitAvato hato. bIjo putra sI.e. thaI kalakattAmAM paNa A kAMdha para UMcakavAnI vAta bhUlI ja jAo. bIje divase bapore bAra vAge amArA seTala thayo hato. enA putra-putrIonA zikSaNa ApaNA ApaNAmAM bApujIne kAMdhe upADavAnI tAkAta ja makAnanA 'bA' vigamAM eka ghaTanA banI. ekANa mATe harikAkAe ghaNA Arthika sahAya karavA. kyAM che ! bApujIne ebyulansamAM laI jaIzuM. varSanA vayovRddha harikAkA mRtyu pAmyAnA samAcAra trIjo dIkaro amadAvAdamAM seTala hato ane sauthI bAkInuM tamAre jema karavuM hoya tema karajo. maLyA. harikAkA mAnasika ane zArIrika rIte nAno dIkaro ema.bI.e. karI laMDanamAM raheto saMparNa taMdurasta hatA. teo dararoja maMdire darzana hato. kuTuMbIjano ane temanA pautra-pautrIonA "mAya DIyara bradharsa A badhuM ja javA do. mArI karavA jatA. alabatta TekA mATe lAkaDIno upayoga gaNatarI karatA temanA kuTuMbamAM lagabhaga 70 vAta sAMbhaLo ja kola dha engalansa Teka TIma karatA. temaNe kyAreya koI paNa prakAranI davA jaNA hatA. chatAM harikAkAnA mRtyu samaye... enDa barna hIma Ina IlekiTrasiTI (ebyulansa khAdhI na hatI. aMtima paLe eka paNa "sva-jana' svajana, potAnuM bolAvI temane laI jAo ane IlekiTrasiTImAM | divALI pachI jJAna paMcamInA divase ja teo saguM tyAM hAjara na hatuM. bALI do.) mane maLavA AvyA hatA. temanA svabhAva ghaNA chellA agiyAra varSathI ekalavAyuM jIvana pitAe rUmanI bahAra UbhA UbhA potAnA ja milanasAra hato. temanI sAthe thayelI vAtacIta jIvatA harikAkA ekalA ja mRtyu pAmyA. 'ekalA panotA putronI vAto sAMbhaLI ane aMdara mujaba temanA kuTuMbamAM vartamAnamAM cAra putro ane ja AvyA manavA ekalA javAnA' e vAta sAcI AvIne kahyuM, 'tame badhA A badhI carcA baMdha temano parivAra hato. temane potAnA paDI. karo.mane mArI lAkaDI ane Dagalo ApI do. huM nAmAM cAra panIothI ATha patro thayA cAra cAra dIkarAonA parivAramAM emanA mArI meLe ja cAlyo jaIza. tamAre koIe ciMtA hatA. paNa cAra putro mRtyu pAmyA hatA. potAnI eke ya kuTuMbamAM koIe harikAkAne sAcavyA che. kAkAne sAcavyA karavAnI jarUra nathI.' cAre patnIo mRtyu pAmI hatI. temanI cothI patnI nahi! Ane karuNA kahevI ke nirdayatA? amArA harikAkA paNa koInI ya rAha joyA pote 86 varSanA hatA tyAre matyu pAmI hatI. eka tarapha zravaNanI jema vayovRddha mAtAne vinA koIne kahyA vinA ekalA cAlyA gayA... tyAra pachIno samaya temaNe ekalatAmAM vitAvyo potAnI pITha para besADIne maMdira laI janAra potAnI meLe. * * * hato. durbhAgye temane ekeya dIkarI na hatI. kadAca putranI sAcI sevAbhAvanA ane bIjI tarapha ekAda dIkarI hota to Aje je ghaTanA banI te na bhaNAvI gaNAvI jIvana jIvatA zIkhavADanAra kAkA bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, banata. mRtyunI aMtima paLe je drazya nirmAyuM te na pratyenI bahoLA kuTuMbIjanonI nirdayatAno vicAra gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063. nirmAyuM hota. karatA eka prasaMgakathAnuM smaraNa thAya che. phona naM. : (022) 22923754 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JANUARY 2013 PRABUDHHA JIVAN GANDHI SMRUTI CHINTAN SPECIAL Thus HE Was, Thus HE Spoke : GANDHI AND LEO TOLSTOY Two of the great 20th century philosophers, Mohandas K. Gandhi and Leo Tolstoy exchanged a series of letters, written in English, discussing their views on non-violence and global politics. In the beginning of the 19th century we discover a devout follower in Gandhiji and that is Gandhi for you, an eternal student, avid reader and ofcourse our 'FATHER OF THE NATION So much of Gandhi and Tolstoy's teachings mirror each other - For both were idealistic, making 'the law of love' and nonviolence as the crux of their moral philosophy. Both wee the voice of the poor and simplified their own life accordingle. (Tolstoy being a rich Russian and Gandhi himself prettty english in his ways in his earlier days) till they both gave up concsiously on luxuries. Both have autobiographical records of their entire life and all that they infered from their experiences. The famous writer Christian Bartolf so beautifully captures the friendship, mutual admiration and influences in his essay on Gandhi-Tolstoy friendship - 'Undoubtedly the dialogue between Gandhi and Tolstoy was not only a correspondence of letters but also a correspondence of minds. Gandhi's reading of Tolstoy's writings can be dated back to the year 1894. Significantly the young lawyer first read Tolstoy's The Kingdom of God is Within You after humiliating experiences of racial discrimination in South Africa. Thus Gandhi was not attracted by Tolstoy the famous novelist, but by the Tolstoy who expounded the doctrine of Non-resistance in his three essays of confessions My Confession, My Religion, The Kingdom of God is Within You or Christianity Not as a Mystic Religion but as a New Theory of Life. Tolstoy had found a way out of his mid-life crisis through a new understanding of the Christian Gospel. Assisted by a Rabbi, Tolstoy had found a clue to a new understanding of the Gospel and of his life in a radical interpretation of Matthew's verse (5:38,39) 'You heard that it was said: an eye for an eye, a tooth for a tooth. But I tell you not to resist the evil person. This Non-resistance however, according to Tolstoy, does not mean the victory of evil accepted with fatalism, but on the contrary, its destruction by the refusal to cooperate with injustice. According to the doctrine of Nonresistance it is necessary to struggle using just means against injustice in all social, political and economic fields of human life. Gandhi did not however initiate the correspondence with Tolstoy until some years later. When Gandhi took up his correspondence with Tolstoy from London, he had gathered experience as a lawyer and political advocate of the Indian minority in South Africa for 55 more than 15 years. With his wife Kasturba he had four children (Harilal, Manilal, Ramdas, Devadas) before he decided in 1906 to live his marriage in celibacy. Gandhi became a brahmachari, a seeker for truth in renunciation, through his experiences in a stretcher-bearer corps. He no longer dressed as an English gentleman but began to appreciate his Indian origin. From an assimilation always compromised by racist oppression he proceeded to the laborious work for the emancipation of ostracised Indian indentured labourers. His path and that of numerous seekers for truth, satyagraha, led to prison because they deliberately broke humiliating and unjust laws. In January 1908 Gandhi was in a Johannesburg prison for 20 days because he disobeyed an order to leave the Transvaal. Satyagraha campaigns in South Africa started in 1906 in Johannesburg. The Transvaal Indian struggle for emancipation led by Gandhi was the starting point for the first letter to Tolstoy. In addition, Gandhi was attracted by Tolstoy's The Kingdom of God: Tolstoy's The Kingdom of God is Within You overwhelmed me. it left an abiding impression on me. Before the independent thinking, profound morality, and the truthfulness of this book, all the books given me... seemed to pale into insignificance. (6) In addition he read Tolstoy's writings on social ethics, What is Art?, The Slavery of Our Time, The First Step, What Shall be Done? and the Letter to a Hindoo. In a letter sent by Kotschety on Tolstoy's behalf and dated 7 September 1910 (the letter was received by Gandhi after Tolstoy's death) Tolstoy revealed his thoughts arising from his reading of Gandhi's letters and reports: The more I live-and specially now that I am approaching death, the more I feel inclined to express to others the feelings which so strongly move my being, and which according to my opinion, are of great importance. That is, what one calls non-resistance, is in reality nothing else but the discipline of love undeformed by false interpretation. Love is the aspiration for communion and solidarity with other souls, and that aspiration always liberates the source of noble activities. That love is the supreme and unique law of human life, which everyone feels in the depth of one's soul. We find it manifested most clearly in the soul of the infants. Man feels it so long as he is not blinded by the false doctrines of the world. RESHMA JAIN The Narrators Mobile: 9820427444 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 PRABUDHHA JIVAN GANDHI SMRUTI CHINTAN SPECIAL JANUARY 2013 GANDHI MY FATHER, A CREATION IN CONFLICT Feroz Abbas Khan (Author is a young creative director of film and drama. Here he narrates the conflicts about the son and father relation in this great movie. ] Gandhi, My Father, is a result of a deep personal The truth had to be told, but let us be very clear, anguish. Harilal's tragedy cannot be a yardstick to measure the I have often questioned my motives in making this greatness of the 'Mahatma'. film. Am I to use the private pain of a very public family Infact, it is a reminder, that all freedom struggle entail to feed the voyueristic appetite of an entertainment personal, social and political sacrifices, often the hungry audience? personal is most painful. He was caught at the wrong Was Mahatma Gandhi a father who failed or a time in history with a difficult surname relationship that failed? What moral credentials do I Harilal's story is a desperate scream for love. He have to even attempt passing a judgement on an adored his father, he loved his father and the ultimate extraordinary man who would have been God, if he irony of love is that the one you love the most you hurt wasn't a human being. the most! I abandoned the project several times. It was a Film-making travels three important stages to burden that my feeble conscience could not realisation. handle.But, a voice kept murmuring, I must find a way. Write, Shoot, Release. Harilal Gandhi was intelligent, handsome, romantic, I would be agonising at every stage, trying to give a strong-willed, fiery, beloved husband, doting narrative structure and coherence to a story in which father... The Chhota (young) Gandhi of South Africa the truth has to be spoken without fear and yet the was to be the natural heir to his revolutionary father Greater idea of "GANDHI" is never sacrificed. He challenged the cruel and racist regime in South Lets look at each stage: Africa, courted arrest. In prison, he became the first passive resister to use fasting as a weapon for justice. WRITE At 19 years of age, he was the star performer! It is relatively simple to tell stories about heroes and Yet, five months after Mahatma Gandhi's death, he villians.Harilal the wronged son and Mahatma Gandhi was picked up, a beggar on the street in Bombay, the uncaring father period. brought to a hospital, where he died shortly, unknown, Eulogies with platitudes and denigration with a unsung. An irony and destiny that will remain a mystery. venom are some other models that can be used to deal Unscrupulous businessman used his "Gandhi' with Gandhi. Polarised politics uses them with serious surname as a dependable "Brand" to defraud the damage to the truth. unsuspecting and gullible investors. Muslim fanatics Every film writer or pundit will advise you that we attempted to use his conversion to Islam as a weapon need a protagonist who is locked in conflict with the to damage the inconvenient Gandhi, to facilitate a antagonist and wins. confrontation with the Hindu fanatics in a dance of Can the complexity of a relationship between a mutual annihilation. A young widower, he took to principled father and an aspiring son driven by the alcohol, debauchery, public fury against his father, social and political turmoil of its time be reduced to a extreme poverty and terminal illness. binary? Harilal Gandhi's life is a nightmare, which Indian For me, the shades between the extremes of black history is more comfortable in denial. The combustible and white is the space where truth resides. nature of his character can create havoc to the thought These are real people documented with facts. Their and idea i.e.'Gandhi'. struggle is life instructive. We could reduce it to petty Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JANUARY 2013 PRABUDHHA JIVAN GANDHI SMRUTI CHINTAN SPECIAL 57 domestic quarrel or empathise with their compulsions. delicate balance of dignity, aesthetics, drama, facts and To the horror of many, the two main characters in cinematic grammar. the film kept shifting as protagonist and antagonist. We RELEASE were with the Mahatma several times or it was Harilal All marketing strategies are focused on getting the who made us weep so often. largest number of people to see the film. Some of the The final story, screenplay and dialogues is a result ideas are morally dubious and ideologically dangerous. ideas of these big and small battles with perhaps million Since a large number of film going audience is mutinies inside me. young, we were advised to project the film as a clash SHOOT between the younger generation of hopeful and the First day of shoot, 31 st.January 2005. Early older generation of rigidity and dogma. Let it be seen morning, I was driving to the location, the famous step- as an anti-gandhi film relieving the young from the wells of Ahmedabad. We passed the Sabarmati tyranny of principled action, conscientious choices, Ashram. I requested the driver to turn around and hard work, pursuit of excellence, compassion, nonreached the doors of Hriday Kunj, a small private room violence etc etc. Harilal was to be the young hero and where the Mahatma would sit, spinning, weaving. Gandhi the vanquished villain. praying and guiding the Indian freedom movement. The A section of the media suggested we selectively Ashram was quiet and empty. A solitary janitor, braving highlight the provocative parts of the film and let the the cold winter, cleaning the room, invited me to sit controversy rage and spread. This could prove to be a and pray in this most sanctified place. General public mutually beneficial arrangement. is barred entry to avoid desecration. The argument between finance and morals is fierce As a chosen one, I could hardly hold back my tears, and delicate. All films are commerce if a lot of money sitting there, weeping profusely, I kept asking Bapu to has been spent and it should at least recover the cost. give me the strength to make a film that does not hurt After much debate, arguments and soul searching, the greatness of Mahatma. I could abandon the project screened the film for the members of the Gandhi but would never be able to live with guilt of having family. They had to be the ultimate arbitrators of this wronged him. legacy. This incident shook me to my core. Deeply moved after watching the film, one of them As an illustration, there is a scene in the film where told me that it seems as if one of our close family Harilal is sitting in a tiny room with a prostitute asking member has made this film experiencing the agony her to let him stay a bit longer, as he wants to have a and anguish of Ba and Bapu as parents and suffering conversation with her. She firmly asks him to leave as the pain and helplessness of Harilalbhai as a she has to service other clients. son without judgement or prejudice. I had a choice to shoot the scene with all the gory I need not say more, this sums up my conflicts and details and explicit vulgarity at the brothel to dilemma. sensationalise or to simply explore the loneliness of P.S.: As a mark of respect to the Mahatma, we Harilal, for whom the world had shut its door on him, never put posters of the film on walls. They usually get and he simply needed companionship. I chose the latter torn or peel off and then trampled upon. *** option. 22, Fairfield, Sipahi Malani Marg, Church Gate, Every shot in the film, bears the tension of this Mumbai-400 020. Mobile : 98200 43684. . There are but two roads that lead to an important goal and to the doing of great things: Strenght and Perseverance. Strenght is the lot of but a few privileged men; but austere perseverance, harsh and continous, may be employed by the smallest of us and rarely fail of its purpose, for its silent power grows irresistibly greater with time. The drop of the rain makes a hole in the stone, not by violence, but by oft falling Mahatma Gandhi Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 PRABUDHHA JIVAN GANDHI SMRUTI CHINTAN SPECIAL PUJYA GANDHIJI Pushpa Parikh An eminent, simple, impressive personality means Pujya Gandhiji. Those who have not seen him are also impressed by his character. Einsteine is absolutely right in saying that people after ages might not believe that Gandhiji was a human being like us who was born in India and that too-in youngster's language a Gujju person. Now I would like to share with you some of my experiences during th freedom movement. It was in 1942 when I was only twelve years old. Once I attended Gandhijis meeting at Juhu Beach. Though I was far away I was very much impressed by his address. The very next day our group of boys & girls started joining the freedon movement in whatever way we could. The first thing we started was spining. We used to buy cotton, make punies, spin either on takli or charkha, make yarn & skein of threads (il) and send them for weaving. We also started wearing Khadi. Then we started joining processions & shouting slogans. It was a very exciting experience. Early morning at 6 o'clock we used to go for Prabhat Pheri and at night we would go for Mashal Sarghas (torch light procession). Once it so happened that a police van came and arrested some boys from the morning procession. One boy nearly fourteen year old jumped out of the Gandhiji's Personality By Different A mystic who was hard-headed realist A pacifist who was all his life a troublemaker A revolutionary who was a very staunch conservative: a strict disciplinarian who challenged the established order in every field of life A shrewd politician who would implicitly trust all his opponants A statesman who refused to look beyond one step ahead. A generous man of very stingy habits who would save his pennies and throw away his pounds. A great lover of children, who often imposed very cruel punishment on them A kind hearted captain who was hard task master A confirmed democrat with very pronounced authoritarian traits. A gentle spirit seeking to accomodate an amazing gamut of openions and personalities and high-handed patriarch insisting on total submission. A staunch Hindu respecting all faiths as his own. An orthodox devotee who opposed all rituals of all reli JANUARY 2013 open van when the van was moving slowly. He became the hero of our group. Even orthodox parents encouraged the children for the activities regrading independance movement. Another exciting thing was strikes in the schools. The girls used to offer bangles to the boys who did not co-operate in the strike activity. It was a fun to sit on the road in a row and stop students attending the school. Now I will tell you about an incident which shows the effect of Gandhiji's principles and movement on the people. There was no fear of imprisonment. My father who was a renowned solicitor started wearing khadi and a person who was a chain smoker one fine morning declared that he had left smoking. We were surpriesd. The reason he gave us was this Suppose I am imprisoned to-morrow, who will give me cigaretts in the prison? We should be ready for imprisonment on any day and at any time.' Gandhiji made everybody fearless. It was fun to attend his meetings. Even today people are astonished if they meet person like me who have seen Pujya Gandhiji. 6/B, 1st floor, Kennaway House, V. A. Patel Marg. Mumbai-400 004. Tele. : 23873611. Angle : Gandhi is many men in One! gions. * An intense seeker after spiritual bliss, devoting most of his time and energy to mundane (earthly) power politics AND An expert dietician, and educationist of note, a superb organiser, a great publicity expert, an evengalist reformer of social evils, an enthusiastic naturopath, a lover of humanity, an apostle of peace and non-violence recruiting slodiers for British army in souch Africa... It is hardly ever possible to present gandhi in his entirety He kept on evolving and changing until the very last moment of his earthly existense A shy, ignorant, timid Gandhi of 1888, an active, gregarious and Vocal Gandhi of the nineties, the failure of a barrister in India, the ablest and the most highly paid advocate in Johanesburg, a status conscious and comfort loving Gandhi, an ardent ascetic etc. In his own words Gandhiji said: In my search for TRUTH I have never cared for consistency. (From `The Agony of Arrival' Gandhi - The South Africa Yrs.) By - NAGINDAS SANGHAVI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LLLLLLLLL LLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLL LLLLLLLLLL LLLLLLLLLLLLLLLLLLLL PRABUDDHA JIVAN : GANDHI SMRUTI CHINTAN SPECIAL JANUARY, 2013 On a bicycle GORRORYSSORSSA Young Kastur Ba he rAma FOREVER Rajghat Memorial Gandhiji 1928 At the Round Table Conference Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BUNALU LUNMAMLANADI . Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067757. Published on 15th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month. Regd. No. MH/MR/ SOUTH-146 / 2012-14 60 PRABUDDHA JIVAN: GANDHI SMRUTI CHINTAN SPECIAL JANUARY, 2013 Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhal Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - I[ gNI - ' varSa-61 : aMka-2 - phebruArI 2013 * pAnA 36 kImata rUA. 20 SAha joI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina-vacana jIvanI tRSNA saMtoSAvI ghaNI kaThina che. kasi pi jo imaM loyaM paDipunnaM dalejja ekkassa / teNAvi se Na saMtusse ii duppUrae ime AyA / / (3.8-6 6) jo koI eka mANasane samRddhithI pUrNa evo Akho loka ApI devAmAM Ave to paNa tene enAthI saMtoSa thaze nahi. jIvanI tRSNA AvI rIte saMtoSAvI pachI kaThina che. Even if the whole rich world is given to one man, he will not be satisfied with that. It is extremely difficult to get all the desires of man fulfilled. (DaoN. ramAlAla cI. zAha graMthita 'jhina vavana'mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkyuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda gAmaDa + 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM verA prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI nArAyo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI NilAla mokamacaMda zALa jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha prabuddha jIvana samanvaya kuMbhArane be dIkarIo hatI. eka dIkarInA lagna khetI karatA kuMbhAra sAthe thayAM ane bIjInAM lagna ghaDA ghaDatA kuMbhAra sAthe thayAM. je ghaDA banAvato hato. thoDA samaya pachI kuMbhAra dIkarIone maLavA gayo. pahelA jeno pati ghaDA banAvato hato tenI pAse gayo ane pUchyuM, 'kema beTA, kevuM cAle che ?' dIkarIe kahyuM, 'pitAjI, Ama to badhuM sAruM cAle che paNa eka prazna che-nIMbhADAmAM ghaDA pAkI rahyA che ane vAdaLAM gherAyelAM che. jo varasAda Avaze to takalIpha thaze, ghaDA pAkaze nahIM. tame prArthanA karo ke varasAda na thAya.' ma kRti (1) re paMkhIDAM.... (2) bhAratIya ciMtanamAM mokSa tattva H eka samIkSA sarjana-sUci (3) pa laIne marI gayA (4) manuSyabhavanI kiMmata (5) nema-rAjula (6) hiMsAthI utpanna thatI urjA doSayukta che. bhAratanI RSi saMskRtinA saMskAro (7) sacavAya temAM saunuM kalyANa che sukha tamArI pratIkSA kare che (8) (9) bhAva-pratibhAva (10)dharma eka saMvatsarI eka (11) zrI. muM..yu.saM. dvArA 78mI paryupanna vyAkhyAnamALA (12) jayabhikhkhu jIvanadhArA : 47 (13) sarjana-svAgata (14) Event (15) Thus HE Was, Thus HE Spoke-- MUJI (16) Art and respect (17) paMthe paMthe pAtheya : putrI tarpaNa Acamana kuMbhAra bIjI dIkarI pAse gayo. pUchyuM, tArI zI hAlata che?' dIkarIe kahyuMH 'pitAjI, bAkI to badhuM sAruM che. aSADha mahino AvI gayo paNa varasAda nathI. khetI kevI rIte karIe ? mArA mATe prArthanA karo ke varasAda thAya.' baMne virodhI vAta hatI. kuMbhAra samajadAra hato. baMne dIkarIne bolAvI. pahelI dIkarIne kahyuM ke tArA ghaDA pAkI rahyA che ane varasAda na Ave to tane phAyado thaze. bIjI dIkarIne nukasAna thaze. to tAre aDadho bhAga tArI bahenane ApI devo. ane varasAda Ave to tArI bahena tane aDadho bhAga ApI deze. samanvaya thaI gayo. phebruArI, 2013 kartA DaoN. dhanavaMta zAha sudarzanalAla jaina anu puSpA parIkha chuM. sArjita paTela 'anAmI' DaoN. pravINabhAI sI. zAha pRSTha Acharya Vatsalyadeepji Translation Pushpa Parikh rameza tannA 9 11 14 16 vilAla kuMvarajI voza zazikAMta veca 17 pa. pU. A. vAtsaRdIpa surIzvarajI 19 21 'jinAgama' hiMdI prakAzita lekha 22 24 25 29 DaoN. kumArapALa desAI DaoN. kalA zAha Annual Report Jain Acedemy Reshma Jain 32 33 34 36 mukhapRSTa : bhagavatI devI sarasvatI (jena paramparA) zAntinAtha bAvana jinAlaya, sevADI, jillo pAlI (rAjasthAna) (1000 varSathI prAcIna tIrtha) Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 ( 'prabuddha jIvana' varSa : 61 0 aMka: 2 0 phebruArI 20130 vikrama saMvata 20690 vIra saMvata 25390 mahA sudi tithi-60 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) Ugly 6JC6L 00 vArSika lavAjama rU.200/-00 0 0 chUTaka nakala rUA. 20/-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha re paMkhIDAM... rAjavI kavi kalApInI A kAvya paMkti kalApIne aMjali svarUpa anya zAstro paNa kahe che. nathI, paNa jemaNe A kavitA kizora vayamAM zALAmAM gokhI ane have huM 87 varSa pUrAM karIza, paraMtu nAsA phAunDezana nAmanI jAhera gAI hoya, yuvAnImAM samaya maLe tyAre gaNagaNI hoya ane 60-70 senITezananI vyavasthA goThavanArI saMsthA 24 varSathI zarU karI ane te pachInI 'yuvAnI'mAM ekalA ekalA nijAnaMde smarI hoya evA jaipha ghaNI vistAra pAmI. tenA kAmamAM huM mAro samaya vyatita karuM chuM. yuvAnone arpaNa che. mAro dIkaro ema. DI. thayela kansalTanTa phIjhIzIyana che ane chellAM "gItAnA phoTAmAM tenA nirdoSa hAsyanI sAthe jANe hamaNAM ja 22 varSathI potAnA kansalTezananA kAmamAM ghaNo pravRtta rahe che. mArI ApaNI sAthe vAta karaze tevuM lAgyA kare che. A badhuM jouM chuM tyAre te putravadhU te sarakArI nokarImAM 10-30 thI 6-30 sudhI nokarImAM yAda Ave che." hoya che. emAM te samayamAM huM jo ghare houM to ekalo ja houM chuM te A mane Avela eka patramAMnA A vAkyo mane koI yuvAna mitre nathI uMmare gamatuM nathI. lakhyA paNa 56 varSanuM samRdhdha dAMpatyajIvana mhANIne 87me varSe ekalA vRddhAvasthAmAM zarIra sAruM rahe to paNa koInI kaMpanI joIe. A thaI gayelA satata pravRttimAM rahenArA ApaNA sAmAjika jIvananI vAstavikatA svAtaMtrya senAnI zrI sUryakAMta parIkhanA che. A aMkanA saujanyadAtA che. huM IcchuM chuM ke 'prabuddha jIvana'nA taMtrIzrI A saMsthAnA sthApakomAMnA eka zrI zrI hitenacaMda morArajI deDhIyA dhanavaMtabhAI A viSaya upara lekhako pAse paramANaMda kuMvarajI kApaDiyAnA suputrI A I nI puNyasmRtimAM abhiprAyo maMgAve ane temAMthI kaMIka sUryakAMtabhAInA patnI ane kavayitrI tema kaccha gAma nAnI khAkhara AzAnuM kiraNa lokone maLaze. bhagavAnanuM ja ciMtaka gItA parIkhanuM hamaNAM ja haste : gaM. sva. madhumatibena hitenacaMda nAma levuM te eka rasto che, paraMtu temAM dehAvasAna thayuM. ' ane ekAgratA keLavI zakAtI nathI.'' A sUryakAMtabhAI tyAra pachInA 27zrI mANekalAla morArajI saMgoI pU. sUryakAMtabhAIe mane A kAma soMpyuM 1-2012nA patramAM mane lakhe cheH eTale sarvaprathama 'prabuddha jIvana'nA vAcakone A viSaya aMge potAnA pati-patnIno saMsAra cAlato hoya, manameLa hoya ane lAMbA svAnubhavo ane vicAro mokalavA nimanuM chuM. varSo pachI temAMthI eka jAya tyAre ekalApaNuM lAge. e ekalApaNuM 'prabuddha jIvana'nA vAcako pAse prabuddhatva ane tattvanI ja vAto anubhavatA keTalAMya kuTuMbo ApaNA dezamAM haze. lAMbu AyuSya sAruM karavAnI hoya paNa 'bhUkhe bhajana na hoya gopAlAnI jema jIvanamAM ke kharAba teno AdhAra zarIra svastha rahe tenA para che. ane teno samasyA hoya tyAM sudhI tattva bhAve nahi. AdhAra paNa khAvApIvA para rahe che, te phakta jaina zAstra nahIM, paraMtu A viSaya para mAre lakhavuM e kaparuM kAma che, kAraNake huM koI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana phebruArI, 2013 samAjazAstrI nathI ke IzvaranI kRpAthI evo anubhava haju sudhI thayo zake ane teja lAvI zake. nathI. thAya evuM lakhI mArA sukhI dAmpatyajIvanamAM zrImatIjIno roSa pU. dAdA bhagavAna kahetA ke je paLe lagnanI gAMTha baMdhAya che. e vahoravo nathI ane dhAro ke thAya evI kalpanA karI vartamAnamAM ghUjI paLe ja A gAMTha chUTavAnI niyati lakhAI gaI hoya che. meM keTalAka uThavuM nathI. gRhasthone 40thI vadhu varSa ekalA jIvana pasAra karatA joyA che, e hA, mArA parivAramAM mArA moTA kAkAnI ekalatA meM joI che. paNa AnaMdapUrvaka, dharmane kendramAM rAkhIne, e sarve vaMdanIya che. mArA kAkImA vagara eo lagabhaga dasa varSa ekalA rahyA haze, mAtra ApaNe ahIM puruSanI ekalatAnI ja vAta karavAnI che, kAraNake eka yuvAna putranA sahAre. putrIo paraNIne sAsaravAse hatI. tyAre kahevAya che ke strInI ekalatA strI pacAvI ane pasAra karI zake che ghaNI vakhata meM emane muMjhAtA joyA che ane evA vAkyo paNa sAMbhaLyA evuM daivata enAmAM hoya che. jo ke A vidhAna sAthe A lakhanAra che ke, "ghaDapaNa patnInA sAtha vagara nibhAvavuM bhAre che.' zArIrika saMmata nathI. ulaTuM strI mATe to e "strI' che eTale kaparA caDhANa paNa sevA to patnI vagara na pamAya enuM du:kha to kharUM ja paNa emanA che. e carcA pharI kyAreka. paNa ahIM sUryakAMtabhAI, eka puruSe prazna mananI vAta koI sAMbhaLe nahi enuM emane pArAvAradu:kha thatuM. AjIvana pUchyo che eTale ApaNe puruSanI ekalatAnI vAta karIzuM. zikSaka rahyA eTale satata pravRttizIla ane pramANika tema ja sidhdhAMtavAdI have saMyukta kuTuMba lagabhaga rahyAM nathI. putrIo emanA saMsAramAM jIvana. putra parivAra emane sAcave chatAM acAnaka ochuM AvI jAya, vyasta hoya ane putra-pautro kArakIrdinI zodha ane keriyara banAvavA mana ALuM thaI jAya. A paristhitine kAraNe kyAreka emanA svabhAvamAM dezamAM ke paradeza sthAyI thayA hoya; sAthe hoya toya A vartamAna vikRti paNa AvI jatI ane roSa zAMta thAya tyAre AMkhamAMthI AMsu jagatanI 'rajhaLapATa'mAM emanI icchA hovA chatAM A ekalA vRdhdha TapakatAM paNa meM joyA che. pAse besavAno emanI pAse samaya na hoya. mA-bApanI bhaktinA mArA pitAzrInI saMvedanA vaLI kaMI jUdI ja hatI. huM eka varSano saMskAra ane AvezamAM vartamAna yuvA varganI A vAstavikatAne samajyA hato ane mArI mAtAe dehatyAga karyo. meM to ene sAcavI rAkhelA vagara A yuvAnone doSa devo vyAjabI nathI ja. eTale manamAM du:kha phoTAmAM ja joI che. bhAI bahenamAM huM sauthI nAno. tyAre pitAzrInI lagADyA vagara AvA vRdhdhoe potAne gamatI be pravRtti zodhI levI umara haze lagabhaga 35-36nI. bIjA lagnanA pUratA anukULa saMjogo, joIe, eka dharma AdhArita ane bIjI potAnA zokhanI athavA paNa bIjI strI traNa bALakone na sAcave ane bIjA saMtAno thatAM sAmAjika sevA. pahelethI ja dharmanI thoDI ruci keLavI hoya to bhedabhAvo thaze e dahezatamAM bIjA lagna na karyA, uparAMta AjhAdInI sUryakAMtabhAI lakhe che ema 'emAM ekAgratA keLavAtI nathI' evI laDatamAM pahelethI ja jhaMpalAvI dIdhuM hatuM eTale 'mizana" to hatuM ja, paristhiti na Ave. Atmika vikAsanI zakyatA dharma ane tattvajJAna pAse che, paraMtu pAchalI umare meM temane kaNasatA joyA che, ane mArI moTI e maLI jAya pachI ghaNAM prazno ane phariyAdanA cheda uDI jAya che. bahena pAse eka vakhata evuM bolatA sAMbhaLyA paNa che, ke pote bIjA vartamAna yugamAM tabIbI kSetranI ajaba pragatine kAraNe AyuSya lagna na karI potAnI jAtane ane 85 sudhI pahoMcI gayuM che. hamaNAM ( vicaratA samudAya samarthana maMca bALakone paNa anyAya karyo che. A ) gaI kAle ja amArA vevAInA AjhAdInI laData daramiyAna emane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe uparokta saMsthA mATe 2011nI paryuSaNa | pitAzrI IzvaralAla kAjIno eka strI kAryakara sAthe bhAvanAtmaka | vyAkhyAnamALA samaye A saranAmA vagaranI vicaratI jAtinA tathA 101mo janma divasa emanA samagra saMbaMdha baMdhAyo hato, paNa lagnanI bALakonA zikSaNa mATe dAnanI vinaMti karatA atyAra sudhI lagabhaga parivAre dhAmadhUmathI ujavyo. meM hiMmata na karI zakyA. bALakone rUA. sAITha lAkha ekatrita thayA che. emanA svAcya ane dIrgha AyuSyanuM anyAya e ke mA vagaranA amAre | | amane jaNAvatA AnaMda thAya che ke muMbaI-ghATakopara sthita dAtA rahasya pUchyuM to kahe 'vAMcana,mAtra traNa bhAI bahenoe vikharAI javuM | zrI prasannakumAra nAnAlAla ToliyA umara varSa-82, vyavasAye vakilA vAMcana ane zravaNa; ane jApa." paDyuM hatuM. strI kuTuMba sarje che. ne gujarAtanA rAjakoTa tAlukAnA ratanapara gAmamAM Avela 2 50 eTale jo 60nI aMdara puruSa mITarano ploTa uparanI saMsthAne bakSisamAM Apela che. A jamIna strI ja kuTuMba sAcave che. ekalo paDe to bezaka eNe bIjA A ekalatA ane ekAMta upara makAna bAMdhIne teno upayoga te vistAramAM rahetA vicAratA lagna karI levA ja joIe. hamaNAM gajabanuM aMdhAruM che. samajadAra samudAyanA bALako mATe rojagAralakSI tAlIma mATe vaparAze. amadAvAdamAM naTubhAI nAmanA vyakti ja emAMthI ajavALuM zodhI | dAtAzrI prasannakumAra ToliyAne dhanyavAda. samAja sevake A bAbata siniyara * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180). Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 phebruArI, 2013 prabuddha jIvana siTIjhanano meLo bharyo hato ane emAM 2500 puruSo ane 350 karI zake. AvA Azramone vRdhdhAzrama nAma na ApatAM 'uttarAzrama', strIo AvI hatI. A AMkaDA darzAve che ke ghaNAM ekalA puruSo 'saMdhyAzrama', 'navavasaMtAzrama" ke "navavasaMtavizrAma' nAma ApI zakAya. potAnA jIvananI pAnakharane bIjI vasaMtamAM parivartita karavA icchuka mAnavI e sAmAjika prANI che. ekalA rahevuM enA mATe zakya nathI, sivAya ke e yogI-tapasvI banI jAya. ane lagna eka maMgala have saMtAno paNa samajaNA ane Adhunika vicArazreNI apanAvatA saMsthA che, jenI dIkSA koI paNa vaye laI zakAya che ane emAM madhuruM baMdhana thayA che, eTale potAnA pitAnA che, saMyama che ane bhArobhAra ullAsa punarlagnane hoMzathI vadhAre che. thoDA aham spIrIcyuMala senTara saMcAlita ane utsava paNa che. samaya pahelAM AmIrakhAnanA | saurASTra kesarI prANaguru jaina phIlosophIkala | prAcIna kALamAM vAnaprastha satyameva jayate'nA sAmAjika eNnDa liTararI risarca senTara Azrama hatA ja. A vicArane kAryakramamAM punaH lagna mATe eka | DaoN. ratanabena khImajI chADavA prerita jaina sAhitya jJAnasatra-9, AkAra ApavAnI tAtI jarUra che. puruSanI umara 83 varSanI hatI. joke |tA. 23-03-2013 zanivAra ane tA. 24-03-2013 ravivAranA, koI vyavasAyI bilDara A dizAmAM 80 pachI punaH lagnano vicAra devalAlI (jillo nAsika, mahArASTra) madhye padmazrI DaoN. kumArapALa gati karaze to ene dhana ne sevA puruSa mATe yogya nathI, AvI desAInA pramukhasthAne yojavAmAM Avela che. baMnnenI Avaka thaze. vyaktie potAnA manane vALatAM | jJAnasatranA viSayo nIce mujaba che: aMtamAM aMgrejI kavi bAyarananI zIkhavuM joIe. * dharma ane adhyAtmane vartamAna jIvanamAM parivartana-sakriya karanArAM pAMca paMktithI samApana karuM chuM . kyAreka evI paristhitimAM puruSa paribaLo. huM enuM gujarAtI bhASAMtara nathI mUkAya che ke enA mATe punaH lagna | (satparuSa, graMtha, guru, stotra, tIrtha, mUlya, tattvajJAna, dharmalakhato. vAcaka emanA putra-pautra zakya na hoya to potAnI ekalatAne | paraMparAmAMthI eka mAdhyamanI dRSTAMta sAthe rajUAta.) ke koI paNa parivAranA sabhyane ogALavA mATe maryAdAmAM rahIne, | jaina AgamamAM rahelI vicAradhArAnI vaizvika pracAra prasAranI potAnI pAse bolAvI eno artha anyanA pArivArika jIvanane vikSepa | AvazyakatA-upAyo, paddhati ane Ayojana. samajAvavA vahAlathI vinaMti kare. na paDe e rIte vijAtiya pAtra sAthe * ApaNe sau mahAvIranA saMtAna.. A nimitte ekalatAnuM ekamAM maitrI saMbaMdha rAkhe to parivAra ane | (jaina zAsanamAM rahelA bhinnabhinna paMtho ane saMpradAyone bhagavAna | mAM rahelA bhizabhinna paMDyo ane saMpradAyone bhagavAna ane anekamAM komyunikezana to samAja nAkanuM TocakuM na caDAvavuM | mahAvIranA siddhAMtone ana sarIne eka karavAnI AvazyakatA ) | thI, e khUba ja jarUrI che, ja jAie. zudhya matrI ane pleTonika | Development and Impect of Jainism in India &| visarAI gayuM che ane e saMvedanA lava, jemAM apekSAonI zUnyatA che | Abroad. vedanAnuM kAraNa bane che. ane e lagna saMsthA karatAM aneka | zodhapatronA muddAonI prastuti 8 thI 10 miniTamAM karavAnI lyo aMgreja kavi bAyarananI A rIte pavitra ane urdhvagAmI che. | raheze. paMktio, ane AnaMdo... ane samAje AvA saMbaMdhone mAnanI najare | upara darzAvela viSayamAMthI koIpaNa eka viSaya para zodhapatra 5, uDo paMkhIDAM... jovA e samAjano mAnasika vikAsa thI 7 phUlaskepa para eka bAju TAIpa karIne tA. 02-03-2013| There is a pleasure in che. koIne naDyA vagara AnaMdapUrvaka sudhImAM mokalI ApavA vinaMtI. the pathless woods, jIvavuM e adhikAra pratyeka jIvane che. | Apa jaina sAhitya jJAnasatramAM bhAga lezo teno saMmati patra, There is a rapture on A ekalatAmAM mAnavIne basa mana | Apano TUMko paricaya ane eka pAsaporTa sAIjhano phoTo tA. 26- | the lonely shore, ThAlavavuM hoya che. 02-2013 sudhImAM mokalI ApavA vinaMtI. There is society, where A uparAMta vartamAnamAM phAIva |rajisTrezana mATe saMparka : saurASTra kesarI prANaguru jaina phIlosophIkala none intrudes, sTAra vRdhdhAzramonI A kAraNe ja eNnDa liTararI risarca senTara, 2, mevADa, pATanavAlA eNsTeTa, L.B.S. By the deep sea, and jarUra che. jyAM AvA ekalA vayasko mArga, ghATakopara (vesTa), muMbaI-400086. music in its roar; badhI ja sagavaDatA sAthe mAnabhera rahI Teli :022-42153545.gunvantbarvalia@gmail.com I love not man the less, 140lou.gunvanavallagan.com but Nature more. zake ane samavayasko sAthe maitrI -guNavaMta baravALiyA 1 dhanavaMta zAha keLavI zeSa jIvana nijAnaMdamAM pasAra saMyojaka - TrasTI drdtshah@hotmail.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana phebruArI, 2013 bhAratIya ciMtanamAM mokSa tattva : eka samIkSA 1 sudarzanalAla jaina * anuvAdaka : puSpA parIkha sarve darzanonuM parama lakSya mokSa hoya che. mokSa eTale "saMsAra jarUra che paraMtu pUrNatA mATe anya be sAdhana paNa anivArya che. kAraNake baMdhanamAMthI mukti athavA potAnA zuddha AtmasvarUpanI prApti. eTalA saddaSTi ane sajJAna vagara karmayoga (samyacaritra)nuM phaLa nathI mATe je darzanamAM AtmAnuM jevuM svarUpa batAvavAmAM AvyuM che tyAM bhaktimArga (samyagdarzana) saMbhava nathI. tathA saddaSTi ane sadAcAra AtmasvarUpane prApta karavuM te mokSa che. jema sonAne tapAvIne zuddha vagara jJAnamArga (samyagujJAna) paNa phaLadAyI nathI. karIe chIe temaja vijAtIya karma athavA je ajJAnanA AvaraNane muktAvasthA lIdhe melo thayelo che tene saMyama, samAdhi, athavA taparUpI agnimAM "mokSa' ke "muktino sIdho artha che-karmabaMdhanajanya parataMtratAne tapAvIe to enuM zuddha svarUpe pragaTa thAya che. haTAvI svataMtra thavuM. jaina darzanamAM Ane siddha avasthA paNa kahevAya mokSamArga (zreyamArga) che. siddhano artha che "zuddhatAnI prApti'. jaina darzananI mAnyatA che ke kaThopaniSadamAM kahevAmAM AvyuM che ke saMsArI prANI be prakAranA karmabaMdhanA rAgAdi kAraNono uccheda thayA pachI mokSa maLe che. je AtmA mArgomAMthI koI eka mArga para cAle che. A be mArga che-preyamArga anAdikALathI kaluSitatAo vaDe gherAyelo hato te mukta thavAthI nirmaLa, (saMsAra mArga) ane zreyamArga (mukti mArga). preyamArgane pasaMda caitanyamaya tathA jJAnamaya thaI jAya che. AtmAnI karmanimittaka vaibhAvikI karavAvALA prANI moTA bhAge ramaNIya viSayabhogomAM pravRtta thaI zaktine kAraNe je saMsArAvasthAmAM vibhAvarUpa (mithyAdarzana, ajJAna tathA saMsAramAM bhaTakatA rahe che. moTA bhAganA prANI ajJAnavaza A mArganuM asadAcArarUpa) pariNamana thatuM hatuM, muktAvasthAmAM e vibhAva-pariNamana anusaraNa kare che. A rItanI pravRttinuM mULa kAraNa che- rAga ane dveSa. (rAga-dveSAdi rUpa nimittanA khasI javAthI) zuddha svAbhAvika pariNamana Indriyone sukha ApavAvALA padArthothI rAga (prema, lagAva, bhogecchA (samyagadarzana, samyagujJAna, samyagucaritra)mAM badalAI jAya che. arthAt Adi "sukhAnuzAyI rAga:') tathA Indriyone duHkha ApavAvALA mokSAvasthAmAM AtmA potAnA zuddha caitanyarUpamAM sthita thaI jAya che. padArthothI dveSa (dhRNA, hayadRSTi, krodha) Adi ('duHkhAnudAyI dveSa:') eTalA mATe ene Atma-vasati kahe che. A avasthA prApta thayA bAda karavo eja preyamArga che. A rAgI-dveSI pravRttiono prabhAva ApaNA AtmA anaMta catuSTaya (anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha, citta ane Indriyo para eTalo badho paDe che ke e avaza thaIne zreyamArga anaMta vIrya, A cAra guNo)ne prApta kare che. A avasthA prApti bAda (parama kalyANa mArga- dharmamArga)nI upekSA karI de che. zreyamArganuM punarjanma nathI thato. AtmAne vyApaka na mAnavAthI enA nivAsasthAnane avalaMbana karavAvALA prANI viSayabhogonukhI pravRttine rokIne paNa mAnavAmAM AvyuM che. tIrthakara thaIne mukta thavuM eka vizeSa avasthA aMtarmukhI (AtmonmukhI) banI cittazuddhi kare che. ApaNA saMsArika che, paraMtu pachI koI bheda raheto nathI. jIvana para ajJAna, rAga, dveSa, AdinuM tamo paTala eTaluM gADha che ke jaina darzanamAM mAnavAmAM AvyuM che ke pahelAM badhA jIva karmabaMdhanayukta ene dUra karavA mATe niraMtara saddaSTi, sajJAnAbhyAsa tathA sadAcaraNanI (saMsArI) hatA. pachIthI dhyAna-sAdhanA dvArA mukta thayA che. AvI ja kAyama AvazyakatA che. IndriyasaMyama, AtmadhyAna, yama-niyama, samAdhi, teo pUjA kare che. ane Ane ja Izvara mAne che. paraMtu jagakartA samatA, tapa Adi dvArA Aja vAta kahevAmAM AvI che. eTalA mATe jainadarzanamAM vagere nahIM. kAraNake jaina darzanamAM AtmAne zarIra-parimANa kahyo che. samyagdarzana, samyagUjJAna ane samyagucAritra rUpe ratnatrayane sammilita mATe saMsArAvasthAmAM karmajanya nAnuM ke moTuM jevuM zarIra maLe te tadrupa rUpe mokSamArga (zreyamArga) batAvavAmAM Avyo che. bauddha darzanamAM pariNata thaI jAya che. kAraNake emAM dIpakanA prakAza mAphaka saMkocapaNa trividha sAdhanone Ane mATe Avazyaka batAvavAmAM Avyo che. vikAsa zakti che. mukta thayA pachI karmabaMdhana na thavAthI koI zarIra vedAMta, sAMkhya, yoga ane nyAya-vaizeSika darzanomAM paNa prakArAntara nathI rahetuM. avyavahita (karma pramANenA) pUrvabhavanuM zarIra parimANa (nAma bheda)thI ja vAta kahevAmAM AvI che. | (kaMIka navuM) hoya che. kAraNake emAM saMkoca vikAsanA kAraNa karmono gItAno bhaktiyoga, jJAnayoga ane karmayoga karmazaH samyaggadarzana, abhAva rahe che mATe muktAvasthAmAM AtmA na to saMkucita thaI aNurUpa samyagujJAna ane samyacaritrane ja nAmAntarathI jaNAve che. eTaluM thAya che ke na vyApaka. AtmAmAM svAbhAvikarUpe ja eraMDabIja, vadhAre che ke jaina darzanamAM A traNane judA judA mukti mArga na mAnatA agnizikhA AdinI jema urdhvagamana svabhAva mAnavAmAM Ave che jene traNeyanI sammilitatAnI anivAryatA mAnI che. jyAM jyAM ane pRthaka- lIdhe e zarIra-tyAga uparAMta upara lokAnta sudhI gamana kare che. lokAnta pRthaka muktino mArga batAvyo che tyAM enA mahattvane pradarzita karavAnI (siddhAlaya) pachI gatimAM sahAyaka dharmadravya (gatidravya)no abhAva Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 hovAthI AgaLa (AlIkAkAzamAM) gamana nathI thatuM, anaMta zakti hovA chatAM mukta jIva lokAntanI bahAra nathI jatA kAraNake badhA prakAranI kAmanAo rahita (pUrNa-kAma) che. anaMta jJAna ane anaMta sukhanI je sattA tyAM mAnavAmAM AvI che te atIndriya aparokSa jJAna ('kevaLajJAna") tathA atindriya sukha (Atmastha jJAna-sukha) che. Indriya, mana, zarIra, Adino abhAva hovAthI tyAM tajjanya sukhAdino abhAva che. zarIrano abhAva hovAthI pUrNataH arUpI ane sUkSma avasthA che. eTalA mATe aneka yukta (siddha) java eka ja sthAna para vagara vyavadhAna (ADa ke paDado) rokAI jAya che. tyAM badhA mukta athavA padmAsanamAM hoya athavA khaDgAsanamAM, kAraNake mukta jIva A be ja avasthAomAM dhyAna karatA karatA mukta thayA hoya che. muktAvasthAmAM badhA eka sarakhA jJAna sukhAdithI joDAyelA hoya che. teomAM koI bheda nathI hoto. jo tyAM koI bheda hoya kSetra, kALa, gati, liMga Adi bAra prakArano bhedamAMthI koI) to e upacAra pUrvenA janma (bhUtakALa)nI apekSAe hoya che. prabuddha jIvana anya darzano sAthe tulanA jaina darzanamAM jIvana muktano paNa svIkAra karavAmAM Avyo che. A sazarIrI avasthA che ane AyuSyanI samApti pachI niyamathI e ja bhavamAM videha mukta thAya che. AnA badhA ghAtiyA karma (AtmAnA svAbhAvika athavA anuvI guNonA pratyakSa dhAtaka jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya tathA aMtarAya karma) naSTa thaI javAthI teo 'ahaMtu ' (kevaLajJAnI) kahevAya che A rIte jaina dharmamAM bauddhonI mAphaka abhAvapUrNa nirvANa (mokSa)no svIkA2 nathI ka2vAmAM Avyo kAraNake bhAvarUpa padArthano kadI abhAva nathI hoto. nyAya-vaizeSikonI mAphaka AtmAnA jJAna ane sukhavizeSa guNo (buddhi, sukha, du:kha, IcchA, dveSa, prayatna, dharma, adharma ane saMskAra-A nava nyAyadarzanamAM AtmAnA vizeSa guNo mAnavAmAM AvyA che jeno muktAvasthAmAM abhAva thaI jAya che. jaina jJAna ane sukhane choDI bAkInAno abhAva mAne che.)no abhAva paNa svIkAra karavAmAM Avyo nathI kAraNake jo ema mAnavAmAM Ave to AtmA jaDa thaI jAya ane koI paNa vyakti jaDa (acetana) nathI thavA mAgatI. hA, eTaluM jarUra che ke tyAM duHkhanI sAthe Indriyajanya jJAna, sukhAdino paNa abhAva thaI jAya che. vaizeSika darzanamAM AtmA ane manano saMyoga thavAthI jJAnAdi AtmAnA vizeSa guNa utpanna thAya che ane mokSamAM manano saMyoga na hovAthI zAnAdi guo paNa rahetA nathI. sAMkhyayoga darzananI paNa lagabhaga AvI ja sthiti che. kAraNa ke cetana puruSa tattva sAkSI mAtra che ane buddhi (mahatta) prakRtino vikAra (jaDa) che. mATe atre paNa muktAvasthAmAM jJAna nathI kAraNake te prakRtinA saMyogathI thAya che ane muktAvasthAmAM AtmAnI sAthe prakRtino saMyoga nathI mAnavAmAM Avyo. vedAnta darzana anusAra muktAvasthAmAM sukha ane jJAnanI sattA to che paraMtu tyAM eka ja Atma tattva che. muktAtmAomAM rahezA ATha guNono AvirbhAva : jaina darzanamAM siddhAcalamAM pudgala (jaDatattva)nA paramANuonI sAthe AtmAno saMyoga to che paraMtu AtmAmAM rAgAdino abhAva hovAthI e paramANu karmarUpa pariAta nathI thatA mATe punarjanma nathI thato. jaina darzanamAM karma mUlataH ATha prakAranA mAnavAmAM Ave che je AtmAnA svAbhAvika ATha guNone DhAMkI de che. A karmonA khasI gayA pachI badhA siddhI (videha mukto)mAM nIcenA ATha guNa pragaTa thAya che. (1) kSAyikasamyakatva (nirmaLazraddhAna) mohanIya karmanA kSayathI pragaTela gu. (2) anaMtajJAna (traNa lokanuM aikAlika pUrNa jJAna) jJAnAvaraNIya karmanA kSayathI pragaTela guDDA. (3) anaMtadarzana (traNe lokanA dravyonuM avalokana) darzanAvarIya karyalaya vaDe pragaTela gujA. anaMtavIrtha (atula sAmarthya athavA zakti) aMtarAya karmakSaya varSa pragaTela guA. sUkSmattva (amUrta athavA azarIrattva) nAma karmanA ya vaDe pragaTela guNa. (7) (6) avagAhanattva (janma-maraNano abhAva) AyukarmanA kSaya vaDe pragaTela guza. A guNanA hovAthI eka sthAna para siha rahI zakAya kAraNake aneka amUrta hovAthI koI takalIpha nathI hotI. agurulattva (nAnA moTAno bhedabhAva, samAnatA) gotrakarma tathA nAmakarmanA ya vaDe pragaTela guNa. avyAbAdhattva (anaMta sukha athavA atIndriya apUrva sukha sAtAasAtA rUpa) AkuLatAno abhAva vedanIya karma-kSaya vaDe pragaTela guNa. (8) (4) (5) ahIM eTaluM vizeSa che ke eka-eka karmakSayajanya guNanuM A kathana pradhAnatAnI dRSTithI sAmAnya kathana che kAraNake emAM anya karmono kSaya paNa Avazyaka che. vastutaH ATheya karmono samudAya eka sugunAzo pratibaMdhaka che. abheda dRSTithI je kevaLajJAna che e ja sukha che. digaMbara mAnyatAnusAra nigraMtha muni ja siddha thAya che. paraMtu zvetAMbara mAnyatAnusAra strI tathA gRhastha paNa siddha thaI zake che. anya vizeSatAo mukta thayA pachI paNa vastuno je svabhAva che, utpatti, vinAza ane nityatA e muktAtmAmAM paNa che paraMtu samAnAkAra (paTTuzakAni-vRddhi rUpa) che. muktone niraMjana, nirAkAra, paramAtmA, siddha Adi nAme vaDe paNa oLakhavAmAM Ave che. siddha na to nirguNa che ane nahIM zUnya, nahIM aNurUpa che ane nahIM sarvavyApaka apitu Atmapradezo karatAM carama zarIra (arjuntAvasthAnuM zarIra)nA AkAra rUpamAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana phebruArI, 2013 rahe che. teo sAMkhyavat nahIM caitanyamAtra che ane nahIM nyAya- jaina potAnA Atama svarUpAnusAra mokSamAM duHkhAbhAva, anaMta vaizeSikavat jaDa te chatAM caitanyatAnI sAthe jJAnazarIrI (sarvajJa) che. atindriya jJAna, darzana, sukha ane sAmarthyano svIkAra kare che. enA kAraNake AtmA jJAna-svarUpI ane caitanyarUpa che. mATe muktAtmA "arUpI' svabhAvane kAraNe emAM avyabAdhattva, sUkSmattva, Adine paNa jJAnaguNanA avinAbhAvI sukhAdi anaMta catuSTaya vaDe paNa saMpanna che. mAne che. karmAnusAra pUrva janmanA zarIra-parimANanA arUpI AkArane upasaMhAra mAne che kAraNake AtmA na to vyApaka che ke na aNurUpA, Urdhvagamana A rIte zuddha Atma svarUpoyalabdhi mokSa che jyAM sarva prakAranA svabhAva hovAthI lokAntamAM nivAsa mAne che. karma-saMbaMdha na hovAthI duHkho (AdhyAtmika, Adhibhautika ane Adhidaivika)no abhAva thaI punarjanma nathI mAnatA. jAya che. A kathana sAthe badhA ja AtmavAdI darzana sahamata che. tyAM jIvanamuktone ahaMta athavA "kevaLI' kahe che ane videhamuktane atindriya jJAna ane sukhanI sattAno paNa vedAMta ane jaina svIkAra 'siddha'. dravyanuM svarUpa "utpAvyaya-dhrauvya" rUpa svIkAra karavAnA kAraNe kare che paraMtu nyAyavaizeSika tathA sAMkhyamAM AnA astitvano prazna ja muktAtmAmAM paNa samAnAkAra pariNamana to mAne che paraMtu sthAnanathI. kAraNake nyAyadarzanamAM A guNono mokSamAM abhAva che tathA parivartana (gamana kriyA) nathI mAnatA. tyAM badhA mukta-sadA pUrNataH sAMkhyamAM paNa jJAna ane sukha prakRti-saMsarganA dharma che jeno tyAM karmamukta rahe che tathA badhA samAna guNavALA hoya che, tyAM koI paNa abhAva che. bauddhone tyAM to AtmA jene teo paMcadhAtmaka mAne che bheda nathI. jo koI bheda mAnavAmAM Ave to upacArathI muktapUrva tenI citta-santatino ja abhAva tyAM mAnI le che je sarvathA akalpaniya janmanI apekSA karmAbhAva hovAthI badhA nAma karma-janya zarIra tathA che. vedAntamAM AtmAne sarvathA nitya ane vyApaka mAnavAmAM Avyo mana Adi rahita che. zuddha caitanyarUpa AtmAno tyAM vAsa che. jJAna che mATe tyAM baMdhana ane mokSanI vyAkhyA sApekSavAda vagara azakya che. sukhAdi AtmAthI pRthaka nathI. muktAvasthAne prApta badhA jIvo Izvara bauddha darzanamAM AtmAne sarvathA anitya kahyo che tethI tyAM paNa baMdha- che kAraNake jaina darzanamAM koI anAdi dRSTikartA Izvara nathI. badhA mokSa vyavasthA saMbhava nathI kAraNake tyAM karma-kartA, karma-baMdhanathI jIvo saMsAra-baMdhana kApI mukta thayelA che. mukta pUrNakAma hovAthI chUTakAro prApta karavAvALA sAdhaka tathA karma-phaLa-bhokatA judA judA vItarAgI (IcchArahita) che. che. nyAyadarzanamAM to caitanya bhAva che, mATe A pakSa paNa mokSopayogI * * * nathI lAgato. eTalA mATe lokone vRMdAvananA jaMgalamAM nivAsa karavAnuM 6-bI, 1le mALe, kenave hAusa, vI.e.paTela mArga, nyAya-vaizeSikanA mokSe javA karatAM adhika sAruM lAge che. muMbaI-400 004. Teliphona : 022 238736 11 | zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA pravRtta anAja rAhata yojanAno riporTa muMbaI jaina yuvaka saMgha aMtargata 'jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA vibhAgamAM nIcenI beMca para besIe chIe. koIne paNa A kAmanI anAja rAhata yojanA' 25 varSathI cAle che. emAM dara mahine ekavAra vigata joItI hoya to tyAM AvI zake che. A sAthe davA-noTabuksa lagabhaga 80 thI 100 bahenone anAja ApavAmAM Ave che rUA. temaja phI paNa ApIe chIe. dara divALInA kaMIpaNa navI cIja jevI 150 sudhInuM. sAthe bhAnu ceriTebala TrasTa taraphathI rUA. 50 nuM ema ke sADI, cAdara, TuvAla vagere ApIe chIe. koI koI jUnA kapaDAM rUA. 200nuM anAja ApavAmAM Ave che. temAM 3 kilo ghauM, 2 (jo ke te vyavasthita hovA joIe) ApI jAya che te paNa ame vaheMcIe kilo cokhA, 1 kilo maga, 0aaaa kilo tuvera dALa, 1 kilo sAkara. chIe. A badhuM amAruM kAma joIne badhA thoDIghaNI madada karatA hoya paraMtu moMghavArInA jamAnAmAM dukAnavALA bhAIne A ja bhAvamAM na che temAMthI thAya che. eTale tame paNa anAjamAM phALo noMdhAvo sAthe poSAtuM hovAthI teo rU. 235 karavAnuM kahe che. A phaMDamAM paisAnI tamArA janmadina nimitte ke lagnatithi nimitte ke puNyatithi nimitte ghaNI ja kheMca che. vyAja paNa ghaTI gayA che. eTale 'prabuddha jIvananA phUla nahi paNa phUlanI pAMkhaDI ema yathAyogya madada karazo to A vAcakone apIla karavAnI ke Apa sau AmAM yathAyogya phALo noMdhAvo badhI pravRttinA puNyanA bhAgIdAra banazo. to khUba AbhArI thaIzuM. aMtamAM eTaluM ja kahIe ke je garIbane dAna kare che te bhagavAnane | dara budhavAre 3 thI 4 ame traNa baheno A kAma saMbhALIe chIe. uchInA Ape che ane bhagavAna Ama uchInA ApanArane sogaNuM rItasaranA kArDa banAvyA che. eka bahenane 2 varSa sudhI anAja ApIe pAchuM Ape che. chIe. teonA rezanakArDa joIne. vigata sAMbhaLIne. jarUriyAtavALA -ramA mahetA, uSA zAha, puSpA parIkha benone ja anAja ApIe chIe. ame jaina klinikanA opIDI Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana Tapa laIne marI gayA' DaoN. raNajita paTela (anAmI) keTalAMka zahero ane enA nivAsIonI keTalIka khAsiyato rahI che ne pragati karI rahI che. mRtyu bhayaMkara ke karAla nathI paNa varNavavA daMtakathAo jevI kAlpanika kathAo joDI devAmAM Ave che. maMgalakArI ne karuNAmaya che...eka kAvyamAM TAgora mRtyune uddezIne dA. ta.: pAMca peTalAdI, nava naDiyAdI, eka amadAvAdI! kayA parAkrama kahe che - kAjanI A saMkhyA gaNatarI! ke "pa" "na" "a"no prAsa maLe che eTale "maraNa! tuM mAre mana to zyAma." mRtyune zyAma svarUpe svIkAre che. saMkhyA-gaNita goThavI dIdhuM! kAkA sAheba kAlelakara parama sakhA mRtyu' nAme pustaka lakhyuM che. ekavAra traNa mitro bhegA thayA ne nAsto karavA beThA. traNeyanA jemAM ene aparihArya gaNIne ema samajAvavAno suMdara prayAsa karyo pitA gujarI gayelA. nAsto karatAM karatAM pitAnA avasAnano ahevAla che. "mANasa mAne che tema tamAma mRtyu aniSTa nathI ja. mRtyu e IzvaranI ApavAno hato. ahIM tamo, amuka zaheranA e nivAsI hatA ne e prANIo mATe uttamamAM uttama bheTa che. jIvanane kRtArtha karavuM hoya to zaheranI zI khAsiyato hatI te avasAna-ahevAlamAM darzAvI zako. mRtyu joIe ja.' dhAro ke "a" zaherano nivAsI vAtula (Too Much Vocal) che, "ba" mRtyu kyAre, kyAM, kevI rIte Avaze te koIpaNa jANatuM nathI. zaherano nivAsI sAro zrotA che ne 'ka' zaherano ati khAudharo che. enA rahasyamaya gokhanamAM ja sukha-zAnti garbhita che. pUrvajanmanA vAtule binajarUrI vigato sAthe pitAnA avasAnanuM varNana karyuM...tyAM ajJAnanI jema mRtyunuM ajJAna paNa hitakArI che. AyuSyanI maryAdA, sudhI enuM khAvAnuM niyaMtrita, pelA sArA zrotA sAMbhaLavAnA rasamAM kayA dhoraNane anusarIne koNa nakkI kare che te uparavALo jANe-jo khAvAmAM maMda pitAnA avasAnano ahevAla ApavAmAM paNa maMda, jyAre upara koI hoya to! dharma eka vAta kare, vijJAna bIjI!nirIzvaravAdIo pelA khAudharA mitrano vAro Avyo tyAre khAtAM khAtAM ja kahe: "mArA trIjI! "aba hama amara bhaye, na mareMge' kahenArAnI AdhyAtmika khumArI pitAne mota AvyuM ne Tapa laIne marI gayA'..ne ardhI nAsto to e paNa dAda mAMgI le tevI che. marIne jIvanano maMtra zikhanArA-zikhavanArA ja jhApaTI gayo! paNa maLI Ave ! maratAM pahelAM jAne marI'nuM rahasya jANavA jevuM che. mahAbhAratamAM evA keTalAka kaTokaTInA prasaMgo Ave che jyAre so vAtanI eka vAtaH "mena Ijha morTala" e sahI vAta hovA chatAM yudhiSThirane e kALe yogya praznonA sahI uttara ApavAnA Ave che. dA. pratyeka saike mare che tenA karatAM janme che jhAjhA.' Detha dha levalara' ta.: "sUtelo hovA chatAM koNa AMkha baMdha karato nathI? janma levA prabaLa hovA chatAM mAnavInI jijiviSA prabaLatara nahIM paNa prabalatama chatAM koNa halanacalana karato nathI? kone hRdaya nathI? vega thakI koNa che. vRddhi pAme che? vagere vagere e cAreyanA uttara che mAchalI, IMDu, paththara dharatIkaMpa, Aga, sunAmI, cakravAta, yuddho, bhayaMkara akasmAtoane nadI...paNa eka sthaLe prazna pUchAya che: "samAcAra kyA?' AgagADI ne vAyuyAnanA-niraMtara thatA rahe che-vartamAnapatromAM yuddhiSThirano uttara che: "sUryanI AgamAM, divasa-rAtanA baLataNamAM, AvatA avasAnanA-besaNAnA vratamAna sAthenA phoTA jIvananI mAsa ane RtunA hAthA vaDe halAvI halAvIne, kALa, A mahAmohamaya nazvaratA ne saMsAranI asAratA samajAvatA hoya che to sAme pakSe kaDhAImAM prANIvRMdane rAMdhe cheH e ja samAcAra, matalaba ke A anizcita AtmAnI nazvaratA ne karmAnusAra punarjanmanuM samAzvAsana paNa Ape duniyAmAM jo koI nizcita vastu hoya to te 'Tapa' karatuM AvatuM ke che. rIbavatuM mRtyu-dhruvA-mRtyu'. mRtyu sarvano sakhA che, mitra che. tattvajJAnano eka divasa mArAM moTAM bhAbhIno phona Avyo jemAM emaNe samAcAra prathama aNasAra saMbhava che ke mRtyumImAMsAthI sAMpaDyo hoya! ApyA ke savitAne maMgala mRtyu maLyuM. savitA emanA piyaranI ne amadAvAdanI gujarAta kaoNlejanA ekavAranA aMgrejI bhASA-sAhityanA ekavAranI mArI priya vidyArthinI. ene 88 thayelA. TheTha sudhI tabiyata adhyApaka zrI phirojazA kAvasajI dAvare "meDITezana ona Detha-"mota sArI hatI. te divase benkanuM kAma patAvI ghare AvI bhojana karyuM ne para manana' nAme suMdara graMtha lakhyo che. naciketA to khuda yamadeva pAsethI ArAma karavA sUI gaI...sUI gaI sadAne mATe. savitAnA jevA "maMgala mRtyunuM rahasya pAmyo che ne satI sAvitrIe yamadevanI paNa ThIka ThIka mRtyunA Dajhaneka kissA mArA khyAlamAM che ne e badhA mArA nikaTanA kasoTI karI che. kavivara ravindranAtha TAgora jIvana-mRtyune mAnavajAtinA paricito che. vaDodarAnA khyAta zizuroga niSNAMta (Child Specialist) be caraNa gaNAvyA che ne bIjI eka bhavya maulika kalpanAmAM jIvana- DaoN. TI. bI. paTela (vaya-82) baporanuM bhojana laI ArAma karavA mUyune vizvajananInA be stana darzAvyA che jene kAraNe mAnavajAti TakI gayA...pachI UThyA ja nahIM. amArA e phemilI DaoNkTara ne mArA Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana phebruArI, 2013 nhAnAbhAI sAthe muMbaImAM meDikala kaoNlejamAM bhaNavAmAM sahAdhyAyI, e bacI gaI. 'dIvAne sAgara'nA kartA zrI jagannAtha tripAThInA (upanAma-takhallusa bhISmAcAryane to IcchA-mRtyunuM varadAna hatuM paNa keTalAka sAgara") ciraMjIvI DaoN. yogendra tripAThI. svecchApUrvaka paNa mRtyune AvakAre che. sane 1932mAM, kaDInI sarva vaDodarAnI mahArAjA sayAjIrAva yuni.mAM lagabhaga be dAyakA sudhI vidyAlayamAM zrI DAhyAlAla haragoviMdadAsa jAnI (vaDhavANanA) mArA ame sAthe nokarI karI. prepareTarInA vargo levA emane kavacit savAre zikSaka hatA. sAdhu thayA..ramaNAnaMda sarasvatI tarIke ThIka ThIka jIvyA. sADA AThe AvavuM paDatuM ne bI.e.nA vargo levA bapore. savAranuM sAdhu thatA pahelAM sevAgrAma (sagAMva)mAM "smola skela vileja kAma patAvI mane kahe: "anAmIbhAI! huM jamavA jAuM chuM ne jamIne InDasTrIjhanA maMtrI hatA..vikhyAta arthazAstrI bhAratanA kumArappA mAro bI.e.no pIriyaDa levA huM lagabhaga aDhI kalAke AvI jaIza. pramukha hatA..ekavAra emane lAgyuM ke have huM kRtakArya thaI gayo chuM. jamIne ardhA kalAka ArAma karavA gayA...ne traNa vAge emanAM zrImatI niSkAraNa, nirarthaka jIvana jIvIne pRthvIne bhArarUpa thavAno kazo artha kAntAbahenano phona Avyo: 'tripAThI sAheba gayA!' bhayaMkara nathI. sane 1958nA eprilamAM, huM naDiyAdanI kaoNlejamAM vAIsa AghAtajanaka samAcAra hatA. Ama, UMghamAM ne UMghamAM maMgala mRtyu prinsipala hato. svAmI ramaNAnaMdajI mane maLavA AvyA. so rUpiyA pAmanAra mArA aneka svajano-snehIono samAsa thAya che. mAMgyA. meM ApyA. jatAM jatAM kaheH "sadAnI alavidA'. meM kahyuM, zI keTalAMka mRtyu na mAnI zakAya e prakAranA hoya che. eka navarAtrinA vAta che? to svAbhAvika lahekAmAM kahe: 'tA. 15-8-1958nA arasAmAM ekavAra sAMjanA mArA ghare traNeka snehIo AvelA. eka roja prayAgamAM jala samAdhi levAno saMkalpa karyo che. meM pUchyuM: "mRtyu hatA zAyarInA Azaka zrI naTavara bhaTTa-nivRtta adhyApaka. bIjA hatAM eTaluM badhuM sahaja che?' to kahe: What is there ? It is going emanAM zrImatI vimalAbahena bhaTTa, je ekavAra muMbaInI eka from one room to another.' ne sAce ja niyata samaye emaNe hAIskUlamAM AcAryA hatA. trIjA hatA vaDodarA AkAzavANInA nivRtta jalasamAdhi lIdhI. jJAnezvarI gItAnA kartA jJAnezvare paNa bhUmi-samAdhi adhyakSa zrI ela.pI. pIpaliyAjI, bIjI elaphela vAtomAMthI mRtyunI lIdhelI. vAta nIkaLI. emAMnI be vAto to bhUlI bhUlAya tevI nathI. eka dardI nava dAyakA vaTAvI cUkelA ne traNa traNa meDikala kaoNlejomAM DIna DaoNkTarane davAkhAne jAya che. dardIne tapAsIne Ijekzana ApavA jAya rahI cUkelA mArA parama snehI eka DaoNkaTara mitra mane satata kahe: 'Mercy che tyAM ja hArTa eTeka AvatAM DaoNkTara DhaLI paDe che ne te tatkSaNa mRtyu Killing jo Legal thAya to vahelAmAM vahelI take huM eno lAbha levA pAme che. Ijekzana emanA hAthamAM ja rahI jaya che." bIjo kisso che mAMguM chuM.' jo ke 94mA varSe teo bimArImAM gayA, paNa keTalAMka eka lagna pArTIno. lagnamAM AvanAra eka bhAI sukhapUrvaka AnaMdathI AdarzavAdI, sevAbhAvI, bhAvanAvAdIo paNa jIvana ane jagatathI jame che...chelle bhAta pIrasAya che. e bhAta mATe mAMgaNI kare che ne kaMTALI, jIvana TUMkAvI nAMkhatA hoya che dA. ta. sAne gurujI. bhraSTa jyAM 'bhAta' zabda bole che tyAM ja DhaLI paDe che. emanuM prANa-paMkheruM rAjakAraNa ane niSkriya samAjathI eTalAM badhAM kaMTALI gayA hatA ke UDI jAya che. akarAMtiyA banIne mApa uparanuM khAnAra maranAra be jIvana TUMkAvI dIdhuM. jaNane huM jANuM chuM. dIkarAnA lagnanA AnaMdamAM garabA gAnAra eka AvI khumArI-pUrvakanuM jIvana jIvanArA keTalA? pitA garabA gAtAM gAtAM ja DhaLI paDatAM mRtyune bheTanAra mArA mitra 'kyA hAra meM, kyA jIta meM hatA-amerikAmAM. pati-patnI sUtAM hatAM. patine ThaMDI lAgatAM patnI kiMcit nahIM bhayabhIta meM pAse zAla ke dhAbaLAnI mAMgaNI karI.traNa cAra vAra mAMgaNI karatAM kartavyapatha para jo mile kazo ja javAba maLyo nahIM, lAITa karI joyuM to patnInA rAma ramI gayelA! mArA eka prophesara mitranA vevAinuM ANaMdamAM avasAna yaha bhI sahI, vaha bhI sahI thayuM. agnisaMskAra TANe hAjara rahevA amadAvAdathI eka prophesara yaha jAna lo ki meM bhIkhadaMpatI moTaramAM ANaMda AvavA nIkaLyuM. ANaMda najIka AvatAM dayA kI mAMgugA nahIM prophesara-daMpatImAMthI patinuM hArTa-eTekamAM mRtyu thayuM. kevI karaNa aura kartavyapatha se bhAgugo nahIM. paristhiti sarjAI haze ! kalpI zako cho? A pro. daMpatI te zrI 'Death is Dead'-bhaNanArA zahIdo paNa A bahuratnA mohanabhAI esa. paTela ne DaoN. haMsA mohanabhAI paTela. mohanabhAI vasundharAnA udare pAkyA che. mArA parama suhRda hatA ne zrImatI haMsAbahena mArAM vidyArthinI hatAM. * * * ekavAra vimAna akasmAta thayelo, vimAnanA badhA ja pravAsIoe rasikabhAI raNajitabhAI paTela, sI-12, navadIpa epArTamenTa, memanagara, dama toDyo jyAre cha mAsanI eka bALakI vADanI najIka zvasatI hatI! amadAvAda-380052. mo.: 09898 169069 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana manuSyabhavanI kiMmata | DaoN. pravINabhAI sI. zAha rAgadveSAdi kaSAyothI jItanArA karmabaMdhanothI mukta, sRSTinI tamAma janmonA AMsu bhegA karone to Akho samudra bharAI jAya. koI jIvarAzinuM kalyANa IcchanArA vitarAgI sarvajJa bhagavaMtonI vANIno atizayokti nathI. A jJAnIe kaheluM vAkya che. have A cauda prema, zraddhA ane svIkAra hoya tene A lekha jarUrathI vAMcavA jevo che. rAjalokanuM svarUpa jANyA pachI ApaNane maLelo A bhava keTalo kiMmatI mArA jevA moDarna ejyukezana lenArA, videzamAM varSo sudhI vasavATa che te khyAla jarApaNa bhUlAvo joIe nahi. ane paribhramaNa karI bhAratamAM sthAyI thayelA jIve prabhunI vANInA karmabhUmi eTale asi, masi (vyApAra) ane kRSi jyAM thatI hoya zAstronA paThana, adhyayana ane parIzIlanathI prabhAvita thayelAe te. akarmabhUminA manuSyo dharmakarmamAM bilakula samajatAM nathI. e manuSyo zrutajJAnanA aneka ratno joyA ane emAMthI eka ratna manuSyabhavanI to potAnA pUrve karelA puNyanA phaLo devatAonI peThe sukha bhogave kiMmata viSe jANyuM tyAre gajabano ullAsa jAgyo. goyama mA pamAya che. dharmakaraNI to phakta paMdara karmakSetramAM ja che. e paMdara kSetramAM pAMca khuda prabhuvIre cauda pUrvadhara anaMta lablinidhAna gautama mahArAjAne mahAvideha kSetra che. tyAM to sadAkALa jaina dharma pravarte che. bAkInA pAMca kaheluM ke "eka kSaNano paNa pramAda karIza nahi" to ApaNe A lekha bharatakSetra ne pAMca airAvata kSetramAM cha ArAmAMthI trIjA ArAnA aMtathI vAMcI jAgRta thavuM ke nahi te samaju saMskArI zraddhALu vAcake nakkI karavAnuM pAMcamA ArAnA aMta sudhI ja (lagabhaga eka kroDAkroDa sAgaropamathI che. A lekhane upadeza ApavAnA bhAvArthamAM samajavo nahi. lekhaka saheja ocho vakhata) dharma karma karavAno rahe che. pAMca bharata ne pAMca potAne upadeza ApI svayaM cetanA jagAvavA vicAro rajU kare che. erAvata e daza kSetramAMnA eka kSetramAM batrIsa hajAra deza che. batrIsa eka raju eTale asaMkhyAtA dvIpa ne samudro evA 14 raju pramANa hajA2 dezamAMthI paNa dharmakarma karavAnA to mAtra sADA paccIsa ja Arya A loka. temAM eka rajju pramANa madhya loko temAM 45 yojana pramANa deza che. A jANyA pachI to khyAla Avyo ja haze ke kALa ane kSetranI dvIpa. temAM sauthI nAno jaMbu dvIpa. temAM eka bharata kSetra ne bharata dRSTie paNa karma karavAno ApaNane keTalo mahAmUlo avasara maLyo kSetramAM ApaNe. to ApaNe kyAM ? ApaNe zuM? ApaNo ahaMkAra che. paNa ApaNane enI kiMmata chello zvAsa bAkI rahyo hoya tyAre ja kyAM? have bIjI rItanA vicAro : ATaluM moTuM cauda rAjaloka. temAM samajAya che. phakta aDhIdvIpamAM ja manuSyo. temAM 86 kSetranA manuSyo akarmabhUminA. koIno paNa jIva phakta be hajAra sAgaropama varSa mATe nigodamAMthI teo dharmakarmamAM kAMI ja samaje nahi. emAM ApaNo naMbara nathI lAgyo. bahAra nIkaLe che. temAMya te samayagALA daramyAna vadhumAM vadhu 48 bhava bAkInA 15 kSetro karmabhUminA che temAM ApaNo naMbara lAgI gayo. manuSyanA maLe che. temAM jo akarmabhUmimAM manuSya tarIke utpanna thayA je kSetra dharmakarmanA che. A 15 kSetra sivAya AkhA cauda rAjalokamAM hoIe to tyAM koI dharma hoto nathI. eTale temAM jeTalA paNa manuSyanA koI kSetra evuM nathI jyAM tame dharma karI zako. have samajAya che ke je dharma bhava maLyA haze te AdhyAtmika dRSTie nakAmA gayA. vaLI karmabhUmimAM tamane maLyo che te keTalo mahAmUlo che. akarmabhUmimAM jeTalA paNa paNa cha e cha ArAmAM amuka ja samaya evo che ke je samaya daramyAna janma karyA haze, bhale te manuSyabhava hoya; Akho janma sukha bhogavavAmAM dharmakaraNI che. bAkInA samayamAM keTalA paNa manuSyabhava maLyA haze to te khoI nAMkhyo. kAraNake tyAM dharmakarma che ja nahi. te sivAya devanA bhava paNa AdhyAtmika dRSTie niSphaLa gayA. have samajI lo ke karmabhUmi paNa che jeTalA paNa maLyA haze, bhogava bhogavavAmAM pUrA karyA. tiryaMca ane ane samayagALo paNa dharmakaraNIno che. paraMtu ApaNo jIva dharma pAmI nArakInA bhava bhUkha ane du:kha bhogavavAmAM pUrA karyA. A ekeya zake tevI paristhiti pAmyo ke nahi? janmatAM ja mRtyu thaI gayuM? bhava evA nathI ke jemAM ApaNA AtmAe janma lIdhA nathI. cauda garbhamAM ja mRtyu thayuM? samUrchAima manuSya tarIke janmIne maryA ? rAjalokanuM ekapaNa sukha evuM nathI ke je ApaNA jIve bhogavyuM nathI. aparyApta maryA? evI kuLa jAti maLI ke kevalI bhagavAnano dharma ja ne cauda rAjalokanuM ekapaNa du:kha evuM nathI ke je ApaNA jIve bhogavyuM na maLyo? kone khabara che zuM thayuM? 48 bhavamAMthI AvA keTalA bhava nathI. phakta ApaNane jJAna nathI. mATe A badhA bhava ApaNe joI cAlyA gayA ne keTalA bAkI che tenI paNa kone khabara che? vaLI devajANI zakatA nathI. hA...koI AvIne camatkAra kare ne tamane pAchaLanA nArakI ke tiryaMcamAM to jIvano AdhyAtmika vikAsa zakya ja nathI. to have bhava jovAnI dRSTi ApI de to piksaranA rIlanI jema badhA jIvo samajAya che ke A bhavamAM dharma karavA yogya badhA ja saMjogo ne samajaNa tamane dekhAI jAya. ane to ja khabara paDe ke A je manuSyabhava ane prApta thaI che to A mAnavajanma keTalo moMgho che? AvuM moMghuM manuSyapaNuM sAthe kevalIe prarUpelo dharma maLyo che te keTalo kiMmatI che. ne jo rIla pAmIne bIjA hajAra kAma paDatAM mUkIne AtmAne oLakhavo. dekhAya to ja khabara paDe ke have kyAM sukha bhogavavAnA bAkI rahI gayA che? moMghero manuSyajanma pAmIne AtmAnuM kalyANa karo to manuSya janmanuM ne ATaATalA bhavomAM du:khanA AMsu to eTalA pADyA che ke te badhA phaLa-saphaLa nahi to niSphaLa. jIva mohanIya karmathI, rasaraMgathI eTalo Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana phebruArI, 2013 badho raMgAI gayo che ke tene vItarAgano mArga rucato ja nathI. paNa bhAga jeTaluM narakane yogya AyuSya jamA karyuM. have dhAro ke koI nabaLI AvA bhava-bhavanA du:khothI chUTavA mATe potAnA ekatva svabhAvanI kSaNamAM AgAmI tiryaMcanA bhavanuM AyuSya bAMdhyuM eTale eka bhava to bhAvanA bhAvavAthI AtmAnuM kalyANa thAya che. zuddhAtmAnA dhyAnathI emaNe tiryacano karavo ja paDe; paNa emanI pAse tiryaMcane yogya bahu karmanI nirjarA karIe to AtmAnuM kalyANa thAya. khAvuM-pIvuM-moja ocho bhAga jamA che. jyAre devane manuSyane yogya bahu moTo bhAga majA karavI, rAta-divasa paisA kamAvA mATe ja puruSArtha karavo, saMsAra jamA che. mATe bahu ochA samayamAM tiryaMcamAMthI bahAra nIkaLI deva ke Ubho karavo e A mAnava janmanuM phaLa nathI. A to AtmAne manuSyagati ene maLavAnI ja che. kAraNake eNe e jamA karyuM che. mATe adhogatimAM dhakelavAnuM baLa che. saMsAra vadhAravAnuM kAma to pazu paNa karela dharma kArya kyAMya nakAmuM jatuM nathI. tenAthI udhuM adharmI jIve kare che. pachI ApaNAmAM ne emanAmAM pharaka zuM? mokSa meLavavA mATe moTo bhAga tiryaMca ke narakane yogya AyuSya jamA karyuM che. deva ke jarUrI saMyogo ApaNane prApta thayA che teno upayoga karI manuSya manuSyane yogya bahu ochuM jamA che. to koI sArI kSaNe enuM devanuM janma saphaLa karavo e ja manuSya janmanuM phaLa che. aDhAre prakAranA pApathI AyuSya baMdhAI paNa gayuM paNa ethI khuza thavA jevuM nathI. e ene pAchA haTavAno dRDha saMkalpa karavo. AkhA divasamAM (nyAyapUrvaka taTastha maLaze to paNa bahu ochA samaya mATe. kAraNa ke vadhAre jamA tiryaMca ke rahIne) thayelA je je pApa che tenuM smaraNa karavuM, prAyazcita karavuM, pharI narakanuM karyuM che mATe devanuM AyuSya puruM karIne e tiryaMcamAM javAnuM tevuM nahIM karavAnI paramAtmA pAse zakti mAMgavI. tIrthakaranA guNone nakkI che. kema ke AkhI jIMdagI je ekaThuM karyuM che te vAparavuM ja paDaze. yAda karavA, temAMthI eka rajakaNa jeTalA paNa guNanI mAMgaNI karavI. koI jahAja eka baMdare pahoMce tyAre potAne jarUrI iMdhaNa-pANI jamA kSaNe kSaNe jAgRta rahevuM ke huM zuM karI rahyo chuM? jAgRta banI jAo. kare che ne pachI upaDe che musApharIe. jyAM jeTaluM jarUra hoya eTaluM AtmA pote kartA maTIne, bhoktA maTIne dRSTA banI jAya. potAnA vAparatA-vAparatA pAchuM khAlI thAya eTale bharavA mATe pahoMce che zarIrane potAno pahelo pADozI samajIne vartatA zIkhe to AtmAnuM baMdare. basa evI ja rItanA A manuSyabhava eka baMdara che. ahIM manuSya kalyANa thAya. koI tamArI sAthe sAruM vartana kare che ke kharAba, sAruM cAreya gatine yogya karma jamA kare che pachI je gati yogya jeTalo bole che ke kharAba, e darekane nimitta tarIke joI potAnA pUrvakRta jaththo hoya te bhogavavA te gatimAM pahoMcI jAya che. jo tame AkhI karmano ja doSa che ema samajI...nimittane bacakA na bharo to AtmAnuM jIMdagImAM deva ke mAnava yogya jaththo jamAM karyo ja nathI ne AgaLa kalyANa thAya. dareke dareka jIva ApaNA jIva sAtheno hisAba pUro kare pAchaLanuM kAMI bAkI nathI to tamAro deva ke manuSya gatimAM javAno che. tene samabhAve svIkAro, koI pratikriyA na karo to teno guNAkAra baMdha paDavAno ja kevI rIte? mATe phakta AyuSyano baMdha paDe eTalo ja nahi thAya ne AtmAnuM kalyANa thaze. A eka mAnava janma ja evo che vakhata sajAga rahevAnuM nathI. kSaNe kSaNe sajAga rahI azubha karmathI bacavAnuM ke temAM tame AtmAnA urdhvagamana mATe yathArtha puruSArtha karI zakazo. che. dA. ta. caMDakoziyA nAga-pUrvabhavamAM eNe AkhI jiMdagI muni tarIke bAkI to anaMtA varSothI AtmA rakhaDyo che, thoDuMka bhautika sukha vitAvI, dharma karI, tapa karI, keTalAya karmanI nirjarA karIne devagatine maLI gayuM temAM chakI javuM nahIM. bIjA hajAra kAma paDatA mUkIne AtmAne yogya sAro evo jaththo jamA karyo. eNe nabaLI kSaNomAM tiryaMcagatine jANavo-oLakhavo, anubhavavo, dhyAna dvArA AtmAmAM sthira thavuM. yogya AyuSya bAMdhyuM eTale ene sApanA bhavamAM javuM paDyuM paNa A puruSArtha thAya to AtmAnuM kalyANa thAya, mAnavajanma saphaLa thAya. vadhAre jaththo sArI gatino hato eTale ene tiryaMcano eka ja bhava kAMIka samajo...nidrAmAMthI jAgo...mAgavuM hoya to eTaluM ja mAMgo karavo paDyo ane ene bhagavAna nimitta rUpe maLI gayA ne e sadgati ke, he prabhu! mane mokSa Apa pachI e kaI rIte ApavuM, kayA kSetramAMthI pahoMcI gayo. jo enI pAse sadgatine yogya AyuSya jamA ja na ApavuM, keTalA samayamAM ApavuM te kudarata para choDI done. hota to bhagavAna paNa zuM karata? jo eNe pUrvajanmanA AyuSya daramyAna karelA zubha karmo ke karelA azubha karmo kayAreya nakAmA jatAM nathI. tiryaMca gatino ja jaththo vadhAre jamA karyo hota to sApa marIne pAcho AyuSyano baMdha bhale eka ja vAra paDe paNa covIseya kalAka cAreya tiryaMca pAcho tiryaMca ema bhava karyA hota; paNa jema pahelAM kIdhuM tema gatine yogya karma nAMkhavAnuM cAlu ja che. kyAreka zubha vicAro to dharma karelo kyAMya nakAmo jato nathI. bIjA ghaNAMya jherI sApa jaMgalamAM kyAreka azubha, kyAreka zubha karaNI to kyAreka azubha. prAyaH karIne rahetA haze e koIne ya nahi ne caMDakoziyAne ja kema bhagavAna maLyA? koI kSaNa evI khAlI nathI jatI ke ApaNe ApaNA AtmA para karma kemake eNe pUrva bhavamAM AkhI jIMdagI dharma karyo hato. mATe have samajAI jamA nathI karatA. divasanA bAra kalAkano vicAra karo to bAramAMthI gayuM haze ke phakta AyuSya bAMdhavAnI paLe ja nahi, phakta mRtyu vakhate ja 10 kalAka to evA jAya che ke ApaNe tiryaMca gatine yogya karma jamA nahi paraMtu jIvananI paLepaLa sajAga rahevAnI jarUra che. kAraNake karelo karIe chIe. bAkInA be kalAka deva-mAnavane narakane yogya karma jamA dharma kyAMya nakAmo jato nathI. karIe chIe. samajI lo koI dharmI jIvanA AkhA AyuSyanA 10 mUDha eTale mugdha. jemAM mugdha thayA te gatimAM javAnI taiyArI karI bhAga pADo to dhAro ke emaNe 6 bhAga jeTaluM devagatine yogya, 1 lIdhI. ghaNAM pANI joIne, barapha joIne mugdha thaI jAya che. kalAkonA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana kalAko bAthaTabamAM paDyA rahevuM game. voTarapArka nadI-taLAva-jharaNA- karyA che. temAMya manuSya karatAM narakanA avatAra asaMkhya gaNA karyA che. sarovara-himavarSA joIne AnaMdavibhora banI javAya. gharamAM ke bahAra naraka karatAM devanA avatAra asaMkhya gaNA karyA che. sarerAza asaMkhya ahIMnuM ja pANI bhAve ne tyAMnuM to bhAve ja nahi; vageremAM jyAM jyAM avatAra devanA ne narakanA kare tyAre manuSyano eka avatAra maLe. mUDha thayA tyAM javAnI eTale ke pANIkAmAM janma dhAraNa karavAnI eka taraphathI 14 rAjalokanuM sukha hoya ane bIjI tarapha siddhanA jIve taiyArI karI lIdhI. hIrA, sonuM, cAMdI, ghara, ImArata e badhuM ja phakta eka pradezanuM sukha hoya to paNa siddhanA eka pradezanuM sukha anaMta pRthvIkAyanA jIvanA mRta klevara che. sonA-cAMdInA dAgInA joIne thaI jAya, ema zAstramAM lakhyuM che. AtmAnI sahaja AnaMda anubhava mugdha banyA. bahu sarasa, bahu sarasa, ATaluM suMdara to kyAMya joyuM ja dazA e vacanathI kahevAnI vAta nathI, vacana agocara che. te sukhanuM nathI. hIrAno hAra bhale lokaramAM paDyo hoya paraMtu hAlatA-cAlatA varNana to kevaLI bhagavaMta paNa karI zakyA nathI. jema koIe janmathI kAma karatAM e ja yAda Ave. samajI levAnuM ke pRthvIkAyamAM mugdha ja ghI khAdhuM nathI tene ghIno svAda zabdathI kevI rIte samajAvI zakAya? banyA eTale pRthvIkAyamAM javAnI taiyArI karI lIdhI. tevI ja rIte paNa pote ghI cAkhe tyAre ja khabara paDe. koI gaLI vastune madha ke goLa e.sI. vagara rahevAya ja nahi. ThaMDA pavananI laherakhI Ave ne emAM joDe sarakhAvIne kahI zakAya ke madha jevuM mIThuM, kaDavI vastune lImaDA mugdha banyA, garamImAM lAITa cAlI jAya ne paMkhA vagara hAyavoya thaI jevuM kaDavuM, khATI vastune AmalI jevuM khATuM ema kahI zakAya; paNa jAya to samajI levuM ke vAyukAyamAM javAnI taiyArI karI lIdhI. ghInA svAdane tame konI joDe sarakhAvo? (koI ema nahIM samajatAM ke zAkabhAjI, phUTa ke khAvAnI koIpaNa vAnagImAM mUDha banyA, kuNI kuNI ghIne svAda ja nathI. jo ghIne svAda ja na hoya to lUkhI roTalI karatAM kAkaDI bahu ja bhAve, khAdhA ja karIe evuM mana thAya, be varasa pahelAM ghIthI copaDelI svAdiSTa kema lAge che?) ghIno svAda anupama che. jene khAdhelI hoTalanI vAnagI hajIya yAda Ave; samajI levuM pAchA koI vaDe sarakhAvI zakAya nahi. ema mokSanuM sukha paNa anupama che. vanaspatikAyamAM javAnI taiyArI karI lIdhI. Ama bAvana lAkha yonI zabdamAM varNavI zakAya tevuM nathI ema zAstramAM kahyuM che. ekendriyanI che. sauthI moTo khADo A che. A khADAmAM paDyA pachI keTalA anaMtAanaMta varSo sudhI ApaNe nigodanA duHkha bhogavyA karoDonA karoDo varSa sudhI tyAMthI nIkaLavuM muzkela che. samajI lo ekavAra pachI ApaNo jIva vyavahAra rAzimAM Avyo che. A badhuM jANazo to ekendriyamAM cAlyA gayA pachI e bhavamAM ApaNA jIvanI buddhi keTalI? ja ApaNane maLelA manuSya janmanI kiMmata thaze. nigodamAMthI sIdho akkala keTalI? bhale A bhavamAM game teTaluM jANatA ke samajatA hoIe manuSya janma maLI jato nathI. jIva sUkSma nigodamAMthI nIkaLI bAdara paNa ahIMthI marIne jo ekendriyamAM gayA pachI tyAM ApaNo bhAva nigodamAM Ave che. Ama vanaspatikAya, pRthvIkAya, pANInA jIva, zuM? karma khapAvavAnA sAdhano ApaNI pAse keTalA? have e bhavamAMthI agninA jIva, vAyukAya vagere keTalIya yonimAM pharyA pachI jIva enA pachInA bIjA bhavanuM AyuSya bAMdhazuM tyAre kevuM bAMdhazuM? pAchuM ekendriya, beIndriya, Indriya, corendriyanA bhava karatAM karatAM anaMtA ekendriyanuM ja ne? Ama eka pachI eka bhava pAchA ekendriyanA thayA bhave saMjJA paMcendriyapaNuM pAme che. bIjA dharmomAM paNa kahe che ne ke ja kare. ekavAra gabaDyA pachI nIce javAnA cAnsa vadhAre, upara coryAzI lAkha pherA pharyA pachI mAnava bhava maLyo che. Aja sudhI karelA AvavAnA cAnsa ochA, mATe ja kahyuM che, jemAM mUDha thayA temAM gayA. bhavanI jo philma utArIne koI jJAnI tamane batAvI de to eka kSaNa karaNAnuyogamAM cAra gatinA jIvonI nizcita saMkhyA banelI che paNa saMsAramAM rucI rahe nahIM. jo ke dareka jIvano bhava-paryAyano krama ne te kadI vadhatI ochI paNa thatI nathI. jIva nigodamAMthI 2000 alaga hoya che. apavAda rUpe koIka ja jIva evA hoya che ke je alpa sAgaropama mATe nIkaLe che. (te samaya pUro thatA sudhImAM jIvano mokSa samayamAM manuSya bhava pAme che. jemake marUdevA mAtAno jIva keLanA thAya to thAya nahitara jIva pAcho ekendriya nigodamAM cAlyo jAya) vRkSamAMthI AvI manuSya paryAya pAmI mokSe gayo. AvA jIva to temAM paNa be IndriyanA ATalA, traNa IndriyanA ATalA, cAra IndriyanA AMgaLInA veDhe gaNI zakAya eTalA hoya che. bAkI to anaMtA anaMta ATalA bhava dhAraNa kare che. manuSyanA phakta 48 bhava maLe che. emAMye bhava pachI ApaNane je manuSya bhava maLyo che, emAM puruSArtha karI mokSa A mAnava bhava keTalAmo haze kone khabara? kadAca eka-be mAnavabhava na meLavyo to anaMta du:kha bhogavavA mATe jIva ekendriya ke nigodamAM ja hAthamAM rahyA hoya. mATe he jIva! jo pAchA ekendriyamAM na cAlyA cAlyo jAya che. trapaNuM (hAlatA cAlatA jIva) to jIvane be hajAra javuM hoya to puruSArtha karI mokSa tarapha prayANa kara. Ama cAra gatinA sAgaropama sudhI ja maLe che. temAMya saMjJIpaMcendriyapaNuM eka hajAra jIvonI saMkhyA nizcita che nahi to AkhI vyavasthA kevI rIte bane? sAgaropama ja hoya che. temAMya Aja sudhImAM ApaNe keTalo samaya kyAMka to adhika bhIDa ekaThI thaI jAya ne kyAMka sthAna khAlI paDyA pasAra karyo ne keTalo bAkI che, te paNa jANatA nathI mATe maLelA rahe, paNa ema thatuM nathI. bhavanI kiMmata samajo. | * * AtmAnA ajJAnathI cAra gatimAM bhamatA jIve sauthI vadhu bhava to 94, lAvaNya sosAyaTI, vAsaNA, amadAvAda-380007. tiryaMca gatimAM karyA che. uparAMta deva-nArakIne manuSyanA anaMta avatAra Teliphona: 07926612860. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana phebruArI, 2013 kacAtattva, saMgIta ane tattvajJAnanA triveNIsaMgama samI abhyAsapUrNa, anokhI ane apUrva / / zrI nema-rAjula kathA II jaina dharmanA tIrthaMkaro, enI vibhUtio ane mahApuruSonA jIvanacaritramAM UMDuM avagAhana karIe to temAM kathAno rasa, jJAnanuM teja, vicAranI dIpti. bhAvanAnI bhaLatA. tattvajJAnanI garimA ane mAnavajIvananI uccatA dRSTigocara thAya che. e caritronAM jIvananI pratyeka rekhAomAM emanA judA judA raMgo pragaTa thAya che ane e saghaLA raMgo maLIne caritranI AgavI prabhA pragaTatI hoya che. A kathAmAM e samayanA bhAratavarSanA itihAsanA patana ane utthAna vacce, saMsAranA prabaLa rAga ane dveSanI madhye tathA jAtionA baMdhana ane mukti vacce nUtana vicAradhArAnA tejathI camakatA zrI temanAtha (ariSTanemi)nA caritranuM varNana karavAmAM Avaze. eka samaye prajAnuM duSTa rAjAonA trAsathI bacAvavA mATe dharmanA tIrthaMkaro ane enI vibhUtionA caritro vizALa janasamUhanemakumAra zrIkRSNa sAthe yuddhamAM jAya che. jo ke apratima baLa dharAvatA nemakumAra satata vicAre che ke eka rAjane mATe keTalA badhA raktapAto thatA hoya che, keTalI adekhAIo ane keTalA dveSabharyAM khUnakharAbA sarjAtA hoya che. Ama, rAjavI hovA chatAM nemakumAra aharniza ciMtana kare che ke sagAnI sagAI visarAve, vahAlAnAM vahAla sUkave ane mANasanI mANasAI bhUlAve evA rAjavaibhavano koI artha nathI. emanuM A AMtaramaMthana kathAmAM gUMthI levAmAM Avaze. sudhI pahoMce ane emAM rahelA jIvanasaMdezane sahu koI prApta kare evuM Arthojana karyuM. e pramANe tIrthaMkara bhagavAna mahAvIrasvAmI, guru gautamasvAmI ane bhagavAna RSabhadevanI kathAnuM enA ghaTanA-pravAha tathA enA tattvajJAnanI pIThikA sAthe jANItA sAhityakAra ane jainadarzananA AMta2rASTrIya vidvAna padmazrI DaoN. kumArapALa desAI dvArA Alekhana thayuM. e rIte 'mahAvIra kathA', 'gautamakathA' ane 'RRSabhakathA'nI kathAtrathI thojAI. DaoN. kumArapALa desAInI rasaprada ane hRdayasparzI prastutie chellAM traNa varSathI AgavuM AkarSaNa jamAvyuM che. muMbaInA pATakara haoNlamAM pratyeka mahAvIra jayaMtIe cIjAnI A tridivasIya kathAe eka navI juvALa jagAvyo che ane tene pariNAme mATuMgAmAM 'mahAvIra kathA'nI temaja jaina senTara opha sadharna keliphorniyA, zrImad rAjacaMdra Azrama dharamapura ane laMDanamAM kenTana vistAranA derAsaranI pratiSThA-mahotsava prasaMge 'gautamakathA'nuM Ayojana karavAmAM AvyuM. A saMdarbhamAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe eka navI keDI kaMDArI ane saMghanA maMtrI zrI dhanavaMtabhAI zAhe eka viziSTa parikalpanA karI. jena eprilane budhavAre muMbaInA bhAratIya vidyA bhavanamAM zrInema-rAjula kathA'nuM Ayojana ka2vAmAM AvyuM che. A nema-rAjulanI kathA aneka dRSTie virala ane viziSTa banI raheze.. kathAtattva, saMgIta ane tattvajJAnanA triveNIsaMgama dvArA yojAtI A kathAmAM DaoN. kumArapALa desAIe emanI prabhAvaka ane hRdayasparzI vANIthI sahune maMtramugdha karI dIdhAM. have e zreNImAM AgAmI 22mI eprila ne somavA2, 23mI eprila ne maMgaLavAra tathA 24mI hiMsAnA dAvAnaLa vacce rahIne rAjakumAra nema vicAre che ke mAro to dharma ahiMsAno che. mAruM rAja che premanuM. je baLathI hiMsA thAya te khaLa mAre mATe nakAmuM che. mArA premanA rAjyane koI sImADA hotA nathI. A kathAmAM naimakumAranA AMtarajIvananI bhavyatAnI bhagavAna mahAvIranA janmakalyANaka divasa nimitte zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha prastuta kare che jaina dharmanA vizva pracAraka DaoN. kumArapALa desAItI prabhAvaka vANI dvArA 11 zrI nema rAjula kathA 11 tA. 22 soma, 23 maMgaLa, 24 budhavAra 2013 samaya : sAMje 7 thI 9 sthaLa : bhAratIya vidyA bhavana-copATI-muMbaI. prarveza mATe atyArathI ja saMsthAnA kAryAlayamAM ApanuM nAma noMdhAvo-23820296 saujanyadAtA mATe vinaMti eka, be, athavA barNa divasa mATe saujanyadAtA AvakArya dhanano sadupayoga karI jJAna karmanuM puNya prApta karavA guNIjanone vinaMti. vicAradAna zreSTha dAna che. oLakhanI sAthesAtha zrI kRSNa ane balarAmanI bhUmikA paNa darzAvavAmAM Avaze. zrI naimanAya jamanA nadIne kAMThe AvelA zaurIpuranA rAjA samudravijayanA putra hatA. kaMsa vadhamAM zrIkRSNa ane balarAmane do2nA2 rAjA samudravijaya hatA ane tenA phaLa rUpe teone paNa potAnA rAjapATa choDI, hijarata karI, dvArakA AvavuM paDyuM hatuM. ahIM saMgharAjyonAM teo paNa eka sabhya banyA ane A tyAgavIra ane zUravIra rAjavI samudravijayanA putra bhagavAna nemanAthe (ariSTanemie) Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana manuSyajAtine yuddhamAMthI UgaravAno saMdeza Apyo. ajavALI mUkyo. nemikumAra karuNAnA vairAgyathI zobhI rahyA, to mANasanA sauthI moTA dumana, moha, mAyA, mada, mAna vagere che rAjula viyoganA vairAgyathI zobhI rahyA. rAgano lAvArasa virAganA te pratipAdana karyuM ane saMsArane jItavA mATe pahelAM potAnI jAtane zAMtarasamAM palaTAIne dhanya banI gayo. rAga paranA e virAgano jItavAno saMdeza Apyo. A pRthvI para e samaye matsyagalAgala (moTuM vijaya garavA giranAre joyo. mAchaluM nAnA mAchalAne gaLI jAya) nyAya pravartato hato, jyAM baLavAna yAdavAsthaLInA prasaMge nemakumAre vyasanatyAgano mahimA samajAvyo. nirbaLa para julama varasAvato, nirbaLa enAthI vadhu nirbaLano saMhAra mAnavane dAnava banAvanArA viSayothI dUra rahevAno saMdeza Apyo. karato ane e saMhArane pariNAme A trasta pRthvI para sukhanA sUryano vaLI jIvanane aMte sarvasaMga parityAga ane cittanI pavitratA dvArA udaya asaMbhavita banI cUkyo hato. Ave samaye ariSTanemie A jagatane AtmAnubhUktine jIvananI sArthakatA darzAvI. premanuM maMdira banAvavAno mahAna mArga darzAvyo ane mahAbhAratanA yuddhanA giranAra parvatanA sahassAmravanamAM neminAthane kevaLajJAna pragaTya. samayamAM "ahiMsA paramo dharma' e maMtra gUMjato karyo. rAjula paNa sAdhvI banyA. nemakumAranA nAnAbhAI rahanemie dIkSA temanA rAjula sAthe vivAha thayA ane e samaye vacce pazupALA lIdhI, paraMtu teo vikAragrasta banatA rAjule emanA hRdayamAM rahelo AvatA emane jANa thaI ke A pazuo to emanA lagnasamAraMbha viveka jAgrata karyo. Ama nema-rAjule jagatamAM prema ane ahiMsAno mATe ekaThAM karavAmAM AvyAM che. e pazuonA citkArathI ariSTaneminuM mahimA phelAvyo. jemakumAra giranAra parvata para mokSa pAmyA. jaina hRdaya karuNAthI chalakAI gayuM. emane thayuM ke pApamaya saMsAramAM mAre dharmanA bAvIsamA tIrthakara tarIke teo oLakhAyA. vRddhi nathI karavI. emaNe pazuone choDI dIdhA ane potAno ratha pAcho pRthvImAM sarvatra premano setu sarjavA mATe ahiMsA ane tyAgane pheravavA mATe kahyuM. premAvatAra neme AjIvana brahmacarya dhAraNa karyuM ane mahAna maMtra gaNAvyA. potAnA rAjyanI, rASTranI ane AtmAnI sakala sRSTimAM premanA baMdhana ropavAnI hAkala karI. AjhAdInI sAthosAtha mAnava AtmAne muktino patha darzAvyo. hiMsA A joIne rAjula tIvra vedanA pragaTa kare che ane upAlaMbha ApatAM sAme ahiMsA, pazuvadhanI sAme prANIprema, bhotika prema sAme divya kahe che ke pazuonI karuNA jANanAra tame mArA para karuNA nahIM prema ane mohanI sAme mokSa jevAM kaMko darzAvatI nema-rAjulanI A varasAvo? kemakumAre rAjulane kahyuM ke tame zIla dhAro ane saMsArane rasabharI kathAnuM AturatAthI pAna karI laIe. zobhAvo. e pachI vijogaNa rAjule jogaNa banIne svAmIno paMtha * * dAdaranA yogI sabhAgRhamAM zrI jayaMtabhAI "rAhI'nA navakAra mahAjApa, cha virala pratibhAo. parameSThI ratna' eNrvorDathI sanmAnita ane "navakArano raNakAra'nA daLadAra vizeSAMkanuM lokArpaNa: aDhI hajArathI adhika bhAvikonI vizALa upasthiti bRhad muMbaI paMca parameSThI parivAra prerita ane mAtuzrI caMdrAvatIbena jANItA lekhaka ane patrakAra zrI cImanalAla kalAdharanA taMtrIpada vasaMtarAya giradharalAla mahetA (kamaLejvALA-vAlakezvara) parivAra dvArA heThaLa taiyAra thayela "navakArano raNakAra'nA daLadAra vizeSAMkanuM Ayojita dAdara-pUrvanA yogI sabhAgRhamAM ravivAra, tA. lokArpaNa A prasaMganuM mukhya AkarSaNa hatuM. jANItA sAkSaravarya ane 13-1-2013nA savAranA 8-30 thI 1-30 sudhInA navakAra "prabuddha jIvana'nA taMtrI DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe jyAre 'navakArano mahA utsavamAM aDhI hajArathI vadhu bhAviko upasthita rahyA hatA. raNakAra'nA vizeSAMkanuM vimocana karyuM tyAre samagra yogI sabhAgRha - aneka rIte virala ane viziSTa evA A kAryakramamAM navakAranA bhAre harSanAdo ane tALIonA gaDagaDATathI guMjI uThyo hato. bRhad paramopAsaka zrI jaMyatabhAI 'rAhI'e saune bhAvapUrvaka navakAra jApa muMbaI paMca parameThI parivAranA ceramena zrI dalapatabhAI mallezAe karAvyA hatA. BMPPnA pramukha ramezabhAI lAlajI sonIe svAgata 'navakArano raNakAra' patranI vikAsa yAtrAno citAra Apyo hato. pravacana karyuM hatuM. suprasiddha sAhityakAra pAzrI DaoN. kumArapALa desAIe DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe navakAra viSayaka AvA sarasa vizeSAMkanA 'navakArano mahimA" e viSaya para mananIya pravacana ApIne upasthita vimocananI taka ApavA badala zrI 'rAhI' sAhebano ane BMPPnA sarva samudAyane prabhAvita karI dIdho hato. adhikArIono AbhAra mAnyo hato. | A aitihAsika kAryakramamAM BMPP taraphathI (1) DaoN. kumArapALa lokomAM AkarSaNa jagAvanAra A virala kAryakramanuM saMcAlana ane desAI (2) zrI zazIkAMtabhAI mahetA (3) zrI anaMtarAya giradharalAla AbhAravidhi BMPPnA mahilA vibhAganA ceramena zrImatI jhaverabena zAha (4) zrI hitezabhAI mANekajI motA (5) zrI mathubhAI mAvajI dalapatarAja mallezAe karI hatI. A kAryakramanI pUrNAhUti pachI gaDA ane (6) zrI narendrabhAI rAmajI naMdune sabahumAna 'parameSThI sAdharmika bhaktino sakaLa samudAye lAbha lIdho hato. ratna' evorDa enAyata thayo hato. ahevAla : cImanalAla kalAdhara-9819646 533 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prabuddha jIvana hiMsAthI utpanna thayelI urjA doSayukta che -ravilAla kuMvarajI vorA 'mAIkano upayoga kema na karAya?' lekha 'prabuddha jIvana'nA phebruArI, 2012nA aMkamAM chApavAmAM Avyo che. jenI virUddhamAM A lekha lakhI rahyo chuM. puSpAbena parIkhe lekhano anuvAda karyo che. mULa lekha kaI bhASAmAM che? koLe lakhyo che? mULa lekhakano jaina dharmano abhyAsa keTalo che enI samajaNa paNa paDatI nathI. A lekha zarU karuM e pahelAM mane mAro paricaya Apavo tathA dhArmika abhyAsa, kyA saMpradAyamAMthI AvuM chuM vagere bAbato jaNAvavI Avazyaka samajuM chuM jethI mane koI jJAnI na samajI bese ane bhUla karI bese. huM dhArmika, sAmAjika ane anya vividha viSayo para lekha lakhuM chuM je vividha mAsikomAM prasiddha thAya che. mAro jaina dharmano abhyAsa sAmAyika ane pratikramaNa sudhIno maryAdita che. e sivAya guru bhagavaMtonA vyAkhyAno ane dhArmika pustakonA vAMcana dvArA thoDI dharmanI samaja che. meM sUtro ke Agamono abhyAsa karyo nathI. tema chatAM A lekha lakhavAnI preraNA thaI AvI eTale lakhuM chuM. kemake ghaNI vakhata custa rIte Agamone anusaranAra sAdhu-sAdhvIjIgaNa ane zrAvaka zrAvikAonA AvA lekhonA vAcano thakI mana calita thaI jAya ane jene kAraNe mokSagAmI na banatA anaMtAbharyAnI bhava bhramaNAnI jhaLATa cAlu rahevA pAme. A lekhamAM mArAthI jinAjJA virUddha lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDam. huM kacchano vatanI chuM. muMbaImAM sthAyI thayo chuM. mAro janma saMpradAye sthAnakavAsI ATha koTI nAnI pakSa. je sthAnakavAsI saMpradArthomAM custamAM custa saMpradAya che ane ene gaNavAmAM Ave che. ATha koTI nAnI pakSanA sAdhu-sAdhvIo eka ja AcArya ane pravartanI mahAsatIjAnI AjJA heThaLa kacchanA amuka ja pradezomAM vicarI dharma prabhAvanA karI rahyA che. mAruM ane mArA parivAranuM kacchamAM cAturmAsa ane zeSakALa daramiyAna javAnuM thAya che. e sivAya anya sthAnakavAsI, derAvAsI digaMbara, terApaMthI saMpradAyanA guru bhagavaMto sAthe avAranavAra samAgama thato hoya che. carcAo paNa thAya che. phebruArI, 2013 ApavAmAM AvI che. doSarahita che. sUryanA graho ke anya tArAo je svaprakAzita nathI e prakAza paNa doSa rahita che. je prakAza, ga2mI ke urjA 14 prakAranA jIvonI hiMsA karIne mAnava dvArA utpanna karavAmAM Ave che eno upayoga karavAthI doSa lAge che. pApanuM upArjana kare che. eTale guru bhagavaMto eno upayoga na karI zake. kemake guru bhagavaMto pAMca mahAvratothI baMdhAyelA che. eTale guru bhagavaMto mAIkano upayoga karI na zake. mAIkano upayoga karIne vyAkhyAna ApI na zake. jaina dharmamAM hiMsA pratyakSa na hoya ane apratyakSa hoya chatAM pApakArI che. enAthI paNa pApa karma baMdhAya che. jaina dharmamAM mana, vacana ane kAyAthI paNa hiMsAno niSedha che. eTale ja guru bhagavaMtone mAIkano upayoga karIne vyAkhyAna ApavAthI doSa lAge che. pApanuM upArjana thAya che. e mAIkano upayoga jinAjJA virUddha che. jANI joIne jinAjJAno bhaMga thato hoya to e vadhAre doSakArI che. pApakArI che. mokSa cheTuM thaI jAya. jANI joIne bAMdheluM pApa karma sAdhu bhagavaMtone mokSagAmI na banAvI zake. bhale pachI sAdhu bhagavaMto mAIkano upayoga karavA mATe AlocanA le. jANI joIne bAMdheluM pApakarma AlocanAthI dhoI zakAtuM nathI. mokSagAmI banAvI zakAtuM nathI. pAMcamA ArAmAM zrI tIrthaMkara prabhuno viccheda che. jeno javAba ApaNane maLavAno nathI. to pachI tarka-vitarkano sahAro laI mAIkano upayoga karavAnI jarUra zuM che ? ApaNane khabara che ke AgaLa agni che ane e agni ApaNane dajhADaze to dAjhavAnI zuM jarUra che ? jANI joIne AgamAM paDavAnI zI jarUra che ? jo ApaNuM mokSa cheTuM thatuM hoya to enAthI dUra rahevuM ja joIe ApaNe anaMtA bhargothI bharabhramaNa karI rahyA chIe. merU parvata jeTalA audhA ane muhapattInA DhagalA karI mukyA che chatAM A janma maraNano cheDo Avyo nathI. Ave ja kema ? kemake ApaNe bhagavAnanI jinAjJA ziromAnya rAkhavA chatAM tarka-vitarkano sahAro laIne jinAjJAno bhaMga karI rahyA chIe. jinAjJAno bhaMga karIne zuM meLavIzuM ? zrI vIra prabhunA samayamAM 363 pAkhaMDI saMpradArtho vidyamAna hatA. zuM maLaze ? ApaNe eka mukhya vAta samajI levI joIe ke ahiMsAno paraMtu pAMcamA ArAmAM phakta zrI vIra prabhujInuM zAsana pravartamAna che. upadeza ke vyAkhyAna hiMsAthI banelI vijaLI ke urjA dvArA mAIkano bIjA pAkhaMDI saMpradAya nAmazeSa thaI gayA che. dareka jaina saMpradAya zrIupayoga karIne zrAvako upara dhArI asara pADI nA zake. thoDA zrAvako vIra prabhue prarUpaNA karela jinAjJAne ziromAnya rAkhI che. u52nA u52 mAIkano upayoga karyA vagara guru bhagavaMtonA vyAkhyAnonI mAIkano upayoga karavAnA lekhamAM lekhake eTaluM kabulyuM che ke vijaLIdUragAmI asara thaze jenA kAraNe guru bhagavaMta ane emanA ziSyo mokSagAmI banI jaze. AnuM kAraNa zuM ? guru bhagavaMtonuM AcaraNa jinAjJA pramANenuM AcaraNa, eka udAharaNa ApuM chuM. agni nathI paraMtu urjA che. A kabUlAta ApaNAM lekhano AdhArastaMbha banI raheze. emAM Apela kabulAta ApaNA lekha mATe puratI che. lekhamAM Apela kAraNo tarka ane virtakono radIyo ApavAnI jarUra nathI. sUryanI Direct urjA garamI ke prakAzane jaina dharmamAM mAnyatA zrI haribhAI koThArInuM nAma Ape sAMbhaLyu haze, jJAtie hindu hatA ane mRtyu sudhI hindu dharma choDo nahi. paraMtu jaina siddhAMto upara Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana pravacana ApavAmAM pAraMgata. emanA jaina dharmanA siddhAMto uparanA karatA nathI. sAdhu-sAdhvIjI azakta hoya ke bImAra hoya to sAdhuvyAkhyAna eTalA utkRSTa hatA ke ApaNA moTA munio, guru bhagavaMto sAdhvIjI pote DolI banAvI azakta ke bImAra sAdhu-sAdhvIjIne pote jhAMkhA paDI jAya. chatAM koThArI sAhebanA pravacana thakI koIe saMyama ja uMcake che. koI saMsArInI sevA letA nathI. AcaraNane mukhya sthAna na lIdhuM. jyAre guru bhagavaMtonA sAdA vyAkhyAno dhArI asara karI Ape che. Aje jodhapura, rAjasthAna AsapAsa vicarI rahelA zAlibhadra jAya che. kAraNa gurubhagavaMtonuM AcaraNa. muninA lAkho loko darzanArthe jAya che. abajopati parivArano A jaina dharmamAM AcaraNane mukhya gaNavAmAM AvyuM che. enuM mahattva nabIro jeNe plena vagara kyAre musApharI karI na hatI, era kaMDizana vizeSa che. mokSagAmI banavA mATenuM mahattvanuM sUtra che. paraMtu Aje haoNTala rUma sivAya kyAre utaryA na hatA evA munizrIe phakta mAtAnuM AcaraNa ghasAtuM jAya che. dareka AcAra bAbatamAM gocarInA niyamomAM eka vAkya sAMbhaLI saMyama aMgikAra karyo. mAtAjIe kahyuM, "beTA, chUTachATa vadhatI jAya che. je mokSagAmI banavAmAM bAdhArUpa banaze. zrI hajI keTaluM kamAIza? basa A zabdo manamAM garaka thaI gayA ane vIra prabhujIe bhAkhyuM che ke jaina dharma cAraNIe caLAze ane chelle zAlIbhadra muni banyA. cAra ja sUtro raheze. bIjA badhA sUtrono viccheda thaze. dazavaikAlika huM A saMsArathI Daryo nathI. mane saMsArano bhaya lAgyo nathI. chatAM sUtra mukhya bhUmikA bhajavaze. chelle uttama AcaraNanA kAraNe sAdhu- paNa meM A lekhamAM AcaraNa bAbata guru bhagavaMto virUddha ghasAtuM sAdhvIjI ane zrAvaka-zrAvikAo avatArI banaze. lakhyuM che. mArA A lekha thakI koI sAdhu bhagavaMtanuM mana dubhAyuM hoya Aje vilacerano upayoga vadhato jAya che. vartamAnakALe paNa to huM kSamA mAgu chuM. micchAmi dukkaDam. * * * ATha koTI nAnI pakSanA sAdhu-sAdhvI bhagavaMto potAno sAmAna pote 19, sAgara maMthana, sekTara-3, cAra kopa, sArasvata beMkanI sAme, ja uMcake che. koI saMsArInI sevA letA nathI. vilacerano upayoga kAMdivalI (pa.) muMbaI-400 067. mobAIla : 92 20510846. bhAratanI baSi saMskRtinA saMskAro sacavAya temAM ja saunuM kalyANa | zazikAMta la. vaidha saMskRtino saMbaMdha saMskAra sAthe che. koI paNa saMskRtinA mULa pAyAmAM kAraNa ke saune jIvana jIvavAno adhikAra che ja. ahiMsAnuM sUkSma ciMtana dharmamUlyo ja jovA maLe che...Ama chatAM paNa badhA dharmo eka yA bIjA thayuM che. buddha bhagavAna dhyAnamAM mAnatA ane buddhatva prApta karI jIvanane svarUpe Izvara tattvano svIkAra kare ja che...mAnyatAo judI judI hoI nirvANa sthitie pahoMcADavuM...A zramaNa mArga hato. jaina dharmanA badhA zake, paNa tenA mULabhUta tattvomAM lagabhaga sAmyatA jovA maLe che. tIrthakaro khUba tapa karIne AdhyAtmikatAnI ucca sthitie pahoMcelA. dayA, mAnavatA, ahiMsA, prema, sabhAva, satya, sadAcAra, saMyamI bAyabala ane kurAna paNa saMyamI jIvanano svIkAra karI, pavitra jIvana jIvananuM mahattva, prArthanA, bhakti, satyaniSThA, mAtApitA ane jIvavAnuM kahe che. mAnava bIjA mAnava sAthe mAnavatAbharyuM vartana kare vaDIlonI sevA vagere. AvA saguNo mAnavamAM hovA ja joIe..dareka ane sAcA arthamAM mAnava bane, te dharma avasthA kahevAya. dhUmaketu dharmanA saMskAro bhale thoDA judA paDe, paNa mAnavatAne zobhe tevuM kahetA ke ApaNane koI kharAba vartana kare te jarAya gamatuM nathI, tevuM vartana to saune svIkArya che. hiMdu dharmanA mukhya graMtho che, vedo, upaniSado badhAne-koIne kharAba vartana game ja nahi. sau sAthe sabhAvapUrvaka ane gItA. A traNa graMthomAM hiMdu dharmanuM saMpUrNa jJAna jovA maLe che, vartana karIe to te sAruM ja kahevAya. bIjAnI lAgaNIno paNa khyAla ane temAM to bhagavad gItAmAM to hindu dharmano saMpUrNa sAra jovA karavo ja rahyo. A ja saMskAra kahevAya. saMskAro vartana dvArA ja maLe che. A graMthamAM jJAna, karma ane bhaktino samanvaya jovA maLe che. pratibiMbita thatA hoya che. eTaluM ja yAda rAkhIe ke ApaNe badhA ghaNAM evuM mAne che ke A dharmamAM ghaNAM bhagavAna che (A barAbara mAnava chIe..eTale mAnavIne zobhe tevuM vartana karIe...paNa A nathI). hindu dharma phakta eka ja IzvaramAM mAne che. tenAM judAM judAM jovA maLatuM nathI. kAraNa zuM? ApaNI vANI ane vartanamAM phera che. svarUpo hoI zake, paNa Izvara to eka ja che. kurAna, bAIbala paNa A ApaNI khAmI che. eka ja IzvaramAM mAne che. jyAre karmakAMDa pracura avasthAe pahoMcyuM je prajA ke deza tenA mULabhUta saMskAro sAcavI na zake, te prajAnuM ane yajJamAM bali homAto thayo (pAchaLathI) tyArapachI, tenI AgavuM mUlya bhUMsAI jAya che. ApaNe ApaNAM saMskAro-saMskRtinI pratikriyAmAMthI jaina dharma ane buddha dharma udbhavyo. jaina dharmano mukhya oLakha sAthe sAcavavA ja joIe..paNa Aje pazcimI saMskRtino prabhAva saMdeza hato "ahiMsA paramo dharma'. prANImAtranI hiMsA nahi karavI- ApaNI para khUba che, tethI ApaNA mULabhUta saMskAro para tenI UMdhI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana phebruArI, 2013 mAnasika zAMti mATe pravacana ApI rahyA hatA. emaNe kahyuM ke "Aje A viSaya para amerikAmAM ghaNAM pustako lakhAyAM che jemAM zAMti mATenI ghaNI rIto darzAvI che. 'mana'ne kaI rIte zAMta rAkhavuM...' zrI bhAgyeza jhahA sAhebe tarata ja kahyuM, 'sAheba, mananI zAMti mATe amArA bhArata dezamAM hajAro varSo pahelAM amArA RSimunioe paddhatio batAvI ja che. amArA vedo-upaniSado ane amArI 'gItA'mAM to kahyuM che ke jyAM sudhI saMyamI jIvana ne banAvo tyAM sudhI sukha ke zAMti maLe ja nahi. vAsanAo para kAbU meLavIne samatva buddhi na thAya tyAM sudhI parama zAMti maLe ja nahi. A badhuM jIvananuM amRtamaya sukha ane tenI cAvIo amArI 'gItA'mAM dekhAya che. amAre mATe A navuM nathI,' A sAMbhaLIne sau zAMta thayA ane tyArabAda zrI bhAgyezabhAIe 'gItA'nuM tattvajJAna- bhakti-karma ane jJAnanuM tattvajJAna samajAvyuM, chApa paDI rahI che. yAda rahe, vijJAnanI zodho tyAM khUba thaI, te sAruM paNa che ja. Aje TI.vI., kaoNmpyuTara ane aneka zodhoe ApaNane navI daSTi bakSI che. paNa tenuM AMdhaLuM anukaraNa paNa thaI rahyuM che, te barAbara nathI. AnI asara ApaNI saMskRti para paDI che. ApaNA sArA utsavo karatAM tyAMnA utsarvo ApaNe ujavIe chIe....pArTIomAM DAnsa thAya ane aneka vikRtio jovA maLe... A barAbara nathI. jyAre prajA bhogapradhAna bane ane bhogo bhogavIne ja AnaMda mAze tyAre te prajAmAM vahelI moDI vikRtio Ave ja. ApaNI RSi paraMparAmAM cAra puruSArtho che-dharma, artha, kAma ane mokSa. AmAM dharma e prathama puruSArtha che. tyArabAda artha (lakSmI) ane kAma (vAsanAyukta) che ane chelle mokSa che. ApaNA RSio gRhasthI hatA, chatAM bhogI na hatA. badhuM bhogave,paza emanuM jIvana 'Balanced' hanuM-eTale 'samatA'vALuM...jemAM samatva hatuM 'ati' nahi. paisA prApta karavA, pA 'dharma'ne kendramAM rAkhIne...e rIte 'kAma' (vAsanA) padma 'dharma'ne kendramAM rAkhIne ja. jo AnAthI viparIta rIte vartana thAya to jIvananI majA sAcA arthamAM mANI zakAya nahi. 'bAvAnA beya bagaDe' enA jevI sthiti thAya. pazcimamAM phakta je kaMI bhoga vilAsamAM racIne 'sukha'aMgrejI (bhASA) bahArathI AvIne vaselI viduSI che. dAdImA ApaNane Aje to aMgrejI mAdhyamamAM bhaNanArA bALako 'gItA' vize ke narasiMhanA bhajano vize jAvAtAM ja nathI...zuM A yogya che ? yAda rahe (bhAgyeza sAhebanI zailImAM) saMskRta bhASA ApaNI dAdImA che, mAtRbhASA gujarAtI ApaNI mA che, hindI ApaNI mAsI che ane prApta thAya che te sukha kAyama TakatuM nathI. tyAM Aje yuvAno nazo karIne bhAna bhUle che ane tyAMnI yuvAna dIkarIo sAthe na chAje tevuM vartana kare che. pariNAme samAjamAM khUba prazno (sAmAjika) ubhA thAya che. tenI asara ApaNe tyAM paNa jovA maLe che. ApaNAM yuvAno tyAMnuM anukaraNa kare che ane hamaNAM dilhImAM eka yuvatI para samUha baLAtkAra thayo ane te yuvatInuM mRtyu thayuM. A karuNa ghaTanAno paDagho samagra dezamAM paDyo. A tenI vicitra ane duHkhadAyaka asa2 che. ApaNA saMskArothI viparIta A svIkAravA jevuM nathI. ApaNA nivRtta kalekTara sAheba zrI bhAgyeza jhA (jeo pahelAM ahIM vaDodarAmAM kalekTara hatA. AI.e.esa., emano rekorDa paNa khUba svaccha) abhyAsa arthe amerikA gayelA. tyAM kaoNlejamAM prAdhyApaka 'manano sTresa' ocho karavA ane pAraNAmAM jhUlAve, mA ApaNane vAtsalyabhAve uchere, mAsI ApaNI sAthe premayukta vahAla kare ane viduSI (aMgrejI bhASA) bahAranA jJAna mATe yogya che. mAtRbhASA, saMskRta ke hindIne kadApi na choDAya. mAdhyama to mAtRbhASA ja hoya, je zaikSaNika rIte paNa yogya che. aMgrejI sArI rIte zIkhavAya te jarUrI che. ane 'gItA' jevA graMthono paNa bALakone khyAla Apavo ja rahyo. loka sevA saMgha-coraDIne ceka arpaNa muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna gujarAtanI aMtariyALa keLavaNI saMsthAo mATe dAna ekatrita karAya che. atyAra sudhI 27 saMsthAo mATe kula rUA. 4,20,44,000 (aMke rUpiyA cAra karoDa vIsa lAkha cummAlIsa hajAra)nuM dAna ekatrita karI e saMsthAone pahoMcADyuM che ane pratyeka saMsthA vartamAnamAM vidyA ane sevAnA kSetre pragati karI rahelI che. A varase 2012nI paryuSaNa vyAkhyAnamALA samaye upara jaNAvelI 28mI saMsthA oka sevA saMdha-pAraDI mATe dAnanI apIla ka2I hatI ane samAjano khUba sAro pratisAda maLyo hato. dAtAonA nAma ane Apela rakamanI vigata 'prabuddha jIvana'mAM prakAzita karI A rakama rUA. 22,40,000/- rUpiyA bAvIsa lAkha cAlIsa hajAra arpaNa karavA A saMsthAnA kAryakaro ane anya AmaMtrita mahemAno tA. 2 mArca, 2013nA e saMsthAne AMgaNe jaI A rakama e saMsthAne arpaNa karaze. saMsthA udAra dilI dAtAono hRdayathI AbhAra mAne che. A khAsa jarUrI che. yAda rahe ke ApaNI saMskRti ane saMskAro bhASA dvArA ja sacavAze. A ApaNI naitika pharaja paNa che. AthI viparIta thaze to te ApaNI bhayaMkara bhUla haze. jenAM phaLa bhaviSyanI prajAnI peDhIne bhogavavAM paDaze. 51, 'zilAlekha' DuplekSa, arthAtha sarkala pAse, alakApurI, D pramukha zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha vaDodarA-390007. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 phebruArI, 2013 prabuddha jIvana sukha tamArI pratIkSA kare che || pa.pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa surIzvarajI (Disembara 2012nA aMkathI AgaLa) maMdabuddhino hoya, nirmaLa buddhi na hoya, te AtmAnuM jJAna pAme nahi, (3) vagere phaLa bhogave che. karmanuM svarUpa 2. darzanAvaraNIya karma AtmA ane karmano saMbaMdha anAdi che, paNa anaMta nathI. A anAdi AtmAnA anaMta darzana-guNane AvRtta karanAra pudgalane saMbaMdhano kAyama mATe aMta karI zakAya che. darzanAvaraNIya karma kahe che. karma pudgala che. zarIra paugalika che. tenuM kAraNa karma che. AthI gurakho ke cokIdAra cokI karato hoya to e vistAramAM praveza karI karma paNa pudagala che. paugalika kAryanuM samavAyI kAraNa podugalika zakAto nathI. e ja pramANe A karma AtmAnuM darzana thavAmAM avarodhaka hoya che. mATI pudgala che /bhautika che, to tenAthI bananAra padArtha bane che. paNa paudgalika bhautika ja hovAno. A karma nava prakAranuM che. AhAra Adi sAnukULa sAmagrIthI sukhanI anubhUti thAya che. zastra zenAthI baMdhAya? Adi vAgavAthI du:khanI. AhAra ane zastra baMne paugalika che. e guNIjanonI niMdA-kUthalI karavAthI, guNI ane jJAnIjanonI ja pramANe sukhadu:khanuM kAraNa karma paNa paugalika che. avahelanA kata avahelanA karavAthI, kRtaghna thavAthI, bhagavAnanAM vacanomAM zaMkAbeDIthI jIvAtmA baMdhAya che. dArU pIvAthI te bakavAsa kare che ke kuzaMkA karavAthI dharma-sAdhanAmAM avarodha Ubho karavA vagerethI pAgala bane che. klorophorma suMghADavAthI te bebhAna bane che. beDI, darzanAvaraNIya karma baMdhAya che. dArU, klorophorma vagere jaDa padArtho che. paugalika vastuo che. tenI karmaphaLa asara, mANasanA tana, mana ane AtmA upara paDe che, te ja pramANe darzanAvaraNIya karmanA lIdhe jIvAtmAne AMkhe ochuM dekhAya. aMdhApo jaDa pugala evAM karmanA saMyogathI jIvAtmAnA mULabhUta jJAna darzanAdi Ave, anidrAno bhoga bane, beThAM beThAM ke cAlatAM cAlatAM UMdhe, guNo DhaMkAya che ane te sukhaduHkha anubhave che. AtmAnuM darzana karI nahi zake, vagere phaLa bhogave che. karmanA prakAra 3. vedanIya karma karma eka ja prakAranuM nathI. tenA anekavidha prakAra che. kAryabhedI sukha ane duHkhanI anubhUti karAvanAra pudgalane vedanIya karma dRSTie karmanA mukhya ATha vibhAga che, tene pratibaMdha kahe che. karmanI kahe che. talavAranI dhAra jevuM che. A karma. talavAranI dhAra para madha mULa prakRti ATha che. prakRti eTale svabhAva. karmano ATha prakArano copaDyuM hoya ane te cATavAthI pahelAM to mIThAzano anubhava thAya. svabhAva che. te A pramANeH paNa pachI te dhAra vAgavAthI duHkha ne vedanAno anubhava thAya che, ane 1. jJAnAvaraNIya karma aphINa copaDela talavAranI dhAra cATavAthI pahelAM ane pachI baMne AtmAnA jJAna-guNane AvRtta karanAra yugalane jJAnAvaraNIya samaye kaDavAzano anubhava thAya che. karma kahe che. A karma be prakAranuM che. AMkhe pATo bAMdhyo hoya to AMkha hovA chatAM ya kaMI joI zakAtuM zenAthI baMdhAya? nathI. AtmAmAM anaMtajJAna raheluM che, paraMtu A karma AtmA upara jIvamAtra upara dayA-karuNA karavAthI, duHkhIonA du:khamAM AvaraNa banIne rahe che tyAM sudhI AtmAnuM jJAna thatuM nathI. jJAna- sahabhAgI banI temanA du:kha haLavA karavAthI, zAtA vedanIya karma baMdhAya prApti karavAmAM A karma avarodhaka bane che. che ane jIvone trAsa saMtApa ApavAthI, temanA du:khothI rAjI thavAthI zenAthI baMdhAya? azAtA vedanIya karma baMdhAya che. jJAna ane jJAnInI niMdA karavAthI, jJAna ane jJAnIno dveSa karavAthI, karmaphaLa jJAna ane jJAnInuM apamAna karavAthI, jJAnInA upakAra bhUlavAthI, zAtAvedanIya karmanA lIdhe jIvAtmAne managamatA ane manabhAvatA jJAnI sAthe akAraNa jhaghaDA karavAthI, tema ja jJAna bhaNanArane ane bhogapabhoga maLe che. bhaNAvanArane aMtarAya pADavAthI - A cha kRtyo karavAthI jJAnAvaraNIya azAtAvedanIya karmanA lIdhe garIbAI, roga vagere duHkho maLe che. karma baMdhAya che. 4. mohanIya karma karmaphaLa AtmAne vikRta ane mUDha banAvanAra pudgalane mohanIya karma kahe jJAnAvaraNIya karmanA lIdhe jIvAtmA bahero hoya, mUMgo hoya che. nazIlA padArthonuM sevana karanAra mANasa koI paNa prakArano viveka Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. prabuddha jIvana phebruArI, 2013 jANI zakato nathI te ja pramANe A karmanA lIdhe jIvAtmA AtmabhAna karmaphaLa bhUlI jAya che ane kSaNabhaMgura bhogapabhogamAM Asakta bane che. zubha nAmakarmathI managamatAM bhogopabhoga maLe che. yaza maLe che, A karma 28 prakAranuM che. rUpa maLe che, Arogya vagere sukho maLe che. zenAthI baMdhAya? azubha nAmakarmathI abhAva, durbhAva ane pIDA maLe che. badanAmI tIvrapaNe krodha, mAna, mAyA ane lobha karavAthI, dharmanA nAme maLe che. bimArI Ave che vagere aneka duHkho bhogavavAM paDe che. adharmanuM AcaraNa karavAthI, anAcAra-vyabhicAra karavA vagerethI 7. gotrakarma mohanIya karma baMdhAya che. ucca ane nIca ema be prakAranuM A karma che. je pudgalanA prabhAvathI karmaphaLa ucca gotra maLe te ucca gotrakarma ane je pugalanA prabhAvathI nIca A karmanA lIdhe jIvAtmA, mohAMdha, rAgAMdha ane viSayalubdha bane gotra maLe te nIca gotrakarma kahevAya che. che. te IrSALu, jhaghaDAkhora, mAyAvI ane daMbhI bane che. akAraNa- kuMbhAra jevuM che. A karma. kuMbhAra eka ja mATImAMthI aneka prakAranA sakAraNa bhayabhIta ane zokAkuLa bane che, vagere vagere. ThAma banAve che. te pramANe A karmanA lIdhe ja zarIramAM aneka prakAranA 5. AyuSyakarma anubhava thAya che. jIvananuM nirmANa karatA pudgalane AyuSyakarma kahe che. kedakhAnA zenAthI baMdhAya? jevuM che. A karma. keda jelamAM purAyela mANasa potAnI IcchA mujaba- jAti, phaLa, baLa, rUpa, tapa, jJAna, lobha ane aizvarya-A AThamAMthI AvAgamana nathI karI zakato. te pramANe A karmanA lIdhe jIvAtmA koI ekanuM ke ekathI vadhunuM abhimAna karavAthI nIca gotrakarma baMdhAya deharUpI kedakhAnAmAM purAyelo rahe che. che ane evuM abhimAna na karavAthI ucca gotrakarma baMdhAya che. A karma cAra prakAranuM che. karmaphaLa zenAthI baMdhAya? ucca gotrakarmathI sukhI-saMpanna ane saMskArI kuTuMbamAM janma maLe 1. jIvonI jemAM pratipaLa hiMsA thatI hoya tevA kAma-dhaMdhA karavAthI. che, rUpa maLe che, samRddhi maLe che, vagere uttama sAmagrI maLe che, jyAre 2. saMgrahakhorI karavAthI. 3. mAMsAhAra karavAthI ane 4. paMcendriya nIce gotrakarmathI ethI viparIta maLe che, arthAt halakAM jAti, kuLamAM jIvanI hatyA karavAthI jIvAtmA naraka gatimAM jAya che. janma maLe che, garIbAI, roga, kurUpa vagere maLe che. 1. kapaTa sahita jUThuM bolavAthI, 2. vizvAsaghAta karavAthI, 3. 8. aMtarAyakarma jUThuM bolavAthI ane 4. khoTA tola-mApa karavAthI jIvAtmA tiryaMca kriyAtmaka zaktimAM avarodha UbhA karatAM pudgalane aMtarAyakarma gatimAM jAya che arthAt pazu-paMkhIno avatAra pAme che. kahe che. khajAnacI jevuM che. A karma. saMsthAe ke mAlike ApavAnI 1. dIkSA laIne saMyama pALavAthI, 2. gRhasthapaNAmAM bAra vratanuM rakamanI maMjUrI ApI dIdhI hoya paraMtu e rakama khajAnacI Ape tyAre pAlana karavAthI, 3. tapa karavAthI ane 4. paravazapaNe samatAbhAve ja rakama maLI zake che. e ja pramANe AtmAmAM anaMta zakti ane guNo du:kha sahana karavAthI jIvAtmA devagatimAM jAya che. arthAt deva-devI- rahelAM che, paraMtu A karmanA lIdhe te prApta thaI zakatAM nathI. Indra-IndrANI bane che. A karma pAMca prakAranuM che. karmaphaLa zenAthI baMdhAya? uparokta pramANe karma bAMdhavAthI te te karmaphaLa jIvAtmA bhogave che. koI dAna detuM hoya to temAM ADakhIlIrUpa banavAthI, koIne lAbha nAmakarma maLato hoya to te lAbha maLato rokavAthI, koIne khAna-pAna karatAM je pugalanA nimittathI jIvananI vividha sAmagrI maLe che tene aTakAvavAthI, koIne dharmadhyAna karato rokavA vagerethI A aMtarAyakarma nAmakarma kahe che. citrakAra jevuM che. A karma. citrakAra pensila ane baMdhAya che. pIMchIthI jAtajAtanAM citro banAve che. te ja pramANe A karmanA lIdhe karmaphaLa jIvAtmA vividha rUpa ane AkAranA zarIrane prApta kare che. A karmanA lIdhe jIvAtmA dAna daI zakato nathI. lAbha meLavI zakato A karma 103 prakAranuM che. nathI. bhoga ane upabhoga bhogavI zakato nathI. temaja dharmanI ArAdhanA zenAthI baMdhAya? karI zakato nathI. mana, vacana ane kAyAne saraLa ane pavitra rAkhavAthI tema ja sahu A ATha karmo ane tenAM bhedakarmothI AtmA jyAM sudhI saMyukta ane sAthe prema ane mitrabhAvathI vyavahAra karavAthI zubha nAmakarma baMdhAya saMbaddha hoya che, tyAM sudhI jIvAtmAno punarjanma thato ja rahe che. che ane mana, vacana ane kAyAne vakra ane apavitra rAkhavAthI tema ja punarjanma eTale karmathI baMdhAyelA jIvAtmAnuM janma ane mRtyunuM sahu sAthe kaleza-kaMkAsa karavAthI azubha nAmakarma baMdhAya che. punaH punaH punarAvartana. (kramaza:) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana | 2 1 bhAva-pratibhAva mAnavajIvanamAM zabda kaTokaTI eka sAmAnya banI gayo che. temAM A vakhatano gAMdhI citanano "prabuddha jIvanano aMka meLavIne moMghavArI mAtAjI hAjara hoya tyAre Arthika kaTokaTIne cAra cAMda khUba gamyuM. tamAro taMtrIlekha amastoya rasapUrvaka vAMcato houM chuM. lAgI jAya che. Arthika mAnavajIvana, saMsthA ke rAjyanuM eka aMga agAu paNa mahAtmAne lakhelo patra vAMcelo ane A vakhatanuM paNa banI gayuM che. kaTokaTI UbhI thAya tyAre eno mArga paNa nIkaLI zake tamAruM manogata vAMcyuM. tamArI gAMdhIniSThA ane samaja baMne temAMthI che. eno ukela nIkaLI zake che. ukela na nIkaLI zake to e saMsthA ke pragaTe che. dhanyavAda. mAnava parivAra mRtaprAya banI jAya che. lI. rameza saMghavI-bhUja 'prabuddha jIvana'nA mAnadamaMtrI zrI dhanavaMtajI zAha sAheba dhana sAthe XXX joDAyelA che. dhana parigrahano bhAga che ane aparigraha mokSalakSI prabuddha jIvana' maLe che. jIvanarasa maLe che. jIvananI navI dizA banI jAya che. jyAM dhanano saMcaya thato nathI tyAre evI saMsthAo maLe che. aMke aMke nAvInyatA anubhavuM chuM. jIvanamAM AnaMdamaMgaLa dIrdhAyu banI jAya che. kemake eno uddhAra karanArA ghaNAM hAtho AgaLa varatAya che. Ave che. DaoNkTara sAheba potAnA nAmane doSI na kahevarAve to sAruM. Dise. 12nA aMkamAM pramukhIya lokazAhI vizenI rajUAta | 'prabuddha jIvana" eka saMsthA che eTale e khoTa karatI che chatAM cAle samayasaranI che. tAkIdanI jarUrata samajAya che. gujarAtanI cUMTaNImAM che. AjanA vartamAna saMjogomAM mAnava parivAra hoya to kevI vikaTa je anubhavo thayA tyAre mana bhayabhIta banI gayuM. ApaNe kyAM jaI paristhiti sarjAya che? koI parivAranI Avaka mahine rU. 10000 rahyA chIe. IglenDanA baMdhAraNanuM anukaraNa bhAratane mATe saphaLa thaI - hoya ane rUA. 12 hajArano kharca hoya to e parivAra mATe Aphata zakyuM nathI. lokazAhI che temAM eka bAju loka che. zAhI bIjI bAju banI jAya. kAM to e parivArane peTa upara kApa mUkavo paDe athavA 6 che. sattAnA madha cATavA mATenI paDApaDImAM sevA kATamALa thaI gaI 12 mahine dukAnadAra badalI karyA kare. divALInuM bonasa kharca sarabhara che. emAM ApaNe zI paMcAta e lokano ApaghAta che. jAgRta varge karI nA zake. AgaLa AvavuM anivArya che. sattA maLyA pachI rAvaNanuM pAtra bhajavAya zrI dhanavaMtajIe sUcavela Avakano strota A kaTokaTIne pahoMcI e kema sAMkhIzuM? Ape byugala vagADIne cetavaNI uccArI che. vaLavAno uttama mArga che. "prabuddha jIvana' jAherAto upara khaphA che. e ApanA sabhAva sahakAra maLe ja che. tethI dilamAM prasannatA rahe mArga apanAvI nA zake. paraMtu jAherAta vagaranI jAherAtamAMthI Avaka che. umaMga vadhe che. "prabuddha jIvana'mAMthI zIkhI rahyo chuM. ApanA UbhI thatI hoya to mane lAge che ke "prabuddha jIvanane vAMdho Ave AMtaramananI duA amane ajavALaze. nahi. dareka pAnAnA aMte eka suvAkya lakho. saujanya bananAra dAtAnuM lI. zaMbhubhAI yogI ke enI saMsthAnuM nAma lakho to 36 pAnAnA rUA. 36000/- dara XXX mahine meLavI zakAya. khoTanI bharapAI thaI zake. sAtatyapUrvaka koI sAmayike ATalA lADa nahi laDAvyA hoya prabuddha jIvana" jevuM eka aMka ATha koTI nAnI pakSanA suzrAvakajI sarasvatIne. sau para mAnI kRpA varaso! zrI mAmaNiyA sAheba 'darzana' aMkanA nAme eka aMka malADathI prasiddha -zAMtibhAI-vaDodarA kare che. je hastaprata hoya che. zuddha sAttvika dhArmika bhojana pIrase che XXX ane e aMka maMgAvanArane phrI mokalAve che. phakta rUA. 300/- zubhecchaka "prabuddha jIvanano Disembarano (2012) aMka vAMcyo. lekha-2, tarIke bharavAnA hoya che. zubhecchakonA nAmonI yAdI chellA pAnA 4, 5, ane 11 khUba gamyA. tamAro taMtrI lekha mane vadhu gamyo..jemAM upara dareka aMkamAM chApavAmAM Ave che. ghaNAM loko svargavAsa pAmelA tame uttama lokazAhInuM zreSTha udAharaNa ApyuM che. ApaNA dezamAM vaDIlonA nAme paisA bharAve che ane emane saMtoSa maLe che. evI rIte lokazAhI che kharI, paNa kAgaLa para ja rahI gaI che. AjhAdI apAvanAra vagara jAherAte gADuM gabaDAvyA kare che. aneka saMpradAyanA sAdhu- pU. bApune sau bhUlI gayA che. A ciMtAjanaka citra che. pro. mahebUba sAdhvIjIomAM A aMka bahu ja lokapriya che. aMka maMgAvanAra zubhecchaka desAIno lekha sonuM dhyAna kheMce tevo che. bane to ja rU 300/- ApavAnA hoya che. nahi to darekane eka phrI li. zazikAMta la. vaidya, vaDodarA ApavAmAM Ave che. XXX -ratilAla kuMvarajI vorA, muMbaI; mo.: 9220510846 zAzvata gAMdhI kathA XXX cIlAcAlu ane vyApArI dhoraNe Aje cAlI rahelI 'kathA'mAMthI ApaNe je dara varase paryuSaNa-parvamAM bahAragAmanI saMsthA mATe bahAra nIkaLI Ape je navo cIlo cAtaryo che, e prazaMsanIya che. phaMDa karIe chIe tene badale A varasa puratuM 'prabuddha jIvana mATe phaMDa prabhu Apane AvA satkAryo karavAnI zakti Ape evI zubhecchA karIe tema mAruM namra sUcana che. eja ane prArthanA. lI. rasikalAla jI. zAha,nA praNAma-muMbaI -nAgarabhAI Ara. lADa XXX zrI rAmakRSNa-vivekAnaMda sevA kendra, kIma-surata Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2. prabuddha jIvana phebruArI, 2013 dharma eka - saMvatsarI eka ( A abhiyAnamAM prastuta che - ninAma oNkTobaramAM prakAzita thayelo hiMdI bhASI lekha : uparAMta be patro ) isa varSa jainoM kI saMvatsarI alaga-alaga dina paoNca bAra manAI ramajAna sabhI tyauhAra sunizcita dina ko hI manAye jAte haiM. holI, gaI. sthAnakavAsI samAja kI do bAra, mandiramArgI samAja kI do dIpAvalI, rakSAbaMdhana, akSaya tRtiyA jaise tyohAra hama eka hI dina bAra, digambara kA dazalakSaNa parva. itanA choTA sA jaina samAja hone manA sakate hai, to jainIyoM kA sarvapriya, mahattvapUrNa, garimAmaya, ke bAvajuda bhI hamameM ekatA nahIM hai aura hama (yAne kI hamAre dharmaguru) Atma-kalyANaka, pavitra parva ko TukaDoM meM kyoM bAMTa rahe haiM? dUsarI apanI hI bAta para aDakara, alaga-alaga saMvatsarI manAne ke kAraNa, kauma va sarakAra ke sAmane AMkheM nIcI karanI paDe, esA kAma kyoM kara sAre vizva meM haMsI ke pAtra bana rahe hai. saMvatsarI ke dina hamArI gavarnameMTa rahe haiM? hameM zaramiMdagI mahasUsa hotI hai, majAka banakara raha jAte hai, kackhAne baMda2khatI hai lekina alaga-alaga saMvatsarI hone ke kAraNa hamArI hAlata badattara ho rahI hai. dharma ke kucha ThekedAroM ke kAraNa hama isa sAla kackhAne bhI baMda nahIM rakhe gae aura jIvoM kI hiMsA baDha upahAsa ke pAtra bana gaye hai jinhoMne ThAna rakhI hai ki kaTa jAyeMge, gaI. jIvoM kI hiMsA bacAne ke lie hI sahI, hamArA sabhI dharmaguruo bikhara jAyeMge, lekina jida para aDiga raheMge, kabhI eka maMca para nahIM se anurodha hai ki ve bhaviSya meM eka saMvatsarI manAne kA Adeza dene AyeMge aura saMvatsarI eka dina manAne meM sahayogI nahIM baneMge. kI kRpA kare. gahare cintana-manana ke bAda mahasUsa kiyA gayA ki isa duvidhA se mAnavatA ke masIhA bhagavAna mahAvIra mana se, tana se aura kAyA bAhara nikalane ke tIna vikalpa hai. se samatAmaya the. yahI samatA bIja ve jana-jana ke hRdaya meM bonA cAhate pahelA vikalpa-hama jainiyoM ke jyAdA se jyAdA paccAsa pramukha the. mahAvIrane eka saMgaThita evaM sakriya dharma kI sthApanA kara, ekatA kA AcArya hoMge. agara ye sabhI AcArya eka maMca para virAjita hokara saMdeza' diyA thA. 108 motiyoM ko eka dhAge meM pirokara upadeza udAra hRdaya se eka vicAradhArA banAkara kisI eka tithi kI ArAdhanA diyA kI caturvidha saMgha, saMgaThita rahakara dharma kI dalAlI kareM. Aja meM sunizcita kare to isa samasyA kA saralatamAM samAdhAna saMbhava che. agara baDe kaThora zabdoM meM kahanA cAhatA hUM ki hamane dharma kI dalAlI ke kisI kAraNavaza vicAroM meM sahamati nahIM banatI hai to 'laoNTarI sisTama" bajAya saMgaThita mAlA ke motiyoM ko dhAge se nikAlakara 108 TukaDaoN se niSpakSa ucita nirNaya avazya le sakate haiM. bhagavAna mahAvIra ke meM bikhera diye, jinheM vApasa joDanA muzkila hI nahIM nAmumakina ho padacinhoM para calanevAle hamAre pratibhAvAna AcAryo ko saMgha ekatA rahA hai. ke lie choTA-sA tyAga karanA paDe to unheM pIche nahIM haThanA cAhie saMgaThana zakti ke abhAva ke kAraNa bArabAra saMvatsarI mahAparva ko jaba ki tyAgI kA nAma jaina itihAsa meM 'svarNa akSara' aMkita manAne ko lekara hama anekatA ke jaMjAla meM pheMsa rahe haiM. tithiyoM ke hotA hai. hamAre guru bhagavanto ke hAtha meM 'mAstara kI' hai jo samasyA jhagaDAM ne jaina dharma ko bhArI nukasAna pahuMcAyA hai. jhuThI pratispardhA, ke hara tAle ko sahajatA se khola sakate haiM, ve 'pAvara hAusa' hai. ahaMkAra ne samAja meM IrSA, vaimanasya aura mUlya hInatA paidA kara dI agara ve isa jvalaMta samasyA kA hala nikAlane meM kAmayAba nahIM hote hai. niyoM ko itanA chedA gayA hai ki unakA zarIra to zAzvata hai, huM to meM samajhatA hUM ki unheM pravacanoM meM "ekatA" kA saMdeza nahIM denA magara prANa nahIM bace hai, cAhie. mata chedo, mata bhedo, aba ora na saha pAyeMge hama. dUsarA vikalpa - agara pahale vikalpa meM asaphalatA milatI hai to bikhara cuke hai TukaDoM meM, TUTa gaI che kamara hamArI. zrAvaka-zrAvikA ko agavAnI karavI paDegI. apane gaccha, paMtha aura yaha saba dekhakara meM socane para majabUra hotA hUM ki "saccA jaini sampradAyavAda se upara uThakara dharma ke bhaviSya kI rakSA hetu Thosa kadama kauna hai ?' vo jo saMvatsarI cautha yA pAMcama ko mAnatA hai yA caturdazI uThAte hue kisI eka tithi para mohara lagAnI paDegI. 95 pratizata ko. viSama paristhiti banatI jA rahI hai. ulajhana hai ki kisakI bAta jainiyoM ko koI etarAja nahIM hai ki saMvatsarI cautha kI ho yA pAMcama mAne, kauna sahI hai aura kauna galata hai, kisakA anusaraNa kare ? dizAhIna kI, pahale zrAvaNa | bhAdrapada meM ho yA dUsare meM yA phira cAturmAsa ho gaye hai, dUSita havA ke sAtha baha rahe haiM. prArambha ke pacAsarve dina ho yA cAturmAsa ke pIche ke sattara dina rahane matabheda hara dharma meM hai phira bhI IsAI samudAya vAle krisamasa eka para. basa hama to yahI cAhate haiM ki samAja kA sarvocca, sarvamAnya eva nizcita tArIkha ko manAte hai. kRSNa janmASTamI, gaNeza caturthI, dazaharA, sarvapramukha dhArmika parva 'saMvatsarI parva' eka dina ho aura jaina samAja Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana kI chabi para kabhI ca na Aye. mahApralaya Ane se pahale saMbhala gaI bAta gaI aba purAne jo ko chedane ke bajAya, marahama paTTI jAeM to hama-sabake lie hitakArI hI hogA. karane meM hI phAyadA che. hameM saMkIrNatA va sampradAyikatA kI jaMjIroM ko tIsare evuM aMtima vikalpa meM bhagavAna mahAvIra ko svayaM dharatI toDakara eka nayA itihAsa racane kA saMkalpa lenA hai. hameM nahI mAluma para AnA hogA. jaba bhI dharma kA svarupa vikRta hone lagA yA dharma meM kI AzAvAdI ThIka he yA nirAzAvAdI. basa itanA jAnate hai ki zithilatA Ane lagI, dharma kA baMTavArA hone lagA, taba koI na koI AzAvAdI ke dvAra para kabhI na kabhI ujAlA to dastaka degA, jaba hama mahAna AtmAne avatarita hokara samasyA kAsamAdhAna kiyA hai lekina vartamAna ekAgra hokara lakSya ke prati samarpita hoMge, tabhI apane mizana meM paristhitiyoM ko dekhate hue jJAnI kahate hai saphala ho sakeMge. koI kitanA bhI bulAe prabhu isa varSa hamArA durbhAgya rahA hai ki hama-cAra banakara alagadharA para vApasa mata AnA alaga pA~ca dina saMvatsarI manAi hai kauna se dina saMvatsarI manAnevAlA padhAra gae to apane hI bhaktoM ke jaina" thA yaha to aba bhagavAna mahAvIra bhI nahIM batA sakaeNge aisA hAtha Apako paDegA pachatAnA. lagatA hai... bAta sau pratizata sahI lagatI hai. hama mahAvIra ko to mAnate hai, -sumera siMha muNota jaina, beMgalora, karnATaka unakI tasvIra hara jagaha lagAte hai, jayakArA lagAte hai, pUjA-pATha XXX karate hai, lekina jaba mahAvIra kI mAnane kI bAta AtI hai to svArthavaza 'prabuddha jIvana'no oNkaTobara aMka maLyo. 'dharma eka saMvatsarI hara bAta sUnI-anasUnI kara dete haiM. Akhira vyApArI jo Thahare eka' e AMdolana-jhuMbeza badala ghaNAM ghaNAM dhanyavAda. A bAbatamAM hama-naphA nukasAna to dekhanA hI paDatA hai nA... ApaNe seMkaDo varSathI hAsyAspada gaNAtA hatA. ApaNe ghaNA moDA tIno vikalpoM kA vizleSaNa karane se yaha spaSTa hotA hai ki isa chIe paNa dera Aye durasta Aye. have A AMdolana cAlu rAkhajo - pA~carve Are meM tIsarA vikalpa to saMbhava nahIM hai. bace do vikalpoM meM bhulAI na jAya te jozo. kAraNake jaino capaTI vagADatAM sudharI jAya se mujhe pahalA vikalpa AsAna va sarala lagatA hai. AcArya guruvara to evA nathI. hamAre preraNA ke prakAza puMja he, svayaM tIrtha svarUpa che. unake prati Aja lI. zAMtilAla saMghavI, amadAvAda-380015 bhI samAja meM zraddhA ke bhAva hai, isalie ve saMjIvanI kA kAma kara X XX sakate hai. 'prabuddha jIvana' niyamita maLe che. mananIya lekhana sAmagrI vAMcIne eka sujhAva prastuta hai ki hameM pahale vikalpa ko cAritArtha karane ke ghaNuM ja jANavA maLe che, AbhAra. lie 'posTakArDa abhiyAna zaru karanA cAhie. koI eka saMsthA hAlamAM eka vicArazreNI rajU karo cho:dharma eka saMvatsarI eka. pahalakara samasta virAjita AcAryo ke pate ekatrita kara samAja ke A vicAra, A Adarza phakta ciMtana karavA nathI paraMtu mananIya che pratyeka vyakti se nivedana kareM kIve posTakArDa meM hameM eka dina saMvatsarI ane racanAtmaka rIte amalamAM lAvavA jevo che. cAhie? kA saMdeza likhakara sabhI AcAryo ke caraNa kamaloM meM bhejaM, hAlamAM dareka saMpradAya ke gaccha potapotAnI praNAlI pramANe prasaMgo guru bhagavansa apane bhaktoM ko nirAza nahIM kareMge. ujave che. ane te jotAM uparokta viSaya amuka aMze saMvedanazIla ane phUTa-parastI mahAvIra kA dharma nahIM vivAdaspada che. toDa-phoDa jeniyoM kA karma nahIM kharekhara samayadharmanI A mAMga, A vicArazreNIthI ja jaina dharmamAM phira bhI dekhiye, Aja kyA ho rahA hai ekayatA sAthe racanAtmaka kAryo thaI zake che je jarUrI che. paraMtu dharma yaha saba karate hue hama-bhakto kA zarma nahIM dhuraMdharo ane samAjano vizALa varga uparokta maMtavya sAthe sahamata aMta meM itanA hI kahanA sahI hogA ki jaina dharma eka mahAna thaze te zakya nathI. cintAmaNi ratna hai aura aba sabako milakara saMvatsarI parva se juDe hA, ApazrI jevA saMnniSTha kAryakartA prayatno kare ane jaina zAsananA matabhedoM ko miTAnA hai. tithiyoM ke cakkara meM na paDakara "keMcI jagaha vividha AcAryo ekamata thAya to ja ukela AvI zake che. zrI pravINabhAI sUI dhAgA' banakara bikhare motiyoM ko phira se eka dhAge meM pirokara khonAnA vicAro sAthe sahamata chuM. je hAlamAM zAMta vAtAvaraNa pravartI 'eka' kA paricaya denA hai. bhagavAna mahAvIra ke samaya isa taraha kA rahyuM che, je zAMta vamaLa dekhAya che temAM patharo pheMkavA jevuM thaze. sarve matabheda nahIM thA to phira yaha samAja va dharma ko bAMTane vAlA kAma kahA~ zubhecchAo sAthe se, kaba aura kyAM zuru huA ? kauna hai isakA jimedAra? khera 'rAta Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana phebruArI, 2013 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA 78mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMpanna (tA. 12 mI sapTembara 2012 thI tA. 19 mI sapTembara 2012) bhAratamAM kerekaTara mANasane paraphekTa banAve che - paryuSaNa parvamAM ApaNe Atmarata, AtmasaMlagna kavi-sanadI adhikArI bhAgyeza jahAMe 'vivekAnaMda ane dharma' aMge ane Atmapriya banavAnuM che jaNAvyuM hatuM ke svAmI vivekAnaMde aMgrejone jaNAvyuM hatuM ke tamArA DaoN. kumArapALa desAIe "paryuSaNano vasaMtavaibhava' vize jaNAvyuM dezamAM Telara mANasane paraphekTa banAve che, amArA dezamAM kerekTara ke paryuSaNa e jIvanazudhdhinuM parva che. jIvana urdhvagAmI bane e mATe mANasane paraphekTa banAve che. rucinI bhinnatAne AdhAre ApaNI pUjAnI tapa ane tyAganI jarUra che. jIvanazudhdhi mATe zuM karavuM joIe te vize paddhati ane prArthanAnA zabdo alaga che, ane ApaNe eka ja tattvanI prabhu mahAvIre 2600 varSa pahelAM upadeza ApIne samajAvyuM che. upAsanA karIe chIe. badhA graMthonI nIce zrImada bhagavad gItAne mahArAjA zreNike bhagavAna mahAvIrane pUchyuM hatuM ke sauthI durlabha zuM mUkavAmAM AvI te aMge dhyAna dorAyuM pachI temaNe kahyuM hatuM ke ApaNo che? mahAvIre javAba Apyo ke manuSyajanma durlabha che. tenA karatAM hindu dharma badhA dharmonA pAyAmAM che. gItAmAM jyAM vibhUti tattva hoya vadhAre durlabha dharmabodhInI prApti che. tene praNAma karavAnuM kahevAmAM AvyuM che. dharma e varNanano nahi paNa AtmAne oLakho tenuM nAma dharma che. Indriyone AnaMda Ape te anubhUtino viSaya che. huM prArthanA karuM chuM ema kahevAne badale huM parva evI sAmAnya samaja che. paNa AtmAne praphula kare te parva che. prArthanAmAM chuM e sthiti bahetara che. gItAe paNa upadeza Apyo che ke saMvatsarInuM parva kSamApanAnuM parva che. koInA vize kharAba vicAra Ave zradhdhAvAna ja jJAna meLavI zake che. svAmI vivekAnaMde 11mI sapTembara, to paNa hiMsA che. tenI sAme page cAlIne kSamA mAMgo. jeno tame doSa 1893nA divase zikAgomAM yojAyelI dharma pariSadamAM saMbodhana zarU karyo che tenI sAme kSamA mAMgo. ApaNe mAphI mAMgavI ane ApavI karyuM te pUrve upasthitone bhAIo ane baheno kahIne saMbodhyAM hatAM. joIe. ahaMkAranI carcA Dagale ne pagale che. ahaMkAra dUra karIne namra te samaye sAta miniTa sudhI tALIo paDI hatI. A bhASAno camatkAra bano. cittane nirmaLa karo. kSamApanA parvane A rIte sArthaka karI zakAze. che. ApaNA rASTrapati DaoN. rAdhAkRSNane ekavAra raziyAnA AgevAna gajazI rAjAe paryuSaNa parvanI ArAdhanA karIne tIrthaMkara pada meLavyuM leninanA mAthA upara hAtha pheravyo tenAthI temaNe jANe temanA hatuM. lAgaNItaMtrane sparza karyo hato. svAmI vivekAnaMdanA 11mI sapTembara, je rIte bhojana, adhyayana ane auSadhanI punarukti Avazyaka che 1893nA barAbara 108 varSa pachI amerikA upara AtaMkavAdano che te ja rIte parvanI ArAdhanAmAM punarukti thavI joIe. dharma e humalo thayo hato. te yogAnuyoga hato. ApaNo dharma yuvAno sudhI dIpaka samAna che. tenAthI ajJAnano nAza thAya che ane jJAnarUpI prakAza pahoMcavo joIe. temAM jaDatA hovI na joIe. jJAna bahu sArI vastu maLe che. ApaNe AtmAne jANavA mATe mana ane dehamAMthI mukta che paNa tArkika dalIlomAM utaravuM na joIe. jJAnI thavuM agharuM che.gItAmAM thavAnuM che. ApaNe deha ane mananA gaDha vIMdhIne AtmAnA devanA zrIkRSNa arjunane kahyuM che ke tuM bahu budhdhizALInI jema dalIlo kare che. darzana karavAnA che. paryuSaNamAM upavAsanuM mahattva che. upasvAsano bhakti bahu sarasa che. samarpaNa bhAva Apo. temAM ThAlI urmilatA lAgavI artha AtmAnI pAse vasavuM evo thAya che. AtmAnI samIpa jaIne huM na hovI joIe. ApaNe mamatAno Teko lIdhA vinA anAsakta bhAve koNa chuM? kevuM jIvyo chuM? have pachInA jIvanano nakazo kevo haze? bhakti keLavavAnI che. jaina dharmamAM ahiMsA, saMyama ane tapanuM khAsa teno vicAra karavAno che. jIvana dhasamasatA ghoDAnA veganI jema pUrNa mahattva che. te vyakti, parivAra ane samAja traNeya mATe agatyanI thaI jaze. bIjA parvamAM tanane poSaNa maLe che. paryuSaNa parvamAM ApaNe bAbato che. Atmarata, AtmasaMlagna ane Atmapriya banavAnuM che. bAhya bhaktinI tapa ApaNane tapAve tenA karatAM vadhAre tejasvI banAve che. jIvanamAM sAthe ApaNe hadayanI bhakti zuM che te samajavAnI che. dekhAvane choDIne hatAzA Ave to kaho - tatvamasi, eTale ke tuM te che. dharmane guphAmAMthI potAnA AtmadevatAnI sAdhanA kara.. ApaNA hRdayamAM che te ApaNane bahAra lAvI ghara ane dukAna-oNphisamAM lAvo. mukti ApI zake che.kasa eTale saMsAra ane Aya eTale vRdhdhi. nAnA gAmamAM eka zikSaka nAnI krAMti karatA hoya che. samAjanuM parvAdhirAja paryuSaNanA vaibhavane pAmavA ApaNe kAma, krodha, mAna zreSTha tattva hajI ApaNI sAme pragaTa thayuM nathI. sukha ane duHkhathI upara ane lobhano vicAra karIne teone vazamAM rAkhavAnA che. tRSNA ane AnaMda che. moha maraghInA IMDA jevAM che. teo ekamekane janma Ape che. * * * XXX Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana | 25. jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 47 || DaoN. kumArapALa desAI [mAnavatAnAM mUlyonI jikara karanAruM sAhitya-sarjana karanAra jhiMdAdila, jayabhikhkhano bhinna bhinna vyavasAyanA mANaso sAthe gADha ane AtmIya sabaMdha rahyo. bALakanA jevI sAphadilI, adbhuta yojanAzakti ane mAtra be AMkha maLyAno sabaMdha hoya ene mATe kazuMka karI chUTavAnI sabhAvanAne pariNAme emanA mitravartuLanI kSitija mAtra sAhityakAro sudhI sImita na rahetAM vyApaka janasamudAya sudhI phelAI hatI. sarjaka jayabhikhkha ane kalAkAra ke. lAla vacce eka adveta sabaMdha baMdhAyo hato, jenI ghaTanA joIe A suDatALIsamA prakaraNamAM.] kaThaNanI adAyagI ene tame RNAnubaMdha kaho ke pachI samAnazIla dharAvatI zrI vijayadharmasUrIzvarajInuM sthAna mokhare che. jJAna ane keLavaNInA vyaktiono meLApa kaho. kiMtu jayabhikhkhano vizvaprasiddha jAdugara zrI sarvAgI vikAsa mATe vidyAlayo, vidyAgraMtho ane vidyArthIo taiyAra ke. lAla sAtheno saMbaMdha haraNaphALa-vRddhi pAmato rahyo. zrI ke. lAla karI, samAja ane dezane caraNe mUkavAnI emanI tamannAe emane emanA murabbI jayabhikhkhanI satata saMbhALa letA hatA ane jayabhikhkhuM navayugapravartaka tarIke oLakha apAvI hatI. AcArya ke. lAlanI aharniza ciMtA kare. baMne vaccenA nircAja snehasaMbaMdhane vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja emanA jIvanamAM sadeva prayatna karatA pariNAme baMne ekabIjAnA sukhamAM sAthI ane du:khamAM parasparanA rahyA ke jainonAM bALako mAtra lakSmIputro nahIM, paNa sarasvatIputro sadhiyArArUpa banI rahyA. jayabhikhkhanI lekhinImAMthI umadA mAnavabhAvo bane. samartha maMtrI, pratApI vIra, dharmasthAno ane lokakalyANanAM kAryo vahetA hatA, to ke. lAla emanA jAduprayogomAMthI umadA bhAvanAo karanArA, jJAnabhaMDAronA sthApaka ane kavionA AzrayadAtA evA pragaTa karatA hatA. "kavikuMjara' tarIke jANItA ane naranArAyaNanaMda' jevuM mahAkAvya, ke. lAla vyavasAya jAduno karatA hatA, paraMtu emAM paNa parivAranA stotra ane subhASito racanAra vastupAla jevA bane athavA to kuzaLa gAMdhIsaMskAro ane mAtA ane patnInA paragajupaNAne kAraNe teo yoddhA tejapALa jevA thAya. sevAne sadAya agrasthAna ApatA AcArya zrI vijayadharma| ke. je. saumaiyA senTara phora jainijhamane hatA. bIjI bAju jayabhikhkhane sUrIzvarajIe mithilA, bihAra, potAnI AsapAsanA samAjane | muMbaI yunivarsiTInI mAnyatA baMgALa ane uttarapradezane potAnI madadarUpa thavAnI jabarI dhUna hatI. | saharSa jaNAvavAnuM ke "ke. je. somaiyA senTara phora sTaDIjha Ina kartavyabhUmi banAvyA hatA. emaNe mUMjhavaNa ke AphatanA samaye sadAya jenijhama' vidyAvihAra, muMbaI-400077mAM muMbaI yunivarsiTI kAzI-banArasamAM ghaNAM varSo mitranI paDakhe UbhA rahetA. to mAnya ema. e. (saMzodhana sAthe) ane pIeca.DI. (tattvajJAna)| gALyAM ane ahIM zrI yazovijaya Arthika muzkelI anubhavatI phebruArI, 2012 thI svIkArya che. sAdhu-sAdhvI yA zrAvaka-zrAvikA jaina saMskRta pAThazALAnI sthApanA saMsthAne mATe gAMThanuM gopIcaMdana |jeo ema.e. athavA pIeca.DI. mATe jijJAsA dharAvatA hoya teo | karIne samAjane ane dezane vidyuta karatA. eTaluM ja nahIM, kiMtu ema |muMbaI yunivarsiTInA niyamo mAnya rAkhI A kendramAM nAma noMdhAvI' ratnonI bheTa ApI. emanA karavA kAje aharniza tatpara rahetA. | zake che. DaoN. gItA mahetA ane DaoN. kokilA zAha yunivarsiTI dvArA aMtaranI tamannA to jainadarzana ane eka vAra jayabhikhkhuM ne |mAnya mArgadarzaka tattvajJAna viSayanA niSNAto A kendramAM joDAyelAM che.] jaina tattvajJAnano bhAratabharamAM ja bhAvanagara zaheramAM AvelA zrI ke. Do. kalAbena zAha ane Do. abhaya dozI paNa gujarAtI sAhityamAM| nahIM, balka bhAratanA sImADA lAlane zrI yazovijaya je na A kendramAMthI Ph.D. karAvavA saMmata che. oLaMgI pazcimanA dezomAM paNa graMthamALAnI garimAmayI gAthA | jijJAsuo so AvakArya che. vadhu vigata mATe nIce darzAvela prasAra thAya tevI hatI. A mATe jaina kahI. emaNe ke. lAlane kahyuM ke dUradhvani para saMparka karo. vidvAno, upadezako ane pracArako jainasamAjanI yugapradhAna Teliphona : (91-22)21023209 taiyAra karavAnI emaNe hAma bhIDI a dult 40424a uniad E-mail : jaincentre @ somaiya.edu ane emanA A vidyApuruSArthane A viziSTa vidyAsaMsthA che. jaina -DaoN. gItA mahetA, pariNAme mahAna paMDito, AgamanA samudAyamAM zAstravizArada AcArya -DaoN. kokilA zAha) jJAtAo, chaTAdAra vaktAo, Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 gurukuLamAM emanA samudAyanA sAdhujano pAse jJAnaprApti karI hatI. jayabhikhkhue ke. lAla samakSa A saMsthAne madadarUpa thavAnI bhAvanA pragaTa karI ane ke. lAle ene umaLakAbhera jhIlI lIdhI jayabhikhkhunI sevAbhAvanAno pratidhvani satata ke. lAlamAM paDaghAto hato. enuM kAraNa e ke zrI ke. lAle I. sa. 1961mAM enA jAdunA prayogano prAraMbha karyo, tyArathI Arthika dRSTie nahIM, kintu sevAbhAvI saMsthAone lAbha ApavAnI dRSTie jAdunA prayogo karIne prAraMbha karyo hato. e samaye emaNe potAnA jAduprayogo dvArA naheru phaMDamAM 25,000 rUpiyA, dezanA saMrakSaNa phaMDamAM ethI adhika rakama ane keLavaNInI saMsthAomAM potAnA caeNriTI zo dvArA AThathI dasa lAkha apAvyA hatA. zAradAgrAmanI saMsthAne emanA eka zo dvArA pacAsa hajAra rUpiyA ekatrita karI ApyA hatA. bagasarAnI anya saMsthAne eka lAkha ane sAvarakuMDalAnI saMsthAne poNA be lAkha ApyA hatA. teo kahetA ke A caeNriTI zojha dvArA mAre eka paMtha ne do kAja jevuM thAya che. eka to e ke keLavaNI ane sevAbhAvI saMsthAo pratyenI mArI gADha ruci saMtRpta thAya che. ane bIjuM enA dvArA dezasevAne mATe kaMIka karI zakuM chuM. ke. lAlano e spaSTa vicAra hato ke, 'jJAna ane sevA e be dvArA ja dareka deza unnata thAya che.' (zrI ke. lAla ane jAdukaLA, pR. 27.) atre noMdhavuM joIe ke sva. zrI ke. lAle judI judI saMsthAonI sahAya arthe zAM zrIkarIne bhAratIya saMsthAone sAta karoDa ane videzanI bhAratIya saMsthAone pAMca karoDa jeTalI rakama caeNriTI zaoN dvArA ApI hatI. teo klAkAranI samAjAbhimukhatA ane mAnavakalyANavRttinuM dRSTAMta banI 26 bhAvanAzALI lekhako ane prakhara saMzodhakonI samAjane bheTa dharI ethIya vizeSa to pro. harsala, DaoN. zuIMga, DaoN. vinTaranitjha jevA samartha yuropIya vidvAnone potAnA tarapha AkarSI bhAratamAM AvavA mATe preryA ane emane jaina dharmamAM UMDo rasa letA karyAM. prabuddha jIvana A kArya mATe teo eka vAra banArasa tarapha jatA hatA, tyAre vi. saM. 1978mAM bhAdaravA suda 14nA roja gvAliyarathI 32 mAIla dUra AvelA zivapurI gAmamAM avasAna pAmyA. emanA ziSyoe vidyAyajJa vaNathaMbhyo cAlu rAkhyo. ahIM abhyAsArthe AvelA DaoN. zArloTe krAujha nAmanA jarmana viduSIe jaina dharma aMgikAra karyo ane potAnuM nAma subhadrAbahena rAkhyuM. AcAryazrI vijayadharmasUrIzvarajIne Agama, nyAya, vyAkaraNa, kAvyadarzana ane tattvajJAnanA mahAna paMDita ane prakAMDa sAdhu mahAmahopAdhyAya yazovijayajI pratye ananya bhakti hatI. teo je koI vidyA ke keLavaNInI saMsthAnI sthApanA karatA, te saMsthA sAthe potAnuM nAma joDavAne badale aMtima zrutapAragAmI upAdhyAya zrI yazovijayanuM puNyanAma rAkhatA hatA. vi. saM. 1964nI akSaya tRtIyAe AcAryazrInI preraNAthI banArasamAM zrIyovijaya jaina graMthamALAno prAraMbha thayo ane prAcIna jainagraMthInA prakAzanakSetra A saMsthAe banArasamAM rahIne cha varSa sudhI suMdara kArya karyuM. e pachI vizeSa suvidhA mATe ane saurASTranA saMskArI zahera bhAvanagaramAM laI javAmAM AvI. vaLI bhAvagara vijayadharmasUrIzvarajInA guru mahAna saMta zrI vRddhicaMdrajI mahArAjanI dIkSAbhUmi ane nirvANabhUmi paNa hatI. ahIM AvyA pachI A saMsthAe jaina graMthonAM prakAzana temaja jainetara vidvAno ane yuropIya vidvAnomAM jaina dharma ane tattvajJAnanA pracAramAM sAro evo hisso Apyo. zAMtamUrti ane 'AbU' graMthanA lekhaka pU. zrI jayaMtavijayajI mahArAje ane emanA ziSya zrI vizAlavijayajI mahArAje bhAvanagaranI A saMsthAnA vikAsa mATe avirata prayAsa karyo, ane zrI vijayadharmasUrI sAhityacaMdrakanI yojanA karI. saMsthAnuM saMcAlana gRhasyonI yogya samitine soMpyuM, e samaye jANItA sAhityakAra zrI 'suzIla' dhaNAM varSo sudhI A saMsthAnA pramukha rahyA ane emanA avasAna pachI A saMsthAnuM sukAna zrI gulAbacaMda lallubhAI zAhe saMbhALyuM ane tenA maMtrI tarIke zrI abhecaMda bhagavAnadAsa gAMdhI hatA. bhAvanagaranI A zrI yovijaya jaina graMthamALA saMsthAno Azaya to graMthaprakAzanano hato ane eNe 116 jeTalAM mahattvapUrNa graMthonuM prakAzana karyuM hatuM, A saMsthAnA vikAsano vicAra jayabhikhkhune Avyo. bhAvanagaramAM jayabhikhkhunA sALI moMghIbahenanA be putro zrI caMpakabhAI dozI ane zrI rasikabhAI dozI sArI evI cAhanA ane nAmanA dharAvatA hatA ane jayabhikhkhuno paDyo bola upADatA hatA. A saMsthA pratye jayabhikhkhune eka RNabhAva paNa hato, kAraNa ke emaNe AcArya vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanI preraNAthI sthapAyelA zivapurInA sarjaka jayabhikhkhu ane kalAkA2 ke. lAla vicAra karavA lAgyA ke saMsthAne mATe sAruM evuM phaMDa meLavavuM hoya to bhAvagaramAM nahIM, balke muMbaImAM zaoN karavo joIe. emAM vaLI jayabhikhkhue kahyuM ke eka evI suMdara smaraNikA banAvavI joIe ke je 'zuSka vijJApanothI kaThora nahIM, paraMtu emAM jAherakhabara sAthe sAdI, sacoTa ane saMkSipta zailImAM lakhAyelI dharmakathA ane bodhakathA mUkavI joIe.' eka rIte kahIe to e jAherakhabara vibhAga mAtra duniyAnI vastuonI jAherAta karato nahIM, paraMtu pAralaukika guNanidhi tarapha nirdeza karato hovo joIe, ane e rIte vArtAo, prasaMgo ane jIvanapreraka prasaMgothI sabhara A maNikA loko jALavI rAkhe ane e saMskArI vAcanano yugraMtha banI jAya. paurvAtya tattvajJAna tathA dharma ane tIrthonuM preraka sAhitya pragaTa karatI saMsthA zrI yazovijaya jaina graMthamALAno A samAraMbha 1966nI 5mI phebruArIe zanivAre sAMjanA pAMca vAge muMbaInA bhAratIya vidyAbhavanamAM yojAyo, vizALa janasamudAyathI AkhuM sabhAgRha bharAI gayuM hatuM ane madhyAntaramAM poNo kalAka sudhI AnaMda ane utsAhapUrvaka samAraMbhanI ujavaNI karavAmAM AvI hatI. samAraMbhanA pramukha zrI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 caMdulAla vardhamAna zAha, atithivizeSa zrI je. Ara. zAha tathA prANalAla ke. dozI, zrI ke. lAla, jANItA citrakAra zrI kanu desAI, zrI kAMtilAla korA, zrI rasikabhAI dozI, zrI rUpacaMdajI bhaNasALI, zrI lAlabhAI zAha (jIvanamiA sAcanamALA TrasTa) ane bIjA aneka agraNIo A prasaMge upasthita rahyA. prabuddha jIvana karavA mATe thAya che. vItarAganA maMdirane tAMtrika, mAMtrika ne yAMtrika banAvI nAMkhavuM joIe nahIM. koInA bhUMDA mATe to kadI eno upayoga na ka2vo. zakti mAgavI to sArA kAmo mATe mAgavI.' A uparAMta tIrthamAM peDhI pAsethI lIdhelI vastuo jALavIne pAchI ApavI ke peDhInA karmacArIo sAthe kevI rIte vartana karavuM, bhojanazALAmAM kaI rIte zAMti ane saMghama jALavavA, pUjA-AratI jevI kriyAo vakhate kriyAnA phaLano AdhAra mana para che, tema darzAvyuM ane sAthesAtha yAtrA ane pravAsano tAttvika bheda paNa darzArgo. ethIya vizeSa tIrthayAtrA karanAre tIrthamAM kevI rIte vartavuM ene vize jayabhikhkhue lakhyuM, 'savI jIva karuM zAsana2sIH eTale je tIrthamAM jaIne tyAMnA lokomAM potAnI prAmANikatAnI, dhArmikatAnI ane nItimattAnI chApa pADavI. tyAMnA sAmudAyika zikSaNa ne saMskAranAM dhArmonI mulAkAta levI ne thayAzakti madada karavI. AmajanatA vacce jaIne jaina ke jenetaranA bheda paDe, tema vartavuM nahIM, sarvadharma vacce potAnA dharmanI prabhAvanA thAya, te rIte tana, mana ne dhana kharcavAM. ApaNe koI paNa kriyA mATe bolI bolIne vidhi ka2vAno agra hakka meLavyo hoya, paNa ApaNA karatAM koI yogya bhAvika ne pavitra vyakti tyAM hAjara hoya, to tene te kriyA karavA premabharyo Agraha karavo. vaLI tIrtha bhavanarIno bApo che. tyAMnA je je khAtAM nabaLAM hoya temAM madada karavI.' zrI yazovijayajI jaina graMthamALAnA maMtrI jayabhikhkhu e graMthamALAno paricaya ApatAM potAnA pravacanamAM kahyuM, 'zrI yazovijaya jaina graMthamALA e bhAratIya tathA yuropIya dezomAM jJAnaprasAranA maMgala dhyeyane varelI saMsthA che. ane ene jeTalo vadhu Arthika sahakAra maLe teTalA pramANamAM e potAnA dhyeyane vadhu sArI rIte siddha karI zake tema che. jaina sAhityano deza-videzamAM pracAra karavA mATe atyArano yuga sonerI yuga che eTale zrIyuta ke. lAlanA zo tathA sArvaniyara dvArA sarasvatI ane lakSmIno samanvaya sAdhIne, graMthamALAne vadhu zaktizALI banAvavAno ame A namra prayAsa karyo che ane pU. zrI jayantavijayajI ma.nA suziSya cAritra-taponiSTha munirAja zrI vizAlavijayajI mahArAjanA amane AmAM AzIrvAda lAdhyA che, ane e paNa jAhe2 karatAM amane AnaMda thAya che ke, pU. munirAjI, murabbIo, mitro ane zubhecchakonA hArdika ane sakriya sahakArathI, A prayAsanuM pariNAma saMtoSakAraka ane utsAhapre2ka AvyuM che.' jayabhikhkhunA vaDIlabaMdhu zrI ratilAla dIpacaMda desAIe kahyuM ke A samAraMbhanuM prathama zreya ke. lAlanI dharmabhAvanA ane udAratAne ghaTe che. A kAryakrama aneka mitronA sahayogathI temaja pUjya munizrI citrabhAnujInA protsAhanane kAraNe atyaMta saphaLa kAryakrama banI rahyo. vidyAsaMsthAne mATe sarjaka ane kalAkAranI belaDI kevuM kArya karIzake che teno sahune pratyekSa anubhava thayo. sarjaka jayabhikhkhu jIvyA tyAM sudhI zrI yazovijaya graMthamALA sAthe joDAyelA rahyA. jayabhikhkhu A saMsthAnA punaruddhAraka zAMtamUrti munirAja zrI jayaMtavijayanA gurubhakta ziSya muni zrI vizALavijayajI mahArAja pratye satata Adara ane sanmAnanI lAgaNI anubhavatA hatA. ethI zrI thovijaya jaina graMthamALAnAM pustako navAM rUpa-raMga ane sajAvaTa sAthe prakAzita karavA lAgyAM. emAM vaLI jayabhikhkhunI kalamano sAhityika raMga paNa bhaLato. saMsthAnI caMdrakapradAna ane prakAzana pravRtti cAlavA lAgI. e rIte I. sa. 1969mAM zrI jayaMtamuni mahArAje lakhelA 'zrI zaMkhezvara mahAtIrtha graMtha'nI caturtha AvRtti pragaTa karavAno saMkalpa karyo. sauprathama to e pustakanI agAunI AvRtti pachI tIrthamAM thayelA pheraphAronI noMdha karI. e pachI A tIrthanA mahimA vize jayabhikhkhue emanI AgavI zailImAM lekha lakhyo. emAM vaLI 'yAtrArthIna' zIrSaka heThaLa tIrthayAtrAno mahimA darzAvatA bAvIsa muddAo AlekhyA. emAM emaNe noMdhyuM, 'tIrthono upayoga AjakAla prAyaH lokika lAbho hAMsala 27 ethIya vadhu yAtrALune uddezIne jayabhikhkhu noMdhe che, 'co2 ne lUMTArAthI yAtrAdhAma ane yAtrALunuM rakSaNa karavA mATe jAte yogya kSamatA keLavavI.' Aje copAsa maMdiro racAya che, paNa surakSAnuM koNa vicAre che ? aThavADiye eka maMdiramAM thayelI corInA samAcAra maLe che, tyAre jayabhikhkhunI A vAta vicAraNIya lAge che. e pachI suvAcya TAIpamAM, UMcI jAtano kAgaLa sAthe dareka prakaraNane prAraMbhe AkRti mUkIne 'zrI zaMkhezvara mahAtIrtha' graMtha taiyAra karyo. emAM tasavIrono soLa pAnAno suMdara saMpuTa mUkyo ane jANItA citrakAro pAse AkarSaka phora-kalara TAITala ane rekhAMkano karAvyAM. enI chellAmAM chellI tasvIro pustakamAM rajU thAya, te mATe tasavIrakalAnA kasabI yuvAna vraja mistrIne saghaLI sagavaDa sAthe zrI zaMkhezvara mahAtIrthamAM mokalyA. Ama A pustakane sarva prakAre utkRSTa banAvavA koziza karI. emanA maulika sarjanamAM jayabhikhkhu jeTalI mahenata karatA hatA, eTalI ja mahenata pote je saMsthAmAM abhyAsa karIne dharmasaMskAro meLavyA hatA tenI paraMparAnA zAMtamUrti munirAja likhita A graMthanA prakAzana mATe karI. A graMthamAM bhaktinI sAthe AsthAnuM paNa umeraNa thayuM. I. sa. 1969nI divALImAM jayabhikhkhunuM svAsthya ghaNuM nAdurasta hatuM. keTalAya rogo dehavAsa karIne beThA hatA. nAnI vayathI ja AMkho nabaLI hatI ane jADA cazmAM hatAM. chellAM paMdara varSathI emane ghaNo DAyAbiTIsa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prabuddha jIvana hato ane tema chatAM mojathI miThAI khAtA-khavaDAvatA hatA ane nirAMte 'Dabala ' khAMDavALI cA pItA hatA. 1964thI emane blaDaprezara rahevA lAgyuM hatuM ane 1967thI kiDanI para asara thatAM page sojA rahetA hatA. kepha ane aparco kyAreka dekhAtA hatA. ATaATalA rogo hovA chatAM mastIthI jIvana vyatIta karatA hatA. rojanIzImAM potAnA rogonI lAMbI sUci ApIne teo lakhe che, 'manamAM khUba moja che. jiMdagI jIvavAnI rIte jIvAya che.' 1969nI divALI agAu jayabhikhkhunI tabiyata atyaMta nAdurasta hovA chatAM emako bhAIbIjanA divase zrI zaMkhezvara mahAtIrthanI yAtrA karavAno vicAra karyo. besatA varSe potAnI rojanIzImAM noMdhe cheH AvatIkAle zaMkhezvara javuM che, paNa mArI tabiyata bahu ja DhIlI che. jevuM ke na javuM teno vicAra cAle che. * besatA varSanI sAMje nakkI kare che ke parivAra sAthe zaMkhezvara tIrthanI yAtrAe javuM. emanA nikaTanA snehI ane zaMkhezvara tIrthanA menejiMga TrasTI zrI araviMdabhAI panAlAle emane mATe TrasTIonA baMgalAmAM UtaravAnI sagavaDa karI ApI. emanI kathaLelI tabiyatane joIne nikaTanA AdhAjoe thoDI AnAkAnI pragaTa karI, paraMtu jayabhikhkhu eka vAra nakkI kare pachI emAMthI koI emane pAchA vALI zake te zakya nahotuM. aneka rogothI gherAyelA A sAkSarane A tIrthayAtrAmAM vi2la anubhava thayo. jema jema tIrthabhUminI najIka AvatA gayA, tema tema emane emanI tabiyatamAM sudhAro jaNAyo, zarIramAM navo utsAha anubhavavA lAgyA. chellA ghaNAM samayathI bhojana kare, tyAre khUba UbakA AvatA hatA. e phariyAda ahIM AvatAM ja cAlI gaI. jayabhikhkhu potAnI sAthe pravAhamAM haMmezAM davAnI eka alAyadI baeNga rAkhatA hatA. ahIM AvyA pachI kholavI ja na paDI! DAyAbiTIsa ane blaDaprezara jevA rogonI goLIo emanI ema paDI rahI. kArataka suda cothanA divase potAnI rojanIzImAM A zArIrika parivartana vize noMdhe che. 'mArA mATe eka adbhuta camatkAra banyo. ahIM Avyo tyAre jarjarita tabiyata laIne Avyo hato. zuM thaze enI ciMtA hatI. tenA badale ahIM AvatAM ja zarIranI tAsIra badalAI gaI. eka DagaluM cAlI zakato nahIM, tene badale mAIla-doDha mAIla cAlavA lAgyo. be roTalI jamatAM adhadhadha thatuM. have sahumAM huM vadhu jamato thayo. tamAma davAo paNa baMdha karI hatI.' phebruArI, 2013 amadAvAdamAM hoya tyAre savAre haThIsiMganA derAnA darzane javAno niyama barAbara pALe, AthI emanA A anubhava pAchaLa koI pUrvadhAraNAo nahotI, koI mAnyatAo nahotI, jevuM anubhave tevuM kahevAno emano bALasahaja svabhAva hato. zaMkhezvara mahAtIrthanI yAtrA samartha emaNe zArIrika anubhavanI sAthe AdhyAtmika anubhava paNa karyo. yAtrAe emanA cittamAM navo saMkalpa jagAvyo. potAnA e saMkalpane darzAvatA teo maroDadAra akSaroe rojanIzImAM lakhe che. Ama tIrthasthAnanA prabhAvaka vAtAvaraNano navIna anubhava thayo. jayabhikhkhunI prakRti evI hatI ke dharma pratye koI aMdhazraddhA ke dharmajhanUna nahonuM. dharmanA abhyAsathI emanAmAM bhAvanAo AvI hatI, paNa anya dharmonA abhyAsane pariNAme dharmadraSTimAM samanvaya ane vyApakatA hatA. bahu vizeSa dhArmika kriyAo paNa karatA nahIM. ravivAre aneka jAtanA rogonI saMbhAvanA sAthe ahIM Avyo hato. Aje thanaganato pAcho pharyo. zarIramAM sAva navA cetanano anubhava thayo. mana 'aba hama amara bhaye, na mareMge'nuM gIta gAvA lAgyuM. mArA jIvana saMcAravALo tabakko mAre sArAM kAmomAM paripUrNa karavo joIe. zrI zaMkhezvara tIrthanI yAtrAethI pAchA AvyA bAda jayabhikhkhue potAnA tamAma pustakonAM prakAzanane aTakAvI dIdhAM. manamAM eka ja vicAra hato ke 'zrI zaMkhezvara mahAtIrtha'nuM anupama pustaka taiyAra karavuM ane te kalyAzaka parvanA zubha prasaMge pragaTa karavuM. emaNe A kArya khUba jhaDapathI Ayojana sAthe pUrNa karyuM ane e siddha thatAM ja ema jANe guruRRA, vidyAbaLa ane saMsthARRA adA karIne jagatanI vidAya lIdhI! (kramaza:) 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhu mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 007. Teliphona : 079-26602675. mobAIla : 09824019925 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAna loka sevA saMgha thoraDI : Arthika sahAya karavA mATe noMdhAyelI rakamanI yAdI 2195774 AgaLano saravALo 45000 zrI harakhacaMda amulakha sArvajanika TrasTa 2240774 saujanmadAtA 20000 DaoN. mANekalAla e. saMgoI (phebruArI 2013) 20000 kizora dibbaDIyA deLavaNI ThaMDa 5000 zrI bhAnubhAI pIpalIyA 5000 zrI pra79bhAI pIpalIyA 5000 zrImatI kAMtAbena dozI, puSpAbena TimbaDIyA, zrImanI vasaMtabena citaliyA, zrImatI uSAbena zAha 15000 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Na nu-svAgata pustakanuM nAma A phebruArI, 2013 prabuddha jIvana pustakanuM nAma : samAdhizataka (bhAga 1 thI 4). pustakanuM nAma : AtmakathAo-2 lekhaka : AcArya yazovijayajI motIzA zeTha tathA veNIcaMda prakAzaka : AcArya zrI OMkArasUri graMthAvali lekhaka : pU.paM. mukticaMdra vijayajI prAptisthAna : sarasvatI pustaka bhaMDAra, hAthIkhAnA, uDo. kalA zAha pU.paM. municaMdra vijayajI ratanapoLa, amadAvAda-380001. prakAzaka upara mujaba mUlya : rUA. 80/- dareka bhAganA. kula rUA.320/-, prakAzana : zrI zAntijina ArAdhaka maMDaLa, pAnA 198, AvRtti-1. 21-8-2012. pAnA 725, AvRtti : 1, jUna, 2012. manapharA (kaccha-vAgaDa) motIzA zeTha tathA veNIcaMda banne zrAvakarano madhyakAlIna gujarAtI sAhityane be mahAna mUlya : amUlya, pAnA 368. potapotAnA kSetramAM ajoDa hatA. teo banne jaina AtmAo maLyA. A baMne pa. pU. upAdhyAya AvRtti : prathama vi. saM. 2068. saMghamAM AdarabharyuM sthAna dharAvatA hatA. yazovijayajI ane avadhU yogI AnaMdaghanajI jeo pu. upAdhyAya yazovijayajI racita "jJAnasAra' motIzA zeTha vikramanI ogaNIsamI sadImAM potAnA atala UMDANamAM masta hatA. A banne e mAtra graMtha nathI paNa graMtha ziromaNI gaNAya thaI gayela mahAna dAnavIra hatA. Aje paNa mahAtmAonuM milana adbhuta hatuM. che. jaina zAsananA aneka gurubhagavaMto- bhAratanA badhA jinAlayomAM abhiSeka karatI evadhU AnaMdaghanajInuM prathama darzana sAmAne bhadrakarasUri, bhadraguptasUri, pradyumnasUri, vageree vakhate gavAya che... abhibhUta karI de tevuM hatuM. bhItaranuM gAna guMjyA A graMthanuM gujarAtI bhASAMtara-vivecana karyuM che. 'lAve lAve motIzA zeTha karatuM hatuM. AnaMdaghanajIne cAlatA AvatA joIne aneka munibhagavaMtoe "jJAnasAra' graMthanA qhaNa jaLa lAve....' upAdhyAyajIne eka adbhuta anubhavadazA cAlI AdhAre vyAkhyAno tathA vAcanAo karI che. A paMktio parathI motIzA zeThanI rahI hoya tevuM lAgatuM hatuM ane emanuM prathama 'tapAgaccha'mAM aneka sAdhu bhagavaMtoe A graMthane lokapriyatAnI pratIti thAya che. A pustakamAM 1 darzana amRtanA chaMTakAva karatuM hoya evo anubhava kaMThastha karyo che. thI 56 pAnA ane 11 prakaraNomAM mahAmAnava thato hato. AdhyAtmayogIpU. A. vijaya kalApUrNasUrine motIzA zeThanuM jIvana ane temaNe karela advitIya dvatamAMthI advaita tarapha sarakatA A milananI je aneka graMrtho priya hatA temAM 'jJAnasAra' sauthI kAryono paricaya lekhake saraLa, sacoTa ane bhAvAbhivyaktimAM yazovijayajI AnaMdaghanajI vadhAre priya graMtha hato. teoe "jJAnasAra' para saMkSiptamAM saraLa bhASAmAM Apyo che. ane 56 banI gayA. ane emanA milana pachI potAnA vivecana paNa karela je hastalikhita ane thI 16 2veNIcaMdabhAInA jIvananI kathA ane nirmaLa cittamAM astitvamAM yazovijayajIe aprakAzita che. vi. saM. 2067mAM pU. AcArya temaNe karela jIvadayAnA, jJAnanA ane zAsananA AnaMdaghanajIne evI rIte pratibiMbita karyA che ke zrI kalAprabhasUrinI nizrAmAM pAlItANAmAM 36 anya kAryono paricaya lekhakazrIe Apyo che. te koIne khabare ya na paDe ke AmAM AnaMdaghana koNa sAdhu ane 335 sAdhvIonA parivAra sAthe uparAMta 163 thI 197 pAnAmAM zrI mahAvIra ane yazovijaya koNa? A ekarUpatA emanI cAturmAsa thayuM te samaye pU. paMnyAsa zrI kalpatarU svAmInI pATa paraMparA ane te samayanI mukhya anubhavadazAnI hatI. pU. A. AnaMdaghanajI vijaye "jJAnasAra' graMtha para sAdhu-sAdhvI samakSa ghaTanAo saMkSiptamAM varNavI che. sAthe nI A bhItarI yAtrA mahopAdhyAya vAcanA karI. tattvapUrNa A vAcanA badhAne khUba AvA puNyazALI AtmAonA jIvana vAMcIne yazovijayajI mahArAjane sAdhanAnA gamI ane te 2062mAM prakAzita karavAnuM kaccha- anya lokone paNa jaina saMghanA kAryo karavAnI zikharAnubhUti para mUke che. e zikharAnubhUtinI vAgaDanA cAturmAsa daramiyAna nakkI thayuM. preraNA maLaze. kSaNone mANyA pachI 'samAdhizataka' graMthanI racanA pU. upAdhyAyajInI eka adbhuta kRti XXX upAdhyAyajIe karI hoya ema manAya che. jJAnasAra' che jenuM sarjana UMDI anubhUtithI thayuM pustaka svIkAra noMdha 'samAdhizataka'nA cAra bhAga dvArA vAcakane che. tArkika evA upAdhyAyajInuM hRdaya bhAvasabhara kalA-saMskRtinA kinArethA : DI. thomasa paramAra paNa avadhU AnaMdaghanajI ane pU. upAdhyAya hatuM, "jJAnasAra' eka jIvanagraMtha che. bhautika prakAzaka : thomasa paramAra, 23, mahAvIra nagara, yazovijayajInI manodazAnI mastI 'samAdhizataka'nI duniyAmAM paisAnuM mahattva hoya che paNa jJAnanuM ela. je. komarsa koleja pAse, vastrApu2, 104 kaDImAM mANavA maLaze. mahattva to bhautika ane AdhyAtmika banne amadAvAda-380015. XXX duniyAmAM che. je rIte 32 dAMtathI cavAyeluM bhojana Teliphona : 079 26750669 pustakanuM nAma : jJAnAMjanam zakti pedA kare che te rIte 32 aSTako dvArA mUlya rUA. 80/-, pAnA 136. (jJAnasAra paranI vAcanAo) jIvAyeluM jIvana pUrNatA Ape che. sAdhaka banavAnI AvRtti prathama. 2006 vAcanAkAra pU. paM. kalpatarU vijayajI icchAvALA mumukSuoe A graMthanuM ciMtana karavuM * * * pU. A. vijaya kalpatarUsUrijI Avazyaka che. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, avataraNa-saMpAdanaH pU.paM. mukticaMdra vijayajI XXX gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063. pU.paM. municaMdra vijayajI mobAIla naM. : 9223190753. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana phebruArI, 2013 vahAla kare. coTIlA pAsenA eka gAmaDAmAM temaNe dareka kArya vinAvinne sarasa rIte pAra paDe che. paMthe paMce pAtheya... anusaMdhAna pRSTha chellAnuM cAlu eka maMDaLI karI hatI. e maMDaLInuM udghATana amane evuM thAya che ke Izvara ja A badhAM kAryo karamazIbhAInA haste thavAnuM hatuM. emane levA karAve che ane kAryo karatI vakhate amane satata e vargomAM bhaNAvanAra zikSaka bhANajIbhAI mATe sonalabahena ane zazIdharana jIpamAM jatAM sonalanI hAjarIno anubhava thAya che. mRtine sateja karIne kahe che, "eka vakhate behatAM. coTIlAthI lImaDI bAju ATha-dasa Xxx cAra bALako raDavA lAgyAM. sonalabahena to ghare kilomITara gayAM haze tyAM temanI jIpa eka Traka anekavidha samAjasevAmAM nokhI paDI AvatI jamavA gayelAM. koI temane teDavA gayuM to sAthe athaDAI ane sonalanuM sthaLa para ja mRtyu pustakAlayanI pravRttinuM pageruM kyAM ? sonalabahena jamavAnuM paDatuM mUkIne skUlamAM gayAM, ke thayuM. e divasa hato 27mI phebruArI, banyuM evuM ke praphullabhAInA moTAM bahena vahAla karIne temaNe bALakone zAMta karyA ane 1987no. surendranagara ejyukezana sosAyaTInA pramukha. jyAM sudhI zALA cAlI tyAM sudhI sonalabahena A phebruArI mAse ApaNe sau sonalane A Telivijhana sAme coMTI rahetAM bALakone vikalpa 3 vargamAM bALako sAthe besI rahyAM. | zabdAMjali arpIe. ApavA mATe temaNe surendranagaramAM daseka jagyAe samAja mATenI sonalabahenanI pratibaddhatA XXX pustakAlayo zarU karelAM. bALakono pratibhAva paNa eTalI badhI majabUta hatI ke harijanavAsa ke IndirAbahena ane praphullabhAI mATe A khUba sAro maLelo. IndirAbahena ane praphullabhAI vAgharIvAsa jevA vistAromAM e hiMmatathI jatAM. vajraghAta hato. praphullabhAI kahe che, "dIkarI para surendranagara jAya tyAre temanA A moTAM bahena ahIM dArU gaLAto hoya ke azlila bhASA paNa amane bannene apAra vahAla. mArA jIvananA bALakone pustako ApavAmAM rokAyelAM hoya. bolAtI hoya. sonalabahena jo ke nIDaratAthI adhUrAM svapna te pUrAM karaze tema mane haMmezAM lAgyA IndirAbahena kahe che ke ame tyAM eka divasa mATe sthitine vazamAM rAkhatAM. alabatta, lokomAM temanuM karatuM. dIkarIe bhekha lIdho che to ame paNa gayAM hoIe to paNa teo e vAtane bhUlI jAya khUba mAna hatuM. raktapittanA dardIonI sAravAra zarU karelI...joke ane bALako sAthe killola kare. temane vahAla samAjasevAnI A vRttie ja jANe ke temane tenA mRtyuno AghAta jIravavo muzkela hato. sAthe pustako Ape. praphullabhAI kahe che, "A mAsTara Ina soziyala varka abhyAsakrama karavA preryA. amane bannene eka ja rasto sUkyo ke temanA joIne amane paNa thayuM ke A kArya karavA jevuM vaDodarAnI ema.esa. yunivarsiTImAMthI temaNe adhUrAM rahelAM kAyo AgaLa dhapAvIe. ame e che. huM rahyo DaoNkTara. mArAthI A mATe samaya mAsTara DigrI karI, bhaNyA pachI paNa teo samAja vicArane tarata amalamAM mUkyo. ApavAnuM agharuM. jo ke mArI tIvra IcchA joIne mATe kAma karatAM rahyAM. temanuM lagna karavAnuM mana IndirAbahena ane praphullabhAIe sonalanI IndirAe pustakAlayo zarU karavAnuM bIDuM jhaDapyuM. nahotuM, paraMtu potAnI sAthe ja abhyAsa karatA, IcchA pramANe baheno pagabhara thaIne svamAnathI ane gujarAtI pustakAlaya pravRttimAM itihAsa mULa keraLanA zazIdharana sAthe pachIthI temaNe lagna jIve tevI aneka pravRttio zarU karI. sIvaNavarga, sarjanAro e yAdagAra divasa AvI caDhyo. 13mI karyuM. zazIdharana paNa phakIra jevA. sAdAIthI lagna embroIDarI, bharatagUMthaNa ane nITiMganA kalAsa eprila, 1997nA roja A daMpatIe paheluM karIne A daMpatIe ati pachAta coTIlA zarU karyA. 1100thI vadhu bahenone silAImazIna pustakAlaya zarU karyuM. pahelA divase 125 bALako vistAramAM kAma zarU karyuM. e samaya 1987nA apAvyAM. pAMca hajArathI vadhu bahenone silAIkAma pustako levA mATe AvyA. pachI to dhIre dhIre A prAraMbhano. zIkhavADavAmAM AvyuM. sonalane vRkSo ucheravAno pravRtti vikasatI gaI. coTIlA vistAramAM mAMDa be-cAra IMca varasAda zokha hato. baheno pAse A daMpatIe eka lAkhathI bALako uttama pustako vAMcatA thAya te mATe paDe. rojagArIno abhAva. A vistAramAM vadhu ropAonuM vitaraNa karyuM. kuMDalAmAM eka paNa eka khAsa vAtAvaraNa temaNe UbhuM karyuM. teo jai 4 ) pote ja eka moTo pakAra ghara evuM nahi hoya, jyAM vRkSa na hoya. bALakone janmadivase patra lakhe. pustakAlaya sAthe e paDakAra sonala-zazIdharane jhIlyo. sAtamI gulamoharanA aneka vRkSothI kuMDalA hariyALuM banyuM. temaNe aneka pravRttio paNa joDI. ramatagamata, Disembara, 1986nA roja lagna karyA ane pachI e kharekhara to sonalanI smRti che. vArtAkathana, vaknatva spardhA, udyoga, sulekhana tarata ja ahIM ghara rAkhIne dhUNI dhakhAvI. divasa- A daMpatIe raktapitta aMge rASTrIya dhoraNe aMtAkSarI. AvI pravRttiothI kheMcAtuM bALaka rAta joyA vagara kAma zarU karyuM. gAmaDe gAmaDe phare. kAma karyuM. gujarAtImAM cAra pustako lakhyAM. A pustako sudhI pahoMcatuM thayuM ane pachI to lokone ghAsamAMthI caTAI, TopalIo ke bAvaLamAMthI pravRttine pagale temane satata traNa varSa lAyansa pustakoe jANe ke bALakone potAnI bAthamAM kolasA banAvavAnuM zIkhavADe. sonalabahena rAtre InTaranezanalamAM paheluM pAritoSika maLyuM. azoka laI lIdhA. bahenone bhegI karIne akSarajJAna Ape. mAtra be godhiyA evorDa paNa temane prApta thayo. IndirAbahena ane praphullabhAIe vividha mahinAmAM A daMpatI samagra paMthakamAM jANItuM A daMpatI kahe che, "ame je kArya karI rahyA tahevAro bALako sAthe UjavavAnA zarU karyA. dareka thaI gayuM. A vistAranA dhArAsabhya karamazIbhAI chIe te dareka kArya sonala ane paramAtmAnI tahevAronI ujavaNImAM nAstA-pANI hoya ane makavANA to sonalabahenane dIkarIthI paNa vizeSa preraNAthI ja thAya che evuM ame anubhavIe chIe. pachI spardhAnA aMte InAmamAM hoya pustaka. jemanuM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2013 prabuddha jIvana 31 kArya suMdara hoya temane sauthI moTuM pustaka maLe leto zabda jIvaMta che. jo bALakane nAnapaNathI ApIne vidyArthImAM hoMza ane AnaMda pUryA che. ane pachI UtaratA kramamAM dareka bALakane InAmamAM vAMcavAnI Teva paDelI hoya to tenuM jJAna vizALa zarUAtamAM amane pustako maLyAM hatAM temAM mane pustako maLe. dara varSe yojAtA vAlIsaMmelanamAM bane che. abhyAsamAM cAlatA viSayo paNa tene "ramatAM rAma harakyulisa", "sUraja ane zazI' ane bALakone InAma apAya eTale bALaka rAjI ane sahelA thaI paDe che. tenuM uttama mANasa tarIkenuM 'samaju bakarI' tevAM pustako maLyAM hatAM te vAlI paNa khuza. pustakono prasAra thAya eTale ghaDatara thatuM rahe che. vAMcavAmAM mane khUba ja majA AvI ane temAMthI darAbahana ane praphullabhAI paNa saMtoSa vyakta pustakAlayo zarU karI devA sahelAM che, paraMtu sArA vicAro paNa meM mArA vartanamAM amalamAM kare. varSa daramiyAna je bALaka sAthe sauthI vadhu tene dhabakatAM rAkhavAnuM kAma ghaNuM kaparuM che. mUkyAM hatAM. pustako vAMcyA hoya temane sarvottama InAma maLe alabatta, je saMsthAnA nejA heThaLa A tamAma to amarelI jillAnA bagasarA gAmanA navI ane pachI. UtaratA kramamAM dareka bALakane InAma pravRtti cAlu che te sonala phAunDezana mAtra haLiyAdamAMthI rAgezvarI ane bhAnubahena lakhe che, apAya. eka vAta khAsa noMdhavI joIe ke koI pustakAlaya ApIne besI rahetuM nathI. bALakono tamArA pustakAlaye amAruM jIvana ja badalI nAMkhyuM. paNa bALaka InAma vinA na rahI jAya tenI khAsa vAcanarasa keLavAto rahe, teno utsAha TakI rahe amane temAMthI hAsya, hiMmata, tAkAta, lAgaNI, kALajI rAkhavAmAM Ave. e mATe dareka zALAnA vidyArthIone protsAhita prema, hUMpha AvA ghaNAM ja umadA saMskAra maLe che. pustakAlayanI A pravRttine eka moTo dhakko karavA mATe A saMsthA dvArA zALAmAM varSa ame jyAre nirAzA anubhavIe chIe tyAre eka pustaka ja mAryo. praphullabhAI sudhA mUrtinuM daramiyAna vastRtva, sulekhana, vArtAvAcana, tamArA pustakAlayamAMthI pustaka laI vAMcIe chIe pustaka 'saMbhAraNAnI saphara" vAMcI rahyA hatA. e citrakAma, kavitAsarjana jevI aneka spardhAonuM tyAre amArI nirAzA kyAM jatI rahe te khabareya pustakamAMthI temane jANavA maLyuM ke sudhA mUrtie Ayojana thAya che. A uparAMta je bALako sauthI nathI paDatI. AvuM sarasa pIrasI amAruM jIvana InphosIsa phAunDezananA upakrame 10,000 vadhAre pustako vAMcatAM hoya tenI yAdI taiyAra dhanya banAvyuM che. tethI ame tamArA RNI chIe. pustakAlayo zarU karyA che. A vAMcIne temane thayuM karavAmAM Ave che. A tamAma bALakone tamAruM RNa amArA para che, paraMtu ame Izvarane ke emanI pAse to moTuM TrasTa che. eTale teo protsAhita karavAmAM Ave che. prArthanA karIe chIe ke tamone Izvara nirogI 10,000 pustakAlayo kholI zake. ApaNe sonala phAunDezana dvArA janAgaDha jillAmAM jIvana ane AnaMda Ape evI prabhu pAse haMmezAM 100 to kholI zakIe? basa, pachI to 1334, jAmanagaramAM 1363, rAjakoTa prArthanA karatAM rahIzuM. pustakAlayanI yAtrA zarU thaI gaI. bIjA divase jillAmAM 1200, surendranagaramAM 1000, kevo prema ? kharekhara sonalabahenane gaurava, temaNe akhabAramAM vigata ApI. pustakAlaya mATe porabaMdaramAM 324, amarelImAM 800 ane AnaMda ane saMtoSa thAya tevuM kAma temanA mAtAzikSakamitronA patro AvavA lAgyA ane mAtra cAra bhAvanagaramAM 842 ema 6863 jeTalAM pitAe karyuM che ane eMzIno AMkaDo vaTAvyA mahinAmAM ja 100 pustakAlayo zarU thaI gayA. pustakAlayo sthapAyAM che. A badhAM pustakAlayo pachI hajI paNa banne divasa-rAta joyA vinA praphullabhAInA bhAI hasamukhabhAI zAha zALAomAM zarU karAyAM hovAthI zikSako ane samAja mATe kAma karI rahyAM che. sarakAra temane AI.pI.sI.ela.mAM ceramena hatA. (morArajI AcAryano paNa aNamola sahayoga maLe che. A padmazrI ke evo koI puraskAra Ape ke na Ape, desAI jyAre vaDA pradhAna hatA tyAre teo temanA pustakAlayomAM pustakonI pasaMdagI kALajIpUrvaka lAkho bALakono temane maLelo prema kadAca koI sekreTarI hatA.) temaNe praphullabhAIne porasa caDhAvyuM thAya che. saMsthA dvArA sattvazIla ane uttama pustako paNa evorDa karatAM caDiyAto che. ke 100thI saMtoSa nahi rAkhavAno, ApaNe apAya che. (bALakoe lakhelA 25 hajAra patromAMthI 1000 pustakAlayo karIzuM. eka kAryakramamAM kevo che bALakono pratisAda? bALako TIvIne pasaMda karelA patro AdhArita ane DaoN. dina morArIbApu AvyA ane temaNe A pravRttine coMTI rahe che ke temane vAMcavAmAM rasa nathI evuM cuDAsamA saMpAdita pustaka "vahAlanuM saranAmuM 'nuM protsAhana ApyuM. mAnatA lokonI AMkho UghaDI jAya tevo pracaMDa 30mI Disembare sAvarakuMDalAmAM lokArpaNa thayuM evuM kahevAya che ke tame sAcI bhAvanAthI pratisAda A pustakAlayone maLyo che. praphulladAdA che. A pustaka gujarAtI bhASA ane prajA bannemAM samAja mATe koI sampravRtti karo to cAreya ane IndirAdAdIne A bALakoe 25,000 nokhI bhAta pADanAruM banyuM che.) dizAmAMthI ApoApa sahayoga maLI ja raheto patro lakhIne potAno AnaMda vyakta karyo che. koI vAcakane jo IndirAbahena ane hoya che. ahIM paNa evuM ja thayuM. samAjamAMthI bhADera gAmanI eka bALA cetanA khuMTa patramAM praphullabhAI zAhano saMparka karavo hoya to teo, vividha jagyAethI A daMpatIne sahayoga maLato lakhe che, Ama to ame nAnA chIe eTale tamane sonala phAunDezana, 'prazAMta', gAMdhI sosAyaTI, ja rahyo. pustakAlayanI A pravRttie lAkho zuM kahevAnA? paraMtu tame je amArI zALAmAM mu. sAvarakuMDalA, jillo, amarelI-3645 15. bALakone vAcananI Teva pADI. IndirAbahena ane kasturIrUpI pustako ApyAM teno AbhAra huM phona naM: 02845-2 246 35 ane praphullabhAI kahe che, "pustako to jJAnano khajAno zabdomAM varNavI zakatI nathI, paraMtu eTaluM jarUra 02845-242693 para saMparka karI zakAya. che. pustaka bhale nirjIva vastu che, paNa temAM AkAra kahIza ke tame amArI zALAne avanavAM pustako Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 PRABUDDHA JIVAN EVENT Report of the Annual Seminar JAIN ACEDEMY - Mumbai University on Value based approach, he referred to Bhagvad Gita, drawing his comparison with Jainism, and their importance in Business. Jain Academy Educational Research Centre, Department of Philosophy, University of Mumbai, had organized, an Annual Seminar on 6th January 2013, at C.J. Convocation Hall, University of Mumbai, Fort Campus. More than 400 participants including Eminent Businessman, Industiralist, Political leaders, Faculty of Philosophy, and students of Jainology course and other students from the Department of Philosophy, participated in the seminar. It was indeed for the first time in the history of the Department of Philosophy, that the Jain Academy organized a program, in the heritage structure of the University. Dr. S. S. Antarkar, Retired Head, Department of Philisophy and Honorary Professor, the Shining Star, one who directed the Center right form its inception in 1995 till 2004, graced the occasion and blessed all. Dr. Meenal Kartarnikar, Adjunct Reader, Jainology, Department of Philosophy, welcomed the guest. It was indeed a wonderful occasion to felicitate few supporters who always stood beside the Jain Academy. Dr. Bipin Doshi, Chief trustee was overwhelmed to announce the names of those who were being felicitated by Dr. Shubhada Joshi, Head, Department of Philosophy. They were, the youngest (19 years) and the oldest student (84 years) of the present batch, Dr. Nitin Shah, who recently received his Ph. D. and who is also one of the trustees of Jain Academy, The center was indeed privilege to honour the guests' speakers of the day, Shri Vallabh Bhanshali, Industrialist, Dr. Herman Kuhn, German Scholar, who has extensively written on Jainism, Dr. Jitendra Shah, L. D. Institute of Indology, Ahmedabad and Shri Mangal Prabhat Lodha, Builder and MLA, Malbar Hill Constituency. Three students gave their impressions about the course. The course on one hand has a Philosophical and religious base and on other hand the field trips and study tours to Heritage sites is a practical experi ence. FEBRUARY 2013 The seminar began with much awaited speech of Shri Vallabha Bhansali. He addresed the audience with his clear and simple oratory on the topic `Business and Jain Ethics'. Out of his own experience and conviction Thereafter Dr. Herman Kuhn, an Academician from Germany, spoke on topic Indology and it's huge untapped prospects' and mentioned in his speech the need of academic studies of unexplored aspect in Jain philosophy. Shri Mangal Prabhat Lodha, a Politician, spoke on `Non-violence and its impact on the Indian subcontinent'. Dr. Jitendra Shah, a stalwart in Jain literary and philosophical study exposed the 'History of Jain Literature, and its importancce and contribution to Indian Culture. The program ended with speech of Dr. Shubhada Joshi. A Visionary, Dr. Joshi, has credit of setting up in department of Philosophy, 10 certificate courses - Jainism, Buddhism, Yoga, Indian Aesthetics, Communal Harmony and Social Peace and Vedanta. The aim of the courses in to induce a synergy between theory and praxis of philosophy. She also mentioned about the new initiative in exploring the relation between Management and Philosophy and Politics and Philosophy. The Department in this direction has initiated six months training program, in Kautilya's Arthasastra and its application. The participants are youth between age group 25-35 (selected on basisof interview from all over India) and are trained o become good leaders. The whole program is supported by the society as it is free for students. She also mentioned on lines of Kautilya, also known as Chankya, to draw parallels with Jain works Nitivakyamrut of Somadevsuri (9th Century) and Laghuarhaniti by Hemchandracharya (12th century). She blessed all, wishing that this Jain Study Center would become a world Center. In this respect she will be visiting Greece in World Philosophy Congress in August 2013, where a round table has been organized on Jainism and Buddhism. The seminar ended with vote of thanks by Dr. Meenal Katarnikar. The seminar would not have been successful without support of Coordinators Dr. Kamini Gogri,9819164505, Ms. Shilpa Chheda, Ms. Shruti Sanghvi and Mr. Ashish Pimple. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FEBRUARY 2013 Thus HE Was, Thus HE Spoke : PRABUDDHA JIVAN MUJI Last night I was having dinner with a few friends and our conversation revolved around my favourite topicJapan. We discussed the usual aesthetics, sensibility, sakura till we started discussing shopping in Japan, especially at Muji and it suddenly made me just so happy so I had to share Muji, the concept and the ah....simplicity and beauty of everything that is Muji. Muji was founded in Japan in the year 1980 as an antithesis to the habits of consumer society at that time. In the eighties Japan saw the rise of two parallel realities -one of high quality European luxury brands and on the other low quality low priced products. Muji was born out of this dichotomy, with a purpose to restore a vision of products that are actually useful for the customer and yet maintain a fine aesthetics that Japan is so known for. Muji's philosophy was connected to the Japanese aesthetic of 'su'- meaning unadorned - The idea that simplicity is not merely about minimal or frugal but about the essential, which could sometimes be more appealing than luxury. The founders of Muji started with a goal to combat extravagant consumerism and give the customer an understanding and happiness in moderation. Jasper Morrison, one of the chief product designer for Muji shared-'Stripping things down, reducing form and colour, how can Muji be good for you?Generally speaking, things are not good for us. Too many or too valuable and we are corrupted. But we all need some things. (Even Gandhi, (the best example of a frugal existance had a pair of spectacles, sandals, a bowl, a dish and a pocket watch). The Muji concept is to make things as well and cleverly as possible at a reasonable price, for the thing to be 'enough' in the best sense of the word, and this kind of 'enough' is good for you precisely because it removes status from the product/ consumer equation and replaces it with satisfaction. The kind of satisfaction one can have when the money we exchange for a thing is proportional to the value which we receive from that thing, and the product itself is good at being itself without any pretension of being anything more special.' Naota Fukasawa - another product designer sums it up by defining Design as a factor to induce excitement 33 into our daily lives. MUJI is a design ideology that occurred naturally as a form of resistance to an age where everything is chaotic and overflowing with stimulation. MUJI carries a sense of comfort that can only be felt when we suppress a desire or a longing. It is the feeling you get when you are able to recover a little calm after being in the frenzied state drive by desire, and look around to find a collection of objects that are both reasonable and suitable to daily life, waiting quietly for you. Kenya Hara, a man whom I immensely look upto and is my master when it comes to design, describes MUJI as an empty vessel.The products fit into the context of every lifestyle, regadless of wether a person is old, young, male, female. It's essence lies in acceptance, not assertion. There is a Japanese aesthetic that sees the utmost richness in what is extremely plain. It is an infinite flexibility that accepts each and every concept and adjusts to any purpose. (I am sure the Japanese tradition must have had some Anekantvad philosophers influence). The originality of Muji comes from the fact that in their work, the logic of capitalism is surpassed slightly by that of humanity Coolly observing people among people, and life Integrating optimal materials and technologies, Investigating low cost while maintaining high quality, Considering nature and the environment, This is what happens naturally. I will end with two simple, yet profound quotes that have touched me - As we simply our life, the laws of the universe will become simpler; solitude will not be solitude, poverty will not be poverty, nor weakness weakness.-Thoreau and 'Simplicity is the final achievement. After one has played a vast quantity of notes and more notes, it is simplicity that emerges as the crowning reward of art.' - Chopin RESHMA JAIN The Narrators Mobile: 9820427444 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 PRABUDDHA JIVAN FEBRUARY 2013 ART AND RESPECT A Story From Aagam Katha ACHARYA VATSALYADEEPJI . English Translation : PUSHPA PARIKH Once there was a painter who was blessed by God. The mole on the thai added to the beauty of the queen. He could complete a pciture of a thing or human being The next day when the king came to the gallery he or anything even after looking at a part of that thing. saw the picture and was astonished to see the picture His art was wonderful and typical of its own kind. His of the queen with a mole. The king throughly gazed at paintings were graphic. He became very popular in a the picture. The king now had a doubt and was very short period and was praised and appreciated by ev- angry at the artist. He doubted that the artist had seen erybody. People used to visit him and see his paintings the queen's mole and so he has painted it like that. from a far distance also. Everybody seemed to be sur- Immediately he ordered for the impresonment of the prised by his paintings. He became very famous and artist. He also ordered for the capital punishment. slowly he also used to feel himself to be proud of his art The secretary of the king knew about the boon reand that was a drawback of his nature. He then started ceived by the artist. He had developed friendship with visiting different countries also. the artist. He went to the king and tried to convince him Once he visited Kaushambi the city which was ruled that queen was pious and the artist was not at fault, he by the king Shatnik. He met the king also. The king was innocent. His art is very peculiar. Even if he sees also received him with pleasure and respect. The king a part of the subject he can draw the full picture wanted to open one art gallery in his capital so he re- throughly. quested the artist to draw some good paintings for his Naturally the king was very angry but he had some art gallery. He also requested him to see that the gal- faith in the secretary also. So he said, "If you believe lery becomes unique gallery. The artist also agreed and so, can he be tested?' started woking from the next day only. The king re- 'Yes', said the secretary. quested him to stay in the city only. The artist was called in the assembly the next day. The artist was sincerly working on the project. He The king showed him the face of an ugly lady and told painted many pictures in few months. The king and the the artist to draw her picture. queen often used to visit the artist and were satisfied The artist closed his eyes, took the brush and crewith his pictures. They used to appereciate him and ated an exact picture of that lady on the opposite wall. were feeling very happy. It was a perfectly resembling picture of that lady. Every Usually when the queen was visiting she was al- one was astonished and apprericiated his art. Realising ways in the veil. (Burkha). She used to see the work the truth the king told the artist, 'Oh artist! Now I can through the curtain made of golden strings. believe that you and the queen both are pious. But you She used to follow the custom and maintain the de- should remember one thing that there should be a limit corum. The atrist also had never seen the queen per- to everything. Art is for enjoyment. It is an effort. It is sonally. like a religious rite. It should not be misused. Any art Sometime in life a person has to suffer because of which disturbs the life has no value. Your art is best but some or the other unknown reason. It happened so in you are lacking in the art of making it elegant. Therecase of this artist also. Once the queen was standing fore I order to cut your thumb so that the art is not misin the balcony and the artist happened to see her toe. used. What is not for the benefit of the people has no He did not even know that the lady standing was a value. queen. He incidently drew the picture of that lady with The thumb of the artist was cut and he left the city a flower bouquet in her hand. There was one mole on for ever. * ** the thai of the lady's picture. It was a full size picture. "Live as it you were to die to-morrow. The artist had dropped one drop of colour on the thai. Learn as if you were to live forever.' He tried to remove it also. But again a drop fell, so the - Mahatma Gandhiji artist thought that in reality it must be something there. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FEBRUARY 2013 PRABUDDHA JIVAN 35 FOURTH TIRTHANKAR BHAGVAN ABHINANDAN King Samvar was the king that there were less quarrels happy in his saintly life. With of Ayodhya. The queen's in practically all the families the grace of his guru he name was Siddharya. On the and the people of Ayodhya. achieved his goal and ultisecond day of bright half of Abhinandan was a very mately became a Tirthanthe month Maha according to good & loving person in his kara. He was the fourth Hindu Calander the queen last birth also. He was Tirthankar of Jain religion. gave brith to a beautiful son crowned as a king. He did His motto in life was to who was named Abhi rule for some period but ba- receive everybody happily so nandan by the parents. sically he was not happy with that both the parties feel After the birth of the worldly life so he thought happy. Abhinandan people of of leaving the luxuries and Ayodhya started loving become a saint. He did be Kulin Vora eachother and they realised come an saint and was very 9819667754 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka pAzrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM kathAtrayI DI.vI.DI. 11thvanA Httpg | RSabha kathA | In DietvIrakathI 1] - vanara he ke mane II Sabha kathATI | gautama kathA || II mahAvIra kathA traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mulya rUA. 300/- be DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 250/prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA RSabhanA anaMta lablinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva- bhagavAna mahAvIranA jIvananAM jIvananAM jIvanacaritra ane tyAgI RSabhanAM kathAnakone jIvanano itihAsa ApIne e manA bhavya rahasyone pragaTa karatI, gaNAdharavAdanI mahAna AvarI letuM jainadharmanA Adi tIrtha kara bhagavAna AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa ghaTanAone Ale khetI ane vartamAna yugamAM zrI RSabhadevanuM caritra ane cakravartI bharatadeva gurubhakti ane anupama laghutA pragaTAvatI bhagavAna mahAvIranA upade zonI mahattA ane bAhubalinuM romAMcaka kathAnaka dharAvatI rasasabhara 'gautamakathA' darzAvatI saMgItasabhara 'mahAvIrakathA' anokhI ' RSabha kathA ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNano dazya lAbha DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja, samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo + vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. + be seTa sAthe lenArane eka mahAvIra kathAnI DI.vI.DI. vinA mUlya_ + beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jena yuvaka + keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa siMdha prArthanA samAja brAMca, Ac. No, 0039201 000 20260 + dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. --pratyeka kathAnA mAM rakama bharI rDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1, zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004, Teliphona : 23820296, 2. InvesTITyuTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015, phona : (079) 26762082. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 067/57. Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month. Regd. No. MH/MR / SOUTH-146 / 2012-14 PAGE No. 36 PRABUDHHA JIVAN FEBRUARY 2013 zakAya, putrI tarpaNa . xxx paMthe paMthe pAtheya... vyaktinA jIvanamAM banatI koI aNadhArI 1 rameza tannA durghaTanA kyAreka koI navI ghaTanAnI preraka banatI sonala temanI dIkarI. te temanuM trIjuM saMtAna. hoya che. te nAnI hatI tyArathI ja darekane madadarUpa thavAnI hindu saMskRtimAM mAtA-pitAnuM tarpaNa ahIM paNa evuM ja thayuM. bhAvanAvALI. tejasvI ane bahirmukhI pratibhA. karavAnI mahimA che. | DaoN. praphullabhAI zAha svAmI vivekAnaMdanA kolejanI koI paNa pravRtti hoya-nATaka, garabA, saMtAno mAtA-pitAnA nidhana pachI vividha jIvanadarzana ane mahAtmA gAMdhInI vicAradhArAthI vastRtva, sonala emAM hoya ja ane vijayI hoya. jagyAe jaIne paraMparA pramANe vidhi karAvIne prabhAvita thayelI vyakti che. vyavasAye sAcUkalA aMtAkSarImAM to avvala. lagnagItomAM prathama tarpaNa karatAM hoya che, tarpaNa mAtra dhArmika vidhi tabIba. mAnavasevA e ja temano jIvanamaMtra. kaI naMbara. koIpaNa mAtA-pitAne gaurava thAya tevI anusAra thAya evuM nahi. e sivAya samAjo- rIte dIna-du:khiyAnI sevA karavI e raTaNa cAlyA A yuvatI samAja mATe paNa eTalI ja pratibaddha payogI sakArya karIne paNa tarpaNa thatuM ane sakriya, teNe kaoNleja vaDodarAmAM hoya che. dharma karatAM AvA tarpaNa eka daMpatIne paccIsa hajAra patro ! karelI. rajAomAM kuMDalA Ave tyAre kadAca caDiyAtA hoya che. garIba lattAo mAM kAma kare. sAvarakuMDalAmAM rahetAM Indubahena ane DaoN. kare. potAnA vyavasAyane temaNe yajJano darajjo sAvarakuMDalAmAM eka beTiyAvAsa che. dariyAmAM kAma praphullabhAI zAhe AvuM ja eka tarpaNa karyuM che. Apyo. karatA loko jyAre majUrI na maLe eTale ahIM ahIM ghaDiyALanA kAMTA UMdhA pharyA che. mAtA- kAvyapremI praphullabhAIe jANe ke marIjhanA AvIne rahe. chUTaka majUrI karatAM ane macchIno pitAe potAnI dIkarInI smRtimAM tarpaNa karyuM A zerane potAnA jIvanamAM AtmasAt karyo. dhaMdho karatAM 200-250 kuTuMbanI A vasAhatamAM che. vaLI tarpaNa paNa sAva nokhuM. basa eTalI samaja mujhane paravaradigAra de, sonala kAma karavA jAya, vikAsazIla gujarAtamAM pustakAlayonI su kha jyAre mache, jyAM maLe badhAnA vicAra de. praphullabhAI kahe che, 'ame jena eTale AvA paristhiti dayAjanaka che. udyogothI dhamadhamatA temanA jIvanasAthI eTale ke dharmapatnI lattAmAM jyAM macchInI vAsa AvatI hoya tyAM gujarAta rAjyanA 18 hajArathI vadhu gAmomAMthI IndirAbahena zAha pA jeTalAM praphullabhAIne UbhA rahevAnI paNa muzkelI paDe. sonala dararoja trIjA bhAganA gAmomAM paNa pustakAlayo nathI. varelAM eTalAM ja samAjane varelAM. umAzaMkara tyAM jatI. zarUAtamAM to bALako tenAthI dUra koI eka kALe sayAjIrAva gAyakavADe vaDodarA jozIe eka navadaMpatIne lagnaprasaMge pustaka bheTa bhAge. temanA mA-bApano paNa sahakAra nahi. rAjyamAM pustakAlaya pravRtti namUnedAra rIte calAvI ApatI vakhate, temAM lakhyuM hatuM ke 'jeTalAM jo ke sonale prayAso choDyA nahi, e niyamita hatI. e vakhate amerikAthI ahIM AvelA eka samAjanAM thazo, teTalA ja ekabIjAnAM thazo.' jAya, bALakone vArtA kahe, temane navaDAvIne svaccha saMzodha ke amerikA jaIne lakhelA potAnA jANe ke A kavivicArane IndirAbahena ane kare, vividha ramato ramADe, dharethI dararoja tAjo nAsto saMzodhita ahevAlamAM ullekha karyo hato ke praphullabhAIe jIvanamAM amalI banAvyo che. banAvIne jAya. bALakone premathI khavaDAve.' amerikA karatAM vaDodarA rAjyanI pustakAlaya IndirAbahena ane ka sevAkIya pravRttiomAM teo AgaLa kahe che, 'Ama dhIme dhIme sonale pravRtti caDiyAtI che. bALako ane temanA mAtA-pitAno gujarAta rAjyanA vikAsamAM je AvuM anokhuM tarpaNa savana sujho! prema jItI lIdho, are, darekanA ghara vyakitaoe vividha kSetre mAtabara svaccha karI Ape. bALakone pradAna karyuM che e vyaktionA khIlA zodhavAno guMthAyelAM rahe. nirakSara mahilAone akSarajJAna bhaNAve, sonala vinA koIne cAle ja nahi tevI prayatna karIe to emAMthI moTA bhAganA loko, Ape. pIDita, zoSita ane tyakatA bahenone paristhiti teNe UbhI karelI. mAtA-pitAne jyAM pustakAlaya pravRtti sarasa rIte vikasI che svAvalaMbI banAvavA mATe mathyA kare. aneka samajAvIne teNe 39 bALakone zALAmAM dAkhala tyAMthI AvyA che. pravRttiothI samAjane beTho ane UjaLo karavAno karyA hatAM. te pote ja dareka bALakone laIne dararoja DaoN. praphullabhAI zAha ne Indubahene vicAryuM prayAsa kare. zALAmAM jAya, dareka bALakane pATI-pena ane ke pustakAlaya pravRttino vyApa jo vadhAravAmAM Ave A daMpatInA jIvanamAM eka evI ghaTanA banI daphtara taiyAra karI Ape. to svastha samAjanA nirmANa tarapha AgaLa vadhI ke je eka itihAsa saryo. | (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 30muM) Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che [UD jIe O) [@ii, varSa-61 : aMka-3 * mArca, 2013 * pAnA 36 * kImata rUA. 20 ja che ) Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII prabuddha jIvana mArca, 2013 jina-vacana krodha, mAna, mAyA ne lobhathI A loka ane paralokamAM bhaya Ubho thAya che. ahe vayai koheNaM mANeNaM ahamA gai / mAyA gaipagghiAo lohAo duhao bhayaM / / | (3, 6-6 4) krodhathI nIcenI gati (narakagati) maLe che. mAnathI adhama gati prApta thAya che. mAyA zubha gatino nAza kare che. lobhathI A lokamAM ane paralokamAM bhaya Ubho thAya che. mATI Ayamana saujanya : zrImati nirUbahena zAha . banAvavAnuM, prabhue kema vicAryuM enI suMdara vAta rAkhanA ramakaDAM mArA rAme ramatAM rAkhyA re, kahI hatI. temaNe kahyuM, bhagavAnane jyAre mAnavIne mRtyulokanI mATImAMthI, mAnava kahIne bhAkhyAM re. ghaDavAnuM kAma soMpavAmAM AvyuM, tyAre teo | rAkhanA ramakaDAM... pahelAMto khUba muMjhAyA hatA. aMte temaNe mRtyu A gIta sAMbhaLIne aneka lokonA manamAM lokanA mAnavInI racanA, mATImAMthI karavAno prazra uThyo haze ke bhagavAne bhagavAne manuSyane vicAra karyo ane khUba cIvaTathI, emanI kRti mATImAMthI kema banAvyo haze ? zuM mATI kharekhara taiyAra thaI gaI. sahune jANa thaI cUkI ke bhagavAne, mUlyavAna che ke pachI anya koI kAraNasara mAnavIne opa ApI dIdho che. devalokamAMthI devo, prabhue potAnI pasaMdagI tenA para utArI haze ? A adbhuta racanAne jovA padhAryA. bhagavAnanA ekavAra dura dezathI eka jJAnI mahAtmA AvyA mukha para apAra saMtoSanI lAgaNI hatI. devono hatA. lokone upadeza ApavA teoe aneka asaMtoSa te o pAmI gayA. badhA devo , vArtAo ghaDI, pravacanamAM kahetA. lokone temanI aMdaroaMdara vAto karavA lAgyA. temaNe to koI vANI, temanI kahevAnI Dhaba sparzI jatI ane anya prakAranI ja kalpanA karI hatI. teo to A mATe ja jyAre jyAre mahAtmAjI gAmamAM mATInA mAnavIne joIne vimAsaNamAM paDyA. padhAratA tyAre mAnavamedanI ubharAtI. AvA temano utsAha bhAMgI paDayo. teo aMdaroaMdara ja eka pravacanamAM temane manuSyane mATImAMthI (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 32). Even if the whole rich world is given to one man, he will not be satisfied with that. It is extremely difficult to get all the desires of a man fulfilled. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'bina vana'mAMthI) sarjana-sUci sarjana-sUci kartA 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme nuM karyuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena - 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana - 1939-1953 5. prabuddha jena navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI + zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika + 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 6 1mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pa krama kuti (1) amAsamAM pUnamanuM ajavALuM (2) tripadI (3) tALuM ane cAvI (4) sameTavAnI kaLA (5) dharma eka saMvatsarI eka DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. pArvatIbena neNazI khIrANI harajIvana thAnakI DaoN. gulAba deDhiyA zrI je. dharamacaMda lUMkaDa jayamala TAImsa prakAzita lekha 12. minAkSIbena dozI (6) bhAva-pratibhAva (7) Izvara sAthe oNnalAIna ceTiMga (8) loka sevA saMgha-thoraDIne ceka samarpaNa (9) parigrahIne aparigrahanI preraNA ApatuM jAjvalyamAna nATaka : bhAmAzA (nATya vivecana) (10) sukha tamArI pratIkSA kare che (11) jayabhikhu jIvanadhArA : 48 (12) sarjana-svAgata (23) Thus HE Was, Thus HE Spoke EXISTENTIALIST (14) Pride As A Hindrance 6 kAraka che dhanavaMta TI. zAha pa. pU. A. vAtsalyadIpa surIzvarajI DaoN. kumArapALa desAI DaoN. kalA zAha Reshma Jain pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha 34 Acharya Vatsalyadeepji Translation Pushpa Parikh bakula dave (15) paMthe paMthe pAtheya : merA bhArata mahAna?? !!? ? 36 aE mukhapRSTha : caMdananI pleTa upara banAveluM mA sarasvatInuM jayapurI citra pachI zrI Ara. ArakA. zAsaka A mATe ja karo kA kA karI ETo Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 'prabuddha jIvana' varSa : 61 0 aMka: 3 mArca 2013 7 vikrama saMvata 2069 7 vIra saMvata 25390 phAgaNa sudi 7 tithi-5 7 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) prabuddha jIvana vArSika lavAjama rUA.200/ chUTaka nakala rUA. 20/ mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha amAsamAM pUnamanuM ajavALuM tapa ane tIrthane kaI vyAkhyAmAM keda karavA? bAhyatapathI Indriyo saMyamita bane che ane zarIranA vikAro zamI jatA tattvanuM darzana thAya che, eja rIte AMtarika-abhyAMtara tapathI svAdhyAyanI keDI maLI jatAM mokSanA mArganuM darzana thAya che. tIrthanI bAbatamAM paNa evuM ja che, enA darzanathI bhakti ane bhAvano aMta2mAM janma thAya che, je saMyama, samarpaNa ane 'samaja'nA jagata pAse bhaktane laI jAya che. paraMtu A to vyakti lAbhanI vAta thaI, enAthI mAtra vyakti potAne ja lAbha thAya, anyane zuM ? Atmarata thavuM e uttama che paNa Atmarata thaIne sarva2ta thavuM e to uttamottama che. A jAnyuArI 19, 20 nA sevAbhAvI mitra navinabhAI maNiyAre surendrananagaranI zrI sI. yu. zAha prajJAcakSu mahilA sevAkuMjanuM mane A aMkanA saujanyadAtA darzana karAvI tapa ane tIrthanInavI sva. zrImatI phulakuMvarabena jayacaMda jhuThAbhAI vasA vyAkhyA karavA preryo. sva. zrI navanItarAya jayacaMda vasA haste : vinoda jayacaMda vasA 7 Aratibena vinoda vasA binIta vinoda vasA 7 samasta vasA parivAra ahIMnI dareka bALAe ene paDakAryo che potAnI vividha pravRttithI. eka sAthe pacAsathI vadhu aMdha bALAono kukIMga harIphAImAM pUrI rasoI rAMdhatI uparAMta AvI ja anya pravRttio karatI e bALAne juo tyAre ApaNane vicAra Ave ke Izvarane celenja ApavI e A. ahIM dharmanA bhedabhAva nathI, nathI UMmaranI maryAdA, koIpaNa dharmI ane koIpaNa vayanI aMdha athavA mAnasika-zArIrika vikalAMga bALAne praveza maLe che, ane saMgIta, kaoNmpyuTara, sivaNa, IlekaTrIkala vagere aneka hunnara zIkhavAthI jIvanamAM svamAnabhera jIvavAnuM zikSaNa maLe che.(vadhu vigata mATe saMparka-zrI navInabhAI maNiyAra09323398610) aMdha, maMdabuddhi ane rogiSTa bALAonI je samatA ane premathI ahIM sevA thaI rahI che e joIne sAcuM tapa to A che e vicAra manamAM dRDha thaI jAya. ahIMnA kaNe kaNamAM prema, sevA ane samabhAvanI bhaktino guMjArava saMbhaLAto hoya to ene tIrtha ja kahevAya. zarIrathI vikalAMga dareka AtmA ahIM zuddha svarUpe che. karuNA, prema ane bhAvathI ene nirakhazo to emAM 52mAtmAnuM darzana thaze. zarIranI vikalAMgatAne ahIM lAcArIno cAro nathI maLato, paNa ahIMthI paraNelI bALAnuM A saMsthA piyara banI jAya che. atyAra sudhI 135 aMdha bALAo ahIMthI lagna karI patigRhe pravezI che tyAre A saMsthA kariyAvara to Ape paNa pachInuM jIANuM paNa kare. A vakhate ame ahIMno 19mo lagnotsava mANyo. cAra aMdha daMpatIe prabhutAmAM pagalAM mAMDyA. A sAcA arthamAM Atma lagna hatA, kAraNake A prajJAcakSuoe eka bIjAnA dehane kyAM joyA che ? kanyA vidAya prasaMga karuNa maMgala hato. badhI kanyAo jyAre navInabhAIno avAja pArakhI pappAjI bole che tyAre to navinabhAInI dhanyatAnI IrSA AvI jAya. koI paNa saMsthA to ja jIve ane pragati kare jo koI eka vyakti * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minA2, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana mArca, 2013 eno prANa bane to. ahIM AvA prANa samuM eka prajJAcakSu yugala che. te kare che. che muktAbahena ane paMkajabhAI DagalI. Aja surendranagaramAM eka zikSaNa SinA darzana thayA, zrI tapasvinI muktA bahenane to huM gujarAtanI madhara TeresA ja kahIza. nAgajIbhAI desAI, emanA zikSaNanuM kabIravaDa ane emanuM zikSaNa emanA jIvana upara lakhAyeluM bakula dave kRta pustaka "neNamAM navala pratyenuM jIvana samarpaNa joIne amane to maharSi karve yAda AvI gayA. nUra' vAMco to jIvananI kaparAmAM kaparI kasoTI ke takalIpha ApaNane A rAma roTI dAdA ane zrI nAgajIbhAI viSe kyAreka vigate du:khada to na ja lAge, paNa e du:khonuM sukhomAM parivartana thaI jAya. vAta karIzuM, A be mahAnubhAvo be lITInA nathI, sAmayikanI bhASAmAM jemaNe karuNAne cAhavI hoya, sevAnI bhAvanA hoya, ane samAja sevA teo eka kavara sTorInA hIro che. karavI hoya, aMdhArAmAM ajavALuM zodhavuM hoya, sAcA tapane jANavuM "prabuddha jIvana'nA phebruArI aMkamAM pragaTa thayelI "re paMkhIDA...." hoya ane bolatA tIrthone jovA hoya emaNe A pustaka vAMcavuM ja lekhanA amane ghaNAM ciMtanazIla pratibhAvo patra ane phona dvArA maLyA rahyuM-A aMkanA "paMthe paMthe pAtheya'mAM A vigata che- che, je have pachInA aMkamAM prakAzita karIzuM. A saMsthA sAthe joDAyelA sarva dAtAone mArA namana che, je dAna zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI anya pravRttiomAMnI eka "anAja kare che enuM dhana vadhe che, je dhana saMcaya kare che enuM dhana sugaMdha gumAve rAhata yojanAnI vigata 'prabuddha jIvana'nA e ja aMkamAM vAMcIne A che. dAna to kalpavRkSa che ane kAmadhenu paNa che. uttarAdhyana sUtramAM saMsthA tarapha A yojanA mATe dAnano pravAha vahyo che. e sarvene amArA jaNAvyuM che ke "sevA jIvana che, sevA tapa che." namana. surendranagaramAM AvuM ja eka bIjuM tIrtha joyuM, rAma roTI, ahIM tapa ane tIrthanuM phalaka aneka arthamAM vizALa bano, jIvanamAM roja pAMcaso kilo bAjarAmAMthI roTalA ghaDAya che, roTalA ghaDavAvALI kyAreya amAsa na praveze, ane karmodaye amAsa praveze to pUrva zubha mahilA ane anyone rojI to maLe che ja, uparAMta A badhAM roTalAnuM karmanA punamano ujAza pragaTe. e ja zubha bhAvanA. pazu ane garIbone vitaraNa thAya che. eka dAdA bharavADa A puNya kArya nDaoN. dhanavaMta TI. zAha drdtshah@hotmail.com 240 # 320 i rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako | zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano I krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA.1 DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 15 vaMdaniya hRdayasparza (olIva) 250 25 Arya vajUvAmI 10 1 jaina dharma darzana 220 16 zAzvata navakAra maMtra 150 26 ApaNA tIrthako 100 2 jaina AcAra darzana 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 27 saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 100 3 caritra darzana 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 DaoN. kalAbena zAha likhita 4 sAhitya darzana 19 namo tittharasa 28 caMdra rAjAno rAsa 100 5 pravAsa darzana 260 20 jJAnasAra 100 6 sAMprata samAja darzana DaoN. bipinacandra hI. kApaDiyA likhita 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 270 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 390 29 jaina dharmanA puSpa guccha 7 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 100) pro. tArAbena 2. zAha likhita 30 jaina dharmanA svAdhyAya sumana 100 8 jaina AcAra darzana 300 23 zrImad rAjacaMdra (pustikA) - 4 DaoN. razmi bheda likhita 8 jaina dharma darzana 300 24 prabuddha caraNe I10 gurjara phAgu sAhitya 100 100 31 amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 I11 jina vacana 250. navuM prakAzana DaoN. ramezabhAI lAlana likhita DaoN. phAlganI jhaverI likhita I12 jina tattva bhAga-1 thI 9 540 muMbaI yunivarsiTI mAnya mahA nibaMdha 32 jaina pUjA sAhitya 160I I13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 80 jaina daMDa nIti DaoN. rekhA vorA likhita I14 vaMdaniya hRdayasparza . 250 33 Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva 160 ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 ) 15 * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80). * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180). Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana tripadI 1 DaoN. pArvatIbahena neNazI khIrANI tripadI eTale traNa padono samUha. A jagatamAM na jANe keTalIye koTinA kriyAkAMDI ane veda-upaniSada Adi sarvazAstromAM pAraMgata bAbatono traNa padamAM samAveza thAya che. jema ke yoganI tripadI manayoga, IndrabhUti Adi agiyAra vidvAna AcAryo potAnA ziSyo sAthe vacanayoga ane kAyayoga, mokSamArganI tripadI samyakdarzana, samyakajJAna, upasthita hatA tyAre gaganamAMthI devonuM Agamana thayuM. devone AvatA samyakracAritra. vedanI tripadI strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda. karmanI joIne IndrabhUtinA romeroma harSollAsa vyApI gayo. ane manomana tripadI asi, maNi, kRSi. vacananI tripadI ekavacana, dvivacana, vicAra karavA lAgayA ke "huM kevo mahAna chuM ke hajI meM yajJanI zarUAta bahuvacana. guptinI tripadI managupti, vacanagupti, kAyagupti. kALanI ja karI che ane devo hAjara! kharekhara huM bhAgyazALI chuM. mArA yajJanI tripadI bhUtakALa, bhaviSyakALa, vartamAnakALa. ArAdhanAnA, prasiddhi devaloka sudhI pahocI gaI che." are ! A zuM? devo ahIM virAdhanAnI tripadI, paccakmANanI tripadI, bodhanI tripadI, lokanI yajJamaMDapamAM AvyA vinA ja Ama kyAM phaMTAyA? cAla jaIne jouM to tripadI-Ama tripadInI yAdI noMdhavA besIe to laMbAtI jAya. zrI kharo devo konI pAse gayA? zuM mArA karatAM paNa vadhAre jJAnI koI ThANAMgasUtranuM trIjuM pada AkhuM tripadInuM gaNI zakAya, jemAM RddhinI che? enI pAse devo gayA che? jaIne temanI sAthe zAstrArtha karIne tripadI, garvanI tripadI Adi 424 tripadIo Apela che. temane parAjita karuM. mArI sAme keTalA TakI zake che? te jouM. ema mAre je tripadInI vAta karavAnI che e zrI ThANAMgasUtramAM dazame vicArIne devo jyAM gayA hatA tyAM pahoMcyA to bhagavAna mahAvIranuM ThANe dravyAnuyogamAM batAvelI-mAtRkAnuyoga tarIke oLakhAtI sat svarUpa joIne avAku banI gayA. bhagavAne emanA nAmanuM saMbodhana padArthane oLakhavAnI tripadI che. karyuM tyAM vaLI aMdara rahelo mAtRkA pada eTale varNamALA ahaMkAra jAgRta thayo. joyuM huM bArAkhaDI ke kakko ke jenA vagara 'prabuddha jIvana'no eprila , keTalo prasiddha chuM. paraMtu bhagavAne lekhana-vAMcana zakya na hoya. eka emanI AtmAnA astitva saMbaMdhI mahAvIra janmakalyANaka prakAranA gUDha zaktivALA akSara, zaMkAnuM samAdhAna karyuM. je zaMkA jemAM gUDhArtha samAyo hoya evA pada. viziSTa aMka : mahAvIra stavano. potAnA sivAya koIne ja khabara eTale ke je prakAre samasta nahotI e sAMbhaLatAM ja zAstronI racanAno AdhAra eprila-2013nA mahAvIra janma kalyANakanA divasa nimitte ahaMkAranuM cosaluM ogaLI gayuM mAtRkApada arthAt "akAra Adi 'prabuddha jIvanano aMka "mahAvIra stavano' zIrSakathI viziSTa aMka | ne bhagavAnanI sarvajJatAnI pratIti varNAkSara che e rIte samasta tarIke prakAzita thaze. thaI jatAM bhagavAnane samarpita thaI tattvamImAMsA no AdhAra | A viziSTa aMkanuM saMpAdana prasiddha jaina viduSI DaoN. kalA zAha | gayA. e ja rIte emanI sAthe ja mAtRkAnuyogathI oLakhAtI tripadI | karaze. emanA 500 ziSyo paNa che. e tripadI eTale 'upaneI | A aMkamAM mahAvIra bhagavAnanA jIvana vize 17mI sadIthI bhagavAnane samarpita thaI gayA. e vA-vigameI vA-dhruveI vA' A | vartamAna samaya sudhI racAyelA khAsa stavano vividha vidvAnonI | ja rIte bAkInA pramukha vidvAna tripadI sAMbhaLatAM ja najara sAme | kalame emanI vidvatAbharI vivecanA ane artha sAthe prastuta thaze. AcAryo paNa potapotAnI zaMkAnuM eka dRzya taravaravA mAMDe che je A | A aMkanI kiMmata rUA. 40 raheze. samAdhAna thatAM ja potAnA ziSyo pramANe cheprabhAvanA athavA bheTa mATe A aMko prApta karavA jijJAsuoe sahita bhagavAna pAse pravarjita madhya pAvApurInA darzanIya, thayA. potAno oNrDara saMghamAM lakhAvavo. 022-23820296. . zobhanIya, ramaNIya parisaramAM | tyArapachI Adya gaNadhara 100 aMka ke ethI vadhu aMka lenArane bheTakartA taraphathI mUkAtI dhanADhya saumila nAme brAhmaNa IndrabhUtie bhagavaMtane pradakSiNA arpaNa patrikA chApI apAze. temaja e mahAnubhAvanA sUcana mujaba virATa yajJa karAvI rahyA hatA. te | saha namaskAra karIne pUchyuM, he yajJamAM bhAratabharanA prakAMDa paMDita, emaNe Apela saranAmA pramANe ame posTa paNa karI ApIzuM. bhagavaMta 'vi tattam' tattva zuM che? coda vidyAnA jANakAra, ucca Apano oNrDara turata ja lakhAvavA vinaMti. tyAre bhagavaMta kahe che 3pannaDuM vI. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 nitya che. arthAt padArtha parivartana pAmavA chatAM paNa nAza pAmato nathI. Ama'sat'nuM saMpurNa rahasya samajAvavA mATe bhagavaMto tripadInI prarUpaNA kare che. gautamasvAmI Adi gaNadharo mATe to A tripadI eka kampyuTaranA kamAnDa jevI banI gaI. kampyuTaramAM badho DeTA bharelo hoya che te aMgrejImAM hoya che. te eka kamAnDathI bIjI je bhASAmAM joIe te bhASAmAM tarata ja badalAI jAya tema A tripadI maLatAM ja temanuM sarva vedavedAMganuM jJAna cauda pUrvanA jJAnamAM pheravAI gayuM. athavA to jema koI bahAragAmathI AvelI vyaktine relve-rUTanA nakazA dvArA senTrala vAInanA sI.esa.TI.thI thANA sudhInA ane vesTarna lAInanA carcageTathI che.borIvalI sudhInA sTezanonI kramazaH mAhitI che. baMne lAInamAM dAdara sTezana Ave che te paNa khabara che. e vyakti thANAthI borIvalI javA nIkaLe che. dAdara sTezana AvatA UtarI jAya che. dAdara sTezananA senTrala lAInanA cha pleTaphorma para vArApharatI jAya che paNa borIvalInI Trena maLatI nathI tyAre koIne pUchavAthI tene mAhitI maLe che ke AvA ja cha pleTaphorma vesTarna lAInamAM che tyAMthI tane borIvalInI Trena maLaze. A mAhitI maLatAM ja e nirdhArita sthaLe pahoMce che. cha evI ja rIte gAdharone satya samajAtAM veMta ja caudapUrvanuM jJAna prApta thAya che. cauda pUrvanuM jJAna eTale keTaluM ? 500 dhanuSyanI avagAhanA (UMcAI)vALo aMbADI sahitano hAthI samAI jAya eTalo UMDo eTale ke lagabhaga 3000 phUTanI UMDAIvALo corasa khADo hoya tene sUkI zAhIthI pUrepUro bharI dIdhI hoya teTalI zAhIthI jeTaluM vakhI zakAya teTaluM eka pUrvanuM jJAna thAya. eka kilo sUkI zAhImAMthI Azare 100 lITara jeTaluM zAhInuM pravAhI bane. eka lITarathI aMdAjita 2000 pAnA lakhI zakAya to ATalI TanabaMdha zAhIthI keTaluM lakhI zakAya e ApaNI kalpanA bahAranI vAta che. Ama eka hasti prayAza zAhIthI lakhAya eTaluM pahelo pUrvanuM jJAna thAya pachI bIjA pUrvanuM jJAna be hasti pramANa zAhIthI lakhAya eTaluM hoya, trIjAnuM cAra hasti pramANa ema kramazaH bamaNuM karatAM karatAM caudamA pUrvanuM jJAna 8192 hasti pramANa zAhIthI lakhAya eTaluM thAya. ane cauda pUrvanuM kula zAna 16383 hasti pramANa zAhIthI lakhAya eTaluM thAya. temAM 32 akSa2 pramANe eka zloka evA karoDo zloke eka pada thAya evA lAkho pada cauda pUrvamAM hoya che. jo ke eTaluM jJAna lakhAyuM nathI ke lakhI zakAya nahi. mAtra kSopazamano viSaya che. tethI kahI zakAya ke IndrabhUti Adi gaNadhara bhagavaMtono evo kSayopazama thaI jAya che ke prabhu mahAvIre tripadI ApI ke emane 14 pUrvanuM jJAna thaI jAya che. jema ke koI eka kApaDano jANakAra vepArI hoya tene sutarAu kApaDanuM sempala ApavAmAM Ave to tene jotAM ja tene khyAla Ave ke A kApaDa amadAvAdanuM che ke orisAnuM ? prabuddha jIvana (utpanna thAya che) viAnneD vA (nAza pAme che) dhruveD vA (sthira rahe che) A traNa pado ApyA enuM ja nAma 'tripadI'. A tripadInI prarUpaNA sarva tIrthaMkaro mATe samAna ja hoya che. jinezvara bhagavaMto dhanadhAtI karmono kSaya karIne sarvajJa-sarvadarzI ane che tyAre jagatanA sarva padArthone dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI saMpUrNapaNe jANe dekhe che. tyArabAda dharmadezanA ApatI vakhate temanA prathama ziSyone (gaNadharone) teozrI tattvanuM A ja svarUpa samajAve che. ane tenA dvArA ekAMta anityapaNAnI (kSaNikapaNAnI) ane ekAMta nityAnI teonI buddhine dUra karIne nityAnitya ItyAdi anekAMtamaya padArthonuM svarUpa teonI buddhimAM sthira karavA mATe kahe che, 35tra, vA-jagatanA padArtho prati samaya navA navA paryAyo svarUpe utpanna thAya paNa vimenlR vA-prati samaye jUnA jUnA paryAya rUpe vyaya (nAza) paNa pArma che ane dhruveD vA-dravya svarUpe dhruva (sthira) paNa rahe che. arthAt tattvanI paryAya utpanna-vyaya (nAza) thAya chatAM mULa tattva emanuM ema rahe. e nAza paNa na pAme ane bIjA rUpe parivartana paNa na thAya, Ama kahevAnuM kAraNa e che ke jagatamAM mukhyatve 'satu'nA svarUpa viSe bhinna bhinna darzanonA bhinna bhinna mata che. koI darzana saMpUrNa sat padArthane ekAMta anitya-nAzavaMta kSaNika mAne che. prati samartha padArtha ke AtmA naSTa pAme che tyAre prazna upasthita thAya che ke jo padArtha mAtra nAza ja pAmyA kare che to sAme dekhAI raheluM svarUpa zuM che ? athavA to AtmAne nAzavaMta anitya mAnIe to tame je vyaktine paisA ApyA te vyakti nAza pAmI gaI pachI AvelI bIjI vyakti che. to e vyakti paisA ApavA baMdhAyelI nathI. paNa vyavahAramAM evuM jovAtuM nathI. tame jene paisA ApyA hatA e ja tamane paisA pAchA Ape che to pachI ekAMta anitya kevI rIte siddha thAya? mATe jarUra koIka evuM tattva che je dhruva che, sthira che jene kAraNe vyavahAra cAle che. jene ApaNe nitya kahI zakIe. koI darzana saMpUrNa sat padArthone ekAMta nitya ke phrUTastha (jemAM pheraphArano bilakula avakAza na hoya) nitya mAne che. padArtha ke AtmA phUTastha nitya hoya emAM koI ja pheraphAra na thAya to janma-maraNe kevI rIte thAya ? jyAre vyavahAramAM to jA marA dekhAya che. AtmA eka gatimAMthI bIjI gatimAM gamana karato anubhavAya che; mATe koIka evuM tattva che jene anitya kahI zakAya. vaLI koI darzana aneka sat padArthomAMthI paramANu, kALa, AtmA Adi keTalAMka 'sat' tattvone phUTastha nitya ane ghaTa, vastra Adi keTalAka 'sat'ne mAtra anitya (utpAda-vyayazIla) mAne che. tyAM paNa u52 pramArganA prazno upasthita thAya che. jyAre jaina darzana (tattvane) 'sat'ne pariNAmI nitya mAne che. arthAt paryAya apekSAthI sat' tattva anitya che ane dravyanI apekSAthI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana banArasanuM che ke madurAInuM. A kApaDane dhovAthI te caDhI jaze te DhIluM one form to another. thaze, eno raMga kAco che ke pAko che. ene IstrInI jarUra paDaze ke arthAt zakti dhruva (akhaMDa rahe che) che. zaktino utpAda thato nathI nahi, ene sTArsanI jarUra paDaze ke nahi, e TakAu che ke nahi, e ke zaktino vyaya (nAza) thato nathI paraMtu te eka rUpamAMthI bIjA henDavoza che ke DrAyakliniMga. A samagra pAsAMnI samaja kApaDane jotAM rUpamAM parivartana pAmyA kare che. Ama vijJAna paNa zaktinA saMdarbhamAM ja paDI jAya che e enA kSayopazamane AbhArI che. evI samaja bIjA utpAda-vyaya-dhrauvyane mAne che. jyAre jainadarzana samagra dravya mATe A vepArIne na paNa paDe e enA maMda kSayopazamane AbhArI che. pramANe ja mAne che. dravya nitya che mAtra tenI avasthA badalAya che. e ja rIte gautama Adi gaNadharono kSayopazama eTalo tIvra hoya jaina darzananI paribhASAmAM A utpAda-vyaya-dhrauvyanI samanvita che ke jene kAraNe A tripadI sAMbhaLatAM ja jagatamAM rahelAM samasta avasthAne dravya kahevAya che. dravyonuM svarUpa samajAI jAya che. samasta tattvamImAMsAno AdhAra A jainadarzana anusAra jagatamAM rahelA jeTalA dravyo che enI saMkhyAmAM tripadI che. utpAda ane nAza paryAya parivartananA sUcaka che, jayAre koIpaNa prakAranI vadhaghaTa thatI nathI. mAtra enA AkAramAM ke paryAyamAM dhruva aparivartana ane sthiratAnuM sUcaka che. "zrI bhagavatI sUtra'mAM parivartana thayA kare che. jevI rIte keliDoskopanI aMdara jeTalA kAMcanA pharamAvyuM che ke-'re panoTTa thire no pattoDra' arthAt vastunA asthira TukaDA nAMkhavAmAM AvyA hoya e TukaDAnI saMkhyAmAM vadhaghaTa na thAya, aMzanuM parivartana thAya che ane sthira aMzanuM parivartana thatuM nathI. ahIM paraMtu eTalA ja TukaDAmAMthI ApaNane bhinna bhinna AkAro ke AkRtio e jANavuM joIe ke jaDa athavA cetana koIpaNa dravyano sarvathA utpAda jovA maLe che evI ja rIte dravyanI saMkhyAmAM vadhaghaTa thatI nathI. yA sarvathA vinAza nathI thato. mAtra parivartana thAya che. jema ke taLAvanuM dravyanuM svarUpa-bhinna bhinna avasthAomAM parivartita thavA chatAM pANI tIvra garamImAM sUkAI jAya che enuM tAtparya e nathI ke taLAvanuM paNa jenuM maulika svarUpa temaja kSamatA kSINa thatI nathI te dravya che. pANI sarvathA naSTa thaI gayuM. paraMtu dArzanika paribhASAmAM jemAM pANInA rUpamAM pariNata yugalo guNa ane paryAya hoya te dravya che. bhagavAna mahAvIranA janmakalyANaka divasa nimitte bAkharUpe parivartana thaI gayA ane dravyano vyutpattijanya artha A bIjA zabdomAM ema kahI zakAya ke zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha pramANe che- aDhuvata, dravati, draSyati pANIno nAza ne bASpano utpAda. prastuta kare che tAMstAn, paryAyAn iti dravyam'-4 e ja bASpa vAdaLA rUpe baMdhAIne jaina dharmanA vizva pracAraka DaoN. kumArapALa desAInI bhinna bhinna avasthAone prApta pAchA varasAda rUpe pANImAM thayuM che, thaI rahyuM che ane thaze te paravartita thaI jAya che. ApaNe prabhAvaka vANI dvArA dravya che. pratyeka dravyamAM be prakAranA jene vastuno utpAda ane nAza | 11 zrI nema rAjula kathA 11 | dharma hoya che. eka sahabhAvI dharma kahIe chIe te vastunuM rUpAMtaramAM eTale guNa. je dravyamAM nitya pariNamana mAtra che. eprila eTale ke sadAya hoya ja che. bIjo vijJAnanA niyama pramANe dareka tA. 22 soma, 23 maMgaLa, 24 budhavAra 2013 kramabhAvI dharma eTale paryAya je padArthamAM poTenziyala (Poten samayaH sAMje 7 thI 9 parivartanazIla hoya che. tial) ane kAIneTika (Kinetic) sthaLaH bhAratIya vidyA bhavana-copATI-muMbaI. guNo dravyamAM jyAre pUcho Energy hoya che temAM mAtra tyAre hoya ja che. dareka dravyamAM praveza mATe atyArathI ja saMsthAnA kAryAlayamAM rUpAMtara thAya che. Ane phijhiksa anaMta anaMta guNo hoya che. ApanuM nAma noMdhAvo-23820296 (padArtha vijJAna) lo opha guNono ekabIjA sAthe konjharvezana opha enarjI kahe che. saujanyadAtA mATe vinaMti avinAbhAvI saMbaMdha che eTale ke The Law of Conservaka, be, athavA traNa divasa mATe saujanyadAtA AvakArya jyAM eka guNa hoya tyAM te dravyanA tion of Energy is that Endhanano sadupayoga karI jJAna karmanuM bIjA badhA guNo paNa hoya ne ergy which cannot be crepuNya prApta karavA guNIjanone vinaMti. hoya ja. dA. ta. goLamAM mIThAza ated or destroyed, but it | vicAradAna zreSTha dAna che. che ane eno varNa lAla che enI can be transformed from viziSTa gaMdha che. eno kharabacaDo Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 prabuddha jIvana mArca, 2013 ke lIso ke koI paNa sparza che. Ama goLa e pudagalano eka bhAga che jAya che. anAdikALathI anaMta dravyo astitvamAM che temAMthI pratyeka to emAM pugalanA varNa, gaMdha, rasa, sparza Adi guNa hovAnA ja je dravyanuM svarUpa jevuM che tevuM Aja paryata TakI rahyuM che ne kAyama Takaze e ApaNane anubhavAya paNa che. je dravyanA je guNo che te enAthI chUTAM A guNane kAraNe. paNa nathI paDatA ane navA guNo emAM umerAtA paNa nathI. A guNo (6) pradeza7-je zaktinA kAraNe dravyano avazya koI ne koI eka paramANumAM paNa eTalA ja hoya, be paramANu maLIne banela kripradezI AkAra hoya. arthAt je dravya jeTalA kSetramAM vyApIne rahe che teTalA ja skaMdhamAM paNa eTalA ja hoya. e rIte traNa pradezI, cAra pradezI...yAvat kSetramAM rahevApaNuM te pradezatva guNa che. saMsArAvasthAmAM jIvano AkAra anaMda pradezo maLIne banelA skaMdha (jaththo)mAM paNa eTalAM ja hoya. ene prApta thayela zarIravat hovA chatAM te pradezatva guNane kAraNe ja e ja rIte jIvamAM paNa jJAna-darzana Adi anaMta guNo che. siddhamAM bane che. jeTalA guNo che eTalA ja guNo mArAmAM-tamArAmAM- ekendriyathI Ama A cha guNa cha e cha dravyamAM hoya ja mATe sAdhAraNa guNa kahe mAMDIne paMcendriyamAM arthAt badhA jIvomAM che. ema dareka dravyamAM che. A uparAMta dareka dravyamAM enA vizeSa guNo paNa aneka hoya che. potapotAnA guNo rahelAM che. jema ke (1) jIvAstikAyamAM jJAna-darzana-sukha-vIrya Adi che. (2) A be prakAranA che. sAdhAraNa ane asAdhAraNa. sAdhAraNa eTale pudgalAstikAyamAM varNa-gaMdha-rasa-sparza Adi che. (3) dharmAstikAyamAM je badhA dravyomAM jovA maLe. asAdhAraNa je bIjA dravyomAM jovA na gati sahAyaka guNa che je padArthone cAlavAmAM sahAya kare che. jene maLe. sAdhAraNa guNothI saMpUrNa dravyonI siddhi thAya che jyAre asAdhAraNa AjanuM vijJAna 'Ithara' kahe che. (4) adharmAstikAyamAM sthiti sahAyaka guNo je dravyanA hoya te dravyanI siddhi kare che. sAdhAraNa guNo paNa guNa che je padArthone sthira rahevuM hoya to sthira rahevAmAM sahAya kare anaMta che. paNa nIcenA cha guNo mukhya che jenAthI dravyanA sAmAnya che. jene "enTI Ithara' kahevAya. (5) AkAzAstikAya je padArthone svarUpa spaSTa thAya che. jagyA ApavAnuM-avagAhanAdAna ApavAnuM kArya kare che jene "spesa' (1) astitva-sat tattva je zaktine kAraNe dravyano kadI nAza na kahevAya che. kALa-dravya-vartanA lakSaNa navAne jUnA karavAnuM-nAnA ne thAya, dravyanuM sadAya hovApaNuM. dA.ta. AtmA gaIkAle hato, Aje che moTA batAvavAnuM kArya kare che jene 'TAIma' kahevAmAM Ave che. Ama ane kAle paNa haze. Ama dravya anAdi anaMta che. dravyanI sattA eTale A chae dravyonA vizeSa guNo rahelA che. Ama A guNo dravyonA astitva zAzvata che. kAyama che. dravyonI navI utpatti paNa nathI thatI ke sahabhAvI dharma che to paryAya kramabhAvI dharma che. gaNo dhrauvya hoya che dravyono vinAza paNa nathI thato. A sat utpAda-vyaya-dhrauvya yukta jyAre paryAya utpAda-vyaya vALo hoya che. pariNamana-parivartanazIla hoya che. bIjA zabdomAM paryAyano artha che pratyeka samayamAM thavAvALuM (2) vastRtva-je zaktinA kAraNe dravyamAM artha kriyA hoya che. dareka parivartana. dravyamAM potAnI kriyA potAthI karavAnI zakti hoya che tene vastutva zrI uttarAdhyayana sUtramAM paryAyanuM svarUpa batAvatAM kahyuM che ke- saMvaravaLe guNa kahe che. dravya potAnA guNa paryAyamAM vase che mATe dravya "vastu" pannavALuM tu rUmano basiyA mA' paryAya-dravya ane guNa baMnene Azrita tarIke paNa oLakhAya che. dravyamAM thatuM pratisamaya kArya pariNamana hoya che. dravyanuM jagata sImita che. paryAyanuM jagata vistRta che. ApaNane vastutvane kAraNe che. dareka dravyamAM tenI utpAdu-vyayarUpa prayojanabhUta dravyano je bodha thAya che te paryAyathI ja thAya che. AtmAno bodha kriyA cAlu che. dareka potAnI kriyAmAM svataMtra che. manuSya-tiryaMca Adi paryAyone jANavAthI ja thAya che. Ama paryAyamAM (3) prameyatva-je zaktinA kAraNe dravya sadAya ekasarakhA na rahe vividha bheda hovA chatAM dravya abheda che tenI pratIti thAya che. arthAt enI avasthA satata badalAyA kare, jeno paryAya haMmezAM badalAto paryAya zabdanI vyutpatti karatAM dhavalAkAra vIrasene lakhyuM che ke - rahe che. jema ke bALaka janma pachI kramazaH vRddhi pAme che. rogI nirogI 'parisamantAt bAya: paryAyA' je badhI taraphathI bhedane prApta kare tene bane che. kAcuM TAmeTuM lIlAmAMthI lAla bane che vagere. Ama dravyatvane paryAya kahevAya athavA je svabhAva ane vibhAva rUpamAM pariNamana thAya kAraNe darekamAM pariNamana thAya che. tene paryAya kahe che. (4) pameyatva-je zaktinA kAraNe dravya koI ne koI jJAnano viSaya zrI uttarAdhyayana sUtramAM paryAyanA cha lakSaNa batAvyA chebane. jagatanI eka paNa vastu evI nathI ke jJAnamAM jaNAya nahi. pAMca va pudAM 2 saMvA saMvALameva vA prakAranA jJAnamAMthI koI paNa ekAda jJAnamAM jaNAya. saMjogA ya vibhAgA ya pajjavANaM ca lakkhavaNam / / ' (5) agurulaghutva-je zaktinA kAraNe eka dravya bIjA rUpe na ekatva, pRthakatva, saMkhyA, saMsthAna, saMyoga ane vibhAga e pariName temaja eka dravyanA anaMta guNa vikharAIne judA judA na thaI paryAyanA lakSaNa che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 (1) ekatva-paryAyanuM eka lakSaNa che. skaMdha (jaththA)mAM aneka paramANuo che e alaga alaga paramANuomAM ekatvanI anubhUti karAvavI. dA. ta. ghaDo aneka paramANuo ekatra thavAthI banelo che chatAM ApaNane eka ja padArtha ghaDAnI anubhUti thAya che. hovAne kAraNe sUkSma che tethI tenI abhivyakti thatI nathI. jo dravyamAM pratikSaNa parivartana na thAya to pachI lAMbA samaya pachI paNa parivartana zakya nathI. kyAreka ApaNane ema lAge ke AmAM lAMbA gALe parivartana thayuM paNa evuM nathI. dA. ta. lIlA raMganuM TAmeTuM aThavADiyA pachI lAla raMganuM thayeluM dekhAya to te parivartana ekadama thayuM ema nathI. paraMtu lIlAvarNano paryAya lAla varNamAM badalavAnuM kArya pratikSaNa, pratisekaMDa, prati miniTa, prati kalAka, pratidina cAlu ja hatuM tethI te lIlAmAMthI vAgha thayuM. (2) pRthava-saMyukta padArthomAM bhedajJAna karAvavAnuM kAma paNa paryAyanuM che. badhAno AtmA eka ja sarakho che. badhAmAM guNo paNa sarakhAM ja che. chatAM A manuSya-tiryaMca ema anubhUti to thAya ja che. eka ja sarakhA dekhAtA manuSyomAM paNa A AnAthI pRthak (bhinna) che evI paNa anubhUti thAya che. je pRthaktva paryAyane kAraNe thAya che. je (2) vyaMjana-paryAya-'na: nacAvI gAmAnAM saMvataviSayo (3) saMkhyA-dravya eka sarakhuM ja hoya chatAM eka-betraNa-saMkhyAta-vyaMganAMya:|' je paryAya sthULa hoya, kAlAMtara sudhI sthira rahe, zabdonA asaMkhyAt-anaMta AdinI anubhUti thAya che. siddhonuM jIvadravya eka saMketano viSaya bane te vyaMjana paryAya che. dravyanuM je pariNamana vyaktaja sarakhuM che. chatAM anaMtanI anubhUti thAya che. je abhivyakta thaI zake tene vyaMjana paryAya kahevAya che. A artha paryAyanI apekSAe sthULa ane dIrghakAlika hoya che. (4) saMsthAna-dravyone paryAyane kAraNe ja goLa, corasa, trikoNa Adi saMsthAna (AkA2)nI prApti thAya che. paryAya na hota to AkAra paNa na hota. ja (5) saMyoga-be athavA be thI vadhu vastunA saMyoganI anubhUti paNa paryAyathI thAya che. (6) vibhAga A AnAthI vibhakta che. manuSyamAM A manuSya che A ane A manuSyANI che evA vibhAga paryAya ja karAve che. Ama A cha lakSaNa dvArA paryAyanuM svarUpa spaSTa thAya che. e paryAyanA cha mukhya be prakAra che. artha paryAya ane vyaMjana paryAya. jainadarzananI bhASAmAM vyaMjana paryAyano kALa jaghanya aMtarmuhUrta ane utkRSTa asaMkhyAta kALa che. jemake devavimAna narakAvAsa merUparvata AdimAM parizata pudgala samaye samaye nAza pAme che ane enI ja jagyAe navA navA pulo AvI jAya che jethI enA AkAramAM koI pheraphAra dekhAto nathI ane kAraNe devavimAna narakAvAsa-merUparvata zAzvata hovAnI anubhUti thAya che. kadAca eTale ja merUparvata Adine Adi anaMta ke zAzvata kahevAmAM Ave che. paraMtu hakikatamAM emAM paNa parivartana to thatuM ja hoya che. ApaNA zarIramAM paNa samaye samaye navA pudgalo grahaNa thAya che ane jUnA jUnA pudgalo vyaya thAya che. chatAM te parivartana ApaNane lAMbA kALe anubhavAya che. jemake koI vyakti jADI ke pAtaLI thAya te tarata anubhavAtuM nathI, lAMbe gALe anubhavAya che. paNa parivartana to cAlu ja hatuM. vyaMjana paryAya ekAMta amUrtaarUpI evA dharmAstikAya AdimAM thato nathI. te mAtra mUrta ke vibhAva avasthAvALA eTale ke saMsArI jIvomAM thAya che. pudgalanano vibhAva paryAya dvipadezI tripradezathI thAvata anaMta pradezI spardhA che. eTale ke khurazI, Tebala, ghaTa, paTa Adi padArthomAM vibhAva avasthA (1) artha paryAya-sUryA vartamAnavartyarthaM pariNAma: arthaparyAya: ' dravyamAM thavAvALA sUkSma ane vartamAnakAlika pariNamanane arthaparyAya kahe che. te dravyanuM aMtarbhUta pariNamana che. bhUtabhaviSyathI 52, mAtra eka samayanuM saMjJA-saMjJIthI rahita pariNamana che. A dravyanuM mAtra svabhAva avasthAmAM thanArUM parivartana che. svabhAva eTale potAnA bhAvamAM ja rahevAvALuM bIjA koI (pa2 dravpa)nI asarathI mukta hoya tevuM. evuM koIpaNa vya nathI ke jemAM arthaparyAya na hoya. arthaparyAyamAM je parivartana thAya che te vartamAnakAlika eka samayanuM prabuddha jIvana prA. DaoN. kAMtibhAI bI. zAhane Agama prabhAvaka munirAja zrI puNyavijayajI suvarNacaMdraka arpaNa 'prabuddha vana'no 2011nA oNgasTa-sapTembaranA jena sAhitya kathA vizva' viziSTa aMkanA mAnada saMpAdaka, bahuzruta, mitabhASI, 'sahaja suMdarI kRta guNaratnAkara chaMda : enI samIzrita vAcanA ane AlocanAtmaka abhyAsa' jevo zodhanibaMdha lakhI e viSayathI pIeca.DI.nI upAdhi prApta karanAra uparAMta 26 jeTalA abhyAsI graMthonuM sarjana karanAra, prAcIna hastaprata vidyAnA jANakAra ane AjIvana adhyApaka DaoN. kAMtibhAI bI. zAhane tA. 17 phebruArI, 2013nA amadAvAda-vizvakoza sabhAgRhamAM pU. AcArya zrI vijayazIla caMdrasUrijInI pAvana nizrAmAM DaoN. dhIrubhAI ThAkaranA varad haste uparokta suvarNacaMdraka ane rUA. 51 hajAranuM pAritoSika arpA thayuM. DaoN. kAMtibhAI zAhane 'prabuddha jIvana' ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI hradayapUrvaka abhinaMdana. 9 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana mArca, 2013 che. paraMtu paramANu pudgalano zuddha svabhAva che emAM vyaMjana paryAya na du:khanA, kyAreka mitratAnA to kyAreka zatrutAnA-e dareka hoya. saMsArI jIvonI manuSya-tiryaMca-deva-nArakI vagere vibhAvasthA avasthAmAM samabhAva rAkhIne, jJAtA-dRSTA banIne paryAyone joyA che temAM vyaMjana paryAya thAya che tema ja manuSyamAM paNa bALapaNa, yauvana karIe to jagatamAM thatA keTalAya kleSo, vAda-vivAdo, duzmanAvaTa Adi vyaMjana paryAyanuM pariNAma che. Adi zamI jAya ane zAMtinuM sAmrAjya chavAI jAya. A dravyahamaNAM ja huM lakhI rahI chuM ane Apa vAMco cho te vyaMjana paryAya guNa- paryAyamAM thatA utpAda-vyaya-dhrauvya rUpa tripadIno sAra che. che. A lakhANa paNa utpAda che ane pAnuM naSTa thatAM eno vyaya che. A uparAMta jIvananA keTalAya pAsAmAM tripadInuM jJAna kAma Ave AmAMthI tamane je yAda rahI gayuM te dhrovya che. evI rIte vicAravuM, che; jemake koI vyaktie bhaNavA Adino khUba puruSArtha karyo paNa bolavuM, khAvuM, pIvuM Adi kriyAomAM utpAdu, vyaya, dhrauvya raheluM che. saphaLatA na maLI tyAre te nirAza thaIne vicAre ke meM ATalo badho zrama ane te vibhAva paryAya che. pudgalono saMyoga thAya che tyAre vicArI karyo paNa kAMI phaLa na maLyuM ne kyAre hatAzAmAM AtmahatyA sudhI paNa zakAya, bolI zakAya, khAI zakAya Adi kriyAo karI zakAya. koI pahoMcI jAya che. paraMtu jo te dravya-guNa-paryAya, utpAda-vyaya-dhrauvyanuM paNa kSaNa evI nathI jyAre saMsArI jIvo pugalonI sahAyatA, svarUpa samajatA hota to hatAzAmAMthI bacI jAta ane savaLo vicAra pugalonA prayoga vagara vitAvI zake. eka rIte vicAratA saMsArI karata ke puruSArtha vartamAnano paryAya che. jarUra AmAM koI bAdhaka tattva AtmA ane pugala kSIra ane nIranI jema ekabIjAthI otaprota che. che, jene kAraNe mAruM kArya saphaLa thatuM nathI. ane te tattva avyakta AtmA ane pudgala paraspara joDAyelA hovAne kAraNe A zarIra che, paryAya hoI zake, sUkSma paryAya hoI zake. atItano paryAya hoI zake. A jIva che evA prakAranA dezakRta vibhAga karavA saMbhava nathI. bALapaNa, mArA jIve jarUra pUrve A phaLane aTakAvanAra paryAya karyA che te have yauvana Adi avasthAo tathA varNa, gaMdha, rasa Adi guNa vastutaH udayamAM AvyA che. ApaNA karma anusAra kramabaddha paryAyo AvyA kare pugala arthAt zarIranA dharma che tethI e kevaLa pugalanA ja dharma che che. hamaNAM paLane aTakAvanAra paryAya udayamAM AvyA che. arthAt utpAduM athavA emAM jIvanI koI asara nathI ema kahI na zakAya. jema ke thayo che. A paryAyano vyaya thaze tyAre cokkasa phaLa maLaze evuM vicAratAM jJAna, smaraNa, sukha, duHkha Adi vagata paryAya che. paNa enA para ja te nirAzAnI gartAmAMthI bahAra AvI jAta. evI ja rIte koIne paNa pudgalanI asara dekhAya che. Ama saMsArI jIvamAM zarIragata ke ochI mahenate mahAphaLa maLatuM joIne vicAra Ave ke jarUra enA jIvagata je paryAyono anubhava thAya che te vibhAvane kAraNe che. jIva- atItano koI paryAya kAma karI rahyo che. pUrve eNe je puruSArtha karyo pugala baMnenA saMyogonuM pariNamana che. Ama samagra rIte vicAratA enuM ene phaLa maLI rahyuM che. AvI vicAradhArAthI IrSyA-dveSa Adi dUra khyAla Ave che ke dhrauvya e dravyanI nitya avasthA che. utpAda-vyaya thaIne samabhAvanI tema ja samyakajJAnanI prApti paNa thaI jAya che. anitya avasthA che. baMnenuM samanvita rUpa nityAnitya (nitya-anitya) Ama samagra brahmAMDanI aMdara utpAda-vyayanI cakradhArA cotarapha pharI che athavA pariNAmI nitya che. A svarUpane barAbara jANIe to rahI che. paraMtu tenuM madhyabiMdu eka ja jagyAe sthira che te ja dhrauvya che. rAgadveSathI mukta thavAya che. cakramAM beThelAnI dRSTi bahAra jAya che eTale jagatanuM svarUpa viparIta jemake eka rAjA pAse eka mukuTa hato tene toDAvIne rAjAe bhAse che athavA cakkara Ave che paNa dRSTi nAbhi para sthira kare tokuMvarI mATe sarasa majAno hAra banAvaDAvyo. mukuTano vyaya-nAza- kendrita kare to cakkara paNa nahi Ave ane jagatanA sAcA svarUpane thavAthI kuMvarane dveSa Avyo. duHkha thayuM jyAre hAranA utpAdathI kuMvarIne prApta karI zakaze. hAra maLavAthI harSa thayo. paraMtu rAjAne khabara hatI ke sonAno vyaya ke upasaMhAra :utpAda nathI thayo paraMtu dravya tarIke dhruva ja mATe emane rAga-dveSa na 'utpAvyAdhrauvyayukta sat' je utpAduM vyaya ane dhrauvya e traNethI thayo. taTastha rahyA. yukta hoya te sat kahevAya che. e "sat" (padArtha)nuM svarUpa bhagavaMte e ja rIte ApaNe parivAra Adi svajano sAthe saMjoge bhegA prarUpyuM ane gautamasvAmI Adi gaNadharone AtmasAt thaI gayuM. temanI thayA chIe. jene utpAda kahI zakAya jeno saMyoga che teno viyoga ekAMta nitya ane ekAMta anityapaNAnI je buddhi hatI te pariNAmI paNa che e nyAye ApaNo viyoga paNa thAya che je vyaya che. Ama nitya (nitya-anitya) Adi anekAMta padArthomAM sthira thaI gaI. tema saMyoga-viyoga thavA chatAM paNa AtmAnuM astitva koI ne koI svarUpa ja viziSTa kSayopazama thatAM 14 pUrvanuM jJAna paNa thaI gayuM. sanuM kyAMka hAjara paNa che e dhrovya che. e hakIkata samajAI jAya to rAgadveSa svarUpa samajAI jatAM teoe dvAdazAMgI (12 aMgasUtra)nI racanA ochA thaI jAya. karI. emAM sauthI paheluM aMga "AcArAMga sUtra' che. jemAM AtmAnI A pramANe A vizvamAM paryAyanI ghaTamALa cAlu ja che eka prarUpaNA saha sAdhaka jIve kevA AcAra pALavA joIe tenuM varNana che. pachI eka paryAya AvatA ja rahe che. kyAreka sukhanA to kyAreka koIpaNa dharmamAM AcAra ane vicAra baMnenuM sthAna hoya che. e dharmarathanA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana 11. paiDA che. ekalA AcAra ke ekalA vicArathI ratha na cAle. vicAra haNAya che. ApaNe svataMtra thavuM che ke gulAmI bhogavavI che? e ApaNe vagarano AcAra pAMgaLo che to AcAra vagarano vicAra lAcAra che. nakkI karavAnuM che. ApaNane jANa to thaI gaI che ke eka dravya bIjA baMnenA samanvayathI ja dharmaratha AgaLa sarake che. dravyanuM kAMI bagADI zakato nathI. paNa e svataMtra hoya to arthAt samyakadarzana ane samyakajJAna e vicAra che temaja samyakucAritra svabhAvamAM hoya to ja. paNa jyAM sudhI vibhAvarUpa pArTanarazIpa cAlu ane samyakatapa te AcAra che. samyakadarzana-jJAna vagaranA saccakacAritra che tyAM sudhI kAMI cAlatuM nathI. mAtra vicAra Ave ke mAre AnI sAthe ke tapa zuM kAmanA? jJAna to thayuM paNa AcaraNamAM na mUkIe to zuM pArTanarazIpa rAkhavI nathI. enAthI kaMI nA vaLe. mAtra moDhethI kahI kAmanuM? dA. ta. popaTane jJAna maLI gayuM ke billI Ave tyAre UDI daIe ke tuM mAro pArTanara nathI enAthI e pArTanara nahi maTI jAya. javuM e pramANe raTaNa paNa karato rahyo paNa jyAre kharekhara bilADI paNa pArTanarazIpa DIDa rada karavAnI vidhi karavI paDe, sahI sikkA karavA AvI tyAre UDyo nahi. arthAt jJAnane AcaraNamAM mukyuM nahi tethI paDe. vidhi patyA pachI ja chUTA paDI zakAya. e ja rIte pudgalathI chUTA je pariNAma AvavuM joIe te ja AvyuM. popaTe jAnathI hAtha dhovA paDavAno mAtra vicAra nahi paNa AcaraNarUpa vidhi karavI paDaze je payA. dvAdazAMgImAMthI ja prApta thaze. pArTanarazIpa rada thatAM ja potAnA mULa vicAra e thiyarI che ane AcAra e prekaTikala che mATe baMne jarUrI svabhAvamAM AvatAM ja jIvane kevaLajJAna-kevaLadarzana prApta thaze ne che. A vAta AcArAMgAdi dvAdazAMgI sUtromAMthI prApta thAya che. siddhagati prApta karIne jIva potAnanA zuddha paryAyamAM rahI zakaze. to tripadImAMthI A dvAdazAMgInI racanA karavAmAM AvI che. tethI tripadIne lai cAlo ApaNe paNa guru gautamasvAmInI jema tripadInA bhAvane samajIne mAtRkApada kahevAmAM Ave che. jema emanI je ma AcaraNa karIne mAhezvaranA 14 sUtromAMthI pANinI prabuddha jIvana ApaNo zuddha paryAya arthAt siddha RSie AkhA vyAkaraNanI (phorma naM. 4, rUla naM. 8). avasthAne prApta karavAno samyaka pANI kI verA riTIthI rajisTrezana opha nyUjhapepara rUlsa 19pa6 anvaye 'prabuddha jIvananI mAlikI| puruSArtha karIe e ja maMgaLa ane te aMgenI mAhitI. dvAdazAMgI 2cANI. vyavahArika | bhAvanA. kezavalAlajI ma.sA.nA 1. prakAzana sthAna : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, dRSTie samajavuM hoya to aMgrejInA aMtima ugAro sAthe A lekha pUro 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, 26 mULAkSara (AlphAbeTa) che karuM chuM. muMbaI-400 004. temAMthI AkhI aMgrejI bhASAnI kAmacalAu saranAmu : 33, mahammadI mInAra, sat pra rUpI AtmA utpAda vyaya utpatti thaI tethI te 26 akSara 14mIkhetavADI,muMbaI-400 004. dhruva yukta mAtu kApada kahevAya. ema |2. prasiddhino krama : mAsika. dara mahinAnI 16mI tArIkhe samaje koI vIralA thaI jAya te dvAdazAMgInI racanAne kAraNe tripadI 3. mudrakanuM nAma : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha bhavayukta." paNa mAtRkA pada che. 4. prakAzakanuM nAma : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha rASTrIyatA : bhAratIya astu-jaya jinendra. A dvAdazAMgIno abhyAsa karIne saranAma: : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, anAdikALathI azuddha paryAyamAM 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, 2/23, jeThavA nivAsa, rahelA AtmAne pudgalanI muMbaI-400 004. cuMgAlamAMthI choDAvavAno pratna 5. taMtrI : zrI dhanavaMta tilakarAya zAha plaoNTa naM. 448, karavo jarUrI che. vibhAvAvasthAne rASTrIyatA : bhAratIya kiMgsa sarkala, mATuMgA (se.re.), kAraNe pugala ane jIvanI saranAmuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, muMbaI-400 019. 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, jugalabaMdhI banI gaI che. baMnee muMbaI-400 004. Teli. naM. : 2401 1657, pArTanarazIpa karI che. ApaNI 6. mAlikanuM nAma : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha mo. : 9821050527. baMnenI pArTanarazIpa DIDa rada karavAnA | ane saranAmu : 385, saradAra vallabhabhAI paTela roDa, prayatna karavAnA che. ApaNe jANIe muMbaI-400 004. tA. 17-09-2012nA roja chIe ke eka pArTanara nukazAna kare huM dhanavaMta tilakarAya zAha AthI jAhera karuM chuM ke upara jaNAvelI vigato) 78mI paryuM SaNa vyAkhyAnamALAmAM to bIjA pArTanare bhogavavuM ja paDe mArI vadhumAM vadhu jANa ane mAnyatA mujaba sAcI che. vaMcAyeluM vaktatva. che. emAM ApaNI svataMtratA paNa (tA. 16-3-2013 | | dhanavaMta tilakarAya zAha, taMtrI * * * Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 12 prabuddha jIvana mArca, 2013 tALuM ane cAvI. TharajIvana thAnakI 'hama-tuma eka kamare meM baMda ho, aura cAvI kho jAye'... bahu maLa ane pANInuM mUtra banatuM rahe, keTalA badhA kSAra, Salt and sUcaka philmI-gIta che. ApaNe sau A vizvarUpI rUmamAM pUrAI gayA Suger ApaNAM zarIra mAraphata parivartana pAmI rahyAM che. temAMthI chIe, tene tALuM marAI gayuM che, ane tenI cAvI khovAI gaI che! janmatI cikAsa ane snigdhatA. prema-lAgaNI ane bhAvanA paNa. AMkha, 'We are looked with lost key!' cAvI, zabdanuM mULa kriyApada nAka, kAna, jIbha ane cAmaDI dvArA bahAranuM vizva aMdara pravezatuM rahe, cAvavuM', pacAvavA mATe cAvIne khAvuM! kaMI paNa khAtAM pahelAM vicAravuM temAMthI khapa pUratuM te rAkhe, ane bAkInAMno nikAla kare ! AMkha ke te ApaNane pacaze ke kema? mAphaka Avaze ke kema? ApaNe je kaMI sauMdarya jUe, mana tene apanAve, pacAve ane tene AtmasAtuM paNa khAIe chIe, tenuM cha-kalAka pachI lohI (Blood) banI javAnuM che kare. pote suMdara banavAno prayatna paNa karI jUe. tene kalApI kahe, to A saMdarbhe khAvAmAM dhyAna rAkhavuM rahyuM. 'saudarya pAmatAM pahelAM sauMdarya banavuM paDe !' nAka dvArA sugaMdha ke durgadha rasAyana=rasAyaNa. ApaNAM zarIramAM keTalA badhA rasa vahI rahyA grahaNa thAya, paraMtu te sApekSa ja na rahe. tame sugaMdha kone kaho ? marelAM che, jenI parakha jIbha vaDe thaI rahI che, to khAvA mATe jIvavuM ke jIvavA Dhora ke mAchalInAM zarIramAMthI chUTatI gaMdha, gIdha-samaDI ke tene khAnAra mATe khAvuM? e viSe vicAravuM rahyuM. ApaNane keTaluMka bhAve che, to mATe to te sugaMdha gaNAya; anya mATe bhale durgadha gaNAtI hoya! keTaluMka nathI bhAvatuM ke phAvatuM to je bhAve te samayasara ane pramANasara kAna, jIbha ane cAmaDI. karNapriya gIta-saMgIta, sAMbhaLavA saune game, ja khAvuM. Arogya ane taMdurastI jALavavI e - jIvana jIvavAnI paNa karkaza dhvani koIne nA rUce. anila joSI gAya che: "samI sAMjano prathama cAvI thaI ke je khovAI gaI che! Dhola Dhabukato, jAna uchaLatI mahAle, kezariyALo sApho gharanuM phaLiyuM laIne cAle !' ghara mATe sAro prasaMga je gaNAya. te kanyAnA mAtA'paheluM sukha te jAte naryA' ema kahevAtuM te bhulAyuM. pariNAme, pitA mATe atyaMta du:khadAyaka prasaMga gaNAya. 'kanyA-vidAya'no kudaratanuM tALuM (Lock of Nature) khulatuM nathI! tenI virUddha navA hRdayadrAvaka prasaMga, koI mATe sAro to koI mATe naraso. badhuM ja navA roganA tALAM, roje roja khulI rahyA che. Aje zarIra karatAM ke sApekSa. jANe ApaNI samakSa sApekSavAda nAmanA tALAMne kholavAnI vadhu jhaDapathI mananA roga vikasI rahyAM che. ajJAnatA ane aMdhazraddhA cAvI rajU karato prasaMga. to hatAM ja. temAM, tANa-sTresa, DIprezana Adi umerAtAM gayAM. jhaDapa vadhatI gaI, ane zarIra akudaratI paristhitiono zikAra banatuM gayuM. kudarate pratyeka tALAMnI cAvI, zodhI ApI che. paraMtu kyA tALAne 'No Time, Sorry!' nAmanuM eka navuM Culture vikasI rahyuM. samayano kaI cAvI lAgaze, te ApaNe zodhI kADhavAnuM che ! tALAMne DAbe hAthe abhAva! ghaNuM karavuM che, paNa samaya maLato nathI! e phariyAda cIlAcAlu pakaDIne jamaNe hAthe cAvIne pheravavAnI che ke jethI tALuM jhaTa khulI thaI gaI. jAya! grAmya bhASAmAM, tALAM (Lock)ne "sAcavaNuMkahyuM che, te paNa vicAravA jevuM che. A tALuM ja ApaNane saune sAcavI rahyuM che. anyathA ApaNe sau nizcita samaya laIne ja A dharatIne AMgaNe padhAryA ApaNe sau veDaphAI gayA hota! tana, mana ane dhana to sAcavavA chIe, to tenuM Ayojana karIe, ke jethI samaya na maLavAno ke samaya jevAM kharAM ja. paNa te uparAMta AbarU, cAritrya, saMtoSa, zAMti ane na javAno prazna ja upasthita nA thAya! samaya to ApaNAM zarIramAMthI dhIraja jevA saguNo paNa sAcavavA jevA kharAM. satata vaheto raheto hoya che, teno sadupayoga karavo rahyo. "kAvyazAstra-vinodana, kAlo gacchati dhImatAm" ema kahevAyuM che. A 'prabuddha 'kisalaya' jayendra trivedI lakhe cheH jIvana' mAsikano IzAro te taraphano rahyo che, ke jethI ApaNAM jIvananuM karmanA merune sthApI, AtmA puruSArtha sAdhato, tALuM kholavAnI yogya cAvI (Key) maLI rahe. maLIne sRSTinAM siMdhu, sudhA zA ratna pAmato. bAyabala kahe cheH 'Know theyself. 'tuM tArI jAtane oLakha puruSa+artha=puruSArtha karavo, eTale AtmAnAM hetune jANavo. teno ane pArakha. A vizvamAM je kaMI che, te tArI aMdara ja chupAyeluM paDyuM hetu zo? to kahe, 'niraMtara vikAsa!' jIvana daramyAna AtmAno satata che, jarUra che kevaLa tene bahAra lAvavAnI. keTalA badhA raMga, rasAyaNa, vikAsa thato rahevo joIe ke jethI ApaNAmAM vizALatA Ave. ApaNe dhAtu, svAda ane khanija uparAMta vAyu, ApaNAM zarIramAM vidyamAna UMce caDIne, dUra sudhI joI zakIe. mArA-tArAnA kSullaka bhedabhAva che. jANe ke te Chemical Pharmacy ke Factory nA hoya! dUra karI zakIe. Oxygen levAya ane Carbon-Di-oxide bahAra nIkaLe, anAjano ApaNI pRthvI mAtA e to ratnonI khANa che. tenI aMdara hIrA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana 13 mANeka-motI chupAyelAM che. to vaLI sonuM, cAMdI, tAMbu ane jasata rahelA amRtanI parakha dvArA. je amRtane ApaNe bahAra zodhI rahyA jevI dhAtuo paNa kharI. loha dhAtu to satata ApaNAM lohI dvArA chIe te to aMdara ja paDeluM che. tene 'sahaja banAvIe", "akhaMDa' vahetI rahe che, "kelziyama" cUno ApaNAM hADakAMne majabUta karato rahe rAkhIe, to ye ghaNuM ! AnaMda ApavA ane levA mATe ja kudarate saune che, to kArbana ApaNAM vALa dvArA vyakta thato rahe che. AhAra-vihAra dharatI para mokalyA che. eTaluM ja nahIM khuda ApaNo janma paNa ane vyavahAra dvArA A badhAM ja raMga, rasAyaNa, dhAtuo ane khanijonI AnaMdamAMthI ja thayo che to tene vaphAdAra rahIe. Apa-le thatI rahe che. sva+amI=svAmI. zI rIte thavAya? to kahe, 'potAnI jAtamAM sItArAmanagara, porabaMdara. (gujarAta) sameTavAnI kaLA | DaoN. gulAba deDhiyA 'huM boluM chuM. oLakhyo?" phonamAMthI Avato avAja. manuSyo che. moTA paDaghama vacce jhINo svara sAMbhaLyo. savAra sudharI 'tamAre A na pUchavAnuM hoya, varSo pachI paNa tamAro avAja gaI. paricita ja che." meM sAme kahyuM. have huM emane maLavA acUka jaIza. vAto karIzuM. emaNe ekatra | utsAhabhera vAto karatAM e vaDIla mitre kahyuM, 'tamAre "sagaMdhaparva" karela amUlya, alabhya graMthomAMthI be cAra ke vadhu huM laI AvIza. pustaka hAtha lAgyuM tethI tame yAda AvyA ane phona karyo.' bheguM karavuM badhAne game che. kaMIka gamatuM, kAmanuM, saMgraha karavA potAnAM saMtAna ane potAnAM pustakonI vAta sAMbhaLavI kone na lAyaka maLe che tyAre rAjI thaI jaIe chIe. parigraha ApaNo svabhAva game ! mana e khabara na paDI ke varSo pahelAM emane bheTa Apela mArI che. e jarUrI paNa che. copaDInI yAda kema AvI. ame paraspara khuzI khabaranI vAto karI, samaya AvatAM e sameTatAM AvaDe, emAMthI mukta thatAM AvaDe te have emanI tabiyata sArI thaI hatI e avAja parathI lAgatuM hatuM. kharo kaLAno mANasa che. aMtaramAM kALajI hoya, koIno vicAra hoya phona karavAnI bhUmikA bAMdhyA pachI have mULa vAta para AvatAM e kevI UMcI cIja che ! Aje utAvaLanA jamAnAmAM AvuM karanArA che mitra kahe, 'have badhI copaDIo, sAmayiko, lakhANo bhegA karyA che. te gamI jAya che. mANaso vize zraddhA gumAvavA jevI nathI. jamAnAne eka moTI peTI bharAI che. badhuM ApI devAnuM che. tamAruM pustaka tamane lA ane lAkha doSa daIe to paNa mUThI UMcerA mAnavIo maLI ja Ave che. pAchuM mokalavuM che. kyAM mUkuM ! hA, mArI pAsenA pustakomAMthI tamane navuM ghara mAMDIe tyAre zaNagArIe, sajAvIe tema jUnuM ghara khAlI je joIe te AvIne laI jajo.' karatAM badhuM cokhkhuM caNaka, vyavasthita, yathAsthAna, sucAru karI jaIe have samajAyuM ke e mitra badhuM sameTavAmAM che. pustako, lakhANo, to majA paDA jAya. kaTIMgsa, noMdho vagereno have emane vizeSa khapa nathI. mane gamyuM e haLave haLave, ochapa lAvyA vagara sameTavAnI kaLA kudarata pAse ke, mane yAda karIne mAruM pustaka mane pAchuM ApavAnI emanI khevanA, to che ja. nadI sAgarane maLe che, sAgaramAM bhaLI jAya che tyAre kevI emanI kALajI ane emano prayatna. zAMta hoya che! jhADa parathI pAMdaDAnuM kharavuM, puSpanI pAMkhaDIonuM kharavuM jene have e kAmanuM nathI, tene to mANasa game tema kADhI zake. havAne paNa Thesa pahoMcADyA vagara sahaja hoya che. pastImAM nAkhI zake. koIne paNa nikAla karavA kahI zake. chuTakAro koI paNa vAhana AMcakA sAthe thobhe ane haLave haLave UbhuM rahe meLavI zake athavA badhuM mALiyA para paDyuM rahevA de. paNa ema na emAM keTalo badho phera che. karatAM pustaka ApanArane bhAvathI yAda karIne pUchyuM te sparzI gayuM. huM e vaDIla mitra pAsethI gamatA pustako lAvIza, mArA saMgrahamAM mULabhUta rIte emano svabhAva cIkaNo, siddhAMtomAM mAne. badhAne umero karIza paNa sAthosAtha emanI pAsethI sameTavAnI kaLA paNa na game. thoDA apriya thaIne paNa potAnI rIte jIve che. zIkhI AvIza. je khapa lAgaze. * * * gamyuM to e ke, hajI ApaNI AsapAsa, ApaNI vacce ATalI 18,64, manISa kAverI, cAra baMgalA, aMdherI (ve.), jhINI kALajI lenArA, cUpacApa potAnI priya bhAvanAthI jIvanArA muMbaI-400053. mo. : 98206 11852. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana mArca, 2013 | dharma eka saMvatsarI eka | (amArA A abhiyAnamAM prastuta che 'zAsana pragati'nA tA. 25-10-2012mAM prakAzita thayela hiMdI bhASI lekha, gujarAtI lipimAM. A lekhamAM saMvatsarI vize vigate zAstrAnusAra carcA che. jijJAsuone dhyAnathI vAMcavA vinaMtI. A vizeno patra vicAra AvakArya che.-taMtrI) mahAparva saMvatsarI kyAre? kema ane zA mATe? 1 zrI je. dharamacanda lUMkaDa (jayamala TAImsa) AdhyAtmika parvo meM saMvatsarI (paryuSaNa) mahAparva sarvAdhika gAthA kA ullekha kiyA hai. yaha spaSTa vidhAna hai ki ve sAdhaka ASADhI mahattvapUrNa mAnA jAtA hai. yaha parva kaba, kyoM-kese manAyA jAtA hai pUrNimA ko nirdoSa sthAna dekhakara vahAM sAdhanA-hetu sthita ho jAye. isake lie Agamika ciMtana isa prakAra milatA hai nirdoSa sthAna kI prApti na ho to poMca-pAMca dina ke antara se samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANa sIsarAIe mAse vaijjate arthAt zrAvaNa kRSNA paMcamI, dazamI evaM Age bhI isI taraha paoNca sattariehiM rAiMdiehi sesehi vasAvAsaM pakjhosavei/' pAMca divasIya antarAla se nirdoSa sthAna kI prApti hone para paryuSaNa agiyAra aMga sUtroM meM se tIsare aMga sUtra "samavAyAMga' ke 70 ke lie sthita hoM. yadi aisA karate hue eka mAsa ora bIsa rAtriyA~ rve samavAya meM uparyukta ullekha saMvatsarI (paryuSaNa) ke sambandha meM milatA vyatIta ho jAeM, para nirdoSa sthAna na mile to ASADhI pUrNimA ke hai. isameM batAyA hai ki-zramaNa bhagavAna mahAvIra cAturmAsa pramANa 50 vaeN dina to nizcita rUpa se paryuSaNa arthAt saMvatsarI kara leM. varSAvAsa ke bIsa adhika eka mAsa (49 yA 50 dina) vyatIta ho isake lie bhale hI sAdhaka ko kisI vRkSa kI chAyA me hI avasthita jAne para ora 70 dina zeSa raha para paryuSaNa karate arthAt saMvatsarI hokara paryuSaNa varSAkalpa avasthita karanA paDe, kintu sAdhaka isa karate.' parvatithi kA ullaMghana nahIM kare. yaha kathana prathama va antima tIrthakara bhagavaMta ke zAsanavartI saMyamI "kalpalatA TIkA' meM bhagavAna mahAvIra ke saMvatsarI karane sambandhI sAdhakoM kI apekSA se . madhya ke bAvIsa (dvitIya se teIsarve taka) ullekha isa prakAra hai - tIrthakaroM bhagavaMtoM ke zAsanakAla meM varSAvAsa meM eka niyata sthAna para "-tasminuM kAle tasmin samaye zramaNe bhagavAn mahAvIre ASADha niyata kAla taka rahane kA zramaNa-zramaNIrvAda ke lie koI vidhAna nahIM cAturmAsikadinA Arambham saviMzati rAtre mAse vyatikrAnta thA. kisI bhI eka kSetra meM rahate hue yadi doSa kI saMbhAvanA na ho to paMcAzadine gateSa ityartha pakjhosane iti paryuSaNa prakArSIta !' ina bAvIsa tIrthaMkaro ke sAdhaka pUrva koTivarSa taka bhI eka sthAna para raha tAtparya yaha hai ki bhagavAna mahAvIra ne ASADhI cAturmAsika parva sakate the. isake viparIta yadi doSa lagane kI saMbhAvanA pratIta hotI to se eka mAsa bIsa dina pazcAt paryuSaNa kiyA arthAt saMvatsarI kI. varSAkAla meM bhI mAsakalpa bhI nahIM Thaharate. varSA Rtu ke dinoM meM bhI pUrvadhara AcArya zrI bhadrabAhu svAmI ne "kalpasUtra evaM usakI mAsakalpa bhI nahIM Thaharate. varSA Rtu ke dinoM meM varSo ho rahI hotI, niryukti' meM ASADhI comAsI se eka mAsa bIsa dina vyatIta ho to varSo hone taka ve apane sthAna para rUke rahate. gamanAgamana nirdoSa jAne para paryuSaNa (saMvatsarI)-avazyameva karane ko kahA hepratIta hone aura varSA ke ruka jAne para ve varSAkAla meM bhI vihAra kara pUrvadhara AcArya zrI jinadAsagaNi ne bhI 'nizIthacUrNi" ke dasarve dete, kara karate the. isakA ullekha "bRhatkalpabhASya' meM isa prakAra uddezaka meM eka mAsa bIsa dina vyatIta hone para saMvatsarI karane kA milatA hai ullekha kiyA hai. "dazAzrutaskaMdha kI cUrNi" meM bhI yahIM ullekha milatA 'dosAhasati majhimagA, acchetI jAna puvakoDI vi. vicaraMti ya vAsAsu, ci akadame pANarahie yaT' isa sabase yaha to spaSTa hai ki varSAvAsa ke eka mAsa bIsa dina -bRhat kalyabhASya gAthA-6435 bAda saMvatsarI kA AgamoM meM spaSTa kathana che. "samavAyAMga' meM 70 nizIthacUrNi" kahA gayA che dina zeSa rahane kI bAta bhI isI tathya ko ujAgara karatI hai, kyoMki 'savIsatirAti mAse-puNe jati vAsaMvata Na labhUti sAdhAraNatayA cAturmAsa ke 120 dinoM meM se 1 mAsa 20 dina to rumbavaheTTA vi pajjo savayavaM' vyatIta ho jAyeMge to 70 dina hI to zeSa raheMge. -nizItha cUrNi gAthA-3153 ukta Agamika pramANoM ke AdhAra para sabhI paramparA, sabhI prathama va antima tIrthakaro ke zAsanavartI saMyamI sAdhakoM ke lie sampradAeM eka svara se isa bAta ko to mAnya karane ke lie to yaha kalpa mAnya nahIM kiyA gayA. unake lie to jaisA ki nizIthacUrNi taiyAra hai ki ASADhI parva se eka mAsa bIsa dina vyatIta hone para Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana saMvatsarI mahAparva (paryuSaNa) kI ArAdhanA kI jAnI cAhie. "kalpasUtra, saMvatsara aura (5) abhivardhita-saMvatsara. nizItha sUtra kI cUrNi, dazAzrutaskanda kI niyukti va cUrNi, samAvAyAMga "sUryaprajJapti sUtra' meM bhI yuga-saMvatsarI ke yahI pAMca prakAra batAeM kI TIkA' Adi sabhI meM kisI bhI hAlAta meM saMvatsarI sAdhanA ke lie haiM. bhagavAna mahAvIra ke paMcama gaNadhara Arya sudharmA svAmI kRta yahI tathya prakAza meM AtA hai. samavAyAMga sUtra' ke 62rve samavAya meM isakA ullekha isa taraha kiyA jaina dharma ke sabhI parva AdhyAtmikatA ko hI prAthamikatA dete hai. gayA haiina AdhyAtmika parvo meM davasiya, rAiya, pambiya, caumAtiya tathA 'paMca saMvaccharieNe juge vAsaTTi putimAo, saMvatsariya parvo ko pramukhatA dekara AgamoM inakA spaSTa ullekha vAsaDhi amAvasA paNa ttAo !' kiyA gayA hai. inakI ArAdhanA caturvidha saMgha ke lie Avazyaka karma -samavAyAMga kA 62vAM samavAya batAkara AgamAnukUla ArAdhanA na karane para prAyazcitta grahaNa karane tAtparya yaha hai ki paMcasaMvatsarika yuga meM 62 pUrNimAeM aura kA ullekha cheda sUtroM' meM milatA hai. 'nizItha sUtra' meM kahA gayA hai- bAsaTha amAvasyAe prabhu ne batalAyI hai. candrAmAsa ke anusAra pAMca je bhikhkhuM pakjhosavaNAe Na pakjhosavei, varSa ke kAla ko yuga kahate hai. isa yuga meM do abhivardhIta mAsa arthAt Na pakko sarvete vA sAijujai //36 // adhika mAsa Ate haiM. ataH pUrNimAeM va do amAvasyAoM adhika ho je bhikabU apakjhosavaNAe pakjhosavei, jAtI hai. isa kathana se AgamakAra ne abhivardhita varSa ke adhika mAsa pajajo sareta vA sAiju jai //37// ko ginatI meM liyA he. arthAt je bhikSu paryuSaNa (saMvatsarI) ke dina saMvatsarI nahIM karatA 'navAMgI' TIkAkAra zrI abhayadevasUrine bhI adhika mAsa ko ginatI hai yA nahIM karane vAle kA anumodana karatA hai use guru caumAsI meM liyA hai. prAyazcitta AtA hai. zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa ke ziSya zIlokAcArya (zIlaMkAcArya)jI saMvatsarI Avazyaka che. saMvatsarI ASADhI cAturmAsI se 50 veM kI 'AcArAMga sUtra' TIkA ke dUsare zrutaskaMdha kI TIkA meM bhI adhika dina honA cAhie. anya paramparA meM 70 dina zeSa rahane para honI mAsa ke dinoM ko pramANa karake ginatI meM svIkAra kiyA gayA che. ve cAhie. aba prazra yaha hai ki abhivardhita varSa (adhika mAsa) meM saMvatsarI kahate hai-"yadi adhika mAsa ginatI me nahIM liyA jAtA he to vaha varSa kaba ho. 50rve dina va 70rve dina zeSa rahane para ina do mAnyatAo abhivardhita varSa kese kahalAegA? Agama kI abhivardhita varSa ke ke banane ke pazcAt bhI- "eka mAsa bIsa dina vyatIta hone para' kathana lie 62 pUrNimA yA 62 amAvasyA isa taraha kula 124 pakSa kI to sarvamAnya che. abhivardhita varSa meM adhika mAsa ke lie unakA kathana Agama prarUpaNA kaise siddha hogI?' yaha hai ki jisa saMvatsara meM adhika mAsa AtA ho taba usa adhika pUrvadhara AcArya zrI jinadAsagaNi ne apanI 'nizItha cUrNi" ke mAsa ko kAlacUlA mAnakara, use malamAsa yA phelagu-mAsa athavA dasarve uddezaka meM 50 heM dina saMvatsarI (aSADhI cAturmAsI se) karane napuMsaka-mAsa yA puruSottama-mAsa mAna lenA cAhie aura use ginatI kA ullekha karate hue yaha bhI spaSTa kara diyA he ki-jisa varSa meM mAsa meM nahI lenA cAhie. esI mAnyatA vAle logoM kA kahanA hai ki - adhika AtA hai, usa abhivyakti-saMvatsara meM ASADhI caumAsI se isase 50ve dina kI siddhi bhI ho jAyegI aura pIche bhI 70 dina 50rve dina arthAt dvitIya zrAvaNa zuklA paMcamI ko evaM adhika mAsa zeSa raha jAyeMge." na Ane kI sthiti me candra-saMvatsara meM ASADhI caumAsI se 50rve unakA yaha tarka satya-tathya ke kitanA nikaTa yA kitanA dUra hai? ise dina arthAt bhAdrapada zuklA paMcamI ko paryuSaNa (saMvatsarI) karanA samajhane ke lie hameM pUrva ke Agama-TIkAkAra, cUrNakAra vRttikAra, cAhie.' pUrvadhara evaM zruta-kevalI va anya manISI AcAryo ke cintana ko bhI zAstroM meM jo ullekha milate haiM unake anusAra candragrahaNa kama se dhyAna meM lenA cAhie. kama cha mAsa ke aMtara se hI hotA hai. tAtparya yaha hai ki eka candragrahaNa zrI malayAgirIjI kRta "candra-prajJapti sUtra' kI vRtti ke pRSTha 99 va se dUsare candragrahaNa meM kama se kama cha mAsa kA aMtarAla anivArya rUpa 100 kA pATha isa prakAra che se hotA hai. abhivardhita varSa meM bhI grahaNa ke lie yahI niyama hai. candI, candA, abhivar3ito ya, cando, abhivahito ceva, paMcasahiyaM abhivardhita varSa ke adhika mAsa ko napuMsaka mAnakara ginatI meM nahIM jugamiNa Diate lokadaMsIhi' ginA jAe to grahaNa pAMca mAsa ke aMtarAla se hI A jAegA jo isa kathana meM yuga-saMvatsara pAMca prakAra kA batAyA hai-(1) candra- zAstrIya-vidhAna-sammata nahIM hai. saMvatsara (2) candra-saMvatsara (3) abhivardhita-saMvatsara (4) candra- vikrama saMvat 2042 meM candragrahaNa vaizAkha zuklA purNimA ko Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prabuddha jIvana mArca, 2013 thA. isake pazcAt Azvina (Aso) zukla pUrNimA ko candragrahaNa (saMvatsarI) kI ArAdhanA varSAvAsa ke eka mAsa bIsa rAtri vyatIta huA. kyoM huA aisA? kyoMki usa abhivardhita varSa meM zrAvaNa do hone para kI, usI prakAra unake gaNadharo ne kI, unake ziSyoM vAsthaviro the. aba adhika mAsa zrAvaNa ko napuMsaka mAnakara ginatI meM nahIM ne kI aura vese hI sabhI AcArya, upAdhyAya, sAdhu-sAdhvI karate hai.' liyA jAtA, to grahaNa kitane mAsa ke aMtarAla meM AyA huA mAnA apane kathana ko aura spaSTa karate hue unhoMne Age yaha bhI kahA jAtA? spaSTa hai - pAMca mAsa ke aMtarAla se mAnA jAtA, yaha to hai ki - 'apavAda kI sthiti meM sAdhaka nizcita avadhi se pUrva to zAstrIya vidhAna ke viparIta bAta hai. saMvatsarI kara sakate hai, kintu bAda meM nahIM kara sakate." koI samaya thA jaba jaina-jyotiSa ke anusAra hI jaina paMcAMga kI ina sAre tathyoM ko sapUrNa sthAnakavAsI paramparA ke kriyAddhAraka racanA hotI thI. jainAgamAM meM jyotiSa kA jo sUkSma varNana che, usameM ne dhyAna meM rakhA aura kahA ki - do saMvatsarI yAdo bhAdrapadakI sthiti yaha spaSTa mAnA gayA hai ki abhivardhita-saMvatsara meM kevala-poSa aura meM 50rve dina saMvatsarI karanA cAhie-arthAt do zrAvaNa ho to ASADha' ye do mAsa thI adhika mAsa ke rUpa meM Ate hai. aba jena- dvitIya zrAvaNa meM tathA do bhAdrapada hoM to prathama bhAdrapada meM saMvatsarI paMcAMga to hai hI nahIM, usake abhAva meM aneka vivAda khaDe ho gaye hai kI jAe. yahI Agama ke sammata che. pUrvAcAryo ne una vivAdoM ko miTAne ke lie spaSTa vidhAna diyA ki Agama ke anusAra aisA nahIM karane arthAt 50rve dina paryuSaNa 'varSAvAsa ke mAsa meM sAre AdhyAtmika parva laukika paMcAMgoM ke AdhAra nahIM karane para prAyazcitta AtA hai. yahAM para yaha batAnA bhI samIcIna para candramAsa se manAe jAe.' rahegA ki 70 dina zeSa rahane para paryuSaNa karane kI paramparA meM AdhyAtmika-parvo ke lie "candraprajJapti sUtra' ko pramukhatA dI gaI prAyazcitta kA vidhAna nahIM hai. mAna lIjie do Azvina mAsa A gae hai. digambara paramparA meM bhI saMvatsarI sambandhI mAnyatA ke lie to 70 dina kI paramparA vAle kaba kareMge paryuSaNa? prathama Azvina meM candramAsa grAhya mAnA gayA che. samasta prAcIna paramparAoM kI mAnyatA (do Azvina kI sthiti meM) nahIM kara sakate. bhAdrapada mAha meM hI kareMge, bhI candramAsa hI rahI hai aise meM (candramAsa kI mAnyatA meM) eka yuga aise meM 70 ke sthAna para sau dina zeSa raheMge, para unake lie isameM meM do abhivardhita varSa nizcita rUpa se AeMge jinameM eka-eka mAsa koI bAdhA nahIM hai. isameM yahI siddha hotA hai ki 70 dina zeSa kI adhika hogA, jinheM gauNa karake mAnanA bhArI bhUla hI hogI. paramparA mAtra paramparA hI he, Agama-sammata vidhAna nahIM hai. kahAM ina Agamika pramANoM se yaha spaSTa ho jAtA hai ki abhivardhita se zura huI "70 dina zeSa' kI paramparA? mAsa ke dinoM ko napuMsaka, puruSottama yA phalagu Adi mAnakara unheM isa prazra kA samAdhAna dete hue zramaNa saMghIya dvitIya paTTadhara AcArya nakArA nahIM jA sakatA, choDA nahIM jA sakatA, unako to ginatI meM samrATa zrI AnandaRSijI ma.sA.ne apane vicAra- 'saMvatsarI kaba ginanA hI paDegA, anyathA Agama-varNita vidhAna ke viparIta dhAraNA manAeN?' Alekha meM prakaTa kie hai. isa Alekha kA prakAzana dinAMka bana jAegI. 16 agasta, 1985 ko "jaina prakAza meM huA thA. Alekha meM likhA 'samaya goyama mA pamAyae.' sUtra kI pada-pada para ughoSaNA haikarate hue mahAvIra prabhu ne gaNadhara gautama ke mAdhyama se jana-jana taka "sthAnakavAsI samAja meM mukhya pAMca kriyoddhAraka saMta hue-(1) apanA jo saMdeza pahuMcAyA hai, usakA eka hI niSkarSa hai-'pramAda mata pUjya zrI jIvarAjajI ma.sA. (2) pUjya zrI lavajItraRSijI ma.sA. (3) kara, Aja kA kArya kala para mata choDa, jo kucha karanA hai abhI kara le, pUjya zrI dharmasiMhajI ma.sA. (4) pUjyazrI harajIRSijI ma.sA. tathA vartamAna ko jI, bhaviSya para bharosA mata rakha. kAla ko kyA? kala jo (5) pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. inameM se prathama cAra mahApuruSo ne kareMge, use karane se pahale kAla A gayA to kaba kareMge? ataH samaya apane sAdhakajIvana meM cAturmAsa prAraMbha ke 49heM-50thai dina hI mAtra kA bhI pramAda mata kara." saMvatsarI manAI. pAMcarve kriyoddhAraka pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. va dhArmika pravRtti ko koI bhI samajhadAra sAdhaka, sajJAna vyakti kala unake dvAra saMsthApita saMmpradAya ne bhI 49rve-pa0rve dina hI saMvatsarI para nahIM choDa sakatA. zAtavAhanarAjA ke Agraha ko dhyAna meM rakhakara manAI, para jIvana kI saMdhyA-velA meM pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. jaba kAlakAcArya ne jo apavAdamArga meM saMvatsarI bhAdrapada zuklA caturthI ke mAlavA pradeza meM padhAre to vahAM usa samaya mUrtipUjaka tapAgaccha sampradAya dina karane kI svIkRti dI, usake pIche yahI tathya kAma kara rahA thA. kA prabala prabhAva thA. usI prabhAva ke kAraNa (kSatrIya ekatA va usa unhoMne use SaSThI para nahIM choDA. kSetra kI mAnyatA ke lie) pUjyazrIne sattara dina zeSa rahane para saMvatsarI codaha pUrvadhArI AcArya bhadrabAhu svAmI ne bhI bhagavAna mahAvIra (paryuSaNa) karanA-isa mAnyatA ko svIkAra kara liyA.' ke isI sUtra ko dhyAna meM rakhakara 'dazAzrutaskaMdha' kI AThavI dazA ke Aja bhI pUjya dharmadAsajI ma.sA. kI mAlavA zAkhA ke sampradAya dUsare sUtra meM kahA - jisa prakAra bhagavAna mahAvIra ne paryuSaNa ko choDakara zeSa sabhI sthAnakavAsI sampradAeM abhivardhita-saMvatsarI Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana ke adhika mAsa ko ginate hue 49rve-parve dina saMvatsarI (paryuSaNa) ullekha nahIM milatA aura na prAcIna cUrNiyoM, niryuktiyoM, TIkAoM karate hai. meM bhI paryuSA (saMvArI) ke lie bhApada kA ullekha nijamAsa rUpa meM milatA hai. ratnavaMza ke vartamAna AcArya zrI hIrAcandrajI ma.sA. bhI ina vicAroM se sahamata hai. variSTha svAdhyAyI aura ekaniSTha zraddhAlu zrI kevalamalajI loDhA, jayapura ke mAdhyama se prApta ratnavaMza ke aSTam pASIza pUjya AcArya zrI hIrAcajI ma.sA. ke ye vicAra svAdhyAya saMgama' (zrI jayamala jaina zrAvaka saMgha kI pramukha mAsika patrikA) ke sAMvatsarika vizeSAMka (agasta-1992) meM prakAzita hue haiM. 'saMvatsarI aura abhivardhita varSa' nAmaka lekha meM ullekha hai ki eka prAcIna hastalikhita pakSe ke anusAra pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. kI paramparA meM vikrama saMvat 1798 meM dvitIya zrAvaNa zuklA paMcamI ko saMvatsarI karane kA ullekha milatA hai, yaha pasA svAmI zrI saMtoSacandrajI ma.sA. ke hAtha kA likhA huA hai, vi. saM. 1294 meM race gae graMtha 'bRhAtapadI' meM acalagaccha ke zrI mahendrasUri ne likhA hai - 'saMvatsarI pratikramaNa ASADhI pUnama pratikramaNa karyA pache 50 veM dahADe ja karavuM. adhikamAM bIjA pazuSaNa eTale zrAvaNa suda pAMcamAnI paryuSaNa (saMvatsarI) karavI. laukika pakSa thI comAsAmAM adhika mAsa AvavAthI zrAvaNa suda pAMcamamAM ja (vekI zrAvaNa hoya tyAre) pratikramaNa loca vagere kriyAo karavI arthAt saMvatsarI pacAsamA divase karanI ema kaheluM che. zrI merutuMgasUri viracita 'laghuzatapadInI' upayogI binA no abhiprAya (saM. 1450nI sAlamAM e graMtha racyo che. vaLI vicAro ke pacAsa dahADe ullaMghavu to sarvathA nAhija kalpe. ethI ja kAlikAcArya cauthano paryuSaNa karI, paNa chaThThanI (saMvatsarI) na karI, tyAre 80 dahADe paryuSaNa ka2vI kema ghaTe ? arthAt ka2vI ghaTe ja nahIM. zrI jina lallabhasUri kRta-'saMgha-piTaka'no abhiprAya e che ke(1) ASADha caumAsI thI 50 divase poSaNanA niro che. eTale ASADha carcAmAsIthI AraMbhIne pacAsa divasanuM paryuSaNa parva zAstra ne ei pratipAdana karyuM che. (2) jyAre nokarItie zrAvaNa ke bhAdrapada adhika mAsa Ave che, tyAre zAstramAM kaheluM che ke-'ASADhI caturmAsI thI AraMbhI ne pacAsa divasanuM paryuSA-parva eTale vArSika-parva che.' 17 devasiSTha, rAia, pazciya, cauMmAtiya, saMvatsarI, paryuSaNa Adi AdhyAtmika tyauhAra laukika tyauhAra ke rIti-rivAjoM se bilakula alaga-alaga che. laukika tyauhAroM meM to AraMbha-samAraMbha kI pravRtti rahatI hai, pApa kI abhivRddhi rahatI hai. ataH laukika tyohAra to kala para choDe jA sakate haiM, choDe bhI jAte haiM aura aisA karanA acchA hai lekina AdhyAtmika parva, Atmonnati ke parva kala para nahIM choDe jA sakate, nahIM choDe jAve zrAvaNa do hone para zAstra kI dRSTi se do ASADha mAnakara koI bhI dUsare zrAvaNa meM cAturmAsa hetu praveza nahIM karate aura na hIM prathama zrAvaNa ko dvitIya ASADha mAnakara ImAsI kA micchAmi dukkaDaM bhI nahIM dete ha spaSTa che ki lokika vyavahAra kI dRSTi se bhI Agama-dita eka mAsa bIsa dina kI mAnyatA se prathama zrAvaNa kA eka mAsa au2 dvitIya zrAvaNa ke bIsa dina-rAtri vyatIta ho jAne 52 saMvatsarI karanI cAhie, yahI upayukta hai aura Agama-sammata bhI. sthAnakavAsI samAja ke jitane bhI mahAna kriodrArika saMta-AcArya hue haiM, ve sabhI tathA unake saMta-satIvRnda do zrAvaNa hone 52 dvitIya zrAvaNa meM tathA do bhAdrapada hone para prathama bhAdrapada meM hI saMvatsarI mahAparva kI ArAdhanA karate the. Aja bhI unakI paramparA ke uttaravartI saMta-satI haiM, ve usI prakAra saMvatsarI-ArAdhanA kara rahe hai. jahAM taka mahAn kriyoddhAraka saMta-AcArya zrI dharmadAsajI ma.sA. mAlavA zAkhA kA prazna hai to hameM use apavAda rUpa meM hI mAnanA cAhie, kyoMki AcArya zrI dharmadAsajI ma.sA. ke 99 ziSyoM meM paTTaziSya pUjya zrI dhannAjI ma.sA. ke sabhI saMta-satI Agama-sammata 50neM dina vAlI paramparA ke anusAra hI saMvatsarI karate the. pUjya zrI dharmadAsaja mArA. ke anya sabhI ziSyoM kI sampradAya meM bhI Aja yahI paramparA mAnya hai. pUjya zrI dhannAjI ma.sA. ke lie pAvatI prabaMdha' meM ullekha milatA hai 'gujarAtI dharmadAsa, jAta chipA jasu jAzo sarathA potiyAbaMdha, 'kAla-rikha pe samajhANo / / be dIkSA nija mane, zuddha mAraga saMbhArya sevaTa ka2 saMthAra, suraga loke jusidhAye / / jasu sikha nizA! uttama jatI, dhana jA meM dIpata pano riMdra tyAga bharyA mamatA rahita, suta suthA bAdhA to / / ' -paTTAvalI prabaMdha saMgraha pRSTha-149 yadi dharmadAsajI ma.sA.kI sampradAya meM 70 dina zeSa rahane para saMvatsarI karane kI paramparA hotI, to pujya zrI dhannAjI ma.sA. jo unake sabase baDe arthAt paTTaziSya ke rUpa meM the, unake saMta-satI va unakI paramparA ke saMta-satI bhI 70 dina zeSa rahane para saMvatsarI karate, para aisA nahIM thA, na aisA hai. svayaM pUjya zrI dhannAjI ma.sA. unake paTTadha2 zrI bhUdharajI ma.sA. unake ziSya zrI raghunAthajI ma.sA., kisI Agama ke mUla pAThoM meM kahIM bhI nijamAsa rUpa bhAdrapada kA pUjya zrI jayamalajI ma.sA., pUjya zrI kuzalojI ma.sA. Adi sabhIne Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana mArca, 2013 do zrAvaNa yA do bhAdrapada hone para Agamokta "samavAyAMga sUtra'thI gujarAta meM krAnti kA zaMkhanAda karane vAle sthAnakavAsI sampradAya ke mAnyatA ke anusAra eka mAsa bIsa dina ASADhI cAturmAsa ke pazcAt mahAna kriyoddhAraka pUjya zrI dharmasiMhajI ma.sA. ve unameM se nikalI vyatIta ho jAne para dUsare zrAvaNa meM (do zrAvaNa hue taba) aura sabhI saMpradAyoM kI bhI varSAvAsa ke eka mAsa bIsa dina bAja saMvatsarI prathama bhAdrapada meM (do bhAdrapada hone para) hI saMvatsarI kI. vartamAna meM kI mAnyatA che. Aja bhI saMpUrNa gujarAta kI samasta sampradAyo meM do bhImarudharA kImUla sabhI sampradAyoM meM isI prakAra Agamokta saMvatsarI zrAvaNa hone para dvitIya meM tathA do bhAdrapada hone para prathama bhAdrapada meM kI ArAdhanA hotI hai. saMvatsarI karane kA vidhAna che. - pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. ke hI ziSya zrI mUlacandajI ma.sA. uparyukta samasta Agama-pramANa, paramparA-pramANa, prAcIna jinakA vicaraNa kSetra gujarAta raho, unakI paramparA se nikalI sabhI pUrvadharo, zrata kevaliyo, vidvAna AcAryo ke kathana-pramANa se varSAvAsa gujarAtI paramparAoM meM Aja bhI varSAvAsa prArambha se 50rve dina ke eka mAsa bIsa dina vyatIta hone arthAt 49 veM-50a dina saMvatsarI saMvatsarI kI ArAdhanA karane kA calana vidyamAna che. karane kI bAta Agamokta siddha hotI hai. pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. ke 99 ziSyoM kI 22 sampradAyaeN banI. mAlavA prAMta meM vicaraNa karane vAlI sampradAya kI dhAraNA 70 ina bAIsa meM se kevala mAlavA meM vicaraNa karane vAle pUjya zrI dina zeSa rahane para saMvatsarI karane kI hai. mAlavA prAMta meM prAcIna kAla rAmacandrajI ma.sA. Adi kI paramparA meM hI 70 dina zeSa rahane para meM tapAgaccha kA prabala prabhAva thA. ho sakatA hai, kisI viziSTa saMvatsarI karane kI mAnyatA che anya kisI paramparA meM yaha mAnyatA kAraNavazAt vahAM 70 dina zeSa rahane para saMvatsarI karane kI dhAraNA nahIM hai. kI svIkRti denI paDI ho. kaI bAra esA hotA hai. saMgha-saMgaThana va mahAn kriyoddhAraka zrI jIvarAjajI ma.sA. kI paramparA evaM unameM samAja kI ekatA ke lie baDe--baDe diggaja, AcAryo ko bhI apanI se vikasita hone vAlI sabhI paramparAo, sampradAyoM, yathA - pUjya zrI dhAraNA badala kara anya dhAraNA ko svIkRta karavA paDatA hai, isa bAta amarasiMhajI ma.sA. kI sampradAya, pUjya zrI hukamIcandajI ma.sA. va unakI kA pratyakSa pramANa he-vi. saM. 2001 meM sAdaDI meM sampanna bRha sAdhu sampradAya ke jaina divAkara zrI cothamalajI ma.sA., pUjya zrI samelana meM pArita prastAva saMkhyA-11. javAhiralAlajI ma.sA. ke saMta-satI va zrAvaka-zrAvikAoM, isI vi. saM. 2001 meM sAdaDI-mAravADa meM bRhad sAdhu-saMmelana kA sampradAya se pRthak kie gae AgamajJAtA evaM saMskRta bhASA va sAhitya vizAla Ayojana huA. isameM gujarAtI paramparA ke atirikta prAyaH ke mahAn vidvAna saMta pUjya zrI ghAsIlAlajI ma.sA. Adi ke saMta- sapUrNa sthAnakavAsI sampradAyoM ke pratinidhi AcAryo-upAdhyAyAM, satI va bhaktoM kI paramparA apane-apane guru kI mAnyatAnusAra - pramukha saMtoM evuM sAdhu-sAdhvIvRMda kA padhAranA huA. saMgha ekatA ke abhivardhita mAsa meM zrAvaNa do hone para dvitIya zrAvaNa meM karane kI lie prabaLa vAtAvaraNa banA. eka havA calI ekatA kI, saMgaThana kI, tathA bhAdrapada do hone para prathama bhAdrapada meM saMvatsarI karane kI mAnyatA saMgha kI aura usI havA meM sabhI pratinidhiyoM ne apanI-apanI thI aura abhI bhI hai.' sampradAyoM ko saMgha-ekatA ke lie zramaNa-saMgha meM vilIna kara diyA. dhyAna rahe, Agama meM guDhArthajJAtA paM. zrI ghAsIlAlajI ma.sA. ne samelana ke pratinidhi saMtoM ne aneka viSayoM upara vicAra-vinimaya nizItha' ke uddezaka 10 ke sUtrakramAMka 46 kI TIkA meM bhAdrapada zuklA kiyA, nirNaya lie. eka nirNaya ke antargata yaha prastAva pArita paMcamI ko saMvatsarI karane kA ullekha kiyA hai, para vaha abhivardhita kiyA gayA ki-'pUjaya zrI samarthanamalajI ma.sA. zramaNa saMgha meM sammilita saMvatsarI kI apekSA se nahIM hai. unhoMne bIsa hI AgamoM kI hote hai, to do zrAvaNa hone para saMvatsarI bhAdrapada mAha meM karanI vidvattApUrNa TIkAe likhI hai, para kisI bhI Agama kI TIkA meM aura do bhAdrapada ho to dUsare bhAdrapada meM karI . "saMgha-ekatA ke abhivardhita mAsa meM bhI 70 dina zeSa rahane para saMvatsarI karane kI lie apavAda rUpa meM Agama-prarUpaNA na hote hue bhI aisA nirNaya mAnyatA Agama-sammata nahIM batalAI hai. liyA gayA. isa pa2pUjya zrI samarthamalajI ma.sA. ne va unakI paramparA mahAn kriyAddhAraka zrI lavajIRSijI evaM zrI harajIRSijI kI vAloM ne mAlavA kI sabhI paramparA ne bhI saMgha-ekatA ke hita meM paramparA meM bhI caMdramAsa yA abhivardhita mAsa meM Agamokta eka apanI pratikramaNa kI tathA 40 logassa ke sAMvatsarika dhyAna kI paramparA mAsa 20 dina pazcAt saMvatsarI kI mAnyatA rahI hai. kA tyAgakara eka pratikramaNa evuM 20 logassa ke sAMvatsarika dhyAna vartamAna meM bhI zramaNa saMgha ke dvitIya paTTadhara AcArya samrATa zrI ko mAnya kiyA. pUjya AnandaRSijI ma.sA. ke saMtoM evaM samasta RSi sampradAyoM kI jaba kisI kAraNavaza jJAnagaccha ke pUjya zrI samarthamalajI ma.sA. bhI yahI mAnyatA (varSAvAsa ke 50 dina bAda 50rve dina saMvatsarI zramaNa saMgha meM sammilita nahIM hue, kevala unakI paramparA ke bAbAjI karanA) he. zrI pUraNamalajI ma.sA. Adi kucha saMta hI sammilita hue taba vi. saM. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana 2012-13 ke bhImAsara samelana meM sAdaDI samelana ke ukta prastAva pUjya zrI lavajISijI ma.sA. evaM pUjya zrI dharmasiMhajI ma.sA. kI naM. 11 para punarvicAra kiyA gayA. vastutaH jinheM saMgha meM lAne ke vicAraNA usa samaya abhivardhita mAsa meM 70 dina zeSa rahane para lie Agamika dhAraNA kA choDA gayA, ve saMgha meM nahIM Ae aura saMvatsarI karane kI hotI to usakA ina 12 va 20 boloM meM avazya isa Agamika dhAraNA kA choDane ke kAraNa sabhI gujarAtI sampradAye ullekha milatA. (dekhuM-pUjya zrI dharmasiMhajI ma.sA. ke sAtha carcAalaga-alaga paDane lagI, to punarvicAra Avazyaka ho gayA. bola se) punarvicAra meM marudhara kesarI zrI mizrImalajI ma.sA., upAcArya zrI ye sAre tathya batAte haiM ki-'pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. kI dhAraNA gaNezalAlajI ma.sA., pradhAnamaMtrI zrI AnandaRSijI ma.sA., sahamaMtrI Agamokta 50 dina bAda saMvatsarI kI thI. do zrAvaNa ho to dvitIya (AcArya) zrI hastImalajI ma.sA., upAdhyAya zrI amaramunijI ma.sA., zrAvaNa meM tathA do bhAdrapada ho to prathama bhAdrapada meM saMvatsarI karane kI zrI pyAracandajI ma.sA., vyAkhyAna vAcaspati zrI madanalAlajI ma.sA., paramparA unheM mAnya thI. ve abhivardhita mAsa ko ginatI meM ginane kI paMjAba kesarI zrI premacandrajI ma.sA. Adi variSTha saMtoM ne sAdaDI mAnyatA rakhate the. itane sAre Agamika tathyoM aura mahAn kriyoddhArakoM samelana meM pArita prastAva naM. 11 ko pUrNataH radda kara diyA. isake ke uddharaNoM ko paDhane ke pazcAt to hara kisI ko cAhie ki ve ASADhI sthAna para turaMta prabhAva se ASADhI cAturmAsI se 50rve dina saMvatsarI comAsI ke pazcAt 49rve yA 50rve dina hI saMvatsarI karanA saharSa karane kI paramparA ko sarvamAnya kiyA. svIkAra kara leM. abhivardhita-saMvatsara ke adhika mAsa ko napuMsaka na isake pazcAt samaya-samaya para abhivardhita-saMvatsara ke Ane para mAneM, use ginatI meM sammilita kareM. jo cAturmAsa ke 70 dina zeSa mAlavA nI paramparAoM kA zramaNa saMgha para dabAva baDhatA gayA, jisake rahane para saMvatsarI karane kI mAnyatA rakhate hai, kyA ve kisI bhI bhUla kAraNa zramaNa saMgha kisI sthAyI nirNaya para nahIM pahuMca sakA. Agama meM yaha ullekha batA sakate haiM ki abhivardhita mAsa zrAvaNa ho sambhavataH esA hI kucha pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. ke pazcAt to use nija mAsa mAnakara saMvatsarI bhAdrapada meM karanI? kahA he Agama mAlavA meM vicaraNa karane vAlI unakI zAkhA-prazAkhA vAlI paramparAoM yaha ullekha ki abhivardhita mAsa ko kAlacUlA yA napuMsaka mAnakara ke sAtha ghaTita huA ho, esI koI ekatA kI bAta AyI ho ora choDa denA?' unhoM ne 70 dina zeSa rahane para saMvatsarI karane ke pakSa ko svIkAra kara uparyukta (abhivardhita mAsa ko parva Adi ke lie ginatI meM nahIM liyA ho to Azcarya nahIM. itihAsa meM ruci rakhane vAle zodhakartA ginanA) dhAraNA jaina AgamoM kI nahIM hai. yaha dhAraNA he vaidika gaNita avazya isa viSaya meM zodha kara tathyoM ko prakaTa karane kA kArya kara sakate kI. jaina Agama isa vaidika gaNita ko mAnya nahIM karate. vahAM to sthAna-sthAna para mUla Agama-pAThoM meM abhivardhita mAsa ko mAnyatA pUjya zrI dharmadAsajI ma.sA. nI dhAraNA 70 dina zeSa rahane para dene kA ullekha hI milegA. saMvatsarI karane kI rahI hotI to pUjya zrI kAnajItraSi ke sAtha unakI khera, merA kisIse koI virodha nahIM hai. nizcaya meM to sarvajJacarcA aura pUjya zrI dharmasiMhajI ma.sA. ke sAtha huI unakI carcA meM sarvadarzI kevalIbhagavaMta hI jAne ki konI mAnyatA satya hai, avazya isakA ullekha milatA. AgamAnukUla hai. basa itanA jarUra kaheMgA ki vartamAna meM upalabdha kriyoddhAra se pUrva pati paramparA dIkSita zrI dharmadAsajI ma.sA. ne Agama, jaina-gaNita, AcAryo kI TIkAeM, cUrNiyAM, niryuktimAM vi. saM. 1716 meM ahamadAbAda me mahAn kriyoddhAraka zrIlavajIRSi tathA mahAn kriyoddhArakoM kI vicAraNA ke AdhAra se to yahI kahanA kI sampradAya ke pUjya zrI somajIRSi aura pUjyazrI kAnajI-Si ke ucita rahegA ki - '50 dina vAlI mAnyatA Agamokta che, vyAvahArika darzana va pravacanazravaNa kA lAbha liyA. unake pAsa dIkSA lene kI bhAvanA bhI hai aura ucita bhI.' bhI vyakta kI, para dhAraNA-vicAraNA meM 12 boloM kA attara Ane mUrtipUjaka 84 gaccha hai, unameM kharataragaccha ko sabase prAcIna se ve unake pAsa dIkSita nahIM hue. (pUjya kAnajI RSi ke sAtha carcA mAnA jAtA hai. tapAgaccha Adi aneka gaccha bAda meM bane hai. ke bola se) kharataragaccha kI mAnyatA bhI 50 vaeN dina saMvatsarI parva manAne, ArAdhanA isake pazcAt ahamadAbAda meM hI virAjita mahAn kriyoddhAraka pUjya karane kI he. zrI dharmasiMhajI ma.sA. ke pAsa gae. unase carcA-vicAraNA Adi meM TIkA Adi meM jahAM kahI bhAdrapada zuklA paMcamI kA ullekha hai, vaha 20 boloM kA antara AyA, jisameM 7 bola sAmUhika pratikramaNa ke varSAkAla meM abhivardhita mAsa na hone kI apekSA se hai. samaya "mahAvrata ciMtana kA kAyotsarga' karane se sambandhita the, kAyotsarga mUla AgamoM meM sarvatra yahI ullekha hai ki varSAvAsa ke eka mAha karanA Avazyaka mAnA gayA. ina 20 boloM meM se kahIM bhI 50 dina bIsa dina-rAtri vyatIta hone para saMvatsarI karanA. kisI bhI hAlata meM pazcAt saMvatsarI karane kI Agamokta mAnyatA meM bheda nahIM AyA. isakA ullaMdhana nahIM karanA. pIche 70 dina zeSa rahane meM Azvina va Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana kArtika adhika ho to bAdhA AtI hai. usa hAlata meM pIche 100 dina zeSa raha jAte ataH isa vivAda kA aMta najara nahIM AtA. eka annahIna vivAda meM ulajhanA buddhimAnI nahIM. merA to sabhI se yahI vinamra anurodha huM kiM sabhI jaina baMdhu saharSa varSAvAsa prArambha se parve dina saMvatsarI karane kI Agakta mAnyatA ko svIkAra kara sAnanda saMvatsarI mahAparva kI ArAdhanA tapa-tyAgapUrvaka sampanna kareM. aisA ka2ne 52 Apa sabhI prAyazcitta ke bhAgI bhI nahIM baneMge. isameM mahAvIra ke mUlamaMtra 'samaye goLama mA pamAyae' kA pAlana bhI ho jArthagA, dharmAnuSThAna to jitanA zI kare tanA hI zreSTha che. likhane meM maiMne bhASA ke viveka kA pUrA dhyAna rakhA hai jisase kinhIM bhI AcAryo, upAdhyAyoM, sAdhu-sAdhiyoM, zrAvaka-zrAvikAo, sAdharmikoM kI AsAtanA na kI, isa para bhI ise paDhakara kisI bhI AtmA ko Thesa pahuMcI ho to kSamAyAcanA karatA hU~. (saMpUrNa) XXX zrI sthAnakavAsI jaina saMpradAyamAM gujarAtanA tamAma saMpradAyonA 1500 temaja terApaMtha saMpradAyanA 672, acalagacchanA 303, kharataragacchanA 295, sthAnakavAsI zramaNasaMghanA 1216, pU. umezamuni ma.sA.no parivAra vageree prathama bhAdaravA suda paMcamI (1) tA. 22-11-2012 'prabuddha jIvana' sAmAyika dina pratidina pragati karI rahyuM che. emAM pragaTa thatAM lekho ucca kakSAnA hoya che. ApanA kAryakartAo sau niSThAvAna che. ghaNI ja mahenatathI AvuM sAmayika taiyAra thAya che. ghaNuM badhuM. Research karavuM paDe che. badhAne mArA abhinaMdana. A sAthe 20,000 rUpiyAno Cheque mokalAvuM chuM, bIjuM ahiMthI Direct amAre rakama jJAnadAna ane anukaMpA mATe mokalAvavI che. bhAva-pratibhAva ApanI pragati koIpaNa muzkelI sivAya cAlu ja raheze evI zubhecchA. - savitAbena zAha - laMDana mArca, 2013 arthAt cAturmAsa prAraMbhathI 50mA divase 'saMvatsarI mahAparva'nI ArAdhanA karela che. (2) A sAthe rUA. 5000/- (rUpiyA pAMca hajAra pUrA)no beMka prabuddha jIvana' sAmayika (patra) nidhi phaMDamAM mokalAvela che. je svIkArI AbhArI karazo. Apa sau, jAherakhabara vinA samasta jaina phirakAonA koI paNa bhedabhAva vinA A patra calAvI rahyA cho, te jaina dharmanI uttama sevA gujarAtanA samasta saMpradArthonA saMta-satIjIo temaja zrAvakazrAvikAo maLIne jyAM sudhI nakkI na kare tyAM sudhI pUrvAcAryonI AjJAnusAra ja 'saMvatsarI mahAparva'nI eka ja divase ujavaNI karavI joIe. gujarAtanA 1500 jeTalA saMta-satIjIo ane lAkho upAsakone prathama bhAdrapadamAM saMvatsarI ka2vAthI 'prAyazcitta' Ave che tevI prarUpaNA karanArA ja prAthacittanA bhAgIdAra bane che. gujarAtanA tamAma saMpradAyanA saMta-satIjIoe jAgRta thavAnI jarUra che. 46 varSa pUrve saMvatsarI saMbaMdhI 'chevaTano nirNaya' tA. 146-1966nA goMDala saMpradAya zrAvaka samitinA maMtrI ratilAla bhAIcaMda goDAe gujarAtanA tamAma saMpradArtho vatI paripatra bahAra pADyo hato jemAM AcArya pU. zrI puruSottamajI ma.sA., boTAdanA pUrNa zivalAla ma.sA., lIMbaDInA pU, dhanajI ma.sA., pU. nAnacaMdrajI ma.sA. vageree 50mA divase 'saMvatsarI' ArAdhanAnuM nakkI karela che. jeo 70 divasanA AgrahI che teone paNa jyAre be Aso mahinA Ave tyAre saMvatsarI pachI 70 nA badale 100 divasa bAkI heze. eTale ja kahevata che ke-pahelo dhA paramezvara'no 'samaye gothama mA pamAyae' e sUtrane yAda rAkho. -zAsana pragati (25-10-2012) che. purogAmI taMtrIno temaja vartamAna taMtrInI uttarottara vidvatA, jaina dharma vizeno abhyAsa atyaMta prazaMsanIya che. patra tema ja jaina yuvaka saMghanI pravRttio khUba ja phaLekule e ja abhyarthanA temaja Apa saunuM svAsthya lAMbA samaya sudhI sudIrgha rahe ane samAjanI vadhu ne vadhu sevA thAya. 5000/- rUA. kirITabhAI gohilanA putra ci. hArdikanA lagna prasaMge ratilAla odhavajI gohila parivAra taraphathI kirITa gohila nA jaya jinendra (3) tA. 19-12-12 A sAthe beMka eka rUA. 10,000-no nIcenI vigate mokaluM chuM. je svIkArI AbhArI karo. rUA. 5,000/- makAna phaMDa, rUA. 5,000/- 'prabuddha jIvana' mAsika sva. a. sau. jayavati pArekhanA smaraNArthe haste ratanacaMda bhogIlAla pArekha. A uparAMta eka ceMka rUA. 5,000 - loka sevaka saMgha thoraDIno mokaluM chuM. DratanacaMda bhogIlAla pArekha nA jaya jinendra Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 (4) prabuddha jIvana Date 20-12-2012 Lord Krupaludev's Bhaktajano, On the Occasion of the 74th Birthday (27-12-2012) of our Spiritual Leader Pujya Saryuben Mehta we, the Bhaktajano of Lord Krupaludev Humbly Donate Rs. 37,000/ - to `Mumbai Jain Yuvak Sangh" for Prsbuddh Jivan' Magazine as per your appeal for `Prabuddh Jivan' (5) Mumbai, Dated 20-12-2012. I am a regular reader of the `Prbuddh Jivan'. I have read with great satisfaction and I am thankful for the quality of the contents. I humbly send the cheque of Rs. 10,000/-. Please accept the said cheque towards `Ajeevan Sabhya'. Kalyanji Narsey (6) gAMdhI jayaMti smRti ciMtana vizeSAMka eka lAjavAba aMka che. pahelAM to ema thayuM ke gAMdhIjI vizeSAMkamAM ApaNe je vAMcana karyuM che e sivAya kAMI na haze. paraMtu eka eka pAnuM uthalAvatA gayA ane dareka lekha ekabIjAthI caDiyAtA jaNAyA. AvA suMdara lekho vAMcI mana khuzIthI bharAI gayuM. je na jANatA hatA e jANyuM. DravilAla ke. vorA (7) uttarottara utkRSTa aMko ApIne 'prabuddha vana' amArA jJAnamAM vRddhi karI rahyuM che. AbhAra. utsAhapUrvaka navuM navuM pIrasatA rahezo. Eke. sI. zAha (8) tA. 4-2-2013 ApanI saMsthAnA tridivasIya gAMdhI kathAnA suMdara Ayojana mATe abhinaMdana. zrI puSpIna cImanalAla jhaverInA tridivasIya saujanyathI A uttama kathA thai mATe e parivArano hArdika AbhAra. AjanA samayamAM gAMdhI mUlyo bhUlAtA jAya che e samaye vadhu preraNA ane mArgadarzana rUpe A pravacana vadhu upayogI thaze. Izvara : zuM tuM mArI sAthe ceTiMga karavA mAMge che ?' huM : "nA, meM tamane bolAvyA nathI tame koNa cho ke mahezakumAra epha. jhaverI, valasADa (9) A sAthe rUA. 5000/- no cUMka 'prabuddha jIvana' mATe mokaluM chuM, je svIkArazo. 21 jAnyu.'13no aMka 'mahAtmA gAMdhIjI' aMge vizeSAMka vAMcI AnaMda anubhavyo. 'prabuddha jIvana'no Avo abhigama gamyo. ApaNe ane ghaNA badhA kahevAtA jeno chIe, 'jaina' ane 'jina' zabdanA je sAcA artha che te saMdarbhamAM to gAMdhIjIne ja jaina kahI zakAya. satya, ahiMsA, parigraha vagere siddhAMto potAnA jIvanamAM AcaraNamAM emaNe apanAvyA. bAkI keTalA jeno AcaraNamAM A siddhAMto mukatA haze ? gAMdhIjI sAcA hiMdu, sAcA jaina, sAcA khristI ke koIpaNa dharmanA Adarza siddhAMto anusAra jIvyA. Apo jeno moTA bhAganA vyApArI ane dharmane paNa vyApAra anusAra karI nAkhela che. dharma have zemAM rahyo che ? kriyAkAMDa, ADaMbara, daMbha ane AvA ja mithyAcAro dharmanA nAme Aje sarvatra vyApaka che. khera! A saMdarbhe prabuddha vana'mAM tame gAMdhIjIne prAdhAnya ApI temanI vAtone jaino samakSa mUkI te badala abhinaMdana! EkhImajI vIrA, navI muMbaI eka vakhata huM mArA lepaTopa para ceTiMga karato hato tyAM mane Izvarano chuM...Izvara chuM,' onalAIna bheTo thaI gayo.... (11) Izvara sAthe oNnalAIna ceTiMga EminAkSIbena dozI,UK tA. 4-2-2013 jUna-2012mAM 'eka kaTokaTI' zIrSaka heThaLa tamArI vyathAthI vAkeo thayA pachI vicA2ne amalamAM mUkavAmAM moDuM thayuM che tenI kSamA mAguM chuM ane kharekhara to tame saue plAsTIkanA kavarane kharca vadhavA chatAM baMdha karyA che tenA AbhAra arthe paNa mAre to phUlakaNI moklavI ja joIe. ghaNuM sAttvika vAMcana maLe che tethI buMda jeTaluM ja RNa cUkavavAnI taka ApavA badala Apano AbhAra! 'prabuddha jIvana" nidhi phaMDamAM rUA. 5,000/- sAmela karavA vinaMtI. HminAkSI su. ojhA, rAjakoTa huM : 'huM kevI rIte mAnuM ke tame Izvara cho ? tamArA jevA to ghaNAM potAnI jAtane ahIM bhagavAna' kahevaDAve che. Izvara : 'mAnavuM ke na mAnavuM e tArI marajInI vAta che. mane Izvara : 'vatsa, huM A samasta brahmAMDano ane A sRSTino sarjaka tenAthI koI pharaka nathI paDato. tane jo tArI jAtamAM vizvAsa na hoya Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 prabuddha jIvana mArca, 2013 to pachI mArAmAM kyAMthI hoya?' mithyA prayAsa na karIza. tArI jAtane oLakhIne tene badalavA koziSa huM : "o. ke. paraMtu huM atyAre navaro nathI. tamArI sAthe vAta kara." karavAno mane samaya nathI. tame jANo cho ke huM keTalo vyasta chuM?" huM : "e to huM samajyo paNa mane e nathI samajAtuM ke duniyAmAM Izvara : "vyasta to kIDI maMkoDA paNa Akho divasa hoya che!' sArA mANasone ja kema sahana karavuM paDe che?' huM : 'tamane khabara nathI ke amAre keTaluM kAma hoya che. jiMdagI Izvara : "beTA, sArA mANasonI ja kasoTI thAya che. sonuM keTalI jhaDapI thaI gaI che. atyAre "pIka avarsa' cAle che. kasoTImAMthI zuddha thaIne bahAra Ave che. e rIte prazno, muzkelIo Izvara : 'bhAI, savAranA pahoramAM tuM chApAomAM bharelo hakIkate AMtarika zakti ane sahanazIlatA vadhAre che." duniyAbharano kacaro magajamAM ThAlave che. eTaluM ochuM hoya tema, atyAre huM : "tame hAlanI mAnavajAta mATe zuM mAno cho ?' tArA "pIka avarsa'mAM InTaraneTathI bIjA vadhAre kacarAno umero kare Izvara : "e ja ke, paisA meLavavA mATe svAcya gumAve che ane che. Ane tuM vyastatA kahe che? tane tArA mATe phurasada na hoya to mArA pachI svAthya meLavavA paisA gumAve che! arthAt paisAnuM pANI kare che ! mATe to kyAMthI hoya? paNa mane thayuM cAla, InTaraneTa para to tuM bALapaNamAM kaMTALo anubhave che ane ghaDapaNamAM bALapaNa khoLe che. cokkasa maLI ja jaIza ane tane e vadhu anukULa paDaze." yuvAnImAM to e rIte jIve che jANe ke kadI mRtyu AvavAnuM ja nathI ! huM : "ame kAyama udAsa, nisteja ane duHkhI kema hoIe chIe ?' jyAre koI muzkelI Ave che tyAre kahe che mane ekalAne ja AvuM Izvara : "satata ciMtA karavI ane asalAmatIno bhaya rAkhavo e kema? bAkI kyAreya sukhamAM huM ekalo kema?' evo prazna ene nathI ja have tAro svabhAva thaI gayo che. to pachI udAsa ne du:khI ja rahevAya thato. ne?' huM : "prabhu, tame jiMdagIne uttamatAthI mANavAnuM rahasya mane kaho." huM : 'paNa tamane khabara che ke ame satata laTakatI talavAra nIce kAma Izvara : 'tane haMmezAM sAme kinAre ja sukha dekhAya che. tArI pAse je karatAM hoIe chIe. amAre amArA TArageTa samayasara pUrA karavAnA kaMI che, jeTaluM che ene bhogava. je nathI enI ciMtA nA karIza. satata hoya che. koIka vAra to gADInA haptA bharavAnA paNa bAkI rahI jAya phariyAda ane sarakhAmaNI na karIza. satata sarakhAmaNI karIne teM tArA che. to pachI ciMtA kema na thAya? bhAvi badhuM ja anizcita dekhAya che. gharamAM paNa Aga lagADI che. bhUtakALane bhUlIne vartamAnane vizvAsathI Izvara : "vhAlA dIkarA! meM tAruM sarjana tane pIDA ke du:khI karavA vadhAvatAM bhaviSya mATe taiyAra rahe. napharata ane nakArAtmaka vicAro nathI karyuM. jo evuM hota to meM tArA janma pahelAM tArA dUdhanI vyavasthA choDI de nahIM to e vadhu jorathI tArI pAse Avaze. bIjAne prema kara na karI hota. jiMdagI du:khI thavA mATe nathI. A badhI pIDA to teM tArI to ApoApa loko tane prema karaze. thoDuM kSamA ApavAnuM paNa rAkha." jAte ja UbhI karelI che. kAdavamAM phasAyelo mANasa kAdavamAM vadhAre huM : "mAro eka chello savAla e che ke mArI prArthanAo koI UMDo Utarato jAya evuM che! te vAgha para savArI mAMDI che ane have tuM divasa tamane saMbhaLAya che kharI?" gabharAya che ke vAgha mane phADI khAze !' Izvara : "badhI ja saMbhaLAya che paraMtu javAba ApavAnI mArI rIta huM : "prabhu! kharuM pUcho to ATalI badhI pIDAo, muzkelIo vacce judI hoya che. mArA javAbo bhavya parvato, jharaNAM, nadIo, samudro ame kaI rIte jIvIe chIe e ja khabara nathI paDatI." ane vRkSonI vanarAjImAM che. bhavya sUryodaya ane sUryAstamAM che. dararoja Izvara : 'tuM satata bahAra bhaTakIne kharekhara thAkI gayo che. jarAka eka suMdara prabhAta thAya che-A badhA mArA javAbo che. paraMtu tane te tArI aMdara khoja kara. thoDuM Atmadarzana kara. ema karIza to tane khabara jovAnI phurasada ja kyAM che?' cAMdanI rAte koIkavAra khullA AkAza paDaze ke tuM kyAM jaI rahyo che.' sAme zAMtacitte thoDo samaya besIne maMda maMda vahetA pavananI lahero ke huM : 'tame to Izvara cho, to mane kaparA saMjogo ane muzkelInA tamarAnuM madhura saMgIta mAgyuM che? e mANatAM zIkhIza to tane mArA samayamAM TakavAnI cAvI batAvo ne!' javAbo maLI jaze." Izvara: 'tArAmAM paNa apAra zakti che. ene oLakhavAnI koziSa huM : "Apane maLIne khUba sAruM lAgyuM. A vArtAlApa mATe Apano kara. muzkelIono sAmano karavAno e ja upAya che. thoDI dhIraja, khUba khUba AbhAra. mArA mATe koI saMdeza che?' hiMmata, vizvAsa ane utsAha rAkha. kaparA saMjogo paNa kAyama kaparAM Izvara : "vatsa! mArAmAM zraddhA rAkha. huM tane A saMsAranA badhA rahetAM nathI, e paNa vahI javAnA che.' bhayomAMthI mukta karI daIza. jiMdagI eka rahasya che paNa koyaDo nathI. huM : "calo, e to barAbara. paNa mane e prazna thAya che ke duniyAmAM mane yAda karaje, mArAmAM niSThA rAkhaje. kadIye hatAza thaIza nahIM. tuM loko ATalA badhA svArthI kema thaI gayA che?' hAka mAraje, huM acUka hAjara thaI jaIza; kAraNake tuM mAruM sarvazreSTha Izvara : 'loko evA che tevA svIkArI le. bIjAne badalavAno sarjana che. tuM mane vahAlo che.' * * * Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana | 2 3 loka sevA saMgha-thoraDIne ceka samarpaNa 2012nI 78mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna uparokta premALa AtithyapUrvaka ahIM bhojana lIdhA bAda sarve basamAM vALukaDa saMsthA mATe ekatrita thayela dAnanI rakama rU. 22, 40, 000/- + pahoMcyA. tyAM zrI nAnubhAIe saunuM svAgata karyuM ane saMsthA darzana rU. 2,21,000- tA. 3-3-2013nA divase dAtA zrI karAvI bhaviSyanI yojanA batAvI. sarve sabhyo khUba ja saMtuSTa thayA. bipinabhAI jaina rUA. eka lAkha ekavIsa hajAra ane rU. ekalAkha zrI te ja divase, eTale sAMje pAMca vAge sarve thoraDI saMsthA pahoMcyA. yAtrikabhAI jhaverIe jAhera karela, eTale kula rUA. 24,61,000/- covIsa tyAM zrI kAMtibhAI, vidyArthIo ane grAmajanoe amArA saunuM lAkha ekasaTha hajArano ceka A saMsthAne tA.3-3-2013nA arpaNa umaLakAthI svAgata karyuM. ahIM mahemAno mATe rahevAnI uttama vyavasthA karAyo. ekatrita thayela dAnanI rakama e saMsthAne mAnapUrvaka ApavA karAI hatI. svayaMsevako sagavaDatA mATe khaDe page upasthita hatA. javuM e A saMsthA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano niyama che. sAMje lAThI, lejhima, siMgalabAra, DabalabAra, malakhama, saLagatI A anudAna arpaNa karavA muMbaIthI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA rIMgamAMthI pasAra thavuM vagere vidyArthIo dvArA prastuta kasarata joIne upapramukha zrI nItinabhAI sonAvAlA, kArobArI sabhya ane dAtA sarve prasanna thayA. zrI bipinabhAI jaina, maMtrI zrI dhanavaMtabhAI zAha ane temanA patnI rAtre sAMskRtika kAryakrama to kAbIle dAda hato. aMdha bALako ane zrImatI smitAbena zAha temaja anya sabhyo ane zubhecchako zrI bALAoe potAnA kAryakrama, saMgIta, nATaka, garabA vagerenI dilIpabhAI kAkAbaLiyA, zrI puSpasena jhaverI, zrI mANeka saMgoI prastutithI prasaMzA ane pAritoSiko prApta karyA. ane jhaverabena saMgoI, zrImatI IlA zAha ane saMsthAnA AsI. menejara tA. 3 mArca savAre ATha vAge A saMsthAmAM nirmANa thanArA navA zrI pravINabhAI darajI tA. 1-3-2013 bhAvanagara eksapresa dvArA saMkulo, (1) aMdha vidyAlaya yuniTanuM zrI bipinabhAI jaina, (2) kumAra sarve svakharce ravAnA thaI tA. 2-2-2013nA roja sonagaDha pahoMcyA. chAtrAlayanuM zrI mANekacaMda ane zrImatI jhaverabena saMgoI ane (3) pravAsa daramiyAna amadAvAdathI loka sevAsaMghanA kAryakaro zrI kumAra bhojanAlayanuM zrI nItinabhAI sonAvAlAe vidhisaha allAdabhAI vagere mahemAnonI sarabharA ane sagavaDatA mATe joDAyA. bhUmipUjana karyuM hatuM. sonagaDha pahoMcatAM zrI mahAvIra jaina cAritra kalyANa ratna AzramanA tyAra bAda pUjya svAmI zrI dharmabaMdhujInA adhyakSa sthAne ceka arpaNa vidyArthIoe mahemAnonuM benDanI salAmIthI svAgata karyuM. samAroha yojAyo hato. vividha vaktAoe saMsthAnI pragatino paricaya pAlitANAthI zrI vasaMtabhAI zeTha ane emanA zrImatI kuMdanabahena karAvyo hato. A saMsthAnA sthApaka zrI kAMtidAdAe saMsthAno vizeSa tathA surendranagarathI zrI hiMmatabhAI koThArI ane emanA zrImatI paricaya ApI potAnI bhAvi yojanAnI vigata ApI hatI. zrI sarojabena paNa sonagaDha padhArI amArI maMDaLImAM joDAyA. dharmabaMdhujIe saMskAra ane saMskRti upara mananIya pravacana dhArA vahAvI pAlitANA pAsenI vALukaDanI saMsthA lokavidyAlayanA sarvesarvA hatI. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI DaoN. dhanavaMta zAhe sarva mahemAno zrI bhAnubhAI siroyAe-je saMsthAne zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha vatI rAjIpo vyakta karI, A saMsthAnI pragati joI e samaye ja zrI 2009mAM rUA. sADA paccIsa lAkhanuM anudAna ApAveluM e saMsthAnI bipinabhAI jaine rUA. 1,21,000 ane zrI yAtrikabhAI jhaverIe rUA. pragati ane navI yojanA jovAnuM AmaMtraNa ApyuM. eka lAkhanuM dAna jAhera karyuM che, ema jaNAvI kula rUA. 24,61,000nA sonagaDhanI saMsthAe mahemAnonA utArA vagerenI suMdara vyavasthA dAnanI jAherAta karI. zrI nItinabhAI sonAvAlAnI vinaMtIthI pU. karI hatI. snAna vagere kramathI paravArI saMsthAnA vyavasthApako sAthe zrI dharmIbaMdhujInA zubha haste A saMsthA vatI zrI kAMtidAdAne ceka saMsthA darzana karI mahemAno khUba ja AnaMdita ane prabhAvita thayA. A arpaNa karAyo hato. saMsthAmAM atyAre 425 vidyArthIo aMgrejI, gujarAtImAM uttama zikSaNa DaoN. dhanavaMta zAhe jaNAvyuM ke zrI kAMtibhAIe A umare A saMsthAnA meLavI anya pravRttiomAM paNa pAraMgata thAya che. ahIM A vidyArthIo nirmANanI javAbadArI uThAvI che e vayasko mATe preraNArUpa che. zrI pAse eka paNa rUpiyo lavAjama tarIke nathI levAto. lagabhaga 80 kAMtidAdAno parivAra sukhI ane sAdhana saMpanna che, eTale A uMmare varSa pahelAM zvetAMbara mUrtipUjaka ane sthAnakavAsI saMpradAyanA jaina to kAMtidAdAe ArAma karavAno hoya, chatAM emanA svapnAne parivAre sAdhu pU. cAritra vijayajI ane pU. kalyANacaMdrajIe sthApela A saMsthAno sAtha Apyo e dhanyavAdane pAtra che. ujaLo itihAsa joI dAtAo A saMsthA pratye dAnano pravAha vahAve zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe 1984thI A pravRtti zarU karI che ane che. A saMsthAnuM saMcAlana A saMsthAnA ja bhUtapUrva vidyArthIo kare che A 28mI saMsthAne dAna arpaNa karatAM Aja sudhI A dAnanI kula e preraka ghaTanA che. 2kama cAra karoDa pIstAlIsa lAkha thaI e dAtAone AbhArI che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana mArca, 2013 saMsthAnI vidyA pravRtti ane pU. kAMtidAdA ane anya sarveno prema zrImatI uSAdevIe sarvanuM svAgata karI potAnA baMgale satkArI cAnuM hANI sarve khUba prabhAvita thayA ane pote yogya saMsthA mATe dAna Acamana karAvyuM. tyAra bAda sarvee kalApI tIrthanI mulAkAta laI kavi ekatra karyuM che eno sarvee saMtoSa vyakta karyo. kalApInA saMgrahAlayanuM nirdezana karI Azcarya ane AnaMda vyakta karyA. bhojana karI bapore be vAge sarvee mahemAnone bhAvabharI vidAya tyAra bAda bAjunA saMnyAsa Azrama holamAM lAThInA maMDaLonA sarva ApI tyAre sarvee anubhavyuM ke eka mIThA ane pavitra saMbaMdhanuM bhAthuM adhikArIoe sarva mahemAnonuM svAgata ane sanmAna karyuM. laIne badhAM chUTA paDI rahyA che, je prasaMga darekanA jIvanamAM cirasmaraNIya lAThIthI sAta vAge ravAnA thaI, sonagaDhathI rAte nava vAge banI raheze. bhAvanagara eksapresa dvArA tA. 4 mArca savAre dasa vAge muMbaI pahoMcyA thoraDIthI upaDyA pachI kalApI nagara rastAmAM AvatuM hoI sarve ne A cirasmaraNIya yAtrA pravAsa pUro thayo. A sarva AyojanamAM lAThImAM kalApI tIrtha jovA gayA. lAThI pahoMcatAM ja rAjavI kavi saMsthAnA AsI. menejara zrI pravINabhAI darajIe khUba cIvaTathI kAma kalApInA prapautra ThAkora sAheba kIrtisiMhajI ane emanA dharmapatnI karyuM. parigrahIne aparigrahanI preraNA ApatuM jAjavalyamAna nATaka bhAmAzA vartamAna gujarAtI raMgabhUmie jaina dharmanA caritra nAyakonA akabaranA pAtrane ApaNI mAnyatAthI viparita darzAvyo che evuM lAge, jIvanane temaja jaina tattva vicArane kendramAM rAkhIne caritrAtmaka paNa evuM nathI. akabaranA A pAsAne itihAsa kadAca gopita rAkhyo temaja kAlpanika kathA vastune kendramAM rAkhI suMdara-sarasa nATakonuM haze. je ahIM lekhake pradarzita karyo che. sarjana karyuM che. A nATya sarjakomAM kalA marmajJa digdarzaka manoja je sAco jaina che e sarvathA ahiMsAvAdI ja hoya, koIpaNa zAha yazasthAne che. - saMjogomAM e hiMsAvAdI bane nahi. kyAreka koI saMjogone kAraNe manoja zAha-digdarzita, mihira bhUtA likhita ane jaina dharma e hiMsAnuM AcaraNa kare to tyAre e jaina maTI jAya che. abhyAsI, DaoN. bipIna dozI dvArA nirmita ane kathAbIja prerita prastuta nATakanA kathA tattvane upasAvavA emAM kalpanAnuM tattva AvakArya nATaka jaina zreSThi bhAmAzAnA jIvana upara AdhArita che. A nATakano che. paraMtu e zAstravAMcana ane vacanane bhoge na hoI zake. tIrthakaro kendra vicAra dAna, aparigraha ane dezasevA che. badhAM kSatriya hatA, paNa eo vitarAgI thayA, pachI kSatriya rahyA nathI. aparigraha jaina dharmano mukhya siddhAMta che. potAnI jarUriyAtathI e mahAmAnavo zastrane nahi zAstrane vaphAdAra rahyA che. vizeSa rAkhavuM e parigraha che. ahIM rAjapUta-mogala kALanA zreSThi kalAnI dRSTie bhAmAzA mANavA lAyaka nATaka che. abhinayanI bhAmAzAnI jIvana kathA raMgamaMcanA mAdhyame sa-rasa rIte upase che. dRSTie dayAzaMkara pAMDe ane dharmendra gohila mokhare che to anya kalAkAro potAnA mahArANA pratApane upayogI thavAmAM madadano koI bhAva paNa pAtrane nyAya Ape che. rAjasthAnI bhASA ane pAzcAdbhUmAM nathI paNa deza pratye potAnI pharaja che evI pratIti karAvI potAnA rAjasthAnI loka gIta-saMgIta temaja omapurIno nerezana avAja rAjAmAM e baLa ane utsAhanuM umeraNa kare che. ane potAnuM dhana nATakane hRdaya sparzI banAve che. dezanA svAtaMtra kAraNe samarpita kare che. manoje A pahelAM jaina dharmanA tattvane kendramAM rAkhIne jIte che lekhake ahIM akabarane je rIte prastuta karyo che evA itihAsane zAna se, siddha hema, vastupALa tejapALa, apUrva avasara, ane apUrava ApaNe bhaNyA nathI, ApaNe akabarane ahobhAvathI ja joyo che, khelA AnaMdaghanajInuM nATya sarjana karyuM che, e kalA paMktimAM A emAMya jaina itihAse to akabarane jIvadayA premI batAvyo che. kAraNa nATaka paNa yaza sthAne birAjavA samartha che. ke AcArya hIravijaya sUrijInA upadezathI akabare prANI hiMsAnI deza dAjha ane aparigrahanI preraNA ApatuM A nATaka jainoe to manAI pharamAvI hatI, A dastAveja ApaNA bhaMDAromAM mojuda che. avazya jovuM rahyuM. A nATakamAM rANA pratApanA ane bhAmAzAnA pAtrane tejasvI karavA E dhanavaMta zAha * sadAcaraNamAM jIvana vitAvanAra dIrghajIvI hoya che. enAM saMtAna paNa ene sukha ApanArAM hoya che. e dhana saMpatti paNa prApta kare che. kharAba loko enI saMgatamAM Ave to teonuM AcaraNa paNa sudharI jAya che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana sukha tamArI pratIkSA kare che 3pa.pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa surIzvarajI . (AgaLanA aMkathI AgaLa) (4) vizvanuM satya karmanuM zAstra khUba vizALa che ane khUba gahana che. tenuM jo talasparzI jJAna hoya to kevA prakAranI karelI bhUlone kAraNe ApaNe kevA kevA prakAranA phaLa bhogavIe chIe ane jIvanamAM kevA kevA prakAranA vighno Ave che te samajI zakAya ane pharIthI tevI bhUlo na thAya te mATe jAgRta paNa banI zakAya. mAnavInuM mana aTapaTuM che. manamAM kevA kevA prakAranA raMgo gherAya che ane vikharAya che tenI kalpanA karavI muzkela che. duHkhamAMthI chUTavA mATe mAnavI kevo kevo bhaTake che ! deva-devIonI prArthanA bhakti karI, yajJa karavA ane maMtrajapa karavA, Izvarane rIjhavavo vagere te kare che. zuM Izvara duHkha Ape che ? eka mAnyatA evI che ke sRSTi Izvare pedA karI che. e ja kartAhartA che. enI IcchA vinA eka pAMdaDuM paNa halatuM nathI mATe enI kRpA meLavavA puruSArtha karavo joIe. kema ke tenI kRpAthI du:khano aMta Ave che. zuM A kharekhara sAcuM che ? eka prazna e upasthita thAya che ke jo Izvare sRSTi sarjI che to te AvI viSama kema che ? koI buddhizALI che, koI mUrkha che, koI jaDa che, koI vaibhavazALI, koI nirdhana che, eka sattA bhogave che, bIjA kacaDAya che-ema kema che ? tilake gItAmAM ema kahyuM che ke, yeSAM ye yAni karmANi pAk sRSTayAm pratipedire / tAnyeva pratipadyante, mukhyamAnA: puna: puna:|| vizvanA navasarjana vakhate pUrvanA janmanA karmo jIvane e Icche ke na Icche to paNa vaLage che ane pharI saMsArano krama cAlu rahe che. A vAtano marma e che ke Izvara sRSTinA sthApaka nathI. mAnavane maLatA sukha ane duHkha tenA potAnA karmanuM phaLa che. zrIkRSNa kahe che ke sarva karmAdhIna che. temAM aMtaryAmInI koI jarUra nathI. karma ja zatru, mitra che. karma zubha ane azubha kare che. (bhAgavata skaMdha 10, 2. 24, 13 thI 18) jaina dharma karmanuM je sUkSma ciMtana kare che tenuM avalokana punaH punaH karIne AtmAne nirmaLa karavA mATe puruSArtha karavA jevo che. karma vizvanuM satya che. sau mATe prema mana nirmaLa haze to saune mATe prema jAgaze. ahiMsA mAnava jIvanane suMdara vahevAra karavA prere che. sau mATe prema keLavavAnuM pagathiyuM ahiMsA 25 jIvananuM urdhA2ohaNa ka2vA mATe prayatna to karIe chIe kintu te samaye e dRSTi paNa keLavavI paDe ke anyanuM padma zubha IcchIe. je bIjAne mATe ghasAI chUTe che tenA jIvanamAM ahiMsAno janma thAya che. e kadI bhUlavuM na joIe ke je jevuM kare che tevuM pAme che ane jevuM vAve che tevuM laNe che. koI ApaNane thappaDa mAre ane jeTaluM vAge teTaluM ja bIjAne Apaze thappaDa mArIe to tene vAge. ahiMsA eka digdha maMtra che. e zIkhave che ke jevuM jIvana ApaNane priya che tevuM ja anyane paNa priya che. duHkha koIne gamatuM nathI. mRtyu koIne gamatuM nathI. abhAva koIne gamato nathIH saune sukha joIe chIe. saunA sukhanA mULamAM ahiMsAno divya maMtra guMjavo joIe. ApaNane je joIe chIe te anyane paNa joIe chIe. to anyane paNa te maLe te mATe sahAyaka banavAnI bhAvanA eTale sukhanuM AviSkaraNa. tyAgano paMtha prabhu mahAvIra seMkaDo varSa pahelAM aparigrahano je siddhAMta Ape che te sukhI thavAno sanmArga. AjanA mAnavIne aneka bhI pIDe che. ene AvanArA dardano, lUMTAI janArI saMpattino, dezane sAme pAra laI janArA mRtyuno bhaya satata satAvyA kare che. bhaviSyanI ciMtAmAM niraMtara e Ajane barabAda karato rahe che. gaIkAlanI ciMtAmAM niraMtara e Ajane barabAda karo rahe che. gaIkAlanI AMgaLI eze pakaDI rAkhI che, AvatI kAla nara enI dRSTi che. ane A baMnenA dUtanI vacamAM vartamAnane e jIvI zakato nathI. paraMtu jIvavAnuM to vartamAnamAM ja hoya che. vartamAnanA AnaMda mATe Aja upara gaI kAlanA chAMTA paDavA devA na joIe. AvatI kAlanI AzA umeravI na joIe. mana ane vAsanAno saMbaMdha najIkano che. IcchA evI vastu che ke niraMtara vAsanAnI bhI saLagatI ja rAkhe che. moha ke Asina eka ja dIvAlanI be bAju che. pada, pratiSThA, paisAnuM AkarSaza sarvane thAya, emAM saMsA2I ke saMtano bheda na hoyaH evuM jarUra banI zake ke saMta pAse tyAganAM pratyakSa sAdhano upalabdha hovAthI anAsaktino saMgAtha jaLavAI rahe, evuM paNa jarUra banI zake ke saMsArIne mahenata vadhu paDe ne pachI anAsaktino paMtha maLe-athavA UlaTuM ya bane ke saMsArI pahelAM mohamukti pAme, saMta pachI. kintu tyAga eTale tyAga. jemAMthI bhavabhramaNa sarjAya te na joIe, evo saMkalpa ane evI AtmaniThA ja saMsAramAMthI ugArI zake tenuM sadAya smaraNa rAkhavuM joIe. bhavabhramaNathI to bhagavAna paNa dhrUje, to ApaNuM zuM gajuM? ane ne Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 sarvathA tyAga vinA bhagavAnaneya na cAle, to ApaNane kema cAle ? have to saMkalpanI gAMTha vALIe ke AtmAne paramAtmA banAvyA vinA nahi ja cAle ! prabuddha jIvana viTaMbaNA ane thavAno sAthI : utsava mAnavI aMte to te ja ane timiranuM pUtaLuM che, e puruSa hoya ke strIH mahAna paNa hoI zake ane sAmAnya paNa, jagajananI jagadaMbA paNa hoI zake ane rAkSasa pA. aMte e teja ane timiranuM pUtaLuM che. paNa dharatInA koThe smaraNa rahe to teja svarUpa mAnavInuM. saLagatAM saMsAranI AganI vacamAM jeNe vizuddha aMtarakAMcana nikhAryuM hoya tevo mAnavI haMmezAM A dharatI potAnA haiye vasAvI rAkhe che. evo eka mAnavI meM joyelo. nAma utsava. nAmamAM zuM che-evA savAla karanArane ya bolavuM game evuM enuM sarasa nAma ane moM jovuM hoya to divasa utsavamaya banI rahe. sapramANa deha, moTuM moM, nAnI AMkho ne kALA kALA vALa, enA avAjanI krAMtinuM saune AkarSaNa bhAre. mAtA hayAta nahotI ane pitA paNa hayAta nahIM. gharamAM eka nAnIbahena. gorI nirogI ane smArTa. e utsavanI duniyA. prazasti enuM nAma. prazasti Icche te utsava kare ja. utsava svagata bolo hoyaH aMte mAruM bIjuM che koNa? ane kharekhara utsavanuM bIjuM koI nahotuM. viTaMbaNA ane vyathA kAyamI sAthI banI gayelA. nokarI ane pharI no karI. pharI dhaMdho. badhuM ja cakra banIne jIvananI sAthe ja ghUmyuM paNa chevaTe behAlI sivAya kaMI hAthamAM na AvyuM. gharamAM mAtra be jaNa. utsava ane prazasti. paNa eTaluM sAcavavuM saheluM nahotuM. emAM vaLI bhADAnuM ghara. mahino pUro thAya ne mAlika takAdI kare. eka viTaMbaNA pUrI thAya ke bIjI hAjara. vyathA keDo na mUke. emAM eka sAthI maLyo. uMmaramAM moTo paNa sakhAtulya. nAma sukhalAla. eNe kaMIka bijhaneza zIkhavyo. nasIbe yArI ApI utsave pahelI kamANI laIne nAnI bahena pAse besI gayo: 'prazu.'-e haMmezAM Ama ja kahetI: 'bola tArA mATe zuM lAvIzuM ?' eka penTa ane eka zarTa ane eka joDI zUjha!" 'eTale ?' prazastinI AMkhomAM bhAvanA hatIH 'moTAbhAI, tame mane to badhuM ja lAvI Apo cho paNa tamArA mATe to eka joDI suMdara kapaDAM paNa nathI. ApaNe te lAvIzuM.' 'nA beTA, nA.' utsavanI AMkha bhInI hatIH 'mane bhojana mATe joIe catkora roTalo, suvA mATe setaraMjI ane sAdA vastro mane AvuM badhuM na phAve. tAAra mATe zuM lAvIzuM te kahene bahena!' 'eka penTa ane eka zarTa ane eka joDI zUjha.' harakhane sImA nahotI. bIjA mahine te mANImAM umero thayo hato. mArca, 2013 mAMDa kaLa vaLe evA divaso hatA tyAre sAthI banelo sukhalAla pharI garyo. teNe bhAganI 2kama na ApI. utsava te sahana karI lIdhuM. te bolyoH ApaNo sAthI vaLI sukhalAla kyAMthI hoya ? ApaNA to sAthI beH viTaMbaNA ane vyathA. cAlo pharI mahenata karIzuM. prazasti kaiyuM khALIne beThI hatI. bijhanezanI phAvaTa mAthe AvI hatI. nasIba sAtha ApatuM hatuM. gharamAM sukha pravezyuM che tevuM lAgatuM hatuM tyAM eka durghaTanA banIH prazasti nAsI gaI ! utsava AghAtathI gAMDo banI gayo. bA divasa sudhI utsava rathavAya raghavAyo ghUmato rahyo. cothA divase prazasti enI jAte pAchI pharI. enA caherA para nUra nahotuM. enI kathA AvI hatIH eka juvAna gayelo ne enI sAthe cAlI gayelI. paNa e nisteja nIkaLyo. prazasti pAchI vaLI to kharI paNa te bolI: yuvAna kanyA gharamAM Akho divasa ekalI hoya tyAre AvuM banavuM saheluM che. paNa huM mAphI mAMguM chuM. utsava raDI paDaloH 'tane ATaluM bAla ApyA pachI ya cAlI javuM gamyuM. bahena?' ane pachI svagata bolyoH ApaNA to sAthI be:viTaMbaNA ane vyathA. gharamAM pravezeluM sukha have sthira thayuM hatuM. utsave prazasti khAtara lagna na karyAM. eka chokarAne dukAnamAM rAkhelo ene putra jevo mAnIne prema Apyo. eka divasa utsavanI anupasthitimAM uMcApata karI gayo. utsave potAnlR jAtane e ja vAkya harI kahyuMH ApaNAM to sAthI eH viTaMbaNA ane vyathA. AghAtanA pratyAghAta be hoI zake. eka, ApaghAta. be, adhyAtma. utsavanI bhItarI duniyA palaTAtI jatI hatI. koI saMte gAyelI upadezI kaDI enA hRdayamamAM saravaLatI hatIH saguM tArUM koNa sAcuM re, sAsariyAmAM ? pApano te pAyo nAMkhyo, dharamanA kei te thAryo DAhyo thaIne tuM dabAyo re! utsarve eka divasa hAthamAM kAgaLa, pena lIdhA ne ATaluM lakhyuMH bahena, ahIM je che te tAruM che, tArA mATe che. sukhapUrvaka raheje. saMsArI thaje. koIne upayogamAM Avaje. jIvanano marma e che ke koIne sukhamAM sahAya karavI. huM jAuM chuM mArI zodha na karIza. huM to bahena co2 roTalAno dhaNI! -tAro bhAI utsavane tyAra pachI joyo nathI. kAre che ke dezabharanI haoNspiTalomAM chupAIne sevA karavAnuM enne vrata lIdhuM che. bhItaranI zAMti eNe prApta (kramaza:) ane prazasti te lAvIne ja rahI. utsave te paheryuM tyAre prazastinA karI lIdhI che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana | 27 jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 48 | DaoN. kumArapALa desAI [jayabhikhkhanA vipula sAhityamAM mAnavajAta mATeno asIma prema ane jIvanamAMgalyanI akhUTa zraddhA tulasIkyArAmAM mUkelI ghInA dIvaDAnI peThe pragaTe che. emanuM sarjana sAMpradAyikatAonI sImAone vIMdhIne jIvanasparzI sAhitya banI rahyuM ane enuM rahasya temanI carama jIvanasAdhanAmAM gopAyeluM che. AvA gujarAtI sAhityanA prasiddha sarjaka jayabhikhkhanA jIvananI eka ghaTanA joIe A aDatAlIsamAM prakaraNamAM.] siMha kadI khaDa khAya kharo? jayabhikhkhanuM jIvana eTale khumArI ane mastIno paryAya. koI evo atUTa saMbaMdha ke baMne kalAkonA kalAko sudhI vAta kare. parasparanI anyanA pAse emanA jIvananuM sukAna hoya ane e pramANe jIvana bhAvanAonuM AdAnapradAna kare. ekabIjA mATe rAtadivasa ciMtA seve. gALavuM, e emane saheje maMjUra nahIM. AvI khumArI jALavavA jatAM eka divasa jAdugara zrI ke. lAlane thayuM ke mastImAM jIvatA AvanArI AphatonI saheje phikara kare nahIM. 'paDaze evI devAze' ema jayabhikhkhane mATe mAre kazuM karavuM joIe. jemaNe sAme cAlIne pitAno mAnIne anyAyanA prasaMgoe Akhara sudhI laDI levAmAM mAne. Ave koI vAraso lIdho nathI, emane kaI rIte kazuM levA samajAvI zakAya? vakhate koI prakArano bhaya emane sparze nahIM. Arthika nukazAna thatuM emaNe khUba vicAra karyo. ke. lAle emanA patnI puSpAbahena samakSa hoya ke jAnanuM jokhama hoya, topaNa saheje Dage nahIM. bhalabhalA potAnI bhAvanA vyakta karI. e baMne jayabhikhkhanI bephikara mastI camarabaMdhIne sAcuM kahI detI vakhate teo enA pariNAmono bhAgya ane aTaMkI khumArIthI pUrepUrA paricita hatA. manamAM evI pUrI dahezata ja vicAra karatA. gvAliyara pAse jaMgalothI gherAyelA zivapurInA hatI ke A murabbI koI sahAya ke madadano svIkAra karaze kharA ? bIjI gurukuLamAM abhyAsa karyo, sAdhujanonI vacce saMskAra pAmyA, paraMtu bAju ke. lAlane thatuM ke mane jAdukalAnI duniyAmAM nAma rozana karavA kyAMya kazuM anucita lAge to enI sAme bephikara banIne avAja mATe madadarUpa thayelA hamadarda jayabhikhkhane AvI paristhitimAM huM madada uThAvatA hatA. A saMsthAno hetu vidyArthIone jainadarzanamAM pAraMgata na karuM to sAva naguNo kahevAuM! AthI ke. lAla ane puSpAbahene banAvIne videzamAM jaina dharmanA prasAra mATe mokalavAno hato. nakkI karyuM ke eka vAra prayatna to karI laIe. jo teo svIkAre to jayabhikhkhane e rIte videza mokalavAnI taiyArI paNa thaI cUkI, kiMtu sAruM. Ameya ke. lAla jyAre ghera Ave, tyAre emanAM patnI puSpAbahena e samaye eka matabheda Ubho thatAM emaNe AkhI kArakIrdi hoDamAM avAranavAra miThAInuM ke koI cIjavastunuM pekeTa laIne Ave. AthI mUkI ane videza javAno InkAra karyo. ke. lAle ghera AvIne jayabhikhkhanA hAthamAM pekeTa mUkyuM. emAM ghaNI emanI mastI paNa evI ke varSothI DAyAbiTIsano vyAdhi hovA moTI rakama hatI. jayabhikhkhae e kavara hAthamAM lIdhuM. emane tAga chatAM enI kyAreya kazI paravA karI nahIM. cA pIe to 'Dabala khAMDavALI maLI gayo ke A kavaranI aMdara calaNI noTo che. jIvanabhara khumArIthI pIe ane pote nirAMte mIThAI Aroge ane mitrone paNa premathI jIvanAra jayabhikhkhuM mauna rahyA. Aja sudhI sahune madada karanArane khavaDAve ! kiDanInI takalIphane kAraNe pagamAM sojA rahetA hatA ane koI svajana sAcA bhAvathI sahAya karavA doDI Ave, tyAre kevI AMkho to bALapaNathI ja nabaLI hatI. blaDaprezara paNa rahetuM hatuM. AnaMdazoka-mizrita lAgaNI thAya! emAMya ke. lAla sAthe to abhinna ATalA badhA rogo dehamAM vasatA hatA, chatAM eno jarAya bhaya nahIM. hRdaya hatuM. emanI vAtano spaSTa ke tatkALa asvIkAra paNa karI zake DaoNkTara tapAsa karIne kahe ke tamAre jarA vizeSa dhyAna rAkhavAnI jarUra nahIM. che, tyAre kahetA ke "DaoNkTara! cothanI pAMcama thatI nathI. huM mojathI hAthamAM kavara hatuM ane jayabhikhkhuM UMDA vicAramAM DUbI gayA. ke. mardanI mAphaka jIvavAmAM mAnuM chuM. mArA prAraMbhanA pustako hatAM lAla emanA caherA paranI avaDhavane pArakhI gayA eTale tarata kahyuM, javAMmarda', "hiMmate mardA" ane "eka kadama Age.' paNa mardanI 'A kavara tamAre mATe nathI. jayabhAbhIne mATe che. emane ATaluM mAphaka hiMmatapUrvaka jIvIne jiMdagInA Agekadama bharavA cAhuM chuM." ApavAno to mAro hakka kharo ne! huM AvuM tyAre mAruM kevuM sarasa kavacit to evuM banatuM ke emanI moja-mastI joIne DaoNkTaro Atithya thAya che ane emanI talasAMkaLIno svAda to mArI dADhe vaLagI svayaM emanuM darda kahevA lAgatA. jayabhikhkhuM emane hatAza thavAne gayo che.' badale hiMmatapUrvaka jIvavAnI ke pachI jIvananI javAMmardInI koI ghaTanA jayabhikhkhae kahyuM, "ke. lAla! tamane huM dilathI cAhuM . eTalA varNavatA. ene pariNAme kyAreya koIne emanI Arthika muzkelIno cAhuM chuM ke tamAre mATe mAro prANa paNa ApuM; paraMtu tame A kavara khyAla Avato nahIM. emano AtmIya saMbaMdha zrI ke. lAla sAthe baMdhAyo. pAchuM laI jAo.' Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prabuddha jIvana mArca, 2013 ke. lAle kahyuM, 'jo tame jAna ApavA taiyAra cho, to pachI mAruM dIdhuM. mahAna jAdugara ke. lAle pekeTane khissAmAM pAchuM to mUkyuM, paNa ATaluM mAna rAkho ne! emAM zuM?' manamAM vaLI eka navo savAla jAgyo. e divase sAMje jayabhikhkha ke. jayabhikhkhanA avAjamAM lAgaNIbhInI kaThoratA AvI ne bolyA, lAlanA zomAM gayA hatA. ane ke. lAlanI jAdukalA para satata prasannatA 'tame mArI jAna mAgI lo to vAMdho nathI, paNa A to tame mArI zAna pragaTa karatA rahyA, paraMtu e rAtre ke. lAlane UMdha na AvI. sAmAnya mAgo cho. Aja sudhI koInI pAsethI kazuM lIdhuM nathI. tamArI pAsethI rIte to divasabharanA zramane kAraNe ke. lAla pathArImAM paDatAMnI sAthe kaI rIte laI zakAya? ja nidrAdhIna thaI jatA, paraMtu e divase emane hRdayamAM kaMIka becenI ke. lAle kahyuM, 'tamArI bImArIono mane aMdAja che. tamArI lAgatI hatI. Avakano mane khyAla che. mane thayuM ke A rakama tamArA IlAjamAM emanAM patnI puSpAbahena jANatAM hatAM ke A jAdugarane koI upayogamAM Avaze." navI AITamano vicAra Ave eTale emane divasa ke rAtano koI jayabhikhUe kahyuM, 'tame dhAro cho evuM kazuM nathI. bhAre mastI khyAla na raheto. manamAM e vicAra satata ghoLAto rahe. jyAre e ane khamIrathI jIvuM chuM ane e ja mArI dolata che. tame to badhuM jANo "AITama' taiyAra thAya tyAre ja jaMpa vaLe. AthI puSpAbahene cho.' sAhajikatAthI kahyuM, "kema, koI navI AITamano vicAra karatA lAgo 'tamArA jevA moTA lekhakane huM zabdomAM nahIM pahoMcI zakuM. tamane cho?' samajAvavuM e mAre mATe zakya nathI. paraMtu eTaluM kahuM chuM ke A tamAre ke. lAle kahyuM, "nA, evuM nathI. Aja sudhImAM mArI jAdukalAthI mATe nathI. jayAbhAbhIne mATe che. ke. lAle jhaDapathI vAtanuM samAdhAna karoDo lokone huM maMtramugdha karI zakyo chuM. mArA AtmavizvAsathI meM karavA prayatna karyo. dhAryA kAma siddha karyA che; paNa Aje jayabhikhkhane samajAvavAmAM huM jayabhikhUe kahyuM, 'kadAca huM kaMI rakama levAno vicAra karuM, paraMtu niSphaLa gayo. AvuM banyuM kema?' jayA to nahIM ja le. jeNe majhiyArAmAMthI eka camacI sudhdhAM levAno puSpAbahene UbhAM thaIne ke. lAlane pANIno glAsa Apyo ane vicAra karyo na hoya e kaI rIte A rakama leze?' eka gRhiNInI mAphaka samajAvatAM kahyuM, "mane to ema lAge che ke A vAta sAMbhaLIne ke. lAla stabdha thaI gayA. emane khyAla hato ApaNe e rakama svIkAraze evuM mAnavAmAM ja bhUla karI, ene kAraNe ke A lekhaka achatabharI Arthika sthitimAM jIve che. emane madada karavA ApaNane manamAM vasavaso thAya che; paraMtu ApaNe emane oLakhI na mATe emano AtmIya jana evo jAdukalAno eka kImiyAgara Avyo zakyA enuM emaneya duHkha thatuM haze ne!' hato. ekane ghaNI jarUra hatI ane bIjAne ApavAnI tAlAvelI hatI, pupAbahenanI samajAvaTathI ke. lAla zAMta thayA ane e pachI ke. chatAM sAva judI ja sthiti sarjAI hatI. lAla jayabhikhkha sAthenA potAnA snehasaMbaMdhanA vicAramAM DUbI gayA. ke. lAlanI AMkhomAM jhaLajhaLiyAM joIne jayabhikhkhae kahyuM, "koI koI jJAtino saMbaMdha nahIM, koI sagAsnehI nahIM. vyavasAyanA sAthI aham nathI rAkhato, paNa jiMdagInA be-traNa siddhAMtonuM pAlana karI nahIM, samAna kSetranuM koI sakhya nahIM; chatAM evo saMbaMdha ke jyAM satata rahyo chuM. eka to e ke bApadAdAnI kamAyelI milakatamAMthI eka pAI naryo sneha ja vaheto hoya. saMbaMdhonA cokaThAmAM na goThavAya tevo paNa meM nathI lIdhI. bIjuM ke evI rIte dIkarAne eka paNa pAI ApIne saMbaMdha. baMne ekabIjAne maLavA mATe Atura rahetA ane maLe tyAre parAvalaMbI na banAvavA ane trIjuM kyAMya nokarI na karavI ane ekabIjA para varasI paDatA hatA. aNahakanI eka paNa pAI gharamAM AvavA na devI.' (zrI rajanIkumAra sarjaka jayabhikhkhuM emanA vicAramAM makkama hatA ane jAdugara ke. paMDyA, gujarAta samAcAra 'gulamahora', 28-12-1981). lAla koI paNa rIte A rakama ApavA cAhatA hatA. AvI dvidhAbharI A sAMbhaLIne ke. lAle potAno dAva badalyo. emaNe kahyuM, sthitinI ke. lAle jayabhikhkhanA parama mitra nAnubhAI zAstrIne jANa bAlAbhAI, Aje huM je kaMI chuM te tamAre kAraNe chuM. AthI mArI karI ane kahyuM, "mAre emane A agiyAra hajAranI rakama ApavI che. saMpatti para paNa tamAro hakka gaNAya. vaLI huM to tamAro janmojanmano hajI vadhAre karI ApavI che; paNa koI kALe jayabhikhkhuM e svIkAravA bhAI chuM ane sagA bhAIthI paNa ApaNI vacce vizeSa sabaMdha che. to taiyAra nathI.' tame tamArA bhAInuM mAna rAkho.' nAnubhAI zAstrI jayabhikhunA aTaMkI svabhAvathI pUrNa paricita are, ke. lAla, Avo Agraha zA mATe ? vicAro to kharA ke jeNe hatA eTale emaNe kahyuM, "eka kAma karIe. mArA svajana cInubhAI bApanuM nathI lIdhuM, te bhAInuM kevI rIte le? cAlo, have nAsto karI bhaTTanAM putrI pallavIbahenanA lagnanA maMgala prasaMge huM, tame, rAjakoTanA laIe." prasiddha prakAzaka zrI rasikalAla phUlacaMda mahetA ane jAmanagaranA Ama kahIne jayabhikhkhae hasatAM hasatAM e pekeTa pAchuM ApI aNadAbAvA saMsthAnA mahaMtazrI zAMtiprasAdajI mahArAja ahIM maLavAnA Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 prabuddha jIvana chIe. mahArAjazrIne vAta karIne koI mArga khoLIzuM.' lIdhuM ane kahyuM, 'tamArI vAta amane kabUla. enA dvArA sAhityanI lagnaprasaMga Avyo. e rAtre lagnanI dhamAla-pravRttithI thAkI gayelA judI judI pravRtti karIzuM. mAtra zarata eTalI ke enuM nAma 'jayabhikhkha jayabhikhkha nidrAdhIna thayA hatA, tyAre anya sahu ekatrita thayA. ke. sAhitya TrasTa' rAkhavuM.' lAle mitro samakSa saghaLI vAta karI ane kahyuM, "zrI jayabhikhubhAI zAMtiprasAdajI mahArAje paNa Agraha karyo, tyAre jayabhikhkhae A varSamAM sAThamA varSamAM praveza karaze, to emanA zubhecchako, kahyuM, 'TrasTamAM je kaMI Avaka thAya te rakamamAMthI eka paiso paNa mArA snehIo, mitro ne paricita varge teonI sAhityasevAne lakSamAM laI aMgata upayogamAM na letAM sAhityasevAnA pracAra arthe eka TrasTa banAvI AjIvana tapazcaryA ne tyAgane sanmAnI eka thelI arpaNa karavI joIe. te rakama tene suparata karavI ane temAMthI mAruM sAhitya ane mAruM priya ane te thelI ochAmAM ochI pacAsa hajAra ane bane to eka lAkhanI sAhitya pragaTa thayA kare." (mahaMtazrI zAMtiprasAdajI ma. vedAMtAcArya, bhegI karavI. temane aMgata rIte ApavI, jethI teo potAnuM zeSa jIvana 'gujarAtanuM eka aNamola ratna', jayabhikhkhuM smRtigraMtha, pR. 37) sAhityasevAmAM nizcitapaNe gALI zake ane janatAne apUrva sAhitya chevaTe 'jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa'nI racanA thaI. kono vijaya thayo? sAthe emanA anubhavapUrNa jIvanano lAbha maLyA kare. teoe koInA ke. lAlano ke jayabhikhuno ? hakIkatamAM baMnenA advitiya maitrIsaMbaMdhano upara Aja sudhI avalaMbana rAkhyuM nathI, svataMtra jIvana gALyuM che ne vijaya thayo ane e samaye zarU thayelI jayabhikhkhuM sAhitya TrasTanI have uttarAvasthAmAM koInA para avalaMbananI AzA na karavI paDe te pravRtti dhIre dhIre vikAsa pAmatI gaI. gujarAtI sAhityanA sarjakanI hetuthI Ama karIe to kevuM?' sahue e vAtane harSathI vadhAvIne AnaMda smRtimAM ATalI badhI pravRtti karatuM TrasTa virala banI rahyuM. pragaTa karyo. (mahaMtazrI zAMtiprasAdajI ma. vedAMtAcArya, 'gujarAtanuM eka vizvavikhyAta jAdugara zrI ke. lAle A zrI jayabhikhkhuM sAhitya aNamola ratna', jayabhikhkhuM smRtigraMtha, pR. 36) TrasTanA eka kAryakramamAM kahyuM hatuM ke, 'duniyAmAM mAnavInA maitrIsaMbaMdhathI badhAnI sAme eka ja savAla hato. jayabhikhkhanI svamAnI prakRtithI anya koI moTo jAdu nathI!' sahu koI paricita hatA. emane A vAta karavI kaI rIte? ke. lAla e maitrIsaMbaMdhanI madhura suvAsa sAhitya dvArA Ajeya copAsa vahI jevA kuzaLa kalAkAra paNa niSphaLa gayA, to koNa emane samajAvI rahI che. (kramaza:) zake ? jAmanagaranI sevAbhAvI saMsthAnA mahaMta zrI zAMtiprasAdajI 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, mahArAje ciMtAnI sthiti joIne sahune kahyuM, 'e vAta huM karIza. huM amadAvAda-380 007. Teliphona : 079-26602675. jayabhikhubhAIne barAbara samajAvIza ane teo avazya svIkAraze." mobAIla : 09824019925. sahu mitro ati AnaMdita thayA. manamAM vicAryuM ke A ja zubha muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAna samaya ane maMgala divasa che, to atyAre ja jayabhikhkhane vAta karIe. AthI badhAe bharaUMghamAMthI jayabhikhkhane jagADyA ane pUjya prabuddha jIvana nidhi phaMDa zAMtiprasAdajI mahArAje emanI madhura bhASAmAM jayabhikhkhane saghaLI 5000 minAkSIbena ojhA vAta karI. 3001 praviNA sI. ghaDiyALI jayabhikhkhae AvI koI rakama levAno InkAra karatAM kahyuM, 5000 ketakI dAmajI visarIyA mahArAja, siMha kadI khaDa (ghAsa) khAya kharo? meM kadI sarasvatI vecI lopA bharatabhAI mAmaNIyAnA smaraNArthe nathI ane lakSmInI upAsanA karI nathI.' 5000 khImajIbhAI DI. vIrA zAMtiprasAdajI mahArAja ane ke. lAle punaH ati Agraha sAthe rakama ApavA prayatna karyo, tyAre aMte jayabhikhkhae kahyuM, "Ano 5000 maMjulA maNIlAla vorA svIkAra karuM chuM ane mArA taraphathI 101 rUpiyA umerIne parata karuM 2000 ema.bI. vorA 25001 vaLI eka navI samasyA UbhI thaI. have A rakamanuM karavuM zuM? loka sevaka saMgha-thoraDI jayabhikhUe kahyuM, "basa, emAMthI koI sadakArya thAya, sAhitya ane 22,40,774 AgaLano saravALo mAnavatAnA mUlyone uttejana Ape evuM kazuMka karo." 1,21,000 zrI bipinacaMdra kAnajIbhAI jaina ke. lAlane thayuM ke emanI vAtano svIkAra karyo nathI, paraMtu 1,00,000 zrImati rasilAbena mahendrabhAI jhaverI jayabhikhkhuM sAhityapracAra mATe sahayoga ApavA taiyAra thayA che. haste zrI yAtrikabhAI jhaverI havAmAMthI pakSI kADhanArA A jAdugare e pakSInuM pIMchuM barAbara pakaDI 24,61,774 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana-svAgata 30 prabuddha jIvana mArca, 2013 pustakanuM nAma : saMjIvanI lokahRdayamAM prabhubhaktine jAgRta karavA mATe karela zrI upadezamALA graMthodrA cUMTelo zloka saMcaya A prayatna dhanyavAdane pAtra che. mULa graMthakAra : pU. dharmadAsagaNi mahArAjA bhaktAmara stotra' eka evuM stotra che jenA saMpAdaka : muni udayaratna vijayajI ma. uDo. kalA zAha para aneka graMtho racAyA che. "navasmaraNa'mAM sthAna prakAzaka : zrI ratnodaya ceriTebala TrasTa pAmela eka advitIya bhaktikAvya che. ajaya Ara. zAha, C/o vinaya meDikala, DaoN. Ara. pI. roDa, muluMDa (vesTa), muMbaI mahAsatIjIe racela "sacitra zrI jinendrabhakti' usmAnapurA cAra rastA pAse, Azrama roDa, 400080. phona : 25673587. graMthanI keTalIka vizeSatAo che. jemAM sau prathama amadAvAda-380014. pAnA : 58, AvRttiH 1 oNkTo. 2011. A graMtha hAthamAM letAnI sAthe ja enuM uDIne AMkhe : 9328205367. kacchanI dharatI eTale sUkI dharatI evI eka vaLage tevuM raMgIna kavara peja atyaMta AkarSaka banyuM prAptisthAna : A. vi. rAmasUrIzvarajI tattvajJAna mAnyatA rahI che. paNa nA, A dharatI para vRkSane che. pU. sAdhvIjIe 'bhaktAmara' viSayaka anya saMskRta pAThazALA, zAha bhuvana, dharmanAtha cAhanAra, vuM kSo ne uche 2nA2, dharatInI, kRtiono paricaya ane bhakatAmaranA racayitAno. derAsaranI sAme, kArTara roDa naM. 1, borIvalI paryAvaraNanI, jIvanamAtranI ciMtA karanAra evA kathAtmaka paricaya Apyo che. sauthI agatyanI (pUrva), muMbaI-400 066. dharatI premI viralAo vase che. emAM eka che ela, vizeSatA to e che ke pU. sAdhvIjIe dareka zloka, phona: 9821172603 (ghIsulAlajI chAjeDa) DI. jemaNe DaoN. gulAba deDhiyAne A pustaka tenA dareka zabdano artha gujarAtImAM) tyArabAda mUlya : 100, pAnA : 64, AvRttiH 1, vi. lakhavAnI preraNA ApI. ela. DI. mAtra vAto teno bhAvArtha gujarAtImAM, pachI saMskRta zlokanuM saM. 2067. nathI karatA, upadeza nathI ApatA pAyAnuM mAtabara lipyAMtara-aMgrejImAM, tenI samajUtI, zlokanI pUjya saMyamI bhagavaMtonA jIvanamAM Dagale ne kArya karanAra vyakti che. ane teo evA to Rddhi, maMtra, yaMtra, tenuM vistRta vivecana, jarUra pagale seMkaDo muzkelIo Ave che. paraMtu evI haThIlA che, emanAmAM evI dhagaza che ke pote paDe tyAM nAnI nAnI kathAo ane aMtamAM zlokanI paLomAM temanA kadama Dagumagu na thAya tevI gAMThanA gopIcaMdana karI kacchanI dharatI mATe phaLazruti ApavAmAM AvI che. citrathI prabhu saMjIvanI pU. dharmadAsagaNI mahArAjAe pAyAnuM kaMIka karavAnI jIda rAkhe che. bhaktimAM vizeSa abhivRddhi thAya che ane upayoga'upadezamALA" graMthamAM pharamAvI che. temAMthI cUMTelI A pustikAmAM koTi vRkSa abhiyAnanI pUrvaka tenuM paThana thAya ane ekAgratA keLavAya te keTalI auSadhio A pustakamAM varNavelI che. pravRttine biradAvI che. jANItA ane mAnItA hetuthI A pustaka taiyAra karavAmAM AvyuM che. tapAgacchanA samudAyo vaccenI nircAja prItine lekhaka DaoN. gulAba deDhiyAe saraLa bhASAmAM vRkSa X X X ahIM darzAvavAno prayatna karavAmAM Avyo che. svaabhiyAnanI pravRttinI rajUAta karI che ane sAbhAra svIkAra svAdhyAya arthe cuMTAyela A phUlachAba so prakati devo bhava' kahIne prakatinA cAhaka (1) najhamAnA mahAtmAonA hRdayanuM AbhUSaNa bane tema che. banavAnI preraNA ApI che. lekhaka : nAganAtha mA. askulakara saMvarapradhAna munijIvanamAM saMvarane badale vAMcavA vasAvavA ane anyano vAMcavAnI prakAzaka : sa. mInA nAganAtharAva askulakara Azrava ja agatyano bhAga bhajavato rahe che. ane preraNA Ape tevuM A pustaka paryAvaraNanuM rakSaNa 38/3, vAsudeva bilDIMga, ThAkuradvAra, muMbaItemAMya zubha AzravanA sthAne ghaNIvAra azubha hatA karavAnI ApaNI pharaja mATe jAgrata kare che. 400 002. mUlya : 130, pAnA : 144, Azrava ja AvI jAya che ane rAgadveSanI pakaDa XXX AvRttiH prathama, 2012 phebruArI. baMdhAI javAne kAraNe zubhane badale azubha karmo pustakanuM nAma : sacitra zrI jinendrabhakti (2) mArI priya TUMkI vArtAo ja baMdhAtA jAya che. (yaMtra, maMtra, artha, bhAvArtha, bodha sahita) saMpAdana : rameza bhojaka parasparano dveSabhAva dUra thAya ane vizuddha lekhaka : sAdhvI zrI pavitrAkumArI prakAzaka : navabhArata sAhitya maMdira, 134, saMyamayAtrA AgaLa vadhatI rahe te hetuthI (lIMbaDI, ajarAmara saMpradAya) zAmaLadAsa gAMdhI mArga, muMbaI-400 002. 'upadezamAlA'nI amuka cUMTelI gAthAo, prakAzaka : zrI vAgaDa vizA osavALa sthAnakavAsI mUlya : 130, pAnAM : 144, AvRttiH prathama, gAthAkramAMka, bhAvArtha ane zIrSaka sAthe ahIM rajU jaina saMgha (cIrAbajAra) 2012 phebruArI. karavAno upakrama che. prAptisthAna : zrI vA. vi. o. sthA. jaina saMgha (4) koTi vRkSa abhiyAnaA graMtha pU. mahAtmA ane zramaNI bhagavaMtonuM cIrAbajAra, 13/19, ena. ena. zAha lena, lekhaka : buddhicaMdabhAI mArU jIvana Adarzamaya bane tevo che. vijayavADI, svAgata haoNTalanI galImAM, prakAzaka : kaccha IkolojI phAunDezana, bidaDA, XXX cIrAbajAra, muMbaI- 2, phona : 22082444. mUlya rUA.30/- pAnA:80, AvRtti:prathama, 2005. pustakanuM nAma : "vRkSa mArA jAtabhAI mUlya : jJAnArthe rUA. 300/-, paDatara kiMmata : rUA. * * * koTivRkSa abhiyAnanA praNetA zrI ela.DI. rANA pa30/-, pAnA : 292, AvRtti: 1, vi. saM. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, lekhaka : DaoN. gulAba deDhiyA 2068. gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063. prakAzaka ane prApti sthaLa : nityAnaMda epArTamenTa, pU. sAdhvI pavitrAkumArI mahAsatIjIe mobAIla naM. : 9223190753. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2013 paMce paMthe pAtheya... anusaMdhAna pRSTha chellAnuM cAlu baLada gajA u52no boja kheMcI jato hoya tyAre enA paga DagamagatA hoya che ne moMmAM phInA jhAga AvI jAya che. nathI kheMcAtuM topA e gADuM kheMce jAya che. muktAbahenanA vicArono paDagho pADatA hoya tema paMkajabhAI bolyA; 'muktA, A lokonI vAta paNa sAcI che. kAyamI bImAra chokarI pAse kAmakAja choDIne besI rahevAnuM emane na ja posAya.' muktAbahena hajIye vicAramAM DUbelA che. thoDIvAra kazuM ciMtana karatAM cUpacApa besI rahyAM pachI emaNe dhImethI pelI strIne pUchyuM: "huM tamArI dIkarIne laI jAuM?' 'AnI sA2vA2 ka2zo ?' 'kema?' 'be'na AnI sA2vA2 tame naI karI zako. rastAmAM ja I marI jAze to amArI hArye namaya pApa lAgaze ThAmukanuM 'evuM kAMI nahIM thAya. tame mane ene laI javA do.' dIvAlanA Teke bheTelA pAlAe bhIDIno chello dama laI TUMkuM tyAM ja pheMkyuM ne bohyo. bahena A choDIne be jAvAnuM kahe che te Imane huM jAvA de ne. muktAbahene pakaDyuM ke polAnA avAjamAM khuzI che, kazAthI chUTavAnI evo muktAbone sAme joyuM; 'tama tamAre hI jAva A soDIne paNa...' prabuddha jIvana mAM laI jAzo bAI hAtha laMbAve te pahelAM pazalAe 'mArI saMsthAmAM, tyAM huM ane sAcavIza, enI samaDInI jema jhapaTa mArIne paMkajabhAInA sA2vA2 karAvIza.' hAthamAMthI paisA laI lIdhA ne jIbhathI TeravuM bhInuM karI, eka-eka noTa alaga karI enA kALA hoTha phaphaDAvato gaNavA lAgyo. paNa zuM? muktAbahenane samajAyuM nahIM. paMkajabhAIne paNa Azcarya thayuM. hajI A mANasane zuM kahevAnuM bAkI rahI jAya che ? pAlAe enI patnI sAthe arthasabhara dRSTithI joyuM. muktAbahena ane paMkajabhAI joI zakatAM nathI eTale eNe enI patnIne aMgUTho ane vacalI AMgaLIthI paisA gaNato hoya tema AMkAro karyo. paMkajabhAIe pUchyuM: 'tamAre kazuM kahevuM che ?' 'hA, bhai.' bAI bolI. 'zuM ?' 'huM tamane peTa chUTI vAta karI dauM, A choDInAne huM paNa kevI chuM..." lIdhe ame bau nakasAna veThyuM che. ame keTalAya di kAme nathI jaI zakyAM.' 'tame sArAM ja cho...' paMkajabhAIne kSaNavAra mATe zuM bolavuM te na sU. muktAbahena paNa maunamAM garaka thaI gayAM. emaNe paMkajabhAIno hAtha pakaDI lIdho. patipatnI vacce nIrava saMvAda thayo. paMkajabhAIne samajAyuM ke emaNe zuM karavAnuM che. paMkajabhAIe khissAmAMthI eka so rUpiyAnI dasa noTa kADhI kahyuM; 'lyo, bahena A paisA tame rAkho.' 'paNa tamAre mArI eka vAta mAnavI paDaze to ja huM mArI choDIne be jAvA daIza.' have A bAInI zuM IcchA che ? muktAbahenane AzaMkA jAgI. e zuM Icche che ? e koI azakya mAgaNI karI potAnI dIkarIne laI javAnI nA kahI deze to ? to A bALakI kazI sAravAra vagara mRtyunA mukhamAM dhakelAI jaze. paMkajabhAIne aAgamAM upajyo. emane thayuM, dIkarI mATe raDIne A bAI nATaka kare che, kazuMka meLavavA mATenA bhAgarUpe. e jANI gaI che ke bAI pUtaLInI jema besI rahI. eNe hAtha na laMbAvyo. paMkajabhAIe kahyuM, 'laI lo, huM tamane muktA ene e jo vadhu paisA Iccho to te paNa rAjI thaIne ApuM chuM...' Apaze. paMkajabhAI paNa A jANe che. apaMga ane pIDita bALAo mATe muktA potAno jIva ApavA taiyAra thaI jAya tema che. paNa bAI judI mATInI nIkaLI. eNe kahyuM; 'be'na tame mArI A choDI 52 ne mArA 52 u5kA2 karyo che eTale huM tamArI pAMhethI paisA naI lauM...' pAryo. trIjI vAra noTo gaNI rahyo hato. 'be'na tamArI vAta sAcI che...' bAIthI raDI paDAyuM. enA DUsakAM sAMbhaLI muktAbahene pUchyuM, ke eNe thIMgaDAMvALI luMgI vIMTI hatI ne zarTanuM khissuM 'tame raDo cho kema ?' UtaraDAI gayuM hatuM. paisA mUkavAnI jagyA nahotI enAM vastromAM. bAIe paisA nahIM levAnI vAta karI tyAre e paisA gAvAnuM acAnaka baMdha karI DoLA kakaDAvyA : 'satanI pUMchaDI thA mA. hAthamAM AvelI lakhamIne pAchI vALuM evo mUrkhA huM nathI.' pAlAne dahezata jAgI : A sAheba ane bena paisA rakhene pAchA le leze to ? e jhaDapathI bahAra nIkaLI gayo. eka sAthe hajAra rUpiyA eNe chellA kyAre joyA hatA te payA ane barAbara yAda na hatuM. e havAmAM UDato hato. ane potAnI dIkarIthI alaga thavAno saheja paNa vasavaso nahoto. ane paisA maLyAnI khuzI hatI. A hajA2 rUpiyA e enI IcchA mujaba-dArU pIvAmAM, jugAra ramavAmAM ke bIjI koI paNa rIte vAparI zake tema hato. ene koI pUche tema nahotuM. 'ame pAchA levA mATe paisA nathI ApyA...' muktAbahene kahyuM, 'e tuM tArI pAse rAkha.' hA paisA to gyA.... '?' 'mAro gharavALo le gyo. I mArI pAMhe eka 'kaI vAta ?' 'A choDIne lIdhe ame dADIe na jaI zakyA I kharuM pA... 'paNa zuM ?' 'paNa mI Ine marI jAvAnuM kIdhuM I ThIka na karyuM. eka to jalamathI ja karamanI kaThaNAI tene AvI che ne uparathI huM janetA thaine Ine maravAnuM kAuM chuM... 31 zakatI, paNa tame to Ine kazA savA2tha vagara tamArI hAre Aza2mamAM le jAvA tiyA2 thyA cho muktAbahenane sAruM lAgyuM. chevaTe mA te mA. mAno prema jItI gayo. potAnI apaMga dIkarIthI khUba kaMTALelI e bAIno mAtRprema aneka avarodhone atikramIne pragaTa thayo hato, AMsu dvArA pazcAttApa rUpe. bAIe raDatAM raDatAM kahyuM; 'bena huM tamArI mAphI mAMguM chuM. mane mApha karo.' tame zA mATe mAI mAgo cho ke paMkajabhAIe pUchyuM. huM jananA hai. mArI choDIne nathI sAcavI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 2 prabuddha jIvana mArca, 2013 rUpiyoya kyAM re'vA de che. mane mArIne badhA paisA taNAI gayuM. AtmAnI zuddhine zarIranA rogo rUpa Apaze te pramANe tevuM ja phaLa tene maLaze. A laI le che.' sAthe zuM nisabata? ene gaMdakI ane durgadha sAthe mATInA mAthAvALA mAnavI pAse adbhuta evuM ThIka che." muktAbahena gaNagaNatAM hoya tema paNa zuM levA devA? muktAbahene vicAryuM A vikasita magaja che. te tenI suSupta IcchAone bolyAM ne parsa ughADI pAMcaso rUpiyAnI be noTa bALakI aMdha che, baherI, muMgI che, mAMDa jIve che AkAra ApavAmAM madadarUpa thaze. tenA vikasita bAInA hAthamAM mUkI, 'le, A tuM rAkha." ane kadAca aneka rogothI grasta che, paNa eno manane te sAco khorAka Apaze. ene kAbUmAM bAIe muktAbahenanA hAtha pakaDI lIdhA; AtmA cokhkho caNAka che. melA ThIkarAnA banelA rAkhI satkAryo karaze to tenI pragati nakkI ja che. 'tame mArA bhagavAna..." koDiyAmAM cokhkhA ghIno dIvo na hoI zake? tenuM dhyeya lakSya te pAmIne ja raheze. hA, eka evuM na kaho...' jAranA sAMThA jevA bAInA ane prajJAcakSu paMkajabhAIe A bALakInuM vAta nakkI che ke phaLadrupa mATIne paNa jo sAra sukAyelA hAthamAMthI potAnA hAtha choDAvatAM nAma pADyuM urvazI...urane vaza karanArI..* * saMbhALathI, khevanAthI siMcaze nahIM, ALasu banI muktAbahene kahyuM; "huM bhagavAna nathI, bahena. (satya ghaTanA para AdhArita 'neNamAM navala nUra'mAMthI) besI raheze to mATInA koI mola nahIM rahe. paraMtu ApaNe sau phakta mATInAM pUtaLAM chIe, karmonI muktAbena pI. DagalI tenA mULIyA jo UMDA jaze, yogya evuM, ane dorIthI baMdhAyelAM. uparavALo e dorI potAnI sI. yu. zAha prajJAcakSu sevAkuMja, jarUra jaTaluM ja te upayogamAM leze to tene mIThA AMgaLIomAM rAkhI ApaNI pAse je karAve te surendranagara- (02752) 293100) 283132 phaLa meLavatAM vAra nahIM lAge.' prabhunI vAta karIe chIe. chatAM paNa ApaNe "A huM karuM chuM' devalokanA devane gaLe utarI ane teo prabhune Acamana ema samajI ahaMkArane paMpALatA rahIe chIe.." | tathA temanI banAvelI mATInI kRtine vaMdana karI bAInA kAna para muktAbahenanA zabdo ane anusaMdhAna pRSTha bIjAthI cAlu nata mastake tyAMthI ravAnA thayA. philasUphI sparzI zake tema na hatuM. dAridrayanI vAto karavA lAgyA. 'kAMI nahi ne bhagavAnane dhRNAthI dhRNA jAge che ane premathI prema. jevuM kALamIMDha dIvAloe enA pharate eka abheda durga evuM te zuM sUjhayuM ke kAcI mATIno, mAnavI ApIe tevuM pAchuM ApaNA tarapha Ave che. prema banAvI dIdho hato. rUpiyo pAse hovA tenAthI banAvyo. ane ema ja karIne, pote potAnA e jIvananuM amRta che. ahiMyA dharma ane prema moTI bIjI koI philasuphI enA jIvanamAM mahattva sarjana mATe kevA AnaMdavibhora banIne zAMtithI judA nathI. ekabIjAnA pUraka che. prema vagara dharAvatI nahotI. eNe muktAbahenane bhagavAna beThA che, kevo saMtoSa temanA mukhAraviMda para ahiMsA saMbhavI zake nahi ane ahiMsA vagara kahyAM paNa enA mATe to rUpiyA ja eno jaNAya che. eka devatAthI rahevAyuM nahi. temaNe dharma tarapha yAtrA thaI zake nahi. eTale ja bhagavAna adhiSThAtA deva hato. e ene jIvaDato hato. pUchI ja nAMkhyuM, "prabhu, tamArI pAse kyAM dhanano mahAvIre prANI mAtra pratye premano saMdezo Apelo maktAbahene bALakIne upADavA hAtha laMbAvyA. toTo che. toTo to, manuSyalokamAM hovAnI che. prema samaja che. saMvedanA che, prema parama AnaMda bAIe emane rokyA, "re'vA do. saMbhAvanA che. ahIM svargaloka to hIrA, motI, che, anaMta che. prema dvArA paramAtmA sudhI pahoMcI muktAbahena UbhA rahI gayAM. bAIe dIkarIne mANeka, jAtajAtanA ratno, sonAcAMdIthI zakAya che. UMcakI lIdhI. bALakI sAthe suMDalo eka bharAyelAM che to pachI Avo lobha zAne karyo mAkhIonuM jhuMDa baNabaNATa karatuM UDyuM. vicitra prabhu. mATIno te zo mola prabhu?' prabhu hasyA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prakAranI vAsa vadhu tIvratAthI phelAI gaI. ane bolyA, 'vatsa mATInI kiMmata jANavI muzkela | prApta thayela anudAna muktAbahena moTarakAmAM beThAM pachI bAIe che, tenAthI mahAmUlya vastu mane dekhANI nahIM!" kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa pUchyuM; "A choDIne cyAM mekuM?" devo ekIsAthe bolI uThyA, "prabhu A 'ahIM mArA khoLAmAM...' muktAbahene kahyuM. alaMkArayukta bhaMDAra, tamane yAda na Avyo! A pa001 ela. ema. paTela muktAbahenanI svaccha sADI jo I bAI kiMmatI ratno jhaverAtanI, tamane koI kiMmata na acakAI, 'tamArA khoLAmAM?' dekhANI! Azcarya prabhu Azcarya !' prabhue zAMtapaNe 8001 "hA, lAvo.' kahI muktAbahene hAtha laMbAvyA javAba Apyo, 'svargalokanA aDhaLaka ratnothI jamanAdAsa hAthIbhAI anAja rAhata phaMDa ne bALakIne potAnA khoLAmAM laI lIdhI. mAnavIne ghaDuM toya, te eTaluM ne eTaluM ja raheze, bALakIne muktAbahenane soMpI bAIe turata emAMthI vRddhi thaI zakaze kharI? jyAre A mATInI 1000 kusumabena kumArabhAI zAha ja pITha pheravI lIdhI. rameze moTarakAramAM cAvI vAta ja kaMIka aura che. temAM je vastu je pramANamAM 1000 Indubena sumanabhAI zAha pheravI. moTara surendranagara tarapha AgaLa vadhI. nAMkho, je rIte siMcana karo, te rIte tenAmAM 5000 maMjulAbena ramezabhAI pArekha prajJA cakSu muktAbahene bALakIne haiyA sarasI ugavAnI apAra zakti che. uttarottara te vikAsa 2000 panAbena kizorabhAI cAMpI, lIMTa ane lALathI emanI sADI kharaDAI. ja pAme tevI che. AMbo vAvavAthI AMbo uge kAmadAra emaNe bALakIne cUmI lIdhI. snehanA artagaLa che, bAvaLa vAvIzuM to bAvaLa ugaze. Ama manuSya 9000. pravAhamAM durgadha, gaMdakI ane aNagamo badhuM ja paNa je prakAre te tenI IcchAo, AkAMkSAone (anudAnanI vadhu vigato 29mA pAnA para). Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MARCH 2013 PRABUDDHA JIVAN 33 Thus HE Was, Thus HE Spoke : EXISTENTIALIST David Banache's synopsis on Existentialism control and didn't choose. 1. Absolute Individuality and Absolute Freedom. 2. Anxiety: We are faced with the lack of any external The Existentialist conceptions of freedom and value source of value and determination. We are faced arise from their view of the individual. Since we are all with the responsibility of choosing our own nature ultimately alone, isolated islands of subjectivity in an and values, and, in doing so, we are faced we must objective world, we have absolute freedom over our face the awesome responsibility of choosing human internal nature, and the source of our value can only nature and values for all men in our free choices. be internal. 3. Despair: In seeing the contrast between the world II. The Existentialist View of Human Nature. we re thrown into and which we cannot control and the absolute freedom we have to create ourselves, Existentialism is defined by the slogan Existence precedes Essence. This means: we must despair of any hope of external value or determination and restrict ourselves to what is under 1. We have no predetermined nature or essence that our own control. controls what we are, what we do, or what is valuable for us. III. Objections and Replies: 2. We are radically free to act independently of A. What is Freedom? determination by outside influences. 1. The problem: How can we be free if our bodies, our 3. We create our own human nature through these free abilities, and our environment are determined? choices. 2. The solution: 4. We also create our values through these choices. (a) Even though all these factors may be determined, The Existentialist View (We create our own nature.): we are more than simply these things. Our real self We are thrown into existence first without a lies beyond the reach of external determination in predetermined nature and only later do we construct virtue of its absolute individuality. our nature or essence through our actions. (b) Our freedom is a freedom of synthesis: even though EXISTENCE PRECEDES ESSENCE the many factors that go into making us and our This slogan is opposed to the traditional view that experience are determined, we can arrange them as we like. We are free to make of them, and Essence precedes Existence, according to which we are seen as having a given nature that determines what ourselves, whatever we will. we are and what our ultimate purpose or value is. We B. What is Happiness? are understood by analogy to artifacts which are made 1. The problem: How can man be happy in a world with a pre-existing idea or concept of what they will be devoid of external significance and meaning? and what they will be good for. 2. The solution: The loss of external value allows us The Traditional View (which Sartre argues against): to get value from within ourselves, a value that is ESSENCE PRECEDES EXISTENCE greater because it cannot be taken away by external The human situation for the Existentialist is thus forces. characterized by: C. How ought we to act? 1. Facticity (throwness): We find ourselves existing in 1. The problem: a world not of our own making and indifferent to our If our only moral rule is to act authentically, to choose concerns. We are not the source of our existence, our own values instead of taking them from external but find ourselves thrown into a world we don't sources, can't we really do anything we want, no matter Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 PRABUDDHA JIVAN MARCH 2013 how evil or selfish 2. The solution: a. In choosing our own nature we must choose human nature for all humanity. In order to act freely, we must not let our action be determined by any of our particular desires or interests. We must act as any free agent would act, hence we must act as we would like other people to act. b. In order to be free ourselves, we must desire the freedom of other people. To treat another person merely as an object for my use is to make an object of myself. To be free I must respect the freedom of others. c. Even though my actions are free, they are not completely arbitrary. Just as the artist, while free to create, follows the constraints imposed by her medium, so our actions, while not governed by rules, are constrained by the choices we and others have made. RESHMA JAIN The Narrators Mobile: 9820427444 PRIDE AS A HINDRANCE A Story From Aagam Katha ACHARYA VATSALYADEEPJI . English Translation : PUSHPA PARIKH Chakravarti Bharat and Bahubali the two sons of the reason?' Bhagwan Rishabhdev were very clever and best war- Rishabhdev told the two sadhvijis to go and tell riors of the kingdom. Once they were in a fighting Bahubali: mood. While they were fighting all of a sudden a great "Veera mora gaj thaki hetha utro! and good idea struck in Bahubali's mind and the hand gaj chadye Keval na hoy re!' that he raised to kill Bharat his brother-was used for (Borther please deride the elephant, while riding keshloch (plucking the hairs). Then he started towards elephant you don't get kevalgyan). Both the Sadhvijis the jungle-forest. followed what Rishabhdev wanted to convey Bahubali. Chakravarti Bharat wathcing him uttered with tears They immediately started for the forest. After reachin his eyes, 'The true victory is achieved by Bahubali ing the forest they were astonished to see their brother only. I salute him; I bow down to him. Bahubali sorrounded by the creepers, aimals and ants Bahubali became saint. but unperturbed. Bahubali while going to Ashtapada to greet Sadhvijis were happy also to see their brother so Bhagwan Rishabhdev seemed to be puzzled. He knew much deeply angrossed in the meditation. As the two that his younger brothers had become saints. He did sadhvijis could guess well the message sent by not wish to bow down to his brothers who were also Rishabhdev immediately uttered the couplet told by accompaning their father. He was proud of being el- Rishabhdev and within no time Bahubali came out of der than the two brothers. So he postponed going to his meditation and recognised the voice of his sisters. Ashtapada and started meditation which will be help- He was thinking about the message conveyed by his ful to him in achieving Keval Gyan (the divine knowl- sisters. What was the meaning of derididng the eledge). It is said and believed that one who achieves ephant? He immediately realised that he was still proud Keval Gyan does not have to bow down to anybody. of being older than his brothers and was not ready to With this idea in his mind he started his meditation. bow down to his brothers. The sisters were telling me He was so much engrossed in his meditation that he to be humble and polite. They were right. Those who was unaffected at all by all the movements around abandon everything are great and worth respecting. him in the forest. He also realised that he should not be proud of being Sadhviji Shreshtha and Brahmi asked Rishabhdev, older and immediately started for Ashtapad. On the May we know the reason why our elder brother way only he achieved keval Gyan. Bahubali has not achieved keval Gyan even after The gods also recited the heavenly music. spending a long period in meditation? what could be *** Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MARCH 2013 PRABUDDHA JIVAN Ta, FIFTH TIRTHANKAR BHAGWAN SUMATINATH Meghrath & Sumangala were the king and queen problem. Till then the child will be in the custody of the state Vinita. When the queen was pregnant of the state. Is it O.K.? Do you both agree? once upon a time the king Meghrath had to face One of the ladies did not agree to the solusome very tricky & tough problem. Two ladies came tion. She agreed to give the child to the other lady to the royal court with one child. Both of them saying that a lady will take a better care of child claimed that the child belonged to them. How can than the State. Eventhough she is not the mother. one child have two mothers? The king was very It was clear that the real mother only could much puzzled. He could not solve their problem. allow the other lady to be the mother of a child. He called them the next day. After some period the queen delivered a son At night he consulted he queen for solving the on the eighth day of the bright half of the month of two ladies" problem. The queen was very intelli Vaishakha. The king named the child Sumati gent and she told the king that next day she would because since he was in the womb, the queen attend the royal court and solve the problem. could give the right deceision. The word Sumati means good On the next day two ladies came with the child. The queen tallent. Sumati was crownd as a king. He ruled for some years told the ladies, 'How can there be two mothers of one child? but ultimately became saint. After few years of spiritual pracYou can't divide the child into two pieces and distribute the tices be achieved Keval Gyan (divine knowledge) on the elevchild. Instead it is better that I am pregnant and my child is enth day of the bright half of the month Chaitra. going to be very intelligent. So after birth he will solve your KULIN VORA. 9819667754 'zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM kathAtrayI DI.vI.DI. HI FLIRTAL WILLITI RSabha kathA | || DiNavIrakathA | kanaka para tema che tema che te 'kala pa thApA mAryA | madha cAlI nI I a Sabha kathA ll ll gautama kathAII | mahAvIra kathATI traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- be DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 250/prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA RSabhanA anaMta lablinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva- bhagavAna mahAvIranA jIvananAM jIvananAM jIvanacaritra ane tyAgI bhanAM kathAnakone jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna AvarI letuM jainadharmanA Adi tIrthaMkara bhagavAna AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM zrI RSabhadevanuM caritra ane cakravartI bharatadeva gurubhakti ane anupama ladhutA pragaTAvatI bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA ane bAhubalinuM romAMcaka kathAnaka dharAvatI rasasabhara 'gautamakathA' darzAvatI saMgItasabhara 'mahAvIrakathA' anokhI ' RSabha kathA ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNano dazya lAbha DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja. samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo + vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. + be seTa sAthe lenArane eka mahAvIra kathAnI DI.vI.DI. vinA mUlya | + beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka + keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa saMgha prArthanA samAja brAMca, Wc. No. 0039201 000 20260 + dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA mAM rakama bharI orDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI- 400 004. Teliphona 23820296, 2, InsTITayUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 2082. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R, N. I, 6067/57. Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Regd. No. MH / MR / SOUTH-146 / 2012-14 PAGE No. 36 PRABUDHHA JIVAN MARCH 2013 merA bhArata mahAna??!!?? 'to UpaDIe.' paMkajabhAIe sasmita kahyuM 'emane muktAbahena mATe garva thayo. A saMvedanazUnya jagatamAM sAva ajANyAnA duHkhathI becena thanAro keTalAM ? jenI saMvedanA jAgRta che tene ja anyamAM Izvarano aMza dekhAya che ne te ja sAcA arthamAM Astika che, IzvaraparAyaNa che. kyAreka e muktAbahenanI kasoTI karI letA ne muktAbahena haMmezAM emAM kharA UtaratAM. rameze pUchyuM, 'dIdI, ApaNe have kyAM javAnuM che?' 'hAlo, batAvuM.' chokaro ramezanI pAse besI gayo. enA caherA para moTaramAM sahela karavAnI khuzI hatI. pAlAnA dhara pAse gADI UbhI rAkhavAnuM kahI chokaro bolyo; 'AvaDuM A ghara....' muktAbahena ane paMkajabhAI gharamAM pravezyAM ene ghara kahevAnuM mana na thAya. gAra-mATInI banelI cAra bhIMto ane ghAsanA pULA, vAMsanI vaLIo para goThavIne chAyelA hatA. paDuMpaDuM thatAM khoraDAmAM rAcaracIlAnA nAme eka jhoLo thaI gayelo khATalo, gaMdA gAbhAMno DAmariyo ane gobo paDelAM, baLIne kALAM paDI gayelAM elyuminimanAM thoDAM kobhAM. daridratA evuM bihAmaNuM rUpa dharI ahIM sAkSAt hatI. rahenArAM paNa kaMgALa, nisteja ane abhAvothI grA. sUryaprakAza AvavA mATe kyAMya bArI nahotI. khUNAmAM phATItUTa, cIMtharA jevI, gaMdhAtI godaDI para eka-eka hADakuM gaNI zakAya evI bALakI sUtI hatI. hAMphatI hatI. hAtha-paga doraDI ane peTa gAgaraDI. caherA para ogharALA hatA. nAkamAMthI lIMTa vahyA karatuM hatuM te haDapacI pAse jAmI gayuM hatuM, asaMkhya mAkhIo tyAM beThI hatI dhULiyuM, chUTAchavAyAM khoraMDAthI baneluM khobA jhUmakhAM thaIne. ATaluM ochuM hoya tema e aMdha hatI ne baherI-mUMgI pA. 'nIpa.' 'e kyAM AvyuM ?' 'mahuvA tAlukAmAM.' rameze rastAmAM ja eka jaNane pUchI lIdhuM ne nIpa javAnA mArge moTarakAra doDavA lAgI. nIpa tarapha jato rasto prakRtinI suMdaratAthI bharacaka che. thoDA samaya pahelAM ja varasAdanuM jhApaTuM paDI gayuM. hatuM tene laIne sadyasnAtA vRkSonA raMga gherA ane spaSTa banyA hatA. rasto bhIno hato paNa kyAMya pANI bharAyuM nahotuM. havAmAM ThaMDaka hatI. AkAza hajuye vAdaLothI gherAyeluM hatuM. gADI nIpamAM praveza jevaDuM gAma zAMta jaNAtuM hatuM. rameze gAmanA corA para be vRddhone pUchyuM; 'ahIM koI aMdha chokarI che ? 'aMdha chokarI ? !' 'hA, sAva pathArIvaze.... 'hA che...' eka vRddhe potAnI pAse beThelAMnI sAme joyuM; 'olA pazalAnI choDInI vAta kare che..... 3 bakula dave 'hA, hA, I sAcuM, pazalAnI choDI maravAnA vAMke ja jIve che.' pachI eka chokarIne bolAvI kahyuM; 'A bhAIne pAlAnA ghera le jA.' bAreka varSano chokaro harakhAIne bolyo, paMthe paMthe pAtheya... 'AnI uMmara zuM che ?' muktAbone bALakInI mAne pUchyuM. 'pAMca-cha varaha haze.' muktAbahena nIce bhoMya para ja besI gayAM. emaNe bALakIne sparza karyo. bALakInAM lIMTa ane lALathI emano hAtha kharaDAyo. janma tharyA tyArathI ja Ama che ? hA, bena. ame to have AnAthI thAkyAM chIe.' 'thAkyAM cho ?' muktAbahenane navAI lAgI. 'hA. amAre roja AnI pAMDe ja coMTI re'vuM paDe che. eka miliTa cheTA javAtuM nathI. pAkI gaLAbaMdhaNI che. thoDI vAra raMDI melIe to Ine kUtarA tANI jAya. na koI ThekANe javAya ke na koI kAma thAya nirAMta. meM kyAM pApa karyAM haze ke bhagavAne A pAzo mArA gaLe bAMdhyo ? haiM nathI bharatI ke nathI koIne jIvavA detI.' muktAbahena stabdha thaI gayAM. A bAI sAcce ja A bALakInI mo che ? janetA che ? potAnA peTanAM jaNyAM mATe e marI jAya evuM koI mA kadIye vicAre? 'tame A zuM bolo cho ? A tamArI dIkarI nathI?' muktAbahenanA svaramAM ArdratA che. 'dIkarI che InI kyAM nA che ? paNa amAreya jIvavuM che ne, be'na. ame uDiyAM chIe. A choDI pAhe behI rahIe to kAme na javAya. pachI khAIe zuM?' bALakI pAse enI mA beThI hatI-nUra muktAbahenanI AMkho bhIMjAI gaI. daridratA vagaranI. khapATiyA jevI durbaLa, apoSaNathI paNa kevI bhayAnaka hoya che! lohInA saMbaMdhomAM pIDAtI, enimika, nai A badhAMthI sAva nispRha-pA e oTa lAvI daI zake che. mAzasanI potAne koInI sAthe kazuM lAgatuM-vaLagatuM na hoya saMvedanAne buThThI banAvI de che, jaDatA lAvI de che. tema betamAMthI bhIMtane Teke, paga laMbAvI beThelone Ama juo to A strIno paNa zuM doSa che? pAlo nirAMte bIDInuM ThUMThuM cUsI rahyo hato. ane bIjAM saMtAnonAM peTa paNa bharavAnAM che. eno bIDInA dhumADAnI gaMdha sAthe tIvra aNagamo dArUDiyo pati bejavAbadAra ane niSphikara jaNAya upajAve tevI bIjI vAsa paNa bhaLelI hatI. che. e gharamAM kazI madada nahIM karato hoya. game tema karIne A strIe gharanuM gADuM potAnA gaLe dhUMsarI nAMkhI calAvavuM paDatuM haze. gaLiyo, durbaLa (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 31muM) Postal Authority Please Note: If Undellvered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027, And Published at 385, SVP Rd,, Mumbai-400004. Temporary Add. : 33, Mohamadi Minar, 14th khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. ; Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAvIra stavana vizeSAMka LOG ) CT] varSa-61 - aMka-4 eprila 2013 * pAnA 84 * kImata rUA. 20 vizvanA samasta jaDa-cetana dravyo ane saikAlika paryAyo- avasthAonuM - saMpUrNa jJAna karAvanAra kevalajJAna (sarvajJatA)nI prApti | Bhagwan Mahavira attains omniscience (kevala-jnana) while absorbed in the highest type of maditation Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013. sarjana-sUci & jina-vacana. samaya goyama mA pamAyae dumapattae paMDuyae jahA nivaDai rAigaNANa accae / evaM maNuyANa jIviyaM samayaM goyama mA pamAyae / / (3. 10-1) 0 = Ta Ta jema vRkSanuM pILuM thaI gayeluM pAMdaDuM rAtrio vItatAM kharI paDe che, tema manuSyanA jIvanano paNa aMta Ave che. mATe he gautama ! kSaNa mAtrano pramAdana kara. A withered leaf of a tree falls down after some nights go by. Similarly the life of a man comes to an end. Therefore, O Gautama! do not be careless even for a moment. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita "nina vavana'mAMthI) me 'prabuddha jIvana nI gagAtrI 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA - 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkyuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena - 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana - 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' | 1953 thI + zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika + 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha krama kRti - kartA (1) taMtrI sthAnethI... DaoN. dhanavaMta zAha (2) A viziSTha aMkanA mAnada saMpAdikA : DaoN. kalA zAha dhanavaMta zAha (3) jaina stavana sAhitya-eka jhalaka DaoN. kalA zAha (4) anuttare saLaMgamAMsisaMpUrNa jagatamAM anuttara zreSTha che DaoN. jitendra bI zAha (5) zrI mahAvIra svAmInA sattAvIza bhavanuM stavana DaoN. kavina zAha (6) vIra kuMvaranI vAtalaDI kone kahIe re! (hAlaraDuM) zrImatI anilA hasamukha zAha 17 (7) zrI mahAvIra prabhunuM hAlaraDuM (pAraNuM) zrImatI pArUlabena bharatakumAra gAMdhI 21 (8) Ubho mada moDI DaoN. praphullA vorA (9) zrI mahAvIra svAmInuM paMca kalyANaka stavana pU. sAdhvI vRddhiyazA (10) vIra stuti - puSThisuNa DaoN. dhanavaMtIbena zAha (11) "giruA re guNa tuma taNA...." DaoN. kAntibhAI bI. zAha (12) tAra ho tAra yAtrikabhAI jhaverI (13) tuma dITha atihi AnaMda! DaoN. kumArapALa desAI (14) siddhArathanA he naMdana vinavuM DaoN. mAlatIbahena zAha (15) Aja mahArA prabhujI svAmuM juo DaoN. abhaya dozI (16) vartamAna jInavarane dhyAne DaoN. phAlganI jhaverI (17) vidAya DaoN. rekhA vorA (18) dIna duHkhIyAno belI DaoN. AratI vorA (19) durlabha bhava lahI dohyalo DaoN. pArvatI khIrANI (20) bhavadadhi pAra utAraNI DaoN. ratanabena chADavA (21) mahAvIra stavanA DaoN. puSpAbena nisara (22) bhaviSyavANI DaoN. reNukA poravAla (23) mahAvIra stavana DaoN. ketakIbena zAha (24) siddhazilA sAdhvI caityayazA (25) mahAvIra cAlIsA DaoN. haMsA esa zAha (26) mahAvIra svAmI jIvana darzana pa.pU.A. vAtsalyadIpa sUrIzvarajI (27) jaina sAhitya jJAnasatra-9 devalAlImAM saMpanna (c) Thus HE Was, Thus HE Spoke- Reshma Jain Lord Mahavir (29) Bhagwan Mahavir : Fearless Child Pushpa Parikh (30) Shantilal Shah's Mahavir Stavan Pushpa Parikh (39) A beginner's guide to Lord Mahavir Reshma Jain 'A aMkanA citro kavara peja paheluM, trIjuM ane cothuMnA saujanyadAtA meMdaraDAnivAsI sva. zivubhAI vasanajIbhAI lAThiyAnI pAMcamI puNyatithi nimitte haste zrImati hemalatA zivubhAI lAThiyA parivAra-juhu-muMbaI , citrakAra : gokaladAsa kApaDiyA, AcArya yazovijayajI saMpAdita tIrthakara bhagavAna zrI mahAvIra (2) 223) . . sI. sI . DI Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 "prabuddha jIvana' varSa : 61 0 aMka: 4 0 eprila 20130 vikrama saMvata 20690 vIra saMvata 25390 cetra sudi tithi-60 0 0 zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA 0. (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) Ugly 6JC6L 0 0 vArSika lavAjama rUA. 200/-00 0 0 chUTaka nakala rUA. 20/-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha A mahAvIra stavana aMkanA mAnada saMpAdikA DaoN. kalA zAha | taMtrI sthAnethI...! jaina sAhitya gaurava graMtho', 'jaina sAhitya kathA vizva', 'bhagavAna thAya che eno koIe vicAra karyo che? bhAvanAnA samaye saMgIta mahAvIra janma kalyANaka dina vizeSAMka, 'navapada', "AgamasUtra ghoMghATiyuM e hade banI gayuM che ke stavananA zabdo saMbhaLAya ja nahi, paricaya' ane 'gAMdhI ciMtana', A cha viziSTa aMko pachI A sAtamo uparAMta stavanomAM zabdone philmI gItonA DhALamAM to evI rIte mahAvIra stavana" aMka "prabuddha jIvana'nA vAMcakonA karakamaLamAM samarpita mArI macaDIne goThavAya che ke hRdayamAMthI bhaktibhAva utpanna ja na karatA ame AnaMda anubhavIe chIe. "prabuddha jIvana'ne Arthika kaTokaTI thAya, philmanuM dRzya ja najare paDe, ane badhA saMgIta saMyojako kavi banI hovA chatAM AvA sAhaso thaI jAya che enuM kAraNa vAcakono prema jAya!! bhAvanI AzAtanA kyAM sudhI sahana karIzuM? ane protsAhana. bhakti ane bhagavAna pratyenA jaina bhakti sAhitya sAgara A aMkanA saujanyadAtA samarpaNanA zuddha bhAvo stavana jeTaluM vizALa che. emAM kAvyatva kavita dvArA dhyAnanI kakSAe janma jazavaMtabhAI maNilAla zAha parivAra che, artha che, bhagavAnano to nAnuM stavana paNa samAdhi banI guNAnurAga che ane samarpaNa dvArA surekhAbena 0 rAjeza 0 hiteza - jiteza jAya. karmakSaya ane aMte mokSa mArganuM jaina stavano vize no pathadarzana che. jJAna ane tapa kadAca sarva mATe zakya na bane, paNa kalAbenano A aMkamAM prastuta lekha abhyAsaniSTha che. bhakti to sarva mATe saraLa mArga che, sau prathama emAM "aham'nuM vigalana DaoN. kalAbene khUba ja ochA samayamAM khUba ja parizramathI A aMkanuM che ane pachI tIrthakaranA guNone potAnAmAM pravezAvavAnI vinaMti saMpAdana karyuM che. vidvAna-viduSIone AmaMtraNa ApI vividha viSayo sAthe sarva samarpaNa che. ane bhAvo uparanA stavano nimaMtrI e kRtinuM saraLa bhASAmAM AsvAda vartamAnamAM jaina maMdiromAM je kriyA thaI rahI che e hiMdu dharmanI karAvyuM che.A AsvAda ApaNI bhakti preraNAne guMjatuM rAkhaze evI zraddhA kriyAnuM anusaraNa hoya ema lAge che. AratI samaye AratInI dIpa che. HdhanavaMta zAha zikhAo ane ghaMTa nagArAnA nAdathI keTalAM vAyukAya jIvonI hiMsA drdtshah@hotmail.com * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya: zrI manISabhAI dozI . Website: www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka mahAvIra stanano A viziSTa aMkanA mAnada saMpAdikA DaoN. kalAbena zAha moTIbena jevuM jemanuM vAtsalya ardhI sadIthI satata avitaraparNa A lakhanAre mANyuM hoya evI bA. bra. viduSI zrAvikA DaoN. kalArbana vize jeTalAM zabdo lakhuM eTalAM ochA paDe. smaraNo ane siddhino khajAno paDyo hoya smRtimAM, emAM kone kone zabda AkAra Apo ! DaoN. kalAbena, vidvAna mitra kizora pArekha, jijJAsu, sAhitya premI anilA ane A lakhanAra, vayamAM A traNathI nAno eTale lADako paNa kharo, amArI cAranI mitra cokaDI-ame ene svastika kahetA. phorTanI siddhArtha koleja amArA maitrIsaMbaMdhonuM janma sthAna, ane abhyAsa adhyayana mATe Aja phorTamAM AvelI peTiTa lAyabrerI, ane khAdI bhaMDAra amAruM milana sthAna ane sAmenI galInI madrAsI vesTa kosTa haoNTala je atyAre baMdha thaI gaI che- e amAruM bhojana sthAna. paMdara paisAno Dhoso ane jalaso ane badhuM. ame cAreya isamoe tyAre ghaNAM ghaNAM svapnA paDyAM, sAhityanA projekTo vicAryAM, ane ghaNuM badhuM, paNa jIvananI vAstavikatAmAM e badhAnuM thayuM bASpibhavana. amAro kizoravitAno paryAya. pratyeka praznonA uttara ane samasyAonI ukela amane enI pAsethI maLe. abhyAsa pUro karI e beTho bApAnI dukAne sopArInA dhaMdhAmAM, paNa sAhitya sAthe pArTa TAIma saMbaMdha rAkhI pustako ane 'muMbaI samAcAra'mAM kolamo lakhe, amArA kArbana enI phirakI utAre. e hase ane emAM pUratI karI amane badhAMne hasAve, be varasa pahelAM ja e A duniyAmAMthI pharAra thaI gayo ! amArA svastikanI eka pAMkha ogaLI gaI!! jIvananI jaDIbuTTI jevI Avo vijJAna ane nikhAlasa mitra hovo e amAruM parama sakhA.. anilA nasIbadAra. ane to sukha mATe doDavA DhALa maLyo, dAMDI ane moTA dharanI vahu banI, ane eNe zrAvikA dharma ujALyo, sAhityane jIvana jIvavA mATe anilAe kAme lagADyuM. huM paNa aDo udyoga-vepAramAM ane aDadhI adhyApana ane sAhityamAM. paNa amArA kalAbena pUrepUrA sAhitya ane jJAnanA AjIvana ArAdhaka banyA. DaoN. ramaNabhAI mArA ane kalAbenanA guru, Aje ame jJAna-sAhitya kSetre kAMI paNa thaturkicita karI rahyA chIe to e A amArA pU. gurunA kAraNe. muMbaInI gulAlavADImAM ciMtAmaNi bilDiMganA pAMcame mALe kalAbenanA ghare amArI cAranI mahephila jAme. kalArbananA pU, bA. amArI te hate evI sarabharA kare ke amane emanAmAM amArI mAtAnuM eprila, 2013 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) darzana thAya. pachI ghaNAM varase amane khabara paDI ke A mAtA kArbananA apara mAtA hatA!! badhI mAtAothI para te A apara mAtA. kalAbene to bALapaNamAM ja potAnI mAtA gumAvelA. paNa A mAtAe kalAbenane evo prema Apyo ke kalAbenane potAnI mAtAnuM smaraNa paNa na thAya, ane A mAtAnI kalAbene evI sevA karI ke emanI sagI dIkarI paNa kadAca AvI sevA na karI zake. mAtA-pitAno viyoga thatAM traNa bhAIo ane traNa bahenonI javAbadArI koI paNa bhedabhAva vagara, kalAbene svIkArI, ane nIbhAvI DaoN. kalAbene muMbaI yuni.mAM lIgnIsTika ane sAhitya sAthe ema.ema. karyuM, pachI pIeca.DI.nI DIgrI paNa prApta karI. muMbaInI ema.DI. kaoNlejamAM gujarAtInA prAdhyApaka tarIke dIrgha sevA ApI. teMtrIsa varSanI ujjavaLa zaikSatika kArakirdI ghaDI. sAhitya ane jaina tattvajJAnano UMDo abhyAsa karyo. pIeca.DI.nA gAIDa tarIke muMbaI yunivarsiTIe emanI nimaNUka karI ane atyAra sudhI vIsa vidyArthIoe emanA mArgadarzana heThaLa pIeca.DI.nI DIgrI prApta karI che. A umadA kArya mATe jJAnIjagata kalAbenanuM RNI raheze. A samaya daramiyAna emaNe vartamAnapatro ane sAmayikomAM kolama lakhI ane 'prathama punita padArpaNa', 'jaina dharmanI pramukha sAdhvIo", sadbhAvanA setu', 'parama tattvane dhyAvA zrImadda devacaMdrajInuM jIvana", 'ratnavaMzanA dharmAcAryo', 'jJAna sAgaranA motI'-bhAga 1 thI 3, 'caMdarAjAno rAsa'-mahA nibaMdha, 'samrATa saMpratinI yazogAthA' zIrSakathI darzaka graMthonuM sarjana karyuM. viddhI lekhikA, patrakAra, prakhara vaktA, saMzoSaka, premALa zikSikA, jJAna mArgadarzaka, jaina tattvanA jJAtA evA A DaoN. kArbananuM aneka saMsthAoe jAhera sanmAna karyuM che ane pAritoSikothI navAjyA che. Aje paMcoteranI vaye paNa eo avirata jJAna sAdhanA karI vidyA tapanI AratI utArI rahyAM che, e sarva mATe preraka che. AvA preraNA sthAnane paramAtmA dIrgha ane svastha AyuSya arpe ane mA sarasvatInI sevA karavAnI suvarNa tako kalAbenane maLatI rahe evI prArthanA. 'mahAvIra stavana'nA A viziSTa aMkanuM saMpAdana karavA mATe DaoN, kalAbenane thoDo ja samaya maLyo, chatAM khUba ja parizrama karI A aMkane bhakti ane tattva temaja kavitAthI samRddha karyo che. vAMcakanA manamAM avazya divya bhaktinI bhAvanAnA valayonuM sarjana thaze evI amane zraddhA che. -dhanavaMta zAha 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) 0 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka jaina stavana sAhitya-eka jhalaka DaoN. kalA zAha stavananI vAta karatAMnI sAthe ja mAruM mana bALapaNanI smRtiomAM bhaktipathamAM hRdaya AdhAra svarUpa che. hRdayamAM anubhavAto bhAva sarI paDe che. nAnI hatI tyAre dAdImA sAthe tamArA mosALanA gAmanA) e bhaktiyoganA pAyAmAM che. bhAvanI vyAkhyA ApavAnuM zakya nathI. derAsara javAnuM niyamita thatuM. niyama evo hato ke prathama bA sAthe je anubhavagamya che. A bhAva hRdayamAMthI vahetI saMvedanA che. spaMdana bhagavAnanA darzana karI pachI bAnI bAjumAM caityavaMdananI mudrAmAM besI che, jyAre hRdayanI A bhAvadhArA bhagavAna tarapha vahe che tyAre te caityavaMdana karavAnuM...ekAgra citte sAMbhaLavAnuM. paNa mArA bA jyAre bhagavad prema bhaktinuM svarUpa dhAraNa kare che. prabhunI mUrti sAme joI caityavaMdana karatA tyAre mAruM dhyAna bhagavAnanI prema tattva bhaktimArganI AdhAra zilA che. prema eTale ja bhakti. mUrtine badale mArA dAdImAnA caherA para coMTI jatuM. emano madhura prema eTale ja jIvanuM prabhu pratye AkarSaNa. prabhu taraphanuM A kheMcANa e kaMTha, emanA manobhAva, ane emanA nayanomAMthI vyakta thatI prabhu ja bhaktinuM Adi svarUpa che. pratyenI nirmaLa bhaktibhAvanA... emanA hRdayanI tRSNA, taDapa, talaba zraddhA, prema ane samarpaNanI tripuTI e bhaktipathanA traNa devatA ane mArA kAnamAM pelo madhura kaMTha Aje ya gUMje che. che. traNe arasaparasa rIte anivArya rIte joDAyelA che. mAtA marUdevInA naMda, dekhI tAharI mUrati zraddhA e bhaktinuM udgama sthAna che. mAruM mana lobhANuM jI.. bhagavAnamAM kSaddhA e bhagavAna pratyenA premano pAyo che. bhagavAnane ke mAruM dila lobhANuM jI... samarpaNa e bhagavata premanuM pariNAma che. jyAM zraddhA hoya tyAM samarpaNa ane stavana pUruM thAya tyAre temanI AMkho bhInI thaI gaI hoya. bhAva Ave ja. zraddhAnI gaMgotrImAMthI premanI gaMgA vahe che ane Avo emano nirbheLa bhaktibhAva. samarpaNanA sAgaramAM samAya che. bhagavAnamAM zraddhA e bhaktino udgama bIjuM eka smaraNa mAnasapaTa para jIvaMta thAya che. madhura bhAvabharyA che. bhagava prema e bhaktinI vikAsayAtrA che ane bhagavAnane niHzeSa zAstrIya rAgo sAthe mAnanIya cImanabhAI bhojakano vAjIMtro sAthe samarpaNa e bhaktinI pariNatI che. (zAstrI rAga-rAgiNIomAM) gavAto...guMjato kaMTha. bhakti parama prema svarUpiNI che. bhaktanA hRdayamAM je prema anubhavAya vartamAnamAM to zerIe zerIe, poLe poLe jaina zrAvikonA bhakti- che te ja bhakti che. dareka prakArano prema e bhakti nathI. mAtAno saMtAna maMDaLomAM vAra-tithie ane parvo daramiyAna ujavAtA utsavo- pratyeno prema ke patino patnI pratyeno prema e bhakti nathI. e to mahotsavo ane pUjAomAM temanA madhura kaMThe gavAtA stavanono guMjArava mahad aMze Asakti che. jIvano prema bhagavAna tarapha vaLe tyAre te raNake che. A smaraNo kadI bhulAya nahIM evA saMsmaraNo che. bhakti gaNAya che. stavananI vAta karavI hoya to bhaktinI vAta to karavI ja rahI. jaina darzananA paDAvazyakamAM samatA pachI bhaktine bIjuM Avazyaka bhArata deza, bhAratanI saMskRti eTale bhagavAna, bhakta ane bhaktinA batAvavAmAM AvyuM che. dareka sAdhakanI e pharaja che ke e jaina tIrthakaronI dezanI saMskRti. A dezamAM rahetI dareka prajA dharmane mAne che. bhagavAnane stuti kare. A stuti bhaktimArganI japa sAdhanA athavA nAmasmaraNanI eka yA bIjA svarUpe pUje che. kakSAnI vastu che. jenA mAdhyamathI sAdhaka potAnA ahaMkArano nAza kare IzvaramAM anurAga enuM nAma ja bhakti. te IzvaramAM sarvotkRSTa che. anurAga jene prIti kahevAya tevo anurAga, ati nirbhara, eTale jaina paraMparAmAM tIrthaMkara dharma saMsthApaka che. paraMtu duSTano vinAza bIjA rAgonuM vismaraNa karAvanAra temaja temanA mahAbhyano karavo e tenuM kAma nathI. evuM karavAthI ahiMsAnA siddhAMtanuM ullaMghana jJAnapUrvakano sneha te ja bhakti. guNonA bahumAnathI hRdayamAM utpanna thAya che. tethI hiMdu avatAronI jema sajjanonI rakSA ane durjanone thatA prItirasane 'bhakti' zabdathI varNavavAmAM Ave che." (zAMDilya vinAza enuM kArya nathI. A temanA nivRttimArgane anukULa nathI. sUtra bhASya) tIrthakaro avatAronI jema upAya che; paraMtu bhakta teo pAse bhaktino paryAyavAcI zabda zraddhA paNa che. jyAM sudhI zraddhAbhaktino upAsanAnA badalAmAM kaMI IcchatA nathI. teo teonA guNonuM smaraNa janma bhaktanA manamAM na thAya tyAM sudhI AtmasvarUpanA darzana thavA karIne potAnA durguNothI mukta thAya che. bhakta AtmA prabhubhakti azakya che. tethI bhaktane bhagavAna pratye zraddhA prakaTa thAya tyAre ja dvArA potAnA AtmasvarUpane oLakhI le che. jaina tIrthakara svayam niSkriya tenA svarUpanuM darzana thAya che. rahIne paNa bhaktane satkarma karavA mATe sakriya kare che. bhakti eTale AtmAno paramAtmA pratyeno prema. bhASA ane sAhityamAM pUjA, prArthanA ane samarpaNa A traNa zabdo Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 dvArA bhaktinA svarUpane spaSTa kareluM che. prabhu sAthe pazvAtApa karIne haiyAne nirmaLa banAvavuM, emanI pavitra kathAnuM zravA karavuM e badhI ja kriyAne bhakti kahe che. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka madhyakAlIna sAhityamAM bhakti mArganA vipula sAhityanuM sarjana sAdhu kavioe karyuM che. jemAM rAsa, phAgu, prabaMdha jevA dIrghakAvya prakAronI sAthe pada, stavana, covIzI, vIzI, duhA, sajjhAya, stuti, stotra, snAtrapUjA, caityavaMdana, vadhAvA vagere laghukAvya prakArono AviSkAra thayelo jovA maLe che. bhaktimArganI pracakSita racanAomAM stavana prathama kakSAnuM sthAna dharAve che. stavana eTale UrmibharyuM prabhubhaktinuM kAvya. eka evuM kAvya jemAM prabhunA virahano valopAta hoya ane chevaTe prabhu pratye nirbheLa naryA nItaryo bhaktibhAva hoya. eprila, 2013 A rIte paramAtmAnI bhakti mATe ke paramAtmAnA guonA varNana karavA mATe thayelI racanAne 'stavana' kahevAya che. paramAtmAnuM dravya, guNa paryAyathI karAnuM dhyAna sarva karmono cheda karI arihaMta rUpa apAvanArUM bane che. tethI paramAtmAnI upAsanAmAM, jaina dharmanI ArAdhanAmAM stavana vizeSa mahattvanuM sthAna dharAve che. stavana vize paMDita dhIrajalAla TokarazI lakhe che - 'stuti, stavana ane stotra e badhAM ya gujJakIrtananA ja prakAro che. temAM stuti eka ke be padya pramANa hoya che, stavana, pAMca, ke sAta padya pramANa hoya che ane stotra ATha-daza pardhAthI mAMDIne so ke tethI paNa vadhu ponuM paNa hoya che. Ama chatAM stavana ane stotra ghaNIvAra ekabIjAnA paryAya tarIke vaparAya che. dA. ta. 'uvasaggaharaM' zrI pArzvanAtha bhagavAnanuM pAMca kaDInuM stavana che. chatAM te stotra tarIke prasiddhi pAmyuM che. DaoN. kavina zAha 'stavana sAhitya prakAra vize kahe che. stavana' madhyakAlIna sAhityamAM eka bAju narisaMha, mIrA, dayArAma ane anya kavioe bhakti mArgano cIlo cAtaryo emAM prabhAtiyAM,pI,zabdano sAmAnya artha stuti karavI ke guAgAna gAvA evo thAya che. paNa stavanamAM stuti karatAM paNa vizeSa rIte prabhunI stuti emanA guAgAna, emanA gurNAnuM varNana, jIvanano mahimA, camatkAra, jIvananA duHkha dUra karavAmAM parokSa rIte sahAyaka prabhu svarUpanuM varNana vagereno mitAkSarI paricaya thAya che. garabIo Adi prabhu samakSa gAI zakAya tevA, prabhune manAvavA, rIjhavavA mATenA kAvyonI racanA karI. to bIjI bAju ApaNAM jaina sAdhu kavioe evI kamAla karI ke AkAzanA tArAnI jema gaNyA gaNAya nahi ane vINyA vINAya nahi eTalA stavana-padonI racanA karI che. ApaNA mATe...ApaNI prabhu pratyenI prItine, bhaktine vAcA ApavA mATe ahita nAmomAMthI keTalAMka mahattvanA nArgo vicArIe to soLamI sadInA zrAvaka kavi RSabhadAsa, sattaramI-aDhAramI sadInA suvarNakALamAM stavana svarUpane samRddha karanAra avadhU kavi AnaMdadhanajI, nyAyavizArada upAdhyAya yazovijayajI, dravyAnuyogI kavi zrImad devacaMdraja, mahopAdhyAya udayaratna ane ogaNIsamI-vIsamI sadInA kaviomAM pU. A. AtmArAmajI, pU. A. vallabhavijayajI, yogani AcArya zrImad buddhisAgara, A, labdhisUrijI tathA anya guru bhagavaMtoe bhaktinA sAgaramAM ApaNane taratA mukyA che. stavana svarUpa 'stavana' zabdanI vyutpattino vicAra karIe to 'stu" dhAtu parathI nAma tarIke upayogamAM levAto zabda vizeSa arthasUcaka che. sAmAnya rIte stuti karavI ke guNagAna gAvA evo artha A dhAtuno thAya che. jaina stavana kAvya prakAramAM Ane sAmAnya stuti karatAM paNa vizeSa eTale ke prabhunI stuti karavI, prabhunA guNagAna gAvA ane prabhunA alaukika guNa sauMdaryanuM varNana karavuM tathA prabhunA gahana svarUpane pragaTa karavuM evo artha thAya che. bIjo eka artha evo thAya che. vana marAva' eTale ke samyaka rIte stavanA karavI tene saMstava kahevAya che. bhaktinA kSetramAM saMvano paricita artha bhautika puruSanI sAthe nahIM paNa phakta tIrthaMkaranA asAdhAraNa guNonI prazaMsA karavI evo thAya che. 'Avazyaka sUtra'mAM paNa covIsa tIrthaMkaronI prazaMsA karavI ane 'stava' kahyuM che. stavana sAhitya prakAra tarIke atyaMta samRddha ane vizeSa preraNArUpa che. jaina sAhityamAM ane vanamAM stavanano mahimA aparaMpAra che. rAga-rAgiNIthI bharapUra ane vAjIMtronI saMgatathI saMgItakAronA kaMThe gavAtA sAMbhaLavAno lhAvo kalA rasiko mATe mahattvanI bAbata che. stavananuM svarUpa sAhityamAM gauravaprada sthAna bhogave che. dharmanI dRSTie vicAratAM ema lAge che ke tenAthI bhaktirasano ananya lhAvo prApta thAya che. AtmA ane paramAtmA vacce anusaMdhAna thAya che. vaLI karmanirjarA ane dharmadhyAnanI viziSTatAno paricaya thAya che. 'bhAvanA jIvanAzinI' evuM kahevAya che. emAM sAvana e bhAvadharmanuM dyotaka che. enA AlaMbanathI mananA pariNAmo sudhare che. zubha bhAvamAM sthira thavAya che ane jenAthI Atmazaktino adbhuta camatkAra, mAsika zAMti ane sarvottama saMtoSano anubhava thAya che. stavana gAI juo ne nijAnaMdamAM masta bano tyAre satya samajAya, Ama stavana kAvya prakAra tattvadarzana, bhAva, rasa, alaMkAra, chaMda, prabhu guNa darzana tathA tIrtha mahimA, tIrthayAtrA evA vaividhyapUrNa aMgonA samanvayathI sAyujya sAdhIne jaina munionA haste adbhuta racanAo thayelI che. 'stavana' vize vijJAna DaoN. ramaNabhAI zAha jaNAve che-" stavana e stuti prakAranI kRti che. jaina kavioe bahudhA potAnA tIrthaMkaranI smRti graMtha racanAmAM karI che. tIrthaMkaranA gurgAnI prazaMsA karatA karatA keTalIkavAra teo potAnA AtmAnA uddhAra mATe prabhune prArthe che. ane ema karatAM karatAM keTalIkavAra kavi potAnA mananA bhAvo vyakta Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka kare che. AthI stavana e urmikAvyono prakAra bane che. badhA kAvyo hoya che. pariNAme mana zubha bhAvamAM sthira thAya che. jenAthI mAnasika zuddha urmikAvyanI koTimAM besI zake evA nathI. keTalIka vAra kavi zAMti ane sarvottama saMtoSano anubhava thAya che. stavana suMdara rIte tIrthakara uparAMta vIza viharamAna jinezvara, suprasiddha tIrtho, mahAna ane bhAvapUrvaka gAvAne kAraNe nijAnaMdamAM masta thaI zakAya che. covIza, parvone uddezIne paNa stavananI racanA kare che. tIrthakaronI stuti stavanomAM AlaMbana rUpa bane che ane tenAthI samya stavana e derAsaramAM caityavaMdana karatI vakhate athavA to koI dhArmika vizuddhi thAya che ane AtmabhAvamAM lIna thavA mATe preraka bane che. kriyA karatI vakhate gAvAnI racanA che. keTalAMka kavioe tIrthakara mATe pU. siddhasena divAkare paramAtmAnI stuti-stavanAnuM phaLa varNavatA eka stavana ema covIza stavananA gucchanI racanA karI che. ane AvI kahyuM che, covIzI prakAranI racanAo 17-18mAM saikAmAM vadhAre pramANamAM 'zrI jinaguNanuM stavana, jApa ke pATha tathA zravaNa manana ke thaI che. nididhyAsana, aSTamahAsiddhi denAruM che. sarva pApane rokanArUM che. sarva e samayamAM stavananA prakAranI kRtiomAM tattva vicAraNAne paNa puNyanuM kAraNa che. sarva doSane haNanAruM che. sarva guNone karanAruM che, keTalAMka kavioe gUMthI lIdhI che. ane keTalIka vAra stavana e mahA prabhAvayukta che. aneka bhavomAM karela asaMkhya puNyathI prApta laghuracanA na rahetAM 350 jeTalI kaDInI sudIrgha racanA bane che." thAya che. temaja aneka devatAo vaDe sevita che. A samagra vizvamAM A rIte bhakti mATenI lokapriya kRti stavanamAM prabhubhakti uparAMta tevI koI uttama vastu nathI ke zrI jina guNa stavana AdinA prabhAve alaMkAra, dezIo,bhakta hRdayanI ArTa bhAvanAnuM nirUpaNa mahattvanuM bhavya jIvonA hAthamAM prApta thAya." banyuM che. bhakti dvArA bhaktajano podgalika sukhanI mAMgaNI karatAM jaina stavana sAhitya nathI paNa 'bhavobhava tuma caraNonI sevA", "janmamaraNa duHkha kApo', samagra bhArata varSamAM vyApelA bhakti AMdolanane jhIlatAM narasiMha 'bhavabhramaNa dUra karo', "mokSasukha Apo", "karmabaMdhana kApo' - jevI mahetAthI dayArAma sudhIno samaya (i.sa. 1440 thI 1850) AtmakalyANanI vicAradhArA stavanomAM nihALI zakAya che. bhaktiyuganA nAme oLakhAya che. A samayanA kavio narasiMha, mIrAM, stavananA bhAvomAM moTe bhAge bhakta potAnI alpatA, potAnA dayArAme kRSNane kendramAM rAkhIne aneka pado racyA. bhAlaNa, vizvanAtha durguNo pragaTa karIne svaniMdA karato hoya che. mokSa sukhanI mAMgaNI jAnI, vallabha mevADo (garabA) kRSNabhakta rAje (muslima) jJAnamArgI karavAmAM Ave tevI abhivyakti karatA stavano, prabhunA guNonuM varNana kavi akho, cAbakhAno kavi bhojo, ane svAmInArAyaNa saMpradAyanA karatA stavanomAM guNakIrtana uparAMta prabhunA atizayono nirdeza karatAM kavie padonI racanA karI. samAMtare jaina sAdhu kavioe stavanonI karatAM bhakta prabhu sAthe ekarUpa banI jAya che. AvI anubhUti e racanA karI. A stavano e pada ja che. jaina kavioe paramAtma bhakti bhaktinI ucca prakAranI siddhi che. AvI anubhUti vyakta karatAM aneka mATe ke paramAtmAnA guNavarNana mATe racelA pado e stavano ja che. stavano madhyakAlIna sAhityamAM racAyA che. jaina paraMparAmAM mokSa eTale karmanI nirjarA che. ane karmanI nirjarA dIrthastavano e jIva mAtranuM aMtima lakSa che. stavananA viSayamAM arihaMta paramAtmAe kyAreka stavana kAvya prakAranI dIrgha racanAo ke khaMDakAvyanI sAthe sarva karmono kSaya karyo che. ane tIrthakara rUpe saMsAra samudramAM Dubela tulanA karavAmAM Ave che. A prakAranA stavano paraMparAgata stavanothI saMsArI jIvone upadeza dvArA sAco mArga batAvyo che. judAM paDe che. AvA stavanomAM stavanano AraMbha duhAthI thAya che. namutthaNa (zakrastava)mAM tIrthaMkara paramAtmA mATe kahyuM chejemAM ISTa deva tathA gurunI stuti, sarasvatI vaMdanA, viSayavastuno saMketa dhammadayANa, dhammadesayANa, dhama nAyagANuM, vagere darzAvavAmAM AvelAM hoya che. eka karatAM vadhAre vividha prasaMgonuM dhamma sArahINa nirUpaNa judA judA DhALomAM karavAmAM AvyuM hoya che. AvA stavano dhammavara cAruta cAkavaTTINa dIrgha hovA chatAM eka svataMtra racanA tarIke AsvAdya bane che. stavanane dharma denArA, dharmano upadeza karanArA, dharmanA nAyaka, dharmanA sArathi aMte racanA samaya, kavinuM nAma, jevI mAhitI paNa maLe che. samagra dharmarUpI cakra pravartAvanArA cakravartI. stavana duhA, DhALa ane kaLazamAM vaheMcAyela hoya che. dA. ta. zrImad gujarAtI bhASAmAM covIzI ke vizI racanAo cauvIsatyo ane devacaMdrajI kRta "zrI vIrajina nirvANa stavana' bAra DhALo ane aMte zakrastavane anulakSIne thaI te pahelAM saMskRta-prAkRta bhASAmAM jaina kaLazamAM racAyeluM che. e ja rIte upAdhyAya yazovijayajI kRta 'zrI kavioe 24 tIrthakaronI stavanA karI che. "Avazyaka sUtra'nA bIjA mauna ekAdazInuM doDhaso kalyANaka'nuM stavana bAra DhALa ane be kaDInA adhyAyamAM "cauvIsatyo' che. cauvIsatyo eTale caturvizati kaLazanI racanA che. stava-covIza tIrthakaronI stavanA karavI. A cauvIsatyo eTale stavanano hetu AtmA ane paramAtmA vacce anusaMdhAna sAdhavAno jinezvaronA ati adbhuta guNonuM kIrtana karavuM (logassa sUtra). Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 Avazyaka sUtromAMnuM anya eka sUtra namoghurNa athavA zakrastava paNa "aba hama amara bhaye na mareMge' arihaMta paramAtmAnA guNonuM varNana kare che. to sAthe paramAtmAnuM bina sAMpradAyika svarUpa paNa varNave che. je rIte padamALAnuM svarUpa vikasyuM e ja rIte stavanamAMthI stavana rAma kaho, rahemAna kaho, kou kAnha kaho, mahAdevarI, covIzInuM svarUpa vikAsa pAmyuM. stavanamAM covIza tIrthakaro ke vIsa pArasanAtha kaho kou brahmA, sakala brahma svayamevarI. viharamAna jinanA eka eka svataMtra stavanonI mALA je 'covIzI' ke upAdhyAya yazovijayajIe prabhu bhaktine lagatA stavana kAvyomAM vIzI'nA nAme pracalita thaI. potAnI bhaktibhAvanA vividha rIte vyakta karI che. soLamA zatakathI zarU thayelI covIzI sarjananI A paraMparA prabhu morI aIsI Ana paDI, mana kI vIthI kinape kahuM vartamAnakALe paNa jIvaMta che. alabatta teno pravAha maMda jarUra thayela che. jAnoApa dhanI. sattaramI aDhAramI sadInA suvarNakALamAM vidyamAna AnaMdaghanajI, kavinuM bhakta hRdaya prabhunuM zaraNuM jhaMkhe che. yazovijayajI, devacaMdrajI, mohanavijayajI, mAnavijayajI, prabhu tAre carana sarana huM jinavijayajI, devacaMdra vagerenI covIzIo stavana sAhityano aNamola hRdaya kamala meM dharata huM, zira tuja ANa varu. khajAno che. A kavioe madhyakAlIna jaina sAhityane ja nahi paNa AvA bhaktane jyAre prabhunA darzana thAya che tyAre enA roma roma samagra gujarAtI sAhityane dhanya karyuM che. zItala thAya che. ahIM keTalAMka mahattvanA kavionA stavana-padono vicAra karavAmAM Aja AnaMda bhayo, prabhu ko darzana lahyo, Avyo che. avadhU kavi AnaMdaghanajIe racelA pado ane covIzInA mAro roma roma zItala bhayo. stavanomAM mAtra bhaktinI ja abhivyakti nathI paNa hRdayamAMthI sahaja upAdhyAya yazovijayajIe paNa rAjulanI vyathA varNavatA padamAM bhAve sarI paDatI vANInI pratIti thAya che. teo kavi hatA ane adhyAtma mIrAMnI yAda tAjI karI che. yogI paNa hatA tethI temanA stavanomAM bhaktino adhyAtmarasa chalochala huM du:kha pAmuM viraha divAnI, bina piu bharelo che. emanA stavanomAM-padomAM jJAna ane bhaktinuM anokhuM jima machalI bina pAnI. milana thayuM che. upAdhyAyajI nIcenA viziSTa stavanamAM prabhu virahamAM taDapatA bhakta madhyakAlIna kavionI jema jaina kavioe paNa premalakSaNA bhakti hRdayanI karUNa vANI patra dvArA nirupe che. dvArA prabhu bhaktinuM nirUpaNa karyuM che. AnaMdaghanajIe racela covIzInA kAgaLa lakhiyA kAramAjI, araja kare che morI AMkha prathama stavanamAM A vAtanI pratIti thAya che. eka vAra prabhu ahIyA samosarojI, karuM mArA dila kerI vAta. RSabha jiNezvara pritama pyAro re, upAdhyAya yazovijayajInI covIzI mahattvanuM sthAna dharAve che. ora na cAhuM kaMta. prathama tIrthaMkaranI stuti-stavanA kavi nIcenI paMktiomAM kare che. A paMktio madhyakAlIna kaviyitrI mIrAMnI yAda apAve che. jaga jIvana jagavAla ho, marUdevIno naMda ho lAla mero to giridhara gopAla, dusaro na koI mukha dIThe sukha upaje, darasaNa atihi rasAla ho lAla. bIjA stavanamAM AnaMdaghanajI prabhunI bhakti karatAM karatAM ucca upAdhyAyajI "sumatinAtha prabhunA' stavanamAM kahe chetattvajJAnamAM sarI paDe che. aMguliye nathI merU DhaMkAya, chAbaDiye ravi teja paMthaDo nihALuM re bIjA jinataNo aMjalimAM jima maMtra na mAye, muja mana tima prabhu teja." ajita, ajita guNadhAma, zrImad devacaMdrajI nijamAM jinane pAmavAno puruSArtha karatA kahe che. prabhune pAmavAnI jhaMkhanA nIcenA padamAM premalakSaNA dvArA vyakta bhaluM thayuM meM prabhu guNa gAyA thaI che. rasanAno phala lIdho re nizadina jouM tArI vATaDI devacaMdra kahe mArA manano ghare Avone DholA (priyatama). sakala manoratha sIdho re. prabhunA virahanI vedanAne kavie vAcA ApI che. mANeka muni paramAtmAne ja potAnuM sarvasva samaje che. mIThaDo lAge kaMtaDo ane khAro lAge loka tuM hI brahmA, tu hI vidhAtA, tuM hI jaga tAraNahAra, kaMta vihoNI goThaDI, te to raNamAMhe poka. tu ja sarIkho nahi deva jagatamAM aDavaDiyA AdhAra. AnaMdaghanajI potAnA stavanamAM AtmAnI amaratAnI vAta kavi samayasuMdara prabhunA anaMta guNa gAtA kahe che. kare che. prabhu tero guNa anaMta apAra, Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka sahasa rasanAdhara suravara kahetAM nA've pAra. giri rAja kI ho chAyA, mana meM na hove mAyA, kavi jJAna vimala lakhacorAzI pherAmAMthI mukta thavA valakhAM mAre tapa se ho zuddha kAyA, jaba prANa tana se nIkale. aneka tIrthomAM zrI zaMkhezvara tIrthano mahimA apAra che. kavi jinaharSa lakhacorAzI bhaTakI prabhujI Avyo tAre zaraNe ho jI racita prakhyAta lokapriya stavana Aje paNa bhaktonA kaMThe gavAya che. durgati kApo, zivasukha Apo, bhakta sevakane jinapada sthApo. aMtarayAmI suNa alavesara mahimA, trijaga tumhAro re zrImad devacaMdranA lokapriya stavanamAM samarpaNanI bhAvanA sAthe sAMbhaLIne Avyo chuM tIre, janmamaraNa du:kha TALo prabhune mITho upAlaMbha paNa bhakta ApI de che. sevaka araja kare che Aja amane zIvasukha Apo. tAra ho tAra prabhu muja sevaka bhaNI, jagatamAM eTaluM surajaza lIje upAdhyAya yazovijayajI zrI zaMkhezvara prabhu pratyeno utkaTa bhAva dAsa avaguNabharyo ghaNI potA taNo, dayAnidhi dIna para dayA kIje vyakta karatAM kahe chetArajo bApajI birUda nija rAkhavA, dAsanI sevA rakhe jozo. aba mohe esI Ana banI vIsamI sadImAM zrImad buddhisAgarajIe aDhAre AlamanA loko zrI zaMkhezvara pAsa jinesara mere to tuM eka dhanI. mATe racelA bhajana-rUpI stavanomAM premalakSaNA bhakti dvArA sarvasva kavi udayaratnano Arjavabharyo bhaktibhAva ane zraddhA temanA prakhyAta bhUlI prabhumaya bane che. stavanamAM vyakta thayo che. jyAM jyAM vibhUti ApanI tyAM prANa mArA pAtharuM, pArtha zaMkhezvarA sAra kara sevakA, deva kA evaDI vAra lAge. tava nAma pIyUSa pI ghaNuM AnaMdathI hasato pharuM. koDI kara joDI darabAra Age khaDA, ThAkurA cAkurA mAna mAMge. vaLI kavi AtmAne haMsanuM rUpaka ApIne kahe che A uparAMta aneka tIrthano mahimA prakaTa karatAM stavano aneka haMsA alakha pradeze mahAlavuM jI, haMsA ghaTamAM dharIne dhyAna jI, kavioe racyAM che. haMsA nirmaLa jyoti jhaLahaLejI, haMsA kIje amRta pAna jI. parvonA stavanomAM paryuSaNa, divALI, mona ekAdazI vagere parvonA A uparAMta aDhaLaka asaMkhya stavanonuM madhyakAlIna gujarAtI stavanonI racanA paNa sArA pramANamAM thayelI che. zrI buddhivijayajI sAhityamAM sAdhu kavioe sarjana karyuM che. racita paryuSaNa parvanuM stavana lokapriya che. jaina zAsanamAM tIrthono-tIrthayAtrAno apAra mahimA che. aneka suNajo sAjana saMta pajusaNa AvyA re. tIrthomAM zrI zatruMjaya tIrtha, giranAra tIrtha, zrI sametazikharajI tIrtha, tame puNya karo puNyavaMta bhAvika mana AvyA re. aSTApada tIrtha ane zrI zaMkhezvara tIrtha pratyeno bhaktibhAva vyakta karatA kavi dAnavijaya paryuSaNa parvanI zreSThatA vyakta kare chestavano aneka kavioe racyA che. prabhu vIrajiNaMda vicArI bhAkhyA parva pajusaNa bhArI kavi udayaratna Adi jinezvarane araja kare che AkhA varSamAM te dina moTA, AThe nahIM temAM choTA re, zatruMjaya gaDhanA vAsI re mujaro mAnajo re, e uttama ne upakArI bhAkhyA sevakanI suNI vAta re, dilamAM dhArajo re. vRkSamAMhe kalpatarU sAro tema parva pajusaNa dhAro re. ane siddhAcalanI yAtrAe javAnA manorathanI jhaMkhanA vyakta divALInA parva viSe kavi zrI labdhivijaye 10 DhALanuM kalpa racyuM che kare che. temAM divALInuM parva vidhivat ujavavAno mahimA vyakta karyo che. te dina kyAre Avaze, zrI siddhAcala jAzuM, nirvANa stavana mahimA bhavana, vIra jinano je bhaNe. RSabha niNaMda juhArIne sUraja kuMDamAM nhAzuM. te lahe lIlA labdhi lacchI, zrI guru harSa vadhAmaNe. kavi zubhavIra zatruMjayanI zobhA darzAvatAM kahe che kavi jJAnavimale dIpAlikA parvano mahimA bhaktibhAvapUrvaka gAyo che. zobhA zI karuM re zetruMya taNI, jihAM birAje prathama tIrthaMkara deva jo duHkha hariNI dipAlikA re lAla, parava thayuM jaga mAMhI bhavi prANI re, rUDI rAyaNa taLe RSabha samosaryA vIra nirvANa thAyatA re Aja lage ucchAhi re. cosaTha surapati sAre prabhunI sevajo. kavi kaviyaNe prabhu mahAvIra mokSe gayA ane gautamasvAmI kevaLajJAna Adizvara dAdAnA guNa suMdara rIte gAtAM kavi kahe che- pAmyA e prasaMgo bhaktibhAvapUrvaka stavanamAM gUMthI lIdhA che. siddhAcala zikhare dIvo re, AdIzvara alabelo che. mAre divALI thaI Aja prabhu mukha jovAne jANe darzana amRta pIvo re, AdIzvara alabelo che. saryA re sayaM sevakanA kAja, bhavadu:kha khovAne kavi tilaka vijaya zatruMjayanI chAyAmAM potAnuM maraNa Icche che. mahAvIra svAmI mukta pahotA, gautama kevaLa jJAna re esI dazA ho bhagavAna, jaba prANa tana se nIkale dhanya amAvasyA dhana dIvALI, mahAvIra prabhu nirvANa re. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 jaina bhakti sAhityamAM tithino mahimA vizeSa che ane tenI sAthe sAthe ogaNIsamI ane vIsamI sadImAM keTalAMka kavioe potAnI ArAdhanA karavA mATe suMdara stavanonI racanA kavie karI che. bIja, suMdara racanAo dvArA navo opa Apyo. stavananI A paraMparA Ajadina pAMcama, AThama, ekAdazI ane caudasa jevI tithio mahattvanI gaNAya sudhI vividha rIte cAlu rahI che. temAM lokaDhALo ane philmI dhUno che. AvA stavanono bAhyAkAra tithiono hoya che paNa AMtara deha parathI racAyela stavanoe mahattvano phALo Apyo che. philmI DhALono jJAna, bhakti ane upadezathI samRddha hoya che. upayoga TALavo hitAvaha che. AvA DhALanA upayogathI stavanamAM kavitA samayasuMdaranI pAMcamano mahimA varNavatI racanA rahetI nathI, ane pUrvanI kRtionI avahelanA thaI jAya che. Aje to paMcamI tapa tame karo re, prANI jo pAmo nirmala jJAna re, pratyeka saMgItakAra kavi banI jAya che. paheluM jJAna ne pachI kriyA, nahIM koI jJAna samAna re. paMkhIDA, tuM uDI jaje pAlItANA re... zrI jJAnAdhamalasUrie pAMca DhALanuM mauna ekAdazInuM stavana racyuM (loka DhALa). che. A stavana Aje paNa gavAya che. ekavAra zrI neminAtha prabhu dvArikA Ama stavana geya prakAra hovAthI vartamAnakALamAM paNa bhaktinA nagarImAM samosaryA tyAre zrIkRSNa mahArAjA prabhune ekAdazInuM phaLa anya prakAronI tulanAmAM sauthI vadhu upAzrayomAM, derAsaromAM ane pUche che. prabhu suvrata munine jIvana caritra dvArA mauna ekAdazIno mahilA maMDaLo dvArA gavAya che. stavanone jIvaMta ane lokapriya mahimA ane ArAdhanA vidhi kahe che. aMtamAM kRSNa vAsudeve mona banAvavAmAM aneka jaina maMDaLoe mahattvano phALo Apyo che. agiyArasanI zraddhApUrvaka ArAdhanA karI tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM ane jaina stavanonI racanAo jotAM jaNAya che ke A stavano eka kavie 150 kalyANakonI yAdI ApI che. samayamAM enA DhALo ane rAga-rAgiNIone lIdhe lokakaMThe gavAtA mAgazara zudi agiyArasa, te sarva karmanA mela khapAve, ane Aje paNa gavAya che, samagra bhakti sAhityamAM jaina stavano jAvajIva kIje zubha bhAve, bhavabhavanA tema saMkaTa jAve. zreSTha sthAna pAmI zake tevA samRddha che. Ama, bAramI sadIthI zarU thayela stavananuM svarUpa sattaramI aDhAramI bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokuladhAma, sadImAM vipula pramANamAM samRddha thayuM ane parAkASTAe pahoMcyuM te goregAma (IsTa), muMbaI-400 063. A aMkanuM mukhapRSTa H bhagavAna mahAvIranA godoTiMThI Asana vize samajUtI A prakAranA zarIranI viziSTa AkRti baMdhane yoganI paribhASAmAM anekAnta Apyo, vANImAM syAdvAda ane samAjamAM aparigrahano 'godohAsana' kahe che. godohikA Asana. amUlya siddhAMta Apyo. jevI rIte govALa gAyane dohatI vakhate paganA paMjA para besI evI ja rIte sAdhanAkALa daramiyAna emaNe nidrArahita evAM ghUMTaNa vacce bogharaNAM (vAsaNanuM nAma)ne phasAvI AMcaLamAMthI dUdha keTalAMya divasarAta satata jAgrata avasthAmAM pasAra karyA. zarIra upara ekaThuM kare che evI ja rIte jJAnI puruSo A viziSTa Asana grahaNa emaNe eTalo badho saMyama meLavI lIdho hato ke koI paNa eka AsanamAM karI, citta ekAgra karI, zarIra saMtulita karI brahmAMDamAM raheluM jJAna ghaNAM lAMbA samaya sudhI teo sthira rahI zakatA. emaNe chevaTe kevaLajJAna kheMcI ne zahastrAra cakramAM ekaThuM kare che. ane aMte kevaLajJAnane prApta prApta karyuM te paNa, govALa pagamAM tAMbaDI bharAvI gAya dohavA bese kare che. evA kaThina godohikA nAmanA AsanamAM. A AsananI mudrAmAM zarIrano ghaNo ja ocho bhAga jamInane bhagavAna mahAvIre, Ama, AhAra, vihAra, nidrA ane Asana aDake che. niMdrA para vijaya meLavavA, jAgarUkatA, sajAgatA keLavavA e traNa upara apUrva vijaya meLavyo hato ane emAMthI ja emanI tema ja caitanya jAgaraNa mATe A Asana atyaMta upayogI che. bIjI aneka zaktio pragaTI hatI. A trivijayanI zakti temaNe gAyane badhA dohI zakatA nathI. A pAtratA darzAve che. zramaNa dhyAnanI prakriyAmAMthI meLavI hatI ema kahevAya che. trivijaya dvArA ja bhagavAna mahAvIra ucca kakSAnI pAtratA dharAvanAra virala mahApuruSa tamaNe kevaLajJAna prApta karyuM hatuM. hatA jemaNe potAnI sAdhanAnI aMtima kSaNomAM A Asanasthita trivijayayukta AvI ghora tapazcaryAne kAraNe vardhamAnakumAra te thaI brahmAMDathI amUlya jJAna saMpadA prApta karI samagra mAnavajAta mATe mahAvIra banyA. emanI sAdhanAno itihAsa sAdhakone mATe preraNAsrota A vicAra 2tno ApyA : lokone AcAramAM ahiMsA ApI, vicAramAM samAna che. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka anuttare savvapnAMti - saMpUrNa jagatamAM anuttara zreSTha che che Ijitendra bI. zAha [ DaoN. jitendra bI. zAha vartamAnamAM amadAvAdanI sAhitya-kalA saMzodhana saMsthA ela. DI. InsTITyuTanA DirekTara che. A vidvAna paMDite jaina tattvo upara graMthonuM sarjana karyuM che. prabhAvaka vaktA evA A paMDitanA jJAnano lAbha deza-paradezanA jijJAsu tema ja yu, sAdhusAdhvIjIne pachA maLe che. eprila, 2013 paramAtmA pratyenI ananya zraddhA ane saMpUrNa samarpaNa bhAvathI bhaktinI pAvana gaMgA prasphurita thAya che. te tana-mana ane AtmAne pAvana karI zAzvata sAgaramAM lIna kare che. A bhaktinuM jharaNuM te kAvya banI stuti, stotra ke stavana rUpe jagatamAM amara banI jAya che. paramAtmAnA guonuM padyagAna te ja stuti ke stavana che. AvA smRti stavanonI racanA prAcInakALathI ja thatI AvI che. carama tIrthaMkara mahAvIra svAmI bhagavAnanA stavano, stutio Agamika-kALathI racAvAnA zarU thaI gayA hatA. te kALe racAyelA stuti-stavano moTA bhAge prAkRta bhASAmAM racAyA che. paNa tenA zabdo ane bhAvo anya che. naMdIsUtranA prAraMbhamAM paramAtmAnI stuti karavAmAM AvI che temAM vaparAyelA zabdo paramAtmA pratye apUrva bhaktibhAva utpanna karavAmAM nimitta bane che. yathAH jaya jagajIvajoNI viSANao, jayaguru jagAnaMdo / jaganA jagabaMdhu, jaya jagappiyAmaho bhayavaM / / 1 / / saMsAra tathA jIvonI utpattinA jJAtA, jagadaguru, bhavyajIvone AnaMda ApanArA, sthAvara ane jaMgama prANIonA nAya, jagabaMdhu jagatanA pitAmaha samAna bhagavAna jaya pAmo ! 11 jaya suyANaM bhavo, titthayarANaM apacchimo jayai / jaya gurulogANaM, jaya mahaNyA mahAvIro / / 2 / / sUtramAM vighna muLa nAme suprasiddha adhyayanamAM prApta thAya che. trAMga sUtra gaNadhara racita prAcIna Agama che. temAM anya darzanonI carcA karavAmAM AvI che. sAthe sAthe adhyAya cha mAM, paurabhurU nAmaka adhyAyamAM carama tIrthapati zAsana nAyaka paramAtmAnI adbhuta stuti karavAmAM AvI che. A stutinuM gAna karatA zarIrane romAMca ane manane apUrva AnaMdano anubhava thAya che. paramAtmA mahAvIranA guNonuM AvuM adbhuta varNana anyatra durlabha che. paramAtmAnuM Adarza jIvana sAdhakanA jIvanamAM anerUM AtmabaLa utpanna kare che ane sAdhaka samakSa pUrNatAno Adarza mUke che. sUtrakRtrAMganA vIrastuti nAmaka adhyAyano prAraMbha praznothI thAya che. jaMbUsvAmI sudharma svAmIne prazna pUche che ke 'jJAtaputra bhagavAna mahAvIranuM jJAna kevuM hatuM ? teonuM darzana kevuM hatuM ? tathA teonuM zIla kevA prakAranuM hatuM ? he muni puMgava! Apa tene yathArtharUpe jANo cho jevuM Ape sAMbhaLyuM che jevo Ape nirNaya karyo che tevuM Apa amane kaho !' sudharma svAmI gaNadhara che. bhagavAna mahAvIranA sAkSAt ziSya che tethI temanA dvArA paramAtmAnA svarUpano bodha paNa spaSTa ane nirdoSa thaI zake tema che. temanA dvArA paramAtmAnI sAcI oLakha prApta thAya te mATe ja jaMbusvAmIe prazna pUchyo che. tenA javAbarUpe paramAtmAnA guNonuM varNana karavAmAM AvyuM che. paramAtmA mahAvIra arthAt samagra zrutajJAnanA udgamarUpa, vartamAna covIsInA aMtima tIrthaMkara svAmIne kSetrajJa kahyA che. kSetra arthAt samagra lokAlokanA jJa eTale jagadguru paramAtmA mahAvIra svAmI jaya pAmo, athavaMta ho ! zAnA. paramAtmA mahAvIra sacarAcara sRSTi, lokAlokanA jJAtA che. karmonA chedana karavAmAM atyaMta kuzaLa ane ugra tapa karavAthI maharSi hatA. Ama ahIM paramAtmAnA jJAna, darzana ane cAritra guNonI stuti karI che. A uparAMta paramAtmA anaMtajJAnI ane anaMtadarzI che. 52mAtmAnuM jJAna ane darzana anaMta hatuM. jJAna ane darzana AtmAnA guNo che. paraMtu chadmastha jIvomAM te karmo dvArA DhaMkAyelA hoya che tyAre paramAtmAmAM Avaraka karmono sarvathA kSaya thaya hovAthI anaMtajJAnI ane anaMtadarzI che. paramAtmA yazasvI ane jagatanA jIvonA nayanapathamAM sthita hatA. bhagavAna dIpaka jevA prakAza pADanArA che. A banne gAthAmAM paramAtmAnI stuti rUpe vaparAyela zabdo vizeSa dhyAnAkarSaka che. jagatanA tamAma jIvonuM kalyANa paramAtmAnA AtmAmAM vaseluM che. tethI temane jagadguru ane jagatanA nAtha jevA vizeSothI bhaktanuM hRdaya sahaja ja paramAtmA pratye AkarSAya che. bhakta mArganI zodha karI rahyo che. bhaktane paNa AnaMdanA sAgaramAM vilIna thavuM che tyAre AvA vizeSaNo Abana rUpa bane che. bhagavAna mahAvIranA uttama guNonuM varNana, sAdhanA kALanA upasargo, pariSahonuM varNana ane tenA upara adbhUta vijaya tathA AtmAnI niSprakaMpa avasthAnuM sarvaprathama varNana AcArAMga sUtranA prathama zrutaskaMdhamAM prApta paramAtmA mahAvIranI sarvaprathama stuti paramAtmA pariSaddha ane upasargonA samartha thAya che. te varNana stuti rUpe nahIM paraMtu to sUtrakRtrAMga sUtramAM puddhimuLa nAme niSkapa rahevAnA kAraNe dhRtimAna hatA. teo varNanAtma rUpe karavAmAM AvyuM che. paramAtmA mahAvIranI sarvaprathama stuti to sUtrakRAMga suprasiddha adhyayanamAM prApta thAya che. haMmezAM AtmarUpamAM ja sthira rahetA hatA, sarva jagatamAM sarvottama hatA, uttama vidvAna hatA. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 bAhya ane AtyaMtara graMthithI rahita hatA. sAta prakAranA bhayathI rahita rahita ane ghAti karmothI mukta, zakra jevA tejasvI che. parvatomAM sumerU hatA, cAreya gatinA AyuSyanA baMdhathI rahita hatA. sarvamaMgalamayI, parvata zreSTha che tema bhagavAna sarva prANIomAM zreSTha che. AvA uttama vizvarakSAmayI prajJAthI saMpanna, apratibaddha vihArI, saMsAra sAgarathI guNonuM varNana A stutimAM prApta thAya che. pAra karanAra, dhIra ane kevaLajJAnarUpa netrathI saMpanna hatA. jevI rIte jagatamAM bhinna bhinna kSetramAM zreSTha gaNAtA merU parvata, caMdra, sUrya, sUrya sarvathI adhika tape che tevI ja rIte bhagavAna sarvathI utkRSTa tapa svayaMbhUramaNa samudra, devendra, zaMkha Adi upamA dvArA bhagavAna karatA hatA. sarvAdhika dedipyamAna hatA. jevI rIte prajvalita agni mahAvIranI zreSThatA batAvavAmAM AvI che. bhagavAnane vibhinna aMdhakArane dUra karI prakAza kare che tevI ja rIte bhagavAna ajJAna rUpI matavAdIomAM, munio, tapasvIo, dharmopadezakomAM sarvazreSTha aMdhakAra dUra karI padArthonuM yathArtha svarUpa prakAzita karatA hatA. paramAtmA mAnavAmAM AvyA che. Ama A stutimAM paramAtmAnA abhuta guNonuM anuttara dharmanA nAyaka, sarvathI adhika prabhAvazALI ane sarvathI viziSTa varNana karavAmAM AvyuM che. jenuM gAna karatA manamAM apUrva AnaMdano hatA. bhagavAnanI prajJA samudranI samAna akSaya che. tema ja svayaMbhUramaNa anubhava thAya che. samudra jema paramAtmAnuM jJAna apAra ane nirmaLa che. teo sarva kaSAyothI 20, sudarzana sosATI-2, nAraNapurA, amadAvAda-380013. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmitA AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM kathAtrayI DI.vI.DI. A jnAM janaka madha dvirtita 11 zIvALA DILIT ha nA mukhAkRta jaja sA bata 1 maNavIrakathA LI ! RSabha kathA ! prakhara ciMtaka ane samartha sarjaka pauthI ko, kumArapALa desAI nI hRdayasparzI vANImAM TI ASabha kathATI II gautama kathATI II mahAvIra kathA traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 300/- be DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 250/- 1 prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA RSabhanA anaMta lablinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva- bhagavAna mahAvIranA jIvananAM jIvananAM jIvanacaritra ane tyAgI RSabhanAM kathAnakone jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna AvarI letuM jainadharmanA Adi tIrthakara bhagavAna AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM zrI RSabhadevanuM caritra ane cakravartI bharatadeva gurubhakti ane anupama laghutA pragaTAvatI bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA ane bAhubalinuM romAMcaka kathAnaka dharAvatI rasasabhara "gautamakathA" darzAvatI saMgItasabhara "mahAvIrakathA' anokhI 'Sabha kathA | ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatatva kathAzravaNano dezya lAbha. DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja.. samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo * vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. * be seTa sAthe lenArane eka mahAvIra kathAnI DI.vI.DI. vinA mUlya * beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 00392012000 20260 * dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA mAM rakama bharI orDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. I 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, ebI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296. T 2. InsTITyUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 2082. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka zrI mahAvIra svAmInA sattAvIza bhavanuM stavana | DaoN. kavina zAha jaiina sAhityamAM pIeca.DI.nI padavI prApta karI che. gujarAtamAM bIlImorAmAM varSo sudhI kaoNlejamAM adhyApana kArya karI have nivRtta che. madhyakAlIna sAhityamAM aneka graMthonuM 77 varSanI vaye paNa saMzodhana saMpAdana karyuM che. sAhitya, saMskRti, zikSaNa ane samAja sevAnA kAryomAM temanI vizeSa abhirUci che. teozrInA bAra pustako prakaTa thayA che. teo kAvyo, vArtA, dharma ane saMskRti viSayapara lekho lakhe che.] zrI zubhavijayajI sugurunamI, namI padmAvati mAya; bhava sattAviza cakravartI videhe thAze, suNI AvyA bharata ullAse; maricIne pradakSiNA varNavuM, suNatAM samakita thAya. 1. | detA, namI vaMdIne ema kahetA. 5. samakita pAme jIvane, bhava gaNatIe gaNAya; jo vaLI saMsAre bhame, tame punyAivaMta gavAzo, hari cakrI carama jina thAzo; navi vaMdu tridaMDIka to paNa mugate jAya. 2. veza, namuM bhaktiye vIra jineza. 6. vIra jinezvara sAhebo, bhamIyo kALa anaMta; paNa samakita pAmyA ema stavanA karI ghera jAve, maricI mana harSa na mAve; mAre traNa pradavInI pachI, aMte thayA arihaMta. 3. chApa; dAdA jina cakrI bApa. 7. | DhALa pahelI (kapura hoya ati ujaLo re-e dezI) ame vAsudeva dhura thaIzuM, kuLa uttama mahArUM kahIzuM; nAce kuLa madazuM pahele bhave eka gAmanore, rAya nAme nayasAra; kASTa levA aTavI bharANo; nIca gotra tihAM baMdhANo. 8. gayo re, bhojana veLAM thAyare prANI! dharIye samakita raMga, jima pAmIye eka dina tanu roge vyApe, koI sAdhu pANI na Ape; tyAre va che celo sukha abhaMgare. prANI. 1. eka, tava maLIyo kapila aviveka. 9. mana ciMte mahimA nIlore, Ave tapasI koya; dAna daI bhojana karuMre, dezanA suNI dIkSA vAse, kahe maricI lIyo prabhu pAse; rAjaputra kahe to vaMchita phaLa hoya?. prANI. 2. tuma pAse, lezuM ame dIkSA ullAse. 10. mAraga dekhI munivarore, vaMde deI upayoga; pUche kema bhaTako IhAMre, tuma darazanane dharamano vhema, suNI ciMte maricI ema; muja yogya muni kahe sAtha vijogare. prANI. 3. maLyo e celo, mULa kaDave kaDavo velo. 11. harSabhare teDI gayore, paDilAvyA munirAja; bhojana karI kahe cAlIye maricI kahe dharma ubhayamAM, lIe dIkSA jobana vayamAM; eNe vacane re, sAtha bheLA karuM Ajare prANI.4. vadhyo saMsAra, e trIjo kahyo avatAra. 12. pagavaTIe bhegA karyA re, kahe muni dravya e mArga; saMsAre bhulA bhamo lAkha corAzI pUrava Aya, pALI paMcame svarga sadhAya, daza sAgara, re, bhAva mAraga apavargare. prANI. 5. jIvita tyAMhI, zubha vIra sadA sukha mAMhI. 13. deva guru oLakhAvIyA re, dIdho vidhi navakAra; pazcima mahAvidehamAM | DhALa trIjI (copAInI dezI) re, pAmyA samakita sArare, prANI. 6 pAMcame bhava, kollAga sanniveza kosika nAme brAhmaNa veza; eMzI lAkha zubha dhyAne marI sura huA re. pahelA svarga majhAra; palyopama Ayu pUrava anusarI, tridaMDIyAne veSe marI. 1. cavI re, bharata ghare avatArare. prANI. 7. kALa bahu bhamiyo saMsAra, kRNApurI chaThTho avatAra; bahoMtera lAkha nAme maricI yauvane re, saMyama lIe prabhu pAsa; duSkara caraNa lahI pUravane Aya, vipra trikaMDIka veza dharAya. 2. gayo re, tridaMDIka zubha vAsare. prANI. 8. saudharme madhya sthitiye thayo; AThame caitya sanniveze gayo; agnidyota | DhALa bIjI (vivAhalAnI dezI) dvija tridaMDIyo, pUrva Ayu lakha sAThe mUo. 3. navo veza race teNI veLA, vicare AdIzvara bheLA; jaLa thoDe sthAna madhya sthitiye sura svarga IzAna, dazame maMdirapura dvija ThANa; lAkha vizeSa, page pAvaDI bhagave veze. 1. chapanna puravAyupurI, agnibhUti tridaMDIka marI. 4. dhare tridaMDa lAkaDI moTI zira muMDA ne dhare coTI, vaLI chatra vilepana trIje svarge madhyAyu dharI, bArame bhave zvetAMbI pUrI; puravalAkha cuMmAlIsa aMge, thulathI vrata dharato raMge. 2. Aya, bhAradvIja tridaMDIka thAya. 5. sonAnI janoI rAkhe, sahune muni mAraga bhAkhe; samosaraNe pUche terame cothe svarge ramI, kALa ghaNo saMsAre bhamI; caudame bhavarAjagRhI nareza; koI Age hoMze jineza. 3. jAya, cotrIsa lAkha pUravane Aya. 6. jina jaMpe bharatane tAma, tuja putra maricI nAma; vIra nAme thaze jina thAvara vipra tridaMDI thayo, pAMcame svarga marIne gayo; soname bhava koDa chellA, A bharate vAsudeva pahelA. 4. varasa samAya, rAjakumAra vizvabhuti thAya. 7. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 saMbhUtimuni pAse aNagAra, duSkara tapa karI varasa hajAra; mAsakhamaNa saMsAra lIlA bhogavI re, trIsa varSe dIkSA lIdha; bAra varase huA kevaLI pAraNe dharI dayA, mathurAmAM gocarIe gayA. 8. re, zivavahunuM tilaka zIra dIdha 2. ziva. 4. gAye haNyA muni paDiyA dhasyA, vaizAkanaMdI pitarIyA hasyA; goiMge saMgha caturvidha thApIyo re, devAnaMdA RSabha datta pyAra; saMyama deI zIva muni garve karI, gayaNa uchALI dharatI dharI. 9. mokalyA re, bhagavatIsUtre adhikAra re. bhagavati. pa. tapa baLathI hojo baLa dhaNI, karI nIANuM muni aNasaNI; sattarame cotrIza atizaya zobhatA re, sAthe cauda sahasa aNagAra; chatrIza mahAzuke zurA, zrI zubhavIra sattara sAgarA. 10. sahasa te sAdhavI re, bIjo deva devI parivAra re. bIjo. 6. | DhALa cothI (nadI yamunA ke tIra uDe doya paMkhIDAe dezI) trIza varasa prabhu kevaLI re, gAma nagara te pAvana kIdha; bahoMtera varasanuM aDhArame bhave sAta, supana sucita satI; potAnapurIye prajApati, rANI sAmuM : Sii AvakhuM re, dIvALIye zIvapada lIdha re. dIvALI. 7. mRgAvatI; tasa suta nAme tripRSTa vAsudeva nipanA; pApa ghaNuM karI aguru laku avagAhana 2, ke aguru laghu avagAhane re, kIyo sAdI anaMta nivAsa; moharAya malla sAtamI narake upanyA. 1. mULazuM re, tana mana sukhano hoya nAza 2. tA. 8. vIe bhava thaI vi. ) thI nake gayA. tithI thatI 43 yava tuma sukha eka pradezanuM re, nahi mAve lokAkAza; to amane sukhIyA bahuLA thayA; bAvIzame narabhava lahI puNyadazA varyA; trevIzame ? - nI karo ke, ame dharIye tumArI Aza re. ame. 9. rAjyadhAnI mukAme saMcaryA. 2. akhaya khajAno nAthano re, meM dITho guru upadeza, lAlaca lAgI sAhebA rAya dhanaMjaya dhAraNI rANIe janamiyA; lAkha corAsI purava Ayu re, navi bhajIe kumatino veza re. navi. 10. jIviyAM, priya mitra nAme cakravartI dIkSA lahI; koDI varasa cAritradazA mohaTAno che Azaro re, tethI pAmIye lIla vilAsa; dravya bhAva zatru pALI sahI. 3. haNI re, zubha vIra sadA sukhavAsa. zubha. 11, mahAzuke thaI deva INe bharate cavI; chatrikA nagarIye jitazatru rAjavI, kaLaza-ogaNIsa eke varasa che ke pUrNimA zrAvaNa varo, meM thayo lAyaka bhadrA mAya lakha pacavIza varasa sthiti dharI, naMdana nAme putra dIkSA vizvanAyaka vardhamAna jinezvaro; saMvega raMga taraMga jhIle jasavijaya samatA AcarI. 4. dharo, zubha vijaya caraNa sevaka vIra vijayo jaya karo. agiyAra lAkha ne eMzI hajAra chaseM vaLI, upara pistAlIza adhika agharA zabdonA artha : paNa dina rULI; vIzasthAnaka mAsakhamaNa, jAvajIva sAdhatAM; tIrthaMkara DhALa-1: mAya-mAtA, aTavI-jagata, suNatAM-sAMbhaLatA, abhaMga- akSaya, nAma karma tihAM nikAcatA. 5. pagavaTI-keDI, rasto majhAra-mA, mugate-mole, koya-koI. lAkha varasa dIkSA paryAya te pAlatA; chavvIsame bhava prANata kalpe devatA; DhALa-2: dhUlathI-dhULa jADuM, bhAkhe-kahe, jAve-jAya, dhura-zreSTha. sAgara vIzanuM jIvita sukhabhara bhogave; zrI zubha vIra jinezvara, bhava DhALa- 3H Aya-umara, vaya. DhALa-4: suta-putra, lahI-laI. suNajo have. 6. DhALa-5: chaTakAya-mUke, occhava-utsava, akhaya-akSaya. kavino paricaya : DhALa pAMcamI (gajarA mArujI cAlyA cAkarI re-e dezI) tapAgacchamAM zrI zubhavijayajInI paraMparAmAM thayela paMDita vIranayara mAhaNakuMDamAM vase re, mahARddhi RSabhadatta nAma, devAnaMdA kiMja vijayajInuM sAhityasarjana vizALa che. nAnI moTI aneka pUjAo tathA zrAvikAre, peTa lIdho prabhu visarAma re, peTa lIdho prabhu visarAma. 1. Urmisabhara bhAvavAhI stavanonI racanAo temaNe karI che. te uparAMta vyAsI divasane aMtare re, sura hariNagameSI Aya; siddhArtha rAjA ghare sakjhAyonI racanAo paNa karI che. temanI bhakti ane jJAnanA re, trizalA kukhe chaTakAya re. trizalA. 2. samanvayavALI racanAo atilokapriya che. temanI racanAomAM prAsAda, nava mAsAMtare janamiyA re, deva devIe occhava kIdha; paraNI yazodA mAdhurya ane geyatA che to sAthe sAthe bhaktitattvanuM bhAthuM che. teo yovane re, nAme mahAvIra prasiddha re. nAme. 3. potAnI racanAo zubhavIrane nAme karatA hatA. mahAvIra svAmInA sattAvIza bhavanuM stavana mokSa pAme che. jaina sAhityamAM lokapriya kAvya prakAra tarIke stavananuM sthAna prathama bhagavAna mahAvIra svAmInA mukhya sattAvIza bhava che. tenI mAhitI kakSAnuM che. bhaktimArganI ArAdhanAmAM caityavaMdana, pauSadha, upadhAna nIce pramANe che. tathA anya vratanI ArAdhanAmAM stavananuM sthAna mahattvanuM gaNAya che. kavi paMDita vIravijayajIe saMvata 1907mAM zrAvaNa sudi jaina darzanamAM karmavAda mukhya che. jIvo karmAnusAra 84 jIva- pUrNimAne divase A stavananI racanA karI che. madhyakAlIna kAvya yonimAM paribhramaNa kare che ane anaMtA bhavonI ArAdhanAne aMte paraMparAnusAra kavi duhA, DhALa ane kaLazanuM anusaraNa karIne Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 bhagavAnano 27 bhavanI mAhitI darzAvI che. 27 bhavano AdhAra bhadrabAhu svAmIe kalpasUtranI racanA karI che, temAMthI prApta thAya che. pUrvAcAryoe A aMge vivecana karIne kalpasUtranI TIkA pragaTa karI che. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka zrI zubhavijaya guru namI, nathI padmAvatI mAya bhava sattAvIza varNavuM sujAtAM samati thAya.(1) AtmA samakita pAme tyAra pachI bhavanI gaNatarI thAya ane ratnatrapInI AradhanAthI aMte AtmA siddhi padane pAme che. mahAvIra svAmInA 27 bhava pahelo bhava: bhavamAM nayasArano bhava sarvaprathama che. A bhavamAM bhojananA samaye sAdhu bhagavaMtane AhAra vahorAvavAno zubha vicAra Avyo ane mArga bhUlelA sAdhu bhagavaMtanA darzana-vaMdana karIne AhAra vahorAvyo. kaThiyArAono vyavasAya karato nayasAra guru bhagavaMtanI vANIthI deva, guru ane dharmanuM svarUpa samajyo. tyAra pachI vidhipUrvaka 14 pUrvanA sArarUpa namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa karIne AyuSya pUrNa thatAM bIjA bhavamAM svarge devokamAM gamana karyuM. nayasArano bhava mahattvano gaNAya che; kAraNake emane pazcima mahAvidezamAM samakita pAmyA tyAra pachI mavAmaNanI saMkhyA ochI thaI jAya ane siTipadane pAme che. kavie A vAta stavananA duhAmAM jaNAvI che. vIra sinegAra sAhitro bhamiyo kALa anaMta paNa samakita pAmyA pachI aMte thayA arihaMta. AraMbhanA duhAmAM guru bhagavaMte padmAvatI devInI stuti karIne vinayapUrvaka bhagavaMtane prazna pUchyo ke he prabhu A parSadAmAM evo koI vastu nirUpaNano ullekha karyo che. AtmA che je tIrthaMkara thaze. bhagavAne javAba Apyo. he 15 Atmasiddhi ke tIrthaMkara pada prApta karavA mATe samakita e mULabhUta pAyAno vicA2 che. mahAvIra svAmI bhagavAna samakita pAmyA pachInA bonI mAhitI stavanamAMthI prApta thAya che. bIjo bhavaH mahAvIra svAmI bhagavAna samakita pAmyA che. namaskAra mahAmaMtranI zubha bhAvathI ArAdhanA karIne sau dharmendra devalokamAM eka popamanA AyuSyavALA deva tarIke utpanna thayA. trIjo bhava: bhagavAnano AtmA devalokanuM AyuSya pUrNa karIne bharatakSetramAM RSabhadeva bhagavAna vicaratA hatA emanA putra cakravartInA putra tarIke janma thayo. enuM nAma miracI rAkhavAmAM AvyuM. maricIe RSabhadeva bhagavAna pAse dIkSA svIkArI paNa talavAranI dhAra para cAlavA jevuM, loDhAnA caNA cAvavA paDe evA pAMca mahAvrata pALavAnI zakti nahIM hovAthI maracIe biDI nAmano navo veza dhAraNa karyo. kavie citrAtmaka zailImAM maricInuM Alekhana karyuM che. navo veza rahe tevI veLA vicare AdIsara meLA jaLa thoDe snAna vizeSa paga pAvatI bhAve ve che sonAnI janoI rAkhe sahune muni mAraga bhAkhe sovasararNa pUche nareza, koI Age hoMze jineza... 3. nayasAra pachI miracIno bhava emanA jIvanamAM mahattvano gaNAya che. RRSabhadeva bhagavAnanI dezanA sAMbhaLIne bharata cakravartIe dhare tridaMDa lAkaDI moTI zira muMDA ne dhare coTI vaLI chatra vilepana aMge thulathI vrata dharato raMga...... ame vAsudeva pUra thaI kuLa uttama mahArlR kahIzuM nAce kula maLyuM bharAzo nIca gautra tihAM baMdhANo. bharata cakravartI maricIne vaMdana karIne vidAya thayA tyAra pachI maricIe kuLano mada karyo ane nIca gotrakarma nikAcita karyuM. A karmanA udayathI bhagavAnano AtmA 2 7mA bhavamAM devAnaMdAnI kUkSImAM utpanna thaIne 82 divasa sudhI rahyo. tIrthaMkarano AtmA ucca kuLamAM utpanna thAya. mAhA kuMDamAM kadI janma letA nathI. A rIte trIjo bhava pUrNa thayo. maricInI tabiyata sArI na hatI. eTale ziSyanI mahAvIra svAmI bhagavAna samakita pAmyA pachI arihaMta eTale ke IcchA karI tyAre maricInA upadezathI pratibodha pAmIne kapila rAjakumAra tIrthaMka2 pada pAmyA hatA. dIkSA levA taiyAra thayo. maricIe RSabhadeva pAse dIkSA levA mATe kapilane kahyuM tyAre celAnI jarUra hovAthI maricIe kahyuM ke RSabhadeva ane mAro dharma eka ja che. A mizra vAkya utsUtra prarUpaNAthI saMsAranuM bhramaNa vadhI gayuM. A rIte trIjA bhavanuM 94 lAkha pUrvanuM AyuSya pUrNa pApa karmanI AlocanA karyA vagara marIne 4 dhA bhavamAM brahma nAme devalokamAM 10 sAgaropamavALA deva thayA. devalokamAM AyuSya pUrNa karIne pamA bhavamAM kauzika nAmanA brAhmaNa putra tarIke janma thaze. chaThTho bhavaH kauzikano jIva AyuSya pUrNa thatAM sthUNA nagarImAM 72 lAkha pUrvanA AyuSyavALo puruSa nAme brAhmA thayo te bhavamAM paNa tridaMDIpaNe zubha bhAgamAM rahyo. maricI putra bidaDI tero harTI vIsamo naMdA. A sAMbhaLIne bharata mahArAjA tridaMDI vezadhArI maricIne bhAvi tIrthaMka2 tarIke vaMdana ka2vA mATe jAya che. bharata mahArAjAe maricIne traNa pradakSiNA karIne bhAvapUrvaka vaMdana karIne kahyuM. tume puchyAIvaMta gavAo haricakrI carama jina thAzo. navi vaMdu tridaDika veba, namuM bhakti thai vIra janeza. marIcinI pradakSiNA bhagavaMtanI bhaviSyavANI bharatamukhe sAMbhaLIne tridaMDI vezadhArI maricI abhimAnamAM AvI gayo nAcato kUdato ema bolyo ke 7 bhavaH pahelAM saudharma devalokamAM madhya AyuSyavALo deva thayo. 8 bhavaH caitya sagivezamAM 60 lAkha pUrvanA AyuSyavALo agniota nAme sAmAne tyAM paNa tridIpaNAno svIkAra 9 bhava: bIjA IzAna devalokamAM madhyama AyuSyavALo deva. 10 bhava: maMdara nAmanA sannivezamAM 50 lAkha pUrvanA AyuSyavALo agnibhUti nAme brAhmaNa tridaMDIpaNAno svIkAra. 11 bhava: trIjA sanatakumAre devalokamAM madhyama AyuSyavALo deva Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 12 bhavaH zvetAMbI nagarImAM 44 lAkha pUrvanA AyuSyavALo bhAradvAja nAme brAhmA, tridaMDIpaNAno svIkAra.. prabhu jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 13 bhava: evA mAhendra devalokamAM madhyama AyuSyavALo deva thayo. 14 bhavaH rAjagRhI nagarImAM 54 lAkha pUrvanA AyuSyavALo sthAvara nAme brAhmaNa. tridaMDIpaNAno svIkAra. 15 bhava: pAMcamAM barAka devalokamAM madhya AyuSyavALA deva. 16 bhava: vizvabhUti muni tarIke ugra tapasyA karI, zarIra durbaLa thaI gayuM ane mArgamAM pasAra thatAM gAyano dhakko lAgatA jamIna pa2 paDI gayA. te joIne vizAkhAnaMdI pitarAI hasyA. potAnI zaktino paricaya karAvatA gAyanuM ziMgaDuM pakaDIne AkAzamAM uchALI gAyanuM mRtyu thayuM. A bhavamAM 1 hajAra varSanA tapa karyA hatA. aMte niyANuM karyuM tenI mAhitI kavinA zabdomAM nIce pramANe che. 27 bhava : A bhavamAM bhagavAna mahAvIrano AtmA svargamAMthI cyavIne pUrvakarmanA udayathI mahAnakuMDanagaranA RSabhadatta brAhmaNanI patnI devAnaMdAnI kukhe AvyA. maricInA bhavamAM rAcImAgIne garva karyo hato eTale A nIca kuLamAM utpanna thavuM paDyuM. tyArapachI hariNagamathI deve devAnaMdAnI kukSimAMthI garbhanuM haraNa karIne trizalAmAtAnI kulImAMthI zaityagarbhamAM sthApana karyuM. gAye haNNA muni paDiyA vazA vizAkhAnaMdI pitarAI hasyA. gozRMga muni garve karI gayA uchALI dharatI dharI. 17 bhava: vibhUti muni AyuSya pUrNa thatAM kALadharma pAmyA. paraMtu karmane sAthe letA gayA. tyAMthI cyavIne ugra tapasyAne kAraNe mahAzukra devalokamAM 17 sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA. trIjI DhALamAM bhagavAnanA pamA bhavathI 17 bhava sudhInI mAhitI che. temAM vizvabhUtinA bhavanI mAhitI laghukathAno rasAsvAda karAve che. 18 bhava: A bharatakSetramAM potanapuramAM prajApati nAme rAjAne bhadrA nAme rANI hatI. temanA putra bipRSTha vAsudeva tarIke utpanna thayA. vAsudeve zayyA pAlakane kahyuM ke huM nidrAdhIna thAuM eTale saMgItakAro saMgIta baMdha kare, paNa zayyApAlakane saMgItamAM rasa paDyo eTale saMgIta baMdha na karAvyuM. thoDA samaya pachI vAsudeva jAgyA ane saMgIta cAlatuM joIne gusse thaI zayyApAlakanA kAnamAM garama sImuM nAMkhyuM. A karmathI temane kAnamAM khIlA ThokavAno upasarga thayo. 19 bhava: soLamAM vizvabhUtinA bhavamAM karelA niyANA pramANe vAsudeva tarIke janma maLyo. paraMtu duSTa baLanA garvathI ghora pApo AcarIne prabhuno jIva sAtamI narakamAM 33 sAgaropama AyuSyavALo nAraka thayo. 20 bhavaH A bhavamAM siMha tarIke utpanna thayA. 21 bhavaH tyAMthI cyavIne 21mA bhavamAM prabhu cothI narakamAM gayA. 22 bhava: priya mitra rAjAnI vimalA nAmanI rANInI kukSIe vimala nAme rAjaputra thayo ane dIkSA lIdhI 2 3 bhava : anaMta puNyanA pratApe bhagavAnano AtmA 23mA bhavamAM mUkA nAmanI rAjadhAnImAM dhanaMjaya rAjAnI dhAriNI nAmanI paTTarANIne kurkha 84 lAkha pUrvanA AyuSyavALo priya mitra nAme rAjaputra thayo. aMte dIkSA lIdhI. eka karoDa varSa sudhI cAritra pALyuM eprila, 2013 poliAcArya guru pAse dIkSA aMgIkAra karI ane ugra tapasyA karI tIrthaMkara nAma karma nikAcita karyuM. agiyAra lAkha eMsI hajAra chasse vaLI upara pistALIsa adhika pA dina rUDI vIsasthAnaka mAsakhamaNe jAvajIva sAdhatA tIrthaMkara nAma karma tihAM nikAcatA. 26 bhava: 26mA bhave prANI nAmanA deva tarIke utpanna thayA. cothI DhALamAM 24mA bhavathI 26mA bhava sudhInI mAhitI che. temAM naMdana RSino bhava sarvottama che. 24 bhava: tyAMthI thavIne 24 bhavamAM mahAzUka devalokamAM 17 sAgaropamavALo deva tharyA. 25 bhavaH 27mA bhavanA stavanamAM sauthI mahattvano 25mo bhava che. bharatakSetramAM chatrikA nagaramAM jitazatru rAjAnI bhadrA nAme paTTarANInI kurkha 25 lAkha pUrvanA AyuSyavALo naMdana nAme putra thayo. A bhavamAM trizalA mAtAnA putrInA garbhane devAnaMdAnI kuzImAM sthApanA karavAmAM AvI. A rIte 82 divasa devAnaMdAnI kulImAM rahyA pachI caitra suda 13nI madhyarAtrie bhagavAnano janma thayo. pAMcamI DhALamAM bhagavAnano janma, gRhasthavAsa, dIkSA ane kevaLajJAnanI mAhitI ApavAmAM AvI che. kavie mitAkSarI paricaya ApIne bhagavAnanA javanano lAgika paricaya karAvyo che. navamAmAMtare janamiyA re devadevI occhava dIdha parI yazodA jobane re nAme mahAvIra prasiddha che. saMsAra hIMyA bhogavI re, trIsa varSe dIkSA lIdha bAra varSe duA kevaLI re, zivavastunuM tilaka zira dIdha re trIsa prabhu kevaLI re, gAma nagara te pAvana kIdha brotera varSanuM AubhuM re, divALIe zivapada tI re aguru ladhu avagAhane re kIdho sAdi anaMta nivAsa moharAya malla mULazuM re tanamana sukhano hoya nAza re. aMte kavi jaNAve che ke prabhuno Azraya levAthI sevA-bhaktithI AtmA prabhu samAna bane che. garimA kaLazamAM stavana racanA samaya, bhagavAnanA stavananI racanA dvArA guNagAna gAvAnI sAthe saMyamano mahimA gAyo che. aMte zubha vijaya paMDita caraNa sevaka vIravijaya jaya jaya karo. devIono prayoga, citrAtmaka zailI, 27 bhavanI vividha prakAranI vigato, geya padAvalIonA samanvayathI mahAvIra svAmIno mitAkSarI chatAM mAhitIpUrNa paricaya prApta thAya che. sattAvIza bhavanuM stavana eTale zAna ane bhaktino samanvaya karIne prabhunA caritranI viziSTa koTinI jhAMkhI karAve che ane pre2ka banIne prabhunA jIvanano vistArathI paricaya karAve che. kamala epArTamenTa, 102, araviMda bilDiMga, bilImorA (gujarAta). mobAIla : 09833729269, Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 17. vIra kuMvaranI vAtalaDI kone kahIe re! (hAlaraDuM) 1 zrImatI anilA hasamukha zAha [anilAbahena bI.e.mAM gujarAtI viSaya laIne nAtaka thayA pachI gRhasthAzramamAM pravRtta rahyA ane have temano mukhya zokha lekhanano hato te zarU karyo che. vArtAo, nibaMdho ane kAvyomAM emanI kalama pravRtta che. te uparAMta jaina dharma, darzana ane tattvajJAnano UMDo abhyAsa karyo che.] zrI zubhavIra vijayajIe raceluM bhAvavAhI stavana zAtA-azAtA=zAMta-azAMti. vedanI=du:kha. akSaya jeno nAza nathI | (naMdakuMvara kumAra keDe paDyo, kema bhariye - e dezI) thato. sAdi prathama anaMta =jeno aMta nathI, apAra. vIra kuMvaranI vAtaDI kene kahIe, hAMre kene kahIe re kene kahIe, bhASARtaLapadI-hRdayasparzI nava maMdira besI rahIe, hAM re sukumALa zarIra, vIra. 1. paMDita zrI vIravijayajI (zubhavIra) kartAparicaya : bALapaNathI lADako nRpa bhAvyo, maLI cosaTha IMdra mahAvyo; | tapagacchanA mahAna AcArya zrI siMhasUrIzvarajInI ziSya paraMparAmAM thayela IMdrANI maLI halarAvyo, gayo ramavA kAja vIra. 2. zrI zubhavijayajInA ziSyaratna paMDita zrI vIravijayajI thayA. chorUM uchAMchaLA lokanA kema rahIe, enI mAvaDIne zuM kahIe ? paMDita zrI vIravijayajI zubhavIranA upanAme sAhitya sarjana karatA hatA. kahIe to adekhAM thaIe, nAsI AvyA bALa. vIra. 3. A rIte potAnA nAmanI AgaLa gurunuM bahumAna karI racanA karatAM... AmalakI krIDA viSe vIMTANo, moTo bhoriMga roSe bharANe; paMDita vIravijayajInuM mULanAma kezavarAma hatuM. temano janma saMvata hAthe jhAlI vIre tANyo, kADhI nAkhyo dUra. vIra. 4. rUpa pizAcanuM devatA karI caliyo, muja putrane laI 1829mAM amadAvAdamAM audicya brAhmaNa jasezvaranA ghare thayo hato. teo zrI zubhavijayajInA samAgamamAM AvyA ane jaina dharmanuM jJAna uchaLIyo; vIre muSTiprahAre vaLIo, sAMbhaLIe ema. vIra. 5. prApta karI, jena dharmanI dIkSA aMgIkAra karI, temanuM nAma vIravijaya trizalA mAtA mojamAM ema kahetAM, sakhIne oLaMbhA detA; kSaNa-kSaNa prabhu nAma ja letA, teDAve bALa. vIra. 6. rAkhavAmAM AvyuM. bAra varSamAM darzana, jaina mULa graMtha, chaMdazAstra vATa jovaMtA vIrajI ghera AvyA, mAtA trizalAe navarAvyA, ane saMskRta bhASAno abhyAsa karyo. khoLe besI halarAvyA, AliMgana deta. vIra. 7. zrI vIravijayajInuM sAhitya sarjana vizALa che. vividha prakAranI yauvanavaya prabhu pAmatAM paraNAve, pachI saMjamazu dIla lAve; nAnI-moTI pUjAo racI jemAM tIrthakaronA pAMce kalyANakonuM Urmi upasarganI phoja haThAve, lIdhuM kevaLa nANa. vIra. 8. sabhara varNana karI bhAvavAhI banAvI che. te uparAMta so jeTalA stavanonI karmasUdana tapa bhAkhIyuM jinarAje, traNa lokanI ThakurAI chAje; racanAo karI. A UrmIkAvyo lokonA hRdayane bhAvavibhora banAvI phela-pUjA karI ziva kAje, bhavine upagAra. vIra...9. sparzI jAya che. te uparAMta sajhAyonI paNa racanAo karI che. bhakti zAtA-azAtA vedanI kSaya kIdhuM, Ape akSaya pada lIdhuM; ane jJAnanA samanvayavALI A racanAo khUba ja lokapriya che. temanI zubhavIranuM sidhyuM, bhAMge sAdi anaMta. vIra..10. racanAomAM prAsAda, mAdhurya ane geyatA che. bhaktittvanuM bhAtuM che. agharA zabdonA artha : emanAM stavano, sajhAyonA marma, AtmAne kalyANakArI evA kene=koNe. maMdira ghara. malAvyo=lADa laDAvyA, sAruM lAge tema karavuM. mAlagAmA banAvavA samaya che. halarAvyo=bALakane uchALIne ramADavuM, uchALavuM. bhoriMga-kALo nAga. A stabakanA chellA agraNI kavi che. te uparAMta Urmisabhara kavitAne olaMbhA=Thapako, phariyAda, ThaThThA-mazkarI. saMjama=saMyama. jALavI rAkhanArA samartha kaviomAMnA chellA samartha kavi che. karmasudana tapaATha karmonA kSaya mATe karAtuM tapa. ThakurAI=ThAkorapaNuM, moTAI. teo potAnI racanAo 'zubhavIra'nA nAme karatA hatA. stavanano sArAMza vahevaDAvI dIdhI che... naMdakuMvaranI vAtaDI kene kahIe, hAMre kene kahIe re.... ciMtita trizalAmAtA potAnI sakhIone kahe che ke - sukomaLa zrI vIravijayajIkRta A racanAne bhAvavAhI gIta kaho, stavana evo emano bALa-putra uchAMchaLA bALako sAthe ramavA doDI jAya che, kaho, kAvya ke hAlaraDuM..ApaNAM hRdayane eTaluM sparzI jAya che ke nathI gharamAM besato...pitAno-rAjAno lADako to che ja, paNa satata diladimAgamAM guMjyA ja kare! IndrANIoe khUba malAvI-hulAvI enA lADane poSyA che. anya zrI zubhavIra vijayajIe A kAvya-gItamAM vizvanI dareka mAtAonAM bALakonI mAtAne phariyAda paNa nA karI zakAya ke tamArA bALakone manamAM bALakanI, bALasahaja ramato, mastI-tophAno joIne ubharI ramavA nA mokalo. kahIne paNa zuM karavAnuM?...nAhakanAM IrSALumAM AvatI mamatAno uchALo darzAvI mAtAnAM hRdayanI lAgaNIone gaNAIe. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 prabhu mahAvIranuM nAma 'vardhamAna' hatuM... kAraNa ke mAtAnI kukSimAM tene bodha Ape che, govALano, je potAnAM baLado nA maLatAM prabhune AvyA pachI rAjyamAM dhana-dhAnya ane dareka kSetramAM vRddhi ja thatI mAravA baLadanI rAza ugAme che, gozALAno ke je prabhunI upara gaI...eTale emanuM nAma 'vardhamAna' rAkhavAmAM AvyuM...paNa "mahAvIra' te jo legyA pheMke che...je pAchI pharIne enAM ja zarIramAM jAya nAma devoe rAkhyuM e kevI rIte ? emanI vIratAnI parIkSA karIne... che...govALiyAnA prabhunA kAnamAM khIlA ThokavAno, ke saMgamadevanA bhagavAna mahAvIra janmathI ja tejasvI, baLavAna, nIDara-nirbhaya, 20 nAnA-moTA upasargo, vigere anukuLa-pratikuLa sAhasika hatA...ATheka varSanI umare bALako-mitro sAthe ramatA-ramatA upasargo....pariSaho prabhu sahana karI, sarvane bodha ApI saMsAra pAra AmalakI' nAmanI ramata ramavA nagara bahAra gayA... devasabhAmAM InTa karAvI de che..kevo prabhu mahAvIrano samatAbhAva! karUNAbhAva!... A zakrendrae bALa vardhamAnanI prazaMsA karatAM kahyuM ke vardhamAnane koI deva rIte prabhu upasargone dUra karI kevaLajJAna prApta kare che. paNa harAvI zakavAno nathI. tyAM beThelA eka IrSALu deve vardhamAnane prabhanI vIprabhunI ThakarAI traNe lokanA svAmI tarIke zobhI rahI ane harAvavAno paDakAra karyo ne manamAM vicAryuM ke A pRthvIlokano bALaka- bhavya jIvonA uddhAra karavA ane upakAra karavA karmasUdana tapanI ArAdhanA mAnava mane zuM harAvavAno ? enI zaktinI parIkSA to karavI ja paDaze. karI-AThe karmono kSaya karI mokSamArga batAve che. ane bhayaMkara huMphADA mAratAM sarpanuM rUpa dhAraNa karI, vardhamAnane DarAvavA prabhu mahAvIre cAra ghAtI karma-(1) jJAnAvaraNIya karma, (2) pRthvI para Avyo ne eka moTA jhADane phaMphADA mArato vIMTaLAI darzanAvaraNIya karma, (3) mohanIya karma ane (4) aMtarAya karma, ane gayo...bALakomAM nAsabhAga thaI gaI. paNa bALa vardhamAna to acaLa cAra aghAtI karmo-(1) vedanIya karma, (2) AyuSya karma, (3) nAmakarma, ja rahyA. ne e bhoriMga sarpane eka ja jhaTakAthI - potAnA hAthethI (4) gotra karma. ema AThe prakAranAM ghAtI-aghAtI karmono kSaya karI kheMcI dUra pheMkI dIdho. A hatI vardhamAnanI vIratAnI prathama parIkSA. mokSe gayA...akSaya pada prApta karyuM. hArelo deva, krodhita deva pharIvAra vardhamAnane harAvavAnuM nakkI karI, zrI zubhavIra vijayajIe bhagavAna zrI mahAvIranI bALa sahaja bALakonI ramatamAM bALasvarUpa laIne ghUsI gayo. ne navI ramata ramavAnuM krIDAo khUba ja suMdara rIte rajU karI ApaNI AMkho samakSa bhagavAnanuM nakkI karI zarata paNa mUkI ke je hAre e vijetAne khabhe besADI pherave. bALa-svarUpa tAdRzya khaDuM karyuM che. e deva hAthe karIne hArI gayo ne vardhamAna jItI gayA. zarta pramANe e vaicArika vivecana : deve vardhamAnane potAnA khabhA para besavAnuM kahyuM...vardhamAna khabhA para bhagavAna zrI mahAvIra svAmI A avasarpiNInA aMtima-24mAM besI gayA..ne e kapaTI deve potAnI daivika zaktithI zarIranuM kada tIrthakara thayA. vadhArI-vadhArIne DuMgara jevaDuM karI dIdhuM. e ja vakhate vardhamAne potAnA ApaNuM eTaluM ahobhAgya che ke A avasarpiNI kALamAM manuSya avadhijJAnano upayoga karIne jANyuM ke A to e ja deva che je mane bhava, jaina dharma ane bhagavAna mahAvIranuM zaraNuM maLyuM che. ApaNA DarAvavA Avelo ane Aje bhayaMkara rAkSasI rUpa dhAraNa karI mane DarAvavA AtmAno uddhAra karavA mATe ja A aMtima tIrthakara ApaNane maLyAM Avyo che. eTale nirbhaya evA vardhamAne jarApaNa DaryA vinA potAnI che. emanA jIvanamAM banelA aneka prasaMgo vAMcatAM zarIranAM romeromamAM vaju jevI muThThIthI e rAkSasI devanA khabhA para sakhata prahAra karyo ane jANe ke emanuM jIvana-kavana bharI daIe evI utkaTa lAgaNI thAya asahya vedanA thatA e deva potAnA mULa svarUpamAM AvIne vardhamAnanI che. prabhu mahAvIra ApaNane upadezI rahyA che ke sukha-du:kha karmAdhina mAphI mAMgI vaMdana karyuM...devonI sabhAmAM vardhamAnano jaya jayakAra thayo che. sukhamAM ubharAo nahIM ne du:khamAM dubhAo nahIM....samabhAve rahIne ne devoe vardhamAnanuM nAma "mahAvIra'-evuM nAma pADyuM...tyArathI karmano cheda uDADatAM jAva, to ja A AtmA haLavo phUla banIne vardhamAna mahAvIra kahevAyA. bIjI parIkSA. - urdhvagAmI thaI mukti-mokSa prApta karaze. prabhunAM AtmA sAthe milana trizalA mAtA khUba AnaMdamAM AvIne sakhIone Thapako ApI karI emanAM AtmAmAM samAI jaze...aMtamAM, prabhu mahAvIranAM guNo, kahe che ke tame mArA putranI saMbhALa nathI letA...mAtA vATa jotAM jotAM dAna, zIla, tapa, dayA, udAratA sarva jIvomAM Ave ! e ja prArthanA.... mahAvIrane bolAvIne navarAvI khUba vahAla kare che. jotajotAmAM mahAvIranuM trizalA mAtAne Avela cauda svapna bALapaNa vItyuM ne yauvanamAM praveza karyo...hoMzathI paraNAvyA...saMsAramAM siddhAratha rAjAne ghera paTarANI, trizalA nAme sohAmaNI e; rahIne paNa saMyamanI utkRSTa bhAvanAne vIraprabhu jhaMkhatA rahyA ne saMyama rAjabhuvana mAMhe palaMge poDhaMtA, cauda supana rANIe lahyA che...1. paNa lIdho. dIkSA aMgIkAra karI... pahele supane gayavara dITho, bIje vRSabha sohAmaNo e; dIkSA laI prabhu vihAra karatAM karatAM ghaNAM upasargo pariSaho sahana trIje kesarI siMha sulakSaNo dITho, cothe lakSmI devatA e... 2. kare che. jevA ke, zUlapANi yakSano je prabhune-dhyAnastha avasthAmAM- pAMcame paMca varaNI mALA, chaThTha caMdra amIjharo e, zarIranAM marmasthAno para sakhata vedanAo Ape che-prahAra kare sAtame sUraja, AThame dhvajA, navame kalaza rUpAtaNo e.3. che...caMDakauzika sarpano-je bhagavAnane Dase che...chatAM prabhu aDaga rahI paghasarovara dazame dITho, kSIra samudra agyArame e; Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 deva vimAna e bhArameM dIThuM, rAjhaNa ghaMTA vAjatAM e...4. ratnano rAzi te terame dITho, agni zikhA dIkI cauda...e; cauda supana laI rAjI AvyA, rAzIe rAyane jagADiyA e...5. uTho-uTho svAmI mane sojo lAhyAM, ere supana haLa sAhaso, rAya siddhArathaeN paMDita teDyA, kaho re paMDita phaLa ehanuM e...6. ama kuLamaMDaLa, tuma kuLa dIvo, dhana re mahAvIra prabhu avataryA e, je nara gAve te sukha pAve, AnaMda raMga vadhAmaNAM ..... trizalA mAtAne Avela cauda svapna prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 2huM svapna kesarI siMha kyAre mAre, kyAre nA mAre-vicalita bhAva. sAta kaDInA A kAvyamAM ajJAta kavie prabhu mahAvIra jyAre trizalA mAtAnI kukSimAM AvyA te samaye trizalA mAtAe cauda svapnanA darzana karyAM tenuM nirUpaNa karyuM che. prathama pAMce kaDImAM kavie cauda svapnanA nAmonI yAdI varNavI che-chaThThI kaDImAM rANI trizalA siddhArtha rAjAne nijhAmAMthI jagADI potAne svapna AvyA tenuM phaLa jAkAvAnI IcchA darzAve che. siddhArtha rAjAe paMDita bolAvyA ane paMDita svapnAnuM phLa kahyuM, sAtamI kaDImAM paMDite kahyuM, 'he rAjA, tamArA kuLane ajavALanAra panotA putrano janma thaze. kavi aMtanI paMktimAM kahe che-putranA janmathI samagra vizvamAM AnaMda pravartaze ane prabhu mahAvIranA nAmathI dareka vyakti sukhano anubhava karaze. tAttvika dRSTie cauda svapnano artha cauda guNasthAnaka sAthe saMkaLAyela che. tenI samaja nIce pramANe ApI che. XXX 14 svapna ane 14 guNa sthAnaka H ApaNAM zAstromAM 14nA AMkanI khUba mahattA che. jemake, 14 rAjoka, 14 jIvasthAnaka, 14 mArgA, 14 pUrva, 14 guNasthAnaka, 14 svapna. tIrthaMkaranI mAtAne prabhu garbhamAM Ave tyAre 14 svapno dekhAya che. A 14 svapno 14 guNasthAnako sAthe kramika rIte saMkaLAyelA che. arthAt e 14 svapno jIvanAM 14 guNasthAnakonAM pratIkarUpa che. 14 svapnomAM pahelAM 3 svapno pazunA che, cothA svapnathI deva vagerenI zarUAta thAya che. AvuM kema ? kAraNa ke, pahelAM traNa guNasthAnake samyajJAna nathI. mithyAtva che tethI tyAM sudhI jIva ajJAnI kahevAya. cothe guNasthAnake samyakajJAnanI prApti thAya tyAre jIva jJAnI kahevAya. ajJAnI ke jJAna vinAnA jIvo pazu samAna che. mATe pahelAM 3 svapnomAM hAthI, vRSabha, siMha ema traNe pazunA svapno che. 14 svapna ane 14 guNa sthAnaka 13 svapna-hAthI 1luM guNasthAnaka-mithyAtvagu.sthA. satya-asatya...asatyane satya mAne. viparyAsa bhAva. hAthIno raMga kALo che. zarIra bhAre-kadAvara che. e ja pramANe 1lA guNasthAnake rahelo jIva mithyAtvI kALAkarmI che, bhAre karmI che. 19 3juM gujA sthAna-mizra guNasthAnaka siMha mizra manovRtti dharAve che. jyAre e bhUkhyo hoya tyAre zikAre nIkaLe ane je jIva sAthe Ave enuM bhakSaNa karI le, paraMtu jyAre e bhUkhyo na hoya tyAre koI paNa jIvane mArato nathI. Ama kyAreka 'mAravAnI' ane kyAreka 'na mAravAnI' mizra manosthiti hoya che. e pramANe 3jA guNasthAnake jIvanI mizra bhAvavALI sthiti che. ahIM zraddhA paNa nathI ane amahA paNa nathI. ardha mithyAtvI ane ardha samyaktva sahita jIva hoya che. 4 zuM svapna : lakSmI (zrIdevI) vidyA 4 huM guzAsthAnaka avirata sabhya-daSTi guNa sthAnaka 4thA guNasthAnaka-vizeSatA...avidyAno abhAva. jyAM sudhI jIva 4thA guNasthAnake nathI Avato tyAMsudhI enuM ajJAna hoya che. 4thA guzasthAnakamAM samyaka Ave che. saMsAra atyAra sudhI samudra lAgato, paNa have saraLa banI gayo che. bhedajJAnanI zarUAta 4thA guNasthAnakethI thAya che. satyane satya mAne, asatyane asatya mAne. ahIM AtmA svamAM Avaze. vyavahAramAM hAzmI eTale dhana-saMpatti maLe eTaka manuSya lokamAM pUjAya che.guNa vinAno paNa guNavAna lAge che...saMpatti AvyA pachI koI maryAdA ke baMdhano naDato nathI. e ja pramANe cothA guNasthAnake jIvane samyajJAna rUpI lakSmInI prApti thAya che. ahIMthI ja samakita rUpI dIvo pragaTe che badhA doSo guNarUpe pragaTa thAya che. haju jIva aviratimAM che, eTale paccakakhANa na karI zake... 4 thA guNasthAnake jIvane devagati prAyogya baMdha thAya che. raMgarAgavRtti vadhAre tyAgavRtti ochI hoya. 5 muM gu.svA. dezavirati guNAsthAnaka 5muM svapna : phUlanI mALA vivekabhAva-phulonI be mALA. pamAM guNasthAnake Avelo, jIva paccakkhANamAM Ave...viveka Ave....svamAM vicAre ke huM kyAM chuM, 12 prakAranI viratimAMthI 1lI viratimAM Avyo che. 11 bAkI che. dravyahiMsA paNa nA thAya. trasa jIvanI hiMsA potAnAthI nA thAya ane bhAva hiMsA paNa nA thAya. evuM vicAre. 5 meM gunnasthAnake zrAvaka 12 vrato uccArIne dezavirata bane che. A 12 vratomAM mULa guNa ane uttaraguNa hoya ema be phUlonI mALA suvAsa phelAve che ane manane zAMti Ape che. huM svapna : caMdra vinaya nAtA 6ThThuM gu.sthA. pramatta saMyat (sarva virati zuM. sthA.) saMyata-sAdhu bhagavaMta gu...bhAva. bhAvathI cAritra udayamAM AvI gayuM che. jIvanamAMthI mAna-kaSAya nIkaLI jAya tyAre vinaya Ave. ahIM 6ThThuM svapna caMdra che, ane sAtamuM svapna sUrya che. caMdra ane sUrya Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 satata rahetA nathI. satata caMdra paNa nA rahe ne satata sUrya paNa nA rahe. svapna che. e ja pramANe, ahIM cothA ane dazamA guNa- sthAnakano e ja pramANe, 6The guNasthAnake jIva kyAreya saLaMga nA rahe ane 7 me samanvaya thAya che. cothe guNasthAnake kaSAya samAvavAnI jIve zarUAta guNasthAnake paNa jIva satata na rahe. paraMtu aMtarmuhUta-aMtaramurhata 6de, karI, have 10me guNasthAnake kaSAyane khapAvaze. ahIM kSapaka zreNi 7 me pharatA rahe che. vaLI, caMdramAM kalaMka che, e ja pramANe 6 he guNasthAnake ane upazama zreNi e bemAMthI eka para jIva caDe che. padma sarovaramAM pramAda rUpI kalaMka che. (5 prakAranAM pramAda-mada, viSaya, kaSAya, nidrA, 120, 50, 120 kamaLo che. ATalA badhA zveta kamaLothI pA sarovara vikathA). kALa-jaghanya aMtarmata. suMdara lAge che. tema jIva 10mAM guNa sthAnake suMdara AtmaguNothI 7muM svapna sUrya 7muM guNasthAnaka apramatta saMyata guNasthAnaka zobhe che. virati guNa...hiMcakA jevuM 6ThuM guNasthAnakethI 7 me guNasthAnake 11muM svapnaH ratnAkara 11 muM guNasthAna upazAMta jAya ane pharI 7 me guNasthAnakethI 6ThuM Ave, ema hIMcakAnI jema guNa-vigata-viparIta gamanavALo.. moha vItarAga chavasthA jholAM khAya. 7me guNasthAnake jIva apramatta bane che. enA badhA ja samudramAMthI ratno maLe to moTo lAbha thAya, paraMtu samudranA tophAnamAM guNe teja pAme che. prakAzita bane che. pramAda jarA paNa raheto nathI. aTavAI jAya ane jo bacavA mATe pATIyuM ke bIjo koI AdhAra nA pUrNakakSAe virati guNa Ave che ane pApo nikaLI gayA che. nirmaLa maLe to manuSya paDato-paDato samudranA taLiye pahoMcI jAya. e ja che. vizuddhi bhAva rahe che. A kALamAM 7 mA guNasthAnakathI AgaLa pramANe. 11 me guNasthAnake jIvane vItarAgatA lAbha thAya, paraMtu vadhAtuM nathI. ahIM upazama pAmelA-dabAvelA mohanIya karmanuM tophAna Ave to jIva banne 6ThThAno ane 7 mAMno kALa:jaghanyathI aMtarmuhata utkRSTathI aMtarmuhuta. paDato-paDato cheka 1le guNasthAnake pahoMcI jAya...kAraNa ke mohanIya karmano 6 huM ane sAtamuM guNasthAnaka maLIne dezonA purva kroDa varSa. kSaya nathI karyo. tethI jIvamAM A guNasthAnake Asakti AvI jatAM te paDe che. 8muM svapna: dhajA 8 muM gu.sthA. apurvakaraNa guNasthAnaka ahI jIve vItarAga na thayo hovAthI 'chadmastha' zabda vaparAya che. virAgI dazA. viziSTa vitarAga dazA. 12muM svapna deva vimAna 12 muM guNasthAnaka kSINa upazama bhAva. virAma...guNa... moha vItarAga guNasthAnaka deva vimAna haMmezAM UMce UMce ja UDe che. tema 12 me guNasthAnake rahelA yoddho jyAre yuddha karavA nIkaLe tyAre enA ratha upara sau prathama potAnI dhajA (patAkA) pharakAve che. e ja pramANe 8 me guNasthAnake jIvane have UMce UMce ja UDavAnuM che. mohanIya karmano saMpUrNa kSaya karI dIdho che. AtmabhAva lAvI svarUpamAM ja ramaNatA karato jIva aMtarmuhUtamAM yuddhanI zarUAta thAya che. mohanIya karmane saMpUrNa dabAvI devAnuM-upazama kevaLajJAna pAmavAno che. karI zake che. karmono saMpUrNa kSaya karI zake evI uttarottara dhArA e layopazama. ahIMthI zreNI zarU thAya che. apUrvakaraNa eTale pUrve kayAreya ' 13muM svapna: ranano Dhagalo 13 muM guNasthAnaka saMyogI nathI karyuM evuM kAma jIva have AraMbhe che. mohanIya karma kADhavAnAM pAMca vita; vitarAga-sarvajJatA kevaLI guNa sthAnaka zastro jIva ugAme che te sthitighAta, rasaghAta, guNazreNi, guNasaMkrama, deva vimAnamAM je jIva ArUDha thAya te nize amUlya ratnonI prApti kare. sthitibaMdha. A pAMca padArtharUpa zastrothI apUrvakaraNa karI jIva potAnI e ja pramANe, 13 me guNasthAnake jIvane kevaLajJAnanI prApti thatAM ja anaMta dharmadhajA pharakAve che. guNorUpIrano maLe che. mana-vacana ane kAyAnA yoga hovAthI A guNasthAnaka 9muM svapna pUrNa kaLaza saMyogI kevaLI kahevAya che. cAra ghAtI karmono kSaya thAya che. 9 muM gaNasthAnakaanivRtti viziSTa anivRtti, bAdara saMparAya guNasthAnaka 14muM svapna : nidhUma agni 14 muM guNasthAnaka ekasarakhA bhAva. vimukti-mokSa : ayogI kevaLI 9 muM svapna pUrNa-kaLaza pUrNatayA bharelo kalaza kadI chalakAto dhumADA vagarano agni nathI. adhuro bharyo hoya to chalakAya. purNa kaLazamAM pANI zAMta ane agnimAM lAkaDAM banI rahyAM che. paraMtu dhumADo nathI. e ja pramANe sthira rahe che. 9me guNasthAnake AvelAM jIvanA bhAvo eka sarakhA ja 14 guNasthAnake pAMca hrasva svaranA kALamAM bhAvano agni peTAvI hoya, jarA paNa taratamatA nA hoya. jIvanAM bhAvo ane pariNAmo cAra aghAtI karmorUpI lAkaDAMne emAM bALI nAMkhyA che. ahIM dhumADo nathI. sthira bane che. jIva zAMta bane che. viziSTa anivRttikaraNa che. 8me jema dhumADo upara jAya tema AtmA upara jAya che. moze pahoMce che. guNasthAnake ugAmelA zastra ahIM mohanIya karma upara ghA pADI de che. A rIte trizalA mAtAne Avela artha sabhara 14 vakho jIvane-ApaNane 10muM svanaH pA sarovara 10 muM guNasthAnaka sukSma 14 guNasthAnaka sudhI laI javA samartha bane che. mokSa apAvI zake che. * bAdara kaSAya naSTa. vijayaguNa. saMparAya guNasthAnaka - 15, oma dariyA mahala, bIje mALe,80, nepIyansI roDa, lakSmIjIne rahevAnuM sthAna paghasarovara che. ne 4thuM svapna lakSmIjInuM muMbaI-400 006 phona : 022 236 2 1876. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka zrI mahAvIra prabhunuM hAlaraDuM (pAraNuM ) | zrImatI pArUlabena bharatakumAra gAMdhI [pArUlabena grejyueTa prathama zreNImAM thayA che. aneka pustakonuM lekhana-saMpAdana karela che. zAMtisUrijI mahArAjanuM jIvana (saMpAdana) saMyamadarzI zAMtidUta', "manamAM khIlyo mogaro', "AI khoDIyAra' vagere saMpAdano karyA che. jene patrakAra saMghano 2008-09mAM prathama evaoNrDa tathA anya evorDa prApta karela che. AkAzavANInA ratnakaNikA kAryakramamAM vividha viSayo para ciMtanAtmaka vaktavyo ApyA che. 'Agama batrIsI' tathA bhagavad gomaMDaLa graMtho dvArA temane sanmAnIta karAyA che.] mAtA trizalA jhulAve putra pAraNe, gAve hAlo hAlo hAla rUvAnA naMdana navalI ceDA mAmAnI sAte satI, mArI bhatrIjI ne bena tamArI gIta; sonA rUpA ne vaLI ratnajaDiyuM pAraNuM, rezama dorI ghUgharI vAge naMda; te paNa gUMje bharavA lAkhaNasAI lAvaze, tumane joI joI hoMze chuma chuma rIta, hAlo hAlo mArA naMdane. 1. hoMze adhiko paramAnaMda, hAlo. 10. jinajI pAse prabhuthI varasa aDhIze aMtare, hoze covIsamo tIrthaMkara ramavA kAje lAvaze lAkha TakAno ghUgharo, vaLI sUDA menA popaTa ne jina parimANa, kezI svAmI mukhathI evI vANI sAMbhaLI, sAcI sAcI gajarAja; sAhasa haMsa koyala tItara ne valI morajI, mAmI lAvaze huI te mATe amRtavANa. hAlo. 2. ramavA naMda tamAre kAja. hAlo. 11. code svapna hove cakrI ke jinarAja, vItyA tyAre cakrI nahIMhave cakrIrAja; chappana kumarI amarI jalakalaze navarAviyA, naMdana tamane amane jinajI pAse prabhunA zrI kezI gaNadhAra, tehane vacane mayA covIzamAM kelIgharanI mAhi; phUlanI vRSTi kIdhI yojana ekane mAMDale, bahu jinarAja, mArI kUkhe AvyA traNa bhuvana ziratAja, mArI kUkhe AvyA ciraMjIva AziSa dIdhI tumane tyAMhi. hAlo. 12. taraNa tAraNa jahAja, huM to puNya panotI IMdrANI thaI Aja. hAlo. tamane meru giri para surapatie navarAviyA, nirakhI nirakhI harakhI sukRta lAbha kamAya; mukhaDA upara vAru koTi koTi caMdramA, valI tana mujane dohalo upanyo besuM gaja aMbADIe, siMhAsana para besuM cAmara para vArU grahagaNano samudAya. hAlo. 13. chAtra dharAya; e sahu lakSaNa mujane naMdana tAharA tejanA, te dina naMdana navalA bhaNavA nizALe paNa mUkazuM gaja para aMbADI besADI saMbhAruM ne AnaMda aMga na mAya. hAlo. 4. mohaTe sAja; pasalI bharazuM zrIphaLa phophaLa nAgaravela zuM, sukhaDalI karatala pagatala lakSaNa eka hajAra ne ATha che, tethI nizcaya jANyA lezuM nizALIyAne kAja. 14. jinavara zrI jagadIza; naMdana jamaNI jaMdhe laMchana siMha birAjato, meM naMdana navalA moTA thAzo ne paraNAvazuM, varavahu sarakhI joDI lAvazuM to pahele sukhane dITho vIzavAvIza. hAlo. 5, rAjakumAra; sarakhA vevAI vevANone padharAvazuM, varavahu poMkhI lezuM naMdana navalA baMdhana naMdIvardhananA tame, naMdana bhojAIonA deyara cho joI joIne dedAra. hAlo. 15. sukumAla, hasaze bhojAIo kahI diyara mahArA lADakA; hasaze ramaze pIyara sAsarA mAharA behu pakha naMdana ujaLA, mArI kUkhe AvyA tAta ne valI cUMTI khaNase gAla, hasaze ramaze ne vaLI huMsA deze gAla. panotA naMda; mahAre AMgaNa gUThA amRta dUdhe mehulA, mahAre AMgaNe hAlo. 6. phaLiyA surataru sukhanA kaMda. hAlo. 16. naMdana navalA ceDA rANAnA bhANeja cho, naMdana navalA pAMcaze mAmInA INi pere gAyuM mAtA trizalAsutanuM pAraNu je koI gAze leze putra bhANeja cho, naMdana mAmalIyAnA bhANejA sukumAla, hasaze hAthe taNA sAmrAja; bIlImorA nagare varNavyuM vIranuM hAlaruM. jaya jaya ucchalI kahIne nhAnA bhANejA, AMkhyo AMjI ne valI TapakuM karaze maMgala hojo dIpavijaya kavirAja. hAlo. 17. gAla, hAlo. 7. agharA zabdonA artha : naMdana mAmA mAmI lAvaze TopI AMgaNA ratna jaDiyA jhAlara motI 1. kAla rUpA-hAlaraDuM, bALakane sUvaDAvatI vakhate gavAtuM gIta.2. kasabI ko2; nIlA pILA ne vaLI rAtA sarve jAtinAM, paherAvaze mAmI laMchana-cina, tIrthakarane oLakhavA mATenuM temanA zarIra para mAharAM naMdakizora. hAlo. 8. romarAyathI aMkita eka cina. 3. haMsA-premathI gAla para, hAtha para naMdana mAmA-mAmI sukhalaDI bahu lAvaze, naMdana gajuve bharaze lADu nAnI evI cUMTI khaNavI, ThoMso mAravo. 4. mAmalIyA-mAmA. 5. motIcUra; naMdana mukhaDAM joIne leze mAmI bhAmaNAM, naMdana mAmI ucchalIbALakane be hAtha vaDe upara UchALIne ramADavuM. 6, TopI kaheze jIvo sukha bharapUra. hAla. 9. AMgaNA-bALakane paherAvAnuM TopI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 sAthenuM jhabaluM (vastra). 7. sukhalaDI-sukhaDI (ghI, goLa ane ghauMnA kRtio maLI Ave che. A uparAMta stuti, caityavaMdana, stavana, loTathI banAvAtI miThAI) 8. bhAmaNAM-du:khaNA levA, ovAraNA sajajhAya, gahulIonI racanA paNa temaNe karelI che. kavinI prApta levA. 9. kelIghara-krIDAgRha jyAM amuka prakAranI krIDA karavAmAM Ave kRtionI sAlavArInA AdhAre emano sAhitya sarjanakALa saM. che. 10. mohaTe sAja-moTAI, amIrAI dekhAya tevo sAja-zaNagAra. 1852 thI 1892 sudhIno gaNAya. temanI vidvatA, kavitvazakti 11. behu-baMne (sAsarA ane piyara), 12. pakha- (pakSa) kuLa,13. ane kartutvane aneka rAjA-mahArAjAoe judA judA IlkAbo ApIne mUThI-prasanna thavuM.14. kalpavRkSa-surataru. navAjyA che. udayapuranA rANA bhImasiMha tathA zrImaMta rAjA gAyakavADe racayitAno TUMko paricaya : temane kavirAjanuM ane gAyakavADa nareze tathA vaDodarAnA rAjA khaMDerAve zrI mahAvIrasvAmInuM pAraNuM e 19 mI sadImAM thayelI atyaMta temane kavi bahAduranuM birUda ApyuM che. 19mI sadInA khyAtanAma lokapriya racanA che je Aje paNa jainonA ghera ghera gavAya che. AnA kaviomAM uttamavijaya, padmavijaya, lakSmIsUri, jinalAbhasUri, racayitA kavirAja zrI dIpavijayajI vikramanI 18mI sadInA aMta bhAga zramakalyANagaNi, jJAnasAgarajI, paMDita vIravijayajInI sAthe kavizrI ane 19mI sadInA pUrvArdhamAM thaI gayA. temanA mAtA-pitA, jJAti, dIpavijayajInuM nAma paNa suvarNAkSare lakhAyeluM che. dIkSAvarSa ke padavI viSe mAhitI kyAMya prApta nathI. | teozrI sAhitya jagatanAM tejasvI tAralA hatA. temaNe aneka kavirAja dIpavijayajI ANasura gacchanA zrI paM. premavijaya-gaNinA kRtionA sarjana dvArA sAhitya jagatane alaMkRta karavAno prayatna ziSya paM. zrI ratnavijayajIgaNinA ziSya hatA. sohamukula paTTAvalI karyo che. jaina zAsanane temaNe potAnA kartutva dvArA jJAna, bhakti rAsanI prastAvanAmAM evo ullekha maLe che ke teo ANasura gacchanA ane saMyama pratyenI ananya preraNA pradAna karI che te amUlya ane samudrasUrinA AjJAvartI yati hatAM. temanA dvArA racAyelI 32 jeTalI ajoDa che. prastuta kRti viSe thoDuM jANavA jevuM : rAtre bhAvanA vagere hoya che. A pAraNAne ghera padharAvavuM e zukanavaMtu A avasarpiNI kALanA carama tIrtha kara zrI mahAvIrasvAmInuM A gaNAya che. saubhAgyanI nizAnIrUpa gaNAya che. e pAraNuM ghera lokapriya hAlaraDuM kaho ke pAraNuM tenI racanA kavizrIe 19mI sadInA padharAvanAra ThATha-mAThathI, dhAma-dhUmathI prabhu vIrano janmotsava Ujave pUrvArdhamAM bilImorA nagaramAM karI che evuM phalita thAya che. jaina dharmamAM che ane tyAre A pAraNuM gAvAnI prathA Aje varSo pachI paNa jIvaMta che amuka kRtio potAnI sugamatA, madhuratA ane prerakatAne kAraNe te ja tenI lokapriyatAnI, zraddhA bhaktinI, prabhu mahAvIramAM rahelI lokonA hRdayamAM vasI gaI che, jenA dvArA varSo sudhI dharmabhAvanAnA AsthAnI caramasImArUpa che. uparAMta vaLI A hAlaraDAnI racanA 17 amRtanuM pAna thatuM rahe che. evI amara kRtiomAM A pAraNAne paNa kaDImAM karavAmAM AvI che paraMtu Ama chatAM temAM prabhu vIranI gaNAvI zakAya. devAdhideva, trilokInAtha, karUNAsAgara mahAvIradeva garbhAvasthA, bAlyAvasthA ane yuvAvasthA traNenuM khUba suMdara rIte varNana jyAre mAtAnA garbhamAM Ave che tyArathI mAMDI tenI yuvAvasthA sudhI karavAmAM AvyuM che. arihaMtano vaibhava kevo hoya che tenI paNa AmAM mAtA kevA kevA svapnAo jue che, kalpanAo kare che ane bAluDA garbhitapaNe chaNAvaTa karavAmAM AvI che te ghaNI mANavAlAyaka che. mATe zuM zuM karaze tenI eka lyu prinTa jANe ahIMyA mUkI devAmAM AvI TUMkamAM ochA zabdo dvArA kavie ghaNuM badhuM kahyuM che ane e ja emanI che. eka mAtAnA hRdayanI Urmione temaNe zabdAlaMkAro dvArA zaNagArI, vidvatAnuM dyotaka che. bhASAnA AbhUSaNa paherAvI, je rIte loko samakSa mUkI che tenA uparathI kRtino saraLa bhASAmAM rasAsvAda : ja kavinI kartRtvazaktinA sAmarthyano khyAla Ave che. prathama kaDImAM tIrthakaranuM pAraNuM kevuM che tenuM suMdara varNana kareluM che. zvetAMbara jainomAM varSothI evI paraMparA che ke caitra suda terasa- sonA-rUpA ane ratnothI maDhela A pAraNAmAM trilokanA nAtha prabhu birAjyA mahAvIra jayaMtinA divase trizalAmAtAe je cauda svapna joyA hatAM te che. jene hIMcoLavAnI dorI rezamanI che. pAraNuM hIMcoLatA ja ghUgharIono Utare che. A cauda svapna e tIrthaMkara garbhamAM AvavAnI nizAnIrUpa chamachama avAja Ave che je sAMbhaLanArAnA manane mohI le che. (1) che. cakravartI athavA tIrthakara jyAre mAtAnA garbhamAM Ave tyAre temanI AvA A jInezvara bhagavAna pArzvanAtha pachI 250 varSe thaze. mAtAne A cauda svapno dekhAya che. tIrthaMkaranI mAtAne je svapna Ave teo 24mA tIrthaMkara thaze ema zrI kezIsvAmInA mukhakamaLathI sAMbhaLeluM te tejasvI ane spaSTa hoya che. jyAre cakravartInI mAtA A ja svapno che. A vANI mArA mATe (trizalAmAtA mATe) amRtavANI sAbita jhAMkhA jue che. A svapnonI sAthe vIranuM pAraNuM bhAvikajano potAne thaI. (2) ghera padharAve che ane potAne tyAM vIra prabhuno janamotsava ujave che. jenI mAtAne 14 svapna Ave tenI kukSIe kAM to cakravartI athavA Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka | 2 3. tIrthakara hoya. 12 cakravartI to thaI gayA che. temAM eka paNa bAkI naMda jyAre nizALe bhaNavA jaze tyAre hAthInI aMbADIe besIne nathI. AthI 24mA tIrthakara mArI kukSIe padhAryA ane huM to puNyapanotI jaze. vaLI te pahelAM teno zrIphaLa, nAgaravelanA pAna AdithI pasa IMdrANI thaI. (3) bharIzuM. nizALamAM bhaNatAM vIranA sahAdhyAyIone sukhaDI khavarAvIzuM. garbha dhAraNa karanArI mAtAne dohada utpanna thayo ke teNI hAthInI (14) aMbADIe siMhAsana para bese, tene cAmara viMjhAtA hoya, mAthe chatra naMdana jayAre yogya vayanA thaze tyAre temanA samovaDI kanyA joI dhareluM hoya. A badhA lakSaNa garbhamAM rahelA jIvanI tejasvitA darzAve temane paraNAvazuM. ghera varakanyA Avaze tyAre temanA suMdara mukhanuM che. A vAta mAtAne yAda Ave che ne tenuM roma-roma AnaMdathI pulakita darzana karI temane poMkhazuM. (15) thaI jAya che. (4) naMdananA mAtAnuM piyara ane zvasura pakSa ema baMne pakSa UjaLA che. hAthamAM tala, pagamAM tala evA zubha lakSaNo 1008 che je bALakanA mAtAnI kulIe panotA naMda padhAryA, jANe AMgaNAmAM amRtarUpI dUdhano zarIra para jovA maLe che. jenAthI khyAla Ave che ke A tIrthakara ja che. varasAda varasyo ane AMgaNAmAM kalpavRkSa phaLyuM. (16) vaLI bALakanI jamaNI jAMgha para siMhanuM lAMchana che je mAtAne prathama Ama mAtA trizalAnA putranuM pAraNuM gAyuM. je koI gAze teonA svapna dekhAyela. (5) gharamAM paNa panotA putranA sAmrAjya haze. evI maMgaLa bhAvanA zrI vaLI naMdIvardhananA tame nAnA bhAI cho, bhojAIonA sukumAra diyara dIpavijaya kavirAje bhAvI ane bilImorA nagaramAM tenI racanA karI. cho. bhojAIo jyAre lADakA diyarane ramADaze ane gAlamAM mIThA cIMTiyA (17) bharaze tyAre diyara paNa AnaMdathI hasaze ane ramaze. (6) kRtino bhASAvaibhava : trizalAnaMda ceDA rAjAnA bhANeja che. jemane 500 rANI che. A kavizrI dIpavijayajInI moTA bhAganI kRtionI bhASA gujarAtI badhA sukumAra bhANejane hAthethI UchALI ramata ramADaze. vaLI koInI che. gujarAtI hovA chatAM temAM je te sthaLanI bhASA-bolIno upayoga najara na lAge te mATe AMkhamAM mesa AMjI ane tenA gAle TapakuM karIne temaNe kutine lokabhogya banAvavAno prayatna karyo che. koIpaNa karaze. (7). kRti tyAre ja lokapriya, manoraMjaka ane uddezapUrti karanArI nIvaDe vahAlA bhANeja mATe mAmA-mAmI TopI-AMgaNA lAvaze, je jyAre tenI bhASA saraLa hoya, tenA artho sahelAIthI samajAya tevA ratnothI jaDelA, motInI jhAlaravALA, kasabanI koravALA, lIlA- hoya, garbhita tattvajJAnanI sAthe bhArekhama zabdaprayoga na hoya. A pILA-lAla vagere judA judA raMganA haze je bhANejane paherAvaze. (8) kRti paNa e rIte joIe to saraLa bhASAmAM paraMtu alaMkAro-upamA trizalAnaMdana mATe mAmA-mAmI sukhaDI lAvaze. khissAmAM vagereno upayoga karIne racAI che. thoDA zabdomAM ghaNuM kahevAnI kartAe motIcuranA lADu bharI Apaze. bALaprabhunuM mukha joI mAmA-mAmI koziSa karI che ane temAM teo saphaLa paNa thayA che. A kRtinI racanA du:khaNA leze ane AzIrvAda Apaze ke ghaNuM lAbuM jIvana sukharUpa jotAM temAM kavinI vidvattA, anubhavadRSTi, dharmanuM talasparzI jJAna dekhAI jIvo. (9) Ave che je kRtine eka gauravaprada UMcAI bakSe che. eka mAtAnA hRdayamAM vIranA ceDAmAmAne sAta putrIo che je sAte satI che. te naMdanI UThatI bhAvorminuM varNana karavAmAM kavie je cAturya dAkhavyuM che te ja baheno ane mArI (trizalAnI) bhatrIjIo che te paNa bhAInA khissAmAM kRtine amara banAvavAmAM nimittarUpa banyuM che. nAnI nAnI bAbatonuM bharavA lAkhaNasAI lADa lAvaze, bhAIne joI tene haiye paramAnaMda varNana karavAmAM temanI sUkSma dRSTi kAma karI jAya che ane tene varNavavAmAM thaze. (10) kavie je zabdavaibhava svIkAryo che te A kRtinI AgavI lAkSaNikatA naMdane ramavA mATe ghUgharo, sUDA, popaTa, menA, hAthI, haMsa, koyala, cha. Ama A kRti ullekhana tetara ne mora mAmA-mAmI lAvaze. (11) kRti viSe vivecana : chappana dizAkumArIoe melIgharamAM jaLakaLazAothI snAna karAvyuM, traNa bhuvananA nAtha, ziratAja prabhu jagatanA jIvone mokSamArga eka yojanamAM aceta phulonI vRSTi karI ane ciraMjIvI bano tevA batAvanAra, tattvanuM Acamana karAvanAra, lokanA bhavya jIvone AzIrvAda ApyA. meruparvata para surapatie (Indroe) navarAvyA. mithyAtvanA aMdhakAramAMthI samyagdarzana rUpI prakAzamAM laI janAra prabhunA mukhane joI-joIne temanuM haiyuM bhAvathI harakhAya che je sukatanI tIrthaMkara devanuM pAraNuM kevuM suMdara che ? sonA-rUpAnA pAraNAmAM aneka kamANI karAvI Ape che. prabhune joIne temanA manamAM evA bhAva ratno to jaDyA che paNa ratno dunyavI ja nathI. jJAna-darzana, cAritrarUpa jAge che ke tamArA para to koTi-koTi caMdramA ane graha gaNano samudAya ratno che. AvA ratnone ApaNe grahaNa karavAnA che te tarapha kavi izAro paNa vArI jAuM. (12-13). kare che. vaLI AgaLa teo varNave che ke cauda svapna trizalA mAtAne Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 AvyA che. dareka tIrthaMkaranI mAtA A cauda svapna jue, paraMtu jo jevA bhAI ane bhAbhI hatAM. teo paNa vIrane khUba ja prema kare che. tIrthaMkara devalokamAMthI avIne AvelA hoya to 12 mA svapna devavimAna bAlasahaja lADa laDAvI hasAve che, ramADe che, UchALe che ane premathI jue ane jo tIrthaMkara narakamAMthI cyavIne AvelA hoya to 12mA cUMTIo paNa khaNe che. vaLI ceDA rAjA jevA samartha rAjavI prabhu vIranA svapnamAM bhavana jue che. svapna zAstramAM kula 72 svapno banAvyA che. mAmA hatAM. teo bAravratadhArI custa zrAvaka hatAM. temane sAta putrIo temAMthI 42 svapna sAmAnya phaLavALA ane 30 svapno vizeSa phaLavALA hatI. je sAte satI hatI. A benone paNa bhAIne joI haiye paramAnaMda che. jemAMnA A 14 svapna mahAsvapna che. vAsudevanI mAtA 7 ane anubhavAto hato. baLadevanI mAtA 4 tathA mAMDalika rAjAnI mAtA eka svapna jue che. A tIrthakarano janma mahotsava 56 dizAkumArIo ane 64 Indro tIrtha kara je mAtAnI kukSImAM padhAre te mAtA paNa kevI dvArA ujavAya che. te paNa merUparvata upa2. mAtAnI godamAMthI-mAtAne saubhAgyazAlinI che ke jenI ratnakukSIe traNa bhuvananA nAtha padhAyAM nidrAdhIna karI, prabhunA jevuM pratibiMba mAtA pAse mUkI IMdra pote potAnA che. tIrthaMkaranA AgamanathI Urdhvaloka (devavimAno vagere), adho loka pAMcarUpa karI prabhune hAthamAM grahe. bIjA rUpathI chatra dhAraNa kare, bIjA (sAta naraka vagere) ane tirtho loka (A pRthvI) upara harSa chavAI be rUpathI cAmara vIMjhe ane eka rUpa prabhunI AgaLa rahI vajUne dhAraNa jAya che. tIrthaMkaranA cyavana, janma Adi pAMca kalyANaka hoya che. A karI, prabhane nIrakhatA cAle. merUparvata para zikhare Avela pAMDuka vanamAM pAMca kalyANaka vakhate badhe harSa chavAI jAya che. are ! narakanA nArakIo prabhane lAve tyAM cAramAMnI eka zilA para siMhAsana para bALaprabhune je pratikSaNa vedanAo ja bhogavatA hoya che temane paNa te daramiyAna godamAM laI bese, atyaMta vaibhava, gAna-nRtya sahita janmAbhiSeka karI zAtAno anubhava thAya che. je kukSImAM tIrthaMkara padhAryA te mAtAne janmotsava Ujave. AvA tIrthakara je ghare janma le tyAM amRtano varasAda, dohada paNa kevA thAya che ke pote hAthInI aMbADI para bese, mAthe chatra kalpavRkSa phaLyuM hoya tevI lAgaNI kaTuMbIjanone ja nahi jIva mAtrane hoya, cAmara vIMjhAtA hoya. A badhA lakSaNa koI jevA tevA nathI. thAya. jagatane daidIpyamAna banAvanAra jagadIzanuM avataraNa A pRthvI para zrI vIraprabhunA mAtAnI kukSIe cyavanathI mAMDI, janmAbhiSeka, thavAnuM hoya te zizu kevuM bhAgyazALI che te darzAvanArA ja hoya. vaLI bALapaNa ja hoya. vaLI. bALapaNa, kizorAvasthA ane yuvAnI sudhInA pratyeka kAryone A tIrthakara devanI sevAmAM sadeva 1 kroDa devatAo hAjara rahe che. AvA pAraNAmAM ekadama sUkSma dRSTi rAkhIne gUMthI levAmAM AvyA che. ochA tIrthakarano vaibhava kevo? zabdomAM paNa garbhitArtha samAyelA che ane ghaNuM ghaNuM kahI jAya che. prabhunI dezanA mATe samavasaraNa racAya. je devo dvArA racita hoya, mAtAnA hRdayamAM UchaLatI bhAvanI Urmio, mAtAnA svapno, mAtAnI devI vaibhavothI vibhUSita hoya, jyAM deva, tiryaMca ane manuSyo e kalpanAo vagerene je rIte kavie ahIM mUkyA che te kAbile dAda che. traNeya gatinA jIvo eka sAthe besI dezanA sAMbhaLe che. A mAya badhI rIte jotAM A Ama badhI rIte jotAM A kRtine sAhitya jagatanA zikhare besADI samavasaraNamAM traNa gaDha hoya je cAMdI, sonA ane ratnanA hoya. zakAya tevI che. vaLI aMtamAM pAraNAnuM mahattva darzAvI jeo A pAraNuM tIrthakaranI dezanA sau potapotAnI bhASAmAM samajI jAya. jAtivera leze. teone dunyavI lAbha to thAya ja paraMtu AdhyAtmika lAbha paNa ullase nahi. cAra dizAbhimukha cAra siMhAsana hoya. bAra prakAranI ghaNo badho che te darzAvI chelle kutinI racanAnuM zahera tathA potAnuM parSadA vyAkhyAnavANI sAMbhaLe. prabhu jyAM birAje tyAM cAra cAra nAma mUkI kavi A kRtine pUrNa kare che. yojanamAM koI jAtano bhaya na hoya. roga, zoka na hoya. AvA aMtamAM eTaluM ja kahIza ke kavirAja dIpavijayajInuM A pAraNuM bhagavaMtanI dezanA sAMbhaLI aneka bhavya jIvo tarI jAya. A bhavasAgara khUba ja rocaka, rasALa ane manane mohI le tevuM che. AvI kRtione pAra karI moze pahoMcI jAya. kAraNe ja bhAratIya jaina sAhityano vAraso bhavyatAne pAmyo che ane tIrthaMkaranA deha para 1008 zubha lakSaNo rahetA hoya che. vaLI kula jagatamAM muThThI UMcero banyo che tema kahezuM te atizayokti nahIM gaNAya. 34 atizaya hoya che jemAM 4 atizaya janmathI hoya che. 11 atizaya AvI A dIpavijaya kavirAjanI stutinuM je koI bhAvathI smaraNa ghAtI karmanA kSayathI pragaTe che. jyAre 19 atizaya devakRta hoya che. karaze te dunyavI sukho pAmI A bhava to sudhAraze paraMtu UMDA bhAvo vaLI dareka tIrthakarane tenA jamaNA paganI jAMgha para athavA chAtI dvArA hRdayane parivartana karI ratnatraya ane tattvatraya grahaNa karaze te para romarAya amuka prakAre goThavAyela hoya che te teonuM lAMchana mokSanuM sAmrAjya meLavI zakaze. kahevAya che. jema ke siMhanA AkAre romarAya hoya to siMhanuM 'uSA smRti' 1 bhaktinagara sosAyaTI, jaina upAzraya pAse, lAMchana kahevAya. AvA tIrthaMkarano jyAM janma thAya tyAM tenA sagA-vahAlAo temane rAjakoTa.360002.phona : (0281) 2222795 asIma prema karatAM hoya, lADa laDAvatAM hoya, prabhu vIrane naMdIvardhana mo. : 9824485410, 972 5680885.. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka | 2 5. Ubho mada moDI | DaoN. praphullA vorA [DAM. praphullAbahena vorA ema.e., pIeca.DI. thayA pachI bhAvanagaranI bIeDa. kolejamAM 28 varSathI prAdhyApikA tarIke kAmagIrI bajAvI rahyA che. teo jaina pAThazALAmAM 24 varSathI mAnad sevAo Ape che. temaNe pAMca pustako prakaTa karyA che. (1) goDIjI pArzva parimala (2) tIrthakara caritra (3) navakAra chatrIsI (4) zvAsano paryAya-svaracita gajhala-kAvyono saMgraha (5) uDDayana nidhi (nibaMdha-saMgraha), teo paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM muMbaI ane vividha sthaLoe vyAkhyAna Ape che. rAjakoTa reDiyo ane amadAvAda dUradarzana para kAvyo ane zaikSaNika vArtAlApo rajU kare che. "jIvanakalA' dhoraNa 4nA pAThya pustakano anuvAda karyo che.]. 1. i . zrI kAMtivijayajI kRta vIrajI cAritrya ley meM pAmI, avasara ApaNo re lo; mA. | (11 16) vIrajI kevaLa lahI sIdho lIdho, sAsvata sukha ghaNo re lo. 9 vIrajI Ubho mada moDi, be karajoDI araja karUM re lo; preme je dhyAve gAve, jinaguNa AdarI re lo; mA. mahArA vIra pIArA re lo, vIrajI rAjesara rANA. kAMtivijaya jaya bALA, mALAne varI re lo. mArA. 10 ANA tAharI zIra dharUM re lo...mArA. 1 | XXX vIrajI mIThalaDe vayaNe nayaNe, iNa rAcI rahuM re lo; mA. agharA zabdonA artha : vIrajI vAto manarUSanI sukhanI, tuja Age kahuM re lo. mA. 2 mada-abhimAna, moDi-maraDI, pIArAM-pyArA, ANA-AjJA, vayaNevIrajI pitra paraloke gayA, tiNa zoke dIhA game re lo; mA. vacane, jima-jema, dIhA-DubelA, AmaMgaLo-hRdayamAM thatI vedanA, vIrajI ciMtAtura nija mo cittamAM, jima zUno bhayuM re lo. 3. udhAMdhalo-AkuLa-vyAkuLa. vIrajI tuja virahe moTiko, vaLI cheha deI re lo; mA. kavi paricaya : vIrajI saMjama jo lezo dezyo, guMbaDa khAra taI re lo. mA. 4 A kRtinA racayitA kavi kAMtivijayajI che. temanA viSe vizeSa mAhitI vIrajI bhojana navi bhAve thAve, ati AmaMgaLore lo; mA. upalabdha nathI. vividha saMdarbhone AdhAre eTaluM jaNAya che ke teo vIrajI niMdaraDI nAve dhyAve, mana udhAMdhalo re lo. mA. 5 vijayaprabhasUrijInA ziSya premavijayanA ziSya hatA. tethI teo 'prema vIrajI chAtimAM ghAtI kAtI; jeNe sAranI re lo; mA. vibuddha ziSya'nA nAme oLakhAya che. temanA janmasthaLa, samaya ke parivAra vIrajI pIDA viNa vAge lAge, moTI mAranI re lo. mA. 6 vize jANavAmAM AvyuM nathI. paraMtu temanI racanAo vize je ulle kho vIrajI vedana navi jANe TANe, ANe kaThina hIyo re lo; mA. maLe che tenA AdhAre temano paricaya prApta thAya che. e samayanA vIrajI thAvo karUNALA vAlhA, vrata nA mUki diyo re lo.mA.7 sAhityanA vividha svarUpomAM kheDANa thayuM hatuM AvuM kheDANa zrI vIrajI vinavyA Ima AI bhAI, bhAI naMdIvardhane re lo; mA. kAMtivijayajIe paNa karyuM hatuM. saM. 1778 pahelAM teoe covIzInI vIrajI bhInA nahi mana zuM dhana zuM, poSa jagatane re lo. 8 racanA karI hatI. tenA AdhAre thoDIka mAhitI prApta thaI che. racanA varSa : parama upakArI che; jeo jagatanA jIvo para karuNAnI jaladhArA vahAvI ahIM je stavana prastuta karavAmAM AvyuM che, te stavanano racanAkALa rahyA che te, eTale ke paramakRpALu paramAtmAno sAtha chUTI jAya to upalabdha banyo nathI. paraMtu zrI kAMtivijayajIe covIzInI racanA saM. bhaktahRdaya kevuM du:kha anubhave e vyakta karavuM agharuM che. paramAtmA 1778 pahelAM karI che, emAMthI A stavana levAmAM AvyuM che. pratye avirata, avinAzI ane ananya prema hoya, temanA guNo pratye stavananuM viSayavastuH anurAga hoya, evA parama bhaktane prabhu sAthethI jarA paNa alaga sAMsArika saMbaMdhomAM jyAre pAMca dveSa janme che, tyAre mana becena thavAnuM thAya tyAre bhakta hRdayanI vedanA apAra hoya che. hRdayanA zuddha banI jAya che. emAM paNa jyAre snehI-svajanano sAtha chUTe tyAre thatI bhAvomAM te pariName che ane AMsuonA dhodha banIne ubharAvA lAge vyathA hRdayane hacamacAvI de che. jo te samaye mukhamAMthI zabdo sarI paDe che, tyAre je bhAvo bAnI banIne zabdadeha dhAraNa kare, tyAre A racanA ke e bhAvonuM nirUpaNa koI racanAmAM thAya to te racanA bhAvakane bhAvakane paNa e sthitimAM mUkI de che. sparzI jAya che. jo mAtra sAMsArika saMbaMdho ke je kharekhara to bhrAmaka zrI kAMtivijayajI kRta prastuta zrI mahAvIra jina stavanamAM AvI ane nAzavaMta che, te saMbaMdhI virahavedanA ATalI du:khada hoya to je prabhu virahanI vedanA vyakta thaI che. ethI prastuta stavananuM A viSayavastu Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 che. stavanano upADa ja kevo bhAva sparzI che? AvI ja phariyAda prastuta stavanamAM zrI vIra prabhu pratye che. AgaLa 'vIrajI Ubho mada moDi, be kara joDI araja karuM re lo; racayitA jaNAve che ke-zrI viraprabhunA virahamAM mana ciMtAtura che; mahArA vIra pIArA re lo, vIrajI rAjesara rANA. citta paNa sUnuM thaI gayuM che; bhojana bhAvaze nahIM; UMgha nahIM Ave ANA hArI zIra dharuM re lo. ... mArA. 1. ane udhAmA thakI AkuLavyAkuLa dazA thaI jaze. virahanI uccatama zrI vIra prabhunuM mana saMsAramAMthI virakta thaI gayuM che. bhale bhAvAbhivyakti nIcenI paMktiomAM jovA maLe cheH pUrvajanmanA karma pUrA karavA teone saMsAramAM rahevuM paDyuM. paraMtu pachI 'vIrajI chAtImAM ghAtI kAtI jeNe sAranI re lo mahArA. mAtApitAnI gerahAjarImAM bhAI naMdIvardhana pAse dIkSA mATenI saMmati vIrajI pIDA viNa vAge lAge moTI mAranI re lo. mahArA.(6) mAge che. A samaye teone thoDo samaya rokAI javAnuM kahe che. eka ane phariyAda kare che ke zuM vIra prabhu mArI A vedanA nathI jANatA bhAI bIjA bhAInI sAthe kevo vyavahAra kare che tenuM uttama udAharaNa ke pachI te jANI joIne AvI rIte vyavahAra karI mane duHkha pahoMcADe racayitAe nIcenI paMktimAM ApyuM che: che? Ama to karuNAnA sAgara cho to A bhAva atyAre kyAM gayAM hArA vIra pIArA re....' be hAtha joDIne vinaMtI karatA AgaLa 'rAjesara rANA' kahIne zrI A rIte aneka vinaMtI pachI paNa zrI vIraprabhu saMyama mArge javA viraprabhunuM pyArasabhara gaurava bhAI zrI naMdIvardhana kare che. mATe taiyAra thaI jAya che tyAre aMte kahe che ke jyAre avasara Avaze AgaLa vadhatA racayitA jaNAve che ke jeo jagatanA jIvonI upara tyAre huM paNa cAritra laIne tamArI jema zAzvata sukhane pAmIza. kharekhara haMmezA kRpAdRSTi rAkhe che temanI AMkhamAM karuNA chalakatI hoya che. zrI to mokSanuM sukha ja zAzvata che. bAkInA tamAma sAMsArika sukho arthahInaviraprabhunuM manohara vadana ane temanA kRpAdRSTisabhara nayano joIne mRgajaLa samAna che. ApaNe jANIe chIe ke jemanuM nAma mana prasanna thAya che. stavananA A bhAvane vAgoLatI vakhate eka kavinA premalakSaNAbhakti mATe itihAsamAM aMkita che, te mIrAbAI zrIkRSNanA nIcenA zabdo yAda AvI jAya che: caraNomAM samarpita thaIne kahe che: "he prabhu ! mane koI mAgavAnuM kahe 'saMsArInuM sukha evuM, jhAMjhavAnA nIra jevuM.' to huM mahAvIranA caherA paranuM smita racayitA pU. kAMtivijayajI AgaLa jaNAve che ke - jeo zrI vIraprabhunI premathI sAdhanA kare che; teono guNAnuvAda kare che te buddhanI AMkhomAMthI nItaratI karuNA ja mokSarUpI mALAne vare che. mAtra prabhanuM ja AlaMbana upakArI che. A ja mAgI lauM!' vAta mahopAdhyAya zrI samayasuMdaragaNi zrI RSabhadeva jina stavanamAM stavananuM bhAvavizva ughaDatuM jAya che. pitA paraloke sIdhAvyAM che, kahe che :tenuM duHkha to manane pIDI rahyuM che, tyAM tamAro viraha kaI rIte sahana RSabhadeva ho mArA ho, .... thaze ? AvA virahanI vedanA mATe teo phariyAda kare che ke saMyama lezo carana na choDuM tAharA svAmI, abakI berA ho; to mArA manane je bhAra lAgaze tenuM varNana thaI zake tema nathI. tamArA samayasuMdara kahe svAmI, tumathI kona bhalerA ho. // 3 / vagara A bhojana svAdavihIna lAgaze. AvI ja prabhuprIti viSe zrI RSabhajina stavanamAM racayitA pote zrI kAMtivijayajIe covIzImAM zrI neminAtha jina stavanamAM je kahe che ke zrI bhagavAnano saMga to ghaNo mITho che. ati zItaLa paNa che. kathAtattva pracalita che te jaNAvyuM che. rAjulane paraNavA Avela zrI temanA zabdomAM joIenemajI cheka toraNathI pAchA jAya che, A samaye rAjulanA bhAvane 'caMdana caMdanathI atizIyalo ho jI, kaMIka alaga ja rIte racayitAe AlekhyA che. rAjularANI muktirUpI jagameM uttama saMga .. suguNa. (4). suMdarIne phariyAda karatAM kahe cheH A rIte jotAM zrI vIprabhunA prastuta stavanamAM zrI vIprabhu pratyenA 'nAha saluNo bholavyo rAjiMda, mugati dhUtArI nAra; virahabhAvane ghUMTI ghUMTIne cheka zAzvata sukhanA mArga sudhInI sAcI yAtrA phIrI pAcho jove nahi rAjiMda, mUkI mujane visAra...(6) racayitAe karAvI che. A zabdo darzAve che ke rAjula je phariyAda kare che tenI mATe AthI stavananI rasanirjharatA : vizeSa asarakAraka bIjA kayA zabdo hoya? te jaNAve che ke mArA evuM kahevAya che ke je sAhityakRti bhAvakanA AtmAne samyam bhoLA nAthane bhoLavIne muktirUpI dhUtArI strIe mArAthI temane alaga darzana, jJAna ane cAritranA guNothI prabhAvita kare; zubha bhAvAcAranI pADI dIdhA. te to pAchA vaLIne mane jotAM paNa nathI. mane bhUlI gayA pravRttinuM poSaka bane; prabhu bhaktino mahimA samajAve ane AtmAne paramAtmApadanA anusaMdhAnavALo banAve, temAM rasa taraboLa kare e ane Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 sAhitya kalyANakArI che. A saMdarbhe jotAM prastuta stavanamAM racayitA zrI kAMtivijayajIe bhAvakane A lakSya sudhI pahoMcADavAno prabaLa puruSArtha karyo che. stavanamAM raheluM bhAva prAdhAnya ApAne tenA tarapha kheMcI jAya che. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka prathama paMktiomAM 'mhArA vIra pIArA'-'nIrajA rAjesara rANA kahIne prabhunuM je uccatama che tenuM darzana karAvyuM che. jyAre A stavana vAMcIe, sAMbhaLIe ke gAIe tyAre ApaNI samakSa zrI vIra prabhunA zAhI darzananI anubhUti thAya che. ane A vAta paNa yogya ja che. jeoe rAga-dveSa Adi AMtarazatruo para vijaya meLavyo hoya enuM darzana to rAjavI tarIke zAhI ja hoya ne ! bhAva nirjharatAnuM vaheNa ApaNane bhIMjavI de che jyAre prabhu saMyamamArge prayANa karavAnuM nakkI kare che ane bhAI naMdIvardhana virahanI vyathA anubhave che. A saMvedanA darzAvatI paMktio joIeH 'vIrajI ciMtAtura nija mo cittamAM, jima cUno bhayure lo. (3) vIrajI bhojana vi bhAve, thAve ati AsaMgaLo re lo. (4) ane vIra chAtImAM dhAti kAtI, jeNe sAranI re lo. mahArA. vIra pIDA viA vAge lAge, moTI mAranI re lo. mhArA... (6)" A pramANe samagra stavana jotAM bhAvaka tarIke ApaNe vividha bhAvathI jAo chalakAtA hoIe evo anubhava thAya che. bhaktirasa, vIrarasa ane karuNarasathI sabhara A racanA hRdayasparzI banI che. racanAkAranuM bhAvajagata racavAnuM bhASAkauzala ahIM pragaTa thAya che. bhASA zailI ane kAvyatattva : gadya ane padya lekhanamAM je eka moTo taphAvata jovA maLe che e tenI bhASA-zailI ane kavitAtattva che. prastuta stavanane A dRSTie jotAM padyaracanAnI AvI lAkSaNikatAo pragaTa thAya che. madhyakALamAM keTalAMka viziSTa sAhityika kauzalo kRtiomAM pragaTa thayelAM jovA maLe che, emAM samasyAcAturI, alaMkAracAturI ke padyabaMdhacAturI vagere dvArA camatkRti pragaTa thAya che. hIrANaMdanI 'vidyAvilAsa pavADu'mAM AvI camatkRti jovA maLe che, zrI kAMtivijayajInI 'hIrAvedha batrIsI' saLaMga zleSaracanAnI lAkSaNika kRti che. Ama to kathAvastu rAvAne maMdodarIe ApelA upadezanI che. paraMtu emAM eka aMtarAmAM gAmanAM nAmo, bIjI kaDImAM rAzinA nAmo, trIjI kaDImAM phaLanAM nAmo, e rIte batrIse kaDImAM judA judA nAmo meLavI zakAya che. jema ke 27 paraMtu ahIM rAjanagara ane nAri tathA AdariAnuM e gAmanAM nAmo che. A rIte sAhityika samRddhi lAvavA mATe racayitA pAse kauzala to joIe ja, paraMtu khUba ja samRddha zabdabhaMDoLa paNa Avazyaka che. prastuta vanamAM A prakAranI viziSTatA bhale nathI, paraMtu zabdalAlitya ane alaMkArono upayoga jarUra jovA maLe che. dA. ta. sarva prathama dhyAnAkarSaka che dareka paMktimAM jovA maLatA AMtAsaH 'vayaNe nayaNe', 'lezo dezyo', 'ghAtI kAtI', 'jAze TANe', 'AI bhAI', 'sIdho lIdho' vagere. A uparAMta dareka kaDI (aMtarA)nI paMktinA atyAnuprAsaH 'rahekahu', 'gamuM-bhamuM' vagere. kyAMka rUpako paNa prayojAyAM che paraMtu pramANa ghaNuM ochuM che. e ja rIte varNAnuprAsano prayoga kyAreka kyAreka jovA maLe che. gujarAtI sAhityamAM evA rUcikara prayogo thayA che. jemAM zabdone najAkata ApIne jANe lADakA banAvyA hoya evuM lAge. dA. ta. dADamanI badale dADamaDI, cakalInI badale carakalaDI, vAdaLInI badale vAdalaDI. A prayogathI arthanuM alaga jagata janme che. prastuta vanamAM pA AvA prayogo racayitAe karyA che, jethI zabda-lAlitya UbhuM thayuM che. dA. ta. mIThalaDe vayo, niMdaraDI nAve, vagere. AvI bAbatothI A stavananI geyatA vadhAre rasika banI che. hA, amuka zabdo evA che jenA artha saMdarbhamAM paNa besatA nathI. chatAM bhAvanI samaja spaSTa thAya che. A stavananA DhALa viSe eTale ke rAganI lAkSaNikatA viSe vicArIe to pharI ApaNane madhyayugamAM chaMdamAM thayelA progo viSe vicAravuM joIe. te samaye je kRtio mAtrAmeLa chaMdomAM racAI, te kRtionA chaMdo 'dezIo' tarIke prayojAyA che. uparAMta anya dezI DhALo paNa prayojAyA che. dhaNI moTI saMkhyAmAM paMkti (prathama) ke eka ja zabdathI jadezIno ullekha thayo che. dezImAM ghaNuM ja vaividhya che. prastuta stavananI dezInuM nAma cheH 'sAluDAnI'-e dezI evo ullekha thayo che. samagra rIte jotAM zrI kAMtivijayajI racita A stavana bhale zrI mahAvIra svAmI mATe racAyelAM anya stavano jema lokajIbhe caDeluM lAgatuM nathI. chatAM, bhAvanI daSTie A stavana saraLatAthI virahabhAvanAne pragaTa karI zake che. sAmAnyataH zrI mahAvIra svAmInA jIvanamAM banelA prasaMgo (caMDakauzika, caMdanabALA vagere) stavanamAM kathAtattvo pUrA pADe che. ahIM evA prasaMga sIdhA ja mUkAyA nathI. pariNAme vivedanA vadhAre vyApaka banI che. "rAjana gara sama e nArI, kAM AdarI jANo. sAmAnya arthamAM A paMktino artha che-he rAjA ! nArI to viSa pI-1, vallabha epArTamenTa, rabara phekTarInI sAme, bhAvanagara-364001. (ga2) samAna che, ene tame kema lAvyA cho ? phona : 02782 523949 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka zrI mahAvIra svAmInuM paMca kalyANaka stavana E pU. sAdhvI vRSTiyazA [tapAgacchanA sAgara samrATa nemisUrizvara samudAyanA pa. pU. A. deveza hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA AjJAnuvartI pratibodha kuzalA praviNAzrIjI mahArAja sAhebanA praziSyA che. temaNe jaina vizvabhAratI vidyApITha (lADanU)mAM ema.e.nI padavI prApta karI ane vartamAnamAM teo DaoN. kalAbahena zAhanA mArgadarzanamAM 'jaina kathA sAhitya' viSaya para pIeca.DI.nI padavI mATe saMzodhana kArya karI rahela che.] (duhA) zAsana nAyaka zivakaraNa, vaMdu vIra jiNaMda, paMca kalyANaka jehanA, gAzuM dharI ANaMda. 1. suNatAM ghuNatAM prabhu taNAM, guNa gIrUA ekatAra, Rddhi vRddhi sukha saMpadA, saphala hue avatA2. 2 DhALa pahelI eprila, 2013 (bApaDI suNa jIbhalaDI-e-dezI) sAMbhaLajo sasanehi sayaNAM, prabhunuM caritra ullAse, je sAMbhaLaze prabhu guNa tehanA, samakita nirmaLa thAze re sAM. 1. bhava sattAvIza skUlamAMhi trIje bhave, marIcI kIyo phulano mada bharata yadA stave; nIca gotra karama bAMdhyuM siMhAM te thakI, avatarIyA mAhaNa phula aMtima jinapati. 1. ati aghaTatuM eha thayuM thAze nahIM, je prasave jina cakrI nIca kule nahIM, ihAM mAro AcAra dharUM uttama phule, hiraNa gameSI deva teDAve eTale. ra. jaMbudrIpe dakSiNa bharate, mAhaNakuMDa gAme; RRSabhadatta brAhmaNa tasa nArI, kahe mAhaNa kuMDa nayare jAI ucita karo, devAnaMdA kukhethI prabhune saMho, devAnaMdA nAme re. sAM. 2. naya2 kSatriyakuMDa rAya siddhAratha gehinI, trizalA nAme dharo prabhu kukhe tehanI. 3. avatarIyA, su25ti ema vicAre. sAM. 13. DhALa bIjI (nadI yamunAke tIra-e dezI) mUla vimAne ravi zazI AvyA, camarAno utpAta; e zrI vIrajijJesara vAre, upanA paMca vikhyAta re. sAM. 11. (1) aSADha suda chaThTha prabhujI, puNyottarathI caviyA re. (2) uttarA phAlgunI yoge AvI, tasa kukhe avatariyA re. trizalA garbha laIne dharo mAhaNI ure, byAsI rAta vasIne kahyuM tIma (3) tikSNa rayaNI sA devAnaMdA, supana gajAdika nirakhe; prabhAte suNI sura kare; mAhaNI dekhe supana jANe trizalA haryA, trizalA supana kahe kaMtha RSabhadatta, hiyaDA mAMhI harakhe re. sAM. 4 tava cauda alaMkaryA. 4. bhAkhe bhoga artha sukha hosthe, hosthe putra sujANa; te nisuNI sA hAthI vRSabhasiMha lakSmI mAlA suMdarU, zazI ravi dhvaja kuMbha padma sarovara devAnaMdA, kIdhuM vacana pramANa re; sAM. 5. sAgaruM; deva vimAna syaNa puMja agni vimala have, dekhe trizalA eha ke piyune vinave. 5. bhoga bhalA bhogavatA vicare, ehave arija hove, satatu jIva suresa2 ha2khyo, avadhi prabhune jove re. sau. 6. harakhyo rAya supana pAThaka teDAvIyA, rAjabhoga suta phala suNI te karI caMdanane Indra sanmukha sAta ATha paga Ave; zakrastava vidhi sahita vadhAviyA; trizalArANI vidhiyuM garbha sukhe vahe, mAya taNe hita heta bhaNIne siMhAsana sohAve re. sAM. 7. ke prabhu nizcala rahe. 6. saMzaya paDiyo ema vimAse jina cakrIhari rAma; tuccha daridra mAhAphula nAve, ugra bhoga viNa dhAme re. sAM. 8. aMtima jina mAhaNakuMDa AvyA, eha accherU kahIe; utsarpiNI vicAryuM svAmIe. 7. avasarpiNI anaMtI jAtA havuM lahI re. 9. aho aho moha viTaMbaNa jAlama jagata meM, aNadIThe duHkha evaDo IA avasarpiNI daza accherAM, thayAM te kahIe teha; garbhaharaNa gosANA upAyo palakameM; tAma abhigraha dhAre prabhu te kahyuM, mAtapitA jIvatAM upasarga, niSphaLa dezanA jeha re. sAM. 10. saMyama navi grahuM 8. mAya dhare duHkha jora vilApa ghaNuM kare, kahe meM kIdhAM pApa aghora bhavAMtare,garbha haryo muja koNa have kema pAmIe; duHkhano kA2Na jANI karUNA ANI aMga halAvyuM jinapati, bolI trizalA mAtA haiye ghaNuM hisatI; aho muja jAgyA bhAgya garbha muja salavalyo, sevyo zrI strI tIrtha mallijina vAre, zItalane harivaMza; rUSabhane aThottaraso sIdhA; jainadharma ke suratarU phalyo. 9 suvidhi asaMjati zaMsa re, sAM. 12. zaMkha zabda mIlIyA hariharasyuM, nemIsarane vAre; tIma prabhu nIca kule raMge calo; Ima AnaMde vicaratA dohalA purate nava mahinA ne sADA sakhIya kahe zIkhAmaNa svAminI sAMbhalo, haLave haLave bolo haso Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka sAta divasa thate. 10. te te duSTa sahu uddharIyA, prabhujI para upagArI, aDada taNA bAkulA caitra suda terasa nakSatra uttarA, joge janmyA vIra ke tava vikasI dharA, laIne, caMdanabAlA tArI re. hamacaDI. 14. tribhuvana thayo udyota ke raMga vadhAmaNAM, sonA rUpAnI vRSTi kare ghera doya cha mAsI, nava caumAsI, aDhImAsI, traNa mAsI, doDha mAsI be sura ghaNA. 1 1. be kIdhAM, cha kIdhAM be mAsI re. hamacaDI 15. AvI chappana kumArI ke occhava prabhu taNe, cahyuM re siMhAsana iMdra ke bAra mAsane pakha bahoMtera, barse ogaNatrIsa vakhANuM; bAra aThThama ghaMTA raNajhaNe; maLI suranI koDa ke suravara AvIyo, paMca rUpa karI bhadrAdi pratimA, dinadoI cAra daza jANuM re, hamacaDI. 16. prabhune suragiri lAvIyo. 12. | Ima tapa kIdhA bAra varase, vINa pANI ullAsa, temAM pAraNAM prabhujIe eka kroDa sATha lAkha kalaza jalazuM bharyA, kima sehecce laghu vIra ke Indra kIdhAM, traNase ogaNapacAsa re. hamacaDI. 17. saMzaya dharyA, prabhu aMguThe erU cAMpyo ati gaDagaDe, gaDagaDe pRthvI karma khapAvI vaizAkha mAse, suda dazamI zubha jANa, uttarAyoga lokajagatanA laDathaDe. 13. zAlivRkSatale, pAmyA kevalanANa re. hamacaDI 18. anaMta baLI prabhu jANI Indra khamAvio, cAra vRSabhanAM rUpa karI jala IndrabhUti Adi pratibodhyA, gaNadhara padavI dIdhI, sAdhu sAdhvI zrAvaka nAmIo; pUMjI arathI prabhune mAya pAsa dhare, dharI aMguThe amRta gayA zrAvikA, saMgha sthApanA kIdhI re. hamacaDI. 19. naMdIzvare 14. cauda sahasa aNagAra sAdhavI sahasa chatrIsa kahIje, eka lAkhane sahasa DhALa trIjI guNasaddhI zrAvaka zuddha kahIje re. hamacaDI 20. (hamacaDInI-dezI) tIna lAkha aDhAra sahasa valI, zrAvikA saMkhyA jANI, traNaseM caudA karI mahotsava siddhAratha bhUpa, nAma dhare vaddhamAna, dina dinavAdhe prabhu pUrvadhArI, terase ohI nANI re. hamacaDI. 21. suratarU jima, rUpakalA asamAna re, hamacaDI. 1 sAta sayAM te kevala nANI, labdhidhArI paNa tetA vipulamatiyAM pAMcase eka dina prabhujI ramavA kAraNa, pura bAhira jAve, Indra mukhe prazaMsA kahIyA, cArase vAdI jItyA re. hamacaDI 2 2. suNI tihAM mithyAtvIsura Ave re, hamacaDI. 2. sAtameM aMtevAsI sidhyA, sAdhvI caudase cAra, dina dina teja savAre ahirUpe viMTANo tarUsyuM, prabhu nAMkhyo uchAlI; sAta tADanuM rUpa karyuM dIpe e, prabhujIno parivAra re. hacaDI. 23. taba, mUThe nAkhyo vAlI re, hamacaDI 3. trIsa varasa gharavAse vasIyA, bAra varasa chaghastha, tIsa varasa kevala pAye lAgIne tesara khAme, nAma dhare mahAvIra, jevo Inke vakhANyo beMtAlIsa, varasa samaNA madhye re. hamacaDI.. 24. svAmI, tevo sAhasa dhIra re. hamacaDI. 5. | varasa bahotera keruM Ayu, vIra niNaMdanuM jANo; dIvAlI dina svAtI anukrame yauvana pAmyA prabhujI, varyA yazodA rANI, aThAvIsa varase nakSatre prabhujIno niravANa re. hamacaDI. 2 5. prabhunA, mAtApitA nirvANI re, hamacaDI. 6. paMca kalyANaka ema vakhANyA prabhujInA ullAze saMgha taNe Agraha harakha doya varasa bhAIne Agraha, prabhu gharavAse vasIyA; dharma paMtha dekhADo bharIne, surata rahI comAsuM re. hamacaDI. 26. Ima kahe, lokAMtika ullatIyAM re, hacamaDI 7. kalaza eka kroDa ATha lAkha sonaIyA, dina dina prabhujI Ape, saMvaccharI jIrA Ima amara jinavara sayala sukhakara, thuNya atiulaTa dharI, aSADha , JS, dAna daIne, jaganA dAridra kApe re. hamacaDI 8. ujjavala paMcamI dina, saMvata zata trihoMtera bhAdaravA suda paDavAtaNe Ima chAMDyAM rAja aMte ura prabhujI, bhAIe anumati dIdhI, mRgazIra dina, ravivAre ulaTa bharI. vimala vijaya uvajhAya padaMkaja, bhrama sama zubha vada dasamI utarAye, vIre dIkSA lIdhI re. hamacaDI. 9. ziSya e, rAma vijaya jinavara nAme, lahe adhika jagIza e. 27. caunANI tiNa dinathI prabhujI, varasa divasa jhAjhero. civara ardha agharA zabdonA artha : brAhmaNane dIdhuM, khaMDa khaMDa be pherIre. hamacaDI. 10. ghora pariSaha sADA bAre, varasa je je sahIyA, ghora abhigraha je je li. je je DhALa-1: jehanA-jenA, ANaMda-AnaMda, suNatAM ghuNatAM-sAMbhaLatA dharIyA, te navi jAye kahIyA re. hamacaDI. 11. sAMbhaLatA, tehanA-tenA, caviyA-cyavana karyuM, mAtAnA garbhamAM AvyA, zulapANi ne saMgama dave, caMDakozI gosAle; dIdhuM duHkhane pAyasarAMdhI supana-svakha, hiyaDAmAMhI-haiyAmAM; hRdayamAM, hoye-thaze, ehave-ethI, paga upara govAle re. hamacaDI. 12. acarija-Azcarya. kAne gope khIlA mAryA, kADhatAM mukI rADhI, je sAMbhaLatAM tribhuvana DhALa-2: gehenI-grahiNI, patnI; tIma-tema, hIsatI-AnaMda pAmatI. kaMpyA, parvata zIlA phATI re, hamacaDI. 13. DhALa- 3H jima-jema, zivara-vastra. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 kavi paricaya: kavizrI rAmavijayajIe A vanananA kaLAmAM potAno paricaya Apyo che te pramANe teo zrI vimalavijayajInA ziSya hatA. temano samaya lagabhaga vikramanI aDhAramI sadIno uttarArdha che.temo 'ratnasUri rAsa covIzI' ane 'vIrajina paMcakalyAzaka stavana Adi kRtionI racanA karI che. temanA vize bIjI vigato upalabdha nathI. 30 paMcakalyANaka stavana : vivecana jaina darzanamAM tIrthaMka2 nAmakarmanA yoge pAMca viziSTa prasaMgono devo-mAnavo dvArA ujavAto mahotsava te jagatanA jIvo mATe kalyANakArI che. tIrthaMkara nAmakarmanI puNyAtizaya hovAthI kalyANako tIrthaMkaranA ja hoya. cyavana kalyANaka : bharatakSetramAM mAhaNa kuMDa gAmamAM RSabhadatta brAhmaNa ane devAnaMdA nAme tenI nArI che. aSADha sudI chaThTha prabhu puotara vimAnathI uttarAphAlgunI nakSatramAM thayA. avadhijJAnathI Indre jANyuM ke prabhu nIca gotramAM cyavana pAmyA. tIrthaMkara haMmezAM ucca gotramAM janma le utsarpiNInA cothA ArAnA 89 pakhavADiyA gayA bAda covIzamAM AthI Indra harizagameSI devane Adeza kare che ane garbhane devAnaMdAnI tIrthaMkarano janma thAya. kukSImAMthI trizalA mAtAnI kukSImAM sthApana kare che. avasarpiNInA cothA ArAnA 72 varSa 89 pakhavADiyA bAkI rahe tyAre covIzamA tIryakarano janma thAya. have garbhakALa daramyAna prabhu ekavAra halanacalana baMdha kare che tyAre trizalAmAtA gabharAI jAya che ane aneka prazno emane satAve che ke dareka tIrthaMkaranI cyavana rAzi nakSatra hoya te ja janma, dIkSA ne mAro garbha gaLI gayo ke zuM ? tyAre prabhu halana kare che ane mAtA kevaLajJAna rAzi nakSatra hoya che. khuzIne pAme che tyAre prabhu nizcaya kare che ke mAtA-pitA jyAM sudhI hayAta haze tyAM sudhI dIkSA grahaNa nahIM karUM. prabhu garbhamAM ja traNa jJAnanA dhaNI hatA. A paMcakalyANaka DhALamAM rAmavijayajI prathama vIra prabhune namaskAra kare che. tyAra bAda vIra prabhunA jIvana caritranuM varNana kare che. traNe DhALa dezI rAgamAM che. DhALano racanA kALa 1773 ne bhAdaravA mAsamAM thayela che. prathama DhALamAM prabhuno vananuM temaja dazarkarAnA varNana che. bIjI DhALamAM nIce gotrakarma trIjA bhavamAM bAMdhyuM, tenuM phaLa bhogavyuM e tema ja trizalA mAtAe joyela cauda svapnanuM varNana che. trizalA mAtA garbhakALa daramyAna prabhu nizcala thavAthI je vilApa kare che tenuM varNana che temaja prabhu je nizcaya kare che te, teozrInA janma tema ja InDo dvArA thayela janmotsavanuM varNana che. trIjI DhALamAM prabhu bAlyakALathI nirvANa sudhImAM je je avasthAomAMthI pAra utare che temaja temane thayela upasargo AdinuM varNana che. temano ziSya parivAra, temanuM AyuSya Adi sarvanuM varNana temAM che. Ama kavi rAmajIviSAe suMdara rIte prabhunA pAMca kalyALakonuM varNana karatAM samagra jIvana caritrane varNavyuM che. aMte ke tIrthanAya, amArA kalyANa mATe ApanA pAMce kalyANako pUjanika hovAthI paMcakalyANaka stavana pUjA bhakti rUpa padyamAM bhaktirUpe AlekhyuM che. IndrAdi, deva-devIo, gaNadharAdi munio ane AryAo rAjA-rANI Adi nara-nArIo aneka pazu-pakSI ApanA cAritra sAthe saMkLAyela che. hai tIrthapati, ApanuM jIvana caritra, amAre mokSamArga ArAdhanA mATe ApanA viyogamAM aMdhakAramAM prakAzarUpa hovAthI ame vanA karIe chIe. prabhunA cyavana pachI tenA prabhAvathI dharmabhAva AdinI vRddhi thavAthI temanuM nAma vardhamAna rAkhavAmAM AvyuM. janma kalyANaka : prabhu vIrano janma caitra suda 13 nA zubha dine thAya che. mati, zruta ane avadhijJAna sahita prabhu janma le che. Indro kSIra samudranA pANIthI eka kroDa sATha lAkha kaLaza bharI prabhuno abhiSeka kare che. Indrane zaMkA thAya che ke prabhu kema sahana karaze ? tyAre prabhu aMgUThAthI meru parvata DolAve che. Ama, prabhunA anaMtabaLane jANI Indra khamAve che ane cAra vRSabhanA rUpa karI jaLathI abhiSeka kare che. A janmakalyANaka mahotsava ujavatA keTalAka devo samakitane pAmyA. ApaNe paNa prabhunA A kalyANaka ujavIe to samakita nirmaLa karI zakIzuM. ane maLela manuSyabhavane saphaLa karIe. tyAre tIrthaM karano janma thAya tyAre temanA prabhAvane kAraNe mAtAne prasava pIDA thatI nathI. tIrthaMkaranA janma vakhate traNa bhuvanamAM prakAza utpanna thAya ane kSaNavAra nArInA jIvone sukha utpanna thAya. tIrthaMkaro stanapAna karatA nathI. prabhuvIrano garbhakALa : nava mahinA ane sADA sAta divasa dIkSA kalyANaka : prabhu jyAre garbhamAM hatA tyAre ja temaNe nizcaya lIdho hato ke mAtA-pitA hayAta haze tyAM sudhI saMyama nahIM lauM, prabhu jyAre aThThAvIsa varSanA thayA tyAre temanA mAtA-pitA nirvANa pAmyA. be varasa bhAInA hai dinAnAtha ! ame pAmara zuM karI zakIe ? ApanuM yogabaLa amArUM AgrahathI dharavAse rahyA. ekavAra lokAMtika devo AvI prabhune dharma paMtha dekhADavAnuM kahe che ane dIkSA levAnA eka varSa agAuthI prabhu kalyANa karo. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 31. du:khI daridra jIvonA du:kha nivAravA pratidina dAna Ape che. savAre niyata sthaLe AvI, azrubharI AMkhe, prabhunA sthULa dehane ghaNAM rAjArANI, naranArI dIkSA jovAne Ave che. prabhuno abhiSeka caMdanakASThanI citAmAM padharAvAya che. prabhunuM zarIra baLatA zeSa je karI uttama vastrAlaMkAro paherAvI, pAlakhImAM besADyA. prabhunA mastaka asthi, rakSA rahela te prabhu viyoge udAsa evA devo ane manuSyo upara chatra, baMne bAju cAmara tathA bIjI maMgaLa vastuo dhAraNa karI bhakti rUpe laI gayA. Indra Adi pAlakhI UMcakIne cAle che. prabhunI dIkSA yAtrA saune vairAgya jJAna ane prakAza rUpa prabhunA viyogathI smRti rUpe dIpaka pragaTAvI bhAvanI vRddhi karAve che. aneka prakAranA vAjiMtro sahita vairAgI maMgaLa sarvee prabhuno utsava karyo tyArathI divALI parva thayuM. gIto gAtA sarva nagara bahAra Ave che; tathA pAlakhImAMthI utarI prabhu Ama prabhunuM jIvana kalyANane kAraNa rUpa che AthI temanA cyavana, zarIra uparanA vastrAbhUSaNa tajI paMcamukhiloca karI siddha bhagavAnane janma, dIkSA, kevaLa ane nirvANa kalyANakane ujavavAmAM Ave che. vaMdana karI cAritra dhAraNa kare che. tyAre prabhune cothuM mana:paryava utpanna ApaNe paNa A paMca kalyANakanI yathAzakti ujavaNI karI samakitane thAya che. prabhu vIra mRgasara vada dasamIe uttarA nakSatramAM dIkSA le che. nirmaLa karI manuSya bhavane sudhArIe. saphaLa karIe. tIrthakaranuM prathama pAraNuM thatAM eka lAkha, trIsa hajAra, baso maNa, kavi rAmavijaye paMcakalyANaka stavanamAM prabhu mahAvIranA cyavanathI tera zera covIza TAMka saunaiyAnI vRSTi thAya che.. laIne nirvANa sudhInA prasaMgone traNa DhALanI 53 kaDImAM surekha rIte kevaLa kalyANaka : vaNI lIdhA che. trizalA mAtAne potAnA garbha vize zaMkA jAya che ane ochAmAM ochA be upavAsathI laIne cha cha mahinA sudhInA upavAsa teo vilApa kare che te prasaMga kavie sacoTa ane hRdayasparzI bAnImAM AdinI anekavidha mahAtapazcaryApUrvaka, udyAno vano, nirjana sthAno nirUpyo che. vagere sthaLomAM dhyAnastha rahI deva manuSyAdi dvArA thayelA upasargane "mAya dhare duHkha jora vilApa ghaNuM kare. svecchAe sahana karI sADA bAra varSanI sAdhanAne aMte bhagavAna dharma kahe meM kIdhAM pApa adhora bhavAMtare, dhyAnanI parAkASThAe pahoMcyA. prAraMbhelI sAdhanAnI aMtima siddhino garbha haryo muja koNa have kema pAmIe. (kevaLajJAna prApti) samaya najIka AvI rahyo hato tyAre bhagavAna du:khano kAraNa jANI vicAryuM svAmIe. jUtmika gAme, RjuvAlikA nadInA kinAre khetaramAM dAkhala thayA. mAtAnI vyathA jANIne prabhue aMga halAvyuM te samaye mAtAnA tyAre temane bIjo upavAsa hato. zAlavRkSanI nIce sUryanA A tapamAM hRdayano harakha vyakta karatAM kavi kahe chegodohikA AsanamAM besIne zukaladhyAnamAM praveza karyo. teozrIe "karUNA ANI aMga halAvyuM jinapati mohanIya, jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya A cAra ghAtI bolI, trizalA mAtA heye ghaNuM dIsatI.' karmone saMpUrNa kSaya karyo ane pAMcamuM) kevaLajJAna tathA kevaLadarzana prabhune thayela ghora pariSahanuM varNana nIcenI paMktiomAM saMkSipta pragaTa thayA. te divasa hato vaizAkha suda dazamano, cotho prahara. teo rIte kare che. sarvajJa ane sarvadarzIthavAthI lokAloka vizvanA, traNeya kALanA mUrtAmUrti, 'zUNa-pANine saMgama dave, caMDakauzi gozALe, sUkSma-skUla, gupta ke pragaTa evA samasta jaDa padArtho ane temanA dIdhuM du:khane pAyasa rAMdhI, paga upara govALe paryAyone pratyakSa rIte jovA jANavAvALA thayA. te vaMdanIya ane pUjanIya kAne gope khIllA mAryA, kADhatAM mUkI rADhI. banyA. aDhAra doSa rahita "arihaMta' banyA. je sAMbhaLatA tribhuvana kaMpyA, parvata zilA phATI. nirvANa kalyANaka : samagra kAvyamAM jUnI gujarAtI bhASAnI chAMTa vartAya che. ane kavi vicaratA prabhu potAnuM nirvANa kalyANaka jANIne pAvApurI tIrthe rAmavijaye kAvyano prAraMbha duhAnI be kaDIthI karyo che. prathama DhALamAM AvyA. mokSamAM padhAravAnA divasa agAu aMtima dezanA ApI. aMte "bApaDI suNa jIbhalaDI', bIjI DhALamAM 'nadI yamunA ke tIra' ane ayogI dazA dhAraNa karI, 72 varSanuM AyuSya pALI, divALI dine trIjI DhALamAM 'hamacaDInI dezI'ono upayoga karI stavanane geyatA svAti nakSatre prabhujInuM nirvANa thayuM. arpe che. prabhu trIsa varSa gharavAse, 12 varSa chabI, 30 varSa kevaLajJAna kAvyanA kaLazamAM paraMparAgata rIte kavi kAvya racanA saMvata-1773 pAmyA pachI Ama 72 varSanuM AyuSya pUrNa karyuM. bhAdaravA suda ekamanA ravivAranA divase vimalavijaya upAdhyAyanA uttama zilikAnI racanA karI IndrAdi deve apAra zobhA karI. ziSya rAmavijaye karI che evo ullekha karyo che. ThAThamAThathI vadhAvAtI prabhunI nirvANa yAtrA saMcare che. sAdhu-sAdhvI, kavi rAmavijaya kRta mahAvIra bhagavAnanuM paMcakalyANakanuM A stavana deva-muSyane jANa thatAM teo prabhunI bhakti karavA lAgyA. prabhuno pUjAomAM gavAya che. * * * apAra viraha vedAya che. vividha vAjiMtro sAthe zokagIto gavAya che. mo. naM. 09320906111. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 vIra stuti - puSThisuNa 1 DaoN. dhanavaMtIbena zAha [ DaoN. dhanavaMtIbahena zAhe (viSaya-hIsTrI-itihAsa sAthe) ema.e. karI golDa meDala prApta karyo che. 'jaina philosophI'mAM pIeca.DI.nI padavI prApta karI che. skUla, kaoNleja vageremAM 42 varSano bahoLo anubhava che ane teo prinsipAla tarIke nivRtta thayela che. 'muMbaI samAcAra'mAM sAhityanA lekho tathA dhArmika megejhIna divyadhvani ane anyamAM teo lakhe che. nATako lakhavAno ghaNo zokha che. 78 varSanI vaye paNa teo kAryarata che. ]. jaina Agamo eTale aNamola jJAnano akSayanidhi. sUyagaDAMga vistarelI brAhmaNa ane zramaNa saMskRtino ullekha karAyo che. eka che sUtra eTale bIjuM aMgasUtra. tenuM sauthI mahattvapUrNa adhyayana eTale lokika ane bIjI che lokottara saMskRti!3 thI 9 gAthAmAM bhagavAnanA tenA prathama zrutaskaMdhanuM chaThuM adhyayana-te vIrastuti che. vyavahAramAM te 39 AtamaguNono vaibhava varNavyo che. puSThisurNa nAmathI prasiddha che. jema koI sonAnA ghareNAmAM hIro jaDelo gAthA-3 : hoya ema sUyagaDAMga sUtramAM A mANekarana jaDeluM che, tethI A sUtranuM kheyane se kusale mahesI, asaMtavANI ya asaMtadaMsI . mahattva atyaMta vadhI jAya che. padyanA mAdhyamathI thatAM mahApuruSanA jasaMsiNo cakakhupaye yista, jANahi dhamaM ca dhii ce pehi. guNagrAmane stuti-stava kahevAya che. A adhyayananI 29 gAthA che. gAthA-4 : gAthAe gAthAmAM carama tIrthakara mahAvIra prabhunA guNonuM varNana che. ua cahe yaM tiriya disAsu, sasA ya je thAvara je ya pANo ! pArijAtanA vRkSane heja halAvo ane sugaMdhI phUlothI dharatI paTa bharAI se siccaNiccehi samiphakhapaNe, dIve va dharmo samiya udAhU II jAya ema eka eka gAthAne halAvo ane guNapuSponIvRSTi AMtarapaTane gAthA-5 : tarabatara karI de che. se savadaMsI abhibhUyanANI, nirAmagaMdhe dhiima ThiyappA racanAkAra ane samaya : vIra prabhune kevaLajJAna thayuM. vIra saMvatanA aNuttare savajaMgasi vijajaM gaMthA atIte abhae aNAu To 30 varSa pUrve-bIje divase gaNadharoe dvAdazAMgInI racanA karI. hAlanuM gAthA-6: A sUtra pAMcamA gaNadhara sudharmA svAmInI chellI AvRtti-kAraNa AmAM se bhUI paNe aNie acArI, ohaMtare dhIre asaMta cakaSTrI jaMbusvAmInA prazno che, jeoe mahAvIranI hAjarImAM dIkSA nathI lIdhI, aNuttare taAI sUrIe vA, vairohide va tama pagAse ! eTale lagabhaga vIra saMvata 1 - A sUtrano racanAkALa gaNAya. A gAthA-7 : stutimAM 1-2 gAthAmAM jaMbUsvAmInA prazno che. 3 thI 28 gAthAmAM aNuttara dhammamiNe jiNANe, NeyA muNI kAsava AsuparNI sudharmA svAmInA uttaro che. jUo, jUo, vaNika jaMbUsvAmI brAhmaNa IMde va devANa mahAzubhAve, sahasraNeyA diviNa visiTTe / sudharmAne prazna pUche, jenA vize jANavuM che te che kSatriya mahAvIra! gAthA-8 : traNeya carama zarIrI! bhASAH bihAranI prAcIna bhASA eTale ke magadhanI se paNayA akhaya sAgare vA, mahodahI vA vi akhaMta pAre | ardhamAgadhI bhASAthI A sUtra madhamadhI UhyuM che. to mANIe e aNAile vA akasAI muke (bhika), sakke va devahivaI juIma | suvAsane ! gAthA-9: gAthA-1: se vIrieNe paDipuna vIrie, sudaMsaNa vA NagasavaseDhe. purchAi surNa samaNA mAhaNAya, agAriNo yA paratithiA yI suzalae vAsi mudAgare se virAyase gaguNo vavee / se kaI rogaMta hiya dhamma mAhu, aNelisa sAhu samikikhayAe . 3jI gAthAmAM bhagavAnanA 9 guNo : (1) khedajJa-saMsAranA sarva gAthA-2: prANInA duHkha ane tenA kAraNanA jJAtA athavA lokAloka sarva kSetranA kaha ca nANuM kahe daMsaNa se, sIla kahe nAyasuyassa Asi. jJAtA (2) kuzaLa-karma kApavAmAM kuzaLa (4) anaMtajJAnI (5) jANAsi Ne bhikakhu jahA taheNaM, ahAsya vRhi jahA uisaMtA anaMtadarzI (6) mahAyazasvI (7) saunA cakSupakSamAM sthita-jema chaggo ahIM 1-2 gAthAmAM jaMbUsvAmI kahe che, zramaNo, brAhmaNo, anyatIrthi mAranAra beTsamena para darzakonI najara tema saMsAra kApanAra mahAvIra phakIra-sAdhu saMnyAsI vagere mane pUche che, ekAMta hitakArI anupama para saunI AMkho sthita (8) prazaMsanIya dharmanA pAlaka (9) dhairyavAnadharma samyaka rIte koNe kahyo che ? te jJAtaputra mahAvIranA jJAna, darzana samayathI dhIraja dharanAra- saMgama dvArA cha mahinA upasarga chatAM dhairya ane zIla kevAM hatAM? Ama vArtAlApanA prAraMbhamAM ja bhAratamAM rAkhyuM. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 4 thI gAthAmAM 1 guNa : mahAvIra dIpaka dvIpa samAna prakAzita, gAthA-13 : zaraNa ApanAra dharmanA ApanArA che. A gAthAmAM jaina dharmanI mahie marjhAmi Thie ziMde, paNAne sUrie suddha leze ? vyApakatAnuM darzana che. vIra prabhunI hiMsA triloka vyApI che. sarva tra- evaM sirie usa bhUrivaNe, maNoraNe joyaI asthimAlI sthAvara jIvo, nitya-anitya sarva padArthonuM darzana karI temaNe samyak gAthA-14 : dharmanI prarUpaNA karI che. pAMcamI gAthAmAM 9 guNo che. (1) sarvadarzI sudaMsaNassava jaso girisa, pavacarcAI rahato pavayassa . (2) abhibhUya-saMpUrNa jJAnI (3) nirAmagaMdha-Ama-mULa guNo, gaMdhe- etovame samaNe nAyapukhta, jAI jaso, daMsaNa nANa sIle // uttaraguNomAM doSa na lagADe eTale ke vizuddha cAritryanA pAlaka (4) dasamI gAthAmAM-meruparvata dharatIthI 99 hajAra yojana UMco ane tivAna-apAra dhIraja eTale ke bhAvathI aneka pariSaha-upasargo 1 hajAra yojana nIce pAyo - UMDAI majabuta to UMcAI majabuta sahana karyA. (5) AtmasvarUpamAM sthita (6) saMpUrNa jagatamAM sarvazreSTha ema bhagavAnanI sahanazIlatAnI UMDAI para sAdhanAnI UMcAI-merunA vidvAna (7) bAhya-AtyaMtara graMthithI rahita (8) nirbhaya (9) AyuSya 3 kAMDanI jema prabhunA samyakajJAna-darzana-cAritra- meru upara paMDakavana baMdhathI rahita chaThThI gAthAmAM 7 guNo : (1) bhUtiprajJa-bhUti eTale dhajA samAna, bhagavAnanuM jinanA karma dhajA samAne-meru traNa lokane vRddhi-jemanuM jJAna niraMtara vadhe che. janmathI 3 jJAna, dIkSA letAM sparza, bhagavAnano prabhAva traNe lokamAM. mana:paryavajJAna, pachI sADA bAra varSe kevaLajJAna-(2) 11mI gAthA : meru AkAzane sparzI, prabhu muktigaganane sparze, apratibaMdhavihArI eTale pavananI jema mukta-mamatva rahita sAdhu koI meranI AsapAsa sUryagaNa pradakSiNA kare, bhagavAnanI AsapAsa devo, eka sthAne rokAya nahi. (3) saMsAra sAgara taranArA (4) dhIra (5) cakravartI Adi pradakSiNA kare. merunI jema bhagavAna suvarNa raMganI kevaLajJAna netra saMpanna (6) prajvalita agnivrat-ajJAna timira kAMtivALA, meru urdhvamukhI ema prabhunA pAMca mahAvrata muktimukhI. nivAraka (7) sUryavat adhika tapanazIla. merumAM cAra vanarAji tema bhagavAnanA kSamA, nirlobhatA, saraLatA, gAthA-7 : 3 guNa (1) AsuprajJa-tIvra prajJAvALA-hajAro birabala mRdutA Adi guNarArji-merunA naMdanavanamAM Indro AnaMda kare ema bhegA thAya to paNa emanI prajJAnI tole nahIM (2) anuttara dharmanA prabhunA samavasaraNamAM AvanAra traNe gatinA jIva AnaMda ane zAMtino nAyaka (3) sarvAdhika prabhAvazALI hajAro devanA nAyaka IMdranI jema anubhava kare. kAzyapagotrI vIra viziSTa tejasvI che. 12mI gAthAmAM-meru parvata sudarzana Adi 16 nAmothI prasiddha gAthA-8 : 6 guNa : (1) bhagavAnanI prajJA akSaya-pelo ema mahAvIra paNa jJAtaputra, tIrthaMkara, vItarAgI Adi aneka nAmothI nyurolojisTa, breInanuM oparezana kare eTaluM jJAna paNa pAchalI suprasiddha. durgama merU parvatanI jema bhagavAnanuM jJAna, naya, nikSepa, avasthAmAM pakSaghAta thatA, enuM ja breIna khAlI thaI jAya paNa cAvAda AdinI gahanatAne kAraNe vAdIo mATe durjaya che. meru bhagavAnanI prajJAno kyAreya kSaya nahi (2) svayaMbhUramaNa-samudranI ratnothI prakAzita tema bhagavAna anaMtaguNothI dedipyamAna che. jema apAra (3) nirmaLa-karmamaLathI rahita (4) kaSAyathI rahita (5) 13mI gAthA - pRthvInI madhyamAM meru, bhavI jIvonI madhyamAM ghAtakarmathI mukta (6) IMdranI jema devAdhipati tejasvI che. mahAvIra. merunagendra, mahAvIra jinendra. merunA prakAzita kiraNo, vIranAM gAthA-9 : 3 guNa : (1) paripUrNa vIryavAna (2) meru parvatanI tejasvI jJAnakiraNo. merunA vividha varNa, bhagavAnanI vividha hitazikSA. jema sarvottama (3) prazasta guNothI yukta hovAthI sarva mATe svargavat 14mI gAthA-girirAja meru lokamAM yazasvI, devAdhirAja jJAtaputra pramodajanaka che. mahAvIra jAti, yaza, jJAna, zIla Adi guNothI sarvazreSTha hatA. 10 thI 14 gAthAmAM meruparvatanI upamA gAthA-15, 16 ane 18 thI 24mAM jagatanA sarvazreSTha 25 gAthA-10: padArthonI upamA ApIne bhagavAnanI zreSThatAnuM pratipAdana karyuM che. sayaM cahassA u joyANa, sikaMDage paMDaga vejayaMtI 17mI gAthAmAM siddhi batAvI che. se joyAM NavaNavaI sahuse, udveslito heTha sahassa megI gAthA-15 : gAthA-11 : girivare vA nisahAyayANa, 3yae va seThe valayAyatANA puThe Nabhe ciThaI bhUmivaddhie, je sUriyA aNuparivaTTayaMti / taovame te jagabhUIpaNe, muNI majhe tamudAhu paNaTo se hemavarNa bahuNaMdaNe ya, jaMsI rati (2I) vedayaMtI mahiMdA gAthA-16: gAthA-12 : aNuttara dhammamuIraIttA, aNuttara jhANa varaMjhiyAI se patrae samahambagAse, virAyaI kaMcaNa maThavaNe. su sukkasuE appagaMDasujhaM, saMbiMdu egatavadAta sukkI aNuttare giriju ya pavaduge, girIvare se jalie va bhome | gAthA-17 : Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 aNuttaraA paramaM mahesI, asakAM sa sarviso vittA sihiM gaI sAImAMtapane, nALeza sIleza ya haMsorA / / prabhu jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka gAthA-18 : rUkabesu zAe jaha sAmalI vA, jaisi raI vedayaMtI suvAA| varNasuvA kAMdAmA'' seTse nALA sIleza 5 bhUIpo / / gAthA-19 : ghabhiyaM va sadALAM aNuttare u, caMdo va tArA mahAzubhAve / gaMrdhasu vA caMdAmAku seo, evuM muziAM apariNAmAku || gAthA-20 : jatA saLaMbhU uttINa se, nArgasu vA dharinaMdamAduM seTse / khoodae vA rasa vaijayaMte, tAvanAo muzivajayaMte / / gAthA-21 : hatvI su erAvAmADuzAe, sIDo miyANAM salilANa gaMgA pakSIsu vA gale vaiSNudeva, nijJAAvAdizita, zAyaputtu II gAthA-22 : joIsuNAe jaha vIsasI, purkhasu vA jata araviMdamADuM | khatINa seTse jaha daMtavalke, isINa seTse taha vadhdhamANe / gAthA-23 : dANAA sekuM athaSpavAmAM sacchesuvA aAvajju vayaMti tavesu vA uttama baMbharcara, logattame samaze zAyaputte|| gAthA-24 : dirdhA seTThA vasattamA vA, sabhA suhammA va sabhANe sechA / zivANaseDhA jai sadhammA, kA kAyaputtA paramatvi ANI / / 15mI gAthAmAM 235mA bhagavAnanuM bharatakSetra meruparvatanI dakSiNe eTale dakSiNanA lAMbA parvata, niSadha parvatanI ane valayAkAramAM zreSTha rucaka parvatanI upamA evI rIte prajJAvaMta mahAvIra muniomAM zreSTha hatA. eprila, 2013 sarva jIvo zAtA ane AnaMda anubhave Aje paNa naMdanavana samA Agamo che. jarA laTAra mArI juo. 17mI gAthAmAM : mahAvIra jJAna, darzana, zIle karI AThe karma khapAvI dipAvalInI rAtre sAdi anaMta siddhine pAmyA. dhana, dhaMdhA, dhamAla, dhaDAkA, bhaDAkA, phaTAkaDAthI ApaNe divALI gajavIe to 'di kema vaLe? mokSe kema javAya ? 18mI gAthAmAM be upamA H dakSiNanA devakurunA pRthvIkAyathI banela vizALa zAlmali vRkSa para AvI suvarNakumAra devo ratisukha mANe che, naMdanavanamAM krIDA kare che ema bhagavAna cAritranuM zAlmalikSa ane jJAnanuM naMdanavana banne atyaMta vizALa-AvA devAdhidevanA caraNe 19mI gAthAmAM 3 upamA-jema zabdamAM medhagarjanA, tArAmAM caMdra ane sugaMdhamAM caMdana zreSTha ema kAmanA AkAMkSA rahita bhagavAnane vANIno atikAya. thojana sudhI vANI saMbhaLAya- pUnamanA caMdranI jema jJAna haMmezA soLe kaLAe khIleluM, caMdana karatAM paNa dIrdhakALa 21 hajAra varSa sudhI prabhunA cAritra caMdananI suvAsa rahe che. 20nI gAthA-3 upamA-bhagavAnanuM nAma svayaMbhUmaraNa samudra jeTaluM vizALa, chadmasthanuM gopada jeTaluM maryAdita-nAgakumA2omAM dharaNendra zreSTha, 2somAM IkSurasa zreSTha ema sarva tapasvIomAM bhagavAna zreSTha hatA. 21mI gAthA-4 upamA-hAthImAM airAvata, sthaLacaramAM siMha, nadIomAM gaMgA, pakSIomAM vaiSNudeva garuDa pakSI ema nirvANa mokSamArgIomAM mahAvIra zreSTha che. 22mI gAthA-3 upamA-yoddhAomAM vizvasena vAsudeva, phUlomAM araviMda kamaLa, kSatriyomAM daMtavakke (boleluM pALanAra) zreSTha che tema RSiomAM zrI vardhamAna zreSTha che. 23mI gAthA : 3 upamA-dAnamAM abhayadAna zreSTha, satyabhASAmAM anavadya bhASA (koIne pIDAkArI nahIM) zreSTha, tapamAM brahmacarya zreSTha-temAM pa IMdriya ane 6ThThuM mana jItavA paDe tema lokamAM zramaNa bhagavAna mahAvIra zreTha che. 16mI gAthAmAM bhagavAnanA zukaladhyAnane atyaMta sapheda zaMkha ane caMdranI be upamA ApI ekAMta zuddha batAvyuM che. saMgama ane caMDakauzika AvyA. bhagavAna dharmadhyAnamAMthI zukaladhyAnamAM gayA, pariSahomAM zreNitari mAMDI-paNa ApaNe to nimitta maLatAM ja ArtadhyAnamAMthI raudradhyAnamAM cAlyA jaI 24mI gAthA : 3 upamA : lAMbI ane zubha sthitivALA devomAM lavasaptama devo zreSTha, (33 sAgaropamanA AyuSyavALA ekAvatArI devo), devalokanI sabhAomAM sudharmA sabhA zreSTha, sarva dharmomAM nirvANamokSamArgI dharma zreSTha ema badhA jJAnIomAM jJAtaputra mahAvIrathI parama zreSTha jJAnI koI nathI. 25 thI 28-A ja gAthAmAM bhagavAnanA jIvananI viziSTa 27 upalabdhionuM varNana che. gAthA-25 : puovarma dhuNaI viyAhI, na sAhi~ vaI AsupI | samudraM ca mahAbhavodha, abhayaMkare vIra aAMtacakakhU / / gAthA-26: ko N ca mAAM ya tadeva mAthuM, zomAM carNatva annatyosa|| eyANi vaMtA arahA mahesI, na phuvaI pAva na kAraveI|| gAthA-27 : kiriyAkiriyuM vaiNAivALuvApaM, aNNAAiSAAM paDiyacce ThANuM | se savvavAmaM i I veyaIttA, upaTTie saMjama dIharAyuM / / gAthA-28 : vAriyA isthi sarAIbhanna, uvahANavaM, duka,kha khayaTThAe | zogaM viditA A pAraM ca, savaM thamuM vAriya saLavAre II 25mI gAthAmAM (1) bhagavAna pRthvI jevA sahanazIla tathA saune Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 35 AdhArabhUta che. (2) karmamaLane dUra karanAra (3) Asakti choDanAra svAmIe, mahAvIra rAjAnA bhaMDAramAMthI ratno vINI vINIne suMdara (4) mamatva ane bAhya-AtyaMtara parigraha choDanAra (5) dhanadhAnya ratnahAra samI stuti 1 varSanA dIkSA paryAyI jaMbUne saMbhaLAvI. ApaNe padArthonA temaja AMtarika vikAronA tyAgI (6) saMsAra samudra taranAra keTalA bhAgyazALI che ke e stuti, akabaMdha, akSarazaH ApaNane maLI (7) abhaya dAtA (8) vIra (9) anaMta cakSuvALA. che. mahAvIra prabhu, gaNadhara sudharmAjI ane zrutakevaLI jaMbUsvAmI-e gAthA-26mAM (1) krodha (2) mAna (3) mAyA (4) lobha- A heTrIka juo-jANo to saMsAramAM bIjI koI TrIka karavAnI jarUra nahIM cAra adhyAtma doSonA tyAgI-kALI caudase kaSAyanA cAra vaDAMno rahe! kakaLATa kADho (5) arahA-eTale ke koI rahasya temanAthI chAnuM nathI A stuti Ape che puruSArthano payagAma! A stuti eTale sAdhanAnI (6) teo pApa karatAM nathI (7) bIjA pAse pApa karAvatA nathI. paripUrNatAno pamarATa, sAdhya sudhI pahoMcavAno rAjamArga, enA para ra7mI gAthAmAM - (1) kriyAvAdI (2) akriyAvAdI (3) cAlI pAmaramAMthI pavitra paramAtmA banavAnI pAvanayAtrA zarU karIe. vinayavAdI 4) ajJAnavAdI-A cAranA 363 pAkhaMDI bhedane AvI sarvotkRSTa stutinuM vivecana karavuM ane e paNa maryAdita jANanArA (5) sarva vAdane (durgatimAM javAnA kAraNo) jANanArA khobAnA zabdo vaDe alpazruta evI huM kaI rIte karuM? vIra prabhu, (6) ane A badhuM jANI jIvanabhara saMyamamAM sthita rahyA che. sudharmAsvAmI ane jaMbUsvAmInI UMcAIne AMbavA mArA kadama ane 28mI gAthAmAM-bhagavAna (1) strI ane (2) rAtrIbhojananA vacana baMne nAnA paDe; chatAM pagaluM bharavAno puruSArtha karyo che. huM tyAgI (3) duHkhano kSaya karavA ugra tapasyA karanAra (4) Aloka nivRtta thaI tyArathI A stuti mAre mATe dIvAdAMDI banI che. Aje paNa ane (5) paralokanA svarUpane jANavAvALA (6) sarva pApakriyAnA Aso vada 11 thI divALInI rAtri sudhI A stutino 108 vAra pATha tyAgI che. karavAnI prathA jaina paraMparAmAM che. vIranA anaMtaguNomAMthI alpaguNo gAthA- 29 : grahaNa karI ApaNe kaMIka aMze bhavakaTTI karIe e ja A vIrastutinI soccA ya dharmo arihaMtabhAsiyaM, samAhiye aThapaovasuddhI phaLazruti! te sahaNA ya jaNA aNAu, iMdeva devAhi va AgamistRtinA * * A chellI 29mI gAthAmAM sudharmA agharA zabdanA artha : svAmI jaMbUsvAmInA praznonA uttarane bhagavAna mahAvIranA janmakalyANaka divasa nimitte puccheisuNa=pUchyuM, NagaMta=ekAMta, aMte upasaMhAra rUpe kahe che ke artha ane zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha aNolisaMsuttama, risaMtakanizcaya pada vaDe-banne rIte zuddha evo arihaMte prastuta kare che karyo hoya, vijarja =vidvAna, kahelo A samyaka dharma sAMbhaLI pUrNa jaina dharmanA vizva pracAraka DaoN. kumArapALa desAInI diviNaMtradevalokamAM aNAile=nirmaLa, zraddhA karanAra aneka sAdhaka AtmA egaguNovavee=aneka guNo vaDe, prabhAvaka vANImAM siddha thayA, jemanAM karmo bAkI hoya samahambagAse= aneka nAme prasiddha, teo paNa devalokamAM IMdra Adi ucca ( 11 zrI nema rAjala kathA 11) ja 9i a = da dIpA mA , padavI pAmI AgAmI kALe siddha thaze. agnimAlI=sUrya, ovame-tevI Ama ApaNe joI zakIe chIe saMgItakAra: mahAvIra zAha upamA, jhANava2 zreSTha dhyAna, ke A racanA khUba utkRSTa koTinI che. eprila 2013 visohiInA= vizodhana kSaya karIne, enI bhASA, enI zailI, enA zabdo, tA. 22 soma, 23 maMgaLa, 24 budhavAra 2013 rukhesukavRkSomAM, thoNamaM meghagarjanA, enI upamA, bhAva badhuM ja ananya che. samayaH sAMje 7 thI 9 mAM da a = I u 2 sa , vaLI namaskAra maMtranI jema jainanA badhA sthaLaH bhAratIya vidyA bhavana-copATI-muMbaI. apaDiNamAhu= AkAMkSA rahita, ja phirakAo ane paMtho dvArA A stuti praveza mATe atyArathI ja saMsthAnA kAryAlayamAM miyANa = mRgomAM-pazumAM, thAya che. bharata kSetramAM bIjI koI ApanuM nAma noMdhAvo-23820296 hi=zreSTha, paramatvi=parama zreSTha, stuti karatAM dIrghakALa paryata TakanArI saujanyadAtA che. pAMcamA ArAnI sarvotkRSTa vigayagehI= vastu paranI Asakti prArthanA-stuti eTale puSThi suNa. DaoN. bhadrAbena dIlipabhAI zAha parivAra choDI che, eyANIvaMtA=eno tyAga hajAro maMtro, chaMdo ane stutione jaina sozyala grupsa InTaranezanala pheDarezana (JsGIF) karIne, vAriyAM-tyAgIne, gopada= | JsGIF - muMbaI rijIyana eka bAju mUko-AnI tole koI na gAyanA pagathI khADo paDe te. * jaina jAgRti senTara senTrala baoNrDa Ave. jhaverInA jhaverI sudharmA phona : 022 25176633. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 giA re guNa tuma taNA..." 1 DaoN. kAntibhAI bI. zAha [DaoN. kAntibhAI zAha bI. DI. ArTsa koleja (amadAvAda)mAM gujarAtInA prAdhyApaka tarIke sevA ApI nivRtta thayA che. teoe saMzodhana saMpAdana karI traNa graMtho prakaTa karyA che. (1) somasuMdarasUri kRta guNaratnAkara chaMda (2) upadezamAlA bAlAvabodha (3) harajImuni kRta vinoda cotrIsI.DaoN. kAntibhAIne gujarAtI sAhitya pariSadanuM prathama pAritoSika "guNaratnAkara' graMtha mATe, temaja gujarAtI-sAhitya akAdamI prathama pAritoSika prApta thayela che. jayabhikhkhuM sAhitya TrasTa suvarNacaMdraka prApta tayela che. DaoN. bhogIlAla sAMDesarA cera anvaye temanI nimaNuMka thaI hatI. InDolojI ane InsTITyuTa oNpha jainolojI dvArA yojAtI varkazopamAM vyAkhyAno ApyA che.] vivecana : | kAvya : stavananI prathama kaDImAM kavi kahe jainonA 'Avazyaka sUtra" nAmaka giruA re guNa tuma taNA, zrI vardhamAna jinarAyA re, che ke, he prabhu! tamArA guNo Agama graMthamAM nitya karavA mATenAM suNatAM zravaNe amI jhare, mAharI nirmaLa thAe kAyA re. giruA. 1. gauravavaMtA-mahAna che. e guNo cha Avazyako darzAvAyAM che. jene sAMbhaLatAM ja jANe karNapaTe amRta tuma guNa gaNa gaMgAjaLe, huM jhIlI niramaLa thAuM re, 'SaDAvazyaka' kahe che. je bahirAtmA jharatuM hoya evI anubhUti thAya che avara na dhaMdho AdaruM, nizadina torA guNa gAuM re. giruA.. 2. hajI aMtarAtmA sudhI pahoMcyo nathI ane A divya anubhavamAM e taraphanI enI zubhagati mATenAM " jhIlyA je gaMgAjaLe, te chillara-jaLa navi pese re, bhIMjAIne mArI kAyA nirmaLa bane A cha Avazyako paikInuM eka je mAlatI phUle mohiyA, te bAvaLa jaI navi bese re. giruA. 3.. che. ahIM joI zakAze ke kavie je Avazyaka che "caturvizatistava' ema ame tuma guNa goThaNuM, raMge rAcyA ne vaLI mAcyA re, gaurava karyuM che te vyaktinuM nahi, emAM tIrthakaronI gaNastavanA te kema parasura Adare je paranArIvaza rAcyA re. giruA. 4. vyaktinA guNonuM. koIpaNa manuSya karavAmAM Ave che. bhakta bhAvapUrNa tuM gati tuM mati Azaro tuM, AlaMbana muja pyAro re, enA guNone laIne mahAna bane rIte prabhunI guNastavanA kare vAcaka yaza kahe mAhare, tuM jIva-jIvana AdhAro re. giruA. 5. che, pUjAya che. ahIM paNa bhaktane emAM thI stuti-stavana jevI HupA. yazovijayajI je sparze che, bhIMjave che te vardhamAna kAvyaracanAo udbhavI che ane agharA zabdanA artha: jinarAyanA guNo che. A covIsa tIrthaMkarono je stavana-saMpuTa girUAegauravavaMtA; mahAna, zravaNe-karNapaTe, jhIlI=snAna karI, guNAmRtamAM bhIjAtAM bhaktanA e "covIzI' kahevAya che. jhAlyA=ranAna karyuM, chillara-khAbociyuM; nAnuM jaLAzaya, goTha=goSThI, jIvanamAM rahelI karmamalinatA dUra upA. yazovijayajIe racelI vAtacIta: mijalasa, rAcyA=racyApacyA, mArayA=matta banyA, parasara= anya thaI jaIne jIvana nirmaLuM banaze. traNa covIzImAMthI eka covIzImAM devo. evI bhaktane zraddhA che. covIse tIrthakaronAM 24 stavanomAM kavi paricaya : bIjI kaDImAM zrI mahAvIra tIrthakarono caritrAtmaka paricaya upA. yazovijayajI emanI prakhara vidvattA ane zAstravizAradatAne laIne : 0 prabhunA guNasaMpuTane gaMgAjaLanuM apAyo che, jyAre anya be rUpaka ApIne kavi potAnA covIzImAM A bhaktakavino prabaLa 'haribhadrasUrinA laghu bAMdhava' ane 'kUrcAlazAradA' kahevAyA. hRdayabhAvano dora AgaLa vadhAre che. bhaktibhAva nirUpAyo che. emAM nyAyAcArya, nyAya vizArada, tarka ziromaNi tarIke oLakhAyA. nyAya, hRti re bhAla, kavi kahe che ke, he prabhu! tamArI bhaktino ullAsa, utkaTatA, adhyAtma, kAvyamImAMsA, tattvadarzananA zatAdhika graMtho emaNe ApyA. gaNagaMgAnA jaLamAM snAna karIne dhanyatA che. prabhu sAthenAM bhaktanAM 'jJAnasAra', 'adhyAtmasAra', 'pratimAzataka', 'adhya. "jJAnasAra'. 'adhyAtmasAra', 'pratimAzataka', 'adhyAtmopaniSada', huM nirmaLa banavA jhaMkhato hoIne have lADabharyA TIkhaLa, mastI, maheNAM ne 'nyAyAloka' vagere emanA mahattvanA graMtha che. A graMthomAMnAM emanA vidhAno anya koI udyama mAre Adaravo upAlaMbha paNa che. zAstrapramANa tarIke svIkArAyAM che. nathI. basa, eka tamArI ja covIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra emaNe jaMbusvAmIrAsa, zrIpALarAsa, dravyaguNa paryAyano rAsa, guNastavanA ahoniza karyA karuM e prabhunuM stavana 'girUA re guNa tuma samadravahANa saMvAda, samyakatva SaTasthAna caupaI, savAso-doDhaso- sivAya mane anya kazuM ja khapatuM I' ahIM prastuta che. pAMca kaDInA sADA traNaso gAthAnAM stavano jevI lAMbI racanAonI sAthe traNa nathI. A kaDImAM bhaktanI A stavanamAM nirUpAyelA kavino vINI vINI stavano. sajhAyo pado svati hariyALI jevI ekAgratA, lAgatA enA prabaLa bhaktibhAva AlaMkArika laghu racanAo dvArA madhyakAlIna gujarAtI sAhityamAM potAnI sarjaka- pratibaddhatAnA darzana thAya che. vANImAM kAvyasauMdarya maMDita thaIne pratibhA paNa pragaTAvI che. TIjI kaDImAM bhaktano abhivyakti pAmyo che. hRdayabhAva suMdara majAnAM be Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka kalpanAcitro dvArA mUrta karyo che. kavi kahe che ke je manuSya eka vakhata saM. 1718 pachInI che eTaluM nizcita thAya che. punita gaMgAjaLamAM snAna karyuM hoya te kyAreya khAbociyAnA jaLamAM pAMca kaDInA A samagra stavananA kendramAM mahAvIra prabhunI pravezanA na ja Icche. bIjuM kalpanAcitra rajU karatAM kahe che ke je manuSya guNastavanA che. emanA saMyamajIvanakALamAM jovA maLatAM tapa, saMyama, mAlatIpuSpamAM mugdha thayo hoya e kadI bAvaLiyAnA zuSka kAMTALA vRkSanI cAritra, pariSaho, sahana karelA upasargo, caMDakauzika jevA pratye emanI pAse jaIne besavAnuM na ja vicAre. A dvArA abhipreta e che ke A vItarAga karuNA, emano pratibodha, emanI dezanA, emanI vItarAgatA-A prabhunI guNagarimA pratye jenuM hRdaya kheMcAyuM te have anya koI devanuM zaraNuM badhAno samAveza emanA guNa gaNamAM karavAno che. guNastavanAnI svIkAravA Icche nahIM sAthe sAthe ahIM bhaktanI zraddhA, samarpaNa ane pratibaddhatA paNa che. cothI kaDImAM kavi kahe che ke ame tamArA guNonI goThaDImAM, guNonI kavinA A bhaktibhAvanI kAvyAtmaka abhivyakti ahIM joI zakAya mijalasamAM racyApacyA ane matta banI gayA, tanmaya thayA. have anya che. pratyeka kaDImAM aMtyAnuprAsa to che ja; jemake rAyA-kAyA, thAuMdevone ArAdhI zakAya ja kevI rIte? kavi enuM kAraNa ApatAM vItarAga gAuM, pese-bese, mAcyA-rAcyA, pyAro-AdhAro. sAthe paMkti-aMtargata prabhu ane anya devo vacceno bheda batAve che. anya devonuM nAmasmaraNa varNasagAI ane zabdAnuprAsa paNa kavi prayoje che. 'giruA re guNa', ke mUrtisthApana yugmasvarUpe paNa thayeluM hoya che jemake rAdhA-kRSNa, 'tuma guNa gaNa, 'gaMgAjaLa', 'surNatA zravaNe', 'mAlatI phUle mohiyA', viSNu-lakSmI, ziva-pArvatI. jyAre vItarAgadevanI vAta taddana nirALI 'bAvaLa jaI nevi bese' jevAmAM bahu sAhajikapaNe varNasagAI prayojAI che. teo samyagdarzana-jJAna-cAritranI ratnatrayI dvArA nigraMtha svarUpe che. "rAcyA ne vaLI mAcyA re', 'tuM gati tuM mati'mAM AMtara-zabdAnuprAsa mokSapadane pAmelA che. che. vaLI, gaMgAjaLa ane chillarajaLa temaja mAlatI ane bAvaLanAM chellI pAMcamI kaDImAM bhaktakavinI mahAvIra prabhu pratyenI atUTa virodhAtmaka kalpanAcitro AlekhatI paMktio paNa kAvyasauMdarya zraddhA vyakta thaI che. kavi kahe che ke, he prabhu! tuM ja mArI gati che, tuM vibhUSita thaI che. "suNatAM zravaNe amI jhare....' e paMktimAM bhaktakavi ja mArI mati che, tuM ja mAruM avalaMbana che ane tuM ja mAro jIvanAdhAra zravaNanI anubhUti sparzathI kare che. guNazravaNa e bhakta mATe amRta che. bhaktano A saMpUrNa samarpaNabhAva mArA jIvananI saghaLIye stavana banI jAya che. gatividhi, jiMdagInI sapharamAM have tAro ja Azaro che, tuM ja mAro bhAvanI utkaTatA ane kAvyasauMdarya opatuM upA. yazovijayajInuM A pathadarzaka che. aMtima paMktimAM 'vAcaka yaza kahe' e dvArA A racanAnA stavana jaina zAsananA caturvidha saMghamAM anekone kaMThe gavAtuM rahyuM che.* * sarjaka tarIke upAdhyAya yazovijayajInI kartA-oLakha maLI rahe che. e/402, sattva phleTsa, zAMtivana pAse, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, yazovijayajIne vAcakapada saM. 1718mAM prApta thayeluM hoI, A racanA amadAvAda-380007.. phona : (079) 2929779 10 100 0 140 1 rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako | zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano I krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA.1 DaoN. ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 15 vaMdaniya hRdayasparza (olIva) 250 25 Arya vajUsvAmI 1 jaina dharma darzana 220 16 zAzvata navakAra maMtra 150. ( 26 ApaNA tIrthakaro 2 jaina AcAra darzana 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 27 saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 100) 3 caritra darzana 220 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350. DaoN. kalAbena zAha likhita 4 sAhitya darzana 19 namo tittharasa 28 caMdra rAjAno rAsa 100 5 pravAsa darzana 260 20 jJAnasAra 100 6 sAMprata samAja darzana DaoN. bipinacandra hI. kApaDiyA likhita 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 270 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 390 29 jaina dharmanA puSpa guccha 7 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 100 30 jaina dharmanA svAdhyAya sumana 8 100 pro. tArAbena 2. zAha likhita jaina AcAra darzana 300 & jaina dharma darzana 23 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 300 DaoN. razmi bheda likhita 4 24 prabuddha caraNe 100 10 gurjara phAgu sAhitya 250I 100 31 amRta yoganuM, prApti mokSanI I11 jina vacana 250 navuM prakAzana DaoN. ramezabhAI lAlata likhitA DaoN. phAlganI jhaverI likhita I12 jina tattva bhAga-1 thI 9 540 muMbaI yunivarsiTI mAnya mahA tibaMdha | 32 jaina pUjA sAhitya 160 I13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 80 jaina daMDa nIti DaoN. rekhA vorA likhita I14 vaMdaniya hRdayasparza 15 - rU. 250 33 Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 160| ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 ) Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 tAra ho tAra 1 yAtrikabhAI jhaverI. [yAtrikabhAI jhaverI muMbaImAM hIrAnA vepArI che. atyaMta dhArmika svabhAvanA ane jena tattvajJAnanA gahana ane UMDA abhyAsI che. teo sAhityanA zokhIna che. vAMcana temano priya zokha che. nijAnaMda mATe pote kAvya sarjana paNa kare che.]. zrI mahAvIra svAmI jagata vatsala mahAvIra jinavara suNI, | (kaDakhAnI dezI) | citta prabhu caraNane zaraNa vAsyo; tAra ho tAra prabhu, muja sevaka bhaNI, tArajo bApajI biruda nija rAkhavA, jagatAmAM eTaluM sujasa lIje; | dAsanI sevanA rakhe jAzo. tA. 6 dAsa avaguNa bharyo, jANI potA taNo, | vinati mAnajo zakti e Apajo, dayAnidhi dIna para dayA kIje. tA. 1 bhAva syAdvAdatA zuddha bhAse; rAgadveSe bharyo, moha verI naDyo, sAdhI sAdhaka dazA, siddhatA anubhavI, | lokanI rItimAM ghaNuMye rAto; | devacaMdra vimala prabhutA prakAze. tA. 7 krodhavaza dhamadhamyo, zuddha guNa navi ramyo, 1zrImad devacaMdrajI bhamyo bhavamAMthI huM viSayamAto. tA. 2 kavi paricaya : AdaryuM AcaraNa, loka upacArathI, zAstranipuNa, zAsana prabhAvaka, dravyAnuyogI adhyAtmayogI | zAstra abhyAsa paNa kAMI kIdho; kavivara zrImad devacaMdrajIe potAnA 66 varSanA jIvanakALa zuddha zraddhAna valI, Atma avalaMbanavina, daramyAna sAhityanI anupama sevA bajAvI che. teozrIno janma tehava kArya tiNe ko na sIdho. tA. 3 saM. 1746 mAM thayo hato. teo ucca koTinA bhakta ane dArzanika svAmI darizaNa samo, nimitta lahI nirmalo, hatA. potAnI kalama dvArA jaina dharmanA tattvonuM pratipAdana karyuM - jo upAdAna e zuci na thAze; che. jenA darzananA gahana siddhAMtone potAnI viziSTa zakti dvArA doSa ko vastuno, ahavA udyama taNo, gadya ane padya baMnemAM utAryA che. lagabhaga coda gadya kRtio, svAmI sevA sahI nikaTa lAze. tA. 4 aDhAra jeTalI padya kRtio, sajajhAyo, pUjAo, pado, vagerenI svAmI guNa oLakhI, svAmIne je bhaje, racanA karI che. temaNe nizcayane prAdhAnya ApyuM che. paNa vyavahAra | darizaNa zuddhatA teha pAme; mArgano virodha nathI karyo. temanuM vipula sAhitya zAMtarasano jJAna cAritra tapa vIrya ullAsathI, anubhava karAve che. temanuM dArzanika sAhitya e jaina sAhityanuM karma jIpI vase mukti dhAme. tA. 5 gaurava che. vivecana : na saMbujha' e amRtavANI mArA uddhAra mATe vahAvo ! he prabhu ! jema jemanA upara avazya zrutadevatAnI abhUta kRpA utarI che ane caMDakauzika, caMDa eTale krodhita hato tathA kauzika eTale ghuvaDa-sUryane jeonA anubhavagamya tattvaciMtana karAvanAra graMtho, stavano, pado na joI zakanAra, aMdhakAramAM ja ramaNatA, karanAra evo huM; evA mane dvArA spaSTa anubhava thAya ke teo vizuddha samakitane dhAraNa karanArA tAravA Apa padhAro! Apa sivAya mAruM kalyANa koNa karaze? he haze evA zrImad devacaMdrajI ma.sA. (vi. saM. 1746 thI 1812)nA prabhu! mArAmAM to mAtra pAmavAnI zakyatAo ja che paraMtu e sAdhya A zrI vIraprabhunA stavanamAM sAdhake paramalakSya pAmavA kaI sAdhanA kevI rIte pAmavAnuM baLa-vIrya Apa ja pradAna karo! he svAmI, huM Apano dAsa karavI enuM saraLa chatAM jJAnagarbhita bhakti dvArA varNana karyuM che. chuM. ApanA bhakto agaNita che paraMtu mAre manano tuM eka ja nAtha che. tAra ho tAra prabhu sevaka bhaNI, jagatamAM eTaluM suyaza lIje mATe he dayAnidhI! A dAsa dIna upara dayAdRSTi karo ane A bALane dAsa avaguNa bharyo, jANI potAtaNo, dayAnidhi dIna para dayA kIje..(1) ApanA aciMtya ezvaryamAM dAkhala thavAnuM baLa Apo! Apa mane bhAvanA : he vIra prabhu! Apa jema dRSTiviSa sarpa caMDakauzikane tAro! tAravA kanakakhala udyAnamAM padhAryA, ema te anaMta karUNAnA sAgara! vivecana : A bhavanI sArthakatA to ja che, jo A manuSyabhavamAM A sevaka upara mahera karo, ane ApanA mukhamAMthI 'bujhajha, bujhajha kiM graMthabheda-samyakatvanI prApti thAya. samyakdarzana prApta karavAnA utama Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 39. lakSyane dhAraNa karanAro sAdhaka sau prathama, potAnAmAM rahelA zalyo- AtmaspaMdanA sukhano lezamAtra paricaya nathI. mATe huM A saMsArasukhono bhUlo-avaguNonuM sAcuM avalokana kare che. ane e bhUlo dUra karavA sahajatAthI tyAga karI zakato nathI. jyAre saMsArasukho sAnukULa thAya sAmarthyavaMta evA paramAtmAnuM divya zaraNa le che. A samarpaNa dvArA ja che tyAre huM emAM Asakta, ramamANa thAuM chuM. lobhAI jAuM chuM. he prabhu sAthe saMparka sadhAya che. jevuM samarpaNa tevuM prabhunI kRpAnuM avataraNa! prabhu! jyAM sudhI mArAmAM zuddha jAgRti nahIM Ave ke A saMsArI sukho zaraNAgati dvArA ja divya zaktinI UrjA sAdhakamAM vahe che. zraddhA vagara ahitakara che, ayogya che, choDavA yogya che, tyAM sudhI huM enAthI A divya UrjA joIe eTalo lAbha upajAvI zakatI nathI. mATe prAthamika mukta kaI rIte thaI zakIza? A zuddha samakita mArAmAM pragaTa thAya e bhUmikAmAM sAdhaka anubhave che ke- 1. pote adhUro che-bhUlabharelo mATe sahAya karo he prabhu!... che. 2. bhUlamAMthI mukta thavAno upAya che. 3. A zalyamAMthI mukta vivecana : mohagarbhita ane duHkhagarbhita vairAgya dvArA mukti zakya thavA mATe paramAtmAnI divya zaktio sarvottama sAdhana che. 4. zraddhA nathI. jayAre potAnI IcchA mujaba banAva ghaTita thato nathI tyAre rAkhavI anivArya che. tathA pa. jeTalI adhika zraddhA-samarpaNa eTalo saMsAra du:khamaya lAge che. jyAM sudhI A du:khagarbhitapaNuM che tyAM adhika divya saMcAra vahana thAya che! sudhI A 'bhArelA agni' che; kyAreya paNa uthalo mArI ane prajvalita rAga dveSe bharyo moha vairI naDyo, lokanI rItImeM ghaNuM rAto thaI zake ema spaSTa mAnavuM. jyAre potAnI marajI pramANe banAva krodha vaza dhamadhamyo, zuddhi guNa navi ramyo, bhamyo bhavamAMthI huM viSayamAM to...(2) utpanna thAya chatAM e padArthamAM Asakti, lobha, mAna nA pragaTe tyAre bhAvanA : he prabhu! tuM to sAmarthyavaMta che ja, tane sarva jJAna che, samajavuM ke jJAnagarbhita vairAgya pragaTa thaI rahe che. A jJAnagarbhita chatAM huM kevo chuM e sAco ekarAra karavo Avazyaka che. "mukti pAmavA vairAgya dvArA ja mukti zakya che. haju malinatAmAM rahelo sAdhaka, A zoka, mATe bhUlano ekarAra e cAvI che!' he prabhu! rAgadveSathI bharelo, udAsInatA, kheda, glAni, nArAjagIvALA vairAgyane jJAnagarbhita vairAgyamAM jenAmAM gamo-aNagamo, sAruM-narasuM, yogya-ayogya, A hovuM paloTavA mATe prabhune vinaMtI kare che ke Apa mane sahAya karo, tAro. jaIe, A na hovuM joIe, abhAva-vibhAva ane durbhAva jenAmAM svAmi darizana samo, nimitta lahI nirmaLo, jo upAdAna e zuci thAze. satata vahyA kare che tathA sarva samaye potAno sva-bacAva karavA rUpI doSa ko vastuno athavA udyama taNo, svAmI sevA sahI nikaTa lAze...(4) atyaMta kliSTa moha jenAmAM satata vidyamAna che tevo huM pAMceya iMdriyonA bhAvanA : he prabhu! ApanA darzana e ja sarvottama nimitta che. sUrya viSayomAM Asakta ane lubdha ane potAne Icchita prApta thatuM nathI jema rAtrIno nAza kare, ema sUryathI anaMtataNA tejasvI evA Apane tyAre krodhita thaI, yenakena prakAreNa eTale mAyAcAra karIne paNa pAmIne paNa jo mArI zithilatA, aMdhazraddhA, mUDhatA, moha, pramAda prApta karavAnI pravRttivALo; tathA potAne Icchita prApta thAya tyAre abhAva dUra na thAya to e khAmI ApanI nahI paraMtu mArI ja che, mArA mAna sevanAro ane A viSayo vadhu prApta thAya ane choDIne na cAlyA avaLA puruSArthanI ja che. anAdikALathI mohane vaza thayelo huM, Apa jAya evo lobha karanAro huM.. evA mane he prabhu tuM tAra, tuM tAra... jevA nirmaLa sAdhananI avahelanA karuM chuM, mArI para padArthanI vivecanaH Asakti ane vaLagaNane choDavA taiyAra ja nathI. svayaM prabhu dvAra upara sAdhaka, potAnAmAM rahelI malinatA spaSTa joI zake che, paraMtu e AvIne UbhA hoya ane huM emane avagaNuM tarachoDuM. AvI mArI haju eTaluM baLa-vIrya phoravI zakato nathI ke e A anAdikALathI dIna, dayanIya, jugupsApreraka dazA che. pariNati che. he prabhu! mAru zuM poSelA viSayo tathA kaSAyonI jaMjALamAMthI svayaM chUTo thaI zake, mATe thaze? Apa ja mane ugAro...AvI tIvra vedanAnA pratApe prabhunuM amogha e sAdhaka, tIvra vedanA anubhavato thaze, sAcA aMtaHkaraNanA ekarAra mArgadarzana prApta thAya che. ane divya saMdezo pragaTe che, "he putra! karato thaze. prabhune nivedana kare che ke tame mane ugAro. ahiMyAM jJAnAtmabhaktithI thanAra sevana, pUjana, vaMdana, kIrtana dvArA tArAmAM potAnAmAM rahelA asAmarthyano svIkAra che tathA zaraNAgatimAM vadhu paramazakti jAgRta thaze ane tArA AtmAne paramAtmAtulya banAvaze !" saccAIno praveza che. vivecanaH zuddha lakSya sAdhavA mATe zuddha sAdhananI anivAryatA che. AdaryuM AcaraNa loka upacArathI, zAstra abhyAsa paNa kAMI kIdho azuddha sAdhana dvArA zuddha sAdhyanI prApti azakya che. paramAtmA jevuM zuddha zraddhA na viNa Atma avalaMbInuM, tihAM lagI karmane koNe sidhyo..(3) vizuddha, nirmaLa nikalaMka sAdhana pAmIne ja sAdhaka potAnA zuddha bhAvanA : he prabhu! A saMsAra mane duHkhakara lAge che, kAraNa ke AtmasvarUpane pAme che. AvuM paramakalyANakArI sAdhana pAmIne paNa mane svAnubhavathI samajAya che ke A sarva padArtho nAzavaMta che, jo sAdhaka mArgAnusArI na bane to emAM, enI azraddhA tathA eno parivartanazIla che. svarUpa badalanArA che. kSaNika sukha ane apAradu:kha viparIta purUSArtha eja kAraNa hoya! sAcI kSaddhA pragaTe to sAco udyama ApanArA che. chatAM anaMtakALathI pahelA A viSayone bhogavavAnA pragaTe ja e nisaMdeha che. mATe sau prathama svAmInI sevA eTale svAmI saMskAro chUTatA nathI. mane AtmAno, AtmAnA sAmarthyano, paratve apratima, acala, niSpakaMpa zraddhA hovI e ja che. have sAdhaka Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 paramAtmA paratve avicala zraddhA rAkhato thako kevo urdhvagAmI puruSArtha nAtha! samagrapaNe akriyamANa hovA chatAM Apa nAma-sthApanA-dravyaja kare, enuM varNana karatAM kahe che.... bhAva nipAo dvArA sakriya cho, mane ugAranAra, tAranAra cho e svAmI guNa oLakhI svAmIne je bhaje, darizana zuddhatA teha pAme nisaMdeha che. jJAna cAritra tapa vIrya ullAsathI, karmane jIvI vase mukti dhAme...(5) vivecana : cAtaka AkAza tarapha mITa mAMDI avirata rAha jue che bhAvanA : he prabhu! ApanA paratvenI zraddhA tathA saMpUrNa ane varasAda varasavuM paDe che; ema bhaktanI sAcA hRdayanI arajI zaraNAgatinA pratApe utpanna thatI divya UrjAnA kAraNe ApanA agAdha bhagavAna avazya sAMbhaLe che. nirmaLa zraddhA evuM zastra che jenA dvArA guNono sAkSAtkAra thavA lAgyo che. he paramAtmA! mane spaSTa azubhakarmo saMkramaNa pAmI zubhamAM parivartana pAme che. sAdhaka prabhune anubhavAya che ke sarva anaMta jIvo mArA tulya che, emanAmAM paNa jIvaMta anubhave che, pratyakSa-hAjarAhajura anubhave che. A zraddhAnA mArA jevI aciMtya zaktio samAyelI che. ane A darzana thatAM pratApe ja lokottara phaLa prApta thAya che. A lokottara gaNita sAmAnya sahajapaNe sarva jIvo paratve ahiMsakapaNuM pragaTa thaI rahyuM che ! prabhu! tarka, buddhi dvArA samajAtuM nathI. e paNa AtmA che, samatulya che, e paNa sattAe (Potentially) vinati e mAnajo zakti e Apajo, bhAva syAdvAdatA zuddha bhAse siddha buddha mukta che. A divyajJAna e ja to paramasatya che ! mArAthI sAdhI sAdhaka dazA, siddhatA anubhavI, devacaMdra vimaLa prabhutA prakAze...(7) jANatA ke ajANatAM, mana-vacana ke kAyAthI, karavAthI, karAvavAthI ke bhAvanAH he prabhu! mArI vinaMtI svIkArajo ane mane e zakti anumodana karavAthI koI jIvane duHkha, kheda, bhaya, nArAjagI na thAya Apajo ke huM bhedavijJAna prApta karuM, huM AtmA ane jaDa padArthano A ja to bhAva acorya rUpI parama zuddha cAritra-AcaraNa che! je banI bheda spaSTa anubhavI zake ane anAdikALathI huM para ne mAruM samajato rahyuM che te jUnA karmo khapAvavA mATenuM saMvara, nirjarA dvAra che, ane e Avyo chuM;. A parapadArthanA AkarSaNanA cuMgalamAMthI mukta thaI, banAva utpanna karanAra nimitta mAro parama upakArI che; AvuM divya potAnA sAcA svarUpane oLakhIne A manuSyabhava sArthaka karato thako, jJAna e ja to anyamAM rahelAM "brahma'nI oLakha karatAM parama tapanuM siddhatva prakAza mArA jIvanamAM patharAya-phelAya-prasAraNa pAme! he prabhu! pAlana che! potAnA ahaMkAra, mamatva, Asaktino sarvathA nAza thavo A sarva kArya huM ApanI ja divya urjA laIne karIza mATe he vardhamAna e ja sarvottama aparigraha rUpI paramavIryanuM praspharasa che! A pAMceya svAmI! Apa mane tAro, potAno banAvo, potAnI pAse bolAvo! mahAvratonuM pAlana karatAM thakI sahaja svarUpe "rAtrI bhojana tyAga' vivecana : tattvajJAnathI bharapUra evI bhakti, parama pUjya devacaMdrajI rUpI aMdhakAra karmakSaya nipaje che! aho prabhu! Apa samartha cho! ma.sA.nA A stavanamAM chalakAya che. bALa banIne vinaMtI karatAM, jANe vivecanaH prabhu zraddhA tathA saMpUrNa zaraNAgatinA pratApe samyakdarzana- A zraddhA-samarpaNa paNa ApanA pratApe ja prApta thaze evI hRdayasparzI jJAna-cAritra tapa ane vIrya rUpI dharma pragaTe che, aNuvrato ane bhAvanA sAdhakamAM rahelA sahajamAtrane hRAsa karAvanAra nIvaDe che! prabhu mahAvratonuM pAlana karAvanAra nIvaDe che. dharmanA pAlananA phaLa-svarUpe jIvaMta che. mArI AsapAsa sarvatra che. emanI sAthe saMparka sAdhI zakAya AvaraNo-baMdhano-karmathI mukti thAya che. mUDhatA, pramAda, mithyAtva, ema che. evA atUTa vizvAsa sAthe; tathA prabhu vItarAgI hovA chatAM rAga, dveSa, moha e sarve aMdhakAranA prakAro che. A aMdhakAranuM sevana mArA aMtaHkaraNanI arajI sAMbhaLaze evI anubhUti dvArA stavanA e ja apekSAe rAtrI bhojana che. samyaka zraddhAjanya dharmanA pratApe A karavA thakI jANe 'kitriya vaMdIya mahiA, jee logassa uttama sidhdhA, aMdhakArano nAza thAya che. mATe sAdhaka prabhune sevaka banIne zraddhAnA ArUSNa borilAbha, samAvira muttama ditu'..AvI samarpaNayukta prAgaTya mATe vinamra bhAve vinaMti kare che. kirtana vaMdana ane mahimAnuM gAna dvArA aciMtya zakti sAmarthyavaMta jagata vatsala mahAvIra jinavara suNo, citta prabhu caraNane zaraNa vAsyo prabhunI bhakti karavA thakI, bhAva Arogya, bodhilAbha ane samAdhinI tArajo bApajI nija birUda rAkhavA dAsanI sevanA rakhe jozo...(6) prApti avazya thAya che. e khAtrI chalakAya che! zraddhAyukta samarpaNa bhAvanAH he mahAvIra prabhu! bhale Apa siddhazilAmAM birAjamAna evI zarUAta che je mokSapada apAvavA mATe sakSama che. ane A zraddhAcho, bhale Apa vItarAgI, parama samatvanA dhAraka cho chatAM Apa vagara samarpaNa A kaLikALamAM paNa zakya che. ArAdhya che. pAmI zakAya ema mArI kathanI kone kahIza? Apa to parama vAtsalyavaMta lokottara mAtA che. e pracaMDa vizvAsa A bhaktipUrNa jJAna stavanamAM chalakAya che! cho, Apa mArI araja svIkAro! he nAtha, mAre svasvarUpa pAmavuM che, dravyAnuyogIkavi zrImaddevacaMdrajI racita A stavana temaNe racela covIzInuM mAre siddha buddha mukta thavuM che paraMtu mAruM vartana ethI sAva viparIta che. aMtima stavana che. je 'kaDakhAnI dezI' rAgamAM lakhAyuM che tethI geya banyuM che. huM pudgalamAM-padArthamAM-bAhyamAM bhUlo paDyo chuM. Asakta thayo chuM. kavi devacaMdranA A stavanamAM gahana bhAvo kavie saraLa bAnImAM abhivyakta chatAM he svAmI! Apa mAruM A ayogya vartana na jotAM, mArI AjIjI karIne temanI kAvya pratibhAnI pratIti karAvI che. * * * sAMbhaLazo ane mane ApanA gurUtvAkarSaNa dvArA AkarSita karazo! he amUlya,vAlakezvara roDa, muMbaI-400006 phona : 022 2364 1236. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka | 41 kare che. tuma dITha atihi AnaMda! I padmazrI DaoN. kumArapALa desAI [padmazrI DaoN. kumArapALa desAI jaina dharmanA vizva pracAraka che. prasiddha lekhaka, prabhAvaka vaktA ane niSThAvAna patrakAra che. teozrI lagabhaga 101 graMthonA sarjaka che. temaNe gujarAta vizvavidyAlayamAM gujarAtInA prAdhyApaka tarIke lagabhaga cAlIsa varSanI dIrgha sevA ApI che. ] bhAva jyAre cUMTAI ghaMTAIne te rIte "avaranI ANa'no bhItaramAMthI ekAeka pragaTa thAya, nAre prabhu nahIM mAnuM, nahi mAnuM re, avaranI ANa asvIkAra kare che. e anya koI | nAre prabhu // tyAre prAraMbhe ja kAvya enI Izvarane mAnavAne badale tIrthakara parAkASThAne sparze che. emAM mAhare tAharuM vacana pramANa re nAre prabhu // (e AMkaNI) prabhu mahAvIrano svIkAra kare che taLeTIthI zikhara sudhInI kramika hari harAdika deva ane rA, te dIThAM jagamAMya re;. ane enAM vacanane pramANa mAnIne bhAminI bhramara bhrakuTIe bhUlyA, te mujane na suhAya. yAtrA hotI nathI, paraMtu zikharathI sAdhanA mArge cAle che. kavi kahe che | // nAre prabhu //1 // AraMbhIne taLeTI sudhInI yAtrA ke hari, hara Adi devone khUba ke Ika rAgI ne ke Ika A bI, ke Ika lobhI deva re; hoya che. kavinA bhItaramAM tIvrarUpe jo yA, paraMtu e badhA to ke Ika mada mAyAmAM bhariyA; kema karIe tasa se va. bhaktinuM bhAvavaloNuM cAlatuM hoya 'bhAminInI bhramara bhrakuTi'ne ane emAMthI sIdhesIdhuM darzananuM | // nAre prabhu //2 // kAraNe jIvanamAM bhUlyA paDyA che. mudrA paNa tehamAM navi dIse prabhu, tuja mAMhelI tila mAtra re; navanIta maLe, e rIte A ahIM 'bhAminI bhramara bhrakuTie te dekhI dilaDuM nahi rIjha, zI karavI tasa vAta. stavanamAM kavi pahelAM pariNAmanI bhUlyA" evo sarasa 'bha' akSarano | // nAre prabhu //3 // vAta kare ane e pachI enI prAsa mUkIne racanAkAre bhavabhramaNa pazcAdabhUmikA rUpe kAraNonI vAta tuM gati tuM mati tuM muja prItama, jIva jIvana AdhAra re; sarjatI vikArasthitine ujAgara karI rAta divasa 2vanmAMtaramAMhI, tuM mahAre niradhAra. dIdhI che. stavanano upADa to juo! | // nAre prabhu //4// prathama paMktimAM "nahIM mAnuM re avaguNa sahu uve khIne prabhu, sevaka karIne nihALa re; kavi kahe che, avaranI ANa' kahIne kavie "nAre prabhu nahIM mAnuM, nahi jaga-baMdhava e vinaMti mArI, mahArAM savi duHkha dUre TALa. avaranA prabhunI ane potAnA | // nAre prabhu //pa// mAnuM re, avaranI ANa." prabhunI vAta karI che. prabhu mahAvIra covIsamA prabhu tribhuvana-svAmI, siddhArathanAM naMda re; A paMktimAM kevI dRDha paranI AsthAnI sAthosAtha saMkalpabaddha zraddhA jhaLake che, paNa trizalAjInA nhAnaDIyA prabhu, tuma dITha atihiAnaMda. tulanAtmaka buddhithI teo anya devo e pachI tArkika ane tulanAtmaka | // nAre prabhu //6 // sAthe sarakhAmaNI kare che. AmAM sumativijaya kavirAyano re, rAmavijaya kara joDa re; buddhithI potAnA vicAro darzAve | koI dharma pratye kavine durbhAva nathI, upagArI arihaMtajI mAharA bhavo bhavanA baM dha choDa. che. koI stavanano "nAre thI paraMtu potAnA deva pratyeno daDha bhAva prAraMbha thAya te kevuM lAge ? ema // nAre prabhu //7// che. e kahe che ke A jagamAM hari, kahIne kavi ApaNI samakSa eka zrI rAmavijayajI hara jevA anerA deva jovA maLe che. zabdacitra khaDuM karI de che ! paraMtu e devo nArIsaMgathI rahita stavanamAM anya devonI e bhaktinA asvIkAranI vAta che ane e nahIM, balka sahita che. 'bhAminI bhramara bhrakuTie bhUlyA" e zabdo asvIkAra pachI je svIkAranI bhUmikA sarjAI che, tenAthI eno prAraMbha dvArA racanAkAre bhAvanI gatizIlatA ANI che. stavanamAM AvA thAya che. gatizIla zabdacitro sarjIne kavi enA bhAvane daDhAve che ane kahe che kAvyasamRddhinI dRSTie gujarAtanA Adikavi gaNAtA kavi, narasiMha ke je deva nArI saMgathI yukta hoya, e emane nApasaMda che. mahetA enA padano prAraMbha "jAgIne jouM to jagata dIse nahIM' ema evI ja rIte rAgI, dveSI, lobhI ke mada ane mAyAthI bharelA jAgIne jou" jevI bhAvakanuM tatkALa bhAvAkarSaNa karatAM zabdothI kare devonI sevA kaI rIte thaI zake ? stavananAM A caraNomAM anya che. Ama ahIM stavananA prAraMbhe ja kavi bhaktanA AMtaracetanyane devo ane vItarAgadeva vaccenI tulanAo che. strI saMgane kAraNe vyakti jagADe che ane jANe mAthuM halAvIne makkamatAthI InkAra karatAM hoya saMsAramAM DUbelI rahe che. enI AsanA-vAsanA vacce jIve che. bhautika Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 2 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 vRttio ane lAlasAo ene pajave che, jyAre tIrthakara mahAvIra to padArthone jANanArA che. temanAthI koI padArtha ajANyo nathI. sarva strI, saMpatti ke zastra pratye koI paNa prakAranI lezamAtra mamatA rAkhatA padArthone joI zake tevuM jJAna temane prApta thayeluM che, je kevaLajJAna nathI ke enI prAptinI koI icchA, apekSA, eSaNA ke khevanA dharAvatA kahevAya che. nathI. AvA vItarAga ane sarvajJa mahAvIra para kavi vArI jAya che ane AvI bAbatomAM mUrNArahita hovAthI ja teo vItarAga kahevAyA. emane potAnuM sarvasva samarpita kare che. jIva ane jIvananA AdhArarUpa khuzAmata karanAra ke khunnasa dAkhavanAra tarapha koI rAga ke dveSa nathI, evA prabhu mahAvIrane kavi potAnA prItama tarIke oLakhAve che ane balka mitra ane zatru pratye samAnabhAva che. "yogazAstra' (1-2)mAM emanI bhakti-upAsanAmAM ja potAnI gati, mati, zvAsa, samarpita zrI hemacaMdrAcArye A bhAvanuM kevuM mArmika varNana karyuM che karavAno nirdhAra kare che. pannage ca surendre ca, kauzake paadsNspRshi| ahIM kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcAyae 'vItarAgastava' (10-8)mAM nirvizeSamanaskAya, zrI vIrasvAmine namaH / / karelI prabhu mahAvIranI stutinuM smaraNa thAya che(Indra caraNomAM namaskAra karatA hatA, caMDakauzika nAga paga para zamodbhutod bhutaM rupaM, sarvAtmasu kRpAd bhutaa| DiMkha deto hato, A baMne pratye jemanuM mana samAna hatuM evA mahAvIrane sarvAdbhutanidhIzAya, tubhyaM bhagavate nmH| huM namaskAra karuM chuM.) | (prabhu! tamArI zAMti abhuta che, adbhuta che tamAruM rUpa, sarva A stavanamAM racanAkAra zrI sumativijayanA ziSya zrI rAmavijayae jIvo pratyenI tamArI kRpA abhuta che, tame badhA abhutonA bhaMDAranA prabhu mahAvIranI vItarAgatAne anya devonI tulanA dvArA pragaTa karI svAmI cho, tamane mArA namaskAra.) che, to bIjI bAju devo to lobha, rAga, dveSa, mada ke mAyA jevI koI stavananA svarUpano vicAra karIe to racanAkAra prabhuguNakIrtananI ne koI vRttiothI gherAyelA hoya che, jyAre mahAvIra vItarAga paramAtmA sAthosAtha kyAreka svaniMdA paNa karatA hoya che. e potAnA avaguNo to evA che ke jemanA jIvanamAMthI rAga cAlyo gayo che. emane saMsAra batAve che ane potAnI truTio ane nabaLAIo darzAvIne emAMthI sAthe koI premasaMbaMdha hoto nathI ane tethI koInAya tarapha dveSa eTale UgaravA mATe tIrthakarane vinaMtI kare che. ke verajhera hotA nathI. emaNe moha ane kaSAya para vijaya meLavyo che. ethI ja ahIM racanAkAra tIrthakara mahAvIrane potAnA avaguNanI A moha ajJAna jagAve che, to kaSAya jagADe che Aveza. A rIte upekSA karIne sevaka pratye dRSTi karavAnuM kahe che ane "jagabaMdhava'ne jemanA jIvanamAMthI rAga, dveSa moha, kaSAya jevA AMtarika zatruo vinaMtI kare che ke tame to jagata sAthe maitrI dharAvanArA cho. tame mArA cAlyA gayA che te vItarAga prabhu kahevAya che. "jina" eTale jitanArA. pratye najara karo ane mArAM saghaLA du:kha dUra karo. ane emaNe jItyA che potAnA AMtarazatruone. ahIM kavi khuzAlamuninA 'nimijina stavana'nuM smaraNa thAya che. stavananI trIjI paMktimAM kavi anya devonI mudrA sAthe prabhu emAM paNa bhagavAna pAse prAptinI AzA che ane 'jagabaMdhava" bhagavAna mahAvIranI mudrAnI tulanA kare che ane kahe che ke tArI mudrAmAM amane e Apaze evI zraddhA che. kavi akSaya khajAno dharAvatA "sAhibAne je jovA maLe che, te anya devonI mudrAmAM lezamAtra najare paDatuM nathI. sevakane kazuMka ApavAnI vinaMtI kare che. enA darabAramAM rAta-divasa A bhAvane racanAkAra A rIte pragaTa kare che. | Ubho rahIne saheje khAmI na Ave te rIte pote sevA kare che ane mudrA paNa tehamAM navi dIse prabhu, tuja mAMhelI tila mAtra re; chelle teo jinavarane vinaMtI kare che: te dekhI dilaDuM nahi rIjhe, zI karavI tasa vAta.' mujane Apo vahAlA vaMchitadAna jo, prathama be kaDImAM kavie vItarAga prabhunI vizeSatA darzAvyA pachI jehavo re tevo chuM to paNa tAharo re; A trIjI kaDImAM vItarAga paramAtmAnI mudrAnI vAta karI. vItarAgatAne vahAlo vahelo rUDo sevaka vAna jo, kAraNe prabhu mahAvIranI mudrA ati prabhAvita kare che. prabhu mahAvIranI do Sa na koI re gaNajo mAharo re. AMkho namaNI eTale ke DhaLelI che. emanA caherA para gussAnI eke jagabaMdhava jANIne tAha re pAsa jo , rekhA nathI. emane jotAM mAtra emanA parama vAtsalyano anubhava Avyo re umA dharakIne nehazuM re, thAya che. emanA hAthamAM, khabhe ke emanA deha para koI zastra nathI. zrI akhayacaMdrasUrIza pasAthe Aza jo, emanI bAjumAM koI nArImUrti nathI, pariNAme teo sAce ja vItarAga saphaLI phaLI che khuzAla munine jehazuM re. eTale ke nirmohI prabhu lAge che. A stavanamAM prabhune prItama kahevAmAM AvyA che ane mahAyogI stavananA racanAkArane rAgI deva nahIM, paNa vItarAgI prabhu mahAvIra AnaMdaghanajIe paNa RSabhajinanA prathama stavanamAM emane "prItama joIe chIe. AvA vItarAga prabhu mahAvIra traNeya kALanA sarva kahyA che. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane | prApta thayela anudAna dIpacaMda TI. zAha pustaka prakAzana rUpiyA nAma 30000 kAmadhenu egro-kema InDasTrIjha 30000 jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja sahita rUpiyA nAma 25000 IlAbena AnaMdalAla saMghavI 20000 AzA hasamukharAya saMghavI 15000 InnaravhIla klaba opha bombe ceriTI TrasTa 11000 jayazrI esa. pArekha 10000 kaMcanabena zAha 2500 parInI zAha 1000 bhUpendrabhAI zAha 1000 jayaMta TiMbaDiyA 1000 eka bhAI taraphathI eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka A stavananI chellI be kaDImAM kavi ati guNastotra ane AzIrvAdAtmaka stotra- ema AnaMdamAM AvIne tribhuvanasvAmI covIsamA pAMca prakAra pADavAmAM AvyA che. jyAre tIrthakara bhagavAna mahAvIranI vAta kare che. keTalAka traNa ja prakAra Ape che ane te rAjA siddhArthanA putra ane rANI trizalAnA ArAdhanAstotra, arcanAstotra ane vhAlasoyA saMtAnanI vAta karI, potAnA prArthanAstotra. AvI ja rIte dravya, karma, vidhi upakArI arihaMtane bhavobhavanA baMdhanamAMthI ane abhijana e rIte stotranA cAra vibhAga mukta karavAnI vinaMtI kare che. paNa pADavAmAM Ave che. viSaya ane agAu stavananI pAMcamI paMktimAM 'sarva duHkho rajUAtanI dRSTie paNa stavananA judA judA dUra karavAnI vAta hatI ane e sarva duHkho dUra vibhAgo pADavAmAM AvyA che. karavA pAchaLano hetu e hato ke tIrthaMkara prabhu stotraracanAnI A jaina paraMparAno prAraMbha mahAvIra svAmI emane bhavabhramaNamAMthI mukta karIne saMskRtamAM siddhasena divAkarathI thayelo jovA mokSamArge laI jAya. maLe che. paMDitazrI sukhalAlajI siddhasena A rIte A stavanamAM prAraMbhe tIrthaMkara prabhu divAkarane 'Adya jaina tArkika, Adya jaina kavi, mahAvIranA viziSTa guNonuM ciMtana karavAmAM Adya jaina stutikAra, Adya jainavAdI, Adya AvyuM che. pachI prabhusamarpaNa ane pachI prabhunA jaina dArzanika ane Adya sarva darzana saMgrAhaka' jIvanamahimAnuM gAna karavAmAM AvyuM che. mAne che. A stotrasAhityamAMthI prAdezika jaina paraMparAmAM prabhupUjana mATe stavanano bhASAmAM stavananI paraMparAno udbhava thayo kAvyaprakAra pracalita che. A stavanane mATe che. prAraMbhe A stavanomAM saraLa, saMkSipta ane stotra, stava ane saMstava jevA saMskRta zabdo guNapreraka stuti ja karavAmAM AvatI, paNa maLe che, je stavananA paryAyavAcI zabdo dhIre dhIre eno vikAsa thatAM emAM anya gaNAya. A stavanano hetu avasarpiNI kALamAM viSayono samAveza thavA lAgyo. bharatakSetramAM thaI gayelI covIsa tIrthakaronI prastuta zrI mahAvIra jina stavanamAM stavanA karavAno che. A tIrthakaro samAna munirAjanI zraddhA, bhakti ane bhAvanAno zakti ane prabhAva dharAvanArA che. teo triveNIsaMgama sadhAyo che. bhavabhramaNanA cotrIsa atizayothI yukta che. covIsa pherAmAMthI muktimArga tarapha laI javAnI vinaMtI tIrthakaro dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI bhinna che. samagra dRSTie prAsAdika bhASAmAM ane hovA chatAM guNamAM samAna che. teo aDhAra paribhASAnA boja vinA lakhAyeluM A stavana dUSaNathI rahita, upazamarasathI bharapUra ane kavinI pragADha prabhubhaktino sparza karAvI jAya pUrNAnaMdamaya che. AvA tIrthaMkaranAM stavano che. * * * vizuddha aMtaHkaraNathI, bhAvapUrvaka gAvAthI 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhu mArga, samyakatvanI zuddhinuM tAtkAlika phaLa ane mokSanuM pAlaDI, amadAvAda-380 007. paraMparA phaLa maLe che. jIva darzanabodhi, Teliphona : 079-26602675. jJAnabodhi ane caritryabodhino lAbha meLavIne mobAIla : 09824019925. stavanarUpa "bhAvamaMgala'thI muktinuM mahAsukha prabuddha jIvana saujanyadAtA pAme che. rUpiyA nAma - stavananA sAhityakAramAM jinezvaradevanA 60000 DaoN. jazavaMta ema. zAha viziSTa sadgaNonuM kIrtana karavAmAM AvyuM (eprila, me, jUna-2013) hoya che. be prakAranI stavana ke stotraracanA 20000 vinoda je. vasA (mArca-2013) maLe che. eka prakAra te namaskArarUpa stotra ane 21000 zrImatI hemalatA zivubhAI bIjo prakAra te tIrthaMkaranA guNakIrtanarUpa lAThiyA parivAra stotra. A stotranA judA judA prakAra jovA eprila-citro saujanya maLe che. nAmastotra, rUpastotra, karmastotra, 101000 kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa rUpiyA nAma 1000 hasamukha TiMbaDiyA 1000 jayaMta TibaDiyA 1000 eka bhAI taraphathI 3000 prabuddha jIvI nIdhi phaMDa rUpiyA nAma 100001 paMkaja Ara. zAha 20000 AzA hasamukharAya 10000 ema. ke. zeTha 10000 kaMcanabena zAha 5000 sI. ke. parIkha ceriTebala TrasTa 5000 kalpanA manoja zAha 150001 janarala phaMDa rUpiyA nAma 10000 sI. ke. parIkha ceriTebala TrasTa,punA 10000 saMgha AjIvana sabhya rUpiyA nAma 5000 nIlA parIkha 5000 anudAnanI vadhu vigata DAbI bAjunI kolamamAM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka siddhAranA he naMdana vinavuM ghaDaoN. mAlatIbahena zAha upara Ape covIsamA stavanamAM bhagavAna mahAvIranA jIvananI rekhAone saMkSepamAM AlekhIne potAne saMsArathI pAra utAravA mATe vinaMtI karI che. A stavananI saraLatA ane mAdhurNane kAraNe tene gAtA gAtA bhaktanuM dIla DolI UThe che. prabhu pratye bhaktane eTalo aMtaraMga prema che. ke te potAne saMsAra sAgarathI pAra utAravA mATe jAtajAtanI bIlI kare che. [ DaoN. mAlatIbahena zAhe ema.e. karyA bAda upAdhyAya yazovijayajI kRta 'jJAnasAra' graMtha para saMzodhana ka2I pIeca.DI.nI padavI prApta karI. amadAvAdanI aMdhazALAmAM cAra varSa ane bhAvanagaranI zAmaLadAsa kolejamAM adhyApana kArya karyuM. mAlatIbahena racita 'nagarazeTha zAMtidAsa zeTha' graMthanI bIjI AvRtti taiyAra thaI rahI che. A pradhumnasUri sAthe temaNe 'jJAnasAra' graMthanuM saMpAdana karyuM che. 'jJAnasAranuM tattvadarzana' nAme temanI thisisa prakaTa karI che. 1 eprila, 2013 siddhArayanA re naMdana vInavuM (kAvya) siddhArathanA re naMdana vInavuM, vInataDI avadhAra; bhavamaMDapamAM re nATaka nAcIyo, have muja dAnA devAra. siddhArathana (1) traNa ratana muja Apo tAta, jima na Ave re saMtApa; dAna deya'tA 2e vaLI koza kizI, Apo padavI re Apa. siddhA (2) cA aMguThe re merU kaMpAvIyo, moDayuM suranuM re mAna karma tAM te re jhagaDA jiIyA, dIdhuM varasI re dAna. siddhA. (3) zAsana nAyaka zivasukhadAyaka, cho trizalA kukhe ratana; siddhAramano re veza dIpAvIo, sAhibanuM dhana dhana siMhA. (4) vAcaka zekhara kIrtivijaya, gurU pAmI tAsa pasAya; dharmatax rase nija cormezanA, vinayavijaya gA gAya. siddhA. (5) guNa - upAdhyAya vinayavijayajI pitA pAse to putra hakkathI mAMge te rIte potAne traNa ratana ApavAnuM jaNAve che. A traNa ratana (ratna) te samyaga darzana, samyaga jJAna ane samyaga cAritra, A traNa ratnanI prApti jo thaI jAya to jIvanamAM pachI koI saMtApa AvatI nathI. he prabhu ! A traNa ratnonuM dAna ApatAM Apa kaMjusAI (kosa2) zA mATe koM cho ? Apa mane evI padavI (traNa ratno dvArA) Apo ke jethI mArI dazA ane dizA sudharI jAya. prabhu to dayALu ane bhaktavatsala hoya ane Ape avirata dAnanI gaMgA vahAvI che to mane dAna devAmAM Apa zAne lobha karo cho ? Apa mAro svIkAra karI, bA ratnanuM dAna ApI mane bhavabhramamAMthI mukta karI. kavi paricaya : stavananI pahelI kaDImAM 'siddhAranA hai naMdana' zabdothI upAdhyAya vinayavijayajI mahArAja Agama viSayanA prakAMDa vidvAna teo bhagavAna mahAvIrane hatA. teoe A. hIrasUrinI pATa paraMparAnA vAcaka kIrtivijayajI urbodhana kare che. temAM ja pAse dIkSA lIdhI hatI. vinayavijayajIe racela 'zrIpAlamayAArAsa' AtmIyatAno bharapUra bhAva dekhAya che. siMhArya rAjAnA putra upA. yazovijayajIe pUrNa karyo. A uparAMta vinayavijayajIe vizALa sAhitya sarjana karyuM che. 'zAMta pArasa' graMthamAM teozrIe bhAra evA he mahAvIra, mArI vinaMtI Apa dhAraNa karo. arthAt A bhAvanAone vidvattApUrNa rIte samajAvI che. temaNe racela saMskRta 'loka vinaMtI pratye Apa jarApaNa durlakSa prakAza' graMtha paNa noMdhapAtra che. te uparAMta 'puNya prakAzanuM stavana' na sevo. vinaMtI zuM che? to vipInA bhaktahRdayanI pratIti karAve che. temaNe racela covIzInA vigatane vaNI laine kavi jaNAve jaNAve che ke Apano bhakta evo stavanomAM temanI kalpanAzakti ane kAvyazaktinI pratIti thAya che. che ke Ape to ApanA janmahuM bhavamaMDapamAM ghaNAM nATakomAM zabdonA artha : nAcyo chuM, paNa have thAkI gayo chuM. to have dAna daIne mane pAra utAro. athavA bIjo artha laIe to mArA hAthe have dAna devarAvI jethI mArI mukti thAya. aneka bharyA sudhI huM bhavabhramaNamAM bhaTakyo chuM, saMsAranA raMgamaMca upara aneka pAtro bhajavyA che, bhavacakramAM phasAyo chuM to have mane mokSanuM dAna Apo. bIjI kaDImAM bhagavAnane 'tAtajI' saMbodhana karIne tAta eTale trIjI kaDImAM mahAvIrajanmanI abhiSeka samaye mAtra paganA avadhAra-vicAro sAMbhaLo, jima-jema, kosara-kaMjUsAi, kIzI-zA mATe, (carAnA) aMguThAne saheja mohyuM-toDI nAMkhyuM, suranuM-devonuM, kukhe-kuzie halAvIne AkhA merUparvatane kaMpAvI dIdho ane devI (su)nA abhimAnane toDI nAMkhyuM (moDyuM). ApanA amulya balanA sAmarthyanuM bhAna karAvIne Ape iMdranuM abhimAna utArI dIdhela che. vaLI Ape to jJAnAvaraNIyAda ATha karmono kSaya karIne akSayapada prApta karyuM che. Ape to varasIdAna karyuM che to mane ATha karmone huM jItI zakuM evI (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 47 ) Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka Aja mahArA prabhujI svAmuM juo. | | DaoN. abhaya dozI [ DaoN. abhaya dozIe gujarAtI viSayamAM ema.e. prathama vargamAM pAsa karI 'jaina covIzI sAhitya' viSaya para saMzodhana karI muMbaI yunivarsiTImAMthI pIeca.DI.nI padavI prApta karI. muMbaInI mIThIbAI koleja (vilepAralA)mAM ghaNAM varSo prAdhyApaka tarIke kAmagIrI bajAvI, vartamAnamAM muMbaI yunivarsiTInA gujarAtI vibhAgamAM "rIDara' tarIke kAryarata che. teo jJAnasatra, jaina sAhitya samAroha tathA vividha parisaMvAdomAM abhyAsapUrNa nibaMdho rajU kare che. teo pIeca.DI.nA mArgadarzaka che. ] | zrI mahAvIrasvAmI stavana ima aneka yaza trizalAnaMdana, Aja hArA prabhujI ! sAtamuM re juvo | tribhuvana mAMhe prasiddhA. Aja...7 sevaka kahIne bolAvo muja mana girikaMdaramAM vasiyo, Aja mahArA prabhujI ! mahira karIne | vIra parama jina siMha, sevaka sAhasuM nihALo have kumata-mAtaMganA gaNathI, karuNAsAyara mahira karIne, trividha yoga miTI bIha. Aja...8 atizaya sukha bhUpALo. Aja...1. atimana rAge zubha upayoga, bhagatavachala zaraNagatapaMjara | gAtAM jina jagadIza, tribhuvananAtha dayALo, saubhAgyasUri ziSya lakSmIsUri lahe, maitrIbhAva anaMta vahe ahaniza, pratidina sayala jagIsa. Aja...9 jIva sayala pratipALo. Aja...2 vijaya lakSmI sUri tribhuvana dIpaka jIpaka arigaNa, avighaTa jyoti-prakAzI, prabhunA upakAradarzananA AnaMdanI anubhUti gAtuM stavana che. mahAgopa nirdhAmaka kahIye, agharA zabdonA artha: anubhava rasa suvilAsI. Aja...3 sahAmuM=sAmuM, mahira kRpA, karuNAsAyara=dayAnA sAgara, arigaNa= mahAmAhaNa mahAsArathI avitatha duzmana, mahAmAhaNa=moTo mANasa, tamaharakatamArA, taraNi= apano biruda saMbhALo taNakhalA, cau=cAra, parajAle=dUra rahe, ilikA=iyaLa. bAhya atyaMtara arigaNa jo re kavi paricaya vyasana vighana bhaya TALo. Aja..4 | Abu pAsenA pAlaDI gAmamAM poravADa vaNika kuTuMbanA hemarAja vAdI tamahara taraNi sarikhA ane ANaMdabAInA ghare saM. 1797mAM eka tejasvI putrano janma aneka birudanA dhArI thayo. temaNe A bALakanuM nAma suracaMda rAkhyuM. 17 varSanI vaye jItyA prativAdI nija matathI, tapAgacchanI ANasura zAkhAnA AcArya vijayasaubhAgyasUri pAse sakala jJAyaka yazakArI. Aja.. 5 temaNe dIkSA dhAraNa karI. A yuvAna sAdhunI vidvatA ane yogyatA yajJakAraka cau vedanA dhAraka, joI e ja varSe temane AcArya padavI apAI ane AcAryapada bAda jIvAdi sattA na dhAre, 'vijayalakSmIsUri' nAmathI oLakhAyA. vijayalakSmIsUrie te tuja dinakara nirakhaNathI, 'upadezaprasAda' nAmaka saMskRtamAM vizALa graMtha racyo. gujarAtImAM 'cha mithyA-timira parajAle. Aja...6 aThThAInuM stavana' ane 'jJAnapaMcamI devavaMdana', 'covIzI' Adi kRtio IlikA bhamarI jAye jinesara, racI. A sarva racanAomAM kavinI tattvanI UMDI samajaNa ane Apa samAna teM kIdhA, paramAtmabhaktinI avirata dhArA vahe che. vivecana pUrNAhutino AnaMda aMtima stavanamAM gUMcyo che, to kyAMka prArthanAno kavie racela covIzInuM A aMtima-stavane che. covIzInI eka sUra gUMthAyo che, to kyAMka paramAtmAnI sAthe saMvAda AlekhAya che. akhaMDa kRtirUpe racanA jotAM aneka kavioe stavananI phUlamALAnI moTe bhAge kavio chellAM stavanamAM pUrNAhutinA AnaMdanI abhivyakti Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 mATe dhanyAzrI rAgane prayojatA hoya che. vijaya lakSmasUrie paNa he prabhu, tame bhaktavatsala cho, zaraNAgatane Azaro ApanArA dhanyAzrI rAgamAM A stavananI racanA karI che. cho, tribhuvananA bhavya jIvone mArga dekhADanAra AzrayarUpa hovAthI stavanano prAraMbha eka komaLa yAcanAthI thAya che; tribhuvananAtha cho, dayAnA bhaMDAra cho, vaLI, Apa anyanA AtmAmAM 'Aja mhArA prabhujI sAmuM juone rahelA siddhasvarUpane juo cho, jANo cho ane anubhavo cho. A sevaka kahIne bolAvo re." siddhasvarUpa sAthenA parama sAdRzyane lIdhe sarvajIvo pratye ApanA he mArA prabhu! mArI sAme kRpAdRSTi karo ane mAro 'sevaka tarIke AtmAmAMthI anaMta maitrIbhAva vahe che. A anaMta maitrIbhAvane lIdhe ja svIkAra karo. prabhunA sevaka banavAnuM, sevaka tarIke mAnyatA pAmavAnuM kIDIthI mAMDI kuMjara ane tamane pIDA ApanArathI mAMDI tamArI sevA saubhAgya bhakta jhaMkhI rahyo che. bhaktanA aMtaratamanI A kAmanA che karanAra sarvene tAravA tatpara cho. e bhale caraNamAM DaMkhanAra caMDakauzika ke, prabhu, mArI sevAno svIkAra kare. 'jaya vIyarAyasUtra'nI paNa prArthanA sarpa hoya ke caraNamAM caMdanano lepa karanAra Indra mahArAja hoya, e e ja che ke "tahavi mama hujja sevA, bhave bhave tuccha calaNANaM'tamArA bhale gALo ApanAra gozAlaka hoya ke paramasevaka gautamasvAmI hoya, caraNonI sevA mane bhavobhava prApta thAo. bhakti hRdaya prabhu-caraNanI sarva pratye samAna karuNAdRSTi ja prabhunI ananya vizeSatA che. AthI ja sevAne kema jhaMkhe che? mohanavijayajI mahArAja (laTakALA) Ano vijaya lakSmIsUri paramAtmAne jIvamAtranA pratipAlaka tarIke oLakhAve uttara bahu suMdara rIte Ape che; che. koDI TakAnI ho cAkarI, paramAtmA tribhuvananA dIpaka che ane rAgadveSAdi-atyaMtara zatru prApati viNa na lahAya re. para vijaya saMpadA prApta karanArA che. paramAtmAne mATe zAstramAM cAra paramAtmAnI sevA kroDa TakAnA mUlyavALI che, prApti eTale ke upamAo darzAvI che; jemAM sarvaprathama paramAtmAne "mahAgopa' kahyA sabhAgya vinA laI zakAtI nathI. prabhu kRpAdRSTi kare ane sevA karavA che. govALa gAyone samyagU mArge laI jAya, temanuM rakSaNa kare e rIte IcchanArano sevaka tarIke svIkAra kare, eTale paramAtmAnA aMtaraMga paramAtmA jIvamAtrane samyam mArga darzAve che ane temanuM rakSaNa kare vartuLamAM sthAna maLyuM kahevAya. prabhue bhaktanI lAyakAtano svIkAra che, mATe paramAtmAne mahAgopa kahyA che. e ja rIte saMsArarUpI bhiSaNa karyo kahevAya. guNasthAnakanI paribhASAmAM kahIe to, cothA sAgaramAM mahAtophAnonI vacce bhavyajIvonuM yogya rIte rakSaNa karI guNaThANAno nizcaya karI Apyo kahevAya. saMsArasAgara pAra UtAranAra hovAthI mahAnirdhAmaka kahyA che. AvA AthI ja bhakta pharI mArdavatApUrvaka vinaMtIno tAra AgaLa sAMdhe che; mahAgopa ane mahAnirdhAmaka prabhu AtmasvarUpanA darzanathI Aja hArA prabhujI ! mahira karIne AtmAnubhavamAM niraMtara ramaNatA karI rahyA che. teo mahAmAhaNasevaka sAhasuM nihALo. moTA brAhmaNa-mahAna ahiMsAmArga prarUpaka che. Aje mArA prabhujI, kRpA karIne A sevakanI sAme juo. tamAruM mahAsArathI-mahAsArthakavAha kahevAyA che. saMsArarUpI aTavImAM A jovuM e sevakane mATe aneka prakAranA kaSTo vaccethI pAra UtAranAra hovAthI 'mahAsArthavAha" 'karuNAsAyara mahira karIne, Adi pado paramAtmA mATe yathArtha che. A birUdone sAcavavA mATe atizaya sukha bhUpALo.' bhaktanI namratAbharI vinaMtI che ke, he prabhu, Apa mArA bAhya-atyaMtara tamArI A kRpAdRSTi bhaktane mATe atizaya sukhadAyI banI rahe che. zatruo potAnuM parAkrama batAvI rahyA che, tyAre mArI sahAyamAM rahI prabhu! duniyAnA loko tamane 'vItarAga' kahe che. tame 'vItarAga' temano bhaya TALo. cho, e nizcayanayathI sAcuM che, paraMtu mArA jevA bhakta mATe to tame he prabhu! Apane mATe kahevAyuM che ke, tame anya darzananA karUNAsAgara cho. AgalA trIjA bhavathI je akhaMDa karUNAnI dhArA aMdhArAone nija jJAnanA prakAza vaDe jItI lIdhA che, tame A jagatamAM vizvanA jIva mATe hRdayamAM ghUMTI che, ene pariNAme tame koI paNa sarva vastunA jANanArA evA yazane dharAvo cho. IcchAthI (rAgathI) karUNA karatA nathI, paraMtu karUNA karavAno tamAro have kavi paramAtmAnA jIvanamAMthI paramAtmAnI tArakazaktine svabhAva ja banyo che. jema sUrya svabhAvathI ja prakAza varasAve che, caMdra oLakhAvato prasaMga Alekhe che. indrabhUti gautama cAra vedanA dhAraka zItalatA varasAve che, nadIo jaLa de che, e ja rIte karuNAnA svabhAvathI ane yajJakAryamAM racyA-pacyA rahenArA, ene ja jIvananuM sarvasva jIvamAtra pratye karuNA dhAraNa karo cho. mAnanArA hatA. AvA indrabhUti pote A jagatamAM 'jIve che ke nahi' AvA bhakta prArthanAno dora AgaLa vadhAratA kahe che; evo saMzaya dhAraNa karanArA hatA, athavA jIvatattvanI anubhatUtithI bhagatavachala zaraNAgatapaMjara, tribhuvananAtha dayALo; rahita hatA. evA teo he prabhu ! ApanA darzana mAtrathI ajJAnanuM maitrIbhAva anaMta vahe aniza, jIva sayala pratipALo. aMdhArUM TALI samya jJAnane mArge AvyA. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka AvuM AzcaryakAraka parivartana kevI rIte banyuM? prabhudarzananA kavie dIpaka-jIvaka, atimanarAge, zubha upayoga jevA yamaka nimittamAtrathI AtmatattvanI anubhUti kema thaI ? e aMge vicAratAM alaMkAronI manohara gUMthaNI karI che. sAthe ja zAstraprasiddha mahAmAhaNajaNAya che ke, paramAtmAe zuddha AtmasvarUpane jANyuM che, anubhavyuM mahAnirdhAmaka Adi upamAone AlekhI che, to paramAtmAnA che ane zuddha AtmasvarUpamAM ramamANa rahe che tethI teo AtmasvarUpanI siMhasvarUpanI upamA AThamI kaDImAM bhAvasabhara rIte AlekhI stavanane dazAne pAmelA che. tene pariNAme, dehanA pratyeka paramANuomAM paNa anokhI UMcAI para pahoMcADyuM che. AtmasvarUpanI ramaNIya prabhA vikase che. deha hovA chatAM dehanI paDache kavinI bhAvanI bhInAza ane abhivyaktinI sukumAratAne lIdhe rahelA AtmAnA anupama svarUpanI oLakhANa zodhaka AMkhone tatkALa A stavana madhyakAlIna jaina sAhityamAM eka viziSTa UrmikAvya tarIke thAya che. gautama svAmI Atma-svarUpane zodhatA hatA, teo mAtra dArzanika noMdhapAtra che. * * rIte nahi, paNa anubhavanA paMthe AtmasvarUpane zodhatA hatA. e/31, gleDaharTa, phirojhazAha roDa, sAMtAkrujha (pazcima) paramAtmAnA darzane AtmatattvanI anubhUti thaI. eTaluM ja nahi, muMbaI- 400054. phona : 9892678278. Atmamaya, paramAtmamaya banI gayA. siddhArarthanA he naMdana vinavuM A vAtanI abhivyakti karatA vijayalakSmIsUri kahe che; | (anusaMdhAna pRSTa 44thI cAlu) IlikAbhamarI nyAye jinesara, Apa samAna te kIdhAM. zaktinuM dAna karo. Ima anekayaza trizalAnaMdana, cothI kaDImAM bhagavAnanI mAtAnuM nAma vaNI laIne teo jaNAve tribhuvanamAMhe prasiddhA. che ke Apa to mAtA trizalAnA kUkhe utpanna thayela ratna cho. vaLI he prabhu! je rIte bhamarI IyaLane caTako lagADI, potAnuM rUpa dekhADI Apa zAsananAyaka cho. kAraNa ke Ape kevaLajJAna prApta karyA pachI bhamarI banavA prere che, ane IyaLa bhamarInuM dhyAna dharatAM dharatAM bhamarI tarata ja zAsananI sthApanA karIne zAsananI dhurA saMbhALI che. Apa banI jAya che, e ja rIte he prabhu! ApanA pratApe aneka jIvone ziva eTale kalyANakArI cho ane A zivatvanA sukhane ApanAra cho. Apa samAna banAvyA. gautamasvAmI, zreNikarAjA, sulasA, revatI Ape janma dhAraNa karIne siddhArtha rAjAno vaMza dIpAvyo che ane Apa Adi prasiddha daSTAMto che. to dhanya thaI gayA cho. AvA paramazaktizALI prabhu! tame mArA hRdayarUpI guphAmAM vasyA pAMcamI kaDImAM gurunA upakArane svIkAratA kavi jaNAve che ke vAcaka cho. he vIrajina, siMhalAMchanadhArI, siMha samAna, tame hRdayamAM vasyA (upAdhyAya)mAM zekhara eTale mugaTa samAna evA potAnA guru pachI kamatirUpa hAthIo athavA anya kamatAthIthI huM saMpUrNapaNe nirbhaya kIrtivijayajInI kRpAne pAmIne ane dharmanA rasanA kAraNe pote A thayo chuM. covIzeya jinanA guNa gAI zakyA che. gurunI kRpAne AgaLa karIne, AvA mahAvIrasvAmI prabhunI atizaya mananA rAgapUrvaka potAnI namratA vyakta karIne ane dharmanA rasane mULabhUta mAnIne (snehapUrvaka) prabaLa prIti ane bhaktipUrvaka uttama evA zubha- bhagavAna sAtheno atUTa nAto bAMdhavAno prayatna A stavanamAM upayogapUrvaka saubhAgyasUrinA ziSya lakSmIsUrie paramAtmAnA guNo anubhavAya che. gAtAM pratyeka dine sarva manavAMchita prApta karyA che, sarva prakAre AnaMdanI kavivara potAnA hRdayanI Arajhune kAvyamaya vANImAM rajU karIne prApti karI che. saraLa chatAM hRdayaMgama bhASA dvArA lAghavapUrNa rIte prabhune vinaMtI karI kavinI A bhAvabharI stavanA nava kaDImAM vistarI che. kavino zakyA che. tethI A stavana khUba pracalita banyuM che. paramAtmadarzanano, paramAtmaprItino AnaMda pratyeka kaDImAM chalakAya saMdarbha ane RNasvIkAra che. kavi paramAtmAnA maitrImaya ane karUNAmaya svarUpa para prathama cAra 1, 'covIzI : svarUpa ane sAhitya'- le. DaoN. abhaya dozI kaDImAM prakAza pADe che. ane cothI kaDIne aMte potAnI para karUNA 2. zrImatI manaharabahena kirITabhAI zAha - bhAvanagara karavA vinaMtI kare che. 3. zrImatI pravINAbahena mukezabhAI zAha - bhAvanagara potAnI vinaMtI saMdarbhe 5 thI 7 kaDImAM dRSTAMtapUrvaka rajUAta kare che ane chelle, paramAtmAnI tArakazaktimAM daDha vizvAsanA anubhavane yazovijayajI jena gurukuLa, AThamI kaDImAM jAhera kare che ane navamI kaDImAM A vizvAsanA AnaMdanI relave sTezana pAse, madhurI suvAsa anubhavAya che. zarUAtanI yAcanA, aMte paramAtmAnA pAlitANA-364 270. upakAranA darzananA AnaMdanI abhivyaktimAM pariName che. mobAIla : 09428182406. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka vartamAna jInavarane dhyAne DaoN. phAlganI jhaverI [ Do. phAlganI jhaverI utsAhI yuvatI, jaina dharma ane tatvajJAnanI abhyAsI che. teNe 'jaina pUjA sAhitya' viSayamAM saMzodhana karI pIecaDInI padavI prApta karI che. te jJAna satra ane sAhitya-samArohamAM abhyAsapUrNa nibaMdho rajU kare che. te uparAMta phAlyunI vaknatvakaLAmAM paNa niSNAta che. teNe vaphtatvamAM aneka pAritoSiko prApta karyA che. jaina dharmanA pracAra kArya mATe te paradeza paNa avAranavAra jAya che.] kavi jJAnavimalasUrikRta bhagavAna mahAvIranuM stavana tenA para koI besI zakatuM nathI. vardhamAna jinavarane dhyAne, vardhamAna sama thAvejI, pAribhASika zabdonA artha vardhamAna vidyA supasAye, vardhamAna sukha pAve. (1) (1) gati Motion (1) avakAzamAM Avela padArthanuM sthAna badalAya tuM gati mati thiti che mAharo, jIvana prANa AdhArajI, tyAre ubhavatI rAzi. va gati. (mU+tiktana) strI tiH (1) javuM jayavaMtu jagamAM jasa zAsana, karatuM bahu upagArajI. (2) (2) hAlavuM cAlavuM (3) mArga, rasto (4) AyuSyanI maryAdA, (5) je ajJAnI tuma mata sarIkho, paramataneM karI jANejI, cAheluM siddha karavAno upAya (6) jJAna (7) sama, jANavuM (8) adRSTA kaho kuNa amRtane viSa sarIkhuM, maMda gati viNa jANejI. (3) (9) prArabdha, nasIba (10) dazA, avasthA, hAlata (11) sUrya vagere je tuma Agamarasa sudhArase, sIMcyo zItala thAyajI, grahathI rAzicakramAM je ullaMghana thAya te, (12) pApanuM AcaraNa, tAsa janama sukRtAratha jANo, zura nara tasa guNa gAyajI (4) (13) Azraya, (14) anAcaraNa (15) zaraNe javAnuM ThekANuM, (16) sAhiba tuma pada paMkaja sevA, nita nita ehi ja yAcuM jI, kSema (17) raNa kauzalya. zrI jJAnavimalasUrisara bhAkhe, prabhune dhyAne mAMcajI. (5) (2) mati (mana+tyaktana) strI tiH (1) jJAna, (2) buddhi, (3) mAnavuM (3) kavino paricaya te (4) IcchA (5) smRti (6) satkAra (7) arcA jJAnavimalasUrino janma vikrama saMvata 1694mAM mAravADanA (3) sthitinuM Ti. strI (sthiti) AyuSyamAna, jIvanakAla kita tri bhinnamAla nagaramAM thayo. teo vIzA-osavALa jJAtinA hatA. ((sthiti) cittamAM sthira raheluM, vita meM sthira rahA huA, Steadily mAtApitA-kanakAvatI ane vAsavazeTha. bALapaNamAM temanuM nAma remaining in the mind. Dita. pu. (sthati) gatino abhAva AbnAthumala paDyuM. 8 varSanI uMmaramAM vi.saM. 1702 mAM tapagacchanI vimalazAkhAmAM dhIravimalagaNi pAse dIkSA lIdhI. dIkSA samayanuM nAma sence of motion existence, Duration of life Rad; nayavimala, vi.saM. 1748 phAgaNa suda pAMcamane guruvAre temanI sAlamakAtha. AcAryapadavI thaI. temanA vizALa jJAnane lIdhe temanuM nAma (4) sudhArasa-sudhA=amRta, rasa=svAda. jJAnavimalasUrI pADavAmAM AvyuM. saMskRtabhASAmAM zrIpAvaritra (1) (a) gujarAtI vizvakoza khaMDa-6- pramukha saMpAdaka Do. anavyAra sUtravRtti:, saMsArahInatatutivRtti: jevA graMthonI racanA dhIrubhAI ThAkara, pRSTha 48. karI che. AnaMdaghana ane yazovijayajInI kRtio pa2 TabA lakhatA (ba) zabda ciMtAmaNI-saMskRta gujarAtI zabdakoSa. pRSTha 398. pahelA suratanA sUrajamaMDana pArzvanAtha prabhunuM dhyAna e ja derAsaramAM yojaka savAIlAla choTAlAla vorA. cha mahinA dharyuM pachI stabaka racyo. vaividhyanI dRSTie joie to emanI | (2) "ejana'' pR. 996 pR. 889, 892, 891 kRtio kathAtmaka, tattvavicArAtmaka, bodhAtmaka ane stutyAtmaka che. AthI emanA pAMDitya uparAMta chaMda, alaMkAra Adi kavi kozalanI (3) An Illustrated Ardha-Magadhi Dictionary By proDhino paNa paricaya thAya che. temanuM sAhitya bahudhA sAMpradAyika govA ya badhA sAMpradAyika Shatavdhani, Jain Muni Shree Ratnachandji, Vol-2, paripATInuM che. paraMtu e maryAdA jALavIne paNa emaNe alaMkAraracanA. Published by Sardarmal Bhandari. 1927 padyabaMdha, daSTAMtabodhanI je zakti batAvI te prazasya che. vi.saM. 1782 (4) nAno koza: bhaTTa ane nAyaka, saMpAdaka-upendra bhaTTa, ratilAla Aso vada cothanA kALadharma. Aje paNa suratanA saiyadaparA zrAvakazerInA nAyaka, prakAzaka-bharatabhAI anaDA, pRSTha 223. caMdraprabhu svAmI jinAlayamAM jJAnavimalasUrijIno oTalo che ane Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 vardhamAna jinavarane dhyAne, vardhamAna sama dhAjI; vartamAna vidyA pasAthe, vardhamAna sukha pAve, 4. vardhamAna nAma covIsamAM tIrthaMka2 ca2matIrthapati prabhu mahAvIranuM che. prabhu devalokathI cyavana pAmI mAtA trizalAnA garbhamAM AvyA tyAre kSatriya kuMDa sidhdhArtha rAjAne sarva prakAre vRdhdhi thavA lAgI. dhanadhAnyAdika bhaMDAro vadhavA lAgyA. dezanagarAdikamAM paNa vRdhdhi thaI. sarve rAjA AjJAmAM vartavA lAgyA. Ane garbhano prabhAva samajI jyAre prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka prabhuno janma thayo tyAre temanuM nAma vardhamAna rAkhavAmAM AvyuM. ahIMyAM jJAnavilamasUrijI kahe che. vardhamAna jinavarane dhyAne, vardhamAna sama thAvejI prathama dRSTie vAMcatA to ema ja lAge ke, vardhamAna eTale ke prabhu mahAvIranuM dhyAna dharatA vardhamAna eTale ke mahAvIra jevA thavAya. A vAta thaI sAmAnyathI padArthika ane vAkyArthika arthanI. have racayitA koI sAdhAraNa vyakti nathI. jJAna+vimala+sUri che eTale aMdara chUpAyelo mahAvAkyArthe sAmai prabhu vardhamAna devanuM pratimArUpe AlaMbana. e AlaMbana laI atyaMta2 tapa evA dhyAnamAM padArpaNa sAkArathI sAlaMbana dhyAna ane AgaLa tenI vardhamAna=vRdhdhi, mana ane buddhinI zAMtanA ane citta stara para aMtarayAtrAno prAraMbha. dvitIya pAdamAM varSamAna vidyAnI vAta che. gazipadavI pArmanA sAdhubhagavaMto vardhamAna vidyAnI sAdhanA-ArAdhanA sUrimaMtra mAphaka karatA hoya che jemAM vardhamAna vidyAno paTTa/yaMtra mUkavAmAM Ave ane vidhi-vidhAnapUrvaka tenuM pUjana karavAmAM Ave. have sahaja prazna e uThe je saMsAratyAgI zramaNo che. emaNe vaLI A vardhamAnavidyAnI sAdhanAnuM zuM kAma ? to ke vardhamAnatIrthapatinI sAdhanAnuM, Aja sudhI A vidyAnuM askhalitapaNe cAlavuM jenA kAraNe zramone mAnasazuddhi, aMtaHkaraNazuddhi, karmazuddhino lAbha thAya. A atyaMtara tapanI ArAdhanA karatA jinazAsananI prabhAvanA karavAnuM viziSTa kauzalya prabhu vardhamAna zAsana yAvat zramaNa paraMparA dvArA pAMcamA ArAnA aMtima cheDA sudhI cAlavAnuM ane kaDInA aMtamAM 'vardhamAna sukha pAve. vadhatuM sukha ekamAtra AMtarika hoya che. A aidaMparyAyArtha che. bAhyasukha, aizvarya, saMpatti, zubhakarmane Adhina che. jyAre atyaMtara vardhamAna sukha zuddhatAne potAnA AbhadravyanA lakSane AdhIna che. jyAM hIyamAnane sthAna nathI. phakta vardhamAnane ja sthAna che. tuM gati mati thiti che mAharo, jIvana prANa AdharajI; jayavaMtuM jagamAM jasa zAsana, karatuM bahu upagArajI.va.2. prabhune olaMbhaDo daI tuMkAro kare che, pAchA racayitA kavihRdayI zramaNa che eTale prAsAnuprAsa yoje che. gati, mati, sthiti A zabdo gujarAtI saMskRta ane ardhamAgadhi ema traNe bhASAmAM Ave che. Ama, kavinI bhASAsamRddhino paNa paricaya thAya che. gati zabdanA vividha ardho gujarAtI vizva kozamAM darzAvyA che. je pAdanoMdhamAM vAMcI zakAze. 49 have pahelo gati zabda ane mAho A be zabda letA ahIM aTThaSTa, nasIba, Azraya, jJAna, kSema, zaraNe javAnuM ThekANuM e ucita jaNAya che. mati zabdano artha zabda ciMtAmaNI - saMskRta gujarAtI zabdakoSa pramANe (1) jJAna, (2) buddhi, (3) mAnavuM, (4) IcchA, (5) smRti, (6) satkAra, (7) arcA vagere artho ahIM projanabhUta jaNAya che. thiti zabdano artha 'ena ilasTreTeDa ardhamAgadhi DIkSanarI' pramANe jIvanakALa, gatino abhAva, cittamAM sthira raheluM ema thAya che. A traNe artho ahIM ucita jaNAya che. have zabdArtha pachI ApaNe AkhI kaDInA artha tarapha padArpaNa karIzuM ane samarpaNa zuM hoya eno rasAsvAda mANIzuM. gati mati thiti che mAho, jIvana prANa AdhArajI; prabhu tuM adRSTa che chatAM tArA zAsananA Azraye mAruM yogakSema thaI rahyuM che. prabhu tArI smRti, satkAra, arcAnI IcchA mArI buddhine manovIya jJAna nara= laI jAya che. have cittamAM rahetA gatino abhAva thaze ane mArA prANa AyuSya jIvanakALa jANe tArAmaya banI gayuM. atyAra sudhI tuM ane huMno je dveta cAlato hato te adbhutamAM pariNamI gayo. keTaluM layabaddha gati pachI mati ane aMtima paDAva tabakko sthitino. tarata ja jIvana prANa AdhAra pachI ardhavirAmanuM cinha mUkyuM ane dvitIya pAdamAM kahI dIdhuM ke jayavaMtu jasa zAsana, kanuM bahu upagAra, pote ahaMkAra mAnakaSAyamAM na sarI paDe eTale prabhunA zAsanano upakAra mAne che. je ajJAnI tuma, mata sarIkho, paramataneM karI jANejI; kaho kuLa amRtane viSa sarIkhuM, maMdamati viA jANe, 2.3 jinamatano mukhya AdhAra anekAnta ane tene prarUpavAnI syAdavAda zailI che. anya darzano potAnA matanI rajUAta kaMIka aMze ane sAmAnya pakSe nayathI kare che. ekAMtamAM rAce che. jyAre jaina darzana pramANa naivadhinama: (4) gAthA, e rItathI badhAya darzano samAveza kare che. asat kalpanA che athavA AkAzakusuma kahI apalApa nathI karatuM. paraMtu A apekSAthI Ama ema prarUpe che. A gahana padArthane pUrvokta kavi AnaMdaghanajIe munisuvratasvAmInA stavanamAM suMdara rIte darzAvyuM che. Ama paramatavALA, AMzika satyane pakaDatA ekAMtamAM sarI paDe che. jyAre jaina mata vividha AyAmo ane paDakhAthI vastu svarUpanuM nirIkSaNa karatA sahajapaNe amRta samAna anekAntamAM sarI paDe che ane dharAtala anekAnta amRtathI siMcAyeluM hovAthI phaLa rUpe amRta evuM jinazAsana maLe che. vaLI, jJAnavimalasUrijInI racanA bahudhA sAMpradAyika paripATImAM ja vahe che. eTale, anya matavALA jaina matanI samakakSa karatA tene ajJAnI, maMdamati, viSasarIkhuM kahI pote jaina bhramaNanI maryAdAno ahobhAva pragaTa kare che. (vadhu mATe juo anusaMdhAna pRSTa 52muM Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 racanAkArano paricaya zrI zAMtilAlabhAIno janma savaMta 1971mAM khaMbhAtamAM thayo hato. svataMtratAnI caLavaLa samaye temaNe gujarAtI bhASAnA rASTragItonA gAyaka tarIke adbhUta lokapriyatA prApta karI hatI. 'noAkhalInI yAtrI' tathA 'jamunAnA pANI' evA be rASTragItonA pustako paNa pragaTa thayA hatA. navA yuga sAthe navA 'krAMtikArI vicAro, spaSTa ane nirNayAtmaka vicArazailI, saMtoSa tathA samAdhAna bhareluM vana' e emanA jIvanano ane vyaktitvanAM mahattvanAM pAsA rahyA. sAdA ane sau koIne samajAya evA zabdomAM je pragaTa thatAM rahyA. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka vidAya ghaDaoN. rekhA vorA [ (1) ema.e. vIya ikonomIksa (2) ema.e. vItha sozyolojI (3) pIeca.DI. viSayaH jaina stotra sAhitya ane bhaktAmara stotra pragaTa thayelAM pustako: (1) bhaktAmara tulyuM namaH (2) Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 'jIvana-tulanA-saMzodhana-sAhitya zrI zAMtilAla zAhanuM samagra jIvana saMgIta kSetre vyatIta thayuM che. teoe svaracita hajAro stavano racIne tathA jaina kathAgItonI bheTa dharIne jaina-jainetaronA hRdayamAM sneha ane AdarabharyuM sthAna meLavyuM che. zrI zAMtilAla zAha racita kathAgIta 'vidAya' racanA varSa : saMvata 2018 rAjapATa sahu tajI mahAvIra dIkSA levA jAya. bhakitamAthI devI yodA ApI rahI vidAya. kara joDIne bolyA yazodA, karajo sukhe prayANa AnaMda-maMgala gAI rahyAM sau loka banI gulatAna svAmI, karajo sukhe pracAra.... vATa jue che duniyA sArI enA tAraNahAranI jIva jagatanA kare jhaMkhanA jIvananA uddhAranI prANI mAtranA maMgala kAje preme karo prasthAna svAmI, karajo sukhe prayANI... Aja sukhI chuM ke svAmI mArI svAmI trilokano thAze duHkha eTaluM ke huM abhAgI AvI zakuM nahIM sAthe ! AMsu nI A apazukananAlakita che muja prA svAmI, karajo sukhe prayANa... pAmara chuM ema chatAM paNa vIra puruSanI nArI to nahi paNa pagale tamAre, AvI putrI tamArI AziSa dardI priyadarzanAne pAme uttama spAna svAmI, karajo su prayANa.... atyaMta suMdara ane guNIyala putrI hato. mAtA trizalA ane sidhdhArtha rAyA potAnA anuja putra vardhamAnakumArane AvI jIvana saMginI maLyAthI atyaMta khuza hatA. purUSottama varSamAnanI sahadharmacAriNI hovAthI yadA potAne 52ma bhAgyazAlinI samajatI hatI. potAnA virANI patinI tyAgamayI mahattvAkAMkSAone samajIne patiparAyaNA yazodAe potAnI manovRttione patine anurUpa vaLAMka Apyo. kAlAntare saphaLa dAMpatyajIvananA phalasvarUpe teone eka kanyAratnanI mAtA banavAnuM sadbhAgya prApta thayuM. yazodAe pati vardhamAna sAthe jIvananA traNeka varSano ja samaya vitAvyo hato. vardhamAna to A ja janmamAM dhAtI-adhAtI karmono saMpUrNa kSaya karI tIrthaMkara banavAnA-ajanmA thaI javAnA tA; ane Adizvara prabhuthI zarU thayelI tIrtha pravartanAne AgaLa vadhAravAnA hatA. evA A mahApuruSa vardhamAna mahAvIranuM AtmamaMthana- manomaMthana A saMvedanazIla nArI yodAe potAnA hRdayamAM anubhavyuM ja haze. vizvanA kalyANa kAje mokSamArge viharavA mATe A nArIe prabhune hasate mukhe vidAya ApI duniyA ema mAne che ke, vidAya haMmezA du:khadAyI hoya che. potAnA dIkSA mahotsava kAje majAro, nAcI rahyAM naranArI, yAcuM che ke mane haMkane dezo nahi visArI jAo sidhAvo aMtaryAmI karavA jagata-kalyANa jaina dharma tathA . mahAvIrasvAmInA siddhAMtono pracAra ane prasAra e emanI racanAono mukhya udeza rahyo che. mahAvIra darzana' nAmanI emanI kathAgItanI racanAmAM temaNe prabhunA jIvananA prasaMgone suMdara saraLa bhASAmAM kramavAra varNavyo che. zrI zAMtilAla zAhe A 'vidAya' kathAgItamAM prabhu zrI mahAvIra svAmIne saMyama grahaNa karatI vakhate 'vidAya' ApatI temanI sahadharmacAriNI vIra kSatriyANI yodAnuM suMdara Alekhana karyuM che. eprila, 2013 svAmI, karajo sukhe prayANa.... zAMtilAla zAha (20-2-1915+6-2-1987) 'vidAya' kathA gItanuM vivecana zrI mahAvIrasvAmInI ardhAMgInI devI yazodA vasaMtapuranA mahAsAmaMta samaravIra rAjAnI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka aMgata svajanathI vyakti jyAre vikhuTI paDe tyAre enI AMkhomAM AMsu kavitAnI eka viziSTatA e enI prAsAdikatA hoya che. narasiMha mahetA caherA upara vedanA ane manamAM viSAda pragaTatAM hoya ! paraMtu vizvamAM ke mIrAbAInI kavitA vAMcIe to e ApaNane tarata ja sparzI jaze. eka vidAya evI hatI ke jemAM vidAya lenAra rAjakumAramAM utsAhaAsIla-De-luI Sheshi-de-Lul nAmanA vivecake AvA kAvyanuM eka ane vidAya ApanAra emanI patnImAM koI vIra nArIne chAje evo lakSa Direct from the Heart ApyuM che. A vidAya nAmanuM kathAgIta jusso che. vidAya sAthe joDAyelI vedanAnI lipi bhuMsAIne jANe vAMcIe tyAre eno ApaNe anubhava pAmIe chIe. AnaMdanA akSaro na racatI hoya ? vizvamAM rAjakumAra sidhdhArthanuM mahAbhiniSkramaNa prasiddha che. mahAbhiniSkramaNa eTale mahAnanI prApti mATe niSkramaNa nIkaLavuM te ! rAjakumAra sidhdhArthe jagatamAM vRdhdhatva ane mRtyu joyA ane tethI ja emaNe saMsArano tyAga karyo hato. jyAre prabhu mahAvIra- vardhamAnanuM abhiniSkramaNa atyaMta vIrala che. vIrala eTalA mATe ke temAM eka viziSTa paristhiti, bhAva ane prApti rahyA che. paristhiti e che ke potAnA vaDIlabaMdhu naMdIvardhananI anumati laIne rAjakumAra varSamAne saMsArano tyAga karavAno vicAra karyo che. paraMtu gRhatyAganI A maMgala ghaDIe koInI paNa upekSA ke avagaNanA na hatI; koInI paNa avahelanA ke anAdara na hatAM! saMsArano tyAga hato chatAM atyaMta virala paristhiti hatI. bhAva paNa devAM ? kyAMya rUdana ke niHsAsA na hatA. kyAMya vedanA, cIsa ke vikhuTA paDavAno vilApa na hato. rAjakumAra vardhamAnanA hRdayamAM tyAganA AnaMdano sAgara uchaLato hato, ane emanI patnI yodAnA hRdayamAM bhavya hetu mATe thato prabhunA saMsAratyAgane aMtaranA umaMgathI vadhAvavAno utkRSTa bhAva hato. Ama vidAya hovA chatAMya paristhiti sAva alaga, bhAva taddana bhinna ane prAptino Adarza keTalo UMco ! rAjakumAra vardhamAna mahela-nagaranI sImA pAra karIne mAtra akhaMDa vizvane ja nahIM paraMtu samagra brahmAMDane potAnuM nivAsasthAna banAvI rahyAM hatAM. potIkA parivAranA premabharyA saMbaMdhonA sImADA oLaMgIne cetana-acetana evI samagra sRSTine potAno parivAra banAvatA hatA. Ama, bhagavAna mahAvIranuM A abhiniSkramaNa e saMsAranI saghaLI sImA ane sarva baMdhanothI para thaIne mAnava AtmAnI svataMtratAnuM darzana karAvatuM virATa pagaluM hatuM. AvA samaye vikhuTA paDavAnI vedanAne badale mahAna prApti mATenuM teja pravartatuM hatuM. 51 zIrSaka heThaLanI A racanA-kathAgIta, e enA bhAva, enI bhASA, enI tAjagI ane enI viziSTatA mArA hRdayane sparzI gaI che. zrI zAMtilAla zAhanI racanAnA zabdo emanA hRdayamAMthI nIkaLatAM hatAM, ane te sIdhesIdhA zrotAjanonA hRdayamAM ogaLI jatAM hatAM. uttama zrI zAMnilAla zA. A kathAgItamAM eka visya ghaTanAne zaba karI che. AvA kAvyomAM upADa sauthI mahatvano hoya che ane evo upADa ahIM jovA maLe che. jANe teo ApaNane dIkSA levA jatAM mahAvIraprabhu ane bhaktibhAvathI 'vidAya' ApatI yodAnuM zabdacitra dorI ApatA na hoya? zrI zAMtilAla zAhanA A kAvyano upAya camatkRtipUrNa che. teo kahe cheH rAjapATa sahu tajI mahAvIra dIkSA levA jAya, bhaktibhAvathI devI yodA ApI rahyA vidAya ! saMsAratyAga karatAM mahAvIranuM citra ApyA pachIA kavinuM phokasa ghodA para paDe che. Ama kokasa badalanAM rahIne teozrI prasaMga AlekhananI sAthesAthe nATyAtmaktA sAthe che. samagra paristhiti bhAvakanI draSTi samakSa koI ghaTanA banatI hoya te rIte upasI Ave che. kara joDIne bolyA yodA, karajo supte prayAza ! AnaMdamaMgala gAI rahyAM, sau joka banI sulatAna ! svAmI! sukhe karajo prayAza ! vATa jue che duniyA sArI, enA tAraNahAranI, jIva jagatanA kare jhaMkhanA, jIvananA udhdhAranI, mAI mAtranA maMgala kAje, prema karajo prasthAna, svAmI! karajo sukhe prayANa. zA mATe thodA potAnA patinA prayANa paratve utsAhIta che ? enuM kAraNa eka ja che ke AkAzamAM lAkho tArAo che paNa pRthvI para to caMdramAno ja prakAza patharAya che. vizva puruSothI bhareluM che paNa ArAdhyadeva to eka ja che. samagra sRSTi enA tAraNahAranI rAha jue che tyAre prANI mAtranA maMgalane mATe rAjakumA2 vardhamAnane svAmI! karajo sukhe prayANa ! ema yazodA kahe che. saMgItane jIvana samarpaNa karanArA ane jaina tema ja ajaino saunA hRdayamAM potAnI prAsAdika racanAothI ciraMjIva sthAna meLavanAra sva. zrI zAMtilAla zAhanI prabhu mahAvIra viSenI 49/50 jeTalI bhagavAna budhdhanI mAoka saMsAranI vedanA joIne rAjukamAra vardhamAne saMsArano tyAga nathI karyo paraMtu emaNe saMsAranA zubha bhAvo joyA che. mAtA trizalA ane rAya sidhdhArthanA akhUTa premane pAmyA che. racanAo maLe che. paraMtu emanI A tamAma racanAomAM 'vidAya 'vaDIlabaMdhu naMdIvardhanano anupama baMdhuprema emaNe mANyo che. patnI yazodA ane putrI priyadarzanA pAsethI jIvananI prasannatAne pAmyA che. paNa teo have samagra sRSTinA zAzvata sukhane mATe saMsAra choDIne nIkaLyA che tyAre yazodA enA AnaMdane pragaTa karavAnI sAthe temanI sAthe saMsAra tyAga karI zakatI nathI eno vasavaso pragaTa kare che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 kavie yazodAno bhAva darzAvatAM kahyuM che ke, "mArA svAmI to vIrala prasaMga A kathAgItamAM pravAhI zailImAM pragaTa karyo che. pahADa trilokanA svAmI thaze." ane yazodA eno AnaMda anubhave che ane parathI jharaNuM rUmajhuma karatuM kalakala nAde vahetuM hoya tevo ahIM anubhava pote emanI sAthe saMyama jIvanamAM sahayogI thaI zakaze nahIM tenuM thAya che. prasaMgane zabdonI pIMchInA thoDAM lasarakAthI teo sarje che du:kha paNa anubhave che. yazodA AgaLa kahe che ke eka suMdara, bhAvamohaka kathA ! AthI ja A kathAgItamAM eka prakAranA AMsu nathI A apazukananA pulakita che muja prANa, vegano anubhava ApaNane thAya che. mAtra thoDI sIdhI sAdI paMktiomAM svAmI ! karajo sukhe prayANa ! koIpaNa jAtanA zabdAlaMkAra vinAnI racanA dvArA teo prabhu mahAvIranA pAmara chuM huM tema chatAM paNa vIrapuruSanI nArI, saMsAratyAganI ane yazodAnI tejasvitAnI abhUtapUrva ghaTanAno huM to nahIM paNa pagale pagale Avaze putrI tamArI ApaNane sAkSAtkAra karAve che. C 1/5, mahAvIra ko.opa. sosAyaTI, zaMkara lena, AziSa dya priyadarzanAne pAme uttama sthAna ! kAMdivalI (vesTa), muMbaI-400 067. svAmI! karajo sukhe prayANa. A paMktiomAM yazodAnuM vIra kSatriyANI tarIkenuM rUpa pragaTa thAya phona : 022 2807 8794. mo. 09820284281. che. zUravIra kSatriya puruSa saMgrAma khelavA jAya tyAre vIra kSatriyANI vartamAna jItavarane dhyAne kumu-kum kesaranuM tilaka karIne patine vidAya Ape che. jANe ke yazodA (anusaMdhAna pRSTha 49thI cAlu) ema kahetI hoya ke, "Apa to jagata vijetA cho ! jagata kalyANa arthe ApanuM A mahAbhiniSkramaNa che! Apa padhAro svAmI! ApanI je tuma Agamarasa sudhArase, sIMcyo zItala thAyajI; bhAvanAo, vicAro, kAryo ane puNyasmRti amane sadAkALa preraNA tAsa janama sukRtAratha jANo, sura nara tasa guNa gAyajI va. 4 Apaze.' 'pulakita che muja prANa" e paMktithI vAtAvaraNanI prasannatAno Agama=mAptavAvAmarthajJAna nibaMdhanam nama: vizvanA koIpaNa bhAvakane anubhava thAya che. 'vidAya' hovA chatAM kyAMya paNa kalpAMta ke Astika dharmamAM temanA dharmagraMthonuM AgavuM ane bahumAnabharyuM sthAna kAgAroLa ke kakaLATanathI. vasaMtanA khIlelAM gulamohara jevI AnaMdabharI hoya che. jaina dharmamAM pistALIsa (45) Agamo mAnavAmAM Ave che. prasannatA che. e pistALIsa Agamono samAveza caudapUrva, pannAsUtra, aMga, tyAra pachI yazodA kahe che tamArA pagale to huM AvI zakatI nathI upAMga, chedasUtra, mUlasUtra, bhASya, cUrNio ane TIkAomAM karavAmAM paraMtu ApanI putrI priyadarzanA jarUra ApanA pagale pagale Avaze Avyo che. jeNe A AgamarUpI sudhArasanuM rasapAna karyuM te samatA ane Apa tene evA zubha AzIrvAda Apo ! samyaktarUpI zItaLatAne prApta kare che. eno janmAro saphaLa thayo. A kavi, yazodAnI strIsahaja manovyathA darzAvatAM kahe che ke sukRtyanA kAraNe jenA guNo devatAo ane manuSyo gAya che. dIkSA mahotsava kAja hajAro nAcI rahyAM naranArI, sAhiba tuma pada paMkaja sevA nita nita ehi ja yAcuMjI, yAcuM chuM ke mane rAMkane dezo nahIM vIsArI, zrI jJAnavimalasUrisara bhAkhe, prabhune dhyAne mAMcajI. va. 5 jAo ! sIdhAvo! aMtaryAmI karavA jagata kalyANa ! prabhu mahAvIrane sAhibAnuM saMbodhana kare che ane samarpitatAnI - svAmI! karajo sukhe prayANa....! parAkASTA pada paMkaja pada=caraNa, paMkaja=kamaLa caraNakamaLonI sevA kArtika mAsanI kRSNa pakSanI dazamIno e zubha divasa hato ke jyAre nitya hara samaye samaye vAMcu chuM yAne mAMguM chuM. nitu nitu zabda para rAjA dAvana potAnA priya anuja vadhamAnanA dakSiA mahotsava mATe vajana mUkyuM che. prabhu tArAthI dUra nathI thavuM. jJAna=AtmA, kSatriyakuMDa nagarane zaNagAryuM hatuM. hajAro nara-nArI nAcI rahyAM hatAM vimala=nirmaLa, svaccha, zuddha, nirmala thayelA AtmArUpI AcArya ema tyAre yazodA vidAya letA patine eTaluM ja kahe che ke, tame bhale sukha kahe che, prabhunA dhyAnamAM lIna thayo. bahArathI aMdaramAM Avyo. bahAra prayANa karo paNa A rAMkane visarI jatA nahIM. prabhu bhakti karI ane aMdaramAM potAnA prabhu sAthe meLApa thatAM potAno ahIM kavie nArI sahaja manobhAva rajU karyo che. je hasate mukhe caitanya evo AtmA ujAgara thaI gayo. kavi jJAnavimalasUrinA A patine vidAya' ApatI vIra kSatriyANI jevI yazodAnA hRdayanI phUla nAnakaDA stavanamAM kavinI kAvyazakti ane tattvajJAnano subhaga saMgama jevI komaLatAno ApaNane paricaya karAve che. pratIta thAya che. * * * A rIte A kathA gItamAM AdaraNIya kavizrI zAMtilAla zAhanI 301, ramaNa pannA, subhASa roDa, vilepArle (IsTa). viziSTa dRSTi pragaTa thAya che. prabhu mahAvIranA jIvanano ananya ane muMbaI- 400 057. mobAIla : 09930495745. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53. eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka dIna duHkhIyAno belI | DaoN. AratI vorA [ dhArmika svabhAvanA AratIbahene lADanU vizvabhAratI vidyApIThamAM jena tattvajJAna ane sAhityamAM ema.e. karyuM. tyAra bAda temaNe 'jaina caityavaMdana sAhitya' viSaya para DaoN. kalAbena zAhanA mArgadarzanamAM pIeca.DI. padavI muMbaI yunivarsiTImAMthI prApta karI. teo aneka patromAM potAnA abhyAsa lekho tathA jJAnasatramAM paNa abhyAsapUrNa lekho lakhe che. ] zrI mahAvIrasvAmI jina stavana bhAvavAhI-hRdayasparzI-jJAnasabhara-kavikauzalyathI maMDita stavano-pUjAdIna-du:khIAno tuM che belI, tuM che tAraNahAra, stuti-caityavaMdana AdinI racanA karI madhyakAlIna gujarAtI sAhityane tArA mahimAno nahi pAra; samRdhdhi bakSavAmAM siMhaphALo arpaNa karyo che. jema saMskRtamAM rAjapATa ne vaibhava choDI, choDI dIdho saMsAra. tArA. (1) hemacaMdrAcArya tema prAkRta-dezI bhASAmAM jJAnavimalasUrinI nAmanA caMDakozio DaMsIo jyAre, dUdhanI dhArA pagathI nIkaLe, che. te Agama graMthonA jJAtA, vidvAna ane zIghra kavi hatA. vaividhyanI viSane badale dUdha joine, caMDakauzio Avyo zaraNe; dRSTie temanI kRtio kathAtmaka, tattvavicArAtmaka, bodhAtmaka, caMDakoziAne te tArIne, ghaNo kIdho upakAra. tArA. (2) stutyAtmaka ema badhA ja prakAranI jaNAya che. kAnamAM khIlA ThokyA jyAre, thai vedanA prabhune bhAre, | kavizrI gRhasthAvasthAmAM bhinnamAla zaheranA vatanI hatA. vIzA toya prabhujI zAMta vicAre, govAlano nahi vAMka lagAre; osavAla vaMzanA vAsava gotramAM vAsavazeTha ane kanakAvatI mAtAnA kSamA ApIne te jIvone, tArI dIdho saMsAra. tArA. (3) putra hatA. temanuM nAma nathamalla hatuM. temano janma vi.saM. 1694mAM mahAvIra mahAvIra gautama pukAre, AMkhothI azrudhArA vahAve, thayo hato. saM. 1702mAM tapagacchanA paMDita vinayavimalagaNinA kyAM gayA ekalA choDI mujane, have nathI koI zaraNuM mAre; ziSya dhIravimalagaNi pAse 8 varSanI uMmare dIkSA lIdhI. te samaye pazcAtApane karatAM karatAM, Upajyu kevaLajJAna. tArA. (4) 'nayavimala'nAma rAkhyuM. saM. 1748nA phAgaNa suda pAMcame saMDesaramAM jJAnavimala guruvayaNe Aje, guNa tamArA gAie thaine, AcAryanI padavI maLI ane nAma 'jJAnavimalasUri' sthApyuM. temanA thaI sukAnI prabhujI Ave, bhavajaLa naiyA pAra tarAve; 88 varSanA AyuSyamAM 80 varSano sudIrgha cAritra paryAya hato. temano araja svIkArI dilamAM dhArI, karaje vaMdana vArI. tArA. (5) svargavAsa vi. saM. 1872mAM khaMbhAta mukAme Aso vadi 4nA dine kavi zrI jJAnavimalasUri prabhAtakALe anazanapUrvaka thayo hato. kavi paricaya agharA zabdonA artha madhyakAlIna sAhityamAM vipula, vaividhyamaya ane kavitvapUrNa sarjana dIna-garIba, tAraNahAra-tAraka; tAranAra, vaibhava-ezvarya, samRdhdhi, mATe vikramanA 18mA saikAmAM thayelA tapagacchanI vimala zAkhAnA lagAre-jarApaNa; hejapaNa ,pazcAtApa-pastAvo, Upa-utpanna thayuM, jaina sAdhu kavi jJAnavimalasUrinuM pradAna noMdhapAtra gaNAya. temaNe seMkaDo sukAnI-nAvika, vaMdana-utkRSTa namaskAra, bhavajaLa-saMsAra rUpI samudra. (2; vivecana prArthanAnuM pratIka che je ArAdhanA mATe atyaMta preraka- prabhAvaka-prabaLa temanI kavitvazakti avarNanIya che. teo saMskRta ane gujarAtImAM mAdhyama rUpe sthAna dharAve che. racanA karatA. temanI gujarAtImAM karelI vipula racanAomAM temAM kavinI A racanA pAMca kaDInI che. temAM prathama kaDImAM prabhu vize, pAMDitya-bhakti uparAMta chaMda-alaMkAra AdimAM kavi kauzalyano paricaya bIjI-trIjI kaDImAM caMDakozio sarpa ane govALanA prasaMga varNavyA thAya che. kavino kavanakALa i.sa. 1682thI i.sa. 1718 sudhIno che. cothI kaDImAM gotama svAmInA vilApa ane kevaLajJAnano prasaMga jANavA maLe che. - darzAvyo che. jyAre aMtima kaDImAM kavi potAnuM nAma lakhI prabhune zrI mahAvIra svAmInA A stavanamAM prabhunA jIvananI keTalIka sukAnI thaI bhavajala pAra karAvavAnI vinaMtI kare che. A vize have ghaTanAo sAdI-saraLa-bhAvavAhI bhASAmAM varNavI che. zabdo saraLa ApaNe vistArapUrvaka joIe. hovAthI bhakto sahaja rIte smaraNamAM rAkhI kaMThastha kare che ane AtmAne arthaH prathama kaDImAM kavi jaNAve che ke dIna-du:khI mATe prabhu ja AnaMdanI anubhUti karAve che. stavananA upAsyadeva zrI vItarAga eka sahAro che. prabhu ja tAraka-tAraNahAra che ane teno aparaMpAra paramAtmA tIrthaMkara che. stavana e bhaktanI laghutA-vizvAsa- zraddhA- mahimA gAyo che. prabhu rAja parivAra dharAvanAra vaibhavI jIvananA svAmI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 hovA chatAM saMsAranA bhautika sukhono tyAga karI dIkSA dhAraNa karI ane mokSamArganI khojamAM cAlI nIkaLyA. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka gUDhArtha : dIna arthAta garIba ane lAcAra, du:khI arthAta sukhano abhAva hoya tevA lokone koInuM rakSaNa hotuM nathI. samAjamAM mAnamaratabo ke AvakAra hoto nathI, tevA lokone to phakta eka prabhuno AdhAra-sahAro hoya che he prabhu! tuM ja amAro beDo pAra karanAra belI che ne tuM ja tAraNahAra che. tArA AdhAre ame bhavasamudra pAra karI zakIe tevI araja che.' AvI vinaMtI karatA bhakti kahe che ke, 'AvA aparaMpAra mahimAvaMta tArA guNa gAvA huM to asamartha chuM. tAro mahimA jeTalo karIe teTalo ocho ja che. tArI tole Ave tevo koI A jagatamAM che ja niha. tAro joTo jaDavo muzkela che.' prabhuno janma rAjavI kuLamAM thayo hato. aDhaLaka sukhanA svAmI thaIne bharapUra aizvaryamAM mahAlI zake tema hatAM. bhogapabhoganI vipula sAmagrI hovA chatAM prabhue vaibhava ane rAjapATa choDI cAritrya grahaNa karyuM. kAraNake nika sukhonI bhItaramAM mahAna zokarUpI agni pracaMDa jvAlArUpe rahelo che. atyaMta vaibhava ane AsaktibharyA jIvana pachI asaMkhyAtA varSo sudhI tenI kAramI zikSA bhogavavI paDe che te tIrthaMkaranA jIvane samajAI jAya che. saMyogothI sukhano AbhAsa-bhramamithyAkalpanA thAya che. bAkI sAcuM sukha to AtmAnA UMDANamAMthI utpanna thAya che. bhautika sukha sajAbhaMgura ane AtmAnuM adhaHpatana ka2nA2 che. jyAre Atmika sukha avinAzI ane AtmAno utkarSa karanAra che. saMsAra kuMDa-kapaTathI khadabade che. tethI tenI mohamAyA choDIne AtmakalyANanA pavitrapaMthe prayANa karavuM ja hitakArI che. Ama prabhue bhautika ane Atmika avasthA vacceno bheda jaNAvI sAro mArga ciMdhyo. artha: bIjI kaDImAM kavie caMDakoziyA sarpanuM dRSTAMta ApI samajAvyuM che ke pUrvabhavanA krodhAdi kAryo bIjA bhavamAM paNa sAthe ja Ave che ane uttarottara vadhatA jAya che. jyAre dRSTividha sarve prabhune DaMkha dIdho tyAre temAMthI dUdhanI dhArA vahevA lAgI. te joI sarpa vismaya pAmI gayo. prabhue tene pratibodha ApI tenA para upakAra karI teno udhdhAra karyo. eprila, 2013 dIdhA. prabhu to aDola avasthAmAM ja UbhA rahyA. tIvra jhaMkhanA kAraNe prabhunA pagamAMthI vAtsalya ane karUNA samI dUdhanI dhArA vahevA lAgI. te joI sarpa hataprabha thaI prabhunA saumya svarUpane jovA lAgyo. tyAre ke caMDakauzika baudha pAma, baudha pAma.' evA zabdo sAMbhaLI sarpane jAtismaraNa jJAna thayuM. krodhanA kAraNe potAnI avadazA joI tene pazcAtApa thayo ane prabhunA zaraNe thaI AjIvana anazana AdaryuM. koInA para paNa potAnI dRSTi na paDe te mATe aMtarmukhI banI, mukha daramAM rAkhI, zAMta bhAve sthira thayo. prabhunI kSamAnA amRta sAme krodhanA jheranI hAra thaI. prabhunA anupama samatAyogathI prabhAvita thaI sarpa zaraNe Avyo. sarpe samatAbhAva rAkhI dhora vedanA sahana karI ane samAdhibhAve mRtyu pAmI devalokamAM devaparNa utpanna thayo. prabhune sarpe DaMkha dIdho tyAre dUdhanI dhArA chUTI te vize vidvAnonI kalpanA che ke prabhuno vAtsalyabhAva-mAtAno saMtAna pratyeno hoya tevo-hovAthI zarIramAMthI dUdha nIkaLatuM hatuM. tIrthaMkara bhagavaMtonA atizayanA kAraNe temanuM lohI sapheda raMganuM hoya che. prabhu evA vItarAgI hoya che ke temanA raktamAM paNa rAgano ratumaDo raMga hoto nathI. gUDhArthaH caMDakoziyo sarpa rUpe utpanna thayuM. pUrvabhavamAM te tApasa hato. pUrva bhavanI Asakti ane krodhanA saMskAra laIne ja Avelo krodha eka bhayaMkara kaSAya che. jene analanI upamA ApavAmAM AvI che. te jenA aMtaramAM pragaTe tenA Atmika guNo baLIne bhasma thaI jAya che. krodhanI AMdhImAM vivekadIpaka bujhAI jAya che. sarve pUrvabhavamAM sAdhu rUpe ugra tapasyA karelI jenA phaLasvarUpe, tene labdhi maLelI paNa krodhanA kAraNe viparIta pariNamI hatI. kavi udayaratne kahyuM che ke 'krodhe kroDa puravataNuM, saMjama phula jAya.' sarpanA krodhathI te pradeza verAna thaI gayelo, paNa prabhune bhaya kevo ? te to tenA kaSAyAtmAne sudhAravA uddhAravA tenA dara pAse ja kAusagga karavA UbhA rahyA. prabhune jotAM ja sarve potAno badho krodha bhego karI prabhunA caraNe uparAuparI haMsa arthaH trIjI kaDImAM kavie govALe prabhunA kAnamAM khIlA ThokyA te prasaMga varNavyo che. jyAre govALe krodhanA AvezamAM potAnA baLado na jaDyA tyAre prabhunA kAnamAM khIlA ThokyA. prabhune asahya vedanA thavA chatAM prabhu govALane doSita na gAtAM potAnA karmanA prabhAve ja A banyuM che tema mAnI govALane kSamA ApI. kSamA e krodhanuM mAraNa che ema darzAvI prabhue aneka jIvone kSamA ApI saMsAramAMthI teono uddhAra karyo. guDhArtha : prabhuno AtmA pUrvanAM 18mA bhave tripuSTha vAsudevanA rUpe hato tyAre eka avasare zayyApAlakane pote nidrAdhIna thAya tyAre saMgIta baMdha karavA jaNAveluM; paNa tene mAlikanI AjJAnI vismRti thaI gaI tyAre jAgRta thatAM ja temane tIvra roSa pragaTa thayo. tenA kAnamAM ga2ma kareluM kathi2 reDavAno hukama karyo je prasaMge zayyApAlaka maraNane zaraNa thayo. A prasaMga tripRSTha vAsudevanI tIvra viSayalolupatA ane tIvra kaSAya jevA AtmadoSa darzAve che. AvuM krUra kRtya karatAM tenA dilamAM arerATI ke kaMpArI paNa na hatI. potAnI sattAno madagarva hato. A badhA pApanuM kAraNa indriya sukha ja hatuM. vitha sAya aLava arthAta indriyonA asaMyamathI kAyabhA-hiMsakabhAva yoganA viparIta vyApAro cAle che ane navA karmabaMdhananI zRMkhalA cAlu ja rahe che. AvA ugra pApanA pariNAme govALe kAnamAM khIlA ThokyA tyAre prabhune asahya pIDA thaI. prabhunA upasargo paikI A sauthI bhayaMkara upasarga hato. chatAM prabhu mauna sAdhanAmAM lIna rahyA. ATaluM thayA chatAM prabhue govALano vAMka na kADhatA potAnA nikAcita karmo khapAvavAnA ja che ema jANI sTeja paNa pratikAra na karyo. prabhuno kSamAbhAva uttama hato. kSamA vIrasya bhUSaLam - kSamA vIranuM bhUSaNa che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka | 55 karmanI majabUta jaMjIro toDavAno A uttama upAya che. AvI pIDAdAyaka e pAMcamuM paramajJAna che. te thatAMnI sAthe ja kevaLadarzana paNa thAya che. ghaTanA pachI paNa prabhu nirvikalpa dazAmAM masta banI kaparI paristhitine kevaLI traNe lokanuM-traNe kALanuM-sUkSma-bAdara-dareka paryAya- badhuM ja pAra karI gayA. A ja tAttvika nirjarAno mArga che. prabhue bAhya du:khanI joI-jANI zake che. tyAra bAda bhavabhramaNa-saMsAracakra- bhavATavimAM caramasImAne vaTAvIne mohane mAta ApI. game tevA dhuraMdhara hoya paNa bhaTakavAnuM baMdha thaI jAya che ane muktinI prApti thaI zake che. kevaLIne karmanI sattA pAse sahune pAmara banavuM paDe che. karma koIne choDatuM nathI. te ja bhave mokSa thAya che. AtmA AtmAnaMdamAM ramaNa karato sidhdhakarmano kAyado badhe ja niSpakSa-aTala-suvyavasthita cAle che. tyAM koInI buddha-mukta thaIne siddhazIlA para sadAne mATe sthiratA prApta kare che. lAgavaga cAlatI nathI. AvA prasaMga parathI bodha maLe che ke tIvra karmabaMdhana arthaH aMtima kaDImAM kavizrI jJAnavimala prabhunA guNalA gAtAM na karavA. pUrvakarmanA pratApe prabhu jevAe paNa verano badalo cUkavavo prabhune vinaMtI kare che ke "he prabhu! ame tamArA guNo gAIne tamArA ja paDe che. prabhue AtmadarzanamAM potAno doSa joyo ane AjJAne jevA banI zakIe, prabhu tame sukAnI thaIne Avo ane amArI jIvanabAMdheluM karma jJAne karI khapAvI dIdhuM. rUpI naiyAne A bhavasAgarathI pAra karAvI Apo. mArI ATalI araja artha: kavie cothI kaDImAM gautamano vilApa-pazcAtApa ane ure dharajo to ja mAro udhdhAra thaze. huM tamane vAraMvAra vaMdana karuM chuM." kevaLajJAna vize jaNAvyuM che. zrI gautama svAmI prabhunA prathama gaNadhara gUDhArtha paramAtmA jagatanA sarva jIvomAM uttama che. temanAmAM daza hatA. prabhu mahAvIranA nirvANa samaye te bAjunA gAmamAM devazarmAne viziSTa koTinA guNo rahelA hoya che. teo paropakAra kare che. temanAmAM bodha ApavA gayelA. prabhunA nirvANa vize jANIne gautama vilApa svArthanI pradhAnatA kyAre paNa hotI nathI. temane hInapaNAno abhAva kare che ke, "he prabhu! tame mane ekalo choDI kema cAlI nIkaLyA? huM hoya che. teo aucityapUrNa kriyA karI zake che, temAM haMmezA phaLa prAptine have konA AdhAre rahIza ? mithyAtvInuM jora vadhaze to koNa saMbhALaze? pAme che. teo aparAdhInA aparAdhane kSaNamAtramAM bhUlI zake che. kRtajJa pAMcamA ArAmAM duHkha Avaze tyAre koNa badhAno udhdhAra karaze?' hoya che, koInA nAnA evA upakArane paNa bhUlatA nathI. teomAM prabhu parano gautamano rAga temane vilApa karAve che tyAre ekAeka deva-gurunuM bahumAna hoya che. teomAM svanA guNa ane paranA doSo gotamane khyAla Ave che ke prabhu to vItarAgI hatA ane huM ja rAgI pacAvavAnI zakti hoya che. AvA guNavAna paramAtmA guNagAna karatAM hato e vAta samajAvavA mATe ja prabhue mane dUra mokalyo hato. pachI kavi sahune evA guNanI prApti thAya tema kahe che. sAthosAtha prabhune teo khUba pazcAtApa kare che. jevo rAgano pAtaLo taMtu tUTe che ke sukAnI thaI saMsArarUpI samudrathI tArI devAnI vinaMtI kare che. saMsAra gautamane kevaLajJAnanI prApti thAya che. ane samudramAM ghaNe aMze sAmyatA hovAthI zAstrakAroe saMsArane gUDhArthaH zrI gautamasvAmIne dvAdazAMgInuM saMpUrNa jJAna thatAM gaNadharanI samudratulya kahyo che. saMsAra janmajarA rUpI khArA pANIthI bharelo che. padavI maLe che. prabhu mahAvIra yogImAMthI ayogI banyA- cAra aghAtI saMsAramAM Dagale ne pagale AvatI Apattio supere jIvananirvAhamAM karmono nAza karI prabhu nirvANa pAmyA tevA samAcAra sAMbhaLI aDacaNarUpa che. saMsAramAM roga-zoka-saMtApa jIvane pIDA Ape che gautamasvAmI vihvaLa thai vilApa karavA lAgyA. tyAre tenA manamAM ane krodhAdi kaSAyo jIvanI zAMti ane samAdhine naSTa kare che. AvA jhabakAro thayo ke huM rAgI hato tethI ja A rAga mArA kevaLajJAnamAM saMsArane pAra karavo kaThina che; paNa jo prabhu Apa sukAnI banIne bAdhA svarUpa che. teo prabhu para khUba ja mohAsakta hatA. te rAga- Avo to mArI jIvananAvaDI bhavajaLathI pAra tarI jAya. tethI he prabhu moha ja kevaLajJAnamAM aDacaNarUpa che. have temane prabhunI vAta samajAI. Apa mArI arajIne dilamAM dharI lezo to mAro beDo pAra thaI zakaze. prabhu kahetA hatA ke samaye poyama ma pamAyaNa arthAt eka kSaNa mAtrano he prabhu! Apane vAraMvAra vaMdana karI vinaMtI karuM chuM ke mArI araja paNa pramAda na karavo. mArA pratyeno rAga tamane mukta thavA deto nathI. uramAM dhAraNa karazo. Apa jevA saMpUrNa guNonA dhAraka paramAtmAnI bAkI tamArI sidhdhagati to nakkI ja che. jevo gautamasvAmIne prabhunI stavanA bhaktithI mAruM parama kalyANa thAo. vAtano artha samajAyo ke tarata ja temane kevaLajJAna thayuM. rAga paNa zrI jJAnavimalasUrinI A eka laghu ane saraLa kRti che. bodhaprada eka prakArano moha ja che. jarA jeTalo kaSAya paNa AtmAne saMsAramAM stavana che jemAM zrI mahAvIranA jIvananA amuka prasaMgo vaNAyelA che. jakaDI rAkhe che. tethI ja kaSAyane saMsArano vadhAranAra kahyo che. mohano caMDakoziyo pUrvabhavanA krodhakaSAya sAthe laIne Ave che. prabhunI kSaya e ja mokSa che. kevaLI paramAtmAoe mohanIya karmano sarvathA avarNanIya kSamA teno udhdhAra kare che. aMtaHkaraNamAM jyAM sudhI kSaya karelo hovAthI teo saMsAranA koIpaNa bhAvamAM levAtA nathI. kaSAyabhAva paDyo hoya tyAM sudhI cetanya pragaTa thaI zakatuM nathI. vartamAna zrI gautamasvAmIne pArAvAra pazcAtApa thayo ke prabhue kahelI nAnIzI samaye koI khAsa kAraNa na hoya chatAM pUrva bhavanA koI utkRSTa nimitto vAta paNa teo prabhu pratyenA mohanA kAraNe samajI zakatA na hatA. maLI jatAM ghaTanA AkAra le che. prabhunA kAnamAM khIlA ThokavAnuM mukhya jevo rAgano taMtu tUTyo ke kevaLajJAnanI prApti thaI gaI. rAga uparathI kAraNa govALanuM pUrvabhavanuM vera ja hatuM. tyAre mahAvIre potAnA karmanuM mITho ane aMdarathI AtmAne pholI khAnAra mahAna zatru che. kevaLajJAna (vadhu mATe juo anusaMdhAna pRSTha 58muM) Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 6 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 durlabha bhava lahI dohyalo. | DaoN. pArvatI khIrANI [DaoN. pArvatIbahena birANIe zrAvaka kavi RSabhadAsa kRta 'jIvavicAra rAsa' para saMzodhana karI pIeca.DI.nI padavI prApta karI che ane saMskRta viSaya sAthe ema.e. karela che. teo jUnI hastaprata lipivAMcananA kAryamAM rata che. bRhad muMbaI vardhamAna jaina mahAsaMgha saMcAlita "mAtuzrI maNIbena mANasI bhImazI chADavA dhArmika zikSaNa baoNrDa"nA pramukha che.] durlabha bhava lahI dohalo re, kaho tarIke keNa upAya re; prabhujIne vInavuM re. zailIvALI lAlityasabhara kAvyaracanAone kAraNe 'laTakALA" upanAmathI samakita sAco sAcavuM re, te karaNI kima thAya re, prabhu. 1. prasiddha hatA. saM. 1754 thI 1783 sudhInA gALAmAM emanI racAyelI azubha moha je meTIye re, kAMI zubha prabhune jAya re; prabhu. racanAo prApta thAya che. e uparathI siddha thAya che ke kavi vikramanI nirAge prabhune dhyAIe re, kAMI to viNa rAme kahevAya re. prabhu 2. 18mI zatAbdImAM thaI gayA che. . nAma dhyAtA jo dhyAIe re, kAMI prema vinA navi tAna re; prabhu. emanI racanAomAM mukhyatve 'narmadAsuMdarI rAsa', 'harivAhana moha vikAra jiMhA tihAM re, kAMI kima tarIke guNa dhAma re. prabhu 3. rAjAno rAsa', 'puNyapAla rAsa', 'ratnapAla rAjAno rAsa', 'mAnatuMgamoha baMdha ja baMdhIo re, kAMI baMdha jihAM nahi soya re; prabhu. mAnavatI rAsa', 'guNasuMdarI rAsa', Adi kRtio maLe che. emanI karmabaMdha na kIjIye re, karmabaMdha gaye joya re. prabhu 4. covIzInA kAvyo eTale paramAtmA joDenI anAdikALa maitrInuM smaraNa tehamAM zo pADa caDhAvIyo re, kAMI tume zrI mahArAja re; prabhu. ane pramANa che. viNa karaNI jo tArazo re, kAMI sAcA zrI jinarAja re. prabhu 5. kavi kaTAkSa, vakrokti (niMdA stuti karavAvALo alaMkAra) ane prema magananI bhAvanA re, kAMI bhAva tihAM bhavanAza re; prabhu. vyAjastuti alaMkAra mATe prakhyAta che. vyAja stuti eTale jyAM niMdA bhAva tihAM bhagavaMta che re, kAMI uddezya AtamasAra re. prabhu 6. dvArA stuti athavA stuti dvArA niMdA hoya tevo alaMkAra. puraNaghaTAbhaMtara bharyo re, kAMI anubhava anuhAra re; prabhu. je covIzInI nIcenI paMktio vAMcatA khyAla Ave cheAtamadhyAne olakha re, kAMI tarasyuM bhavano pAra re. prabhu. 7. 'sunijara karazo to varazo vaDAI, sukahIze prabhune laDAI, vardhamAna muja vInatI re, kAMI mAna jo nizadina re, prabhu. tuma amane karazyo moTA, kuNa kaheze prabhu tamane khoTA re.' mohana kahe manamaMdire re, kAMI vasIyo tuM visavAvIza re. prabhu 8. sevaka para kRpAdRSTi karavAthI svAmIno yaza ja gavAze, prabhunI agharA zabdanA artha : koI niMdA nahi kare emane khoTA nahi mAne enI khAtarI ApavA 1. samakita-sudeva, suguru ane temanA dvArA prarUpita nava tattva Adi uparokta paMkti lakhI che. sudharma pratye yathArtha zraddhA karavI te. vItarAgI evA kevaLI bhagavaMte prastuta stavanamAM paNa pAMcamI kaDImAM vyAjastuti ke vakroktinuM darzana je vastunuM jevuM svarUpa kahyuM che te yathArtha jANIne tenA para zraddhA thAya che. rAkhavI. 'tehamAM zo pADa caDhAvIyo re, kAMI tume zrI mahArAja re; prabhu. 2. puraNaghaTAbhaMtara-AtmArUpI ghaDo pUrNa bharelo che. viNa karaNI jo tArazo re, kAMI sAcA zrI jinarAja re. prabhu 5. 3. anuhAra-emanI jema, anukaraNa. ahIM paNa prabhune jANe upAlaMbha na ApatA hoya ke karmabaMdha toDavA kavino paricaya : mATe amAre ja mahenata karavAnI hoya to temAM tame zuM upakAra karyo ? prastuta stavananA racayitA mohanavijayajI mahArAja sAheba che. ame kAMI ja prayatna na karIe ne tame mane tArI do to ja tame sAcA pUjya zrI tapagacchanA vijayasenasUri paraMparAmAM thayelA rUpavijayajInA ziSya bhagavAna cho. che, je vakrokti ke upAlaMbha sabhara vaktavya mATe prakhyAta hatA. viziSTa Ama kavinI AgavI chaTA prastuta stavanamAM paNa caritArtha thAya che. racanA varSa: aDhAramI sadImAM racAyela A stavananI cokkasa saM. che, e bhava eLe na jAya e mATe kavi prabhu pAse vinaMtI kare che ke prApta nathI thaI. koIpaNa rIte A bhava taravo joIe eno upAya batAvo. jo taravA bhASAzailI : madhyakAlIna uttaravartI gujarAtI bhASAnI chAMTa che. mATe samakita e sAco upAya che to ene meLavavA ane meLavIne apabhraMza, deza ja Adi zabdono prayoga thayo che. zabdAnuprAsa, alaMkAra sAcavavA zuM kArya karavuM joIe. AgaLa vadhatAM kavi kahe che ke azubha tathA prabhu sAthe vArtAlApa karatA hoya e prakAranI zailI che. (aprazasta) mohane dUra karIne prabhu pratyeno zubha bhAva karavo joIe. stavana kAvyasAra : durbha evo mAnavabhava khUba muzkelIthI maLe rAga eka mohano ja prakAra che, paNa rAga vagara prabhunuM dhyAna thaI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 zake ? arthAt prabhu pratye rAga hoya to ja prabhunuM dhyAna dharI zakAya che. nAmamAtrathI dhyAna kevI rIte dharAya ? prabhu pratye prema hoya to ja mastImAM DUbI zakAya. jyAM tyAM cotarapha mohano vikAra chavAyelo che. to evA mohamAMthI ta2Ine guNadhAma (siddha sthAna)mAM pahoMcI zakIe enA mATe karma bAMdhavAnuM aTakAvI do. karmabaMdha aTakI jAya to tarI javAya. ApaNe ja karmabaMdhana toDavAnA che to bhagavAne emAM zuM upakAra karyo ? ApaNe kAMI ja na karIe ane bhagavAna ApaNane tArI de to ja te sAcA bhagavAna kahevAya. chatAMya premamAM magna thavAnI bhAvanA ja bhavanAza karanArI bane che. bhAvathI ja bhagavAna prApta thAya che. arthAt bhAva che tyAM bhagavAna che. AtmAno sAra prApta karavAno uddezya hoya to bhAvathI ja bhagavAna banI javAya. Apo AvyaMtara AtmarUpI gho guNathI bharelo che paNa eno anubhava karavo hoya to bhagavAnanI kriyAnuM anusaraNa karavuM joIe. AtmadhyAnane oLakhIne dhyAna karazuM to bhavapAra thaI javAze. ke vardhamAna, bhagavAna mahAvIra mArI A vinaMtIne rAtadina mAnapUrvaka svIkAraje to huM tuM mArA manamaMdiramAM AvIne vizvAsapUrvaka sthAna laI zakIza. ema mohanavijayajI mahArAja sAheba eTale ke kavi A pramANe kahe che vivecana : durlabha evA manuSyabhavanI sArthakatA kevI rIte karavI enA upAya batAvyA che. A stavananI zarUAtamAM ja mAnavabhavane durbhala batAvyo che. bhagavAna mahAvIre zrI uttarAdhyayana sUtranA trIjA adhyayanamAM cAra aMganI durlabhatA batAvI che. cattAri paramaMgANi dullahANahi jaMtuNo / mANusatta sUI saddhA saMjamammiya vIriyaM / / prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka zrI uttarA. a. 3, gAthA-1. arthAt A saMsAramAM prANIo mATe cA2 52ma aMga durlabha che. 1. manuSyabhava, 2. dharmazruti, 3. dharmazraddhA ane 4. saMyamamAM parAkrama. ahIM sauthI pahelA manuSyapaNAnI durlabhatA batAvI che tethI sUtranI TIkAmAM mAnavabhavanI durlabhatA spaSTa karavA mATe 10 dRSTAMta batAvyA che. mahAdurlabha manuSyabhavanA dRSTAMta A pramAI che-1. colaka, 2. pAzaka, 3. dhAnya, 4. dyuta, 5. ratana, 6. svapna, 7. cakra, 8. karma, 9. yuga ane 10. paramANuM. A darza duSTAMtanI chaNAvaTa khUba ja suMdara rIte zrI uttarAdhyayananI TIkAmAM karavAmAM AvI che. ahIM vistArabhayane kAraNe mAtra sAra prastuta che... 1. collaka-cUlAnuM dRSTAMta. cakravartI cha khaMDanA dhaNI hoya che. jemAM 32 hajAra dezanA 96 kroDa gAma hoya che. to tenA gAmamAM keTalA cUlA (rasoDA) hoya ? have koIne prathama cakravartInA cUle jamavAnuM hoya ane pachI enI prajAnA dareka cUle jamavAnuM hoya to pharI cakravartInA cUle jamavAnuM kyAre maLe ? AkhA bhava daramiyAna ekAda rAjyanA ghara pate athavA na paNa pate to 32 hajAra deza kevI rIte pate ? kadAca 57 koI devanI sahAyathI ke vaikriya rUpo dvArA AkhA bharata kSetranA gharomAM jamI Ave evuM bane paNa manuSya janma punaH prApta karavo muzkela che. 2. pAsaka-pAsAnuM daSTAMta. koIe ramatamAM kaLavALA pAsAno upayoga karIne eka mANasanuM badhuM dhana paDAvI lIdhuM hoya ane te dhana pAsAnI ramatathI pAchuM meLavavuM jema muzkela che ema mAnava bhava durlabha che. 3. dhAnya-lAkho maNa dhAnyanA DhagalAmAM thoDA rAInA dANA bheLyA hoya e pAchA meLavavA koI gharaDI DozIne besADI hoya to te dANA kyAre meLavI zake ? ema manuSyabhava meLavavo muzkela che. 4. dhRta-jugAra eka rAjayanA rAjamahelamAM 1008 staMbha hoya ane te dareka staMbhane 108 hAMso hoya te dareka hAsane jugAramAM jItavAthI rAjya maLe tema hoya to e rAjya kyAre maLe? ema mAnavabhava durlabha che. 5. ratna-mUThIbhara ratno sAgaramAM paDI jAya ene pAchA meLavavA jema muzkela che ema mAnavabhava durlabha che. 6. svapna-koIne rAjyanI prApti thAya evuM svapna AvyuM hoya ne phaLa rUpe rAjyanI prApti thAya evuM svapna lAvavAno bIjo mANasa prayatna kare to zuM evuM svapna AvI zake ? ema mAnavabhava durlabha che. 7. cakra-staMbhane mathALe 8 cakra ne 8 praticakra pharatAM hoya tenA para eka pUtaLI cakkara pharatI hoya, staMbhanI madhyamAM trAjavuM hoya tenI nIce telanI kaDAI UkaLatI hoya tyAM trAjavAmAM UbhA rahIne nIce paDatA pratibiMbane AdhAre bANa mArIne pUtaLInI DAbI AMkha viMdhavAnuM kAma koI ekAda ja karI zake. ema mAnavabhava meLavavA koIka ja saphaLa thaI zake. 8. kurma-kAco-eka gIcogIca sevALathI bharelA taLAvamAM pavanathI bAkorUM paDyuM tyAM nIce rahetA kAcabAe nirabhra AkAzamAM rahelo pUnamano cAMda ne TamaTamatA tArAnuM dRzya joyuM. A adbhuta dRzya potAnA parivArajanone batAvavAnuM mana thayuM. te parivArajanone bolAvavA gayo eTalI vAramAM to peluM bAkorUM pUrAI gayuM. pAchuM kyAre tyAM bAkarUM paDe sAthe pUnamano yoga, nirA AkAza jevA maLe ? e ja rIte manakhAdeha, maLavo muzkela che. 9. yuga-dhAro ke asaMkhyAtA yojanavALA samudranA eka cheDethI dhoMsarI (baLadagADInA baLada para rakhAtuM gADAnA AgaLanA bhAganuM lAkaDuM) rAkhavAmAM Ave ne bIjA cheDethI enI khIlI nAMkhavAmAM Ave ane e baMne vahetA vahetA ekabIjAmAM maLI jAya e vAta jema durlabha che ema mAnavabhava maLavo durlabha che. 10. paramANu-eka staMbhanuM bArIka cUrNa eka bArIka bhUMgaLImAM bharIne eka parvata parathI koI deva tene phUMka vaDe cotarapha phelAvI de pachI e cUrNanA badhA paramANu bhegA karI pharI staMbhanuM nirmANa karavuM jema duSkara che ema A mAnava bhava maLavo mahAduSka2 che. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 A badhA dRSTAMtano sAra e ja che ke khUba muzkelIthI maLelo ane guNasabhara banAvavA mATe suMdara vinaMtI karI che. AjIjI karI che. mAnavabhava veDaphAI na jAya enuM dhyAna rAkhavAnuM che. je vAta kavie namra anurodha karyo che. * * * durlabha bhava lahI dohalo re' caraNa dvArA karI che. jeThavA nivAsa, paloTa naM. 448, kiMgsa sarkala, mATuMgA (senTrala relave). Avo durlabha manuSyabhava bhavasAgaramAM taravA mATe naukA jevo che. muMbaI-400 019. Teliphona : 022 2401 1657. paraMtu eno sukAnI barAbara hoya to ja kinAre pahoMcAya, nahi to dIna duHkhIyAno belI manuSyabhava veDaphAI jAya. e sukAnI eTale samakita ke samyak dRSTi jenAthI sAcuM darzana thAya, AtmAnI sAcI oLakha thAya ne bhavasAgara (anusaMdhAna pRSTha 55thI cAlu) tarAvI de. samakitane ratna paNa kahevAya che. mATe e ratnane sAcavavA phaLa bhogavavAnuM samajI zAMtabhAve svIkAryuM ane govALa karmonI zuM karavuM ema paNa prabhune pUchayuM che. enA upAya rUpe kahe che mohane udIraNA-kSaya karavAmAM nimitta banyo. tIvra pazcAtApathI pApImAM pApI dUra karavo joIe. ahIM pAchuM kavine ema thAya che ke moha ekadama dUra jIva paNa pAvana banI zake che. jainazAsana to dareka bhavya jIvane kema thaI zake ? eTale kahe che ke azubha moha dUra karIe paNa prabhu paramAtmA banavAno adhikArI mAne ja che. te mATeno pracaMDa puruSArtha pratyeno moha zubha che mATe rahevA devAno. rAga e mohane kAraNe thAya AtmAno hovo jarUrI che. badalo levo ke na levo tenA karatAM paNa che. paNa rAga vinA prabhubhakti kevI rIte thaI zake ? prabhu pratye rAga badalo cUkavavo mahatvapUrNa banI jAya che. kAraNake tenA nimitte pUrva hovo e kavinA mate yogya che. (hakIkatamAM prabhu pratye rAga nahi karma vipAkonuM vadana thAya che ane navA baMdhAtA karmonI zRMkhalA tUTe che pramodabhAva hoya che.) nAmamAtrathI dhyAna na dharI zakAya. prabhu pratye ane AtmAnI unnati thAya che. A baMne prasaMgo roSa upara toSa, prema hoya to ja enA pratye lAgaNI janme che ema kavinuM kahevuM che. krodha upara kSamA, dAnavatA upara mAnavatAno jayaghoSa guMjato kare che. mohano vikAra to cAre tarapha chavAyelo che. prabhu pratyeno prema vikAra gautamasvAmI rAgI maTI virAgI banyA. rAga paNa mokSamArgamAM bAdhaka nathI. tethI guNonA dhAma evA prabhune prApta karavA athavA siddhomAM che. tevo bodha paNa stavanamAM prApta thAya che. potAnA doSonuM darzana sthAna prApta karavA mohano baMdha thato aTakAvavAno che. mohanIyakarma karavuM ane bIjAnA guNonuM darzana karavAthI jIva dareka paristhitimAM baMdhAvavAnuM aTakI jAya to tarI javAya. samatA dhAraNa karI zake che. jenA vaDe te avaguNo dUra karanArI parama pAchA vakrokti rUpa kaTAkSa karatA kavi prabhune kahe che-ame ja karma auSadhi banI karmanA bhukkA bolAvI zake che. prabhue pUrvakarmanA DheranA toDavAno puruSArtha karIe emAM tame zuM moTI dhADa mArI? ame kAMI Dhera kSaNavAramAM nAza karyA tevo parokSa bodha A stavanamAM prApta thaI na karIe ne ema ja beThA rahIe, puruSArtha vagara ja amAro uddhAra zake che. karo to tame sAcA jinarAja gaNAva. A stavanane guNotkIrtana stavana kahI zakAya. A stavana ekadama chatAMya ame to premamAM magna thaIne bhAvathI tamArI bhakti karIzuM. saraLa bhASAmAM tema ja madhura zabdo, gaMbhIra Azaya ane arthapUrNa kahyuM paNa che ne ke 'bhAve bhAvanA bhAvIe bhAve dIje dAna, bhAve dharma hovAthI lokapriya banyuM che. temAM bhAvanI ane bhASAnI sacoTatAArAdhIe, bhAve kevaLajJAna." arthAt bhAvathI ja ame bhagavAnanA padane saraLatA-madhuratA-prAsAdikatA-laya-DhALa-saMvedanAnI utkaTatA kavinI prApta karI laIzuM. paNa e mATe e lakSa ke uddezya rAkhavo jarUrI che. kavitva zaktino paricaya karAve che. A racanAmAM geya tattva-ojasaguNa ApaNo aMtarAtmArUpI ghaTa siddha bhagavAnanI jema ja guNothI pUrNa vartAya che. alaMkAra Ayojana ane prAsa kavinI pratibhA darzAve che. bharelo che paNa enA para AvaraNa hovAthI oLakhI zakAto nathI. e temAM rahelo uttama bodha aMtaHkaraNamAM abhUta AnaMda pragaTAve che. anubhavathI ja jANI zakAya che. e mATe tame jema ArAdhanA karI che prabhu mahAvIranA cAritranuM smaraNa gAyakanA manamAM unnata bhAva jAgRta ema amAre paNa ArAdhanA karavI joIe to ja e guNono anubhava kare che. kyAreka to bhaktanI AMkho UbharAI Ave che. paramAtmAnA thAya. anubhava thayA pachI dhyAna dvArA AtmAne oLakhIne tapa Adi guNonuM kIrtana-stavanA-bhaktibhAve namana karavAthI pUrvanA pAponuM karIne bhavano pAra pAmI jazuM. nikaMdana nIkaLe che. jaDamULathI nAza thAya che kAraNa ke temanA eka eka aMte kavi potAnuM nAma aMdara sAMkaLIne kahe che ke he guNa sAgara jevA gaMbhIra, vyoma jevA vizALa ane merU samAna unnata vardhamAna-bhagavAna mahAvIra! Apa jo mArI vinaMtI rAtadivasa mAno hoya che. vItarAgano rAga saravALe tAraka nIvaDe che. citrane rAgadveSarahita to mArA manamaMdiramAM vizvAsapUrvaka Apano vAsa thaze evuM banAvavAnuM sAmarthya stavanamAM raheluM che. tIrthaMkara paramAtmA sadeva mohanavijayajI mahArAja sAheba kahe che stavanIya-mokSa prAptinA AdhAra svarUpa che. samyaka jJAna-darzana-cAritra Ama A kAvyamAM virodhAbhAsI bhAvone suMdara rIte ujAgara karyA rUpI ratnatrayI ApI prabhu amane kRtArtha karo eja abhyarthanAsaha. * che. bhagavAna mahAvIra svAmIne namratApUrvaka jJAnaprApti mATe, samakita ziva sAgara heriTeja, bilDiMga-30, bI-702, tilaka nagara, cembara, meLavavA mATe, sAcavavA mATe, manuSyabhavane sArthaka banAvavA mATe muMbaI-400 089, Teliphona : 022 2527 6512. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka bhavadadhi pAra utAraNI | DaoN. ratanabena chADavA [DaoN. ratanabena chADavAe kavi RSabhadAsa kRta 'vata vicAra rAsa' viSaya para pIeca.DI. karyuM che. tyAra bAda temaNe saMskRta viSaya sAthe ema.e.nI DIgrI meLavI. teo jUnI hastaprata lipi vAMcananA kAryamAM rata che. bRhad muMbaI vardhamAna sthAnakavAsI jaina mahAsaMgha saMcAlita mAtuzrI maNIbena maNasI bhImazI chADavA dhArmika zikSaNa borDanA kArobArI sabhya che. 'jena prakAza' vagere patromAM teo lekha lakhe che. jJAnasatra ane jaina sAhitya samArohamAM abhyAsapUrNa nibaMdho rajU kare che.] mahAvIra stavana (zrI AtmArAmajIkRta ) gyAnahIna avivekIyA, ji. haThIlo he niMdaka guNacora; pyA. bhavadadhi pAra utArI, jinavaranI vANI; to piNa mujane nArIye, ji. merI he toro mohanI dora...10. pyArI he amRta rasa rela, jinavaranI vANI; trizalAnaMdana vIrajI, ji. tuM to he AzA visarAma; pyA. bharama mithyAta nivArIyo, jina. sIdho e anubhava rasa mela. pyArI.1. ajara amara pada dIjIye, ji. thAvuM he jima AtamarAma. dhyA. 11. ama sarIkhA ati dInane, ji. dUSama he ati ghora aMdhAra; kalaza gyAna pradIpa jagAvIyo, ji. pAmyo che ati mAraga sAra... 2.. cauvIza jinavara sayala sukhakara gAvatAM mana gaha gahe, aMga upAMga sarUpazuM, ji. paIne te cheda graMtha; dhyA. saMgha raMga umaMga nija mana dhyAvatAM zivapada lahe, curNI bhASya niyukti zuM ji. vRtti he nIkI mokSano paMtha..3. nAme aMbAlA nagara jinavara venarasa bhavijana pIye, sadagurunI e talikA, ji. jasu he khule gyAna bhaMDAra; dhyA. saMvata roSa aganI nidhi vidhu rUpa Atama jasa kIye. Ima bina sutra vakhAnIyo, ji. taskara he tiNa lopI kAra...4. kavino paricaya: sohama gaNadhara guNanilo, ji. kIdho te jina gyAna parakAsa; - uparokta stavananA racayitA pU. zrI AtmArAmajI che. jemanuM bIjuM tuja pATodhara dIpatA, ji. TAryo he jina dunaya pAsa..5. nAma vijaya AnaMdasUri che. temano janma vi. saM. 1892 (ke 1893) ama sarIkhA anAthane, ji. phiratAM he vItyo kALa anaMta; caitra suda ekama maMgaLavAra, paMjAbamAM jIrAnagara pAse AvelA laherA Ina bhava vItaka je thayA, ji. tuM jANe che tenuM meM na kaheta..6. gAme thayo hato. zrI AtmArAmajI tapAgacchanI navI sAdhu paraMparAnA jina bAnI bina kauna thA, ji. mujane he detA mAraga sAra; Adi puruSomAMnA eka che. arvAcIkALanI covIzI sarjakomAM zrI jyo jina bAnI bhAratI, ji. jAryA he mithyAmata bhAra....7. AtmArAmajI prathama sarjaka che. (racanAkALa-saM. 1930) saMgItanA huM aparAdhI devano, ji. karI che mujane bagasIsa; pyA. jANakAra, AgamonI TIkAonA sarjaka vidvAna evA AtmArAmajIe niMdaka pAra utAranA, ji. tuMhI he jaga nirmala Iza. pyA..8. aneka pUjAo ane vipula sAhityanuM sarjana karyuM che. temano svargavAsa bALaka mUrakha Akaro, ji. dhITho he vaLI avinIta; pyA. vi. saM. 1952mAM thayo hato. to piNa janake pALIyo, ji. uttama che jananI rIta pyA...9. satvananA agharA zabdonA artha vivecananA aMte Apela che. racanA varSa: vi. saM. 1921 athavA 1931mAM racyuM haze evuM lAge che. pyArI he amRta rasa rela, jinavaranI vANI, bhASA zailI : racanAkAranI bhASA ane zailI madhyakAlIna kavionA bharama mithyAta nivArIyo, jina. sIdho re anubhava rasa mela,pyArI. anukaraNa rUpa vizeSa jaNAya che. sAthe sAthe pU. zrI AtmArAmajI mULa bhAvArtha : uparokta kaDImAM zrI AtmArAmajI jinavaranI vANInuM paMjAbanA hovAthI temanI kRtiomAM hiMdIbhASAnI chAMTa vizeSataH arthAt tIrthakaranI vANInuM mahattva batAvatAM kahe che ke, saMsArarUpI jovA maLe che. jema ke, sAgara pAra karAve evI jinavaranI vANI che. A vANI amRtanA rasa 1. janama janama prabhu pAsa jinesara. relAve evI mIThI ane madhurI che ke, jenAthI mithyAtvarUpI bhrama dUra vaso mana mere bhagata tIhArI. (covIzI) thAya che. eno pratyakSa anubhava che. (udA. tarIke IndrabhUti Adi 2. jina bAnI bina kauna thA, ji. mujane detA mAraga sAra, gaNadharono mithyAtvarUpI bhrama prabhu mahAvIranI vANIthI dUra thayo hato.) jyo jina bAnI bhAratI, ji. jAryA he mithyAmata bhAra. AvI amIrasathI yukta madhura, AnaMda pradAyinI jinavaranI vANI che. (mahAvIra stavana) 2. ama sarIkhA ati dInane, ji. dUSama che ati ghora aMdhAra, stavananI paMktiono bhAvArtha: gyAna pradIpa jagAvIyo, ji. pAmyo che ati mAraga sAra. 1.bhavadadhi pAra utAraNI, jinavaranI vANI, bhAvArtha : A kaDImAM racanAkAra potAne lAcAra dIna batAvatAM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 kahe che ke, A avasarpiNIkALanA duSama nAme pAMcamA ArAmAM mArA bhAvArtha : AThamI kaDImAM zrI AtmArAmajI potAnA doSono, jevA dIna duHkhiyA jIvonI cAre bAju ajJAnarUpI ghero aMdhakAra vyApelo avaguNono nikhAlasapaNe ekarAra kare che. he devAdhideva ! huM Apano che. chatAM paNa A aMdhakArarUpI ajJAnane dUra karavA zrutajJAnarUpI dIpaka aparAdhI chuM, chatAM paNa mane AziSa Apajo. niMdaka chuM paNa mane, pragaTelo che, ke jenAthI saMsAra pAra karavAno mArga meLavI zakAya che. bhava-pAra utArajo. kAraNake A jagatamAM tuM eka ja sAco, zuddha 3. aMga upAMga sarUpazuM, ji. paIne te cheda graMtha; dhyA. Izvara cho. cu bhASya niryukti zuM; ji. vRtti he nIkI mokSano paMtha. 9, bALaka mUrakha Akaro, ji. dhITho he vaLI avinIta; pyA. bhAvArtha : trIjI kaDImAM jinavaranI vANI rUpe AgamanA bhinna to paNa janake pALIyo, ji. uttama che jananI rIta. ThA. bhinna svarUponI vAta karI che. jinavaranI vANI bAra aMga, bAra upAMga, bhAvArtha : navamI kaDImAM racanAkAra paramAtmAne potAnA mananI dasa pannA, cha cheda, cAra mULa sUtro Adi graMtharUpe che. tema ja vyAkhyA vAta rajUAta karatAM kahe che ke, bALaka hoya, vaLI mUrkha ane utAvaLiyo sAhitya tarIke niyukti, bhASya, cUrNi, vRtti vagere lakhAyuM che. A hoya, lucco vaLI avinIta paNa hoya chatAM paNa pitA tene pALe che, poSe che. jJAnanI gaMgotrI nizcayathI mokSano mArga batAve che emAM koI zaMkA A uttama jananI rIta che, uttama janano vyavahAra che. nathI. 10. gyAnahIna avivekIyA, ji. haThIlo he niMdaka guNacora, pyA. 4. sadagurunI e kalikA, ji. jasu he khule gyAna bhaMDAra; dhyA. to piNa mujana tArIye, ji. merI he tAro mohanI dora. Ima bina sutra vakhAnIyo, ji. taskara he tiNa lopI kAra. bhAvArtha : dasamI kaDImAM racanAkAra paramAtmAnA caraNakamaLamAM bhAvArtha : cothI kaDImAM racanAkAra, Agama nidhino ullekha karatAM potAnA doSono ekarAra karI prAyazcita vaDe nirmaLa thayelA AtmAne kahe che ke, sadgurunI buddhino tAlamela hoya (arthAt sadgurunI samarpita karatAM kahe che ke, huM jJAna vagarano ajJAnI chuM, avivekI chuM, vidvattAthI) to A jJAnarUpI bhaMDAra khUlI zake che. jo sagurunI kRpA haThIlo ane vaLI niMdaka temaja guNacora paNa chuM. chatAM paNa mane bhava vagara sUtranuM paThana-pAThana (vAMcana) karyuM hoya to cora kahevAya; kAraNa pAra karAvaje, bhava sAgarathI tAraje; kAraNake mArI ane tArI vacce ke teNe maryAdAno bhaMga karyo kahevAya. atUTa moharUpa dora guMthAyelI che. 5. sohama gaNadhara guNanilo, ji. kIdho he jina gyAna parakAsa; 11. trizalAnaMdana vIrajI, ji. tuM to he AzA visarAma, pyA. tuja pATobara dIpatA, ji. TAryo he jina duranaya pAsa. ajara amara pada dIjIe, ji. thAvuM che jima AtamarAma. pyA. bhAvArtha: pAMcamI kaDImAM sudharmA gaNadharanI vAta karI che. sudharmA bhAvArtha : agiyAramI kaDImAM racanAkAra parama zaraNAgatinA bhAvathI gaNadhara guNavAna che. vaLI jJAnI che ke jemaNe jinajJAnane (vANIne) kahe che ke, he trizalAnaMdana mahAvIra! tuM eka ja mArI AzAno vizrAma prakAzita karyuM che. Arya sudharmAsvAmIe prabhu mahAvIranA prathama paTTadhara banI che, sahAro che. ajara-amara evuM pada Apaje. kAraNake mAre AtmArAmathI ajJAnanuM paDaLa (AvaraNa) dUra karI jina zAsanane dIpAvyuM che. AtamarAma banavuM che. paramAtmA banavuM che. 6. ama sarIkhA anAthane, ji. phiratAM he vItyo kALa anaMta, kalaza Ina bhava vItaka je thayA, ji. tuM jANe che tenuM meM na kaheta. cauvIsa jinavara sayala sukhakara gAvatAM mana gaha gahe, bhAvArtha : chaThThI kaDImAM pU. zrI AtmArAmajI potAnI vItaka kathA saMgha raMga umaMga nija mana dhyAvatAM zivapada lahe, kahe che. amArA jevA anAthano coryAzI lAkha jIvAyonimAM paribhramaNa nAme aMbAlA nagara jinavara vanarasa bhavijana pIye, karatAM karatAM anaMtokALa pasAra thaI gayo che ane emAM je je bhava saMvata roSa aganI nidhi vidhu rUpa Atama jasa kIye. vItyAM che, e badhAM to tuM jANe che mATe huM kaheto nathI. bhAvArtha : uparokta kalaza samAna paMktiomAM racanAkAra kahe che 7. jina bAnI kauna thA, ji. mujane he detA mAraga sAra, ke covIse covIsa jinavaro kalyANarUpe-maMgaLa rUpe che, temanI stuti jya jinabAnI bhAratI, ji. jAryA he mithyAmata bhAra. karatAM manamAM AnaMda AnaMja upaje che. caturvidha saMghane paNa AnaMda bhAvArtha : sAtamI kaDImAM racanAkAre jinavANInI aNamolatA, ane umaMga thAya che. potAnA manamAM temanuM dhyAna dharavAthI zivapada, anupamatAnuM darzana karAvyuM che. jinavANI vagara bIjuM koNa hoI zake? ajara-amara evuM pada maLe che. aMbAlA nagaramAM jinavaranI vANIno je mane sAco mArga batAvI zakata. mokSa mArgano sAra batAvata. jyAM zAMta rasa bhavijano mANe che. saMvata 1921 ke 1931mAM pU. zrI sarasvatIdevI rUpe jinavANI hoya tyAM mithyAtvI matano samUha jIrNa AtmArAmajIe A stavana racyuM haze. thaI jAya che. arthAt jhAMkho paDI jAya che. vivecana : jinavaranI vANInI mahattA 8. huM aparAdhI devano, ji. karI che mujane bagasIsa; pyA. A stavanamAM pU. zrI AtmArAmajIe khUba ja gahana AdhyAtmika niMdaka pAra utAranA, ji. tuM hI he jaga nirmala Iza. pyA. bhAvonuM nirUpaNa karyuM che. eka bAju jinavaranI vANInI mahattA darzAvI Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka che to bIjI bAju manuSya bhavanI durlabhatAnI carcA karI che. to sAthe pratye Avo ja ahobhAva pU.zrI AtmArAmajIe vyakta karyo che ke, sAthe potAnA avaguNono nirmaLa bhAve ekarAra karI potAne anAtha 'jina bAnI bina kauna thA, mujane he detA mAraga sAra." gaNAvI anAthanA sanAtha evA prabhu mahAvIranI kRpA yAcI Ama temaNe jinavaranI vANInI mahattAnuM suMdara pratipAdana karyuM che. ajara-amara evuM pada mAMgyuM che. Ama karmayoga, jJAnayoga ane manuSyabhavanI durbhalatA: A duniyAmAM durlabhamAM durlabha koI vastu bhaktiyoga traNeno triveNI saMgama A stavanamAM tAdRzya thAya che. hoya to te mAnavabhava che. zrI uttarAdhyayana sUtramAM 10/4 paNa kahyuM che, jaina paraMparA anusAra A saMsAra anAdi kALathI satata gatizIla 'kutsade rahetu mAguse pave, viravAse va salvapaffi cAlato Avyo che. eno na to kyAreya Adi che ke na to kyAreya gADhAya vivAga kammuNo, samayaM goyamA mA pamAyae / / ' aMta. pratyeka jaDa-cetananuM parivartana naisargika, dhruva ane sahaja svabhAva manuSyabhavanA vighAtaka karmono kSaya karyA vinA cirakAla sudhI manuSya che. samasta dRzyamAna jagata mULa dravyanI apekSAe nitya che paNa jIvana maLavuM durlabha che. pRthvI, jaLa, agni, vAyunA jIvomAM te ja parivartanazIla hovAne lIdhe paryAyanI dRSTithI anitya che. Agamana- paryAyamAM utkRSTa asaMkhyAta kALa sudhI vAraMvAra janma-maraNa thAya. gamana-punarAgamana ane pratigamananuM cakra anAdikALathI avirata dvindriya, trindriya, caturiMdriya jIvomAM utkRSTataH saMkhyAtakALa sudhI cAlatuM AvI rahyuM che. saMsAranA apakarSa-utkarSamaya (sArA-kharAba) rahevuM paDe. paMcendriya avasthAmAM 7-8 bhavo sudhI niraMtara janma-maraNa kALacakrane avasarpiNI ane utsarpiNIkALanI saMjJA ApavAmAM AvI thAya. devagati ane narakagatinA jIvo eka bhava kare, paraMtu temAM paNa che. A samaye hAsonmukha avasarpiNI kALa cAlI rahyo che. A kALacakranA asaMkhya varSo sudhI rahe. Ama zubhAzubha karmonA kAraNe anaMtakALa cha vibhAga ArAnA nAme oLakhAya che. jemake 1. suSama-suSamA, sudhI bhavabhramaNa kare pachI ja manuSyabhava maLavAno saMjoga prApta thAya 2. suSama, 3. suSamA-duSama, 4. duSama-suSama, 5. duSama ane 6. che. duSamA-duSama. A samaye paMcama Aro cAlI rahyo che. trIjA, cothA manuSyadehanI prApti thavA chatAM paNa manuSyatvanI prApti mATe zrI ArAmAM tIrthakaronI hAjarI hoya tyAre deza badhI rIte sukhI ane sthAnAMga sUtramAM cha bolanI durlabhatA darzAvI che. jema ke, 1. manuSyabhava, jJAnanI jyotathI prakAzamAna hoya. paraMtu pAMcamA ArAmAM tIrthakaranI 2. AryakSetramAM janma, 3. sukuLamAM utpatti, 4. kevaLI prajJapta dharmanuM gerahAjarI hovAthI cArebAju ajJAnarUpI aMdhakAra hoya, lokomAM rakSaNa, 5. sAMbhaLelA dharma upara zraddhA ane 6. dharmanuM kAyAthI samyaka dharmabhAvanAno abhAva hoya tyAre AvI viSama paristhitimAM zrutarUpI AcaraNa. Ama manuSyabhava, jaina kuLamAM janma to maLe paraMtu jinavANInuM dIpaka jJAnano prakAza phelAvI zake che. jinavaranI vANI ja caMdana jevI zravaNa, samyaka zraddhA ane samyaka AcaraNa thavuM ati durbhala che, ati zItaLatA arpe che. kaThina che. devAdhidevanI athAgama rUpe nIkaLelI dezanAne sahAre dvAdazAMgI A stavananA racanAkAranA upAsya deva prabhu mahAvIra che. temane sUtranI racanA karanAra gaNadhara bhagavaMto ane tyAra pachI kramazaH sakhya bhAve svIkArI potAnI jAtane samarpita kare che. Ama zrI AgamabhAvone vyakta karanAra pUrvadharo, niryuktikAro, bhASyakAro, AtmArAmajIe ahIM bhaktinA prasiddha nava prakAromAMthI sakhyabhAvanuM suMdara TIkAkAro, vivecanakAro yuganI sAthe samayAnusAra tAla milAvatA nirUpaNa karyuM che. jema ke, "merI he torI mohanI dora' jevI AtmiyatA bhASAvido, jana janatAnI poSakavRtti, jJAnAmRta saMskAranuM saMvardhana karavA vyakta karI paramAtmAnA caraNomAM potAnA doSo, avaguNo vagereno kALa pramANe ardhamAgadhImAMthI prAkRta, saMskRta, hiMdI, gujarAtImAM zuddhabhAve ekarAra karI, nirmaLa banI potAnA AtmAne samarpita kare anuvAda karanArA samayajJo, jJAnI AcAryAdi dvArA aMga, upAMga, che. ane parama zaraNAgatinA bhAva sAthe kahe che ke, 'tuM to he AzApaInnA, cheda, mULa, niryukti, bhASya Adi vividha svarUpe amUlya vizarAma, tuM ja mAro vizrAma che, Azaro che. Ama pU. zrI vAraso maLyo che je Agama tarIke oLakhAya che. AtmArAmajIe potAnA hRdayano bhaktibhAva A stavana dvArA Ama pUrvAcAryoe zramaNa saMskRtinI jJAnadhArA, gatimAna rAkhavA abhivyakta karyo che. mATe samaye samaye AgamonuM saMpAdana, saMzodhana, saMvardhana ane saMkalana uparokta stavanamAM bhAvapakSanI dRSTie tAttvika bodhanuM suMdara saraLa karI adbhuta yogadAna ApyuM che. AgamanuM ciMtana, svAdhyAya ane bhASAmAM nirUpaNa thayuM che. tevI ja rIte A stavana kalApakSanI dRSTie parizIlana ajJAnanA aMdhArA dUra karI jJAnano dIpaka pragaTAve che. paNa sAhityika guNothI sabhara che. vi. 19mI sadImAM racAyelI A evI jinavIranI vANI che. racanA anupama che. A racanAmAM dihI bhASAnI chAMTa jovA maLe che. ahIM haribhadrasUri mahArAjanA kathana yAda Ave che, 'duSamakALanA abhidhA, lakSaNA, ane vyaMjanA zabda zaktionA samucita prayogathI doSathI dUSita amArA jevA anAtha-durbhAgI AtmAonuM zuM thAta? sajIvatA lAge che. racanAkAranI bhASAnuM AkarSaNa, bhAvAbhivyaktinI jo amane jinezvara devonA Agamo na maLyA hota to ?' jinavANI (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 73muM) Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka mahAvIra stavanA DaoN. puSpAbena nisara [ DaoN puSpAbahena nisare ema.e. gujarAtI viSaya sAthe karI 'jaina vizvabhAratI vidyApITha'mAMthI jenolojI sAthe ema.e. karela che. tyAra bAda 'pa.pU. pArzvacaMdrasUrIzvarajInuM lakSita sAhitya' viSaya 52 saMzodhana karI pIecaDInI padavI prApta karI che. vartamAnamAM teo 'jaina prakAza' tathA 'pagadaMDI' patramAM lekho lakhe che.] zrI mahAvIrasvAmInuM zuddha ANAgarbhita stavana (kSetravideha sohAmaNo - dezImAM) eprila, 2013 vIra jijJesara vaMdIe, ha2kha dharI nideso re; jehanuM zAsana jagamage, varasa sahasa ekavIso re. (1) zrI jina ANa ArAdhIe, doSa pravAha na dIje re; dharama sovana jema zobhato, sUtra kasaTi kasa lIje re. (2) paDikamaNAmAMhi devI thuI, bItI cau koI bole re; lAbha ghaNo kahe tehamAM, DAhyAzA bhaNI Dole re. (3) samakita dhA2I je devatA, tikSNa kAraNa kAusaga kIje re; te jina pAsane kAusage, kAMI mithyAta kahI je re. (4) avagraha mANavA kAraNe, su2 thaI kema bhaNIje re; hara hara yakSane deha re, rahetA sAdhu suNI je-re. (5) kSetraha devI je caMDikA, teha taNI thuI bole re; paDikamaNo aviSe kare, nirlaja thayAnI Tole re. (6) paMcamI parva saMvatsarI, kahI zrI jagannAtho re; tiNa dina AraMbha sevatAM, iNa haThe zuM Ave hAtho re. (7) zuM svAmi ! tume siddha padhAriyA, mukti mAraga koNa dAkhe re; munivara dIse che je jage, te sau juo juo bhAkhe re. (8) koI kahe pAkhI puname, koI kahe caudaza kIje re; munivara be jinazAsane, kehano kahyo karIje re. (9) pAkhI caudaza dina kahI, punama bhaNyo comAso re; eka dina be na huve sahI, sUyagaDa aMga visAmo re. (10) tiNa dina devasI paDikame, paDiyA loka pravAhe re; catura cUkyA kema sUtrathI, ema lase bhavamAM he re. (11) prabhu ! tuma Agama chAMDIne, lAgyA che chauMmartya lAro re; sukha kema pAmaze ? prANiyA, phalaze anaMta saMsAro re. (12) jiNa tithe Adita ugame, teha ahorAtrI tasu saMge re; zrI jine bhagavatImAM bhaNyo, caMda pannatI uvaMge re. (13) paMcamI saMvatsarI mUkatAM, munivara mUlathI cUkyA re; vasa dhove jayaNA karI, mastake ghAle 2e bhUkA re. (14) koI kahe ame zuM karIe ? pUrava AcAraja kIdho re; ema kahI lokane bhoLave, cAritra jalAMjali dIdho re. (15) na zrAvaka-zrAvikA zira Thave, taMdula vAsava melI re; chala karI chetaryA jIvaDA, bhalI bhalI vAniya bhelI re. (16) jehanI karIe paraMparA, tehane pAsasthA jANe re; eha ve pAMkhaDe je gayA, te gayA pahele ThANe re. (17) re jIva! kumati na rAcIe, tattva vigata mana Ag2o re; zrIjina vIrane tIrathe, deva-guru-dharma pichANo re. (18) arihaMta deva ja Adaro, guru zrI sAdhu vakhANo re; dharama kevalIno bhAkhiyo, mukti mAraga ema jANo re. (19) svAmI! huM sevaka tAharo, jakha devyA navi dhyAvuM re; hita karI pAra utArajo, sidhdha taNA sukha pAvuM re (20) pravacana maLato je jage, kare kriyA guNavaMto re; pArzvacaMdrasUri ema kahe, pAme te sukha saMto re. (21) agharA zabdonA artha : sovana- suvarNa, chaumatya- chadmastha, ANa- AjJA, thUI-stuti, Adita-sUrya. kavi paricaya : nAgapu2Iya (nAgorI) bRhat tapAgacchanA prakhara paMDita AcArya zrI sAdhuratnasUri pAse. vi. saM. 1546mAM akSayatRtIyAnA zubha dine hamIrapuranA pArzvacaMdrakumAra (phakta 9 varSanI uMmare) dIkSA aMgIkAra karI muni pArzvacaMdra banyA. tIvra meghAvI ane adbhuta pratibhAzALI muni pArzvacaMdrajI sva-52 zAstrono abhyAsa pUrNa karI jaina-ajaina zAstromAM pAraMgata banI gayA. vinaya, vidvatA ane vairAgya dvArA pArzvacaMdrajIe gurudevanI pUrNa kRpA prApta karI, upAdhyAya pada mATe yogyatA meLavI lIdhI ane nAgorI tapAgacchAdhipati AcAryazrI somaratnasUrijInA hAthe, 17 varSanI uMmare, upAdhyAya padathI vibhUSita thayA. upAdhyAya banyA pachI AtmasAdhanA karavA sAthe upadezArthe judA judA sthaLoe vicaratA joyuM ne jANyuM ke Agamavihina AcaraNa ane vartamAna AcaraNa tema ja jinAjJA pAlanamAM ane sAdhu saMsthA dvArA dharmanA pAlanamAM ghaNuM ja aMtara rahyuM hatuM. chinnabhinna ane astavyasta kahI zakAya evI sthitimAM jaina saMgha mUkAI gayo hato. pArzvacaMdrajInA aMtaramAM maMthana jAgyuM ane guruzrI sAdhuratnasUri pAse kriyoddhAranI AjJA Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka mAgI je gurue emane saharSa ApI. viSamakALamAM paNa dharmanA mArganI emanA e vyaktitvane pArakhIne vi. saM. 1 599mAM salakSaNapura rakSA ane zuddhi e emanuM jIvanakArya (Mission) thaI gayuM. dhIme sthAne zrI somaratnasUrijInA haste "yugapradhAna' pada arpita thayuM. dhIme jaina samAjanA jIjJAsu ane mumukSu AtmAo temanA pratye ane temanA nAme temano paMtha 'pArjacaMdra-gaccha' oLakhAya che. temanA kathana pratye zraddhAnvita thayA ane enA phaLasvarUpe kriyodhdhAranA temanA samayakALa daramyAna sAdhvAcAramAM zithilatA pravartatI joI bIjA varSe, jodhapuranagaramAM emane AcAryapada para birAjamAna sadA emanuM mana khinna rahetuM hatuM. prabhu mahAvIra racita AgamamAM karavAmAM AvyA. daramyAna sAhitya kSetre paNa emanuM AgavuM pradAna darzAvyA pramANe AcAramAM zuddhatA lAvavA sAdhujanone samajAvavAno rahyuM. Ama AcAryazrI pArzvacaMdrasUrinI bahumukhI pratibhA, AdhyAtmika jabbara prayatna karyo. te samaye cAlatI zithilatAnI asara sAmAjika, uccatA, divya zaktio, satya ane zuddhinA saMrakSaNa mATe karelo dhArmika paristhiti para tema ja zrAvakonA AcAra para paNa paDI. jenuM bhagIratha puruSArtha - A badhuM temanI asAmAnyatAne pragaTa karatuM hatuM. varNana khinna mane A stavanamAM karyuM che. vivecana (gAthA 7 thI 11) kahe che kestavananI zarUAta vIra jinezvara prabhu mahAvIra ke jemanuM zAsana saMvatsarI cothanI ke pAMcamanI? koI pUname pAMkhI pALe to koI 21000 varasa sudhI cAlavAnuM che temane manamAM harakha dharI, vaMdana caudaze pALe. Ama jinazAsanamAM ja alaga alaga munivarono mata. karatAM kahe che ke zrI jina prabhunI ANa (AjJA) svIkArIe, suvarNa AmAM konuM mAnavuM? agara pAMkhI caudaze karIe to comAsI pUnamanA jema zobhato dharma ane dharmanA sUtro barAbara kasIne, dhyAnathI samajIe devazI pratikramaNa. AvuM kema cAle ? sUyagaDeaMgamAM Aja vimAsaNa jethI doSa pravezI na jAya. che ke eka dina be vakhata na thaI zake. tyAra bAda pratikramaNamAM pravezelA doSo viSe (gAthA 3 thI 6) e ja pramANe 12 ane 13mI gAthAmAM vyathA vyakta karatAM kavizrI vyathA vyakta karatAM kahe che ke kahe che, he prabhu! tamAro Agama choDIne sahu koI chadmasthano lAro pratikramaNamAM devInI stuti kare che te eTalA mATe ke enAthI lAbha kare che. pachI te sukha kema pAmaze? A badhA jIvo anaMta saMsAramAM thAya che. ane DAhyAo mUMgA mUMgA hAmI bhare che. samakita dhArI devo bhaTakatA raheze. mATe kAusagga kare. kharekhara to kAusagga jinezvaranI stuti che. anya vaLI. je tithie sUrya ugyo te ja tithi rAtre gaNAya. A zrI mATe kAusagga e mithyAtva che. jinezvare bhagavatI sUtramAM kahyuM che. pratikramaNa eTale pApathI pAchA pharI paramAtmA tarapha gati karavI cothanI saMvatsarI karI pAMcamane divase vastro vagere dhoI pApAraMbha te, pApathI pAchA pharavuM, dUra javuM e nakArAtmaka bhAve che. jyAre kare te yogya to nathI ja. paramAtmA tarapha javA mATe hakArAtmaka bhAva AvI jAya to nakArAtmaka aMte mananuM samAdhAna karatAM kahe che (17-19) bhAva AvI ja na zake. Ama paramAtmAno dharma e nIrasa dharma nathI ApaNe jevI paraMparA pALIe chIe te prabhu jANe che. mATe kumatimAM paNa sa-rasa dharma che. ApaNe vAstaviktAmAM ene nI-rasa banAvI ja na vyasta rahIe, ene ja na vaLagIe. zuddha tattvane jANIne prabhu dIdho che. pachI rasa lAvavA ke jIvaMtatA lAvavA mATe bhautika lAbha - vIrane tIratha gaNI deva-guru-dharmane oLakhIe. tarapha mana doDI jAya che ane e mATe devInI stuti karAya che. evuM ja kAusagganuM che. kAusagga paNa amuka tamuka devA mATe kare che. - guNavaMto to pravacanamAM je sAra grahaNa kare che te pramANe ja kriyA kare che. jethI emane bhautika lAbha maLI zake, kAusagga eTale kAyAno utsarga. * zrI pArzvacaMdrasUri kahe che ke e ja jano sukhane pAme che. AtmA je kAyAne choDI de, bahAra AvI kAyAnuM nirIkSaNa kare to zrI pArzvacaMdrasUrinA A stavanamAM saraLatA ne sahajatA che. chatAM tarata ja khyAla AvI jAya ke kAyAe zuM khoTuM karyuM athavA kayuM pApa paNa dhArmika vidhiomAM rahelI kucAra ke dvicAra prathA para karyuM. jethI e pApane dUra karI, kSamAvI, haLavA phUla thaI paramAtmA kheda vyakta kare che. prabhu mahAvIre prarUpelA siddhAMtone Aje mArI tarapha jaI zakAya. dhyAna mudrAmAM besI logassa bolI kAusagga karIe macaDIne anuzAsanamAM je rIte pravartAvI rahyA che te badala kavizrIne paNa mana bahAra hoya to AkhI prakriyA yAMtrika banI javAnI, nathI koI roSa ke nathI Akroza chatAM manamAM je bhinnatAno bhAva pratikramaNa jyAre avidhithI thAya che. bhAva to kyAMya raheto nathI che te sahajapaNe ane ekadama saraLatAthI AlekhAyo che. tyAre e kevaLa yAMtrika prakriyA banI jAya che. * * * tithi viSe paNa je matabheda pravarte che te badala vyathA vyakta karatAM Teliphona : 022 241 1 41 19. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 bhaviSyavANI | DaoN. reNukA poravAla [ DaoN. reNukAbahene "zrImad buddhisAgarajI' viSaya para pIeca.DI. karyuM che. muMbaI yunivarsiTI jena ekeDemImAMthI 'DiplomA ina jenijhama' tathA DiplomA ina inDiyana estheTiksa' karela che. teo vijhiTiMga lekacarara tarIke sevA Ape che ane jJAnasatra tathA jainasAhitya samArohamAM abhyAsapUrNa nibaMdho rajU kare che. ] bhaviSyavANI eka dina evo Avaze eka dina evo Avaze, mahAvIranA zabdo vaDe svAtaMtrya jagamAM thAvaze, | svAtaMtrya jagama thAvaze. sahu dezamAM svAtaMtryanAM zubha divya vAdyo vAgaze, bahu jJAnavIro, karmavIro jAgI anya jagAvaze... (1) avatArI vIro avatarI kartavya nija bajAvaze. azru luhI so jIvanamAM zAMti bhalI prasarAvaze... (2) sahu dezamAM, sahu varNamAM, jJAnIjano bahu phAvaze, uddhAra karaze dukhIno karuNA ghaNI mana lAvaze.. (3) sAyansanI vidyA vaDe zodho ghaNI ja calAvAze, je gupta te jAheramAM adbhuta vAta jaNAvaze... (4) rAjA sakala mAnava thaze, rAjA na anya kahAvaze, hunnara kalA sAmrAjyanuM bahu jora loka dharAvaze.... (5) eka khaMDa bIjA khaMDanI khabaro ghaDImAM Avaze, gharamAM rahyA vAto thaze, parakhaMDa ghara sama thAvaze... (6) eka nyAya sarve khaMDamAM svAtaMtrya nyAyo thAvaze, budhyabdhi prabhu mahAvIranAM tattvo jagatamAM vyApaze... (7) (bhAga- 8, pRSTha-420-421, saMvata 1970, Aso suda-1, ravivA2) | A, buddhisAgarasUri kavi paricaya yoganiSTha AcArya buddhisAgarajIno janma vijApuranA zIvA paTelanA ghare vi.saM. 1930mAM zivarAtrInA dine- mahA vada caudaze thayo hato. saMsArI nAma bahecaradAsa. kizora vaye ekavAra ravisAgarajI mahArAja sAhebane bheMsanI aDapheTe AvatA bacAvyA tyArathI teo jaina sAdhuonA saMparkamAM rahevA lAgyA. mahesANAnI yazovijaya saMskRta pAThazALA'mAM jaina dharma ane anya dharmonA graMthonuM adhyayana karyuM. 25 varSanI bharayuvAnImAM dIkSA laI buddhisAgarajI banyA. temanuM AyuSya phakta 51 varSanuM hatuM. dIkSA paryAyanA 2 5 varSamAM temaNe sAhityanA dareka prakAro para mAtabAra kRtionI racanA karI. AcAryazrIe dhArmika raMge raMgAyelA AtmalakSI adhyAtma ane tajJAnathI bharapura aDhaLaka stavano, gajhalo, covIsIo, pado uparAMta navIna paribaLo jhIlatAM kAvyonI racanA karI. teo pote sudhAraka vicAranA hatA mATe gujarAtI sAhityamAM prasAra pAmatInavI laheramAM potAnI lekhinIne paNa dAkhala karI. temanI padyasRSTimAM be khaMDa kAvyo 'sAbaramatI guNa zikSaNa kAvya' ane 'bhArata sahakAra zikSaNa kAvya'mAM nadI ane vRkSanA sauMdarya parathI bodha grahaNa karyo che to 'kakkAvalI subodha'mAM bArAkhaDInA akSaro parathI aDhaLaka padonI racanA karI che. temanA bAra bhajana saMgrahomAM dezaprema, zradhdhAMjali, nagara varNana, tIrthadarzana, alakha phakIrInI masta gajhalo vagere gIto aDhAre AlamanA loko mANI zake evA binasaMpradAyI che. gurudeve adhyAtma ane yoga sAdhanAnA baLe jIvanamAM apratima siddhi meLavI hatI. aharniza '3OM arha mahAvIra''nA jApamAM ramamANa rahetA. temane prabhu mahAvIranA siddhAMtone vizvamAM phelAvavA hatA. vivecana bhAva sRSTine zabdadeha Apyo che. gurudeva buddhisAgarajIe AThamA bhajana saMgrahamAM agaNita kAvyonuM prabhu mahAvIranA teo anuyAyI hatA. temaNe potAnA yogabaLathI sarjana to karyuM che paraMtu e sarvane jAte ja saraLa zailImAM bhAva ane bhaviSya darzana karyuM hatuM. te samaye vizvayuddhamAM lAkho mANasono saMhAra viSayavastune spaSTa karyo che. emAM 900 pRSTho che. enI prastAvanA thayo hato. AvA samaye temaNe potAnA yogabaLathI bhaviSyamAM loko 65 pRSThomAM AlekhI che jemAM emaNe potAnA hRdayamAM skuraNA pAmatI kevI rIte raheze, kone prAdhAnya Apaze tathA jJAnIjanonI zI sthiti Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka raheze, tenuM avalokana karyuM. viSaya ghaNo gaMbhIra ane gUDha hato chatAM thanArI navI zodhone paNa bhaviSyakathana thakI kahI zake che. Aje evA je yogabaLe spaSTa thayuM, tenuM surekha Alekhana kAvyamAM karyuM. AjathI adyatana mazIno upalabdha che jenA vaDe zarIranAM avayavo kevI rIte so varSa pahelAM jenI kalpanA mAtra paNa na hoya enuM varNana karavuM ghaNI kArya kare che te joI zakAya che. moTA moTA "skenaro' dvArA chUTakesamAM hiMmata mAMge che. Aje e sarva bAbato sahaja che. zuM che te paNa joI zakAya che. neTa kemerA' dvArA jhaverI potAnI dukAnanuM 'bhaviSyavANI' kAvyanI racanA varSa vi. saM.1970 Aso suda- citra hara kSaNe nirakhI zake che. gurudevanA samayamAM vijJAne potAnI ekamane divase thaI hatI arthAta AjathI ATha mahinA pachI ene so haraNaphALa bharavAnuM cAlu karyuM hatuM ane Aje enI pragati purajoza varSa pUrA thaze. para che. kAvyanI bhASA saraLa sAdI gujarAtI che. emAM be dhruva paMktio rAjA sakaLa mAnava... jo2 loka dharAvaze... (5) choDIne 7 padomAM 14 paMktio che. dareka paMktine aMte prAsa-anuprAsa A kaDInI racanA gurudevanI hiMmata darzAve che. gurudevane vaDodarAnA yukta zabdo Avaze... thAvaze... phAvaze. dharAvaze... vyApaze... vagerenI rAjA sayAjIrAva, mahesANAnA subA, mANasAnA ThAkora badhA sAthe bAMdhaNI karI che. jethI geyamAM svarabadhdhatA ane laya jaLavAI rahe. ghaNA sArA saMbaMdho hatA. rAjAone temanA rAjapATa chinavAI jaze eka dina evo Avaze... mahAvIranA zabdo vaDe svAtaMtrya ane prajA pote ja rAja karaze ema jAheramAM varNana karavuM e nAnIsunI jJAnavIro... jagamAM thAvaze..."' (1) vAta nathI. jaina sAdhunI A vAta sAMbhaLIne te samayanA rajavADAone kavi kadi paNa AsapAsanA vAtAvaraNathI alipta rahI zakato nathI. khoTuM lAgyuM paNa temanI kalama teja hatI satyathI vegaLI na thaI. bhArata te samaye gAMdhIjI dezane svataMtra karavA ahiMsaka AMdolana calAvatA dezamAM te samaye 562 rajavADA hatA. emAM paNa 222 jeTalA rajavADA hatA. teo prabhu mahAvIranA siddhAMto ahiMsA, satya, acaurya, tA * to phakta saurASTramAM ja hatA. Aje prajAtaMtra che. gurudeve te samaye aparigraha ane brahmacaryanA prakhara himAyatI hatA. tathA eno upayoga hunnara-kalA vize je lakhyuM te navAI pamADe tevuM che kAraNa ke Aje bhArata ane bIjA dezomAM paNa karyo hato. jyAre loko svataMtra thaze vizvamAM hAtha-vaNATanI vastuo kamANInuM sAdhana banI che. tyAre keTalA khuza thaze e darzAvavA kavie "svAtaMtryanA zubha divya eka khaMDa bIjA khaMDanI... parakhaMDa ghara sama thAvaze... (6) vAdyo vAgaze'' ema lakhIne saMpUrNa vAtAvaraNane saMgItamaya banAvI prati kSaNa banatA banAvo ane manuSyanI dinacaryA sakaLa vizvamAM dIdhuM. vizvamAM ghaNA jJAnIjano ane kartavyaniSTha mahApuruSo pAkaze je vebakemerA, inTaraneTa vaDe joI zakAya che. have to reDiyo ane Telivijhana dInadu:khIonI sevA sAcA arthamAM karaze. karatAM paNa jhaDapathI kArya karatAM sAdhanono vikAsa thaI gayo che. ApaNA avatArI vIro avatarI...... zAMti...prasarAvaze (2) divAnakhaMDamAM beThA beThA amerikAmAM birAjatI vyaktio sAthe gharanI saMpUrNa vizvamAM mahApuruSo-vIra puruSo sevAnI pravRttine ja potAnA jema ja vAtacIta karI zakAya che. A kaDImAM gurudeve ghaNI sahajatAthI jIvananuM dhyeya banAvI garIbonA du:khadarda miTADaze. teo duHkhIjanone A vAto AjathI so varSa pahelAM noMdhI che. emanA jIvana jarUriyAtanI vastuonI vaheMcaNI karaze jethI teonuM eka nyAya sarve khaMDamAM svAtaMtrya nyAyo thAvaze jIvana zAMtimaya rahe. buddhabdhi prabhu mahAvIranAM tattvo jagatamAM vyApare... (7). sahu dezamAM sahu varNamAM... karUNA ghaNI mana lAvaze.... (3) prabhu mahAvIra sarvajJa hatA. gurudevane temanA pratye anero bhaktibhAva sarvatra vidyA saMsthAonI sthApanA thaze je vidyArthIo mATe ane zraddhA hatA. temane prabhunA siddhAMtonA amala dvArA vizvamAM zAMti ziSyavRtti, pustako, vidyArthIgRho vagerenI sagavaDa karaze. ahIM taiyAra phelAya tevI AkAMkSA hatI. A kAvyanI aMtima kaDI hajI saMpUrNa rIte thayela vidyArthI javAbadAra nAgarika hovAthI lokonI saMpUrNa jarUriyAto amalamAM AvI nathI. Aje vizvamAM eka nyAya vyavasthA AkAra pAmI jevI ke zikSaNa bImArImAM sevA, rojagAra vagerenuM dhyAna rAkhaze. nathI. jo ke badhA dezo ekabIjAne nyAya jALavavA mATe sahakAra Ape che. vizvamAM vaizvika samasyAonA nirAkaraNa mATe ghaNI saMsthAo sthapAI sAyansanI vidyA vaDe.... adabhUta vAta jaNAvaze... (4) cukI che. chatAM hajI prabhu mahAvIranA tattvo-sidhdhAMtonA amalIkaraNathI ahIM gurUdevane temanI dhyAnanI prakriyA daramyAna vijJAnanI avanavI zAMti jarUra sthapAze. A kAvyamAM jaina kavinI nirbhika kalamano paricaya zodhono aNasAra prApta thayo. A satyane temaNe ahIM gema prakAranI thAya che. zailImAM rajU karI eka udAharaNa pUruM pADyuM ke- jaina kavi phakta agamanigama, mokSa, tattvajJAnanI ja vAto nathI karato paraMtu tene vijJAnamAM mobAIla : 9821877327 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka zrI mahAvIra stavana | DaoN. ketakIbahena zAha [ DaoN. ketakIbahena zAha ghATakopara nivAsIe muMbaI yunivarsiTImAMthI pIeca.DI. padavI prApta karela che. teo svayaM kaviyitrI tathA saMgItajJa che ane teo aneka kAryakramamAM svaracita kAvyo saMgItamaya rIte rajU kare che. teo chaMdonuM jJAna dharAve che. "mahAvIra stavanA' kAvya temaNe svaracita harigIta chaMdamAM racIne teno AsvAda karAvyo che. ]. mahAvIra stavanA | upadhAnano sAmAnya artha takiyo thAya che-A dravya upadhAna che. (harigIta chaMda) bhAva upadhAna jJAna, darzana, cAritra ane tapa che. upadhAnano artha (zrI AcArAMga sUtranA navamA adhyayananA AdhArita) upadhUnana paNa karAya che. jema melAM vastro pANI Adi dravyothI zuddha racayitA : DaoN. ketakI zAha thAya che, tyAM pANI Adi dravya upadhAna che. tema AtmA para lAgelo * trizalAnaMdana siddhArathanA vardhamAna che vIrajI, karmamela bAhya ane AtyaMtara tapathI dUra thAya che ne AtmA zuddha banI goyamAnA priya bhaMte, vahAlA che gururAyajI; jAya che. ahIM upadhAnano artha "tapa" che. (upadhAna zruta eTale prabhunA jinazAsanamAM sauthI vadhu kaSTo sahyA te jinajI, zrImukhethI sAMbhaLeluM varNana) paMcAMgabhAve dareka jenI namatA prabhu mahAvIrajI. (1) * mAtApitAnI vidAya pachI be varSa gRhasthI rahyA, mAtA trizalA ane pitA siddhArtha rAjAnA panotA putra eTale saceta tyAga brahmacarya ne snAnAdi tyAga niyamo grahyAM; vardhamAna. gautamasvAmInA guru eTale mahAvIra. jemane gautamasvAmI avadhi jJAna darzanayukta, vairAgya jIvanane lahyA, 'bhaMte ! bhaMte !' kahI saMbodhatA. to bhagavAna mahAvIra temane 'goyamA!' nirlepa bhAve rahetA vIre, saMsArI sukho tajyA.... (4) kahI lADa laDAvatA. jainadarzananA dareka saMpradAya, paMtha, phirakAnA loko mAtApitAnA svargavAsa pachI be varSathI vadhAre samaya bhagavAne carama tIrthakara zramaNa bhagavAna mahAvIrane paMcAMga-bhAve vaMdana kare che. gRhasthAzramamAM 3, gRhasthAzramamAM anAsaktabhAve rahIne vairAgyapUrNa avasthAthI pasAra avasarpiNIkALanA 24 tIrthakaromAM 23 tIrthakaranAM karma ekabAju karyo hato ane ekatvabhAvamAM otaprota rahyA hatA. rAkhIe ne ekalA mahAvIranAM karma eka bAju rAkhIe to mahAvIranAM * hemaMtaRtumAM dIkSA laIne, zIdhra vihAra karatAM, karmano jaththo vadhAre hato. mATe sauthI vadhu kaSTa emane sahana karavA paraMparAe devadravya vasane, teramAsa sudhI dharatA; paDyAM. sAce ja! kaSTa paDe che kiratAra thAvA, muzkelI paDe che mahAvIra divya sugaMdhita dravya zarIra vasa upara lAgatAM, thAvA.... sAdhika cAra mAsa bhamarAdinA DaMkha prabhune vAgatA (5) hemaMta RtumAM mAgasara vada 10nA (gujarAtI tithi anusAra kArataka * jinaprarUpita gaNadhara gUMthita, aMgasutramAM sthAna che, vada 10) pravrajita thayA. tarata ja tyAMthI kSatriyakuMDa nagarathI vihAra karI prathama aMga AcArAMga sUtranuM, gaNeza jevuM mAna che; gayA. nahIM to pUrva paricita sagA-saMbaMdhIo prati anurAga ane navamA adhyayane paramapitA keruM zruta upadhAna che, moha patananA mArge laI javAnI saMbhAvanAvALo bane che. dIkSA samaye saMkaTa parISaha upasargo, prabhune maLyA varadAna che... (2) khabhA para nAMkhelA devadravya vasane paraMparAe dhAraNa karyuM hatuM. tema artharUpe bhagavAnanI dezanAne gaNadhara sUtrabaddha karI aMgasUtranI chatAM te vasanA upabhoganI koI IcchA na hatI. tethI teoe pratijJA bheTa dhare che. temAM prathama aMgasUtra zrI AcArAMgasUtranA navamAM karI hatI ke A vasathI zarIrane DhAMkIza nahIM tera mAsa sudhI te vasane adhyayanamAM bhagavAnanA upadhAna zratanuM kathana che. jemAM prabhunI dIkSAthI dhAraNa karyuM tyAra pachI teno tyAga karIne acelaka banI gayA. laIne kevaLajJAna prApti pahelAMnA jIvananI mukhya ghaTanAono ullekha - dIkSA samaye zarIra ane vastra upara lAgelA divya sugaMdhita dravyathI che. jemAM prAya: karIne pratikULa saMyogonI bhayaMkaratAnuM citraNa che. kheMcAIne bhamarAdi Adi ghaNA prANIoe DaMkha daIne cAra mAsathI prabhue ene varadAna mAnyA mATe ja e muktinI varamALa banyA!.... adhika prabhune herAna karyA hatA. * sukhe sUvA takiyo je, dravya upadhAna thAya che, * nagna vIra joI bALako, mAro mAro kahI doDatA, jJAna darzana cAritra tapa je, bhAva upadhAna gaNAya che; vaLI kAmAsakta strIo, bhoga mATe hAtha joDatAM; malina vastro pANI Adi, dravyathI zuddha thAya che, karmabaMdhanAM kAraNo jANI, kyAMye nA e bhaLatA, karma malinatA AtmAnI tapa vaDe dUra thAya che. (3) mauna rahI saMyama bhaNI, dharmadhyAnamAM e vaLatA.. (6) Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 bhagavAna mahAvIranA dhyAnamaya jIvananuM ane vicaraNa samartha bALako tathA strIonA vyavahAranuM nirUpaNa che. to sAme pakSe bhagavAna tene karmabaMdhanuM kAraNa gaNI, mauna rahI, dhyAnamAM lIna rahetA hatA. * anArya dezamAM puNyahIna jana krodhAdi kAraNe karI, keza kheMce daMDA mAre, duSTa bhAva manamAM dharI; dhyAnastha munine joI vaLI, loko kare vaMdana laLI, zaraNa koInuM nA Icche, gayA madhyastha bhAve bhaLI... (7) anArya puruSo dvArA apAyelAM atyaMta duHsahya kaSTonI paravA karyA vinA munIndra bhagavAna sahana karavAnuM parAkrama karatA hatA, harSa-zokathI rahita banI vicaratA hatA, to du:khathI dIna banI koInuM zaraNa IcchatA nahIM. paraMtu adIna ane azaraNa bhAve potAnA lakSyanI dizAmAM Ageksa karatA hatA. * sarva jIva karme karI janma maraNa karatA rahe, parigrahanA kAraNe ajJAnI sadA bhamatA phare; hiMsA ane strI saMsarga e karmanA srota jANI re, karmanA upAdAnarUpa pApone sadhaLA parisara, (8) prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 67 * AhAra vasa zarIra viSayaka dardoSa nA rAkhyo koI sAdhu jinakalpI banI, bole nahIM cAle joI; be bhujAo phelAvIne, ziziramAM ThaMDI sahe, AgamakAra prabhunA jevuM, anukaraNa karavA kahe... (9) prabhue IryA', bhASA ane eSaNA` samitinuM pUrepUruM pAlana karI karmamuktinI sAdhanA karI hatI. AMkhamAM rajakaNAdi paDe to, tenuM pramArjana na karavuM, zarIrane kyAreya na khaMjavALavuM evA AkarA niyamone pALyA hatA. AgamakAra AvA apratijJa, maharSi bhagavAna mahAvIranuM anukaraNa karavA mATe mumukSujana (mokSanA abhilASI)ne kahe che. * kyAreka zUnya khaMDeromAM kyAreka sabhA bhavanamAM, kyAre dukAna jhUMpaDImAM to, smazAna hoya ke vanamAM varasa sADA bAra karyo, atyadhika nidrAno tyAga, dharmajAgarA ciMtana karI choDyo moha mamatAno rAga... (10) bhagavAne vihAra karatAM je je sthAnomAM nivAsa karyo tenuM varNana che. te uparAMta bhagavAne sADAbAra varasa prakAma eTale atyadhika nidrAno tyAga karyo hato ane AtmaciMtana varDa zarIrano rAga choDyo hato. * manuSya deva tiryaMca upasarga ApI karatA pajavaNI, samatAbhAve sahana karI saMyamanI karI ujavAzI; zItaRtumAM hima paDe, saMnyAsI zodhe eka khuzI, mahAmAhA mahAvIre zuM zuM sastuM te to sukko. (1 1 ) sarpa, noLiyA, gIdha Adi tiryaMca to kyAreka co2 ke koTavALa, kuzIla puruSo hAthamAM bhAlA Adi zaruM karI prabhune pajavatA hatA. to paNa saMyama anuSThAnamAM masta muni madhyastha bhAve moja karatA hatA. * lADha dezanA anArya loko prabhune daMDA mAratA, chu chu karI kUtarAone prabhunI pAchaLa doDAvatA; AhAra paNa maLe lukhA sukhA, tIkSNa vacano muLAvatA, to ye kSamAvIra nirjarAnuM kAraNa ene gaNAvatA... (12) * gAma bahAra roke prabhune, na AvavA de gAmamAM, DhephAM ThIkarAM ThaMDA bhAlA, mAravAnA che kAmamAM zarIramAMthI mAMsa kApe, cAmaDI utaratA, Asana parathI dUra karI ke UMcA uThAvI pachADatA.....(13) bhagavAne sAdhanA kALamAM vizeSa karmakSaya karavA mATe lADha dezamAM vicaraNa karyuM hatuM, tyAM anArya lokonA vividha prakAranAM kaSTa, upasargo sahana karyAM hatAM. bhagavAna evuM ciMtana karatA hatA ke karmanirjarAnAM bhagavAne e sArI rIte jANI lIdhuM hatuM ke saMsAramAM ajJAnIkArazo lADha dezamAM vadhAre upalabdha thaze, mATe kaThina kSetranA kaThora prANI parigrahanA kAraNe karmathI lepAIne kaleza pAme che. hiMsA ane lokonA rUkSa vyavahAra sAme samatAnI sAdhanAne akhaMDa rAkhI hatI. strI saMsargathI AvatA karmAzravane jANIne tenAthI sarvathA nivRttinA * hAthI ke yoho vIdhAya, yuddhanA morace agara, pratyAkhyAna kare che. pAcho phare nA te kadI, zatruone tyA vagara; * ema saMyama vacadhArI, dhavAyA dharIyA enAthI, meru sama DagyA nahIM, na hAryA kadI e ko'nAthI... (14) saMgrAmanA morace Ubhelo yoto ke hAthI bhAvAdithI vIMdhAI javA chatAM paNa pAcho pharato nathI ane yuddhamAM vijaya prApta kare che tema bhagavAne vikaTa paristhitimAM vijaya prApta karyo hato. * ugra tapasvI prabhu mahAvIra karatA tapa uNodarI, vedanAmAM paNa kadI IcchA nA oSadhanI karI; vacana virecana mAliza caMpI detovana na kare, viSayothI virakta thaI dharma-zukala dhyAne Thare... (15) * bharaunALe AtApanA, sUrvAbhimukhe thaI vIra letA, bhAta, borakUTa aDada Adi rUkSa AhAra vAparatA; paMdara dina to chaThThuM mAsanA, covihArA upavAsa rAkhatA, manojJa AhAra choDIne, ThaMDA vAsIne vAparatA (16) bhagavAne taniSTha jIvanamAM zarIra paricaryAnA tyAgano saMkalpa karyo hato. temanI tapa sAdhanA AhAra pANInA svaici niyaMtraNapUrvakanI hatI. sAmAnya loko paNa grahaNa karavA IcchuM nahIM tevo ujhidharma AhAra arthAt pheMkavA yogya khAdyapadArthanuM sevana karyuM hatuM. bhagavAne be upavAsathI laIne cha mAsa sudhInI tapazcaryAo Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 cAre AhAranA tyAga sAthe karI hatI ane kyAreya eka upavAsa ke lagAtAra AhAra karyo nathI. prabhu jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka * kare karAve pApa nahIM ne, nA kadI anumodatA, gRhasthonA bhojanamAMthI nirdoSa AhAra zodhatA; bhUkhyA kAgaDA pakSIone cAnAM joIne prabhu, vighna nA paDe temane ema bhikSAe jAtA lIdhuM. (17) * dhamA brAhmaNa bhikhArI ke cAMDAla kUtarA bilADI, garvadhA karI AhAranI, nA koInA bhojanamAM chaMda pADI; zuSka ane vArsI maLe, kayAreka mane vyaMjana rasALa, tanmaya banyA saMyamamAM,prabhue rAkhyuM che mana vizALa... (18) ahIM bhagavAnanI eSaNA samiti aMge viziSTa sAvadhAnI ane ahiMsaka vRttinuM Abehuba varNana che. tIrthaMkare paNa sAdhaka avasthAmAM samiti ane guptinAM vidhi niyamonI ArAdhanA karavAnI hoya che. * vividha AsanomAM besI, sthira cittane karatA, jIva ajIva Adi traNa loka vize, sthita dhyAnane dharatA; viSayomAM anAsakta bhAva, AtmAnI zuddhi karI, pramAda doSa sevana choDI, samyaka saMyama AcarI... (19) eprila, 2013 rAkhI sAdhakane sAvaceta karyA che. koI paNa saMyogomAM koI bahAnAM kADhyAM na hatAM. zamA, ahiMsA, sahanazIlatA, sahiSNutAnA armodha zastra zUravIratAthI laDyA ane vardhamAnamAMthI vIra ane vIramAMthI mahAvIra * svayaM tattvo jAnnI laIne, triyoge rAkhI jAgRti, jAvajjIva pAMca samiti pALI, traNa guptimAM nivRtti; dharmadhuraMdhara vIra prabhunI, nA che kevaLa kalpanA, anaMtazaktino svArgI kare che svAmI upAsanA...(20) cAra gati covIrA daMDakanAM duHkho nathI vaidavA, garavA guNo devAdhidevanA gAie e che davA... (23) * zUravIratAnuM pAna karIe ApanA guNagrAmathI, muktino nazo caDe che, bhAvabhaktinA jAmathI; doSamaya che samajIvana ne kyAM tAruM ujjavaLa kavana ? zraddhA che ke mahAvIra mArge, TaLaze sahu AvAgamana.... (24) kyAM mArA vIraprabhunuM nirmaLa vana caritra ? ne kyAM mArA jIvananI karama kahANI? kyAM mArA vIraprabhunI paLe paLanI jAgRtti ? ne kyAM dhyAna mATe ukkaDu, goduhAsana, vIrAsana Adi AsanomAM sthita thaIne, traNa lokanA jIva jIvAdi padArthonA vya-paryAya,mArI yokSaNanI pramattatA ? toye... to... samyak zraddhA che ke parama sakhA prabhu mahAvIra dayA, karuNAnI sakhAvata karI mArI kahANIno sukhada aMta lAvaze... / nityAnityane dhyAnano viSaya banAvatA hatA ane saMkalpa-vikalpothI dUra rahIne AtmasamAdhine sAdhatA hato. bhagavAne indriyAdinA viSaSThamAM amUrchita banI, kAryonI upazAMtatA karI, karma sAme saMyamano yajJa mAMDyo hato. covIsamAM carama tIrthaMkara dharmacakravartI evA zramaNa bhagavAna mahAvIranI stavanA covIza gAthA vaDe karIne, cAra gati, covIza daMDaka ane corAzInA cakkarane cIravA eka navo cIlo cAtarI, zrI AcArAMga sUtrano navamA adhyayanane mArA kSaryApazama pramANe hariMgIna chaMdamAM DhALavAno prayAsa karyo che. temAM jinAjJA viruddha kAMIpaNa lakhAyuM hoya to trividha micchAmi dukkaDa... pAdaTIpa : banyA. * dIrgha tapasyA ekAMta dhyAne saMyamamAM lAgI lagana, kaSTa pIyata upasargonI, jarI na aDI emane agana; aSTa karmane naSTa karyA, vIrarasamAM thayA magana, gauravavaMtA jinazAsananI, dhajA pharake UMce gagana....(22) * 'bolemi bhaMte' nahIM paraMtu 'karemi bhaMte' karI kahyuM, sAdhakane sAvadhAna kare kahI pote je che anubhavyuM; gRhastha ke gRhanA tyAgamAM, dhyeyane nA choDyuM, dravya kSetra kALa bhAvanuM kAraNa nA emane naDyuM. (21) bhagavAna mahAvIre potAnA jIvanamAM anubhavelI avasthAne sAme * anAdikALanA pUrva saMskArone have chUMdavA, bhavabhramaNa corAzI cakkarone have bhedavA prabhue svataH tattvone sArI rIte jANI lIdhA hatA kAraNa ke tIrthaMkara paramAtmA svayaMbuddha hoya che, temane koI guru hotA nathI. evA jaina (1) iryA samiti : jayaNA rAkhI, upayoga sahita, cAra hAtha jeTaluM pramANa jamIna, najare joI cAlavuM te. dharmanA zAsanapati bhagavAna mahAvIre, jIvanaparyaMta apramattapaNe tapadhyAnanI sAdhanA saMyamavidhipUrvaka karI. A kevaLa kalpanA mAtra nathI paraMtu AtmAnI anaMtazaktino upayoga karI yogImAMthI ayogI (3) apratijJa : AhAra, nivAsasthAna Adi aMge koI apekSA, saMkalpa (2) edhaNA samiti H samyak prakAre nirdoSa AhAra, AdinI gavidhaNA karavI. banyA hatA. na hovo. (4) mahAmAhaNa : ahiMsaka. (5) gaviSaNA : zuddhi-azuddhinI sAvadhAnI rAkhavI te. 5/5, svAmI lIlA zAha sosAyaTI, gArDana lena, sAMgANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI-400 086. phona : 25004010; mobAIla : 9323556999 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka siddhazIlA. T sAdhvI caityayazA [ tapAgacchanA sAgara samrATa nemisUri samudAyanA pa.pU. A. vijaya deveza hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA AjJAnuvartI pratibodhakuzalA praviNAzrIjI mahArAja sAhebanA praziSyA che. temaNe jaina vizvabhAratI vidyApITha (lADanU)mAMthI ema.e.nI padavI prApta karI ane vartamAnamAM teo DaoN. kalAbahenanA mArgadarzanamAM upAdhyAya yazovijayajIkRta 'saDasaTha bolatI sajajhAya' viSaya para pIeca.DI.nI padavI mATe saMzodhana kArya karI rahela che.] zrI siddha zilAnuM stavana (2). gAma nagara eke nahi, nahi vastI nahi ujjaDa ho gotama; kALa zrI gautama pRcchA kare. vinaya karI zIza namAya ho prabhujI; avicaLa sukALa varte nahi, nahi rAtadina tithivAra ho gautama. zivapura. 10. sthAnaka meM suryuM, kRpA karI mujane batAvo to prabhujI, zivapura nagara rAjA nahi prajA nahi, nahi ThAkora nahi dAsa ho gautama; muktimeM sohAmaNuM. 1. guru celA nahi, nahi laghu vaDAi tAsa ho gaMtama. zivapura. 11. ATha karama aLagAM karI, sAyaM AtamakAja ho prabhujI; chUTyAM saMsAranA anopama sukha jhIlI rahyAM, arUpI jyoti prakAza ho gotama; saghaLAne du:kha thakI, tene rahevAnuM koNa ThAma ho prabhujI. zivapura 2. sukha sArIkhA, saghaLAno avicaLa vAsa ho gautama, zivapura. 12. vIra kahe urdhva lokamAM, siddha zilA tasa ThAma ho gautama; chavIsA anaMtA va mukta gayA, pharI anaMtA jAya ho gotama; toye jagyA rUMdhe upare, tenA bAra che nAma ho gautama. zivapura. 3. nahi, jyotimeM jyota samAya ho gautama. zivapura. 13. lAkha pIstAlIza jojane, lAMbI pahoLI jo jANa ho gautama; ATha kevalajJAna sahita che, kevala darzana pAsa ho gautama; kSAyika samakita jojana jADI vacce, cheDe pAtaLI atyaMta vakhANI ho gaMtama. zivapura. 4. dIpatAM, kadIya na hoya udAsa ho gautama, zivapura. 14. ajAna sonA mAMhe dIpatI, gaDhArI maDhArI jo jANa ho gautama; Taka e siddha svarUpa koi oLakhe, pAme avicala ThAma ho gotama; ziva taNI pare nirmalI, suMvALI atyaMta vakhANI ho gautama. zivapura. 5. ramaNI vege vare, pAme sukha athAga ho gautama. zivapura 15. zilA oLaMgI Aghe gayA, adhara rahyA che birAja ho gautama; alokathI agharA zabdonA artha: jAi aDyAM, sAyaM AtamakAja ho gautama, zivapura.6. pRcchA-pUchavuM, avicaLa-sthira, calayamAna na thAya tevuM, sAryA- pUrNa jIhAM janama nahi maraNa nahi, nahi jarA nahi roga ho gautama; vairi ! karyA, ThAma-sthAna, jojane-yojana, gaDhArI-zikhara, maDhArI- maDhelA, nahi mitra nahi, nahi saMjoga nahi vijoga ho gautama. zivapura.7.. * phaTaka-sphaTika, Adhe-dUra, adhara-addhara, jAI- jaI (javAnA arthamAM), bhukha nahi tuSA nahi, nahi harSa nahi zoka ho gautama; karma nahi kAyA vijoga-viyoga, pharasa-sparza, kALa-sukALa- ativRSTi- anAvRSTi, nahi, nahi viSaya rasa bhoga ho gautama. zivapura. 8. rUMdhe-rUMdhAya, athAga-ghaNuM badhuM, zivaramaNI-mokSasukha. zabda rUpa rasa gaMdha nahi, nahi pharasa nahi veda ho gautama; bole nahi cAle nahi, mona jaMhA nahi kheda ho gautama. zivapura. 9.. kAvyanI samajUtI kaDI pramANe jADI ane cheDethI pAtaLI atyaMta vakhANavA lAyaka che. siddhazilAnA zrI gautama vinayapUrvaka mastaka namAvI prazna kare che ke he prabhujI meM je zikhara sonethI maDhelA hoya evA dIptivaMta che. (4) avicaLa sthAnaka viSe sAMbhaLyuM che. te kRpA karIne mane batAvo. he sphaTika jevI nirmaLI, suMvALI atyaMta tene vakhANI che. (5) prabhujI zivapura sohAmaNuM che. (1) zilA oLaMgIne upara aDyA rahyA che, alokathI jaI aloka jaI ATha karmone toDIne AtmAnuM kAma karyuM che ane saMsAranA duHkhothI chuTavA rahyA che ane AtamakAja jemaNe sAryA che. (6). ane tevA jIvone rahevAnuM sthAna kaho prabhujI. (2) jyAM janma nahIM maraNa nahIM, nathI ghaDapaNa nathI roga vIprabhu kahe che ke urdhvalokamAM siddhazilA sthAna che. chavvIsa svarga che jenA verI paNa nathI ane mitra paNa nathI, saMyoga ke viyoga paNa nathI (7) bAra prakAranA nAma che. zivapura nagara sohAmaNuM che. (3) bhUkha nathI tarasa nathI, harSa nathI ane zokapaNa nathI siddhazilA 45 lAkha yojana lAMbI, pahoLI jANo ane ATha jojana karma nathI zarIra nathI, viSaya rasa bhoga paNa nathI. (8) Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 zabda, rUpa, rasa, gaMdha nathI, sparza nathI veda nathI bolavAnuM ke cAlavAnuM nathI, kheda nathI mauna nathI. (9) gAma, naga2 kaMI nathI, vastI paNa nathI ujjaDa paNa nathI kALa, sukALa paNa nathI, tyAM rAta divasa ke tithi paNa nathI. (10) pUrNa thAya che. tenI upara urdhvaloka che. jyAM vaimAnika devo vase che. devo cAra prakAranA che. (1) bhavanapati, (2) vANavyaMtara, (3) jyotiSma (4) vaimAnika. bhavanapati devo ticchalokamAM rahe che. vyaMtara ane jyotiSka devo madhyalokamAM ane vaimAnika devo urdhvalokamAM rahe rAjA nathI prajA paNa nathI, ThAkora padma nathI, dAsa paNa nathI. muktimAM che. (1) saudharma, (2) izAna, (3) sanatkumAra, (4) mahendra, (5) guru-celA paNa nathI, tyAM nAnuM moTuM evuM kaMI nathI. (11) anupama sukha laI rahyA che, arUpI jyoti prakAza brahma, (6) lAMtaka, (7) mahA zukra (8) sahasrAra, (9) ANata (10) prANata, (11) ATaNa, (12) acyuta. tenI u52 9 traiveyaka, tenI upara cAre dizAmAM vijaya, vijayaMta, jayaMta, aparAjita vimAna, tenI madhyamAM sarvArtha siddha ema kula 26 prakAranA che. 12 devaloka + 9 traiveyaka + 4 + 1 = 26 bhedo. 70 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka badhAM jIvone sukha sarakhuM che, badhAno avicaLa vAsa che. (12) anaMtajIvo mukte gayA hajI anaMtA jAya che. toya tyAM jagyA ochI nathI, jyotinI aMdara jyotI samAya che. (13) kevaLajJAna, kevaLadarzana vALA che. sAyika samatithI zobhI rahyA che ane kyAre paNa udAra hotA nathI. (14) evA e siddha svarUpane koI oLakhe ane avicaLa sthAnane pAme zivaramaNI vahelA vaLe ane athAga sukhane pAme. (15) vivecana prabhu mahAvIra vartamAna samayamAM atyaMta upakArI temanA vinIta ziSya gautama baMne vacce praznotarI dvArA dharma prarUpAya che. prabhuvIra to trikALajJAnI che. paNa sAthe gautama paNa jJAnI to che ja. paraMtu abudha jIvone jJAna thAya, saraLa rIte samajI zake mATe sarvajIvonA upakAranA hetuthI prazna pUche che. eka samaya hato. IndrabhUti gautama garva sAthe prabhune harAvavA AvyA hatA. paraMtu prabhunI karUNA eTalI utkRSTa hatI ke gautamano ahaM ogaLI gayo ane saMpUrNapaNe prabhune samarpita thaI gayA. evA A gautama svAmI prabhune prazna kare che ke he prabhu, meM je avicaLa sthAna sAMbhaLyuM che te kyuM ? ATha karmone toDIne AtmAnuM kAma kyuM che ane saMsAranA duHkhothI chUTelA jIvone rahevAnuM sthAna kyuM che ? ahIMyA ATha karmo eTale (1) jJAnAvaraNIya (2) darzanAvarathIya (3) vedanIya (4) mohanIya (5) AyuSya (6) nAma (7) gotra (8) aMtarAya. ahIMyA thAtI tathA aghAtI sarva karmano nAza karIne avicaLa sthAne jAva pahoMce che. ghAtI = jJAnAvaraNIya, mohanIya, darzanAvaraNIya, aMtarAya. aghAtI vedanIya, nAma, AyuSya, gotra. = prabhu vIra jaNAve che ke urdhvalokamAM siddhazilA che. te sthAne te jIvo rahe che. atre kavi urdhvalokanuM varNana karatAM 12 devalokanuM varNana kare che, jenA chavvIsa prakAranA svarga rahelA che. je A pramANe che. urvalokanuM varNanaH A dvArA kavie siddhazilAnI nIce zuM che tenuM vistRta varNana karyuM che. ahIMyA sarvArtha siddha vimAnanI upara bAra yojana u52 siddhazilA che. siddhazilA manuSyakSetra pramANa 45 lAkha jojana vistAravALI che. thojananI uparanA gAunA chaThThA bhAgamAM (533 purNAMka ekatRtIyAMza loksane ahIMne siddha bhagavAna che. temanI sthiti sAdi anaMta che. ATha yojana jADI vacce ane cheDethI atyaMta pAtaLI che. sphaTikanA jevI nirmaLI che. siddhazilAne oLaMgIne upara siddho addhara rahyA che. alokane jaI aDe che. siddhaziyAnI upara birAjamAna siddha bhagavaMta, jeo potAnA AtmAne nirmaLa karI cUkyA che ane tyAMnI avasthA paNa kevI che. siddhazilA upara janma-maraNa nathI, jarA roga nathI. verI-mitra nathI. saMjoga-vijoga nathI. bhUkha nathI, tRSA nathI. harSa-zoka nathI, karmakAyA nathI, viSayara-bhoga nathI. zabda rUpa, rasa, gaMdha nathI. sparza nathI, veda nathI, bole-cAle nahIM, mona-kheda nathI. gAma-nagara nathI, vastI-ujjaDa nathI. kALa-sukALa tyAM vartato nathI. rAta-divasa-tithi nathI. rAjA-prajA nathI, ThAkora-dAsa nathI, guru-ziSya nathI, laghu - vaDAI nathI. AvI siddhazilA che ane tyAM birAjamAna siddho anupama sukha mANI rahyA che. arUpI jyoti rUpa che. badhA ja siddhone ekasarakhuM ja sukha che. badhAne avicala sthAna che. anaMtA mukte gayA ane hajI anaMtA mukte jaze. paraMtu tyAM jagyA ochI paDatI nathI. jyotimAM jyoti tema siddho ekabIjAmAM samAI jAya che. kevaLajJAna, kevaLadarzana sahina sAdhika samakitathI dIpanA kadI paNa udAsa nathI hotI. ahIMyA kSArthika samakita eTale sarva karmano kSaya karIne zuddha jJAnane prApta karyuM che. je AvyA pachI kadI jatuM nathI eTale saMpUrNa kevaLajJAna avasthA. AgamamAM siMhonA svarUpanuM varNana karatAM jaNAve che ke jevI rIte agnithI baLelA bIja pharI aMkurita thatA nathI. tevI rIte karmarUpI bIja kSaya thavAthI siddhonI paNa pharIthI janmotpatti thatI nathI. siddhonI sAdi meruparvatanI samabhUtalA pRthvIthI 900 yojana u52 titiloka anaMta sthiti che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 71 eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka siddha thanArA jIvonI yogyatA lokANUstRpikA, (11) lokAgrapratibodhanA, (12) sarva prANa. bhUta, (1) saMghayaNa : mokSa prAptinI sAdhanA mATe zarIranI majabUtAI jIva, satvasukhAvadA. jarUrI che. te ja eka vajURSabhanArA saMghayaNavALA jIvo ja mokSe siddhakSetra jaI zake che. zeSa saMghayaNavALA sAdhaka ArAdhaka devagatimAM jAya che. ISitaprAbhArA pRthvIthI upara dezonanA eka yojanAnA AMtare (2) saMsthAna : mokSa prAptinI sAdhanAmAM dehAkRtinuM koI mahattva lokAtta che. cAra gAuno eka yojana thAya che. tethI ISaprAmbhArA nathI tethI cha saMsthAnamAMthI koIpaNa saMsthAnavALA jIvo mokSe jaI pRthvIthI uparanA eka yojananA aMtima chellA gAunA chaThThA bhAgamAM zake che. siddha bhagavaMto sthita thAya che. (3) avagAhanAH jaghanya sAta hAtha ane utkRSTa 500 dhanuSyanI siddhazilAnA upara talathI eka yojana dUralokAtta che. badhI zAzvata avagAhanAnA jIvo mokSe jaI zake che. tenAthI adhika avagAhanA vastuonuM parimANa pramANamAM gulathI mapAya che. paraMtu ahIM yugalika manuSyomAM ja hoya che. ane yugaliko ratnatrayanI ArAdhanA ISaprAzmArA pRthvIthI uparanA eka yojananuM parimANa utsughAMgulathI karI mokSe jaI zakatA nathI. che. cAra gatinA jIvonI avagAhanA utsughAMgulathI mapAya che. (4) AyuSya : jaghanya sAdhaka ATha varSanI uMmaravALA siddha thAya uleMghAMgulanI apekSAe 500 dhanuSyanI utkRSTa avagAhanAvALA che. A sthiti janmanI apekSAe kahI che. garbhakALa sahita gaNatA nava manuSyo siddha thAya che. te 500 dhanuSyavALA manuSyonI siddha avasthAmAM varSanI uMmare siddha thAya che, tema kahI zakAya che. utkRSTa kroDa pUrva varSanA avagAhanA be tRtIyAMza arthAt 333 dhanuSya ane 32 aMgula hoya AyuSyavALA jIvo mokSe jaI zake che. te paNa garbhakALa sahita pUrNa che. siddhakSetra eka gAunA chaThThA bhAga pramANa che. tethI te gAu ane umara samajavI. kroDa pUrvathI Adi AyuSyavALA yugaliko mokSe jatA yojana paNa utsughAMgulathI che tema spaSTa thAya che. te gAu ane chaThThA nathI. bhAganuM gaNita A pramANe che. 24 aMgula eka hAtha, cAra hAtha siddhazilA-siddhakSetra: eTale 96 aMgula = eka dhanuSa ane be hajAra dhanuSano eka gAu AlokamAM ATha pRthvI che. sAta nAraka avalokamAM ane AThamI thAya che. eka gAuno chaThTho bhAga arthAt 2000 dhanuSano chaThTho ISNa prAzmArA pRthvI urdhvalokamAM che. sarvArthasiddha mahAvimAnanA sarvocca bhAga karatAM 2000 bhAgyA 6 = 333 dhanuSa ane 32 aMgula zikharanA agrabhAgathI bArayojananA aMtare Ipta prAbhArA pRthvI che thAya che. A rIte sidhdhakSetranuM ane siddha AtmAnI avagAhanAnuM mApa je siddhazilA nAme prasiddha che. te pRthvI pIstAlIsa lAkha yojanA lAMbI unmeghAMgulathI thAya che. te spaSTa thAya che. ane pahoLI, tenI paridhi eka karoDa, beMtAlIsa lAkha, trIsa hajAra siddhonI gati baso ogaNapacAsa (1,42,30,249) yojanathI paNa thoDI vadhAre (1) siddha jIvonI gati kyAM sudhI thAya che? (2) siddhanA jIvo che. pRthvI potAnA barAbara madhyabhAgamAM ATha yojana kSetramAM ATha kyAM sthira thAya che? (3) kyAM zarIrane choDe che? (4) kyAM jaIne yojana jADI che. jADAImAM kramathI thoDI thoDI ochI thatAM aMtima kinArA siddha thAya che ? para mAkhInI pAMkhathI paNa pAtaLI eTale aMgulanA asaMkhyAtA bhAganI (1) siddha jIvonI gati dharmAstikAya dravyanI sahAyatAthI ja thAya che ane alokamAM dharmAstikAya dravyano abhAva hovAthI tyAM jIvanI te pRthvI arIsA jevI nirmaLa tathA zveta puSpa, kamaLarAla, jalakaNa, gati thatI nathI. lokAMte ja aTakI jAya che. barapha, gAyanuM dUdha ane motInA hAranI samAna zveta suvarNathI atyaMta (2) lokanA agrabhAga para siddhakSetramAM ja siddhajIvo zAzvataadhika kAMtimAna che. sphaTika jevI svaccha, lakSaNa-komaLa paramANu kALa paryata sthita thaI jAya che. ane temanA sarva karmano AtyaMtika skaMdhothI banelI hovAthI mulAyama suMdara, lAlitya-yukta, vRSTa sarANa nAza thayA pachI karmajanya koI prakAranI gatinI saMbhAvanA nathI. upara ghaselA paththaranI jema sajAyelI, ghasIne lIsI suMdara banAvelI, (3) jIva jyAre siddha thAya tyAre sarva karmo ane karmajanya sarvabhAvone rajarahita, malarahita, kIcaDarahita, AvaraNarahita, zobhAyukta suMdara ahIM ja choDI de che. tethI A manuSyalokamAM ja sthUla dArika zarIra kiraNo ane prabhAyukta, cittane prasanna karanArI, manamAM vasI jAya ane sUkSma taijasa-kAzmaNa zarIrano tyAga karIne azarIrI banIne siddha tevI manamohaka che. jIvanI gati thAya che. siddhazIlA e zAzvata pRthvI che. tenA bAra nAmo che. (1) ISat (4) je samaye karma ane karmajanya bhAvo chUTe che te samaye te jIva (2) ISamAbhArA, (3) tana, (4) tanu tana, (5) siddhi, (6) siddhakSetramAM jAya che, tyAM ja te siddha thAya che. te ja azarIrIke karmarahita sidhdhAlaya, (7) mukti, (8) muktAlaya, (9) lokAgU, (10) avasthAno prathama samaya che. ahIM karma sahita ane zarIra sahita Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 avasthAno aMtima samaya hoya che. kevaLajJAna dvArA traNe kALanA sarva padArthone saMpUrNa rIte jANe che siddhonuM saMsthAna ane avagAhanAH ane kevaLa darzana dvArA te padArthone saMpUrNa rIte dekhe che. siddha bhagavAna azarIrI che. tethI te varNa, gaMdha, rasa, sparzathI siddhasukha rahita arUpI hoya che. paraMtu tenA Atmapradezo asaMkhyAta AkAza siddhonuM sukha tulanA ke upamA rahita atula ane anupama che. pradezamAM sthita thAya che. te apekSAe teonI avagAhanAnuM kathana che saMsArI jIvonuM sukha vedanIya karmajanya che. tethI te nAzavaMta che. ke jIva je aMtima zarIra choDIne siddha thAya, te zarIrano trIjo bhAga taratamatAvALuM che. badhA pIDA rahita che. pogalika ane padArtha nyUna teonI avagAhanA rahe che ane zarIrano polANano bhAga sApekSa che. paraMtu siddhonuM sukha Atmika che. svAbhAvika che. haMmezA ghaTI jAya che. siddhonI jaghanya avagAhanA eka hAtha ATha aMgula ane eka samAna rahe che. sarva padArthothI nirapekSa che ane anaMta kALa utkRSTa 333 dhanuSa 32 aMgula hoya che. te bannenI vacce madhyama paryata rahevAnuM che. avagAhanA che. siddha thavAnI prakriyAnuM nirUpaNa siddhonuM saMsthAnaH yoganirodhaH AyuSyanA aMtima asaMkhyAta samayanA aMtarmuhUrta samayadurastra Adi che ane saMsthAna, jIvane saMsthAna nAmakarmanA kALa daramyAna kevaLI bhagavAna yoganirodha kare che. sUkSma kriyA udayathI prApta thAya che. siddha bhagavAna sarva karmothI mukta che. tethI apratipAti nAmanA zukaladhyAnamAM trIjA caraNamAM pravartamAna sAdhaka temanA AtmapradezonuM koI cokkasa saMsthAna hotuM nathI. prAsaMgika sarvaprathama sthUla kAyayogano Azraya laIne skUla vacana yoga ane saMsthAnomAMthI eka paNa saMsthAna na hoya tenA mATe sUtrakAre anityastha manoyogane sUkSma banAve che. pachI sUkSma manoyoganuM AlaMbana laIne saMsthAnanuM kathana karyuM che. jIva je zarIramAMthI siddha thAya che te aMtima sthULa kAyayogane sUkSma banAve che. tyAra pachI sUkSma kAyayoganA AlaMbanathI zarIramAMthI trIjo bhAga nyUna thaIne te ja AkAramAM Atmapradezo sUkSma manoyoga ane vacanayogano nirodha kare che ane tyAra pachI anaMtakAla paryata sthita rahe che. sUkSma kAya yogano virodha kare che. aMte asaMkhyAta samayamAM siddhonI sparzanAH zvAsocchavAsano nirodha thaI jAya che. je kSetramAM siddha birAjamAna che tyAM janma-maraNa rUpa bhavabhramaNathI mukta zailezI avasthAH yogano nirodha thatAM ja kevaLI bhagavAna ayogI thayelA anaMta siddho che. te paraspara avagADha che. teo lokanA tema ja zailezI avasthA prApta kare che. temAM Atmapradezo saMpUrNataH agrabhAgane sparza kare che. arthAta lokAgre rahe che. pratyeka siddha potAnA niSThapa thaI jAya che. tenI sthiti "a, I, u, zva, ' pAMca hRsva samasta Atmapradezo dvArA anaMta siddhone pUrNa rUpe sparza karIne rahyA akSaranA uccAraNa kAlapramANa che. te kALa daramyAna pUrva racita guNa che. arthAtu siddhanI avagAhanAmAM anaMtasiddhonI avagAhanA che. zreNI pramANe anaMta karmono nAza kare che. A rIte cAre aghAtI karmo ekamAM anaMta avagADha thaI jAya che ane tenAthI paNa asaMkhyAtaguNA nAza pAme che. audArika, tejasa, kArmaNa zarIra chUTI jAya che. dehamukta siddho evA hoya che ke je deza ane pradezathI ekabIjAmAM avagADha thayelo te AtmA siddha thAya che. sAkAropayoge siddha thAya che. mukta thayelA hoya che. jIvane kevaLajJAna ane kevaLadarzana te be upayoga hoya che. temAM siddha siddhAvasthAH lakSaNa ane guNa thavAnA samaye avazya sAkAropayoga - kevaLajJAnano upayoga hoya siddha bhagavAna karmajanya sthUla audArika zarIra ane sukSma tejasa- che; kAraNake koIpaNa labdhi ke upalabdhi sAkAropayogamAM ja prApta kArpaNa zarIrathI sarvathA mukta hovAthI azarIrI hoya che. siddha thatAM thAya che. pahelAM ja zailezIkaraNa samaye Atmapradezo ghanIbhUta-nakkara thaI jAya siddhonA bhedaH che. tethI siddhone jIvaghana kahyA che. siddhAtmA kevaLajJAna ane kevaLadarzana siddhA panarasa noyA tisthA tisthA-3DaruM siddha nouri U saMveve rUpa kramazaH sAkAra ane anAkAropayoga yukta hoya che. jIva jyAre gIva viIMA samavAyI || mukta thAya che tyAre karmono, mithyAjJAnano, samasta vaibhAvika bhAvono saMpUrNa karmano kSaya karIne siddhapaNuM prApta karanArA mukta AtmA, nAza thAya ane anaMta AtmaguNo pragaTa thAya che. tema chatAM siddhomAM jene have pharIthI saMsAramAM AvavAnuM nathI tevA siddha bhagavaMtono vinaya jJAna ane darzana A be guNanI mukhyatA che. apekSAe teo jJAna karavo. tenA paMdara prakAra che. darzana sahita tema ja sAkAra-anAkAra upayoga sahita che te pramANe (1) jinasiddha, (2) ajina siddha, (3) tIrtha siddha, (4) atIrtha kathana karyuM che. siddha, (5) gRhasthaliMga siddha, (6) anyaliMga siddha, (7) svaliMga Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka siddha, (8) strIliMga siddha, (9) puruSaliMga siddha, (10) napuMsakaliMga pAribhASika zabdonA artha : siddha, (11) pratyeka buddha siddha, (12) svayaMbhuddha siddha, (13) buddha 1.duSama-jaina paraMparA pramANe A avasarpiNI kALanA pAMcamA ArAnuM bodhita siddha, (14) eka siddha, (15) aneka siddha. nAma dUSama Aro che. ahIMyA A racanAmAM kavie potAnuM nAma ajJAta rAkhyuM che. paNa 2. aMga=tIrthakaronI artharUpa dezanAne gaNadharo sUtrabaddha kare te aMga aMdara je viSaya guMcyo che temAM kharekhara racanAkAranI uccaprakAranI bhUmikA sUtra athavA mULa sUtra. te dvAdazAMgI kahevAya che. aMgasUtro bAra che. upasI Ave che. zAstrano A gahana viSaya kAvyAtmaka rIte, saraLa AcArAMga, sUtrakRtAMga Adi. bhASAmAM, abudha jIvo saraLatAthI samajI zake tevuM viziSTa zailIthI 3. upAMga-aMga sUtro (mULa sUtro)ne AdhAre pUrvadhara sthaviro race te racyuM che. upAMga sUtra kahevAya, upAMga sUtro paNa bAra che. opapAtika, siddhazilAnuM varNana paNa je karyuM che temAM vIra ane gautamanI prazna- rAjaprazrIya, jIvAbhigama Adi. uttaranI zailI dvArA karyuM che. praznottarIe jijJAsu jIvono utsAha vadhe 4. pannA : pannA arthAt prakIrNa. jeno artha chUTA chUTA viSayo tathA sAthe saMtoSano anubhava thAya. aMgenuM lakhANa, pUrtirUpa lakhANa. prAcIna mata anusAra aMga sivAyanuM jaina zAsanamAM mahAvIra-gautama guru-ziSya tarIke prasiddha che. AvA samagra sAhitya prakIrNa gaNAtuM. zvetAMbara paraMparAmAM 10 pannAono vinadhi gautamanuM pAtra laIne jJAnI hovA chatAM laghutA saraLatA batAvI ullekha che. temAM causarama Adi dasa sUtro mukhya che. che. sarve jANatAM hovA chatAM vinaya-viveka samarpaNa utkRSTa prakAranuM 5. cheda sUtro : jemAM cAritrAdi-mUlaguNAdimAM lAgelA atikramAdi che. A racanA dvArA bhAvonI vRddhi thAya ane paraMparAe siddhazilAmAM doSone zuddha karIne cAritrAdi TakAvavAnA upAyo varNavavAmAM AvyA siddha svarUpe sthAna meLave e ja zubha bhAvanA. che. nizItha sUtra, dazAzrutaskaMdha sUtra Adi cha chedasUtro che. A racanA vize lakhatAM - lakhatAM AtmAnA bhAvo prakaSTa ane 6. mULa sUtro=je AgamomAM AcAra saMbaMdhI mULaguNonuM nirUpaNa che. zuddhanAtmaka vaLe che. to vAMcanAra paNa avazya vAMcana karavA sAthe manana ane zramaNanI jIvanacaryAmAM je mULarUpe sahAyaka bane che te mULasUtra karatAM karatAM viziSTa sparzanA dvArA paramAtmAnA paramasvarUpane pAme. che. deza vekAlika, Avazyaka sUtra Adi cAra sUtro che. jagatanA jIva mAtra zubhavRtti dvArA parama pravRttithI karmothI nivRtti 3 A 7. niryukti : jemAM sUtronA zabdone chUTA pADI, sUtranA arthane yathArtha meLavIne paMcama gati eTale ke siddhagatine prApta karo. rIte vistArathI yuktipUrvaka yojavAmAM Ave tevI racanAne niryukti kahe che. * * * 8, bhASya niryuktinA AdhAre niryuktimAM kahela tattvone vistRta rUpe mobAIla : 09320906 111 samajAvAya tevI racanAne bhASya kahe che. bhavadadhi pAra utariNI 9. cUrNi=bhASyanA artha paNa saraLa karIne samajAve tevI racanA. (anusaMdhAna pRSTa 6 1thI cAlu) 10. vRtti=jemAM sUtronA rahasyone saraLatApUrvaka ane sahelAIthI samajAvAya tevI racanAne vRtti kahe che. svAbhAvikatA ane prabhAvotpAdakatA che. alaMkAra, rasayojanA, samAsa, 11. gaNadhara=tIrthakara bhagavaMto potAnI dezanAmAM artharUpe tripadIno zabdave bhava Adi racanAnuM saundarya vadhAre che. A kRti | upadeza Ape che tyAre dIkSita thanAra ziSyomAMthI keTalAka viziSTa aMtyAnuprAsamayamAM racI che je eka AgavI vizeSatA che. maNi kAMcananI buddhinA dhAraka suyogya jIvone dvAdazAMgInA bAra sUtronuM jJAna thaI jema bhAva ane kalAno viniyoga A racanAmAM jovA maLe che. jAya che. jene gaNadhara pade sthApita karAya che. agharA zabdonA artha: racanAkAre racanAnI sAla ukhANA rUpe mUkI che. teno ukela zodhavA bhavadadhisaMsAra rUpI sAgara, bharama=bhrama, mithyAta= ajJAna, prayAsa karyo che. vidhu=adra=1, nidhi=navanidhino 9, aganI=agni, gayAna=jJAna, pradIpa-dIpaka, talikA=laya, tAla, taskara=cora, unALo. mukhya traNa agni, krodhAgni, jaTharAgni ane agni, eTale Akaro=utAvaLiyo, dhITho=lucco, niMdaka=niMdA karavAvALo, 3 ane roSa=krodha (cAra kaSAyano prathama kaSAya)=1. Ama saM. 1931 vanarasannazAMtarasa, aganI=unALo, agni, nidhi=nava nidhi, bane athavA 1921 (unALo artha laIe to bIjI Rtu=2) thAya. kAra=maryAdA, sohama=sudharmAsvAmI, duranayapAsa=ajJAnanA paDaLa, jinabAnI-jinavANI, bhAratI=sarasvatIdevInuM nAma, jAryA=jhAMkhA paDavuM, F/302, guMDecA gArDana, lAlabAga, muMbaI-400012. bagasIsa= AziSa, Iza=Izvara, gyAnahIna= ajJAnI, gaha mobAIla : 9892828196. gahe=AnaMda, AnaMda, roSa=krodha (cAra kaSAyamAMthI prathama), vidhu caMdra Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 prabuddha jIvana: mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 mahAvIra cAlIsA Osi. haMsA mesa. zAha [DaoN. haMsAbena esa. zAhe tattvajJAna-philosophInA viSayamAM pIeca.DI.nI padavI prApta karI che. teo jJAnasatra-sAhitya samArohamAM abhyAsapUrNa nibaMdho rajU kare che. jaina tattvajJAna tathA sAhityanA kSetre teo saMzodhanakArya kare che.] zrI mahAvIra cAlIsA zIza navA~ arihanta ko, siddhAna karuM praNAma / upAdhyAya AcArya kA le sukhakArI nAma / / sarva sAdhu aura sarasvatI, jina mandira sukhakAra / mahAvIra bhagavAna ko, mana mandira meM dhAra / / / jaya mahAvIra dayAlu svAmI, vIra prabhu tuma jaga meM nAmI / vardhamAna hai nAma tumhArA, lage hRdaya ko pyArA, pyArA / / zAMta chavi aura mohanI mUrata, zAna hasIlI sonI sUrata / tumane veSa digambara dhArA, karma zatru bhI tuma se hArA / / krodha, mAna aura lobha bhagAyA, mAyA moha ne tuma se Dara khaayaa| tU sarvajJa, sarva kA jJAtA, tujha ko duniyA se kyA naataa|| tujha meM nahIM rAga aura dveSa, vItarAga tU hitopadeza / terA nAma jagata meM saccA, disako jAne baccA baccA / / bhUta preta tuma se Dara khAveM, vyantara, rAkSasa saba bhaga jAveM / mahA vyAdha mArI na satAve, mahA vikarAla kAla Dara khAve / / kAlA nAga ho yA phena dhArI, yA ho zera bhayaMkara bhArI / nA ho koI bacAnevAlA, svAmI tumhI karo pratipAlA / / agni dAvAnala sulaga rahI ho, teja havA se bhaDaka rahI ho / nAma tumhArA saba duHkha khove, Aga ekadama ThaNDI hove / / hiMsAmaya thA bhArata sArA, taba tumane kiyA nistArA / janma liyA kuNDalapura nagarI, huI sukhI saba prajA sagarI / / siddhArathajI pitA tumhAre, trizalA ke A~khoM ke tAre / / choDa sabhI jhaMjhaTa saMsArI, svAmI hue bAla brahmacArI / / paMcamakAla mahA duHkha dAI, cA~danapura mahimA dikhlaaii| TIle meM atizaya dikhalAyA, eka gAya kA dUdha girAyA / / soca huA mana meM gvAla ke, pahu~cA eka pAvaDA leke / sArA TIlA khoda bagAyA, taba tumane darzana dikhalAyA / / jodharAja ko duHkha ne gherA, usane nAma japA jaba teraa| ThaMDA huA topa kA golA, taba sabane jayakArA bolA / / maMtrI ne maMdira banavAyA, rAjA ne bhI dupa lagAyA / baDI dharmazAlA banavAI, tuma ko lAne ko ThaharAI / / tumane toDI bIsoM gADI, pahiyA masalA nahIM agaaddii| gvAle ne jo hAtha lagAyA, phira to ratha calatA hI pAyA / / pahele dina vaizAkha vadI ke, ratha jAtA hai tIra nadI ke / mInA gUjara saba hI Ate, nAca kUda saba citta umgaate|| svAmI tumane prema nibhAyA, gvAle kA tuma nAma baDhAyA / hAtha laga gvAle kA jaba hI, svAmI ratha calatA hai taba hI / / merI hai TUTI sI naiyA, tuma bina koI nahIM khivaiyA / mujha para svAmI jarA kRpA kara, maiM hUM prabhu tumhArA cAkara / / tumase maiM aba kucha nahIM cAhU~, janma janma tere darzana paauN| cAlIse ko 'candra' banAve, vIra prabhu ko zIza namAve / / / / soraThA / / nita cAlIsAhiM bAra, pATha kare cAlIsa dina / kheya sugandha apAra, vardhamAna ke sAmane / / hoya kubera samAna, janma daridrI hoya jo / jisake nahiM santAna, nAma vaMza jaga meM cale / / jApa UM hrauM aha~ zrI mahAvIrAya nama : 'mahAvIra yAlIsA maLI Ave che. cAlIsA' e bhakti gItono eka prakAra che. be lAInanI eka eka mAnyatA anusAra tulasIdAsajI roja savAranA loTAmAM pANI gAthA, ema 20 gAthAmAM kAvya banyuM che. vIsa gAthA eTale cAlIsa laI vArANasInA jaMgalamAM jatAM. jaMgalamAMthI bahAra nIkaLatAM chelle lAIna thaI. tethI tenuM nAma "cAlIsA' rAkhavAmAM AvyuM. zarUAtanA cAra je pANI loTAmAM vadhyuM hoya te jhADane pAI detA. e jhADamAM preta lAInanA dohAmAM prabhune praNAma karI, kAvyanI zarUAta thAya che. raheto hato. kahevAya che ke preta haMmezAM tarasyA hoya che. tethI A cAlIsAno itihAsa tapAsIe to soLamI sadImAM (keTalAka jhADane jyAre pANI maLatuM tyAre A preta dharAIne pANI pIto ane aDhAramI ke ogaNIsamI sadI kahe che) thaI gayelA saMta-kavi gosvAmI saMtoSa anubhavato. tulasIdAsajIe lakhelA hanumAna cAlIsA'no ullekha najara samakSa eka divasa pANI pIdhA pachI preta jhADamAMthI bahAra tulasIdAsajI Ave che. temaNe lakhelA A cAlIsAnA itihAsamAMthI be judI vAta pAse prakaTa thayo. kahevA lAgyo tamAruM pANI pI huM saMtoSa anubhavuM Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka 75 chuM, tame koI varadAna mAMgo. tulasIdAsajIe varadAna mAMgavAnI pahelAM kabUle che ke maMtrono uccArarUpI dhvani anaMta AkAzamAM saMgrahita to nA pADI. pachI pretanI satata AjIjIthI temaNe IcchA vyakta karI ke thaI, kyAreya naSTa nathI thato. mAre rAmane maLavuM che. A vAta sAMbhaLI preta khuza thayo ane kahyuM ke, "namokAra maMtra'no vicAra vaijJAnika dRSTithI karIe. kAraNa AjanA huM tamane rAmanA darzana nahIM karAvI zake. paNa tamArI kathAmAM je phATelAM yuvAna vargane dharmAbhimukha karavA hoya to dharmane tarka ane vijJAnanI tUTelAM kapaDAmAM kuSTharogI pahelo Ave che ane chello jAya che te kasoTImAMthI pAra karI tenuM mahattva samajAvavuM rahyuM. vAta ema che ke: tamane rAmanA darzana karAvI zakaze. te ja hanumAna che. raziyana vaijJAnika kiriliyAne tenI trIsa varSanI jahemata pachI A sAMbhaLI bIjA divase pahelo AvanAra kuSTharogIne joI hAI phrIkvansI phoTogrAphIno vikAsa karyo. eka bahu ja saMvedanazIla tulasIdAsajIe temane namana karI kahyuM ke huM Apane oLakhuM chuM. mArI pleTa para A kemerAthI citra levAya che. A kemerAthI je mAnavIno tamane vinaMti che ke tame tamAruM asalI rUpa prakaTa karo. bahu kahyA pachI phoTo levAya, temAM tenA ekalAnuM ja citra nathI upasatuM, paraMtu tenI kahevAya che ke hanumAnajIe temane pratyakSa darzana ApyA. e pachI temaNe AsapAsa je vidyuta kiraNo bahAra nIkaLI rahyA che tenuM paNa citra hanumAna cAlIsA lakhyA. Aje paNa vArANasImAM je jagyAe hanumAna sAthe Ave che. ethI e vAta puravAra thAya che ke ApaNe ekalA nathI maMdira che te tulasIdAsajIne hanumAna darzana thayelA te ja jagyA para cAlatA, ApaNI sAthe ApaNI AsapAsa ApaNuM vidyuta kSetra temaNe baMdhAveluM che. (Electro-dynamic Field) ApaNe ene "AbhA maMDaLa" kahIe bIjI vAta pramANe haridvAranA kuMbhameLAmAM tulasIdAsajIe samAdhi chIe, te paNa ApaNI sAthe ja rahe che. AzcaryanI vAta to e che ke avasthAmAM hanumAna cAlIsA lakhyA che ema keTalAka vidvAnonuM mAnavuM phoTo letI vakhate jo te mANasa maMgaLa bhAvanAthI, zubha vicArothI ane AnaMdita hoya, to kiraNonI pratikRti layabaddha, suMdara, sAnupAtika keTalAka vidvAnonuM evuM paNa mAnavuM che ke hanumAna cAlIsA temanI ane vyavasthita dekhAya che. paNa jo te niSedhAtmaka vicArothI bharelo racanA nathI. Ama cAlIsA lakhavAnI zarUAta koNe karI ane kyAMthI hoya to tenI AsapAsanI vidyuta kiraNonI pratikRti atyaMta ruNa, thaI teno itihAsa meLavavo jarUrI che. asvastha, veravikhera, arAjaka ane vikSipta Ave che. jainomAM "cAlIsA' lakhavAnI zarUAta kyArathI thaI teno paNa AvA arihaMtonI pAchaLa layabaddha, suMdara, sAnupAtika ane itihAsa meLavavo jarUrI che. kahevAya che ke uttara hindustAnamAM hanumAna vyavasthita AbhAmaMDaLa-vidyutakSe tra-(electro-dynamic field) hoya ja cAlIsAnA pAThamaMgaLavArene zanivAre lAkho hiMduo kare che. temanI asarathI e A kiriliyAnano kemero sAbita karI Ape che. jainomAM "cAlIsA' lakhavA zarU thayA hoya, te paNa chellA dasathI paMdara varSanI 'namokAra' e virATa namaskAra che. namaskAra duniyAnA badhA ja aMdara, e na mAnavAne koI kAraNa nathI. arihaMtone che. vizvanA koI bIjA dharmamAM Avo sarvAgINa sarvasparzI, A "mahAvIra cAlIsA' lakhanAra kavie chelle TUMkamAM ca' evuM mahAmaMtra vikasita nathI thayo. enuM eka kAraNa e che ke A maMtra nAma ApyuM che. hindImAM lakhanAra A cAlIsAnA kavi digaMbara jaina vyakti kendrita nathI, eTale ke mahAvIra, pArzvanAtha ke jaina paraMparAnuM haze, ema temaNe jyAre A kAvyamAM kahyuM ke mahAvIra bALa brahmacArI paNa nAma nathI. A paraMparA svIkAre che ke badhA ja arihaMta thaI zake che. zvetAMbara jainanI mAnyatA anusAra mahAvIra brahmacArI nahotA. che. e vyakti nahI paNa zakti tarapha dhyAna Ape che. A maMtranA rUpa bIjuM A cAlIsAnA kavi 'candra' koNa che, kyAre ane kyAM temaNe A para dhyAna nathI, je arUpa sattA che tenA tarapha dhyAna che. te badhAne ja kAvya lakhyuM teno itihAsa meLavavo jarUrI che. A bAbatamAM jene paNa namaskAra che jeo A maMjila para pahoMcI gayA che. kharekhara to A mAhitI hoya teone amane mokalavA vinaMtI. maMjilane namaskAra che. AgaLa kahyuM tema cAlIsa lITImAM lakhelA kAvyane cAlIsA nAma tethI ja to kavi cothI lAInamAM kahe che ke A maMjila para pahoMcelA ApyuM che. pahelI cAra lAInanI gAthA kavi 'namokAra maMtra'thI zarU kare che. 'mahAvIra bhagavAna ko mana maMdira meM dhAra." arihaMta, siddha, upAdhyAya, AcArya ane sarva sAdhune vaMdana karI, sarasvatI mahAvIra eka khUba lAMbI saMskRtinA aMtima vyakti-vyaktitva hatA. devIne praNAma karI, jina maMdira ja sukhakArI che e kahe che. jeNe jaina paraMparAnI AkharI UMcAI (covIsamA tIrthaMkaranI) sara karI. ApaNe jANIe chIe ke jaina paraMparAmAM 'namokAra maMtrane mahAmaMtra mahAvIranA guNagAna gAtAM kavi pAMcamI lAInamAM kahe che ke, kahyo che. kahevAya che ke maMtranI AsapAsa ja dharmanuM AkhuM bhavana nirmita 'jaya mahAvIra dayALu svAmI, vIra prabhu tame jagamAM nAmI." thAya che. AjanuM dhvani-vijJAna (Sound-Electronics) paNa A vAta mahAvIrane dayALu eTalA mATe kahyA che ke temaNe je kaMI meLavyuM che Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 te dareke dareka jIva meLavI zake che. temaNe rasto batAvatAM kahyuM ke tamAre tenI zakti svayaMmAM ja hoya tyAre vRttio sAthe tene laDavuM nathI paDatuM. je meLavavuM che te AjathI ja jovAnuM zarU karI do. ApaNe arihaMtapaNuM tenAthI viruddha, AtmavAna vyaktio sAme nIcuM mAthuM rAkhI UbhI meLavavuM che to ene jovAnI, enI bhAvanA karavAnI, enI AkAMkSA rahe che. eTale ahIMyA saMyamano artha 'damana' nathI karavAno, paNa ane abhIpsA tarapha ApaNe DagalAM bharavAnuM zarU karavuM joIe. eTale saMyamano artha tranquility' eTale eTalI zAMti ke jenAthI ke "arihaMtA maMgala' ema kahevAnuM zarU karazo ke tarata ja arihaMta avicalitapaNuM, niSThApaNuM ane sthitaprajJatA Ave. tene ja saMyamI banavAnI tamArI yAtrA zarU thaI jaze. moTAmAM moTI mAtrA paNa nAnA kahevAya. nAnA pagalAMthI ja zarU thAya che. paheluM pagaluM te maMgaLanI dhAraNA. have, mahAvIra tapasvI hatA, teno vicAra karIe. tapasyAno sAmAnya maMgaLanI bhAvanA hRdayane janma ApavAnuM kAma kare che. mahAvIra artha thAya che anna tyAga. jenomAM tene upavAsa kahe che. sArI rIte jANe che ke je zreSThatama che te ja maMgaLa che. arihaMta, siddha, jaina samAja mATe ema kahevAya che ke jeno bharapeTa bhojana karI zake sAdhu ane jeoe jANyuM che, temanA dvArA samajAvAyelo, prarUpita teTalI teomAM kSamatA che, eTale ke samAjamAM bahu thoDA ja athavA dharma ja maMgala che. AvI rIte teo dayALu hatA. tethI ja jagamAM teo nagaNya kadI zakAya teTalA daridrI che. tethI ja jainomAM upavAsa ke nAmI che. anazanano mahimA che. ApaNe joIe chIe ke keTalAka samAjamAM Ama jovA jAva to mahAvIrano mArga sAhasa ane AkramaNano dhArmika tahevAromAM sAruM sAruM bhojana karavAno zIrasto che. jyAre che. A mArga puruSane prasthApita karI sAhasa, asurakSA ane abhayamAM laI tenAthI UlaTuM jaina samAjanA ghArmika tahevAromAM upavAsa karavAnuM javAno che. teo bIjA para nirbhara rahevAnuM nathI kahetA. vRkSa jevA che. eTale kahyuM che. A uparathI samajAya che ke mahAvIranI dRSTie upavAsa eTale ja zIkha meLavavA jevI che ke "mA'nI AMgaLI choDI bhayAnaka ane nirjana rasamukti thavI joIe. ane jo rasamukti thAya to ja mana zAMta ane mArga para ekalA ja jAva. badhI Apattio ane bAdhA sAthe jhajhUmI aMte sudaDha banI zake. paNa AjanA jaina samAjamAM upavAsa pachInI viruddha tamArA gaMtavya sthaLa para tamAre ja pahoMcavAnuM che. koI tamane madada karanAra ja praNAlI pradarzita thatI dekhAya che. nathI. bhagavAna paNa nahIM tethI ja kavi AgaLa vadhatAM kahe che ke mahAvIra! tamArAthI to karmazatru kavi mahAvIranA bAhya zarIranA guNagAna gAtAM kahe che ke, "zAMta hAryA, mAna, lobhane tame bhagADyA, mAyA ane moha tamArAthI DaryA. tame ja chavi ora mohanI mUrata, zAna hasIlI sonI mUrata." mahAvIranuM mukha sarvajJa cho ane sarvanA jJAtA cho. tamAre duniyAthI zuM nisbata? tame ja zAMta ane praphullita che. sudaDha deha sonA jevo camakato che. mukha para zAMtatA ane praphullitapaNuM tyAre ja Ave jyAre mAnava AgaLa jatAM kavi mahAvIrane thayelAM upasargonuM TUMkamAM ane saraLa saMyamI ane tapasvI hoya. mahAvIra saMyamI ane tapasvI hatA. saMyama zabdomAM varNana karatAM kahe che ke bhUta, preta tamArAthI DaryA, vyattara, ane tapasyA dvArA temaNe karmazatruono nAza karyo. ahIMyA ApaNe rAkSasa badhA ja bhAgI gayA. kALo nAga hoya ke pheNadhArI, ke bhayaMkara vicAra e karavAno che ke saMyama ane tapasyA eTale zuM? siMha hoya, koI bacAvavAvALuM na hoya, paNa svAmI tame ja pratipAlaka pahelAM ApaNe saMyama vize vicArIe. ApaNI bhASAmAM saMyama cho. dAvAnaLa agni saLagI rahyo hoya, teja havAthI agni cAre bAju eTale potAnI jAta sAthe laDato mANasa. eTale ke ApaNe krodhane phelAto hoya, tamAruM nAma devA mAtrathI ja badhAnA duHkha dUra thAya che dabAvavo paDe che, jene mATe tAkAta vAparavI paDe che. mAnasazAstrIonA ane Aga ekadama TharI jAya che. kahevA pramANe je manathI krodha ane evA bhAvo dabAvavA prayatna kare che kavie kahyuM ke-terA nAma jagameM saccA, jisako jANe baccA baccA." tyAre te kamajora be rIte banI jAya che. zArIrika ane mAnasika rIte. mahAvIre dharmanI paribhASA ApI che. dharma eTale svabhAva. svabhAvane vakhata pUratuM mAnasika bhAvane dabAvavA prayatna karIe e svAbhAvika jANavo e ja sAdhya. te ja dharma che. svabhAva jANavAnuM sAdhana mahAvIre che. paNa te haMmeza mATe dabAyelA nathI rahetA. ApaNI tAkAta ane evA ahiMsA, saMyama ne tapanuM ApyuM. kadAca AkhA jagatamAM mahAvIra saMjogo UbhA thaze to bhatakALane yAda karI pharIthI e Ubharo Avaze ane sivAya traNa zabdonuM nAnuM sutra koI bIjI vyaktie ApyuM nathI. dharma te ApoApa vahevA lAgaze. prAptinuM sAdhana mahAvIre e ka ja batAvyuM ane te "ahiMsA'. paNa nA, mahAvIranA saMyamano artha thAya che potAnI jAta sAthe kanphayuziyasa lAotsane maLavA gayA tyAre emaNe pUchyuM, "dharmane laDato nahIM, paNa jAta sAthe maitrIpUrNa vyavahAra karato mANasa, tene ja prApta thavAno upAya batAvo.' lAotsae kahyuM, "dharmane lAvavAno saMyamI kahI zakAya. temanI dRSTie dareka mAnavI AtmavAna che. jyAre upAya tyAre ja karavo paDe jyAre adharma AvI cUkyo hoya. tame adharmane Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 choDavAno upAya karazo to dharma enI meLe AvI jaze. svAsthya lAvavAno koI upAya thaI zakato nathI. bimArIne choDavAno, upAya thaI zake che. bimArIthI chUTI jAva ne je bace che te svAsthya che.' mahAvIranI gauravagAthA karatAM kavie kahyuM ke bhArata jyAre hiMsAmaya ja duHkhadAyI che. mahAvIranA camatkAronI vAta karatAM kavi dAkhalAo hatuM, tyAre tame ja teno nistAra karyo. prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka mahAvIra mATe prANamAtranuM mUlya hatuM. tarata ja prazna e UThaze ke mahAvIra jyAre rastA parathI pasAra thayA hoya ane koInI hatyA thaI rahI hoya, tyAre temaNe e hatyA rokavA zuM karyuM haze? ahIMyA ja mahAvIranI ane ApaNI thaI rahI kriyA jovAnI dRSTi alaga che. eno bheda samajavAnI koziza karIe. ApaNI vAta karIe to ApaNe koIne marAtuM joIe chIe tyAre ApaNe mAranAra vyaktine ja javAbadAra gaNIe chIe. mAra khAnAra nirdoSa che kAraNa ApaNI dayA ane karuNA mArA khAnAra pratye che. mahAvIranI bAbatamAM A prasaMgamAM be rIte vicAra karI zakAya. eka to philasUphInI ne bIjI karmanI dRSTithI. philasUphInI dRSTithI vicArIe to temaNe kahyuM che ke jIvananuM tattva che tene koI mArI zakatuM nathI. tethI marAI rahyo che te tenA koI bhavanA phaLa bhogavI rahyo che. athavA mAranAra ja potAnA koI karmanuM phaLa bhogavato hoya athavA te kadAca navA karma bAMdhatA hoya ! bIjI rIte vicAra karIe to, temaNe kadAca mAratAM rokyo haze to paNa teo koIne kaheze nahIM ke meM mAranArane rokyo hato. teo kadAca ema kaheze ke meM joyuM ke hatyA thavAnI che ane meM e paNa joyuM ke mArA zarIre e kAryane rokyuM; ane huM mAtra eno sAkSI rahyo. Ama teo mAtra sAkSI banI raheze. eTale ke karma (hatyA karatAM rokyo)nI bahA2 rahe. je kAMI e kare che te badhuM prayojana rahita, dhyeya rahita, phaLa rahita, vicAra rahita, zUnyamAMthI udbhaveluM karma che. temaNe je kaMI karyuM e temanuM kRtya na hatuM, e mAtra ghaTanA-happening hatI. je kaMI banI rahyuM hatuM tene teo sAkSI bhAve joI rahyA hatA. ke itihAsamAM mahAvIra vize evo eka paNa dAkhalo nathI maLato mahAvIre jAte jaI virodha pradarzita karyo hoya. dA. ta. yajJamAM thatI hiMsAne rokavA mahAvIra yajJavedI pAse jaI, virodha karI. yajJa baMdha karAvyo hota. A ja vAta puravAra kare che ke hiMsAmaya bhAratane ahiMsAmaya banAvavA mahAvIre e rIte samajAvyuM hoya ke mAnavIe vAsanAgrasta nahIM paNa vAsanAmukta banavuM joIe. tyAM sudhI samajAvyuM ke mokSa meLavavAnI tamArI vAsanA haze to tamArI ahiMsA paNa hiMsaka banI jaze. eka mAnyatA evI che ke koI saMtano janma thayA to tenI AsapAsa ane je nagarImAM janma thavAno hoya te nagarInA loko sukhI thAya. 66 A ja vAta kavi kahe che ke kuNDalapuramAM tamAro janma thayo ne nagarI sukhI thaI, pitA siddhArtha ane mAtA trizalAnA AMkhonA tArA thayA. tame saMsAranI jhaMjhaTa choDI bALa brahmacArI banyA. pAMcamo Aro bahu Ape che ke cAMdaNapuramAM tame tamAro mahimA batAvyo, parvatanI eka jagyA para (TekarI para) eka gArtha dUdhanI dhArA karI. gAyone carAvatA govALe A joyuM. vicAra karI pAvaDo lAvI AkhI TekarI khodI nAMkhI paNa kAMI na maLyuM. tyAre tame tene darzana ApyA. bIjA camatkAranI vAta karatAM kavi varNave che ke jodharAja rAja ke maMtrI?)nA rAjya para bIjA rAjye topanA goLA choDavA mAMDyA. A joI (maMtrI ke rAjAne) bahu duHkha thayuM. (maMtrI ke rAjAe) zraddhApUrvaka tamAro jApa karyo. pariNAme topanA goLA zAMta thayA. yuddha zamI gayuM. pachI maMtrIe maMdira baMdhAvyuM ne maMdirane rAjAe kAcathI zaNagAryuM. moTI dharmazALA baMdhAvI. A badhAnuM kAraNa tamane (prabhune) tyAM prasthApita karavA. trIjA camatkAranuM varNana kavie e rIte karyuM che ke prabhue vIsa gADInA paiDAMne toDI nAMkhyA. tethI te gADIoe AgaLa cAlavA macaka na ApI. paNa jevo govALe rathane hAya lagADyo ke ratha cAlo thayo. meLAnuM varNana karatAM kavi kahe che ke vaizAkha vadI ekamane divase tamArI rathayAtrA nadIne kinAre jAya che. e rathayAtrAmAM mInA, gurjara badhA ja Ave che. nAcI, gAI tamArI guNagAthA gAya che. svAmI tame to tamAro prema nibhAvyo ane govALonuM nAma kIrtimAna karyuM. kahevAya che ke jyAre paNa A divase rathayAtrA nIkaLe che tyAre govALa hAtha vAve tyAre ja tamAro ratha cAlavA mAMDe che, samarpaNa bhAva batAvatAM kavi chelle kahe che ke he prabhu ! mArI tamane ke vinaMtI che ke tamArA vagara mArI tUTatI naiyAne pAra karanAra koI nathI. svAmI! mArA para dayA karo. huM tamAro cAkara chuM. mAre tamArI pAsethI kaMI ja nathI joItuM. phakta eTaluM ja ke huM janmojanma tamArA darzana karuM. Ama A cAlIsAnA aMtanI lITImAM kavi potAnuM nAma candra' batAve che ane vIra prabhune namana kare che. aMtanA 'soraThA' duhAnA prakAramAM kavi aMgUlI nirdeza karI kahe che ke, je koI divasanA cAlIsa vAra, ema cAlIsa divasa sudhI A pATha karaze to tene lAbha thaze. jo daridrI haze, to kubera samAna banaze, je saMtAnahina haze to tene saMtAnanI prApti thaze ne duniyAmAM teno vaMza AgaLa vadhaze.' jApano maMtra che-'AMhIM ane zrI mahAvIrAya namaH' * * * 202, somA TAvara, gulamahora sosAyaTI, cIkuvADI, borIvalI (vesTa), muMbaI-400 092. mo. 9819720398. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. prabhu jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka mahAvIra svAmI jIvana darzana E5. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa sUrIzvarajI paccIso varaso pUrve eka kuMja prakAra no pragaTo juga jUno aMdhakAra vidyArato bhArata bhAgya ravi camakA, koyala-mora kare kalazora ne vAyu vasaMtano vAI rahyo kSatriyakuMDanI kuMjamahI trizalA-kUkhe putrano janma thayo. bALane lADa laDAvatI mAvaDI ghoDiyAnI dorI kheMcatI'tI sura madhura madhura sukzAvIne uranA amRta siMcatI'tI, 'vIra thaje, gaMbhIra thaje tuM' AziSa evI ApatI'tI laLI laLI nija lAlanA locana vahAla bharIne nihALatI'tI. putranA lakSaNo pAraNethI paLavAra mahIM parakhAI gayAM bALavaye vardhamAnakumAra to mahAvIra nAme paMkAI gayA. eka dI' sApane dekhIne sAthIo bApa re bApa pokAra kare kALa bhayaMkara bhALyo chatAM bhayabhIta thayA viNa hAtha dhare ! rUpa pizAstranuM dhArIne devatA vIrane UMcI pITha pare nAnaDo bahAdura bALakumAra A devane muSThi-prahAra kare ! Ama aneka parAkrama karatAM kizoramAMthI yuvAna bane mAta-pitAnA mAnane khAtara devI padAno hAya re, vaibhavamAM eno vAsa chatAM ye jaLa-kamaLanI jema rahe bhAMgI chatAM ye jogInI jema ja rAgI thatAM ya virAgI rahe ! sarpanI kAMcaLI mApha eka dI' A saMsArano tyAga kare rela mahelAtAMmAM vasanAro have jaMgala jaMgala vAsa kare ! cora araNye dhUmato jAto jogI A pagapALo mAna maLe apamAna maLe ke Ape bhale koI gALo ! mAraga eno jaMgala-jhADI ne kaMTaka jhAMkharAvALo kaMI kaMI veLA sAthamAM re'to maMkhalIputra gozALA ! Ata ne upasarganI phojanI phoja tene paDakAranI'nI AMdhI-tophAnane vIja kaDAke kudarata pachA lalakAratI'tI! deva ne dAnava, ne vaLI mAnava, pazupaMkhI kaMI jhaMkhI rahamAM hasate mukhaDe to ya mahAvIra sahunuM maMgala jhaMkhI rahyAM. du:khathI leza nahi karanAra e sAmethI duHkhane DArato to sukhanI zItaLa chAMya tajIne dAvAnaLe Daga mAMDato'to pADanAM hADa tUTavAM pA e paDachaMda banI dhIra dhArato to sahAya ka2vA IMdra AvyA tyAre IMdrane paNa vArato'to dhora aMdhakAra saMkaTa vacce Atama-sapanA mAlatInI jhe2 haLAhaLa ghUMTa gaLI jaI AMkha amI varasAvatI'tI! premanI pAnadhAra niraMtara pApInA pApa pakhALatI'tI sneha-karuNAnI bhAvanA enI DUbatAM vhANa ugAratI'tI! eprila, 2013 caMDakozI jevA bhISaNa nAgane nAthavA vIra vihAra kare jhera bharyAM kaMI DaMkha dIdhAM to ye ene u52thI pyAra kare! bhAna bhUlI bharavADa bhalene kAnamAM khIlA prahAra kare Atama-bhAvane oLakhanAro dehanI nA darakAra kare. eka dI' ziSya banela gauzALo gurune bhAMDato gALo sarvajJa chuM huM mahAvIra jevo evo karyo e cALo ! tojolezyA choDI ne pragaTAvI bhISaNa jhALo vIrane badale bhISaNa AgamAM baLI rahyo gauzALo ! kSamA taNA bhaMDAra prabhujI mAre ene paNa tAre caMdra sarikhA zItaLa veNa kahIne batAne ThAre kaMI kaMI divasa-mAsa taNA upavAsa karI vrata dhAre caMdanabALAnI jaMya pIDAtI abaLA kaMIka ugA gautama jevA paMDitone satyano paMtha batAvyo seki jevA rAjavIone dharmano marma sujAvyo. rohiNI jevA co2-kuTilone muktino mArga dekhADyo ! meghakumAra samAna juvAnone jIvana-maMtra sujhADyo. te sarma dharmane nAme kharekhara pAkhaMDIonuM rAja hatuM yajJa mahIM nirdoSa bicArAM pazuonuM balidAna thatuM ! kaMcana-kAmInI kAja kaMI keTalAonuM lohI reDAI jatuM daMbha ne dAnavatA dekhIne dila enuM varsovAI jatuM ! gaMgAnA nirmaLa nIra sarikhI pAvanakArI vALI hiMsAnI baLatI AgamAM jAvo choTe zItaLa pANI ene caraNe AvIne jhuke kaMI rAjA kaMI rANI siMha ne bakarI, vera visArI sneha rahyAM che mArzI! sADA bAra varasa sudhI eNe jora tapasyA sAthe Atama-dhyAnamAM lAgI retI zAMta ane smita samAdhi saMsAranAM roga pArakhyAM eNe kevaLajJAnane sAdhI auSadhi dIdhI ke dUra TaLe sau Adhi-vyAdhi-upAdhi ! jANI lIdhuM ke jIvanayAtrA thavA AvI have pUrI vihArano ka2I aMta prabhujI AvI vasyA pAvApurI aMtima zvAsa sudhI to emanne akhaMDa dezanA dIdhI Aso amAsanI rAtane TANe nirvANanI gati lIdhI! dharatI parano sUraja Athamyo rAta thaI gaI kALI aMtarane ajavALavA kAje ujave loka divALI! pAvanakArI premaLa jyoti detI pApa pakhALI aMdhakAre aTavAI rahenonI vATa dIye ajavALI ! mkavi zAMtilAla zAha (mahAvIra darzana) Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2013 e kALa kevo mahAna haze jeNe ApaNane bhagavAna mahAvIra jevA tIrthaMka2 52mAtmAnA darzana karAvyA! prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka bhagavAna mahAvIra A jagatane saMpUrNa kalyANanA mArge dorI gayA te samayanI vAta karavAnI saraLa nathI. jyAre maMdire maMdire mAnavI AsUrI upAsanAmAM masta hato, zUdra ane nArI maraNanA abhizApa jevuM jIvana jIvatA hatA, nagaro ane jaMgalamAMthI nirdoSa prANIonI hatyAnI Aha saMbhaLAtI hatI tevA samaye bhagavAna mahAvIra jevA jagadIpaka pRthvI para padhAryA ane temaNe jagatane ahiMsA tathA karuNAnA saMpUrNa kalyANanA mArge doryuM. bhagavAna mahAvIranA saMpUrNa jIvanane pragaTa karatAM stavano ApaNe tyAM bahu ochA maLe che. kavi ane gAyaka zAMtilAla zAhanuM A stavana saMpUrNa mahAvIra jIvana darzana karAve che. prAtaHkALe, zAMta samaye A stavanane gAgaNIe to hRdaya bhAvavibhora banI jAya che. pratyeka paMktiomAM bhagavAna mahAvIra kevA divya puruSa che tenuM ApaNane ahIM darzana thAya che. kSatriyakuMDamAM bhagavAnano janma thayo, mAtA trizalA potAnA bALakane lADa laDAve che e prAraMbhanI gAthAo keTalI suMdara che ! mAtA trizalAnuM nAma ahIM mukAyuM na hovA chatAMya e dedIpyamAna devI ApaNA saunA cakSuo samakSa pragaTa thaI jAya che. vardhamAnakumAra nAnapAthI potAnI mahAnatA pragaTa karI rahyA che. kavi zAMtilAla kahe che, 'putranA lakSanA pArothI paLavAra mahIM parakhAI gayAM bALavaye vardhamAnakumAra to mahAvIra nAme paMkAI gayA !! bhagavAna mahAvIranuM jIvana eTale jaLakamaLanuM jIvana. je svayaM AtmasAdhanA karavAnA che ane aMnata jIvone AtmakalyANanuM mArgadarzana ApavAnA che tenuM jIvana keTaluM nirlepa ane nirmaLa hoI zake te nihALavuM hoya to bhagavAna mahAvIranuM jIvanadarzana karavuM paDe. bhagavAna mahAvIra saMsAranA tamAma vaibharyA choDIne ekadA jaMgalanA mArge cAlI nIkaLe che. temane pagale pagale kaSTa ane upadrava AvyA ja kare che. paNa te mahApuruSa che. Aphatane avasaramAM palaTAvavAnuM te jANe che. pratyeka Aphatane teo adhyAtmano paMtha banAve che. kaMTaka ke kaMkara, koInI gALa ke koIno DaMkha emane vicabhita karI zakatA nathI. temanuM mana dRDha che. temano AtmA majabUta che. temanuM dhyAna apalaka che. pratyeka pagale potAnA lakSya bhaNI teo AgaLa vadhyA ja kare che. iMdra mahArAjA vinaMtI karavA Ave ke huM tamArI sAthe rahuM ane tamArA upasargomAM tamArI rakSA karuM tyAre bhagavAna tenI vinaMtI nakArI de che. vAMco : duHkhathI deza nahi karanAra e sAmethI du:khane DArato'to sukhanI zItaLa chAMya tajIne dAvAnaLe Daga mAMDato'to DanAM hADa tUTyAM paNa e paDachaMda banI dhIra dhArato'to sahAya karavA IMdra AvyA tyAre IMdrane paNa vArato'to 79 bhagavAna mahAvIra sAdhakanuM Adarza jIvana jIve che. koIne paNa ema kahevuM hoya ke sAdhakanuM jIvana kevuM hoya to bhagavAna mahAvIranuM jIvana nihALe, sADA bAra varSanA dIrghakALamAM temaNe dhora kaSTa sahana karyAM che ane ghora tapazcaryA karI che. vicAro ke emaNe sADA bAra varSa daramiyAna mAtra traNaso ogaNapacAsa vakhata divasamAM ekavAra bhajana vIdhuM che ! eno artha e thayo ke temaNe sADA agiyAra varSanA upavAsa karyAM che! kyAreka AMkha mIMcIne, zAMtipUrvaka besIne vicArazo to samajAze ke sADA agiyAra varSanA upavAsa zuM vastu che ! ATalI gho2 che! tapazcaryA pachI paNa emanA mananI zAMti DagatI nathI, emanuM dhyAna DagatuM nathI, emanI prasannatA DagatI nathI. A eka saMpUrNa itihAsanI virala ghaTanA che. ATalI virATa tapazcaryA ane ATalI viziSTa prasannatA jagatamAM anyatra kyAMya jovA maLatI nathI. AjathI paccIso varSa pahelAM dharma sthApavo, dharma samajAvavo saraLa nahotuM. vAMco : te sarma dharmane nAme kharekhara pAkhaMDIonuM rAja hatuM yajJa mahIM nirdoSa bicArAM pazuonuM bazidAna thatuM ! kaMcana-kAmInI kAja kaMI keTalAonuM lohI reDAI jatuM daMbha ne dAnavatA dekhIne diza enuM varzAvAI jatuM ! bhagavAna mahAvIranA jamAnAnuM A varNana che. evA samayamAM lokone dharma mArge do2vA te saraLa nahotuM. paraMtu A to bhagavAna mahAvIra hatA. temaNe te kALanA lokone dharmanuM tattva samajAvyuM ane saune dharma mArge doryA. vAMco : gaMgAnA nirmaLa nIra sarikhI pAvanakArI vANI hiMsAnI maLatI AgamAM jANe chAMTe zItaLa pANI ene caraNe AvIne jhuke kaMI rAjA kaMI rANI siMha ne bakarI, ghera visArI sneha rahyAM che mAzI ! bhagavAna mahAvIranI vANI sAMbhaLavA deza-videzanA asaMkhya loko AvyA ane dharma mArge vaLyA. bhagavAnanI vANI eTale pazumAMthI mANasa banAvI devAnI kaLA ! asaMkhya lokonuM jIvana parivartana thaI gayuM. keTalAye vyasano choDyA hatA, keTalAye gharabAra choDyA hatA, keTalAye sukha ane vaibhava choDyA hatA. A bhagavAna mahAvIranI vAdIno camatkAra hato. bhagavAna mahAvIre te samaye je tattva samajAvyuM te Aje pA adbhuta lAge che. bhagavAna mahAvIre kahelI bhUgoLa tathA khagoLa eTaluM spaSTa che ke duniyAno nakazo samajavAmAM vijJAnano ATalo vikAsa thayA pachI Azcaryajanaka lAge che. bhagavAna mahAvIre karelI karmanI sUkSma chaNAvaTa nihALIe chIe tyAre AzcaryamAM DUbI javAya che. bhagavAna mahAvIre samajAveluM tattvajJAna eTaluM spaSTa che ke jagatanA koI paNa dharmanI celenja tene paDakArI zakatI nathI. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 prabuddha jIvana : mahAvIra stavana vizeSAMka eprila, 2013 bhagavAna mahAvIra potAnA jIvananA aMtima samayane paNa divya banAvI de che. vAMco: jANI lIdhuM ke jIvanayAtrA thavA AvI have pUrI vihArano karI aMta prabhujI AvI vasyA pAvApurI aMtima zvAsa sudhI to emaNe akhaMDa dezanA dIdhI Aso amAsanI rAtane TANe nirvANanI gati lIdhI ! dharatI parano sUraja Athamyo rAta thaI gaI kALI aMtarane ajavALavA kAje ujave loka divALI ! pAvanakArI premaLa jyoti detI pApa pakhALI aMdhakAre aTavAI rahelAMnI vATa dIye ajavALI ! kavi zAMtilAla zAhanuM A stavana ApaNA hRdayamAM aneka divya bhAva pragaTa kare che ane bhagavAna mahAvIra pratye vizeSa AkarSaNa pragaTAve che. ja jaina sAhitya jJAnasatra-9 devalAlImAM saMpanna ahaMma spIrIcyuMala senTara saMcAlita saurASTra kesarI prANaguru A beThakamAM DaoN. razmibhAI jhaverI, DaoN. rasikabhAI mahetA, bInA jaina philosophikala enDa lITararI rIsarca senTara dvArA DaoN. ratanabena gAMdhI, DaoN. pravINabhAI zAha (amadAvAda), DaoN. utpalAbena modI, khImajIbhAI chADavA prerita devalAlI kalApUrNama tIrtha madhye jaina sAhitya dhanalakSmIbena badANI (nAgapu2) e potAnA nibaMdho rajU karyA hatA. jJAnasatra-9 sAnaMda saMpanna thayuM. 'DevalapamenTa enDa ImpakTa oNpha jainIjhama ina inDiyA eNnDa abroDa' pUjya sumitrAbAI ma. sa.nA maMgalAcaraNathI zarUAta thaI. e viSayanA satrapramukha DaoN. mahendrakumAra jaina (caMdIgaDha) hatA. temaNe jJAnasatranuM udghATana mahAvIra sevA kendranA praviNabhAI mahetAe karyuM viSayanI pUrvabhUmikAmAM jaina dharmanA vividha prAMtonI aitihAsika hatuM. DaoN. kumArapALa desAIe pramukhasthAnethI jaina dharmanA vyApa ane ghaTanAonI vAta karI hatI. pravRttinI deza-videzanA saMdarbha sAthe chaNAvaTa karI hatI. A beThakamAM DaoN. binodakumAra tivArI (bihAra), DaoN. kazyapa trivedI | guNavaMta baravALiyA saMpAdita 'DevalapamenTa enDa ImpakTa oNpha (bhUja), DaoN. jI. javAharalAla dhaMTA (tirUpura), DaoN. reNukA poravAla jainIjhama ina inDiyA eNnDa abroDa' graMthanuM vimocana camanabhAI vorAnA (muMbaI), paMkaja hiMgAra (muMbaI) ane DaoN. kokilA zAhe pepara rajU hAthe thayela. temaNe graMthanI chaNAvaTa karatuM mananIya pravacana iMglizamAM karela. prastuta karyuM hatuM. - rAtre stavana ane lokagItono kAryakrama rAkhela. A prasaMge DaoN. ratanabena chADavAnuM 'jIvanazuddhinuM ajavALuM' ane dharma ane adhyAtmane vartamAna jIvanamAM sakriya karavAvALA DaoN. pArvatIbena khIrANInuM 'jIva vicAra rAsa' graMthanuM vimocana karavAmAM paribaLo - e viSayanI beThakanA satrapramukha DaoN. pArvatIbena Avela. khIrANI hatA. guNavaMta baravALiyAe svAgata pravacanamAM senTaranI vividha bIjA divasanI A aMtima beThakamAM pArvatIbahene vividha pravRttio ane jaina sAhitya jJAnasatranI vigato kahI hatI. paribaLonuM jaina tattvajJAnanA saMdarbhe suMdara vizleSaNa karyuM. | rASTrasaMta, yugadivAkara pU. namramuni ma. sA.no AzIrvacana saMdeza A beThakamAM DaoN. ratanabena chADavA, ramezabhAI gAMdhI, vAMcI saMbhaLAvavAmAM Avela. jazavaMtabhAI zAha (vApI), jyotsanA dhruva, vasaMta vIrA, guNavaMta prathama beThaka "ApaNe sau mahAvIranA saMtAna' e viSayanA satrapramukha upAdhyAya (bhAvanagara), pradIpa zAha, zrIkAMta dhruva, prA. dIkSA 'prabuddha jIvana'nA vidvAna taMtrI DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe jina zAsananA sAvalA (ANaMda) vigeree potAnA pepara rajU karyA. alaga alaga phirakA vacce sAmaMjasya ane saMgaThananI vAta para bhAra DaoN. pArvatIbahene dareka peparanuM vizleSaNa karyuM hatuM. mUkatAM viSayanI pUrvabhUmikA kahI hatI. guNavaMta baravALiyAe dareka vidvAno ane sahayogIono | A beThakamAM DaoN. kalAbena zAha, navanItabhAI mahetA, DaoN. AbhAra mAnyo hato. yogezabhAI baravALiyAe saMcAlana karela. phAlganIbena jhaverI, IlAbena zAha, khImajIbhAI chADavA, kAnajIbhAI madhubena baravALiyAe mAMgalika paThana karyA pachI jJAnasatranI mahezvarI ane jazavaMtabhAI zAhe potAnA pepara rajU karyA hatAM. DaoN. pUrNAhUti thaI hatI. dhanavaMtabhAIe dareka peparanI chaNAvaTa karI samApana karela. jJAnasatrane saphaLa banAvavA mATe khImajIbhAI chADavA, bIjI beThakamAM jaina Agama sAhityanA vaizvika pracAranI AvazyakatA prakAzabhAI zAha, pradIpabhAI zAha tathA surezabhAI paMcamIyAe ane padhdhati viSayanI beThakanA muMbaI yunivarsiTInA vidvAna DaoN. abhaya khUba jahemata uThAvI hatI. memenTo ane graMtha dvArA vidvAnonuM sanmAna dozI satrapramukha hatA. karavAmAM AvyuM hatuM. jJAnasatranI pUrNAhUti pachI vidvAno e | viSayanI pUrvabhUmikAmAM temaNe Agama sAhityamAM raheluM tattvajJAna devalAlI nAsikanA tIrthonA darzana tathA tyAM birAjatA sAdhuane tenI viziSTatAnI vAta karI hatI. saMtonA darzanano lAbha lIdho hato. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ APRIL, 2013 PRABUDHHA JIVAN : MAHAVIR STAVAN SPECIAL 81 Thus HE Was, Thus HE Spoke : LORD MAHAVIR Lord Mahavir in Uttar Udhyayan Sutra tells his disciple should we do with the time we have. The first step Gautam these famous words (deshna)- 'Samayam towards the discipline of 'samayam goyam..' is to wake goyam ma pamaye" up in Brahma Muhurat. Brahma Mahurat is a time of Shrimad Rajchandra, my Guru and Lord Mahavir's last 48 minutes before sunrise which is considered the most Gandhar describes a human life as a a dewdrop auspicious time for meditation- Professor John. S. fleeting and quick. Hoyland has described it as the moment when "the veil He further explains that there are two deeper meanings between the things that are seen and the things that to the above said deshna. One which is apparant that are unseen becomes so thin as to interpose scarcely Oh Gautam, Do not waste this time that you have so any barrier at all between the eternal beauty and truth preciously got.' and second that unblinkingly this and the soul which would comprehend them." moment that swiftly glides by, even a fraction of that This time of the morning the entire atmosphere in is moment, one should not waste, one should not be charged with powerful electro-magnetic-intelligent unaware, one should not be lazy. The reason being this carriers generally called spiritual vibrations that travel body is momentary- the hunter of time is constantly in a north-south direction. This time is also ideal for standing on us with his bow and arrow ready to study, to obtain knowledge. strike.He could strike now or he could strike later buto traveler get up; it is dawn-it is not right that you strike he will for sure, soon and since that moment is continue sleeping. unknown, if we be unaware even for a moment, we One who awakes, he finds, One who is asleep, he loses. could miss the bus... miss the fruits of a spiritual aware Get up and open your eyes from slumber and meditate existance. on your Master'. -Kabir The liberated souls warn us to the extent that one RESHMA JAIN moment gone is equal to one entire life failed. The Narrators Acharya Rajyasuriji Maharaj help us by defining what Tel: 9820427444 Twenty Fourth Tirthankar Bhagwan Mahavir : As a Fearless Child He was fearless since his childhood. He was born therefore he agreed to get married at the proper age on the thirteenth day of the bright half of the month of with Yashoda. He had one daughter named Priya Chaitra before Two thousand six hundred years ago. Darshana. At the age of twenty eight he lost both of this His mother's name was Trishladevi and father's name parents. He wanted to leave the palace and worldly life was Siddharth. but at the request of his elder brother Nandivardhan he Once upon a time few children were playing a game left the idea of leaving everything and delayed for two of cathching cook around a tree. All were busy play- years. ing. Suddenly a child was shocked to see a serpent After a year he started giving away everything beon one of the trunks of the tree. Listening his loud longing to him. He gave away clothes and valuables, screeching, the other children also ran here and there. gold mohars also. he started discarding everything day One of the child - our Mahavir swiftly went near the by day. On the tenth day of the dark half of the month of tree and lifted the serpent and threw him for away. All Margashirsha he relinquished everything. He left the the children were surprised. How could he catch the palace, the family and the worldly life. He became a serpent and threw him away! monk and did penance for twelve and a half year. UltiOn another game he was taken away by a demon mately he achieved Keval Gyan on the tenth day of to kill him but instead Vardhman killed th demon. Vaishakha. He was then known as Tirthankara who When he grew up he was not inclined to get mar- preached the Jain religion. ried. He loved and respected his parents a lot and By: Pushpa Parikh Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 PRABUDHHA JIVAN: MAHAVIR STAVAN SPECIAL SHANTILAL SHAH'S MAHAVIR STAVAN By PUSHPA PARIKH laDatI jhaghaDatI A duniyAnuM eka dina mahAvIra cIMdhyA rAhe jAvuM paDaze prabhu mahAvIra cIMdhyA rAhe jAvuM paDaze hiMsAnA tAMDavamAM rAcanArA lokone eka 'di jarUra pastAvuM paDaze. prabhu mahAvIra ApyA... (1) koTi koTi mAnavIne mAthe niraMtara, gAje che yuddhanA nagArA paDIke baMdhAyela jIvane paLepaLa, bhaDakAvatA bhaNakArA lAkho noMdhArAnA AMsunA zvAsanI AgamAM eka di homAvuM paDaze... prabhu mahAvIra pyA... (2) verathI ve2 zame na kadApI, AgathI Aga bujhAya nA hiMsAthI hiMsA hAya nahi koI di. zastrothI zAMti sthapAyanA baoNmbanA banAvanAra vaijJAnikone, eka 'di jarUra pasatAvuM paDaze prabhu mahAvIra cIdhyA... (3) lAkha lAkha praonA sAcA ukelo, zastro thakI nahIM Ave. bhIti batAve mAnavInA haiyAmAM, prIti kadi nahI jAge. satya ahiMsAne zAMtinuM saMgIta, bulaMda kaMThe gAvuM paDaze. prabhu mahAvIra dhyA This is a Stavan (Bhajan) by Shri Shantilal Shah a very famous poet. He was a famous composer as well as a singer. He has written very welknown stavans which are sung by our people at many places and at various functions and during our festivals. Now I will try to explain the meaning of his stavan-Stanza by stanza. In the beginnig he has clearly mentioned that the people of the world today who are occupied in fighting wil have to follow one day the path showed by Mahavir Bhagwan. The people who are busy in Hinsa like the terrorists will definately have to repent one day. In the first stanza he tries to mention the mental agony that people are facing these days. He feels that the people busy in Hinsa will definetely have to repent and will be punished by god in such a way that they will be unhappy by experiencing the the fire of the tears of unprotected people In the second stanza he mentions about the Jain religion which says that you can never abolish ven APRIL, 2013 Ladati Zagadti Aa Duniyane Ek din Mahavir Chindhya Rahe jaavu padashe Prabhu Mahavir Chindhya Rahe jaavun padashe Hinsana Tandavma rachnara lokne Ek Di jarur pasatavun padashe Prabhu Mahavir... Koti Koti Manvine Mathe Nirantar gajechhe yudhhana nagara Padike bandhayel jeevne palepal bhadakvta Bhankara Lakho nodharana Aansuna shvasni aagma Ek di Homavu Padashe... Prabhu Mahavir... Verthi Ver shame na kadapi, Aagthi Aag Buzay na Hinsathi Hinsa Hanay nahi koidi, Shastrothi Shanti Sthapay na. Bombna Banavnar vaigyanikone, Ek di Jarur pastavun padashe Prabhu Mahavir... Lakh Lakh Prashnona Sacha Ukelo Shastro thaki nahi Aave. Bhiti Batave Manavina Haiyama, Preeti Kadi Nahi Jaage. Satya Ahinsane Shsantinu Sangeet Buland Kanthe gavu Padashe Prabhu Mahavir... geance by vangeance and you can never extinguish fire by fire; violence can't be demolished by violence; peace can't be achieved by weapons, He further says that the inventors of bomb will definately have to repent one day. This is the basic knowledge or the lesson preached by our gurus or sadhus & saints. In the last stanza he mentions the same idea in a different way. Here he clearly says that you cannot solve any problem with the help of the weapens. Here I am reminded of a sentence from a very recent famous book, The secret of the Nagas' by Amish Tripathi. There he has mentioned (p.g. 190) `Vengeance is a luxury I cannot afford.' It is quite true that in war you need lots of money to produce weapons. You can never produce love in a human being by showing fear. We will hve to spread the message of peace, Ahimsa and Truth by an effective music and songs. Though this stavan is written before many years, it is very appropriate in these days of the daily fear from the terrorists. PUSHPA PARIKH Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | || | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| APRIL 2013 Prabuddha Jivan: Mahavir Stavan Special PAGE No. 83 A beginner's guide to Lord Mahavir Bhagwan Mahavira A contemporary of Gautam Buddha, Bhagwan Mahavira's teachings and life form the perfect and limitless source of inspiration for Jains. Indeed, he is the rejuvenator, propagator and teacher of Jainism. Queen Trishala saw 14 auspicious dreams when she conceived him. Asked by King Siddartha to explain the meaning, the dream interpreters announced that the queen would give birth to a Tirthankara. Mahavira was born in 543 before the Vikram era (599 B.C) on the 13th day of the bright half of the Chaitra month at Kshatriya Kundh. This region is today part of the state of Bihar in India. His parents named him 'Vardhamana', because from the time he was conceived, the power, wealth and glory of not only the royal family but also the people multiplied. From early childhood, Vardhamana had great physical strength. His fearlessness soon earned him the title of 'Mahavira'. His parents found him a bride in princess Yashoda and they had a daughter, Priyadarshana. Though he spent the first 30 years of his life as a householder, living in the royal palace, his mind continued to dwell on renunciation and spiritual practice. Finally, when he was 30 years old, he took the vow of asceticism, renouncing the world. The next twelve and half years were spent in deep silence and meditation and practice of severe austerities. With the greatest equanimity and serenity, he faced the insults and ill-treatment of the rude and ignorant. He bore ungrudgingly the attacks of beasts and insects and other calamities of nature. Once, he went through a forest where a venomous cobra called Chandkaushik lived. When the enraged snake bit his toe, a substance that was as pure as milk flowed from the wound. In fact, Mahavira's gentle words calmed Chandkaushik who recalled its past births and that it had suffered immensely due to its angry nature. He paid reverence to the Lord, took the vow of fast-unto-death and later died while meditating. At another time, a heavenly figure known as Sangamdev visited 20 different and dreadful calamities on Bhagwan Mahavir in just one night. This entity assumed the forms of mosquitoes, beasts, sandstorms, scorpions and other poisonous creatures at different times and hurled itself at him or bit him. Nothing succeeded in shaking Mahavira's composure. So Sangamdev went to the opposite extreme and began sending charming 'Apsaras'( beautiful women) to seduce him. This did not succeed either. After six months of harassing the Lord in this manner, Sangamdev himself fell in exhaustion at Mahavira's feet. Jainism believes that time is infinite and has neither beginning nor end. It is divided into infinite and equal time cycles with each cycle being further divided into two equal halves. These halves have a distinct and characteristic feature. One half is the progressive phase known as Utsarpini while the other, the regressive part is known asAvsarpini. Each of these are further divided into six unequal parts called Aras. The present period is the fifth Ara of the Avsarpini part. Jains hold that in the previous Ara (i.e the fourth one), 24 souls became Tirthankaras. A Tirthankar is one who has conquered all the enemies within himself (like anger, desire, falsehood, pride) and has thus created a "ford" across the "river of human misery" that is life. In the present Avsarpini, Bhagwan Rishabhadev was the first Tirthankara and Bhawan Mahavira, the last and twenty-fourth Tirthankara. Reshma Jain The Narrators Tel: 9820427444 C ORECTORATE OUT Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rose ROSARIOS PROXXOXO BOSSES Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57. Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Regd. No. MH / MR / SOUTH-146 / 2012-14 PAGE No. 84 Prabuddha Jivan: Mahavir Stavan Special APRIL 2013 O RROSO SOCCO APA PA PA PA POZ jaina dharmanA covIsamA tIrthakara, vItarAga, sarvajJa, paramAtmA, zramaNa, bhagavAna zrI mahAvIra Bhagwan Mahavira; The great saviour in lotus postue, seated on a golden lotus Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che [jI) || varSa-61 aMka-5 * me, 2013 pAnA 36 kImata rUA. 20 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana che, 2013 Acamana jina-vacana ajJAnI mANasa sadAcAra choDIne durAcAramAM AnaMda mANe che kaNakuMDagaMjahittANaM viTTha bhuMjai sUyare / evaM sIla jahitANaMdussIlaM ramaI mie / / (3. 1-5) bhuMDa anAjanA DuMDAne choDIne viSTA khAvAnuM pasaMda kare che. evI rIte ajJAnI mANasa sadAcAra choDIne durAcAramAM AnaMda mANe che. 'grIna rivolyuzana', khetI, 'hAITa rivolyuzana', dUdha utpAdana ane have huMDiyAmaNAnA bhUkhyA ApaNa!! rAjakAraNIo, 'pinka rivolyuzana' lAvI rahyA che. prANIonI katala, mAMsanI jaMgI nikAsa, vadhu utpAdana mATe katala khAnAnuM AdhunikaraNa, gAya-bheMsanA mAMsanI nikAsa mATe vizvamAM bhAratanuM sthAna prathama naMbare che. 2012 mAM 1 5. ra 5 lAkha Tana mAMsanI nikAsa, AmAM uttara pradezamAMthI 70 TakA, dakSiNanA rAjyonA 17 TakA ane anya. gAyanuM mAMsa bheMsanA nAme nikAsa karAya che. bheMsanA pADAonI katala karoDonI saMkhyAmAM thAya che. bhAratamAM daza katala khAnA dhamadhokAra katala kare che. bIjA ATha taiyAra thaI rahyAM che. bhAratanI gAyonI baMgalA dezamAM dANacorI thAya che ane tyAMthI katala. kRSi pradhAna zarada pavArano ahiMsAvAdI jeno ane pU. sAdhu bhagavaMto zuM vicAre che? ahiMsaka krAMti to thaI zake ne? 1 - vigata saujanya divya bhAskara, tA.3-5-2012 sarjana-sUci H kartA DaoN. dhanavaMta zAha (1) gujarAtanI vartamAna saMskRtinA pAyAno staMbha ; gujarAta vidyAsabhA (2) prabuddha vIrono AvirbhAva mahAvIrabuddha : jena-bauddhonA parapekSyamAM (3) jaina paddhatimAM bhaktinuM sthAna prA. dIkSA eca. sAvalA DaoN. kAmInI gogarI anuvAda : puNA parIkha pravartaka munizrI mRgendra vijayajI ma. 11 A pig prefers to eat dirty things, leaving good food-grains aside. Similarly an ignorant person indulges in evil matters, leaving virtuous matters aside. (DaoN. ramaNalAla vI. zAha graMthita 'fkana vana'mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1 thI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA | 1929 thI 1932 2, prabuddha jena 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkavuM eTale navA nAma 3. tarUkA jena 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana 1939-1953 15, prabuddha jena navA zIrSa ke banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI + zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSa thI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardha mAsika ane tyArabAda mAsika 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla no kamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha. DaoN. ramaNalAla cI. zAha DAM, sAgaramalajI jaina (4) anuprekSAnuM Acamana (5) zrI nema-rAjula kathA (6) dharma eka saMvatsarI eka (7) bhAva-pratibhAva (8) zrI muM. je. yu. saMghavartamAna kAryavAhaka samiti | zrI muM. je. yu. saMgha-peTA samiti (9) sukha tamArI pratIkSA kare che (10) jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 49 (11) sarjana-svAgata (12) Thus Spake Death (13) The story of Bhagwan Neminath pU. A. vAtsalyadIpa surIzvarajI DaoN. kumArapALa desAI Do. kalA zAha Reshma Jain Acharya Vatsalyadeepji Translation: Pushpa Parikh Pushpa Parikh (14) stavana - Stavan (15) paMthe paMthe pAtheya ; brAhmaNa hovAthI ja zuM brAhmaNa thavAya ? mAtRbhASA ane parabhASAnuM sakhya mInAkSI ojhA zAMtilAla gaDhiyA A aMkanuM mukhapRSTha: _. sarasvatI sAdhanA mATe vizeSa rUpe banAvelI dakSiNa bhAratIya zailInI kalAtmaka mUrti Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 che 'prabuddha jIvana' varSa : 61 0 aMka: 5 0 me 2013 vikrama saMvata 20690 vIra saMvata 25390 vaizAkha sudi tithi-60 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) Ugly JC6L 0 0 vArSika lavAjama rU. 200/-0 0 0 0 chUTaka nakala rUA. 20/-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha gujarAtanI vartamAna saMskRtinA pAyAno khaMbhA gujarAta vidhAsabhA (manahara chaMda) Isviso aDhAre aDatALIsanI sAthe zubha, tArikha to chavIsamI DIseMbara mAsanI; maMgaLa vAsare mahA maMgaLIka kriyA kIdhI, killAka sAheba taNI kIrtinA prakAzanI; sthApI varnAkyulara sosAyaTI te, adhika vadhAranArI vidyAnA abhyAsanI, dvija dalapatarAme dilathI AzISa dIdhI, AjathI sosAyaTI tuM thaje avinAzanI. -kavi dalapatarAma khaMDamAM A vibhAganA kAryakArI A kavitAno artha samajAvatAM A aMkanA saujanyadAtA niyAmaka DaoN. rAmajIbhAI pahelAM eka maMgala-viSAda dezya | jazavaMtabhAI maNilAla zAha parivAra sAvaliyA, A saMsthAnA upapramukha pAse Apane laI jAuM chuM. ane mArA parama mitra DaoN. | gujarAtI bhASA sAhityanA surekhAbena 0 rAjeza * hiteza 9 jiteza kumArapALa desAInI upasthitimAM utkarSa ane gujarAtanI keLavaNInI A khaMDamAM saMgrahAyelI 1500 thI vRddhi karavA 165 varasa pahelAM gujarAta ane gujarAtI bhASA bhakta vadhu prAcIna jaina hastaprato, sikkA, citro, zilpo, nAnI pustikAo eka aMgreja amaladAra phorbase amadAvAdamAM sthApelI gujarAta ane e samayanA copAniyAonuM harakha harakhathI mane darzana karAve che varnAkyulara sosAyaTI jenuM 1946mAM gujarAta vidyAsabhA' nAmamAM tyAre, mana ati prasanna thayuM, paNa jyAre meM emane jIrNa thayelI A parivartita thayuM e bhavya saMsthAnA prAMgaNanI eca. ke. ArTsa kaoNlejanA prAcIna amUlya jaina hastaprato ane dizA sUcaka e copAniyA vagerenA zeTha bhoLAbhAI jezIMgabhAI adhyayana-saMzodhana vidyA bhavananA eka saMvardhana mATe, enI jALavaNI mATe, enA rakSaNa mATe, A sarvene * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI jhaverI * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana me, 2013 Adhunika TekanolojImAM DhALavA mATe prazna pUchayo tyAre A saMniSTha koI yAda ja na karata, ane A phorbasa na hota to kharekhara gujarAtano ane vivekI vidvAne zabdothI nahi paNa potAnA hAthanI muThThIvALI ane gujarAtI bhASAno vartamAnamAM che evo uddhAra thayo hota ke nahi (bAMdhI muThThI lAkhanI) lAcAra mudrAthI mane uttara Apyo tyAre mAruM e prazna rahI jAta. mana viSAdathI gherAI gayuM. potAnA deza iMglenDathI AvI A phorbasa gujarAtamAM rahyA, dhananA abhAve A amUlya khajAnAno dina pratidina kSaya thato jAya che! amaladAra ane chelle nyAyAdhIzanA sthAne paNa pahoMcyA. gujarAtamAM jeno zrutajJAnane zrata deva mAne che, kadAca anya dharmamAM jJAna mATe rahyAM eTale gujarAta ane gujarAtInuM hita haiye vasyuM. e gujarAtI koI khAsa divasa che ke nahi enI mane khabara nathI, paNa jainomAM zIkhyA. kavi dalapatarAma emanA parama mitra. gujarAtI bhASA premI kArataka suda pAMcama e jJAna paMcamIno jJAna utsava dina che. te divase A phorbase gujarAtanA itihAsano graMtha "rAsamALA' nAmathI lakhyo. bhaMDAromAM saMgrahita thayelA jJAna graMthone sUrya prakAzamAM lAvI ene e phArbasa jyAre muMbaI hAIkorTanA jaja tarIke AvyA tyAre A zuddha karI enuM pUjana thAya che. mahAzaye gujarAtI bhASAnA vikAsa mATe muMbaImAM 1865mAM 'phArbasa hastaprato ane sAhityanA saMvardhana mATe jaino jAgRta che, e dizAmAM gujarAtI sabhA'nI sthApanA karI, je atyAre pravRttithI dhabake che, ane chellA sAta dAyakAmAM saMniSTha kAmo thaI paNa rahyA che, je vaMdana pAtra gujarAtI sAhityanI sevA karI rahI che. A phorbasa sAhebanuM lagabhaga che. paNa koIka khUNo Avo koro paNa, rahI gayo!! 50nI uMmare pleganA rogathI avasAna thayuM. dalapate "phorbasa viraha' A bho. ja. adhyayana khaMDamAM birAjela A 1500 thI vadhu jaina nAmanuM hRdayasparzI karuNa kAvya lakhI mitrane aMjali ApI ane ApaNA hastaprato ane pustako-copAniyA, koI dAtAnA zvAsa, hUMpha ane sAkSaravarya manasukharAma tripAThIe emanuM graMthAkAre jIvana caritra paNa dhana sahakAranI rAha jue che. koI sAdhu bhagavaMtanA puNya karanA sparza lakhyuM che. jIjJAsue A preraka jIvana caritra avazya vAMcavuM. mATe utsuka che. A jJAna sevA karI jJAna karmanuM puNya prApta karavuM e A phorbasa jyAre amadAvAdamAM hatA tyAre emaNe gujarAta ane jIvana sArthakatAno lhAvo che. mane zradhdhA che, koI vAcaka avazya A gujarAtI bhASAnA vikAsa mATe tA. 26-12-1848mAM A saMsthA jJAna-pUNyano lAbha leze. gujarAta varnAkyulara sosAyaTInI sthApanA karI. DaoN. rAmajIbhAIno mo. naM. 09825114417. prAraMbhamAM A saMsthAmAM yuropiyano ja hatA, pachI gujarAtIo joDAyA. have thoDI vAta, A bhavya saMsthA, gujarAta vidyAsabhA ane uparanI A saMsthAe gujarAtamAM aitihAsika kAryo karyA. emAM gujarAtamAM kavitA vize. prathama kanyAzALA (1850), prakAzana, pustakAlaya, gujarAtI koza, aMgrejoe ApaNA deza upara rAja karyuM, ane sone ki cIDiyA "vartamAna'nA nAme dara budhavAre pragaTa thayuM prathama aThavADika (2, me jevA A dezane lUMTI lIdho, e badhuM kharuM, paNa A aMgrejoe ApaNane 1849), hastapratone meLavI eno saMgraha karavo, 1854mAM pakhavADika ApyuM paNa ghaNuM che. laI lIdhuM e mATe dhRNA na karIe, paNa ApyuM "buddhi prakAza'nuM prakAzana, eka samaye jenA taMtrI kavi dalapatarAma enI kadara to jarUra karIe. A ja bhAratIya saMskRti che. hatA. A sAmayika Aje paNa pragaTa thAya che ane taMtrI sthAne birAjamAna A "ApyuM' e yAdImAM gujarAta ane gujarAtI bhASA premI eka che zrI madhusudana hIrAlAla pArekha ane zrI rameza bI. zAha. aMgrejane ApaNe mAtra yAda ja nathI karavAnA paNa e uttama caritra sana aDhAra copana taNo, manahara mArI mAsa, vyaktinuM ApaNA upara na cUkavI zakAya evuM RNa paNa che e smaraNamAM prathama thakI copAniyuM, pragaTuM buddhi prakAza. rAkhavAnuM che ja. zazI sUraja tArA taDita, Ape bhale ujAza, e aMgreja che elekjhAMDara kinloka phorbasa, ane bIjAne paNa yAda jaDatA timira TaLe nahi, jyAM nahi buddhi prakAza. karIe e karnala ToDa, jeNe rAjasthAnano itihAsa lakhyo. ApaNA vahema ane ajJAnano, nizcaya karavA nAza, kavivara dalapatarAme A baMne mATe gAyuM: vidyA vRddhi thavA, pragaTe buddhi prakAza karanala TADa kulIna viNa, kSatriya yaza kSaya thAta, -kavi dalapatarAma phArbasa sama sAdhana vinA, na udbharata gUjarAta. 165 varSathI kAryarata A saMsthA Aje to eka vaTavRkSathI paNa e karnala TADa jemaNe rAjasthAnano bhavya ItihAsa lakhyo, e na moTI banI gaI che. eca. ke. ArTasa-komarsa kaoNleja, bho. ja. adhyayana hota to ApaNA zUravIra kSatriyanA yazano kSaya thAta, eTale e yazane vibhAga, pustaka prakAzana, atyAra sudhI 1000 thI vadhu pustaka-graMthonuM * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) (2) Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana prakAzana, premAbhAI haoNla, vividha vyAkhyAnamALA, ucca mAdhyamika zrI aMbAlAla paTela-mAnArha maMtrI, DaoN. rAmajIbhAI sAvaliyAzALA, myujhiyama, saMskRta pAThazALA, vagere vagere aneka zAkhA- kAryakArI niyAmaka, ane anya niSThAvAna mahAnubhAvo A saMsthAnI prazAkhAmAM A saMsthA khIlI rahI che. sugaMdha phelAvI rahI che. prANadorI che, saMsthAnuM A sadbhAgya che. 165 varSathI cAlatI A avirata vikAsa yAtrAmAM gujarAtanA ATalI phUlI-phAlelI sugaMdhathI bharI bharI saMsthAnuM darzana karatA aneka mahAnubhAvo rAhabara banyA che, konA konA nAma lakhuM? lakhuM meM to dhanyatA anubhavI che ja. sarvane A anubhava thAo. to pAnA ochAM paDe, paraMtu eka nAma yAda karyA vagara kalama nahi gujarAta varnAkyulara sosAyaTI thakI gujarAtamAM, aTake. e A saMsthAnA satata 56 varSa, hA, chappana varSa sudhI, samajo guNa bahu thayo sAhitya vidyA vRddhinI zubha vAtamAM, potAnA aMtima zvAsa sudhI maMtrI rahelA ane budhdhiprakAza'nA vartamAna te pekhajo phorbasa tame paralokamAM rahI prItathI, taMtrI zrI madhusudanabhAI pArekhanA pitAzrI hIrAlAla tribhuvanadAsa dekhajo dalapatarAma! zrama sArthakasu ruDI rItathI, pArekha. eka vyakti jyAre eka saMsthAno "prANa' banI jAya che tyAre hIraka mahotsava A thayo je rItathI zata gaNo, saMsthA kevI vihaMgagAmI bane che enI A pratIti. A mahAnubhAve, zata varSano thAjo mahAmaNi rupa sosAyaTI taNo, gujarAta varnAkyulara sosAyaTIno itihAsa' zIrSakathI traNa graMtho lakhyA Ubharo caDhelo gaNapate dAkhyo ahIM nija harSano, che, 1849 thI 1878, 1879 thI 1908, 1909 thI 1933 gujarAta varnAkyulara sosAyaTI taNA utkarSano ane cotho graMtha 1934 thI 1947 DaoN. jayakumAra zukale lakhyo che, ga. rA. bhaTTa ane pAMcamo paNa zukala sAhebe lakhelo, presamAM che. ( 9 mArca, 1909 ahIM je lakhI rahyo chuM e to sAgaranA gAgaranuM eka sUkSma biMdu Aje 165 varSa pachI paNa A kavitAmAM kAMI pheraphAra karavAnI mAtra che. jijJAsuo A graMtha vAMcaze to badalAtA itihAsanA dRzyo jarUra jaNAya che? kavie tyAre zata varSanA AzIrvAda ApyA hatA, jovAnI majhA paDI jaze. Aje to A saMsthA zatathI kaMI AgaLa nIkaLI gaI che. gujarAtanA A cAra graMtho vAMcatA ApaNA romeroma pulakita thaI jAya. AjanuM tapasvIonA AzIrvAda A saMsthA upara satata varasI rahyA che eTale gujarAta, gujarAtanI keLavaNI ane AjanI gujarAtI bhASA kyAM hatI, e dIrgha Ayu nahi, zAzvatI pAmaze evI zraddhA che kAraNake prAraMbhamAM ane atyAre A badhuM jyAM che, tyAM, A sarva mATe parvatazreya A saMsthAne ja dvija kavi dalapatarAme AzIrvAda zabdo varasAvyA hatA, "AjathI ApIe to e atizayokti nahi gaNAya ja. kAlanI to kone khabara, sosAyaTI tuM thAje avinAzInI.' 'avinAzInI' to kharI ja, eTale paNa phorbasa sAheba ane pUrva mahAnubhAvonA puNya eTalA baLavAna che ja e avinAzI thavA sarjAyelI che. ke bhaviSya UjaLuM ghaDAze ja. niSThAvAna mArgadarzako maLatA raheze ja. HdhanavaMta zAha vartamAnamAM bAlakRSNa dozI-pramukha, DaoN. kumArapALa desAI-upapramukha, drdtshah@hotmail.com | phaoNrbasa sAheba kulIna kuTuMbanA eTale khAnadAnInA guNo to emane vArasamAM maLelA; pachI ka. dalatarAmane kahyuM ke hanumAna nATaka'nI pelI vArtA e bAroTane temAM emano dayALu svabhAva ane dharmaniSThA bhaLatAM, temanI lokapriyatA saMbhaLAvo. te A hatI : eka samaye nATakamAM hanumAnano veza Avyo. khUba vadhI paDI hatI. phaoNrbasa sAheba to emanAM loka kalyANanAM ane tene eka mANase kahyuM ke "o hanumAna bApajI! tame mane bAyaDI melavI paropakArI kAryothI, jyAM gayA tyAM yaza, prIti ane mAna AbarU pAmyA Apo to huM tamane tela siMdura caDAvuM.' hanumAne uttara ApyuM ke -'tane hatA. pravAsa karavAnI emanI rIti paNa vicitra hatI. pote page cAlatA paraNAvavA mArI pAse strI hoya to huM kuMvAro rahuM !' sAhebe pelA bAroTane ane pAse nakazo, nANAMnI kothaLI rAkhatA; ane mArgamAM bhAtabhAtanA kahyuM ke, bhAI ! tamane gAma ApavAnI mAra zakti hota to huM ja A vividha vaTemArgu maLe tenI sAthe, eka sAdhAraNa manuSyanI peThe vArtA karatA, cAkarI zA vAste karata!'' ane teone sarva samAcAra pUchI letA. emanA vinodI svabhAvano paricaya eka bIjo prasaMga ApIzuM, jemAM eo ApaNA dharmanI lAgaNIne thavA sAru eka prasaMga jANavA jevo che: kevuM mAna ApatA te mAluma paDe che. koI dharmasthAne javAnuM thAya to | "eka samaye paMcAsarA pArzvanAthamAM vanarAjanI mUrti jovA pote gayA potAnA "bUTa'' kADhI jyAM sudhI javAno bAdha na hoya tyAM sudhI ja jatA; hatA. tyAM eka hIrajI nAme gharaDo bhATa sAhebanI kIrti sAMbhaLI eka pustaka ane devasthAnamAM UMce sthAne besatA nahi. pATaNano pustaka bhaMDAra jovAnuM laI bheTa karavA Avyo, ane bolyo ke, 'eka vAra gAyakavADane amArA prApta thatAM, tyAM emane emanA UMcA darajjA pramANe khurazI ApavA vRddha eka jUnuM sarasa pustaka dekhADyuM hatuM, tethI sarakAre khuzI thaI eka mAMDI paNa eka cAkaLA para lAMbA page beThA eTaluM ja nahi paNa pUjya gAma bakhazIza ApyuM che. to aMgreja to moTo rAjA che, mATe emane muni mahArAjono mAnavastro ApIne satkAra karyo hato. e badhuM batAve ethI kaMI vadhAre AzA che.' sAhebane A vAta sAMbhaLI bahu hasavuM AvyuM. che ke teo ApaNI rItabhAta ane jIvanathI bahu ja mAhitagAra hatA. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana prabuddha vIrono AvirbhAva H mahAvIra-buddha : jaina-bauddhanA pariprekSyamAM HprA. dIkSA eca. sAvalA ( prA. ku. dIkSA sAvalA ANaMdanI kaoNlejamAM saMskRtanI prAdhyApikA che. saMskRtanA viSayamAM emanA pradAna mATe eone traNa suvarNacaMdraka ane anya pAritoSiko prApta thayA che. manuSya jIvanamAM dharma enA pAyAmAM rahela che. samagra vizvamAM koI paNa sabhyatA ke saMskRtimAM tenA AdhArarUpe eka yA bIjA prakAre dharma athavA eka prakAranI zraddhAno svIkAra thayelo che. Ama eka tarapha dharma e saMskRtinuM hArda che, jyAre bIjI tarapha ghaNA badhAM yuddho ane takarAro dharmanA nAme ja thayelA che. AtaMkavAdano vaizvika muddo paNa sAcA dharmanA khoTA arthaghaTananuM ja pariNAma che. jIvanamAM sAcA dharmanI samaja hovI jarUrI che. jene kAraNe mANasa potAno dharma niSThApUrvaka pALI zake ane sAthe-sAthe anya dharmo pratye sAco abhigama keLavI zake. AjanI vyakti nirAzA-hatAzAno bhoga banI che. ene ugAravA mATe sAcA dharmanI dizA jANavI khUba jarUrI che. to ja jIvamAMthI ziva ane mATImAMthI mahAtmA banI zakIzuM. binasAMpradAyikatAnA nAme nAstika banavuM paDe e paravaDe tema nathI. dharma pAse A badhI samasyAomAMthI ugAravAnI zakti che. 21mI sadInA vaijJAnika yugamAM mANasane mATe dharmAdhatA ke matAgraha rAkhavA paNa yogya nathI. zAMtipUrNa sahaastitva mATe mANasa pAse anya dharmonuM jJAna ane Adara tema ja potAnA dharmanA mULabhUta siddhAMto pratye niSThA hovI jarUrI che. koIpaNa saMpradAya ke paMtha hoya enA nicoDane kahevuM hoya to kahI zakAya: kabIra ku~A eka hai panihArI aneka / bartana sabake nyAre bhale pAnI sabameM eka / / dharma zabda pRthariyati zabda parathI utaryo che. jagatamAM ghaNA badhA dharmo che, jemake jaina dharma, bauddha dharma, hiMdu dharma, zIkha dharma, jarathostI dharma, yahUdI dharma, khristI dharma, IslAma dharma, kanphayuziyasa dharma, tAo dharma, zinjo dharma ityAdi jevA che. paNa eTaluM cokkasa che ke jo badhAM ja dharmanA anuyAyIo potapotAnA dharmanA naitika siddhAMtone anusaravA uparAMta vividha dharmonA viziSTa naitika siddhAMtone paNa potAnA jIvanamAM utAravAno prayatna karaze to samagra mAnavajAtanuM naitika stara UMcuM Ave ane dharmamAtranuM gaurava vadhe. jagatamAM aneka paMtho, anugamo ke dharmo che. paNa dharma eka ja che. judAM judAM dharmo ane temanA ArAdhya devo tAttvika dRSTie eka ja che. ane satyanI samajUti ApavA mATe vinobA bhAvee nIcenI sarvadharma prArthanAno prasAra karyo cheH OM tatsat zrI nArAyaNa tuM, puruSottama guru tuM, siddha buddha tuM, skaMda vinAyaka savitA pAvaka tuMbrahma majuda tuM, yahya zakti tuM, izu pitA prabhu tuM. rudra-viSNu tuM, rAmakRSNa tuM, rahIma-tAo tuM vAsudeva-go-vizvarUpa tuM-cidAnaMda hari tuM, advitIya tuM, akAla nirbhaya, AtmaliMga ziva tuM. Ama ApaNe jainadharma-jainadarzana-mahAvIra svAmI ane bauddhadharma, bauddhadarzana, gautama buddhamAM rahelI keTalIka sAmyatA evam vaiSamyatA joIe. baMne darzanomAM tAttvika vicAraNAo tathA enA pAyA vizenI rajUAta joIe. jainadharma-jainadarzana-mahAvIrasvAmI bauddhadharma-boddhadarzana-gautamabuddha 1. jaina dharmanA praNetA mahAvIrasvAmI che. 1. bauddha dharmanA praNetA gautama buddha kahevAya che. 2. mahAvIrasvAmIno janma bihAranAvaizAlInagaranI najIkanA 2. gautama buddhano janma kapilavastu nagarImAM lumbinI nAmanA kuMDagrAmamAM AjathI I. sa. pUrve pa99mAM kSatriya parivAramAM thayo udyAnamAM I. sa. chaThThI zatAbdinI AsapAsa eTale ke I. sa. 563mAM hato. vaizAkhI pUrNimAnA divase Aditya gotramAM thayo hato. 3. mahAvIra svAmIno parivAra 3. gautamabuddhano parivAra bacapaNanuM nAma-vardhamAna bacapaNanuM nAma-siddhArtha-gautama mAtA-trizalAmAtA. pitA-siddhArtha.patnI-yazodA. putrI-priyadarzanA mAtA-mAyAdevI. pitA-zuddhodhana.patnI-yazodharA.putra-rAhula 4. trizalA mAtAne 14 svapna pachI mahAvIra svAmIno janma thayo 4. asitamunie gautama mATe bhaviSya bhAkhyuM hatuM ke te jIvanamAM hato. eka ghaTanAthI saMsArano tyAga karaze. 5. mahAvIra svAmIe 30 varSanI uMmaramAM dIkSA lIdhI. 5. gautamabuddhe jIvanamAM joyelAM traNa dRzyo (rogI, vRddha, mRtyu pAmela) ne joI saMveda utpanna thayA pachI saMsArano tyAga karyo. 6. bhagavAna mahAvIranA upadezono sAra jaina AgamamAM saMgrahita 6. bhagavAna buddhanA upadezono sAra tripiTakamAM saMgharavAmAM Avyo. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana karavAmAM Avyo. vinaya piTaka-sutapiTaka-abhidhammapiTaka. 7. zrI mahAvIra svAmI vize nI mAhitI vardhamAnacarita- 7. gautama buddhanI mAhitI jAtakakathA-lalitavistara-mahAvastuAgamagraMtho ityAdimAMthI maLI Ave che. azvaghoSa racita buddhacaritamAMthI maLe che. 8. AcArAMgamAM mahAvIranI kaThora tapasyAnuM varNana karavAmAM AvyuM 8. gautama buddhe kaThora tapasyA pachI madhyama mArga apanAvyo. emaNe che. sonuM jema vadhAre tapAvavAmAM Ave tema tenI vizuddhi Ave che. te e mATe eka udAharaNamAMthI preraNA meLavI : ja pramANe bhagavAna mahAvIre sAdhanAkALamAM potAnA AtmAne tAvyo "tArI vINAnA tAra eTalA kheMcIza nahIM ke tUTI jAya ane eTalA che. ane vizuddha banyA che. DhIlA paNa na rAkhIza ke emAMthI svara nA nIkaLe.' -Ama teNe madhyama mArga apanAvyo hato. 9. mahAvIrajIe nava tattvonuM vivecana eTale ke jIva, ajIva, puNya, 9. gomatabuddhajIe cAra Arya satyono upadeza Apyo. pApa, Asava, saMvara, nirjarA, baMdha ane mokSanuM nirUpaNa karyuM. 1. du:kha che. 2. dukhanuM mULa che. 3. du:khano nirodha zakya che. 4. du:kha nirodhano upAya paNa che. A cAra Aryasatyo mULamAM che. 10. mahAvIrajIe pAMcavrata (ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, 10. gautamabuddha Arya aSTAMga mArgano upadeza Apyo. aparigraha) ApyA che. samyak daSTi-samyak saMkalpa. samyak vANI-samyak karma jainadarzanamAM nayamImAMsA-jIva-ajIva-saptabhaMgInaya-lezyAno samyak AjIva-samyak vyAyAma. samyak smRti-samyak samAdhi siddhAMta-karma siddhAMta vagereno samAveza karavAmAM Avyo che. bauddhadarzanamAM pratIya samutyavAda (kAryakAraNano siddhAMta) anAtmavAda, anIzvaravAda, karmasiddhAMta, punarjanma, dvazAMga-nidAnamALA vagereno samAveza karavAmAM Avyo che. 11. jainadharma e Atmadharma che. paMca-parameSThino namaskAramaMtra 11. ATha prakAranI pUjAnuM varNana, puNyAnumodana, buddhALeSaNa, baudhi (navakAramaMtra) tathA jaina dharmanA pAyAmAM anekAMtavAda che. pariNAma ityAdinuM varNana bauddhadarzanamAM che. 12. mahAvIra svAmInA mULamAM kSamA-ahiMsA che. jema caMDakauzikanuM 12. pUrNajJAnanI prApti pachI zarIra paDe nahi tyAM sudhI lokone udAharaNa laIe ke pachI rohiNI jevA cora-lUMTArAnA dRSTAnta joIe. duHkhamuktinA mArgano ja upadeza Ape te buddha. temano paNa kSamAnA baLe uddhAra karyo che. pUrNajJAna prApta thayA pachI upadeza karyA vinA je nirvANa pAme te ApaNAmAM rahelAM AMtarika zatruo eTale ke (rAga, dveSa, IrSyA, aha-Ama boddha sattvano AdarzamULamAM che. boddhitattvanA asUyA) para vijaya meLavyo tethI mahAvIra kahevAyA. AvirbhAvathI bauddha pAmyA. 13. navatattvo, ahiMsA, anekAMtavAda, maitrI, karUNA, sahaastitvanI 13. buddhivAda, samAnatA, vicAra svAtaMtrya, sadAcAranI mahattA, bhAvanAne puSTi jainadharma Ape che. samAdhinI pratiSThA, maitrI, karuNAnI vyApakatA A badhA lakSaNo bauddhadharmanI vizeSatA sUcaka che. jenAthI bauddhadharne puSTi maLe che. 14. zvetAmbara-digaMbara paMtha che. 14. mahAyAna ane hInayAna paMtha che. 15. hiMsA paramo dharma: -upadeza maMtra che. 15. mAtma TIpA bhava: evam yuddha zaraNam IchAmiA -maMtra dhvani che. 16. jaina darzana vedanA prAmANyane svIkAratuM na hovAthI tene avedika- 16. boddha darzana vedanA prAmANyane svIkAratuM na hovAthI te avaidikanAstika darzana kahevAyuM. nAstika tarIke oLakhAyuM. 17. mahAvIrajIe 'hiMsAnI anumodanA paNa kyAre karavI nahIM' enA 17. gautamabuddha bhinna-bhinna pradezomAM upadeza Apyo. dharmacakra para bhAra mukyo. bhinna-bhinna pradezomAM ahiMsA-kSamA vizenAM upadezo parivartana-pAMca brAhmaNone dIkSA ApI pachI sAranAthamAM ApyA. mahAbhiniSkramaNa karyuM hatuM. 18. mahAvIrajI vItarAga banyA pachI lokonA kalyANa arthe je upadeza 18. gautama buddhajIe bhinna-bhinna pradezomAM upadeza Apyo. te Apyo te temanA pramukha ziSya gaNadhara sudharmAe potAnA ziSya jaMbune dharmacakraparivartana samaye magadhano rAjA ajAtazatru emano bhakta banyo. kahI saMbhaLAvyo. bhagavAna buddhano nirvANa najIka joI temanA priya ziSya AnaMdanI mahAvIrajIe prakaTa kareluM jJAna 14 pUrvone nAme oLakhAya che. AMkhamAM AMsu Ave che. tyAre bhagavAna tene AzvAsana Ape che ane Ama uttarottara ziSya-paraMparAmAM upadeza utarI Avyo. upadeza Ape che ke-"A pRthvI para AvanAra huM pahelo buddha nathI. tema huM chello buddha paNa nathI. gautama siddhArtha maraNa pAmaze paNa buddha to Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana me, 2013 jIvatA raheze. kAraNa ke buddha e satya che ane satya kadApi maratuM nathI. tuM 'nAtma hIpo pava'- e upadeza Apyo. 19. sAmAnya saMsArI jIva ja potAno AdhyAtmika vikAsa uttarottara 19, prathama buddha buddhinI pratiSThA karI. temaNe koI vyaktine zaraNe vadhu ne vadhu sAdhato kyAreka tIrthakara padane pAme che. anAdi kALathI nahi paNa yuktine (tarka)ne kAraNe, dharmane kAraNe, potAnI jAtane siddha nahi paNa sAdhaka ja sAdhanA karIne tIrtha kara pada pAme che. ane kAraNe zaraNe javAnuM lokone kahyuM. temaNe dharma ane gurunI barAbara pachI ja siddha mukta bane che. Ama, avatAra ane tIrthakara e baMne parIkSA karavAno lokone upadeza Apyo. Ane kAraNe buddhi pradhAna kalpanAno molika bheda che. ane nAstika lokone paNa boddha dharmamAM AzvAsana ane zAMti maLyA. mahAvIra svAmIjI e Izvarano avatAra nathI paNa saMsAramAM bhaTakatA temaNe vivAdomAM paDavA karatAM maunane vadhAre sevyuM. cittane zAMta karavA jIve potAno AdhyAtmika vikAsa karIne e padane pAmyA che. dhyAnamArganI sAdhanA karavAthI ja citta zAMta thAya che ane te dhyAnamArgajIvamAMthI ziva banavAnI tathA jaina dharma AtmAmAMthI paramAtmA banavAno samAdhimArga e ja citta zAMtino upAya che. temaNe samAdhinA mArga batAve che. upadezonI-saMsAranI vyAdhimAMthI paramapadanI upAdhi meLavavAno mArga batAvyo che. 20. mahAvIra svAmI 72 varSanI vaye I. sa. pUrve 527mAM siddhapadane 20. gautamabuddha 80 varSe raktAtisAranA rogathI kuzInagaramAM nirvANa pAmyA. pAvApurImAM nirvANa pAmyA. pAmyA. vaizAkha suda pUrNimA I. sa. pUrve 483mAM nirvANa pAmyA. 21. jainadarzana ni- dhAtu gAyate parathI banyo che. rAgAdimAMthI vijaya 21. boddha darzanamAM vudha dhAtu parathI banyo che. bodhittva enA mULamAM meLavavo te nina kahevAya. ane jaina zabda je jinane anusare te "jaina" rahelAM che. buddha eTale bodhi pAmelA-jAgelA-jJAnI evo artha thAya kahevAya. 22. 12 varSanI ugra tapazcaryA bAda 43 varSanI vaye jAtmaka (hAlanA 22. jyAM bhagavAna buddhane dIrgha tapazcaryAnA aMte je pIpaLAnA vRkSa bihAranuM jhariyA) gAmathI bahAra RjuvAlikA nadInA kinAre zyAmAka nIce jJAna meLavyuM, jyAM emanA pavitra caraNonuM pUjana nitya thayA gRhasthanA khetaramAM AvelA zAlavRkSa nIce mahAvIra svAmI dhyAnastha hatA. kare che te bodhivRkSa kahevAyuM tyAre vaizAkha suda 10nA divase kevaLajJAna thayuM. jaina dharma graMtha-Agama bauddha dharmagraMtha-tripiTaka. 23. mahAvIra svAmIno upadeza manuSyane vItarAga banAvavA mATe che. 23. bhagavAna buddhane bodhagayAmAM jJAna prApta thayA pachI jyAre temaNe emaNe kahyuM: "yuddhamAM hajAro lAkhone jItavA e kharo jaya nathI. paraMtu bauddha dharmanA pracAra mATe sau prathama saMdezo sAranAthamAM Apyo te 60 eka potAnA AtmAne jItavo e ja parama jaya che. AtmAnI sAthe ziSyoe maLIne saMghanI sthApanA karI tyAre A tamAma bhikSuone yuddha karo. svayaM Atmajaya karavAmAM ja sAcuM sukha prApta karazo. saMbodhIne kahyuM hatuM ke, bhikSuo, deva-manuSyanA hita mATe janatAnA jaina dharma e AMtarika dharma che. AtmAne vizuddha karanAra dharma che. hita ane sukha mATe dharmopadeza karo ane eka mArge be jaNAe javuM AtmAmAMthI rAga-dveSane ochA karavA e ja jainadharma che. nahIM." Ama emaNe paNa samAdhi-ahiMsA vagereno upadeza Apyo. 24. jaina dharmano sAra: "sukhamAM ke du:khamAM, AnaMdamAM ane vyathAmAM 24. bauddha dharmano sAra : "jenAthI tamane duHkha thAya che tenA vaDe ApaNe jevI saMbhALa ApaNI jAtanI laIe chIe tevI sarva jIvonI bIjAne AghAta pahoMcADazo nahi." saMbhALa levI joIe. koIpaNa jIvane IjA na karavI. Ama aMte deza ane rASTranA hitamAM dharma che, kAraNa samAjamAM je kaMI doSo Ave che te parigrahamAMthI, mamatvamAMthI, bhAvanAmAMthI janme che ane jainadharma-bauddhadharma evam badhA dharmono sAra to nirmaLatAne prApta karavuM e ja che. ApaNAmAM rahelAM malina tattvononAza karI zuddha-baddhamukta-mahAvIra banavuM ane rAgamAMthI tyAga tarapha AsaktimAMthI virakti pAaemavI e ja ApaNA jIvana yAtrAnI phaLazruti che. saMdarbha graMtho: * jagatanA dharmo (bhAga-1/2),gujarAta rAjyazALA pAThyapustaka maMDaLa, gAMdhInagara. * jagatanA vidyamAna dharmo, yAjJika umeza A., azoka buka Dipa, amadAvAda. * tripiTaka, (nAlanda devanAgirI pAli graMthamAlA), pra. saM. bhikSu jagadIza kazyapa bihAra rAjakiya pAli prakAzana maMDala. * bhAratIya saMskRtinI bhItara, hIrajIbhAI nAkarANI, gujarAtI sAhitya akAdamI, pra. A. 2005, gAMdhInagara. * jainadarzana, le-prA. jhaverIlAla viThThaladAsa koThArI, yuni. graMtha nirmANa borDa, amadAvAda. * bauddha saMgraha, sAhitya akAdamI (tIsarA bhAga) saM.-nalinAkSa data, anu.-rAmamUrti tripAThI. pra. saM.-1993. naI dillI. adhyakSa, anusnAtaka saMskRta vibhAga, zrI je. ema paTela ArTsa kaoNleja, ANaMda. 10, caitya vihAra, denA parivAra pAchaLa, ANaMda-vidyAnagara roDa, ANaMda-388120. mobAIla:09327914494. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana jaina paddhatimAM bhaktinuM sthAna T hiMdI : DaoN. kAminI gogarI | anu. : puSpA parIkha zramaNo dvArA oLakhAto hovAthI jaina siddhAMta mukti mATe chatAM mahAvIranA samakAlIna bauddhonA mahAyAna-(jeo bauddhonA hisAbe svaprayatnanA mArgane ja protsAhana Ape che. svaprayatnano mArga eTale bhagavAna barobara gaNAya)ne nakArI nathI zakyo. A jAtanI harIphAI vyaktie amalamAM mUkavAnA nirjarAnA bAra niyamo, jemAM samyaka mUrtipUjAnA vadhArAmAM pariNamI." jJAna, samyak darzana ane samyaka cAritra prathama Ave. A mArga mokSe bhagavAna mahAvIranA samaya pahelAM paNa mUrti pUjA to hatI ja. janAranA dAkhalA paNa che. jeo tIrthakara kahevAya che teoe A ja purAttvavidoe ArasanA paththara ane pIttaLanI mUrtio Indus ValmArga samAjane sUcavelo che. samaya jatAM A tIrthakarone loko ane ley CivilizationnA samayanI zodhelI che. zramaNo pUjavA lAgyA. yakSapUjA sAthe mUrti pUjA zarU thaI. yakSo eTale vedonI bahAranA manuSyanA jIvananA judA judA tabakkAo hoya che - daihika, mAnasika, sAmAnya devatAo. samAjanA amuka varganA lokonA saMtoSane mATe bauddhika ane AdhyAtmika. dehika tabakkAmAM te potAnuM rakSaNa khAdya padArtho, tIrthakaronI AsapAsa yakSonI paNa racanA karI. jaina darzana koI pheraphAra pANI vagerethI kare che. mAnasika tabakkAmAM manuSyanA vartanamAM lAgaNIo na karI zakAya evo aDaga thAMbhalA jevo na hato. I. sa. pUrve 200 pradhAna bhAga bhajave che. bauddhika tabakkAmAM vyakti tenA vicArone ane I. sa. bAda 300 varSanI vaccenA gALAmAM ghaNAM pheraphAro thayA. uttejana Ape che ane AdhyAtmika tabakkAmAM badhuM kSINa thaI jAya che sau prathama jaina sAdhuo ane maThamAM sudhArAo jaNAyA. ane vyakti saMpUrNa badalAI jAya che. jaina derAsarono bhAratabharamAM vadhAro thayo ane tenI sAthe dharma jaina darzanamAM bhakti tIrthakaro sAthe joDAyelI che kAraNake eka sthaLo ane yAtrALuono paNa vadhAro thayo. jAtrAnA dhAmonI agatyatA tabakke teo lokone gADha surakSAno anubhava karAve che. Ane lIdhe vadhI. aDhAI dvIpamAM eka paNa sthAna evuM nathI jyAMthI koI mukti na teo prema ane AbhAranI lAgaNI darzAvavA bhakti tarapha dorAya che. pAmyuM hoya, mATe Akho aDhAI dvIpa e ja tIrtha gaNAya. mahAvIre samaya jatAM dhIre dhIre A bhaktimAM saMgIta, nRtya ane judI judI pUjAo jainonA cAra bhAga pADyA che-sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA, umerAya che. jeo tIrtha samAna che ane nahIM ke dhArmika sthAno. sAcI jAtrA to A rIte jaina darzanamAM svAbhAvika virodha jaNAya che. eka bAju samyakajJAna, samyakdarzana ane samyakucAritranA paMthe che. caitya eTale svaprayatna mukti meLavavAno mArga batAvAya che ane sRSTino koI maMdira ke mUrti nahIM paraMtu "jJAna". eTalA mATe "caityArtha'no artha thAyakartA ke bhagavAna nathI jenI pUjA karI zakAya. bIjI bAju madhya yugamAM samyakajJAna, darzana ane cAritryanA AdhyAtmika jJAnArthe, eTale ke bhaktino mahimA jaina darzanamAM ghaNo agatyano gaNAyo. nirjarArthe (karmonA kSaya mATe). zramaNa paraMparAnI baMne agatyanI paraMparAo-buddha ane jainamAM mUrtipUjakomAM koI ekatA nathI. badhI mUrtionA zaNagAra, pUjAnI tIrthakaro ane ahaMto jeoe anizvaravAdI dharmano pracAra karyo teo sAmagrI, samaya, vagere bAbatamAM pharaka che. tIrthakarono janma bhagavAna ja bhagavAna tarIke pUjAvA lAgyA. dhIme dhIme temanA maMdiro paNa banAvyA dvArA ujavAya che. temAM laukika vahevAra che, mokSe javAno mArga nathI. ane cokhA, phUla, kesara vagere dravyothI pUjA thavA lAgI. A jAtanI mUrtipUjA ane maMdiro bAMdhavA e phakta jainonI rIta nathI. hiMduo bAhya pUjA ja dhIre dhIre vadhu agatyanI gaNAvA lAgI ane AvI kriyA ane boddho porANika yugamAM ane mahAyAnanA samayamAM paNa A rIta karavAvALA enI tarapheNamAM rajUAta karatAM ema kahevA lAgyA ke A hatI. jaina darzana je A be darzana sAthe amalamAM AvyuM te kudaratI rIte kriyA dvArA ja ApaNane tIrthakaronA guNonI gaNanA karavAnuM sUjhe che. pUjAne apanAvavA lAgyuM, mATe madhyayugathI mUrtipUjA cAlI. dhIme dhIme phakta pUjA ja agatyanI gaNAvA lAgI ane mukti mATe mUrtipUjA tathA maMdironA bAMdhakAmanA virodha viSe nIcenA muddAoH kiMmatI pUjA, kriyA vagerenuM mahattva vadhI gayuM. 1. A kriyAo je pAchaLathI umerAI che te mokSamArgamAM sIdhI rIte paurANika AkhyAyikA mujaba mUrti pUjAnI paddhati jaina paraMparAmAM madadagAra nathI. jaina dharma jeTalI ja purANI che. jaino ane buddha tIrthakaronI mUrti banAvI 2. te badhI ahiMsAnA dhyeyanI virUddha jAya che kAraNake ghaNI badhI maMdiramAM pratiSThA karI tenI pUjA kare che. purAtattvavido mAraphate jena kriyAmAM pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya ane bIjA jIvonI mUrtiovALA maMdiro mathurAmAM zodhavAmAM AvyA hatA. e maMdiro che. hiMsA sIdhI yA ADakatarI rIte thAya che. sa. pUrve 600nI AsapAsanA jaNAyA che.' bhakti-zrImad rAjacaMdranA upadezo bhakti sabhara che, eno artha 'bhale jaina siddhAMta pramANe vizvano koI kartA ke bhagavAna nathI te e ke je ziSya guruno sAco ziSya che te teno pUrepUro bhakta hoya che; Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 me, 2013 zAMti vagere para samArlocanA karI che. kuMdakuMda AcAryanA 'paMcAstikAya'mAM advaita, siddha, caitya ane pravacana pratye bhakti darzAvI che, tathA pravacanasAramAM jinaprabhu, yati, ane gurunI bhakti viSe jaNAvyuM che. prabuddha jIvana ane gurubhakti eTale prabhubhakti kAraNake phakta sAcA pavitra guru ja tIrthaMkara ane zAstra viSenuM sAcuM jJAna ApI zake. A bhakti je zrImad rAjacaMdre darzAvela che te jIvaMta vyaktinI bhakti che. DaoN. je. sI. jaina temanA pustaka `Studies in early Jainism' mAM jaNAve che, 'I. sa. 13mI ane 14mIthI 17 ane 18 e samaya bhAratanA dhArmika itihAsano ghaNo agatyano samaya gaNAya che. te jamAnAmAM sAdhu-saMtonuM eka vizva hatuM, jemAM prakhyAta sAdhu- saMto jevA ke, dAduM, suradAsa, tulasI, mIrA tathA uttaramAM guru nAnaka, mahArASTramAM saMta jJAnezvara, tukArAma ane ekanAtha, gujarAtamAM narasiMha mahetA, akho bhagata ane bIjA hatA. A sarvenI dharmo para ghaNI asa2 e jamAnAmAM hatI. dharma phakta jJAnane lagato ja nahoto gaNAto paraMtu bhakti, lAgaNIo, pUjyabhAva, prabhunI mahattA vadhAravI tathA prabhumAM zraddhA vyakta karavI vagere paNa dharmamAM AvI jatuM hatuM bhaktimArgano prabhAva jaino ane bauddho para dho hato. baMnenI mAnyatA eka hatI. teo ema nahotA mAnatA ke vizvano koI racayitA, rakSaNakAra ke saMhAraka bhagavAna che. jainonA hisAbe bhagavAna koI paNa jAtanI mohamAyA tathA aAgamAthI para che. (bhagavAna eTale kartA nahIM paNa je koI tapazcaryA AdarI potAnA karmo khapAvIne bhagavapaNuM meLavI zake te). te zAzvata paNa nathI ane sarvavyApI paNa nathI, potAnI marajIthI utpanna ke vinAza paNa na karI zake evA che, mATe tenA pratyenI bhakti mokSa na apAvI zake. vanakerA nAme dakSikAnA eka jaina AcArye A vicArane temanA 'mULAcAra' graMthamAM Teko Apelo che. teo jaNAve che ke je sAdhu temanI bhakti dvArA jinaprabhu pAse mukti mAMge che, baudhilAbha Icche che ane samAdhimaraNa vakhate ucca vicAro dharAvavAnI mAMgaNI kare che; te tenI koI tapazcaryAnA pariNAma rUpe nathI Icchato paraMtu tenI A bhaktibhAva bharelI bhASAne asapRpA (False Speech) gaNavI. A ja pramANenuM maMtavya samaMtabhadra nAmanA bhakti zabda mULa 'bhaja' zabda parathI Avyo che, jeno artha thAya vibhAjana, vaheMco, AnaMda mAzI tathA bhAga lo ane tyArabAda pUrjA, mAna Apo ane pUjyabhAva dharAvo. bhaktimAM mAna ApavA lAyaka hastino samAveza thAya che. temAM e hastinI divyatA sAthe meLa paDavAno AbhAsa paNa thAya che. jaina bhaktinA potAnA amuka lakSaNo che, jemAM vakhANa, niSThA ane acaMbo-je paNa tenA bAhya hAvabhAva hoya te, AdhyAtmika siddhi meLavela hoya te, tIrthaMkaro tathA parameSThio jeo anusaravA yogya che, jethI zuddhatA Ave ane mukti maLe. atre bhAga levAno artha AdhyAtmika vidyA dvArA ekabIjA pratye prema upajAvI vairAgyabhAva utpanna karavAno evo nathI. A bhAga levA eTale A vyaktio ane temanA guNo pratye aTala zraddhAbhAva rAkhI teonuM evI rIte anukaraNa karavuM ke jANe temanI pavitratAnA eka bhAga rUpa hoya. Ane mATe digaMbara jaina lekhake I. sa. pAMcamAM temanA 'AtmamimAMsA' nAmanA pote paNa ati gahana pavitratAnI zakti pote jAte aMtaramAMthI meLavelI graMthamAM jaNAvyuM che. hoya ane te koI tIrthaMkara dvArA sIdhI rIte meLavelI na hoya tevI hovI jarUrI che. AvI zakti ja tamane ucca sthAne laI jAya che ane jANe ucca bhAva dharAvanArane purA badalI nAMkhe che. bhakti ane pUjAne jaina dharmamAM kharekhara koI sthAna nathI, paraMtu bhaktimArganI asara eTalI gADha paDI che ke te Aje pUjyabhAva, maMtroccAra, zlokagAna, vagere varDa tIrthaMkarone tathA bIjA hastIone namaskAra karyA vagara rahI zake nahIM. jaina siddhAMta pramANe ahaMta, siddha, sAdhu ane dharmano je sarvavyApI dvArA upadeza apAyo che tene cAra maMgo ane cAra lokottama gaNAvyA che, tyAra bAda 'cartuviMzati stavana' (Eulogy to 24 Tirthankaras) ane vaMdanA (Salutation to God Jina-Ahanta ane siddha tathA jeoe pavitratA, zAstro ane guo pacAvyA che teo ne cha Avazyaka pharajo (paAvazyaka) gaNAvI che. bAkI bIjA evA pustako che jemAM tIrthaMkarI, siddho, zruto, caritro, yogIo, AcAryo, anagArA, nirvANa, paMguru, naMdizvara dvIpa tathA Avo bhaktibhAva parameSThio bhUtakALanA ane vartamAnanA pratye batAvavAmAM Ave che, eTale ke mukti pAmela sarve pratye dAkhavavAmAM Ave che, bhUtakALanA tathA AjanA sAdhuo pratye paNa. phakta parameSThio pratye ja bhaktibhAva nathI darzAvAto paraMtu dharma pratye paNa ahobhAva darzAvAya che. traNa mAMgalika sUtro je Avazyaka vidhi gaNAya che te kevaLIo dvArA zIkhavavAmAM Avela che. jema anya prasaMge ahaMta, siddha ane sAdhuo pratye mAMgalika sUtronuM uccAraNa thAya che tevI ja rIte. 6-bI, 1le mALe, kenave hAusa, vI.e.paTela mArga, muMba%0-400 004, Te. naM. : 23873611, kharekhara to I. sa. 9 thI 12mImAM ghaNAM pheraphAro thaI gayA jenI asara sAdhAraNa manuSya para ghaNI paDI. te samaye mukhya dharmamAM vidhione vadhu prAdhAnya ApavAnI zarUAta thaI. lokone jAtajAtanI vidhio pratye AkarSaNa vadhyuM, jene pariNAme judI judI vidhionuM mahattva vadhyuM, mULa jaina dharmamAM bhakti eTale rAjacaMdrae sUcavelI samarpaNanI bhakti karatAM judI jemAM vidhinA rUpamAM bhagavAnanI ArAdhanA ja Ave. AjanA yugamAM AdhyAtmikatA AcaraNamAM mUkavI ghaNI agharI che. Aje satpuruSo ane sadguru paNa maLavA muzkela che. zrImade ghaNI vAra lakhyuM che ke jo yogya sadguru na maLe to vyaktie evI bhakti karavI joIe ane evuM zAstra vAMcana karavuM joIe jenAthI vairAgya bhAva utpanna thAya ane kaSAyo INa thAya Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana ,, ke anuprekSAnuM AcamanA | | pravartaka munizrI mRgendra vijayajI ma. amRtano rasAsvAda saune game che eTale ahiM 12+4=16 saMkhyAnA saMdarbhe vAta karIe to 16 no aMka paNa arthapUrNa che. bhAvanAone amRta-sudhAnI upamA ApIne tenuM Acamana karavAthI 16 kaLAthI paripUrNa pUrNimAno caMdra jema sAgaramAM bharatI lAve che mumukSu jIvonI AdhyAtmika pragati jhaDapI-vegavaMtI bane che. eTalA tema AtmAnA zubhabhAvo-adhyavasAyonI bharatI paNa A mATe pUrvAcAryoe ApaNI upara atyaMta karUNA karIne 16 bhAvanAonA niraMtara ciMtanathI ullase che. caMdranI jyotsanA jema bhAvanAono rasathALa ApaNA sudhI sulabha karyo che. zItaLatA-AlhAdakatA Ape che tema A bhAvanA paNa Atmika A bhAvanAonA vargIkaraNamAM 12 bhAvanAo-anitya, zAMtarasano anubhava karAve che. (saMdarbha-zAMtasudhArasa graMtha, prazasti. azaraNa, saMsAra, ekatva, anyatva, azuci, Azrava, saMvara, nirjarA, zloka-6). lokasvarUpa, dharmasvAkhyAta, bodhi durlabha, kule 12 ane maitrI, pramoda, bhAvanA kiMvA anuprekSAnA adhyayanamAM pUrvAcAryo racita keTalAMka karUNA, mAdhyastha kula 4 Ama 16 thAya che. saMdarbha graMthono paricaya atre prastuta che:(saMdarbha graMtha. tattvArtha sUtra, adhyAya 97 tathA adhyAya 7/6 tathA (1) bhagavAna kuMdakuMdAcArya racita 'vIrasa aNuveravA'- (dvAdaza yoga zAstra. prakAza-4. zloka-117.) anuprekSA) 91 gAthA pramANa, prAkRta-apabhraMza bhASAmAM nibadhdha che. bhAvanAonuM mULa ugama sthAna to sarvajJa-vItarAga prabhunI vANI temAM 1 lI gAthAmAM kazuperamAM ane gAthA 87mAM aNuveravAno zabda ja che. tene jainAcAryoe graMthomAM pratiSThita karI che. bhAvanA jaina prayoga thayo che. ane 12 bhAvanAnA nAmomAM anitya bhAvanAnI darzananuM viziSTa pradAna che. bhAvanAnA ciMtanathI ApaNo vicAra, jagAe 'madhuva' (apruva) nAmano ullekha che. bhAva, pariNAma nirmaLa bane che mATe ja cittanI zuddhi mATe A (2) bhagavAna umAsvAti vAcaka racita "prazamarati graMthamAM zloka bhAvanAonI upayogitA che. 149 thI 162 sudhI 12 bhAvanAonuM nirUpaNa che. badhAM ja zloko zrI zubhacaMdrAcArya jJAnAvamAM kahe che anachupa chaMdamAM che. zloka 150mAM bhAvanA zabdaprayoga che. jyAre cinu citte bhRzaM bhavya, bhAvanA bhaavvishuddhye| svaracita tattvArtha sUtra (adhyAya-97)mAM anuprekSA kahI che. yA siddhAntamahAtantre, deva devaiH prtisstthitaaH|| (3) maladhArI zrI hemacaMdrasUri racita "dhava bAvanA' graMthamAM 12 tIrthezaiH prathitA: sudhArasakiro: ramyA gira: pAntu vH|| bhAvanAonuM vivecana prAkRta gAthAomAM che. (saMdarbha-zAMtasudhArasa-zloka-1) (4) 16 bhAvanAnI vicAraNAmAM 'zAMta sudhArasa' mUrdhanya graMtha sArAMzamAM 12 bhAvanAonuM ciMtana mukhyatve vairAgyane sudaDha kare che. A graMthanI racanA upAdhyAya zrI vinaya vijayajI ma.e gaMdhAra che. ane maitrI Adi cAra bhAvanA jIva prati premane paripuSTa kare che. gAmamAM vi. saM. 1723 mAM karI che. A graMtha saMskRta sAhityanuM geyakAvya jaina paribhASAmAM bhAvanA mATe anuprekSA zabda prayukata che. baMne che. vividha chaMdomAM nibadhdha A graMthamAM kula 234 zloko che. (jemAM zabdo bhinna chatAM baMnenA bhAvArtha-vAcyArthamAM bheda nathI. je manu+jhekSAnI zloka 106 + geyakAvya - 128 = 234). vyutpattithI jANI zakAya che. prekSA eTale jovuM. anuprekSA eTale AMtara paMDitazrI gaMbhIra vijayajI gaNie tenI upara saMskRtamAM TIkA racI nirIkSaNa. jenuM vAraMvAra citaMna karavAnuM che te bhAvanA zabda prayogathI che. je prakAzita che. samajI zakAya che. tethI bhAvanA zabda anuprekSAnA arthamAM rUDha thaIne kavi jayadevanA 'gIta goviMda'mAM zRMgAra rasanI pradhAnatA che. jyAre pracalita thayo. bhAvanA ane anuprekSA baMnene ekabIjAnA paryAyavAcI 'zAMta sudhArasa'mAM zAMtarasanI abhivyakti che. paNa kahI zakAya che. (5) yazastilakacampa vAcaka umAsvAtijIe tattvArtha sUtra (adhyAya 97)mAM 12 vi. saM. 1016mAM AcAryazrI somadeva sUrie yazastilaka campa anuprekSA kahI che jayAre svaracita prazamarati graMthamAM 'bhAvanA dvArA kAvyanI racanA karI che. ane AcAryazrI zrutasAgara sUrie tenI upara vizuddha:' zloka 149/150) kahI bhAvanA zabdano ullekha karyo che. TIkA-vyAkhyA racI che. temAM dvAdazAnuprekSAnuM varNana 152 zlokapramANa tattvArtha sUtra (adhyAya 925)mAM svAdhyAyanA pAMca prakAra batAvyA che. (AzvAsa-2, zloka kramAMka 105 thI 157). che. te A mujaba che. vAcanA, pRcchanA, anuprekSA, parAvartanA te paikI udAharaNa rUpe atre 12 bhAvanAnA zlokonI kAvyAtmaka (AmnAya) ane dharmopadeza, eTale te paikI anuprekSA eka svAdhyAyano zailI joIeja prakAra che. 1. anitya bhAvanA Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana me, 2013 3sRSya nIvitananaM vakriAntare te riktA vizakti marutonanayatraMtpA: 6. azuci bhAvanA pomaM narati yUni madatyaLo va sarvaSa: punarayaM yatane kRtAnta: (110) voSiddhiH mAtRtAraM vRtamagzrI-rca: vamavamavastava zapa: | jIvananI kSaNabhaMguratA batAvavA mATe ahiM be upamA ApavAmAM saDayaM tvayi zravaNavaratAM prayAte pretAvanISa vanavAsa vIsoDa pUt I(128) AvI che. jema kUvA-(araghaTTa, reMTa)mAM rahelA mATInA koDiyA jema je tArA kALA keza kalApane sugaMdhI tela vagerethI alaMkRta karavAthI pANI bharIne tene bahAra ulece che tema zvAsozvAsa rUpa vAyu AyuSya kAmadevanI zobhA dhAraNa karato hato-te tArA mRtyu pachI smazAnamAM rUpa pANIne ochuM-ghaTADe che. kAgaDAnA kaMThe dekhAya che. ane mRtyu (yamarAja) dAvAnaLa jevo che-je badhuM ja bALIne rAkha 7. Azrava bhAvanA kare che. jemAM kAMI ja bacatuM nathI-mRtyu yuvAna, vRddha ke amIra ke garIba manta: #SAyatuSoDa gumayogAsata maLyupArvasi vanya nivazvanAni | koInI zarama rAkhatuM nathI. (mRtyu pachI badhAMnI rAkha-bhasma thAya che.) {nU: reyvaza: RTI yazaitA: vaM nIva mugna tamini TurIhitanA (131) 2. azaraNa bhAvanA he Atman ! tuM azubhayoganA sevanathI manamAM kaSAyo karIne rastoye Darzanivaye daye svArthe sarva saMmatimati: purata: samaste karmabaMdhanA kAraNabhUta karmonuM upArjana karI rahyo che. jema hAthINI nAte tvapAyamayeDavupatI pata2: potadriva tavata: zaraNaM na teti (112) (strIliMga) pAchaLa pAgala thayela hAthI duHkhI thAya che. tema tuM paNa jema bharadariye vahANamAMthI DUbatAM pakSIne koI bacAvI zakatuM nathI tArA duSkarmono tyAga karIne baMdhanamukta thA. arthAt te dariyAmAM ja DUbIne marI jAya che tema mRtyu samaye paNa tene 8saMvara bhAvanA koI zaraNa-Azraya ApanAra nathI. nIrandhra saMdhiravadhIritanIrapUra: pota: saritpatimapaiti yathAnapAyaH / bhale tArI pAse bharapUra dhana saMpatti hoya ke pachI dhananI AzAthI nIvatathA kSapitapUrvatama:pratAna: kSINAzrava8 paramaM padmAzrayeta | (137) tArA svajana tArI AgaLa hAjI-pA karIne khaDe page tArI sevA bajAvatAM jema chidra-kANAM vagaranI naukA (vahANa, pravahaNa, sTImara) tenI hoya to paNa tuM azaraNa ja che. aMdara pANI na pravezavAnA kAraNe koIpaNa vighna vagara sAgara tarI 3, saMsAra bhAvanA. jAya che. tema jIva paNa pUrvanA saMcita karmono kSaya karavApUrvaka navA maffpataM matiH puruSa: zarIra-me tyagatyapara madhanate mavI | karmonA AzravathI aTakI jaIne mokSapadane prApta kare che. zaitUSayoSivi saMskRtivameSa nAnA vizvayaMti citravAre: praparve: (115) 9. nirjarA bhAvanA A saMsAranA raMgamaMca upara jIvAtmA nAma karmanA udaya pramANe mAtahu~ pAva zirad: sarasa vatteravI: svastha manA[manasi te navu vismatA judA judA zarIra dhAraNa kare che ane eka gatimAMthI bIjI gatimAM tetigatamativiritAni patnIvAvatha zivati tauDapriyatA(144) prayANa kare che. Ama jIvane saMsAra, caturgati rUpa paribhramaNa karAvIne je Atma!tArI sTeja zAtAvasthAmAM rogAgninI jvALAno anubhava naTabhAryAnI jema vividha rUpe nacAve che. jaldI bhUlAI jAya che. jo te vakhate tArI buddhimAM camakeluM DahApaNa 4. ekatva bhAvanA. (Wisdom) tyArapachI paNa yAda rahyuM hota to navuM pApa tane lAgata paSa svayaM tamavarnarsanu nAnai: sUteva veNayati naDDamati: me: nahi. (arthAt tuM tArA pUrva karmonI nirjarA karI zakyo hota.) kukhyAta puna: prazamatanudIvanasva-stAmAvati vidhUta samastavayam II(122) 10. dharmaprabhAva bhAvanA he Atman ! tuM svayaM ekalo ja pragADha karmothI tArA AtmAne rRcchI: nai: vanayaMti prasuddhi vAtha: sRSTasAvimurappayApi ryA karoLiyAnA jALAnI jema bAMdhe che ane pachI puNyanA paripAkathI khyoSa kUtaryoti vItmasamohiteSu dharma: sa zarmAnadhirasta satAM hitAyA (147) prazAMta thaIne tuM ja svayaM ekamAtra sukha rUpa siddhagatine prApta kare che. | (sarvajJa kathita) dharma sarva sukhono bhaMDAra che. te dharma bhavyajIvonA 5. anyatva bhAvanA mokSa mATe thAo. je dharma bhautika sukhone ApavAthI kAmaprada che. mAsAyati tvayi sati pratIti zAya: httte tirogavati bhUpavanadripai: | pIDA-saMtApa-vyAdhine dUra kare che. pada-pratiSThA ApavA paNa samartha che bhUtAtmaNyamRtavana suravibhAva-stasmAntI karata: pRthaLeva nIva: (124) ane Atmika-guNonI prApti mATe tevuM sAmarthya paNa meLavI Ape che. (graMthakAre anyattva bhAvanAne pRthakandhAnuprekSA kahI che. kAraNa 11. loka svarUpa bhAvanA anyattva ane pRthakattva e baMnenI vivakSA to sarakhI ja che). vaM tanmaSA vRtamati niraye tiratha puLyocito vivi nRpu dU yor !. he Atman ! tArI upasthitithI ja tAruM zarIra vRddhi pAme che. ane rUTyUnizIsi natraya mandrireDasmisvaraM pravAvidha tava no gi: In(140) tArA javAthI zarIra paMca mahAbhUtamAM vilIna thaI jAya che te pachI te Atman ! A cauda rAjaloka svarUpa tribhuvanamAM tu yatheccha bhramaNa zabanI jema temAM koI sukha duHkhanI lAgaNI janmatI nathI. AthI ja karI rahyo che. tuM kyAreka pApo AcarIne naraka ane tiryaMca yonImAM zarIrathI AtmA taddana svataMtra che-judo che. janma le che, to kyAreka puNyathI devalokamAM jAya che, to kyAreka puNya Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana 13. ane pApane vaza thaI manuSya gatimAM jAya che. maitrInuM kSetraphaLa prANimAtra che. eTale ke-amaryAdita che. 12. bodhi durlabha bhAvanA samastasatta viSaya naida pariNAmo maitrI" (yogazAstra-TIkA.) (4/118) saMsArasI IfmamaM pramatAM nitAtaM nIvena mAnavamava: samavALA vaivAn ! kahIne zrI hemacaMdrAcArye paNa maitrI bhAvanAne spaSTa karI che. -eTale ke Harfpa yadhuvanamAcalune prasUti: sasaMtiza tadvidA vartakIyam II(153) teno vistRta vyApa batAvyo che. he jIva! A caturgatirUpa saMsAra sAgaramAM paribhramaNa karatAM karatAM parahitacintA maitrI, paraMtu: vinAzinI tathA varuNaI / puNyodayathI tane manuSyajanma maLyo che. vizeSamAM tane ucca kula ane parasuravatuSTi mudritA, paroNopekSaNamupekSA TI mahApuruSono samAgama paNa maLyo che. tenI durlabhatA ahiM vizeSa ane tenA paNa upakArI, apakArI, svajana, parakIya (Azrita varga) dRSTAMtathI samajAve che ema caturdhA maitrI batAvIne tenuM vyavahArika svarUpa paNa jaNAvyuM che. jema janmAMdhanA hAthamAM vaTera nAmanuM pakSI uDIne AvavuM muzkela (zAMta sudhArasa) che-e nyAye daza dRSTAMte durlabha A manuSyajanma che. mA kArSIt ko'pi pApAni, mA ca bhUt kopi duHkhitH| (6) zrImad rAjacaMdrajIe dvAdazAnuprekSA svarUpa darzana rUpa 'bhAvanA mucyatAM jagadapyeSA, mati maitrI nigadyate / / bodha' graMtha vividha padyomAM gujarAtI bhASAmAM racIne mumukSu jIvo (yogazAstra-prakAza-4/118) upara athAga upakAra karyo che. appaNA saccamesejJA, mittiM bhUhahiM kappae / / TUMkamAM ukta saMdarbha graMthono paricaya meLavyA pachI maitrI Adi (Agama.) cAra bhAvanA aMge vicArIzuM. A bhAvanAo jaina, bauddha ane vaidika zivamastu sarvajagataH, parahitaniratA bhavantu bhUtagaNAH / ema traNe paraMparAmAM maLe che. e tenI vyApakatA ane upayogitA doSA: prayAntu nAzaM, sarvatra sukhI bhavatuM lokH|| sUcave che. | (bRhad zAMti.) bauddha paraMparAmAM tene "brahma vihAra" tarIke oLakhAvI che. sarvepi santu sukhinaH, sarve santu nirAmayAH / 'menA rupa mudritA rUperavI me tAro brahmavihArI(vizuddhi maggA). sarve bhadrANi pazyantu, mA kazcid duHkhabhAg bhavet / / 'DrAmeta vihAramaya mAdu' (sutta nipAta.) parasparopagraho gIvAnAm II (tasvArtha ma, 5, 21.) jyAre jaina paraMparAmAM tene "dharma bIja' tarIke jaNAvI che. ajJAta mitreNa kSasva ve!SA || (upaniSada) vagere. kartaka 'yogasAra'mAM kahyuM che maitrI Adi cAra bhAvanAno upayoga stuti-prazasti ane Atma dharmakalpadrumasyaitA, mUlaM maitryAdibhAvanAH / nivedana rUpe paNa thayo che-te joIe. yaiH na jJAtA na cAbhyastA, sa teSA mati durlabhaH / / maitrI pavitra pAtrAya, muditA '' moda zAline / (yogasAra. prastAva-2/7) popekSApratIkSAya, tuSya yogAtmane nama: || dharmarUpa kalpavRkSanA mULa (bIja) rUpa, A bhAvanAonA abhyAsathI (vItarAgastava. prakAza-3/ 15.) cittanA saMkaleza naSTa thAya che. ane guNono prAdurbhAva thAya che. maitrInA pavitra bhAjana, muditAthI paramAnaMdathI zobhatA, karUNA vaidika paraMparA anusAra maharSi pataMjali pAtaMjala yoga-darzanamAM ane mAdhyasthatAthI tribhuvanamAM pUjya evA yogasvarUpa vItarAga ! maitrI catuSkanI paribhASA A mujaba Ape che. tamane namaskAra thAo. maitrI-vaUTI-mudritApekSALari suradva-du:sva-puLyAgapuSya-viSayA te ja rIte potAnA ArAdhya deva samakSa Atmanivedana karatAM bhAvanAtazcittaprasAdanam / / AcAryazrI amitagatijI kahe che ke (samAdhipAda 1/33) sanveSa maitrI, guNipu pramoTuM, kliSTapu nIveSa kRpA parva | maharSi pataMjali kahe che ke-sukhI jIvo prati sauhArdapaNuM e maitrI madhyasthapAva viparItavRtta sarva mamAtmA vidhAtu keva? || che.paraMtu maitrInI A vyAkhyA jainAcAryone mAnya nathI. kAraNa ke- he devAdhideva! ApanI kRpAthI mane maitrI Adi cAra bhAvanAo tenA karatAM paNa vizada-vistRta ane hRdayaMgama vyAkhyA tattvArthasUtra prApta thAo. (adhyAya 76), yogazAstra ane zAMta sudhArasamAM temaNe ApI che. bhAvanA yoganuM A vihaMgAvalokana mAtra che. mumukSu vargane abhyAsa te uparAMta pAtaMjala yogasUtra para mahopAdhyAyazrI yazovijayajI gaNie ane parizIlana mATe upayogI thaze e uddezathI A upakrama che * * TIkA-vRtti racIne spaSTatA karI che. ahiM keTalAMka avataraNo joIe:- C/o. jaina yoga phAunDezana, ena.eca. jhaverI, jitendra harSadakumAra enDa kAM. maitrI pramowAthamAdhyayyAni sarva-TNAdhivA viknazyamAnA DaviyeSu | 685, goviMda coka, ema. je. mArakeTa, muMbaI-400 002. (tattvArtha-7/6) mo. 09920372156, 09904589052. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana | me, 2013 zrI nema-rAjula kathA eka virala ane prasanna anubhUti-mArI-tamArI, ApaNI ( [zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe eprila 22, 23, 24nA bhAratIya vidyA bhavana copATI-muMbaI-gema-rAjula kathAnuM Ayojana karyuM. traNe divaso padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI tattvajJa ane prabhAvaka vANIthI zrotAo rasa taraboLa thayA. atre prastuta che A kathAnI jhalakano prathama bhAga.] bhAratIya vidyA bhavanamAM yojAyelI "nema-rAjula kathA'no hajI rekhAomAM emanA judA judA raMgo pragaTa thAya che ane e saghaLA cittamAM guMjArava cAlu che. 22, 23 ane 24mI eprile muMbaI jaina raMgo maLIne caritranI AgavI prabhA pragaTatI hoya che. A vividha yuvaka saMgha dvArA "nema-rAjula kathA'nuM Ayojana thayuM. jaina dharmanAM tIrthakaro raMgonAM meghadhanuSanuM DaoN. kumArapALa desAIe emanI prabhAvaka ane ane vibhUtionA jIvananI kathA dvArA prastuti karavAnI mArA manamAM rasavAhI zailImAM hRdayasparzI darzana karAvyuM. kalpanA jAgI ane e mArI parikalpanAne jANItA sAhityakAra, ApaNI jJAna-paraMparAmAM kathAonuM ghaNuM moTuM yogadAna che. A mUlyaniSTha patrakAra ane jainadarzananA AMtararASTrIya ciMtaka DaoN. kumArapALa kathAoe yugothI bhAratIya samAjanuM ghaDatara karyuM che ane saMskRtinuM desAIe sAkAra karI ApI. rakSaNa karyuM che. e kathA tIrthakaranA jIvananI hoya ke pachI vibhUtinA Ane pariNAme vyApaka janasamUhamAM ane savizeSe jaina samAjamAM prasaMgonI hoya, e kathA koI kAlpanika hoya ke pachI A dharatI para viziSTa prakAranA kathAyugano prAraMbha thayo ema kahI zakAya. AnuM kAraNa banelI satyaghaTanAnI paNa hoya. A kathA dvArA jIvanaghaDatarathI mAMDIne e che ke AvI kathAne eTalI badhI cAhanA maLI ke enuM gujarAtanA dharma-saMskRtinI jALavaNI sudhInAM kAryo thayAM che. dharamapuramAM, kacchanA gAMdhIdhAmamAM, briTananA laMDanamAM ane amerikAnA janasAmAnyano cIlAcAlu khyAla evo che ke kathAmAM bhaktibhAva laoNsa eNnjalisa zaheramAM Ayojana pragaTa thAya, kyAreka AMkhomAM thayuM ane sahu zrotAoe e kathAne | 'kathA' cAlu rahevI ja joIe AnaMdanA toraNa baMdhAya to | ApaNA zAstromAM ghaNAM evA pAtro che jemanA jIvanacaritrI| kyAreka AMkhomAMthI AMsunI dhArA |vaNakheDAyelA che athavA alpa kheDAyelA che. emanuM jIvana preraNAdAyI, | vahe ! kyAMka ghaTanAnI bhavyatAnuM kumArapALa desAInuM gahana ciMtana, 1thaDAyelA che athavA alpa kheDAyelA che. emanuM jIvana vyApaka anabhava prakhara vaktatva ane kALanI asarathI pare evuM sanAtana ane sajIva asara upajAvI zake evuM thI pare evuM sanAtana ane sajIva asara upajAvI zake evuM varNana hoya, to kyAMka AgavI dRSTino sahane AnaMdasparza che. cothI kathA sAthe Aje ApaNI kathAnI pravRtti kumAra avasthAmAM che. ahobhAvabharyuM Alekhana hoya. kumAra avasthA sarjanazIla avasthA che. Apa enI AgaLa pALa bAMdhI hakIkatamAM e ghaTanA AdhyAtmika zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA ane kAyama mATe evI ja rAkho. sAMprata samAja mATe atyaMta phaLadAyI,| hoya ke dunyavI hoya, paraMtu enI A pUrve "mahAvIra kathA', preraNAdAyI, rAhabara banI raheze. sAthe aneka taMtuo joDAyelA hoya gautamakathA' ane 'RSabhakathA'nuM apekSita kathAo: che. kyAreka to e ghaTanAne Ayojana thayuM hatuM ane A varSe 1. zrI zAMtinAtha bhagavAnanI kathA, 2. zrI syulibhadra svAmInI samajavA mATe e saghaLA taMtuone nema-rAjUla kathA' samaye to kathA, 3. zrI kumArapALa mahArAjAnI kathA, 4. zrI hemacaMdrAcAryanI ekasUtre bAMdhavA paDe. ekaluM vAdaLuM, zrotAjanoe agAuthI bahoLI kathA, 5. zrI vastupALa-tejapALanI kathA, 6. caMdanabALAnI kathA, joIe, te puratuM nathI. AkhuM saMkhyAmAM AgotarI jANa karIne 7, prathama cakravartI bharatezvara bAhubalInI kathA, 8. zrI AnaMdaghana AkAza jovuM paDe. A traNa divasa atyaMta suMdara pratisAda Apyo hato. mahArAjanI kathA, 9, zrI yazovijayajI mahArAjanI kathA, 10. daramiyAna e AkAza-darzanano jaina dharmanA tIrtha karo, enI mAMDavagaDhanA pethaDazA/jagaDuzAnI kathA, 11. zrI saMprati mahArAjanI zrotAone anubhava thayo. vibhUtio ane mahApuruSonA kathA, 12. zrI vimalamaMtrInI kathA, 13. zrI siddhasena divAkara vaLI pratye ka ghaTanAnI jIvanacaritramAM UMDuM avagAhana mahArAjanI kathA, 14. zrI sUri puraMdara haribhadrasUri mahArAjanI pazcAdbhUmAM e ka viziSTa karIe to temAM kathAno rasa, jJAnanuM | kathA, 15. zrI naMdizeSaNa muninI kathA ane 1 5, paMDita zrI| vAtAvaraNa hoya che. ghaTanAnI teja, vicAranI dIpti, bhAvanAnI sukhalAlajI bAbata puruSArtha prerita kathA. sapATI bhedIne bhItaramAM jaIe to bhavyatA, tattvajJAnanI garimA ane 'tattva anaMta tattva kathA anaMta' ja e vibhUtinA prAgaTyane ane mAnavajIvananI uccatA dRSTigocara Apano AjJAMkita, emanA jIvana tathA vicArane pAmI thAya che. e caritronAM jIvananI pratyeka lI. kizora gaDA-9821164474 zakIe. e mAtra bhUtakALanI thayo. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 ghaTanA hotI nathI, paraMtu eno vAraso ke enI paraMparA cheka vartamAna samaya sudhI laMbAI hoya che. e ghaTanAno AdhyAtmika ane vaijJAnika saMdarbha hoya che. e ghaTanAnA zabdonA marma mAtra e ghaTanA sAthe ja nahIM, paraMtu samagra saMskRti sAthe joDAyelA hoya che. je sthaLoe ghaTanA banI hoya che, e sthaLonuM paNa AgavuM mahattva ane prabhAva hoya che. A rIte kathA eTale mAtra ghaTanAnI rasALa jamAvaTa nahIM, paraMtu samagra sAMskRtika saMdarbhanuM prAgaTya. A varSe 'nema-rAjula kathA'no prAraMbha neminAtha vaMdanAthI karyA bAda DaoN. kumArapALa desAIe kathAnA pAvanatvanI vAta karI hatI. emaNe kahyuM ke vikathA, vivAda ane vyarthatA choDIe to ja tIrthaMka2nI kathAnuM pAvanatva AtmasAt karI zakIe. putrInA lagnanI vAta hoya, koI hatyAnI ghaTanA hoya ke pachI cUMTaNInA koI samAcAra hoya, to ApaNe ekadhyAne sAMbhaLIe chIe, to pachI A pa2mAtmAnI pAvana kathA to pUrNa ekAgratAthI sAMbhaLavAnI hoya. emAM snAna karIne AtmAne zuddha, buddha ane sAtvika karavAno che. e pachI kathAnA marmane pragaTa karatAM DaoN. kumArapALa desAIe kahyuM ke yugane joDe te kathA, saMsArane ujALe te kathA, dharmane jagADe te kathA, saMvAdane sarje te kathA. kathAmAM vaktA ane zrotA nahIM. vaktA ane zrotA eka banI jAya ane koI trIjuM ja bolatuM hoya. jyAM dhyAna ane dhyeya eka banI jAya. prabuddha jIvana 15 mahimA nathI, paNa snehanuM bhavobhavanuM sAtatya che. jyAMvivAha pAchaLa bhoga nahIM, paNa adhyAtma anubhava rahelo che. premanI aneka vyAkhyA maLe che ane chatAM prema avyAkhyAI rahyo che ema kahIne emaNe e'nAradabhaktisUtra'mAM AlekhAyelI praNayavibhAvanA AlekhI che. anirvacanIyaM premasvarUpam mUkAsvAdanavat / prakAzate kvApi pAtre / guNarahitaM kAmanArahitaM pratikSaNaM vardhamAnamavicchannaM sUkSamataramanuM bhavarupama / / (premanuM svarUpa avarNanIya che. mUMgAnA svAda samAna che, e koI adhikArImAM ja prakAzita chAya che. e guNarahita, kAmanArahita, pratikSaNa vardhamAna, avicchinna, adhika sUkSma tathA anubhavasvarUpa che.) (51-52) AvA divya snehanuM ahIM varNana che ane te paNa tIrthaMkaranA jIvananuM. e pachI zrotAone savAla karyo ke kharekhara ApaNe tIrthaMkarane pAmyA chIe kharA? emanA caMdana, pUjana ane arcana karIe chIe paNa sAthosAtha emanA jIvanano gahanatAthI vicAra karyo che kharo ? pachI eka navo vicAra ApatAM kahyuM ke tIrthaMka2 mAtra zAMti nathI ApatA, e to prasannatA Ape che. vyakti zAMti ghaNI bAbatamAMthI meLavI zake che. prakRtinA khoLe jAya, TrAMkvilAIjharanI goLI le ke pachI doDadhAmabharyA jIvanamAMthI bahAra nIkaLIne thoDo ArAma kare. tIrthaMkara citta-zAMti nahIM, balke parama prasannatA Ape che ane te paNa aneka saMkaTa vaccenI prasannatA. zAMti Aje hoya ane kAle na paNa hoya, jyAre prasannatAno parama sparza pAmelI vyaktinA hRdayamAM sadAya eno vAsa hoya che. zAMtinA sarova2mAM koI kAMkaro nAMkhe to aneka vamaLa UbhAM thAya, jyAre prasannatAnA sAga2mAM koI kAMkaro nAMkhe to kazuM na thAya. sAgara ene sahaja rIte potAnAmAM samAvI le, emaNe kahyuM ke jo tIrthaMkarane bhUlI jaIzuM to dharmano pAryo gumAvI besIzuM ane pAyA vinAnI ImArata kevI hoya? dharmane kathAno prAraMbha karatA DaoN. kumArapALa desAIe kahyuM ke A kathA e virala premanI kathA che. A kathA e prANI-maitrInI kathA che. A kathA e jIvananI UrdhvayAtrAnI kathA che ane kaSAyamuktithI mAMDIne mokSaprApti sudhInI kathA che. nemanA saMtAna nirbaLa na hoya, ema kahIne emaNe kahyuM ke ahIM AlekhAyelo prema evo che abhinaMdana - bhUri bhUri vaMdanA * bhUri bhUri vaMdatA - anumodatA sau prathama to lekcara vyAkhyAna karatAM taddana judI ja parikalpanAtIrthaMkara bhagavaMto gaNadharonA jIvana tathA AcaraNa dvArA upadezane kathA svarUpe rajU ka2vAnI, te aMge jarUrI vAtAvaraNa ubhuM karavAnuM suMdara Ayojana, viSayane tAru karatI kathAno lAbha ApavA badala Apane abhivaMdana. jyAM sparza nathI ne prema che, jyAM milana nathI ne meLa che jyAM deha nathI ne AtmAno anubhava che. ane jyAM pANigrahaNa nathI ne AbhAra mAnavA mATe zabdo nathI. parama prasannatA che. A eka premakathA nathI paraMtu dunyavI premathI paramAtmA prIti sudhInI pAvana yAtrA che. AMtarika premathI utkRSTa yoga sudhIno anubhava che. bhAratIya saMskRtinA praNayanA sarvocca AdarzanuM ahIM Alekhana che. jyAM AvegazIla mohano A suMdara ati upayogI pravRttinuM bhagIratha kArya upADI levA mATe ane Ayojana karavA mATe saMghanA hoddedAro tathA sarve kAryakaronA kathA zravaNanA sarva lAbhArthI haMmezAM RNI raheze. Apa sarvano padmazrI DaoN. kumArapALabhAIe kathAmAM taraboLa karavA viSe tathA zrotAo temanA keTalA RNI raheze te rajU karavA mArI pAse zabdo nathI. temano je lAbha maLe che te parama kRpALu paramAtmAnI asIma kRpA ja gaNI zakAya. Apa sarvanA AbhAra sAthe lI. Apano hiMmata gAMdhInA jaya jinendra saMpradAyamAM vaheMcI nAMkhyo, saMpradAyamAMthI gaccha, gacchamAMthI saMghADI ane saMghADAmAM paNa amuka kRpAvaMta priya mahAtmA - Ama tIrthaMkara sudhI pahoMcI zakyA nahIM. vartuLa eTaluM nAnuM karatA gayA ke eka nAnakaDA biMdu para AvIne aTakI gayA! tAre te tIrtha ane tIrthane sthApe te tIrthaMkara. jagatamAM traNa prakAranA sAgara maLe che. (1) mohasAgara, Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 (2) du:khasAgara ane (3) bhavasAgara. mohathI du:kha thAya, duHkhothI bhavabhramaNa cAlu rahe. AmAMthI mukti koNa apAve ? janma-mRtyunA cakramAMthI UgArIne mukti Ape te tIrthaMkara, ene pAra karavAnuM sAdhana te tIrtha ane bhavasAgaramAM saMjogonI nAvamAM beThelA mAnavaAtmAne bhavapAra utAre te tIrtha kara prabuddha jIvana A tIrthaMkara prAcInatAne AdhAre satyanuM pratipAdana karatA nathI, paraMtu svayaM satyane pratipAdana karIne teno sAkSAtkAra kare che ane ethI ja jaina dharmamAM anAgata, vartamAna ane AvatI covIzI ema tIrthaMkaronI traNa covIzI maLe che. tIrthaMkaranI jagatamAM joDa jaDe tema nathI. e putra, patnI, paiso ke pramozana ApanArA nathI, chatAM evuM Ape che ke jenAthI sAdhaka beDo pAra thaI jAya. tIrthaMkaro matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna e traNeya laIne janme che ane e saMyama dhAraNa kare, tyAre emane cothuM mana:paryavajJAna utpanna thAya che. anaMtabaLa hovA chatAM trIya bhuvananA AtmAone duHkhamukta karavAnI bhAvanA dharAve che ane emano vairAgya sarvatra askhalita ane prabhAvaka hoya che. vairAgyamAM sarvanuM samarpaza hoya che, jyAre tyAgamAM sva pAse hoya tenuM samarpaNa hoya che. verAgyanI parAkoTi tIrthaMkara bhagavAnamAM jovA maLe ane tyAganuM zikhara sAdhujanomAM najare paDe. Aje ApaNe zrI neminAtha prabhunA bhavyajIvananA pravezadvAre AvIne UbhA chIe, tyAre ApaNe judI AMkho jovAnuM che. navI draSTie vicAravAnuM che. mAnavI be AMkhe jue che, paNa tIrthaMkarane name tyAre e trI AMkhe narma che. tIrthaMkarane namana e trIjA netranI prasAdI che. me, 2013 varNana karatAM emaNe kahyuM ke eka ja bhavamAM A yugala dharmamArge cAlIne parama zrAvaka ane parama zrAvikA bane ane prathama vakhata samyakdarzananI sparzanA kare. vyaktimAMthI samaSTi sudhI pahoMce. snehamAMthI samyagdarzananA sImADAne sparze. prAya mAtra be vyakti vacce rahe che, tyAre e sarovaranA jaLa jema baMdhiyAra hoya che, jyAre samaSTi tarapha vaLe che tyAre e saritAnA jaLanI jema rUmajhUmato hoya che. snehanI AvI daDhatA kaI rIte sarjAya ? bhavobhava cAlanArA snehanuM nirmANa kaI rIte thayuM ? snehamAM jyAre sevA bhaLe che tyAre e sadAkALane mATe suvAsita thaI jAya che. dhanakumAra ane dhanavatIe azokavRkSanI nIce saumya AkRtivALA bhUlA paDelA eka munibhagavaMtane mucchita avasthAmAM joyA. doDI jaIne emano tvarita upacAra karyo. e pachI potAnI AgavI chaTA sAthe zrI kumArapALa desAIe bAvIsamA tIrthaMkara zrI neminAthanA nava bhInI vAta karI hatI ane tIrthaMka2nA pUrvabhavo aMge DaoN. kumArapALa desAIe eka navo ja vicAra rajU karyo. emaNe kahyuM, 'tIrthaMkaranA pUrvabhavo e mAtra bhava-kathAnako nathI, kiMtu saMcita sAdhanAno prabaLa AviSkAra che. A bhavanAM varNano sAdhu sevA to kyAMthI che? paraMtu mucchita avasthAmAM upacAra karanArane munibhagavaMte gRhastha dharmanuM svarUpa samajAvyuM ane emaNe utkRSTa dharmane grahaNa karyo. prathama bhavamAM ropAyelA sneha, samarpaNa ane sAdhanAnA bIja navamA bhave mArI UThe che. A bhoMmAM devonA bhavamAM janma lIdho, bIjA, cothA, chaThThA ane AThamA bhavamAM devokamAM janmyA, devalokanuM sukha bhogavyuM ane AyuSya pUrNa karyuM, devathI paNa caDiyAto che mAnava. paNa kayA kAraNe ? mAnavInI pAse sAdhanAnI mATI ane muninuM jIvana che. manuSya bhavamAM prathama bhavamAM dhanakumAra ane dhanavatIe, trIjA bhavamAM citragati ane ratnavatIe, pAMcamA bhavamAM aparAjita rAjA ane cetImati rANIe, sAtamA bhavamAM zaMkha ane pAti rANIe dIkSA lIdhI ane samAdhipUrvakanuM mRtyu pAmyA. Ama pratyeka mAnava bhavamAM emanI adhyAtmayAtrA cAlu rahI. dhanakumAra ane dhanavatInA bhavamAM samyakdarzananI saMsparzanA karI, to pachInA bhavomAM puNyAnubaMdhI puNyakarma bAMdhyuM ane sAtamA bhavamAM to AkarI tapazcaryAM ane arhata bhakti thrIsa sthAnonA ArAdhanathI tIrthaMkara nAma karma upArjana karyuM. A rIte joIe to pratyeka mAnavabhavamAM atUTa prAya sAMpaDyo, paNa sAthe AdhyAtmika pragati karI amUlya mAnavadehane sArthaka pUrvabhavonI A yAtrAnuM zikhara karyo. e Tato. navamA bhavamAM tema-rAjula kathA vAMcatI vakhate vAcaka kyAreka bhUlo ApanA taraphathI muMbaI sthaLe Arthojita 'nema-rAjula kathA' paDI jAya, paraMtu e varNanonI kAryakrama bAbate niyaMtraNa maLyuM. khUba khUba AbhAra. hariyALI dharatI para UgatAM puSpanI atre ApanuM dhyAna doravAnuM ke agAu Apane tyAMthI mahAvIra maheMka pAmavI joIe. tIrthaMkaranA kathA, gautama kathA ane RSabha kathA-traNeyanI keseTasanA traNa seTa pUrvabhavo khIlatA kamaLanI meM maMgAvelA. A paikI be seTa huM gayA varSe amerikA gayelo tyAre AnaMdadAyaka pAMkhaDIo che.' tyAM eka seTa hyusTana jaina samAjane ane bIjo seTa sITala jaina e pachI bhagavAna minAthanA samAjane bheTa Apela che. hamaNAM ja hyusTanathI tyAMnA jaina samAjanA pUrvabhavonuM varNana karyuM ane dhanakumAra mukhya kAryakartAbhAI, mArA mitra evA zrI ramezabhAI zAha atre ane dhanavatInA emanA prathama bhavathI amadAvAda AvelA teoe A keseTsano progrAma tyAM karyo nemakumAra ane rAjImatinA emanA haze-tenA khUba vakhANa karatA hatA. chellA bhava sudhInI kathA AlekhI dhanakumAra ane dhanavatInA yugalanuM ghanavanIta ThAkarazI (amadAvAda) zaMkhaluMchanavALA kruSNavarNanA (zAmaLA) nemakumAra ane rAjImatIno janma. rAjA samudravijayanI rANI zivAdevIe svapnamAM riSTharatnanI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana cakradhArA joI hatI tethI bALakanuM nAma ariSTanemi rAkhyuM. paNa vahemane keda karavo muzkela che. vahemanA jALA enA mana para eTalA tIrthakara jamAnAnI AhamAMthI janme che. jamAnAnI cAhathI jIve badhA bAjhI gayA hatA ke e bIjuM kazuM joI zakato nathI. che, jamAnAnI rAhane badale che. pratyeka tIrthakaranA kArya ane dezanAne pitA samudravijaya pAsethI A ghaTanA sAMbhaLI nemakumAre kahyuM, pAmavA mATe emanA janma samayanI paristhiti jovI joIe. dhikkAra che AvA rAjapATane. sagAnI sagAI bhUlAve, vahAlAnA hAla ariSTaneminA janma samaye bhArata varSano itihAsa bhayaMkara patana sukave, mANasanI mANasAI bhulAve evA rAjathI zuM saryuM?' ane utthAna vacce jhUlato hato. saMsAramAM rAga ane dveSanuM satata zrI kRSNa mathurAnA rAjA kaMsane haNyo. bhANeje AtatAyI mAmAno samarAMgaNa cAlatuM hatuM. baMdhana ane mukti vacce jhulato jamAno hato. saMhAra karyo. pRthvI parathI pApa ochuM thayuM ane kaMsanA pitA rAjA AvA samaye thayA zrIkRSNa, balarAma ane temanAtha (ariSTanemi). ugrasenane pharI siMhAsana para besADyA. jainagraMthomAM to neminAtha bhagavAnanuM caritra maLe che, enI nemakumAra mahelamAM jIve che, paNa vaibhavano koI artha nathI. cotarapha sAthosAtha 'Rgvada, 'zukala yajurveda', 'skaMdha purANa" jevA hiMdu dharmanA yuddhano mAhola hato, tyAre nemakumAra vicAre che, ke mANasa jeTaluM pArakAnuM graMthomAM temaja bauddha dharmanA graMtha "laMkAvatAra'mAM paNa ariSTanemino buruM karavAmAM rasa dharAve che, eTaluM pArakAnuM bhaluM karavAmAM rasa kema nahIM ullekha maLe che. A rIte anya dharmanA graMthomAM maLatA zrI neminAtha dharAvato hoya? A pRthvI para evuM rAjya racIe ke jyAM AtmAnuM rAja bhagavAnanA ullekho aMge vaktAe saMzodhanAtmaka chaNAvaTa karI hatI. pravarte, dasa IMdriyo enIdAsa hoya, saMtApane satata sajA maLatI hoya ane e samayanI aitihAsika paristhitino tAdRza khyAla ApatA DaoN. jaDatvane jela maLI hoya. e vicAre che ke saMsAranI sauthI moTI zakti kSamA kumArapALa desAIe kahyuM ke jarAsaMgha, zizupAla ane kaMsanI tripuTIe che ane tene pariNAme e pAMca prakAranA audAryanI vAta kare che ane te che samagra AryAvartane dhrujAvI nAMkhyuM hatuM. mRgayA (zikAra). mAnunI (strI) matanuM audArya, mananuM audArya, bhAvanAnuM audArya, kSamAnuM audArya ane ane madirA e moTAInA anivArya zokha banyA hatA. prajAne vicAranuM audArya. rAjakAjamAM koI sthAna nahotuM. zrIkRSNae AtatAyI kaMsane haNyo, mAtA zivAdevI nemakumAranA A nUtana vicAro samajI zakatI paraMtu ene pariNAme emane mathurA-gokuLano pradeza choDIne dvArikA nathI ane kahe che, "nema, pRthvI bhUkaMpane mAthe beThI che. krUra rAjavIo vasavuM paDyuM. AtatAyIonA aMdhakAranI lAMbI rAta pRthvIne naSTabhraSTa prajAne dhrujAve che. kAle konuM rAja raheze ane konuM ragadoLAze enI karatI hatI, tyAre prabhAtanA sUrya jevA zrIkRSNa, balarAma ane kaMI khabara nathI. tuM kSatriya thaIne sadA yuddhatatpara rahe." neminAthano udaya thayo. nemakumAra uttara Ape che, jheranA mahAsAgaramAM mAre premano aMza e pachI neminAthanA bALapaNa vize kumArapALa desAIe rasaprada pharI jIvaMta karavo che. mANasamAMthI mANasAInA dIpaka bUjhAI gayo Alekhana karyuM ane kahyuM, 'bAlyAvasthAthI ja nemakumAranA cittamAM che, mAre ene vivekanI jyotathI prajvalita karavo che." Ama kahIne aneka prazno jAgatA hatA. e emanA pitA samudravijayane pUchatAM ke jemakumAra nAgakuLa ane gopakuLa vaccenA varSothI cAlyA AvatA ApaNe mahelamAM rahIe chIe ane ApaNA bhAI evA zrIkRSNa ane vaimanasyane dUra karavA mATe prayatna kare che ane jagata nemakumAranI balarAma jhUMpaDImAM kema rahe che?' Urdhva,navIna ane mAnavatApUrNa bhAvanAo pratye mugdha najare jue ane pitA samudravijaya uttara ApatA, "beTA saMsAranA saMbaMdha ane che. (kramaza:) rAjakAjanA saMbaMdhamAM ghaNo bheda hoya che. rAjakAjamAM sattAno mahimA - DaoN. bhadrAbena dilIpabhAI parivAra tema ja saMsthAnA hoddedAro zrI hoya che, sagAno nahIM. emAMya ahaMkArI sattAvAnane to kyAMya sagA caMdrakAMtabhAI zAha, nitInabhAI sonAvAlA, nirubena zAha ane dekhAtA nathI. saghaLe duzmana ja najare paDe. mathurAnA rAjavI kaMsa kRSaNa- bhUpendrabhAI javerI dIpa-prAgaTya karyuM hatuM. balarAmanI hatyA karavA mAge che. emanA pitA vasudeva mArA nAnerA kathAnA prathama divase zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA prakAzita, ane bhAI thAya. e vasudeva para kaMsane vahema Avyo. sattAzokhIna zrI sureza gAlA likhita pustaka "maramano malakanuM ane bIjA divase mAnavIonA dilano bharoso hoto nathI. bIjAne mRtyunI bheTa DaoN. uSAbena bhUpendrabhAI zAha likhita pIeca.DI. mAnya zodha prabaMdha ApanAra baLavAna ke sattAvAna mAnavI potAnA mRtyunA DarathI sadA "nema-rAjula viSayaka stavana sAhitya'nuM DaoN. kumArapALa desAInA zubha bhayabhIta hoya che. haste lokArpaNa thayuM hatuM, temaja atyAra sudhI 21 vidyArthIne pIeca.DI. eka vAra bahenanA lagnanA rathano sArathi bananAra julamI kaMse ja mATe mArgadarzana ApanAra vidUSI prA. DaoN. kalAbena zAha tema ja zrImatI potAnA bahena-banevIne kArAgAramAM pUryA. eNe bhayane to keda karyo, pratimAbahena kumArapALa desAInuM abhivAdana thayuM hatuM. dhanavaMtA traNa divasanI kathAnA saujanyadAtA hatA traNa divasanI DI.vI.DI.nA saujanyadAtA DaoN. bhadrAbena dilIpabhAI zAha parivAra zrI kIrtilAla dozI, zreNuja DAyamaMDa TreDIMga ku.-muMbaI Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana dharma eka saMvatsarI eka [ A abhiyAnanA anusaMdhAnamAM jaina dharmanA prakAMDa paMDita sanmAnaniya DaoN. sAgaramalajInI pustikA "rjana ekattA kA prazna"mAMthI A viSaya uparanAM pUjyazrInA vidvatA sabhara vicAro atre hiMdI bhASAmAM gujarAtI lipimAM prasatuta che. A viSayanI carcA mATe vicAraka vAconA vicAro AvakArya che. ] paryuSaNA parva evaM saMvatsarI kI ekarUpatA kA prazna jaina paraMparA meM poM ko do bhAgoM meM vibhAjita kiyA gayA haieka laukika parva aura dUsare AdhyAtmika parva. paryuSaNa parva kIgAnA AdhyAtmika parva ke rUpa meM kI gaI hai. ise parvAdhirAja kahA jAtA hai. Agamika sAhitya meM upalabdha sUcanAoM ke AdhAra para paryuSaNa parva ati prAcIna pratIta hotA hai. prAcIna Agama sAhitya meM isakI nizcita tithi evuM parva dinoM kI saMkhyA kA ullekha nahIM milatA hai, mAtra itanA hI saMketa milatA hai ki bhAdra zuklA paMcamI kA atikramaNa nahIM karanA cAhiye. vartamAna meM zvetAmbara paramparA kA mUrtipUjaka sampradAya ise bhAdrakRSNA dvAdazI se bhAdra zuklA caturthI taka tathA sthAnakavAsI aura terApaMthI sampradAya ise bhAta kRSNA traryodazI se bhAtra zuklA paMcamI taka manAtA hai. digambara paramparA meM yaha parva bhAdra zuklA caturdazI taka manAyA jAtA hai. usame ise dasa lakSaNa parva ke nAma se bhI jAnA jAtA hai. gotAmbara paramparA ke bRhad-kalpa bhASya meM aura digambara paramparA ke mUlAcAra meM aura yApanIya paramparA ke grantha bhagavatI ArAdhanA meM dasa karyo ke prasaMga meM posavaNa kalpa kA bhI ullekha hai, kintu ina granthoM ke sAtha hI zvetAmbara chedasUtra AyAdasA (dazAzruttaskandha) tathA nizItha meM 'posavA' kA ullekha che. AyAradasA evaM nizItha Adi Agama granthoM meM paryuSaNa meM (posavA) kA prayoga bhI aneka arthoM meM huA hai. nimna paMktiyoM meM hama usake ina vibhinna artho para vicAra kareMge. (1) zramaNa ke dasa koM meM eka kalpa posavaNa kalpa" ke, IsakA artha hai-varSAvAsa meM pAlana karane yogya AcAra ke vizeSa niyama. (2) nizItha (10(45) meM ullekha hai ki jo bhikSu 'posavA' meM kiMcitamAtra bhI AhAra karatA hai use cAturmAsika prAyazcita AtA hai. isa sandarbha meM 'posavA' meM AhAra karatA hai use cAturmAsika prAyazcita AtA hai. isa sandarbha meM 'dhajjosavA' zabda samagra varSAvAsa kA sUcaka nahIM ho kisI dina vizeSa kA sUcaka ho sakatA hai, samagra varSAkAla kA nahIM. kyoMki sampUrNa varSAvAsa meM AhAra kA niSedha sambhava nahIM hai. me, 2013 punaH bhI kahA gayA hai ki jo bhikSu aparyuSaNa kAla maiM paryuSaNa karatA hai au2 paryuSaNa kAla meM paryuSaNa nahIM karatA hai, vaha doSI hai (nizIya 10/43). isa prasaMga maiM bhI usakA artha eka dina vizeSa karanA hI adhika ucita pratIta hotA hai. (3) nizIya meM posavA kA eka artha varSAvAsa ke lie sthita honA bhI hai. usameM kahA hai ki jo bhikSu varSAvAsa ke lie sthita vAsAvAsaM posaviyIsa) hokara phira grAmAnugrAma vicaraNa karatA hai vaha doSa kA sevana karatA hai. esA lagatA hai ki paryuSaNa varSAvAsa ke lie eka sthAna para sthita ho jAne kA eka dina vizeSa thA jisa dina zramaNa saMgha ko upavAsapUrvaka kezaloca, vArSika pratikramaNa sAMvatsarika pratikramaNa) aura posavaNAkalpa (varSAvAsa ke niyamamAM) kA pATha karanA hotA thA. paryuSaNa (saMvatsarI) parva kaba aura kyoM ? prAcIna graMthoM vizeSa rUpa se kalpasUtra evaM nizItha ke dekhane se yaha spaSTa hotA hai ki paryuSaNa mUlataH varSAvAsa kI sthApanA kA parva thA. yaha varSAvAsa kI sthApanA ke dina manAyA jAtA thA. upavAsa, kezoca, sAMvatsarika pratikramaNa evuM prAyazcitta, kSamAyAcanA (kaSAyopazamana) ora posavAkappa (paryuSaNa- kalpa=kalpasUtra) kA pArAyA usa dina ke Avazyaka kartavya che. isa prakAra paryuSaNa eka divasIya parva thA. yadyapi nizIthacUrNa ke anusAra paryuSA ke avasara ke para telA (aSTama bhakta) karanA Avazyaka thA. usameM spaSTa ullekha che ka "pajjosavaNAe akrama na kareTha to cauMgurU' arthAt jo sAdhu paryuSaNa ke avasara para telA nahIM karatA hai to use gurU cAturmAsika prAyazcita AtA hai. isakA artha hai ki paryuSaNa kI ArAdhanA kA prArambha usa dina ke pUrva bhI ho jAtA thA. usame ullekha hai ki cAturmAsika pUrNimAoM evaM paryuSaNa ke avasara para devatAgaNa nandIzvara dvIpa meM jAkara aSTAttvika mahotsava manAyA karate ke " digambara paramparA meM Aja bhI ASADha, kArtika aura phAlguna kI pUrNimA (cAturmAsika pUrNamA) ke pUrva aSTAntika parva manAne kIprathA che. lagabhaga AThavIM zatAbdI se digambara sAhitya meM isake ullekha milate haiM. prAcInakAla meM paryuSaNa ASADha pUrNimA ko manAyA jAtA thA aura usake sAtha hI aSTAntika mahotsava bhI hotA thA. ho sakatA hai ki bAda meM jaba paryuSaNa bhAi zukla caturthI paMcamI ko manAyA jAne lagA to usake sAtha bhI aSTa-divasa juDe rahe aura isa prakAra vaha aSTa-divasIya parva bana gayA. vartamAna meM. paryuSaNa parva kA sabase mahattvapUrNa dina saMvatsarI parva mAnA jAtA hai, samavAyAMga ke anusAra ASADha pUrNimA se eka mAsa Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha aura bIsa rAtri pazcAt arthAt bhAdrapada zukla paMcamI ko paryuSaNa sAMvatsarika pratikramaNa kara lenA cAhie. nizItha ke anusAra pacAsI rAtrikA ullaMghana nahIM karanA cAhiye. upavAsapUrvaka sAMvatsarika pratikramaNa karanA yaha bhramaNa kA Avazyaka kartavya to thA hI, lekina nizIyasUrNi meM hradayana aura cauprota ke AkhyAna rsa esA lagatA hai ki vaha gRhastha ke lie bhI aparihArya thA. lekina mUla prazna yaha hai ki thai sAMvatsarika parva kaba kiyA jAya? sAMvatsarika parva ke dina samagra varSa ke aparAdhoM aura bhUloM kA pratikramaNa karanA hotA hai, ataH isakA samakSa varSAnta hI honA cAhiye. prAcIna paramparA ke anusAra ASADha pUrNimA ko varSa kA antima dina mAnA jAtA thA. zrAvaNa vadI pratipadA se nava varSa kA Arama hotA thA. bhAi zukla caturthI yA paMcamI ko kisI bhI paramparA (zAstra) ke anusA2 parva kA anna nahIM hotA. aMtaH bhAi zukla paMcamI ko sAMvatsarika pratikramaNa kI vartamAna paramparA samucita pratIta nahIM hotI. prAcIna AgamoM meM jo devasika, rAtrika, pAkSika, cAturmAsika aura sAMvatsarika pratikramaNa kA ullekha hai unako dekhane se esA lagatA hai ki usa avadhi ke pUrNa hIne 52 hI taMtu sambandhI pratikramaNa (AlocanA) kiyA jAtA thA. jisa prakAra Aja bhI dina kI samApti para devasika, pakSa kI samApti para pAkSika, cAturmAsika kIsamApti para cAturmAsika pratikramaNa kriyA jAtA hai, usI prakA2 varSa kI samApti para sAMvatsarika pratikramaNa kiyA jAnA cAhiye. prazra hotA hai ki sAMvatsarika pratikramaNa kI yaha tithi bhinna kaise ho gaI ? nizIya bhASya kIcUrNi meM jinadAsagaNi ne spaSTa likhA hai ki paryuSaNa parva para vArSika AlocanA karanI yAhiye (pajjosavAsu parisiyA AloyaNA dAyivA). cUMki varSa kI samApti ASADha pUrNimA ko ho jAtI hai isalie ASADha pUrNimA ko paryuSaNa arthAt sAMvatsarika pratikramaNa karanA cAhie. nizItha bhASya meM spaSTa ullekha ha-ASADha pUrNimA ko hI paryuSaNa karanA siddhAnta hai. sambhavataH isa pakSa ke virodha meM samavAyAMga aura AyAradA (dazAzruta skaMdha) ke usa pATha koM prastuta kiyA jA sakatA hai jisake anusAra ASADha pUrNimA ke eka mAsa aura bIsa rAtri ke vyatIta jAne para paryuSaNa karanA cAhie. cUMki kalpasUtra ke mUla pATha meM paha bhI likhA huA hai ki zramaNa bhagavAna mahAvIra ne ASADha pUrNimA se eka mAsa aura bIsa rAtri ke vyatIta ho jAne para varSAvAsa (payuMSA) kiyA thA usI prakAra gaNadharoM ne kiyA, sthaviro ne kiyA aura usI prakAra vartamAna zramaNa nizrcaya bhI karate haiM. nizcita rUpa se yaha kathana jIvana 19 rAtri kA atikramaNa karanA nahIM kalpatA ke - "tarA vi ya kappaDa (pajjosavittae) no se kappaDa te 5rNi uvAiNAvittae.' nizItha bhASya 3153 kIcUrNi meM aura kalpasUtra kITIkAo meM jo bhAdrazukla caturthI ko paryuSaNa yA saMvatsarI karane kA kAlaka AcArya kI kathA ke sAtha jo ullekha hai vaha bhI isI bAta kI puSTi karatA hai ki bhAdra zukla paMcamI ke pUrva to paryuSaNa kiyA jA sakatA hai kiMtu usa tithi kA atikramaNa nahIM diyA jA sakatA hai, nizIya yurNi meM spaSTa likhA hai di "AsADha pUrNimAe porsavanti esa usaggo sesakAla pasevantAmAM atravArtA, avavAne vi savIsasatirAtamAsAno paNa atikammeuNa vakrRti savIsasati2Ate mAse puNe jati vAsakhettuM Na vukSmati to rukSma heTTAvi posarvatha-. taM puAimAe paMcamIe, dasamIe, evamAdi pavvasu pajjusarveyarvAM no apavesu'' arthAt ASADha pUrNimA ko paryuSA karanA yaha utsarga mArga hai aura anya samaya meM paryuSaNa ka2nA yaha apavAda mArga hai. apavAda mArga meM bhI eka mAsa aura bIsa dina arthAt bhAi zukla paMcamI kA atikramA nahIM karanA cAhiye. yadi bhAdra zukla paMcamI taka bhI nivAsa ke yogya sthAna upalabdha na ho to vRkSa ke nIce paryuSaNa kara lenA cAhiye. apavAda mArga meM bhI paMcamI, dazamI, amAvasyA evuM pUrNimA karanA cAhiye, anya tithio meM nahIM. isa bAta ko lekara nizIya bhASya evuM cUrNi meM yaha prazna bhIM uThAyA gayA hai ki bhAdra zukla caturthI ko aparva tithi meM paryuSaNa kyoM nahIM kiyA jAtA hai. isa saMdarbha meM kAlaka AcArya kI kathA dI gaI che. kathA isa prakAra hai - kAlaka AcArya vicaraNa karate hue varSAvAsa hetu ujjayinI paheMce, kintu kinhIM kAraNoM se rAjA rUSTa ho gayA, ataH kAlaka AcArya ne vahA~ se vihAra karake pratiSThAnapu2 kI o2 prasthAna kriyA aura vahA~ ke zramaNa saMgha ko Adeza bhijavAyA ki jaba taka hama nahIM pA~cate taba taka Apa loga paryuSaNa na kareM. vahA~ kA sAtavAhana rAjA zrAvaka thA, usane kAlaka AcArya ko sammAna ke sAtha nagara meM praveza karAyA. pratiSThAnapura pA~cakara AcArya ne dhoSaNA kI ki bhAdra zukla paMcamI ko paryuSaNa kareMge. yaha suna kara rAjAne nivedana diyA ki housa dina naga2 meM indramahotsava hogA. ataH Apa bhAdra zukla SaSThi ko paryuSaNa kara leM, kintu AcArya ne kahA ki zAstra ke anusAra paMcamI kA atikramaNa karanA kalpya nahIM hai. isa para rAjA ne kahA ki phira Apa bhAdra zukla caturthI ko paryuSaNa karyuM, AcArya ne isa bAta ko svIkRti de dI aura zramaNa saMgha ne bhAdra zukla caturthI kA paryuSaNa kriyA. bhAdra zukla paMcamI ko paryuSA karane ke pakSa meM saba se baDA pramANa ke lekina hameM yaha vicA2 ka2nA hogA ki kyA yaha apavAda mArga thA yA utsarga mArga thA. yadi hama kalpasUtra ke usI pATha ko dekheM to usameM yaha spaSTa likhA huA hai ki isake pUrva to paryuSaNa evam sAMvatsarika pratikramaNa karanA kalpanA hai, kiMtu varSA Rtu ke eka mAsa ora bIsa - yahA~ esA lagatA hai ki AcArya lagabhaga bhAra kaSNa pakSa ke antima dino meM hI pratiSThAnapura pahuce the aura bhAta kRSNa amAvasyA ko paryuSaNa karanA sambhava nahIM thA. yadyapi ve amAvasyA ke pUrva avazya hI pratiSThAnapura pahuMce cUke the kyoMki nizItha cUrNi meM yaha bhI likhA gayA hai ki rAjA ne zrAvakoM ko Adeza diyA ki tuma bhAdra kRSNa amAvasyA ko pAlika upavAsa karanA aura bhAdra zukla pratipadA ko vividha pakavAno Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. prabuddha jIvana me, 2013. ke sAtha pAraNe ke lie munisaMgha ko AhAra pradAna karanA. cUMki zAstra anusAra ASADha pUrNimA ko kezaloca, upavAsa, evuM sAMvatsarika AjJA ke anusAra sAMvatsarika pratikramaNa ke pUrva telA karanA hotA pratikramaNa kara varSAvAsa kI sthApanA kara lenA cAhiye yaha utsarga thA, ataH bhAdra zukla dvitIya se caturthI taka zramaNa saMgha ne telA kiyA. mArga hai. yaha bhI spaSTa hai ki binA kisI vizeSa kAraNa ke apavAda bhAdra zukla paMcamI ko pAraNA kiyA. janatA ne AhAra-dAna kara zramaNa mArga kA sevana karanA bhI ucita nahIM che. prAcIna yuga meM jaba upAzraya saMgha kI upAsanA kI. isI kAraNa mahArASTra deza meM bhAdra zukla paMcamI nahIM the tathA sAdhu apane nimitta se bane upAzrayoM meM nahIM Thaharate the, zramaNa pUjA ke nAma se bhI pracalita hai. yaha bhI sambhava hai ki isI taba yogya sthAna kI prApti ke abhAva meM paryuSaNa (varSAvAsa kI sthApanA) AdhAra para hindu paraMparA meM RSi paMcamI kA vikAsa huA hai. kara lenA sambhava nahIMthA. punaH sAdhu-sAdhvIyoM kI saMkhyA adhika hone paryuSaNa, dazalakSaNa aura digambara paramparA se AvAsa-prApti-sambandhI kaThinAI barAbara banI rahatI thI. ata: jaisA ki hamane pUrva meM nirdeza kiyA ki digambara grantha mUlAcAra ke apavAda ke sevana kI sabhAvanA adhika banI rahatI thI. svayaM bhagavAnuM samayasArAdhikAra kI 118vI gAthA meM aura yApanIya saMgha ke grantha mahAvIra ko bhI sthAna-sambandhI samasyA ke kAraNa varSAkAla meM vihAra bhagavatI ArAdhanA kI 423vI gAthA meM dasa kalyo ke prasaMga meM karanA paDA thA. nizithacUrNi kI racanA taka arthAt sAtavIM-AThavI paryuSaNa-kalpa kA ullekha che. aparAjitasUri ne bhagavatI ArAdhanA zatAbdI taka sAdhu-sAdhvI sthAna kI upalabdhi hone para apanI evuM kI TIkA meM pakjhosavaNa kampa kA artha varSAvAsa ke lie eka sthAna para sthAnIya saMgha kI suvidhA ke anurUpa ASADha zuklA pUrNimA se bhAdra sthita rahanA hI kiyA jo zvetAMbara paramparA ke mUla artha ke adhika zuklA paMcamI taka kabhI bhI paryuSaNa kara lete the. yadyapi isa yuga taka nikaTa hai. unhoMne cAturmAsa kA utsarga kAla 120 dina aura apavAda caityavAsI sAdhuo ne mahotsava ke rUpameM parva manAnA tathA gRhastha kAla 100 dina batAyA hai. yahAM zvetAMbara paramparA se unakA bheda ke samakSa kalpasUtra kA vAcana karanA evaM sAMvatsarika pratikramaNa karanA spaSTa hotA hai kyoMki zvetAMbara paramparA meM yaha apavAda kAla bhadra Adi prAraMbha kara diyA thA, kintu taba bhI kucha kaThora AcAravAnuM zuklA 5 se kArtika pUrNimA taka 70 dina kA hI hai. isa prakAra ve yaha sAdhu the jo ise AgamAnukUla nahIM mAnate the. unhIM ko lakSya meM rakha mAnate hai ki utsarga rUpa meM to ASADha zukla pUrNimA ko ora kara cUrNikAra ne kahA thA, yadyapi sAdhu ko gahasthoM ke sammukha paryuSaNa apavAda rUpa meM unake 50 dina pazcAt taka kabhI bhI paryuSaNa arthAt kalpa kA vAcana nahIM karanA cAhie kintu yadi pAsatthA (caityavAsIvarSAvAsa kI sthApanA karalenI cAhie. isa prakAra digambara paramparA zithilAcArI sAdhu) paDhatA hai to sunane meM koI doSa nahIM hai. lagatA meM varSAyoga kI sthApanA ke sAtha aSTAhnika parva mAnane kI jo prathA hai ki AThavI zatAbdI ke pazcAt kabhI saMgha kI ekarUpatA ko lakSa meM hai vahI paryuSaNa ke mUlahArda ke sAtha upayukta lagatI hai, mUlataH yaha rakha kara kisI prabhAvazAlI AcArya ne apavAda kAla kI antima tithi ASADha pUrNimA ke ATha dina pUrva se manAyA jAtA hai. bhAdra zuklA caturthI/paMcamI ko paryuSaNa (saMvatsarI) mAnane kA Adeza jahA~ taka dazalakSaNa parva ke itihAsa kA prazna hai vaha adhika purAnA diyA ho. nahIM hai. mujhe aba taka kisI prAcIna grantha meM isakA ullekha dekhane ko yadi saMpUrNa jaina samAja kI ekatA kI dRSTi se vicAra kare to Aja nahIM milA hai, yadyapi 17vI zatAbdI kI eka kRti vratatithinirNaya meM sAdhu-sAdhvI varga ko sthAna upalabdha hone meM sAmAnyatayA koI kaThinAI yaha ullekha avazya hai ki dazalAkSiNaka vrata meM bhAdrapada kI zuklA nahIM hotI hai. Aja sabhI paramparA ke sAdhu-sAdhvI ASADha pUrNimA paMcamI ko pauSadha karanA cAhie. isase parvakA bhI mukhya dina yahI ko varSAvAsa kI sthApanA kara lete hai aura jaba apavAda kA koI kAraNa pratIta hotA he. kSamAdharma' ArAdhanA kA dina hone se bhI yaha zvetAmbara nahIM hai to phira apavAda kA sevana kyoM kiyA jAya? dusare bhAdrapada paramparA kI saMvatsarI-parvanI mUlabhAvanA ke adhika nikaTa beThatA hai. zuklapakSa meM paryuSaNa/saMvatsarI karane se, jo apakAya aura trasa kI AzA hai digambara paramparA ke vidvAna isa para adhika prakAza DAleMge. virAdhanA se bacane ke lie saMvatsarI ke pUrva kezaloca kA vidhAna thA, isa prakAra digambara paramparA meM paryuSaNa ke prAraMbha kA utsarga kAla usakA koI mUla uddezya hala nahIM hotA hai. varSA meM bAlo ke bhIgane ASADha pUrNimA aura apavAda kAla bhAdra zuklA paMcamI mAnA jA se apakAya kI virAdhanA ora trasa jIvoM kI utpatti kI sambhAvanA sakatA hai. hotI hai. ataH utsarga mArga ke rUpa meM ASADha pUrNimA ko paryuSaNa/ samanvaya kese kare saMvatsarI karanA hI upayukta he isameM Agama se koI virodha bhI nahIM uparyukta vivecana se spaSTa hai ki ASADha pUrNimA paryuSaNa he ora samagra jaina samAja kI ekatA bhI bana sakatI hai. sAtha hI do (saMvatsarI) parva kI pUrva sImA hai aura bhAdra zuklA 5 antima sImA zrAvaNa yAdo bhAdrapada kA vivAda bhI svAbhAvika rUpa se hala ho jAtA hai. isa prakAra paryuSaNa ina donoM tithiyoM ke madhya kabhI bhI parva tithi hai. meM kiyA jA sakatA hai. zvetAmbara evaM digambara donoM paramparAoM ke yadi apavAda mArga ko hI svIkAra karanA he to phira apavAda mArga Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana ke antima dina bhAdra zuklA paMcamI ko svIkAra kiyA jA sakatA hai. isa aparva tithi hai; ataH bhAdra zuklA paMcamI ko kSamA parva kA mula dina dina sthAnakavAsI, terApaMthI evaM mUrtipUjaka sampradAya ke kucha gaccha cuna liyA jAve. zeSa dina usake Age hoM yA pIche, yaha adhika mahatva to manAte hI hai, zeSa mUrtipUjaka samAja ko bhI isameM Agamika dRSTi nahIM rakhatA hai- suvidhA kI dRSTi se una para eka Ama sahamati banAI se koI bAdhA nahIM AtI hai. kyoMki kAlakAcArya kI bhAdrapada zuklA jA sakatI hai. bhAdra zuklA paMcamI ko digambara paramparA ke anusAra caturthI kI vyavasthA apavAdika vyavasthA thI ora eka nagara-vizeSa kI bhI kSamA-divasa ha ataH isa dina para saMpUrNa jaina samAja eka ho paristhiti vizeSa para AdhArita thI. sambhavata: yadi kAlakAcArya bhI sakatA hai. jahAM taka kSaya yA vRddhi tithi kA prazna che "kSaye pUrvA vRddha dusare varSa jIvita rahate to svayaM bhI caturthI ko paryuSaNa nahIM karate. uttarA" ke umAsvAti ke siddhAMta ko mAnya kara liyA jAve. adhika mAsa unake ziSya varga ne ise gurU kA antima Adeza mAna kara caturthI kI ke prasaMga para yA to lokika paMcAMga ke anusAra adhika mAsa gauNa paramparA kI ho paraMtu isameM parivartana karanA Agama virUddha nahIM hai. mAnA jAye athavA phira Agamika AdhAra para ASADha yA poSa mAsa yaha tarka ki aisA karane meM eka dina kI AlocanA nahIM hogI ucita kI hI vRddhi mAnI jAye. yahI kucha sUtra hai jinake AdhAra para ekatA ko nahIM hai kyoMki hama AlocanA 360 dina karate hai jabaki varSa meM sAdhA jA sakatA hai. * * * 354 dina hI hote hai. punaH adhika mAsa vAle varSa meM 384 dina saMdarbha sUci : (1) nizIthacUrNi, 3217, (2) jIvAbhigamahote hai kyA isameM 24 dina kI AlocanA zeSa raha jAtI hai? yaha nandIzvara dvIpa varNana, (3) bhagavatI ArAdhanA, gAthA 423, (4) saba vicAra yuktisaMgata nahIM hai. isI prakAra Agama granthoM ko choDa vahI gAthA 423 kI TIkA; pR. 334, (5) dazalAkSaNika vrate bhAdrapada kara 15vIM-16vI zatAbdI ke AcAryo ke granthoM ko AdhAra mAna kara mAse zukle zrI paMcamI dine poSadhaH kArya: - vratatithinirNaya, pR.24. vivAda karanA bhI ucita nahIM hai. punaH nizIthacurNi ke anusAra caturthI DaoN. sAgaramalajI, phonaH 07364-222218. mo. : 09424876545 bhAva-pratibhAva - re paMkhIDA ('prabuddha jIvana'nA phebruArI aMkanA taMtrI lekha "re paMkhIDA...' upara prApta thayelA pAMca pratibhAvo atre prastuta che.) 3. tamArA lekhamAM tame ullekha karyo che ke vRddhoe potAne gamatI phebruArI'13nA aMkamAM "re paMkhIDA...lekha vAMcyo. sUryakAMtabhAI be pravRtti zodhI levI joIe. eka dharma AdhArita athavA sAmAjika e sAmAjika vicAra rajU karyo che. ane tame vAMcakonA vicAra mokalavA sevA AdhArita. A aMge huM aneka saMsthAonA paricayamAM chuM. te nimaMtraNa mokalyuM che. saMsthAono vahivaTa yuvAno karatA hoya che ane temane "kAkAo' huM 65 varSano ane mArA patnI 61 varSanA. amAruM mitra vartuLa svIkArya nathI hotA. paNa amArAthI 2-4 varSa AgaLa pAchaLanuM. mitro samakSa lekha vAMcyo 4. 60 thI aMdara puruSa ekalo paDe to bezaka eNe bIjA lagna ane vicAra mukyo ke vRddhAvasthAmAM jyAre ApaNe (phakta puruSo) karI levA joIe, te maMtavya sAthe ame sau mitro eka chIe. ekalA paDIe tyAre punarvivAha karavA joIe ke nahIM? A sarve (Sur- 5. punarvivAha aMge bALako bhale hA pADe paNa sAmAnyata: pitAnI vey) nuM tAraNa nIce mujaba che. milakata aMge teone saMpUrNa bhAga joIto hoya che. teonI dalIla 1. punarlagna karavA ke nahIM te prazna ghaNI vastuo para avalaMbe che. ane mAnyatA evI hoya che ke pitAe je bheguM karyuM che tenA hakkadAra khAsa karIne vyaktinA Mind-Set, Arthika sthiti, kauTuMbika paristhiti, teo che nahIM ke navI AvanAra strI. A aMge vikhavAda thavAnI zakyatA kauTuMbika vArasAgata bhAvanAo vagere. Ama chatAM A sAmAjika ghaNI hoya che. AvA saMjogomAM puruSa jo salAha laIne milakatanI prazna che. vaheMcaNInuM yogya Ayojana kare to vikhavAda TaLI jAya. mAruM eka 2. AyuSya 80-86 varSa sudhI pahoMcI gayuM che ane te vakhate sUcana che ke puruSe koIpaNa saMjogomAM tenI hAjarImAM milakata vaheMcavI punarlagnano vicAra karavo nahIM kAraNa ke AvelI paristhiti svIkAravI joIe nahIM. jo milakata vaheMcI dIdhI to chate milakate puruSa rahI. putra-putravadhU vagere pAsethI koIpaNa apekSA na rAkhavI. A oziyALo banI jAya. (A strIone paNa khAsa lAgu paDe che) A uMmare khAvApIvAnA rasa svAbhAvika rIte ochA thAya che ane potAnI agatyano vicAra punarvivAha mATe breka mAre che. managamatI pravRttio jevI ke kerama ramavuM, pAnA ramavA athavA dharma 6. eka mitre haLavAzathI kahyuM ke jiMdagInA chellA varSomAM maranAra AdhArita pravRtti svIkAravI. patnInA ArogyanI phariyAda roja sAMbhaLI hatI, have navI AvanAra Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 strI paNa moTI uMmaranI hoya ane uMmara pramANenI mAMdagInI phariyAda pharI sAMbhaLavI ? prabuddha jIvana 7. punarlagna zakya na hoya to vijAtIya pAtra sAthe maitrI saMbaMdha rAkhavA-bIjA zabdomA Live-in-relationship rAkhavAnA vicAra sAthe ame sau mitro sahamata chIe. maitrI saMbaMdha ka2A2 athavA punarvivAha vakhate eka dastAveja karavo jemAM strI ane puruSa baMne potapotAnI milakata-strI tenA bALako mATe rAkhe ane puruSa tenA bALako mATe jethI vikhavAda TaLe. -kiraNa zeTha, mATuMgA-mubaI mo. 9821107750 me, 2013 thoDA salAha-sUcana karuM chuM. yogya lAge vAMcazo-vicArazo. A aMtaramAMthI sphUraNA thaI che ane A avasthAmAMthI pasAra thaI rahyo chuM. prazno Ave che ane paristhiti paNa Ave che eTale lakhAI gayuM che to vAMcIne yogya karazo. -lakSmIkAMta je. zAha, kAMdivalI-muMbaI (3) jaNAvavAnuM ke, phebruArI 2013 no 'prabuddha jIvana' aMka vAMcyo. jemAM Ape 're paMkhIDAM' mAnadataMtrI tarIkeno lekha lakhyo che, vAMcyo. mane temAMthI vRddhajano mATe eka vicAra sphUryo hato je mATe thoDuM lakhANa hatuM te Apane mokalAvuM chuM. zIrSaka che-vRdvajano vicAre'. vRddhonI upekSA thatI Aje ApaNe joI rahyA chIe, to te mATe vRddhajano vicAre... mA-bApane bhUlazo nahi. te ApaNA anaMta upakArI che. jemaNe jIvana Apela che. e aMge kyAre lakhavuM paDe jyAre temanA pratye kaMIka upekSA thatI hoya tyAre ja ne ! AvI upekSA (aprIti) lagabhaga ghaNAM ja kuTuMbamAM thoDA ghaNA aMze thatI hoya che. ane A mATe mArA jevA, mArI uMmaranA vRddhajanone sArI rIte zeSa jIvana gALavA mATe salAha che ke game tevI paristhiti UbhI thAya te samaye to nirAza, gaLagaLA thaI jatA hazo, ane asahya vAtAvaraNamAM rahetA hazo. eTalA mATe (2) matatAM mojAM upayogI thaI paDaze ane jIvana jIvavAmAM tamane saraLatA raheze. (1) koIpaNa jAtanI apekSA rAkhavI nahi. (kuTuMbamAM temaja anya a). 're paMkhIDAM'no tamAro sUryakAMtabhAInA gItA vagaranA ekalavAyA...mArI nIce mujabanI upayogI salAha che je dhyAnamAM lezo to ghaNI jIvanano lekha vAMcyo. A prazna bahu carcAspada che. mana bahu vicitra che. dariyAnA mojAM jema sthira nathI hotA tema mananAM mojAM paNa uchaLakUda karyA kare che. saMyukta kuTuMbanI prathA have nAmazeSa thaI che, eTale vibhakta kuTuMbamAM ekalavAyuM jIvana gALavuM muzkela to che ja. mana uparano kaMTrola rAkhavo bahu adharo che. moTI uMmare mana haLavuM karavA sAtha saMgAtha to joIe. nirdoSa jIvana jIvI zakatA hoya to potAnA vicAra sAthe saMmata hoya evI vyakti maLI jAya to bhAzALI gaNAya. hajI ApaNo samAja A vastu pacAvI zake tema nathI ane zaMkAnI najare joyA ka2ze; eTale A prazna vyakti vyaktie ane saMjoge saMjoge jovo paDe. ghaNIvAra sAmasAme be vyaktine vicAra Ave paNa bolI na zake koI. A mATe hiMmata paNa joIe. nahIM to zeSa jIvana vAMcana, zravaNa ane dharmadhyAnamAM AtmAnA nija guNo pragaTa karavAnI tIvratara bhAvanA rAkhIne AtmadhyAnamAM lAgI javuM uttama che. koIpaNa prakAranI kIrtinI kAmanA ke bhautika sukhanI bhAvanA na hovI joIe. sarva jIvo sAthe khamata khAmaNA karIne mokSI bhAvanA rAkhIne jIvavuM uttama che. jIvananI saMdhyA AvI uttama rIte vitAvI zakIe to evuM jIvana dhanyabhAgI gaNAya. jema eka sikkAnI be bAju hoya che tema dareka praznanI be bAju hoya. ApI kaI bAju jIvanane vALavuM te ApaNe pote ja vicAravAnuM hoya. bAkI to Akhare niyati kare e ja sAcuM. ApaNuM kaMI temAM cAle nahIM. (2) munijanonI mAphaka maunavRtti dhA2Na ka2vI. (3)salAha to ApavI ja niha ane ApavI paDe to namrapaNe jaNAvavI. (4) tamArA jIvana saMcAlana mATenI muDI tamArA samayamAM goThavI rAkhavI jethI hAtha lAMbo karavo na paDe. (5) bhUlecUke gharamAMthI cAlyA javuM nahi. temaja ApaghAtano vicAra karavo nahi. to tamArA kuTuMbamAM eka samaye mobhArUpa vaDIla hatA. paNa have samaya badalAI gayo che. saMskAra ane saMskRti TakI rahI nathI. ghaNAM ja phe2phA2o thaI gayA che. potro paNa tamane mAnatA nathI. hastaprata zAstra abhyAsakrama gujarAta vidyA sabhAnI eka zAkhA bhA. ja. svAdhyAya kendra ane InsTITyUTa oNpha jainolojInA saMyukta upakrame gujarAta yunivarsiTI mAnya cha mAsano abhyAsa krama A varSanA jUna mAsathI zarU thaI rahyo che. InsTITyUTa oNpha jainolojI, amadAvAde A pahelAM traNa divasa ane pachI 15 divasa mATe A abhyAsa krama zarU karyo hato ene khUba ja sAro pratisAda maLyo hato. bhaMDArakara InsTITyUTa, punA tema ja anya vidyA saMsthA ane sAmAjika saMsthAno A kArya mATe sahayoga maLI rahyo che. jainonA bhaMDAramAM lagabhaga 20 lAkha hastaprato che. A badhI praznone ukelavA niSNAto joIze, je AvA abhyAsa krama dvArA prApta thaze. zrutasevA mATe A banne saMsthAne abhinaMdana. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 eTalA mATe vaimanasya UbhuM na thAya te mATe zAMtacitte uparokta vAto apanAvI yogya karavuM. kyAreka temane paNa khabara paDaze ke ApaNe paNa e avasthAe pahoMcavAnuM che. A lakhANa koI vRddhajanane upayogI nIvaDe tadarthe lakhAyela che. lI. DaoN. hiMmatalAla e. zAha, muMbaI mo. 9324530292 saMcAlako : zrImatI nirubahena surbodhabhAI zAha zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha (4) 'prabuddha jIvana'no phebruArI 2013no eka joyo, vAMcyo. taMtrI sauMdaryanA, marmajJa. lekhamAM sUryakAMtabhAInI vyathA viSe lakhAyuM che. AvA kissA to The2 The2 che. huM 2010mAM vidhura thayo chuM. 88 varSa thayA tyAM sudhI sAtha maLyo. sAva grAmIza, abhaNa patnInI suMdara sevA, kALa, satata saMbhALa sAMbharyA kare che. abhApaNuM kyAMya naDyuM nathI. putro, putravadhUo khUba sArI rIte sevA Ape che. kadAca pahelAM karatAM parivAra vadhu dhyAna Ape che. 91 uMmara thavAthI temane kALajI rahyA kare che teno saMtoSa rahe che. tema chatAM kaMIkakhUTe che, kaMIka khovAyuM che ema dilamAM dhaDako rahe che tethI mAnasika vyagratA AvI jAya che. to pachI sUryakAMtabhAIne to vizeSa ahesAsa thAya. gItAbenane huM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha saMcAlita anya pravRttio premaLa jyoti kizora TIMbaDiyA keLavaNI yojanA ThaMDa saMcAlako : zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAma kuM. vasubahena caMdulAla bhaNazAlI jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA saMcAlako : zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA zrImatI uSAbahena pravIAbhAI zAha zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha prabuddha jIvana Te. naM. 23631285 Te. naM. 23873611 saMcAlaka : zrImatI puSpAbAna caMdrakAMta parIkha mo. 9619195938 mo. 9819782197 mo. 9821168319 anAja rAhata phaMDa bhAnu ceriTI TrasTa : anAja rAhata phaMDa saMcAlako : zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA zrImatI puSpAbahena caMdrakAMta parIkha bhakti saMgIta mo. 9619195938 mo. 9819782197 2 na 23873611 mo. 9819782197 mo. 9619195938 Te. naM. 23873611 Te. naM. 23873611 maLelo chuM. temanI RRjutA tathA mAnavIya guothI prabhAvita thayo chuM. aMtaranA koI UMDA khUnnethI kAvya pragaTatAM rahe che. -zaMbhubhAI yogI, navajIvana Azrama zALA-pATaNa (5) 're paMkhIDAM', lakhANa khUba gamyuM, AbhAra ane abhinaMdana. huM paNa aMgrejI sAhityano Dabala grejyueTa chuM ja. 'lorDa bAyarana'nuM kAvya gamyuM. zelI, premanAM to varDajhavartha, prakRtinAM kavi, jayAre bAyarana, puruSa ke strI paNa moTI uMmare, maitrI-saMbaMdha keLave, Love in Relationship thI rahe. ekamekanI jarUriyAto saMtoSe, to temAM samA", vAMdho levo nA joIe. vidhurone vidhavAno sAtha-sahakAra meLavavA pAchaLa poSaNanI bhAvanA jaLavAya ane zoSaNa nA thAya! to tethI ruDuM bIjuM zuM ? zuM moTI uMmare ja huMpha-prema-bhAvanA AdinI vizeSa jarUra rahetI hoya che ke jethI ekalatA (Lonliness) nA Ave ! lI. harajIvana thAnakInA vaMdana 23 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAna 'prabuddha jIvana' nidhI ThaMDa 1000 eka sadagRhastha taraphathI 1000 kizora viDIyA keLavaNI maMDa 1000 puSpA TImbaDIyA 1000 vasubena cInalIyA 1000 uSAbena zAha 3000 dIpacaMda TI. zAha-pustaka prakAzana 20000 kAmadhenu egrokrama InDasTrIjha 20000 janarala phaMDa 500 pArUlabena dinezabhAI zeTha 500 jamanAdAsa hAthIbhAI anAja rAhata phaMDa 7pa0nIttamadAsa kapAsI 7500 mulacaMda lAlajI zAha 5000 zazikAMtabhAI 2500 parInI zAha 1000 bhUpendra zAha 1000 jayaMta TImbaDIyA 1000 eka sadgRhastha 25500 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana me, 2013 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha-vartamAna kAryavAhaka samiti hoddedAroH ku. vasubahena caMdubhAI bhaNazAlI nimaMtrita sabhyo pramukhaH ku. mInAbahena zAha zrImatI jayAbahena TokarazI vIrA zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha zrImatI puSpAbahena caMdrakAnta parIkha zrImatI zailajAbahena cetanabhAI zAha upapramukha: zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA ku. yazomatIbahena zAha zrI nitInabhAI kAMtilAla sonAvAlA zrImatI ramAbahena jayasukhalAla vorA zrI kAkulAla chaganalAla mahetA maMtrIo: zrI kiraNabhAI hIrAlAla zAha zrI mahendrabhAI zAmajIbhAI gosara zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha zrI pIyUSabhAI zAMtilAla koThArI zrI zAMtibhAI karamazIbhAI gosara DaoN. zrI dhanavaMta tilakarAya zAha zrI premaLabhAI ena. kApaDiyA DaoN. mANekalAla ema. saMgoI sahamaMtrI: zrI pravINabhAI ke. zAha zrI prakAzabhAI jIvanacaMda jhaverI zrImatI varSAbahena rajubhAI zAha zrI jagadIpa bhUpendra javerI DaoN. reNukA jinendra poravAla koSAdhyakSaH ko-opTa sabhyo zrI bharatabhAI meghajIbhAI mAmaNiyA zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI zrImatI kusumabahena narendrabhAI bhAu zrI manISa modI samitI sabhyo zrI zaileSabhAI hiMmatalAla koThArI ku. rezmAbena bipinabhAI jaina zrI lalitabhAI popaTalAla zAha zrI dilIpabhAI vIrendrabhAI kAkAbaLIyA zrI hasamukhabhAI eca. zAha zrI dilIpabhAI mahendrabhAI zAha zrI zAMtilAla maMgaLajI mahetA DaoN. snehala saMghavI zrI vallabhadAsa Ara. ghelANI zrImatI bhAratIbena bhagubhAI zAha zrI caMdulAla jI. phremavAlA zrI bipinabhAI kAnajIbhAI jaina zrI puSpasena sI. jhaverI zrI vinodabhAI vasA zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha zrI pannAlAla ke. cheDA DaoN. kAminI gogarI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha-vartamAna peTA samiti rasadhArA sosAyaTI kamiTI baMdhAraNa sudhAraNA kamiTI zrI caMdulAla jI. phremavAlA-kanvinara-9870000422 zrI vallabhadAsa Ara. ghelANI.-kanvInara-9819093717 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha..9820646464 zrI nitInabhAI ema. sonAvAlA...982006 1259 zrI nitInabhAI ema. sonAvAlA...982006 1259 zrI dhanavaMtabhAI TI. zAha...9820002341 zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI..9820031480 zrI lalitabhAI pI. zAha.9821053133 zrI lalitabhAI pI. zAha...9821053133 zrI dilIpabhAI ema. zAha...982109pa968 zrI vallabhadAsa Ara. ghelANI..9819093717 zrI pravINabhAI ke. zAha...9833126329 zrI dilIpabhAI vI. kAkAbaLIyA...932 2893666 phaMDa reIjhIMga kamiTI - paryuSaNa samaye anudAna mATe saMsthA pasaMda karavAnI kamiTI zrI lalitabhAI pI. zAha-kanvInara-9821053133 zrI nitInabhAI ema. sonAvAlA-kanvInara-982006 1259 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha..9820646464 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha..9820646464 zrI nitInabhAI ema. sonAvAlA...982006 1259 zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI...9820031480 zrImatI nirubahena esa zAha..23631 285 zrI dilIpabhAI kAkAbaLIyA...9322893666 zrI dhanavaMtabhAI TI. zAha.9820002341 zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI.9820031480 zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha.9819782197 zrI dilIpabhAI ema. zAha.9821095968 ku. mInAbahena zAha...9820158494 zrI pIyUSabhAI koThArI...9821035465 zrI prakAzabhAI jhaverI..9823890340 zrImatI uSAbahena pI. zAha...9819782197 zrI kAkubhAI mahetA...022-28988878 zrI kiraNabhAI zAha...9820024491 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana | 25. sukha tamArI pratIkSA kare che 'pa.pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa surIzvarajI (mArca 2013nA aMkathI AgaLa) munie uttara vALatAM kahyuM: 'tuM kAle Avaje bhAI, tane jarUrI mArga maLI jaze.' saccAInI bheTa bIje divase e lUMTAro muni pAse Avyo. muni ene nadI kAMThe saMskAra aMtaranAAMgaNethI Ave che. eka prasaMga joIe: laI gayA. temaNe pUchayuM, 'tane taratAM AvaDe che?' zeTha motIzAnA suputra zeTha khImacaMdabhAI muMbaI rahetA dhaMdhAmAM "hA." pratyuttara maLyo. khoTa gaI. muMbaInI aMgreja sarakAra khImacaMda zeThane mAna Ape ne 'to nadIne kAMThe pelA traNa moTA paththara paDyA che, e tuM laI AvI zerabajAramAM emano DaMko vAge. paNa A to lakSmI! e kyAM koI zakIza ?' ThekANe kAyama rahe che? khImacaMda zeThe leNiyAtone tamAma mAla-milakata 'jarUra AjJA karo to traNathI vadhAre paNa upADI lAvuM." enA ApI devA mATe korTamAM noMdhAvI dIdhI. pAse kaMI ja na rAkhyuM. zeTha zajomAM baLanA madano TaMkAra hato. muni e joI rahyA. hasyA, bolyA: korTamAMthI bahAra nIkaLatA hatA. emAM emanA hAtha kAna tarapha gayo. 'jA, e traNa ja paththara lAvaje." sonAnI vALI e paheratA. e tarata korTamAM pAchA vaLyA ne nAmadAra lUTAro pANImAM Utaryo. enI cAlamAM taravarATa hato. e jhaDapathI korTamAM pharI noMdhaNI karAvatA kahyuM: "A vALI noMdhAvAnI rahI gaI sAme kAMThe pahoMcI gayo. sAdhue batAvelA traNa paththaro eNe UMcakyA che, e sonAnI che. noMdhI lo ne leNadArone cUkavavAmAM umero." paNa ene khUba bhAra lAgyo. ene lAgyuM ke pote paDI jaze. bhAra vadhu prAmANikatA paNa talavAranI dhAra jevI che. mA cAlavAmAM samatula hato ne nadI pAra karavAnI hatI. eNe bUma pADIH "o munijana, A joIe. e mATe nItimattAnA saMskAranI sahAya joIe. nathI UMcakAtA.' eka bIjo prasaMga joIe: | muni malakAyA ane bolyA: 'to traNamAMthI eka mUkI de, e lAva.' zrImad rAjacaMdrajI vepAramAM masta hatA, tyAre eka vepArI pAse lUMTArAe tema karyuM. be paththara sAthe te taravA lAgyo. kintu aDadhe dhaMdhAmAM khata lakhAvI lIdheluM ane bhAva gagaDyA. paristhiti evI sudhI AvatAM ja e hAMphI gayo. eno jIva gUMgaLAvA lAgyo: 'o thaI ke vepArI mAla mokalAve to moTuM Arthika nukasAna bhogave. muni, A vajana to hajI bhAre che." rAyacaMdabhAI A samajyA. emaNe pelA vepArIne bolAvyo ne pelo "to e bemAMthI ekane tyAM mUkI de.' kahetAM muni pharI marmamAM kAgaLa phADI nAMkho. malakAyA. lUMTAro eka paththara sAthe nadImAM AgaLa vadhyo paNa tene e vepArI gaLagaLo thaI gayo. eNe pUchayuM: 'tame Ama zA mATe have lAgyuM ke jo pote AgaLa vadhaze to prANa nIkaLI jaze. enuM karo cho ?' tamAma baLa haNAI gayuM hatuM. enA dehamAM thakAna hatI. eNe pharI bUma zrImad gaMbhIra hatAM: 'bhAI, rAyacaMda dUdha pIe che. koInuM lohI pADI. nahIM!" "oha! A vajana...' samajaNapUrvakanI e udAratA hatA nadIne tIre UbhelA muni hasatAM bolyA, "eneya choDI de. manano boja bojarahita banIne cAlyo Ava." eka lUMTAro, nAmacIna dhADapADu. AsapAsanA pradezamAM enI dhAka lUMTAro tIre pahoMcyo tyAre Dhagalo thaI gayo hato. munie tarata lAge. potAnA baLa para e mustAka rahe. potAne jagatano ajeya ja kahyuM: 'mArga maLI gayo ne?' lUMTAro coMkyo. ene kazuM samajAyuM yoddho mAne. paNa Aje e kazoka ucATa anubhavato hato. bhItaramAM nahi tyAre muni enA mAthA para vAtsalyathI hAtha pasarAvatAM kahyuM. ene kazoka bhaya pIDA rahyo hato. ociMtA enAM kadama nadI kAMThe 'bhAI, paththarano boja jema nadI taravAmAM vighnarUpa nIvaDyo, tema vasatA ka muninI tarapha vaLyAM. kuTiramAM pravezatAM tADUkyoH manano boja paNa jIvanasaritA taravAmAM vighnarUpa bane che. tuM vicArato e muni, mArI vyathA dUra kara.' muni jarAya thaDakyA nahi. emaNe kharo! eka paththara laIne taratAMya tuM hAMphI gayo, thAkI gayo. tyAre svasthatApUrvaka pUchyuM: 'bhAI, ArI zI vyathA che?' emanA zabdomAMthI baLane garva karato tuM jyAM tyAM pharyA kare to eno tane thAka na lAge? TapakatA vAtsalya lUMTArAne bhIMjavyo. kSaNabhara mauna rahyo ane thothavAtA tArA mananI vyathA A ahamUzno boja che. e boja haThAva, tuM vyathAmukta svare bolyo: 'bhagavAna! huM baLavAna chuM chatAM mane ajANyo bhaya banIne bhavasAgara pAra karI jaIza.' satAve che. zAno haze A bhaya? bhayamukta thavAno koI mArga na saunA sukhano vicAra batAvo ? vartana ja mAnavInA jIvanamAM sarTiphikeTanuM kAma kare che. sAro vahevAra Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana | me, 2013 jagata sAthe maitrI keLavavAno mukhya AdhAra che. sukhanI pAchaLa gAMDA manana karavAmAM Ave te paNa tapazcaryA ja che. AMtarika tapazcaryA. tapazcaryA thaIne paDavA jevuM nathI. sukhanI pAchaLa paDavA karatAM choDIne tyAga kevaLa upavAsa karavAthI nahIM thAya paNa jagatanI kSaNikatAno vicAra karane AnaMda pAmavAno akhataro karIe to? kavarAthI thaze upavAsa karavAthI Indriyo zithila bane che. bhUkhanuM duHkha ahiMsAno je vyApaka artha che tene vidhAyaka banAvIe to? hu sahana karavAnI zakti maLe che. monanI sAdhanAne baLa maLe che. A badhuM mAnuM chuM ke ahiMsA eTale anya khAtara ghasAI javAnI bhAvanA. je vairAgyanI vRddhi mATe madadagAra che. kintu e kadIye na bhulIe ke A bIjA khAtara ghasAI na chUTe tene A vizva pAsethI sukha meLavavAno saMpUrNa vairAgyanA pAyAmAM ahiMsA che. ahiMsAthI tyAgabhAvanA vadhe koI hakka nathI. che. tyAga bhAvanAthI vairAgya vadhe che. vairAgyathI saunA sukhano vicAra ahiMsA zIkhave che nirmaLa prema. daDha bane che. kare tevuM pAme athavA vAve tevuM laNe e zabda mAtra bolavA mATe anekAMta vAda nathI. temAM paDeluM satya hRdayamAM utAravA mATe che. jevuM vartana ana... A vizvamAM aneka dharmo ane saMpradAyoe zuM ApyuM? kayAreka mATe karIe chIe tevuM ja ApaNane prApta thaze. anyanuM sukha IcchIe evuM lAge che ke A vizvanA aneka dharma ane saMpradAyoe duniyane to koI ApaNuM paNa sukha Icche. saunA sukhamAM rAjI thanAro mAnavI saMkucitatA zIkhavI. ahiMsaka ja hoya che. vizvano eka paNa dharma evo nathI ke je AvI prabhu mahAvIra eka evA saMta puru hatA ke jemane haMmezA satyano ahiMsA na zIkhavADe. vyApaka ane dUragAmI ahiMsA bhagavAna mahAvIre pakSapAta raheto. emane thayuM ke A badhA judA judA vAdo kema? zIkhavADI paNa te mAtra jaina dharmanI na rahI, balake, samagra vizvanI emaNe vicAryuM ke jemaNe judA judA vAdo ApyA te saMtonI banI gaI. kema ke sarva zAMtinuM mULa ahiMsA ja che. pavitratA mATe ke baudhikatA mATe koI prazna nathI. prazna e che ke ahiMsAno vicAra ApaNane zIkhave che ke jevuM jIva ApaNane tamAma saMtomAM vicAranI nadInA vaheNa bhinna bhinna kema thayA? priya che tevuM saune che. mRtyu koIne gamatuM nathI. eTale hiMsA e ja kevaLa jJAna pAmelA prabhu mahAvIre UMDA manomaMthana pachI jagatane adharma che. je hiMsAthI dUra rahe te ja anyanuM sukha IcchI zake. hRdayanA eka adbhuta siddhAMta Apyo-"anekAMta vAda'. UMDANamAMthI pragaTatI udAratA vinA koInA zubhano vicAra nahIM Ave. anekAMtavAda virATa vicAradhArA Ape che. anyanA zubhano vicAra eTale sukhano sUryodaya. saMkukica manovRttine toDI nAMkhe che. jema jema sAdhano vadhyA tema saue potAnA ghara ane jIvanamAM anekAMtavAdI kahe che ke satya anaMta che enI badhI bAjuonuM sagavaDo vadhArI. AnaMda meLavavAnI taDapanamAM paryaTana vadhyA. mobAIla kadAca darzana na thaI zake paNa bhinna bhinna pAsAnI jema satyanA paNa ane InTaraneTanA sAdhanoe vizvane sAva nAnuM banAvI dIdhuM. zaikSaNika aneka pAsA hoI zake. eka ja pAsAthI satyanuM darzana karavuM eTale vikAse paisA kamAvAnI tako vadhArI. bhayaMkara rogomAM rAhata ApanArI apUrNa darzana. Ama chatAM eTaluM darzana paNa khoTuM na hoI zake. davAoe ghaNI moTI kAmagIrI bajAvI. kintu A badhuM ja hovA chatAM koI nadI ane sAgarane judA mAne koI pANI svarUpe eka mAne. kyAreka eka nAnakaDo prayoga karyo hota to AnaMdano camatkAra jovA A tamAmano svIkAra karavo eTale anekAMtavAda. bhagavAna mahAvIranI maLata. rastA parathI pasAra thatAM koI nAnakaDAM bALakane ekAda bUikITanuM utkRSTa udAratA to juo. teo kahe che ke sau potapotAnI rIte sAcA pekeTa ApIe ane tenA caherA para je smita laherAya te paLe sAMpaDato hovAthI koI ja khoTA nathI. darekanuM dRSTi biMdu ekAMgI hovAthI jhaghaDA AnaMda e ja sAcuM sukha nathI? zamI jAya. mahAvIrane mana ekAMgI vicAra e vicAra ja nathI. sarvAgINa lAlasA eka baMdhana che. duniyAnA sukhonI IcchA manane jaMpa levA dRSTithI vicAra karavAmAM Ave to ja sAco vicAra bane che. bhinna nahIM de. hRdayamAM satata muMjhava raheze. vizva kSaNa bhaMgura che. vizvanI bhinna vAdonI vacamAM zakya eTaluM samanvaya sAdhavuM ane je satya pratyeka vyavasthA vivartanazIla che. kazuM ja zAzvata nathI. je kaMI che te jaNAya tene apanAvavAnI dRSTi rAkhavI. kazuM ja ekadhAruM TakatuM nathI. zarIranI bhItara jhaLahaLatuM cetanya athavA anekAMtavAdanI amApa zakti che. aneka kalaha ane jhaghaDAnA AtmA ekamAtra zAzvata che ane tenI to ApaNe koI ciMtA na karatAM kAraNarUpa jagatamAM pravartatA bhinna bhinna vAdo vacce prabhu mahAvIranI nathI. manuSyabhava evI mUDI che je ekavAra gumAvyA pachI pharIthI maLavI anekAMta dRSTi kalaha zAMta kavarAnI kSamatA dharAve che. muzkela che. coryAsI lAkha jIvayonimAM paribhramaNa keTaluM badhuM duHkhadAyaka potAnA saMpradAyanI jema anya saMpradAyamAM paNa satya hovAnI zakya che te samajavA mATe zAstraNa sAdhu bhagavaMtonA zaraNamAM besavuM paDe. che evI jo udAratA pragaTe to tamAma lokeSaNA saheje nirmaLa thaI seMkaDo varSothI apAto vairAgyano upadeza zAzvata sukha prApti mATenI jAya. kAraNa ke pachInI dRSTi svasaMpradAyamAM satya che tevI saMkirNa nahIM keDI che. rahetA dharma mAtranuM satya svIkAravA mATe tatpara banI jaze. ane bhagavAna tyAga karatAM zIkhavuM ja paDe. tyAga karavAthI je AnaMda maLe che te mahAvIra kahe che ke hara koI varNa, jJAti, samAja, saMpradAya ke dezanI samagra sukhanuM mULa che. vairAgyanI sthiratA mATe je satata ciMtana ane vyakti mokSa pAmI zake che te tattva gamavA mAMDaze. (kramaza:) Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana | 27 jayabhikhu jIvanadhArA : 49 | DaoN. kumArapALa desAI [ gujarAtI sAhityanA mUlyaniSTha sarjaka, jiMdAdilIne jIvana mAnanAra ane mAnavatAno saMdeza ApatA sAhityanuM sarjana karanAra bAlAbhAI desAI 'jayabhikhkhanA jIvananI chabI emanA sarjanamAM jovA maLe che. emaNe je mUlyonuM Alekhana karyuM, e mUlyonuM jIvanamAM jatana paNa karyuM hatuM. evA sarjaka jayabhikhkhanA caritranI eka AgavI vizeSatA joIe A ogaNapacAsamAM prakaraNamAM. ] priya maganane arpaNa lekhananA prAraMbhakALe jayabhikhkhae vizALa kathApaTa para AlekhAtI Ajano prayatna che. e prayatnamAM zikSaNano ane sAhityano moTo navalakathAonuM sarjana karyuM, dhArmika, sAmAjika ane aitihAsika mArmika hisso che. ghaTanAo darzAvatI vArtAonI racanA karI. emane mana navalakathA ke zikSaNa dezanA nAgarikone ghaDe che. sAhitya dezanA yuvaka-yuvatIone navalikA jeTalo ja bALako ane kizoronA sAhityano mahimA hato. preraNA Ape che; kalpanA, kauvata ane kartavyaniSThA Ape che. sAcuM kizoro mATe vidyArthI nAmanA sAptAhikanuM saMpAdana karyuM hatuM. vaLI sAhitya evuM che ke e garIbanI garIbAI haze. ane amIra banAve. jayabhikhkhuM kyAreya potAnA sarjananI ke sAhityasvarUpanI paraspara saMskAra enuM sAcuM ghareNuM bane. sadguNa enuM dhana bane. tulanA karatA nahIM ane ema kahetA nahIM ke mArI navalakathA 'premabhakti sAcuM sAhitya evuM che ke e paDelAne Ubho kare, thAkelAne tAjo kavi jayadeva' kyAM ane 'dilanA dIvA' nAmanI bALasAhityanI nAnI kare, nirAzane AzAvAna banAve. TUMkAmAM, rAIno parvata kare. pustikA kyAM? emane mATe navalakathAlekhana e lAMbI yAtrAno mArga sAhitya eka jIvana-zakti che, cetanAno phuvAro che." hato to bALa-kizora sAhityanuM sarjana e AnaMdabharyo utsava hato. ('mAIno lAla' pustakanA prAraMbhanA 'be bola) bALakizora sAhityasarjana mATenI emanI tatparatAnuM kAraNa e hatuM "javAMmarda", "eka kadama Age', 'gaI gujarI', 'mAIno lAla', ke teo dRDhapaNe mAnatA ke AjhAdInA uSaHkALe svataMtra bhAratadezane "hiMmate mardA', 'yajJa ane IMdhaNa' jevA javAMmarda zreNInA pustako dvArA navayuvAnonI jarUra che, AthI evA navayuvAnonuM ghaDatara kare evuM kizoromAM svadezaprema, nArI sanmAna, hiMdu-muslima maitrI, javAMmardI kizora-sAhitya sarjavuM e emanI nema hatI ane "AvatIkAlanA ane sAhasikatA jagADavAno prayAsa karyo. nAgariko nIDara ane sAhasakarmavALA bane'-e emanA kizora- jayabhikhkhae 1958nA oNgasTamAM 'mAIno lAla' nAmanI 202 sAhityano pradhAna sUra hato. pRSThanI kizorakathAnuM Alekhana karyuM. A kizorakathAmAM mAnavI ane teo lakhe che ke emanA A prakAranA sAhitya kizora-kizorIomAM pazu vaccenA saMbaMdhanI hRdayasparzI kathAo AlekhAI che. AmAM pratApa mUlyaniSTha vAcana ane tAkAtabharyA jIvananI samaja ja nahIM, balba nAmano eka kizora pazuonA premane kAraNe nagaranuM ArAmadAyI preraNA ApI che ane emane jIvanamAM paDakAro jhIlIne kaMI ne kaMI vaibhavazALI jIvana, kuTuMbanuM hUMphALuM vAtAvaraNa-e saghaLuM choDIne karavAnI jhaMkhanA jagAvI che. jaMgalamAM vase che. pazuonI vacce jIvatA pratApane jaMgalajIvananA kizoro mATenA sAhityanI racanAmAM emano svAnubhava umerAya aneka anubhavo thAya che. pariNAme enI javAMmardI jAgI UThe che. che. kizora avasthAmAM zivapurInA jaMgalomAM kareluM bhramaNa emanA vanabhojana Arogato, vaMToLiyAone vadhato ane jaMgalI pADAonI lekhananA prAraMbhakALamAM emanA cittamAM ghaNuM lIluMchama hatuM. emaNe pAchaLa paDato pratApa yuvAnImAM Ave che, tyAre jue che ke je suMdara gharaghora jaMgalonAM mAtra prANIone ja joyAM nahotAM, balka kyAMka dezamAM janmyo che te deza upara to aMgrejonI hakUmata che. aMgrejonA emano sAmano karavAnI paristhiti paNa AvI hatI. jaina sAdhuo pArAvAra anyAyo ane zveta-aSetano bheda miTAvavA mATe e potAnI sAthenA hajAro kilomITaranA dIrgha vihAramAM prakRtinI sAthosAtha jAtanuM balidAna Ape che. Ama sarakasanA khelathI AraMbhAtI A pazupakSIonI sRSTi sAthe paNa gharobo baMdhAI gayo. kizorone preraNA kathA pratApa jevA "mAInA lAlanA dezanI svAtaMtrya mATenI mathAmaNamAM ApatI "javAMmarda zreNI'nA sarjana mATeno uddeza pragaTa karatAM teo samApta thAya che. lekhake A sAhasakathAmAM potAnI prANI pratyenI lakhe che: sadbhAvanA ane svAtaMtryapremane eka kizora pratApanA jIvana dvArA AjanAM bALako para AvatI kAlano AdhAra che. AjanA pragaTa karyA che. ramatiyALa, chokaravAdI, kizora-kizorIonA hAthamAM AvatI kAlanuM jayabhikhkhano e prANIprema emanI kalamamAMthI judI rIte paNa pragaTa bhAvi che. e AvatI kAla kema sudhare-bhAvi UjaLuM kema bane-e thAya che. emaNe brAhmaNa, jaina ane bauddha saMskRtinA dharmagraMthono Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana 28 abhyAsa karyo hato ane e pratyeka dharmanI kendravartI bhAvanA mArmika rIte darzAvavA mATe daSTAMta-kathAo maLatI hatI. pazu ane prANIonA dRSTAMto sAthe A kathA rajU thatI hatI. jayabhikhkhunI 'hiMdu dharmanI prANIkathAo'mAM 'mahAbhArata' samayanI TiToDInAM baccAMnI kathA paNa maLe che, jemAM kurukSetranA yuddha daramiyAna zrIkRSNa TiToDInA baccAMne bacAve che to sItAnA mukhethI menA ane popaTanI kathA kahevAya che. e ja rIte 'bauddha dharmanI prANIkathAo'mAM bauddhadharmagraMthomAMthI cUMTelI prANIkathAo rajU thaI che. jaina dharmanI prANIkathAomAM' bhagavAna mahAvIranA svamukhe kahevAyelI'jJAtAdharmakathA' nAmaka graMthamAMthI hAthI, deDako, kAcabo ane jaMgalanA ghoDAnI kathAo 2jU ka2I che. A kathAomAM temaNe prANIo dvArA pragaTatI umadA bhAvanAonuM Alekhana karyuM che. jayabhikhkhuno A prANIprema jema emanA akSarajIvanamAM jhilAyo ema ja emanA vyavahArajIvanamAM paNa pratidhvanita thayo. 1960nA gALAmAM amadAvAdamAM sahu koIne pharavA javA mATe ke ujANI mATe amadAvAdanA kAMkariyA taLAva ane enI AsapAsanA bALavATikA, prANIsaMgrahAlaya ane naukAvihArano ghaNo mahimA hato. be-traNa mahine ekAdavAra jayabhikhkhu kuTuMbanAM bALakone kAMkariyA jANI mATe laI jatA. e samaye e kAMkariyAnA prANIsaMgrahAlayamAM AvelAM pazupakSIonI oLakha ApatA. vaLI A rasa emane prANIsaMgrahAlayanA mukhya adhikArI rubina DeviDane maLavA sudhI dorI gayo. emanI sAthe nAto baMdhAyo ane pachI to amane sahune pazupakSIvidanI najare prANIsaMgrahAlayanA pazu-pakSIonI vizeSatA ane jIvanazailIno rasaprada paricaya sAMpaDyo . pazupaMkhI pratye jayabhikhkhunA hRdayamAM AgavI mamatA sadAya vahetI hatI. e samaye caMdranagaranA nivAsasthAnamAM eka bilADI vAraMvAra caDI AvatI. enA AtaMkathI ame sahu parezAna hatA. bArI khullI hoya ane aMdara AvI jAya. tapelI paranuM chIbuM haThAvIne emAMthI dUdha pI jAya, bIjI tapelImAM zAka ke anya kazuM hoya to teno svAda mANI le! dhIre dhIre e niyamitapaNe Avo AtaMkI humalo karyA karatI gharamAM sahu koI A bilADInI hilacAla pa2 naja2 2Akhe. bArIo baMdha rAkhe ane dekhAya to dUra sudhI hAMkI Ave. eka vAra jayabhikhkhu bhojana mATe beThA hatA ane A bilADIe cUpakIdIthI praveza karyo. emanA paga pAse AvIne besI gaI eTale jayabhikhkhue kahyuM, ''bilADI AvI che. dUdha lAvo.'' nAnakaDI vATakImAM bilADIne dUdha ApyuM ane bilADIe pachI dUdha pI nirAMte vidAya lIdhI. paNa pachI to evuM thayuM ke roja bapore jayabhikhkhu bhojana mATe DAIniMga Tebala para bese eTale bilADInuM acUka Agamana thAya. emanA paga pAse AvIne bese, kyAreka bilADI enuM mulAyama zarIra emanA paga sAthe ghase ane jayabhikhkhu emanA me, 2013 patnI jayAbahenane kahe 'magana Avyo che, ane mATe dUdha lAvajo, paNa sAthe emAM bhAta paNa nAMkhajo.' samaya jatAM bilADInuM 'magana' nAmAbhidhAna sahue svIkArI lIdhuM ane pachI to A khilADI parivAranI eka sabhya banI gaI. bilADI samajadAra hatI. eka vAra evuM banyuM ke paDozamAM rahetA prasiddhattasavIrakAra jagana mahetA AvyA. jayabhikhkhu bahAra osarImAM beThA hatA. bhojanano samaya najIka AvI gayo hato. bilADI paNa samayasa2 hAja2 thaI gaI hatI eTale jayabhikhkhue ene pAse bolAvIne hAthamAM rAkhIne bilADI sAthe tasavIra levA kahyuM. jagana mahetAe emanI AbAda chabIkalAthI sarasa tasavIra lIdhI. thoDo samaya to saghaLuM sukharUpa cAhyuM, lekhakanA prANIpremane kAraNe bilADIne madhu2 AsvAda ane gharamAM sarvatra Adara maLato hato. dhIre dhIre bilADInuM kSetra ane sattA vistaratA gayA. sophA upara ke pathArImAM paNa e sthAna jamAvavA mAMDI. evAmAM eka divasa ati duHkhada ghaTanA banI. gharamAM bhojana samAraMbha rAkhyo hato. DAyarAnA zokhIna evA jayabhikhkhue ghaNAM mitrone nimaMtraNa ApyuM, emAM sarjaka 'dhUmaketu' paNa hatA ane manubhAI jodhANI paNa hatA. e samaye oraDAnI dIvAlanI cAreya bAju Asana pAtharI thALI mUkavAmAM AvI ane vAnagI pIrasavAnI zarUAta thatI hatI. evAmAM kyAMkathI bilADI dhasI AvI. enA mukhamAM koI prANInA zarIrano nAno TukaDo hato. A joIne ekAeka copAsa akaLAmaNabharI paristhiti chavAI gaI. badhA avAka banI gayA. bhojana samaye AvuM ? bilADIne bhagADI mUkI ane aMte bhojanasamAraMbha saMpanna thayo. ame sahue manomana nakkI karyuM ke have koI paNa rIte A bilADIno gharanikAla karavo paDaze. AvuM kare te to kema cAle ? AkhI majA bagADI nAMkhI. bhojananA raMgamAM kevo bhaMga paDyo! caMdranagaranA nivAsasthAnanI pAchaLa sAbaramatI nadI vahetI hatI. vicAra karyo ke A sAbaramatI nadInA paTamAM AvelAM khetaromAM A bilADIne mUkI AvIe. dUranAM khetaromAM mUkIzuM eTale e pAchI nahIM Ave. AthI rAmanA hanumAna jevA jayabhikhkhunA parama sevaka tulasIdAsa bilADIne laIne caMdranagara sosAyaTInI pAchala sAbaramatI nadInA paTamAM AvelAM khetaromAM gayA. dUra AvelA khetaramAM jhADa nIce maganane mUkIne pAchA AvyA. gharanA sahu sabhyoe magananA AtaMkamAMthI thoDI rAhata meLavI. have sahu koI thoDA 'nirbhaya' paNa banyA. baporano samaya thayo. jayabhikhkhu DAyaniMga Tebala para jamavA beThA, paNa AgamananI chaDI pokArato bilADIno myAuM myAuM avAja kyAMya na saMbhaLAyo. emaNe kahyuM, 'thoDI vAra pachI jamIza. jarA 'magana'ne AvavA do. emaNe thoDI vAra rAha joI, paNa bilADI Ave kyAMthI? AthI Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2013 prabuddha jIvana emaNe tulasIdAsane pUchayuM, "Aje kema bilADI dekhAtI nathI? tame bhUla karI; jAva, pahelAM 'magana'ne laI Avo, pachI huM jamI zakIza." kyAMya joI che kharI?' magananI zodha mATe tulasIdAsa, sosAyaTInA pagI bacubhAI ane tulasIdAsa thoDIvAra cUpa rahyA. manamAM vicAratA hatA ke sAhebane huM ema amArA traNeyano kAphalo sAbaramatI nadInA paTamAM karelA vAta kaI rIte karavI? evAmAM jayabhikhUe kahyuM, 'vATakAmAM dUdha- vAvetara tarapha cAlyo. bilADIne je jagyAe mUkI hatI tyAM tapAsa karI. bhAta laI Avo. kyAMka Amatema gaI haze to hamaNAM AvI caDaze.' tyAM to na maLI paNa amArA sadbhAgye, bAjunA khetaramAMthI e maLI. 'bhAI, bilADI AvavAnI nathI; Apa jamI lo.' jene tarachoDI hatI, ene mAnapUrvaka ghera lAvyA. jeno gharanikAla karyo jayabhikhkhae kahyuM, 'kema nathI AvavAnI? zuM koI kUtarAe eno hato enuM svAgata karyuM. dUdha-bhAtanuM bhojana karAvyuM. e pachI sAMje zikAra karyo che?' jayabhikhkhae bhojana lIdhuM; paNa sarjaka jayabhikhkhanA cittamAM A ghaTanA tulasIdAse acakAtA avAje kahyuM, "nA evuM to nathI, pa...Na, evI to aMkita thaI gaI ke "phUla navaraMga' (prathama AvRtti, 1960) AvavAnI nathI." nAmanuM caritrAtmaka pustaka A bilADIne arpaNa karatAM lakhyuM, khera, e Ave enI thoDI rAha joI lauM, pachI jamIza.' "je hatI tyAre gamatI nahotI tulasIdAsane thayuM ke have rahasya kholavuM paDaze. emaNe kahyuM, 'bhAI, jenA gayA pachI gamatuM nahotuM A bilADI gaI kAle moMmAM koI mRta prANIno TukaDo laIne AvI e priya maganane! hatI, tethI amane sahune ghaNI arerATI UpajI hatI. AthI huM bilADIne (bilADI)ne" pAchaLa AvelA dUranA khetaramAM mUkI Avyo chuM. jethI pharI AvuM na bilADIne koI gujarAtI lekhake potAnuM pustaka arpaNa karyuM hoya thAya!' tevI kadAca A sarvaprathama ghaTanA haze. jayabhikhkhuM mAtra prANIpremanI eTale bilADIne Aje dUdha-bhAta nahIM maLe kharuMne !' kathAonA racayitA ja nahotA, paNa ethIya vizeSa e kathAne jIvI sahu koI niruttara rahyA. bilADI ja na hoya, tyAM dUdha-bhAtanI jANanArA prANIcAhaka mAnavI paNa hatA. (kramaza:) vAta zI? jayabhikhkhanI thALImAM bhojana pIrasavAmAM AvyuM, paraMtu 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, pelI bilADIno myAuM myAu avAja kyAM? pagane thato enI suMvALI amadAvAda-380007. Teliphona : 079-26602675. cAmaDIno sparza kyAM ? e jamI zakyA nahIM ane kahyuM, 'tame moTI mobAIla : 09824019925. 220 100 0 0 1 rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano i krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 15 vaMdaniya hRdayasparza (olIva) 250 25 Arya vajusvAmI 10] 1 1 jaina dharma darzana 16 zAzvata navakAra maMtra 150 26 ApaNA tIrthakaro 2 jaina AcAra darzana 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 27 saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 100 3 caritra darzana 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 DaoN. kalAbena zAha likhita 4 sAhitya darzana 320 19 namo tittharasa 140 5 pravAsa darzana 20 jJAnasAra 260 28 caMdra rAjAno rAsa 100 100 6 sAMprata samAja darzana 270 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 - DaoN. razmi bhedA likhita 7 zrata upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 390 29 amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 pro. tArAbena 2. zAha likhita 8 jaina AcAra darzana 300 8 23 zrImad rAjacaMdra (pustikA) DaoN. phAlganI jhaverI likhita jaina dharma darzana 4 300 24 prabuddha caraNe 100 30 jaina pUjA sAhitya 160 10 gurjara phAgu sAhitya 100 DaoN. rekhA vorA likhita I11 jina vacana 250 navuM prakAzana DaoN. sureza gAlA likhita 31 Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 280I I12 jina tattva bhAga-1 thI 9 maramato malaka DaoN. ramezabhAI lAlana likhita ! I13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 - rU. 250 I14 vaMdaniya hRdayasparza bhA. 3 31 jaina daMDa nIti 280: T ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 cha = 80 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mana-svAgata 30 prabuddha jIvana me, 2013 pustakanuM nAma: jJAnatIrthanI yAtrA jIvana pasAra karavAnuM. ApaNA romeroma kaMpI jaina sAhityanA vividha lekhono saMgraha uThe tevI yAtanAbharyuM jIvana svataMtratAnA lekhaka-prakAzaka : DaoN. kavina zAha krAMtivIroe ahIM bhogavyuM hatuM. AjhAdI pachI prAptisthAna : 103-sI, jIvana jyota epArTamenTa, DDaoN. kalA zAha A badhA bhulAI gayA. koI temane yAda karatuM vakhArIyA baMdara roDa, po. bilImorA-396321. nathI. je loko ahiMsaka kAryakartAo hatA te paNa mUlya : 200/-; pAnA: 282; AvRtti: 1, saM. 2068. mImAMsAnuM A pustaka jJAnarUpI prakAzapuMja prasAra jela gayA hatA. paNa temane kAlApAnI ke phAMsInI jJAna tIrtha, dharma tIrtha, sAdhu tIrtha ane mAtA- karAvIne AhAra-saMjJAnA niyaMtraNa dvArA jIvanamAM sajA thaI na hatI. teonuM bahumAna thayuM. pAna pitA tIrthasamAna che. jJAnatIrthano mahimA gAvA sAtvikatAnI vRddhi dvArA AtmAne nirmaLa kare tema baMdhAyuM. bIjuM ghaNuM maLyuM. paNa 'kAlApAnI'nI mATe lekhake vividha lekhono saMcaya karIne A che. sajA bhogavanArA svAtaMtryavIrone AvuM kAMI pustaka pragaTa karavAmAM AvyuM che. jakhaDI, cUnaDI, pa. pU. AcAryadeva zrI labdhisUrIzvarajI maLyuM nahi. temanI haDahaDatI upekSA ane tiraskAra garabI, kaDavo, navaraso, jaina dharmanI dRSTie ma.sA.nI 50mI puNyatithinA varSa mAM thayA. AvA thoDA krAntivIronuM citraNa A strIno rUpaka dvArA ane dhUvau, caMdrAyaNi, coka, 'rAtribhojana mImAMsA' pustanA prakAzana dvArA pustakamAM karavAmAM AvyuM che. vijJapti patra, To bAlAvarasa jevA alpa emanuM puNyasmaraNa ciraMjIva banyuM che. AvA krAntivIrono preraNAdAyI zahIda pArka bane paricita kAvyonI mAhitI dvArA jJAnamArganI XXX evI lekhakanI IcchAne ApaNe sahu vadhAvIe. vistAra pAmelI kSitijanuM darzana A pustakamAM pustakanuM nAma : kAlApAnI XXX thAya che. te uparAMta sthUlibhadra, nemanAthanA lekhaka : svAmI saccidAnaMda pustakanuM nAma : phAMsInA vararAjAo jIvananA prasaMgonuM rasika vANImAM nirUpaNa thayelI prakAzaka : ullAsa manubhAI zAha lekhaka : svAmI saccidAnaMda navaraso' ane 'bAramAsA' prakAranI samIkSAtmaka gurjara prakAzana, 202 tilakarAja, paMcavaTI pahelI prakAzaka : ullAsa manubhAI zAha noMdha pragaTa karIne jJAna, sAhitya ane dharma ema lena, AMbAvADI, amadAvAda-380006. gUrjara prakAzana, 202 tilakarAja, paMcavaTI pahelI traNeno subhaga samanvaya sadhAyo che. phona : 079-22144663. mUlya : 50/-, lena, AMbAvADI, amadAvAda-380006. sAdhu kavionI jJAnopAsanAnI sAthe emanI pAnA : 98, AvRtti : okaTobara-2012 phona : 079-22144663. mUlya : 1 10kavi pratibhAnI viziSTatAnuM paNa darzana thAya che. sajA pAMca prakAranI hoya che. kudaratI sajA, pAnA : 236, AvRtti : oNkaTobara-2012 jJAnatIrthanI yAtrA e jJAna ane bhaktimArganI dharmasajA, samAja sajA, parivAra sajA ane gAMdhIjI AphrikAthI bhAratamAM AvyA ane dravyabhAvathI yAtrA karavA mATe AtmArthIjanoe sarakArI sajA. aMgrejonA samayamAM eka navI A laDatamAM eka navI paddhati umerAI. te hatI svIkAravA jevuM che. A pustakamAM dharmatIrtha, sajAno umero thayo. te sajA hatI 'kAlApAnI'nI ahiMsaka laData. AgaLa jatAM te asahayoga sudhI sAdhutIrtha, jJAnatIrtha ane mAtApitA tIrthasvarUpa sajA. aMgrejo e AMdAmAna, nikobAra jevA vistarI gaI. paNa A laDatanI bAjumAM samAnAMtara che te mAhitI maLe che. nirjana TApuo kabaje karyA. tyAM kAlApAnInI krAntikArIonI laData paNa cAlatI hatI. je XXX vyavasthA karI. kedIoe tyAM kALI koTaDImAM pUruM ahiMsaka nahi paNa hiMsaka hatI. bhAratanA hajAro pustakanuM nAma: rAtribhojana mImAMsA sapUto A krAntimArgamAM joDAyA ane temaNe saMpAdaka : DaoN. kavina zAha (bilimorA) bhUla sudhIra briTiza saltanatane nAke dama lAvI dIdho. AmAMthI prakAzaka : rUpAbena astikumAra zAha eprilamahinAnA prabuddha jIvana'nA aMkamAM seMkaDo krAMtikArIo pakaDAyA ane phAMsIe caDhyA. 130-sI, jIvanajyota epArTamenTa, vakhArIyA nIcenI bhUla thayela che, je sudhArI levA vinaMti. A phAMsIe caDhelA AjhAdInA sAcA baMdara roDa, bilimorA-396 32 1. phona : | saratacUkathI anilAbena zAhanA svapna yoddhAo hatA. temaNe ane emanA parivAre je 02634-288792. viSayaka lekhamAM trizalA mAtAnA bIjA svapnanI sahana karyuM teTaluM bIjA koIe paNa sahana karyuM rAtri bhojana narakanuM dvAra che, rAtribhojana vigata chApavAnI rahI javA pAmI hatI, je nIce nathI. ahiMsAvAdI AMdolanakArIomAMthI koIne pApa nahi paNa mahApApa che. tenA sevanathI AtmA pramANe che. (pAnuM 19) phAMsI thaI hoya tevuM sAMbhaLyuM nathI. temane thoDA tiryaMca ke naraka gatinA AyuSyano baMdha kare che. 2juM svapna -vRSabha samayanI jela thaI che. paNa tethI temanI mahattA tenA saMdarbhamAM narakanI vedanAno paricaya A | 2juM guNasthAna. sAsvAdana guNasthAnaka othI thatI nathI. te badhA mahAna che paNa phAMsIe pustakamAM karAvyo che. A pustakanI vizeSatA e vAgoLe - viparIta cAla. vRSabha eTale ke laTakanArA A krAntivIrone bhUlI na zakAya. che ke rAtribhojana vize pragaTa sajhAya svarUpanI baLadano svabhAva. 2jA guNasthAnake rahelo jIva lekhake thoDAMka zahIdone A pustakamAM sthAna sAta kRtionI mAhitI paNa ApI che. sajhAya ekavAra samakita cAkhyA pachI enA svAdane ApyuM che. jenA vAMcanathI svArthI dRSTi samApta dvArA rAtribho jana tyAganI mAhitI thaze ane rASTravAdanI preraNA maLaze. * * * bhavyAtmAone preraNArUpa bane che. rAtribhojana vAgoLavAnuM kAma kare che. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, tyAgano puruSArtha jIvanamAM AdhyAtmika vikAsa 3juM svapna -kesarI siMha gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-400063. mATe pAyArUpa bane tema che. rAtribhojana HDaoN. kalA zAha mobAIla naM. : 9223190753. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAY 2013 PRABUDDHA JIVAN 31 Thus Spake Death : All of last week, death seemed to be the central Going about life, trying to not be insignificant, to theme as I attended a series of 'baithaks' following the become popular, just to find meaning- it is our way of deaths of people I knew well. I found myself forgetting about death for a time. preoccupied with thoughts of and on death. "Every man must do two things alone; he must do What is Death? We Jains have it slightly easy since his own believing and his own dying." the very fundamental of birth and death does not exist. Martin Luther German priest and scholar. Je shaashvat chey ae martu nathi, ane je marelui chey Potani shradha and maran is our own journey only. ae mareluj rahe chey. So there is nothing to think of No matter how much love, attachment we might have death because one, it does not exist and two, if it does for another person, our faith and our death cannot be (intellectually), then it is as is. helped by anyone else. But this piece is for all those who perhaps cannot "At my age I do what Mark Twain did. I get my daily fully grasp it like me). this piece is for them. So I am paper, look at the obituaries page and if I'm not there / going to quote some of the brilliant thinkers who have carry on as usual." analysed death threadbare and who might offer us some relief simply by putting our thoughts and fears into Patrick Moore. their crystal clear words. Humour is always the best thing that works, through Let us take a look: life and through death. "When we are young we are often puzzled by the My favourite is also Raja Bharathari, who questions fact that each person we admire seems to have a our obsession with breath. different version of what life ought to be, what a good Morn after morn dispels the dark, man is, how to live, and so on. If we are especially Bearing our lives away; sensitive it seems more than puzzling, it is Absorbed in cares we fail to mark disheartening. What most people usually do is to follow How swift our years decay; one person's ideas and then another's depending on who looms largest on one's horizon at the time. The Some maddening draught hath drugged our souls, one with the deepest voice, the strongest appearance, In love with vital breath, the most authority and success, is usually the one who Which still the same sad chart unrolls, gets our momentary allegiance, and we try to pattern Birth, old age, disease, and death. our ideals after him. But as life goes on we get a Bharathari in his "Against the desire of worldly perspective on this and all these different versions of truth become a little pathetic. Each person thinks that he has the formula for triumphing over life's limitations Now that we have read and thought about death, and knows with authority what it means to be a man let us try and embrace it and really live our life with a and he usually tries to win a following for his particular constant awareness of its transience and live and act patent. Today we know that people try so hard to win as if it was our last day. converts for their point of view because it is more than RESHMA JAIN merely an outlook on life: it is an immortality The Narrators formula." Mobile: 9820427444 Ernest Becker, The Denial of Death e different versions of things" Death is not the enemy of life, but it's a friend, for it is the knowledge that our years are limited which makes them so precious.It is the truth that time is but lent to us which makes us, at our best, look upon our years as a trust handed into our temporary keeping. Joshua Loth Liebman Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 PRABUDDHA JIVAN MAY 2013 Story of Bhagwan Neminath A Story From Aagam Katha ACHARYA VATSALYADEEPJI . English Translation : PUSHPA PARIKH Nemnath an incarnation of holiness as standing all Rajul seeing Nemkumar approaching the palace was alone on the top of the mountain Girnar. He was gaz- very happy and delighted. The trumpets & bugles were ing towards the sky which was busy in creating differ- heard. The joy was seen everywehere. ent scenes by the clouds which were reminding him of But all of a sudden the procession stopped. his past. Nemkumar refused to proceed. Rajul was also worHe was dressed in a royal dress and was loaded ried. Why it was stopped ? 'somekind of bad thoughts with ornaments, but he was not confortble with it be- occured to her mind. Her right eye was also flickering cause he was in a totally different mood. The thought which is considered as a bad sign. going in in his mind was, 'when my own body also does One of the friend came running saying 'Rajul'. not belong to me, and I the Atman is different from body. 'Yes' why all these ornaments for?' When I have left Rajul "Listen, Nem is going back'. the most beautiful lady also, what is the value of these "What?' for a moment Rajul was stunned. "Why?' ornaments? He was reminded of his past incident when she could not speak further. She was trembling. and how he left Rajul. Rajul, Nemkumar heard the screaming of the aniThe king Ugrasen had arranged for a marriage. mals, while entering the city. He asked the charioteer. Even the nature had joined the occasion. It was a spe- He replied, these animals have been brought here for cial occasion for the citizens also. the guests on the occasion of the marriage.' Then Rajul the beloved daughter of the king Ugrsen was Nemkumar ordered the procession to return because getting married. Nemukar the prince, a very handsome of the slaughter of the animals. Now he was not in favour man, the son of the king Samudravijayji was the bride of the marriage. He did not like this worldly life where groom. Nemkumar's mother was the queen Shivadevi. for our happiness the others are slaughtered. He has Maharaja Krishna was the younger brother of the king developed renunciation and .... Samudravijay. The friend uttered in trembling voice, 'In each word Nemkumar though on a darker side was very hand- of Nemkumar some typical effective flow of force is some and humble. He resembled the dark clouds. He seen.' was very attractive too. Rajul was aslo upset. She was puzzled. She reached Rajul was a perfect match for Nemnath. The day of the limit of surprise and automatically tears started flowmarriage was approaching closer and closer. Every- ing from her eyes. She was stunned and silent. She body was very enthu about the marriage. Rajul stand- was in a thinking process What? Nem is going back?' ing in the balcony, gazing at the clouds waiting for the She was trembling. She started uttering Nem, Nem', birdegroom with the thought in her mind that the bride- and she started in the direction of Nem's chariot. Neigroom will arrive here riding on the black clouds. She ther could anybody stop her or tell her anything. is very anxious for staying in with Nemkumar. in his Rajul arriving near the chariot, gazed towards evpalace. erybody. Nemkumar was absolutely calm & composed. The news about the procession being started for He said, Shauripuri was received. Rajul heard and she was "Rajul, I was waiting for you only, I am going back. waiting for the precious moment but at the same time Please allow me & forgive me.' she was feeling shy also. Silence The precious day of marriage-the fifth day of the Rajul ! month of Shravana arrived. Silence. The people of the city gathered and were very happy, Rajul !' There was a captivating luster in the words waiting for the auspicious occasion. The people were of Nemkumar. constantly watching the bridgegroom. The people with 'I can understand you Rajul, but this worldly life in Nemkumar were also very handsome and were worth which for our happiness poor animals are slaughtered watching. gives me an utter pain. I hope you will understand me Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MARCH 2013 PRABUDDHA JIVAN 33 Rajul!' ing for your beautiful body? Rajul I take a path of reRajul looked at him. She was also very much upset straint & create a path of unimaginable happiness. and unhappy. Her eyes were full of saorrow. There was Would you not be happy?' a change in the atmosphere when she uttered. "Yes, I would like it. She followed everything in a "Nem, when you are feeling sorry for the animals. minute. The worldly life after which the whole world, is How could you not realize my feelings. blind, that you can leave within no time. Please, you Nemkumar as if waiting for the same question can go ahead. When you reach your goal I will be your laughed. first follower.' "Rajul, I am not forgetting you and that is the reason She bowed to him. Nemkumar started. why I am asking your premission. What is the pleasure Nemkumar standing on the top of Girnar looked toin creating happiness in life at the cost of other's miser- wards the sky. It was the path even above the sky. ies?' I would like to create happiness in the kingdom That was his abode. He saw great Rajul also following with the help of the weapons of kindness and the rule that path. of restraint, where you also will be in my company. We H e renounced the richness regarding the worldly life would try to get such happiness where we will be to- and accepted the path of peace and renunciation. The gether forever. That heavenly accompaniment will give world worshipped him as Bhagwan Nemnath. us permanent happiness. Do you think that I am crav muM, je. yu. saM. anAja rahita phaMDa-pravRtti ' paMthe paMthe pAtheya...anusaMdhAna pRSTha chellInuM cIluM | ('prabuddha jIvanamAM A pravRtti mATe dAnanI vinaMti thatA, sAthe ema.e. karyuM. bhASA tajjJa pro. gaNeza devI sAthe ena.jI.o.mAM kAma karyuM. daramiyAna nImAne viduSI sannArI suzrI zirInabena ratnAgara tathA suzrI mahAzvetA dAtAo taraphathI dAnano pravAha amArA tarapha vahyo che eTale devIno paNa saMparka thayo. temanI sAthe paNa aMgrejImAM vyavahAra thato. e pravRttinI vigata atre prastuta che.) | dezanI AjhAdInI suvarNa jayaMtI prasaMge vaDodarAnI kalAkAra bahenone videzomAM dara mahine baso pacIsa rUpiyAnuM anAja jemAM tuvera dALa, | sAMskRtika kAryakrama ApavA javAnI taka maLI hatI, jemAM nImAno paNa samAveza cokhA, ghauM, maga, maganI dALa ane sAkaranA phIsDa paDIkA thayo hato. eka jagAe loka-nRtyono kAryakrama pUro thayA bAda bahenone prazna dareka membarane ApavAmAM Ave che. jAtajAtanA bhedabhAva karavAmAM Avyo ke "garabo" zuM che? eno uddabhava kyAM, kevI rIte thayo ? so vagara jarUriyAtavALI vyakti (bhAI athavA bena) ne tenuM ekabIjAnI sAme kSobhathI jovA lAgyA. putrIe hiMmatapUrvaka aMgrejImAM saMkSepamAM garabAnuM mahattva samajAvyuM. vaDodarA parata AvIne kAryakramono riporTa vartamAnapatrone rezanIMga kArDa joI, vAtacIta karI anAjanuM kArDa ApIe mokalavA mATe aMgrejImAM musaddo taiyAra karavAno hato. saMsthAnA adhyakSazrIe A chIe. eka vyaktine be varSa mATe anAja ApIe. be varSa kAma nImAne soMpyuM hatuM. pachI bahu uMmaravALI ane ekala bena hoya to tenuM kArDa baMdha mAtAne ApaNe madhuravANIthI bolAvIe chIe. tema gujarAtI bhASA bolavAmAM nathI karatA. anAjanI sAthe sAthe je divase anAja levA | | paNa cokasAI rAkhavI joIe. kyAreka zikSako pote uccAranI bAbatamAM niSkALajI Ave te ja divase te vyaktine rUA. 80/- sudhInI davA paNa dAkhave che. dIkarI zALAmAM bhaNatI hatI tyAre eka zikSake 'seMkaDo' zabdano uccAra ApIe chIe. davA mATe amane koI ne koI vyakti taraphathI 'sekaMDo' karyo. nImAe kahyuM, 'sara copaDImAM 'seMkaDo' che. 'sekaMDo' nahi. zikSake madada maLI rahe che. ghaNI vAra yogya vyaktine TesTa mATe paNa gusse thaIne dIkarIne cUpa karI dIdhI. eka AMtararASTrIya saMsthAnA AmaMtraNathI vyaktigata pAtratAnI rUe dIkarI madada karIe chIe. A sAthe dareka vyaktine dara divALIe | raziyA gaI hatI. tyAM eka insTiTyUTamAM ene aMgrejI zIkhavavAnuM kAma maLyuM eka navI vastu jevI ke TuvAla, sADI, cAdara, caNIyo-evuM hatuM. hAla nImAnI moTI dIkarI kAtyAyanI gujarAtI mAdhyamanI zALAmAM abhyAsa paNa ApIe chIe. AkhuM varSa vaparAyelA kapaDAM (paMjAbI- | | kare che. nAnI dIkarI vizvarUpA jUna '13 thI praveza meLavaze. e paNa gujarAtI | sADI-vagere) to ApatA ja hoIe chIe. AjanI tArIkhamAM mAdhyamamAM ja bhaNaze.traNa traNa peDhI zALA stare gujarAtI mAdhyamamAM zikSaNa meLave anAjanA 80 kArDa che. ame dara budhavAre (baeNka holIDe sivAya) eno amane garva che. bhArapUrvaka kahevA mAMguM chuM ke gujarAtI bhASAmAM rasa hoya 3 thI 4 vAge bapore kAMdAvADI-muMbaI jaina klinikanA to enA vyAkaraNamAM paNa rasa paDe che ane e pAyA para aMgrejI bhASAjJAnanuM | caNatara paNa majabUta bane che. pracchanna rUpe A vikAsa prakriyA cAlatI rahe che. O.P.D. vibhAga pAse besIe chIe. amArI rasIda laIne | zizu mATe mAtAnA dUdhano vikalpa nathI. zALAzikSaNanA mAdhyama tarIke kArDamAM enTrI karAvI dANAvALAne tyAMthI rasIda ApI anAja | mAtRbhASAno vikalpa nathI. | * * * | laI jAya evI vyavasthA che. e-6, gurukRpA sosAyaTI, zrI muktajIvana svAmI bApA mArga, haraNI roDa, ramA mahetA uSA zAhapuSpA parIkha vaDodarA-300 006.phona : 0265 2481680. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 PRABUDDHA JIVAN MAY 2013 stavana - STAVANI 244, 24, 3415121, 494 4901 744617189 Surya Chandra Akash Pavan ne Varsha jem badhana chhe mahAvIra kevaLa jainonA nahIM paNa AkhI duniyAnA che. Mahavir keval Jainona nahin pan sari duniyana chhe. janma bhalene ahIM lIdho paNa jyota badhe phelAvI Janma bhalene ahin lidho pan jyot badhe felavi chhe, sUrya bhalene ahIM ugyo paNa prakAza che jagavyApI Surya bhalane ahin ugyo pan prakash chhe jugvyapi, prANI mAtranA pyArA e payagaMbara mAnavatAnA che. Prani matrana pyara a paygamber manavtana chhe. Held... Mahavir keval... satya ahiMsA prema karUNA bhAva che maMgaLakArI Satya Ahimsa Prem Karuna bhav chhe mangalkari, anekAMtanI vicAradhArA sarva samanvayakArI Anekantni vichardhara sarva samanvaykari, patitane pAvana karanArA pANI jema gaMgAnA che Patitne pavan karnara pani jem Gangana chhe. Helde.... -Mahavir keval... virATa evA vizva puruSane vAmana ame karyA che Virat eva vishva purushne vaman ame karya chhe, vizALa evA vizva dharmane vADA mAMhI pUryo che Vishal eva vishwa dharmne vada mahi puryo chhe, jIvananA jyotirdhara e to jaganA jJAna khajAnA che. Jivanna jyotirdharne eto jagna gyan khajana chhe. Held2.... -Mahavir keval... -Ma EXPLANATION : we are looking at Mahavir. To-day we are considering Just as sun, moon, sky, wind and rain belong to ev- him only as a God of the Jains, we have degraded him erybody on the earth, wheather rich or poor, good or and we are trying to devide the Jains in different sects. bad, Mahavir is also equally prayed by everybody be- e.g. Shwetamber, Digamber, Sthanakwasi, Dasha. cause he belongs to every humanbeing; he is not only Visa, etc. Actually the Jain religion is a religion for the a God of the Jain community, he had compassion for whole world. He is the torch bearer, a forerunner of life everbody. Every body means when he had given the and is the treasure of the knowledge. first lessons, even birds, animals and gods came to OPUSHPA PARIKH listen him. This scene is very beauitfully shown inthe RELIGION / PRAYER samavosaran at Ajmer Temple constructed by Shri Bhagchandji Soni. * Ritual is the way we carry the presence of the sa cred. Ritual is the spark that must not go out. Further in the first stanza the poet has compared Christina Baldwin him with the sun. Though he was been born in India he . Worship is the highest act of which man is capable. has spread the knowledge even out of India. Just as It not only stretches him beyond all the limits of his the sun spreads its light all over the world. finite self to affirm the divine depth of mystery and He is a prophet spreading humanity and is loved by holiness in the living and eternal God, but it opens each and everybody. him at the deepest level of his being to an act which In the second stanza there is a description of the unites him most realistically with his fellow man. good qualities. Truth, non-violence, love and mercy are Samuel H. Miller considered as beneficiery and worth putting in prac . Religion is a flower and not thorn. Develop love for tice. Anekant - i.e. thinking of some problem or some all. idea from all the angles. It helps us to keep good rela * The most powerful channel of communication - tion with everybody. Just as the Ganges' water purifies Prayer everbody Mahavir also changes your nature and treats . Prayer is the mightiest and the most unused power in the world. everybody equally. John Bunyan In the third and last stanza the poet describes how Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAY 2013. PRABUDHHA JIVAN PAGE No. 35 SIXTH TIRTHANKAR BHAGWAN PADMAPRABHU Bhagwan Padmaprabhu was a son of the his previous birth it is said he was a very king Dhar and queen Susimadevi of helpful & humane. So in this life also he Kaushambi used to behave very kindly & was always When the queen was pregnant her bed thoughtful about the benefit of the people. used to be full of glow of the flower lotus After some years of his rule he became There used to spread fragrance of the flow saint and it left all the wordly pleasures. He ers also. There was all happiness. In the pal spent six months in penance, miditation etc. ace. He was named Padmanabh. His body and then attained ultimate knowledge on was also little different from other children the fifteenth day of the bright half of the His skin was red like lotus. He was very delicate and had a nice fragrance also. This was month chaitra. He was named Padmaprabhu. He the reason why he was named padmanabh. Like other princes he also was crowned when he helped in bringing to light many pilgrim places and conreached the proper age. He got married and had a nice structing temples. After a long period he achieved companion too. With all the responsibilities of the kino- Nirvan at Sammetshikhar. dom he always used to think about his nation. He loved His life tells us, "If you keep others happy, you will to do someting for the welfare of the people. Even in blossom like a lotus. KULIN VORA. 9819667754 | zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jena dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM kathAtrayI DI.vI.DI. | epalsa kevA ti | DIPAvIra kathA | eka che - nI ISabha kathA ii gautama kathA || ii mahAvIra kathAo traNa DI.vI.DI, seTa mUlya rUA. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- be DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 250/prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA = pabhanA anaMta lablinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva- bhagavAna mahAvIranA jIvananAM jIvananAM jIvanacaritra ane tyAgI sabhabhanAM kathAnakone jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya rahasyone pragaTa karatI, gaNAdharavAdanI mahAna AvarI letuM jainadharmanA Adi tIrthaMkara bhagavAne AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM zrI RSabhadevanuM caritra ane cakravartI bharatadeva gurubhakti ane anupama ladhutA pragaTAvatI bhagavAna mahAvIranA upadezanI mahattA ane bAdu balinuM romAMcaka kathAnaka dharAvatI rasasabhara 'gautamakathA' darzAvatI saMgItasabhara 'pahAvIra kathA* anokhI ' RSabha kathA 'nama-rAjula kathA'nI DI.vI.DI juna mAsamAM prakAzita thaze ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNAno daraya lAbha DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja, samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo + vastu karatAM vicAredAna zreSTha che. * be saMTa sAthe lenArane eka mahAvIra kathAnI DI.vI. DI. vinA mUlle * beMka opha InipAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka + keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa saMgha prArthanA samAja broca, A/c. No. 0039201 000 20260 * dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA mAM rakama bharI orDaranI vigata sAthe amane svIpa mokalo eTale 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1, zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004, Teliphona : 23820296. 2. InasTITayUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (979) 26762282. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Regd. No. MH / MR / SOUTH-146 / 2012-14 PAGE No. 36 PRABUDHHA JIVAN MAY 2013 brAhmaNa hovAthI ja zuM brAhmaNa thavAya ? | paMce paMthe pAyeya... hamaNAM lagnanI sIjhana hovAthI anekavAra 'sAta che ane have AThamuM Avaze.' eTalIdubaLI| | mInAkSI ojhA lagnamAM javAnuM, ane surUci bhojanano lahAvo pAtaLI ane ekavaDiyA bAMdhAnI hatI ke te sagarbhA paherI nahAtI paNa jovA maLe. te vistAramAMthI che tevo khyAla nahoto Avyo. jamatAM vadhyuM hoya aneka jagyAe khUba judI judI vAnagIo hoya. aneka baheno AjubAjunA baMgalAomAM kAma te detI, paNa kahe chokarAM khAze, tethI Aje ApaNI lallu bAne kAbumAM rAkhavI agharI che, tevA ja AmA mAM ghaNA revI nAmI aphasosa e thAya che ke thoDuM vadha ApI ja zakA dareka vAnagI cAkhavAnuM mana thAya ja, paNa peTe dubaLI, pAtaLI strI kAma karavA AvatI hatI. uta veDha dubaLI pAtaLI strI kAma karavA AvatI hatI uchuM te vakhate meM DahApaNa DoLyuM, 'bahena oNparezana to e ka ja hoya, tethI ane kavAra khUba ja bagADe bhInevAna parA eka garavAI hatI. namaNAza hatI karAvI naMkhAyane? nA bUna devImAM rUThe, pApa baInona te vakhate amArA lagna thayAne ekAda varSa ja lAge.' AThamI DIlIvarI pachI thoDA vakhatamAM te sAthe nAnA chokarAne mAMDavInI hoya tethI thayuM hatuM. ane mane nAraNapara bAja nokarI maLI 'deva' thaI gaI...e 'kamaLa' e kALe kupoSaNo ane DIzamAM doTuM ke bamaNuM le, anekavAra besavAnI hatI, tethI vAsaNa-kapaDAM A 'devIkarI detI ATalI badhI DIlIvarInuM kaSTa veThI karamAI gayuM. jagyA jatI raheze e bIke , pharI pharI koNa UbhuM 1rI koNa ubhu mAre zALAe javAno samaya thAya te pahelAM 'devI' tethI Avo bagADa hRdayane vadhu valove che. ApaNe thAya te vicAre, kyAreka yajamAna joDe lAgaNI AvI jAya. te Ave tyAre hajI ame bhojana ocho 4 vAga9I AvI jAya, te Ave tyAre hajI ame bhojana ocho bagADa karavA prayatna karIzuM ? dubhAI hoya to bhale bagADa thAya ' tevI karatA hoIe, te tarata ja tenI pacheDI AMkha dveSavRttithI, ApaNA keTalA TakA tevI chIcharI moDhA para laI le, kAraNa kapaDAM dhovA mATe | 'tava pAsathI vadhu huM kaMI na mAgato (tI) manovRttithI ane tethI jyAM aThI DIzonA Dhagalo bAtharUmamAM rasoDAmAM thaIne ja javAtuM. mane tyAre tava caraNakamaLathI mane dUra na cakhato ' tyAre thatA hoya tyAM eMThavADanA paNa DhagalA thatA hoya, ema thatuM ke mArA pati tathA diyara hoya tethI te 'davA anya te joIne mana bahu ja vyathita thaI jAya che, kAraNa lAja kADhe che paNa thoDI vAramAM teo ane to | lAja kADhe che. paNa thoDI vAramAM teo banne to 6, zAMtivana sosAyaTI, yunivarsiTI roDa , 6, 2 sva. bAne to kAyama thALI dhoIne pItA joyA jatA rahe, pachI vAsaNa rasoDAmAM cakaDI hatI rAjakoTa-360005. che. pitA kAyama kahetA ke hajAro lokone bhojana tyAM karavA Ave. huM jamIne badhuM UMcuM-nIcuM mUkatI mAtabhASA ane perabhASId saMkhyA nathI maLatuM, tyAre ApaNe bagADa karAya ja nahIM. houM te daramiyAna te vAsaNo sApha karavA mAMDe,. sasarA kahetA 'bhagavAnane thALI dharI che, te bhAgye ja kaMI bole, mAre paNa utAvaLa hoya.. 1zAMtilAla gaDhiyA chAMDIe te bhagavAnane na game, " AvA saMskArothI paNa eka divasa meM tene kahyuM, 'devI, have to huM yAda Ave che sADA traNa dAyakA pahelAMno moTA thayA chIe tethI mana khUba ja dubhAya. Aje ne tuM ja chIe, to zA mATe cheDo DhAMkI rAkhyo samaya, jyAre mitro ane parijanoe Atharya keTalI garIbI che, duniyAmAM aneka dezomAM ane che ?? tenA javAbathI to huM daMga thaI gaI, 'nA pragaTa karyuM hatuM ke tame kaoNleja-adhyApaka thaIne ApaNA bhAratamAM ja kupoSaNane kAraNe keTalA buna ta" banAvyuM hoya tenA para mArI najara nA putrIne gujarAtI mAdhyamanI zALAmAM mUko cho ! mRtyu pAme che, athavA aneka rogothI pIDAya che lAgI jAya tethI pacheDI nAMkhuM chuM.'vAparA' kahI mArI dalIlo emane gaLe UtarI nahotI, paraMtu ane yAda AvI jAya che 'devI'.. nAkanuM TIcakuM caDAvIe chIe te bAInA A kevA Aje vAstavikatA jo Ine emanI mAnyatA 19 73mAM ame 'gulabAI TekarA' umadA saMskAra! mArA pitA budranI vAta kahetA badalAI che. amadAvAmAM rahetA hatA. e vistAramAM ja amArA tyAre ane kavAra kahetA mANasa kaMI brAhmaNa mAtRbhASAmAM zALA zikSaNa lenAranuM aMgrejI gharathI pAMceka miniTanA raste 'vAgharI-vAsa' hato, janmathI nathI thato. A "vAghara" mArA gharamAMthI kAcuM hoya, e mAnyatA sadaMtara khoTI che... Artane majAkamAM tyAMnA loko 'gulabAI TekarI'nuM kadI koI vastu ApIpAchI nahotI karI, ke kadI ticulationtemaja Expression baMnenI dRSTie bolIvuDa paNa kahetA. te vistAramAM anekavAra ja kaMI mAMgyuM paNa nhotuM, te mane Aje paNa ci. vistAramAM anekavAra ja kaMI mAMgyuM paNa nahotuM, te mane Aje paNa ci. nImAno aMgrejI parano kAbu amane saune jhaghaDA thatA, gALAgALI thatI, aDadhA nAgApUgI yAda che. kAraNa Ajeya mane kyAreka pastAvo thAya garva thAya tevo rahyo che. gujarAtI mAdhyamamA rANA bALako rakhaDatA jovA maLe, dArU pIdhelI hAlatamAM che ke arere ! mane te vakhate amuka vAta kema nahIM zikSaNa lIdhA pachI eNe ema.esa. yunivarsiTI, lathaDiyA letA mA~ jovA maLe, myunisipAlaTIno sakhI hoya. paNa cAra mahinA pachI ekAdavAra meM vaDodarAmAM liMgvisTiksa (bhASA-vijJAna) viSaya naLa Avato hoya tyAM baheno bahu ja ochA vastro pachayuM hatuM ke tAre keTalA bALako che ? teNe kahyuM, (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 33 5). Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender Al 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ had ke , UT ) LI varSa-61 aMka-6, jUna, 2013 * pAnA 36 * kImata rU. 20) Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana na 2013 jina-vacana indriyonA kAmabhogatA viSayoto mutie tyAga karavo joIe sahe ruve ya gaMdhe ya rase phAse taheva ya / paMcavihe kAmaguNe niccaso parivajjae / / | (3 6 6-62) zabda, rUpa, gaMdha, rasa, ane sparza e pAMca prakAranI indriyonA kAmabhoganA viSayono munie sadA tyAga karavo joIe. Ayamana . kavitAno bahu zokha hato; paNa meM vicAra karyo ke mane aMgrejI kavitA vAMcavAno zo adhikAra ?* 'Azare so varSa pahelAMno eka prasaMga che. mArI pAse vakhata phAjala raheto hoya to huM mArI eka vAra gAMdhIjI ane kAkAsAheba kAlelakara gujarAtI lakhavAnI zakti kAM na va dhAruM?" pachI beThA hatA. gAMdhIjI kaMIka la khatA hatA. thoDI vAra aTakIne bolyA : 'dezasevAne kAje meM kAkAsAheba umara khayyAmanI rubAyatano phijha tyAga karyo hoya to te aMge jI sAhityanA jerAlTe karelo aMgrejI anuvAda vAMcatA hatA. zo khano. paisA ane 'kariyara' (kArakirdI)nA copaDI pUrI vaMcAI rahevA AvI hatI. tyAM tyAgane to huM tyAga gaNAto ja nathI. e tarapha bApunuM dhyAna temanA tarapha gayuM. temaNe pUchyuM: mane kadI kheMcAI ja nahotuM; paNa aMgrejI zuM vAMco cho ?' kAkAsAhe be copaDI batAvI. sAhityano zokha pAra vagarano hato. meM nizcaya | temane bApu sAthe navosavo saMbaMdha baMdhAyelo karyo che ke e zokha mAre choDavo joIe, ' eTale bApue sIdho upadeza ApavAne badale bApune mATe e moTo tyAga hato. kAkAsAhebe UMDo niHsAso nAM khIne kahyuM, 'mane paNa aMgrejI samajIne copaDI bAjue mukI dIdhI T saujanya 'vizva vihAra' A monk should always abstain from the pleasure of the objects of the five senses i.e. sound, form, smell, taste and touch. (DaoN. ramAlAla cI. zAyarDa graMthita fjhana avana' mAMthI) sarjana-sUci krama kRti kartA pRSTha kaMi o DaoN, dhanavaMta zAha DaoN. nareza veda -- DaoN, rAjita paTela (anAmI) puSkA parIkha o 6 0 0 (1) jena ekatAH (2) upaniSado : amara bhImanA AMbA (3) zrI nema-rAjula kathA (4) 'zatAyu bhava' - mata kahenA (5) bhaTTAraka paraMparA jaina AcArya mahAprajJanuM 'gItA' paranuM maulika mUlyAMkana (8) sujoka therepI (9) dharma eka saMvatsarI eka (10) sukha tamArI pratIkSA kare che (11) bhAva-pratibhAva (12) jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 50 (11) sarjana-svAgata (12) Thus Spake Choice (13) Rajul and Rahanemi 0 zazikAMta la, vaidha nimiSA saMdipa zAha vasaMtarAya zAha, zAMtilAla saMghavI pU. A. vAtsalyadIpa surIzvarajI 0 0 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jenuM 1932 thI 1933 briTiza sarakAre sAme na jhUkavuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana - 1939-1953 5, prabuddha jaina navA zIrSa ke banyuM 'prabuddha jIvana' 19pa3 thI + zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 pI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika - 2013 mAM "prabuddha jIvana'no 6 1mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI mahilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANAMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla vI. zAha = 6x DaoN. kumArapALa desAI DaoN. kalA zAha Reshma Jain Acharya Vatsalyadeepji 32 Translation: Pushpa Parikh = (14) Are there any nice prople in this world? (15) stavana - Stavan (15) paMthe paMthe pAtheya H RSi saMskRtinA vAhaka Swami Nathanand Pushpa Parikh gItA jaina A ekanuM mukhapRSTha : mA sarasvatI + citrakAra: kAkaDiyA manasukha + saujanyaHkumAra sAmayika samagra brahmAMDamAM saMpUrNapaNe nAdano pravAd saMgItanA sAta svara ja che. nAdabrahmanI jananI jeta vastradhAriNI , mAM sarasvatIdevI che. jIvane ziva sAthe milana karAvanAra mAM vojhIzvarI devI che. enI kRpA vagara yoga, saMgIta, nATya, nRtya, zilpa, citra vagere kalA LatI nathI. paMcatatvamAM zakti rUpe vyApaka che evuM bhAvavAhika citra citrakAre saryuM che. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 0 'prabuddha jIvana' varSa : 61 0 aMka: 6 7 jUna 20130 vikrama saMvata 20690 vIra saMvata 25390 jeTha sudi tithi-80 0 0 0 zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) Ugly A6 0 0 vArSika lavAjama rU. 200/-0 0 0 0 chUTaka nakala rUA. 20/-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha jaina ekatA gacchanA bahu bheda nayane nihAlatAM tattvanI vAta karaMtAM na lAje. udara bharaNAdi nija kAja karatA thakAM, moha naDiA kalikAla rAje." (14 : 3) HAnaMdaghanajI vizvanI traNa abajanI mAnava vastImAM lagabhaga pacAsa lAkha ja naSTa karavA kahyuM, e moha ja saMpradAyamAM phUlyo phAlyo che. saMpradAyanA jeno haze. koI eka karoDanI saMkhyA paNa kahe che, paNa je hoya te, jaina mohane kAraNe ja maMdiranI mAlikI mATe A varga korTamAM bhego thAya ati alpa saMkhyAmAM to che ja. A dharma ati prAcIna che. enA zrata che, Amane-sAmane, ane matabheda, manabheda ane manadu:kha pAse pahoMcI bhaMDAromAM amUlya ane asaMkhya jJAna bharyuM che. jagatane vizvazAMti gayA che. je pratimA ApaNane vhAlI che enA upara keTalA duSkarmo ane sukhano rAha darzAvI zake evA siddhAMto enI pAse che. najIkanA thAya che! eka pakSa potAnA hakanA divase cakSu kADhe, bIjo pakSa potAnA bhUtakALamAM ja gAMdhIjIe "ahiMsA'nA zastrathI bhAratane AjhAdI hakanA divase cakSu coMTADe . A pratimAo kyAreka 'bole' to, e A apAvI. A zastra jainonA zAstramAM che. ahiMsA e jaina dharmano AtmA badhAne zuM kahe? kalpanA to karo. che. gItA to yuddha bhUmimAM sarjAI. hamaNAM ja thoDA samaya pahelAM gItA mahAna che. A gItAmAM A aMkanA saujanyadAtA muMbaImAM eka maMdiranA paTAMgaNamAM jIvana mATe UMDANabharyuM tattvajJAna eka sarasa, uttama jaina pustaka meLo che. paNa, ahIM arjunane yuddha | jazavaMtabhAI maNilAla zAha parivAra yojAyo hato. jainoe utsAhabhera karavAno Adeza bhagavAna kRSNa bhAga lIdho, ane moTI saMkhyAmAM surekhAbena , rAjeza * hiteza - jiteza Ape che. bhagavAna mahAvIre yuddha jaina dharmanA eka paMthanI jANakArI karavAnuM kyAreya koIne kahyuM nathI. meLavI pustako paNa kharIdyA. paraMtu mahAvIre to mAnavanI bhItaramAM rahelA rAga-dveSa, mAna, lobha, moha A pustaka meLAmAM jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyanA ja pustakone jevA ari-duzmana sAme laDavAnuM kahyuM che. paNa duHkhanI ghaTanA e che ke sthAna hatuM.meM Ayojakone pUchyuM, "to anya saMpradAyanA mulAkAtIne A jaino saMpradAyanA nAme aMdaro aMdara ja laDe che. rAga-dveSa vadhAre che. tame praveza Apazo ?' emaNe 'hA' pADI. anya saMpradAyanA jJAnane matabhedonI divAla moTI thatI jAya che. bhagavAna mahAvIre je "mohane AvakAra nahi! paNa vyaktine AvakAra? !! kAraNake potAnA * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI jhaverI * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jUna, 2013 saMpradAyanA pustako vecAya!! ane pracAra paNa thAya!! itihAsa ane zAstra tarapha dRSTi karIe to bhagavAna RSabhadevanI dharma eka, paNa dareka saMpradAyanI saMvatsarI judI. sana 2012mAM upasthitimAM maricIe navo paMtha sthApyo hato. bhagavAna mahAvIranI pAMca saMvatsarI? jainetaravarga pUche, 'tame kaI saMvatsarIvALA?' kAraNake upasthitimAM gaNadharoe samajAvyA chatAM bhagavAna mahAvIranA jamAI ApaNuM ' micchA mi dukkaDam' prasiddha che. jaina mitrone A "micchA mi jamAlIe navo paMtha sthApyo hato. dukkaDam" zabda saMvatsarImAM pahoMcADavo evo ziSTAcAra ajeno samaje mahAvIra prabhunI pATe pAMcamA gaNadhara sudharmA svAmI birAjyA, che. sarakAra kahe, 'tamAre konI saMvatsarInI rajA joIe che? kaI eTale vartamAnamAM je jaina sAdhuono parivAra che te saghaLo sudharmA saMvatsarIe katalakhAnA baMdha svAmIno parivAra che. rAkhavA? eka mata thaIne Avo, | kUpamaMDUka mAnavIne tattvanI vAta karavAno koI adhikAra nathI | bhadrabAhu svAmInA svargavAsa tyAM sudhI badhAMnI badhI saMvatsarIe | ''AnaMdaghananA samaye tapAgacchanA ''devasura'' ane ''aNasura'' e | pachI zvetAMbara digaMbara be bhAga bhale hiMsA thatI?" IslAmadharmI | be moTA pakSabheda cAlatA hatA. sAgaragacchanuM paNa e vakhatamAM khUba payA eTale mahAvIranA bhAIo kahe che, "amArA dharmamAM | jo ra hatuM. vaLI zvetAMbara matipujakamAMthI jadA paDIne laM kAmata ane nirvANanA 609 varSa pachI eTale cAra patnInI maMjUrI che, paNa | anya mata nIkaLyA hatA. emanI sAthe paNa virodha cAlato hato. vi. vikrama saMvata 139mAM amArI Ida to eka ja che." saM. 1 6 17mAM dharmasAgare tapAgaccha ja sAco ane bIjA badhA gaccha rathavIpuramAM digaMbara matano zIkhabhAIo kaheze, 'bhale ame | khoTA ema jaNAvI ugra prahAra karatA graMtho racyA; jene kAraNe jaina prAraMbha thayo. A paMthanA sthApaka kaTAra rAkhIe paNa amArI | samAjamAM gaccha vacce azAMti jAgI. 'mirAte ahamadI'mAM paNa jaina, zivabhUti vize eka kathA lagabhaga gurunAnaka jayaMti eka che." AvuM samAjamAM 84 gaccha astitvamAM hatA, evI noMdha maLe che. asavA A pramANe che: ja rAmanavamI, janmASTamI, | gaccha, jarAvala gaccha, kaMkarA, che raMTIA, bharUcA, AnapUjA, zivabhUti saMsAra kSetre eka mahAzivarAtrI, buddha jayaMti, A aDhAvaiyA, koDavIA, vekodIA, rahama sAlIcA, moDAsIA, moTA-mahAna yoddhA hatA. rAjAnA badhAM zubha divaso eka ja divase. vAsIA, kacchapAlIA, ghoghAvAla, vaDodarIA, khaMbhAtIA, mAnItA hatA. eka vakhata rAtre ane ati zubhamAM mAnanArA brahmanA, jhAlorA, bhUkhaDIA, citoDA, bAparavAla, moDhAhadIA, ghare moDA AvyA, ane patnIne jainonI saMvatsarI pAMca? jaina yuvA sAkhodrA, kuMjaDIA, kanIsA vagere jaina samAjanA gacchanI noMdha emAM gusso Avyo, ane eNe vargane zuM uttara Apavo? AvA che. AvA gacchamAM racyApacyA rahetA ane vADAbaMdhInA yuddhamAM potAnI potAnI sAsune eTale matamatAMtaro che eTale ja to A vIratA dAkhavanArAo bhaNI AnaMdaghana spaSTa zabdomAM prahAra kare zivabhUtinI mAtAne daravAjo varga potAnA jaina dharmathI vimukha che. teo kahe che ke saMkucita vADAbaMdhImAM khUMpelA emanA mukhamAM kholavAnI nA pADI. daravAjo na thato jAya che. jainetara samAja pAse | anekAMtavAdanI vAta kevI varavI lAge che ! gacchanA peTAbhedane jALavI | kholyo eTale bahArathI ApaNe hAMsIpAtra thaI rahyA chIe, | rAkhIne potAnuM mAna, mahattva ane gaurava vadhAravAnI tarakIbo | zivabhUtie pUchyuM, 'have A chatAM A dizAmAM koI pratiSThita karanArAo ane bIjA ne hINA batAvanArAo sAme moDI rAtre huM kyAM jAuM?' tyAre jaina zrAvaka-zrAvikA ke sAdhu-sAdhvI AnaMdaghanajIno prakopa phATI nIkaLe che. AvA kUpamaMDUka mAnavIne mAtAe aMdarathI ja gussAmAM kahyuM netRtva levA taiyAra nathI? ! tattvanI vAta karavAno koI adhikAra nathI, ema teo kahe che.'' ke, "jA je gharano daravAjo khullo pacAseka varSa pahelAM Avo prayatna | DaoN. kumArapALa desAI likhita 'mahAyogI AnaMdaghana'mAMthI hoya tyAM jA." zivabhUti gAmamAM thayelo, pariNAma na AvyuM eTale nIkaLyA. badhAM gharanA daravAjA vartamAnamAM cUpa besavAnuM? baMdha hatA, mAtra eka upAzrayano daravAjo khUllo hato. zivabhUti tyAM mANasanI prajJA vadhe eTale buddhi maMthanamAMthI nijI mata janma, A gayA ane jaina sAdhuonI rAtricaryA ane dinacaryA joIne prabhAvita mata AgaLa jatAM 'Agraha'mAM dRDha bane, A AgrahamAMthI "ahaM'nuM thayA ane tyAM ja AcArya AryaNathI dIkSita thayA. badhuM karyuM, paNa sarjana thAya, A ahaM vistare eTale navA saMpradAyano janma thAya. emAMthI rAjAe vIratAnA InAma tarIke zivabhUtine eka ratnajaDita kAMbaLo guNapUjA gauNa bane ane vyaktipUjA pradhAna banI jAya, ane Apyo hato, tenA taraphano emano moha chUTato na hato. eka vakhata anuyAyIo to ati bhaktibhAve "sva" buddhi choDI e "para" buddhithI zivabhUti gocarI vahoravA bahAra gayA hatA tyAre emanI gerahAjarImAM ja doravAtA jAya. Ama vartuLo moTA thatA jAya. gurue e ratnakaMbalanA TukaDe TukaDA karI nAkhyA. zivabhUti gocarI * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80). * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana laIne AvyA ane kaMbalanA TukaDA pachInA zramaNa-zramaNIo zveta joIne duHkhI thayA. thoDo UMDo AgAmI paryuSaNa parva nimitte vastro paheratA e zvetAMbarI vicAra karatA emane samajAyuM ke A sTa-sapTembarano saMyukta aMka kahevAyA. parigraha ane moha ja du:khanuM kAraNa jaina mUrtipUjA atyaMta prAcIna che, eTale have A vastra paNa zA che. pAMca hajAra varSa pahelAM mATe paheravA? Ama vicArI emaNe gaNAdha2vAda mUrtipUjA hatI enI pratIti vastrano tyAga karyo ane digaMbara mohana-jo DeronA avazeSomAMthI (di = dizA, aMbara= vastra) mAtra zarSakathI sapTembaramAM pragaTa thaze. maLe che. dizA ja jenuM vastra che evA digaMbara A viziSTa aMkanuM saMpAdana Agama graMthonA abhyAsI Ama prAraMbhamAM zvetAMbara ane banyA, ane emanA paMthane digaMbara digaMbara be paMtho thayA. paMtha nAma apAyuM. | DaoN. razmikumAra je. jhaverI karaze A digaMbara paMthamAM Aje A paMthamAM aneka sAdhu | bhagavAna mahAvIra svAmInA IndrabhUti gautama Adi agiyAra | lagabhaga 20 peTA paMtha che. A bhagavaMto joDAyA. strIone paNa gaNadharo hatA. teo so vedonA prakAra paMDita hatA paNa A darekanA paMtha navakAranA pAMca padamAM mAne icchA thaI, paraMtu sAdhvIoe to manamAM eka saMdeha-zaMkA hatI. bhagavAna potAnA pratyakSa | manamAM e ka saMda.. kA hatI. bhagavAna potAnA pratyakSa che, namo nahi 'Namo' uccAra A vastra paheravA ja joIe evo |jJAnathI- kevaLajJAnathI A badhAMnI zaMkA dUra kare che. eTale IndrabhUti | paMthane mAnya che. emaNe 45 nirNaya levAyo, pariNAme digaMbara gotama ane A agiyAra paMDito potapotAnA ziSyo sAthe Agamono niSedha karyo ane pathamAM sAdhvAo paNa jADAI. strI | bhagavAnanA ziSyo banI jAya che. Aja pAchaLathI gaNadhara bane che | e maNe potAnA AgamAM sAdhvI vastra pahere eTale ene mokSa ane gaNadharavAdanI sthApanA thAya che. samayasAra' vagerenI kALakrame prApti na maLe evo vicAra vaheto racanA karI. bhagavAna mahAvIra gaNataMtranA vAtAvaraNamAM UcharyA hatA. sattA | thayo. ahIM ApaNane prazna thAya ke vikrama saMvata pahelAM 470 ane saMpattinA vikendrIkaraNano siddhAMta e gaLathuthI ja zIkhyA hatA. mokSa to AtmAne maLe che, zarIrane varSe bhagavAna mahAvIra 72 varSanuM nahi, to strI AtmA mokSano emaNe sAdhusaMghane nava gaNomAM vibhakta karI tenI vyavasthAnuM AyuSya pUrNa karI nirvANa pAmyA adhikArI kema nahi? vikendrIkaraNa karI dIdhuM. IndrabhUti Adi agiyAra ziSyanI 'gaNadhara' pachI eka hajAra varasa sudhI navA A digaMbara paMthamAM enI ja eka rUpe nimaNUka karI. (IndrabhUti gotama kULanA hatA eTale e navA saMpradAyono ugama thayo. 'gautamasvAmI' tarIke oLakhAyA.) prathama sAta gaNonuM netRtva prathama zAkhA yApaniya paMtha sthapAyo, je keTalAMka sthira thayA keTalAMka vilIna sAta gaNadharone soMpyuM. AThamA gaNanuM netRtva akaMpita ane acala strIone paNa mokSano adhikAra che thayA enI vigatamAM vizeSa na tathA navamA gaNanuM netRtva metArya ane prabhAsane soMpIne saMyukta ema mAnato. A paMthe khUba pragati UtaratA chellAM hajAra varasamAM karI ane e prasiddha paNa thayo. ane | netRtvanI je vyavasthA karI enuM ja nAma che gaNadharavAda. keTalAM saMpradAyono ugama thayo ghaNo samaya jIvaMta rahyo. paraMtu e | A agiyAra paMDitonA agiyAra praznonA bhagavAna uttara Ape enuM vihaMgadarzana karIe to samayanA pravAhamAM ke anya che enuM praznottara zailImAM AcArya jinabhadragaNi kSamAzramaNe ApaNane Azcarya thayA vagara nahi saMpradAyanA utthAnane kAraNe vilina |vizeSAvazyaka bhASyamAM 'gaNadharavAda'nA nAmathI varNana karyuM che. A| rahe. saMpradAya-gacchano ugama thaI gayo. vartamAnamAM bhAgye ja A | agiyAra praznottaramAM samasta jainadarzanano sAra AvI jAya che. | vizeSata: vyaktinA nAmathI thayo, paMtha vize koI jANatuM haze evo AtmA, nava tattva, paMcAstikAya, karmavAda, puNya-pApa-baMdhana-mukti, eTale guNapUjA karatA vyaktipUjA e mAtra A jaina itihAsanuM eka deva ane nArakonI carcA Adi dvArA jainadarzananuM hArda eTale keTalI vizeSa hatI enI pratIti pRSTa banI rahyo. | gaNadharavAda. thaze. e samayanI jeTalI mAhitI bhagavAna mahAvIranI pahelAM prApta che eTalI ahIM prastuta che. 'o aMka eka alabhya dhyAtmika saMbhAraNuM banI raheze bhagavAna pArzvanAthanA samayamAM saMvata vikrama saMvata samajavI. sAdhuo vividha raMganA vastro - jemane A aMkanI nakalo prabhAvanAthe joItI hoya teo caMdrasUrie caMdragaccha, paheratA, paraMtu bhagavAna mahAvIre zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA kAryAlayano satvare saMparka kare. | sAmaMtabhadrasUrie vanavAsI gaccha, zveta raMganI AjJA karI eTale tyAra 1159mAM punamiyAgaccha, Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jUna, 2013. 1160mAM jinavallabhasUrie kharataragaccha sthApI mahAvIranA pAMca bhArata jaina mahAmaMDaLa ane jaina grupo A dizAmAM uttama prayatna nahi cha kalyANakonI prarUpaNA karI. 1169mAM AryarakSitajI dvArA karI rahyA che, e saMsthAnA samAraMbha-samArohamAM jaina dharmanA badhAM ja aMjalagaccha, 1171mAM dhanezvarasUri dvArA vizAvaLagaccha, 1236mAM phirakAnA sabhyo sAthe bese che, sAthe Aroge che ane anya vyavahAro sAIpUrNamiyaka gaccha, 1250 Agamika athavA traNa zUI vALo gaccha, mATe saMmata thAya che. basa,pratyeka gaccha saMpradAyanA sabhya pratijJA le ke 1285mAM vaDagacchanuM tapAgacchamAM parivartana, 1508mAM lukA amArA matabhedo mATe ame korTa kacerIno Azaro nahi laIne anya nAmanA vaNike lokAgaccha, ahIM mUrtipUjAno niSedha, 1572mAM samAja-dharmamAM hAMsIpAtra nahi thaIe. ATaluM thAya to paNa ghaNuM che. bIja mata, 1575mAM pArthacaMdramata, 1712 DhuMDhiyAgaccha, 1818mAM eka mata bhale na bane, paNa eka maMca to bane ja bane. sthAnakavAsIno eka navo phAMTo terApaMtha. ane ethI ya vizeSa e ke pratyeka jaina pratijJA le ke potAnA saMsAramAM avadhUta AnaMdaghanajInA samayamAM 84 gaccho hatA! bALaka janma le tyAre e bALakane e yuvAna thAya tyAM sudhI AgaLa ane Aje paNa keTalA gaccha che? jUo, mUrtipUjakamAM 25 gaccha, pAchaLa koI paNa 'lebala' lagADyA vagara evuM zIkhavADe ke e potAnI je mUrtipUjA, 45 Agamo ane bhaktAmaranI 44 gAthA tema ja jAtane jaina, 'mAtra jaina' tarIke ja oLakhAve. Ama thAya to so varasa navakAranA nava pada mAne. sthAnakavAsInA 23 gaccha, je navakAranA pachIno jaina dharmano itihAsa kaMI jUdo ane UjaLo haze ja. pAMca pada mAne, 32 Agama ja mAne, mUrtipUjAno niSedha, samyak darzana, jJAna, cAritrathI mokSaprApti zakya che, e uparAMta bhaktAmaranI 48 gAthA mAne. digaMbaranA 20 paMtha, je potAnA anya siddhAMto to badhAM ja jaina saMpradAyamAM svIkArya che, jyAM che tyAM Agamo ane navakAranA pAMca pada mAne. kavi patha eTale zrImad rAjacaMdra vicArabheda lagabhaga nathI, AcArabheda ja che. pathamAM traNa paMtha ane hamaNAM eka dAdA bhagavAnano akrama vijJAna. je jaina dharmamAM jJAna ane tapa kendra sthAne che, e jaina dharma Aje keTalA thayA? lagabhaga bahoMtera. uparanA traNa peregrAphamAM kAMI vividha bAhya kriyAkAMDo ane utsava-mahotsavamAM aTavAI gayo che. bhala hoya to kSamA karI bhUla dekhADavA vinaMti. kadAca saMvatanI bhUla koI satya aMtima satya nathI ane koI paristhiti aMtima nathI, hovAnI zakyatA che paNa mULa vAta to jaina dharmamAM aneka saMpradAyonI paNa A pradAyanA paNa A "vicAra" ja aMtima satya che, eTale nirAza thavAnI jarUra che, je che ja. nathI. jarUra che puruSArthanI, netRtvanI. paNa ApaNe kyAM hatA? kyAM chIe? tyAMnA tyAM ja? pUjya zrImad rAjacaMdranA patrAMka 127 : jaina dharma eka jivIta dharma che. emAM svastha jIvana jIvavAnI kalA samudAyanA kalyANa arthe jotAM be paryuSaNa du:khadAyaka che. pratyeka che. A dharmamAM vargabheda nathI, varNabheda nathI. zreNika rAjA ane sAmAnya che, matamatAMtara samudAyamAM vadhavA nA joIe, ghaTavA joIe.' mAnava, temaja cAre varNa eka sAthe besI zake che eTalo e udAra che. -saMvata 1946. karmanA mahAna siddhAMta dvArA e mokSanI prApti karAve che. aparigraha gaccha matanI je kalpanA, te nahi sad vyavahAra, ane sApekSavAda jevA mahAna siddhAMto jagatane jaina dharme ApyA, je bhAna nahi nija rUpanuM, te nizcaya nahi sAra, vizvane zAMtinA zikhare birAjAvavA samartha che. AgaLa jJAnI thaI gayA, vartamAnamAM hoya, vividha saMpradAyomAM aTavAyelA A ati prAcIna ane mahAna dharmamAM thAze kALa bhaviSyamAM, mArga bheda nahi hoya. zuM ekatA zakya nathI? "Atmasiddhi zAstra', gAthA-133,134. nA, zakya nathI. pratyeka saMpradAyanA mULa eTalAM UMDA utarI gayA saMpradAya saritA che, jaina dharma mahAsAgara che. A mahAsAgaramAM che ke have A ekatA zakaya nathI, chatAM anya dRSTikoNathI ekatA ekatA sarva saritA samarpita thAo. zakya che. mukhya saMpradAyo, zvetAMbara mUrtipUjaka, digaMbara, sthAnakavAsI ahaMnuM vigalana thAva. pachI ekatA ane mokSa kyAM dUra che? ane terA paMtha, A saMpradAyanA vividha peTA saMpradAyonuM enA mukhya micchAmi dukkaDam saMpradAyamAM vilInakaraNa thAya to Aje je matabhedo, manabhedo sudhI HdhanavaMta zAha pahoMcyA che tyAMthI pAchA vaLI matabhedo sudhI ja rahe, kemake, Akhare drdtshah@hotmail.com to sApekSavAda ane anekAMtavAda jaina dharmano AtmA che! * sadAcaraNamAM jIvana vitAvanAra dIrghajIvI hoya che. enAM saMtAna paNa ene sukha ApanArAM hoya che. e dhana-saMpatti paNa prApta kare che. kharAba loko enI saMgatamAM Ave to teonuM AcaraNa paNa sudharI jAya che.. [manusmRti Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana upaniSado : amara bhomanA AMbA : taDaoN.nareza veda veda ane hiMdu zAstronA abhyAsI, prakhara ciMtaka, prabhAvaka vaktA DaoN. nareza vaMde gujarAta yunivarsiTI tema ja bhAvanagara yunivarsiTInuM kulapatipada zobhAvyuM che.potAnI pIstAlIza varSanI zaikSaNika kArakIrdimAM gujarAtanI kaoNlejomAM pradhyApaka tarIke, saradAra paTela yunivarsiTInA anusnAtaka gujarAtI vibhAganA adhyakSa tarIke ane gujarAtanI ekeDemika sTApha kaoNlejanA DAyarekTara tarIke sevA ApI che. DaoN. nareza vedanA veda-upaniSadanA vividha viSayo upara ciMtanabharyA lekho ApaNane niyamita prApta thatAM raheze, A 'prabuddha jIvana'nA vAcakonuM sadbhAgya che. A saMsthA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha ane 'prabuddha jIvana' DaoN. nareza vedanuM hradayathI svAgata kare che. vizvanI prajAne bhAratIya prajA pAsethI maLelI aAmola dharohara eTale padarzano. A cha darzano eTale sAMkhya, nyAya. vaizeSika mImAMsA, yoga ane vedAMtadarzana. AmAMthI chello nirdeza che e vedAMtadarzana e saMhitAmAMthI UtarI AveluM che. A saMhitA eTale vedasaMhitA, k, yajU, sAma ane atharva evA enA cAra bhAgo che. A cAreya saMhitAone enA traNa upavibhAgo che. e cheH brAhmaNa, AraNyaka ane upaniSada. A upaniSado A vaidasaMhitAone aMte Ave che eTale ene vedAMtadarzana evuM nAma maLyuM che. A upaniSadonI kula saMkhyA vize vidvAnomAM matamatAMtaro che. paNa lAMbI carcA-vicAraNAne aMta enI saMkhyA 108 che evuM bahumatithI nakkI thayuM che. jo e badhA upaniSadonuM emAM nirUpAyelA viSayone anulakSIne vargIkaraNa karIe to sAmAnya vedAMta upaniSadonI saMkhyA 24 che, sanyAsa upaniSadonI saMkhyA 17 che, zAkta upaniSadonI saMkhyA 08 che, zaiva upaniSonI saMkhyA 15 che, vaiSNava upaniSonI saMkhyA 14 che ane yoga upaniSonI saMkhyA 20 che. e e uparAMta IMza, kena, kaTha, muMkaDa, mAMDUkya, prazna, aitareya, naittirIya, bRhadAraNyaka ane chAMdogya e 10 upaniSado badhAM upaniSadomAM mukhya gaNAyAM che. e badhAM maLIne 108 upaniSado che. A badhAmAM AtmA, paramAtmA, jIvana, jagata vagere vize jJAnamImAMsA rajU thaI che. A jJAnamImAMsA dhAraNAmUlaka (Speculative) ochI ane anubhavamUlaka (Empeical) vadhAre che. AvI jJAnamImAMsAnuM pravartana karanArA koNa hatA evo prazna sahe je koIne manamAM UThe to eno uttara e che ke e hatA ApaNA pUrvaja RSimunio. A upaniSadomAM jemaNe brahmavidyAnI vicAraNA karI te kAlakramAnusAra kramazaH nIce mujaba darzAvI zakAya. zrutarSi mahIdAsa aitareya, zrutarSi uddAlaka AruNi, devarSa varuNa, yogIzvara yAjJava, muni mAMDUkya, muni pippalAda, rAjarSi janaka, rAjarSi pravAhaNa jebali, satyarSiM satyakAma jAbAla, brahmarSi suyugdhA rekya, rAjarSi gAyina, rAjarSi pratardana devodAsi. Ama to e kALe aneka RSi munioe AvI carcA-vicAraNA karI haze, paraMtu tatkALa je kAMI AvI carcAvicAraNA thaI haze tene potAnA anubhava ane adhyayana varDa ekavAkyatA ApI abhivyakta karanArA A bAra vicArakoe sau vidvAnonuM khAsa dhyAna AkarSita karyuM che. A upaniSadonI utpatti manuSyanI be mULabhUta jijJAsAmAMthI thayAnuM anumAna karI zakAya cheH (1) ajJeya tattvanI oLakhanI jijJAsA ane (2) sAcuM jJAnasukha pAmavAnI jijJAsA. manuSya jyAre anubhavyuM ke A jIvana nitya parivartanazIla che ane A jagata nazvara che to pachI A badhAMnuM sarjana, pAlana ane vinAza karanAruM koNa haze, zuM A jagatamAM koI avikArI, avyaya (na badalAya tevuM) ane avinAzI (kAyamI) evuM koI tattva haze; to e zuM che evI eka jijJAsA ane bIjuM A jIvanamAM to prapaMca, nazvaratA ane sukhaduHkhAdino anubhava thayA kare che paNa enAthI upharA jaIne jIvanamAM paramAnaMdanI dazAe pahoMcI zakAya ke kema, matalaba ke A jIvanane saphaLa ane sArthaka zAnA vaDe karI zakAya tene samajavAnI jijJAsA. jIvananA judA judA Azramo (brahmacarya, gRhastha, vAnaprastha ane saMnyasta, jevA tabakkAomAMthI pasAra thatAM potAne je anubho thayA, emanA vize ciMtana, manana, vamarzaNa ane nididhyAsana karatAM karatAM je satyo, je hasyo ke gRhito hastagata thayAM e sarvane RSimunioe upaniSadomAM rajU karyAM che. A kAraNe upaniSadano viSayano varNapaTa ghaNo vizALa che. emAM brahmAMDa ane sacarAcara sRSTinI utpatti, e utpattino kartA, e utpattinAM kAraNo ane enI prakriyA, eno kSaya, uparAMta, je ekatvamAMthI A badhAMnI utpatti thaI che ane e ja tattvamAM A badhAMno laya thavAno che-e ekatattva eTale brahmatattva. A brahmatattva ane jIvatattva e baMnenI ekatA, vyaSTi (piMDa) ane samaSTi (brahmAMDa)mAM ekasamAna rahelAM tattvo, emanA sAvayava (Organic) ane sava (alive) saMbaMdho, e paMcamahAbhUtanAM kAryo, manuSyanuM zarIra, temAM sAkSIrUpe ane sarvathA alipta raheto AtmA, manuSyane maLelI pAMca jJAnendriyo ane pAMca karmendriyo, e zarIra ane IndriyonuM saMcAlana karanAruM mana, tenI gatividhine doranAra-preranAra ane aMkuzamAM rAkhanAra buddhi. buddhi ane mananI lagAma dhAraNa karanAra citta, e cittane dUti, dIpti ane gati ApatuM ahaM, paMcAgnithI thatuM jIvanuM sphuraNa, jIvanA traNa janmo, garbhAvasthAmAM ane sAMsArika avasthAmAM aneka baMdhanomAM rahetA jIva, e jIvane aneka vidyA-saMskArothI maLatI Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jUna, 2013 mukti, mAyA ane avidyAnA AvaraNone laIne karma ane janmanA virAsatathI anabhijJa chIe. vizvanI khyAtanAma yunivarsiTIoe vArApherAmAM aTavAto jIva, mala vikSepa ane AvaraNa dUra thatAM prApta potAnA zaikSaNika abhyAsakramomAM upaniSadono samAveza karyo che, thatI zuddha caitanyAvasthA e rasAnaMdananI alaukikatA, mRtyu bAda jIvanI paNa AjhAdI pUrve ane AjhAdI bAda ApaNe tyAM keTakeTalA zaikSaNika enAM karmo anusAra thatI vibhinna lokamAM gati, ane punarjanma ke paMco (Educational Commissions) beThA ane navI mokSanI prApti, A sacarAcara sRSTi ane A akhila brahmAMDamAM zikSaNanItio ghaDIne dezamAM eno amala karAvatA rahyA, paraMtu emAM sarvavyApI chatAM alakSya rahenAra niraMjana, nirAkAra, niSkAma, nirAmaya, kyAMya upaniSado ke emanA aMzono samAveza karavAmAM nathI Avyo ! nirguNa, kUTastha, anAdi, avarNanIya paramAtmA urphe parabrahma-evA jIvana ane jagata vizenI mULagAmI vidyAo zIkhavatA A jJAnabhaMDAro gUDha ane gahana viSayo upaniSadomAM chaNAyA che. tarapha ApaNe eka najara suddhAM nAkhI nathI. ApaNI prajAnI keTalI peDhIone bIjI rIte kahIe to temAM manuSyAvatAra, tenA hetuo ane A jJAnanA vaibhava ane vArasAthI ApaNe vaMcita rAkhI dIdhI che! jAgyA prayojano kayAM che, tenI saphaLatA ane sArthakatA zAmAM rahelI che e tyAMthI savAra ema samajIne have moDuM karyA vinA ApaNA mAdhyamika, ucca badhI bAbatonI emAM chaNAvaTa thayelI che. manuSya zarIranAM (sthULa, ane uccattara zikSaNamAM ApaNe eno yathAzakya samAveza karI levo joIe. sUkSma, kAraNa ane mahAkAraNa jevAM) vividha rUpa, (annamaya, prANamaya, himAlaya jevaDI AvI ApaNI bhUla thavAnuM kAraNa e ke ApaNe manomaya, vijJAnamaya ane AnaMdamaya jevAM) vividha kozo, mATI A graMthone adhyAtmanA zAstragraMtho mAnI lIdhA. hakIkate ApaNe AgaLa (mRNyaya)mAMthI mAdhava (cinmaya)nI avasthA sudhI pahoMcI zakavAnI kahyuM tema A zarIravijJAnanA graMtho che. bIjuM, A badhA upaniSado tenI kSamatA, potAnA UrdhIkaraNa mATe ene maLela zarIra ane Indriyo saMskRta bhASAmAM che ane e bhASA Aje na to ApaNA rojiMdA jevA bAhya ane mana, buddhi, citta ane ahaM jevAM aMtaHkaraNo, potAnI vyavahAranI ke na to adhyayananA mAdhyamarUpa bhASA rahI. tethI ApaNe jJAnendriyo (netra, karNa, ghANa, jilDA ane tvacA) dvArA pamAtuM A badhAthI vimukha rahyA. vAstavamAM mULa ArSa saMskRtamAM rahelA A vizvavAstava, A sacarAcara sRSTirUpI brahmAMDamAM vyApta caitanya, enI badhA upaniSado hAla gujarAtI, hiMdI, marAThI, baMgALI evI arvAcIna gatiramaNA-e badhAne samajavA-pAmavA mATe Avazyaka vidyAjJAna, bhAratIya bhASAomAM temaja tamiLa, telagu, malayAlama, kannaDa jevI e mATe jarUrI sAdhanA-upAsanA, e samajAve-zIkhave evA jJAnI dakSiNa bhAratIya bhASAomAM tema ja aMgrejI, urdU jevI bhASAomAM gurunI AvazyakatA, upadezaka ane upadezyanAM kartavyo ane enI paNa upalabdha che. are, dezanA jANItA gAyaka yesudAsane kaMThe gavAtI pharajo, jIva-brahmanI ekatA, enA marmadarzanathI prApta thato AnaMda, sI.DI. ane keseTa rUpe tema ja TI.vI. siriyalo rUpe paNa upalabdha che. e AnaMdanI vilakSaNatA ane ananyatA,-ema eTalA badhA buniyAdI have jo ApaNe e badhAthI anabhijJa rahIe to e ApaNI moTI viSayo emAM eTalI gahanatA ane sUkSmatA chatAM eTalI spaSTatA, vizadatA bhUla ane moTA aparAdharUpa gaNAya. bhale A upaniSado judA judA ane samarthatAthI rajU thayA che ke e saMbaMdhamAM manuSyanA manamAM UThato samaye judA judA RSimunio dvArA sarjAyA hoya, bhale emAM emanI bhAgye ja koI savAla anuttara rahe. A kAraNe, zuM ApaNe tyAM ke zuM viSaya vicAraNAmAM dRSTibhedo hoya, bhale e badhAmAM jIvana vizenuM videzomAM, A badhAM upaniSadonuM mahattva nirvivAda rUpe svIkArAyuM che. tattvajJAna sAMgopAMga zAstrIya Dhabe ane azeSarUpe rajU thayuM na hoya, AjanI dRSTie joIe ane AjanI bhASAmAM vAta karIe to tema chatAM emAM nirUpAyelA viSayomAM ekavAkyatA che, emAM pAchaLathI AtmajJAna eTale ke brahmavidyAnuM nirUpaNa karatAM A graMtho vAstavamAM tattvaciMtakoe vikasAvelAM aneka saMpratyayo (Concept)nAM bIja paDelA jIvanavijJAnanA (life science)nA graMtho che. jIvana kevI rIte che. AtmA zuM che, paramAtmA zuM che, zarIra zuM che, prANa zuM che, indriyo astitvamAM Ave che, enI judI judI avasthAo kaI hoya che, e zuM che, mana zuM che, buddhi zuM che, citta zuM che, ahaM zuM che, pRthvI zuM che, avasthAnI vRddhi, vikAsa, apakSaya kevI rIte thAya che, ene kevI rIte jala zuM che, agni zuM che, vAyu zuM che, AkAza zuM che, brahma zuM che, nirmaLa ane nirogI rAkhI zakAya, emAM kevI rIte sukha, zAMti ane brahmAMDa zuM che, devo zuM che, karma zuM che, prArabdha zuM che, mukti zuM che, prasannatA prApta karI zakAya, e jIvanane kevI rIte lakSyagAmI banAvI mAyA zuM che, avidyA zuM che, 3OMkAra zuM che, sAcuM sukha zuM che-evA zakAya, emAM lakSya prApti kvI rIte karI zakAya, jIvanamAM pUrNatA ane evA viSayo carcAyA che. emAM zrIvidyA, prANavidyA, saMvargavidyA, dhanyatAno anubhava kevI rIte meLavI zakAya, jemAMthI vikhUTA paDIne A paMcAgnividyA, daharavidyA, zrImaMthavidyA, vAruNIvidyA, praNavavidyA, jIvana prApta thayuM che e mULa tattva sAthe pharI kevI rIte anusaMdhAna ane yoga prajJAnavidyA, madhuvidyA, yogavidyA, vagere jevI aneka vidyAo sAdhI zakAya-evI ghaNI badhI bAbatonuM nirUpaNa karatAM A graMtho tattvataH zIkhavatI buniyAdI vAto emAM che. manuSya jIvanamAM ajJAnathI UbhA pratyeka manuSya vAcavA, vicAravA, samajavA joIe evA che. thatAM baMdhano ane jJAnathI prApta thatI mukti, Indriyo dvArA prApta thatA chatAM aphasonI vAta e che ke ApaNe ApaNI jJAnanI A aNamola kSaNika AnaMda karatAM AtmajJAna, AtmasAkSAtkAra ane Atmasiddhi Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana dvArA prApta thatA alaukika AnaMdanI spaSTa ane vizadarUpamAM samajUtI samAyojananI, vizleSaNanI, vimarzaNanI ema anekavidha samarthatAo emAM ApavAmAM AvI che. upaniSadomAM AnumAnika taraMgalIlA che. manuSya zakti ane UrjAno pUMja che. enI pAse jIvanamAM eNe (Speculative Thinking) nathI, nathI emAM zuSka tattvacarcA, emAM mukhya kyuM dhyeya hAMsala karavAnuM che enuM spaSTa darzana (Vision) che, DAhyoDAhyo bodhaka dharmopadeza paNa nathI. emAM che jIvana ane jagatanAM, jIvanane jJAna vaDe saphaLa ane sArthaka karavAnI dhagaza ane saMkalpa AtmA ane paramAtmAnAM bAhya ane brahmAMDanAM gUDha ane gahana rahasyo (Mission) che ane e mATe jarUrI evI sajajatA, kSamatA, ane satyonuM nirUpaNa. kuzaLatAyukta khumArI ane jusso (Passion) che. upaniSadono mANasa anya yoninA jIvo jevuM dRSTihIna ane dhyeyahIna prANI jayaghoSa che ke mananuM sukha, cittanI prasannatA ane AtmAnI prasannatA nathI, paraMtu zakti ane sAmarthya (Power ane Strength)no svAmI prApta karavI e manuSyano janmasiddha adhikAra che. * * * che. izvara pAsethI ene traNa devatAI zakti-icchAzakti (Willpower), "kadamba' baMgalo, 35, prophesarsa sosAyaTI, saurASTra kolonI pAse, jJAnazakti (Knowledge Power) ane kriyAzakti (Action moTAbajAra, vallabhavidyAnagara-388120. Power) maLela che. enI pAse saMvedanAnI, vicAravAnI, sarjavAnI, phona naM. (0269) 2233750. mo. naM. 09727333000. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM kathAtrayI DI.vI.DI. che ne na phakata ' 10 thIbAbA BRILL.11] ha jA munAta te muja dha mita ll RSabha kathA | I hNavIrakathA 11 prakhara ciMtaka ane samartha sarjaka pA thI Do. kumArapALa desAInI hRdhyasparzI vANImAM II &Sabha kathATI II gautama kathATI || mahAvIra kathATI traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 300/- be DI.vI.DI. seTa mUlya rUA. 250/- ! prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA RSabhanA anaMta lablinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva- bhagavAna mahAvIranA jIvananAM jIvananAM jIvanacaritra ane tyAgI RSabhanAM kathAnakone jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAnA AvarI letuM jainadharmanA Adi tIrthakara bhagavAna AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM zrI RSabhadevanuM caritra ane cakravartI bharatadeva gurubhakti ane anupama laghutA pragaTAvatI bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA ane bAhubalinuM romAMcaka kathAnaka dharAvatI rasasabhara "gautamakathA' | darzAvatI saMgItasabhara "mahAvIrakathA' anokhI ' RSabha kathA ('nema-rAjula kathA'nI DI.vI.DI juna mAsamAM prakAzita thaze) ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNano dezya lAbha 1 DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja. | samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. * be seTa sAthe lenArane eka mahAvIra kathAnI DI.vI.DI. vinA mUlya beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 00392012000 20260 dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI.-pratyeka kathAnA mAM rakama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296. 2. InsTITyuTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 208 2. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana jUna, 2013 zrI nema-rAjula kathA-2 eka virala ane prasanna anubhUti-mArI-tamArI, ApaNI [ zrI mubaI jaina yuvaka saMghe eprila 22, 23, 24nA bhAratIya vidyAbhavana copATI-muMbaI - 'nema-rAjula' kathAnuM Ayojana karyuM. traNe divasa padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI tattvajJa ane prabhAvaka vANIthI zrotAo rasataraboLa thayA. A bIjA divase DaoN. kumArapALe kathAtattvanI adbhuta jamAvaTa karI. uparAMta vartamAnamAM je mAnava bheda-bhAva ane saMbaMdhonI samasyA che, e prAcInakALamAM paNa hatI e taMtune vistArI ne e samasyAno ukela paNa A kathAmAM guMthAya che. atre prastuta che A kathAnI jhalakano bIjo bhAga.] bhAratIya vidyAbhavanamAM yojAyelI "nema-rAjula kathA'mAM DaoN. jIvano khorAka jIva nahIM, paNa jIva jIvanA Azare uchare che." kumArapALa desAInA asmalita, pravAhI ane hRdayasparzI vANIpravAha nemakumAranI A vAta e yugane azakya ane acarajabharI lAge sahunA hRdayane bhIMjavI nAkhyA hatA. mAtra kathArasanA Alekhana para che. jemakumAranI bhAvanAne pratidhvanita karatAM prakhara sAhityakAra ane jhoka ApavAne badale emAM saMzodhananuM navanIta, vyApaka dRSTikoNa jainadarzananA ciMtaka DaoN. kumArapALa desAIe darzAvyuM ke kemakumAra ane vartamAna yuga sAtheno eno saMbaMdha joDI ApatA hatA, AthI kahe che, "satya potAne mATe, sneha bIjAne mATe, prema parasparane kathA ghaNAM 'DAyamenzansa'mAM cAlatI hatI. DaoN. kumArapALa desAInI mATe, maitrI mAnavatAne mATe ane karuNA samasta vizvane mATe hovI AvI bahuAyAmI dRSTine kAraNe zrotAjanone keTalIya navI ghaTanAo joIe.' jANavA maLI. AvI rIte nemakumAranA virala vyaktitvane kuzaLatAthI pragaTa karIne e samayanA itihAsamAM cAlI rahelA Arya ane anArya vaccenA yuvAnImAM AvelA nemakumAranuM hRdayasparzI citra zrotAo samakSa verajherane pariNAme gopakuLa ane nAgakuLa vacce hiMsaka vaimanasya hatuM. upasthita karatAM ane kathAnI jamAvaTa karatAM DaoN. kumArapALa desAIe zrIkRSNae karelA kAlinAganA damananI pIThIkA pAchaLa gopakuLanA kahyuM ke bIjA kSatriyakumAro emanI yuvAnI zikAra, zorya ke suMdarInI nAgakuLa paranA vijayanI ghaTanA rahelI che. purAkalpanonA peTALamAM carcAmAM ke prApti kAje gALatA hatA, tyAre nemakumAre zAMti, ahiMsA, chupAyelI aitihAsika ghaTanAnI jhAMkhI ApI hatI. e samaye gujarAtamAM saMyama ane satyanI vAta karI. e samaye mithyAtvI devoe revatAcala samudrakinArA para nAgajAtinuM varcasva hatuM. e vahANo bAMdhavAmAM nipuNa nIcenI bhUmi para sUradhAra nAme nagara vasAvIne dvArikA sudhI pahoMcI hatI ane dariyAI mArga para enuM prabhutva hatuM. yAdavakuLanA netA dvArikAno para jAtajAtanA julama karatA hatA. bhayathI nagara AkhuM zrIkRSNae anArya jAtinI nAga prajAne parAjita karI, e ghaTanA narasiMha kAMpI UyuM hatuM. zrIkRSNa ane balarAma yuddhane mATe gayA, paNa teo mahetAnA 'nAgadamana' kAvyamAM pragaTa thaI che eno aNasAra Apyo paNa mithyAtvI devonI mAyAthI jitAI gayA. hato. A samaye nemakumAre yuddhe caDIne mithyAtvI devone parAjaya Apyo. AvA bhayAvaha vaimanasyane pariNAme cotarapha hiMsA, hatyA ane eka arthamAM kahIe to emaNe mAyAno parAjaya karyo. e pachI mAyAnA yuddha cAlatA hatA. AryakuLanA agraNIo nAgajAtinA loko para humalo svarUpane kathAmAM vaNI letAM ciMtaka-vicAraka DaoN. kumArapALa desAIe karatA hatA ane nAgajAti taka maLe vera vALatI hatI. AvA yuddhakALamAM kahyuM ke mAyA tRSNAvAna kaMjUsanI AgaLa bhAge che ane niHspRhI nemakumAra kahe che ke "mAre veranA jheranA mahAsAgaramAM hRdayanA premanA saMtanI pAchaLa cAle che. eTale ke tRSNAvAna ene pakaDI zakato nathI aMzane punarjIvita karavo che. mANasamAMthI bUjhAI gayelA mAnavatAnA ane tethI enA jIvanamAM kadI tRpti anubhavato nathI. je vyakti dIpakane vivekanI jyotathI prajvalita karavo che ane e rIte saMtoSI, saMtRpta, niHspRhI ke saMta hoya, tenI pAchaLa mAyA cAlatI AtatAyIonI julamI paristhiti vacce kemakumAra premanI vAMsaLI vagADe hoya che. mAyA e zoka, duHkha ane saMtApanI traNa DALIovALuM vRkSa che ane e sahune anokhA lAge che. emanA AgavA vicArothI sahu che ane pachI mAyAnuM svarUpa AlekhatAM saMta kabIranI vAta karatAM Azcaryacakita thAya che. e mAnavajIvanane mUlyavAna banAvIne eno kahyuM. mahimA darzAve che, prANInA jIvananuM mUlya samajAve che ane koI emane "mAyA mAthe sIMgaDAM, lamba no no hAtha! pUche ke, "mANasa mRgayA kare nahIM to ene majA kyAMthI Ave? mRganuM Age mAre sIMgaDAM, pAche mAre lAta." mAMsa khAya nahIM, to e jIvaze kaI rIte?' tyAre nemakumAra emane arthAt "mAyAnA mastaka para ahaMkAranA nava-nava hAtha lAMbA vaLato savAla karatA, "jevo jIva mANasamAM che, evo pazu ane ziMgaDAM che. AvatI vakhate e (mAyA) ziMgaDAo mAre che ane vanaspatimAM paNa che. eka prANadhArIne anyano prANa levAno hakka nathI. manuSyanI chAtI abhimAnamAM phUlI jAya che, ane vidAya letI vakhate Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 e pastAvA rUpI pagathI mArIne manuSyane zokagrasta karI de che.' Ama A ghaTanAnuM navIna arthaghaTana ApatAM DaoN. kumArapALa desAIe jaNAvyuM ke naimikumArano vijaya e mithyAtva para mahAnatvano vijaya hato. mAyA para sAtvikatAno vijaya hato. prabuddha jIvana namakumAra emanA vijayane kaI rIte Ujavaze ? rAvaNa vijaya veLAo ahAsya kare, indrajita meghagarjanA kare, duryodhana ahaMkAra kare, tyAre nemakumA2 vijayane bhaktimAM rUpAMtarita karI de che! kAryasiddhi sAthe samarpAnuM anusaMdhAna sAdhe che ane tethI A vijaya pachI namakumAra zrI zatruMjaya tIrtha ane zrI giranAra tIrthanI yAtrAe jaIne e tIrthonI bhakti kare che. e pachI inihAsano eka navo prasaMga AlekhatA e samayanA AtatAthI jarAsaMgha vadhanI ghaTanAmAM balarAmanI sahAya mATe doDI jatA zrIkRSNa ane temakumAranI kathAnuM Alekhana karyuM. mahArAja jarAsaMdha apUrva naramedha yajJa karavAno hato ane eNe thAmAM sAmAnya mAnavIone nahIM, paNa samartha rAjavIone homavAno vicAra rAkhyo hato. coryAsI rAjAo enI kedamAM hatA. zrIkRSNa balarAma ane nemakumAra jarAsaMgha sAme laDavA jAya che ane pachI naimakumAranI vizeSatAnuM varNana karatAM DaoN. kumArapALa desAIe kahyuM ke, e jamAnAmAM sAmAnya prasaMge paNa kSatriyaputra khabhe dhanuSabANa, kamara para kaTArI ke hAthamAM parazu jevuM zastra dhAraNa karIne nIkaLatA hatA. zastra e sahunuM sadAnuM saMgAthI banI gayuM hatuM. kiMmatI pozAka jeTaluM ja prANahAraka zastronuM AkarSaNa hatuM. jyAre kSatriya rAjakumAra nema to potAnI pAse koI zastra rAkhatA nahotA. sahune Azcarya thayuM. ke kSatriya kadI niHzastra hoI zake kharo ? tyAre vaLI nemakumAra kahetAM ke zastranI tAkAta karatAM AtmAnI tAkAta vizeSa che. zastra zatrunA bhayanuM pratIka che, jyAre AtmAnuM zastra e abhayanuM pratIka che. ane koI surakSAnI kyAreya jarUra hotI nathI. nemakumArane koI AgrahapUrvaka zastra rAkhavAnuM kahe, to enI sAme prazna karatAM ke jenI pAse bhaya hoya, ene zastranI jarUra paDe. jyAM sudhI hRdayamAM koInA ya pratye dveSabhAva na hoya, to koI duzmana kyAMthI bane ? bahAranA zatrune jItavAnA nathI, kAraNa ke bahAranA zatruone game teTalA tIe, to paNa aMtaranA zatrune tyA vinA yuddhano aMta AvavAno nathI. mAre to rAjAnI sattAnuM sAmrAjya nahIM, paNa prajAnA premanuM sAmrAjya sthApavuM che. sahune nemakumAranI vAta ajAyaba lAgatI. kSatriya thaIne zastrano virodha kare te kevuM? paNa naimakumAranA sAmarthyane sahu jANatA hatA, tethI emanA zoryanuM sanmAna 11 karatA hatA. yuddhanuM raNaziMgu phUMkAI gayuM. vAsudeva, zrIkRSNa, balarAma ane namakumAra jarAsaMgha sAme yuddha karavA nIkLyA. jarAsaMghe jarAvidyAno upayoga karIne virodhI senAnA sainyane vRddha ane rogISTa banAvI dIdhuM, tyAre namakumAre kahyuM, 'jarAsaMghe prapaMca racIne vijaya meLavavA mATe ApaNA sainya para jarAvidyA ajamAvI che. A mahAna Aphatano eka ja ugAro che. nAgarAja dharaNendranA AvAsanA jinAlayamAM rahelI bhAvi tIrthaMkara zrI pArzvanAtha prabhunI prAcIna ane mahAprabhAvI mUrti che. e mUrtinuM snAnajaLa AkhA sainya para chAMTo. ene pariNAme jarAvidyA parAsta thaIne nAsI jaze. Ane mATe Ama karavo paDe. yuddhanA medAnamAM te vaLI koNa aThThama kare? jIvana-maraNanA jaMga samaye satata traNa upavAsa koNa kare ? paraMtu ahIM dAnavI baLanA nAza mATe devIbaLanI jarUra hatI. zarIranA baLa sAthe AtmAnA baLanuM anusaMdhAna Avazyaka hatuM, upavAsathI dehane tapAvIne dehanuM vizeSa kauvata pragaTAvavAnuM hatuM. A akrama e dehadamana nahIM, paNa zatrudamana hato. zrIkRSNe kahyuM, huM ama karuM kharI, paNa sAme duzmana Ubho che tyAre traNa divasamAM ApaNA sainyanI zI dazA thAya ? enuM koNa rakSaNa karI zake ?' naimakumAre kahyuM, 'traNa divasa sudhI ApaNA sainyanI huM rakSA karIza.' kRSNe aThThamanI ArAdhanA karI, tyAre nemakumAre karelA zaMkhanAda mAtrathI zatru rAjAo ane duzmanonuM sadhaLuM sainya khaLabhaLI UThyuM. yuddhano dora nemakumAra saMbhALatA hatA. emanA ja AdezathI mAnavIe ratha bhISaNa vartuLamAM vAri ta2pha pheravyo. kumAra puraMdare zaMkhano ghoSa karyo. zaMkhadhvanithI zatruo dhrujI UThyA. nemanAthanA zaMkhanAdathI AkhuM sainya khaLabhaLI UThyuM. emanI laghulAghavI kaLAthI hajAro bANono varasAda varasavA lAgyo. keTalAkanAM mugaTa, kuMDaLa, cAmara, to keTalAkanA rathanA paiDA, kaLaza, dhajA vage2e chedI nAkhyA, paraMtu dayALu nemakumA2e koI manuSya ke pazune hAni karI nahIM. Ama traNa divasa sudhI zrIkRSNanI anupasthitimAM neminAthe sainyane sAcavyuM ane zrIkRSNa punaH yuddha mATe AvyA, tyAre emanI senA pUrepUrI sajja hatI. e pachI bhAratanA itihAsanA eka mahAbhayaMka2 yuddhano prAraMbha thayo. sahune zrI pArzvanAtha prabhunA prabhAvano paricaya thaze. e pachI A yuddhabhUmi vize sAhitya ane itihAsanA saMzodhanomAMthI vAta karatAM sAhityakAra zrI kumArapALa desAIe kahyuM ke, zrI dIpavijayajI ta, zrI zaMkhezvara pArzvanAtha zalokA' (stotra 42)nI kaDI 25, 26, 27mAM lakhyuM che ke zrIkRSNanA lazkarano traNe divasanI kathAnA saujanyadAtA DaoN. bhadrAbena dilIpabhAI zAha parivAra jaina sozyala grupsa InTaranezanala pheDarezana (JSGIF) muMbaI rijiyana jaina jAgRti senTara Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana jUna, 2013 paDAva UDu (oDu), paMcAsara, jiMjayara (jhiMjhuvADA), memANu (memANA), bhaDabhaDatuM araNya banI rahI che? veranA aMgArAmAMthI jyAre devatA lolANa (lolADA), AvariyANA (AdariyANA), jADiyANA, mahuA, bujhAI jAya che pachI rahe che zuM? mAtra kALA kolasA ane rAkhano rANI vagere gAmonI pAse hato.A stotramAM AjanA vAghela gAmanI Dhagalo ja zeSa rahe che! jo AvAM yuddho cAlu ja raheze, to A harIbharI pAse jarAsaMghanA lazkarano paDAva hovAnuM lakhyuM che. muMjapara, sakhI, duniyA ujjaDa ne nirjana smazAna banI jaze. luMTAnA (loTI) vagare gAma pAse baMne sainyoe sAmasAmA yuddha khelyAnuM bIjI bAju anokhA nemakumAranA manamAM to saMsArane svargathI lakhyuM che. A badhAM gAmomAMthI mahuA ane rANI A be gAmo paNa adhika banAvavAnuM aneruM svapna vasatuM hatuM. mANasanuM baLa saMsArane sivAyanA badhA gAmo atyAre vidyamAna che. kurUpa banAvavAmAM vaparAya, te baLano durupayoga gaNAya. je zakti A uparathI jaNAya che ke te sthAnanI pazcima ane dakSiNa dizAmAM anyanI hastI miTAvavA prayatna kare, te AsurI zakti kahevAya ane zrIkRSNanA lazkarano paDAva ane pUrva uttaramAM jarAsaMghanA lazkarano kemakumAra vicAre che, paDAva hato. mANasa mANasano sakhA che. nAgarAja dharaNendranI ArAdhanA ane mahAprabhAvika pArzvanAtha mANasa koIno zatru nathI. bhagavAnanI mUrtinA mAhAbhyane kAraNe jarAvidyAno prabhAva naSTa thayo. jyAM mANasa bIjAnuM levA mAge che, tyAM yuddha che. AmAM baLavAna jarAsaMghanA keTalAka khaMDiyA rAjAo ane keTalAka jyAM mANasa potAnuM ApavA mAge che, tyAM prema che. putro marAyA. zrIkRSNano vijaya thayo. zrIkRSNa udAratA rAkhI, je bIjAnuM levA mAge che te svArtha che. je pote ApavA mAge che te jarAsaMghanA putro kumuda, sahadeva vagerene rAjagRhInuM rAjya pAchuM paramArtha che." ApyuM. jarAsaMgha sAthenA yuddhanI bhUmi senapallInA gAmamAM thayelo e pachI ekalasaMgI nemakumAra dvArikAnA mahelamAM ghUmatAM ghUmatAM jaya ane jItanI khuzAlInA prasaMge vagADelA zaMkhanA nimitte A vAsudeva zrIkRSNanA zastrAgAramAM bhinna bhinna prakAranAM prahAraka zastro nagaranuM nAma zaMkhapura rAkhavAmA AvyuM ane dharaNendranAgarAje ApelI joIne Azcarya pAme che. zrIkRSNano pAMcajanya zaMkha vagADe che, jeno mahAprabhAvaka pArzvanAtha prabhunI mUrtithI zrI zaMkhezvara pArzvanAtha nAma gaMbhIra ghoSa sAMbhaLIne dvArikA nagarI khaLabhaLI UThI. mAtra kRSNa ja jANItuM banyuM. ghaNA lAMbA samaya sudhI khUnakhAra laDAI cAlyA pachI jene vagADI zakatA hatA, evA pAMcajanya zaMkhane nemakumAre vagADatA zrIkRSaNanA sainya jarAsaMghanA lazkarane parAsta karI nAkhyuM. emanA baLano paricaya sAMpaDe che. zrIkRSNane ema thAya che ke kemakumAranuM jaina graMtho kahe che ke zrIkRSNa sudarzana cakra vaDe jarAsaMghane haNIne lokottara baLa meM joyuM. zA kAraNe e Ama zuSka banIne besI rahe che, aitihAsika vijaya prApta karyo ane tyArathI teo navamA vAsudeva te samajAtuM nathI. tathA balarAma-baladeva banyA. ahI nemakumAranA caritranA anusaMdhAnamAM DaoN. kumArapALa desAIe zrI zaMkhezvara stotra kahe che ke zrIkRSNa zaMkhezvara pArzvanAthanuM jinAlaya tulanAtmaka saMzodhana dvArA nemacaritramAM AlekhAyelA zrIkRSNa ane ghaNAM parizrama sAthe banAvyuM. dvArikA potAnA mahelamAM beThA beThA balarAmanA pAtra sAthe mahAbhAratanAM zrIkRSNa ane balarAmanAM pAtrano maMdiranA zikhara para pharakatI dhajA zrIkRSNa joI zake te rItanI enI bheda batAvIne maharSi vyAse racelA mahAbhAratanI ane mAladhArIzrI bAMdhaNI karAvI. stotra to kahe che ke zrI pArthaprabhunI pUjA vagerenA devaprabhasUrijIe racelA pAMDava caritra'nI vizeSatA darzAvI hatI. kharca mATe zaMkhapura nagara zrI pArzvaprabhune arpaNa karyuM hatuM. A nagaramAM navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUrIzvarajI mahArAjanI pATa paraMparAmAM vAsudeva zrIkRSNa maTha, maMdira, dharmazALA ane toraNothI yukta daravAjA jainAcArya zrI devaprabhasUrIzvajI mahArAje AcArya zrI naracaMdrasUrijI ane vizrAmasthAno banAvyA. nAmanA gurudevanI preraNA pAmIne ni. saM. 1270mAM 'pAMDava caritra'nuM dina-pratidina zaMkhezvaranI jAhojalAlI vadhatI gaI ane zrI zaMkhezvara sarjana karyuM hatuM. pArzvanAtha prabhunI vividha prakAre pUjA thavA lAgI. Ama zaMkhezvara tIrtha A baMne dhArAono tAttvika ane mArmika paricaya ApyA pachI e ati prAcIna arthAt zrIkRSNanA samayanuM tIrtha banyuM. nemanAtha caritranI dhArA AgaLa dhapAvI. lokottara baLa dharAvatA e pachI nemakumAra zastra, astranA saMgrAmathI nivRtta thayA. agAu nemanAtha vize svayaM balarAma kahe che, "ekalasaMgI nema to anero che. potAnuM kartavya pUrNa karavA ane ene rAjanI vAta karo to kahe ke adharmano nAza karavA mATe yuddhamAM traNa divasanI DI.vI.DI.nA saujanyadAtA mAre dvArikAnA rAjavI thavuM nathI. bhAga lIdho hato, paraMtu emanuM | zrI kIrtilAla dozI, zreNuja DAyamaMDa TreDIMga ku.-muMbaI | mAre to lokonA dilanA rAjavI thavuM hRdaya to satata pokAra pADatuM hatuM | divALIbena ane kALIdAsa sAMkaLacaMda dozI ceriTebala TrasTa ) che. zastrone kAraNe atyAcArIothI ke zA mATe A pRthvI vairAgnithI pIDAtI duniyAne eka navo mArga Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 jUna, 2013 prabuddha jIvana sUcavavo che. mAruM baLa hiMsA karavA mATe nathI. rAja mAre joItuM nathI, vaccenA saMvAdanI sAmasAmI paTTabAjI rajU karI. neminAthe vivAha ne siMhAsana khapatuM nathI. rAjasattAne mATe keTalA yuddho, pArAvAra karavAnI cokhkhI nA na pADI eTale "e kabUla che' ema mAnIne emanA prapaMco, duSTa adekhAIo ane pAra vagaranAM khUnakharAbA thAya che. vivAha mATe kanyAnI zodha zarU thaI. jyAre nemakumAra vicAravA lAgyA, mAro to dharma ahiMsAno, baLa satyanuM, rAja premanuM ane AkhA vizvamAM oha! A kevI vAta che? sahu ema mAne che ke lagna e saMsArano enA sImADA patharAze ane e vizvamAM rAjanI sattAnI hoya, paNa sAra che ane teo mane emanI mAnyatA pramANe lagna karavAno Agraha emAM kuTuMbanuM hUMphALuM, TADhaka ApanAruM vAtsalya haze. vasudhaiva kuTuMbakam." kare che. paNa pUrvanA RNAnubaMdhane lIdhe avadhijJAnI nemikumAre joI vAsudeva kuSaNae nemakumAranA baLanI prazaMsA karI, tyAre nemakumAre lIdhuM ke vivAhanI taiyArI e ja emanI dIkSAnuM nimitta banaze. kahyuM, "mAre mana dehabaLanI kazI kiMmata nathI. e dehabaLa gulAmanuM ya A prasaMganA marmanI sacoTa rajUAta karatAM DaoN. kumArapALa desAIe gulAma che. emAM zakti che, paNa sanmArga nathI, sAcuM baLa to AtmabaLa jaNAvyuM ke gaNitanI rakama kadAca judI hoya, paNa kyAreka saravALo che. je koInuM gulAma nathI ane je sarakho thato hoya che. saMsAra e koIne gulAma karatuM nathI. svArtha zrImad rAjacaMdra prasAda saMnyAsano virodhI gaNAto hoya, jyAM che, tyAM duSTa koNa nathI? pratyeka | paNa kyAreka saMsAra e saMnyAsanuM vecatAmRta vyakti bIjAno duzmana che. mAre to kAraNa banato hoya. nemikumAranA mArI zakti ke zaurya sarjanamAM || 1, A to akhaMDa siddhAMta mAnajo ke saMyoga, viyoga, sukha, du:kha,| jIvanamAM prema ane yoganI kheda, AnaMda, aNarAga, anurAga ityAdi yoga koI vyavasthita . vAparavA che, sarvanAzamAM nahIM." | . jugalabaMdhI che. premanuM atUTa baMdhana kAraNane laIne rahyA che. ne makumAranI anokhI |2. ekAMta bhAvI ke ekAMta nyAyadoSane sanmAna na Apajo. ane yoganuM adamya AkarSaNa vicAradhArA sAMbhaLIne vAsudeva |3. koIno paNa samAgama karavA yogya nathI chatAM jyAM sa dhI tevI dazA adhyAtma jIvananA Toce eka banI kuSaNa ane balabhadra jayAre vicAramAM | na thAya tyAM sudhI satyaruSano samAgama avazya sevavo ghaTe che. tuM jAya che. emanuM premamaMdira molamaMdira DUbI jAya che, tyAre ekAeka |4. je kRtyamAM pariNAme du:kha che tene sanmAna ApatAM prathama vicAra banI jAya che. bhaviSyavANI thAya che ane e | karo. vAsudeva kRSaNa aneka bhaviSyavANI kahe che, "he hari! | ". kIIna ata:karaNa Apazo nahI, Apo tenAthI ! 2 ki | 5. koIne aMtaHkaraNa Apazo nahI, Apo tenAthI bhinnatA rAkhazo| rAjakanyAo vize vicAravA lAgyA. nahIM; bhinnatA rAkho tyAM ata:karaNa ApyuM te na ApyA samAna che. mahArANI satyabhAmAe kahyuM, "mArI tamAre ciMtA karavAnuM kaMI ja kAraNa | nathI!pUrve zrI naminAtha tIrthaMkare kahyuM | 6, eka bhoga bhogave che chatAM karmanI siddhi vRddhi nathI karato, ane | nAnI bahena rAjImatI nemakumAra eka bhoga nathI bhogavato chatAM karmanI vRddhi kare che; e AzcaryakAraka hatuM tema zrI neminAtha nAmanA mATe dareka rIte yogya che." paNa samajavA yogya kathana che. bAvIsamA tIrthakara kumAra avasthAmAM | 7. yogAnuyoge baneluM kRtya bahu siddhine Ape che. zrIkRSNane A prastAva ucita ja dIkSA leze." A vANI sAMbhaLI || 8ApaNe jenAthI paTaMtara pAmyA tene sarvasva arpaNa karatAM aTakazo lAgyo. tatkAla ugrasena rAjA pAse kuNa kaMIka aMze nizcita thayA. | nahIM. jaI temanI putra rAjumatInuM mAgu e pachI nirvikAra nemakumArane 9, to ja lokApavAda sahana karavA ke jethI te ja loko pote karelA karyuM. bhogamArga tarapha AkarSita karavAnuM | apavAdano punaH pazcAttApa kare. A divasanInema-rAjula kathAmAM kAma rukmiNI ane satyabhAmAe | 10. hajAro upadezavacano, kathana sAMbhaLavA karatAM temAMnAM 10. hajAro upadezavacano, kathana sAMbhaLavA karatAM temAMnAM thoDAM vacano zrotAone eka judo ja anubhava paNa vicAravAM te vizeSa kalyANakArI che. mAthe lIdhuM ane jalakrIDAnuM | thayo. kathArasanuM AkaMTha pAna karatAM | 11. niyamathI kareluM kAma tvarAthI thAya che, dhArelI siddhi Ape che, Ayojana karyuM. jalakrIDAmAM karatAM itihAsa, saMzodhana ane | AnaMdanA kAraNarUpa thaI paDe che. zrIkRSNanI judI judI rANIoe dharmagraMthonAM marma jANavA maLyAM. 12. jJAnIo e ekatra karelA adbhUta nidhinA upabhogI thAo. neminAtha para choDelA vyaMganuM ane kathAnuM AkAza eTaluM virATa lAgyuM 13. strIjAtimAM jeTaluM mAyAkapaTa che teTaluM bhoLapaNuM paNa che. neminAthe ApelA enA javAbanuM ke sahune enI amRtavarSAthI 14. paThana karavA karatAM manana karavA bhaNI bahu lakSa Apajo. hRdayasparzI nirUpaNa Do. kumArapALa | 1 5. mahAparanA AcaraNa jovA karatAM tenuM aMtaHkaraNa jovuM e vadhAre bhAjAvAnuM vadhu ne vadhu mana thavA desAIe karyuM. jemAM saMsArane ja | parIkSA che. lAgyuM. sArarUpa mAnatI rANIo ane [16. vacanasaptazatI punaH punaH smaraNamAM rAkho. (kramaza:) saMsArane niHsAra gaNatA nemakumAra (kramazaH AgaLa AvatA aMke) E dhanavaMtA Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana jUna, 2013 'zatAyu bhava'-mata kahenA. | DaoN. raNajita paTela (anAmI) ApaNA cAra Azramo-'brahmacaryAzrama, gRhasthAzrama, vAna- tame keTalA moracA sAcavavAnA? are! ekalA peTa-hojarInA seMkaDo prasthAzrama ne saMnyasta-AzramanI vyavasthA so varSa para nirbhara che. rogo che! ApaNe game teTalI kALajI rAkhIne 70, 75, 80 sudhI pratyeka Azramane paccIsa varSa phALavyAM che. AmAM Adi zaMkarAcArya ke kheMcIe paNa e varSo daramiyAna be-traNa roga to vaLagelA ja hoya garbhajogI zukadevajI jevA apavAdo hoI zake, jemane AzramakAlanI che! keTalAka zArIrika-mAnasika rogo vaMza vArasAmAM maLelA hoya che. maryAdA ke cAra puruSArthonI siddhi mATenI samaya- maryAdA naDatararUpa (Law of Heridity) kuLa ane janaka jananInA jIvana-ItihAsa uparathI na bane. keTalAkane pUrvabhavanA saMskAranuM pAtheya, benka belensanI jema kauTuMbika vAraso kaLI zakAya. saMpUrNa satya mATe to mAnava jAtIya lekhe lAge; paNa ApaNe tyAM AzIrvAda ApavAmAM paNa "zatAyu bhava'nI vAraso, prajAkIya vAraso ane kauTuMbika vArasAno abhyAsa paNa kALa-maryAdA lokavyavahAramAM pracalita che. mAnavasevAnA AjIvana anivArya gaNAya. bhekhadhArI mahAtmA gAMdhI, lokasevAnA zreyaskara kAryo mATe so nahIM ItihAsanI ArasImAM kayuM satya dekhAya che ? 92 varSanA AyuSyamAM paNa savAso varSa jIvavAnI vAsanA nahIM paNa mahecchA seve. huM ardho Dajhana zatAyu murabbIone maLI cUkyo chuM ne keTalAka saMbaMdha mahAbhArata'nuM yuddha thayuM tyAre bhagavAna zrIkRSNa, bhISma, droNa, vAMcyuM che, sAMbhaLyuM che. kAlidAsa kahe che tema 'vRddhatam jarasA vinAnA pAMDavonuM AyuSya keTaluM hatuM tenuM anumAna keTalAka graMthomAM kareluM zatAyuo to mAMDa AMgaLIne veDhe gaNAya teTalA ! mArA eka snehI che. evareja gaNIe to 75 ke 80 varSanuM Ave. chellA saikAnuM rASTrIya- so sAlanA thayA kharA paNa 85me varSe jamaNA paganuM phekyara thayeluM AyuSya-AMkanuM saravaiyuM kADhIe to emAM dAyake dAyake uttarottara eTale pUrAM paMdara varSa pathArIvaza rahyA. bIjA eka zatAyu snehIe vRddhi thatAM 26nuM Aje 60-62nuM thaI gayuM che. sAITha varSe ApaNe chellAM varSo prajJAcakSunI sthitimAM gALyAM. 90 thI 95 sAlanA mArA tyAM vRddhAvasthA gaNAtI, jo ke adyatana saMzodhananA AMkaDA pramANe Dajhaneka mitroe saMpUrNa smRti gumAvelI; jo ke svAmI AnaMda, sAITha varSe nahIM paNa eMzI varSe vRddhAvasthAnI zarUAta thatI hoya che. vRddhAvasthAmAM teja smRtine zAparUpa gaNe che. "dhanImA' nAmanA lekhamAM sAIThe buddhi nAsavAne badale nUtanavRddhi sAthe pAchI Ave che. ekavAra, svAmI AnaMde Avo abhiprAya vyakta karyo che. mArA eka vidyArthI jyoti limiTeDanA janarala menejara, je mArA vaDIla-mitra jevA adhyApakane 80thayAM. pitAnI jANa bahAra putre ghara vecyuM...jevI emane hatA. mAre ghare AvyA. bahAra mAro bIjo dIkaro je bAvIsa sAlano jANa thaI ne te ja kSaNe smRti-bhraMzanA te dardI banI gayAM. 92 sAlanA hato-krikeTa ramato hato tene janarala menejara sAhebe sahajabhAve pUchyuM: mArA eka snehI gharamAMthI bahAra nIkaLe ne emanI ja sosAyaTImAM alyA! tAro Doho ghare che?' prathama to mAro dIkaro "Doho' zabda pAMceka miniTa AMTo mArI ghare Ave paNa emane emanuM ghara ja na sAMbhaLIne ja DaghAI gayo kAraNa ke te vakhate mArI uMmara pacAsanI jaDe ! traNa-cAra sAlanA nhAnAM bhUlakAMne kavacit AvuM thatuM hoya che. paNa nahotI. paNa uttara gujarAtamAM mAthe phALiyuM bAMdhanAra 40-50 vA mAnasika kSativALA prauDhone paNa Avo anubhava thato hoya che. nA hoya paNa "DohA" gaNAya? AvI bhAta bhAtanI hAnI moTI zArIrika, mAnasika, bauddhika kSatio AhAra ane poSaNanI ApaNI vadhelI sUjhasamaja ane rogonI sAthe zatAyu thavAno zo lhAvo ? 90-91nA mArA keTalAka vRddhi sAthe auSadha-upacAranI suvidhAoe AyuSyano ApaNo snehI-mitronA parivAranA sabhyo emano janmadina ujave paNa kaika rASTrIya-AMka vadhAryo che ne saMbhava che ke bhaviSyamAM e paMcotera- ne kaika takalIphathI vyathita e vRddhone emanI e ujavaNImAM jhAjho rasa eMzIno paNa thAya paNa eka vAta nizcita che ke vadhelA AyuSya-AMka hoya evuM mane jovA maLyuM nathI. kavacit AvI ujavaNI emane trAsarUpa sAthe ApaNI rASTrIya kAryakSamatAmAM abhivRddhi thatI nathI. varSe-be jaNAtI hoya to navAI nahIM !93 sAlanA eka vRddhane pautranA lagnamAM varSe zarIranuM 'kampalITa cekiMga karAvavAnuM ApaNA phemilI DaoNkTaro naMkhAI gayelI sthitimAM meM joyelA! 80mA varSe mArA eka berisTara salAha ApatA hoya che paNa jene nAma apAyAM che evA vIseka hajAra mitra jAte khAI zake nahIM ke vastra-paridhAna karI zake nahIM. ApaNI rogomAMthI koIne koI roga nIkaLavAno! thoDAMka varSo upara, sAthe mAMDa pAMca miniTa vAta karatAM thAkI jAya ne ApaNane ghare javAnuM bI.bI.sI.e. "DAyAbiTIsa" upara be vartAlApa goThavelA. meM e kahe, "DaoN. je. DI. pAThaka sAhebe saMzodhana karIne 'avara eDalTarsa' nAme dhyAnapUrvaka sAMbhaLelA. emAM eka vyAkhyAtAe jaNAveluM ke DAyAbiTIsa aMgrejImAM eka daLadAra graMtha lakhyo che jemAM vArdhakyanI aneka samasyAo sAthe saMkaLAyelA, mAmA-mAsI-phoI jevA bIjA 110 rogo che! carcA che. mAre jo kavitAmAM jaraTha-jarjarita dehanI vAta karavAnI hoya Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana to A rIte kahuM: A zarIranA yaMtrane hajI bhalabhalA vaijJAniko paNa pUruM samajI zakyA mukhethI lALa, jIbhathI lavarInI veLa! nathI. enI cAla nA layabaddha che. e laya tUTyo eTale khalAsa ! mAnavI vicAra ne karaNanI karaNI na meLa. potAnI mUrkhAmIne kAraNe mAMdo paDe che. enA prajJAparAdho gaNyA gaNAya be kUpamAM jala UMDA, pratibiMba plAna, nahIM eTalA badhA che. yudhiSThirane yakSa prazna pUche che: "A jagatanuM moTAmAM ne batrIsInI bhaI kevaLa zUnya khANa! moTuM Azcarya kayuM? yudhiSThirano javAba che "mANasa anekane mRtyunA mukhamAM zuM karNapura mahIM ko tamarAMnuM gAna ! paDato jue che ne chatAM potAnI jAtane amara samaje che." mena Ijha moraTala, ne peTalAda mahIM zI gaTaronI hANa! sokreTIsa Ijha e mena, so sokreTIsa Ijha moraTala.' sokreTIsane badale e rAMTI paDe caraNa-cAla, pIdhela jANe ! potAnI jAtane moraTala samajato nathI! ene mRtyuno bhaya satAve che. je ko catura, jarasAnI lIlA pramANe. meDIkala sAyansanI eka copaDImAM lakhyuM cheH hAya e parsana DAIjha Ijha nirdoSatA zizunI ko'ka parI laI gaI! noTa e vanDara baTa hAI hI saravAIjha vItha so maca DIsIjhIjha Ijha e ne mastI ne mada gayAM pUramAM taNAI! vanDara! mAnavInI jijiviSA ati prabaLa che. ne potAno vaMzavelo TakAvI proDhatva prauDhI gaI poDhI jarA zuM aMke ? rAkhavAnI vRtti vanaspati ne mAnavasRSTimAM joradAra che eTale to ekAda ubharAtuM Ayu gaLI gyuM zuM adRSTa paMke ? saikAmAM pAMcaso-chaso karoDa yamadvAre jAya che ne ethI adhika A AyuSyano Iti-ha-Asa zuM kabra-kITa? dharatImaiyAno khoLo khUMdavA navajanma dhAraNa kare che ! mRtyu karatAM jIvana kAloDasmilokakSayakRta lIlA adITha. vadhu baLavAna che, vadhu upayogI paNa che. dharma ne sevAnuM sAdhana paNa che. jo vArdhakyanI AvI ja niyati hoya to "zatAyu bhava' kahevAno ApaNe enuM pUruM jatana karavuM joie. 'zatAyu bhavano spIrITa jaLavAvo koI artha kharo? enA karatAM to kavi kAlidAsanA AzIrvAda vadhu jAie * * * ISTa gaNAya: "vRddhatvam jarasA vinA" khakhaDI gayelA gayA vinAnuM rasikabhAI raNajitabhAI paTela, sI-12, navadIpa epArTamenTa, mema nagara, vArdhakya mANo..pachI e so sAlanuM hoya ke ethI adhika. amadAvAda-380052. mo.: 09898169069 - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1 rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako ! zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano I krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. I DaoN. ramaNalAla cI. zAha likhita ne 14 vaMdaniya hRdayasparza bhA. 3 50 24 prabuddha caraNe saMpAdita graMtho 15 vaMdaniya hRdayasparza (olIva) 250 25. Arya vajUsvAmI 10 1 jaina dharma darzana 220 16 zAzvata navakAra maMtra 150 26. ApaNA tIrthakaro 2 jaina AcAra darzana 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 27. saMskRta nATakonI kathA bhAga 1 100 3 caritra darzana 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 DaoN. kalAbena zAha likhita T4 sAhitya darzana 19 namo tittharasa 28. caMdra rAjAno rAsa 100I T 5 pravAsa darzana 20 jJAnasAra 100 DaoN. razmi bhedA likhita 6 sAMprata samAja darzana 270 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 29. amRta yoganuM, prApti mokSanI 7 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 390 8 jaina AcAra darzana 300 pro. tArAbena 2. zAha likhita DaoN. phAlganI jhaverI likhita 9 jaina dharma darzana 300 160 30. jaina pUjA sAhitya 23 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 10 gurjara phAgu sAhitya 100 DaoN. rekhA vorA likhita ( navuM prakAzana DaoN. sureza gAlA likhita i11 jina vacana 250 31. Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 280 I12 jina tattva bhAga-1 thI 9 maramato malaka 540 DaoN. ramezabhAI lAlana likhita I13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 32. jaina daMDa nIti 280 T ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI- 400 004. Teliphona : 23820296 ) 100 0 0 0 140 0 20 - Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prabuddha jIvana bhaTTAraka paraMparA IpuSpA parIkha [bhaTTa zabda parathI Avelo bhaTTAraka zabda jJAna ane vIratvanuM saMbodhana kare che. ratnatrayanI sAdhanA mATe paryApta prerakabaLa AtmabaLa ane jJAnabaLanI yutithI bhaTTAraka mokSamArganA sAhasI pathika bane che. samAjane pre2ka netRtva pradAna kare che.] pravartita thayo.' dasamI zatAbdI uparAMta dezanI avanatinI zarUAtanI sAthe sAthe jaina dharmanuM gaurava paNa dhIre dhIre kSINa thavA lAgyuM. mogalonA Agamana bAda uttara bhAratamAM prAyaH sarvatra dharmanI hAni thavA lAgI ane potAnA dharmano nirvAha karatA karatA dhArmika lokonuM jIvana uttarottara kaThina thavA lAgyuM. munione mATe zAstra-vihita carcAnuM nirdoSa pAlana duSkara thatAM thatAM asaMbhava ja thaI gayuM. teramI, caudamI zatAbdI AvatAM uttara bhAratamAM digaMbara muniono vihAra kevaLa purANa-kathAomAM ja bAkI rahI gayo hato. dakSiNamAM joke virala rUpe yatra-taMtra digaMbara munionuM astitva sAMbhaLavA maLatuM hatuM. jUna, 2013 (paM. kailAzacaMdra zAstrI, 'jaina saMdeza' aMka 16 me 1968nA saMpAdakIyamAMthI bhaTTArakonuM sarvAdhika sarAhanIya yogadAna e rahyuM che ke teoe munionA abhAvamAM paNa jaina janatAne jinadharma sAthe joDI rAkhyo ane temanI dhArmika AsthAne e viSamakALamAM paNa DagavA na dIdhI. bhaTTAraka pada para AvatAMnI sAthe ja teoe potAnA pArivArika nAmano parityAga karavo Avazyaka hoya che. pachI emane jIvana paryaMta potAnA gurunA padanA nAmathI ja oLakhAvuM paDe che. A kArone vIdha bhaTTAraka saMpradAya viSe itihAsamAM paMDitonuM khAsa mAnavuM rahyuM che ke bhaTTArakono abhiprAya niHsvArtha ane nirmaLa hato tathA jaina saMskRtine mATe emano samarpaNabhAva AdarzathI bharapura hato. Aje krone jANavAnI iMtejArI che ke kevA bhayaMkara vAtAvaraNamAMthI jaina dharmanI naukAne vartamAna dhATa sudhI pahoMcADavAmAM bhAraka varganI nisvArtha paddhatie keTalI muzkelI veThavI paDI hatI ? bhaTTAraka paraMparA sarvamAnya ane zraddhAne pAtra hoya che. Agama graMthonI prato banAvI ane purANonuM praNayana karAvI e saMpadAne surakSita rAkhavAnuM kauzala bhaTTArako pAseja hatuM. hajAra varSo sudhI dhavala siddhAMtanI tADapatrIya pratone surakSita rAkhavAnuM kAma bhaTTAcakoe ja karyuM che. ApaNo A aNamola nidhi bhaTTArakonI jAgarUkatAthI ja bacavA pAmyo che ane teonI udAratAthI ja tenuM prakAzana saMbhava thayuM che. bhaTTArakoe mUrtionI pratiSThA karAvavAmAM paNa ghaNo moTo bhAga bhajavyo che. rAjasthAnamAM mevADa IlAkAmAM ghaNAM maMdiromAM mUrtionI pratiSThA bhaTTArakoe karAvI che. ghaNAM sthaLoe mUrtio para bhaThThArakonA nAmo paNa AlekhAyelA che. A pramANe dezamAM cAre tarapha dRDha saMkalpI ane samarpita bhaTTArakonI yazogAthAo vidyamAna che. deza-kALanA e pradUSita vAtAvaraNamAM, aneka zatAbdio sudhI Agama-niSTha, vitarAgI deva ane sarvathA aparigrahI gurunA mULa svarUpa pratye samarpita bhakta paraMparAe samayanI mAMgane anukULanavodita bhaTTAraka paraMparAno sahAro laI potAnA ArAdhya svarUpane vikRta thatuM bacAvI lIdhuM. bhaTTArakoe kadI potAne 'deva zAstra guru'nI mAnyatAnA 'guru'nA rUpamAM sthApita karavAnI kalpanA paNa nathI karI. bhaTTAraka padane deva ke gurunI mAphaka pUjya gaNAvAya evI mahattvAkAMkSAnuM koI udAharA itihAsamAM jaNAyuM nathI. bhaTTArakoe sadA potAne ArSamArgI, devaguru-zAstranA ArAdhaka ane dAsAnudAsa svIkA2 karatA karatA jaina zAsananI sevA, prabhAvanA, saMrakSaNa ane pracAra-prasArane ja potAno parama-dharma mAnyo. Aja uddezane sAme rAkhI bhaTTArakoe potAnA deza-kAlAnurUpa jIvanapaddhatino vikAsa karyo. itihAsa sAkSI che ke A lakSyanI prApti mATe emano prayatna sArthaka ane saphaLa thayo che. jaina itihAsanA marmajJa vidvAna paM. kailAzacaMdajI zAstrIe bhaTTArakonI bAbatamAM lakhyuM che 'bhaTTA2ka paMthano udaya samayano pokAra hato. bhaTTArakoe jina zAsananI ghaNI sevA karI paraMtu parigrahanI vacce rahevAnuM pariNAma emane bhogavavuM paDyuM, phaLa svarUpe uttara bhAratamAM emanI gAdI samApta thaI gaI. bhaTTAraka paMthano udaya eka prakAranA caityavAsathI ja vikasita thayo. zarUAtamAM A bhAraka paNa digaMbara (nagna) rahetA hatA; emanAmAM paNa vastra dhAraNanI pravRtti pAchaLathI AvIniyarmA-paraMparAono Adara kare che. che. bhaTTAraka kALamAM pA munimArga bahu ocho pracalita hatI. uttara bhAratamAM muniono abhAva thaI gayo hato paraMtu dakSiNamAM nahoto thayo. dakSiNamAMthI ja uttara bhAratamAM munimArga pAcho bhaTTAraka pada e bahu sammAnita pada che mATe bhaTTA2kanI dIkSA bAda amuka prazikSaNa pachI emanI yogyatA para vicAra karIne jAta jAtanI parIkSA karI maThanA TrasTIo ane samAjanI saMmati sAthe maTha maMdiranI javAbadArI ApavAmAM Ave che. Aje paNa bhaTTAraka paraMparA prAcIna AjanA yugamAM pA digaMbara paraMparAmAM bhaTTArakonI saMkhyA ghaNI moTI che jemAM thoDA bhaTTA2ko paradezamAM paNa jaina dharmanA pracAra mATe pravAse jaI AvelA che. dA. ta. pa. pU. svasti zrI cArU kIrti bhaTTAraka, Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana paTTAcAryavarya mahAsvAmIjI mUDabIdrI, pa. pU. jagata guru karmayogI svasti AdinI racanA tathA maMtra-taMtranA camatkAra batAvI jaina saMskRtinI zrI cArUkIrti bhaTTAraka paTTAcArya mahAsvAmIjI zravaNabelagolA-A rakSA karI che. bhaTTArakoe potAnA kalAkozalya, kAvyapratibhA, uparAMta lagabhaga badhA ja mahAna tIrthomAM bhaTTArakonA maTha che ane AdhyAtmikatA Adine kAraNe tatkAlIna zAsakone prabhAvita karyA che. bhaTTArako dharma pracAra karI rahyA che. teo saMvata 9mI 10mI zatAbdithI jaina sAhitya ane saMskRtino chelle sva. DaoN. nemicaMdra zAstrInA pustaka "tIrthakara mahAvIra ane pracAra karatA rahyA che. teo dvArA tIrthakara mahAvIranI paraMparA surakSita temanI AcArya paraMparAnA eka phaMkarAthI mAro lekha pUrNa karuM chuM. rahI zakI che." 'paraMparA poSaka AcAryo aMtargata bhaTTArakonI gaNanA karavAmAM puSkA parIkha, 6-bI, 1le mALe, kenave hAusa, vI. e. paTela mArga, Ave che. teoe mUrti-maMdira, pratiSThA, purANakathA, pUjApATha, stotra muMbaI- 400 004. Te. naM. 238736 11. jaina AcArya mahAprajJanuM "gItA' paranuM maulika mUlyAMkana zazIkAMta la. vaidha zrImad bhagavad gItA' hindu dharmano sarvagrAhI ane advitiya graMtha che. adhyAyano 19mA zlokano AdhAra le che. A rahyo te zloka.. jaina dharmanA prajJApuruSa AdaraNIya pUjya AcAryazrI mahAprajJae viSayA vinivartate nirAhAra0 dina: gItA'--saMdeza ane prayoga pustakamAM A dharmagraMthanI samIkSA khUba rasavarna rasodhyastha paraM dRSTA nivartate || taTastha rIte karI che. prajJA puruSa jaina AcArya dvArA je mUlyAMkana thayuM che arthaH nirAhArI prANInA viSaya (to) nivRtta thAya che, (paNa) e te khare ja maulika ane mananIya che. AvuM kyAre bane? je vyakti viSayo taraphano rasa (vAsanA) dUra thato nathI; e rasa (to sarva rasonA dharmane sAcA arthamAM samaje te ja tenuM mUlyAMkana yogya rIte karI zake. parama rasa evA) paramAtmAnA darzanathI nivRtta thAya che." viSayomAMthI je vyakti saMkIrNa manobhAva dharAve, te mukta rIte bIjA dharmanuM mUlyAMkana nivRtta thavAya, paNa temAM rahelI AsaktinuM zuM? vastuno tyAga thAya taTastha rIte na karI zake. AvA taTastha mUlyAMkana mATe AcArya mahAprajJane paNa temAM rahelo rasa manamAMthI jAya nahi tyAM sudhI Asaktino tyAga koTi koTi vaMdana karuM chuM. "ahIM to satyanI mImAMsA che" ema zraddhApUrvaka paNa thato nathI. Asaktino tyAga karavA ApaNe paramane nihALavuM AcAryazrI mAne che. yAda rahe, dareka dharmano AtmA to satya ja che. joIe. jyAre tame paramane nihALo cho tyAre tamane badhe AtmA ke samagra dharma satyanI dharI para Ubho che. AcAryazrI kahe che, "koI ema paramAtmA dekhAya che. A pachI vastu pratyenI nimna koTinI Asakti mAnI le ke mArA gharamAM AkAza che te bIjAnA gharamAM nathI-athavA ghaTI jaze. samajAze ke vastumAM Asakti rAkhavI te barAbara nathI ja. AkAza juduM che, to te mithyA dRSTikoNa banI jaze. AcAryazrIe saMtone ane AdhyAtma vIrapuruSone sonA ane mATInA DhagalAmAM Asaktine kendramAM rAkhIne khUba mukta rIte carcA karI che. mahArAja phera jaNAto nathI. Ama joIe to sonuM ane mATI banne judAM che, sAheba kahe che-ke gItAkAre (zrIkRSNa) A samasyAnuM suMdara rIte paNa AdhyAtma dRSTie-saMtonI dRSTie bannemAM kaMI paNa phera nathI. samAdhAna karyuM che. sAmAnya mANasa sonAne kiMmatI gaNe che ane mATIne khUba tuccha gaNe bhAratIya paraMparAmAM be paraMparA che-vaidika paraMparA ane zramaNa che. (duniyAnI dRSTie) saMtonI dRSTi AdhyAtmika che, tethI emano paraMparA. mUlyAMkana mATe A paraMparAono abhyAsa khUba mahattvano bane che. dRSTikoNa paNa sauthI judo che. "gItA" vaidika paraMparAno graMtha che. 'uttarAdhyayana' jaina paraMparAno graMtha che. jaina dharma paNa anAsakti para khUba bhAra mUke che. te mAne che ke je ane "dharmopada' bauddha paraMparAno graMtha che. AcAryazrI mAne che ke A traNeno kSaNe vyakti mAne che ke "A vastu mArI che te kSaNe ja mamatvabhAva tulanAtmaka abhyAsa karIe to ekatva jovA maLe che. emAMthI baMdhAya che. paNa cetanAnI duniyA judI che-te samajavA sUjha samaja sAMpradAyika ghelachA ke unmAda janmatA nathI. vAta khUba sAcI che. hindu AdhyAtma dRSTi keLavavAnI che. jaina dharma kahe cheH sva-AtmAe ja svagRha. dharma, jaina dharma ane bauddha dharma bhArata bhUmimAM ja astitva AvyA ane zuM ApaNe ApaNA svagRhane jANIe chIe? basa, tene jANIe vikAsa pAmyA. ahiMsA, satya, asteya vagereno mahimA traNemAM spaSTa eTale mULa sudhI pahoMcI javAya. jyAM paramano prakAza che, tyAM ja jovA maLe che. "gItA" kahe che ke kArya karo, paNa temAM gaLAbUDa ne sparzanI-paramanI anubhUti che. A samajAvavA AcArya mahAprajJa suMdara banazo. temAM jo Asakta thazo to tamAruM jIvana vyartha thaze. mahArAjazrI kathA kahe che... kahe che ke gItAnuM A yogya samAdhAna che. mahArAjazrI gItAnA bIjA eka alagArI saMnyAsI rAjamahelamAM praveze che. cokIdAra emane kahe Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. prabuddha jIvana jUna, 2013 Asani ho che-"kyAM jAva cho, tame?' saMnyAsIe kahyuM, 'huM dharmazALAmAM jAuM chuM." paNa haraNInA bALa para Asakti rahI, je emanA bIjA janmanuM kAraNa zuM A dharmazALA che? A to rAjamahela che!" cokIdAre kahyuM. banyuM. are, tIrthakara mahAvIra prabhunA paTTaziSya gautama svAmIne paNa saMnyAsI kahe che, "nA, A dharmazALA che.' Akhare cokIdAre rAjA guru pratye khUba Asakti hatI.. emanuM uDI gayeluM (mahavIranuM) kapaDuM pAse jaIne kahyuM ke, "eka saMnyAsI AvyA che ane kahe che ke A levA gayA..zAstra kahe che ke emane kevalyajJAna na thayuM. bAkI, gautama rAjamahela nathI, paNa dharmazALA che." rAjAne khUba Azcarya thayuM ane svAmI tapasvI hatA, chatAM Asaktine kAraNe ja emano mokSa aTakyo. kahyuM, "mahArAja tame A rAjamahela juo ane pachI kaho ke zuM A jaina dharma ane bauddha dharma AnI para khUba bhAra mUke che. "gItA' to dharmazALA che ke rAjamahela?' Asakti choDavAnuM ja kahe che. gAMdhIjI gItA mATe eka ja zabda vApare samagra mahela joyA pachI saMnyAsIe kahyuM : "rAjA, tame dharmazALAmAM che-"gItA eTale anAsakti yoga'. AcArya mahAprajJa spaSTa kahe che, ja raho cho." carcA AgaLa cAlI. saMnyAsI rAjAne pUche ke "tamArI "je ghara IMTa, paththara ane simenTanuM baneluM che, te ghara tamAruM nathI. te pahelAM ahIM koNa rahetuM hatuM?' "mArA pitAjI', rAjA javAba Ape pArakuM che. teno moha choDo.' arjunane A mohamAMthI kRSNa che. "e pahelA koNa rahetA hatA." "mArA dAdAjI." choDAvyo...samagra gItAnA jJAna dvArA. jaina muni mahAprajJa kahe cheemanA pahelAM koNa?' rAjAe kahyuM, 'mArA vaDadAdA." 'Asakti bhAvamAMthI mukta thaIne ja paramano sparza thaI zake che.' 'teo badhA kyAM gayA?' gItAno dhvani paNa "anAsakti bhAva para kendrita thAya che. gItAmAM 'te badhAno svargavAsa thaI gayo." rAjAe kahyuM be mULabhUta zabdo che, jene tAttvika rIte samajavA rahyA..eka che pachI saMnyAsIe kahyuM, "rAjA, dharmazALAmAM yAtrI Ave ane rAtri anAsakti bhAva ane bIjo che samattva bhAva..samabhAva keLavavAno. rahIne bIje divase vidAya thAya che. ApaNe sau yAtrIo chIe. musAphara A kyAre bane? Indriyo para saMpUrNa kAbU Ave tyAre. A tyAga ane chIe. zuM A mahela dharmazALA na kahevAya?' vairAgya dvArA ja Ave. A mATe satata abhyAsa joIe. jaina dharma, rAjAnI AMkha khulI gaI. A zarIra e kharekhara ApaNuM ghara nathI bauddha dharma ane hindu sanAtana dharma vAsanAnI muktinI bAbatamAM eka ja...temAM raheluM caitanya..AtmA ja sarvasva che. tene oLakho. jyAM che. sAco vIra Aja che, jeNe Indriyo para vijaya meLavyo che. AdaraNIya sudhI Asakti nahi chUTe tyAM sudhI sAcA arthamAM mukti nathI...ApaNI mahAprajJa e gItAnuM mUlyAMkana khUba maulika ane taTastha rIte karyuM che. Asakti ja ApaNA duHkhanuM mULa che. Asakti ke vyakti pratyeno yAda rahe, dharma joDe, toDe nahi. mahAprajJa mahArAjane mArA koTi koTi moha samagra du:khanuM kAraNa bane che. dhRtarASTranA vadhu paDatA mohane vaMdana. lIdhe mahAbhArata racAyuM. te mohAMdha banyo putramAM. A AsaktinuM ja 51, 'zilAlekha' DuplekSa, aruNadaya sarkala pAse, naMdanavana sosAyaTInI pariNAma che. bharata rAjA rAjapATa choDI tapa karavA jaMgalamAM gayA, bAjumAM, alakApurI, vaDodarA-390 097. Te. : (0265) 2326035 sujoka therepI BnimiSA saMdIpa zAha lagabhaga be hajAra varSa upara dasapUrvadhara pAMcaso graMthonA racayitA, DahApaNa. ene kahevata kahevAya che. sUtrakAra, vyAkhyAkAra, bhASyakAra ane mahAvAcanAcArya, yugAcArya jIvanI atyaMta prAthamika avasthA eTale nigoda ane atyaMta pU. umAsvAtIjI thaI gayA. umAsvAtijIne nisarganA vAstavika svarUpanuM vikasita avasthA eTale manuSya. manuSyanuM zarIra (deha) pArthiva che. darzana thatA emaNe 'tattvArthAdhigama" sUtramAM eka sUtra ApyuM che. ane dehAlayamAM vasato AtmA sajIva che. eTale pArthiva ane sajIvano tattvajJAna paNa mANasanuM kartavya zuM che, te ja darzAve che 'parasparopagraho abhuta saMgama e devanI dena che. ane mananI prApti thavI eka manuSyane gIvAnAm' arthAt sarva jIvo ekabIjAne paraspara kAryamAM (sukha duHkhAdi maLatuM varadAna che. mananA lIdhe ja manuSya nAma paDyuM. mAnava zarIranI kAryamAM) nimitta rUpe madada karanArA che. mATe te ekamekane upakAraka racanA abhuta rIte pAMca tattvo (paMca mahAbhUto)thI banelI che. te che. aMgrejImAM eka kahevata che-Nessacity is the mother of In- pAMca tattvo eTale vAyu, agni, pRthvI AkAza, jala. te tattvomAM vention. arthAt jarUriyAta e zodhanI jananI che. kahevata eTale ghaNI badhI zaktio rahelI che. paraMtu zarIramAM tattvonI vadhaghaTa thavAthI, zuM? e jANavA jevuM che. eka mANasanI buddhi (anubhavonI belensa ochuMvattuM thavAthI rogo utpanna thAya che. ane dhIre dhIre rogo anubhUtimAMthI maLelI siddhi) jyAre badhAM mANasanuM DahApaNa bane che paNa vadhatA gayA. tyAre kahevatano janma thAya che. ane kahevata eTale saikAonuM saMgrahAyeluM 'zarIra raju roDa dvira' arthAt A zarIra roganuM ghara che. roga Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana zarIramAM nahIM to bIje kyAM thAya? zarIra vagarano ekapaNa jIva DAyAbiTisamAM paNa vacalI moTI AMgaLInA TeravA para makAInA dANA (AtmA) A saMsAramAM cAreya gatimAM jovA maLaze nahIM. karmanI sajA tathA pILo kalara karavAthI rogane kaMTrolamAM lAvI zakAya che. lIvaranA kAyA vaDe ja bhogavAya che. karmathI bacavA mATe jema manuSya upAyo problemamAM vacalI moTI AMgaLInA TeravA para pahelI AMgaLI tarapha zodhato Avyo tema rogonA nivAraNa mATe paNa upAyo zodhato Avyo maganA dANA tathA lIlo kalara karI TrITamenTa ApavAthI pittanA kAraNe che. A upAdhinA nirAkaraNa mATe vaijJAniko enI paNa zodha karatA vALa utaravA, cazmAnA naMbara vadhavA, mAthuM du:khavuM vageremAM rAhata thayA. emAM naisargika upacAronI paNa zodha thaI. jema ke rekI, maLe che. Ama sujoka therepI khUba saraLa che. ekyuprezara, hIlIMga, megneTa therepI, kalara therepI, maDa (mATI) therepI, mane potAne uMmaranA 42mA varSe ghuMTaNanA du:khAvAnI zarUAta masAja therepI, ane sujoka therepI paNa zodhAI. emAM sujoka therepI thaI. dhIme dhIme nIce vadhAre besavAthI vadhAre duHkhAvo thayo pachI khurazI khUba saraLa ane asarakAraka che. ADa asara vagaranI che. upara besatI thaI. tyAre manamAM vicAryuM ke A umaramA ATalo du:khAvo A thiyarInI zodha karanAra vaijJAnika dakSiNa koriyAnA "DaoN. che to dhIre dhIre mAruM cAlavAnuM ja baMdha thaI jaze. ane huM kyAMya bahAra pArka jevu" e potAnI jIMdagInA 30 varSonI satata jahematathI A jaI zakIza nahIM. ghaNI davAo karI, phoTAo paDAvyA, telamAliza therepInuM saMzodhana karyuM. A prayogo dvArA alaga alaga rogIonA karyuM, kasarato karI. kaMI pharaka na paDyo. Akhare meM sujoka therepInI dardI upara upacAra karIne rogIone rogomAMthI mukta karyA. emAM TrITamenTa lIdhI. ane sArI thaI. pachI meM nirNaya karyo ke mArA paganA yazasvI thayA. chevaTe oNkTobara, 1987mAM jAheramAM therepI jagata du:khAvA sArA thaze ke huM 99nI pAlitANAnI jAtrA karIza. ane e sAme mUkI. badhA dezomAM A thiyarIno pracAra thayo. ane loko A nizcaya 99 jAtrA karI pUrNa karyo. covihAra chaThTha karIne sAta jAtrA phAyadAkAraka therepIno upacAra karatA thayA. paNa karI. ane e divasa pachI mane kayAre paNa pagano du:khAvo thayo A sujoka therepI zuM che? su eTale hAtha ane joka eTale paga. nathI. ane khUba sArI rIte cAlI zakuM chuM. te pachI meM pote paNa A hAtha ane pagamAM sujoka therepInI sAravAra ApI samasta prakAranA sujoka therepI zIkhI lIdhI. rogomAMthI mukti meLavI zakAya che. A sAravAramAM sAdhano tarIke buddhibaLa saMsAranA vyavahArane joIne cAle che jyAre AtmabaLa ghauM, maga, methI, vaTANA, kalara, megneTa, rIMga, soya vagere vAparI potAnA avAjane sAMbhaLIne cAle che. zraddhA ane AtmavizvAsa emAM rogomAMthI upacAra dvArA mukti meLavI zakAya che. zarIranI bimArInA agatyano bhAga bhajave che. sujoka therepI zikhyA bAda bIjA daradIone saMvedI biMdu para pariNAmakAraka sAravAra ApI zakAya che. rogazAstra sAravAra ApI sAjA karavAnuM vicAryuM ane Aje paNa mArI sAravAra pramANe manuSyanA zarIramAM sAta cakro AvelA che. A zarIranA judA ApavAnI paddhati cAlu che. A therepIthI badhA ja rogomAM prAthamika judA avayavo sAthe saMbaMdha dharAve che. A sAta cakronI aMtaHstrAvI graMthio upacAra laI zakAya che ne sAruM thAya che. chellA sAta varSathI huM bIjA hoya che. A sAta cakronuM belensa karI, pAMca tattvonuM belensa karI rogIone sAravAra ApuM chuM. lagabhaga 400 jeTalA daradIoe mArI sAravAra ApI zakAya che. A therepI zIkhIne paNa ApaNe jAte ApaNA pAse sAravAra lIdhI che ane sArA thayA che eno mane AtmasaMtoSa rogane maTADI zakIe chIe. thayo. sAdhvIjI mahArAjanI sevAno lAbha paNa A sAravAra dvArA maLyo. sujoka therepIthI zarIramAM skurti tathA kAryazaktimAM vadhAro thAya ane meM saMkalpa karyo ke A pravRtti huM cAlu rAkhyuM ane badhAne dardomAMthI che. A sAravArathI zarIranI raktavAhinImAM lohInuM pramANa ane mukta karuM ane daradIonI duA, AzIrvAda meLavuM. jene paNa koipaNa sarakyulezana vadhe che. A cikitsAmAM koIpaNa davAno upayoga thato zArIrika takalIpha hoya, roga hoya, hADakAnA du:khAvA, kamaranA nathI. A therepIthI roga pratikAraka zaktimAM vadhAro thAya che. A dukhAvA, zarIranA sojA tathA koIpaNa jAtanI bimArImAM mAro saMparka sAravAra game tyAM laI zakAya che. roganI pIDA jhaDapathI ochI thAya karo. * * * che. dAkhalA tarIke ghuMTaNanA du:khAvAnI takalIpha hoya to tame te paganI 316-e, puruSottama nivAsa, 3je mALe, rUma naM. 8, tathA hAthanI vacalI AMgaLInA bIjA veDhA para dabANa ApavAthI ke vI. pI. roDa, prArthanA samAja, muMbaI-400 004. methInA dANAnI paTTI lagADavAthI ghuMTaNamAM dukhAvo maTI jAya che. mobAIla naM. : 9833707759. Teli. : 23822574 * pUratA thAka pachInI UMgha svAdiSTa hoya che. kharI bhUkha pachInuM bhojana miSTa hoya che. pratikSA pachInuM milana abhISTa hoya che. maphatano roTalo, navarAzano oTalo, ane rogano khATalo e traNe sagA bhAIo che. A traNenI ekanI eka bahenanuM nAma garIbI che. A cAre saMtAnanI mAtAnuM nAma ALasa che. saMyukta parivAra te AnuM nAma. TguNavaMta zAha Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana jUna, 2013 dharma eka saMvatsarI eka ( [ A abhiyAnanA anusaMdhAnamAM prasatuta che. be patro. A viSayanI carcA mATe vicAraka vAcakonA vicAro AvakArya che. ] ) sthAnakavAsIomAM temaja digaMbara saMpradAyamAM aneka peTA saMpradAyo che. tamane khUba khUba dhanyavAda ApavA patra lakhI rahyo chuM. "pistAlIsa derAvAsIomAM ghaNAM 'gaccha" che ane sthAnakavAsIomAM cha koTI, ATha Agamo' viSeno vizeSa aMka je tamo khUba ja mahenata karI vidvAna koTI, goMDala, lIMbaDI, boTAda vi. vi. ghaNAM moTAM saMpradAyo che ane lekhako pAsethI lekho laI "prabuddha jIvanamAM Apela che ane mulyavAna dastAveja digaMbaromAM paNa peTA saMpradAyo che. aMka kahI zakAya tevo banAvela che te mATe. evuM banI zake ke derAvAsIo bhale potAnuM 'derAvAsI'paNuM jALavI dharma eka-saMvatsarI eka saMvatsarI parva viSe je mahenata ane je rAkhe paNa aMdaroaMdaranA badhA peTA saMpradAyo ekabIjAmAM vilIna bhagIratha kArya zarU karela che te mATe. thaIne mAtra "derAvAsI' ja rahe. eka ja divasa sau phirakAo saMvatsarI manAve te mATe huM sahamata e ja rIte sthAnakavAsIo paNa potAnAmAM rahelA tamAma peTA thAuM chuM. te mATe dareka jaina saMsthAo, jaina TrasTo, jaina mahAjano, saMpradAyone eka karIne potAnI alaga alaga oLakha miTAvIne mAtra sAdhu-sAdhvIo mATe saMpUrNa dilapUrvaka, phirakAo bhUlI jaI, aham "sthAnakavAsI' ja rahe. bhUlI jaI, vizALa dile sau svIkAra kare to cokkasa eka ja divase ane jo digaMbara saMpradAyanA sAdhuo ane zrAvako sudhI ApaNo saMvatsarI thaI zake. te mATe bemata nathI. saMgha-mahAjana mahAna che. samAja pahoMcI zakato hoya to temanA sudhI paNa A rajUAta pahoMcADI mahAjana-saMgha che to sAdhu-sAdhvIe A vAta bhUlavI na joIe. sAdhu- zakAya. sAdhvI karatAM saMgha mahAna che tenA dAkhalAo itihAsamAM mojuda che te badhA jaina phirakAo eka thaIne mAtra "jaina" rahe e to ati dUranuM bhUlavA na joIe. A mATe taTasthatAthI jaina mukhapatro eka ja divase svapna che paraMtu peTA saMpradAyo ekabIjAmAM bhaLI jaIne mAtra 'derAvAsI' saMvatsarI thAya tevA prayatno bhArapUrvaka kare to cokkasa pariNAma Ave. mAtra "sthAnakavAsI' ane mAtra "digaMbara" thaIne rahe to paNa ghaNuM jaina dharma AvA vivAdomAM haMmezAM aTavAI gayo che tethI saMkucIta thaI moTuM kAma thayuM gaNAya. gayo che. tene mATe sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA ja javAbadAra che. vAta vyAjabI lAge to ene vahetI mUkavI joIe. pariNAma AvatAM bIjA dharmo jenA karatAM ApaNe AgaLa hatAM tenA badale ApaNe pAchaLa varSo vitI jAya ema bane; paNa lokonA manamAM eka bIja ropAI thatA jaIe chIe. A bAbatamAM ApaNe sau gaMbhIra thaI vicAratA jAya to bhale so varSe paNa jaina samAjamAM jAgRti Ave ane e thaIe tevA prayatna karavAmAM 'prabuddha jIvane' pahela karI te mATe. dizAmAM kazIka pragati thAya evI AzA rAkhI zakAya. navembara 12 'prabuddha jIvana'nA aMkamAM Ape nUtana varSanI prArthanA vividha peTA saMpradAyo vacce koI dArzanika mULabhUta matabheda nathI. je karI te hRdayasparzI hatI te mATe. saMmata na ja thaI zakAya evA koI AcArabheda paNa nathI. aham choDIne Disembara 12 "prabuddha jIvananA aMkamAM amerikAno dAkhalo ApI niSThApUrvaka AcAryo prayatna kare to azakya paNa nathI. bhAratamAM atyAranA vAtAvaraNamAM 'pramukha' zAsana paddhati hovI joie zrAvaka-zrAvikonA mata paNa dhIre dhIre A dizAmAM vALI zakAya, te vAMcatA mane paNa 'pramukha" zAsana paddhati viSe jaNavA maLyuM. tethI samaya lAge. A apIlane huM yogya mAnuM chuM. jina AjJAthI viruddha kazuM lakhAyuM hoya to "micchAmi dukkaDam' -vasaMtarAya zAha (pAlItANA) lakhavAnI eka paraMparA che paNa mane lAge che ke mAtra jinAjJA ke buddha (2) AjJA ke izu AjJA ke mahaMmada AjJAthI alaga mata dharAvavAno - dharma eka saMvatsarI eka' e vicAra ghaNAM lokone gamyo hoya zaMkA karavAno - prazna pUchavAno saune mULabhUta adhikAra che. emAM ema lAge che ane jo e vicAra satata loko samakSa Avato rahe ane koI doSa nathI. IrAdo zubha hovo joIe. ane to game tenI - carcAto rahe to AzA jAge che ke AvatA 5-10 ke 20 varSe e gAMdhI AjJA - thI paNa alaga paNa mata pradarzita karI zakAya. amalamAM mUkAI cUkyo hoya. -zAMtilAla saMghavI, amadAvAda eka bIjI vAta paNa jarA vicAravA jevI mane lAge che. derAvAsIomAM, * icchA haMmezAM atRpta ja hoya che. jo koI vyakti eno tyAga karI de to kSaNe saMpUrNatA pAmI le che. : tiruvalluvara Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana | 21 sukha tamArI pratIkSA kare che. pa. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa sUrIzvarajI (AgaLanA aMkathI cAlu) mUMjhavaNano pAra nahoto. zeThane gAmamAM paNa nIcuM jovuM paDatuM. zeTha zeThANIne ane vahuone ghaNuM samajAvatA, manAvatA paraMtu e lokonuM dharma vahevAru rUpa haladIghATanuM yuddha cAlyA ja karatuM. zeTha A badhuM joIne zaramIMdA banI sukha zuM che? jemAMthI khuzI maLe te sukha. jatA. khuzI zemAMthI maLaze? vasaMtanI lIlIchama hariyALImAMthI sukha paNa kyAreka sArI paLa AvI jatI hoya che. eka divasa zeThANI zodhanArane pAnakharano pamarATa pArakhatA paNa AvaDavuM joIe. sukhano gharamAM vahuo sAthe khUba jhaghaDyA. na kahevAnA zabdo kahyA. pachI dharma mArga ahiMsAnuM pAlana, tyAgabhAvanI taiyArI, vairAgya bhAvanI daDhatA kriyA karavA mATe upAzraye cAlyA gayA. vahu paNa Aje khUba kaMTALI mATe jIvana ghaDatara karavAthI pamAya che. A eka tapa che. anekAMta dRSTi hatI. ene jIvana saMkelI levAnA vicAra AvatA hatA. A rojanA A paLe sahAyaka bane che. jhaghaDA karatAM mota sAruM evuM thatuM hatuM. paNa maravAnI hiMmata nahotI. AjanuM jagata jyAre hiMsAno caru banIne ukaLI rahyuM che, parigrahanI e kaMTALIne pathArImAM paDIne sUI gaI. lAlasAne kAraNe duHkhI thaI rahyuM che, vaibhavanI samRddhinI choLo vacce sAsu upAzrayamAM sAdhvIjI mahArAja pAse pahoMcyA. temanI nizrAmAM sau pIDAI rahyA che tyAre jo sukha ane zAMti ane samRddhi joItA hoya besIne pratikramaNa karyuM. Aje sAsune ghare javAno kaMTALo Avato to vahelA ke moDA A jagate zrI mahAvIranA siddhAMto apanAvyA hatA. manamAM Dara lAgato hato, ghare jaze eTale vahuo bhArobhAra vinA chUTako nathI; bhale pachI te vyakti game te dezanI, game te dharmanI saMbhaLAvaze evuM thatuM hatuM. sAsu bIjI bahenonI sAthe sAdhvIjI mahArAja hoya. pAse beThA. karma ne ahiMsAnI tAttvika bAjuo ApaNe joI. ahiMsAnuM sAdhvIjI mahArAje e divase saune upadeza Apyo, dharmakathAo vahevAru rUpa samajI levuM joIe. kahI. koIe jhaghaDA karavA na joIe, vera bAMdhavuM na joIe, halakA jhaghaDA TALIe zabdo bolavA na joIe tevo upadeza Apyo. temaNe dharmakathAomAM dhArmika parivAromAM jhaghaDA camakatA dekhAya tyAre tenI bhayAnakatA kahyuM ke verane kAraNe kevA kevA bhayaMkara bhava karavA paDe che ane du:kho vyApaka asara choDatI hoya che. bhogavavA paDe che. sukhane sAco prAraMbha gharathI thavo joIe. sAsu A sAMbhaLatA gayA ane temano AtmA jAgI gayo. temane gharamAM sAsu-vahunA, pitA-putranA, naNaMda-bhojAInA, bhAI- thayuM ke pote to roja AvuM ja kare che. temane thayuM ke are re, meM kevA bhAbhInA ke derANI-jeThANInA jhaghaDAo Thera Thera dekhAya che. eka bAju pApa bAMdhyA haze! meM mArI vahuone kaDavA zabdo kahevAmAM, du:kha dhArmika jIvana ane bIjI bAju A phleza ? sukha gharanA daravAjAnI ApavAmAM, meNA mAravAmAM kAMI bAkI rAkhyuM nathI. khAnadAna gharanI aMdara praveze kyAMthI? e chokarIo mAre tyAM AvI paNa zuM sukha pAmI? meM sadAye e eka zeTha hatA. sukhI hatA. khAnadAna kuTuMba hatuM. gAmamAM pratiSThA chokarIone trAsa ja Apyo che. meM e paNa na vicAryuM ke huM paNa eka paNa ghaNI hatI. gharano mobho evo hato ke loko zeThanI salAha pUchavA strI chuM. mAre A chokarIone dIkarInI jema sAcavavI joIe. strInuM AvatA. ghara bharyuM bharyuM rahetuM. gharamAM zeThANI hatA. be vastuo hatI. jIvana kharekhara to eka mahAyogInI sAdhanA karatAM paNa caDiyAtuM baMne vahuo khAnadAna gharanI dIkarIo hatI. bhaNelI hatI. vaheravAramAM hoya che. meM enA para kevo trAsa vartAvyo. meM saunA aramAna toDyA. kuzaLa hatI ane buddhizALI hatI. paNa koNa jANe kema sAsu ane he bhagavAna, meM bahu moTI bhUla karI che. mane mApha karajo. he bhagavAna, vahuonI vacamAM nAnI nAnI vAtomAM jhaghaDo jAmato ane gharanuM mane evI zakti Apo ke A mArI putrI samAna vahuonuM huM dila vAtAvaraNa taMga thaI jatuM. nAnA bALako upara paNa AnI mAThI asara jItI zakuM. paDatI. sAsu AvA vicAro karatAM karatAM ghare AvyA tyAre vahu to thAkIne zeThanI tabiyata paNa bagaDatI. bIjAonI gUMcamAMthI mArga kema raDI raDIne sUI gaI hatI, paNa sUtelI e yuvAna strInA caherA para kADhavo tenI salAha ApanArA zeTha potAnA gharano kleza maTADI zakatA prAtaHkALanI surakhI jevI nirdoSatA chavAI hatI. sAsu te joI rahyA. nahIM. mulAkAtIo sAme paNa zeTha jhaMkhavANA paDI jatA. zeThanI emaNe potAno snehabharyo hAtha vahunA mukha para pheravyo. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 prabuddha jIvana jUna, 2013 vahu jhabakIne jAgI gaI. sAsu have sAsu nahotA rahyA. mA banI gayA hatA. vahuo have vahu sAsunA hAthamAM raheluM vAtsalya nItaratuM premajaLa pArakhI gaI. vahuo nahotI rahI. dIkarIo banI gaI hatI. pUrve kadI na anubhavelo sAsuno vahevAra ghaDIbhara e mAnI zakI nahIM A dharmanuM vahevAru svarUpa che. dharma mAtra vAta karavAthI nathI thato. ke A sAsuno hAtha che ! e samaye sAsumAe kahyuM ke beTA, Aja sudhI vartanamAM utAravAthI thAya che. meM tane khuba trAsa Apyo che te mATe mane mApha kara. sAsunI AMkhamAM dharmanuM pAlana sukha Ape che. ahiMsA dharma che. sAcI ahiMsA zIkhave pANInI dhAra vahevA mAMDI. A joIne vahunuM haiyuM paNa pIgaLI gayuM. che ke anyane sukhI karavAthI sukhI thavAze. anyane AnaMda ApavAthI paNa e khAnadAna mA-bApanI putrI hatI. te sAsunI chAtImAM mAthuM AnaMda maLaze. anyane zAMti ApavAthI zAMti maLaze. bharAvIne dhrusake ne dhrusake raDI paDI. baMne raDatA jAya ane eka bIjAnI ahiMsAnI moTI moTI vAto karavAne badale ahiMsAnuM AvuM nAnakaDuM mAphI mAMgatA jAya. pAlana zarU karavAthI potAnA gharamAM, potAnA jIvanamAM je sukhanI A dRzya nihALIne gharanuM vAtAvaraNa palaTAI gayuM. gharamAM premanI sugaMdha phelAya che tenuM varNana to anubhavI ja karI zake. havA phelAI gaI. ghara naMdanavana banI gayuM. (kramaza:) bhAva-pratibhAva ja zabda mArA dimAgamAM Ave che: "aphalAtuna.' hamaNAM ja 'prabuddha jIvana' mahAvIra stavana vizeSAMka maLyo. amArI -pravINa khonA, muMbaI vihArayAtrAmAM 'prabuddha jIvana' sAruM evuM pAtheya pUruM pADe che. kyAreka ) to sAmUhika gAnanI jema sAmUhika vAMcana thAya che. sahavartIo sAthe 'prabuddha jIvana'no eprila mAsano "mahAvIra stavana'no ati suMdara satata AdAna-pradAna thatuM rahe che. aMka maLatAM khUba AnaMda thayo. badhA vivecakoe bhaktibhAvapUrNa enI prAyaH badhI ja vAto gamatI hoya che. paNa A vakhate eka vAta jarA mAvajata karI che, ane vizeSatA to e jovA maLI ke temAM vizeSapaNe ajugatI lAgI che eTale dizAsUcana karuM chuM. lekhikAo che. dharmane koIe sAcavyo hoya to e mAtAo ane taMtrI sthAnethImAM tame lakho cho: 'AratInI dIpazikhAo ane bahenoe-ATalAM badhAM vidUSI bahenoe jaina tattvajJAna sAthe DaoNkTareTa ghaMTanagArAnA nAdathI keTalA vAyukAyanA jIvonI hiMsA thAya che eno karyuM e paNa vizeSamAM jANavA maLyuM. koIe vicAra karyo che?' tamArI A mAnyatA viSe jaNAvuM chuM. AratI sajAvaTa ane lekhana-sAmagrI mahAvIra premIothI prasanna, prasanna, samaye-pUjA samaye ke koIpaNa dhArmika anuSThAna samaye ghaMTanAda ke karI mUke che. zaMkhanAda ke vAjiMtranAda e bhAvikonA ullAsamAM vadhAro karanAro -manu paMDita-amadAvAda che. tyAM vAyukAya jIvonI hiMsA gauNa bane che. bhaktimAM tallIna thavAthI (4). bhAvonI vRddhi thatI rahe che tyAre zubhakarmano baMdha e mukhya banI jAya 'prabuddha jIvana'no bhagavAna mahAvIra stavana aMka tarIke maLyo. che. kyAreka evuM banatuM hoya che ke bhaktimAM taraboLa thaI javAthI DaoN. kalA zAhe tenA saMpAdanamAM stavana vizenuM tAdAtma ane UMDANa ApoApa tALIo paDI jAya che. nahitara to jinAlayamAM dareka ApyAM che. amArA jevA ajainane samajavA mATe prayatno karavA paDe. anuSThAna vakhate SakAyanI jIvahiMsA ja najara sAme Avaze mATe jANe kaMIka navIna-uttama jANavAno ahesAsa jarUra thAya ja che. bhakti e mukhya che anya gauNa che. hiMdu dharma karatAM jaina dharmamAM keTalIka viziSTatAo jovA maLI. mane je lAgyuM te ArdrabhAve tamane jaNAvyuM che bAkI to tame svayaM rAma, kRSNa duSTono saMhAra karIne sanmArgIone zAtA ApatA jyAre paNa prabuddha lekhaka-vaktA cho ja. tIrthakaro ahiMsAne varelA che. te jJAna-guNathI zAtA Ape che. -rAjadarzana vijaya hiMdu dharmamAM devatA lokonA guNagAna gavAya che jyAre jaina dharmamAM eTale hiMsA to che ja. A sUkSma hiMsAthI anya lAbho maLatA hoya vyaktinuM nAma nathI levAtuM. saMtatva pUjAya che. mahAvIra jayaMtI prasaMge to hiMsAne bhoge e AvakArya kharA? ahiMsA jaina dharmano prANa che. A aMka mahAmUlo banyo che. parasparopagraho gIvAnA--taMtrI vAMcuM chuM, vaMcAvuM chuM. aMtaramAM UMDA utAravAnI koziza karavI paDe (2) 'prabuddha jIvana'nA eprilanA "mahAvIra stavana'nA aMka mATe eka - zaMbhubhAI yogI-maNuMda-pATaNa Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana anAsakti zI rIte Ave ? bhAgeDuvRttithI kazuM na vaLe. saMsAramAM musIbatano sAmano karatAM karatAM ye mukti ke mokSa meLavI zakAya. Akhare to ApaNe samAjanebhaviSyanI peDhIne ja AgaLa vadhAravAnI rahe che. Ama, sAdhanA, siddhi vagere saMsAramAM thatAM rahevAM joIe ke jethI havA-sugaMdhI thatI rahe, suvAsa rahe. -harajIvana thAnakI-porabaMdara (5) *prabuddha jIvana'no mahAvIra stavana vizeSAMka, vicArI rahyo chuM. kavi zAMtilAla zAhe suMdara, bhAvavAhI, hRdayasparzI stavana racyuM che. AcAryazrI vAtsalyadIpe tenI suMdara samajaNa vAcakane ApI che. 2500 varSa pahelAMno kALa, hiMsAno upadrava, temAM mAtA trizalAnI kukhe, mahAvIranuM janmavuM, daMbhanA dAnavo vacce tapa-tyAga vikasAvavA jevA adbhuta kAryo bhagavAna mahAvIre karyAM. jaina dharmakarma ane marmano jaya jayakAra karyo. samagra mAnava jAtane pazutAmAMthI mukta karI, temAM divyabhAva pragaTAvavAnuM kArya karyuM. dehAMta najIka AvatAM, Aso vada amAsanI rAtanI pasaMdagI paNa sUcaka rahI che ! bIje divase, lokonA aMtaramAM ajavALuM thavAnuM ja che! evI saMyamapUrvakanI AtmazraddhA, temAM phaLIbhUta thaI ii che. je samaye, pustako nahotAM tyAre moDhAmoDha jJAnanI Apa-le arthe pakSanI pasaMdagI thatI. jene prajA smRtibaddha karI letI. temAM saMgIta umerAtuM te sAMbhaLI prajA bhAvavibhora thaI jatI. 'gItAgAna' paNa e ja rIte thatuM. DaoN. kalAbena zAhe, khUba jahematapUrvaka taiyAra kareluM saMpAdana vAMcavuM, vicAravuM, AcaravuM game tevuM che. 'pAraNuM', 'hAlaraDuM' dvArA bALapaNa, tyArabAdanI yuvAnI, zArIrika kaSTo vacce AtmAnI prasannatA ane samAjane saddhArge vALavAnI bhAvanAnuM suMdara Ayojana, nirUpaNa Adi thayAM che. 'mahAvIra cAlIsA' DaoN. haMsA zAhanA smRtine DhaMDhoLatA rahe tevA suMdara che. rezamA jainanA aMgrejImAM vyakta thayelA vicAro paNa prabhAvaka rahyA.tame saue sAthe maLIne mahAvIra svAmInI smRti tAjI karavAno puruSArtha karyo, navI peDhIne, ApaNAM bhavya vArasAnuM jJAna ane bhAna karAvyuM, te badala abhinaMdanano adhikArI cho ja. DaoN. kalAbahena zAha, pratye navI parI RNI raheze. (6) sameTavAnI kaLA 23 'prabuddha jIvana'nA mArca, 2013nA aMkamAM DaoN. gulAbabhAI deDhiyAno aDadhA pAnAno nAnakaDo lekha "sameTavAnI kaLA' thoDAkamAM ja ghaNo moTo saMdeza ApI jAya che. manuSya mAtrane vistaravAnI kaLA to saMbhavataH nAnapaNathI ja gaLathuthImAM maLI gayelI hoya che. bALakanI potAnI pAse eka ramakaDuM hoya, chatAM paNa bIjA bALaka pAsenuM ramakaDuM meLavavA mATe te da karato hoya che. potAnI pAsenuM ramakaDuM bIjA koIne ApavA mATe tenI anicchA ja hoya che. potAnI pAsenI vastuo bIjAo sAthe vaheMcIne AnaMda mANavA mATe ApaNe tene samajAvavo paDato hoya che. potAnA khapa karatAM ya vadhAre hovA chatAM Apaze pA jo ke vadhAre ne vadhAre bheguM karavAnI vRtti dharAvatAM hoIe chIe, anAdi kALanA saMskArone kAraNe parigraha e vikRti hovA chatAM paNa jANe ke ApaNo svabhAva banI gayela che. zrAvaka jIvananA trA morathImAMno trIjo manoratha huM kyAre saMlekhA saMthAro karIza.' e sameTavAnI kaLAno ja sUcaka che. pahelAM manamAM vAgoLavAnuM che, nizcaya karavAno che. pachI te vANIthI vyakta karavAnuM che. ane aMte mana daDha karIne dhIme dhIme kAyAthI badhI ja vaLagaNo-jarUratonI maryAdAo karatA jaIne jIvananA aMta samaye saMthAro karavAno che. sameTavAnI kaLA e saMyArAnI ja zarUAta che. bhAbhavanA pherAomAMthI mukti meLavavA mATe aMte to badhuM ja choDavAnI vAta che. digaMbara mahAvIra svAmInuM, gorkAkA Asana sujJa vAcakane gha sUcavI gayuM. paganA paMjA para sthira rahI gAyanuM dohana karatI mudrA khUba gamI, nimna nayana, caherA paranA mRdubhAva, sthiratA ane tejasvitA, AbehUba rahyA. DaoN. kalA zAhe, ekathI eka caDiyAtA lekhanuM saMpAdana karyuM che te temanI kalA sUjhane AbhArI gaNAya. jema jema vAMcuM chuM, tema tema brAhmaNamAMthI jaina thato jAuM chuM. tapa-tyAga ane saMyamano paricaya meLavato rahuM chuM. 'jIvana jAgRti' paNa adbhuta ja gaNAya. 'ekAgratA' dvArA ghaNuM badhuM siddha thaI zake che, te jAta anubhava che. 'dhyAna dharavuM', koNe konuM ? ApaNe ApaNI jAtanuM ja dhyAna rAkhavAnuM che, khAsa karIne AjanA yugamAM, jyAre akasmAtomAM kiMmatI jiMdagIo homAI...te vakhate paNa tamArI TapAla maLI hatI, ane eka be mahinAmAM ja rahI hoya! vAraMvAra IzvaraneDisturb ka2vA karatAM, je te vyaktie plAsTIkanA kavaro baMdha thaI gayA hatA, tethI AbhAra to mAre paNa pote ja potAnuM dhyAna rAkhavuM rahyuM. loko, Izvara pAse satata mAgaNIo mAnavo joIe, ATalo jhaDapathI amala meM dhAryo nahoto. paNa tamArA karatAM ja rahe che! ema kema ? kudarata to ApaNI lAyakAta mujabanuM saunA umadA, mAnavIya valaNane kAraNe, karuNA, dIrgha draSTi, dayAbadhuM ja vagara mAMgye ApatI rahetI hoya che. parigrahane khALyA vinA, bhAvanA vigere guNone kAraNe, kharca vadhyo hovA chatAM tame plAsTikanA tamArI lAgaNIbhInI TapAla maLI, meM to eka vicAra rajU karela, thoDA ja zabdomAM jIvananuM parama satya samajAvI devA badala DaoN. gulAbabhAI deDhiyAne hArdika abhinaMdana. - jAdavajI kAnajI vorA-muMbaI (6) Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana jUna, 2013 kavara baMdha karyA te vAtathI gadgad thaI javAya che. tame mane ATaluM mAna (9) Apo cho te mATe kharekhara adhikArI chuM ke nahIM tevo prazna thAya che. "prabuddha jIvana' niyamita maLe che. jIvanane sajIva banAve che. saMgharavA lagabhaga kAyama 'prabuddha jIvana' vAMcuM chuM. mArI samajane vistAravA jevuM ghaNuM maLI zake che. taMtrI lekha vAMcavAno eka lahAvo che. temAM je prayatna karuM chuM. jainanI putrI chuM, paNa pachI nAgaramAM paraNI. eka paNa te viSaya paratve tAratamyanuM UMDANa jovA maLe che. je hRdayane sparze che. dharma vize UMDuM jJAna nathI. paNa aneka saguNo vize vAMcI khUba AnaMda Azrama cAle che mArI uMmara paNa cAlatI rahe che. anubhavAya che tevuM umadA hRdaya-mana keLavavA prayatno thAya che, hAra 2001nA bhUkaMpamAM makAnone je asara thaI temAM bhojanazALA maLe che, chatAM prayatna rahyA kare che. karUNA, dayA, kSamAbhAva, prema vigere hacamacI gaI. thAgaDa-thIgaDathI cAlyA kare che. hAla bhayaprada che. comAsA guNo darzAve tevI vAta hRdayane sparze che. tevuM kaMIpaNa vAMcavuM khUba pahelAM rasoIghara to banAvavuM ja paDaze. bhojanakhaMDa pachI karI zakAya. game che. varSo pahelAM sva. tArAbahenano lekha "mAdhyastha-bhAva' 'prabuddha moTA kharcA pAlave nahi. ThIka ThIka karIe to paNa 6 thI 7 lAkha thaI jIvana'mAM ja chapAyo hato te vAMcIne jAtane sudhAravA khUba prayatna jAya. tethI dAna mATe prayatno che. jeTaluM dAna maLe te pramANe kArya thaI karyo che. Ama to hAra ja maLI che, paNa jAtanI oLakha thoDI thoDI zake. pAMca lAkha anivArya che. joIe zuM thAya che. hAla to navakAra maLI zake che. maMtrathI manane rIjhavI rahyA chIe. thoraDI, vALukaDa saMsthA darzane javuM padmazrI DaoN. kumArapALabhAInI jayabhikhkhanI jIvanadhArA vAMcavAnuM che. zIkhatAM jaIe. jIvIe tyAM sudhI zIkhIe. khUba game che. gayA "prabuddha jIvanamAM jAdugara sva. ke. lAla vize khAdya sAmagrImAM khAMDa, tela, cokhA moMghAM paDe che. vAMcatA kharekhara ja AnaMda-Azcarya thayuM. "paMthe-paMthe pAtheya', 'Acamana' 91muM cAle che. rajhaLatAM bALakone, dIkarIone sArI sagavaDa vigere aneka lekho hRdayanA tAra jhaNajhaNAvI jAya. aMgrejImAM amuka ApIne AkarSavA che. "prabuddha jIvanamAMthI sadhiyArI hUMpha meLavavuM bhAgya lekho ApavAnI vAta sArI che, paNa te mATe bahoLo varga maLe to; bahu gahana bane che. philasUphI to keTalAne sparze te khabara nathI, paNa hRdayane sparze tevI kathAo ke -zaMbhubhAI yogI-maNuMda-pATaNa prasaMgo jarUra sparze. (10) tamo tathA kuTuMbIjanone vaMdana. tamArA saunI sukhAkArI mATe 'prabuddha jIvana'nA mAdhyama dvArA jinavANInI jJAnanI paraba kholIne prArthanA. aneka vAcakone sadvicAranI vaheMcaNI karo cho ane puNya vaheMcavA mInAkSI ojhA-rAjakoTa dvArA puNya kamAvAnI je adbhuta pravRtti karo cho te badala khUba khUba (8). dhanyavAda. ApanA pavitra graMtha "prabuddha jIvana'mAMthI ApanA lekha vAMcIne phebruArI-2013nA aMkamAM mAro lekha (manuSyabhavanI kiMmata) sArA mArge, sevAnA mArge jaI rahyA chIe ane bIjAone laI jaIe chApavA dvArA guNavaMtabhAI baravALiyA tathA tamArA levalanA vAcakono chIe. prasanna citta phona dvArA je pratibhAva jovA maLe che te lekhakane sAheba, ame uttara gujarAtanA ati pachAta vistAramAM saMsthA jinavANInA vadhu puSpo dharavA mATe protsAhita thavAmAM khUba khUba calAvIe chIe. AjubAju jaMgala vistAra che. ahiMyA badhAM AdivAsI prabaLa nimitto maLyA kare che. kuTuMbo tathA kheta majUro rahe che. ahiMyA saMsthA calAvavI bahu ja kaThina -pravINa sI. zAha-amadAvAda hoya che. paNa ApanA jevA mahApuruSonI kRpAthI jema tema karIne (11) calAvIe chIe. ahiMyA mANasone be TAIma khAvAnuM nathI maLatuM. 'prabuddha jIvana' mArca mAsano aMka vAMcIne harSanI lAgaNI thaI che. amAre jAte badhuM ja karavAnuM hoya che tethI ame patra lakhavAmAM leTa Apane abhinaMdana. paDIe chIe to mApha karazo. saMsthAnuM kAma tathA AjubAjunA vistAranuM "prabuddha jIvana'mAMnI racanAo preraNAdAyI ane utkRSTa che. "zrI kAma gaumAtAone sAcavavAnuM tethI amane ApanA pavitra graMtha "prabuddha jayabhikhkhanuM jIvanacaritra' vAMcIne khuza thayo chuM. "prabuddha jIvana'nA jIvanamAM pratibhAvo lakhavAmAM TAIma ocho maLe che. prakAzana mATe khUba khUba dhanyavAda. amane niyamita "prabuddha jIvana' maLe che e paNa ekapaNa paisA -IzvaralAla paramAra-amadAvAda vagara to ame Apano tathA TrasTI maMDaLano, dAtAono garIba bALako * * * tathA gaumAtAo vatIthI paLa paLa AbhAra mAnIe chIe. * suMdara vicAro e to AMtara soMdaryanI nizAnI che. -jaya mA khoDiyAra sevA kendra - svAmI rAmatIrtha rAyagaDha, tA. hiMmatanagara-gujarAta Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 prabuddha jIvana 2 5. jayabhikhu jIvanadhArA : 50 | DaoN. kumArapALa desAI [ gujarAtI sAhityamAM navalakathAo ane navalikAonA sarjaka jayabhikhkhae pravAhI zailI, bhAvanAnI pRSThabhUmi ane unnata kalpanAzaktithI AgavI bhAta upasAvI hatI. pratyeka sarjakanA jIvanamAM apAra manomaMthano sarjAtAM hoya che ane AMtara-bAhya saMgharSonI bhIMsa anubhavAtI hoya che. e saMgharSonA valoNAmAMthI maLeluM navanIta emanI jIvanarItimAM ane kavanamAM pragaTa thatuM hoya che. jayabhikhkhanA jIvanamAM AvelA manaHsaMgharSanI vAta joIe A pacAsamAM prakaraNamAM. ]. kevo suMdara bhavya dharma! jiMdagInI raphtAramAM huM to kyAMno kyAM pahoMcI gayo ! potAnI jayabhikhkhanI utkaMThAnI bhUmi para sAkSara zrI govardhanarAma tripAThInI jIvanakitAbanA pAchalAM pRSTho jotAM yuvAna jayabhikhkhuM parama AzcaryamAM "sarasvatIcaMdra' mahAnavale Adarzano amRtarasa sIMcyo. sAva navIna, DUbI jAya che. vaNavicArelo ne vaNakheDelo rasto jaDI gayo ane enI sAthe jiMdagInA prAraMbhe to cittamAM koI khUNeya lekhaka banavAno vicAra mArgabhomiyo paNa maLI gayo. aMtaHskuraNAnA baLe saMskRta-prAkRtano nahoto. najara sAme nahotuM koI sAhitya ke nahotA koI sAhityakAra. abhyAsa karanArA yuvAne gujarAtI bhASAmAM lekhana-prAraMbha karyo. A kauTuMbika vAtAvaraNa paNa evuM ke vidyAnI upAsanAne jIvananA sauthI mATe koI tAlIma lIdhI nahIM ke koInI pAse zIkhyA nahIM, basa, UMcA Asane ArUDha karI hatI, paNa akSaranI upAsanA karIne AjIvikA bhItaramAMthI 'kazuMka' AvavA lAgyuM ane khaDiyAnI zAhImAM kalama raLavAnI ke sarjaka thavAnI koI kalpanA karatuM nahIM. jhabakoLIne kAgaLa para pragaTa thavA mAMDyuM. cauda cauda varSa sudhI jayabhikhkhae saMskRta sAhityanuM ane AsapAsanA samAjanAM vepAra ane udyogamAM gaLADUba rahenArA dharmazAstronuM gADha adhyayana karyuM. e samayanA madhya hiMdamAM AvelA svajanone AvA lekhana para nirbhara jIvanano vicAra manamAM vasyo gvAliyara pAsenA zivapurInI pAThazALAmAM dhArmika jJAnano mahimA nahoto. patnInA piyarapakSanA parivArajano vepAramAM sukhI hatA, paNa hato, paNa e mAtra saMskRta ane prAkRta graMtho sudhI ja sImita hato. A yuvAna lekhakane saMpatti ke suvidhAnI koI tamA nahotI. eka vAra vaLI gujarAtathI ATale dUra ghanaghora jaMgalanI vacce sarjelA zivapurImAM je raste saMkalpapUrvaka AgaLa Daga mAMDyA, tyAMthI pAchA haThavAnuM gujarAtI graMtho to kyAMthI jovA maLe? jayabhikhkhanA svabhAvamAM nahotuM. saMpatti ke samRddhine badale mijAjejaina gurukuLamAM sAdhuo adhyayana karAvatA hovAthI dArzanika masta rahevAnuM vadhu pasaMda hatuM. A samaye eka vAtanI to manamAM pAkI naipuNyanI AbohavA cotarapha pravartatI hatI. vaLI zivapurInA gurukuLamAM gAMTha vALI hatI ke game te thAya, paNa "paMDita" ke "paMtujI' to thavuM ja jayabhikhkhanA jIvanano ghATa dhArmika zikSaka ke dharmapracAra karatA nathI. bhUtakALanA anubhavo paNa AvI aruci ke aNagamAnuM kAraNa paMDitajInA jevo ghaDAI rahyo hato. samagra jIvanazilpa amuka DhALAmAM banyA hatA. Ama je sahaja prApya hatuM. e tyajIne temaNe kaSTasAdhyane amuka TAMkaNAthI ghaDAtuM hatuM. jayabhikhkhae dharmazAstrono gahana abhyAsa apanAvyuM. karyo, "nyAyatIrtha' ane 'tarmabhUSaNa'nI padavI paNa meLavI, paraMtu ahIM lekhakane pUrve sAhityika vAtAvaraNano koI sparza nahoto. diggaja gujarAtI bhASAya gujarAtathI abhyAsArthe AvelA thoDAka vidyArthIomAM sAhityakAranuM uSmAbharyuM paDakhuM nahotuM. sAhityika saMsthAonA AraMbhe mAMDa sAMbhaLavA maLe, tyAM tenA sAhityanI to vAta ja zI? ja evA raMga-DhaMga joyA ke ene to nava gajanA namaskAra karyA. jIva AvI paristhitimAM aNadhAryo camatkAra thayo. azakya zakya banyuM. paNa evo alagArI ke koI hetusara koIne maLavA jAya nahIM. mastI jayabhikhkhuM lakhe che, "ekAeka na jANe kayA prerakabaLe gujarAtImAM ane khumArI evA ke potAnA saMkalpa pramANe cAlavuM, pachI bhale e lakhavAnI utkaMThA jAgI ane 'upavana' vArtAsaMgrahanI vArtAo sarjAI. mArge cAlatAM paththara khAvA paDe ke puSpamALA maLe! sAmAjika ane AmAM ekeya kathA kAlpanika nathI." vaLI lekhaka lakhe che: "purANa kALathI dhArmika sAptAhikonA lekhana ane kavacit saMpAdanathI lekhanakAryanA laIne AjanA kALanA arthAt brahmA, viSNu ane mahezathI laI gAMdhIjI, zrIgaNeza maMDAyA, paraMtu jayabhikhkha AvA "ghasaDaboLA'mAM paNa gokhale ke gajAnana sudhInA puruSonA jIvana-itihAsanA koI bahu svAdhyAya mATeno satata ane niyamita avakAza zodhI letA. apragaTa bhAgane AmAM sparza karavAmAM Avyo che eTale A saMgrahane koI paNa hisAbe amadAvAdamAM ekale hAthe ghara calAvavAnuM hatuM. itihAsanI vArtAno saMgraha paNa kahI zakAya. ('upavana' vArtAsaMgrahanI jIvananI AvazyakatAo maryAdita hatI, paNa saMsAra mAMDyo hovAthI prastAvanA) pUrNa to karavI ja paDe. vaLI AjIvikAno eka mAtra AdhAra lekhana Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jUna, 2013 hatuM. bIjuM kazuM nahIM. zerabajAranI e samaye bolabAlA hatI. zuM marAThA paramAtmAnA mAnItA putra che ane yavano aLakhAmaNA che? zerabajAranA dhanika vepArIo gADha mitra paNa hatA. emanI sAthe are! bApane mana game tevo putra to putra ja che. dostI kharI, paNa dhaMdho nahIM. saMskRta gurukuLanA saMskAroe pahelethI ne samajo ke huM zAhajAdIne tiraskAruM - ghera AvelI lakSmIne lAta ja svAdhyAyavRttinAM mULa khUba UMDA ropyAM hatAM. ene kAraNe aThavADika mAruM - paNa pachI? vIrapurano AdilazAha zuM karavAno? mAro cAraso ravivArano hapto samApta thatAM citta svAdhyAya bhaNI vaLI jatuM. sAlano girAsa laI levAno, mArA kuTuMbane keda karavAno. prajA upara potAnA priya evA itihAsagraMthonuM vAcana kare. noTabukamAM kalamathI trAsa vartAvavAno ne mane zikArI kUtarAo pAse phADI naMkhAvavAno! isavI sanonI noMdha kare. pAtra vize lakhe, vAMcatAM AvatA vicAra A badhI rAmAyaNa zAhajAdIne tajI karelI mUrkhAI upara maMDAvAnI ! lakhe. navA muddA noMdhI le. Ama bhaviSyamAM vArtA ke navalakathA rUpe basa, vicArano saravALo AvI gayo. zAhajAdInI sauMdaryamUrtino pragaTanArI kRtinAM bIja ropAtAM. prAcIna ke arvAcIna itihAsanA bajAjI bhokatA thaze. jagate nahIM mANela rUpano e adhideva banaze, graMthonuM vAcana cAlatuM hatuM. e prasiddha itihAsa-kathAonA pramANamAM bhale jagata IrSyA kare, IrSyA to jagatano jUno svabhAva che." apragaTa ane jIvanapreraka aMzane pragaTa karavAno emanA manamAM vicAra saMskRta bhASAno gADha abhyAsa hovA chatAM jayabhikhkhanI zailI jAgyo. A kathAonI rajUAta vAcakavargane AkarSavA lAgI. para saMskRta zabdo ke bhASAlaDhaNa prabhAvI banyA nathI. kathAomAM kyAMya emAMthI 'upavana' vArtAsaMgraha teyAra thayo. emAM jayabhikhUnI saMskRta zabdono atireka nathI, balake emAM gujarAtI bhASAnI chaTA vegIlI zailI vAcakone mATe rasano viSaya banI, to e itihAsakathAno jovA maLe che; jema kebodha lekhakanI dRSTino paricAyaka banyo. gujarAtanA pravAsa samaye 'satkarmono dIpaka sadA zAzvata che." (pR. 95) svAmI vivekAnaMdane thayelA vAmamArganA anubhavanI romAMcaka vAta 'zivAjI musalamAna sAme nathI laDato paNa anyAya sAme laDe che. hoya ke pachI vatanane khAtara vIra bajAjIne jagADanAra zivAjI bApa pAse beTAo rahe, orato pAse zIla rahe, InsAna pAse eno mahArAjanI bhavya pratibhA hoya. potAnuM jIvana paropakArane kAje dharma rahe e khAtara e laDe che." (pR. 69). kharcanAra jhaMDu bhaTTajI jevA vaidyajIno aMgata mAnavatAbharyo prasaMga hoya 'zakuMtalA Adarza patnI hatI. duSyata Adarza rajA hato. Adarza ke rAjAnI prazasti lakhavAne badale motane vahAluM karanAra rAmacaMdra pati nahIM. bejavAbadAra jagatamAM janmelI zakuMtalA Adarza patnI ne jevA hemacaMdrAcAryanA ziSya hoya. emAM rAjulanA UrdhvagAmI prayaNanI Adarza janetA banI. eNe bhAratavarSanA vidhAyaka rAjarSi bharatarAjanuM kathA paNa hoya ane kAmadevanI kurabAnInI vAta paNa hoya. nAnAsAheba sarjana karyuM. Aje zakuntalA amara che. enAM kAvyo amara hoya emAM pezvAnI vIratA ke somanAthanA kamADane nAme aMgrejoe dAkhavelI zI navAI!' (pR. 51) kuTilatA paNa AlekhatA hoya. prAraMbhanI A vArtAonA AlekhananAM itihAsanI ghaTanAomAMthI koIka hRdayasparzI aMzane kendramAM rAkhIne keTalAMka mArmika vAkyo vAcakane sparzI jatAM hatAM. zivAjI mahArAjanA lakhelI vArtAono saMgraha 'upavana' nAme prasiddha thayo. 1932mAM vaphAdAra sAthI bajAjI niMbAlakarane bAdazAha AdilazAha vijApuranI gujarAtI bhASAmAM lekhanakAryanA jayabhikhkhae zrIgaNeza karyA, tyArathI zAhajAdInI mohajALamAM phasAvavA mAge che, tyAre e bajAjInA 1944 sudhI lakhAyelI jayabhikhkhanI covIsa jeTalI paurANika ane manomaMthanane darzAvatAM lekhaka lakhe cheH aitihAsika vArtAo AmAMthI maLe che; paraMtu A itihAsanI sAthe 'bajAjI pharI vicAramAM DUbI gayo. ahA, kevuM mAdhuryabharyuM e emaNe "Aja'ne sAMkaLI che. kathAnaka bhale prAcIna hoya, paraMtu emAM mukhaDuM? ne kevuM suMdara nAka! jANe koI zilpIe atyuttama maMdira pAtrono ke vicAronAM maLatAM navIna arthaghaTano vAcakone camatkRtino kalpI upara bhavya kaLaza caDAvyo! ne pelA kALA aMcaLAmAMthI dekhAtA anubhava Ape che. lekhakanI prAraMbhika vArtAo hovAthI emAMthI he nAjuka hAtha! jANe vAdaLanA TukaDA pAchaLathI meghadhanuSa pragayuM. bhaviSyamAM pragaTanArI AgavI gadyazailI ane viziSTa jIvanadRSTino suMdarI! kayA bhAgyane baLe tu bajAjIne nirakhI gaI? gAunA gAu aNasAra ocho maLe che. doDatA paththarane ozIke virAma lenArane tArA makhamalI kumAzavALA 1944mAM 'upavana' vArtAsaMgraha prakAzita thayA pachI lekhakanI paryakamAM zayana! zuM e saubhAgyanI ghaDI nathI? ghaDAtI kalamane judAM judAM kathAnakomAM viharavAnuM mana thAya che. manamAM suMdarI! tane apanAvuM to jagata mane niMdaze, hA, hA, bicAruM eka bAju prAcIna, madhyakAlIna ke arvAcIna itihAsanI ghaTanAo jagata A saMyoganA mUla kema mUlavI zake ? ene kema khabara paDe ke hatI to bIjI bAju eka bALapaNathI je kathAo sAMbhaLI hatI ane jagatano koI Adama bacco A suMdarInA zara pAse na ja bacI zake! jenA saMskAro cittamAM daDha thaI gayA hatA evA jaina dharmanA caritro emaNe to pelA marAThA ne yavananA bheda banAvI dIdhA; saMyama ne zIlanI ane enI kathAo ane e pachI emanI najara jaina dharmakathAonA khoTI vADo racI dIdhI : paNa e bheda mArA jevo vIra kema gaNakAre ? ghUghavatA sAgara para Thare che. 'upavana'nI itihAsa-kathAoe rasaprada Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2013 aMzane kendramAM rAkhIne vArtAnI imArata racavAnI phAvaTa emane ApI hatI, eTale pachI jayabhikhkhue kathAsAgaramAMthI managamatAM motI zodhavAnI khoja zarU karI. emaNe joyuM ke A kathAo pAchaLa sahuthI prabhAvaka bAbata e jaina dharmanI bhAvanAzIla kiMtu vairAgyalakSI vicAradhArA che. e kathAo sAthe jaina tattvajJAna gADha rIte joDAyeluM che, paraMtu atyAra sudhI evuM banatuM ke tattvajJAnanA siddhAMto ke dharmanI koI bhAvanAne ujAgara karavA mATe kathAno upayoga karavAmAM Avato. ArthI kathA jeTalo ke kyAreka ethIya vizeSa upadeza bhArobhAra apAto hato. lekhaka vArtAnI adhavacce pravezIne dharmabodha ApatA hatA. AthI saMsAra tyAga ane dIkSAnA aMgIkArane lakSamAM rAkhIne thAnI ImArata racAtI. tethI enA ghaNAM AsvAdasyAno vaNasyAM rahetAM hatAM. emAM vaLI tyAga, upavAsa, vairAgya, pApa, bhaya para paNa eTalo jhoka apAto hato ke tenA pariNAme jIvanano ullAsa upekSA pAmato hato. kyAMka evI paNa mAnyatA hatI ke A kathAnako eTalAM badhAM 'pavitra' che ke emAM sahaja paNa kalpanAno raMga bharI zakAya nahIM! prabuddha jIvana 27 pade pade emane prema, tyAga ane zauryanA teja dRSTigocara thAya che ane vicAre che ke A dharmanA amRtta-prasAdamAM to UMca ke nIca, deva ke rAkSasa, manuSya ke pazu vizva samastane mATe prema prasAdI helI che. rASTra, prajA ane dharma e badhAnI sAthe e ekacitta ane ekaprANa che. jaina dharmanA bhavya ane vizALa AkAzane joIne A yuvAna sarjakanuM haiyuM DolI UThe che. enI vyApakatA joIne emanA rUMve rUMve AnaMda UchaLe che. dharmanI bhAvanAo emanA yuvAna cittamAM umaMga prere che. ahiMsA, prema ane tyAgI mAnavajIvanane saphaLa karavAnI vAta sparzI jAya che. jAte bhUkhyA rahIne jagatane jamADavAnuM enuM vrata gamI jAya che. kIDI pratye ane pArAvAra dayA che, to kaTaka sAme kAyAnI kurabAnI karavAnI enI tamannA paNa che. anyAya, adharma ane jIvanane virUpa banAvatA ario - zatruone e haNe che ane evA arinA hatAone rojeroja name che. niSkarmathyAtane badale puruSArtha ane nirAzAne badale AzAno duMdubhinAda kare che. samarpaNazIla vIratvanI eka saMvedanA A yuvAna sarjakane sadA sparzI rahe che ane tethI ja sarvakSetromAM e vijaya / sAthe che. jaina kathAonI baMdhiyAra zailImAM baMdhAI javAnuM A manarmAjI sarjakane kema phAve ? emanI dRSTimAM jIvAtA jIvanano mahimA hato. mAnavInA cittanAM saMvedanomAM UMDo rasa hato. tyAga ane vairAgyanA mahimAne teo jANatA hatA, paNa kathAnakane zuSka ke cIlAcAlu banAvavAne badale emAM jIvananA ullAsano ane tapanI vasaMtano raMga pUratA hatA. siddhAMtonuM mahimAgAna ochuM karIne pAtronI jIvanarItithI e siddhAMtonA rahasyamarmanuM prAgaTya karatA. A kathAnakomAM ghaNI vAra to sidvAMta kathAnaka para savAra thaI jato. karmano siddhAMta samajAvavA mATe kathAnakane kyAMnuM kyAM laI javAmAM Ave! vaLI e kathAomAM dharmanA yazogAnanI vAta hatI, tyAre jayabhikhkhue mAnavamUlyone kendramAM rAkhI A kathAo sarvajana sparzI bane tevI prayatna karyo. AthI ja pUjya zrI citrabhAnue noMdhyuM che ke 'emanA sarjana pAchaLa teonI AgavI sRSTi che. jainatvanA AtmAnA eka upAsaka che ane e AtmAne pragaTa karavA yathAzakti sAhitya sarjI rahyA che." ane tethI ja vi. saM. 2011nA maMgala prabhAte amadAvAdanI nAgaja bhudaranI poLamAM 'vIradharmanI vArtA' bhAga-1nA AraMbhano 'AvakAra' lakhatAM emaNe lakhyuMH AvI arpaNa, zaurya ane saMyamanI vAto e jainonuM sAMpradAyika dhana nathI, paNa prajAmAtranuM parama dhana che. A parama dhana ja AvatI kAlanA bhAratano vAraso che. AvA sAhityanI upekSA e ApaNA vArasAnI upekSA che.' jayabhikhkhu jaina dharmanI kathAo ane caritro para najara doDAve che, to emane atyaMta harSanI anubhUti thAya che. jaina dharmanI vizvamaitrI ane enI vizvabaMdhutvanI bhAvanA emane sparzI jAya che. A caritromAM yuvAna sarjakanA cittane bhagavAna mahAvIranA AtmadharmanuM UMDANa jeTaluM gahana teTaluM preraka lAge che. e vicAre che ke A dharma kahe che ke AtmA vinA bIjuM daivata nathI. manovijaya vinA mukti nathI. mAnavatAthI moTo dharma nathI. nirbhayatA vinA siddhi nathI. ahIM yuddhamAM lohI levAnA sodA nathI, lohI ApIne pratispardhIne tRpta karavAno prayAsa che. AmAM je hAre che te jIte che! emanuM hRdaya AnaMdanA avirata dhodhamAM pAvana snAna karI rahe che. jaina dharmanA siddhAMtane satyanI eraNe caDAvIne Alekhe che. enI ucca bhAvanAomAM sUkSma saMvedanA reDe che. enA mAnavacaritromAMnI suSupta mAnavatAne punaH praphullita kare che ane enI vicArasRSTithI vizva samastane AvarI le che. 'keTalo suMdara bhavya dharma !' evo udgAra emanA hRdayamAMthI nIkaLe che, paNa jevI sRSTi atItamAMthI vartamAna tarapha jAya che ke A lekhakanuM che taiyuM akathya vedanAdAyI pIDA anubhave che. kyAM bhUtakALanuM e yazasvI gaurava ane kyAM vartamAnanI ghora durdazA! atiharSathI sarjana karavA udyukta thayelA A sarjakanuM citta vartamAnane jotAM viSAdanI UMDI gartAmAM phaMgoLAI jAya che. jaina samAjanAM e pratApI pAtro mananI bhUmi para sadA dhumatAM hoya ane sAme jaina samAjanI pAmaratA ane kSudratAnA darzana thatAM hoya! cittamAM atItanuM UjaLuM citra ghUmatuM hoya ane AMkha sAme mAtra aMdhArAMja dekhAtAM hoya! jagatanAM bajAromAM jainonuM sthAna halakuM ane zobhAhIna dekhAtuM hatuM. emane vyAjakhAuM, kALAbajAriyA, svArthasAdhu, kUpamaMDUka, bhAvanAhIna, aMdhazraddhALu, ajJAnI evA aneka biruothI navAjavAmAM AvatA joyA. Avo zatamukha vinipAta kema thayo te lekhaka samajI zakyA nahIM. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28. prabuddha jIvana jUna, 2013 je cittamAM rAta-divasa prabhu mahAvIranuM caritra ghUmatuM hatuM, enA zauryanI ke amadAvAdanA zeTha premAbhAInI sAcI zeThAInI vAta kare eka eka prasaMganI smRti aMtaramAM ullAsanI bharatI lAvatI hatI e che. Ama jayabhikhkhanI dRSTi tIrthakaronAM jIvana sudhI ja sImita rahetI mahAvIranA saMtAno AvAM? yuvAna jayabhikhkhuM vicAre che ke A te nathI. teo jainadharmanA AcAryo, sAdhuo, zreSThIo ane sAmAnya kevo tAla racAyo che! mahAvIrane temanA anuyAyIo nAmamAtrathI nara-nArIomAM rahelI prabhAvakatA paNa jue che. ArAdhe che. itihAsakAro mahAvIrane pUrA pichANI zakyA nathI ane I. sa. 1947, I. sa. 1949, I. sa. 1951 ane I. sa. tattvaciMtako emanA jJAnane upekSAnI najare jue che. AvuM banyuM kema? 1953mAM 'vIradharmI vAtonA ekathI cAra bhAga prasiddha thayA. kula yuvAna lekhaka vicAre che ke anekAMtanuM ajavALuM ApanAra sahunA 43 kathAo dvArA emaNe samagra sAhitya jagatanuM A pratye dhyAna mahAvIrane jenoe potAne to karyA che paraMtu emane rathamAM besADIne kheMcyuM; eTaluM ja nahIM, paNa sAhityarasikomAM jaina kathAnako pratye potAnI icchAo, lAlasAo ane eSaNAonA dorathI kheMcI rahyA abhiruci jagAvI. Ama AvuM karavA pAchaLano emano Azaya A che! vizvabaMdhutvanI vAto karanArA ane "khAmemi savya jIve" evuM dharmamAM rahelA ahiMsA, satya, tyAga, tapa, maitrI, pramAda, prANIprema prANImAtra pratyenuM vAtsalya dharAvanArA ghara gharamAM ja, aMdaroaMdara ane vizvamaitrInA siddhAMto pragaTa karIne pratyeka hRdayamAM mANasAIno laDanArA banyA che. dharmanI bAbatamAM jiddI ane saMkucita banIne virATa dIpaka jalato rAkhavAno rahyo hato. (kramaza:) dharmanA phirakA rUpe aneka TukaDAo paDyA che. emAM paNa bheda paDyA (13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, che. bhedamAM paNa bheda UbhA karIne jainoe vizvabaMdhutvasamA dharmanuM amadAvAda-380007) mobAIla naM. 09824019925. aMgaaMga nokhuM pADI dIdhuM che. AnA kAraNa rUpe A lekhaka kahe che: jaina dharma tattvajJAnano abhyAsa thoDAka niSkarmaNya, saMkucita ne vepArI mAnasa dharAvanArAonA hAthamAM muMbaI yunivarsiTI philosophI DipArTamenTa Aja jaina dharma AvI paDyo che. jJAnahIna kriyAkAMDoe ane kriyAhIna 1996 thI cAlatA A korsamAM 2000thI vadhAre vidyArthIoe jJAne samAja para cUDa bheravI. vIradharmano pUjArI vevalo banyo. enA lAbha lIdhela che. zudra svarUpa para kAlimA lAgI.' | pArTa TAIma sarTiphikeTa kaoNrsa: AvI paristhiti joIne lekhakanI kalama thaMbhI jAya che. manamAM aThavADiyAmAM eka divasa, 4 kalAka, eka varSano korsa. hAlamAM aneka vicAro jAge che. bhagavAna mahAvIranA adhyAtmapuruSArthanuM smaraNa A korsa zakuM talA skUla (marina lAInsa), kAlInA kempasamAM thAya che ane pachI niyativAdanA upAsaka sadAlaputrane upadeza ApanArA (sAMtAkrujha IsTa) ane ema. ke. hAIskUla (borIvalI, vesTa) senTaramAM bhagavAna mahAvIranA e prasaMgane anulakSIne sarjanano prAraMbha kare che. cAle che. A varSe ghATakoparamAM paNa navuM senTara zarU thaze. manamAM eka ja bhAvanA che ane te e ke jeno potAnA bhavya bhUtakALane nIrakhe ane bhaviSyakALane ujjavaLa kare. (vIra dharmanI vAto bhAga laghutama lAyakAta: 12mI pAsa athavA jUnI esa.esa.sI. pAsa. korsanI phI: rU. 2800 (eka varSanI) 1, prathama AvRttinI prastAvanA) vizeSatA: saraLa bhASAmAM parIkSA (aMgrejI, gujarAtI, hindI, marAThI) ane pachI to lekhaka jayabhikhkhuM jaina kathAsAhityanA vizALa mahAsAgaramAM DUbakI mArIne janasAmAnyanA hRdayane prakAzita kare evAM * vidvAna zikSako dvArA abhyAsa * samRddha lAyabrerI kathAnakonuM Alekhana kare che. bhAvasabhara bhASA, unnata kalpanA ane * jaina viSayaka-pikanika * seminAra, varkazopa, projekTa bhAvanAdravyathI rasAyelI kathAo enA mUla uddezane - AtmAne lakSamAM A uparAMta jaina tattva darzanamAM pArTa TAIma DiplomA, MA, M.Phil. rAkhIne sacoTa rIte Alekhe che ane A varadharmanI vAto e pachI ane Ph.D.nA abhyAsakrama ane Ph.D.nA abhyAsakrama uparokta DipArTamenTa dvArA cAlI rahyAM che. emanI kalamamAMthI satata pravAhita thatI rahI. "vIradharmanI vAto'nA | jaina dharmanA tattvanA hArdane saraLa bhASAmAM jANavAnI amulya taka prathama bhAgamAM AcArya haribhadrasUrinI jJAnasAdhanA ke pachI vanarAjane | tA. 24 jUna 2013 thI navA eDamizana zarU thaze. saMparka : ucheranAra zIlaguNasUrijInI bhavyatAnI ghaTanA maLe che. Arya kAlakanA DioN. bipIna dozI-98210 52413 (borIvalI) Email : drbipindoshi@yahoo.com mAnavIya guNa ane avaguNanI sarakhI zodhakhoLa haMmezAM tenA DioN. nitIna zAha-93221 03231 (sAMtAkrujha). satkAryothI ja thatI nathI. paNa eka nAnakaDuM kArya, eka nAnI vAta zIlpA cheDA-93239 80615 (sAMtAkrujha) athavA eka nAnakaDAM parihAsathI paNa mAnavanA sAcA caritra para ghaNo prakAza paDe che. zrI vIrendra zAha-98192 94964 (marina lAInsa) zrI yogeza bAvIzI-98212 41840 (ghATakopara) lUTArka Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarja-svAgata vayana jUna, 2013 prabuddha jIvana 29 pustakanuM nAma : saMyamadarzI zAMtidUta te prasaMgone kalAtmaka rIte ahIM kaMDAryA che. vividha zAMtisUrIzvarajI mahArAja pAvana prasaMgomAMthI paMcAmRta ekatra karIne ApyuM saMpAdaka : pArUlabahena bI. gAMdhI che, je vedhaka, mArmika, hRdayasparzI ane sacoTa prakAzaka : zrI nizIthabhAI zAMtilAlabhAI zAha 'DaoN. kalA zAha to che ja paNa sAthe sAthe vAMcanAranA aMtaHkaraNamAM prAptisthAna : e/101, zrI maMgala sosAyaTI, eka cirasthAyI chApa choDI jAya che. rAmanagara, jaina derAsaranI sAme, derAsara lena, saraLa AvRtti ApanAra mahApuruSo yuge yuge XXX borIvalI (vesTa), muMbaI-400 092. thatA ApyA che. A yugamAM pUjyapAda sAdhanA pustakanuM nAma : rAsa paThAkara phona : 022-28061784. maniSi paMnyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI saMpAdaka : DaoN. hemaMtakumAra, DaoN. uttamasiMha mo. : 9820160225. mahArAjA hatA. teonI zRMkhalAmAM pUjyapAda DaoN. milinda jozI, hirena dozI mUlya-sadupayoga, pAnA-216, AvRtti-prathama adhyAtmayogI AcArya bhagavaMta zrImad vijaya prakAzaka : zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra yugapradhAna gurudeva zAMtisUrijI e ka kalApUrNa sUrizvarajI mahArAjA. A graMtha 'samuMda kobA, gAMdhInagara-382 007. mahApuruSa ja nahIM paraMtu arlokika yogI paNa samAnA buMda meM'mAM teo zrInI artha gaMbhIra mUlya-rU. 100, pAnA- 185. hatAM. Aje jyAre A jagatamAM cAre bAju zabdaprasAdI para pUjya AcArya yazovijayasUrino AvRtti : 1. tA.30-9- 2012. azAMti, hiMsA ane du:khano dAvAnaLa saLagI svAdhyAya che. jJAnatIrtha svarUpa AcAryazrI kailAsasAgarasUri rahyo che tyAre zrI zAMtisUrIzvarajI dvArA ApavAmAM pUjyapAdazrIno nAnAM nAnAM vAkyorUpI jJAna-maMdiranA zrI devardhigaNa kSamAzramaNanA Avelo upadeza eka jJAnadIpaka banIne samAja bindumAM arthagaMbhIratAno samudra anubhavAya che. hastaprata bhaMDAramAM be lAkhathI vadhu hastapratono ane duniyAne prakAzita karI rahyo che. AvA mahAna ahIM pUjyapAdazrIjInI zabdaprasAdInuM saTIka saMgraha karavAmAM Avyo che. A hastaprata saMtanA tejasvI caritranuM nirUpaNa sadIo sudhI varNana to che ja paNa sAthe sAthe temanA vyaktitvanI saMgrahamAMthI keTalIka aprakAzita kRtionuM AdhyAtmika bhAvanAnI abhivRddhi kare che. AMzika anubhUtine paNa bhAvaka anubhave che. prakAzana A pustakamAM karavAmAM AvyuM che. A graMthamAM mukhyatve pU. gurudevano janma, pUjyapAda zrIjIe potAnA jIvananA buMdane prastuta saMpUTamAM cha kRtionuM saMkalanadIkSA, sAdhanA, ArAdhanA, mahattvanA prasaMgo, paramAtmAnA samaMdaramAM paramAtmAnI AjJAnA saMpAdana karavAmAM AvyuM che. (1) navakAra rAsa, temane arpaNa thayela padavIo, temanA bhakto, samaMdaramAM samAvI dIdhuM. ahIM prastuta che (2) paMca parameSTi rAsa, (3) jina Agama temanA hAthe thayela aMjanazalAkA pratiSThA, dIkSA, pujyapAdazrIjInA zabdonA buMdamAM vilasato bahumAna stavana, (4) sAra zikhAmaNa rAsa, (5) cAturmAsa, anya saMto sAthe milana, aMtima varSe, jinAjJAno samaMdara. zrAvaka sakjhAya, (6) zAkha pradyumna rAsa. nirvANa, zraddhAMjali vagerenuM nirUpaNa che. A XXX A kRtio prAcIna lipimAMthI arvAcIna uparAMta adhyAtma jJAnano khajAno, eTale pustakanuM nAma : paMsaga paMcAmRta lipimAM prakAzita karavAmAM AvI che jethI vyAkhyAno ane vacanAmRtono saMgraha tathA lekhaka-saMpAdaka : munizrI mRgendra mahArAja saMzodhako tene saraLatAthI vAMcI zake. 'daza zrAvaka samajUtI sAthe ullekha karavAmAM Avyo che. prakAzaka : jaina yoga phAunDezana sajhAya' ane 'zAMkha-pradyumna rAsa'nA mULa pAThanuM AvA gurudevanA cAritrane ujAgara karatuM A prAptisthAna : prANalAla jamanAdAsa zAha, pAThAMtara sAthe saMpAdana karavAmAM AvyuM che. 'jina pustaka vAMcakanA jIvanane saphaLa banAvaze. bI,9, garIbadAsa kaoN. sosAyaTI, northa-sAutha Agama bahumAna stavana'no bhAvArtha paNa XXX roDa naM. 5, juhu skIma, muMbaI-400049. gujarAtImAM ApavAmAM Avyo che. dareka kRtino pustakanuM nAma : samuMda samAnA buMda meM mUlya-rUA. 40/-,AvRtti-prathama-navembara-1995. sArasaMkSiptamAM kutinA prAraMbhe ApavAmAM Avyo lekhaka : AcArya yazovijaya sUri 'prasaMga-paMcAmRta" pU. munizrI nRgendra munijI che. prakAzana : AcArya zrIOMkArasUri, ArAdhanA mahArAjanI sAhitya sarjananI dizAmAM eka rasaprada hasta pratomAM rahelI vividha viSayonI amUlya bhavana, subhASa coka, gopIpurA, surata. bheTa che. pUjyazrI lekhita "bhagavAna mahAvIra mAhitIno A kRtinA prakAzanathI pracAra prasAra prAptisthAna : (1) sevaMtIlAla mahetA, 4-DI, jIvana darzana' ane 'Stories from Jainism' vegavaMta banaze ane samAjanA vividha vargane siddhagiri epArTamenTa, aThavA lAInsa, surata. pustakone deza-videzamAM sAro pratibhAva maLyo che. upayogI thaze. phona: 2667511, (mo.): 9824152727. A pustaka prasaMga-paMcAmRta'mAM ApelA laghu (2) sarasvatI pustaka bhaMDAra, ratanapoLa, dAMto, preraka prasaMgo ane ghaTanAo TUMkAmAM ghaNuM bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, amadAvAda-380001, mUlya-rUA. 90/-, kahI javAnI kSamatA dharAve che. pUjyazrIe jIvana e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), pAnA-190. AvRtti-prathama-I. sa. 2013. ane jagatamAMthI pUrva ke pazcimanI AbhaDacheTa muMbaI-400063. parva-mahApuruSonI parAvANIne jhIlIne, rAkhyA vinA jaina ke jenettaranI maryAdA rAkhyA mobAIla naM. : 9223190753. potAnA samayanA bhAvako mATe, tenI sarasa, vinA je prasaMgo haiyAmAMthI soMsarA nIkaLI gayA Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 30 prabuddha jIvana jUna, 2013 paMthe paMthe pAtheya : haSi saMskRtinA vAhaka : pRSTha chellIthI cAlu zarabatamAM vaparAtI sAmagrI, enuM mApatola, enI paDatara kiMmata ane vecANa kiMmata sarve bALakoe nakkI karyuM che. gAmanI bahAra yojAtA pradarzanaharIphAI, naMbara, krama ke greDa; paNa che-cupa larnIMga-selpha larnIga. A phana-phera AdimAM vecANa mATe paNa bALako jAya che. gAmanI ekAvana benone projekTanA cAra pAyA-(1) vidyArthIonA prazno (2) emanA parivAranA eka varSa zarabata pAyuM, enA badhA AMkaDAnI noMdhaNI karI. zarabata pIvAnI prazno (3) emanI jarUriyAta ane (4) saMtoSa ane AnaMda. A cAra pAyAnA zarUAtamAM lohInI tapAsaNI, vacce ane varSAnta tapAsaNI ema Tebala para abhyAsakrama vidyArthIo ja nakkI kare-teyAra kare ane ene AgaLa himoglobinanA pharaka ane sudhArA noMdhavAnI paNa kAmagIrI karI. Ama dhapAvavA madadakartA bane che caitanyabhAI, sonalabena, ajayabhAI, rIsarca AdhArita kArya karavAnI Dhaba paNa teo zIkhyA che. bhAvanAbena ane 'lokamitrA'nA sarve kAryakartAo. Adhunika samAjamAM loko phariyAda karatA hoya che ke svArtha vinAnA koThiyAmAM raMgoLI vargamAM bALakonI vacce gherAyelA caitanyabhAI sAthe sagapaNa nathI. emanI phariyAda ahIM khoTI Thare che. A badhA bALako nabaLA saMvAda sAdhatA jANavA maLyuM ke ahIM zikSaNano mukhya AdhAra paristhiti, parivAranA che. emanI koI phI levAmAM AvatI nathI. bhojana, pravAsa, sAmAjika ane kudaratI tattvo para che. gAmanA anubhavI loko, kArIgaro zikSaNano kharca 'lokamitrA" upADe. emanI vyaktigata jarUriyAta kapaDAMpAsethI judI judI skIla- hunnara zIkhavA maLe. dA. ta. bAMbu projekTa. lattA va. emanA mAtA-pitA uThAve che. bALakoe ja A projekTa nakkI karyo. sAmAnya rIte A DheDhukI vistAramAM 1800nI vastI dharAvatA A DheDhukImAM 'lokamitrA'no yajJa calAvanAra bAMbu thatA nathI. bALakoe zodha AraMbhI. 23 varSa pUrve emanA ja gAmanA A 'RSi daMpatI' tena tyakatena bhujiyAH'ne anusarI rahyA che. maMtra uccAraNa eka vyaktie bAMbu vAvavAnI zarUAta karela. bALakoe emane zodhI saheluM che paNa tyAgIne AnaMda meLavavo agharuM che. gAmamAM kyAMya emanA kAyA-emanI pAse zIkhavA gayA. lAMbI praznottarI bALakoe karI. nAmanI jamIna ke ghara nathI, saghaLuM gAma lokonuM ja! koI kaMThI paheryA vagara jAtajAtanI jANakArI meLavI. sAmAnya grAmyajanathI laIne vizva sAthe eo kharekhara 'vaiSNavajana' kRtya karI rahyAM che. sAMkaLatA InTaraneTano AdhAra laIne bALako ja avanavuM zIkhe. projekTa Dhola-nagArA vagADyA vagara, pracAranA paDaghama vagara cUpacApa kAma AdhArita zikSaNa levuM ane emAMthI zakya hoya to Arthika upArjana tarapha karatAM 'lokamitrA'nA kAryakaro gItAbena parIkhanI paMktine sAcI Therave paNa vaLavuM. Avaka thAya to bALako ja nakkI kare ke kyAM upayoga karavo che paNa zarata mAtra eTalI ja ke zaikSaNika kAryamAM ja upayoga karavo. rasoDAnI 'sUkAM parNo vana gajavatAM zAMta lIlA sadAya... sarve kAryavAhI sIdhu-sAmAna, menu ane rasoI, sApha-saphAI, vAsaNa-mAMjavA 'lokamitrA', mukAma : DheDhukI, posTa : ajameravAyA : viMchIyA-360055. sarve bALakoe saMpIne ja karavAnuM. ji. rAjakoTa-gujarAta. phona : 02821-22183 226. thoDA samaya pahelAM kacchanA nAnA raNano projekTa pUro karyo. jemAM ' mobAIla : 09427270966 * * * pravAsa, raNamAM rAtri mukAma, mAhitI-saMzodhana Adi karavAmAM Avela. 12, hIrA bhuvana, kuNAla jaina coka, vI. pI. roDa, muluMDa (pa.), hamaNAM bALakoe nadI projekTa hAtha dharyo che mATe narmadAne AdhAra muMbaI-400080. mo. : 9969110958 banAvI pahelAM bharUca jillAmAM kAMTidrAmAM 10 divasa rahyA. ahIMvAMsamAMthI TopalA, sUpaDA, chAbaDI, Asana, Tebala-khurazI-Tipoya vagere banAvatA ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAna ) zIkhyA. prabuddha jIvana" nidhI phaMDa hAlamAM karajaNa tAlukAnA 700 thI 800 nI vastI dharAvatA gAma 5000 gItA jI. zAha koThiyAmAM sajIvakhetI karatA smitAbena ane harizabhAInA mahemAna banyA 5000 che. bALakone hasatA-ramatA vAto karatA sAthe sAthe kAmamAM otaprota joIne nema-rAjula kathA D.V.D. saujanya amane khUba AnaMda thayo. bALako sAthenI vAtacItathI jANavA maLyuM ke 100000 divALIbena ane kAlidAsa sAMkaLacaMda doSI ceriTebala paraMparAgata skUlanA abhyAsa karatAM A jIvaMta abhyAsathI emano svavikAsa thaI rahyo che. DheDhukImAM eka rIsarca projekTa para bALako kAma karI rahyA che je che-phIMDalA 100000 zarabata. thora para AvatA lAlaphaLa-phIMDalAmAMthI zarabata banAve che. phIMDalAnuM saMghanA navA AjIvana sabhya banyA bhautika pRththakaraNa, eno upayoga, zarIrane maLatA phAyadAnuM jJAna meLavI, 5000 zrImatI uSAbena bI. zAha 5000 DaoN. AratI ena. vorA sArA vicArone amalamAM mUkavAmAM rAha na jovI, kharAba vicArone | 20000 amalamAM mUkavAmAM utAvaLa na karavI. jamanAdAsa hAthIbhAI anAja rAhata phaMDa vicAra paNa prema ane mRtyu jevI cIja che, jeno dareka jaNa mAtra pote 10000 anila zAha U.S.A. ja anubhava karI zake che. 10000 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JUNE 2013 PRABUDDHA JIVAN 31 Thus Spake Choice : How many of us face the same dilemma when faced that, in the future, she might regret the choices she with the uphill task to choose? When you are just so made now. She wanted to follow all possible paths and unsure. Its not that one is always greedy and we need so ended up following none. She feared pain, loss, and the best of both; often we just simply are not able to or separation. These things were inevitable on the path not willing to take sides. to love, and the only way of avoiding them was by When I look back at my life, my toughest moments have deciding not to take that path at all. In order not to suffer, not been the roads I have finally taken, the decisions you had to renounce love. It was like putting out your that I have finally made, the paths that I have tread but own eyes not to see the bad things in life." the time before that. The crossroads. Philosopher Aristotle emphasizes on choice. He saysTo do or not to do: To go or not to go: To do this or that. "Excellence is never an accident. It is always the result To choose this or to choose that' To be or not to be. of high intention, sincere effort, and intelligent execution; People around me I feel are gifted with 'clarity' which it represents the wise choice of many alternatives - choice, not chance, determines your destiny." has always been elusive to me. It is not simple for me since. I cannot find enough good to do something or Writer Scott Peck talks about choices in love- 'Love is enough bad to not to do something. the will to extend one's self for the purpose of nurturing I never chose a profession, I never rejected a one's own or another's spiritual growth... Love is as love does. Love is an act of will - namely, both an profession- whatever came my way, I took it. intention and an action. Will also implies choice. We Essentially, all the places where I could , I shunned do not have to love. We choose to love. choice. Choice to me represented regret, a And thus, even though a little late in the day, I call to responsibility too big to take. people like me to make choices. Choice determines It reflected on me. It made me indecisive, always on character, dont worry if the choices are good or bad the periphery - never completely into anything or anyone because if you choose, you will have the strength to and it allowed me to remain free of the consequences change, but if you dont choose - you miss out on the of making a choice. completeness of your own being. Let us find out by examining what the more sorted ones Today; I am choosing not to shun choice anymore, to have to say about Choice. see a choice right in the eye and to fight the permanent Acclaimed author Paulo Coelho's 'Brida' lived a life battle of the if and or. bereft of love because she could not choose to trust RESHMA JAIN herself to love completely The Narrators "Choosing a path meant having to miss out on others. Mobile: 9820427444 She had a whole life to live, and she was always thinking CONTRADICTION Do not believe what you have heard. Do not believe in Man and his deed are two distinct things. It is quite tradition becauase it is handed down many proper to resist and attack a system but to resist generations. Do not believe in anything that has been and attack its author is tantamount to resisting and spoken many times. Do not believe because the written attacking oneself. For we are all tarred with the same statements come from old sages. Do not believe in brush and are children of one and the same Creator, cojecture. Do not believe in authority or teachers or and as such the divine powers within us are infinite. elders. But after careful observation and analysis, when to slight a single human being is to slight those it agrees with reason and will benefit one and all, then divine powers and thus to harm not only that being accept it and live by it. but with him the whole world. O Lord Buddha Mahatma Gandhi Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 PRABUDDHA JIVAN MAY 2013 RAJUL AND RAHANEMI A Story From Aagam Katha Gujarati : ACHARYA VATSALYADEEPJI . English Translation : PUSHPA PARIKH Just as rain adds to the beauty of the earth, Bhagwan 'Yes!' said Rajul, but please be away from me. I will Neminath started pouring words of religion for the benifit quickly put on the clothes. of the people on earth. Beautiful Rajul once prayed from Rahanemi was watching Rajul continuously. the top of the mountain Girnar in presence of the sun "What a beauty ?' and the moon. He was trembling because of the heavy rain and Oh ! God, please include me also in your troop. knew even his heart was shaken up a bit. He forgot for Bhagwan Neminath agreed and gave her Diksha. a moment that he was a saint. (converted her in to a lady saint). Sadhvi Rajul put on the clothes very quickly. Please The younger brother of Bhagwan Neminath look away from me. I will be ready in no time. Rahanemi also requested and became a saint. Saint Rahanemi was thinking, "How could my brother When Bhagwan Neminath arrived on the mountain Neminah abendoned such a beautiful lady? He is misGirnar the sun was covered with the black mountains. taken. The clouds full of water started pouring. He went closer to Rajul and said 'what a beautiful Many people had arrived there for the darshan of time?' Bhagwan Neminath. Sadhvi Rajul said, 'What did you say?' It was raining. Rahanemi was moving closer & closer saying 'BeauWhen Sadhvi Rajul was getting wet she herself was tiful atmosphere & loneliness, come Rajul come. He feeling shy. Her personality was just awsome. She was wanted to embrace her. seperated from the group of other saintly ladies. Rajul went back. "Oh! Muni why do you think like She was very causious while elluring the mountain. this?' It started pouring here. Moreover lightning & thunder Rahanemi laughed but there was no light on his face. storm also started. Sadhvi Rajul gave up the idea of Rajul there is no time to think. This is a moment for going ahead. She saw one cave and entered swiftly love. I was waiting for you since years. Since Nemi into it. accepted Diksha, I thought you will accept me. but you She felt better but she was trembling. She thought also abandoned the worldly life. So I also abandoned of drying her clothes as it was a lonely place. She had the home. But the true love is seen today. The rainfall some fear in her mind but she was continously praying has been the cause of our meeting, Rajul, my love, God for her safety. Please come and don't waste even a minute. As the time was passing the rain started pouring Sadhvi Rajul was upset and saw the earth moving. more and more, but she was feeling that the cave was She could see the past. Neminath standing in front of a very safe place for her. her, beauty like the clouds & eyes like rainfall. He was At that moment she felt some movement near the abandaning her. She felt obliged from heart. The beauty entrance. after which the public is mad can be abandoned by you She was surprised, who can be there ?' Though it only, Nem ! And today this Rahanemi, is lamenting on was all dark inside as well as outside she could feel this love. somebody's presence at the entrance. Before she "Muni, please dont utter such words. realised she saw somebody because the light of the "Why?' lightning. We are saints. Austerity & restriction are the riches She saw - He was trembling. of the Sadhus. You cannot spread a carpet of lust on Sadhu, How come you are here?' the road of restriction.' Oh! It is you?' Even the voice of Rahanemi was Rahanemi was still dozing with charm. trembling. I was thinking, who can be in th cave? Be- Rajul, I love you.' cause of the heavy rain I came here. Even you?' 'Oh!' Rajul could understand the situation. She said, Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MARCH 2013 PRABUDDHA JIVAN 33 Bhagvan has preached us in nice words. Do not be our level best for the benefit of our next life. That utter fascinated by any good thing or any beauty. Love and attempt only will be helpfull.' vengeance are the causes of misery in the next life. Be 'Yes, come on. we will try our level best.' Rahanemi calm & steady, Rahanemi our path is enlightened by was changed from his heart of heart. purity. "Sadhvi Rajul, please excuse me for my attitude.' Rahanemi was affected by these words & realised He was nervous. his mistake. "Who am I to pardon you? Prabhu will pardon & he Sadhvi Rajul continued, only protects us.' Muniver we are sadhus and we have been given Both of them came out of the cave. Diksha by Prabhu Neminath. How nice? One who The rain also had stopped, Rajul looked up. The acceptes Diksha from the God are really lucky & al- mountain Girnar was looking happy & as if welcoming ways ready for the benefit of the self. Come, we will try the austerity of both. *** ARE THERE ANY NICE PEOPLE IN THIS WORLD? By: SWAMI NATHANANDA Here's a small story that'll answer. Once upon a time there was King who ruled small us. If we find that one person and remove him, the kingdom. He wanted to be an emperor and was always thunder storm will stop and we will be saved." The on the lookout for expanding his kingdom by invading King looked up to the wise Minister for a solution. The other countries. He heard that there was some unrest minister came through, again, with a solution. He and riots in the neighboring kingdom. Immediately his suggested that everyone in the bungalow, one by one, wise Minister suggested that it was the right time to should run outside in the thunder storm to a tree that invade and take over that country. The King agreed was hundred yards away, touch it, and run back. When instantly and ordered his General to prepare the army the bad and evil person runs out, the lightning will strike for departure on the next morning. him dead and we will all be saved." The King was The King, along with his wise Minister. General. very satisfied with the plan. Priest, Counsels, helpers, and an army of over O ne by one, starting from the lowest rank, the thousand soldiers departed the next morning for a soldiers ran out in the storm, with fear on their face, surprise attack on the neighboring kingdom. The touched the tree hundred yards away ran back. Soon, entourage had to pass through a dense forest to reach all of the soldiers are done with their turns, and it the the neighboring kingdom. As the evening approached, helpers turn to run outside now. The King, Ministers, the sky was getting darker with thick black clouds and and the Counsels were starting to get worried, "Is the heavy thunder storm was imminent. Again, the wise evil person one of the Counsels? The Minister?" minister suggested that the King and army should rest But suddenly, when one of the helpers ran out to in the forest bungalow for the night and continue their touch the tree the lightning struck the bungalow and journey the next day as the thunder storm could killed the King, the Minister, and all of the army. The weaken their army. The King agreed. helper stood in the rain storm, as the lone survivor, As they were resting for the night in the forest amazed looking the burning bungalow. bungalow, the thunder storm was getting fierce, with He was the ONLY nice person. The lightning did many lightning strikes. Everyone got scared that a not strike the bungalow before because he was inside. lightning might strike the bungalow and they all may M oral: It iust takes one good hearted person to perish. The King asked the Priest for advice. The Priest save a whole town. I am sure that there are plenty of said, "There is one bad and evil person among our nice people in this world, as we are all still surviving!! army and that's why Mother Nature is trying to attack * * * Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 PRABUDDHA JIVAN MAY 2013 stavana - STAVAN ) rUpa-arUpa ROOP-AROOP rAma kaho rahemAna kaho kou, kAnha kaho mahAdeva rI Ram kaho, Rehman kaho kou Kaanh kaho Mahadevri... pArasanAtha kaho kou brahmA, sakala brahma svayamavarI. Parasnath kaho kou Brahma, sakal Brahma Swayamveri bhAjana bheda kahAvata nAnA, eka mRttikA rUparI Bhajan bhed kahavat nana, Ek Mruttika Rupri dal vs $C4H2Rd, 2414 24 243 2434 2... (9) Taise khand kalpana ropit, Aap Akhand sarupri (1) 4122-414 sel s16... Parasnath kaho... nijapada rame rAma so kahiye, rahima kahe rahemAna rIte Nijpada Rame Ram so kahiye, Rahim kahe Rehman Ri $20 $24 felt al sR4, Hela fala el...(2) Karase karam kahaan so kahiye, Mahadev Nirvaan RI (2) 4122414 sel $16... Parasnath Kaho... parase rUpa pArasa so kahiye, brahma cinha so brahma rI Parase Roop Paras so kahiye, Brahma chinhe so Brahmari Se alla lul 414 41EUR44, 24-144 ASHE2... (3) Ihavidhi Sadho Aap Anandghan chetanmay Nikarmari (3) 41244714 sul $16... Parasnath Kaho... [ AnaMdaghanajI ANANDGHANJI Explanation same root. People imagine and give different names to Anandghanji was basically a Jain Sadhu before the original one but you are a part of the whole entity. many many years. He was totally different from to-day's in the third stanza he narrates the different names so called saints. He believed in totality of God. He has given by different sects of cults of people. e.g. those written many bhajans plus bhajans (stavans) on all Jain involved in one's own self call Ram', Mohamedans call 24 Tirthankars. He clearly mentions in this stavan that him Rehamaan, those believing in the theory of karma there is only one & one whole entity which is known by give him the name of Kahaan and some people call different names given by fiferent people. There are so him Mahadev which ultimately means Nirvan. many different religions & different sects in India and Even the Jains believe in Nirvan i.e. Moksha which the ultimate entity is known by different names amongst means there is no rebirth. them. In the last stanza he says, you may call him Paras In the first stanza he clearly mantions that whatever as he is above you; different from you. This way name you give, like-Ram, Rehman, Kahaan, Mahadev, Anandghanji describes the ultimate as a consciousness Parasnath or Brahma, the whole univers is one and without any particular work or name. there is only one whole Entity. The ultimate idea is that the atman or the Everything is inclusive in the univese and the ultimate thing or the root is one and only one. consiousness is the same in everything and we call it In the second stanza there is a comparison with the Atma. Try to see yourself in the other person. The whole universe is ultimately ONE. ** potter. Just as a potter gives different shapes and dif * ferent names to the mud according to its shape and Pushpa Parikh,6-B, Kennaway House, use our origin is the same. Everything belongs to the V.A. Patel Marg, Mumbai-400 004. Tel. No: 23873611 * To live content with small means; to seek elegance rather than luxury and refinement rather than fashion; to be worthy, not respeactable and wealthy, not rich; to study hard, think quietly, talk gently, act frankly; to listen to stars and birds to babes and sages with open heart, to bear all cheerfully, do all bravely, await occasion, hurry never, in a word, to let the spiritual unbidden and unconscious come up through the common - this is to be my SYMPHONY. William Henry Channing Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JUNE 2013 PRABUDDHA JIVAN 35 SEVENTH TIRTHANKAR BHAGWAN SUPARSHWANATH Ruler of Varanasi King Pratishthasen and queen Prithvi ers loosing their beauty glow. In summer he noticed the worswere living happily in the kingdom. The king was very under- ening of the nature. standing and loving by nature. He loved his people and the He was feeling unhappy. It made him think about the life people also loved him very much. also. He asked himself, "Does this apply to life also ? Will When the queen was pregnant both of them once were my life also loose its charm one day? It seems that nothing sitting & enjoying the nature. The queen gave birth to a son is for ever. who was named Suparshwanath. The prince was also na- When he became the king, he ruled for very few years ture loving. When he grew up he started asisting the king, and gave responsibility to his son. His son was crowned as Suparshwanath was very intelligent and clever enough to a king and he started doing spiritual practices. Then he atrule the kingdom. tained omnicient. He attained Nirvan on the sixth day of the Once upon a time while he was sitting on the terrace he dark half of the month of Falgun. He also attained Nirvan at was impressed by the beautiful nature. He also admired the Sammedshikhar. greenery and different flowers which were very beautiful. Moral: Everything every time may not be the same. When the Even the crops were blooming and dancing in the fields. He change occurs it may not be of your liking. Do not be depressed. noticed some of the trees loosing their leaves and some flow KULIN VORA. 9819667754 MASSAGE FROM: VATICAN CITY CHRISTIANS AND JAINS : JOINING HANDS TO PROMOTE FAMILIES AS SEEDBEDS OF PEACE MESSAGE FOR THE FEAST OF MAHAVIR JAYANTI-2013 Dear Jain Friends, 1. The Pontical Council for Interreligious Dialogue extends warm greetings and felicitations as you devoutly commenmorate, on 23rd April this year, the Birth Anni- versary of Tirthankar Vardhman Mahavir. May this feast fill your hearts and homes and that of your friends and well-wishes with serenity, peace and joy, strengthening a sense of belonging in your families and communities 2. In an age characterized by increasing instances of intol erance and violence in different parts of the world, affecting the harmonious co-existence of people, occasions such as this, besides offering us, adherents of diverse religions a momentous opportunity for spiritual advance ment, also remind us to practice karuna (compassion) and ahimsa (non-violence) and to reflect upon our shared responsibility in promoting peace. As members of one larger human family, we are called upon to contribute generously towards making our own families as seed- beds of peace 3. A healthy family, as we know, is one that is built on sound spiritual and ethical values where the innate dignity of each member is affirmed and protected in an atmosphere of respect, equality, openness and love. There the members, led by the exemplary lives of parents and elders, learn how to care for and share with others, patiently bearing with one another and submitting themselves, in a spirit of solidarity, to a common code to ensure har. monious and peaceful coexistence and the good of the family. The family is, therefore, one of the indispens able social subjects for the achievement of a culture of peace' as it is there the peacemakers, tomorrow's prom oters of a culture of life and love are born and nurtured' (Pope Benedict XVI. Message for the World Day of Peace, 2008). 4. As the primary school and agency of peace, it is the fam ily that sets the tone for peace in the greater human familyie., the world community. If humanity is to live in peace, needless to say, it ought to draw inspiration from values that form the bedrock of families: learning to respect the other in his/her 'otherness' and working together in honesty and solidarity for the common good. 5. Unfortunately, due to the rise in the materialistic and com petitive individualistic tendencies in today's globalized world, adherence to these values and principles that bind the family members into one single unit has been adversely affected threatening cohesion, cooperation and co-existence in the families and this naturally finds its echo at the macro level as well. 6. Grounded in our shared conviction that we are all brothers and sisters called to form one great human family and conscious of our moral rsponsibility as part of that call, may we, Christians and Jains, nurture, first of allthoughts, words and gestures of peace in our own respective homes and secondly, joining hands with others, so as to promote families as the seedbeds of peace to build a humanity at peace. Wishing you all A HAPPY MAHAVIR JAYANTI ! Jean-Louis Cardinal Tauran President SODNA 94999 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karIne te e ke e Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1.6067757 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Read. No. MH/MR / SOUTH-146 / 2012-14 che . PAGE No. 36 PRABUDHHA JIVAN JUNE 2013. bahaSi saMskRtinA vAhaka . 1990mAM aDhIthI pAMca varasanA bALako mATe paMthe paMthe pAtheya... bALamaMdiranI zarUAta karI. 1997mAM cha thI TgItA jaina tera varasanA bALako mATe killola zarU karyuM. karo te jarUrI hovA chatAM teTaluM ja mAtra pUratuM nathI, kudaratI saMsAdhana vikAsa : gAmaDAnA lokonA | tame saMgaThita paNa hovA joIe, 'lokamitrA'e cAra varSa pUrve rAyaNa-kacchathI muMbaInA bAya jIvanane nabhAvavA tathA vikasAvavA samRddha kudaratI agiyAra gAmomAM thaIne grAmakakSAnAM 48 roDa pravAsa vakhate rAyaNa gAmanA zibira soto eka pAyAnI jarUriyAta che. pUratuM ane saMgaThano racyAM che. 36 bhAIonAM ane 6 Ayojaka zrI vijayabhAI zAhanA sUcanathI ane guNavattAsabhara pANI, kasadAra potavALI jamIna , bahenonAM maLIne 42 bacatamaMDaLo cAle che, teo 'Adhunika RSidaMpatI'nI mulAkAtanI lAlaca ane 'bhagIratha' kartutva adA karatI vanaspati. A bacata karavA uparAMta grAmautkarSanA nAnA moTA rokI na zakyA ane rAtrie pahoMcyA DheDhukI ne thayo traNeyanuM saMcayana, saMrakSaNa, saMvardhana tathA kAmo paNa kare che. grAmakoSanuM saMcAlana kare che. 'lokamitrA'no paricaya... vyavasthApana karavAnA prayatno DheDhukInA grAmavanamAM potAnA gAmamAM 'lokamitrA' mAraphate cAlatA zALA-kaoNlejanuM zikSaNa eTale.... thayA. jasadaNa-coTIlAnA cha gAmomAM projekTanuM grAmastare amalIkaraNa kare che, vatananA gAma-gAmaDAMne alavidA ! ! ! pANIsaMgrahanA 86 sTrakacarsa, emAMnA pAMcamAM 11 grAmonAM 3916 parivAro mATe cAlatI A samIkaraNane alavidA karavAnA AzayathI 10 thI 11 hajAra TrencIjha, 60 hekTara paDatara A pravRttiomAM vaMcita varganA 439 parivAronI sana 1989mAM saurASTranA rAjakoTa jillAnA vaMcitatAne cAra prakAramAM vargIkRta karavAmAM AvyA pAMcALa pradezanA khobA jevaDA gAma DheDhukImAM kalyANa grAmatI kalAnAte mUrtimaMta karanAra sonalabena ane caitanyabhAIe dhuNI dhakhAvI che. (1) roTale duHkhI, (2) roTale sukhI (3) Adarza daMpatI moma navalakathAmAM ja hoya roTale tathA oTale sukhI, (4) roTala, oTale * lokamitrA'nA nAme ! evuM tathI. vAstavika jIvanamAM paNa hoya tathA khATale sukhI, kaoNlejano abhyAsa pUrNa karIne tAjA ja koNe kIdhuM garIba chIe ? nIkaLelA A yuvAoe yuvAnInI moja choDIne koNe kIdhuM rAMka ? svapna sevyuM: 'bhAratano grAmasamAja sthAnika jamInamAM ghAsa temaja vagaDAu vRkSonA bI vAvavA, kAM bhUlI jA mana re bhoLA ! jJAna, kauzalyo tathA sahabhAgI prayatno vaDe tathA traNa gAmonAM 248 parivAromAM pIvAnA potAnI jIvana-jarUriyAtonI kheMca vagaranuM ApaNa// judA ke, pANI mATe maTakA-TAMkAnuM nirmANa. -makaraMda dave mUlyaniSTha, zAMta, Arogyamaya temaja saMpIluM Arogya-sudhAraNA: sAmAnya dardomAM prAthamika mane pUro vizvAsa che. A 'lokamitrA'no paricaya jIvana jIvato thAya. ' A svapna pUruM karavA dharatI davAo purI pADavI, pATApiDI karavA, moTAM dada pAmatAM pAmatAM Apa paNa sonalabena ane khoLavA sAyakala pravAsa AdaryA ane DhaTukI pare mATe bahAra javAmAM mArgadarzana madada, mahilA caitanyabhAIne maLavAnuM pasaMda karavA lAgazo ja. pasaMdagI utArI. uDavuM hoya tene AkAza maLI ane bALaroga nidAna kempa, sthAnika auSadhIya amane pharIvAra A taka acAnaka me-2013 mAM ja rahe che. parajana hitAya parajana sukhAyanA vanaspatiomAMthI auSadha banAvavA tathA tenI ame vekezana gALavA cANoda mukAme rokAyA tyAre dhyeyathI zarUAta karI bAla keLavaNIthI, kramazaH tAlIma ApavI, vaMcita parivArone asAdhya maLI gaI. jANavA maLyuM ke pAsenA koDiyA gAmamAM AgaLa vadhatA kudaratI saMsAdhana-vikAsa, Arogya rogomAM cokkasa maryAdA sudhI Arthika sahAya caitanyabhAI DheDhakI AsapAsanA nathI bhaNI zakyA e sudhAraNA ane saMkaTa-rAhata nivAraNa temaja grAma karavAnuM paNa goThavAyuM che. 17 bALakone mATe asarakAraka rIte abhyAsa saMgaThana sudhI vistAra karyo. saMkaTa-rAhata nivAraNa : duSkALa hoya ke karAvavAno kAryakrama laIne AvyA che. - keLavaNI : gAmaDAnA bALako pAse kudaratano bhUkaMpa, A vistAramAM hoya ke anya kyAMya 11 thI 17 varSanI vayanA A 17 bALako khoLo ghaDatara mATe eka vizALa sota che. A lokamitrA'nA kAryakaro khisakolI-karma karatAM DheDhukImAM chAtrAvAsI che. jemAM 10 bhAIo vRkSakhoLAne keLavaNI mATe prayojavo te keLavaNInI rahe che. DhoravADA calAvI cAra mahinA gAmanAM gharamAM ane 7 baheno kheDUtanA ghare rahe che. baMnenuM keLA, A kaLAne AtmasAt karavAnI 600 700 paza sAcavavA, pIvAnA pANInI rasoDuM-bhojanazALA sAthe ja che. A abhyAsakrama 'lokamitrA'nI mathAmaNa te ja keLavaNI viSayaka kAramI taMgI vakhate tenI kAramIyata ghaTADavAnA prAyogika dhoraNe jUna-2012 thI zarU thayo che, kAma ane prayogo, hajAro mAIlo cAlavA prathama prayAsa paNa thatA rahe che. AmAM nathI pAThyapustako, dhoraNa, kalA, parIkSA, DagaluM to bharavuM ja paDe ne ! zALAthI vaMcita gAmamAM | grAma saMgaThana: tame sAcuM bolo ne satyAcaraNa (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 30muM) Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender A 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd. Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. ane tene rojagArI mATe kare che karIne ja Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ug[ m)qnI varSa-61* aMka-7, julAI, 2013 * pAnA 36 * kImata rUA. 20 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jUlAI, 2013 . WISDOM is the Daughter of Experience TRUTH is the Daughter of Time Leonardo emaNe eka mahAtmAne pUchyuM: Izvarane pAmavAnA mArga keTalA ?' mahAtmAe javAba Apyo: 'duniyAmAM jeTalAM aNuo che teTalA mArga che. paNa sArAmAM sAro ane TUMko rasto eka sevA che.* pramuni nyAyavijayajI | sarjana-sUci jina-vacanA durAcArathI dUra raho nataM arI kaMThachettA karei / jaM se kare appaNiyA durappA / / se NAhiI maccumuhaM tu patte pacchANutAveNa dayAvihUNe / / | (3 24-48) durAcAra karanAra jIva pote potAnuM jeTaluM aniSTa kare che, eTalu aniSTa to enuM gaLuM kApanAro dumana paNa nathI karato. AvA dayAvihIna jIvane jyAre mRtyunA mukhamAM javAnuM thAya che, te vakhate te potAnA durAcArane samaje che ane paddha pacAttApa kare che The harm that an evi person does to himsellis much more than the harm that his enemy may do to him by cutting off his throat. Such a person devoid of compassion, mulines, his folly on his deathbed and reports for his evil deeds. (DaoN. ramaNalAla sI. zAha graMthita 'nina taina'mAMthI) | 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jena yuvaka saMdha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 19 32 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkayuM eTale navA nAme 3. tarUNA jaina 1934 thI 1933 4. punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSa ke banyuM 'prabuddha jIvana" | 1953 thI + zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata sarara, paThe jJA sAmAyika, pachI madhuM mAsika ane tyArabAda mAsika + 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 6 1mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAka jaTubhAI mahetA paramAoAMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAhe DaoN. ramaNalAla cI. zAha DAM, dhanavaMta zAha mahendra kuM, zAhe DaoN. nareza veda pU. A. vAtsalyadIpa surIzvarajI (1) jaina ekatA - 2 (2) zrImad rAjacaMdra ane bhakti (3) upaniSado : amara bhomanA AMbA - 2 (4) bhAva-pratibhAva (5) sukha tamArI pratIkSA kare che (6) avasara : | upamitibhavaprapaMcakathA adhyayana zibira (7) zrI naima-rAjula kathA-3 (8) jayabhikhu jIvanadhArA : 51 (9) sarjana-svAgata (10) Thus Spake Gratitude, Compassion & Awareness (11) Rup-Arup (Beautiful-Ugly) Do. kumArapALa desAI DaoN. kalA zAha (12) Difficulties only forge our life (13) bhajana - Bhajan (14)paMthe paMthe pAtheya : ekavIsamI sadInI jazodA kema cho ? Reshma Jain Acharya Vatsalyadeepji 32 Translation: Pushpa Parikh Shashikent L. Vaidya Pushpa Parikh manasukhalAla upAdhyAya sureza caudharI 'A aMkanuM mukhapRSThaH citra saujanyaH DaoN. hiMmatalAla e. zAha jilA kI lIlAzAha piyA 1 zrI jItazA mATe ApI jethI zAhI mAta Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 'prabuddha jIvana' varSa : 61 7 aMka : 7 7 julAI 2013 7 vikrama saMvata 2069 7 vIra saMvata 25397 aSADha sudi 7 tithi-8 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) prabuddha jIvana vArSika lavAjama rUA.200/ chUTaka nakala rUA. 20/ mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha jaina ekatA-2 jUnanA 'prabuddha jIvana'mAM upa2nA viSaya upara lakhelA lekhano bahoLo pratibhAva ane pratisAda maLyo, eno AnaMda to che ja, paraMtu e AnaMda to ja paramAnaMdamAM parivartita thAya jo e pariNAma lakSI bane. have mAtra carcA nahi, pariNAma lakSI nakkara kArya zarU thAya. zAsana devane ApaNe sau evA saMpa ane ekatA mATe prArthanA karIe. e lekhane A aMkamAM AgaLa vadhAravAnuM eka kAraNa e che ke mArI jANa pramANe jaina ekatA mATe je be a-jainoe potAnA kAryathI prayatno karyA che eno ullekha karavAnuM e lekhamAM rahI gayuM hatuM. eka vAcaka mitra neNasIbhAIe A hakIkata pratye mAruM dhyAna doryuM. emano AbhAra mAnI e a-jaino pratye RNa svIkA2 ka2I hRdayano bhAra haLavo karuM chuM. rASTrIya saMta pU. vinAbojIne sarva dharmanAM graMthono UMDo abhyAsa karatAM jANavA maLyuM ke anya dharmo pAse potAno eka pratinidhi graMtha che. jemake, bhagavad gItA (vaidika sAhityano so graMthono sAra), bAyabala, kurAna, dhammapada (14 graMthono sAra), japajI, paraMtu jaino pAse vizALa ane UMDANabharyuM potAnuM sAgara jeTaluM zruta sAhitya hovA chatAM emanI pAse potAno Avo koI khAsa pratinidhi graMtha nathI. sAra mATe emaNe pote lakhavAnuM nahi, paNa e dharmanA vidvAno pAse lakhAvavAnuM emaNe vicAryuM, kAraNake jaina dharma aneka saMpradAyomAM vistarAyelo che ane pratyeka saMpradAya pAse potAnA vizALa graMtho paNa che. A aMkanA saujanyadAtA zrI nAgaradAsa gulAbacaMda zAha ane zrImatI savitAbena nAgaradAsa zAha 'jIvI gayAno AnaMda' mahotsava nimitte sarva dharmanA adhyayananA pariNAme vinobAjIe ApaNane kurAna sAra, khristI dharma sAra, gItA pravacano, japujI, dhammapada, bhagavata dharmasAra ane tAo upaniSada jevA pustako ApyA, paNa jaina dharmanA vinobAjI lakhe che, 'huM kabUla karuM chuM ke gItAnI mArA upara UMDI asara che. gItA pachIthI mahAvIra bhagavAnathI vadhu bIjI koI paNa vAtanI asara mArA citta upara nathI. enuM kAraNa e che ke mahAvIra bhagavAne je AjJA ApI che te bAbAne pUrepUrI kabUla che. e AjJA che-satyagrAhI bano. Aje to je Avyo e satyAgrahI banI nIkaLe che. bApue bAbAne paNa satyAgrahI tarIke AgaLa karyo hato, paNa bAbA jANato hato ke e satyAgrahI nathI. satyagrAhI che. dareka mAnava pAse enuM satya hoya che ane tethI mAnava-janma sArthaka thato hoya che. Ama tamAma dharmomAM, tamAma paMthomAM ane tamAma mAnavomAM je satyano aMza che tene grahaNa karavo upadeza che. gItA pachI bAbA 52 enI ja asara che. gItA pachIthI ema kahuM chuM kharo, paNa jouM chuM to mane e bannemAM kazoya pharaka dekhAto nathI.' (bAbA eTale vinobAjI pote). joIe. bhagavAna mahAvIrano A mahAvIra vANIthI vinobAjI ATalA badhAM prabhAvita hatA. uparAMta emaNe e paNa noMdhyuM che ke jaina dharma AcAra pradhAna vizeSa che, pracAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI jhaverI * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email : shrimjys @gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 pradhAna nathI. aMte to AcAra ja mukhya che. samyag jJAna, darzana ane cAritra-A cAra ja mokSanA dvAranuM darzana karAvI zake che. jaina dharmanA sarva saMpradAyonA tattvane samAve evA graMthanuM sarjana karavAnuM vinobAjIe vicArI eka vizALa yojanA banAvI. Akhare vinobA satyagrAhI ane samanvayakArI to hatA ja. ane pote racelA anya dharmanA sAranA pustakomAM A jaina dharma sArano khUTato maNako paNa emane pUravo hato ja. ane A bhagIratha kama mATe jaina dharma tattvanA vidvAna brahmacArI tapasvI jinendra varNIjI emane maLI gayA. varNIjIe jaina saMpradAyanA badhAM graMthono abhyAsa karI eka pustaka taiyAra karI ene 'jaina dharmasAra zIrSaka ApyuM. pahelAM eka hajAra nakalo taiyAra karI jaina sAdhuo ane vidvAnone mokalAvI. sUcano mATe nimaMtraNa ApyuM. vidvAnonA sUcano AvyAM, gAthAo sUcavAI, ane e dhyAnamAM rAkhI bIjuM saMkalana zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyAe karyuM, pharI sUcano nimaMtryA, sUcano AvyA ane varNIjIe trIjuM saMkalana karyuM ane nAma ApyuM "jiAdhamma'. dilhImAM jaina dharmanA sarva saMpradAyanA lagabhaga 350 vidvAnonI beThakamAM A saMkalana prastuta thayuM, tA. 29, 30 navembara-1974. be divasamAM cAra beThako thaI. cAre beThakonuM adhyakSasthAna svIkAryuM munizrI suzIlakumArajI, munizrI nathamalajI, munizrI janaka vijayajI tathA upAdhyAya munizrI vidyAnaMdajI. A cAre beThakone AzIrvAda maLyAvaMdana. A zodha hamaNAM be varasa pahelAM ja thaI. AcArya tulasIjI, AcArya dharmasAgarajI, AcArya zrI vijaya samudrasurijI tathA AcArya zrI dezabhuSAjInA. A cAre aonI sahAyatAthI Atma-prakAzI varzIe graMthane aMtima svarUpa ApyuM, je sarvamAnya thayuM. prabuddha jIvana A sarva prakriyA pU. vinobAjInA pratyakSa ane parokSa mArgadarzanathI thaI. paNa vinobAjIe kyAMya potAno koI Agraha pradarzita na karyo. eo mAtra niSpakSa dRSTA ja rahyAM kAraNa ke e jANatA hatA ke e pote -jaina che. emano AMtarabhAva no samanvayano ja hato. julAI, 2013 sudhI A 'jaina-dharma-sAra' 'samAsutta 'nuM adhyayana thatuM raheze. chellAM doDha hajAra varSamAM nahotuM thaI zakyuM tevuM eka bahu moTuM kArya saMpanna thayuM. emAM bAbA mAtra nimitta banyA, paNa mane pAkI khAtrI che ke e bhagavAna mahAvIranI kRpA che.' 25-12-74, cAra khaMDa-1. jyotimukha, 2. mokSa mArga, 3. tattvadarzana, 4. syAdvAda, cumAlIsa prakaraNo 756 (10847) gAthAo, jemAM jainadharma, tattvadarzana tathA AcAra mArgano sarvAMgINa saMkSipta paricaya AvI jAya che. mULa prAkRta bhASAnA A samA suttane zramaNa sUtram paNa kahevAyuM, emAM samAMtare saMskRta gAthA ane gujarAtI, hiMdI, aMgrejI ane marAThI bhASAmAM enuM bhASAMtara paNa thayuM che. A badhI gAthAo jainonA Agamo ane prAcIna graMthomAMthI levAyelI che. kaI gAthA kayA graMthamAMthI che e vinobAjInA sUcanathI nathI darzAvAyuM. kAraNake jo kaI gAthA kayA graMthamAMthI levAI che e jo jaNAvAya to pAchA saMpradAyomAM carcA-kalaha thAya ke amArA A graMthamAMthI A gAthA kema nahi, athavA 'A' graMthane kema sthAna nahi ? vinobAjI jeonI narsanasanA jANakAra haze ? A graMtho cheH uttarAyana sUtra, pravacanasAra, samayasAra, niyamasAra, dravya saMgraha, gomaTasAra, paMcAstikAya, daza vaikAlika sUtra, bhagavatI sUtra, paMca pratikramA, vagere lagabhaga 61 graMtho. A 'samAsUtta'nA sarjana pahelAM saMkalana pustako taiyAra thayA hatA, jemAM zvetAMbara muni cauthamalajI dvArA, bhagavata gItA jevo 18 prakaraNano 'nigraMtha pravacana', AcArya buddhisAgara dvArA 'mahAvIra gItA' ane 'paMDita becaradAsa' dvArA 'mahAvIra vANI', paraMtu A pustakomAM lagabhaga eka ja saMpradAyanuM pratinidhitva hatuM eTale e sarvamAnya na thayA. ane eno vizeSa pracAra paNa na thayo. paraMtu a-jaina vinobAjIe 'samAsutta' dvArA sarva phirakA mAnya je virATa kArya karyuM tevuM jaina dharmanA chellA 2500 varSamAM nathI thayuM, eTale A mahAna kArya mATe jaina zAsana emanuM RNI raheze. paraMtu ati parizramathI ane samanvaya dRSTithI sarjAyelA, sarva jaina saMpradAya samanvaya jevA A 'samaNasuttuM' jevA graMthane jainoe keTalo AvakAryo ? 1975mAM prakAzita thayelA A graMthanI mAMDa dazeka AvRtti thaI haze. eno anuvAda saMskRta, gujarAtI, hiMdI, marAThI ane aMgrejI bhASAmAM thaze. anya bhASAmAM thayo hoya to enI mAhitI mArI pAse nathI, eTalo A graMthano zAMtapracAra che. AvA graMthane to hAthInI aMbADI upara birAjAvI gAmegAma darzanIya karavo joIe. caturvidha 500/-(U.S. $ 50) 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.5. $180) * pU. vinobAjInI preraNA, tapasvI varzIjIno praMcaDa puruSArtha, sarva saMpradAyanA aneka vidvAna paMDito ane munijanonuM saMzodhana, sarjana, saMvardhana, saMyojana ane samarthane pariNAme je jaina tattvajJAnano pratinidhi graMtha sarjAyo te 'samAsutta' graMtha, jenuM prakAzana tA. 24-4-1975nA mahAvIra jayaMtIne divase thayuM ane pahele ja divase badhI nakalo vecAI gaI. A mahAna kAryanA sarjanano itihAsa dIrgha che, ahiM to mAtra paricayAtmaka lAghava 'samAsutta'nuM sarjana e jaina itihAsanI 21mI sadInI A mahAna ghaTanA che. vinobAjIe saMtoSa vyakata karatAM lakhyuM ke 'have AgaLa upara jyAM sudhI jaina dharma Takaze ane bIjA vaidika tathA bauddha dharmo paNa haze tyAM 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) paraMtu ApaNA vidvAna paMDitomAMnA eka prakAMDa vidvAna ane AgamonA abhyAsI pU DaoN. sAgaramalajI jaine khUba ja parizrama bAda pU zodhI ApyuM ke kaI gAthA kayA graMthamAMthI che. pUjyazrIne ApaNA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana saMghamAMthI koI varge enI khAsa aDhIso pAnAnA aMgrejI pustakanuM noMdha nathI lIdhI, lIdhI hoya to A AgAmI paryuSaNa parva nimitte prakAzana paNa karyuM. graMtha pratyeka saMpradAyanA pratyeka sTa-sapTembarano saMyukta aMka A InsTiTyUTanA sthApaka jainanA ghare, hiMduo jema bhagavad somaiyA parivAra a-jaina ane gItA ke anya dharmI potAnA dharmanA pustakanA eka saMpAdaka DaoN. gItA pratinidhi graMthane rAkhe che ema DIVUZZLE mahetA a-jaina ane bIjA rAkhyo hota. kokilA zAha jena. lagabhaga be-traNa varSa pahelAM | zIrSakathI sapTembare bIjInA pragaTa thaze | mane kha mane khabara nathI ke "samaNa muMbaImAM mAre A "samaNa sutta' | A viziSTa aMkanuM saMpAdana agama graMthonA abhyAsI sutta' upara Avo seminAra koI upara vaktavya ApavAno prasaMga jaina saMsthAe karyo hoya ke koI Ubho thayo hato, tyAre mAruM DaoN. razmikumAra je. jhaverI karaze upAzrayamAM koI eka saMpradAyanA vaktavya pUruM thayA pachI pramukha bhagavAna mahAvIra svAmInA IndrabhUti gotama Adi agiyAra muni bhagavaMtoe 'samaNa suttam' mahAzaye kahyuM ke, A samaNa gaNadharo hatA. teo so vedonA prakAra paMDita hatA paNa A darekanA | upara dIrgha vyAkhyAna ApyuM hoya. sutta'mAM amArA saMpradAyanA vacano manamAM eka saMdeha-zaMkA hatI. bhagavAna potAnA pratyakSa AvuM agara jyAM jyAM thayuM hoya nathI eTale amane mAnya nathI.' meM jJAnathI-kevaLajJAnathI A badhAMnI zaMkA dUra kare che. eTale IndrabhUti e sarvene mArA koTi koTi vaMdana. kahyuM ke, "samaNa sutta ApaNAM gautama ane A agiyAra paMDito potapotAnA ziSyo sAthe A samaNa sutta' sarva jaina prAcIna graMthonuM dohana che, jyAre bhagavAnanA ziSyo banI jAya che. Aja pAchaLathI gaNadhara bane che saMpradAyanA jJAnano khajAno che, tame kaho che e saMpradAyano janma ane gaNadharavAdanI sthApanA thAya che. badhAM jaina saMpradAyanA jJAnanuM ja hamaNAM 150-200 varSa pahelAM e mAM pratinidhitva che. e thayo che. paNa tamArA je vacano bhagavAna mahAvIra gaNataMtranA vAtAvaraNamAM UcharyA hatA. sattA attaranA pumaDAM jevo che. pratyeka jemAMthI avataryA e mULa tattvo to ane saMpattinA vikendrIkaraNano siddhAta e gaLathUthI ja ; ane saMpattinA vikendrIkaraNano siddhAMta e gaLathuthI ja zIkhyA hatA. gharamAM A 'samaNa sutta' graMthanuM emAM che ja.' je mohane choDavAnuM emaNe sAdhusaMghane nava gaNomAM vibhakta karI tenI vyavasthAnuM hovuM eTale tamAruM "jaina ekatA" ane anekAMta dRSTine apanAvavAnuM vikendrIkaraNa karI dIdhuM. IndrabhUti Adi agiyAra ziSyonI 'gaNadhara' mATenuM mahA pradAna ane sAbitI. tIrthakare kahyuM che e ja "mohane |rUpe nimaNUka karI. (IndrabhUti gautama kULanA hatA eTale e e haze to enA vAMcanathI ApaNe vaLagIe chIe. 'gautamasvAmI' tarIke oLakhAyA.) prathama sAta gaNonuM netRtva prathama bhaviSyanI peDhI saMpradAyanA to jaina ekatA mATe a-jaina sAta gaNadharone soMpyuM. AThamA gaNanuM netRtva akaMpita ane acala vADAthI mukta thaze, tyAre, kyAreka vinobAjInuM A "samaNa sutta' mahA | tathA navamA gaNanuM netRtva metArya ane prabhAsane soMpIne saMyukta | jaina ekatAno sUraja nakkI Ugaze yogadAna. netRtvanI je vyavasthA karI enuM ja nAma che gaNadharavAda. bIjA a-jainanA yogadAnane | A agiyAra paMDitonA agiyAra praznonA bhagavAna uttara Ape | jena ekatA mATe A a-jaina joIe. muMbaI-ghATakoparanI ke. je. che enuM praznottara zailImAM AcArya jinabhadragaNi kSamAzramaNe mahAnubhAva ane A saMsthAne somaiyA senTara phora sTIjha Ina |vize SAvazyaka bhASyamAM 'gaNadharavAda'nA nAmathI varNana karyuM che. A| ApaNe vaMdana karIe. je na jainijhame A samaNa sutta' upara agiyAra praznottaramAM samasta jainadarzanano sAra AvI jAya che. ekatAnA abhiyAnamAM A atraNa divasano seminAra rAkhyo, AtmA, nava tattva, paMcAstikAya, karmavAda, puNya-pApa-baMdhana-mukti, jenoe ugatA sUrajanA prathama ane bhAratanA vividha prAMtomAMthI deva ane nArakonI carcA Adi dvArA jainadarzananuM hArda eTale kiraNone pragaTAvavAnuM puNya karma vidvAnone nimaMtrI A samaNa gaNadharavAda. suttanAnA vividha viSayo upara be gdhanavaMta zAha divasano seminAra yojyo ane | o aMka eka alabhya dhyAtmika saMbhAraNuM banI raheze drdtshah2hotmail.com Various Facets of jemane A aMkanI nakalo prabhAvanAthe joItI hoya teo ('samaNa suttam'-yajJa prakAzana, SAMANSUTRA' and sell zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA kAryAlayano satvare saMparka kare. bhUmiputra, hujarAtapAgA, vaDodarA390001.) Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana julAI, 2013 zrImad rAjacaMdra ane bhakti | mahendra yu. zAha paramapuruSa karUNAsAgara paramakRpALudeva zrImad rAjacaMdrajIe Ama paramakRpALudeva pote ja potAnA aMtara caritranI vAta uparanAM potAnA janmajanmAMtaranA anubhavanA AdhAre, tema ja lagabhaga 2600 vacanothI darzAvIne ApaNane preraNA ApI rahyAM che ke evA parama varSa pahelAM pote tIrthaMkara prabhu zrI mahAvIra svAmInA aMtevAsI ziSya puruSano ke tIrthaMkara prabhuno yoga thayA pachI ApaNI temanA pratyenI hatA, temanA caraNomAM rahIne, temanI AjJAnuM pAlana karIne, temano bhakti ne talasATa kevAM hovA joIe? bodha grahaNa karIne, temanA jevI ja dazA prApta karI te parama puruSe vacana 209 mAM paramakRpALudeva jaNAve che kejIvone AtmAnA kalyANa arthe, sugamamAM sugama mArganI je bheTa ApI "mahAtmAoe game te nAme ane game te AkAre eka "sa"ne ja prakAzya che, te che bhaktimArga. che. tenuM ja jJAna karavA yogya che. te ja pratIta karavA yogya che, te ja anubhavarUpa te temanAM ja vacanAmRtajInA AdhAre darzana karavA A bALakano che. ane te ja parama preme bhajavA yogya che. alpa prayAsa che. te prayAsamAM Apa sahu premapUrvaka, prasannatApUrvaka, te "parama sat'nI ja amo ananya preme avicchinna bhakti IcchIe AnaMdapUrvaka, bhaktipUrvaka joDAzo tevI namra prArthanA saha vinaMtI che. chIe." ane A prayAsamAM kaMIpaNa bhUlacUka, kSati jaNAya to udAradilathI AmAM paramakRpALudeva potAnI vAta jaNAvI ApaNane khUba ja jarUra kSamA karazojI. bhArapUrvaka 'ja' kArapUrvaka preraNA ke AjJA karI rahyAM che ke jIvanamAM te paramapuruSa paramakRpALudevanI eka ja bhAvanA che ke A A kArya karI levA jevuM che. AgaLa teo jaNAve che keratnaciMtAmaNi samAna manuSyadeha maLyo che to tene sAcA arthamAM sArthaka 'te "parama satu'ne 'parama jJAna' kaho, game to "parama prema' kaho, karIne satvare janma-maraNanA pherAmAMthI mukta thaIe. ane game to 'sata-ci-AnaMda svarUpa' kaho, game to 'AtmA' kaho, to have ApaNe temanAM ja vacanothI bhaktimArganAM darzana karIe. game to 'sarvAtmA' kaho, paNa satu te satu ja che. ane te ja e badhA prathama to pote ja potAnI vAta jaNAvatA kahe che prakAre kahevA yogya che, kahevAya che. sarva e ja che anya nahIM. vacana 157 : "te zrImAna puruSottama, sat-cit--AnaMda rUpe evuM te paramatattva, puruSottama, hari, siddha, Izvara, niraMjana, alakha, sarvatra bharapUra che. mUrtimAna! (gurugama) svarUpa akSaradhAmamAM birAje parabrahma, paramAtmA, paramezvara ane bhagavata Adi anaMta nAmoe che. ame te mUrtimAna svarUpane zuM varNavIe? e svarUpa vicAratAM, kahevAyuM che. saMbhAratAM amane to parama samAdhi Ave che, aho te svarUpa! aho te ame jyAre paramatattva kahevA IcchI tevA koI paNa zabdomAM bolIe svarUpa! aho amAruM mahAbhAgya ke A janmane viSe amane tenI to te eja che, bIjuM nahIM.' bhaktinI dRDha ruci thaI !' A rIte paramakRpALu deve bahu ja suMdara khulAso karyo. paramakRpALudeva pote tIrthaMkara prabhunA yogamAM rahIne, temanI sAthe vacana 2 17mAM paramakRpALudeva khUba ja bhArapUrvaka jaNAve che kevicarIne AvyA che tenI jANe smRti karI rahyAM che ane temanI parama "paramAtmAmAM parama sneha game tevI vikaTa vATethI thato hoya to kRpAthI potAne potAnA Atma svarUpanI je prApti thaI che tenI adbhuta paNa karavo yogya ja che.' vAta karI rahyAM che. 'saraLa vATa maLyA chatAM upAdhinA kAraNathI tanmayabhakti rahetI vacana 159 mAM AgaLa jaNAve che ke.. nathI, ane ekatAra sneha bharAto nathI. AthI kheda rahyA kare che 'te aciMtyamUrti harine namaskAra." ane vAraMvAra vanavAsanI IcchA thayA kare che. jo ke vairAgya to evo parama premasvarUpa AnaMdamUrti AnaMda ja jenuM svarUpa che evA zrImAna rahe che ke ghara ane vanamAM ghaNuM karIne AtmAne bheda rahyo nathI, paraMtu harinA caraNakamaLanI ananya bhakti amo icchIe chIe. vAraMvAra upAdhinA prasaMgane lIdhe temAM upayoga rAkhavAnI vAraMvAra jarUra rahyA ane asaMkhya prakAre amoe vicAra karyo ke zI rIte ame samAdhirUpa kare che, ke jethI parama sneha para te veLA AvaraNa ANavuM paDe." ane hoIe? to te vicArano chevaTe nirNaya thayo ke sarvarUpe eka zrI hari ja have paramakRpALudevano zrImad rAjacaMdrajInA aDaga saMkalpa, nirdhAranA che ema tAre nizcaya karavo ja." darzana karIe to...teo... jaNAve che ke'sarvatra AnaMdarUpa sat che. vyApaka evA zrI hari nirAkAra mAnIe ... 'ane evI parama snehatA ane ananya premabhakti AvyA vinA chIe ane kevaLa te sarvanA bIjabhUta evA azraradhAmane viSe zrI dehatyAga karavAnI IcchA thatI nathI. kadApi sarvAtmAnI evI ja IcchA puruSottama sAkAra suzobhita che.' haze to game tevI dInatAthI paNa te IcchA pheravazuM paNa premabhaktinI kevaLa te AnaMdanI ja mUrti che. sarva sattAnI bIjabhUta te zAzvata pUrNa laya AvyA vinA dehatyAga nahIM karI zakAya ema rahe che, ane mUrtine pharI pharIne ame jovA talasIe chIe.' vAraMvAra e ja raTanA rahevAthI 'vanamAM jaIe' 'vanamAM jaIe" ema Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana thaI Ave che.' kriyAmArge asad abhimAna, vyavahAra Agraha, siddhimoha, pUjA | uparanAM vacanamAM paramakRpALudevano pracaMDa saMkalpa-nirdhAra-laya- satkArAdi yoga, ane dehika kriyAmAM AtmaniSThAdi doSono saMbhava kevAM adabhuta hatAM tenAM sAthosAtha darzana thAya che. ane have sAthosAtha rahyo che. nIcenA vacanathI teo baLa Ape che ke koIka mahAtmAne bAda karatAM ghaNA vicAravAna jIvo e | 'gopAMganAnI jevI zrImad bhAgavatamAM premabhakti varNavI che, evI bhaktimArgano te ja kAraNothI Azraya lIdho che; ane AjJAzritapaNuM premabhakti A kaLikALamAM prApta thavI durlabha che, ema jo ke sAmAnya athavA parama puruSa sadgarane viSe sarvArpaNa svAdhInapaNuM zirasAvaMdya lakSa che, tathApi kaLikALamAM niSaLa matithI e ja laya lAge to paramAtmA dIThuM che, ane tema ja varyA che, tathApi tevo tyAga prApta thavo joIe. anugraha karI zIdhra e bhakti Ape che.' nahIM to ciMtAmaNi jevo jeno eka samaya che evo manuSyadeha UlaTo paramakapALudeva potAnA janma janmAMtaranA anubhavathI eka sacoTa paribhramaNa vRddhino hetu thAya.' vAta jaNAve che ke vacana 667 mAM paramakRpALudeva mahAtmA buddha ane zrI RSabhadeva vacana 201: AdinuM daSTAMta ApI bhaktimArganI vAta jaNAve che ke'ghaNAM ghaNAM prakArathI manana karatAM amAro dRDha nizcaya che ke bhakti 'mahAtmA buddha (gautama) jarA, dAridraya, roga ane mRtyu e cArane e sarvoparI mArga che. ane te satyaruSanA caraNa samIpa rahIne thAya to eka AtmajJAna vinA anya sarva upAye ajita dekhI, jene viSe tenI kSaNa vAramAM mokSa karI de tevo padArtha che.' Utpattino hetu che, evA saMsArane choDIne cAlyA jatA hatA. zrI ApaNe keTaluM manana karI zakavAnA hatA? tenI paNa eka sImA RSabhAdi anaMta jJAnI puruSoe e ja upAya upAsyo che, ane sarva che-jyAre A puruSanuM manana-potAnA navaso bhavanA jAtismaraNa jIvone te upAya upadezyo che. te AtmajJAna durgamya prAye dekhIne jJAna pachInuM kahI rahyA che tene ApaNe kevI dAda ApavI joIe? niSkAraNa karUNAzIla evA te satyaruSoe bhaktimArga prakAzyo che, kevuM svIkAravuM joIe ? je sarva azaraNane nizcaLa zaraNarUpa che ane sugama che.' tema ja A tabakke eka spaSTatA karavAnuM jarUrI bane che ke zrImad vartamAnakALamAM jene AtmakalyANa kharekhara karavuM che, mAnavajIvana sArthaka rAjacaMdrajInI dRSTie sapuruSa eTale tIrthakara ke tIrthakara koTinA puruSa, karavuM che tene mATe AtmajJAnano mArga durgamya jaNAvI paramakRpALudeve vItarAga puruSa, deha chatAM jenI dazA varte dehAtIta evA parama puruSa. bhaktimArganI vAta jaNAvI che, ane pAchuM kahyuM ke je koI potAnI te mATe vaDavA tIrtha-AzramanA sthApaka pU. bhAIzrI popaTabhAI kahetAM jAtane azaraNa mAnI sAcA puruSanuM zaraNuM svIkAre to nizcaLa zaraNarUpa ane sugama che te jaNAvI te pratye lakSa doryuM che. 'lAkhomAM lAdhe nahIM, karoDomAM koka, evI ja rIte vacana 380mAM parama kRpALu deva jaNAve cheabaja, kharve dekhIe eka ke do.' 'prabhu bhaktimAM jema bane tema tatpara rahevuM. mokSano e dhuraMdhara je aMge paramakRpALudeva zrImad rAjacaMdrajIe khUba khUba spaSTatA mArga mane lAgyo che. game to manathI paNa sthira thaIne besI prabhu karI che te ApaNe AgaLa upara joIzuM. bhakti avazya karavI yogya che. vacana 76mAM paramakRpALu deve jaNAvyuM che ke mananI sthiratA thavAno mukhya upAya hamaNAM to prabhukti samajo. 'satyaruSa e ja ke nizadina jene AtmAno upayoga che. zAstramAM AgaLa paNa te, ane tevuM ja che. tathApi zULapaNe ene lakhI jaNAvavI nathI ane sAMbhaLyAmAM nathI, chatAM anubhavamAM Ave tevuM jenuM kathana vadhAre yogya lAge che." che; aMtaraMga spRhA nathI evI jenI gupta AcaraNA che...' paramakRpALudeva ahIM potAnA anubhavano nicoDa jaNAvatAM kahe che keAje to guru banavAnI kAmanAe joIe to satyaruSanI lAIna mokSano dhuraMdhara mArga mane lAgyo che. AvA parama puruSe je kahyuM te ApaNe lAgI gaI che; Ama thavAthI sAcA puruSa-nigraMtha puruSa-parama puruSa- aMtarathI svIkAra karIe, ane te mArge gamana karIe. vItarAga puruSanI AzAtanA thAya che. tevI ja rIte vacana 379mAM paramakRpALudeva jaNAve che keparamakRpALudevanI potAnI aMtaraMga adbhuta dazAnA aneka 'jenI prApti pachI anaMtakALanuM vAcakapaNuM maTI, sarva kALane mATe vacanAmRto joIzuM to jarUra viveka thaze ke ekadama dRSTirAgathI game ayAcakapaNuM prApta hoya che, evo jo koI hoya to te taraNatAraNa tene satpaSa kahI devA ke mAnI levAmAM keTaluM badhuM jokhama raheluM che. jANIe chIe, tene bhajo.' vacana 693mAM paramakRpALudeve traNa mArganI vAta karI che ke- "mokSa to A kALane viSe paNa prApta hoya, athavA prApta thAya che. 'jJAnamArga durArAdhya che; paramAvagADha dazA pAmyA pahelAM te mArge paNa muktapaNAnuM dAna ApanAra evA puruSanI prApti parama durlabha paDavAnAM ghaNAM sthAnaka che. saMdeha, vikalpa, svaccha datA, che, arthAtu mokSa durlabha nathI, dAtA durlabha che. atipariNAmIpaNuM e Adi kAraNo vAraMvAra jIvane te mArge paDavAnA AvA suMdaravacana dvArA ApaNane preraNA karIne anaMtakALanuM ApaNuM hetuo thAya che, athavA UrdhvabhUmikA prApta thavA detA nathI. yAcakapaNuM-bIjA zabdomAM kahIe to joIe, joIe ne joIe. Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 prabuddha jIvana IcchAthI jIva dharAto ja nathI tevuM ApaNuM mAMgapaNuM- bhikhArIpaNuM jJAnIpuruSa maTADI devA mAMge che. julAI, 2013 alpa evuM jJAna, athavA jJAnapradhAna dazA te asugama evA mArga pratye, svacchaMdAdi doSa pratye, athavA padArtha saMbaMdhI bhrAMti pratye prApta kare che. ghaNuM karIne ema hoya che, temAM paNa A kALane viSe to dhaNAM kALa sudhI jIvanaparyaMta paNa vai bhaktipradhAna dazA ArAdhavA yogya che, evo nizcaya jJAnIoe karyo jaNAya che. (amane ema lAge che, ane ema ja che.)' paramANudeva jJAnI pururSonI sAkSI ApIne ApaNane bhaktipradhAna dazA jIvanaparyaMta ArAdhavAnuM jaNAve che. savArathI ApaNe uThyA-AvuM braza joIe, Arno pAvaDara (daMtamaMjana) joIe. snAna karavA beThA Avo TuvAla joIe, Avo sAbu joIe, cApANI pIvA beThA mAre to kaDaka cA joIe, mAre to garama nAsto joIe, mAre dUdha gaLyuM joIe, ekalA khAkharAmAM peTa zuM bharAya ? jamavA beThA garama roTalI joIe, athANuM joIe, maracAM joIe, saMbhAra joIe-bapore cA-kophI ke ThaMDuM; Ama AkhA divasanuM lIsTa karIe to khabara paDe ke jIvane joIe ja joIe te AjanI Teva nathI, anaMtakALathI Teva paDI gaI che ane te IcchAo ApaNAM mAtuzrI ke patnI pUrI kare tethI ApaNane lAgatuM nathI ke ApaNe yAcaka chIe. paraMtu jJAnI puruSane A ApaNuM anaMtakALanuM yAcakapaNuM satvare maTADI devuM che ane te mATeno upAya teo batAve che ke AvA paramapuruSa, taraNatAraNane tame phakta joyA na karo, khAlI darzana karIne saMtoSa na mAnI lyo paNa parama premathI temane bhajo-bho-majo. bhajavAthI-bhaktithI tame jarUra bhavasamudra tarI jazo ane tamAruM anaMtakALanuM yAcakapaNuM maTI jaze. na mahArASTranA saMta janAbAI, viThThalane chANA thApatAM thApatAM, premathI bhajatAM hatAM. ekavAra temanA chANA ne pADozInA chANA bhegA thaI gayA. koIe janAbAIne puchyuM to kahe, A mArA chANA che. to puchyuM tenI khAtrI zuM ? mArA chANA kAne dharazo to aMdarathI viThThala viThThala avAja Avaze. to A bhajyAM kahevAya. arjunanA vALamAMthI kRSNa-kRSNa sUra saMbhaLAto hato to tene zrIkRSNane bhajyA kahevAya. zreNikanI citAmAMthI vIra vI2 avAja Avato hato to tene vIrane bhajyA kahevAya. sulasA zrAvikAne bhagavAna mahAvIre evaDa parivrAjaka dvArA dharmalAbha kahevaDAvyA to tene bhajyA kahevAya. gautama svAmInI prabhu mahAvIra pratyenI tIvra premabhakti, to tene bhajyA kahevAya. hanumAnajIne, sItAne, bharatane rAma prabhu pratyeno apUrva prema to tene bhajyA kahevAya. saMta rajjabe gurunI vidAya pachI AMkhe pATA bAMdhI dIdhA ke jugatamAM have kAMI jovA jevuM nathI, darzana karavA jevA eka guru ja hatA to tene bhajyA kahevAya. mIrAbAI tathA narasiMha mahetAno prabhu pratyeno adbhuta zabarImAnuM rAmanuM Taza-bhajyA kahevAya. prema to tene bhajyA kahevAya. zrI juThAbhAI, zrI saubhAgyabhAI, zrIprabhuzrI, zrI aMbAlAlabhAI prabhu vagara rahI zakatA na hatA to premathI bhajyA kahevAya. paramakRpALudeva zrImad rAjacaMdrajIe vacana 254mAM jaNAvyuM che ke'anaMtakALe e ja mArga che, mahAtmAne viSe parama premArpaNatA.' vacana 394mAM paramakRpALudeva jaNAve che ke bhaktipradhAna dazAe vartavAthI jvanAM svachaMdAdi doSa sugamapa vilaya thAya che, evo pradhAna Azaya jJAna puruSono che. ' 'te bhaktine viSe niSkAma evI alpa paNa bhakti jo jIvane utpanna thaI hoya che to te ghaNAM doSI nivRtta karavAne yogya evI hoya che. mokSamALAnA zikSApATha 13mA paramakRpALudeva ghaNI ja sacoTatAthI prazna dvArA A vAta dRDha karAve che ke jijJAsu-bhAI, tyAre pUchyuM koza ane bhakti konI karavI ke je vaDe AtmA svazaktino prakAza kare ? satya-yuddha sarjidAnaMda svarUpa anaMta siddhanI bhaktithI, temaja sarva dUSaNarahita, karmamalahIna, mukta, nirAgI, sakaLa bhayarahita, sarvajJa, sarvadarzI jinezvara bhagavAnanI bhaktithI Atmazakti prakAza pAme che. jijJAsu-eonI bhakti karavAthI ApaNane teo mokSa Ape che ema mAnavuM kharuM ? to have paramakRpALudeva A vAtano pratyuttara khUba ja suMdara adbhuta rIte samajAvI prakAza pADe che ke satya-bhAI jijJAsu, te anaMtajJAnI bhagavAna to nirAgI ane nirvikAra che. ene stuti, niMdAnuM ApaNane kaMI phaLa ApavAnuM prayojana nathI. ApaNo AtmA, je karmadaLathI gherAyelo che, temaja ajJAnI ane mohAMdha thayelo che, te TALavA anupama puruSArthanI AvazyakatA che.' have te puruSArtha karyo karavAno te paramakRpALudeva premathI ApaNane jaNAve che. sarva karmadaLa kSaya karI anaMta jIvana, anaMta vIrya, anaMta jJAna ane anaMta darzanathI svasvarUpamaya thayA evA jinezvaronuM svarUpa AtmAnI nizcaya naye riddhi hovAthI e puruSArthatA Ape che.' 'te bhagavAnanuM smaraNa, ciMtavana, dhyAna ane bhakti e puruSArthatA Ape che, vikArathI virakta kare che, zAMti ane nirjarA Ape che.' e kevI rIte bane ? teno paramakRpALudeva sarcoTa dAkhalo Ape che - 'talavAra hAthamAM levAthI jema zaurya ane bhAMgathI nazo utpanna thAya che, tema e guNaciMtavanathI AtmA svasvarUpAnaMdanI zreNie caDhato jAya che. darpA hAthamAM letAM jema mukhAkRtinuM bhAna thAya che tema siddha ke jinezvara svarUpanA ciMtavanarUpa darpaNathI Atma svarUpanuM bhAna thAya che.' AgaLa paramakRpALudeva zikSApATha 14mA jaNAve che ke 'sarva jaima moralInA nAdathI jAgRta thAya che tema AtmA potAnI satya riddhi sAMbhaLatA mohanidrAthI jAgRta thAya che.' 'jijJAsu-mane tame jinezvaranI bhakti saMbaMdhI bahu uttama kAraNa Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana kahyuM. Adhunika keLavaNIthI jinezvaranI bhakti kaMI phaLadAyaka nathI ema karmonI nirjarA thAya. mane AsthA thaI hatI te nAza pAmI che. jinezvara bhagavAnanI avazya jinabhaktinA anupama lAbhanI prApti thAo. anupama lAbha kayo? bhakti karavI joIe. ema huM mAnya rAkhuM chuM." te have uparanAM kAvya-padamAM bhaktinA kAvyamAM jaNAve che ke'satya-jinezvara bhagavAnanI bhaktithI anupama lAbha che. enA kAraNa prabhunI bhaktithI mahAna che, enA upakArathI enI bhakti avazya karavI joIe. eonA Atma svarUpano atindriya AnaMda pragaTaze. puruSArthanuM smaraNa thAya ethI kalyANa thAya che.' *mananA tApa utApa badhAM maTI jaze. Ama bhakti saMbaMdhI paramakRpALudeve khUba suMdara rIte samajaNa ApIne * anaMta kALathI saMcita karelA karmonI ati thokabaMdha nirjarA thaze. bhaktinuM mahAtma darzAvyuM che. * sthAvara ane trasa gatiomAM javAnA nigoda, naraka, tiryaMca AgaLa teo zikSApATha 15mAM bhaktino upadeza kAvyamAM jaNAve gatiomAM javAnA dvAra bAraNA baMdha thaI jaze. *jIvo pratyeno viSamabhAva virodhabhAva-vaimanasya TaLI jaIne ApaNA bhaktino upadeza pariNAma samabhAvI thaze. ane te samabhAva kevo ? ke ApaNA AtmA (toTaka chaMda) mATe icchIe tevuM ja sarva jIvane mATe IcchavAnI bhAvanA thaze. je 1. zubha zItaLatAmaya chAMya rahI, ApaNA AtmA mATe sukha ane AnaMda IcchIe chIe tevuM ja sarva manavAMchita jyAM phaLapaMkti kahI, jIva mATe IcchavAnI bhAvanA thaze. jinabhakti graho taru kalpa aho, * vaLI rAmakathAno (je nirarthaka vAto ne vicAromAM samaya gALIe bhajIne bhagavaMta bhavaMta lo. chIe teno) kevaLa kSaya thaI jaze. 2. nija Atma svarUpa mudA pragaTe, *pachI to mukhamAM, lekhamAM, vAtamAM basa eka ja bhagavat kathA, bhagavata manatApa utApa tamAma maTe, caritra, bhagavat guNagrAma ja kahevuM, lakhavuM, sAMbhaLavAnuM raheze. ati nirbharatA vaNadAma graho, * te rIte ApaNI kAyA, vAcA, jidvA, AMkha, mana badhuM ja dhanya bhajIne bhagavaMta bhavaMta lo. dhanya thaI jaze. 3. samabhAvI sadA pariNAma thaze, A rIte paramakRpALudeva vartamAnakALamAM bhavabhramaNathI chUTavA jaDa maMda adhogati janma jaze, mATeno bahu ja sugama ane zreSTha mArga bhaktimArgano baLavAna upadeza zubha maMgaLa A paripUrNa caho, ApIne anupama lAbha darzAve che ke-he bhavya jIvo ! anaMta prapaMcarUpa bhajIne bhagavaMta bhavaMta lo saMsArane bhagavAnanI bhakti vaDe dahI arthAt bALI nAMkho, saMsArano 4. zubha bhAva vaDe mana zuddha karo, kSaya karI dyo, ane siddha bhagavAnanA ahaMtu bhagavAnanA, avinAzI navakAra mahApadane samaro, avyAbAdha samAdhisukhavALA sthAnamAM bhavano aMta lAvI satvare nahi eha samAna sumaMtra kaho, birAjamAna thAo ! thAo ! bhajIne bhagavaMta bhavaMta lo. zubha maMgala A-jinezvara paramAtmA, paramakRpALudeva maLyA che tene 5. karazo kSaya kevaLa rAga kathA, sAmAnya premathI nahIM, upara uparathI nahIM paNa paripUrNa preme cahodharazo zubha tattvasvarUpa yathA, ApaNAmAM saraLatA, nikhAlasatA, zraddhA, bhakti, niSThA, guNo nRpacaMdra prapaMca anaMta daho, grahaNa karIne parama puruSanI A sugama vAta-sugama mArgamAM khUba ja bhajIne bhagavaMta bhavaMta lo. bhAvathI zraddhA karavI. evuM na vicAravuM ke Ama te kema thAya? kahenAra Ama paramakRpALudeve mokSamALAmAM jinezvaranI bhaktinA adbhuta puruSa potAno janmojanmano anubhavano nicoDa-mAkhaNa batAve che padamAM ghaNI pAyAnI vAta karI dIdhI che. jenA bhAva joIe to- to saMpUrNa zraddhAthI teno svIkAra karavo. ApaNe kharekhara manuSyajIvana sArthaka karavuM hoya, jIvana jItIne A paramapuruSa potAnI daza varSanI uMmare khUba bhAvathI preraNA kare javuM hoya, bhavanA pherA TALI devA hoya to hajI paNa samaya che. jAgRta che kethaIne kAma karI laIe. to zuM karavAnuM che? sugamamAM sugama upAya puSpamALA-vacana pAnuM 4 vAkya 15-'tuM game te dharma mAnato parama kRpALadeva batAve che, anubhavanI eraNa uparathI batAve che ke- hoya teno mane pakSapAta nathI, mAtra kahevAnuM tAtparya ke je rAhathI ApaNA AyuSyanI havenI kSaNo, havenA divaso, havenA varSo anaMta saMsAramaLa nAza thAya te bhakti, te dharma ane te sadAcArane tuM sevaje." upakArI jinezvara bhagavAnanI, paramakRpALu bhagavAnanI guNakathAmAM, puSpamALA-vAkya-91-'zuddha saccidAnaMda karuNAmaya paramezvaranI guNaciMtavanamAM, guNasmaraNamAM guNastutimAM saullAsa citte dravya ane bhakti e AjanA tArA satkRtya nuM jIvana che.' bhAvathI joDAyelAM rahIe. to tenuM pariNAma zuM Ave? ApaNAM anaMtA puSpamALA-vAkya- 105 : 'bahumAna, namrabhAva, vizuddha Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana julAI, 2013 aMta:karaNathI paramAtmAnA guNa saMbaMdhI ciMtavana, zravaNa, manana, kIrtana, vacana335: 'je vAstavya jJAnIne oLakhe che, te dhyAnAdine pUjA, arcanA e jJAnIpuruSoe vakhANyAM che, mATe Ajano divasa Icche nahIM, evo amAro aMtaraMga abhiprAya varte che. zobhAvajo.' mAtra jJAnIne Icche che, oLakhe che ane bhaje che, te ja tevo thAya pAnuM-14 vacana-8: sahajaprakRtimAM paramakRpALudeva jaNAve che ke- che, ane te uttama mumukSu jANavo yogya che." "paramAtmAnI bhaktimAM guMthAvuM.' vacana194: 'bhAva apratibaddhatAthI niraMtara vicare che evA vacana-85mAM jaNAve che ke jJAnIpuruSanAM caraNAraviMda, te pratye acaLa prema thayA vinA ane prazasta puruSanI bhakti karo, tenuM smaraNa karo, guNaciMtana karo.' samyak pratIti AvyA vinA sasvarUpanI prApti thatI nathI, ane vacana-400mAM jaNAve che ke AvyathI avazya te mumukSu jenAM caraNAraviMda teNe sevyAM che, tenI te puruSa namana karavA yogya che, kIrtana karavA yogya che, pharI pharI dazAne pAme che." viziSTa Atma pariNAme dhyAvana karavA yogya che ke je puruSane dravyathI, "A mArga sarva jJAnIoe sevyo che, seve che, ane sevaze. jJAna kSetrathI, kALathI ane bhAvathI koIpaNa prakAranuM pratibaddhapaNuM vartatuM nathI.' prApti ethI amane thaI hatI, vartamAne e ja mArgathI thAya che ane upadeza chAyA 4; pAnA naM. 687 mAM paramakRpALu deva jaNAve che ke- anAgata kALe paNa jJAna prAptino e ja mArga che. sarva zAstrono 'bhakti e sarvotkRSTa mArga che. bhaktithI ahaMkAra maTe, svacchaMdatA bodha lakSa jovA jatAM e ja che. ane je koI paNa prANI chUTavA Icche TaLe, ane sIdhA mArge cAlyuM javAya, anya vikalpo maTe. Avo e che teNe akhaMDa vRttithI e ja mArgane ArAdhavo." bhaktimArga zreSTha che. A vacanomAM paramakRpALudeve ghaNI adbhuta vAta kahI dIdhI. ApaNe ema kahIe ke AmanAmAM khUba bhakti che. paraMtu potAnA svarUpanI prApti karavI hoya to zuM karavuM? sarva jJAnIoe paramakRpALudeve tenuM tharmomiTara batAvyuM ke-sAcI bhakti kyAre prApta e ja mArga sevyo hato, ane paramakRpALudevane potAne jJAnaprapti thAya kevI rIte thaI hatI, te paNa jaNAvyuM. upadeza chAyA-8, pA. 709 : vacana 387: 'jIvane svasvarUpa jANyA sivAya chUTako nathI, jJAnI pratye barAbara pratIti thAya ne rAtadivasa te apUrvajoga sAMbharyA tyAMsudhI yathAyogya samAdhi nathI. te jANavA mATe utpanna thavA yogya kare to sAcI bhakti prApta thAya. mumukSatA ane jJAnInuM oLakhANa kare e che. jJAnIne je yathAyogyapaNe zrI AnaMdaghanajI, zrI yazovijayajI, zrI devacaMdrajI, zrI oLakhe che te jJAnI thAya che-krame karI jJAnI thAya che. mohanavijayajI, zrI mAnavijayajI, zrI jJAnavimalasuri vagere bhakta AnaMdaghanajIe eka sthaLe ema kahyuM che kepuruSoe-AcArya bhagavaMtoe pharI pharI ekAMtamAM jinezvara bhagavAnanI jina thaI' 'jinane' je ArAdhe, te sahI jinavara hove re, stavanA karI, bhaktithI ekadhAro saMbaMdha joDyA ja karyo che. temane gAyA bhaMgI IlikAne caTakAve, te bhaMgI jaga jove re. ja karyA che, te rIte temanuM guNa ciMtana karyA ja karyuM che. bhaktithI anaMta jina thaIne eTale sAMsArika bhAvane viSethI AtmabhAva tyAgIne, karmonI nirjarA karI bhavanA baMdhano kApI nAMkhyA che. je koI jinane eTale kaivalyajJAnIne-vItarAgane ArAdhe che, te nizcaya to eka sarasa prazna karyo ke bhakti pUrNatA kyAre pAme? jinavara eTale kevalyapade yukta hoya che, tene bhamarI ane iyaLanuM to vacana 250mAM teoe jaNAvyuM ke pratyakSa samajAya evuM dRSTAMta ApyuM che.' bhakti pUrNatA pAmavAne yogya tyAre thAya che ke eka tRNamAtra paNa Ama uparanA cAra vacanAmRto vacana 55, vacana 194, vacana hari pratye yAcavuM nahIM, sarva dazAmAM bhaktimaya ja rahevuM. 335, vacana 387 mAM paramakRpALudeve jJAnIpuruSa-vItarAga jevI paramArthamArgamAM tevA paramapuruSo pratyenI bhaktinuM pariNAma e che ja dazA prApta karavA mATeno sugama mArga prema bhaktino mArga batAvyo ke te tenA jevA ja banAve. vyavahAra mArgamAM koI tAtA, biralA ke che. aMbANInI game teTalI sevA karo to paNa bahu bahu to khuza thaIne paramakRpALudeva vacana753 mAM zrI AnaMdaghanajInA pada RSabha ekAda ejansI ke thoDI saMpatti Apaze paNa bhaktimArgamAM to jenI jinezvara prItama mAharo re-nA vivecanamAM jaNAve che ke-"je svarUpa bhakti karI, sAcA puruSanI to te tenA jevA ja banAve tevI abhuta jijJAsu puruSo che, te pUrNa zuddha svarUpane pAmyA che evA bhagavAnanA vAta che. je aMge paramakRpALudevanAM vacano joIe to svarUpamAM potAnI vRtti tanmaya kare che, jethI potAnI svarUpadazA vacana pa5 : "AtmA vinayI thaI, saraLa ane laghutvabhAva pAmI jAgrata thatI jAya che ane sarvotkRSTa yathAvAta cAritrane prApta thAya sadeva satyaruSanA caraNakamaLa prati rahyo, to je mahAtmAone namaskAra che.' karyo che te mahAtmAonI je jAtinI riddhi che, te jAtinI riddhi saMprApya 'bhagavAnanA svarUpanA dhyAnAvalaMbanathI bhaktipradhAna dRSTi thAya kahI zakAya. che, ane adhyAtmadRSTi gauNa thAya che. jethI zuSkatA, svecchAcArIpaNuM Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 ane unmattapralApatA thatAM nathI. AtmadazA baLavAna thavAthI svAbhAvika adhyAtmapradhAnatA thAya che.' bhaktimArga korze nirUpaNa karyo che? tenA anusaMdhAnamAM paramakRpALudeva vacana 572mAM jaNAve che ke 'anAdithI atyaMta ajJAna dazAe A jIve pravRtti karI che. te pravRtti ekadama asatya, asAra samajAI, tenI nivRtti sujhe ema banavuM bahu kaThA che, mATe jJAnIpuruSano Azraya karavArUpa bhaktimArga jine nirUpaNa karyo che ke je mArga ArAdhavAthI sulabhapaNe jJAnadazA utpanna thAya che. prabuddha jIvana paramakRpALudeve temanA paricayamAM rahetA eka mumukSubhAIne vacana 263mAM Thapako ApatAM jaNAvyuM ke-'tamane jevI jJAnanI jijJAsA che tevI bhaktinI nathI. bhakti, premarUpa vinA jJAna zunya ja che; to pachI tene prApta karIne zuM karavuM che ? je aTakyuM che te yogyatAnI kacAzane lIdhe, ane jJAnI karatAM jJAnamAM vadhAre prema rAkho cho tene lIdhe, jJAnI pAse jJAna IcchavuM te karatAM bodhasvarUpa samajI bhakti IcchavI e parama phaLa che, vadhAre zuM kahIe vacana 34mAM paramakRpALudeva jaNAve che ke - 'pUrNa vItarAganI caraNaraja niraMtara mastake ho ema rakSA kare che. Ama zrImad rAjacaMdra graMtha vacanAmRtajImAM darzana karatAM saheje khyAla Ave che ke 2600 varSa pahelAM sAkSAt prabhu mahAvIranA yogamAM rahIne AvyA che, tethI te paramAtmAnA adbhuta-apUrva guNanuM smaraNaciMtana-sAvana-vaMdana-sevana-kIrtana parama preme guNagrAma karyAM karI tene ja bhAvyA che. prabhu mahAvIrane ja teo anusaryA che. temaja viziSTha AtmapariNAme te nirAgI bhagavaMtanA svarUpanuM ja dhyAvana karyuM che. namaskArAdi bhaktithI mAMDIne parAbhaktinA aMta sudhI eka laye te divya mUrtine dehadhArI paramAtmAne ArAdhyA che. pUrvakALamAM thayela prabhu mahAvIranA satsaMga prasaMgo, temanA pratyenI premabhakti, prabhu mahAvIranA Atma caritra pratye moha, e temane haju ArSyA kare che ane jaNAve che ke te hajI amane bhajavAnI atyaMta AturatA rahyA kare che; kAraNake teo (paramakRpALudeva) prabhu mAhagIra ane temano bodha, temanA vacano, temanuM cAritrya, te pratye coLamaThano raMga, avihaDa raMga karIne AvyA che tethI bhulI zakatA nathI. paramakRpALudeva vacana 1 379mAM khaMbhAtanA mumukSu bhAIone jaNAve che ke 'amArI pUrNa kasoTI karo, ane kasoTI karyA pachI niHzaMka zraddhA ja raheze to tema rAkhavAmAM ja kalyANa che,' ane AgaLa kahyuM ke'jo tamArI yogyatA haze to mArgane mATe bIjo puruSa tamAre zodhavo nahIM paDe... Ama sAcA puruSa, sAcA sadguru, sAcA jJAnI puruSa ja - so TacanuM sonuM hoya te potAnI kasoTI karavAnuM kahI zake, jyAre kahevAtA guruo, kahevAtA jJAnIo, paDakAra karIne potAnI kasoTI karavAnuM 11 kahI nahIM zake. ApaNA jIvanane ujjavaLa banAvavA mATe, mAnava jIvanane sAcA arthamAM sArthaka karavA mATe, navA karmanA baMdhano karatA aTakIe, ane pUrva karmanI baLavAna nirjarA karavAnA aneka upAyo, kaSAya bhAvanI maMdatA ane samatAbhAva mATenA adbhuta vacano jaNAvyA che. chelle paramakRpALu devanA ja padathI viramI.... 'aho ! aho ! zrI sadguru, karUNAsiMdhu apAra, A pAmara para prabhu karyo, aho ! aho ! upakAra, zuM prabhucA kane dharuM, AtmArthI sau hIna, te to prabhujIe Apiyo, vatuM caraNAIna. A dehAdi AjathI, varto prabhu AdhIna, dAsa, dAsa huM dAsa chuM, Apa prabhuno dIna. SaT sthAnaka samajAvIne, bhinna batAvyo Apa, myAnathakI taravAravatuM, e upakAra amApa, je svarUpa samajAvyA vinA pAmyo, du:kha anaMta, samajAvyuM te pada namuM, zrI sadguru bhagavaMta. parama puruSa prabhu sadguru, parama jJAna sukhadhAma, jeko ApyuM bhAna nija, tene sadA prajAma deha chatAM jenI dazA, varte dehAtIta, te jJAnInA caraNamAM, ho vaMdana agata." 'hai paramapALudeva! janma, jarA, maraNAdi sarva du:khono atyaMta kSaya karanAro evo vItarAga puruSano mULamArga Apa zrImade anaMta kRpA karI mane Apyo. te anaMta upakArano prati upakAra vALavA huM sarvathA asamartha chuM. vaLI Apa zrImat kaMI paNa levAne sarvathA nispRha cho, jethI huM mana, vacana, kAyAnI ekAgratAthI ApavA caraNAraviMdamAM namaskAra ka ApanI paramabhakti ane vItarAga puruSanA muLadharmanI upAsanA mArA hRdayane viSe bhavaparyaMta akhaMDa jAgRta raho eTaluM mAguM chuM te saphaLa thAo. OM zAMtiH OM zAMtiH OM zAMtiH paramakRpALudeva zrImad rAjacaMdrajInA vacanAmRttamAMthI bhaktimArganA vacanonI saMkalanA rajU karatAM A bALakathI kaMIpaNa avinaya, doSa, aparAdha thayo hoya to te badala vItarAga bhagavaMtanI ane paramakRpALudevanI aMtaHkaraNapUrvaka kSamA mAMguM chuM. tA. ke. vacanAmRtajInA naMbara ApelA che te zrImad rAjacaMdra graMtha je agAsa AzramathI prakAzana thayela che tenA naMbaro ApyA che, tenI noMdha lezojI. zrImad rAjacaMdra janma bhuvana, vavANIyA (vAyA moravI, dahIMsarA pIna : 363660 mo. : 09428855332. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana upaniSado : amara bhomanA AMbA-2 EDaoN. nareza veda lekha kramAMka bIjo AgalA haptAmAM ApaNe upaniSado vize paricAyaka vigato joI. emAM ApaNe darzAvyuM hatuM ke upaniSadonI saMkhyA to dhaNI che paraMtu Adi zaMkarAcArye emAMthI dasa upaniSado pasaMda karIne emanI upara bhASyo racyAM hatAM, tethI e dasa upaniSado mukhya upaniSado gaNAya che. A lekhamALAnA bIjA haptAmAM A dasa upaniSadonA viSayavastuno saMkSipta paricaya karIzuM. tyArabAda A upaniSadone anulakSIne emAM rajU thayelAM brahmatattva, Atmatattva, prANatattva, mAyAtattva, vidyAtattva vagere muddAonI temaja emAM rajU thayelI prANavidyA, prajJAnavidyA, praNavavidyA, sargavidyA, saMvargavidyA, paMcAgnividyA, madhuvidyA vagere viSenI saMzodhanamUlaka vicAraNA kramazaH rajU karIzuM. A dasa upaniSadomAM 'IzAvAsya upaniSada' kramamAM agrasthAne che. A upaniSada yajurvedanI zukla zAkhAnuM che. e vedano cAlIsamo adhyAya te ja A upaniSada che. aDhAra zlokanA A upaniSadamAM ghaNI mahattvanI vAta rajU thaI che. A jagatamAM kono AvAsa che. emAM rahelA saMsAramAM mULagata sattA konI che, A jagata zuM che, emAM manuSya koNa che, enA jIvana ane kAryanuM svarUpa kevuM che, enA jIvananuM lakSya zuM hovuM joIe, e siddha karavA teNe kevuM jIvana jIvavuM joIe, e mATe jJAnanI AvazyakatA kema che, evuM yathArtha jJAna prApta karI manuSya potAnA jIvanane kevI rIte saphaLa ane sArthaka banAvI zake evI pAyAnI keTalIya bAbato lAghavathI A upaniSadamAM maMtrAtmaka svarUpe nirUpAyelI che. cAra khaMDa ane cotrIsa zlokamAM racAyela 'kena upaniSada' sAmavedanI 'talavakAra' nAmanI zAkhAnA 'talavakAra' brAhmaNanuM che. A upaniSadanA AraMbhamAM praznArthaka 'na' (konA vaDe ?) zabda AvavAthI A upaniSadanuM nAma 'kena upaniSada' paDyuM che. temAM manuSyanI jIvanazakti kaI che, tene prANazakti zA mATe kahe che, manuSya pAMca jJAnendriyo vaDe je kaMI kAma kare che te konI preraNAthI ke hukamathI kare che, A pAMca Indriyo vaDe manuSyano bAhya jagata sAthe kevI rIte saMbaMdha joDAya che, tenA vaDe kaI rIte jIvananI sattA siddha thAya che, zarIramAM rahelA A pAMca prANarUpI devatAone preraNA ApI ane calAvanAro enAthI alaga ane uttaro karyA deva che, ane kevI rIte jANI zakAya, e brahmarUpI devane manuSyo yakSa rUpe pUje che te yathAyogya che ke nahi, A brahma vizvacara vizvamAM raheluM) ane vizvAtIta (vizvathI 52) ema baMne rUpomAM sarvoparI zA mATe che, A jAbanI anekavidha zaktio rUpa aneka devo hovA chatAM A tritAtmaka (traNa lokI) jagatamAM traNa mukhya devo kyA che, emAM bhautika jagatanA, prANAtmaka jagatanA ane mAnasa jagatanA deva koNa koNa che, e deva vize mAhitagAra thavAnAM sAdhano kayAM che-e badhI julAI, 2013 vAtonuM nirUpaNa A upaniSadamAM che. be adhyAyI ane pratyeka adhyAyanI traNa traNa vallIo eTale cha nAnA vibhAgomAM racAyeluM 'kaTha upaniSada' kRSNa yajurvedanI kaTha zAkhAnA brAhmaNano eka bhAga che. emAM eka rocaka kathAnA mAdhyamathI mRtyu pachI manuSyanA jIvanI gati zI thAya che e vAta rajU thaI che. jenAthI vyaSTi ane samaSTinuM trikAtmaka rUpa taiyA2 thAya che e agnirUpa caitanya tattva zuM che, eno saMbaMdha mRtyudeva sAthe kema che, e yamadeva koNa che, manuSya A mRtyu upara vijaya meLavavA kyuM ane konuM jJAna prApta karavuM paDe, e jJAnaprApti mATenA mArgo kyA che, manuSyanA janma-maraNanAM cakranuM niyamana karanAra zakti kaI che, vaizvAnara puruSa kevI rIte AviSkRta thAya che, e puruSanA cha AtmAo eTale kyA kyA, e AtmAonuM darzana kevI rIte thAya, jIvananI cAra avasthAono udaya ane asta zAmAM thAya che, maraNa bAda jIvanI gati kyAM thAya che, manuSya kaI vidyA prApta kare to vizuddha caitanyAvasthA pAmI zake e badhA muddAo A upaniSadomAM vicArAyA che. 66 zlokamAM patharAyeluM 'prazna upaniSada' atharvavedanuM che. emAM brahmatattvanI jijJAsAvALA cha tejasvI ziSyo ane brahmavidyAnA jANakAra parama jJAnI evA guru vacce thatAM praznottararUpa saMvAdamAM jIvana vizenA pAyAnA prazno carcAyA che, jema ke, A vizvamAM janmatA jIvo kyAMthI utpanna thAya che, keTalA devatAo A prajAne dhAraNa ane prakAzita kare che ane te sarva devomAM sauthI mukhya deva koNa, prANanuM utpatti sthAna kyuM che, e prANa manuSyazarIramAM kevI rIte dAkhala thAya che, e prANa vibhakta thaI manuSyazarIramAM kyAM rahe che ane kyuM kArya kare che, A prANa zarIramAMthI cAlyo jAya tyAre kyAMthI nIkaLIne jAya che, A prANano bAhya jagata sAthe zo saMbaMdha che, A prANanuM adhyAtma svarUpa kevuM che, manuSyanI jAgrata, svapna ane suSupti e traNa avasthAomAM kaI kaI zaktio jAgrata ke suSupta rahe che, svapnAvasthAmAM svapna jonArI zakti kaI che, suSupti avasthAmAM sukha ane AnaMdanA anubhava karanAra koNa hoya che, A badhI avasthAono aMtima AdhAra zo che, kAra ane saMsAramAM paraspara sAmyasaMbaMdha zAno che, soLa kaLAyukta SoDazI puruSa eTale koNa-AvA badhA prazno ane enA atyaMta muddAsara uttarothI A upaniSada prANa ane brahmanAM svarUpa ane kAryano khyAla ApaNane Ape che. traNa muMDaka, pAMca khaMDo ane 64 zlokomAM racAyela 'muMDaka upaniSada' atharvavedanI paraMparAnuM che. A upaniSadamAM jagatanI sarva vidyAonA mULarUpa brahmavidyAnuM pratipAdana thayeluM che. aparA vidyA ane parA vidyA eTale zuM, sRSTikarma kevo che, upAsanArahita ane Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana 13 upAsanA sahita karma eTale zuM, brahmAMDanAM sarva tattvo-sattvonI utpatti e vAta rajU karI che. bhRguvallImAM mRmbhayathI cinmaya sudhInI jIvanayAtrA karanAra brahmanuM svarUpa kevuM che, emAM cittane ekAgra kevI rIte karI karavA Icchato manuSya saMkalpapUrvaka annamaya kozathI upara uThIne zakAya, jIva tathA IzvaranuM svarUpa kevuM che, IzvaranA svarUpajJAnathI jIvane AnaMdamaya koSa sudhI kevI rIte pahoMcI zake, AvI AMtarika zuM maLe, pApa-puNya vageremAMthI nivRttimAM sAdhanonI upayogitA kevI, adhyAtmayAtrAmAM sadguru kevI rIte sahAyaka bane e vAta aneka brahmasvarUpa ane brahmajJAnanAM sAdhano kyAM hoI zake, brahmajJAnanuM phaLa udAharaNo sAthe nirUpI che. TUMkamAM, manuSya avatAranuM svarUpa, enAM zuM hoI zake-vagere viSayonuM emAM saMkSiptarUpamAM nirUpaNa thayeluM che. karmo-dharmo ane saphaLatA-sArthakatA mATenAM sopAnonI zAstrIya Dhabe bAra zloka ane cAra nAnA prakaraNovALA "mAMDUkya upaniSada'no A upaniSadamAM chaNAvaTa thaI che. nirUpyaprANa viSayane sAMgopAMga saMbaMdha paNa atharvaveda sAthe che. A upaniSadamAM be vidyAonuM nirUpaNa ane azeSarUpe chaNI nAkhato A eka vaijJAnika prabaMdha (Treatise) che. e che: prajJAna (mana) ane praNava OMkAra) vidyA. mana brahmanuM eka che. rUpa kema che, e mananA be bhedo che, te kyA kyA, A mananI traNa traNa adhyAya ane traNa khaMDomAM racAyela "aitareya upaniSada avasthAo kaI kaI che, A mananI mukhya zaktio kaI kaI che, RgvadanI paraMparAmAM che-ane etareya AraNyakano ja AMzika bhAga manuSyanA bhogAtmaka vyApAromAM mananI bhUmikA zI che, A mananI che. emAM paramAtmAe potAnA manasaMkalpathI prathama cAra jaLa, emAMthI gahanatA keTalI che, manano mahimA kevo che, A manane "hRdayakamaLa' traNa loka, virATa vizva ane manuSya zarIranI utpatti kevI rIte karI, ane "brahmano vizvarUpakoza' zA mATe kahe che, cetanAnI cAra e manuSyanI IndriyomAM kaI judI judI zaktio mUkI, manuSyonA avasthAomAM AtmAnA cAra pAda kyA che, AtmAnA e pAda ane traNa janma kevI rIte thAya che, e manuSyo ane enI zaktio rUpa OMkAranI yAtrAo vacce zuM sAmya che, OMkAranI upAsanAthI manuSyane devatAonI sudhA ane tRSA kevI rIte saMtoSavAnI vyavasthA karI, zAnI prApti thaI zake, laukika, pratibhASika ane pAramArthika vAstava jemAMthI A badhuM utpanna thayuM e utpanna karanAra mULa zakti (brahma) kaI, vacce zo taphAvata che, prajJAnAtmaka manuSyanuM svarUpa kevI rIte bane che, brahma e ja AtmA ane AtmA eTale prajJAna (mana), enI amogha vizvacaitanya akhaMDa ane khaMDabhAvamAM kevI avasthAo dhAraNa kare che, zaktithI e karI ke pAmI zake che-e badhA muddAonI rUpakAtmaka "mAnasa-svastika' ane 'prajJAnI dizAonI kalpanAo zI che-e bhASAmAM rajUAta karavAmAM AvI che. TUMkamAM, jIva ane brahma, AtmA badhA muddAo A upaniSadamAM nirUpAyA che. A upaniSadamAM maLatuM ane paramAtmA alaga nathI, manuSya zarIramAM prANazakti uparAMta je mananA svarUpa, kArya ane mahimAnuM ATaluM sUkSma ane sakSama vizleSaNa caitanya tattva che e ja vyaSTi ane samaSTinuM saMcAlaka, niyAmaka tattva Adhunika manovijJAna paNa ApI zakyuM nathI. manane samajavA mATe che e samajAvyuM che. A atyaMta upayogI upaniSada che. ATha adhyAyo ane 154 khaMDomAM vibhakta thayeluM "chAMdogya yajurvedanI be zAkhAo cheH (1) taittirIya ane (2) vAjasaneyI. upaniSada' sAmavedanuM che. A upaniSada racanAkALanI dRSTie ati emAMthI taittirIya zAkhAnA AraNyakamAM kula dasa prapAThaka urphe adhyAyo prAcIna che ane daza upaniSadomAMnuM eka mukhya upaniSada che. emAM che. emAMnA sAtamA, AThamA, ane navamA adhyAyomAM je tAttvika jIvanane saphaLa, sArthaka karavA icchatA manuSyanA mukhya karmo ane jJAnacarcAo che, tene alaga tAravIne 'taittirIya upaniSada' evuM abhidhAna upAsanAonuM tarkapurassara ane kramabaddha nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. ApavAmAM AvyuM che. emAM nirUpyamANa viSayane vyavasthita rajU karI manuSya cittane vaLagelA mukhya doSo kyA che, e dazAmAMthI enI mukti zakAya e mATe ukta traNa adhyAyone anukrame zikSAvallI, AnaMdavalI kyA upacAro vaDe thaI zake, e upacArothI sakAma, niSkAma ane ane bhRguvallI-ema traNa vallIomAM vaheMcI pachI e vallIone akAma (tattvajJAnI)nA jIvanI gati kyA mArge thAya, manuSyajIvane judA judA anuvAko (pATho)mAM vibhAjita karavAmAM AvI che. prathama mukti ke mokSa apAvanAra mukhya sAdhana jo jJAna hoya to e kyuM ane zikSAvalImAM varSo, svaro yAtrAonA uccAraNanI paddhati zAnuM jJAna, e jJAnaprAptino adhikAra ApanArA mukhya sAdhano kayAM samajAvavAmAM AvI che. A saune potapotAnI AgavI zakti hoya che-vagere muddAo chaNavAmAM AvyA che. ugItha, sAma, amRta, prANa, che. jo emanuM dhvanigata ane arthagata uccAraNa thAya to ja emanuM yajJa, agni vagere upAsanAonuM svarUpa pahelAM pAMca adhyAyomAM rahasya khUle ane emano prabhAva paDe. tethI jIvana ghaDataranI zikSAne samajAvavAmAM AvyA che. pachInA traNa adhyAyomAM sat, Rta, brahma, dIkSAnI prakriyAmAM praveza karatAM ja adhyetAne enuM vijJAna ane paddhati AtmA, brahmacaryA, karma vagere vize vizeSarUpe jJAna ApavAno prayatna samajAvyA che. brahmAnaMdavallInA nava anuvAkamAM brahmavidyA prApta che. AtmajJAna, Atmadarzana ane Atmasiddhi jevo gahana gaMbhIra viSaya karavAne mATe saMkalpabaddha thayelo adhyetA kevI rIte brahmavida thAya ane pramAtA (jijJAsu)ne sahelAIthI samajAya e mATe emAM keTalIka thatAMnI sAthe ja e brahmAnaMdanA akSaya rasasrotanI paramAnubhUti pAme AkhyAyikAo udAharaNarUpe ApavAmAM AvI che. jemane aneka Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | nA" 14 prabuddha jIvana julAI, 2013 jIvanavidyAo jANavA-samajavAmAM e ja brahma che e spaSTa karI, AtmA abhirUci hoya emane mATe A zrImad rAjacaMdra prasAda ja pAMca prANa ane Indriyono upaniSada eka moTA khajAnA jevuM che. vacanAmRta zaktidAtA che e samajAvyuM che. je cha adhyAyo ane 47 brAhmaNo | (jUna aMkathI AgaLa) niraMjana, nirAkAra, nirguNa che e (nAnA vibhAgo)mAM racAyeluM 17. mahAtmA thavuM hoya to upakArabuddhi rAkho; satparuSanA AtmAnI oLakha neti neti evA bRhadAraNyaka upaniSada' zukla samAgamamAM raho; AhAra, vihArAdimAM alubdha ane niyamita nakArAtmaka vidhAnothI ja ApI yajurvedanA zatapatha brAhmaNano eka raho; sanzAstranuM manana karo; UMcI zreNImAM lakSa rAkho. zakAya e samajAvyuM che. pAMcamA bhAga che. e mAM pahelAM be 18e ekTa na hoya to samajIne AnaMda rAkhatA zIkho. adhyAyamAM tripadA gAyatrIrUpa adhyAyomAM sargavidyAnuM nirUpaNa |19. vartanamAM bALaka thAo, satyamAM yuvAna thAo, jJAnamAM vRddha thAo. trayIvidyA ane aSTAkSarA che. paramAtmAe potAnA 20. rAga karavo nahIM, karavo to satparuSa para karavo; dveSa karavo nahIM, | vasuvidyAnuM pratIkAtmaka varNana che. manaHsaMkalpa vaDe kevI rIte A karavo to kuzIla para karavo. chaThThA adhyAyamAM A brahmAMDamAM pAMca vizvanuM sarjana karyuM teno khyAla 21. anaMtajJAna, anaMtadarzana, anaMtacAritra ane anaMtavIryathI abheda agnio kyA che, temAM prakRti Apyo che. temAM pRthvI, jaLa, | evA AtmAno eka paLa paNa vicAra karo. dvArA Ahuti apAtAM kevI rIte agni, vAyu ane AkAza jevAM 22. manane vaza karyuM teNe jagatane vaza karyuM. navyajIvanuM sarjana thAya che ane e pAMca bhUto, bhUra, bhuva, svar 23. A saMsArane zuM karavo? anaMta vAra thayelI mAne Aje strIrUpe rIte jIvatattva kevI rIte akhaMDa rahe evAM sthaLo, yuga, varSa mAsa bhogavIe chIe. 24. nirgathatA dhAraNa karatAM pahelAM pUrNa vicAra karajo; e laIne khAmI che e samajAvyuM che. divasa rAtri jevAM kALa, strI-puruSa | ANavA karatAM alpAraMbhI thajo. A dasa mukhya upaniSado ane nara-mAdA jevI jAtio, 25. samartha puruSo kalyANanuM svarupa pokArI pokArIne kahI gayA; paNa uparAMta " e tAzvatara', jaDa bhautika padArtho ane vastuo koI vIralAne ja te yathArtha samajAyuM. maitrAyaNI', "adhyAtma', "brahma', tema ja avanavA dravyo-rasAyaNo, 26. strInA svarUpa para moha thato aTakAvavAne vagara tvacAnuM tenuM rUpa "brahmavidyA', 'kRSNa', 'nArAyaNa', ghana pravAhI vAyu ane tarala jevAM | vAraMvAra ciMtavavA yogya che. kevalya', "gaNapati', 'devI', tenAM svarUpo , janma-mRtyu, 27. kupAtra paNa satparuSanA mUkelA hastathI pAtra thAya che, jema chAzathI| 'rAmarahasya', 'vAsudeva'-vagere utpatti-laya, sarjana-vinAza jevI | zuddha thayelo somala zarIrane nirogI kare che. upaniSado paNa dhyAnArha che. ghaTanAo, bhUkha, tarasa, kAma, 28. AtmAnuM satyasvarUpa eka zuddha saccidAnaMdamaya che, chatAM bhrAMtithI ve dasaMhitAo mAM raheluM krodha, bhaya jevI lAgaNIo, bhinna bhAse che, jema trAMsI AMkha karavAthI caMdra be dekhAya che. | adhyAtmajJAna A upaniSadomAM AkarSaNa apAkarSaNa je vI |29, yathArtha vacana grahavAmAM daMbha rAkhazo nahIM ke ApanArano upakAra tAravI levAmAM AvyuM che. cAreya zaktio, kArya kAraNa ane oLavazo nahIM. vedanA sArabhUta jJAnane eka eka samayAnukrama jevuM vyavasthAtaMtra I |30. ame bahu vicAra karIne A mULatattva zodhyuM che ke,-gupta camatkAra adhyAtmajJAna A upaniSadomAM UbhuM karI kevI rIte A vizvane | ja sRSTinA lakSamAM nathI. 31. raDAvIne paNa baccAMnA hAthamAM rahelo somala laI levo. tAravI levAmAM AvyuM che. cAreya svayaMsaMcAlita karyuM tenI vAta rajU 32. nirmaLa aMta:karaNathI AtmAno vicAra karavo yogya che. vedanA sArabhUta jJAnane eka eka karI che. bIjA adhyAyamAM saumAM 33. jyAM 'huM ' mAne che tyAM 'tuM' nathI; jyAM 'tuM' mAne che tyAM 'tuM' nathI.. mahAvAkyamAM A upaniSadoe rahelo AtmA zuM che ane tenA 34. he jIva! have bhogathI zAMta thA, zAMta. vicAra to kharo ke emAM kyuM. prakAro kyA che te samajAvyuM che. sukha che? cheH (1) prajJAna brahmA (Rgvada), trIjA adhyAyamAM teMtrIsa devatAo |35. bahu kaMTALIne saMsAramAM rahIza nahIM. (2) 'mahaM brahmAsmi' (yajurveda), (3) eTale koNa, tenI teMtrIsa karoDa | |36. satjJAna ane satsIlane sAthe doraje. tatvamasiA (sAmaveda) ane (4) vibhUtio (zaktio) kaI che, [37, ekathI maitrI karIza nahIM, kara to AkhA jagatathI karaje. mayamAtmAM vRddhA (atharvaveda). A emAM mukhya eka deva koNa, 3i8. mahA saudaryathI bharelI devAMganAnA krIDAvilAsa nirIkSaNa karatAM chatAM, cAra mahAmaMtrono vicAravistAra akSarabrahmarUpa e paramatattvano jenA aMta:karaNamAM kAmathI vizeSa virAga chUTe che tene dhanya che, eTale A upaniSado. paricaya Apyo che. cothA adhyAyamAM | tene trikALa namaskAra che. (kramaza:) vAprANa cakSu zrota mana ane hRdaya | (kramazaH AgaLa AvatA aMke). * * * Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana bhAva-pratibhAva | (1) maLyo che. jaNAvatAM harSa upaje che ke mArA pIeca.DI.nA gAIDa DaoN. prabuddha jIvana' me '13 aMkamAMno tamAro phArbasa vizeno saMpAdakIya lekha kalAbene A vizeSAMka suMdara rIte rajU karela che. emane jeTalA abhinaMdana tamArA uparokta lekha mATe tamane mArA hRdayapUrvakanA abhinaMdana. ApIe teTalA ochA che. je zAsanamAM ApaNe rahIe chIe te vIra rAjA bhoja to paMDitonA eka eka navA racela zloka upara muThThI bharIne prabhunA jIvananI vAto stavana rUpe tema ja tenA bhAvArthathI viziSTa sonAmahoro Apato. paraMtu ApaNA AnaMdaghanajIe eka stavanamAM rIte jANavA maLI. A stavana aMkamAM tenA vivecano suMdara rIte kaMcana ane pASANane eka samAna gaNanAranI vAta karI che! lekhakoe rajU karelA che te stutya che ane kahevAnuM mana thAya ke-"vIranuM mArI eka khAsa araja; dara be mahine Avo ekAda lekha jarUra zAsana vizALa che." Apo. have pachIdA.ta. meksamUlara, mekole, harmana jekobI (jaina darzananA A pRthvI para prANI mAtrane prema zIkhavatI nizALa che. jarmana vidvAna) vize to lakho ja. evA to ghaNAM nAma maLaze. (dA. ta. jhona ane aMtamAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI A patrikA kharekhara dara vuDaropha jemaNe 'Arthara evalona'nA takhallusathI ApaNAM yogazAstra-kuMDalinI mahine kaMIka navuM navuM ApatI rahe che. yoga upara be amara graMtho ApyA. DDaoN. hiMmatalAla zAha, muMbaI DmAvajI sAvalA (gAMdhIdhAma-kaccha) (2). 'prabuddha jIvanamAM haMmezAM pAchalA pAne je sAcI ghaTanAo menA 'prabuddha jIvanamAM ane 'mananA mojA', 're paMkhIDA' tamArA ApavAmAM Ave che te bahu preraNAdAyI hoya che. phebruArInA aMkamAM lekha uparano pratibhAva vAMcyo. pratibhAvono vicAra karanArA hovA 'putrItarpaNA' zrI ramezabhAI tannAe lakhelI sAcI vAta tame chApI chatAM eTaluM jaNAyuM ke, ekalA thayA pachI kaI pravRttio karavI ke, che. meM bhUtakALamAM Apane vinaMtI karelI ane pharIthI paNa karuM ke, jethI mana emAM parovAyeluM rahe e aMge paNa lokonA keTalAya sUcano AvI satya ghaTanAo paryuSaNa vakhate eka nAnA pustakanA rUpamAM pragaTa haze, paNa huM mAro potAno anubhava jaNAvuM ke, chellAM 27 varSathI huM karavI joIe. nAnA pustakanA rUpamAM ke je hAthamAM rAkhIne vAMcI jAhera seniTezananuM je kAma mArI saMsthA nAsA phAunDezana mAraphate karuM zakAya evuM hovuM joIe. paryuSaNa vakhate eTalA mATe kahuM chuM ke, chuM, te kAma aTake evuM che ja nahIM, kAraNa ke ApaNA samAjamAM e dhArmika vAtAvaraNamAM AvA pustakonI 5-10 hajAra nakalo hoya to aMgenI mAga haMmezAM vadhatI ja rahevAnI che. eTale moTI uMmaranA loko paNa loko 20-25-30 rUpiyA ApIne laI jAya, ane te eka bhegA thaIne eka maMDaLa banAve ane eTaluM nakkI kare ke, lokone puNyanuM kAma paNa gaNAya. tame 'prabuddha jIvanamAM AvI sAcI ghaTanAo saMDAsa ane pezAbakhAnuM evA eka yuniTano kula kharca daza-bAra hajAra pragaTa karo ja cho. eTale A kAma muzkela nathI. sAcI kathAomAM je thaze. evA yuniTo keTalIka agatyanI jagyAo upara UbhA karavA mAnavatA, udAratA ane bIjAnuM karI chUTavAnI IcchA dekhAya tevA joIe. evo vicAra karIne eka plAna kare ane enI jAherAta Ape lekha hoya, tevA lekhomAMthI vAMcanArane ghaNI preraNA maLatI hoya che. to loko 100% dAna Apaze. saMsthAnI mAraphate AvA dAnano ApaNane khabara nathI paDatI ke, evI preraNA konAmAM, kyAre kAma kare upayoga karavo ane lokone roja jarUrata che evI A vyavasthA UbhI che. jema eka sapuruSane maLIe ane tenI asara ApaNA mana upara karavI, ane tene calAvavI te evuM racanAtmaka kAma che ke, jemAM nivRttino thAya ane tenI khabara ApaNe kayuM karma AgaLa evuM karIe ke samAjane samaya badho ja kharacAI jAya che. muMbaI zaheramAM to keTalAka 65-70 upayogI hoya tyAre ja khabara paDe. viSamatA jyAM vadhatI jAya che evA varSanI AsapAsanA nivRtta loko eka lattAmAM bhegA thAya to zarUAta samAjamAM ane jyAM phakta paisAnI ja bolabAlA che evA samAjamAM tarIke A pravRtti kare emAM ghaNo samaya jaze. ane lokone bahu ja AvI sAcI ghaTanAo tenA vAMcanArane jarUra preraka banaze. A pustaka upayogI evuM sAdhana maLaze. lokoe pratibhAvo ApavA mAMDyA che AkAre pragaTa karavA mATe je rakamanI jarUra hoya te muMbaImAM 100% eTale protsAhana thayuM che ane ApaNe e protsAhanane AgaLa karavuM maLI zakaze, ane na maLe to mane kahezo to 10 (dasa) hajAranuM bhaMDoLa huM paNa UbhuM karI ApIza. HsUryakAnta parIkha-svAtaMtrya senAnI-amadAvAda sUryakAnta parIkha (svAtaMtrya senAnI) amadAvAda (3) 'prabuddha jIvana'no eprila 2013no mahAvIra stavana vizeSAMka | 'prabuddha jIvana'nA me aMkanuM mukhapRSTha kalAtmaka, ati suMdara rahyuM. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana julAI, 2013 vINA-vAdinI sarasvatInI dakSiNa bhAratIya sAdhanA BackgroundnA prathamathI ja kSamA yAcanA. jo ke koI vAra vyaktigata paricayathI prabhAvita Purple Colourne kAraNe upasI AvI! AjubAjunI FramenI mana guNa pramodathI bhAvanAzIla thaI vyaktinA paricayano lekhanamAM kotaraNI paNa abhuta rahI. kapALano lAla cAMdalo, cAre hAthamAM atireka thAya tevo saMbhava che. jo ke A lekhamAM mAre taTastha bhAve vividha alaMkAro, pAyanI bhaMgimA, zveta haMsa sAthe devInA caherAnA hakIkata jaNAvavI che je vyaktigata nathI. bhAva adbhuta rahyA. jAMbalI kalaranI pIchavAInI Design paNa achatI A lekhamAM zAstra praNAlI hovA chatAM kaMIka uNapa ke adhUrAza nA rahI! adbhuta mukhapRSTha badala, saune abhinaMdana. lAge che te jaNAvuM chuM. AvA lekhamAM vicAra svAtaMtrya ane zAstra kalA, kavitA ane kalpanA, jIvananA rasane chalakAvatAM rahe che. saMgatanuM pramANa jaLavAvuM joIe. AmAM koI TIkAno Azaya nathI. vAcakanI buddhi-prabhutAmAM umero karatAM rahe che. gujarAtI bhASAnA prathama kolama, prathama pero. pUro pero jovo. chellI lITI samaya pAyAnAM dalapatarAmane biradAvato taMtrI lekha paNa gamyo. 'satya, ahiMsA jatAM A tIrthakarone loko ane zramaNo pUjavA lAgyA! tIrthaMkara pUjana ane tyAga' e traNa manuSya jIvananA pAyAnA paribaLo gaNAya che. to jaina darzananI mUla praNAlI che. te samaya sAthe saMgata lAgatuM nathI. je manuSyane AjIvana TakAvI rAkhavAmAM upayogI thatAM rahe. "je che pero 4, A rIte jaina darzanamAM svAbhAvika virodha jaNAya che. anusaMdhAna te', satya, koInuM paNa mana, vacana ke karmathI buruM nA IcchavuM te ahiMsA virodha lAgavo te ekAMta che. jJAna-tattva ane bhaktino sumeLa samajavo ane aparigrahayukta anAsaktino bhAva, te tyAga, je jIvanano sthAyI jarUrI che. bhAva banI rahevo joIe. zarIra kyAM ApaNuM che? te paNa "saratuM' perA pAMcamAM anizvaravAdI zabdathI je vigata ApI te paNa apUrNa 'taratuM rahe che. te daramyAna, temAM rahelA AtmAnuM UrdhIkaraNa thatuM che. baMne paraMparAmAM Izvara kartApaNe nathI manAyo. astitvathI, ghaNI rahevuM joIe. Sublimation of Soul' ke jethI bhAvi peDhIne teno viziSTatAthI baMne darzana Izvara-bhagavAnanI mAnyatA dharAve che. temAM sUkSma lAbha maLato rahe. Izvara, khUba sUkSma evo hRdayAtmAno bhAva pUjA vagere sAdhanA paddhati che. che. eka havA che ke jene ApaNe sau zarIramAM saMgharIne beThAM chIe! bIjI kolama trIjo pero. jaina daherAsarono bhAratabharamAM vadhAro yathAkALe, te havA, AtmA, mukta thayA vagara rahevAno nathI. to tene thayo. A perAmAM AgaLanuM jovuM. mahAvIre jainonA cAra bhAga pADayA. samRddha karavAmAM jIvanane kharcavuM rahyuM ke jethI punaH janma bahetara bane. sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA. jeo tIrtha samAna che nahIM ke dhArmika TharajIvana thAnakI, porabaMdara sthAno. vigere. A cAra bhAga nathI paNa cAranuM ekama saMgha che. te mahAvIranA samayamAM thayA tema nathI paNa paraMparAthI tIrthakaro tIrthanI rezmA jainanA mRtyu viSayaka vicAranA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM ke 'janma sthApanA karatA rahyA che. sthAvara ane jaMgama baMne tIrthonuM samanvayakArI ane mRtyu' e to satata cAlatI prakriyA che. Actual-Death is an End. mAhAsya samajAvavuM joIe. puruSa-AtmA-havAnuM, prakRti sAthenuM, samayabaddha joDANa! mUrtipUjA anaMtara mokSano mArga nathI, pAtratA mATenuM sAdhana che. mRtyu (Death) jevuM kaMI che ja nahIM! je kaMI che te parivartana che. A kALanA zreSTha avalaMbana jaina mUrti ane jaina Agama che. baMne mArganA 'Form changes, but substance remains.' ApaNuM dhyeya kevaLa pUraka sAdhana che, sAdhya to adhyAtma - bhAva zuddhi. ratnatrayInuM abheda samRddha-AtmAonuM sarjana karavAnuM hovuM ke rahevuM joIe. pariNamana che te sAcuM che. jema gaMtavya sthAne javA mArganuM jJAna ane 'divyAtmAono AvirbhAva vatra, tatra, sarvatra prakAza ane aMdhakArano cAlavAno udyama baMne Avazyaka che. nAza. pero , mUrti pUjA ane maMdiromAM...lakhyuM che ke jaina darzana A be TharajIvana thAnakI, porabaMdara darzana sAthe amalamAM AvyuM vigere jaina Agama ke itihAsa sAthe saMgata thatuM nathI. tIrthakaronA janma bhagavAna dvArA ujavAya che te barAbara viSaya aMka-5, me mAsa 2013, "prabuddha jIvana' nathI, IndriyAdi dvArA ujavAya che. (kadAca prinTanI kSati hoI zake.) lekha: jaina paddhatimAM bhaktinuM sthAna. A ja mAsikamAM zrI kumArapALa desAIno "nema-rAjula" kathAnA lekhaka : zrI kAminI gogarI, anuvAda : puSpA parIkha lekhamAM paNa jaina darzananI praNAlInA kaMIka samayocita ullekha che. te ApanA mArgadarzana heThaLa prabuddha jIvanamAM uttama sAhitya saMpanna zAstrIya ane sapramANa che. jaina hovAne kAraNe nahi paNa abhyAsapUrNa thAya che. vicAra vahananuM svAtaMtrya, vartamAnamAM vaheNa sAthe susaMgata, jaNAya che. kolama-2, virodhanA muddAomAM perA naM. 2 hiMsA-ahiMsA arvAcIna, prAcIna zailInuM ghaNuM sAhitya darzana maLe che. A be vigata to saMpradAya bhedathI che. jIva mAtranuM jIvana pRthvIkAyAdinA Apa khUba ja vicAravaMta, umadA dila ane abhyAsI cho tethI bhoga sAthe joDAyeluM che. pUrNa ahiMsA to coda guNasthAnaka pachI keTaluMka TUMkamAM jaNAvIza. yadyapi mArI alpatAthI samajaphera hoya to prApta thAya che. tyAM sudhI sAMsArika ane dhArmika jIvanamAM vivekanI Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana | 17. AvazyakatA che. jema sAMsArika jIvanamAM Dagale pagale pRthvIkAyAdinI ApanI e vAta taddana sAcI che ke "jJAna AgaLa vadhe ke na vadhe paNa hiMsA anivArya chatAM tyAga saMyama dvArA temAM viveka Ave. mUrtipUjA ajJAna AgaLa vadhavuM na ja joIe.' maMdiro sthAnako badhAmAM AraMbha che. pRthvIkAyAdinI hiMsA rahI che. kadAca AmAM ajJAnano savAla na gaNIe to abhyAsanI alpatA temAM zrAvaka ane sAdhunI pUjAmAM bheda darzAvyo che te pramANe jema jema mAnI zakAya; eTale jaNAvyuM hatuM ke ApaNe vAdavivAdanuM rUpa nathI sAdhakanI dazA guNasthAnaka pramANe vikase tema tema te ahiMsA dharmamAM ApavuM. kAraNake darekane potAnA abhiprAya ane vicAranuM svAtaMtrya pUrNatA pAme. A ghaNI carcAno viSaya, mata paMthano viSaya che tethI vadhu che. chatAM temAM saiddhAMtika sapramANatA jALavavI jarUrI che. tethI te lekha lakhatI nathI. vivekanI jarUra kharI. maMdiro, upAzrayo, sthAnako badhAno mATe saMketa hoya tyAM sApekSatA hovI jarUrI che, jethI vastunI satyatA temAM samAveza thAya che. badhe ja atireka jaNAya che te vicAraNIya che. sacavAya. zrIma-rAjacaMdranA maMtavyo viSe A lakhANa temanA zabdomAM hoya ApanA mAsikamAM A vigata chApI zako cho, chatAM eTaluM jaNAvuM to ja vizeSa spaSTatA thAya. temanA lakhANamAM jo lekhaka sva abhiprAyathI ke AmAM vAdavivAdano hetu nathI. madhyastha bhAve mArI zAstrokta alpa lakhe to mULa Azaya badalAI jAya; jemake jIvaMta vyaktinI bhakti te jANakArI pramANe lakhyuM che eTale Apane yogya lAge to mAsikamAM vAta sAcI paNa teno artha temaNe mUrtipUjAnI gaNatA nathI karyo. chapAvI zako cho. keTalA vacano tIrthakaro pratyenA ahobhAvanA temaNe lakhyA che. 'bhajIne khAsa tamAre kSamA mAgavAnI paNa na hoya. mAsika calAvavuM te bhagavaMta bhavaMta lo.' eTale zrImad rAjacaMdranuM lakhANa samanvayakArI moTI javAbadArI che. koI mAsikamAM lakhatA hoya che. A badhA lekho che te rIte jaNAvavuM joIe jethI sAcI praNAlInI samaja thAya. sAthe ame sahamata chIe te mAnavuM nahi. vigere, saheja. kolama-3, kalama-3: "bhakti ane pUjAne jaina dharmamAM kharekhara koI ApanuM svAthya kuzaLa ho. atre kuzaLatA che. sthAna nathI ane pachInA lakhANamAM koI meLa nathI. A ja mAsikamAM I sunaMdAbahena vohorA, amadAvAda-7 zrI kumArapALanA lekhathI mane lAge che uparanA lekhanA vidhAnonI asaMtagatatA dUra thAya tevuM jaNAya che. temaNe jaNAvyuM ke vikathA, vivAda, "prabuddha jIvana'no me 2013no aMka gaIkAle maLyo. pAnA naM. vyarthatA choDIe to ja tIrthakaranI kathAnuM pAvanatva AtmasAt karI 6 para 'sAmyatA" ane "vaimanasyatA" evA zabdo vaparAyA che. banne zakIe. tIrthakarane bhUlI jaIzuM to dharmano pAyo gumAvI daIzuM. zabdo vyAkaraNanI dRSTie khoTA che. "samAnatA" athavA "sAmya' zabda (tIrthakarane bhakti vaDe ja AtmasAt karI zakAya) tIrthakara sudhI na vAparavo joIe. teja pramANe 'viSamatA" athavA "vaiSamya' zabda vAparavo pahoMcyA to nAnA biMdu para AvIne aTakI gayA. vigere. joIe. e ja lekhamAM "bodhittva' zabda che e paNa khoTo gaNAya A tIrthakaranI jagamAM joDa maLe tema nathI. jaina darzanamAM atIta, "bodhitva' zabda sAco gaNAya. mahArAjazrInA lekhamAM "karUNA' zabda anAgata ane vartamAna traNa covIsI maLe che. (vAtsavamAM anaMtanI che te "karuNA' hovo joIe. 'pAmavI'nI jagAe 'pAaemavI' zabda saMkhyA che.) saheja jANa sAruM A noMdha mUkI che. chapAyo che! bIjI jagAe cAle-badhuM ja cAle. 'prabuddha jIvanamAM cAle ? AvuM ghaNuM badhuM asaMgata maMtavyoyukta lAgyuM che. jo ke mArI zAstrIya 1zAMtilAla saMghavI, amadAvAda jJAnanI alpatA hoya to paNa 'prabuddha jIvanamAM AvA asaMgata maMtavyovALA lekha Ave, teno barAbara abhyAsa karI prasiddha karAya to STORY TELLING sAcuM mArgadarzana maLe te AzayathI jaNAvyuM che. tenA para vicAra vinimaya aMgrejI mAdhyamamAM bhaNelA AjanA kizora ane yuvAnone karazo tevI apekSA che. punaH kaMI paNa kSati hoya to kSamAyAcanA. aMgrejImAM jaina dharmanI kathA kahezuM to A peDhIne A dvArA jaina dharmanA vAda-vivAdano hetu nathI tenI khAsa noMdha levA vinaMti. vaLI navA tattva ane AcAranI khabara paDaze. je emanA saMskArane ujaLA karaze. lekhakomAM paNa AvuM bane kharuM.. A mATe A saMsthA zrI muM. jai. yu. saMgha-muMbaInA pratinidhio HsunaMdAbahena vohorA, amadAvAda-7. muMbaInA upAzrayamAM jaI 5 thI 20 varSanA bALakone aMgrejImAM kathA kahevAnuM abhiyAna zarU karaze. jaina dharmanA pracAra mATe A abhiyAnamAM sAtha ApavA mAMgatA 'prabuddha jIvana'nA lekha bAbata mArA patrano javAba Ape satvare | hoya evA aMgrejI jANanAra bahenone ame nimaMtraNa pAThavIe chIe. ane udAra citte Apyo te maLyo, AnaMda thayo. vigata jANI, mAsikanA saMparka : DaoN. reNukA poravAla-9821877327 lekhomAM AvuM banatuM hoya che. tame tene aparAdha gaNI kSamA mAMgI te DaoN. kAminI gogarI-9819164505 tamArI namratA ane udAratA che. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, 2013 prabuddha jIvana sukha tamArI pratIkSA kare che || pa. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa sUrIzvarajI (AgaLanA aMkathI AgaLa) mArI ja bhUlanuM A to kevuM karuNa pariNAma! koInI aMgata vAta koIne kahevI nahi evo jIvanasAra te samajyo. vANIno saMyama teNe vanano paMtha pakaDyo ne dIkSA lIdhI. puNyasAra sAva sIdho mANasa hato. e bhoLo paNa hato, dhanika satkarmano paMtha paNa hato. patnI, putra ane pratiSThAthI bharyuM bharyuM jIvana hatuM. duniyAno eka vizALa varga evuM mAne che ke paisAthI sukha maLe che. sAMja namatI tyAre puNyasAra hiMcakA para besIne jhUlato. e rojano paisA bahuta kucha hai lekina saba kucha nahIM. paisA kamAvAnA utsAhamAM kAryakrama. Aje paNa e jhUlato hato ne ekalo ekalo marakI rahyo loko zorTakaTa pasaMda kare che. udAharaNa tarIke zerabajAranuM nAma ApI hato. evAmAM yuvAna putra Avyo. teNe pitAne ekAkI hasatA joyA zakAya. paraMtu zorTakaTathI paisA maLaze ja e mAnavuM vadhAre paDatuM che. ne bAjumAM besI gayo. puNyasAra kema hase che te jANavA IchyuM, na paisA kamAvA mATe kaThora parizrama, sAcI prAmANikatA ane dIrghadRSTi kahyuM tyAre jIda pakaDI. joIe. thoDuMka dhIrajathI cAlavAmAM ghaNo phAyado che. paisAthI sAmagrI chevaTa puNyasAre kahyuM, "beTA, vakhata vakhatanI vAta che. Aje tArI maLaze, zAMti nahIM maLe. paisAthI sagavaDa maLaze, sukha nahIM maLe. mA khUba ja premathI mArI jamavAnI thALImAM mAkhI na Ave te mATe dhIraja kadI gumAvavI joIe nahIM. prAmANikatA kadI choDavI joIe sADalAthI pavana DhoLe che te strI sAcI ke eka vakhata bIjAnA premamAM nahIM. bIjAne maLI gayuM ane huM rahI gayo te vAta manamAMthI kADhI gaLADUba thaIne mane kUvAmAM gabaDAvI denAra strI sAcI teno vicAra karato nAkhavI joIe. zAMtithI vicArazo to samajAze ke ApaNI mahenatamAM hato ne manamAM A rahasya vicArIne marakato hato." khAmI hatI mATe ApaNe rahI gayA. vAta pUrI thaIne vAta bhUlAI paNa gaI. keTaloka vakhata paNa vItyo. sukha manamAM che. paisA mahenatathI Ave che. sadbhAgyanI madada joIe. puNyasArano yuvAna putra paraNyo. A to duniyAno dastura che ke sadbhAgya pragaTa karavA mATe satkarma paNa karavA paDe. sAruM kArya karavAnI loco-poco mADIno, chelachabIlo lADIno ! putra patnIno thayo. ekavAra veLAe ApaNI ALasa ApaNane choDatI nathI. ApaNo lobha ApaNane eNe mAnI khAnagI vAta patnIne mAMDIne karI. choDato nathI. mahenatathI kamAIe to peTa bharAya, puNyathI kamAIe A to ghareluM jIvana che. ekadA sAsu-vahune takarAra thaI. beu jhaghaDyA to paTAro bharAya. puSyanI madada mATe sanmArge cAlavuM ja paDe. satkarma ne ugra bolAcAlI thaI. vahue taka joIne saNasaNatI suNAvI: 'rahevA karavA paDe. sAruM kAma karanArane puNya haMmezAM sahayoga Ape che. e do have! tamArA apalakSaNa paNa kyAM ochAM che? tameya te sagA bhAyaDAne mahAna puruSonI kathAo paNa kevI mahAna che jemAMthI ApaNane haMmezAM kUvAmAM nAkhIne bIjAnI sAthe lIlA nahotA karatA? tame e ja ke e paMthe javAnI preraNA maLe che. rAjA kumArapALe jIvanabhara kaSTa bIjA koI?' bhogavIne rAjavIpada prApta karyuM hatuM. kintu e kaSTanA samayamAM sAsunA cauda bhavana pharI gayAM. AkhuM brahmAMDa DolI gayuM. "arere! potAnAthI koI khoTuM kAma na thaI jAya tenI cIvaTa rAkhI hatI. maMtrI puNyasAre AvI koIne na kahevAya tevI vAta koIne nahi ne AvI vastupALa ane tejapALa vikaTa garIbI veThIne akhUTa dhananA svAmI nAdAna putravahune kahI? have kyA moMe jIvavuM ne kyA moMe rahevuM?" thayA hatA. kintu e garIbInA samayamAM potAnAthI koI paNa khoTuM teNe gaLe phAMso khAdho! kAma na thaI jAya tenI cIvaTa rAkhI hatI. A ane AvI aneka puNyasAra kaMpI uThyo. tenAthI mahAnakathAo jANyA pachI temAMnuM | 'prabuddha jIvana' saujanya dAtA A AghAta jIravAyo nahIM. tenuM ekAduM mukhya biMdu paNa hRdayane 'prabuddha jIvana'nA koI paNa eka aMka mATe rUA. 20,000/- nuM mRtyu thayuM. sparze to mahAna banavAmAM koNa rokI puNyasArano putra paNa bahAvaro anudAna ApI Apa e aMkanA saujanyadAtA banI zako cho. vasudAna zake che? AjanA dhIrubhAI aMbANI, banI gayo: 're! patnIne na kahevA alpajIvI che, jJAnadAna ciraMjIva che ane enA jevuM uttama dAna eka yu. ena. mahetA ke anya zrImaMtonI jevI vAta meM ja kahI, ne mArI paNa nathI. jiMdagI tarapha dRSTipAta karIe to nAdAniyatanA lIdhe ja mAtApuNyatithi ane puNyasmRti mATe ciraMjIva smRti khyAla Avaze ke te sau kevA kaThora pitAe motano mArga pakaDyo! saMsthAno saMparka karavA vinaMti-022-23820296. parizramamAMthI A UMcAI sudhI Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 - prabuddha jIvana pahoMcyA che! A DaoN. sarvapI rAdhAkRSNana, zrI lAlabahAdura zAstrI, DaoN.manamohanasiMha sau ema kahe che ke ame sTrITa lAITanA ajavALAmAM bhaNyA chIe. sAcI niSThA mAnavIne kyAMthI kyAM pahoMcADe che ! paisAthI sukha maLe che paNa ApaNane evuM sukha joIe che ke jemAMthI zAMti paNa maLe, samRdvino AnaMda paNa maLe. e meLavavA mATe satkarma karIe ane kaThora parizrama na choDIe to ja e zakya bane. duHkhamAM bhAgIdAra mobAIla ane TeliphonanuM varcasva zarU thayuM tenI pahelAMnA samayanI ApaNe vAta karIe chIe. eka zeThane cAra dukAno hatI. dhamadhokAra cAlatI hatI. zeTha tanatoDa mahenata karatA hatA. dukAna saMbhALavA mATe thoDAka nokaronI phoja paNa hatI. eka divasa eka nokaranI mAtA gAmaDe bImAra thaI. nokare gAmaDe javA mATenI rajA mAgI. zeThe kacavAte mane rajA ApI. kahyuM ke traNa divasamAM hAjara thaI jaje. nokara gAmaDe gayo. trIjA divase to zeThano tAra AvI gayo ke jaldI pAchA Avo. nokaranI mAtAnI tabiyata vadhAre bagaDelI. bacavAnI AzA nahotI. nokarane ghare rokAvuM paDe te jarUrI hatuM chatAM nokarIno paNa savAla hato. nokara pAcho vaLyo. vaLate divase mAtA mRtyu pAmI ane teno patra pAchaLa ne pAchaLa Avyo. nokaranA AghAtano pAra na rahyo. te dhrusake ne dhrUsake raDI paDyo. e vAtane samaya vItyo. zeThane videza javAnuM thayuM. zeTha e mATe taiyAra thaIne muMbaI pahoMcyA. sTImara upaDavAne haju pAMca divasanI vAra hatI. tyAM samAcAra AvyA ke zeThanI mAtA bImAra thayA che. zeThanuM videza javAmAMthI mana UThI gayuM. e mAtA pratye khUba prema rAkhatA hatA. temaNe vicAryuM ke mAre ghare pAchA javuM joIe. dostoe salAha ApI. Avo avasara vAraMvAra AvatI nathI mAtA no bImAra ja che e kaMI sAjI thavAnI nathI. tuM videza jaI Ava. zeTha kahe, ema dayA he, prabhu ! tuM duSTa loko para kRpA ka2, bhalA mANaso upara to teM kupA karelI ja che, kAraNa ke teM teone bhalA banAvyA che. * dareka mATe dayALu ane komaLa bano, paraMtu potAnA mATe kaThora raho. * koInA dayApAtra banavA karatAM IrSyApAtra banavuM vadhu sAruM! * tame jarmInavALAo upara rahema karo, AsamAnavALo tamArA ghara rahema karaze. * dayA evI sonAnI jarUra che, jenA vaDe samAja paraspara baMdhAyelo 19 na bane. videza to bhaviSyamAM javAze, mAnA AzIrvAda kyAM maLaze ? zeTha pAchA vaLI gayA. e ja divase eka pustakamAM vAMcyuM ke grIsano gavarnara roja sikaMdarane patra lakhato ke tamArI mAtA mane vahIvaTamAM roja dakhala kare che mATe mane pUrNa sattA Apo. sikaMdare lakhyuM ke mArA mATe gavarnara karatAM mAtA mahAna che. huM tane ja haTAvI dauM chuM. zeThe mAtAnA AzIrvAda lIdhA paNa mAnI bImArI ekadama vadhI gaI hatI. zeThane te samaye potAno nokara yAda Avyo jene pote mAtAnA aMtima samaye hAjara rahevA dIdho nahoto. zeThe tene bolAvIne kSamA mAgI. zeThe saunI sAtheno vahevAra ja badalI nAkhyo. saunA duHkhamAM bhAgIdAra banIne sukha prApta karavAnI jIvanazailInuM sarjana karyuM, sukha tamArI pratIzA kare che. sukha ane duHkhanI ghaTamALa eTale jIvana jIvananA hara koI pradezamAM pratyeka samaye ahiMsAne ane dharmane premamAM DhALIne teno prayoga karavo joIe. emAMthI maLatI saphaLatA sukha ane zAMti saheje Apaze. jiMdagImAM thoDuMka khamI khAtA, keTaluMka peTamAM utArI letA zIkhI levuM paDe. sahanazIla thavuM paDe. bhoga ApyA vinA ke tapasyA karyA vinA koIne kAMI maLatuM nathI. sukha to kema maLe? mULa vAta e che ke ApI ahiMsAne vahevArU rUpa ApIe to jagatanuM aDadhuM duHkha to ApoApa samI jAya. ahiMsAnA vicAranI kaLA evI che. anya mAnavIne ApaNI dRSTie nahIM tenI dRSTie jovo joIe. A zubha vicAramAMthI je janme che te sukhabharyuM vAtAvaraNa hoya che. sukha prAptino e ja che sanmArga. AkAzamAM sUrya Uge che, maMdiramAM jhAlara raNake che, savAramAM koyala TahUke che: A badhuM zuM sUcave che? eTaluM ja ke sukha ApaNI cotarapha aDhaLaka gherAyaluM paDyuM che. sukha ApaNI pratIkSA kare che. eka kadama e tarapha mAMDIe to ? sukha tamArI pratIkSA kare che. (saMpUrNa) che. * eka mANasa dayAno dariyo banI zake che, bAkI ToLAmAM to dayAno chAMTo ya nathI hoto, je mANasa garIba upara dayA kare che te potAnA kRtyothI Izvarane ii banAve che. * dayA evI bhASA che, je baherA sAMbhaLI zake che ane muMgA paza samajI zake che. * dayA e Izvarano guNa che. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana julAI, 2013 avasara ela. DI. InDolojI-amadAvAda : upamitibhavaprapaMcakathA adhyayana zibira upamitivaprapaMcakathA eka adbhuta rUpaka kathA che. AjathI lagabhaga kula 2500 jeTalA pAtromAM vaheMcAyelI A kathAnuM adhyayana karavA mATe 1200 varSa pUrve jaina dharmanA mahAna sAhityakAra ane siddhAntavettA 13 pU. sAdhvIjI bhagavaMto tathA 238 jijJAsu bhAI-baheno upasthita rahyA siddharSigaNie saMskRta bhASAmAM A graMthanI racanA karI hatI. ATha prastAva hatA. ATha divasamAM saMpUrNa graMthano abhyAsa pUrNa karavAmAM Avyo hato. (prakaraNomAM vibhakta A kathA 16000 zloka pramANa che. saMsArIjIva tA. 26-5-2013nA roja udghATana samArohamAM pU. paM. zrI akSayacaMdra anAdikALathI A saMsAramAM paribhramaNa karI rahyo che. nigodano anaMtakALa sAgarajI ma.sA.zrIe nizrA pradAna karI hatI. teozrIe upamitikathA upara ane tyArabAda ekendriyathI laIne paMcendriya sudhInI bhinna bhinna gatiomAM mananIya pravacana ApatA jaNAvyuM hatuM ke sAmAnya rIte to A kathA atyaMta niraMtara gamanAgamananI prakriyA cAlI rahI che. paribhramaNanuM kAraNa tIvra kliSTa kathA che paraMtu khUba ja upayogI kathA che. tenA zravaNathI aneka ajJAna ane mahAmoha che. Indriyo, avrata ane kaSAyo dvArA jIva janmamaraNanA AtmAo vairAgya pAmI AtmakalyANa pAmyA che. 250 thI vadhu jijJAsuo duHkho anubhave che. patana ane utthAna pAmato rahe che. kyAreka narakanA ATha divasa sudhI A kathAnuM adhyayana karaze te jANI ane joIne mane du:kho bhogave che kyAreka tiryaMca gatimAM bhaTake che to kyAreka manuSyabhava Azcarya thAya che. A kathA dvArA tame sahu tattvanA rahasyane prApta karazo ane pAme che ane kAMIka puNyodaya thatAM svarge jAya che paNa pAcho Indriyo, AnaMda anubhavazo. AjanA yugamAM jainadharmamAM anya anuSThAno thatA rahe avrata, kaSAyamAM Asakta jIva patana pAme che. saMsArI jIvanI A kathA che. paraMtu AvA kAryakrama khUba ja durlabha che. upamitino A aSTAtrikA eTale ja upamitibhavaprapaMcakathA. eka arthamAM A kathA koI eka saMsArI mahotsava nirvighna saphaLatApUrvaka paripUrNa thAya tevA AzIrvAda ApuM chuM jIvanI kathA nathI paraMtu ApaNA sahunI kathA che. tethI A kathA vAMcatA- ane A kAryakrama avAranavAra thato rahe tevI bhAvanA bhAvuM chuM. zravaNa karatA ApaNo aMtara AtmA jAgRta thaI jAya che. doSothI thatI hAni A zibira trIjIvAra yojAI rahI che. traNeya vakhatanA zibirArthIonI ane guNothI thatA utkarSano spaSTa bodha thAya che. saMkhyAno kula saravALo 750 thI vadhu thAya che. A rAmAyaNa ke mahAbhArata jevI kathA nathI, A koI eka vyaktinI ATha divasa daramyAna badhA ja zibirArthIoe khUba ja tanmayatAthI, parAkramanI kathA nathI ke A koInA saMsAranI kathA nathI. paraMtu pratyeka jIvanA dhyAnapUrvaka, alpa paNa pramAda sevyA vagara A zibiramAM adhyayana karyuM. patana ane utthAnanI kathA che. A ATheya divasa zrI jitendrabhAIe saraLa kathAmAM parAkramanI vAta che, yuddhanI vAta ) bhASAmAM, sugama zailImAM aneka mananI AMtarika zAMti-khuzI mATe varkazopa | che, praNayanI vAta che, vyavasAya ane dRSTAMto ApI atyaMta jaTIla kathAne videzagamananI vAta che. saMyoga ane | Aje jyAre dareka prakAranA loko, mAnasika, sAmAjika prakAranI vividha | khUba ja saraLa ane rasALa banAvI dIdhI viyoganI vAta che. sAmadrikazAstra | samasyAothI pIDAtA hoya che, tyAre AThamI sadImAM lakhAyela vizvanI! hatI. sAthe sAthe pAvara poInTa jyotiSazAstra ane zukanazAstra paNa | e paNa | prathama saMskRta rUpakakathA upamitibhavaprapaMcakathAmAM A samasyAonA kAraNo | prejhanTezana dvArA paNa tattva A kathAmAM vaNAyuM che. A graMthamAM | ane tenA nivAraNa ApelA che. samajAvavAmAM AvyuM hatuM tenA kAraNe sAhityika vaibhava che. darzanazAstranA AjathI 82 varSa pahelAM motIcaMda giradharalAla dvArA A rUpakakathAno sahue A kathAne bhAvapUrvaka mANI gahana tattvo samAyelA che. siddhAntanuM | gujarAtImAM anuvAda karavAmAM Avyo che. mULa rUpakathAmAM ATha prakaraNa | hatI. rahasya varNavyuM che. A kathA rAjakathA, | che, jemAM kula 25000 pAtro che. A kathA ane pAtro dvArA evuM aneka zibirArthIoe potAnA yuddhakathA, parAkramakathA, siddhAntakathA, | samajAvavAmAM AvyuM che ke, manuSya jIvananI koI paNa samasyAnuM kAraNa| pratibhAvo dezavatAM jaNAvyuM hatuM ke darzanakathA ane dharmakathA che. A eka | tenA AMtarika vicAro ane tenI jIvana para paDatI asaro che. jo dareka A zibirathI temanA jIvanamAM atyaMta rocaka saMkIrNa kathA che. tapa- | bALakane A graMtha kathAo vize mAhitagAra karavAmAM Ave to te samAja parivartana AvyuM che. navo prakAza prApta tyAga, sAdhanA, samAdhinI paNa kathA sudhAraNA mATenuM agatyanuM pAsuM banI rahe. thayo che. ajJAnatA ane mohanI che. AthI ja A kathAnuM zravaNa jIvanane | A kathA dvArA AjanA pariprekSyamAM vAta karatA DaoN. jitendra zAhe kahyuM | mAyAjALa samajAI che. Indriyo kevI dhanya banAve che. hatuM ke, dareka vyaktinA bAhya ane AMtarika parivAra judA judA hoya che. rIte parezAna kare che ane kaSAyo | dara varSanI jema A varSe paNa 26 keTalo badho vinAza verI zake che teno dareka vyaktinI aMdara paNa eka bIjI vyakti jIvatI hoya che. bahArathI me thI 2 jUna sudhI ATha divasa daramyAna khyAla Avyo che. svabhAvamAM parivartana vyakti dayA, kSamA ane prema jevA bhAvo darzAve che paraMtu aMdara krodha, moha A kathAnA adhyayananI zibira AvyuM che. tethI A prakAranI zibira ane lobha jevA bhAvo rahelAM hoya che. jyAre vyakti para AvA aMdaranA Ayojita karavAmAM AvI hatI. roja avAranavAra thavI joIe ane pratyeka bhAvo hAvI thAya che tyAre tenA bAhya bhAvo bhUlAI jatA hoya che. vividha savAre 10 thI sAMjanA 5 vAgyA sudhI jene A kathA ekavAra avazya samasyAonA nivAraNa aMge vAta karatAM jaNAvyuM hatuM ke, koIne mitra A kathAnuM saghana adhyayana karavAmAM sAMbhaLavI joIe. Ama jAtajAtanA banAvavA pahelAM e mitratAne thoDo samaya Apo. AvyuM. ATha prakaraNamAM vibhAjita ane pratibhAva darzAvavAmAM AvyA hatA. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | 21 julAI 2013 prabuddha jIvana zrI nema-rAjula kathA-3 eka virala ane prasanna anubhUti-mArI-tamArI, ApaNI [zrI muMbaI jena yuvaka saMghe eprila 22, 23, 24nA bhAratIya vidyAbhavana copATI-muMbaI, 'nema-rAjula-kathAnuM Ayojana karyuM. traNe divasa padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI tattvajJa ane prabhAvaka vANIthI zrotAo rasataraboLa thayA. atre prastuta che A kathAnI jhalakano trIjo ane aMtima bhAga] nemarAjula kathA'nA rasataraboLa zrotAone akhkhalita nemakumAra maLe che. utAvaLo, dhUMdhavAyelo duryodhana nemakumArane ekITase kathApravAhanI sAthosAtha virala ciMtana, vyApaka saMzodhana ane eka joI rahe che. yuddhanAM nagArAM vAge che, paNa nemakumAranA caherA paranI judA ja prakAranI vicAradhArAno anubhava thato hoya che. zAMtinI eka rekhA ya badalAyelI nathI. emane joIne duryodhanathI bolAI potAnI kathAnA taMtune AgaLa vadhAratA zrI kumArapALa desAIe gayuM, "nemakumAra, tame kevA nizcita cho. tamArA caherA para kevI zAMti kahyuM ke eka ja mAtAnI kUkhe janmelA be saMtAna sadAnA sAthI banatA che. na koI ciMtA, na koI paLojaNa. na koInA pratye rAga ke na koInA nathI, kavacit sadAnA verI paNa bane che. koIkanA saMbaMdhamAM sAta- pratye dveSa. sahunA mitra ane sahu koI tamane cAhe. paNa hA, A rIte sAta bhavano sneha dRSTigocara thAya che ane Azcarya ane AghAta zikhara para besIne sAdhanA thAya, paNa siMhAsana para besIne rAja na pamADe tema kyAMka lohInI sagAI hoya, to paNa sAta-sAta bhavanuM calAvAya. A rAja calAvavuM e bhAre kaparuM kAma che.' vera paNa jovA maLe che. A vicAra darzAvatAM DaoN. kumArapALa desAIe nemakumAre hasIne kahyuM, 'to choDI do ne." kahyuM ke satyabhAmA ane rAjImatI baMne rAjA ugrasena ane rANI duryodhana kahe che, "chUTe evuM nathI'. jAnAmi dharmam, na ca me pravRtti, dhAriNInI putrIo hatI, chatAM baMne vacce AkAza ane dharatI nahIM, jAnAmi adharmam, na ca me nivRtti.' babbe AkAza-pAtALa jeTalo prakRtibheda hato. satyabhAmA atyaMta nemakumAre kahyuM, "evuM te zuM che ke tamAre choDavuM hoya ane tame vAcALa ane varcasvapriya hatI, to rAjImatI sarvaguNathI alaMkRta paNa choDI zakatA na ho. koI thAMbhalAne vaLagIne ema kahe ke thAMbhalo mane anokhI strI hatI. satyabhAmA jagatamohinI hatI, jyAre rAjImatI choDato nathI, te kevuM?" svapnamohinI hatI. evI ja rIte nemakumAra ane emanA laghubaMdhu duryodhane kahyuM, 'tamane bhAratavarSanI gatividhino khyAla che kharo? rahanemi vacce svabhAvagata ghaNo moTo bheda hato. jemakumAra bhautika hastinApuranA rAjanI gatividhi tame jANo cho kharA? juo, thoDA jagatathI sarvathA nispRha hatA, jyAre emanA laghubaMdhu rahanemi manathI ja samayamAM kurukSetra para kaurava ane pAMDava vacce yuddha khelAvAnuM che mAnelI jIvanasaMginI rAjImatI sAthe viharavAnA koDa rAkhatA hatA. ane emAM vijaya amAre pakSe che.' e pachI DaoN. kumArapALa desAIe eka viziSTa prasaMganuM Alekhana nemakumAre kahyuM, "pAMDavo paNa kauravo to kharA ja ne. kuru kuLanA ja karyuM. mahAbhAratanA yuddha pUrve saMtAnane ! eTale vijaya kone pakSe dvArikAnA mahelamAM maLavA AvelA | 79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA ) che e huM samajI zakato nathI.' duryodhana sAthe kemakumArano meLApa "hA, ame baMne kurakuLanA ja sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTanA sahayogathI zrI muMbaI jaina saMgha | thAya che ane A be aMtima cheDe kahevAIe.' rahelI vyaktionA meLApane | ' dvArA yojAtI A vyAkhyAnamALA tA. 2 sapTembara, somavArathI | 'to zuM bhAIe bhAga vaheMcAya mArmika zailImAM pragaTa karyo che. eka | | tA. 8 sapTembara, somavAra sudhI yojAze. tarapha nemakumAranI rAjasattA pratyenI vividha vaktAo dvArA pratidina be vyAkhyAno nA nA, bhAga vaheMcavAnI koI saMpUrNa anAsakti che ane bIjI (1) savAre 8.30 thI 9.15 vAta nathI. ahIM to raNamedAna para bAju pAMDavone eka tasu jamIna paNa | (2) savAre 9.15 thI 10.00 bhAI-bhAInA mastaka-chedana thaze. nahIM ApavA cAhato duryodhana che. A bhakti saMgIta savAre 7.30 vAge. pAMDavo ane kauravonuM yuddha khelAvAnuM baMne vaccenA saMvAdamAM emano sthaLa : pATakara hola, muMbaI. che. ame pAMDavone pAMca gAma to prakRtibheda DaoN. kumArapALa desAIe zakya haze to A vyAkhyAno saMsthAnI vebasAITa : zuM, paNa pAMca tasu jamIna ApavA potAnI chaTAdAra zailIthI upasAvI www.mumbai_jainyuvaksangh.com mAgatA nathI." Apyo che. upara Apa e ja samaye joI sAMbhaLI zakazo. eno artha to e thayo ke | duryodhana vAsudeva kRSNanI vidAya deza-paradezanA jijJAsuoe A lAbha levA vinaMtI. hastinApuranA yuvarAja duryodhanane le che ane rathamAM ArUDha thavA jAya | vebasAITa saMpAdaka: zrI hiteSa mAyANI - 09820347990 . bhUminI khUba taMgI paDe che. cAlo che, tyAM revatAcaLa parathI AvatA mArI sAthe, A raivatagiri para. che?' Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 prabuddha jIvana enA enA hariyALA DuMgaro joIne tamArI jiMdagInA thAkane utAro, rUmajhUma gAtAM jharaNAnuM mIThuM pANI pIne cittane ThaMDaka Apo. ano vRkSonI ghaTAo joIne AMkhomAM AnaMdanuM aMjana AMjo. emAM UDatA paMkhIono kala2va sAMbhaLIne madhura gItanuM AsvAdana karo. A bhUmi tamArI ja che ne, je potAnI bhUmine cAhe, ene bhUmi cAhe che. tamane bhAI karatAM bhUmi vadhAre vahAlI lAge che ane bIjAne ApavAnA AnaMdanI tamane oLakha nathI.' A rIte be aMtima dhruvo dharAvatA naimikumAra ane duryodhananA saMvAdane vicAraka DaoN. kumArapALa desAie hRdayasparzI banAvI dIdhI. enI eka vadhu jhalaka meLavIe. sattAnA to2mAM duryodhana kahe che, 'yuddha e ja amAre mATe kalyANa che.' tyAre nemakumAra savAla kare che ke, 'jyAM mAnavI mAnavIno lohItarasyo bane, tyAM kalyANa kyAMthI hoya ? kharuM yuddha to raNamedAna para nahIM, hRdayamedAna para khelavAnuM che.' ahIM duryodhana ane nemakumAranI vicAradhArA saMdarbhe yuddha ane zAMtino saMdeza lAkSaNika rIte pragaTa karyo. e pachI temakumAra jAna joDIne lagna mATe cAlyA tenuM Alekhana karyuM. yAdavakuLa ziromaNi nemakumAranuM rUpa adbhuta hatuM. emanA zyAmasuMdara dehamAM evI suzrI hatI ke jotAM nayano na dharAya, mAthe mugaTa, bAMhya bAjubaMdha, kAne kuMDaLa! AjAnabAhumAM suMdara evuM cApa ! kAmadevano bIjo avatAra Aje ahIM Avyo hato. jAnanA mArge vizALa pazuvADo AvatAM nemakumAre sAracine A aMge pUchyuM. emane thayuM ke jIbhanA paLabharanA svAda mATe ATalA badhA nirdoSa pazuono saMhAra! e pazuo kevA baMdIvAna banI gayA che. mukti meLavavA mATe kevuM AkraMda kare che. emanA caherA para dInatA Tapake che ane vanavagaDAmAM ke nagaramAM svataMtrapaNe vicaratA ane viharatA e kazAya vAMkagunA vinA kevA baMdhanamAM paDyAM che. nemakumArano karuNArdra AtmA mUka pazupaMkhIonA aMtaranI vedanA vAMcI rahyo. emane thayuM ke jAna mArI joDAI che ane hajAro nirdoSa pazupaMkhIonA jAna sAthe ramata zA mATe AdarI haze ? AvA abola prANIonI vedanAno nemakumAra anubhava kare che ane vicAre che ke je lagnane mATe ATalA badhA dIna-hIna prANIone prANa gumAvavA paDe, te lagna nathI, paNa ciMtA che. ahIM kathAnakamAM eka navIna vicAranuM talasparzI nirUpaNa thayuM ane te zAkAhAra vizenA vartamAna vizvane sparSatA vicAronuM. zArIrika Arogya, mAnasika svasthatA, prakRtinI jALavaNI jevA viSayonA saMdarbhamAM zAkAhAra vize pramANabhuta vaijJAnika Alekhana karyuM. julAI, 2013 vALe che. bIjI bAju naimikumAre mahAbhiniSkramaNa karyuM. eka varSa sudhI yAcakone varSIdAna ApyuM. eka varSa pUruM thatAM uttamakuru nAmanI zibikA racI. neminAtha emAM AruDha thayA ane dvArikA nagarImAM dIkSA mahotsava thojAyo, zrAvaNa suda chaThanA divase pAlakhImAM besIne dvArikAnA rAjamArgethI pasAra thaI giranAra parvatanA sahasraAmra vanamAM padhAryA. tyAM zikhikA nIce mUkI AbhUSaNa tyajyAM ane pachI paMcamuSThi loca karIne eka hajAra pururSonI sAthe dIkSA lIdhI. naimakumAranI niSkamAM yAtrAmAM apAra mAnava medanI ane cosaTha InDo sahita aNita devagA zAmela hatA. vAsudeva kRSNa varSomAM nemanAthathI jyeSTha hatA. emaNe nemanAthane AzIrvAda ApatAM kahyuM, 'Apa zIghrAtizIghra ApanA lakSyane prApta karo. dharmano Aloka vizvabharamAM phelAvo.' eka hajAra vyaktio sAthe naimikumAre pravrajyA grahaNa karI. vAsudeva zrIkRSNa sahita sahue vaMdanA karI ne potAnA mahelomAM pAchA pharyAM. punaH ekavAra naimikumAra raivatagiri para padhAryA ane emaNe ujjavaMta (raivatagirI) parvata para kevaLajJAna prApta karyuM ane dharmaprabhAvanA karI. caturvidha saMghanI sthApanA karI pITha pravartAvI. e pachI rAjImatI ane anaminA prasaMganuM DaoN. kumArapALa desAIe ghaTanAne tAddaza karatuM mArmika varNana karyuM. raivatAcalanI guphAmAM mUzaLadhA2 varasAdamAM AvelI rAjImatIne rahanemi jue che ane e hami rAjImatI pratye moha anubhave che. e samaye rAjImatI kahe che, rahanemi ! cAmaDIno ATalo moha ? moha kAje tuM tArI unnatine rokavA cAhe che? rAjImatImAM evuM te tuM zuM bhALI gayo ke ene mATe amRtanA kRpA jevI sAdhutAne cheha devA taiyAra thayo che ? jo tane mArA mukhano moha hoya to mukha utArIne ApI dauM. hAthamAM tArI Asakti hoya to tane kApIne ApI dauM. paNa bhalo thaIne tArI siMhasamI sAdhutAne ziyALanI sAdhutA na banAva! devariyA munivara dhyAnamAM rahejo.' rAjImatIe Ama kahyuM. enA zabdomAM apUrva vega hato. naimakumAre vicAryuM, jyAM AvI pazuhatyA hoya, te vivAhano artha zo ? sArathine ratha pAcho vALavAnuM kahe che. pariNAme rAmatInA hRdaya 52 vajrAghAta thAya che. e kahe che ke pazuonI karuNA jANanAra nAtha tame zuM mArA para karuNA nahIM varasAvo ? rAjImatInI mAtA dhAriNI ane sakhIo ane AzvAsana Ape che, paNa rAjImatI to janmojanmanI prItane kAraNe temane varI cUkI che. e paNa vanane adhyAtmanA mArge kathApravAha AgaLa vadhe che ane aMte rAjImatI rahanemine yogya mArge vALe che. enuM aMtara jAgI UThe che ane e rAjImatIne kahe che, tame mArA bhAbhI nathI, mAtA nathI, paNa mArA guru cho.' e pachI yAdavakuLanA vIra sAtyaki ane nemanAthano saMvAda Ave che jemAM madAMdha yAdava zrIkRSNanI upekSA karIne ahaMkArI banyA hoya che tyAre neminAtha kahe che, 'yAdavone to emano garva ja gALI nAMkhaze. e mATe emane bahAranA duzmananI jarUra nahIM. sonAnI dvArikA dvArikAvAsIonI najara sAme naSTa thaze, yAdava yAdavathI haNAze. mahAna yAdavarAja, yAdavaprANa zrIkRSNa paNa yAdavone ane te tha potAnA bhAIne hAthe marAze.' neminAthanI bhaviSyavANI yAdavoe sAMbhaLI kharI, paraMtu koI svapna jAgrata thatAM bhUlAI jAya tema yAdavo ene visarI gayA ane vaLI vanitA ane vAruNinA vilAsamAM DUbI gayA. dIkSita banelI Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana 23 rAjImatI revatAcala parvata para nirvANa pAme che. neminAtha prabhue arthAt mokSapadane pAmelA che. giranAra samavasaraNanI zobhA dhAraNa madhyapradezamAM vihAra karyo ane uttara dizAmAM rAjapura vagere zaheromAM kare che. caityavRkSa jevuM enuM madhyamAM AveluM mukhya zikhara ane vihAra karyo. aneka pleccha dezomAM paNa vihAra karyo. kevaLajJAnathI samavasaraNanA gaDha jevA AjubAjumAM anya nAnA parvato che. cAra mAMDIne vihAra karatAM aDhAra hajAra mahAtmA sAdhuo, cAlIsa hajAra dizAmAM jharaNA vahetA hoya tevA cAra dvArarUpa parvato zobhI rahyA che. buddhimaMta sAdhvIo, cAraso cauda pUrvadhArI, paMdaraso avadhijJAnI, teTalA gaI covIsImAM ATha tIrthaMkaro bhagavaMtonA dIkSA, kevaLajJAna ane ja vaikriya labdhivALA, teTalA ja kevaLajJAnI, eka hajAra mana:paryavajJAnI, mokSa kalyANaka ane anya be tIrthakara bhagavaMtanA mokSa kalyANaka giranAra AThaso vAdalabdhivALA, eka lAkha ne ogaNottera hajAra zrAvako girivara para thayA che. vartamAna covIsImAM bAvIsamA tIrthaMkara zrI ane traNa lAkha ne ogaNacAlIsa hajAra zrAvikAo-eTalo parivAra neminAtha bhagavAnanA dIkSA, kevaLajJAna ane mokSa kalyANaka A parvata thayo. eTalA parivArathI ya vizeSa, aneka sura, asura ane rAjAoe para thayA che, ane AvatI covIsImAM thanArA bAvIsa tIrthakaronA yukta prabhu potAno nirvANa samaya najIka jANIne revatagiri upara mokSa kalyANaka tathA be tIrthaMkara paramAtmAnA dIkSA, kevaLajJAna ane padhAryA. tyAM iMdroe racelA samavasaraNamAM besIne prabhue sarva jIvonA mokSakalyANaka A mahAtIrtha para thaze. pratyeka covIsImAM prabhunuM kalyANaka anugrahanI IcchAthI chellI dezanA ApI. te dezanAthI pratibodha pAmIne pAmanAra A vaDeruM tIrtha che. keTalAke dIkSA lIdhI, keTalAka zrAvaka thayA ane keTalAka bhadrikabhAvI A giranAra tIrtha para ati ati prAcIna mULanAyaka tarIke thayA. pachI pAMcaso ne chatrIsa munionI sAthe prabhue eka mahinAnuM birAjamAna zrI neminAtha bhagavAnanI mUrti che. ane ema kahevAya che pAdapopagama anazana karyuM. ane aSADha mAsanI zukla aSTamIe citrA ke jema malayagiri para bIjAM vRkSo caMdanamaya banI jAya che, e ja rIte nakSatramAM sAyaMkALe zailezI dhyAnane prApta thayelA prabhu te munionI giranAra para AvanAra pApayukta vyakti puNyavAna thaI jAya che. enI sAthe nirvANapadane prApta thayA. bhakti karanArane A bhavamAM ke parabhavamAM dAritrya AvatuM nathI ane nemakumAre varSonI prIta jALavIne rAjImatInA adhyAtmanI oLakha tyAM vasatAM tiryaMca (janAvaro) ATha bhavanI aMdara siddhipadane pAme ApI. mAyA, moha, mamatvanA jUThA lagna choDAvI tyAga, tapa ane che. saMyamanA sneha sadhAvyA. AvI to giranAra mahAtIrthanI ghaNI gauravabharI gAthA che. tIrthaMkara saMsAranA RNAnubaMdho to potAnA bhAva-abhAvathI nirvANa thAya na hoya evA sAmAnya kevaLI siddhAtmA zrI rahaneminuM ekamAtra jinAlaya che. e rIte mAnavajanma mahAmUlo che ke emAM pUrvanA vAsanAjanya giranAra girivara para che. graMtho giranArane pRthvInA tilaka samAna, saMskArane sudhAravAno avasara sAMpaDe che. saMsAranA saMbaMdhomAM nirdoSa puNyanA DhagalA samAna, paramapada dAyI, sarva karmanAzaka, ane dharmavat jIvana jIvavAthI enI aMtima phalazruti sukhada bane che. sarvaroganivAraka, sarva icchita phaLa ApanAra, durgati nAzaka tathA A janmamAM ja Atmavizuddhi sAdhya che ane evI AtmavizuddhinA darzana saMsArabhramaNamAMthI mukti ApanAra kahe che. Apato garavo giranAra Aja paNa e paraNetaranuM sAkSI Apato Ubho A parvatanI copAsa aneka kathAo gUMje che. bharatamahArAjA, che. giranAranI garimA anerI che. ratnAzA zrAvaka, sajjana maMtrI, mahArAjA kumArapALa, vastupALabALabrahmacArI neminAtha prabhunA darzana-pUjanathI aneka ArAdhakoe tejapALa, pethaDazAha, durgadhArANI jevAnA jIvanamAM giranAra parvatanuM vAsanAno kSaya anubhavyo che. dIkSA pUrve mumukSuo neminAtha prabhunI pAvanatva pragaTa karatAM prasaMgo banyA che. AcArya bappabhaTTasUri, A bhUminA darzana, pUjana, sparzana dvArA saMyama aMgIkAra karavAmAM azokacaMdra, rAjarSi bhImasena, saubhAgyamaMDalI, vasiSTha munine kyAMthI AvatA aMtarAya toDavA samartha bane che. keTalAya sAdhaka AtmAo bhUlI zakIe? giranAranI bhakti karI brahmacaryavrata dhAraNa karIne AtmaArAdhanAmAM ahIM prathama TUMkanA jinAlayano jirNoddhAra karanAra AcAryazrI lIna bane che. nItisUrIzvarajI mahArAja sAheba, A tIrtha pratye agAdha AsthA giranAra mahAtIrtha e puNyano puMja: (Dhagalo) che. giranAranI bhakti dharAvanAra AcArya himAMzusUrIzvarajInuM puNyasmaraNa thAya. parama vaMdanIya karanArane A bhavamAM ke parabhavamAM dAritrya AvatuM nathI. giranAra paM. caMdrazekharamahArAjanA ziSya, pUjya dharmarakSita vijayajI mahArAja mahAtIrtha e pRthvInA tilaka samAna che. ane temanA ziSya pU. hemavallabhavijayajI mahArAjanuM vaMdana karavAnuM e sarva koI dvArA pUjita che. svargaloka, pAtALaloka ane mana thAya. mRtyulokanA caityomAM sUra, asura ane rAjAo giranAranA AkArane tIrtho to varSothI racAyelAM che, paraMtu enuM bahArI rakSaNa ane AMtarika haMmezAM pUje che. raivatagiri eTale ke giranAra e zatruMjaya girinuM sthApana jarUrI che. AvA giranAra tIrtha para dRSTipAta karIe to e pAMcamuM jJAna arthAt kevaLajJAna mAnavajIvananI eka mahAna apAvanAruM che. ahIM anaMtA 'nema rAjula kathA'nI traNa DIvIDIno seTa praNayagAthA laIne Ubho che, to bIjI tIrthakaro AvelA che ane mahAsiddhi rUA 200/- mAM kAryAlayamAM upalabdha che. bAju mAnavajIvananI caramasiddhi samA Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana julAI, 2013 mokSapadanI preraNA Ape che. kathA bhItaratAmAM satyanuM smaraNa kare Ama nemarAjula kathAmAM aneka kathAnako dvArA bhAvanA palaTAo kathA giranAranI garimAnuM darzana karAve AvyA. zrIkRSNa ane nemakumArano mAnavIya baLane anulakSIne saMvAda kathA rahaneminA prAyazcittanuM pAvanatva samajAve hoya. rahanemi ane rAjImatInA saMvAdamAM rAga ane virAga vacce kathA kathA rAjulanA bhavabhavanA snehanuM parivartana pragaTAve jhUlatI hoya. duryodhana ane nemakumAranA kathAnakamAM yuddha ane ahiMsAno kathA neminAtha prabhunA caraNe sadA vAsa karavAnA bhAva jagADe e bhAvanA. parasparano saMgharSa hoya. AvI rIte aneka kathAnako dvArA eka judI ja kathAnA rasapravAhamAM taraboLa banI gayelA bhAvakonI bhAvanAne bhAvabhUmikAe bhAvako pahoMcI gayA. atyAra sudhI graMthomAM rahelI abhivyakta karatAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI zrI dhanavaMtabhAI ghaTanAo DaoN.kumArapALa desAInI pratibhAnA sparzathI jANe navacetanA zAhe kahyuM ke A sabhAgRhanI evI bhAvanA che ke AvatI mahAvIra anubhavIne jAgI UThI hoya tevo sahune anubhava thayo. jayaMtIe traNa divasanI rasapravAhI, asmalita ane vicArapreraka zrI mahAvIra kathA', 'gautamakathA', 'RSabhakathA" ane "nema-rAjula pArzvanAtha kathA zrI kumArapALa desAI pAsethI sAMbhaLavA maLe tevo kathA'ne mANanArA sahu koIne eka bAju jainadarzananI vyApakatAno ullekha thayo, je emaNe saharSa svIkAryo. khyAla Avyo, enA kathAnakonI mArmikatA ane rasavAhitAno paricaya kathAnA prAraMbhe kathAnA saujanyadAtA, saMsthAnI kAryavAhaka samitinA maLyo. AjanA yugane paNa navo saMdeza Ape evI emanI zAzvatatAnI sabhyo temaja anya mahAnubhAvoe dIpa prAgaTya karyuM hatuM temaja kathAnA oLakha maLI. A kathAnuM potAnI lAkSaNika Dhabe samApana karatAM DaoN. saujanyadAtA DaoN. bhadrAbena dilIpabhAI zAha temaja jaina sozyala grupanA kumArapALa desAIe kahyuM, padAdhikArIo paMkajabhAI sApariyA ane vanitAbena amRtalAla zAha kathA vyathA dUra kare, kathA yuga sAthe joDe temaja anya mahAnubhAvoe DaoN. kumArapALa zAhane zAla arpaNa karI kathA premanuM UrdhIkaraNa kare, kathA jIvamata saMvAda race emanuM bahumAna karyuM hatuM. kathA snehanA sImADA vistAra jaina tattvanA ciMtanane kathA rasamAM DhALI DaoN. kumArapALa zAhe traNa kathA sAmarthya, saMgaThana ane saguNanI garimA kare divasa abhuta vAtAvaraNa saryuM ane zrotAone dharmatattva rasathI kathA mananI caMcaLatAne ogALe rasa taraboLa karI dIdhAM. kathA cittanI dvidhAne zamAve mahAvIra zAha ane emanA sAthIo A kathAmAM svara ane saMgItano kathA azuddhinI malinatA dUra kare sAtha ApI kathAne zravaNiya parimANa ApyuM hatuM. kathA ApaNAmAM zubhanuM pravartana kare TdhanavaMta 10I 320 I rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako | zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano I krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. I | DaoN. ramaNalAla cI. zAha likhita ne 14 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 50 24 prabuddha caraNe 100 saMpAdita graMtho 15 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 250 25. Arya vajUsvAmI 1 jaina dharma darzana 16 zAzvata navakAra maMtra 150 26. ApaNA tIrthakaro 100 2 jaina AcAra darzana 40 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 27. saMskRta nATakonI kathA bhAga 1 100 3 caritra darzana 220 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350. DaoN. kalAbena zAha likhita 4 sAhitya darzana 19 namo tityarasa 140 28. caMdra rAjAno rAsa 100 : 5 pravAsa darzana 20 jJAnasAra 100 DaoN. razmi bhedA likhita 6 sAMprata samAja darzana 270 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 29. amRta yoganuM, prApti mokSanI 250I 7 zrata upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 390 8 jaina AcAra darzana 300 DaoN. phAlganI jhaverI likhita pro. tArAbena 2. zAha likhita & jaina dharma darzana 300 23 zrImad rAjacaMdra (pustikA). 30. jaina pUjA sAhitya 160 10 gurjara phAgu sAhitya 100 DaoN. rekhA vorA likhita navuM prakAzana DaoN. sureza gAlA likhita 11 jina vacana 250 31. Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 280 12 jina tattva bhAga-1 thI 9 540 maramato malaka DaoN. ramezabhAI lAlana likhita I13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 80 rU. 25o 32. jaina daMDa nIti 280 ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 ) || Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana 2 5. jayabhikhu jIvanadhArA : pa1 |DaoN. kumArapALa desAI [I. sa. 1929 thI 1969 sudhInA cAra dAyakA parvatanI zAradA-upAsanAnA paripAka rUpe zrI jayabhikhkhae 20 navalakathAo, 24 vArtAsaMgraho, 24 caritro, 43 bALasAhityanA pustako, 6 nATako ane ema badhA maLIne 300 jeTalAM pustakonuM sarjana karyuM. jIvananA kaparA saMgharSo veThavAnI sAthosAtha potAnI sAhityopAsanA avitarapaNe cAlu rAkhI. emanI e sAhityopAsanAnI vAta joIe A ekAvanamAM prakaraNamAM.]. trimUrtine akSaradeha dariyAmAM khUba UMDe sudhI DUbakI mArIne cheka enA taLiye jaLasRSTi hatA, temAM kazI bAMdhachoDa karI nahIM. prAraMbhamAM sAmAjika vArtAo jonArane copAsa eka vismayakArI jagata dRSTigocara thAya che. emAM lakhanAra jayabhikhkhae dhAryuM hota to teo sAmAjika navalakathAo nAnA nAnA choDa ane ADedhaDa UgeluM ghAsa najare paDe che. emAM lakhI zakyA hota. zaradabAbu emanA priya sarjaka hatA; paraMtu emano motI, zaMkha, chIpa, nAnAM nAnAM jaMtuo, haratI pharatI mAchalIo spaSTa khyAla hato ke, "anekAnta daSTi jainonI AgavI dRSTi che ane vaselAM najare paDe che. e ja rIte sarjakacittanA UMDANane pAmavA jaIe, e dRSTivALo koI paNa sarjaka saMpradAyanA khAbociyAmAM rAcI na zake. to emAMya keTalAMya motI maLe; keTalAMya zaMkha, chIpa ane paravALAM e vizvadharmano nahIM, to sarvadharmano samanvayakArI to hovo joIe.' sAMpaDe. evA cittamAMthI zabda rUpe enI kRti pragaTa thAya tyAre koI (prastAvanA, "saMsArasetu') sajjana mitronA Agraha chatAM ane nUtana nirALuM rUpa e dhAraNa kare che. lekhakanA cittamAM rahelA e saMskAro vivecakonI upekSA hovA chatAM jayabhikhkhae jaina dharma AdhArita kaI rIte jAgI UThaze, kaI dizAmAM vaheze ane emAMthI kevuM puSpa kathArasavANI asmalita vahetI rAkhI. khIlaze, enI kyAM koIneya khabara hoya che? svayaM sarjaka paNa enAthI vidyArthIkALathI jayabhikhkhanA citta para vikramAditya hemunA pAtrano ajJAta hoya che. saghaLuM enI jANa bahAra ApameLe-ApoApa banatuM prabhAva patharAyelo hato. 13mI sadImAM thayelA ane bAvIsa yuddhonA hoya che. mAtra e akSara rUpe AkAra dhAraNa kare tyAre ene enA vijetA evA vikramAditya hemunA hiMdI nATakamAM zivapurI gurukuLanA mULano kharo tAga ke Acho aNasAra hAtha lAge che. vidyArthI jayabhikhkhae hemunI bhUmikA bhajavI hatI. e bhUmikA emane jayabhikhkhanA sarjanakALanA prAraMbhe emanA mAnasamAM keTalAMka eTalI badhI AtmasAt thaI gaI ke jIvanabhara teo hemunA pAtranA pAtronI mudrA jaDAI gaI hatI. jainadarzananA zAstrIya abhyAsane kAraNe cAhaka rahyA. emanA cittane bhagavAna mahAvIranuM audAryapUrNa, vyApaka ane eka trIjuM pAtra emanA manamAM ghUmatuM hatuM te aMtyaja maharSi mAnavatAprerita jIvana satata AkarSatuM rahyuM. syAdvAdanA parama pracAraka metArajanuM. maharSi metAraja vize jainagraMthomAM thoDI jhAMkhI-pAMkhI vigata bhagavAna mahAvIranA upadezamAM emane jaina dharmanI vizALatA ane maLI. ekAda-be adhUrI sakjhAyo maLI, paraMtu A aMtyaja muninuM vizvavyApI mAnavatA jovA maLI. kAmavijetA sthUlibhadranA sarjana pachI jIvana lekhakacittane AkarSI gayuM. e munie potAnA tejasvI jIvanathI e jaina kathAnaka pratye bhAvako ane sundaram jevA kavi-vivecakoe dharma, artha, kAma ane mokSa-cAreya puruSArthane caritArtha karI jANyA AnaMda pragaTa karyo. bhAvakonA snehane kAraNe emaNe jainakathAnakanA hatA. saMsAranI anudAratA miTAvavA; brAhmaNa, kSatriya, vaizyanI viSayavastu AdhArita sarjana karavAnuM cAlu rAkhyuM. DAyarAnA mANasa janmajAta daMbhI moTAI miTAvavA ane 'hariko bhaje, so harikA hoI jayabhikhkhano jema cAhakavarga vizALa hato ema mitravarga paNa vizALa e paMtha-pakSa-jAti vagaranI yogyatA darzAvavA mATe maharSi metArajano hato ane keTalAka sajjana mitroe emane Agraha karyo ke tame janma thayo che" ema teo mAnatA hatA. sAMpradAyika vAtAvaraNanI vadhu vArtAo lakhazo nahIM. ene badale vikramAditya hemunA pAtrane anulakSIne "vikramAditya hemu", anya viSayanI kathAo lakho; paraMtu jayabhikhkhae jaina dharmane kadI 'bhAgyanirmANa', 'dilhIzvara' jevI navalatrayI pragaTa thaI. 'vikramAditya saMpradAya mAnyo ja nahoto ane enA tattvomAM emane kyAreya saMkucita hemu" pachI emaNe 'bhAgyanirmANa' lakhI ane e pachI maharSi metArajanA saMpradAyavAdanI gaMdha AvI nahotI. pAtrane AkAra karavA mATe maharSi metAraja' (1941, enI trIjI jaina kathAnako paranI racanAno bIjo avarodha vivecakono hato, AvRtti, "saMsArasetu' (1960)nA nAme) pragaTa thaI. 'vikramAditya jeo saMpradAyane nAme sArA pustakanI avagaNanA karatA hatA. Ama hemu' pachI 'bhAgyanirmANa'mAM hemunA pAtranI kathA vadhu vikasatI AgaLa chatAM jayabhikhkhuM potAnA vicAramAM makkama rahyA. pote je mAnatA vadhe che ane temanA rAjyorohaNathI akabara sAmenI laDAImAM vIra Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 mRtyu pAmanAra hemunI kathAne zabdarUpa ApyuM che. A kathAsarjanano prAraMbha ciMtAmaNi ane sUradAsanI suMdara, ramaNIya citramAlAnA drazyathI thAya che. A navalakathAmAM lekhake munI dilhImAM patharAyelI senAnuM suMdara varNana ApyuM che, jyAre hemunI jiMdagI bacAvanAra jatijInuM pAtra addabhuttarasapradhAna ane AtmasamarpaNa karanAruM viziSTa pAtra che. prabuddha jIvana ahIM jati padmasuMda2 dvArA apAtA bodhanAM prakaraNomAM jaina dharmanI bhAvanAnuM nirUpaNa che ane eka sthaLe to eka AkhuM prakaraNa e bhAvanAonA prAgaTyamAM jovA maLe che. jema ke jainastotra 'bRhad zAMti"nI samagra kriyA ane teno artha "rAjAdhipAnAM zAMtirbhavatu prakaraNamAM maLe che. ati AtmavizvAsa ane aphaghAnomAM paDelA bhAgalAne pariNAme raNabhUminA jAdugara hemuno parAjaya thAya che. AmAM lekhake pANIpatanA yuddhanuM citrAtmaka nirUpaNa karyuM che. jayabhikhkhu aitihAsika ghaTanAomAM kalpanAnA raMgo pUre che, aitihAsikatAne vaphAdAra rahIne emaNe hemunA pAtranI bhavyatA AlekhI che, paraMtu sAthesAthe yuvAne akabaranA sAhasa ane zoryane paNa biradAvyuM che. koI eka pAtrane UjaLuM banAvavA jatAM enA virodhI pAtrane anyAya na thAya e vize teo purNa jAgRti seve che. julAI, 2013 urdUnA abhyAsane kAraNe lekhaka navalakathAnuM muslima vAtAvaraNa jamAve che. kyAMka kAvyAtmaka ke dRzyAtmaka saMvAdo praryAne judA prakAranI tAjagIno anubhava karAve che. A navalatrI e koI kAlpanika ghaTanAo para AdhArita kathAnaka dharAvatI nathI; paraMtu itihAsaprasiddha hakIkato Ape che ane lekhake te mohara kalAkasabathI navalakathAmAM sarasa rIte maDhIne ApI che. emAM paNa hemu jevA alpa paricita ane upekSita rahelA pAtranI bhavyatA darzAvI che ane enI sAthesAtha zerazAha ane akabaranA caritrone paNa lekhake yogya rIte upasAvyAM che. jayabhikhkhu potAnA mijAjathI, potIkI rIte ane potAnI bhAvanAonA gAna sAthe kathA lakhanArA lekhaka hatA, AthI ghaNIvAra sAhityika siddhAMtonI dRSTie kyAMka emanA AlekhanamAM upadezAtmakatA AvI jatI lAge che. vaLI aitihAsika navalakathAnA lekhanano emano hetu sAva bhinna hoya che. e itihAsanA samayane pragaTa karavAnI sAthosAtha emAM potAnI bhAvanAonuM guMjana paNe icche che athavA to evo kALakhaMDa pasaMda kare che ke jemAM e potAnI umadA bhAvanAne jIvaMta karI zake. AthI ja baherAmakhAna hemunI vizALa senAne joIne nirAza kizora akabarane kahe che, pRthvI kaMI kuMbhAranA cAkaDA parano mATIno piMDI nathI ke utArI laIe. lIlAM mAthAnI kalama vAvIne, lohInAM pANI pAIne, hADamajjAnAM khAtara pUrIne ene ugADavI paDe che.' 'vikramAditya amu', 'bhAgmanirmANa' ane 'dilhIzvara' e navalazreNI dvArA jayabhikhkhuno hetu to bhAratanA bhAIcArAnA bhavya vArasAne pragaTa ka2vAno hato. vaLI emaNe A navalakathAo e samaye lakhI ke jyAre ApaNA dezamAM hiMdu ane muslima vaccenA bhedabhAvonuM viSa sarvatra prasaratuM jatuM hatuM ane hiMdu ane muslima kadIya sAthe rahI zake nahIM evuM vAtAvaraNa thatuM jatuM hatuM. copAsa komI ramakhAo pUrA thatAM hatAM. Ama uparyukta navalazreNImAM eka bAju jaina dharmanI syAdvAdanI bhAvanAnuM vizaDha AkAza che, bIjI bAju potAnA manamAM kaMDArAyelA vIra hemunI mUrtinuM prAgaTya che, to trIjI bAju dezane enI rASTrIya asmitAnI oLakha ApIne lekhaka zahenazAha akabaranA mukhethI 'sulaha kuna bA khAsa o Ama' sahunI sAthe maLIne raho'no saMdezo ApavA mArga che. AnI pAchaLa jayabhikhkhuno itihAsano svAdhyAya dekhAI Ave che. vaLI uparyukta navalatrayImAM hemarAjano senApati sAdIkhAna muslima hoya, vastupAla jevA pracaMDa vIro masjida baMdhAve, jainula AdidIna jevA sulatAno hiMdu maMdirono punaruddhAra karAve, custa muslima bAdazAha gajhanInA sikkA para saMskRtamAM nAgarI bhASAmAM lekha hoya ane muslima zerazAhanA sikkA para svastikanI chApa hoya-temaja Ida ane divALI e baMne hiMdu-muslima sAthe UjavatA hoya - e badhuM darzAvIne lekhaka hemunI kathA dvArA potAnA samayane komI bhAIcArAnuM smaraNa karAvI AnI sAme ahiMsAnA avAja sAthe yuddhanI nirarthakatA darzAvatA rahe che. ane jainasamAjane jagaDatA hoya tema lekhaka lakhe che, 'ApaNe pazune bacAvIe, pAMjarApoLo baMdhAvIe; pakSIone bacAvI, parabaDIo baMdhAvIe; matsya bacAvIe, are, pANInA porAMne paNa abhayadAna ApIe, pANI gaLAvIe, paNa zuM A dIpakanI jyotimAM beLe beLe baLI maratAM phUdAM jevAM mANasone na bacAvI zakIe ? mANasanI samRddhinuM aMtima, enA puruSArthanI parAkASThA enI mahattAnI chellI Toca kevaLa yuddha ja? yuddha e ja eno vikAsa ? vadhu mAnavasaMhAra e enI pragati ? zuM yuddhavinAno saMsAra na nipajAvI zakAya?' lekhakanI eka vizeSa vicAradhArA 'maharSi motAraja'mAM jovA maLe che. A navalakathAmAM emaNe UMcanIcanA janmajAta bhedabhAvo miTAvavAnI vAta karI che. mANasa janmathI nahIM, paNa karmathI mahAna che, e jaina dharmanA sutra para samagra kathAvastu AdhArita che. vikramAditya hemunI mAphaka maharSi metArajanuM caritra paNa itihAsamAM kyAMka ja maLe che. jainasamAjamAM paNa samatAguNanA draSTAMta sivAya maharSi metAraja vize vizeSa kazuM maLatuM nathI, paraMtu vikramAditya hemunA jevuM ja AkarSaNa jayabhikhkhunA sarjakacittane maharSi metArajanuM hatuM. maharSi metArajInI navalakathAmAM Arya maitAraja ane vIra rohiImanA jIvanaprasaMgo Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana AlekhAyelA che. lekhake e samayanI emanI cittasRSTimAM satata ramatAM traNa pAtroneArya metAranI jema zUdra jAtimAM janmelA rohiNeya paNa apratima trimUrtine-akSaradeha Apyo che. 'vikramAditya hemu'nA sarjana pachI enI zArIrika zakti, tIvra buddhipratibhA ane apUrva parAkrama dharAve che; be AvRttio prakAzita thayA pachI lAMbA gALA bAda 'bhAgyanirmANa'nA paraMtu janmajAta zUdratAnI vAtane e svIkArI zakatA nathI. magadhanA lekhanamAM vilaMba thayo. lekhake ghaNo prayatna karyo, paNa eno prAraMbha rAjavI jevA ja e zUravIra che, tema chatAMya emane janmane kAraNe hIna thAya ja nahIM. jayabhikhkhane lAgyuM ke mANasa sAthe jema bhAgya joDAyeluM mAnavAmAM AvyA che. A rohiNeyanA manamAM zUdranuM kalyANarAjya che, ema pustakane paNa potAnuM bhAgya hoya che, paNa pachI evuM banyuM ke sthApavAnI kalpanA hatI. bhagavAna mahAvIra svAmInA samayanI aNadhArI jhaDape e kRti lakhAI gaI. lekhaka noMdhe che, "zerane mAthe savAzera ghaTanAone vaNI letI A kathAmAM AjanA yuga mATenA paNa krAMtisarjaka che, ema 'bhAgyanirmANane mAthe paNa bhAgyanuM nirmANa che ja ne!'' (prastAvanA, vicAro maLe che. janmajAta UMca-nIcanA bhedamAM racyApacyA rahetA 'bhAgyanirmANa") AnuM kAraNa 1948no e komI ramakhANano samaya bhAratIya samAjane "mAnavamAtra samAna'no saMdeza lekhaka kalAtmaka hato. komI ekatAmAM dRDha zraddhA dharAvanAra lekhakane dezanI paristhiti rIte Ape che. hakIkate A navalakathAnI pAtrasRSTimAM bhagavAna mahAvIra joIne dAruNa vedanA thaI. cotarapha cAlatI hatyA, dveSa ane trAsanI ane rohiNeyanA pAtronuM khUba AkarSaka nirUpaNa lekhake karyuM che ane ghaTanAoe lekhakanA haiyAmAM Aga nahIM, paNa "mahAdava" jagAvyo, gujarAtI sAhityanA vivecaka zrI anaMtarAya rAvaLe noMdhyuM che ke, AthI emaNe 'binasAMpradAyika' zAsananA bhUtakALamAM thayelA eka gujarAtI sAhityamAM mahAvIranuM AvuM sajIva citra bIjuM bhAgye ja tavArIkhI prayoganI vAta karIne rASTranA e prakAranA bhAgyanirmANano haze." saMketa karyo. (kramaza:) A kathAmAM maharSi metArajanI sAthosAtha rohiNeyanuM kathAnaka hovAthI lekhake enI trIjI AvRtti samaye enuM nAma badalIne 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 saMsArasetu' rAkhyuM. A rIte 'bhAgyanirmANa" ane "saMsArasetu'mAM 007. phona : 079-26602675. mobAIla : 098 24019925 | zubha AraMbha pratiSThita saMzodhana saMsthAo dvArA sarvaprathamavAra yojAnAro cha mahinAno hastapratavidhAno sarTiphikeTa korsa hastapratavidyA aMge gujarAta yunivarsiTInI mAnyatA dharAvatA cha A pUrve InsTiTyUTa oNpha jainolojIe 200 vidyArthIo ane mahinAnA sarTiphikeTa korsanuM be saMzodhana-saMsthAonA upakrame Ayojana adhyApako mATe traNa divasano hastapratavidyA vizeno rASTrIya seminAra karavAmAM AvyuM che. gujarAtamAM sarva prathamavAra hastapratavidyA vize cha yojyo hato ane e pachI 50 vidyArthIonI paMdara divasanI kAryazibira, mahinAno saghana abhyAsakrama zarU thaze. karI hatI. | jaina dharmanA prasAranuM AMtararASTrIya kSetre kArya karatI InsTiTyUTa hastapratavidyAnA A sarvAgI abhyAsakramamAM bhAratIya lipionI oNpha jainolojI ane I. sa. 1940nA roja pUrva rASTrapati zrI utpatti, bhAratIya lipinI viziSTatA, bhAratIya aMkavijJAna, hastaprata sarvapallI rAdhAkRSaNanane hAthe udghATana pAmela dharma, tattvajJAna ane lekhanasAmagrI, vartamAna samayamAM lahiyAo dvArA cAlatI saMsthAo, | saMzodhananA pratiSThita kendra samA bho. je. adhyayana saMzodhana lahiyAo dvArA cAlatuM zAstragraMthanuM lekhana, saMzodhana ane saMpAdananI vividha vidyAbhavananA saMyukta upakrame AgAmI 6ThThI julAI, 2013ne paddhatio, hastapratamAM lekhananuM svarUpa, hastapratanA prakAro, hastapratamAM saMkSepa, zanivArathI A korsano prAraMbha thaze. hastapratanA saMketo, cihno, jJAnabhaMDAromAM thatI hastapratanI saMrakSaNa paddhati, | A korsamAM anekavidha viSayo para 20 thI vadhu tajajJo vaktavya hastaprata bagaDavAnA kAraNo, hastapratanA keTalogiMganI vividha paddhati jevA viSayo Apaze temaja hastapratonuM eka viziSTa pradarzana yojavAmAM Avaze upara vaktavyo ApavAmAM Avaze. temaja vidyArthIone anya saMzodhana saMsthAonI mulAkAtanuM Ayojana A korsa aMge vizeSa mAhitI mATe nIcenI saMsthAono saMparka sAdhazo. karavAmAM Avaze. hastapratanA vAcana ane saMpAdana aMge maeNkTikala (1) InsTiTyUTa oNpha jainolojI (bI-101, samaya epArTamenTa, kAma karAvavAmAM Avaze ane vidyArthIo pAse eka apragaTa hastapratanuM AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380 015. phona : saMpAdanakArya paNa karAvavAmAM Avaze. 2676 2082-samaya : bapore 12-00 thI 5-00). A abhyAsano hetu gujarAtanA tema ja dezanA graMthabhaMDAromAM (2) bho. je. adhyayana saMzodhana vidyAbhavana, (eca. ke. kaoNleja kempasa | abhyAsuonI rAha jotI hastapratone prakAzita karavAnuM che. bho. je. Azrama roDa, amadAvAda-380009, phona naM. 079-2658 886 2. adhyayana-saMzodhana vidyAbhavananA 14 hajArathI vadhu hastaprato samaya : 15 jUna sudhI savAre 8 thI 12, 16 jUnathI baporanA 12 thI vidyArthIone abhyAsa mATe sulabha banaze. pa-00). Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 pustakanuM nAma : Develpment &Impact of Jainism in India & abroad saMpAdagha : gujAvaMta baravALiyA prakAzana H ahaMma spIricyula senTarsa saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala enDa liTararI risarca senTara oNphisa naM. 2, mevADa pATaNavALA esTeTa, ela.bI.esa. roDa, ghATakopara (IsTa), muMbaI 400 077. phona : 022-42153545 gunvantbasrvalia@gmail.com mUlya rUA. 300/-, pAnA-220, AvRtti-1, mArca-2013, arham spIricyuala senTara-saurASTra kesarI prANaguru jaina philosophikala enDa liTararI risarca senTaranA upakrame bojAyela jJAnasatra-mAM A pustakanuM vimocana thayuM. 220 pAnAnA 31 lekhomAM saMpAdake samagra jaina dharma, darzana vagerenA deza-videzamAM thayela pracAra-prasAra ane vistAranI sarasa rUparekhA ApI che. paradezanA vidvAno, hastaprato, paradezamAM jaina mUrtipUjAnI asara, paradezamAM vasatI prajAnuM jaina zAsanamAM pradAna, jainadharmanI eziyAnA dezomAM asara, vIracaMda rAva ane pazcimanA dezomAM jaina dharmanI sAcI samaja, baMgALa, orissA ane jhArakhaMDamAM zarA jAtinA mULa, bhAratanA vividha rAjyo jevA ke gujarAta, saurASTra, karNATaka, mahArASTra, jammu kAzmIra, keralA, AMdhra pradeza, kaccha, orissA, nAmilanADu, paMjAba, rAjasthAna, madhyapradeza ane hariyANAmAM jaina dharmano vikAsa. viSayaka vividha lekho dvArA jaina dharmanA thayela pracAra, asara vagerenI vigato ApI che. je vAcakanA dilodimAgane mAhitIsabhara banAvI de che. prabuddha jIvana sarjana-svAgata n DaoN. kalA zAha mUlya-rUA. 250/-, pAnA-250, AvRtti-1, chUpo Dara hovAne kAraNe mRtyu aAgamano viSaya -mArca-2013. hoya che. paraMtu jJAnIo mRtyuno sahaja svIkAra karavAnI zIkha Ape che. paNa te ApaNI samajamAM AvatI nathI. jJAnIo kahe che ke mRtyunuM smaraNa pratyeka paLe jIva mATe kalyANakAraka che. vyavahAre zrAvaka, vepAra vyavasAyI paNa aMtarathI sAdhaka, ciMtaka, sudhAraka evA suresabhAI gAlAe sa2La evA A pustakamAM temanA maulika vicAro vyakta karyA che je ApaNAM ghaNAM bharone noDe che. jaina dharma bAhya kriyAkoDamAM aTavAI gayo che. ane 'dhyAna'nI sAdhanA paddhatine visarI gayo che, enuM duHkha lekhaka vyakta kare che. temanA mate tapa eTale 'anuSThAna dvArA AtmabhAvamAM lIne thavuM.' cauda guNasthAna vizenA lekhamAM teo thavuM.' cauda guNasthAna vizenA lekhamAM teo sAdhakane AtmavikAsanI dizA batAve che, che AvazyakonuM maulika arthaghaTana surezabhAI kare che, gadAdharavAdanI vizada carcA kare che. ane enI aitihAsikatA paNa tapAse che. jaina bhUgoLanI Adhunika vijJAna sAthe sarakhAmaNI kare che. teo mAne che ke jaina dharmane bAvIsamI sadI sudhI laI javo haze to jaina AcAramAM keTalAka vaijJAnika sudhArA karavA paDaze. Ama lekhaka A pustakanA cha niSedhomAM evA malakamAM laI jAya che jyAM gahana parama sthApita che. lekhaka maramane ApaNI buddhi ane hRdaya pAse mUkI de che. yathArtha zirSaka, bhASA saraLa, aDhaLaka kAvyapaMktio ane dRSTAMtono upayoga lekhakanI bahuzrutanAnI pratIti karAve che. vAMcavA ane vicAravA tathA dhyAnastha thavA jevuM pustaka che. XXX julAI, 2013 guNavaMta baravALiyA likhita A pustakamAM mRtyu viSaya gahana paNa saraLa ciMtananuM Alekhana che. je hradayasparzI to che ja ane vAcakane vicAratA karI mUke tevuM che. moTe bhAge ApaNe mRtyu vize vicAra karatA nathI. kadAca ApaNA manamAM koI XXX pustakanuM nAma H mRtyunuM smaraNa lekhaka : guNAvaMta baravALiyA pustakanuM nAma : maramano malaka (jaina dharmanA keTalAka viSayonI Atma sAdhanAnI prakAzaka : azoka dhanajIbhAI zAha dRSTie chAva) prakAzaka : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha 33, mahaMmadI minA2, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI400004. phona : 022-23820296. email : shrimjys@gmail.com vebasAITa : www.mumbaijani yuvaksargh.com aMtima avasarane jo ApaNe anya mahotsavonI jema mRtyu mahotsava rUpe joItuM no svajananI vidAya pachI ArtadhyAnamAMthI bacI zakAze. lekhaka jJAnIonA vacananI mahattA samajAve che ke jJAnIonA vacanone AcaraNamAM laIzuM to ApaNuM jIvana anAsaktinA mArge jaze ane A nirlepI dazA jIvane samAdhimaraNanA rAjamArge laI jaze. mRtyunuM ciMtana jJAna ane vairAgyanI maMtrI race che ane A maitrI sani prere che. XXX pustakanuM nAma : 'AtmAno vikAsakrama' nirgAdI mokSa sudhInI yAtrA lekhaka-saMpAdaka : pU. mu. saMyamakirtI ma.sA. prakAzaka-prAptisthAna : zrI samyak jJAna pracAraka samiti sevaMtIlAla jaina, ajayabhAI, DI-52, sarvodayanagara, grAunDa phlora, 1lI pAMjarApoLa, muMbaI-400004. phona H 22404717. mUlya-rUA. sadupayoga/-, pAnA H 28+580, AvRtti-prathama, vi. saM. 2008, prastuta pustakamAM bhavyAtmAnI nigodathI mokSa sudhInI vikAsayAtrAnA vividha paDAvonI vistArathI vicAraNA karavAmAM AvI che. navabhArata sAhitya maMdira A pustakamAM 5 vibhAga, 23 prakaraNa ane 4 pariziSTo che. ahIM guNasthAnakanA krame 134, zAmaLadAsa gAMdhI mArga, muMbaI- mokSamArganuM nirUpaNa karyuM che. temAM yoganI 400002. dRSTione gUMthI lIdhI che. prApti sthAna : kasturabA khAdI bhaMDAranI upara, ratanapoLanI sAme, gAMdhI cIDa, amadAvAda380001. phona : 079-2214770. sAra rUpe lekhaka kahe che-prabhunI AjJA mujaba jIvIzuM to AgalI mukAma surakSita ane ujjavaLa banaze ane prabhunI AjJAnI upekSA karIzuM to asurakSita ane bhayaMkara-aMdhakAramaya banaze. prabhue ApaNo sAco mukAma mola banAvyo che, mUlya-rUA. 80/-, pAnA H 116, AvRtti-cothI, eprila-2009. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI 2013 prabuddha jIvana mokSa mArga para cAlavuM e ApaNuM kartavya che. saMsAra navabhArata sAhitya maMdira, 134, prinsesa sTrITa, saMdarbhe A graMtho taiyAra karavAmAM AvyA che. mArga para cAlavuM e akartavya che. kartavyanI keDI zAmaLadAsa gAMdhI mArga, muMbaI-400002. prathama bhAgamAM kacchanI bhaugolika sthiti, para dhIme paNa makkama pagale pragati sAdhavI hoya email : nsmmum@yahoo.co.in. ahIMnI bhUmi para cheka prAga aitihAsika kALathI to keDInA tamAma mukAmo (bhUmikAo)no bodha mUlya-200/-, pAnA : 118, AvRtti-1, mAnava astitva hovAnA maLelA pramANo tathA prApta karavo atyaMta jarUrI che. prabhue A pustakamAM 2012. I. sa. pUrve 2500nA purAvazeSonuM varNana che. cauda mukAmo batAvyA che. ane tenA dvArA AtmAno A pustakamAM jayavatI kAjIe yuvAna I. sa. pUrve 325 thI I. sa nI 11mI sadI vikAsakrama Alekhyo che.mokSamArganA mumukSuone mATe kizorIone saMbodhIne patro dvArA eka navI ja sudhInA samayamAM thaI gayelA sAmrAjyanuM A graMtha upayogI che. dizAnuM darzana karAvyuM che. A patro lakhAyA che Adhipatya ane te pachInA zAsananA itihAsa XXX vahAlI dIkarI zuci ne paNa e mAtra mUlya pramANo ane ghaTanAonuM vitaraNa che. pustakanuM nAma : mAraga muktino jayavatIbenanI putrI mATe ja nathI lakhAyA paNa bAramI sadIthI cheka vIsamI sadInA madhyAvadhI (pU. zrI bhadraMkara vijayagaNinI divya preraka temanA saMparkamAM aneka yuvatIo AvI hatI sudhInA prazAsana, vahIvaTa ane nyAya vyavasthA saravANIo). jemaNe potAnI aMtaraMga vAto, aMgata sukho AdinI vigata Alekhita che. svAtaMtrottara saMkalana : veNIbhAI dozI duHkhomAM sahabhAgI banAvyA hatA. temane mAtA kacchanA rAjakIya itihAsanI vigato paNa A prakAzaka : bharata, amItA ane hInA samAna mAnatI hatI temane saMbodhIne lakhAyA che. bhAgamAM samAvI che. te uparAMta kacchanuM AgavuM zrI siddhakSetra jena bAlAzrama, AvI kanyAo kaMIka suMdara svapnAMo, calaNa, prAcIna zilpa, sthApatyo, mRtyu smArako taLeTI roDa, pAlItANA, ji. bhAvanagara. AkAMkSAo hoya che ane sAthe sAthe temanI ane aitihAsika yuddhonI vigato paNa prastuta phona : 09924039733. samasyAo paNa hoya che. lekhikAe yuvatIone che. mUlya-adhyAtmaruci, pAnA : 163, AvRtti- preraNAnA pIyUSa pAyA che. teo mAne che ke bIjA bhAgamAM kacchanI prAkRtika sthiti, 1, vi. saM. 2069. strIe, puruSa ane samAje bhegA maLIne strInI samayAMtare badalAyelI prazAsanika vyavasthA, A pustakamAM murabbI zrI veNIbhAI dozIe jhAMkhI-vyathita pratimAne badalIne eka navI ja kacchanuM AmajIvana ane tene sparzatA sAmAjika, zrI bhadraMkaravijaya gaNi mahArAjanI divya ane ujjavaLa, tejasvI nArInI pratimA nirmANa Arthika, sAMskRtika vikAsanI kramika AdhArabhUta preraka saravANIonuM viziSTa saMkalana karyuM che. jemAM karavAnI che. te mATe jarUra che strIonA zikSaNanI, vigato ApavAmAM AvI che. jemAM kacchanI loka veNIbhAInI sAhitya prIti ane adhyAtma prItinI samAna ucheranI, samAjamAM ane kuTuMbamAM samakakSa saMskRti, dharma paraMparA, kacchI bhASAno vikAsa pratIti thAya che. A pustakamAM 2210 evA sthAnanI ane Arthika svAvalaMbananI. jethI te ane e bhASAmAM sAhitya sarjana temaja kacchanA mananIya vicAronuM (vAkyonuM) saMkalana karavAmAM potAno vikAsa sAdhI zake. samAjanA vikAsamAM lekhakonuM gujarAtI ane saMskRta sAhitya kSetre Avela che. potAnuM yogadAna ApI zake. bhAratIya yogadAna, siMdhi bhASAno kaccha saMbaMdha ane - pU. zrI bhadraMkaravijaya gaNi mahArAjanI mahilAoe eka navI keDI kaMDAravAnI che tenI sAhitya sarjana, kacchano sAgarakAMTho ane baMdaro, pratibhAmAM saraLatA ane sAttvikatAno suMdara preraNA A pustakamAMthI maLe che. khetI, udyogo, jana saMparka mAdhyamo, kacchamAM saMgama hato. emanuM ciMtana pAradarzaka ane XXX zikSaNa, sevAbhAvI saMsthAo vagereno samAveza mokSalakSI hatuM, emanI vANI hRdayane bhIMjavI pustakanuM nAma : kacchano ItihAsa-bhAga-1-2 thayo che. sAthe sAthe kaccha pradeza-viziSTa bhujanI denArI ane bhAvakane bhAvavibhora karanArI hatI. prayojaka : kaccha DevalapamenTa kAunsila vrajabhASA pAThazALA, kacchanA myujhiyamo ane Aje bhautikavAdI jIvana zailImAM mANasa mokSane prakAzaka : gurjara grantha ratna kAryAlaya kacchanI asmitAnA ArAdhako'no paricaya bhUlyo che. ane adhyAtmathI dUra thaI rahyo che. evA ratana poLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, saMkSepamAM A graMthamAM samAvyo che. samaye potAnI jAtane oLakhavAmAM-samajavAmAM amadAvAda-380001. phona :22144663. kacchanA sarvAgI itihAsanI tathA kacchanA A vicAro sahAyaka banaze evI zraddhAthI emanA mUlya-bhAga-1. rUA. 350/-, pAnA- samAja jIvana ane sabhyatAnA sarvagrAhI aneka pustakomAMthI khAsa pasaMda karelA vAkyonuM 12+256, AvRtti-1 oNgasTa-2012. vikAsanI vigata ApatA A graMtho vAcako mATe ahIM saMkalana karIne mUkyuM che. bhAga-2. rU. 350/-, pAnA-6+274, rasaprada mAhitI pUrI pADe che. A pustaka vAcakane Atma saMyamanA zikhara AvRtti-1 oNgasTa-2012. * * * tarapha prayANa karAve tevuM che. kacchanA vIsathI vadhu boddhiko dvArA kacchanA bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, XXX AdikALathI laIne I. sa. 2011nA bhUkaMpa e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), pustakanuM nAma : vahAlI dIkarIne bAdanA punarvasana sudhInA samayagALA daramyAna muMbaI-400 063. lekhaka-jayavatI kAjI kacchanI bhautika, itihAsamUlaka, rAjakIya, mobAIla naM. : 9223190753. prakAzaka-prAptisthAna : azoka dhanajIbhAI zAha sAmAjika, Arthika ane sAMskRtika ghaTanAonA Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana julAI, 2013 paMthe paMthe pAtheyaH ekavIsamI sadInI jazodA amo navA navA hovAthI amAruM basa sTopa meM kahyuM, 'V.I.P. mANaso ghaNAM maLe che, paNa (anusaMdhAna pRSTha chellAthI cAlu) | jatuM na rahe ane utaravAmAM takalIpha na paDe tethI tamArA jevA V.N.P. (verI nAIsa parasana) bahu amo daravAjA pAsenI sITa upara beThA. ane amo ja ochA maLe che. God Bless You. kahI amo sI. thayo. narezanA pitA tarIkenuM nAma kAnajIbhAIe gujarAtImAM vAta karatA hatA. te sAMbhaLI kaMTakTara chuTA paDyA.' ApyuM ane mAtA tarIke rAdhAbahene. ekadama pAse AvI jUInA phUla jevuM smita karatA ghare jaI meM kavara kholyuM, to temAMthI 10 AnA UcheramAM na garIbAI ADI AvI. makhamalI avAjamAM kahyuM, "kema cho? majhAmAM !' pAunDa sAthe noMdha tamo mArA mahemAna mitra cho nA paisAnI taMgI naDI. vAtsalyano vahevAra ane varSo jano paricaya hoya tema mArI sAthe vAto ane temanuM saranAmuM ane phona naMbare hatA. Adhunika jazodA banI rAdhAbahene narezane moTo zarU karI 'navA navA laMDana AvyA cho ? kyAMthI huM manomana bolI uThyo: keTalAMka saMbaMdho jUja karyo. rameze Ama to have kArabhAra upADI lIdho Avo cho?' hoya che. paraMtu sukhaDanI sugaMdha jevA hoya che. A hato. eTale gharamAM have narezane koI pIDA ke 'nA amo ghaNI vakhata AvyA chIe. paNa A saMbaMdhonI yAda AvatA aMgeaMgamAM maheMkanI phUlavArI naDatara hatAM nahi. rameze ene potAnA dhaMdhAmAM rastAthI ekadama navA chIe. ane amo bhAratathI mahorI uThe che ane Aje amo niyamita ekabIjAnA bAthamAM lIdho, sAthamAM saMgopyo ane vApInA AvIe chIe. tamo paNa bhAratanA lAgo cho? konTekamAM rahetA thaI gayA chIe. * * * kArakhAnAno bhAra soMpyo. "hA. mAro janma bhAratanA jAmanagara gAmamAM sureza TreDarsa, rUma naM. 8, bIje mALe, kalA bhavana, nareza have Aje eka moTA putrano bApa che. thayo hato. (sAta) 7 dhoraNa sudhI tyAM ja bhaNyo 3,methya roDa, perA hAusa, muMbaI-4. eno putra bhaNataramAM AgaLa vadhI rahyo che. eNe pachI amo badhA ja kenyA gayA. ane tyAMthI amo ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane parivAranA sau sabhyone potAne tyAM rAkhI emane ahIM AvI kAyama mATe vasyA. ane tyAra pachI paNa dhaMdhAnI rIta rasama samajAvI dIdhI che. huM kyAre paNa bhArata gayo nathI. paNa mane javuM jUna 2013mAM maLeluM anudAna rAdhAbahena (have svargastha) zrAvaNa mAsanA pahelAM bahu ja game che paNa have mane tyAMno koIno paNa jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rAhata phaMDa somavAre deha tyAgyo tathA nareza-rameza-vagerene paricaya nathI rahyo. paNa bhAratanA niyamita 5000 DaoN. mRdulAbena taMbolI (U.S.A.) traNa phleTanA mAlika banatA joyA ane rameze samAcAra sAMbhaLuM chuM, vAMcuM chuM...' kahetAMnI sAthe (sau. kuMjabALA rAvanI puNya smRtimAM) ane nareze rAdhAbahenane mATe-mAtAnA jIvana temano avAja gadgad ane bhAre thaI gayo.' kavanamAM uSmAbharyo bhAga bhajavyo che. ane hajI me kahyuM. 'tamo bhArata jarUrathI Avo tamArI 11000 nalinI prasanna ToliyA 11000 prasanna nAnAlAla ToliyA mAtRbhUmi ane janmabhUmi che. huM tamane tyAM mATenI bhajave che. mArAthI bane teTalI badhI ja gAIDansa, vyavasthA 11000 sva. manasukhalAla TI. ToliyA ekavIsamI sadImAM potAnA cAra saMtAno ane madada karIza. varSo pahelAMnuM bhArata have nathI haste jillA je. ToliyA hovA chatAM jazodA banI rAdhAbahena mRtyu nathI rahyuM. aDhaLaka sudhArA thaI gayA che. paNa bhAratanI 500 suMdarajI ema. popaTa pAmyA. enA saMtAno dvArA ajara-amara che!* mAnavatA ane mANasAI jarApaNa badalAyA nathI. 500 eka sagRhastha taraphathI 13-e, AzIrvAda, vallabhabAga roDa, tamo jarApaNa muMjhAyA vagara jarUrathI bhArata Avo ghATakopara-muMbaI-400 077. prabuddha jIvana vidhi phaMDa mo. : 9820551019. 'sAruM vicArIza.' pachI lAgaNInA gulamahora 5000 lalitAbena jazavaMtalAla mahetA kema cho ? pAtharI ane kahyuM, "A kavara tamo ghare jaIne 5000 kholajo. temAM mAruM saranAmuM-phona ane mobAIla dipacaMda TI. zAha pustaka prakAzana 1sureza caudharI naMbara che. paNa tamo jarUra mArA ghare Avajo. 17500 atula bhAyANI ApaNe sAthe jamIzuM ane peTa bharIne tIkhI 20000 kAmadhenu egro kema. InDasTrI eka divasamAM traNa Rtu dekhADatA laMDana tamatamatI seva ane gaLyA gulAba-jAMbu jevI 37500 zaheramAM baporanA ThaMDA vAtAvaraNamAM huM ane mArA gapasapa karIzuM. tamone phAve tyAre mane phona karazo prabuddha jIvana saujanya dAtA patnI bega laI jUnI be mALanI basamAM caDhavA athavA to kaho tyAre huM tamane phona karIza. 20000 savitAbena nAgaradAsa TrasTa gayA tyAre keTakTare mArA hAthamAM rahelI bega tamone ekalA AvavuM phAve tema na hoya to mane julAI-'13 haste prakAzabhAI zAha uMcakavAmAM madada karI. huM Thank you very kahejo. huM tamArA AvavA ane javAnI badhI 20000 much' kahuM te pahelAM ja ekadama bolI uThyo, vyavasthA karIza. paNa Avajo jarUra. ane tamAre saMghatA AjIvana sabhya Oh it is a heavy? what is in? (oha ITa kaMI kAma hoya to mane phona karajo. I will be 5000 maunIkAMta ema. dasADiyA isa hevI, zuM che ?) Only clothes & some happy to help my Bharatwal. (mArA 5001 reNukA ema. mahetA books. If you want can show you) (phakta bhAratavAsIne madada karavAmAM mane AnaMda thaze.)' 5000 DaoN. kAminI gogarI kapaDAM ane thoDIka copaDIo che. kaho to kholI sTopa AvatAM pharI hAthamAM hAtha meLavI mArI 15001 batAvuM.) No-No OK. (no. no. barobara). pAsethI temanA ghare AvavAnuM vacana lIdhuM. tyAre 39000 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JULY 2013 PRABUDDHA JIVAN Thus Spake Gratitude, Compassion & Awareness: The first thing one went through if one had to be initiated into being a disciple to George Gurdjeiff is for 24 hours watch and report the people who come and go from the window. It seemed like a fairly easy task but even for a moment if your eyelids became heavy and you felt sleepy, you were shown the stick by the master. So what does this mean? One is that the first thing the Guru seeks and wants to develop in you is 'Satat jagruti'- total alertness and awareness. and second and the most incredible is his compassion. While he wants that from you, he also stays awake for you to slap u if you even for a moment loose that alertness. YES, a Master is always awake but here he is putting his energies in you and that is his compassion. These are the two elements of experience I was gifted in my 20 days journey to Singapore and Australia, a few days Gurudev/ Bapa/ Saheb/ Rakesh Jhaveri was a part of and the rest of the days with fellow followers in differant stages of their own journey but with one common factor of Him as their guiding light. I am still a novice, still in a dream world of desires, expectations and a state where I still think of me and mine before I think of HIM and His. So what did it teach me? People keep asking me How was it with Bapa? and the first thing i do realise is yes, truly Bapa was with me / us 24/7 in this trip not because he was physically present but all our actions, the food we ate, the sights we saw, the rollercoasters we took, the skies we dived were because he, his eye, his presence was all encompassing. 62 people from our group skydived and that is no easy feat. To face one's fear head on; as a fellow traveller Snehal Prabhu said- If you are so afraid to sit in a roller coaster where you know for sure it is just a thrilling ride, and there is an end, how will you be able to let go of your body during the time of death when you wont be given any time pr pre warning.' A journey filled with learnings at every given step. Anand prabhu, yet another soul who has been chiselled with Bapa distributed the few neccessaties he was carrying 31 to anyone who had a little space and kept his 30 kgs luggage check in slot empty for 'sanstha nu saaman'. as seva was far more natural and effortless to him then shopping that extra kg which would take away from giving that to the spiritual books and cds that needed to be sent. Knowing the whole day would probably go in reaching a place and the lunch would be served only after four, still a few people would not touch their breakfast because they had not completed their 'kram'. And all the children- from five to 25.. Ah their 'nirdosh sukh, nirdosh anand' - their play, their ability to naturally stay within their boundaries and yet soar high; Perth was when we were just 40 of us and we got more intimate time with Bapa. The anticipation,the longing and the preparation that at eleven a clock Bapa was going to see us, at two we were going to the lakes with HIm and then the final flight where I was blessed to get a seat where i was under his vibrations, just a seat away. The thing I learnt the most besides Jagruti and compassion was Gratitude. After being with him, around him, to come back to one's own lower dimension is not easy;feel aimless and insipid. Then the thought comes how must he feel to be and deal with all of us, who are still trotting, struggling, some in baby steps, some leaping but still in the journey, mortals with warped beliefs, short tempers, massive egoes, insatiable greed, How does he deal so compassionately with all of us. And it is only because of his endless gratitude to his Guru who showed him the way. Gratitude is such a glowing fat happy emotion. I just want to cultivate the habit of being grateful for every good thing that comes to me, and to give thanks continuously. And because all things have contributed to my advancement, to include all things in my gratitude. "Let gratitude be the pillow upon which you kneel to say your nightly prayer. And let faith be the bridge you build to overcome evil and welcome good." - Maya Angelou RESHMA JAIN The Narrators Mobile: 9820427444 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 PRABUDDHA JIVAN JULY 2013 Rup-Arup (Beautiful-Ugly A Story From Aagam Katha Gujarati : ACHARYA VATSALYADEEPJI . English Translation : PUSHPA PARIKH Shankh a king of Mathura was a staunch Jain. He supposed to kill a non-poisonous serpant. Harikeshibal became a Jain Saint also. He studied a lot of philoso- heard these words and was astonished. He started phy and practised meditation and there by he achieved thinking about his own nature. He also realised that certain peculiar qualities also. people will hit a person who possesses a revengeful Once while travelling during his Vihar-he visited nature. They will be good with god people. How is it Hastinapur city. One particular road in that city used to that nobody likes me? I think it is because of my nature be hot throughout a year. No body could walk on that only. Definately it is my bad nature and my mistake road. The saint (Muni) was unknown about the city only. I should improve. Henceforth he decided to live roads. There was one Brahmin who was against other such a life that people would honour him and love him. religions except Hindu. Muni asked him whether he During his thought process he happened to see one could go by that hot road. Brahmin being jealous said, muni passing by. He approached him and conveyed 'yes, you can very easily go by that road.' So muni his wish for improvement. Muni advised him in a right went by that road without any expressions on his face manner. Harikeshibal expressed his wish to become a and very easily also. Brahmin was surprised. He also sanyasi-a muni-but he was hasitating as he was born felt that the muni seems to be very powerful and he in a lower class family. The muni told him Religion has also ran after him. While running he also experienced nothing to do with caste or community. Anybody can that the road was not hot so he was more impressed become great by his own good deeds. Path of resitraint by the muni. is open for everybody.' Somdev being repented asked the muni to forgive Harikeshibal also became a muni. He also started him. Muni also forgave him and gave him some good travelling (Vihar). While travelling he once happened advice which touched the Brahmin's heart and he also to visit the Tinduk Garden of Varanasi. Tinduk was demitold the muni to give him the diksha. (Coverting a man God of the garden. He had become a follower because in to saint) Somdev also tried his level best to achieve of muni's penance. He tried to spread muni's name in good qualities. the world. Somdev was born in a lower class family after re- That time Bhadraa, the daughter of the king koshalik birth and the muni became God after death but he was visited the garden. She saw muni in dirty clothes, an born on earth as a very good man and in a very good ugly face, therefore she spitted on him. family. This sight made Tinduk very angry and changed the There was a group known as chandals on the bank face of Bhadraa into an ugly one. Everybody was upof the river Ganges. Their leader's name was Harikesh set. The king tried all the possible treatments but of no who had two wives-Gori and Gandhari. Gori's son was use. Harikeshbal who was ugly but very brave. At that time Yaksh Tinduk because of his special While playing he quarreled with the boys and hit powers entered the body of the muni and said, ooh! them. His father punished Harikeshibal and drove him king, if you give your daughter to me in marriage I will out of the group. So Harikeshibal went on a hill as he change her face in a beautiful one. The king agreed. In was very much disappointed. While he was sitting there no time the princess also became beautiful. a poisonous serpent was seen. The people aroud him The king was happy and was ready for his daughter's killed the serpant. marriage and started working on that line. The king After some time another serpant with two mouths came with his party for the marriage. Tinduk Yaksh was seen. People did not kill the serpant as it was non- again came out of the muni's body. Muni coming out of poisnous. He heard somebody saying you are not the meditation saw everything and was surprised. He Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MARCH 2013 told the king, Oh! king, I am a saint who is not interested in any such worldly affairs. I am a Brahmchari (life time celibacy observer). I have vowed for non-stealing, ahimsa, truth etc. Whatever has happened with your daughter is the work of Yaksh Tinduk. I have nothing to do with it.' PRABUDDHA JIVAN Muni was again in his meditation pose. The king was puzzled so he asked for an advice to the Brahmin who was supposed to perform the marriage ceremony. The Brahmin said, 'what has been abandoned should be given to Brahmin only, The king then thought of getting her daughter married with that Brahmin only. The Brahmin advised the king to perform a big sacrifice (Yagna) to make his daughter great. The king agreed. everything was prepared. Once upon a time a young learned man was in search of a job. He was wandering from one office to another after applying for a job but it was in futile. He could not get any job for many days. He was very nervous. One night he was in a dual mind, whether to try again and again or commit suicide. He had already decided to commit suicide. In the morning when he was out of his house while roaming on the road he met a saint who was very pius and powerful. He could read from difficulty so he asked him if he can be of some help to him. The man told his difficulties and narrated his story and told him about his idea of commiting suicide. The saint silently listened him and then said, `see, you are a learned man. your idea about suicide is not proper. You please think about the human life. Our life has a meaning. I know you are facing difficulties in life but a person is tested by these difficulties only. Son, please don't leave the hope and better try again & again. I am sure you will definately get a job and you will be very happy in the life. The young man was at first sight only impressed by the saint so he left the idea of suicide and again decided to try for the job. Next day again he started searching about the job. The next day when he went to one of the offices a manager called him and asked about his bio-data. The young man gave the file containing his papers about his bio data. He confessed that he was new in the city and no body knew him. The manager was kind enough and was impresses by the 33 During that occasion muni Harikeshibal was passing from there after one month's fasting. The crowd seeing him started driving him out and hitting him. The muni was absolutely quiet. The princess Bhadraa also arrived there and requested everybody to behave well. She said, "He is a great saint, what are you doing? He is a very pious man. He has never looked at me also. Please ask him to forgive you otherwise the Demi-God Yaksh will burn all of you." Everybody was astonished and frightened. The muni said, 'I am above love and hatred. I forgive all of you. May God bless you. DIFFICULTIES ONLY FORGE OUR LIFE Gujarati: Shashikant L. Vaidya Translation: Pushpa Parikh He started leaving that place after whatever was given to him as prasad (Eatables). true story and confession of the young man, so he was alloted the job After two days the man went and told the saint about his job and thanked him. 'It is because of you only that I am alive and got the job also' he said. He bowed down and asked for the blessings. The saint advised him to stick to the job and work very hard and also told him to be very faithful to the boss. The above incident is true story. when Swami Sachchidanandji was on a tour in India he had experienced such incident and had stopped a young from committing suicide. Such incidents happen many a time in many people's lives. When a person is tired of confiliets and difficulties, thinks of commiting suicide but if that particular moment passes away and happens to meet some good personality he is saved. The saint told him 'In life you will still come across many difficulties, but these difficulties only make the man perfect. Never loose courage. Pray to God with full faith and tell him to show the way out of these difficulties. The god is very kind and will definitely show you the way out. When Ravishankar Maharaj completed hundred years of his life one person asked him, `Dont you feel disgusted of life now? you are quite old now. Are you not tired of this life?' Ravishankar Maharaj said, Brother, thinking like this is insulting the god, showing malice towards god. The life that is given by god should be ilved nicely and for the happiness of others. If you help others god will help you.' *** 51, Shikalekh' Duplex, Alkapuri, Vadodara-390007. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 PRABUDDHA JIVAN JULY 2013 bhajana - BHAJAN | gharamAM kAzI, gharamAM mathurA, gharamAM gokuLIyuM gAma re Gharma Kashi, gharma Mathura, Gharma Ghokuliu Gam Re mAre nathI jAvuM tIratha dhAma re Mare nathi javu Tirath Dham re 1. nitya havAre page lAgIne, pachI re karavAM bIjA kAma 1. Nitya sahvare page lagine pachhi re karva bija kam pahelAM mAtA pachI re pitA, pachI levuM prabhu keruM nAma re Pahela Mata, pachhi re pita, pachhi levu prabhu keru naam re Hi2 tell ng dz4 414. Mare nathi javu Tirath Dham re... 2. mAtApitAnI sevA karatAM, marANA zravaNa kumAra 2. Mat pitani seva karata marana Shravanakumar itihAsa eno amara thaI gayo, amara thaI gayuM nAma re. Itihas eno amar thai gayo, Amar thai gayu naam re... 412 441 124 414. Mare nathi javu Tirath Dham re... 3, bhavasAgaramAM bhaTako nahIM bhAI, sAco che AtamarAma 3. Bhavsagar ma bhatko nahi bhai sacho chhe Atamram mAtApitAnuM jeNe dilaDuM dubhAvyuM tene, tIratha nahIM Ave kAma re Matpitanu jene dildu dubhavyu tene tirath nahi ave kam re mAre nathI jAvuM tIratha dhAma. Mare nathi javu Tirath Dham re... 4. bhakti karatAM prabhu maLe ne, deva devI maLe re tamAma 4. Bhakti karata Prabhu male re male re Dev Devi tamam koI paNa kiMmate hoya to dharamathI, mAvatara maLe na koI gAma re Koi pan kimate hoi to Dharamthi Mavtar male na koi gam re mAre nathI jAvuM tIratha dhAma. Mare nathi javu Tirath Dham re... EXPLANATION In this Stavan the poet narrates about the importance of our parents. Parents are given more importance in our Indian culture than all the holy places also. In the beginning poet says, there is Kashi, Mathura and Gokul in my house only. I am not interested in visiting any pilgrimage. In the first staza the poet advises, 'first of all in the early morning after getting up before starting your rutine work say your prayer. Then first bow down to your mother, then to your father and then visit a temple or say your prayer. According to our Indian culture mother is given more importance. In the second staza the poet has narrated the example of Shravankumar who died while giving service to his parents. Since then he has become famous and known for his service in the Indian history. Third stanza says, do not try for rebirth, instead think of your own Atma and act according to your inner voice. Those who misbehave with parents or trouble their parents will not be happy inspite of visiting all holy places. In the last stanza the poet describes the value of parents. You may please some or the other God or goddess by devotion but you can't get parents at any cost any where. In short you should never displease your parents. "What you wish for yourself wish for others also" (Once upon a time a person who was very unhappy in life good to somebody elsethan if you tell him to help you. Thereand wanted some relief or some advice went to Bhagwan fore while asking from God you should ask something for Mahavir and he got the above advice.) others; or you should tell God to do good for everybody. By One man went to Mahavir Bhagwan and said, 'I am very this way God helps you also while helping others. miserable. There are many unhappy incidents in my life. Rajnishji while giving a lecture once upon on the book Now please show me a way out of this. I am unhappy for Saman Suttam' had narrated this story. Rajnishji also said ever. one Sutra by MahavirSwami which says, 'what you wish for Mahavir Swami asked him, 'is your neighbour happy?' yourself wish for others also' and if you implement this Sutra The man said he is even more unhappy than me. in life many problems in life will be solved automatically. Mahavir Swami said, 'You please pray to God and tell to Also it says that do not wish for others what you do not give some relief atleast to your neighbour. If possible please wish for yourself.' make him happy.' This is one of the main Sutras of Mahavir Swami. If you That man said, 'Why should I tell God to give relief to my implement this Sutra in life, it will be like following the relineighbour?' gion in toto and you will find a great change in the world. Bhagwan said, "God listens faster if you tell him to do Guj. : Ashu Patel Eng. : Pushpa Parikh Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ JULY 2013 PRABUDDHA JIVAN 35 8TH TIRTHANKAR BHAGWAN CHANDRAPRABH Once upon a time a queen Laxmanaa who was posh. (according to Hindu Calender). The child was like pregrant was sitting at night on the terrace enjoyimg a a bright moon and had a calm face. He was named beautiful moon-light. She loved the moonlight and felt "Chandraprabh'. like drinking it. King Mahasen also arrived there. The He also ruled over the kingdom for some period in queen told him about her wish. The king loved her very his youth period. Then he also reliquishing everything much like other Tirthankars and became a saint and accepted The king fulfilled her wish by hook or crook - no body Diksha. After preaching many people he attained Nirvan knows how ? . at Samet Shikhar. During her pregnancy the queen saw 14 bright Moral : If you help others, there may be a glow on dreams. After 9 months she gave birth to a very bright your face. son on the fourteenth day of the dark half of the month KULN VORA : 9819667754 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM DI.vI.DI. | Wpama kathA | ImlinavI kaLA) || II Sabha kathA ii gautama kathA in mahAvIra kathA || traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mulya rUA. 300/- be DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 250/prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA RSabhanA anaMta lablinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva- bhagavAna mahAvIranA jIvananAM jIvananAM jIvanacaritra ane tyAgI sAthabhanAM kathAnakone AvarI jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna letuM jainadharmanA Adi tIrthaMkara bhagavAna zrI RSabha- AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM devanuM caritra ane cakravartI bharatadeva ane bAhubalinuM gurubhakti ane anupama ladhutA pragaTAvatI bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA romAMcaka kathAnaka dharAvatI anokhI Sabha kathA' rasasabhara 'gautamakathA' darzAvatI saMgItasabhara 'mahAvIrakathA' 'nema-rAjala kA'nI DI.vI, DI prakAzita thaI gaI che. traNa DI.vI.DI.no seTa rUA. 200/ ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNano deya lAbha DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja. samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo + vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. + keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa + beMka opha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka + dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. - pratyeka kathAnA saMdha prArthanA samAja brAMce, Nr. No. 0039201 000 20260 mAM 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa 2kama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze, 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-4o 04. Teliphona : 238 20296, 2. InsTITaphUTa oNpha jainolojI bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-3801 5. phona : (079) 26 76 208 2. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| R : 1 2 s Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1.6067/57 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month Regd. No. MH/MR / SOUTH-146 / 2012-14 PAGE No. 36 PRABUDHHA JIVAN JULY 2013 dhananI kamI, kyAreka mana DagamagI jAya paNa satya dhaTeno rAdhAbahene bhagavAnane jANo bAMdhI lIdhA na paMthe paMthe pAtheya ekavIsamI sadInI jazodA hoya ? kAraNa emaNe potAnA saMtAnone tathA potAnA khoLAmAM laI zAMta karyo. ane rAdhAbahene diyarone paraNAvI dIdhA. koIne kazIya khabara na naNadoyanA sAsariyAnA sagAMone spaSTa kahI manasukhalAla upAdhyAya paDe tevI rIte gharano vyavahAra calAvyo, emanI dIdhuM: 'huM A bALakane laI jaIza. ene UcherIne kuLadevI hIMgaLAja mAtA balucistAnanI; paNa moTo karIza. enI tabiyata barobara nathI topaNa cAMpabAI kAnajIbhAI dAmA-hIrANI. Ama mAM AvIne enI sAkha purI rahyAM hatAM. moTA tame so hAtha joDI beThA rahyA ? have huM enI mA to bhAnuzALI kuTuMba, cAMgabAI tarIke emane vyavahAro karakasara vagara sukhamaya pasAra karyo. banIza. enI sAravAra karAvIza. eka vAta jANI bahu na oLakhe paraMtu rAdhAbahena tarIke samAjamAM rAdhAbahenane to mahemAna Ave eTale madha karatAM lo, 'A zizu traNa divasanuM hoI mA gumAvIenuM sthAna UMcu-gauravavaMtu. gaLyuM lAge. mahemAnane bhagavAnanI jema sAcave. ene davAkhAne laI javo paDaze. hA, enI sAravAra rAdhAbahenanA parivAramAM traNa dIyaro, koI jAtanI maNA nahi. Ama kaparAM divaso sarakArI hospiTalamAM karAvIza. jIvana-maraNa potAne moTo dIkaro tathA traNa dIkarIo, kAryA, rameza bhaNato gayo. ema.esasI. thayo, paramAtmAne hAtha che. e jIve evI mArI prArthanA kAnajIbhAIe potAnA aparamAnA dIkarAone phArmAsyuTikalanuM jJAna meLavyuM ane prabhunI kRpAthI che ane zizu na jIve to mArA para ALa caDhAvatA sagAbhAI karatAM vizeSa prema vAtsalya ApyuM ane amerikA jaI Avyo ne basa, rAdhAbahena ane nahi.' eno uchera paNa mAnavatA maMDita karyo. kAnajIbhAInA kaparA divaso kapAtA gayA ane eTaluM kahI rAdhAbahene e zizune potAnA moTo dIkaro rameza eTale rAdhAbahenanA pachI kAnajIbhAI cAra pAMdaDe thayAM. lokomAM enI ghera potAnA saMtAno sAthe UcheravA lAgyA. haiyAnuM hADakuM. dIkarIo paNa emane vadhAre ane rAdhAbahenanI sahRdayatA koI bhUlI kema paisAnI khAmI hovA chatAMya e zizune laIne tarata vahAlI. paraMtu saMjogonI karavata jyAre vahere che zake ? dukhiyAnI vahAre AvavuM, paropakAramAM ja rAdhAbahena sarakArI haoNspiTalamAM pahoMcyA ane tyAre RNa cUkavavA beThelA saune lohInA TaziyAM kacAsa nahi, AMgaNe AvelA atithinI zizu vibhAga saMbhALatA dAktaranA pagamAM | mAvajata-sevA-sarabharA gharanA kuTuMbIo karatAMya bALakane mUkI dIdho. ane te bolyA:- 'dAktara | kAnajIbhAInA lagna thayA (cAMgubAI) vizeSa - sAheba, tamArA caraNe A zizune mUkuM chuM. Apa rAdhAbahena sAthe, rAdhAbahene kAnajIbhAInA paNa A rAdhAbahenanI eka vAta aMtare amI ene mATe yogya sAravAra karazo. bacaze to jIvanamAM zramanuM iMdhaNa pUryuM. muzkelIonA vaMToLa chAMTe tevI che, gharamAM hAMllAM kustI karatAM hatAM. amAro, mRtyu pAmaze to tame mUMjhAzo nahi, kAraNa vasamA jhIlyA. kAnajIbhAIno dIkaro nAno. bhUkhano dAvAnaLa saLagato hato. potAnA paramAtmAnI IcchA vagara pAMdaDuM paNa pharakI zakatuM dharamAM traNa dIyara potAnI traNa dIkarIo ane saMtAnonuM mAMDa mAMDa pUruM thatuM emAM emanI naNaMda nathI.' vyavahAra to calAvavo paDe ne ? juvAna avasthAmAM eka zizune janma ApI dAktare to e zizune teDI pAse UbhelI narsane - evA samaye kAnajIbhAI darajInuM kAma karatA. avasAna pAmI. rAdhAbahenane samAcAra maLyA soMpI dIdhuM. tAtkAlika sAravAra zarU thaI. zizu rAta-divasa dorAnA bakhiyAM letAM ane emAM e ane e ane pati kAnajIbhAI naNadoyane ghera jIvatuM rahyuM. saMpUrNa svastha banyuM eTale emaNe jIvananI madhuratA mANatA. karakasara kare kyAMthI ? pahoMcyA, gharamAM naNaMdano pati ane sagAMvahAlAM rAdhAbahenane bolAvIne soMpI dIdhuM. mUDInI achata ane ghara moTuM nAmanA vALuM eTale koI paDakhe UbhA na hatA. traNa divasano bALaka e zizu ghera AvyuM. nAmakaraNa vidhi karI. mahemAnano Avaro - jAvaro. vaLI diyarane godaDI para sUto hato. nAma rAkhyuM nareza. nareza divase na vadhe teTalo paraNAvavAnA hatA paNa kone khabara rAdhAbahena ghaDI bhara samasamI gayA. koIe rAte vadhe, Arthika taMgIno ochAyo hovA chatAM kAnajIbhAInI vahAre Izvara AvI UbhA rahyAM bALakanI sevA karavA-sAcavavA-UcheravA teyAra kAnajIbhAIe tathA rAdhAbahene tathA gharamAM rahelAM jo I lo. emane rAdhAbahe ne madada karI. nahi. naNadoSa basa nIcuM moM ghAlI rahyo hato; parivArajanoe enA ucheramAM cAra cAMda lagAvI kAnajIbhAInI paDakhe eka aDIkhama sahAyaka tarIke naNadoSanA sagAMvahAlAM pAMcadasa jaNa beThA hatA. dIdhAM. UbhA rahyA. rAdhAbahenanI cakora najara pArakhI gaI ke traNa e zizu cha varasano tharyA tene bhaNAvyo. rAdhAbahenane kethe bhagavAnano ajaba vAsa. vAsAnA zizune pALavA koIe hiMmata na batAvI. ghATakoparanI gurukuLamAM ene bhaNAvyo. esa.esa. emanI zraddhA meru DagAvI na zake tevI. copAsa ' eTale rAdhAbahene tAjA janmelA zizune (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 30) phUTe che, neCh. Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender Al 33, Mohamadi Minar. 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddey Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IZE F SF 1F S[ VF BF BF XFF BF JFJF 57 85 8 gaNadharavAdazikAkA varSa-6 1 * aMka-8-9, oNgaSTa-sapTembara, 2017 * pAnA 84 * kImata rUA. 20 gautama Acbhat, paNaloka, varga, jaPTha vagere che ke naTi te aMge carcA karavA, samAdhAna meLavavA AvelA ?? vidvAja ujAamRAo Eleven leamed Brahmins, arrive to discuss about soul, the other world, heaven, hell with Bhagwan Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda viroSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 sarjana-sUci jina-vacana durAcArI te vAcALa manuSyano aMjAma kartA 2 jahA suNI pUikaNNI Nikkasijjai svvso|2|| evaM dussIlapANIe muharI nikkasijjaI / / | (3, 6-4) ka 0 (1) taMtrInI kalame... DaoN. dhanavaMta zAha (2) A viziSTha aMkanA mAnada saMpAdaka zruta upAsaka DaoN. razmikumAra je. jhaverI dhanavaMta zAha (3) RNa svIkAra DaoN. ramikumAra je. jhaverI (4) 24 tIrthakara bhagavaMtonA gaNAdharo (5) gaNadharavAda DaoN. ramikumAra je. jhaverI (6) samanvayAtmaka dRSTikoNanuM samRddha AkAzadarzana padmazrI DaoN. kumArapALa desAI (7) prathama gaNadhara zrI IndrabhUti gautama chAyA pravara koTica (8) bIjA gaNadhara zrI agnibhUti gautama DaoN. ratanabena khImajI chADavA (9) trIjA gaNadhara zrI vAyubhUti gautama DaoN. pravINabhAI sI. zAha (10) cothA gaNAdhara zrI vyaktajI . bInA gAMdhI (11) pAMcamAM gaNadhara zrI sudharmA svAmI DaoN. razmibena bhedA (12) chaThThA gaNAdhara zrI maMDika DaoN. abhaya dozI (13) sAtamA gAdhara zrI mauryaputra prA. DaoN. kokilA hemacaMda zAha (14) AThamA gAdhara zrI akapita DaoN. pArvatI neNazI khIrANI (15) navamA gaNadhara zrI acalabhrAtAjI bhAratI bI. zAha (16) dasamA gaNadhara zrI metArya paMDita DaoN. kalA zAha (17) agiyAramA gaNAdhara zrI prabhAsa varSA zAha (18) gaNadharoM kI zaMkA ke vaidika vAkya (hindI) (19) gyAraha sthApanAeM AcArya tulasI (20) mananI mUMjhavaNanA jJAtA sarvajJa kaI rIte ? pU. A. vijaya pUrNacaMdra surIzvarajI (21) jIvane jJAnAvaraNAdi dravyakarmonA sumanabhAI zAha | nimittothI udbhavatuM bhAvakarma (22) vyAkhyAnakAra sAdhu bhagavaMtonA caraNamAM vinaMtI DaoN. chAyA pI. zAha (23) jIvadayA, saMpUrNa zAkAhArI jIvana sAcA atula dozI jena thavA tarapha prayANa (24) jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 52 | DaoN. kumArapALa desAI (25) Arthika sahAya mATe mAlavI eNjyu kezana enDa ceriTebala TrasTa, gAma kukerI, zAMtA bA vidyAlayanI pasaMdagI (26) zrI muM. jaina yuvaka saMgha saMcAlita kizora TiMbaDiyA keLavaNI phaMDa (27) sarjana-svAgata DaoN. kalA zAhe (28) Ganadharvad in Jain philosophy Dr. Anil V. Desai (29) Thus HE Was, Thus HE Spoke Swami Vivekanand Reshma Jain (30) Ocean of Politeness AcharyashriVatsalyadeepji Translation:Pushpa Parikh 82. (31) 2013-79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA 84 jema saDelA kAnavALI kUtarIne sarva sthaLethI hAMkI kADhavAmAM Ave che, tema durAcArI, pratikULa vartana karanAra ane vAcALa manuSyane sarva sthaLethI kADhI mUkavAmAM Ave che. A bitch with rotten ears is driven away from everywhere. Similaly a person of bad conduct, of an insubordinate attitude and of talkative nature is turned out from everywhere. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha caMdhita 'bina vana'mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jena yuvaka saMdha patrikA 19 29 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkavuM eTale navA nAme 3. tarUNA jaina 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jenanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5, prabuddha jena navA zIrSa ke banyuM "prabuddha jIvana' 1953 thI + zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardha mAsika ane tyArabAda mAsika + 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha E . R. | A aMkanA citro kavara peja paheluM ane trIjuM saujanyaH AcArya yazovijayajI saMpAdita tIrthaMkara bhagavAna zrI mahAvIra citra saMpuTa citrakAra : gokuladAsa kApaDiyA Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No.RNI 6067/57 * * "prabuddha jIvana' varSa: 610 aMka: 8-90 ogaSTa-sapTembara 20130 vikrama saMvata 20690vIra saMvata 25390 zrAvaNa vadi tithi 12 0 0 0 zrI muMbaI jena yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (1929 thI prAraMbha, 84mA varSamAM praveza) * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * prabuddha uUGol * * * * * * * * * * * * * * * * * 00 vArSika lavAjama rUA.200-00 0 0 chUTaka nakala rUA. 20/-0 0 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha ' ag aNadharavAda viSTi aMkanA mAnada saMpAdaka DaoN. rathimakumAra je. jhaverI taMtranI kalame... * * * * * * * * * * o nathI, - gaNadharavAda eTale vAda vivAda nahi, paNa bhagavAna mahAvIrano thaI A agiyAra mahApaMDito bhagavAnanA ziSya banyA ane cheemanA thanArA agiyAra mahApaMDita ziSyo sAtheno saMvAda, bhagavAne emanI gaNadhara tarIke sthApanA karI. ane A saMvAdamAMthI pragaTatuM jaina tattvajJAnanuM tarkabaddha satya. A viziSTa aMkamAM A carcA-vigate ApI che eTale ahIM A mahApaMDito vedonA prakAMDa abhyAsI hatA, ane vedonA punarukti karI prabuddha vAcakanI jijJAsAvRttino rasa viccheda karato bhinna bhinna adhyayanathI tathA temAM / | o saMyukta aMkanA saujanyadAtA * prastuta thayelA paraspara virUddha jaina zrAvako temaja jainetara - * vedavAkyothI emanA manamAM zaMkAo zrImati kalpI hasamukha dI. zAha parivAra jijJAsune A gaNadharavAdanI AcherI * * janmI hatI, paNa e zaMkA anya pAse smRti - zraddhAMjali rUparekhA maLe ane emAMthI nipajatA, : pragaTa karatA emane saMkoca ane sva. saMpatabena dI. zAha - mAtuzrI jaina dharmanA tattvane A jijJAsu * mAnahAnI thatI jaNAtI hatI, jyAM sva. dIpacaMda kezarImala zAha- pitAzrInI bhavyAtmA samaje ane pAme e ja * aham Ubho hoya tyAM samyagU jJAna | 1lmI puNyatithi para Azaya A aMkano che. ja na praveze. eo eka pachI eka A aMka mAtra vAcanano ja nathI. . bhagavAna mahAvIra pAse upasthita thayA, bhagavAna mahAvIra to A adhyayana svAdhyAya ane parizalana mATeno tattva vicAra aMka * sarvajJa hatA, eTale mahApaMDitone emaNe sAmethI prazna pUchyo che. enA vAcanathI jema gaNadharonI zaMkAnuM bhagavAne samAdhAna - ke tamArI A zaMkA che, A zaMkAnuM nivAraNa tamArA vedonA karyuM e rIte ja prabuddha vAcakanI zaMkAonuM samAdhAna thaze ja :: sAcA arthaghaTanathI A che. potAnI zaMkAne prazna pUchayA vagara ja ema namra bhAve huM Apane khAtrIpUrvaka kahuM chuM. . bhagavAne jANI ethI, temaja satyanA pragaTIkaraNathI prabhAvita "prabuddha jIvana'nA prabuddha vAcakonA karakamaLamAM A AThamo zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI jhaverI Website: www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 % Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 viziSTa aMka arpaNa karatAM kharekhara ame zabda dhanyatAno cira mIThA ThapakA sAthe amArI sAme joyuM. amArI pAse to zAstra, . ja bhAva anubhavIe chIe. saMbodhana ane smite sivAya koI zastro na hatA. prathama amane A * A sarve aMkoe vAcakavargano yaza prApta karyo che, enA to rokaDI 'nA' maLI. paNa emanA dharmapatnI aMjanAbena amArA * * vizeSa adhikArI che e aMkonA vidvAna saMpAdako. ame ahIM pakSe AvI gayA, ame vinaMtiono guNAkAra karyo ane ame te cheA sarve mahAnubhAva pratye RNabhAva vyakta karIe chIe. jItI gayA. zrutadevatAe amArA upara kRpA karI. ja AmAMno "jaina sAhitya kathA vizva" aMka to graMthAkAre pragaTa mAtra be mahinAnA TUMkA samayamAM ati parizrama karI pU. DaoN. * * paNa thaI cUkyo che. razmibhAIe A aMka taiyAra karyo. emanA upakArane kaI rIte * A gaNadharavAdanA aMkanI preraNA amane pa. pU. AcAryazrI mUlavavo? amArA karmacArI, mathurabhAI, pravINabhAI, haricaraNa .vAtsalyadIpa sUrIzvarajI pAsethI maLI che. e pUjyazrIno AbhAra ane azokano sAtha maLyo. pU. puSpAbenanA parizramane kema * kayA zabdomAM mAnIe? pUjyazrInA nAdurasta svAthyane kAraNe bhUlAya? ane A aMkanA dehane AkAra ApanAra eMsI varasanA * A aMkane pUjyazrInI kalamano lAbha prApta nathI thayo ane e amArA javAharabhAI to cennAI eksapresa jevA, jhaDapI, * uNapa amane, Apane, sarvane lAge e svAbhAvika che. thAkyA vagara doDe ane badhAMne doDAve. che gaNadharavAda jevA tAttvika aMkanuM saMpAdana karavA mATe A A aMkamAM alaga rIte prasarAyela keTalIka vicAra kaNikA : * viSaya temaja jaina AgamanA jJAtA hoya e ja AvA viziSTa ane dRSTAMto amArA parama mitra sureza gAlAnA pustaka "maramano 1 * aMkane nyAya ApI ene ciMtanIya sAthosAtha darzanIya paNa malakamAMthI lIdhI che, AbhAra mAnIza to Thapako maLaze. * ja banAvI zake. A zubha ane uttama kArya mATe amane amArA A sarva parizrama ane prajJAno saravALo eTale A . mitravartuLamAMthI DaoN. razmikumAra jhaverI ja samartha lAgyA. gaNadharavAda aMka. * paraMtu eozrInI nAdurasta tabiyata, kensara jevA mahAvyAdhi AzA che ke "prabuddha jIvana'nA vAcako aMtarathI A aMkane 2 * sAthe eka dAyakAthI emanI laData, AvI paristhitimAM hRdaya svIkArI potAnA jJAnamAM vRddhi karaze. mitra hoya chatAM A zubha kAryano svIkAra karo evuM eozrIne jo koI paNa kSati rahI gaI hoya to huM kSamAprArthI chuM. . kahevAnI hiMmata kema Ave? paNa ame to zrutadevatAne prArthanA micchAmi dukkaDam-zrutadevane vaMdana. ja karI, hiMmatono saravALo karI emanI pAse pahoMcyA. HdhanavaMta zAha * cazmAmAMthI saheja AMkha UMcI karI premamizrati bhAve emaNe drdtshah@hotmail.com s * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ApaNe to tyAM chIe, je nirAkAra che, arvata che. zaktino pUMja che, caitanyamaya che. krizciyana paraMparA je punarjanma, AtmA ane karmanI thiyarIno svIkAra karatI nathI e paraMparAmAM janmela DaoN. vAjha upasaMhAramAM kahe cheH | 'ApaNe mAtra sthaLa zarIra nathI. e to nAzavaMta che. ApaNe to AtmA chIe, je nirAkAra che, anaMta che. anAdi che, amara che, zaktino pUMja che, caitanyamaya che. pUrve ApaNA aneka janmo thayA che ane A bhavamAM ApaNe je paNa chIe ane jevA saMjogo ApaNane prApta thAya che enuM kAraNa ApaNA pUrvajanmamAM karelAM karmo che. ApaNuM citta sTorahAusa jevuM che jene phroIDa unconscious mind kahe che. e cittamAM karmanA, vAsanAnA saMskAro paDela hoya che. jyAre paNa vyakti mRtyu pAme che tyAre sthULa deha ahIM paDelo hoya che. AtmA cittanI sAthe anaMtanI saphare upaDI jAya che. A janmamAM je paNa tamArA mitro che, kuTuMbIjano che, sagAM che e badhAM pUrvajanmamAM koIka ne koIka rIte tamArI sAthe saMkaLAyelAM ja hoya che. saMbaMdho badalAI jatA hoya che. ko'ka janmanI dIkarI A janmamAM tamArI bahena paNa banI zake che.' * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) *3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) *10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) - - * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - A viziSTa aMkanA mAnada saMpAdaka zrata upAsaka | DaoN. razmikumAra je. jhaverI * * * * * * * * * * * * * * * * meMti bhUesu kppnn| DaoN. ramibhAIne je sAdhanA, siddhi ane prasiddhi maLI eno maitrI mAro dharma che-bhagavAna mahAvIra. dhabakAra to patnI suzrAvikA aMjanAbena. razimabhAI ane 4 maitrIbhAvanuM pavitra jharaNuM jemanA jIvanamAM satata vahetuM aMjanAbenanuM dAmpatya eTale eka samRddha ane maMgaLa kalyANamayI . * rahe che evA A DaoN. razmibhAI jhaverIne tame eka vAra sahaja dAmpatya. narasiMha-mANekabA, nhAnAlAla-mANekabA ane ziva* maLo to vadhu vakhata maLyAno AnaMda aneka vAramAM palaTAI pArvatI jevuM. aMjanAbenanI patibhakti che eTale ja to * jAya. emane maLavuM eTale jANe ApaNI eka jJAna bhaMDAranI razmibhAIne dhana-dharmanA yazano oDakAra Ave. A mulAkAta. huMpha to evI Ape ke jANe ziyALAnI kaDakaDatI ThaMDImAM jaina dharmanA Agamo ane aneka graMthonA abhyAsI temaja uSmAbharyA tApaNA pAse ApaNuM Asana, je jJAnanuM teja paNa 25 thI vadhu pustako ane aneka lekhonA kartA ane prabhAvaka che * apAve. emanA gharanI agAsImAM phUlonA kuMDA vacce AkAzanI vaktA DaoN. razmibhAInI jIvana chAbamAM aneka upalabdhio ane 4 ja chata nIce A daMpatInuM sAnnidhya mahANIe tyAre zodhavuM paDe ke sAphAmAM paNa eka karatAM vadhu yazakalagIo che. ApaNe enI ja * A sugaMdha e kuMDAnA phUlonI che ke A daMpatInA jJAna ane tarapha vihaMga najara karIe. vadhu vigatamAM jaIe to pAnAM bharAya. :: snehanI che ! caMdra tArAnA tejamAM ApaNe bAgabAga thaI jaIe. vyavasAya kSetre jaina sI.e. phAunDezana temaja phorama opha : * razmibhAIe jIvananI kArakIrdi to ghaDI AMkaDA sAthe. muMbaI jaina InTelegyualanA sthApaka pramukha, Inkama Teksa TrIbyunala * yunivarsiTImAMthI vANijya zAkhAmAM mAsTara DIgrI meLavI sI.e. borDanA khajAnacI, sAmAjIka kSetre, vejITeriyana koMgresanA * na thayA ane dhana prApti karavA sI.e.nI saphaLa prekaTisa karI, pramukha, lAyana kalabanA sekreTarI, patrakAra kSetre, "jaina jagata', ke AyuSyanA sAMTha varasanI uMmara sudhI. maMgalayAtrA' ane 'zrI jIvadayA'nA eka samaye taMtrI, sAhitya , 1-10-1935mAM kaccha aMjAramAM udyogapati ane dharma kSetre AcArya mahAprajJanA sUtrakRtAMganA gujarAtI anuvAdaka, 2 ja ciMtaka pitA jeThAbhAI jhaverIne tyAM mAtA sUrajabenanI kukhe jaina pracAra kSetre videzomAM jaina dharmanA ArAdhaka, prekSAdhyAnanA 18 * avataranAra A ramibhAIne sI.e.nI AMkaDA lIlAthI saMcAlaka ane pracAraka, temaja jaina dharmanA vividha viSayo uparanA * saMtoSa na thayo eTale AtmavikAsa mATe emaNe jhAlyo prabhAvaka vaktA. ' zabdano hAtha. pAMsaTha varSanI uMmare jainolojImAM ema.e. DaoN. razmibhAIne mahArASTra sarakAre giranAra evorDathI navAjyA : karyuM ane 'prekSAdhyAna' upara zodha prabaMdha lakhI pIeca.DI.nI che, ane aneka saMsthAe emane jainaratnathI saMbodhyA che. * upAdhi paNa grahaNa karI. Ama "ka" ane "zabdanA be emanA raNakatA parivAranA traNa saMtAno, putravadhU ane * * gajarAjo upara savArI, zubha karmodayanI A pariNati. jamAI badhAM ja sI.e. che. sI. e. parivAra. ja uparAMta A ramibhAI evA sabhAgI ke A yuganA mahAna mauna, maMtra ane dhyAnanA ArAdhaka A vidva zrAvake kensaranA , jaina ciMtaka AcArya mahAprajJajInuM emane sAnidhya sAMpaDyuM. mahArogane haMphAvI vartamAnamAM dharmadhyAna ane sarjanAtmaka . * udyogapati pitA jeThAbhAIne dhananI sAthosAtha dharmanI sAhityanI ArAdhanA karatA karatA svastha kalyANamaya jIvana jIvI ja * laganI lAgI ane e viSayaka pustakonuM sarjana karI jIvananI rahyAM che. * saMdhyAe "saMthAro" grahaNa karI potAnA dehane arihaMtane zaraNe "prabuddha jIvana'nA A gaNadharavAda viziSTa aMkanA yazasvI : :: dharI jIvana ane mRtyune dhanya karI dIdhuM. mAnada saMpAdaka ane AvA zruta upAsaka DaoN. razmikumAranA svastha che ja laghu baMdhue paNa saMsArano tyAga karI muni jIvana svIkArI ane dIrgha temaja maMgalamaya jIvana mATe zAsana devane ApaNe ? * AcArya mahAprajJajInA ziSya banyA ane zatAvadhAnI mahendrakumArajI sau vAcako prArthanA karIe, ane emanA maitrI jharaNamAM ApaNe A nAmAbhidhAnathI vartamAnamAM terApaMtha samudAyamAM sthira thaI jJAna sarvane bhInA bhInA thavAnuM sadbhAgya sAMpaDo. tapanI ArAdhanA karI rahyAM che. gdhanavaMta zAha . * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 traNa-svIkAre * * * * * * * gaNadharavAda jevA gahana viSaya para AvA amUlya vizeSAMkanA ane lekhana mATe AdhArabhUta sAmagrI maLI. parama mitra ja mAnada saMpAdaka mATe mArA jevA alpajJAnI para vizvAsa mUkavA azokabhAIno AbhAra. * mATe "prabuddha jIvana'nA mAnada taMtrI DaoN. dhanavaMtabhAIno AbhAra thANA sthita zrI je. ke. saMghavIe gaNadharavAda upara * mAnavA mATe mArI pAse pUratAM zabdo nathI. zaruAtanI mArI AcArya vijaya jayaMtasena sUrijI racita "milA prakAza : : anicchAne A jAdUgare ati utsAhamAM rUpAMtara karI nAkhI. khilA basaMta" Adi uttama sAhitya mokalI ApyuM te mATe che emanI premALa preraNAnuM satata siMcana ane amUlya mArgadarzane huM emano RNI chuM. * ja mane A bhagIratha kArya saMpanna DaoN. kalAbena zAha * karavA samartha banAvyo. ' 24 tIrthakara bhagavaMtonA gaNadharo ) pAsethI paMDita dalasukha ja saMpAdananA A kAryamAM tIrthaMkaranAma prathama gaNadhara | saMkhyA mAlavaNiyAnuM daLadAra pustaka ja padmazrI DaoN. kumArapALabhAIe 1. zrI RSabhadeva RSabhasenAdi 84 gaNadhara maLyuM te mATe AbhAra. * atyaMta sneha ane vAtsalyathI 2. zrI ajitanAtha siMhasenAdi zrI muMbaI jaina yuvaka | 95 gaNadhara * mane to jANe navaDAvI nAkhyo. saMghanI oNphisanA karmacArI 3. zrI saMbhavanAtha cArUAdi 102 gaNadhara gaNadharavAda upara lekha mAgyo zrI pravINabhAI ane emanA 4. zrI abhinaMdanasvAmI vajAnAbhAdi 116 gaNadhara che. to bIje divase mArA hAthamAM mitro zrI sevaMtIlAla 5. zrI sumatinAtha camarAdi 100 gaNadhara * chApelo lekha hAjara! viSaya paTTaNIe paNa prastuta viSaya ne 6. zrI padmaprabhu suvratAdi 107 gaNadhara * uparanuM sAhitya mAgyuM to bIje para ghaNuM sAhitya mokalI A 7. zrI supArzvanAtha vidarbhAdi 95 gaNadhara je ja divase paMnyAsa zrI ApyuM hatuM. temano AbhAra. 8. zrI caMdraprabhu dizAdi 93 gaNadhara aruNavijayajI ma. sA. racita | kalyANa mitra zrI 9. zrI suvidhinAtha varAhAdi 88 gaNadhara guNavaMtabhAI baravaLiyA, zrI * sacitra gaNadharavAda (bebhAga) 10. zrI zItalanAtha AnandAdi 81 gaNadhara yogeza bAvIsI Adi * pustako ane A uparAMta 11. zrI zreyAMsanAtha gokhu bhAdi 72 gaNadhara mitroe agatyanA salAha- - A salAha-sUcana AdithI mAro | 12. zrI vAsupUjyasvAmI sudharmAdi 66 gaNadhara sUcano ApI mAro utsAha ja utsAha vadhAranAra A mahAna 13. zrI vImaLanAtha mandarAdi 57 gaNadhara | vadhAryo-te mATe AbhAra. * vibhUtino hRdayapUrvaka AbhAra. 14. zrI anaMtanAtha yazAdi 50 gaNadhara | aMtamAM mane A kAryamAM ja * jaina sozyala grupa-sAyananA 15. zrI dharmanAtha ariSTAdi 43 gaNadhara AdithI aMta sudhI ja goDaphAdhara jevA zrI azokabhAI 16. zrI zAMtinAtha cakrAdhAdi 36 gaNadhara protsAhita karavA badala mArA zAhe to paM. dalasukha 17. zrI kunthanAtha svayaMbhu Adi 35 gaNadhara | dharmapatnI aMjanAne huM kema * * mAlavaNiyAnA 'gaNadharavAda'nI 18. zrI aranAtha kuMbhAdi 33 gaNadhara | bhUlI zakuM? A uparAMta * gujarAtI C.D. zrI hiteza 19. zrI mallinAtha IndrAdi rUpala premala jhaverI Adi - savANI sAthe mAre ghera mokalI 20. zrI munisuvratasvAmI kuMbhAdi 18 gaNadhara pratyakSa-parokSa rUpamAM jemaNe * ApI! A C.D.mAMthI soft 21. zrI naminAtha zubhAdi 17 gaNadhara mane A kAryamAM sAtha* Copy banAvIne badhA lekhakone 22. zrI ariSTanemi naradattAdi 11 gaNadhara sahakAra Apyo te badhAno huM * mokalI ApavAthI e badhAne 23. zrI pArzvanAtha dikSAdi 10 gaNadhara RNa svIkAra karuM chuM. paM. dalasukha mAlavaNiyAnA 24. zrI mahAvIrasvAmI IndrabhUtigautamAdi 11 gaNadhara rizmikumAra ja. amUlya graMthano lAbha maLyo | 24 tIrthakaronA kula gaNadharo 1448. 10-08-2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 114 * * * * * * * * * * * * Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 - - - - - - - - - - - prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1emdharavAda 1 DaoN. ramibhAI je. jhaverI. * * * * * * * * * * * * * * * *(1) gaNadharavAda eTale zuM? A agiyAra paMDito kaTTara karmakAMDI brAhmaNo hatA, paNa A * bhagavAna mahAvIrasvAmInA IndrabhUti gautama Adi agiyAra emanAmAM satyaniSThA ane saraLatA hatI mATe ja jyAre bhagavAne gaNadharo hatA. teo sahu vedonA prakAMDa paMDita hatA. paNa A emanI samakSa satyano sAkSAtkAra karyo tyAre potAnI paMDitAInuM , darekanA manamAM eka saMdeha-zaMkA hatI. bhagavAna potAnA pratyakSa abhimAna ane janmajAta ucca kULanA madano tyAga karI satyano . jJAnathI-kevaLajJAnathI A badhAnI zaMkA dUra kare che. eTale svIkAra kare che. ane e satyanA udghATakanA ziSya banI jAya IndrabhUti gautama Adi agiyAra paMDito potapotAnA ziSyo che. eTale satyaniSThA ane saraLatA e ja gaNadharavAdano pAyo * * sAthe bhagavAnanA ziSyo banI jAya che. Aja pAchaLathI gaNadhara che. bane che ane gaNadharavAdanI sthApanA thAya che. bhagavAna mahAvIra kevaLajJAna prApti pachI bIjA divase 1 AcArya mahAprajJa "zramaNa mahAvIra'mAM lakhe che ke bhagavAna vaizAkha sudI agiyArase madhyama pAvA pahoMcyA ne tyAM mahasena mahAvIra gaNataMtranA vAtAvaraNamAM ucharyA hatA. sattA ane udyAnamAM rahyA. aMtaramAM ekalA ane bahAra paNa ekalA. koI saMpattinA vikendrIkaraNano siddhAMta e gaLathuthIthIja zIkhyA hatA. ziSya nahIM, koI sahAyaka nahIM. emanI prathama dezanAmAM mAtra emaNe sAdhusaMghane nava gaNomAM vibhakta karI tenI vyavasthAnuM devo ja zrotA tarIke AvyA hatA. teo sahu janmajAta vilAsI, vikendrIkaraNa karI dIdhuM. IndrabhUti Adi agiyAra ziSyonI hovAthI bhagavAna pAse koI dIkSA na laI zakyA. >> 'gaNadhara' rUpe nimaNUka karI. (IndrabhUti gautama kuLanA hatA eTale paNa bhagavAnanA aMtaramAM niSkAraNa karUNAno akhUTa strota * e "gautamasvAmI' tarIke oLakhAyA.) prathama sAta gaNonuM vaheto hato eTale jagatanA prANIonA kalyANanI emane sahaja netRtva prathama sAta gaNadharone soMpyuM. AThamA gaNanuM netRtva skUraNA thaI. ahiMsA ane saMyama rUpI dharmano pracAra karavA emane ja akaMpita ane acalabhrAtA tathA navamA gaNanuM netRtva metArya ane keTalAka sahAyakonI-ziSyonI AvazyakatA lAgI ane A kArya che. prabhAsane soMpIne saMyukta netRtvanI je vyavasthA karI enuM ja nAma che mATe emane brAhmaNa varganA loko yogya lAgyA. brAhmaNa hoya ke gaNadharavAda. to adhikatara upakAra thaze ema emane lAgyuM. bhagavAne potAnA (2) gaNadharavAdano udgama pratyakSa jJAnathI joyuM ke madhyama pAvAmAM somila brAhmaNe eka jijJAsAnI jAgRti mATe bhagavAne kahyuM che : vizALa yajJanuM Ayojana karyuM che. ene saMpanna karavA mATe, je saMzayane jANe che te saMsArane jANe che agiyAra yajJavid vidvAno AvyA che. Aja agiyAra vidvAno , * je saMzayane nathI jANato te saMsArane nathI jANato.' bhagavAna pAse AvI potAnA saMdehanuM samAdhAna karI ja (AyAro-59) bhagavAnanA ziSyo-gaNadharo banI gayA. agiyAra prakAMDa paMDitone saMzaya thayo, saMdeha thayo, zaMkA (3) AdhAra graMtha thaI to ja e badhAnuM samAdhAna bhagavAne ApyuM. ane A gaNadharavAdano ullekha mULa agiyAra aMga athavA 32/45 . samAdhAnarUpI uttaro rUpe gaNadharavAda jaina darzanano pAyo banI AgamomAM kyAMya nathI maLato. Ano ullekha sau prathama zrI gayo. A agiyAra paMDitonA agiyAra praznonA bhagavAna uttara bhadrabAhusvAmI kRta AvazyakacUrNimAM thayelo che. A graMthanI ja 3 Ape che enuM praznottara zailImAM AcArya jinabhadragaNi 42 gAthAomAM (600-641) IndrabhUti Adi agiyAra kSamAzramaNe vizeSAvazyaka bhASyamAM "gaNadharavAda'nA nAmathI gaNadharonA manamAM rahelA saMzaya kathanathI mAMDIne aMtima varNana karyuM che. A agiyAra praznottaramAM samasta jaina darzanano agiyAramAM gaNadhara prabhAsanI dIkSAvidhi sudhInA prasaMganuM kathana *sAra AvI jAya che. AtmA, nava tattva, paMcAstikAya, karmavAda, che. A gAthAo uparathI AcArya jinabhadragaNi kSamAkSamaNe * puNya-pApa-baMdha-mukti, deva ane nArakInI carcA Adi dvArA vizeSAvazyakabhASyanI racanA karI prathamavAra "gaNadharavAdano jaina darzananuM hArda eTale gaNadharavAda. ullekha karyo che. A graMthanI maladhArI hemacaMdrAcAryanI , * - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 prabuddha vana: gAdharavAda vizeSAMka **************************************** * bRhavRttimAM karelA vivaraNanA AdhAre Aje 'gaNadharavAda'(2) AgamavAdI AcArya jinabhadragaNi kSamAzramaNa pracalita che. * vizeSAvazyakabhAne 'jainajJAna mahodadhi'nI upamA ApavAmAM * AvI che. AnI 3606 gAthAomAMthI 1549 thI 2024 *sudhInI 476 gAthAo gaNadharavAda para che. * * gaNadha2vAdano sauthI vadhAre vistAra A vizeSAvazyakabhASyamAM ja che. tenA uparathI kalpasUtranI vinayavijayajI racita TIkAmAM dho saMkSipta gAdharavAda che, je bhAdaravA suda bIjanA divase boranA vyAkhyAnamAM vaMcAya che. * zrI vizeSAvazyakabhASya upara graMthakartA zrI jinabhadragaNijInI * potAnI ja racelI sthApaza TIkA, kolAcAryajInI TIkA ane # . zrI maladhArI hemacaMdrAcAryajInI racelI TIkA, vagere ghaNuM sAhitya *racAyeluM che. prathamanI banne TIkA saMkSipta ane kaMIka kaThIna che. *jyAre maladhArIjInI TIkA vistRta, sa2La ane sukhabodha che. A TIkAnI * racanA thatAM prathamanI be TIkAo paThanapAnano viSaya banI gaI. * maladhArIjInI TIkA 28000 zloka 19476 gAthAo gaNadharavAda para che. pramANa che. vizeSAvazyakabhASyanA sarva viSayone saraLa rIte nyAyayukta bhASAmAM vistRtapaNe rajU karanArI A TIkA che. temAM ja A gaNadha2vAda sArI rIte carcelo che. A rIte A * gAdharavAdanA viSayane nIcenA cAra graMrtho sAthe pUrvApara saMbaMdha che. # * * * AcArya bhadrabAhugaNi (dvitIya) * * bhadrabAhu nAmanA ekAdhika prabhAvaka AcAryo thaI gayA. bhadrabAhu prathama (vI.ni. 94 zrI vI. ni. 170) pAMcamA ane * aMtima zrutadhara hatA. AcArya bhadrabAhu (dvitIya) (vI. ni. dasamI agiyAramI zatAbdi) jenAgamanA niryuktikAra tarIke prasiddha che. emaNe AcArAMga, sUtrakRtrAMga, Avazyaka Adi dasa AgamonI niyuktionI racanA karI hatI, jeno lAbha Aje paNa maLI rahyo che. suprasiddha pArzvanAtha stotra 'uvasaggaharaM'nI racanA paNa emaNe karI hatI. teo suprasiddha jyotirvida varAhamihiranA vaDIlabaMdhu hatA. prastuta viSaya 'gaNadharavAda'nuM mULa emaNe racelI Avazyaka niryuktimAM maLe che. * * * AgamonA advitIya vyAkhyAkAra AcArya nibhagA (vi. saM. 545-650) ne AgamavANI mATe agAdha zraddhA hatI. emaNe racelA 'vizeSAvazyakabhASya' Adi dasa bhASyo Agama ane niryuktionA uddezyane spaSTa kare che. cUrNikAra siddhasenagaNi, muni caMdrasUri, TIkAkAra malayagiri, AcArya hemacaMdra, Adi AcAryoe emane yugapradhAna, zrutajJAnamAM daza, * janamudrA samAna ane zAnanA samudra vizeSothI navAjyA che. emanI ciMtana-vidyA maulika hatI. e jinAgama siMdhu hatA. * vizeSAvazyakabhASyamAM naya, nikSepa, pramANa, syAdvAda Adi * dArzanika viSayo para gUDha paricarcA, karmazAstranuM sUkSma pratipAdana, jJAna-paMcakanA bheda-prabhedo sAthe vyAkhyA, zabdazAstranA a vistArathI vivecana ane audArika Adi sAta prakAranI vargaNAo saMbaMdhamAM navA tathya maLe che. vizeSAvazyakabhASyane jaitajJAna mahodadhinI A sAmAyika bhASyanA zravaNa, upamA ApavAmAM AvI che. AnI 3505 * adhyayana mananathI buddhi parimArjita gAthAomAMthI 1549 thI 2024 sudhInI thAya che. ethI bhASya sAhityamAM vizeSAvazyakabhASyanuM mahatvapUrNa sthAna che. jaina AgonA vividha viSayono A pratinidhi graMtha che. * gaNadha2vAda mATeno A AdhAra graMtha che kAraNa emAM gaNadharavAdanuM sarvAMgapUrNa vivecana che. (3) maLadhArI AcArya hemacaMdra * madhArI hemacaMdra (vikramanI bAramI zatAbdi) tatkAlIna yuganA viziSTa vyAkhyAtA hatA ane kalikAla sarvajJa AcArya * * hemacaMdranA pUrvavartI hatA. teo saMskRtanA paMDita hatA. svAdhyAya, * yoga tathA dhyAnamAM emanI sAja ci hatI. teo pravacanakAra paNa hatA ane sAhityakAra paNa. vizeSAvazyakabhASyanI vRttinA * aMtamAM emaNe sva-racita dasa graMthonI sUcanA ApI che jemAM Avazyaka TippAthI vizeSAvazyakabhASyanI vRttino samAveza thAya che. * ogasTa-sapTembara, 2013 (1) zrI gajAdharabhagavaMta cita Avazyaka sUtra (2) zrI bhadrabAhusvAmIjI racita-Avazyaka niryukti (3) zrI jinabhagazi racita-vizepAvazyakabhASya (4) maladhArI zrI hemacaMdrAcArya racita saMskRta TIkA graMthakartAono paricaya * caulukya cUDAmaNi siddharAja jayasiMha emanA vyaktitvathI adhika prabhAvita hatA. emanA kahevAthI siddharAje eka varSamAM 80 divasa 'amAri'nI ghoSaNA karAvI hatI. (4) mULa AdhAragraMtha-vizeSAvazyakabhASyanI zailI prAcIna upaniSadomAM bhagavadgItAmAM je prakAranI saMvAdAtmaka zailI jovAmAM Ave che athavA to jaina Agamo ane bauddha tripiTakamAM je vividha saMvAdonI racanA karavAmAM AvI che te prakAranA saMvAdonI racanA karIne AcArya jinabhadre 'gaNadharavAda' nAmanA prakaraNanI racanA karI nathI, paNa tatkALamAM prasiddha * Huang * * * * * * * * * ******************************************** Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - *dArzanika graMthomAM darzananA vividha viSayonI carcA je zailIe tathA emanI hiMsA-vivekanI carcA paNa che. AgamanA aMtima karavAmAM AvatI hatI te ja zailIno Azraya prastuta adhyayana 'upadhAna zruta'mAM bhagavAna mahAvIranI dIkSA, sAdhanA, , gaNadharavAda'nI racanAmAM lIdho che. e zailInI vizeSatA e che pariSada AdinuM varNana che. ke graMthakartA svayaM potAnA maMtavyane rajU to kare che, paNa sAthe zrI sUyagaDAMga sUtra ja pratispardhInA manamAM tethI viruddha je prakAranI dalIlo UThavAno sUyagaDAMga sUtranA prathama zrutaskaMdhanA prathama tathA bAramA saMbhava hoya teno paNa pote ja prativAdInI vatI ullekha karIne adhyayanamAM ane dvitIya zrutaskaMdhanA chaThThA adhyayanamAM nIcenA radiyo ApatA jAya che. saMvAdazailIno Azraya levAmAM Ave vAdonI carcA karavAmAM AvI che. paMcamahAbhUtavAda, ekAtmavAda, che tyAM banne vyaktio potapotAnuM maMtavya svayaM rajU kare che. tajIvataskarIvAda, sAMkhyano akAravAda, AtmaSaSThavAda, . paNa A zailImAM eka ja vyakti vaktA hoya che ane te ja potAnI boddhono zUnyavAda, jJAnavAda, jagatakartutvavAda, vinayavAda, * ane virodhInI vAtane svayaM kahe che. prastutamAM AcArya jinabhadra avatAravAda, Adi. pachI jainadarzananA AtmapravAhanI prazaMsA ke bhagavAna mahAvIrane mukhya vaktA batAvyA che eTale teo ja ane siddhavAda tathA loka svarUpanI carcA paNa AmAM che. prastuta gaNadharonAM manamAM je je dalIla UThI zake teno ullekha kare che AgamanI cUrNi tathA vRttimAM A adhyayana para vistRta vivaraNa, che ane teno radiyo ApatA jAya che. agiyAra gaNadharo sAthenA karavAmAM AvyuM che. jemAM Rgvada, chAndogya upaniSada, "brahmabiMdu' . javAdamAM A zailI ja apanAvavAmAM AvI che. upaniSada, kaThopaniSada, Adi vedo ane upaniSadonA avataraNo * AkhA vAdanI bhUmikA bhagavAna mahAvIra sarvajJa hatA ane paNa ApavAmAM AvyA che. badhAM ja vAdonA pUrvapakSa ane 4 teo saunA saMzayonuM jJAna karavA ane te badhAnuM nivAraNa uttarapakSanuM suMdara nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. Aja sUtramAM karavA samartha hatA e che; eTale gaNadharonA moDhe potAnI narakanuM hRdayadrAvaka varNana paNa karavAmAM AvyuM che. zaMkAo kahevarAvavAne badale svayaM bhagavAna mahAvIra gaNadharonA uttarAdhyayana sUtra *manamAM rahelI zaMkAono anuvAda karIne tene nivAre te vadhAre vAstavika yajJanuM svarUpa, 'janmanA jAtivAdanuM vidhvaMsana, * saMgata bane. eTale ja pratyeka vAdanA prAraMbhamAM jyAre IndrabhUti brAhmaNa ane zramaNa saMskRtinuM bheda-darzana, zramaNakezi ane vagere bhagavAnanI sAme upasthita thAya che tyAre teo kAMI gautamasvAmIno saMvAda, brAhmaNanA svarUpanuM varNana, mokSamArga, bolavAnuM zarU kare te pahelAM ja bhagavAna mahAvIra temane nAma- karma-prakRti Adi viSayonuM vistRta vivecana uttarAdhyayana sUtramAM ja gotrathI bolAvIne temanA manamAM rahelI mAtra zaMkAno ja nahi, maLe che. * paNa te zaMkAnI AdhArabhUta dalIlono paNa ullekha karI de che. daza vaikAlika sUtra * jo ke 5. mAlavaNiyA ane paM. zrI dhIrajalAla mahetAe karelA A AgamanA cothA adhyayana 'SajIvanikA'mAM chakAyanuM gujarAtI anuvAdamAM praznottara zailI dvArA viSayane adhika vistRta vivaraNa, enI hiMsAnA vividha sAdhano, karma-muktinI : saraLatAthI samajAvavAmAM Avyo che. eja pramANe AcArya vijaya prakriyA Adi viSayo che. * jayaMtasena sUrijIe paNa hiMdImAM (milA prakAza : khilA basaMta) zrI rAyaparoNIya sUtra *praznottara zailI ja apanAvI che. jema gaNadharavAdamAM bhagavAna mahAvIra gautamasvAmInI zaMkA (5) Agama sAhityamAM gaNadharavAda dUra karI AtmAnuM astitva siddha kare che ema prastuta sUtramAM : gaNadharonA prazno ane bhagavAna mahAvIra svAmInA uttaromAM pArzvaprabhunI paraMparAnA zramaNa kezakumAra rAjA pradezanI AtmA 4. vaNAyelA vividha viSayonuM jainAgamomAM vistRta varNana maLe che. viSenI zaMkA dasa praznottaro dvArA dUra karI ene nAstikamAMthI zrI AcArAMga sUtra Astika banAve che. A praznottaromAM dRSTAMto, dalIlo ane 4 * jaina dharma eka Astika dharma che. AtmAnA astitvamAM, enA tarkono saMvAda mananIya che. pUrvajanma ane punarjanmamAM tathA karma-baMdhana ane emAMthI mukti bhagavAna mahAvIranA upadezanuM Adi biMdu, madhyabiMdu ane maLI zake che, emAM vizvAsa dharAve che. AtmA arupI che, aMtima biMdu paNa mAtra AtmA ja che. AtmAne karmabaMdhanathI - jJAnamaya che, mAtra anubhava-gocara che, e satya A AgamamAM mukta karI eno sAkSAtkAra karavo e ja emanI dezanAno * udghATita thAya che. AmAM AtmavAda, lokavAda, karmavAda ane sAra che. paNa A prathama uddezyane samajavA mATe cha dravyo ane - kriyAvAdanI carcA che. pRthvIkAya Adi cha kAyanA jIvonuM astitva nava tattvone jANavA jarUrI che. gaNadharavAdamAM Ano ja - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * :::: Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10. prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 ullekha che. (7) gaNadharono paricaya ja jIva-ajIva-puNya-pApa-baMdha-Azrava-saMvara-nirjarA ane AgamomAM gaNadharo vizenI bahu ja thoDI hakIkato maLe che. mokSa A nava tattvo para aneka graMthomAM vivecana maLe che. zrI samavAyAMgasUtramAM gaNadharonA nAmo ane Ayu vizenI chUTI * kuMdakuMdAcArya racita samayasAra, paMcAkistAya Adi graMtho, zrI chavAI hakIkato upalabdha thAya che. kalpasUtramAM bhagavAna mahAvIranuM 4 *umAsvAti racita tattvArthasUtra, AcArya tulasI racita zrI jaina jIvana caritra varNita che paNa temAMya gaNadharavAdanI gaMdha sarakhI siddhAMta dIpikA AdimAM A mULabhUta tatvonI vistRta carcA nathI. kalpasUtranI TIkAomAM jo ke gaNadharavAdano prasaMga che. jenuM mULa jainAgamomAM ane gaNadharavAdamAM che. varNavavAmAM Avyo che. kalpasUtramAM sthavirAvalI prasaMge kahyuM che ... ja anityAdi bAra bhAvanAo ane gaNadharavAda ke bhagavAna mahAvIrane nava gaNa ane agiyAra gaNadharo hatA.. * anitya, azaraNa Adi bAra bhAvanAo jaina darzanamAM tenA spaSTIkaraNamAM kalpasUtramAM agiyAra gaNadharonA nAmo, * vairAgyanI bhAvanAo tarIke prasiddha che. sAthe sAthe pratyeka bhAvanA gotro ane pratyekanA ziSyonI saMkhyA noMdhavAmAM AvI che. vaLI eka eka zAzvata satya prakAzita kare che. gaNadharavAdanA agiyAra e gaNadharonI yogyatA viSe jaNAvavAmAM AvyuM che ke badhA, praznottaromAM A bhAvanAo pratyakSa athavA parokSarUpe vaNI gaNadharo dvAdazAMgI ane caturdaza pUrvanA dhAraka hatA. vaLI ema . * levAmAM AvI che. jema ke anityabhAvanA kahe che ke jagatamAM paNa jaNAvyuM che ke badhA gaNadharo rAjagRhamAM mukta thayA che. te ja * badhuM ja anitya che, mAtra AtmA ja (dravya rUpe) nitya che. saMsAra badhAmAMthI sthavira IndrabhUti ane sudharmA sivAyanA nava gaNadharo ane lokasvarUpa bhAvanAomAM naraka, deva, mokSa Adi viSe bhagavAna mahAvIranI hayAtImAM nirvANa pAmyA hatA. atyAre jANavA maLe che. Azrava, saMvara, nirjarA ane bodhidurlabha je zramaNasaMgha che te Arya sudharmAnI paraMparAmAM che. zeSa : bhAvanAo puNya-pApa-baMdha-mokSanA svarUpanuM varNana kare che. gaNadharono parivAra vyacchinna che. sthavira sudharmAnA ziSya * (6) gaNadharonA nAma tathA saMdeha jaMbU thayA ane temanA ziSya Arya prabhava - ema AgaLa * bhagavAna zrI mahAvIra prabhunA 11 gaNadhara thayA, te pratyekanA sthavirAvalInuM varNana karavAmAM AvyuM che. badhA gaNadharo vize manamAM eka eka viSayano saMdeha hato. sarvajJapaNAnA mAnane ATalI sAmAnya hakIkato ukta AgamamAM varNavAyelI maLe kAraNe teo koI koIne puchatA ja nahIM. bhagavAnane jItavAnI che. buddhithI AvyA paraMtu paramAtmAnI amRta tulya vANInA kAraNe gaNadhara bhagavaMtonI eka vizeSatA AMkhe UDIne vaLage che. tathA potAnI kalyANa prAptinI niyati pAkI gaI hovAthI tattva pUrva kALanuM temanuM abhimAna evuM abAdhya kakSAnuM nathI, ke temane samajyA, paramAtmA pAse dIkSA lIdhI, gaNadharapade teonI tattvapratipAdanamAM bAdhaka bane. ulyuM "ahaMkAra api" e uktithI T sthApanA thaI ane pratyeka gaNadhare dvAdazAMgInI racanA karI, sAdhaka bane che. jo abAdhya abhimAna hota to (1) kAM to so che jemAMnA 11 aMgo Aje paNa upalabdha che. gAdharonA nAmo prathama ja mane AvI koI zaMkA ja nathI, ema kahI deta. (2). ane zaMkAo A pramANe che athavA to te zaMkAnA samAdhAnamAM prabhue rajU karelA tarkono * * (1) pahelA gaNadhara IndrabhUti, jIva che ke nahIM? te saMdeha. asvIkAra karata. (3) athavA to niruttara thayA bAda paNa jamAlinI (2) bIjA agnibhUti, karma che ke nahIM? te saMdeha. jema potAnI ja mAnyatA-potAnuM ja darzana pakaDI rAkhata. (3) trIjA vAyubhUti, zarIra ane jIva eka ja che ke bhinna che? gaNadharavAda eka divya saMketa Ape che ke tame game te bhUmikAe 24 te saMdeha. UbhA ho, paNa jo kadAgrahamukta cho, to tamane ucca kakSAe (4) cothA vyakta, bhUtonA Astitvano saMdeha. pahoMcatAM vAra nahIM lAge. *(5) pAMcamA sudharmA, A bhava ane parabhavanuM sAdRzya. emanA ziSyo paNa kevA samarpita! je amArA adhyApaka6 (6) chaThThI maMDika, baMdha-mokSanI zaMkA guruno mArga e amAro mArga. dareka gaNadhara bhagavaMtonI dIkSA (7) sAtamA moryaputra, devonA astitvanI zaMkA potapotAnA ziSyagaNa sAthe ja thAya che. "so samaNo pavaio , (8) AThamAM akhaMDita-narakanA astitvanI zaMkA paMcahiM saha khaMDiyasaehi" arthAt (saMzaya chedAvAthI) te zramaNa, % (9) navamA alabhrAtA-puNya-pApanA astitvanI zaMkA potAnA 500 ziSyo sAthe (prabhu pAse) dIkSA le che. A (10) dasamA metArya-paralokanA astitvanI zaMkA gAthArdha pratyeka gaNadharavAdanA aMtamAM Ave che. A (11) agiyAramA prabhAsa-nirvANanA astitvanI zaMkA gaNadharonA paricAyatmaka koSTaka A pramANe che: Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana : gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** nAma * pitA mAtA IndrabhUti vasubhUti pRthvI agnibhUti vasubhUti pRthvI vAyubhUti vajrabhUti pRthvI dhanamitra vAruNi dharmila bhadrilA vyakta sudharmA maMDika (ta) nava mauryaputra mArca akaMpita deva agiyAra gAdharonuM rivAyatmakavivaraNa gotra dhaMdho janma-nagara acalabhrAtA vasu metArya datta prabhAsa gautama gautama gautama bhAradvAja agni-vaizyAyana adhyApaka adhyApaka vipadevA vaziSTha vijayadevA kAzyapa jayaMtI gautama naMdA harita vAdevA konya atibhadra kauDinya IndrabhUti, agnibhUti ane vAyubhUti sagA bhAIo hatA. bala adhyApaka magadha deza gobbara adhyApaka magadha deza gobbara adhyApaka magadha deza gobbara adhyApaka kollAgasaMniveza kollAgasaMniveza moriya saMniveza adhyApaka moriya saMniveza * A koSTaka uparathI jaNAya che ke prabhAsa mAtra 16 varSanI uMmare dIkSA le che jyAre mauryaputra sauthI vadhu-65 varSanI uMmare saMyama aMgIkAra kare che. AnA uparathI eka bIjI vAta paNa *phalita thAya che ke gaNadharo jyAre bhagavAna pAse vAda karavA Ave che tyAre bhagavAnanI uMmara mAtra 50 varSanI hatI. arthAt mauryaputra uMmaramAM 15 varSa moTA hovA chatAM satyaniSTha ane saraLa hovAthI bhagavAnanA ziSya banI jAya che! * badhAM * gAdhImAM * *sudharmAMsvAmInuM AyuSya sauthI lAMbuM-100 varSanuM hatuM ane (1) prabhAsanuM sauthI ochuM-mAtra 40 (2) *varSanuM hatuM. (3) * badhAM gaNadharone bhagavAne * *prathama arthAta: upadeza (4) sAmAyiko Apyo hato ane (5) *gaNadharoe paNa vAda-vivAda- (6) gRhavAsa chadmastha kevala carcA zikha paryAya paryAya paryAya 50 46 42 50 50 53 65 adhyApaka mithilA 48 adhyApaka kosallA 46 adhyApaka vatsabhUmituMgiya saniveza 36 adhyApaka rAjagRha . 30 12 10 12 42 14 14 09 12 10 16 08 21 22 o w w 12 16 18 18 08 16 16 21 14 16 16 3 * 8 o o % 3 >> 8 x 9 11 100 varSa pahelAno yuga zruti ane smRtiyuga hato. lipinuM pracalana nahIMvat hovAthI smRtinI viziSTa paddhatio vikasIta hatI. graMtha (Agama) racanA mATe sUtra-zailInA graMthono vikAsa thayo. IndrabhUti Adi gavAdharo para bhagavAnanI dezanAno pracAraprasAra ka2vAnI javAbadArI hatI. bhagavAnanA AdhArabhUta tatvone samajavA IndrabhUtie vinamratAthI pUchyuM-'bhaMte ! tatva e zuM che ?' A praznanA uttaramAM bhagavAne utpAda, vyaya ane dhrauvyanI dra agiyAra gaNadharo ane emanI zaMkAo tripIno upadeza Apyo * * 500 500 500 500 500 350 350 300 300 300 300 Huang * pahelA gaNadhara IndrabhUti, jIva che ke nahIM? te saMdeha, bIjA agnibhUti, karyu che ke nahIM? te saMdeha. jeno AdhAra laI pratyeka * * gaNadhare dvAdazAMgInI sUtrAtmaka zailImAM racanA karI jemAM trIjA vAyubhUti, zarIra ane jIva eka ja che ke bhinna che ? mahAvIranA darzana ane tatvono te saMdeha. sAra AvI jAya che. * * * cothA vyakta, bhUtonA astitvano saMdeza. pAMcamAM sudharmA, A bhava ane parabhavanuM sAThezya, chaThThA maMDika, baMdha-mokSanI zaMkA sAtamA mauryaputra, devonA astitvanI zaMkA AThamA arkaSita-narakanA astitvanI zaMkA navamA alabhrAtA puNya-pApanA astitvanI zaMkA (10) dasamA maitArya-paralokanA astitvanI zaMkA nokara nivAraNa pachI (7) sAmAyikano upadeza grahaNa karI (8) jIvana sAmAyika vrata (9) *aMgIkAra karyuM hatuM. * * * kALAdharo racita Agama sAhitya (1) agiyAramA prabhAsa-nirvANanA astitvanI zaMkA * AjathI lagabhaga aDhI hajAra ****************************************** Aje che Agamo vidyamAna che te badhAM Arya sudharmA racita che, bAkInA gaNadharonA Agamo # kALano pravAhamAM vilIna thaI gayA che. 'suyaM me Ausa teNaM bhagavayA vamavAya' evA vAkyathI je Agamo zarU thAya che, tenI vyAkhyAmAM TIkAkArono spaSTa * * * Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * abhiprAya che ke, temAM bhagavAna pAsethI zravaNa karanAra Arya "aMguThe amRta vase, labdhi taNA bhaMDAra :: sudharmA abhipreta che. ane teo potAnA ziSya jaMbUne e zrutano zrI guru gautama samaratA, vAMchita phala dAtAra IT' 4. artha te te AgamamAM batAve che. ukta vAkyathI zarU thatAM pratyeka jaina mATe A pado zAzvata maMgaLa che. AmAM bhagavAna - * AgamomAM AcArAMga, sthAnAMga, samavAyAMga jevA Agamo mahAvIrasvAmI ane emanA paTTaziSya gautamasvAmIne maMgala kahyA * * mUkI zakAya. keTalAka Agamo evA che ke, jenA arthanI prarUpaNA che. gaNadharavAdamAM jemanuM sthAna advitIya che evA zrI : jaMbUnA praznonA AdhAre sudharmAe karI che, paNa te vizenuM jJAna gautamasvAmI viSe lakhavAnuM asthAne nahIM gaNAya. ja bhagavAna mahAvIra pAsethI meLavIne ja. e AgamomAM gautamasvAmI bhagavAnanA prathama gaNadhara ane jeSTha ziSya * jJAtAdharmakathA, anuttaropAtika, vipAka, nirayAvalikA jevA hatA. bhagavAne emane zraddhAnuM saMbala ane tarkanuM baLa-baMne ja AgamAM mUkI zakAya che. ApyA hatA. anya dharmomAM temanA ISTadeva sAthe temanI | sUtrakRtAMga sUtranI zaruAta ja A pramANe thAya che- patnIonA nAma joDavAmAM Ave che jemake rAma-sItA, rAdhe- :: * "bujhekza tiuDhejA, baMdhaNuM pariNajANiyA! zyAma, zakara-pArvatI Adi, paNa jaina dharmamAM to 'vIra-gautama'nI * kinAha baMdhaNa vIre? kiMvA jANa tiuTTaI.'' joDI ja mazahUra che. ' arthAt (sudharmAsvAmI jaMbUne kahe che ke he jaMbU!) pahelAM vidyamAna Agamo jotAM jaNAya che ke temAMnA keTalAkanuM - bodhI pAma ane pachI baMdhanone jANa ane pachI ene toDI nAkha. nirmANa IndrabhUti gautamanA praznone ja AbhArI che. AvA : * tyAre ja bUsvAmI pUche che ke (hAlAra gaNadharo jyAre bhagavAna pAse vAda | bhAgamAmA 49 1 tA | AgamomAM uvavAI sUtra, rAyapAseNAya, * sudharmAsvAmI!) bhagavAna mahAvIre baMdhanA | karavA Ave che tyAre bhagavAnanI | jaMbUDhIpa prajJapti, sUryaprajJaptine mUkI kone kahyAM che ane ene jANIne te toDI , uMmara mAtra 50 varSanI hatI. mAM zakAya ane bhagavatIsUtrano moTo bhAga kema zakAya? gautama IndrabhUtinA praznone AbhArI che : * Arya sudharmAnuM guNavarNana paNa IndrabhUti gautama jevuM ja ema kahI zakAya. bAkInA AgamomAM paNa gautamanA praznane ja che. bheda mAtra eTalo ja che ke temane jyeSTha nathI kahyA. AbhArI hoya evuM chUTuM chavAyuM maLe che. - gaNadharo vize ATalI hakIkato mULa AgamomAM maLe che. Agama sAhityamAM zrI gautamasvAmI - temAM dhyAna ApavA jevI eka vAta e che ke gaNadharavAdamAM zrI vyAkhyAprajJaptiH zrI bhagavatI sUtra pratyeka gaNadharanA mananI je zaMkAo kalpavAmAM AvI che, te AmAM gautamasvAmI, rohA, Adie pUchelA chatrIsa hajAra zaMkAo temaNe bhagavAna sAme prathama vyakta karI hoya athavA prazno ane bhagavAna mahAvIra svAmIe ApelAM uttarono * * bhagavAne temanI te zaMkAo kahI ApI hoya emAMnuM kazuM ja samAveza che. A praznottaro dvArA jaina darzananA vividha viSayo : ullikhita maLatuM nathI. kalpasUtramAM e vastunI apekSA rAkhI para bahu sUkSmatAthI vivaraNa karavAmAM AvyuM che. praznanI ane . zakAya, paNa temAMya e bAbatano nirdeza nathI. sarvaprathama uttaranI bhASA saMkSipta che. gaNadhara gautamasvAmIe pUchelA prazno - * gaNadharavAdanuM mULa AvazyakaniryuktinI eka gAthAmAM ja maLe "se nUrNa bhaMte' ane uttara 'haMtA goyamA' A rIte AraMbha thayelo * ja che. e gAthAmAM agiyAra gaNadharonA saMzayone kramazaH A che. sarvajJa bhagavAnanA zrImukhethI uttara sAMbhaLI samadhAna pAmelA pramANe gaNavAmAM AvyA che. gautamasvAmI atyaMta vinayanI bhASAmAM teno svIkAra karI kahe che jIve kamme tajjIva bhUya tArisaya baMdamokkhe ya / che 'sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte !' bhagavaM goyame saMmaNe bhagavaM ja * revA gera yA puum para ltoya bALa mahAvIra vaMdati namasati, vaMdittA namaMsittA saMjamaNa tavasA * arthAt jIva, karma, tajIvanaccharIra, bhUta, mRtyu pachI e appANa bhAvamAhe viharati.' arthAt gautamasvAmI kahe che' ja yoni, baMdha-mokSa, deva, nArakI, puNya-pApa, paraloka ane "bhagavAna e Ama ja che!' e Ama ja che ! ema kahI bhagavAna che * nirvANa (saMbaMdhI zaMkAo). gautama zramaNa bhagavAna mahAvIrane vaMdana-namaskAra kare che ane * (2) agiyAra gaNadharomAM sauthI vadhu prasiddha hatA? saMyama tathA tapathI potAne bhAvita karatA vicaraNa kare che! * prathama gaNadhara bhagavAna gautamasvAmI zrI caMdraprajJapti sUtramAM Ave che ke "bhagavAna mahAvIranA : "maMgalam bhagavAna vIro, maMgalam gautamogaNi! ' agiyAra gaNadharomAM prathama IndrabhUti yati hatA.' 'vayovRddha, saMyamavRddha , * * * * * * * * * Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka * * * * * * * * * * * * * ane jJAnavRddha zrI IndrabhUti gautame bANuM varSanuM pUruM AyuSya lAgyo hato. emaNe pratibodhelA gAgalI rAjA, tApaso, - bhogavI siddhatva ane buddhatvane prApta karyuM.' Adine kevaLajJAna utpanna thayuM to paNa potAne na thayuM e vAta * zrI kalpasUtramAM ane zrI vipAkasUtramAM kahyuM che ke, "zrI IndrabhUti para teo bhagavAnane phariyAda kare che ke mane koI divasa kevaLajJAna ja gaNadhara bhagavAna mahAvIranA jyeSTha aMtevAsI hatA ane teo thaze ke nahIM? tyAre bhagavAna emane atyaMta vAtsalyapUrvaka * gautama gotrIya hatA.' samajAve che ke, "he gautama! tAro ane mAro sneha-saMbaMdha to samavAyAMgasUtra tathA pravacanasAroddhAramAM emanI A vizeSatA bahu jUno che, aneka bhavono che. te lAMbA kALathI mArI sevA che. * batAvavAmAM AvI che-"zrI IndrabhUti gautama svanAmakhyAta teo karI che, mane anusaryo che. mArI sAthe anukULapaNe varyo che. A ke bhagavAna mahAvIranA prathama gaNadhara, prathama gaNanAyaka ane vadhAre zuM? paNa A bhava pachI zarIrano nAza thayA bAda ahIMthI ja emanA sarvaprathama ziSya hatA.' cyavI ApaNe banne sarakhA, eka ja siddhakSetramAM rahevAvALA, 4 A uparAMta uttarAdhyana sUtranA ai AtmA sarvajagaduvyApI che ke zarIramAtravyApI che? T vizeSatA ane bhedarahita thaIzuM" dasamA adhyayanamAM bhagavAnano | (bhagavatI sUtra). | sarva AtmAono eka ja abhI che ke dareka >> 'apramAda'no amUlya upadeza svataMtra ane anaMta che. brahmAtmA ja jagatu rUpe banelA munizrI niraMjana vijayajI ma. gautamasvAmIne uddezIne ja sA. likhita "zrI gautama pRcchA' : che ke sarve abhAo bhinna che. jIva paralokagAmI ke ja ApavAmAM Avyo che. "samaya | (zrI nemiamRta khAtti niraMjana dIpaka bujhAI jAya tema A AtmA mRtyu pAme tyAre * goyama! mA pamAyae.' graMthamALA vi. saM. 2015) samApta ja thaI jAya che. Ama AbhA saMbaMdhI vividha * he gautama! tuM kSaNa mAtrano dAdu carcAo A prathama gaNadharavAdamAM che. amadAvAda) graMthamAM gaNadhara * paNa pramAda na kara. gautamasvAmIe pUchelAM 48 ) che. gautamasvAmInI vizeSatA e hatI ke anaMtajJAnadhAraka, prazno ane bhagavAne ApelAM uttaro ane eTalI ja kathAo >> anaMta lablinidhAna hovA chatAM atyaMta vinayI, zAMta svabhAvI, sAthe ApyAM che. A darekamAM nAyakanA pUrvajanmanI kathA che je * * bALaka jevA saraLa ane kSamAvatAra hatA. emane bhagavAnanA pUrvajanma-punarjanmanA siddhAMtanI dyotaka che. - vacanomAM apAra zraddhA hatI. ghora tapazcaryAthI emanAmAM (8) gaNadhara bhagavaMtonA praznonI carcA: - AtmAnI viziSTa zaktio-labdhio utpanna thaI hatI. pratyeka gaNadharonA manamAM je eka eka prazna hato tenI ghaNI .. * gautamane bhagavAna pratye je daDha rAga hato. te ja tenA kevalajJAnamAM laMbANapUrvakanI carcA A graMthamAM karavAmAM AvI che. pratyakSAdi * bAdhaka hato. je kSaNe te dUra thayo te ja kSaNe tene kevalajJAna thayuM pramANothI pUrvapakSa-uttarapakSa ghaNo ja sArI rIte carcavAmAM ane te kSaNa te bhagavAnanA nirvANa pachInI hatI. te prasaMganuM varNana Avyo che. karatAM AcArya hemacaMdra kahe che ke te rAtre ja potAno mokSa (1) jIvadravya cakSu Adi IndriyothI pratyakSa jaNAtuM nathI. A * jANIne prabhue vicAryuM ke gautamanA mArA pratyenA dRDha rAgane utpattisthAnamAM AvatuM ane mRtyu bAda paralokamAM jatuM jIvadravya ja * kAraNe ja tene kevalajJAna thatuM nathI, mATe e rAgane chedI najare nIhALAtuM nathI. jIvatA zarIrane ane mRtazarIrane toLatAM ja - nAMkhavAno upAya karavo joIe. Ama vicArI temaNe gautamane vajana vadhatuM-ghaTatuM nathI. kAcanI peka peTImAM jIvatA jIvane , najIkanA gAmamAM devazarmAne pratibodha ApavA mokalyA. te rAkhavAmAM Ave ane tyAM te mRtyu pAme to kAca tUTI-phUTI . * pAchA Ave eTalAmAM to bhagavAna nirvANa pAmI gayA. e jato nathI ityAdi rIte jIva nathI evI mAnyatA pUrvapakSavALAnI - * sAMbhaLIne prathama to temane duHkha thayuM ke chellI ghaDIe prabhue che. tethI deha e ja AtmA eTale ke dehAtmavAda, pAMca bhUtono ja zA mATe mane aLago karyo. paNa chevaTe temaNe vicAryuM ke huM ja ja banelo A AtmA che te bhUtAtmavAda, Indriyo e ja AtmA . atyAra sudhI bhrAMtimAM hato, nirmama ane vItarAga prabhumAM meM che te IndriyAtmavAda AvA pUrvapakSo A carcAmAM che ane tenA . * rAga ane mamatA rAkhyAM, mArA rAga ane mamatA ja bAdhaka che. uttara rUpe cetanAguNavALo AtmA svataMtra hovAthI zarIra, bhUto * * Ama vicAre caDatAM te kevalajJAna pAmyA. ane IndriyothI AtmA nAmanuM dravya bhinna ane svataMtra che AvI : AvA jJAnI ane aneka labdhidhArI gautamasvAmIne paNa carcA uttarapakSamAM che. che. eka vakhata vicikitsA (dharmanI karaNImAM saMdeha)no aticAra tathA A AtmA sarvajagavyApI che ke zarIramAtravyApI che? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 sarva AtmAono eka ja AtmA che ke dareka AtmA svataMtra kammapayaDi ane paMcasaMgrahAdi aneka graMtho che. digaMbarAnjhAyamAM ja ane anaMta che. brahmAtmA ja jagat rUpe banelA che ke sarve paNa jIvakArDa ane karmakArDa rUpe gomaTasArAdi aneka graMtho 2 ja AtmAo bhinna che. jIva paralokagAmI ke dIpaka bujhAI jAya che. * tema A AtmA mRtyu pAme tyAre samApta ja thaI jAya che. Ama ghaNA darzanakAro bAhya pUjA-pAThAdi puNyAnuSThAnone ane AtmA saMbaMdhI vividha carcAo A prathama gaNadharavAdamAM che. hiMsA-jUTha Adi pApa anuSThAnone ja sukha-du:khanuM kAraNa mAnI * vizvavyAdhitva, dehamAtravyAyitva, advaitavAda, anaMtAtmavAda, le che. aMtaraMga kAraNa sudhI UMDA jatA nathI ane tethI ja homa* brahmavAda, svataMtra AtmavAda vagere viSayonuM nirUpaNa ahIM havana Adi pUjAnuSThAnone ja svargAdino hetu mAnI le che. * karavAmAM AvyuM che. cArvAkadarzananI dRSTie bhUto e ja AtmA, jIvasRSTinA vaividhyanA abhyAsamAM karmane kAraNa mAnavAne badale ja sAMkhya-naiyAyika-vaizeSikadarzananI dRSTie nitya AtmA, koI koI darzanakAro kALane ja, svabhAvane ja, niyatine ja ane te 4. boddhadarzananI dRSTie kSaNika AtmA, mImAMsaka ane IzvarAtmaka puruSane ja kAraNa mAnavA tarapha prerAI jAya che. temAMthI * vedAntadarzananI dRSTie ekAtmavAda arthAt adretAtmavAdanI je taraphano ekAnta pakSa manamAM besI jAya che temAMthI ja kALavAda, ja * vAta rajU karIne te sarve mAnyatAonuM khaMDana karavApUrvaka tenI svabhAvavAda, niyativAda ane puruSavAdanA ekAntavAdano * sAme AtmAsaMbaMghI yathArtha vAta rajU karavAmAM AvI che. AtmA prAdurbhAva thAya che. jainadarzana A badhA ja ekAntavAdanuM khaMDana , eka svataMtra dravya che. caitanyaguNavALuM che. anaMta AtmAo che. karIne sApekSapaNe badhAMnI kAraNatA samajAve che. hAthamAM rahelI * te sarve nityAnitya che. dehamAtra kalA pratyeka gaNadharanA prazno tathA emanI zaMkAo AdinuM | " ahi pAMce AMgaLIo sAthe maLe to * vyApI che. paralokagAmI . bhagavAna mahAvIre je samAdhAna ApyuM hatuM tenuM vistRta ja koI vastu uMcakavAnuM kAma jema varNAdi pogalika guNothI varNana A vizeSAMkamAM agiyAra vidvAna lekhakoe thAya che tema A pAMcanI kAraNatA, rahita che. arthAt arUpI che mATe temanA alaga alaga lekhomAM karyuM che; tethI mArA lekhamAM ! | sApekSatApUrvakanI che Ama 1 * jatuM AvatuM te dravya dekhAtuM enuM saMkSipta varNana ja meM ApyuM che. samajAve che. * nathI. na dekhAtuM evuM paNa te dravya - chaThThA gaNadharavAdathI agiyAramA nathI ema nahIM, paNa che ja. AvI vAto tarka ane udAharaNapUrvaka gaNadharavAdamAM je koI carcA che te lagabhaga A karmavAdanI carcAne ja A vAdamAM samajAvavAmAM AvI che. vedanA pAThonA sAcA artha AbhArI che. * karIne paNa AtmatattvanI svataMtrarUpe siddhi karelI che. chaThThAmAM 'baMdha" ane "mokSa'nI carcA che. have jo karmavAda ja * (2) bIjA gaNadharavAdamAM 'karmatattva'nI carcA karavAmAM AvI svIkArIe to ja AtmA karma bAMdhe che. AtmAnI sAthe karmano che. jagatamAM pratyakSa dekhAtI citra-vicitratAnuM koIka kAraNa baMdha saMbhave che tema thatAM baMdhatattvanI siddhi thAya che. anyathA , hovuM joIe. te kAraNane ja "karma' kahevAya che. A viSayamAM baMdhatattva saMbhavatuM nathI. jo A saMsArI AtmA muktigata 1 * nyAya-vaizeSika darzanakAro "dharma-adharma' nAmanA AtmaguNone jIvanA jevo zuddha-buddha-niraMjana ja hoya to tevA zuddha jIvane 4 * lIdhe A vicitratA che ema samaje-samajAve che. vedAntadarzana karmabaMdha ghaTe nahIM ane karmonA baMdha vinA baMdhanamAMthI chUTavA rUpa ane upaniSado adRSTa nAmanuM kAraNa jaNAve che. koIka mokSa paNa ghaTe nahIM. je baMdhAyo hoya te ja mukta thAya. jo AtmA ) darzanakAro bhAgya-nasIba-avidyA vagere nAmo ApIne karmothI baMdhAyo ja nathI to mukta thavAno prazna ja Avato nathI. * vicitratAnuM tene kAraNe mAne che. jainadarzanamAM "kAmaNa vargaNA" tethI karmavAda jo mAnavAmAM Ave to ja baMdha-mokSanI siddhi * nAmanA sUkSma pudgala dravyonuM ja jIva vaDe karmarUpe rUpAMtara karIne saMbhave che. te vAta chaThThA gaNadharavAdanI carcAmAM samajAvI che. je jIvanI sAthe lohAgninI jema ekamekarUpe saMbaMdhita (baddha) sAtamA gaNadharavAdamAM deva che ke nahIM? AThamA gaNadharavAdamAM ja karavAmAM Ave che. jema jIva vaDe ja loTanI banAvelI miThAI nArakI che ke nahIM? navamA gaNadharavAdamAM 'puNya-pApa' che ke , * sukhanuM kAraNa bane che. viSarUpe banAvelI davA mRtyunuM kAraNa nahIM? dasamA gaNadharavAdamAM "paraloka che ke nahIM? ane 4 ja bane che. ema jIva vaDe ja kASAyika pariNAmathI tIvra-maMda bhAve agiyAramA gaNadharavAdamAM 'nirvANa-mokSa' che ke nahIM? A baMdhAyeluM puNya-pApAtmaka karma ja jIvanA sukha-du:khanuM viSayanI carcAo yukti-prayuktithI karavAmAM AvI che. jo , nimittakAraNa bane che. te karmavAda upara jUnA-navA karmagraMtho, karmavAda svIkAravAmAM Ave to uparanA tamAma vivAdo zAMta . - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ak ke ek k * * * * * * * * * * * * * | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ja thaI jAya che. kAraNa ke devaloka puNyakarmathI, narakabhava pApakarmathI te jIva parabhavamAM paNa tevo ja thAya' AvI zaMkA sudharmA nAmanA . prApta thAya che. puNyakarma 42 prakAranuM ane pApakarma 82 prakAranuM paMDitajIne che. tenI carcA A prasaMge karelI che. "A bhavamAM je ja che. mana-vacana ane kAyAnI nirdoSa pravRttiothI puNyakarma baMdhAya jevo hoya te bhavAntaramAM tevo ja thAya evo niyama nathI, * che ane doSita pravattiothI pApakarma baMdhAya che. bAMdhelA karmomAM paraMtu tevo paNa thAya ane anyathA paNa thAya. agnimAMthI paNa pAchaLa AvatA sArA-narasA (zubhAzubha) pariNAmothI pragaTelI jyota agnine anurUpa hoya che paraMtu te ja - saMkramaNa-udvartanA-aparvatanA-udIraNA-upazama-niddhati- agnimAMthI pragaTelo dhUma agnithI virUpa hoya che. agni * nikAcanA-sthitighAta-rasaghAta Adi aneka jAtanA parivartano dAhaka che. dhUma adAhaka che. agni zveta athavA pIta che jyAre ja * A jIva karI zake che. tethI paraloka paNa saMbhave che, sukha-du:kha dhUma kRSNa che. strI jIva bhavAntaramAM strI paNa thAya ane puruSa * paNa saMbhave che ane sarvathA karmono nAza karavAthI nirvANa paNa paNa thAya, evI ja rIte puruSa marIne puruSa paNa thAya ane na ghaTI zake che. jo "nirvANa' che ema lakSyarUpe svIkArIe to ja strI paNa thAya. pazu marIne manuSya paNa thAya ane pazu paNa * tenA sAdhanArUpe karAtI dharmapravRtti yathArthapaNe ghaTI zake che. thAya ema sarvatra samajavuM. * A badhI vAto, dalIlo ane dRSTAntapUrvaka 6 thI 11 gaNadharonI (9) gaNadharavAda paranuM sAhitya * sAthenI dharma carcAmAM kaMDAravAmAM AvI che. (1) "gaNadharavAda' : lekhaka: paM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA (3) trIjA gaNadharavAdamAM zarIra e ja jIva che ke zarIrathI (adhyApaka : jaina darzana-banArasa hiMdu yunivarsiTI) .. * anya jIva che? A viSaya carcavAmAM Avyo che. je lagabhaga emaNe AcArya jinabhadragaNita "gaNadharavAda' para * prathama gaNadharavAdane anusarato viSaya che. zarIra bhUtonuM baneluM saMvAdAtmaka anuvAda, vistRta TippaNa ane mananIya prastAvanA sAthe ja ja che. svayaM acetana che. mUrti che, vinAzI che. jyAre AtmA e 1952mAM prastuta atyaMta abhyAsapUrNa graMthanI racanA karI che, . svataMtra dravya che, caitanya guNavALo AtmA che. amUrta AtmA je gujarAta vidyAsabhA (amadAvAda) dvArA prakAzita che. A graMthanA : ja che ane dravyathI anAdi-anaMta hovAthI avinAzI padArtha che. AzIrvacanamAM muni puNyavijayajI kahe che- "bhAIzrI * dehano tyAga karIne parabhavagAmI jIva che. jIvaMta zarIra ane mAlavaNiyAe gaNadharavAda jevA atigahana viSayane - mRta zarIramAM sakaLa lokone je pratyakSa bhinna bhinna anubhava kuzaLatApUrvaka ati saraLa banAvI dIdho che. taduparAMta temaNe as thAya che tenAthI nakkI thAya che ke zarIrathI judo ane zarIramAM gaNadharavAdamAM carcAyelA padArthonA vikAsa ane udgama viSe vaidika .. ja rahenAro jIvapadArtha che. jIvaMta zarIrane agnino kaNIo aDe kALathI laI sapramANa dArzanika ane zAstrIya itihAsa rajU karyo * to paNa vedanA thAya che. tenI aMdarano padArtha cIsAcIsa pADe che. prastuta bhASAMtaragraMtha viziSTa bhAta pADe che. * che. jyAre mRta zarIrane saMpUrNapaNe AganI bhaThThImAM mukavAmAM A graMtha viSe lakhatAM paM. sukhalAlajI kahe che-"yogya graMtha na Ave to paNa vedanA thatI nathI ane koI eka bUma paNa pADatuM (vizeSAvazyakabhASya)nuM yogya bhASAMtara yogya hAthe ja saMpanna * nathI. mATe zarIrathI AtmA svataMtra padArtha che. A carcA tyAM thayuM che. AkhuM bhASAMtara evI rasaLatI ane prasanna bhASAmAM - ja karelI che. thayuM che ke te vAMcatAveMta adhikArI jijJAsune artha samajavAmAM * (4) cothA gaNadharavAdamAM 'bhUto che ke nahIM?' A viSayanI muzkelI nathI paDatI." : carcA che. pRthvI, pANI, teja, vAyu ane AkAza A pAMce vidvAna lekhake 5-148 pRSTho sudhI vistRta prastAvanA lakhI. * padArtho saMsAramAM svayaM sat che, tripadIvALA che, nityaniya che jemAM mULagraMthanA kartA AcArya jinabhadragaNi, TIkAkAra* che. dravya dRSTie nitya ane paryAya dRSTie anitya che. paNa maladhArI hemacaMdrAcArya, AcArya bhadrabAhukRta AvazyakAniryukti, * AkAzapuSpa, vadhyAputra ke zazazcaMganI jema sarvathA asat nathI. agiyAra gaNadharono paricaya tathA pratyeka gaNadharanI zaMkAo ane . jo pAMca bhUta na hota to carAcara A jagat zUnya ja bhAsata. bhagavAnanA uttaro para abhyAsapUrNa vivecana karyuM che. . * paraMtu zUnya bhAsatuM nathI. tamAma padArtho sarva lokone pratyakSa TUMkamAM 'gaNadharavAda' upara gujarAtI bhASAnuM A prathama ane A * dekhAya che tathA te te padArthothI thatA tamAma jalAdhArAdi vyavahAro sarvottama pustaka che. * paNa thAya che. mATe te te padArtho sat che. paNa sarvathA zUnya nathI. tyAra pachI daseka varSa bAda AcArya nyAyavizArada pU. A. | (5) pAMcamA gaNadharavAdamAM "je jIva A bhavamAM jevo hoya bha. zrI bhuvanabhAnusUrijIe vivecana lakhyuM hatuM jeno ke .. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - *** * * * * * Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * - rAmappAe aMgrejImAM anuvAda karelo che. graMtho tathA graMthakArono TUMka paricaya paNa ApavAmAM Avyo che. ' (2) milA prakAza khilA vasaMta gaNadharavAdane samajavA mATe A graMtha bahu upayogI che. kAraNa ? 4 AcArya vijaya jayaMtasena sUrijIkRta 'milA prakAza : khilA ke emAM ja mULa gAthA, artha ane vistRta bhAvArtha eka sAthe - * vasaMta'mAM (zrI rAja rAjendra prakAzana TrasTa, amadAvAda) vidvAna che. moTA akSaromAM svaccha mudraNa ane ucca prakAranA kAgaLa * lekhake hiMdI bhASAmAM gaNadharavAda upara abhyAsapUrNa pustakanI AdithI A graMtha advitIya banI gayo che. racanA vi. saM. 2016mAM karI che. emaNe vaidika, zramaNa ane bauddha (4) "sacitra gaNadharavAda' A dhArAono bahuzrutatApUrvaka samanvaya karyo che. emano A graMtha eka lekhaka: paMnyAsa DaoN. aruNavijayajI gaNivaryajI ma. sA. * anusaMdhAtmaka, samanvayAtmaka, zlAghanIya, zAstrIya adhyayana che. (rASTrabhASA rana, sAhitya ratna, M.A. - jaina nyAya, M.A. darzanAcArya) * * AmAM gaNadharavAdano paricaya, tathA saMzayonI pRSThabhUmine vaidika sacitra gaNadharavAda bhAga-1-2, prakAzaka zrI mahAvIra A paraMparAnI dRSTithI prakaTa karavAmAM AvI che. pratyeka gaNadharono paricaca vidyArthI kalyANa kendra-muMbaI. 1997mAM prakAzita. AmAM 5. tathA emanA saMzaya-samAdhAna ApavAmAM AvyA che. vizeSAvazyakabhASyanI gAthAonA AdhAre pratyeka gaNadharano che. * pariziSTamAM gaNadharonI zaMkAonA vaidika vAkyo tathA anya TUMkamAM paricaya ApavAmAM Avyo che ane badhAMnA jIvana saMbaMdhita saMdarbho ApavAmAM AvyA che. aMtamAM vizeSAvazyakabhASyanA caritranI saMkSipta tAlikAmAM 37 vigato sAthe atyaMta upayogI * mULa pado ane eno hiMdI anuvAda ApavAmAM Avyo che. mAhitI ApavAmAM AvI che. pachI gaNadharavAdanI sAdI samajaNa , (3) "gaNadharavAda' : lekhaka: 5. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA ane pratyeka gaNadharanI zaMkAo ApavAmAM AvI che. pachInA 4 zrI vizeSAvazyakabhASyanI zrI maladhArI hemacaMdrAcArye karelI prakaraNomAM pratyeka gaNadharanI zaMkAnuM samAdhAna bhagavAna dvArA * TIkAno gujarAtI anuvAda paMDita dhIrajalAla DAhyAlAla mahetAe kema thAya che enuM vistRta varNana che. sAthe prasaMgopAta citra, * karyo che je zrI jainadharma prakAzana TrasTa surate "zrI gaNadharavAda grApha, cArTa AdithI gahana viSayone sAdI bhASAmAM samajAvavAno nAmathI 2009mAM prakAzita karyo che. prayatna thayo che. cAra gatinA tathA nArakInA citro hRdayadrAvaka . vidvAna lekhake AjanI peDhIne vizeSa upayogI bane evA che. * anuvAda dvArA gaNadharavAda jevA gahana viSayane saraLa bhASAmAM jaina darzana ane vijJAnanA vidvAna lekhake bahu parizramathI * samajAvyo che. 624 pRSThanA A graMthamAM vizeSAvazyakabhASyanI A graMthone be bhAgomAM vaheMcI vistRta mAhitI ApI che. A * gaNadharavAda uparanI 476 mULa prAkRta gAthAo, enI saMskRta chAyA, (5) zrI vizeSAvazyaka bhASya-gujarAtI bhASAMtara - gAthArtha ane pachI vistRta vivecana dvArA pratyeka gaNadharanA prazno, mULa graMtha ane mAladhArI AcArya hemacaMdrakRta vRtti sahitanuM zaMkAo tathA bhagavAna mahAvIranA uttaro saraLa bhASAmAM gujarAtI bhASAMtara sva. zAha cunIlAla hakamacaMde karyuM che. je * samajAvyA che. bhadraMkara prakAzana amadAvAda vi. saM. 1983mAM prakAzita karyuM che. A graMthanI prastAvanAmAM gaNadharavAdano ugama, enA AdhArasthaMbha AmAM mUla graMthanI prAkRta gAthAonuM saraLa gujarAtI bhASAmAM bhAnA astitvano svIkAra | jyorjiyA vijJAna akAdamInA agraNI zarIrazAstrI DaoN. AI.esa. be kenAthilIe vividha jIvadhArIonA jIvana vize DuM saMzodhana karyA pachI eka tAraNa ApyuM che ke jIvadhArIomAM eka evI cetanAsattA sakriya hoya che je zarIranA niyamomAM baMdhAyA vagara ane Indriyono pratyakSa Teko lIdhA vagara paNa kAma karI zake che. je kAma AMkha ane kAnanI madada vaDe ja zakya hoya tevuM kAma A cetanAsattA ApoApa karI zake. Ano artha zuM? cetanasattA eTale ja AtmA. ApaNe tyAM kahyuM che ne ke IndriyonI madadathI meLaveluM jJAna parokSa jJAna che ane IndriyonA upayoga vinA mAtra AtmA dvArA meLavAyeluM jJAna ja pratyakSa che. zrutijJAna ke matijJAna parokSa che. avadhijJAna mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna pratyakSa che, je IndriyonI madada vinA mAtra AtmA dvArA ja meLavAya che. Adhunika vijJAne paNa AtmAnuM astitva svIkAravAnI zarUAta karI dIdhI che. khAsa noMdhavAnI vAta to e che ke pazcimanA vaijJAniko moTe bhAge krizciyana che ane teo punarjanma ane AtmAne svIkAratA nathI. Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 17 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * mAtra bhASAMtara kareluM che, koI vivecana nathI. rAga-dveSa rUpI zatruone jItI ja ladhA che, sAthe sAthe bIjAne , (6) prakIrNa paNa jItADanArA cho. AvA jinezvara bhagavAnane koIne paNa 8 * zrI kalpasUtranI sthavirAvalImAM gAthA 201 thI 204 sudhI vAda-vivAdamAM harAvavAnuM abhipreta na hatuM. e to arihaMta ja gaNadhara caritra'nuM saMkSipta varNana che jenuM vAMcana paryuSaNanA banI gayA hatA. pote sarvajJa hatA ane satyane pratyakSa jANatA - chaThThA divase karavAmAM Ave che. hovA chatAM emaNe koIne ajJAnI nathI kahyA. bhagavAne to , che. A sivAya zrI ajItazekhara vijayajI ma.sA., paM. zrI badhA ja paMDitone atyaMta vAtsalyathI AvakAryA hatA ane A * cidAnaMdajI ma.sA. AdinA paNa gaNadharavAda para abhyAsapUrNa sahajatA tathA saraLatAthI paMDito samaje e ja bhASAmAM badhAnI ja lekho-pravacano prakAzita thayA che. zaMkAo dUra karI satya pragaTa karyuM hatuM. bhagavAne kadI paNa evo : 'gaNadharavAda' upara svataMtra lekho Adi paNa che. emAM zrI Agraha nahoto rAkhyo ke praznakartA bhagavAnanI ja vAtano svIkAra , sureza gAlAe 'maramano malaka' (zrI muM. jaina yuvaka saMghanuM prakAzana- kare. pratyeka paMDitane vedavAkyomAM eka eka zaMkA hatI enuM 2 * 2013) pustakamAM gaNadharavAda upara ciMtanAtmaka prakaraNa lakhyuM nivAraNa bhagavAne vedavAkyanuM ja samIcIna arthaghaTana karIne ja * che. zrI sumanabhAI zAhe "zrI jinezvara stuti' (vaDodarA-2001)mAM karyuM hatuM. emanuM valaNa haMmeza samanvayAtmaka ja rahyuM hatuM. Ama gaNadharavAda upara saMkSiptamAM mananIya prakaraNa lakhyuM che. gaNadharavAdanI zarUAta vedavAkya ane aMta paNa vedavAkya tathA atre eka vAtano ullekha karavo joIe. gaNadharavAda vIravacana sAthe thAya che. * viSaya bahudhA zvetAMbara mUrtipUjakomAM ja vadhu pracalita che. zrI jinezvaradeva pAMtrIsa vacanAtizaya saMpanna hoya che. emanI * digaMbara, sthAnakavAsI ke terApaMthI saMpradAyomAM enI vizeSa vANI viSe zrImad rAjacaMdra suMdara lakhyuM che - carcA nathI. 'anaMta anaMta bhAva bhedathI bharelI bhalI, - zrImad rAjacaMdra gaNadharavAda para kazuM lakhyuM nathI, paNa emanA anaMta anaMta naya nikSepe vyAkhyAnI che...' * dvArA racita "zrI Atmasiddhi zAstra'mAM cha pado dvArA AtmA bhagavAna mahAvIre potAnA nirAvaraNa atindriya jJAnathI, ja tathA mokSanA astitvane siddha karavAmAM AvyuM cheH AtmA che, te vANInI vizeSatAthI, vAtsalya ane sahRdayatAthI, pratyakSa, nitya che, te nijakarmano kartA ane bhokatA che, mokSa che ane eno anumAna, upamAna, Agama ane arthapatti Adi aneka pramANo : upAya che. dvArA pratyeka gaNadharanI zaMkA dUra karI hatI. (10) upasaMhAra aMtamAM eTaluM ja lakhavAnuM ke gaNadharavAda dvArA bhagavAna ja * bhagavAna mahAvIra vItarAga thaIne sarvajJa banI gayA hatA. mahAvIre mAtra gaNadharonI ja zaMkA dUra karI na hatI, paNa jaina e to pratyakSa nirAvaraNa jJAnasAgaranA taravaiyA hatA. koI dharmanuM hArda ane jaina darzananA pAyAnA sidhdhAMto samajAvyA 1 camatkAra ke khaMDana-maMDananA khAbociyAmAM chabachabiyAM karavAnuM hatA. * ke vAda-vivAdamAM koIne harAvavAnuM emane abhipreta na hatuM. * * * e to svayaM "jina" hatA. kaSAya-karmarUpI zatruone jItanArA "ahama', ploTa naM. 266, roDa naM. 31/A, sIkAbhAI premajI hatA, eTale ja emanI stutimAM indra kahe che ke, "he prabhu! hospiTala sAme, sAyana (IsTa), muMbaI-400 022. Apa to "jiNANe jAvayANa' cho." arthAt Ape svayaM to Teliphona : 24042032/33. mobAIla : 9821681046. | o aMkanA saMpAdaka ane A vidvatApUrNa lekhanA lekhaka mAnanIya DaoN. razmibhAI jhaverI lakhe che... | 'jaina dharmanA prakhara vidvAna ane vaktA padmazrI DaoN. kumArapALa desAIe be varSa pahelAM zrI muMbaI jena yuvaka saMgha dvArA Ayojita T| tri-divasIya 'gotamakathA'mAM bhagavAna gautamasvAmInI adbhuta jIvanagAthA potAnI AgavI zailImAM rajU karI hatI. emAM emaNe 'gaNadharavAda'nuM paNa mananIya varNana karyuM hatuM. A prasaMganI traNa DI.vI.DI. 'gotamakathA' zIrSakathI upalabdha che. * 'A vizeSAMkamAM emanA atyaMta mananIya evA gaNadharavAda viSenA lekhamAM gaNadharavAdanI zarUAta kema thaI enuM sacoTa : ja varNana emanA vidvatAbharyA vivecana sAthe ApeluM che, eTale e vigatonI carcAo mArA lekhamAM nathI karI." * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 'samanvayAtmaka daSTikoNanuM samRddha AkAzadarzanA | | padmazrI DaoN. kumArapALa desAI * * * * * * * * * bhagavAna mahAvIra apApA- | 'Avo! indrabhUti gautama! kuzaLa cho ne? ja bhAvapUrvaka bhakti kare che." nagarI tarapha cAlyA. ahIM somila mahApaMDita indrabhUtine mAthe Arya nAmanA ghanAkya brAhmaNe hu tamAruM svAgata ho.' ] vajrapAta thayo hota to paNa A virATa yajJanuM Ayojana karyuM hatuM. A yajJamAM bhAratavarSanA aneka ATalo AghAta thAta nahIM. emane thayuM ke mArA jevo >> paMDitone eNe bolAvyA hatA. e samayanA nAmAMkita evA sakalazAstrano mahApaMDita beTho hoya, tyAM vaLI A mahAvIra * jJAnanA sAgara gaNAtA tathA maMtro ane kriyAkAMDamAM mahAnipuNa koNa ? koI tapazcaryA karIne eNe kadAca eMdrajAlika siddhio agiyAra paMDito AvyA hatA. A agiyAra mahApaMDito yajJa prApta karI hoya, paNa tethI zuM? enI mAyAjALano aMdhakAra che samaye maMtroccAra karatA, tyAre khuda devatAone paNa hAjara thaI tyAM sudhI ja Takaze, jyAM sudhI mArA jhaLahaLatA jJAnano sUryaprakAza javuM paDatuM. AmAM paNa indrabhUti, agnibhUti ane vAyubhUti tyAM pahoMcyo nathI.. e traNa vidvAno cauda vidyAnA pAraMgata hatA. A pratyeka somila viprae kahyuM ke Ugato zatru ane Ugato roga DAmI , mahAvidvAnanI sAthe emanA pAMcaso-pAMcaso ziSyo hatA. A devo joIe. mahAvIranI zaktine enA AraMbhe ja mahAta karavI che uparAMta vyakta, sudharmA, maMDita, moryaputra, akaM pita, joIe. magadha, vaizAlI ane kapilavastu jevAM janapadomAM ja *-alabhrAtA, metArya, prabhAsa jevA anya paMDito paNa emanA emanA vicAro pahoMce te pahelAM ja emane vAda-carcAthI * ziSyagaNa sAthe upasthita hatA. Ama vedavidyA vizArada, sakala parAjita karavA joIe. *zAstrapAraMgata ane vAdakalAnipuNa agiyAra mahApaMDitonI so mila vipranI yajJabhUmimAM sopo paDI gayo hato. hAjarImAM mahAyajJano prAraMbha thayo. mahApaMDita indrabhUtie manomana vicAryuM ke Aje mahAvIrano 1somila brAhmaNanA hRdayamAM harSano sAgara laherAto hato, parAbhava karavAnI kharI taka sAMpaDI che, kAraNa ke A zramaNa - *paraMtu jyAre eNe AkAzamAM devavimAnamAM besIne AvatA mahAvIre devonI vANI saMskRtane badale lokabhASAmAM dharma kahevA *devone joyA, tyAre to enA AnaMdano mahAsAgara chalakAI mAMDyo. hajI AmAM kaMI bAkI hoya tema emaNe dharmazAstro , UThyo. devo divya vimAnamAM besIne A dizA tarapha AvatA sahune mATe khullo mUkyAM. hajI e ya ochuM hoya tema emaNe .. hatA. e vimAno jyAre yajJamaMDapanI bAjumAM UtaravAne badale strI ane zudrane zAstra sAMbhaLavAnA adhikArI gaNAvyA. AvA - ene vaTAvIne AgaLa nIkaLI gayAM, tyAre somila vipra ane zramaNa mahAvIrano koIpaNa bhoge virodha karavo joIe. hamaNAM ja *mahApaMDita indrabhUti vicAramAM DUbI gayA. sUryanA tApathI kSaNavAramAM ja zramaNa mahAvIrane parAjita karI dauM ema vicAratA pacAsa : jhAkaLabiMdu UDI jAya tema somilano AnaMda karamAI gayo. indrabhUti varSanI vayanA sAkSAt sarasvatInA avatAra samA indrabhUti : gautame AcArya somilane pUchyuM : - gautama potAnA pAMcaso ziSyo 4. "Arya! A zuM? che ka aa agiyAra gaNadharoe pragaTa karelA saMzayo kamasara | sahita zramaNa mahAvIranA 4 yajJamaMDapamAM AvIne devavimAna kyAM darzAvavAmAM AvyA che. 1. jIva che ke nahIM?, 2. karmI samavasaraNa tarapha gayA. *cAlyA gayA? zuM Aje A che ke nahIM?, 3. zarIra e ja jIve che ke nahIM?, 4. be mahAna zaktio nagarImAM bIjuM koI AvyuM che?" paMcabhUta che ke nahIM?, 5. A bhavamAM jIva jevo hoya, sAmasAme Takkara levAnI hatI.. * Arya somile kahyuM, "kSatriya- | parabhavamAM paNa tevo ja hoya ke nahIM?, 6.baMdha-mokSa paLavAramAM cakamaka thaI ja kumAra vardhamAna AvyA che. tera varSa | che ke nahIM?, 7. deva che ke nahIM?, 8. nAraka che ke samajo. mahAse na vanamAM pUrve gRhatyAga karIne dIkSA lenAra nahIM?, 9. puNya-pApa che ke nahIM?, 10. paraloka che AvelA indrabhUti gautame joyuM temaNe kaThora tapa dvArA siddhi prApta kada ke nahIM?, 11. nirvANa che ke nahIM? to mahAyogI mahAvIranI karI che. khuda devatAo paNa emanI AsapAsa zAMti ane samatAnuM ja Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana H gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** * * sAmrAjya chavAyeluM hatuM. samavasaraNanI anupama chaTA joIne indrabhUti gautama Azcaryacakita thaI gayA. AsapAsanA vAtAvaraNamAM ahiMsA, karuNA ane vizvavAtsalyanI bhAvanA vyApelI hatI. hajAro devatAo bhaktibhAvapUrvaka emane vaMdana karatA hatA. IndrabhUti gautame divyadhvani sAMbhaLyo ane vicAravA lAgyA ke zramaNa mahAvIranA caherA para kevuM divya teja che! AtmavaibhavanuM kevuM ojasa che! paraMtu indrabhUti tarata ja * sAvadhAna thayA. evAmAM verAna vagaDAmAM vAMsaLI vAge tema *mahAsena vanamAM madhura vANI IndrabhUtinA kAne saMbhaLAI, Avo ! indrabhUti gautama! kuzaLa cho ne ? tamAruM svAgata ho." * * * indrabhUtine pahelAM to Azcarya thayuM, paNa pachI thayuM ke emanI lokavyApaka khyAtine kAraNe emanuM nAma jANatA hoya te * svAbhAvika che. dIvAnI AsapAsa prakAza hoya paNa tenI nIce aMdhAruM hoya, tema mahAjJAnI gautamanA cittamAM AtmAnA astitva vize saMzaya hato. bhagavAna mahAvIre * *nirmaLa jJAnanA baLe emanI varSo jUnI zaMkA dUra karI ApatAM IndrabhUti gautamanA hAtha da - ApoApa joDAI gayA. mahApaMDita indrabhUti gautama satyanA sAdhaka ane anekAntanA zodhaka hatA. emano Rju svabhAvI AtmA vinamra banI gayo. *jA aMtaramAMthI koI emane sAda karI rahyuM. indrabhUti gautama! pAMDityanAM jALAM dUra kara, satyanI khoja : kara. satya to aMtaramAM beTheluM che. emAM khovAI jA.' * * * * bhagavAna mahAvIre paMDita indrabhUtine trA pramAothI ane e ja rIte pratyakSa, anubhava ane svaavalokanathI AtmatattvanA * astitvanA pratItikara purAvA ApyA. indrabhUtino jIva aMgeno saMzaya dhIre dhIre dUra thayo. * * 19 bhArataprasiddha mahApaMDita prabhu mahAvIranI samIpa AvyA. be hAtha joDI indrabhUti gautama bolyA, ApanuM kahevuM yathArtha che. Apa sAcA jJAnI, mahAjJAnI ane sarvajJa cho. mAro varSono saMdeha dUra thaze. Apa ApanA ziSyo tarIke mAro ane mArA pAMcaso ziSyono svIkAra karazo.' Apa sAthe ja sarvajJa cho. mAre ApanA upadezavacano sAMbhaLavA che. kRpA karI mane eno lAbha Apo.' pratyeka paMDita bhagavAna mahAvIra pAse Ave che, tyAre bhagavAM mahAvIra evI evI haoNya ane gogathI saMbodhe che ane pachI temanA matatI rahelI zaMkA kahe che. bhagavAna mahAvIre ahiMsA, saMyama ane tapa varDa AtmakalyANa ane vizvakalyAAno mArga batAvyo. bhagavAnanI vANI indrabhUti ja gautamanA hRdayamAM prakAza pAtharavA lAgI. indrabhUti gautamanuM samagra hRdaya mahAvIramaya banI gayuM. * * * bIjI bAju apApAnagarImAM somila brAhmaNa ane anya diggaja paMDito mahApaMDita indrabhUti gautama vAda-carcAmAM vijayI banIne kyAre Ave enI rAha jotA hatA, tyAM to vijayanA AnaMdane badale nirAzAnA AghAtajanaka samAcAra maLyA. emaNe jANyuM ke zramaNa mahAvIrane parAjita karavA gayelA mahApaMDita indrabhUti gautama enA samarpita ziSya banI gayA. dhuMvApUvA thaI gayelA somile mahAyajJa mulatvI rAkhyo. yajJamAM bali mATe lAvavAmAM AvelAM aneka pazuone abhayadAna maLyuM. nagarajano dhIre dhIre pajJasthaLethI vIkharAyA che lAgyA. * * * * * indrabhUti gautama pAchA nahi AvatAM emanA nAnA bhAI agnibhUti mahAvIrane jItavA cAlyA. agnibhUti gautamanA cittamAM paDelI varSo jUnI karma vizenI zaMkAnuM mahAvIre nivAraNa karyuM, agnibhUti khuda jitAI " gayA. baMne moTA bhAIo emanA pAMcaso ziSyo sahita bhagavAna * * * * * mahAvIra pAse dIkSita thayAnuM sAMbhaLIne sauthI nAno bhAI vAyubhUti mahAvIrane mahAta karavA nIkaLyo. vAyubhUti bhagavAna mahAvIranI samIpa pahoMcyA ke bhagavAne jIva ane zarIra eka che ke judA evA enA mananA saMzayano uttara Apyo. A samAcAra sAMbhaLIne paMDita vyakta AvyA ane ene paMcabhUta aMge saMzaya hato. jagatamAM pRthvI, jala, agni, vAyu ane AkAza sAcAM che ke svapnavat che, evI enI zaMkAnuM nivAraNa karyuM. tyArabAda * paMDita sudharmAnA Ihaloka ane paraloka vaccenA saMzayane dUra karyo, meDika brAhmaNanA baMdha ane mokSa vizenA saMzayanuM nivAraNa karyuM ane e pachI AvelA mauryaputrano deva che ke nahi te saMzaya dUra karyo. akaMpitano narakanA astitva vizeno saMzaya ane acalabhrAtAnI pApa- * puNyanA astitva vizenI zaMkA dUra karyAM. dasamA paMDita metAryane paraloka vize ane agiyAramA paMDita prabhAsane mokSa vize saMzaya hato. bhagavAna mahAvIre e badhA paMDitonA saMzayanuM hRdayasparzI * rIte ane anubhavane AdhAre nirAkaraNa karyuM, bhagavAnanI ahiMsA, samatA, anekAnta paddhati ane nayavAdanI paripUta dRSTino sahune anubhava thayo. prathama pAMca paMDito 500-500 * * * * bhagavAna mahAvIre kSamAbhAva dhAraNa karIne prasannatAthI kahyuM, * 'he indrabhUti gautama! A badhAmAM huM bhAvi zubha yoganuM ane dharmazAsananA prabhAvanuM darzana karuM chuM. tamArI RjutAne kAkAro e tamArA jJAnano vizeSa upayoga thaze. Apako sAthe rahIne dharmatIrthanI prabhAvanA karIzuM.' indrabhUti gautama aMtaranA AnaMde DolI UThyA. emaNe kahyuM, ******************************************** Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 ziSyo, chaThThA ane sAtamA paMDitonA 350-350 ziSyo ane AcArya bhadrabAhu kRta "kalpasUtra'mAM badhA tIrthakaromAM che. chellAM cAra paMDitonA darekanA 300 ziSyoe mahAvIranA caraNe bhagavAna mahAvIra svAmInuM caritra sauthI vadhu vistRta rIte A potAnI jAta samarpita karI. Ama ekasAthe 4411 AlekhAyuM che, paraMtu A kalpasUtra'mAM gaNadharavAdanI ghaTanA puNyAtmAo e mahAvIrano upadeza svIkAratAM dharmakSa ge maLatI nathI, paraMtu "kalpasUtra' para lakhAyelI TIkAomAM 1 camatkArarUpa ghaTanA banI. e avismaraNIya divasa hato vikrama gaNadharavAdanI samagra ghaTanA ane tenI dArzanikatAnuM rasaprada :: saMvata pUrve 500 varSa vaizAkha suda agiyArano ! bhagavAna nirUpaNa maLe che. "zrI vizeSAvazyaka bhASya' nAmanA zAstramAM . mahAvIrano agiyAra mahApaMDito sAtheno A vArtAlApa zruta mahodadhi AcArya zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa mahArAje ja * 'gaNadharavAda'ne nAme jANIto banyo. AnuM Alekhana karyuM che. gaNadharavAdanI AlekhanazailI viziSTa gaNadharavAda vize sAmAnya rIte A prasaMganI garimAnuM varNana prakAranI che. vizvamAM guru sanmukha pragaTa karelI jijJAsA ane thAya che. ethI ya vizeSa kavacit paMDitonA cittanI samasyAno tenA uttara rUpe guru pAsethI maLelA jJAnanAM ghaNAM dRSTAMto maLe che che. bhagavAna mahAvIre Apelo ukela darzAvAya che, kiMtu anya che. * darzanonA saMdarbhamAM gaNadharavAdanI viziSTatA ane temAM pragaTa grIka tattvajJAnI sokreTisane enA ziSya pleToe prazna pUchyA : * thatI jainadRSTi jovAno prayatna bhAgye ja thayo che. ahIM A ane sokreTise enA uttara ApyA. bhagavAna buddha samakSa praznarUpe -- mahAna ghaTanAnuM jenadarzananA " bhikhu AnaMda jijJAsA pragaTa : ; pariprekSyamAM avagAhana karIe. | omAM virodhI matanI kyAMya TIko nathI. virodhI nAma karatA hatA ane bhagavAna baddha che * je na AgamagraMtho para zAstrone kyAMya hINAM ke khoTAM cItaravAmAM AvyAM nathI. | ene enuM samAdhAna karatA hatA.* * dRSTipAta karIe to bhagavAna koIpaNa zAstranuM sarvathA khaMDana karavuM e anekAMta darzanane zrIkRSNa samakSa arjuna potAno ja * mahAvIra svAmInA gaNadharo | anusaratI tattvadaSTine zobhArUpa na gaNAya. e | saMzaya pragaTa kare che ane zrIkRSNa * vize pramANamAM bahu thoDI | zAstrano paNa yathArtha artha pragaTa karI Apavo, te samAra ! saMzayAtmA arjunanA saMzayane dUra 4 vigato prApta thayA che. | ke vyApakatA hovI joIe. AvI viziSTa samanvayAtmaka kare che. svayaM bhagavAna mahAvIra ja >> samavAyAMga sUtrA'mAM daSTi gaNadharavaldamAM jovA maLe che. svAmIne gotama svAmIthI * gaNadharonA nAma ane AyuSya mAMDIne jayaMtI zrAvikA sudhI vize thoDI hakIkato upalabdha thAya che. samagra jaina Agama- sahue jijJAsAthI prazno pUchyA che. AmAM praznakartA jijJAsu - sAhityamAM sauthI vadhu vyApaka prasAra pAmelA "Avazyaka sUtramAM hoya ane uttaradAtA jJAnI hoya tevuM jovA maLe che. jyAre A ja gaNadharoe vAda thayA pachI prathama sAmAyikano uddeza lIdho hato gaNadharavAdamAM zaMkA ane samAdhAna baMne bhagavAna mahAvIra darzAve A * ane e uddezane pariNAme teo mokSasukha pAmyA tevI noMdha che. maLe che. teo brAhmaNa paMDitonA cittamAM rahelA saMzayone prathama svayaM . sauprathama A prasaMgano ullekha "Avazyaka sUtra' niryuktimAM pragaTa kare che ane pachI teno uttara Ape che. Ama virodhI matane ja maLe che. Avazyaka niryuktinI pa96mI gAthA A pramANe che: ziSya ke saMzayAtmAnI dalIlathI rajU karavAne badale tene teo ja >> 'nIve me tanjhIva mUya tArasavaMdhamorayA svayaM kahe che ane pachI teo ja teno uttara Ape che. A uttaramAM ja * devA Neraiya yA puNNe paralloya nnevvaanne||' sUkSma ane atIndriya tattvonI gahana vicAraNA maLe che. virodhInA A gAthAmAM agiyAra gaNadharoe pragaTa karelA saMzayo kramasara mananI zaMkAo prathama darzAvIne eno prativAda karavAnI zailI 4. darzAvavAmAM AvyA che. 1. jIva che ke nahIM?, 2. karma che ke nahIM?, AcArya jinabhadrasUrinA samayanA graMthomAM vividha dArzanika 3. zarIra e ja jIva che ke nahIM?, 4. paMcabhUta che ke nahIM?, 5. pAsAnI chaNAvaTa prayojAtI hatI ane e ja zailI mujaba * A bhavamAM jIva jevo hoya, parabhavamAM paNa tevo ja hoya ke nahIM?, tattvajJAna rajU thayuM che. 6.baMdha-mokSa che ke nahIM?, 7. deva che ke nahIM?, 8. nAraka che ke A prakAranI Alekhana paddhatinuM eka kAraNa prabhu mahAvIranI 5. nahIM?, 9. puNya-pApa che ke nahIM?, 10. paraloka che ke nahIM?, sarvajJatA darzAvavAnuM che. sarvajJane vaLI zaMkA kahevAnI zI jarUra?... * 11. nirvANa che ke nahIM? sAmI vyaktinA manane gherI vaLelI zaMkA teone jJAta ja hoya.* Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 2 1 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * AthI paMDito prazna pUche ane vizeSabAvacakabhASyanuM mahattva pachI emAMthI potAnI tattvadRSTi - pote uttara Ape te racanA keTalI | pragaTa kare che. * yogya gaNAya? temanA dvArA ja | boddha tripiTakano sAra jema vizuddhimArga graMthamAM maLe che temaNe A agiyAre paMDito bAra * zaMkA ane samAdhAna baMne jaina Agamano sAra vizeSaAvazyakabhASya graMthamAM maLe che. | aMga ane caturdazapUrva zAstronuM * Ale khAya te sarvathA ucita | jainatattvanuM nirupaNa teo mAtra jainadRSTithI kare che evuM nathI | jJAna dharAvatA hatA. A gaNAya. pratyeka paMDita bhagavAna paNa Itara darzananI tulanAmAM jainatattvane mUkIne samanvayagAmI | agiyAre paMDito potAne sarvajJa, A mahAvIra pAse Ave che, tyAre mArge temaNe pratyeka viSayanI carcA karI che. jema veda-vAkyonA mAnatA hatA. emaNe 2 * bhagavAna mahAvIra ene enA tAtparyane zodhavA mImAMsAdarzana racAyuM che tema jena| parizramapUrvaka zAstrAbhyAsa * nAma ane gotrathI saMbodhe che | AgamanA tAtparyane ujAgara karavA jena mImAMsAnA rUpamAM | karIne ane zAstrArthomAM vijaya ane pachI temanA mananI rahelI | AcArya jinabhadra vizeSaAvazyakabhASyanI racanA karI che. A| meLavIne mahApaMDito tarIke * zaMkA kahe che. | graMthamAM aneka prakaraNo svataMtra graMtha jevA che, jema ke pAMcajJAna | khyAti prApta karI hatI. mAtra 1 bhagavAna mahAvIranI |carcA, gaNadharavAda. A che vizeSaAvazyakabhASyanuM mahattva.' vedamAM viruddha jaNAtAM vacanone A * sarvazatA darzAvavAnI sAthe kAraNe pratyeka paMDitanA cittamAM * AmAM tarkazuddhatAnI AgavI pratiSThA karavAmAM AvI che. eka bhinna bhinna tattvo aMge saMdeha hato. temane anusaranAro vizALa : arthamAM kahIe to gaNadharavAdamAM zraddhA ane tarkanuM manorama ziSyasamUha hato. emAM 65 varSanA mauryaputra, 53 varSanA A samatolana sarjAyuM che. sarvajJatAne kAraNe teo kazuM svIkArI maMDika, 50 varSanA gautama, vyakti ane sudharmA jevA paMDitathI * levAnuM kahetA nathI, balka tarkazuddhatAthI vaicArika gati karavAnuM mAMDIne 36 varSanA metArya ane soLa varSanA prabhAru jevA paMDito * sUcave che. tarkano Avo mahimA sAmAnyatayA khaMDana-maMDananA hatA. A vedazAstra pAraMgata paMDitone vedamAM varNavAyelI graMthomAM jovA maLato nathI. tarkanA A mahimAne kAraNe ja eka bAbatono artha karIne samajAvavAthI potAnI tattvadRSTie ja judA prakAranI paddhati jovA maLe che. sAmAnya rIte virodhI matanuM sAhajikatAthI samajI zake. mAtra eka ja vedavAkya nahIM, paNa * khaMDana ane svamatanuM khaMDana e bhAratIya darzananI paraMparA hatI. bIjAM vedavAkyono artha tAravIne paNa potAnI tattvadhArA * A paMraparA virodhI mata para AgrahapUrvaka prahAra karIne potAnA samajAve che. matanI sthApanAmAM itizrI manAtI hatI. AmAM virodhI matanI A rIte prAcIna upaniSado ke gItA, boddha tripiTaka ke jaina, che. kyAMya TIkA nathI. virodhI zAstrone kyAMya hINAM ke khoTAM AgamomAM prayojAyelI saMvAdaracanA karatA gaNadharavAdanI ja ja cItaravAmAM AvyAM nathI. koIpaNa zAstranuM sarvathA khaMDana karavuM viziSTa saMvAdaracanA, AgavI nirUpaNazailI, tarka ane zraddhAnuM 08 ja e anekAMta darzanane anusaratI tattvadRSTine zobhArUpa na gaNAya. samatolana, virodhI matano samAdara, samanvayAtmaka dRSTikoNa * e zAstrano paNa yathArtha artha pragaTa karI Apavo, te samAdara ke pragaTa thAya che. A samagra tattvacarcAmAM jainadarzananI syAdvAdaja vyApakatA hovI joIe. AvI viziSTa samanvayAtmaka dRSTi zailI ane ane kAMtadRSTinuM kevuM cittasamRddha kare tevuM virala, . gaNadharavAdamAM jovA maLe che. AthI bhagavAna mahAvIranI manohara pratibiMba jhilAyuM che! * * * * * vAtsalya nItaratI vANImAM paMDitanA nAma, gotra ane saMzayane 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, amadAvAda* kahyA pachI teone vedavAkyano yuktiyukta artha darzAve che ane 380007. phona: 079-26602675. mo.: 098 24019925 | gaNadharavAdamAM pratipakSIne sAcI samaja ApavAnI bhAvanA mukhya kAma kare che * gaNadharavAdamAM jaina dharmanI sarvasamanvayanI bhAvanA ane anekAMtadRSTi jovA maLe che. pratipakSI upara vijaya meLavavAnI bhAvanAne badale pratipakSIne sAcI samaja ApavAnI bhAvanA ja mukhya kAma kare che, eTale bhagavAna vedavAkyane mithyA nathI kahetA paNa vedavAkyano samyaka artha, yathArtha artha batAve che ane tenA samarthanamAM paNa bIjA vedavAkyo upasthita kare che. A prakAre gaNadharavAdanuM Alekhana karavAno eka hetu gaNadharo paNa potAnI vedabhaktine kAraNe bhagavAnanI vAta mAnI le evI vyavahArakuzaLatA paNa dAkhavavAno che. koIpaNa zAstrano sarvathA tiraskAra karavAne badale te zAstrano yuktiyukta artha tAravIne teno upayoga karavo evA valaNane ja jainadaSTi kahe che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 ********* * * * magadhamAM gobara nAmanuM gAma hatuM. A nAnA sarakhA gAmamAM yajJa, kriyAkAMDI, veda vedAMtanA pAraMgata gautama gotrIya vipravarya vasubhUti temanI pRthvIdevI nAmanI sahadharmacAriNI patnI sAthe * vasatA hatA. temane tyAM traNa ratno IndrabhUti, agnibhUti ane * vAyubhUtino janma thayo. IndrabhUtino janma bhagavAna mahAvIranA janmathI 8 varSa pUrve thayo hato. IndrabhUtino artha che ke jenI AMtarika bhUti, AbAdI, aizvarya IMdra karatAM paNa caDhiyAtA che. * pitAno vidyAvAraso medhAvI putromAM Avyo hato ane * yuvAnaputro zAstromAM jJAnavRddha banyAM. magadhanA mahattvapUrNa yajJAdi kAryomAM temanuM sthAna agra hatuM. teo AjIvana bALabrahmacArI hatA. temano Azrama sadA vidyArthIothI prabuddha vana: gAdharavAda vizeSAMka **************************************** * * prathama gaNadhara zrI IndrabhUti-gautama E chAyA pravara koTicA A jhaLahaLato hato hato. pUrAM pacAsa varSa zAstrajJa IndrabhUtie * yajJAdimAM pasAra karyA hatA ane loko temane 'sarvajJa' mAnatA hatA. * 'apApAnagarI'mAM somila brAhmaNe dharmanA pracAra mATe . mahAvya yajJanuM Ayojana karyuM hatuM. temAM IndrabhUti gAnama * jevA 11 vidvAna paMDitone khAsa nimaMtraNa ApyuM hatuM. te kALamAM * brAhmonI maMtrasAdhanA utkRSTa manAtI ane temAM devone AhvAna thatAM teo AvA yajJomAM AvatA, paraMtu Aje kaMI avanavuM banyuM. devo yajJanA sthAne na AvatA samavasaraNa pratye * jatA hatA. AthI badhAne Azcarya thayuM ane tapAsa karI to koI * prajAjane javAba Apyo ke maharsana udyAnamAM sarvajJa' bhagavAna mAhavIra padhAryAM che ane devo tyAM jaI rahyAM che. 'sarvajJa' zabda ke sAMbhaLatAM ja indrabhUti chaMcheDAI gayA ane kahevA lAgyA ke * 'eka AkAzamAM be sUrya hoI zake ?' 'na bhUto na bhaviSyati' * to pachI eka nagarImAM be sarvajJo hoI zake? nakkI A kArya IndramalikanuM lAge che, paraMtu mArI pAse te TakI zakaze nahi. mATe huM tenI sAthe vAdavivAda karIne tene harAvIne * kSaNamAtramAM pAcho AvuMchuM. ane te potAnA 500 ziSyanI * sAthe prabhune harAvavA mATe nIkaLI paDyA. * * * ogasTa-sapTembara, 2013 * [viduSI lekhikA, jaina dharmanI ane anya zibironA saphaLa saMcAlaka, prabhAvaka vaktA, ciMtanazIla lekhonA lekhikA ane samAja sevikA che. ] jANe samaya pAkI gayo hoya tema prabhu mahAvIre temane * AvakAryAH 'IndrabhUti gautama padhAro!' A sAMbhaLIne gautama * svAmIne Azcarya thayuM ke A to mAruM nAma paNa jANe che. ane * vaLI gautamasvAmI vicAravA lAgyA ke 'huM koNa? mane to pUrI duniyA jANe eTalo huM prasiddha chuM.' manamAM bhAre uthalapAthala cAlI rahI hatI. tyAM to bhagavAne * * AvazyakatA hatI ane temano * *: punaH madhuravANIthI kahyuM, 'he IndrabhUti gautama! padhAro ! tamArA * manamAM eka zaMkA che ke jagatamAM dezyamAna ane adazyamAna padArtho che tema AtmA che ke nahIM?' 'he IndrabhUti, caitanyasvarUpa AtmAne vijJAna, saMjJA, yukti ane lakSaNothI jANI zakAya che.' IndrabhUti prakhara paMDita hatA. vijayI hatA. chatAM pote eka zaMkAmAM gaLakAM khAtA hatA. jenuM samAdhAna potAne prApta na* hatuM chatAM tenuM nirUpaNa Aja sudhI karatA AvyA hatA. * * * Akhare bhagavAnanA vacanathI teonuM mana saMtuSTa thayuM. kaMI niHzaMkatA anubhavavA lAgyA ane sahasA temanA mukhamAMthI uddagAra nIkaLI paDyA. 'hA prabhu! ApanI vAta satya che.' bhagavAne kahyuM, 'tane evI zaMkA vedanA paraspara viruddha lAgatAM vAkyothI udbhavI che.' * * bhagavAne kahyuM, 'he IndrabhUti gautama ! vijJAnadhana evetebhyo bhUtetmya samutyAya, tAnyevAnuM vinazyati na ca pratyaHsaMjJA'sti !" * 'A vedavAkyathI tuM ema mAne che ke AtmA nAmano padArtha nathI paNa pRthvI, pANI, agni, vAyu ane AkAza jevA pAMca bhUtomAMthI A vijJAnano samudAya utpanna thAya che ane nAza pAme che. tethI paraloka paNa nathI. A pAMca bhUto zarIrarUpe pariName che tyAre A ghaDo, A ghara ke A manuSya zeya che, tema vividha prakAre e sarva jJAnano ke zeyano samudAya utpanna thAya che. paNa te sarva padArthanuM jJAna dharAvanAra AtmA nAmano padArtha che. tema tuM mAnato nathI kema ke, tuM mAne che ke te pAMca bhUtomAMthI * vijJAna utpanna thAya che. tethI * * * * * jJAnano AdhAra pAMca bhUto che. AvI rIte pariNamelAM pAMca% * IndrabhUti mahAna paMDita hatA. OM hai indrabhUti gautama! padhAro! tamArA matamAM eka mAtra draSTi parivartananI ja eka zaMkA che ke jagatamAM dasamAna ane adRzyamAna padArtho che tema AtmA che ke nahIM ?' **************************************** Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * * * * * * * * * * * ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 2 3 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - >> bhUtomAMthI vijJAnano samudAya utpanna thAya che. ane jaLanA che." "ne pratyasaMjJAsti-upayogapUrvaka pUrvano AtmA raheto : ja parapoTAnI jema laya pAme che. AtmA nAmano koI svataMtra na hovAthI pUrvanI saMjJA rahetI nathI.' 'AtmAnA dareka pradeza * padArtha nathI eTale paraloka paNa nathI, ane paralokathI ahIM jJAnadarzananA upayogarUpa anaMtI paryAya-avasthA rahelI che * koI AvatuM nathI, tema tuM mAne che. AtmA ja nA hoya to A te vijJAnanA samudAyathI kathaMcit abhinna che. dareka samaye avasthA A loka-paraloka konA thAya? he IndrabhUti, vaLI tane yuktithI badalAya che. paNa tethI mULa dravya AtmA nAza pAmato nathI. A * paNa te vAta saMgata lAge che ke AtmA spardhAdi anubhavathI jagatanA padArtho mAtra zeyarUpa che. jJAnaguNa darpaNanI jema svaccha * * pratyakSa jaNAto nathI. jo AtmA hoya to ghaTapaTa AdinI jema hovAthI temAM te joyo-jANavAlAyaka padArtho pratibiMbita thAya * * jaNAto hovo joIe. paramANu apratyakSa hovA chatAM samUhamAM che tethI jJAna yakara thatuM jaNAya che ane zeyanA badalavAthI A ghaTapaTAdinA kAryarUpe jaNAya che. paraMtu AtmA tevI rIte jJAna badalAya che. paNa jJAtA nAza pAmato nathI.' * pariNamelo pratyakSa jaNAto nathI. vaLI koI anumAnathI paNa paMDita IndribhUtinuM citta satyanI jhAMkhI thavAno AlAda ja * AtmA jaNAto nathI. jemake koIe rasoDAmAM agnino dhUmADo anubhavI rahyuM hatuM. teo mananA baghA pUrvagrahone choDIne * joyo hoya to vyakti jyAre anyatra dhumADo jue tyAre agninuM potAnI jIjJAsAne tRpta karavA talasI rahyA hoya tema tenuM mukhAraviMda che. anumAna karI zake che. paNa AtmA ema anumAnathI paNa pratyakSa kahetuM hatuM. * jaNAto nathI.' bhagavAne kahyuM : "IndrabhUti gautama! bhUtonA nAza sAthe >> 'vaLI zAstromAM paNa nizcitArtha nathI. koI kahe che ke AtmA AtmA nAza pAmato nathI. jo nAza pAme to karmabaMdha ke mokSa * ja che ane koI kahe che ke nathI. vaLI jagatamAM AtmAne sarakhAvI paNa ghaTatA nathI. AtmA koI saMyogo vaDe utpanna thato nathI ke je zakAya tevA padArtha nathI. to pachI have AtmA konA jevo koInA viyogathI nAza pAme. jaDa evA bhUtothI AtmAnI * mAnavo ? vaLI, ghI, dUdha jevA pauSTika padArtha khAvAthI buddhi utpatti thavI saMbhavatI nathI, kAraNa ke jaDa padArthonA lakSaNo * sate ja thatI anubhavIe chIe. tethI paNa ema lAge che ke ane cetanAnuM lakSaNa bhinna che. jagatanA sarva padArthothI AtmA- * * paMcabhUtomAMthI ja jJAna utpanna thAya che. jJAna e bhUtono dharma cetanA guNalakSaNe bhinna jaNAI Ave che. vaLI pAMca bhUtothI ? che. paNa AtmAno dharma jaNAto nathI.' AtmA bhinna na hoya to dazya jagatanuM jJAna kone thAya? >> 'he IndrabhUti gautama! tuM AtmA che ke nathI tevA ghaTa-paTa Adi e pudgalono samUha-bhUtono samUha che. * * mahAsaMzayamAM paDyo che. tuM e veda-vAkyano artha barAbara tene AtmA jJAna upayoga vaDe jANe che. ghaTapaTAdi AtmAthI * ja samajyo nathI." bhinna che tema deha paNa AtmAthI bhinna che. paraMtu eka ja kSetramAM ja IndrabhUtie bALasahaja saraLatAthI pUchayuM, 'bhagavAna e vyApIne rahyA hovAthI abhinna jaNAya che. paNa te baMne potAnA , * vAkyano tAtvika artha zo thAya! mane e samajAvo." lakSaNothI bhinna che. ghaTapaTAdi sparza, rasa, gaMdha ane varNavALA ja * bhagavAne kahyuM: e vAkyano tAtvika artha A pramANe cheH ane jaDa che. AtmA caitanya lakSaNe yukta che. ghaTapaTAdine je * : 'vijJAnadhana-darzanajJAnano upayoga te vijJAna viziSTajJAna. te jANe che teno tuM svIkAra kare che te jANanAra te AtmA che. je jJAnanA samudAyarUpa AtmA che. AtmA cetanAmaya che. tenI zakti "AtmAno guNa avinAzI che. bahAranI avasthAo : * jJAna-darzanamaya che. tenA vaDe te potAne ane parane jANe che. AtmA badalAya che. jema ke zeyo-padArthone joIne jJAna pariNamatuM ja * anya padArthanI jema Idriya gocara nathI. jJAna vaDe AtmA jaNAya jaNAya che. eka dehano viyoga thatAM AtmAno viyoga jaNAya * ' che.' etebhyo bhUtezya: pRthvI, pANI, agni, vAyu, AkAza A che paNa teno nAza thato nathI. karmayoge te bIjuM zarIra dhAraNa ja bhUto samuWAya - A bhUtonA vikArothI ghaTa-paTa ityAdi utpanna kare che. jagatamAM mULa vastuno arthAt padArthano nAza saMbhavato : * thAya che. te joyo-jANavA yogya padArtho che te bhUtonA mizraNathI nathI. pudgala zarIra baLI jatAM, rAkha thaIne paramANu ke rajakaNa * utpanna thAya che. 'tAnyavAnuM vinazyati' te ghaTapaTa Adi rUpe pariNamI vaLI te mATImAM bhaLe che ane paramANunA samUharUpe padArthono zeyapaNe abhAva thatAM AtmA paNa tenA viyogarUpe thaIne anya zarIromAM potAnuM sthAna le che. paNa paramANupaNe kyAreya ? nAza pAme che. te padArthonuM jaNAvApaNuM laya pAme che. ane mULa vastuno nAza thato nathI.' * vaLI bIjA padArthane jANe che tevA upayogarUpe utpanna thAya keTalIka yukti-prayuktithI paNa e zaMkAnuM nivAraNa thaI ja * * * * * * * * * * * * * Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 :zakavA saMbhava che. ajJAna ke alpajJatAne kAraNe AtmA dekhAto vANIne abhivaMdu chuM." na hoya paNa te jJAnInA anubhavamAM ane sarvajJanA jJAnamAM gautama pote zAstrajJa hatAM tethI vastunuM svarUpa samajatAM che * jaNAyo che tethI tenuM astitva svIkArya che. jema koI eka vAra na lAgI. sarvajJa bhagavAnanA yukti, anumAna ane Agama * - raNavistAramAM rahetA mAnave kamaLanuM phUla joyuM nathI paNa anya pramANayukta vacanothI IndribhUti atizaya saMtoSa pAmyA ane ke te vistAranA mAnave te joyuM che, tethI koIe kamaLanA phUlanuM temanA sarva saMzayo naSTa thatAM temane nirNaya thayo ke AtmA ) 4. astitva na joyuM hoya to paNa svIkArya bane che." che; ane eTale gautamanuM roma roma pulakita thaI gayuM. pote * koI kaheze ke amane jeno anubhava na thAya te ame mAnatA sevela jJAnanA gumAna mATe emanuM aMtara kaMIka bhoMThapa paNa ja ja nathI. ane koInuM kaheluM paNa amane svIkArya nathI. eka mANasa anubhavI rahyuM. bhagavAne kSamAbhAva dhAraNa karI prasannatApUrvaka : : lADavo khAIne bIjI vyaktine kahe ke, "tuM mane peTamAM gayelo kahyuM, "gautama je banyuM e mATe tamAre zoca karavAnI jarUra nathI. te 2. lADavo dekhADa to mAnuM ke te lADavo khAdho che. te kevI rIte A badhAmAM huM zubhayoganuM ane dharmazAsananA udyotanuM darzana : * bane! are zarIramAM paga ke mAthuM du:khe te dardI anubhave che karuM chuM." pachI prabhue gautamane dharmapravacana ApyuM. je sAMbhaLI * che kharo, paNa te kevI rIte banAvI zakAya? tevI rIte tamane gautamanuM hRdaya mahAvIramaya banI gayuM. tenA aMtaramAM ajavALAM putrAdinA smaraNathI khuzI thAya to te kevI rIte batAvI zako? thayAM ane gautama potAnA 500 ziSyo sAthe prabhu pAse , 2. zabdothI kahI zakAya, paNa dikSIta thayAM. prabhunuM ziSyatva * amaryAda vastune maryAdita dhi alpajJatAne kAraNe AtmA dekhAto na hoya paNa te che svIkAravAnI sAthe ja temanuM - * vastuthI kevI rIte batAvI jJAnInA anubhavamAM ane sarvajJanA jJAnamAM jaNAyo che zAstrajJapaNuM ane sarvajJapaNuM zakAya? temaja amUrta tethI tenuM astitva svIkArya che. jema koI eka nirohita thaI gayuM. prabhunA = AtmA IndriyothI jaNAto raNavistAramAM rahetA mAnave kamaLanuM phUla joyuM nathI paNa mukhe 'upanna vA, vigame vA, ja nathI.' koI kahe che ke "ame | anya vistAranA mAnave te joyuM che, tethI koIe kamaLanA dhube vA' tripadI sAMbhaLatAM ja AtmA jevuM kaMI mAnatA | phUlanuM astitva ne joyuM hoya to paNa svIkArya bane che." ja 14 pUrva sahita 12 * nathI." "AtmA' zabda ja aMganuM jJAna thaI gayuM. te cheAtmA nAmanA padArthane jaNAve che. je vastuno bhrama thAya te "gaNadhara nAma karma'no udaya thayo. dIkSA lIdhI tyArathI chaThThanA A vastunuM astitva hoya che. nahi to te zabdakAramAM AvatuM nathI. pAraNe chaThTha karavAthI, nirmaLa ane ucca koTinuM cAritra pALavAthI - * jema chIpamAM cAMdI hovAno bhrama thAya che te darzAve che ke cAMdI gautamasvAmI aneka labdhinA dhAraka banyA hatAM. temanA hAthe jevI koI vastu che kharI? zarIramAM rahelI dareka Indriya potAnA dIkSIta thayelAM temanA 50,000 ziSyone kevaLajJAna prApta , A viSayane jANe che. kevI rIte? dareka Indriyane bhinna bhinna viSaya thayuM hatuM. temano gRhastha paryAya 50 varSa rahyo. temano kevalI ja hoya che paNa e darekanuM bhAna AtmAnA upayoga dvArA jaNAya paryAya 12 varSa, temano chagha0 paryAya 30 varSa ane kula 4 * che. jo Indriyone bhAna hoya to zabamAM Indriyo kAryakArI rahI cAritra paryAya 42 varSa ane temanuM kula AyuSya 92 varSanuM ja na zake. cetananA saMcAra vagaranA zabamAM Indriyo kaMI karI zakatI hatuM. . nathI. zarIramAMthI evuM zuM nIkaLI jAya che ke tenI badhI ja kriyA gautama svAmI vyakti nahIM vibhUti hatAM, sAdhaka nahIM . * baMdha thaI jAya che. koI kaheze vAyu, koI kaheze vIjaLI, koI mahAsAdhaka hatA. AvA A gautamasvAmInA nAmanI raTaNA * kahe che zakti. are ! kathaMcit ene ja ame AtmA kahIe chIe. ApaNAM paNa moha ane aMtarAyonuM chedana karaze ane ApaNAmAM ja je tatva gayuM te AtmA che. jenA dvArA tuM zaMkA kare che te tuM paNa labdhi pragADhavaze, mokSa apAvaze. - svayaM che. * * * * ekAgra banIne sAMbhaLI rahelAM gautamano manano mora nAcI 17/18, prabhu preraNA, vallabhabAga lena, * uThyo. temaNe kRtajJatAno bhAva darzAvatAM kahyuM: 'bhagavAna ghATakopara (IsTa),muMbaI-400077. : ApanuM kahevuM yathArya che. Apa sAcA jJAnI, mahAjJAnI, sarvajJa mobAila naM. : 9324026668 A cho. ApanI kRpAthI mAro saMdeha dUra thayo che. huM ApanI Email : chhayapravarkoticha@yahoo.in * * * * * * * * * * * * * * Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 2 5 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 'bIjA gaNadhara zrI agnibhUti ItamAM | | DaoN. ratanabena khImajI chADavA | | DaoN. ratanabena khImajI chAvaDA jaina vidyA tathA saMskRtamAM M.A. che. 2009mAM Ph.D.nI upAdhi maLelI che. 2003thI jaina sAhitya para vividha sAmayikomAM lekho lakhe che. ] zrI agnibhUti gaNadharanI jIvana-caritranI jhalaka : yajurveda, sAmaveda ane atharvaveda) cAra upAMga (mImAMsA, nyAya, janmasamaya : I. sa. thI 603 varSa pUrve dharmazAstra ane purANa) cha vedAMga (zikSA, kalpa, vyAkaraNa, | janma sthaLa : magadhadezamAM Avela gombara grAma nirukta, chaMda ane jyotiSa) gotra ane jAti : gotama gotrIya-brAhmaNa uparokta coda vidyAmAM pAraMgata hatA. janma nakSatra : kRtikA zaMkA : puruSAdvaita (karma che ke nahi?) | pitAnuM nAma : vasubhUti gautama. mAtAnuM nAma : pRthvI dIkSAgrahaNa : 47 mA varSe, chadmastha avasthA-1 2 varSa, kevaLI | bhAIonA nAma : moTAbhAI- IndrabhUti, nAnAbhAI- paryAya-26 varSa vAyubhUti nirvANa : 74 varSe rAjagRhImAM 1 mAsanI saMleSaNA karI siddha| zikSA : saMpUrNa cauda vidyAonuM adhyayana. cAra veda Rgvada, buddha-mukta thayA. ************************************* che. aDhI hajAra varSa pahelAMno cothA ArAno pavitra divasa veda pado- jema 'vavAmo noguDDayA' arthAt jene svarga . ja eTale vaizAkha mAsanI ekAdazI. apApAnagarImAM mahasena meLavavAnI IcchA hoya che te agnihotra yajJa kare che, (2) 18 * udyAnanA samavasaraNamAM bhagavAna mahAvIra dezanA ApI rahyA anuvAdaka darzaka veda pado- 'dAzamAsI saMvatsara:" arthAt bAra ja che. A bAju agnibhUtine samAcAra maLyA ke moTAbhAI mahinAnuM eka varSa thAya che, (3) stuti darzaka veda pado- 'nane ja . IndrabhUtie bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. tyAre A azakya ane viSNu sthane viSNu: viSNu parvatamastA sarva pUtamayo vipustasmAviSakumaye . ja asaMbhava bInA sAMbhaLI agnibhUtine thayuM ke cokkasa e nAII" arthAt jaLamAM viSNu che, bhUmimAM viSNu che, parvatanA ja * kahevAtA sarvajJae mArA bhAIne dhAra saMsArane jotAM emAM aneka prakAranI vicitratA | , te= zikhara para viSNu che. sarva : Thagyo haze. have huM tyAM jaIne ApaNane najare paDe che. jaDa-cetana banne bhinna bhinna bhUtamaya viSNu che. eTale samagra - e sarvajJano parAbhava karIne, svataMtra dravyo hovA chatAM A saMsAramAM sAthe rahe che. vithA viSNamaya che. A * vAdamAM harAvI mArA jas dravyane ghara banAvIne cetana AtmAo rahyAM che. vedapadomAM viSNuno mahimA * moTAbhAIne pAchA laI AvuM. A saMsAra upara daSTipAta karIne jovAthI mukhyapaNe batAvI viSNunI stuti : * Ama vicArI agnibhUti ; traNa jAtanA bheda najare paDe che. karavAmAM AvI che. eno artha .. potAnA 500 ziSyo sAthe evo nathI ke viSNu sivAyanI - * bhagavAna pAse AvyA. bhagavAne agnibhUtine paNa nAmapUrvaka koI vastu A jagatamAM che ja nahi? tevI ja rIte uparanA padamAM A * bolAvI emanI zaMkA batAvI ke tamane 'puruSa eva ida...je paNa AtmAnI stuti karavAmAM AvI che. paraMtu enAthI karmanI * kAMI hatuM...che, thaze te badhuM puruSa thakI ja che. evA mAtra sattA nathI evo koI nirdeza thato nathI. loko bhAgya para badhI , puruSArthane ja AgaLa karatAM vedavacanathI zaMkA thaI che ke jagatamAM vAto choDI daI dharma puruSArthamAM pAchA na paDe e mATe : ja karma jevuM tattva che ke nahi. - puruSArthanI pradhAnatA darzAvavA uparokta vacana che. bAkI to - * bhagavAna mahAvIre agnibhUtinI A zaMkAnuM samAdhAna vedapadonA karmane mAnyA vinA cAle ema nathI. * AdhAre khUba saraLatAthI samajAvatAM kahyuM ke, A pada puruSanI jyAre zrI agnibhUti gautame karma zuM che? tenI sattA kevI ; mahattA batAvatuM purUSArthanI pradhAnatA darzAvavA stuti rUpe rIte? karma kevA hoya? vagere karmanA viSayanuM vAstavika yathArtha che 18 bolAyeluM che. veda pado mukhya rUpe traNa prakAranA che. (1) vidhidarzaka jJAna jANavAnI jijJAsA batAvI tyAre bhagavAna mahAvIre karmanI 28 * * * * * * * * * * Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * .. siddhinA aneka udAharaNo dvArA e pratipAdana karyuM. carAcara azuddha ja che. paNa eno prayoga cavahArathI pracalita che. eja * vizvarUpe A saMsArane jotAM emAM aneka prakAranI vicitratA pramANe kriyA karanAra sakriya tattva cetana (AtmA) che. AtmA * ApaNane najare paDe che. jaDa-cetana banne bhinna bhinna svataMtra dravyo pote rAgadveSAdinI kriyA kare che. tethI tene kAzmaNa vargaNA coMTe ja hovA chatAM A saMsAramAM sAthe rahe che. jaDa dravyane ghara banAvIne che. te ja karmarUpe pariNAma pAme che. ane te karma kahevAya che. A 1. cetana AtmAo rahyAM che. A saMsAra upara dRSTipAta karIne vaLI jaDa evA karmanI asara paNa cetana AtmA upara thAya che * jovAthI mukhyapaNe traNa jAtanA bheda najare paDe che. che. jema ke pratyakSa joIe chIe ke A mANase dArU pIdho che. te ja (1) viSamatA-A saMsAramAM kyAMya samAnatA dekhAtI nathI. ApaNe joIne ja kahI daIe chIe. dArU pIe eTale keTalIka * arthAt eka ja mA-bApanA be putromAM rUpathI ke buddhithI dekhAto asara thAya jemake bakavAsa kare, cAlavA-bolavAnuM bhAna na rahe, - taphAvata, (2) vividhatA-e ja pramANe vividhatA paNa ghaNI che vagere vagere. ahIM ja dArU jaDa che ane pInAra AtmA cetana che. * arthAt jagatamAM janmathI ja eka zeTha che to bIjo nokara. eka jaDa evA dArUnI asara paNa pInAra AtmA upara paNa spaSTa* * sukhI che to bIjo duHkhI che. ekane khAvAnuM maLatuM nathI to dekhAya che. te ja pramANe karmo jaDa hovA chatAM AtmA upara coMTIne - bIjo khAI zakato nathI, (3) vicitratA-eka kAma karIne potAno bhAga bhajave che. AtmAne saMsAranA sTeja upara gAMDo - apajaza pAme che ne bIjo vagara kAma karyo jaza meLave che. eka kare che. * game te khAIne paNa taMdurasta rahe, ne bIjo sAcavI sAcavIne karyo adRSTa ke dRSTa? vaLI jo adRSTa hoya to karmanI sattA * khAya to paNa mAMdo ja rahe...ityAdi DhagalAbaMdha vAto saMsAramAM kayA pramANathI mAnavI? bhagavAna mahAvIra AnI spaSTatA karatAM * jovA maLe che. A badhAMnuM kahe che ke, karmo adaSTa che. te li A korSaNa vargaNAtuM piMDa te ja kAmaNa zarIra je ja kAraNa zuM che ? niSkAraNa to atyaMta sUkSma paramANu svarUpe AtmAnI sAthe utkRSTa paNe 70 koDAkoDI varSa sAthe. * koI kArya thatuM nathI. tenuM koI hovAthI daSTigocara nathI. temaja * ne koI kAraNa avazya hoya che. rahenAra che. ane tenA ja kAraNe AtmAne koIpaNa IthiI gamya nathI. paraMtu * koI A vicitratAnuM kAraNa bhavabhramaNamAM sukhaduHkha anubhavavuM paDe che.jovAthI je je adRzya vastu nathI dekhAtI, Izvarane mAne che. paraMtu jo 'tu mukhyapaNe traNa jAtanA bheda najare paDe che. 1 | | Indriya-pratyakSajanya nathI tethI te .. * Izvarane mAnavAmAM Ave to pAchI ghaNI viTaMbaNA UbhI thAya. zuM na mAnavI? evo jo niyama hoya to svarga, naraka, mokSa, - * vaLI Izvarane to pAchA dayALu mAnyo che. to AvA sukha-du:khamaya AtmA, mana, kALa vagere A badhA hovA chatAM nathI dekhAtAM. * saMsAranI racanA zA mATe kare ? mATe A vicitratAnuM kAraNa Izvarane eTale zuM na mAnavAM? mATe evo koI niyama nathI. tene mAnavA : nahi paNa karmane ja mAnavo paDe. mATe anumAna Adi ghaNAM kAraNo che. vaLI sarvajJane to pratyakSa. * karmavAdanI carcAmAM agnibhUtie prazna karyo ke he bhagavaMta! hoya te paraMparAnA saMbaMdhathI svIkArI zakAya che. * AtmA to cetana che ane karma jaDa che to zuM jaDa karmo cetana zrI agnibhUtine chatAM zaMkA thAya che ke karma jo rUpI hoya to - AtmA upara coMTI zake ? ane coMTe to zuM rahI zake? zuM jaDa cetanane pachI te dekhAtA kema nathI? vaLI te mUrti che ke amUrta ? jo mUrta che asara karI zake ? hoya to amUrta evA AtmA sAthe joDAI zake ? tyAre bhagavAna * A badhI ja zaMkAnuM samAdhAna karatAM prabhue kahyuM ke A mahAvIra khUba ja saraLatAthI samajAve che ke karma rUpI che. kAraNa * saMsAramAM mULabhUta be ja dravyo che, cetana (AtmA) ane jaDa ke te jaDa pudgaladravya rUpe che. ane pudgaladravya rUpI che. paraMtu : (ajIva). karma kArmaNa vargaNAnA pudgala paramANuomAMthI banyA evo paNa koI niyama nathI ke je je rUpI hoya te duSTa hoya. havA, ja che. jema mATImAMthI ghaDo bane tema. mATe karma jaDa ja gaNAya. paNa rUpI ja che chatAM duSTa nathI. karma je kAzmaNa vargaNAmAMthI * ajIva tattvanA peTA bheda pudgalAstikAyamAM tenI gaNatarI thAya banelA che te sUkSma hovAne kAraNe dekhAtA nathI. vaLI karma mUrta * che. A baMne dravyono saMsAramAM saMyoga-viyoga thato hoya che. che. jema ke kArya mUrtimAna hovAthI kAraNa paNa mUrtimAna hoya - jema muMbaI sTezana to jaDa che. tyAM ja sthira che. khasatuM nathI. che. mUrti eTale mUrtimAna rUpe hovuM. jema ghaDo mUrtimAna hovAthI che paraMtu ApaNe kriyA karIne muMbaI gayA chIe ane chatAM kahIe tenA paramANuo paNa mUrtivAna hoya che. ghaTanI jema zarIra paNa * chIe ke muMbaI AvyuM. dekhItI rIte A bhASA vyavahAra arthathI mUrti che. to te zarIra kArya che. ane kArya jyAre mUrta che to tenA ja Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 2 7 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * kAraNa paNa mUrta ja hovA joIe. arthAt zarIra racanAnA kAraNa avazya kAraNarUpa haze. A rIte karma siddha thAya che. rUpe je karma che te mUrti che. jema AkAza amUrta che ane ghaDo mUrta vaLI sAkSAt karmanI sattA pratipAdana karanArA veda vAkyo >> * che. to e ghaDo jyAM paDyo che tyAM AkAza to che ja. mATe paNa che. jema ke "puSya: puSyana varmA, pApa: pApana varmA' eTale ja amUrta evA AkAzano mUrta evA ghaDAnI sAthe saMbaMdha thAya pavitra kAryathI puNya ane apavitra kAryathI pApa thAya che. A che rta che ane AtmA amUrta che. AtmA pramANe AgamathI (vada) karmanI siddhi thAya che. Ama agnibhUti . * jyAre zarIramAM rahe che tyAre amUrta evo AtmAno mUrta evA gautamane atyAra sudhI jenA para zraddhA hatI e vedanA AdhAre ja * zarIra sAthe joDAya che. paNa samAdhAna ApyuM. * zrI agnibhUti bhagavAnane pUche che ke to zuM mUrti ane jIvamAtra saMsAranA vyavahAramAM kriyA kare che. eka paNa jIva ? amUrtano saMbaMdha anAdikALano che? AtmA ane karma A evo nathI ke je sAva niSkriya hoya. te saMsAramAM saMbhava ja bemAMthI paheluM koNa? tenA samAdhAnamAM bhagavAna mahAvIre nathI. A kriyA karavA mATe saMsArI jIvone mukhya traNa sAdhano 28 * spaSTatA karI ke jema pahelethI ja sonuM mATInI sAthe mizrita ja maLyA che. 1. mana, 2. vacana ane 3. kAyA (zarIra). Indriya 9 hatuM. mATIthI chUTuM pADIne ja sonuM jUduM meLavavAmAM AvyuM che. sAthe A traNe sAdhano vaDe jIva je kriyA kare che teno kartA e ja pramANe A saMsAramAM AtmA ane karmano saMbaMdha anAdino mAlika ke svAmI to AtmA ja che. mATe mana, vacana ane kAyA ja che. jeno paNa paraspara kAryakAraNabhAva saMbaMdha hoya che tenI paraMparA kare che ema nathI. mana jenA vaDe vicAra karAya che, vacana vaDe >> * haMmezAM anAdinI hoya che. dA. ta. jema iMDuM ane maraghI, bIja ane vyavahAra karAya che ane zarIra vaDe anya pravRtti karAya. mATe A * ? vRkSano kAryakAraNabhAva, janya-janakabhAva saMbaMdha paraspara che. kAraNa kahevAya che. enA dvArA karAyelI kriyAnuM phaLa to jIvane . IMDAmAMthI maraghI ke maraghImAMthI IMDuM eno nirNaya thaI zake nahi. ja bhogavavuM paDe che. kAraNa ke bhavAMtaramAM zarIra sAthe jatuM : Ama IMDA-maraghInA nyAye athavA bIja-vRkSanA nyAye bannene nathI. AtmA ekalo ja jAya che. AtmA te te gati ke jAtimAM ja * samakAlIna tathA saMyoga saMbaMdhathI ja saMyukta mAnavA paDe. jaIne pachI tyAM navuM zarIra utpanna kare che, banAve che. ane pachI ja jeno pratyakSathI anubhava thAya, pratIti thAya te pratyakSa pramANa tenA dvArA zubhAzubha phaLa paNa bhogave che. jema ke eka jIve che che. ane A pratyakSa pramANa vaDe paNa karmanI siddhi thAya che. nAnA Aje eka azubha ke zubha-hiMsA ke jIvarakSA AdinI kriyA karI che moTA dareka jIvane sukha-du:khano anubhava thAya che. sukha-du:kha (ane jo karma na mAnIe to) ane pachInA bhAvomAM mAno ke * kArya che. (pariNAma-phaLa che.) kArya hoya to tenuM kAraNa paNa teNe te karelI hiMsAnuM ke jIvarakSA AdinuM phaLa maLavuM joIe. * hoya. kAraNa vinA kArya saMbhave nahi. jo sukha-duHkhanuM kAraNa paNa thayelI kriyAmAMthI karma jevuM jo kAMI paNa baMdhAIne AtmA Izvarane mAnIe to AgaLa kahyuM tema keTalAka doSo UbhA thAya. sAthe rahyuM ja nahIM hoya to phaLa kevI rIte maLaze? phaLa ApanAra che. * to kALa kAraNa che? nA kALa paNa jaDa che. ane kALa to Izvara Adi to che ja nahi. ane vaLI karAtI kriyA vakhate jIve - * sarvatra eka sarakho hoya to pachI eka sukhI ane bIjo du:khI grahaNa karelI kArmaNa vargaNA to kriyAnuM phaLa ApyA vinA to * zA mATe ? to zuM jyotiSa cakranA sUrya-graha-nakSatrAdi kAraNa ema ne ema kyAMthI kharI jAya? A kAmaNa vargaNAnuM piMDa te ja che? nA evuM paNa nathI kAraNa ke eka rAzivALA paNa eka ja kArmaNa zarIra je AtmAnI sAthe utkRSTa paNe 70 kroDAkroDI : ja sukhI hoya ane bIjo du:khI hoya che. to zuM svabhAvanA kAraNe varSa sAthe rahenAra che. ane tenA ja kAraNe AtmAne 4 * moranA pIchAM ke gulAba Adi phUlomAM vividha vargo che? paraMtu bhavabhramaNamAM sukhaduHkha anubhavavuM paDe che. svabhAva to mUrta vastuno dharma che. mATe moranA pIMchAnA vividha bIjA gaNadhara vipravarya zrI agnibhUti gautame sarvajJa zrI ja varNo che? paraMtu svabhAva to mUrta vastuno dharma che. mATe moranA vIraprabhunI sAthe karma viSayaka potAnI zaMkAne TALavAnA hetuthI * pIMchAnA vividha raMgo Adi to te jIvanA karmanA kAraNe che. vacce AvatA svabhAvavAda, pariNAmavAda, IzvarakartutvavAda, * eTale sarva doSa rahita evuM prabaLa kAraNa jo siddha thayuM hoya to niyativAda Adi vAdonI paNa carcA karI. te sarva vAdono * te mAtra karma che. zubha-azubha karmone kAraNe jIvo sukhI duHkhI samAdhAnakAraka prabhue uttara ApatAM kahyuM ke eka bIjane phalita che. eTale kAryarUpa dekhAtA sukhadu:khanA kAraNarUpe zubhAzubha thaIne aMkura phUTavA mATe jema havA, pANI, mATI, prakAza Adi . ja karmane mAnavA paDe. ane jyAM jyAM sukha duHkha haze tyAM tyAM karma vividha kAraNonI sAmudAyika AvazyakatA che. tema AtmAnA 4 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - sukhadu:kha Adi bhAvomAM paNa mukhya to karma ja che. paraMtu tenI artha paNa kharA arthomAM (vAstavikarUpe) samajyA. pratyakSa, che. sAthe sAthe kALa, svabhAva, niyati, pUrvakRtakarma ane puruSArtha anumAna, Agamodi pramANothI karmasattA che, evuM e tarka ja Adi pAMca samavAyI kAraNo mAnavAmAM AvyA che. A sarva dalIlothI sArI rIte jANI zakyA ane potAnI zaMkAnuM samAdhAna * nimitta kAraNomAM paNa pradhAna gauNabhAva to rahe che. bIjA to thatAM potAnA 500 ziSyo sAthe prabhunA caraNomAM saMyama T sahayogI nimitta che. Ama sarva saMsArI jIvonA sukhaduHkha AdinI svIkAra karyo. zrI agnibhUti gautame karmano saMzaya to cheDyo A sthiti tema ja saMsAranI viSamatA, vicitratA AdinA kAraNomAM karma sAthe sAthe badhA karmone paNa cheDyA ane sadAne mATe akarmI * sattA prabaLa kAraNa che. anya kAraNo enA sahakArI kAraNo che. banI siddhabuddha thaI muktine varyA. * Ama zrI agnibhUti gautame paramAtmA zrI vIraprabhunI sAthe DaoN. ratanabena chADavA, 1-302, guMdecA gArDana, lAlabAga, * karma viSaya upara ghaNI vistRta carcA karI ane vedanA padono muMbaI-400012.mobAIla : 9121286879 'e bhavamAM je je vyakitao pratye kUTatA dAkhavI che te badhAne yAda karI temanI mAphI mAdi ! BdAya du:khAvAmAM rAhata maLaNo !' * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * | DaoN. brayAna vAjha sAyakiyATrisTa che. hAlamAM amerikAmAM strInA DAbA paganA ghUMTaNamAM Takkara mArI ane IjA thaI ? * phloriDA sTeTanA mIyAmI zaheramAM prekaTisa kare che. janma teo tene Regression dvArA vadhu UMDANamAM laI gayA. A * krizciyana che. krizciyana paraMparA punarjanmamAM mAnatI nathI. chatAM e strIne potAno bIjo eka bhava dekhAyo. e bhavamAM e emaNe vicAryuM ke ghaNAM lokonI evI samasyA che ke jenuM A jApAnamAM puruSa sainika hatI. laDAImAM eka tIra ene DAbA jIvanamAM tarkabaddha kAraNa maLatuM nathI. kadAca jo punarjanma jevuM paganA ghUMTaNamAM lAgyuM hatuM jene kAraNe DAbA paganA ghUMTaNamAM * hoya to bhUtakALanA janmomAM kadAca enuM kAraNa maLI jAya sakhata darda thatuM hatuM. DaoN. vAjhane ghUMTaNanA dardanI zRMkhalA samajAI ja ane emaNe rIgrezananI Tekanika Devalapa karI. jenA dvArA DaoN. gaI paNa enuM mULa kAraNa hajI samajANuM na hatuM ke kayA bhavamAM A vAjha pezanTane hipnoTAIjha karI TrAnsamAM laI jAya, ene karelA karmane kAraNe A DAbA paganA ghUMTaNano duHkhAvo satata s. potAnA pUrvajanmo dekhADavA mAMDe ane pezanTa e aMge je dekhAya pIcho pakaDI rahyo che. e kahevA mAMDe. AvA ghaNAM badhA pezanTonA anubhavo emaNe DaoN. vAjha Regression dvArA e strIne vadhu UMDANamAM laI potAnA pustaka Many BodiesmAM lakhyAM che. e pustakamAMthI gayA. e strIne bIjo eka potAno bhava dekhAyo. e bhavamAM ja eka kissAno ullekha karIza jenA dvArA sAbita thAya che ke AtmA e puruSa hatI. northa AphrikAmAM eka jelano jelara hatI. kedIo ja che, karma che, punarjanma che je aMge gaNadharone saMzaya hato. bhAgI na jAya eTale jelara jelamAM khUMkhAra kedIonA ghUMTaNa *| eka strI DaoNkTaranA klinikamAM AvI. ene DAbA paganA paththarathI ke lAkaDIthI bhAMgI nAMkhato hato. kyAreka cAku ane * ghUMTaNamAM sakhata du:khAvo thato hato. e strIe badhA TesTa karAvyA talavArano paNa upayoga karato hato. ghaNAM kedIo cepa hatA je normala hatA. Orthopedic SurgeonnA abhiprAya lAgavAne kAraNe marI paNa jatA hatA. jelarane AvuM kAma karavA A pramANe badhuM normala hatuM. paraMtu duHkhAvo asahya hato ne badhA mATe sAruM InAma maLatuM hatuM. * | upacAra niSphaLa gayA hatA. duHkhAvAnuM kAraNa maLatuM na hatuM. DaoN. strIne ane DaoN. vAjhane DAbA paganA ghUMTaNanA du:khAvAnuM ja * vAjha Regression Tekanika dvArA e strIne pUrvajanmamAM laI gayA. kAraNa maLI gayuM. DaoN. vAjhe ene samajAvyuM ke teM je bhavamAM karma | strIe joyuM ke pUrvajanmamAM e amerikAmAM MidwestnA karyA che enuM phaLa tuM bhogavI rahI che. tane du:khAvAmAM rAhata maLe e - eka gAmamAM strI tarIke janmI hatI. e jyAre 30 varSanI hatI mATe tAre karmazRMkhalA toDavI ja paDaze. tane ghUMTaNanA du:khAvAmAM * tyAre eka ghoDAe ene DAbA paganA ghUMTaNamAM Takkara mArI jene rAhata maLe eno ane A karmazRMkhalA tUTe eno eka upAya che. tuM ja | kAraNe enA DAbA paganA ghUMTaNamAM IjA pahoMcI hatI. pachIthI kharA dilathI teM karelA karmo mATe mAphI mAMga. teM e bhavamAM je je Invekzana thavAne kAraNe DAbA pagano ghUMTaNa nakAmo banI gayo vyaktio pratye krUratA dAkhavI che e badhAne yAda karI emanI mAphI | hato, e janmamAM paNa e strIne DAbA paganA ghUMTaNamAM du:khAvo mAMga. kadAca tane du:khAvAmAM rAhata maLaze. * thato hato. DaoN. vAjhane kAraNa maLyuM nahIM ke zA mATe ghoDAe e jaina paraMparAnI ja vAta lAge che ne! khamAvavAnI ja vAta che ne! - - * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * - - - - - - - - - Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 * * * * ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 'trIjA gaNadhara zrI vAyubhUti gautama | DaoN. pravINabhAI sI. zAha |[ vidvAna lekhake amerikAmAM ema.bI.e. ane gaNitazAstranI mAsTara DigrI prApta karI, jaina dharmanA abhyAsa ane pracAra mATe bhArata amadAvAdamAM sthAyI thayA che. jainadarzanamAM pIeca.DI.nI DIgrI prApta karI che. lekhaka prabhAvaka vaktA ane jenadarzana uparanA pustakonA kartA che. ] * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Apyo. IndrabhUti ane agnibhUti e baMnene dIkSita thayelA sAMbhaLI jIva che ja ema nirNaya che. paraMtu zarIrathI bhinna evo jIva nathI. trIjA vAyubhUti upAdhyAye manamAM ema vicAryuM ke huM jAuM, vaMdana arthAt je zarIra che te ja jIva che. Avo saMzaya che. A pramANe ja karI paryupAsanA karuM, ema vicArI te bhagavAna bhaNI javA nIkaLe che. bannenA saMzayano bheda jANavo. * vaLI tene e paNa vicAra Avyo ke IndrabhUti ane agnibhUti bhagavAna : jema madyanA aMgomAM eka-eka aMgamAM madazakti* * hamaNAM ja jenA ziSya thayA che te traNa lokothI vaMdita evA na dekhAvA chatAM te madazakti samudAyamAM dekhAya che tema eka mahAbhAga bhagavAna to cAlIne sAme javA ja yogya che. eka bhUtamAM na jovAyelI evI paNa cetanAzakti pRthvI Adi, * tethI temanI sanmukha jaI, temanI vaMdanA, upAsanA Adi bhUtonA samudAyamAM utpanna thayelI che AvI tamArA manamAM zaMkA * dvArA huM niSpApa thAuM ane temane mAro saMzaya kahI huM niHsaMzaya che. jema madirAnA eka-eka aMgamAM madazakti na dekhAtI hovA 3 thAu, A pramANe vicArato te vAyubhUti bhagavAnanI samIpa chatAM paNa samudAyamAM utpanna thaIne kAlAntare te nAza pAme che : : jaI pahoMcyo. tema bhUtonA samudAyamAM cetanA paNa utpanna thaIne nAza pAmanArI ja tene Avelo joIne bhagavAne pote sarvajJa ane sarvadarzI jANavI. * hovAthI tene vAyubhUti gautama! e prakAre nAma ane gotrathI AvakAra vAyubhUti : A cetanAzakti pRthvI Adi eka-eka bhUtamAM ja hotI nathI, to paNa samudAyamAM Ave che. jema ke madirA jemAMthI ke mArA be bhAI mahAvidvAna, gajarAja jevA, koInA gAMjyA banAvAya che tene madirAnA aMgo eTale ke madyAMga kahevAya che. na jAya, kyAMya hAra na khAya, koIne paNa emane ema name nahIM, dhAvaDI (nAmanuM eka vRkSa-vanaspativizeSa che)nA puSpo, jUno *te mArA bhAIo jyAM hArI gayA, dIkSita banyA, paramAtmAnA goLa ane pANI vagere keTalAka AvA padArthone sAthe ukALavAthI * ziSya banyA, to jarUra A sAcA sarvajJa ja che. sarvadarzI ja che. jainonA temAM madirAnI madazakti utpanna thatI pratyakSa najare dekhAya che. - bhagavAna zrI mahAvIra svAmI nAmanA covIsamA tIrthaMkaraprabhu ja che. eTale ke dhAvaDInA puSpo, jUno goLa ane pANI chUTA chUTAM . ja bhagavAnaH je jIva che te ja zarIra che (arthAt bhinna evo hoya tyAre temAM madazakti nathI. paraMtu sAthe meLavIne ukALavAmAM * jIva nathI) Avo saMzaya tamane che. je A jIva nAmanI vastu Ave che, ekarasa karavAmAM Ave che tyAre te samudAyamAM madazakti * jagatamAM loko kahe che te zarIra ja che arthAt je zarIra che te ja pragaTapaNe sAkSAt dekhAya che. tema pRthvI-jaLa-teja ane vAyu, jIva che. paraMtu zarIrathI bhinna evo jIva nAmano koI svataMtra ekalA-ekalA hoya tyAre temAM cetanAzakti hotI nathI. paraMtu ja padArtha nathI. Avo saMzaya tamArA hRdayamAM varte che. lokamAM je te cAreno samudAya sAthe maLe che tyAre temAM cetanAzakti pragaTa * jIvadravya nAmano eka padArtha vastu tarIke prasiddha che. te zarIra ja thAya che. A rIte A cetanA e bhUtasamudAyano dharma eTale ke de che Avo saMzaya tamane paraspara virUddha evA vedonAM padone jyAM jyAM madyanA aMgono samudAya hoya che tyAM tyAM ja madazakti sAMbhaLavAnA kAraNe thayelo che. te vedapadono sAco artha tame dekhAya che. tevI rIte jyAM jyAM bhUtono samudAya hoya che tyAM ja jANatA nathI tethI saMzaya karo cho. te vedapadono sAco dharma tyAM ja cetanAzakti dekhAya che. mATe cetanA e bhUtasamudAyano * A pramANe che. te tame sAvadhAna thaIne sAMbhaLo. ja dharma che. IndrabhUtine jIva che ke jIva nathI AvA prakArano saMzaya hato A pramANe cetanAzakti paNa bhUtasamudAya mAtramAM ja dekhAya che ane A vAyubhUtine jIva che ke jIva nathI Avo saMzaya nathI, che. eka-eka bhUtamAM jaNAtI nathI. ethI te cetanAzakti eka s Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 - eka bhUtano dharma nathI. paNa bhUtasamudAya mAtrano ja dharma che. dhAvaDInAM puSpa, jUno goLa, ane pANI vagere che. temAM ekache. dharma ane dharmIno tAdAtma hovAthI abheda ja che kAraNa ke jo ekamAM madazakti dekhAtI nathI to paNa te aMgono jyAre A A abheda ja che ema na mAnIe ane bheda che ema mAnIe to ghaTa samudAya thAya che tyAre te samudAyamAM avazya madazakti utpanna * * ane paTa bhinna hovAthI te bannenI vacce jema dharma-dharmIbhAva thatI pratyakSa dekhAya che. tethI eka-eka aMgamAM na hoya te ne * nathI tema ahIM cetanAzakti ane bhUtasamudAyamAM paNa dharma- samudAyamAM paNa na ja hoya AvI tamArI kahelI vAta vyabhicAra , dharmAbhAvano abhAva ja thavAno prasaMga Ave. mATe A banneno vALI bane che. arthAt eka eka aMgamAM na hoya chatAM paNa * abheda ja mAnavo joIe. tethI nakkI thAya che ke je A samudAyamAM hoya che. * cArabhUtonA samudAyAtmaka baneluM zarIra che te dharmI che ane te vAyubhUti! dhAvaDInAM puSpAdi je madyanAM aMgo che temAMnA * temAM pragaTa thayelI cetanAzakti (jIva) e dharma che. A banneno eka eka aMgamAM madazakti sarvathA nathI ema nahIM, paraMtu pratyeka ... A abheda hovAthI je zarIra che te ja jIva che. zarIrathI judo jIva avayavamAM kaMIka kaMIka aMza jeTalA pramANavALI madazaktinI ja nathI. A rIte zarIra e ja jIva che. Ama A ekabAjunI vAta mAtrA che arthAt te mAtrA jeTalI madazakti tyAM paNa avazya che * * thaI. ja. jo pratyeka avayavamAM sarvathA madazakti na ja hoya to te ja bIjI bAju vedapAThonAM ja bIjAM keTalAMka vAkyomAM zarIrathI avayavo bhegA karavAthI madazakti kema pragaTa thAya ? game te .. * bhinna jIvadravya che, AvuM AvuM sAMbhaLavA maLe che. te vedapATha padArthono samudAya karIe to paNa madazakti pragaTa thavI joie. * * A pramANe che, "na hirai sazarIrasya priyApriyayorapatirati, dhAvaDInAM ja puSpo levAya che. goLa ja levAya che teno artha ja * * azarIra vA vasanta priyApriye na spRzataH'. = zarIravALA jIvane e che ke te te padArthamAM AMzika madazakti che ja, ke je samudAya - rAga ane dveSano nAza hoto nathI. arthAt zarIravALA jIvane maLavAthI saMpUrNa bane che. mATe mAMgamAM paNa pratyeka madazakti . A rAga ane dveSa hoya che. paraMtu azarIrIpaNe vasatA jIvane eTale AMzikapaNe che ja, to ja samudAyamAM te madazakti thAya che. je che ke A jIva jyAre zarIra tyajIne muktimAM jaIne azarIrIpaNe jyAre A cAra bhUtomAM to AMzika cetanA paNa nathI ke jethI * * vase che tyAre tene rAga ane dveSa sparzatA paNa nathI. A vedavAkya samudAyamAM te cetanA pUrNapaNe pragaTa thAya. tethI amAro A zarIrathI jIva judo che ema sUcave che. tethI he vAyubhUti! tamane saMzaya hetu pratyekAvasthAyAmanupalAtuM ane kAntika hetvAbhAsa nathI : 1 thayo che. paNa saMpUrNapaNe zuddha hetu che. * tamane cAra bhUtonA banelA zarIramAM je cetanA dekhAya che, dhAvaDInAM puSpomAM bhUmi (cittane bhramita karavAnI zakti) * *te cAra bhUtonA samudAyamAtrathI utpanna thayelI che ema tamane che, goLamAM prANI (atRpti=asaMtoSa utpanna karavAnI zakti) - thAya che. paNa vAstavika sthiti tema nathI. (paraMtu cAra ane udakamAM vistRSNatA (vizeSa vizeSa pAna karavAnI che. bhUtasamudAyamAMthI atirikta evA jIvadravyathI utpanna thayelI tAlAvelInI zakti) che. tethI samudAyamAM madazakti utpanna thAya 4 * te cetanA che.) kAraNa ke je cAra bhUtono samudAya tame mAno che. tevI rIte vyasta evAM pRthvI-jaLa-teja ane vAyumAM kaMIka * cho te cAre bhUtomAMnA koIpaNa eka - eka bhUtamAM te cetanA AMzika mAtrAe paNa jo cetanAzakti hota to te cAre bhUtonA * jaNAtI nathI. je dharma eka - eka aMgamAM hoto nathI te dharma tenA samudAyamAM paNa avazya saMpUrNa evI spaSTa cetanA hota. paraMtu : A samudAyamAM paNa kyAreya Avato nathI. retInA samudAyamAM telanI na caitadasti. A pratyeka aMgomAM AMzika paNa caitanya nathI. A * jema, arthAt jema retInA eka-eka kaNamAM telanuM biMdu paNa tethI cAra bhUtonA samudAya mAtrathI utpanna thayeluM A caitanya ja * nathI tethI te retInA kaNono game teTalo samudAya karavAmAM nathI. paraMtu cAra bhUtonA banelA zarIramAM raheluM ane cAra * Ave to paNa te retInA kaNanA samudAyamAMthI tela pragaTa thatuM bhUtonA banelA zarIrathI bhinna evuM svataMtrapaNe raheluM AtmA che na ja nathI. ' nAmanuM je dravya che te dravyano ja dharma A cetanA che. * vAyubhUti paramAtmAne pUche che ke tamAro A hetu je bhUtasamudAyamAM tamane cetanA dekhAya che, te * * ane kAntika hetvAbhAsa che. tame ema kaho cho ke pratyeka bhUtasamudAyanI aMdara rahelA AtmAnI cetanA dekhAya che; paNa * avasthAmAM je na hoya te samudAyamAM paNa na hoya. paraMtu tamArI bhUtonI nahIM. kAraNa ke cetanA e AtmAno dharma che. bhUtono che. - A vAta khoTI che kAraNa ke madirAnA eka eka aMga jemake dharma nathI. jyAre bhUtonA samudAyAtmaka evA te zarIramAMthI - ********************************* * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 31 * * * * * * * AtmA mRtyu pAme che ane cAlyo jAya che tyAre AtmAnA sAthe anvaya vyatireka saMbaMdhavALI nathI, mATe cetanA e AtmAno abhAvamAM bhUtano samudAya hovA chatAM paNa te cetanAnI asiddhi dharma che paraMtu bhUtono dharma nathI. jo tame amArI samajAvelI che. te cetanA alpamAtrAe paNa tyAM hotI nathI ane jaNAtI vAta nahIM svIkAro ane cetanA e pratyeka bhUtono ja dharma paNa nathI. tethI cetanA e bhUtono dharma nathI. kAraNa ke e che-Ama mAnazo to tamane ja pratyakSa virodha doSa Avaze. A cetanA bhUtomAM jaNAtI nathI paNa bhUtathI atirikta AtmAmAM pramANeja jaNAya che. naiyAyika-vaizeSika Adi darzanakAronA mata pramANe pAMce Indriyo ja * vAyubhUti paramAtmA zrI mahAvIra prabhune pUche che ke he prabhu! judA judA eka eka bhUtanI banelI che. (janadarzana pramANe to pAMce * * cAre bhUtonA samudAyAtmaka banelA evA zarIramAM pratyakSa Indriyo odArika vargaNAnA pudgalonI banelI che. ane te pAMce ? (sAkSAt) cetanA dekhAya che. sAkSAt bhUtasamudAyamAM cetanA IndriyomAM varNa-gaMdha-rasa ane sparza guNo che ja. A vAta jainadarzanane , dekhAtI hovA chatAM A cetanA te bhUtasamudAyanI nathI. Ama anusAra jANavI.) nayAyika-vaizeSika Adi darzanakAronuM mAnavuM che A * kahevuM te pratyakSathI virUddha che. jema ghaTa, paTa vagere padArthomAM ke sparzanendriya vAyunI banelI che. rasanendriya jalanI banelI che. * sAkSAt dekhAtA rUpAdi cAre guNone A guNo ghaTatA nathI. A dhrANendriya pRthvInI banelI che. cakSurindriya tejanI banelI che ane te guNo paTanA nathI Ama kahevuM te jema sAkSAt virUddha che tema zrotrendriya AkAzanI banelI che. tethI ja te te Indriyo potapotAnA bhUtasamudAyamAM cetanA dekhAtI hovA chatAM A cetanA dravyanA asAdhAraNa eka eka guNo jANanArI che. A pramANe te ? bhUtasamudAyanI nathI Ama kahevuM te paNa atizaya viruddha che. darzanakAronI mAnyatA che. * pRthvI (eTale ke mATI), pANI-khAtara ane pavana vagere cetanA e bhUtonI banelI A pAMce IndriyothI bhinna nimittabhUta padArthonA samudAyamAtrathI utpanna thatI vanaspati svarUpavALA evA koIka tatvano (Atmatatvano) dharma che. paNa pratyakSa-sAkSAt dekhAya che. to paNa te vanaspatinI utpatti pRthvI- bhUtono dharma cetanA nathI. kAraNa ke bhUtonI banelI Indriyo ne pANI-khAtara ane pavana vagere nimittakAraNa mAtrathI ja thatI dvArA jANelo viSaya Indriyo cAlI jAya to paNa athavA ja nathI, te vanaspati nimittabhUta evA bAhya pRthvI Adi cAra Indriyono vyavahAra na hoya to paNa pAchalA kAlamAM padArtho vinA mULabhUta utpAdakatatva bIja nAmano judo ja padArtha che. anusmaraNamAM Ave che mATe bhUtonI banelI Indriyo pote te bhale te bIja dRSTigocara thatuM na hoya to paNa vanaspati ane te viSayane jANanArI nathI. paraMtu Indriyo dvArA aMdara rahelo - * aMkurA AdinI utpattinuM mULabhUta kAraNa tatva svarUpe bIja che. koIka te Indriyono mAlika jANanAro che. jema judI judI pAMca * A vAta bIjasAdhaka anumAnathI siddha thAya che. bArIothI joyelA judA judA viSayo te te bArIo baMdha thayA * jo bhUmimAM bIja vAvavAmAM AvyuM na hoya to pRthvI Adi pachI paNa jonArA evA devadattane smaraNamAM Ave ja che ane 4 sAmagrI hovA chatAM paNa vanaspatinI utpatti thatI nathI. A smaraNamAM rahe ja che. mATe bArIo jonArI nathI, paNa bArIo *anumAna vaDe pRthvI Adi bAhya nimitto vaDe ja vanaspati utpanna dvArA bArIothI bhinna evo devadatta jonAro che. tema ahIM paNa * * karAya che Avo pratyakSa jaNAto anubhava bAdhita thAya che. te ja samajavuM. rIte bhUtagata- cetanAmAM paNa A vAta samAna che. je tame ema vAyubhUti : bhUtonI banelI Indriyo jANe che ema mAnIe kaho cho ke bhUtonA samudAyamAM mAtra cetanA ja dekhAya che mATe paNa te Indriyo dvArA IndriyothI bhinna evo AtmA jANe che - cetanA e bhUtono dharma che. A tamAro pratyakSa dekhAto anubhava ema na mAnIe to zuM doSa? paNa Atma tatvasAdhaka anumAna vaDe bAdhita thAya che. mATe jo Indriyoja jANanArI hoya, to Indriyo dvArA viSaya jANyA tamAro A anubhava khoTo che te A pramANe pachI Indriyo cAlI jAya athavA Indriyono vyavahAra na hoya to : * jema bhUmimAM bIja vAvavAmAM na AvyuM hoya to pRthvI-pANI paNa te jANelA viSayanuM je anusmaraNa thAya che te ghaTe nahIM. A vagere hovA chatAM vivakSita vanaspati utpanna thatI nathI. te ja kAraNa ke je Indriya jANanArI hatI te to cAlI ja gaI. have tenuM rIte cAre bhUtonA banelA zarIramAM jo Atmatattva na hoya to smaraNa kone thAya? AMkhe joyeluM rupa AMkha baMdha karyA pachI eTale ke mRta zarIramAM cetanA jaNAtI nathI. mATe cetanA kone smaraNamAM Ave? ane smaraNa to thAya che. mATe AMkha , AtmAnI sAthe anvaya vyatireka saMbaMdhavALI che. paraMtu bhUtonI jonArI nathI. paraMtu AMkha dvArA devadatta jonAro che tathA . * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 2 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 : Indriyono vyavahAra cAlu hoya, chatAM paNa kyAreka viSaya jaIne zarIraracanA karanArA banavA joIe, paNa Ama banatuM : ja jaNAto nathI. jema ke AMkha khullI hoya, viSaya sAme ja hoya nathI. tethI navA bhavamAM banatA navA bAhyazarIranI racanAmAM * chatAM jIvano upayoga bIje hoya to viSaya jaNAto nathI. tyAM kAraNabhUta, gayA bhavathI sAthe laIne ahIM AveluM sUkSma ane 4 * jo Indriya ja jANanArI che Ama mAnIe to viSaya jaNAvo adRzya evuM zarIra hovuM joIe. AvA prakAranuM :: joIe. paNa jaNAto nathI. mATe Indriya pote jANanArI nathI. upAdAnakAraNabhUta je sUkSma ane adRzya zarIra che te ja tejasache paraMtu Indriyo dvArA AtmA ja jANanAro che. tethI bhUtAtmaka je kArmaNazarIra che. AvA prakAranA be zarIronA baMdhana cAlu che * zarIra ke Indriyo che te AtmA nathI. paraMtu svataMtra ane tenAthI hovAthI gayA bhavathI mRtyu pAmIne chUTelo jIva mokSamAM jato ja * bhinna evo AtmA che. nathI paNa tejasa-kAzmaNazarIra pramANe bhavAMtaramAM jAya che. * che jema eka eka viSayanA vijJAnavALA pAMca puruSo karatAM AvA prakAranuM sUkSma ane adRzya tejasa-kAzmaNa zarIra jenuM ? A pAMce viSayanA vijJAnavALo chaThTho puruSa bhinna che. tevI rIte che te sthUlazarIrathI bhinna ane bhavAttaramAM gamana karanAro evo . * pAMce Indriyo mAtra eka eka viSayanI ja upalabdhivALI che jyAre zarIradhArI AtmA che; paraMtu je zarIra che te ja AtmA nathI. * aMdara rahelo AtmA pAMca viSayonuM jJAna dharAve che. jANelA pAMce AnaMda ane sukhano anubhava e eka prakAranA guNo che. viSayonuM anusmaraNa paNa kare che tethI pAMca Indriyo karatAM AtmA A guNo zarIranA nathI. kAraNa ke mRta zarIramAM ISTa viSayo , A e bhinna dravya che. prApta thavA chatAM AnaMda ane sukhanI lAgaNIo thatI nathI. A * have bAlyAvasthAnuM A vijJAna, je anya vijJAnAntarapUrvaka tethI A AnaMda ane sukhaguNa jenA che te guNono guNI evo ja * che te anya vijJAnAttara pUrvabhavIya vijJAna che ane te pUrvabhavIya jIva che. guNI vinA kevala ekalA guNo rahetA nathI. tethI AnaMda vijJAna tathA vijJAnavALo padArtha vartamAna bhavanA zarIrathI ane sukhaguNanA AzrayabhUta (AdhArabhUta) je guNI dravya che te ja che. anya ja che. kAraNa ke te pUrvabhavIya vijJAne pUrvabhavanA zarIrano ja AtmA che. AtmA ja AnaMda ane sukhamaya che. * tyAga karyo hovA chatAM A bhavasaMbaMdhI vijJAnanuM kAraNa bane jema bhojana bhogya hovAthI teno koIka puruSa bhoktA che. A * che, mATe zarIrathI bhinna che. ahIM pUrvabhavIya evuM vijJAna A tevI ja rIte dehAdi bhogya hovAthI teno paNa koIka (jIva nAmano * - AtmAno guNa hovAthI guNI evA AtmA vinA asaMbhavita padArtha) bhoktA che. tathA jema ghara e vyavasthita tenA avayavonA ja che. A rIte pUrvabhavanA zarIrano tyAga thavA chatAM temAM raheluM samUhasvarUpa che tethI teno koIka bAMdhanAra mAlika che. tema zarIra * vijJAna ane vijJAnavALo AtmA A bhavamAM AvIne navA paNa vyavasthitapaNe avayavonA saMghAtAtmaka che. tethI te zarIrano ja * bhavasaMbaMdhI suMdara evI zarIraracanA kare che ane tevA prakAranI paNa koIka racayitA che. zarIrAdi bhAvono je kartA che te ja zarIraracanAnuM vijJAna temAM varte che. tethI te pUrvabhavanA zarIrano jIva che. Ama jIvadravyanI siddhi thAya che. - tyAga karIne vijJAnapUrvaka AvanAro je padArtha te ja padArtha karmarahita ane azarIrI kevaLa ekalo je AtmA che te ja * zarIrathI bhinna evo AtmA che. amUrta-arupI-cakSu - agocara-vaNa dithI rahita vagere * jemake vartamAnakAlIna AhArano abhilASa pUrvakAlamAM bhAvovALo che. jyAre A carcA karmavALA jIvanI, zarIradhArI vAraMvAra grahaNa karelA AhAranA abhilASapUrvaka che tevI ja jIvanI cAle che ane te jIva zarIra ane karmanI sAthe joDAyelo ja rIte prathama kSaNe bALakane thato je stanapAnAbhilASa che te hovAthI kathaMcit mUrti paNa che, rupI paNa che, cakSurgocara paNa che . pUrvabhavIya vAraMvAra grahaNa karAyelA AhAranA abhilASapUrvakano ane varNAdi bhAvovALo paNa che tathA audAyika-kSAyopathamika ja che ane te abhilASavALo padArtha zarIrathI anya che arthAta ane pAriNAmika bhAvone AzrayI pariNAmI hovAthI anitya : * AtmA che. paNa che. tethI saMsArI jIvamAM uparokta udAharaNothI mUrtavAdi , che. gatabhavanA zarIrano to tyAM ja agnisaMskAra thayelo siddha thAya to paNa temAM koI doSa Avato nathI. * hovAthI teno to tyAM nAza ja thayo che ane garbhamAM navA jAtismaraNa jJAna koI koI jIvone thAya che. tenuM udAharaNa * * zarIranI racanA karavAmAM koIka upAdAnakAraNabhUta tatva hovuM laIne pUrvabhavamAM anubhavelA viSayanuM anusmaraNa A vartamAna :: joIe. jo upAdAna kAraNabhUta tatva vinA ja zarIraracanA thatI bhavamAM thAya che. teno Azraya laIne avinaSTa smaraNapaNuM , ja hoya to mokSe jatA jIvo paNa mokSe na jatAM navA bhavamAM jaNAvyuM. tevA prakAranuM jJAna pUrvApara bhavamAM vartatuM hovAthI - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana H gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** tevA jJAnavALo AtmA paNa avita che. * * * koIpaNa eka jJAna eka viSayane ja jANanAruM hoya ane * sAmAtra sthAyI hoya te jJAna sarvakAlanA sarva padArthonI viMzakatAne kevI rIte jANe ? tethI pramAtA evA AtmAmAM thatuM A jJAna akSaNika (cirakAlasthAyI) mAnavuM joIe ane * jJAna e guNNA hovAthI tene anurupa guNI evA Atmadravya vinA A jJAna thaI zake nahIM. tethI te jJAnagujAvALo zAnI e = zarIramAM ja rahelo che ane zarIrathI judo che ema svIkAravuM * joIe. AtmA paNa cirakAlathArthI = nitya mAnavI paDaze, tathA * * artha jainoe Atmadravya AvA prakAranuM mAnyuM che. sthiti, * saMbhUti ane DyUti dharmayukta evo vijJAnamaya A AtmA che. * sthiti eTale dhruvatA, saMbhUti eTale utpatti ane smruti eTale *vinAza. A traNa dharmavALuM je vijJAna che tevA vijJAnamaya Atmadravya che. vyarUpe sadA hovAthI karyacida dhruva che. uttara paryAyasvarupe utpatti pAmatuM hovAthI kathaMcit utpAdavALuM che * ane pUrva paryAyasvarUpe vinAza pAmatuM hovAthI cid * vyadharmavALuM paNa te vijJAna che. A rIte tripadImaya je vijJAna *che te svarUpavALo A AtmA che. Ama mAnavAmAM anvaya paNa na che jethI smaraNAdinA vyavahAro sArI rIte saMbhave che ane utpAda * vyaya paNa che. jethI vijJAna bhinna bhinna viSayavALuM paNa bane che. tethI utpAda-vyaya-dhruva A traNa dharmothI yukta, zarIrathI bhinna * ane zarIranI aMdara ja rahelo evo amAro mAnelo A AtmA * che. AvuM amAruM kahevuM che. A vAta samasta vyavahAronI siddhi mATe nirdoSa che. Ama tame svIkAro. tripadImaya vijJAna ane - tripadImaya AtmA svIkAravAmAM koI doSa Avato nathI. * jo AtmA dehathI bhinna che to te AtmA zarIramAM praveza evo AtmA che. karo ke nIkaLato dekhAtAM kema nathI? ke gautamagotrIya vAyabhUti! te anupalabdhi be prakAranI hoya che. eka kharazrRMganI * jema satu vastunI ane bIjI dUrAdibhAvathI sat vastunI paNa * anupalabdhi hoya che. karmathI vyApta evo jIva sUkSma ane amUrta hovAthI praveza ane nirgamana karato hovA chatAM duSTigocara thato nathI. * * dekhAto nathI. ane tenI sAthenuM tejasa-kAryaNa je zarIra che te atizaya sUkSma che. mATe atisUkSma nAmanA trIjA kAraNathI dekhAtuM raha nathI. A rIte AtmA amUrta hovAthI ane tejasa-kArmA zarIra atizaya sUkSma hovAthI - hovA chatAM paNa te jaNAtA nathI. paraMtu te AtmA ane tejasa kArmA zarIra kharazruMga ane AkAzapuSpAdinI jema asat che mATe nathI dekhAtAM ema nathI. sat che paNa amUrta ane sUkSma hovAthI dekhAtAM nathI. * * vedamAM kahelAM keTalAka padothI paNa zarIrathI bhinna evA * * 33 AtmAnI siddhi thAya che. te jaNAvatAM paramAtmA zrI mahAvIraprabhu kahe che ke jo A jIvadravya dehathI bhinna na ja hoya ane deha e ja jIva hoya to svarganI kAmanAvALAe agnihotrAdi yajJa karavA * joIe. AvuM je vedazAstramAM vidhAna che te ghaTaze nahIM. kAraNa ke deha e ja jo jIva hoya to dehano to ahIM ja agnisaMskAra karavAmAM Ave che. eTale deha to baLIne rAkha thaI jAya che ane dehathI bhinna jIva jo na hoya to agnihotrAdi yajJa karavA dvArA svargamAM jaze koNa? svarganA phaLa bhogavaze koNa? svargamAM janAra koI rahyuM ja nahIM. tethI vaidaponuM vidhAna vyartha thaze. tathA A lokamAM dAna-popakAra, lokasevA Adi vyAvahArika evAM dharmanAM je je kAryo karavA-karAvavAmAM Ave che tenA phaLane bhogavanAro koI ja nahIM hovAthI te anuSThAno paNa niSphaLa jaze. dAnAdi dharmakriyAnuM phaLa kone prApta thaze ? * dAnAdi karo ke hiMsAdi pApakAryo karo, tenuM kaMI phaLa raheze nahIM. ane jo Ama ja hoya to A jagatamAM pApa-puNyanI vyavasthA ja raheze nahIM. dAnAdi karo ke hiMsAdi karo pAchaLa kaMI phaLa che ja nahIM. Ama mAnavAthI A saMsAramAM ghaNI ja avyavasthA thAya.. mATe paNa hai vAyubhUti! tamAre samajavuM joIe ke zarIrathI bhinna * * * * A saMsAramAM je vastu vidyamAna hoya chatAM catuthI na dekhAya, tenA ekavIsa kAraNo che. temAMthI zarIramAM praveza karato ane nIkaLato AtmA sat che ane te paNa tejasa-kAryaNa zarIra sAthe che. arthAt sUkSma zarIrothI azarIrI che. chatAM je nathI dekhAto tenuM kAraNa e che te AtmA amUrta che. mATe ekavIsamA kAraNathI mo. naM. 09998336992, * *********************************** 94, lAvaNya sosAyaTI, vAsaNA, pAlaDI, amadAvAda-380007. * * * nitya jJAnamaya ane vizuddha evo AtmA satya varDa, tapa varDa ane brahmacarya vaDe prApta karavA lAyaka che. saMyamI che AtmA jeno evA dhIra saMyamI puruSo je AtmAne joI zake che. A pATha bhUtothI bhinna AtmA che. Ama spaSTa siddha kare che. * * paramAtmA zrI mahAvIraprabhunI tarkayukta amRtavANI sAMbhaLIne vAyubhUtino saMzaya chedAyo. tathA bhagavAnanI vANI sAMbhaLIne zramaNA evA vAyubhUti dIkSita thayA. * . ***** ****** Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * cothA gaNadhara vyaktajI | bInA gAMdhI *************** | bInA gAMdhI sIDanahema kaoNlejamAMthI B.Com. ane amerikAmAM mIsUrIthI kaoNpyuTara sAyansamAM snAtaka thayelA che. te uparAMta yoga zikSaNa ane saMskRtino tathA prAkRtika cikitsA ane vyaktigata citta samAdhino ucca abhyAsa karelo che. gata pAMca | varSathI muMbaI samAcAramAM 'yutha phorama' kaoNlamamAM nitya lakhe che. hAlamAM 'janmabhUmi'mAM 'yoga ane svavikAsa' para lekhamALA zaru karelI che. 'jena prakAza'mAM 'yogazAstra' para niyamita lekho lakhe che. jethIDrela zALA (phorTa)mAM yoga zikSikA tarIke sevA | ApI rahyA che. * * * che AjathI Azare 2600 varSa pUrve AryAvarta bhAratabhUminA vAyubhUti, gautama) samavasaraNe gayelAM jANIne teo paNa tyAM magadha dezanI samIpamAM kollAga triveza gAma vidyAnuM dhAma pahoMcyA. tyAM pahoMcIne jANyuM ke IndrabhUti, agnibhUti temaja gaNAtuM hatuM. moTAM moTAM vidvAno A gAmamAM vasatA hatA. vAyubhUtie dIkSA lIdhI che, tyAre temanuM paNa abhimAna gaLI te brAhmaNonuM varcasva hatuM. bhAradvAja gotranA eka vidvAna brAhmaNa gayuM ane vicAravA lAgyA ke "have huM paNa te bhagavaMtanI pAse - dhanamitranA dharmapatnI vArUNIdevInI kukSIe eka bALakano janma jAuM, temane vaMdaNA tathA sevanA karIne mAro saMzaya dUra karuM.', thayo. mAtAe garbhamAMthI ja vidyAnA uttama saMskAra maLe tenI A pramANe vicAra karIne te samavasaraNamAM AvyA, eTale * kALajI rAkhI hatI. bALakano janma zravaNa nakSatramAM thayo. bhagavaMte temanA nAma ane gotrapUrvaka bolAvIne kahyuM, 'vyakta vyaktakumAra enuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. emanuM pUruM nAma-zrI bhAradvAja, tamane evo saMzaya che ke pRthvI-apa-teja-vAyu ane = vyakta dhanamitra bhAradvAja hatuM. soLe kaLAe khIlatAM caMdramAnI AkAza A pAMca bhUto che ke nathI? AvA prakArano saMzaya . * jema bALaka moTo thayo. vidvAno pAse bhaNAvI vidvAna banAvyo. tamane paraspara virUddha vedapado sAMbhaLavAthI thayo che te vedapado * * vyakta eka vidvAna adhyApaka tarIke prasiddha thayAM. veda-vedAMtanA A pramANe che. pAragAmI ane karmakAMDI paMDita tarIkenI temanI prasiddhi thaI. 'vakhopam vai sattamiceSa vratavidhiratnasA viya:' eTale A e adhyApananA vyavasAyamAM temanA 500 ziSyo teyAra thayA hatA. sarva jagata svapna samAna che, mAtra A brahmavidhi-paramArtha prakAra dvija samAjamAM emanI yazakIrti ghaNI sArI prasarI hatI. te ja jANavA yogya che. A pada bhUtano apalApa kare che ane * veda-vedAMtonuM adhyayana karatAM A paMDita zrI vyaktine evuM dhAvA pRthivI pRthivI TevatA mApo TevatA-A pada bhUtonI sattA lAgyuM ke "brahmacarya jagat mithyA', "svapnopam vaijUgat' arthAt pratipAdana kare che. A rIte paraspara viparIta artha pratipAdana . jagata to mithyA che. svapnanAM jevo A saMsAra che. IndrajALa karanArA vedavAkyo sAMbhaLIne tamane saMzaya thayo che paraMtu A . * jevuM badhuM rUpa che. to pachI pRthvI, jala, teja, vAyu, AkAza A padono kharo artha to huM kahuM chuM te pramANe che, te lakSapUrvaka * je paMcabhUtathI A saMsAra banyo che, zuM A vAta khoTI che? sAMbhaLo. paraspara virodhI A vAtomAMthI vyakta paMDitanA manamAM evI ekamAtra brahma ja satya che, e sivAyanuM jagata mithyA che. zaMkA ghara karI gaI ke paMcabhUta che ke nahi? ane emaNe emanA jema svapnamAM dekhAtI vastu savAre uThyA pachI nathI dekhAtI, te che manamAM evo nirdhAra karI lIdho ke svapna jevA A saMsAramAM, ja pramANe A saMsAra paNa mAyika che. svapnA jevo mithyA che. * IndrajALa jevA mAyAvI saMsAramAM paMcabhUta jevuM kaMI che ja nahi. saMsArane svapnA jevI upamA ApavAmAM AvI che. brahmane janma * yogAnuyoga zrI vyakta paMDita paNa potAnAM 500 ziSya ekamAtra satyanI, vAstavikatAnI upamA ApavAmAM AvI che , parivAra sAthe apApA purImAM eTale brahma sivAyanA saMsArane che li 'vyakta bhAradvAja, tamane evo saMzaya che ke pRthvI- | somila brAhmaNe yojelAM yajJamAM svapnavat mithyA kahyo che. eka *padhAryA hatAM. yajJAvasare apa-teja-vAyu ane kAza A pAMca bhUto che ke ja pramANe he vyakta ! svapnoma nathI ? AvA prakArano saMzaya tamane paraspara virUddha potAnI AgaLanA paMDitone vagere vedanA vAkyo jene (IndrabhUti, agnibhUti, |sNa vedapado sAMbhaLavAthI thayo che.' saMsArane svapnAnI upamA Ape . A ka .. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 3 5. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - A che te vAMcatA ane teno artha karatAM tamane ema lAgyuM ke A saMsArane vividha upamAo ApavAmAM AvI che. jema svapna , - pRthvI-pANI-agni-vAyu-AkAza vagere paNa svapna jevA che. kSaNika che, kSaNajIvI che, thoDIvAra AvyuM ane majA paDI paraMtu : ja svapnamAM jema vastuno bhAsa thAya che, te ja pramANe A saMsAramAM svapna pUruM thatAM je kheda thAya che tevuM ja A saMsAranuM che. saMsAra 29 * paNa pRthvI Adi padArthono AbhAsa mAtra ja thAya che. vAstavamAM Ubho thatAM, zarU thatAM, saMsAra maMDAtA zarUAtamAM majA paDe ? ja kaMI ja evuM hotuM nathI. mATe tamane ema lAgyuM ke sarva jagata che, sAruM lAge che paraMtu pachIthI kheda-zoka-du:kha badhuM UbhuM , - zUnyamaya che. zUnya arthAt kaMI ja nathI. have sarvajJa zrI mahAvIra thatuM jAya che, emAM koI AnaMda nathI raheto. mATe saMsArane . * svAmI vyaktine pratyuttara ApatAM jaNAve che ke, vedapadamAM eka svapnanI upamA ApavAmAM AvI che. upamA vastunA * saMsAranAM sarva padArthone svapnA jevAM che kahI upamA Apela abhAvane sAbita nathI karatI mATe he vyakta! vedamAM saMsArane ja che. A upamAthI saMsAranA padArthonI kSaNikatA-nAzavaMtatA svapnanI upamA ApavAmAM AvI emAMthI tame pRthvI pANI. samajavAnI che nahIM ke padArthono abhAva. saMsArI evA bhavya agni-vAyu-AkAzAdi bhUta padArtho che ja nahIM, eno abhAva . * jIvone mokSanuM lakSa kendrita karavA mATe ane saMsAranA siddha thAya che evo artha kevI rIte karyo! eka AtmArthI jIva, 9 * dAvAnaLamAMthI choDAvavA mATe, vairAgyabhAva keLavavAno upadeza AdhyAtmika jIva saMsArathI uga pAme, vairAgya pAme ane * : emAM Apyo che, jethI saMsArano rAga ocho thAya. saMsAranA mokSAnulakSI jIvana jIve ane AtmakalyANa sAdhI mokSa pAme , A padArtho pratyeno moha-mamatva-rAga-sneha ocho thAya te mATe A mATe saMsArane svapnanI upamA ApI che. vedavAkyo pRthvI Adi . * saMsAranAM padArthone svapna jevAM ke kSaNika kahyAM che. saMsAramAM mULabhUta bhUtonI sattAno niSedha nathI karatAM. paMcabhUtamaya to jagata be ja dravyo che, jaDa ane cetana. atyAre cetana evo AtmA che. A saMsAramAM tenI to prAdhAnyatA che. mATe he vyakta! tame ja * jaDanA saMbaMdhamAM che. jaDa eTale vinAzI, azAzvata, je vedapadono artha karo cho, te yogya nathI tenA vAstavika - parivartanazIla, kSaNika, nAzavaMta ke anitya. AtmAne jo A Azayane samajavAthI zaMkA TaLI jaze. nAzavaMta kSaNika padArthono IFSC saMsAranA padArtho pratyeno moha-mamatva-raNa-sneha ? | | zrI mahAvIra prabhu e * * moha-rAga vadhato jaze to A vyaktajIne kahyuM ke, vyakta! A * ocho thAya te mATe A saMsAranAM padArthone svapna jIva (cetana) A padArthonI pramANe svapnanA aneka nimitto , ' jevAM ke kSaNika kahyAM che. saMsAramAM mULabhUta be ja 2. pAchaLa ja potAno kALa che ane svapnathI vastunI sattA phATa dravyo che, jaDa ane cetana. * vitAvaze. karma baMdhAtA jaze. | sidhdha thAya che. to pachI vedamAM 29 * AtmA bhAre thato jaze ane saMsAranA 84nAM cakkaramAM saMsArane "svapna jevo' kahyo arthAt abhAvAtmaka che ke zUnya * paribhramaNa karato ja jaze. to ghAMcInA baLadanI jema goLa-goLa che tethI pRthvI Adi bhUto kaMI ja nathI. A artha yogya nathI.' pharatAM A jIvanAM saMsArano kyAreya aMta ja nahIM Ave, mATe jo A pramANe badhuM ja zUnya mAnazo to ghaNAM doSo Avaze . * AtmAne saMsAranA padArthonA rAga taraphathI kheMcIne mokSa tarapha arthAt A putra, patnI, zarIra, ghara, A kArya, A kAraNa che, A * vALavA mATe, sAco mumukSu banAvavA mATe vairAgyano upadeza A ThaMDI-garamIno anubhava thavo-AmAM kono svIkAra karavo? * Apavo jarUrI che. jenAM para rAga che, tenI ja upara vairAgyabhAva jo badhuM ja zUnya mAnazo to A sva-para-ubhayano vyavahAra , keLavavA mATe te padArthonI kSaNikatA-nAzavaMtatA samajAvavI kevI rIte thaze? jo A jJAna che to samyaka ke mithyAjJAna vagere . ja jarUrI che. saMsAranA jIvo A padArthonA mohamAM phasAyelAM che. seMkaDo prazno UbhA thaze ane teno koI uttara nahIM jaDe temAM ja * tenI AsaktinA kAraNe AtmAnuM sAcuM svarUpa paNa bhUlIne, ghaNAM doSonI saMbhAvanA raheze. mATe sarvazUnya mAnavuM e prazna * * mokSanuM lakSa choDIne A kSaNika evA padArthonA bhogavaTAmAM hitakArI nathI. AnAthI to badho vyavahAra aTakI paDaze. jema ke e ja sukha mAnI beThA che te hakIkatamAM khoTuM che, ajJAna che, pANI pIne tRSA zAMta karavI che e vyavahArane zuM kahezo? .. * viparIta jJAna che. A sAcuM tattvajJAna nathI. padArthonA tyAgamAM satya ke svapna? kAraNa tamArI mAnyatA pramANe to pANI ja A * AnaMda che. enA badalAmAM jIva padArthonA rAgamAM, mohamAM, nathI Ama badhuM asatya Tharaze. eja pramANe sarva zUnyatA bhogavaTAmAM AnaMda mAnI beTho che, A mithyAjJAna che. A mAnavAthI mULa dravya ane tenA guNono lopa thaze. dA. ta., A jIvAtmAne vAstavikatAnuM sAcuM jJAna karAvavAnA hetuthI pANInI dravyatA, pRthvInI kaThoratA, agninI uSNatA, vAyunI Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 prabuddha jIvana: gAdharavAda vizeSAMka ******************************************** capaLatA, AkAzanI AdhAratA vagere guNonuM zuM thaze ? pANI agnimAM saMzaya karavA yogya nathI. vAyu ane AkAza apratyakSa pIvAthI tRSNA nivAraNano anubhava, vAyunA sparzano che paNa emAM paNa saMzaya karavo yogya nathI kemake anumAnathI enI siddhi thAya che. * * anubhava, pRthvInAM ghaTAdi padArthono anubhava tathA agnithI * dAjhavA vage2no anubhava, zuM A badhI ja vyavahAra mithyA che ? * vAyu : te dekhAto nathI, paNa sparza dvArA jaNAya che. zikhara uparanI dhajA pharake che athavA jhADanAM pAMdaDAM hale che, ApaNAM kapaDAM paNa hale che te kArya vAyunuM che e spaSTa jaNAI Ave che. * niyamita rUpe zvAsa laIe chIe, choDIe chIe te vakhate nAkane sparza thAya che te che vAyu. temaja kyAreka peTamAM gesa thaI gayo hoya tyAre paNa vAyunI siddhi anumAna pramANathI siddha thAya che. vAyuno niSedha koI na karI zake. * * * * * * # jo ene mithyA gaNazo to sparza, rasa, gaMdha, varNa, zabdo * anubhava kone thAya che? konA vaDe thAya che? jo IMdriyo vaDe * thAya che to tene mithyA tevI rIte gAvI? to pachI A zunya * che evI bhASA bolavI e paNa mithyA siddha thaze. A pramANe sarva mithyA-zUnya mAnavAthI sarva vyavahAra viparIta thaze, jema ke satyane asatya, asatyane satya kahI zakAze. manuSyane pazu # ane pazune manuSya kahI zakAze je yogya nahIM gaNAya. e ja *pramANe dravya-guNa-paryAyanI dRSTie thatAM vyavahAramAM, AbhUSaNanI badalAtAM pakSomAM paNa suvarNa dravyane to sarva svIkAre ja che. e ja pramANe padArthomAM kArya-kAraNa bhAvano * saMbaMdha ane vyavahAra paNa sarva zUnyatAne kAraNe nahIM rahe je * yogya nathI. dA. ta. agnithI * * dhumADo nIkaLe che, ane * * * mATImAMthI ghaDo bane che vagere * kAraNamAMthI kAryanI utpattino * vyavahAra ja khoTo Tharaze. pitA-putranI vacce je janma janakabhAvano saMbaMdha che te paNa lopa thaI jaze. paraMtu ema thatuM nathI. A pitA che, ane temanAthI utpanna thayelo A putra che. # * A vyavahAra to rahevAno che, teno niSedha yogya nahIM gaNAya; * mATe sarva zUnyavAda pakSa seMkaDo doSagrasta gaNAze. vaLI sarva kArya kArAjanya che to te yogya sAmagrI hovI joIe. . yogyatAnA abhAve to vaMdhyAne paNa putra thaze, retImAMthI tela * nIkaLaze. paraMtu zUnya mAnanArane paNa Avo anubhava koI kALe * thato nathI. talanA samUhane pIlavAthI ja tela nIkaLe eTale sAmagrI vizeSa tathA yogyatA vizeSa A saMsAranA vyavahAramAM spaSTa che eTale jagata zUnya che ema siddha nathI thatuM. tevI ja * rIte koI padArthanA AgaLanA bhAgane jovAthI pAchaLanA * bhAganuM anumAna ghaTI zake che paNa pAchaLano bhAga na dekhAvAthI AgaLano bhAga paNa nathI ema kahIne AgaLanA bhAgane zUnya . mAnavo e sarvathA asaMbaddha che. vastutaH AgaLano bhAga jaNAya * che. mATe pAchaLano bhAga paNa che e anumAna ja yogya che. e pRthvI : pRthvI to ApaNAM paga nIce che. jyAM jyAM paga mUkIe chIe, tyAM pRthvI che. vRkSa pRthvI para uge che. DuMgara, khADA, TekarA te sarva pRthvI ja che. ApaNe zarIrane AhAra ApIe chIe, anAja, phaLa, zAkabhAjI te pRthvI para nirmANa * thAya che; eTale pRthvI tattva ApI dhArA karIe chIe. e sivAya patthara, hIro, sonuM, mATI sarva pRthvI tatva ja che. mIThuM paNa pRthvI tatva ja che. * AkAza : jema pANIno AdhAra paDI che. tema pRthvI, pANI, agni, vAyu sarva bhUtone rahevAnuM AdhAra sthAna hoya to te * ekamAtra AkAza che. AkAza eTale avakAza eTale jagyA, rahevAnuM sthAna. AkAza e che je ApaNane jagyA Ape che. * pRthvI-jaLa-agni-vAyu e badhAM mUrta (rUpI) che. je mUrta hoya, * * * * * pramANe aneka yuktiothI zUnyatA dUra karIne have pRthvI Aditeno AdhAra hoya che. A pramANe AkAza siddha thAya che, have * bhUtonI siddhi mATe bhagavAna mahAvIra kahe che ke, "he vyakta! saMdehane koI sthAna nathI. tAre tArA svasvarUpanI jema, pratyakSa evAM pRthvI-jala ane ******************************************* * * * * * * * * * ogasTa-sapTembara, 2013 * jaLa : roja ApachI pANI pIne tRSA zAMta karIe chIe. taLAva, sarovara, samudra, nadI, jharaNAM, kUvA vagere pANInA sthAno che. bhUminuM pANI, varasAdanuM pANI, jhAkaLa, barapha, vagere tenAM bhedo che. A rIte jaLasiddhi batAvI. ane jo ahiMsA na pALI zake to zuddha cAritra kevI rIte gaNAze ? ane jo zuddha cAritra na hoya to sAdhu kema kahevAya ? * * agni : agni ApaNAM zarIramAM che, eno spaSTa purAvo che ke ApaNuM zarIra garama rahe che ane ApaNAM zarIranuM tApamAna nizcita pramANamAM rahe che. maDadAmAM bilakula nathI hotuM, kyAreka AkAzamAM vIjaLI camake che, gharamAM cUlAmAM agni dekhAya che. be cakamaka dhasatAM agni dekhAya che. aMgArA, dIpakanI jyota, saLagatAM lAkaDAM, AkAzamAMthI varasatAM agninA kaNa, vIjaLI vagere agnikAyanAM bhedo che. * * * ke vyakta! A prakAre pratyakSAdi pramArgothI siddha evA pAMca * * * * * * * Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 37. bhUtonI sattA svIkAravI joIe. vaLI jyAM sudhI zastrathI mATe he vyakta! loka jIvasaMkula che tethI saMyamIne paNa hiMsAdoSa upaghAta na thayo hoya tyAM sudhI pRthvI-apa (jaLa) teja ane lAgaze ane ahiMsAno abhAva thaI jaze, e kahevuM barAbara vAyu e cAra bhUto sacetana che, sajIva che. kAraNa ke temAM jIvanAM nathI. lakSaNo dekhAya che. paNa AkAza e amUrta che ane te jIvano A prakAre e vastu siddha thaI ke saMsAramAM pAMca bhUta che. AdhAra mAtra bane che tethI te sajIva nathI. temAMnAM prathama cAra pRthvI-jaLa-teja-vAyu e sajIva paNa che 4paMcabhUto pratye hiMsA-ahiMsAdi: ane pAMcamuM AkAza tattva e acetana ja che. * vyaktajI ahIM prazna pUche che ke prabhu, jo ApanA kahyA pramANe vedamAM saMsAranAM badhAM padArthone svapna jevA kahyA che teno ja anaMta jIvo mAnIe ane te sUkSmarUpe 14 rAjalokamAM vyApta artha e nathI ke teno sarvathA abhAva che paNa bhavya jIvo eka Choya to sAdhuo A jIvo pratye ahiMsA kevI rIte pALI zakaze? padArthomAM anurakta thaI mUDha na banI jAya, Asakta na banI, ane jo ahiMsA na pALI zake to zuddha cAritra kevI rIte gaNAze? jAya, mATe svapna jevA eTale ke asAra batAvyA che tathA saMsAranAM . ane jo zuddha cAritra na hoya to sAdhu kema kahevAya? vagere eka parigrahathI mukta thaIne nirmohI banI manuSya vItarAga ane sarvajJa pachI eka teno niSedha thato jaze ane kadAca pAchA zUnyavAdamAM bane ane aMte mokSalAbha kare. A prakAre ukta vedavacananuM tAtparya : pahoMcI jaIzuM !! prabhu A zaMkAno uttara ApatAM kahe che, ahIM sarvazUnyatAmAM nathI paNa padArthomAM Asaktiyogya kazuM ja nathI, nizcayanayanI apekSAe je azubha 5 e batAvavAnuM che. *pariNAma te ja hiMsA kahevAya che. | saMvAdanI dhArA kenirupaNAnI dhArA dvArA upadezanuM vaheNa A prakAre jarA-maraNathI eTale ke koI vyakti hiMsA na kare | khAsa karIne bhAratamAM dharmanA pravartaka hoya, paramatattvane mukta evA jinezvara bhagavAna paNa manamAM duSTa adhyavasAya anubhavanAra RSi hoya ke pachI saMto hoya, emaNe emano mahAvIre vyaktajIno saMzaya dUra (bhAvo) hoya te hiMsaka che ane upadeza saMvAdanI dhArA ke nirupaNanI dhArA dvArA vaheto kayo karyo tyAre vyakti svAmIe che. * zuddha bhAva, zuddha adhyavasAyathI potAnA pAMcaso ziSyo sahita * vaidyanI jema bIjAne pIDA pahoMce bhagavAna kRSNa ane arjuna vacceno saMvAda : bhagavad gItA dIkSA aMgIkAra karI. sAcA chatAM paNa ahiMsaka che. kAraNa tyAM bhagavAna buddha ane AnaMda vacceno saMvAda : tripiTaka sAdhu-aNagAra banyA. sadAne pariNAma zubha che. eTale ema bhagavAna mahAvIra ane gotama (dIkSA lIdhA pachI) vacceno. mATe saMsArano tyAga karI che. samajavAnuM ke hiMsA karyA chatAM saMvAda : AgamasUtro vIranA zAsanamAM cothA gaNadhara ahiMsaka ane hiMsA nahIM karavA yAjJavalkaya ane maitreyI vacceno saMvAda : bRhadAraNyaka upaniSada pade birAjamAna thayA. cothA chatAM hiMsaka che. kAraNa ke pAMca aSTAvakra muni ane janakarAjA vacceno saMvAda : mahAgItA gaNadhara vyakta svAmI rAjagRhI, samitI ane traNa guptivALAM jJAnI (aSTAvakra gItA) tIrthe 80 varSanI uMmare padhAryA. A puruSathI kadAca hiMsA thaI jAya to yamarAjA ane nacIketA vacceno saMvAda : kaTha upaniSada (50 varSa gRhasthAzrama pachI * paNa te ahiMsaka che ane AthI | ziva ane pArvatI vacceno saMvAda : vijJAnabherava taMtra 30 varSano dIkSAkALa) ane viparIta pariNAmavALo hoya to viziSTa ane rAma vacceno saMvAda : yogavasiSTha potAnuM AyuSya samApta thatuM , hiMsaka ja che, mATe jIvaghAta karavAnA heturUpa azubha pariNAma jANI aMtima 1 mAsanI saMleSaNA karIne samAdhipUrvaka aNasaNa *te hiMsA kahevAya che ane zuddha pariNAmavALAne jIvaghAta thavA karIne prabhunI hayAtimAM ja nirvANapada evA mokSane pAmyA.* chatAM paNa te hiMsAnuM nimitta nathI thatuM. Ama, badho AdhAra temanI pachI koI ziSya paraMparA cAlI nathI. AtmAnA adhyavasAya upara ja che. sArAMza e che ke azubha ApaNe paNa temanA pagale cAlIne zaMkAo TALI sAruM che pariNAma e ja hiMsA che. bAhya jIvano ghAta thayo hoya ke na tattvajJAna meLavI, karmakSaya karI mokSapada pAmIe e ja zubha : thayo hoya chatAM azubha pariNAmavALo jIva hiMsaka kahevAya che. abhilASA. * jema vitarAgI puruSane IndriyonA viSaya-rUpa vagere 2-bI/ 74, rustamajI rIjansI, AI Diyala phArmA, prItijanaka nathI banatA, kAraNa ke temanA bhAvo zuddha che; tema dahIsara (vesTa), muMbaI- 400068. saMyamIno jIva paNa hiMsA nathI. kAraNa ke tenuM mana zuddha che. phona : 022-28918899, 9920490927. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka * * * * * * * * * * * * ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * pAMcamA gaNadhara zrI sudharmAsvAmI * * * * * * * * * 1 DaoN. razmibena bhedA [ zrAvikA gRhiNI DaoN. razmi bhedA jaina tattvajJAnanA abhyAsI che. 'amRta yoganuM prApti mokSanI' e viSaya para zodha prabaMdha lakhI lekhikAe muMbaI yunivarsiTImAMthI pIeca. DI. padavI paNa prApta karI che. A zodha prabaMdha pustaka AkAre pragaTa thayo che jenI TUMka samayamAM ja be AvRtti thaI eTalo jaina jagatamAM e AvakArAyelo che. ] * * * * : ja sarvajJa paramAtmA zrI mahAvIra svAmInA 11 gaNadharomAM rAjagRhImAM nirvANa pAmyA. mahAvIra svAmInA nirvANa pachI * paMcama gaNadhara zrI sudharmAsvAmI hatA. gaNadhara-gaNa-sAdhuono mAtra be ja gaNadharo indrabhUti gautama ane sudharmAsvAmI hayAta ? samudAya. "dhara" pratyaya svAmI arthamAM vaparAyelo che. adhyayana, hatA. gaNadharomAMthI sauthI vadhu AyuSya dharAvatA sudharmAsvAmIne ? adhyApana karAvavAnA hetuthI amuka sAdhuonA samudAyane dhAraNa samasta munigaNonI dhUrA soMpAI hatI. mATe vartamAna samasta karanArA svAmI te gaNadhara, athavA dvAdazAMgIne racanArA tIrthakara sAdhu-sAdhvIrUpa zramaNasaMghanI paraMparAnA Adyaguru zrI ke. paramAtmAnA Adya ziSyo te gaNadhara. tIrthaMkara paramAtmA sudharmAsvAmI che. - samavasaraNamAM arthathI dezanA Ape che, tyAre temanA (pradhAna zrI sudharmAsvAmIno janma magadha dezanA kollAgasanniveza ziSyo) gaNadhara bhagavaMto te dezanAne saMkSipta rUpe sUtrabaddha gAmamAM agnivezyAyana gotravALA brAhmaNa zrI dhamilanI bhAryA 4. banAvIne guMthe che. je Agama kahevAya che. mahAvIra prabhunI bhadrilA brAhmaNInI kukSIthI uttarA phAlyunI nakSatramAM thayo hato. % ke vaLajJAna prApti pachI dara A 11 paMDitonA veda viSayaka zaMkAonuM mahAvIra | AgaLa jatAM vidyAdhyayana karI * samavasaraNamAM IMdrabhUti Adi svAmI dvArA karAyeluM samAdhAna e ja 'gaNadharavalda' teo mahAna vidvAna banyA. 11 diggaja, vedavedAMga, , kTa tarIke prasiddha che. karmakAMDI, zAstranA jJAtA ane * nyAya, zruti, purANa AdimAM cauda veda vidyAnA pAraMgata * vidvAna evA brAhmaNa paMDito sAthe AtmAdi viSaya para carcA paMDita zreSTha tarIke emanI kIrti cAre bAju prasarI hatI. 500 thaI. sarvajJa zrI vIra prabhue A agiyAra paMDitonI zaMkAnuM brAhmaNo emanA ziSya hatA. ATalI vidvattA hovA chatAM emanA samAdhAna karIne temane gaNadhara pade sthApyA. tripadInuM jJAna manamAM eka zaMkA hatI ke jIva jIva jevo A bhave hoya tevo ja ja ApyuM. emaNe dvAdazAMgInI racanA karI. A agiyAra parabhave thAya che ke nahi. mRtyu pachI janma bhale badalAya paraMtu ja * paMDitomAMnA ja eka paMDita sudharmAsvAmI je mahAvIra svAmInA gati badalAtI nathI. mANasa marIne mANasa ja thAya. ghoDo marIne * paMcama gaNadhara banyA. A 11 paMDitonA veda viSayaka zaMkAonuM ghoDo ja thAya. deva marIne deva ane nArakI marIne pAcho nArakI :: mahAvIra svAmI dvArA karAyeluM samAdhAna e ja "gaNadharavAda' thAya tema teo janmAMtara sAdRzyamAM mAnatA hatA. ta. ja tarIke prasiddha che. AcArya zrI jinabhadragaNI kSamAzramaNa dvArA yogAnuyoga somila brAhmaNanA yajJa samAraMbhamAM bhAga levA ja * racita graMtha "zrI vizeSAvazyaka bhASya' temAM gaNadharavAda prakaraNa teo potAnA 600 ziSyo sAthe apApApurImAM padhAryA. * racAyeluM che. AcArye vIra nirvANa pachI 1100 varSe 'zrI jyAre emaNe joyuM ke IndrabhUti gautama vagere cAra dhuraMdhara vizeSAvazyaka bhASya graMtha racyo. A mahAgraMtha jainAgamone paMDitonI zaMkAnuM samAdhAna sarvajJa zrI mahAvIra prabhue , 4. samajavAnI cAvIrUpa che. mahattvanA badhA viSayonI carcA A vedavAkyonA vAstavika artho samajAvIne karyuM tyAre e paNa * graMthamAM karelI che. A graMthamAM AcArya bhadrabAhu racita Avazyaka samavasaraNamAM javA taiyAra thayA. sarvajJa zrI mahAvIra bhagavaMte atyaMta * niryuktinI gaNadharo aMgenI 42 gAthAono AdhAra laIne karUNAthI temane nAma ane gotrathI bolAvyA ane kahyuM ke, "tane evo 435 gAthAomAM gaNadharavAda A prakaraNa raceluM che. saMzaya che ke A bhavamAM jevo manuSyAdi janme che, tevo ja janma parabhavamAM ja tIrthakara mahAvIra svAmInA A agiAra gaNadharomAM 9 thato haze ke kema?' tane Avo saMzaya thavAmAM paraspara virUddha artha : gaNadharo bhagavAna mahAvIranI hayAtI daramiyAnamAM ja pratipAdana karanArA vedanA pado kAraNabhUta che te pado A pramANe che Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 39 * * * * * puruSo vai puruSatva manujo, praNava: pazud ane bakarInA vALathI durvA-dhro thAya che. viSTAmAMthI kIDA pedA artha : puruSa marIne puruSa thAya che ane pazuo marIne pazu thAya che. chANamAMthI vIMchI thAya che, vaLI jUdA jUdA dravyonA ja thAya che. tathA kRNAto vai Ug: gAyate : supurISo rahRAo' saMmizraNathI sarpa, siMha, matsya Adi prANIo ane ratno, maNi * artha : jene viSTA sahita bALavAmAM Ave che te ziyALa thAya che. vagere paNa utpanna thaI zake che. Ama kAraNathI vilakSaNa kArya paNa ke AmAMnuM paheluM vAkya bhavAMtaramAM janAro jIva punaH tevo thAya che. eTale vastu sadRza paNa thAya che ane videza paNa thAya ja bhava pAme che, ema pratipAdana kare che ane bIjuM vAkya pahelAM che. dareka kAryanI pAchaLa kAraNa to che. vRkSanuM kAraNa bIja che, je janmathI vilakSaNa janma maLavAnuM kahe che. A rIte paraspara virUddha dhumADAnuM kAraNa agni che ane kAraNane anurUpa ja kArya thAya * artha pratipAdana karanArA vedavAkyo sAMbhaLIne tane evo saMzaya che. mATInA kAraNe ghaDo mATIno ja thavAno. sonAno nahIM, * ja thayo che. paraMtu tAro saMzaya ayogya che. kAraNa te padono artha bIjane anurUpa evA kAryanI utpatti thaze. te ja pramANe bhavathI tuM samaje tevo nathI. tuM ema mAne che ke jenuM kAraNa hoya tevuM bhavAntaramAM jIvonI gati, jAti AdinI vicitratAnA kAraNa ja kArya hoya che. kemake jevuM bIja hoya tevuM aMkura thAya che. tevI ja rUpe paNa karmane mAna. vRkSanuM kAraNa jema bIja che tema saMsAranuM - * rIte pUrvajanma AgaLanA bhavanuM kAraNa che. tethI jevo A janma kAraNa athavA jIvonI gati-jAti AdinuM vicitratAnuM kAraNa * ja che tevI ja gati parabhavamAM paNa hovI | * jIva jevo A bhave hoya tevo ja che. paNa karmane ja mAnavuM paDe. kAraNa ke karma joIe. arthAt manuSya hoya te pharI |" || e saMsAra rUpI aMkuranuM bIja che. A - parabhave thAya che ke nahi? manuSya hoya te pharI manuSyapaNAne pAme , | | saMsAra aneka vicitratAono bharelo *ane pazuo pazupaNAne pAme paNa te yogya nathI. puruSo vai che. kAraNa ke tenA mULabhUta bIjarUpa karmamAM ja ghaNI vicitratAo * puruSatvamante' A vAkyathI ema samajavAnuM che ke jo koI puruSa che. karmabaMdhananA hetuo mithyAtva, avirati, kaSAya, pramAda ane A janmamAM svabhAvathI ja bhadra pariNAmI arthAt saraLa svabhAvI yoganI vicitratA che mATe karma vicitra che. mATe tenuM kArya je hoya, namra vinIta hoya, IrSA, dveSabhAva rahita hoya te AtmA A saMsAra che te paNa vibhinna che. *(puruSa) manuSyanAma, manuSyagotra, manuSyagati karma upArjana A vicitratAnA kAraNe jIvone manuSya, naraka Adi gatinI karIne mRtyu pAmIne pharIthI manuSya (puruSa) thaI zake che. paraMtu vicitratA karmanA phaLarUpe maLe che, mATe bhavanA aMkuranuM bIja badhA ja manuSyo eka sarakhA svabhAvavALA nathI hotA. karmane ja mAnavuM paDe. jIvanI gati karmane ja AdhIna che. jIva vyavahAramAM ApaNe pratyakSa joIe chIe ke koI abhimAnI, jevA karma kare che tene tevA phaLa maLe che. AvatA bhavanA janma * koI kapaTI ke koI vadhu kaSAya vRttivALA che. aneka bhinna bhinna mATe, enI gati mATe enA pUrva janmonA karmo ja tenuM yogya * svabhAvavALA hoya che. to te badhA manuSya marIne manuSya ja thAya kAraNa che. jIva mAtra sva karmAnusAra bAMdhela, upArjana karelA te ja che ema nathI. e ja pramANe ziva: pazutva:' eTale ke pazu pakSI te gati, jAti-AyuSya karmanA paNa mAyA, chaLa, IrSA, dveSa Adi doSanA kAraNe pazu nAma janmAMtaramAM A janmanI sAdRzya-samAna athavA visadaza paNa *tathA tiryaMca gati karma upArjana karI karIne pharI pazu paNa thAya thAya che. vaLI sarvathA sazapaNuM mAnavAthI vedanA pado paNa - che. paraMtu sarva pazuo mATe parabhavamAM pazu ja thaze evo niyama apramANa thaze. veda padomAM janmAMtara vasAdRzya batAvatAM spaSTa nathI. sarva pazuo paNa samAna vRttivALA, samAna kRtivALA kahyuM che ke, "viSTAsahita jene baLAya che te marIne ziyALa thAya hotA nathI. tiryaMca dehadhArI e AtmAo paNa zubha bhAvathI che" tathA "agnihotra yajJa karavAthI svarga maLe che, svarga meLavavAnI dharma pAmI potAnA karmanI nirjarA karI zubha gati upArjana karI IcchAthI agnihotra yajJa karavo." arthAt manuSya marIne deva thaze. parabhavamAM deva, manuSya thaI zake che. eTale ke A janmathI vilakSaNa eTale svargIya phaLa je vedamAM kahyuM che te sarvathA sadazapaNuM mAnavAthI janma paNa parabhavamAM thaI zake che. jevuM kAraNa hoya tevuM ja kArya asaMbaddha thaze. hoya evo niyama nathI. kArya ane kAraNanI vacce samAnatA paNa A pramANe sarvajJa zrI mahAvIra prabhue aneka tarka yuktiothI *hoI zake ne asamAnatA paNa hoI zake che. kAraNa ke zuMgathI paMDita sudharmAnI zaMkAnuM samAdhAna karyuM. abhimAna vRttinA tyAgavALA zara nAmanI vanaspati thAya che ane tene ja jo sarasavano lepa evA dvijottama paMDita sudharmA paNa veda padono sAco artha jANI karavAmAM Ave to tenAthI judA prakAranuM ghAsa thAya che. gAya potAne saMtoSakAraka samAdhAna thavAthI potAnA 500 ziSyo * * - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * * * * Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * sAthe prabhu pAse dIkSA grahaNa karI ane bhagavAna mahAvIranA ghaNI lAMbI cAlI. vartamAna dvAdazAMgI paNa sudharmAsvAmInI ja zAsanamAM pAMcamA gaNadhara banyA. vIraprabhu pAsethI tripadI prApta che. temanA ziSya jaMbusvAmI kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. karI. dvAdazAMginI racanA karI. 14 pUrvanA jJAtA thayA. teozrI jaMbusvAmInA ziSya prabhasvAmI, temanA ziSya - cothA ArAmAM janmelA ane vraja RSabhanArA nAmanuM sarvazreSTha zayaMbhavasvAmI...Adi ziSyanA ziSya paraMparA cAlI ane :: saMghayaNa ane sarvottama samacaturastra saMsthAnavALuM zarIra temaNe vartamAnakALanA samasta sAdhu samAjanI padaparaMparAnA Adya guru, prApta karyuM hatuM. temanuM kula AyuSya 100 varSanuM hatuM. nirUpakrama sudharmAsvAmI che. Aje paNa ApaNe sudharmAsvAmInI pATa tarIke * AyuSyavALA teozrIe 50 varSa saMsAramAM vItAvyA ane 50 oLakhIe chIe. * * * varSa cAritra pALyuM. A 50 varSanA cAritramAM 8 varSano kevaLI saMdarbha graMthoH paryAya hato. 42 varSanA dIrghakALa sudhI teo chadmastha rahyA. (1) zrI jinabhadragaNI kSamAzramaNakRta vizeSAvazyaka bhASya.bhASAMtarakartA - bhagavAna mahAvIranA nirvANa pachI 92 mA varSe kevalajJAna, sva. zAha cunIlAla hakamacaMda * kevaLadarzana prApta karyuM. ATha varSa sudhI kevaLajJAnI tarIke vicarI (2) zrI jinabhadragaNIkRta gaNadharavAda.lekhaka : paM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA * 100 varSanI aMtima uMmare teo rAjagRhI padhAryA ane chelle | padhAryA ane chelle (3) gaNadharavAda : pU. A. vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI - 1 mAsanA saMleSaNA sAthe pAdopagamana karI deha choDI nirvANa (4) sacitra gaNadharavAda : pU. zrI aruNa vijayajI (5) zrI gaNadharavAda : pU. paMnyAsa zrI cidAnaMda munijI ane arthAt siddhatvane pAmyA. agiyAra gaNadharomAM uMmaramAM sauthI 23, kAMti, vaikuMThalAla mahotA roDa, sanaphlAvara hospiTala sAme * moTA hovAnA kAraNe bIjA badhA ja gaNadharo potAno ziSya JVPD, vilepArale (vesTa), muMbaI-400 56. ja parivAra emane soMpatA gayA. paraMtu sudharmA svAmInI paraMparA mobAIla : 9867186440. * * * A sUcave che - AtmA che, karma che, punarjanma che, paraloka che. zrI moTAnA nAmathI paNa ghaNAM paricita haze. AtmajJAnI dehathI alaga karyuM ane kSaNamAM mAtAjInI pAse pahoMcI gayA. A saMta hatA. emaNe emanAM mAtuzrIne vacana ApyuM hatuM ke tamArA mAtAjIne darzana ApyAM ane emanA mAtAjIne saMtoSa tharyA. C aMta samaye, tame deha choDazo tyAre huM hAjara rahIza. zrI moTAne emanA mAtA mATe bahu ja lAgaNI hatI. saMjogavazAt moTAne himAlaya javuM paDyuM ane emanAM mAtuzrI thoDAMka varSo pachI emane thayuM ke mArI mAtAe bIjo janma sakhata bimAra paDyAM. zrI moTAnA moTAbhAIne thayuM, have mAtA kyAM lIdho che e to huM jouM. dhyAnamAM lIna thaI gayA. emane | bacaze nahIM ane moTA to himAlayamAM hatA. khyAla AvI gayo ke alhAbAdamAM phalANA gharamAM aThavADiyA | e vakhatamAM AjanA samaya jevI vAhanavyavahAranI ke pahelAM ja mAtAe janma lIdho che. zrI moTA alhAbAda pahoMcI TeliphonanI sagavaDa na hatI. moTAbhAIe zrI moTAne tAra karyo gayA ane e saranAmA para gayA. saMnyAsIne joIne gharanA ane jaNAvyuM ke "mAtA bacI zake ema nathI ane cunIlAla loko AgatAsvAgatA karavA mAMDyA. Avyo, cunIlAla Avyo ema pUche che." zrI moTAnuM pUrvAzramanuM 3 moTAe pUchayuM, 'tamAre tyAM bALakIe janma lIdho che ?' yoTAe nAma cunIlAla hatuM. moTAne tAra maLyo. eo gujarAta pahocA emaNe kahyuM, "hA, aThavADiyA pahelAM ja janma lIdho che.' moTAe zake ema na hatA. moTA taraja dhyAnamAM besI gayA. e navajAta bALakIne jovAnI IcchA pradarzita karI. yajamAna - thoDAka divaso pachI moTA gujarAta pahoMcyA ane bhAIne bALakIne laI AvyA. moTAe e bALakIne khoLAmAM lIdhI. | maLavA gayA. bhAIe kahyuM, mAtAe deha choDyo enI thoDI be miniTa ramADI. saMtoSapUrvaka bALakInA mAthA para hAtha mUkI vAra pahelAM bolyAM: 'cuniyo Avyo kharo. mane maLI gayo.' AzIrvAda ApI bALakI pAchI ApI dIdhI. emanA caherA para harSa hato ane zAMtithI emaNe deha choDyo. - A zuM sUcave che? AtmA che, karma che, punarjanma che, | hakIkatamAM zuM banyuM hatuM? moTAe potAnA sUkSmazarIrane paraloka che. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana H gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** ********** * * pAvApurI nagarInI bahAra paramAtmA mahAvIrasvAmI dezanA * ApI rahyA hatA. A ja samartha pAvApurInA madhyabhAgamAM brAhmaNo yajJa karI rahyA hatA. A yajJa mATe yajamAne 11 vidvAna brAhmaNa * paMDitone ziSyaparivAra sAthe AmaMtryA hatA. brAhmaNomAM zreSTha, * - vidyAnA bhaMDAra, IndrabhUti A yajJamAM sarvathI agragaNya brAhmaNa hatA. acAnaka AkAzamAM devavimAnono avAja saMbhaLAya. IndrabhUti mAnatA hatA, devavimAno mArA yajJamAM AvI rahyA che. paraMtu, temanA ahaMne Thesa pahoMcI. devavimAno nagarabahAra * javA lAgyA. nagarabahAra AvelA vAdI 52 vijaya ka2vA ahaMthI * bharelA indrabhUtie nagarabahAra *mahasenavana tarapha prasthAna karyuM. teo krodhathI dhamadhamatA prabhu sAthe vAda karavA gayA hatA, paNa * prabhunA dUrathI ja darzana thatAM krodha * * zamI gayo ane paramAtmAnA ziSya banI gayA. * A ghaTanAnI anya brAhmaNa * paMDitone khabara paDI, eTale eka * chaThThA * gAdhara zrI maMDika ghaDaoN. abhaya dozI [ vidvAna lekhaka muMbaI yunivarsiTInA gujarAtI vibhAganA sahayogI adhyApaka, pIeca.DI.nI upAdhi mATe mArgadarzaka, jaina dharma viSayaka pustakonA kartA, ane zodha-nibaMdha 'covIzI-svarUpa ane sAhitya'nA lekhaka, temaja prabhAvaka vaktA che. ] * pachI eka brAhmaNa paMDito gautama IndrabhUtinA paMthe cAlavA lAgyA. A vidvAna, vidyAvaMta brAhmaNonA hRdayamAM eka-eka zaMkA paDI hatI, te zaMkAnuM samAdhAna meLavI prabhunA pAse dIkSita thayAnA samAcAra sAMbhaLI maMjhika (maMDita) gaNadhare paNa prabhu *pAse javAnuMnakkI karyuM. * A maMDika (maMDita) gaNadhara koNa hatA, te ApaNe saMkSepamAM jANIe. * * maMDika (maMDita) gaNadhara madhadezanA moriya sannivaMzanA * rahevAsI hatA. temano janma vAziSTa gotranA dhanadeva brAhmaNanI vijayAdevI nAmanI patnInI kusIthI thayo hato. teoe veda ane 4 14 vidyAono abhyAsa karyo hato. temanA 350 ziSyo hatA. *teo ziSyane adhyApana karAvatA hatA. teo 53 varSanA thayA, tyAre pAvApurI samIpe prabhu mahAvIrane maLyA hatA. vayadRSTie * 7mAM mauryaputra pachI bIjA krame A agiyAra paMDitomAM AvatA hatA. 41 'sa eva viguNo vibhurna badhyate saMsarati vA, na mucyate mocayati vA na vA eSa bAhyamabhyantaraM vA bheda / ' 'siddhakSetra anaMta siddhonI samAvezanI daSTie nInuM ma ke che, tenI aMdara anaMta siddhono samAveza kevI rIte thaI rAke ? A jo tArI u l ho to kahuM chuM ke siddho amUrta hovAthI anaMta hovA chatAM paNa siddhazIlAmAM samAya che. athavA, eka nAnA oraDAmAM paNa aneka dIvAono prakAza samAya che. jo aneka dIvAono prakAza, nAnA oraDAmAM samAya, to amUrta evA siddho siddhazIlAmAM kema na samAya ?' * * AvA tejasvI, vidyAvAna maMDika brAhmaNa prabhu pAse gayA, eTale prabhue kahyuM; 'he maMDika vAziSTha! tArA manamAM evo saMzaya che ke baMdha ane mokSa che ke nahi? be virUddha arthavALI vedanA - pardAnI zrutio sAMbhaLavAthI tane A aogya saMzaya thayo che. ne krutio A pramArga cheH * * * * A zrutiono artha tuM evo samaje che ke, satva-2 jo-tamo guNa rahita, vibhu sarvagata evo * A AtmA puNya-pApa vaDe baMdhAto nathI, e ja rIte karmathI mukta thato nathI. jo baMdha ja nathI, noM baMpathI mAMsa pA svAbhAvikarUpe na ja hoya. vaLI anya sthaLe kahevAyuM che; * * * na ha vai sazarIrasya priyApriyayora paddhatirita azarIraM vA vasanta priyA'priye na spRzataH (chAMdogyopaniSad) zarIravALA koIne priya-apriyano abhAva nathI, to azarIrIne priya-apriya kadI sparzatA nathI. eTale, dehadhArIne karma hovAthI priya (sukhakArI) ane apriya (duHkhakArI)no abhAva * nathI. azarIrIne karmarahitapaNAthI baMneno abhAva hoya che. Ama, eka vedapada karmabaMdhana che, ema jaNAve che, tyAre anya eka vaidapada karmabaMdhanano abhAva jaNAve che, AthI che. maMDika ! tuM vicAramAM paDyo che ke kayA vedapadane sAcuM mAnavuM? have Apaze maMDika brAhmaNanA saMzayane rajU karatI vizeSAvazyakabhASyanI mULa gAthAo joIe; taM bhannasi jai baMdho jogo jIvassa kammuNA samayaM puvvaM pacchA jIvo kammaM va samaM te hijjA / / 1805 / / ********************************* ************* * * * . * * Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 * * * * * * * * * prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * OM na hi puvvamaheUo kharasiMgaM vA'yasaMbhavojuto saMkaLAyelA karmane paNa jJAna-dhyAna-tapazcaryA Adi dvArA naSTa karI nikkAraNajAyassa ya nikkAraNau cciya viNAso / / 1806 / / jIvane mukta karI zakAya che. ahaNA'NAI cciya so nikkAraNao na kammajogo se paramAtmAe maMDika gaNadharanI vividha zaMkAono khUbaja mAnivAraNano so, muvayamuvi dodidi so puSpo 280 6 IT vistArathI khulAso Apyo. chelle, lokAgramAM rahelI hojja vasa nicca mukko baMdhAbhAvammi ko va se mokkho? siddhazIlA-mokSanuM svarUpa samajAvyuM. paramAtmA kahe che; ; * na hi mukkavvaeso baMdhAbhAve mao nabhaso / / 1808 / / 'siddhakSetra anaMta siddhonA samAvezanI dRSTie nAnuM che, tenI * A cAra gAthAomAM dArzanika bhUmikApUrvaka paMDita (maMDika) aMdara anaMta siddhono samAveza kevI rIte thaI zake? A jo * brAhmaNano mata rajU karAyo che. maMDika pUche che; jIvane karma sAthe tAro prazna hoya to kahuM chuM ke siddho amUrta hovAthI anaMta hovA * saMbaMdha hoya to Adi che ke anAdi? jo saMbaMdhano prAraMbha thato chatAM paNa siddhazIlAmAM samAya che. athavA, eka nAnA oraDAmAM .. hoya to jIva pahelAM utpanna thAya ke pachI? karma pahelAM utpanna paNa aneka dIvAono prakAza samAya che. jo aneka dIvAono ja thAya ke banne sAthe utpanna thAya? jo pahelAM jIva utpanna thAya prakAza, nAnA oraDAmAM samAya, to amUrta evA siddhAM* * to jIvane karma kyA kAraNathI baMdhAya? (kAraNa vagara to jIvane siddhazIlAmAM kema na samAya?' :: karma baMdhAya nahi.) jo karma kAraNa vagara utpanna thAya to kAraNa paramAtmAe maMDika gaNadharanA praznonA uttara ApyA. zraddhAvaMta . vinA teno nAza paNa thavo joIe. kAraNa sivAya paNa karmano banelA maMDika gaNadhare prabhu pAse vaizAkha zukla ekAdazInA dine * baMdha thAya to mukta jIvane paNa punaH karmabaMdha thaze, mukta thayela 350 ziSyo sAthe dIkSA grahaNa karI. teo 14 varSa chaghastha * jIvane paNa pharI baMdha thato hovAthI teo paNa mokSe gayelA paryAyamAM rahyA ane tyAra bAda 16 varSa kevalIpaNe vicarI A ke nahi kahevAya. dharAtalane pAvana karyuM. teo 83 varSanI vaye rAjagRhInA s. maMDikanI A hRdayagaMta zaMkA ane anya te saMbaMdhita zaMkAonuM vaibhAragiri parvata para anazana karI mokSe gayA. teo prabhu ja samAdhAna paramAtmA vedapadonA samyaka arthaghaTanane AdhAre kare che. mahAvIra pahelAM mokSe gayA hatA. (temanI dIkSA pachI 30 mA * bhagavAna kahe che, "he maMDika! bIja ane aMkuranI jema zarIra varSe mokSe gayA, ane prabhu paNa kevaLajJAna pachI (eTale ja ane karmano paraspara hetu-hetumadbhAva hovAthI, teo gaNadharonI dIkSA pachI) 30mA varSe mokSe gayA, eTale teo, temanA = anAdikALathI eka-bIjA sAthe saMkaLAyelA che.' baMdhu mauryaputra gaNadhara ane cothA vyakta gaNadhara traNe prabhu nirvANanA * A vAtane udAharaNathI samajAvatAM kahe che; ApaNane maLeluM varSe prabhu pahelAM mokSe gayA.) * zarIra pUrvabhavanA karmanuM pariNAma che ane AvatA bhavanA karmanuM maMDika gaNadharanA praznottaramAM anAdikALa, mokSanuM svarUpa * sAdhana che. jema daMDa vagere sAdhananI sAtheno kuMbhAra jema kuMbhano Adi saMbaMdhe ghaNI vigato che. jene vadhu jANavAnI jijJAsA che, kartA che, e ja rIte karmarUpI sAdhananI sAtheno jIva karmano teo 'vizeSAvazyakabhASya'ne AdhAre jANI zakaze. * kartA che. vaLI, zarIrathI khetI karAya, to jema phaLa prApta thAya upAdhyAya yazovijayajIe "samakita saDasaTha bolanI * che, e ja rIte AtmA dvArA karAtA dAnAdika karmanuM phaLa paNa sakjhAyamAM samakitanA cha sthAnakonI carcA karatAM A matanI carcA ja bhogavAya che. Ama, karmanuM phaLa paNa jovA maLe che, mATe tuM trIjA ane pAMcamA sthAnakamAM karI che. zrImad rAjacaMdrajIe paNa karmabaMdhano svIkAra kara.' AtmasiddhizAstra'mAM A be sthAnakonI vistRta carcA karI che. A maMDika mAne che ke, je saMyoga anAdi hoya te anaMta paNa hoya na cetana preraNA, koNa grahe te karma? * hoya. A vAtano prabhu yogya rIke khulAso karatA kahe che; sonuM jaDasvabhAva nahi preraNA, juo vicArI dharma. 4 ane paththara jema meruparvatanI taLeTImAM anAdikALathI ekarUpa (jo cetananI preraNA na hoya to karma koNa grahaNa kare? preraNA e. thaIne paDyA hoya, paNa bhaTTImAM dvAra Ama, eka vedauda karmabaMdhana che, ema jaNAve che, tyAre enI | karAvI grahaNa karAvavAno * tapAvavAmAM Ave to chUTAM anya eka vedapeda karmabaMdhanano abhAva jaNAve che, svabhAva jaDano che ja nahi. jo *thAya, ema jIva ane karmano ' | AMthI he maMDika! tuM vicAramAM paDyo che ke kyA vedapedane | preraka svabhAva jaDano hoya to * saMbaMdha samajavo. jIvanI sAthe , sAcuM mAnavuM? | mATaluM ke vastro paNa krodha vagere : anAdikALanA saMyogathI 8 bhAvamAM pariNamavA joIe. paNa .. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * paNa Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * karmano kata ja che: ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * jaDa padArtha mATe Avo anubhava che 2 ie. Aii | sara "he maMDikA bIja ane aMkuranI jema zarIra ane karmano | 2 ramaNatArUpa anaMtasukhane . thato nathI. cetana eTale jIva bhogavanAra thAya. | risara hetu-hetumad-bhAva hovAthI, teo anAdi- ! * karma grahaNa kare che, mATe jIvane ].. zrI maMDita gaNadharanA A * " | sile kALathI eka-bIjA sAthe saMkaLAyelA che.' vAdamAM AtmAnuM karmakatRtva . A karmabaMdhanathI mokSa che, e darzAvatAM pAMcamA sthAnakamAM kahe temaja mokSa jevA samyakatvanA zuddha svarUpane samajavAmAM sahAyaka bane evI mahattvapUrNa carcA samAI che. A carcAnuM ciMtana karatA ja * vItyo kALa anaMta te, karma zubhAzubha bhAva; ApaNe paNa AtmAnA zuddha svarUpane jANI mokSapuruSArtha mATe ja ja teha zubhAzubha chedatAM, Upaje mokSa svabhAva. prayatnazIla banIe evI zubhecchA. : karmasahita anaMtakALa vItyo, te te zubha-azubha karma pratyenI A/31, gleDaharTa, phirojhazAha roDa, sAMtAkrujha (5.) muMbaI-400054. * jIvanI Asaktine lIdhe vItyo, paNa tenAthI udAsIna thavAthI phona : 26100235, mobAIla : 98926 78278. *te karmaphaLa chedAya, ane tethI mokSasvabhAva pragaTa thAya, eTale ke abhaydoshi9@gmail.com. saMdarbha graMtho : zuddha svabhAvamAM sthira thatAM, karmano kSaya thAya. gaNadharavAda : anuvAdaka saMpAdaka-dalasukhabhAI mAlavaNiyA A mokSanA svarUpane varNavatAM kahe che; zeTha bho. je. adhyayana saMzodhana vidyAbhavana, gujarAta vidyAsabhA, amadAvAda. ja dehAdika saMyogano, AtyaMtika viyoga; zrI vizeSAvazyakabhASya-bhASAMtara, bhAga-2. * siddha mokSa zAzvata pade, nija anaMta sukhabhoga. bhASAMtara-sva. zAha cunIlAla hukamacaMda, saM.pa.pU.paMnyAsazrI vajUsena , * dehAdika saMyogano anukrame viyoga to thayA kare che, paNa vijayajI ma.sA., bhadraMkara prakAzana. te pAcho grahaNa na thAya te rIte viyoga karavAmAM Ave to siddha zrImad rAjacaMdra (zrImad rAjacaMdra-samagra sAhitya), ja svarUpa svabhAva pragaTe , ane zAzvatapade potAnI svabhAva prakAzaka : zrImad rAjacaMdra Azrama, agAsa, agiyAramI AvRtti. * * * * * * * * 'ThAkura ko mAI loga bhUkhA rahe vaha bilakula pasaMda nahIM hai !' vimalAtAI nAmathI to ghaNAM paricita haze. emanA vastro, hAthamAM pAnano eka paDiyo hato jemAM tAjAM saMdeza jIvanano eka prasaMga che. Abasthita zivakuTImAM sAdhanAkALa (kalakattAnI miThAI) hatAM. e paDiyo vimalAtAInA hAthamAM daramiyAna emaNe ghaNAM saMtonA sUkSmastara pa2 darzana thatAM Apyo ane bolyA, 'ThAkura ko (eTale ke rAmakRSNa paramahaMsa hatAM, evA mahAna saMto ke jemaNe dAyakAo pahelAM deha ko) mAI loga bhUkhA rahe vaha bilakula pasaMda nahIM te !' ema | choDI dIdhAM hatAM. eka vakhata vimalAtAIne rAtre kahI hasatA hasatA adRzya thaI gayA. vimalAtAInI * | dhyAnAvasthAmAM sUkSmastara para rAmakRSNa paramahaMsanA darzana AMkhomAMthI codhAra AMsu vahevA mAMDyA ke ThAkure pratIti thayAM. vimalAtAI to atibauddhika ane jaladI koI vAtane karAvI ApI. kAraNa ke AkhA AbumAM AvA saMdeza maLe ja 0 | svIkAre nahIM. emane vicAra Avyo ke A mAro bhrama paNa nahIM. je paDiyAmAM saMdeza ApI gayA, e prakArano paDiyo hoI zake che. emaNe manomana nakkI karyuM ke rAmakR Na kalakattAmAM ja maLe. vimalAtAIe saMdeza khAdhAM. | paramahaMsanA mane sUkSma stare darzana thayAM che e jo hakIkata | sAMjanA vimalAtAI vaoNka levA nakhI leka para gayA tyAre hoya ane mAro bhrama na hoya to jyAM sudhI rAmakuSaNa paramahaMsa emane Abu rAmakRSNa mizananA mukhya saMnyAsI nakhI leka mane pratIti nahIM karAve tyAM sudhI huM kAMI paNa nahIM khAuM para maLI gayA. uMmaramAM vRddha hatA. emaNe vimalAtAIne hasIne ane kAMI paNa nahIM pIuM. kahyuM, 'vimalA, kyA bAta hai, Ajakala to tuM ne ThAkura kI bIje divasa savAranA 10 vAgyA sudhI vimalAtAI khAdhA- parIkSA lenI zarU karI dI, kyA ?' pIdhA vinA zivakuTIramAM beThAM hatAM. tyAM ociMtA eka vimalAtAI avAka thaI gayAM. A zuM sUcave che? AtmA ja | saMnyAsI AvI pahoMcyA. goro vAna, caherA para teja, bhagavAM che, karma che, paraloka che. | * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ******** prabuddha jIvana: gAdharavAda vizeSAMka ****************************************** * sAtamA gaNadhara zrI mauryaputra TprA. DaoN. kokilA hemacaMda zAha jaina darzana ati sUkSma ane gahana che. sarvajJa zramaNa bhagavAna * mahAvIre gaNadha2vAdanA mAdhyamathI adhyAtma ane tattvajJAnanA * aneka praznonuM samAdhAna karyuM che. jaina dharmanA aMtima tIrthaMkara * sarvajJa bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe potAnA pramukha ziSyone emanI tattvonI zaMkAonuM nivAraNa karIne pratibuddha karelA tathA emane cAritra dIkSA ApIne tattvadarzana karAvI gaNadhara * banAvelA, te gaNadhara ziSyonI zaMkA ane bhagavaMte Apela tenA samAdhAnanuM zAstra racAyuM te gaNadharavAda. * viduSI lekhikA jaina dharmanA abhyAsI, pIeca.DI. vidyArthIonA mArgadarzaka prAdhyApikA ane prabhAvaka vaktA che. ogasTa-sapTembara, 2013 * zrI vizeSAvazyakabhAthamAM zrI jinabhadrANI kSamAmA * mahArAje vistArathI A gaNadharavAdanuM Alekhana karyuM che. aMtima * tIrthaMka2 bhagavAna mahAvIranA agiyAra gaNadhara thaI gayA. jeno * * ullekha samavAyoga sUtramAM che. gaNadha2vAdamAM 11 gAdharanA jIva, karma vagere aMgenA *saMzaryAnuM mahAvIra bhagavAne tarka-yukti-pramANathI karela nivAraNanuM Alekhana che. paraspara viruddha artha pratipAdana karanArA vedapado sAMbhaLavAthI potAnA # * * mananI puSTi mATe zAstrArtha karavA indrabhUti Adi 11 gadAdhara bhagavaMta pAse AvyA hatA je potAnA saMzayanuM saMtoSajanaka nivAraNa thayA bAda temanA ziSya banI gayA. * * * sAtamA gAdhara moryaputra nAmanA paMDitane sarvadarzI bhagavaMta * nAma ane gotrathI bolAvI teno saMzaya kahe che jyAre teo * paNa bhagavaMta pAse Ave che. temano saMzaya hato-devo che ? * nahIM?' arthAt devaloka che ke nahIM? deva hovA na hovA saMbaMdhI :: zaMkA-sarvajJa zrI mahAvIra bhagavaMta pardhAno kharo artha samajAvIne * mauryaputrano saMzaya aogya che te pUravAra kare che. "deva che' enI * sAbitInI dalIlo saMkSepamAM nIce mujaba che. bhagavaMta mahAvIra karyuM. che * * karavA lAyaka che. A kAraNathI teo 'zAstrAnusAre vidyamAna che' ema mAnavuM joIe. paraMtu devo to svacchaMdAcArI ane * divyaprabhAvayukta hovA chatAM paNa kadApi pratyakSa jaNAtA nathI ane zruti-smRti Adi graMthomAM 'teo che' ema saMbhaLAya che. AthI tane teonA viSayamAM saMzaya che, paNa maurya ! evo saMzaya . * na kara.' ema kahI enA samarthanamAM kahe che. jo ahIM arthAt samavasaraNamAM ja manuSyAdithI bhinna jAtivALA ane divya " AbharaNAdiyukta vaimAnika Adi cAre nikAyanA devo mane ahIM vaMdana karavA AvelA che, teone tuM pratyakSa jo. (1869). mAkuru saMsayame sudUramaNayAi bhinnajAIna / pecchasu paccakkhaM cauvvihe deva saMghAe / / Ama, samavasaraNamAM deva pratyakSa dekhAya che e devajJanAnuM zrI vizeSavazyakabhASyamAM zrI jinabhagaNI pramAza che. kSamAzramaNa mahArAje vistArathI A gaNadharavAdanuM AlekhAM karyuM che. aMtima tIrthaMkara bhagavAAM mahAvIranA agiyAra gaNadhara thaI gayA. jeno ullekha samavAyAMga vI bhagavaMta ema paNa kahe che-'ahIM samavasaraNamAM devone sUtramAM che. * * * joyA pahelAM pA ne devono saMzaya yogya nathI. kAraNA ke caMdra sUrya vagere A jyotiSI devo sarvane pratyakSa jaNAya ja che eTale sarva devo-cAre prakAranAsaMbaMdhI temanI vidyamAnatAmAM saMzaya karo aogya che, ane * * lokane devakRta anugraha ane upaghAta paNa pratyakSa jaNAya che. keTalAka devo koIne vaibhava Adi ApIne anugraha kare che. jyAre keTalAka upaghAta kare che. AthI e nizcaya thAya che ke devo vidyamAna che. amuka prakAranA vaimAnika daivI vilakSaNa prakAranA hovAthI pratyakSa jaNAtA nathI, paNa nivAsasthAnothI teo vidyamAna che ema siddha thAya che. arthAt caMdrAdinA vimAno paNa mAtra nivAsasthAna nathI paNa te vimAnarUpa nivAsthAnamAM te caMdrAdi haiM devo nivAsa karanArA hoya che ja. caMdrAdi vimAno viSe paNa zaMkA karavI yogya nathI. te vidyAdharonA vimAnonI jema * ni:saMzaya vimAno ja che. te ratnamaya ane AkAzagAmI che. vaLI utkRSTa pApanuM phaLa bhogavanArA nAkIo che. tema ja utkRSTa puNyanuM phaLa bhogavanArA devo che. ema aMgIkAra karavuM * * * * 'he maurya! tuM ema mAne che ke nArakIo atyaMta duHkhI ane *parAdhina hovAthI ahIM AvI zakatA nathI eTalA mATe pratyakSa * thavAno upAya na hovAthI teonuM varNana sAMbhaLIne ja zraddhA * **************************************** * * Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 45. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - joIe. utkRSTa puNyanuM phaLa bhogavanAra atyaMta sukhI hoya che Ama gaNadharavAda dvArA 11 gaNadharonA saMzaya dUra thatA tattvamAM , ane devone ja atyaMta sukhI kahevAya. zraddhA thAya che. hakIkatamAM, gaNadharavAdamAM samasyAonA samAdhAnathI, * te devo divya premavALA che. jinakalyANakAdi je je zubha hetuthI sarvajJa bhagavAna mahAvIranA arthaghaTanathI sUkSma tAtvika vicAraNA jovA devo manuSyalokamAM Ave che te kAraNothI devonI siddhi sAbita maLe che. jenuM AdhyAtmika dRSTie mahattva che. thAya che. yathA - zrI jinezvara devonA cyavana-janma-dIkSA- sAtamA gaNadhara moryaputranI zaMkAnA samAdhAnathI bhagavAna . kevaLajJAna ane nirvANa kalyANaka samaye svakartavya hovAthI mahAvIre gaNadharavAdanA mAdhyamathI devalokanuM astitva, mahattA, 8 * keTalAka devo ahIM manuSyalokamAM Ave che. vizeSatAnuM pratipAdana karyuM che. te upara vicAraNA karatAM anya * keTalAka devo bhaktithI ane keTalAka devo potAnA saMzayano siddhAMto paNa dRSTigocara thAya che. cheda karavA mATe ahIM Ave che. keTalAka devo bIjA anya kAraNo jaina darzanamAM vizvanuM svarUpa varNavatAM kahyuM che-vizva traNa . ja jevA ke pUrvanA anurAgathI, pUrvakRta saMketathI, tapanA prabhAvathI, vibhAgamAM vibhakta che. adya , madhya ane urdhva, urdhvalokamAM deva * keTalAka pUrvanA verathI manuSyane pIDA karavA athavA maitrI rahe che. jaina paraMparA pramANe devonA cAra bheda che-bhavanavAsI, * bhAvanAthI anugraha karavA, tema ja keTalAka kAmAnurAgathI ahIM vyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika. (uttarAdhyAna-6 203, 204). Ave che. keTalAka ||"1" gaNadharavaldamAM mAtra samasyAone samAdhAtanI kaII mA gaNadha2vAdamAM moTo che samasyAonuM samAdhAna nahIM na, paNa tattvanI sUkSma vicAraNI jovA maLe che * jAtismaraNazAnavALA puruSanA Si jenuM paNa tattvanI sUkSma vicAraNA kathanathI ane keTalAka manuSyone pratyakSa jaNAyAthI tathA keTalAka jovA maLe che. vidyAmaMtranI upAsanA vaDe kAryanI siddhi thavAthI temaja utkRSTa dAna, puNya, pApa-tenuM phaLa arthAt karma siddhAMta vageremAM puNya saMcayanA phaLanA sabhAvathI A manuSyalokamAM Ave che. zraddhA karavAthI mithyAtva dUra thAya che, samyakdarzana nirmaLa thAya * deva maMdirAdimAM camatkAra, mANasane viziSTa svapna, viziSTa che. darzana Adi paNa devanI vidyamAnatA siddha kare che. deva sattA na tethI gaNadharavAdanI mahattA samajavI jarUrI che. AtmAnA hoya to ucca tapa, dAnAdi kriyAo niSphaLa jAya. vikAsapathamAM A vicAraNA tattvadarzana karAvI mokSamArge laI .. * tethI 'deva' nAma sArthaka che. deva pada e vyutpattimatuM zuddhapada javAmAM sahAya karI zake. bhautikavAdanA A yugamAM gaNadharavAdanuM che. sarva Agama zAstronA pramANathI "devo che' ema siddha thAya zravaNa-ciMtana aneka rIte upayogI che. ane chelle "sakaLajagata che. e svataMtra paryAya che. hitakAriNI' ane 'bhavAbdhi tAriNI' evI jinezvaranI vANI , - jo svargavAsI devo ja na hoya to svarga meLavavAnuM vidhAna jeNe jANI che tenuM jIvana saphaLa che. bhagavAna zrI mahAvIra . paNa na hoya. vedavAkyo paNa devonI vidyamAnatA pratipAdana kare anaMtajJAnI hatA, sarvajJanA vacana para zaMkA ke azraddhA na karatAM 28 che-devono abhAva nahIM Ama devonA astitvanuM pratipAdana thayuM. tenA para zraddhA karavAthI Atmavizuddhi ane kaSAyamukti thAya che e ja A pramANe uparokta yuktiothI "devo che" ema siddha thAya ja gaNadharavAdanI mahattA che. che. sAtamA gaNadhara paMDita Aje bhagavAna mahAvIranuM che cArya janabhadramaNikSamAzramaNa racita mauryaputrano saMzaya 'devo che ke dharmazAsana pravartI rahyuM che tyAre A | 'vizeSaAvazyakabhASya' *nahIM' te sarvajJa bhagavaMta dArzanika jagatanA akhADAmAM sarvaprathama jaina darzanano jo koI temano upadeza sAdhakane jJAnamahAvIre dUra karyo. mauryaputra graMtha mUkI zakAya to e che AcArya jinabhadramaNikSamAzramaNa darzana-cAritranA samanvaya dvArA saMzayanA chedathI zaMkArahita racita 'vizeSaAvazyakabhASya'. emAM emaNe jainadarzananA pramANa jIvanavikAsanI apUrva bhUmikA : bane che. ane A samajUtithI ane prameya saMbaMdhI nAnI-moTI mahattvanI badhI bAbatomAM | | pUrI pADe che. *zaMkArahita banela maurya putra tarkavAdano prayoga karIne dArzanika jagatanA akhADAmAM "jaina jayati zAsanam" 350nA parivAra sAthe prabhu | jainadarzanane sarvataMtrasvataMtrarUpe ja nahIM paNa sarvataMtrasamanvayarUpe * * * pAse dIkSA grahaNa karI. upasthita karyuM, prasthApita karyuM. mobAIla: 9323079922. ****************************** * * * * * * * * * * * : : : : : : : : : : : : : : * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka * * * * * * * * * * * * ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 'AThamA gaNadhara - zrI akapitA | DaoN. pArvatI neNazI khIrANI * * * * * * * * * * [ viduSI lekhikA, jaina graMthonA abhyAsI, jaina dharmanA mAnada zikSikA ane prabhAvaka vaktA che. kavi RSabhadAsakRta | 'jIva vicAra rAsa' upara zodha nibaMdha lakhI, pIeca.DI.nI upAdhi prApta karI che. ] * vizvanA samasta dharma praNetAomAM bhagavAna mahAvIranuM sthAna A saMzaya thayo che jenuM nirAkaraNa A pramANe che. * aneka dRSTie viziSTa che. kalyANakArI, karUNAsAgara carama prabhunA mukhethI potAnuM nAma, gotra ane zaMkA sAMbhaLIne * tIrthaMkara prabhu mahAvIra svAmI AjathI 2569 varSa pUrve emanA arka pitane prabhunA sarvajJapaNA mATe koI zaMkA na rahI. kevalajJAnanI prApti pachI vaizAkha suda-1nA divase samavasaraNamAM Azcaryacakita thaIne te prabhu pAsethI potAnA saMzayanuM nirAkaraNa * dezanA mATe upasthita hatA tyAre bharatakSetranA prakAMDa paMDito, cauda ekAgracitte sAMbhaLavA lAgyA. * vidyAnA jANakAra, ucca koTinA kriyAkAMDI, veda-upaniSada Adi sarva sarvajJa evA bhagavAna mahAvIre pramANopeta javAba ApavAnI :: zAstromAM pAraMgata, jJAnavaMta, potAne sarvajJa mAnanAra, jAjavalyamAna, zarUAta karI. koIpaNa praznano javAba tarkayukta nyAyayukta hovo 5. rUpavaMta, dhanavaMta evA sarvazreSTha 11 brAhmaNa AcAryone bhagavAnanA joIe. je pramANa dvArA ja ApI zakAya che. pramANa e nyAyano . * sarvajJapaNAnI jANa thaI tyAre kramazaH bhagavAnanA sarvajJapaNAne mukhya viSaya che. jemAM vividha pAsAo dvArA satyane siddha karavAmAM *paDakAravA vAda mATe upasthita thayA, paNa sarvajJa prabhue e darekane Ave che. pramANa yathArtha jJAnanuM sAdhana che, satya jANavAnuM sAdhana * emanA nAma-gotrathI bolAvI emanI zaMkAonuM samAdhAna karyuM jethI che. jenAthI satyanI anubhUti thAya che. pramANa aneka prakAranA 2. teo potAnA ziSyo sahita | FpAMca bArIvALA gharamAM rahIne vastu jonAra vyakti karatAM | che. ahIM bhagavAne prAyaH darekanI * prabhune samarpita thayA ane prathama | zaMkAnuM samAdhAna pratyakSa, * khullA medAnamAM rahIne vastu jonAra vyakti vadhu sArI * paMktinA (gaNadhara) ziSyo tarIke rIte joI zake che. tema Indriyajanya jJAnavALI jIva karatAM anumAna ane zabda (Agama) ke sthAna prApta karyuM. emano vAda | pramANathI karyuM che. jaina darzanamAM atIndriya kevaLajJAna yukta-zuddha svarUpavALo jIvo sgaNadharavAda tarIke prakhyAta che. pratyakSa ane parokSa be pramANa | vadhAre sAruM jue che. * pUrve sAta gaNadharanI zaMkAnuM ke prasiddha che. paraMtu IndrabhUti Adi * Alekhana vidvAnoe karyuM che. ahIM huM AThamA gaNadharanI zaMkAnuM AcAryo mukhyataH traNa pramANene mAnavAvALA hovA joIe je - samAdhAna kevI rIte thayuM te prastuta karuM chuM. bhagavAnane jJAta haze mATe traNa pramANathI emanI zaMkAnuM , - sAta brAhmaNa AcAryo bhagavAnane samarpita thayA che e samAdhAna karyuM che. jemanI je mAnyatA hoya e mAnyatAthI siddha * jANIne AThamA mithilA nagaranA, devanA naMdana, jayaMtInA jAyA karavAmAM Ave tyAre e vAta zIrAnI jema gaLA nIce utarI * akaMpita nAmanA AcArya potAnA 300 ziSyo sAthe jAya-mAnya thaI jAya. Aja paddhati bhagavAne ahIM apanAvI che* * samavasaraNamAM padhAryA tyAre prabhue emane AvakAra ApatAM je emanI sarvajJatAne siddha kare che. :: saMbodhana karyuM ke he gautama gotriya akaMpitajI, Apane saMzaya bhagavAna sau prathama pratyakSa pramANathI sAbita karatAM kahe che : * che ke, "nArakI haze ke nahi?" "nAro vaiSa gAyate : zUdrotramadbhAti' ke pratyakSa be prakAranA che. sva pratyakSa ane para pratyakSa. je potAne * arthAt je (brAhmaNa) zudranuM anna khAya che, te nArakI thAya che. pratyakSa hoya e sivAyanA pratyakSa paNa jagatamAM che. jema ke siMha, - A pado nArakInI vidyamAnatAnuM pratipAdana kare che tathA nadi vai vAgha AdinuM darzana sarvane pratyakSa na hoya tethI tenuM astitva - daitya nAra: eTale parabhavamAM jaIne koI nArakI thatuM nathI. nathI ema na manAya. ema to deza-kAla-gAma-nagara samudrAdika A pado nArakIno abhAva sUcave che. A paraspara virUddha padArtho paNa tane pratyakSa thatA nathI paNa bIjAone pratyakSa hoya * vedavidhAnane kAraNe Apane A saMzaya thayo che. paraMtu te to mAnIe chIe. ema nArakI mATe tane ema saMzaya thayo che ke * vedavidhAnano sAco artha ane rahasya khabara na hovAne kAraNe jema caMdrAdi devo-manuSya-tiryaMcAdi pratyakSa che ema enAthI bhinna Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana H gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** jAtivALA nArakIo to pratyakSathI jaNAtA nathI to ene kema ja hoya che. tiryaMcomAM garamI, bhaya, kSudhA, tRSA vagere bahu * * * * manAya ? paraMtu anya jIvAdi padArthanI jema nArakIo mane pratyakSa * che. mArA jevA sarva kevaLIone pratyakSa che mATe para pratyakSa mAnIne eno tuM svIkAra kara. mAruM pratyakSa atIndriya che mATe tane huM mAnavAmAM khacakATa thato hoya to te aogya che. tuM mAtra Indriya *pratyakSane ja pratyakSa mAne che ? to te yogya nathI. kAraNa ke Indriya *pratyakSa to upacAra mAtrathI ja pratyakSa kahevAya che. kuMbhanI jema * Indriyo mUrtimAna hovAthI pote vastune jANI zakatI nathI paNa te upalabdhinA dvAro che. vastune upalabdha karanAra-jANanAra to jIva che kAraNa ke Indriyono vyApAra (saMtrikarSa) na thAya to paNa te dvArA jALela vastunuM smaraNa thAya che. ane Indriyono vyApAra * thavA chatAM paNa koI vakhata anupayoga hoya to vastuno bodha * thato nathI. ethI pAMca bArIethI jANanAra tethI bhinna vyaktinI jema IndriyathI bhinna koI jJAtA che. khullA AkAzamAM jonAranI * jema sarva AvaraNa rahita je jIva che te atIndriya hovAthI sendriya * jIva karatAM vadhAre jANe che mATe atIndriya pratyakSa zreSTha che. duHkha ane alpa sukha hoya che. manuSyone zarIra ane mana saMbaMdhI aneka prakAranA sukha-duHkha hoya che ane devone to kevaLa sukha ja hoya che. du:kha to teone bahu alpa hoya che. A pramANe hovAthI ke bhadra nArakIo che ema mAnavuM yogya ja che. zabda pramAAthI paNa nArakI siddha che. tamane ISTa evAda jaiminIya Adi sarvajJanA vacananI jema huM paNa sarvajJa hovAthI mAruM vacana satya che. temaja bhaya, rAga, dveSa ane mohanA abhAve jJAyaka madhyastha puruSanA vacananI jema mAruM vacana sarva doSa rahita * hovAthI satya che. kadAca tane thaze tame sarvajJa cho enI zI pratIti * che? enA javAbamAM e ja kahevAnuM ke pratyakSapaze tArA sarva saMzayano cheda karuM chuM. bIjo paNa je koI saMzaya hoya te pUchI zake che. mATe mAruM vacana zabda pramANa che. enAthI paNa nArakI siddha che. * * * * tane je zaMkA thaI te na ii keltha vALA carita' padano artha yogya rIte na karyo mATe thaI che. teno artha A pramANe che. * Indriya pratyakSa jJAnathI atIndriya pratyakSa karatAM vadhAre joI zakAya paralokamAM koIpaNa nArakIo merU AdinI jema zAzvatA nathI. paNa je A lokamAM utkRSTa pApa kare che te ahIMthI marIne nArakI thAya che. (mATe koIe paNa evuM pApa na karavuM ke jethI parabhavamAM nArakI thavuM paDe.) A pramANeno artha dhAraNa karavAthI tArI zaMkAnuM nirmUlana thaI jaze. * * che evI tArI mAnyatA bhUlabharelI che. pAMca bArIvALA gharamAM rahIne vastu jonAra vyakti karato khullA medAnamAM rahIne vastu * *jonAra vyakti vadhu sArI rIte joI zake che. tema Indriyajanya zAnavALA jIva karatAM atIndriya kevaLajJAna yukta zuddha svarUpavALo jIva vadhAre sAruM jue che. tethI kevaLajJAnAdi * atIndriya jJAnathI nArakInuM pratyakSa anyane thaI zake che. e * parapratyakSathI nArakInA jIvo siddha che. mane nArakInA jIvo pratyakSa dekhAya che. nArakInA jIvo pratyakSa dekhAya che mATe nArakInA jIvo % che e vAta siddha thAya che jeno tuM svIkA2 ka2. prabhuno tarka sahita pramANa sahita javAba sAMbhaLIne te akaMpita AcAryanI zaMkA dUra thaI ane potAnA 300 ziSyo * sAthe potAnI 48 varSanI uMmare bhagavAnane samarpita thaI gayA. * tyAra pachI nava varSe temane kevaLajJAna thayuM ane gaNadharomAM sauthI * * vadhAre kevaLI paryAya 21 varSano pALIne 78 varSanI uMmare nirvANa * pAmyA. * gaNadhara akaMpita mahApaMDita hatA chatAM paNa paraspara veda vidhAnane kAraNe emane saMzaya thayo ane nArakI pratyakSa na hovAne kAraNe tarka dvArA emanI mAnyatAne puSTi paNa maLI. paraMtu bhagavAna mahAvIrane duniyAnuM svarUpa sarvajJa hovAne kAraNe hAthamAM rahelA AMbaLAnI jema spaSTa dekhAya che. jemAM aolokamAM nArakInA sthAna che e pratyakSathI jANe che mATe emaNe pramANa sahita javAba ApIne enA saMzayane chedI nAkhyo. ahIM ApAne paNa tarka thAya ke zuM naraka haze kharUM? naraka na mAnIe to zuM vAMdho Ave? tyAre aMdarathI tarkasaMgata javAba maLe che ke jema ahIM koI corI, lUMTa, khUna, baLAtkAra vagere aparAdha kare to ene sajA thAya che, jo sajAnI vyavasthA na hoya ******************************************* * * anumAna pramANathI paNa nArakI vidyamAna che. jema jaghanya * madhyama pApanuM phaLa bhogavanAra tiryaMca ane manuSyo che tema utkRSTa pApanuM phaLa bhogavanAra paNa koIka che ane te nArakIo che. kadAca tane ema thAya ke je atyaMta duHkhI tiryaMca-manuSyo che. te ja utkRSTa pApanuM phaLa bhogavanAra hovAthI temane ja nArakI * kahevAmAM zuM vAMdho che ? tArI A mAnyatA barAbara nathI. kAraNa ke je evA utkRSTa pApanuM phaLa bhogavanArA hoya te sarva prakAre du:khI ja hovA joIe evuM sarva prakAranuM duHkha te tiryaMca vagerene *nathI hotuM. kAraNa ke prakAza-vRkSanI chAyA-zItaLa pavana-nadIdraha vagere sukhanA sAdhano teone hoya che paNa bhoMkAvuM, rUMdhAvuM, baLavuM, kaMTakamAM cAlavuM, zIlAo para pachaDAvuM vagere naraka prasiddha * bhayAnaka duHkho teone nathI hotAM. tevA duHkho to nArakIone * 4 7 * * * * * . * * * * Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. 48 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * to keTalA badhA aparAdho thaI jAya? ema ApaNe je pApa karIe nakkI thAya che. sAte narakanI jaghanya-ochAmAM ochI ane e chIe e bhogavavAnI vyavasthA na hoya to pApano bhAra keTalo utkRSTa-vadhAremAM vadhAre sthiti keTalI che te nIce batAvyuM che. A * vadhI jAya ane aMdhAdhUMdhI phelAI jAya mATe naraka jevuM sthAna temaja ahIM e kedIone kevI sajA karavAmAM Ave che jemake * * hovuM joIe. e sthAna eTale ahIM jema Arthara roDa jela, tihAra haMTarathI mAravuM, koraDA mAravA, vividha prakArano trAsa gujAravo, * : jela, yaravaDA jela Adi che ema sAta prakAranI narakarUpI jela sakhata mahenata karAvavI ema tyAM paNa traNa prakAranI vedanA hoya, bhagavAne batAvI che jenA nAma gotra nIce mujaba che. * nAma gotra (1) paramAdhAmIkRta vedanA-jenuM varNana sUyagaDAMga sUtranA * 1. dhamA ratnaprabhA-jemAM ratnanA kuMDa che. pAMcamA adhyayana naraka vibhaktimAM jovA maLe che. jemAM nArakIne ja - 2. vaMzA zarkarAmabhA-jemAM bhAlA ane barachIthI paNa tINa mAre, bALe, taLe, enuM ja mAMsa taLIne khavaDAve, dhagadhagatA thAMbhalA kAMkarAnuM bAhulya che. sAthe bheTAve, garama sIsuM pIvaDAve, bhAlA-barachI vagerethI aMga chUTA 3. zilA vAluprabhA-jemAM bhADabhUjAnI retI karatAM paNa pADe vagere. vadhAre uNaretI che. (2) paraspara-anyocakRta vedanA-aMdaroaMdara ekabIjAne 4. aMjaNApaMkaprabhA-lohI mAMsanA kAdava jevA pudgalo jemAM vADhakApa karIne du:kha pahoMcADe, vividha zastro (gadA, muzala, , tIra Adi)nI vidurvaNA karI paraspara mAre, vividha jaMtuonA * 5. riTTA |dhUmaprabhA-dhUmADAvALuM vAtAvaraNa-rAI-maracAMnA AkAra karI ekabIjAnA zarIramAM ghusIne herAna kare. * dhUmADAthI paNa tIkho dhUmADo che. (3) kSetra vedanA-nArakInuM kSetra ja evuM che jene kAraNe tyAM ja 6. maghA |tamaprabhA-jyAM aMdhakAra che. 10 prakAranI vedanA satata cAlu hoya. anaMta sudhA, anaMta tRSA, 2. 7. mAghavaItimastamaprabhA-jyAM aMdhakAra mahi aMdhakAra arthAt anaMta zIta, anaMta tApa, anaMta mahAjvara, anaMta khujalI, . gADha aMdhakAra che. anaMta roga, anaMta anAzraya, anaMta zoka ane anaMta bhaya. A ja - A sAta sthAnamAM kevA pApa karavAvALA jaI zake enuM varNana 10 prakAranI vedanAne sAte narakanA jIvo pratikSaNa anubhave zrI uttarAdhyayana sUtra-7muM adhyayana gAthA 5-6-7 hiMsA che. AMkhanuM maTakuM mArIe eTalI vAra paNa ArAma na hoya. - vAne...e traNe zlokamAM varNavyuM che. jeno bhAvArtha nIce sAte narakanI sthiti ane vedanA * mujaba che. narka jaghanya utkRSTa * hiMsA, mu pAvAda, adattAdAna, viSayAsakti, mahAna 1. 10000 varSa 1 sAgaropama traNa prakAranI vedanA * AraMbha, mahAna parigraha, mAMsamadirAnuM sevana, zoSaNa vagere. 2. 1 sAgaropama 3 sAgaropama traNa prakAranI vedanA che. e sivAya bIjA hetu paNa hoI zake. adhyavasAyonI kliSTatA 3. 3 sAgaropama 7 sAgaropama traNa prakAranI vedanA 4. 7 sAgaropama 10 sAgaropama be prakAranI paraspara ane kSetra vedanA * ane enAthI saMcAlita koIpaNa pravRtti narakanuM kAraNa banI 5 10 sAgaropama 17 sAgaropama be prakAranI paraspara ane kSetra vedanA zake che. A kAraNono samAveza narakAyunA baMdhanA cAra 6. 17 sAgaropama 22 sAgaropama mAtra kSetra vedanA * kAraNomAM thaI jAya che. A cAra kAraNo A pramANe che. 7. 22 sAgaropama 33 sAgaropama mAtra kSetra vedanA ke (1) mahA AraMbha (2) mahA parigraha (3) kuNima AhAra sAgaropama sAgaranI upamA dvArA je kALane jANI zakAya te. * ja (madha mAMsanuM sevana) (4) paMcendriya jIvono vadha. A rItanuM pApa asaMkhyAtA varSe 1 palyopama thAya evA daza kroDAkroDI * * karyA pachI e pApanI tIvratA-maMdatA pramANe sajA bhogavavAnI palyopama=1 sAgaropama. ja Ave. jema ke ahIM koInuM khUna thayuM e khUna ajANatA thayuM che ke Ama ATalA varSa sudhI sajA bhogavyA pachI narakamAMthI chUTAya che. che jANI joIne, potAnA svabacAvamAM thayuM che ke kSaNika, krodhAdikanA che. Ama saMkSipta varNana jANIne ApaNe paNa ApaNuM jIvana * ja AvezamAM thayuM che ke pachI yojanAbaddha thayuM che e pramANe enI kevuM banAvavuM e nakkI karIne saMyamapUrvaka jIvana jIvavAno prayatna * pAchaLanA kAraNo pramANe varasa-be varasa yAvat AjIvana keda karIe. * * * * thAya che ema ahIM narakamAM paNa kevA Asakti bhAvathI pApa 423, jeThavA nivAsa, 448, DaoN. bI. Ara. AMbeDakara roDa, mATuMgA, 08- karIne Avyo che e pramANe enA narakanuM sthAna ane sthiti kiMgsa sarkala, muMbaI- 400019. mobAIla : 9869787692. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * * * Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana H gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** navamA gaNadhara - zrI acalabhrAtAjI nabhAratI bI. zAha ogasTa-sapTembara, 2013 **** * * jyAre prabhunA AThamA gaNadhara zrI akaMpita paMDita Adi potAnA ziSya parivAra sAthe sarvajJa mahAvIra pAse jaIne potAnI zaMkAnuM samAdhAna meLavI le che tyAre potAnA 300 * ziSyo sAthe saMyama aMgIkAra karIne prabhunA ziSyo bane che ane * samavasaraNamAM navamAM paMDita pravara acalabhAtA paNa potAnA * 300 ziSyo sAthe prabhu pAse javAno vicAra kare che ane *samavasaraNamAM prabhu mahAvIra * pAse AvI UbhA rahe che. * sarvatra sarvadarzI samatAnA * [ zrAvikA lekhikA jaina dharmanA abhyAsI, prabhAvaka vaktA, 'maMgalayAtrA' ane 'AtmadhArA'nA mAnada maMtrI temaja jaina sozyala grupa dvArA yojAtI sAmAjika ne dhArmika sevAkSetre sakriya che. temaja A saMsthA muM. jaina yuvaka saMdha temaja anya saMsyAnA sakriya kAryakara che. ] * * aMgadezanI kausalAnagarInA jANItA prasiddha vimazreSTha hArIta gotranA vasudeva brAhmAnA putra acalabhAtA prabhu mahAvIra svAmInA navamA gaNadhara hatA. sAgara karUNAnA bhaMDAra evA bhagavaMte temane nAma ane gAMgapUrvaka saMbodhana karI bhAMbhAganAM kahyuM: 'huM parita gotrIya acalabhrAtA padhAro...khuzIthI padhAro...' Avo mITho madhuro AvakAra maLatAM paMDita acalabhrAtA stabdha banI gayA. * bIjI bAju vedanA evA pA vAkyo AvyA, jevA ke puchyuMH puSpana karmA, pApa: pApena karmA arthAt puNya eTale zubha * karma varDa prANa puNyazALI thAya che ane pApa eTale azubha karma sa vaDe jIva pApI bane che. A vaida vAkyothI to puNya-pApanI sattA jaNAya che. Ama be alaga veda vAkyonA arthe tuM dvidhAmAM paDI gayo. manamAM zaMkA jAgI, have zuM karavuM ? puNya-pApa mAnavuM Huang ke na mAnavuM, eja puNya-pApanuM astitva na mAnavAmAM Ave * to dAnanuM phLa puchyuM ane hiMsAnuM phaLa pApa je manAya che te sarva ra * niSphaLa asaMgata siddha thaI jaze * ane jo puNya-pApano niSedha thaze to dAna- hiMsAdiha pravRttio nAM ekadhArIekasarakhI cAlu ja che ane bIjuM paNa A saMsAramAM spaSTa dekhAya che ke dareka prANI sukha- * * * * duHkha anubhave che, koI mAAsa * sukhI che to koI mANasa duHkhI * * che to pachI tenuM kAraza zuM ? mATe A saMsAramAM jo sukha-duHkha che to tenuM kAraNa paNa puSpa pApa che e spaSTa thAya che mATe puNya pApano niSedha karavAno nathI. puNya-pApa avazya che. * * hai acalakAtA! tArI samakSa puNya-pApa vizenA judA judA mato upasthita che temAMthI paNa tuM nirNaya nathI karI zako ke tuM kharo pakSa karyA haze? puNya-pApa vizenA tArI sAme upasthita mato A pramANe che. 1.puSpa karo ? 2.pApa haze ? athavA 3,ubhaya mizra hako 4,baMne bhinna haze ! 5. zuM A jIvano prapaMca mAtra svabhAvathI ja cAlato haze. to, ja A mATe huM tane vizeSa prakAre samajAvuM chuM jenAthI tane ****************************** ja puNya ane pApa baMne karmajanya hovAthI jIva karma sAthe bheMDAya che vyavahArathI, vicAracI ane zIstrI. A sAgatinA cakkaramAM puNya ane vAdha bAMdhato ja rahe che. jema eka aMrtakI maMca para AvIne vasIne badhAM darzakone khuza karI jAya che te ja rIte kAla avadhinA che niyama pramANe udayamAM AvatAM pRSNa karmo ane pApa karmo jIvone sukha ane duHkha ApIne cAlyA jAya che. hava prakAre mukhya baMdhAya che ane 18 prakAre dha baMdhAya che, A prabhue acAtAnA manobhAva ane zaMkAne pragaTa karatAM kahyuM: he saumya | tArA manamAM evI zaMkA che ke puNya-pApa jevuM kaMI che ke nahIM? aduSTa dekhAtA evA puNya-pApa hoI zake * kharA ? A pramAze tArA manamAM puNya-pApa vize zaMkA che. huM * acalabhAtA! tane A saMzaya thavAmAM kAraNabhUta paraspara virudhdhArtha vedanAM pardA che. te vedanAM padono artha barAbara na samajAtAM A zaMkA thaI che ane je veda vAkyo paraspara virUddha * arthavALA tArI sAme AvyA teno Azaya tuM na samajI zakyo * eTale tane saMzaya Ubho thayo. te vedavAkyathI ema nakkI karI lIdhuM che ke AtmA sivAya puNya pApAdi jevuM kaMI ja A jagatamAM ke A * * nathI. ******** 49 **********: * Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. 50 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * che. barAbara spaSTatA thaze. puNya-dharma karavA joIe. pApa karavAthI sukha koI paNa kALe maLatuM, * 1, mAtra puNya ja che ane pApa nathI. * 2. mAtra pApa ja che puSya nathI. acalabhrAtA prabhu mahAvIrane puche che : eka pakSa evo paNa * * 3. puNya ane pApa zuM mecakamaNinI jema baMne mizra che arthAt che ke je puNya-pApa jevI koI vastu mAnavA ja taiyAra nathI. karma ( mecakamaNimAM vividha raMgo hovA chatAM te eka sAdhAraNa ne paNa mAnavA taiyAra nathI. teo ema ja mAne che ke Akho A vastu che tema sukha ane duHkharUpa phaLa ApanAra koI eka ja saMsAra svabhAvathI cAle che ane svabhAvathI ja A saMsAranI * sAdhAraNa rUpa che. vicitratA siddha thAya che. jIvono sukha-du:kha paNa koI hetu 4sukhanuM phaLa ApanAra puNya ane duHkhanuM phaLa ApanAra pApa nathI mAtra svabhAvathI ja sukhI-duHkhI thAya che. Ama kema? ? che. zuM baMne judA judA svataMtra che. prabhu mahAvIra kahe cheH he alabhrAtA! A vAta paNa bilakula 5. zubhAzubha karmarUpa puNya-pApa jevI koI vastu ja nathI ane yogya nathI. jo puNya, pApa, karma vagere kAMI ja nathI ane sukha* A saMsArano bhavaprapaMca mAtra svabhAvathI ja cAle che. du:khanI pAchaLa jo koI kAraNa ja nathI ema mAnIza to saMsAramAM ja ekalA puNyane ja mAnavAthI sukha-du:kha ghaTI zake che to kAM to badhA sukhI ja hovA joIe ane kAM to badhA duHkhI ja A pachI pApane mAnavAnI koI jarUra ja nathI rahetI paNa jyAre hovA joIe. paraMtu te acalabhrAtA! A kyAreya zakya nathI.' mAtra ekalA du:khano ja anubhava pApa che tyAre puNya ochuM pratyakSa virUddha che. jIva ane karmanA saMyogano je puNya ane pAparUpa * thayuM ne pApano udaya vadhAre thayo tema mAnavAmAM Ave che. pariNAma vize Sa che, te kArya kAraNanA be anumAna * he alabhrAtA! jo heacalaNAtA thoDuM paNa hoya to sonuM sonuM ja kahevAya che li he acalabhrAtA! thoDuM paNa hoya to sod sonuM ja kahevAya ja che -kAraNAnumAna ane ke A puNyanI vRddhinA AdhAre masta ane vadhAre paNa hoya to sonuM sonuM ja kahevAya. e ja | kAryAnumAna. * moTuM sukhI zarIra mAnavAmAM pramANe vadhAre puNyathI vadhAre sukha ane ochI puNyathI dAna ApavuM te kriyA che paNa * Ave ane puNyanA ghaTavAthI | ochuM sukha maLaze Ama svataMtrapaNe puNya-pApanI siddhi te puNyanuM kAraNa bane che jyAre A * nAnuM duHkhI zarIra ema jo hiMsA karavI te paNa kriyA to fka thAya che. mAnavAmAM Ave to zuM A che ja paraMtu pApanuM kAraNa bane che *. barAbara che? vadhAre puNyathI vadhAre moTuM zarIra Ama jo mAnIe che. A pramANe puNya-pApane kAraNAnumAnathI svIkAravA joIe. * to cakravartI karatAM paNa hAthInuM zarIra moTuM che. eTale zuM cakravartI kArya hoya to tenI pAchaLa kAraNa avazya hovuM joIe. jema ke te karatAM hAthInuM vadhAre puNya mAnavuM ane cakravartInuM ochuM puNya ke zarIra eka kArya che. mAtA-pitA to eka kAraNa che. eka mAtra : mAnavuM? Ama mAnavuM paNa yogya nathI. du:khanI pAchaLa svataMtra nimitta che paNa temanA saMyoge koI jIva apaMga, AMdhaLo, mUMgo * pApane ja kAraNabhUta mAnavuM joIe ane sukhanI pAchaLa svataMtra ane bahero bane to e jIvanA pApa karmanA pramANe ja tene * puNyane ja kAraNa mAnavuM joIe. zarIra maLe. A rIte kAryAnumAna ane kAraNAnumAnathI baMne * ' he alabhrAtA! thoDuM paNa hoya to sonuM sonuM ja kahevAya rIte adRSya puNya-pApanI siddhi thAya che. che ane vadhAre paNa hoya to sonuM sonuM ja kahevAya. e ja pramANe prazna : he bhagavaMta! sukha ane du:khamAM kAraNane adRSTa * vadhAre puNyathI vadhAre sukha ane ochA puNyathI ochuM sukha puNyapAparUpe ja zA mATe mAnavA? jo te kAraNane dRSTa mAnI * maLaze Ama svataMtrapaNe puNya-pApanI siddhi thAya che. laIe to puNya-pApanI sattAno koI prazna ja nA rahe. jema pagamAM * pApa-puNya eka ja sikkAnI be bAjunI jema che. ApaNane kAMTo vAgyo ane mANasa duHkhI thayo. attara-sukhaDa vagere - mana, vacana ane kAyAnA traNa sAdhano maLyA che. A sAdhano lagADavAthI sukha anubhavAya che vagere ghaNAM kAraNo dRSTa che to ja dvArA kharAba ke sArAM, zubha ke azubha kAryo karIe chIe te pachI adRSTa evA puNya-pApane zA mATe mAnavA paDe? ja * mujaba puNya-pApa nakkI thAya che. jagatano zAzvata niyama che ke javAba : he alabhrAtA, nA! e paNa mAnI na zakAya kAraNa ke * jyAre du:kha udayamAM Ave che te pApodayanA kAraNe ja Ave che. ke ekasarakhA dRSTa kAraNo hovA chatAM paNa vicitratA dekhAya che. - che ane jyAre sukha maLe che te puNyodayanA kAraNe ja maLe che. A sarva dA. ta. attara sukhaDa lagADelA mANasane zuM raDato nathI joyo?' ja zAstromAM kaMDArAyeluM satya vacana che mATe koIe paNa pApa na karatA zuM sukhI-sAdhana saMpanna mANasane rogagrasta nathI joyo? jo 1 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka . enA uttaramAM hA, pADatA ho bhojana karavuM? kevI rIte . * to sukhano AdhAra daSTa kAraNo | 'anuttarayonI mahAvIra' . bolavuM? je thI pApakarma na ja * upara eka sarakho ja che mATe bhagavAna mahAvIranI cetanAnI $Lazruti | baMdhAya. kAraNa ke Dagale ne pagale adRSTa puNya-pApane ja kAraNa | sarva kriyAo dvArA karma baMdhAya | hindI bhASAnA jANItA lekhaka zrI virendrakumAra jene mAnIzuM to ja samAdhAna thaze. emanA pustaka 'anuttarayogI mahAvIra' je cAra bhAgamAM che to zuM karavuM? * bIjuM he alabhrAtA!| vaheMcAyeluM che ane hindI bhASAmAM lakhAyeluM che, emAM | | bhagavAne uttara ApatAM : * nArakInA jIvo 1 miniTanuM sukha gaNadharo ane bhagavAna mahAvIrano saMvAda rajU karyo che. evuM kahyuM: he ziSya! jayaNApUrvaka paNa pAmatAM nathI. mAtra | saMvAdano bhASAvaibhava, vicAravaibhava, anekAMta daSTikoNacAla, jayaNApUrvaka Ubho rahe, . tIrthakaronA pAMca kalyANaka ane samanvayAtmakatA mANavA jevA che. jayaNApUrvaka besa, jayaNApUrvaka * prasaMgoe beghaDI mAtra nArakInA suvAnuM ane bolavAnuM, jethI * jIva sukha pAme che to paNa puNya - A pustakanI prastAvanAmAM zrI virendrakumAra jene lakhyuM pApakarma na baMdhAya arthAt tIrthaMkaranuM che mATe puNya-pApa sarvakriyAmAM jayaNA rAkha, cetanA * baMnene saMkIrNa mizra mAnIe to | 'bhagavAna mahAvIranI cetanAe cha varSa sudhI mArI| rAkha, jIvarakSAno upayoga rAkha * ekanI vRddhi thavAthI bIjAnI | cetanAno kanjo laI lIdho hato ane bhagavAna mahAvIranI| eja mahatvanuM che. jenA dvArA pApa paNa vRddhi mAnavI joIe; paNa | cetanAe ja AtmakathAnA rUpamAM A pustaka mArI pAse | baMdhAze nahi. - ema banatuM nathI. lakhAvyuM che. cha varSa sudhI huM kAMI paNa kAma-dhaMdho karI zakyo | Ama puNya ane pApanA 4 ( puNya-pApa zuM che? puNya | na hato. kyAreka rAtre 12 vAgye paNa bhagavAna mahAvIranI| viSayanI zrI vIprabhu sAthe carcA ja * ane pApa baMne karmajanya hovAthI | cetanA mana uThADatA ane mArI pAse lakhAvatA." karIne navamA dvijottama vidvAna jIva karma sAthe joDAya che paMDita zrI acalabhrAtanA mananI 25 vyavahArathI, vicArathI ane zarIrathI. A cAragatinA cakkaramAM zaMkAnuM samAdhAna thayuM. puNya-pApanuM sAcuM svarUpa samajI gayA. A * e puNya ane pApa bAMdhato ja rahe che. jema eka nartakI maMca ane sarva samarpita bhAvathI brAhmaNatvano tyAga karIne Ahata * upara AvIne nAcIne badhAM darzakone khuza karI jAya che te ja pravrajyA svIkArI svapakSano tyAga karI satyapratyakSa svIkAryo ane rIte kAla avadhinA niyama pramANe udayamAM AvatAM puNya karmo zrI acalabhrAtA svAmI banyA. bhagavAna pAsethI tripadI pAmI * ane pApa karmo jIvone sukha ane duHkha ApIne cAlyA jAya che. dvAdazAMgInI racanA karI. e samaye teo 49 varSano gRhasthAzrama : *nava prakAre puNya baMdhAya che ane 18 prakAre pApa baMdhAya che. pUro karI cUkyA hatA. 26 varSa sudhI caritradharma pALyuM ane je eka paNa AtmA mATe pApo karavA, pAponuM sevana karavuM temAM paNa 12 varSa sudhI vRddhAvasthAmAM rahI umaranA 58mA 4. athavA bIjA pAse pApa karAvavA e hitakartA nathI. varSe zapaka zreNI mAMDI cAra ghanaghAtI karmo khapAvI sAcA vItarAga : * he alabhrAtA! jIvo pApanA rastA choDI, pApa na karavAnI ane sarvajJa sarvadarzI kevaLajJAnI banyA. 1 mAsanA nirjaLa upavAsa karyA ane 72 varSanI aMtima uMmare bhagavAnanI hayAtimAM ja rAjagRhI * pratijJA (paccakhkhANa) karaze teTalA aMze dharmI banaze ane zubhakarmo A baMdhAze. nagarImAM mokSa pAmyA. puNya ane pApanuM lakSaNa zuM? AtmAne punAtItI puNyam. A pramANe puNya-pApanA tatvanuM rahasya samajI ApaNe paNa A AtmAne je pavitra kare te puNya, ane je AtmAne malina kare che te 5 sarvatra pApa tatvono tyAga karI paramapada pAmIe e ja pApa. zubhakAmanA. * aMtamAM chello prazna acalabhrAtA pUche cheH he bhagavaMta! pApa * * * * karma na baMdhAya te mATe zuM karavuM? kevI rIte cAlavuM? kevI rIte AItamadhana, dAdAbhAI roDa, vilepArale (vesTa), . UbhA rahevuM? kevI rIte besavuM? kevI rIte sUvuM? kevI rIte muMbaI-400 056. mobAIla : 093241 15575 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 ******************************* * *************************** dezamA gaNadharanuM nAma hatuM maitArtha paMDita. paraloka che ke nahIM evA saMgathI hatA cita * che. gaNadhara nAmakarmanA udayathI * teo A padane pAme che. pratyeka tIrthaMkaronA mukhya ziSyo prabuddha jIvana: gAdharavAda vizeSAMka dasamA gaNadhara - zrI zrI metArya paMDita ghaDaoN. kalA zAha [ viduSI zrAvikA DaoN. kalAbena jainatattvanA abhyAsI, ciMtaka ane lagabhaga darzaka graMthonA kartA che. muMbaInI maharSi dayAnaMda kaoNlejamAM gujarAtInA prAdhyApikA tarIke eozrIe dIrgha sevA ApI che. muMbaI yunivarsiTInA mAnya pIeca.DI. mArgadarzaka che ane atyAra sudhI lagabhaga 20 abhyAsIoe emanA mArgadarzana heThaLa pIeca.DI.nI padavI prApta karI che. ] 'gaNa' eTale 'samAna vAcanA grahaNa karatA ziSyono samUha' * AvA gaNane dhAraNa karanArAne mahAtmA gaNadhara kahevAmAM Ave * gaNadharo hoya che. A bharata * kSetranI vartamAna covIsImAM 1448 gaNadharo thayAnI vAta * prasiddha che. temAM aMtima tIrthapati bhagavAna mahAvIranA agiyAra * gaNadharo hatA. prathama gaNadhara zrI gautama svAmI hatA. Avazyaka sUtra, vividha tIrthakalpa vagere graMthone AdhAre agiyAra gaNadharono paricaya ane labdhionuM rasamaya varNana prApta thAya che. agiyAra gAdharonA nAma nIce pramANe che. * (1) zrI guru gautama (2) zrI agnibhUti (3) zrI vAyubhUti ra (4) zrI vyakta (5) zrI sudharmA svAmI (6) zrI maMDita putra (7) zrI moryaputra (8) zrI akaMpita (9) zrI acalabhrAtA (10) zrI metArya (11) bAlasaMyamI prabhAsa gaNadhara. * dezamA gAdhara metArtha paMDita 'paraloka che ke nahIM? evA sa saMzayathI vyathita hatA. metArthe vicAryuM ke huM paNa bhagavAnanI AtA tiSkriya nathI kAraNa ke te devadattanI jema bhoktA AtmA niSkriya nathI kAraNa ke te devadattatI jema bhoktA pAse jAuM, vaMdanA karuM ane sevA che. mATe tuM paNa indrabhUtinI jema AtmAne atyaMta karuM. jAti-jarA-maraNathI mukta asayaMgata mAnI te. A rIte A eka nathI paNa evA bhagavAne sarvakSadarzI gra anaMta che. sarvavyApI nathI paNa zarIra mAtra vyApI che. hovAthI temaNe "metArtha kauDinya pratiSkriya tathI paNa sakriya che. ema nAma gotrathI AmaMtraNa ApyuM. * * ogasTa-sapTembara, 2013 **** * * metArtha gaNAdhara : jIvananI saMkSipta rUparekhA * * * dazamA zrI mainArya gAdhara vacchadezAntargata nuMgika nAmanA gAmanA hatA. teo kauDinya gotranA, pittAzrI dattabrAhmaNa ane - varuNadevInA putra hatA. temanI janma rAzi meSa hatI, janma* nakSatra azvinI hatuM. teo samartha paMDita hatA. * * teo 300 ziSyonA adhyApaka-guru hatA. temane "paraloka che ke nahi ?" te vize saMzaya hato. prabhu mahAvIre temanA saMzayane * dUra karyo. temaNe 37 varSanI vaye dIkSA lIdhI ane gaNadhara pada * *412211. ane bAsaTha varSanuM AyuSya pUrNa karI teo paramapadane pAmyA. paraloka carcA * tame mAno cho ke caitanya e bhUtono dharma hoya to paraloka nathI ja. kAraNa ke bhUtonA nAzanI sAthe ja caitanyano nAza thaI jAya che. jo caitanya e pRthvI-jala-vAyu-teja ane AkAza e pAMca bhUtono dharma hoya to bhUtonA nAzanI sAthe te caitanyano paNa nAza thAya che eTale paraloka nathI. dA. ta. madirAnA aMgono * nAza thayuM tenI dharmabhUta evI madirA zaktino nAza thAya che. ane caitanya e bhUtothI bhinna che tethI paroka nathI. aha vi tadatthaMrayA, na ya niccattaNamao vi tadavatthaM / analassa vAraNIo, bhinnassa vinAsadhammassa / / (1953) Ama caitanya e bhUta dharma nathI paNa bhUtomAMthI utpanna thanAro * bhinna padArtha che tethI utpatti dharmavALuM che mATe vinAza dharmavALuM * teo dasa varSa chadmasthapaNAmAM rahyA. suDatAlIsamA varSanI * zarUAtamAM kevaLI thayA. teo soLa varSa kevaLIpaNe vicaryA che. A rIte pAMca bhUtothI bhinna mAnavuM evuM caitanya anitya * **************************************** * prabhue maitArthane kahyuM, kiM manne para logo, atthi natthiti saMsao tujjha / veyapayA ya atyaM, na yAsi tesimo atyo / / (6166) huM metArthaM ! 'tame manamAM ema mAno cho ke zuM parabhava che. ke nathI? Avo saMzaya tamane che paNa vedonA arthane tame jANatA nathI. mannasi jai ceyaNNaM, majjaMgamau vva bhUyadhammotti / to nA poLo, nAme eLo|| (6252) * * Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 53 * * * * * * * che. nAza pAmanAruM che. AtmAne paNa aneka mAnavA joIe. tethI IndrabhUtinI jema tuM , 1 zrI metAryajI tame mAno cho ke bhUtomAM rahelo eka ja AtmA paNa AtmAne aneka mAnI le. che te sarva bhUtomAM rahelo che. jalamAM pratibiMba rUpe dekhAtA AtmAnA lakSaNabheda vize metAryane prabhu samajAve che.* * caMdranI jema eka hovA chatAM te bahurUpe dekhAya che. e ja rIte AtmAnuM lakSaNa upayoga che ane rAgadveSa-kaSAya ane viSayAdi jIva sarvavyApI che ane gamanAgamana vinAno che. eka hovA bhedone kAraNe anaMta adhyavasAya hovAthI te upayoga ananta A chatAM bahurUpe dekhAya che. tethI paraloka nathI. prakAranA dekhAya che te rIte AtmA paNa ananta hovA joIe. A * mada no sabaTo, niiiramo tava nalthi paratnogo | AtmA anaMta chatAM sarvavyApI kema na hoya e praznanA uttaramAM ja saMsaraNAbhAvAo vomassa va savvapiMDesu / / (1954) prabhu kahe che, "AtmA zarIramAM ja vyApta che te sarvavyApaka nathI sarva zarIramAM eka ja AtmA che, te niSkriya che ane kAraNa ke tenA guNo zarIramAM ja upalabdha thAya che. jema sparzano , * sarvavyApI che. saMcaraNa kriyA nathI. jema AkAza sarvavyApI che anubhava AkhA zarIramAM ja thato hovAthI ane anyatra na hovAthI * ane niSkriya che tethI temAM gamanAgamana kriyA thatI nathI. ane sparzendriya mAtra zarIra vyApI che te pramANe AtmAne paNa * sarvavyApI AtmA eka che ema mAnIe to paNa paralokagamana zarIravyApta ja mAnavo joIe.' siddhi thatI nathI. AtmA niSkriya zA mATe nathI mAnatA e praznanA uttaramAM paralokanI zaMkA AgaLa vadhe che. prabhu kahe che-AtmA niSkriya nathI kAraNa ke te devadattanI jema ihalogAo va parosurAilogo na so vi pcckkho| bhoktA che. mATe tuM paNa IndrabhUtinI jema AtmAne anaMta ___ evaM pi na paralogo, savvai ya suIsu to saMkA / / 1955 asarvagata mAnI le. A rIte AtmA eka nathI paNa anaMta che. che A lokathI para evo loka te paraloka, deva-naraka vagere je sarvavyApI nathI paNa zarIra mAtra vyApI che. niSkriya nathI paNa * bhava te paraloka. paNa te pratyakSa ' 'AtmA zarIramAM ja vyApta che te sarvavyApaka nathI kAraNakeT 1 , sakriya che. dekhAto nathI tethI paraloka siddha " ke tenA guNo zarIramAM ja upalabdha thAya che. jema sparzano AtmA aneka che evuM ja thato nathI paNa zrutizAstromAM anubhava AkhA zarIramAM ja thato hovAthI ane anyatra pramANathI siddha thatuM hovAthI paralokanI vAto che. tethI || na hovAthI sparzendriya mAtra zarIra vyApI che te pramANe mAnI zakAya paNa teno deva4. paralokanI zaMkA tamane thaI che. nArakarUpa paraloka dekhAto nathI |kidubhAne paNa zarIravyApta ja mAnavo joIe.' mora * metArya prabhujIne potAnI putra I to zA mATe mAnavo? e praznanA ? A badhI zaMkAonuM nivAraNa karavAnuM kahe che tyAre prabhujI eka uttaramAM prabhu kahe che. pachI eka zaMkAonuM samAdhAna karatA jAya che. caitanya e bhUtono rUdano mo yAro sama! sura nAra || yAranogo / - dharma che. tenuM pratividhAna nIce pramANe che paDivajja moriAkaMpiu vva vihiyappamANAo / / 1958 * pUddhiyArittasa yA so ya dravyo niSpo ! A lokathI bhinna evo deva-narakAdi paraloka paNa tAre * * jAissaraNAIhiM paDivajjasu vAubhUivva / / 1956 svIkAravo ja joIe. kAraNa ke maurya ane akaMpita sAthenI bhUta-Indriya vagerethI bhinna evA AtmAno caitanya dharma che. carcAmAM devaloka ane nArakalokane pramANathI siddha karyA ja che. ' ane te AtmA jAtismaraNa Adi hetuo vaDe dravyathI nitya ane tethI tAre paNa temanI jema deva-nArakanuM astitva mAnavuM joIe. paryAyathI anitya siddha thAya che eTale vAyubhUtinI jema tAre mAtra zruti smRtinA AdhAre ja nahi paNa mArA A samavasaraNamAM * * paNa AtmAne mAnavo joIe. manuSya bhinna evA bhavanapati, vantara, jyotiSaka ane vaimAnika : aneka AtmAne badale eka ja sarvagata ane niSkriya AtmA e cAre prakAranA devo upasthita che. sUrya, candra ane jyotiSaka * zA mATe na mAnavo evA metAryanA praznamAM kahe che devo to pratyakSa ja che. ane zAstromAM devonuM astitva >> 'yo saLago, niiiramo taiRvarUpeyAgo. svIkAravAmAM AvyuM che. nArako vizenI zaMkA mATe prabhu kahe - mAvaDaO vadavo, paDivarDjha tabiMbUDjha | 215 7 che-bIjA jIvAdi padArthonI jema huM nArakone paNa sAkSAtka ja A AtmA eka sarvavyApI ane niSkriya nathI kAraNa ke kevaLajJAna vaDe jouM chuM. Indriya pratyakSa na hovA chatAM IndriyAtIta : A ghaTAdinI jema temAM lakSaNabheda che tethI aneka ghaTAdinI jema jJAna vastutaH pratyakSa che mATe nArakarUpa paraloka svIkAravo joIe. A Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 - - :metArya prazna kare che ke jIva vijJAnamaya che ane te vijJAna mATIrUpI dravyano to te vakhate paNa utpAda ke vinAza kazuM ja anitya che tethI paraloka nathI. nathI. te to sadA avasthita che. tethI temanI apekSAe ghaDo * prabhu A zaMkAno uttara ApatAM kahe che-metArya tamAro A nitya paNa che. *abhiprAya yogya nathI. kAraNa ke vijJAna anitya jarUra che paraMtu sAra e che ke mATI dravyano eka vizeSa AkAra ane tenI jema ekAnta anitya nathI. kathaMcit anitya ane kathaMcit nitya che. zakti hatI te ja anavasthita che. eTale ke mATI dravya ke piMDa rUpe vijJAna avinAzI che, nitya che. hatI te have ghaTAkAra rUpa banI gaI. piMDamAM je jalaharaNAdi zakti * samasta vastuo utpAduM vyaya ane dhrovyatvathI yukta che eTale na hatI te have ghaTAkAramAM AvI. A rIte pUrvAvasthAno vyaya 4 ke sarva vastuo tripadI vALI che. dravya dRSTie nitya che ane ane apUrva avasthAnI utpatti ghaDAmAM hovAthI te vinAzI paryAya dRSTie anitya che tethI utpattimatvathI jema vinAzIpaNuM kahevAya che. paNa rUpa-rasAdi ane mATI to tenI ja che. tethI 4 siddha thAya che e ja rIte vastunI dhruvatA paNa siddha thAya che. tethI tene avinAzI paNa kahevo joIe. * kahI zakAya ke vijJAna nitya, satpattimatva dharavatA A rIte vijJAna e ja prakAre saMsAranI samasta vastuo utpAda-vinAza-* * nitya siddha thavAthI abhinna evo AtmA paNa dravyadRSTithI nitya dhruvasvabhAvavALI samajavI. Ama samasta vastuo nitya paNa che avazya che ja, tethI paraloka che. ane anitya paNa che. eTale 'utpatti hovAthI' e vastune jema 2. vijJAna e sarvathA vinAzI hoI zake nahi, kAraNa ke te vastu vinAzI siddha karI zakAya che tema avinAzI paNa siddha karI zakAya che ja che. je vastu hoya te ghaDAnI jema ekAnta vinAzI hoya nahi, che. ethI vijJAna paNa utpattivALuM hovAthI avinAzI paNa che * kAraNa ke vastu paryAyanI apekSAe vinAzI chatAM dravyanI ane vijJAnathI abhinna evo AtmA paNa avinAzI siddha thAya apekSAe avinAzI che. che. ethI paraloka che ema metArya tame svIkAro. - metArya dalIla kare che ke ApanuM dRSTAMta ghaDo to utpattivALo vijJAnamAM utpAdAdi traNane kevI rIte ghaTAvyA e vAtane * hovAthI te vinAzI ja che, to Apa avinAzI kema kaho cho? prabhu spaSTa kare che. ke prabhu A dalIlano uttara ApatAM kahe che ke e samajavuM jarUrI ghaDaveyathA nAso, paDaveyaNayA samumavo samaye | ja che ke "ghaDo e zuM che?' ghaDo eTale rUpa, rasa, gaMdha ane sparza e saMtANeNAvatthA, taheha-paraloa-jIvANaM / / 1966 - guNa, saMkhyA, AkRti, mATI rUpa dravya ane jalaharaNAdi rUpa maNuehaloganAso surAiparalogasaMbhavo smyN| * zakti-A badhuM maLIne ghaDo kahevAya che ane te rUpAdi svayaM nIvatayAvasthA, nepavo neya para nogo | 6 7 *utpAda-vinAza-dhrauvyAtmaka hovAthI ghaDAne avinAzI paNa kahI ghaTa viSayaka jJAna te ghaTavijJAna ke ghaTa cetanA kahevAya che zakAya che. e ja rIte vijJAnane paNa avinAzI siddha karI zakAya ane paTaviSayaka jJAna te paTavijJAna ke paTacetanA kahevAya che. A pramANe te te cetanAne samajavI. ApaNe anubhavIe chIe , * hava-Tsa-idha-pANI, saMravI-saMtA-vyaM-sattIno ke ghaTacetanAno je samaye nAza thAya che te ja samaye paTa cetanA - / kumbhotti jao tAo pasUi-vicchiti-dhuvadhammA / / 1963 utpanna thAya che. paNa jIvarUpa sAmAnya cetanA to banne avasthAmAM A vAtane prabhu vistArathI samajAvatAM kahe che vidyamAna ja che. A prakAre A lokanA pratyakSa cetana-jIvomAM, iha piNDo piNDAgAra-satti-pajjAyavilayasamakAlaM / utpAda-vyaya-dhrauvya siddha che. te ja prakAre paralokagata jIva vize . upjji-kuNbhaagaar-stti-pjjaayruuvenn|| 1964 paNa kahI zakAya che ke koI jIva jyAre A lokamAMthI manuSyarUpe ja rUvAi davvayAe na jAi va ya vei teNa so nicco / marIne deva thAya che tyAre te jIvano manuSyarUpa Ihaloka naSTa evaM uppAya-vvaya-dhuvassahAvaM mayaM savvaM / / 1965 thayo ane devarUpa paraloka utpanna thayo. paNa jIva sAmAnya to A mATInA piMDano goLa AkAra ane tenI zakti e ubhayarUpa avasthita ja che. te jIva zuddha dravyanI apekSAe Ihaloka ke paraloka .. * paryAya je vakhate naSTa thato hoya te ja vakhate te mATIno piMDa nathI kahevAto paNa tene jIvamAtra kahevAya che te to avinAzI * ghaTAkAra ane ghaTa zaktie ubhayarUpa paryAya svarUpe utpanna thAya ja che. A prakAre e jIva utpAdu, vinAza ane dhruva svabhAvavALo che. A prakAre utpAda ane vinAza anubhavasiddha che. tethI te hovAthI paralokano abhAva siddha thato nathI. - anitya che. paNa piMDamAM rahelA rUpa-rasa-gaMdha-sparza ane sarve vastuomAM utpAda-vinAza-dhruvatA ema trisvabhAvata che. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 5 5 * * * * * * * * * * * * * * TrasTa kema ghaTe e praznano uttara prabhu Ape che ziSyo sAthe paramAtmA pAse pravajyA grahaNa karI. asao natthi pasUI, hojja va jai, hou kharavisANassa / Ama metArya paMDitanA saMzayo ane prabhue karela nivAraNa na yasavvahA viNAso, svvuccheyppsNgaao|| 1968 jotAM e vAta spaSTa thAya che ke saMvAdazailI dvArA gaNadharavAdamAM ja to'vatthiyassa keNavi vilao dhammeNa bhavaNamanneNa / jaina dharmanI sarvasamanvayanI bhAvanA ane anekAntadRSTi jovA 3. savvuccheo na mao saMvavahArovarohAo / / 1969 maLe che. pratipakSI upara vijaya meLavavAnI bhAvanAne badale ja jo ghaTAdi sarvathA asat hoya, dravyarUpe vidyamAna na hoya, pratipakSIne sAcI samaja ApavAnI mukhya bhAvanA kAma kare che. * to tenI utpatti saMbhave ja nahi. sarvathA asatnI paNa utpatti bhagavAna veda vAkyane mithyA nathI kahetA paNa vedavAkyano samyaka ja hoya to kharaviSANa paNa utpanna thavuM joIe. kharaviSANa kadI artha, yathArtha artha batAve che. A rIte gaNadharo paNa potAnI utpanna thatuM nathI ane ghaTAdi padArtho kadAcit utpanna thAya che, vedabhaktine kAraNe bhagavAnanI vAta mAnI le evI ja mATe sarvathA asat nahi paNa kathaMcit satnI utpatti thAya che vyavahArakuzaLatAnuM darzana thAya che. * ema mAnavuM joIe. e ja pramANe je sat che teno sarvathA * vinAza paNa thato nathI. jo satano sarvathA vinAza thato ja bI/42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), hoya to kramazaH badhI vastuono nAza thaI javAthI sarvanAzano muMbaI-400063. mobAIla naM. 9223190753. A prasaMga Avaze. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane maLeluM anudAna * eTale avasthita - vidyamAnano ja koI eka rUpe vinAza che ane anya rUpe utpAda mAnavo joIe. jema ke sat evA jIvano jamanAdAsa hothIbhAI mahetA anAja rahita phaMDa * manuSya rUpe vinAza ane devarUpe utpAda thAya che, te ja pramANe 10000 eka sagRhastha taraphathI ja samasta dravyomAM utpAdana ane vinAza che. paNa vastuno sarvathA 6000 azitA enDa kAMtilAla kezavalAla zeTha ceriTebala * vinAza-uccheda to mAnI zakAto nathI. kAraNa ke tema mAnavAmAM * samasta lokavyavahArano uccheda thaI jAya. 5000 mohanalAla becaradAsa mahetA I metAryano chello prazna e hato ke A prakAre yuktithI paraloka 1000 eka sadagRhastha taraphathI ja siddha thAya che to pachI vedavAkyane saMgata kevI rIte karavuM? e 500 suMdarajI ema. popaTa, punA * samajAvatAM prabhu kahe che. 23500 * asai va parammi loe, jamagnihottAi saggakAmassa / prabuddha jIvana nidhI phaMDa * tadasaMbaddhaM savvaM, dANAiphalaM ca loammi / / 1970 1 1000 zrI kalyANajI narsarI * vedanuM tAtparya paralokano abhAva siddha karavAnuM hoI zake * ja nahi, kAraNa ke jo paraloka jevuM kAMI hoya ja nahi to svarganI prabuddha jIvana saujanya dAtA * IcchAvALAe "agnihotrAdi yajJa' karavo joIe evuM vidhAna 40000 sva. saMpatabena dI. zAha- mAtuzrI che - je vedamAM Ave che te asaMgata thaI jAya ane lokamAM dAnAdinuM sva. dIpacaMda kezarImala zAha pitAzrInI 19mI 4. phaLa svarga manAya che te paNa asaMgata thaI jAya, eTale paralokano puNyatithi para haste-zrImatI kalpA hasamukha DI. zAha * abhAva vedane abhipreta nathI. 40000 * prabhunI vANI sAMbhaLI dazamA metArya paMDitanA manano saMzaya pustaka vecANa - dUra thayo. bhagavAnanI vANIthI pratibodha pAmyA. 10000 eka sagRhastha taraphathI * chinnammi saMsayammi jiNeNa jaramaraNavippamukkeNaM / 10000 * sA samaNo pavvaio, tihio saha khnnddiysehiN|| 1971 kizora TimbaDIyA keLavaNI phaMDa A rIte jyAre jarA-maraNathI rahita evA bhagavAne metAryanI 10000 zrI vinodabhAI jamanAdAsa mahetA zaMkAnuM nivAraNa karyuM tyAre metArya paMDite potAnA traNaso ? 20000 eka bhAI taraphathI 30000 * * - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 'agiyAramA gaNadhara - prabhAsa 1 varSA zAha [ viduSI lekhikA ke. je. somaiyA seMTara phora sTaDIjha Ina jenijhama-muMbaImAM rIsarca AsisTanTa ane jainolojI korsanA prAdhyApikA che. ] namo bhuNa -zastava' sUtromAM tIrthakara bhagavaMtanA jIvanI jema mokSa paNa avinAzI che. * vizeSaNomAM eka vizeSaNa che. "jiNANuM-jAvayANaM' jeno artha prabhAsa : (1) karmano nAza thavAthI jIvano paNa nAza thAya? ja thAya che bhagavAne pote jIta meLavI che ane bIjAne jIta meLavavAmAM (2) paryAya rUpa saMsArano nAza thavAthI jIva paNa A madada kare che. sAmAnya rIte je jIte che te bIjAne harAvIne jIte nAza pAme to mokSa kono? * paraMtu bhagavAne pote bIjAne harAvyA vinA jIta meLavI che. bhagavaMtaH * bhagavAna mahAvIrane jItavA AvelA soLa varSanA kauDInya (1) cAra gatirUpa saMsAra karmajanya che. kAraNanA abhAve gotrIya prabhAsa pote jItAI gayA. temaNe bhagavAnanuM zaraNa kAryano abhAva thAya che eTale karmano nAza thavAthI saMsArano svIkAryuM, traNaso ziSyo sAthe bhagavAna pAse dIkSA lIdhI ane nAza thaI zake che. paraMtu jIvatva karmajanya nathI tethI karmano nAza . 4 11mA gaNadhara thavAnuM mAna pAmyA. thavAthI jIvano nAza na thAya. jema sUryano prakAza vAdaLathI DhaMkAI * teo umaramAM sauthI nAnA hatA. covIsa varSanI uMmare kevaLajJAna jAya che, vAdaLAM haTI javAthI prakAzita thAya che, tema kArpaNa * prApta karIne cAlIsa varSanI uMmare nirvANa pAmyA hatA. vargaNAnA pugalo AtmAne tirobhUta kare che ane karmanA paDaLa mANasane prazna uThe te enI jijJAsAnI haTI javAthI jIva potAnA nija svarUpamAM * ciMtanazIlatAnI jAgRtinI nizAnI che. tirtha 'jiNall-jAvayANa' jeno | sthita thAya che. karma pudagalanuM AtmapradezathI , 2. cAritryazIla vidvAna vyaktine prazno thAya ane | artha thAya che bhagavAne pote | sarvathA kharI javuM e ja jIvano mokSa che. ... ja tenAthI vadhu samartha ane adhikArI vyakti dvArA jIta meLavI che ane bIjAne | | (2) nArakAdirupa je jIvano paryAya che, te ja * enuM nirAkaraNa thAya to e praznottarImAMthI kATa jIta meLavavAmAM madada kare che. strI paryAya mAtrano ja nAza thavAthI paryAyavAna * mAnavajAtanA kalyANa mATenuM sAhitya janma jIvadravyano sarvathA nAza nathI thato, paNa ja che. dA. ta. kezI-gautama saMvAda, rAjA paradesI ane kesImunino kathaMcit thAya che. zarIradhArI AtmA saMsaraNa kare che. eka zarIra, saMvAda, namI rAjarSi ane devano saMvAda, AdrakumAra ane choDIne bIjuM zarIra dhAraNa karavAthI Atma svarUpamAM parivartana ja gozAlakano saMvAda, bhagavAna samakSa jayaMtIbhAI zrAvikAnI nathI AvatuM. jo zarIra sAthe AtmAno vinAza mAnavAmAM Ave ja * praznottarI. Ama bhagavatI, uttarAdhyayana, rAyaparoNIya, to tenuM caitanya svarUpa TakI zakatuM nathI. dA. ta. jema suvarNamAM mudrArUpa * sUtrakRtAMga Adi AgamomAM savAla-javAba sacavAyA che. paryAyano nAza thaye kuMDaLarUpa anya paryAya utpanna thAya che, paNa suvarNano ( 11mA gaNadhara prabhAsa atyaMta buddhizALI vApaTu ane sarvathA nAza nathI thato; tema nArakAdirUpa saMsAranA paryAyo nAza , che. prakAMDa paMDita hatA. paraMtu vedomAM paraspara virodhI vidhAno pAmavAthI jIvano saMsArIpaNArUpe nAza thAya che, paNa te saMsArIpaNAno . ja hovAne kAraNe spaSTatA na thavAthI kevaLadarzI bhagavaMta pAse saMdeha paryAya nAza pAmatAM bIjA muktirUpa paryAyano utpAda thAya che. A ja nivAraNa mATe AvyA. dA. ta. - AtmA AkAzanI jema amUrti ane nitya che, ane AtmA nitya >> 'Tre TvIdiALI, paramAraM va' hovAthI mokSa paNa nitya che. AtmAno vinAza mAnavAmAM Ave to ja A padathI nirvANanuM astitva siddha thAya che. tenuM caitanya svarU5 TakI zakatuM nathI. A pada anusAra be brahmano ullekha che. muktAtmAnA nityanityapaNAnuM kathanaH parabrahma eTale zuddhAtmA-muktAmA. prabhAsa: * bhagavAna prabhAsane kahe che - "he saumya ! virodhAbhAsI veda- (1) AkAzanA dRSTAMta jema jIvanI niyatA siddha thaI che temaja * vAkyonA kAraNe tane mokSanA astitva viSe saMzaya utpanna thAya jIvadravya paNa amUrta hovAthI sarvavyApaka-vibhu siddha thaI * e svAbhAvika che.' zake ? prabhAsano saMzaya ane bhagavaMta pAse tenuM nirAkaraNa. (2) AkAzanI jema muktAtmA ajIva che? - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka * * * * * * * * * * * * * * (3) AkAzanI jema muktAtmA ajJAnI che? AtmAno nija guNa che. rAga-dveSa karyajanita padagalika che je , bhagavaMtaH AtmA sAthe naimerika saMyogajanaka saMbaMdha dharAve che. jema sphaTika, S. ja (1) Atma-pradeza zarIra anusAra saMkucana-vistRta pAme che. raMga vagaranA pAradarzaka guNavALA hovA chatAM raMgavALI vastunA * jJAna, sukha-du:kha vagere anubhUtio zarIranA mAdhyama thakI saMyogathI vastunA anurUpa raMga dhAraNa kare che ane e ja raMgavALI ja * vedavAmAM Ave che. eTalA mATe AtmA zarIra vyApaka che; vaLI vastune (saMyogo dUra karavAmAM Ave to pharI sphaTika mULa svarUpamAM :: jIva AkAza samAna abAdhita ane mukta nathI kAraNa jIva dAna AvI jAya che tema saMvega ane nirvega bhAvathI jo rAga-dveSa : Adi puNyanA kArya ane khetI (vyavasAya) Adi pApanA kAryathI janita kaSAyone maMda-maMdatara-maMdatama karI zakAya to pachI rAga- 2 * bAdhita che. jo AkAzanI jema jIva svataMtra hota to ene dayA- dveSano kSaya kema na karI zakAya! * dAna Adi anuSThAna karavAnuM zuM prayojana! suvarNa ane mATInI prabhAsa : kSaya pAmelA rAga-dveSa pharIthI utpanna thAya? che jema jIva-karmano anAdi saMyoga hovA chatAM samyagU jJAna ane bhagavaMta : vastumAM be prakAranA vikAro jaNAya che. kriyAthI banneno viyoga thAya che. nivartitva vikAra ane anivartatva vikAra. nirvatatya vikAra ja * (2) AkAzanA dRSTAMtathI jIvanuM vibhupaNuM, ajJAna, eTale ke jema sonuM agninA saMyogathI pravAhI bane che ane A * ajIvapaNuM siddha karavAmAM Ave agninA viyogathI sonuM pharI * to te ayogya che. muktAvasthAmAM linirvatatyavikAra eTale ke jema sonuM atinA saMyogathI || ghanatva dhAraNa kare che tema - jIvanuM ajIvapaNuM nathI thatuM. A pravAhI bane che ane atinA viyogathI sona karI | AbhA ane kamanA savAgavA - * pramANe jema mukta jIva adravya ghanatva dhAraNa kare che tema AtmA ane karmanA saMyogathI | rAga-dveSa utpanna thAya che. * ane mUrti nathI thato, tema te roga-dveSa utpanna thAya che. anivartitva vikAra eTale ja ke potAnA jIvasvabhAvathI ajIvapaNe ! eka agninA saMparkathI bhasmibhUta C parivartita nathI thato, anyathA jo te svabhAvano tyAga kare to AkAza thayelI rAkha pharI lAkaDAnuM rUpa dhAraNa nathI karatI temaja ane paramANu Adi paNa potAnA svabhAvano tyAga karIne viparIta mokSAvasthAmAM mithyAtva Adi abhAvanA kAraNe rAga-dveSano 2 * thaI jAya. abhAva hoya che. * (3) jJAnendriya (Indriya ane mana) vinA jJAna prApti saMbhava muktAvasthAmAM paramasukhanA sadbhAvanI siddhi ane upasaMhAra ja ja nathI e mAnyatA khoTI che. Indriyo ghaTanI jema mUrnAdi prabhAsa : 'zarIra vI vasanta priyapriye na smRti: A veda pada svabhAvavALI hovAthI te jANI zakAtI nathI. te mAtra jANavAnAM anusAra muktAtmAne sukhano abhAva siddha thAya che. * dvAro che, jANanAra to AtmA che. pratyakSa anubhavathI potAnA bhagavaMta : 'zarIra' eTale muktAtmA ane 'vasanta' eTale A * ane paranA tathAvidha pravRtti-nivRtti Adi lakSaNothI jIva viharamAna arihaMto. - jJAnasvarUpa che. jema samasta meghAdi AvaraNano apazama thavAthI arihaMta tathA siddhane sukha-du:kha (priyApriya) sparzatA nathI. . sUrya saMpUrNa prakAzamaya thAya che tevI ja rIte jJAnasvarUpa muktAtmA, priyApriya eTale saMsArika sukha-du:kha che. saMsArika sukha-du:khano * IndriyonA abhAve sarva AvaraNa dUra thavAthI saMpUrNa jJAnarUpa, saMpUrNa AdhAra zarIra che. deha ane Indriyo che tyAM sudhI du:kha ja che.kharuM ? * prakAzavAna thAya che. sukha deha ane IndriyanA abhAve thAya che. ke paramANu jema mUrtabhAva vinA nathI hotA, tema jIva paNa jema anaMta jJAnamaya AtmA che, matijJAnAvaraNAdi te - jJAna vinA nathI hoto; kemake jJAna e jIvano svabhAva che tethI jJAnanA upaghAtaka che ane Indriyo sUryanA prakAzane DhAMkanAra : "muktajIva jJAnarahita che." e kathana sarvathA virUddha che, kAraNa ke meghanA samUhamAM paDelAM chidranI jema jJAnamAM upakArI che ane 4 * svarUpa vinA svarUpavAna kadi paNa hoI zake nahi. sarva AvaraNano kSaya thavAthI AtmAnI atyaMta jJAnazuddhi thAya * prabhAsa : jema jJAna AtmAno nija guNa che tema rAga-dveSa che; tevI ja rIte AtmA anaMta sukhamaya che, pApa tenuM upaghAta , paNa AtmA sAthe anAdi saMbaMdha dharAve che, to pachI rAga-dveSa che ane punya anuttara vimAna parvata (utkRSTa) sukharUpa phaLa dvArA , . kema nitya nathI? anugraha kare che, te sarva punya-pApano kSaya thavAthI AtmAne ja bhagavaMta : jema prakAza sUrya-caMdrano nija guNa che tema jJAna saMpUrNa nirUpama, avyAbAdha anaMta sukha prApta thAya che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 % vaLI 'vA vasanta' eTale evA vyakti jemaNe ahaMkAra tathA aMdhakArarUpe vikAra pratyakSa jaNAya che. * kAmane jItI lIdhA che, mana, vacana, kAyAnA vikAra rahita A rIte jema pariNAmAMtara pAmelo dIpaka 'nirvANa' pAmyo ? * AtmaramaNa karanAra, evI vyaktine ahIM ja mokSa che. eTale kahevAya che tema jIva paNa karma rahita amUrta, svabhAvarUpa che * tArA A vAkyathI mokSano abhAva nahIM paNa mokSanuM astitva avyAbAdha pariNAmAMtara pAme che. * siddha thAya che. bhagavAnanA arthaghaTana anusAra duHkhAdi kSaya thavAthI jIvanI bauddha darzana sAthe samanvaya zuddha zAzvata vidyamAna avasthA te ja mokSa kahevAya che. A *. bauddha darzana nirvANanI prakriyAne mAne che paNa mokSa pachInI sthitine A pramANe bhagavaMte vedokta zrutithI ane yuktio vaDe mokSanuM ja * anAtmaka athavA olavAyelA dIpakanI jema abhAvAtmaka mAne che. astitva siddha karIne prabhAsanA saMzayano cheda karyo che. * * * * ja bhagavAna prabhAsane samajAve che ke olavAI javAthI dIpaka bI/3/16, pereirA sadana, ema.vI.roDa, aMdherI (pUrva), * sarvathA vinAza nathI pAmato, paNa tenuM pariNAmAttara thavAthI muMbaI-400069. mo. : 9757124282 : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita | AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM DI.vI.DI. | II rANA phaTTIT | RSabha kathA | TI gaNavIrakathA ja mitra ane na to pym pooyaa kaali mukvri || RSabha kathA| || gautama kathATI II mahAvIra kathA ! traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 300/- traNa DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 300/- be DI.vI.DI. seTa mUlya rU. 250/- ! prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA RSabhanA anaMta lablinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva- bhagavAna mahAvIranA jIvananAM jIvananAM jIvanacaritra ane tyAgI RSabhanAM kathAnakone AvarI jIvanano itihAsa ApIne emanA bhavya rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna letuM jainadharmanA Adi tIrthakara bhagavAna zrI RSabha- AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM devanuM caritra ane cakravartI bharatadeva ane bAhubalinuM gurubhakti ane anupama laghutA pragaTAvatI bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA : romAMcaka kathAnaka dharAvatI anokhI 'RSabha kathA' rasasabhara 'gautamakathA' darzAvatI saMgItasabhara "mahAvIrakathA' ("nema-rAjula kathA'nI DI.vI.DI prakAzita thaI gaI che. traNa DI.vI.DI.no seTa rUA. 200) | ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNano dazya lAbha . kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja. | samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo * vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. keLavaNI saMsthA, derAsara ane upAzraya mATe 20% DiskAunTa * beMka opha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 mAM 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa rakama bharI orDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 238 20296. 2. InsTITyUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 208 2. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** gaNadharoM kI zaMkAoM ke vaidika vAkya *1. indrabhUti ************************************************ -vahI etAvAneva lokoyaM, yAvAnindriya gocrH| bhadre ! vRkapadaM pazya, yad vadanti vipshcitH|| vijJAnaghana etebhyo bhUtebhyaH samutthAya tAnyevAnu vinshyti| na ca pretysNjnyaa'sti| bRhadAraNyaka upaniSada 2/4/12 na ha vai sazarIrasya priyApriyayorapahatirasti / azarIraM vA vasantaM priyApriye na spRshtH| -chAndogya upaniSada 8/12/1 agnihotraM juhuyAt svrgkaamH| -maitrAyaNI upaniSada 3/6/36 asti puruSo'kartA nirguNo bhoktA vidruupH| -sAMkhyadarzana deha evA'yamanuprayujyamAno dRSTaH yathaiSa jIva: enaM na hinsti| eka eva hi bhUtAtmA, bhUte bhUte prtisstthitH| ekadhA bahudhA caiva, dRzyate jalacandravat / / brahma bindu upaniSada 11 yathA vizaSuddhamAkAzaM, timiropapluto jnH| saMkIrNamiva mAtrAbhirbhinnA bhirbhimnyte|| tatheda mamalaM brahma, nirviklpmvidyyaa| kaluSatvamivApannaM, bheda rUpaM prkaashte|| bRhadAraNyaka bhASya vArtika 3-4-43,44 urdhvamUlamadha: zAkhamazvatyaM praahuurvyym| chandAMsi yasya parNAni yastaM veda sa vedavit / / -yoga zikhopaniSad 6/14 puruSa evedaM gniM sarva yad yacca bhAvyam / utAmRta tvasyezAno yadanne nAti rohti|| -Rgveda 10/9/2 Adi cAroM vedoM meM yadejati yannaijati yaddUre yadu antike| yadantarasya sarvasva yat sarvasyAsya baahytH|| IzavAsya-5 astamite Aditye yAjJavalkyaH / candramasyastamite zAnte'gnau zAntAyAM vAci kiM jyotirevAyaM puruSa:? AtmajyotirevAyaM samAhiti ho vaac|| bRhadAraNyaka 4/3/6 (samAdhyAnArtha bhagavAna mahAvIra dvArA prastuta) 2. agnibhUti bhagavAna mahAvIra dvArA prayuktasa sarvavid yasyaiSa mahimA bhuvi divye brahmapure hyeSa vyomni AtmA supratiSThitastamakSaraM vedayate yastu sarvajJaH sarvavit srvmevaavivesheti| ekayA pUrNayA hUtyA sarvAn kaamaanvaapnoti| taittirIya brAhmaNa 3/8/10/5 eSa va: prathamo yajJo yo'gniSToma: yo'nenASTviA'nyena yajate sgrtbhyptt| taittirIya mahAbrAhmaNa 16/1/12 dvAdaza: mAsa: sNvtsrH| taittirIya brAhmaNa 1/1/4 agniruussnnH| agnirhimasya bhessjm| -vahI 3. vAyubhUti bhagavAna mahAvIra dvArA samAdhAnArtha prayuktaAgamazcopapattizca, sampUrNa dRSTi kaarnnm| atIndriyANAmarthAnAM, sadbhAva pratipattaye / / satyena labhyastapasA hyeSa brahmacaryeNa nityaM jyotirmayo vizuddho yaM pazyanti dhIrA yatayaH sNytaatmaanH| muNDakopaniSada 3/15 4. vyakta svapnopamaM vai sakalamityeSa brahmavidhi rajjasA vijnyeyH| -taittirIya brAhmaNa 1/1/3 dyAvA pRthivI pRthivI devatA Apo devatA -etareya brAhmaNa 2/1 kAma svapna bhayonmAdaira vidyopplvaattthaa| pazyantyasantamapyartha jana: keshonnddukaadivt|| ************************************************** Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *********** ********************************************* 60 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 ************************************** __bhagavAna mahAvIra dvArA samAdhAnArtha prayukta 9. acalabhrAtA mUrteraNupradeza: kAraNamantyaM bhavet tathA nityH| puruSa evedaM gni srvm| -zvetA 3/15 eka rasa-varNa-gaMdho dvisparza: kArya liGgizca / / bhagavAna mahAvIra dvArA samAdhAnArtha prayukta5. sudharmA samAsu tulyaM viSamAsu tulyaM, satISva saccApya satIzu scc| 2 puruSo: mRtaH san puruSatvamevAzrute pazava: pshutvm| phalaM kriyAsvityatha yannimittaM, tad dehinAM so'sti na ko'pi dhrmH|| * zrRgAlo vai eSa jAyate yaH sa purISo dhyte| *6. maMDika 10. metArya sa eSa viguNo vibharna badhyate saMsarati vA, na vidvAnaghana evaitebhyo bhuutebhy........| mucyati mocayati vA, na vA eSa brahmamabhyantaraM vA ved| bRhadAraNyaka 2/4/12 na hi vai sazarIrasya priyapriyayorapahatirasti, eka eva hi bhUtAtmA, bhUte bhUte vyvsthitH| azarIraM vA vasantaM priyApriye na spRshtH| ekadhA bahudhA caiva, dRzyate jlcndrvt|| -chAndogya 8/12/1 bAbindu upaniSada-11 bhagavAna mahAvIra dvArA samAdhAnArtha prayukta 11. prabhAsa lAu ya eraMDaphale aggI dhUmo ya isu dhnnuvimukko| gai puvva paogeNa evaM siddhANa vi gai u / / jarAmaryaM vaitat sarvaM yadagni hotram / -Avazyaka niyukti 957 zatapatha brAhmaNa 12/4/1/1 se uddhRta saiSA guhA dukhagAhA nityaM sattvamasattvaM vA hetornyaanpekssnnaat| dve brahmaNI paramaparaM ca, tatra paraM satyaM jJAnamananta brhm| naja yuktamikyuktaM vA yadvi kArya vidhiiyte|| dIpo yathA nivRttimabhyupeto, tulyAdhikaraNe'nyasmi~lloke'pyartha gtistthaa| naivAvaniM gacchati nAntarikSam / / ___-paribhASenduzekhara 74 dizaM na kAJcid , vidizaM na kaanycid| naja iva yukta manya sadRzAdhikaraNe tathA hyartha gtiH| snehakSayAt kevalameti shaantim|| 7. mauryaputra jIvastathA nirvRtti mabhyupeto sa eSa yajJAyudhI yajamAno'jjasA svargalokaM gcchti| naivAvaniM gacchati naantrikssm|| apAma somamamRtA abhUma agnya jyotira vidaam| dizaM na kAJcid , vidizaM na kaanycid| devAn ki nUnamasmAn kaNavadarAti: kimu dhuurtirmRtmrtysy| klezakSayAt kevalameti shaantin|| -Rgveda 6/4/11 -sondarananda 16/28/29 ko jAnAti mAyopamAna giirvaannaanindr-ym-vrunn-kuberaadiin| kevala saMvid darzana rupAH, bhagavAna mahAvIra dvArA samAdhAnArtha prayukta sarvArti-du:kha parimuktAH / yama-soma-sUrya-suraguru-svArAjyAnI jyti| modante muktigatA jIvAH *8. akaMpita kSINAntararArigaNA / / nArako vai eSa jAyate yaH zUdrAnna maznAti. bhagavAna mahAvIra dvArA samAdhAnArtha prayuktana ha vai pretya naarkaaH| bhagavAna mahAvIra dvArA samAdhAnArtha prayukta sthita: zItAMzuvajjIvaH, prakRtyA shuddhyaa| satatamanubaddhamuktaM dukhaM narakeSu tIvra prinnaamm| candrikAvacca vijJAnaM, tdaavrnnmbhrvt|| tiryakSUSNa-bhaya-kSut-tRSAdi dukhaM sukhaM caalpm| -yogadRSTi samuccaya 181 sukha du:khe manujAnAM manA zarIrAzraye bahu viklpe| sa vyAbAdhAbhAvAt, sarvajJatvAcca bhavati parama sukhii| sukhameva tu devAnAmalpaM dukhaM tu manasi bhavam / vyAbAdhA bhAvo'tra, svacchasya jJasya parama sukham / -AcArAMga TIkA pRSTha 25 -tattvArtha bhASya TIkA pRSTha 318 ************************************** ************************* ************ ***** Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - gyAraha sthApanA * * * * * * * 1 AcArya zrI tulasI gaNi * [ zrI jena terApaMtha saMghanA navamAcArya zrI tulasIjI eka mahAna krAMtikArI jainAcArya hatA. emanI preraNAthI vizvanI eka mAtra jaina yunivarsiTI-jena vizvabhAratI vizva vidyAlayanI sthApanA lADanumAM thaI hatI. rUDha sAmAjika kurUDhionA parivartana ane nazAmukti mATe emaNe alakha jagAvelo. naitika krAMti mATe ane jaina dharmane janadharma banAvavA emaNe 'aNuvrata' AMdolana zarU kareluM. jaina AgamonA saMpAdanuM bhagIratha kArya emaNe potAnA uttarAdhikArI AcArya mahAprajJajI sAthe karyuM hatuM. emaNe hiMdI, prAkRta ane saMskRtamAM zatAdhika pustakonuM sarjana karyuM hatuM. sAdhu ane zrAvaka vaccenI kaDI samAna 'samaNa zreNI'nI sthApanA karI hatI. Aje zatAdhika samaNIjIo dezamAM ane khAsa karIne videzamAM jaina dharmanA prAcara-prasAranuM abhUta kAma karI rahI che. AvA svapnadRSTAnI janma zatAbdi A varSe ujavAya rahI che tyAre emanA pustaka 'bhagavAna mahAvIra'mAMthI A lekha vizeSAMkamAM levA prAsaMgita gaNAze. - saMpAdaka ] * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * vaizAkha zuklA ekAdazI ke dina madhyama pAvApurI ke mahAsana cakita raha gae. unake mana meM kutUhala paidA huA. ve apane - udyAna meM bhagavAna ne dUsarA pravacana kiyA. usameM bhagavAn ne ziSya-parivAra ke sAtha bhagavAn ke pAsa Ae. "agnibhUti!, 4 AtmA ke astitva kA pratipAdana kiyA. usa samaya vahAM vizAla tuheM karma ke viSaya meM saMdeha hai?' yaha kahakara bhagavAn ne unheM . * yajJa kA Ayojana ho rahA thA. somila brAhmaNa ne use Ayojita cintana kI gaharAI meM utAra diyA. mere sarvathA ajJAta prazna ko * * kayA thA. usameM bhAga lene ke lie aneka vidvAna Ae. unameM inhoMne kese jAna liyA? kyA ye pratyakSajJAnI hai? ye prazna unake indrabhUti gautama mukhya vidvAna the. unhoMne bhagavAn kI gAthA mana meM ubhare. loha cuMbaka jaise lohe ko khIMcatA hai jaise hI sunI. ve bhagavAna ko parAjita karane mahAsana udyAna meM pahuMce. bhagavAn ne indrabhUti ko apanI ora khIMca liyA. usa samaya A * bhagavAn ne unheM dekhakara kahA-indrabhUti! tuNDa AtmA ke bhagavAn ne karma kI vyAkhyA kI. jIva apane puruSArtha se sUkSma * * astitva meM saMdeha he. kyoM, yaha saca hai ?' bhagavAn kI bAta paramANuoM ko khIMcatA hai. ve paramANu kriyA kI pratikriyA ke suna indrabhUti stabdha raha gae. unake mana meM chipe hue sandaha rUpa meM jIva ke sAtha raha jAte hai, Isa prakAra vartamAna kA puruSArtha : kA udghATana kara bhagavAn ne unheM AkarSita kara liyA. aura atIta kA puruSArtha karma bana jAtA hai. bhagavAn kI .. * indrabhUti gautama bole-bhaMte! kyA AtmA che? Apa kisa pratyakSAnubhUti meM agnibhUti kA mana ekarasa ho gayA. ve apane 4 AdhAra para astitva batalA rahe che?' parivAra ke sAtha bhagavAna ke ziSya bana gae. isa prakAra - bhagavAn ne kahA-"gautama! maine AtmA kA pratyakSa kiyA vAyubhUti Adi vidvAna eka-eka kara Ate gae aura apane he. meM pratyakSa jJAna ke AdhAra para hI AtmA kA astitva batalA apane ziSya-parivAra ke sAtha bhagavAna ke ziSya banate gae. . % rahA huM.' vAyubhUti ke Ane para bhagavAna ne jIva aura zarIra kI 4 * 'bhaMte! meM tarkazAstra kA adhyetA huM. kyA Apa tarka ke AdhAra bhinnatA kA pratipAdana kiyA. para AtmA kA astitva kA pratipAdana nahIM karate?' bhagavAn ne kahA-"yUla dRSTi se sUkSma kA nirNaya nahIM kiyA "gautama! AtmA amUrta hone ke kAraNa indriya gamya nahIM jA sakatA. zarIra dhUla hai, mUrta hai. jIva sUkSma hai, amUrta hai. ja hai. tarka dvArA indriyagamya viSayoM ko hI siddha kiyA jA sakatA yadi donoM eka ho to inheM do mAnane kA koI prayojana nahIM rahatA. indriyoM kI sahAyatA ke binA meM dekha rahA hUM ki jIva tarka pratyakSa ke sAmane nata ho gayA. indrabhUti apane pAMca zarIra se bhinna che. yadi jIva zarIra se bhinna nahIM hotA to indriyoM , so ziSyo ke sAtha bhagavAn kI zaraNa meM A gae. kI sahAyatA lie binA meM jJAna nahIM kara pAtA.' % agnibhUti ne indrabhUti kI dIkSA kA saMvAda sunA. ve Azcarya vyakta ke Agamana para bhagavAn ne pAMca bhUtoM ke astitva * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * kA pratipAdana kiyA. manuSya dvArA vihita vidhAna se niyatrita nahIM hai. ye manuSya kI, ja sudharmA ke upasthita hone para bhagavAn ne janma-vaiciya sahaja vRttiyoM se hone vAle tathya hai. sat pravRtti se puchyuM ke A * kA nirUpaNa kiyA. aura asat pravRtti se pApa ke paramANu jIva ke sAtha sambandha >> 'sudharmA ! tuma jAnate ho ki jIva vartamAna janma meM jaisA karate hai. hotA he vaisA hI agale janma meM ho jAtA hai. manuSya marane ke metArya ko saMbuddha karane ke lie bhagavAn ne paraloka kI , * bAda manuSya hotA hai, pazu marane ke bAda pazu. kintu yaha mata vyAkhyA kI. sahI nahIM hai. manuSya yA pazu hone kA hetu manuSya yA pazu kA bhagavAna ne kahA-'jisakA pUrva aura pazcAtuM nahIM hai, usakA * janma nahIM hai, kintu karma hai. mAyA, pravacanA aura asatya vacana madhya nahIM ho sakatA. metArya! yadi tuma pUrvajanma meM nahIM the re kA prayoga karane vAlA manuSya pazu banatA he. manuSya mRtyu ke aura agale janma meM nahIM hooge to vartamAna janma meM kese che, * bAda phira manuSya bana sakatA hai, jo prakRti se bhadra, vinamra, ho sakate ho? jisakA vartamAna meM astitva hai, usakA astitva * dayAlu aura ISNArahita hotA hai." atIta meM bhI hogA aura bhaviSya meM bhI hogA. astitva : * maMDita ke sAmane bhagavAn ne bandha ora mokSa kI vyAkhyA saikAlika hotA hai, vaha kabhI lupta nahIM hotA. isa vizva meM , kI. unhoMne kahA-"maMDita! jIva ke karma kA baMdha hotA hai. vaha sAdi hai jitane tattva the, utane hI hai aura utane hI hoMge. unameM se eka ja jayA anAdi-yaha prazna tumha Andolita kara rahA hai, tumhArA tarka hai ki aNu bhI na kama hogA aura na adhika. phira tumhArA astitva , * yadi vaha sAdi hai to vikalpatrayI ke bhUha ko tADA nahIM jA sakatA." kese samApta ho jAegA? astitva ke pravAha meM paraloka svataH pahalA vikalpa-'kyA pahale jIva utpanna hotA hai aura pIche karma?' prApta che." dUsarA vikalpa-kyA pahale karma utpanna hotA hai aura pIche jIva?' prabhAsa ko nimitta banAkara bhagavAn ne nirvANa kI carcA che * tIsarA vikalpa- kyA jIva aura karma donoM eka sAtha utpanna kI. bhagavAn ne kahA-"prabhAsa! nivANa kA artha samApta honA 14 ja hote hai?" nahIM hai. dIpa kA nirvANa hotA hai taba vaha miTa nahIM jAtA, * yadi bandha anAdi hai to usase mukti nahIM pAI jA sakatI, kintu badala jAtA hai. tejasa paramANu tamasa ke rUpa meM badala jIva kA mokSa nahIM ho sakatA. Arya maMDita! tuma ekAMgI dRSTi jAte hai. jIvana ke nirvANa kA artha usake bhava-paryAya kA badala se dekhate ho isa lie ye ulajhane turde AMdolita kara rahI hai. jAnA hai. jo jIva deha aura karma ke kAraNa vibhinna bhavoM meM vibhinna * tuma anekAnta dRSTi se dekho. koI ulajhana nahIM hai. jIva aura rUpa dhAraNa karatA. vaha apane maulika svabhAva meM sthita ho - karma kA saMbaMdha Adi bhI hai aura anAdi bhI hai. aisA koI jAtA hai. anAtmA kA AtmA se pRthaka ho jAnA aura AtmA samaya nahIM jaba jIva ko karma kA bandhana nahIM thA. kintu purAne kA apane rUpa meM sthita ho jAnA hI nirvANa hai.' A karma phala dekara cale jAte hai aura nae-nae karma-paramANuoM kA bhagavAn ne jIva Adi tattvoM kI anekAnta dRSTi se sthApanA * saMbaMdha hotA rahatA hai, ataH pravAha rUpa se karma-sambandha anAdi kI. ekAMgI dRSTikoNa ke kAraNa ke tattva vivAdAspada bane hue * hai aura vyaktizaH vaha sAdi che." the. unake khaMDana-maMDana kI paramparA cala rahI thI. . bhagavAn ne morya o2 / ( jinezvaronI AjJA jIvanamAM nirdabha bano, saraLa bano) | indrabhUti gautama je se akaMpita ke sAmane kramazaH deva | vidvAn usa khaMDana-maMDana ke .. upAdhyAya yazovijayajIe anekAMtavAdane jinAjJA gaNI | * 2 nAraka ke astitva kI | mAyAjAla meM ulajha rahe the. che. eo lakhe che: * vyAkhyA kI bhagavAn ne khaMDana-maMDana ke ja jine: nAnumate kiMcita niSiddha vA na sarvathA acalabhrAtA ke upasthita hone | jAla se pare le jAkara unheM kArye bhAvya adaMbhana iti AjJA pAramezvarI - adhyAtmasAra para bhagavAna ne puNya aura pApa | samanvaya kA dRSTikoNa diyA. jinezvaroe ekAMte koIpaNa bAbatano niSedha nathI karyo * kA nirUpaNa kiyA. unhoMne usa dRSTikoNa se dekhA ke koI paNa bAbatanI anumatI nathI ApI. jinezvaronI * bhagavAn ne batAyA-puNya | aura ve yathArtha-dRSTA bana gae. . | AjJA to eTalI che ke tame jIvanamAM nirdabha bano, saraLa aura pApa kAlpanika nahIM hai, ye || bano. (mana, vacana ane vANImAM saraLatA hoya.) , , * % - - - - Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 3 - - - - ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - gaNadharavIdatI vAMcana-zravaNa samaye jANavA jevo prazna | mananI mUMjhavaNanA jJAtA sarvajJa kaI rIte ? * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * | | pUjya AcArya vijaya pUrNacaMdrasurIzvarajI ja gaNadharavAdanuM zravaNa, mahAparva paryuSaNanuM eka mahatvanuM aMga che. IndrabhUtijIe mAnasika taiyArI kema dAkhavI? zuM sarvajJatAnI * zrI IndrabhUti Adi agiAra vedapAThI brAhmaNonA dila parivartananI siddhi mATe ATalI ja zarata jarUrI che? mananI mathAmaNone kahI emAM tAttvika carcA che. detA yogIo ne saMnyAsIo to Ajeya astitva dharAve che, . IndrabhUtijI yajJa karI rahyA hatA. devonA AgamanathI AkAza to zuM eone sarvajJa mAnI zakAya? bharAI gayuM hatuM. ethI emaNe mAnyuM ke, devo yajJanA mahimAthI A prazna dAda mAMgI le evo che, paNa hajI jarA UMDA UtarIzuM, mohAIne AvyA che, paNa banyuM bIjuM ja kaMI! devo yajJamaMDapanI to jaNAze ke, IndrabhUtijI jevA vidvAna Ama bhUle nahi! emanI sAme joyA vinA ja AgaLa vadhI gayA! IndrabhUtine sakhata zaratanA UMDANamAM UtarIzuM, to jaNAze ke, ekalI mananI ja AghAta lAgyo! e bahAra AvyA, joyuM to mAnava maherAmaNa vAtonA jJAtAne sarvajJa mAnavAnI emanI taiyArI nahatI, paNa judI ja dizAe jato hato. emane thayuM: A zuM! yajJa ahIM vedonI saMpUrNa jANakArI paNa A kasoTImAM apekSita hatI. emane * cAlI rahyo che ane doDadhAma bIje kema! emaNe AnuM kAraNa vizvAsa hato ke, vedo to ucca varNanA brAhmaNonI ja aMgata jJAnapUchyuM tyAre janasamUhano javAba maLyoH mUDI! ene mahAvIra kyAMthI jANI zakyA hoya! chatAM jo eo potAnuM , "IndrabhUtijI ! zuM Apane khabara nathI ke, sarvajJa bhagavAna mahAvIradeva samAdhAna karI Ape, to mAnavuM ja rahyuM ke, eo sarvajJa che, kAraNa che * udyAnamAM padhAryA che! deva emanA dAsa banyA che. rAjA-prajA vedanA jJAna vinA potAnuM samAdhAna thAya ema nahotuM. potAnI sahu emanA darzane UmaTyA che!" mAnasika zaMkAnuM samAdhAna vedonuM adhyayana mAMgI le, evuMja hatuM. * ja eka myAnamAM be talavAra! guphA eka ane siMha be ! A vAta jarA vadhu vigatathI vicArIe : IndrabhUtijIne veda viSayaka IndrabhUtijIne sarvajJatAno garva hato. eo to UpaDyA, zaMkA hatI ane veda to tyAre gupta hatA. sArvajanika na hatA. A bhagavAna mahAvIrane mahAta karavA! paNa jyAM samavasaraNa joyuM, uccavarNanA brAhmaNo ja enuM darzana karI zake, evuM kaDaka niyamana *potAne madhurI vANIthI E= mananI mathAmaNone kahI detA yogIo ne ? 3 | hatuM. bhagavAna zrI mahAvIradeva AvakAratA prabhunA bola jyAM " | saMnyAsIo to Ajeya astitva dharAve che, to zuM to kSatriya hatA, eTale emanA saMbhaLAyA ane jyAM comera | | mATe vedanA adhyayananI kalpanAne di eone sarvajJa mAnI zakAya? % vyApelI doDadhAma joI, tyAM ja A paNa sthAna nahotuM. emano garva gaLI gayo. toya sarvajJatAmAM to emane zaMkA rahI IndrabhUtijIne potAnA dharmagraMthanI guptatA mATe ATalo badho ja! emaNe vicAryuM. A to mAyAjALa paNa hoI zake, sAmAnuM vizvAsa hato. ethI ja emaNe e jAtanI mAnasika taiyArInuM ja nAma to maMtrasiddha mANasa paNa jANI zake, ATalA mAtrathI khatapatra lakhI ApyuM ke, mArI zaMkAnuM samAdhAna thAya, to tame bhagavAnazrI mahAvIradevane sarvajJa na manAya! paraMtu "prAzayasa sarvajJa, to tame mArA svAmI ne huM tamAro ziSya! * *gupta ve' mArA manamAM rahelI gupta zaMkAne A mahAvIra jo kahI -ne bhagavAne vedanA pado dvArA ja IndrabhUtinA manamAM zalyanI Ape, to huM emane sarvajJa mAnuM! jema satata kheMcyA ja karatI zaMkAnI cULane jyAre kheMcI kADhI, ja prabhue IndrabhUtijInI zaMkAnuM samAdhAna vedanA padothI ja tyAre teoe bhagavAnanI sarvajJatAne vizvanA coka vacce svIkArI ja karI ApyuM ne eo prabhunA pahelA gaNadhara banyA! lIdhI. A kathA-vastu to prasiddha che, paNa AmAMthI eka e prazna A ghaTanA-A vicAraNAmAMthI e hakIkata para prakAza paDe che khaDo thAya che ke, potAnA mananI zaMkAne, prabhu kahI Ape, ke, brAhmaNone mATe atyAdaraNIya sthAna-mAna dharAvatA 2eTalA mAtrathI ja emane "sarvajJa' tarIke svIkAravAnI dharmazAstro-vedo tyAre keTalA badhA gupta ane surakSita hatA, * * * * * * * * * Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 * tathA enI guptatA mATenuM niyamana keTaluM badhuM kaDaka hatuM. * * jaina zAsana ane emAMya jenAcAryonI aMgata mUDI gaNAtA * ApaNA Agama zAstrone yogyAyogyatAno vicAra karyA vinA jyAre * jagatanA cokamAM khullaMkhullA mUkI devAno pracAra Aje jorazorathI cAvI rahyo che, tyAre A vAta vicAravA jevI che. Agamo mATe bIjo e eka zabdaprayoga graMthomAM jovA maLe che : gri-piTaka. Ano spaSTa * artha evo thAya ke, AcAryo mATe jAnanA jokhamaya sAcavavA jevI * peTI! AgamagraMtho to jinazAsananI aNamUlI mUDI che. badhA ja jaina sAdhuo paNa jo Agamano abhyAsa karavAnA adhikArI nathI, * jemanAmAM yogyatA vikasI hoya ane amuka prakAranA tapa, japa jemaNe * karyA hoya, evA sAdhuone ja AgamanA adhyayananA adhikArI gaNAvAyA che, to pachI jagatanA coka vacce miDIyAnA mAdhyame ane A khullA kema mUkI devAya ? * * * prabuddha jIvana: gAdharavAda vizeSAMka *************************************** ApaNA Agamo janahita mATe che, eno artha evo to na ja thAya ke, Agamone jagatanA cokamAM khullAM mUkI devA! davAo Arogya mATe hoya che, paNa ethI kaMI koI jAtanA niyaMtraNo * vinA ene bajAramAM khullI mUkI na devAya, jo A rIte ene * khullI mUkI devAya ane DaoNkTaranI salAha sUcanA vinA dardIo * * jo eno upayoga karavA mAMDe to tAraka davAo mAraka nIvaDe ke * - nahi ? jo davAo yogyanA hAthe ne yogya sUcanA mujaba levAya, * to ja davAthI Arogya prApta thaI zake. ethI ApaNA AgamasUtro-badhAnA upakAra mATe racAyA hovA chatAM jo ene guru mukhe sAMbhaLavAmAM Ave to ja e upakAraka ane jIvanadAtA * banI zake. A badhI vAtano sAra eTalo ja che ke, yogyanA * hAthamAM yogya rIte AgamAM pahoMcI zake, e mATenA prayatno karavAmAM jarAya kacAza na rAkhavI joIe, sAthe enI paNa eTalI ja takedArI rAkhavI joIe ke, ayogya-apAtrano hAtha A * jJAna-mUDInI lUMTa na karI zake. * gaNadharavAdanA zravaNa-vAcana samaye manamAM eka evo prazna jAgavo joIe ke, mananI mUMjhavaNanA jJAtAne sarvajJa kaI rIte * mAnI zakAya ? ane enuM nirAkaraNa upara mujabanuM jANyA bAda * Agama zAstro taraphano ApaNo ahobhAva kaIMka gaNo vadhI * javo joIe. * * * * ogasTa-sapTembara, 2013 jIvadayA, saMpUrNa zAkAhArI jIvata sAcA jaita thavA tarapha pracANa (anusaMdhAta dRSTa 68thI cAlu) vastuono upayoga thayo hoya te vastu kevI rIte khAI zakIe ? (4) ApaNe koIpaNa zokhane aTakAvavAnI jarUra nathI. jarUrata che phakta rasto badalavAnI eka brAnDanA badale bIja 100 vaijiTeriyana brAnDa vAparavAnI. * (5) ApaNAmAMthI je loko zerabajAramAM rokANa karatAM hoya * * temaNe cAmaDAM banAvatI kaMpanIo, pagarakhAM kaMpanIo, dArU, sigAreTa, haoNTela, polTrI phArma ke davA banAvatI kaMpanIomAM rokANa na karavuM joIe. bIjA hajAro kaMpanIomAM rokANa karIne paNa sArA paisA kamAI zakAya tema che. ApaNAM paisAthI koIpaNa kaMpanI khoTA dhaMdhA to na ja karI zake. * (6) chellA thoDA samayamAM kensaranuM pramANa khUba ja vadhyuM. che. ApaNAM ghaNAM snehIo A roganA zikAra banyA che. * kensaranuM eka kArA che mAMsAhArI khorAka. to pachI ApaNe kema tenA bhoga banIe chIe? AnuM eka ja kAraNa e hoI zake ke ApaNAM vaparAzamAM AvatI prANIjanya vastuo je ghaNI badhI kaMpanIo banAve che. A bAbatamAM pUratI kALajI levAnI jarUra che. * basa. ATalI ja vastuo karavAnI jarUra che. Ama karavAthI jIvadayAnuM khUba ja moTuM kArya zAMtithI thAya tema che. A pachI ApaNane koI pUche to ApaNe khUba ja khAtarIthI ane saMtoSapUrvaka javAba ApI zakIe ke * hA...ame 100% zAkAhArI chIe. bhagavAna mahAvIranA sAcA anuyAyIo chIe ne ame paNa kahIe chIe ke'jIvo ane jIvavA do.' 403, skAya-hAI TAvara, cothe mALe, zaMka2 lena, malADa (vesTa), * muMbaI-400 064. mo. 98211 27475. bhagavAna mahAvIra ane gaNadharo vacce vArtAlApa zvetAMbara paraMparA pramANe bhagavAna mahAvIra ane gaNadharo vacce tilApa pApAnagarImAM mahAsena vanamAM vaizAkha suda agiyArane divase thayo hato. digaMbara paraMparA pramANe A vArtAlApa rAjagRhI najIka Avela vipulAcala parvata para zrAvaNa vada ekamane (pratipadA) divase thayo hato. (digaMbara graMta SaTakhaMDAgama dhavalapRSTha 63). * preSaka : pravacana zrutatIrtha * * zaMkhezva2-viramagAma hAIve, mu. po. zaMkhezvaratIrtha-384246 nA, samI,, ji. pATaNa, uM, gujarAta, saMparka : 09016348886 * ************************* * ************ Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 - - - - - - - - - prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 'jIvane jJAnAvaraNAdi dravyakarmonA ' nimittothI udabhavatuM bhAvakarma, | | sumanabhAI zAha - - - - - - - chamastha avasthAmAM sthita jIvane pUrvakRta karmo saMjogo rUpe karmanA saMcayamAMthI yathA samaye saMjogo prApta thayA kare che te ja yathAsamaye prApta thayA kare che, jene jJAnAvaraNAdi dravyakarmonuM che. AvA saMjogo kudaratI niyamAnusAra AvyA kare che. A pariNamana kahI zakAya. AvA pariNamanonuM nimitta pAmI jIvane 2. padArthone joI-jANavAdinI jIvathI thatI prakriyA: rAgAdi bhAvothI navIna karmo ke bhAvakarmonuM sarjana thayA kare che sAMsArika jIvane dhULa, sUkSma ane vANInA saMjogonI evuM jJAnIonuM kathana che. AvA rAgAdi bhAvo jIvamAM thAya prApti karmAnusAra thayA kare che. saMjogonI sApekSatAmAM jIvathI che, nahi ke jaDa rUpI pudgaladravyamAM. Ama chatAMya jIva ane mana, vacana, kAyAdino prayoga thAya che, jene 'upayoga' kahevAmAM pudgaladravyo eka bIjAnuM nimitta pAmI vibhAva pAmI zake che. Ave che. AvA upayogamAM jIvanI cetanAzakti kAryAnvita * kAraNa ke bannemAM vaibhAvika zakti rahelI che. A bAbatamAM thAya che ane tenAthI Atmika darzana ane jJAna guNano prayoga - amuka trikAlika siddhAMto jJAnIoe prakAzita karelA che, je thAya che. eTale jovA-jANavAdinuM kArya jeTalA pramANamAM A ja nIcenA Agama vacanAnusAra joIe. banne guNo nirAvaraNa thayA hoya teTalA pramANamAM ja AvuM che * bhAveNa jeNe jIvo, pecchAdi jANAdi Agada visaye; kArya thAya che. AvuM kArya amuka apekSAe apUrNa che kAraNa ke * rajjadi teveNa puNo, badi kamma ti uvade so. A banne guNonuM pUrepUruM pragaTIkaraNa thayuM nathI. athavA A gAthA 656-samaNasuta guNonA AvaraNa sahita vibhAgamAM ajJAnatA karmothI rahelI gujarAtImAM bhAvAnuvAda hoya che. Ama dravyakarmonA AvaraNathI jIvane rAgAdi bhAvo . * jIva potAnA rAga athavA breSarUpI je bhAvathI saMpUta banI thAya che kAraNa ke te dRzya ane zeya padArthonA viSayomAM ja IdriyonA viSayonA rUpamAM AvelA padArthone joI-jANe che, otaprota ke anurakta thAya che. athavA jIvane para' padArtho ke : tenAthI uparukta bane che ane AvA uparAgane kAraNe navIna viSayomAM "svapaNAnuM AropaNa thAya che. A uparAMta jIvane karmo bAMdhe che. mithyAtva, kaSAya, yoga, avirati ane pramAda e pAMca prakAranA 4 * have uparanA jJAnavAkyano vigatavAra bhAvArtha joIe. AzravadvArA khullA hoya che kAraNa ke saMjogono sAmano karatI * 1. IndriyonA viSayorUpamAM AvelA padArtho : vakhate tene AtmajAgRti vartatI nathI. , paMcendriyanA be vibhAgo che, eka dravyandriya ane bIjo vibhAga caitanyamaya jIvanI cetanAzaktimAM (je Atma pariNAmarUpa, ja bhAvendriya. che) kartutva ane bhAtRtva mULabhUta nimittabhUta zakti che ane 2 * sAMsArika jIvanA zarIranI viziSTa racanAo rUpa AkRtio tenA nimitte dravyakarmo prabhAvita thAya che (vebhAvika zakti banne che ane tene kAryAnvita karanArI padgalika zaktione dravyandriyo dravyomAM hovAnA kAraNe) ane je bhAvakarmonA nirmANamAM kahevAmAM Ave che. AvI iMdriyo ane tenA viSayo nIce mujaba che- kAraNabhUta thAya che. Ama amuka apekSAe kahI zakAya ke 4 (1) AMkha-rUpa ke varNa (2) kAna-zabda (3) nAka-gaMdha (4) dravyakarmonuM nimitta pAmI jIvane rAgAdi bhAvothI bhAvakarmonuM * jIbha-rasa (5) tvacA-sparza. nirmANa thAya che ane jemAM AtmapariNAmarUpa cetanAzaktimAM * uparanI dareka Indriyane bhAva Indriya paNa hoya che jenuM rahela kartutva pAriNAmika svabhAva nimitta thAya che. * * * niyAmaka 'mana' gaNAyuM che. amuka apekSAe A bhAvendriya svAdhyAya saMcayana: sumanabhAI zAha Atmika pariNAmo che, je labdhi ane upayogarUpa hoya che. pa63, AnaMdavana sosAyaTI, nyu sAmA coka, * (matijJAna ane zrutajJAnanA kSayopazama mujaba) vaDodarA-393008. * IndriyonA viSayorUpamAM AvelA padArtho e jIvane pUrvakRta phona: 0265-2795439 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * | vyAkhyAnakAra sAdhu bhagavaMtonA caraNamAM vinaMtI. | DaoN. chAyA pI. zAha * * * * * * * * * A bhavyalokanA AtmotthAna mATe jInaprabhunI vANIne potAnA bALamaMdiramAM na rahetA AgaLa dhapaze-jJAnI banaze-dharmanuM mahattva samajaze. * vyAkhyAno dvArA loka sudhI pahoMcADanAra parama upakArI vyAkhyAtA eka vAtanuM ochuM e Ave ke samagra vyAkhyAna daramyAna zrotAjanone * * evA vyAkhyAnapAna karAvanAra gurubhagavaMtonA caraNamAM mArA mananI sAtathI ATha vAra TakoravAmAM Ave jema ke lagna ane dIkSA be prasaMgo ja keTalIka mUMjhavaNo A lekha dvArA rajU karavAno prayatna karuM chuM. sarva hoya tyAre tame to lagnamAM ja javAnAne!" bahu varasAda paDato hoya tyAre, che. gurubhagavaMtone vinaMtI che ke mArA A lekhane aviveka na samajatA, tamane sAdhubhagavaMte zuM vAparyuM haze te yAda Ave kharuM?" "tame badhA paisAnA che A vinaMtI samajI tenA para vicAraNA karazo. ja lAlacI cho ne?' eka vyAkhyAnamAM to evuM paNa sAMbhaLyuM, 'pelA ja * mArA 40 varSanA, judI judI jagyAe sAdhu bhagavaMtonA vyAkhyAno nAnA bhIkhArI ne tame badhA moTA bhikhArI.'. A badhA vAkyo sAMbhaLI ja * sAMbhaLavAnA anubhava parathI evuM tAraNa maLyuM che ke 25% TakA zrotAvarga satata aparAdha bhAva anubhave che. dInatA anubhave che. paramAtmA vyAkhyAno paripakva hoya che, viSayane purepuro nyAya ApanArA hoya mahAvIra paNa zrotAjanone "he devAnupriya' evA saMbodhanathI saMbodhatA chejJAnavardhaka hoya che. paraMtu 75% vyAkhyAnono nicoDa nIce pramANe hatA. zrotAvarga ajJAnI che ja. paraMtu tene sudhAravA mATe A rIta barobara ja hoya che. pahelAM 5% vyAkhyAnanA viSayanuM nAma sAmAnya carcA pachInA nathI gurudevo ? A zrotAonI sAme vyAkhyAnamAM zAstromAM varNavelA , * 30% vartamAna samayanA saMjogo-vijJAnanI zodhoe verelo vinAza, zarIranA azucIpaNAnI sUkSma vAto pIraso, enAmAM evI zakti che ke * pazcimanA dezonA anurUpa dRSTAMto, pachInA 30% zrotAonI zrotAnA zarIra pratyeno moha Apo Apa chUTI jaze. zAstronA hRdayamAM ja , nabaLAI-bhUlo-dharma pratyenI udAsInatA, enI sAme aitihAsika rahelI vANI ja pIraso' (bIjI vAto gauNa karIne) to zrotAvarga pAmI dRSTAMto- kahevato vagere pachInA 30% zrI saMghe athavA vyAkhyAnakAre jaze, sudharI jaze. Apane amane Takora karavAno pUro adhikAra che paNa ja pote zarU karelA koI projekTa viSe mAhitI vigatavAra vAto. chellA mIThAzathI karelI Takora supariNAma pragaTAve che. * 10% mAM mULa viSaya para AgaLa eTaluM vadhAya ke kAle zuM vAMcIzuM amAro eka samUha che je sarvee jainadharmanA viSayo laI pIeca.DI. * ke enI vAta thAya. bIje divase paNa Aja sthiti thAya. sAMbhaLavA AvanAra karyuM che. ame eka viSaya para saMzodhana karavA AkarI mahenata karI che. zrotAne eka kalAkanA vyAkhyAnamAM 10 miniTano padArtha maLe nahIM, dhArmika viSaya para vyAkhyAna ApavA jaIe tyAre keTalAya zAstro vAMcIe, * padArthonA rasamAM DUbI javAno AnaMda maLe nahIM, jJAna vRddhi thavAno chIe. e viSaya para samagra mAhitI ekatra karI be mahinAnI mahenata 5. ja anubhava thAya nahIM, vidvarjanone to evuM mana thAya ke vyAkhyAnamAM eka kalAkamAM ThAlavIe chIe. amAro evo abhyAsa che ke koIpaNa ja * AvI gurubhagavaMtone vaMdana karI mAMgalika sAMbhaLI ghare jatA rahevuM ne dhArmika viSayane samagra rIte nyAya ApI vaktavya ApI zakIe chIe, * * ghare jaI koI gaMbhIra graMtha vAMcavAthI vadhu lAbha thAya. paraMtu amArI pAse ApanA jevuM 6 kAyAnA jIvonI satata rakSA karatuM ? 4 comAsA daramyAna je graMthavAMcana zarU thAya te samagra comAsA daramyAna jIvana kyAM che? ApanA jevuM AcaraNa kyAM che? jaina sAdhu A kaliyuganuM * alpa prakaraNo ja pUrA thAya. keTalAMka sAdhu-sAdhvI bhagavaMto pAse A kalpavRkSa che, pRthvI paranI ajAyabI che. Apa sarve mahAna cho, vaLI .. * viSayamAM carcA karatAM evo javAba mane maLyo ke amArI vANI loka sudharmAsvAmIjInI pATe besIne bolo cho. Apa jo svastha ane samRddha * bhogya hovI joIe. UMcIvAto lokonI samajamAM Ave nahIM paramAtmA dezanA Apazo to sonAmAM sugaMdha paNa bhaLaze ane amane taLAve ja * mahAvIra prabhu vANIne lokabhogya banAvavA ardhamAgadhI bhASA vAparatA AvIne tarasyA javAno ahesAsa nahIM thAya. na hatA paraMtu temanA dareka zabdamAM padArtha pIrasAto hato. lokabhogyano eka bALaka mAtA pAse dilanI vAta rajU kare tema Apa guru bhagavaMto , ja artha che saraLa rItathI jJAnavardhaka padArtho pIrasavA. A rIte saMkhyA ochI samakSa dila ThAlavyuM che. mAro uddeza jarA paNa TIkAtmaka nathI chatAMya * thaI javAno saMjoga Ubho thAya, paraMtu evuM AraMbhamAM ja thAya che. koI aviveka thayo hoya to mana-vacana-kAyAthI kSamA mAMguM chuM. * sAMbhaLavA AvanArA vartamAnano moTA bhAgano zrotAvarga UMcu vyavahArika * * * * * zikSaNa meLavela hoya che tethI dhIme dhIme te UMcI-agharIvAtone pacAvavAnuM 94, lAvaNya sosAyaTI, pAlaDI vAsaNA, zIkhavA mAMDe che, saMkhyA paNa vadhavA mAMDe che. Ama thaze to vyAkhyAna amadAvAda-7. zravaNanuM pariNAma prApta thaze. bIjI bAju zrotAvarga samagra jIvana Teliphona : 079-266 12.860. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - jIvadayA, saMpUrNa zAkAhArI jIvana sAcA jaina thavA tarapha prayANa | atula dozI * * * * * * * * * * * ? ApaNe dareke potAnI jAtane eka savAla pUchavo joIe ane navA ghAtaka rogono janma thayo che ApaNAM mRtyu mATe. ke-"zuM sAce ja ApaNe 100% zAkAhArI chIe? bIjA koIpaNa jIvane duHkha ApIne ApaNane sukha nahi maLe. ja thoDuM vicAravAthI khyAla Avaze ke ApaNe pUrNa rIte A zAzvata satya che. * zAkAhArI nathI. jANatA ajANatAM ApaNe ghaNIbadhI (4) 1500 rezamanA kIDAne jIvatA ukALIne mAravAmAM * ke vastuono upayoga karIe chIe temAM prANIjanya (Animal Ave che. phakta 100 grAma silka mATe. vicAra to karo ke eka - by Products) vastuono vaparAza thAya che. silkanI sADI mATe keTalAM rezamanA kIDAno bhoga levAyo che. ' ja kasAIo ane katalakhAnAone je Avaka pazuonA (5) ApaNane khyAla paNa nathI Avato ke keTalAM prANIonI. * mAMsamAMthI thAya che lagabhaga teTalI ja Avaka temane pazuonA hatyA derAsaramAM vaparAtAM varakha mATe ke mIThAI mATe upayogamAM ja - cAmaDAM, carabI, hADakAM, vigeremAMthI thAya che. je loko levAtAM varakhane banAvavAnI prakriyAmAM thAya che. zuM tamane lAga mAMsAhAra kare che te jo 50% pApanA bhAgIdAra hoya to che ke varakhanI AMgIthI paramAtmA prasanna thaze? mIThAI khAtI, 4. bAkInA 50% pApa mATe ApaNe javAbadAra chIe. kevI rIte? vakhate varakhano koI svAda nathI Avato. * thoDI nIcenI hakikato tarapha dhyAna ApIe: (6) karoDo pazuono janma akudaratI paddhatio (Force (1) karoDo prANIonI hatyA phakta cAmaDAM mATe thAya che. Breeding)no upayoga karIne thAya che. temane khUba ja gIca - pahelAMnA samayamAM kudaratI rIte mRtyu pAmelA prANIonA jagyAmAM ane kharAba rIte ucheravAmAM Ave che. rasAyaNo (Toxic: ja cAmaDAMmAMthI ApaNAM cappala ke zujha banAvavAmAM AvatAM hatAM. have Chemical)nA IMjekezano ApIne temanI carabI vadhAravAmAM : * vaparAza vadhyo che. have lokone dhaMdhA mATe jIvatAM prANInI cAmaDI Ave che ane pachI tenI katala karavAmAM Ave che. mAMsa, cAmaDAM, * levAmAM koI zarama AvatI nathI. ApaNe dareke cAmaDAMnI vastuonA hADakAM vigere vastuo mATe A paddhatine Factor Farming badale kRtrima cAmaDAM (Synthetic Leather) ke kenavAsamAMthI banatAM kahe che. ja cappala, zujha, parsa, belTa ke jekeTano vaparAza karavo joIe. (7) chelle, ApaNA plAsTikanA vaparAza pratyeno lagAva che * (2) lAkho prANIonI hatyA ApaNI rojiMdI va5rAzanI AkhA kudaratI vAtAvaraNano nAza karI zake tema che. gAya ane * * vastuo (je jIvana jarUriyAta nathI) mATe karavAmAM Ave che. bIjA prANIo plAsTika khAya che ane khUba ja pIDA bhogave che.* - sauMdarya prasAdhano (Cosmetics), sAbu, TuthapesTa, sAbu, bekarI Apa sau thoDo samaya phALavIne Plasticcow.com vebasAITa ja proDakTasa, cokaleTa, biskiTa vigeremAM prANIonI carabI, upara viDIyo jozo tyAre paristhitinI gaMbhIratA ane .. * jIleTina ke prANIonA hADakAMono vaparAza karavAmAM Ave prANIonI vedanA samajAze. A mAMsAhAra aTakAvavA mATe zuM thaI zake ? . (3) hajAro prANIonI hatyA davAo ane sauMdarya prasAdhano ApaNe zuM karI zakIe? ja banAvatI kaMpanIo dvArA temanA proDakTanI cakAsaNI (Test- thoDI khUba ja saraLa ane sAdI rIto cheH * ing) mATe thAya che. pazu ane pakSIone khUba ja dura rIte rAkhavAmAM ' (1) A sAthe eka koSTaka (Table) ApavAmAM AvyuM che. * Ave che. vividha jAtanA parIkSaNo karAya che ane ghaNA badhA temAM kaI kaI vastuomAM kayA prANIjanya padArthono upayoga :: jIvo khUba ja rIbAIne aMte maraNa pAme che. kema AyurvedanI karavAmAM Ave che tenI mAhitI che. tenI sAme kaI kaMpanIo : - davAnI cakAsaNI koI pazu upara karavAnI jarUra nathI? zuM AvA padArtho banAve che ane kaI kaMpanIo A ja vastu 100% 2 * ApaNane sAce tevuM lAgI rahyuM che? A rIte karavAthI ApaNAM vejITeriyana rIte banAve che. vejITeriyana vastuo kyAMthI maLe che tenI * rogo ghaTyA che? hakikata to e che ke rogonuM pramANa vadhyuM che paNa mAhitI che. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * - - - - * khAsa yAda rAkhajo ke A lisTa saMpUrNa nathI. tamArI mAhitI (2) koIpaNa sTorsa ke zopIMga molamAM jaIe tyAre 'vejiTeriyana' ja mATe thoDI kaMpanIonA nAma ApyA che. koIpaNa kaMpanInI zabda vAre vAre saMbhaLAvo joIe. jarUra che jAgRti lAvavAnI. A jAherAtano hetu nathI. thoDI mahenata karazo to bIjI ghaNI badhI (3) koIpaNa vastu kharIdatAM ke vAparatAM pahelAM thoDuM te ja kaMpanIo je 100% vejITeriyana vastuo banAve che tenI jANa vicArIe. * thaze. eka pAMjarApoLamAM lagabhaga 2000 pazuo hoya che. A * sauthI agatyanI bAbata e che ke ghaNA badhA bhAIo-baheno ApaNe pAMjarApoLa baMdhAvI ke nibhAvI na zakIe paraMtu yogya * A ja vastuo gRha udyoga tarIke banAve che. te paNa sAcI ane paddhatithI jIvIe to ApaNAM darekanA gharamAM je eka minI devanAra * zuddha rIte. ApaNI pharaja che ke ApaNe temanI pAsethI A katalakhAnuM che te jarUrathI baMdha karI zakAya. ja vastuonI kharIdI karIe ane temane sahakAra ApIe. ApaNane ApaNe kaMdamULa paNa khAtAM nathI to jemAM prANIjanya : 5. sArI vastu maLaze ane temane rojagArI maLaze. (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 64muM) . * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * vejITeriyana vastuo vAparavA mATenI mArgadarzikA vastuo | zemAMthI banAvavAmAM Ave che | vejITeriyana vastuo kyAMthI maLe che | (1) cAmaDAMnI vastuo | prANIonA cAmaDAM kenavAsa, kapaDAM ane kRtrima cAmaDuM koIpaNa zu sTorsamAM Noncappala, zujha, belTa, parsa, jekeTa vi. (Synthetic Leather) Leather zujha-cappala maLe che. muluMDamAM senso sTorsa che je phakta kRtrima cAmaDAnI vastuo rAkhe che. (2) rojiMdI vaparAzanI vastuo: TuthapesTa-Tutha pAvaDara jIleTIna prANIjanya amara TuthapesTa, vIko, gRha udyoga | koIpaNa sTorsa nahAvAnA sAbu, prANIonI carabI meDImIksa, laza, rUbIsa harbala, prItI | koIpaNa sTorsa sopa, jyoti vardhamAna saMskAra dhAma bAbA rAmadeva pataMjalI sTorsa DITarajanTa pAvaDara, prANIonI carabI jyoti, krayA, gRha udyoga koIpaNa sTorsa sauMdarya prasAdhano-zempa, krIma, prANIjanya padArthoH laza, kalara brAnDa, vIro, rUbIsa | penTAluna,boDIzopa,pheba InDiyA, vi. lozana, neIlapaoNlIza, lIpasTIka pazu-pakSI para cakAsaNI harbala (3) khAvA-pIvAnI vastuo bekarI, proDakTa, breDa, keka vi.| maTana Telo grIna sTova vegana bekarI A dareka vastuo banI zake to cokaleTa prANInI carabI gRha udyogomAMthI meLavavI taiyAra nAstA maTana Telo athavA ghara banAvaTanI vAparavI. AIskrIma prANIjanya vastu necarala AIskrIma diptI AIskrIma (4) kapaDAM sIlka-ArTa sIlka-kAMjIvaram rezamanA kIDAne mArIne meLavAya che | koTana sIlka, polIsTara koIpaNa sTorsa vulana gheTAne rIbAvIne meLavAya che. kRtrima vulana koIpaNa sTorsa (5) kRtrima dAgInA (Jewellery)|| prANIonA hADakAM, bIjI koIpaNavastu vAparavI joIe korala, hAthIdAMta, vi. (6) davA-elopathI, homiyopethika prANIjanya vastuo Ayurvedika [(7) madha madhamAkhIone rIbAvavAmAM Ave che, vaparAza na karavo joIe. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana : gaNadharavAda vizeSAMka ************************************** ********** jayabhikhkhu jIvanadhArA-52 D padmazrI DaoN. kumArapALa desAI * * [ mAnavatAnA mUlyonI jikara karanAra sAhityasarjaka jayabhikhkhue taMdurasta jIvanadRSTi ghaDI zakAya evuM preraka sAhitya ApyuM. emanI akSarayAtrAnI sAthosAtha emanA jIvananI AnaMdayAtrA paNa cAlatI hatI. emanA jIvanamAM banelA eka hRdayasparzI prasaMgane joIe A bAvanamA prakaraNamAM.] codhAra AMsue raDI paDyA! 69 ************ * * 1945nI eka vahelI savAre jayabhikhkhunA amadAvAdanA * mAdalapura vistAramAM AvelA gAranI lIpaNavALA gharamAM rabArI *komano eka vivekI ane namra chokaro pravezyo. enuM nAma hatuM * tulasIdAsa. enI AMkhomAM sahaja zaramALapaNuM hatuM. vAtacItamAM saujanya TapakatuM hatuM. e chokaro pATaNa pAsenA *detroja gAmano vatanI hato ane tyAMthI thoDA samaya pahelAM * amadAvAda nokarI mATe Avyo hato. jayabhikhkhu avAranavAra * jaina sosAyaTImAM rahetA emanA svajana bhagavAnadAsa paMDitane tulasIdAsa pAse duniyAdArInI UMDI sUjha. nirIkSaNa-zakti paNa sArI. AthI jayabhikhkhu emane kyAMya paNa mokale to emane e vyaktinI prakRtino ane emanA gharanI sthitino AMkhe dekhyo ahevAla' jANavA maLI jato! kyAreka jayabhikhkhu emanI mastImAM ke ekAeka koI eka bAju DhaLI paDavAnI prakRtine kAraNe mANasone pArakhavAnI bhUla karatA, tyAre tulasIdAsa emane saumya vANIthI je te vyaktinI sAcI oLakha ApatA ane jayabhikhkhu paNa emanI vAta kAne dharatA. * * * tyAM jatA hatA. ahIM emaNe A chokarAne joyo. e chokaro detrojathI AvyAne be mahinA thayA te pachI potAnI mAtA ane * jayabhikhkhu eka kAgaLamAM divasabharanA kAmanI kramika sUci banAvatA. vahelI savAre tulasIdAsa Ave eTale emane A kAgaLa Ape. koIne koI pustaka ApavAnuM hoya, to samajAve, patra Ape, sAthe jarUrI sUcanA paNa Ape. tulasIdAsa emanA vivekI vartanathI jyAM jAya, tyAM sahuno sneha saMpAdita karI letA. koI paNa vyaktine ghe2 jAya eTale te vyakti mAnatI ke jayabhikhkhunA saMdezavAhaka hanumAna AvyA! e pachI tulasIdAsa potAnI mIThI vANImAM thoDI alakamalakanI vAta kare, paNa vAta karavAnI sAthosAtha e gharanI samagra paristhitino tAga paNa meLavI le. Ane pariNAme banatuM evuM ke tulasIdAsa pAse dareka sarjakanI khAsiyatathI mAMDIne, enA gamA-aNagamA ane AtithyanI" * saghaLI vigato jANavA maLatI. * *nAnA bhAI jIvaNalAlane paNa amadAvAda bolAvI lIdhAM hatAM. * e jayabhikhkhune maLavA Avyo e samaye jayabhikhkhu zAradA * mudraNAlayamAM jatA hatA ane tyAM pustakanuM kampojha ane prinTiMga * cAlatuM hatuM. vaLI tyAM bapora pachI lekhakono DAyaro paNa jAmato hato. jayabhikhkhune A chokarAno suzIla svabhAva pasaMda paDyo * eTale ene zAradA mudraNAlayamAM nokarIe rAkhI lIdho. tulasIdAse kaMI jhAjho abhyAsa karyo nahoto. e jamAnAmAM presamAM hAthethI TAIpa kampojha thatAM. e pachI pAnA mujaba eno jADI dorIthI pha2mo baMdhAto. e bAMdhelA pharamAnuM gaeNlI-prUpha kADhavAnuM hoya. e pharamA para kAgaLa mukAya ane pachI rola2 pheravAyo eTale gaeNlI-prUpha nIkaLe ane e prUpha pahelAM prUpharIDaro *vAMce ane chelle lekhakane vAMcavA ApavAnuM hoya. * * * * * e vahelI savAre ghe2 Ave eTale pahelAM mane najIkamAM AvelI mAdalapuranI myunisipala zALA naM. 4mAM mUkavA AvatA. A silasilo eka yA bIjA prakAre evo cAlu rahyo ke jyAre huM navagujarAta kaoNlejamAM adhyApaka tarIke joDAyo, tyAre paNa roja vahelI savAre skUTara 52 mane kaoNleja sudhI mUkI jatA. tulasIdAsa samayanI bAbatamAM bhAre cIvaTavALA. emane jayabhikhkhue kahyuM hoya ke savAre pAMca vAgye uThADajo eTale barAbara pAMca vAgyendra tulasIdAsane gaeNlI kADhavAnuM ane prUpha lAvavA-laI javAnuM kAma soMpavAmAM AvyuM; paraMtu dhIre dhIre tulasIdAsa emanI saumya prakRtithI ane karmaniSThAthI jayabhikhkhunA priya banI gayA. koI *paNa kAma hoya to jayabhikhkhu pahelAM tulasIdAsane yAda kare *ane tulasIdAsa turata hAjara! ekeya vakhata evuM banyuM nathI ke * jayabhikhkhue soMpelA koI kAmamAM emaNe AnAkAnI karI hoya. * bAraNe TakorA paDyA ja hoya. savAre sADA nave AvavAno emano * ************************************** Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 samaya. emAM kyAreka cUka na thAya. e samaye mAdalapuranI najIkamAM kuTuMbIjano ane paricitonA manamAM pArAvAra ciMtA hatI. koI AvelI gujarAta sosAyaTImAM e rahetA hatA ane roja cAlIne kahetuM ke AvA nirjana vistAramAM kazIya sagavaDa vinA kaI rIte ? *gAMdhI mArga para AvelA zAradA mudraNAlayamAM jatA hatA. rahI zakAya? tyAM na koI basa Ave che ke evuM anya koI vAhana.. * zAradA mudraNAlayanA mAlika zaMbhubhAI jagazIbhAI zAha tyAM gaTara paNa nahIM. vaLI sApano upadrava paNa ghaNo ane 4 - ane goviMdabhAI jagazIbhAI zAha sAthe paNa emane saMbaMdha. maccharono to koI pAra nahIM. narakano ekalavAyo TApu hoya, amane ghera e dUdha pahoMcADavA jatA hatA. paMdara rUpiyAnA pagAre tevI hAlata tyAre e vistAranI! tulasIdAsa zAradA mudraNAlayamAM nokarInA saMbaMdhe joDAyA, paraMtu jayabhikhyuM hoya tyAM tulasIdAsa hoya che. ane jayabhikhkhae. ethIya vizeSa to sarjaka jayabhikhkhuM sAthe hRdayasaMbaMdhe joDAyA. potAnuM makAna banI gayuM eTale tarata ja pAchaLanA bhAgamAM pachI to jayabhikhkhuM amadAvAdanI bahAra kyAMya paNa jAya to tulasIdAsanA parivAra mATe nAnI oraDI banAvI ApI. e tulasIdAsa emanI sevAmAM hAjara hoya! vahelI savAre dasa vAge samaye oraDI banAvavAno kharca 30 rUpiyA thayo hato. jayabhikhkhuM . presa zarU thatuM ane rAtre ATha vAgye cAvI laIne tulasIdAsa caMdranagaranA baMgalAmAM vasavA Ave tenA cha mahinA pUrve pAchA AvatA. tulasIdAsa emanA parivAra sAthe oraDImAM rahevA AvI gayA. * tulasIdAsano svabhAva evo ke sahunI sAthe haLIbhaLI jAya! emaNe muzkela paristhitino prathama anubhava karyo, paNa lekhakonI vAtono to emanI pAse bhaMDAra, kyAreka guNavaMtarAya sAthosAtha jayabhikhkha Ave te pahelAM muzkelIonA nivAraNa, AcAryanuM varNana karavA bese eTale kahe, guNavaMtarAya AcArya mATe prayatna karyo. caMdranagaranA baMgalAnuM vAstu thayuM ane zAradA mudraNAlayamAM Ave ane ekasAthe trIsacAlIsa pAnAM jayabhikhkhuM rahevA AvyA tyAre tulasIdAsa pAsethI emane A * lakhIne kampojhITarane dhaDAdhaDa ApatA jAya. bAjumAM bIDIno vistAranI pUrepUrI oLakha maLI gaI hatI. Dhagalo paDyo hoya ane sAthe tulasIdAsane kahe, "rasavaMtI laI gharamAM e samaye garama pANI mATe baMbo vaparAto hato. : * Avo." "rasavaMtI' eTale "caMdravilAsa'nA jalebI-phAphaDA ane tulasIdAsa bAjumAM AvelA nArAyaNanagaramAM jaIne paththariyA pachI ArAmathI caMdravilAsanA jalebI-phAphaDA ArogatAM- kolasA laI Ave ane baMbAmAM bhare. pachI savAre jayabhikhkha - ArogatAM guNavaMtarAya AcArya koI virala kampojhITara vAMcI pharIne pAchA Ave eTale emane nAsto ApavAnuM kAma zake evuM lakhANa lakhatA hoya! tulasIdAsanuM. jayabhikhkhanA sAhasamAM paNa tulasIdAsa mokhare che. * rASTrIya zAyara jhaveracaMda meghANI teyAra cA pIe nahIM. e hoya. emanA gharanI bAjumAM rahetA nAthAniyala para humalo karavA Ave eTale TremAM cA maMgAvatA ane teo jAte ja cA taiyAra AvelA be humalAkhoronI pAchaLa jyAre jayabhikhkhuM doDyA hatA karatA. "dhUmaketu'ne tyAM tulasIdAsane vAraMvAra javAnuM banatuM, tyAre emanI AgaLa khullA page nadInI retamAM cheka suejha phArma kAraNa ke bIjA lekhako mAtra chelluM prUpha jovA maMgAvatA, jyAre sudhI tulasIdAsa paNa doDyA hatA. 1'dhUmaketu' jAte ja badhAM prUpha tapAsatA. AvI AvI aneka eka vAra punita mahArAje 'janakalyANa' sAmayikanA upakrame lekhakonI keTalIye khAsiyato teo jANe ane emanI sAthenA lekhaka-saMmelana yojyuM tyAre jayabhikhkhae lekhakonI sarabharAnuM prasaMgonuM rasabharyuM, ThAvakAIthI varNana paNa kare. kAma tulasIdAsane soMpyuM hatuM. tulasIdAsanA mukhe thI . dhIre dhIre tulasIdAsa sAthe jayabhikhkhane eTalo sneha baMdhAyo jayabhikhkhanI ghaNI vAto sAMbhaLavA maLe. rAjakoTanA prakAzaka ke pachI kaMI paNa kAma hoya eTale pahelAM tulasIdAsanuM smaraNa rasikalAla phUlacaMdane khUba TUMkI mudate ekasAthe cauda pustako thAya. rAmane jema satata hanumAnanuM smaraNa thatuM hatuM tema! eka taiyAra karavAnA hatA. A kAma azakya lAgatuM hatuM, tyAre vAra jayabhikhkhae vicAryuM ke AjubAju sAva jaMgala ke khetaro jayabhikhkhuM emanI madadamAM Akho divasa judA judA presamAM jatA, hoya, evI koI nirjana jagAe ghara bAMdhIne rahevuM. A vicAranA ane emane A kAma pAra pADI ApyuM hatuM. citrakAra 'atri' amala mATe emaNe kuTuMbIjanonA virodha vacce e samaye (zrI triguNAtIta paMcolI)', "caMdra trivedI, rajanI vyAsa ane 4 *amadAvAdanA chevADAnA bheMkAra gaNAtA vistAramAM caMdranagara sI. narenano citro pahelI vAra pragaTa thayAM enI pAchaLa sosAyaTImAM jamIna lIdhI ane enA para makAna banAvyuM. jayabhikhkhanuM preraNAbaLa hatuM. koI paNa navo citrakAra hoya eTale ke 'jayabhikhkhuM caMdranagaramAM vasavA mATe kRtasaMkalpa hatA, paNa jayabhikhkhuM ene citra doravA Ape ane pachI e citrane pustakamAM Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ja pragaTa kare. nAnubhAI usara ane dalasukha zAha jevA citrakAronI sIdhA DAkora jaIne raNachoDajInA darzana karIne vaDodarA gayA. A citrakalAnA prAraMbhakALe jayabhikhkhae emane salAha-sucana vaDodarAnA nyAyamaMdira pAsenI dharmazALAmAM rAta rahyA. paMcotera ja ApyAM hatAM ane vizeSa pragatino mArga batAvyo hato. paisAmAM sUvA mATenI pathArI maLatI hatI. e pathArImAM sUtA ja * jayabhikhkhae emanA gharanI bahAra eka jhuMpaDI banAvI ane ane vahelI gADImAM nIkaLIne cANoda-karanAlImAM gayA ane ja ene cAre bAju velathI DhAMkI dIdhI. e latAmaMDapa tarIke pachI emaNe narmadAmAM jaLasamAdhI levA mATe DUbakI lagAvI.) oLakhAtI. eka vAra punita mahArAja AvyA, tyAre punita paNa jevI traNeka DUbakI lagAvI ke tarata ja manamAM vihvaLatA . * mahArAja sAthe 'punita padareNu'nA nAmathI jANItA zrI caMdubhAI jAgI. "are, bhAI (jayabhikhkha)ne kahyA vagara Ama nIkaLI gayo. - trivedI - so latAmaMDapamAM beThA hatA, tyAre jayabhikhkhae emane keTalI badhI ciMtA thatI haze. mArAthI utAvaLe moTI bhUla emanAM patnI jayAbahenane cA banAvavAnuM kahyuM. punita mahArAje thaI gaI.' daramiyAna narmadAnA jaLano mastaka para abhiSeka thatAM , A kahyuM, "mane DAyAbiTIsa parezAna kare che mATe ochI khAMDavALI thoDI cittazAMtino anubhava paNa thayo. * cA banAvajo.' tyAre jayabhikhUe kahyuM ke "huM bamaNI khAMDavALI bIjI bAju banyuM evuM ke potAno bhAI cAlyo jatAM ja - cA pIne DAyAbiTIsane parezAna karuM chuM.' tulasIdAsa kahe che ke tulasIdAsanI nAnI bahena babune UMDo AghAta lAgyo. AvA : jayabhikhkhanA A javAbathI punita mahArAja thoDA ciMtAmukta kaMkAsanuM kAraNa pote paNa kharI ja ne! AvA vicAre e gharanI ja lAgyA. pAchaLa AvelA khetaramAM gaI ane tyAM rahelA kUvAmAM jhaMpalAvyuM. A AvI to jayabhikhUnI aneka kathAo tulasIdAsanA mukhethI badhAMe enI zodha karI, Akhare jANa thaI. du:khI babune 4 * sAMbhaLavA maLe. jayabhikhkhane hisAba lakhavAno kaMTALo. tyAre sAsarAmAM trAsa hovAthI ghaNA samayathI mAtA ane bhAIo - jayAbahena jayabhikhkha pAse hisAba lakhAve ane DAyarI tulasIdAsa sAthe rahetI hatI. babuno mRtadeha caMdranagara lAvavAmAM Avyo. ) * rAkhe! jayabhikhkhanA gussAno paNa sAmano karavo paDe. jayabhikhUnI posTamorTama mATe laI gayA. jayabhikhkhuM satata emanA * prakRti evI ke rIjhe tyAre rIjhe ane khIje tyAre khIe. e jyAre parivArajano sAthe rahyA. A samaye sivila haoNspiTalamAM ja * gusso kare tyAre sAme pakSe sahue mauna ja dhAraNa karavuM paDe. tulasIdAsanA aneka sagAMo AvyAM hatAM. hRdayamAM vyathAnuM . eka vAra mAdalapuranA dhobI pAsethI TopIo IstrI thaIne maMthana cAlatuM hatuM, paNa jiMdagIne khamIrathI jIvanAra ja AvI. banyuM evuM ke emAM be-traNa TopInI barAbara IstrI thaI jayabhikhkhanA caherA parathI koI emanI vedanAne kaLI zakatuM na ja nahotI. jayabhikhkhae A TopIo joI ane sAme pheMkI. nahotuM. eka to akALa mRtyu ane bIjuM, AvI rIte tulasIdAsa * tulasIdAse ThAvakAIthI kahyuM, 'bhAI, A dhobIe utAvaLamAM emane choDIne cAlyo jAya-e emanA mAnyAmAM AvatuM nahotuM. ja bhUla karI lAge che ane cUpacApa e TopIo laIne IstrI evAmAM koIe AvIne jayabhikhune kahyuM ke "A sAme , karAvI aDadhA kalAkamAM to pAchA hAjara thaI gayA. mAtAjInuM maMdira che. tame bAdhA rAkho to tamAro tulasI pAcho A * tulasIdAsa gharanI pAchaLa rahe ane kyAreka evuM thatuM ke Avaze.' ? emanA parivAranI strIomAM koI sAmAjika kAraNasara emaNe kahyuM, are ! e pAche Ave to huM sahune laIne ahIM sAmasAmI bolAcAvI thAya, tyAre tulasIdAsanuM haiyuM khUba AvIza." 4. dubhAtuM hatuM. emano saMskArI AtmA kakaLI UThato. emane keTalIka ghaTanAono tAga meLavavo muzkela che! tarkathI ene * manamAM ema thatuM ke "AvA lekhakanI pAse rahevAnuM sadabhAgya ukelI zakAtI nathI. zraddhAthI mApavI paDe che. banyuM evuM ke je * sAMpaDyuM che ane emane mArA gharano A kaMkAsa sAMbhaLIne zuM samaye jayabhikhkhae Avo vicAra pragaTa karyo, barAbara eja samaye ja : thatuM haze ?' narmadAmAM jaLasamAdhi levA gayelA tulasIdAse eka vAra DUbakI A eka divasa tulasIdAsanuM haiyuM bharAI AvyuM. eNe vicAryuM mArI ane pAchA bahAra AvyA. pharI bIjI vAra jalasamAdhi mATe 18 * ke "jo huM A gharamAMthI cAlyo jAuM, to A saghaLo kaMkAsa DUbakI mArI ane bahAra AvyA ane trIjI vAra DUbakI mArIne 9 ja aTakI jaze. ekabIjA sAthe bolAcAlI karatA strIvarganI sAna bahAra AvyA, tyAre emane sarvaprathama jayabhikhkhanuM smaraNa thayuM. ThekANe Avaze.' tarata ja potAnI gaMbhIra bhUla samajAI. bAjumAM ja saMnyasta A dhUMdhavAyelA mane e Aveza sAthe gherathI nIkaLI gayA ane Azrama hato, tyAM vedamaMtronuM pArAyaNa cAlatuM hatuM. tulasIdAsa * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 ( cANoda-karanAlInA mahArAja 'saMkI saMtarUmI ane anekavAda - tulasIdAsa AkhI rAta musApharI . pAse gayA ane haiyuM ThAlavyuM. karIne 'bhAI' pAse pAchA AvyA, ja kevI moTI bhUla karI? AvezamAM sUphI saMta rUmIne e vakhatanA dhamadha mullAoe prazna tA 2 saMta rUmIne e vakhatanA dhamAgha mullAAe abha| hatA. jyAre jayabhikhkhae bAraNuM * AvIne bhAIne puchayA vinA ghara | kayAM ke atyAre dharma saMbaMdhI judI judI 7 2 mAnyatAo] . - 32 mAnyatAo kholyuM, tyAre "tulasIdAsa temanA * cho nIkaLI che. emane | pracalita che. tame kaMI mAnyatAno svIkAra karo cho ane zA| paganI AgaLa Dhagalo thaIne 4keTaluM dukha thatuM haze ? madha mullAone rUmI pratye khUba ja aNagamo hato. paDyA. jayabhikhkhae emane UbhA : bIjI bAja gaie bhAre haiye |teo A prazna dvArA rUmIne sANasAmAM levA mAgatA hatA. | karyA, bAthamAM lIdhA ane bAjunA * babanA aMtima saMskAra karyA. | rUmIe kahyuM, 'huM badhI ja mAnyatAono svIkAra karuM chuM,| rUmamAM besADyA. dUdha ane nAsto ja * tulasIdAsanI koI bhALa maLatI | kAraNa ke dareka mAnyatAmAM satyano aMza che.' karAvyA pachI tulasIdAsa svastha ja nahotI. jayabhikhkhuM atyaMta mullAo mUMjhAyA. ciDAyA ane rUmIne kahyuM ke 'tame daMbhI thayA, tyAre emane emanA che. vyathita banI gayA ane emaNe cho. pAkhaMDI cho.' bahenanA akALa avasAnanI vAta >> 'gujarAta samAcAranA prathama pRSTha | rUmIe kahyuM, 'tamArI vAtamAM satyano aMza che, kAraNa ke karI. sAthosAtha tulasIdAsanAM * para TUMkI paNa? mArmika jAherakhabara haju sudhI huM pUrNa thayo nathI eTale mArAmAM daMbha ane pAkhaMDa, kuTuMbIjanone bIjA khaMDamAM ja * pragaTa karAvI. emAM lakhyuM, to hovAnA ja ne !' bolAvIne tAkIda karI ke jo have 'priya tulasI, A anekAMtavAda nathI to zuM che? tame zAMtithI rahevA mAMgatA ho , : tuM jyAM hoya tyAMthI pAcho to ja mArA tulasIne huM pAcho . * Ava. mArI AvI moTI uMmare tuM kyAM cAlyo gayo? badhI vAtanuM bolAvIza." gharanA tamAma sabhyo jayabhikhkhanI vAta sAthe saMmata ja * samAdhAna thaI jaze. thayA. -bAlAbhAI" dhIre dhIre saghaLI paristhiti zAMta thaI. jayabhikhkhuM khAsa basa "gujarAta samAcAra'nA prathama pRSTha para A samAcAra pragaTa karIne tulasIdAsanA ane sosAyaTInA parivArajanone laIne thatAM ja paricito jayabhikhkhane maLavA mATe doDI AvyA. bAdhA pUrNa karavA mATe mAtAjInAM darzane gayA. ja jayabhikhkhuM (bAlAbhAI) ane tulasIdAsano rAma-hanumAnano e pachI jayabhikhkhanA avasAna bAda zrI jayabhikhkhuM sAhitya * saMbaMdha sahu jANatA hatA. sahue jayabhikhkhane AzvAsana TrasTa dvArA yojAyelA eka vyAkhyAnamAM jayabhikhkhanI tasavIra * ApavAno prayatna karyo. e divase rAtre bAreka vAgyAnA sumAre samakSa tulasIdAse dIpaprAkaTya karyuM, tyAre lekhaka-sevakanA ja jayabhikhkhuM pathArImAM beThA hatA ane emanI AMkhomAMthI codhAra saMbaMdhane jANatA paricitono kaMTha bhIMjAI gayo hato! 5. AMsu cAlyA jatA hatA! vANI mauna banI gaI hatI. cahero parivAranI vRddhi thatAM tulasIdAsa bopala vasavA gayA, paNa . * jhAMkho paDI gayo. mAthuM vedanAnA bhArathI nameluM lAgatuM hatuM. hajI pUrva paricitone maLe, tyAre jayabhikhkhanAM smaraNonIjha * jIvanamAM meM pahelI vAra (ane chellI vAra paNa) jayabhikhkhanI vaNajAra Aje 85 varSe ya emanA mukhethI akhkhalita vahevA * AMkhamAM AMsu joyAM. jemaNe jiMdagIbhara aneka saMgharSono hasate lAge. ja mukhe sAmano karyo hato ane aneka AghAtone svasthatAthI rAma pratyenI hanumAnanI bhakti vize meM eka kathA lakhI che. = sahana karyA hatA, e lekhaka potAnA A sevakane kAraNe bhAMgI enuM zIrSaka cheH "svAmIthI savAyo sevaka.' e zIrSaka racatI paDyA hoya ema lAgatuM hatuM. vakhate smaraNamAM tulasIdAsa hatA. * rAta becenImAM pasAra thaI.. guNadharavAdanuM mahatva (kramaza:) - jayAbahenane ciMtA hatI ke A | jinabha jinabhadragaNikSamAzramaNe gaNadharavAdanI racanA dvArA 13 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, kaDakaDatI ThaMDImAM tulasInuM zuM thatuM | bhagavAna mahAvIranI anekAMtadRSTi, sarvajJatA, game - haze? pachInA divase vahelI savAre evA saMzayonuM samAdhAna karavAnI kSamatA, bIjAnA amadAvAda-380007. * pAMca vAgye gharanAM bAraNAM para koI || phona: 079 26602675. | manane vAMcI levAnI zakti ane vANInI madhu ratA * TakorA mAratuM saMbhaLAyuM. cANoda mobAIla : 09824019925. upasAvI che. A gaNadharavAdanuM mahattva che. ke karanAlInA AzramamAM thI * * * * "gujarAta * * * * * * * * * * * * * * * Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka 73 paryuSaNa vyAkhyAnamALI samaye Arthika sahAya mATe saMsthAonI mulAkAta mAlavI eNjyukezana enDa ceriTebala TrasTa-gAma kukerI (gujarAta) zAMtA bA vidhAlayanI pasaMdagI p mathurAdAsa TAMka * * * * * * * * * * * * * : saMghanI peTA samitinA sabhyo sarva zrI nitinabhAI AdivAsI ane pachAta vistAramAM AvelI A saMsthA , 4 sonAvAlA, prakAzabhAI jhaverI, dilIpabhAI kAkAbaLIyA, 2006mAM sthApI. teo khUba ja dIrghadRSTivALA ane khaMtIlA , * bharatabhAI mAmaDIyA ane mathurAdAsa TAMka somavAra tA. 28mI che. 10 varSa pachIno vicAra teo najara sAme rAkhI kAma kare ja me 2013nA roja savAranA 6-00 kalAke moTara karI gujarAta che. temanA patnI paNa bIjA gAmaDe zikSikA tarIke sevA Ape tarapha saMsthA jovA gayA hatA. gujarAtanA cIkhalI ane che. 4 navasArInA AdivAsI vistAramAM cAra saMsthA jovAno plAna temanI skUlamAM hAlamAM 270 bALako che. A varSe 300 3 * hato. thavAnI saMbhAvanA che. 270 mAMthI 120 bALako sAva anAtha ke ame savAre 10-30 kalAke hAIve upara cIkhalI pahoMcyAM che. temanA mAbApa ke vAlI nathI. temanuM bhaNAvavAnuM, rahevAnuM, che tyAM zrI parimala paramAra amArI sAthe joDAyA ane tyAMthI saMsthA khAvAnuM badhuM ja skUla upADe che. gavarnamenTa grAMTa maLatI nathI. , 14 jovAnI zarUAta karI. haMmeza mujaba ApaNe UMDANamAM ane dAnavIro pAsethI rakama Ave temAM skUla cAle che. vAtsalyadhAma 1 * AdivAsI prajA vadhAre hoya tevA aMtariyALavALA vistAramAM (chAtrAlayonuM bAMdhakAma cAlu che. temAM chokarA-chokarIo mATe * * ja saMsthA jovA jaIe chIe. rahevAnI vyavasthA karavAmAM AvI che. hAlamAM phaMDanI kheMcane lIdhe ja 4 1. cikhalIthI 15 kI.mI.nA aMtare gAMdhIdhara kacholI, sTezana vadhArAnA bALakone skUlamAM dAkhala karI zakAtA nathI. A saMsthA, A amalasADa, tA. gaNadevI nAmanI saMsthAnI mulAkAta lIdhI. A bAbata A varSe vicAra karavA jevo che. * saMsthA 1954mAM sthapAI che. tenA sthApaka sva kIkubhAI nAyaka 3. tyAMthI 55 kI. mI.nA aMtare mAnava kalyANa TrasTa gAma, * hatA. jeo 2005mAM gujarI gayA. hAlamAM saMsthAnuM saMcAlana zivArImALa, tA. sAputArA, ji. DAMganI mulAkAte gayA. Ama : baLavaMtabhAI nAyaka saMbhALe che. zarUAtamAM bahu ochA bALako saMsthA aMdha bALako mATenI che. tenA DAyarekTara saMcAlaka zrI ja bhaNavA AvatA paNa Aje A saMsthAmAM Azare 500 bALako araviMdabhAI zAhane ame maLyAM. hAlamAM vekezana hovAthI * zikSaNa le che. A saMsthAmAM AdivAsI bALako bhaNe che. hAlamAM bALako potAnA mAbApa pAse gayA che. hAlamAM Azare 135 9 * skUlamAM vekezana hovAthI bALako potAnA gAma gayA hatA. aMdha bALako A saMkulamAM bhaNe che ane rahe che. badhAMne ahIM ja skUlanA eka kAryakara dipeza TeIlare amane skUlanA saMkulanA bhaNavA-rahevAnuM vinA mUlya maLe che. gayA varSe A saMsthAne , 4. badhA vibhAgo batAvI mAhitI ApI. skUlanA saMkulamAM bALako mAncesTara-laMDananA dAnavIra pAsethI 2.50 karoDanuM dAna maLyuM che * eka prinTiMga presa paNa calAve che. jemAM skUlane lagatI prinTiMga che, jemAMthI teoe navI skUlanuM bAMdhakAma zarU karyuM che. temane A * sAmagrI chApavAmAM Ave che. ahIM baherA-mUMgAnI zALA paNa paNa rojanA kharca mATe bhaMDoLanI jarUra che. A saMsthA paNa ja che jemAM Azare 175 bALako zikSaNa le che. saMsthA AdivAsI vistAramAM che ane AdivAsI aMdha bALako ja ahIM 5. nisargopacAra kendra calAve che. A saMsthAne rASTrakakSAe ghaNAM bhaNe che. gavarnamenTa grAMTa maLatI nathI. ja pAritoSika maLelA che. 4. tyAMthI 45 kI.mI.nA aMtare ame zrI satya sAMI - 2. tyAMthI ame 30 kI.mI.nA aMtare mAlavI ejyukezana lakSmImohana vidyAlaya, posTa mahuvA, tA. vAMsadA ji. navasArInI * enDa ceriTebala TrasTa, gAma kukerI, tA. cIkhalI, ji. navasArInI mulAkAte gayA. A paNa khUba UMDANavALA vistAramAM AvelI che A mulAkAte gayA. tenA saMcAlaka-prinsIpAla zrI parimala paramAra AdivAsI prajA mATe kAma karatI skUla che. tenA menejiMga TrasTIja che. M.Sc. bhaNelA teo sophTavera enjiniyara che. temaNe prinsIpAla DaoN. kamaleza ema. Thakkara che. teo DaoNkTareTanuM bhaNelA - *** Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 * * * prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ogasTa-sapTembara, 2013 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ja che. khUba ja mahenatuM, dIrghadRSTivALA ane bALako mATe kaMI karI emanI vAtacIta uparathI khabara paDI. AzramamAM dareka dharmanI ? ja chUTavAnI dhagazavALA che. IzvaranI mUrti che temaja zrI pArzvanAtha bhagavAnanI mUrti paNa rAkhavAmAM A * paradezanA koI dAnavIranA AzvAsanathI emaNe skUlanI AvI che. * bilDiIMganuM kAma zarU karyuM. AjasudhI e dAnavIra pAsethI eka uparokta cAre saMsthAo sahyAdrI parvatamALAnA UMDANanA ; paNa rUpiyo Avyo nathI. jyAre temaNe lAkho rUpiyAnuM kAma aMtariyALa jaMgala vistAramAM vaselI AdivAsI prajAne , zarU karyuM che. mAla sAmAnanI cUkavaNI mATe emaNe potAnuM bhaNatara, jJAna prApta karavA Secondary zALA temaja zikSita * sarvasva vecI nAkhyuM. chelle chelle temaNe potAnI patnInA dAgInA na hovAthI bhaNatarathI vaMcita rahelA chokarA-chokarIone temanuM * vecIne mAlavALAne rUpiyA cUkAvyA. hAlamAM ahIM 220 bhaviSya UjaLuM svecchAe puruSArtha karatI aneka saMsthAo NGO : bALako bhaNe che. A varSe vadhAre bALakone dAkhala karavAnA che nisvArthapaNe cAle che. 2. jeno navA makAnamAM samAveza karAze. emanI pAse kevA bALako ApaNe dara varSe AvI ja eka saMsthA laIe chIe. * Ave che teno eka dAkhalo amane Apyo. gujarAtI AdivAsI uparanI cAra saMsthA bAbata mulAkAte gayelA sabhyoe carcA * * strI UPnA bhAIne paraNI. temane bALako thayAM. temanI aTaka karyA pachI badhAno eka mata Avyo ke A varSe paryuSaNa * - tivArIAvA bALako skUlamAM dAkhala thAya. 4-5 varSa pachI vyAkhyAnamALA mATe Arthika sahAya karavA mATe zrI parimala, 2. khabara paDI ke tivArIbhAI potAnA gAma cAlyA gayA che ane paramAranI saMsthA mAlavI eNjyukezana enDa caTeriTebala TrasTa, gAma : * pAchA nathI AvyA. bAI ekalI thaI gaI ane bIjAne paraNI gaI. kukerI tA. cIkhalI, ji. navasArIne Arthika madada karavI. * * tenA bALako anAtha mAbApa vagaranA kahevAmAM Ave. saMghe A saMsthA saMsthAnI kAryavAhaka samitinI eka sabhA zukravAra tA. 27 * bAbata paNa vicAra karavA jevo che. jUna 2013nA maLI temAM zrI nitinabhAI sonAvAlAe dareka 4 cAra saMsthAnI mulAkAta letAM sAMja paDI gaI. ame pachI saMsthA bAbata mAhitI ApI hatI. miTIMgamAM mAlavI * dharamapura vistAramAM AvelA zrI rAkezabhAInA AzramanI eNjyukezana enDa ceriTebala TrasTanI sarvAnumate pasaMdagI * * mulAkAte gayAM, paNa pU. rAkezabhAI AzramamAM maLyAM nahIM karavAmAM AvI. A varSe A saMsthAne Arthika sahAya karavI ema ( ame AzramamAM sthApelI zrI pArzvanAtha bhagavAnanI mUrtinA TharAvavAmAM AvyuM. darzana karI tyAMthI ravAnA thayA. AdhAra TrasTathI nIkaLI, rastAmAM cA-nAstAne nyAya ApI che * AkhA divasanI musApharI pachI ame rAtanA muMbaI tarapha ame sAMjanA 7-00 kalAke ghare pahoMcyAM. ame kula 716 * ravAnA thayA nahIM kAraNa ke rAtanI musAphIra khUba jokhamI hoya kI.mITarano pravAsa karyo. * * * * tyAMthI 75 ki.mI.nA aMtare ame zrI nitinabhAI STORY TELLING * sonAvAlAnA AgrahathI temanA zabarIdhAma Azrama kaparADAmAM | aMgrejI mAdhyamamAM bhaNelA AjanA kizora ane yuvAnone A * rAtavAso karavAno vicAra karyo. rAtanA emanA AzramamAM jagyA | aMgrejImAM jaina dharmanI kathA kahezuM to A peDhIne A dvArA * ane khuba ja suMdara gesTa hAumasAM rAta rahyAM. savAranA | jaina dharmanA tattva ane AcAranI khabara paDaze. je emanA - tAjAmAjA thaI cA-nAstAne nyAya ApI. ame kaparADAthI saMskArane ujaLA karaze. * nIkaLI pAraDI pAse AvelA AdhAra TrasTa nAmanI saMsthAmAM gayA. | A mATe A saMsthA zrI muM. je. yu. saMgha-muM baInA * bhojananI vyavasthA tyAM ja rAkhavAmAM AvI hatI. AdhAra TrasTa | pratinidhio muMbaInA upAzrayamAM jaI 5 thI 20 varSanA e Adhunika prakAranuM vRddhAzrama che. Azrama moTA vistAramAM bALakone aMgrejImAM kathA kahevAnuM abhiyAna zarU karaze. chehariyALI vanarAjI vacce che. amane ahIM eka bhAI 98 varSanA | jaina dharmanA pracAra mATe A abhiyAnamAM sAtha ApavA ja maLyAM. vAtacIta karI. teo khUba ja AnaMdamAM dekhAyA. AdhAra mAMgatA hoya evA aMgrejI jANanAra baheno-bhAIone ame * TrasTanA vakhANa karatA hatA. ahIMnA TrasTIo sAthe vAta karI. nimaMtraNa pAThavIe chIe. ahIM rahevAnI, jamavAnI sAra-saMbhALa levAnI uttama vyavasthA saMparka : DaoN. reNukA poravAla-9821877327 | DaoN. kAminI gogarI-9819164505 . ahIM badhA rahe che paNa vRddhAzrama jevuM lAgatuM nathI ema Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha saMcAlita kizora TiMbaDIyA keLavaNI phaMDa 4 phebruArI mahinAnA prabuddha jIvana'mAM 'anAja rAhata mATe apIla ApaNe bhaNelA hovA chatAM paNa ApaNe paNa ApaNA bALakone kalAsa * karI hatI. 'prabuddha jIvana'nA sujJa lAgaNIzIla vAcakoe teno pratisAda karAvavA paDe che. jyAre teo to nirakSara che. teone vadhAre jarUra che. * sAro Apyo. ane thoDIghaNI, jo ke sAdhAraNa sArI evI rakama bhegI klAsavALA paNa DiskAunTa Ape che. chatAM paNa ThekANe ThekANe pharIne , ja thaI. paNa 'Abha phATe tyAM thIMgaDuM zuM kAma kare' e nyAye emAM paNa haju teo phI bhegI kare che. bahenonI AvI paristhiti jotAM pharIvAra ame .. ghaNI ja jarUra che. tamArI AgaLa teonI vyathA rajU karIne teonA bALako AgaLa sArI A * jo ke Aje tamArA badhAnAM udAra dila joIne eka bIjI apIla rIte bhaNI zake e mATe udAra dile Apa sau A phaMDamAM rakama lakhAvo >> * keLavaNI phaMDa' mATe karavAnI IcchAne rokI nathI zakatA. peTanI bhUkha evI vinaMtI karIe chIe. * saMtoSAya paNa mAnasika bhUkha to keLavaNIthI ja saMtoSAya. A phaMDamAM rakama ghaNI ochI che eTale phakta posTa grejyueTa ane ke * Apa sau jANo cho ke Aje bALakone 'keLavaNI' ApavAnuM ApaNane emAM paNa 70% mArkasa uparavALAne ja madada ApI zakAya che. te paNa - paNa moMghuM paDe che, to nIcalA staranA lokone mATe kema pahoMcavuM e ja phakta rU. 2000 thI 2500 sudhI ja. Ane mATe paNa phorma taiyAra karyA . ja mahAprazna che ! amAre tyAM anAja levA mATe je baheno Ave che teo che. emAM teoe pUrI vigata lakhavI paDe che. phorma tapAsIne yogya * kahe che ke ame to nathI bhaNyA paNa amAre amArA bALakone to bhaNAvavA lAge e pramANe rakama maMjUra karIe chIe. ame traNa baheno-ramA mahetA, * ja che ke jethI ame je kAma karIe chIe tevA teone na karavA paDe. uSA zAha ane vasubena bhaNazALI A kAma saMbhALIe chIe. * koInA bALako ema.e. kare che. koI ema.bI.e., koI sI.e., koI Apane phorma jovA hoya ane vadhAre vigata jANavI hoya to muMbaI * sI.epha.e. kare che. kaoNlejamAM to badhA ja jAya che. esa.esa.sI. sudhI jaina yuvaka saMghanI oNphisamAM AvI zako cho. A to pahoMce ja che. Aje skUlanI phI dara varSe vadhatI jAya che. kalAsanI phI phInI rakama ame cekathI kaoNlejane nAme ApIe chIe. * paNa ghaNI ja hoya che. muMbaI jaina yuvaka saMghane Apa AgaLa khUba ja AzA che. * skUla ane kaoNlejamAM bhaNavA chatAM badhAne kalAsa karavA ja paDe che. kanvInara : 0ramAM mahetA - uSA zAha0 vasubena bhaNazALI ------------------------------------- 0 rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kimata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. - DaoN. ramaNalAla cI. zAha likhita ne 15 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 250 25. Arya vajUvAmI saMpAdita graMtho 16 zAzvata navakAra maMtra 150 26. ApaNA tIrthakaro 1 jaina dharma darzana 220 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 27. saMskRta nATakonI kathA bhAga 1 100 2 jaina AcAra darzana 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 DaoN. kalAbena zAha likhita 3 caritra darzana 19 namo tityarasa 140 28. caMdra rAjAno rAsa 100 4 sAhitya darzana - 320 20 jJAnasAra 1OO DaoN. razmi bheda likhita 5 pravAsa darzana 260 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 29. amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 6 sAMprata samAja darzana 270 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI15 390 7 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 pro. tArAbena 2. zAha likhita | DaoN. phAlyunI jhaverI likhita 8 jaina AcAra darzana 300 23 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 4 30. jena pUjA sAhitya 160 1 . jaina dharma darzana 3OO 24 prabuddha caraNe 100 DaoN. rekhA vorA likhita * 10 gurjara phAgu sAhitya 100 navA prakAzano 31.Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 280 * 11 jina vacana - 250 cArya vAtsalyadIpa sUrijIkRta DaoN. ramezabhAI lAlana likhita * 12 jina tattva bhAga-1 thI 9 540. jaina dharma - rU. 70/32. jaina daMDa nIti 280 % I 13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 | DaoN. ke.bI. zAha saMpAdita sureza gAlA likhita *I 14 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 50 jaina kathA vizva- rU. 200/- ) 33. maramano malaka 250 % (zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha,33 mahamUdI minAra,14mI khetavADI,e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI- 400004. TeliphonaH 238 20296) * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * 8 * * * * * * * * * * * * * * * * * Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana: gAdharavAda vizeSAMka **************************************** sarjana-svAgata 76 * * * * prakAzaka : zrI arihaMta prakAzana, 'padmAlaya', * 2237/bI/1, hIla DrAIva, porTa kolonI - pAchaLa, vAghAvADI roDa, bhAvanagara- 2. * konaH 256,26,90, mUlya-rUA. pa00/-, * pAnA-770, AvRtti-1. 26-1-2013, bhAratIya saMskRti dharmanI sAthe samagra jaina 'itihAsanA vaibhavanuM lekhana karanAra prajJApuruSa, * vidvAna lekhaka naMdalAlabhAInA A sattAvIsamo graMtha che. * prastuta graMthamAM emo covIsa tIrthaMkaronI % mAhinI ApI che. paryuSaNanA ATheya divasano - Alekha, prAcIna rAjavIo, zreSThIo ke * * zrAvakonA paricayanI sAEsAthe saMskAra # vArasAnI ArAdhanA karanArI vizrva pratibhAo * darzAvI che. * * * * # A mahAna graMthamAM mahAna labdhivara gautama svAmInI pUrvabhavanA rahasyonI suMdara chaNAvaTa maLe che, no judA judA kSetronI prajJAvAna OM pratibhAonuM A graMthamAM Alekhana che. cheke * prAcIna kALanA mahAna AcAryothI AraMbhIne * atyAra sudhInA AcAryonI vAta karI che ane che * sAthe sAthe jaina mahAbhArata ane rAmAyAnI lAkSaNika ghaTanAonuM Alekhana karyuM che. A graMtha eTale naMdalAlabhAInI varSonI athAka mahenata. A graMthamAM jaina samAjanI paraMparA, itihAsa ane bhavyatA zabdastha thaI pustakanuM nAma : prajJA pratibhAno kIrtikaLaza saMpAdaka : naMdalAla devaluka * * * kare che. AvA graMthomAM AlekhAyelI mAhitInuM *mUlya ghaNuM che. enA dvArA ApaNo itihAsa da jaLavAyo che ane ApaNI bhAvanAone sAcA che * pariprazyamAM mUlavI zakIe chIe. AvA A * AkAragraMtha janasamUhane atyaMta upayogI che. * # DaoN. kalA zAha naM. 4, 33-pAThaka vADI, luhAra cAla, muMbaI 400002.mo.: 9867580227. mUlya-rUA. 50/-, pAnA-128, AvRtti tRtIya, vi. sa. 2069. pa. pU. AcAryadeva racita 'karmano zataraMja' pustakamAM pUjyazrIe saMsAramAM rahela kalaha-kaMkAsa azAMti vagere ghaTanAo-keTalIka satya ghaTanAo ane keTalIka kAlpanika ghaTanAo kathArUpe vaNI lIdhI che. pUjyazrI kahe cheH A prasaMgone jo karmathiyarI ane RNAnubaMdhanA dRSTikoNathI jovAmAM Avaze to koIne anyAya nahIM thAya ane anyAya sahana karanArane paNa akaLAmaNa nahIM thAya. A ghaTanAono bIja muddo vAMcelA prasaMgo 5ra AdhArita hovA chatAM samagra ghaTanAne klpanA karI varNavI che. tethI badhI ghaTanAo kAlpanika che ane e dvArA pUjyazrIno hetu sarvatra pUrvanuM karma ane RNAnubaMdha samajAvavAno che. koIneya anyAya karavo nahi, kAraNa ke vAvelA dveSanA bIja bhaviSyamAM bahu bhAre paDI jAya che. karmathiyarI ane RNAnubaMdhane samajAvatuM A pustaka svastha jIvananI dizA ane sadgatinI saphara karAve tevuM che. XXX pustakanuM nAma : zrAvaka kavi RSabhadAsakRta jIvavicAra rAsa - eka adhyayana lekhaka : DaoN. pArvatI nakAzI khIrANI prakAzaka : guNavaMta baravALiyA arham spIrIcyuala senTara saMcAlita zrI saurASTra kesarI prANaguru, jaina philosophikala enDa lITararI rIsarTa senTa2, 2-mevADa, pATaNavAlA XXX pustakanuM nAma H karmano zataraMja lekhakanuM nAma : AcAryadeva zrImad vijaya esTeTa, ela.bI.esa. roDa, ghATakopara (vesTa). mUlya-rUA. 500/-, pAnA-pa42, prathama AvRtti ogasTa-sapTembara, 2013 jema jema vAcaka gati kare che tema tema vAcakanI prajJA ane hRdayanI pragati thatI rahe che ane emAMnuM jJAnabIja kabIravaDa banatuM jaNAya che. jIva tatvanA vizAla AkAzanuM ahIM vigate varNana che. A viSayamAM lekhikA prAcInathI arvAcIna sudhI te cheka vartamAnamAM vijJAna sudhI potAnI lITI dore che. lekhikAnuM * jIva vizenuM vaijJAnika saMzodhana prazaMsApAtra * che. * * A adhyayana graMthamAM jIvatatvano mahAsAgara bharyo che. AtmAnA urdhvagamananI dizA darzAvI che. A graMthamAM vaviSayaka UMDuM ane talasparzI darzana lekhikAe karAvyuM che. sAthe sAthe sAhityanI dRSTie A rAsAnuM mUlyAMkana pArvatIbahenanI sAhityika sUjhabUjhanI pratIti karAve che. XXX 23-3-2013. oN. pArvatIbahene pIeca.DI.nI padavI mATe zrAvakra kavi RSabhadAsa kRta 'vicAra rAsa'nI hasta pratanuM saMzodhana karI A graMtha taiyAra karela che. A vizALa zodha prabaMdhanI jJAna yAtrA karatAM *************************** * prakAzaka : gujAvaMta baravALiyA m spIrIcyuala senTara saMcAlita zrI saurASTra kesarI prANaguru, jaina oisophikala enDa lITararI rIsarca senTara, 3mevADa, pATAvAlA esTeTa, ela bI.esa. roDa, ghATakopara visTa). * * mUlya-rUA. 650/-, pAnA-475, prathama AvRtti 31-3-2013. DaoN. ratanabena khImajI chADavAne zrAvaka kavi RSabhadAsakRta 'vratavicAra rAsa' kRtinI hastapratanuM bIppAMtara karI, saMzodhana saMpAdana A kRtimAM karyuM che. vrata e bhAratabharanA dharmonA pAyAmAM rahela tatva che. dharmanA siddhAMtonA pAyA para racAyela kRtimAM tatvanA Alekhana dvArA sAdhu kavio upadeza ApavAnuM * kArya kare che. A rAsamAM dRSTAMta kathAo dvArA kavie tatvajJAna pIrasyuM che. * * * ajitazakhara sUrIzvarajI mahArAja prakAzaka : arham ArAdhaka TrasTa - epa, 1le mALe, harI bhuvana, jaina derAsaranIbAjumAM, * jhavera roDa, mulunDa (vesTa), muMbaI-40080 * prAptisthAna : dIpakabhAI kurIyA, C/o.pAvara uparAMta jaina dharmanA vratonuM svarUpa, tenI : * kaMTrola, IsmAIla bilDIMga, bIje mALe, rUma DaoN. ratanabahene A graMthamAM kavinI kAvya zaktinuM suMdara ane gahana vivaraNa karyuM che. te ka paribhASA, bhedo-prabhedI, anya dharmomAM vratanuM * ***** * * * * * pustakanuM nAma : jIvana smRddhinuM ajavALuM (vrata vicAra rAsa - saMzodhana ane samIkSA) * lekhaka : DaoN. ratanabena khImajI chADavA-M. A. Ph.D. * * ja * * Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - * * * * * * * ogasTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - * svarUpa ane vartamAna samayamAM vratanI 380001. mahammadakhAM pharIdI, nAgaradAsa, u. sultAnakhAM, : upayogitA batAvIne madhyakAlIna kRtine mUlya-rU. 180/-, pAnA-128, AvRtti-prathama. vagere anya saMgItakAronA jIvanakArya vaijJAnika dRSTikoNathI mUlavI che. me-2013. AlekhAyAM che. A pustakamAM prathama vakhata lekhikAe vrata jevA tAtvika viSayane | DaoN. hasamukha dezIe A nATyakavitAnI racanA gujarAtI raMgabhUminA saMgItanA itihAsa sAthe che - rAsanA DhAMcAmAM DhALI sAhitya kRti banAvI kevaLa ATha ja divasamAM karI jenuM vastu lekhakanA 66 jeTalAM saMgItakAronI mAhitI maLe che. . = zakAya che tenI pratIti karAvI che. manamAM varSothI ghoLAyA karatuM hatuM. lekhaka pote saMgItakAronA jIvana kAryonI sAthe ja ahIM ja. XXX ja kahe che tema A nATya kavitAnuM vastu tadana saMgItanA vividha prakAro, pravAho, paribaLo ja * pustakanuM nAma : osarImAM taDako (laghu nibaMdho) kAlpanika nathI. A nATya kavitAnI ghaTanAonA ane teno itihAsa vaNI levAmAM Avyo che. ja % lekhaka : DaoN. gulAba deDhiyA mULa maithilI bhASAnA eka zreSTha kavi vidyApatinA saMgItapremIoe vasAvavA jevuM A pustaka che. A * prakAzaka : goradhana paTela kavi jIvanamAM rahelA che. e ghaTanAomAM daMtakathAno XXX * vivekagrAma prakAzana, vivekAnaMda risarca enDa AdhAra vadhAre che. pustakanuM nAma : IkSA (abhyAsa lekha saMcaya) * * TreIniMga InsTiTyuTa, nAgalapura roDa, mAMDavI I. sa. 1988mAM kAzmIramAM AtaMkavAdano lekhaka : prA. dIkSA eca. sAvalA * (kaccha) 370465. bhaDako thayo ane tenI asara lekhakanI saMvedanA prakAzaka : guru DijhAIna zaoNpa A phona : (02845) 223253, 223934. para paDI ane e saMvedanAmAMthI A nATyakRtinI vallabha vidyAnagara-388120. mUlya-rUA. 120/-, pAnA-176, sarjana sRSTinuM nirmANa thayuM. lekhake A kAvya mUlya-rUA. 90/-, pAnA-175, AvRtti-prathama ) * AvRtti-mArca-2012. nATakano samaya vi. saM. 1357nA gALAno mUkyo -2012. >> 'osarImAM taDako' vize mAnanIya jayaMta che jene kAzmIranA mULa itihAsa sAthe koI saMbaMdha prA. dIkSA sAvalAnA adhyayananuM A prathama .. * koThArI lakhe che-"tame AsapAsanA jagatane nathI. badhA pAtro kAlpanika che paNa parziyAnA zAha pagaluM eTale ikSA-abhyAsalekhono saMcaya. s.. 1 bArIka dRSTithI ane potIkI saMvedanazIlatAthI jhIyA-ula-AbAdInanuM AkramaNa etihAsika che. A pustakamAM sAta abhyAsa lekho pasaMda A * jhIlyuM che ne tamArI pAse sa-rasa abhivyakti apratihatA kAvya nATaka zeksapiyara ane karavAmAM AvyA che. emAMnA cAra saMskRta 9 * che enI pratIti thAya che. kavi nhAnAlAlanuM tathA umAzaMkara joSInuM kAvyo che, be madhyakAlIna gujarAtI kAvyo che, ja * A laghunibaMdhomAM gulAbabhAIe smaraNa karAve che. ane eka jaina darzanamAM ahiMsA vizenuM kAvya - * sauMdaryanI kavitA racI che. A pustaka vAMcatA XXX che. ahIM RvedanA akSasUktathI madhyakAlIna * * vAMcatA mANavAnuM che. aneka hAthavagA pustakanuM nAma : gujarAtanA saMgItakAra ratno gujarAtInA mRgAvatI caritra copAI sudhInA * zabdonA bhaMDAra sAthe varNanazaktinI kAbeliyata lekhaka : hasu yAjJika viSayonuM Alekhana-Acamana thayuM che. saMskRta * hovA chatAM vAMcanArane kyAMya kaMTALo na Ave prakAzaka : gurjara grantha ratna kAryAlaya kAvyaparaMparAmAM mAnavajAtinA AdikAvya ke bhArekhama na lAge tevI saraLa pravAhI ratanapoLa nAkA sAme, gAMdhI mArga, Rgvada (akSasUkta) thI zarU karIne Adhunika CzailImAM sarjana karavuM e ja temanuM tapa che ane amadAvAda-380001. phonaH22144663. saMskRta kavi rasikalAla paTelanI "mAtRlaharI' , - e temanI sAcI AgavI oLakha che. mUlya-rUA. 100/-, pAnA-8+120, AvRtti- sudhInI yAtrA thaI che. ahIM mRcchakaTikAmAM , - A pustakanI vizeSatA e che ke dareka prathama, 2012. dalita cetanA jevA lekhamAM praziSTa saMskRta 4. prakaraNa koI ne koI viSayanI mAMgaNI karIne A pustakanA lekhaka zrI hasu yAjJike A sAhityane atyAranA dalita sAmAjika . ja alaga alaga rIte AlekhAyuM hovA chatAM pustakamAM cheka porANika samayathI mAMDIne Adhunika saMdarbhamAM jovAno prayAsa paNa karyo che to , * navalakathAnI mAphaka ekI beThake vAMcI javAnuM kALa sudhInA gujarAtanA seMkaDo saMgItakAronA ajJAta kavi tribhuvanasiMha carita jevI aprasiddha >> mana thAya tevuM che. jIvana kAryanI zraddheya, saraLa ane rasaprada mAhitI saMskRta jaina kathAkRtinA kathA sUtrane saMskRta * * A laghunibaMdho nI kAvyAtmaka kSaNo ApI che. ahIM purANa daMtakathAnA zrIkRSNa, pAThane ukelatA jaI enA vize avalokano * * mANavA jevI che. asAIta, baiju bAvarA, tAnArIrIthI mAMDIne ApavAno prayatna thayo che. e ja rIte rasika XXX svataMtratA pahelAMnA ane pachInA AdityarAma, kavinI mAtRvaMdanAno paricaya Apato ja * pustakanuM nAma : apratihatA (nATya kavitA) pro. molAbakSa, 5. DAhyAlAla zivarAma, u. mAtRlaharI lekha Adhunika saMskRta kavitAno : lekhaka : DaoN. hasamukha dozI phaiyAjhakhAM, u. inAyatakhAM, oMkAranAtha, u. abhyAsa karavAno utsAha batAve che. prakAzaka : sau. niraMjanA dozI A aMkanI sAhityanA abhyAsIone preraNA Ape 'saMdIpa', setubaMdha, kAlAvaDa roDa, rAjakoTa tevuM A pustaka che. - 360007. phona:0281-2453482. chUTaka nakalanI kiMmata bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, es prApti sthAna : gurjara ejansIjha, ratanapoLa rUpiyA 40/ e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), A nAkA sAme, gAMdhI mArga, amadAvAda muMbaI-400063. mo.naM 9223190753. * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ********** * * * * * * * * * * Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 PRABUDHHA JIVAN: GANDHARVAD SPECIAL AUGUST-SEPTEMBER 2013 GANDHARVAD IN JAIN PHILOSOPHY DR. ANIL V. DESAI *********** [ Leanrned writer is professor of philosophy and Vice Principal of Acharya Marathe College, Chembur, Mumbai. He wrote Ph.D. thesis on Concepts of Soul, Karma, and liberation in Jainism'. He is a graceful speaker and wrote many articles on various subjects of Jainism.] ************** Its meaning, Historical Sources, Importance and Relevance in Modern Times. * * * O Vardhamana ! You are one who has become exceptionally gifted scholars, each of them had con- * * the very embodiment of imperishable pure con- flicting understanding of vedic texts and thereby had * * sciousness, omniscience and one who is knower of doubts or uncertainty on those points. These doubts * * the transformations of all existents characterized by were crucial links in their overall understanding of * * origination, destruction and permanence. You are Vedic phiolosophy. These were the reasons for their * * indeed knowledge endowed with the splendours. imperfections. They had almost all the knowledge * * What is this light of yours? It is truly mavellous to except these doubts. As they commanded great re- * * us. spect and reverence from the laity, they were reluc- * * This is how AMRATCHANDRA Suri has de- tant to seek clarifications or they might have believed * * scribed Lord Mahavira, about nine hundred years no one knew better or could give them satisfsctory * ago. answer. * Lord Mahavira, the 24th and last of Jaina These doubts were in following order. * Tirthanakrs in this era enlightened and inspired minds 1. The first Gandhar Indrabhuti had doubts about ex- * * and spirits of all life forms about six centuries before istence of soul independent of body. Even if it ex- * * Christ. ists is it one or many? Or whether it continues * GANDHARVAD is the name assigned to de- after the death of body. * bates, doubts, questions and points of imperfections 2. The second Gandhar Agnibhuti had doubts about * * raised by eleven Learned Vedic Scholars (Brahmins KARMATATVA. Is there a cause which affects * * by birth) to Lord Mahavira. Lord Mahavira who be- every thought, word and action therby influencing * * ing omniscient had pre-knowledge of the same. Lord the destiny of its doer? * Mahavira answered and resolved all points of im- 3. The third Gandhar Vayubhuti doubted whether soul * * perfections to the total satisfaction of all of them. and body are one or different from each other ? * * All eleven of them were no ordinary mortals, they This is a question very close to what his eldest * * were scholars of highest rank in Vedic philosophy. brother Indrabhuti had asked. * Their names were (1) INDRABHUTI, (2) 4. The fourth Arya Vyakta Gandhar's doubt was con- * * AGNIBHUTI, (3) VAYUBHUTI, (all three of them cerned with the nature of existence of basic ele- * * were brothers with family name 'GAUTAM) (4) ments like ether, water, air, light, sky etc. * ARYA VYAKTA, (5) ARYA SUDHARMA SWAMY, 5. The fifth Gandhar Shri Sudharma Swami had * * (6) MANDITPUTRA, (7) MAURYA PUTRA, (6th & question or doubts whether soul that exists in body * * 7th Brothers again) (8) AKAMPITA SWAMI (9) at present time assumes the same body in rebirth * * ACHALAPUTRA SWAMI, (10) METRAYA SWAMI or not. * AND (11) PRABHASA SWAMI. 6. 6, 7th, 8th, 9th, 10th and 11th Gandhars named re- * * It can be safely inferred from their age groups spectively as Manditaputra, Mauryaputra, * * that they were very matured thinkers and intellectu- Akampita Swami, Achalbrata Swami, Metraya * * ally honest. Swami and Prabhasa Swami had doubts con- * * Barring 11th GANDHARA PRABHASWAMI all cerned mainly with causes, consequences and * * of them were over thirty six years of age when they implications of karma theory. Sixth Gandhar * * met Lord Mahavira for the first time. Inspite of being doubted Karma Bandh and Liberation, seventh and * * ****** ******* ******* ******* ****** **** * Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AUGUST-SEPTEMBER 2013 ***********: PRABUDHHA JIVAN: GANDHARVAD SPECIAL ****************************************** ************** eight had doubts about existence of DEVAGATI and NARKI, 9th, and 10th had issues regarding merit and sin or PUNYA or PAPA and the existence of the world other than existing one and finally 11th Gandhar had doubts about complete cessation of karmic activities and liberation or nirvana of worldly soul. Sources of Ganadharvad in Jainism The origin of Gandharvad can be traced from AVASHYAK Sutra composed by Gandhar themselves. It entails six essentials or AVASHYAK. Srutkevli ACHARYA BHADRABAHU had composed Ten `NIRYUKTIS, one of which is SAMYAK AVASHIYAK NIRYUKTI from which Shree JINBHADRA GANI had composed Shree VISHESHAVASYAK BHASYA in PRAKRUT LAN 79 GUAGE. This great work is composed of about 4000 verses. This epic work contains names of Gandhars, roots of their family trees, number of disciples and the doubts that each one had. This work includes 476 verses detailing misinterpretations of vedic texts and their possible right interpretations. This has been the basic source of heart and soul of GANDHARVAD. There have been numerous commentaries on this legendary text by Shri Jinbhadra Gani. Shri Jinbhadra Gani appear to have composed this great work in 666 AD. He was considered as AGAMVADI in JAINA DARSANA. Visheshavshyakabhashya was translated in Sanskrit by Maldhari Hemchandra. The other commentary is by Upadhyaya VINAY VIJAYJI who while commenting on KALPSUTRA, made a brief but now popular note on GANDHARVAD. Other commentary is of Pandit Dalsukh Malavania. For further readings there are books in two parts by Dr. ARUN VIJAYJI Maharaj, GANDHARVAD by Shrimad VIJAY BHUVANBHANU MAHARAJ and translation of Maldhari Hemchandracharya's work by Shri DHIRAJLAL D. MEHTA. All the above mentioned works are in lucid but simple GUJARATI language. The English translation of GANDHARVAD of Shri BHUVANBHANUSURI by Shri K. RAMAPPA IS PUBLISHED by Motilal Banarsidas from DELHI. Lord Mahavir in the state of omniscience, having knowledge of all elements, all forms at one time an swered each of the doubts leaving no scope for disagreement or dissent and to the total satisfation of all Gandhars. This eventually led to surrender and acceptance of Lord Mahavir as an all knowing Master. * * Lord Mahavir having inexhaustible compassion for all proceeded to clarity doubts of each Gandhara. First Gandhara's Indrabhuti's uncertaintly about existence or soul surviving death of body was explained by various convincing methods like direct and indirect perceptions, inferences, analogies, sacred texts of all sects including vedic text and finally the fact that if there is no soul why conduct rites and rituals to attend which he had come with ten other scholars. * The second Gandhar's doubt about karmatatva and its grip over worldly soul is expalined by recource to various conditions and transformations that a soul undergoes. Karmatatva is logical and reasonable explanation for apparently causeless incidends. Lord Mahavir reminds him that there is no Creator, Controller or Merciful God. Man is responsible for his past, present and future ocnditions. How he conducts himself determines what he gets at every stage in life. This does not imply fatalistic attitude of oneself and for others as is commonly misunderstood. It calls for greater effrots and restraints for right path as laid out by master himself. For the resolution of VAYUBHUTI'S doubt whether soul and body are same or different, Lord quotes from MANDUKYA Upanishad that soul is different from body, it can be only realized by truth, panance and celibacy. Soul is pure-consciousness and knowledge. VYAKTA'S doubt regarding reality of soul was cleared by reference to dream and awakened state of consciousness. The fifth Gandhar's doubt was cleared by explaining that soul does not always assume same body in next birth. It is Karmic materials which determine how he is born in any of the four Gatis. For sixth Gandhara's doubt, Lord explained him that he did not understand all of soul's qualities. There is no bondage or liberation for omniscient but for worldly soul both are realities until it is free from all karmic connections. The 7th Gandhar's doubt was celared by direct showing of celestial bodies and inferences of happiest man. But at the same time Lord showed it is not of eternal existence, it comes to an end hence ******************************************* * * * * * * * * * * Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 PRABUDHHA JIVAN: GANDHARVAD SPECIAL AUGUST-SEPTEMBER 2013 **************** ****************** *** not desirable. The 8th Gandhar's doubt about NARKI areas of the world are not in continents or seas but or Hellish life was cleared by stating that soul can they are in minds and hearts of men. A man is never be born in NARKI but does not always stay there, it fully satisfied with physiological activiteis, certain can move to other GATI. A soul's upward move- metaphysical problems bother him. He continously ment should not be interpreted as non-existence of strives to seek answers to these problems. Answers Narki. 9th, 10th and 11th Gandhar's doubts respec- to these problems make him think about origin of and tively about sin PAPA and merit PUNYA, existence order in universe, secrets and true nature of physiof the other world and Liberation of worldly soul were cal world and finally existence and the aims of hucleared in follownig ways. Karma or action deter- man life. As Socrates has said for every thinking mines merit or sin which in turn serves as basis for being unexamined life is not worth living. The queshappiness and the misery in the world. The impor- tions raised by Gandharas were of immense importance of assumed other world is exalted and en- tance, not only to themselves but also to entire mancouraged for avoidance of papa karma and remain- kind. ing steady on right path. Finally doubts over libera- These questions originate in every meritorious tion are cleared by subtle explanation of this con- soul at some point of time in its worldly journey. The * cept which means complete absence of actions and moot question is can interest in it be sustained and acquisition of total knowledge. strengthened until they are resolved by right sources. * * In this way omniscient Lord Mahavira answered Issues discussed in Gandharvad remain relevant * all questions, provided all missing links to all of them. as long as human mind exist in all ages. These is-* y. All eleven learned men in full humility and modesty sues are our keys to steadying, awakening and pu- * * understood the right path of Mahavira. rifying consciousness. Social and material circum-* * Although they were proud of their knowledge and stances change periodically but the purpose of hu- * * intelligence, they were neck deep in rituals and cer- man birth will not change. With Lord's answers we * * emonies, however they had great respect for truth all have golden opportunity to explore uncharted and * * and simplicity which Lord had in totality. They all immense power of our consciousness. immediately became Lord's first disciples. They E ven today's leaders of sub-atomic physics in the * were appointed as leaders of various categories. world talk of immense and unexplored power of hu- * * This in fact is famed Gandharvada in Jaina Darshan. man conciousness. The study of Gandharvad helpd * * The first discourse of Lord was heard by souls each soul to refocus, reorient and rethink that hu- * * of devgati but no one was ordained due to various man birth will not be wasted if we follow the path pre- * * reasons. Lord Mahavir, having sheer compassion scribed by Lord Mahavira. The relevance of this * * and welfare of all souls and to promote and propa- message of Lord is lauded by Upadhyaya Shri * * gate non-violence, restraints, needed few able dis- YASHOVIJAYJI in GNANSAAR in following way. * * ciples. In the state of omniscience he could foresee "Human existence is as unstable as wind, our * arrival of learned Brahmins for a great religious rite, wealth, possessions are like waves in stormy sea * whom He thought to be great promoters and propa- and our body as fragile as passing cloud." * gators of ideas which were to benefit the entire man I sincerely seek forgiveness of readers for any * kind. error either of language or contents. This write up is % Importance and Relevance of humble and an honest attempt to project Lord Mahavira's message for all of us. Gandharvad in modern times * The greatest discovery of man is, Discovery of I am thankful to Dr. Rashmibhai Zaveri for con verting my intial reluctance into readiness and for * himself. Human life is compared by poets and phi* losophers as a grand journey and holy pilgrimage providing vital inputs for this brief write up. *** * where we not only discover the world outside but Acharya Marathe College Chambur * also the world inside, for the treacherous unexplored Mo.: 9819724556. email:anilvdesai@gmail.com *** * ***************** Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 AUGUST-SEPTEMBER 2013 *** **** *** PRABUDHHA JIVAN : GANDHARVAD SPECIAL **** **** *** **** *** **** *** ** * Thus HE Was, Thus HE Spoke ****** ********* SWAMI VIVEKANAND ************* ************ ***** * "I am a spirit living in a body. I am not the body. The took vows of sanyasa and assumed new names. * body will die, but I shall not die. Here am I in this Vivekananda took a bigger leadership role from this * body; it will fall, but I shall go on living." point onwards. - Swami Vivekananda He travelled to Chicago where he made his famous * * Swami Vivekananda is best known for his speech speech and toured the world for three and a half * * in Chicago, in 1893, in which he introduced the world years preaching the teachings of Vedanta. When * to Hinduism. But his speeches did not centre on he returned to India, he travelled all over the country * the practice of the religion. In fact, they were to experience the conditions of Indians first hand. principles of life and living and Hinduism within the What he saw shook him to his core. He was the context of other world religions like Christianity and first to realise that India's failure and downfall would Judaism. After the Chicago Parliament of World be in its neglect of the masses and that centuries of Religions meet, he was celebrated as a messenger oppression by invaders had robbed India's poor of of Indian wisdom to the world. But Vivekananda, their will power and their belief in themselves, that born as Narendra Nath Datta to an affluent Kolkata they could improve their living and life conditions. family, was not one who glorified in this status. His "Religion is not in books, nor in theories, nor in mission was to better the life of his fellow Indians dogmas, nor in talking, not even in reasoning. It is by preaching the Vedanta philosophy to them, just being and becoming." as he had done to himself. Vivekananda realised that while people held on to "Infinite power and existence and blessedness are the beliefs and rituals of their religion, they did not ours, and we have not to acquire them; they are our know or practice its life-giving and empowering own, and we have only to manifest them." principles. He realised that the need of the hour was a His road to a spiritual awakening was not easy. He to make people mentally, emotionally and spiritually had had a yogic temperament as a boy and strong. This could only be done by a life-changing % % practiced meditation even then. But he was filled message. So he started preaching the potential of x * with doubts about the existence of God. It was when the soul as taught by Vedanta or the Upanishads, * he asked Ramakrishna Paramhamsa whether he an ancient Hindu text. * had seen God that his restless soul found the "Change is always subjective. To talk of evil and * * answer it was seeking. Paramhamsa is famously misery is nonsense, because they do not exist * * quoted as saying: "Yes, I have. I see Him as clearly outside. If I am immune from all anger, I never feel * * as I see you, only in a much intenser sense." angry. If I am immune from all hatred, I never feel * * Vivekananda became a disciple of Paramhamsa, hatred." * who instilled in his followers the spirit of renunciation Vivekananda would go on to focus not just on the * * and brotherly love for one another. He even gave religious message but his preaching had a two-fold * * them ochre robes to wear and sent them to beg for intention: 1)impart knowledge that would empower * * food. This was actually the seed of the monastic people to improve their economic condition, and 2) * * order later founded by Vivekananda. Paramhamsa spiritual knowledge to make them believe in * gave Vivekananda clear directions for this. themselves and strengthen their sense of morality. * * Vivekananda was still Narendranath at this point. It It was education that would improve the lot of his * * was only after Paramhamsa passed away in August fellow Indians, Vivekananda realised. And an of 1886 that the disciples formed a new brotherhood, effecgtive organization was needed to effect this... ************************************** *********** ************ ***** Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 PRABUDHHA JIVAN : GANDHARVAD SPECIAL AUGUST-SEPTEMBER 2013 * "to set in motion a machinery which will bring noblest shall find it good to get outside my body, to cast it off * % ideas to the doorstep of even the poorest and the like a worn out garment. But I shall not cease to work. * meanest." So, the Ramakrishna Mission was I shall inspire men everywhere until the whole world * founded a few years later. shall know that it is one with God." * He continued his travels within India and also RESHMA JAIN * abroad. He passed away in July, 1902. His last The Narrators * message to a follower was this: "It may be that I Mob.: 9820427444 **** OCEAN OF POLITENESS A Story from Agam Katha *********************** Gujarati:ACHARYASHRI VATSALYADEEPJI * English Translation: SMT. PUSHPA PARIKH *********** Indrabhuti Gautam a very learned personality show me the path of liberation." once went to see Mahavir with the purpose of dis- Bhagwan Mahavir accepted him as his follower cussion. He carried along with him his group of pu- and agreed to give him Diksha. Now onwards pils. He was proud of his knowledge about scrip- Gautam became a saint. *tures. He thought he would defeat Mahavir very eas- once in a very pleasant season Guru Gautam was ily. passing through a village. People used to respect Shraman Bhagwan Mahavir was sitting on the him a lot. He was busy thinking about Mahavir condias known as Samavasharan, giving deshna (lec- stantly. Somebody on the way stopped him and y tures). He was very kind to every one. Even ani- asked him, "Do you know? Maha Shravak Anand % mals like cow and Tiger also used to sit side by side has achieved ultimate knowledge." Gautam Swami * and listen quietly the deshna (lecture). Rich and poor was pleased to hear the news and decided to see * all used to sit together. Seeing Gautam comimg to- Anand. When he went to his house he saw that he * wards him Mahavir received him saying, was a person living worldly life. So he could not be- * * "Welcome, Indrabhuti Gautam. I hope you had lieve that he could achieve ultimate knowledge and * * no trouble on the way." told him that he would not believe about his achieve- * * Gautam was astonished. "How could he know ment. * my name?' But being proud he thought, who does Shravak Anand told, 'Prabhu, "I think you are * * not know my name? Everybody knows me. I would wrong" repent for being wrong. Please excuse me * * believe him to be very knowledgable (Sarvagnya) if for saying this. You should repent for uttering wrong * * he clears out my doubt without my telling him about thing.' Anand was very polite. Gautam decided to ask * * it.' Mahavir Bhagwan about the answer and went to him. * * Gautam was surprised to hear the deep voice say- He asked, "Who is right amongst we two? Do you *ing, "Gautam, you have a doubt about soul. Isn't think I should repent?" * it?" Bhagwam Mahavir further said, "Because there Bhagwan Mahavir said laughingly, Dear * is soul in this universe, there is the cycle of birth and Gautam, a normal person can also achieve the ulti* rebirth, happiness and misery; birth and death. Atma mate knowledge. You should go and say 'Michchami * is born and it dies often. To be free from this cycle of Dukkadam' (I wish to be forgiven), to that shravak." * birth and rebirth you have to try and diminish your Gautam Swami who was himself very polite immedi* karmas. Try to go on the path of liberation. Brother ately agreed and went to Anand and asked for his * Gautam, you please try and go on that path." forgiveness. After this incident people were more im Learned Gautam bowed down at the feet of pressed by Gautam Swami and considered themMahavir Bhagwam and said, "You are sarvagnya selves lucky because of his darshan. (one who knows everything) in the real sense. Please * * * ********* * * * * **** ***** * * * * * * * * * * * ***** ****** ******** ********* Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A basa gaSTa-sapTembara, 2013 prabuddha jIvana: gaNadharavAda vizeSAMka ra ra ra ra ra ra [111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 ra ra ra ra ra ra ra ) bhagavAnanA upadezathI bodha pAmelA ? jAhawA paMDitone dIkSAmadAja, vAjabresa dvANa aNIda, gaphASapade sthApanA ane et PcanA Eleven leamed Brahmins, being satisfied for their questions, accept Initiation at hands of Mahavira cI zAhI Illlllllllllllllllllllllllll/IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1.6067/57 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Regd. No. MH/MR / SOUTH-146 / 2012-14 PAGE No. 84 PRABUDHHA JIVAN: GANDHARVAD SPECIAL AUGUST-SEPTEMBER 2013 paryuSaNa zAkhyAnamALA - 2013 Arthika sahayoga : sevaMtIlAla kAntilAla TrasTa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI pratyeka varSe yojAtI vyAkhyAnamALA A varSe 7bhA varSamAM praveze che. somavAra, tA. 2-9-2013 thI somavAra tA. 9-9-2013 sudhI roja be vyAkhyAto. | sthaLa : pATakara oNla, yu marIna lAInsa, muMbaI-400 020. prathama vyAkhyAta : savAre 8-30 thI 9-15, dvitIya vyAkhyAta : savAre 9-30 thI 10-15 pramukhasthAna : Do. dhanavaMta zAha divasa tArIkha samaya vyAkhyAtAnuM nAma viSaya somavAra | 2-9-2013 | 8-30 thI 9-15 | DaoN. ramajAna hasaNiyA logasa, eka viziSTa stotra 9-30 thI 10-15 | DaoN. ramikumAra jhaverI gaNadharavAda maMgaLavAra, 3-9-2013 | 8-30 thI 9-15 | zrI manubhAI dozI dharmano marma, manano dharma 9-30 thI 10-1 pa. zrI vallabhabhAI bhaMsAlI sadAcAra tapa ke Age kyA ? budhavAra | 4-9-2013 | 8-30 thI 9-12 | DaoN. azvinakumAra desAI sAvitrI'mAM maharSi araviMdanuM AMtara darzana 9-30 thI 10-15 | DaoN. gulAba deDhiyA anarthadaMDa viramaNa vrata guruvAre 5-9-2013 | 8-30 thI 9-15 DaoN. sudhIrabAbu desAI punarjanma, AjanI dRSTie 9-30 thI 10-15 zrI bhANadevajI gaMgAsatInuM adhyAtma darzana zukravAre 6-9- 2013 | 8-30 thI 9-15 | vidvAna saMgItakAra zrI kumAra ceTarajI rastotra, zabda, saMgIta se bhakti 9-30 thI 10-15 | vidvAna saMgItakAra zrI kumAra ceTarajI stotra, zabda, saMgIta se bhakti zanivAra 7-9-2013 8-30 thI 9-15 DaoN, bhadrAyu vacharAjAnI AjanA yuvAnano dharma kyo? 9-30 thI 10-15 DaoN. nareza veda maharSi ramaNa gItA rivivAra 8-9-2013 | 8-30 thI 9-15 zrItI kAjala ojhA-vaidya gItA : karma ane niyati | 9-30 thI 10-15 hAM, guNavaMta zAha IkolojI paramo dharmaH somavAre 9-9-2013 | 8-30 thI 9-15 | zrI yAtrikabhAI jhaverI mahAvIrano upadeza, vartamAna saMdarbhamAM | 9-30 thI 10-15 | DaoN. kumArapALa desAI 7 krodhanI samaja, 8 mAnI oLakha + bhajano savAre 7-30 thI 8 2 pa, saMcAlana zrImatI nIrUbena esa. zAha ane DaoN. kAmInIbena gogarI + bhajano rajU karaze anukrame (1) zrI bhAveza mahetA (2) zrImati alakA zAha (3) ku. gopI zAha (4) ku. vaizAlI krarakara (5) ku. dhvani paMDyA (6) zrImati gAyatrI kAmata (9) zrImati jharaNA vyAsa (8) zrI gautama kAmata. + tA. 6 sapTe.nA mahAvIra janma vAMcana nimitte suprasiddha vidvAna saMgItakAra kumAra ceTarajI dvArA darazya-zrAvyano be kalAkano khAsa kAryakrama: samayasara potAnI beThaka levA vinaMtI. + pratyeka divasanA banne vyAkhyAno tema ja bhakti saMgItanI sI. 2. meM, jvaleza phAunDezana taraphathI bIje divase padhAranAra sarva zrotAone prabhAvanA svarUpe arpaNa karavAmAM Avaze. + DaoN. ramaNalAla zAha likhita 'sAMprata sahaciMtana' bhAga-16 ane DaoN, dhanavaMta zAha likhita 'vicAradhArA" bhAga- ane 2- traNenA saMpAdikA DaoN. kalA zAha, A traNe graMthonuM lokArpaNa, + uparo na sarve vyAkhyAno ane bhajano saMsthAnI vebasAITa www.nurnbai jairyuvasangh.com para joI- sAMbhaLI zakazo. saMparka:hitezamAyANI mo.0aE20347990 o vyAkhyAnono lAbha levA saMdhanA sarva zubhecchako ane mitrone bhAvabharyuM nimaMtraNa che. bhUpendra DAhyAbhAI javerI nItita sonAvAlA caMdrakAMta dIparyada zAha tibena esa. zAha varSAbaheta nubhAI zAha koSAdhyakSa upapramukha pramukha dhArvata TI. zAha sarbhatrI maMtrIo + paryuSaNa parva daramyAna dara varSe saMdhanI kAryavAhaka samitie nakkI karelI saMsthA mATe anudAna karavAnI vinaMti karavAmAM Ave che. + A varSa saMke mAnavI ejyukezana enDa ceriTebala TrasTa, kukerI saMcAlita zAMtA bA vidyAlayane Arthika sahAya karavI ema TharAvyuM che tenA mATe Tahela nAkhavAmAM Ave che. + saMdha taraphathI 1985 thI A prathA zarU karI, 28 saMsthAone Aja sudhI Azare rU. 4.15 karoDa jevI mAtabara rakama sahAya tarIke meLavI ApI che. + dAna ApanArane AvakaverAnI kalama 80 G anvaye karamukitanuM pramANapatra ApavAmAM Ave che. Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Nirooben Subhodbhal Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. O A A A A A ||||||||||||||||||||| A A A A A A A ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| A Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa-1 * aMka-7, oNkaTobara, 2013 * pAnA 44 * kImata rUA. 20 nepAlI zailInI devI sarasvatInI tAmra-pratimA Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina-vacana puriso rama pAvakammuNA paliyaMtaM maNuyANa jIviyaM / sannA iha kAmamucchiyA mohaM jaMti narA asaMvuDA / / (sU. 2-1-10) he puruSa ! manuSyajIvana cAlyuM janAruM che, ema samajIne pApakarmo karato aTakI jA. je manuSyo asaMyamI che ane kAmarbhAgamAM mUrtita banyA che, te moha pAme che. O Man! Refrain from sinful acts because human life goes by quickly. Those who are addicted to material pleasures or have no self-control are overpowered by delusion. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'bina vacana'mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbAI jaina yuvaka saMgha trikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkyuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI * zrI.muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone prAma pUrva taMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMDhakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI mirAlAla mohamada zA jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha prabuddha jIvana Acamana Aja rATI rAma nahIM bolatI hai! bhAratIya Arya paraMparAne zobhAvanAra ane saMto thayA temAM najIkanA samayamAM eka saMta thayA - raNachoDadAsajI mahArAja, eka ja TaMka bhojana le; ane te paNa eka ja dravya khIcaDI. teo jAte ja rAMdhe. emAM paNa cokhA ane dAba, trIjuM pANI basa! Aja bapore te AvatI kAla bapore e khIcaDI jemAM rAMdhI hoya te tapelImAM coMTelA anAjanA kaNa khAnArA kahetA ke amRta kevuM hoya te cAkhyuM nathI paNa amRta hoya to te AvuM ja hoya ema lAge che! varSo vItatAM emanI vaya vI tyAre bhaktono Agraha thayo eTale roTI ane zAka letA. ja chellAM varSomAM to mAtra roTI ja letA ane te paNa roja roja eka ja vyaktie taiyAra karI hoya te ja! ekavAra bIjA eka bahena AvyA. roja satsaMgamAM AvatAM. bhAvika hatAM. temane mana thayuM. je bahena haMmezAM roTI karatAM hatA temane kALAvALA karIne te divasa pUratI mAMgaNI karI krama kRti (1) jaina sAdhu-sAdhvI ane pAda vikAra (2) logassa eka viziSTa stotra (3) upaniSadomAM AtmA ane brahmavicAra (8) jayabhikhkhu jIvanadhArA : 53 (9) mRtyu parenuM astitva (10) oparezana ane temame roTI banAvI dIdhI. pIrasavAnuM kAma to pelAM roja taiyAra karanAra bahene ja karyuM. roTI pIrasAI. sAthe pANI paNa mukAyuM. raNachoDadAsajI mahArAje jamavAnuM zarU karyuM. eka koLiyo khAdhI. bIjuM koLiye mahArAja bolI UThyAH (14) Thus Spake Raman Maharshi (15) Line To The Study of Jainology (16) Rishabhdatt and Devananda Aja roTI rAma nahIM bolatI hai| pIrasanAra bahena bAjumAM ja hatAM. zaramAI gayAM. mA~ paDI gayuM. zamA mAMgI. (17) Jain Stavan (18) 9th Tirthankar Bhagwan Suvidhinath (19)paMthe paMthe pAtheya : zirina-yoku aMtaraMganI nirmaLatA thI haze ! e bahena roja roTI karatAM emanA cittamAM mAtra rAmanuM ja raTA smaraNa karatAM ! roja potAne hAthe loTa daLavAnuM zarU kare tyArathI laIne kzaka bAMdhatAM, roTalI vaNatAM, ene coDavatAM; rAchoDadAsajana pIrasatA. te cheka mahArAja jamIne UbhA thAya tyAM sudhI e bahenanA hRdayamAM satata rAmanA jApa cAle! sarjana-sUci (4) zrI muM. je. yu. saMgha yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALA (5) bhajana-dhana-1 (6) bhAva-pratibhAva (7) samaya okTobara, 2013 e maMtra evo jauM ke, jamatAM jamatAM jamanArane paNa e ja maMtrano hRdayamAM paDagho paDe ! tyArathI meM A prasaMga sAMbhaLyo tyArathI mAruM mana, 'Aja roTI rAma nahIM bolatI !'te vAkya bolyA ja kare che. -sojanya 'pAThazALA' (11)mArgAnusArI ke guNa (11) mAlavI jyu. eNnDa caeNri TrasTa : anudAnanI yAdI (12) zrI muM. je. yuvaka saMgha mATe noMdhAyela anudAnanI yAdI (13) sarjana-svAgata kartA DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. ramajAna hasaniyA DaoN. nareza veda DaoN. niraMjana rAjyaguru harajIvana thAnakI DaoN. kumArapALa desAI DaoN. hasamukha zAha AcArya zrI vAtsalyadIpaja zrI dulIcandra jaina 'sAhityaratna' DaoN. kalA zAha Reshma Jain Dr. Kamini Gogri Acharya Vatsalyadeepji Translation: Pushpa Parikh Compilation Pushpa Parikh Kulin Vora gItA jaina pRSTha 3 11 15 17 19 24 25 29 31 33 34 36 37 39 40 41 42 43 47 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 'prabuddha jIvana' varSa : 10 aMka : 7 7 okTobara 2013 7 vikrama saMvata 2069 70 vIra saMvata 25390 Aso sudi tithi-12 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA prabuddha jIvA vArSika lavAjama rUA. 200/ chUTaka nakala rUA. 20/ mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha jaina sAdhu-sAdhvI ane pAdavihAra pahele prANAtipAta viramaNa vrata - ahiMsA bIje mRSAvAda viramaNa vrata - satya trIje adattAdAna viramaNa vrata - acaurya cothe maithuna viramaNa vrata - brahmacarya pAMcame parigraha viramaNa vrata - aparigraha A pAMca mahAvrata uparAMta pAMca samiti: 1. IryA samiti, 2. bhASA samiti, 3. eSaNA samiti, 4. AdAnanikSepaNA samiti, 5. pAriSThApAnikA samiti ane traNa gupti 1. manogupti 2. vacanagupti ane 3. kAyagupti. A aMkanA saujanyadAtA 250 kilomITa2nuM che. A aMtara kApatA vAhanathI pAMca kalAka lAge, ane sAdhugaNa pAdavihAra kare to sva. caMdrAbena-rasikabhAI gAMdhI kalakattAnivAsI emane 20 divasa lAge. rastAmAM gocarI vagere suvidhA ane rakSaNa tA. 21 jUna 2013nA dilhIthI eka jAgRta vidvAna haste : suSmAbena-zailezabhAI mahetA mATe A vIsa divasa sevako ane sarva prathama uparanA sarva niyama vacano ane pratijJAonuM pAlana karanAra sarva 5. pU. jaina sAdhu sAdhvIjIne mA2A koTi koTi vaMdana. jaina sAdhu-sAdhvInA vihAra vize 'anAvazyaka va anupayogI pAdavihAra' zIrSakathI eka patra maLyo. e patramAM eozrIe lakhyuM ke vartamAnamAM vihAra karatA sAdhu sAdhvInA akasmAtonI saMkhyA vadhatI jAya che. A vihAra karI rahelA sAdhu samUhanA rakSaNa ane eo sarvenI sagavaDatA mAre eka moTo kAphalo, jemAM gADI, Tempo ane ochAmAM ochI paMdara vIsa bhAvika vyaktio ane sevako sAthe hoya che. udAharaNa ApatA eozrI lakhe che ke, jayapurathI dilhInuM aMtara A mahAtmAo sAthe rahe, thoDoka samaya pagapALA cAle, thoDoka vAhanano upayoga kare. uparAMta AgaLanI vyavasthA vagere karavA mATe A be bhAgamAM vAhano cakkara lagAvatA rahe, eTale A vAhano Ama 750 kilomITarano kula pravAsa kare. eTale A nimitte peTrola baLe, rastAnA jIvonI ajANe hiMsA thAya, mAnava kalAka ane dhanano kharca thAya. A rIte pApa baMdhAya. A viSayamAM thoDA thoDA UMDA utaratA jaNAyuM ke have AvA 'kAphalA' vihAro ja thavA mAMDyA che ane eka eka vihAra pAchaLa lAkho rUpiyA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI jhaverI * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email : shrimjys @gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rA prabuddha jIvana okTobara, 2013 kharcAya che. vartamAnamAM vahIla cerano upayoga thAya che, e Ucita che. jo ke have A prakArano dhana vyaya ucita che? nAhaTAjIe emanA patramAM vhIla cera paNa ghaNI badhI sagavaDatA vALI taiyAra thavA lAgI che. jaNAvyuM che ke have vihAra pUrva yojita ane rASTrIya mArgo upara thAya bhaviSyamAM kayAreka emAM sva saMcAlita moTara mUkAya to Azcarya na che eTale rASTrIya mArgomAM vacce AvatA nAnA gAmo je cAra-cha pAmavuM. kilomITara e rastAthI dUra hoya tyAM javAnuM ane e gAmavAsIone jo ke have keTalAMka vitarAgI dehe upAzrayanI sAthosAtha dharmano upadeza ApavA javAnuM vicArAtuM ja nathI kAraNa ke gocarI sagavaDatAbharyA phleTamAM, kyAMka alpa samaya to kyAMka haMmeza mATe vagerenI vyavasthA to "kAphalA sAthe ja hoya, pachI e gAmamAM javAnuM nivAsa karavAno prAraMbha karI dIdho che. tyAre emane nihAra-maLa zA mATe ? pUrva yojanA pramANe niyata sthaLe pahoMcavAnI utAvaLa paNa tyAga-mATe e phleTa athavA zaheramAM upAzrayamAM Adhunika sagavaDano hoya. upayoga karavo paDe che je janahita mATe sarvathA ucita che. paNa A pU. sAdhu-sAdhvInA mArga akasmAtanA muddA sAthe have AvA kAphalAnI chUTane vihAra mATe yAMtrika sAdhana vAparavAnI chUTa sAthe sarakhAvI na A navI samasyA UbhI thaI! zakAya. A samasyAnA nivAraNa mATe eka varga tarata ja kaheze ke have yuga pAda vihArano bIjo uddeza dharma pracAra ane sAdharmika vyaktinI badalAyo che. jyAre A niyama yojAyo tyAre vAhanamAM pazuno upayoga jijJAsA saMtoSano paNa che. pAda vihArathI nAnA gAmomAM dharma tattvano thato hato eTale A pAdavihArano niyama ghaDAyo. A vicAra satya pracAra thAya che. koI kaheze ke dharma pracAra mATe have vyaktinI zI jarUra nathI. mULa vAta pAMca mahAvratanI che, jemAM paheluM mahAvrata ahiMsAnuM che? TI.vI., sI.DI., DI.vI.DI., komyuTara vagere sAdhano dvArA gAmegAma che, uparAMta IrSA samitinI pratijJA paNa che jemAM spaSTa che ke sAdhu- ane ghare ghare dharma pracAra thaI zake che. paraMtu A pracAra ekapakSI che. sAdhvIe kALajIpUrvaka cAlavuM joIe vyaktinA manamAM aneka zaMkAo jethI cAlatAM cAlatAM paga taLe koI ( sthala-mArga meM Isamiti ko pAlana kaise karanA cAhie? | | ane jijJAsA hoya che. enuM jIva-jaMtu kacaDAI na jAya. nivAraNa to vyakti sAmasAme isake uttara meM agama kahate haiMhave vicAro ke vAhana ane bese to ja thAya. uparAMta sAdhuvimAnanA calanathI keTalA jIvonI | | "se bhikhu vA bhiSmaNI vA gAmANugAma duijjAmANe purao sAdhvInA jIvaMta caritranI paNa hiMsA thAya? | jugamAyAe pehamANe darTuNa tame pAchuM uddhaddha pAduM rIekjhA, asara thAya temaja zrAvakajyAre dIkSA grahaNa karI tyAre upara vitiriccha vA kaDha pAduM rIekjhA, sai parakkame saMjayAmeva zrAvikAne sAdhu-sAdhvInI jaNAvela pAMca mahAvrata, pAMca samiti | parikrame jjA, no ujjaya gacchijjA, tao saMjayAmeva vaiyAvaccano, sevAno paNa lAbha ane traNa guptinA AcaraNanI | " | gAmANugAme duijijjA !'' maLe. sAdhujana jo pAda vihAra pratijJA lIdhI hatI e pratijJAbhaMganI | AcArAga sUtra zru. 2. a. 2. uM. 1 | choDI vAhanano upayoga karI A vAta che. | arthAt sAdhu yA sAdhvI grAmAnugrAma vihAra karate hue caleM, | jhaTapaTa niyata sthaLe pahoMce ke A Agrahane koI "rUDhivAda'nuM mArga meM yadi trasaprANI hoM to unha dekha kara rakSA ke uddezya se paira | UDAUDa kare to A vargane A dharma lebala lagADe to e varganI gerasamaja | ke agrabhAga ko uThA kara caleM, yadi donoM ora jIva hoM, to pairoM | jijJAsA saMtoSano lAbha na maLe. che. zAstra vacanane "rUDhi' kahevAya ja ko saMkoca kara yA TeDhA paira rakha kara calai. yaha vidhi anya mArga na bhagavAna mahAvIre nadI pAra kema? evuM kahevAya to e jina | hone para hI kahI gaI hai. yadi anya mArga jIva-jaMtuoM se AkIrNa | mATe naukAno upayoga karyo hato vacananI AzatAnA che. na hoM, to usa mArga se calane kA prayatna kare. vihAra karate samaya | e ghaTanAno AdhAra laIne vAhana jaina dharma AcArapradhAna che, eTale yadi mArga meM kIndriya Adi prANI IMgate hoM, bIja bIkhare hue hoM, ke vimAnano upayoga Adhunika ja jagatajana ene AdarathI jUe che | hariyAlI phelI hoM, jo vyavahAra-pakSa meM acita pratIta na ho, | yugamAM yathArtha che e dalIla paNa ane ene mahAna ane ajoDa mAne | aisA jala yA miTTI ho, taba sAdhu anya mArga se gamana karane kA | ucita nathI. naukA upayogamAM jaLa | prayAsa kare. anya mArga na hone para hI use aise mArga se yatanApUrvaka jIvonI sthaLa hiMsA nathI thatI, eka samaye azakta sAdhu-sAdhvI | gamana karane kA Adeza diyA gayA che. jyAre moTara Adi vAhana ane mATe DoLIno upayoga thato hato. vimAnamAM jIvonI keTalI hiMsA? * 1 varSanuM lavAjama rU. 200/-(U.S. $ 20) 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) ) * 10 varSanuM lavAjama rU. 1800/-(U.S. $180) Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 pAda vihArI vItarAgI sAdhu-sAdhvInA mArga akasmAtanA nivAraNa mATe A mahAtmAo dvArA vAhanano upayoga athavA eozrIo sAthe rakSaNa mATe khUba ja kharcALa AvA 'kAphalA'no upayoga e A samasyAno ukela nathI ja. prabuddha jIvana vAhananA upayoganI saMmati apAze to vicAro ke saMgha upara keTalo dhanabhAra thaze ? pachI te padavI pramANe moTara rakhAze, marsiDIsathI mArutI sudhI, ane upAzraya maMdira pAse pArkiMganI alaga vyavasthA karavI paDaze. jyAM Aje sAmAnya zrAvaka varga mATe jIvananI mULabhUta jarUriyAto paNa nathI tyAM AvA dhanavyayano vicAra ka sAdhu-sAdhvIe pote lIdhelI pratijJA, mahAvrata ane dazayati dharma prANane bhoge paNa pALavAnA hoya che. vAta pratijJAnI che. dIkSA samaye saMghane ApelA vacananI che. vItarAga jIvana daramiyAna bhautika kaSTa Ave e kaSTa nathI, e dhIrajanI parIkSA che. sAdhanAno eka aMza che ane vizeSa to karma nirjarAnuM nimitta che. A samasyAnA ukela mATe nIce mujabanA niyamo vicArI zakAya, 1. vihAra ujAsa samaye ja karavo. 2. samUhamAM vihAra karavo. 3. pratyeka sAdhu-sAdhvIzrIe temaja sAthenI vyaktioe reDiyama belTa paheravo temaja A belTa jo vhIlacera sAthe hoya to pAchaLa e paherAvavo. 5. rastAnI jamaNI tarapha cAlavuM. 6. vhIla ce2 hoya to DAbI bAju. 7. je sthAnathI vihAra thayo hoya e sthAnanI ochAmAM ochI 11 vyaktie sAdhu samUha sAthe bIjA sthAna sudhI javuM, pratyeka saMdha mATe A pharaja banAvavI joIe. A vyavasthA svIkAre evA gAmanA saMghamAM ja sAdhu samUhe javuM joIe. 8. huM vihAra jaMgala raste hoya, rasto bhayajanaka hoya to eTalA mArga mATe ja vAhanano upayoga ka2vo. A apavAda che. apavAda mArga haMmezAM ApadakALamAM svIkArya hoya che. 9. sAdhu samUhe jhaDapI vihA2no Agraha choDI devI joIe ane mArgamAM AvatA nAnA gAmone lAbha Apavo joIe. bhale e mukhya mArgathI 2-3 kiomITara aMdara hoya. saMghanI pharajo : sAdhu varga jaina dharmano aNamola khajAno che. jaina dharmane A mahAtmAoe jIvaMta rAkhyo che. A varganA jaina zAsana upara agaNita upakAro che. Ama mArga akasmAtothI jaina zAsananI A amUlya mUDI ochI thAya e ApaNane na ja poSAya. chellA dAyakAmAM AvA mArga akasmAtathI ApaNe aneka mahAtmAne gumAvyA, jemAM pU, jaMbu vijayajI jevA jaMgama vidyAlaya jevA mahAna vidyA puruSo paNa samAveza thAya che.. je saMsArI jIvane je paLe dIkSAnA bhAva jAge che tyAre e paLa 4. vihAra samUhanI AgaLa pAchaLa lagabhaga 7 phUTa UMco jaina dhvajadivya paLa che. e jIvane tyAre saMsAranI ane saMbaMdhonI anityatA reDiyama sAthe hovo jarUrI. ane mokSanI nityatAnI samaja Ave che. A paLe e dIkSAno nirNaya sva-kalyANa mATe le che ane A sva kalyANa mATe ja e jIva aneka tapa ane sAdhanA kare che. 5 bhAratanA vihAra mArgo upara dara 15-20 kilo upara prAraMbhika sagavaDatA sAthe jo vizrAma sthAnonuM nirmANa thAya to ApaNA A mahAtmA surakSita rahe, jainonA cAra phirakA ekatrita thaI A mahAna kArya mATe dhana rAzi ekatrita kare to AvA vizrAma sthAnanA nirmANanuM puNya bhavyAtibhavya maMdira ke upAzraya sthAnakanA nirmANathI ochuM nahiM ja hoya. A kArya ati muzkela lAge, paNa je jainoe giri zikharo upara amUlya ane apratima jina maMdironuM koI paNa Adhunika sAdhano vagara nirmANa karyuM hatuM emanA mATe A kArya azakya to nathI ja. divyapaLa dIkSAdharma svIkAryA pachI sva kalyAzanI sAthosAtha para kalyANano bhAva jAge e uttama che kAraNa ke zAsana ane samAjanuM RNa e jIve cUkavavAnuM che. e mATe e dIkSArthI bhale vividha pravRttimAM rata thAya paNa sva kalyANano mArga ane e samaye lIdhelI pratijJAonuM ullaMdhana na thAya e mATe e jIve satata jAgrata rahevAnuM che ja. bhale Azaya zubha ane zuddha hoya, paraMtu uparanI eka paNa pratijJAno bhoga laIne e zubha kAryo thatA hoya to e jIvane jaina sAdhu kahevAya ? dIkSA samartha je nAma arpAyuM hatuM e nAmano vartamAnamAM upayoga karI zakAya ? jaina zAsana pAse evA aneka dAMto che ke dharma pracAra ane keLavaNInI saMsthAonuM sthApana karyA pachI A mahAtmAoe 'prabuddha jIvana' saujanya dAtA 'prabuddhe jIvana'nA koI paNa eka eka mATe rUA. 20,000> - nuM anudAna ApI Apa e ekanA saujanmadAtA banI zako cho. vastudAna alpajIvI che, jJAnadAna ciraMjIva che ane enA jevuM uttama dAna eka padma nathI. puNyatithi ane puNyasmRti mATe ciraMjIva smRti saMsthAno saMparka karavA vinaMti-022-23820296, Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana okTobara, 2013 pratijJAone pUrA vaphAdAra rahI para kalyANa sAthe sva kalyANa paNa upayoga karI tyAM javuM? upAya? cAre phirakAno caturvigha saMgha sAthe sAdhyuM hatuM. uparAMta potAne mATe potAnA koI sthAyI maThanI sthApanA besIne vicAre. paNa karI na hatI. sikaMdara jyAre bhArata javA nIkaLyo tyAre enA gurue kahyuM hatuM ke -videzamAM vasatA jainone jaina dharmanuM jJAna maLe ane anya dharmI bhAratathI tuM dhana saMpatti je lAve che, paNa mArA ane ApaNA deza mATe samakSa jaina dharmanuM ciMtana pragaTa thAya e mATe videzamAM ApaNAM jaina bhAratathI tuM eka jaina sAdhu leto Avaje. paMDito jAya ja che. uparAMta A kArya mATe terApaMthI samAje zramaNa sikaMdara bhAratathI ghaNuM laI jaI zakyo paNa aneka vinavaNI karyA ane zramaNIno eka varga taiyAra karyo ja che jemane pAMca mahAvratomAMthI chatAM eka jaina sAdhune potAnI sAthe laI jaI na zakyo. vAhana upayoganI paravAnagI apAI che, e sivAya anya vratonuM e jaina sAdhu AcApradhAna AvA mahAna che. cUstapaNe pAlana kare che. namo loe savvasAhUNaM. eTale jainadharma pracAra mATe sAdhu varge vAhanano upayoga karI e micchA mi dukkaDam. kArya mATe tyAM javAnI jarUra kharI? bIjo prazna e ke jo videzamAM gdhanavaMta zAha koIne dIkSAno bhAva jAge to? to zuM AcArya bhagavaMte vAhanano drdtshah2hotmail.com sAdhu ane naukA vihAra pAdavihAra karate samaya mArga meM yadi nadI paDa jAye to sAdhu ko samaya ke lie yA bahuta samaya ke lie beTha kara nadI ko pAra na kare. kyA karanA cAhie? yadi saba taraha ThIka ho to vidhipUrvaka saMthArA karake usa para beThe. isake uttara meM Agama kI bhASA kahatI hai isa sUtrapATha se aneka bAteM spaSTa ho jAtI hai| 'se bhikakha vA bhikhuNI vA gAmaNagAma dainkamANe aMtarA (1) UrdhvagAminI aura adhogAminI nokA para beThane kA se nAvA saMtAriye udae siyA, se je paNa nAva jANe jjA, asaMjae niSedha kiyA gayA hai. 'nizItha sUtra' meM bhI ukta donoM taraha kI ya bhikhuM-paDiyAe kiNijja vA pAmicce jja vA nAvAe vA nAva naukAo para savAra hone vAle sAdhu ko prAyazcitta kA adhikArI pariNAme kaTa thalAo nAva jalaMsio gahijjA, jalAo vA thalasi mAnA gayA hai. jaise ki - je bhikakhuM uThuMgAmiNi vA nAve, ukkasijjA, 5 thaNAM vA nAvuM usiMcijA, sazuM vA nAva ahogAmiNi vA nAva duhaMi durahanta vA sAiz2ai. uppIlAvijjA tahapagAre nAva ugAmiNi vA ugAmibiM vA isase yaha bhI saMketa milatA hai ki pahale AkAza meM uDane vAlI tirigAmiNi vA para joyaNa merAe addhajoyarUNamerAe appatare aura pAnI ke bhItara calane vAlI naukAe bhI hotI thIM. UrdhvagAminI vA bhajjatare vA no durUdejjA gamANAe. naukA se - tAtparya havAI jahAja se hai aura adhogAminI naukA se | arthAt sAdhu yA sAdhvI grAma-anugrAma vicarate hue mArga meM panaDubbI kA honA bhI pramANita hotA hai, ata: sAdhu ke lie yadi nAva dvArA terane yogya jale ho to nAva ke dvArA nadI pAra kare. havAI jahAja aura panaDubbI nokA para savAra hone kA niSedha che. vahoM isa bAta kA dhyAna rakhanA niyamana hogA - yadi koI guhastha vaha kevala pAnI ke Upara gati karane vAlI naukA para savAra ho sAdhu ke nimitta karNadhAra ko uttarAI ke paise detA ho, athavA nokA sakatA hai. vaha bhI taba jaba ki kisI nadI kA dUsarA kinArA dRSTigocara udhAra le kara, yA paraspara parivartana karake yA nokA ko sthala se jala ho rahA ho. mahIne meM adhika se adhika do bAra ora varSa bhara meM no meM yA jala se sthala kI ora khIMca kara lAtA ho, yA jala parNa nokA bAra naukA kA prayoga sAdhu kara sakatA hai, adhika nahIM. ko jala se khAlI karake yA kIcaDa meM phaMsI huI ko bAhara nikAla kara (2) jisa naukA ke lie gRhastha ko kirAyA denA paDe, usakA sAdhu se prArthanA kare ke- 'isa nokA para padhAra jAie.' usa samaya upayoga bhI sAdhu ko nahIM karanA cAhie. kirAye-bhADe ke binA sAdhu kA kartavya hai vaha nokA bhale kI Urdhva-gAminI (jidhara se pAnI koI bhI vyakti havAI jahAja meM nahIM beTha sakatA hai, kiztI meM to A rahA he udhara jAnevAlI). adhaHgAminI (jidhara pAnI baha rahA do-cAra Ane hI bhADA pratyeka vyakti ko huA karatA hai, havAI he udhara jAnevAlI) tiryazagAminI (dasare kinAre para lagane vAlI) jahAja kI yAtrA ke lie to seMkaDo - hajAroM rUpaye kA kirAyAho yA vaha nokA adhika se adhika cAra kosa - pramANa calane vAlI bhADA cukAnA paDatA hai. ata: usakA niSedha svata: ho jAtA hai. hai, yA do kosa - pramANa calane vAlI hai, to aisI naukA para thoDe | * * * Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana logassa-eka viziSTa stotra || DaoN. ramajAna hasaniyA [ kaccha-moTI khAkhara sthita janme IslAmadharmI A vidvAna yuvA lekhake pa. pU. AcArya vijayazIlacaMdrasUri ane mahAmahopAdhyAya pa. pU. bhuvanacaMdrajI ma.sA. pAse jaina dharmanA tatvano abhyAsa karyo che ane 'arvAcIna gujarAtI kavitAmAM AdhyAtmabhAvanuM nirUpaNa' viSaya upara zodha-prabaMdha lakhI pIeca.DI.nI padavI prApta karI kaccha-muMdrAnI kaoNlejamAM gujarAtI viSayanA prAdhyApaka che. ] jaina dharma eTale zramaNa dharma. zramaNa bhagavaMtoe prasthApita karelo "pucchasuNam', 'navakAramaMtra stotra' AdimAM logassa stotra keTalAMka dharma. jemAM zramanuM vizeSa mahatva darzAvAyuM che tevo dharma. zramaNano eka kAraNosara alaga tarI AvatuM eka viziSTa stotra che. logassa sUtranI artha sAdhu to bIjo artha zrama karanAra evo paNa thAya che. puruSArtha racanA zrutakevalI bhagavaMtoe karI che evuM manAya che. A sUtra karIne je kazuMka meLave che tenuM vizeSa mUlya hoya che. dhanikanA ghare janma ardhamAgadhI athavA ArSa prAkRta bhASAmAM racAyeluM che. sAta gAthAomAM laI moTo dhanika bananAranuM mUlya ApaNe mana eTaluM nathI thatuM jeTaluM racAyelA A stotranI prathama gAthA prAkRtanA ati prAcIna siloga koI sAva sAmAnya garIba vyakti dhIredhIre zrama karI zrImaMtAIne vare chaMdamAM temaja bAkInI cha gAthAo 'gAhA chaMda' (saMskRta sAhityamAM che tenuM thAya che. rAjAno dIkaro rAjA thAya temAM navAI nahIM paNa koI jene 'AryA' chaMda tarIke oLakhAvAya che te)mAM racAyelI che. A sUtranI sAmAnyajana jyAre e avasthAe pahoMce tyAre te ghaTanA vizeSa prathama gAthAmAM tIrthakaronI stuti che, pachInI traNa gAthAomAM vartamAna prabhAvakara banI rahe che. evI rIte arihaMta bhagavaMto e avatarita covIsInA covIsa tIrthakarone nAmagrahaNapUrvaka trikaraNa yoge vaMdana thayelA bhagavAna nathI paraMtu sAdhanA dvArA kramika vikAsa sAdhatAM sAdhatAM che. A traNa gAthAomAM evI rIte guMthaNI karAI che ke eka-eka bhagavaMtatAne jemaNe hAMsala karI che evA-jAta baLe AgaLa vadhelA gAthAmAM ATha-ATha bhagavAnonA nAma AvI jAya. chellI traNa gAthAmAM bhagavaMto che. temane ezvarya vArasAmAM nathI maLyuM. temaNe tene arjita paramapadanI prApti mATenI prArthanA che. karyuM che-A bAbata vizeSa AkarSita karanAra che. jaina ArAdhanAmAM namaskAra mahAmaMtranI jema logassasUtranuM ApaNe vijetAone abhinaMdIe chIe, sanmAnita karIe chIe, ArAdhana paNa vyApaka rIte vaNAyeluM che. logassasUtra "nAmastava', tenI stuti karIe chIe, jethI anya paNa temanAthI prerita thaI e "caturvizatistava', "caturvizatijinava' jevA saMskRta nAmothI to dizAmAM agresara thAya. jinezvaroe meLavelI jIta e koI nAnI- "cauvIsatyaya', "cavIsajiNavaiya' "ujjoyagara' ke "nAmathaya' jevA sUnI jIta nathI. vizvavijetA karatAM paNa moTo vijaya che jAtane prAkRta nAmathI paNa oLakhAya che. jaina dharmanA cAra mULa sUtro zrI jItavAno. jAtane jItanAranI smRti ane vaMdanA karavI e ja adhyAtmanI dazavaikAlika sUtra, zrI Avazyaka sUtra, zrI uttarAdhyayana sUtra ane zrI dizAmAM ApaNuM prathama kadama hoya. paraMtu sAmAnyataH ApaNane pariNAma oghaniryuktimAMnA bIjA mULa sUtra zrI Avazyaka sUtranuM bIjuM adhyayana dekhAya che, prakriyA dekhAtI nathI. jo prakriyA dekhAya to pariNAmadhArI eTale logassasUtra. sAdhu ane zrAvakane karavA yogya je cha Avazyaka vyakti pratyenuM bahumAna ora vadhI jAya. kevI rIte teNe A siddhi che : sAmAyika, cauvIsatyo, vAMdaNA, paDikamaNuM, kAussaga ane hAMsala karI e samajAtAM teNe karelA zrama mATe to ahobhAva thAya che paccakhANa. A cha paikI logassanuM bIjuM sthAna paNa ucita rIte ja paNa sAthosAtha huM paNa e dizAmAM cAlIne AgaLa vadhI zakuM evo goThavAyeluM che. prathama Avazyaka sAmAyika dharmanuM lakSya AtmA ane AtmavizvAsa paNa baMdhAya che. tenA guNo che, e jANyA pachI enI siddhi mATenAM sAdhanomAM pradhAna koI vyakti game eTale tenA guNa game, te guNane meLavavA-tenA sAdhana-sAmAyika dharmane upadezanArA tIrthakaronI stuti che, tethI tene jevA thavA ApaNe prayatnazIla thaIe ane e nAnA-nAnA prayatno bIjuM Avazyaka kahyuM che. eka divasa ApaNane tenA jevo ja banAvI de che. sArA mANasanI logassanI prathama gAthAmAM arihaMtonI stuti che: stuti paNa jo ApaNane enA mArge dorI jAya to arihaMta paramAtmAnI 'nomAsa 3momAre dharmAtisthaya nine ! stuti to parama pade pahoMcADe ja emAM zaMkAne sthAna nathI. Ama, rite sim, vIsapi vatI' sAmAnyajanathI jinezvara sudhInI yAtrAne ADakatarI rIte varNavatuM, e 'lokane ujAgara karanArA, dharmatIrthanI sthApanA karanAra, krodha, mAna, kakSAe pahoMcelanA guNonuM Alekhana karatuM ane e guNo temaja guNadhArInI mAyA, lobha jevA kaSAyone jemaNe jItI lIdhA che, Indriyo, viSayo, stuti dvArA sAmAnyajanamAMthI jinezvara sudhInI kakSAe laI javA namittarUpa kaSAyo, parISaho, vedanA ane upasargo A arione- bhItaranA banatuM eka stotra eTale logassa stotra. zazu one haNanArA evA covIsa ahaMtone temaja anya, AgamakAlIna prAcIna stotro jevA ke "namoANam', kevaLajJAnIone huM nAmoccAraNapUrvaka stavIza, temanuM kIrtana karIza." Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana okTobara, 2013 arihaMtono sauthI moTo upakAra hoya to te che lokane udyota ke siddha gaNAya che. paraMtu ApaNe tIrthakarone jina tarIke vizeSa karIne karavAno eTale ke prakAza karavAno. aMdhakAramAM sAme rahelI vastu paNa ullekhita karIe chIe, tenuM kAraNa e che ke teo pote mukta thayA joI zakAtI nathI ane te kAraNe joItI vastu maLatI nathI, ane nahi pachI muktino mArga sthApita karavAno ke samajAvavAno bojo upADe joItI vastu athaDAyA kare che. aMdhakAranA kAraNe ghaNIvAra sApamAM che. jagatanA chevADAnA jIva sudhI temanI karuNatAno vyApa phelAto doraDAno ane doraDAmAM sApano bhrama thAya che. bhagavAne potAnA hoya che. Ama, pote eka UMcAIe pahoMcyA pachI sAmAnyajana sudhI jJAnathI je vastu jevI hatI tevI joI. jaDa-cetanano bheda pote jANyo dharmanI vAtane pahoMcADavA je nIce Ave che, tene jaina paribhASAmAM ane ApaNane jaNAvyo. prakAza karavAnuM kAma to sUrya-caMdra paNa kare arihaMtakRtya karyuM kahevAya. siddha bhagavaMto sauthI uttama kakSAe hovA che, paraMtu teo mAtra bAhya jagata para prakAza pADe che. bhItara prakAza chatAM navakAramaMtramAM ApaNe arihaMtone prathama smarIe chIe tenuM kAraNa pAtharavAnuM kArya to kevaLa bhagavAna ja karI zake. saMsAranuM yathAtatha temanA anaMta upakAro che. tIrthakaroe jagadgurunuM kartavya nibhAvyuM svarUpa jANIne paramAtmAe tenA vAstavikarUpanuM ApaNane jJAna karAvyuM che, mATe "guru goviMda dono khaDe'nA nyAye prathama vaMdana gurune eTale che. paramAtmAe jo potAnA jJAnathI saMsAranI vAstavikatA jaNAvI ke arihaMta paramAtmAne thAya che. na hota to anaMtA AtmAo kyAreya potAnuM hita sAdhI zakyA na arihaMta e vyaktivAcaka nahi paNa guNavAcaka saMjJA che. joke Ama hota ane anaMtakALa sudhI saMsAramAM rajhaLyA karata. prathama pada bolatAM to paMcaparameSThinA badhA ja nAma samUhavAcaka che, je temanA guNo paramAtmAno A mahAna upakAra yAda karavAno che. athavA kAryonA AdhAre temane ApavAmAM AvyA che. Ama, logassasUtra jagatanA rahasyone ughADanAra arihaMta paramAtmAe bIjo moTo e vyakti vizeSanuM nahi paraMtu guNavizeSanuM stotra che. A saMdarbhamAM upakAra karyo che dharmatIrthanuM sthApana karIne. "thappatire' eTale ahIM vyaktipUjAne badale thatI guNapUjA guNagrahaNanuM kAraNa bane che. dharmatIrthanI sthApanA karanAra, dharma vyavasthAnI zuddhi, pUrti, jAgRti vyakti pUjA dAsatva sudhI laI jAya che jyAre guNopAsanA ApaNane Adi samajAvanAra, dharmano mArga kaMDArI ApanAra. tIrtha eTale ghATa. guNadhArakanI avasthA bhaNI vALe che. nadI ke dariyAmAM utaravA mATe ke vahANamAM besavA mATe je Aro-ghATa sthULa bhUmikAe duSTono nAza karavA koI ne koI avatAra pedA banAvavAmAM Ave tene tIrtha kahe che. dharma eka vahANa che je saMsAra thAya che, te prakRtinuM svayaM saMcAlita taMtra che, je tenI jagyAe yogya sAgarathI pAra laI jaze, paNa e vahANa sudhI pahoMcavA je eka saMghIya che, paraMtu arihaMtonI laDAI to sUkSma staranA-bhItaranA rAga-dveSarUpI vyavasthAnI jarUra paDaze te saMghIya vyavasthA jene ApaNe zAsana kahIe ripuo sAme che. arihaMto duniyAnA AvA mahAna, samartha, sarvotkRSTa chIe te tIrtha. A saMdarbhamAM 'tAre te tIrtha" kahevAyuM che. koIpaNa parAkramI puruSo che, jemaNe jAta para vijaya meLavyo che. manuSya enI vyavasthA mATe eka DhAMco Avazyaka che. samayAMtare e DhAMco nabaLo prakRtithI vIrapUjaka che, Ama logassa sUtra e Hero WorshipnuM paNa paDe. tIrthakaro eka pachI eka Ave che tenuM A rahasya che. jUnI adhyAtmika svarUpa che. vyavasthA nabaLI paDI, paDI bhAMgI, mATe navesarathI dharmatIrthane prasthApita vaLI, logassanI gaNanA zAzvata sUtromAM thAya che, temAM je-te karanAranI AvazyakatA UbhI thaI. je kArya tIrthakaro ja karI zake. Ama kALanA covIsa tIrthakaronA nAma smaraNa karI temanI vaMdanA karavAmAM tIrthakaro dharmanI vyavasthAne TakAvI rAkhavAtenuM punaHsthApana karavA Ave che. eka vizeSa ullekhanIya bAbata e paNa che ke anya darzanomAM dharmatIrthanI sthApanA kare che. rASTrapati so Ave ne jAya paNa tenuM kArya badhA ja bhagavAnanI eka sAthe stuti karavAmAM AvI hoya, eka sarakhI zuM te ApaNe jovAnuM che. Ama, tIrthakaronA AvA moTA kAmane lakSamAM stuti karavAmAM AvI hoya tevuM koI stotra, sUtra ke maMtra prApta thatuM levAnA che. logassa A bAbatanI puNya smRti karAve che e saMdarbhamAM nathI, tenuM kAraNa temanAmAM rahela uccAvaccatAno krama che. saunI AgavI tenuM vizeSa mUlya che. khAsiyato che jenI vizeSapaNe stuti karAya che, jyAre jainadarzanamAM prazna e che ke AvA mahAna kAryo teo karI kyAre zakyA? e mATe Avo uccAvaccatAno koI krama nathI. je eka niyata kakSAe pahoMcyA kaI yogyatA temaNe keLavI? to teno javAba maLe che "nine', 'rihaMta' te sahu eka samAna che, mATe teo eka sarakhI stutinA adhikArI bane padamAM. ni eTale jina, jItanAra, vijetA. vijayaprAptinuM A kAma che. logassamAM AvA eka samAna guNonA dhAraka vartamAna covIsInA pahelAM thayuM che. ApaNA tIrthakaronI oLakha ja A che ke temaNe potAnA tIrthakarone nAmagrahaNapUrvaka vaMdana karAyA che. RSabhadevathI laIne aMtaraMga zatruo para vijaya meLavyo che. A avasthA prApta karavA janmo bhagavAna mahAvIra sudhInA arihaMtone vaMdana karatAM pahelAM samaSTinA lAge paNa tenI parAkASTA aMtima janma Ave. vyakti jyAre prAptinI sakala arihaMtone-eTale ke ahaMta padane vaMdanA karI che. A prakAranI parAkASTAe pahoMce che tyAre ja jagatane tenA taraphathI maLavAnuM zarU koI padanI samaSTivAdanI pradhAnatAvALI ArAdhanA bIje kyAMya jovA thAya che. jinezvaronuM pUrNatAnI prApti pachInuM je kAma zeSa rahe che te maLatI nathI. logassanA vauvI pi' padamAM 'pi' dvArA anya kevalI che paropakAra-anugraha. jeo paNa mukta thayA te badhA ja jina eTale bhagavaMtonI thayela vaMdanA sUcavAI jAya che. tyArapachInI traNa Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana gAthAomAM covIsa tIrthakarono nAmollekha karI temanI vaMdanA karAI mane prApta thAo te mATe vaMdana karuM chuM. vaLI, jo tIrthakaro lokamAM maMgala, uttama ane zaraNAbhUta che to temanuM nAma paNa lokamAM maMgaLa, koIne evo prazna thAya ke nAma to mAtra zabdapugalano samUha uttama ane zaraNAbhUta che. tIrthakaronA nAmanA maMgaLajApa dvArA temanA hovAthI tenuM smaraNa AtmAne kaI rIte upakArI thAya? tenuM samAdhAna guNonuM utkIrtana thAya che. temanAM guNonuM ApaNAmAM saMkramaNa thAya e che ke nAma e nAmadhArInA guNone yAda karAvanAra che, tenA che. mahApuruSoe to kahyuM che ke nAmajapa e to paramAtmAnuM mAnasika guNo pratye bahumAna karAvanAra che, tethI tenuM smaraNa phaLadAyaka nIvaDe sAnnidhya UbhuM karavAnI eka yukti che. ane vaLI, je dizAmAM javuM che che. zrI "rAyapAseNIsuta'nA dasamA sUtramAM jaNAvyuM che ke, "devAnupriya te dizAmAM cAlIne paramapade pahoMcelA pUrvapathikonuM nAmasmaraNa temaNe tevA prakAranA (jJAna-darzanane dharanArA, jina kevalI) ahaMta darzAvelA mArganI smRti karAve che, je mArga ApaNane paNa te avasthA bhagavaMtonA nAmagotranuM smaraNa paNa mahAphaLadAyI che. sudhI laI jAya che. Ama, nAmajapa aneka arthamAM zreyakara banI rahe che. jinasahastranAma'nI 143mI gAthAmAM to eTalI hade kahevAyuM che logassanI prathama gAthAmAM bhagavAna kevA che tenI vAta AvI. ke zrI tIrthakara bhagavaMtanA nAmanA eka ja padane saMpUrNa rIte jANavAmAM pachInI traNa gAthAomAM evA bhagavaMtone nAmasmaraNapUrvaka vaMdana Ave to AtmA svayaM tIrthakara bane che.' paraMtu A nAmasmaraNa karyA, to tyArapachInI traNa gAthAomAM AvA bhagavaMto pAse bhAva guNAnurAgavALuM hovuM joIe. upayoga ane bhAvanagaranA nAmasmaraNane Arogya, bodhilAbha, samAdhi, mokSamArganI-siddhapadanI yAcanA zAstroe rAjAnI veThanI upamA ApI che. karavAmAM AvI che. bhAvaka kahe che ke "evI rIte stavAyelA, jemanA vaLI, koIpaNa arihaMta paramAtmAnuM nAma uccAratAM veMta temaNe raja ane maLa dUra thaI gayA che tevA, jemanA janma-maraNa-vRddhAvasthA jIvamAMthI jina banavA je puruSArtha karela che tenuM paNa smaraNa thAya che. Adi TaLI gayA che tevA, covIsa temaja anya jinavaro-tIrthakaro muja temanI sAthe tAdAbhya sadhAya che. bhagavAna mahAvIrasvAmI eka bhavamAM para prasanna thAo. lokottama evA siddhone meM stavyA, vaMdyA, pUjyA to nayasAra rAjAnA rathI hatA. jaMgalamAM lAkaDAM kapAvavA gayela tyAre teo mane Arogya, bodhilAba ane samAdhi Apo. caMdrathI paNa vadhu tyAMthI pasAra thanAra sAdhu bhagavaMto pratyenA ahobhAvathI ane temanA nirmaLa, AdityathI paNa vadhu prakAzakara ane sAgarathI paNa vadhu gaMbhIra saMsargathI AraMbhAyelI temanI yAtrA, kramika vikAsa sAdhatI temane evA he sidhdha pade pahoMcanAra amane te sidhdha pada Apo." ahIM koI mahAvIranA pada sudhI pahoMcADe che. evI ja rIte covIse bhagavaMtonI dhULa ke dunyavI mAMgaNI nathI. vikAsagAthAnuM ApaNane smaraNa thAya che. mATe jo koI eka jIva A mAtra bhagavAnane prasanna thavAnI vinaMtI ahIM karavAmAM AvI che. rIte vikAsa sAdhIne jina banI zakyo to huM paNa jina banI zakuM saMsAramAM evuM jovA maLe che ke je aprasanna hoya tene prasanna karavAmAM evI zraddhA logassasUtra dvArA dRDha thAya che. svAmI vivekAnaMdajIe Ave paNa je prasanna ja hoya tene prasanna karavAnI zI jarUra? bhagavAna kahyuM che ke "AjanuM amIbA e AvatI kAlano budhdha che." tethI AvuM to rAga-dveSathI para che, te nathI to koInA para krodhita thatA ke nathI nAmasmaraNa ApaNane manuSyatvamAMthI budhdhatva bhaNI dorI jAya che. koInA para prasanna thatA. jaina dharmamAM kartAbhAvanI vAta to mULathI ja vivekAnaMdajIe anyatra evuM paNa vidhAna karyuM che ke, "huM mahAvIra, uDAvI devAmAM AvI che. covIza tIrthakarone prArthanA karatI vakhate bhakta budhdha, jisasa ke payagaMbara sAhebane mAtra eTalA mATe page nathI jANe che ke bhagavAna kazuM karavAnA nathI, to paNa prArthanA thaI jAya che. lAgato kemake teo bhagavAna thaI gayA, paraMtu eTalA mATe page A bhaktiyoganI bhASA che. bhakta je kaMI zreSTha che te paramAtmA lAguM chuM kemake temaNe A mArga para cAlIne A avasthA prApta karI pAsethI ja maLeluM che ema mAne che, samaje che ane bole che. bhaktiyoga e sidhdha karI ApyuM che ke koIpaNa A mArga para cAlIne ahIM sudhI kevI rIte kAma kare che te samajavAnI jarUra che. jene prArthanA karo cho e pahoMcI zake che. Ama, arihaMtonuM nAmasmaraNa temanI A pada sudhI kazuM nahi kare paNa parama zradhdhAthI karAyelI prArthanA cokkasathI kAma pahoMcavAnI yAtrAne paNa ADakatarI rIte varNavI daI te mArge cAlavAthI karaze. upAdhyAya bhuvanacaMdrajI ma.sA. prArthanA vizenA temanA eka lekhamAM thanAra prAptinI pratIti paNa karAve che. noMdhe che ke, "prArthanAthI paristhiti nathI badalAtI, prArthanAthI mANasa Ama, jaina darzanamAM arihaMta banavAnI vAta Ave che. paramapada pote badalAya che ane badalAyelo mANasa pachI paristhitine badalI e koI vyaktivizeSano IjAro nathI. koIpaNa vyakti A mArganA kADhe che. jaina zAstrakAra paramarSi zrI haribhadrasUri 'paMcasUtramAM prArthanA sarva mukAmo sara karI sidhdha ke arihaMta pade pahoMcI zake che. to je ane zaraNAgati saphaLa kema thAya che? e praznano uttara kaMIka AvA pade pahoMcavuM che tenI satata raTaNA karavAthI tevuM thavAya te to sarvavidita zabdomAM Ape cheH bAbata che. logassasUtramAM karAyeluM bhagavAnanuM guNotkIrtana e 'vaMtattivRttA hi te pArvato paramatyaT paramajjALadevuM sattA ' guNAnurAga hovAthI guNaprAptinuM kAraNa bane che. jainetara graMthomAM (aciMtya zaktithI yukta evA e arihaMta bhagavAna pote parama paNa kahevAyuM che ke "vanTe tAna'-eTale ke bhagavaMtanA guNo kalyANane upalabdha che ane anyonA paramakalyANanA hetu bane che.) Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 Ama, arihaMto pote kazuM na karatA hovA chatAM temanuM sevana karanArane A prakAranuM phaLa prApta thAya che. udAharaNa svarUpa-agnine koI pratye rAga-dveSa na hovA chatAM tenuM yogya rIte sevana karanAranI ThaMDI ApoApa dUra thaI jAya che. pANIne koInI tarasa chIpAvavAnI IcchA na hovA chatAM je pANInuM sevana kare tenI tRSA chIpAya to che ja. tevI ja rIte tIrthaMkaronI vaMdanA phaLadAyI to nIvaDe ja che. prabuddha jIvana bIjI vAta e paNa che ke bhakti tyAre thaze jyAre 'huMpaNuM' nahi hoya. 'huM karuM, huM karuM e ja ajJAnatA, sakaTano bhAra jema zvAna tALuM' jevI narasiMha kacita sthiti haze tyAM sudhI kalyANanA mArge cAlI nahIM zakAya. A mATe to ahane ogALavo paDaze. gaMgAsatIe kahyuM che tema, "bhakti re karavI eNe rAMka thaIne re'vuM re, melavuM aMta2nuM abhimAna re.' Ama bhakti mATe ahaMkArazUnyatA e prAthamika zarata che. eka bAbata e paNa noMdhapAtra che ke jaina philasuphIne jeNe AtmasAta karI hoya te jANe che ke ahIM to bhagavAna paNa kazuM nathI karatA to mArI to zI visAta ? A manobhAva vyaktimAM ahaMkArane UgavA ke vRddhi pAmavA ja nathI Apato. A bahu ja moTI vAta che. eTale jaina paraMparAne vyavasthita rIte anusaranAra sAdhakanI yAtrAnA keTalAMka pagathiyAM ArpoApa sara thaI jAya che. A samajaNa vacce paNa kyAMka huMpaNuM na AvI jAya tenI takedArIrUpe logassamAM bhagavAnane A prArthanA karAI che. kAraNa ke jyAM sudhI huM kendramAM haze tyAM sudhI prabhu ke prabhutAno praveza zakya ja nathI. saMta kabIre kahyuM che tema, pahale hama the prabhu nahi, aba prabhu hai hama nAhi prema galI ati sAMkarI, tAmeM do na samAhi.' na prabhutAne prApta karavA logassanA aMte karAyelI A prArthanA anya prArthanAo karatAM viziSTa banI rahe che. sAmAnya rIte anyatra kRpA prApta karavAno Azaya hoya jyAre ahIM paramAtmAnuM smaraNa karI svayaMmAM preraNA, prasannatA ane puruSArtha jagAvavAnI vAta che. jinezvaronI paraMparAmAM zramaNa paraMparAmAM bhaktiyoga hoya to kevo hoya teno A utkRSTa namUno che. anyatra sakAmabhakti ane pachI niSkAmabhaktinI vAta Ave che, ahIM to mULathI niSkAmabhaktinA saMskAro pADavAmAM Ave che. ahIM koI apekSAe bhakti nathI karAI mATe ja tenuM vizeSa mUlya aMkAya che. A bhakti to guNaAdhArita bhakti che, ahobhAvamUlaka bhakti che, ahIM dardInabhAvane sthAna nathI. guNAnurAgI banAvI guNadhArInI avasthA sudhI laI janAra bhakti che. Ama, logassa e bhaktinI abhivyaktinuM eka viziSTa stotra che. bhagavAna pAse bhaktanI cI apelA che ? thI mAMgaNI che ? to ke jenA pAse je hoya te maMgAya. bhagavAne je arjita karyuM che tenI ja khevanA bhakta dharAve che. bhakta bhAva-Arogya eTale ke mananI nirmaLatA ane rAga-dveSa ochA thAya tenI mAMgaNI kare che. mananI nirmaLatA vinA A yAtrA saMbhava nahIM thAya. kabIre kahyuM che tema, okTobara, 2013 'jaba mana aiso nirmala bharyA, jaiso gaMgAnIra, taba hari pAchata lAgata phiraI, kahata kabIra kabIra.' A avasthA mATe rAga-dveSathI mukta thavA tene ghaTADavAnI sAdhanA karavI paDaze. sAthesAthe bodhi eTale ke samyakdarzana-sAcuM darzana prathama prApta karavuM paDaze ane samAdhimAM sthira thaI ane sidhdhapada prApta thaze. ADakatarI rIte paramapadanI prAptino mArga paNa ahIM varNavI dIdho che. bhaktane A mArga to dekhAI gayo che, paraMtu potAnA pUrvapathiko ke jeo A mArge cAlIne maMjhile pahoMcI gayA che, temane vaMdana karI, temane potAnA Adarza banAvI AgaLa vadhe che tyAre bhAvadazAmAM temanI pAse AvI prArthanA sAMje thaI jAya che. Ama, logasUtra e bhaktanI viziSTa manodazAne abhivyakata karatuM stotra banI rahe che. AtmArthI jIvoe tIrthaMkaronI stuti ane prArthanA vAraMvAra karavA yogya che, mATe ja zAstrakAroe tene Avazyaka sUtramAM sthAna ApyuM che. sAmAyika, pratikramaNa, navakAravALI, svAdhyAya, kAusaggamAM logassano jApa thAya che. kAusaggamAM vizeSapaNe logassane mahattva apAyuM che. sAghu ane zrAvakane karmakSaya mATe pratidina kAyotsarga karavAnuM paNa zAstrIya vidhAna che. arthane samajIne karela logassanA raTAno eka eka zabda vizeSa upayogavALo banI rahe che. vaLI, logassanA jApa pachI pragaTa loMgasa (moTA avAje) logassa bolAya che tenuM kAraNa paNa e che ke logassanA raTavAthI bhIMtara AnaMda thayo, tene pragaTa karavA anya koI samartha sAdhana na hotAM logassanuM ja punaH uccAraNa karAya che. vaLI, jevo AnaMda mane thayo tevo anyane pamADavA-gamatAno gulAla karavA paNa pragaTa logsasa bolAya che. Ama, logassa sUtramAM tIrthaMkaronA guNonI stuti che. guNo gamyA tyAre enI stuti karI ane je gamyuM te maLyuM samajo. prabhu gamI gayA, temanA gullo gamI gayA ane have ene prApta karavA jo A becenI maLI jAya-ttalapa maLI jAya to kalyANa thaI jAya. vastu garma ane te sahaja sAdhya hoya tethI meLavI laIe, ahIM to lAbo paMtha che, eTale pahelethI ja thAkI paDIe chIe. paNa kahevAyuM che ne ke aDaga mananA musArane himAlaya paNa naDato nathI. 'meru re Dage paNa jenA mana no Dage' jevI sthiti thAya tyAre prabhuguNa arjita thAya. logassa dvArA prabhunA nAma temaja guUsmaraNathI AraMbhAtI yAtrAmAM prabhuguNAsthAne pahoMcIne pUrNatvane-sidhdhatvane varIe e ja maMgaLa prArthanA. upalabdhinI Toca para pahoMcelA jinezvara paramAtmA pAse ApaNI paNa A ja prArthanA banI raho. * * DaoN. ramajAna haziyA, madinA nagara, moTI khAkhara, tA. mundrA, kaccha. pIna-370435. mo. 09426837031. tA. 2.9.2013nA 39mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM ApeluM vaktavya. A vyAkhyAnanI sI. DI. Apa vinA mUlye A saMsthAmAMthI prApta karI zako cho. uparAMta saMsthAnI veba sAITa upara paNa sAMbhaLI zakazo. vebasAITa saMpAdaka : hiteza mAyANI-38203430, Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana | 11 upaniSadomAM AtmA ane brahmavicAra B DaoN. nareza veda (lekhAMka trIjo) vidual soul) 241 249122 BUHL (the supreme soul). 2013 A piMDa ane brahmAMDa, vyaSTi ane samaSTi eTale ke vyakti ane pAMca rUpomAM goThavIne samajAvavAno prayatna paNa karyo che. AtmAnAM sRSTi baMnemAM ghaNI vividhatA dekhAtI hovA chatAM emAM samAnatA e pAMca rUpo che: annamaya, prANamaya, manomaya, vijJAnamaya ane ane ekatA kaI rIte che enA rahasyanI zodhamAM upaniSadakAlIna AnaMdamaya. annamaya eTale pArthiva zarIra, prANamaya eTale pAMca RSioe ghaNuM ciMtana, manana ane vimarzaNa karyuM hatuM. pariNAme prANo, manomaya eTale saMkalpa vikalpAtmaka manovRSTi, vijJAnamaya upaniSadonI samagra tattvavicAraNA be viSayonI chAnabIna kare che. eTale AMtaraprajJA ane AnaMdamaya eTale sva-rUpa sAthenuM e be viSayo cheH AtmA ane brahma. varSo sudhI karela vicAraNA ane rasAnubhavavALuM milana. emAMnA pahelA cArane AtmAnA bAhya vizleSaNa bAda teo e samaja upara AvyA hatA ke je piMDamAM che te AvaraNa samAna ane pAMcamAne tenA asala svarUpa samAna gaNAvyuM brahmAMDamAM che. matalaba ke je vyakti (vyaSTi)mAM che te ja sRSTi che. A ja vAta judA svarUpamAM paNa emaNe samajAvI che. A saMsAramAM (samaSTi)mAM che. vyaktipiMDamAM AtmA (jivAtmA) che to brahmAMDamAM pratyeka manuSya pAMca AtmAonA milanathI banelo che. pahelo AtmA paramAtmA (brahma) che. e baMne vacce koI judApaNuM nathI; samAnatA IndriyAtmA athavA prANAtmA che, jenAthI viSayono bhoga karavAmAM ane ekatA ja che. Ave che. bIjo AtmA prajJAtmA eTale ke mana che, je Indriyone doreA vizvamAM aMDaja, sveda, ubhijja ane jarAyuja evI prere che. trIjo vijJAnAtmA eTale buddhi che, te vyaktinI vivekazakti yonIomAMthI utpanna thayelI cetanasRSTi uparAMta aneka jAtanA bhautika che enA vaDe manuSya aucityapUrNa nirNaya le che. tenAthI upara mahAna padArthothI banelI acetana sRSTi paNa che. e baMne vacce ghaNuM judApaNuM AtmA che, eTale ke samaSTigata vizvacetanya che; jemAM samasta buddhio lAge che; paNa kharekhara evuM nathI. e badhAmAM eka ja tattva vilasI lIna thaI jAya che. tenAthI paNa sUkSma AtmA te avyaktAtmA che, rahyuM che, kevaLa enA ajJAnathI upajelI bhramaNAne kAraNe e judApaNuM jemAM A vizva avasthita rahe che. A badhA bhautika ane prAkRta bhAse che. vAstavamAM jaDa ane cetana e badhAmAM eka ja tattva raheluM AtmAothI upara je AtmA che; je A badhA AtmAonuM udgama che ane te tattva te AtmA che. A AtmA te ja jIva che ane te ja brahma sthAna che te gUDhAtmA che. che. vyaktimAM vaiyaktika svattva hoya (Individualself) hoya tene AtmA ApaNI avidyAe darzAveluM jagata mithyA che paNa eno ja mukhya kahe che ane sRSTimAM samaSTigata sattva (Universal Self) hoya tene AdhAra to AtmA che. e to satya ane nitya che. e jJAtA ane brahma kahe che. A Atmatattva mahAna ane vibhu (sarvavyApaka) che ane pramAtA paNa che. zarIra ane IndriyonI badhI pravRttionA mULamAM A brahmatattva Atapa athavA teja che ane vizva enI chAyA che. cetanasvarUpa A AtmA che. A AtmA ja ApaNI jJAnendriyo dvArA A AtmAnA bIjA aneka nAmo (paryAyo) ane vizeSaNo che. maLatI mAhitInuM jJAnamAM rUpAMtara karI Ape che. ApaNI Indriyo jema ke azruta, avipAza (baMdhana vinAno), avicikitsa (saMzaya ane jagatanA viSayonA saMparkathI ApaNe je rUpa, rasa, gaMdha, svAda, vinAno), izAna, prANa, prajApati, puruSa, bhava, bhUtAdhipati, sparza ane zabdano anubhava karIe chIe te lenAra A AtmA che. bhUtapAla, vijara, vimRtyu, vizoka, vidharaNa (sarvane dhAraNa karanAra), A AtmA ja manuSya mATe jANanAro, karma karanAro, vicAra karanAro vizvasRka, viSNu, satyakAma, satyasaMkalpa, setu (pAra UtAravAnuM puruSa che. A bhautika jagatamAM je kAMI satya bhAse che enI mULagAmI sAdhana), satya, zaMbhu, zAstA (zAsaka), haMsa, hiraNyagarbha vagere. to satyatA A AtmAne lIdhe che. kAraNa ke AtmA satyanuM satya che. amRta, bharga, satyadharmA vagere brahmanA bIjA nAmo ane vizeSaNo manuSya prANa vaDe jIve che e satya che. paNa AtmA vinA e prANa che. manuSyane saMvedanazIla, kalpanAzIla ane buddhizALI na banAvI zake. A AtmA zuM che e samajAvavA mATe RSioe bahu mathAmaNa manuSya cAra avasthAomAM jIve che. e cheH (1) jAgratAvasthA, karI che. pahelAM ene traNa rUpothI, pachI pAMca rUpothI ane bAdamAM (2) svapnAvasthA, (3) suSuptAvasthA ane (4) turIyAvasthA. aneka nAmarUpothI oLakhAvavAnI ceSTA karI che. AgaLa kahyuM tema jAgratAvasthAmAM rahelo A AtmA bahirmukhI vezvAnara che. AtmA eTale manuSyanuM sva; ApopuM; potApaNuM (Self) athavA AtmA svapnAvasthAmAM aMtarmukhI banelo A AtmA tejasa svarUpa che. eTale svatva (Selfsameness). AvA A AtmAnA traNa rUpo che: suSuptAvasthAmAM cetomukhI banelo prAjJa che. turIyAvasthAmAM zivamukhI (1) pArthiva sva (the corporeal self), vyaktigata AtmA (the indi- banelo te advaita AtmA che. A amUrta AtmAnuM pratIkAtmaka mUrtarUpa Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana okTobara, 2013 OMkAra che. jAgratAvasthAno vaizvAnara AtmA OMkAramAMnI 'A'kArarUpa mAtra raheThANa che athavA kaho ke AtmA e A saMsArarUpI nadIno pahelI mAtrA che. svapnAvasthAno taijasa AtmA 'u'kArarUpa bIjI yAtrA kinAro che. ene rAtadivasa koI asara karI zakatAM nathI, ene ghaDapaNa che. suSuptAvasthAno prAjJa AtmA "ma'kArarUpa trIjI yAtrA che ane ane maraNa AvatAM nathI, ene pApapuNya aDatAM nathI. sAcAM sukha mAtrA vinAno cotho turIyAvasthAno advaita AtmA vANInA vyavahArathI AtmAmAM ja hovA chatAM e sukho A jagatanI tRNAthI DhaMkAyelAM che. para che. e sAcA hovA chatAM enA upara asatyanuM DhAMkaNa che. paraMtu zuddha banelo A AtmAnAM manuSya zarIramAM traNa raheThANo che. jAgratAvasthAmAM e AtmA zarIranI mamatA choDIne parama jyotirUpa brahmamAM maLI jaI manuSyanI jamaNI AMkhamAM rahe che. svapnAvasthAmAM e manuSyanA kaMThamAM potAnA ja mULa svarUpe rahe che. Avo A AtmA e ja brahma che, enuM rahe che. suSuptAvasthAmAM e manuSya hRdayamAM nivAsa kare che. jagatanA ja bIjuM nAma satya che. A satyanuM jJAna tarka, buddhi ke kalpanA vaDe thaI prathama bIja jevA A AtmAne jJAnI puruSo hRdayamAM rahelo jue che. zakatuM nathI. paraMtu koI anubhavI ane jJAnI e samajAve to ja ene hRdayanI aMdara je avakAza che athavA je prakAza che te ja AtmA che. sArI peThe jANI zakAya che. aMgUThA jevaDA rUpamAM e hRdayamAM arcaSmatI jyotarUpe rahelo che. A A sacarAcara sRSTi brahma ja che. kAraNa ke A sRSTi brahmamAMthI AtmAno kevaLa cotho bhAga ja A vizvarUpe pragaTa thAya che. bAkInA UpajI che, brahmamAM rahelI che ane brahmamAM ja samAI janArI che. jemAMthI tenA traNa bhAga ghulokamAM amRtarUpe rahelA che. AtmA hRdayamAM che tamAma prakAranA jIvo janme che, jenA vaDe e janmelA jIve che ane eTalA mATe ja ene 'hRdayam' kahe che. jenI tarapha teo jAya che ane jemAM laya pAme che te brahma che. je tattva Avo A AtmA avyakta, adRzya, agrAhya, akartA, acala, jJAnendriyathI samajI zakAtuM nathI, karmendriyathI grahaNa thaI zakatuM nathI, avyagra, avasthA rahita, zuddha, sthira, nirlepa, nirmama, niHspRha, svastha, je utpattirahita, raMgarUparahita, AMkhakAna, hAthapaga vinAnuM nitya, dRSTA ane zrabhu eTale ke satyanA niyamone svIkAranAra ane ethI vyApaka ane sarvamAM raheluM atyaMta sUkSma tattva che te brahma che. ja prakAzita thanAra che. A AtmA zuddha, buddha, mukta ane nitya che. A brahma tattva mahAna che, divya che ane vicArI na zakAya evA jJAnarUpa A AtmA janmato nathI tema marato paNa nathI. e sanAnata rUpavALuM che. te sUkSma karatAM sUkSma che, te dUrathI paNa dUra che ane chatAM ane purANo che. zarIrano nAza thatAM e nAza pAmato nathI. e koIne samIpamAM ja che. te vANI, Indriyo, tapa ke karma vaDe grahaNa thaI zakatuM haNato nathI tema koInAthI haNAto nathI. sUkSmathI paNa sUkSma ane nathI. A brahma AkAzarUpa zarIravALuM che, satyarUpa AtmAvALuM che, mahAnathI paNa mahAna evo A AtmA sarva bhUtomAM chupAyelo hovA prANarUpa ArAmavALuM che, manarUpa AnaMdavALuM che, tema ja zAMtithI chatAM koInAthI narI najare joI bharapUra ane amara che. zakAto nathI. kumAra ceTarajI dvArA upaniSadomAM A brahma athavA Avo A AtmA nathI adbhuta dRzya-zrAvya kAryakrama puruSanA traNa rUpe varNano Ave che : zAstronA adhyayana vaDe maLato, zAstrIya thai AdhArita kSara, akSara ane avyaya. temAM kSara nathI buddhi vaDe ke vidvatA vaDe maLato. jaina stavanono zarIrena zeTha upara prabhAva puruSa sRSTi utpanna karanAro che. badhA je manuSya A AtmAne pasaMda kare tA. 22 navembara, sAMje 7-30 vikAro emAM utpanna thAya che. e che, tene ja A AtmA pasaMda kare che | sthaLa : naheru senTara-muMbaI pariNAmI ane avyakta che. bIjo ane maLe che. A AtmA game tema saMgIta ane zabdanA UMDA abhyAsI kumAra ceTarajIe jaina stotro akSara puruSakuMbhAranI jema nirmANa karelI sAdhanA ke tapazcaryA vaDe paNa karavAvALo, aMtaryAmI, nirmAtA, upara UMDANapUrvaka saMzodhana karyuM che. maLato nathI. e kevaLa satya vaDe, nirvikAra, apariNAmI ane AnaMdaghanajI, yazovijayajI, udayaratnajI, cidAnaMjI, devacaMdrajI | tapa vaDe, sAcA jJAna ane ekaniSTha avyakta che. trIjo puruSa | ane nyAyavijayajInA padonuM kumAra ceTarajI zAstrIya rAgothI gAna | brahmacarya vaDe, matalaba ke sAdhakanI kAryakAraNathI para, asaMga, avyakta | karI, A pado ane svaranI zarIranA rogo upara kevI ane keTalI | zraddhAyukta satyaniSTha upAsanA, tIvra che. kSara puruSa A sRSTirUpe ahIM rahyo asara thAya che enI mAhitI dazya-zrAvya dvArA ApaNane samajAvaze. tapazcaryA, akSuNa brahmacarya sAdhanA che tyAre akSara ane avyaya puruSo | jijJAsuo lAbha le ane jaina samAjanA A zubha kAmamAM | ane yathArtha jJAna vaDe meLavI zakAya | tenAthI para evA koI sthAnamAM anumodanA kare. (parama parArthe) chupAIne rahyo che. kumAra ceTarajI-09821112489 manuSya zarIra e A AtmAnuM avyaya puruSa teja (prakAza) samAna Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 che ane akSara puruSa sadAya tenI sAthe ja joDAIne rahela chAyA samAna . prabuddha jIvana A brahma catuSpAda che. pUrva, pazcima, uttara ane dakSiNa e cAra dizAo A brahmano eka pAda che. tyAre tenuM nAma 'prakAzavAna' che. pRthvI, aMtarikSa, svarga ane samudra (Apa urphe jaLa) e cA2 maLIne brahmano bIjo pAda che. tyAre enuM nAma 'anaMtavAna' che. agni, sUrya, caMdra ane vIjaLI maLIne brahmano trIjo pAda che. enuM nAma 'jyotiSamAna' che. prANa, AMkha, kAna ane mana e cAra Indriyo maLIne brahmano cotho pAda che. enuM nAma 'AyAtanavAna' che. matalaba ke brahma badhI dizAomAM, badhAM sthaLajaLamAM, badhA agniomAM ane badhI IndriyomAM vizvasanuM ane ramaNA karatuM tattva che. matalaba ke upaniSadomAM brahmanI traNa prakAranI kalpanA karavAmAM AvI che. eka, sRSTinA upAdAna kAraNarUpe, be, tenA nimitta kAraNarUpe ane traNa, A sRSTithI 52 2hela asaMga tattvarUpe. sRSTinA upAdAna (sAdhana-sAmagrIrUpe) kAraNarUpe raheluM 'kSara' brahma che. sRSTi utpanna karanAra nimitta kAraNarUpa raheluM brahma 'akSara' brahma che. ane sRSTithI 52 raheluM asaMga evuM brahma 'avyaya' athavA 'parabrahma' che. kSara eTale je palaTAyA kare che tevuM, akSara eTale avinAzI ane avyaya eTale je badhI avasthAomAM evuM ne evuM ja rahe che ane je kadI paNa badalAtuM nathI te. A traNethI para evuM tattva 'parAtpara' (52thI paNa 52) nAmathI varNavyuM che. A 12, akSara ane avyaya e darekanI pAMca pAMca kalAo che. prANa, Apa, vAku, anna ane annAda e kSa2 kalAo che. brahmA, viSNu, Indra, agni ane soma e akSara kalAo che. AnaMda, vijJAna, mana, prANa ane vAk e avyaya kalAo che. jyAre parAtpara tattva akala, niSkala athavA kalA vinAnuM che. jevI rIte manuSyanA zarIra para vALa ane ruMvAMTAM ApoApa Uge che tevI ja rIte akSara brahmamAMthI A vizva utpanna thAya che. saM kalpa dvArA brahma sRSTisvarUpamAM vikAsa pAme che. temAMthI anna arthAt mULa pRthvI tattva, utpanna thAya che. annamAMthI prAza, temAMthI mana, temAMthI pAMca mahAbhUto, temAMthI cauda loka tema ja karmonAM phaLa utpanna thAya che. je akSara puruSa sarvano jANanAra, samajanAra che te puruSamAMthI A sRSTirUpa la2 brahma, nAmarUpa ane anna utpanna thAya che. eTale ke akSara brahmamAMthI vividha prakAranA jaDacetana vagere padArtho utpanna thAya che ane chevaTe te temAM ja laya pAme che. e akSara puruSathI pattA upara rahelo parama puruSa, divya, nirAkAra, bahAra-aMdara badhe rahelA, ajanmA, prANa ane manarahita tema zuddha che. e puruSa ja kSara dRSTie sarva karmarUpa che, akSara daSTie taparUpa che. ane avyaya dRSTie para nAmanuM amRta brahma che. je A tattvane jANe che te ajJAnarUpI baMdhanane toDIne mukta thAya che. A brahmane samajavA mATe e kALanA RSioe ghaNI mathAmaNa karI joI jaNAya che. AkAza jANa che ke pachI sUrya, vAyu, prAza, mane, buddhi, hRdaya, citta, saMkalpa, vijJAna, anna, smRti, AtmA- emAMthI kharekhara brahma koNa che ema vicAratAM vicAratAM teo e samaja sudhI pahoMcyA hatA ke zarIra prANa, AMkha, kAna, mana, vANI e svayaM brahma nathI, balake e to brAhmane jANavAnAM sAdhano mAtra che. A ma eTale to vizvAtmA. e ja sarvocca AtmA che. vyaSTimAM AtmArUpe oLakhAya che ane samaSTimAM e brahmarUpe oLakhAya che. A brahma eTale vaizvika caitanya (cosmic spirit). e ja satya che. 13 A badhI aliMga, anaMta, aciMtya, amUrta, anavadya, aparicchinna, nirguNa, bhAsvara, pavitra, viztaka, vimRtyu, sthira, zuddha, zUdra zUnya ane zAMta che. A brahmanAM be rUpo cheH mUrta ane amUrta. mUrta eTale A jagata ane amUrta eTale Atmacaitanya. mUrta asatya che ane amUrta satya che. A brahmanAM anya be rUpo paNa varNavI zakAya : eka che zabdabrahma ane bIjuM che parabrahma. zabdabrahma upa2 ja akSarabrahma pratiSThita che. A brahmane anya rIte bIjAM be rUpomAM oLakhAvI zakAya che. e che H sagukA brahma ane nirguNa brahma. jene ApaNe sarvezvara sarvajJa aMtaryAmI kahIe chIe, jemAMthI jagata utpanna thayuM che ane jemAM jagata laya pAme che, te saguNa brahmA che. A saguNa brahma eTale jene ApaNe Izvara kahIne oLakhIe chIe te. jyAre turiyAvasthAmAM rahela niSprapaMca, zAMta, ziva ane advaita evA je brahma vize jANyuM te nirguNa brahma che. adRSTa che, agrAhya che, acittva che, eno koI vyavAhara nathI. A nirguNa brahma dezakALa ane nimitta vagere upAdhiothI para hovAne kAraNe nirUpAdhika che. jyAre saguA brahma (Izvara) eTale mAyA upahita brahma. A brahma satyarUpa, zAnarUpa ane anaMta che. enuM asala svarUpa sata, citta ane AnaMdanuM che. A brahmane pUrNarUpe samajavA RSioe eno sata ane asata, satya ane asatya-ema beurUpe vicAra karI joyo che. eTaluM ja nahi teno vicAra ane cetanA (thought and consciousness)rUpe paNa vicAra karI joyo che. tema AnaMda ane rasarUpe paNa vicAra karI jotho che. ane chevaTano abhiprAya ApatAM spaSTa karyuM che ke A brahma te satyanuM satya, prakAzano prakAza ane AnaMdano mULagAmI rasa che. raso vadaH che. eTaluM ja nahi emanuM kahevuM e paNa che ke A virATa jAmano sAkSAtkAra A manuSya zarIramAM thaI zake che. kAraNa ke jema talamAM tela, dUdhamAM dhI, srotomAM jaLa ane kASThamAM agni rahe che, tema brahma paNa AtmAnI aMdara ja che. A AtmA e ja eka sat tattva che. A jagata mithyA che ema kahevAnuM tAtparya e che ke je ekameva ane abAdhita evuM satya che enI sarakhAmaNImAM A nazvara (nAzavaMta) jagata ane enA padArtho asat che. AtmAnuM jJAna thatAM jagatanI satyatAnuM jJAna khoTuM Thare che. Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 A brahmAMDanuM bhautika ane tAttvika svarUpa zuM che, A brahmAMDamAM cetana-acetana prANIo ane padArthonI je vividhatA che, tenA mULamAM koI eka tattva che ke kema, ane e rIte A apAra vividhatAvALA brahmAMDamAM e saune joDatI koI ekatA che ke kema enI zodhakhoLa haju vijJAnIo karI rahyA che. emAM ene hajI pUrNa saphaLatA maLI nathI. paraMtu AjanA A vijJAnIothI sahaso varSo pUrve A RSi ciMtakoe A bAbatanI zodhakhoLa karI enI saphLa zodhakhoLanA niSkarSo ApaNI sAme mUkyA che. A manuSya zarIramAM ane samasta brahmAMDamAM samAnatA ane ekatA che. emAM je bhinnatA dekhAya che ne AbhAsa athavA brAnti che. hakIkatta to e che ke e nAnAttvanI pachavADe ekatva che. A vyaSTi ane samaSTino e prathama siddhAMta che AtmA. emAM ja brahma tattva samAyeluM che. vyaSTi ane samaSTinA saMbaMdho ane vyavahAromAM je anima satya che te caitanya tattva che. e UrjA (Energy) che. enAthI ja A jagatano kArobAra cAle che. manuSya pAse za2I2 ane Indriya jevAM bAhya sAdhano ane mana, buddhi, citta ane ane jevA AMtarika sAdhano tema ja prANa hovA chatAM jyAM sudhI enA zarIramAM caitanyarUpa AtmAno anupraveza na hoya tyAM sudhI enA AMtarabAhya koI sAdhano kAmanA nathI. tevuM ja brahmAMDa vize che. samasta brahmAMDamAM je graho-upagrahono gativyavahAra 220 240 220 320 260 270 7 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 8 jaina AcAra darzana 300 8 jaina dharma darzana 300 100 10 gurjara phAgu sAhitya 11 jina vacana 250 540 6 sAMprata samAja darzana rUA.eka hajAranA pustako kharIdanArane rU|. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano krama prabuddha jIvana okTobara, 2013 cAle che, je kALacakra ane Rtucakra niyamita paNe cAle che, je rIte emAM dharatI, AkAza, jaLa, agni ane vAyunA aodha AkarSaNa kAma kare che, je rIte padArtho ane zaktionA eka svarUpamAMthI bIjA svarUpamAM rUpAMtarI thAya che, je rIte dhanadhAnya, pazupaMkhIvanaspati khIle-vikase che, je rIte sarjana, poSaNa ane vinAza thAya che. e pelA caitanyarUpa brahma (AtmA) tattvane AbhArI che. krama pustakanA nAma pustakanA nAma kiMmata rUA. krama DaoN.2maNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 1 jaina dharma darzana prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 namo tittharasa 18 19 / 2 jaina AcAra darzana 3. caritra darzana | 4 sAhitya darzana I 5 pravAsa darzana I 80 50 20 jJAnasAra 21 22 250 150 jema IlekaTrIkanAM lAITa, mAIka, phena, erakanDizana, TI.vI., kampyuTara jevA upakaraNo vidyuta nAmaka UrjAzaktithI ja kAma kare che, jyAM sudhI A badhAM sAdhanone vidyutazaktinuM joDANa na ApyuM hoya tyAM sudhI e badhAM potapotAnuM kArya karavA sakSama hovA chatAM kArya karI zakatAM nathI tema manuSyaza2I2 ane A anaMta brahmAMDamAM A AtmarUpI caitanyazakti kAryarata na hoya to e paNa kArya karI zake nahIM. manuSyaza2I2mAM e cittarUpe ane brahmAMDamAM e RturUpe raheluM che. e citta ke mRta hUti, dIpti ane vikAsa pAmatAM caitanyazakti pedA thAya che. enuM nAma caitanya (spirit) che. ene oLakhAvavA mATe je zabda astitvamAM Avyo te che. caitanyamayatA (spirituality). na Tele. : 0269-2233750. Mobile : 09825100033, 09727333000 kiMmata rUA. 150 350 140 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 pro. tArAbena 2. zAha likhita 100 500 390 pustakanA nAma DaoN. kalAbena zAha likhita 28 caMdra rAjAno rAsa DaoN. hiMga bhedA likhita 29 amRta yoganuM, prApti mokSanI 100 10 100 100 DaoN. phAlgunI jhaverI likhita 27 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 24 prabuddha caraNe 25 Artha vajrasvAmI 26 ApaNA tIrthaMkaro 27 saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 12 jina tattva bhAga-1 thI 9 13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 14 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 navA prakAzano DaoN. ramaNalAla cI. zAha sAMprata sahaciMtana bhAga-16 rUA. 180 DaoN. dhanavaMta zAha vicAra maMthana AcArya vAtsalyadIpa sUrijIkRta 34 jainadharma DaoN. ke. bI. zAha likhita 35 jaina kathA vizva 1pa. vaMdanIya kudavA (jIva) 16 zAzvata navakAra maMtra rUA. 180 I zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 kiMmata rUA. 30 jaina pujA sAhitya DaoN. rekhA vorA likhita 31 Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva DaoN. ramezabhAI lAlana likhita 32 jaina daMDa nIti DaoN. sureza gAlA likhita 33 maramano malaka 100 250 160 I 280 280 I 250 70 280 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana 'zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojitA 79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMpanna. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI 79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA vaktavya ApyuM hatuM. vyAkhyAnamALAnA pramukha ane jaina dharmanA vidvAna sevaMtIlAla kAMtIlAla TrasTanA Arthika sahayoga vaDe jaina dharmanA DaoN. dhanavaMtabhAI zAha likhita pustaka "vicAramaMthana'nuM vimocana abhyAsu-sAhityakAra DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanA adhyakSapada heThaLa nyU pIyUSabhAI koThArInA haste karavAmAM AvyuM hatuM. A pustakanuM saMpAdana marIna lAInsa sthita pATakara sabhAgRha khAte yojAI hatI. bIjIthI DaoN. kalAbahena zAhe karyuM che. navamI sapTembara sudhI yojAyelI A vyAkhyAnamALA zrAvako mATe A prasaMge nitinabhAI sonAvAlA ane kumudabahena paTavAe jJAna, ArAdhanA ane bhaktirasanI paraba banI hatI. DaoN. dhanavaMtabhAI zAhanI sevA, lekhanakArya ane jainomAM navI dRSTi paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA prathama divase DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe pUravAnI asAmAnya kunehane bIradAvI hatI. kumudabena paTavAe jaNAvyuM hatuM ke mohamAM pravezIe eTale karma baMdha sarjAya che. temAMthI jainomAM eka saMvatsarI mATe DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe karelI apIlane tapa dvArA karma nirjarA karavI joIe. tapa AMtarika ane bAhya ema be paNa bIradAvI hatI. prakAranA che. dUdha e jANe AtmA che. pANI e karma che. dUdhamAMthI A vyAkhyAnamALAmAM dararoja vyAkhyAtAono paricaya pANI chUTuM pADavA tene tapAvavuM paDe che. tapAvavAthI dUdhamAMthI pANI nitinabhAI sonAvAlAe Apyo hato. A vyAkhyAnamALAmAM bhAveza uDI jAya che te rIte AtmA ane karmane chUTA pADavA tapa Avazyaka che. mahetA, alakAbena zAha, gopI zAha, vaizAlI karakara, dhvani paMDyA, tapa vaDe karmanirjarA thAya che. karmanirjarA thAya e ja mokSano mArga che. gAyatrI kAmata, jharaNA vyAsa ane gautama kAmate bhakti saMgIta rajU vrata ke aThThAI AtmakalyANa mATe che. tenI ujavaNI mATe rAtri bhojana karyuM hatuM. vyAkhyAnamALA ane bhakti saMgItanI sIDI me. velekSa ke tenA jevA utsavothI dUra rahevuM joIe. tapane pratiSThAnuM rUpa ApavuM phAunDezana taraphathI zrotAone prabhAvanA rUpe ApavAmAM AvI hatI. joIe nahIM ema DaoN. dhanavaMtabhAI zAhe umeryuM hatuM. A vyAkhyAno hiteSabhAI mAyANInA sahakArathI vebasAITa upara saMghanA pramukha zrI caMdrakAMtabhAI zAhe jaNAvyuM hatuM ke tapa, jJAna paNa mUkI zakAya che. vyAkhyAnonI sIDInuM rekoDIMga trizalA ane saMyamanA parvAdhirAja paryuSaNa daramiyAna tIrthakaronI upAsanAnI ilekTroniksa taraphathI karavAmAM AvyuM hatuM. kAryakramanA aMte sAthe aMtariyALa ane pachAta vistAromAM cAlatI sevA pravRttine baLa AbhAravidhi 'saMgha'nA maMtrI nIrubahena subodhabhAI zAhe karI hatI. ApavA nANAM bhaMDoLa ekaThuM karavAno anokho sevAyajJa 'saMghe" I. vyAkhyAnamALAnA aMtima divase praphulAbahene zAMti stotranuM gAna sa. 1985thI Adaryo che. tenA bhAgarUpe atyAra sudhImAM 28 karyuM hatuM. saMsthAone 4.15 karoDa rUpiyA jeTalI rakama ekaThI karI ApavAmAM vyAkhyAnamALAnA aMtima divase zrI lakSmIcaMda mahetA taraphathI sarva AvI che ema zrI caMdrakAMtabhAI zAhe umeryuM hatuM. zrotAone zrIphaLanI prabhAvanA thaI hatI. A varSe dakSiNa gujarAtamAM cIkhalI pAse kukerImAM AvelI mAlavI ejyukezana enDa ceriTebala TrasTa saMcAlita zAMtAbA vidyAlayane jAtane jItanArAo ane guNopAsanAnuM Arthika sahAya mATe Tahela nAMkhavAmAM AvI hatI. tenA mATe 31 stotra eTale logassa stotra lAkha rUpiyA ekaThA karI zakAyA hatA. kaccha moTI khAkharathI A padhArela prathama vyAkhyAtA DaoN. ramajAna vyAkhyAnamALAnA prathama divase 'prabuddha jIvana'nA gaNadhara vizeSAMkanuM hasaNiyAno paricaya saMghanA upapramukha zrI nitina sonAvAlAe lokArpaNa hasamukhabhAI ane kalpAbenanA haste karavAmAM AvyuM hatuM. ApyA bAda vyAkhyAnamALAnA pramukha DaoN. dhanavaMta zAhe kahyuM hatuM ke A aMka taiyAra karavAmAM razmibhAI jhaverIe vizeSa jahemata uThAvI A vyAkhyAnamALAno, kadAca samagra jaina jagata mATeno A che. A vyAkhyAnamALAmAM bhUtapUrva pramukha ane jaina dharmanA vidvAna aitihAsika divasa e rIte che ke parvAdhirAja paryuSaNanA prathama divase DaoN. ramaNabhAI zAha likhita "sAMprata sahaciMtana' bhAga-16nuM eka IslAma dharmI vaktA jaina dharmanA amUlya stotra 'logassa' vize vimocana muMbaI hAIkorTanA mukhya nyAyAdhIza mohita zAhanA haste potAnuM abhyAsapUrNa vaktavya prastuta kare che. karavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge DaoN. ramaNabhAI zAhanA putrI DaoN. ramajAna hasaNiyAno vizeSa paricaya ane e vaktavya "prabuddha zailajAbahena zAha upasthita rahyA hatA. nyAyAdhIza zAhe prAsaMgika jIvana'nA A aMkamAM prastuta che. Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prabuddha jIvana okTobara, 2013 (2) jainadharmamAM AdibiMdu, madhyabiMdu ane aMtimabiMdu AtmA ja che. 11 gaNadharavIda paMDito vidvAna hatA. vidvatAnuM abhimAna hatuM paNa sAthe saraLatA paNa [ chellA 15 varSathI cArTarDa ekAunTanTa tarIke prekaTIsa karatAM DaoN. hatI. teo vedonA jJAtA hatA. temanI zaMkAnuM nirAkaraNa thayA pachI ramibhAI jhaverIe 65 varSanI vaye ema.e.nI DIgrI meLavI hatI. teo mahAvIranA ziSyo ke gaNadhara thayA. gautamane AtmA vize, kensaranI gaMbhIra bimArImAMthI sAjA thayA pachI 73mA varSe 'velyu agnibhUtine karma vize, vAyubhUtine zarIra che te jIva che, vyaktajIne eDeDa meDIsIna'nA viSaya upara pIeca.DI.nI DIgrI meLavI che. teo paMcamahAbhUto vize, sudharmA svAmIne manuSya mRtyu pachI manuSya thAya InDiyana vejITeriyana sosAyaTInA muMbaI ekamanA adhyakSa che. ] ane pazu maryA pachI pazu ja thAya te vize, maMDIta svAmIne baMdha ane DaoN. ramibhAI jhaverIe "gaNadharavAda' viSe jaNAvyuM hatuM ke mokSa aMge, mauryaputrane devo che ke nahIM te vize, akaMpIne narka vize, bhagavAna mahAvIre gautama svAmInA praznano uttara ApatAM jaNAvyuM alabhrAtAne pApapuNya vize, metAryane paraloka vize temaja 16 hatuM ke AtmAnA cAra gaNo, jJAna, darzana, AnaMda ane zakti che. varSanA sahuthI nAnI vayanA prabhAsane nirvANa vize zaMkA hatI. mauryaputra AtmAnA A cAra guNo mArAmAM che evA tArAmAM paNa che. 65 varSanA ane mahAvIra 50 varSanA hatA. mahAvIra umara nAnA lagabhaga 2500 varSa pahelAM vaizAkha suda 11nA divase uttarapUrvamAM hovA hA hovA chatAM satyaniSThAne kAraNe potAnAthI nAnI uMmaranA mahAvIranA bihAramAM apApA nagarImAM mahasena udyAnamAM 11 mahAna karmakAMDI ta: na udyAnamAM 1 | mana I ii teo zaraNe thayA. brAhmaNone nirmaLa ane vAtsalyabharI vANImAM gaNadharonI zaMkAnuM A gaNadharavAdano pAyo che. A badhA vidvAna brAhmaNonI zaMkAnuM samAdhAna bhagavAna mahAvIre karyuM hatuM te sAMbhaLIne teo temanA samAdhAna karyuM tenA lIdhe ApaNane jaina dharmanI ghaNI vAto jANavA ziSya ane gaNadhara thaI jAya che. A ja che gaNadharavAda, A 11mAMthI maLI. jaina dharmano Akhoye sAra temAM AvI jAya che. bhagavAna mahAvIre eka paMDitane zaMkA hatI ke deva che ke nahIM? bhagavAna puravAra kare che ke kyAreya vedavAkyane khoTA kahyA nathI. je dhArmika che ane dhArmikatA mArI pariSadamAM devo ja beThelA che. deva karatAM manuSya janma vadhAre ThAMsI ThAMsIne bharelI che te manuSyane devo paNa namana kare che. nava tatva mahattvano che. manuSya janmamAM ja tIrthakara banI zakAya che. bhagavAna ane cha dravyone samajavA jarUrI che. te jaina dharmanuM mULa che. nava tatvomAM kahe che ke devanI kAmanA karavI e pApa che. tethI kAmanA mAtra muktinI jIva, ajIva, baMdha, pApa, puSya, nirjarA, mokSa, saMvara ane Asavano athavA mokSanI karavI joIe. bhagavAna to niSkAraNa karaNAnA srota samAveza thAya che. paryuSaNamAM AgamanuM vAMcana karavuM joIe. jJAna hatA. mahAvIrane thayeluM mAre A badhuM lokone samajAvavuM che tethI ane zrutanI ArAdhanA karavI joIe. paryuSaNa parva saMdeza Ape che ke ziSyonI jarUra che. somadeva sahita 11 brAhmaNo yajJa karatA hatA tame dharmanuM kAma karo. karmabaMdha viSacakra che. pApanA cakrathI bacavA tyAre AkAzamAM devo temanI tarapha AvatA hovAnuM joyuM. paraMtu thoDA sAmAyika mahatvano upAya che. mahAvIre gaNadharone prathama upadeza samaya pachI jaNAyuM ke teo AgaLa nIkaLIne bhagavAna mahAvIra tarapha sAmAyika karavAno Apyo hato. huM pApa kArI pravRtti karIza nahIM e jatA joyA eTale 11 paMDito IrSyAthI saLagI uThyA ane teo sAmAyika che. 11 paMDito saraLa hatA. teo sAthe temanA eka hajAra vAdavivAdamAM bhagavAna mahAvIrane harAvavA nIkaLyA. teo ziSyoe paNa dIkSA lIdhI. mahAvIre sAdhusaMghane nava gaNamAM vaheMcI samavasaraNamAM pravezyA eTale mahAvIre karaNAsabhara vANImAM kahyuM ke nAMkhyA. je ziSyo sAthe vAMcanA le te gaNa kahevAya. tenA nAyakane IndrabhUti gautama tame AvI gayA. tamArA manamAM prazna che ke AtmA gaNadhara kahevAya. jaina dharmamAM bhagavAna Icche che ke dareka bhakta bhagavAna che ke nahIM? mahAvIre kahyuM che ke janmathI koI jaina nathI. karmaNA thakI bane. bhagavAne 11mAMthI eka paNa brAhmaNane harAvyA nathI. temaNe jaina hoya te sAco jaina che. jenA vyavahAra ane vartaNuMkamAM jainatva vAdavivAda karyA vinA temane bhagavAna banAvavAnuM IcchayuM che. ** Tapake te jaina. mahAvIre AtmAnA zuddhikaraNano upadeza Apyo che. | (vadhu vaktavyo navembaranA aMkamAM) gAMdhIjI mAtra AjhAdInA laDavaiyA ja nahotA, paNa sAthosAtha eka mahAna tattvaciMtaka paNa hatA. prastuta che temanA keTalAka ciMtana-vAkyo: pustako mana mATe sAbunuM kAma kare che. | nAMkhe che. ApIne kaMIka meLavavAnI IcchA rAkhIe tene dAna na kahevAya. * puruSArtha paristhitione anukULa banAvI de che. * sAcI hiMmata game te jokhama sAme dhasI javAmAM nahi, paraMtu vAjabI che prArthanA yAcanA nathI, AtmAnI jhaMkhanA che. kAraNane vaLagI rahevAmAM che. * prArthanAmAM dila vagaranA zabdo hoya e karatAM zabdo vagaranuM dila * kAmanI adhikatA ja nahi, paNa aniyamitatA ja mANasane mArI hoya e vadhAre sAruM. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana bhajana-dhana: 1 visarAtI vANI - anahadanI oLakhANI. LDaoN. niraMjana rAjyaguru [DaoN. niraMjana rAjyaguru bhajana ane yoganI dhUNI dhakhAvIne saurASTranA eka khUNe, goMDala pAse ghoghAvadaramAM 'AnaMda Azrama'mAM alagArI saMta tarIke birAjamAna che. saurASTra yunivarsiTImAMthI 'bhajana sAhitya' upara mahAnibaMdha lakhI pIeca.DI.nI padavI prApta karI pradhyApaka paNa banyA, paNa badhuM choDI A AzramamAM gAya mAtAnI sevA karatA karatA bhajananI ane tattva-yoganI dhUNI dhakhAvI dIdhI. emanI pAse daza hajArathI vadhu bhajanono khajAno che je emaNe sorASTramAM gAmegAma pharIne ekatrita karyo che, e dhUnone potAnA dhvaniyaMtramAM sthApita karI dIdhI che. "vaiSNava jana'nI sAcI dhUna ApaNane A phakIra vidvAna pAsethI maLe. 'prabuddha jIvanamAM prati mAse 'bhajana-dhana' kolama lakhavAnI meM eozrIne vinaMti karI ane potAnA mananI cAMpa dAbIne 13 bhajano AsvAdya bhASA sAthe mane mokalI ApyA. 'prabuddha jIvana'nA vAcakone A prAcIna-arvAcIna bhajananA marmane pratyeka mahine hANavA maLaze. ApaNe so DaoN. niraMjanabhAInA AbhArI chIe. jijJAsune www.anand_ashram.com A vebasAITa upara mulAkAta levA vinaMti. e joIne ApaNe tattva ane AnaMdathI bharyA bharyA thaI jaIzuM e khAtrIpUrvaka kahuM chuM. -dha.] jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhIlarI vage... dekhaMdA re koI, nirakhaMdA re koI, parakhaMdA re koI A dila mAMya.. jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarI vAge.. bole bolAve saba ghaTa bole, saba ghaTa meM I riyo samAI; jiyAM re jevo tiyAM re tevo, thira karI thANA diyA re TherAI.. jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarI vAge... nava daravAjA navI ramata kA, dazame mole o dekhAya; A re mahelamAM merama bole, ApuM tyAre so ghara jAya... jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarI vAge... vinA re tAra ne vinA re tuMbaDe, vinA mukhe I moralI bajAya; vinA re dAMDIye nobatuM vAge, vinA re dIpake jyoti re jalAya... jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarI vAge... A re dukAne daDadaDa vAge, kara viNa vAjAM ahoniza vAya; vinA Arise ApAM sUjhe, esA he koI vA ghara jAya.. jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarI vAge... jApa ajapA so ghara nAMhI, candra sUraja nyAM poMcata nAMhI; sUsama TekathI o ghara jAve pachI, Ape Apane dIye oLakhAI.. jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarI vAge... akhara ajitA mArI arajU suNajo, arajI suNajo eka avAja; dAsI jIvaNa sata bhImanAM zaraNAM, majaro mAnI le jo garIbanivAja... jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarI vAge.. TdAsI jIvaNa dAsI jIvaNa, jIvaNasAhedhya/ jIvaNadAsajI (I. sa. 1750-1825). ravi bhANa saMpradAyanA tejasvI saMta kavi bhImasAhebanA ziSya. janma vi. saM. 1806 I. sa. 1750mAM ghoghAvadara (tA. goMDala, ji. rAjakoTa) gAme harijana camAra kuTuMbamAM dAphaDA zAkhanA jagAbhagata-sAmabAIne tyAM. dAsI bhAve paramAtmAnI upAsanA karanArA A saMta kavi lokomAM 'rAdhAno avatAra' tarIke oLakhAya che. nirguNanirAkAranI sAthe saguNa-sAkAranI upAsanAno samanvaya karI premalakSaNA-dAsIbhAva, jJAna, yoga, vairAgya, cetavaNI, bodha-upadeza gurumahimA ema vividha bhAvasRSTi dharAvatAM bhajanonA racayitA saMta-kavi tarIke saurASTranA bhajanasAhityamAM dAsIjIvaNe mokharAnuM sthAna prApta karyuM che. emanAM pyAlo, kaTArI, baMsarI, baMgalo, moralo, hATaDI, jhAlarI vagere rUpakAtmaka bhajano ucca prakAranI sAhityika guNavattA dharAve che. dAsI jIvaNe saM. 1881 Aso vadI amAsa-divALIne divase (I. sa. 182 5) ghoghAvadaramAM ja jIvatA samAdhi lIdhelI. patnI : jAlumA. putra : dezaLabhagata. ziSyo : premasAheba (koTaDA sAMgANI), arajaNa (bhAdarA). alakhanI oLakhANano potAno anubhava lagabhaga tamAma saMta- thAya tyAM sudhImAM sAdhakane judA judA aneka alaukika anubhavo thatA kavioe potAnI vANImAM varNavyo che. aSTAMga yoga dvArA mUlAdhAra, hoya che. A svAnubhava zabda dvArA vyakta karavo hoya to paraMparita rUDha svAdhiSThAna, maNipura, anAhata, vizuddha ane AjJAcakra sudhInA SaTacakro paribhASA dvArA ja thaI zake. ane eno artha saMtavANInI paraMparA ke bhedIne kuMDalinI zakti sahasAramAM Ave ane paramAtmasAkSAtkAra padAvalinA jANakAra-maramI pAsethI ja sAMpaDe. dAsI jIvaNanA uparyukta Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana okTobara, 2013 bhajanamAM prathama paMktimAM ja camatkRti che. traNa bhUmikA AlekhAI che AtmA bhale sarakho hoya paNa pAtro judAM judAM che ne! pANIne sAdhanAnI.. dekhaMdA, nirakhaMdA ane parakhaMdA... rakAbImAM, thALImAM, vATakAmAM ke loTAmAM bharIe tyAre jevA pAtrano ApaNA carmacakSu dvArA ApaNane badhuM dekhAya che. paNa koI cokkasa AkAra ke raMga hoya evuM dekhAya. pANImAM je raMga, svAda ke gaMdha umero vastu tarapha ApaNuM dhyAna kendrita karavuM hoya to parIkSaNa karavuM paDe, tevuM lAge, paNa pANIne koI AkAra, raMga, svAda ke gaMdha nathI. je jarA sUkSma dRSTithI jovuM paDe to ja enI parakha-kasoTI thAya. vanamAM thANe sthAnakamAM AtmAne Theravyo hoya-sthira karyo hoya tyAM evI pharatA hoIe to jAtajAtanAM-pAra vinAnAM vRkSo jovA maLe paraMtu lIlA kare; koI lobhI ke koI lAlacu, koI dAnI to koI bhikhArI.. emAM koI cokkasa vRkSa tarapha dRSTi mAMDIe ane pachI manana zarU thAya eTale prathama oLakhANa karo A zarIranI, enA pAMca tattvanI, enI ke A vRkSa kayuM? enuM nAma zuM ? enA thaDa, mULa, DALIo, pAna, paccIsa prakRtinI ane pachI navadvArane dhAraNa karanArI zarIra nagarImAM phaLano AkAra, raMga svAda kevo che? enA rasanuM pRthakkaraNa karatAM dazame mole-dazame dvAre, dazamI bArIe-brahmaraMdhranI pAra beThelA kayAM kayAM tattvo maLe che? A thaI kasoTI...parakha. paramAtmAne prApta karavo hoya to "ApuM tyAge so ghara jAya." potAno dAsI jIvaNa potAnA aMtaranI-dilanI parakha karavAnuM sUcave che. aham choDanAra nirahaMkArI bane. uttarottara sUkSma thatI jatI A AMtarasAdhanAnI traNa bhUmikAo prathama A avasthAe pahoMcyA pachI je anubhava thaze e alaukika haze. paMktimAM mAtra traNa ja zabdo dvArA ApaNI samakSa rajU thAya che. jyAM tAra, tuMbaDA, moralI, nobata, dAMDI, mukha ke hAtha vinA aharniza sadeva jhaNaNaNa jhaNaNaNaNa jhAlarIno jhaNakAra saMbhaLAI rahyo che evA vAjAM vAgavA mAMDe, dIpaka vinA jyoti prakAze ane potAnI sanmukha aMtaramAM UMDA UtarIne khoja karanArA ja pachI 'Ape Apane dIye potAnA darzana thAya. zarIra ane AtmA vaccenI gAMTha chUTI jAya. e oLakhAI...' mujaba potAnI jAtane oLakhI zake che. oLakhAvI zake sthitimAM pachI ajapA-jApa paNa (je AMtara sAdhanAnI ucca avasthA che) chUTI jAya. caMdra-sUrya, IDA-piMgalA nADInuM smaraNa na rahe. sUkSma nAdanA be prakAra che: Ahata nAda ane anAhata nAda. be vastuo samaja pragaTe ane AtmasAkSAtkAranI kSaNo ciraMjIva banI jAya. TakarAya ane AghAta dvArA je dhvani utpanna thAya te Ahata nAda, be atyaMta namratAthI guruzaraNamAM rahIne dAsI jIvaNa akSara-ajitA evA vAdaLAM TakarAya ne meghagarjanA thAya ke pachI ApaNI svarayaMtrIo garIbanivAja prabhu sAme potAno A mujaro svIkArI levAnI yAcanA ucchavAsane kAraNe kaMpe ane dhvani utpanna thAya e avAjane Ahata kare che tyAre sAce ja pratIti thaI jAya che ke dAsI jIvaNane potAnI nAdanA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. paraMtu anAhata nAda ke saMto jAtanI ane anahadanI 'oLakhANa' thaI gaI haze. * * * jene anahada nAda kahe che e dhvani to A sRSTinA prAraMbhathI ja sadeva AnaMda Azrama, ghoghAvadara, tA. goMDala, jillo rAjakoTa. pIna 360111. layAtmaka rIte bajI rahyo che. ene koI hada-sImA nathI, jeno AraMbha phona:02825-271582. mobAIla : 098243 71904. ke aMta nathI evo zarIra ane brahmAMDathI pAra bajI rahelo nAda sAMbhaLavAmAM jarUrata paDe che sAdhanAnI. gAMdhI-vicAra sAdhanAnI amuka kakSAe pahoMcyA pachI sAdhakane jhAlarI, baMsarI, | | IzvaranI sAthe jeo sodo karavA mAge che, temanI prArthanA Izvara sAMbhaLato IzvaranI sAthe jera khaMjarI, zaMkha, zIMgI, DamaruM ke nobatano dhvani saMbhaLAya, e dhvaninI mAtrAmAM paNa sAdhanAnI ane sAdhakanI kakSA mujaba vadha-ghaTa thatI rahe... paNa ochAmAM ochuM kAma karIne vadhumAM vadhu vaLatara meLavavAnI vRtti samAjane A badhI vAta che aMdara UtarIne jovAnI-cakAsavAnI- anubhavanI patananA mArge laI jaze. jarUra pUratuM ja laIne vadhumAM vadhu mahenata karavAnI eraNa para caDAvavAnI... vRtti ja samAjane AgaLa vadhAraze. paramatattva to bole che ne saune bolAve che. dareka zarIramAM vase che, sAcI lokazAhI to IzvaranIja, potAnI prajA (manuSya)ne eNe potAno chatAM prakRti judI judI enuM kAraNa zuM ? zarIra mATe ahIM 'ghaTa' zabda prayojAyo che. ghaDAnI racanAmAM paNa sRSTinA pRthvI, pANI, agni, InkAra karavAnI paNa chUTa ApI che. AkAza ne vAyu e pAMce tattvono samanvaya thayo che. mATI ane pANI huM pApanA pariNAmathI mukti nathI jhaMkhato, huM to pApanA vicAramAMthI meLavIne kuMbhakAra ghaDo banAve pachI vAyu ene sUkave, sUkAyA pachI | ja mukti jhaMkhuM chuM. agni ene pakAve e pachI aMdaranA avakAzamAM je bharavuM hoya te huM bIjAnA guNone ja jouM chuM, huM pote kyAM doSarahita chuM ke koInA bharI zakAya. pAMca ghaTakonuM ekatrIkaraNa te ghaTa ane ghaTanuM sarjana te dioSa jovA jAuM. ghaTanA. huM sAmA pakSane nyAya karavAthI ApaNane nyAya vahelo maLe che. dAsI jIvaNa kahe che, jevuM pAtra evI prakRti, tamAma zarIramAM nathI. Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana 19 bhAva-pratibhAva ema thAya ke temanI saMsthAnA kAmane spaSTa rIte rajU karavA mATe 'prabuddha Apa 'prabuddha jIvananA mukhapRSThanI sajAvaTa vividha mudrAnA sarasvatI jIvana' eka sAruM vAhaka che. devInA citrothI karo cho. uparAMta e vAMcatA khUba ja AnaMda thayo ke, 1984 thI zarU Apa jANatA hazo ke sarasvatInA traNa Asana (1) mora, (2) karelI A pravRttine kAje muMbaI jena yuvaka saMghanI mAraphate 4 karoDa haMsa ane (3) kamaLa che. traNa Asana sthita sarasvatInA anukrame traNa 45 lAkha rUpiyA dAtAoe ApyA ane te saMsthAone pahoMcADyA kAryo-(1) kaSAyanAza (2) vidyA-viveka dAna (3) svarUpa dAna che. te ghaNI ja mahattvanI bAbata che, ane dAnano pravAha muMbaI jaina yuvaka tethI tenI traNa vaMdanA A prakAre che. saMgha mAraphate vahe che. te vAta vAMcakonA dhyAnamAM AvI che. (1) OM hauM mayUrAsanI kaSAyanAzinI sarasvati devyai namaH | sUryakAnta parIkha-svAtaMtrya senAnI, amadAvAda (2) OM hrauM haMsAsanI vidyAvivekadAyinI sarasvati devyai namaH (3) OM hI kamalAsanI svarUpadAyinI sarasvati mAtyai namaH 'prabuddha jIvana'-jUna-2013 aMkanA bhAva-pratibhAva staMbha (1) OM mA praNavA bhagavati siddhakRpA kRpAsiMdhu / mAM pU. munizrI rAjadarzana vijayajInA ArdrabhAve ane dizAsUcanarUpa kaSAyanAthe vidyAviveka saMpanna, haMsanI jema kSIra-nIrano bheda karI pratibhAva sAme eka "prabuddha jIvana'nA taMtrI tarIkenI ApanI noMdha (judA pADI) kSIragrAhI thAya che, tema svano parathI bheda karI svarUpamAM arUcikara, aprastuta ane anapekSita che. rahI kamalAsane svarUpastha thAya che. anekAMta darzana AdhArita jaina mArgamAM mUrtipUjA ane bhakti 1 sUryavadana jhaverI, muMbaI sarvamAnya ane svIkRta che. prakAromAM bheda hoI zake. hiMsA-ahiMsAnuM (2) tAttvika svarUpa paNa anekAMtika che. dravya-bhAva, temaja nizcaya-vyavahAra mAruM khAsa sUcana che ke, Apa jeonA patro chApo teonuM saranAmuM vi.thI temaja tapa-nikSepa-saptabhaMgI vi.nI syAdvAda zailIthI padArthanuM paNa temanA nAmanI nIce mUko, kAraNa ke "prabuddha jIvana' vAMcanArA svarUpa zAstromAM darzAvyuM che je gItArtha gurubhagavaMtathI samajI zakAze. moTA bhAganA loko ghaNAM zikSita che ane samaju hoya che. teo je vItarAga darzanamAM baMdha-mokSanI vyavasthA AtmAnA aMtaryApAra ke vAMce te aMge te lekha lakhanArane kyAreka lakhavA mAMgatA hoya che to AMtara pariNati AdhArathI bAhya ceSTAthI nahIM dravya-hiMsA, hetu-hiMsA, sIdhuM lakhI zake. "prabuddha jIvana'nA vAMcakonI vacce aMdaro aMdara eka svarUpa-hiMsA vi. anekavidha dRSTikoNathI ahiMsA-tatva padArthanI virakSA maitrIbhAva Ubho thaze. ane maitrIbhAva e jaina dharmano eka agatyanuM karavAmAM Avela che. viveka dRSTi joIe. sthaMbha che. ekAMtika-Agrahayukta ApanI noMdha looks simply unwar[ sUryakAnta parIkha-svAtaMtrya senAnI, amadAvAda ranted. kSamA yAcanA saha Mob. : 09898003996 1 vasaMtabhAI khokhANI, (3). - 3, gulAba nagara, rAjakoTa-360007 prabuddha jIvana'nA mArcanA aMkamAM lokasevA saMgha, thoraDI (bhAvanagara uttara : pUjyazrI, jillo) eka dAtAno ceka arpaNa karavAno lekha che. te lekhamAM tame ApanuM zAstra pramANa satya che, ane ApanI sAthe saMmata chuM. Apa dAnanI vigata ApI che. te mATe tamane ane tamArA sAthIone hArdika ane 4 , ane pU. munizrI rAjadarzana vijayajI mane kSamA kare. micchAmi dukkaDam abhinaMdana ghaTe che. ApaNA samAjamAM je saMsthAo sAmAjika utthAna - mATe athavA to keLavaNI kSetre athavA bIjA sAmAjika sevAnA kAmomAM lAgelI che tevI saMsthAone muMbaI jaina yuvaka saMgha bahu sArI madada kare jUna, julAInA aMkamAM "jaina ekatA' viSe vAMcyuM. vAMcI khUba che. e vAta namratAthI huM tamane kahuM chuM. temAM paNa eka ati mahattvanI prabhAvita thayo. "gacchanA bahubheda...' AnaMdaghanajInI paMktino ullekha bAbata e che ke jaina yuvaka saMgha sAthe saMkaLAyelA kAryakartAo jAte karI je kheda rajU karyo e arthasabhara che. kharekhara buddhi cAturyanuM saMgaThana jaIne saMsthAonI mulAkAta laIne dAna Ape che. te prathA bhAratIya thAya ane kharekhara kALAMtare ekatA sadhAya to manuSya jIvananI paraMparAne anurUpa to che ja, paNa dAna ApanAra ane dAna lenAra sArthakatAno udaya thaI zake tema che e vAta bahu sparzI gaI. je je saMsthA vacce eka atUTa saMbaMdha Ubho kare che. uparAMta tame e pravAsanuM samaye navA navA gacchanuM nirmANa thayuM ane te paMthe joDAyA temAM jaina je varNana karo cho, te varNana je koI saMsthAnA saMcAlako vAMce tene dharmane khUba hAni pahoMcI che. mULa vAtane te visArI daI potAnA Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana okTobara, 2013 matano pracAra karavA badala je khoTa gaI che te kyAre bharapAI thaze? e lakhyo che. DheDhukInA saMcAlaka zrI caitanyabhAI bhaTTa mArA mitra che. bahu vikaTa prazna che. "prabuddha jIvana' khUba ja sArthaka lekhako ane suMdara temanuM kArya ati suMdara che. teo pracAra karatAM kAryane vadhu mahattva viSayonuM Alekhana che. Ape che. chatAM tyAM koI vyakti ke miDiyA saMsthAnI pravRttinI vAta 1 jayaMta jhaverI, surata sAMbhaLI Ave ane pachI pracAra kare te alaga vAta che. gItA bahene lakhyuM che ne? te rIte. savinaya jUna '13nA 'prabuddha jIvanamAM Apano "jena ekatA' manubhAI zAha, bhAvanagara aMgeno taTastha, mananIya vicArapreraka lekha vAMcI atyaMta AnaMda thayo. (8). 'prabuddha jIvana' huM chellAM 60 varSathI vAMcuM chuM ane je te samayanA taMtrI jaina dharmanA pAyAnA siddhAMtomAM AvA phAMTA, saMgheDA, saMpradAyano kAryavAhakoe, jaina ekatA mATe ja haMmezAM lakhI, 'prabuddha jIvana' eka koI jagyAe ullekha che ja nahi. bhagavAna mahAnavIranA upadezamAM ja paMthanuM vAjIMtra na bane, tenA himAyatI rahyA che. paNa Avo kyAreya vicAra thayo nathI. to pachI A badhuM AvyuM kyAMthI? ApanA uparokta lekhamAM Ape jaina ekatA aMge vigato ane vicAromAM bheda hoya paNa AvA bhAgalA, alagatAvAda, saMkucitatA aitihAsika hakIkata jaNAvI samarthana karyuM che te AvakArya che. paraMtu na hovA joIe. Akhare dharma eka, bhagavAna mahAvIra eka, dhajA pAMca, alaga saMvatsarI ujavanAra ApaNo samAja hAla eka thAya tevI a3* eka, maMdira eka to Ama kema? bhAgalAvAdI mAnasa kema? saheja paNa jhAMkhI thatI nathI. paraMtu jhINavaTathI joIe to hAlanA pAMca meM e paNa sAMbhaLyuM che ke eka zaheramAM eka saMgheDAnA muni paMthomAM paNa, pratyeka grupamAM alaga alaga peTA taDa, vibhAga hoya che bhagavaMtonuM sAruM mAna, sanmAna badhI rIte sarabharA karAya tyAre te je ApaNA je te samAjanA sAdhu mahArAjanA ahamnI nIpaja che, ane zaheramAM bIjA saMgheDAnA muni bhagavaMto Ave to pahelAMnA jeTaluM Ape lekhamAM sAce ja jaNAvyuM che ke mANasanI prajJA vadhe eTale buddhi mAna-sanmAna jALavatA nathI. ghaNI vakhata to mahAjana ke peDhI taraphathI maMthanamAMthI mata janma je AgrahI banatA, ahamanuM sarjana thaye navA nA paNa kahevAmAM AvatI hoya che. AvI sthiti jaina dharmanI thatI saMpradAyane janma Ape che. rahI che. bhaviSyamAM AvI sthitinuM vaTavRkSa na bane tenI koI zrAvakasuratamAM dalIcaMda zropha jaina chAtrAlayanI chellA 45 varSathI mAnad zrAvikA, muni bhagavaMto ke sAdhvI bhagavaMto bAMhedharI Apaze kharA ? sevA karuM chuM ane dhArmika abhyAsa paMca pratikramaNa, nava tattva jIvavicAra A vicAra jaina dharmane lAMchana rUpa che. sudhI karavAnI taka maLatA, jaina dharma aMge khullo gahana vicAra karatAM, atyArano jaina dharmamAM saLagato prazna be saMvatsarIno che. jaina ane ApaNA samAjanA kahevAtA dhArmika AcAro mATe ja Agraha dharmano moTAmAM moTo utsava te paryuSaNa che. temAM te divaso rAkhatAM, raMga DhaMga jotAM ekatA thavAnI zakyatA najadIkamAM paNa jaNAtI ArAdhanAnA, tapazcaryAnA, kalpasUtra vAcana, mahAvIra janmanI nathI tema lAge che to mApha karazojI, ApaNA tIrthadhAmanA maMdironI ujavaNI, vyAkhyAno, pratikramaNa vagere A divasomAM thatAM hoya che. mAlikI aMge judA judA paMtho, kevA asahiSNA bhAvo darzAvI dharmanI paryuSaNano chello saMvatsarIno divasa gaNAya che. savAla e che ke hAMsI thAya tevuM vartana kare che, te paNa ApaNane ramuja ane zarama judA judA phAMTA, judA judA divase (cotha-pAMcama) saMvatsarI manAve upajAve tevA che. Ama chatAM ekamata bhale na bane paNa prasaMgopAta che. jaina dharmano vicAra vizALa bhAvanAno banelo che. A dharmanA eka maMca upara bhegA thAya che te AvakArya che. ane vicArabheda khAsa pAyAnA siddhAMto mAnava jIvanane ucca sthAne pahoMcADanAra hovA alaga nathI, paraMtu AcArabheda, karmakAMDa kriyAmAM bhale alaga rahe. chatAM A divase judA paNuM kema ? ahama ogaLe ekatA najadIka AvavAnI apekSA rAkhIe, eka ADa kendra ane rAjya sarakAra jaina dharmanA siddhAMtone svIkArI paryuSaNanA vAta jaNAvuM ke ApaNI AgevAna saMsthA mahAvIra jaina vidyAlaya muMbaI, chellA saMvatsarInA divase katalakhAnA baMdha rakhAve che. savAla e Ubho phakta zvetAMbara mUrtipUjaka jainane ja vidyAbhyAsa mATe praveza Ape che thAya che ke judA judA phAMTA judA judA divase saMvatsarIno divasa ujave jyAre atrenuM vidyAlaya 93 varSathI zvetAmbara mUrtipUjaka sthApita hovA to sarakAra kayA divase katalakhAnA baMdha rakhAve tenI muMjhavaNanA kAraNe chatAM phirakAnA tamAma jainane praveza Ape che. AbhAra. have sarakAra saMvatsarInA pavitra divase katalakhAnA cAlu rakhAve che. 1 sobhAgacaMda cokasI, surata. ahiMsAmAM mAnanAro jaina dharma eka mAmulI vAda-vivAdane kAraNe keTalI Tele: 0261-2476500 moTI hiMsAno bhAgIdAra bane che. kadI A vicAra karyo che kharo ? a manubhAI zAha, bhAvanagara 'prabuddha jIvana'mAM 'RSi saMskRtinA vAhaka' lekha gItAbena jaine zAMtivana sosAyaTI, rIMga roDa, bhAvanagara. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana (9) 'prabuddha jIvana'no aMka maLatAMnI sAthe ja huM khuba ja rasapUrvaka vAMcuM chuM. mane vAMcanano zokha che temaja jaina dharma vize jALavAnuM khUba game che. ApanI RRSabhakathAnI lekhamALA uparathI akSaya tRtIyAnA pAraNA prasaMge maMDaLanA bahenonI sAMjImAM bhagavAna RSabhadevanA janmAthI AgAmI paryuSaNa parva nimitte prakAzita oNgaSTa-sapTembarano saMyukta aMka 'gaNadharavAda'nI 10 nakalo mArA saranAme pahoMcADazo tevI vinaMti. A pApI peTa mANasa pAse zuM nathI karAvatuM ? te 'bhAgalAM pADo laIne IkSurasanA pAraNA sudhIno prasaMga nRtya nATikA-rUpaka gIta,ne rAja karo' kahe che, `Divide and Rule'. mane lAge che ke ApaNAM DAyaloga vigere umerIne khUba suMdara rajU karyo. jonArA badhAe khUba vakhANyo. pU. dhuraMdharavijayajI ma.sA.nI AdijIna paMcakalyANaka pUjA-RRSabhanI zobhA vigereno AdhAra lIdhela. chatAM mULa AiDiyA to mane 'prabuddha jIvana'mAMthI maLela. A sivAya 45 Agamo, caitra13nA mahAvIra svAmInA stavano, aSTamaMgaLa, navapada aMka vagere khUba gamyA che. jaina dharmanA, 'asaMkhya gaccho'mAM A uMdara ja uMdaranuM kAma karI rahyuM che! jainetaro to zvetAMbara, digaMbara, sthAnakavAsI ane daherAvAsIA cArane ja oLakhe che, tenA peTA-vibhAgamAM, anyone khAsa gatAgama nathI hotI! bhagavAna mahAvIra pachI mahAtmA gAMdhIe je 'ahiMsA'nI vAta karI te paNa ati sUkSma hatI. koI viSe nabaLo ke kharAba vicAra karavo, e paNa hiMsA thaI. Ama hiMsAno prasava sau prathama mAnavInA manamAMthI ghato rahe che. mahAvIra stavana 'siddhArathanA raeN naMdana vinavuM'mAM 5. vinayavijayajI ma.no paricaya meM mAlatIbenane Apela.'prabuddha jIvana'nA aMkomAMthI khUba ja UMcuM sAhitya, lekho vagere vAMcavA maLe che je badala Apa sarvenI khUba AbhArI chuM. tame lakhyuM che tema, 'sApekSavAda ane anekAMtavAda jo jaina dharmano AtmA hoya, to kama-se-kama, jenomAM to ekatA sthapAvI ja joIe. D manaharabena kirITabhAI, bhAvanagara Aje sthaLa ane kALa jyAre jItAI rahyAM che tyAre, je-te-dharmamAMthI (10) jarIpurANA khyAlone bAda karI, navA vicArone, apanAvavAthI ja ApaNAM jaina dharmano phelAvo karI zakAze, tenAM sArA ane sAcAM tattvone, navI peDhI samakSa rajU karI zakAze. Atmasiddhi zAstranuM sUcana paNa e ja kahe cheH 'AgaLa jJAnI thaI gayA, vartamAnamAM hoya, thAze kALa bhaviSyamAM, mArga bheda nita hoya 'prabuddha jIvana' julAI 2013no aMka vAMcIne prabhAvita medhAvI banyo chuM. zrImad rAjacaMdra prasAdanA 'vacanAmRta', 'satyaghaTanA' ane 'jaina ekatA- 2', 'zrImad rAjacaMdra ane bhakti" vize uttama jJAna maLyuM che. 'upaniSado : amara bhomanA AMbA-2', nareza veda sAhebano lekha uttama hato, 'sukha tamArI pratikSA kare che', 'jayabhikhkhu jIvanadhArA : 51 DaoN. kumArapALa desAIno lekha uttama hato. paDAze ! AnaMdaghanajInI vAtamAM bhArobhAra satya samAyeluM cheH 'udara bharaNAdi nija kAja karatAM thakAM, moha naDiyA kalikAla rAje. saMskRta bhASA zikSaka zIkhavatA, 'm-ddhatti-to go, eTale 'jevuM te'. kyAre, kyAM ane zA mATe javuM che, tenI 'janAra'ne pUrepUrI khabara hovI joIe ke jethI 'javuM' sArthaka thAya ! jainoe, jainetara pAse jaIne, potAnI vAta samajAvavI hoya to 'ekatA', 'nekatA', anivArya gaNAya. Apo jaina dharma ati prAcIna hoI, tene arvAcIna prajA pAse svIkRti apAvavI hoya to temAM jarUrI parivartana AvakArya gaNAya. 21 Aje vizva nAnuM thaI gayuM che, yAtAyAtanI sagavaDa, saMdezA, vyavahAra pustako dvArA jJAnano phelAvo vadhI rahyo che, tyAre ApaNAM jaina dharma tenI saMkucitatAno tyAga karI ekatA sthApI, tene vizvaphalaka upara vistAravAnI jarUra jaNAya che. jainetaro paNa jaina dharmanA pAyAnA I mahezakumAra paMcAla, prAMtija, sAbarakAMThA siddhAMtomAM rasa letA thAya, tene AvakAre ane apanAve te jovuM jarUrI (11) banI rahe che. 'prabuddha jIvana'no jUna '13, aMka maLyo. 'jaina ekatA' viSeno taMtrI-lekha vAMcyA bAda je vicAro AvyA te prastuta cheH kAma, krodha ane lobha pachI AvatAM, 'moha'ne naSTa karavAnuM bhagavAna mahAvIre kahyuM che, te yogya ja che. nahIM to mada ane matsaramAM sarI te mATenI pUrva zarata che. lobha, moha ane madamAMthI mukta thavuM te. 'mAlikI'no bhAva tyajavo jarUrI gaNAya. jo ApaNe khuda ApaNAM zarIranAM mAlika nA hoie to ekAda maMdira, masjida ke gIrijAdharanA mAlika zI rIte thaI zakavAnA? e viSe vicAravuM rahyuM. bhagavAna mahAvIrane 'ahiMsA' dvArA anekanA banAvavAno samaya AvI pahoMcyo. che. 'anekAMtavAda' khuda teno purAvo che. baMdo eTale bhakta, baMdagI eTale bhakti. AjanA baMdA, gaMdA banI jAya, te pahelAM tene gaMdakImAMthI mukta karavAnI jarUra che. E harajIvanadAsa thAnakI, sItArAma nagara, porabaMdara (12) DaoN. narezabhAI vedanA upaniSada viSenA gahana ciMtanAtmaka vicAro Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 prabuddha jIvana okTobara, 2013 vAMcIne prasannatA thaI. keTaluM suMdara, sacoTa ane viSa nirUpaNa, khUba dvArA aneka mitronAM patro Ave tene uttara ApuM, paNa rUbarU maLavAnI sAdI, sIdhI, saraLa bhASAmAM temaNe karyuM che. sakhata manAI ! na koI IrSyA ke adekhAI, binajarUrI cIja vastuo AtmA, pUrva ane punaHjanma, jagatamAM tenI zArIrika hayAtI vasAvavA upara saMcaya. mArA aMgata vicAromAM ja makkama rahuM chuM. mAruM daramyAna, teNe karavAnA karmo, tene preranAra zakti vagere viSe jIvana ja prArthanAmaya tethI koI vizeSa prArthanA-pUjA paNa nahIM! gahanatApUrvaka suMdara nirUpaNa thayuM che. AvuM suMdara lakhANa 'prabuddha 1 harajIvanadAsa thAnakI, sItArAma nagara, porabaMdara jIvana'nA vAcakane pUruM pADavA badala temano hArdika AbhAra mAnI (14) abhinaMdana ApavA rahyAM. 'prabuddha jIvana'no jUna aMka tA. 2-7-13nA maLI gayo. taMtrI zikSaNamAM kaoNleja kakSAe teno samAveza karavAno vicAra bahu suMdara lekha khUba ja sarasa. Akho lekha atrenA "maMgala maMdira'nA taMtrIzrIne che. jo ke AvA gahana viSayamAM, rasa laI zake, evo jijJAsu vidyArthI- mokalI ApIza. kadAca te oNgasTanA aMkamAM chapAze. varga ocho hovAno, paNa je hoya tene teno lAbha maLavo joIe. taMtrI lekhanI prathama lAInamAM vizvanI vasatI traNa abaja lakhI che te sAta prabuddha jIvanamAM vicAro vyakta thatA rahe to te vAcakone jarUra gamaze abaja che. pAnA naMbara 19 para "rogazAstra pramANe-sAta cakro Avela che' eTaluM ja nahIM, paNa teo te viSe vicAratA-AcaratA paNa thaI zake. tyAM 'yogazAstra' joIe. bAkI badhuM sarasa. majAmAM hazo. mULa vAta temAM rasa pedA karavAnI keMdra sthAne che. ApaNA pUrvajo je ke zAMtilAla saMghavI, amadAvAda kaMI vicArI gayA teno lAbha, anujo, bhaviSyanI peDhIne maLato rahe | Tele. : 079-26301729 e vicAra pote ja keTalo mahAna che. (15) vaLI ApaNA bahu bahu to so varSanAM AyumAM, teno jeTalo amala lekha eTale eka prakAranI jANakArI jamaNavAramAM dALa, bhAta, zAka, thAya, teTalo karavo rahyo. mane lAge che ke pUrva ane punaHjanma jevuM pUrI badhuM ja hoya ene paNa jamaNavAra kahevAya. paraMtu jo emAM koI miThAI kaMIka avazya hovuM joIe. keTalAMka pUrva janmanuM bhAthuM potAnI sAthe bhaLe to jamaNavAra vadhu svAdiSTa bane. basa ema ja lekhamAM koI dAkhalA bAMdhI lAvyA hoya tema jaNAyA vagara rahetuM nathI. A saMdarbhe ja sAthenuM lakhANa hoya to vAMcavAnI khUba ja majA Ave che. sAMskRtika vArasAnuM ya mUlya akabaMdha ja che. | 'sukha tamArI pratIkSA kare che" lekhamAM pa. pU. AcArya vAtsalyadIpa || harajIvanadAsa thAnakI, sItArAma nagara, porabaMdara sUrizvarajI mahArAje khUba ja suMdara rIte dareka vastu samajAvI che emAMya (13) 'jhaghaDA TALIe' heDIMga nIce gharagharamAM sAmAnya thatAM jhaghaDAne zeThano DaoN. raNajita paTela (anAmI)no 'zatAyu mata kahenA' lekha vicAryo. dAkhalo daI khUba ja suMdara rIte sAsujIne kaI rIte preraNA thaI samajAvyuM mAnavInuM sarerAza Ayu vadhI gayuM che! ke. kA. zAstrIjI 102 varSa che. sAthe sAthe je hakIkata che e ke vyAkhyAnamAM javAthI manane zAMti jIvyA. kSatriya rIte mULamAM beThI daDInuM ekavaDiyA bAMdhAnuM nirogI thAya che. mana praphullita thAya che. jIvanamAM ApaNe kyAM bhUla karIe zarIra, vidvatA Adi gaNAya. mArA vaDIla mitra zrI dinakararAya dhIrubhAI chIe eno ahesAsa thAya che. A dAkhalo vAMcI jarUra ema thAya ke vaiSNave, 98 varSa pUrA karyA, Aje paNa teozrI vivekAnaMda graMthAlayamAM jyAM jyAM pU. gurubhagavaMtanuM vyAkhyAna hoya pA-ardhA kalAka paNa vAMcatA jovA maLe. gharethI cAlatA Ave ane pAchA jAya! javuM. pU. gurudevo jIvanamAM khUba ja uttama rAha batAvaze. zarIra karatAM vadhu roga, manamAM pravezatAM rahe che. khoTI 1 jayasukhalAla caMpakalAla vorA, muMbaI mahattvAkAMkSAo, saMpatti pAchaLanI AMdhaLI doTa, mAna meLavavAno | Mob. : 9819550011. Agraha ane pAMcamA pUchAvAnI Adata mANasanuM Ayu TuMkAvatI rahe (16) che. mane, 78 varSa pUrAM thayAM. koI roga nahIM, talakIpha nathI, sAduM cAra varSa pahelAM "prabuddha' vizeSAMka pragaTa thayo hato. temAM 'prabuddha jIvana che, ucca vicAro che, jarUriyAta karatAM vadhu paisA nathI, tethI jIvananA aMtima pAnavALA 'paMthe paMthe pAtheya' lekho paNa samAvavAmAM tana, manathI durasta rahI zakyo chuM. jhAjhA mitro ya nathI. "mane koI AvyA hatA, alaga vibhAgamAM. rasaprada vAcana-sAmagrI hatI. bolAvatuM nathI ke nathI koI mAro bhAva pUchatuM.' te game che. samAjamAM ' sAmayikanA pahelA pAne rajU thato taMtrIlekha paNa vicArapreraka ane jarUriyAta karatAM vadhu haLato-maLato nathI, mAna-pAna joItAM nathI. mananIya hoya che. pratyeka lekhano viSaya navatara hoya che, vyakti ane chatAM koI apamAna nA karI jAya, tethI sAvadha rahevuM paDe. patnI che, samAjane sparzato. temanuM cayana-saMkalana karI Exculsive pustaka rUpe parivAra che, chatAM vadhu meLavavAnI jhaMkhanA nathI. "je che te pUratuM che. pragaTa thAya evuM mAruM namra sUcana che. niyamita jIvana, maryAdita khorAka, pUratI UMgha ane mananI zAMtithI 1 zAMtilAla gaDhiyA, vaDodarA Ayune laMbAvI zakAya. koIne rUbarU maLavuM nA game ! lekhananA mAdhyama Tele. : (0265) 26301729 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana (17). tamo digaMbara samAjathI paricita hoI A karI zakazo e ja. zrImatI puSpAbena parIkha, 1 mRgendra vijaya, umaragAma joga dharmalAbha, Mob. : 09904589052 tamArA lekho 'prabuddha jIvanamAM vAMcavA maLe che, agAu ekavAra (18) phona para vAta thaI hatI. savinaya Aje zrI pravINabhAI sAthe ApanI oNphisamAM vAta karyA khAsa lakhavAnuM to e ke mahArASTramAM AkolA pAse kAraMjAmAM mujaba beMka opha inDiyA-bhAvanagara khAte rUA. 1000 'prabuddha jIvana digaMbara jaino che tyAM prAcIna hasta likhita bhaMDAra che, je surakSita paNa nidhi' mATe DipojhITa karAvela che. che. tenA vize mAhitI meLavIne lekha Apazo. mane paNa jaNAvazo. 'prabuddha jIvana' varSothI amArA jevA anekanA jIvanane hakArAtmaka bhaMDAramAM eka sacitra hastaprata che. jemAM RSabhadeva bhagavAnanA rIte samRddha banAvI rahyuM che. A prayAsa karanAra dareka TIma membarane paMca kalyANakonuM sacitra Alekhana che. buMdIkoTA-citranI zailI che. amArI salAma ane zubhecchA pAThavazo. ane prazasti patranI jema 5-10 phUTa lAMbuM che. mane AzA che ke tamo 1 virata mahendrabhAI zAha, bhAvanagara A vize saMparka karIne jANakArI Apazo. Mob. : 09327932728 cha mahinAno hastaprata vidhAno sarTiphikeTa kaoNrsa InsTiTyUTa oNpha jainolojI ane bho. je. adhyayana saMzodhana zrI dhanavaMtabhAI zAhe A korsamAM vidyArthIone hastaprata ApIne vidyAbhavananA saMyukta upakrame gujarAta yunivarsiTI mAnya cha mahinAnA taiyAra karavAnA upakramanI vizeSa noMdha lIdhI ane hastaprata ukelanArI hastapratavidyAnA sarTiphikeTa korsano 27 julAI 2013ne zanivAre peDhI taiyAra karavAnI jarUra che tenA para bhAra mUkyo. zrI zrInaMda bApaTe zubhaprAraMbha karavAmAM Avyo. A kAryakramanA udghATaka zrI madhusUdana sacitra hastaprata vize vAta karatAM jaNAvyuM ke ApaNo amUlya vAraso DhAMkIe kahyuM ke hastapratamAM lipi vizeSajJonuM vizeSa mahattva che. eka hastapratamAM jaLavAyelo che. zrI kAMtibhAI zAha saMpAdita 'jaina samaye ApaNI pAse amRtalAla bhojaka ane lakSmaNabhAI bhojaka kathAvizva'nuM vimocana zrI mukeza zAha ane zrI mahezabhAI gAMdhIe jevA hastapratamAM lipi-vizeSajJo karyuM. pustakanA saMpAdaka zrI hatA. A korsa dvArA hastaprata hastaprata vidhA- jita pUjA kAMtibhAI zAhe madhyakAlIna saMpAdako uparAMta lipi vizeSajJo hastaprata vidyA zikhavAnA AvA sarTiphikTa korsa pratyeka kathAvArtA o aMge rasaprada taiyAra thAya tevI bhAvanA vyakta yunivarsiTImAM zarU thavA joIe evo prayatna jaina sAdhu bhagavaMto | udAharaNo ApyAM. ane jena agraNIoe karavo joIe. karI hatI ane A korsanA A prasaMge zrutabhavana pUNethI AvA lipi jANanAra vidvAno jaina bhaMDAramAM suSupta paDelA A zubhAraMbhane zubhecchA pAThavI hatI. | vairAgyarati mahArAja sAhebe | jJAna sAgaranuM ApaNane darzana karAvaze. pratyeka upAzrayamAM jaina | padmazrI DaoN. kumArapALa AzIrvAdano saMdezo pAThavyo hato. pustakAlaya ane jaina paMDita hovA ja joIe. desAIe hastapratavidyAnA A A kAryamAM emanI saMsthAe sakriya korsa vize vAta karatAM kahyuM ke A A zrutabhakti che. zrutabhakti e jina bhakti che. sahayoga Apyo che. InsTiTyUTa saMsthAo anya saMsthAonA BtaMtrI opha jainolojInA ceramenazrI sahayogathI hastapratamAM nipuNatA dharAvatA lokone teyAra kare che. ratibhAI caMdarayA ane vAIsa ceramenazrI nemubhAI caMdarayAno zubhecchA prathama traNa divasano, pachI paMdara divasano ane have cha mahinAnA saMdeza vAMcavAmAM Avyo. gujarAta yunivarsiTInA mAnya korsanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. saMskRta pAThazALAnA pradhAnAcArya zrI zrIdhara vyAse prArthanA karI hatI zrI Ara. TI. sAvaliyAe jaNAvyuM hatuM ke A korsamAM vizeSa jhoka ane samagra kAryakramanuM saMcAlana zrI nalinI desAIe karyuM. vidyArthIo ane vidyArthIone hastaprata ApIne graMthabhaMDAramAM rahelI kRtio prakAzita sAhityarasiko moTI saMkhyAmAM upasthita rahyA hatA. karavAno che. mukhya mahemAna tarIke upasthita rahelA rAdhikAbena saranAmuM: InsTiTyUTa opha jainolojI, bI-101, samaya epArTamenTa, lAlabhAIe A korsanuM mahattva samajAvyuM. AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona:079-26762082. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana okTobara, 2013 samaya 1 harajIvana thAnakI traNa akSarano sAdo zabda samaya, ApaNe jamyAM, tyAre ja sAthe oLakhavAmAM madada maLatI rahe. jagata kaMI ApaNAMthI jUduM ke para laI AvyAM. tene kaI rIte pasAra karIe chIe, temAM jIvanano nicoDa (above) nathI, paraMtu khuda ApaNuM ja pratibiMba temAM paDatuM rahe che. samAyelo hoya ema lAge. buddhizALI mANasono samaya kAvyanI racanA, kudarate to badhA mAnavIne samajI-vicArIne sarakhA ja banAvyA che, zAstranI carcA ane AnaMdamAM vItato hoya tema paNa jaNAya. jyAre saunuM lohI lAla ! sAmAnya mANasano samaya, kalaha, kaMkAsa ane vAda-vivAdamAM pasAra A samaya ane para samaya, ApaNo potAno ane anyanA samaya thato paNa dekhAya! upara prakAza pADatAM zrImad kuMdakuMdAcArya lakhe cheH keTalAka loko satata phariyAda karatA rahe che ke "mane samaya maLato "samaya eTale jIvAtmA. te samyagdarzana, jJAna ane caritramAM nathI' to vaLI keTalAka kahe che, "mAro samaya ja jato nathI!" have pariName tyAre svasamaya ane pudgala karmodayamAM tanmaya thaI jAya, vicAravAnuM e che ke, samaya, kyAMthI maLavAno ane kyAM javAno? mULamAM, ane te parasamaya tarIke oLakhAya. paradAdA, dAdA, pitA, putra, temanA jIvanamAM Ayojana (Planning)nI gerahAjarI hoya che. potra ane prapautra dvArA samayano do2 (Thread) laMbAto rahe, eTaluM niyamitatAno abhAva paNa kharo. ja. A samaya viSe pAzcAtya vicAraka henrI vAna DAIkanA vicAro paNa sukhano samaya jhaDapathI pasAra thato, ane du:khano samaya maMdagatie rasa paDe tevA che. 'rAha jonAra mATe te khUba dhImo, Darapoka mATe khUba pasAra thato jovA maLe che, kemake samayamAM ApaNI mAnasikatA umerAtI jhaDapI, zokamagna mATe khUba lAMbo, ane mojIlA mAnavI mATe khUba rahe che. temAMya ApaNe keMdramAM rahIne vItI gayelA samayane bhUta sAthe to TUMko hoya che. paNa je loko premI che, tene mATe to te anaMta che !' vItanArA samayane bhaviSya kahIne saMbodhIe chIe. jyAre najIkanuM astitva sAcA arthamAM A premIo to anaMtanA yAtrIo che. badalAtAM kevaLa vartamAnanuM hoya che. jatAM khoLiyA dvArA je prema pAMgarato rahe che, te anAdi ane anaMta atyAranuM, AjanuM hamaNAMnuM vartana (Behaviour) kevuM che, e ja rahevAno. be premI vyaktionA bhItaramAM rahelAM tattvo jyAre 'eka' viSe vicAravuM joIe, ane bhUtane AdhAre bhaviSyanuM ciMtana thatuM thavAnI mathAmaNa kare che tyAre bahAranI sAmAjikatA vRkSanAM sukAyelAM rahevuM joIe. kemake ApaNA vartamAnamAM ja bhaviSyanA bIja dharabAyelAM pAMdaDAnI mAphaka kharI paDe che. hoya che. Aje jevuM vAvazuM tevuM AvatIkAle laNI zakIzuM. e ja rIte 'uttararAma carita'mAM bhavabhUtie A AMtarika premanuM suMdara varNana bhUtakALamAM vavAyelAM bIjano pAka, vartamAnamAM laNAto rahe che. ApaNe karyuM che. sItAe lava-kuzane janma ApyA bAda, temane jaMgalomAM moTA janmyAM te pahelAMno samaya ApaNe mATe bhUtakALa ane ApaNI vidAya karyA. ekavAra zrI rAma anAyAsa ja tyAM AvI pahoMce che. ane banne pachI je samaya vItaze, jene bhaviSyakALa gaNavo rahyo. A samayane bALakone prathama vAra jue che tyAre abhuta gaNI zakAya tevuM AMtarika mApavA ghaDiyALo zodhAI, tenuM nAnAmAM nAnuM ane moTAmAM moTuM kheMcANa anubhave che! ApaNe tene lohInA saMskAra kahIzuM? zrI rAmane ekama paNa zodhAyuM. kALanI gaNatrI divasa, mAsa, varSa, dAyako ane khabara nathI ke A temanAM ja putro che, to bIjI bAju lava-kuza nAmanAM saikAmAM maMDAtI rahI. bALakone khabara nathI ke A temanAM pitA che. chatAM tyAM je AMtarika jJAnI-vidvAnoe to samayane anAdi ane anaMta paNa kahyo. tenI tattvone kAryarata thatAM bhavabhUtie batAvyAM che, te adbhuta kakSAnAM zarUAta kyAMthI ane kyArathI thaI haze, te kema kahI zakAya, to bIjI che. bAju teno aMta kyAre Avaze ? e viSe paNa kema kalpI zakAya. paraMtu vyakti sajati padArthAtAt AMtaraH kopi hetuH ApaNuM zarIra nAzavaMta-kALAdhIna che, evuM jarUra kalpI zakAya. na khalu pritaH barNirupAdhIna sazrayanta. je zarIra sAthe ApaNo AtmA udbhavyo, te to prakRti-sthULatAne bhavabhUti lakhe che, evuM ja yuvaka-yuvatinAM prathama dRSTie thatAM AdhIna che. jyAre AtmA to ati sUkSma che. jeno vikAsa ane vistAra, premamAM paNa thatuM hovuM joIe. yuvaka-yuvatInA AMtarika tattvono jIvana daramyAna karavAno rahe che. tene UMDe UtAratAM jaIne UMce meLApa karanAra paNa je tattva che, te to 'samaya' ja, yauvana, lAvaNya caDAvavAnI ati kaparI javAbadArI jIvana daramyAnaja ApaNe saue ane AkarSaNa dvArA nirUpAto AMtarika prema. nibhAvavAnI rahe che. * * * te sAthe jAtane oLakhavI ane pArakhavI ke jethI jagatane sItArAma nagara, porabaMdara. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana jayabhikhu jIvanadhArA : 53 |DaoN. kumArapALa desAI [ 'jhiMdAdilIne jIvana mAnanAra ane mAnavatAno madhura saMdeza ApatuM sAhitya sarjanAra kalamajIvI sAkSara jayabhikhkhae mUlyaniSTha sAhitya ane patrakAratva dvArA AgavuM yogadAna karyuM, tema potAnA jIvanakAryathI mAnavakalyANanA samAjopayogI kAryo karyA. pariNAme emanA sAhityanI jema ja emanuM jIvana paNa preraNAdAyI banI rahyuM. ahIM A trepanamAM prakaraNamAM e jIvanano eka preraNAdAyI prasaMga joIe. ] sItApuramAM gujarAta! AMkha e to mAro dIvo che' ema potAnI vAsarikAnA eka pRSTha ane tethI kALA motiyAnuM oparezana karAvavAnuM mana vicAratuM hatuM; para noMdha lakhanArA "jayabhikhkha'ne jIvanabhara AMkhanA ochA teje paNa bIjuM bAju AvuM koI oparezana thAya ane AMkhonAM teja sadAne parezAna karyA hatA. nabaLI AMkhone kAraNe bALapaNathI ja cazmA paheravA mATe cAlyA jAya, te kalpanA potIkI mastI ane nijAnaMde jIvanArA paDyAM. bALapaNamAM goThiyAonI 'azmiza' majAka sahevI paDI hatI. A lekhakane bhayAvaha duHsvapna jevI lAgatI hatI. vaLI jema jema uMmara vadhatI gaI, tema tema cazmAnA naMbara vadhatA gayA. gujarAtanA eka AMkhanA prasiddha tabIbe Ane mATe sItApurano jADA kAcavALAM emanAM cazmAM emanI AMkhanA vadhu naMbaronI cADI rAha cIMdhyo. kahyuM ke, "sItApura e netrapIDito mATe muktinuM dvAra che. khAtAM hatAM. tyAM pahoMcI jAva.' temaNe jijJAsA ane utsAha sAthe sItApuranI 1967nA gALAmAM emanI AMkhamAM kALA motiyAe ghero ghAlyo. tapAsa zarU karI. pahelAM to jANa thaI ke dezamAM traNa sItApura AvelAM bIjA motiyAo pAke, jyAre kALo motiyo pAke nahIM, tethI e che. eka sItApura saurASTranA dhrAMgadhrA zaheranI najIka hatuM, bIjuM motiyAnuM oparezana e samaye jokhamI ane muzkela gaNAtuM hatuM. sItApura senTrala provinsamAM hatuM ane trIjuM sItApura uttara pradezamAM amadAvAdanA nikaTanA snehI DaoNkTarone batAvyuM, paraMtu emAMthI keTalAka hatuM. pachI khabara paDI ke uttara pradezanA lakhanau jillAmAM AvelA AvI jANItI vyaktinI AMkhanA oparezanamAM koI muzkelI Ave, sItApuramAM ja netrapIDito mATenuM vikhyAta cikitsAlaya che. jokhama UbhuM thAya, tethI taiyAra na hatA ane keTalAkano mata evo e pachI jayabhikhkhae emanI rIta pramANe sItApuranI tapAsa karavA paNa hato ke AvuM oNparezana karavA jatAM AMkhanuM rahyuM huM ajavALuM mAMDI. uttara pradezanI bhUgoLanI pustikAo maMgAvI, paNa kyAMya paNa kadAca cAlyuM jAya! sItApuranI AMkhanI haoNspiTalanI koI jarUrI ke upayogI mAhitI e samaye jayabhikhkhane emanI AMkhonI duniyAmAM aMdhArAnA jaDe nahIM. paNa eka kAma lIdhuM eTale emAM pUrepUrA UMDA khuMpI javuM, vAdaLo UmaTI rahyAM hoya evo anubhava thato hato. prakAzanA kiraNo e Tevane kAraNe emaNe vadhu zodha calAvI, to jANa thaI ke aneka rUMdhAtA jAya che ane rozanI satata ochI-ochI thatI jAya che. AMkhanI nadIonA pravAhothI AbAda ane barabAda thatuM A sItApura gAma ciMtA pajavatI hatI. kyAreka koI vaidyarAja koI cUrNa Ape to ene che. lakhanau zaherathI 83 kilomITara dUra AvelA sItApuramAM pahoMcavA pANImAM nAMkhIne AMkhe chAMTatA. e samaye phrAMsathI AvatI 'pepina' mATe be relave mArga che. ekamAM pahelAM zAhajahAMpura javuM paDe ane nAmanI davAnA TIpAM teo roja niyamitapaNe nAMkhatA. vaLI vAcana bIjAmAM lakhanau javuM paDe. baMne sthaLoethI eka nAnI relagADI sItApura ane lekhananI pravRtti ja temanuM jIvana-sarvasva hatI, tethI svAbhAvika mATe Ava-jA kare. dilhInA dardIone zAhajahAMpurathI javuM vadhu sugama rIte AMkhanI ciMtA temane vaLagelI rahetI. paDatuM hatuM. ane sItApurathI pAchA pharatA dardIone rijharvezananI dRSTie have karavuM zuM? divaso ciMtAmAM ane rAtrIo mUMjhavaNamAM pasAra lakhanau zahera sagavaDavALuM banatuM hatuM. thatI hatI. kyAreka AMkhamAM ekAeka koI taNakho dekhAto ane e gujarAtamAM A sItApuranI khyAti te enA teyAra bArI-bAraNAMo AMkhamAM thato taNakhAno camakAro jayabhikhkhanA manane viSubdha karI ane goLanAM cakarAMcI hatI. ahIMnI maMDImAM anAja, goLa, magaphaLI deto. ema thatuM ke kadAca AMkhanuM rahyuM huM ajavALuM paNa ekAeka ane zetaraMjIonA moTA sodA thatA hatA. ahIM dara amAse zAmanAtha lupta thaI jaze to zuM thaze? nRtyAMganAne page lakavo lAge, vaktAnI mahAdevano meLo bharAto hato. jIbhe pakSAghAta thAya ke gAyakano kaMTha besI jAya evI sthiti potAnI vadhu tapAsa karatAM jayabhikhkhane jANa thaI ke sItApurathI thoDe dUra thaze enI phikara A kalamajIvI lekhakane thavA lAgI. eka bAju AMkhanuM nImasAra, arthAt naimiSAraNya nAmanuM prAcIna tIrthakSetra AveluM che jhAMkhuM paDatuM teja hatuM ane kyAreka emAM thatA "spArka'nI ciMtA hatI Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana okTobara, 2013 ane bhAratabharanA yAtrALuo ahIM pAvana snAna karavA Ave che. zeThe sAme cAlIne kahyuM ke meM to tamArI sAthe AvavAnI manamAM gAMTha somavatI amAsanA snAnanuM ahIM vizeSa mahattva che. "zahenazAha mArI che. dhIkatI prekTisa choDIne eka mahinAnI rajA laIne A akabarazAha' navalakathAnA sarjaka jayabhikhkhane savizeSa AnaMda to e kAphalAmAM sAmela thayA. sAthe amarasiMha nAmano gharano cAkara paNa jANakArIthI thayo ke ahIM najIkamAM AveluM luhArapura zahenazAha kharo. ATalo moTo rasAlo javAno hoya ane e zaherathI ke sagavaDathI akabaranA navaratnomAMnA eka ratna rAjA ToDaramalanuM janmasthAna che. sarvathA ajJAta hoIe, tyAre karavuM zuM? rasoI mATenA tamAma vAsaNo sItApura zaherano Akho itihAsa A sarjaka pheMdI vaLyA. sItApuranI sAthe lIdhAM, nAstAothI khIcokhIca bharelA DabbAo taiyAra thayA. najIka AvelA mIsIropI nAmanA sthaLe dadhIci RSie tapa karyuM hatuM. khAkharA ane athANAM to bhulAya kema? kadAca gujarAta jevI rasoI phAgaNa mahinAmAM enI parikramAnuM anokhuM mahattva hoya che. sItApuranI na maLe, tethI AkhuM rasoDuM lIdhuM ! AsapAsa AvelAM gAmonI vigato paNa temaNe meLavI ane jANyuM ke Ama kula cha vyaktiono kAphalo, sAmAnanA pistALIsa muddAo sarAI nadInA be kAMThe vaseluM sItApura zikSaNanuM paNa kendra che. sAthe sItApura javA nIkaLyo. koI navI bhUmimAM jatA hoIe e rIte jayabhikhkhane sauthI vadhu rasa to sItApuranI RtuomAM paDyo. AMkho saghaLAM dRzya jotI hatI. sItApura sTezanethI AI-haoNspiTala sItApuramAM badhI ja Rtuo vIpharelI hoya che. Aso mahinAmAM zarU sudhIno mArga sAva bismAra ane phUTapAthane badale kacarAothI bharelo thayelI ThaMDI kArataka ane mAgazaramAM khUba vadhe che. vaizAkha ane jeThamAM hato. manamAM ema thayuM paNa kharuM ke paMcAvana hajAranI vastIvALuM ahIM garamI mAjhA mUke che. tAla ane pokhara sukAI jAya che ane jeTha jillAnuM mukhya zahera AvuM kaMgALa ane verAna! gAma hoya ke nagara mahinAmAM to pachuAnA nAme oLakhAtI havAnI baLabaLatI lUthI hoya, ApaNe tyAM kyAreya koI pravAsInA pravezanI ciMtA kare che mANasonA mota paNa thAya che. ahIMno sauthI moTo tahevAra hoLIno kharuM? nagara-praveza e ja nagara vizenI pahelI mahattvanI chApa pADe che ane e pachI divALI ane dazerAno krama Ave che. phAgaNa vada che, paNa enI koIne phikara che kharI? sItApuranA AvA prAvezika ekama e navA varSano ahIM pahelo divasa gaNAya. dezyathI pravAsIomAM ghaNA bhramo UbhA thaI jAya, paraMtu sItApuranA jayabhikhkhae paMcAvana hajAranI AbAdI dharAvatA sItApuranA bharyA bharyA bajArane jue ane vastIthI UbharAtAM enA hATo jue, itihAsa ane bhUgoLanI mAhitI meLavI, paraMtu sItApuranI AI- tyAre A zahera vize bAMdhelI dhAraNA mATe vyaktine svayaM hasavuM Ave! haoNspiTala vize koI mAhitI kyAMyathI jaDe nahIM. manamAM vicAra paNa e divasomAM dazerA ane divALInA utsavo samIpamAM hatA. thayo ke adyatana vaijJAnika sAdhanothI susajja evA ane AMkhanA tulasIkRta 'rAmacaritamAnasa'nA paThana-pAThanamAM ahIMnI prajAne kAbela sarjano dharAvatI tathA niHsvArtha sevAbhAvanAthI saMcAlita A "zrImadbhagavagItA' jeTalI zraddhA. rAmalIlA ane rAvaNavadhanI cazumaMdirano kema kyAMya ullekha nathI? DaoN. maherA nAmanA vikhyAta ujavaNInI taiyArIo thatI hatI. cotarapha parvo ane tahevArono mAhola sarjane enI sthApanA karI hatI. emanI koI vigata kema kyAMya maLatI hato, paNa jayabhikhkhanA caherA para e samaye AMkhonA upacAra vizenI nathI? ciMtAnI rekhAo upaselI hatI. sItApuranA prakhyAta sarjanomAMnA jayabhikhkhanA manamAM aneka taraMgAvalIo racAtI hatI, paNa eka sarjana 'padmazrI' DaoN. jagadIzacaMdra pAhavAne A javAbadArI soMpAI. jarUriyAta to sItApuranI bhALa meLavavA mATenI hatI. eka divasa sItApuranI haoNspiTalanI pAse AvelA dardIone rahevAnA makAnomAM ame utAro karyo. sAmAnanA pistALIsa muddAono mAMDa mAMDa samAveza jayabhikhkhane sItApuranI bhALa maLI gaI! amadAvAdathI dilhI thayo. pachI bAjunI bIjI rUma paNa lIdhI. pahoMcavuM, dilhIthI lakhanau eksapremAM besIne sItApuranA siTI sTezane A samaye eka sukhada anubhava thayo. ekAda rUma pachI bhAvanagaranA UtaravuM. niyata bhADAnI rikSAmAM sItApuranA cakSumaMdire pahoMcavuM. e kAMtibhAI lallubhAI zAha (DarIvALA) emanI AMkhanI cikitsA mATe rIte sItApura pahoMcavAno Akhoya nakazo emanI najara samakSa taiyAra ahIM AvyA hatA. amAro kAphalo Avyo ke tarata ja emanA patnI thaI gayo. have karIe kUcakadama! prabhAbahena AvyAM ane emaNe kahyuM ke tamAre rasoI karavAnI nathI. sAva ajANyA zaheramAM pahoMcavAnA mArganI jANakArI to maLI thoDo ArAma karo. ekAda kalAkamAM rasoI ApI jAuM chuM. gujarAtIno gaI. paNa pahoMcyA pachInI paristhitinI ciMtAo satAvavA lAgI. prema kevo hoya eno anubhava gujarAtanI bahAra hoIe tyAre thAya. pahelAM relave-rijharvezana thayuM, pachI sAthe AvanArAonI yAdI taiyAra prabhAbahenanA uSmAbharyA Agraha AgaLa amAre namatuM jokhavuM paDyuM. thaI. jayabhikhkhanI sAthe emanA patnI jayAbahena ane huM joDAyAM, pachI to bIjA be divasa emaNe ja amane bhAvapUrvaka jamADyA. jayabhikhkhanA nAnAbhAI jayaMtibhAI desAIe kahyuM ke huM to tamArI madhyapradezamAM potAnI yuvAnI vitAvanAra jayabhikhkhane uttarapradeza sAthe AvavAno ja. boTAdanA vikhyAta ane lokapriya DaoNkTara sI. ke. AvatAM peThAM ane dAlamUThanuM smaraNa thayuM ! Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 emaNe emanA laghubaMdhu jayaMtibhAIne kahyuM, 'jAva, jarA bajA2mAM jaIne sa2sa majAnA peThAM laI Avo.' prabuddha jIvana jayanuine ema lAgyuM ke je kAma himAlayanA pahADa jevuM atyaMta kaparuM lAgatuM hatuM ane jene mATe aneka lAla signalonI cetavaNI maLI hatI. e kAryo mAM niyoM kADhavAnuM kAma pagamAMthI kAMTo kADhavA jevuM saraLa banI rahyuM. jayakhkhuinI sAthe AvelA emanA DaoNkTara mitra sI. ke. zeTha to vIjaLInA jhabakArAnI jema zarU thaIne pUrI thayelI zastrakriyA joIne ekAeka 41. ema koI kALe thavAnuM nathI, mATe huM to mokSane ja IcchuM chuM. 42. sRSTi sarva apekSAe amara thaze ? koI apekSAe huM ema kahuM chuM ke sRSTi mArA hAthathI cAlatI hota to belI UThyA, "vaMDaraskUla, vaMDaraphUla !" bahu vivekI dhoraNathI paramAnaMdamAM virAjamAna hota. have jayakhkhuine thoDo samaya ArAma karavAno hato. AMkhe pANa hatA, paraMtu bAjumAM DAyarI rAkhatA hatA ane divase koI vicAra Ave to e lakhatA hatA. kyAreka rAtre amane uThADIne amArA dvArA paNa emano vicAra DAyarImAM lakhAvatA hatA. parakAna bAda bAMdhelo pATo zrImad rAjacaMdra prasAda vacanAmRta (julAI aMkathI AgaLa) laghubaMdhu khacakAyA. niSNAta 39, bhoganA vakhatamAM yoga sAMbhare e haLukarmInuM lakSaNa che. DAyAbiTIsa che. mATe peDhAM khAva te barAbara nathI. vaLI tamArI AMkhonuM najIkanA samayamAM oNparezana paNa ka2vAnuM che tyAre DAyAbiTIsa aMkuzamAM hoya te jarUrI che.' jayabhikhkhue emanI vAtano 43, DaoNkTara sI. ke. zeThe kahyuM, 'tamane 40, ATaluM hoya to huM mokSanI IcchA karato nathI : AkhI sRSTi satzIlane seve, niyamita AyuSya, nirogI zarIra, acaLapremIpremadA, AjJAMkita anucara, kuLadIpaka putra, jIvanaparyaMta bAlyAvasthA, AtmatattvanuM ciMtavana. dekhIto svIkAra karyo, paNa emanA e divasomAM judAM judAM blaDaTesTa karavAmAM AvyA ane emAM gayA pachI pharI ladhubaMdhune kahyuM, "kema 44. zukla nirjanAvasthAne huM bahu mAnya karuM chuM. vicAra karo cho ? jAva, peThA laI Avo.' 45. sRSTinIlAmAM zAMtabhAvathI tapazcaryA karavI e paNa uttama che. 46. ekAMtika kathana karanAra jJAnI na kahI zakAya. kuTuMbanI rItarasama evI ke moTAbhAInI AjJA saheje uthApAya nahIM, jayaMtibhAI sItApuranI 47. zukla aMtaHkaraNa vinA mArA kathanane koNa dAda Apaze ? 48. jJAnaputra bhagavAnanA kathananI ja balihArI che. 49. huM tamArI mUrkhatA para hasuM chuM ke-nathI jANatA gupta camatkArane AvyA. jayabhikhkhue ene premathI 50. aho! mane to kRtaghnI ja maLatA jaNAya che, A kevI vicitratA bajAramAM gayA ane peThAM laI chatAM gurupada prApta karavA mArI pAse kAM padhAro ? nyAya Apyo ! che! (kramazaH AgaLa AvatA aMke) DAyAbiTIsa vadhu mAlUma paDatAM trIka divasa oNparezana mulatavI rAkhavAno DaoN. pAhavAe vicAra karyo. cothA divase pharI DAyAbiTIsano riporTa Avyo. DaoN. pAhavAe riporTa vAMcIne jayabhikhkhune hasatAM-hasatAM kahyuM, 'mujhe esA lagatA hai ki sItApura ke pAnImeM sakkara kucha jyAdA che; Apako DAyAbiTIsa kama nahIM hotA hai. jayaSNuie kahyuM, 'DaoNkTara sAheba, Apa isakI ciMtA mata kIjIye ye DAyAbiTIsa to merA pAlatu kUttA hai, vo bhoMkatA hai, magara kATanA nahIM!' jayakhkhuinI khumArI joIne A vikhyAta DaoNkTara kSaNabhara to Azcarya pAmyA. Aja sudhI emaNe ghaNA dardIone joyA hatA. ghaNAM zaheromAM 'oNparezana kempa' karyA hatA, paNa Avo utta2 emane kyAMya maLyo nahoto! 27 DaoN. pAhavAe hasIne vidAya lIdhI ane sAosAtha kahyuM paNa kharuM ke have be-traNa divasamAM oNparezana karavAno vicAra che, mATe jarA parejI pALajo. traNeka divasa bAda oNparezana karavAmAM AvyuM. choDavAno hato, tyAre emaNe Agraha rAkhyo ke mAre sauprathama mArA aDhI mahinAnA pautra kauzalanI tasavIra jovI che. potAnI sAthe e tasvIra laIne AvyA hatA. pataMganI bAjunA Tebala para e tasavIra rAkhI hatI ane e joyA pachI AsapAsanI hariyALI jovA mATe emaNe AMkho pheravI. sItApuramAM dIrgha samaya ArAma karavAno hato. evAmAM divALIno avasara Avyo. uttarapradezamAM to navuM varSa phAgaNa vada ekamanuM zarU thatuM hatuM, paNa haoNspiTalamAM sAravAra mATe AvelA gujarAtI dardIo ane emanAM svajanoe kArataka suda ekamanuM vikramanuM navuM varSa ujavavAno nirNaya karyo ane e khuzanumA savAra gujarAtI bhAIbahenonA sAlamubArakanA avAjothI kilakilATa hasavA lAgI. bagIcAmAM UgelAM gulAba cUMTavAnI manAI hatI, paNa khAsa anumati meLavIne gujarAtI sannArIoe aMboDAmAM rAkhelAM gulAba raMga ane sugaMdhanI varSA karI rahyAM. ahIM muMbaInA eka zrImaMta maNibhAI kilAcaMda paNa hatA. potAnI AMkhanA nura lagabhaga gumAvIne sItApura AvyA hatA ane ahIM taddana navI draSTi pAmyA hatA. emaNe sahune kahyuM, "A navA varSe kaMIka Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prabuddha jIvana okTobara, 2013 dAna karavA huM cAhuM chuM.' DaoN. jagadIzacaMdra pAhavAe sabhAne saMbodhatAM kahyuM ke, jayabhikhkhae pratyuttara ApatAM kahyuM, 'huM paNa evA ja vicAramAM 'ame amArI pharajathI kaMI vadhu karatA nathI, chatAM Apa sahu chuM. dayA ane dAna e gujarAtI saMskAritAnuM sarvaprathama lakSaNa che.' gujarAtIo amArA kAryane ATaluM vadhAvo cho, e kharekhara Apa maNibhAIe pAMcaso rUpiyAnuM dAna ApavAnI jAherAta karI. sahunI mahAnubhAvatA che. amArAmAM paNa kaMI khAmI haze. jayabhikhkhuM ane anya cAra vyaktioe bIjA pAMcaso rUpiyAnuM dAna mAnavamAtramAM paNa khAmI hoya che, chatAM Ape amArI khAmIo ApyuM. paNa sAthosAtha jemaNe dAna ApyuM nahIM emane vize paNa nahIM jotAM amArA tarapha je snehabhAva dAkhavyo che, te mATe ame jayantuie kahyuM, "mANasa zrImaMta hoya, dAna karavAnI zakti hoya, ane ahIMnAM sarva karmacArIo tamArA RNI chIe. gujarAtI mIThI paNa sAthe rUpiyA lAvyo na hoya ane dAna karavA jatAM lAMbI vATanuM prajA che ane temanA haiyA saMskArI ane bhAvabhInA hoya che tevuM relabhADuM pAse rahe nahIM evuM paNa bane, mATe A koI ekanuM dAna meM mArA thoDAka anubhavomAM joyuM che.' nathI, sahunuM dAna che.' ane Ama dAnagaMgA vahetI thaI. doDheka hajAra sItApuramAM yojAyelA A kAryakramanA aMte cakSumaMdiranA vizvakarmA rUpiyAno phALo thayo. pachI e phALo tyAM ja sthagita karyo. DaoN. maherAe potAnI asarakAraka jabAnamAM A bheTa mATe AbhAra gujarAtI dardIoe potAnA navA varSanI ujavaNI mATe A mAnavAnI sAthosAtha bIje divase sarva gujarAtIone savAranA nAstA haoNspiTalanA AdyasthApaka, sevAnA bhekhadhArI DaoN. maherA, anya mATe Ijana ApyuM. sItApuranA itihAsamAM A eka anerI ghaTanA DaoNkTaramaMDaLI ane haoNspiTalanA karmacArIone nimaMtraNa ApyuM. hatI. satata kAryamAM racyA-pacyA rahenArA ane zistanA custa AgrahI dardIonA AvAsanI vacce ja gujarAtI ane binagujarAtI DaoN. maherAnA nikaTamAM javAnuM sadbhAgya bahu ochAne maLyuM hatuM. bhAIbahenonI nUtana varSe navalI sabhA yojAI. sabhAnA prAraMbhe sahue bhAIbIjanA divasanuM khuzanumA prabhAta thayuM. sahu gujarAtIo sAkSara jayatikhune vaktavya ApavA Agraha karyo. emaNe kahyuM, suMdara vastro dhAraNa karIne yathAsamaya AvI pahoMcyA. DaoN. maherA AvatAM 'gujarAtIonuM Aje nUtana varSa che. Apa sahune nUtana varSanA pratyeka bhAIbahenanI oLakhavidhi thaI ane te pachI sItApuranA mazahura abhinaMdana ame-gujarAtanI dareka vyakti, pachI te raMka hoya ke sarjanonA hAthe rasagullA, jalebI ane samosAnI pleTo sahu rAya, - A zubha divase potAnA ISTadevanA maMdira jaIe chIe. gujarAtIone ApavAmAM AvI. mulkamazahUra sarjanonI namratA ane ane maMdiranA devatAne puSpa-pAMkhaDI arpita karIe chIe. Aje nikhAlasatA joI sahu koI dimUDha thaI gayA. potAnA vatanathI hajAra-bAraso mAIla dUra rahelA gujarAtI bhAI- A prasaMge AbhAra vyakta karavA mATe sahue jayaviSNune vinaMtI baheno A cakSumaMdiranA devatAne potAnA prema ane AdaranA puSpo karatAM emaNe kahyuM, arpaNa kare che. mAnanIya DaoN. maherA sAhebane ame sADAbAraso 'DaoN. maherAsAhebe Aje cA pAI nathI, paNa dilano cAha rUpiyA A saMsthAne bheTa ApavA ane enA premALa karmacArIone Apyo che. Aje gujarAta ane sItApura bhAvanAnA sImADA para mijabAnI ApavA mATe aDhIso rUpiyA arpaNa karIe chIe. AvI eka banyA che. ame DaoN. maherAsAhebane gujarAtanI dharatIne pAvana sevAbhAvI saMsthAne lAkho rUpiyAnI jarUra hoya e ame jANIe karavA mATe vinaMtI karIe chIe ane gujarAta guNahINuM nahIM chIe, paNa A rUpiyA nathI, koI rakama nathI, A to amArA thAya tenI khAtarI ApIe chIe? hRdayanI kRtajJatAnI bhAvanAonuM eka pratIka che. Apa e rakama maherAsAhebe A nimaMtraNano svIkAra karyo ane sAthe kahyuM, svIkArazo ane AbhArI karazo.' 'tamane gujarAtanA bhAIbahenone vinaMtI karuM chuM ke e rakamanAM baMne kavaro laIne huM Ubho thayo ane DaoN. maherAsAhebane gujarAtanA be yuvAno mane Apo. huM teone barAbara taiyAra arpaNa karyA. e pachI muMbaInA zeTha zrI maNibhAI kilAcaMde potAnA karIne gujarAtane bheTa dharIza. mArI zarata phakta eka ja hoya che ke aMtaranI bhAvanA vyakta karI. kevI kaphoDI sthitimAM teo ahIM e juvAnonAM hRdaya sevAbhAvathI aMkita hovAM joIe.' AvyA ane kevI rIte navA jIvana samAna navI rozanI prApta karI, e divase sItApuramAM gujarAtanI hRdayavADInA padma soLe kaLAe enuM bayAna karyuM. kaoNlakAtAnA zrI choTAbhAI Thakkare A saMsthAnI khIlyAM ane enI mIThI maheka laIne sahu vikharAyAM hatAM. keTalIka apUrva khubIo ane ghauMmAMnA kAMkarA jevI keTalIka kSatio sItAparanI sapharano ahIM aMta Avato nathI. paraMtu gujarAtamAM batAvI. aMte A mulkamazahUra haoNspiTala mATe je kaMI thaI zake, te karI eno eka navo adhyAya racAya che, je vize have pachI. (kramaza:) chUTavAnI taiyArI batAvI. 13/bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 madhura, hasamukhA svabhAvavALA ane bulaMda avAja dharAvatA sarjana 007, phona: 079-26602675. mobAIla : 098 24019925 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana | 29 mRtyu paranuM astitva | DaoN. hasamukha zAha janma ane mRtyu e mANasanA jIvananAM be aMtimo che. mRtyu tarIke pAmatuM nathI ane teNe dareka bhavamAM jevuM vartana karIne jevA saMskAra oLakhAtI jIvananI A aMtima karuNa ghaTanAnA AghAtajanaka sauMdaryathI UbhA karyA hoya te bIjA bhavamAM sAthe Ave ane janmatAMnI sAthe ja ghaNA ciMtako bhAna bhUlyA che. Aje paNa pratyeka vAtAvaraNa ane e saMskAro sAmAnya rIte dekhAya. 'AtmA' mukhyatve cAra viSayamAM paristhitiomAM tamAma lekhako, vicArako ane tattvajJAnIo mATe pravRttato hoya che. AhAra, pratikULatAno bhaya, viSayomAM rAga-maithuna mRtyu e eka acaMbo pamADe tevo khyAla che. A gherI samasyAno ukela ane parigraha. bALaka janme tyAre A cAreya enAmAM dekhAya che. zodhI zake tevA mANaso ApaNA jovAmAM bhAgye ja Ave che. mAtra AhAramAM dUdha, bhayathI bacavA mAtAno khoLo, maithunamAM ramakaDAM ane purAtana kALanA RSioe ja potAnA mana-buddhinAM AMtarika parigrahAmAM mUThImAM je Ave tene pakaDI rAkhavuM. AmAMnI koI cIja upakaraNone yathArthapaNe sajja karIne mRtyu paranAM sarvotkRSTa kSetromAM dUra thAya to bALaka du:khI thAya, nahIM to AnaMda ane kilakilATa kare. viharavAnI zakti svasthatAthI keLavelI. ema karIne mRtyunA siddhAMta bALaka moTo thAya, buddhi-zakti vadhe tema A cAreyane vadhAravAnuM kAma pAchaLa chupAyelA rahasyanuM zAMta nirIkSaNa ane vaijJAnika pRthakkaraNa kare ane ene vikAsa mAne che. vAstavamAM A cAra vyasanano tyAga karIne yathArtha nirNaya levAmAM mAtra teone ja saphaLatA prApta thaI che. karIne badhA padArtho sAthenuM joDANa toDavAthI ja "AtmA' sukhI bane bhAratanA ciMtakomAM paNa ApaNane mRtyunI A sarvasAmAnya paNa che ane e mATe ja dharma che. AnA parathI nakkI thAya che ke "AtmA' - AzcaryakAraka ghaTanA saMbaMdhamAM ghaNI virodhAbhAsI dalIlo ke viparIta "paraloka'nuM astitva che. Aje to pUrvajanma ane punarjanma vize ghaNAM nirNayo jovA maLe che. keTalAka vicArako evA nirNaya para AvyA che ciMtako ane cikitsako saMmata thavA ja mAMDyA che. mATe ja ame temane ke mRtyu e sarva kaMIno aMta che ane te pachI "zUnya' sivAya kaMI ja zeSa bhArapUrvaka kahIe chIe ke mAtra, A jiMdagInI ciMtA na karo, AvatI rahetuM nathI. anya keTalAka evA che jeo mRtyunI pare paNa astitva che jiMdagImAM ApaNA "AtmAnuM zuM thaze teno paNa vicAra karo. tema svIkArI tenA TekAmAM dalIlo karI te hakIkatane siddha kare che. bhautikavAdIonI daSTie A zarIra ja sarva kaMI che ane zarIrano mRtyu pachI astitva che ke nahIM te prazna mana ane buddhinA kSetramAM nAza e mRtyu che ane te vakhate jIvana tattva zunyamAM vilIna thaI jAya paDato nathI. sAmAnya mANasa game teTalo buddhizALI ane saMvedanazIla che; zUnyamAMthI jIvana utpanna thAya che, thoDA samaya mATe te tenI ramato hoya to paNa tenI pAse vizuddha jJAnanI yAtrAno AraMbha karavA mATe rame che ane pharI pAchuM zUnyamAM vilIna thaI jAya che. koIpaNa vaicArika Avazyaka mAdhyama nathI. sarvotakRSTa saMnyAsI ane jJAnIe ja mRtyu manuSya AnI sAthe saMmata thaze nahIM, kAraNa ke koI paNa vastu zUnyamAMthI paranA kSetramAM viharI zakAya tevI aMtarjJAnanI zakti meLavI ane utpanna thaI zake nahIM, temaja zUnya thavA mATe te adRzya thaI zake nahIM. vikasAvI hoya che. eTale AvA bhAvAtIta praznonI samajaNa zabdomAM A zUnyavAdIonI dalIlomAM ApaNane sahelAIthI virodhAbhAsa ApI zakAya nahIM. pratyakSa, anumAna ke upamA jevAM samajaNanAM sAmAnya dekhAya che. "asata' e ja "aMtima sat" che tevuM siddha karavA mATe teo mAdhyamo dvArA tene siddha paNa karI zakAya nahIM. saMto ane mahAtmA dalIlo rajU kare che. Ama temanA mate "asta'nuM astitva hatuM! bhagavAna jevA anubhUta jJAnIonI vANI samAna AyAmo arthAt zAstro zaMkarAcArya paNa A ja dalIlono sahAro le che. zunyavAdIonI dvArA ja teno ukela zakya che. dalIlono svIkAra karIe teno artha e ke "asa"nI avasthAne teoe mRtyu pachInA astitvane ApaNe "paraloka' tarIke jANIe chIe. spaSTapaNe jANelI che. eTale ke "asa" tarIke oLakhAtI nakArAtmaka jaina zAsananI dIkSA' nAmanA pustakamAM pa. pU. AcAryadeva zrImad avasthAnuM nizcita jJAna temane che. vedAntIo ane bhagavAna vijaya yoga tilakasUrIzvarajI mahArAjA "paraloka' mAnavo paDe tenAM zaMkarAcAryanA mate "asat' nejANanAra jJAtA yA jJAna e ja "parama paNa kAraNo che ema kahe che. bALaka janme che tyAre tene dUdha pIvAnuM sat' che, jyAre zrutinA mate "ApaNI aMdaranA jJAtAne kSaya roga ke koNe zIkhavADyuM? takalIpha Ave to raDavuM ane tenAthI bacavA mAtAnA mRtyu sparzatuM nathI.' Ama bhinna bhinna vicArako svataMtrapaNe vicArIne khoLAmAM ja rahevuM-AvuM ene koNe zIkhavADyuM? caLakatI vastu che ane dalIlo karIne vibhinna nirNayo upara AvelA che. "sa"nI jene ramakaDAM najara sAme Ave tyAre dRSTi tyAM sthira karavI-evuM ene koNe aparokSa anubhUti thaI che, te mahAtmA arthAt RSi ja ApaNI samakSa zIkhavADyuM? eka ja mA-bApanAM be saMtAno hoya temAM paNa svabhAva, sAco nirdhAra rajU karI zake che. buddhi, ruci-arucinA viSayo, vicAra, mAnyatA, lAgaNImAM bheda kayA puSTimArgIya AcArya pa. pU. go. candra gopAlajI (vaDodarA) kAraNosara che? mAnavuM ja paDe ke "AtmA' nAmanuM tattva che je nAza "kRSNAzraya-darzana (1) pUrva pIThikA' pustakamA bhAgavatanA dvAdaza skandha Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana okTobara, 2013 AzrayalIlA' vize lakhe che-"tenA pAMca prakaraNo che: kRNAzraya, "mokSa prApta karIne alaukika AnaMda mANe che. AvA paripUrNa ane jagadAzraya, vedAya, bhAgavadAzraya ane bhutimAgazraya AmAM rasanI pramANika sAdhako kharekhara ghaNAM ja ochA che. ema kahI zakAya ke dasamI avasthA "maraNa', 'mRtyu'nuM nirupaNa che. ahIM 'maraNa' zabdathI AvI 'AtmAnI bhUti' mATe mAtra buddhimattA, pAMDitya, vidvattA ke dehaviyogarUpa maraNa' evo artha levAno nathI, kAraNa ke tevA maraNamAM vyAsa ItyAdi svayaM nirarthaka che, paraMtu vizuddha, zAMta ane ekAgra to rasatva ja nathI hotuM. ane tethI bhAratIya rasazAstramAM tenuM sthAna manamAM ja parama AtmA'nI aparokSa anubhUti thaI zake che. dhIre dhIre nathI. nATyazAstramAM paNa mukhya nAyaka-nAyikAnA maraNanA abhinaya paNa sthiratAthI aMtarmukha thaI "AtmA' rUpI aikyanA yoganI sAdhanA prastutino niSedha spaSTa zabdomAM karavAmAM Avyo che, kAraNa ke ema tarIke "dhyAnayoga' zaktizALI bane che ane je azabda, asparza, thatAM abhinayamAM rasa viruddha sthiti AvI jAya che. uparAMta, bharatamuninA nirAkAra, avyaya, asvAda, zAzvat, nirgadha, anAdi, anaMta, zAstramAM (bharata nA.zA. 7-109) kula 49 bhAvo paikI elaca, aparivartanazIla ane "mahata'thI pare che, tenI je manuSya anubhUti ugratA ane jugupsA, A traNa bhAvone choDIne bAkInA chetAlIsa kare che te "matya'nA pAzamAMthI mukta thAya che. ene mATe 'mRtyu paranA bhAvo zRMgAra rasanuM udubhAvana karanArA che. A 49 bhAvomAM ATha astitva' vize vicAravAnuM rahetuM nathI, kAraNa ke e pote 'mRtyu'thI sthAyIbhAva, seMtIsa saMcArI bhAva ane ATha sAtvika bhAvo paikI saMcArI yukta che. padArthonA sImita vizvanI sImAo upara tamAma bhASAo bhAvamAM "maraNa' nAmaka saMcArI bhAva kahyo che, jeno abhinaya thaMbhI jAya che. enI pele pAra nIrava dhyAnasamI mAtra "AtmA'nI zRMgArodabhAvaka che. ata:rasazAstrIya 'maraNa' bhAva dehaviyogathI sarvathA bhASA' ja "AtmA'ne AtmA' sAthe saMvAda karavA mATe upalabdha che. bhinna che. ahIM 'maraNa'no abhinaya paNa zithila gAtra, ceSTAhIna (saMdarbha graMtho-kaThopaniSada, jainazAsananI dIkSA, kRSNAzraya darzana) Indriyo vigerethI sUcavyo che. A prakAre "maraNa" eTale rasanI cittagata * * * e avasthA ke jemAM gAtra, Indriyo vigere dhamonA AzrayathI rahita, 23, anupama sosAyaTI, zuddha dharmIsvarUpa rasanI cittamAM sthiti. A avasthAne ja ApaNAM baroDA hAIskala najIka, tattvajJAnamAM vizeSa prakAranA sarvAtma bhAvavALI avasthA tarIke kahevAI alakAparI. vaDodarA-390007 che. 'maraNa" ne "mRtyu' paryAyavAcI zabdathI vicAravAmAM Ave tyAre paNa "mRtyueTale atyaMta vismaraNa thavuM (bhAgavata 11-22-38) ema samajavAnuM che. prabuddha jIvana'nA aMko na maLyAnI phariyAda ApaNe je rIte padArtha joIe chI, Urmi anubhavIe chIe ane | karatA vAcako avazya vAMce vicArane jANIe chIe, tevI ja koI prakriyAthI "sat'nI anubhUti ke 'prabuddha jIvana' dara mahinAnI 16mI tArIkhe pragaTa thAya che ane 'Izvaradarzana' zakya nathI. "sat'nI anubhUti, anubhUti karanAranA te ja divase badhA ja aMko TapAla khAtAne suparata karavAmAM Ave che. potAnA AtmA' tarIke ja AtmalakSI banIne ja karI zakAya. 'AtmA'nuM | Ama chatAM aMko na maLyAnI vAcako phariyAda kare che, tyAre emane A lakSaNa dekhADIne upaniSad "sat'nuM bAhya astitva ja svIkAratuM | aMko mokalavA prayatno karatA rahyAM chIe. varSamAM eka-be vAra AvuM nathI, paraMtu te ApaNI aMdaranuM 'sUkSmatama tattva' che teno nirdeza teo | bane ane ame sTokamAM hoya, tyAM sudhI temane aMko mokalatA rahIe karavA mAge che. ApaNe cokkasapaNe jANIe chIe ke 'rUpa' dharAvatA chIe. padArtha karatAM 'prANa' vadhu sUkSma che. "prANa" karatAM paNa vadhu sUkSma 'mana' | have je vAcako aMko moDA maLavAnI ke na maLavAnI kAyamI che. 'mana', 'prANa' ane 'zarIranI tulanAmAM e tamAmathI paNa vadhu phariyAdo karatA hoya che, te vAcako jo potAnA eriyAnI posTa sUkSma "buddhi' che. enAthI paNa UMDANamAM 'AnaMdamaya koza che. "AtmA' ophisamAM lekhita phariyAda karaze ane tenI kopI heDa posTa ophisane arthAt "sat" e ApaNI aMdaranA samagra jIvananuM mULa che. zruti jaNAve (jI.pI.o. ke vibhAgIya posTa ophisane) mokalIne amane jANa che ke "sa" arthAt "AtmA' aMtaranA UMDANamAM sthiti che. Ama | karaze, to temanI phariyAdano ukela AvI jaze ane TapAlI temane 'AtmA' 'akaLa' ane 'ajJAta' che to eno artha evo na thAya ke cIvaTathI 'prabuddha jIvana'nA aMko ane anya TapAla niyamita rIte tenI anubhUti yA to siddhinI avasthAe pahoMcavAnuM azakya che. mAtra ApI jaze evI amane AzA che. eTale vAcako sthAnika posTa manuSyo mATe ja prayojAyelI 'dhyAna' arthAt nididhyAsananI sAdhanA | ophisamAM aMko na maLyAnI ke moDA maLatA hovAnI lekhita phariyAda dvArA ja zravaNa ane manananI vedokta sAdhanAnI aMtima paripUrti thAya | kare, evI amArI namra vinaMtI che. che. "dhyAna'nI prakriyAthI sAdhaka tenAM AtmalakSI baMdhano, jevAM ke avidyA, vyavasthApaka : 'prabuddha jIvana' kAma ane karma e badhAMthI upara UThIne muktinI avasthA' arthAt Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana oNparezana || pa. pU. AcArya vAtsalyadIpa sUrijI AnaMda mahAdeva nAnakaDA gAmamAM rahetA hatA. garadana para rahelI moTI gAMTha joI. barAbara tapAsa karI ane pachI AnaMda mahAdeva cokhAnA moTA vepArI hatA. haryuMbharyuM ghara hatuM. kahyuM: 'koI davA levAthI tamane phAyado nahIMthAya. A gAMThanuM oparezana paisA paNa hatA ane pratiSThA paNa hatI paNa AnaMda mahAdeva pAkkA karavuM paDaze." kaMjusa hatA. so temane kaMjusa vyakti tarIke ja oLakhatA hatA. sagA AnaMda mahAdeva bhaDakyA. emaNe kahyuM: 'eTale tame mArI garadana bhAIne muzkelI AvIne UbhI rahe to tene paNa eka paiso ya na Ape! para cAku calAvazo?' AnaMda mahAdevano dIkaro uDAu hato. AnaMda mahAdevane te kema DaoNkTara vaidyanAtha hasyA: 'oNparezana karavuM paDaze paNa oNparezana posAya? temaNe dIkarAne gharamAMthI ja kADhI mukyo. huM nahIM karuM. A mArI sAthe AvelA DaoNkTara hAlamAM ja amerikAthI AnaMda mahAdeva khUba cAlAka ane jANatala vepArI. emane eka AvelA che. ghaNA hoMziyAra DaoNkTara che. e tamAruM oNparezana karaze.' rUpiyAno mAla cauda AnAmAM kharIdatA paNa AvaDe ane e ja mAla eTale khUba rUpiyA kharacavA paDaze ?' vIsa AnAmAM vecatA paNa AvaDe! 'rUpiyA to kharacavA ja paDe ne! ane emAMya ATaluM moTuM oNparezana!' samaya jatAM AnaMda mahAdevanI uMmara thaI. eka divasa acAnaka | 'bhale paNa tame mArI dIkarI sAthe vAta karI lejo." emanI garadana para sojo Avyo. sojo divase divase vadhavA mAMDyo. DaoNkTara ravAnA thayA. AnaMda mahAdeve gaNakAryuM nahIM. temaNe garadana para zeka karyo. gharagaththu AnaMda mahAdeve dIkarIne kahyuM: 'jo samajIne paisA kharacaje, koInI upacAro karyA. paNa kemeya sojo na utaryo. pAMcanI chaThTha thavAnI nathI." AnaMda mahAdeva khATalAmAM paTakAyA. dIkarI cupacApa aMdaranA oraDAmAM gaI. paNa te parezananI chevaTa DaoNkTara vaidyanAthane bolAvavA paDyA. kintu AnaMda mahAdevanI vAta sAMbhaLIne gabharAI. tene thayuM ke oNparezana eTale bahu moTI muMjhavaNa e hatI ke DaoNkTaranI vijhITa phI moMghI haze to? vAta! teNe potAnA bhAIne bolAvI lIdho ane badhI vAta karI. vadhumAM | DaoNkTara vaidyanAtha AvyA tyAre temanI sAthe temanA AsisTanTa DokTara kahyuM ke te DaoNkTara pAse jAya ane badhI vAta samajI le. dave paNa sAthe hatA. AnaMda mahAdeve dIkarAnuM nAma rameza mahAdeva. eka sAthe be DaoNkTarane joyA ane pa. pU. AcAryazrI durlabhasAgara sUrIzvarajI evorDa | rameza mahAdeva udAra paNa hato khUba gabharAI gayA. emaNe potAnI | (saM. 2013) ane samaju paNa hato. e DaoNkTara dIkarIne buma pADIH "are beTA, teM | | zrI munisuvratasvAmI jaina saMgha (rAjezapArka, malADa-isTa)nA upakrame pAse gayo. DokTara sAthe zrI manisavratasvAmI jaina saMgha (rAjezapArka malADa-isTa) A be DaoNkTarane eka sAthe kema pa | 5. pU. AcAryazrI vAtsalyadIpa surIzvarajInI preraNAthI ane teozrInI oNparezananI badhI vAta karI ane bolAvyA?" zubhanizrAmAM pa. pu. zAMtamUrti AcAryazrI durlabhasAgara surIzvarajI. vadhumAM kahyuM ke mArA pitA khUba dIkarI pitAnI muMjhavaNa samajI | evorDa (saM. 2013) prasiddha vidvAna DaoN. dhanavaMtabhAI TI. zAhane kaMjusa che e sAcI vAta che. paNa gaI. e bALa vidhavA hatI. pitAnA | | zrImatI jayazrIbena hasamukhabhAI cheDA (gAma: kAMDAgarA-kaccha, hAla- tame kazI ciMtA nA karatA huM tame ghare rahI hatI. jamAIno dallo paNa amRtanagara ghATakopara-ve sTa, muMbaI)nA varad haste tA. ja pasa zA, pa, to A baDa)nA tAra te sA je paisA kahezo te ApI daIza. paNa AnaMda mahAdevane maLyo hato. 4 kalAke arpaNa thayo hato ane mArA pitAne je takalIpha che te dUra dIkarIe pitAne samajAvyuM ke tame | prasaMge zrIsaMghanA pramukha ratibhAI dhanajIbhAI paTavA, DaoN. kalAbena thaI javA ja ciMtA na karo. ApaNe to eka ja zAha, Do. rekhAbena vorA, tuSArabhAI zAha, jIgara jaina vagere vizALI DAkTara vedyanAtha hI bhaNI. paNa, DaoNkTarane ja bolAvyA che paNa DaoNkTara saMkhyAmAM jaino upasthita rahyA hatA. vadhumAM kahyuM ke have eka navI zodha vaidyanAtha khUba moTA DaoNkTara che eTale thaI che. amerikAmAM A kaMjUsiyA emanI sAthe nAnA DaoNkTara Ave ja! | pa. pU. AcAryazrI durlabhasAgara sUrIzvarajI mahArAjanI to mAcAyatrI dulabhasAgara sUrIzvarajI mahArAje loko mATe eka davA zodhAI che. AnaMda mahAdevane thoDI rAhata sAhityaprIti ane jJAnabhakti atyaMta jANItA che. teozrInI smRtimAM khoparIno thoDoka bhAga kholIne thaI. apAtA A evorDamAM rUA. 21,000 (rokaDA) ane eka zAla arpaNa emAM e davAthI thoDuMka kAma levAnuM DaoNkTara vaidyanAthe gaLAnI pachavADe karavAmAM Ave che. hoya che. Ama karyA pachI e Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 2 prabuddha jIvana okTobara, 2013 mANasanI kaMjUsAI cAlI jAya che ane e mANasa udAra thaI jAya che. AnaMda mahAdeva maMdiramAM pUjA-arcanA karavA mAMDI. sagAMsnehIo sAthe rameza mahAdeve kahyuM: "huM nathI mAnato ke Avo koI IlAja hoI udAratAthI vartana karavA mAMDyuM. putra rameza mahAdevane alaga dhaMdho zake ?" karavA mATe rUpiyA ApyA. bhikhArIone chUTA hAthe dAna ApavA DaoNkTare kahyuM: 'Avo IlAja zakya che." mAMDyuM. zuM mANasano pUrepUro svabhAva badalAI jAya?' bhikhArIo AzcaryamAM paDI gayA ane aMdara aMdara vAto karavA DaoNkTare kahyuM: "hA. ema banI zake." mAMDyA ke zeThanuM jyAre oparezana thayuM tyAre temane koIka jJAnanI rameza mahAdeve kahyuM : "agara Avo IlAja saphaLa thaI jAya to prApti thaI lAge che! have to dara somavAre AnaMda mahAdevanA ghare gajaba thaI jAya!' bhikhArIonI bhIDa jAmatI ane sau khuzakhuzAla pAchA jatA. DaoNkTare kahyuM: 'tamAre zaMkA rAkhavAnI koI jarUra nathI.' AnaMda mahAdevanA paricito paNa AzcaryamAM DUbI gayA. saune rameza mahAdeve kahyuM : "jo evuM thAya to huM tamane oparezananI phI thayuM ke bhAI A to gajaba! AvuM to kyAMya joyuM nathI. A to Akhe uparAMta rUpiyA eka hajAra InAma ApIza!' Akho mANasa ja badalAI gayo! oNparezananI tArIkha nakkI thaI. AkhuM zahera AnaMda mahAdevanI ja carcA karatuM. Thera Thera mahAdevanA DaoNkTara vaidyanAtha ane DaoNkTara davee saphaLa oparezana karyuM. rameza dAnadharmanA vAvaTA pharakavA lAgyA. emaNe haoNspiTala bAMdhI. narsiMga mahAdeve pUchyuM ke kema lAge che? tyAre DaoNkTare kahyuM ke, ciMtA karavAnuM homa bAMdhyuM. dharmazALA bAMdhI. skUla kholI. sarvatra AnaMda mahAdevanI koI kAraNa nathI. oNparezana saphaLa thayuM che. thoDA vakhatamAM ja tamane vAha vAha thaI gaI. badhA pheraphAro dekhAze. ciMtA nA karo." paNa e samaye eka vicitra samasyA khaDI thaI. rameza mahAdeve DaoNkTaranI phI cUkavI. AnaMda mahAdeva jema jema udAratAthI sarvatra dAna karavA mAMDyA AnaMda mahAdeva pathArImAM sUI rahyA. emaNe paMdara divasa sudhI tema tema rameza mahAdevanA ane tenI bahenanA svabhAvamAM palaTo AvavA pathArImAM ja ArAma karavAno hato. emaNe IzArAthI dIkarIne eka mAMDyo. e baMnene ciMtA thavA mAMDI ke Ama ne Ama pitAzrI badhI vAra pUchI paNa lIdhuM: "khUba rUpiyA kharcA nathI ne?' milakata uDAvI deze to ApaNuM zuM thaze? bhAIbahene pitA pAse dIkarIe nA kahI tyAre temanA manane zAMti thaI. jaIne jhaghaDo karavA mAMDyo. kintu AnaMda mahAdeve eka vAra e savAla pUchyo te pUchyo. paraMtu rameza mahAdeve potAnA zubhecchaka DaoNkTara vaidyanAthane vinaMtI karI khATalAmAMthI uThyA tyAre evuM banyuM ke jANe A AnaMda mahAdeva ja , "mArA pitAjI ATalA badhA udAra thaI gayA che have zuM karavuM?" nahIM! emano svabhAva samULo badalAI gayo. emaNe sau prathama to e samaye DaoNkTara vaidyanAthe kahyuM ke, "mAnavIno svabhAva badalavAnuM dIkarIne bolAvIne kahyuM: "beTA, meM mArI AkhI jiMdagImAM na sukha koI oNparezana hotuM nathI. A to meM tArI sAme tukko rajU karelo. meM bhogavyuM ke na tane bhogavavA dIdhuM. tuM eka kAma kara. tuM mArA vatI AvuM koI oparezana karyuM ja nathI." tirUpatibAlAjIne eka hajAra arpaNa karI Ava ane mArA vatI pUjA 'hai?' karI Ava." rameza mahAdeva sAva TharI ja gayo. eNe pUchyuM: 'to mArA pitAmAM AnaMda mahAdevanI AMkhomAM e vakhate azru hatA. ATaluM badhuM parivartana AvyuM kevI rIte ?' dIkarInA AMkhamAM paNa harakhanA AMsu AvI gayA. | DaoNkTare kahyuM: "mAnavInA svabhAvamAM to ja parivartana Ave che jo e jhaDapathI tirUpati jaI AvI. pUjA karI AvI. bhagavAnane prArthanA tene koI dilanI Thesa vAge che. tArA pitA AparezananA thoDA divasa karatI AvI ke mArA pitAno svabhAva badalAyo che. have evo ja pahelAM mane maLelA. mane kaheluM ke mArA kaMjUsiyA svabhAvathI huM ja rAkhajo! kaMTALI gayo chuM. AmAMthI chUTavAno koI rasto batAvo. pachI ame thoDAka divasa pachI AnaMda mahAdeve potAnA putrane bolAvyo ane A yojanA banAvI ne tArA pitAmAM AveluM parivartana tuM najaronajara kahyuM ke, "beTA, pahelAM mAro svabhAva judo hato. have mAro svabhAva joI rahyo che!' judo che. mArA kaMjUsiyA svabhAvane kAraNe meM tane dUra rAkhIne ghaNI rameza mahAdeve kahyuM: "mArA pitAmAM AveluM parivartana A moTI bhUla karI che. mane mApha karaje. have tuM ghare pAcho Avato rahe. duniyAno zreSTha camatkAra che. have huM emane dAna ApatA kyAreya ApaNe badhAe sAthe rahevAnuM che.' nahIM aTakAvuM !" rameza mahAdeva khuza khuza thaI gayo. e ghare pAcho AvI gayo. AnaMda mahAdeve potAnI udAratAno vyApa vadhAryo. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 prabuddha jIvana 33 mArgAnusArI ke guNa || zrI dulIcanda jaina sAhityaratna' AcArya haribhadrasUri jaina dharma ke mahAna vyAkhyAtA tathA 14 kA isa prakAra sevana kare ki koI kisI kA bAdhaka na ho. vidyAoM ke pAraMgata AcArya the. kahA jAtA hai ki unhoMne 1444 19 vaha atithi. sAdhu aura dina-asahAyajanoM kA yathAyogya satkAra granthoM kI racanA kI thI. unameM se kucha hI aba upalabdha hai. zrAvakAcAra kare. ke bAre meM unakA grantha "dharmabindu' Aja bhI upalabdha che tathA atIva 20. vaha kabhI durAgraha ke vazIbhUta na ho. prasiddha hai, ve sAdhvI mahattA yAkinI se prabhAvita hokara jaina dharma meM 21. vaha deza aura kAla ke pratikUla AcaraNa na kare. dIkSita hue the, ataH unhoMne apanI kRtiyoM ke aMta meM "mahattarA yAkinI dharmasUnu' zabda kA ullekha kara apanI dharma mAtA ko amara 22. vaha apanI zakti aura azakti ko samajhe. apane sAmarthya kA banA diyA. vicAra karake hI kisI kAma meM hAtha DAle, sAmarthya na hone para hAtha naDAle. dharmabindu' grantha meM zrAvakAcAra kA vistRta vivecana kiyA gayA hai. usI meM sAmAnya gRhasthoM ke lie sarala bhASA meM mArgAnusArI ke 23. vaha sadAcArI puruSoM kI tathA apane se adhika jJAnavAna puruSa 35 guNoM kA varNana upalabdha che. ye guNa vyaktigata, pArivArika kI vinaya bhakti kare. aura sAmAjika jIvana ke vikAsa ke lie bahuta hI mahattvapUrNa che. 24. vaha guNoM kA pakSapAtI ho - jahAM kahIM guNa dikhAI de, unheM InakA saMkSipta vivaraNa isa prakAra he: grahaNa kare aura unakI prazaMsA kare. 1. zrAvaka nyAya-nIti se dhana kA upArjana kareM. 25. jinake pAlana-poSaNa karane Adi kA uttaradAyitva apane upara 2. vaha ziSTa puruSoM ke AcAra kI prazaMsA kareM. ho, vaha unakA pAlana-poSaNa kare. 3. vaha apane kula aura zIla se samAna, kintu bhinna gotravAloM ke 26 varSa vAya ? 26. vaha dIrghadarzI ho arthAt Age-pIche kA vicAra karake kArya kare. sAthe vivAha karane vAlA ho. 27. vaha apane hita-ahita ko samajha, bhalAI-burAI ko samajhe. 4. vaha pApoM se Darane vAlA ho. 28. vaha kRtajJa ho arthAt apane prati kiye hue upakAra ko namratA 5. vaha prasiddha dezAcAra ko pAlana kare. pUrvaka svIkAra kare. 6. vaha kisI kI niMdA na kare. 29. vaha lokapriya ho arthAt apane sadAcAra evaM sevA kArya ke 7. vaha aise sthAna para ghara banAye, jo na ekadama khulA ho aura dvArA janatA kA prema prApta kare. na ekadama gupta ho. 30. vaha anucita kArya karane meM lajjA kA anubhava kare. 8. ghara meM bAhara nikalane ke dvArA aneka na hoM. 31. vaha dayAvAna ho. 9. vaha sadAcArI puruSoM kI saMgati kare. 32. vaha saumya ho, usake cehare para zAMti aura prasannatA jhalakatI 10. vaha mAtA-pitA kI sevA bhakti kare. 33. vaha paropakAra karane meM udyata rahe, dUsaroM kI sevA karane kA 11. vaha laDAI-jhagaDe vAle sthAna meM na rahe. avasara Ane para pIche na haTe. 12. vaha kisI bhI nindanIya kAma meM pravRtti na kare. 34. vaha kAma-krodhAdi chaha AMtarika zatruoM ko tyAgane meM udyata 13. vaha Aya ke anusAra vyaya kare. ho. 14. vaha buddhi ke ATha guNoM se yukta hokara pratidina dharma zravaNa kare. 35. vaha Indriyo ko apane vaza meM rakhe. 15. vaha apanI Arthika sthiti ke anusAra vastra pahane. saujanya : "jinavANI' 16. vaha ajIrNa hone para bhojana nahIM kare. * AcaraNarahita (amala vagarano) vicAra game teTalo mahAna hoya to 17. vaha niyata samaya para saMtoSa ke sAtha bhojana kare. paNa te khoTA motI samAna che. 18. vaha dharma ke sAtha artha-puruSArtha, kAma-puruSArtha aura mokSa puruSArtha ho. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 prabuddha jIvana okTobara, 2013 mAlavI ejyukezana enDa ceriTebala TrasTa, kukerI '(Arthika sahAya karavA mATe noMdhAyelI rakamanI yAdI) [ saMghanA upakarme 2013nI 79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna mAlavI ejyukezana enDa ceriTebala TrasTane Arthika sahAya karavAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM. amane jaNAvatA AnaMda thAya che ke Azare rUpiyA ekatrIsa lAkhathI vadhAre jevI mAtabara rakama AvI che. e mATe ame dAtAonA khUba RNI chIe. yAdI nIce mujaba. hajI paNa dAnano pravAha cAlu che. bAkI yAdI AvatA aMtre pragaTa karavAmAM Avaze.] rUpiyA nAma rUpiyA nAma rUpiyA nAma 1100000 DaoN. jayaMta mohanalAla pArekha 15000 zrI caMdrikAbena mahendrabhAI vorA 10000 zrI zazIna kInnara zAha sva. haMsAbena jayaMtabhAI pArekhanA 15000 zrI dIpAlI esa. mahetA 10000 zrI eka bahena taraphathI smaraNArthe (sikkAnagara) 1 1 1 1 1 zrI sarojarANI zAha ceriTebala TrasTa 10000 zrI viralakumAra araviMdabhAI 15 1000 zrI bipinabhAI kAnajIbhAI jaina 11000 zrI kusumabena narendrabhAI bhAu lukhI vaDhavANa nivAsI, nAnI khAkharavALA kaccha 11000 zrI jItendra kIrtilAla bhaNazAlI hAlaH cIMcapokalI 125000 zrI pIyUSabhAI zAMtilAla koThArI TrasTa 9000 zrI varSA Ara. zAha 125000 zrI praviNacaMdra zAMtilAla koThArI 11000 zrI anilA zazIkAMta mahetA 9000 zrI o. pI. zeTha ceriTebala TrasTa 100000 zrI harezabhAI zAMtilAla mahetA- 11000 zrI rohana caMdrakAMta nirmaLa ane 8000 zrI kInnara kezavalAla zAha AnavarDa phAunDezana tRpti sI. nirmaLa 7500 rU. saralAbena ena. zAMtilAla dozI 100000 sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa 11000 zrI zazikAMta svarUpadAsa zAha haste prakAza esa. dozI 51000 DaoN. nItA ane karNikabhAI kAMtilAla 11000 zrI maMjulA cInubhAI zAha TrasTa 7000 zrI puSpAbena ane surezabhAI parIkha (dilhIvALA) 11000 zrI alakA pI. khArA bhaNazAlI 51000 zrI lAlabhAI kAlIdAsa enDa kuM. 11000 zrI kAMtAbena naMdalAla phemilI TrasTa 7000 zrI kezavalAla kilAcaMda ceriTebala TrasTa 51000 konvesTa pablika ceriTebala TrasTa 11000 zrI abhi jagadIza jhaverI 7000 zrI kAMti karamazI enDa ku. 51000 aronI ceriTebala TrasTa 11000 zrI kAnajI korazI ceriTebala | (velyuara) haste : mInAbena TrasTa 6000 eka sadgRhastha taraphathI 25000 ghelANI ceriTebala TrasTa 11000 zrI spekTrA kanekTroniksa prA. lI. 6000 zrI hetala Ara. zAha 25000 mAtuzrI ratanabAI lakhamazI 10000 zrI nIrUbahena subodhabhAI zAha 5011 zrI bAbubhAI kuMvarajI zAha sAvalA parivAra-navA vAsa-kaccha 10000 zrI dilIpabhAI ema. zAha 5001 zrI vINAbena je. koraDIA 25000 zrI paMkaja manasukhalAla dozI, 10000 zrI ramAbahena jayasukhalAla vorA 5001 zrI prakAza je. jhaverI janaka paMkaja dozI ane parivAra 10000 zrI dilIpabhAI kAkAbaLiyA 5001 me. Ara. bI. komarziala korpo. 25000 dayAbena girajAzaMkara zeTha TrasTa 10000 zrI puSpasenabhAI cImanalAla jhaverI 5000 zrI dhanavaMtabhAI TI. zAha 25000 zrI maheza zAMtilAla zropha 10000 zrI ramAbahena vinodabhAI 5000 zrI pravINabhAI (uSAbena) zAha 25000 zreyasa pracAraka sabhA mahetA 5000 naMditA jayaMta cheDA TrasTa 21000 zrI esa. eca. mahetA 10000 zrI yazomatIbena zAha haste : zrI pannAlAla cheDA 21000 uSA sureza ceriTebala TrasTa 10000 zrI maphatalAla bhIkhAcaMda phAunDezana 5000 tArAbena mohanalAla zAha 20000 eka bahena taraphathI 10000 zrI pI. DI. zAha ceriTebala TrasTa 20000 zrI sudhIrakumAra rajanIkAMta ojhA, 10000 DaoN. dhIrendrakumAra vI. zAha haste : puSpAbena caMdrakAMta parIkha rAjakoTa haste : minAkSIbena sonI 10000 zrI ratanacaMda bhogIlAla parIkha 5000 zrI anila zaileSabhAI koThArI 20000 eka bahena tararathI 10000 zrI vijaya karasanadAsa zAha 5000 zrI tarUNAbena bipinabhAI zAha 15000 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha 10000 zrI rUcitAbena DagalI 5000 polIthIna prinTIMga enDa 15000 zrI nitinabhAI ema. sonAvAlA 10000 zrI arUNAbena ajItabhAI cokasI sIlIMga varksa 15000 zrI zAMtilAla mahetA ceriTebala 10000 zrI devacaMda ghelAbhAI zAha 5000 zrI eca. DI. InDasTrIjha TrasTa 10000 zrIrasikalAla zAha hastaH zarada zAha 5000 zrI popaTalAla jezIMgabhAI enDa ku. 15000 zrI caMdrakAMta yu. khaMDerIyA 10000 zrI sarasvatIbena zAha haste : zarada zAha 5000 zrI je. sI. saMghavI 15000 zrI zarmIbena praviNabhAI bhaNazAlI 10000 zrI bAbubhAI zAhahate: haMsAbena zAha 5000 zrI pratimA zrIkAMta cakravartI Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okTobara 2013 rUpiyA nAma 5000 zrI vI. ena. saMghavI 5000 zrI ajIta ramaNalAla cokasI 5000 eka bahena taraphathI 5000 zrI smitA nehala saMghavI 5000 zrI ramezacaMdra je. zAha 5000 zrI mInA zAha pa000 zrI zIvAnI zAha 5000 zrI bonAnjhA InDasTrIala esTeTa prA. lI. 5000 eka bhAI taraphathI 5000 zrI saMjaya sureza mahetA 5000 zrI bhogIlAla zAha haste : latA zAha 5000 zrI dInAbena jItendrabhAI vorA 5000 zrI bhadrAbena vI. zAha 5000 zrIkumAra hasamukhalAla dhAmI 5000 eka bahena taraphathI 5000 zrI zamika kinnara zAha 5000 zrI jayaMtIlAla zAha 5000 zrI praphullabhAI zAha 5000 zrI jyoti jagajIvana tejAnI 5000 zrI mahendra Ara. zAha 5000 zrI aMjana AI. DAMgaravAlA 5000 zrI karamazI devajI gosara haste zAMtibhAI gosara (trIzalA). 5000 zrI eka bhAI taraphathI pa000 zrI bhAIcaMda mahetA phAunDezana 5000 zrI bhAIcaMda ema. mahetA ceriTebala prabuddha jIvana rUpiyA nAma 5000 zrI harSadakumAra DI. dozI 5000 zrI kuMjalatAbena zAha koThArI 5000 zrI mahendra ujamazI bhAI zAha 5000 zrI jazavaMtIbena praviNacaMdra vorA 5000 eka bahena taraphathI 5000 zrI je. ke. phAunDezana 5000 zrI meghA sacIna gAMdhI 5000 zrI ke. ke. zAha 5000 zrI saralA kAMtilAla sAvalA 5000 zrI bhAratIbena dilIpabhAI zAha 5000 zrI niraMjana Ara. dhIlA 5000 eka bahena taraphathI 5000 zrI vikrama ramaNalAla zAha 5000 zrI kumudabena araviMda paTavA 5000 zrI maMjulAbena mahetA 5000 zrI uSAbahena ramezabhAI saMghavI 5000 zrI harSAbena vikramabhAI zAha 5000 zrI devakAbena jezaMga rAMbhiyA 5000 zrI mAnabAI DuMgarazI zAha 5000 zrI rasilAbena je. pArekha 5000 zrI gulAbadAsa enDa ku. 5000 AkAra Arsa - caMdanabena pArekhanA smaraNArthe 5000 zrI dhaivatakumAra praphulacaMda korA 5000 zrI narmadAbena maganalAla zeTha 5000 zrI paMkajabhAI vizarIyA 5000 zrI bhAvanAbena vizarIyA 5000 zrI premakumArI devacaMda ravajI gAlA 5000 zrI bhagavatIbena sonAvAlA 5000 eka sagRhastha taraphathI 5000 zrI jamanAdAsa hIrAcaMda vorA 5000 zrI Ara. e. saMghavI 5000 zrI sujIta parIkha 5000 zrI kumuda harSadabhAI zeTha 5000 zrI nIlAbena caMdrakAMta zAha 5000 zrI zAradAbena bAbubhAI zAha 5000 zrI praviNa jamanAdAsa zAha 5000 zrI navIna pI. zAha 5000 zrI dhanezabhAI Ara. zAha 5000 eka satrahI taraphathI 5000 zrI mahendrabhAI gosara (trizalA) 5000 zrI zazikAMta pI. zeTha 4000 zrI lakSmI masAlA 3000 zrI vasubena sI. bhaNazAlI rUpiyA nAma 3000 DaoN. rajanIkAMta (rajjubhAI) zAha 3000 zrI aMkitA Ara. zAha 3000 zrI vinodacaMdra harilAla zAha 3000 zrI sujAtA jayeza gAMdhI 3000 zrI jayeza DI. gAMdhI 3000 zrI kAMtilAla e. zAha 3000 zrI baLavaMtabhAI harIlAla zAha 3000 zrI nizitA damaNiyA 3000 zrI rasilAbena ema. jhaverI 3000 eka bahena taraphathI 2800 sva. saunaka pareza caudharI hasteH viveka 2800 zrI dhruva zIrISa gAMdhI 2800 zrI zaileza modI 2500 zrI rAjeza neNazI vIrA 2500 zrI kalyANajI vIrA 2500 zrI alpeza vIrA 2500 zrI nirAbena ramezabhAI mahetA 2500 zrI IlAbena AnaMdalAla saMghavI 2500 zrI AnaMdalAla saMghavI 2100 zrI zazikAMta ajamerA 2000 zrI suhAsinIbena ramezabhAI koThArI 2000 zrI jazavaMtalAla vI. zAha 1500 zrI atulabhAI zAha 1111 zrI vasaMtalAla kAMtilAla modI 1001 zrI raMjana bharata mAmaNiyA 1001 zrI vidyAbena mahetA 1000 zrI mahendrabhAI vIracaMda mahetA 1000 zrI kAMtAbena je. zAha 1000 zrI ke. ema. paTela 1000 zrI vIrabALA zAha 1000 zrI kRSNakAMtabhAI paTela 1000 zrI latAbena dozI 1000 eka sagRhastha taraphathI 1000 zrI vIrA pIyUSa jItendra 1000 zrI gItAbena jaina 501 zrI kAMtilAla jagajIvana jaina 501 zrI mInAbena sonI 501 eka bahena taraphathI 500 eka bahena taraphathI 500 zrI haMsAbena 500 zrI vanitA zAha 3190741 kula 2kama TrasTa 5000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 5000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA DaoN. hasamukhalAla cImanalAla kuvADiyAnA smaraNArthe 5000 yunivarsala golIama kvelsa 5000 zrI ratilAla oghavajI gohila ceriTebala TrasTa 5000 zrI saMtokabA jeThAlAla desAI ceriTebala TrasTa 5000 zrI IlAbena sI. gAMdhI 5000 zrI Indubena ane harakIzana udANI ceribala TrasTa 5000 zrI IndumatI sumanabhAI zAha 5000 zrI suzIlAbena tathA niraMjana bhaNazAlI 5000 zrI maniSAbena tathA dhIrena bhaNazAlI Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 prabuddha jIvana okTobara, 2017 79 mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna saMgha mATe noMdhAyela rakamanI yAdI rUpiyA nAma rUpiyA 1000 zrI harSA janaka TiMbaDiyA 1000 zrI hemu zAha 1000 zrI zailA pIyUSa zAha 500 zrI praphulabhAI kAMtilAla zAha 43500 kula 27ma saMgha AjIvaMta sabhya 5000 zrI caMdubhAI gAMgajI phremavAlA 5000 zrI vikrama 2maNalAla zeTha 5000 zrI bijala saumila mahetA 5000 zrI pareza Ara. zAha 20000 kula rakama jatarala phaMDa 26000 zrI caMdrAbena piyuddhabhAI koThArI 25000 zrI harIzabhAI zAMtilAla mahetA 11000 zrI zAMtilAla ujamazIbhAI enDa sansa ceriTebala TrasTa 11000 zrI kusumabena narendrabhAI bhAI 11000 zrI yazomatIbena zAha 5000 zrI je. ke. phAunDezana 5000 zrI nitinabhAI sonAvAlA 5000 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha 5000 zrI zAMtilAla mahetA ceriTebala TrasTa 5000 zrI dilipabhAI kAkAbaLiyA 5000 zrI aAbena atabhAI cokasI 5000 zrI aMjubena bI. zAha 5000 zrI hirAMzrI AryA 5000 zrI naMditA jItendra vorA 5000 zrI dilIpabhAI ema. zAha 5000 zrI nIrUbahena subodhabhAI zAha 5000 zrI ramAbahena jayasukhalAla vo2A pa000 zrI.pusenabhAI cImanalAla jhaverI 3000 zrIpremakuMvarI devacaMda ravajI gAlA 3000 zrI pI. DI. zAha 2500 zrI manaharabhAI prabhudAsa hemAnI 2500 zrI kumudabena araviMda paravA 2500 zrI zarmIbena praviNabhAI bhaNazAlI 2000 zrI kezavalAla kIlAcaMda ceriTebala TrasTa 1000 zrI salila kiraNa gAMdhI 1000 zrI zAradAbena bAbulAla zAha 1000 zrI saMyuktAbena praviNabhAI mahetA 1000 zrI vIrabALA 1000 zrI latAbena dozI 1000 zrI navIna pI. zAha 1000 zrI puSpAbena ane surezabhAI bhaNazALI pa00 zrI caMDikArbana kuMbhANI 250 zrI eka sagRhastha taraphathI 200 sva.saunakabhAI paza caudharI hasta-vika rUpiyA nAma 500 zrI eka sagRhastha ta2phathI 176601 kula rakama premaLa jyoti zrI caMdrAbena pIpabhAI koThArI zrI bhAvanA visarIyA 25000 5000 3500 zrI rasikamaNi prabhudAsa zAha 33500 kula rakama prabuddha jIvana tidhi phaMDa 10000 zrI puSpInabhAI sI. jhaverI 10000 zrI snehala tArAcaMda saMghavI 10000 zrI lInA vI. zAha 10000 zrI padmakula ceriTebala TrasTa 5000 zrI varSAbena Ara. zAha 3000 zrI prabhudAsa tulasIdAsa zAha 2000 zrI premakumArI devacaMda ravajI gAlA 2000 zrI kinnara kezavalAla zAha 3000 kauzavalAla kliAcaMda ceriTebala TrasTa 1001 zrI vINAbena je. koraDIyA 500 zrI latAbena dozI 55501 kula 2kama rasadhArA makAta navanirmANa phaMDa 6000 zrI e. pI. zeTha ceriTebala TrasTa 3000 zrI alakAbena kiraNabhAI zAha 9000 kula rakama kizora TiMbaDiyA keLavaNI phaMDa 10000 zrI manu kocara haste H manoja khaMDeriyA 5000 zrI pArUla khuzmana sAyakalavAlA 5000 zrI sucitA kArtika TiMbaDiyA 5000 zrI jazavaMtI khuzAlacaMda kiMgaDiyA 3500 zrI choTAlAla kezavalAla DelIvALA TrasTa 3000 zrI rasikamaNi prabhudAsa zAha 3000 zrI zakuMtalAbena mahendrabhAI zAha 2500 zrI bhAratI kizora kAmadAra 1000 zrI hemAMginI phenIla TiMbaDiyA 1000 zrI pArUla khuzmana sAyakalavAlA 1000 zrI zilpA hemAMga buddhadeva nAma jamatAdAsa hAthIbhAI anAja rAhata phaMDa 4000 zrI InphrAsTrakcara lIjhIMga enDa phAyanAnsiyala sarvisIsa vi. hasteH manoja khaMDeriyA 5000 zrI bhAvanA vizarIyA 1000 DaoN. bhAIlAla ena. dozI 1000 zrI suzIlA bI. dozI 500 zrI praphulabhAI kAMtilAla zAha 47500 kula rakama bhAI | ceriTI TrasTa-anAja rAhata phaMDa 5000 zrI paMkajabhAI vizarIyA pa00 zrI prakRlabhAI kAMtilAla zo 500 eka bahena taraphathI 6000 kula 2kama sarasvatI DAhyAbhAI javerI cazmAghara 500 zrI praphulabhAI kAMtilAla zAha 500 kula rakama | buddha jIvana saujanyAnA 20000 zrI lAlabhAI kAlidAsa enDa kuAM. haste koleSabhAI mahetA (oNkTobara 2013 mATe) 20000 pannAlAla Ara. zAha ane bhAratI pI. zAha (jAnyuArI 2014 mATe) 40000 kula 2kama Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garjana-svAgata okTobara 2013 prabuddha jIvana pustakanuM nAma : prajJA pratibhAnuM kIrti zikhara pustako ApyA che. 'velI kAvya svarUpa ane lekhaka-saMpAdaka : naMdalAla devaluka samIkSA' pustakamAM lekhake 'veli' zabdane samajAvI prakAzaka-prAptisthAna : zrI arihaMta prakAzana, ane A prakAranI padyaracanAo madhyakAlIna 'padmAlaya', 2237-bI, hIla DrAIva, porTa DaoN. kalA zAha samayamAM racAtI hatI te samajavAmAM kaThina hatI kolonI pAThaLa, vAghAvADI roDa, sarakITa hAusa paNa duSkara na hatI. temAM AtmAnA vikAsano pAchaLa, bhAvanagara-364002. 26, jI. bI. khera mArga, malabAra hila, mUlyavAna saMdarbha prApta thAya che. lekhaka A mUlya-rU. 500/-, pAnA-590, AvRtti-1, muMbaI-400 006. pustakamAM 'veli' svarUpanI samIkSA karatA tenA jAnyu. 2013. mUlya-amUlya, pAnA-256, AvRtti-prathama-I. vividha traNa prakAro-caritrAtmaka veli, tAtvika zrI naMdalAla devaluka anokhA saMpAdaka ane sa. 2013 velI ane upadezAtmaka velI vize samajAve che. prakAzaka tarIke suvikhyAta che. teonA anya pa. pU. mahattarA sAdhvIjIzrI mRgAvatIjI 'prAcIna velio' nAmano chaMda che tenI mAhitI prakAzano jema A prakAzana paNa aneka rIte mahArAjanuM jIvanacaritra 'preraNAnI pAvana mUrti Ape che. vela-velinA samAnArthI zabdo ApI viziSTa che ane e vizeSatA che viSaya vaividhya. teonA ziSyA viduSI sAdhvIzrI savratA jainadarzanamAM teno kSo artha che te samajAvatAM A vizALa graMthamAM RSivaro, nAdabrahmanA mahArAjanI gurubhaktinI pratIti karAve che. teo lakhe che, "vela eTale vikAsa thavo-AgaLa ArAdhako, vartamAna vizvanI mahAna pratibhAo, saurASTranA saradhAramAM janmelA sAdhvIzrI vadhavuM' evo sAmAnya artha che paNa jIvAtmA keLavaNIkAro, krAntivIro, samAjasevIo, gAMdhI mRgAvatIjInA gAMdhI mRgAvatIjInA jIvana vize gujarAtanA jainadarzananA AcAra-vicAranuM jIvanamAM vicAradhArAnA saMrakSako tathA pATIdAra naravIrodharmapremIone paricaya che, paraMtu emaNe sarjelI AcaraNa karIne sukha meLave evo artha 'velane abhivAdana che. krAMti, tIrthonA uddhAra mATe karelI avirata jahemata veli'no che. gurunI sanmArga zikhAmaNa upadeza prazasta lekhamALAomAM saMtonI kathAo, ane tamAma dharmo ane saMpradAyo sAthe sarjelI e 'vela' samAna che. Ama 'veli' zabdano brahmasAdhako, premalakSaNA bhaktinA bhajano, saMvAdanI bhUmikA vize bahu ochAne jANakArI AdhyAtmika artha AtmAnA zAzvata sukhano che, che. paMjAbanI bhUmi para emaNe karelA kAryonI mahAna AtmA anubhUti, kesarabAInI kathA ane e spaSTa kare che. saMgItakSetre tAnasena, tAnArIrI vagere aneka ane dilhImAM sarjeluM vallabhasmAraka nAmanA soLamIthI aDhAramI sadImAM sAdhu kavioe saMgIta sAdhakonI vAto che. svataMtratAnA saMskRti maMdiranI mAhitI A jIvanacaritramAMthI thI racelI keTalIka veliono paricaya karAve che. naranArIonA balidAnanI vAto che to sAthe sAthe maLI raheze. sAhityanA abhyAsIone saMzodhana karavA saMprati samrATa' jevA lekha dvArA mahAna rAjavInI samAjamAM saumya, zAMta ane prabhAvaka vyaktitvathI mATe upayogI graMtha che. oLakha ApI che. zAMta krAMtinA sarjaka evA mahattarA sAdhvI XXX samagra saMpAdana avalakotAM ahIM prApta thAya mRgAvatInuM jIvanacaritra jaina samAjane enA pustakanuM nAma : svarga-nimajjana che aneka mUlyavaMtI viziSTa sAmagrI, naMdalAlabhAI bhaviSyanA ghaDatara mATe eka navI dRSTi Apaze. lekhaka : DaoN. hasamukha jozI devalukanI jIvanabharanI niSThA sUjha ane sakriya temaNe karela skUlo, kaoNlejanA nirmANa, dharma ane prakAzaka : sau. niraMjanA dozI, bhAvanA. guru pratyenI aDaga zraddhA, bhakti, prAcIna kAMgaDA saMdIpa', setubaMdha sosAyaTI, kAlAvADa roDa, prastuta prakAzana naMdalAlabhAInI prakAzakiya tIrthano uddhAra, vallabhasmArakanuM sarjana, A rAjakoTa. phona : 0281-2453482. kArakirdInuM "kIrtizikhara' che. tamAma temanA apratima dharmapuruSArtha AvanAra yugane mUlya-rUA. 120/-, pAnA-128, AvRttiXXX eka navuM baLa puruM pADaze. prathama-me-2013. pustakanuM nAma : preraNAnI pAvanamUrti XXX jene aMgrejI sAhityamAM Tale kahevAmAM mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM jIvanacaritra pustakanuM nAma : velikAvyaH Ave che e prakAranI A racanA che. A pustakamAM lekhaka : DaoN. kumArapALa desAI saMpAdaka-samIkSaka : DaoN. kavIna zAha kalAnI ane vicAronI abhivyakti thaI che te prakAzaka ane prAptisthAna : rUpAbena astikumAra saMparNatayA lekhakanI potAnI che. DaoN. mAlatIbena zAha prakAzaka ane prAptisthAnaH (1) bhogIlAla zAha, 103/sI, jIvanajyota epArTamenTa, apArTamenTe, jIvananI uttarAvasthAmAM moTA bhAganA laheracaMda InsTiTayUTa opha InDolojI, vakhAriyA baMdara roDa, bIlImorA-39611. mANaso jIvananI pAra rahelA navA jIvananA vijayavallabha smAraka jaina maMdira kaoNmpaleksa, mUlya-rUA. 150/-, pAnA-270, AvRtti vicAro karatA thaI jAya e svAbhAvika che. jI. TI. karanAla roDa, po. . Alipura, prathama-aSADha suda-11, vi. saM. 2069. lekhakano potAno paNa evo prayAsa-paramatattvanI navI dilhI-110036. vidvAna lekhaka saMpAdake madhyakAlIna gujarAtI khoja-na vicAryuM hoya, nakahyuM hoya evI racanA (2) zrI pratApabhAI bhogIlAla sAhityanA vividha svarUpo, gahana saMzodhanAtmaka lekhakane hAthe svAbhAvika rIte thaI jatI hoya Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prabuddha jIvana okTobara, 2013 che. mAunTa Abu jevA sauMdaryamaMDita ane ramaNIya lakhANo, kAvyo dvArA jJAnAgnine dhagadhagato jIvanamAM nUtana prakAza lAvanAruM che. sthaLanI che. rAkhyo che. A mahAyajJamAM eka AhUtirUpe zrI XXX A racanA satya, sauMdarya ane saujanyanA haribhAI koThArInI prathama puNyatithie temanA sAbhAra svIkAra parighamAM pharI vaLe che. ane aMte saujanya vijayamAM varSa 2007 daramyAna ke. je. somaiyA dvArA (1) mANasAInI keLavaNI-lekhaka-manasukhalAla pariName che. traNa mukhya pAtronI racanA dvArA e Ayojita "zrImad bhAgavata svaraciMtana' viSaya sallA, prakAzaka : gurjara graMtha ratnAlaya,ratana poLa nirUpaNa yathArthanI khUba najIka rahe che tenI pratIti para ApelA avismaraNIya 11 pravacano 'zrImad nAkA sAme, gAM dhI mArga, amadAvAdavAcakane thAya che. bhAgavata svairavihAra' nAmanA pustakarUpe pragaTa 380001.mUlya-rUA. 250. XXX thayA che. (2) saMpUrNa krAMtinA svapnadRSTA - jayaprakAza pustakanuM nAma : kalA-saMskRtinA kinArethI sAcA svarUpe bhAgavata samajavA temaja tenA nArAyaNa. lekhana saMpAdana-kAnti zAha. lekhaka : DaoN. thomasa paramAra marmo, rahasyo ane enI kathAmAM AvatA sAMketika prakAzaka : svamAne prakAzana, AlphA bhavana, 12 prakAzaka : thomasa paramAra, ela. je. komarsa kaoNleja pAtrone AjanA saMdarbhamAM Icchuka pratyeka vyakti suhAsanaga2, saMkalpa resTorAMnI sAme, pAse, vastrApura, amadAvAda-380015. mATe A graMtha atyaMta upayogI che. amadAvAda-380 009. mUlya-rU. 250/phona naM. : 078-26750669. zrI haribhAI koThArInA A jJAnAgnine (3) vijJAna vaibhava-razmina mahetA mUlya : rU. 80/-, AvRtti-1 2006. prajavalita rAkhavA yathAmati yathAzakti AhUti prakAzana-amara prakAzana, mAtRchAyA, 21, maMgala kalA ane saMskRtino abhyAsa a)gAdha samudra ApI ApaNe ApaNuM jIvana dhanya banAvIe. pArka sosAyaTI, navA vikAsa gRha roDa, jevo che. tenA tala sudhI pahoMcavuM e svapna samAna XXX amadAvAda-380 007. mUlya-rUA. 140/che. thomasa paramAra pote kahe che : kalA-saMskRtinA pustakanuM nAma : pUrNayoganA prakAzamAM (4) jIvana lakSya-saMpAdaka pU. mu. saMyamakIrti dariyA kinAre beThA beThA teno je sparza thayo ane lekhaka : jyoti thAnakI vi.ma.sA. je samajAyuM tenA keTalAMka aMzo lekha svarUpe judAM prakAzaka : zrI araviMda memoriyala TrasTa, vaDodarA prakAzaka-zrI samyagUjJAna pracAraka samiti. judAM sAmAyikomAM pragaTa karyA. AvA A 20 prAptisthAna : zrI araviMda nivAsa, dAMDiyA bajAra, amadAvAda. mUlya-sadupayoga. lekho A saMgrahamAM samAvyA che. zilpa, sthApatya vaDodarA-1. phona : 241 2685. mUlya-rUA. prAptisthAna : DI-12, sarvodayanagara, grAunDa ane citrakalA jevI rUpaprada kalAne lagatAM; kRSaNanuM 60, pAnA-180, AvRtti-prathama -2011, phlora, 1lI pAMjarApoLa, muMbaI-400004. mathurAmAM sthaLAMtara, gujarAtamAM zItaLA pUjA, zrI araviMdano yoga e jIvanano yoga che. phona : 022-22404717. cAMpAnera : gaIkAla ane Aja, bhAratIya jemAM jagatano tyAga karIne ekAMtamAM sAdhanA XXX paraMparAmAM pustaka jevA saMskRtine sparzatA lekho karavAnI vAta nathI, paNa jIvanano svIkAra karIne 1. A aba loTa carla che. tAlibAno dvArA vizvaprasiddha buddhanI pachI tenuM divya rUpAMtara karavAnI sAdhanA che. A 2. Aja phira jine kI tamannA he pratimAonA vidhvaMzano ehavAla ane tenA pustakamAM zrI araviMdanA yogadarzanane zrI 3. mujhako yAro mApha karanA... AghAta pratyAghAta rajU karato lekha barbaratAnA jyotindrabahene evI saraLa bhASAmAM rajU karyuM che 4. Teika-opha darzana karAve che. briTIza zAsana daramyAna aMgrejI ke jijJAsA dharAvato sAmAnya manuSya paNa ene 5. do kadama tuma bhI calo... bhASAmAM lakhAyelA abhilekho tatkAlIna sahelAIthI samajI zake. pUrNa yoganI 6. helo, meDama itihAsa jANavAnuM eka mahatvanuM sAdhana che. viziSTatAo, lazraNo, dainaMdina jIvanamAM tenI 7. saMjanA sAtha nibhAnA... kalA ane saMskRtimAM rasa dharAvanArAone sAdhanA, te mATenI Avazyaka bAbato, sAdhanAmAM 8. kenDala lAITa DInara A saMgraha upayogI thaze. AvatI muzkelIo, bhayasthAno, uparAMta dainika 9, lAIka OR komenTa XXX jIvanavyavahAra mATenI mArgadarzaka AcAra 10.Kids kera pustakanuM nAma : zrI bhAgavata svairavihAra siMhitA, A badhAM aMgenuM spaSTa darzana jyoti lekhaka : rohita zAha lekhaka : haribhAI koThArI bahene zrI araviMda ane mAtAjInA graMthomAMthI cayana prakAzaka : gurjara graMtharatna kAryAlaya, ratanapoLa prakAzaka : Imeja pablikezansa prA. li. karIne ahIM zakya teTalI saraLa ane vizada rIte rajU nAkA sAme, gAMdhI mArga, amadAvAda-380001. 1991, gopAla bhuvana, prinsesa sTrITa, muMbaI- karyuM che. phona naM. : 078-22144663. 400 002. phona naM. : 22002691, A pustakamAM jyotibahenanuM gadya gaMbhIra XXX 22001358. mUlya-rUA. 175/-, vicAranuM preraka che ane supere vahana kare che. kyAMya bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, gokuladhAma, pAnA-156, AvRtti-1, jAnyu. 2012. te bhArekhama thatuM nathI. rasAvaha vahe che. zrI araviMda goregAma (IsTa), muMbaI-400063. zrI haribhAI koThArIe potAnA pravacano, ane mAtAjInuM A yogadarzana sarva vAcakonA mobAIla naM. : 9223190753. Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OCTOBER 2013 PRABUDDH JIVAN 39 Thus Spake Ramana Maharshi 'Who Am I? interest in it, much less any inclination to dwell Tiruchuli, 50 kms southwest of Madurai and Raman permanently in it." Maharishi's birth site, is considered holy ground. Sage He left Madurai for Arunachala (Tiruvannamalai), Gautama did penance here for cursing his wife Ahalya. the holiest of holy places and surrendered himself to Named Venkataraman at birth, his parents were Vakil Shiva (Sri Arunachaleswara). At one point, his widowed Sundaram lyer and Alagammal. The old midwife said mother begged him to return with her. He then wrote, she saw a flash of light from the mother's womb at the on a piece of paper, "The Ordainer controls the fate of time of delivery. His childhood was spent in the souls in accordance with their past deeds, their company of friends but his father died and when he prarabdha karma. Whatever is destined not to happen was 16, in 1896, he was overcome with a sudden fear will not happen, try how hard you may. Whatever is of death. By self-inquiry, he penetrated into his very destined to happen will happen, do what you may to soul and its truth. stop it. This is certain. The best course, therefore, is He narrated his experience thus: "The shock of the for one to be silent (resigned)." fear of death drove my mind inwards and I said to the sum and essence of Ramana Maharshi's myself mentally, without actually framing the words: teachings are in the book 'Who am I?': "Now death has come; what does it mean? What is it Who am I? that is dying? This body dies.' And I at once dramatized I am pure Awareness. This Awareness is by its very the occurrence of death. I lay with my limbs stretched nature Being-Consciousness-Bliss (Sat-Chit-Ananda). out stiff as though rigor mortis had set in and imitated If the mind, which is the instrument of knowledge and a corpse so as to give greater reality to the enquiry. I is the basis of all activity, subsides, the perception of held my breath and kept my lips tightly closed so that the world as an objective reality ceases. Unless the no sound could escape, so that neither the word 'l' or illusory perception of the serpent in the rope ceases, any other word could be uttered, 'Well then,' I said to the rope on which the illusion is formed is not perceived myself, 'this body is dead. It will be carried stiff to the as such. (This analogy is based on a traditional story burning ground and there burnt and reduced to ashes. of a man who sees a rope at twilight and mistaking it for a But with the death of this body am I dead? Is the body serpent is afraid without cause.) Similarly, unless the l'? It is silent and inert but I feel the full force of my illusory nature of the perception of the world as an personality and even the voice of the l' within me, apart objective reality ceases, the vision of the true nature of from it. Sol am Spirit transcending the body. The body the Self, on which the illusion is formed, is not obtained. dies but the Spirit that transcends it cannot be touched The mind is a wondrous power residing in the Self. It by death. This means I am the deathless Spirit.' All causes all thoughts to arise. Apart from thoughts, there this was not dull thought; it flashed through me vividly is no such thing as mind. Therefore, thought is the as living truth which I perceived directly, almost without nature of mind. Apart from thoughts, there is no thought-process. I was something very real, the only independent entity called the world. In deep sleep there real thing about my present state, and all the conscious are no thoughts, and there is no world. In the states of activity connected with my body was centred on that waking and dream, there are thoughts, and there is a I'. From that moment onwards the l'or Self focused world also. attention on itself by a powerful fascination. Fear of Just as the spider emits the thread (of the web) out of death had vanished once and for all. Absorption in itself and again withdraws it into itself, likewise the mind the Self continued unbroken from that time on. Other projects the world out of itself and again resolves it thoughts might come and go like the various notes of into itself. When the mind leaves the Self, the world music, but the l' continued like the fundamental sruti appears. Therefore, when the world appears, the Self note that underlies and blends with all the other notes. does not appear, and when the Self appears (shines) Whether the body was engaged in talking, reading, or the world does not appear. anything else, I was still centred on 'T'. Previous to that O RESHMA JAIN crisis I had no clear perception of my Self and was not The Narrators consciously attracted to it. I felt no perceptible or direct Mobile: 9820427444 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 PRABUDDH JIVAN LINE TO THE STUDY OF JAINOLOGY Dr. Kamini Gogrl In ancient India, there were mainly two traditionsVedic or Brahmanical traditions and the sramana tradition. Hinduism belongs to Vedic tradition, and both buddhism and Jainism belong to srmana tradion. These two traditions represent two radically different views about - (i) the relation between man and the world, and (ii) the ultimate goal of human life. The final goal of man is liberation from this world. Sramana or an ascetic is the central figure in the sramana tradition. Historical and archeological evidence have shown that Jainism existed before five thousand years ago, and the faith of the followers of Jainism tells us that it is the eternal tradition. But aprat from this faith, historically it is known that Jainism is a tradition of Jinas or Tirthankars. Jinas are those enlightened personalities who have conquered all the passions and entered liberation. "Tirthankars are the builders of the ford which leads human beings across the great ocean of existence. Jainism believes in the tradition of 24 TirthankarasRishabanatha being the first and Vardhamana Mahavir being the last of this series. What is known as Jainism as today, is the verbalisation or documentation of the teachings of the Tirthankaras, specially Vardhamana Mahavir. As a religion it is a social structure and a moral conduct leading to liberation. Over a period of time these documents (scriptures and other literature) were saved in libraries, known as Jnan Bhandaras. On one hand development of this knowledge immensely contributed to Indian literature and philosophy. For the lay followers that is sravakas and sravikas, following the path was important. This path included worship of Jinas. Deep rooted in following the path, people did not have access to knowledge directly. The sources of knowledge were the ascetics. In early 19th century, Germans, had access to few scriptures and translated into German and then in English. With the European advent in india, there was a growth in study of Indian culture, religion, historical past, mythology, art, architecture, society, etc. Since the Indian society was living its tradition it fascinated the westerners. When there was an encounter of east and west, there was a new wave of study of different traditions, reli OCTOBER 2013 gions, philosophies etc. Since the early twentieth century, Jain studies also gained importance. Jainism as a living tradition was looked upon from different perspectives. The search for fact from myths in the light of new scientific developments, lead to development of Jainology studies. Quest for knowledge, not just religious but based on reason became the new light. New generation required new methods of satisfying their quest for following the religious path. Hence the Jainology study is a study based on reasoning and understanding the development of philosophy and rituals through the eyes of history. Indeed it became more interesting to study the thought process which evolved through the ages. Logy means a systematic study of the phenomenon. Hence a systematic study of Jainism is Jainology. It also involves a study in comparative approach. Comparative because in India three traditions and eight philosophies have developed simultaneously. Through the method of debate, discussions and confluence and convergence, Jainism grew. Such knowledge retained till date within tradition now gained interest among the lay followers which brought about the study of Jainology. HISTORICAL AND PHILOSOPHICAL INTRODUCTION TO JAINISM UNIT I - ANCIENT INDIAN TRADITIONS (A) Vedic Tradition: Sources, Antiquity and Salient Features. (B) Buddhist Tradition: Sources, Antiquity and Salient Features. (C) Jaina Traditon: Sources, Antiquity and Salient Features. UNIT II - JAINA TRADITION (A) Tirthankars and Agamas. (B) Major Jaina Sects. (C) Mythology: Shalakapurusa, Cosmology and Cycle of Time. UNIT III - INTRODUCTION TO JAINA PHILOSOPHY (A) Nav Tattvas: Bondage and Liberations, Theory of Karma and its classification and Pancha Samavayas. (B) Sad Dravyas. (C) Five types of Knowledge. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OCTOBER 2013 PRABUDDH JIVAN UNIT IV - RELIGION TO JAINA PHILOSOPHY (A) Three Jewels and Jaina Ethics. (B) Major World Religions: Judaism, Christianity, Is lam and Zoroastrianism. (C) Anekantavada and its Applications. JAINA RELIGION, SOCIETY AND CULTURE UNITI - JAINA SOCIAL STRUCTURE (A) Concept of Sangha and Sramanachara. (B) Sravakachara and Pratimas. (C) Anupreksha, Yoga and Meditations. UNIT I- RITUALS AND PRACTICES (A) Pancha Parameshthi - Navakara Mantra and other daily recitations. (B) Worship, Fasts and Festivals. Rishabhdatt and Devananda (C) Sallekhana. UNIT III - CONTRIBUTION OF THE JAINAS TO INDIAN CULTURE (A) Jaina Literature. (B) Jaina Art and Achitecture and Places of Pilgrim age. (C) Vegetarianism. UNIT IV - CONTEMPORARY JAINISM (A) Gender issues and Status of Women. (B) Jaina veiw about Caste and Class. (C) Ahimsa, Environmental concerns and World Peace. The above topics will be dealt with in series of articles. (To be continued) A Story From Aagam Katha Gujarati : ACHARYA VATSALYADEEPJI . English Translation : PUSHPA PARIKH Rishabhdatta was a welknown pius Brahmin of Then Bhagwan Mahavir addressed the public. The Brahmakuda city. Devananda was his wife. Inspite of couple i.e. Rishabhdatt and Devannanda were very being Brahmin by birth they were aware of the Jain much impressed by the speech and requested philosophy about the soul, sin, charity etc. They re- Bhagwan Mahavir to include them in his group (Sangh). spected the Jain saints also. Both of them were accepted by Bhagwan Mahavir. They Once upon a time Bhagwan Mahavir was to visit also studied the Jain religion very heard & implemented the Bahusaal garden in the city of Brahmakunda. As in life. soon as Rishabhdatt and Devananda came to know They also followed Bhagwan Mahavir and did whatabout this visit of Bhagwan Mahavir they decided to go ever he said till the end of their lives. *** for his Darshan. Kenway House, 6/B, 1st Floor, V.A.Patel Marg, They started for the Darshan in a chariot. When they Mumbai - 400 004. Telephone : 23873611. saw Bhagwan Mahavir from certain distance, they got down and started walking towards Bhagwan Mahavir. STORY TELLING When they reached there, they bowed down to his feet aMgrejI mAdhyamamAM bhaNelA AjanA kizora ane yuvAnone and asked for the blessings. aMgrejImAM jaina dharmanI kathA kahezuM to A peDhIne A dvArA jaina dharmanA Devananda was very much impressed but she felt some different motherly feelings and her expressions tattva ane AcAranI khabara paDaze. je emanA saMskArane ujaLA karaze. & emotions were as if her son was before him. A mATe A saMsthA zrI muM. jai. yu. saMgha-muMbaInA pratinidhio Looking at Devananda Gautam the deciple of |muMbaInA upAzrayamAM jaI 5 thI 20 varSanA bALakone aMgrejImAM Mahavir asked Mahavir about the reason of tears in |kathA kahevAnuM abhiyAna zarU karaze. the eyes of Devananda. jaina dharmanA pracAra mATe A abhiyAnamAM sAtha ApavA mAMgatA Bhagwan Mahavir knew the reason so answered, | hoya evA aMgrejI jANanAra bahenone ame nimaMtraNa pAThavIe chIe. She is my mother and I am his son', Then he explained the theory of karma and the soul changing the body saMparka : DaoN. reNukA poravAla-9821877327 according to the theory of Karma of the Jain Philoso DaoN. kAminI gogarI-9819164505 phy. Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 kudaratano nyAya kudaratano che nyAya sanAtana ApyuM evuM maLaze vasuMdharAmAM eja pramAze vAvyuM tevuM phLo ...kudarata.... PRABUDDH JIVAN JAIN STAVAN 1. pUrva janmamAM zAlibhadre dIdhuM khIranuM dAna bIjA bhavamAM riddhisiddhi pAmyA sukha mahAna sAcI che. kahevata evI ke ThAryA evA karaze...vasuMdharAmAM... 2. bAvaLa vAvIne koI mUrakha kerInuM phaLa mAMge Thera Thera kaMTaka ropIne phUlanI AzA rAkhe jhe2 haLAhaLa ghUMTyA haze to amRta kyAMthI maLaze....vasuMdharAmAM. OCTOBER 2013 RULE OF NATURE Kudaratno chhe nyaya Sanatan Aapyun Evu Malashe Vasundharama Ej pramane Vavyu Tevu Falashe Kudaratno.... 1. Purva Janmaman Shalibhadre Didhu Khirnu Dan Bija Bhavman Riddhi Siddhi Pamya Sukh Mahan Sachi Chhe Kahevat evi ke Tharya Teva Tharshe Vasundharama... 2. Baval Vavine Koi Murakh Kerinu fal Mange Ther Ther Kantak Ropine Fulni Asha Rakhe Jher Halahal Ghuntya Hashe to Amrut Kyanthi Malashe Vasundharama... EXPLANATION This is a stavan or bhajan which in short says, `If you do good deeds you will get a good reward.' It is an everlasting justice of nature that you get a fruit according your work. Even the earth the soil of our country or any country gives the fruits according to what you sow in it. In the first stanza there it is metioned that a king named shalibhadra was a great donor and he used to give Khir (a sweet dish) in donation to the needy and hungry people. It is said that he got wealth and fame in his next birth. It is a true proverb that you feed somebody and you will be fed by God. The second stanza explains the same proverb or the principle by giving different examples. How can one expect a fruit of Mango from the baval tree? Baval tree is full of thorns. How can you expect beautiful flowers after sawing a tree full of thorns? If you have always wished bad about everybody how can you expect good result from God? You can't expect to get nector after giving poison to anybody. So always do good things and try to help somebody if you can and automatically you will be rewarded. -Pushpa Parikh Mahatma Gandhi on Non-violence Non-violence is not a garment to be put on or off at will. Its seat is in the heart and it must be an inseparable part of our very being. I am prepared to die, but there is no cause for which I am prepared to kill. Non-violence leads to the highest ethics which is the goal of all evolution. Until we stop harming all other living beings, we are still savages. Truth implies love and firmness endenger and therefore serves as a synonym for force. I thus began to call the Indian movement satyagraha; to say the force which is born of truth and love or non-violence. It is the acid test of non-violence that in non-violent conflicts there is no rancour left behind and, in the end; the enemies are converted into friends. Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OCTOBER, 2013 PRABUDHH JIVAN 43 9th Tirthankar Bhagwan Suvidhinath A King named Sugriva was rulling over the city happened that when the child was getting new teeth Kakindi. During his reign many problems used to arise. his mother used to play with flower to ease the child's The surprising thing even for the king was that even pain. Therefore he was named 'Pushpadant' also. very difficult problems were getting solved easily. As the child grew up, he was found little different His wife the queen Rama was very lucky. She was from the other children. He used to control his mind. pregnant and during that period the king marked that He never longed for any petty things. He started leaveven queen was also very helpful in solving the difficult ing aside his belongings. He then started practising problems. Rama was also helpful in the management meditation and penance. Within four months only he of the kingdom. She was the person behind the suc- established four centres of pilgrimages. On the ninth cessful ruler. The king always thought that the child in day of dark fortnight of the month of Kartik he attained the womb is the cause of solving problems. When the Nirvan at Samet Shikhar. queen delivered a son he was named Suvidhikumar. Moral - Talent never remains hidden. If you have, it What the king thought was right that Suvidhikumar comes out one day. started helping father from the womb only. Once it so KULIN VORA : Mobile : 09819667754 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM | DI.vI.DI. |11NavIrakathI || || sapabhra kathA | - - - apanI ko ya - nuM ke kaya ne te mana ka ma no ma lIlI || mahAvIra kathA || II gautama kathA IISabha kathATI II nema-rAjula kathA || be DI.vI.DI, seTa traNa DI.vI.DI, seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNA DI.vI.DI. seTa bhagavAna mahAvIranA jIvananAM rahasyone anaMta lablinidhAna guru gautama- prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA ne manAthanI jAna, pazu o no pragaTa karatI. gaNadharavAdanI mahAna svAmInA pUrva- jIvanano itihAsa apabhanA jIvanacaritra ane tyAgIpabhanAM citkAra. rathi nemIne rAjalano ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna ApIne emanA bhavya AdhyAtmika kathAnakone AvarI letuM jainadharmanA Adi vairAgya udabodha ane nema- rAjulanA yugamAM bhagavAna mahAvIranA upadezonI parivartanano khyAla ApatI, ajoDa tIrthakara bhagavAna zrI RSabha-devanuM caritra ane mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara gurubhakti ane anupama ladhutA cakravartI bharatadeva ane bAhubalinuM romAMcaka vistaratI hadayasparzI kathA 'mahAvIrakathA' pragaTAvatI rasasabhara 'gautamakathA' kathAnaka dharAvatI anokhI 'zaSabha kathA'. + pratyeka seTa (traNa DI.vI.DI.) nI kiMmata rUA. 200/- + cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa ne ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatatva kathAzravaNano dazya lAbha DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya zAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta kara ke vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. + dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa + beMka opha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 mAM rakama bharI rDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1. zrI muMbaI jena yuvaka saMdha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI- 400 004. Teliphona : 23820296. 2. InsTITyuTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 26762082, sikanesasa : Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Published on 16th of every month & Posted at Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE No. 44 PRABUDHH JEEVAN OCTOBER 2013 zirita-yoku zArIrika ke R vRkSo-raMgaberaMgI phUlo-sugaMdha ane pavananI | paMthe paMthe pAtheya laherakhIo maLIne navajIvana bakSe che enI vAta gaLagaLA sUre karI hatI. bhAganA rasAyaNo vRkSomAMthI AvatAM hoya che. | gItA jaina bhAratabharamAM have cAra mArgIya ke cha mArgIya vRkSo tenA pAMdaDAMnI kozikAo vacce khAnAM rastA banI rahyA che. moTA moTA totIMga varSo zIrSaka thoDuM aTapaTuM lAge che ne ! oNkTobare junA vRkSonA chedananI cicIyArIo ApaNane kArbanika aAo vaso choDatA hoya che. zA mATe dharAvatA hoya che. A khAnAMmAMthI uDDayanazIla 2010nA 'vizvavihAramAM zrI vihArIbhAI saMbhaLAtI nathI kAraNa ke ApaNe baherA thaI gayA vRkSo A rasAyaNo havAmAM choDe che ? te mATe chAyAno A zIrSakano lekha vAMcyo hato. emAM chIe. paNa eno sUra jo sAMbhaLI zakAya to ghaNAM vAde che. vRkSo potAnAthI jIvAta dUra rAkhavA zinurina-yoka jApAnIjha bhASAnA zabdano artha jarUra khyAla Ave ke emAM ApaNI svAthyanI A rasAyaNone choDatAM hoya che tevI zakyatA che. batAvela, 'jaMgalanI havAmAM snAna karavuM ane ciMtAno sUra che. vRkSone potAno khorAka athavA to te vRkSonI cayApacayanI prakriyAnI pheravuM.' banAvavA mATe kArbana DAyoksAIDanI ADapedAza hoya te zakya che. vRkSane utsarga taMtra | lekha mArI pasaMdano hato. kudaratanI najIka rahevAnuM aMgAravAyu nI jarUra hoya che. je prakAza nahIM hovAthI A rIte tene havAmAM choDatAM hoya haM pasaMda kare che ane prAkRtika cikitsakanI najare peca saMzleSaNanI prakriyA dvArA havAmAMthI zoSe che ane te kAraNa A gAyako dvArA varmA ApanI tattvo sAthe khUba ja tAdAtma anubhavuM chuM. lagabhaga oNksijana-prANavAyu havAmAM choDe je ApaNA sUjha-samajamAM badalAva lAvatAM hoya tema vicAravuM daravarSe jaMgala, nadI, pahADo AsapAsa bhramaNa karavAnuM mATe sahaja upalabdha bane che jyAre ApaNe asthAne nathI. unazIla dravyonuM havAmAM goThavAya ja!! jaMgalamAM pharIe, vasIe, snAna karIe. bASpIbhavana thAya che. te ApaNAM nAkanA mArge meM-13mAM amArI dIvanI yogazibi2 roja cANodanI AsapAsa thoDA ki.mI.nI dAkhala thaI cetAkoSonA saMsargamAM Ave che. A acAnaka mulatvI rahI. ame giranAra pahADanI musApharI karI narmadAnA kinAre AvelA alaga dmANa cetAkoSo ApaNAM magajanA amuka taMtrane yAtrA karI jUnAgaDhamAM ja hatA. muMbaI javuM ke na alaga sthaLonI mulAkAta letA. A rastAo sIdhesIdhA saMdeza pahoMcADe che. A taMtra evuM che javuMnI gaDamathala anubhavatAM hatA. kAraNa ke mahuvA vRkSAcchAdita hoI me mAsamAM paNa ame garamIthI je jAtIyatA, yAdadAsta ane AkramakatAnI sahaja zibira mATe to pahoMcavAnuM hatuM. acAnaka maLelA parezAna na thayA. e.sI. baMdha karIne khullI lAgaNI prere che. magajanA A taMtrane 'limbika A dasa divasa ame narmadAnA pavitra kinAre bArIomAMthI e vividha mahekane mANatA mANatA sisTama' kahe che. A taMtra ApaNAM bhautika zarIrane vitAvavAnuM nakkI karyuM. pravAsano AnaMda lIdho. hAI-ve paranA sarve vRkSIya asara kare che. AvI asaro thAya tyAre ApaNane jUnAgaDhathI cANoda AvyA. gaMganAtha AcchAdana haTI jatAM ghaDIka ArAma karavA ke bhAthuM nathI lAgatuM ke te kazuMka sUMghavAthI thayela che. mahAdevamAM dhAmA nAkhyA ne lhAvo maLyokhAvA paNa pravAsIne chAMyA mATe talasavuM paDe che. vRkSo je rasAyaNonA aNuo choDe che te mAtra 'zirina-coku' ! ApaNe hariyALI, chAMyaDo ane oSadhiya ApaNA nAkamAM ja UMce caDhatA nathI, paraMtu teo roja savAre narmadA snAna...udayamAna thaI mahekathI maLatA lAbho gumAvIne anArogya tarapha ApaNAM phephasAmAM jatI havAnA bhAga hoya che. rahelA sUryanArAyaNanA kiraNo dvArA svAgata...ThaMDI DhasaDAI rahyA chIe. oNksijanano srota ne phephasAmAM pahoMcI gayA pachI keTalAka aNuo havAno sparza...nIce jamIna ne upara gagana...A kArbana DAyoksAIDano zoSaka gumAvIne ApaNe ApaNAM zarIranA raktapravAhamAM bhaLe che. Ama pAMceya tattvonA maLelA sahaja sparze gajabanI gADIonI spIDa mANIne aMkisaDanTanI jaMgalanI mIThI havA ApaNe zvAsamAM bharatA hoIe AhalAdakatA bakSI...mitro ane svajanonA taiyArIo karIe chIe. tyAre jaMgala ApaNA zarIrano bhAga banI jAya che. smaraNa mananI sapATI para taravA vihArIbhAInA lekhamAMthI eka phakaro ahIM zinurina-yoka kharekhara sabaLa upacAra-paddhati lAgyA...maMdironA ghaMTArava ane vanarAIne sparza utAruM chuM : 'amerikAmAM kaeNliphaoNrniyAnA sIerA che. A pRthvI para asaMkhya vanaspati ane sajIvonI che , karIne pasAra thatA vAyuno sarasarAhaTa manamAM nevADAmAM kAma karatA saMzodhakone parvatALa prajAtio che. A jIvasRSTi 'jALAM' (veba) jevI alaukika zAMtinA prANa pUre. aneka prakAranA jaMgalonI havAmAM 120 rasAyaNo mAlUma paDyAM che. tenA taMtuo dareka jIvane aDe che. jIvasRSTine vRkSomAMthI caLAIne AvatI havA vRkSonI amIrAta che. alabatta, te paikI 70ne ja pArakhI zakAyAM eka zarIra gaNIe to ApaNe te zarIranuM aMga chIe.' ApaNAM tana-manamAM bharI devA tatpara ja hoya che. teno artha e thayo ke ApaNe zuM thAsamA cAlo tyAre. kyAre upaDo cho ? yutha hosTelanA saMdakaphUnA TrekanA aMtima divase laIe chIe tene ja ApaNe jANatA nathI ! | svasthatA meLavavA 'zinurina-yoku' mATe ! vidAyanI kSaNoe sarTiphikeTa vitaraNa samaye tyAMnA ApaNe jaMgalo gumAvIe chIe tyAre ApaNane | * * * eka mahAnubhAve jaMgalanuM varNana karatAM karatAM khabara nathI hotI ke ApaNe zuM gumAvIe chIe ! 12, hIrA bhuvana, kuNAla jaina coka, e ApaNA tana-mana-zvAsanI e kavAkyatA jaMgalanI havAmAM rasAyaNo mATImAMnI phUga ane vI. pI. roDa, muluMDa (pa.), muMbaI-400 080. jaLavAya e mATe keTaluM prANavAna che enI vigate baeNkTariyAmAMthI AvatAM hoya che. eTale ja phona : 9969110958 rajUAta karI hatI. aneka prakAranA auSadhIya mATInI sugaMdha AslAdaka hoya che; paraMtu moTA Email ID : geeta_1949 @yahoo.com Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbal-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. 1TTTTriniiiiTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT1111TTTTTTIliliirinTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa-1 aMka-8, nivembara, 2013 * pAnA 44 * kImata rUA. 20 jaina sarasvatI, mahAvIra svAmI jaina derAsara, tharAda (guja.) vi. saM. 0268, IsvI sana 1ra12 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 jina-vacana saMbujjhaha kiM na bujjhaha saMbohI khalu pecca dullahA / No hUvaNamaMti rAio no sulabhaM puNarAvi jIviyaM / (sU. 2-4-6) ke manuSya ! tame bodha pAmo. tame eTaluM kema ! samajatA nathI ? mRtyu pachI jJAna pAmavuM kharekhara durlabha che. vItI gayelI rAtrio pAchI AvatI nathI. manuSya bhava paNa pharIthI maLavo sulabha nathI. 0 Men ! Awake! Don't you understand that it is very difficult to obtain Right Knowledge after death, in the next birth? Those nights which have gone by shall not return. It is very difficult to obtain the human birth again. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'jhina vacana mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 1929 thI 1932 2. prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkayuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena 1934 thI 1937 4. punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana 1939-1953 5. prabuddha jaina navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI * zrImuMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma pUrva taMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI nihAlAla mokamacaMda zAma jabhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha vAta che zeTha premAbhAInA nAme taiyAra thayelA haoNlanA uddadhATana prasaMganI, amadAvAdanA te vakhatanA koTanI aMdaranA vistArano eka zobhIta ane jAjaramAna haoNla. teno udghATana samAroha paNa ThAThathI ujavAyo. zeTha kastUrabhAI lAlabhAI to mukhya hatA ja; sAthe amadAvAda zaheranA tamAma kSetranI TocanI vyaktionI hAjarImAM A samAroha saMpanna thayo. prabuddha jIvana corI ane te pustakatI ! bhale thAya Amana samAroha pUro thayA pachI AmaMtrita mahemAno navA makAnanA eka-eka rUma jovA lAgyA. pharatAM pharatAM lAIbrerI vibhAgamAM AvyA. kastUrabhAI zeThanI sAthe anya paMdaravIsa roThiyAo hatA. lAIbrerInA utsAhI vyavasthApaka bhAI kabATanI goThavaNInI vAta krama kRti (1) RtaMbharA prajJAthI vibhUSita RSi satyanArAyaNa goyaMkAjI dharmano marma : manano dharma (2) (3) (4) (5) (6) 're paMkhIDA sukhathI cAjo.... be kika vaijJAniko upaniSadamAM brahmAMDa ane sRSTinI utpattino vicAra bhajana-dhana-2 (7) (8) bhAva-pratibhAva sarjana-sUci zrI muM. je. yu. saMgha yojita paryupanna vyAkhyAnamALA samajAvatA hatA. bArI pAsethI kabATanI hAra goThavavAnI vAta karI to e vRndamAMthI eka jaNa bolyuM ke A bArI pAse kabATa rAkhazo to bATamAMthI copaDIo koIka corI jaze, mATe bArIthI to dUra ja rAkhajo ! A sAMbhaLI kastUrabhAI bolyAH zuM kahyuM ? ema ka2vAnI jarUra nathI. corI ane te pustakanI ? amadAvAdamAM ? evo divasa kyAre Uge ? pustaka corIne paNa koI vAMce to - to prajAne ghaNo ja jJAnalAbha. are! kabATa paNa khullA ja rAkhajo ! badhAnA hAsyanA paDadhAthI premAbhAI haoNla gAjI rahyo! (13) loka-aloka rahasya prakAza (14) jayabhikhkhu jIvanadhArA : 54 (15) sarjana-svAgata (9) zrI devacaMdrajI racita-zrI caMdraprabha jina stavana (10) ogaNIsamI sadInA virala kavi-vIra vijayajI (11) sAvadhAna ! ajJAnatAthI mAMsAhAra to nathI thato ne ? (12) jaina darzanamAM sevAbhAva (16) zrI kuM, je. yuvaka saMmane baLevuM anudAna (17) Thus He Was Thus He Spake : Goyankaji (18) True Jain is full of politeness & courtious (19) Mahavir Stavan (20) 10th Tirthankar Bhagwan Sheelnath (21) paMthe paMthe pAtheya : aMtara mam vikasita karo navembara, 2013 kartA saujanya : 'pAThazALA' 000 DaoN. dhanavaMta zAha paMDita manubhAI dozI DaoN. nareza veda DaoN. niraMjana rAjyaguru kAkulAla sI. mahetA sumanabhAI zAha cImanalAla kalAdhara zrI arpaNabhAI harSadabhAI zAha gujavaMta baravALiyA DaoN. kokilA hemacaMda zAha DaoN. kumArapALa desAI DaoN. kalA zAha Reshma Jain Acharya Vatsalyadeepji Translation: Pushpa Parikh Compilation: Pushpa Parikh Kulin Vora mInAkSI ojhA pRSTha 3 6 9 12 13 18 19 21 23 26 28 30 31 34 36 38 je $$ 8 MERE K Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 * 'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa : 1 (kula varSa 61) aMka: 8 navembara 2013 vikrama saMvata 2070 vIra saMvata 25400 kArataka sudi tithi-14* 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) praG[& QUOGI 0 0 vArSika lavAjama rU. 200/-00 0 0 chUTaka nakala rUA. 20-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha taMbharA prajJAthI vibhUSita BSi satyanArAyaNa goryakAjI mArA vaDila mitra zivajI kuMvarajI vikamasI Aje paMcAsInI uMmare kendronA TrasTI paNa che. svastha che. dazeka varSa pahelAM thoDI vyAdhio emanA zarIramAM mahemAna A banne ane AvA keTalAya mahAnubhAvonI vividha saphaLatAno banI hatI. paNa e badhIne premapUrvaka vidAya karI dIdhI. Aje yuvAnane yaza A vipazyanA sAdhanA paddhatine ApIe to e atizayokti zaramAve evA kAryarata che, vyavasAyamAM ane sAmAjika sevAomAM nathI ja. paNa. kAraNa pUchyuM to vipazyanAnA A sahAyaka AcArya kahe A mahA mahopAdhyAya pU. bhuvanacaMdrajI ma.sA.ne vipazyanA vize pUchayuM 'vipazyanA', ane vipazyanA ane to kahe, 'vipazyanA eTale pAMca pU. goyaM kAjI vize emano A aMkanA saujanyadAtA mahAvratamAM pravezavuM. vipazyanA asmalita vANI pravAha cAle. e eTale kAyotsarga. kAyotsargathI zrImatI nirmaLAbena caMdrakAMtabhAI zIha vAku pravAhamAM ApaNe evA to nipajatA pariNAmo ane prasanna thaI jaIe ke A alakAbahena khIro ane tRti nirmaLa vipazyanAthI AvatA pariNAmo vipazyanAnI sAdhanA karavA javA smRti : sva. mAtuzrI kamaLAbahena dIpacaMdabhAI zAha vacce samAnatA che." mATe ApaNe utsuka thaI jaIe. ci. bhAI harniza tathA ci. bahena smitA chellA 27 varSathI vipazyanA eka vakhata amadAvAdathI sAdhanA karatA yogavizeSajJa muMbaInI havAI musApharImAM mArI sAthe suprasiddha benkara zrAvaka mitra gItAbenane pUchatAM temaNe jaNAvyuM ke, "mane bacapaNathI savAla uThato vallabhabhAI bhaMzAlI beThA hatA. ame uSmAbharyo ane sarjanAtmaka ke bhagavAna mahAvIre nagara sthAnakanA badale jaMgalamAM jaIne zuM-kema thoDo vArtAlApa karyo, ane phlAITe jevuM Teka ovara karyuM ke tarata ja sAdhanA karI haze ? sADAbAra varSanA tapamAM karmanI nirjarA mATe teo eo to vimAnanI sITa upara palAMThI vALI vipazyanA dhyAnamAM besI zuM karatA haze? kaMIka aMze enuM samAdhAna mane vipazyanA sAdhanAthI gayA ane te musApharI purI thaI tyAM sudhI. maLavA lAgyuM. pAMca samiti ane traNa guptinI samajanI aMdarathI A banne mahAnubhAvo potAnA vyavasAya ane kauTuMbika tema ja anubhUti thavA lAgI. utpAda ane vyayanI spaSTa samajaNa thavA lAgI, sAmAjika sevA kSetramAM saphaLa ane pratiSThita che tema ja vipazyanA samatA bhAvane spaSTa karI zakAze evo vizvAsa janmyo." * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsapaoNrTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI jhaverI * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana navembara, 2013 daza divasanI 12, 20 nI 1, pratiSThita udyogapati, paNa 30 nI 3 ane 4panI e ka. | vipazyatA ni:zulka sAdhanA mAIgrenanI asahya bimArI ane 1994 thI satata vipazyanA 2005mAM goyaMkAjIe nAzika IgatapurI kendramAM kahyuM hatuM, 'A e bimArImAMthI emane ugAryA zibiro karanAra mitro patnI dharmo amUlya che. jo ahI vetana-phI levAmAM Ave to A kendra zrImaMtonuM A vipazyanA kalAe. A sAdhanA smitAbena zirISa kAmadArane thaI jaze. jenI pAse dhana che e vadhu paisA ApIne zAMti meLavavA| kalA, mUla bhAratanI bo ddha puchayuM to kahe, "A sAdhanAthI karma ahIM Avaze, paNa A rIte paisA ApIne e loko zAMti nahi meLavI| zAkhAnI-je emaNe ane emanA nirjarA thAya, mana badalAya jAya, |zake. dhamma nuM jo vepArIkaraNa thaI jaze to, e zAMti prApta karAvavAmAM patnIzrIe tyAM vipazyanA guru U prajJA sthira thAya, citta parama zAMti niSphaLa thaI jaze. vartamAna ke bhaviSyamAM vipazyanAnuM vyApArIkaraNa bA khIna pAsethI 14 varSa sudhI anubhave, A anubhUtinI vyAkhyA karavAnI koI bhUla na kare.' zIkhI, emAM niSNAMta thayA, ane ja na hoya.' gurunI anumatithI 1969mAM IslAma ane jaina dharmanA abhyAsI yuvAna mitra DaoN. ramajAnane bhAratamAM AvI saMsArathI saMpUrNa nivRtta thaI A kalAne zuddha rUpe pUchyuM to kahe, 'jAtamAM utarIne jAtane badalavAnI kaLA, jAta bhaNI prastuta karI, jana hitArthe, ni:zulka. yAtrAno dhorI mArga.' sAdhanA ane AdhyAtmika kSetre goyaMkAjInuM bhAratane A bahu patrakAra yuvA mitra rezmA jainane pUchyuM to kahe, 'vipazyanA eTale mUlyavAna pradAna che. samatAno sAgara, rAga-dveSa pratye sabhAnatA. eka vakhata eka vipazyanA vipazyanAnuM zikSaNa ApavA goyankAjI sAthe emanA patnI paNa zibiramAM eka samaye kIDIonuM eka jhuMDa mArA paganI pAse pharI vaLyuM. joDAyA. huM paga halAvuM to e jhuMDamAMthI keTalIkanI hiMsA thAya ane na halAvuM 2000 varSathI lupta thaI gayelI A prAcIna vipazyanA kalAne to e kIDIo mArA paga upara AkramaNa kare. meM AMkha mIMcI ane e goyaMkAjIe bhAratamAM navapallavita karI, bhagavAna zaMkare jema kIDIo pratye maitrIbhAva vaheto karI samatAbhAvamAM sthira thaI gaI, bhAgIrathIne jhIlIne pRthvI upara vahAvI tema. ane thoDI kSaNo pachI AMkha kholI to e jhuMDa tyAMthI gAyaba!' 1976mAM nAzika pAse IgatapurImAM prathama vipazyanA kendra zarU sarva prathama to A sarve ane anya sarve, je je mahAnubhAvoe thayuM. vipazyanA sAdhanA karI che e sarvene huM vaMdana karuM chuM. ane mAtra cAra dAyakAmAM bhagavAna mahAvIranI jema koI paNa dharma, mananI zAMti ane mananI zaktinI anubhUti karAvanAra ane nyUro jJAti ke raMgabheda ane vargabheda vagara Aje 95 dezamAM 170 thI vadhu sAyansa ane vartamAna sAyakolojIne paDakAratI A vipazyanA kalA-huM vipazyanA kendro che, e paNa 60 thI vadhu bhASAmAM ane niHzulka. ene paddhati nahi kahuM, A mana ane monanI kalA che-nuM bhAratamAM buddhanA nirvANanA 500 varSa pachI A vipazyanA bhAratamAMthI avataraNa vartamAnamAM A RSi tulya satyanArAyaNa goyaMkAjIe karyuM. lupta thaI ane barmA, zrIlaMkA temaja thAIlenDamAM jIvita rahI. vipazyanA pAlI zabda che-bhItarI mananI saMvedanAne jovI. 2500 pU. satyanArAyaNa goyaMkAjIe kaheluM, 'vipazyanAmAM tame aMdara varSa pahelAM siddhArtha gautama buddhe 45 varSa sudhI A prayoga karelo. phoksa karIne UrjA ekaThI karo cho, lAMbo kUdako mAratAM pahelAM goyaMkAjI 1955mAM barmAmAM sthAyI thayA hatA, tyAM saphaLa ane ramatavIra thoDo pAchaLa jAya che, pachI doDe ane jampa mAre. evI ja naslevamaMA 3 vijJa niSThimo, vaphanna haM na du dharmAsIsaM / AtmA thayo nizcita jehano ke, tyajIza huM deha, na dharmazAsana; tuM tAri no pataMti DhiyA, viMtivAyAva sudramAM ri / tene caLAvI navi indraya zake, jhaMjhAnilo meru mahAdrine thayA. (zarveoltisUtra - vUtikSA) (padyAnuvAda : umAzaMkara joSI) parama pavitra zrI dazavaikAlikasUtranI cUlikAnI A eka yAdagAra gAthA che. jeno AtmA nizcita thaI gayo; jenA manamAM nizcaya thaI gayo tene mATe dehanI mamatA paNa sAmAnya - gauNa banI jAya che. te dharma zAsanane kAje dharma pALavA mATe - deha ane pratijJApAlana - e bemAMthI eka pasaMda karavAnuM Ave to te dehano tyAga taNakhalAnI jema karI de paNa dharma na tyaje. tenuM mana evuM aDaga banI gayuM hoya ke, indriyono sukhAnurAga ene calita na karI zake. game tevA jhaMjhAvAta vAya paNa, mahA-parvata merune jema kAMI na thAya, tema te dRDha ane acalanI jema acala rahe che. * 1 varSanuM lavAjama rU. 200/-(U.S. $ 20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2017 prabuddha jIvana sAgaramAM DU che. jo pratye che ke puruSa rIte, dhyAnamAM tame aMdara vaLI jAva cho, juo-samajo cho ane UrjAno che eTale ja to mAtra cAlIza varSamAM A sAdhanAnI pragati jUo! saMcaya karo cho, e pachI tame bahAranI duniyAmAM jampa karo cho. A jene jene sparza thayo, sarvee ene AvakArI ane apanAvI che, ane baMne sTepa eka rIte lAMbuM, siMgala sTepa che." zAMtinA mahAsAgaramAM DUbakI mAravAnI anubhUti karI che. vipazyanA sAdhanA tamasa svabhAvanuM satvamAM parivartana che. AMtara vipazyanA svayaMnI zAMti mATe che. jo pratyeka svayaM zAMtimaya haze, ane bAhya mana vacce samatulA ane aikya sadhAya che. to vizvazAMti kyAM dUra che? bhagavAna mahAvIre kahyuM che ke puruSArthathI pU. goyaMkAjInuM A vipazyanA pradAna bhArata mATe mahAmUlyavAna pratyeka AtmA paramAtmA banI zake che, mahAvIra banI zake che. A che, kAraNa ke AjhAdI pachI bhale bhArate bhautika pragati karI che, paraMtu vipazyanA e zAMti mATenA puruSArthanI yAtrA che. visarAtA jatAM saMskAra mUlyo ane rAjanaitika ane vahIvaTI bhraSTAcArathI AvI vidyA arpanAra satyanArAyaNa goyaMkAjIne zabdathI zI aMjali bauddhika varge asahya mathAmaNa paNa anubhavI che. A mathAmaNa ane apAya? mAnasika azAMtimAM A bauddhika vargane jo vipazyanA sAdhanA kalA na 89 vasaMta pUrNa karI 29 sapTembara, 2013nA budhdhane zaraNe maLI hota to e varganuM zuM thAta? A vicAra ja ApaNane dhrujavI jAya samarpita thayela parama bodhivAna, kalyANa mitra, tIrtha svarUpa sidhdha che. ane AvA azAMta varganI asara bhAratanI pragati upara kevI avaLI AtmA, arvAcIna "zudhdha budhdha', padmabhUSaNa goyaMkAjI AdhyAtmika thAta? jagatanA yugapurUSa che. jo ke chellA pAMca-sAta dAyakAmAM rajanIzajI, je. kRSNamUrti jevA e bhavya AtmAne ApaNA koTi koTi vaMdana. bIjAM tattvajJAnI ane vicArako bhAratane maLyA, paNa e mAtra vaicArika TdhanavaMta zAha bhUmikAe. jAtane ane manane badalavAnI kaLA to vipazyanAe ja drdtshah@yahoo.com zikhavADI. vipazyanA sAdhanA kalA vize vistRta jANakArI mATe e viSayaka pustako A dRSTie goyaMkAjIe bhArata upara, pUrI mAnavajAta upara vAMcavA jijJAsune vinaMti athavA www.dhamma.org mahAmUlo upakAra karyo che. e sAdhanA kalAmAM satvabharyuM baLavAna tattva dhamma.Works@gmail.com A veba sAITanI mulAkAta levA vinaMti. 'vArSika sAmAnya sabhA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA zanivAra tArIkha tA. 23-11-2013 thI tA. 27-11-2017 sudhInA 30-11-2013nA roja sAMjanA 5-00 kalAke mAravADI vidyAlaya divasomAM baporanA 3 thI 6 sudhImAM saMghanA navA kAryAlayamAM koIpaNa hAIskUla, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-400 004 khAte maLaze je sabhya tenuM nirIkSaNa karI zakaze. koIne A sAmAnya sabhAmAM hisAbo vakhate nIce pramANe kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze. aMge prazna pUchavAnI IcchA hoya to teoe vArSika sAmAnya sabhAnA (1) gata vArSika sabhAnI miniTsanuM vAMcana ane bahAlI. be divasa agAu lekhita mokalavA vinaMtI. (2) gata varSa 2012-13 nA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA vRttAMta je sabhyone agAuthI oNDiTa karelA hisAbonI nakala joIe to tathA oNDiTeDa thayelA hisAbo maMjUra karavA. temanI lekhita arajI maLatAM nakala mokalavAmAM Avaze. vArSika sAmAnya (3) sane 2013-14nI sAla mATe zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhAmAM sarva sabhyone upasthita rahevA vinaMtI che. padAdhikArIo tema ja kAryavAhaka samitinA 15 sabhyonI nirubahena esa. zAha nimaNUMka karavI. DaoN. dhanavaMta TI. zAha (4) sane 2013-14nI sAla mATe saMgha mATe oNDiTaranI nimaNUMka maMtrIo kAryAlayanuM rajIsTara saranAmuM : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, rasadhArA (5) saMghanA baMdhAraNamAM sudhAro maMjUra karavo. kaoN.o.so.li. 2je mALe, 385, saradAra vI. pI. roDa, muMbaI(6) pramukhazrInI maMjurIthI anya rajUAta. 400004. upara jaNAvelI vArSika sAmAnya sabhAnA anusaMdhAnamAM kAryAlayanuM kAmacalAu saranAmuM : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33, jaNAvavAnuM ke saMghanA oNDiTa thayelA hisAbo zrI muMbaI jaina yuvaka mahaMmadI mInAra, bhoMyataLiye, 14mI khetavADI, ABC TrAnsaporTanI saMghanA kAryAlayamAM rAkhavAmAM AvyA che. bAjumAM, muMbaI-400 004. | karavI. Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana dharmano marma : manano dharma D paMDita manubhAI dozI navembara, 2013 [ prajJAcakSu manubhAI dozI pUrva jIvanamAM ela.AI.sI. ophisara hatA. vartamAnamAM amadAvAda khAte parivAra sAthe sthina che. temaNe bhaktAmara upara graMtha lakhyo che. temaja sAMIbAbAnA jIvana upara be saMzodhanAtmaka graMtho lakhyAM che je jijJAsuoe AvakAryA che. lekhaka vidvAna vaktA, ciMtaka ane vikhyAta jyotiSa ziroma" che. ] - bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe dharmanA sArabhUta eka adbhutakarmabaMdhanamAMthI te kaI rIte mukta thaI zake ane dharmano marma AtmajJAnI sUtra ApyuM che - 'vaSNu sahAvo dhamma.' prabhu kahe che ke vastuno svabhAva mahApuruSo kevI rIte khole che ane darzAve che te have joIe. tenA svayaMnA dharmamAM ja sthira rahevAno che. arthAt AtmA nitya, 1. mahAtmA gAMdhIjInA guru zrImad rAjacaMdra styasiddha zAstramAM niraMtara potAnA svabhAvamAM ja merUvat aDaga ane sthira rahI ramaNatA eka gAthAmAM A rahasya khole cheH kare che. A AtmAne zAstrakAro anaMta zaktimAna, saccidAnaMda svarUpa ane pUrNAnaMdano nAtha kahe che. 'chUTe dehAdhyAsa to, nahIM kartA tuM karma, nahIM bhokatA tuM karmano, eja dharmano marma.' AvA bhagavAna AtmA mATe zrI kuMdakuMdAcArya racita samayasAranI gAthA 89mAM ema jaNAvavAmAM Avela che ke-'anAdikALathI potAnI sAthe baMdhAyelA mohanIya karmane kAraNe vAstavika rIte zuddha ane niraMjana evo jIva mithyAtva, jJAna ane aviratibhAva evA traNa bhAva pariNAma pAmato Avyo che.' 1. vyakti potAnA svajananuM mRtyu thatAM zarIramAMthI prANa nIkaLI jatAM tene aneka vakhata smazAnaghATe agnisaMskAra karI Avyo che. tethI zarIra ane AtmA be bhinna che evuM sAmAnya jJAna tene che. paraMtu anAdithI zarIrane ja AtmA mAnI pote karma kare che, karmabadhdha thAya che, ane karmano bhokatA thAya che ane pariNAme paribhramaNa cAlu rahe che. zAstrakAro jyAre AtmAne eka tarapha zuddha, niraMjana kahe che to bIjI tarapha tene anAdikALathI potAnI sAthe baMdhAyelA mohanIya karmathI saMsAramAM paribhramaNa karato jaNAve che. jaina darzana purUSArtha pradhAna che. ane temAM jIva potAnA ja puruSArtha dvArA baddha hovA chatAM potAnI sAcI sthitinuM bhAna thatAM svarUpamAM ramaNatA karI zake che tevI ghoSaNA kare che kAraNa ke jema sapheda TIkamaNimAM tenI upara lAla kAgaLa vIMTALavAthI bahAra lAla kiraNa nIkaLatA dekhAya che. paraMtu te lAla kiraNa TIkamaNimAM kyAreya pravezI zakatA nathI. lAla kAgaLane dUra karatAM TIkamaNi tenA zuddha svarUpamAM jovA maLe che. cauda varSanA vanavAsa daramyAna jyAre sonerI mRgane zodhavA jatAM sItAjIne rakSAkavacarUpe dorI ApelI lakSmaNarekhA temaNe oLaMgI ane rAmAyaNanI racanA thaI. dArUA duHkhono sAmano karavo paDyo. AtmAnI paNa AvI ja sthiti che. ane tethI ja mahAbhAratanuM eka mukhya pAtra duryodhana ema kahe che ke-'dharma zuM che te huM jANuM chuM. paNa temAM pravRtta te thaI zakato nathI. ane adharma zuM che te paNa huM jANuM chuM paraMtu temAMthI nivRtta thaI zakato nathI.' jagatanA sarva jIvomAM traNeya kALamAM vatteoche aMze duryodhananI dazA-sthitinuM pratibiMba jovA maLe che. AtmA anAdikALathI karmamAM kapAyelo ajJAnavaza vibhinna yonIomAM bhramaNa karyA ja kare che. rAga-dveSa ane ajJAnathI gheroyelA jIvanA paribhramaNano aMta Avato dekhAto nathI. yathArtha mArga kyAM che ane zuM che te behozInA kAraNe jIva jANI zakato nathI. tyAre Aje 2. A kALamAM paMdara varSanI uMmare bhagavAna ramaNa maharSie mRtyuno sAkSAt anubhava karyo, pote potAne maratAM joyA ane nirNayamAM AvyuM ke je maranAra che te huM nathI. ane tyArapachI te samajaNa-te sAkSAtkAra jIvanabhara temanI sAthe rahyo. 3. saMsAramAM alpasukha ane ghaNAM du:khane veThatAM joI samyak dRSTi AtmA vIsamI sadImAM thaI gayA te pUjya bahenazrI caMpAbahena te atyaMta saraLa bhASAmAM kahe che ke-'tane kyAMya na goThatuM hoya to tuM aMdara jA (aMtaramukha thA) tyAM tane jarUra gamaze.' A saMdarbhamAM mAro svaracita duho paNa ema kahe che ke, sukha bahAra nathI, bahAra zodhavAthI nahIM maLe. aMtaranuM sukha aMtaramAM ja che...' bahAra zodhe nahIM maLe, khAzo moTI thAya. aMda2 dRSTi thAya to samakita ApoApa.' 4. bhagavAnazrI rAmakRSNa paramahaMsadeva AtmaprAptinI vAtane sAva saraLa bhASAmAM kahe che ke, 'manuSya jIvananuM eka mAtra kartavya eTaluM ja che ke te Izvarane niraMtara cAhe, ' 5. saurASTranA sAva abhaNa AtmajJAnI strIsaMta gaMgAsatI eka bhajanamAM prAraMbhamAM prathama paMktimAM ja jaNAve che ke vacana vivekI narane nArIne, pAnabAI jAbAdika lAge pAya.' potAnI rahasyamaya gurugamavALI vANImAM kahe che ke he pAnabAI nara-nArImAM 'vacana' eTale ke AtmAno viveka jeno jAgI cUkyo Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana che tene brahmA-viSNu-maheza Adi devo paNa vAraMvAra vaMdana kare che. sAMpaDI che te A rahIH . parama AtmajJAnI saMtazrI kabIra sAheba nija anubhavavANImAM jaNAve 1. bhagavAna ramaNa maharSi pAse vAMdarA, cittAnuM baccuM, khisakolIo, sApa ane lakSmIgAya te atyaMta premasabhara sthitimAM 1. moko kahAM DhaMDhere baMde, meM to tere pAsa huM. temanI sAthe haLI gayelA. 2. kasturI kuMDala base mRga DhaMDhe vanamAMhI, 2. AcArya bhagavaMtazrI zAMtisUrIzvarajI mahArAjane Abu upara aise ghaTI ghaTI rAma hai duniyA dekhe nAhI. siMhanI sAthe beThelA aneka lokoe aneka vakhata joyA hatA. kabIra sAheba spaSTa jaNAve che kasturI mRganA kAnamAM hovA chatAM 3. saurASTranA mahAna saMta ApAdAnA pAse teonA khetaramAM tenI sugaMdhathI teja mRga cotarapha kasturIne zodhato phare che. tyAre bIjA madharAte dararoja be siMha satsaMga mATe AvatA hatA. padamAM te kahe che ke tuM mane kyAM zodhyA kare che. huM to tArI pAse ja chuM. 4. IDaranA pahADa upara zrImad rAjacaMdra teonA be saMtAna A rIte saMkSiptamAM ema nirNaya Ave che ke pUrNAnaMdano nAtha chaganalAla ane javalabA sAthe jatA hatA tyAre garjanA karatA vAghane bhagavAna AtmA potAnI pAse ja hovA chatAM jIva tene zodhavA mATe premathI mohananA nAme bolAvI tenI mudrA zAMta karI hatI. sarva jIvo puruSArtha karavAnA badale potAnuM samagra dhyAna ane rUci bahAramAM tarapha samabhAvanA AvA saMtonA jIvanamAM asaMkhya udAharaNo jovA kendrita karI anAdithI paribhramaNa karyA kare che. maLe che. 7. uparanA tamAma avalokanonA saMdarbhamAM dharmanA marmane samayasAra AtmAne jyAre acAnaka coTa lAge tyAre te jAgRta thatAM jema graMthamAM abhuta rIte jaNAvavAmAM Avela che. tene gAgaramAM sAgaranI sUryanA prakAzamAM ghoDesvAra mAlikanA hAthamAMnI cAbukanA paDachAyAne jema darzAvatA pUjya kAnajIsvAmIe jaNAvela che ke joI jAtavaMta azva revAla gatie doDavA mAMDe che tema pUrvanA saMskAro 1. svamAM vasa, parathI khasa, ATaluM basa. jAgRta thatAM kSayapakSamavALI vyaktioe ghaDInA chaThThA bhAgamAM 2. paryAya kramabadhdha che. arthAt ajJAna dazAmAM bAMdhelA karma AtmAne sAdhIne gajabanuM kAma karI lIdhuM che. A bAbatamAM asaMkhya niyatirUpe pharI pharIne AgaLanA ane AgaLanA janmamAM maLyA kare udAharaNo jovA maLe che. paraMtu temAM atyaMta prabhAvita kare tevA traNa dRSTAMto vIsamI sadInA che. 3. eka dravya bIjA dravyanuM kAMI ja karI zake nahIM. 1. muMbaImAM khetavADI dasamI gallImAM siMgala rUmamAM rahetA sAva 4. yogya upAdAna haze tyAM nimitta paNa hAjara haze. sAmAnya mAnavIne guru taraphathI 'tatvamasI' maMtra maLatAM tenA ciMtana, 5. AtmA trikALI zuddha dravya che. temAM nizcayathI rAga-dveSa ke ajJAna manana ane gholana pachI pUrNa AtmajJAna prApta karyuM. 1981mAM nirvANa pravezI zakatA nathI. pAmyA te hatA nisargadatta mahArAja, je khUba ja gopanIya rahyA che. jIva jyAre mithyAtvathI mukta thaI samyagdarzana pAme arthAt 2. eka sAva sAmAnya kApaDanA vepArI nihAlacaMda chogAnIjI samabhAvathI bhAvita thAya tyAre te mokSagatine pAme che. pachI bhale te jenI saMsAranI udAsInatA saMsArI hovA chatAM abhuta hatI ane zvetAMbara hoya, digaMbara hoya, boddha hoya ke anya koIpaNa mata paMthano yathArtha gurudeva kAnajI svAmInuM milana thatAM mAtra thoDA kalAkomAM hoya to paNa ema ja bane che. A vidhAnane samarthana Apato zloka samyakdarzana prApta karI lIdhuM. saMboha sattarI' nAmanA graMthamAM jovA maLe che. je nIce mujaba che. 3. eka vyaktine bhagavAna ramaNa maharSinI jema mRtyuno sAkSAtkAra seyAMgaro ya AnaMbaro, buddho vA ahava anno. thatAM be varSa sudhI AnaMdamAM taraboLa evA te 'eka hArTaTola' jarmana samabhAvabhAvI apyA lahae mukhyam na saMdeho." che. hAla hayAta che. keneDAnA vAnakuMvara zaheramAM rahe che, ane jyAre AtmA potAnA svarUpano sAkSAtkAranuM rahasya The Power 'prabuddha jIvata' saujanya dAMtA anubhava kare che tyAre te dareka jIvane of Now.' dvArA temaNe vizva samakSa AtmasvarUpe ja jove che. pachI te 'prabuddha jIvana'nA koI paNa eka aMka mATe rUA. 20,000/- nuM mUkela che. manuSya hoya, vAgha-siMha hoya ke anudAna ApI Apa e aMkanA saujanyadAtA banI zako cho. vastudAna 4. gaI sadInA samyaka anya koI jIva hoya. bhagavAna zrI alpajIvI che, jJAnadAna ciraMjIva che ane enA jevuM uttama dAna eka jJAnIo mAM pUjya bahenazrI mahAvIranI dezanA vakhate cAre paNa nathI. caMpAbena, mahAsatI hasumatIbAI, gatinA jIvo parSadAmAM nija vera | puNyatithi ane puNyasmRti mATe ciraMjIva smRti zrI zAMtisvAmI ane hayAta jJAnI bhUlIne besatA hatA. Aje paNa A savitAbahena che. A badhA ja saMsthAno saMparka karavA vinaMti-022-23820296. kALamAM A aMgenI je satya hakIkato kaMkuvarNA bhomakA surendranagaranA che. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 jyAre munizrI amitAbha udepuranA che. chellAM baMne jJAnIo 92 varSanI uMmare hAsala hayAta che. matano dharma jevI rIte sAgaranA asala UMDANanuM pANI ane tenI sapATI uparanA mojAM te paNa tenA pANInA ja banelA hovA chatAM tenAmAM ja utpanna thaI tenAmAM ja vilIna thAya che. barAbara teja pramANe saMkalpavikalpa rUpI mojAM mananA sAgaramAM utpanna thaI vilIna thAya che. paraMtu mananA asala UMDANamAM mAtra ane mAtra parama gahana zAMti hoya che. te mATe meM eka duhAmAM lakhyuM che keH upa2 mojAM uchaLe duHkha nirAzA nAya gALo khAvA chatAM sarala che, tarala che. mAnavInuM parama mitra che. tuM cho sAgara zAMtino DubakI mArI pAma. manuSyanuM mana ja baMdhana ane muktinuM kAraNa che. tema zrImad bhagavatagItA kahe che. anAdithI saMsAramAM paribhramaNa karato jIva ke jenuM dhyAna mAtra vikalpa upara kendrita che to kyAreka saMkalpa upara kendrita che. paraMtu Ama hovAthI tene sukha prApta thatuM nathI ane paribhramaNa aTakatuM nathI. ane ajJAnI jIva niraMtana manane kharAba ja mAnatA AvyA che. teo mAne che ke temanA krodha, lobha, moha ane 51. AvI ja tamAma bAbato mATe temane ge22ste do2nA2 mAtra temanuM mana ja javAbadAra che. uparokta paristhitimAM paNa vaijJAniko kahe che ke mana ATalI 53. javanano rAhabara che ane muktidAtA paNa mana ja che. ahIM ja nIce mana kevI rIte sAcuM sukha ane samyak sthiti pradAyaka che. tenI vigato jaNAvI che. prabuddha jIvana navembara, 2013 musApharImAM tame je aMgata vyakti, svajana, aMgata snehI ke saMpUrNa aparicita vyaktine maLo cho athavA tene juo cho. mAtra teTalI ja vyaktionuM smaraNa rAtre sutI vakhate karI ane A hRdaye koIpaNa prakAranA pUrva graha vinA parama kRpALu paramAtmA pAse te te lokonA kalyANa mATe phakta eka ja mAsa sudhI prArthanA karo ane juo ke ApanA jIvanamAM kevA camatkAra ane zAMtino anubhava thAya che. 3. vyasta jIvanamAMthI sTresamAMthI mukta thavA mATe yathArtha pariprekSyamAM zavAsananI prakriyA da22oja karo ane teno mahattama lAbha prApta karo. 4. je samyaka jJAnanI Apane abhipsA che tenA mATe dararoja nIcenA kathanane phakta pAMca vakhata mitranI jema manamAM dhIre dhIre ane hoMTha paNa karaDAvyA vinA bolo 'dina-pratidina uttarottara dareka prakAre huM vadhu ne vadhu mananI sUkSmatA tarapha ane ekAgratA tarapha vadhu ne vadhu AgaLa vadhI rahyo chuM. mane anahada khuzI che ke mArA saMkalpa-vikalpo jANe ke eka pachI eka jhaDapathI haTatA jAya che ane parama zAMti tarapha huM AgaLa vadhI rahela chuM. (oNkTobara aMkathI AgaLa) mArA para koI rAga karo tethI huM rAjI nathI, paraMtu kaMTALo Apazo to huM stabdha thaI jaIza ane e mane posAze paNa nahIM. 52. huM kahuM chuM ema koI karazo ? mAruM kaheluM saghaLuM mAnya rAkhazo ? 5. vipazyanA dvArA athavA zarIramAM pravezatA ane nIkaLatA zvAsa upara ApanuM saMpUrNa dhyAna kendrita karo. eka mAAsa ane bIjA zvAsa vaccenA aMtarAya upara jyAre sahajatAthI tame kendrita thaI zakazo mArAM kahelAM dhAkaDe dhAkaDa paNa aMgIkRta karazo ? hA hoya to tyAre ApanuM mana vartamAna kSAnA atyaMta nAnA vibhAgamAM sthira thayeluM ja he satpuruSa ! tuM mArI IcchA karaje. saMsArI jIvoe potAnA lAbhane mATe dravyarUpe mane hasato ramato manuSya lIlAmaya karyAM! 54. devadevInI tuSamAnatAne zuM karIzuM ? jagatanI suSamAnatAne zuM karIzuM ? tuSamAnatA satpuruSanI Iccho. 55. huM saccidAnaMda paramAtmA chuM. haze. te ja vartamAnamAM jIvavAnI kaLA ane vijJAna che. jene tenI upalabdhi thAya che tenI sAdhanA saphaLa thAya che. vartamAna ja sarvasva che. vartamAnamAM jIvo ane sukhanuM amRta pIo tathA samyak sthitine prApta thAo te ja sukha kAmanA sAthe... 56. ema samajo ke tame tamArA AtmAnA hita mATe paravaravAnI abhilASA rAkhatA chatAM ethI nirAzA prApta thaI to te paNa| tamAruM Atmahita ja che. 57. tamArA zubha vicAramAM pAra paDo; nahIM to sthira cittathI pAra paDyA cho ema samajo 58. jJAnIo aMtaraMga kheda ane harSathI rahita hoya che. 59. jyAM sudhI te tattvanI prApti nahIM thAya tyAM sudhI mokSanI tAtparyatA maLI nathI. 1. mana sAthe parama maMtrInA bhAvamAM raho. bhagavAnanA kAnamAM khIlA lagAvAyA hatA te mudrAmAM baMne kAnamAM AMgaLI nAMkhatAM ekAgratA, zAMti ane sAgaranA avAjano AbhAsa maLaze. 2. dararoja savArathI rAtri sudhImAM gharamAM, oNphisamAM zrImad rAjacaMdra prasAda vacanAmRta 60. niyama pALavAnuM dRDha karatAM chatAM nathI paLato e pUrvakarmano ja doSa che ema jJAnIonuM kahevuM che. (kramazaH AgaLa AvatA aMke) [79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM tA. 3-9-2013nA ApeluM vakatavya.. 11, jIvanadarzana sosAyaTI, mereja roDa, vAsaNA, amadAvAda-380007. phona : 079-26613359. Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana upaniSadamAM brahmAMDa ane sRSTinI utpattino vicAra n DaoN. nareza veda (lekha kamAMka : cAra) AgalA lekhamAM ApaNe joyuM ke upaniSadanA RSio mAne che ke brahmAMDa ane piMDamAM eka ja tattvano vAsa ane vyApAra che. samaSTigata bhUmikAe ene brahma kahe che ane vyaktigata bhUmikAe ene AtmA kahe che. A brahma urphe A AtmAno ja badho vistAra ane vilAsa che. Avo vicAra karatAM emane brahmAMDa ane A sacarAcara sRSTi vize vicAravAnuM paNa AvyuM. A brahmAMDa ane A sRSTinI utpatti zAmAMthI thaI ane kevI rIte thaI e vize paNa teoe vicAryuM hatuM. emanI e vicAraNA samajavAno prayAsa karIe. emanI pratIti hatI ke eka mAtra AtmA ja sRSTinI pahelAM hato. e AtmAne brahma kaho ke sat kaho, tenA sivAya bIjuM kazuM nahotuM. te AtmAe IcchA karI, 'huM aneka banuM.' teNe tapa karyuM. tapa (saMkalpa) karyA bAda, je kAMI ahIM che te badhAne teNe utpanna karIne pachI temAM teNe praveza karyo. temAM praveza karIne pachI satya rUpa pote ja pratyakSa ane parokSarUpe, vyakta ane avyaktarUpe, mUrta ane amUrtarUpe, cetana ane acetanarUpe, satya ane asatyarUpe ane je kAMI ahIM che te badhAM rUpe te banyo. 'kaivalya' upaniSadanA racayitA RSi mAne che ke je sarvano AdhAra che, jenuM jJAna pUrNa che, tevA e AtmAmAMthI ja prANa, mana, sarva Indriyo, AkAza, vAyu, teja, jaLa ane sarvane dhAraNa karanArI pRthvI utpanna thaI che. 'kaTha' upaniSadanA RSino paNa mata evo che ke pahelAM jenuM sarjana karyuM e jaLamAMthI, tapa dvArA AkhI sRSTinI utpatti pahelAM jenI utpatti thaI hatI ane jeNe paMca mahAbhUta dvA2A e jaLamAM chupAI rahelAM mULa tattvano vicAra karyo hato e ka2nA2 AtmA hato. AtmA kevI rIte ekamAMthI aneka thayo haze ane A brahmAMDasRSTinI racanA thaI haze, enI kalpanA karatAM RSionA manamAM judA judA khyAlo AvyA haze. tethI teo judA judA khyAlo rajU kare che. AtmAe kAM to prathama pANInuM athavA vAyunuM athavA tejanuM athavA AkAzanuM tattva utpanna karyuM haze ane emAMthI A badhAMnuM sarjana thayuM haze. matalaba ke pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane AkAza e pAMca mahAbhUtonI A sRSTi ane vyaSTi banelI che to e pAMcamAMnA koI eka tattva vaDe ja bAkInA tattvonuM eNe sarjana karyuM haze. A pAMca paikI kyA tattvamAMthI A bAkInA tattvonuM ane A badhAMnuM sarjana eNe karyuM haze enA vize A RSiciMtako eka mata nathI. koI e jaLamAMthI (zrutarSi mahIdAsa ettareya), koIe agnimAMthI (kaThopaniSada' ane chAMdogya' upaniSadanA racayitA RSio), koIe vAyumAMthI ('bRhadAraNyaka' upaniSadanA racayitA RSi) to koIe AkAzamAMthI 9 (rAjarSi pravAhaNa jebali) jevA mULa tattvamAMthI enuM sarjana thayuM ema mAne che. 'chAMdogya' upaniSadanA racayitA pAMca mahAbhUtonA udbhava vize vicAra karatAM prathama agni, pachI pANI ane pachI pRthvI evo krama Ape che. ene badale 'bRhadAraNyaka' upaniSadanA racayitA prathama pANI, enA maMthanamAMthI pRthvI ane e maMthananA gharSaNatApamAMthI agni tattva utpanna thayuM haze evo krama Ape che. jyAre 'taittirIya' upaniSadanA racayitA A brahmAMDa ane A saMsAranuM sarjana pANImAMthI nahIM paNa AkAzamAMthI thayuM che ema pratipAdita karatAM kahe cheH A AtmAmAMthI AkAza utpanna thayuM, AkAzamAMthI vAyu, vAyumAMthI agni, agnimAMthI jaLa, jaLamAMthI pRthvI, pRthvImAMthI auSadhio, auSadhiomAMthI anna ane annamAMthI puruSa pedA thayo. joI zakAze ke A ciMtako vicAra vimarza, karatAM karatAM, mULa vAta sudhI, potAnA ane anyanA matonI zuddhi-vRddhi karatAM karatAM kamazaH pahoMcyAM che. A bhUtonI saMkhyA ane krama keTalI lAMbI vicAraNA bAda yathAyogya rUpe emane samajAyA haze. emAM keTalI tArkikatA che eno khyAla Aje jyAre ApaNe enA vize vadhAre vicArIe ane jANIe chIe tyAre Ave che. pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane AkAza paraspara pUraka ane upakAraka che. pRthvIne zuddha kare che jaLa, jaLane zuddha kare che agni, agnine zuddha kare che vAyu ane vAyune zuddha kare che AkAza. pRthvI karmasAdhanAnuM sthAna che ane enA devatA che gaNeza, jaLa bhaktisAdhanA mAge che ane enA deva che viSNu, agni jJAnasAdhanA mAge che ane enA devatA che sUrya, vAyu yogasAdhanA mAge che ane enI devI che parAmbikA bhagavatI, AkAza naiSkarmanI sAdhanA apekSe che ane enA devatA che ziva. gaNeza, viSNu, sUrya, devI ane ziva e pAMcanI sAdhanA eTale paMcAyatananI upAsanA ! 'aitareya' upaniSadanA racayitA RSi A brahmAMDa ane A sRSTi kevI rIte utpanna thayA eno vigatavAra khyAla ApatAM kahe cheH AtmAe vicAra karyo ke 'huM loka utpanna karuM.' evo vicAra karIne emaNe staMbha, marIci, mara ane Apa-ema cAra loka utpanna karyA. je ghuloka (svarga)nI upara che te aMbha nAmano loka che. ghuloka (svarga) teno AdhAra che. aMtarikSaloka marIciloka che. pRthvI mara (mRtyu) loka che. A pRthvI nIce je loka che, te Apoloka (jaLamaya pAtALaloka) che. e RSiTThaSTA AgaLa cAlatAM darzAve che ke AtmAe vicAryuM, 'A lokane to meM utpanna karyAM. have lokapALo (devatAo)ne utpanna karuM.' A lokapALo (devatAo) kevI rIte karyA enuM varNana kavisahaja kalpanAnirmiti dvArA emaNe karyuM che. AtmAe je jaLa utpanna karyuM hatuM e jaLamAMthI ja eka virATa' (akSa2) puruSanuM eNe nirmANa karyuM. e Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana navembara, 2013 puruSane, pakSI jema iMDAne seve tema, sevyo. jema IMDuM phATe tema sevAyelA samudro thayA. e IMDAmAMthI jeNe janma lIdho te A sUrya thayo. enA te puruSanuM moTuM phAyuM. moDhAmAMthI vAcA utpanna thaI, vAcAmAMthI janma vakhate moTo visphoTa thayo, temAMthI badhAM jIvo (bhUto) thayA agnideva utpanna thayA. te puruSanA nasakorAM phATyAM, nasakorAmAMthI ane badhAM kAmo udbhavyAM. prANa utpanna thayo, prANamAMthI vAyudeva utpanna thayA. te puruSane AMkho "muMDaka' upaniSadanA racayitA RSi kahe che ke akSara AtmA phUTI, AMkhamAMthI cakSuIndriya utpanna thaI, cakSumAMthI Adityadeva utpanna (puruSa)mAMthI sarva padArtho utpanna thAya che; e divya puruSamAMthI prANa, thayA. tene kAno phUTyA, kAnamAMthI zrotaIndriya utpanna thaI, zrotamAMthI mana ane Indriyo udbhave che. AkAza, vAyu, jyoti, pANI ane dizAo utpanna thaI. tene tvacA phUTI, tvacAmAMthI ruMvATAM utpanna thayA, pRthvI paNa emAMthI udbhave che. agni e puruSanuM mastaka che, sUryacandra, ruvATAMmAMthI auSadhio ane vanaspatio utpanna thaI. te puruSane netro che, dizAo kAna che ane vedo enI vANI che; vAyu prANa che, hRdaya phUTyuM, hRdayamAMthI mana utpanna thayuM, manamAMthI caMdramA utpanna thayA. AkhuM vizva A puruSanuM hRdaya che, pRthvI enA pagamAMthI thaI che ane te puruSane nAbhi phUTI, nAbhimAMthI apAna prANa utpanna thayo, e puruSa sarva bhUtono aMtarAtmA che. apAnamAMthI mRtyu utpanna thayuM. te puruSane gulvendriya phUTI, gulvendriyamAMthI AvAM dRSTAMto ane rUpako dvArA e kALanA RSioe A brahmAMDa vIrya utpanna thayuM, vIryamAMthI jaLa utpanna thayuM. (sRSTi) ane A vyakti (vyaSTi)ne samajAvavAno prayAsa karyo che. kAvyazAstrIoe sAhityamImAMsA karatI vakhate je rIte kAvyapuruSanI emanA e badhAM dRSTAMto ane rUpako Aje ApaNane pUrepUrA anvarthaka kalpanA karelI che te rIte traRSie akSarapuruSanI kalpanA karI manuSyazarIranAM ane pratItijanaka na lAge. paraMtu AvA tAtvika ane gUDha viSayane aMgo ane eno judA judA deva-devIo (zaktio) sAtheno saMbaMdha potAnA samayanI prajAne samajAvavA emaNe e badhAMno sahAro lIdhela AbAda rIte samajAvyo che. manuSya ane prakRtinI zaktio vacceno che. emAM kyAMka anaucitya paNa haze paNa emaNe sRSTinI utpattine saMbaMdha A rUpaka dvArA dyotakarUpamAM pragaTa thaI zakyo che. AMkha, kAna, samajavA karelI mathAmaNano kAMkaro kADhI zakAya tema nathI. nAka, tvacA, moM, hRdaya, mana, vagerene ApaNe lokarUDhie deva kahIne vedasaMhitAomAM je ekatA ane advaitanI, eka tattvamAMthI ja samasta oLakhAvIe chIe. jemake koI vyakti aMdha, mUka ke badhira hoya to sRSTinA udbhavanI ane emAM ja enA layanI vAta A dRSTAoe ApaNe rUDhi mujaba kahIe chIe ke enA AMkhanA deva, vANInA deva A upaniSadomAM vadhAre tArkikatAthI, vadhAre spaSTatAthI ane vadhAre ke kAnanA deva enAthI rUkyA che. deva ke devI e bIjuM kazuM nathI manuSyane lAghavathI mUkI ApI che e bAbatanuM moTuM mUlya che. Izvara taraphatI maLelI zaktio che. tethI ahIMvANIno saMbaMdha agnideva eka akSarapurUSa (AtmA)mAMthI brahmAMDa ane vyakTisRSTinA aneka sAthe, prANano saMbaMdha vAyudeva sAthe, AMkhano saMbaMdha Adityadeva jaDacetana jIvo-tattvonA udbhavanI vAtathI e badhAM vacce je ekatA sAthe, kAnano saMbaMdha dizAo sAthe, tvacAno saMbaMdha auSadhio ane ane advaita che eno khyAla pUro sacavAyo che. e khyAla agnimAMthI vaspatio sAthe, manano saMbaMdha caMdra sAthe joDyo che. vIryano saMbaMdha nIkaLatA, uDatA ane pharI pAchA temAM ja samAI jatAM taNakhAnA jaLa sAthe ane mRtyuno saMbaMdha apAna prANa sAthe joDyo che. Aje dRSTAMtathI samajAvI che. tema koI anya bAhya tattvonI sahAya vinA zarIravijJAna ane tabIbIvijJAne A saMbaMdho pramANyA paNa che. e kALanA kevaLa AtmAMthI ja A sRSTi-vyaSTino udbhava thayo che e vAta gaLe RSiciMtakonuM darzana keTaluM yogya, yathArtha ane vizada hatuM e A vAta utare e mATe potAnI lALamAMthI jhALuM racatA karoLiyAnA, pRthvImAMthI uparathI paNa samajAze. A RSione kevaLa ciMtakone badale dRSTAo kahyA lIlayA auSadhio ane vanaspatio ugavAnA ane manuSya dehamAMthI che te A kAraNe. keza ane ruMvATI ApoApa ugavAnA dRSTAMtothI samarthita karI che. je 'chAMdogya' upaniSadanA racayitA RSie Ane maLatuM ja nirUpaNa rIte A badhuM ApoApa sahajarUpe lIlayA utpanna thayA che tevI ja rIte karyuM che. teo kahe che: pahelAM A jagata jANe kAMI ja nathI evuM-nAma A akSarapuruSa (AtmA)mAMthI mana, prANa ane paMcabhUtathI banelo saMsAra tathA rUpa vagaranuM hatuM. pachI e "che' ema lAgyuM. pachI e barAbara utpanna thAya che. A sivAya paNa jIvana sAthe saMbaMdha rAkhanArA bIjA jeTalA jaNAvA lAgyuM. pachI e IMDAnA jevuM goLa thayuM ane eka varSa sudhI bhAvo che, te saunuM mULa paNa akSarabhAva ja che e emaNe spaSTa karyuM che. ema ja paDyuM rahyuM. tyAra pachI e phATyuM. temAMthI eka aDadhiyuM rUpA chellI be sadI daramyAna nyUTana, AInsTAIna, Arthara oDigTana, jevuM ane bIjuM sonA jevuM thayuM. emAM je rUpA jevuM aDadhiyuM hatuM, mArksa TegamArka, mAlkama longaTa, krega venTara, jirAlDa TuphTa, viliyama tenI A pRthvI thaI; ane je sonA jevuM hatuM tenuM svarga thayuM. IMDAnI harSala, sTIphana hokiMga vagere vaijJAniko dvArA esTronomI, aMdarano je orano bhAga hato tenA parvato thayA. je oranuM paDa hatuM esTrophijhiksa, esTrobAyolojI, pArTikla phijhiksa, kosmolojI ane aMdaranuM pravAhI vepTana hatuM te megha ane jhAkaLa thayAM. emAM je vagere vijJAna zAkhAomAM saMzodhano vaDe brahmAMDa ane sRSTinI utpatti nADIo hatI te nadIo thaI; ane emAMnI bastimAMnuM jaLa hatuM te vize ghaNuM saMzodhana thayuM che ane ghaNAM rahasyo pragaTa thayAM che. jemake, Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana | 11 brahmAMDanI utpatti AjathI paMdara abaja varSa pahelAM eka mahAvisphoTane vize haju nizcitapaNe kazuM kahI zakavAnI sthitimAM e nathI. ema to kAraNe thaI hovI joIe, jene e lokoe 'biga benga thIyarI' evA upaniSado paNa A brahmAMDa ane suSTi kevI rIte racAyAM enI spaSTatA nAmathI oLakhAvI che. jyAre brahmAMDanI utpatti thaI haze tyAre sarva kare che paNa e zA mATe banyAM teno uttara ApatAM nathI. paraMtu saMtoSanI prathama baneluM tattva hAIDrojana ja haze. brahmAMDa ekarUpatAvALuM (ho- vAta e che ke A anaMta brahmAMDo ane enI aMdara rahelI jaDacetanamaya mogeneous) che, amApa che ane satata vikasI rahyuM che. brahmAMDamAM sRSTimAM pAra vinAnI vividhatA vacce paNa mULabhUta ekatA che, enA badhI bAjue mAIkroveva taraMgorUpe eka zakti chavAyelI che. samagra bAhya AvaraNamAM ane enI AMtarika saMracanAmAM sthiti-gati (StabrahmAMDamAM eka zaktinuM zaktinA bIjA svarUpomAM parivartana thAya che. tus), AkarSaNa-apAkarSaNa (Magnetic Force), kAraNa-kArya e zaktinAM ja vividha svarUponA khelasvarUpe samagra brahmAMDanuM cakra, (Casuality), kALAnukrama (cronology), gurutvAkarSaNa-urvAkarSaNa sthaLa ane kALanI raMgabhUmi upara cAlyA kare che. brahmAMDamAM sadRzya dravya (Gravitational-levetational force)nA koI cokkasa niyamo ke ane adRzya zakti vyApelAM che. samagra brahmAMDanA saMcAlanamAM kaMIka dhArAdhoraNo kAma karI rahyAM che e vAtano svIkAra upaniSado ane mULabhUta niyamo ane saMvAditA chupAyelAM che. A brahmAMDane pUrepUruM AjanuM vijJAna baMne karI rahyAM che. A badhI bAbatonI zodhakhoLa samajI levuM hoya to ApaNe have IlekaTrona, proTona ane nyuTrona pAchaLa samaya, zakti ane saMpatti kharcatAM AjanA vijJAnane nAmanA mULa kaNo ane temanA guNadharmone samajI levAnA rahyA. brahmAMDa upaniSadanI A vicAraNAmAMthI ghaNuM mArgadarzana maLI rahe ema che. vizenA A badhAM, vijJAne zodhI ApelAM rahasyo, ApaNA dezanA upaniSadanA je RSioe je vAta AtmapratItithI kahI che ene vikhyAta khagoLa vijJAnI ane agraNI vaijJAnika DaoN. paMkaja jozIe vijJAnIoe zodhakhoLa karI vastulakSI sAbitIo sAthe puravAra ApaNane tAravI ApyAM che. joI zakAze ke upaniSadomAM A brahmAMDa karavAnI rahe che. adhyAtmavidyA pAse pratIti che, vijJAna pAse sAbitI ane sRSTinI utpatti ane racanA vize je khyAlo rajU karyA che enI hoya che. ekalI pratIti pUratI nathI, ekalI sAbitI paNa pUratI sAthe e keTalA maLatA Ave che. bhale A brahmAMDo ane sRSTinI saMkhyA, nathI. baMneno yoga karavAthI ja sAcuM ane pUrNa jJAna prApta thaze. * emanA kada, vajana ke AkAra vize vijJAna haju zodhakhoLamAM che, e Tele. : 0269-2233750. Mobile: 09825100033, 09727333000 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ! rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako, zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano 1 krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA.' | DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 DaoN. kalAbena zAha likhita i 1 jaina dharma darzana 220 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 28 caMdra rAjAno rAsa 100 ga 2 jaina AcAra darzana 19 namo tittharasa 140 DaoN. razmi bhedA likhita T3 caritra darzana 20 jJAnasAra 29 amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 T4 sAhitya darzana 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 - 320. T5 pravAsa darzana 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 390 DaoN. phAlganI jhaverI likhita 1 6 sAMprata samAja darzana pro. tArAbena 2. zAha likhita 270 30 jaina pUjA sAhitya 7 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 23 zrImad rAjacaMdra (pustikA) DaoN. rekhA vorA likhita 8 100 jaina AcAra darzana 24 prabuddha caraNe 300 31 Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 280] & jaina dharma darzana 25 Arya vajUsvAmI 10 300 DaoN. ramezabhAI lAlana likhita 10 gurjara phAgu sAhitya 100 26 ApaNA tIrthakaro 32 jaina daMDa nIti - 280 11 jina vacana 27 saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 1 250 DaoN. sureza gAlA likhita 12 jina tattva bhAga-1 thI 9 540 | navA prakAzano 33 maramano malaka - 250 I13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 | DaoN. ramaNalAla cI. zAha AcArya vAtsalyadIpa sUrijIta : I14 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 rUA. 180 34 jainadharma I15 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 250 | DaoN. dhanavaMta zAha DaoN. ke. bI. zAha likhita I16 zAzvata navakAra maMtra 150 vicAra maMthana ( 35 jaina kathA vizva 280 T ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 ) I 240 100 # # 260 # 160 jI 100 80 50 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana navembara, 2013 bhajana-dhanaH 2 visarAtI vANI - anahadanI oLakhANI uDaoN. niraMjana rAjyaguru saurASTranA taddana nirakSara ane chatAM bharapUra adhyAtmajJAna dharAvatA dvArA ke rUpakAtmaka rIte lokakalyANanI bhAvanA sevIne jIvanamImAMsAnA lokasaMtonI vANImAM UMDA UtarIe to khyAla Ave che ke sAdAmAM amRtapAna karAvyAM che. bhakti karavI hoya to zuM karavuM? kevI rIte sAdA taddana saraLa zabdo vaDe dArzanikatAnA uttuMga zikharo sara karatI bhakti karavI? paramAtmAmAM dRDha prIti kyAre jAge ? satsaMganuM mahattva gUDha anubhavajanya sarjanazIlatA emAM siddha thaI che. taLapadI zuM che? raheNIkaraNImAM abheda kyAre Ave ? mukti meLavavA kevA lokabolInI mIThAza ane mArmikatA, vyaMjatA ane vedhakatA saMtakavinI prakAranI sAdhanA jarUrI che? vagere praznonuM nirAkaraNa AvI Atama-anubhUtino avAja banIne ApaNAM haiyAne bhAvavibhora bhajanavANI dvArA saMtoe darzAvyuM che. banAvI de che. dAsI jIvaNanuM eka khUba ja prasiddha lokapriya bhajana che "evA heta bhajanavANI dvArA upadeza ke cetavaNI ApIne dharma ane nItine rAkho tame rAma se." jemAM bhaktahRdyamAM prabhu pratyenI vyAkuLatA, paMthe mAnavasamudAyane caDAvavAnA hetuthI bhajanika saMtoe je bhajano taDapa, vihvaLatA kevI hoya e judAM judAM dRSTAMto dvArA samajAvavAmAM ApyA che emAM sIdho bodha ke upadeza nathI, Adeza nathI, dRSTAMto AvyuM che. AkhuM bhajana joIe. evAM heta tame rAkho rAma se... evAM heta rAkho tame rAma se. rAkhe jema caMdra ne cakora, rAkhe jema bapaiyA ne mora, - evAM heta rAkho tame rAma se... heta re vakhANiye DuM jaDiyuM kerA, bacalAM melIne merAmaNathI jAya, IMDA melIne merAmaNathI jAya, ATha ATha mahine AvIne oLakhe, enuM nAma heta re kevAya... - evAM heta rAkho tame rAma se... heta re vakhANiye vIchaNa kerAM, bacalAMne soMpI dya zarIra, bacalAne soMpI de zarIra, Apa re mare ne parane odare, toya I rAkhe dhAraNadhIra... evAM heta rAkho tame rAma se... heta re vakhaNiye panihArI kerAM, sarakhI sohaliyuMmAM jAya, pANIDAM bharavAne jAya, hase re bole ne tALI liye, paNa suratA che beDaliyAnI mAMya... evAM heta rAkho tame rAma se... heta re vakhANiye bhamaralA kerAM, UDIne AkAze I jAya, sIsama sAgane I khAya, pAMdaDiye purANo AkhI rAta rIye, enAthI kamaLa nahIM korAya... - evAM heta rAkho tame rAma se... dAsI re jIvaNa saMto bhIma kerAM zaraNAM, guNalA nita nita gavAya, guNalA nita nita gavAya, anubhaviyA re ene oLakhe; avarathI prItuM nahIM thAya... evAM heta rAkho tame rAma se... cakora pakSIne caMdra sAthe gADha prIti che, mora ane bapaiyAne megha baccAne AvatAM veMta oLakhI jAya. potAnA svajana saMtAna pratyeno sAthe prIti che, eTale viyoga sahana thato nathI. evo sneha, evo prema adamya talasATa evo tIvra hoya ke turata ja banyuM enI pAse doDI paramAtmA sAthe baMdhAyo hoya ane akhaMDapaNe jaLavAya to IzvaranI Ave, baccAMne zodhI kADhe. kRpA thAya eno bodha ApatAM dAsI jIvaNa je dRSTAMto Ape che te bIjuM dRSTAMta Ape che dAsI jIvaNa vIMchInI mAdAnuM. vIMchInI jAta tapAsavA jevAM che. mATenI lokapracalita mAnyatA evI che ke jyAre vIMchaNa eka sAthe kahevAya che ke kuMja nAmanA pakSIo ApaNA sAgarakAMThe, pazcimanA ATha-daza baccAMne janma Ape che ke tarata ja baccAM enI mAtAnuM dUradUranA dezomAMthI uDIne comAsAnI RtumAM ApaNe tyAM IMDA mUke zarIra pholI khAya. mAtA apAra vAtsalyane kAraNe dhIraja rAkhI, jAna che. IMDAM mUkIne pAchAM UDI jAya. ATha mahinA pachI pharI pAchAM Ave karatAMya jaNyAne vhAlAM gaNI mRtyune AdhIna thaI jAya. aMtaramAM tyAM sudhImAM sUryanA tApathI iMDA sevAI gayAM hoya emAMthI baccAM vahetI lAgaNInuM anusaMdhAna ATaluM tIvra hoya to ja AtmabalidAna bahAra AvyAM hoya ne moTA thaI gayA hoya. paNa dareka pakSI potAnAM ApI zakAya ne! Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2017 prabuddha jIvana dehanA kAryo deha bajAvato hoya tyAre paNa cittamAM to satata eka enuM mAnasa eka ja ThekANe kendrita thayeluM che ke beDuM namI na jAya, paDI ja raTaNa eka ja dhyAna aharniza prabhu smaraNanuM cAlatuM hoya evo na jAya. evI satata kALajI jo bhaktisAdhanAnA kSetramAM levAya, zvAse sahaja yoga loka jIvanamAMthI ja meLavelAM dRSTAMto dvArA samajAvavAnI zvAse smaraNa thatuM rahe to pachI hari DhukaDo ja hoya ne! "saMsAramAM kavi-kuzaLatA dAkhave che e pachInI paMktiomAM. be-cAra panihArIo saraso rahe ne mana mArI pAsa' ema zrImad bhagavad gItAmAM bhagavAna nadI kAMThethI pANI bharIne cAlI Ave che. sonA IMDhoNI rUpA-beDalAM zrIkRSNa jIvanamukta videhInAM lakSaNo darzAvyAM che evI raTaNA ja jIva caLakatAM Ave che. sarakhI saiyaro ekabIjI sAthe mIThI majAka mazkarI ane jagata, brahma ane mAyA, AtmA ane paramAtmAno sAco paricaya karatI aMge aMge hiloLA letI tALI letI, AjubAju najara pheravatI karAvI zake, enI sAcI oLakhANa ApI zake. to kyAreka hAtha ekanA ghUMghaTamAM lAja kADhIne nAcatI gAtI cAlI * * Ave che. paNa enI suratA, lagana, tallInatA ane enuM dhyAna to AnaMda Azrama, ghoghAvadara, tA. goMDala, jillo rAjakoTa. pIna 360111. mAthA paranA beDA pratye ja che. to satata ajJAnapaNe abhAnapaNe phona : 02825-271582. mobAIla : 098243 71904 're paMkhIDA sukhathI caNaja... 're paMkhIDAM...' phebruArI 2013nA taMtrIlekhanA ahIM vadhu traNa pratibhAvo prastuta che 're paMkhIDA sukhathI caNajo...' padhAryA tyAre temanI nizrAmAM jaina samAjanI aneka racanAtmaka pravRttio karI. muMbaI jaina yuvaka saMghanI oNphisa amArI dukAnanI sAme ja hatI phebruArI 2013nA 'prabuddha jIvana mAM "re paMkhIDAM...' lekhathI eTale zrI paramAnaMdabhAI kApaDiyA, zrI bhujapuriyA, zrI cImanalAla jAgRta thayelI saMvedanAne AkAra ApavAno prayatna karuM chuM. A viSayamAM cakubhAI zAha jevI aneka sudhAraka vyaktio sAthe saMparkamAM rahI have mAtra ciMtana ja nahi balake yogya pagalAM levAno samaya AvI pravRttio karatA. gayo che. zrI dhanavaMtabhAIe phAIva sTAra vRddhAzramanI vAta karI che te 1957mAM kacchamAMthI gujarAta vidhAnasabhAnI cUMTaNI laDyA, hAryA. khUba yogya che. AvA vRddhAzrama cIlAcAlu Azramo jevA nahi paraMtu, amArA gAma kuMdaroDImAM gosaMvardhananI pravRtti AdarI. seMkaDo lokone atyaMta zrImaMta vRddho emAM rahI zake, potAnA AptajanothI dUra rahI dararoja nizulka chAza ApavAnI pravRtti sAthe samAja ane rAjakAraNanI gharamAM maLatAM dareka prakAranA AnaMdane mANI zake tevuM vAtAvaraNa pravRttio paNa kharI ja. dharAvatAM Azrama. AvA Azramone vRddhAzrama jevuM pAraMpArika nAma lagabhaga 28 varSa sudhI temaNe bhojana lIdhuM na hatuM. be vakhata dUdha ApavAne badale 'uttarAzrama' jevuM nAma apAya te yogya che. ane vIsa-paccIsa kapa cA e emano khorAka. phaLa letAM paNa kacchamAM muMbaIthI 100-150 ki.mI.nA aMtare, relve-sTezana, hAIve jaladI maLe nahi. 1976 sudhI A pravRttio karI. kyAreya saMsArano temaja tabIbI suvidhA tarata maLI zake tevuM sthaLa vizeSa sarAhanIya vicAra na karyo. 1977mAM emanuM avasAna thayuM. gaNAya. AvA uttarAzrama dharma, jJAti ke prAdezika bhede sarjAya to te badhAM ja sukha hovA chatAM vidhura rahI emaNe svIkArelA sAmAjika paNa AvakArya bane, judI judI jJAtinI zrImaMta vyaktione potAnA sevAnA jIvana sAthe 29 varSa gALyA. ahIMApaNe 60AsapAsanI uMmaranI svajanonI smRtimAM AvI pravRtti karavAnI hoMza jAge. vAta karIe tyAre putra-putrIo svAbhAvika rIte paraNI gayAM hoya dharma AdhArita athavA sAmAjika sevA, vyAvasAyika ke potAnA athavA potAnA kAryamAM vyasta hoya evA samaye parivAranI anumatithI zokhane pUro karavAnI pravRtti vidhura-puruSa pAse hoya ane jIvana sAmAjika ane Arthika saMjogone anukULa rahI parivAramAM koI paNa viSenI yogya samaja hoya to varSo sudhI tevI pravRtti karatI vyaktine kSetre visaMvAditA UbhI na thAya tevI rIte jo vidhavA ke tyaktA strI kadAca ekalatA na naDe. pAtra maLI jAya to banneno saMsAra sukhI thAya. mArA pitAzrI khImajI hemarAja cheDAnuM dRSTAMta ApIza. 1948mAM vidhavA baheno mATe keTalIka vizeSa maryAdA hoya che kharI tema chatAM 30 varSanI vaye teo vidhUra banyA. bIjA lagna mATe aneka vAto pArivArika ke dhArmika ane kyAreka sAmAjika pravRttiomAM vyasta karI AvatI paNa temaNe e nakArI. ame, sAta ane traNa varSanI vayanA potAnuM jIvana vyatita karI zake ane parivAranI saMmati sAthe yogya banne bhAIo saMyukta kuTuMbamAM sukharUpa ucharyA. pitAjI samAjanI puruSa pAtra joDe joDAI paNa zake. pravRttimAM rasa letAM. pUjya A. bha. zrI vijaya vallabhasUrIzvarajI muMbaI khAsa jarUra che ke, yuvAna dIkarA-dIkarIo potAnI vidhavA mAtA ke Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana navembara, 2013 vidhura pitA mATe temanA uttarAzramano vicAra karI yogya pAtra joDe jiMdagI ochI paDe che." ApaNe jANIe chIe ke koIne be jiMdagI jIvana vyatita karavA paraspara samajapUrvaka saMmati Ape ane navA saMbaMdho maLatI nathI. paraMtu ApaNe be jAtanuM jIvana ekI sAthe jIvIe chIe. mATe AvakAra ane AtmIyatAnuM vAtAvaraNa sarje, sagAM saMbaMdhIomAM eka che bahAranuM ane bIjuM che AMtarika. eka che saMsAranuM ane bIjuM navA saMbaMdhane yogya sthAna maLe tenI kALajI le. che AdhyAtmika. tattvajJAnIo kahe che ke saMsAra kSaNika che, jIvana 'uttarAzrama' ane pAkaTa vayanA saMbaMdho A banne vAta ekabIjA kSaNika che, mRtyu anivArya che. ekalA AvyA chIe ane ekalA javAnuM sAthe saMlagnita che. jemanA saMtAno vRddha mA-bApanI saMbhALa laI zake che. koI ke kazuMya sAthe AvavAnuM nathI. A hakIkata che, satya che e che temanA mATe ane jemane saMsAra jIvananI eka bhIMta paDI jatAM koI ApaNA anubhava AdhArita che. dhanavaMtabhAI paNa kahe che ke lagna paNa Azaro nathI tevA vRddho mATe Aje maLatI tabIbI suvidhAone kAraNe madhuruM baMdhana che. lagna saMsthA eka ati mahattvanI saMsthA che kema ke be mRtyunuM pramANa ochuM che. vRddhonI saMkhyA vadhatI jAya che evA samaye AtmAnA joDANamAM vizvaejyanI saMbhAvanA rahelI che. to paNa baMdhana 'uttarAzrama' bIjA gharanI garaja sAraze. samAjanA mUka AzirvAda sAthe to che ja. haze. "re paMkhIDA sukhathI caNajo...' paraMtu vaidhavya ApaNane e baMdhanamAMthI mukti Ape che. pati-patnI pannAlAla cheDA jIvanabharanA sAthI che. arasaparasanA sahAre ane sathavAre jIve che. e-9/1, prIthvI epArTamenTa, 21, alTamAunTa roDa, eTale ja eka jatAM bIjAnuM jIvana khAlIpo anubhave che. pati-patnIno muMbaI-400 026. phona : 2352 3328, 2353 9459 saMbaMdha tUTatAM bIjAM saMbaMdho kuTuMba-parivAra ke sagAM-saMbaMdhInA paNa, vicArapUrvaka svIkArIe to, chUTI zake che. sAthe rahevA chatAM alipta vaidhavya thakI UrdhIkaraNa rahI zakAya che. muktino mArga kholI Ape che. muktino artha che dhanavaMtabhAIe vaidhavyathI udbhavatA praznane pharIthI cheDyo che ane vitelA sukhada ke du:khada prasaMgonI je vaNajAra aMtaramAM bharelI paDI vividha rUpe vicAryo-varNavyo che. AvA gaMbhIra viSayane paNa taddana che, jemAMthI kAMI vadhu prApta karavAnuM ke gumAvavAnuM nathI to ene zA haLavo-banAvatA lakhe che ke: "IzvaranI kRpAthI evo anubhava haju mATe vaLagI rahevuM? parivartanane phakta svIkAravAnuM ja nahi paNa aMtarathI sudhI mane thayo nathI. thAya evuM lakhI mArA sukhI dAmpatya-jIvanamAM AvakAravAnI vRtti keLavavI joIe. jUnA-nirarthaka vicArone choDI zrImatIjIno roSa vahoravo nathI ane dhAro ke thAya evI kalpanA karI zakAya to navA vicAra-AcArane pravezavAnI taka maLe. game tevI AkarI vartamAnamAM dhrujI uThavuM nathI." ane chatAM bIjAnA jIvananA anubhavanA nirAzAmAM DUbavA karatA navI AzA ane navA vicArone mATe manane sAkSI tarIke paNa keTalIka vAta karI che. khUlluM mUkI devAthI jIvanamAM eka navo pravAha, navo ullAsa jAgaze. sAmAnyataH A prazna vRddhAvasthAmAM vaidhavyano che ane strI-puruSa, e jIvana eka bALaka jevuM nirdoSa, utsAha ane ullAsathI bharyuM haze. ApaNe ene Atmatattvano sparza kahI zakIe evuM mane lAge che. meM banne mATe samAna hovA chatAM 'strInI ekalatA strI pacAvI ane pasAra karI zake evuM devata emanA hAthamAM hoya che' ema kahIne paNa pAchA che evuM sAMbhaLyuM paNa che ke vRddhAvasthAmAM mAnavI bALaka jevo banI jAya che. saMmata thatAM nathI ane kahe che ke 'ulTa strI mATe to e strI che eTale mukelI e vAtanI che ke mAnavI savArathI sAMja sudhI (ane have to kaparA caDhANa paNa che.' A vAstavikatAno paNa svIkAraAgaLa vadhatA madharAta sudhI) saMsAramAM ane samAjamAM vyasta rahevA TevAyo che eTale kahe che ke "A ekalatA ane ekAMta gajabanuM aMdhAruM che. samajadAra adhyAtma tarapha dRSTi ja nathI. e to kyAreka rAtrinA ekAMtamAM jhabakI vyakti ja emAMthI ajavALuM zodhI zake ane teja lAvI zake." ane jAya che ane pachI gAyaba thaI jAya che. eTale vaidhavyamAM pazcimano mArga sUcana paNa kare che ke potAne gamatI be pravRtti zodhI levI joIe. choDIne pUrvamAM javuM hoya to mArga badalavo paDe ane ATaluM samajAya, parivartana rita ane bIjI potAnA zokhanI athavA sAmAjika mATe mana taiyAra thAya to adhyAtmano mArga muzkela nathI. sevA.' punarlagnanI bAbatamAM kahe che ke lagna eka maMgala saMsthA che, mArA eka paricita vidhavA bahena rAjakoTa rahe che. emanI putrIne jenI dIkSA koI paNa vaye laI zakAya che ane emAM madhuruM baMdhana che, akasmAta thayo hovAthI muMbaI Avela che. Aje emane haoNspiTalamAM saMyama che ane bhArobhAra ullAsa ane utsava paNa che." ATalAmAM maLavAnuM thayuM. varaso pahelAM e saghavA hatA tyAre emane jyAre paNa emaNe ghaNuM badhuM kahI dIdhuM che to vizeSa zuM lakhavuM e prazna che. joyelA tyAre kapALamAM rUpiyA jevaDA masamoTA kumakumanA cAMdalA mane je zabdoe prabhAvita karyo che te che "A ekalatA ane ekAMta sAthe joyelA. Aje pharIthI joyA tyAre kapALamAM TapakI jevaDI cAMdalI gajabanuM aMdhAruM che' ane 'dharma AdhArita pravRtti.' hatI. vAto to khabara aMtara pUchavAnI ane saMsAra vyavahAranI ja thatI prakhyAta gajhalagAyaka jagajItasiMha eka gajhalamAM kahe che "ai khudA hatI paNa cahero satata hasato ane jANe ke AnaMdathI chalochala hoya mujhe do jiMdagAnI de de kAraNa ke mahobbata karavA, prema karavA A evuM lAge. Ama zAthI thatuM haze? puruSa strI para nirbhara hoya che Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 eTale ene khoTa sAle che ane strI svanirbhara hoya che ethI banatuM haze ? mAre mana e koyaDo che. prabuddha jIvana dhanavaMtabhAIe kahyuM che ke ekalatA strI pacAvIne pasAra karI zake che enuM eka kAraNa e paNa hoya che ke enuM jIvana vizeSa kuTuMba pUratuM maryAdita hoya che ane mAtRtvanI nirmaLa premanI bhAvanAthI chalakAyeluM hoya che. vidhavA strI-dhArmika pravRttimAM racIpacI rahetI jovA maLe che enuM kAraNa paNa e ja hoI zake. vidhUra vyakti dharma dhyAna tarapha vaLe to azAMtimAMthI mukti maLI zake, ahiM dharma eTale kevaLa dhArmika kriyAo ja nahi paNa dhyAna eTale Atma-vicAra, Atma-ciMtananuM vizeSa mahattva rahe che. rojiMdI jiMdagImAM je kaMI sahajarUpe sAme Ave tene svIkArI levuM. na Asakti-na virakti. je loko nAnI uMmare vidhura banyA hoya ane pharIthI lagna na karyA hoya teoe AvI vAstavikatA svIkArI hoya to e sahaja rIte javana gujArI zake che. dharmadhyAnamAM ekAgratA keLavavAnI zakyatA rahelI che. paNa e eka judI vicAraNAno prazna hoI ahi e mATe avakAza nathI. dareka vyaktinuM jIvana ekarSakathI alaga hoya che, darekanuM svataMtra vyaktitva hoya che eTale sahunA prazno paNa alaga alaga ja hovAnA. ane potAnA saMjogo anusAra pote ja samajIne jIvanamAM parivartana lAvavuM rahyuM. jJAnIoe kahyuM che ke mAnava jIvana aAmola che ane bahu puNya kerA pUMjathI A deha mAnavano maLyo' eno lAbha UThAvavAnI A aNamola taka che ema samajamAM Ave to jIvana dhanya bane. ApaNe ene vaidhavya thakI UrvIkaraNano mArga kahI zakIe. ane aMtamAM aMgreja kavi bAyarananI je paMktiono dhanavaMtabhAIe ullekha karyo che eno mArI alpa samaja pramANe vyakta karavAno A che eka namra prayAsaH jyAM koI keDI kaMDArI nathI. evI ajJAta vyomAM, mAsathI mAre cA; ekAMta udadhinA kinAre UchaLatA vArine nihALavAmAM mArAvI che majA; jyAM vizvamAM nathI karatuM koIne kaMI dakhala ne kAnamAM guMje madhurAM svaro huM nathI karato prema mAnavIne adhuro, ane karuM chuM prema prakRtine anero, B kAkulAla sI. mahetA 1704 grIna rIja TAyara-II, 120 nyU liMka roDa, cIku vADI, borIvalI (vesTa), muMbaI-400 092. phona H +91 22 2898 8838. vidhuratI vyathA oNgasTa-2013nA ekamonA taMtrI lekhamAM Ape 'prabuddha jIvananA vAcakone potAnA vicAro ane svAnubhavo jaNAvavA mATe je AmaMtraNa Apela che tenA javAbamAM huM mAruM maMtavya mokalI rahyo chuM. 'prabuddha jIvana'mAM Ape sAmAjika praznonI carcA paNa zarU karela che te joIne AnaMda thayo. 15 prauDhAvasthA ke vRddhAvasthAmAM vidhura bananAra puruSa mATe patnInI gerahAjarIthI jIvanamAM zUnyAvakAza sarjAya che. tene dUra karavA ke ochuM karavA punarlagna ke koI strI sAthe maitrIbharyuM sahajIvana jIvavA mATe Ape karela sUcana dareka kesamAM eka sarakho lAgu na karI zakAya. keTalAya loko A sUcanane potAnA saMjogo ke aMgata praznonA kAraNe amalamAM mUkavA asamartha hoya che ke acakAya che. mArA eka mitra enA 24/25 varSanI uMmare mAtA gumAvatA, beMkamAM e sAro pagAra meLavato hovAthI, sAsarA pakSanI caDAmaNIthI, 14 ane 19 varSanA be bhAIo tathA 10 varSanI bahenane choDIne pitAthI alaga thaI gayela, pitA agAu traNa lagno karI cUkelA. dhArmika vicAronA kAraNe cothuM lagna na karatAM ADozI-pADozI ane sagAMvahAlAnA sahAre trarNaya saMtAnone sadhiyAro Apyo tathA temanA lagna vigere patAvyA. pitAjInI uMmara Azare 55 varSanI. jIvananA aMta sudhI ekalatA jIravI gayA. mArI aMgata vAta karuM to, 54 varSanI uMmare acAnaka patnI gumAvI. parivAra jemAM eka 25 26 varSanI uMmarano pIAita putra jene tyAM mArI patnInA avasAna bAda 14 divase putrI avatarI, lagna vayaska bIjo putra ane sagapaNa thayela putrIne khyAlamAM rAkhIne, betraNa Avela vArtAne na gaNakAratAM huM punaH lagnathI dUra rahyo,patnInA avasAnanA 18/19 varSo bAda parivAranA premanA kAraNe sukha-zAMti anubhavuM chuM. punaH lagnano svapneya vicAra nathI Avato. khUba ja 20/25 varSanA saMtAno anya strIne mAtA tarIke AsAnIthI na svIkAre te svAbhAvika che. te uparAMta prathama patnI sAthenA 27/28 varSanA madhura jIvana ane manameLanA kA2Ne dvitIya patnInuM vicArI paNa nathI zakato. parivAranI sukhazAMti paNa jokhamAya ane milkatanA bhAgalAno prazna paNa Ubho thAya. sanasIbe banne putro ane putravadhuo mArI sArI saMbhALa le che, lakavA tathA hArTa eTekanI mArI bimArIo daramyAna mArI sArI mAvajata karela. mArI davAo lAvavI, TAImasara pIvaDAvavI e sarve javAbadArIo haju sudhI putravadhUo sArI rIte saMbhALe che. davAonA nAma tathA kaI davA zAnA mATe che tenI paNa mane jANa nathI. saMpUrNa rIte hAlato cAlato che. dararojanA 6/7 kalAke vyavasAyamAM, 3 kalAka Trena-basanI musApharImAM. te sivAya bAkIno samaya vAMcana, lekhana. TI.vI. ArAma vigeremAM AnaMdathI pasAra thAya che. hAla uMmara 73 varSa. rajAnA divase oNphisa baMdha hoya tyAre baporano samaya pasAra karatAM jarA tAlukA anubhavAya che. strI saMganI khAmIno vicAra suddhAM Avato nathI. putro potapotAnA vyavasAyamAM gaLADUba hovAthI vAtacItano samaya Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. prabuddha jIvana navembara, 2013 ocho Ape tyAre mana jarA avaLuM thaI jAya, je Azare be divasa Ave to tata papa karIne rUDhI cUsta banI jAya che. cAle. gharanA koInA vANI-vartanathI dubhAuM tyAre gharanA paNa sarve samAja sudhArAnI vAto karavAvALA paNa jyAre emanI putrI emane potra-pautrIo suddhAM, apaseTa thaI jAya che. jyAre huM noramala thAu nApasaMda yuvAna sAthe premalagna karavA mAMge tyAre, e bAbatano AghAta te bAda ja teo noramala thAya che. skUla samayanA 6/7 mitro te sahana karI zakatA nathI. khAsa karI yuvaka jyAre garIba ke potAnAthI atyAre 75/76nI AsapAsa pahoMcyA che ane saMpUrNa rIte hAlatA nIcI kakSAno hoya tyAre. paisA ke anya lAlaca ke dhAka dhamakI ApIne cAlatA che te ame sarve mahine eka vakhata koI haoNTalamAM jamavA yuvaka putrIne choDI de te mATe prayatno kare che. keTalAka kissAmAM to bhegA thaIe chIe, tyAre khUba ja AnaMda Ave che. temAMnA traNa to sopArI paNa apAya che. samAja sudhArako mATe sudhArAnI vAto anyone mArI jema vidhura che. punarlagnano vicAra ke te na karyAno aphasosa zIkhAmaNo ApavA mATe che, potAnA mATe nathI. paraMtu potAne pasaMda jarIke thato nathI. 10/15 varSo bAda zuM thaze te tyAre joyuM jaze. paDatA ke potAnI baranA ke tethI ucca staranA yuvaka sAthe putrI premalagna jeo parivAra vinAnA ekala-dokala hoya athavA parivArathI karavA mAMge to ene AvakAre che. kAraNa ke enAthI samAjamAM potAnuM alaga rahetA hoya ane parivAra sAthe saMbaMdha na hoya temanA mATe mAna upara jaze ane pote sudhArakamAM gaNAze. strIno sAtha anivArya che. paraMtu jemano parivAra sArI rIte mAnamobhA mArA eka saMbaMdhIe 65 varSanI uMmare patnI gujarI jatAM, anya sAthe sAra-saMbhALa rAkhato hoya temanA punarlagnathI parivAranI eka vayaska strI sAthe lagna karyA. parivAramAM cAra paraNita putro ane sukhazAMti jokhamAvAno prazna Ubho thaI zake che. putro 40/4panI temano parivAra. saghaLA alaga alaga rahetA hatA. paise Take khUba ja uMmare pahoMcI gayA hoya, pautra-pautrIo paNa lagnanA uMbare UbhA sukhI. paraMtu putro ane putravadhUo e navI AvanAra strIne mAtA ke hoya, tyAre anya strIne parivAra mAtA, sAsu, dAdI tarIke svIkAraze sAsu tarIke svIkArI na zakyA. mAlamilakatanA prazno paNa UbhA thayA. ke kema te prazna Ubho thAya che. bahu ja eDavAnsa. parivAronI bAbata kuTuMbanA sukhazAMti harAI gaI. samasta parivAra AMtarika jhagaDAmAM alaga che. jyAM pitA-putro alaga alaga rahe, anyanA jIvanamAM paDIne pAyamAla pAmyuM, jenA doSano Topalo navI AvanAranA bhAre caMcUpAta na kare tyAM anya strIne mAtA, sAsu, dAdI tarIke svIkAravAno pagalAMne ApavAmAM Avyo. prazna ja Ubho thato nathI. anyathA jyAM pitA-putro saparivAra sAthe purUSa mATe punaHlagnanI suphiyANI vAto karatAM moTA bhAganA rahetA hoya tyAM pitAnA punaHlagna kuTuMbanI sukhazAMti jokhamAvAnA purUSo, vidhavA strIo, bAlabaccAvALI hoya ke yuvAnI vaTAvI gaI saMjogo UbhA karI zake che. eTale 60nI aMdara puruSa ekalo paDe to hoya, temanA punaHlagna mATe saMmata thatA acakAya che. potAnA mRtyu bezaka eNe bIjA lagna karI ja levA joIe..e prakArano Apano bAda patnI punaH lagna kare e vicArane apavAda sivAyanA moTAbhAganA sujAva dareka kissAmAM lAgu na pADI zakAya. hara eka kissAno ilAja loko pacAvI zakatA nathI. keTalAMka khristI lokonA vIlamAM meM joyuM alaga alaga hoya che parivAranI sukhazAMti e agrasthAne che. che ke, patnI jo punaHlagna karaze to patinI milkatamAMthI hisso gumAvI lagna bAda thoDAM varSomAM ja patnI gujarI jAya. bALako na hoya besaze ema lakhAyeluM hoya che. to punaH lagnava AvakAradAyaka che. bALako jo nAnA hoya to paNa punaHlagnanI bAbatamAM ApaNe amerikA ke pazcimanuM anukaraNa kuTuMbanI sArasaMbhALa mATe strI anivArya banI jAya che. paraMtu jyAM na karIe to sAruM. tyA lagnane karAra mAnavAmAM Ave che. ahiM eka bALako paNa 40/45 nI uMmare pahoMcI gayA hoya. zakyataH temanA sAmAjIka ane dhArmika baMdhana. tyAM punaHlagna eka TekSImAMthI utarIne lagna paNa thaI gayA hoya temane tyAM paNa bALako hoya to punaHlagnathI bIjImAM besavA barobara che. tyAM parivAranI ane saMtAnonI saMmatinI parivAranI zAMti jokhamAI zake, sivAya ke parivAra AgaMtuka strIne paravA karavAmAM AvatI nathI. putra ke putrI 16/17 varSanA thatAM, hasatA mukhe svIkAre. paraMtu ApaNo samAja eTalI hade amerikana mAtApitAthI alaga thaI jAya che. saMyukta kuTuMbanI tyAM bhAvanA ja banI gayela nathI. mAla-milakatanI vaheMcaNIno prazna paNa parivAranI nathI. jyAre ApaNe tyAM keTalAka kissAomAM traNacAra peDhIo saMyukta sukha-zAMti jokhamAvI zake che. milkatamAM bhAga paDAvanAra bahAranI rIte rahetI ane eka ja rasoDe jamatI dRSTigocara thAya che. atyAre koI navIna vyaktino umero parivAra svIkAratA ja nathI. eTale dareka jagyAnI saMkaLAmamanA kAraNe putro lagna bAda alaga rahevA jAya che praznano ukela alaga alaga saMjogo para AdhArita che. parivAranI chatAMya dhaMdhA-vyavahAramAM saMyukta rahe che. eTale tyAMnA punaHlagnanA sukhazAMti e agra bAbata che. vicAro ane rIta-rivAjo ApaNane anukULa nathI. phakta sAmAjIka sudhArA mATe ja vidhuranA punaHlagnane AvakAravuM tyAM paNa samAjamAM ucca sthAne birAjatA patinuM avasAna thatAM, e aNasamaja che. sAmAjIka sudhAraka paNa jyAre potAnA zIre prasaMga patnInuM punaHlagna AvakAramAM AvatuM nathI. jekelAIna keneDI ane Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2017 prabuddha jIvana chUTAcheDA bAda DAyanAnA punaHlagna samAjamAM AvakAra pAmyA na hatA. anyonA paNa prazno hala kare che te chatAMya jaNAvavAnI dhRSTatA karUM chuM tenAthI virUddha ApaNe tyAM varSo pahelAM kanaiyAlAla munazI, karve, vi. ke, A uMmare ekalatAno paNa AnaMda lUMTavo joIe. sva. gItAbenanA vidhura thatAM, vidhavA sAthe punaH lagna karela ane samajadAra samAjamAM baranI koI strI punaHlagna mATe maLI jAya to sAruM, anyathA punaHlagna Adara pAmela. bAda paNa sva. gItAbenanI yAda satAvatI raheze. mArA be kAkAo 82. punaHlagnane samAna bimArI mATe samAna davA na samajatAM, sarvee varSanI uMmare vidhUra thayA bAda paNa 92 varSanI uMmara sudhI 60 varSanA anusaravAlAyaka eka Adarza na mAnatAM, dareka kesanI alaga alaga madhura lagnajIvanane yAda karatAM karatAM sudhI ekalatAno AnaMda letA paristhiti joIne, vicArIne pagaluM bharavuM joIe. sukhacenano bhoga jIvyA. eTale punaHlagna e sarvene anukULa Ave tevo ukela nathI. na levAvo joIe. mArA eka mitre 65 varSanI uMmare vidhura thatAM 1 pravINa khonA anya strI sAthe punaHlagna karatAM putro-putrIo sAthe vikhavAda vahorI lIdho. 9, zIlA sadana, AMbolI, aMdherI (vesTa), muMbaI-400058. mu. zrI sUryakAMtabhAIne salAha ApavAnuM mAruM zuM gajuM? e mobAIla : 9930302562. == = = = = == = = = == zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM DI.vI.DI. A kA unA ta nirmita kamalamAne ja vajana TI 21NavIrakathA !! rabA nA nikAla I aSabha kathA | II oo-zaTla kathA mAM , 1 kalAka kAma karI 'panara zcita mane samartha sarjaka padma zrI Do. kumArapALa desAInI dhyapa nI vANImAM I | mahAvIra kathATI II gautama kathATI | AaSabha kathA|| II nema-rAjula kathAll I be DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa I bhagavAna mahAvIranA jIvananAM rahasyone anaMta lablinidhAna guru gatama- prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA ne manAthanI jAna, pazu o no I pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna svAmInA pUrva-jIvanano itihAsa RSabhanA jIvanacaritra ane tyAgIRSabhano citkAra, rathi nemIne rAjulano ighaTanAone AlekhatI ane vartamAna ApIne emanA bhavya AdhyAtmika kathAnakone AvarI letuM jainadharmanA Adi vairAgya udabodha ane nema-rAjulanA I yugamAM bhagavAna mahAvIranA upadezonI parivartanano khyAla ApatI, ajoDa tIrthakara bhagavAna zrI RSabha-devanuM caritra ane viraha ane tyAgathI tapa sudhI I mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara gurubhakti ane anupama laghutA cakravartI bharatadeva ane bAhubalinuM romAMcaka vistaratI hRdayasparzI kathA I'mahAvIrakathA" pragaTAvatI rasasabhara 'gautamakathA' kathAnaka dharAvatI anokhI 'RSabha kathA' *pratyeka seTa (traNa DI.vI.DI.) nI kiMmata rUA. 200/-cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNano dazya lAbha | DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane divya jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja | samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano divya AnaMda meLavI sAmAyikanuM puNyakarma prApta karo * vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. !* dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa beMka opha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 mAM rakama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296. 2. InsTITyUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676208 2. . Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana navembara, 2013 be alaukika vaijJAniko kAkulAla sI. mahetA vizvamAM aneka vaijJAniko thaI gayA, Aje paNa che ane bhaviSyamAM paNa zakAya paraMtu pANI vinA to muzkelIthI thoDA divaso jIvI zakAya paNa haze. paraMtu vAta karavI che be vilakSaNa ane vicakSaNa vaijJAnikonI. ane aMte e paNa khyAla Avyo ke zvAsa vagara to bhAgye ja pAMca banne hatA judA judA pradezanA rAjakumAra. rAjamahelamAM rahevAnuM. pANI miniTathI vadhu jIvI zakAya. eTale zvAsa sAthe jIvana saMkaLAyeluM che e mAge to dUdha maLe. nokara-cAkara harapaLa hAjara. vaibhava-vilAsa. koI vAtano emane khyAla Avyo ane emaNe e badhuM dhyAna zvAsa upara ciMtA nahi. koI kamI nahi. ramavA mATe mitro hAjarAhajUra. ekanuM lagADyuM ane bodha thayo, ane aMte nirvANa pAmyA. A zvAsanI nAma vardhamAna ane bIjAnuM nAma siddhArtha. paNa A bannene e badhAmAM dhyAnanI prakriyAne 'vipaSyanA' kahe che. vipaSyanA eTale viziSTa dRSTie koI rasa nahi. emane kaMIka mUMjhavaNa hatI, vicAramagna rahetA. rAjA- jovuM. AmAM zvAsa upara dhyAna dharavAmAM Ave che. zarUAtamAM zvAsa rANIne paNa emanI ciMtA hatI. upara ane manamAM satata jAgatA rahetA vicAronA vamaLane sAkSIbhAve bannenA manamAM mUMjhavaNa hatI ane eno upAya zodhavo hato. e jovAnuM kahevAmAM Ave che. ekavAra sAkSIbhAve jovAnI zarUAta thaI upAya zodhavA banne rAjamahela choDIne nIkaLI paDyA ekAkI jaMgalanI jAya to ApaNA aMtaramAM rahelA zuddha ke azuddha bhAvonI samaja vATe. eke rAjamahela choDyo kuTuMbanI saMmati laIne, bIjAe koIne ApoApa AvI jAya che ane jIvana pratyenI dRSTimAM parivartana sahaja kazuMye kahyA vagara. vardhamAnane ciMtA e vAtanI hatI ke jIvanano AdhAra bhAve Ave che. ApaNe rastA para be vyaktine jhagaDatA joIe ane prANa, jIva ke AtmA che to e zuM che ane siddhArthane ciMtA e vAtanI e bemAMthI koIno ApaNane paricaya na hoya to kono pakSa sAco che hatI ke mAnavI vRdhdha thAya che, bimAra paDe che, du:kha bhogave che ane ane kono khoTo e jeTaluM sahelAIthI samajAya jAya evI A vAta mRtyu pAme che to enuM kAraNa zuM? zodha to karavI hatI paNa prayogazALA che. kyAM? banne jaMgalamAM ekAkI. bannenI prayogazALA emanuM haratuM-pharatuM AtmA thakI AtmAne nihALavAnuM jemane muzkela lAge che emanA zarIra. emanI zodha zarIranI aMdara zuM thaI rahyuM che te jovAnuM. vardhamAnane mATe vipaSyanA padhdhati vadhu kAragata nIvaDe che. ApaNA eka munizrI lakSya zarIramAM je jIvatattva che e zuM che te jANavAnuM to siddhArthanuM amarendravijayajI mahArAjane AtmAthI AtmAne nahi joI zakavAthI dhyeya manuSya mRtyune vare che enuM kAraNa zodhavAnuM. bhautikatA upara atyaMta vyathA thatI hatI. emaNe jyAre vipaSyanA (boddha paddhati)no adhyAtmanA varcasvane jANavAnuM. abhyAsa karyo tyAre emanA sAthIoe emano tyAga karelo paNa bannee ghaNAM kaSTo sahana karyA. AkarI tapazcaryA karI ane aMte emano anubhava munizrIne ghaNoja lAbhadAyI thayo e vAta emaNe dhyeyane prApta karyuM. vardhamAna mahAvIra banyA ane siddhArtha gautama buddha emanA prakhyAta pustaka "AtmajJAna ane sAdhanApatha'mAM lakhI che. banyA. mahAvIre je tapazcaryA karI e saMbhavataH emanA mATe tapazcaryA A lekhanuM prayojana paNa vRddhAvasthAmAM ekAkIpaNAnI mUMjhavaNane nahotI paNa AtmAmAM magnatA hatI. aMtara jyAre AtmAmAM DUbI lagatA mArA eka lekha "vaidhavya thakI urdhvagamana'mAM je sUcana kareluM ke jAya che tyAre eka anero AnaMda chavAI jAya che, bIjuM badhuM bhulAI AtmadhyAna ane AtmaciMtana mananI ekAgratA keLavavAmAM upayogI jAya che. managamatI navalakathA vAMcatA je ekAgratA AvI jAya che, thAya che enA anusaMdhAnamAM che. jIvanasAthI jatA je ekAkIpaNAno samayanuM bhAna rahetuM nathI ethIe vizeSa AtmAmAM lInatA AvatA anubhava thAya che e to sahune kyAreka ne kyAreka thavAno che. AtmA samaya jevuM kazuMya rahetuM nathI. jaino A dhyAnane-sAdhanAne "AtmA je chevaTa sudhI sAtha nathI choDato ane ApaNI mAnyatA mujaba to dvArA AtmA juo" ema kahe che jene have 'prekSA dhyAna' kahevAmAM Ave jIvana-maraNathI mukti maLe, mokSa maLe tyAM sudhIno sAthI che to pachI che. prekSA eTale jovuM. ekAkIpaNuM kyAM rahyuM? je taka che e to A mAnava jIvanamAM ja che buddhe paNa ghaNI ja tapazcaryA karI, zarIrane sUkavI nAMkhyuM paNa kazuMya bAkI to IcchAe ke anicchAe, sukha ke duHkhe, sahue javAnuM che e prApta na thayuM tyAre emaNe AkarI tapazcaryAne badale madhyama mArga to nizcita cheja. svIkAryo. sAthIoe sAtha choDyo. paNa pote zarIranI avagaNanA na svIkArI. zarIrane lakSyanI prApti mATe mAdhyama mAnyuM. "zarIra mAdhyama 1704, grIna rIDjha TAvara-ll, khalu dharma sAdhanam.' vicAratAM samajAyuM ke mAnavIne jIvavA mATe 120 nyu lIMka roDa, ciku vADI, khorAkanI AvazyakatA che, e vinA to jIvana TakI nA zake. pachI e borIvalI vesTa, muMbaI-400-092. paNa khyAla Avyo ke anna vinA to kadAca mahino be mahinA jIvI phona : + 91 22 2898 8878 Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita 79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMpanna (3) 'dharmano marma e che ke A-matane oLakho' 'dharmano marma, manano dharma' vize manubhAIe prabhAvaka vaktavya ApyuM hatuM. A ekamAM A vaktavya lekha svarUpe prakAzita thayuM che eTale ahIM e vaktavyano sAra nathI Apyo. jijJAsune e lekha vAMcavA vinaMti. (4) dharmanA mULabhUta svarUpo samajyA vinA upavAsa-vratathI artha nahIM sare [ vallabhabhAI bhaMsAlI upara lakhI ane sarasvatI baMnenA AzIrvAda patharAyelA che. temanA pitA jaina dharmanA prakhara abhyAsu hatA. vallabhabhAIne jaina dharmano abhyAsa vArasAmAM maLyo che. uparAMta eo vipazyanAnA sAdhaka che ane e pravRtti sAthe sakriyaparze saMkaLAyelA che. ] sadAcAra, tapa ke Arga kyA ?' e vize vallabha bhaMsAlIe jaNAvyuM ke dharmakriyA ane upavAsa samajyA vinA karazo to mukti nahIM thAya. karoDo varSa dharmakriyA ane upavAsa karazo to paNa narka ja maLaze. bhagavAna mahAvIra kRpA karIne athavA prasanna thaIne kazuM ApI deze evuM nathI. bhagavAna mahAvIrano abhigama vaijJAnika che. paryuSaNa e potAnI jAtane zuddha karavAno tahevAra che. bhagavAna mahAvIrane temanA 11 ziSyoe puchelA praznonI vigato gaNadharavAdamAM che. kalpasUtramAM bhagavAnanuM jIvanacaritra che. ApaNo AcAra kevI rIte zuddha thAya e prayatna karavAno che. A AcAranI sAdhanA che. ApaNe badhA AMdhaLA chIe. ApaNe ApaNuM aMdhatva dUra karavA be vAta samajavAnI jarUra che. AcAra AMdhaLA ane vicAra pAMgaLo che. ApaNe baMnene sAthe rAkhIne AgaLa vadhavAnI jarUra che. paheluM dharmanA ke saMsAranA svarUpane jANo, tenA mULabhUta svarUpane ke jANyA vinA upavAsa, vrata ke paMca mahAvratadhArI bano tenAthI artha nahIM sare. amuka sthaLe besavuM eTale mokSa maLe evuM nathI. saMsAramAM duHkha puSkaLa che ema ApaNA zAstromAM aneka vAra lakhavAmAM AvyuM che. duHkha maTe ane anaMta sukha ja mokSa che. AcAra ane vicAra baMnene nahIM samajo tyAM sudhI kriyA geramArge doranArI che. ApaNe je karIe te AcAra che. ApI te zA mATe karIe che e te vicAra che. bhagavAna mahAvIre temanA ziSyo IndrabhUti ane saumilana kahyuM hatuM ke jagata ke saMsAra zabdano artha e che ke je satata badalAya che. saMsAranI vastuo pratyeka kSaNe pedA thAya che ane nAza pAme che. A jagatamAM sukhI thavuM azakya che. Apako khorAka khAIe tyAre teno svAda sAro lAge che. paraMtu thoDA samaya pachI tenA kAraNe peTamAM duHkhe che. tamane thAya che ke ke 19 havethI huM A bhAre khorAka nahIM khAuM. bIjA divase mitro kahe cheAje khAvAnuM bahu ja sAruM che khAI le, A saMsAramAM badhuM badalAya che ane Apaze paNa badalAIe chIe. mana ApaNane sukhI ane duHkhI kare che. tenA svabhAva ke prakRtine samajavI jarUrI che. nAnapaNamAM ramakaDAM laI lenArA pratye Aje gusso AvI zake che. A ApaNo svabhAva che. te ApaNe jANIe chIe. jaina dharmae be mukhya bAbatanI vAta karI che. paheluM jJAnano viSaya chesamaje che, anubhave che, ane nirNaya le che, bIjuM tame vijaLI ke garamIne joI che ? te koIka rIte joDAyelI che. tene bhagavAne dravya guNaparyAya kahyo che. pANIno svabhAva bhIno karavAno che. bIjAno nahIM. ApaNo potAno guNadharma ke kSAne samajo. paheluM, A jagatamAM je badhuM thAya che temAM ApaNI pAse vikalpa hotA nathI. nadImAM pANI levA eka vyakti jAya tyAre pANI DahoLuM hoya ane thoDA samaya pachI te cokhkhuM ghaDAmAM bharI zakAya evuM hoya che. ApaNe temAM kazuM karI zakatA nathI. ApaNe ApaNI jAtane samyarUpathI oLakhavA joIe. teno artha Apaze jevA chIe tevA jANIe. samyak darzana eTale yogya rUpe joyuM. samyak jJAna eTale yogya rIte jANayuM. samyaka caritraeTale yogya rIte jIvavuM. bIjuM, ApaNo putra athavA bhAgIdAra alaga rIte varte tyAre jANavuM-samajavuM ke AkhuM jagata badalAtuM rahe che. huM paNa badalAvuM chuM. A prakArano vicAra karavAthI karuNAbhAva Avaze. trIjuM, Apaze bhagavAnanA sArodhane samajIe. ApaNe pahelAMthI ja zAMta-sukhI chIe. sukha ApaNI aMdara che. paraMtu ApaNe tene bahAra zodhIe chIe ane bahAra TakI zakatuM nathI eTale duHkhI thaIe chIe. sukhI thavA upavAsa-sadAcAra karIe tyAre duHkhI thavAya che. sukhI thavA sadAcAra karIe eTale duHkhI thavAya che. je karavAnI jarUra nathI. te karavAthI duHkhI thavAya che. tenuM kAraNa tame jAmamAM jIvo cho. AgalA vaktA manubhAI kahe che ke zavAsanathI sukhano anubhava thAya che. te Asana pUrNa thAya pachI sukhano anubhava alpajIvI nIvaDe che. huM jIvaajIvano banelo chuM. huM zarIra sAthe joDAyelo chuM. zarIranA sukha mATe bAkI badhI cIjo badalAya che. huM badalAuM chuM temAMthI duHkha pedA thAya che. A samajavAnuM saraLa nathI. bhagavAna mahAvIra gautama munine samajAvI zakyA nahotA. te anubhavanI bAbata che. pANInI boTala sAthe rAkhavAthI nahIM paNa te pIvAthI tarasa chIpAya che. tenA jevI A vAna che. koI dharma kriyA ke upavAsa dekhAdekhI ane phaLanI AzAthI Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. prabuddha jIvana navembara, 2013 karIe chIe temaja upavAsanI saMkhyAthI prabhu mApha karaze evuM mAnavuM eTale ke saMdhiyuga vakhate vizeSa jAgRta rahevAnI jarUra che. jAgRta khoTuM che. rahIe to prakAza bhaNI eka DagaluM AgaLa vadhI pIDA-duHkha ApaNane A samaye jAgRta rAkhe che. paMcedriyano mALo lAvyA temAM duHkha to che maharSi araviMdanuM "sAvitrI' kAvya premanA vijayanuM parva che ja. A devo du:kha rUpI ghaNano upayoga ApaNI jaDatAne toDavA mATe [ DaoN. azvina desAIe gujarAtI, hindI ane aMgrejI, saMskRta sAthe kare che. mAnavarUpI padArthane devo duHkharUpI TAMkaNAthI ghaDe che. maharSi ema.e.nI DIgrI meLavI che. varSa 1966thI 2006 sudhI temaNe araviMdanI A philasuphI samajI laIe to du:kha Ave kharuM paNa te kaoNlejamAM adhyApana karyuM che. sAhityanA viSaya sAthe temaNe pIeca.DI.nI aDe, sparza ke takalIpha na Ape. mAnavajAtino udhdhAra karavo hoya to DIgrI meLavI che. hAla teo senTara phora paraphormansa enarIcamenTa'. potAnuM balidAna ApavuM paDe. jo uparathI kaMI laI AvavuM hoya to vedanAno bhAra lAvavo paDe. pachI bhale te mahAvIra hoya, gAMdhIjI sinarjInA DirekTara che. hoya ke sokreTisa hoya ema araviMde lakhyuM che. DaoN. azvina desAIe "sAvitrImAM maharSi araviMdanuM AMtara darzana' vize jaNAvyuM ke maharSi araviMdanuM kAvya "sAvitrI' e premanA vijayanuM parva che. satyavAnanI sAdaDImAM javAnuM hoya evI bhAvanAthI vAMcavAnuM anartha daMDa viramaNa vrata nathI. tenI viziSTa gadya zailInA bAra parvamAM 23800 paMkti che. [ DaoN. gulAba deDhiyAe svAmI AnaMdanA jIvana-sAhitya upara sAvitrInuM jIvana prabhune caraNe dharAyeluM naivedya che. ApaNe dharma ane mahAnibaMdha lakhI pIeca.DI.nI DIgrI meLavI che. hAla teo juhunI vicAradhArAnI saMkucitatAmAM jakaDAyelA chIe. AkhA AkAza jeTalI jamanAbAI narasI skUlamAM gujarAtI vibhAganA vaDA che. temanA vizALadhArA ApaNAmAM joIe. sAvitrI e sUryanI putrI che. pahelA nibaMdhone mahArASTra ane gujarAtanA pAThyapustakomAM sthAna maLyuM parvamAM uSAnuM Agamana che. bIjA parvamAM sAvitrInA pitA azvapati che. to kacchI bhASAnA kAvyasaMgraha 'aNasAra'ne gujarAtI sAhityanuM sAdhanAnA stara varNave che. trIjA parvamAM mahAzakti azvapatine kahe che pAritoSika maLyuM che. ] ke AnaMdanI yAcanA karo. mAro prakAza tamArI sAthe che. cothA parvamAM DaoN. gulAba deDhiyAe 'anarthadaMDa viramaNa vrata' vize jaNAvyuM hatuM sAvitrI satyavAnanI pasaMdagI kare che. nAradajI sAvitrInI mAtAne ke jaina dharmamAM pApanI pravRtti rokavA mATe UMDANa, vistAra ane sarvAgI kahe che ke satyavAnanuM AyuSya mAtra 12 mAsanuM che. tethI sAvitrInI vicAra thayo che. jaina sAdhuo mATe pAMca mahAvrata che. zrAvaka-zrAvikA mAtA ativikSobha pAme che. navamAM parvamAM sAvitrI yamanI pAchaLa paDe mATe pAMca aNuvrata che. temAM thoDI chUTa ApavAmAM AvI che. tenA TekA che tenI vAta Ave che. temAM prema ane mRtyu vacceno saMvAda che. sAvitrI mATe traNa guNavrata che. temAM paheluM dIka parimANa vrata che. temAM dizAnuM kahe che ke mRtyu tArA pratye huM natamastaka nathI. bhIkha nahIM mAMguM. huM baMdhana rAkhavAnuM kahevAya che. bIjuM, bhogopabhoga vrata che. temAM vividha AtmA chuM. saMkalpa ja mAro Izvara che. uccastara siddha karavA mATe cIjavastuonA vaparAzamAM maryAdA rAkhavAnuM kahevAya che. trIjuM guNavrata paramazaktinA pratikarUpe mane te joIe. dehanI kAmanA mATe tenI che teno artha anarthadaMDa viramaNa vrata che. A traNeya vrata pApa ochA bhIkha nathI mAMgatI. 12mA parvamAM sAvitrI satyavAnanA jIvIta dehane karavA mATe che. trIjA anarthadaMDa viramaNa vrata pramANamAM saraLa che. te sparze che. tyAM sAvitrIne RSinI vANI saMbhaLAya che. RSi puche che ke eTalA mATe ke temAM kaMI ApavA-levAnuM nathI. upavAsa ke yAtrA karavAnA Ajano prakAza tArA mATe kaI rIte taddana anokho prakAza lAvanAro nathI. jo ke mAre vaktavya pUrNa thaze pachI khabara paDaze A vrata saraLa banI rahyo ? sAvitrI uttara Ape che ke prema ane ekatAno anubhava nathI. anarthadaMDa viramaNa vratamAM pAMca bAbato Ave che. temAM pApano karavAnI bAbata bahu agatyanI che. mArI dRDha IcchAzakti tArA mRtyunA upadeza, hiMsAnuM dAna, pramAdacaryA, duzruti ane apadhyAna e pAMca kAyadA ke niyati karatAM mahAna che. dharatI upara bIjuM kaMI hoya ke nahIM prakArano samAveza thAya che. A pAMca prakAre anarthadaMDa lAge che. eka premanI hayAtI aTakavI na joIe. prema e pRthvI ane svarga vacceno vidyArthI parIkSAmAM barAbara uttara lakhe nahIM ane ochA mArksa maLe setu che. araviMda kahe che ke mAnavI pazu ane devatAne joDatI kaDI che. to te arthadaMDa che. parIkSaka uttarapatra barAbara joyA vinA ochA mArksa Ama chatAM mANasa virodhAbhAsathI bharelo che. sAvitrInI mAtA nAradane Ape to te anarthadaMDa kahevAya. ApaNe koI jagyAe vilaMbathI pUche che ke mAnavanA amara AtmAne janma levAnI koNa pharaja pADe pahoMcIe to te arthadaMDa che. koI rAjanetA mArga parathI pasAra thavAnA che? mAnavanA tatumAMthI Ave che te tat svarUpe che to du:kha, pIDA hoya ane TrAphika aTakAvavAmAM Ave to te anarthadaMDa che. ghara mATenA ane ajJAna kyAMthI? nArada uttara Ape che. atyAre rAtri che to zuM zAkabhAjI samAravA te arthadaMDa che. jo moTA samAraMbhamAM bhojananA surya e svapna thoDuM che? thoDo prakAza ane thoDo aMdhakAra jevo samaya Tebalane zAkabhAjIne alaga alaga AkAramAM kApIne zaNagAravA mATe Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 vAparavAmAM Ave to te anarthadaMDa kahevAya che. ApaNe te alaga alaga AkAramAM mUkAyelA zAkabhAjIne vakhANIe ane kahIe ke keTalI sarasa rIte zAkabhAjI kApyA che to ApAne paNa anarthadaMDa bhAge che. prabuddha jIvana vicAramAtra Ave tenAthI pApakarma baMdhAya che. koIne grupa para, phATI mara, athavA koInAthI vastu tUTe tyAre tuM AMdhaLo che evuM bolavAthI paNA hiMsA thAya che. lAMbA samaye ApaNe vArtA karIe chIe tyAre temAM moTAbhAge niMdA-kUthalI hoya che. te paNa pApakriyA che. darajI bevAra mApa lIdhA pachI kapaDuM ane suthAra bevAra mApa lIdhA pachI lAkaDuM kApe che. te prakAre bevAra vicAra karIne pachI bolavuM joIe, je rIte pAchI gALIne pIIe chIe te rIte zabdo paNa gALIne bolavA joIe, jAhera kriyAmAM ochI hiMsA karIe chIe, paNa manathI hiMsA thatI paNa rokavI joIe. jaina dharmamAM kahevAyuM che ke AtmavismaraNa eTale pramAda. AtmAne bhUlIne pravRtti karIe te pramAda che. binajarUrI musApharI karavI e paNa pramAdacaryAM che. binajarUrI jaLacaryA paNa pramAda che. hiMsA, aMdhazraddhA ke vilAsa sAthe saMkaLAyelI mAnyatAno pracAra tema ja dharmagraMtho aMge zaMkA UbhI karavI te duzruti che. koIke ApaNuM kharAba karyuM athavA harIpha ApavAthI AgaLa nIkaLI jAya tyAre ApaNA manamAM tenA vize kharAba vicAra Ave. ApaNane tenuM ahita karavAnI athavA hiMsaka thavAno vicAra Ave te apadhyAna che. ApaNA sAdhusaMtone puchIe tyAre teo kahe che ke sukha paDe tema karo. sukha atyAranuM ane kAyamI rIte sAruM rahe, sAruM thAya evuM karI. (vadhu vaktavyo navembaranA aMkamAM) ApaNe koIne pApano upadeza ApIe ? koIke sarasa dhara banAvyuM ApaNane AmaMtraNa ApI jovA bolAvyA. ApaNe tyAM vyavahAra khAta2 gayA ane pachI kahyuM ke baMgalo sarasa banAvyo che. have temAM svImIMga pula banAvo to bahu sarasa. pachI pelo svImIMga pula banAve ke nahIM. ApaNane pApano upadeza ApavAnuM pApa lAgI gayuM. mane salAha ApavAnI padavI maLI che ema samajIne ApaNe bharabajAre salAha ApyA karIe chIe. bAlAzaMkara kaMthAriyAe lakhyuM che kekacerImAM ya kAjhIno nI kasAba koDIno, ya jagata kAjhI banIne te vArI na pIve je vinA kAraNe salAha ApIne ApaNe amane saMtoSIe chIe. rastAmAM cALanA cAlanA koI vyakti charI vaDe choDanI DALI ane pAMdaDAMne ArDaghaDa kApato jAya che. A anarthadaMDa che. rastAmAM moTara calAvatA horna mAravo yogya che paNa rAtre bAra vAge mitrane bolAvavA nIcethI hIne mArIne bIjA aneka lokonI udha bagADavI e anarthadaMDa che. koIne pesTakaMTrola karAvavAnI vaNamAMgI salAha ApIne anarthadaMDa vahorI laIe chIe. koIne dharmagraMthanuM vAMcana karavAnI salAha ApIe. kyAreka satsaMga karaY to te e dharmopadeza che. bIjAne nukasAna karavAno bhAva-pratibhAva 21 (1) zabdonI yAtrA karavAno suavasara amane bhAvaka pakSe paNa thayo ja meM 'gaNadharavAda' vizeSAMka vAMcyo. vAMcI ane huM AlAdita thaI che. kharekhara jIvane kramazaH prabhunI chAyA (chAyAbena) ane aMte agiyAramA gaNadharane vAMcatA (varSAbena) amRtavarSA cokkasa thaI ja. vacce ratana (DaoN.ratanabena) samAna adbhuta vAkyo vaDe praznonuM samAdhAna (2 gadAdhara) maLyA. gaI. eka pachI eka nisaraNInA pagathiyAM caDatI gaI. ane 11mA pagathiye pahoMcatA mArA manamAM kaMI keTalAya prazno hatA. kAraNa ke vedAMta bhaNAvIe eTale A prazno samAdhAna rahe ja mATe mane A gaMgAmAM nhAvAno eka moko maLyo ane khUba majA AvI. A 'vicAra' ja ApanA nirmaLa mananI upaja che, ane khUba sArI rIte eka banAvyo. samagra TImane dhanyavAda, hRdaya paNa A vAkpu othI e TImanuM svAgata kare che. khUba khUba jJAnavardhaka A eka che. prastuta 'gAdharavAda' vizeSAMka to ApaNA sau mATe vasiyatanAmuM banI rahe che. A gaNadharonA prazno e atyAranA samayamAM keTakeTalAya e jIjJAsAbharyA bhAvakonA praznonA nirAkaraNarUpa samAdhAna che. A 'gaNadharavAda' aMka jIvamAMthI ziva banavAnI, mATImAMthI mahAtmA, sarvamAMthI sva tarapha prayANa, ahamAMthI vayamanI bhAvanA, aNumAMthI vibhu banavAno saMdeza, jIvAtmAmAMthI paramAtmAnI prApti, AsaktimAMthI virakti avaz vAsanAmAMthI upAsanA taraphanI gati pragati te gaNadha2vAda. prathama gaNadhara vize chAyAbena koTicAthI zarU karI kramezaH agiyAramA gaNadhara vize varSAbena zAhe lakhela adbhuta pravINa (DaoN. praviNabhAI) evA gaNadharone supravINa karyAM mahAvIra prabhue 3 (gAdhara), bInA (bInAbena) jema mahAvIra bInA jJAna hI adhUrA (4 gaNadhara vize), razmi (DaoN razmibena) jema sapta kiraNonI AbhASI razmithI sarvatra phelAI jAya tema ahIM gaNadharonA hRdayAvakAzamAM paNa jJAnami phelAI. ane tyArabAda te gaNadharo bhayathI mukta thayA (janma-maraNa), saMzothI mukta thayA mATe abhaya banyA (DaoN. abhayabhAI) evam e gaNadhara saMvAdamAMthI eka kannapriya kokilA (DaoN. kokilAbena)thI nAdamAdhurya utpanna thayuM. ane jema sRSTinA sarjanamAM ardhanArezvaranuM nRtya eTale ke ardha-aMga ziva ane ardha aMga pArvatIe (DaoN. pArvatIbena) zaNagAryuM. pArvatI-ziva ema A jIvanA sat"asane prakAzita karyuM. temaja A badhI Akhare to jJAnanI prabhAvanA che. eTale ke jJAnanI adhiSThAtrI bhAratI (bhAratIbena) gIrvAdya bhAratI je ApaNA vAmurkha AsphAlina paNe vahI rahI che Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 prabuddha jIvana navembara, 2013 ane saMzayone TALe che. kalA eTale ke A gaNadharavAdanI kalA-vaibhavatA AvatuM na hatuM. pAchaLathI moTI uMmare vAMcana vadhyuM ane prA. dalasukhabhAI to juo. eka pachI eka gaNadharano praveza-paddhatisara ane suramya mAlavaNiyAno gaNadharavAda vAMcyo tyAre kaMIka magajamAM utaryuM. have ane jIjJAsAnA TocasUtre baMdhAyelI tathA sarva saMzayone TALI evI to DaoN. kumArapALa desAI jevA vidvAnoe jaina dharmane saraLatAthI abhuta kalA (DaoN. kalAbena) vaDe pariplAnvita thaI che. jenAthI mahAvIra samajAvela che. DaoN. kumArapALabhAInuM jayabhikhkhanuM jIvana caritra vAMcIne prabhu pAsethI amRta varSA thaI ane e varSothI ame sau bhAvaka paNa jUnI yAdo tAjI thAya che. bhIMjAyA-mugdha thayA chIe. ane ame jJAnavaMta (anya vidvAno), dhanavaMta gaNadharavAda uparanA aMkane vAMcIne AnaMda thAya che ke jaina dharmamAM (DaoN. dhanavaMtabhAI) thayA chIe. ane Akhare to hIrAnI parakha jhaverI baheno paNa pAraMgata che ane temanA lekha vAMcIne jaina dharmano sAco sivAya anya koNa karI zake? to A gaNadharavAdanI parakha "razmi' vikAsa thaI rahyo che tema jaNAya che. kiraNa-(DaoN.razmibhAI jhaverI) thI prakAza phelAvavAmAM samartha thaI zake. eka saMvatsarInI ApanI jhuMbeza kharekhara AvakAravA lAyaka che. AvA lekhakonI kalamathI AkAra maLato rahe che. e nirAkArane eka bIja Ape vAvyuM che te ugaze jarUra. Aje bhadrabAhu svAmI jevA AlekhavAno ane e AkArane ame sAkAra karI zakA-samAdhAnathI pUrvadharane pharaja pADI zake evo saMgha nathI. saMgha veravikhera che. sAdhu punaH tAttvikatAnA raMga umerIe chIe. vidyA prItinI A vAtsalyatA bhagavaMto kyAreka to samajaze tevI AzA sAthe prayatna cAlu rAkhavo Apa sarva vidvatjano para varasatI raho evI prabhu mahAvIra pAse paDaze. abhyarthanA. HjazavaMtabhAI nAthAlAla zAha A gaNadharavAda vizeSAMka vAMcI mane khUbaja AnaMda thayo. mane 1, zAlIgrAma phleTa, pra. paTela jogarsa pArka sAme, jyAre vizvavidyAlayamAM sIlebarsa mUkavAno avasara maLaze tyAre huM komarsa cha rastA, Izvara bhuvana roDa, navaraMgapurA, A "gaNadharavAdane cokkasathI mUkIza. kAraNa ke A to kaMI dharmagata amadAvAda-380 009. nathI. paraMtu ApaNA samagra jIvananI gItAno sAra che. je gAnAra che. prabhu mahAvIra ane jhIlanAra che gaNadharo...ane ApaNe sau enA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA prasiddha thatI jJAnayukta patrikA bhAvako chIe...to 'gaNadharavAda' vAMco ane bIjAne paNa cokkasathI 'prabuddha jIvana'no gaNadharavAdano viziSTa aMka maLyo. vaMcAvajo...punaH samagra TImano AbhAra. jaina tattvajJAnano tarkabaddha satya jemAMthI pragaTe che sarvajJa bhagavAna usoN. dIkSA eca. sIvelA mahAvIranA 11 mahApaMDitonA vedavAkyo vAMcavA maLyA. e/ 10, caitanya vihAra sosAyaTI, "prabuddha jIvana'nA rasayukta vAcakone A viziSTa aMka prApta thatAM ANaMda-vidyAnagara roDa. pIna koDa naM. 388001. ame viziSTa bhAva anubhavIe e svAbhAvika che. Email : dixasavla@mail.com temAMya Ape DaoN. ramibhAI jhaverIne jyAre 'prabuddha jIvana'nA A mo.: 9327914484, 9408471904. viziSTa aMkanA mAnada saMpAdakanI javAbadArI soMpI tyAre ApanI (2) ane DaoN. ramibhAInI yAdagAra mulAkAtanA aMzo vAMcIe tyAre tAjetaramAM prasiddha thayelAM 'prabuddha-jIvana'nA, gaNadharavAda vizeSAMka akSarazaH eka kavitAnI ja yAda Ave...! Apano khUba khUba AbhAra. dvArA jaina dharmanA tattvajJAna viSenuM tarkabaddha satya UjAgara karavAmAM kilyANajI sAvalA "Urmila' AvyuM, te gamyuM. veda-vAkyo dvArA mAnavamanamAM janmatI TIkAonuM B7, saMskAra, eca. DI. roDa, nirasana paNa thayuM ane vAcaka-manamAM jANe bhagavAna mahAvIra upasthita ghATakopara (vesTa), muMbaI-400086. thayA hovAnI anubhUti paNa thaI. tenAthI jaina dharmanA svAdhyAya, adhyayana Tel. : (022) 25112386. Cell : 09821194023 ane parizIlanane bhAre lAbha thayo. te badala ApaNe sau AcAryazrI E-mail: urmilfoundation@gmail.com vAtsalyadIpa sUrIzvarajInAM atyaMta AbhArI chIe ane rahIzuM. DaoN. razmikumAra jhaverInA paNa AbhArI rahIzuM ja. paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana, tenI mane jamenTa, TharajIvata thAnakI vyavasthAzakti, ane bIjI aneka bAbatothI huM atyaMta prabhAvita thayo sItArAma nagara, porabaMdara. chuM. parama kRpALu paramAtmA A kAryamAM ApanA yaza-mAna-pratiSThAne vadhu ne vadhu vistRta kare tevI zubha kAmanAo sahita. gaNadharavAda uparano saraLa bhASAmAM jaina tattva ane vidvAna paMDita manubhAI dozI brAhmaNonI zaMkAnuM samAdhAna karato vizeSa aMka vAMcI gayo. 11, jIvanadarzana sosAyaTI, vAsaNA, amadAvAda-380007. gaNadharavAda upara paryuSaNamAM vivecana sAMbhaLato tyAre kaMI samajamAM 079-26613359. | (3) Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana 23 zrI devacaMdrajI racita-zrI caMdraprabha jina stavana I sumanabhAI zAha zrI arihaMta prabhunI upAsanA pUjA-sevanAdi vaDe zraddhAvaMta sAdhakathI jijJAsune hRdayastha thAya che te zrI caMdraprabhasvAmI jevA arihaMtanA bhaktibhAvapUrvaka thAya to tenAmAM Atma-vizuddhirUpa pariNAmo nIpaje guNagrAma ane pUjA, sevanAdimAM otaprota rahe che. AvA jinabhaktane athavA muktimArganI sAdhanA mATe zrI jinadarzanamAM je anuSThAno prabhusevAnI Teva paDI jAya che ane tene prabhunuM akhaMDa hevAtaNa varte che. mana, vacana, kAyAdinI ekAtmaka pravRttirUpa kaMDArelAM che te vidhivat AvA bhavyajIvane kramazaH AtmikaguNono svAnubhava thavA mAMDe che. hRdayanA zuddha bhAvathI zraddhApUrvaka thAya to sAdhakamAM jJAnadarzanAdi jema jema sAdhakane jJAna, darzana, cAritryAdi AtmikaguNono AvirbhAva lokottara guNono AvirbhAva kramaza: thAya. thAya che, tema tema tene janma, jarA, maraNAdirUpa bhavabhramaNano bhaya koIpaNa viSaya, padArtha ke tattvanAM saghaLAM pAsAMnI talasparzI TaLato jAya che. chevaTe sAdhakane nirbhayadazAno anubhava thAya che. jJAnAtmaka vicAraNA nagamAdi sAta naya ane saptabhaMgIthI syAdvAdamaya dravya seva vaMdana namanAdika, arcana valI guNa grAmojI; rIte thAya to tattvanuM svarUpa mahadaMze jANI zakAya evuM jJAnIonuM bhAva abheda thAvAnI ihA, parabhAve niSkAmojI. kathana che. AvI vicAraNA naya, pramANa, nekSepAdi saMsAdhano mAraphata zrI caMdra prabha jinapada sevA...2 gurugame thavI ghaTe. sAmAnyapaNe sAdhakano puruSArtha nAmanikSepa ke atIta, vartamAna ane anAgata covIsInA tIrthakaro tathA mahAvideha nAmasevAthI zarUAta thAya ane uttarottara pragati sAdhatAM te bhAva ane ane anya kSetromAM sadehe viharamAna tIrthakaronI aMga-agrapUjA, sevA, eno nikSepa ke bhAvasevAmAM pariName. AvI bhAvasevA utsarga ane apavAda vaMdana, praNAma, arcanA, guNakaraNAdirUpa upAsanA karavAnI praNAlikA mArge thaI zake. zrI jinazAsananA anuyAyIomAM pracalita che. AvI mana, vacana, muktimArganA sAdhakonA AtmakalyANArthe jJAnIoe dhorI ke kAyAdithI thatI pramabhaktine dravyasevA kahe lyANArtha zAnAoe dhorI ke kAyAdithI thatI prabhubhaktine dravyasevA kahevAmAM Ave che. je mULamArga kaMDArelo che jene utsargamArga (kramAgata) kahevAmAM Ave che. jinabhaktone guragame jANa thayelI hoya che ke 'jinasevA e nijapada AvA muLamArgamAM dravya, kSetra, kALa ane bhAvarUpa saMjogothI jo bhaMgANa sevA che' teone paramAtmA sAthe abheda thavAnI ruci utpanna thAya che. paDayuM hoya athavA avarodha pedA thayA hoya to tyAM aTakI paDAya nahIM eTale ahaMtone jevuM nirmaLa AtmasvarUpa pragaTapaNe varte che tevuM ja e hetathI DAIvarajhana ke keDI mArge prayANa karI kAryasiddhi hAMsala karI potAnuM svarUpa sattAmAM che, je hAla karmamaLathI AvaraNayukta che. zrI zakAya. AvA DAIvarajhana mArgane apavAdamArga ke apavAda bhAvasevA jinabhaktithI AvuM mULabhUta svarUpa pragaTe evI abhilASA bhaktajanane kahevAmAM Ave che, je paramazraddheya jJAnI puruSanI AzrayabhaktithI thaI udabhave che. AvI dhyeyalakSI prabhusevAthI sAdhaka 'para'bhAvamAMthI kramazaH zake. nivRtta thato jAya che ane AtmonnatimAM pragati kare che. stavanakAre prastuta stavanamAM utsarga (kramAgata) bhAvasevA ane - stavanakAra havenI gAthAomAM apavAda (Azrayabhakti) ane utsarga apavAda (akramAgata) bhAvasevA e banne prakAronuM nagamAdi sAtanayathI bhAvasevAnuM svarUpa nagamAdi sAta nayothI Atmika vikAsa guNazreNI svarUpa prakAzita kareluM che. bhAvasevA ke prabhusevA jemAM kAraNabhAvanI sahita prakAzita kare che. mukhyatA che te apavAda (Ayabhakti) ane jemAM kAryabhAvanI mukhyatA bhAvasevA apavAde negama, prabhuguNane saMkalpajI; che te utsarga (kramAgata) mArga amuka apekSAe kahI zakAya. Ama saMgraha sattA tulyArope, bhedabheda vikalpajI. apavAda ane utsarga bhAvasevAthI AtmonnatirUpa kAryasiddhi hAMsala zrI caMdra prabha jinapada sevA...3 karI zakAya che e prastuta stavanano mukhya hetu jaNAya che. have stavanano gAthAvAra bhAvArtha joIe, jemAM guNasthAna ArohaNano krama darzAvyo koIpaNa tattvane mahad aMze samajavA mATe aneka prakAranA dRSTibiMduothI tenI talasparzI vicAraNA karavAnI paddhatine syAdvAda, ane kAMta, sApekSavAda ke samanvayavAda kahevAmAM Ave che. jo ke zrI caMdraprabha jinapada sevA, hevAya je haliyAjI; dRSTibiMduo (nayo) aneka prakAranAM hoya che paraMtu uttarottara Atmika AtamaguNa anubhavathI maliyA, te bhava bhayathI TaliyAjI. vikAsane khyAlamAM rAkhI tenuM vargIkaraNa sAta prakAre jJAnIoe kareluM zrI caMdraprabha jinapada sevA...1 *' che. (nagama, saMgraha, vyavahAra, RjusUtra, zabda, samabhirUDha ane che (rAma yaMga zrI jinezvaradevanI upakAratA ane teonuM zuddhAvalaMbana bhavyajIvane evaMbhUtanaya). muktimArganuM pradhAna kAraNa nIpaje che. gurugame AvI samajaNa je che. Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana navembara, 2013 . prastuta gAthAmAM naigama ane saMgrahanayathI apavAda bhAvasevAnuM sAdhakane gurugama saMprApta thAya che. AvA jANapaNAthI muktimArganA svarUpa prakAzita thayuM che. rUDhigata mAnyatAomAMthI je apekSAo saMkalpa, sAdhakane prabhu pratye Adara, satkAra, sanmAna, bahumAna, ahobhAvAdi kalpanA ke nirNayathI udbhave che te naigamanaya. je vicAradhArA judI judI varte che. sadagurunI nizrAmAM sAdhakane vyavahAra cAritryadharmanI vastu ke vyaktine khyAlamAM rAkhI koI sAmAnya bhUmikA upara goThavI upAsanAmAM bhAvollAsa varte che. pRthakkaraNa ane arthabheda sAthe samagra svarUpanuM darzana karAve che te saMgrahanaya. sAdhakanI AvI AMtarika vartanA vyavahAranayanI apekSAe apavAda rAgadveSa ane ajJAnavaza sAMsArika jIva sAmAnyapaNe bhautika saMpadA bhAva sevA kahI zakAya (prabhuguNamAM tanmayatA je pAMcamA ane chaThThA ane viSaya-kaSAyAdinA saMkalpo ke nirNayo karato hovAthI te guNasthAnake varte). cAragatirUpa saMsAramAM bhavabhramaNa kare che. koI bhavyajIvane puNyodaye zrI arihaMta prabhune pragaTapaNe vartatA nirmaLa jJAnAdi guNonuM pratyakSa jJAnIpuruSanA meLApanuM saubhAgya prApta thAya che tyAre tene zrI zadvAvalaMbana laI sAdhaka potAnA samyaka jJAna, darzana, cAritryAdi arihaMta prabhune vartatA nirmaLa AtmikaguNonuM svarUpa jANavA maLe guNomAM tanmaya thAya che. athavA prabhunA nirmaLa AtmikaguNono Azraya che. AvI samajaNathI sAdhaka bhautika ane nAzavaMta saMkalpa, vikalyAdinuM laI sAdhakane potAnAmAM paNa evA guNono AvirbhAva thAya e nivAraNa karavA prabhunA pragaTa AtmikaguNonuM ciMtana karavA kRtanizcayI hetuthI dharmadhyAna pariNAmavALo thAya che. sAdhakanI AvI AMtarika thAya che. sAdhakanI AvI bhAvAtmaka AMtarika vartanA hovAthI te vartanAne jusutra naye apavAda bhAvasevA che. (sAtamuM guNasthAnaka). naigamanayanI apekSAe apavAda bhAvasevA che (samyakatva abhimukhatA). zabda zukla dhyAnArohaNa, samabhirUDha guNa dezamejI; AtmadazAnA sAdhakane gurugame zrI arihaMta prabhunA samagra bIya zukla avikalpa ekatve, evaMbhUta te amejI. AtmikaguNonI paramazrutajJAnarUpa bodhathI oLakhANa thAya che. AvA zrI caMdra prabha jinapada sevA...5 ja guNo sAdhakamAM paNa sattAe karIne apragaTa dazAmAM che evI paNa stavanakAre prastuta gAthAmAM zabdanaya, samabhirUDha naya ane evaMbhUta jANa thAya che ane te yathArtha puruSArthathI hAMsala karI zakAya che evI naye apavAda bhAvasevAnuM svarUpa prakAzita karyuM che. je apekSAthI zAbdika dRDhatA sAdhakane varte che. athavA karmamaLathI AvaraNayukta sAdhakanI guNo tarapha DhaLI arthabheda thAya te zabdanaya. aneka zabdothI oLakhAtA vartamAnadazA ane prabhune vartatA zuddha AtmasvabhAvamAM rahela bheda ke eka ja padArtha ke viSayane mULaarthane samajAvatuM dRSTibiMdune samabhirUDha aMtaranI jANa thAya che. AvA bhedano cheda karI prabhu sAthe abheda naya kahevAmAM Ave che. je vicAra zabdathI phalita thato artha ghaTato thavAnI ruci sahita sAdhaka sadgurunI nizrAmAM samyaka puruSArtha Adare hoya tyAre ja svIkAravAmAM Ave (kriyAtmaka artha) te evaMbhUta naya. che athavA prabhunuM ekabAju guNagrAma kare che ane bIjI bAju potAnAthI AtmadravyanA zrutajJAnarUpa AlaMbanamAM rahela zabda ke tenA artha sevAyela doSono hRdayapUrvaka pazcAtApa kare che. AvI sevAmAM sAdhakane saMbaMdhI bhedonI jJAnAtmaka vicAraNA ane ciMtana dvArA udbhavatA manana, ciMtana, dhyAnAdithI thayela AMtarika vartanAne saMgrahanayanI dhyAnane (zukladhyAnano prathama prakAra) zabdanayanI apekSAe e apavAda apekSAe apavAda bhAvasevA ghaTAvI zakAya (cothuM ane pAMcamuM bhAvasevA che. guNasthAnaka). je sAdhakane uttarottara Atmavizuddhi thatAM alpa mAtrAmAM lobha ne vyavahAre bahumAna jJAnanija, caraNe jinaguNa 2maNAjI; moharUpa kaSAyo nirjarA karavAnA bAkI rahetA hoya (ja hovA chatAM na prabhuguNa AlaMbI pariNAme, Rjupada dhyAna smaraNAjI. hovA jevA) tene dazamuM sUkSma saMparAya guNasthAnaka kahevAmAM Ave che. zrI caMdra prabha jinapada sevA...4 AvA guNasthAnakanI prAptine samabhirUDha nayanI apekSAe apavAda prastuta gAthAmAM vyavahAra ane jusUtra nayanI apekSAe apavAda bhAvasevA ghaTAvI zakAya. bhAvasevAnuM svarUpa prakAzita thayuM che. saMgrahAye vastune ekarUpe sAMkaLI nirvikalpa samAdhinI prAptirUpa bAramA kSINamoha guNasthAnakamAM lIdhA pachI paNa tenI vizeSa samaja mATe je pRthakkaraNa karavuM paDe che te akaSAyapaNuM varte che, jene ekatvarUpa zukla dhyAnano bIjo pAyo vyavahAra naya. je vicAraNA bhUtakALa temaja bhaviSyakALane bAjue gaNAya che. sAdhakanI AvI AMtarika vartanAne evaMbhUta naye apavAda thAya che mUkI mAtra vartamAnane sparza kare te jusUtra naya. bhAvasevA che. zrI arihaMta prabhune vartatA nirmaLa jJAnadarzanAdi AtmikaguNo utsarga samakita guNa pragaTyo, negama prabhutA aMzejI; (anaMta catuSTaya), cotrIsa atizayothI yukta samagra jIvana, pAMtrIsa saMgraha Atama sattAlaMbI, munipada bhAva prazaMsejI. atizayothI yukta syAdvAdamathI dharmadezanA, pUjAtizaya, jJAnAtizaya zrI caMdra prabha jinapada sevA...6 vageremAM rahelI upakAratA ane upayogitAnuM jANapaNuM AtmadazAnA Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana 25 stavanakAre prastuta gAthAmAM naigama, saMgraha ane vyavahAra na utsarga teramA guNasthAnake sarva ghanaghAtI karmo khapAvI anaMta jJAna, darzana, bhAvasevAnuM svarUpa prakAzita karyuM che. cAritrya ane vIrya rUpa anaMta catuSTaya sarvajJane varte che. A AtmadazAnA sAdhakane apUrva puruSArthathI jyAre darzana mohanIya guNasthAnakanA aMtamAM mAtra sUkSma kAyika vyApAra varte che, jene zukla karmaprakRtinuM kAyamI vidAraNa thAya (cothA ane pAMcamA guNasthAnake) dhyAnano trIjo pAyo kahevAmAM Ave che. samabhirUDha naye A utsarga tyAre tattvanirdhArarUpa kSAyika samakitanI prApti thAya che. AvA sAdhakane bhAvasevA che. pUrNa prabhutAno eka aMza pragaTa thAya che, jethI jIvana muktadazAnuM caudamA guNasthAnakanA ayogI dazAmAM citta vyApArano abhAva eka aMze kArya saphaLa thayuM evuM kahI zakAya. gamanaye A utsarga varte che ane AtmapradezonI akaMpa dazAmAM ahato zailezI karaNa karI bhAvasevA che. azarIrI siddhadazAne pAmI urdhvagamana kare che. avaMbhUta naye A utsarga sAyika samakitanI prApti pachI sAdhakane je samagra AtmasattAnuM bhAsana, bhAvasevA che. AtmadazAnA sarva sAdhakonuM aMtima dhyeya siddhagati ke ramaNa ane tanmayatA thAya tyAre upAdAnarUpa AtmA "sva"-sattAlaMbI paMcamagatinI prApti hoya che. bane che ane "para"bhAvamAMthI kramazaH nivRtti pAmato jAya che. (chaThThuM kAraNa bhAva teha apavAde, kAryarUpa utsargejI; ane sAtamuM guNasthAnaka) saMgrahanayanI apekSAe A utsarga bhAvasevA AtmabhAva te bhAva dravyapada, bAhya pravRtti niHsajI. zrI caMdra prabha jinapada sevA...9 apramattadazAnI prApti thatAM jyAre AtmAnI grAhakatA, vyApakatA, kAraNa bhAva paraMparA sevana, pragaTe kAraja bhAvojI; karkhatA, bhoknatA ityAdi samasta zaktio svarUpamAM kAryAnvita thAya kAraja siddha kAraNatA vyaya, zuci pariNAmika bhAvojI. che tyAre te aMtaraMga vyavahAra svarUpanI apekSAe thAya che. (AThamuM zrI caMdra prabha jinapada sevA...10 guNasthAnaka). AvI AtmadazAnA sAdhakanI AMtarika vartanA atizaya zrI arihaMta paramAtmAnI bhAvavAhI sevA ane guNagrAma e prazaMsanIya hoya che. vyavahAranayanI apekSAe A utsarga bhAvasevA muktimArganI sAdhanAnuM saraLa ane bhaktimaya mukhya kAraNa hovAthI tene apavAda bhAvasevA kahevAmAM Ave che. athavA arihaMta paramAtmAnA RjusUtre je zreNi padastha, Atmazakti prakAzejI; zuddhAvalaMbanarUpa Azrayabhakti e mokSaprAptinuM pradhAna kAraNa che. AvI yathAkhyAta pada zabda svarUpe, zuddha dharma ullAsejI. apavAda bhAvasevAnA pariNAme je svaguNa niSpattirUpa kArya nIpaje zrI caMdra prabha jinapada sevA...7 che te utsarga bhAvasevA che. (kAraNa-kArya saMbaMdhe). utsarga eTale nirmaLa prastuta gAthAmAM Rjusutra ane zabdanaye utsarga bhAvasevAnuM svarUpa ane nirdoSa AtmabhA mAvavAnuM svarUpa ane nirdoSa AtmabhAva. vaMdana, pUjanAdirUpa bAhya pravRtti e dravyasevA prakAzita thayuM che. che, jenuM svarUpa prastuta stavananI bIjI gAthAmAM prakAzita thayuM che. je AtmadazAnA sAdhakane kSapakazreNinA guNasthAnake Atmika mokSAbhilASIne jyAre siddhatArUpa kArya paripUrNa thAya che tyAre vikAsa pravartato hoya che tene cAritra mohanIya karma prakRtinA chevaTanA kAraNatAno ApoApa vyaya thAya che. A samaye mAtra zuddha pAriNAmika saMcayananI ekabAju vItarAgatAthI nirjarA cAlatI hoya che ane ane kSAyika bhAvo ja zeSa rahe che, je AtmAno mULabhUta nirmaLa bIjIbAju Atmika svabhAvamAM sthiratAnI vRddhi thAya che. (navamA ane svabhAva che. dazamA guNasthAnakamAM). AvI dazAmAM ane ka prakAranI paramaguNI sevana tanmayatA, nizvaya dhyAne dhyAvejI; AtmazaktionuM pragaTIkaraNa thAya che. RjusUtranaye A utsarga bhAvasevA che. zuddhAtama anubhava AsvAdI, devacaMdra pada pAvejI. zrI caMdra prabha jinapada sevA...11 kSapaka zreNi pAra karyA pachI je AtmadazAnA sAdhakane cAritrya mohanIya karmaprakRtino saMpUrNa kSaya thayo hoya che tene kSINamohadazA paramaguNI zrI arihaMta paramAtmAnI bhAvavAhI sevAmAM tanmaya bAramA guNasthAnake varte che. AvI AtmadazAmAM yathAkhyAta kSAyika banIne je sAdhaka nirmaLa AtmasvarUpanuM dhyAna kare che te pUrNa cAritryanuM pragaTIkaraNa thAya che, jemAM zuddha Atmadharma ullasita thAya zuddhAtmAnubhavanuM AsvAdana karI devomAM caMdra samAna arihaMtapadanI che. zabdanaye A utsarga bhAvasevA che. prApti kare che. * * bhAva sayogI ayogI zaileze, aMtima duganaya jANojI; sAdhanatAe nijaguNa vyakti, teha sevanA vakhANojI. 563, AnaMdavana sosAyaTI, nyU samA roDa, zrI caMdra prabha jinapada sevA 8 vaDodarA-390020. Teli. 0265-278 2364. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana navembara, 2013 ogaNIsamI sadInA virala kavi-vIra vijayajI mahArAja 1 cImanalAla kalAdhara vikramanI ogaNIsamI sadImAM jaina zAsanane udyota karanArA je hitazikSA chatrIsImAM vyavahArU zIkha ApatA teo lakhe che: keTalAka zramaNa bhagavaMto thaI gayA temAM paMDita vIra vijayajI mahArAjanuM be jaNa vAta kare jyAM chAna, tyAM UbhA nahI rahIejI, nAma agrasthAne mUkI zakAya tema che. varo na karIe ghara vecIne, jugaTe navI ramIejI; paMDita vIra vijayajI mahArAjano janma saM. 1829nA Aso suda- be hAthe mAthuM navI khaNIe, kAna navI khotarIe jI. 10nA roja amadAvAda madhye thayo hato. teo audicya brAhmaNa jJAtinA dhammIla rAsano prabhAvazALI prAraMbha karatA temanI kavitva camatkRti hatA. temanA pitAnuM nAma jazezvara ane mAtAnuM nAma vIjakora hatuM. pratyeka zabdamAM varatAI Ave che. juo: temanuM saMsArI nAma kezavarAma hatuM. temane gaMgA nAmanI eka bahena zeTha kahe suNa suMdarI, te sAcI kahI vAta, hatI. temanA lagna aDhAra varSanI uMmare raLiyAta nAmanI strI sAthe thayA paNa saMgati vyasana taNI, guNIjanane guNa ghAta; hatA. eka vakhata kezavarAmanA gharamAM corI thavAthI mA vijakore. mAMsa prasaMge dayA nahi, madirAe yaza nAza, kezavarAmane kaMIka kaDavA zabdo kahyA hatA, ethI kezavarAme gharano tyAga kulakSaya vezyA saMgata, hiMsA dharma vinAza. karyo hato. mAtAe e putranI ghaNI zodhakhoLa karAvI hatI, paraMtu te maraNa lahe corI thakI, sarva nAza paradAra, nahi maLatA tenA AghAtamAM mAtAnuM mRtyu thayuM hatuM. jugarIyAnI sobate, ghara-dhanano apAra; kezavarAma gharethI nAsIne bhImanAtha gAme pahoMcyA hatA. tyAM temane naLa-damayaMti hAriyAM, rAjakAja sukhavAsa, zubhavijaya nAmanA jaina sAdhuno bheTo thayo hato. A e ja zubhavijayajI pAMDava hAryA dropadI, vaLI vasiyA vanavAsa. vAta che ke jeo tapAgacchanI paraMparAnA sAdhu hatA. vijaya siMhasUri nIca jugaTIyA jAtanI, saMgati na ghaTe nAra, pachI temanI pATe vijaya prabhasUri AvyA hatA. A paraMparAmAM kriyA uMca prasaMge pAmIe, sukha saMpada saMsAra. zaithilya vadhI jatA paMnyAsa satya vijayajI mahArAje kriyoddhAra karAvyo navANuM prakArI pUjAnI racanAmAM teo tIrthAdhirAja zrI zatruMjaya hato. jaina samAjanA itihAsamAM e samaye A bahu moTI krAMti hatI. girinuM manabhAvana varNana karatAM lakhe cheH paMnyAsa satya vijayajI pachI kapUra vijayajI, e pachI kSamA vijayajI, siddhAcala zikhare dIvo re, Adizvara alabelo che, e pachI jaza vijayajI ane temanA ziSya te zubha vijayajI mahArAja jANe darazana amRta pIvo re, Adizvara alabelo che; hatA. zrI zubha vijayajI mahArAja pAse kezavarAme saM. 1848mAM kArataka ziva somajasAnI lAre re Adizvara alabelo che, vadamAM dIkSA lIdhI hatI. dIkSA pachI temanuM nAma vIra vijayajI rAkhavAmAM tera kroDa muni parivAre re, Adizvara alabelo che. AvyuM hatuM. zubha vijayajIe vIra vijayajInA abhyAsa mATe khUba parizrama temaNe racela snAtra pUjAnuM sthAna to Aje paNa saunA hRdayamAM lIdho hato. tenuM suMdara pariNAma AvyuM hatuM. ane vIra vijayajI jaina dhabakatuM rahyuM che. tIrthaMkara prabhunA janma mahotsavanuM cittAkarSaka varNana zAstronA prakhara abhyAsI ane kavi tarIke suprasiddha thayA hatA. temanI karatAM teo lakhe cheH apratima vidvattAthI loko pachI temane paMDita vIra vijayajI tarIke sAMbhaLo kaLaza jina-mahotsavano ihAM, oLakhavA lAgyA hatA. chappanakumArI dizi-vidizI Ave tihAM; paMDita vIra vijayajI mahArAjanuM kavi tarIke gurjara sAhityamAM virala mAya suta namIya ANaMda adhiko dhare, sthAna rahyuM che. temanI kavitva zakti ane zailI eTalI suMdara hatI ke aSTa saMvarta vAyuthI kacaro hare. temanI kRti vAMcanArane temanA pratye ahobhAva thayA vinA na rahe. caMdrazekhara rAsamAM zrotAjano kevA hovA joIe teno sarasa citAra temaNe surasuMdarIno rAsa, dhammilakumAra rAsa, caMdrazekharano rAsa, ApatA teozrI lakhe cheH zubhaveli, zULabhadra ziyaLavelI, neminAtha vivAhalo, chappana dikakumArI jo zrotAjana maMDaLI, vaktA sanmukha dRSTa, rAsa, hitazikSAchatrIsI, neminAtha rAjamatI bAramAsa, pUjAo, caMdra thakI amRta jhare, kerava vana paratakSa; stavano, sakjhAyo vagerenI vipula racanA karI che. temanI snAtrapUjA murakha zrotA AgaLa, vaktAno upadeza, to eTalI badhI rasapracUra che, bhAvavAhI che ke Aje paNa pratyeka derAsaramAM pAThaka vayaNa suNI kare, varathA citta kaleza. e snAtrapUjA ja loko hoMze hoMze bhaNAve che. aMdhA AgaLa ArasI, karNabadhira pura gAna, temanI keTalIka kRtiono saMkSipta rasAsvAda atre prastuta che. murakha AgaLa rasakathA, e traNane eka ja tAna; Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana siho nidrAdika parihari, suNajo zrotA dakSa, motIzA zeThanA nAmane amara banAvatI je aitihAsika paMktio racI jANa haze tasa rIjhavuM, khANI na bhUle lakSa. che te sujJa vAcako samakSa lAvavI ja rahI. jalayAtrAnA varaghoDAnA AjathI be saikA pahelA muMbaInA zAha sodAgara motIzA zeTha varNanamAM AvatI A be lAInanI paMktio Aje paNa lokonA kaMThe thayA. temaNe jaina dharmanA udyota mATe potAnI lakSmIno suMdara upayoga vAraMvAra gavAI rahI cheH karyo. pAlitANAmAM zrI zatruMjaya girirAja para motIzA TuMkanuM nirmANa lAve lAve motIzA zeTha, nAvaNa jaLa lAve che; karAvyuM. mohamayI muMbaImAM paNa bhAyakhalA madhya deva vimAna jevuM navarAve maru devA naMda, prabhu padharAve che. jinacaitya banAvyuM. paMDita vIra vijayajI mahArAje motIzA zeThanI paMDita vIra vijayajIe gadya sAhityamAM yazovijayajI kRta dharmapratinI anumodanA karatAM sAnaMda lakhyuM cheH adhyAtmasAra' para bAlAvabodha ane saMskRta sAhityamAM 'prazna cothe Are bahu dhanavaMtA, paNa navi khADo pUrAvyo jI, ciMtAmaNI" jevA utkRSTa graMthonI racanA karI che. A kALe motIzA zeThe kanaka rUpaIe bharAvyA che; vIra vijayajI mahArAje aneka zrAvakAdine dharmAnurAgI banAvyA te upara jaba TuMka banAve, madhya caitya vizAlajI, hatA. temane satya mArge vALyA hatA. amadAvAdanI janatAne temano AjubAju caitya ghaNAM che, jaMbu taru parivArajI. vizeSa lAbha maLyo hato. amadAvAdanA bhaThThI poLanA upAzrayamAM teo muMbaImAM bhAyakhalA maLe zrI zatruMjaya tIrthanI yAdo ApavAnuM bhavyAtibhavya nivAsa karatA hatA. te upAzraya Aje paNa vIra vijayajInA upAzraya zrI Adizvara bhagavAnanuM jinamaMdira jyAre motIzA zeThe nirmANa karAvyuM tarIke suprasiddha che. paMDita vIra vijayajI saM. 1908nA bhAdaravA vadatyAre temanI tArIpha karatAM vIra vijayajI mahArAje lakhyuM che: 3nA divase amadAvAda zaheramAM kALadharma pAmyA hatA. temanA suNo zeTha kahuM eka vAta re, avasAnanA divase temanuM 79muM varSa cAlatuM hatuM. teo saMsAramAM tume dAna guNe vikhyAta re, 78 varSa ane 338 divasa rahyA hatA ane 62 varSano dIrgha dIkSA bhAgyadazA phalI re, paryAya pALIne svarge saMcaryA hatA. bhUIkhala karAvyo bAga re... AvA zAsanaprabhAvaka, siddhahasta sAhityakAra paMDita vIra vijayajI mane pragaTyo dekhI rAga re, mahArAjanuM loko Aje paNa smaraNa kare che te batAve che ke teozrI ame rAjanagaramAM rahuM chuM re, ApaNI vacce sadehe na hovA chatAM temanI utkRSTa racanAo dvArA sau tuja puNya udayathI kahuM chuM re, koInA hRdayamAM teo Aje paNa birAjamAna che. AvA tejasvI muni gayo deva kahIM Ima rAge re.. muMgavane koTiza: vaMdanA. * * * zubhavIra motIcaMda jAge re... e/101, rAmakRSNa eNpArTamenTa, cheDA roDa, mahasakara vADA, jozI hAIskUla bhAyakhalAnA jinAlayanI pratiSThA veLAe vIra vijayajI mahArAje sAme, DoMbIvalI (pUrva), pIna-421 201. mo. naM. 9819646533. InsTiTayUTa oNpha jainolojI dvArA briTananI pArlAmenTamAM "ahiMsA eNvaoNrDa'nI arpaNavidhi briTananI InsTiTyUTa oNpha jainolojI dvArA briTananA hAusa opha sAITezana vAMcyuM hatuM. A prasaMge InsTiTyUTa oNpha jainolojInA kaoNmensamAM prativarSa ahiMsA divase apAto "ahiMsA eNvaoNrDa' A ceramena zrI nemu caMdarayAe jaNAvyuM ke amArA A agiyAramA vArSika varSe DaoN. melenI joyane ApavAmAM Avyo. jIvahatyA sAme jAgRti ahiMsA eNvaoNrDa 2013nA kAryakramamAM DaoN. melenI joya ane zrI ane tenA nivAraNa mATenA prayatnonA neTavarka CAAN'nA pramukha gevina grAnTe sahabhAgI thavAnI saMmati ApI te mATe ame emanA DaoN. melanI joye mAMsAhArIomAM zAkAhAra vize ane paryAvaraNa AbhArI chIe. A baMne vyaktio emanA aMgata ane vyaktigata vize mahattvanuM kArya karyuM che. A prasaMge emaNe zAkAhArI jIvanapaddhati jIvanamAM ahiMsA sAthe gADha rIte saMkaLAyelA che, teo zAkAhArI dvArA ahiMsAno kaI rIte vadhu pracAra thaI zake te vize vaktavya ApyuM jIvanapadhdhati dharAve che ane abola prANIo mATenI sevA ane hatuM ane Avo pratiSThita eNvaoNrDa enAyata karavA mATe InsTiTyUTa saMvedanAnA moTA staMbharUpa che. oNpha jainolojIno AbhAra mAnyo hato. | InsTiTyUTa oNpha jainolojIno A eNvaoNrDa 2007mAM zarU karavAmAM | 'ahiMsA eNvaoNrDa'nA kAryakramamAM briTananI pArlAmenTanA sabhyo, Avyo. prathama eNvaoNrDa DaoN. nelsana maMDelAne ane bIjo eNvaoNrDa zrI dalAI minisTaro, lorDa tathA jaina samAjanA agraNIo upasthita rahyA hatA. lAmAne ApavAmAM Avyo hato. AI.TI.DevalapamenTanA DirekTara zrI kumAra mahetAe A eNvaoNrDanuM E-mail : kumarpald@sancharnet.in/kumarpald11@gmail.com Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prabuddha jIvana navembara, 2013 sAvadhAna! ajJAnatAthI mAMsAhAra to nathI thato ne?' 1 adhyApaka zrI arpaNabhAI harSadabhAI zAha sulabdhaM me'dya mAnuSyaM, me'dya jIvanam / ATalAM biskiTa ane kruTI meMgo jyusamAM E-naMbara 471, 322 dhanyo'smi kRttapuNyo'smi, yat prAptaM jinazAsanam / / ane 481 hoya che te sAmAnyathI INGREDIENTSmAM chelle kauMsamAM anaMta upakArI, anaMta kalyANakAraka evA zrI jinazAsanane pAmIne lakhela hoya che. (2) krIsamI bAra TaoNphImAM 322(3) baTarakapa TaoNphImAM potAne dhanyAtidhanya mAnatAM zrI zAstrakAraparamarSinA mukhamAMthI uparanA 322, 481 (4) golagappA TaoNphImAM 471 (5) pArale 20-20 ugAronIkaLyA ke "je kAraNathI huM jinazAsanane pAmyo chuM te kAraNathI mAM 472, 322 hoya che. Aje mAruM manuSyapaNuM prazaMsanIya thayuM, mAruM jIvana stutya thayuM, huM (2) kaMpanI-sanaphIsTa (Sunfeast) : utpAdana (1) spezyala coko dhanya chuM (ane) puNyazALI chuM.' AvA jayavaMtA zrI jinazAsananI prApti krIma, spezyala biskiTa ane sanaphIsTa lUkojhamAM 322 (2) spezyala mAtrathI rAtribhojana, anaMtakAya-bhakSaNa, mAMsAhAra abhakSya AhAra baTaraphakIjamAM 471, 322 (3) sanaphIsTa biskITamAM 471, 322, vagere aneka pApakAryone sahaja tilAMjali apAya che, to prabhubhakti, 481 (4) nekI jigajaiga biskiTamAM 471, 481 hoya che. paccakhANa, pauSadha, sAmAyika, tapa-tyAga vagere aneka dharmArAdhanAmAM (3) kaMpanI-keDabarI (Cadbury) : utpAdana : (1) phAIvasTAra jIva harSollAsathI joDAya che, paraMtu ajJAnatA ane rasalolupatAne cokaleTamAM 471, 476, 442 (2) DerI milkamAM 476 (3) kAraNe janmathI laIne kaMdamULanuM bhakSaNa na karyuM hoya tevA paNa jainoe bornavITA milka pAvaDaramAM 471, 322 (4) Ikaleyarsa TophImAM potAnA peTane ajANatAM mAMsAhArayukta biskiTa, cokaleTa vagere 471, 476 (5) milka TrITa TaoNphImAM 422, 476 (6) jemsa abhakSya padArthothI abhaDAvyuM che ane abhaDAve che. TaoNphImAM 476 hoya che. I. sa. 1993mAM yuropanA dezonI sarakAre mArkeTamAM vecAtAM (4) kaMpanI-priyA golDa (Priyagold): utpAdana : klAsika krima, khAdyapadArthone be vibhAgomAM vargIkRta karatAM (1) jemAM mAMsAhAra sI.ena.sI. ane sneksa jiga jaiga biskiTamAM 471, 322, 481 hoya evA khAdyapadArthonA pekIMga para lAla cihna ane (2) jemAM hoya che. mAMsAhAra na hoya temAM lIluM cihna karavAno kAyado amalamAM mUkyo, (5) kaMpanI-nesale (Nestle) : utpAdana : (1) milka cokaleTamAM paraMtu coMkAvanArI bAbata e che ke teoe pazu-pakSInA vALa, pAMkha, 471, 476 (2) megI nUDalsamAM 631, 627 (3) megI nesale nakha, nahora, carabI ke IMDAno rasa ATalAM padArthone mAMsAhAra tarIke borabanamAM 471 hoya che. na gaNI A padArthoyukta khAdyapadArthonA pekiMga para lIluM cihna karavAnuM (6) kaMpanI-briTeniyA (Britania) : utpAdana : (1) phiphTI-phiphTI nakkI karela che. bhArata sarakAre paNa yuropanA kAyadAnI nakala karI (50-50)mAM 472, 481 (2) jima-jema ane nAIsa TAImamAM 471, bhAratamAM paNa Aja kAyado amalamAM mUkyo che. kaMpanIo potAnA 481, 322(3) guDa-DemAM 471, 322 hoya che. utpAdanamAM padArthonA raMga, saMrakSaNa, svAda, naramAza vagere mATe prANIja (7) kaMpanI-rigalI (Wriegly): nA seMTara phrezamAM 471, 422. padArthono upayoga kare che. A badhA padArthonA nAma pekiMga para lakhavA (8) kaMpanI-nyuTrIna (Nutrine) : utpAdana : (1) mahAlekTromAM 322 asaMbhava hovAthI tenA mATe E-Numbering System=E.N.S. paddhati (2) jemsamAM 322, 476. apanAvAya che. InTaraneTa sAITa WWW.Vegegieglobalc.com para (9) kaMpanI-kenDImena (Candyman) : utpAdana : (1) aMkaleyarsa kyA kyA padArtho mAMsAhAra che tenI mAhitI Ape che. e anusAra TaoNphImAM 471, 322 (2) TaoNphI cokaleTamAM 471, 322, 476. nIce mAhitI noMdhela che. keTalIka kaMpanIo potAnA utpAdanonA pekiMga (10) minTo (Minto)nA golaminTamAM 904,322. paE naMbara nathI paNa lakhatI, paraMtu temAM upayogamAM lIdhela padArthonA (11) perIjha (Parrys)nA kophI bAITamAM 471, 322. nAma lakhe che. sau prathama kaI kaMpanInA kayA utpAdanomAM kyo E naMbara (12) bingo BingonI TomeTo cIpsamAM 671, 627 lakheya hoya che te jaNAvI, te E-naMbaravALA utpAdanomAM kyA (13) parapheTI (Parteti)nI heppI-DenTa myuiMgamamAM 422, 322 mAMsAhArayukta padArtha vaparAya che tenI mAhitI jaNAvela che. (pekiMga (14) kempIkrUTsa (Campy Fruits)nA cokoTeDImAM 476, 322. para mAtra naMbara temAM vaparAyela padArthonA nAma pachI lagabhaga lakhela (15) AI.TI.sI.(I.T.C.)nA (1) spAIsI TesTI oNreMja ane hoya che.) cokokrimamAM 322 (2) rica phrezamAM 471, 481 hoya che. (1) kaMpanI-pArale (PARLE) : utpAdana (Product) 1 krekajeka, A sivAyanI kaMpanIonA utpAdanamAM paNa mAMsAhAra padArtha hAIjeka, pArale-jI, muko (moneko) oreMjI krima, merI, krima borabana AvavAnI saMbhAvanA rahelI che. have kyA E naMbaravALA utpanAdanamAM Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2017 prabuddha jIvana 29 mAMsAhAra tarIke kyo padArtha vaparAya che ane te kaI rIte banAvAya 483 sTIrIyala ToraTreTa (Stearoy Tantrate) che tenI mAhitI nIce Apela che. uparokata 15 kaMpanIonA 542 bona phosphaTano pAvaDara (Bone Phosphate) utpAdananI noMdha InTaraneTa para nathI, paraMtu temAM mAtra kyA (naMbara 572 megneziyama sTIyareTa (Magnessium Stearate) lakhela pekiMganA padArthomAM kyo padArtha mAMsAhAra che te darzAvela che 631 DIsoDIyama InosIneTa (Disodium Inosinate) tenI yogya goThavaNa karI nIce Apela che. temAM uparokta utpAdano 635 DIsoDIyama 5 rAIvonyukliyoTAIDa 5 (Disodium 5 ribosivAyanA utpAdananonA E naMbara paNa Apela che. nucleotide 5) E-naMbara mAMsAhAra padArthanuM nAma: 640 glosAIna ane tenuM soDiyama (Glorine and its sodium) 120 kocInIla (Cochineal) ke kAraminika esiDa (Carminic 701 bIjaveksa (madhumoma) (Bees Wax-White and Yellow) Acid) 704 zIleka (Shellac). 153 kArbana bleka (Carbon Black) ke cArakola (Vgetable Car- 710 ela-sisTIna (L-cysteine) bons) 720 (L-cysteine-Hydrochlo) 16 1 G kenvAjenzina (Canthaxantin) uparokta padArthomAMthI (1) kethojenzina (Canthaxantin) 252 poTeziyama nAITreTa (Potassium Nitrate) mAchalI ane anya jalacara jIvomAMthI (2) lesithina (Lecithin) e 322 lesithina (Lecithine) IMDA ke prANInI carabImAMthI (3) emoniyama phosphaTAInsa e prANInI 422 glisarola (Glycerol) carabImAMthI banAvAya che. A traNa sivAyanA uparokta padArtho 441 jileTIna (Geletine) prANIonA zarIranA koIpaNa aMgamAMthI banAvAya che. 442 emoniyama phosphaTAIsa (Ammonium Phophatides) noMdha : uparokta padArthamAMthI keTalAka padArtho vanaspati ke 470 A soDiyama, poTeziyama ane kelziyama, solTasa opha pheTI esiDa rasAyaNomAMthI paNa banAvI zakAya che. paraMtu prANIjanya padArtho sastAM (Sodium, Potassium and Calcium, Salt of Fatty acids) ane utpAdanamAM vadhu naramAza lAvatA hovAthI moTAbhAganI kaMpanIo 470 8 megneziyama sTiyareTa opha pheTI esiDa (Magnesium potAnA utpAdanomAM prANIjanya padArtho ja vApare che. stearate of Fatty Acids) prAnta, tamAma puNyazALI vAcakagaNane namra vinaMti che ke "jAgyA 471 mono enDa DiglisarAIsa opha pheTI esiDa (Mono and tyArathI savAra' e nyAye uparokta satya bAbato jANI svayaM ajANatA Diglycerides of Fatty Acids) paNa thato mAMsAhAra baMdha kare ane anya vyaktione paNa A bAbatamAM 472 AF mono enDa DiglisarAIsa opha pheTI esiDa (Mono jAgRta karI sukRtanA sahabhAgI bane e ja abhyarthanA. and Diglycerides of Fatty Acids) samyagujJAnapradAtA zikSaka-zikSikA bhAI-bahenone namra vinaMti ke teo 475 polIglAyasarola eTara opha pheTI esiDa (Polyglyceral potAnA pAThazALAnA vidyArthIone A viSaya suMdara rIte samajAve. Esters of Fatty Acids) (A lekhanI mAhitIno jAhera borDa upara mukI pracAraka karo.) 921 elasisTAyana hAIDroklorAIDa monohAIDreTa (L-Cysteine (saujanya : 'tattva-paripatra') Hydrochloride Monohydrate) 476 polIglAyasarola polIrIsAInolIeTa (Polyglyceral STORY TELLING Polyricinoleate) aMgrejI mAdhyamamAM bhaNelA AjanA kizora ane yuvAnone aMgrejImAM 477 propena-1, 2 DAyolaesTarasa opha pheTI esiDa (Propane jaina dharmanI kathA kahezuM to A peDhIne A dvArA jaina dharmanA tattva ane 12, Diolesters of Fatty Acids) AcAranI khabara paDaze. je emanA saMskArane ujaLA karaze. 478 lekTIleTeDa pheTI esiDa esTarsa opha glosarola enDa propena A mATe A saMsthA zrI muM. je. yu. saMgha-muMbaInA pratinidhio muMbaInA 1, 2, DAyola (Lactyated Fatty acids esters of glycerol upAzrayamAM jaI 5 thI 20 varSanA bALakone aMgrejImAM kathA kahevAnuM and propane 1, 2, Diol) abhiyAna zarU karaze. 479 B tharmalI oksiDAIjaDa soyAbIna oIla enDa jaina dharmanA pracAra mATe A abhiyAnamAM sAtha ApavA mAMgatA hoya DiglisarAIsa opha pheTI esiDa (Thermally oxidized evA aMgrejI jANanAra bahenone ame nimaMtraNa pAThavIe chIe. soyabean oil and diglyceridrs of Fatty Acid) saMparka : DaoN. reNukA poravAla-9821877327 481 soDiyama sTIrIyola-2 lenTIleDa (Sodium Stearoyl-2 DaoN. kAminI gogarI-9819164505 lacty late Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana jaina darzanamAM sevAbhAva D guNavaMta baravALiyA jaina dharma mokSapradhAna dharma che. zramaNa paraMparA mokSalakSI pravRttinI pre2NA kare che mATe jaina saMskRtinI AdhArazilA mukhyapaNe nivRtti che. mokSamArgamAM lezamAtra paNa bAdhaka hoya evI pravRttino jainadharma sarvathA niSedha kare che. jJAnIoe sarva prathama to 'sva' AtmAnI sevA karavAnuM kahyuM che. karma sahita AtmAmAM be prakAranI vRttio vahI rahI hoya che. eka vaibhAvika vRtti ane bIjI svAbhAvika vRtti. jJAnAdi maulika guNo, kSamA, zraddhA, viveka Adi guNonuM pariNAma dhArAmAM pragaTa thavuM te che svAbhAvika vRtti ane krodhAdi kaSAyo rAga, heba, vikAra Adi durguNorUpa AtmAnuM pariNamI javuM te ane pachI te rUpe pragaTa thavuM te che vaibhAvika vRtti. A banne vRttionA svarUpane jANI, vaibhAvika vRttio dUra karavA ane svAbhAvika vRttio pragaTa karavA mATe, puruSArtha karavo te sAdhanA AtmAnI sevA che. A 'sva'nI sevAnI vAta thaI. have para sevAnA bIjA pAsA vize vicAraNA karIe, jainadharmanI keTalIka vAto mAnavane janasevA prati AkarSita kare tevI che. pratyeka prANI ekabIjAnI sevA kare, potAnI yathAyogya zakti dvArA eka bIjAne kAma Ave. jaina dharmamAM eka apekSAe jIvAtmAnuM lakSaNa vyaktigata nahIM paraMtu sAmAjika mAnavAmAM AvyuM che. 'parasparopagraho nIvAnAma' tattvArtha sUtranI A ukti pelA vidhAnane caritArtha kare che. pratyeka sAMsArika prANI potAnA maryAdita vyaktigata rUpamAM apUrNa che. emanI pUrNatA AsapAsanA samAja ane saMdhamAM abhipreta che. Ane kA2Ne ja jaina saMskRti jeTalI AdhyAtmika sAdhanA prati DhaLelI che teTalI ja grAmanagara tarapha DhaLela che. ThANAMga sUtranA dazamA adhyayanamAM rASTraciMtananuM supere nirUpaNa thayuM che. jinAgama ke jainakathAnakomAM rASTrahitanI vAto TheraThera jovA maLe che. eka sabhya nAgarika ane rASTrabhaktaja sAco jaina hoI zake. ekAnta nivRtti pradhAna jaina dharmano eka mAtra uddeza paralokahita che. chatAMya A lokottara dharmae Arloka ane paraloka bannene, pavitra bhavya ane divya banAvavAnI sadA preraNA ApI che. dazavaikAyika sUtramAM bhagavAne kahyuM, 'asaMvibhAgI na huM tarasa mukhyo' vivekahIna saMgraha ane teno bhoga upabhoga mAnavIne durgati tarapha laI jaze paraMtu potAnA saMgrahamAM bIjA jarUriyAtavALAno paNa bhAga che ane tene hissedAra banAvavAnI sevAbhAvanA, tene baMdhamAMthI mukti prati avazya laI jaze. bhagavAne mAtra gRhastha ja nahi sAdhuone paNa sevAmArganuM pAlana karavA jaNAvyuM che. jo koI sAdhu potAnA bImAra athavA saMkaTamAM navembara, 2013 sapaDAyelA sAthIne choDIne cAlyA jAya ane tapazcaryA ane zAstra svAdhyAya ka2vA mAMDe to te aparAdhI che. te saMghamAM rahevA pAtra nathI. tene prAyazcitta karavuM paDe che. sevA ja eka moTuM tapa che. tIrthaMka2 nAmakarma upArjananA vIsa bolamAM 16mo bola vaiyAvaccano che. utkRSTa bhAve sevA vaiyAvacca karavAthI svayaM bhagavAna banI zakAya che. eTale ja uttarAdhyayana sUtramAM bhagavAne kahyuM che, "vaiyAvacceNa tithdhayara nAmagotaM kamma nibandhara' 'vaiyAvacca guNadharAAM namo namaH' vaiyAvaccano guNa dhAraNa karanAra, ane jIvanamAM caritArtha karanAra vaMdanane pAtra che. bALaka, vRddha, glAna, rogI, tapasvInI, vaiyAvacca sevAne jaina tapomArgamAM trIjA atyaMta2 tapa rUpe sthAna maLyuM che. vizvanI tamAma dharma paraMparAe sahAnubhUtinI vAta kahI che, jyAre jainadharma tyAMthI AgaLa vadhIne samAnAbhUtinI vAta karI che. sahAnubhUtimAM dayA ane anukaMpA abhipreta che. jyAre samAnAbhUtimAM gaurava abhipreta che. anyane duHkha ke pIDA utpanna thatAM huM du:khI piDIta vyakti pratye sahAnubhUti pAThavuM te eka vAta paNa anyanA duHkha ke, pIDA joI mAtra du:khI na thAuM paraMtu mane evA ja prakAranuM du:kha thayuM che evI sahAnubhUti karuM, jevo mAro AtmA che evo ja sAmenI piDIta vyaktino AtmA che. A duHkha mane thaI rahyuM che evI vedanAnI anubhUti karuM ane pachI tenI sevA vaiyAvacca karuM to nijI saMvedanA banI jaze. tIrthaMkaro dIkSA pahelA varSIdAna dvArA parigraha visarjana kare che temAM paNa sevAnI bhAvanA abhipreta che. A saMdarbhe bhagavAna mahAvIra ane gaNadhara gautama vacce thayelo eka saMvAda pre2ka che. 'gautama ! je dIna du:khInI sevA kare che te zreSTha che. mArA dhanyavAdane pAtra che.' gautame jijJAsA svare pUchyuM, 'bhanne! duHkhIonI sevAnI apekSAe to ApanI sevA vadhu mahattvanI che. Apa to pavitra AtmA cho, kyAM Apa ane kyAM saMsAranA A pAma prANIo je potAnA karmonA phaLa bhogavI rahayA che.' 'gautama! mArI sevA mArI AjJAnuM pAlana karavAmAM che, enAthI upara kazuM nathI. mArI AzA to dIna duHkhInI sevA ane prANImAtra 52 dayA rAkhavI te che ane te ja muktino kharo mArga che.' sArco sevaka tenA Azrito mATe kalpavRkSa samAna che. kalpavRkSanI chAyAmAM ubhela vyakti tenI manavAMchita IcchAnI tRpti kare che tema sAryA sevaka tenI nizrAmAM rahela AzritonI tamAma IcchAo pUrNa kare che. samrATa caMdragupta, zreNika, kaliMga samrATa khAravela, gurjara nareza Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana vAgara kathA. kumArapALe sevAbhAvanuM pratibiMba jhIlyuM. jagaDuzA, pethaDazA ane bhagavAne morAka gAmanA tAMtrika acchedakanA pAkhaMDane khulluM pADI bhAmAzA jevAe dAna dvArA sevAbhAvane caritArtha karyA ane zramaNa lokone aMdhazradhdhA ane vahemanI beDImAMthI mukta karyA. paraMparAnA ane jaina saMskRtinA sevAbhAvane ujAgara karyo. kozAmbInI rANI mRgAvatInA rUpa para mohita, rAjA caMdrapradyota jainAcArya vijayavallabhasUri ane upAdhyAya amaramuni jevA pAgala banyo tyAre caMdrapradyotane dharma dezanA saMbhaLAvI mRgAvatIne saMtoe sevAbhAvanI viziSTatAnA darzana karAvyA che. OM maiyAnA mukti apAvI. A yuddhabhUminuM sthaLa azuci, rUdhira ane mAMsathI ArAdhaka ane vizvavAtsalyanA saMdezavAhaka krAMtikArI jaina saMta munizrI kharaDAyeluM hovA chatAM bhagavAna ugra vihAra karI padhAryA te vIraprabhunI saMtabAlajIe narmadAkAMThe eka varSa mauna ekAMtavAsa gALyo e samaye prabudhdha karUNA, sAmAjika cetanAnA vikAsanuM preraka baLa banI eka emane dhArmika ane AdhyAtmika sAdhanA uparAMta lokakalyANa mATenI strInA zIlanuM rakSaNa kare che. sevAkIya pravRttimAM kaI rIte sakriya thavAya te bAbata aMgenA krAMtikArI bhagavAna mahAvIranA jIvana prasaMgomAM janahita-sevAbhAva ane vicAro udbhavyA. munizrIe darzAvyuM ke jaina saMta tarIke dIkSA lIdhA lokakalyANanI bhAvanA abhipreta che. mahAvIra dharmanA kaNa kaNamAM pachI teo eka vizALa vizvayojanAono bhAga che. jaina sAdhuoe mAnavatAnuM amRta chalakAI rahyuM che. samAja sudhAraNA ke sevAkIya kAmo na karavA joIe evI koI manAI | munizrI saMtabAlajIe kahyuM che, pharamAvavAmAM AvI nathI. munizrInuM A vidhAna bhagavAna mahAvIranA "sarva kSetramAM rahIe to paNa AtmabhAna nava vismarIe.' jIvana saMdarbhe vicAravuM rasaprada thaI paDaze. bhagavAna mahAvIre potAnA munizrInI A paMktimAM sevAbhAva sahita badhI pravRtti karatAM paNa saMghamAM zudra jAtinA lokomAMthI metArya muni ane muni harikezIne AtmajAgRtimAM rahevAnI zIkha abhipreta che. dikSita karI aspRzyatA nivAraNanA vicArane puSTi ApI, pazubali * * * prathAne baMdha karAvI hiMsA rokI, caMdanabALAne hAthe bALakA horAvI 601, smita epArTamenTa, khokhANI lena, ghATakopara (IsTa), dAsI prathAnI nAbUdI mATe preraNA ApI. muMbaI-400077. mobAIla : 9820215542 'loka-aloka rahasya prakAza | DaoN. kokilA hemacaMda zAha lokasvarUpa vicAra ke, AtamarUpa nihAra." lokapuruSa saMsthAne kahyo sarvajJa praNIta jainadarzana apUrva che. temAM kathita vairAgya bhAvanAo ciMtana eno bheda tame kaMI lahyo? karavA yogya che. huM koNa chuM, kyAMthI Avyo? mAruM svarUpa zuM? e enuM kAraNa samajyA kAMI, vicAra vinA jJAna nathI. bAra bhAvanAomAM lokAnuprekSA vicAravA ke samajAvyAnI caturAI? jevI che. te dravya svarUpano, vastusthitino bodha karAvI AtmakalyANa saMsthAna eTale AkAra. loka puruSAkAre rahyo che. arthAt be hAtha mATe sAdhanabhUta bane che ane mamatva dUra karavA sahAyarUpa bane che. kammara rAkhI paga pahoLA karI koI puruSa Ubho hoya e AkAre loka AcArya kuMdakuMda bhAvapAhuDamAM kahe che che ema zAstramAM kathana che. teno marma zuM che te ciMtavana karavAthI 'bhayaMkara narakagatimAM, tiryaMcagatimAM, ane devagati tathA samajAya che. loka jIva ane ajIve karIne saMpUrNa bharapUra che. jaDa manuSyagatimAM he jIva! tuM tIvra du:khane pAmyo, mATe have to jinabhAvanA cetanyamaya che, dravyaguNa paryAyAtmaka che. deha AtmAthI bhinna che. bhAva, ciMtava. (bhAvapAhuDa-8) jJAnadarzana caitanyano guNa che-AtmAnuM mahattva che. lokanI lokasvarUpa bhAvanAmAM kahyuM che, "A lokamAM vALanA agrabhAga mULasthiti-svarUpa athavA AtmAnuM zuddha svarUpa je kevalajJAnI sarvajJA jeTalI paNa koI evI jagyA nathI ke, jyAM jIve aneka anekavAra bhagavaMte joyuM che tevuM che-anaMta alokAkAzanI vacce A loka rahyo janmamaraNanuM kaSTa na veDyuM hoya.' che. ane te traNe kALe Adi, madhya ane aMtamAM e rUpe rahevAno che. dharmadhyAnanA saMsthAnavicaya" prakAramAM traNa lokanuM svarUpa ciMtavavAnuM alokAkAzanI vacce puruSAkAre loka Avelo che. 'lokarUpa aloke kahyuM che. loka svarUpa supratiSThakane AkAre che. have ApaNe joIe, dekha'--lokamAM baMdhayukta saMsArI jIvo temaja baMdharahita mukta jIvo loka svarUpa samajAvyAnI agatyatA. rahelA che. zrImad rAjacaMdranuM kAvya che-"loka puruSa saMsthAne kahyo." 'te A loka nAmano puruSa jANavo." ekabIjAnI nIce nIce Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 2 prabuddha jIvana navembara, 2013 vistIrNa chatrAkAre rahela ratnaprabhAdi sAta narakathvI che, tethI pUrNa je pudgala ekavAra choDyuM te ja bIjI vAra bIjA rUpe grahaNa kare che. evA adhIlokarUpa sAta raju pramANa e lokapuruSanA be paga che. e saMsAra paribhramaNamAM jIvo pudgala bhoga tarapha jhAvAM nAMkhe che. jANe lokapuruSanI madhyamAM arthAta keDe tiryaloka Avelo che. je vistAramAM kadI maLyuM na hoya tema! mamatA ane mohapUrvaka saMsAranA padArthone eka rajupramANa che, ane jemAM asaMkhyAtA dvIpa samudro AvelA che. bhogave che. paNa aMtarthakSu vaDe A badhuM joIne he jIvo! jemAM AvuM jyotiSacakra rUpa kAMcIkalApa e puruSanI keDanA kaMdorAnuM kAma sAre nATaka bhajavAI rahyuM che e joIne paribhramaNa TALavA mAMgatA ho to che. arthAt sUrya-caMdrAdi je jyotiSacakra A tilokanI AsapAsa ciMtana karo. bhagavAna RSabha 98 putrone saMsAranuM svarUpa samajAvatA pharatuM AveluM che, te A lokapuruSano kaMdoro che. kahe che ke "tuM game teTalI mamatA rAkhIza paNa tAruM koI nathI. 'pohaM have Urdhvaloka te lokapuruSanI kaTibhAganI upara UMce devaloka che. nalthi mekro ' Asakti jIvanane kyAM ne kyAM laI jAya che-durgatimAM. je pAMca raju pramANa vistAramAM hoI be koNIonuM kAma sAre che. durlabha evo mAnavabhava, ApaNe A lokanuM svarUpa samajI veDaphI devo siddhazilA je lokapuruSanA aMte UrdhvabhAgamAM Avela che ane je paNa joIe nahIM. tethI jena AcAryo pharamAve che: manane sthira karo. sukha vistAramAM eka raju che te e lokapuruSanuM mastaka che. bahAra nathI paNa AtmAmAM che. satya vastusthiti samajAya to jIva e lokapuruSa chAza karavA UbhelA puruSanI jema paga pahoLA karI naraka, tiryaMca, manuSya, devarUpe je sArI-mAThI gati karyA kare che e Ubhela che ane eNe potAnA be hAtha keDa para rAkhelA che. te lokapuruSa paribhramaNamAMthI bace ane duHkha dUra thAya. A paribhramaNa duHkhamAMthI anAdikALathI niraMtara Urdhva jovAvALo che, Urdhva javAvALo che, bacavA mananI sthiratA jarUrI che, ciMtana jarUrI che; mArI vastu to (AtmAnI Urdhvagati che te sUcave che) ucca enI gati che, jitendriya che mArI pAse ja che te bahAra rajhaLavAthI nahIM maLe. Ama AtmAmAM sthiratA ane zAMtamudrA dhAraNa karato chatAM khinna nathI. thatAM ajJAna dUra thAya che. sukha vAstavika potAmAM che, paramAM e lokapuruSa cha dravya bharelo che ene koIe karelo nathI. e nahIM e jJAna thAya che. uttarAdhyayanasUtramAM kahyuM che ke adhuva A anAdi anaMta che. ane cotarapha dharma, adharma, kALa AkAza, jIva ane saMsAramAM huM zuM karuM jethI du:kha na maLe? lokasvarUpanA bodha dvArA pudgala e dravyayukta che. Avo te lokapuruSa che. jenuM varNana AtmajJAna mATe puruSArtha karavo hitakArI che. rAjacaMdra kahe chevinayavijayajI kRta 'zAMta sudhArasa'mAM A rIte ApyuM che. "vairAgyAdi saphaLa to jo saha AtamajJAna'-AtmajJAnanuM mahattva vaLI ema paNa kahyuM che. A loka raMgamaMDaparUpa che, jemAM AtmA che. aMte to te ja upAdeya che. ane pudgala nara che ane pAMca samavAya-svabhAva, kAla, niyati karma jaina sAhityamAM cAra anuyoga che (1) dravyAnuyoga (2) ane puruSArtha-kAraNorUpa vAjiMtroe nacAvyA nAcatA judA judA veSe dharmakathAnuyoga (3) gaNitAnuyoga (4) caraNakaraNAnuyoga. e puruSa rUparaMga maMDapamAM nAcI rahyA che. karma pramANe saMsArI jIvo phaLa gaNitAnuyoga chevaTe dravyAnuyoga mATe ja che. lokasvarUpanuM jJAna, eno bhogavI rahyA che. vicAra gaNitAnuyogamAM samAveza pAme che. lokano judI judI rIte A rIte lokanuM svarUpa spaSTa vicAratA jJAnI puruSo mananI sthiratA spaSTapaNe vicAra karavAthI citta sthira thAya che, badhe bhamatuM aTake che, prApta kare che ane adhyAtmabhaNI vaLe che. jaDatA dUra thAya che. ema thAya che ke aho ! A lokarUpa raMgamaMDapamAM A gaNitAnuyoganI mahattA che. kahyuM che aneka vakhata vividha veSo paherI nAcyo. evuM koIpaNa sthaLa nathI ke gaNitAnuyoga gaNavA thakI mukta thAya jaDa citta." jyAM A jIve sparza na karyo hoya. gahana saMsAra-araNyamAM bhaTakatA A lokanuM bIjI rIte citra joIe to raMgabhUmi kevI che? koI jIvone sthira karavA, paribhramaNamAMthI aTakAvavA caturgatimAMthI koI sthaLoe ujjavaLa utsava samaya vartI rahyo che ane jayanA maMgaLa choDAvavA, sarvajJanA vacanAmRto hitakArI che. je dvArA AtmAnuM zuddha gIto gavAI rahyA che jyAre bIje sthaLe atyaMta hAhAkAra thaI rahyo svarUpa samajAya. che, khedanuM kAraNa vartI rahyuM che. koI hAre che, koI jIte che, koI hase lokanuM ciMtana karavAthI sarva jIva-ajIva padArthonuM bhAna thAya che. lokanuM che, koI raDe che. Ama, aneka prakAranA citra-vicitra nATako A svarUpa kevuM che? lokAkAzanI comera alokAkAza che. jemAM pAMca dravyo varte che lokapuruSarUpI nATyagRhamAM bhajavAya che-te joI; A lokanI evI teTaluM kSetra elokAkAza che-Avo lokapuruSa che tenuM hRdayapaTa para Alekhana prathA dekhI, zAMta citta thaI, samatA Adara. karavAthI tattvadarzana zakya bane che. jIva ane pudgalanI jAtajAtanI je pudgaladravya karelA vivartAthI chavAI rahelo A lokAkAza che te kriyAnuM A loka sthAnaka che. vaLI, A loka pugalone laIne ekarUpa pudgaladravyono anaMtavAra sarva prANIoe paricaya karyo che. arthAt chatAM jAtajAtanA vivartI rUpe rUpAMtara pAmI rahyuM che. te lokAkAza koI keTalIya vakhata janmamaraNa karI cUkyA che, tethI pUrva mamattvanI paraMparAe sthaLe meru jevA UMcA suvarNanA zikharo rUpa thaI rahela che; to bIje pudgalo choDe che grahe che-A ghaTamALa lokokAzamAM cAlI ja rahI che. sthaLe evI ja UMDI nIcI moTI khAIo rUpe thaI rahela che. AvA Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana | 33. lokapuruSane-kahe che ke tArA hRdayamAM dhAra ane sthira thaI tAruM svarUpa 'vastu vicArata dhyAvate, mana pAme vizrAma, vicAra lokapuruSamAM koI koI sthaLe devatAonA ramya AvAsa AvelA rasa svAdata sukha upaje, anubhava yAkonAma." che je suMdara che. jyAre bIjI bAjue ghora bhayaMkara aMdhakAramaya narakAdi Ama duHkhanuM kAraNa zuM te samajavAthI sukha maLe che. AvelA che. kyAMka meru jevA UMcA sonAnA parvato AvelA che, to badhA sukha mATe bhaTake che paNa enI zodha kare che parapadArthamAM. kyAMka UMDI khINo AvelI che. je ekarUpa chatAM pudgalanA karelA rAjacaMdra kahe che-"aMtaramAM sukha che, bahAra zodhavAthI maLaze nahIM. vividha vivartI che. lokokAza pote to ekarUpa che, eka ja che paNa aMtaranuM sukha aMtaranI samazreNImAM che...nirbhaya thaIza..dRSTi zAzvata temAMthI aneka citravicitra-nAnA moTA navA rUpa pedA thAya che. ahIM para karavI e sukha che. duHkhanuM kAraNa ajJAna che. anAdikALathI jIva pugalanI vivarta zakti noMdhapAtra che, jene lIdhe Adhunika vijJAne du:khI che-kAraNa ke deha, strI, putra, parivAra, lakSmI, adhikAra Teliphona, TeligrApha AdinI zodha karI che. ekarUpamAMthI pudgalo aneka vageremAMthI sukha maLe nahIM. te kazAmAM sukha ApavAno guNa ja nathI. vivarta race che-eka zabda AkhA lokane sparzI Ave che. sukha ApaNuM svarUpa che. badhuM ja jANyuM paNa jo svayaMne na jANyo to AcArAMga sUtra, prathamazruta skaMdhamAM kahyuM che vyartha che. navatattva-jIvAjIva saMbaMdhI jJAna vizALa che. AkhA lokamAM 'Ayaya cakkhu loga vipassI, padArtha be che. jIva ane ajIva. utpAda, vyaya, dhruvanI vicitratA emAM logassa aho bhAgaM jANai uiTha bhAgaM jANai banI rahI che jemAM kAlAnusAra pariNamana cAlu ja rahyA kare che. aDhI tiriyuM pAmai nALA... dvIpamAM tIrthakara, kevaLI bhagavAna ane nigraMtha munirAja vicare che temane jenA cakSuo khullAM che evo loka jonAra-lokane vizeSarUpe 'vaMdAmi, namasAmi, sakkAremi, samANemi, kalyANa, maMgaLa, devaya jonAro sAdhaka lokanA adhobhAgane jANe che, urdhvabhAgane jANe che, ceIyaM pajajuvAsAmi.'-temane vaMdana karuM chuM, namaskAra karuM chuM, satkAra tiryaMga bhAgane jANe che ane te samajI jAya che ke saMghaTita lAgato A karuM chuM, sanmAna karuM chuM, kalyANarUpa che, maMgalarUpa che, divyarUpa che, loka to satata parivartanazIla che, kSaNabhaMgura vinAzI vastuonI sAthenA caityapratimArUpa che temanI paryApAsanA karuM chuM. ISat prAmbhArA nAmanI joDANane jANI laIne je baMdhanone kholI nAMkhe che. e prazaMsanIya AThamI pRthvI che, tenI vacce siddhizilA che. tenI upara lokAMte siddha vIrapuruSa che je A sarva Azcarya yathArtha samaje te jJAnI che. cha dravyAtmaka bhagavaMto mukta avasthAmAM rahelA che te sarvane vaMduM chuM. yAvat paypAsanA lokanuM yathArtha jJAna thAya tyAre; zaMkA dUra thAya tyAre samajAya che ke karuM chuM ema lokasvarUpa vicAravuM. loka trikALa e rUpe ja rahevAno che. tene anya rUpe karavA koI samartha kahe che ke lokasvarUpa vicAratA aMtarmukha thavAya che ane kevaLajJAna nathI. baMdhayukta saMsArI jIvo karmasahita che, e pramANe jIvone karmano prApta thAya che. jyAre jIva ane pugala baMne bhinna che te spaSTa samajAya udaya niraMtara hoya che. vaLI navA karmo baMdhAtA jAya che. te karmanA tyAre bhedajJAna thAya-ane janma, maraNa vagere jIvanA nathI. jaDa ane prakAra, sthiti, anubhAga pradeza, baMdha sattA, udaya, udIraNA vagerenuM cetana baMnenA pariNAmo bhinna che. "koI koI palaTe nahIM choDI Apa jJAna thatA sAdhakane samajAya che. A cauda rajju pramANa lokamAM anaMta svabhAva." evo anubhava thatA jIvane sthiratA prApta thAya che ane saMsArI jIvo cAra gatine coryAzI lAkha yonimAM citravicitra deha duHkha dUra thatA parama AnaMda anubhave che. Ama svarUparUpanuM jJAna thatAM dhAraNa karatA karmathI baMdhAIne du:khI thaI rahyA che. temAMthI chUTavAno sukha je ApaNuM svarUpa che te prApta thAya che. sukha AcchAdita thaI gayuM avasara eka manuSyadehamAM ja che. paNa te ati durlabha che. tethI A deha che te dUra karavAnuM che ciMtanathI. atyaMta saraLa vAta che paNa kaThina che. pAmIne AtmasvarUpa jANI asthiratA dUra karavAne puruSArtha Adaravo aMtamAjoIe. asthiratArUpa du:kha TALavAno upAya kahyo cheH 'zuddha buddha caitanya dhana, svayaMjyotisukhadhAma, jahAM rAga ane vaLI dveSa, tahAM sarvadA mAno kaleza, bIjuM kahIe keTaluM? kara vicAra to pAma.' udAsInatAno jyAM vAsa, sakaLa du:khano che tyAM nAza." * * * cittanI asthiratA rAgadveSane kAraNe che. rAga ke dveSa hoya tyAM bI-14, kAkaDa niketana, derAsara lena, ghATakopara (pUrva), cittamAM kleza hoya che. tethI karmabaMdha thAya che. rAgadveSa dUra thatAM sarvajJatA muMbaI-400 077. mo. naM. : 932 3079922 pragaTe che ane e jJAnadazAmAM pachI deha rahe chatAM nirvANa jevuM sukha buddhizALInAM traNa varga cheH (1) je potAnI meLe samaje che te, (2) anubhavAya che. A kyAre bane? jyAre sthiratA prApta thAya. A rIte je bIjA je samaje che te svIkAre che te, ane (3) je nathI jAte lokanuM svarUpa, karmanuM svarUpa vagere vicAravAthI, zuM karavAthI sukhI samajato ke nathI bIjAnuM svIkArato, te-AmAM pahelo uttama, bIjo thavAya te samajAya che. lokAlokanuM jJAna thatA AtmA AnaMda anubhave madhyama ane trIjo nakAmo. che. Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 prabuddha jIvana navembara, 2013 jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 54 | DaoN. kumArapALa desAI [ sAhityamAM mAnavamUlyanI sadeva upAsanA karanAra sarjaka jayabhikhkhae emanI kalama dvArA samAjane mATe preraNAdAyI lekhana karyuM. mAtra kalamathI ja nahIM, paraMtu emanA kAryothI paNa emaNe samAjane suvAsita karavAno prayatna karyo. teo amadAvAdathI uttapradezanA sItApuramAM AvelI AMkhanI haoNspiTalamAM kALA motiyAnA oparezana mATe gayA ane sItApuramAM gujarAtanI eka navI AbohavA sarjAI. eno gujarAtamAM paNa paDagho paDyo, e vize joIe A copanamAM prakaraNamAM. ] maitrInI snehagAMTha keTalAya lAMbA vicAra pachI, apAra ciMtA ane sAdhana-saraMjAmanI vAgyA pachI emano A viSayanI adyatana mAhitI dharAvatA graMtho puSkaLa taiyArI sAthe jayabhikhkhuM kALA motiyAnuM oparezana karAvavA ane sAmayikono vidyAbhyAsa zarU thAya ane moDI rAta sudhI vAcanamATe uttarapradezanA sItApuramAM gayA. cha vyaktionA kAphalA ane saMzodhana cAle. emanAM A viSayanA pustako deza-videzanA pAThyakramamAM sAmAnanA pistALIsa muddAo sAthe e sItApuranI AMkhanI prasiddha sthAna dharAvatA hatA. haoNspiTalamAM AvyA ane ahIMnA sevA-suzruSApUrNa vAtAvaraNathI majabUta paMjAbI bAMdho. vahelI savAre juo ke moDI rAtre, paNa abhibhUta thaI gayA. emane lAgyuM ke A haoNspiTala nathI, paraMtu caherA para thAkanuM nAma-nizAna nahIM. dardI garIba hoya ke tavaMgara-sahunI cakSumaMdira che ane ahIM DaoNkTaro dardIne deva mAnIne emanI khAtara- vAta premathI sAMbhaLe ! hasIne uttara Ape. dardIne tapAsatI vakhate kyAreya baradAsa kare che. utAvaLano aNasAra nahIM. enA badhA praznonA zAMtithI uttara Ape, vahelI savAre pAMca vAgye DaoNkTaro taiyAra thaIne dardIone tapAsavA AMkhanI sthitinuM bayAna kare ane mArgadarzana Ape. A viSayanI mATe nIkaLe. judA judA rUmamAM jAya. emanI pAchaLa anya DaoNkTara- emanI nipuNatA ane kalAko sudhI kArya karavAnI emanI dhagaza joIne maMDaLI ane DresiMga karanAra narsa cAlatAM hoya. Ane kAraNe ahIM mane sadA Azcarya thatuM. cikitsA mATe AvelA sahu koI vahelAM UThI jAya, potAno rUma eka vAra jayabhikhkhae dostInA dAve DaoN. jagadIza mitra pAhavAne barAbara sApha kare, snAna karIne taiyAra thaIne bese. DaoNkTara Ave tyAre pUchayuM, 'tame Izvara pAse mAgo, to zuM mAMgo?' saghaLuM sughaDa ane vyavasthita hovuM joIe ne! DaoNkTara rUmamAM praveze, DaoN. pAhavAe hasate mukhe nikhAlasa uttara Apyo, "mAro prayatna enI sAthe AnaMda chavAI jAya. DaoNkTaronA caherA para hAsya hoya, e che ke huM vadhu ne vadhu lokonI sevA karI zakuM; mAnavInAM du:khadardI sAthe haMsI-khuzIthI vAta kare ane e vAtanI sAthosAtha emanI dardano sAco hamadarda banI zakuM; emanI yAtanAo ochI karI zakuM. AMkhanI sthiti aMge pUchaparacha ane cikitsA paNa cAlatI hoya. khera! mArI prArthanA to e hoya che ke mAro marIjha (dardI) jaladI sAjo kyAreka dardIo praznonI jhaDI varasAve. emAMya gujarAtanA dardIo thaI jAya.' to vadhu suMvALapanI apekSA rAkhe. DaoNkTaro sahu koI sAthe hasatA cahere jema jema samaya vItato gayo tema tema dardI jayabhikhkhuM ane DaoNkTara vAta karatA jAya ane rogInI vedanA bhulAvatA jAya. vaLI A DaoNkTaro pAhavA vaccenI snehagAMTha vadhu ne vadhu daDha banatI gaI. rAunDamAM nIkaLelA to evA hatA ke jeo aMgata prekTisa kare to aDhaLaka kamANI karI DaoN. pAhavA jayabhikhkhanA rUmamAM jarA nirAMte bese ane pachI baMne zake. paraMtu sevAnA A bhekhadhArIo ahIMnI saghaLI kaparI vacce alakamalakanI vAto thAya. kyAreka DaoN. pAhavA jayabhikhkhane emanA paristhitiono sAmano karIne dardI-nArAyaNanI sevA karavAno dRDha jIvana vize pUche, to vaLI koI vAra jayabhikhkhuM paNa emane pUche ke niradhAra dharAvatA hatA. Ane kAraNe to DaoN. maherAe eka gerejamAM 'tame dardIne juo cho tyAre kevo anubhava thAya che? tamArI khyAti zarU karelI sItApuranI AMkhanI haoNspiTalamAM A samaye dardIo mATe bhAratabharamAM vyApelI che, "padmazrI'nA ilakAbathI tame vibhUSita cho, 1800 palaMga hatA ane A haoNspiTalanI 29 jeTalI zAkhAo hatI! tyAre eka sAmAnya dardIne tame kaI najare juo cho?' vahelI savAre pAMca vAgye DaoN. pAhavA dardIone tapAsavA nIkaLe, DaoN. pAhavAe javAba Apyo, 'huM mArA dardIne mAro jigarI dosta baporanA doDhathI be vAgyA sudhI emanuM A kArya cAle. pharI bapore mAnuM chuM. enuM kAraNa e che ke bALapaNamAM mArA eka mitranI AMkhano traNa vAgye kAma zarU thAya ane rAtanA dasa vAgyA sudhI dardIone paDado tUTyo ane enI rozanI sAthenI dostI pUrNa thaI gaI. e tapAsavAnuM ane oparezananuM kAma cAle. A badhAnI sAthosAtha DaoN. samaye 'DiceTamenTa oNpha reTinA'nA dardano IlAja karanArA dezamAM mAtra pAhavAnI netracikitsA aMgenuM saMzodhanakArya cAlatuM hoya. rAtre daza gaNyAgAMThyA DaoNkTaro ja hatA ane teo paNa sAdhana-suvidhAnA abhAve Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 prabuddha jIvana 35 kazuM kAma karI zakatA nahIM. mArA parama mitranI rozanI AMkhano paDado dinabAI TAvaramAM jayabhikhkhuM emanA mitra DaoN. madanamohana parIkhanI khasatAM cAlI gaI, tethI abhyAsa samaye ja manamAM pAkI gAMTha vALI haoNspiTalamAM jamaNI AMkhanA parezana mATe dAkhala thayA. hatI ke ema.bI.bI.esa. thayA pachI AMkhanA niSNAta cikitsaka banavuM. oNparezanamAM madada karavA mATe jarUrI sAdhano ane davAo laIne zrI lAhoramAM ema.bI.bI.esa. nI padavI prApta karyA pachI vadhu abhyAsa raghunAthasiMha AvyA hatA. rAtanA bAra vAgyA sudhI teyArIo cAlI mATe amRtasara Avyo. AMkhano niSNAta DaoNkTara banyo paNa hajI ane pachI 25mI oNgasTa ane somavAre DaoN. pAhavAe DaoN. madanamohana mitrane kAryAMjali ApavAnI bAkI hatI. e jamAnAmAM 'DiTecamenTa parIkhanI haoNspiTalamAM oparezana karyuM. e pachInA divase emaNe jAte oNpha reTinA aMgenA abhyAsanuM sauthI moTuM mathaka viyenA gaNAtuM DresiMga karyuM ane tyArabAda 1969nI 27mI oNgasTe budhavAre DaoN. hatuM, AthI tyAM jaIne abhyAsa karyo. vizeSa abhyAsa mATe spena ane pAhavA muMbaI jaIne sItApura gayA. amerikA paNa gayo. A viSaya para mahAnibaMdha lakhyo, AMtararASTrIya gujarAtamAM sItApuranI AMkhanI haoNspiTala mATe eka evI bhAvanA pariSadomAM enA vizenA saMzodhanapUrNa nibaMdho vAMcyA. have Aje jAgrata thaI hatI ke dhIre dhIre e mATe dAnano pravAha vahevA lAgyo. be jyAre koI netrapIDitane jouM chuM tyAre mane mArA jigarI dostanI lAkha rUpiyAnuM dAna to ramata-ramatamAM maLI gayuM ane pachI e phALo yAda Ave che ane e samayanI enI Arthika majabUrI mArI AMkha jyAre sItApuramAM ApavAnI veLA AvI tyAre koIe jayabhikhkhane AgaLa taravare che! AthI ja aMgata prekaTisa karavAne badale A kahyuM, 'Ane mATe tame athAga prayatna karyo che. A vaoNrDanuM nAma tamArA haoNspiTalamAM netracikitsAnI vadhu taka maLatI hovAthI sukhasAhyabIbharI nAma parathI rAkhIe to ?' sarakArI nokarI phagAvI daIne 1949nA eprila mahinAmAM A jayabhikhUe kahyuM, "nA, A vaoNrDanuM nAma to meM saradAra vallabhabhAI haoNspiTalamAM huM joDAI gayo ane mArI patnI saralAbahena pAhavAe paTelanA nAmane sAMkaLIne gujarAta vaoNrDa evuM ApyuM che.' paNa mArI A bhAvanAne hasate mukhe vadhAvI lIdhI." e pachI sItApuranA gujarAta vaoNrDanA makAnonI zilAropaNa vidhi jayabhikhkha DaoN. pAhavAne gujarAtanI koI vAta kare, to pAhavA thaI tyAre jayabhikhkhae kRtakRtyatAnA bhAvathI kahyuM ke "sItApuramAM emane kahetA ke "pahelAM huM ema vicArato hato ke huM paMjAbano ke gujarAta thAya che e ja ApaNA mATe to AnaMdanI vAta che. gujarAtamAM uttarapradezano chuM, paNa have ahIM tamane sahune maLyA pachI ema lAge sItApura AvavuM joIe ane sItApuranA sevAbhAvI DaoNkTarone hAthe che ke huM A badhA karatAM pahelo gujarAtano chuM.' Ama kahIne Do. tenuM maMgalAcaraNa thavuM joIe. (zrI zAMtilAla jIvaNalAla gAMdhIno pAhavA hasI paDatA! lekha, jayabhikhkhuM smRtigraMtha pR. 103).' hakIkata e hatI ke A pUrve DaoN. pAhavAe amadAvAdamAM pAMca vAra tyArabAda jayabhikhkhae eka pustakanuM sarjana karyuM ane e pustaka kansalTiMga kempa' karyA hatA ane eno agaNita lokoe lAbha lIdho potAnA parama mitra DaoN. jagadIza mitra pAhavAne arpaNa karatAM lakhyuM: hato. e ja rIte 1971mAM rAjakoTamAM DaoN. pAhavAe eka mahinAno 'jIvanadAnathIya mahAmUluM cakSudAna karanAra kansalTiMga kempa' karIne bAra hajAra dardIone tapAsyA hatA ane vinA nAma tevA guNa dharAvanAra mUlya 2100 jeTalA oparezana karyA hatAM. A kempamAM emaNe che premadharmA DaoN. jagadIza mitra pAhavAne mahinAnA bALakanI baMne AMkhe saphaLa oparezana karyuM hatuM ane 105 arpaNa.' varSanA vRddhajananuM paNa oparezana karyuM hatuM. emAM keTalAka rogIo A be mitronuM gujarAtamAM sItApura sarjavAnuM svapna svapna ja evA hatA ke jemane mATe A jiMdagImAM dRSTi meLavavI saMbhava na hatI rahyuM. kAraNa ke DaoN. pAhavA jayabhikhkhanI jamaNI AMkhanA oparezana ane teo nirAza thaIne emanI pAse AvyA hatA. pAhavAnI mATe 1969nI 24mI oNgasTe AvyA, ane cAra mahinAmAM to kAryakuzaLatA ane vaijJAnika dRSTithI sahu koI prabhAvita thatA hatA. 1969nI 24mI Disembare jayabhikhkhanuM avasAna thayuM. je kALA motiyAnA oNparezana mATe jayabhikhkhae ghaNI moTI teyArI sItApuramAM DaoN. pAhavAne potAnA mitranA avasAnanI jANa thatAM karI hatI e to thoDI ja vAramAM pUruM thayuM ane dhIre dhIre emane barAbara emaNe mane phona karavAnI sAthosAtha zokasaMdezo mokalyoH dekhAvA lAgyuM. e pachI jayabhikhkhuM amadAvAda pAchA AvyA ane "amane sahune jayabhikhkhanA avasAnanA samAcAra sAMbhaLIne manamAM eka dhUna jAgI ke gujarAtane kaI rIte AvA nipuNa DaoNkTarano kharekhara UMDo AghAta thayo che. emanI khoTa ghaNI moTI che. mAtra lAbha maLe. emaNe akhabAramAM lekho lakhyA ane tethI sItArapuranI gujarAtane ja nahIM, paNa AkhA bhAratane emanI khoTa sAlaze." AMkhanI haoNspiTala vize gujarAtamAM khUba jAgRti prasarI. (kramaza:) evAmAM bIjI AMkhanA oNparezanano samaya Avyo. 1969nI (13-bI, caMdranagara sosAyaTI, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, 24mI oNgasTe sAMje cha vAgye amadAvAdanA khAnapura vistAranA amadAvAda-380 007.) mobAIla : 09824019925 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana-svAgata prabuddha jIvana navembara, 2013 pustakanuM nAma : tamArA mRtyu para koNa AMsu sAraze? dharma e traNano subhaga samanvaya sadhAyo che. dha maMka hu solDa hIjha pherArI' pustakamAMthI jIvana - sAdhu kavionI jJAnopAsanAnI sAthe emanI pATha: lekhaka : robina zarmA kavi pratibhAnI viziSTatAnuM paNa darzana thAya che. prakAzaka : jayako pabliziMga hAusa nDaoN. kalA zAha madhyakAlIna sAhityarasikone mATe jJAnatIrthanI e-2, jaza cembarsa, 7-e sara phiroja zAha yAtrA sahAyarUpa thAya evI che. mahetA roDa, phorTa, muMbaI-400001. vizenA lekho ane kAvyonuM saMkalana karyuM che. A XXX anuvAda : DaoN. pUrNimA dave saMkalanamAM mAtApitA pratyenI bhAvapUrNa pustakanuM nAma : pratibhAva mUlya-amUlya, pAnA-225, AvRtti-2013. smaraNAMjali maLe che. lekhaka-saMpAdaka : jAdavajI kAnajI vorA robina zarmA eka evA saMnyAsI che jemaNe saMtAnanA ghaDataramAM mAtAnuM sthAna aneruM che. 204, bI.pI.sI. plAjhA, devI dayAla roDa, potAnI saMpatti vecI nAkhI. temaNe lakhelA pustako te sAthe sAthe pitAnuM yogadAna paNa ochuM nathI. muluMDa vesTa, muMbaI-400080. vizvanI 70 karatAM vadhAre bhASAmAM vecAyA che. e satya samajavA mATe A pustaka preraka banaze. phonaH 022-25605640 lekhaka pote A pustaka vize kahe che, "A pustakanAM A pustakamAM subodhabhAIe vividha lekhako- prakAzaka : zrImati premilAbena jayaMtIlAla zAha pAne pAne e zabdo graMthastha thayA che te mArA ciMtakonA lekhonA aMzo laIne tathA emanA parivAra (pATaNavALA) hadayanI UMDI lAgaNI ane bahu moTI AzA sAthe lakhANomAMthI preraNA laIne sahaja UmithI svataMtra prema jayaMtI baMgalo,7/bI, jIvana smRti sosAyaTI, lakhAyA che- A pustakamAMthI jJAnarUpI khajAno rIte lakhelA lekho samAvyA che. saMtAnono mAtA- mIrAMbikA skUla pAse, nAraNapurA, maLaze je tamArA vyavasAyika, vyaktigata ane pitA pratyeno prema avirata vahetI gaMgA jevo che. amadAvAda-380013. AdhyAtmika jIvananI guNavattAne samRddha karaze.' A pustaka e saMdeza Ape che ke pitAnuM RNa phona : 079-27435418. robina zarmA eka AMtararASTrIya besTa selara sadAya putranA zire vase che. mUlya-svajana sneha, pAnA- 106, AvRttilekhaka che. A pustakamAM lekhake eka romAMcaka A pustaka kuTuMba jIvanane sudaDha ane snehabharyuM prathama-navembara-7, 2013. vArtAnI racanA karI che. emAM temaNe jIvana banAve tevuM che. lekhaka kahe che, "vyasta jiMdagImAM visarAyelA parivartananA zAstra saMmata sAdhanonI saraLa jIvana XXX mitro sAthe pharI nAto joDavAnI bhAvanAthI darzana tarIke rajUAta karI che. jIvana badalI nAMkhe pustakanuM nAma : jJAnatIrthanI yAtrA prerAIne vicAronA AdAna-pradAna tathA gamatAno tevuM eka AnaMdaprada pustaka che je jIvananA moTA jaina sAhityanA vividha lekhono saMgraha gulAla karavAnA AzayathI cAra varasa pahelAM prazno para prakAza pADe che. A pustakamAM lekhakazrI lekhaka : DaoN. kavina zAha hRdayanA AMgaNamAM patrazreNIno choDa vAvyo." e bhUtakALa ane vartamAnakALa baMnenI paraMparAnuM prakAzaka : zrI rAMdera roDa, jaina saMgha, surata choDa AkAze jaIne aDyo. phaLasvarUpe pratibhAva' mizraNa karI vAcakone mitra bhAve jJAnaguTikA prAptisthAna : 103/sI, jIvana jyota epArTamenTa, pustakanuM sarjana thayuM. Ape che. vakhAriyA baMdara roDa, bilImorA-396321. 125 jeTalAM mitrone patro mokalyA. sAro A pustaka temanA anya pustakonI jema mUlya-rUA. 200-, pAnA- 280, AvRtti- pratisAda sAMpaDyo. A patrono vAraso kAyama sakArAtmaka urjAne prakAza cotarapha phelAve che. prathama-vi. saM. 2068. I.sa. 24-10-2012. mATe sacavAI rahe e hetuthI A pustaka pragaTa XXX jaina dharmanI dRSTie tIrthanuM svarUpa, jJAnatIrtha, karyuM che. pustakanuM nAma : pitA sAdhutIrtha ane mAtApitA tIrtha samAna che. gujarAtI sAhityamAM kadAca AvA viSaya ke saMkalanakAra tathA Alekhana : subodhabhAI bI. zAha tIrthayAtrA mokSadAyaka che. tenA pAyAmAM jJAnayAtrAnuM svarUpanuM A prathama pustaka haze. muMbaInA vyasta prakAzaka : subodhabhAI bI. zAha mUlya adhika che. jIvanamAM paNa lekhakazrI mahine-be mahine saune 301, AMgI phleTa, navA vikAsa gRha sAme, A pustakamAM jJAnatIrthano mahimA gAvA mATe eka patra mokale. emAM navA bhAvo, saMvedanA pAlaDI, amadAvAda-380007, phona : (079) vividha lekhono saMcaya karyo che. jakhaDI, cUnaDI, ThAlave. enA preraka pratibhAvo maLatA gayA ane 26602757, (mo.) 937401936 2. garabI, kaDavo, navarasA, jaina dharmanI dRSTie pravRtti hajI cAlu ja che. mUlya : amUlya, pAnAM : 102, prathama AvRtti- strInA rUpaka dvArA nirUpaNa, dhUvau, caMdrAyaNi, A preraNAdAyI patra pravRttine AvakAravI ja rahI. julAI, 2013. coka, vijJapti patra, Tabo, bIlavArasa jevA alpa XXX lekhaka subodhabhAI svayaM vAMcanapremI che. temaNe paricita kAvyonI mAhitI dvArA jJAnamArganI pustakanuM nAma : svarUpa maMtra thoDA samaya pahelAM mAtA vize 'mA' pustakamAM kSitijanA darzana thAya che. te uparAMta sthUlibhadra, namaskAra mahAmaMtra saMkalana karyA pachI pitA vize saMkalana karavAnI nemanAthanA jIvananA prasaMgonuM nirUpaNa karatI anuprekSA bhAvanA jAge e svAbhAvika che. 'navaraso' ane 'bAramAsA' prakAranI kRtionI pravacanakAra : varUpa ciMtaka : zrI panAlAla je. gAMdhI A pustakamAM emanA vAMcanamAM AvelA pitA samIkSAtmaka noMdha pragaTa karIne jJAna, sAhitya ane prakAzaka : divyaloka svAdhyAya vRMda Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2013 mUlya : rU. 50/- (paDatara kiMmata), pAnA-125, AvRtti-tRtIya. paMDita panAbhAI gAMghI bahuzruta paMDita che. padArthanA jJAtA che ane padArthanuM molika ciMtana karI navI navI arthaghaTana ApanAra suvikhyAta prabuddha jIvana nAnakaDA AMkaDiyA gAmamAM janmI kevA kevA saMgharSa veTI, dRDha manobaLathI potAnuM nAnapaNanuM samaNuM, baheno mATenI-aMdhabaheno mATenI saMsthA sthApavAnuM pUrNa kare che. tenI saMgharSa kathA che. A navalanuM kathAvastu vAstavika ane sArI paMDita che. teoe navakAramaMtrane 'svarUpa maMtra'mAThIghaTanAothI bhareluM che. muktAbena aMdha banyA tarIke oLakhAvyo che. A emanI viziSTa, maulika chatAM zAstrasaMmata evI draSTino paricaya karAve che. te pUrvenuM temanuM jIvana, aMdha banyA pachInI temanA parivAranI vedanA, temanI daSTi pAchI maLe te mATe kheDUta pitAe karelA anubhavo vagerenuM varNana lekhake karyuM che. A navalakathAmAM ujAsa taraphanI muktAbahenanI A yAtrAmAM emanA bhAtIgaLanA vyaktitvanA aneka rUpo dhare che. eka tapasvinI zuM karI zake teno jIvato jAgato dastAveja eTale A navala. A pustakamAM paMDita panAbhAIe arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMca parameSTinA pratyeka svarUpano zabdArtha sahita vigata paricaya karAvI tenI sAthe sAdhakanA svarUpanuM anusaMdhAna kevI rIte thaI zake che te buddhigamya paddhatie tArkika zailIe sarasa rIte samajAvyuM che. bIjA lekhamAM arihaMta paramAtmAnA svarUpanuM e zabdanA vizleSaNa dvArA darzana karAvavA sAthe emAM cAre anuyoga kevI rIte samAya che te sarasa rIte samajAvyuM che. panAbhAIe A lekhomAM navakAra maMtra vize sarvAMgINa vicAraNA karI che. namavAnI kriyAnuM ane vinayanuM mahattva, dvAdazAMgI, puNya ane pApa, karmano prakAra, paMca parameSTinA raMgo, navakAra maMtrano jApa, anya maMtro karatAM navakAra maMtranI viziSTatA ane uccatA, navakAra maMtranI ArAdhanAnI vidhi ityAdi viSayonI sUkSma ane gahana vicAraNA pUrvAcAryonI paMktionA AdhAra sahita ahIM karavAmAM AvI che. XXX pustakanuM nAma : neLAmAM navala nUra lekhaka : bakula dave prakAzaka : DivAIna pablikezana 30, kRSNa kompalekSa, trIje mALe, jUnuM moDala sinemA, gAMdhI roDa, amadAvAda-380001. phona : 22167200, 9427012895. E-mail : divinebooks@gmail.com mUlya-ze. 175/-, pAnA-276. AvRttiprathama, phebruArI, 2009. A navalakathAmAM vArtA sAhitya kSetre UMcuM sthAna dharAvanAra bakula davee 'sI. yu. zAha prajJAcakSu mahilA sevAkuMja' saMsthAnI pravRttio nihALIne, temanA vananI tamAma vAto sAMbhaLIne A navalane eka kalAtmaka svarUpa ApyuM che. ahIM eka aMdha kheDUta putrI amarelI jillAnA XXX pustakanuM nAma : prAcIna misara ane akhe netana lekhaka : amRta bAroTa prakAzaka :mukta mudrA, pitRchAyA agnizAMti kendra pAchaLa, dAMDiyA bajAra, vaDodarA. agnizAMti kendra pAchaLa, dAMDiyA bajAra, vaDodarA mUlya-rUA. 150/-, AvRtti-1, 2010. amRtabhAI bAroTanA misaranI saMskRti vizenA A graMthamAM misa2nI saMskRtine, mAnava saMskRtine vyApaka pariNAmamAM mUkavAno manasUbo che. saMskRtinA varSonI AvI samAntara dhArAo manuSyanI mathAmaNanA pradezabhede paNa eka ja prakAranI hatI te pUravAra kare che. vividha dasa prakaraNomAM lekhake misa2nI saMskRtinA vividha pAsAMno vize rocaka mAhitI kukerI mukAme ceka arpaNa vidhi mAlavI eNjyukezana enDa ceriTebala TrasTa, kukerIne ceka arpaNa karavA tA. 4-1 2014nA basamAM jaI tA. 5-1-2014nA pAchA AvavAno kAryakrama che. jemane A ceka arpaNa vidhi kAryakramamAM AvavA mATe nAma lakhAvavuM hoya teo saMghanI oNphisano saMparka kare. saue sva kharce javAnuM che. oNphisa Te. naM. 2382 0296. mathurAdAsa mo. naM. 98335 76421 pravINabhAI darajI mo.naM.9869503072 62 ApI che. tyAMnA deva-devIo, rAjavaMzo, mAnyatAo, samAjavyavasthA, zAsakono paricaya Apyo che. te uparAMta tyAMnI citralipi, pirAmiDo, paMpAIrasa, zilAlekhonI paNa vigate carcA karI che. samAjamAM phero ane purohitonuM varcasva hatuM tenI carcA paNa vigate karI che. A graMthanA sArarUpa 'anukathana'mAM teoe kareluM nirIkSaNa emanA itihAsaciMtananI pratIti karAve che. ruci ane parizramanA subhaga samanvayanA kAraNe gujarAtInA itihAsa graMthomAM noMdhapAtra banI raheze. XXX sAbhAra svIkAra 1. jhINI najara-saMkalanakartA-sukhadeva mahetA, anuvAdaka-mudde zAnabAga, dazya-7 - darzanA jozI, cArvA ane ca2ka saMhitA-sukhadeva mahetA prakAzaka-sukhadeva mahetA, 32, IlAkuMja, nepayansI roDa, muMbaI-400036, 2. prazna eja uttara-bhAga-1 lekha"svAmI saccidAnaMda prakAzaka-gurjara prakAzana, amadAvAda-380006. 3. siddhAcalano sAthI lekhaka-muni dIparanasAgara saMpAdaka-prakAzaka-abhinava zruta prakAzana, C/o. pra. je. mahetA, pradhAna DAkaghara pAchaLa, jAmanagara. 4. jaina zAsananI dIkSA zrImad vijayogatilakasurIyara mahArAjA prakAzaka-saMyama suvAsa 5. korAvanA saMsmaraNo-vikrama Ara. dozI vidveSArtA (vesTa), muMbaI-4000566. ToyaleTanI duniyA prakAzaka-nezanala senITezana enDa enavAyaramenTa (nAsA phAunDezana) 10-11, cotho mALa, sahayoga karyAM. senTara, dInabAI TAvara sAme, lAla da2vAjA, amadAvAda-380001. 3. smRtinA upavanamAM saMkalana-baMsI pArekha, raMjana pArekha prakAzaka-imeja pablikezana, 199/1, gopAla bhuvana, prinsesa sTrITa, muMbaI-400 002. phona : 20022691. mUlya-rU|. 150/8. vicAra maMthana-satIza vyAsa Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TrasTa 38 prabuddha jIvana navembara, 2013 zubham prakAzana, 303, kRSNAvihAra, esa. vI. bhakti vize vivekAnaMda zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane roDa, tAtA kampAunDa, aMdherI (pa.), muMbaI-400 jJAnayoga vize vivekAnaMda | maLeluM anudAna 058. vedAMta vize vivekAnaMda phona-022-26704876, mUlya-rUA. 100. rAjayoga vize vivekAnaMda mAlavI eNjyukezana enDa ceriTebala TrasTa 9. krAnti kathAo-svAmI saccidAnaMda saMpAdaka : prasAda brahmabhaTTa 319074 1 AgaLano saravALo gurjara prakAzana,202, tilaka rAja, paMcavaTI pahelI prakAzaka : saMskAra sAhitya maMdira 10000 ojasa araviMda lukhI lena, AMbAvADI, amadAvAda-380006. 5, ema.bI.bI.sI. hAusa, sahajAnaMda kaoNleja 5000 zrI hasamukhalAla vanecaMda mATaliyA phona : 079-22144663. mUlya-rU. 130. pAse, poliTekanika, amadAvAda-380015. 5000 vInA virena zeTha 10. aMtargata-ajita saraiyA, vitaraka-gurjara sAhitya bhavana, ratanapoLa nAkA 5000 mahendra e. zAha prakAzaka-racanA sAhitya prakAzana, 413/jI, sAme, gAMdhI mArga, amadAvAda-380001. 2000 zrI nitina ema. jhaverI vasaMta vADI, kAlabAdevI roDa, muMbaI-400 14. gujarAtI DAyasporA: sAhitya ane samIkSA- 321774 1 kala rakama 002 phona : 22033526, mUlya-rUA. 80 prakAzaka : gArgI risarca InsTiTyuTa o pha sI TI yojatA-lasl sagA DAyasporA sTaDIjha rAjakoTa-5. 81765 velekSa phAunDezana 10. zyAma samIpe-jyotsanA tannA, pArzva pablikezana, amadAvAda-380 001. 81765 kula rakama Imeja pablikezana,199/1, gopAla bhuvana, 15. Atma amRtasAra prabuddha jIvana nIdhi phaMDa prinsesa sTrITa, muMbaI-400 002. (AtmArAmajI racita kAvyasaMgraha) 10000 ema. ke. zAha 11. jIvana pAtheyasaMkalana : "zrI mahendrakumAra jaina', "masta' 5000 zrI harasukha bI. mahetA ceriTebala saMpAdaka : manahara zAha-mitronA pratibhAva 263, sekTara-10, paMcakUlA (hariyANA) 12. ArAdhanA prakAzaka : zrI sAyaracaMda nAhara, adhyakSa akhila saMpAdaka-manahara zAha-bhajana gItono rasathALa. bhAratIya zrI Atmavallabha jaina mahAsaMgha, 20, - 15000 kula 2kama prakAzaka : manahara zAha, 'pramukha zrI maMgalam jI.ema.ema. sTrITa, sAkAra peTha, cennaI paryuSaNa vyAkhyAnamALA zikSaNa saMskAra bhavana 150000 sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa 600078. 88, amitanagara, vI.AI.pI.roDa, vaDodarA 150000 kula 2kama 390022. mUlya : rU. 250/bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rAhata phaMDa 13. sArdha zatAbdI graMthamALA e-104, gokuladhAma, goregAma (IsTa), 5000 zrI zazikAMtabhAI zikSaNa vize vivekAnaMda muMbaI-400 063. 5000 zrI praphulabhAI pIpaliyA karmayoga vize vivekAnaMda mobAIla naM. : 9223190753. 500 suMdarajI maMgaladAsa popaTa 10500 kula rakama 'prabaddha jIvana'nA aMko na maLyAnI phariyAda karatA vAcako avazya vAMce saMghanA ajIvana sabhya | 'prabuddha jIvana' dara mahinAnI 16mI tArIkhe pragaTa thAya che ane te ja divase badhA ja 5000 zrI ke. sI. luthIyA aMko TapAla khAtAne suparata karavAmAM Ave che. Ama chatAM aMko na maLyAnI vAcako phariyAda 5000 kula rakama kare che, tyAre emane aMko mokalavA prayatno karatA rahyAM chIe. varSamAM eka-be vAra AvuM TrasTa phaMDa bane ane ame sTokamAM hoya, tyAM sudhI temane aMko mokalatA rahIe chIe. 21000 zrI sonala InDasTrIjha 11000 zrI vADIlAla esa. gAMdhI | have je vAcako aMko moDA maLavAnI ke na maLavAnI kAyamI phariyAdo karatA hoya che, te 32000 kula rakama vAcako jo potAnA eriyAnI posTa ophisamAM lekhita phariyAda karaze ane tenI kopI heDa janarala phaMDa posTa ophisane (jI.pI.o. ke vibhAgIya posTa ophisane) mokalIne amane jANa karaze, 10000 zrI TuDanTasa ejansI (AI) prA. to temanI phariyAdano ukela AvI jaze ane TapAlI temane cIvaTathI 'prabuddha jIvana'nA aMko lI. ane anya TapAla niyamita rIte ApI jaze evI amane AzA che. eTale vAcako sthAnika 7500 zrI je. je. gAMdhI enDa ku. posTa ophisamAM aMko na maLyAnI ke moDA maLatA hovAnI lekhita phariyAda kare, evI 5000 zrI ajItabhAI Ara. cokasI amArI namra vinaMtI che. 5000 zrI kamaleza AI. zeTha | vyavasthApaka : 'prabuddha jIvana' 27500 kula rakama Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara 2017 prabuddha jIvana 39 paMthe paMthe pAtheya...(chellA pAtAthI cAlu)) vAgye hajI to huM ciMtana mATe dUdha banAvatI hatI saMparka teo ke ame nathI rAkhI zakyA teno thoDo tyAM bAraNe TakorA paDyA, joyuM to prithAnA mammI aphasosa kheda che, paNa teonA savyavahAranI prithA ane ciMtana to khUba ja haLI gayA hatA. 'TIphIna' (nAstAne TIphIna kahevAno rivAja aneka phorama dhUpasaLI sama mArA manamAM che. ane mane mAre paNa A eka ja putra hato. Aje te nathI. sthaLoe che) cAra-pAMca garamA-garama IDalI ne khAtrI che teo kyAreka amane manamAM yAda karatAM kadAca uSAbena jANe to ema ja vicAre ke tene caTaNI DIzamAM hatA, 'You tired, Chintan haze. prithA ane tenI banne moTI baheno sarasa A prithAnA mammInI ja najara lAgI haze, paNa hungry'. nA pADavAthI thoDA mAne ? te vakhate bhaNI-gaNIne sarasa rIte saMsAramAM goThavAI gaI te satya nathI. ame to cennaI ekaja varSa rahyA, ane Aje paNa yAda AvI jAya tyAre zabdo nathI haze. amAre cennaIthI vahelA vidAya levAnI hatI, tyAre te mAtra cAra varSano hato, ane batrIza jaDatA, e lAgaNI-samaja mATe ane kaMI upakAra ame hAlI lAge tevI DhIMgalI-prathA mATe eka kicana varSe tenuM nidhana thayuM.M.D. hato neT.C.U. mAM karatA hoya tevo paNa bhAva nahIM, ekadama ja seTa ane eka phroka lIdhuM hatuM. teo paNa ciMtana mATe khUba sArI kAmagIrI karato hato. priyAnA mammI mAtRbhAva ane sahajatA. (upakAra kare to ya mana sTIlanI laMbagoLa AkAranI sarasa DIza lAvyA hatA, jevI anekanI amI dRSTi hatI, paNa TUMkuM AyuSya abhimAna na ANe re!) banne pati-patnIno jemAM la pAMdaDAnI DijhAIna upasAvelI che, ne pAchaLa laIne Avyo hato, temAM koI zuM kare ! priyAnA Avo bhAva hato. be-traNa divasa temane lakhyuM che, Be happy-Pritha'. madrAsathI nIkaLatI mammI jANe to raDI ja paDe, huM temane oLakhI haoNspiTalamAM rAkhyA. savAre to pachI amArI joDe vakhate koIka sajjana-svajanane choDatA hoIe tevuM zakI hatI te rIte to teo khUba ja moTuM mana ja AvelA gujarAtI kaTuMbo, paNa kempasamAM Ama anubhavyuM hatuM. dharAvatA hatA, premALa hatA, bahu bhaNelA hatA najIka ja rahetA, saune khyAla AvI jatA teo AInsTAIne kahyuM che, huM Aje huM tenI nahIM ane chatAM ghaNAM samaju ane gaNelA lAge. madade AvyA. haoNspiTala cAlIne pahoMcI javAya pAchaLa seMkaDonI mahenata ane parasevo che, tethI teone aMgrejInA kAmacalAu zabdo ja AvaDatA, teTalI ja dUra. 'pahelAM sagA paDozI' te rUDha prayoga jIMdagInA aMta sudhI satata ane sakhata mahenata tethI temanI joDe bahu vAto na thaI zakatI. ame A lokoe sArthaka karyo hato. kema bhUlAya ? kare to paNa teonuM RNa cUkate karI zakIza ke ekabIjAne upayogI thatA. teoe to mane evI avAra-navAra khabara pUchI letA. kema te khabara nathI. anekanA parasevA, sadbhAva, madada karI che ke ame te bhUlI ja na zakIe. bhASAne pAMca-cha mahinA pachI ciMtanane achabaDA maitrIbhAva, udAratA, samaja, nAnI paNa yAda rahI kAraNe ane vyastatAne kAraNe temanA pati joDe nIkaLyA, prithA ne ciMtana to bahu ja sAthe ramatA, jAya tevI madadathI ApaNuM jIvana ghaDAtuM hoya che. paNa bahu ja ocho samaya saMparka rahI zakyo, tethI mane thoDI ciMtA thaI. meM zAMtibenane kahyuM ke paNa anekavAra nakArAtmaka vicArasaraNI bahu paNa tyAM hatA tyAre banneno vyavahAra bahu ja umadA prathAne hamaNAM na mokalazo, paNa e bALakIne moTo bhAga bhajavatI hoya che. kadAca pravINanA hato. mArA patine zvAsanI takalIpha rahe che, ane samajAvavuM to khUba agharuM hatuM tethI tenA mammI mammI AvI nakArAtmakatAnA bhoga banyA haze, eka divasa eTalI badhI takalIpha thaI ke rAtre doDheka kahe, 'Thave 3, one sick, where seMkaDo bane che, paNa sabUra, mArI jAtane vAgye bahu ja saMkoca anubhavatA meM temanuM bAraNuM - throw 2, not worry.' hA, bane teTaluM TaToLavAnuM paNa vicAruM chuM. bALako khUba ja khaTakhaTAvyuM ane priyAnA pappAe tarata ja priyAne ochuM AvavA detA, paNa ciMtIta nahotA bhAvanAzIla hoya che. teonI bhAvanAone ughADayuM. kAraNa Ph.D. no abhyAsa karatA hatA, rahetA pravINane to tenA mammI pharakavA ja nahotA uzkeravAnuM ke nakArAtmakatA tarapha laI javAnuM ane hajI sUvA jatA ja hatA. teone to aMgrejI detA. prathAnI taMdurastIne kAraNe ane Izvara sAre phAve. meM vAta karI. teoe joyuM ke zvAsa kapAthI ke zubha bhAvanAne kAraNe prathAne cepa na ApaNAthI paNa nathI thaI jatuM ne? hajharata InAyatakhAnanI prArthanAnA thoDA zabdo kadAca levAmAM khUba ja takalIpha paDI rahI hatI, tarata lAgyo. prithA nAnI hatI tethI amAre tyAM khUba temanuM skUTara laIne kempasamAM AvelI nAnI ApaNane ugAre, "he parama dayALu ane karUNALu doDI ja AvatI. pachI to zAMtibena paNa kyAreka haoNspiTalamAMthI ebyulansa laI AvyA, ghaNI paramAtmA amane tArI mahAna sArapa Apa, amane AvatA. teoe te divase je IDalI ApI hatI takalIpha sAthe temane Teko ApatA dAdaro tArI premabharI kSamAzIlatA zIkhava, manuSyo vacce te eTalI sarasa ne pocI hatI. temanI pAsethI utarAvyo, prithAnA mammI to svAbhAvika ja sUtA bhAgalA pADatA bhedabhAvothI amane upara UMcakI jANavA maLyuM ke boiled rice vAparavAthI hoya paNa teo paNa AvyA, ane tenA bhAMgI le ane tArA pUrNa astitvamAM amane eka kara." ATalI sarasa pocI thAya. meM temane DhokaLAM ne tUTI aMgrejImAM kahe ke huM ciMtananuM dhyAna rAkhIza. magaja banAvatA zIkhavADyA. baporanA doDha pharI chelle prithAnA mammI-pappAe phaLanI tene temanA gharamAM sUvaDAvI huM paNa haoNspiTala - be AsapAsa eka bAI TopalAmAM zAka laIne AzA vagara je rIte madada karI hatI. tenuM RNa gaI. be-traNa kalAke zvAsa normala thayo ane UMgha vecavA AvatI, tenI joDe bhAvatAla karavAmAM kyAre cUkavAze te khabara nathI; paNa A lekha dvArA sA AvavA lAgI. pachI prithAnA pappA sAthe huM paNa teo madadarUpa thatA. traNa putrIo hatI paNa tenI thoDuM RNa cUkavAya tevI bhAvanA jarUra che. koI ghere AvI kAraNa rahevAnuM nahotuM. meM temane be- vedanA hoya tevuM na lAgatuM. IzvaramAM zraddhA hatI. eka anAmI kavie kahyuM che, traNa vAra kahI joyuM ke tame have jAo ne zAMtithI Ama Izvare je ApyuM che temAM saMtuSTa hoya tevuM 'AdhAra thAto anyano raste jatAM jatAM, sUI jAo; paNa teo badhuM barAbara thAya pachI lAgatuM. saraLa, sAdA ne khUba mahenatu hatA. gamagIna paLa hasatI kare.' ja jaze tema kahyuM. lagabhaga AkhI rAtano ujAgaro kyAreka teone thoDI vastuo kharIdavA javI hoya to yAra jIMdagI ...* * * thayo paNa temanA caherA para saumyatA ne zAMti ja tyAre prathAne amAre tyAM mUkIne jatA. Ama 'ananya', 6, zAMtivana sosAyaTI, hatA. vahelI savAre ame ghera pAchA pharyA. ciMtanane ajANI bhUmi para ane sAva ja ajANyA loko yunivarsiTI roDa, rAjakoTa-360005. karI gharamAM laI lIdho, ne pachI savAre sAteka vacce paNa amane temanA prema, haMpha sAMpaDyA hatA. mobAIla : 09428299897. Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 PRABUDDH JEEVAN NOVEMBER 2013 Thus He Was Thus He Spake GOYANKAJI "Every religion has an outer form or shell, and an others. And, less surprise that he drew people from inner essence or core. The outer shell consists of rites, across the world for who it became quickly obvious rituals, ceremonies, beliefs, myths and doctrines. These that Goenkaji was a man without a self-serving religious vary from one religion to another. But there is an inner agenda. He may have been a saint and a great man to core common to all religions: the universal teachings be celebrated but more than that, he was a teacher of morality and charity, of a disciplined and pure mind who would show them the way. He had stumbled upon full of love, compassion, goodwill and tolerance. It is the truth to free one's self from misery and wished to this common denominator that religious leaders ought share it with as many people as he could. to emphasize, and that religious adherents ought to Of Indian descent, Goenkaji was born and raised in practice. If proper importance is given to the essence Burma. Here he met U Ba Khin, the man who would of all religions and greater tolerance is shown for their become his teacher and learned Vipassana. He moved superficial aspects, conflict can be minimized." to India and began teaching Vipassana in 1969 - "Every religion worthy of the name calls on its followers towards the end of the flower child decade, when to live a moral and ethical way of life, to attain mastery hippies were still trawling through the subcontinent in over the mind and to cultivate purity of heart. One search of nirvana. Many of them turned to Goenkaji tradition tells us, "Love thy neighbour"; another says, and so Vipassana centres, in the north, especially, still Salaam walekum - "May peace be with you"; still draw foreigners seeking to experience the truth as another says, Bhavatu sabbamangalam or Sarve shared by him. bhavantu sukhinah - "May all beings be happy." Goenkaji taught more than 300 courses in India and Whether it is the Bible, the Koran or the Gita, the scriptures call for peace and amity. From Mahavir to Even so, meditation centres run videos and audios of Jesus, all great founders of religions have been ideals Goenkaji initiating seekers into Vipassana. There are of tolerance and peace. Yet our world is often driven Vipassana centres in India, Canada, the United States, by religious and sectarian strife, or even war- because Australia, New Zealand, France, the United Kingdom, we give importance only to the outer shell of religion religion Japan, Sri Lanka, Thailand, Burma, Nepal and other and neglect its essence. The result is a lack of love countries. and compassion in the mind." At the UN Peace Summit in 2000, a gathering of SN Goenka at the 2000 UN Peace Summit spiritual leaders from around the world, Goenkaji SN Goenka (Satya Narayan Goenka) passed away quoted the Buddha: last month. If one were to imbibe his teachings to their "The Buddha said. "Animosity can be eradicated not fullest, one would not spend time in mourning him. by animosity but only by its opposite. This is an eternal Instead, one would pay homage by simply following Dharma (spiritual lawl." What is called Dharma in India Vipassana, that is, the act of stilling the mind with one's has has nothing to do with Hinduism, Buddhism, Jainism, breath and drawing all consciousness to one's body, Christianity, Islam, Judaism, Sikhism or any other "ism". its surface and the sparks of changes in it. In doing It is this simple truth: before you harm others, you first this, one would free the body of one negative thought harm yourself by generating mental negativity and by one after another. This is a technique that began with removing the negativity, you can find peace within and the Buddha. strengthen peace in the world." It's no wonder that Goenkaji convinced hundreds O RESHMA JAIN of thousands of people that change could only come The Narrators from within and not by inflicting forced rituals upon Mobile: 9820427444 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NOVEMBER 2013 PRABUDDH JEEVAN 41 A True Jain is full of Politeness and is Courteous Gujarati : ACHARYA VATSALYADEEPJI . English Translation : PUSHPA PARIKH Once upon a time always polite and courteous. Bhagwan Muni suvratswami A Story From Aagam Katha The king was happy. A was touring in a country. At very big crowd was present on the day of Parna'. When that time a rich man by the name Kartik Sheth was Kartik Sheth served the ascetic the ascetic showed staying in Hastinapur where a king was ruling. Kartik funny gestures on his face and also uttered, at last sheth was genuinely religious man and he had vowed you had to bow down no!" for twelve religious penances before Munisuvartji. He Kartik Sheth kept quite but he was in an angry mood. was a strict follower of Jain religion. The king definatley praised the culture of Kartik Sheth. Once an ascetic visited Hastinapur. He had some He said in his mind.' Kartik Sheth is polite as well as knowledge but was knowing some tricks and could do religious in the true sense. some miracle also. He was proud of his knowledge. Kartik Sheth was satisfied that he had understood People also used to praise him and loved to see him. the religion in a true sense. He proved his duty as a Kartik Sheth heard about the tricks and miracles by good citizen. Whereas that ascetic was happy believthe ascetic but he did not care to go and see him. He ing that he had defeated Kartik Sheth. Such is the world. always believed in doing good works and was always You should be ready to study and see a problem from ready to help someone who is in need. He also be the opposite side also. Kartik Sheth learnt a lesson lieved in the theory of karma i.e. do good deeds and that if he had accepted the path of restraint (Aparigraha) you get good reward and bad work gives bad reward. before this incident the matter would have been differDevotion to religion should be always there. ent. Dependency is for worldly people and not for a Kartik Sheth was rich enough and a leading per- Sainyami (a man of selfcontrol). Now atleast I should sonality in the city Hastinapur. accept Diksha (leaving worldly pleasures) and he Day by Day the ascetic became more and more marched towards the path of restriction. *** popular amongst the people and was also feeling more Kennaway House, 6/B, 1st Floor, V.A.Patel Marg, proud. He head heard about Kartik Sheth but never Mumbai - 400 004. Telephone : 23873611. met him. Somehow he wanted to call on Kartik Sheth. He thought of a plan. He started fasting and declared POLITENESS that he would break his fast only if Kartik Sheth came "It is a wise thing to be polite; consequently, it is a and served him. The king when heard about this, he stupid thing to be rude. To make enemies by thought that if Kartik Sheth does not come the people unnecessary and willful incivility, is just as insane of Hastinapur will be cursed by the ascetic. He himself a proceeding as to set your house on fire. For went to Kartik Sheth and conveyed the message of the politeness is like a counter--an avowedly false coin, ascetic. Kartik Sheth immediately agreed. Kartik Sheth with which it is foolish to be stingy." believed that a true Jain always believes in God, Guru and religion. A true Jain does not believe in any type of "Politeness. Now there's a poor man's virtue if ever show off and miracles. The king invited the ascetic and there was one. What's so admirable about requested him to break the fast. He told him that Kartik inoffensiveness, I should like to know. After all, it's Sheth was already informed and was ready also be easily achieved. One needs no particular talent to cause he was a true Jain who believed in Anekantvad. be polite. On the contrary, being nice is what's left (not to impose one's ideas forcefully on others) He when you've failed at everything else. People with agreed to act according to the wishes of the king while ambition don't give a damn what other people think serving in the function. He said, "My religion does not about them." stop me from serving somebody. It teaches me to be Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 mahAvIra tAruM nAma pyArUM mahAvIra tAruM nAma. Ape che ArAma pyArUM - mahAvIra tAruM nAma. 1. jUhI che A jaLanI AzA paLa paLa manamAM thAya nirAzA MAHAVIR STAVAN } bIjAnuM nahIM nAma pyArUM - mahAvIra tAruM nAma, PRABUDDH JEEVAN 2. aMtara kerA dvAre dvAre tArUM nAma gajAva maMgaLamaya saMdezo tArI A jagane saMbhaLAvuM snehanuM che dhAma pyAruM - mahAvIra tAruM nAma. 3. bhavasAgaramAM DUbatAM kaMIe tarI gayA tuja nAme pApI thAtAM palakavAramAM puNyazAI tuja nAme pAvanakArI nAma pyArUM - mahAvIra tAruM nAma. (2) } (2)\ } (2) 1. Juthi Chhe aa jagani asha } Pal Pal Manama thae nirasha Bijanu nahi naam pyaru-Mahavir Taru Naam Pyaru 2. Antar kera dware dware taru naam gajavu.... Mangalmay sandesho taro aa jagane Sambhalvu, Snehanu chhe dhaam pyaru-Mahavir Taru Naam Pyaru } (2) 3. Oh God Mahavir, I love your name. It is very loving name. It gives a very soothing effect. A person meditating with this name feels very peaceful. EXPLANATION 1. All the hopes that we keep in this world are not worth. Ultimately one is not satisfied by those hopes in life. Many a times when you don't get what you want you are discouraged and unhappy. Except you no other name is so soothing. 2. I would like to proclaim your name in everybody's heart and spread your name in the world. Your message of Ahimsa-Non-Violence will be passed in the The city named Bhadilpur had a king named Dradhrath and the queen named Nandadevi. During pregnancy the queen happened to see fourteen typical dreams which made her believe that something good was going to happen in her life. NOVEMBER 2013 Mahavir Taru Naam Pyaru Mahavir Taru Naam Aapechhe Aram Pyaru-Mahavir Taru Naam Pyaru Once the king was very ill with a strange fever. No medicine however worked on it. Many vaidrajs tried their level best to control the fever but they were unsuccessful. The queen one day went to the king and started consoling the king and gently moving her hand on kings's body. Both of them were surprised and noticed that the king was feeling better and even the temperature was going down slowly and soon his fever vanished. They both had a feeling Bhavsagarma dubata kaiye tari gaya tuj name Papi thata palakvarma Punyashali tuja name Pavankari Naam Taru-Mahavir Taru Naam Pyaru } 10th TIRTHANKAR BHAGWAN SHEETALNATH (2) (2) world from person to person. Your name is an abode of love. 3. There are people who have been relieved in life because of your name. It means that people about to sink in the ocean of life have been saved because of your jaap (a continuous utterance of name Mahavir) Many a times even sinful persons have changed to a very pius person because of your grace only. Your name is so sacred and effective. One should say `Mahaviray Namah' early morning and start the daily activites. -Pushpa Parikh that it was the result of the child in the queen's womb and the queen also was reminded of her fourteen dreams. When the son was born the king named him Sheetal. Sheetal means cool. Sheetalnath was successful to give coolness amongst his people. Sheetalnath got married, ruled for some peried but when his son grew old enough he handed over the throne to his son and became a saint. Within three months he achieved Keval Gyan. It is said that he was a king named Padmottar in his past life and had became a saint also. He had preached forgiveness also. KULIN VORA: Mobile: 09819667754 Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||IIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllii NOVEMBER, 2013 PRABUDHH JEEVAN 43. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita saMgIta mArtaDakumAra ceTarajI dvArA prastuta saMgItamaya jaina maMtra stavanA yugo pahelAM jaina Agame kevaLajJAna dRSTithI satya uccAryuM hatuM ke saMzodhaka che. amerikAnA pramukha obAmA samakSa eozrIe zabda-svarano vanaspatimAM jIva che. vanaspatikAya jIva. A satyane vijJAne cheka A sadImAM zarIranA koSo upara thatI asarano A navatara prayoga prastuta karyo ane sidhdha karyuM. pramukhazrIe A prayogathI prabhAvita thaI kumAra ceTarajIne abhinaMdana ApyA | e pramANe jaina zAstroe kahyuM hatuM ke zabda ane svara sUkSma paugalika hatA. che je AjanA yugamAM dhvaniyaMtra dvArA sAbita thayuM che. zabda-svara dhvaniyaMtramAM pUjyazrI AnaMdaghanajI, yazovijayajI, udayaratnajI, cidAnaMdajI, saMgrahita thAya che ane e punaH e pramANe ja devacaMdrajI , nyAyavijayajI, ane anya zravaNita-saMbhaLAya che. saMgItamaya jaina maMtra stavanA mahAtmAoe vividha rAga-rAgiNImAM stavanonI | A sUkSma porgalika zabda ane svarano prabhAva racanA karI che. jenonI A amUlya virAsata che. gAnAra ane zravaNa karanAra banne vyaktinA zarIra ane | prastuti : saMgIta mArtaDa kumAra ceTarajI | kumAra ceTarajI nirdezala rAgamAM A stavanonuM AtmA upara paNa thAya che. tA. 22-11-2013 gAna karI, A zabda-svaranI mAnava zarIranA A satyane svIkArIne jena mahAtmAoe samaya : sAMje 7-30 bhItarI koSo upara enI kevI asara thAya che e vividha rAgomAM jena maMtro, stavano ane stotranI sthaLa taherU senTara-muMbaI dRzya-zrAvya dvArA darzAvaze. racanA karI ane emAM A zabda ane svaranI 'praveza patra ane Donezana kArDa mATe saMsthA saMgItamaya naina maMtra vinA zIrSakathI prastuta zaktinuM AropaNa karyuM. temaja padAdhikArIono saMparka karavA vinaMti thanAra A navatara prayoga jena jagata mATe eka vartamAnamAM durbhAgye keTaloka varga A amUlya amUlya najarANuM banI raheze. virAsata ane satyane visarI gayo che. ane philmonI taraja sAthe bhAva ane navI dizAmAM pahela karavI ane nava sarjanane protsAhana ApavuM e A artha vihina pradUSita bhASAmAM stavanonI racanA karI enuM gAna kare che. A saMsthA-zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha-potAno dharma samaje che, rIte zruta ane zabda-svaranI AzAtanA thaI rahI che ane ethI sAcI bhaktino ApazrIe ane ApanA parivAre A saMsthAne ane saMsthAnI pravRttione bhAva to jAgrata thato nathI ja. I aMtarathI sarvadA sahakAra ane protsAhana ApyA che. lupta thaI gayelI jaina stavanonI e virAsatane navacetanA bakSavAnI jinazAsana ane zrutapUjAnA A kAryakramamAM sahabhAgI thavA amArI vartamAnamAM AvazyakatA che. A zrutajJAnanI mahAna sevA-pUjA che. zrutapUjA Apane vinaMti che. eTale ja jinapUjA. ' A zabda-svara ane jina vacananI pUjA che, ethI zubha karma ane puNyanI - baMgALI bhASI kumAra ceTarajIe A stavanonuM mULa rAgamAM sugama rIte avazya prApti thAya che. A navatara saMgIta prayoganuM Ayojana A saMsthAe gAna karIne A zrutapUjAnuM abhiyAna zarU karyuM che. karyuM che. sAtho sAtha A saMsthAne Arthika sahAya Apa sau taraphathI maLI kumAra ceTarajI zabda ane svaranA UMDA abhyAsI ane A viSayamAM raheze tevI AzA ane namra vinatI. saMyojaka : nItinabhAI sonAvAlA - 9820061259] nIrUbena zAha: maMtrI DaoN.dhanavaMta zAha : maMtrI bhavadAya caMdrakAMta DI. zAha: pramukha bhUpendra javerI : koSAdhyakSa nItita ke. sonAvAlA : upapramukha varSAbena zAha: sahamaMtrI phaMDa reijhIMga kamiTI zrI lalitabhAI pI. zAha-kanvInara-98210 53133 zrI caMdrakAMta dIpacaMda zAha - 98206 46464. zrI nItinabhAI ke. sonAvAlA - 98200 6 1259 zrImatI nIrubena esa. zAha - 2363 1285 DaoN. dhanavaMtabhAI TI. zAha - 98200 02341 zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI - 98200 31480 zrI dilIpabhAI ema. zAha - 982 10 85868 zrI pIyUSabhAI esa. koThArI - 98210 35465 zrImatI uSAbena pI. zAha - 98 197 82 197 zrI kiraNabhAI zAha - 98200 24491 KUMAR CHATTERJEE : GOLDEN BOOK OF WORLD RECORDS Rajuvenating the health through Music and Mantra The World Records of practicing art of rejuvenating the health through Music and Mantra' has been acheived by Mr. Kumar Chatterjee from Mumbai, Maharashtra, India. Mr. Chatterjee has used various Hindu and Jain Mantras for patients of Cancer, Parkinson's disease, autism, ADHD, Depression and Alzheimer disease to rejuvenate their health. Till date Oct 01, 2013; thousands of people have experienced the wonder through his work. His spectacular performance in the White House for President Obama, at the Sloan Cancer Institute, New York for Dr. Barrie Cassileth and in the United Nations Church Center, New York has been well received and deeply appreciated. Shri Chatterjee the living legend, connects us to this universal language of the soul through music. kAryakama mATe saMparkaH saMgha oNphisa : 23820296 : menejara mathurAdAsa - 9833576421: pravINabhAI - 986503072 jIjAja jana jAga Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month Published on 16th of every month & Posted at Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 + aMtara mam vikasita karo PAGE No. 44 PRABUDHH JEEVAN NOVEMBER 2013 1982-83 nI A vAta che. mArA patine | paMthe paMthe pAtheya | tenA nAnA-nAnI pAse rahIne bhaNatI hatI. sarakAra taraphathI ema. Teka. karavA madrAsa (Aje bhaNataranA chIcharApaNAne kAraNe, ke vahemI cennaI)LT. mAM eDamizana maLeluM. tyAM bhAratanA mATe to saba bhami gopAlakI. Ama te aMdara zaMkAzIla svabhAvane lIdhe traNa-traNa putrIonI aneka prAMtomAMthI abhyAsuo AvatA, jo ke do nI AvI tethI tenI mammI bahAra ubhI ubhI mAtAnI kunajara tenA ekanA eka putra para paDe ne vadhu dakSiNa bhAratanA hoya, aneka abhyAsuo vA pathA vA ( ga jarAtImAM prathA a.nI AvI kaI thaI jAya, tavI bhAta na saucita mAnasana parINita hoya ane nokarImAMthI taka maLatAM AvyA rahe prithA)' tema saheja ciMtA sAthe bolAvavA kAraNe uSAbahena bahu pravINane upara ramavA hoya tethI tyAM nAnA nAnA kvaoNrTara ke jemAM eka lAgI. meM temane hiMdImAM kahyuM, "koI bAta nahIM AvavA nahotA detA. telugu lokone tAmila joDe nAno parivAra rahI zake tevI sagavaDa hatI. eka khelane do ke temane kaMI ja na khelane do !' temane kaMI ja na samajAyuM hoya tevA ochu bane, vaLI prathAnA mammI zAMtibena to varSa to temane tyAM haoNsTela hatI temAM rahIne temanA hAvabhAva hatA, ane have jarAka khijAIne abhaNa kahI zakAya. AvI mAnasikatA na hota abhyAsa karavo paDyo hato. bIje varSe temane AvuM bALakIne pAchI bolAvavA prayatna karatA hatA, to traNeya bALako kevI sarasa rIte sAthe ramatA kvaoNrTara maLatAM huM ne mAro putra paNa sAthe gayA. ane mane kahe, "sorI, Tu DisTarba yu. jANe kaMIka hota ! prabhunA locaniyAM ekavAra bhInA thayA hatA gujarAtamAMthI traNa-cAra abhyAsuo hatA ane gunho thaI rahyo hoya tevA bhAva hatA, meM temane tema AvI mAnasikatAthI du:kha thayuM. pravINano teo paNa parivAra sAthe AvyA hatA. cennaInA dharapata ApavA aMge jImAM kahAM don't raDavAno avAja, kyAreka upara ramavA AvavA mATe aDiyAra vistAramAM A kempasa AveluM che. puSkaLa jIda karato hoya, kyAreka kAkalUdI karato hoya AMbalI ane bIjAM vRkSo, aneka nAnA moTA tema saMbhaLAto. te hijarAto hoya tevuM anubhavAtuM. bIjA choDa, jhADI-jhAMkharAM, eTale ke jANe uSAbahena mA zAradAnuM apamAna karI rahyA hatA. nAnakaDA vananI vacce, kudaratanA khoLAmAM A vahemanuM, zaMkAnuM koI osaDa nathI. ApaNA | mInAkSI ojhA T... kempasa che. Aje kadAca tyAM ghaNAM pheraphAro gujarAtanA mUrdhanya lekhaka 'darzaka' kyAMka lakhyuM che thayA haze, camakatA kathAI raMgamAM sonerI jevA ke bIjA graho to keTalA naDe che te khabara nathI let them play.' vaLI banne bALako cokamAM ramavA pILA TapakAvALA suMdara haraNAM kvoTeranI lAgyA. ciMtana pAse nAnI nAnI kAra ne basa paNa manuSyane teno pUrvagraha khUba ja naDe che. traNeya AjubAju caratA hoya, ane vAMdarAonI kUdAkUda nirdoSa bALakono sAthe ramIne sahaja AnaMda hatI te badhAthI banne ramavA lAgyA. anekavAra paNa jovA maLe. aneka nAnA moTAM pazu-pakSIo prithA khilakhilATa hasatI hatI. teono hasavAno mANavAno ane e rIte vikasavAno hakka jANe jovA maLe. chInavAto hato. Aje paNa samAjamAM AvA ane ramavAno avAja sAMbhaLI pahele mALethI amane je kvaoNrTara maLyuM hatuM te bIje mALe saMkucita mAnasavALA seMkaDo baheno hoya che. teo sADAtraNeka varSano eka nAjuka bALaka upara ramavA hatuM ane sAmasAme cAra kvaoNTarsa hatA. amArA temanI vicArasaraNIthI evA vivaza hoya che ke doDI Avyo, paNa hajI ekAda miniTa ramyo haze A nAnakaDA nivAsane aDIne je kvaoNrTara hatuM vahAlasoyA bALakane khuzI devAne badale duHkhI kare tyAM tenI mammI bUma pADatA, Pravin come temAM eka tAmila kuTuMba rahetuM hatuM. sAme eka che, tenAmAM bhedabhAva rope che, IrSA-dveSa jevI back' ema kahetA upara AvyA ne pravINa jarA telaga kaTaMba ane bAjumAM eka cInI bena hatA, raDato cokanA khUNA tarapha doDavA lAgyo, ane nakArAtmaka bhAvanAo paNa ropI de che. dIkarIo aneka kaTaMbomAM AvakArya nathI hotI. aneka hajI A banne kvaoNrTara bahu ochA khUlatA. paNa aDIne tyAM ja prithAnA mammI prithAne UMcakIne aMdara je tAmila kuTuMba hatuM tene savAbe varSanI putrI bhRNahatyA karatA acakAtA nathI. (jo ke dIkarI jatA rahyA ne bAraNuM baMdha karI dIdhuM. hejavAra hatI. ane A cAra gharanI vacce paDatA cokamAM te AvakArya nathI tene mATe samAjanuM manovalaNa che, prithAno raDavAno avAja Avyo. mane to kaMIka ramatI tethI amAro cAra varSano putra to khuza hajI paNa hajAro kuTuMbomAM strIonuM mAnasikaajugatuM lAgyu, malANAnA amI upAbahena, zArIrika zoSaNa thAya che, yauna zoSaNa vigere. thaI gayo, tene ramavAmAM sAthI maLI gaI. thoDA have pravINane thoDI vAra ramavA dIdho. teo to aneka kAraNo che, paNa te kAraNone hala karavAne kalAkomAM teo ramavA lAgyA. bhASA ke bIjA lagabhaga ema.e. sudhI bhaNelAM hatA, tethI mArI badale evo rasto apanAvAya che ke paristhiti koI bhedabhAvathI bALako alipta hoya che. thoDI joDe aMgrejImAM vAta karavA lAgyA. thoDIvAra vAta vaNaze. dUraMdezI vicArasaraNI nathI. dIkarIo vAramAM ciMtana (putra) aMdara pANI pIvA Avyo karI, rasoI vigere gharakAma hovAthI teo ochI haze to yona zoSaNa vakarI zake; kAraNa je ke turata pAchaLa AnA, AnA kahetI (AnAphosalAvI pravINane nIce laI gayA, pachI thoDI kudaratI Avega che tene sahaja kudaratI mArga nahIM moTA bhAIne kahe) te bALako doDI AvI. vAre khrithA ramavA AvI. maLe to anAvakArya mArga ja apanAvAze. khera bhInevAna hatI paNa hAlI lAge tevI hasamukhI, traNa-cAra divasamAM amUka vAta mane samajAI. A thoDI ADI vAta thaI.) ghughariyALA kALA vALa ane taMdurasta hatI. bALako prathA ne be moTI baheno hatI. jeo vanamAM | (vadhu mATe juo pAnuM 39). Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004 Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddey Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. Cat Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AR]][] gujarAtI-aMgrejI varSa: 1 (kula varSa 61) aMka-9, Disembara, 2013 * pAnA 44 * kImata rUA. 20 zuddha jIvanA mathurA zailInu devI sarasvatInuM citra Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kakakaka ke sIDI-kakI kasaka kasarata karI karIne karakasara prabuddha jIvana Disembara, 2013 jina-vacana . AyuSya pUrNa thatAM mRtyu jIvanane harI le che DaharA buDDhAya pAsaha gabbhatthA vi cayaMti maannvaa| seNe jaha vaTTayaM hare evaM AukhayaMmi tuTTai / / (6. 2-6-2) || yuvaka hoya ke vRddha hoya, manuSyo aMte to mRtyu pAme che. keTalAka to garbhAvasthAmAM ja mRtyu pAme che. jema bAja nAnA pakSIne upADI jAya che, tema | AyuSya pUrNa thatAM mRtyu jIvanane harI le che. Human beings, whether young or old, die. Even those in the mother's womb die. Just as a hawk snatches away quail, similarly death takes away life. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'nina vavana' mAMthI) sAyamana rAtre sAmAnya vAtacItano dora pUro thaye zrI naherunA aMgata sacive rasoDAmAM jaI garama dUdhano dharmanI daDhatAne dhanyavAda prabaMdha karavA kahyuM. - rasoIyAe kahyuM: zeTha sAhava vI manumati nI | sara hukamIcaMda e gAMdhIjInA jamAnAnuM bahu nAra | pelA sacivane samajAyuM nahIM eTale eNe jANItuM nAma. teonA jIvananI ghaNI vAto loka - sara hukamIcaMdanA dIkarAne kahyuM. batrIsIe jhIlAI che. eka kAnathI bIje kAna | dIkarAe vAta sAMbhaLI zrI naheru pAse AvIne saraLatAthI vahI che. savinaya kahyuM: aAtre OM pAsa phrI pADI uDI hai A prasaMga teonA ciraMjIvIno che. DrAivara bhI hai hii| Apako cAhe vahAM le jaayegaa| Apa vAta che teone tyAM thayelA mahemAnanI. dUdha lekara vApasa lauTa aaiie| yahAM rAta ko kucha nahIM IMdoramAM je koI rAjapuruSa Ave te badhAnuM rokAvAnuM saranAmuM sara hukamIcaMda. emane tyAM je koI milatA-sivAya pAnI! gustAkhImApha kreN| mahemAna bane temanI khAtara baradAsta rAjA - vAtAvaraNamAM sannATo chavAI gayo ! zrI naheru rajavADAmAM thAya tevI ja thAya; temAM mIna-mekhano emano kazuM bolyA vinA sUvAnA khaMDa tarapha cAlavA phera nahIM. lAgyA. jatAM jatAM bolyA: zrI javAharalAla naheru vaDApradhAnapadane Aja mujhe bahuta khuzI huI hai| Apa saba to zobhAvI rahyA hatA tyAre teone ekavAra IMdora zIta mai 3che niye vinA painAte hai to maine bhI mane AvavAnuM banyuM. teo sara hukamIcaMda zeThane tyAM kI rAta cha bhI nahIM nainA pesA taya kriyA hai mahemAna banyA. divasa Akho aneka nAmavIra svataMtra bhAratanA prathama vaDApradhAna zrI neharu vyaktionI mulAkAtano dora cAlu rahyo. uparAMta rAtabhara sukhanidrA mANIne savAre zeTha hukamIcaMdanI | be-eka saMsthAonA uddhATanano kAryakrama saMpanna vidAya laI AgaLanA pravAsa mATe vidAya thayA!) thayo. sAMjanI jAherasabhA paNa noMdhapAtra rahI. saujanya : 'pAThazALA' 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI , | sarjana-sUci krama kuti kartA pRSTha 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA - 1929 thI 1932 2, prabuddha jena 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkavuM eTale navA nAme 3. tarUNa jena 1934 thI 1937 4, punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana - 1939-1953 pa. prabuddha na navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 84 varSathI avirata saphara, pahelA | sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika * 2013 mAM 'prabuddha jIvana'no 61mA varSamAM praveza prabuddha vAcakone praNAma jaf RTH (9 (1) gurunI mArI zodhayAtrA DaoN. dhanavaMta zAha (2) gaMgA satInuM adhyAtma darzana bhANadevajI (3) upaniSadamAM jagata ane jIvAtmAno vicAra DaoN. nareza veda (4) mAnavInI manovRtti DaoN. pravINabhAI sI. zAha (5) tulanA vinobAjI bhajana-dhana-3 DaoN. niraMjana rAjyaguru zrI muM.ja.yu.saMgha yojita paryuSaNa vyAkhyAnamALA navI keDI DaoN. mAlatI zAha tripadI mImAMsA dvArA jJAna gaMgAnuM Acamana karAvanAra bhavyAtibhavya viddhatuM saMmelanano rasAsvAda pArula gAMdhI (10) mAlikamAMthI AzrayadAtA aMgrejI: kapila dave, anu: puSpA parIkha 27 (11) 'bhU-bhuvaH sva' pada garbhita jaina stotro pravartaka munizrI mRgendra vijayajI (12) bhAva-pratibhAva (13) jayabhikhkhuM jIvanadhArA : 55 DaoN. kumArapALa desAI (14) sarjana-svAgata DaoN. kalA zAha (15) zrI muM. je. yuvaka saMghane maLeluM anudAna (16) Thus He Was Thus He Spake : Kabirji Reshma Jain (17) The Glorious Dariana Shri Atisukhshankar Trivedi (18) paMthe paMthe pAtheya : AnaMdadhAma gItA jaina pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANaMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha l illiIIIIIIIITTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 * 'prabuddha jIvana gujarAtI-aMgrejI varSa : 1 (kula varSa 61) * aMka: 9 Disembara 2013 vikrama saMvata 2070 vIra saMvata 25400mAgasara sudi tithi-14* 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) praG[& QUOGI 0 0 chUTaka nakala rUA. 20-00 0 0 vArSika lavAjama rU. 200/-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha gurunI mArI zodhayAtrA guru goviMda dono khaDe, kisako lAgu pAya, balihArI gurudeva kI jisane goviMda diyo batAya. AvI paMktio zALAmAM bhaNAvavAmAM AvatI ane pachI satsaMgamAM guru kIdhAM meM gokulanAtha, gharaDAM baLadane ghAlI nAtha, gavAtI paNa sAMbhaLI hatI. uparAMta "guru vinA jJAna nahi", "guru ja dhana le ne dhoko nava hare, e guru kalyANa zuM kare ? brahmA che, viSNu che, mahezvara che,' 'guru ja ajJAnanA timirane dUra kare adhyayana kALamAM avadhuta AnaMdaghanajIno vAcana sparza thayo. e che" AvA vAkyo paNa gokhavA paDyA. paNa koIe nathI goviMda to kahe ke, batAvyo, nathI koIe koI sAkSAtkAra karAvyo, ke nathI koIe mArA gacchanA bheda sahu nayane nihALatA, tattvanI vAta karatA na lAje, ajJAnanA timirane dUra karyuM. udara bharaNAdi nija-kAja karatAM ahAM, moha naDiyA kalikAla rAje. hamaNAM hamaNAM "AsArAma' ane amArA AzramamAM eTale anya guruo vize je je ahevAlo A aMkanA saujanyadAtA sonagaDha AzramamAM jyAM jIvana carcAya che e vAMcIne "guruo vize zrI gulAbacaMda karamacaMda zAha ghaDataranA mahAmUlA sAta varSo mArA lakhavA mana uchaLyuM che! zrI nirmala gulAbacaMda zAha pasAra thayA, tyAM pratyeka mahine koI guru vyaktinA mana ane zarIranuM zrImatI AratI nirmala zAha ne koI vidvAna ke saMto padhAre. zoSaNa kare ke adhyAtma jijJasAnuM | kAraNake lohacuM baka jevA sva. zrImatI kusumabena gulAbacaMda zAhanI smRtimAM | poSaNa kare? AyurvedAcArya amArA pUjya Aje to zrImaMta jagatamAM potAnA eka guru hovA e phezana ane kalyANacaMdrajI bApA ane kavi dulerAya kArANI AzramamAM birAjamAna sTeTasa simbola banI gayuM che ane madhyama temaja garIba vargane mATe hatA. A mahApuruSonuM badhAMne AkarSaNa hatuM. eka jarUriyAta thaI gaI che. zrImaMtane potAnuM bhautika che" ene khovAno A AzramanA sthApaka mUrtipUjaka muni zrI cAritra vijayajI ane Dara che ane garIbane nathI e meLavavAnA phAMphAM" che. saMcAlaka sthAnakavAsI jaina muni kalyANacaMdrajI eTale AzramamAM cAreya kaoNlejanA abhyAsakALamAM mane cAbakhAkAra kavi akho maLI gayo. phirakAnA saMto ane zrAvako padhAre. jaina dharmamAM aneka saMpradAyo che enI to amane tyAre khabara ja nahi. kahe : * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI jhaverI * Website : www.mumbai_jainyuvaksangh.com . email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2013 jaina sAdhu-sAdhvI mahAtmA padhAre tyAre amAre emanI vaiyAvacca vakhata amAre pUjyazrIne page lAgavA javAnuM, uparAMta pratyeka gurujanone karavAnI eTaluM ja, paraMtu pU. bApA pote jaina muni hovA chatAM A sarve paNa eja mudrAmAM page lAgavAnuM. A eka saMskAra ane ziSTAcAra muni bhagavaMtonI najIka amane javA na de. emanA A hukamamAM kadAca hato. evo garbhita saMdeza-Adeza haze ke 'guru'nI mAyAmAM bALa avasthAmAM paraMtu Aje ghaNI dhArmika ane jJAti saMsthAmAM Ano atireka paDavuM nahi. amArA AzramamAM bhaNela lagabhaga sAta vidyArthIoe upakAranI hada sudhI jovA maLe che. je bhaviSyamAM e vidyArthImAM mAnasika dIkSA jIvana svIkAryuM che ane eka-be muni bhagavaMtoe AcArya padavI baLavAnuM rUpa dhAraNa kare che. sudhI pragati paNa karI che. e saMto vihAra karI jAya pachI pU. bApA Aje vicAruM chuM to ema paNa vicAra Ave che ke A prakAranI amane pUche, "tamane emaNe kaI bAdhA levaDAvI?' kAraNa ke pratyeka vyakti vyaktimAM 'laghutA"nuM AropaNa to nathI karAvatI ne? je saMto amane acUka kaMIka ne kaMI bAdhA levaDAve, jenA amArA pU. bhaviSyamAM kadAca ene laghutAgraMthI sudhI dorI jAya. saMskAranI yAtrAmAM bApA puSkaLa virodhI. eo zistamAM mAne paNa "Agraha'mAM nahi. ati bhaLe eTale sAmenI vyaktine niSpakSa rIte jovAnI dRSTi na paNa eo kahe, bALakone potAne jyAre jyAM ayogya lAgaze tyAre tyAM rahe. e vakhate e niyama svIkArI leze. kaoNlejakALamAM sI. pI. TaeNnkanI jaina udyogagRhanI hosTelamAM rahevAnuM ahIM mane kaoNlejakALano mitra bhIma sanmotrA yAda Ave che. e banyuM. bAjumAM ja mAdhavabAgamAM dAdA pAMDuraMgajInA upaniSado vagere baDo tejasvI ane AkhAbolo, kahe, "je parivAramAM janmyA te upara pravacano yojAya. pratyeka ravivAre tyAM niyamita javAnuM thAya. pU. parivArano dharma pALavo pharajiyAta kema? bALapaNathI bALaka upara koI dAdA pratye AkarSaNa vadhyuM. eka mitra vartuLa sarjAtuM thayuM. ane mane paNa dharmanI chApa zA mATe mAravI? ene ugavA dayo, vicAravA dayo, emAM sarvatra dAdA bhaktinA darzana thAya. manamAM zAMti na maLe. pU. jovA dayo, pachI tyAre eno dharma e nakkI kare e ja kharI mAnavIya dAdA sAthe nikaTa AvatA eka divasa emaNe mane pUchyuM, "ema.e. svataMtratA che." vAta to vicAravA jevI che. saMskAra ane dharmarakSA ke pachI zuM vicAra che?' kahyuM, "pIeca.DI. ane pachI prAdhyApaka athavA pracArane nAme ApaNe eka AtmAnI svataMtratA to chInavI letA nathI bhAgya laI jAya tyAM." to dAdA kahe, thANA pAse eka tattvajJAna ne? vidyApIThanuM ame nirmANa karI rahyA chIe tyAM AvI jA, badhuM saMbhALI eka vakhata pU. saMtabAlajI amArA AzramamAM lagabhaga paMdareka divasa le, tArI bhaviSyanI badhI javAbadArI mArI.' sthAyI thayA. amane emanI pAsethI gAMdhI vicArano bahu moTo evo ane mArI aMdara pU. saMtabAlajInA zabdonI ghaMTaDI vAgI. A lAbha maLyo. mArA mATe to e jIvanabharanI mUDI banI rahI, tyAre huM svIkAruM to guru to nahi ja maLe paNa vyaktipUjAnI AratI jIvanabhara lagabhaga esa.esa.sI.mAM hoiza. utAratA rahevAnI! zabdonA bhATa-cAraNa banI javAnuM. pU. pU. saMtabAlajI AzramamAMthI vihAra karavAnI taiyArImAM hatA tyAre pAMDuraMgajInI e saMsthA ane pravRttinI Aje zuM hAlata che e sarva AzramanA niyama mujaba abhiprAyapothI laIne ame saMtabAlajI pAse vidita che. gayA ane Azrama ane vidyArthIo vize potAno abhiprAya lakhI amArI haoNsTelanI sAmenI galI esa. vI. pI.roDane maLe. vacce ApavA vinaMtI karI. pUjyazrIe cazmAnA kAca UMcA karI amArI sAme vilsana sTrITa ane vilsana skUla Ave. sAmAnya rIte huM bhavansa kaoNleja sUcaka dRSTithI joyuM. emanA caherA uparanA akaLa bhAvane vAMcavA huM javA e galImAMthI pasAra thaI esa. vI. pI. roDanA basa sTenDa pAse asamartha hato, paNa Aje e rekhAo ane bhAva spaSTa joIne artha jAuM, lagabhaga I-1, basa hatI, je mane copATI laI jAya. eka paNa samajI zakuM chuM. emanA manamAM haze ke je lAgyuM e ja lakhuM ne? vakhata savAre agiyAra vAge kaoNlejamAMthI AvatI vakhate eja rastethI pUjyazrIe pena ane pothI hAthamAM lIdhI. UMDo vicAra karyo. thoDI huM haoNsTela Avato hato, rastAmAM ja mArI caMpalanI paTTI tUTI gaI. kSaNa thobhyA ane pachI eka vAkya lakhyuM. cAlavuM lagabhaga azakya. AjubAju dRSTi karI. jamaNI tarapha eka saMsthA uttama che. ghaDatara paNa zilpa jevuM che, paNa vidyArthIne mutaraDInI pAse ja eka mocI beTho hato. thoDI dADhI vadhelI, AdheDa vyaktipUjAthI dUra rakhAya to sAruM.' vaya, AMkhe cazmA, varNa zyAma, potAnA karmamAM mazagula. huM enI meM vAMcyuM. vAre vAre vAMcyuM ane mArA mATe A vAkya bhaviSyanA pAse gayo ane mArA caMpalanI paTTI sAMdhI ApavA vinaMti karI. meM jIvana ane guru zodha mATe pathadarzaka banI gayuM. jevA caMpala kADhI ApyA eTale eNe mane eka pUThuM ApyuM. kahe, 'Isa tyAre pU. kalyANacaMdrajI bApA amArA mATe sarvasva. divasamAM traNa para paira rakho, jalegA nahi aura paira bigaDegA bhI nahi, taba taka ( 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) 0 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rU. 1800/-(U.S. $180) Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana tumhArI paTTI meM khIlA lagA du? ki.' mArI guru yAtrA AgaLa cAlI. thoDo samaya gaNezapurI-muktAnaMda nahi bAbA dhAge se sI lo.' Azrama pratye AkarSAyo. hiMdu zAstra vize ghaNuM jANavA maLyuM uparAMta caMpala pANImAM boLatA e bolyA, "sahI bAta hai, do cija ko dhyAna samAdhi evuM badhuM ghaNuM, paNa tyAM maThAdhipada mATe kAvAdAvA joDane ke liye eka ko darda kyoM de?... dhAgA hI acchA che. thoDI dera ane khaTapaTo ! ahIM ziSya banI koI eka pakSanuM pyAduM banavAnuM? lagegI lekina yahI sahI hai.' e mocI-bAbAnA A zabdothI huM coMkyo. ApaNane jANyuM nahi. zistane nAme sAmrAjya sthapAya tyAM khulle mArA manamAM emanI eka pratibhA goThavAI gaI. zvAse kaI rIte rahI zakAya? e samaye bI.e.mAM bhagavad gItA upara eka pepara hatuM. ane bIje phebruArI mahino Ave eTale yoga sAdhikA gItA pharajiyAta divase mAre enI parIkSA ApavAnI hatI, eTale samayano upayoga mane je. je. skUla opha ArTanA medAnamAM che. kRSNamUrtine sAMbhaLavA karavA tyAM UbhA UbhA ja meM gItAnuM pustaka kholyuM. mutaraDI pAse laI jAya. e cAra pAMca divaso baudhika jalaso paDI jAya. je. kRSNamUrti besI cappala sIvatA sIvatA bAbAe upara joyuM ane pustaka vAMcato ane thiyosophInA pustakono gharamAM Dhagalo thaI gayo. ghaNAM badhAM joI bAbAe pUchayuM, "kyA paDhate ho beTA?" samAdhAno maLyA, chatAM kyAMka khUTe che evuM satata lAgyA kare, toya Apa ke samaja meM nahi AyegA bAbA' meM mArI gurutAnuM pradarzana e apUrNamAM paNa manane thoDI apUrNa zAMti to maLI ja. je. kRSNamUrtie karyuM, paNa amArA vacce zabda dvArA eka saumya saMbaMdha baMdhAI cUkyo jAheramAM kahyuM ke "mane koI guru na gaNazo'. to pachI ApaNAthI hato, eTale meM AgaLa kahyuM, "kala merI parIkSA hai aura gItA para muje emane guru kema kahevAya? jo ke emaNe ema na kahyuM hota to paNa paDhanA hai.' bAbA kahe, bahota acchA beTA, lekina paDhane ke bAda Isako emanA gurusthAna mATe huM mArA manane manAvI zakata ja nahi. kAraNake jIvanameM utAranA, nahi to ye saba gadhdha para sone jaisA he.' huM coMkyo. emanA vicAra-ciMtana ane emanA jIvana caritramAM mane bhinnatA meM kahyuM "bAbA Apane gItA dekhI hai?'- meM mArA huMpaNAnuM pharI pradarzana dekhAI. gAMdhI jevuM to koI virala ja hoya, jevI vANI evuM jIvana. karyuM. mAre 'vAMcI che' ema bolavuM joIe. bAbA kahe, "hA paDhI bhI satya, mAtra satya ane satyanA prayogomAMthI niSpanna thatuM parama satya. hai," cappalanI paTTImAM jADo doro parovatA bAbA bolyA, "aba konasA jIvananuM ane jIvanapAranuM satya. adhyAya paDha rahe ho?' thoDA kaMTALA sAthe meM kahyuM, "18mo'. mocI zakya eTaluM maharSi araviMdanuM ciMtana vAMcyuM ane vacce eka DUbakI bAbA kahe, "mokSa saMnyAsa yoga?' ane huM avAka Abho banI gayo. poMDIcerI paNa mArI Avyo. maharSi aravida ane pU. mAtAjInI samAdhi cappala sIvatA sIvatA bAbA AgaLa bolyA: "beTA pahelA adhyAya, pAse Asanastha thatAM koI alaukika zAMtinI anubhUti thaI. AvI arjuna viSAda yoga se ye 18 adhyAya taka hamArI saphara hai. mile to ja zAMtino anubhava eka vakhata mane zravaNa belagolAmAM bAhubalinA mokSa, na mile to phira nayA cakkara." ane mane to jANe kabIra maLI virATa caraNomAM mastaka namAvatI vakhate thayo hato. uparAMta gayA. koI paNa saMkoca vagara huM emanA caraNo pAse besI gayo. parAanubhavano eka camakAro thayo hato te to alokika ! cappala sIvAI jatA bAbA kahe, "tuMne mujhe bAbA kahA, tuM vidyArthI hai, lagabhaga 1963-65nI AsapAsa eka vakhata amArA DaoN. gItA paDhatA hai, terA paisA nahi luMgA.' ramaNabhAIe kahyuM ke jabalapurathI darzana zAstranA prophesara rajanIzajI khUba Agraha karavA chatAM mocI bAbAe paisA na ja lIdhA, ane AvyA che, emanuM vaktavya sI. pI. TaeNnka hIrAbAgamAM rAkhyuM che. tyAM Apa mAnazo? pachI roja rAtre ATha vAge e bAbA pAse huM gItA mAre AvavuM ane emanuM vaktavya pUruM thayA pachI mAre emane yathAsthAne zIkhavA samajavA jato, e ja jagyAe. alabatta, emanI pAse gItA mUkavA javuM. tyAre hIrAbAgamAM lagabhaga 20-25 zrotA haze, ane marAThI bhASAmAM hatI ane emAMthI eo mane saraLa hiMdI bhASAmAM rajanIzajIe to amane gheluM lagADI dIdhuM. emanA zabdo, emanI samajAvatA. kaoNlejamAM to A gItAnA adhyApana mATe amArA prAdhyApaka vANInuM saMmohana, vicAronI tArkikatA, dRSTAMto, basa mane amane vidvAna zAstrI nalina bhaTTa hatA, emanI pAse gItA samajAvavAnI badhAMne to rajanIzanuM gheluM lAgyuM. mane thayuM mane mArA guru maLI buddhivANI hatI. jyAre A bhoLA bhakta mocI bAbA mane e hRdaya ne gayA. AtmAnI vANIthI samajAvatA, jeno guMjArava mArA jIvanamAM jIvanabhara hIrAbAga, pachI suMdarAbAI hola ane aneka jagyAe rahyo che. rajanIzajInuM vaktavya hoya tyAM pahoMcI javAnuM, emanA pustako A mocI bAbA mArA pahelA guru, paNa emaNe ziSya tarIke mAro vAMcavAnA, emanI Tepa satata sAMbhaLatA rahevAnuM. mArA jevA asaMkhya svIkAra na karyo. pachI jyAre jyAre huM tyAMthI pasAra thAuM tyAre mocI jijJAsuonI A paristhiti hatI. bAbAne vaMdana karuM ane mAruM vaMdana nispRhabhAve svIkArI potAnA eka vakhata nAragoLa gAmamAM zibira rAkhI. evo dhyAnano prayoga karmamAM mazagula banI jAya. karyo ke badhAMne nacAvyA ane raDAvyA. jANe sAmUhika saMmohana. paNa Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2013 mane kAMI asara na thaI, anyo jevuM samarpaNa mane mAnya na hatuM. pachI tattvane pAmI gayA che e kahevA rokAyA nathI, ane jyAre tane enI to gAMdhIjI vizenA rajanIzajInA abhiprAyo, rajanIzajIno rajavADI jANa thaze tyAre tuM paNa mauna thaI jaze. e jANavA mATe aMdara utara. ThATha, "manane phAve tyAM doDavA dayo,' 'saMbhogathI samAdhi', mukta aMdara mahAsAgara ane motI che, magaramaccha paNa che e badhAMne mahAta AcAra, pUnA Azrama ane bhagavA pahero, nAma badalo, rajanIzanA karavAnA che, basa. nAmanI kaMThI pahero, A badhuM ApaNane to na rucyuM. amArA cImanalAla cakubhAI zAhe eka vakhata kahyuM hatuM ke je kriyA alabatta chellA be zatakamAM rajanIzajI jevA mahAvicAraka ApaNane karyA vagara cAle nahi evuM thAya tyAre ene "Teva' samajajo, ane nathI maLyA. paNa emanuM vicAra sAmrAjya dorAnA moTA daDA jevuM, evuM samajAya tyAre tarata pAchA vaLI jajo. nahi to jIvanabhara e ja tAra-dora nIkaLyA ja kare. A nahi te, te nahi te, Ama cAlyA ja kare. kriyA-revanA cakramAM aTavAI jazo. navuM jagata dekhAze ja nahi. je navA navA arthaghaTanonuM sphoTaka thatuM jAya ane ApaNe eka "kepha'nA tamArI rAha joI rahyuM che. jyAre koI mane kahe ke, "A satsaMgamAM jagatamAM pahoMcI jaIe ane pachI emAMthI chUTavuM muzkela. gayA vagara mane cAle ja nahi" tyAre mane cImanabhAInA A vAkyo vyaktine bhItarathI badalavAnI hoya, emAM AvA bAhya billAnI yAda Ave. zI jarUra? DaoN. guNavaMta zAha kahe che ke sUTeDa-bUTeDa mANasa paNa bhitarathI je pakaDe pakaDAve, toDe toDAve, e guru ke je pote choDe choDAve, sAdhu hoI zake. vyakti pUjAnA maMjIrA ahIM paNa vagADavAnA? tattvane joDe joDAve e guru? bhUlI taMtune pakaDavAno? sAdhunA vastro paheryA eTale e sAdhu hoya ja? ane mArI sAcI guru zodhayAtrA tyAre zarU thaI jyAre mane AcArya meM manana karyuM. kyAMka mAro "huM" to vacce Avato nathI ne ? paNa huM mahAprajJanA graMtho maLyA, Agama vAMcana praveza thayo, gaNadharavAda ane to badhe "huM'ne ogALavA gayo hato pachI e vacce zeno Ave? jaina dharmano karmavAda vAMcavA maLyo. badhAM rahasyo ughaDI gayA. gADha A badhI guru zodhanI yAtrA cAlI rahI hatI. tyAM eka bhAI mane aMdhakAramAM eka dIpajyota pragaTe tema. eka 'bhagavAna' pAse laI gayA. kahe ke A AtmAne sTezana upara ja je vyaktine Atmadarzana thayuM hoya e guru koIne ziSya banAve kevaLajJAna thayuM hatuM. sAdI-saraLa bhASAmAM sarasa samajAve paNa potAne kharA? potAne guru kahevaDAve kharA? ene ziSyonI zI jarUra? kevaLajJAnI kahevaDAve. vicAra Avyo jene kevaLajJAna thayuM e AvuM jIvanamAM gurunI zI jarUra? gurunI jarUra kharI, paraMtu guru zodhatI jAhera kare ? emanA bhakta mane kahe tamAre emanA darzana karavA haze vakhate mugdhabhAva choDI devo, hRdaya sAthe buddhino upayoga karavo ja, to tamAruM mastaka emanA paganA aMguThAne aDADavuM paDaze. mane A pachI zradhdhAnuM zaraNuM pakaDavuM. paraMtu sAcI jarUra che rAhabaranI. maMjUra na hatuM. ahIM "huM" na hatuM, mAre mane evA be rAhabara, mArA be mArA 'huM'nuM svamAna paNa sAcavavAnuM zrImad rAjacaMdra prasAda vidyAguru maLI gayA hatA, jemanA vacanAmRta zabda-vicAra ane jIvanamAM saMpUrNa eka jijJAsu Agraha karIne mane (navembara aMkathI AgaLa) abhisatA hatI, te kacchanA kavi eka ati suprasiddha vaktAne 6 1 saMsArarUpI kuTuMbane ghera ApaNo AtmA paroNArUpI dAkhala che. kAjala sAMbhaLavA laI gayA. vaktAe prAraMbha 62 e ja bhAgyazALI ke je durbhAgyazALInI dayA khAya che. paMDita pU. rAmaprasAda bakSI. A karyo, "kAle rAtre dhyAnamAM beTho, traNa 63 zubha dravya e zubha bhAvanuM nimitta maharSio kahe che. mahAtmAone vaMdana karuM chuM. kalAke kuMDalinI jAgRta thaI ane akhAe kevuM sarasa kahyuM che64 sthira citta karIne dharma ane zukala dhyAnamAM pravRtti karo. ApaNA gurujIe kahyuM ke Aje mAre 65 parigrahanI mUccha pApanuM mULa che. je narano AtmA guru thaze gRhasthAzramanI carcA nathI karavAnI 66 je kRtya karavA vakhate vyAmohasaMyukta khedamAM cho, ane pariNAme kahyuM akhAnuM te pachaze. brahmacaryAzramanI vAta karavAnI che, ' paNa pastAo cho, to te kRtyane pUrvakarmano doSa jJAnIo kahe che. A lekha pUrNa na samajazo, ane mugdha bhaktono tALIono | ghaNI yAtrA lakhavAnI bAkI che, 67 jaDabharata ane janaka videhInI dazA mane prApta thAo. varasAda, bolo, jenI kuMDalinI || lakhAze, kyAreka vadhu, kyAreka 68 satyaruSanA aMta:karaNe AcAryo kiMvA kahyo te dharma. jAgrata thaI hoya e AvI vAto kare ? tIkhuM-mIThuM lakhAze, kALa pAkaze 69 aMtaraMga mohagraMthi jenI gaI te paramAtmA che. e to rahe potAnI mastImAM masta. 70 vrata laIne ullAsita pariNAme bhAMgazo nahIM. meM mArI jAtane prazna pUchayo, "tAre mocI bAbA tame kyAM cho? gurunI jarUra kharI? zA mATe ?' parama 71 ekaniSThAe jJAnInI AjJA ArAdhatAM tattvajJAna prApta thAya che. TdhanavaMta zAha tattvane jANavuM che? zA mATe? je A (kramaza: AgaLa AvatA aMke). drdtshah@hotmail.com hatuM. tyAre. Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana gaMgAsatInuM adhyAtma darzana 1 bhANadevajI saurASTra satI, zUra ane saMtanI bhUmi che. gaMgAsatI eka sAthe (5) uparyukta cAra dhArAo uparAMta pAMcamI dhArA che - gaMgAsatInI traNa che - satI, zUra ane saMta ! potAnI anubhUti. mIrAMnI jema gaMgAsatI rAja parivAramAM janmyAM hatAM. gaMgAsatIno bAvana bhajano dvArA gaMgAsatI eka surekha ane viSada adhyAtmapathanuM janma saurASTranA bhAvanagara jillAnA pAlItANA tAlukAnA rAjaparA kathana kare che. ahIM A gaMgAsatI praNita adhyAtmapatha prastuta che. nAmanA gAmamAM I. sa. 1846mAM thayo hato. temanA pitAzrInuM nAma 1. buddhiyoga zrI bhAIjIbhI jesAjI saraveyA ane mAtAnuM nAma rUpALIbA hatuM. buddhiyogamAM be tattvono samAveza thAya che. gaMgAsatI prAthamika zikSaNa ahIM pitRgRhe ja pAmyAM. gaMgAsatInA (1) saMsAra pAchaLanI doDanI vyarthatAnI ane AtmaprAptinI parama lagna i. sa. 1864mAM, 18 varSanI vaye bhAvanagara jillAnA sArthakatAnI spaSTa samaja. A che - janmakathaMtAbodha. samaDhiyALA gAmanA rAjaputa girAsadAra zrI kahaLasaMga kalabhA gohila (I) te samajamAMthI pragaTelo paramapadanA ArohaNano meru jevo dRDha sAthe thayAM hatAM. te kALanI rAjaputa girAsadAra paraMparA pramANe gaMgAsatI saMkalpa. sAthe pAnabAI nAmanI eka khavAsa kanyA sevikA tarIke sAthe AvI meru re Dage ne jenAM mana no Dage hatI. A pAnabAI gaMgAsatInI sevikA, sakhI ane ziSyA paNa banI! marane bhAMgIre paDe bharamAMDa re ! gaMgAsatInA AdhyAtmika jIvanavikAsamAM je paribaLoe pradAna A gaMgAsatIe batAvelo buddhiyoga che. karyuM che, te A pramANe che. 2. guru zaraNa (1) gaMgAsatI pote ja pUrvajanmano koI ucca koTino AtmA che. adhyAtmano nizcaya thayA pachI adhyAtmapathano pathika sadgurunuM (2) gaMgAsatIe dharmapremI parivAramAM janma dhAraNa karyo che. zaraNa svIkAre che. guru adhyAtmapanano rAhabara che. (3) gaMgAsatInA pati kahaLasaMga sAdhucarita adhyAtmapuruSa hatA. zvasura saguru caraNamAM zIza namAve, gRhanuM vAtAvaraNa adhyAtmane anukULa hatuM. tyAre pUraNa nijArI kahevAya re... (4) gaMgAsatInA guru rAmetavananuM temanA AdhyAtmika vikAsamAM ghaNuM 3. adhyAtmanA pAyA moTuM pradAna hatuM. (1) abhIpsA-paramAtmAnI prAptinI jvalaMta jhaMkhanA (5) ziSyA pAnabAIno saMga adhyAtma mATe upakAraka banI rahyo. (i) phanAgIrI-samarpaNa (6) gaMgAsatInI vADI para vaselA harijana sAdhuno saMga gaMgAsatI ema tame tamAruM zIza utAro, pAnabAI ! mATe upakAraka nIvaDyo che. to to ramADuM bAvananI bAra.... pati kahaLasaMge svecchAmRtyu svIkAryuM, pachI gaMgAsatI pAnabAIne bAvana (ii) abhayabhAva divasa sudhI dararoja eka bhajana saMbhaLAve che. bAvana divasanA A (IV) gurunI AdhInatA bAvana bhajana te ja gaMgAsatInI adhyAtma-vANI che. Ire bhakti kyAre uramAM Ave gaMgAsatInI adhyAtma gaMgAmAM je dhArAo saMmilita thaI che, te jyAre thAya sagurunA dAsa re A pramANe che 4. adhyAtmane anurUpa jIvanapaddhati (1) premalakSaNA bhakti gaMgAsatInI adhyAtmagaMgAnI pradhAnadhArA che. jIvanapaddhati sAttvika arthAt parizuddha na hoya to koI adhyAtma (2) gaMgAsatInI adhyAtmagaMgAmAM yoganI keTalIka viziSTa ane sAdhanA phaLatI nathI. sAttvika jIvana paddhati eTale-azuddha karmono mUlyavAna sAdhanAono samAveza thayo che. tyAga, pravRttisaMkoca, sAMsArikatAno tyAga, yuktAhAravihAra, (3) vacana-viveka, sajAti-vijAtinI yukti, padArthanI abhAvanA kusaMgatyAga, IndriyasaMyama, samatA, dvidhAno tyAga, Asanasidhdha ane Adi vedAMtapraNIta jJAnamArganI uccakoTinI sAdhanAono sidhdhionA mohano tyAga. samAveza gaMgAsatInI adhyAtmagaMgAmAM thayo che. 5. bhaktiyoga (4) surata zabdayoga, soDaham-upAsanA ane ajapA-japa - A bhaktiyoga saraLa, sahaja ane sarvajana sulabha sAdhana che. tethI saMtamatanI pradhAna sAdhanAo che. gaMgAsatInI adhyAtma gaMgAmAM adhyAtmapathanI prAraMbhika bAbato batAvyA pachI gaMgAsatI prathama bhakti A traNeya saMmilita che. batAve che. Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2013 bhAI re! upadeza devo to prathama bhagati dekhADavI prANa, apAna, thAna, udAna ane samAna - A pAMca prANa che. ne gALI devo teno moha re.. A pAMca prANane eka ghare lAvavAnA che, te hatuM kendra che. hat A upadeza vaidhi-bhakti mATe che. pachI kahe che kendra arthAt anAhata cakra. pAMca prANa hatu kendramAM sthira thAya premalakSaNA bhakti jene pragaTe tene pachI sAdhaka nimnagAmI vRttiothI sarvathA mukta banI jAya che. karavuM paDe nahi kAMI re... pAMca prANa hatu kendramAM sthira thAya pachI prANanI gati haMmezAM bhaktiyoganA A zikSaNamAM gaMgAsatI zrImad bhAgavatane anusare che. UrdhvamukhI banI jAya che. prANanI gati UrdhvamukhI thAya eTale 6. vacana-viveka sAdhaka nimnagAmI vRttiothI sarvadA mukta thaI jAya che. vacana eTale upaniSadapraNIta mahAvAkya. ahIM vacana eTale pAMca prANane eka ghare arthAt hatu-kendramAM ekatrita karavAnA pAMca soham. A soham vacana arthAt mahAvAkya chAMdogya upaniSadanA upAya checaturtha adhyAyanA khaMDa 11, 12 ane 13mAM che. mULa mahAvAkya che- *tribaMdha prANAyAma soDahamazmi. vacanano abhyAsa soDamami-A mahAvAkayamAM traNa pada . sa: eTale te arthAt brahma. *utkaTa bhakti aham eTale huM arthAt jIva AtmAnuM saMdhAna azmi eTale zuM. anAhata cakramAM dhyAna samagra mahAvAkyano artha che - huM (jIva) brahma chuM. A anya cAra ( IV) nitya pavana ulaTAvavo. mahAvAkyanI jema A soDahamazmi dvArA jIva-brahmanI ekatA sUcita nitya pavana ulaTAvavo eTale prANanuM UrdhvarohaNa karAvavuM. thAya che. A prANotthAnanI ghaTanA che. prANotthAnanI ghaTanAnA pradhAna zvAsa sAthe japa ane ciMtana mATe 'kSi' padane choDI devAmAM upAyo traNa che. Ave che. te adhyAhArathI samajI levAnuM che. *tribaMdha prANAyAma vacanavivekanI sAdhanAnI paddhati A pramANe che mahAmudrA (1) zvAsocchavAsanI kriyA sAthe suratAnuM joDANa zakticAlinI mudrA (II) "soDaham" maMtranI dIkSA. zvAsocchavAsa ane suratA sAthe prANotthAnanI ghaTanA dvArA kuMDalinI zaktinA jAgaraNa ane soham maMtranuM joDANa. pUraka sAthe 'so (saH)' ane recaka UrdhvarohaNa siddha thAya che. sAthe dama-aham' maMtrano japa. 8. jJAnayoga (II) soDam zvAsocchazvAsa ane suratA sAthe 'soDam' maMtranA gaMgAsatIe jJAnayoganA je tattvono samAveza karyo che, te A arthanuM ciMtana, artha che-"huM brahma chuM'. pramANe che(IV) ajapAjapa arthAtu anavarata sahaja rIte 'soham' maMtrano zvAsa (1) kartApaNAnA bhAvano tyAga nANuM kartA hari: #rtA | sAthe japa (II) AtmaprApti to prAptasya prApti che. (v) brahmAkAra vRtti guMjAno lADavo pAnabAI ! (v) AtmAvasthA arthAt brAhmIsthiti ahaMbhAva gayA vinA no khavAya! 7. yoga (ii) satata jAgRti. (1) sAttvika AhAravihAra vIjaLIne camakAre motI parovavuM pAnabAI (II) apAnane jItavo. nahitara acAnaka aMdhakAra thAze ! apAna prANanI nimnagati che. bhogamAMthI yogamAM javA mATe apAnane (IV) sajAti-vijAtinI jugatI jItavo Avazyaka che. yogazAstramAM apAnane jItavA mATe traNa potAnA AtmAnuM ciMtana karavuM te sajAtIya vicAraNA che. abhyAsa batAvyA che jagataviSayaka-anAtmaviSayaka vicAraNA karavI te vijAtIya *tribaMdha prANAyAma vicAraNA che. potAnuM AtmasvarUpaja sajAtIya che ane anya *uDDiyAna baMdha sarva vijAtIya che. anAtma ciMtana choDIne cittane AtmaciMtanamAM * AjJAcakramAM dhyAna joDavuM te sajAti-vijAtinI jugatI che. A sAdhanAne vedAMtanI (II) pAMca prANane eka ghare lAvavA paribhASAmAM nididhyAsana' kahevAmAM Ave che. Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana sajAti vijAtinI jugatI batAvuM, taiyArI kare che. tadanusAra yoga yuktithI gaMgAsatI paNa svecchAe bIbe pADI dauM bIjI bhAta. dehatyAga kare che. 9. gurukRpA ane siddhi gaMgAsatI svadhAma gayA pachI traNa divase temanA priya ziSyA bhAI re! Apyo rasa ne khoLAmAM besADyAM pAnabAI paNa yaugikayuktithI dehatyAga kare che ane svadhAmagamana mUkyo mastaka para hAtha re kare che. gaMgAsatI ema boliyA re zrImad bhagavadgItAmAM samAdhipUrvaka svecchAe dehatyAganI tyAM to nIrakhyA tribhuvana nAtha re! yuktinuM kathana che, je A pramANe che. khoLAmAM besADIne mastaka para hAtha mUkyo ane pAnabAIe sarvadrArANi saMyamya mano ddhi nirudhdha 1 | tribhuvananAthane nIrakhyA-A ghaTanA spaSTa rIte zakti saMcAranI ghaTanA mULaMdhAyAtmana: prAIsthito yoTdhAraNam che. gurukRpA dvArA ziSyanI aMtima graMthinuM bhedana karavAnI arthAt omityekAkSaraM brahma vyAharanmAmanusmaran / AvaraNabhaMganI A ghaTanA che. ya: prayAti tyajandehaM sa yAti paramAM gatim / / 10. pada pAmyA niravANa re ___ -zrImad bhagavad gItA gaMgAsatI pAnabAIne pramANa patra Ape che. badhI IndriyonA dvAra baMdha karIne, manane hRdayamAM sthira karIne, gaMgAsatI ema boliyAM re... prANane mastakamAM sthApita karIne, yogadhAraNAmAM avasthita thaIne tame pada pAmyA niravANa re... je puruSa omakArarUpa ekAkSarasvarUpa brahmanuM uccAraNa karatAM karatAM AthI vadhu mahAna kRtArthatA, AthI vadhu mahAna pramANapatra brahmAMDamAM ane mAruM smaraNa karatAM karatAM zarIrano tyAga kare che te puruSa parama haju zodhAyuM nathI. guru ziSya ke ziSyAne pramANapatra Ape - 'tame pada gatine pAme che." pAmyA niravANa re..' A adhyAtmapathanI sarvocca kRtArthatA che, ane bhakta kahaLasaMga, gaMgAsatI ane pAnabAI-A traNeya saMtoe gaMgAsatInI kRpAthI pAnabAI A parama kRtArthatA pAme che. A gItA cIMdhyA mArge yaugikayuktithI zarIrano tyAga karyo. teo A bAvana bhajanonA mAdhyamathI gaMgAsatIe pAnabAIne bAvananI sau parama gatine pAmyAM. bahAra, harinA dezamAM pahoMcADI dIdhAM. - traNa puSpo gayAM, phorama A dharatI para rahI gaI. Avo che - gaMgAsatIno A adhyAtmapaMtha! C/o ramezabhAI gAmI, akSaradhAma epArTamenTa, bloka naM. 18, bhakta kahaLasaMge svecchAe dehatyAga karyo hato. pAnabAInuM page pALe, revapara roDa, morabI-363641. mo. naM. 9374416610| adhyAtmazikSaNa paripUrNa thayuM eTale have gaMgAsatI paNa svadhAmagamananI 09879544133. phona : 02822-292688. jaina tIrtho ke dharmazAlAo ke kamaroM kI onalAIna rijarvezana mahattvakAMkSI yojanA tIrtha yAtrA para Ane vAlA yAtrI pUrNa suvidhAoM se yukta tIrtha kevala hamAre kSetroM ke vikAsa evaM vistAra meM sahAyaka hogA evaM vaha para evuM nizcita, pUrNa niyojita yAtrA karanA cAhatA hai. isa hamAre deza evaM tIrtho kI arthavyavasthA ko sudaDha banAne meM bahumUlya AvazyakatA ko dhyAna meM rakhate hue hama tIrtha kSetro para Ane vAle yogadAna de sakegA. yAtrI kI yAtrI kI yojanA evaM nirdhArita sthAna para Thaharane bhojana digaMbara zvetAmbara evaM sabhI jaina paMtha apanI dharmazAlAo ke Adi kI agrima vyavasthA ko dhyAna meM rakhakara, dharmazAlAo ke kamaroM, kamaroM ke lie AnalAina ArakSaNa suvidhA kA lAbha lene ke lie bhojana Adi kI AnalAina rijarvezana kI eka mahattvAkAMkSI yojanA www.jaintirthyatra.com para upalabdha phorma bharakara bheje. para kArya kara rahe hai, jo iMTaraneTa kA upayoga karate hue jaina tIrtha | tIrtha dharmazAlAe vebasAiTa se kese jUDe? kalA va sthApatya kA vizvastara para prasArita prasArita karane me apanA www.jaintirthyatra.com se tIrtha dharmazAlAo ko juDane ke mahattvapUrNa yogadAna degI. lie rajisTrezana anivArya che. tIrtha kSetra prabaMdhana samiti apane tIrtha dharmazAlA | isake madhyama se kevala vibhinna deza evaM pradezoM meM phele hue jaina ke rajisTrezana ke lie vebasAITa www.jaintirthyatra.com meM upalabdha baMdhu apane dharma-kalA evaM saMskRti se paricita hoMge eve vebasAiTa phArma DAunaloDa karai aura usakA prinTa nikAlakara use bharakara hameM www.jaintirthyatra.com ke mAdhyama se kamaroM kA AnalAina bhejuM, tIrtha kSetra prabaMdhana samiti hameM 08815239442 para bhI saMparka ArakSaNa bhI kara sakeMge. isake pratiphala meM jaina tIrtha kSetro para kara sakate hai, aMtararASTrIya paryaTana vistAra hone kA hameM pUrNa vizvAsa hai, jo na Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana upaniSadomAM jagata ane jIvAtmAno vicAra ghaDaoN. nareza veda (lekha kAMka : dhAMca) anekatAmAM pariNameluM rUpa che. khAto aneka bhAvone prApta thAya che. cAra koza, cauda loka ane corAzI A jagata Izvara athavA brahmanI zaktino tyakta athavA choDelo... bhAvamAM pariNAma pAmelAM jIvAtmAonAM svarUpo e bhUtAtmAnuM ja aMza che. jANa athavA Izatattva svayaM atyaMta mahAna che. te jANe ke eka samudra che ane tenI eka laherI athavA biMdu e A vizva che. je manuSya A bro choDelA A sthUla aMzano tyAga kare che, tenA pratye anAsakta banIne tene sarva che, temAM Asakti ke mamatva bAMdhato nathI, A sthUla aMzane kevaLa potAnA ja sthULa zarIranA upabhoga mATe svAdhIna banAvato nathI te 'jodana'no bhokatA bane che, eTale ke amRtatattvano anubhava kare che. ja AtmA mAyA vaDe moha pAmIne zarIra dhAraNa kare che ane sarva sRSTino kartA thAya che, te ja jAgrata avasthAmAM strI, annapAna, vagere vividha bhogo vaDe tRpti pAme che. te jIvAtmA svapnAvasthAmAM potAnI mAyAzakti vaDe kalpAyelA jagatamAM sukha-duHkhano bhoktA thAya che. tema ja suSupti (gADha nidrA)ne samartha jyAre badhA AMtarabAhya jagatano laya thaI jAya che, tyAre ajJAnarUpa aMdhakAra varka vyApta banIne te sUkhano anubhava kare che. pUrva janmanA karmanA yogane lIdhe te ja jIvAtmA pharI jAgRta thAya che ane UMghe che. Ama, jAgrata, svapna ane suSuptirUpa traNa nagaramAM te jIva krIDA kare che, ane tene lIdhe ja A badhI vicitratAo utpanna thaI che. A dazya ane sthULa jagatanI pAchaLa eka bIjuM sUkSma jagata che. A (dazya-sthULa) jagata bhautika che ane te sUkSma jagata prANAtmaka che. A vizvanuM mULa gatitattva athavA IzvaranI e prANAtmaka zakti che. e gatitattvanA drazya vikAsanuM nAma ja jagata che. vizvanuM sUkSmathI paNa sUkSma ane dUrathI paNa dUra evuM koIpA kendra athavA sthAna nathI, jyAM A mULabhUta gatitattva athavA IzvaranI prANazaktinuM zAsana ke tenI pravRtti na hoya. upaniSadanA dRSTAonA mata mujaba A javAtmAnA traNa janmo thAya che. puruSanA zarIramAM tenuM teja kramathI saMcita thaIne sAtamI dhAtapa retas (vIrya)nuM rUpa dhAraNa kare che. A vIrya puruSanAM badhAM aMgomAMthI pragaTeluM tenuM teja athavA sAra che. puruSa potAnA svarUpabhUta A vIryarUpa tejane pahelAM to potAnA zarIramAM ja dhAraNa karatAM tene poSe che, brahmacarya dvArA tenI puSTi kare che. pachI jyAre te ane strInA garbhAzayamAM sthApita kare che tyAre zukra-zoNitanA saMyogathI manuSyazarIranI utpatti thAya che. jIvAtmAno A pahelo janma che. tyAMthI tenI prANaspaMdananI paraMparA zarU thAya che. A garbha mAtAnI kUkhamAM tenuM ja eka aMga banIne vadhavA lAge che. mAtAe ArogelA ajJanA rasathI e puSTa thAya che. A garbharUpI jIvAtmA mAtAnA ja zarIranA aMgarUpa hoI ene pIDA karato nathI. paNa e garbhamAM rahelA jIvAtmAno prasava thAya che tyAre e jIvAtmAno bIjo janma thAya che. strI te garbhane potAnA che zarIramAM nava mAsa sudhI dhAraNa karIne enuM rakSaNa ane eno uchera kare che. pitA utpanna thanAra bALakanuM enA janma pahelAM sImaMta vagere saMskAravaDe ane janma pachI jAtakarma vagere saMskArovaDe poSaNa kare che. A pramANe ja manuSya jIvanI vaMzavRddhi thayA kare che. pachI putrano e pitA pokamAM jAya che ane bIjA lokamAM pharI jUna che. A parokagamana e jIvAtmAno trIjo janma che. e A jagata Izvarano AvAsa che. Izvara svayaM to A jagata karatAM keTotha mahAna che. Ama chatAM, IzvaranA mahimArUpa hovAthI A jagata paNa kaMI alpa nathI. IzvaranA mahimArUpa A jagata ATaluM moTuM A hovA chatAM emAM rahenAra puruSa (manuSya) ethI paNa moTo che, e kharuM paNa A jagatanI utpatti zA mATe ane kevI rIte thaI ? Disembara, 2013 koI kahe che ke jagatanuM kAraNa kALa che. koI kahe che ke te niyatinA niyama anusAra utpanna thAya che. koI kahe che ke, jagatanI utpatti svAbhAvika ja thAya che. koI kahe che ke jagata yaddacchAthI athavA akasmAt utpanna thAya che. koI paMca mahAbhUtane jagatanuM kAraNa mAne che, to koI prakRtine, to koI puruSane, to koI A badhA saMyogane jaganuM kAraNa mAne che. paNa A badhA AtmAthI judA che ane AtmA to avazya che ja, mATe e badhA jagatanuM kAraNa banI zakatA nathI. tema ja jIvAtmA paNa sukha ane duHkhane kAraNe jagata utpanna karavAne samartha nathI. kharekhara to eka brahma ja A upara kahelA badhA kALa, AtmA, vagere kAraNonI upara amala calAve che. puruSanI aMdara je kartA che, te AtmA ja che. tema agnithI khUba ja tapI gayelo loDhAno goLo ghaNathI phUTavAmAM AvatAM cinagArIomAM vikharAI jAya che, tevI ja rIte bhUtAtmA buddhi, indriyo vagerenA saMgathI aMtaHkaraNavALo jIvAtmA bane che, e prakRtinA guNothI parAbhava pAmIne karmo kare che ane temAM prakRtinA guonI thappaDo samasta jagatanI utpattirUpa evo eka deva te AtmA urphe brahma potAno svabhAva paripakva thatAM jagatane utpanna kare che. emAM paripakva banelA karmavALA jIvone te janma, hayAtI, vRddhi, vipariNamana, apakSaya ane nAza evI judI judI avasthAomAMthI pasAra kare che ane sattva, Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Disembara 2013 prabuddha jIvana 11 rajasa, taman jevA badhAya guNone te temanA kAryomAM yoje che. A ajJAnIo jaI zakatA nathI. hRdayanI ekaso ane eka nADIo che. jIvAtmAnA jema traNa janmo che tema e traNa guNovALo che ane emAMthI suSumaNA nAmanI nADI mAthA tarapha jAya che. jJAnI AtmA e phaLane mATe karma karanAro che. te pote karelAM karmone bhogavanAro paNa nADIthI upara caDIne amarapaNAne pAme che. hRdayamAMthI nIkaLI cAreya te ja che, matalaba ke sarvarUpa, traNa guNavALo, avyaya, akSara ane kSara bAjue jatI bIjI nADIo to mAtra zarIramAMthI bahAra nIkaLavA evA traNa mArgavALo ane prANano adhipati evo te AtmA potAnAM mATe che. karmo vaDe ja A jagatamAM vicare che. hRdayamAM je aMgUThA jeTalo che, je eka devasatya virATa vizvamAM brahmarUpe raheluM che ane bIjuM A sUrya jevo tejasvI che temaja saMkalpa ane ahaMkArathI yukta che, te vAmana mAnavazarIrarUpI adhyAtma kendramAM AtmArUpe raheluM che. eTale jIvAtmA, buddhinA guNa vaDe ane zarIranA guNa vaDe ArAnI aNI jIvAtmAnuM astitva e koI sAdhAraNa ghaTanA nathI; kAraNa ke te jeTalo nAno banelo dekhAya che. vALanA cheDAnA somA bhAganA paNa divyazaktionI samaSTinuM ja pariNAma che. matalaba ke divyazaktio somA bhAga jeTalo e jIvane jANavo. e jIva ja anaMta thavAne ekatra thavAne lIdhe te nIpajeluM che. paraMtu zarIramAM bhokatArUpe AvavAne samartha che. e nathI strI ke nathI puruSa ke nathI napuMsaka. je je zarIrane lIdhe jIvamAMthI IzvaranI sAttvika zaktio judI paDI jAya che athavA te dhAraNa kare che, te te zarIra sAthe te saMbaMdha pAme che. emano abhAva thaI jAya che. A piMDa ane brahmAMDamAM sarvatra eka saMkalpa, viSayono sparza, daSTi ane moha vaDe tema ja annajaLa vaDe vaizvAnara agni vyApelo che. enAthI adhika tAkAtavara ane rahasyamaya sthULa-sUkSma zarIranI vRddhi ane janma thAya che. dehayukta banelo jIva bIjI koI zakti nathI. mana, prANa ane vA-e traNeyanI saMzaktithI potAnA karma anusAranAM zarIrone potAnA guNo anusAra pasaMda je jIvanatattva pragaTe che, te ja vaizvAnara che. A vaizvAnara ja samasta kare che ane dehaprAptinA kAraNarUpa e jIvAtmA karmo ane zarIranA bhuvanono adhirAja che. samasta vizvamAM ane tamAma prANIonA guNo anusAra dareka janmamAM judo ja dekhAya che. vizvaprapaMcanI vacamAM zarIramAM te utpanna thAya che ane temAM ja te kAma kare che. kahevAnuM to rahelA, anAdi, anaMta, anekarUpe rahelA, vizvane utpanna karanArA ema prApta thAya che ke saMsAramAM abajo prANIo (jIvAtmAo) che, ane vizvane vyApIne rahelA evA eka mAtra vibhu (brahma)ne jyAre te sau A eka vaizvAnara zaktinA ja bhinna bhinna rUpo che. A jIva jANI le che tyAre e badhAMya baMdhanomAMthI mukta thAya che. A vaizvAnara AtmA eka ja hovA chatAM anekarUpe bhAsamAna thAya koI moTA jhADanA mULamAM ghA kare to emAMthI rasa jhare che, paNa e che enuM kAraNa mAyA che. A jagata mAyA che. sAMsArika mAyAnA jhADa jIvatuM ja rahe che. koI enI vacamAM ghA kare toya emAMthI rasa jhare sonerI caLakATa mAratAM DhAMkaNa vaDe AtmArUpa satya vastu DhaMkAI gaI che ane e jIvatuM rahe che. koI enA uparanA bhAgamAM ghA kare toya che. jIvAtmA mAyAthI pakaDAI rahe che. A mAyA eTale avidyA. emAMthI rasa jhare che, paNa e jIvatuM rahe che, kAraNa ke e jhADamAM jIva upaniSadanA dRSTAo Izvarane paNa mAyAupAdhivALuM avidyAjanya svarUpa (AtmA) rahelo che, ethI e potAnA mULathI pANI pIe che ane mAne che. AtmAne akartA gaNe che. e kAraNe keTalAka loko evuM jamInanA rasone kheMcIne AnaMdathI UbhuM rahe che. paNa jayAre jIva e mAne che ke upaniSadono jJAnamArga dharma ane nItinI upekSA kare che. jhADanI eka DALIne choDI de che tyAre e DALI sUkAI jAya che, bIjI paNa evuM nathI. upaniSado paNa nIti ane sadAcArane jJAnamArgamAM DALIne choDI de che, tyAre bIjI paNa sUkAya che, trIjIne choDI de che, pravezavAnA pUrva sAdhano tarIke svIkAre che. eTaluM ja nahi, A jagata tyAre trIjI sUkAya che ane jyAre e jIva e AkhA jhADane choDI de mAyAmaya hovAthI mithyA che evuM pratipAdita karatAM upaniSado jagata che, tyAre e AkhuM jhADa sUkAya jAya che. e ja rIte jIva vagaranuM A nitAMta asat che ema sthApita karatAM nathI. brahma ekamAtra avikalpa zarIra mare che, paNa jIva marato nathI. e sUkSma tattva ja A jagatanuM satya che enI tulanAmAM A nazvara jagata ane enA padArtho asat mULa che, e ja jagatano AtmA che, e ja satya che. che. matalaba ke AtmajJAna thatAM vyavahArajagata ane saMsAranuM jJAna jyAre mANasa mAMdagIthI nabaLo paDI jAya che, tyAre pAse beThelAM khoTuM Thare che. sagAMo tene pUche che ke, "mane oLakho cho ?' jyAM sudhI A upaniSadanA dRSTAo ema paNa mAne che ke jyAM sudhI ApaNe zarIramAMthI jIva nIkaLI jato nathI, tyAM sudhI e saune oLakhe che. jagatamAM chIe tyAM sudhI ApaNAM karmo paNa rahevAnA. upaniSado kahe paNa jyAre jIva zarIramAMthI nIkaLI jAya che. tyAre e sUryanA kiraNone che phaLanI icchA vinA potapotAnA karmo karatAM rahIne ja ahIM jIvavAnI AdhAre ja upara jAya che ane OM bolato bolato UMce caDhe che ane AzA rAkhavI, bIjo koI rasto nathI. jIva sat ane asat karmonA jeTalI vAramAM mana pahoMcI zake teTalI vAramAM e sUryamAM pahoMce che. sat ane asat phaLorUpI pAzathI baMdhAyelo che. ISTakarmo ane e sUrya brahmalokano daravAjo che. temAM jJAnI loko ja jaI zake che, ApUrtakarmone ja zreSTha mAnanArA mUDhone te karmo sivAya bIjuM kAMI Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana Disembara, 2013 zreya dekhAtuM nathI. A jagatamAM jenA karmorUpI AcaraNo pavitra ane jAya che. jyAre manuSyanA hRdayamAM rahelI badhI kAmanAo dUra thaI sArAM hoya che teo pharIthI caturvarNamAMthI koI pavitra ane sAre ThekANe jAya che, enI hRdayanI badhI gAMTho chUTI jAya che tyAre mArca manuSya janme che. paNa jenA AcaraNo kUDAM ane naThArAM hoya che teo manuSya amara bane che. jyAre mananI sAthe pAMca IndriyAtmaka jJAno sthira banI yonine badale pazuyonimAM punaH janme che. tethI upaniSado kahe che je jAya che ane buddhi paNa kriyA karatI nathI, tyAre jIva parama gati (parama anindita (nirdoSa) karmo che, te karavAM, bIjuM nahi. pada) pAme che. karmo ane jJAna anusAra UMcInIcI manuSyayonimAM eTaluM ja nahi manuSyajIvanane cAra Azramo-brahmacaryAzrama, avatarelo jIva jJAnamArge zraddhApUrvaka upAsanA ane tapazcaryA karI gRhasthAzrama, vAnaprasthAzrama ane saMnyAsAzramamAM vaheMcIne hoya te brahmalokamAM jaI karmamukti meLave che. paNa ethI AgaLanI brahmacArIoe guru pAse vedAdhyayana karI vyavahArajJAna tathA zIla bhUmikA sadyomukti pAmatA jIvanI che. je jIva AtmajJAnI thaI sakaLa ane saMskAra prApta karavAM, gRhastha prajAtaMtu akSaNa rAkhIpa laukika vizvamAM kevaLa eka brahmatattvanI ekatAnI anubhUti pAme che ane jeNe vyavahAro-jevAM ke dAna, dakSiNA, atithisatkAra vagere nibhAvavA. AtmajJAna dvArA karmanA baMdhanomAMthI mukti meLavI che teo sadyomukti vAnaprasthIe IndriyasaMyamI, manonigrahI ane satatanA anuyAyI pAme che. matalaba ke jIvane sadyomukti (tarata maLatI mukti) zuddhi thaI tapazcaryA karavI ane ema karatAM AtmajJAnanA mArge AgaLa dhapI jJAnathI maLe che. devayAnanI prApti jJAna ane karmanA samuccayathI maLe chevaTe jJAnI ane parivrAjaka banavuM-evuM prabodhe che. che. puNya karmo karavAvALA pitRyAnanA adhikArI che ane apuNya maraNa bAda manuSyanA jIvanI zI gati thAya che e vize paNa karmo AcaravAvALA UMcI-nIcI prANIyonimAM janme che. upaniSado prakAza pADe che. keTalAka manuSyo maraNa pachI zarIra dhAraNa Ama, A upaniSadomAM jagata zuM che ane kevuM che tathA jIvAtmA karavA mATe judI judI yoniomAM praveza kare che, jyAre bIjA keTalAka eTale zuM enI sthiti, mati ane gati kevI hoya che e bAbatonuM vRkSa vagere sthAvarapaNAne pAme che. nAciketa agninI traNa vAra upAsanA vyavasthita nirUpaNa che. * * * karanAro ane traNa loka sAthe samAgamamAM AvIne e traNe lokane 35, prophesara sosAyaTI, moTA bajAra, vI. vI. nagara. lagatAM traNa prakAranAM karmo karanAro manuSya janma ane maraNane tarI Tele. : 0269-2233750. Mobile : 09825100031, 09727333000 che ke ! rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako ka saMghanA prakAzano 1 krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 17 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 5 150 DaoN. kalAbena zAha likhita 1 jaina dharma darzana 220 18 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 29 caMdra rAjAno rAsa 100 2 jaina AcAra darzana 19 namo tistharasa DaoN. razmi bhedA likhita 3 caritra darzana 20 jJAnasAra 100 30 amRta yoganuM, prApti mokSanI 4 sAhitya darzana 21 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 250 30 amRta lAga mAna mIranA 320 1 5 pravAsa darzana DaoN. phAlganI jhaverI likhita 22 sAMprata sahaciMtana bhAga-4thI14 390 260 6 sAMprata samAja darzana 270. 23 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 180 31 jaina pUjA sAhitya 16 ! 7 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 pro. tArAbena 2. zAha likhita DaoN. rekhA vorA likhita 8 jaina AcAra darzana 24 zrImad rAjacaMdra (pustikA) 4 32 Adi tIrthaMkara zrI RSabhadeva 300. 280I 8 100 jaina dharma darzana 25 prabuddha caraNe 300. DaoN. ramezabhAI lAlana likhita 26 Arya vajUsvAmI 10 gurjara phAgu sAhitya 100 33 jaina daMDa nIti 280 27 ApaNA tIrthakaro 100 11 jina vacana 250 - DaoN. sureza gAlA likhita 28 saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 100 12 jina tattva bhAga-1 thI 9 540 34 maramano malaka 250 I13 vIra prabhunA vacano bhA. 1 navA prakAzano AcArya vAtsalyadIpa sUrijIkRta DaoN. dhanavaMta zAha I14 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 50 35 jenadharma 70 I15 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 250 1. vicAra maMthana rUA. 180 DaoN. ke. bI. zAha likhita I16 zAzvata navakAra maMtra 150 2. vicAra navanIta 36 jaina kathA vizva 280 ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296 ) 10 Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana 13 mAnavInI manovRtti B DaoN. pravINabhAI sI. zAha mahAmUlyavAna dharma-bIja naSTa na pAme te mATe mananI vRttio paDI jAya ke tame kaI vRtti dharAvo cho. nirmaLa banAvavI khUba ja jarUrI che. A vAtane samajIne jo manane tAmasI cittavRttivALA jIvonuM mAnasa sadAya svArthI hoya che. ahIM azubha pariNAmothI mukta karIne zubha pariNAmothI bhAvita karavAmAM svArthano artha sAMsArika bhautika svArtha samajavo. AtmAno svArtha Ave ane zudhdha pariNAmothI vAsita karavAmAM Ave to mana ja AtmAne nahIM. AvI prakRtivALA jIvonA sAMsArika vyavahArano pAyo svArtha tamAma aniSTothI bacAvI mokSano adhikArI banAvI zake che. AjanA hoya che. AvA svArthapradhAna mAnasavALA jIvo bahudhA A ja tAmasI pAzcAtya vAtAvaraNamAM jyAM sAttvikatAnI pratikSaNa hatyA thaI rahI che vRttimAM samAviSTa thAya che. svArtha hoya tyAM sudhI ja lAgaNIno saMbaMdha. ane tAmasikatAnI kAlImA cAre bAju chavAI rahI che tevA viSama AvA prakAranI manovRttivALA jIvo tAmasI prakRtivALA hoya che. samayamAM sAttvikatAnA suphaLo batAvIne lokone sAtvikatAmAM pratiSThita vartamAna samayamAM vizvanA moTAbhAganA jIvono samAveza A prakRtimAM karavAnI anivAryatA saheje jaNAI Ave che. thAya che. tAmasIvRtti e dveSapradhAna manovRtti che. jyAre rAjasIvRtti mahopAdhyAya yazovijayajI mahArAje adhyAtmasAranA AtmAnuM e rogapradhAna manovRtti che. bhavAdhikAramAM manovRttinuM vibhAjana karI cittanA mananA pAMca prakAro have joIe kSipta = rAjasI prakRtivALA jIvo kevA hoya che te. rAjasI batAvyA che (1) mUDha (2) kSipta (3) vikSipta (4) ekAgra (5) nirudhdha- prakRtivALA jIvo tAmasI prakRtivALA jIvo jevA, svArthapradhAna hotA nathI, A pAMca prakAranI manodazA darzAvI che. paNa lAgaNIzIla hoya che. potAnA mA-bApa, bhAI-bahena, kuTuMba, temAM prathama traNa vRttio upara ahIM ApaNe vicAraNA karIzuM. gAma, guru, dharma vagere sAthe lAgaNIsabhara saMbaMdhothI joDAyelA hoya (1) mUDha = tAmasI vRtti (2) kSipta = rAjasI vRtti (3) vikSipta che. lAgaNIne lIdhe dareka mATe ghasAI chUTe che. dareka mATe potAnA = sAtvika vRtti svArthanuM balidAna paNa Ape che. chatAM teo A tyAga kare ke balidAna adhyAtma ke dharma sAthe A traNa vRttione sIdho koI saMbaMdha nathI, Ape temAM kartavyabhAva, dharmabuddhi ke guNonI samaja hoya che evuM hotuM paNa je AtmA ekAgra ke nirudhdha cittamAM praveza kare che teNe ja nathI. AdhyAtmika dRSTie vicArIe to rAjasI prakRtivALA jIvonA mokSamArgamAM sthAna prApta karyuM gaNAya che. A aMtima be vRttione balidAnanuM koI vizeSa mUlyAMkana karI na zakAya. eTaluM ja ke svArthI pAmavA mATe prathama traNa vRttiono vicAra karavo jarUrI che. sAtvika vyakti karatAM lAgaNIzIla vyakti vadhu sArI; to paNa tenAmAM vizeSa manovRttine dharma pAmavA mATe yogya gaNI che. A vRttimAM ja prAyaH sArApaNuM nathI hotuM; kAraNa ke temAM moha-rAga hoya che. ane A ja dharma pAmavAnI yogyatA rahelI che. kyAreka kyAreka A vikSipta eTale kAraNe te bIjA mATe) svajano mATe ghasAto hoya che. vikSipta eTale sAttvika cittamAM paNa yogano prAraMbha saMbhavita che, jyAre mUDha = tAmasI ke sAttvika manovRttivALA jIvo kartavyane prAdhAnya ApIne saMsAramAM ane kSipta = rAjasI cittamAM yogano prAraMbha prAya: saMbhavato nathI jIvanArA hoya che. AvA jIvo tAmasI ane rAjasI prakRtivALA jIvo tethI yogamAM pravezavA mATe sAttvika vRttinI prApti thavI anivArya che. karatAM vadhAre sArA hoya che. A trIjI vRttine pAmelA badhA jIvo dharma yA yogane pAmelA ja che tAmasIvRttivALo mAtA-pitAnI bhakti-sevA kare che paNa te evuM ekAnta | sarvathA nathI hotuM. AvI vRttivALAmAMthI paNa ati karavAnI pAchaLa teno Azaya to svArthano ja hoya che. tAmasI-vRttivALA alpa jIvo ja dharma pAmelA hoya che. paraMtu eno artha e nathI ke jIvo samAjanI zaramathI athavA kaMIka maLaze evI tamoguNavALI nAstika UMco ane Astika nIco. bhAvanAthI kartavyo adA karIne kartavyo nibhAvatA hoya che. mAnasika mArgAnusArInA 35 guNomAMthI ghaNAM guNone sIdho sAttvikatA vRtti saMkliSTa hovAne kAraNe kartavyo adA karIne, sAmAjika sAthe saMbaMdha che. tamane kevA raMga game-phAve ? kevA mANaso sAthe uThavuM- javAbadArIo nibhAvavA chatAM paNa tAmasI prakRtivALA jIvo naryuM besavuM phAve? kevA AlApa-salApa karavA phAve ? A badhuM tamArI prakRti pApa ja bAMdhatA hoya che. kevI che tenuM pratibiMba pADe che, kemake sAmAnyatayA sarakhesarakhA sAthe jyAre rAjasIvRttivALA jIvomAM saMkleza ocho hovAthI teo meLa rahe che. koIkavAra evuM paNa bane ke mahApuruSane nIcavRttivALA pApa ane puNya baMne bAMdhatA hoya che. paraMtu puNyanuM pramANa alpa sAthe besavuM paDatuM hoya che. paNa bahudhA samAna vyakti sAthe ja vadhAre hoya che. sAttvika manovRtti dharAvatAM jIvo kartavya nabhAvIne ghaNuM puNya sAruM goThavAya. tamArA vyavahAranI cakAsaNI karIe to tarata ja khabara bAMdhe che. temAM temanA zubhabhAvanI vipulatA nimittarUpa hoya che. pravRtti Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana Disembara, 2013 enI e ja hovA chatAM darekanA pariNAma bhinna bhinna hovAne kAraNe zarIranI zaktiono vicAra karatA nathI, zArIrika pratikULatA hovA puNya ane pApanA baMdhamAM taratamatA hoya che. dareka kartavyone adA chatAM lolupatAne kAraNe khAvAmAM atirekathI ghaNA pIDAtA hoya che. karanArano ja tAmasIvRttimAM samAveza thAya che. jyAre svArthathI ya ane saMsAranA bhogasukhomAM atyaMta Asakti hoya to, Indriya ane eka paNa kartavya adA na kare tevI bejavAbadAra vyaktino tAmasI zArIrika zakti kSINa thavAthI ghaDapaNa vaheluM Ave che. atiasayama, manovRttimAM paNa samAveza thato nathI. amaryAdita bhoga e tAmasI manovRttinA sUcaka che. jyAre sAttvika tAmasI vRttivALo paNa rAgane lIdhe ghasAya che. paraMtu eno rAga vRttivALAne Indriya, mana ane zarIramAM sarvatra saMyama hoya che. tenI svArtha prerita hoya che. tethI svArtha upara tarApa paDe eTale tarata ja e vRttio game tema vaMThI janAra nathI hotI ke uzkerAI jAya tevI nathI saMbaMdha tUTI jAya che! sAttvika prakRtivALA jIvo dharmane je rIte pacAvI hotI. zake che te rIte rAjasika ke tAmasika prakRtivALA jIvo pacAvI zakatA sAttvika manovRttivALA jIvo, dharmatIrthanA saMparkamAM Ave to bahu nathI. dharma pacAvavAthI je lAbha maLavo joIe te lAbhathI teo vaMcita sugamatAthI dharmatattvane pAmI zake che, eTaluM ja nahIM paNa dharmane dIpAvI rahI jAya che. sAttvika vRttivALA jIvane je kaMI dharma ApavAmAM Ave paNa zake evo AcAra jIvanamAM apanAvI zake che. sAttvika guNa e tenuM suphaLa te prApta kare che. lAyakAtano pUraka guNa che. tAmasI prakRtivALA paNa dharma karatA dekhAya rAjasI prakRtivALA jIvo paNa nIti pALe che. paNa tenA pariNAmo che chatAM te tAmasI manovRtti pUraka guNa banatI nathI. mokSamArgamAM tAmasI prakRtivALA jIvo jevA hotA nathI. rAjasI manovRttivALA AstikatA, vairAgya vagere anivArya guNo che. je bhavAbhinaMdI hoya, jIvonA hRdayamAM lAgaNIzIlatAnA kAraNe sAmAjika sadbhAva hoya jenA manamAM paraloka, puNya-pApa, AtmA pratye kuvikalpo cAlatA che. nIti pALavAnA viSayamAM teo vicAra kare che ke-AkhA samAjamAM hoya evA nAstika AtmA mokSamArgamAM pravezI zakatA ja nathI. sAttvika je vyavahAro cAle che te vyavahAromAM paraspara eka bIjAne chetaratA manovRttivALAne saMsAranA nimittonI asara na thAya evuM nathI. sAttvika thaIzuM to samAjanI vyavasthA bhAMgI paDaze. huM ekane chetarIza to vyakti kaMI sthitaprajJa nathI ke tene sukha, duHkhanI asara na thAya ! prasaMga bIjo mane chetaraze. Ama chetaravAnI paraMparA cAlaze to sAmAjika Ave to chevaTe raDI ya paDato hoya che ! AvI paNa sthiti Ave. AvA vyavahAramAMthI vizvAsano nAza thaze. AvI AtmIyatA bhAvapUrvaka prasaMge jo rAjasI vRttivALo jIva hoya to te rAganA kAraNe atizaya kSipta cittavRttivALA jIvo nIti pALatA hoya che. becena banI jAya. tenI yAdamAM jhUryA ja kare!! paNa dveSanI jhALa na sAttvika prakRtivALA jIvomAM sajjanatA ane sauhArda rahelAM hoya lAge. tAmasa, dveSapradhAna mAnasa hoya che, rAjasa, rAgapradhAna mAnasa che. ane AvA guNone kAraNe temane lAge ke mane koI chetarI jAya hoya che. to mane kevuM lAge ? to pachI huM bIjAnI sAthe AvuM vartana karuM kevI tAmasI vRttivALA du:kha pradhAna che. jyAre rAjasI vRttivALA jIvo rIte ? mATe AvA vikSipta manovRttivALA jIvo guNanI bhAvanAthI bhautika sukha-du:kha pradhAna hoya che. rAjasI manovRtti e AMtarika nIti pALe che. AvI manovRttivALA jIvone koI polIsI hotI sukha mATenI bhUmikA nathI. bAhya dRSTie rAga poSAya tyAre teo nathI. polIsavALA to AnI samakSa tuccha che! je mane pratikULa hoya sukha anubhave che ane rAganA poSaNanA abhAve duHkha anubhave che ! tevuM vartana bIjA pratye karuM to mArI mAnavIya sabhyatA evuM karavA nA AvI manovRttivALA jIvomAM kalpanAzIlatA vadhAre hoya che. vyaktigata pADe che. AvI vicAraNAne kAraNe sAttvika guNavALI vyakti AvA rIte tamArAmAM AtmavizvAsa ocho hoya, ane game tyAM AMdhaLukiyuM nIti Adi guNane kartavya rUpe Acare che. karo ane temAM gumAvavAnuM thAya tyAre jAta upara krodha upaje che, koI nAstika hovA chatAM sAttvika manovRttine kAraNe amuka paNa-bIjAne pATha bhaNAvuM evo vicAra na Ave. tAmasI manobhAvamAM zubhabhAvo hRdayamAM jaLavAtA hovAthI tene satata puNya baMdhAtuM hoya to sAmAne khabara pADI dauM, tenA dAMta khATA karI nAMkhuM vagere dveSa che. sAttvika prakRtivALo saMsAranA saMbaMdha bAMdhatA pUrve khAnadAnIno yukta lAgaNIo janmatI hoya che. tAmasIvRttimAM ugratA hoya che, vicAra pahelAM kare che, pAtratA pramANe mUlyAMkana kare che. khAlI rUparaMga, mATe tevo mANasa raudra dhyAnamAM ramato hoya che. jyAre rAjasImAM mekaapa ke cAmaDInA raMga joIne gharamAM lAvI do to jIvanamAM ghaNuM rAmanI mAtrA ghaNI hovAthI tenuM mAnasa ArtadhyAna pradhAna kahevAya. gumAvavuM paDe. mATe lAyakAtano vicAra pahelAM kare che. sAttvika vRttivALA jIvo svamAnI hoya che. abhimAna e tuccha bhautika dRSTie paNa sAcA arthamAM saMsAramAM sukhI thavA mATeno vRtti che. ahaMkAramAM bIjA pratye tiraskAra, utArI pADavAno bhAva mArga sAttvikatApUrvakanA vicAra ja che. hoya che, jyAre svamAnamAM evuM hotuM nathI. tAmasI vRttivALA jIvo tAmasI manovRttivALA jIvo bhoga bhogavatI vakhate Indriya- jyAM svArtha dekhAya tyAM laTTa thatA paNa vicAra karatA nathI. moTo lAbha Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana na dekhAya tyAM sudhI ja temano ahaMkAra rahe che. jyAM moTo lAbha dekhAyo saMkaleza ane asaMyama to evo ke, maLe to akarAMtiyAnI jema tUTI eTale namratA, bhakti, vinaya Adi bhAvo karatAM temane AvaDI jAya! paDe...AvA anekAneka dUSaNoyukta, tAmasI prakRtivALA jIvo jyAM ahaMkAra bhAgI jAya. jAya tyAM azAMti UbhI karyA ja kare ! tAmasI vyakti tenAthI baLavAna, puNyazALI sAme jhUkIne rahe che. anAdikALanI prakRti saMjJAono mULamAMthI uccheda karavA prabhue jyAre tenAthI nabaLI vyakti upara johukamI karatI hoya che. puNyazALInuM dharmatIrthanI sthApanA karI che. jo A kahevata ke prANa sAthe ja prakRti gaurava jALavo emAM ame nA nathI pADatA. paNa tenAthI dabAo, tenI jAya e mAnI laIe to dharmane avakAza ja raheto nathI. dharmane avakAza khuzAmata karo, te tamAruM niHsattvapaNuM che. bAkI sAttvika jIva sattA, tyAre ja maLe ke prakRtine badalI zakAtI hoya, ghaNA evA mahApuruSo saMpattinA kAraNe koInI ya zeha zaramamAM Ave nahIM. thaI gayA ke, jeo potAnI anAdinI prakRtione mULamAMthI ucchedIne sAttvika manovRttine kAraNe ja bAhubalino bharata sAthe jhagaDo pUrNatva pAmyA che. mATe A mAnI zakAya ja nahIM ke prANa ane prakRti sAthe thayo. A vRttivALAne bIjA sAthe kleza-kaMkAsa thAya, matabhedo thAya, ja jAya! A siddhAMta jaina dharmano nathI. ane aNabanAva paNa thAya. emAM navAI nahIM, paNa hoya badhuM je jIva dharma pAme che te prakRtine ovara-Teka kare che-prakRtithI upara sAttvikatApUrNa. sAttvika manovRttivALAnA bhoga sukha cokkasa bhautika thaI jAya che. enuM nAma ja dharma ke jema jema tenuM AcaraNa karatA jaIe AnaMda ApanArA hoya che. du:kha ApanArA na hoya. jemane du:kha Ape tema tema prakRti-svabhAva badalAto jAya. jo na badalAya to dharma aMtaramAM tevA bhautika sukhamAM AnaMda Avato hoya teo nizcita che ke rAjasI utarato nathI ema samajI levuM. tapa tyAgamAM guNabuddhi keTalI pedA ke tAmasIvRttivALA hoya che. thaI? guNanuM pariNAma che? tyAganuM dhoraNa che? tyAgano bhAva che ? AjIjI, dInatA, khuzAmatapaNuM, namAlApaNuM ni:sAttvikatA A jo Ama na hoya ane DaoNkTara kahe temAM dharma nathI thato. te tyAga guNa badhuM sAttvika prakRtivALAmAM na hoya. sattvaguNane kAraNe koInI paNa nathI banato! sAme vAMdho paDe to te sAruM ja che. svamAna e prazasta mAne che. ahaMkAra mana covIsa kalAka sAthe rahenAra che. tethI tenI azudhdhi sauthI e aprazasta mAne che. jIvanamAM prazasta apanAvavAnuM che jyAre vadhAre jokhamakAraka hovAthI tenuM nirAkaraNa atyaMta jarUrI che. bAhya aprazastane choDavAnuM che. pudgalonI pavitratA-zudhdhi karavI te dareka vakhate ApaNA hAthanI vAta sAttvika mAnasavALA sAthe jhaghaDo thAya to te lAbhakartA hoya che. nathI hotI paNa mananI pavitratA to zakya che. mananI zuddhi karavA mATe jyAre tAmasI prakRtivALA sAthe samAdhAna paNa nukazAnakartA bane che. udAttavRtti jarUrI che. te tarapha AgaLa vadhavuM ja paDaze. jema vRttio sAtvika, rAjasika ane tAmasI prakRtinuM vizleSaNa bhautika dRSTie AMtarika lAyakAta batAve che tema bIjI rIte paNa vivakSA karI che ke che. A traNa vRttivALA jIvo adhyAtmano ekaDo ya pAmelA na hoya tAmasI vRttivALA arthapradhAna hoya che, rAjasI vRttivALA kAmapradhAna evuM paNa banI zake che. hoya che. arthAt pAMce IndriyonA bhoga sukho, khAvuM pIvuM, haravuM pharavuM, puNya prabhAve saMsAramAM game teTalI sagavaDa maLI jAya paraMtu AMtarika zreSTha saMgIta sAMbhaLavuM, manoraMjana aMge zokha dharAvavo. A tamAma vRtti udAra hoya to ja sukha pAmI zakAya. sukha zAMtinuM sarjana konA Indriya sukhone kAma kahevAya che. sAttvikanuM mana dharma pradhAna hoya che. jIvanamAM thAya ane konA jIvanamAM na thAya temAM vRttio bhAga bhajave tene sadguNo, sadAcAra savizeSa gamatA hoya che. sattva guNa eka che. tAmasI vRttivALo game tyAM jAya paraMtu ene AbhAsika sukha ja evo guNa che ke te khIlI uThe to bIjA badhA guNo khIlavI Ape che. maLatuM hoya che. ane temAM teno svabhAva ja kAraNabhUta hoya che. ghaNAno ema mahopAdhyAya yazovijayajI mahArAja kahe che. svabhAva eve hoya che ke maLe toya vAMdho ane na maLe toya vAMdho ja sAttvika vRttivALo muslima hoya ane te kurAna pAme to te sahelAIthI hoya! saMsAramAM be ya bAjuo che. prakRtine anurUpa jIvanA pariNAma tenA muslima dharmane pALI zake che. bhUmi sarasa hoya, rasakasavALI rahe che. tAmasI vRttivALAno manobhAva ja evo hoya che ke jethI tene hoya ane temAM zreSTha biyAraNa vAvavAmAM Ave to pAka ucca prakArano mATe bhautika sukha paNa saMbhavatuM ja nathI! to pachI AdhyAtmika sukha ane ghaNo pAke. paraMtu bhUmi sArI hovA chatAM halakuM biyAraNa vAvavAmAM to svapna ya kyAMthI hoya. sAcA arthamAM bhautika sukha mANI zake, Ave to pAka halako pAke che. bhautika sukha meLavI zake-sukha anubhavI zake, pogalika sukha meLavavA A ja rIte sAttvika vRtti eTale zreSTha bhUmikA, AvA jIvane zreSTha lAyaka banI zake tevo jIva to sAttvika vRttivALo hoya che. A prakRti dharma maLe to-to vizeSa phaLIbhUta thAya che. jyAre halako dharma maLe to keLavavAthI A bhavamAM ya bhautika sukhanA darzana thaze. ugratA, Aveza, lAbha paNa ocho ja maLe che. kAraNa ke bhUmi game teTalI upajAu hoya uzkerATa, atizaya svArthavRtti, amApa IcchA, bIjAne cUsavAnI vRtti, paraMtu dharmarUpI biyAraNa halakuM vAvavAmAM Ave to lAbha ocho ja maLe Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2013 te sahaja che. sAttvika vRttivALo game te dharma grahaNa kare to tene tenuM gayo. A sAMbhaLIne gautama mahArAjAe prabhune zuM kahyuM he gautama, phaLa to maLe che temAM nA nahIM paNa tene phaLa grahaNa karelA dharmanI AvuM na bolAya, kema ke AyuSya pUrNa thatAM pUrve ja gozAlaka guNavattA pramANe maLe che. svarUpa evuM hovuM joIe ke jemAMthI samyaggadarzana pAmI gayo hato. nirvikArIpaNuM, niSkalaMkatA, nivedatA, prasannatA, prazamarUpatA prakaTa tIrthakaronI mukha mudrA eTalI prazAMta hoya che ke, temanA darzana thAya. A dRSTie tame duniyAnA Izvarone tolazo to tamane arihaMta karanArAonA kaSAyo zAMta thaI jAya che. tenA badale tevA tIrthakarono prabhunuM svarUpa zreSThattama lAgyA vagara raheze ja nahIM! je AtmA saddharmanA droha kare to? sAdhune chetaro to e geravartAva tamane vadhAre nukazAna bIjanuM eka vakhata paNa vapana (vAvaNI) karI le to teno bhAvimAM karanAra banaze. tethI ja apekSAe kahyuM che ke, dharmakSetra jema mahAna mokSa nizcita che. A sadharmanA bIja vapanano phAyado che. pachI tAraka che tema mahA khataranAka paNa che. kemake, A kSetramAM duniyAnA bhalene nikAcita karmanA kAraNe jIva mithyAtvAdimAM paDe to paNa. zreSThamAM zreSTha-guNIyala vyaktio hoya che. temanI joDe duSTatA AcaravA prabhu mahAvIra paNa mithyAtva guNaThANAne pAmyA che tethI tema kahevuM jevuM pApa bIjuM koI nathI. saMsAranA vyavahArono paNa Avo ja niyama anucita che ke ekavAra guNasthAnakathI paDyA pachI AtmAno mokSa che. eka ja prakArano aparAdha sAmAnya vyakti pratye karyo hoya ane aTakI jAya che! vaDApradhAna pratye karyo hoya to te baMnemAM sajA judI judI maLe che. guNasthAnaka dvArA sAttvika bhUmimAM dharmanA bIjanuM vapana karanArane kAraNa? jenuM vyaktitva UMcuM teTaluM tenI avahelanAnI sajA paNa eTalI ati zIdhra mukti maLe che ema zAstro khAtrI Ape che. zAstramAM ApelA ja UMcI maLe! tema ahiMyA saguru tIrthakara Adi zreSThatama guNiyala dRSTAMto jozo to khyAla Avaze ke moTe bhAge dharmane pAmelA jIvo pAtro che, temanI avahelanAthI saMsAramAM DUbI javAnA, ane sArI be-pAMca bhavamAM mokSe jatA rahyA che! samyaggadarzana pAmyA pachI vadhAremAM rIte sevA bhakti vagere karazo to tarI javAnA! jIva jevI vRtti dhAraNa vadhAre ardha-pugala parAvarta saMsAra bAkI hoya che. A vidhAna to karato hoya tene anurUpa tenA manobhAva banatA hoya che. tame arthapradhAna bhayaMkaramAM bhayaMkara evA gurudrohI, tIrthakaranI AzAtanA karanArA, banazo to tAmasI vRtti Avaze, kAmapradhAna banazo to rAjasI manovRtti mahAtmAone pIDA ApavI, RSihatyA, dharmadroha Adi aneka banaze ane dharmapradhAna mAnasa keLavazo to sAttvikavRtti pAmazo. mahApApo AcaranAra gozALA jevA mahApApIone sAme rAkhIne jyAM sudhI bhautika sukha upara gADha rAga che tyAM sudhI mokSa mArgamAM lakheluM che. Ide vidhAna tu AzAtanA bahulAnAM gozAlakAdInA.......ema praveza nathI. mATe vairAgya mahattvano che. bhautika sukha pratye dveSa jAgyA zAstrakAro kahe che. tamArI dRSTie kaleAma, corI, lUMTaphATa, sapta pachI ja vairAgyano janma thAya che. deha-Indriya-mananA badhAM ja sukho vyasana Adi mahApApo che te pApo gozALAnA pAponI sAme koI bhautika sukha che. samakitanuM prAraMbha biMdu vairAgya che. vairAgya e bIja visAtamAM nahIM Ave! hiTalara, musolinI vagerenA badhAM pApo che, ane te bIjane pAmavAnI lAyakAta prakaTAvavA mATe sAttvikatA gozALAnA pAponI sAme rAI jevA nAnA che! jyAre gozALo marI jIvanamAM apanAvavI jarUrI che. gayo, tyAre gautama gaNadhare prabhune pUchyuM, prabhu A gozALA marIne 94, lAvaNya sosAyaTI, vAsaNA, amadAvAda-380 007. kyAM gayo? tyAre bhagavAna mahAvIre kahyuM te marIne bAramA devalokamAM Teliphona : 079 26612860. tulanA BvinobA mahApuruSonI tulanA thAya e sAmAnya rIte huM pasaMda nathI karato. kAraNa jene mArA pUratuM huM barAbara mAnuM chuM te e che ke be mahApuruSone khAsa karIne vizvanAM prANImAtranuM hRdaya banelA buddha, Izu vagere trAjavAnA be pallAmAM toLavA mATe trAjavuM UMcuM karavAnI zakti ja mahApuruSonI tulanA karIne koInI zreSThatA-kaniSThatAno ApaNe vicAra mArA hAthomAM nathI. tethI AvA bakheDAmAM ApaNe na paDavuM joIe. nahIM karavo joIe. enAM aneka kAraNo che. eka to jamAnAno ja paraMtu A badhAthI moTuM eka kAraNa mArI pAse che, jenAthI A ghaNo pharaka hoya che, eTale tulanA na karI zakAya. bIjuM, prAcIna zreSTha-kaniSThanI carcAno ja cheda uDI jAya che. sIdhI-sAdI vAta eka ja vyaktienI tulanA karavA mATe ApaNI pAse sAdhano paNa yogya che ke zreSTha-kaniSTha jevI koI vastu ja nathI. darekanI potAnI khAsiyata hotAM nathI. trIjuM kAraNa lokonA mAnasamAM-jemAM huM mane gaNAvuM hoya che. nAraMgI phaLa che, keLuM paNa phaLa che, ene kAraNe baMnenI tulanA chuM--e prAcIna puruSonuM divyatAmAM rUpAMtara thayuM hoya che ane cothuM karI zakAya. paNa nAraMgI padArtha che ane paththara paNa padArtha che. A Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 baMnenuM samAnatattva padArthatva che. e samAnatvane kAraNe nAraMgI ane paththaranI tulanA thaI zakaze. paNa e tulanAmAMthI kaMI niSpanna nahIM thAya. makAnanA pAyAmAM paththa2 nAkhavA paDaze, nAraMgI nahIM nakhAya. ane koIne maMdAgni hoya to e rogInA bhojanamAM paththara to kadAca keLuM paNa kAma nahIM Ave. cAritryavAna puruSanI vAta to choDo paNa koI cAritryahIna sAthe paNa koI cAritryavAnane zreSTha mAnavA mATe huM taiyAra nathI. huM to eTaluM ja kahIza ke baMne judI judI bhUmikAomAM che ane baMne alaga-alaga prayoga karI rahyA che. vyaktigata tulanA vize mArA A prakAranA vicAra che. paNa AvI tulanA koI kare to paNa enAthI manane sukha ke duHkha na thavuM joIe ema huM mAnuM chuM. emAM tulanA karanAranI potAnI dRSTi hoya che ane ghaNIvAra enI sAthe emanI abhiruci paNa hoya che. A badhuM taTasthabuddhithI jovAnI ApaNAmAM zakti hovI joIe. prabuddha jIvana eka bhAIe kahyuM : ' zrI araviMda karatAM mane gAMdhIjInI ghI yogyatA dekhAya che. kAraNa ke gAMdhIjI badhAnA saMparkamAM AvatA hatA. e sthitimAM aneka prakAranA rAgadveSa manamAM UDI zake che. chatAM paNa teo prasanna rahetA hatA.' bIjAe kahyuM ke, 'huM AthI UlaTuM mAnuM chuM. gAMdhIjI cArebAju pharatA hatA eTale emane sahaja rIte badhA prakAranuM manoraMjana maLI jatuM hatuM. zrI araviMda ekAMtamAM rahetA hatA, jyAM AvI manoraMjananI sAmagrI na hovA chatAM prasanna rahetA hatA.' na AvI tulanA mATe zuM kahevuM ? huM to baMnene hA kahuM chuM. ane baMne vicAronI majA mANuM chuM, satyanAM anaMta pAsA hoya che, jenA hAthamAM je pAsuM AvyuM ane te jANe che. payagaMbare kahyuM hatuM: dareka pakSa potAnI pAse je kaMI hoya emAM khuza hoya che. ApaNe badhAMe rAjanaitika AMdolanamAM jIvana gALyuM che. gAMdhIjIe rAjakIya kSetramAM ahiMsAno prayoga karyo ane pariNAme ApaNane eka prakAranuM svarAjya maLyuM, enuM AkarSaNa hoya e svAbhAvika che. upakAra ane kRtajJatAnI buddhi A ghaTanAmAM paristhitino ane yuga preraNAno keTalo hAtha hato e kyAM jovA besaze ? Aje koI paNa hoya ane gItAmAM karmayoga ja dekhAya che. pahelAnA jamAnAmAM ghaNA TIkAkArone jJAnayoga dekhAto hato. pachI bhale te ahaMnI hoya ke viziSTAdvainI vaccenA jamAnAmAM badhA emAM bhaktiyoga jotA hatA. to zuM e badhA aMdha hatA ane ApaNe dRSTivAna chIe ? sArAMza ke je te yuganI eka havA hoya che. jemAM darekane e A pramANenuM sUjhe che. A yuganI kALapravRttinI pre2NAne 17 ApaNe samajI na zakyA ane vyaktio 52 emanA mahimAnuM AropaNa karIe chIe. to te kSamApAtra hovuM joIe. vyaktione badale jarUra vicAronI tulanA karavI joIe. ghaNIvAra vyaktionuM nAma letA hoya temanI pachA e ja IcchA hoya che. dareka vicArakane huM mAnuM chuM ke potAnA vicAramAM bIjAnA vicArono samanvaya dekhAto hoya che tethI ene saMtoSa thAya che ane ene vaLagelo rahe che. hariharanI upAsanA kare che teo kahe che, amArA pahelAM haranI upAsanA cAlatI hatI, je mAtra ugra guNono vikAsa karatI hatI ane tenA pahelAMya harinI upAsanA cAlatI hatI, je mAtra saumya guNono vikAsa karatI hatI. amArI upAsanAmAM baMne guNono samanvaya thAya che. hariharanA nAmathI karavAmAM Avato dArtho kabUla karavo ja paDe. paraMtu haranA upAsako paNa evo ja dAvo karatA hatA. teo kahetA hatA, 'amArA pahelAM eka to brahmanuM ciMtana cAlatuM hatuM, je kevaLa nirguNa ane avyakta hatuM ane tenI sAme harinI upAsanA cAlatI hatI, je ghaNI vyakta ane sthULa thaI jatI hatI. paNa amArI upAsanAmAM dhyAna mATe liMgano upayoga thAya che temAM vyakta ane avyaktano samanvaya thaI gayo che. avyakta ciMtana ane mUrtinI pUjA. baMnenA doSothI dUra ane baMnenA guNothI yukta evI amArI A pUjAnuM navuM vidhAna che. temanI dRSTie A dAvo khoTo na kahI zakAya. paraMtu hiranA upAsako vaiSNavo paNa temanA jamAnAmAM samanvayano ja dAvo karatA hatA. teo kahetA hatA, 'ekabAju mAtra brahmaciMtanano AcAra vagarano mArga hato athavA to bIjI bAju karmakAMDI hatA je ciMtananA zatru hatA. amArA paMthamAM ciMtana ane karma baMneno samanvaya thayo che.' AThama kahe che, 'huM sAtama ane nomanI vacce jevI joIe te rIte chuM to noma kahe che, 'huM AThama ane dasamanI vacce madhyasthI karanArI chuM. atyAranA jamAnAmAM ghaNI ucita chuM. IMglenDanA loko kahe che, 'vizvanA madhyamAM iMglenDa che ane mane evuM lAge che : pavanAranuM paramadhAma duniyAnuM madhyabiMdu che. jyAMthI cAre bAju duniyA phelAyelI che. RSie e ja kahyuM hatuM ayaM yajJo bhuvanasya nA|i huM je yajJa karI rahyo chuM, vizvanI nAbhi che. 'prabuddha jIvana' saujanya dAtA barAbara mArI ane mATe temane phariyAda nathI. tame tamAro paza sAMgopAMga ko, carcA na karazo. 'prabuddha jIvana'nA koI paNa eka aMka mATe rUA. 20,000/- nuM anudAna ApI Apa e ekanA saujanmadAtA banI zako cho. vastudAna alpajIvI che, jJAnadAna ciraMjIva che ane enA jevuM uttama dAna eka emAM tamAruM, mAruM ane saunuM bhaluM e paNa nathI. puNyatithi ane puNyasmRti mATe ciraMjIva smRti saMsthAno saMparka karavA vinaMti-022-23820296, saujanya : 'sarvodaya presa sarvisa', jUna aMka. Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 prabuddha jIvana Disembara, 2013 bhajana-dhana: 3 visarAtI vANI - anahadanI oLakhANI LDaoN. niraMjana rAjyaguru ajaro kAMI jariyA nahi jAya, e jI vIrA mArA ajarA kAMI jariyA nahi jAya, e jI vIrA mArA! ajarA kAMI jariyA nahi jAya... | tame thoDe thoDe sAdha piyo ho..jI. tana ghoDo mana asavAra, e jI vIrA mArA ! tana ghoDo mana asavAra... | tame jaraNAnA jIna dharo ho.jI. zIla barachI saMta hathiyAra, e jI vIrA mArA! zIla barachI sata hathiyAra... | tame mAyalAse juddha karoho...jI. kaLiyuga che kAMTA kerI vADya, e jI vIrA mArA ! kaLiyuga che kAMTA kerI vADya.. | tame joI joI pAMva dharo ho...jI. caDavuM kAMI merU AsamAna, e jI vIrA mArA ! caDavuM kAMI merU AsamAna... | tiyAM ADAavaLA vAMka ghaNA ho...jI. bolyA bolyA kAMI dhruva ne prahalAda, e jI vIrA mArA! bolyA bolyA kAMI dhruva ne prahalAda.... tame ajapAnA jApa japo ho...jI. AtmasAdhanAnA kSetramAM vAraMvAra saMtabhakto kahetA AvyA che ke mana asavArane TakavA de ema nathI. khUba tophAnI che ghoDo. mana bicAruM kAco pAro kadAca pacAvI zakAya, haLAhaLa viSa paNa pacAvI zakAya jyAM sthira thavAno prayAsa kare tyAM pAMce Indriyo bekAbU banIne paNa sAdhutAne pacAvavI sahela nathI. gaMgAsatI potAnA ziSyA asavArane pADI de. ene sthira besADavA ghoDA upara jarUrI che palANa pAnabAIne prabodhatAM gAya cheH ane lagAma. jo manane sArI rIte besavA palANa ane kAbUmAM rAkhavA A ajara rasa koIthI jara nahIM pAnabAI ! lagAma maLI jaze to jarUra A azva kAbUmAM AvI jaze. tamArI adhUrAne ApyuM DhoLAI jAya re.. sAdhanAnI siddhi AsanasthiratAmAM che. tamAma AvaraNo haTAvIne kacaro vINavo hoya to rasa vINI lejo pAnabAI ! gALIne pAcana karavAnI AtmazaktinA palANa jyAre e azva upara koI ne kahyo nava jAya re...' maMDAI jaze tyAre ja tame tamArI aMdara chupAyelA zatruo sAme yuddha ArAdha prakAranA, upara ApelA ati prAcIna bhajanamAM paNa A karavA mATe zaktimAna thazo. cAritrya, sadAcAra ane satyapAlananA ja marma ghUMTAyo che. mahApaMthanA saMta-kaviomAM mArakuMDa RSithI mAMDIne astrazastro dhAraNa karIne aMdaranA aham sAme tamAre juddhe caDavAnuM dhruva ane prahalAda jevA paurANika pAtrono paNa samAveza thAya che. che. A samaya che kaLiyugano. kAMTAnI vADya jevo. emAM DagalAM mAMDavA koI anAmI kavioe bhajanavANImAM enA nAmacaraNo ApyAM che. hoya tyAre khUba sAvacetI rAkhavI paDe. kyAre kAMTo vAgI jAya e A paraMparA ghaNA jUnA samayathI cAlI Ave che. kahevAya nahIM. ane ema jALavI jALavIne cAlatAM aneka saMkaTo sahana ajarA kAMI jariyA nahi jAya...' e prathama paMktimAM ja agama agocara karatAM karatAM camatkAro-siddhionA bhayasthAno vaTAvIne meru AsamAna brahmatattvane pAmavA utsuka thanArA chatAM utAvaLathI eno marma pAmI levAnI sudhInI yAtrA aviratapaNe cAlu rAkhavAnI che. ajapAjapa dvArA tame lAlasA rAkhanArA sAdhakone cetavaNI ApavAmAM AvI che. A harirasa "ajarA" tyAM pahoMcI zako. A eka sAdhanAnI kuMcI che. Aste Aste khUba ja che. jaladI pacI jAya evo nathI, enuM pAna dhIre dhIre thoDA pramANamAM tamArI dhIrajathI sAdhutA pacAvIne AtmasiddhinA zikhara sudhI pahoMcavAno pAcanazakitanI maryAdA pramANe ja karajo. ekI sAthe mAtrA vadhI jaze to mArga ahIM darzAvAyo che. * * * ajIrNa thaze-jaraze nahIM-hajama nahIM thAya. | AnaMda Azrama, ghoghAvadara, tA. goMDala, jillo rAjakoTa. pIna 3601 11. A zarIrarUpI pAMca Indriyono banelo azva enA upara beThelA phona: 02825-271582. mobAIla : 098243 71904 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita 79mI paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMpanna (0) karma ane punaHrjA ekasAthe joDAyelA che [kavi, sAhityakAra, kaTAralekhaka ane nATyadigdarzaka sudhIrabhAI desAIe bI.esasI., elaela.ema., ema.e. ane rASTrabhASA vinItanI DigrI meLavI che. temo 'DesTInI Ina ensIyanTa InDiyA' viSaya upara pI.ecaDI.nI DigrI hAMsala karI che. temanA gIto aneka jANItA gAyakoe gAyA che. DaoN. sudhIrabAbu desAIe punarjanma, AjanI dRSTie' vize vyAkhyAna ApatAM jaNAvyuM ke jenuM ciMtana karazo te vastu tamArI pAse Avaze. karma ane punarjanma ekasAthe joDAyelA che. ApaNe tyAM hajAro varSothI punarjanmanI vAto thAya che, paraMtu te dizAmAM jJAna prApta karavAno prayatna karAyo nathI. bIjA loko kahe che te vAta ApaNe sAcI mAnI paraMtu sAcuM jANavAno prayatna karyo nahIM. jaina dharmamAM paNa punarjanmanI vAta Ave che. RSabhadeve bharatarAjAne kahyuM hatuM ke tAro putra jaina dharmano covIsamo tIrthaMkara thaze. pAzcAtya dezomAM paNa punaHrjanmanI vAto thatI hatI. tyAM khristI pAdarIone thayuM ke tenA kAraNe ApaNuM mahattva ghaTI jaze. tethI temaNe punarjanmanI vAto karavI nahIM evo phatavo bahAra pADyo hato. InDiyana AiDaoNlamAM sAta varSanI chokarI khUba sarasa gAya che te tame joI haze. badhAne thAya che ke A chokarI keTaluM sarasa gAya che. badhA puche che ke tuM ATaluM sarasa kevI rIte gAI zake che ? tuM kyAM zIkhI che ? te kahe che ke mane AvaDe che. AgalA janmanuM jJAna ke noleja bIjA janmamAM kerI phoravarDa thAya che. gata janmanuM jJAna A bhavamAM paNa sAthe Ave che. pazcimanA dezomAM DoIpAsa sTIvansana ane anya keTalAMke chellA dAyakAomAM 2500 jeTalAM lokonA punarjanmanI vAta vaijJAnika rIte puravAra karI che. teonA nAma gupta rakhAyA che; paraMtu prasaMga, gAma ane nagaranA nAma sAcA che ema jaNAvavAmAM AvyuM che. beMgloranA zrImatI saMtavata pasarIcA, tema ja yuropanA Trutha hArDo ane anyoe yunivarsiTInI sAthe rahIne A aMgenA saMzodhano ane vijJAnane AdhAre punarjanmanI vArtA rajU karI che. temAM samAjazAstra ane mAnasazAstranA vidvAnonI paNa madada levAmAM AvI hatI. tethI punarjanmanI vAta vaijJAnika Dhabe vajudavALI che. tenA abhyAsa para yunivarsiTInI paNa mahIra che. hIpnoTIsTa paNa temanI vidyA vaDe mANasane AgalA janmamAM laI jaI zake che. gata janmamAM ApaNuM kaMI kharAba ke ahita karyuM hoya te vyakti pratyenA gamAaNagamA paNa bIjA janmamAM jovA maLe che evA dAkhalA noMdhAyA che. 19 gata janmamAM ApaNe koInuM kaMI kharAba ke ahita karyuM hoya to tenI mAphI A janmamAM mAMgavAthI sthiti sudhArI zakAya che ema punarjanmanA udAharaNomAM jovA maLyuM che. jIvanamAM jJAna vaDe badhAM duHkho dUra karI zakAya che. ApaNe Aje je kaMI chIe, tenA mATe ApaNA mAtApitA, pUrvajo ane guruno gho tyAga che. ApaNe Aja je kAMI chIe tenA mATe IzvaranI kRpA paNa che. tethI tamArA gharanI rUmamAM tame jeTalI vAra jAva eTalIvAra bhagavAna ke vaDIlonI tasvIrane manomana praNAma karIne AbhAra vyakta karo. tame tamArA mananA vicAronA AMdolano amerikA sudhI paNa pahoMcADI zako cho. sAtvika jIvA vinA japa-tapatI artha nathI [zrI bhANadevajI yogAcArya, lekhaka, zikSaka, gAyaka, zrImad bhAgavatanA kathAkAra ane yajJapUjananA jJAtA evI bahumukhI pratibhA dharAve che. temaNe dharma, AdhyAtma ane saMta vize atyAra sudhImAM 88 pustako lakhyA che. teo paramanA khojI ane satyanA upAsaka che.] zrI bhANadevajIe 'gaMgAsatInuM AdhyAtmadarzana' vize vyAkhyAna Apela te A aMkamAM prakAzita thayuM che. jijJAsune e vAMcavA vinaMti. maMtra uccAraNamAM saMkhyA karatAM spaSTa uccAra ane bhAva mahattvanA [saMgItakAra ane gAyaka kumAra ceTarajIe sAta varSanI vaye saMgItanI tAlIma levAnI zarUAta karI hatI. temaNe kolakatAmAM armAghA copAdhyAya pAse saMgItanI tAlIma lIdhA pachI alAhAbAdamAM prayAga saMgIta samitimAMthI saMgItamAM mAsTaranI DIgrI meLavI che. temaNe cha varSa sudhI kaththaka nRtyanI tAlIma paNa lIdhI che. amerikAnA pramukha barAka obAmAne bevAra saMgIta ane ahiMsAnI vAtothI prabhAvita karI cUkyA che.] saMgItakAra kumAra ceTarajIe 'stotra, zabda ane saMgIta se bhakti vize saMgItamaya vyAkhyAna ApatAM jaNAvyuM hatuM ke jaina dharma ane zAstrIya saMgItano saMbaMdha bahu jUno che. mahAvIranA samavasaraNamAM sUryanArAyaNa deve 69 vAgho ane 108 nRtya sAthe bhakti karI hatI. mahAvIre mAlakauMsa rAgamAM dezanA ApI hatI. tenA zabdo mahAvIranI nAbhimAMthI nIkaLyA hatA. te 117 bhASAmAM rUpAMtarIta thayA hatA. mahAvIra kampyuTara sAyansanA diggaja hatA. ApaNe varDa phAIlamAM jaIne sophTavera nAMkhIe to zabda cAInIsa ke jApAnIsa bhASAmAM rUpAMtarIta thAya che. A kAma mahAvIre 2600 varSa pahelAM karyuM hatuM. 200 varSa pahelAM bhojaka saMpradAyamAM zAstrIya hindustAnI rAgamAM badhA stavana, stotra ane sUtra gavAtA hatA. paNa have te prathA lupta thaI che. jena Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 prabuddha jIvana Disembara, 2013 thavA mATe prakriyAmAMthI pasAra thavuM paDe che. mAtra jaina parivAramAM janma rAgamAM dezanA ApI hatI. devalokamAM kIrtana paNa Aja rAgamAM thAya levAthI jaina thavAtuM nathI. cAra varSa pahelAM bharaunALAmAM banArasamAM che ema kumAra ceTarajIe umeryuM hatuM. sAdhu mahAtmA pAse sAdhanA karavA gayo hato. tyAre mane vAraMvAra kumAra ceTarajIe gItasaMgIta malyA vyAkhyAnamAM bhAvathI bhakti nahAvAnI Adata hatI. huM bharabapore nAhavA gayo. huM nAhato hato karI ane karAvI, vitarAga bhAva jo bhaLe prabhune nIce utaravuM paDe, tyAre daravAjo ThokIne kahyuM, 'tame A prakAre pANI bagADo cho tethI bhAvathI bhajI lyo bhagavAna jIvana thoDuM rahyuM, bAra bAra nahIM AnA somAliyAmAM pANI maLatuM nathI." A jaina dharmanI bhAvanA che. ApaNe hai, mokA bAra nahIM AnA hai ane arahama parahama namo namaH vigere utAvaLamAM ke samayanA abhAve navakAra mahAmaMtranA uccAra spaSTa karatA bhaktigIto ane dhUna vaDe bhAvikone DolAvyA hatA. tenA kAraNe pavitra nathI. ApaNe bahu moTI saMkhyAmAM maMtrajApa karavA evuM 45 AgamomAM vAtAvaraNa saMgItathI taraboLa banyuM hatuM. kyAMya lakhyuM nathI. temAM uccAra spaSTa hovA joIe ane temAM bhAva yuvAno mUlyabodhamAM mAne che, jyAre hovo jarUrI che. navakAra maMtramAM 'namo arihaMtANaM' che temAM ApaNe vRddho ziSTAcAra para bhAra mUke che na" nahIM paNa "NuM'no uccAra zuddha karavo joIe. ApaNA jainonA [zikSaNazAstrI DaoN. bhadrAyu vaccharAjAnIe nokarImAMthI ATha varSa vahelI sAdhusaMto jaMgalamAM tapazcaryA karavA jatA tyAre temanI AsapAsa pahero nivRtti lIdhI che. teo "nAka'nA 15 varSathI sabhya che. hAla adANI koNa bharatuM hatuM? aMgarakSako nahotA. AtmarakSA maMtra-navakAramaMtranuM phAunDezanamAM DirekTara oNpha ejyukezana tarIke kAryarata che. teo 'kulachAba' temanI AsapAsa vartuLa sarjAtuM hatuM. AbhAmaMDaLa banAvatuM hatuM. jaina ane 'divyabhAskara'mAM kaTAra lekhaka che.] dharmamAM vijJAna che. A dharma nahIM tattvanI vAta che. havana karatI veLAe DaoN. bhadrAyu vaccharAjAnIe 'AjanA yuvAnono dharma kyo?' e ApaNe "svAhA' bolIe chIe. temAM ApaNA "sva'no aMta Ave che. vize jaNAvyuM ke zArIrika uMmarane AdhAre vRdhdha ane yuvAnanI gaNatarI huM mArA zarIrane nahIM paNa anya bAbatonI sAthe ahamUne havanamAM thaI zake nahIM. vRdhdhatva ane yovana e avasthA che. tame je rIte varte e arpaNa karuM chuM. tenAthI bhagavAna UbhA thaI jAya che. arthAt bhagavAnane tamArI avasthA che. yuvAno mUlyabodhamAM vadhAre mAne che. jyAre vRddho te sparzI jAya che. zaMkhezvaramAM ugaranAthajI mahArAje Ama karyuM hatuM. ziSTAcAra para bhAra mUke che. vRdhdhatva ane yauvanano saMbaMdha uMmara sAthe AnaMdaghanajInA kAraNe mArA jIvanamAM parivartana AvyuM che. tenA kAraNe nathI. ahIM dharatIkaMpa ke Aphata Ave tyAre tame je rIte doDo te tamArI huM jyAM jAuM tyAM temanuM stavana cokkasa gAuM chuM. tame jyAre udAsa ke uMmara batAve che. tame jIvananA kyA tabakkAmAM jIvo cho te agatyanuM khinna ho tyAre AnaMdaghana AnaMdaghana gAjo tamane AnaMda Avaze, che. huM dharmane sAcavuM chuM ke pachI dharma mane sAcave che te prazna che. saMtamana praphullita thaI jaze. jaina dharmamAM camatkAranI vAta nathI paNa mahaMta Ave tene page paDavuM, TIlA-mALA karavA, ane kriyAkAMDa e AnaMdaghanajInA nAmamAM urjA che. gautama svAmInA akSara akSaramAM ziSTAcAra che. te dekhAya che mATe te huM karuM chuM. temAM mUlyabodha nathI. labdhi che. AnaMdaghanajI jaMgalamAM rahetA tyAre bimAra nahotA paDatA? vRdhdho ziSTAcAra kare che. yuvAno mUlyabodhanI najIka che. bALako ane teo davA letA hatA? saMgItamAM davA che. jo zraddhAthI karo to. AnaMda yuvAnonA ghaDataramAM cAra agatyanI bAbato che. pahelI bAbata saMskAra AnaMda sahu koI kahe, AnaMda jANe na koI, AnaMda jo koI jAne to che. pUrva janmanA saMskAra mArA hAthamAM nathI. A janma jyAre purvajanma te bIralA hoI, mana pyArA mana pyArA RSabhadeva banI jAya. bhakta bane te mATe atyArathI ja bhAthuM baMdhAvI zakuM. pUrva janmanA saMskAra narasiMha mahetAe gAyuM che ke dhana vRMdAvana, dhana re lIlA, dhana re mArA hAthamAM nathI paraMtu AvatA bhavane sudhAravAnI javAbadArI mArI vrajanA vAsI, aSTa mahAsiddhi AMgaNIe UbhI, mukti che emanI che e rIte vicAra karIne teno amala karavo joIe. bIjI bAbata dAsI. arthAt bhaktinI dAsI e mukti che. loggasa che te yunivarsala mAtApitAnA vartananI che. bALako zALA karatAM zerImAM vadhAre zIkhe arthAt sarvavyApI che. longasa zIkhavA mATe huM sAdhvIjI mahArAja che. eka samAjazAstrInA abhyAsamAM mAluma paDyuM hatuM ke bALako pAse zIkhavA gayo hato. temaNe nAnA bALakane zIkhave e rIte mane sahuthI vadhu vAtacIta ke saMvAda skUlabasamAM kare che. bALako-yuvAnomAM zIkhavyuM hatuM. gautama svAmIe ApaNane longasa sUtra ApyuM che. avalokananI gajabanAka zakti hoya che. tethI mAtApitAno bALaka bhakti karavA mATe ApaNane lAgyusa sUtra ApyuM che. rAga kedArano pratyeno vyavahAra sahaja hovo joIe. tethI vAlIoe gharamAM bane moTo itihAsa che. bhagavAna zrIkRSNa dukAnavALA pAsethI choDAvIne eTalA cokhkhA ane pAradarzaka hovuM joIe. dezanA bhUtapUrva mukhya narasiMha mahetAne gAvAnuM kahyuM hatuM. mahAvIranA samavasaraNamAM mAlakauMsa nyAyAdhIza bhagavatIe lakhyuM che ke mArI samakSa AvelA chUTAcheDAnA * tamArAmAMthI saMpUrNapaNe ahaMkAra naSTa thaI gayo hoya to koI paNa dharmagraMthanuM eka paNa vAkya vAMcyA vagara, koI paNa maMdiranA pagathiyAM caDyA vagara tame jyAM paNa beThA hazo tyAM ja tamane mokSa prApta thaI jaze. | svAmI vivekAnaMda Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 92 TakA kesomAM daMpatI eTalA mATe chUTA thayA nahotA kAraNa ke teone saMtAna hatuM. trIjI bAbata AsapAsanuM vAtAvaraNa hoya che. ApaNA saMtAna gharanI bahAra ghaNo samaya gALe che. akhabAro ke TIvI cenalomAM rajU thatI ghaTanAnI asara saMtAno 52 thatI hoya che. cothI bAbata zilakonI che. zikSako vidyArthIo sAthe kevI rIte varte che tenI asara paNa yuvAno 52 thAya che. vidyArthIo parivAranA vAtAvaraNane kAraNe kazuM gumAvatA hoya to te zikSako bharapAI karI Ape che. A cAra bAbato ApaNA saMtAnonA caritranirmANa ane ghaDatara para asara kare che. yuvAnone dhArmika utsavo eTalA mATe zarma che kAraNa ke temAM nAcavAnuM, vagADavAnuM ane gulAla uDADavAnuM hoya che. teone adhyAtma ane punarjanmanI vArtAmAM bahu rasa paDato nathI. ' munA jaLa mULa mAM nirmit || navIra kathA || risa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hRdayasparzI prabhAvaka vANImAM DI.vI.DI. II mahAvIra kathA be DI.vI.DI. seTa F bhagavAna mahAvIranA jIvananAM rahasyone pragaTa karatI, gaNadharavAdanI mahAna |ghaTanAone AlekhatI ane vartamAna yugamAM bhagavAna mahAvIranA upadezonI mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara |'mahAvIrakathA' prabuddha jIvana [] bApA 9840 || || yuvAno ane parivAranA vaDIlo sAthe mokaLA mane vAta karI zake evuM vAtAvaraNa gharamAM hovuM joIe. zikSaNakSetre naitikatA gumAvI che. yuvAno anusarI zake evA rola moDela nathI. vartamAna samayamAM jJAna che paraMtu karuNA nathI. ApaNe phlAyaovara banAvyA paNa jhuMpaDapaTTI upara dhyAna ApyuM nathI. bAhyAvikAsa upara dhyAna ApyuM che paNa aMdaranA vikAsa upara dhyAna ApyuM nathI. tAjetaramAM vizvanI TocanI kaMpanIonA cIpha ekjhIkyuTIva oNphisa2nI yAdI mArI pAse AvI hatI. temAM bila geTsa sahita 80 TakA loko zikSaNamAMthI DropaAuTa thayA hatA. bAdamAM bila geTsa jyAMthI zikSaNa choDyuM hatuM te zikSaNa saMsthAe ja temane padavIdAna samArohamAM saMbodhana karavA AmaMtrita karyA hatA. vadhu vyAkhyAno have pachInA ekomAM) 5 RSabha kathA / / 21 prakhara ciMtaka ane samartha sarjaka padmazrI DaoN. kumArapALa desAinI hRdayasparzI vANImAM II gautama kathA II traNa DI.vI.DI. seTa anaMta labdhinidhAna guru gautamasvAmInA pUrva vanano itihAsa ApIne emanA bhavya AdhyAtmika parivartanano khyAla ApatI, ajoDa gurubhakti ane anupama laghutA RSabhanA jIvanacaritra ane tyAgIRSabhanAM sthAnakone AvarI ketuM jainadharmanA A tIrthaMkara bhagavAna zrI RSabha-devanuM caritra ane gakavartI bharatadeva ane bAbilanuM romAMcaka pragaTAvatI rasasabhara 'gautamakathA' kathAnaka dharAvatI anokhI 'RSabha kathA' pratyeka seTa (traNa DI.vI.DI.) nI kiMmata rUA. 200/- 7 cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa ghare beThA divAnakhAnAmAM dharmatattva kathAzravaNano dRzya lAbha DaoN. kumArapALa desAInI saMgItane sathavAre bhAvabharI prabhAvaka vANI dvArA vahetI A kathAo Apane digdha jJAnabhUminuM AtmasparzI darzana karAvaze ja. samUhamAM svAdhyAya ane zravaNano dirgha AnaMda meLavI sAmAyikanuM puSpakarma prApta karo " vastu karatAM vicAradAna zreSTha che. II RSabha kathA|| traNa DI.vI.DI. seTa prAcIna kALanA vAtAvaraNa sAthe rAjA ENGA // homa-zajula kathA // II nema-rAjula kathA || traNA DI.vI.DI. seTa ' nemanAthanI jAna, pazuono | citkAra, thi nemIne rAjulano vairAgya uddarbodha ane nema-rAvanA | viraha ane tyAgathI tapa sudhI ' vistaratI hRdayasparzI kathA dharma pracAra ane prabhAvanA mATe kula 75 DI.vI.DI. -pratyeka kathAnA 25 seTa - lenArane 50% DiskAunTa baeNMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 mAM 2kama bharI oNrDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. 1. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296. 2. InsTITyUTa oNpha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 26762082. Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 prabuddha jIvana Disembara, 2013 navI keDI | DaoN. mAlatI zAha [mahattarA sAdhvIzrI mRgAvatIjInuM jIvana caritra 'preraNAnI pAvana mUrti' zIrSakathI DaoN. kumArapALa desAI ane DaoN. mAlatI zAhe lakhyuM che. saurASTramAM janma ane kAryakSetra-dharmakSetra uttara bhArata ane paMjAba. dharmano marma potAnI prabhAvaka vANI dvArA dharmapremIne evI rIte samajAvyo ke zrotA e dharma vANIthI pAvana pAvana thaI jAya. krAMtikArI vicAro ane krAMtikArI karma. pUjyazrInuM jIvana lekhakoe evI prabhAvita zailImAM lakhyuM che ke eka beThake vAMcI jaIne vAcaka bahAra Ave tyAre potAnI jAtane parivartita samaje. jijJAsue vAMcavA jevuM jIvana caritra...taMtrI ] pANIno pravAha jema vaheto rahe che tema temAM navuM pANI umerAtuM karI. jAya che ane temAM tAjagI jaNAya che. paNa koI kAraNathI pANI baMdhiyAra guru paNa kevA krAMtadRSTA! potAnI ziSyAnA kAryothI teo haMmezAM thaI jAya to te pANI dUSita thAya che temAM azuddhio jovA maLe che. vAkepha rahetA ane eka pitA jema saMtAnanI pragatithI rAjI thAya tema jIvananA pravAhanuM paNa AvuM ja che. samayanA parivartananI sAthe vikAsa temanA kAryonI anumodanA karatA. vartamAna samayathI ghaNuM AgaLa mATe kAraNabhUta vicAromAM jo badalAva lAvavAmAM Ave to jIvanamAM vicAratA gurune jaNAyuM ke pravacana ApanAra sAdhu mahArAja sAheba tAjagI lAge che. tenA badale navA yugane pichANyA vagara pragatirodhaka hoya ke sAdhvIjI mahArAja te bAbata gauNa che. jenA abhyAsamAM kaThora niyamo ke vicArone jo choDavAmAM na Ave to samAjajIvanamAM vikAsa parizrama che, jenI vANImAM dama che, jenA vartanamAM namratA che tene taka rUMdhAto jovA maLe che. eka prasaMga dvArA A vAtane samajIe. kema na ApI zakAya? AvI taka jo ApavAmAM Ave to samAjane vAta che pa. pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjI mahArAjanI. teonuM saMsArI eka vicAraka, sudhAraka, madhuravANI sabhara vaktAnI bheTa maLI zake. nAma bhAnumatI. i. sa. 1926nI cothI eprile rAjakoTa jillAnA AvI taka jatI na karavI joIe. saradhAra gAmamAM janmelA. temanAmAM janmajAta ja koIka evuM sattva, zrI RSabhacaMdajI DAgAnI vinaMtIthI guru vallabhasUrie AjJA ApI evuM bIja paDeluM hatuM ke teno vikAsa thatAM te vaTavRkSa banavAnI kSamatA ke jarUra paDe to sAdhvIjI mahArAja pATa upara besIne vyAkhyAna ApI dharAvatuM hatuM. bAra varSanI vaye mAtA sAthe dIkSA dhAraNa karIne saMyamano zake. pU. A. vallabhasUrijIe bhUtakALamAM je eka jagyAe jaNAvyuM ane svAdhyAyano raMga to evo pakaDyo ke jeNe AjubAjunA sahu hatuM ke sAdhvIjI mahArAja pATa uparathI saMgha samakSa vyAkhyAna rajU na koIne raMganA chAMTaNAM uDADIne tarabatara karI dIdhA. bALa vaye dararojanA karI zake. paNa A niyamathI samAjanI pragatimAM avarodha Avato. eka so zloka kaMThastha karanAra A sAdhvIjIe kyAreya svAdhyAyane lAgavAthI temaNe pote ja potAnA paraMparAgata vicArane choDIne gauNa karyo na hato. potAnA A vizada abhyAsanA baLe teo koIpaNa kALabaLane upayogI evo vicAra rajU karyo ke kSamatA dharAvanAra sAdhvIjI bAbatanuM mULa sahelAIthI pakaDI letA ane tene zrotAvarga samakSa evI paNa saMgha samakSa vyAkhyAna rajU karI zake. potAnA UMDA abhyAsa bAda kuzaLatApUrvaka rajU karatAM ke jethI teo dharmanA marmane sahelAIthI samajI pote A navo vicAra rajU karyo ane potAnA jUnA vicArane rada zakatA. gaNavo tema jaNAvela. . sa. 1953nA kolakAtAnA cAturmAsa daramyAna pU. sAdhvIzrI gurunI AjJA AvyA bAda pU. sAdhvIzrI mRgAvatIjIe kolakAtAnA mRgAvatIjI zrAvaka-zrAvikAo samakSa potAnuM vyAkhyAna rajU karatAM saMgha samakSa pATa upara besIne vyAkhyAna ApavAnuM zarU karyuM. dhIme dhIme tyAre temanI vANIthI prerAIne zrotAvargamAM uttarottara vadhAro ja thavA temanI pratibhA nikharavA mAMDI. i. sa. 1954mAM bhArata sevaka lAgyo. tyAMnA dharmapremI zrotAvargane lAgyuM ke A vyAkhyAnomAM eTaluM samAjanA adhivezananA pAvApurImAM yojAyela sarvadharma saMmelanamAM sattva che ke je temane dharmano sAco artha samajavAmAM madadarUpa thAya tema eMzI hajAranI virATa janamedanI samakSa teo jaina dharmanI vAtone che. AvA eka gurubhakta zrAvaka zrI RSabhacaMdajI DAgAe joyuM ke khUba asarakAraka rIte rajU karI zakyA. bAdamAM guru vallabhe pU. loko pU. sAdhvIjInI vAtane sArI rIte sAMbhaLI zake te mATe teo mRgAvatIjIne paMjAba javAnI AjJA ApIne pote paMjAba pradeza mATe pATa upara besIne pravacana Ape to anukULatA rahe. dIrghadRSTithI je kAryo karyA hatA tene AgaLa vadhAravAnI AjJA ApI. 'tuma paMjAba paristhitine pArakhIne samayanI mAMga pramANe parivartana karavAmAM Ave jAo, meM AtA huM' Ama jaNAvIne sAdhvIjIne paMjAba mokalanAra to samAjane te upakAraka thAya tevI hitabuddhithI prerAIne zrI lokalADIlA guru vallabhasUrijI 22mI sapTembara 1954nA divase RSabhacaMdajI DAgAe muMbaImAM birAjamAna temanA guru paMjAbakesarI muMbaImAM kALadharma pAmyA ane paMjAbanI javAbadArI vahana karavAmAM pa. pU. AcArya mahArAja zrI vijayavallabhasUrijI pAse A vAta rajU A. vijayasamudrasUrijInI sAthe sAthe pU. mRgAvatIjIe paNa mahattvanI Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana bhUmikA bhajavI. ane lisoTA rahyA" jevA jaDa, baMdhiyAra niyamone to choDavA ja rahyA. A ghaTanAno vicAra karatAM traNa bAbato agatyanI jaNAya che. sAthe sAthe yuvAna peDhI, te saMsArI hoya ke saMnyAsI, tenAmAM vivekanI jo RSabhacaMdajI jevA jAgrata zrAvako na hota to ane guru vallabha pAvakI na hota to ane guru vallabhe khUba AvazyakatA che. svAdhyAyanA baLe je jJAna prApta thAya teno upayoga dIrghadRSTithI AvI AjJA na ApI hota to pU. mRgAvatIjI jevA namra karavAmAM Ave to guhastha ke sAdhu, samAjane upakAraka kAryo karI zake ane samAjahitarakSaka sAdhvIjI samAjane maLata kharA? traNa nadIonA che. A ja rIte jAgatiparva samAjanI gatividhione jonAra vyakti saMgamasthaLe racAtAM triveNIsaMgama jevo A eka evo triveNIsaMgama koI sArA kAmamAM AvatA avarodhone dUra karavAno prayatna kare to che ke jyAM pragatinI navI keDI kaMDArAya che ane AvI nAnI nAnI tenAthI samAjanA vikAsane anumodana ja maLe che. navI keDIo kaMDArAya keDIomAMthI ja AgaLa jatAM rAjamArga bane che. che, je AgaLa jatAM rAjamArga bane che. samAjahitakartA AvA triveNIsaMgamane jotAM jaNAya che ke kuTuMbanA vyaktinuM gRhastha jIvana hoya ke dharmano mArga hoya-baMne jagyAe vaDIla, saMghanA agraNI ke samudAyanA gurumAM jamAnAnI badalAtI avarodhaka bAbatonA sthAne vikAsazIla navI keDI kaMDAravAnI tAtI tAsIrane pArakhIne vikAsa aTakato hoya tevA pragatirodhaka niyamonA AvazyakatA che. jeNe vartamAnane pArakhIne sarjana karavuM che, ane badale pragatikAraka navA cIlA pADavAnI dRSTi hoya to te samAjane bhUtakALanA paDachAyAmAM sUI rahevAnuM poSAya nahIM. * * * upayogI nivaDe che. navA niyama samAjano keTalo vikAsa karI zakaze 22. zrIpAla phleTa, derI roDa, kaNanagara, bhAvanagara-364001. teno javAba to samaya ja ApI zake. paraMtu eTaluM kharuM ke "sApa gayA mo. naM. : 09824894669. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya dvArA Ayojita bAvIsamo jaina sAhitya samAroha rUpa mANaka bhaMsAlI ceriTebala TrasTa muMbaInA saujanyathI 22 mo jaina sAhitya samAroha 2014 mArca-7, 8, 9 mI tArIkhe mohanakheDA (madhya pradeza) zrI AdinAtha rAjendra jaina zvetAMbara peDhImAM yojAze. jemAM jaina dharmanA cAre phirakAnA jaina vidvAno eka chatra nIce ekatrita thaI 'vividha jaina sAhitya' upara potAnA zodha nibaMdha prastu karaze. A samArohanuM saMyojana ane saMcAlana jena dharmanA abhyAsI Do. dhanavaMtabhAI zAha karaze. nibaMdha mATenA graMthonI yAdI zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA mukhya kAryAlayamAMthI prApta thaze. (phona naM. 02 2 23759 179) 23759399/6 5049397/6 52 28386, phekSa naM. 23729242, I meIla-(hosmjv@rediffmail.com) nibaMdha prastuta karanAra mahAnubhAva vidvAnone potAnA sthAnathI AvavA-javAno kharca zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI ApavAmAM Avaze, tema ja rahevA vagerenI vyavasthA upara jaNAvela nimaMtraka TrasTa karaze ane nibaMdha lekhakanuM mAnada puraskArathI sanmAna karAze. nibaMdha prastuta karatA mahAnubhAvonI samArohanA traNa divasanI upasthiti anivArya che. prApta nibaMdho bhaviSyamAM pustaka svarUpe prakAzita thaze. vidvAna nibaMdha lekhako uparAMta jaina dharmanA anya abhyAsu ane jijJAsuone paNa A samArohamAM padhAravAnuM zrI mahAvIra jaina vidyAlaya tathA rUpa mANaka bhaMzAlI TrasTa taraphathI nimaMtraNa che. e sarvenI sarva vyavasthA paNa A nimaMtraka TrasTa karaze. - je vidvAno ane jijJAsu abhyAsIo A samArohamAM padhAravA IcchatA hoya eozrIe patra dvArA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, C/o. zrI | kacchI vizA ozavAla jaina mahAjana vADI, bIje mALe, 99/101, kezavajI nAyaka roDa, cIMcabaMdara, muMbaI-400 009 e saranAme jANa karI rajisTrezana phorma meLavavAnuM raheze tema ja uparanA phona naMbara upara vidyAlayanA zrI zAMtibhAI khonAno tA. 31-12-2013 pahelAM saMparka karavA vinaMtI che. li. bhavadIya, zrIkAMtabhAI sAkaracaMda vasA subodharatna cImanalAla gAraDI aruNabhAI bAbulAla zAha mAnada maMtrIzrIo Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 prabuddha jIvana Disembara, 2013 tripadI mImAMsA dvArA jJAnagaMgAnuM Acamana karAvanAra bhavyAtibhavya vidvat saMmelanano rasAsvAda DpArula gAMdhI prAstAvika jainadarzane Apelo zAstrakhajAno majAno che. Agamika paMcAMgI sAhitya uparAMta prakaraNa graMtho, vipula vyAkaraNa sAhitya, rasALa kAvyazAstro, chaMda, alaMkAra, kozagraMtho, rasasabhara cAritragraMtho, vairAgyavardhaka graMtho, yoga ane adhyAtmanA graMtho, akATya tarkagraMtho, stutigraMtho ane savistara AcAra graMthonI galIothI zobhatuM jainonuM sAhityanagara eTaluM to ramaNIya che ke kharo jijJAsu temAMnI koI ekAda galIne dharAIne mANavAmAM ja jIvana vyatIta karI zake che. A paMcamaArAmAM jaina dharma TakI rahyo che tenA pAyAmAM Agamo ane sadguru rahelA che. A AgamonI racanA bhagavAnane kevaLajJAna vakhate jyAre sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikArUpa caturvidha saMghanI sthApanA thAya che tyAre bIjabuddhinA svAmI zrI gaNadhara bhagavaMto dvArA thAya che. utpAdo vigamo dhrauvyamiti puNyAM padatrayIm / uddIdeza jagannAtha sarva vAGamaya mAtRkAm / sacaturdaza pUrvANi dvAdazAGagAni te kamAt / tato viracayAmAsustattri padyanusArataH / / (hemacaMdrAcArya kRta triSaSTi zalAkA puruSacarita mahAkAvya) jagatanA nAtha tIrthaMka2 52mAtmA gaNadharapadanI yogyatAvALA sAdhuone sarve vAGamaya (sAhitya)nA mAtRkArasthAnarUpa puNyamaya pavitra evA utpAda, vyaya, dhrauvya A traNa padano upadeza Ape che. tyArabAda A tripadIne anusarI gaNadharo zIghra cauda pUrva sahita dvAdazAMgInI racanA mAtra aMtamUhurtamAM ka2e che. A rIte jagatane anastazruta jJAnanI anupama bheTa dhare che. tripadI eTale zuM? IndrabhUti gautama Adi 11 brAhmaNoe potapotAnI zaMkAnuM vagara pUvce samAdhAna thavAthI bhagavAna mahAvIranuM ziSyatva svIkAryuM. teo kuzAgra buddhinA svAmI, vinIta, vidvAna ane yogya hovAne kAraNe gaNadharapadane pAmyA. tyAra pachI temaNe bhagavAnane prazna pUchyo ke bhagavAna tattva zuM che ? tyAre bhagavAne uttara Apyo ke jagatanA padArtho prati samaye navA navA paryAyo svarUpe upannaI vA-utpanna thAya che. prati samaye te jUnA paryAya svarUpe vigameI vA-vyaya pAme che. dravya svarUpe dhruveI vA-dhruva, nitya paNa rahe che. Ama tattvano paryAya utpanna thAya che, nAza pAme che chatAM tattva emanuM ema ja rahe che. jaina dharmanI paribhASAmAM tene dravya kahevAya che. dravya sat che. pratyeka dravyamAM astittva, vastuttva, dravyattva, pradezattva, prameyattva ane agurulaghuttva evA guNo rahelA che. jIvAstikAya, dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, pudgalAstikAya ane kALa e cha dravya che. A dravya ja samagra lokanI racanAmAM sArabhUta gaNAya che. A rIte jagatanA sarve padArtho ane Atmika jagatanA AdhyAtmikatAnA sarve rahasyo, sarve siddhAMto tripadImAM garbhita che. je prakAre samasta zAstronI racanAno AdhAra mAtRkApada arthAt akAra Adi varNa che. te rIte ja samasta tattvamImAMsAno AdhAra tripadI che. tripadI dvAdazAMgInI mAtA che. padArthane jANavA mATenI paddhati, yaMtra, bhASApaddhati che. A traNa zabdomAM evI zakti chupAyelI che ke te mAnavIne bhogImAMthI tyAgI banAvI zake che. ajJAnatAmAMthI jJAnI banAvI zake che. sakarmI akarmI banI zake che. pudgalAnaMdI maTI cidAnaMdaghanI banI zake che ane alpajJAnIne anaMtajJAnI banAvI zake che. tripadInuM ciMtana-mAnavIne rAgamAMthI virAga tarapha laI jAya che. karmabaMdhanamAMthI mukti tarapha, durguNomAMthI sadguNo ta2pha, aMdhakAramAMthI prakAza tarapha, vibhAvamAMthI svabhAva tarapha laI jAya che. A ciMtanathI ja mAnavI asaMtoSanI AgamAMthI saMtoSanA bAga tarapha jaI zake che. kaSAyonA kakaLATane dUra karI kSamAnA naMdanavanamAM viharI zake che. AvI A amUlya evI tripadIno viSaya mAtra jainone ja nahi paNa dareka mAnavIe jANavA jevo che. tripadI e 'mAsTara kI' che jenA dvArA jagatanI padArtha vyavasthA samajI zakAya che. aneka samasyAonA samAdhAna meLavI zakAya che. AvA gahana viSaya upara paMnyAsa pa. pU. zrI aruNavijayajI mahArAjasAhebe eka-be nahi paraMtu 44 viSayo kADhI tenA para ciMtana-manana-lekhana ka2vAno vidvatjhanone avasa2 Apyo e ghaNI ja mahattvanI bAbata che. jJAna e ja prakAza che, zakti che, mokSamArga tarapha laI janArI dIvAdAMDI che. jaina Agamo jJAnano khajAno che. paraMtu ApaNI badanasIbI e che ke e amulya khajAnAne haju ApaNe bahAra lAvI zakyA nathI. jo ke dhIme dhIme e meLavavAnI jAgRti ane jijJAsA vadhatI jAya che. A jAgRtine sauprathama mUrta svarUpa ApyuM mahAvI2 jaina vidyAlaye jemaNe lokone sAhitya tarapha vALavA 1977nI sAlathI jaina sAhitya samArohano prAraMbha karyo. A dizAmAM AgaLa eka nakkara kadama UThAvyuM zrI aruNavijayajI ma. sAhebe. jaina zramaNa saMghanA Dabala Ph.D. vidvAna pU. zrI jJAnanuM mahattva supere samaje che. emAMye vartamAna paristhitimAM jo jaina siddhAMto vyavahAramAM mUkAya, jANakArI vadhe to aneka samasyAonuM samAdhAna thaI zake. jaina dharmanA mahattvanA siddhAMto Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 karmaprakRti, sabhyajJAna, samyagadarzana, cha dravya, tripadI vagerenA viSayonA kheDANa dvArA teoe A bhagIratha kAryano AraMbha karyo che. A temano uddeza e che ke jo A viSayonuM yogya rIte kheDANa thAya ane AvA 25-30 mahAnibaMrdhAnuM eka ja viSaya para pustaka taiyAra thAya to je lokone Ph.D., M.A. vagere jainadarzanamAM karavA hoya tevA vidvAnone AvuM ciMtanamaya lakhANa ochI mahenate ane eka ja jagyAethI prApta thaI zake. A vicArane mUrta svarUpa ApavA temaNe 2012nI sAlamAM akhila bhAratIya jaina vidvat saMmelana ane saMgoSThInI zarUAta karI. A vidvat saMmelanane sAro evo pratisAda maLyo. prathama saMmelana muMbaInA thANA mukAme, munisuvrata jinAlaya rAkhavAmAM Avela. jemAM zAna-darzana mImAMsA e zIrSaka heThaLa samagra jJAna ane darzananA viSayone AvarI letA judA judA viSayo taiyAra thayelA... prabuddha jIvana 25 saMgoSThinuM Ayojana bhAratanI prasiddha kApaDa udyoganagarI evA bhIvaMDI mukAme thojAyuM, AyojatasthaLa : Ama jJAna-darzana mImAMsA ane tripadI mImAMsA para khUba ja UMDuM ciMtana-manana karIne pUjyazrIe baMnenA thaI lagabhaga 70 thI 80 judA judA viSayo para kheDANa karAvavA puruSArtha karyo jemAM mahad aMze teo saphaLa paNa rahyA. AgAmI varSe jainazAsananA mahAna avadhuta yogI evA AnaMdaghanajI ma. racita tIrthaMkara covIsIomAM rahela gahana tattvajJAnane lagatA judA judA 76 viSayo pU.zrIe kADhelA che, jenA para vidvajano ciMtana-manana karI lekhana karaze. AvA A bhagIrathe kAryanI prazaMsA ane anumodanA karIe eTalI ochI che kAraNa ke dIrghadraSTithI joIe to zAsana mATe ja nahi, duniyA mATe paNa A samagra kArya ghaNuM upakAraka banI zake tema che. A mATe pU. ma. sAheba tathA vidvajano to prayAsa karI ja rahyA che paraMtu jeo dharmalakSmI, puchyalakSmI, karmalakSmI, dhanalakSmI, jJAnalakSmI, saMskAralakSI ane bhAgyalakSmInA svAmI che tevA jaina zreSThIoe AgaLa AvavAnI jarUra che. AvA kAryo mATe samagra rIte tana, mana, dhanathI samarpita thaI jAya tevA bhAgyazALIoe AgaLa AvavAnI jarUra che. jaino vizALatA, udAratA ane lakSmInA kSetre jevA tevA nathI. samAjanA ane sAmAjika, Arogya, anukaMpAnA kSetre teo udAra dile dAna Ape ja che. mAtra A dizAmAM AgaLa javAnI jarUra che ane AzA che AvA kAryo karAvanAra dhanakubero paNa maLaze ja. sAhityanA gahana viSayonuM kheDANa karAvatuM vidyuta saMmelana hAlamAM ja tA. 25, 26, 27-10-2013nA roja bhIvaMDI mukAme yojAI gayuM. AyojakaH samyajJAna meLavavA Icchuka mumukSuone yogya samajaNa ApI, mArgadarzana ApI jainadarzananA judA judA gahana viSayonuM kheDANa thAya e uddezathI pU. zrI aruNavijayajI mahArAja sAhebe virAlayama (punA) khAte eka mahAvIra risarca phAunDezananI sthApanA karela che tenA dvArA saMcAlita-suniyojita A akhila bhAratIya jaina vidvad saMmelana ane A samArohanuM zubha Ayojana sthaLa ArAdhanA bhavana, zivAjI coka, bhIvaMDI khAte thayuM. A samagra Ayojanane prANavAna banAvavA satata sevA ApI hatI zrI poravAla zvetAMbara jaina saMghanA pramukhazrI, maMtrIzrI, TrasTIo tathA anya kAryakartAoe A vidvat saMmelanamAM jaina dharmanA cAreya saMpradAyonA vidvAnoe bhAga lIdhela, eTaluM ja nahi A saMmelanamAM digambara saMpradAyanA pa. pU. tapa ziromaNI tapasvI saMta AcArya samrATa zrI kuzAgranaMdI ma., pU. sthavira muni zrI ajayaRSi ma., pU. anuSThAnAcArya zruhlaka zrI arihaMta zi 5. upasthita rahyA hatA. sthAnakavAsI saMpradAyanA pa. pU. upapravartaka nirmalamunijI ma., pU. prakhara vaktA zrI zramaNamunijI ma.sA. tathA pU. bhAtmA zrI muktAnaMdajI ma.sA. Adi ThANAoe upasthita rahI samagra prasaMganuM gaurava vadhAryuM hatuM, mUrtipujaka zvetAMbara, sthAnakavAsI, ane digaMbara muni mahAtmAone AvI jJAnagoSThi prasaMge eka pArTa birAjatA jovA e dhanya prasaMga banI rahyo. Aje jaino aMdaroaMdara laDIne keTalA pAchaLa paDe che ke Aje sattAmAM jaina mahAjanone koI gaLatuM nathI. eka samaya evo hato ke jaina mahAjano, zreSThIo ke salAhakArone pUchIne ja rAjyasattAo mahattvanA nirNayo karatI. mahAvIranA saMtAnoe A bAbate vicAra karavAnI khUba ja jarUra che. cAreya saMpradArtho, saMto vizada vicAraNA A viSe kare e vartamAna samayanI mAMga che. mata bhale judA hoya paraMtu mana kyAreya judA na hoya e dareke samajI e rIte AgaLa vadhavAnI jarUra che. 'prabuddha jIvana'nA taMtrI zrI dhanavaMtabhAI zAhe A bAbate khUba ja vidvatApUrNa lekha najIkanA bhUtakALamAM ja Apelo che. AzA che buddhijIvIo ane mumukSuo A bAbate ekatA sAdhI bhaviSyamAM AgaLa vadhaze. A samagra kAryakrama jaina zramaNa saMghanA Dabala M.A., Ph.D. vidvAna pU. paM. DaoN. zrI aruNavijayajI ma. sA., pU. munizrI hemaMtavijayajI ma.sA.nI nizrAmAM yojAyo jemAM 5. sAdhvI zrI saumyapazAzrIjI ma. Adi ThANA-7 paNa satata upasthita rahyA hatAM. udghATana samAroha : tA. 25-10-2013nA roja zukravAre savAre 9 vAgye A vistRta saMmelananuM udghATana thayuM. 23mA tIrthaMkara zrI pArzvanAtha prabhu tathA mA padmAvatI jyAM birAjatA hatA tyAM ja mAtA sarasvatInA varasatA AzIrvAdamAM maMgala dIpaka pragaTAvI udghATana thayuM. samagra kAryakramanuM saMcAlana zrI AnaMdajI khataMge karela, arthasabhara zAyarIo, kAvyapaMktio ane prabhAvazALI vaktavyane kAraNe samagra vAtAvaraNa jIvaMta banI gayuM. A uddhATana samAraMbhamAM nIcenA mahAnubhAvo upasthita rahyA hatA. Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2013 samAraMbha adhyakSa zrImAna trilokacaMda gaNezamalajI jaina 10. kanaiyAlAlajI ma. racita dravyAnuyoganA | (samasta jaina mahAsaMgha pramukha-bhIvaMDI) AdhAre dravyavyavasthA maMjubahena zAha saMmelana udghATaka zrImAna pradIpa (pappa) bAlacaMdajI rAMkA 11. dravyAnuyoga jainam mahendra saMghavI (janarala sekreTarI mahA. pradeza koMgresa kamiTI) 12. tripadInA AdhAre 12 bhAvanAnI smArikA vimocaka: zrImAna je. ke. saMghavI evaM zrImAna guNavaMtajI sAlecA vyavasthA jayazrIbena bI. dozI | (TrasTI thANA) 13. brahmasUtra zaMkarabhASyanA maitrAsminna pramukha pAhuNe: zrImAna DaoN. saMdIpajI pappAle A.C.P. bhIvaMDI (pUrva) saMbhavAtuM sUtranuM khaMDana tripadInA vizeSa atithi : zrI dineza naTavaralAla zeTha-C.A. niyama pramANe utpalAbena modI TrasTI zrI vardhamAna sthA. jaina saMgha 14. cInamAM tAo darzanamAM AtmaviSayaka mukhya mahemAna : zrImAna DaoN. kamala je. jaina janarala sekreTarI DaoNkTara avadhAraNA-jainadarzana sAthe sarakhAmaNI haMsAbena zAha ela. mahA. pradeza bhAjapA 15. Tripadi as mentioned in viziSTa atithi: zrI zikharacaMdajI pahADIyA Panchastikay: A Comparative TrasTI zrI digaMbara jaina samAja-bhivaMDI Study varSAbena zAha maMca saMcAlaka : zrI AnaMdajI pataMga 16. tripadInA AdhAre syAdvAda ane traNa divasanA prathama divase prathama satramAM udghATana samAraMbha anekAMtavAda rajanIbhAI zAha rAkhavAmAM Avela. divasa daramiyAna traNa satra rAkhavAmAM Avela. savAre 17. tripadI anusAra karma-mokSanI prakriyA ku. kAnanabena zAha 9-00 thI 1-00 kalAke, 2-00 thI 5-00 tathA sAMje 7-00 thI 18. tattvArthasUtranA utpAda-vyaya-dhrauvyAtmaka 9-30. Ama 9 satramAMthI 7 satramAM tripadI viSayaka nibaMdhonI prastuti jagata anusArI padArtha vyavasthA- chAyAbahena zAha tathA carcA karavAmAM Avela. A nava satramAM lagabhaga 30 jeTalA 19, saptabhaMgI-saptananI vyavasthA nibaMdhonuM vAMcana thayela. jeno viSaya tathA prastutakartAnA nAma nIce tripadInA AdhAre bInAbena zAha pramANe che 20. tripadInA AdhAre gaNadharo vaDe viSaya zodhanibaMdha lekhaka zAzvatarUpe dvAdazAMgInI racanA 1. tripadInA AdhAre paMcAstikAyAtmaka ane pUrvAdino vistAra | mItAbena ke. gAMdhI jagata svarUpa jAgRti nalIna ghIvAlA uparanA viSayo para rAjakoTa, amadAvAda, muMbaI, bhAvanagara, 2. tripadImaya pudgalanuM dravya vaDodarA, ANaMda vagere zaheromAMthI padhArelA vidvAnoe potAnA guNa-paryAyAtmaka svarUpa zobhanAbahena zAha zodhanibaMdha rajU karyA hatA. A saMmelananI viziSTatA e hatI ke temAM traNa 3. tripadI sthApanAnI zAzvata prakriyA kaoNlejamAM abhyAsa karatA vidyArthIo ne vidyArthinIo hatA. jemAMnA eka (vyavasthA) anitAbena DI. AcArya bahenanI amadAvAda mukAme najIkanA bhaviSyamAM dIkSA che. 4. tripadInA niyamAnusAra Atmadravya A uparAMta traNeya divasa daramiyAna pa. pU. DaoN. aruNavijayajI svarUpa praviNabhAI sI. zAha ma. sAhebe tripadI viSayaka bhUmikA, tripadI siddhAMtanI samIkSA, 5. saptabhaMgI-saptananI vyavasthA paMcAstikAyanI samajaNa khUba ja vistRta rIte tathA saraLatAthI ApI tripadInA AdhAre bharatakumAra ena.gAMdhI jenAthI tripadI viSaya para ghaNo prakAza paDyo. anekonA A viSaya 6. karmakSayanI sAdhanAmAM tripadI paranA saMdeho dUra thayA. temaNe pote paNa ghaNAM viSayonI suMdara chaNAvaTa siddhAMtanI upayogitA pArUlabena bI. gAMdhI karI. A uparAMta tyAM upasthita pU. sAdhu-sAdhvIjIoe paNa potAnA 7. tripadInA tattvajJAna pramANe zodhanibaMdhanuM vAMcana karyuM. temanA viSaya tathA nAma nIce pramANe chesamAdhibhAvanI siddhi DaoN. kokilAbena zAha 1. tripadImaya vizvavyavasthA para pU. zrI hemaMtavijayajI ma.sA. 8. tripadInA AdhAre 12 e, 2. tattvArthanA utpAda-vyaya-dhrauvyAtmaka jagata sUtrAnusArI bhAvanAonI vyavasthA ku.khubu amRtalAlajI padArtha vyavasthA para pU. sAdhvI zrI saMve garasAzrIjIe, 3. 9. AgamazAstromAM tripadInuM kevaLajJAnamAM tripadInI bhUmikA viSaya para pU. sAdhvIzrI svarUpa hinAbena vAya. zAha saumyaprajJAzrIjIe, 4. paMcAstikAyAtmaka jagata para pU. sAdhvIzrI Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana | 27 divya darzanAzrIjIe, 5. arihaMta svarUpa para pU. sAdhvI zrI hatA. vanItaprajJAzrIjIe ane 6. tattvArthanA utpAda-vyaya-dhrauvyAtmaka samagra kAryakramamAM 'prabuddha jIvana'nA taMtrI zrI dhanavaMtabhAI zAha jagata anusArI padArthavyavasthA para pU. sAdhvIzrI bodhiratnAzrIjIe hAjara rahyA hatA. teo paNa mahAvIra jaina vidyAlayanA nejA heThaLa potAnA zodhanibaMdho prastuta karyA hatA. sAhitya samArohanuM khUba suMdara Ayojana kare che. A vidvat saMmelananA A uparAMta amuka jijJAsu mumukSuoe paNa nibaMdha prastuta karela. AyojanamAM temanuM kiMmatI mArgadarzana Ayojakone maLI rahe che, jenA kAraNe tA. 27-3-13nA roja trIjA divasanA trIjA satramAM vidvat satkAra AvA suMdara viSayonuM kheDANa zakya bane che. samArohanuM Ayojana karavAmAM Avela jemAM nIcenA mahAnubhAvo upasthita tA. 27-10-13nA roja trIjA satramAM kAryakramanI pUrNAhUti rahela. samaye vAtAvaraNa thoDuM gamagIna thaI gayuM hatuM. traNa divasa daramiyAna zrImAna bhaMvaralAlajI motIlAlajI pAlarecA (adhyakSa zrI neminAtha 5. guradeve vahAvelI jJAnagaMgAnuM rasapAna karatAM karatAM vidAya veLA jaina saMgha), zrI jIvarAja nemacaMda nagarIyA (pUrva adhyakSa zrI hAlArI najIka AvI gaI ane sahu meLavelA jJAnanA saMtoSa sAthe premathI samAja-bhIvaMDI), zrI rAkezajI jaina, zrImatI rITAbena dilIpajI koThArI chuTA paDyA. (nagarasevikA-bhIvaMDI) vagere mahAnubhAvo padhArela hatA. A uparAMta 1, bhaktinagara sosAyaTI, uSA smRti, rAjakoTa-360002. navabhArata TAImsanA yuvA patrakAra gopAlasiMha ThAkura paNa padhAryA mobAIla : 09824485410. Teliphona : 0281-2222795 ' mAlikamAMthI AzrayadAtA || aMgrejI : kapila dave anu : puSpA parIkha [niraMjana bhagate potAnI saghaLI milakata temanA vasiyatanAmAnI rUe temanA vizvAsu madadagAra (Man Friday) ne suprata karI.] moTAbhAge mAliko temanA gharanokarane anAjapANI puratI sagavaDa tenA kuTuMbIjano varSamAM ekavAra jyAre thoDo samaya pitA sAthe gALavA ApatA hoya che. anAjapANI uparAMta jUnAM kapaDAMlattAnI jagyAe amadAvAda Ave tyAre teone mATe potAno erakaMDIzanDa zayanakhaMDa jyAre eka vizALa ghara ApavAnI vAta sAMbhaLIe tyAre navAI lAgyA paNa pote khAlI karI Ape che. sana 2000nI sAlathI teono vagara rahe nahIM. paraMtu A eka satya hakIkata che. ApanAra ane sevA nAto gADha thato cAlyo. bhagatanA zabdomAM, mArA mAtuzrInI karanAra gharanokaranA saMskAra keTalA ucca haze? | mAMdagImAM pAchalA samayamAM jagata jeTaluM dhyAna koI paNa na rAkhI AjathI lagabhaga trIseka varSa pahelAMnI vAta che. phakta ATha varSano zakayuM hota. mAtuzrInA mRtyu bAda tenI sAtheno mAro nAto vadhu gADha nAno bALaka nAme jagatasiMha rAjasthAnanA DuMgarapura gAmathI AvI banyo." jagata paNa kahe che, "meM sAhebane choDavAno kadI paNa vicAra kavi niraMjana bhagatanA jIvana sAthe saMkaLAyo. potAnA gAmamAM vyApela karyo nathI. teo to mArA pitA samAna che. mArI sAthe kadI paNa bhUkhamarAthI bacavA mATe Avela tenI mA sAthe te Avyo hato. nokara gaNIne vahevAra karyo nathI. huM to temanA putra samAna chuM. mane | Aje 88 varSanI jaipha vaye vidvAna niraMjanabhAIe potAnI tamAma badhI ja chUTa che.' milakata Azare eka karoDanI kiMmatanI jagatanA nAme potAnA kavinuM mAnavuM che ke Aja sudhI jagatane lIdhe ja pote pravRttimaya vasiyatanAmAmAM lakhI ApI che. temAM amadAvAdanA rIvara phranTa para rahI zakyA che. teo kahe che, "mane koI ciMtA nathI. jagata mAruM badhuM Avelo phleTa, beMkamAM mUkelI lagabhaga nava lAkhanI rakama tathA vimAnI ja dhyAna rAkhe che. mAre mArI zatAbdI jovI che ane AzA che ke rakama paNa AvI jAya che. jagatanA DuMgarapuranA gharanuM samArakAma joIza paNa te phakta jagatane lIdhe ja." vagere paNa teoe karAvI ApyuM che. tenA dIkarAo amara u.va. 15 ane Aje to jagata gharanokaramAMthI dhaMdhAdArI vyakti banI gayo che. jayadIpa u. va. 11nA bhaNatarano kharco paNa pote bhogavyo che. teno bhAI ane te banne maLIne Cateringno dhaMdho kare che. 'Na| AjIvana kuMvArA hovAthI kavizrI niraMjanabhAIne be bhatrIjA tional Institute of Design' tathA CEPT yunivarsiTInA sivAya koI sIdhA vArasadAra nathI. teonuM vizALa mitravartuLa zaheranI vidyArthIone TIphIno pahoMcADe che. jagata tenA pAlaka pitAnuM dhyAna bhalabhalI yathArtha vyaktionuM baneluM che. teonuM kahevuM che ke 'jagatanA rAkhavA uparAMta svataMtra che. jevI vizvAsu vyakti javalle ja maLe, tethI ja meM mArI samasta milakata 6/B, kenave hAusa, pahele mALe, vI. e. paTela mArga, tene lakhI ApI che.' teo vacce snehanI evI tIvra lAgaNI che ke muMbaI-400 004. Teliphona : 2387 36 11. Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2013 mU-va: sva:'padagarbhita jaina stotro lekhaka-pravartaka munizrI mRgendra vijaya jainAcAryo dvArA viracita aneka stotro tathA stutikAvyo Aje eTale ke uddhata karI che. upalabdha che. saMskRta sAhityamAM A stotronuM moTuM yogadAna che. temAM gAyatrImaMtra jemAM sUryanI upAsanA karavAmAM AvI che temAM 'pUrbhuva: sva:' padano bahudhA rUDhi prayoga thayo hoya tevA keTalAMka pUrbhuva:-sva:no prayoga prasiddha che. stotrono paricaya ahiM prastuta che. '3:-va-sva: tat saviturvareNaM, 5 varNa dhImahi dhiyo yo naH vaidika temaja jaina (zramaNa) baMne paraMparAmAM A prayoga sarvatra svIkRta pravayAtA' thayo che. te tenI lokapriyatA sUcave che. AmAM mUkano artha pRthvIloka-Physical World, ane muva: eTale traNa saMskRta zabdo atre je vivakSita che te A pramANe che- aMtarikSaloka Astral World ane sva:ne svargaloka tarIke oLakhAvyo che. zabdaratna mahodadhimAM paNa A ja vyAkhyA ApI che. mruva: '3% pUrbhuva:-svati tatsaviturvarayaM pa vevA: svadhImade ' zrI uttarAdhyayana sUtra zrI nemicaMdrasUri racita vRtti AThamuM adhyayana. ApaNe ahiM prathama teno zAbdika paricaya joIe. saMskRta adhyayananA prAraMbhamAM ja kapila RSinI kathA che-temAM zarUAtamAM ja vyAkaraNanI dRSTie joIe to A traNe zabdo 'svara viyovyayam' A prayoga che(siddhahema 1-1-30) sUtra anusAra avyayasaMjJaka che. sUtranI sUcimAM paraMtu have jaina paraMparAmAM A padano prayoga thayo che te tenI AvA 116 avyayonI noMdha che. vyApakatA sUcave che. tevA keTalAMka AdhAra graMthonI sUci ahiM ApI mavatyazmina ti pUH vyutpatti vyutpatti pramANe adhikaraNa, AdhAra, che. tenuM vistRta vivecana paNa atre prastuta cheAzraya, pRthvI arthamAM strIliMga paNa che. zabdaratna mahodadhimAM muva:ne 1. RSimaMDala stotra. puliMga paNa kahyo che. 2. sakalArhat stotra. arthanI dRSTie vicArIe to "pU' zabda pRthvI arthamAM prasiddha che.'pU 3. jina sahastranAma stotra. dhUma:pRthivI-pRthvI' (abhidhAna zabdakoSa. kAMDa-4) 4. vardhamAna zakrastava. (A. siddhasena sUri) paraMtu siddhahemanA bRhatyAsamAM mU: ane purva: zabdane anukrame 5. vardhamAna zakrastava. (A. hemacaMdrAcArya) nAgaloka ane maryalokanA vAcaka jaNAvyA che tathA sva:no artha svarga 6. gautamasvAmi stotra. karyo che tethI mU:, muva:, ane sva: zabdathI pAtAla, matsya ane svargaloka 7. pahmAnaMda mahAkAvya. (devaloka) Ama traNa loka samajavAnA che. A dRSTie vicArIe to 8. zakti-maNikoza. mU:no artha je nAgaloka kahyo che tenuM arthaghaTana ApaNe pAtAlaloka ke adholoka karI zakIe. je ratnaprabhA pRthvI uparano bhAga che. 9. namaskAra-mahAbhya. (A. siddhasenasUri) mU-vaH-sva: padano prayoga je rIte vaidika ane jaina paraMparAmAM zlo. 7/33. zloka/6/15. jovA maLe che te jotAM A eka maMtra-racanAno ja prakAra che. jene vaidika 1. laghu ane bRhad baMne RSimaMDaLa stotra Aje upalabdha che. tenA paribhASAmAM vyAti: kahevAmAM Ave che. A bhAvane vyakta karato anukrame zloka saMkhyA pa6 ane 91mo zloka A pramANe chezloka A pramANe che bhU-rbhuva:svastrayIpIThavartina: zAzvatA jinaaH| akAraM cApyukAraM ca, makAraM ca prjaaptiH| tai:stutairvanditedRSTairyat phalaM, tat phalaM smRtau|| vedatrayAt niraduhad, bhU-rbhuva:-svaritIti c|| artha: patALa, pRthvI ane svargalokamAM jeTalo zAzvatA jinabiMbo che manusmRti adhyAya 2/76 temanA stavana, vaMdana ane darzanathI je phaLa maLe che te phaLa A stotranA prajApati=brahmAe mAra, 3ra ane makkAra e traNa akSaramAMthI smaraNathI thAya che. uddabhava thayelAM OMkArane tathA pU:, va:, ane 4: e traNa vyAhutine 2. 'sakalArhat stotra'- enA prathamAkSarothI prasiddhi pAmyuM che. paNa traNa vedamAMthI eTale ke 2, 4nuSa ane sAma vedamAMthI dohI kADhI che. mULaracanA triSaSTi zalAkA puruSa caritra-mahAkAvyanI che jenA Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | Disembara 2013 prabuddha jIvana 29 maMgalAcaraNamAM kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya 24 tIrthakaronI stuti nama: rastAvitAvaiva vIrAya mAsvate | karI che. 3% bhU-thuva: svaritivAstavanIyAya te nama: || sakalAIt-pratiSThAna,-madhiSThAnaM zivazriyaH / artha : sarva taraphathI udita thayelA, eka vIra, sUryarUpa ane OM dhUbhuu-rbhuv:-svstryiishaan-maarhntyN prnniddhmhe|| Eva-sva:' e zabdothI stuti karavA yogya evA Apane namaskAra thAo. artha : sakala ahaMtonuM pratiSThAna, zivazrInuM adhiSThAna, pAtAla, (6) gautamasvAmi stotra-A stotra maMtrAdhirAja garbhita tarIke marca (pRthvI) ane svargaloka upara saMpUrNa prabhutva dharAvanAra, evA prasiddha che. teno 13mo zloka A pramANe che:at' padanuM ame dhyAna karIe chIe. ahiM nyU:, yuva: ane sva: pado sannatAna-thana-popRtInAM, tUnjiraddhada ave hA | traNa lokanA AdhipatyanA dyotaka che. gautamasmaraNata: paraloke bhU-rbhuva: svarapavargasukhAni / / (3) jina sahasranAmastotra-e bhaktiyoganuM suMdara saMskRta-kAvya guru gautamasvAmijI anaMta labdhinA bhaMDAra hatA-gautama zabda che. vi. saM. 1731mAM mahopAdhyAya zrI vinaya vijayajI gaNie enI paNa camatkArI che. gau eTale kAmadhenu. te eTale-kalpavRkSa. ma eTale racanA karI che. A stotramAM vividha vizeSaNo dvArA arihaMta ciMtAmaNi-evo bhAva pragaTa thAya che. temanA nAma smaraNa mAtrathI paramAtmAne 1008 vAra namaskAra karavAmAM AvyA che. tethI tenuM A lokamAM sarva icchita maLe che ane paralokamAM-pAtALa,matsya ane sArthaka nAma jina sahasranAma rAkhela che. teno 129 mo zloka A svarganuM temaja paraMparAe mokSanuM sukha paNa prApta thAya che. pramANe che: (7) pAnaMda mahAkAvya-AcAryazrI amaracaMdrAcAryanI A racanA namo pUrbhuva:-svastrathI zAzvatAya, namaste tritonI sthira sthApanAya . che-teno maMgalAcaraNano zloka 2jo A pramANe chenmo devamAsurAbhyarcitAya, namaste, namaste, namaste, namaste / / mudA'rhAmi tadArhantyaM, bhU-rbhuva:-svastrayIzvaraM / zloka-129 yadArA dhya dhruvaM jIva:, syAdarhan paramezvaraH / / artha : pAtAla, marya ane svarga rUpa traNe lokamAM zAzvata evA artha : pAtALa, marya ane svarga ema traNe lokanuM prabhutva dharAvanAra Apane namaskAra thAo. traNe lokamAM sthira che sthApanA jemanI evA evA Ahanya padanI huM harSathI stuti karuM chuM. bhavyajIva jenI upAsanA Apane (zAzvata sthApanA jinazvarone) namaskAra thAo. manuSyo, devo karIne pote svayaM bhagavad rUpa banI jAya che. ane asurothI pUjAyelA evA Apane namaskAra thAo. (8) zakti-maNi koza-jenuM bIjuM nAma 'laghutattva-sphoTa' che(4) 'vardhamAna zakrastava' e nAme be kRti maLe che-jemAM AcAryazrI ane sarvajJa-guNa stavana tarIke oLakhAya che. digaMbarAcArya zrI siddhasena divAkarasUri viracita kRti atre prastuta che-je gadya-padya amRtacaMdrAcArye AnI racanA karI che-jemAM lagabhaga ArSa-prayoga maya che. ane 11 AlApako (prakaraNa, vibhAga)mAM che. jenuM phaLa hovAthI zabdArtha gUDha lAge che. teno prAraMbhano zloka A pramANe kathana paNa 11 AlApakomAM kramazaH karavAmAM AvyuM che. kahevAya che che:ke-Indra mahArAje prasanna thaIne AcAryazrIne je maMtrAlaro kahyAM te svAyaMbhuvaM maha ihocchaladacchamIDe, yenAdideva-bhagavAn bhavat svyNbhuuH| AmAM lipi baddha thayAM che OM bhU-rbhuva:prabhRtisanmananaikarupam, AtmapramAtR paramAtR na mAtR, mAtR / / OM namo'rhate bhU-rbhuvaHsva-strayInAtha he Adi-jinendra deva! jenA dvArA Apa svayaMbhU bhagavAna cho te mauli mandAra mAlArcita krmaay...|| AtmasaMbaMdhI svayaMbhU jJAna prakAzanI huM stuti karuM chuM. te jJAnaprakAza artha : pAtAla, manuSya ane svarga svarUpa traNeya lokanA nAtha- A vizvamAM jhaLahaLI rahyo che. svAmi evA IndronA mugaTamAM rahelI kalpavRkSanA puSponI mALAothI OM bhUrbhuva: sva: ityAdi maMtranA samIcIna, advitIya manana svarUpa pUjita caraNayugalavALA evA ahaMtu paramAtmAne namaskAra thAo. che. je svaprakAzaka che, je para prakAzaka paNa che ane je mAtra jJAyakano pUrbhuva: sva:samuttarIya // ja nahIM, paraMtu ajJAyakano paNa jJAyaka che. pathvI, pAtAla ane svarga ema traNe lokanA bhavya jIvone yoga- (9) namaskAra-mahAbhya-nI prati upalabdha na thavAthI paricaya ApI kSema pUrvaka saMsAra sAgarathI pAra utAranArA evA che. zakAyo nathI. A uparAMta anya uddharaNo paNa saMbhavita che. je sujJa 5. vardhamAna zakrastava-A kRti kalikAla sarvajJazrI hemacaMdrasUrinI vAcakone jaNAvavA bhalAmaNa che. vidvAno A vize prakAza pAtharaze. racita che je 17 zlokonI padyamaya racanA che. jeno zloka naM. 12 * * * A pramANe che mobAIla : 9920372 156 / 9904589052 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prabuddha jIvana bhAva-pratibhAva 'prabuddha jIvana' okTobarano aMka maLyo. 'jaina sAdhu-sAdhvI ane pAda-vihAra'mAM tame lalitakumAra nAhaTAne yogya javAba Apyo. ajJAnatA vaza keTalAMka ajJAnI AvuM kaMIka lakhI letA hoya che paNa jAgrata lekhako tenI yogya samAlocanA karatA jahoya che. teomAMnA tame paNa eka jAcana lekhaka cho. bIjI vAta. bhAva-pratibhAvamAM vasaMtabhAI khokhANIno patra vAMcyo. trA sITInA tamArA nAnakaDA javAbamAM tamArI nikhAlasatA, saraLatA ane nirdebhatA tarI Ave che. khUba khUba anuodanA. be ke traNa mAsa pahelAMnA 'bhAva-pratibhAvamAM mAro patra chapArtho hato. tyArabAda pharI patra lakhavo hato paNa mArI adhyayana vi.nI vyavastatAmAM lakhI na zakyo. trIjI vAta. 'prabuddha vana'mAM kaMIka lakhavAnI IcchA thayA kare che. mAtra vicAryuM ja che ke 'zruta sAgarane tIre tIre' evI kolama heThaLa keTalAka gahana tattva lakhavA. Avo vicAra Avyo che. IcchA thaI che. gharAjarzana vijaya kAyamI saranAmu : A. ratnacandra sUri, C/o zAradAbena kALIdAsa jhaverI upAzraya, 5, mitra maMDaLa sosAyaTI, pANInI TAMkI pAse, Alkaka haoNspiTala pAchaLa, usmAnapurA, amadAvAda-380013.Mob. : 9879274177. XXX 'prabuddha jIvana' oNkTobara mAsano eka maLyo. Apano ja taMtrI lekha jaina sAdhu-sAdhvI ane pAdavihAra vAMcIne ApanA lekha mATe hArdika anumodanA. khAsa to pAnA zrAvikAne vaiyAvacca-sevAno lAbha paNa pAda vihArane lIdhe ja maLe che. (3) khAsa to Ape lakhyuM ke vitarAga jIvana daramiyAna bhautika kaSTa Ave e kaSTa nathI e dhIrajanI parIkSA che. sAdhanAno aMza che. ane vizeSa karma nirjarAnuM nimitta che. te khuba ja sacoTa che. abhinaMdana saha anumodanA. Disembara, 2013 DbAbulAla zAhanA sAdara praNAma (adAvAda) Teliphona : 079 22132543 XXX 'vicAra maMthana'. vidvAna zrI dhanavaMtabhAInA lekhonuM saMkalana khUba ja lAbhadAyI banaze. emanI kalame AlekhAyelA lekhomAM dhaNI gahana carcA paNa saraLa zabdomAM vAMcavA maLe che. e ja kalamanI khUbI che. pU. A. zrI pUrNacandrasUrizvara zaMkhezvara, jI. pATaNa-384246. XXX gaNadharavAda vizeSAMka 'prabuddha jIvana'nA varSa 61, aMka 8-9 oNgasTa-sapTembarano maLyo che. A jaina zAsanano aNamola viSaya gaNAya, nirakhatA te samayanA phoTA kharekhara hRdayamAM bhAvane pragaTa kare che ane vAMcana kharekhara jaina zAsanano aNamola viSaya gaNAya ane jemanA zAsanamAM ApaNe jIvIe chIe te zAsananI ucca vAto AmAMnA badhA lekhomAMthI maLe che. A mATe vidvAna lekhakoe sArI 2 naMbara upara Ape lakhyuM che ke, (1) jyAre dIkSA grahaNa karI tyAre RRNa ane InvesTamenTa kAma upara jaI rahelA putrane pitAe kahyuM, "beTA mane pAMcaso upara jaNAvela pAMca mahAvrata, pAMca rUpiyA Apa. mAre cazmA karAvavA che, A tUTelA kAcathI vAMcI zakAtuM samiti ane traNa guptinA nathI.' AcaraNanIpratijJA lIdhI hatI teno putre khissAmAM hAtha nAMkhI, pAkiTa kADhI aMdarathI pAMcanI noTa bhaMga vAhanacAlanathI thatI hiMsAne kAThI lIdhe thAya che. jaina dharma e AcAra e ja samaye eno putra bahAra Avyo, ane potAnA pitAne pradhAna che. vihAra aMgenA 9 niyamo kahe, 'uMDI mane pAMcaso rUpiyA Apo to, mAre kaoNmpyuTarano pArTa vakhyA che te paNa yogya ane dareka paracejha karavo che.' sAdhu-sAdhvIjIe jAte manathI svIkArIne amalane yogya che. (2) bAda vihArano uddeza dharmapracAra ane sArmika vyaktinI jijJAsA saMtoSano che temaja zrAvaka- putrane ApIza to InvesTamenTa thaze.' putra muMjhavaNamAM paDyo. enI pAse rUA. pAMcasonI eka ja noTa hatI. kone ApavI ? pote jeno lADako hato evA pitAne ke potAnA lADakA putrane ? eNe potAnI mAtA pAse A muMjhavaNa rajU karI mAtA kahe, 'tArA bApane ApIza to RNa cUkavAze ane tArA jahemata karI jJAna pAmIne pIrasI che. duniyAnA vAda-vivAdonI jANa meLavavA karatA A ucca 24 tIrthaMkaronA gAdharonA praznonI jANa ane te paNa prabhu pAse jaIne prazna pUchyA ane temanA ja banI gayA. mahAna jIvananA paMthe vaLI gayA. kyAMthI kyAM pahoMcI gayA. vadhu zuM lakhavuM. 'prabuddha jIvana' ghaNAM ja viSayomAM jJAna pIro che ane gAdharavAdano vistRta khyAla A badhA lekhomAMthI prApta thAya che je kharekhara vAMcatAM AcaratAM samajatAM mAnavane dhanya banAve che, prabuddha banAve che. mAnad saMpAdaka zrI Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 Disembara 2013 prabuddha jIvana ramibhAI jhaverIe kharekhara A kArya hAthamAM laI potAne sAcA jhaverI 79 paryuSaNa vyAkhyAnamALA tA. 2-9-2013 thI tA. 9-9banAvyA che. temane mArA vaMdana-praNAma. zubhabhAvanA sAthe viramuM chuM. 2013 sudhI dareka vaktAnI tathA tenA bhakti saMgIta sAthenI sIDI nDaoN. hiMmatabhAI zAha-muMbaI mane Aje kurIyaranI mAraphate maLI che. samaya laIne paNa te huM sAMbhaLIza. mo. 9324530292. ane ghara beThAM Aje gaMgA AvI tene mANIza. ApaNe vicAra karIe XXX ke, dharmanA vicAronA pracAramAM paNa vijJAna ApaNane keTaluM badhuM kAma okTobara mAsanA aMkanA TAITala pejanA aMtima pRSTha para lAge che, je AjathI 25-30 varSa pahelAM nahotuM. tamane jANIne zirina-yoka-gItA jenano lekha vAMcyo. navAI lAgaze ke 1951-52 thI 13 varSa satata vinobAjIe bhUdAna | 'jaMgalanI havAmAM snAna karavuM ane pharavuM" khUba ja uttama arthasabhara yAtrA AkhA dezamAM karI ane temanA rojanA savAra-sAMjanA be pravacano svAthyaprada uttama lekha mATe anumodanA. jaMgalanI havAmAM rasAyaNo, e bolatA ane lakhanArA lakhatA ane pachI te ekAeka thatuM ane mATInI phUga ane bekTariyAmAMthI Ave che eTale ja mATInI sugaMdha tyArapachI te copaDIrUpe bahAra paDyuM. ane e mATe atizayokti vagara AphlAdaka hoya che. paraMtu moTA bhAganA rasAyaNo vRkSomAMthI AvatA kahyuM ke, vinobAjInAe pravacano sAmyayoganI vicAradhArAmAM ati hoya che. vRkSo tenA pAMdaDAo, kozikAo vaccenA khAnA ane uttama gaNAya evI philasophI sAthenA e pravacano che. gAMdhIjI karatAM cayApacananI prakriyAnA suMdara varNana sAthe tenI asaronuM suMdara varNana ciMtanamAM vinobAjI ghaNAM AgaLa hatA, kAraNa ke temaNe tamAma dharmonA karela che. zinarina-yoku kharekhara sabaLa upacAra paddhati che ane svasthatA mULa pustako vAMcelA, ane padayAtrAmAM je pravacano karyA, emAMya mATe upayogI che. AvA uttama lekha badala abhinaMdana. khAsa karIne gujarAtamAM moTA tIrthasthAno jainonA pAlItANA, T bAbalAla zAhanA sAdara praNAma (aMdAvAda) zaMkhezvara, hinduonA DAkora, dvArakA, aMbAjI, pravacanomAM uttama Teliphona : 079 22132543 pravacano gaNAya evA che. te vakhate sI.DI. nahotI. e vakhate sI.DI.mAM XXX prApta thAta, paraMtu bahena mIrAbahena jeo atyAre vaDodarA rahe che parama AdaraNIya pramukhazrI paryuSaNa vyAkhyAnamALA, temaNe ane bIjI bahenoe zabdasa: e pravacano noMdhelA tenI copaDIo pramukhazrI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, yajJa prakAzane bahAra pADelI zraddhaya vyAkhyAtAo ane sujJa zrotAjano, A badhuM vAMcana e mULabhUta vAMcana che. jIvanamAM ekalI kurasada savinaya amane jaNAvatA AnaMda thAya che ke paryuSaNa vyAkhyAnamALA nahIM paNa mananI zAMti hoya tyAre adhika zAMti Ape evA e pravacano amArA mATe avismaraNIya sukhada saMbhAraNuM banI gayuM che. Atmonnati che. majAmAM hazo. mATe yojAtI A vyAkhyAnamALAthI zrotAo aMtarmukha thAya che. sUryakAMta parIkha,svAtaMtrya senAnI (amadAvAda) pariNAme teo tapa, tyAga mATe tatpara bane che. tethI aneka duHkhI, mo. : 09898003996. nirAdhAra ane sukhavaMcitone sukhazAMti ane sarvicAro maLe che. * * * kasturabA sevAzramane teno atyaMta sukhada anubhava thayo che. Azrama 1930 thI garIbo, AdivAsIo ane pIDitonA kalyANa STORY TELLING mATe Arogya ane zaikSaNika sevA pravRttio calAve che. kALakrame AzramanI aMgrejI mAdhyamamAM bhaNelA AjanA kizora ane yuvAnone Arthika sthiti ati nabaLI banI. pariNAme evA pravRttiono vyApa ghaTADavAno | | aMgrejImAM jaina dharmanI kathA kahezuM to A peDhIne A dvArA jaina dharmanA samaya AvI gayo. AvA kaparA samaye amane zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI tattva ane AcAranI khabara paDaze. je emanA saMskArane ujaLA karaze. bahu moTI Arthika madada maLI ane amArI DUbatI nAva tarI gaI. bALako || kA | A mATe A saMsthA zrI muM. jai. yu. saMgha-muMbaInA pratinidhio mATe ame sArA chAtrAlayo, bhojanAlayo banAvI zakyA. saMghanI A karuNA, muMbaInA upAzrayamAM jaI 5 thI 20 varSanA bALakone aMgrejImAM saMvedanA, sneha ane sahAnubhUti atyaMta abhinaMdanIya che. vaMdanIya che. sneha | kathA kahevAnuM abhiyAna zarU karaze. ane sAhanubhUtinI A saritA mahAsAgara banI rahe tevI prabhu jinezvarane amArI aMtaraprArthanA che. saune sAdara vaMdanA. jaina dharmanA pracAra mATe A abhiyAnamAM sAtha ApavA mAMgatA vinIta, A hoya evA aMgrejI jANanAra bahenone ame nimaMtraNa pAThavIe chIe. zrI bhIkhubhAI nA. paTela saMparka : DaoN. reNukA poravAla-982 1877327 kasturabA sevAzrama, phona : (02637) 273555. DaoN. kAminI gogarI-9819164505 XXX Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 prabuddha jIvana Disembara, 2013 jayabhikhu jIvanadhArA : papa | DaoN. kumArapALa desAI [ sadA prasanna jIvananA dhAraka ane mAnavatApUrNa mUlyalakSI sAhityanA racayitA sarjaka jayabhikhkhae emanI kalamathI samAjane jIvanalakSI ane preraNAdAyI sarjano ApyA. jema sAhityamAM te ja rIte emanA jIvanamAM paNa sadeva prasannatA pragaTatI rahetI ane emanI e prasannatAno emanA vizALa mitravartuLa paNa anubhava karyo. e vize joIe A paMcAvanamAM prakaraNamAM.]. "zAradA'no DAyaro madhyapradezanA gvAliyara pAsenAM zivapurInAM jaMgalomAM AvelA kharIdelA zAradA mudraNAlaya sudhI laI AvI. jaina gurukuLamAMthI amadAvAdamAM AvIne TharIThAma thayelA jayabhikhkhae jayabhikhkha "zAradA mudraNAlaya'mAM gayA, tyAre sAthe potAnA patrakAra tarIke pahelI kAmagIrI zarU karI. "jaina jyoti' ane 'vidyArthI" nIvaDelA kasabI kArIgarone paNa laI gayA ane ahIM mudraNakalAnI sAptAhikamAM AvatIkAlanA nAgariko mATe potAnI tejasvI kalama eka navI ja duniyA UbhI karI. jayabhikhkhane pahelethI ja pustakanI dvArA navA vicAro AlekhavA lAgyA. e pachI uSAkAMta paMDyAnA sajAvaTano zokha. emAM prasiddha citrakAro sAthenA aMgata paricayane 'ravivAra' sAptAhikanA agralekha lakhavAnA nimaMtraNa sAthe lekhananI kAraNe enA kalApUrNa sarjananI anukULatA temaja jAte sUcanAo duniyAmAM praveza karyo. ApIne judA judA prakAranI DijhAIna karAvIne navA rUparaMga khaDA muMbaImAM vasatA zrI dhIrajalAla TokarazI zAha vatI "jaina jyoti' karavAnI dRSTine kAraNe emanA dvArA thatAM pustaka-prakAzanoe navI ane vidyArthI' sAmayikanA amadAvAdamAM thatA prakAzanakAryamAM para kalAsRSTinuM sarjana karyuM. paNa dekharekha rAkhatA temaja enA agralekho ane anya lakhANo lakhatA Ane mATe emaNe zAradA mudraNAlayamAM adyatana TAIpo vasAvyA. hatA. lekhonI suMdara goThavaNa karatA. A mATe amadAvAdanA pAMcakUvAmAM prakAzanane alaMkRta karavA mATe khAsa citro ane suzobhano banAvavAnI Avela eNDavAnsa prinTarInA mAlika zrI mUlacaMdabhAInA TebalanA DAbA prathA apanAvI ane pachI suMdara bloka bane te mATe zrI prabhAta prosesa hAthe AvelI eka kaeNbinamAM besIne jayabhikhkhuM lekhana ane prUpharIDiMganI sTaDiyonA mAlika goviMdabhAI paTela ane pasAbhAI paTelano saMparka kAmagIrI bajAvatA hatA. thayo. kanu desAI, caMdra trivedI, 'ziva', rajanI vyAsa, prabodhabhAI, jayabhikhunI kalAdRSTine kAraNe emane A prAraMbhakALe paNa judA sI. narena ane usare jevA citrakAro zAradA mudraNAlayamAM AvavA judA lekhako maLavA AvatA hatA ane jayabhikhkhuM emanA svabhAva lAgyA. dhIre dhIre je pustaka chapAtuM hoya tenA lekhako Ave, enAM mujaba emane pustakanI lakhAvaTa ane sAja-sajAvaTamAM madada karatA citro AlekhatAM citrakAro Ave, prakAzano sAthe joDAyelI vyaktio hatA. vakIlAtano vyavasAya karatA lekhaka zrI ramaNikalAla dalAla Ave ane banyuM evuM ke samaya jatAM "zAradA mudraNAlaya'mAM DAyaro potAnA prathama kAvyasaMgraha "parimala'nA prakAzana mATe eNDavAnsa jAmavA lAgyo. prinTarImAM AvyA ane tyAM emane jayabhikhkhano meLApa thayo. amadAvAdamAM gAMdhImArga para AvelI jummA masjidanI sAme eka jayabhikhkhae kAvyasaMgrahanA mukhapRSTha mATe jANItA citrakAra kanu mANasa jaI zake evI nAnakaDI galImAM thaIne zAradA mudraNAlayamAM desAIne kahyuM ane pachI prathama cAra pRSThanI kalAmaya goThavaNI karIne praveza thaI zakato. A sAMkaDI galImAM pahelAM to presanA kAmadAro kalAmaya puSTha sAthe e pragaTa thayo. A samaye ramaNikalAla dalAlane ane "jayabhikhkha' ja pravezatA hatA, paNa dhIre dhIre ahIM evo DAyaro jayabhikhkhanI kalAdRSTino paricaya thayo. jAmyo ke judA judA kSetranA agraNI mahAnubhAvo paNa AvavA lAgyA. e pachI to zrI ramaNikalAla jayacaMda dalAla emanA mitra banI e pahelAM gUrjara graMtharatna kAryAlayamAM lekhakonuM milana thatuM. e cAgayA ane emano gUrjara graMtharatna kAryAlaya dvArA "muktidvAra' nAmano ghara'ne nAme oLakhAtuM. e gUrjara graMtharatna kAryAlayanA meDA para enA vArtAsaMgraha pragaTa thayo, tyAre enA kathAvastu, chApakAma ane rUparaMgamAM mAlika zrI goviMdabhAI zAha ane zrI zaMbhubhAI zAha sAthe "cAjayabhikhkhano Agavo phALo rahyo. Ama presano anubhava, utkRSTa ghara'nA sAhityakAronI maMDaLI besatI hatI. mudraNa sAthe pustakane pragaTa karavAnI kalAruci ane dhIre dhIre nIkharatI muMbaImAM e samaye cAlatA "kalama maMDaLa' ke 'bheLa maMDaLa'nA jevo emanI lekhaka tarIkenI nAmanAe emane gUrjara graMtharatna kAryAlaye A sarjakagoSThino navo prayoga hato. sarjaka dhUmaketuno A mULa vicAra Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 Disembara 2013 prabuddha jIvana hato ane phrAMsa jevA yuropIya dezomAM kophI hAusa' hoya che, te che.' (jayabhikhu smRtigraMtha, pR.41). parathI A kalpanA karI hatI. A maMDaLamAM 'dhUmaketu' agrasthAne hatA A DAyarAmAM dhUmaketu ane guNavaMtarAya AcArya Ave. padmazrI ane 'cA-ghara'nA milana-meLAmAM kazIya aupacArikatA vinA vAtacIta dulA kAga ke citrakAra kanu desAI amadAvAmAM hoya tyAre acUka padhAre. cAlatI hatI. e vAtacIta aupacArika hovAne pariNAme mAtra gujarAta vidyApIThanA zAMtilAla zAha, ramaNikalAla ja. dalAla, sAhityakendrI nahotI. paraMtu AjhAdInA AMdolano, philmo ane kyAreka madhusudana modI, ratilAla desAI jevA lekhako ane saMzodhako Ave. zeranA bhAvonI vadhaghaTa vize paNa A mitramaMDaLImAM carcA thatI hatI. gujarAta vidyApIThanA zAMtilAla zAha hoya, to dIpaka prinTarInA e "cA-ghara'ne pariNAme "zrI Ara. ema. trivedI nyU eNjyukezana suMdarabhAI hoya. caMdra trivedI jevA citrakAro paNa A mahephilamAM zAmela hAIskUla : amadAvAda jevI saMsthA ane 'strIjIvana' sAmayika paNa thAya ane pachI badhA sAthe maLIne 'caMdravilAsa'nA cA-ukALo miksa zarU thayA hatA. "cA-ghara'mAM "dhUmaketu', anaMtarAya rAvaLa, madhusUdana maMgAve. kayAreka koI vizeSa prasaMga hoya, to 'caMdravilAsanA phAphaDA modI, manubhAI jodhANI, zaMbhubhAI zAha ane dhIrajalAla dhanajIbhAI jalebInI mahephila paNa thAya. zAha AvatA hatA. jyAre AmaMtrita tarIke ratilAla mohanalAla trivedI A DAyarAmAM amadAvAdamAM navAsavA AvelA lekhako ane upasthita rahetA hatA. citrakAro paNa Ave. jayabhikhkhano svabhAva evo ke koI navodita AmAM sahu lekhana-pravRttinI vAta kare. pote vAMcelA lekhanI vAta citrakAra Ave, to ene pahelAM kAma soMpe. Ane kAraNe ghaNAM kare ane deza-videzanI paNa vAta kare. vaLI gUrjara graMtharatna kAryAlayamAM citrakArone pustakanuM mukhapRSTha karavAnI pahelI taka ApanAra jayabhikhkha dararoja maLatA hovAthI ene bhArarUpa na banavA mATe evo niyama hatA. navoditane sahAyarUpa thavA mATe paraspara sAthe paricaya karAve. karyo ke pratyeka vyaktie eka-eka navalikA lakhavI ane enuM pustaka koI navodita lekhaka maMDaLImAM zAmela thAya, to pote je vizeSAMkanuM cA-ghara'nA nAme pragaTa karavuM ane te mATe gUrjara taraphathI je puraskAra saMpAdana karatA hoya, emAM lekha lakhavA mATe nimaMtraNa Ape. e maLe temAMthI "cA-ghara'nuM kharca kADhavuM. Akhoya lekha maThArIne, suMdara citra sAthe pragaTa kare. A 'cA-ghara'nI maMDaLI sAta sabhyonI banelI hatI. dhIrajalAla anya vyaktine sahayoga ApavAnI eTalI tatparatA ke sahu koI dhanajIbhAI zAha "cA-ghara'nI rojanIzI rAkhatA hatA. je samaya jatAM e samaye gAMdhIroDa para Ave, tyAre "zAradA mudraNAlaya'mAM acUka pustakAkAre (prathama AvRtti 1973) paNa pragaTa thaI. Ama "cA-ghara' Ave ane A zAradAnA DAyarAmAM zAmela thAya. A DAyarAmAM dhUmaketune e mukhyatve sAhityakAranI milana-maMDaLI hatI, paraMtu thoDA samaya bAda sahu "dhUmaketusAheba' kahe ane dhUmaketusAheba ahIM khUba khIle. cA-ghara' baMdha thayuM. gUrjara graMtharatna kAryAlaye 'zAradA mudraNAlaya presa' sAhityanI duniyAnI alakamalakanI vAto kare. kyAreka sAhityakAronI kharIdyuM ane te pachI zarUAtamAM to lekhako, citrakAro ane prakAzananA jUthabaMdhIne kAraNe thatI upekSA sAme Akroza pragaTa kare, to kyAreka vyavasAya sAthe saMkaLAyelAo potAnA kAma arthe maLavA AvatA hatA, potAnA anubhavo varNave. guNavaMtarAya AcArya Ave eTale maMDaLImAM paNa dhIre dhIre emAMthI eka maMDaLI jAmI gaI. navuM joza AvI jatuM. cA-ukALo miksa pIvAnI sAthosAtha bIDIno cA-ghara'nA saptarSi maMDaLe karelI nAnakaDI zarUAtanuM 'zAradA dama lagAvatA jAya. kyAreka rasavaMtI' lAvavAno saurASTrI bolImAM mudraNAlaya'mAM virATa svarUpa jovA maLyuM. jayabhikhkhuM roja bapore mITho Adeza Ape. rasavaMtI eTale 'caMdravilAsa'nA prasiddha jalebI myunisipala basamAM besIne nivAsasthAnethI nIkaLe ane lAla ane phAphaDA. e pachI potAnI vAtane AgavI Dhabe malAvI-malAvIne daravAjAnA mukhya basasTenDa para Utare. tyAMthI kyAreka cAlIne to kahetA jAya. emAM paNa guNavaMtarAya AcAryanA oThAM sAMbhaLavA sahu kyAreka bIjI basamAM pAnakoranAkA pAse AvelA zAradA mudraNAlayamAM koI Atura evI malAvI-malAvIne vAta kare ke sahu koIne emAM rasa jAya. jayabhikhkhanA svabhAvanA AkarSaNane kAraNe maMDaLI jAmavA lAgI. paDe. emaNe kahelI 'DagalIvero' nAmanI kathAnuM eka smaraNa hajI Ajeya jayabhikhkha samakSa A mitro emanuM aMtara kholatA. jayabhikhkhuM emane tAju che e mANIe. sahAya ke mArgadarzana to ApatA ja, paraMtu jo emAM anya koI vyakti saurASTranuM cuDA gAma. cuDAnI pAse bhaDakavA nAmanuM nAnuM evuM upayogI banI zake tema hoya to ene jAte jaIne vAta paNa karatA. gAmaDuM. eka vAra cuDA rAjyanA ThAkora haraNano zikAra karavA nIkaLyA. AthI Izvara peTalIkare anya sAhityakAro ane jayabhikhkha vacceno rastAmAM Avyo muzaLadhAra varasAda. sAthIo chUTA paDI gayA ane taphAvata darzAvatAM noMdhyuM che, "bIjAnAmAM ane emanAmAM je phera che e ThAkora to bhUlA paDyA. Amatema ghoDA para ghaNuM doDyA, paNa kyAMya eTalo ke bIjA potAnI prakRtine vaza thaI samAja pAse jatA hoya che, rasto maLe nahi. Akhare thAkIne eka jhADanI nIce UbhA rahyA. jyAre zrI jayabhikhkhuM jyAM beThA hoya che tyAM samAja Ubho thato hoya Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 prabuddha evAmAM tyAMthI eka koLI pasAra thato hato. eNe bApune bhIMjAte kaparDa varasAdamAM tharatharatA dIThA. e bolyo, 'are bApu ! Apa Ama ? ! padhAro, mArI sAthe padhAro. amAro vAsa najIkamAM ja che. ene pAvana karo, bApu!' varasAda muzaLadhAra varasato hato. ThaMDo pavana susavATA mAro hato. kAyA tharatharatI hatI, emAM vaLI kALI rAta vadhatI jatI hatI. bApue vAsane pAvana karavAnI vAta kabUla rAkhI. rAmajI maMdiramAM bApune besADyA. bApunI bhAre AgatA-svAgatA karI. koLI-vAsanI anubhavI gharaDI DosIne manamAM vicAra Avyo ke gAmano dhaNI seMkaDo varasamAM pahelI vAra vAsamAM Avyo che. enA kapaDAM palaLIne nItare che. Ama ne Ama bhIne kapaDe jAya e to ThIka nahIM. eka koLIne DosImAe bolAvyo. ThAkorane mATe potAnA hAthe vaNeluM pANakoruM kADhyuM. tAbaDatoba darajIne bolAvyo. rAtorAta bApune be joDa kapaDAM sivaDAvI dIdhAM. savAra paDI. varasAda rahI gayo eTale koLIvAsamAMthI bApue vidAya lIdhI. sAthe bhomiyo lIdho ane cuDA tarapha ravAnA thayA. A vAtane varSa vItI gayuM. eka divasa A kALIvAsamAM rAjano mANasa Avyo. eNe badhAne bhegA karyAM, 'cAlo, lAvo DuMgalIvaro." koLIvAsamAM to sau Azcarya pAmyA. emanA AgevAne rAjanA mAAsane namra avAje pUchyuM, 'bhAI, verA to ghaNA sAMbhaLyA, paNa kyAreka DagalIvezanuM nAma sAMbhaLyuM nathI. A te vaLI karyo vece ?' 'tame gaye varase bApune joDa kapaDAM sivaDAvI dIdhAM hatAM ?" 'are, paNa e to bApu varasAdathI bhIMjAyA hatA, emanAM kapaDAM palaLelAM hatAM eTale bApunI khAtara baradAsta karavA sivaDAvI ApyAM hatAM.' Ama kahIne guNavaMtarAya AcArya vAtanuM samApana karatAM kahe ke 'saurASTranuM ekama thayuM tyAM sudhI eTale ke rAjapalaTo thayo tyAM sudhI bhaDakavAno koLI cuDA rAjyane A DagalIvero bharato hato.' 'e kaMI na cAle. eka vAra tame rAjane ApyuM eTale have varasovarasa hatA, mAMDIne vArtA kahetA hoya tema. AjubAjunA zrotAo e ApavAnuM. lArvA, DagalI veze.' vArtArasamAM DUbI gayA hatA. e pachI jayabhikhkhunI vAta pUrI thatAM dhIrubhAInI emane oLakha ApavAmAM AvI. dasa ja miniTamAM dhIrubhAIne lAgyuM ke jayabhikhkhu raMgIlA lekhaka che. saMsAramAM mAtra UMDA UtaratA ja nahIM, paNa enA rasakasa jANatala zokhIna jAya che. dhIre dhIre emane jayabhikhkhunI rasikatAno paricaya thayo. A DAyarAmAM kavi dulA bhagatanI savArI Ave eTale zAradA mudraNAlayanI oNphisa UbharAI jAya kAgabApu sAthe lokagAyaka ratikumAra vyAsa acUka hoya ja, bIjA eka-be gAyako bApunI sAthe hoya ane pachI presanA badhA kArIgaro bApunI lokagItanI saravANI sAMbhaLavA ekaThA thaI jAya. jIvana Disembara, 2013 gujarAta kaoNlejamAM vijJAnanA adhyApaka hatA ane vijJAnaviSayaka graMthonA lekha hatA. emanI sAthe jayabhikhkhune pArivArika saMbaMdha hato. emanA putra DaoN. sumaMta zAhe Aje paNa parivAranA svajana samAna che. DaoN. na. mu. zAha kahetA ke DAyarAne kAraNe emane gho phAyado thayo. jayabhikhkhu emanA vijJAnaviSayaka lekhomAM rasa letA, avAranavAra sUcano ApatA ane jarUra paDye emanA lakhANane maThArI ApI, suvAcya banAvatA. je samaye gujarAtI bhASAmAM vijJAnaviSayaka lakhANo alpa pramANamAM hatAM, tyAre pro. na. mu. zAha noMdhe che ke A viSayane sugamya banAvavA mATe jayabhikhkhunI sUcanAo emane upayogI nIvaDatI hatI. (jayabhikhkhu smRtigraMtha, pR. 89). eka vAra A jJAnagoSThimAM dhUmaketu, madhusUdana modI, manubhAI jodhANI, kanubhAI desAI ne DaoN. na. mu. zAha vagere upasthita hatA. tyAre jayabhikhkhune 'gujarAta samAcAra'mAM eka kaoNlama lakhavAnuM nimaMtraNa maLyuM hatuM. e pUrve teo saMdezamAM 'gulAba' ane 'kaMTaka' nAmanuM kaoNlama lakhatA hatA. guruvAra e jayabhikhkhuno ati priya vAra eTale emaLe 'gujarAta samAcAra'nA taMtrI zrI zAMtilAla zAhane kahyuM ke mAruM kaoNlama guruvAre pragaTa thAya tema karajo, pachI DAyarAmAM carcA cAlI. kaoNlamanA nAmAbhidhAnanA phebA koNa bane enI spardhA thaI. sahue potapotAnI rIte e kaoNlamanuM nAma sUcavyuM. emAMthI pasaMdagInA Dajhaneka nAmonI jayabhikhkhue yAdI karI aMte A maMDaLIe 'gujarAta samAcAra'nI e kaoNlamanuM nAma 'IMTa ane ImArata' pasaMda karyuM. eka vAra zAradA mudraNAlayamAM jJAnagoSThi cAlatI hatI. A jJAnagoSThimAM DaoN. na. mu. zAha paNa AvyA hatA. DaoN. na. mu. zAha e jayabhikhkhunA DAyarAmAM dhIrubhAI ThAka2, madhusUdana pArekha ane naTubhAI rAjaparA jevA adhyApako paNa AvatA. 1946nA julAI ke oNgasTa mAsamAM dhIrubhAI ThAkarane jayabhikhkhunI pahelI vAra ociMtI mulAkAta thaI. emanuM pustaka chapAtuM hatuM e nimitte dhIrubhAI zAradA presamAM gayA hatA ane emaNe joyuM ke TebalanI mukhya khurazI para besIne eka bhAI jozIlI jabAnamAM koInI sAthe vAta karI rahyA sAdo poSAka ane za2mALa ke saMkocazIla dekhAto jayabhikhkhuno cahero samaya jatAM emanA nAma jevAM chetarAmaNo lAgyo. pravAsamAM rahevAnuM banatAM jayabhikhkhunA khAnapAna, vastrAbhUSaNa ane raheNIkaraNImAM bAdazAhI yADa jovA maLyo. vaLI jema jema pari vadhato gayo tema tema emanA prema ane mamatvano anubhava thayo. dhIrubhAI ThAkarane lAgyuM ke emanuM snehImaMDaLa khUba bahoLuM che ane Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana 35 dhIrubhAI paNa gujarAta kaoNlajanuM emanuM adhyApana kArya pUruM karIne badale dharma ane paMtha vagerenI asarathI raMgAyeluM emanuM sAhitya haze, avAranavAra 'zAradA mudraNAlaya'mAM jatA ane eka sAcadila ane paNa ekAda vAra DAyarAmAM AvyA ane pachI e pustako vAMcyA tyAre nikhAlasa mitra tarIke dhIrubhAI ThAkara ane jayabhikhuno saMbaMdha vadhu emanI mAnyatA khoTI sAbita thaI ane emane lAgyuM ke "zuddha ne vadhu gADha banato gayo. sAhityanAM badhAMya tattvothI jayabhikhkhanuM lakhANa sabhara bhareluM che." A DAyarAmAM alakamalakanI vAto cAle. Izvara peTalIkara, pannAlAla emane jayabhikhkhuM "saujanya, DahApaNa ane saraLatA'nI mUrti jevA paTela ane pitAMbara paTela paNa A DAyarAnA sabhyo banI gayA ke lAgyA eTale aThavADiye eka vAra vahelI savAre cAlatA cAlatA DAyarAmAM jaIne kepha kare nahIM to emane cena na paDe evuM vyasana lAguM somAlAla zAha jayabhikhkhanI sAthe vAto karavA mATe ghera paNa AvatA. paDyuM. pramANamAM aLagA rahenArA A sarjako jayabhikhkhanA DAyarAmAM thoDAM varSo sudhI A DAyaro cAlyo. sahue AnaMda mANyo. bhaLI gayA. Izvara peTalIkara enI pAchaLa "emanA svabhAvano jAdu' pachI jayabhikhkhanA svAthyane kAraNe ane saMjogo badalAtAM e jue che. vikharAyo. e pachI emanA ghera paNa kalAkAro, lekhako, sAmAjika kanu desAI Ave eTale calacitranI duniyAnI alakamalakanI vAto kAryakaro, mudraNakaLAnA niSNAto, patrakAro ane zikSakomAMthI zarU thAya ane badhA rasathI sAMbhaLe. A DAyarAne pariNAme samAjanA koI ne koI ekaThAM maLIne AnaMdapramoda karatA hatA. judA judA varganA agraNI loko sAthe jayabhikhkhano gADha saMbaMdha baMdhAyo, AnaMdakillola sAthe kAma karatA rahevuM ane jenI sAthe be-AMkha to bIjI bAju jayabhikhkhanA saMkocazIla svabhAva, sAhityamaMDaLothI maLyAno saMbaMdha hoya, tene mATe kazuMka karI chUTavuM e jayabhikhkhanuM dUra rahevAnI vRtti ane jainakathAlekhanane kAraNe tathA "jayabhikhkhuM' bhAva jIvanabhara TakI rahyo. upanAmane lIdhe janamAnasamAM je chApa hatI, e Imeja A DAyarAne (kramaza:) kAraNe badalAI gaI. citrakAra somAlAla zAhe to jyAM sudhI emanA (13-bI, caMdranagara sosAyaTI0, jayabhikhkhuM mArga, pAlaDI, pustako vAMcyA nahotA, tyAM sudhI ema mAnatA ke e zuddha sAhityane amadAvAda-380 007.) mobAIla : 09824019925 saMgItamaya jaina maMtra stavanA : zabda ane saMgItanI bhaktidhArA | addabhuta pratisAda tA. 5 okTobara 2013 nA savAre 8-30 vAge gharanI ghaMTaDI thatI nukasAnIne pahoMcI vaLavA Fund Raising mATe progrAma karavo raNakI. prANamitra zrI kumAra ceTarajInuM Agamana thayuM. 22mI navembara tevuM sarvasaMmatithI nakkI karyuM. '13 nA naherU senTaramAM jaina maMtro-stavanone muLa rAgamAM dRzya- atyAra sudhI 29 saMsthAone poNA pAMca karoDa jevI mAtabara zrAvya sAthe teo eka progrAma rajU karavAnA che tema jaNAvyuM. rakama dAtAo thakI maLela arpaNa karI che. sau saMsthAo paNa A | mane te viSe eka ajaina baMgALI kalAkAra zuM karI zake tenI jijJAsA kAryakramamAM joDAI teno anahada AnaMda ane gauravanI lAgaNI thaI. teo e tAtkAlika ja be-cAra pado, maMtro tathA stavano anubhavIe chIe. saMbhaLAvyA. huM maMtramugdha thaI gayo. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe saphaLatApUrvaka pAra pADelA A | meM temane tarata ja pUchyuM ke ame zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha A kAryakramano zreya dAna ApanAra dAtAo tathA UMDANa vistAramAM progrAmanuM Ayojana karavAnuM upADI laIe to kema? bilakula samaya kAma karatI saMsthAonA kAryakartAone ja jAya che - jANe karuNAno lIdhA vinA saMmati darzAvI ane temanA mukha upara prasannatA dekhAI. triveNI saMgama racAyo. DaoN. dhanavaMtabhAIe paNa tarata A vicArane vadhAvI lIdho. A kAryakrama dvArA AtmAne thoDI kSaNo mATe adbhuta anubhUti thaI | amArI miTIMgamAM saunI vacce AnI meM rajuAta karI. saue eka e paNa koI bhUlI nahi zake. sarveno AbhAra, abhinaMdana, abhivAdana. avAje svIkArI lIdhuM. sAthe sAthe saMghanI vyAkhyAnamALA, 'prabuddha _nItina sonAvAlA jIvana' mAsika patrikA tathA vividha pravRtti mATe moMghavArInA kAraNe saMyojaka ane upapramukha : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarjana-svAgata prasarAyelo prabuddha jIvana Disembara, 2013 pustakanuM nAma : pustakanA pAne pAne samyak preraNAono parAga jena zilpa vidhAna-bhAga-1-2 prasarAyelo che. ApaNe jo bhramaranuM stara zilpazAstra pravezikA AtmasAt karIne e parAga pIvAno-mANavAno lekhaka : munizrI saumyaratnavijayajI rUDaoN. kalA zAha prayAsa karIzuM to eka alaga, eka advitiya prakAzana-prAptisthAna : zrI jinazAsana ArAdhanA apArthiva AnaMdanI anubhUti prApta karI zakIzuM, TrasTa (caMdrakumAra jarIvAlA) phona : 22858390. saMghoe vasAvavA yogya che A graMtha kalApipAsuo jenA thakI jIvanamAM samyaka parivartananI zakyatA 6, badrIkedAra sosAyaTI, marIna DrAIva, I-roDa, mATe upakAraka banI raheze. sarjAze. muMbaI-400 002. mUlya-300/ XXX paraMtu jo ApaNuM mana azucI samI galata pAnA-bhAga- 1- 2 2 5, bhAga- 2- 262. pustakonA nAma : (1) preraNAno pArijAta (2) bAbato pratye AkarSAya to mAnavAnuM ke ApaNuM AvRtti-2013-prathama. preraNAno parAga (3) preraNAnI paraba (4) mana mAkhI jevuM che ane jo ApaNI kakSA bhramara A graMtha munizrI saumyaratnavijayajIe A preraNAnuM paMcAmRta (5) preraNAno payagAma. jevI haze to ApaNuM mana mAtra puSpa jevI sArI viSayanA tajajJo sAthe parAmarzana karIne taiyAra lekhaka : AcArya vijaya rAjaratnasUri bAbato pratye ja-eTale parAga pratye ja AkarSaNa karyo che. A graMthano viSaya che-"maMdira sthApatya prakAzaka ane prAptisthAna : zrI dharmakRpA TrasTa, anubhavaze. viSayaka zilpazAstranuM bALabodhaka zailImAM spaSTa pro. naTubhAI pI. zAha, yazariSabha, manApora preraNAno parAga zuddha-pavitra mane mANavAnI citra sahita nirUpaNa." cakalA pAse, jaina vAgA, DabhoI, ji. vaDodarA. preraNA ApatuM A pustaka darekanA jIvanane A graMthanI vizeSatA e che ke te zilpazAstra pIna-391 10. mo. : 099980 11216 maghamaghatuM kare tevuM che. viSayaka 150 thI paNa adhika prAcIna arvAcIna mUlya : rU. 50/- dareka pustakanA pAnA : preraNAnA preraNAnI paraba: 5. pU. vijaya rAjaratnasUrijI zilyagraMthonA dohana rUpe ane 10mI sadIthI parijAta-128, preraNAno parAga-160, racita "preraNAnI paraba' pustaka jIvanamAM 20mI sadI sudhImAM baMdhAyela anekAneka maMdironA preraNAnI paraba-150, preraNAnuM paMcAmRta- urvArohaNa karavAnI preraNA Ape che. mAnavInuM pratyakSa abhyAsanA dohana rUpe taiyAra thayo che. 120, preraNAno payagAma-128. jIvana parvatArohaNa samuM durgama che. parvatanuM zilpavidyAzAkhAnA pratiSThita vidvAno, vizva preraNAno parijAta: pUjyapAda siddhahasta sarjaka ArohaNa karatI vakhate aneka prakAranA UMcAvidyAlayonA prAdhyApako, pIeca.DI. skolaro, A. bha. zrI vijaya rAjaratnasUrIzvarajI ma.sA. caDhANa-utarANa AvatA hoya che. e caDhatAM caDhatAM bhUstarazAstranA niSNAto, vAstuurjAnA rIsarcaro likhita "preraNAnA pArijAta' pustakanA lekho tene vacce vacce tarasa lAge che. tyAre te parabanuM tathA maMdira nirmANa kAryanA anubhavI zilpIo 'gujarAta samAcAra' nI lokapriya kolama 'amRtanI jala pIne tAjagI ane skUrtino anubhava kare che. ane zrAvako sAthenI kalAkonI saMgoSThinA aMjali' mATe lakhAyA hatA. A pustakamAM parvata jeTalo UMco, ArohaNa eTaluM ja kaThina. anubhava-niSkarSarUpa A zilpagraMtho banyA che. suripuraMdara A. haribhadrasUrIzvarajIe 'yogabiMdu' eTale parabanI AvazyakatA to rahe ja. mAnavajIvana mAtra bhAratamAM ja nahi, videzanI dharatI upara graMthamAM nirdezela o gaNIsa sarvasAmAnya paNa muzkelIothI bhareluM che. jIvanayAtrI jIvananA paNa maMdiro nirmANa karavAnA hoya tyAre A sadAcAronuM sarva vargane upayogI rasaprada vizleSaNa caDhANamAM nAsIpAsa na thaI jAya te mATe parabanI pradezanA zilpIo je sAttvika svarUpanI nAgara karavAmAM AvyuM che. jarUrata che ane e paraba eTale A pustakazailInA maMdira nirmANa kare che tenuM saMkSipta pArijAta e eka evuM vRkSa che je mAnavInI 'preraNAnI paraba'. jIvanamAM thatA kaDavA anubhavo, zAstrIya varNana A graMthamAM che. badhI IcchAo pUrNa kare che. jeno bIjo artha AkarSaka pralobhano urvArohaNa pratye udAsIna zilpazAstrane lagatA viSayo-maMdira saMbaMdhI kalpavRkSa paNa thAya che. jIvanane maMgalamaya dizA nA banAve te mATe preraNAnI paraba dareka vAcakane bhUmi, dizA, vAstu maMdiranA aMgonI samaja, 24 darzAvatA preraka vicAro, vAto, daSTAMto, ghaTanAo madadarUpa nIvaDaze. tIrthakaronA 82 prAsAda, maMdiranA doSo, khaMDita kalpavRkSathI jarAya ochA nathI. kAraNa ke kalpavRkSa preraNAno payagAma: siddhahasta sAhityakAra pratimAonA saMskaraNa, khANamAMthI zilAgrahaNa, padArthonI bAhya samRddhi Ape che jyAre A preraka ane tejasvI vaktA pa.pU.A. vijaya jIrNoddhAra, 24yakSa-yakSiNionA mUrtividhAna, bAbato sadguNonI AMtara samRddhi Ape che. rAjaratnasUrinA A pustakamAM lokapriya akhabAra deva-devInI dhvajA svataMtra svarUpanI karavAnA jIvana parivartana karatI preraNA A pArijAtathI "gujarAta samAcAra'nI dharmaloka pUrti mATe pramANo, navagraha-dazadipAlanA zAstrIya paNa caDiyAtI che. lakhAyelA lekhonuM saMkalana karavAmAM AvyuM che. svarUpo tathA gRhamaMdira ane gurumaMdira jevA aneka A rIte vicAratAM "preraNAnA pArijAta' A pustakamAM pUjyazrI zreyanuM saMgIta viSayone AvarI laI te para saMkSipta sArabhUta jIvananA upavanane sadvicAra ane sadAcArathI saMbhaLAve che. jIvanamAM dharmaguru, saMta, zikSaka, vivaraNa A zilpagraMthamAM karavAmAM AvyuM che. maghamaghatuM karavAnI preraNA Ape che. mAtA-pitA athavA vaDIla vyaktio upadeza prastuta zilpagraMtha saMpuTa jJAnabhaMDAro preraNAno parAga : pU. AcArya vijaya rAja- Adeza ke saMdeza Ape che. A badhAmAM vyavahAranI (lAyabrerIo) uparAMta bhAratabharanA sakaLa zrI ratnasUrinI kalame kaMDArAyela 'preraNAno parAga' bhUmikA hoya che. paNa keTalAMka saMdezAomAM tenI Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana 37. pArzvabhUmimAM saMgIta raNajhaNatuM hoya che. ghaNIvAra pustakanuM nAma : paNa ApavAmAM AvI che. te uparAMta zrutanI e saMgIta Silent zAMta-mauna hoya che. eno sumaMgalAmahATIkAsamalakata zrI navatattva prakaraNa- agAdhatA, viSayonuM gAMbhIrya ane atIndriya nAda koI viralAne ja saMbhaLAya che ane saMdezanI saMskRta TIkAnA gurjara bhAvAnuvAda sahita padArthonuM durAvagAhapaNuM jALavavAmAM AvyuM che. pArzvabhUmimAM jyAre zreyanuM saMgIta raNajhaNe che lekhaka-bhAvAnuvAda : pa. pu. AcAryadeva zrI vijaya AvA anupama granthanA vAMcana-paThana thakI tyAre e saMdezane upadezanI UMcAI ApoApa sUryodayasUrIzvarajI mahArAja jaina-jainetara samAjamAM jinezvara bhagavaMtoe prApta thaI jAya che. e saMdeza eTale 'preraNAno prakAzaka ane prAptisthAna : zrI dharmakupA TrasTa- pratipAdana karelA jIvajIvAdi tatvonuM jJAna payagAma'. "preraNAno payagAma' vAcakanA DabhoI-darbhAvatI tIrtha. pro. naTubhAI zAha, vistAra pAme che ane tatvajJAnajanya samyakdarzana, AtmAne jAgRta kare tevo che. yazariSabha, manApIra cakalA pAse, jena vAgA, samyagU cAritrAdi guNonI prApti karI preraNAnuM paMcAmRta: pUjya AcArya vijaya maho. yazovijayajI mArga, DabhoI, ji. vaDodarA. bhavyAtmAo AtmakalyANa sAdhI zake che. rAjaratnasUri racita 'preraNAnuM paMcAmRta' eTale pIna-39110. phona : 02663-255303. xxx kalpasUtranI kAmadhenu. kahevAya che ke paMcAmRta dUdha- mUlya : rUA. 400/- pAnA pa28. AvRtti prathama. sAbhAra svIkAra dahIM-ghI Adi jo bhojanano viSaya bane to jaina zAsanamAM nava tatvonuM pratipAdana 1. manovijaya ane Atmazuddhi : lekhaka 5. pU. Arogya-baLa ane buddhi AdimAM vRddhi thAya che. karanArA Agamo temaja suvidita gItArtha gaNivarya zrI yugabhUSaNa vijayajI nAnA paMDita ane jo abhiSeka vidhAnano viSaya bane to prabhu pUrvAcArya racita saMkhyAbaMdha graMtho vidyamAna che. ma.sA. pratimAnI zuddhi temaja teja vRddhinuM kAraNa bane A graMthamAM gAthAomAM tatvanI vaheMcaNI A prakAzaka : gItArthagaMgA che. bhautika paMcAmRta jo A pariNAma sarjI zake pramANe che. 1 thI 7 gAthAmAM jIvatatva, 8 thI 14 prAptisthAna: 5, jaina marcaMTa sosAyaTI, phatehapurA che to AdhyAtmika preraNAnuM paMcAmRta Atmika gAthAmAM ajIvatatva, 15 thI 17 gAthAomAM roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. bhAva ArogyanI vRddhi karI zake che e nakkI che. puNyatatva, 18 thI 20 gAthAmAM pApatatva, 21 thI 2. ravAnubhUtinI pagathAre : AcArya yazovijayasUri. bhautika paMcAmRta phakta pratimAnI zuddhivRddhi karI 24 gAthAmAM Azravatatva, 25 thI 33 gAthAmAM A. omakArasUri ArAdhanA bhavana, subhASacoka, zake jyAre AdhyAtmika paMcAmRta Atmika saMvaratatva, 34 thI 36 gAthAmAM nirjaratatva, 37 gopIpurA, surata. mUlya : rUA. 90. zuddhivRddhinuM ane parama tejavRddhinuM kAraNa bane thI 42 gAthAmAM banyatatva, 43 thI 50 gAthAmAM 3. siMha savArIno asavAra : muni Atmadarzanavijaya che. A abhuta paMcAmRtanuM ugama sthAna 'kalpasUtra' mokSatatva ane 51thI 49 gAthAomAM prakIrNaka prAptisthAna : akhila bhAratIya saMskRti rakSaka daLa, rUpa kAmadhenu. pavitra Agama grantha kalpasUtranA adhikAra ApavAmAM Avyo che. caMdanabALA kompalekSa, pAlaDI, amadAvAda, chaThThA pravacanamAM bhagavAna mahAvIranI sAthe sAthe A granthamAM sthaLe sthaLe AcArAMga mUlya : rUA. 100/AMtarasthitinuM varNana karatAM je mULa sUtra che sUyagaDAMga, zrI bhagavatIjI, pannavaNAjI 4. sUri kanakanI suvarNa gAthA : temAMnI 23 virala vizeSatAone kendramAM rAkhI tatvArthasUtrasaTIka yogazAstra, navatatva bhASya, saMyojaka muni Atmadarzana vijaya A pustakanuM Alekhana thayuM che. emAMthI pragaTatA vagere aneka graMthonA upayogI pramANo ApyA prakAzaka : kalyANa mitra parivAra-muMbaI. AdhyAtmika preraNAnuM paMcAmRta che 1. ta5, 2. che. koI koI sthaLe te sUtronA akhaMDa pATho AnaMda maMgala grupa-surata. tyAga, 3. titikSA, 4. pavitratA ane 5. temaja TIkAnA pATho paNa ApyA che. A granthane XXX pariNati. A paMcAmRtanuM ApaNe paNa yathAzakti zakya teTalo sagama banAvavAno prayatna thayo che. bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, rasapAna karIe. viSayonI spaSTatA mATe yogya prayAsa karavAmAM gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI- 400063. XXX Avyo che. upayukta sthAne yaMtro temaja AkRtio mobAIla naM. : 9223190753. 'dilamAM hyAnuM jharaNuM vahAvIe (zArdUta vikriDitam) AyurdIghataraM va purvastaraM gotraM garIyastaraM ucca kuLa ne, zarIra sAruM, Ayu paNa lAMbu tenuM, vittaMbhUritaraM balabahutaraM svaanitvmu:ccaistrN| baLamAM vRddhi, puSkaLa paiso, mAna vadhe jagamAM tenuM ArogyaM vigatanaMtaraM trijagatizlAghyatvamasvetaraM thAya prazaMsA saghaLe tenI, dehe jene roga na thAya, saMsArAmbunidhiMkaroti sutrNcet:kRpaantrm|| jenA dilamAM dayA bharI che, te muktimAM vahelo jAya. (siTUra pramaza:) (zyAmajI mAstara) Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 prabuddha jIvana Disembara, 2013 2 satAvana (ma.pra.)nA variSTha svataMtratA A vizvamAM mAnavatA mATe ATalo moTo yazasvI jaina tavArIkha (43 pItAthI cAlu) senAnI ane eDavokeTa zrI kamalacaMda jaina siddhAMta A sivAya koI che ja nahIM ahiMsAno 2 aMgrejoe jemane 19 juna 1958nA abhuta anubhava varNave che : jelamAM rahevAnA A siddhAMta ApaNA dezanA AjhAdI phAMsI ApI te jainomAM lAlA hukamacaMda jaina samaya daramyAna be vakhata paryuSaNa parva AvyA. AMdolananI zakti hatI. gAMdhIjI, paMDita hariyANAnA hatA. siMdhIyA parivAranI baMne paryuSaNa ame jelamAM ujavI zakyA. saMvata javAharalAla naheru ane iMdirAjIe paNa khajAnacI ane mahArANI lakSmIbAIne Arthika 1942mAM jillA jela maMDalezvaramAM hatA. 10 potAnI nItio banAvatI vakhate jaina siddhAMto sahAyatA denAra amara zahIda amaracaMda thI 12 jaina bhAIo hatA. parvanA divasomAM najara samakSa rAkhyA. bhAratanI videza nIti bAthIyAne gvAliyaramAM bAvIsa juna devadarzana vinA bhojana nahIM karavAno niyama mahAvIranA siddhAMto para AdhArIta che. 1958nA jhADa para laTakAvI devAmAM AvyA hovAnuM kAraNa ame dharyuM ane sthAnika niHzastrIkaraNanI vAta hoya ke paryAvaraNa ane temanuM zaba traNa divasa sudhI laTakatuM rahyuM. maMdiramAMthI bhagavAnanI pratimA lAvavAnI sudhArAnI vAta hoya mahAvIranA siddhAMto najara potAnA aMtima samaye jinadarzananI IcchA anumatI maLI. tethI pratidina savAre pUjana samakSa rAkhavA paDe. jyAre amArI samakSa batAvanAra solApuranA motIcaMda zAhane mArca abhiSeka karyA, bapore tattvArtha sUtranuM pUjana samasyA khaDI thAya tyAre amArI pAse 1915mAM phAMsI ApavAmAM AvI. AvI to ane sAMje sAmAyika. e divasomAM amArA ahiMsAno eka ja rasto bace che. Aje videzI aneka ghaTanAo saMzodhakanI pratIkSA karatI hAthanuM banAveluM zuddha bhojana divasamAM zaktio paNa kabUle che ke mAnavatAne dezabharamAM paDI che. ekavAra ame letA hatA. AvI ja rIte saMvata bacAvavA mATe ahiMsA ja ekamAtra rasto che. || jaina zahIdonI nAmAvalInI eka 1943mAM senTrala jale udAramAM paNa - nAmAvalInI eka 1943mAM senTrala jela iMdoramAM paNa te bhAratIya saMvidhAnanI mULa pratanA nAnakaDI jhalaka : siMdhaI premacaMda jaina-damoha pratimAjI lAvavAnI anumati maLI. tyAM zuddha 63mAM pAne bhagavAna mahAvIranuM citra (ma.pra.), sAtApyA ToparuNAvara kaDavI zivApura bhojana zaherathI maMgAvI zakAtuM hatuM. amArI mUkavA (belagAma) karNATaka, udayacaMdra jaina, maMDalA (ma. sAthanA mitromAM mizrIlAlajI gaMgavAla, je 1 saradAra vallabhabhAI paTele deza AjhAda pra.), sAbUlAla vaizAkhiyA, gaDhAkoTA (ma.pra.), pAchaLathI madhya pradezanA mukhya maMtrI thayA ane thayA pachI kahyuM, "jaina zabdano artha che, ku. jayAvatI saMghavI, amadAvAda (gujarAta), bAbulAlajI pATodI hatA jemane A parvanI jitendrIyapaNuM, saMyama ane ahiMsA. jyAM nAthAlAla zAha, amadAvAda (gujarAta), upAsanAthI khUba AnaMda thayo. ahiMsA che tyAM dveSa rahI zake nahIM. duniyAne aA patrAvale, sAMgalI (mahArASTra), I suprasiddha itihAsavid DaoN. A pATha zIkhavavAnI javAbadArI Aje nahIM maganalAla osavAla, Indora (ma.pra.), bhUpAla jyoti prasAda jainanuM A vidhAna vidvAnone to kAle ahiMsAtmaka saMskRtinA rakSaka jainoe aNasphare, DhikapurlI (kolhApura), mahArASTra, samajavA jevuM che : jena itihAsa vidyA atyAre ja levI paDaze.' kandhIlAla jaina, silauDI (jabalapura) ma.pra., paNa kaMIka avikasita ane prAraMbhika 1 saMvata 1981nA phebruArInI vAta che mulAyamacaMda jaina, jabalapura (ma.pra.), co. avasthAmAM che. sAmagrI ghaNI che paNa te eTalI ) te samayanA pradhAnamaMtrI iMdirA gAMdhI zravaNa bhaiyAlAla jaina, damoha (ma.pra.), cothamala badhI vikharAyelI che ke te badhuM ekatrita karIne be lagolAmAM bhagavAna bAhubalI bhaMDArI, ujjaina (ma.pra.), bhUpAla paMDita, zodhakhojapUrvaka vyavasthita karavuM ane itihAsa mahAmastakAbhiSeka samArohamAM potAnA haidarAbAda (AMdhrapradeza), bhAramala, kolhApura nirmANamAM teno upayoga karavo te eka be bhaktipuSpa arpaNa karIne dilhI AvyA. (mahArASTra), harizcaMdra dagaDovA, parabhaNI mANasanuM kAma nathI. koI sAdhanasaMpanna saMsadamAM zazI vakhate saMsadamAM carcA vakhate keTalAka sabhyoe TIkA (mahArASTra) vagere. saMsthAnA kAryakaro sugaThIta thaIne dAyakAo karI ane te samaye zrImatI gAMdhIe kahyuM ke jaina krAMtikArIonI eka nAnakaDI jhalaka : sudhI saMpAdana kare to thAya. "mahAna bhAratIya vicAronI eka pramukha arjanalAla zeThI, jayapura, (rAja.), vimala pvaDA pradhAna rAjIva gAMdhIe 18 eprila paraMparA prati mArA zraddhAsumana arpaNa karavA prasAda jaina, dilhI, rAjUtAI, sAMgalI 1989nA roja dilhImAM mahAvI2 gaI hatI. jenAthI bhAratIya saMskRti ane (mahArASTra), zrImatI aMgurI devI, AgarA vanasthalInuM udghATana karatAM kahyuM ke bhagavAna itihAsa para gahana prabhAva paDyo ane (u. pra.), motIlAla tejAvata, udayapu2 mahAvIre amane je ahiMsAno upadeza Apyo svataMtratA saMgrAmamAM apanAvAyela ahiMsA (rAja.), lIlAbahena ane 2mAbahena te Aje paNa vizvane mATe eTalo ja mahattvapUrNa siddhAMta paNa jemAMthI maLyo. gAMdhIjI paNa jaina (gujarAta) vagere. che jeTalo AjathI 2500 varSa pUrve hato. tIrthakaro dvArA kahevAyela ahiMsA ane Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara 2013 prabuddha jIvana | 39 aparigrahanA siddhAMtothI prabhAvita hatA." "jaina' zabda mUkAyo che. bIjA khaMDanI te zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane te samaye eka sabhya TIkA karatAM kahyuM ke, paMktio A mujaba cheH maLeluM anudAna kyA Apa jaina ho gaI hai?' te samaye zrImatI hiMdu bauddha zikha jaina pArasika iMdirA gAMdhIe garjanA karatAM kahyuM ke, "mAtra musalamAna khristAnI prabuddha jIvana saujanya dAtA huM ja nahIM paNa saMpUrNa rASTra jaina che, kema ke pUraba-pazcima Ase tava siMhAsana-pAze 20000 zrI gulAbacaMda karamacaMda zAha amAro deza ahiMsAvAdI che ane jaina dharma premahAra haya gAthA. 20000 kula rakama ahiMsAmAM vizvAsa rAkhe che. jaina dharmanA praAjhAdI pUrve saMvata 1930 AsapAsa kizora TiMbaDiyA keLavaNI phaMDa AdarzanA rastAne ame choDIzuM nahIM.'' jaina pradIpa nAmanuM udgamAM devabaMda jillA 10000 zrI jItendra eca. TiMbaDiyA ane 2 13-14 jAnyuArI 2005nA eka saharAnapura (u.pra.)thI eka sAmayika pragaTa thatuM tapana je. TiMbaDiyA vidyArthInA savAlanA javAbamAM rASTrapati hatuM jemAM DaoN. jyoti prasAda jainano bhagavAna 5000 zrI bhAnucandra pIpalIyA abdula kalAme kahyuM ke, "satya ane ahiMsA mahAvIra ane mahAtmA gAMdhI nAmano lekha 15000 kula rakama evI misAIla che jenAthI saMpUrNa duniyAmAM pragaTa thayo ane te pachInA aMko aMgreja mAlavI eNjyukezana enDa ceriTebala TrasTa zAMti sthApita karI zakAya che." sarakAre japta karI lIdhA ane sAmayika baMdha 3 - 3217741 AgaLano saravALo a rASTrabhakta bhAmAzAhanA smaraNamAM karAvyuM. A sAmayika hiMdImAM punaH temanA 400000 DaoN. jayaMta ema. pArekha bhAratanI kendra sarakAre 31 Disembara, parivAranA zrI kulabhUSaNa kumAra jaine zarU karyuM 5000 zrI ke. sI. zAha amadAvAda 2000nA roja 3 rUpiyAnI TapAla TikiTa che. 5000 zrImatI haMsAbena ke. zAha-amadAvAda bahAra pADI hatI. svataMtratAnA senAnI arjunalAla zeThIne 36 27741 kula rakama 2 saMvata 1958mAM 19 jAnyuArInA temanA aparAdhanI sUcanA vagara temane jayapura prabuddha jIvana vidhi phaMDa roja bhAratamAM sau prathama lAlA hukamacaMda jaina, jelamAM baMdha karI devAmAM AvyA tyAMthI belUra 200000 zrImatI savitAbena zAha-laMDana mirjhA munIra bega ane phakIracaMda jainane phAMsI jelamAM mokalI ApavAmAM AvyA. tyAM temaNe 5000 zrI jagadIza zAha-surata apAI hatI. bhagavAna mahAvIranI mUrtinI pUjA karyA vinA 2500 zrI vasaMtakumAra ena. mahetA 3 AjhAdI AMdolanamAM amara zahIda kaMI khAvuM ane nahIM tevo niyama hovAthI pa6 1000 zrI hitenabhAI morArajIbhAI deDhiyA motIcaMda zAhe kahyuM hatuM ke, "mAtA (deza) ane divasanA upavAsa karyA. 208500 kula rakama dharmanI rakSA mATe huM mArA prANanA balidAna 7 arjanalAla zeThanA vaphAdAra ane jamanAdAsa hAthIbhAI mahetA anAja rahita phaMDa ApavAnuM pasaMda karuM chuM. mAruM phAMsI upara jAMbAja ziSya vIra motIcaMda jainane AjhAdI 5000 zrI jagadIzabhAI zAha-surata laTakavuM e ja mAro saMdeza che. ApaNe kevaLa pUrve phAMsI ApavAmAM AvI. motIcaMda 1000 rInA ke. doSI potAnI mAtA viSe vicAryuM che paraMtu ApaNI mahArASTrIyana hato. zrI zeThIne khUba AghAta 500 zrI suMdarajI maMgaladAsa popaTa-punA mAtAnI paNa mA, ApaNA saunI mA, bhArata thayo. putra samAna motIcaMdanI smRtimAM zrI 6500 kula rakama mAtA viSe vicAryuM nathI.' zeThIe potAnI eka putrIno vivAha janarala Donezana ApaNA dezanuM rASTragIta 'janagaNa mahArASTranA eka yuvaka sAthe karyo. zrI 15000 zrI pramodacaMdra zAha mana adhinAyaka jaya he che. A gItanA arjunalAla zeThIe kahyuM ke, "je prAMta ane je 11000 zrI sI. ke. mahetA racayitA kavi ravIndranAtha TAgora che. A samAjanA suputrane deza mATe balI caDhAvavAmAM 10000 zrI parAga jhaverI gItanuM sarvaprathama gAyana 27 Disembara Avyo te prAMtane mArI putrI arpaNa karuM chuM. 10000 zrI nikhIla jItendra zAha HUF 1911nA bhAratIya rASTrIya koMgresanA saMbhava che ke tethI koI motI jevo putraratna 5000 zrI puSpasenabhAI jhaverI adhivezanamAM thayuM. dezane svataMtratA maLyA pachI utpanna thaIne dezane kAma Ave.' 5000 zrImatI uSA dilIpa zAha 24 jAnyuArI 1950nA teno rASTragIta (A vigato taiyAra karavAmAM DaoN. kapUracaMda 1000 zrI bacubhAI ena. vorA svarUpe svIkAra thayo. A gItamAM pAMca khaMDa jaina ane DaoN. zrImatI jyoti jaina saMpAdita - 57000 kula rakama che paraMtu pahelA khaMDano ja rASTragIta tarIke jaina virAsatano upayoga karyo che.) svIkAra thayo che. A gItanA bIjA khaMDamAM * * * Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 PRABUDDH JEEVAN DECEMBER 2013 Thus He Was Thus He Spake KABIR The bhakti path winds in a delicate way. in terse vigorous language in the form of Padas, Dohas, On this path there is no asking and no not asking. and Ramainis (forms of poetry). The ego simply disappears the moment you touch him. He advocated leaving aside the Quran and Vedas to The joy of looking for him is so immense that you just follow the Sahaj path or the simple, natural way to God. dive in, He believed in the atma but spurned the Hindu societal caste system and idol worship. The major part of Kabir's and coast around like a fish in the water. work was collected by the fifth Sikh guru Arjan Dev If anyone needs a head, the lover leaps up to offer his. and incorporated into the Sikh scripture Guru Granth Sahib. The hallmark of Kabir's works consists of his Kabir was born to a Brahmin widow in a village near two line couplets. known as the 'Kabir ke Dohe'. The Varanasi in 1440. But she abandoned him out of fear Dohas reflect the deep philosophical thinking of the because he'd been born to her outside marriage. He poet saint. was then brought up in a poor household, by a family of Muslim weavers. Kabir composed in a pithy and earthy style, replete with surprise and inventive imagery. His poems No wonder then that this boy grew up to be the Kabir resonate with praise for the true guru who reveals the whose preachings married the best of Hindu and divine through direct experience, and denounce more Muslim philosophies. Vaishnava saint Ramananda usual ways of attempting god-union such as chanting, imparted divine teachings to Kabir but Kabir was just austerities, etc. 13 years old when his teacher passed away. Legend says that he relinquished his body when he His mixed education in life led him to living the life of a was about 120 vears old. There is a famous legend mystic while being a householder and a tradesman. about his death; When he died, his Hindu and Muslim Kabir's greatest work is the Bijak, an idea of the followers started fighting about the last rites. When they fundamental one. This collection of poems clarifies lifted the cloth covering his body, they found flowers Kabir's universal view of spirituality. Though his instead. The Muslim followers buried their half and the vocabulary is replete with Hindu spiritual concepts like Hindu cremated their half. In Maghar, his tomb and Brahman, karma and reincarnation, he strongly samadhi still stand side by side. condemned dogmas in both Islam as well as Hinduism. O servant where dost thou seek me? His Hindi was simple, straightforward and accessible O servant, where dost thou seek Me? to the oppressed classes who were amongst his Lo!I am beside thee. greatest followers. He was never formally educated and I am neither in temple nor in mosque: was almost completely illiterate. According to legend, I am neither in Kaaba nor in Kailash: the only word that he ever learned how to write was "Rama". Neither am I in rites and ceremonies, nor in Yoga and renunciation. Kabir through his couplets not only reformed the If thou art a true seeker, thou shalt at once see Me: mindset of common villagers and low caste people but thou shalt meet Me in a moment of time. gave them self-confidence to question Brahmins. Kabir Kabir says, believes in self-surrender and God's bhakti. He suggests inward worship and remembrance of God. O Sadhu ! God is the breath of all breath.' For him, true worship is only inwards. RESHMA JAIN The Narrators Kabir composed no systematic treatise, rather his work consists of many short didactic poems, often expressed Mobile: 9820427444 Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DECEMBER 2013 PRABUDDH JEEVAN THE GLORIOUS DARSANAS BY: ATISUKHSHANKAR TRIVEDI CHAPTER-1 : INTRODUCTORY There are those in the West (Schopenhauer, Maxmuller, Deussen and others) that have paid the highest compliments to Indian Philosophy. On the other hand there are people that have made hurried generalisations and done great injustice to Indian Philosophy. Thus Thilly generalises that the theories of the oriental people (Hindus, Egyptians, Chinese) "consist, in the main, of mythological and ethical doctrines, and are not thorough-going systems of thought: they are shot through with poetry and faith." This seems to raise the question: Is Indian Philosophy Philosophy at all? If Philosophy is a striving after Knowledge, an impartial pursuit of Thruth, the pre-Darsana and Darsana Philosophy in India is certainly Philosophy and Philosophy of the highest type too. If Philosophy be indentified with Methodology, the Philosophy in the Upanisads ceases to be Philosophy. Indian Philosophy does not lose its claims to be styled Philosophy, though at times mixed with poetry or mythology. That portion of Indian thought which is clearly systematic, namely the Darsanas, is Philosophy proper; and the History of the Darsanas may be shown to be a history in the sense of a more or less evolving process of thought. uttiSThata jAgrata prApya varAn nibodhata / kSurasya dhArA nizitA duratyayA durgaM pathastat kavayo vadanti / / -kaTha. Early Thinking: The Vedas (Rik, Yajus, Sama and Atharva) constitute the earliest literature of Ancient Indian civilization. The Vedic hymns are addressed to various forces of Nature as the Vedic divinities, and there is not much Philosophy in them. But even in these hymns poetry and philosophy are combined and in places monotheistic tendencies are visible. In a hymn, called by Maxmuller the "Hymn to the Unknown God", there is distinct attempt to offer prayers to one Individual God, the Prajapati. In the later Vedic works we have the Brahmanas, the Aranyakas, and the Upanisads. Brahman means a prayer, and Brahmanas means that which is related to prayers. Each Veda had its Brahmanas, the chief ones being the Aitareya and the Satapatha Brahmana. Aranyakas and the Upanisads form appendices to the Brahmanas. The close of the Brahmana period was about 500 B.C. and the substance of their literature is 41 mostly ritualistic, rarely abstract and purely speculative. The Aranyakas or `Forest Treaties' are a further development of the Brahmanas, and in them meditation began to supplant sacrifices and ritualism. The Brahmanas in their way were a link between the Brahmanas and the Upanisads wherein we have distinct speculative fights on mataphysical questions, though clothed in poetic imagery. The Upanisadic period extends from about 1200 to 500 B.C., and the most ipmortant of them are the Chhandogya and the Brihadaranyaka. It is the texts of these Upanisads, mostly, that form the basis of the doctrines of the later schools of Indian Philosophy. The Main currents of thought in the Upanisads: In the Upanisads, we pass from prayer to Philosophy or rather Philosophic visions, from the objective to the subjective phase of religion. In the Vedas whereas forces of Nature are emotionally and imaginatively approached, in the Upanisads there is a cool attempt to scan the cosmos by Thought and Reason. The Ultimate Reality in the Upanisads is the Brahman, i.e. the One Indescribable Absolute and besides this everything else is Unreal. Secondly, the whole Universe is the Brahman or Atman; and this us Upanisadic Pantheism. This Atman is the controlling Spirit of Univese : this is Upanisadic Theism. Thus there are different currents of thought to be met with in the Upanisads. The Upanisads may be grouped under 4 or 5 chief classes. Howsoever a way they be grouped, the Brihadaranyaka and the Chhandogya belong to the oldest group, and in them some of the most Philosophic and characteristic notions are found. Brahma is the one, Ultimate Principle of Reality.* Plurality is either an illusion or Appearance (Monism of Vadanta) or the manifestation of One is a diversity of forms: (Modified Monism: Visistadvaita of Ramanuja). The seeds of later phiolosophies are found in different places in the Upanisads. Thus we have traces of the Budhhistic Void in the Upanisadic notion that in the begining only Non-Being existed (Chhadndogya) or of the Sanskhya Sattva Tamas and Rajas Gunas or at 'azabdasparzamarUpamavyayaM tathArasaM nityamagandhavacca yat / anAdyanantaM mahataH paraM dhruvaM nicAyya taM mRtyumukhAtpramucyate / / -kaTha. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 tributes in the mention of three primary colours, the Red, White and the Black (in the Chhandogya and Svetasvatara), or of the Yoga system in the emphasis on Dhyana or meditation (in the Svetasvatra), or of the Nyaya-Vaisesika in the concept of Moksa, i.e., the Summum Bonum in the Upanisads, or of the contrast of the efficacy of Works and Knowledge as in the Purva and Uttaramimamsa in the Isavaysyopanisad. We have in the Upnisads the doctorine of Atman,** the theory of Karma, the notion of Emancipation by Self-knowledge, i.e., the Knowledge of the Brahman, and such other familliar notions of Indian Philosophy. PRABUDDH JEEVAN The Brahman can only be described in a negative way: it is the Neti, Neti-not this, not that: it is indescribable. For says the Brihad: Not big and not slender, not short and not long, not red and not fluid, not cloudly and not dark, not wind and not ether, not adhesive, without taste or smell, without eye or ear, without speech, without understanding, without vital force and without breath, without mouth and without size, without inner or outer*** (3.8.8.). Ethics, Psychology and Metaphysics are clothed in Mysticism and Imagery, and by reason of their vagueness and imaginative fights, the Upanisads have become on the one hand most interesting literature and on the other the roots and suggestions of later systematic thought. The Brihadaranyaka and Yajnavalkya: The Brihadarayanka has 6 chapters of which 2nd, 3rd and 4th alone are of philosophical importance. The central philosopher is Yajnavalkya. He is an excitable and yet kind philosopher. He has two wives, Maitreyi and Katyayani, with the former of whom he enters into highly spiritual relations and discussions. Another philosophical lady is Gargi, who in this Upanisad discusses the Immanence of the Brahman with Yajnavalkya. A sym ** Ethically-prANArAmaM manaAnandaM zAntisamRddhamamRtam (taittirIya.) *** We have obviously dualistic passages, as well as obviously monistic passages in the Upanisad, e.g. the following is clearly dualistic DECEMBER 2013 posium is presented in the court of King Janaka, wherein the sage answers the philosophers who raise various doubts about his metaphysics. The teaching of Yajnavalkya which emerges out of his conversation with Maitreyi, with King Janaka, and with the philosopher of his court may be briefly summed up. All objects are centred in the Self. The Self or Atman pervades everywhere. All things exist for the Self and all things are dear for the Self. Thus in his conversation with Maitreyi about the pantheistic Atman Yajnavalkya says: "Lo, verily, not for the love of the husband is a husband dear, but for love of the Self-the Soul (Atman) a husband is dear. Not for love of the wife is a wife dear but for love of the Soul a wife is dear;" and so on, till at last he says, "Lo, verify not for love of all, all is dear, but for love of the soul all is dear." "Verily it is the soul that should be seen, that should be hearkened to, that should be thought on and should be pondered on. O Maitreyi, Lo, verily, with the seeing of, with the hearkening to, with the thinking of, and with the understanding of the soul, this world-all is known." Our best endeavour is thus to know and realise the Self. But what is the Self? It can only be characterised in negative terms as stated above, `Neti, Neti.' The Self is Immanent in the Universe. It is the light of all lights. nAyaMmAtmA pravacanena labhyo na medhayA na bahunA zrutena / yamevaiSa vRNute tena labhyastasyaiSa AtmA vivRNute tanUM svAm / / (kaTha, 2023) `The soul cannot be gained by Knowledge, not by Intellect, not by manifold Science. In can be obtained by the soul by which it is desired. His soul reveals its own truth. This is Samkara's interpretation: while the natural one is celarly dualistic etc.= `Two'. Chief Upanisads: [The total number of Upanisads and chief Upanisadic philosophers or rather sages]. There are enumerated about 112 Upanisads, chief amongst which are: 1. Brihadaranyaka and Chhandogya 2. Isa and Kena 3. Aitareya, Taittiriya and Kausitaki 4. Katha, Mundaka and Svatasvestara 5. Prasna, Maitri and Mandukya The sages who are chief thinkers in these Upanisads are Yajnavalkya, Aruni, Sandilya, Dadhyach and Sanatkumara. The other thinkers are Raikva, Satyakama, Jabala, Jaivati, Uddalaka, Bharadvaja, Batuki, Gargi and Maitreyi. The dates of the Upanisads vary from 1000 to 300 B.C. Nastika and Astika: Two chief divisions of Ancient Indian Philosophy are the Heterodox Philosophy or Non-Believers (i. e. repudiating the Vedas) and the Orthodox Philosophy or Believers. The former includes the Lokayatas (Materialists), the Jains, and the Buddhists (600 B.C.); and the latter, the six systems of Indian Philosophy i.e. the Sad Darsanas-[Sankhya, Yoga, Nyaya, Vaisesika, Purva and Uttara Mimamsas (Vedanta)] as they are called. (To be continued in next issue) Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2013 prabuddha jIvana kaMYS HTTTTTTTTTTTTTTTTTTTT mahAtmA gAMdhIjI yuvAna vaye jJAna e bhagavAna RSabhadevanuM videza javA mAgatA hatA. temanI yazasvI jaina tavArIkha maulika pradAna che te jaina paraMparA mAtAe e mATe nA pADI ke kadAca tapa . AcArya zrI vAtsalyadIpa sarIzvarajI ma. ane jainetara paraMparA svIkAre che. mAro dIkaro tyAM jaIne bagaDI jAya bhagavAna RSabhadevane be putrIo to ? te samaye gAMdhIjIne eka jaina sAdhu maLyA. karuM.' hatI. eka brAhmI ane bIjI suMdarI. RSabhadeve temanuM nAma becarajI svAmI. temaNe yuvAna dAnavIra bhAmAzAhe potAnI tamAma saMpatti A baMne putrIone bALa vayamAM vidyA ApI. gAMdhIne mAMsa, madIrA ane strI saMgathI dUra mahArANAnA caraNamAM mUkI dIdhI. e saMpatti brAhmIne lipi zIkhavADI. suMdarIne gaNita rahevAnI pratijJA ApI. tyAra pachI ja temanI eTalI hatI ke 25,000 sainikone bAra varSa zIkhavADyuM. vizvanA tamAma bhASAvido mAtAe temane videza javAnI anumati ApI. sudhI nibhAvI zakAyA ! svIkAre che ke bhASAnuM mULa eTale brAhmI lipi. Aje? | mahAtmA gAMdhIjI potAnI AtmakathAmAM A lipi ane aMka gaNita bhagavAna bhAratamAM 26 jAnyuArI, 1950nA noMdhe che ke mArA para traNa mahAmAnavonuM RNa RSabhadeve zIkhavyA jenA AdhAra para Aje saMvidhAna lAguM thayuM. saMvidhAna sabhA lagabhaga che. eka zrImad rAjacaMdrajI, bIjA TaoNlsaToya paNa jagata cAle che. traNa varSa (2 varSa, 11 mahinA ane sattara ane trIjA razmIna. gAMdhIjI jyAre AphrikA 3 udayapuranI rAjamahelanI pannA mAtra divasa) kAryarata rahI. saMvidhAna sabhAmAM 50 hatA tyAre temane hiMdu dharmamAM aneka zaMkAo dhAvamAtA nahotI paNa rAjakumAranI sAcI sabhya hatA. temAM 6 jaina sabhya hatA. (1) zrI thaI. temanI zraddhA DagamagI gaI. te samaye mAtA banIne rakSaka banI hatI. te potAnA ajItaprasAda jena, saharAnapura (2) zrI temaNe potAnI 33 zaMkAo zrImad putranuM balidAna ApIne rAjakumAra balavaMtasiMha mahetA, udayapura (3) zrI bhavAnI rAjacaMdrajIne patra lakhIne jaNAvyuM. zrImad udayasiMhane laIne bhAgI chUTI. te samaye tene arjuna khImajI, kaccha (4) zrI kusumakAMta jaina, rAjacaMdrajIe uttara vALyo ane gAMdhIjInuM mana koI Azraya ApavA taiyAra nahotuM. pannA IMdora (5) zrI ratanalAla mAlavIya, sAgara sthira thayuM. temanI zraddhA punaH jAgRta thaI. kuMbhalameranA AzAzAha pAse pahoMcI. teNe (6) zrI cImanalAla cakubhAI zAha, saurASTra 2 jainonA prathama tIrthakara RSabhadevanA paNa Azraya ApavAnI nA pADI. te samaye - a bhAratanuM hRdaya eTale dilhI ane putra bharatanA nAma parathI ApaNA dezanuM nAma tenI mA gussAthI lAlacoLa thaI gaI, te dharma dilhInuM hRdaya eTale cAMdanI coka, cAMdanI payuM 'bhArata', jena sAhitya uparAMta jaina hatI paNa kameM vIra nArI hatI. potAnA cokamAM lAla killAnI sAme prasiddha jaina maMdira mArkanDeya, kUrma, brahmAMDa, viSNu, skaMda Adi putrane ThapakAratA kahyuM, 'beTA AzAzAha, tuM kevo che tene lAla maMdira kahe che. A lAla maMdiranuM purANo tathA zrImad bhAgavata A tathyanI puSTi vIranara che ke koIne ApattimAM kAmamAM nathI nirmANa 17mA saikAmAM zAhajahAMnA kare che. zrImad bhAgavatamAM lakhyuM che ke, yeSAM Avato ? mArA saMskAra lajAvavA beTho che?' zAsanakALamAM karavAmAM AvyuM. A maMdiranuM khalu mahAyogI bharato ye SThaH zre STha: AzAzAha satya samajyo. potAnI bIjuM nAma urdu maMdira che. urdano artha thAya che guNAzravAsIsa, yedaM varSa bhAratamiti mAtAnA pagamAM paDIne mAphI mAMgI ane senA athavA chAvaNI. A lazkara mATenuM maMdira thapadizatti. 5/4/9, udayasiMhane potAno bhatrIjo batAvIne tenuM che. zAhI senAmAM je jaina sainiko hatA ane 1 bhAratIya saMskRtinI dharohara siMdhu rakSaNa karyuM. rAjakarmIo hatA temane pUjA arcanA mATe ghATInI sabhyatAnA AdhAra para gaNAya che. ] eka gerasamaja pravarte che ke bhAratIya samrATa zAhajahAMnI saMmatithI A maMdiranuM siMdhu ghATInI sabhyatA atyaMta prAcIna svataMtratAnA saMgrAmamAM jainonuM yogadAna nathI. nirmANa karavAmAM AveluM. mAnavAmAM Ave che. haDappA ane mohanajo paraMtu vAstavikatA e che ke bhAratIya svataMtratA | | jaina dharmanA mahAna zrAvaka dAnavIra deDothI keTalIka vIrala mUrtio maLI AvI che. AMdolanamAM jainonuM mahattama ane mananIya bhAmAzAha prakhara svAmI bhakta ane dezabhakta A mUrtio joIne vizva prasiddha itihAsavidda yogadAna rahyuM che. 20 jaino zahIdo thayA. e hatA. haladIghATInuM yuddha hArIne mahArANA rAmaprasAda caMdA vagere ema mAne che ke te mAtra ema.pI.nA che. lagabhaga 5,000 pratApa jaMgalo ane pahADomAM bhaTakatA hatA. mUrtio RSabhadeva ane anya tIrthakaronI jenoe jelonI dAruNa yAtanAo bhogavI. dAnavIra bhAmAzAha temanI pAse pahoMcyA ane kAusagga mUrtio che. A vidvAnonuM mAnavuM che ke temAM 50 to strIo hatI. A AMkaDA paNa dezanI rakSA karavAnI vinaMtI karI. rANA pratApa jaina saMskRti tenAthI paNa keTalIya prAcIna che. mAtra ema.pI.nA ja che. bIjA prAMtonI | | bhagavAna RSabhadevanI kRpAno svIkAra ghaTanAo judI che. nathI, huM kyA jora para dezadvAra mATe prayAsa karIe teTalo ocho che. lipi ane aMkanuM (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 38) Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Published on 16th of every month & Posted at Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE No. 44 PRABUDHH JEEVAN DECEMBER 2013 naMdadhAma khAroI (bhacAu-kaccha) sthita 'AnaMdadhAma'mAM paMthe paMthe pAtheya hoya, kacchanuM rasoDuM baMdha hoya tyAre A benakudarata khoLe rahevAnuM banyuM. nisarganA eka khUNe bhAInI joDI AvI caDe to emanI sevikA salamA zAMta vAtAvaraNamAM vaselA A ArogyadhAmathI pratyuttara Apyo, 'bena, cA banAvuM chuM, cA to paNa e ja rIte hasatA mukhe be TaMka rasoI banAvIne tAjapane saMgAthe laI basanI musApharIno AnaMda A haratA-pharatA "sAdhune jamADIne ja jaMpe ! joIe ne?' vaLI, e ja AnaMda sAthe 'cA' uThAvatI, potapotAnI duniyAmAM masta evA sAthI 'mAlika tevA sevaka !' ukALavAmAM parovAyA. mane A kSaNe DaoN. dhanavaMta musApharonI saMgAthe moTI khAkhara sudhI kyAre kyAreka paisAnI jarUra hoya to manasukhabhAI zAhanA 'prabuddha jIvanamAM pragaTa thayela lekhanA pahoMcAI gayuM tenuM bhAna na rahyuM. moTI khAkharamAM pAse AvIne 200-400 rUA. mAMgI le. 'nekI 'tAMsaLIvALA bAbA' yAda AvI gayA. rahetA mArA mitra guNavaMtIbenanA ghare pahoMcatA kara aura kue meM DAla'nI manovRtti dharAvatA A | rAjIbena vize jANavAnI utkaMThA vadhatI rahI. madhyAhna veLA thaI. jamatI vakhate rasoDAmAM moTA pati-patnI to e vAta bhUlI gayA hoya tyAre mArA kutUhalane saMtoSatA guNavaMtIbena ane kukaramAM vaghArelA bhAta joyA. mane thayuM be-jaNanA ociMto A avadhUtono kAphalo caDI Ave ane manasukhabhAI keniyAe jaNAvyuM ke A baMne benaA gharamAM ATalA badhA bhAta konA mATe banAvyA AvIne sIdhA manasukhabhAInA hAthamAM thoDA thoDA bhAI varSothI ahIM Ave che, mULa jharaparA gAmanA haze ? tyAM mArA Azcarya vacce aDadhI baLI gayelI kamAvIne bhegA karI sAcavI rAkhelI cImaLAyelI che, bhAIne patarAnA DabbAmAMthI sUpaDI, nAnA evI thALI jamIna para mUkAyAno avAja noTo AvIne paDe, khUba AnAkAnI chatAM te paisA saMbhaLAyo, je thALImAM e badhA bhAta sajAvI parata karIne ja jAya, gauravabhera pAchA pharatA e devAyA. pagalAM e ja mastIthI patarAnA DabbAne laI | mArI najara thALI parathI ene laIne AvanAra cAlatA thaI jAya...dIna banI bIjAnA upakAronI bahena para paDI. vikherAyelA vALa, melA-ghelA | gItA jaina nIce dabAyelA rahelA loko karatA AvA kapaDAM, jharIvALo paNa jUno evo caNiyo, gauravabhera jIvatA miDiyAbhAI mATe svAbhAvika DabbA jevA ghara upayogI sAdhano banAvavAnI koIe Apela hoya tevuM junuM DhIluM blAujha ane rIte ja mAna thaI Ave che. sArI phAvaTa che. 'muMbaI samAcAra'nI lokapriya aDadhIpaDadhI sADImAM zarIra DhAMkatI eka strI UbhI kolama 'kahAM gaye vo loga'mAM sva. kizorabhAI | rAjI (khuzI/happy) ane miThiyAbhAI hatI. viSAda pamADe tevI sthiti dharAvatI e pArekha keTalAMya kalA ane kauzalanA dhaNI vAto (madhurasweet) nAma paNa keTalA sUcaka che ! bahenano cahero AnaMda sAgaramAM jANe hiloLA mIrA kathita 'rAma rAkhe tema rahIe'ne sArthaka sAkAra karatA e smarI AvyuM. laI rahyo hato. nAma pUchatAM-kahyuM, 'huM rAjI !' karatAM AvA loko ApaNane keTaluM badhuM zIkhavI A bena-bhAI eka gAmathI bIje gAma pharatA huM to guNavaMtIbena ane rAjIbenanI nizabda rahe. koI eka AzrayasthAna zodhI le. bahena tyAM jAya che. keTaluM badhuM maLyuM hovA chatAM phariyAdonI Apa-le joI avAk ja thaI gaI ! yAdI taiyAra rAkhanArA mANasa kazuM na hovA chatAM bese, bhAI gAmamAM pharIne kAma kare je thoDuMe divase sAMje thoDuM cAlIne pAchA pharyA tyAre ghaNuM maLe emAM temanI jIMdagInuM gujarAna cAle. AnaMdamAM rahenAra AvA lokonI noMdha paNa leto be oTalA para rAjIbena ane bIjA eka bhAI nathI. sukha mATenI doTamAM amUlya AnaMdane gumAvI moTI khAkharamAM Ave tyAre guNavaMtIbenanA ghara bharanidrAmAM poDhI rahyA hatA. e.sI. rUmamAM paNa besanAra kharo dhanika che ke pachI kazuM na hovA pAse oTalA para bese. baMne vakhatanuM garama koI ATalI nirAtathI UMghI nathI zakato evA chatAM sukhI AnaMdita rahenAra AvA rAjIbena ane bhojana guNavaMtIbena jamADe. je gAmamAM je maLyuM sTre saTenzananA A samayamAM A banne jaNA miThiyAbhAI dhanika che? Akhare ApaNI doTa te khAI-laI A bena-bhAInI jugalajoDI khullA AkAzanI nIce koIkanA gharanA oTale AnaMdathI mahAlyA kare. A lokone aparigrahanA zAMti ane sukha mATenI ja hoya to te lakSya (sAdhya) poTalImAM baMdhAI jAya ane tene sAcavavAnI ke koI pATha zIkhavAnI jarUra kharI? prathama sthAne hovuM joIe-sAdhana nahiM. corAI javAnI koI ciMtA na hoya evA jIvana paTa para ociMtA maLI jatA AvA loko alagArI evA A bena-bhAI ghaNIvAra to asabAbanI AsapAsa sUtA hatA. mane thayuM kevuM kharekhara AnaMdasabhara vismaya lokamAM laI jAya paMdara-paMdara divasa sudhI rokAya. be vakhatanuM garama viziSTa yugala che A ! pachIthI khabara paDI ke e che. mane thayuM huM e ke AnaMdadhAmathI bIjA bhANuM maLyA kare. A daMpatI jayAre muMbaInA ghare bena-bhAI hatA. AnaMdadhAma pAse AvI pahoMcI hatI. * * bIje divase savAre pUjA karavA nIkaLI tyAre saranAmAM vRJrenA mANa 12, hIrA bhuvana, kuNAla jaina coka, vI. pI. thoDI sUkAyelI DALIo bhegI karI enI para nAnI roDa, muluMDa (vesTa), muMbaI-400 080. vATakI mUkI rAjIbenane cA banAvatA joyA. sonuM sukhanuM sarenAmuM Mob. : 9969110958 pUchyuM, 'zuM karo cho ?' smitavALA caherAe E-mail ID: geeta_1949@yahoo.com Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add.: 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah. jI. sI. sI karoDo loDo, kAkaDI, koDA DI DI DI