Prabuddha Jivan 2013 Year 61 Ank 01 to 12

SR No.: 525998
Original Sutra Author: N/A
Author: Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 2013
Total Pages: 540
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 18 MB

Page 132

Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R, N. I, 6067/57.
Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month + Regd. No. MH / MR / SOUTH-146 / 2012-14
PAGE No. 36
PRABUDHHA JIVAN
MARCH 2013
મેરા ભારત મહાન??!!??
‘તો ઊપડીએ.' પંકજભાઈએ સસ્મિત કહ્યું 'એમને મુક્તાબહેન માટે ગર્વ થયો. આ સંવેદનશૂન્ય જગતમાં સાવ અજાણ્યાના દુઃખથી બેચેન થનારો કેટલાં ? જેની સંવેદના જાગૃત છે તેને જ અન્યમાં ઈશ્વરનો અંશ દેખાય છે ને તે જ સાચા અર્થમાં આસ્તિક છે, ઈશ્વરપરાયણ છે. ક્યારેક એ મુક્તાબહેનની કસોટી કરી લેતા ને મુક્તાબહેન હંમેશાં એમાં ખરા ઊતરતાં. રમેશે પૂછ્યું, ‘દીદી, આપણે હવે ક્યાં જવાનું
છે?'
'હાલો, બતાવું.'
છોકરો રમેશની પાસે બેસી ગયો. એના ચહેરા પર મોટરમાં સહેલ કરવાની ખુશી હતી.
પાલાના ધર પાસે ગાડી ઊભી રાખવાનું કહી છોકરો બોલ્યો; ‘આવડું આ ઘર....’
મુક્તાબહેન અને પંકજભાઈ ઘરમાં પ્રવેશ્યાં એને ઘર કહેવાનું મન ન થાય. ગાર-માટીની બનેલી ચાર ભીંતો અને ઘાસના પૂળા, વાંસની વળીઓ પર ગોઠવીને છાયેલા હતા. પડુંપડું થતાં ખોરડામાં રાચરચીલાના નામે એક ઝોળો થઈ ગયેલો ખાટલો, ગંદા ગાભાંનો ડામરિયો અને ગોબો પડેલાં, બળીને કાળાં પડી ગયેલાં એલ્યુમિનિમનાં થોડાં કોભાં. દરિદ્રતા એવું બિહામણું રૂપ ધરી અહીં સાક્ષાત્ હતી. રહેનારાં પણ કંગાળ, નિસ્તેજ અને અભાવોથી ગ્રા.
સૂર્યપ્રકાશ આવવા માટે ક્યાંય બારી નહોતી. ખૂણામાં ફાટીતૂટ, ચીંથરા જેવી, ગંધાતી ગોદડી પર એક-એક હાડકું ગણી શકાય એવી બાળકી સૂતી હતી. હાંફતી હતી. હાથ-પગ દોરડી અને પેટ ગાગરડી. ચહેરા પર ઓઘરાળા હતા. નાકમાંથી લીંટ વહ્યા કરતું હતું તે હડપચી પાસે જામી ગયું હતું, અસંખ્ય માખીઓ ત્યાં બેઠી હતી
ધૂળિયું, છૂટાછવાયાં ખોરંડાથી બનેલું ખોબા ઝૂમખાં થઈને. આટલું ઓછું હોય તેમ એ અંધ હતી ને બહેરી-મૂંગી પા.
‘નીપ.’
‘એ ક્યાં આવ્યું ?’ ‘મહુવા તાલુકામાં.’
રમેશે રસ્તામાં જ એક જણને પૂછી લીધું ને નીપ જવાના માર્ગે મોટરકાર દોડવા લાગી. નીપ તરફ જતો રસ્તો પ્રકૃતિની સુંદરતાથી ભરચક છે. થોડા સમય પહેલાં જ વરસાદનું ઝાપટું પડી ગયું. હતું તેને લઈને સદ્યસ્નાતા વૃક્ષોના રંગ ઘેરા અને સ્પષ્ટ બન્યા હતા. રસ્તો ભીનો હતો પણ ક્યાંય પાણી ભરાયું નહોતું. હવામાં ઠંડક હતી. આકાશ હજુયે વાદળોથી ઘેરાયેલું હતું.
ગાડી નીપમાં પ્રવેશ
જેવડું ગામ શાંત જણાતું હતું.
રમેશે ગામના ચોરા પર બે વૃદ્ધોને પૂછ્યું; ‘અહીં કોઈ અંધ છોકરી છે ?
'અંધ છોકરી ? !'
‘હા, સાવ પથારીવશે....
‘હા છે...’ એક વૃદ્ધે પોતાની પાસે બેઠેલાંની સામે જોયું; 'ઓલા પશલાની છોડીની વાત કરે છે.....
૩ બકુલ દવે
‘હા, હા, ઈ સાચું, પશલાની છોડી મરવાના વાંકે જ જીવે છે.' પછી એક છોકરીને બોલાવી
કહ્યું; 'આ ભાઈને પાલાના ઘેર લે જા.'
બારેક વર્ષનો છોકરો હરખાઈને બોલ્યો,
પંથે પંથે પાથેય...
'આની ઉંમર શું છે ?' મુક્તાબોને બાળકીની માને પૂછ્યું.
‘પાંચ-છ વરહ હશે.’
મુક્તાબહેન નીચે ભોંય પર જ બેસી ગયાં. એમણે બાળકીને સ્પર્શ કર્યો. બાળકીનાં લીંટ અને લાળથી એમનો હાથ ખરડાયો.
જન્મ થર્યા ત્યારથી જ આમ છે ?
હા, બેન. અમે તો હવે આનાથી થાક્યાં છીએ.’
'થાક્યાં છો ?’ મુક્તાબહેનને નવાઈ લાગી. ‘હા. અમારે રોજ આની પાંડે જ ચોંટી રે'વું પડે છે. એક મિલિટ છેટા જવાતું નથી. પાકી ગળાબંધણી છે. થોડી વાર રંડી મેલીએ તો ઈને કૂતરા તાણી જાય. ન કોઈ ઠેકાણે જવાય કે ન કોઈ કામ થાય નિરાંત. મેં ક્યાં પાપ કર્યાં હશે કે ભગવાને આ પાશો મારા ગળે બાંધ્યો ? હૈં નથી ભરતી કે નથી કોઈને જીવવા દેતી.’
મુક્તાબહેન સ્તબ્ધ થઈ ગયાં. આ બાઈ સાચ્ચે જ આ બાળકીની મો છે ? જનેતા છે ? પોતાના પેટનાં જણ્યાં માટે એ મરી જાય એવું કોઈ મા કદીયે વિચારે?
‘તમે આ શું બોલો છો ? આ તમારી દીકરી નથી?' મુક્તાબહેનના સ્વરમાં આર્દ્રતા છે.
‘દીકરી છે ઈની ક્યાં ના છે ? પણ અમારેય
જીવવું છે ને, બે'ન. અમે ઉડિયાં છીએ. આ છોડી પાહે બેહી રહીએ તો કામે ન જવાય. પછી ખાઈએ શું?’
બાળકી પાસે એની મા બેઠી હતી-નૂર મુક્તાબહેનની આંખો ભીંજાઈ ગઈ. દરિદ્રતા વગરની. ખપાટિયા જેવી દુર્બળ, અપોષણથી પણ કેવી ભયાનક હોય છે! લોહીના સંબંધોમાં પીડાતી, એનિમિક, નૈ આ બધાંથી સાવ નિસ્પૃહ-પા એ ઓટ લાવી દઈ શકે છે. માશસની પોતાને કોઈની સાથે કશું લાગતું-વળગતું ન હોય સંવેદનાને બુઠ્ઠી બનાવી દે છે, જડતા લાવી દે છે. તેમ બેતમાંથી ભીંતને ટેકે, પગ લંબાવી બેઠેલોને આમ જુઓ તો આ સ્ત્રીનો પણ શું દોષ છે? પાલો નિરાંતે બીડીનું ઠૂંઠું ચૂસી રહ્યો હતો. અને બીજાં સંતાનોનાં પેટ પણ ભરવાનાં છે. એનો બીડીના ધુમાડાની ગંધ સાથે તીવ્ર અણગમો દારૂડિયો પતિ બેજવાબદાર અને નિષ્ફિકર જણાય ઉપજાવે તેવી બીજી વાસ પણ ભળેલી હતી. છે. એ ઘરમાં કશી મદદ નહીં કરતો હોય. ગમે તેમ કરીને આ સ્ત્રીએ ઘરનું ગાડું પોતાના ગળે ધૂંસરી નાંખી ચલાવવું પડતું હશે. ગળિયો, દુર્બળ (વધુ માટે જુઓ અનુસંધાન પાનું ૩૧મું)
Postal Authority Please Note: If Undellvered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004.
Printed & Published by Nirooben Subhodbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai-400 027, And Published at 385, SVP Rd,, Mumbai-400004. Temporary Add. : 33, Mohamadi Minar, 14th khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.
;