Book Title: Panchsangraha Part 03
Author(s): Hiralal Devchand, Pukhraj Amichand Kothari
Publisher: Yashovijayji Jain Sanskrit Pathshala Mahesana
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005676/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5iiN zrI zaMkhezvara pArzvataNAyakala: pU A zrI SittarAcArya vaMcita paMcasaMgraha-tatIca khaMDa sapatrikA aM9LE na dalAdaka svaM paM.zrIrAlAla Ecrida chA pU. zrI rUcakarackUNarabhaIRGjI ma.sA. saMpAdaka: paM.pUri4csI amArAM koNa- He:1NA. M mulya rUA. 30-d0 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3% hI zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: maLyAMka-101 samyagdarzana-jJAna-cAritrANi mokSamArgaH pU. zrI candrarSi mahattarAcArya viracita paMcasaMgraha-tRtIyakhaMDa - yAne saptatikA saMgraha pU. A. zrI malayagiri mahArAjA racita TIkAnuvAda tema sArasaMgraha-praznottarI-pariziSTa sahita A anuvAdaka sva. paM. zrI hIrAlAla devacaMda (vaDhavANa zaheravALA) : preraka : - pa. pU. A. zrI vijaya bhaktisUrIzvarajI ma. sA. nA praziSya pU. A. zrI rUcakacandra sUrIzvarajI ma. sA. : saMpAdakaH pa. pukharAjajI amIcaMdajI kekArI-mahesANuM (adhyApaka-zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA) mUlya rUA. 30-00 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka: . vakIla cImanalAla amRtalAla zAha bAbulAla jesiMgalAla mahetA o. sekreTarIe. zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA ane zrI jaina zreyaskara maMDaLa-mahesANa mRtabhakitamAM sahAyaka rU. 5000-00 zrI vAMkAnera jaina saMgha rU. 2500-00 zrI taLAjA jaina saMgha rU. 1000-00 zrI samI jaina saMgha vi. sa. 2000 vi. saM. 2040 vIra saM. 2510 vIra saM. 2510 sane. 1984 prAptisthAne zrI jaina zreyaskara maMDaLa mahesANa (u. gu.) zrI jaina zreyaskara maMDaLa pAlItANu (saurASTra) mudraka; kAMtilAla DAhyAbhAI paTela 9 maMgala mudraNAlaya 2 rataLi , amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 prakAzakIya nivedana / parama pUjaya svargastha AcArya 1008 zrI bhaktisUrIzvarajI mahArAja sAhebanA ziSyaratna parama pUjaya svargastha paMnyAsa pravara 1008 zrI kanaka vijayajI maDArAja sAhebanA ziyarana paramapUjaya AcArya 1008 zrI rucakacandra sUrIzvarajI mahArAja sAhebanI sabreraNAthI paMcasaMgrahanA pahelA ane bIjA bhAganI jema tadantargata saptatikA saMgraha rUpa trIjA khaMDanA prakAzananuM kArya A saMsthAne soMpavAmAM Avela ane khUba ja rasapUrvaka paMDita zrI pukharAjajI amIcaMdajIe aneka muzkelIo hovA chatAM saMpAdananuM kArya ane prathamanA be khaMDenI jema sArasaMcaDa tathA praznottarI paNa taiyAra karI Apela che. A mATenI tamAma nANAkIya vyavasthA pUjayazrInA saMsArI baMdhu zrIyuta zAntilAla maNilAla zAha tathA sudhamabhakita pAThazALAnA vyavasthApakoe karela che. temaja grantha chapAvavA aMgenI saMpUrNa vyavasthA adhyApaka zrI ratilAla cImanalAla dezIe ane kALajI pUrvaka zuddhipatraka banAvavAnuM kArya paMDita zrI bAbulAla caMdabhAIe ane kAgaLa Adi meLavI ApI presamAM chapAvavA vagerenuM kArya ajita pipara mATe vALA zrI rasIkalAla vADIlAla zAhe tathA mudraNanuM suMdara kArya maMgala presanA mAlIka zrI kAntilAlabhAI e kALajI pUrvaka karela che. A pustaka prakAzana mATe nANAMkIya sahAya ApanAra zrI saMghanI nAmAvali A granthamAM ApavAmAM Avela che te sivAya anya paracuraNa rakama paNa prApta thayela che. lagabhaga 400 uparAMta peja pramANa suMdara evA trIjAkhaMDanuM prakAzana karavAno apUrva lAbha amane prApta thatAM gauravapUrvaka vadhu AnaMda anubhavIe chIe ane te badala parama pUjaya AcArya zrI rucakacakra sUrIzvarajI mahArAja sAheba vagerene tathA upara jaNAvela baMdhuone AbhAra mAnIe chIe. granthanuM saMpAdana tathA prakAzana yathAzakti kALajIpUrvaka karavAmAM Ave che. chatAM presaSa temaja chadmasthatA AdinA kAraNe je kAMI khalanAo rahevA pAmI hoya te jaNAvavA sujJa makAzane amArI namra vinaMti che. ke jethI have pachInI AvRttimAM sudhAre karI zakAya. mahesANA li. zrIsaMgha sevaka vIra saMvata 2510 vakIla cImanalAla amRtalAla vikrama saMvata 2040 bAbulAla jesiMgalAla mahetA tA. 15-1-84 o. sekreTarIo zrI madyavijayaja jaina saMskRta pAThazALA ane zrI jaina zreyaskara maMDaLa mahesANuM Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. saMpAdakIya nivedana prastuta granthanA pahelA tathA bIjA khaMDanA mArA saMpAdakIya nivedanamAM A mahAna granthanA saMpAdananuM kArya mArI pAse kema AvyuM? mane tene lAbha kema ma ? ane meM tenuM saMpAdana kema karyuM? tathA zrI caturvidha saMghamAM AnuM mahatva keTaluM che? temaja A grantha keTale prAcIna che vagere hakIkata Apela hovAthI pharIthI ahIM jaNAvavAmAM AvatI nathI, mATe jijJAsuoe tyAMthI joI levI. ghaNA varSo pahelAM paMDita zrI hIrAlAla devacaMdabhAIe karela paMcasaMgraDa gujarAtI TIkAnuvAdanA bIjA bhAgamAM ja saptatikA saMgrahane gujarAtI anuvAda hatuM, paraMtu prastuta granthanA bIjA khaMDamAM aneka yaMtra, sAra saMgrahu, tathA praznottarI vagere ApavAmAM Avela, tethI granthanuM kada khUba ja vadhAre thayela ane saptatikA saMgrahane na anuvAda karavAmAM ghaNe samaya lAge tema hatuM. vaLI prastuta granthanI mAgaNI zrI caturvidha saMghamAM vadhAre hatI, mATe bIjA khaMDamAM ATha karoneja samAveza karI bahAra pADela, tyArabAda satata mAgaNI hovA chatAM keTalAka kAraNosara A granthanA navIna anuvAdanuM kArya bhagabhaga cha varSa sudhI na karI zakyo, tyArabAda mArI pAse satata 3 varSa sudhI cha karmIgrantha, paMca saMgraha, kammapayaDI, tarkasaMgraha tathA prAkRta vagere granthane suMdara abhyAsa karela parama pUjaya AcArya bhagavaMta zrI maMgalaprabhasUrIzvarajI mahArAja sAhebanAM AjJAvatI parama tapasvinI sA. ma. sA. candraprabhAzrIjI nA ziSyA svargastha maMjulAzrIjI mahArAja sAhebanA ziSyA mahAyazAzrIjI mahArAja sAhebanAM viduSI ziSyA sa. ma. sA. amitaprajJAzrIjI mahArAja sAhebe mArI vinaMtine svIkAra karI pitAne cAlu abhyAsa pUrNa thatAM prastuta granthanA kArya mATe cAreka mAsa rokAyAM ane te daramyAna teozrI pAse gujarAtI TIkAnuvAda lakhAvI keTalAMka yaMtro vagere taiyAra karAvyAM ane pachI ratilAla cImanalAla bhAIne parama pUjaya AcArya mahArAja sAhebanI sUcanAthI chapAvavA mATe saMpUrNa meTara mokalAvela, paraMtu keTalAMka kAraNasara A grantha presamAM chapAtAM traNa varSa jeTalo samaya thayela, ethI bIjA khaMDa pachI lagabhaga 9 varSe A trIjAkhaMDanuM prakAzana zrI caturvidha saMghanA kara-kamaLamAM mUkatAM AnaMda anubhavuM chuM. lakhavA tathA zAstrIya pATha vagere jovAmAM parama pUjya AcArya bhagavaMta zrI kalApUrNasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA samudAyanAM viduSI sA. ma. sA. suzIlaguNAzrIjI mahArAja sAhebe tathA parama pUjaya AcArya bhagavaMta zrI kailAsa sAgara sUrIzvarajI mahArAja sAhebanA samudAyanAM viduSI sA. ma. sA. zIlapUrNAzrIjI mahArAja sAhebe paNa pitAnA keTalAka amUlya samayane bhega Apela che te badalI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A traNe sAdhvIjI mahArAja sAhebane temaja adhyApaka zrI ratilAla cImanalAla dezIne tathA paMDita zrI bAbulAla sAvacaMdabhAIno tathA mULameTara tapAsavAmAM sahAyaka adhyApaka zrI vasaMtalAla narottamadAsa bhAIne paNa A sthaLe huM AbhAra mAnuM chuM. prastuta granthane prathama khaMDa vi. saM. 2017mAM bahAra paDela, dvitIyakhaMDa cAra varSa jeTalA gALAmAM vi. saM. 2031 nI sAle bahAra paDela. uparokta kAraNe nava varSa pachI Aje A trIjo khaMDa bahAra paDI rahela che. ema te A granthamAM paNa karma saMbaMdhI ja vizeSa hakIkata che. paraMtu suMdara bhaMganA samUharUpa hovAthI cAra prakAranA anuyegamAMthI A granthamAM mukhyatve gaNitAnuga batAvela che. tethI keTalAka abhyAsake A graMthithI kanALe che. paraMtu gaNitAnuga mananI ekAgratAne prApta karavA mATenuM eka amUlya kAraNa che. A hakIkata gaNitanA niNAtene anubhavasiddha che. mananI ekAgratAthI ja zukala dhyAnanI prApti karI chevo sakalakarmavimukta banI siddhi padane prApta kare che. mATe A viSayamAM kaMTALe na lAvatAM ekAgracitte bhaMga-jALane samajavA ane taiyAra karavA mATe mArI khAsa bhalAmaNa che. prastuta granthamAM Apela kuTaneTa, sArasaMgraha temaja praznottarI vagere satikA granthanI parama pUjapa malayagirijI mahArAja sAheba viracita TIkA, sittarI cUrNa ane saptatika bhASya tathA tenI TIkA vagerenA AdhAre taiyAra karela che. A granthanA bIjA khaMDanA baMdhanakaraNamAM khAsa upayogI pradezabaMdha vibhAganuM pariziSTa ApavAnuM hatuM paraMtu te samaye taiyAra nahIM thavAthI ane abhyAsakone khUbaja upayogI lAgavAthI taiyAra karI te pariziSTa paNa A granthanA aMte ApavAmAM Avela che. sArasaMgrahAdika taiyAra karavAmAM zakaya teTalI kALajI rAkhI hovA chatAM chadmasthatAnA diSathI, mArI IdriyanI parAdhInatAnA kAraNe tathA presaSAdinA kAraNe kaMIpaNa khelanA rahI gaI hoya ane keIpaNa sthaLe kaMIpaNa Agama viruddha lakhAyuM hoya te badala saraLa bhAve mithyA duSkRta mAguM chuM. ane A viSayanA niSNAta sujJa mahAzayane je kaMI kSati jaNAya te jaNAvavA namrabhAve vijJapti karavA pUrvaka viramuM chuM. mahesANu vIra saMvata 2510 vi. saM. 2040 tA. 14-1-84 li. vaDagAma (rAjasthAna) nivAsI pukharAja amIcaMdajI koThArI zrImad yavijayajI jaina saMskRta pAThazALA mahesANA (u. gu.) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA viSaya pRSTha viSaya 0 prakAzakIya nivedana 0 guNasthAnakemAM mohanIyanAM - saMpAdakIya nivedana udayasthAnake ane tenAthI thatI 0 anukramaNikA vizIone vicAra 26-32 0 graMthakAranI prastAvanA 0 daza Adi udayasthAnakomAM thatI 0 baMdhane baMdha sAthe saMvedha kula cevizInI saMkhyA 32 0 udaya ane sattAne 0 pAMca AdinA baMdhe ane be udaya ane sattA sAthe saMvedha 3 nA udaye thatI bhaMgasaMkhyAne 0 udayane baMdha sAthe saMvedha. matAMtara sAthe vicAra 33-30 0 baMdhane udaya sAthe saMvedha 6 0 guNasthAnakamAM thayela cevizIonA ' 0 jJAnAvaraNayanAM sthAnake saMbaMdha kula bhaMganuM nirUpaNuM vicAra, tene saMvedha ane tenA 0 udayanI jema udIraNAnA bhaMgane bhAMgAo. 7 vicAra 0 AyunA udaya ane sattAne vicAra 8 10 guNasthAnakomAM mehanIyanI 0 AyunA baMdhAdine saMvedha ane prakRtienA udayane vicAra tenA bhAMgAo 0 mahunIyanAM sattAsthAnake 0 darzanAvaraNIyanA baMdha 0 guNasthAnakamAM sattAsthAne 39 ane sattAsthAnakane vicAra 12 0 chavvIza AdinuM sattAsthAna 0 darzanAvaraNIyanA baMdhasthAnane kALa 13 kaI rIte thaI zake ? tene vicAra 40 0 darzanAvaraNayanAM udayasthAnake 15 0 mehanIyanI kaI prakRtine koNa 0 darzanAvaraNIyanA baMdhAdine saMvedha udvalaka che. 0 mekhanIyanA baMdha, udaya ane 0 gotrakarmanA baMdhAdine saMdhi 17-18 sattAne saMvidha 4ra-para 0 vedanIyakarmanA baMdhAdine saMvedha 19 0 mehanIyanAM rAttAsthAne kALa para-papa 0 mehanIyakarmanAM baMdhasthAnake 20 0 , baMdha bhAgAo. 21 nAmakarmanI je prakRti sAthe 0 mehanIyanAM baMdhasthAnane kALa 23-24 tenI ghaNI prakRtiene baMdha ke mehanIyakarmanAM udayasthAnake 24 udaya thAya che. tenuM nirUpaNa 56-60 0 mehanIyakarmanA udayasthAnakamAM 0 nAmakarmanAM baMdhasthAnake 61 prakRtinA pheraphArathI kaI rIte aneka 0 gatimAM nAmakarmanAM baMdhasthAnakenuM vikalapa thAya che tene vicAra 25 61-2 37 38 nirUpaNa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 nakAdi gatiyeAgya kayAM aMdhasthAnako hoya che, tenuM nirUpaNu 62 0 guNasthAnAmAM nAmakanAM a dhasthAnaka * ekendriyAdi ceAgya baMdha sthAnakamAM kai kai prakRtie hAya tenuM nirUpaNu 0 guNasthAnakomAM nAmakarmanI baMdhAtI 66-75 . kayAre thAya tenuM nirUpaNu 0 kai prakRtinA khaMdha ke udaya sAthe kaI prakRtinA khaMdha ke udaya hAya 0 0 nAmakarmonAM udayasthAnaka gatimAM udayasthAnakone vicAra guNuThANAomAM udayasthAnAne vicAra . ane vicchedya thatI prakRtionuM nirUpaNu udyota ane AtapanA udaya . * tenA bhAMgAenA vicAra naiSkriya tiya canAM udbhayasthAnaka ane tenA bhAMgA 0 sAmAnya manuSyanAM udayasthAnaka ane tenA bhAMgAe. 13-65 * ekendriyanAM udayasthAnakA ane temAM thatA bhagAnA vicAra 86-99 vikalendriyanAM udayasthAnake ane temAM thatA bhAMgAonA vicAra 90-91 * prAkRta tiryaMca paMcendriyanAM udayasthAnakA ane aikriya manuSyanAM udayasthAnaka ane tenA bhAMgAe 75-78 ge 79-80 81 81 82-85 92 93-94 95 95 0 AhAraka sayatanAM udayasthAnaka ane tenA bhAMgA 0 dhruva ane nArakanAM udbhayasthAnaka ane tenA bhAMgAe. 0 kevali bhagava'tamAM uddayasthAnaka ane tenA bhAMgAe 0 guNusthAnakAmAM nAmakanI prakRtinA udayAdhikAra 103-106 107-108 0 nAmakamanAM sattAsthAnakA 0 navamA guNasthAnake sattAmAMthI jatI nAmaka nI prakRti O 7 adhruva saMjJaka sattAsthAneA kayA jIvAmAM hoya ? 110 0 gatimAM nAmakarmanAM sattAsthAnake 111 guNasthAnakAmAM nAmakanAM sattAsthAna nAmakarmanA baMdha-udayasattAsthAnanA savedha 0 jJAnAvaraNIya ane aMtarAyanA guNasthAnakamAM savedha . d daza nAvaraNIyanA guNasthAnakamAM saMvedha ', 97-98 99-102 ,, 0 mAhanIya saMbadhe vicAra karatAM padasamUhanI saMkhyAnu nirUpaNu 109 0 guNasthAnakanA bhedde uddayapadanI saMkhyA. 0 guNusthAnamAM ceAga, laizyA ane upayAgathI thatAM pada ane padmavRMdanA vicAra 112-113 127-128 0 vedanIyanA guNasthAnakamAM savedha 129 O AyunA 0 gotranA 114-126 ,, 130-132 ,, 133-134 127 135-137 138-139 139-154 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 guNasthAnamAM nAmakarmanA baMdha udaya ane sattAsthAnake tathA saMvedha - 155-178 0 cAragatimAM baMdhAdi sthAne tathA saMvedha 179-184 0 IndriyamArgaNAmAM baMdhAdi sthAnake 185 0 jIvasthAnakamAM jJAnAvaraNIya tathA aMtarAyanA baMdhAdi 0 chavabhedamAM vedanIya ane gotrakarmanA baMdhAdi 187 0 jIvasthAnakamAM AyunA bhAMgAo 0 chavabhedomAM mehanIyanAM - baMdhAdisthAne 189-191 0 AvabhedamAM nAmakarmanAM baMdhAdi sthAne 191-196 0 gatiAdi mAgaNAomAM baMdhAdi sthAnake saMbadhe satpadaprarUpaNa. 196-200 0 guNasthAnakamAM pratibaMdhanA pramANanuM kathana 200-203 gati Adi mArgaNAomAM guNasthAnanA viSayamAM baMdhanuM nirUpaNa 203-211 0 graMthanI pUrNAhuti 211 * 0 zrI saptatikA sAra saMgraha 213 0 saptatikAsaMgraha praznottarI 375 0 pariziSTa-1 pradezabaMdhanuM alpabahutva 392-401 0 zuddhipatraka 402 188 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. pU. AcArya vijaya bhakitasUrIzvarajI mahArAja sAheba 65 56 59 ; IT : kaka [G) janma : saMvata 1930 nAM Aso suda-8 samI dIkSA : saMvata 1957 nAM mahA vadI 10-samI pAsapada : saMvata 1975 nAM aSADha suda 5-kapaDavaMja AcAryapada : saMvata 1992 nAM vaizAkha suda 4-pAlItANA vargavAsa : saMvata ra015 nAM poSa suda 3-khezvara pa pU AcArya bhagavaDatane amArAM kATI...... keTI...... vaMdana zAha manasukhalAla kuMvarajI (TANAvALAM-amadAvAda) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa. pU. paMnyAsa kanakavijayajI gaNivara ja-ma : saMvata 1961 caitra suda 1-sAlaDI dIkSA : saMvata 1988 mahA suda 6-sAlaDI panyAsapada : - saMvata 2010 mAgazara suda 5-amadAvAda | svargavAsa : saMvata 2022 Aso suda 7--muMbaI-mATuMgA pa. pU. paMnyAsajI mahArAja sAhebane amArAM koTI koTI vaMdana nirmaLAbena manasukhalAla zAha (TANAvALA-amadAvAda) to A che ITI paLa RUTA BEN RI pa. pU. kanakavijayajI gaNIvaranAM ziSya - pa. pU AcArya | vijaya sucakacaMdrasUrijI mahArAja janma : saMvata 1984 aSADha suda 10-sAlaDI dIkSA : saMvata 2003 vaizAkha suda 10-sAlaDI | paMnyAsapada : sa', 2018 mAgazara suda 7-amadAvAda-gIradharanagara AcAryapada : saMvata 2029 mAgazara suda 2-bheAMyaNItIrtha pa. pU. AcArya bhagavaMtane keATI... keTI...vaMdanA ramezacaMdra manasukhalAla harSadakumAra manasukhalAla bharatakumAra manasukhalAla harSAbena harSadakumAra (TANuvALAM) hAla amadAvAda, Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arham OM hrI zrI zrIdhara garzvanAthAya namonamaH pUjyapAda AcArya pravara zrI candramahattAcAya viracita zrI paMcasaMgraha anta ta zrI saptatikA saMgraha AgamaprajJa, prAtaH smaraNIya parama pUjya AcArya bhagavata zrImad malayagirijI viracita TIkAnA anuvAda sahita tRtIya khaDa khIjA khaMDamAM ATha karaNanA adhikAra pUrNa thayA bAda trIjA khaMDamAM zrI saptatikA saMgraha-chaThThA karma granthamAM je bhaMga-jALa batAvI che te adhikAra zarU kare che. tyAM parama pUjya zrI malayagirijI mahArAja sAheba avataraNa lakhatAM kahe che. have saptatikAnA saMgraha dvArA aMdhavidhAnane kahevA IcchatA granthakAra mahArAjA prastAvanA kahe che. mUtyuttarapararphanuM, sAra-baLArUM pavaLAnunaya | bhaNiyaM baMdhavihANaM, ahuNA saMvehagaM bhaNimo // 1 // mUlotaraprakRtInAM sAdhanAdi - prarUpaNAnugatam / vidhAna - madhunA savedhagataM bhaNAmaH // 1 // a - A pramANe sArdi-anAdi prarUpaNAne anusaratu mULa ane uttara prakRtinuM aMdhavidhAna kahyuM, have sa Mvedhagata aMdhavidhAna kahIza. TIkAnuvAda--A pramANe mULa prakRti ane uttaraprakRtinuM aMdhavidhAna prakRtima dha sthitima dhArdikanuM svarUpa sAdi, anAdi, dhruva, azruvAdi prarUpaNAne anusaratuM kahyuM. ATha karaNanuM svarUpa prasaMgane anusarI kahyu. kemake granthakAre pAMca dvAra kahevAnI ja pratijJA karI che. paraMtu temAM ghaNe sthaLe karaNAnAM nAma Ave che tethI prasaMgAgata AThe karaNanuM svarUpa paNa kahyu, have eja anyavidhAna saMvedha-gata kahIza. kaMI mULa ke uttara prakRtinA khaMdha Adi hoya prakRtinA udaya Adi hoya. e pramANe kaI mULa ke tyAre kaI mULa ke uttara prakRtinA badha Adi hAya tenA je tyAre keTalI mULa ke uttara uttaraprakRtinA udaya hAya vicAra te savedha kahevAya, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 saptatikA TIkAnuvAda A saptatikAsa grahamAM A savedhane anusaratu adhavidhAna karavAmAM Avaze. 1 mahArAja zarUAtamAM karelI pratijJAnA nirvAha karavA IcchatA AcAya mULa prakRtinA viSayamAM baMdhano kha'dha sAthe savedha kahe che Aumma aTTha moThTha satta ekaM ca chAi vA taie / bajjhatayaMmi bajjhati sesa suM cha sattaTTha || 2 || mehanIya kha dhAya tyAre ATha athavA tyAre eka vA cha vA sAta athavA AThe cha, sAta athavA AThe kamma baMdhAya che. TIkAnu--Ayukama jyAre dhAtu. hAya tyAre avazya AThe karmAM baMdhAya che, kAraNu ke zeSa sAta karyuM jyAre baMdhAtAM hoya tyAre ja Ayu aMdhAya che. (sAtamA gurusthAnaka sudhI Ayu khaMdhAya che tyAM sudhImAM te baMdhamAMthI eka paNa kamma ochu thatuM nathI.) AyuSyaSTau mohe'STau sapta ekaM ca paDAdi vA tRtIye / badhyamAne badhyante zeSakeSu SaD saptA ||2|| atha--Ayu jyAre baMdhAya tyAre ATha, sAta, traujI vedanIya kayAre baMdhAya ane zeSa kanA jyAre baMdha thatA hoya tyAre 1 mAhanIyakama nA jyAre badha thatA DAya tyAre ATha athavA sAta ka` badhAya che. Ayu sAthe saghaLAM karma baMdhAya tyAre ATha ane Ayu na baMdhAya tyAre te vinA sAta. AyuSkama niraMtara baMdhAtuM nathI, para Mtu peAtAnA bhogavAtA AyunA trIje Ardi bhAga zeSa hoya tyAreja badhAya che. mADunIya karmAMnA baMdha navamA guNasthAnaka yanta niraMtara thAya che. temAM trIjA guNusthAnaka cheDI sAtamA sudhImAM Ayu baMdhAya tyAre te sAthe A karmanA ane Ayu na baMdhAya tyAre tenA vinA sAta kamanA khadha thAya che, mizra pUrva karaNa ane anivRttikaraNe Ayu vinA sAtaja baMdhAya che. Ama ba Mne badhasthAnamAM mAhanIyanA baMdha Aveja che. trIjuM vedanIya karma baMdhAtu hoya tyAre ATha, sAta, cha ke eka-A cAra aMdhasthAnamAMthI kAI nA paNu aMdha thAya che. temAM eka mAtra satAvedanIya uSazAMtame he, mehu ane Ayu vinA cha sUkSmasa parAye. mizra, apUrva`karaNa ane anivRttikhAdare Ayu vinA sAta, ane mizra vinA sAtamA guNusthAna sudhImAM Ayu baMdhAya tyAre ATha ane te na aMdhAya tyAre tenA vinA sAta kama baMdhAya che, A badhA badhasthAnakAmAM vedanIyanA aMdha thAya che ja. zeSa jJAnAvaraNIya, danAvaraNIya, nAma, gotra ane aMtarAyaka'nA baMdha thato hoya tyAre cha, sAta ke ATha ema traNa madhamAMthI koIpaNa baMdha thAya che. A pAMce kamanA madha dazamA gurusthAna sudhI thAya che. temAM mizra sivAya sAtamA guNasthAnaka sudhImAM Ayu khaMdhAtu hoya tyAre ATha, te sivAya sAta, trIje. AThame ane navame guNasthAnake Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasa Mgraha tRtIyakhaDa 3 AyunA aMdha nahija thatA haiAvAthI sAta ane dazame Apyu ane mAha vinA cha kA madha thAya che. A traNe khaMdhasthAnakeAmAM uparAkta pAMca karmAMmAMnuM koIpaNa kamma khaMdhAya e ja 12 A pramANe kayA karmInA aMdha sAthe keTalA karmAMnA aMdha thAya te kahyu. have kayA kanA udaya sAthe keTalA karmanA udaya ane sattA hAya te kahe che mohassuda avi sattaya lagbhanti sesayANudae / santoiNNANi aghAiyANaM aDa satta cauro ya // 7 // 3 mohadaye aSTasapta ca labhyante zeSakANAmudaye / sadudIrNAni aghAtinAM aSTau saptacatvAri ca ||3|| atha--mADunIyanA uddaya hAya tyAre A karmAM udaya ane sattAmAM DAya che. zeSa traNa ghAti kammanA udaye ATha ane sAta, ane adhAti kammanA udaya chatAM ATha, sAta ke cAra karmAM udaya ane sattAmAM hAya che. TIkAnu-mehanIyakama nA uDDaya sUkSma saMparAya guNasthAnaka paryanta hoya che, mATe mehanIyanA jyAre udaya hoya tyAre AThe kambhenA uddaya ane sattA haiAya che. kemake dazamA guNusthAnaka paryanta saghaLAM kammarmAM udaya ane sattAmAM hoya che, eka paNa kamma ochu thatuM nathI. zeSa jJAnAvaraNu, danAvaraNu ane antarAya e traNamAMthI kAI paNa kammanA udaya hoya tyAre AThe ane sAta karmo udaya ane sattAmAM hoya che. traNa ghAti kammanA udaya khAramA guNasthAnaka panta hoya che, tyAM sudhImAM ATha ane sAta e e udaya sthAnaka ane sattA sthAnaka hAya che. temAM dazamA guNusthAnaka paryanta ADenA udaya ane sattA hAya che, agiyArame sAtanA udaya ane AThanI sattA, ane bArame guNuThANuM sAtanA hRdaya ane sAtanI sattA hAya che. vedanIya, Ayu, nAma ane getramAMthI koIpaNa aghAti jnmanA udaya chatAM AThe sAta ane cAra e traNamAMthI koI paNa sthAna udaya ane sattAmAM heAya che. cAre 1 ahiM saMvedhamAM kayA mULa karmanA ke kaI uttara prakRtinA baMdha udaya ke sattA kayA guNasthAnaka sudhI thAya che tene nirNaya karI amuka mULa ke uttara prakRtine baMdhAdi chatAM amuka mULa ke uttara prakRti baMdhAdimAM hoya che te vicAravAnu... hAya che.eTale bIjA kramsTagraMthamAM guNasthAnakA mAM je adhAdi adhikArI kahyA che te A graMtha bhaNatI vakhate barAbara yAda kavAra. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda aghAti karmane udaya caudamAM guNasthAnaka paryanta hoya che, tyAM sudhImAM uparokta traNe udayasthAnake saMbhave che. temAM dazamAM guNasthAnaka paryata AThene udaya ane sattA, agiyArame sAtane udaya ane AThanI sattA, bArame mehanIya vinA sAtane udaya ane sAtanI sattA, tathA terame ane caudame ghAtakarma sivAya cArane udaya ane cAranI sattA hoya che. A pramANe udayane udaya ane sattA sAthe saMvedha kahyo. have udaya ane sattA sAthe sattAne saMvedha vicAre che. mohanIya karmanI sattA jyAM sudhI hoya che tyAM sudhImAM udaya ATha athavA sAta karmone hoya che. temAM sUkSma saM5rAya paryanta AThane ane upazAMtamahe sAtane udaya hoya che. sattAmAM te ATha karmo hoya che, kemake mehanIya karmanI sattA jyAM sudhI hoya che tyAM sudhI bIjA saghaLA karmo sattAmAM avazya heya che. jJAnAvaraNadarzanAvaraNa ane antarAyanI sattA chatAM sAta athavA ATha karmone udaya ane sattA hoya che. temAM sUmasaM5rAya paryanta ane udaya ane sattA, upazAMta. mohe sAtane udaya ane AThanI sattA ane kSINamehe sAtane udaya ane sAtanI sattA hoya che. vedanIya, Ayu, nAma ane getra e cAra aghAtimAMthI kaMIpaNa karmanI sattA jyAM sudhI hoya tyAM sudhImAM ATha, sAta athavA cArane udaya ane sattA hoya che. temAM ATha ane sAtanA udaya temaja sattAne vicAra pahelAMnI jema karI le. cArane udaya tathA sattA terame ane caudame guNasthAnake hoya che. 3 A pramANe udaya ane sattAne saMvedha kahyo. have udayane baMdha sAthe saMvedha kahe chebNdhi cha satta aTTha ya mohudae sesayANa ekaM ca / / patteyaM saMtehiM baMdhai egaM cha sattaTTha // 4 // badhyante SaD sapta aSTau ca mohodae zeSANAM ekaM ca / pratyekaM sadbhiH badhyante ekaM SaD saptASTau // 4 // artha_eno udaya chatAM , sAta ane ATha karma bAMdhe che, ane zeSa kane udaya chatAM eka, cha, sAta ane ATha paNa bAMdhe che. cha, sAta ane ATha kamene baMdha chatA mohane udaya hoya che, ane ekanA baMdhamAM moha vinA zeSa sAtane udaya hoya che. jJAnAvaraNAdi ATha karmamAMthI kaI paNa karmanI sattA chatAM eka, cha, sAta ane AThamAMthI koIpaNa baMdhasthAnakane baMdha kare che. 4 TIkAnu--mahanIyakarmane jyAre udaya hoya tyAre guNasthAnaka paratve che, sAta, ke ATha e traNa baMdhasthAnakamAMthI keIpaNa ekane baMdha kare che. mehanIyane udaya kazamAM guNasthAnaka paryanta hoya che, temAM trIjA guNasthAnaka vinA sAtamA guNasthAna paryanta AyunA aMdhakALe AThane baMdha ane Ayune baMdha na thatuM hoya tyAre sAtane baMdha thAya che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa trIje, AThame ane navame guNaThANe Ayune baMdha nahi thatuM hovAthI sAtane ane dazame Ayu tathA mehanIya vinA chane baMdha thAya che. meha vinA bAkInA sAta karmamAMthI kaI paNa karmane udaya hoya tyAre ekane ane gAthAmAM mUkelA "rakAra vaDe grahaNa karAtA cha, sAta ane AThamAMthI keIne paNa baMdha thAya che. jJAnAvaraNadi traNane udaya bAramA guNasthAna paryanta ane cAra aghAti karmano udaya caudamAM paryanta hoya che, eTale cAre baMdhasthAnake ghaTI zake che. temAM meha vinA sAta karmamAMthI koIpaNane udaya chatAM cha, sAta ane AThanA baMdhanuM svarUpa pUrve kahyA pramANe samajavuM. traNa ghAtikarmano udaya chatAM ekano baMdha agiyArame ane bArame ane aghAti cAra karmamAMthI keIna udaya chatAM ekane baMdha 11 mAthI te 13 mA sudhI heya che. A pramANe udayane baMdha sAthe saMvedha kahyo. have vibhaktine vyatyaya karIne eja pahelI adhIra gAthA dvArA baMdhane udaya sAthe saMvedha kahe che. cha, sAta ke AThanA baMdhe mehanIyane udaya hoya che. kAraNake AThane baMdha (mizra vinA) apramatta guNasthAna paryanta, sAtane anivRtti bAdara saMparAya sudhI ane chane baMdha sUkSmasaMpAye hoya che, ane mehanIyane udaya avazya sUkSmasaMpAya paryata hoya che, mATe che, sAta ke eThanA baMdhe mehane udaya hoya che. tathA ATha, sAta, cha ke ekanA baMdhe zeSa sAta karmamAMthI keIna paNa udaya hoya che. temAM jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa ane aMtarAyane udaya kSINameha payaMta, ane vedanIya, Ayu, nAma ane getrane udaya agikevali paryata hoya che, ane ekane baMdha upazAMtamahAdimAM hoya che tethI zeSa karmane udaya sAta, ATha, cha ane ekanA baMdhamAM paNa hoya che. A pramANe baMdhane udaya sAthe saMvedha kahyo. - have trIjA ane cothA padavaDe baMdha sAthe sattAnA saMvedhane vicAra kare che-ATha karmamAMthI koI paNa kamanI sattA chatAM ATha, sAta, cha ke eka e cAramAMthI keIpaNa baMdhasthAnakane baMdha kare che. tAtparya e ke-koI paNa eka karmonI sattA chatAM kayuM baMdhasthAna hoya te vicAra karIe tyAre kahI zakAya ke eka eka karmanI sattA chatAM eka, cha, sAta ane ATha e cAre prakArane baMdha saMbhave che. te A pramANe mehanIyanI sattA upazAMtaha guNasthAna sudhI hoya che, jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa ane aMtarAyanI sattA kSINameha payaMta hoya che ane vedanIya, Ayu, nAma ane gotranI sattA agIkevalI parvata hoya che, ane AThe kamane baMdha mizra vinA apramatta paryanta, sAtane anivRtti-bAdara saMparAya paryata, chane baMdha sUmasaMparA ane ekano Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda agiyAramAthI teramA guNasthAna sudhI DAya che. mATe saghaLAe kramanI sattA chatAM cAre prakAranA madha sabhave che, dAkhalA tarIke mehanIyanI sattA agiyAramA sudhI hAvAthI ane tyAM sudhImAM cAre aMdhasthAnakA yathAsa bhava hAvAthI mAThunIyanI sattA chatAM cAre madhasthAnake ghaTe che. ema anyatra paNa samajavuM. A pramANe khaMdhanA sattA sAthe sarvadha kahyo. 4 have madhanA udaya sAthe sa vedha kahe che sattaTTha cha baMdhesuM udao aTThaNha hoi payaDINaM / sattaNha caunhaM vA udao sAyarasa baMdhaMmi || 5 // saptASTaSaDbandheSu udayaH aSTAnAM bhavati prakRtInAm / saptAnAM caturNAM vA udayaH sAtasya bandhe ||5|| asAta, ATha ke chanA baMdha chatAM ATha karmInA udaya hoya che. ane kevaLa sAtAnA baMdha hoya tyAre sAta ke cAranA udaya hAya che. TIkAnu.~~ sAta, ATha ke cha e traNa kha dhasthAnamAMthI koIpaNunA khAMdha chatAM avazya AThe kama prakRtinA udaya hoya che. kemake AThe karmAMnA udaya dazamA surpI hAya che ane uparakta a MdhasthAnA paNu tyAM sudhImAMja saMbhave che. tathA kevaLa sAtA vedanIyane baMdha chatAM sAta ke cArane udaya ghaTe che. kemake sAta kamanA udaya agiyArame tathA khArame ane cArane udaya terame tathA caukrame DAya che. kevaLa sAtAnA baMdha chatAM eja udayasthAnA saMbhave che. (ahiM kevaLa sAtAnA kha Mdhaja vivakSita che. nahi te sAmAnyataH sAtAnA baMdha paDelArthI teramA sudhI hAya che ane tyAM sudhImAM te traNe udayasthAnakA sabhave che.) 5 A rIte mULaprakRti' AzrayI baMdha udaya ane sattAnA savedha vicAryuM. have e karmonA sthAnanA vicAra kare che-- do saMtadvANAI baMdhe udaya ThANayaM ekaM / veyaNiyAuyagoe segaM nANaMtarAsu || 6 || dve satsthAne bandhe udaye ca sthAnamekam / vedanAyuSu ekaM jJAnAntarAyayoH || 6 || 1 mULakanA je rIte savaidha vicAryuM te rIte uttaraprakRtinA paNa saMvedha svayameva vicArI levA. mAtra uttaraprakRtineA karyAMthI karyAM sudhI baMdha, udaya ke sattA che tene nirNaya karI levA joIe. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasa maha tRtIyakha'Da vedanIya, Asu ane gAtrakama mAM sattAsthAna e ane baMdha tathA udayamAM eka eka sthAna che. jJAnAvaraNIya ane aMtarAyanuM traNemAM eka sthAna dAya che. atha TIkAnu. - sthAna eTale be, traNa Adi prakRtinA samudAya-eka sAthe be, traNa Adi prakRtinu kha dhArttimAM DUvuM te. temAM vedanIya, Ayu ane geAtra kA~nA darekanA khame sattAsthAna hoya che. te A--e ane eka. temAM vedanIyano ane prakRtie ayogikevalinA dvicaramasamaya sudhI sattAmAM hAya che, dvicarama samaye emAMthI kAI paNa ekanI sattA naSTa thAya tyAre caramasamaye ekanI sattA hAya che. A pramANe vedanauyanAM e ane eka ema be sattAsthAna haiAya che. smAyukamamAM jyAM sudhI parabhavAyunA baMdha na thAya tyAM sudhI ekanI sattA ane parabhavAyunA baMdha thayA pachI mAMdhelA sunA jyAM sudhI udaya na thAya tyAMsudhI e AyunI sattA hoya che. gAtrakama mAM te-vAumAM uccageAtrane uvele tyAre ke ayogikevalinA dvicaramasamaye nIcageAtranA kSaya kare tyAre eka geAtranI sattA hAya che, te sivAya sadA khane geAtranI sattA hAya che. uparokata traNe karmAMnA khaMdhamAM ane udayamAM te tenI eka-eka prakRtinA ja matra ane utkraya hovAthI eka-eka ja sthAna hAya che.kemake te karmonI eka sAthe e, traNa prakRtie khaMdhamAM ke udayamAM AvatI ja nathI. jJAnAvaraNIya ane aMtarAya e pratyekanu baMdha, udaya ane sattAmAM pAMca pAMca prakRtirUpa eka ja sthAna hoya che. kemake e anekanA baMdha, udaya ke sattAmAMthI pAMce prakRtie eka sAthe jAya che. kramazaH jatI hAya ke ochI-vadhatI jatI hoya tyAre ja sthAnako saMbhava che. 6 A sthAnakA sabadhe ja vizeSataH vicAra kare che:naannNtraaybNdhaa AsumaM udayasaMtayA khINaM / Aimadugaca uttama nArayatirimaNusurAU ||7| jJAnAntara | yabobandhaH vaH A sUkSmamudayasa te kSINaM / AdimadvikacatuHsaptamaM nArakatiryagmanujasugayuSAm // 7 // atha-jJAnAvaraNIya ane aMtarAyane madha sUkSma sa parAya pata, ane udaya tathA sattA kSauNumADa pata hoya che. eka, be, cAra ane sAtamA guNasthAna pa ta anukrame tiyasa, manuSya ane vAyunA ba Mdha hoya che. nAraka, TIkAnu0--jJAnAvaraNIya ane aMtarAya e baMneyakanI pAMceya krama prakRtiene sUkSmasa'parAya guNasthAnaka paryaMta aMdha hoya che, pachInA guNusthAna ke hAtA nathI, Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda pAMce karma pravRtione eka sAthe baMdha thatuM hovAthI temaja eka sAtheja baMdha-viccheda thate hevAthI e baMne karmanuM pAMca-pAMca prakRtirUpa eka-ekaja baMdhasthAnaka che. e baMne karmanI pAMceya kama prakRtine udaya ane sattA kSINamehaparyata hoya che, AgaLa upara nahi. A rIte udaya ane sattAmAM pAMceya prakRti sAtheja hovAthI tema sAtheja jatI hovAthI e baMne karmanuM udayasthAna ane sattAsthAna paNa pAMca-pAMca prakRtinuM ja baneluM hoya che. have Ayu saMbaMdhe guNasthAnake AzrayIne baMdha udaya ane sattAne vicAra karavA IcchatA kahe che-pahelA mithyASTi guNasthAnaka paryata, nArakAyune baMdha che, tiryaMcAyune sAsvAdana guNasthAnaka paryanta, manuSyAyune caturtha guNasthAnaka paryA, ane devAyune baMdha sAtamA apramatta guNasthAnaka paryata hoya che. 7 nArayasurAu udao cau paMcama tiri maNussa coisamaM / AsammadesajogI uvasaMtA saMtayAUNaM // 8 // nArakasurAyuSorudayaH caturtha paJcamaM tiryagAyuSaH manuSyAyuSaH caturdazam / AsamyaktvadezAyoginaH upazAntaM sattA AyuSAm // 8 // artha-nAraka ane devAyune udaya cothA guNasthAnaka sudhI, tiryaMcAyune pAMcamA sudhI ane manuSyAyune caudamA sudhI udaya hoya che. nArakAyunI samyakatva guNasthAna sudhI, tiryaMcAyunI pAMcamA sudhI, manuSpAyunI agisudhI ane devAyunI upazAMta meha sudhI sattA hoya che. . 1 TIkAna-nArakI ane devAyune udaya cothA avirati samyagdahiTa guNasthAnaka sudhI hoya che, kemake nArakI ane devene cAra ja guNasthAnaka hoya che. tiryaMcAyune udaya pAMcamA dezavirati guNasthAnaka sudhI hoya che, kemake temAM pAMca ja guNasthAnake heya che. ane manuSpAyune udaya caudamAM agi guNasthAna paryata hoya che, temAM sarva guNasthAnakono saMbhava che mATe. avirati samyagdaSTi guNasthAna paryata nArakAyunI, dezavirati paryata utaryagAyunI, 1 ahI manuSya ane devAyuSyane baMdha anukrame cothA ane sAtamA guNasthAnaka sudhI kahyo che paraMtu trIjA guNasthAnake tathAsvabhAve AyuSya baMdha na hovAthI ahIM temaja AgaLa paNa trIjA guNasthAnakanuM vajana samajavuM. agiyAramA gugusthAnaka sudhI devAyunI sattA kahI. kemake devAyuM bAMdhIne saMyate upazamazreNi mAMDI zake che ane agIAramA sudhI jAya che, kaMI dene agIAra guNasthAnako hatAM nathI. tema tiryaMcanuM ane narakanuM Ayu bAMdhIne paNa manuSyo sAtamA guNasthAnaka paryata jAya che. manu dhyAyane udaya manuSya-nArakAyunI sattA, manuSpAyune udaya tiyaca-manuSpAyunI sattA A be bhAMgA sAtamA sudhI have pachI AvatI navamI gAthAnI TIkAmAM A. zrI magiri mahArAje kahyA che, chatAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda agikevalI parvata manuSyAyunI ane upazAMta mahAparyata devAyunI sattA hoya che. agiyAramA guNasthAnaka sudhI devAyunI sattA hevAnuM kAraNa devAyune baMdha karIne saMyata manuSya upazamazreNi AraMbhI zake che, ane upazamazreNi upazAMta meha paryata hoya che. 8 A pramANe Ayune baMdha, udaya ane sattA jaNAvIne tene saMvedha kahe cheabbNdhe igi saMta do do baddhAu bajjhamANANaM / causuvi ekkassudao paNa nava nava paMca ii bheyA // 9 // abandhe ekasya sattA dve dve baddhAyuSAM badhyamAnAnAm / catasRSvapi ekasyodayaH paJca nava nava pazca iti bhedAH // 9 // artha-Ayune baMdha na thayuM hoya tyAM sudhI ekanI sattA hoya che, jeNe Ayu bAMdhyuM hoya ke vartamAnamAM baMdha karatA hoya tene be-be Ayu sattAmAM hoya che. udaya cAre gatimAM bhegavAtA eka-eka Ayune ja hoya che. cAre gatinA anukrame pAMca nava nava ane pAMca ema aThThAvIsa saMvedha bhAMgA thAya che. TIkAnu-cAra gatimAM jyAM sudhI parabhavanA Ayune baMdha thaye hote nathI tyAMsudhI ane udaya prApta bhegavAtuM eka ja Ayu sattAmAM hoya che. ane jeoe parabhavanuM Ayu bAMdhyuM hoya ke parabhavanuM Ayu bAMdhatA hoya teone pitAnuM gavAtuM Ayu ane parabhava Ayu ema be Ayu sattAmAM hoya che. cAre gatimAM je je gatimAM ja hoya te gatine anusaratA eka ja Ayune hamezAM udaya hoya che. keI vakhata eka sAthe be Ayune udaya hetuM nathI. parabhavanA ' je Ayune baMdha thayela hoya te gatimAM jAya tyAre ja te Ayune udaya thAya che. - uparokta gAthAmAM tiryaMca ane nArakAyunI sattA anukrame pAMcamAM ane cothA sudhIja kahI che. ahiM vivakSA ja baLavAna hoya tema jaNAya che, eTaleja tiryo ane nArake pite jeTalA guNasthAna prApta karI zake che tyAM sudhI ja tenI sattA kahI. deva pite je ke cAra guNasthAnaka ja - prApta karI zake che chatAM devAyune baMdha karI manuSyo agIAramA sudhI jAya che mATe devAyunI sattA agiAramA sudhI vivakSI che. 1 baMdhakALa pahelAMnA, baMdhakALanA ane baMdha thayA pachInA bhAMgAo vicAravAthI saghaLA ApoApa maLI jaze, baMdhakALa pahelAM darekane haMmezAM eka ja bhaMga hoya che. baMdhakALanA jeo cAre Aya bAMdhe che tenA cAra ane jeo parabhavanAM be Ayu badhei che. tenA be bhAMgA thAya che. ane baMdhakALa pachInA paNa jeoe tyAre A bAMdhyA hoya teone cAra, ane jeo be ja pArabhavika Ayu bAMdhatA hoya teone be bhAMgA thAya che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 paMcasagraha tRtIyakhaMDa tiya "cA ane manuSye satra-cAre gatimAM utpanna thAya che mATe teone cAre AyunA baMdhanA saMbhava che. dhruvA ane nArakI tiya ca ane manuSyagatimAM ja utpanna thAya che mATe teone te e AyuneAja aMdha thAya che. mATe narakagatimAM AyunA saMvaidha bhAMgA pAMca, tiya cagatimAM nava, manuSyagatimAM nava, ane devagatimAM pAMca bhAMgA thAya che. badhA maLIne aThThAvIsa bhAMgA thAya che. te A pramANe nArakIene pArabhavika AyunA baMdha thatA pahelAM 1 nArakAyunA udaya ane nArakAyunI sattA--A vikalpa hoya che, ane A vikalpa AdinA cAra guNusthAnakamAM sabhave che. kemake nArakIone anya guNasthAnakA hAtAM nathI. 2. parabhavAyunA baMdha karatA hoya tyAre tiryaMcAyunA baMdha, narakAyunA udaya ane tiryaMca, nArakAyunI sattA. A vikalpa hoya che ane A vikalpa mithyASTi ane sAsvAdanamAM saMbhave che, kemake tiya cAyunA baMdha pahelA e guNusthAnake ja thAya che. 3. manuSyAyunA baMdha, nArakAyunA udaya ane manuSya-nArakAyunI sattA, A vikalpa trIje guNuThANuM AyunA baMdha ja nahiM thatA hovAthI pahele, khIje ane ceAthe ema traNa guNuThANuM DAya che, manuSyAyunA aMdha tyAM sudhIja thAya che mATe. A pramANe a dhakALanA e vikalpa thayA. have AyunA khaMdha sa pUrNa thaI rahyA bAda 4. nArakApunA udaya, tiyaOca-nArakAyunI sattA, A vikalpa pahelAthI cAra sudhInA cAra guNasthAnakomAM hAya che, kemake tiya cAyu khAMdhyA pachI trIje ke cAthe guNaThANe javAnA sa bhava che. 5. nArakAyunA udaya, manuSya -nArakAyunI sattA. A vikalpa paNa AdinA cAra guNusthAnamAM hAya che. A pramANe nArakIone khaMdhakALa pahelAMnA eka, madhakALanA che ane khaMdhakALa pachInA be, kula pAMca vikalpA-bhAMgAe hAya che, eja pramANe devAmAM paNa nArakAyunA sthAne devAyunu... :uccAraNa karIne pAMca bhAMgA vicArI javA. te A pramANe-1 devAyunA udaya, daivAyunI sattA, tiya "cAyunA aMdha, devAyunA udaya, tiya "ca-devAyunI sattA, 3 manuSyAyunA baMdha, devAyunA udaya, manuSya-devAyunI sattA, 4 devAyunA udaya, tiya ca-devAyunI sattA, 5 devAyunA udaya, manuSya-devAyunI sattA. have tiyacA saMbaMdhe kahe che-pArabhavika AyunA baMdha thatA pahelAM tiya cAne 1 tiya cAyunA udaya, tiryaMcAyunI sattA e vikalpa hoya che, ane e vikalpa pahelAM pAMca guNasthAnakamAM saMbhave che, kemake tiya cAne pAMca guNasthAnake ja DrAya che, zeSa guNusthAnake! hAtAM nathI. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kamara - - - saptatikA TIkAnuvAda parabhavAyu baMdhakALa 2 nArakAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, nAraka-tiryaMcAyunI sattA, A bhaMga mithyASTine ja hoya che, kemake nArakAyune baMdha pahele guNasthAnake ja thAya che. athavA 3 tiryaMcAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-tiryaMca AyunI sattA, A vikalapa mithyAdaSTi ane sAravAdana e bene hoya che, kemake tiryaMcAyune baMdha pahelA ja guNasthAnake thaI zake che. athavA 4 manuSyAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, manuSya-tiryaMcAyunI, sattA, A vikalpa paNa pahelA ane bIjA e be guNasthAnake ja heya che. kemake avirati samyagadaSTi ke dezavirati tiryaMcane devAyune ja baMdha thAya che. athavA 5 devAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, deva-tiryaMcAyunI sattA, A vikalpa mithyAdaSTi, sAsvAdana, avirata samyagdaSTi ane dezaviratine heya che. A cAre vikala parabhavanA Ayune baMdha thatuM hoya tyAre baMdhakALa hoya che. samyamithyASTine Ayune baMdha ja nahi thatuM hovAthI tene AyunA baMdhakALano koI bhaMga hete nathI. parabhavanA Ayune baMdha thaI rahyA bAda 6 tiryaMcAyune udaya, naraka-tivacAyunI - sattA, A vikalpa pahelethI pAMce guNasthAnaka paryata heya che, kAraNa ke narakAyune baMdha thayA pachI samaphatrAdi prApta thavAno saMbhava che. 7 athavA tiryaMcAyune udaya, tiryacatiryacAyunI sattA, athavA 8 tiryaMcAyune udaya, manuSya-tiryaMcAyunI sattA, athavA 9 tirya. cAyune udaya, deva-tiryaMcAyunI sattA A traNe vikalpa paNa pahelethI pAMce guNasthAnaka paryata heya che. kemake koI paNa Ayune baMdha thayA pachI tiryaMce samyaktvAdi prApta karI zake che. A pramANe tirthane AyunA nava vikalpa thayA. ' have manuSya AzrayI kahe che 1 manuSpAyune udaya, manuSyAyunI sattA. A vikalpa agikevali paryaMta hoya che. kemake manuSyane caude guNasthAna prApta thaI zake che. parabhavAyuM baMdha kALe 2 narakAyune baMdha, manuSyAyune udaya, naraka-manuSyAyunI sattA. A vikalpa mithyAdaSTine ja hoya che, kemake anyatra narakAyune baMdha thatuM nathI. 3 tirya. gAyune baMdha, manuSpAyune udaya, tiryaMca manuSyAyunI sattA, A vikapa mithyAdaSTi ane sAsvAdanIne hoya che kemake tiryaMcAyune baMdha pahelA be guNasthAnake ja thAya che mATe 4 manuSpAyune baMdha, manuSpAyune udaya, manuSya-manuSpAyunI sattA, A vikapa paNa pahelA be guNasthAnake ja hoya che. manuSyane manuSyAyune baMdha paNa pahelA be guNasthAnaka sudhI ja thAya che. 5 devAyune baMdha, manuSpAyune udaya, deva-manuSpAyunI sattA, A vikalpa apramatta guNasthAnaka sudhI hoya che. devAyune baMdha trIjA guNasthAnakane choDI sAtamA paryata thAya che. A cAre vikalpa parabhavAyu baMdhakALe heya che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 paMcasaMgraha tRtIya khaMDa parabhavAyune baMdha thayA bAda da manuSpAyune udaya, nAraka-manuSpAyunI sattA 7 manuSyAne udaya, tiryaMca-manuSpAyunI sattA. 8 manuSpAyune udaya, manuSya-manuSyAyanI sattA A traNe vikapi apramatta guNasthAnaka paryata heAya che. kemake naraka, tiryaMca ke manuSyAyune baMdha karyA pachI manuSyane samyaktva, dezavirati ke sarvaviratinI prAptine saMbhava che. 9 manuSkAyune udaya, deva-manuSpAyunI sattA. A vikalapa upazAMtamoha guNasthAnaka paryata hoya che, devAyune baMdha thayA bAda manuSya upazamaNi para ArohaNa karI zake che, ane agiyAramA guNasthAnaka paryata jaI zake che. A pramANe manuSyanA nava bhaMga kahyA. A rIte deva ane nArake AzrayI pAMca pAMca ane tiryaMca tathA manuSya AzrayI nava nava, kula AyunA aThAvIza bhaMga thAya che. have darzanAvaraNIya karmanA baMdha, udaya ane sattAsthAnanuM pratipAdana karavA IcchatA sUtrakAra kahe che nava chaccauhA bajjhai dugadasameNa daMsaNAvaraNaM / nava bAyarammi santaM chakkaM cauro ya khINammi // 10 // navaSaTcaturdA badhyate dvikASTamadazameSu darzanAvaraNam / __nava bAdare satyaH SaT catasrazca kSINe // 10 // artha--nava, cha ane cAra prakAre darzanAvaraNIya karma anukrame be, ATha ane dazama sudhImAM baMdhAya che. kSapakazreNimAM navamAnA Adya vibhAga paryata tenI nava prakRtio sattAmAM hoya che ane tyAra pachI cha sattAmAM hoya che. kSaNamehanA caramasamaye cAra sattAmAM hoya che. TIkAnu - darzanAvaraNIya karmanA nava, che ane cAra ema traNa baMdhasthAnaka hoya che. eka sAthe darzanAvaraNIya karmanI nave prakRti baMdhAya te navanuM paheluM baMdhasthAna ane te mithyAdaSTi ane sAsvAdane heya che. darzanAvaraNIyakarmanI nave prakRti pahele bIje guNaThANe dareka jIvane baMdhAyA kare che. tyAnaddhi trika sivAya che prakRtinuM bIjuM baMdhasthAna. A baMdhasthAna samyagRmithyAbiTathI AraMbhI apUrvakaraNanA pahelA bhAga paryata hoya che, kemake ahiM thiNadvitrikane baMdha thatuM nathItyAna dvitrika ane nidrAddhika vinA cakSudaMza , nAvaraNIya Adi cAra prakRtinuM trIju baMdhasthAna apUrvakaraNanA bIjA bhAgathI AraMbhI sUmasaM5rAya paryata hoya che. ahiM nidrAddhikane paNa baMdha hete nathI mATe. A rIte darzanAvaraNIyakarmanAM traNa baMdhasthAnake kahyAM. 1 eka sAthe jeTalI prakRti baMdha udaya, ke sattAmAM heya che te baMdhAdi sthAna kahevAya che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda akSarArtha A pramANe karave-nava, cha ane cAra prakAre darzanAvaraNIyakarma anukrame be, ATha ane dazamA guNasthAnaka sudhImAM baMdhAya che. have sattAsthAnake kahe che-darzanAvaraNIya karmanAM nava, che ane cAra ema traNa sattAsthAnake hoya che. anivRtti guNasthAnakanA Adya bhAga paryata nave prakRtio sattAmAM hoya che. A hakIkta kSapakazreNi AzrayI samajavI, kemake upazamazreNimAM te upazAMtameha guNasthAnakaparyata nave prakRtimAM sattAmAM hoya che. kSapakazreNimAM navamA guNasthAnakanA pahelA bhAge thINudvitrikane kSaya thayA bAda navamAnA bIjA bhAgathI AraMbhI kSINamehanA dvicarama samayaparyata che prakRtie sattAmAM hoya che. kSINamohanA dvicarama samaye nidrAdvikane sattAmAMthI kSaya thatAM chele samaye cakSurdazanAvaraNIya Adi dazanAvaraNIyakarma cAra prakRtio sattAmAM hoya che. te cAra prakRtie paNa te ja kSINamehanA caramasamaye sattAmAMthI kSaya thAya che, eTale tyAra pachInA guNasthAnake dazanAvaraNIya karma sattAmAM hatuM nathI. 10 ' have darzanAvaraNIya karmanA traNe baMdha sthAnakane jaghanya-utkRSTa eTale baMdha kAla hoya che te kahe che - __navamee bhaMgatiyaM be chAvaTThiu chavvihassa tthiii| cau samayAo aMto aMtamuhUttAu nava chakke // 11 // navabhede bhaGgatrikaM dve SaTpaSTI SaDivadhasya sthitiH| ..... caturvidhasya samayAdantarmuhattai antarmuhUrtAt navaSaTke // 11 // artha-navanA baMdhasthAnane aMtamuhUrtathI AraMbhI anAdi-anaMta Adi traNa bhAMge, chanA baMdhasthAnane aMtarmuhUrtathI be chAsaTha sAgarepama, ane cAranA baMdhasthAnane samayathI aMtarmuhUrta pramANa kALa che. * TIkAnu-darzanAvaraNIya karmanA navanA baMdhasthAnakanA kALa AzrayI traNa bhAga che. te A-anAdi anaMta, anAdi sAMta ane sAdi sAMta. temAM abhavya AzrayI teo keI kALe mithyAtvabhAva choDanArA nahi hevAthI anAdi anaMta pramANu baMdhakALa che, je bhae adyApi paryata mithyAtva bhAva choDyo nathI paraMtu have kALAMtare mithyAtvabhAva cheDI uparanA guNasthAnake jaze teo AzrayI anAdi sAMta baMdhakALa che. ane samyakatvathI paDI jeo mithyAtve AvyA che teo AzrayI sAMdi sAMta baMdhakALa che. te sAdi sAMta kALa jaghanyathI aMtamuhUrta pramANa ane utkRSTathI dezane ardhapudgalaparAvartana pramANu Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasa graha tRtIyakhaDa atarmuhUtta kALe ane utkR 14 hAya che, kemake samyaktvathI paDIne AvelA jIvA jaghanyathI STathI dezeAna a pudgalaparAvarttana jeTalA kALe samyaktvAdi prApta karI le che. cha prakRtirUpa khaMdhasthAnakanA utkRSTa niraMtara aMdhakALa ekaso trIsa sAgaropama pramANa che. kemake mizravaDe atarita kSApazama samyaktvanA teTalA avasthAnakALa che teTale kALa gayA bAda koI kSaSakazreNipara ArahaNa kare che, koi mithyAtve jAya che. mithyA tva pAme tyAre tyAM avazya navanAja baMdha thAya che. chanA khadhasthAnanA jaghanya badhALa aMtamuhUtta che. cAranA baMdhasthAnanA jaghanya khaMdhakALa samaya ane utkRSTa atarmuhUtta che. cAranu kha'dhasthAna jaghanyathI eka samaya upazamazraNamAM DAya che. kemake upazamazreNimAM apUrva karaNunA khIjA bhAganA prathama samaye cAranuM khaMdhasthAna bAMdhIne pachInA samaye kAI kALa karIne devalekamAM jAya tyAM avirati thaI cha prakRtionA adha kare che. A apekSAe cAranA kha'dhasthAnakanA eka samaya jaghanya kALa che. utkRSTathI aMtarmuhUtta khaMdhakALa che. kemake cAranA aMdha apU`karaNanA khIjA bhAgathI dazamAguNa sthAnaka sudhI ja thAya che. ane tenA samudiMtakALa paNa aMtamuhUtta jeTaleA ja che. A pramANe cAranA adhasthAnakanI jadhanya eka samaya ane utkRSTa aMtamuhUtta sthiti che. navanA ane chanA khaMsthAnakanA jadhanyakALa a MtarmuhUtta ane utkRSTa upara kahIM gayA teTale che. dazanAvaraNIyaka nu nava prakRtyAtmaka sattAsthAna kALa Azraryo anAdi ana Mta ane anAdi sAMta ema be prakAre che. temAM koI paNa kALe vyavaccheda thavAne saMbhava nahiM hAvAthI abhaLye AzrayI anAdi anatakALa che. ane bhabhyAne kALAMtare kSapakazreNi mAMDe tyAre navanI sattAnA vicchedya thavAno saMbhava hAvAthI anAdghi sAMta kALa che. madhanI jema sattAmAM sAhi~ sAMta bhAMgAnA sabhava nathI, kemake navanA sattAsthAnanA vicchedyuM thiNuddhi trikanA kSaya thAya tyAre kSepakazreNimAM thAya che, tyAMthI pratipAta-paDavu thatA nathI ke jethI cha thI navanI sattAe jAya, ane sAdi sAMtanA saMbhava thAya, cha prakRtinuM sattAsthAna jaghanyathI ane utkRSTathI aMtarmuhUtta ja che. kemake kSepaka zreNimAM navame guNuThANuM thiNuddhitrikanI sattAnA viccheda thAya che, tyAMthI khAramA guNusthAnakanA dvicaramasamaya pa ta chanI sattA hoya che, tenA samrutikALa paNa aMtarmuhUtta che. kSapakazreNimAM kAI paNa AtmAnuM maraNa thatuM niha hAvAthI chanI sattAnA aMtarmuhUttathI A kALa ja nathI, jaghanya-utkRSTa sarakhA ja kALa che. ja 1 kSaye pazama sakatvane chAsaTha sAgaropama pramANa kALa che, kaMI teTalA kALa te samyakatve rahI aMta dUta mitre jaI pharI kSayApazama prApta karI zake che ane pharI chAsaTha sAgaropama te samyakattASimAM TakI zake che. tyArabAda kAMtA kSapakazreNa mAMDe che, agara teA mithyAtve jAya che, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upa saptatika TIkAnuvAda cAranI sattAne eka samaya eTale ja kALa che, ane te paNa bAramAM guNasthAnakane caramasamaya, A pramANe baMdhasthAna ane sattAsthAnakenuM kALamAna kahyuM. have darzanAvaraNIya karmanA udayasthAnakonuM pratipAdana karavA mATe kahe che - daMsaNa sanidaMsaNaudao samayaM tu hoi jA khiinno| jAva pamatto navaNha udao chasu causu jA khINo // 12 // darzanasya sanidradarzanasyodayaH samakaM tu bhavati yAvat kSINam / yAvatpramattaM navAnAmudayaH SaNNAM catasRNAM yAvatkSINam // 12 // artha-cAra darzanAvaraNIya athavA nidrA sAthe darzanAvaraNIyane eka sAthe udaya kSINameha paryata hoya che. pramatta guNasthAnaka paryata navana udaya hoya che, ane kSINa- mehanA cirama samaya paryata chane ane carama samaye cArane udaya heAya che. TIkAnuDa-darzanAvaraNIya karmanAM be udayasthAna che, te A pramANe eka sAthe eka jIvane cakSu, acakSu, avadhi ane kevaLa darzanAvaraNIya e cArane udaya hoya che, athavA pAMca nidrAmAMthI keIpaNa eka niMdrA sAthe pAMcane udaya hoya che. eka jIvane eka sAthe be Adi nidrAo udayamAM hotI nathI. A pramANe cAranuM ane pAMcanuM ema be udayasthAne hoya che. A baMne udayasthAnake kSINameha guNasthAnaka sudhI hoya che. (paraMtu kSINamehanA carama samaye niMdrAne udaya na hovAthI cAranuM ja udayasthAna samajavuM.) ahiM nidrAnA udaya sAthe pAMcanuM udayasthAna AcArya mahArAje karmastavanA abhi prAyathI kahela che, satkarmagraMtha Adi graMthakAranA abhiprAye te kSapakazreNimAM ane kSINa mohe cakSurdarzanAvaraNIya Adi cAra prakRtinuM udayasthAna hoya che, paNa nidrA sAthe pAMcanuM nahi. satkarmagraMthamAM kahyuM che ke "kSapakazreNimAM vartamAna ane kSINamahIM jIvane cheDIne anya jIne nidrAne udaya hoya che. A pramANe cAra prakRtinA samUharUpa athavA nidrA sAthe pAMcanA samUharUpa udayasthAna eka kALe eka jIva AzrayI kahela che. jyAre sAmAnyataH aneka jIva AzrayI udayasthAnane vicAra karIe tyAre A pramANe samajavuM.-pramatta guNasthAnaka paryata darzanAvaraNIyanI nave prakRtie udayamAM heya che. tyArapachI thINadvitrikane udaya nahi hevAthI chano udaya hoya che, ane te kSINa Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 pa'casagraha tRtIyakha'Da meha guNasthAnanA dvicarama samaya paryaMta hoya che, dvicakramasamaye nidrA ane pracalAne udaya viccheda thatAM carama samaye cAranA udaya hAya che. A pramANe dazanAvaraNIya karmonA udayasthAnako kahyAM. 12 have e anya udaya ane sattAsthAneAnA savadha kahe che ca paNa udao baMdhe tisuvi abbaMdhavi uvasaMte / nava saMtaM aTThevaM uiNNa saMtAI ca khINe ||13|| caturNAM pacAnAmudayaH bandheSu triSvapi abandhake'pi upazAnte / navAnAM sattA aSTAvevaM udayaH sattA caturNAM kSINe // 13 // atha--traNe adhasthAnakA chatAM ane jyAM madha nathI tyAM upazAMtamAhe paNa cAra ane pAMcane udaya ane navanI sattA hoya che, eTale tenA sa Mvedha bhAMgA ATha thAya che. cAranA udaya ane cAranI sattA kSINamADhu hAya che. TIkAnu--danAvaraNIya karmInA navanA, chanA ane cAranA madha jyAM sudhI hAya che tyAM sudhImAM tenI cakSu zanAvaraNIyAdi cAra ke nidrA sAthe pAMca prakRtinA udaya ane navanI sattA haiAya che. A rIte cha bhAMgA thAya che. danAvaraNIya karmAMnA amadhakane upazAMtameADa guNuThA cAra athavA pAMcanA udaya ane navanI sattA hAya che. te e bhaga meLavatAM ATha bhaMga thAya che. te A pramANe kahevA-1 navanA baMdha, cAranA udaya, navanI sattA, A vikalpa nidrAnA udaya na hoya tyAre hoya che. nidrAnA udaya hoya tyAre 2 navanA baMdha, pAMcanA udaya ane navanI sattA e vikalpa hAya che. A baMne vikalpa mithyAtva ane sAsvAdana guNasthAnake hAya che. tathA 3 chanA khaMdha, cAranA udaya, navanI sattA, athavA 4 chanA kha'dha, pAMcanA udaya, navanI sattA A khate vikalpa trIjA guNusthAnakathI ArabhI AThamA guNusthAnakanA pahelA sakhyAtamA bhAga pa ta hoya che. tathA pa cAranA baMdha, cAranA udaya, navanI sattA 6 athavA cAranA baMdha, pAMcanA udaya, navanI sattA A be upazamazreNimAM apUrvIkaraNanA bIjA bhAgathI Ara.bhI dazamA guNusthAnakanA carama samaya pa``ta hoya che upazAMtameha guNuThANuM baMdha nihu hovAthI, cha cAranA udaya, navau sattA athavA 8 pAMcane udaya, navanI sattA e be vikalpa hAya che. A pramANe A vikA thayA. kSINamehanA carama samaye cAranA udaya, cAranI sattA A vikalpa hAya che. A navame bhaMga che. 13 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda khavage suhumaMmi cau baMdhagaMmi abaMdhagaMmi khINammi / chassaMtaM caurudao paMcaNhavi kei icchaMti // 14 // kSapake sUkSme caturbandhake abandhake kSINe / paNNAM sattA caturNAmudayaH paJcAnAmapi ke'pi icchanti // 14 // artha - kSapakazreNimAM thINadvitrikane sattAmAMthI kSaya thayA bAda navame, dazame guNaThANe ane abaMdhaka kSINaha guNaThANe chanI sattA ane cArane udaya hoya che. keTalAka AcAryo pAMcane paNa udaya mAne che. TIkAnu-kSapakazreNimAM darzanAvaraNIyakarmanI cAra prakRtinA baMdhakane anivRtti bAdara saMparAya guNaThANe sattAmAMthI thINadvitrikane kSaya thayA bAda ane sUmasaMpAya guNasthAnake chanI sattA ane cArane udaya hoya che. temaja darzanAvaraNIya karmanA abaMdhaka kSINahIne paNa chanI sattA ane cArane udaya hoya che. jethI e pramANe be bhAMgA thAya che. te A-10, cArane baMdha, cArane udaya, chanI sattA, A vikaha5 thINudvitrikane sattAmAMthI kSaya thayA bAda sUmasaM5rAya guNasthAnakanA tharama samayaparyata hoya che. tathA 11 cArane udaya, chanI sattA. A vikalapa kSINamohe pitAnA dvicarama samayaparyata hoya che A pramANe saptatikAkAranA mate darzanAvaraNIya karmanA agiyAra bhAMgA kahyA. have anivRtti bAdaraparAya kSepaka Azraya matAMtara batAve che-karma stavakAraki keTalAka AcArya mahArAje kSapakazreNimAM navame guNasthAnake, dazame guNasthAnake ane dvicarama samaya paryata bAramA guNasthAnake nidrA sAthe pAMcane udaya paNa mAne che. tethI temanA mate bIjA be bhAMgA thAya che, te A pramANe -12 cArane baMdha, pAMcane udaya, chanI sattA. A vikala5 thINadvitrikano kSaya thayA pachIthI sUkSma saMparAya paryata hoya che baMdhAbhAve pAMcane udaya, chanI sattA kSINameha dvicarama samaya paryata hoya che. saghaLA maLI temanA mate tera bhAMgA thAya che. A rIte darzanAvaraNIya karmanA baMdha, udaya ane sattAsthAnane saMvedha kahyo. have gotrakanA prathama kahI gaela baMdha, udaya ane sattAsthAsthAnane saMvedha kahevA IcchatA kahe che. baMdho Aduga dasamaM udao paNa codasaM tu jA ThANaM / niccuccagottakammANa saMtayA hoi savvesu // 15 // bandhaH AdvitIyaM dazamaM udayaH paJcamaM caturdazaM tu yAvatsthAnam / nIcairuccairgotrakarmaNoH sattA bhavati sarveSu // 15 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIyakhaMDa artha-nIcagetra ane uccatra karmane baMdha anukrame bIjA ane dazamA guNasthAna parvata, udaya pAMcamAM ane caudamAM paryata ane sattA sarve guNasthAnakamAM hoya che. TIkAna-bIjA guNasthAnaka paryata nIcatrakarmane ane dazama guNasthAnaka paryata uccagetra karmane baMdha heAya che. tathA pAMcamA guNasthAna paryata nacatra karmane ane caudamAM guNasthAna paryata uccagetrakamane udaya hoya che. tAtparya e ke-nIcatrakarmane baMdha sAsvAdana guNasthAnaka paryata ane udaya dezavirati guNasthAnaka paryata hoya che. tathA uccagotra karmane baMdha sUphamaparAya paryata ane udaya agikevalI guNasthAnaka paryata hoya che. ane baMne netrakarmanI sattA cauda guNasthAnakamAM hoya che. 15 A pramANe gotra karmanA baMdha Adi kahI tene jeTalA saMvedha bhAMgA thAya che te batAve che. baMdhai UiNNayaM ciya iyaraM vA dovi saMta cau bhNgaa| nIesu tisuvi paDhamo abaMghage doNNi uccudae // 16 // baghnAtyudINa caiva itaradvA dve api satI catvAro bhaGgAH / nIcairgogeSu triSvapi prathamaH abandhake dvau uccairgotrodaye // 16 // . artha_udaya prApta gAtrakarma bAMdhe ke Itara bAMdhe ane baMne netra sattAmAM hoya tenA cAra bhAMgA thAya, traNemAM nIcagetra hoya tene pahele bhAMge, ane abaMdhakane uccagetranA udaye be bhAMgA thAya, A pramANe sAta bhAMgA thAya che. TIkAnu -udaya prApta uccagetra hoya ke nIcagotra, ane je udayaprApta hoya teja bAMdhe ke Itara-udaya prApta na hoya te bAMdhe-A badhAmAM sattA uccagavya, nIcagotra baMnenI hoya tenA cAra bhAMgA thAya che, ane te bIje, trIja, ceAthe ane pAMcame jANavA. tathA baMdha, udaya ane sattA e traNe sthAnamAM nIcagetra hoya tyAre tene pahele bhaMga thAya che. tathA gotrakarmane baMdhavicacheda thayA bAda upazAMta mahAdi guNaThANe uccagetranA udaye be bhAMgA thAya che, kula sAta bhAMgA thAya che. te A pramANe kahevA 1 nIcagetrane baMdha, nIcagotrane udaya, nIcagotranI sattA-A vikalpa uccagetra uvelAyA bAda teukAya-vAukAyamAM ane te bhavamAMthI nIkaLI bIjA bhavamAM utpanna thayelA zeSa tiya emAM paNa zeDe (aMtarmuhUrta) kALa hoya che. 2 nIcagetrane baMdha nIcagetrane udaya, ucca nIcagetranI sattA 3 nIcagAtrane baMdha, ugotrane udaya, ucca-nIcatranI sattA, A be vikalpa mithyAdaSTi ane sAsvAdane hoya che. mizra Adi guNaThANe hatA nathI. kemake tyAM nIcagetrane baMdha thatuM nathI. rasa - Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatika kAnuvAda 4 uccagetrane baMdha; nIcagotrane udaya, ucca-nIcagotranI sattA. A vikalpa mithyAdakiTathI AraMbhI dezavirati paryata hoya che. AgaLane guNaThANe nIcagAtrane udaya nahiMhevAthI A vikalpa saMbhava nathI. tathA 5 uccagetrane baMdha, ucagetrane udaya, ucca-nIcagetranI sattA. A vikalpa mithyAdahiTathI sUmasaparAya paryata heya che. AgaLa upara gotrane baMdha nahi hevAthI saMbhava nathI. 6 uccagetrane udaya, ucca-nIcagetranI sattA A vikalpa upazAMtamUha guNasthAnakathI AraMbhI ayoginA dvicaramasamaya paryata hoya che. caramasamaye 7 ucagotrano udaya ane ucagavanI sattA e vika9pa heAya che. A pramANe gotrakamanA sAta saMvedha bhaMga thAya che. 16. have vedanIya karmane pahelAM kahI gayela baMdha, udaya ane sattAsthAnane paraspara saMvedha kahe che- terasamachaTThaesuM sAyAsAyANa bNdhvoccheo| saMtauiNNAi puNo sAyAsAyAI samvesu // 17 // - trayodazaSaSThayoH sAtAsAtayorbandhavyucchedaH / ___sadudIrNe punaH sAtAsAte sarveSu // 17 // artha-terame ane chaThe anukrame sAtA ane asAtA baMdhaviccheda thAya che. sattA ane udayamAM sAtA-asAtA sarvaguNasthAnakamAM hoya che. TIkAnu -sAtavedanIya ane asAtavedanIyane baMdhaviccheda anukrame terame guNasthAnake ane chaThe guNasthAnake thAya che. sattAmAM ane udayamAM saghaLA guNasthAnakamAM hoya che. 17 A pramANe vedanIyana baMdhAdi kahIne tenI bhaMga saMkhyA kahe che - baMdhai uiNNayaM cira iyaraM vA dovi saMta cau bhaMgA / saMtamuiNNamabaMdhe do doNNi dusaMta ii aha // 18 // badhnAtyudIrNa caiva itarad vA dve api satI catvAro bhnggaaH| sadudIrNamabandhe dvau dvau dve satI ityaSTau // 18 // artha--udaya prApta vedanIya bAMdhe ke Itara-udaya aprApya bAMdhe ane sattAmAM baMne hoya tenA cAra bhAMgA thAya che. baMdhAbhAve aginA caramasamaye sattAmAM ane udayamAM - eka heya tenA be ane udayamAM eka ane sattAmAM beya hoya tenA be, kula ATha bhAMgA " thAya che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacasaMgraha tRtIya kha'hu TIkAnu0---udayamAM sAtavedanIya hAya ke asAtavedanIya hAya ane je udayamAM DAya tenA ja baMdha kare athavA jenA udaya hAya tenA baMdha na kare paNa Itara-mIjInA badha kare, paraMtu sattAmAM sAtA-asAtA ane hoya tyAre tenA cAra bhAMgA thAya che. tathA baMdhanA abhAvamAM ayAginA caramasamaye e vedanIyamAMthI jenA udaya hAya tenI ja sattA hAya tenA be bhAMgA thAya che. te sivAyanA kALamAM macAginA prathama samayathI AraMbhI dvica ramasamaya paryaMta e vedauyamAMthI game tenA udaya hoya para Mtu sattA ba MnenI hAya tethI tenA be bhAMgA thAya che. A pramANe saghaLA maLI vedanIya karmInA ATha bhAMgA thAya che. te A pramANe khelavA-1 asAtAnA aMdha, asAtAnA udaya, sAtA-asAtA khanenI sattA athavA 2 asAtAnA aMdha, sAtAne udaya, sAtA-asAtA tenI sattA. A e vikalpa mithyAdRSTithI AraMbhI pramatta saMyaMta paryaMta hoya che. kAraNake tyArabAda asAtAne baMdha nathI. 3 sAtAnA aMdha, asAtAnA udaya, sAtA--asAtA tenI sattA, 4 sAtAnA baMdha, sAtAnA udaya, sAtA-asAtA anenI sattA A e vikalpa mithyArdaSTithI AraMbhI sacAgikelinA caramasamaya paryaMta hoya che. kemake ayogikuMvali guNuThANuM cegAbhAve vedanIyanA baMdha ja hotA nathI. 5 asAtAne udaya, sAtA--asAtAnI sattA. 6 sAtAnA udaya, sAtA--asAtAnI sattA, A be vikalpa avaigikevalinA prathama samayathI AraMbha dvicaramasamaya paryaMta hAya che. caramasamaye cha asAtAnA udaya, asAtAnI sattA, athavA 8 sAtAnA udaya, sAtAnI sattA. A e vikalpa hAya che. A pramANe vedanIyakanA ATha vikalpo kahyA. 18. A pramANe thADu kahetu hevAthI pahelAM cha karmanA bhAMgA kahyA. have mehanIyanA aMdha, udaya ane sattAsthAneAne kahevA IcchatA A gAthAmAM baMdhasthAnA kahe che---- dugaigavIsA terasa nava paMca caura ti du ego | baMdhI igiduga cautthaya paNadRNavamesu mohassa // 19 // 20 vyekaviMzatiH saptadaza trayodaza nava paJca catustrivyekaH / bandhaH prathame dvitIye caturthe ca paJcamASTamanavameSu mohasya // 19 // a --mATunIyaka khAvIza prakRtirUpa adhasthAna pahele, ekavIza khIje, sattara trIje ane ceAthe, tera pAMcame, nava chaThThe, sAtame ane Ame, tathA pAMca, cAra, traNa, be ane eka prakRtirUpa baMdhasthAnake navame hoya che. TIkAnu.--e ane ekanI sAthe vIza zabda joDavA tathA pahelA ane khIjA pada sAthe trajA ane cAthA padanA anukrame saMbaMdha karavA. te A pramANe-mehanIyakama nA daza baMdhasthAnaka che, temAM pahelu badhasthAna khAvIza prakRtinu che ane te pahele guNasthAnake hAya che, bIjI ekavIza prakRtirUpa ane te khIje guNusthAnake, trIjI sattara prakRtinuM Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 21 ane te trIje ane ceAthe guNasthAnake, ceAthuM tera prakRtinuM ane te pAMcame guNasthAnake, pAMcamuM nava prakRtinuM ane te chaThThA, sAtamA ane AThamA guNusthAnake, tathA chaThThuM pAMca prakRtinu, sAtamuM cAra prakRtinuM, AThamuM traNa prakRtinu, navamuM e prakRtinu, ane dazamuM eka prakRtinu, A pAMce badhasthAnake navame gurusthAnake hoya che. 19 A rIte mehanIyanA khadhasthAnako ane te kayA guNasthAna sudhI hAya che te kahyuM, have te khaMdhasthAnake prakRtinA bhede keTalA prakAre hAya che te kahe che-- hAsaraiaraisogANa baMdhayA ANavaM duhA savve 1 veyavibhajjatA puNa dugaigavIsA chahA cauhA ||20| hAsyaratyaratizokAnAM bandhA A navaM dvidhA sarve / vedavibhajyamAne punarddhAvekaviMzatI SaDdhA caturdhA // 20 // a --nava prakRtinA khaMdha sudhImAM saghaLA khaMdhA hAsya-rati ane zeka-ati kramavAra ma`dhAtI heAvAthI (saghaLA khaMdhe) e prakAre hAya che. vedanA bAMdhavaDe vaheMcAyela khAvIsa ane ekavIsa e e baMdha anukrame cha ane cAra prakAre che. TIkAnu.--hAsya-rati yugala ane zeka-ati yugala kramavAra baMdhAtuM hovAthI navanA baMdha sudhInA saghaLA khaMdhA e prakAre che. koIvAra hAsya-rati yugala baMdhamAM hoya che, te koIvAra zAka-ati khaMdhamAM hoya che, paraMtu koi vakhata e kha'ne yugala- cAre prakRtie sAthe baMdhamAM hotAM nathI. tathA mithyAtva guNuThANuM eka sAthe eka samaye meAhunI khAvIza prakRtinA baMdhaka AtmAe adhyavasAyAnusAra koi vAra purUSavada bAMdhe che, koI vAra strIveda bAMdhe che, ke koI vAra napusakaveda mAMdhe che, paNu kAI kALe eka sAthe traNevanA baMdha karatA nathI. mATe hAsya-rati ane zaka-ati yugala vaDe ane traNa veda vaDe vijayamAna -vaheM'cAyela bAvIsanA baMdha cha prakAre thAya che. te A pramANe-mithyAtva, sALa kaSAya, traNa vedamAMthI eka veda, e yugalamAMthI eka yugala, bhaya ane jugupsA A pramANe mehanI khAvIsa prakRtinA khaMdha mithyAtva guNuThANu pratisamaya dareka jItane thAya che. A bAvIsa prakRtie kAIne hAsya-rati yukta hoya che, to koI ne zeka arati yukta hAya che. eTale yugala vaDe bAvIsa e prakAre thAya che, have hAsya-rati yukta khAdyasane baMdha koI ne purU Saveda sAthe, koIne strIveda sAthe, te koi ne napuMsakaveda sAthe thAya che, e pramANe zAka -ati yukta khAvIzanA baMdha paNa puruSaveda athavA strIveda ke napu Msakaveda sAthe thAya che. eTale khAvIzanAM baMdha eka samaye aneka jIva AzraryAM ane aneka samaye eka jIva AzrayI mithyAtva guNaThANe cha prakAre thAya che. teja khAvIza prakRtie mithyAtva vinA ekavIza thAya che. paraMtu ahiM e vedamAMthI eka veda kahevA. kAraNa ke mithyAtva vinA ekavIza prakRtinA khaMdhaka sAsvAdana guNusthAna Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 pAMcasa Mgraha tRtIya khaDa vALA che, ane te guNasthAnake vattatA jIvA purUSaveda athavA strIveda khAMdhe che paraMtu napusakaveda khAMdhatA nathI, kemake napuMsakavedanA baMdhamAM mithyAtvanA udaya hetu che, sAsvAdane mithyAtvanA uDDayanA abhAva che. tethI ekavIzanA baMdha cAra prakAre thAya che. te A pramANe -ekavIzanA baMdhane hAsya-rati yugala ane zAka-ati cugala sAthe pheravatAM be prakAre, ane te ane prakArane srIveda ane purUSaveda sAthe pheravatAM (ekarlIzanA baMdha) cAra prakAre thAya che. sattara Adi badhasthAnakanA aMdhaka trIjA Adi guNusthAnakavALA jIvA eka purUSaveda ja khAMdhe che. strIvedanA paNa baMdha karatA nathI. strIvenA madhamAM anantAnu dhinA udaya hetu che, trIjA Adi guNusthAnake anaMtAnuMdhinA udaya nathI eTale sattara AdinA badhA yugala sAthe pheravatAM e prakAre ja thAya che. 20 have ekavIza Adi badhasthAnakanu svarUpa kahe che-- micchA baMdhigavIso sattara tero navo kasAyANaM / araIdugaM pamatte ThAi caukaM niyami ||21|| mithyAtvAbandhe ekaviMzatiH saptadaza trayodazanava kaSAyANAm / aratidvikaM pramatte tiSThati catuSkaM nivRttau // 21 // atha -mithyAtvanA abaMdhe ekavIza, anukrame (anaMtAnuba Mdhi, apratyAkhyAna ane pratyAkhyAna) kaSAyanA aMdhe sattara, tera ane navanA khadha thAya che. aratidvika pramo aTake che-jAya che. ane hAsya catuSkane apUva karaNe khaMdhaviccheda thAya che. TIkAnu--pUrvanI gAthAmAM kahela khAvIzanA 'dha mithyAtva mAhanA ba dhanA abhAve ekavIzanA baMdha thAya che. te ekavIzane baMdha paDelA anaMtAnubaMdhi kaSAyanA baMdhanA abhAve sattaranA baMdha thAya che. te sattarane 'dha hAsya rati ane zAka-arita yugala sAthe pharate hAvAthI e prakAre thAya che. teja sattaranA baMdha khIjA apratyAkhyAnAvaraNu kaSAyanA baMdhanA abhAve teranA khaMdha thAya che. te paNa sattaranA khaMdhanI jema yugalanA pheraphArathI e prakAre thAya che. te teranA khaMdha trIjA pratyAkhyAnAvaraNu kaSAyanA abhAve navanA madha thAya che. te navanA baMdha pramatta, apramatta ane apUrvakaraNe thAya che. pramatta guNusthAnake hAsya-ti ane zAka-ati e ane yugala baMdhAtAM hAvAthI tyAM thate navanA badha e prakAre thAya che apramatta ane apUrNAMkaraNe hAsya-ratirUpa eka ja yugala boMdhAya che. mATe ja kahyuM che ke-ati-zAkarUpa yugala pramaro ja rahe che-khaMdhAya che, AgaLa jatuM nathI-AgaLa khaMdhAtuM nathI. mATe apramatta ane apUrvakaraNe thatA navanA baMdha ekaja prakAravALA che. hAsya-rati, bhaya ane jugupsA rUpa hAsya catuSka apUrvakaraNe rahe che-ahiM Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatika TIkAnuvAda sudhI ja baMdhAya che, AgaLa jatuM nathI-baMdhAtuM nathI, mATe anivRtti bAdara saM5rAyanA prathama samayathI AraMbhI pAMcane baMdha thAya che. te pAMcane baMdha anivRtti bAdara saMpAyanA kALanA pahelA pAMcamA bhAga sudhI thAya che. tyArabAda puruSaveda nahi baMdhAte havAthI cArane baMdha thAya che, te paNa navamA guNasthAnakanA bIjA pAMcamA bhAga sudhI thAya che, tyArapachI saMjavalana krodhane baMdha nahiM thatuM hovAthI traNane baMdha thAya che, te traNane baMdha trIjA pAMcamA bhAga sudhI thAya che. tyArabAda saMjavalanamAnane baMdha paNa nahi thatuM hevAthI mAyA ane lebha e bene ja baMdha thAya che. te bene baMdha paNa pAMca bhAgamAMnA cethA bhAga sudhI thAya che. tyAra bAda saMjavalananI mAyAne baMdha paNa nahi thate hevAthI anivRtti bAdarasiM5rAya guNasthAnakanA pAMcamA bhAgamAM mAtra eka saMjavalana lebha ja baMdhAya che. ane te baMdha paNa te guNasthAnakanA caramasamaya paryata thAya che. 21. have A saghaLA baMdhasthAnakanuM kALa pramANu kahevA mATe A gAthA kahe che- desUNapuvvakoDI nava tere sattare u tettiisaa| bAgase bhaMgatigaM ThitisesesuM muhuttaMto // 22 // dezonapUrvakoTiH navatrayodazayoH saptadaze tu trayastriMzat / dvAviMzato bhaMgatrika sthitiH zeSeSu muhartAntaH // 22 // artha nava ane tenA baMdhasthAnanI dezanA pUrvakeTi pramANu sthiti che. sattaranI tetrIsa sAgarepama, bAvIsanA baMdhanI traNa bhAge ane zeSa baMdhasthAnakenI aMtarmuhUrta pramANa sthiti kALa che. 1 TIkAnuDa-teranA ane navanA baMdhasthAnakanI utkRSTa sthiti dezanA pUrva keTI varSa pramANa che. eTale ke tera ane navanuM baMdhasthAna dezanA pUrvakaTi varSa paryata baMdhAyA kare che. kAraNake tene baMdha dezavirati guNasthAnake ane navane baMdha sarvavirati guNasthAnake che. ane te baMne guNasthAnakane kALa deze uNa pUrva keTI varSa pramANu hoya che. sattaranA baMdhane kALa utkRSTathI kaMIka adhika tetrIsa sAgaropama che. kAraNa ke anuttara vimAnavAsI devenuM tetrIsa sAgaropama pramANu Ayu che, ane teo haMmezAM avirati samyagadaSTi guNasthAnake ja hoya che, tyAM haMmezA sattarane baMdha thAya che. tyAMthI cyavI manuSyamAM utpanna thaI jyAM sudhI teone dezavirati ke sarvavirati prApta na thAya tyAM sudhI sattara baMdhAyA kare che. mATe kaMIka adhika 1 deze uNA kahevAnuM kAraNa virati pariNAma jamyA pachI ATha varasanI uMmara thayA bAda ja thAya che pUrvakaTI varasa sudhInA saMkhyAta varSanA AyuvALAne ja virati pariNAma thAya che. pUrvakeTI varasathI adhika AyuvALA asaMkhyAta varasanA AyuvALA kahevAya che ane tene virati pariNAma 'hetA ja nathI. eTale dezanA pUrva kerI varSa pramANa kALa uparanA be baMdhasthAnakane kahyo che. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa tetrIsa sAgarepama pramANu kALa sattaranA baMdhane kahyo che. bAvIsane baMdha mithyAdiSTa ' guNasthAnake thAya che. mATe te baMdhasthAnakanA traNa bhAga che. te A pramANe-1 abhavyane bAvIsane baMdha anAdi-anaMta kALapayata thAya che. kemake abhane sarvadA miAdaDiTa eka ja guNasthAna hoya che. 2 je bhae adyApi paryata samyakatva prApta karyuM nathI paraMtu have prApta karaze te bhavya AzrayI bAvIsanA baMdhane anAdi-sAMta kALa che. samyakatvathI paDI mithyAtve gayelA cho Azraya sAdi- sAMta kALa che. ane te paNa jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezanA ardha pudgalaparAvarta pramANa che. kAraNa ke samyakatvathI paDI mithyA gayelA AtmAo jaghanyathI aMtamuhUrta ane utkRSTathI dezana ardha pudgala parAvarta eTale kALa ja mithyAtve rahe che, tyArabAda avazya samyakatva prApta karI le che. pAMca, cAra, traNa, be ane eka e pAMca baMdhasthAnakane kALa aMtamuhUrta pramANa ja che. kemake e pAMce baMdhasthAnake navame guNasthAnake ja hoya che ane tene kALa aMtamuhUrta ja che. A pramANe utkRSTa baMdhakALa kahyo.' jaghanyathI te bAvIsa, sattara, tera ane nava e cAra baMdhasthAnakane aMtamuhUrta baMdhakALa che. (kemake te te baMdhasthAnake je je guNasthAnake che tyAM tyAM kamamAM kama aMtarmuhUrtA rahIne ja anyatra jAya che parAvartana pAme che.) tathA pAMca cAra traNa be ane eka e pAMca baMdhasthAnane jaghanya kALa eka samaya che. eka samaye kaI rIte che te kahe cheupazama zreNimAM uparokta pAMca baMdhasthAnane bAMdhIne bIje samaye koI eka AtmA kALa karIne devalokamAM jAya ane tyAM avirati thAya che, tyAM avirati (samyagdaSTipaNA) mAM tene sattarane baMdha thAya che. A rIte upazamazreNimAM eka samaya kALa saMbhave che. A rIte cAra Adi baMdhasthAnamAM paNa jANI levuM. ekavazanuM baMdhasthAna sAsvAdane hoya che, eTale sAsvAdana guNasthAnakane jaghanya -utkaTa jeTalo kALa hoya teTale ekavIzanA baMdhasthAnane paNa kALa hoya che, mATe sUtrakAre ekavIzanA baMdhane kALa kahyo nathI. ekavIzanA baMdhane jaghanya kALa eka samaya ane utkRSTa che AvalikA che. sAsvAdana guNasthAnane kALa eTaleja che mATe. 22. A pramANe mehanIyanAM baMdhasthAnake kahyAM. have udayasthAne kahe che- igidugacaueguttara AdasagaM udayamAhu mohassa / saMjalaNaveyahAsaraibhayaduguMchatikasAyadiTThI ya // 23 // ekadvicaturekottaramAdazakamudayamAhuH mohasya / saMjvalanavedahAsyaratibhayajugupsAtrikaSAyadRSTau ca // 23 // 1 upazama zreNimAM maraNa pAmanAra jIva AzrayI ja eka samaya kALa saMbhave che. je maraNa na pAme che ane kSapakazreNimAM aMtarmuhUrta kALa ja saMbhave che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 25 artha eka, be, cAra, ane tyArabAda eka eka adhika karatAM daza paryata mohaniyanAM nava udayasthAnake jJAnIo kahe che. ane te saMjavalana, veda, hAsya-rati, bhaya, jugupsA, traNa kaSAya ane dahiTane prakSepa karatAM thAya che. - TIkAnu -eka, be, cAra, ane tyArapachI eka eka adhika karatAM yAvat daza paryata nava udayasthAnake mehanIyanAM thAya che. ema jJAnIo kahe che. tAtparyAthe A pramANe che-mehanIyanAM nava udayasthAne thAya che, te A pramANe-eka, be, cAra, pAMca, che, sAta, ATha, nava, ane daza. A udayasthAnakane pazcAnupUrveie anivRttinAdara saMparAya guNasthAnakathI pratipAdana kare che-saMjavalana kaSAya, veda, hAsya-rati yugala, bhaya, jugupsA, pratyAkhyAnAvaraNIya Adi traNa kaSAya. ane daSTine prakSepa karatAM e nave uddayasthAne thAya che. temAM saMjavalana kaSAyamAMnA koIpaNa ekane udaye paheluM udayasthAna, traNa vedamAMthI eka vedane udaya bhaLe tyAre be prakRtinA udayarUpa bIjuM udayasthAna, hAsya-ratinuM yugala udayamAM vadhe eTale cAra prakRtinA udayanuM trIjuM, bhaya bhaLatAM pAMcanuM cethuM udayasthAna, jugu bhaLatAM chanuM pAMcamuM, pratyAkhyAnAvaraNa cAra kaSAyamAMthI kaI ekane udaya thatAM sAtanuM chaDuM, apratyAkhyAnAvaraNa cekaDImAMthI keIpaNa ekane udaya vadhatAM ATha prakRtinuM sAtamuM. anaMtAnubaMdhi cAra kaSAyamAMthI koI ekane udaya thatAM navaprakRtinuM AThamuM ane temAM mithyAtva mohane udaya vadhatAM daza prakRtine udaya rU5 navamuM udayasthAna che. 23. have uparokta udayasthAnake prakRtinA pheraphArathI aneka prakAre thAya che, te prakAro kahevA mATe upAya kahe che - dugaAi dasaMtudayA kasAyameyA caubvihA te u| .... bArasahA veyavasA adugA puNa jugalao duguNA // 24 // dvikAdayo dazAntA udayAH kaSAyabhedAccaturvidhAH te tu / dvAdazadhA vedavazAda dvikAH punaH yugalato dviguNAH // 24 // arthabethI daza sudhInA udaye kaSAyanA bhere cAra prakAre che, vedanA vazathI bAra prakAre che, ane be sivAyanA bAkInA udaye yugalanA vazathI bamaNuM thAya che. TIkAnA koIne kodhano, koIne mAnane, keIne mAyAno, ane keIne lobhane udaya hevAthI eka samaye aneka jIvanI apekSAe) bethI daza sudhInA dareka udaya sthAnake cAra prakAre thAya che, te cAre bheda vALA-krodhI, mAnI, mAyI ke lebhI game. te 1 upazama zreNimAMthI paDatAM uparokta udaya thAya che. pahelA saMjavalana cAramAMthI koIpaNa eka kaSAyane, tyArabAda eka vedane tyArabAda yugalane ane tyArabAda bhaya ane jAgusA Adine jAya thAya che. traNano udaya thatuM nathI, eTale traNanuM udayasthAna nathI. eka samaye eka jIvana upara pramANe udaya hoya che. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pasaMmata hatI vAha vALA heya-ne traNa vedamAMthI koIpaNa vedane udaya heya che, jemake-krodhanA %AyavALAne purUSadane udaya hoI zake, strIvedane paNa udaya hoI zake, athavA napuMsaka vetane udaya paNa heI zake. e pramANe mAnI, mAyI, lebhIne paNa traNa vedamAMthI ame te vedane utha heI zake che. mATe traNaveda vaDe bAra bhaMga-prakAra thAya che. have te bAre prakAravALAne keIne hAsya-ti ke keIne zeka-aratine udaya hoya che. jemake-krodhI - purUSadanA udayavALAne hAsya-tine udaya hoI zake, tema teone zeka-aratine paNa - udaya hoI zake che. e pramANe kodhI strIvedanA udayavALA ane kodhI napuMsakavedanA udayavALAne paNa bemAMthI game te yugalane udaya hoI zake che. e pramANe mAnI, mAyI, -bhI puNyadAdi keIpaNa vedanA udayavALAne bemAMthI game te yugalane udaya hoI zake che, - mATe cArathI daza sudhInA tamAma uda yugalane AzrayI (pUrvathI)bamaNuM thAya che. eTale ceveza bhaMga thAya che. Aja rovIsI kahevAya che. bene udaya heya tyAre yugalane udaya na hovAthI cAra kaSAyane veda sAthe pheravatAM bAraja bhaMga thAya che. ane cArathI daza sudhInA udayasthAnakamAM kaSAya, veda ane yugalane udaya havAthI cAra kaSAyane traNa veda sAthe pheravatAM bAra ane te bArane be yugala sAthe pheravatAM vIsa bhaMga thAya che. pArakA - have te grevIsIe=vIsa bhAMgAe eka eka guNasthAnake aneka prakAre thAya che, mATe kahe che--- aNasammabhayadugaMchANa Nodao saMbhavevi vA jamhA / udayA cauvIsA viya ekekaguNe ao bahUhA // 25 // anantAnubandhisamyaktvabhayajugupsAnAM nodayaH saMbhavedapi vA yasmAt / udayAH caturviMzatayazca ekaikaguNe ato bahudhA // 25 // .. artha--anantAnubaMdhi, samyakatva mehanIya, bhaya ane jugupsAne udaya nathI te ane saMbhave paNa che mATe uda ane vIsIo eka eka guNasthAne aneka prakAre thAya che. TIkAnu--anantAnubaMdhi kaSAya, samyakatvamehanIya, bhaya ane jugupsA mehanIyane I vakhate udaya hetuM nathI, keI vakhate heya paNa che. te A pramANe-(kSAyikasamyakatva prApta karatAM pahelAM anantAnubaMdhi kaSAyane uvelIne pariNAmane hAsa thavAthI mithyAtvane prApta thayelA midaSTine mithyAtvarUpa hetuthI baMdhAyela te anantAnubaMdhine eka AvalikA paryanta udaya hetuM nathI. zeSa kALa udaya hoya che ja. avirata samyagadaSTi Adi sthAnake vartamAna aupazamika samyagadaSTi ke kSAyika samyagadaSTine samyakatvamohanIyane rAdhya dete nathI, zeSane-kSapazama samyakatvane heya che. bhaya ane jugupsA azrudayI hovAthI mithyASTithI AraMbhI apUrvakaraNa sudhInA saghaLA guNasthAnakamAM kaI vakhate Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sati TIkAnuvAda udaya hoya che, kaI vakhate te nathI. A hetuthI eka eka guNasthAnake udaya ane te udayathI thatA bhAMgA-covIsIo ghaNe prakAre thAya che. paravA have aneka prakAre thatA te udaye ane bhAMgAe vIsIo guNasthAnakemAM batAve che micche sagAi cauro sAsaNamIse sagAi tinnnnudyaa| chappaMcacaurapuvvA cauro tia avirayAINaM // 26 // mithyAtve saptAdhAH catvAraH sAsAdana mizrayoH saptAdyAH trayaH udyaa| SaTpaJcacatupUrvAH catvAraH trayaH aviratAdInAm // 26 // artha--mithyAtve sAtathI daza sudhInAM cAra udayasthAnaka hoya che. sAsvAdane ane mitre sAtathI daza sudhInAM traNa, aviratithI apramatta sudhInA guNasthAnakavALAone che pAMca ane cAra Adi cAra, ane apUrvakaraNavattAne cAra Adi traNa udayasthAnake heya beM TIkAnu --mithyAdaSTi guNasthAnakavartI jene mehanIyanA eka samaye eka eka jIva AzrayI) sAtathI daza sudhInA cAra udaya hoya che, te A-7-8-9-10, temAM te A pramANe--mithyAtva, apratyAkhyAnAvaraNa pratyAkhyAnAvaraNa ane saMvalana kethAdimAMthI traNa krodhAdi. Adi zabdathI traNa mAna athavA traNa mAyA ke traNa lebha. krodha mAna mAyA ane leba paraspara virodhI hevAthI eka sAthe udayamAM hotA nathI. paraMtu krodhane udaya hoya te je koIne udaya hoya tenI nIcenA tamAma krodhane samAna jAtIya hevAthI udaya thAya che. jemake anaMtAnubaMdhi kone udaya heya te tenI nIcenA apratyAkhyAtAva raNAdi traNe krodhane udaya hoya che. e pramANe anaMtAnubaMdhi kodhane udaya na hoya ane apratyAkhyAnAvaraNa krodhane udaya hoya to tenI nIcenA pratyAkhyAnAvaraNAdi baMne prakAranA krodhane udaya hoya che. e pramANe anyatra temaja mAna mAyA ane lebha mATe.. paNa samajavuM. traNa vedamAMthI eka veda, hAsya-rati yugala ke zeka arati yugalamAMthI eka yugala, A sAta prakRtine mithyAtvI ne avazya udaya hoya che, A sAtamA - udaye prakRtienA phArapherathI vIsa bhAMgA thAya che. te A pramANe (bhAMgA-karavAnI rIta gA. 24 mAM karyo che te pramANe samajavI) kaI jIvane hAsya-patine ke koI jIvane zeka-aratine udaya hevAthI e dareka yugalane ' e eka bhaMga thAya che, mATe be yugalanA be bhaMga. te baMne yugalanA udayavALA cha traNa Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa vedamAMthI koI paNa vedanA udayavALA hoya che, mATe te bene traNe guNatAM cha bhaMga thAya che. te chae bhagavALA cha krodhAdi cAramAMthI koI paNa kaSAyanA udayavALA hoya che mATe cha ne cAre guNatAM cesa bhaMga thAya che. A pramANe yugala, veda ane krodhAdi-krodha mAna-mAyA ane lebha pheravatAM vIsa bhaMga thAya che. have te sAtanA udayamAM bhaya, jugu sA ke anantAnubaMdhinA udayamAMthI kaI paNa eka vadhatAM AThano udaya thAya che, ane te dareka udayanI eka eka cevIsI thAya che, eTale ke te dareka udayamAM sAtanA udayanI jema yugala, veda ane krodhAdi cArane pheravatAM vIsa vIsa bhaMga thAya che, A pramANe traNa vIsI thAya che. ahIM eka zaMkA thAya che ke-mithyAdaSTine te anaMtAnubaMdhine udaya avazya saMbhave che. te pachI zA mATe sAtane udaya ane bhaya ke jugupsA sahita AThane udaya anaMtAnubaMdhinA udaya rahita hoya che tema kahe che ? ahiM uttara ApatAM kahe che ke kaI kSApazamika sa. daSTi jIve anaMtAnubaMdhi Adi darzanamohanIya saptakane kSaya karatAM pahelAM mAtra anaMtAnubaMdhi kaSAyanI visaMjanA karI, ATaluM karIne ja virame; mithyAtva Adi traNa dazanAmahanIyanA kSaya mATe tathA prakAranA vizuddha adhyavasAyarUpa sAmagrInA abhAvathI prayatna karI zake nahi. tyArabAda kALAMtare paDatA pariNAme mithyAtve gaye ane tyAM mithyAtvarUpa hetuthI anaMtAnubaMdhi kaSAyanA baMdhanI zarUAta karI. paraMtu tenI baMdhAvalikA jyAM sudhI pUrNa na thaI hoya tyAM sudhI tene udaya thaI zaka nathI. baMdhAvalikA pUrNa thayA bAda thAya che. # vaLI ahiM zaMkA thAya che ke-anaMtAnubaMdhi kaSAyanI mAtra eka baMdhAvalikA gayA bAda ja tene udaya kaI rIte thAya? kAraNa ke dareka prakRtine amuka abAdhAkALa hoya che. ane tene kSaya thAya tyAre udaya thAya che. ahiM anaMtAnubaMdhi kaSAyane ochAmAM oche abAdhAkALa aMtamuhUrta ane vadhAremAM vadhAre cAra hajAra varSa pramANa che tethI kamamAM kAma paNa aMtarmuhUrta gayA bAda ja udaya tha joIe. mAtra AvalikA gayA bAda ja tene udaya kema hoI zake ? uttara ApatAM kahe che ke-ahiM upara jaNA te doSa nathI. kAraNa ke baMdha samayathI AraMbhI tenI sattA thAya che, jyAre sattA thaI tyAre baMdhakALa paryata te patagraha tarIke heya che ane jyAre pata6 graha tarIke hoya tyAre temAM samAna jAtIya zeSa prakRtinA dalikene saMkrama thAya che. saMmeluM te dalika patagraha prakRtirUpe pariName che. saMkramelA dalikane saMkramAvalikA gayA bAda udaya thAya che. tethI baMdhAvalikA gayA bAda udaya kahyo che te virUddha nathI. te (1) ahiM je samaye anaMtAnubaMdhi baMdhAyA te samayathI AraMbhI te patadamaha thAya che. tethI temAM jene AbAdhakALa vItI gayo che tevA apratye mAnAvaraNIyAdi kavAyAnAM daliyAMo saMkrame che Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda tathA te pUrvokta sAtanA udayamAM bhaya, jugupsA athavA bhaya, anantAnubaMdhi ke jugupsA anaMtAnubaMdhine udaya vadhe tyAre navane udaya thAya che. te dareka vikalpamAM pahelAM kahelA krame eka ekavIsI cesa covIsa bhAMgA thAya che, mATe traNa vIsI thAya che. tathA teja sAtanA udayamAM bhaya jugupsA ane anaMtAnubaMdhi traNene udaya vadhe tyAre dezane udaya thAya che ahiM bhAMgAnI ekaja vIsI thAya che. saghaLI maLI mithyAdiSTa guNaThANe ATha vIsI-eka bANuM bhAMgA thAya che. sAsvAdana samyagRSTi ane mizra guNaThANe sAtathI nava paryanta traNa uda hoya che. te A-7-8-9, temAM sAta A pramANe anaMtAnubaMdhi, apratyAkhyAnAvaraNa, pratyAkhyAnAvaraNa ane saMjvalana krodhAdimAMthI krodhAdi cAra, traNa vedamAMthI eka veda, ane be yugalamAMthI eka yugala A sAta prakRtine sAsvAdanIne avazya udaya hoya che. ahiM pahelAnA krame bhAMgAnI eka evIsI thAya che. tathA te sAtamAM bhaya ke jugupsAne udaya vadhatAM be prakAre AThane udaya thAya che tenI be covIsI thAya che. bhaya, jugupsA baMnene eka- anaMtAnubaMddhirUpa thAya che. anaMtAnubaMdhirUpe thayelAM te apratyAkhyAnAvaraNIyAdinAM dalike saMkrama samayathI eka avalikA gayA bAda udayamAM Ave che. je samaye anaMtAnubaMdhi baMdhAyA te ja samaye apratyAkhyAnAvaraNAdinAM dalike saMkrame che. eTale baMdha samayathI eka AvalikA gayA bAda kaho ke saMkasamayathI eka AvalikA gayA bAda kahe-e baMne sarakhuM ja che. kemake ahiM baMdhAvalikA ane saMkramAvalikA eka ja thaI jAya che. tethI mithyAtva guNaThANAnI eka AvalikA gayA bAda saMkrAnta dalikone-anaMtAnubaMdhirUpe thayelA daline udaya thAya che. ane baddha anaMtAnubaMdhine paNa baMdha samayathI eka AvalikA gayA bAda udIraNAkaraNa dvArA udaya thaI zake che. mATe ja ema kahyuM che ke. mithyAtva guNaThANe phakata eka AvalikA kALa ja anaMta nubaMdhine udaya heto nathI. te paNa je , samyagadaSTAdi guNaThaNe anaMtAnubaMdhikaSAyanI visaMyejanA karI 5DI mithyA Avyo hoya tene ja. saMbhave che. je ja anaMtAnubaMdhinI visaMjanA karI nathI tene to te sattAmAM hovAthI je samaye paDIne mithyA Ave te samayathI ja udayamAM Ave che. 1 bhinnabhinna jevo AzrayI A ghaTe che. kemake koIne sAtane udaya, te paNa koI ne koI prakAre te koIne koI prakAre hoya che eTale tenA vIsa prakAra thAya che. e pramANe koIne AThano udaya, koIne navane udaya ane koIne dazane udaya hoya che. te ATha, nava ane dazano udaya paNa saMkhyA teja hovA chatAM aneka prakAre thAya che mATe tenA vize evI za vikape thAya che. veda, kaSAya ane yugala sAthe pheravatA' covIsaja vikalpa thAya che. vadhAre nahi. kemake bIjI prakRtie pharatI nathI. prakRtinA pheraphArathI ja bhinnabhinna vikaTa thAya cheA badhA vika eka samaye aneka jIva AzrayI ane kALabhede eka jIva AzrayI saMbhave che. - 2 bhaya, jugupsA baMne paraspara virUddha nathI koIne bhayane udaya hoya che, keIne jugupsAne udaya hoya che, koIne baMnene udaya hoya che, te keIna bemAMthI ekano paNa udaya hoto nathI. eTale tenA kArakere judI judI vIsIo thAya che. anaMtAnubaMdhine udaya bIje guNaThANe dareka jIvane avazya hoya che. mAtra miyAtva guNaThANe eka AvalikA kALaja kaIkane udaya heta nathI. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasa graha tRtIya kha'tuma cAvIsI thAya che. saghaLI 30* sAthe udaya vadhatAM navanA uya thAya che. ahiM bhAMgAnI eka maLI sAsvAdane cAra cAvIsI-channu bhAMgA thAya che. samyagUmithyAdaSTi guNuThAthe sAta, ATha ane nava e traNa udaya hAya che. temAM sAta te A-ahiMthI kAIpaNa guNaThANe anaMtAnuba Mdhi kaSAyanA udaya hAtA nathI mATe tene cheDIne zeSa traNa kaSAya, traNa veDhamAMthI eka veda, e yugalamAMthI eka yugala, ane mizramADunIya. A sAta prakRtienA mizraguNasthAnakavattau dareka jIvane avazya uSarAya che. ahiM pahelAM kahI gayelA krame eka cAvIsI thAya che. Aja sAtamAM bhaya athavA jIgupsAnA udaya vadhatAM e rIte AThanA udaya thAya che. mATe bhAMgAnI e cAvIsI thAya che. bhaya, jugupsA baMnenA eka sAthe udaya vadhatAM navanA udaya thAya che. bhAMgAnI eka cAvIsI thAya che. saghaLI maLI mizraguNuThANuM cAra cAvIsI-channu bhAMgA thAya che. avirati samyagadRSTi guNuThANuM chathI nava sudhInA cAra udaya hAya che, te A 6-7-8-9. ahi. kSAyika samakita, aupamika sakriti ane kSayApazama samiti e traNa prakAranA samyakatvI jIvA haeNya che, temAM aupAmika samyakatvI ane kSAyikasamyaktvIne udayamAM prakRtie samAna DAya che. kSAceApazamika samyakatvIne udayamAM (samyakatva) mAhanIya vadhAre hAya che. ahi' kula bhAMgAnI ATha cAvIsI thAya che. temAMthI samyakatvamahanIyavALI cAra cAvIsI kSAyeApamika samyakatvanI ane te vinAnI cAra cAvIsI aupamika ane kSAyika samyakatvInI samajavI. aupamika ane kSAyika samyakatvI avirati samyagdaSTine cha prakRtinA uca A pramANe hAya che.-apratyAkhyAnAvaraNAdi traNa krodhAdi, traNa vedamAMthI eka veda, e yugalamAMthI eka yugala, A cha prakRtinA udaya ceAthe guNuThANuM avazya hoya che, ahiM pahelAMnI jema bhAMgAnI eka covIsI thAya che. A chamAM bhaya, jugupsA athavA saMmyakatvameAhanIya traNamAMthI kAIpaNa eka meLavatAM sAtanA hRdaya thAya che. sAtanA udaya traNa prakAre che mATe bhAMgAnI cAvIsI paNa traNa thAya che. te chamAM bhayantugupsA athavA bhaya-vaidaka samyakatva athavA jugupsA-vedaka samyaktva nAkhatAM AThanA udaya thAya che. aDhuiM paNa eka eka vikalpamAM bhAMgAnI covIsI thAya che. mATe traNa cAvisI thAya che. bhaya-jIgupsA ane vedaka samyakatva e traNe eka sAthe meLavatAM navanA udaya thAya cheahiM' bhAMgAnI eka ceAvisI thAya che. saghaLI maLI avirati samyagdaSTi guNaThANe ATha cAvIsI-ekaseA bANuM bhAMgA thAya che. dezaviti guNuThANe pAMca Adi cAra udaya hAya che, te A-5-6-7-8. temAM 1 ahiM eTaluM dhyAna rAkhavuM ke chanA udayamAM samyaktvameAhanIyanA udaya vadhI sAtaneA udaya thAya ema nathI. kemake chatA udaya aupamika ke kSAyika samyakavIne hoya che. teone kaI samyakatva meAhanIyatA udaya thatA nathI. ahiM tAtpa e che ke-aupanika ane kSAyika samyakavIne 6-7-8 e traNa udA ane kSAye pazcamika samyakatvIne 7-8-9 e traNa udaye haiAya che. kSaye zamika samyakatvIne samyakava mehanIyate| udaya dhruva che, eTale tene zarUAtathI ja sAtane udaya hAya che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatikA TIkAkavAda pazasika ke zAcika samyagdaSTi dezaviratine pAMca cha ane sAta e traNa uda hoya ane kSApathamika samyakatva dezaviratine cha sAta ane ATha e traNa udaye heya che. temAM pAmika ke kSAcika samyakatvI dezaviratane pAMca A pramANe hoya che-pratyAkhyAtAvaraNa ane saMjavalana krodhAdimAMthI be bredhAdi, traNa vedamAMthI eka veda, be yugalamAMthI eka yugala kula-pAMca dezavirati guNaThANe A pAMca prakRtione udaya avazaya ya che. pahelAMnI jema bhAMgAnI eka covIsI thAya che. bhaya, jugupsA athavA samyakala hanIyamAMthI keIpaNa ekameLavatAM chata udayanA traNa vikalpa thAya che. dareka hikamAM bhAMgAnI eka eka evasI thAya che, mATe traNa covIsI thAya che. tathA te padmanA udayamAM bhaya-jugupsA athavA bhaya, samyakatramehanIya ke jugupsA-samyakatavamehanIya meLavatAM sAtane udaya thAya che. ahiM paNa bhAMgAnI traNa covIsI thAya che. bhaya, najIguptA ane samyakatvamehanaya e traNe eka sAthe meLavatAM AThane udaya thAya che. ahiM bhAMgAnI eka ja covIsI thAya che. saghaLe maLI dezavirati guNaThANe bhAMgAnI ATha covIsI-eka bANuM bhAMgA thAya che. ahiM paNa dareka samakane keTalI covIsI thAya tene viveka svayameva karI le. pramatta saMyatane cAra pAMca cha ane sAta e cAra udaye heAya che. temAM aupazamika ane kSAyika samyagdaSTine cAra pAMca ane cha e traNa udaye hoya che, ane kApazamika samyakatvane samyakatva mehanIyane udaya avazya hevAthI pAMca cha ane sAta e traNa uda hoya che. temAM pramatta saMyata Apazamika samyakatva athavA kSAyika samyakatvane saMjavalana krodhAdimAMthI koIpaNa krodhAdi eka, traNa vedamAMthI eka veda, be yugalamAMthI eka yugala e cAra prakRtione avazya udaya hoya che. ahiM bhAMgAnI eka covIsI thAya che. A cAramAM bhaya athavA jugupsA athavA samyakatva mehanIya meLavatAM pAMcane udaya thAya che. dareka sthaLe samyaktva mehanIyanA udayavALI cevIsI sApazamika samyakatvane heya che. a ' dareka vikalpamAM eka eka vasI thatI hevAthI bhAMgAnI traNa covIsI thAya che. tathA te cAramAM bhaya-jugupsA athavA bhayasamyakatva mehanIya athavA jugupsA-samyakatvamehanIya meLavatAM cha udaya thAya che. ahiM paNa traNa vikapanI traNa vasI thAya che. bhaya, vajugupsA ane samyakatva mehanIya eka Ro meLavatAM sAtane ukya thAya che. bhAMgAnI eka vIsI thAya che. saghaLI gALI ATha covIzI --eka bANuM vAMgA thAya che. - e pramANe apramatta saMyate paNa yAra Adi cAra uda ane ATha cerIo samajavI. apUrvazaraNe cAra pAMca ane cha ema traNa uda hoya che. A guNakANe pAtra mika samyaSTi ane payika samyagdahiTa cha ja hoya che, kSayazaNika sabhya Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra pasaMgraha tRtIya vaDa jIvA hAtA nathI, tethI ahiM samyaktvamaharnIyanA udaya kAINa jIvane hateA nathI, eTale apU`karaNa guNusthAnaka sa panna kSAyika samyaktvI ke aupazamika samyaktvane saMjavalana krodhAdimAMthI kAipaNa eka krodhAdi, traNa vedamAMthI eka veda ane e yugalamAMthI eka yugala e cAra prakRtinA udaya hAya che. lAMgAnI eka covIsI thAya che. A cAramAM bhaya athavA jugupsAnA udaya vadhatAM pAMcanA utkraya thAya che. aDhuiM bhAMgAnI e covIMsI thAya che. bhaya ane jugupsA khanenA eka sAthe udaya vadhatAM chanA udaya thAya che. mahi' paNa bhAMgAnI eka covIsau thAya che. saghaLI maLI apUrvakaraNe cAra covIsau channu bhAMgA thAya che. ahiM pramatta guNasthAnakanA udayanI apekSAe apramatta ane pUrva karaNanA udaye| mAtra guNusthAnakanA bhekeja bhinna che, paramA`thI bhinna nathI. kemake badhA udaya| ane vikalpe eka sarakhAja che, mATe pramattanA udayanA grahuthIja apramatta ane apUrvakaraNanA udaya paNa grahaNa karAyelAja che ema samajavuM. A hetuthI ja apramatta ane apUrvakaraNe mAtra guNasthAnakanA bhedathI thatI cAvIsIe pramattanI covIsIethI judI gaNavAmAM Avaze nahiM. 26 have daza Adi uDDayAmAM jeTalI covIsI thAya che, teTalI covIsInA nirdeza karavA IcchatA A gAthA kahe che-A gAthAmAM dareka ucamAM keTalI covIsIe thAya che tenI saMkhyA kahI che-- dasagAi cavIsA eka chikkAradasasaga caukaM / ekkAya navasayAI saGghAI evamudayANaM // 27 // dazakAdiSu caturviMzatayaH ekA SaT ekAdaza daza sapta catuSkaM / ekAca navazatAni SaSThyadhikAnyevamudayAnAm ||27|| atha-- --daza Adi udayAmAM anukrame eka cha agIAra daza sAtu cAra ane eka e pramANe cAlIsa ceAvIsIe thAya che. ane navase sATha uDDayanA virUpA thAya che TIkAnu0--dezanA udayathI ArabhI cAranA udaya sudhImAMnA dareka udayasthAnamAM bhAMgAnI cAvIzI anukrame eka cha agIAra daza sAta cAra ane eka thAya che. temAM dazanA udaye eka covIzI mithyASTi guNasthAne thAya che. navanA uce cha covIzI * gAya che, temAM traNa covIzI mithyA-STi guNuThANe tathA sAsvAdana mizra ane avirati samyagdaSTi guNaThANe eka eka thAya che. AThanA udaye agIAra cornIzI thAya che, temAM traNa mithyAtve, e sAsAdane, e mizra, traNa avirati samyagdaSTi guNuThANuM ane eka dezavirati kSuNasthAnake thAya che. sAtanA udaye daza cAvIzI thAya che, temAM mithyArdaSTi, Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda sAsvAdana, mizra ane pramatta saMyata e cAra guNaThANuomAM eka eka, avirati samyagdahiTa ane dezavirati guNaThANe traNa traNa covIzI thAya che. chanA udaye sAta cevazI thAya che, temAM avirati samyagdaSTi guNakANe eka, dezavirati ane pramANe traNa traNa thAya che. pAMcanA udaye cAra covIzI thAya che, temAM dezaviratimAM eka ane pramatta saMyate traNa thAya che. cAranA udaye eka ane te pramatta hoya che. A pramANe saghaLI maLa cAlIza covIzIo bhAMgAnI thAya che. tene covIze guNatAM udayanA vika-bhAMgAo navase ane sATha thAya che. ra7. have pAMca Adi baMdhasthAnakomAM thatA udayanA bhAMgAo kahe che - bArasa cauro ti du ekkagAu paMcAibaMdhage udyaa| abbaMdhage vi eko tesIyA navasayA evaM // 28 // dvAdaza catvAraH trayo dvau ekazca pazcAdibandhake udyaaH| abandhake'pi ekaH jyazItiH navazatAnyevam // 28 // artha-pAMca Adi baMdhasthAnake anukrame bAra cAra traNa be ane eka bhaMga thAya che. abaMdhakane paNa eka bhaMga thAya che. kula navase ane tyAzI bhaMga thAya che. - TIkAnu -pAMca Adi baMdhasthAnakamAM anukrame bAra cAra traNa be ane eka e pramANe udayanA vikalpa thAya che, te A pramANe-navame guNasthAnake pAMcanA baMdhakALe be prakRtine udaya hoya che. te AsaMjavalana krodhAdi cAramAMthI kaIpaNa eka krodha Adi ane traNa vedamAMthI keIpaNa eka veda. mATe cArane traNe guNatAM bAra bhAMgA thAya che. cArane jyAre baMdha thAya che tyAre udaya eka prakRtine hoya che. cArane baMdha purUSadanA baMdhane viccheda thAya tyAre thAya che, ane purUSadane baMdha ane udaya e baMne sAthe ja jAya che, mATe cAranA aMdhakALe ekane udaya hoya che ane te paNa saMvalata cAra kaSAyamAMthI kaI ekane heya che. veda ke yugala koIne udaya nahi hevAthI ahiM cAra ja bhaMga thAya che. ahiM cAra bhaMga thavAnuM kAraNa e che ke-kaI saMjavalana krodhanA 'udaye zreNi AraMbhe che, keImAnanA udaye, kaI mAyAnA udaye, ke koI saMjavalana lemanA udaye zreNi AraMbhe che, eTale cAra ja bhaMga thAya che saMjavalana krodhane baMdha viccheda thAya tyAre traNane baMdha thAya che, ahiM paNa udaya ekane ja hoya che kemake 1 saMjvalana krodhane udaye zreNi AraMbhe che eTale ke cAritramohanI upazamanA ke kSapaNa karavAne jyAre AraMbha kare tyAre tene udaya hoya che, ema samajavuM. e pramANe mAnAdinA udhya mATe paNa samajavuM. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa krodhane baMdha udaya sAthe ja jAya che. traNanA udayanA traNa bhaMga thAya che. e pramANe saMjvalana mAnanA baMdhavicachede bene baMdha hoya che, udaya mAyA ke lebha bemAMthI ekane ja hoya che, ahiM benA udayanA be bhaMga thAya che. saMjavalana mAyAne baMdhavicacheda thAya tyAre eka saMjavalana lebhane ja baMdha thAya che, udayamAM paNa saMjvalana lebha eka ja hoya che. mAna ane mAyAne paNa baMdha ane udaya sAthe ja jAya che, ahiM ekanA udayane eka ja bhaMga thAya che. ahiM pAMca Adi baMdhasthAnakamAM je ke saMjvalananA udaya AzrayI koI vizeSa nathI, kemake udayamAM tenI te prakRti hoya che, te paNa baMdhasthAnakanI apekSAe bheda havAthI bhAMgA judA gaNyA che. pramatta, apramatta ane apUrvakaraNe te baMdhasthAnakanI apekSAe paNa keI bheda nathI, kemake te saghaLA navane baMdha kare che, udayamAM paNa kaI bheda nathI mATe teonA bhAMgA judA gaNyA nathI. tathA mehanIyanI eka paNa prakRti nahi bAMdhanAra sUmasaMpAye eka saMjvalana lebhane udaya hoya che. eTale tene eka bhaMga. saghaLA maLI pAMca Adi baMdhakanA ane abaMdhakanA udayanA vikalpa trevaza thAya che te pUrvokta navase sAThamAM meLavatAM kula navase ane tyAzI vikalpa thAya che. 28 A viSayamAM matAntara kahe che - caubaMdhagevi bArasa dugodayA jANa tehiM chUDhehiM / baMdhagabheeNevaM paMcUNasahassamudayANaM // 29 // caturbandhake'pi dvAdaza dvikodayAt jAnIhi taiH kSiptaH / bandhakabhedenaivaM pazconasahasramudayAnAm // 29 // artha-cAranA baMdhe paNa zarUAtamAM vedane udaya hevAthI bAra bhAMgA jANu-samaja. baMdhakanA bhede (thatA) te bhAMgA (pUrvokta saMkhyAmAM nAkhavAthI pAMca ochA eka hajAra udayanA vika thAya che. TakAnu -ahiM keTalAka AcArya mahArAje cArane baMdha eTale kALa thAya che, tenA Adya vibhAgamAM-zarUAtanA kALamAM vedane udaya Icche che, mATe temanA mate cAranA badhe paNa saMjavalana cAra kaSAyane traNa veda sAthe guNatAM benA udayanA) bAra bhaMga thAya che. pahelAM pAMcanA baMdhe benA udaye je bAra bhaMga kahyA teja bAra bhaMga cAranA baMdhe ane benA udaye paNa thAya che. udayagata prakRtimAM kaMI taphAvata nathI chatAM baMdhanA bhede bhinna che. pahelAMnA bAra bhaMga pAMcanA baMdha saMbaMdhI che. ane upara kahyA te bAra bhaMga cAranA baMdha saMbaMdhI che. mATe baMdhanA bhede thatA te bAra vikalapa pUrvanA Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 35 udayagata vikalpamAM nAkhatAM pAMca nyUna eka hajAra eTale ke navaso paMcANu. udayavika95 thAya che jo madhanA bhedde bhAMgAnA bheda na vivakSIe te pAMcanA khadhe temaja cAranA aMdhe ane enA udaye thatA bhAMgAe eka svarUpavALA ja che mATe saghaLA maLI enA udayanA bhAMgAe khAra ja thAya che. tathA madhasthAnanA bhedde ekanA udayanA bhAMgAe paNa eka svarUpavALA hAvAthI vAstavika rIte tenA cAra ja bhaMga thAya che. mATe sALa bhAMgA pUrvakata udayanA navasA sATha vikAmAM meLavatAM navasA iMtera uDDayanA vikalpo thAya che. ra9 teja kahe che. vArasa dugodaehiM bhaMgA cauro ya saMparAehiM / sesA teciya bhaMgA navasaya chAvattarA evaM // 30 // dvAdazadvikodayAnAM bhaGgAzcatvArazca saMparAyANAM / zeSAste eva bhaMgA : navazatAni SaTsaptatyadhikAnyevam // 30 // atha enA udaye khAra bhAMgA, ane cAra kaSAyanA cAra bhAMgA (baMdhasthAnanA bhedde bheda na vivakSIe te) thAya che. khAkInA te pUrva kahyA te ja bhAMgA thAya che. ema navasA ane Thotera bhaMga thAya che. TIkAnu--ma sthAnanA bheThe bheda na vikSIe te enA udayanA khAra vikalpa, ane saMjavalana cAra kaSAyanA uDDayanA cAra vikalpa thAya che. khAkInA udayanA vikA te pUrva kahyA teja navaseA ane sATha thAya che. A pramANe saghaLA maLI navase ane hetera udayanA vikalpA thAya che. 30 have mehanIyakanA A upara kahyA teja udayanA vikalpe ne guNusthAnakamAM vicAra karatA A gAthA yugma kahe che-- micchAi appamatta tayANa aTThaTTha hoMti udayANaM / cavIsAo sAsANa - mI saapuvvANa cau cauro // 31 // cavI saguNA ee bAyarasuhumANa sattarasa aNNe / savvaisuvi mohudayA paNNasaTTA bArasasayAo ||32|| mithyAdRSTyAdInAmapramattAntAnAmaSTAvaSTau bhavanti udayAnAm / caturviMzatayaH sAsvAdana - mizrApUrvANAM catasraH catasraH // 31 // 1 aAdhakane thatA saMjavalananA lAbhanA udayatA eka bhaMga paNa svarUpe bhinna nahi hAvAthI judA gaNyA nathI, mATe cAraja bhaMga kathA che. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIya khaMDa caturvizatiguNA ete bAdarasUkSmayoH saptadazAnye / . sarveSvapi mohodayAH paJcaSaSTiAdazazatAni // 32 // arthamithyASTithI AraMbhI apramatta guNasthAnaka sudhInA udayanI ATha ATha vIsI thAya che. sAsvAdana, mizra ane apUrvakaraNanI cAra cAra thAya che. ene vIsa guNa karIe ane bIjA bAdarabhaMparAya ane sUkSmasaMpAyanA sattara bhaMga thAya che, tene temAM meLavIe eTale saghaLA guNasthAnakenA kula bhaMga bAraso ane pAMsaTha thAya che. 31-32 TakAnu-mithyAdaSTithI AraMbhI apramatta sudhInA mithyASTi, avirata samyagdaSTi, dezavirati, pramatta ane apramatta e dareka guNasthAnakamAM udayanA vikalpanI ATha ATha vIsIo thAya che. e pramANe sAsvAdana, mizra ane apUrvakaraNa e pratyeka guNasthAnakamAM cAra cAra covIsIo thAya che. guNasthAnakanA bhede bheda gaNatAM kula bAvana vIsIo thAya che. A saghaLI cevAsIone savistara vicAra pahelAM 26 mI gAthAmAM karI gayA che, mATe ahiM pharI karatA nathI. tyAM baMdhasthAnakanA bhede vasIone bheda gaNe che, ahiM guNasthAnakanA bhede covIsIone bheda gaNe che. bAvanane rovIse guNIe eTale bArase adhika aDatAlIsa bhaMga thAya che. tathA navamA ane dazamAM guNasthAnakanA sattara bhaMga thAya che. trIsamI gAthAmAM kahela prakAre paMcAdi baMdhamAM anivRtti bAdara saMpAyanA benA udayanA bAra ane ekanA udayanA cAra kula seLa ane baMdhanA abhAve sUmasaM5rAyane ekanA udayane eka, e pramANe pUrvanA bAraso aDatAlIsamAM sattara meLavatAM saghaLA guNa sthAnakenA mehanIyakarmanA saghaLA udayanA vikalpa bAraso pAMsaTha thAya che. anyUnAtirita A saghaLA bhaMga udIraNAmAM paNa jANavA. 31-32 upara kahI te ja hakIkta A gAthA dvArA kahe cheudyvigppaa je je udIraNAevi hoMti te te u / . aMtamuhuttiya udayA samayAdArama bhaMgA ya // 33 // udayavikalpA ye ye udIraNAyAmapi bhavanti te te tu| mAnanI dUra karavA samayAvAgye maMgAi rUpA artha-udayanA je je vikalpa thAya che, te saghaLA udIraNAmAM paNa thAya che. udaya vika ane bhaMga samayathI AraMbhI aMtamuhUrta kALa mAnavALA che. TIkAnu-svarUpatAH-sAmAnyathI, baMdhasthAnanA bhede, ke guNasthAnakanA bhede udayanA je je vikapa pahelAM kahevAI gayA che, te saghaLA udIraNAmAM paNa samajavA. kemake udaya ane udIraNA sahabhAvI che. je ke traNa veda ane saMjavalana kaSAyanI paryatAvalikAmAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda udIraNA thatI nathI, paraMtu kevala udaya ja prApte che, kAla udaya sAthe udIraNA hAya che ja, eTale bhAMgAnI have te udaya ane bhaMganuM kALamAna kahe che.-- ekanA udayathI AraMbhI dezanA udaya sudhInA saghaLA udacA-udayasthAnakI, ane tenA saghaLA bhAMgAe samayathI Ara'bhI aMtarmuhUtta kALamAnavALA che. eTale ke te saghaLA udayasthAnakAnA ane tenI aMdaranA saghaLA bhAMgAnA jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUtta kALa che. te te udayasthAnaka ke te te udayasthAnakAnA dareka bhaMga jadhanyathI eka samaya sudhI rahe che, ane utkRSTa aMtamuhUtta sudhI rahe che, tyArakhAda te udayasthAnaka ke bhaMga palaTAI jAya che. kAraNa ke cA thI daza sudhInA dareka udayasthAnAmAM kAIpaNa eka veda ane kAIpaNa eka yugala avazya hoya che. te veda ke yugalamAMthI koIpaNa vedanu ke yugalanuM aMtarmuhUtta bAda jarUra parAvarttana thAya che. koIpaNa eka ja veda ke eka ja yugala aMtarmuhUttathI vadhAre kALa udayamAM rahetA nathI. mULa TIkAmAM kahyuM che ke- "aMtarmuhUtta bAda veda ane yugalanuM' avazya parAvattana thAya che, mATe te dareka udayasthAnakAnA ke tenA bhAMgAnA utkRSTathI aMtarmuhUtta kALa kahyo che. enA udayanA ane ekanA udayanA aMtamuhUttakALa te prasiddha che. kemake ene ke ekanA udaya navamA guNusthAnake ane ekanA udaya dazamA guNasthAnake hAya che, ane te guNasthAnakanA kALa ja aMtarmuhUtta che. tathA jaghanyathI daraeNka udayasthAnaka ke bhaMganA eka samayanA kALa che. zaMkA:- eka samayanA kALa zI rIte ghaTe ? 27 te paNa-5ya tAvalikA iMDIne-zeSa sa`khyAmAM koi phera paDatA nathI. uttara:- jyAre kAIpaNa vivakSita eka uddayasthAnamAM ke koIpaNa eka bhaMgamAM eka samaya rahIne khIje samaye anya guNusthAnake jAya tyAre madhasthAnanA bheke, guNasthAnakanA bhedde ke svarUpe anya udayasthAnakamAM ke anya bhaMgamAM jAya che. mATe saghaLA udayasthAnakAnA ane bhAMgAnA kALa jadhanyathI eka samayanA kahyo che. 33. have kaI mAThu prakRtinA kayA guNasthAnake udaya-viMccheda thAya che, te kahe che-- micchattaM aNamIsaM cauro cauro kasAya vA samaM / TApha puve ane veyasAyA to homa // mithyAtvaM ana-mizra catvArazvatvAraH kaSAyA vA samyaktvam / tiSThatyapUrve SaTkaM vedakaSAyAstato lobhaH ||34|| 1 ahi' dareka udayasthAnaka ke dareka bhaMgane jaghanyathI samayanA kALa anya guNa sthAnake jAya tyAre kahyo, A uparathI ema samajAya che ke eka guNasthAnake lAMkhA kALa rahe te dareka udayasthAna ke bhaMgane aMtamuM 'kALa hovA joie. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa artha-mithyAtva, anaMtAnubaMdhI, mizramehanIya ane cAra cAra kaSA anukrame ekathI pAMca guNasthAnaka sudhImAM rahe che-deya che. cArathI sAta sudhImAM samyakatvamehanIya vikalape rahe che. hAsyaSakka apUrvakaraNa sudhI rahe che. veda ane traNa saMjavalana kaSAya navamA sudhI ane lebha dazamA sudhI rahe che. A 1 TIkAnuDa-udaya Azrayane mithyAtvamehanIyakarma mithyAdaSTi guNasthAnake rahe chehoya che. eTale ke mithyAtvamehanIyane udayavida mithyASTi guNasthAnake thAya che. tyAM udayamAM hoya che tyArapachInA anya koIne hotuM nathI. e pramANe anaMtAnubaMdhine udayavida sAsvAdane, mizramehanIyane mizraguNasthAnake, apratyAkhyAnAvaraNa krodhAdi cAra kaSAyane avirati samyagUdahiTa guNasthAnake, ane pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyane dezavirati guNasthAna ke udayaviccheda thAya che. udaya Azrayane samyakatvameDanIyakarma avirati samyagRSTithI apramatta guNasthAnaka sudhImAM vikalpa hoya che, kadAcita hoya che. kadAcita hetuM nathI. temAM pathamika samyagdahiTa ke kSAyika samyagdaSTine udayamAM hetuM nathI, kSApazamika samyagdaDiTane udayamAM hoya che. tathA hAsya, rati, ati, bhaya, zeka, ane jugupsArUpa hAsyaSarkano udayaviccheda apUrvakaraNe thAya che. traNaveda ane saMjavalana krodha-mAna ane mAyAne udayaviccheda anivRtti bAdara saMpAye thAya che. tathA saMjavalana lebhane udayavicheda dazama guNasthAnake thAya che. tyAM sudhI udayamAM rahe che, tyArabAda rahetA nathI. 34 A pramANe mehanIyakarmanAM udayasthAnake vistArapUrvaka kahyAM. have sattAsthAnake kahe che agasattagachakkagacautigadugaekagAhiyA viisaa| terasa vAta saMte paMjA nA rUpa * aSTakasaptakaSaTkacatuvidvavekAdhikA viNshtiH| . trayodaza dvAdaza ekAdaza satkarmANi paMcAdi yAvadekam // 35 // artha-ATha sAta cha cAra traNa be ane eka adhika vIza, tera, bAra, agiyAra, ane pAMcathI eka sudhI kula paMdara sattAsthAnako che. TIkAnuo-~mehanIyakarmanAM paMdara sattAnAM sthAnaka che. te A pramANe-aThThAvIza, sattAvIza, chavIsa, jevIsa, trevIsa, bAvIsa. ekavIsa, tera, bAra, agiyAra, pAMca cAra, traNa, be ane eka A gAthAmAM "late' e padane bhAvapradhAna nirdeza karela hovAthI "rA' uparathI sattA pada levAnuM che. ane tethI upara sattAnAM sthAnake lIdhAM che. 35 have upara kahelAM sattAsthAnakene guNasthAnakamAM ghaTAve che . * Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda aNamicchamIsasammANa avirayA appamatta jA khavagA / samayaM aTThakasAe napuM saitthI kamA chakka || 36 | puveyaM kohAi niyaTTi nAses suhuma taNuloMbhaM / tiNNegatipaNa causuM tekkArasa cauti saMtAni ||37|| anamithyAtvamizrasamyaktvAnAM aviratA (dayo) apramattAH yAvat kSapakAH / samakaM aSTau kaSAyAn napuMsaM striyaM kramAt SaTkam ||36|| vedaM krodhAdInanivRttirnAzayati sUkSmaH tanulobham / a stori trINi paJca caturSu trINyekAdaza catuH trINi satsthAnAni // 37 // aviratithI AraMbhI apramatta sudhInA anaMtAnubaMdhi, mithyAtva, mizra ane samyaktva mahanIyanA kSapaka che. anivRti bAdara saMparAya ATha kaSAyane eka sAthe khapAve che. tyArabAda napu Msakavedane, strIvedane, hAsyaSakane, purUSavedane, ane saMjavalana krodha mAna mAyAne anukrame khapAve che. sUkSmasa parAya sUkSma lAbhane khapAve che. traNa, eka, traNa, cAramAM pAMca, traNa, agIAra, cAra, ane traNa, e pramANe mithyAdaSTithI upazAMtameha guNasthAnaka sudhImAM anukrame sattAnAM sthAnakA hAya che. 39 TIkAnu0--anantAnuMdhi catuSka, mithyAtvamADhanIya, mizramehanIya ane samyakatvamahunIyane avirati samyagdaSTi guNasthAnakathI apramatta sayata guNusthAnaka sudhInA khapAve che. uparAkta cAra guNasthAnakamAMthI koIpaNa guNasthAnake vattamAna AtmAe e sasakane khapAve che, e tApa che. ( temAM paNa pahelAM anaMtAnuMdhi catuSkane ane pachI danatrikane khapAve che. ) eTale e aviratAdi guNasthAnakamAM jyAM sudhI saptakano kSaya na karyo hoya tyAM sudhI te sattAmAM DAya che, tyArabAda savathA hAtAM nathI. tathA kSapakazreNimAM anivRtti bAdarasa parAya guNusthAnake apratyAkhyAnAvaraNa ane pratyAkhyAnAvaraNu e ATha kaSAyanA eka sAthe nAza kare che. tyArapachI napu sakavedanA ya kare che, tyArabAda vedanA, tyArabAda hAsyaSarkanA, tyArabAda purUSavedanA, tyAra pachI anukrame sa Mjavalana krodha, mAna ane mAyAnA nAza kare che A krame kSapakazreNimAM vamAna AtmA navamA guNusthAnake mehanIyakanI vIza karma prakRtie khapAve che. kITTIkRta sUkSmalAbhanA sUkSmasaparAya guNusthAnake nAza kare che. kayA kayA guNasthAnake kayA kramathI mAhanIyanau kaprakRtinA kSaya kare che e upara kahyuM, tethI cAvIsa Adi khAra sattAsthAneAnuM vyAkhyAna karyuM che, ema samajavu, tathA traNa sattAsthAnA kevI rIte DAya che, te jo ke AgaLa kaheze, tApaNu samAha na thAya eTalA mATe te saghaLAM sattAsthAneAnA paNa ahiM vicAra kare che. mehanIyakama nI aThThAvIze prakRtie sattAmAM DAya tyAre aThThAvIza, samyaktvamehanIya uvele tyAre sattAvIza, mizramehanIya vele tyAre chavvIsa athavA anAdi mithyASTine Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 paMcasaMgraha tRtIya khaMDa chavIsa, aThThAvIzamAMthI anaMtAnubaMdhi catuSkanI visaMjanA kare tyAre covIsa, mithyAtvamehanayanA kSaye vevIza, mizramehanIyanA kSaye bAvIza, ane samyakatva mehanIyanA kSaye kSAyika samyakatvIne ekavIza prakRtimAM sattAmAM hoya che. tyArabAda kSapakazreNimAM ATha kaSAyane kSaya kare tyAre tera, napuMsakavedanA kSace bAra, vedanA kSaye agiyAra, hAsyaSakanA kSaye pAMca, purUSadanA kSaye cAra, tyArabAda saMjavalana kodhanA kSaye traNa, saMjavalana mAnanA kSaye be, saMjavalana mAyAnA kSaye eka saMjavalana lebha sattAmAM hoya che A pramANe mehanIya karmanAM paMdara sattAnA sthAnake thAya che. have pratyeka guNasthAnakamAM keTalAM sattAnA sthAnake hoya tene vicAra karatAM kahe che. mithyAdaSTi guNasthAnake traNa sattAsthAna hoya che. te A pramANe-28-ra7-26. sAsvAdana samyagUdaSTi guNasthAnake aThThAvIsanuM eka sattAsthAna hoya che. mizraSTi guNasthAnake traNa sattAsthAna hoya che. te A-28-ra7-24. tathA avirati samyagRSTi, dezavirati, pramatta saMyata, ane apramatta saMyata e cAra guNasthAnakemAM darekamAM pAMca pAMca sattAsthAnaka heya che. te A pramANe-28-24-23-12-21. apUrvakaraNe traNa sattAsthAnaka hoya che. te A- 28-24-21. anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnake agIAra sattAsthAna hoya che. te A pramANe-28-24-21-13-12-11-5-4-3-2-1. sUmasaM5rAya guNasthAnake cAra sattAsthAna hoya che. te A-28-24-21-1. upazAMtAmaha guNasthAnake traNa sattAsthAna hoya che. te A-28-24-21. A saghaLAM sattAnA sthAnakene vicAra saMveyane vicAra karaze tyAM karaze, eTale ahiM tene vicAra karyo nathI. 37. - have chavvIsa Adi sattAsthAnake ke jene pahelAM vicAra nathI karyo, tene saMbhava kaI rIte heI zake. te jaNAvavA A gAthA kahe che. chavvIsaNAimicche uvvalaNAe va sammamIsANaM / cauvIsa aNavijoe bhAvo bhUo vimicchAo 38 // SaDaviMzatiranAdimithyAtve udvalanAyAM vA samyaktvamizrayoH / caturviMzatiranaviyoge bhAvo bhUyo'pi mithyAtvAt // 38 // artha--anAdi mithyASTine chavvIsanuM sattAsthAna hoya che. samyakatva ane mitramehanIyane uvelatAM sattAvIsa ane chavvIsa e be sattAsthAna hoya che. anaMtAnubaMdhinI visaMjanA karatAM vIsanuM sattAsthAna hoya che. mithyAtvamehanIyarUpa nimittathI anaMtAnubaMdhinI pharI paNa sattA thAya che. TIkAna-anAdi mithyASTine mehanaya karmanuM chavvIsa prakRtirUpa ekaja sattAsthAna hoya che athavA aThThAvIsanI sattAvALe AtmA jyAre samyaphatva ane mizramehanIya ule tyAre chavvIsa prakRtinI sattA thAya che. aThThAvIsa prakRtinI sattAvALA AtmAe 1. eka sAthe jeTalI prakRti sattAmAM heya tene sattAsthAna kahevAya che, Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ katikA TIkAnuvAda samyakatva mohanIya uvelI nAkhI che, paraMtu hajI mizramehanIya uvelI nathI, jyAM sudhI uvelI na hoya tyAM sudhI tene sattAvIsa prakRti sattAmAM hoya che. tathA anaMtAnubaMdhinI viyejanA kare tyAre vIsa prakRti sattAmAM hoya che visaMyejanAne artha paNa che. praznajyAre anaMtAnubaMdhi kaSAyane vijyA eTale ke sattAmAMthI nimULa karyA tyAre asabhUta thayelA te kakSAnI sattAne pharI prAdurbhAva kaI rIte thAya? je sattAmAMthIja gayA te pharI kaI rIte sattAmAM prApta thAya? uttara-mithyAtvathI. anaMtAnubaMdhinI kSapaNa karanArAe anaMtAnubaMdhine sattAmAMthI nirmULa karyA che, paraMtu tenA bIja bhUta mithyAtvamehanIyane naSTa karyuM nathI. jyAM sudhI te bIja che tyAM sudhI anaMtAnubaMdhinI sattA thavAne saMbhava che, kemake mithyAtvamehanI nA udayathI jyAre prathama guNasthAnake jAya che, tyAre mithyAtvarUpa nimittavaDe anaMtAnubaMdhi kaSAyane bAMdhe che. jayAre bAMdhe tyAre sattAmAM avazya prApta thAya che. 38. je mehanIya prakRtine je ulaka che, tene A gAthAmAM batAve che - sammamIsANaM miccho sammo paDhamANa hoi uvvalago / baMdhAvaliyAuppiM udao saMkaMtadaliyassa // 39 // samyaktvamizrayomithyAdRSTiH samyagdRSTiH prathamAnAM bhavatyudvalakaH / baMdhAvalikAyA upari udayaH saMkrAntadalikasya / / 39 // artha-samyakatva ane mizramehanIyane ulaka mithyASTi ane anaMtAnubaMdhi kaSAyane samaSTi AtmA che. tathA baMdhAvalikA gayA bAda saMkrAMta dalikane udaya thAya che. TIkAnu-samyaktvamehanIya ane mizramehanayanI uddhalanA mizrAdaSTi AtmA kare . che. ane anaMtAnubaMdhikaSAyanI uDhalanA samyagudaSTi-cothA guNasthAnakathI sAtamA guNasthAna sudhImAM vartamAna AtmA kare che. ulelA anaMtAnubaMdhi kaSAyane pahele guNasthAnake kaI rIte ane kayAre udaya thAya te kahe che-anaMtAnubaMdhi uvelanAra AtmA mithyAtvamehanA udayathI paDI mithyASTi guNasthAnake jAya che. je samaye mithyAtva guNasthAnake jAya teja samayathI bIjabhUta mithyAtvarUpa hetu vaDe anaMtAnubaMdhi bAMdhavAne AraMbha kare che. je samayathI bAMdhavAnI zarUAta kare teja samayathI paDyarUpa thayelA te anaMtAnubaMdhimAM apratyAkhyAnAvaraNAdi prakRtinAM dalike saMkrame che. saMkramAvali gayA bAda te saMkAnta dalikane udaya thAya che. tAtparya e ke anaMtAnubaMdhi kaSAyanI visaMjanA karyA bAda mithyAtva mehanIyakarmanA udayathI paDI je samaye mithyAtve Ave te samayathI eka AvalikA bAda avazya anaMtAnubaMdhi kaSAyane udaya thAya che. A viSayane pahelAM gA. 26 mAM vicAra karI gayA che. 39 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa A pramANe savistara sattAmAM racAnaka kahyAM have baMdha, udaya ane sattAsthAnakene paraspara saMvedha kahe che - bAvIsaM baMdhate micche sattodayaMmi aDavIsA / saMtaM chasattavIsA ya hoti sesesu udaesu // 40 // dvAviMzati badhnanti mithyAtve saptodaye assttaaviNshtiH| sat SaDsaptaviMzatI ca bhavataH zeSeSUdayeSu // 4 // artha-mithyAtve bAvIsa bAMdhe che, ane tyAM sAvane udaya chatAM aAvIza sattAmAM hoya che. tathA zeSa udamAM chavvIsa ane sattAvIza paNa sattAnA sthAnake ya che. TIkana-DanIya karmanI bAvIsa prakRtine baMdha mithyAdaSTi guNasthAnake hoya che, ane tyAM sAtane udaya chatAM aThThAvIsa prakRtinA samudAyarUpa eka ja sattAsthAna hoya, che, anya kaI hetAM nathI. mithyAdaSTine bAvIsanA baMdhe sAtane udaya chatAM eka aThThAvizanuM ja sattAsthAna hoya e kema samajI zakAya ? e praznanA uttaramAM kahe che ke-- sAtanuM udayasthAna anaMtAnubaMdhinA udaya vinA hoya che. mithyAddhine anaMtAnubaMdhinA udaya vinAnuM sAtanuM udayasthAna kaI rIte ane keTale kALa heya te samajavAmAM Ave te sAtanA udaye aThAvIzanuM eka ja sattAsthAna hoI zake te barAbara samajI zakAya, eTale te ja samajAve che.--kaI eka AtmAe samyagdaSTi chatA anaMtAnubaMdhi kaSAyane uvelI nAkhyA-sattAmAMthI nimULa karyA. tyArabAda kALAMtare tathA prakAranA pariNAmanA vazathI mithyAtve gaye. je mithyAdaSTi thaye te ja samayathI mithyAtvarUpa nimittavaDe anaMtAnubaMdhi kaSAyane bAMdhavAne AraMbha karyo, ane baMdhAtA te anaMtAnubaMdhi kaSAyamAM apratyAkhyAnAvaraNadi kaSAyane saMkramAvavAne paNa baMdha sAthe ja AraMbha karyo. AvA prakAranA mithyASTine 1 baMdhAvalikA kahe ke saMkramAvalikA kaho eka AvalikA kALa paryata anaMtAnubaMdhi kaSAyane udaya hotuM nathI. anaMtAnubaMdhinI visaMjanA karyA vinA jeo mithyAtva guNasthAnake jAya teone te avazya anatA 1 je samaye baMdha zarU thAya te ja samayathI saMkrama paNa zarU thAya che. eTale baMdhAvalikA ane saMkramAvalikA eka sAthe ja pUrNa thAya che. AvAsika gayA bAda saMkrAMta dalikane udaya thAya che, ane baddhadanikane udIraNAthI udaya thAya che. jo baMdhAtA anaMtAnubaMdhimAM apratyAkhyAnAvaraNAdi saMkramatA nahota te baMdhAyelA daline ochAmAM oche aMtarmahatta abAdhAkALa hovAthI bAMdhelA dalika te aMtamuMdatta pachI ja udayamAM AvI zake. paraMtu apratyAkhyAnAvaraNAdi kaSAyanA daliko saMkrame che, eTale saMkamAvalikA gayA pachI saMmelAM dalike udayamAM Ave che, ane baddha dala udIraNAthI udayamAM Ave che. A rIte miyAdaSTi eka AvalikA kALa ja anaMtAnubaMdhinA udaya vinAne heya che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 - - - - saptAMtakA TIkAnuvAda nubaMdhi kaSAyane udaya hoya che. A rIte mithyATine eka Avalika kALa sAtanA udaye aThThAvIsa prakRtinuM eka ja sattAsthAna saMbhave che. tathA sAta sivAyanA bAkInA ADa, nava ane dazarUpa traNa udayasthAnamAM chavvIsa sattAvIsa ane aThavIza ema traNa traNa sattAsthAne hoya che. te A pramANe -AThaprakRtinuM udayasthAna be prakAre che-1 anaMtAnubaMdhinA udaya vinAnuM 2 anaMtAnubaMdhinA udayavALuM. temAM anaMtAnubaMdhinA udayavinAnA AThanA udaye sAtanA udayamAM kahela yukti pramANe aDDAvIzanuM eka ja sattAsthAna hoya che. ane anaMtAnubaMdhinA udayavALA AThanA udaye upara kahyAM te traNe sattAsthAne hoya che, temAM jyAM sudhI samyaphamehanIya uvele nahi tyAM sudhI amUMDAvIza, samyakatvamehanIya ulyA bAda sattAvIza, ane mizramehanIya ulyA bAda chavIsa, athavA anAdi mithyATine chavIsa. e rIte AThanA udaye traNa sattAsthAna hoya che. e ja pramANe navanA udaye paNa traNa sattAsthAna hoya che. dezanuM udayasthAne anantAnubaMdhi sahita ja hoya che. tyAM paNa traNe sattAsthAna hoya che. sAta ATha nava ane daza e cAra uDhayasthAnako kaI kaI prakRtinA maLavAthI thAya che, te vIsIo kahevAnA prasaMge kahevAI gayuM che. tathA sAravAdane ekvIza prakRtinA baMdhe sAta, ATha ane nava e traNe udayasthAnake aThThAvIza prakRtinA samudAyarUpa eka ja sattAsthAna hoya che. te A rIte--sAsvAdanapaNuM aupathamika samyakatvathI paDatAM prApta thAya che. upazamasamyakatvanA baLathI te AtmAe mithyAtvamenIyane rasa bhede samyakatva mizra ane mithyAtvarUpe traNa bhAgamAM vaheMcI nAkhyuM che mATe darzana meDanIya trikanI paNa sattA hevAthI sAsvAdane traNe udaya sthAnamAM eka aThThAvIsanuM ja sattAsthAna hoya che. ahiM samyakatva, mizramehanIya uvelAtAM nahi hevAthI AcArya mahArAje gAthAmAM kahyuM nathI. 40 sattarasabaMdhage chodayammi saMtaM igaTTha cauvIsA / sagati duvIsA ya sagaTThagodaye neyarigivIsA // 41 // saptadazavandhake SaDudaye santi ekASTacaturviMzatayaH / saptatridvAviMzatayazca saptASTakodaye netare ekaviMzatiH // 41 // artha-sattaranA baMdhe chanA udaye ekavIsa aThAvIsa ane covIsa ema traNa sattAsthAne hoya che. sAta ane AThanA udaye sattAvIsa, trevIsa, bAvIsa ja zabdathI ekavIza aThThAvIza ane vIza ema cha sattAsthAna hoya che. Itara-navanA udaye ekavInanuM sattAsthAna hetuM nathI. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcasa Mgraha tRtIya khaDa TIkAnu0----sattaranA baMdhe-chanA udaye ekavIza, avIsa ne covIsa ema traNa sattAsthAna DAya che. sAtanA ane AThanA udaye sattAvIsa, trevIsa ane bAvIsa ane T zabdathI aThThAvIza, cAvIza ane ekavIza ema cha sattAsthAna hoya che. navanA udaye ekavIsa vinA pAMca sattAsthAna hoya che. ene vizeSa vicAra A pramANe che.-sattarane aMdha trIjA guNusthAnake ane ceAthA guNasthAnake hAya che. temAMthI trIjA guNusthAnake sAta, ATha ane nava ema traNa udayasthAna hoya che, ane aThThAvIsa, sattAvIza ane cAvIza ema traNa sattAsthAneA haiAya che. temAM sAtanA udaye upara kahyAM te traNe sattAsthAneA hoya che. 44 kaI rIte hAya te kahe che--aThThAvIze prakRtinI sattAvALA je kaI AtmA sabhyagnithyAtva prApta kare tene aThThAvIsa prakRtinuM sattAsthAna hoya che. jeNe mithyArdaSTi chatAM pahelAM samyakatvamaiAhanIyanI udbalanA karI, paraMtu mizramehanIyane velavAnA mAraMbha karyAM nathI. vacamAM pazuiAmanA vazathI mithyAtva guNusthAnakethI mizraguNasthAnake jAya tene sattAvauzanu' sattAsthAna hoya che. tathA pahelAM samyagda!i chatA anaMtAnubaMdhinI visa'cejanA karI pachIthI pariNAmanA vazathI mizraguNusthAna prApta kare tene cAvIzanu sattAsthAna hAya che, kAraNa ke cAre gatinA samyagdaSTi AtmAe anaMtAnu MdhinI visa'cAjanA karyo pachI mizraguNusthAna prApta karI zake che mATe cAre gatimAM sabhyagmithyASTione cAvIzanuM sattAsthAna hAya che. e rIte ATha ane navanA uDDaye paNa aDDArlIza, sattAvIsa ane cAvIza ema traNa traNa sattAsthAneA hoya che. avirati samyagdaSTi guNasthAnake cha sAta ATha ane nava ema cAra udayasthAnakA tathA aThThAvIza cevIza tevIsa bAvIsa ane ekavIsa ema pAMca sattAsthAnakA hoya che. traNa prakAranAM samyakatva hoya che. temAM kSAyika ane auSazamika samyagdaSTine samyakatvamehanIyanA udaya hAtA nathI, eTale tene tenA udayavinAnAM cha, sAta ane ATha ema traNa udayasthAnake hAya che.ane kSAye pazamikasamyakatvIne samyakatvamADunIyanA udaya hAvAthI tenA udayavALAM sAta ATha ane nava ema traNa udayasthAnake hAya che. sattAsthAnakamAMthI kSAvika samyakatvIne ekavIza, Apazamika samyakatvIne aThThAvIza ane cArlIza, tathA kSAye pazamika sabhyaRRSine potapotAnA dareka udayasthAnake aThThAvIza ceza trevIza ane bAvIza ema cAra sattasthAnakA hAya che. avirati samyagdaSTi guNasthAnake sattaranA badhe chanA udaya kSAyika ane aupamika samyagdaSTine hoya che. temAM kSAyika samyakatvIne ekavIzanuM eka ane aupazarmika samyagdRSTine aThThAvIza ane cAya ema e sattAsthAna hoya che. bhaya agara jugupsA sahita 1 jema cAvIsanuM sattAsthAna cAre gatimAM heAya tema mizraSTine aThThAvIsa ane sattAvIsanA sattAsthAnako paNa cAre gatimAM saMbhave che. kemake kSAyeApazcamika samyakatva cAre gatimAM hAya che. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 saptatikA TIkAnuvAda sAtane udaya kSAyika ane pathamikasamyagdaSTine hoya che, ane sattAsthAnako che nA udayamAM jema ghaTAvyAM tema kSAyika samyagdaSTine ekvIza ane parAmika samyagdaSTine aThThAvIsa ane covisa ema be hoya che. samyakatvamehanIya sahita sAtane udaya kSAyopathamikasamyagdaSTine hoya che. tene sarva prakRtinI sattAo aphaivIza, ane anaMtAnubaMdhinA visaMyejakane cevIsa, kSAyika samyakatva utpanna karatAM mithyAtvameDanIyana kSaya thayA bAda trevIsa, ane tene ja mizramehanIya kSaya thayA pachI bAvaza ema cAra sattAsthAne hoya che. trevIsa ane bAvIsa e be sattAsthAnake lApazamika samyagdaSTine kSAyika samyakatva utpanna karatAM ja hoya che. ochAmAM ochI kaMIka adhika ATha varasanI (sAta mAsa garbhanA ane AThavarasa prasava thayA pachInA kula ochAmAM ochI ATha varasa ane sAta mAsa)nI umaravALA kaI manuSya kSApazamika samyagdaSTi chatA darzana saptakane kSaya karavAno AraMbha karyo. tene anaMtAnubaMdhI ane mithyAtvamohanIya kSaya thayA bAda trevIsanuM sattAsthAna, ane mizramehanIyane kSayA thayA pachI tene ja bAvIsanuM sattAsthAna hoya che. A bAvIzanI sattAvALo samyakamehanIyane khapAvatAM tenA caramagrAse vartamAna pUrvabaddhAyuka kaI AtmA pitAnuM Ayu pUrNa thAya te kALa paNa kare che, ane kALa karIne cAra mAMhena keI paNa gatimAM utpanna thAya che. ane te aMtarmuhUrta pramANa sattAmAM rahelI samyakatva mehanayanI sthitine khapAva kSAyika samyakatva prApta kare che. zAstramAM kahyuM che ke "kSAyika samyakatva prApta karavA mithyAtvamehanIya kSaya karavAnI zarUAta prathama saMghayaNI jinakAlika manuSyaja kare che. paraMtu samyakatva mehanIyanI chelI aMtarmuhUrta pramANa sthiti khapAva cAre gatinA jIve kSAyika samyakatva prApta karI zake che. eTale kSAyikasamyakatvane prApta karavAno AraMbha karanAra manuSyaja ane pUrNAhuti karanAra cAre gatinA cha heya che." mATe mehanIyakarmanI bAvIsa prakRtinI sattA cAre gatimAM hoya che. bhaya jugupsA sahita AThanuM udayasthAna kSAyika ane pathamika samyagdaSTine heAya che, ane bhaya samyakatvamehanIya ke jugupsA ane samyakatva mehanIya sAthe AThanuM udayasthAna mAtra kSApazarmika samyagdaSTine hoya che. sattAsthAnanI bhAvanA sAtanA udaya pramANe samajavI. tathA bhaya jugupsA ane samyakatvamehanIya sAthe navanuM udayasthAna kSApazamika samyagdaSTine ja hoya che. te navanA udaye AThanA udayavALA kSApazamika samyagdaSTine je cAra sattAsthAne kahyAM teja cAra sattAsthAne hoya che. 1 samyakatva mehanIyanA tamAma khaMDane naSTa karI aMtamuhUrta jeTalI ja sthiti sattAmAM rahe tyAre koI kALa karI cAramAMnI game te gatimAM utpanna thaI zake che. caramagrAsa eTale aMtarmuhUrta pramANa sthiti. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 pAMcasaMgraha tRtIyakha'Da desAi carimudae igivisA vajjiyAi saMtAI / sese hoMti paMcavitivi avvaM saMtati // 42 // dezAdiSu caramoda ekaviMzativarjitAni santi (satsthAnAni ) / zeSeSu bhavanti paJcApi triSvapi apUrve sattrim // 42 // a - dezavirati Adi guNasthAnAmAM chellA uDhaye ekavIza varjIne cAra sattAsthAna hoya che. ane paheA vinAnA zeSa uceAmAM pAMce sattAsthAneA hoya che. apUrNAMkaraNa guNasthAnake traNe udayasthAnamAM traNa traNa sattAsthAna hoya che. TIkAnu.-dezavirati Adi-dezavirati pramatta ane apramatta guNasthanakAmAM pAtapeAtanA chellA udayasthAnamAM ekavIza sivAyanA upara kahI gayA te cAra cAra sattAsthAne DAya che. kemake chelluM uThayasthAna samyakatva mahunIyA sahita hovAthI kSAyeApazamika samyakatvIne ja hoya che. temaja khetapeAtAnu' paheluM udayasthAna cheDIne zeSa uyasthAnemAM pAMca pAMca sattAsthAnake hAya che. paheluM... udayasthAna kSAyika agara aupazamika samyagdRSTine ja hAya che, ane te udayasthAnamAM te traNa sattAsthAne ja hoya che. apUrvakaraNa guNasthAnake potAnA traNe udayasthAnamAM traNa traNa sattAsthAne hoya che. upara kahelI sAmAnya hakIkatanA vizeSa vicAra kare che-mADunIya karmInI tera pratinA baMdhaka dezaviratine pAMca cha sAta ane ADa ema cAra udayasthAna hAya che. temAM dezaviratie manuSya ane tiya canA bhedde e prakAre che. temAM je tiya ceA che tene cAre udayasthAnamAM aTUTAvIza ane cAvIsa ema e sattAsthAna hAya che. temAM aDAvIzanuM sattAsthAna aupazamika samyagdaSTine ane rakSAyeApazcamika sabhyaSTine hAya che. tiya cAmAM aupazamikasamyakatva prathama samyakatva utpanna karatAM-prathama guNasthAnake traNa karaNa karI je prApta thAya te ja hAya che, ane tene te vakhate aThThAvIsanu' sattAsthAna rahAya che. 1. caturthI guNasthAnakanI jema pAMcamA, haTTA ane sAtamA guNasthAnake paNa traNe prakAranA samyakatva hoya che. temAMthI kSAyika ane aumika samyagUdaSTine te te guglRsthAnake je je udayasthAno hrAya temAMthI pahelAM traNa uddayasthAnakA hAya che. ane kSAyeApamika samyagdaSTine chellAM traNa udayasthAnakA hoya che. sattAsthAnakamAMthI kSAvika samyakavIne potAnA dareka uge ekavIza prakRtinuM eka ja sattAsthAna hoya che. aupazamika samyagdaSTite potAnA dareka udaye avIza ane cetrIsa ema be sattAsthAnakA hoya che. ane kSAyeAparAmika samyagdRSTine potAnA dareka udayasthAnake 28-24-23-22 ema cAra cAra sattAsthAnA heAya che. te badhA jevI rIte ceAthe guNasthAnake kahI gayA te prakAreja heAya che. 2. anaMtAnubaMdhitI visa'yeAjanA kSAye|panika samyakavI ja karatA hovAthI tiya aupamika samyagdaSTine aThThAvIza sitrAya anya keI sattAsthAna heAtuM nathI, manuSya gatimAM pazu aupamika samyagdaSTine je covIsanu sattAsthAna lIdhuM che, te koNinA upazama samyakatva AzrayI lIdhu che. paraMtu mithyAdaSTi traNa karaNa karI je upazama samyakatva prApta kare che tenA atrI nahi, tete te manuSyagatimAM paNa adbhUThThAvIzanu eka ja sattAsthAna hoya che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda saMkhyAta varSAyu tiryaMcane aupazarmika samyakatva chatAM dezavirati guNa sthAna kaI rIte heya? te kahe che. aMtarakaraNamAM vartamAna koI aupazamika samyagdaSTi AtmA dezavirati paNa prApta kare che. koI manuSya hoya te sarvavirati paNa prApta kare che. (pahele guNasthAnake traNa karaNa karI kaI cethA guNasthAnake, koI dezavirati guNasthAnake ane koI sarvavirati guNasthAnake jAya che , A rIte koI viziSTa pariNAmavALe tiryaMca aupazamika samyakatva sAthe dezavirati prApta kare tene dezavirati guNasthAnake opazamika samyakatva hoya che, ane tyAre tene mAtra eka aDAvI nuM ja sattAsthAna hoya che. zatakanI bRhazUrNimAM kahyuM che ke -"aMtarakaraNamAM sthita kaI aupazamika samyagdaDiTa dezavirati prApta kare che. keI pramatta ane apramatta bhAvane paNa prApta kare che. paraMtu keI sAsvAdana bhAva prApta karatuM nathI." tathA vedaka samyagdaSTine aDrAvIza ane grevIsa ema be sattAsthAna hoya che. temAM vIsanuM sattAsthAna anaMtAnubaMdhinI vi cejanA karyA pachI hoya che. cAre gatinA saMjJi paMcendriya lApazamika samyagdaSTi anaMtAnubaMdhinI visajanA karI zake che. bAkInAM trevIsa Adi sattAsthAne tiyAne hetAM nathI. trevIsa Adi sattAnAM sthAnake kSAyika samyakatva utpana karatAM saMbhave che, tiya kSArthika samyakatva utpana ja karatA nathI, paraMtu manuSya ja utpanna kare che. - ahiM keIema zaMkA kare ke koI manuSya kSAyika samyakatva utpanna karI tiryaMcagatimAM utpanna thAya te te vakhate tirAne paNa ekavIza prakRtinuM sattAsthAna saMbhave che. te pachI ema kema kaho cho ke zeSa saghaLAM sattAsthAne tiryaMca gatimAM saMbhavatAM nathI? zaMkAnuM samAdhAna karatAM zAstrakAra mahArAja kahe che ke-A tamArI zaMkA agya che. kAraNa ke kSayika samyagdaDiTa saMkhyAta varSanA yuvALA tiryamAM utpanna thatA nathI paraMtu asaMkhyAta varSanA yuvALA tiryaMcamAM ja utpanna thAya che, asaMkhyAta varSanA AyuvALA yugaliyA hevAthI tene dezavirati guNasthAnaka ja hetuM nathI. ane ahiMte dezaviratinAM sattAsthAnakone vicAra thAya che. mATe dezavirati tiryamAM trevIsa Adi kaI sattAsthAnake hatAM nathI ema kahyuM che. saptatikA cUrNimAM 1. pAMcame guNasthAnake saMkhyAta varasanA AyuvALA tiyace. ja hoya che. teo kSAyika samyaka va utpana karatA nathI, agara te kSAyika samyakavI temAM utpanna thatA nathI. eTale saMkhyAta viSaya tiryamAM kSAvika samyakatva hatuM ja nathI. temaja koI zreNi para ArUDha thatA nahi hovAthI upazama zreNina upazama samyakatva paNa hotuM nathI. mAtra anAdi miyavI pahela guNasthAnake traNa karaNa karI je prApta kare te upazama samyakatva ane pazamika samyakatva hoya che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa kahyuM che ke-cheDIyanI ekavIsa prakRtinI sattAvALA kSArthika samyagdariTa dezavirati tirya. camAM utpanna thatuM nathI. kema ? kahe che--saMkhyAta varSanA AyuvALA tiryamAM kSANika samyagdaSTi utpanna thatuM nathI. asaMkhyAta varSanA yuvALA tiryaMcamAM utpanna thAya che, tene dezavirati guNasthAna hetuM nathI." tathA je dezavirati manuSya che, teone pAMcanA udaye ekavIza, cesa ane aThThAvIsa ema traNa sattAsthAnaka hoya che. chanA ane sAtanA pratyeka udayamAM pAMce sattAsthAnaka hoya che. AThanA udayamAM ekavIzanuM sattAsthAna vajIne zeSa cAra sattA sthAne hoya che. A saghaLA sattAsthAnake avirati samyagdaSTimAM kahela bhAvanAne anusarIne samajI levAM. eja pramANe pramatta apramatta guNasthAnake navanA baMdhe cAranA udaye aDhAvIza covIza ane ekavIza ema traNa traNa sattAnAM sthAnaka hoya che. pAMca ane chanA pratyeka udaye 28-24-23-22-21 ema pAMca pAMca sattAsthAna hoya che. ane sAtanA udayamAM ekavIza vajIne bAkInAM cAra sattAsthAnake hoya che. A saghaLAM upara kahela bhAvanAne anusAre samajI levAM. apUrvakaraNa guNasthAnake navanA baMdhe cAra pAMca ane cha ema traNa udayasthAne hoya che. e dareka udayasthAnamAM aAvIza vIza ane ekavIza ema traNa traNa sattAsthAne hoya che. apUrvakaraNa guNasthAna kSArthika ane aupazamika samyagdaSTi manuSyane ja hoya che. kSApazamika samyagdaSTine hetuM nathI. eTale kSAvikasamyagdariTane pitAnA dareka udayasthAnake ekavIsanuM eka ane aupazamika samyagdaSTine pitAnA dareka udayasthAnake adrAvaza ane covIsa ema be sattAsthAna hoya che. baMne samyagdaSTine cAra pAMca ane cha e traNe udayasthAne hoya che. 42 paMcAibaMdhagesu igaTThacavIsa baMdhagegaM ca / / terasabArekArasa ya hoMti paNabaMdhi khavagassa // 43 // egAhiyAya baMdhA caubaMdhagamAiyANa saMtaMsA / baMdhodayANa visme jaM saMtaM chubhai aNNattha // 44 // pazcAdibandhakeSu ekASTa caturviMzatayo'bandhake ekaM ca / trayodaza dvAdaza ekAdaza ca bhAnti paJcabandhaka-kSapakasya // 43 // g#AdhinnAtha pAta vaturvAlInA sAMsadA bandhodayayovirame yatsat chubhatyanyatra // 44 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ye saptatikA TIkAnuvAda artha-pAMca AdinA baMdhakane ekavIza, aThThAvIza, ane cAvIza e traNa ane abaMdhakane eka ane cakArathI ekavIza, aThThAvIza ane vIza e traNa, kula cAra sattAsthAna hoya che. pAMcanA baMdhaka kSepakane tera, bAra ane agIyAra e traNa sattAsthAne paNa hoya che. cAra Adi prakRtinA baMdhakane baMdhanI apekSA e eka prakRti vaDe adhika sattAsthAna hoya che. kAraNa ke baMdha ane udayane virAma thayA pachI sattAgata karma anyatra saMkrame che. TakAnu--pAMca, cAra, traNa, be ane ekanA baMdhaka bAdarabhaMparAya guNasthAnake ane akhaMdhaka sUmasaM5rAya tathA upazAMta moguNasthAnake ekavIza, vIza ane aDhAvIza ema traNa traNa sattAsthAne hoya che. temAM ekavIzanuM sattAsthAna kSAyika samyagdaSTine, anaMtAnubaMdhinA visaMjaka aupathamika samyagdaSTine vIza ane saptakanA upazAmaka aupazamika samyagdaSTine aDhAvIsanuM sattAsthAna hoya che. uparokta saghaLAM sattAsthAnake yathAsaMbhava benA udaye, ekanA udaye ane anudaye upazamaNimAM hoya che. temAM upazamazreNimAM navamA guNasthAnake pAMcanA badhe-enA udaye, cAranA baMdhe-ekanA udaye, traNanA baMdha -ekanA udaye, banA baMdhaekanA udaye ane ekanA baMdha-ekanA udaye kSAyika samyagdaSTine ekavIsanuM ane pazamika samyagdaSTine aAvIsa ane vIsanuM sattAsthAna hoya che. tathA abaMdhaka sUmasaMparA guNasthAnake ekanA udaye kSAdhikasamyagdaSTine ekavIsa ane pazamika samyagdaSTine aDAvIza ane vIsa ema be sattAsthAne hoya che. A upazAMtamUhaguNasthAnake mehanIyakarmanI koIpaNa prakRtine baMdha ke udaya hetuM nathI, paraMtu kSAyikasamyagdaSTine ekavIza ane aupazAmaka samyagdaSTine aDAvIsa ane vIza ema traNa sattAsthAne hoya che. sUmasaM5rAyaguNasthAnake upazamazreNimAMnAM uparokta traNa sattAsthAne uparAMta kSapakazreNinuM eka prakRtyAtmaka cothuM sattAsthAna paNa hoya che. kSapakazreNi para ArUDha thayelAne anivRtti bAdarabhaMparAya guNasthAnake je sattAsthAnake hoya te batAve che-pAMcanA baMdhe ane enA udaye ATha kaSAyone kSaya na karyo hoya tyAM sudhI ekavIsa prakRtinuM sattAsthAna hoya che. ATha kalAne kSaya karyA bAda tenuM sattAsthAna, tyArapachI napuMsavedanA kSace bAranuM, ane strIvedanA kSaye agIAranuM sattAsthAna hoya che. * 1 kaI AcArya mahArAja purUSane aMdhaviccheda thayA bAda cAranA badhe paNa bene udaya mAne che. temanA mate cAratA baMdha-2nA udaye paNa pAMca nA badhe-benA udaye je sattAsthAne kahyAM te samajavAM. pAMDanA badhe ane enA udaye upazama ane hapaka bane zreNimAMnAM sattAratha no saravALA karIe to ekavIsa tera bAra ane agIAra e cAra lapakazreNimAMnAM ane ekavIza aAvIza ane vIsa e traNa upazama zreNimAMnAM kala sAta, paraMtu ekavIsanuM sattAsthAna baMne koNimAM AvatuM hovAthI , tene eka gaNanA cha sattAsthAne thAya che. ema anya baMdhasthAnake paNa saravALe karI le. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 paMcasaMha tRtIyakhaMDa purujaveda kSapakazreNi AraMbhanArane upara kahyA krame prakRtiene kSaya thAya che, eTale tene uparokta sattAsthAne hoya che. napuMsaka kSapakazreNi AraMbhanAra strIveda ane napuMsakaveda bene yugapat khapAve che, te bene je samaye kSaya thAya te ja samaye purUSa vedanA adhano vida thAya che. tyAra bAda puraSada ane hAsyAdi SaTakane eka sAthe ja apAve che. eTale tene paMcanA baMdhe benA udaye ATha kaSAyane kSaya na karyo hoya tyAM sudhI ekavIsanuM, ane ATha kaSAyane kSaya kare tyAre tenuM sattAsthAna hoya che. tathA cAranA badhe ekanA udaye agIAranuM ane hAsyaSaTraka tathA purUSadanA kSaye cAranuM sattAsthAna hoya che. tyArabAda purUSade zreNi AraMbhanAranI jema udayasthAne hoya che. vede kSakazreNi AraMbhanAra pahelAM napuMsada apAve che, tyArabAda aMtamuhUrve strIveda apAve che. je samaye strIvedane kSaya thaye te ja samaye purUSadane baMdha viccheda thAya che, ane tyArabAda purUSada ane hAsyAdi Sakane eka sAthe khapAve che. eTale tene paMcanA baMdhe ane enA udaye ATha kaSAyane kSaya na karyo hoya tyAM sudhI ekavIsanuM, ATha kaSAyane kSaya karyA bAda teranuM, ane napuMsakavedanA kSaye bAranuM sattAsthAna hoya che. tathA cAranA baMdhe ekanA udaye strIvedanA kSaye agIAranuM, ane hAsyaSaTraka tathA purUSavedanA kSaye cAranuM sattA sthAna hoya che. tyArabAda purUSade zreNi AraMbhanAranI jema udayasthAna ane sattAsthAna hoya che. A pramANe jyAM sudhI napuMsaka ke strIvede zreNi AraMbhanAra hAsyAdi varka ane purUSadane na khapAve tyAM sudhI vedaya rahita keIpaNa eka kaSAyanA udaye vartamAna cAranA baMdhakane agIAranuM sattAsthAna hoya che. purUSada ane hAsyAdi SaTrakane yugapat kSaya thAya tyAre cAra prakRtinuM sattAsthAna hoya che. A rIte Ave ke napuMsaka kSapakazreNi svIkAranArane pAMca prakRtinA samUhurUpa sattAsthAna saMbhavatuM nathI. jeo purUSade kSapakazreNipara ArUDha thAya che, tene je samaye cha ne SA no kSaya thAya teja samaye purUSadane baMdhavicheda thAya che. mATe tene cAranA aMdhakALe agIAra prakRtinA samUharUpa sattAsthAna hetuM nathI, paraMtu pAMca prakRtinA samUharUpa sattAsthAna hoya che. eTale kSapakazreNimAM cAranA baMdhe ane ekanA udaye cAra pAMca ane agIAra prakRtinA samUDIrUpa traNa sattAsthAne hoya che. ane upazamazraNa AzrayI adrAvasa covIsa ane ekavIza ema traNa sattAsthAne hoya che. savaLA maLI cAranA badhe ekanA udaye cha sattAsthAne hoya che. tathA saMvalana konI prathama sthiti AvalikA mAtra bAkI rahe tyAre tenA baMdha - (1) purUSade zreNi AraMbhanArane purUSadane baMdhadaya viccheda thayA pachI jyAM sudhI tenI sattAne nAza na thAya tyAM sudhI cAranA badhe ekanA ume pAMcanuM satAsthAna hoya che purUSadano nAza thayA bAda cAranA baMdhe ekanA udaye cAranuM sattAsthAna hoya che, Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patra saptatikA TIkAnuvAda udaya ane udIraNAnA eka sAthe viccheda thAya che. krodhanA aMdhAdi viccheda thayA bAda mAna mAyA ane lAbha ema traNanA baMdha thAya che. badha vicchedanA prathama samaye sajavalanakrodhanuM AvalikAmAtra prathamasthiti saMbaMdhI ane e samayansUna e AvalikAkALamAM aMdhAcelu daLa sattAmAM hoya che. te sivAya anyadaLanA kSaya thayA hovAthI sattAmAM hotuM nathI. te sattAgata daLa pazu e samaya nyUna e ApatrikAkALe kSaya thAya che. jyAM sudhI tene kSaya thayeA hateA nathI tyAM sudhI traNanA dhe ekanA udaye cAranI sattA hAya che, ane kSaya thayA kADha traNanI sattA hAya che. A rIte kSapakazreNi AzrI e sattAsthAna, ane upazamazreNi AzrayI pUrvakata traNa, saghaLAM maLI traNanA aMdhe ane ekanA udaye pAMca sattAsthAna DAya che. tathA saMjavalanamAnanI prathama sthiti AlikA mAtra khAkI rahe tyAre tenA baMdha, udaya ane udIraNAnA yugapat viccheda thAya che. adhAdinA viccheda thayA bAda saMjavalana mAyA ane leAma e enA ja madha thAya che. badhavicchedane prathama samaye sa MjavalanamAnanu prathama sthiti saMbaMdhI eka (udaya) AvalikAkALamAM bhogavavA cAgya dalika ane e samaya nyUna e AvalikA jeTalA kALamAM baMdhAyeluM dalika-eTaluM ja mAtra sattAmAM hoya che. bAkI savanA kSaya thayele hAya che. te sattAgata dalika paNa e samayanyUna e ApatrikA kALe kSaya thaze. jayAM sudhI tene kSaya na thayA hoya tyAM sudhI enA badhe ekanA uce traNanI sattA ane kSaya thayA pachI enI sattA hoya che A pramANe enA adhakane e sattAsthAna ane traNa upazamazreNi AzrI pUrva kahyAM te-saghaLAM maLI pAMca sattAsthAne heAya che. tathA saMjavalana mAyAnI prathama sthiti AvalikA mAtra bAkI rahe tyAre tenA baMMdha, udaya ane udIraNAnA eka sAthe nAza thAya che. tenA nAza thayA pachI eka sajavalana DhAbhanA ja baMdha avazeSa rahe che. sajavalana lAbhanA adhanA prathama samaye saMjavalana mAyAnuM prathama sthitinuM AvalikA mAtra liMka ane e samaya nyUna e AvalikA jeTalA kALamAM baMdhAyelu` dalika ja sattAmAM zeSa rahe che. te sivAyanu anya saghaLuM naSTa thayuM che. te avaziSTa sattAgata dalika paNu e samaya nyUna be AvRlikA kALe kSaya thAya che. jyAM sudhI kSaya thayA hatA nathI tyAM sudhI enI sattA ane kSaya thayA pachI mAtra eka aAlanI sattA hAya che. A pramANe ekanA khadhe ane ekanA udaye benu' ane ekanu ema be sattAsthAna hoya che, ane upazamazre AzrayI traNa sattAsthAna hoya che, kula pAMca sattAsthAne hoya che. Aja hakIkata gAthAdvArA kahe che,-cAranA baMdhaka, traNanA khaMdhaka, enA kha'dhaka ane ekanA baMdhakane anukrame cAranuM, traNanuM, enuM ane ekanu sattAsthAna teA hAya che ja. para'tu khadhanI apekSAe eTale ke kha dhathI eka prakRtivaDe adhika sattArUpa aMze| hoya Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa che te A pramANe cAranA baMdhakane pAMca prakRtirU5, traNanA baMdhakane cAra prakRtirUpa, benA baMdhakane traNa prakRtirUpa ane ekanA baMdhakane be prakRtirUpa sattAsthAna adhika hoya che. baMdha, udaya, udIraNA ane sattAne karmanA aMza tarIke vyavahAra hovAthI gAthAmAM "saMta" e pada mUkayuM che. A pramANe havAthI cAranA baMdhakane pAMcanuM ane cAranuM, traNanA baMdhakane cAranuM ane traNanuM, e pramANe che ane ekanA baMdhakane paNa be-be sattAsthAne hoya che. baMdha karatAM sattA adhika zA mATe hoya che?te praznanA uttaramAM kahe che ke-baMdha ane udayane viccheda thayA pachI jenA baMdha ane udayane vicheda thayo che tenI sattA rahe che, ane te sattAgata likane anyatra saMkamAve che. jema puruSavedanA baMdhAdine viccheda thayA pachI cArane baMdhaka AtmA sattAmata purUSadanuM dalika saMjavalana kodhamAM saMkamAve che. baMdhAdine vida thayA bAda sattAmAM keTaluM rahe che te upara jaNAvyuM che. e pramANe saMjavalana krodhanA baMdhAdine viccheda thayA pachI tenI je sattA hoya che, tene traNane baMdhaka AtmA saMjalana mAnamAM saMkramAve che. jyAM sudhI saMpUrNapaNe saMkramAvI nisattAka na thAya tyAM sudhI tenI sattA hoya che. mATe cAra AdinA baMdhathI eka eka adhika prakRtinI sattA saMbhave che. kSapakazreNi AzrayI cAranA baMdhakane pAMcanuM ane cAranuM e be sattAsthAna, ane strIvede athavA napuMsakavede kSapakazreNipara ArUDha thanAra cAranA baMdhakane pUrve kahela yutithI agIAranuM sattAsthAna, tathA upazamaNi Azraya saghaLAMne pUrve kahelAM traNa traNa sattAsthAna, saghaLAM maLI cAranA badhe ane ekanA udaye cha sattAsthAna hoya che. zeSa traNa AdinA baMdhaka darekane pAMca pAMca sattAsthAne hoya che. 43-44. have upara kahelA mohanIyakarmane sattA sthAnake avasthAna kA kahe chesttaaviise pallAsakheso poggaladdha chavIse / be chAvaTThI aDacauvIsigivIse u tettIsA // 45 // aMtamuhuttA u ThiI tameva duhao visesasaMtANaM / hoi aNAi aNaMtaM aNAi saMtaM ca chabbIsA // 46 // saptaviMzate : palyAsaMkhye yAMzaH pudgalAddha piviNshteH| . dveSaTpaSTI aSTacaturviMzatyorekaviMzatestu trayastriMzat // 45 // aMtarmuharta tu sthitiH tadeva dvidhA'pi zeSasatAm (satsthAnAnAm ) / bhavatyanAghananto'nAdisAntazca SaDviMzataH // 46 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAMda 53 | a--sattAvIsanA sattAsthAnanA patyeApamanA asakhyAtamA bhAga kALa che. chavvIsa ne kaMIka nyUna a pudgala parAvattana, aThThAvIsa ane cAvIsa e e sattAsthAnanA e chAsaTha sAgaropama pramANa utkRSTa kALa che. darekanA aMtarmuhUtta jaghanya kALa che. tathA zeSa sattAsthAnakAnA jayanya utkRSTa aMtarmuhUtta pramANu kALa che. chavvIsanA sattAsthAnanA anAdi-anaMta ane anAdi-sAMta paNa kALa che. TIkAnu0--sattAvIsanA sattAsthAnanA ajanmyAka avasthAna kALa pascepamane asaMkhyAtamA bhAga che. te A rIte aThThAvIsanI sattAvALA mithyASTine samyakatva mAha nIya vele tyAre sattAvIzanuM sattAsthAna prApta thAya che. tyAra bAda e sattAvIzanau sattAvALA koI AtmAne mizramADunIyanI uddayanAnA prAra'bha karyAM pahelAM mizramanIyanA udaya paNa thAya che. mULa TIkAmAM kahyu` che ke "mizramehanIyano uddalanAne prAraMbha karatAM pahelAM keAIkane mizramehanIyanA udaya thAya che." te mizramADunIyanA udaya aMtarmuhUtta sudhIja hAya che. A rIte mizraRRSine paNa aMtarmuhU panta sattAvIzanuM sattAsthAna hAya che. A sattAvIzanI sattAvALA mizraSTi atarmuhUtta pachI avazya mithyAtva prApta kare che, ane mithyAtve jaine mizrameAhanIyane uvelavAnA Araba kare che. patyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA kALe sa pUrNa paNe tene uvelI nAkhe che. jayAM sudhI saMpUrNa paNe uvelI na nAkhyuM hoya tyAM sudhI tenI sattA hAya che. mATe sattAvIzanA sattAsthAnanA ajaghanyetkRSTa paDyeopamanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA kALa hoya che. mizramADauya uvelAI rahyA bAda chavvIsanA sattAsthAnane utkRSTathI kaIka nyUta adha pudgala parAvatta kALa che. vadhAremAM vadhAre teTaleA kALa vyatIta thayA khAruM traNa karaNa karavA pUka avazya aupazamika samyakava prApta kare che, ane tyAre pharI te aThThAvIzanI sattAvALA thAya che. jaghanyathI chavvIsanA sattAsthAnane aMtarmuhUtta kALa che. (kemake mizramehanIya uvelI chavvIsanI sattAvALA thaI aMtamuhUtta bAdaja traNa karaNa karavA pUrNAMka upazama samyakatva prApta karI aThThAvIzanI sattAvALA thaI zake che.) tathA aThThAvIzanA sattAsthAnanA utkRSTathI avasthAna-rahevAnA kALa kaMIka adhika be chAsaTha sAgaropama hoya che. te A pramANe-kSAye pAmika samyakatvane chAsaTha sAgaropamanA kALa che. eTale aThThAvIsanI sattAvALA veDhaka samyakatvavAn AtmAnA eka chAsaTha 1 ajaghanyatkRSTa eTale jadhanya ke utkRSTa jene na kahI zakAya tevA sthira kALa. 2 bAvIsa-bAvIsa sAgarApamanA AuSe traNa vAra acyuta devalAkamAM javA vaDe chAsaTha sAgarApama thAya che. pachI aMtarmu ta mizra rahI pharI kSAyeApazamika samyakUla prApta karI suMdara cAritra pALI be vAra tetrIsa tetrIsa sAgaropamanA Aukhe anuttaramAM javA vaDe chAsaTha sAgarApama thAya che. A pramANe vayamAM thatA manuSya bhavanA kALavaDe adhika ekaseA khatrIza sAgaropamane kALa aThThAvIsanA ane covIsanA sattAsthAnane vadhAremAM vadhAre hoya che. aTale kALa pUrNa thaye tarata koI kSAyika samyakatva karaprApta che, kAda mithyAtve jAya che. eNTale huM 9|kta sattArathAnI hotAM nathI. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 pAMcasaMgraha tRtIyakhaMDa sAgarApama, tyArabAda aMtamu hUMtta mizra guNasthAnake jaI pharIkSAye pazarmika samyakatra prApta kare, tene bIjI vAranA chAsaTha sAgarApama, A pramANe vacamAM aMtamu hUtta' mizraguNusthAnaka prApta karI be vAra utkRSTa sthitivALuM kSAyeApazamika prApta karanArane aThThAvIzanA sattAsthAnanA ekaso khatrIsa sAgaropamanA kALa ghaTe che, tyArabAda avazya kSapakazreNI prApta kare che, athavA mithyAtva prApta kare che. have jo kSapakazreNi prApta kare te tene mithyAvAdinA kSaya thavAthI aThThAvIsanu sattAsthAna rahetu nathI. aRsi' vacagALAnA mizraguNasthAnaka sabaMdhI aMtarmuhUtta' sahita ekaso trIsa sAgaropamanA kALa aThThAvIzanA sattAsthAnanA kahevA joI e, paraMtu te na kahetAM gAthAmAM ekase khatrIsa sAgaropamaneA kALa kyo che. kAraNa ke te aMtamuhUttakALa ati alpa hovAthI vivakSya nathI. A pramANe kSakazreNine prApta karanArA jIve AzrayIne aThThAvIzanA sattAsthAnane avasthAna kALa e chAsaDa sAgaropamaneA hoya che. have je AtmA e chAsaTha sAgaropamanA kALa pUrNa karI mithyAtva prApta kare che, te paDyeApamanA asaMkhyAtamA bhAgamAtra kALe samyakattamADunIyane saMpUrNapaNe vele che. jyAM sudhI na uvele tyAM sudhI tenI sattA hAya che, mATe tevA mithyA kane aThThAvIsanA sattAsthAnanA patsyApamanA asakhyAtamA bhAga adhika e chAsaTha sAgaropamanA avasthAna kALa hAya che. Aja rIte cevIsanA sattAsthAnakanA paNa kALa samajavA. mAtra ahiM ekasA batrIsa sAgare pamane kALa pUrNa karI je AtmA mithyAtva prApta kare che, tene mithyAtvanA pahelA ja samayathI ana'tAnukhadhi kaSAyanA aMdha thatA hAvAthI tenI sattAnA saMbhava che, mATe tene cAvIsanuM sattAsthAna rahetuM nathI. tethI cAvIsanA sattAsthAnane avasthAna kALa paripUrNa e chAsaTha sAgarApama che. jaghanyathI ane sattAsthAnanA kALa aMtamuhUtta che. kai rIte ? te kahe che-chavIsanI sattAvALA mithyASTi traNa karaNa vaDe upazamasamyakatva prApta karI aThThAvIzanI sattAvALA thAya che. te aThThAvIsanI sattAvALA upazamara samyagdaSTine je kSaNe samyakUmADunIyanA udaya thAya, teja kSaNe daCna sakane kSaya karavAnA AraMbha kare, dana makanA kSaya karatAM pahelAM anaMtAnuMdhi kaSAyane kSaya kare che, jayAM sudhI tene na khapAve tyAMsudhI aThThAvIzanuM sattAsthAna hoya che, ane khapAvyA pachI cAvIsanu' sattAsthAna prApta thAya che. te cAvIzanuM sattAsthAna paNa mithyAtramehanIyano kSaya na kare tyAM sudhI hAya che. ane 1 jema aMtamu kALa na vivaThyA-tema vacamAM thatA manuSya bhatranA kALa paNa vikSeA nathI. 2 upazama samyaktvatA kALa aMta dU' ja che, tyArabAda kAI te samyakatvameAhanIya udaya thavAthI kSAyeApazcamika samyakatva prApta karI zake che, kSAyika prApta karanArane pahelAM kSAyepazcamika samyakatva hovuM ja joIe. kemake kSAyeApazamika samyagdaSTi prathama saMdhaNI jinakAlika manuSyaja kSAyika samyakatva prApta karavAnA prAraMbha karI zake che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa saptatikA TIkAnuvAda mithyAtvane kSaya kare tyAre trevIsanuM sattAsthAna thAya che. mATe aThThAvIza ane covIsa e baMne sattA sthA ne jaghanyakALa aMtarmuhUrta che. ekavIzanA sattAsthAnane utkRSTa avasthAna kALa kaMIka adhika tetrIsa sAgarepama pramANa che. te A pramANe - manuSya bhavamAM darzanasaptakane kSaya karI sarvArthasiddha mahAvimAnamAM deva thAya. tyAM tetrIsa sAgarepama pramANa Ayu anubhavI manuSyabhavamAM Ave. manuSyabhavamAM jyAM sudhI kSapakazreNipara ArUDha na thAya tyAM sudhI tene ekavIzanuM ja sattA sthAna hoya che. A rIte ekvasanA sattAsthAnane utkRSTa avasthAnakALa kaMIka adhika tesa sAgaropama pramANa hoya che. jaghanyathI aMtamuhUrta hoya che. ane te saptakane kSaya karyA pachI anaMtara-tarata ja cAritrageDanIyanI kSapaNane AraMbha kare tene AzrayI samaja. bAkI rahelAM sattAsthAnakone jaghanyathI ane utkRSTathI aMtamuhUrta kALa jANu. ane te sArI rIte samajI zakAya tema che, eTale te mATe savistara kahyuM nathI. jemakemithyAtvamehanIya kSaya karyA pachI trevIsanuM ane mizramehanIyane kSaya karyA pachI bAvIsanuM sattAsthAna thAya che. te baMnene avasthAnakALa aMtarmuhUrtathI adhika hete ja nathI. kemake mithyAtvamohanIya kSaya karyA pachI avazya aMtarmuhUrta bAda mizramehanIyane kSaya kare che, ane tyArabAda aMtamuhUrta avazya samyakatva mehanIya kSaya kare che. eTale trevIsa ane bAvIsanI sattA aMtamuhUrtathI adhika kALa hatI ja nathI. bAkI rahyAM navamAM guNasthAnakanAM terathI eka sudhInAM sattAsthAnake. te darekane paNa aMtamuhUrtathI adhika kALa heta ja nathI, kemake navamAM guNasthAnakane kALa ja aMtamuhUrta che. ekanI sattAvALA dazamA guNasthAnakane kALa paNa aMtamuhUrta ja che. eTale terathI eka sudhInAM saghaLAM sattAsthAnene kALa aMtamuhUrta hoya che. tathA chavvIsanA sattAsthAnane abhaya ja Azraya anAdi-anaMta, ane anAdi mithyASTi bhavya AzrayI anAdi-sAMta avasthAna kALa che. A pramANe sattAsthAnenI kALa prarUpaNA karI, te karIne mehanIyakarmanI vaktavyatA paNa pUrNa karI. 46 have nAmakarmanAM baMdhAdi sthAne kahevA joIe, te kahetAM pahelAM baMdhAdi sthAne ne saraLatA pUrvaka baMdha thAya mATe je prakRti sAthe nAmakarmanI ghaNI prakRtie baMdha athavA udayamAM prApta thAya che, tene nirdeza karatA A gAthA kahe che- apajjattagajAI pajjattagaIhi periyA bahuso / baMdhaM udayaM ca uti sesapagaiu nAmassa // 47 // 1 tadbhava mekSagAmI jIva kSAyika samyakatva prApta karyA pachI aMtarma dUd kALamaja cAritra moha- nayanI kSapaNAne prAraMbha kare che, vacamAM vadhAre TAIma gumAvata nathI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa aparyAptakajAtiparyAptagatibhiH preritA bhushH| bandhamudayaM copayAnti zeSaprakRtayo nAmnaH // 47 // artha--aparyAptanAma, jAtinAma, paryApta ane gatinAma karmavaDe prerita thayelI nAmakarmanI zeSa ghaNuM prakRtie baMdha ane udayane prApta thAya che. TIkAnuM -aparyAptanAma, jAtinA paryAptanAma ane gatinAmakarma vaDe jANe prerita na thayela heya arthAta aparyApta nAmakarma Adine jyAre baMdha ke udaya hoya tyAre nAmakarmanI anya ghaNI prakRtio baMdha ke udayamAM prApta thAya che. athavA ghaNIvAra baMdha ane udayamAM prApta thAya che. gAthAmAM mUkela vaghu-gaTu : padane ghaNIvAra e artha te thAya che, paraMtu vadarAH "ghaNI e artha ArSaniyamathI karyo che. jemake-aparyApta nAmakarma baMdhAtuM hoya agara udayamAM hoya tyAre manuSyagati yogya athavA tiryaMcagati gya nAmakarmanI ghaNI prakRtio baMdhamAM ane udayamAM prApta thAya che. ekendriyAdi jAtinAmakarma baMdhAtuM hoya ke udaya prApta heya tyAre bAdara athavA sUkamanAmane baMdha athavA udaya prApta thAya che. e pramANe paryApta nAma baMdha ke udayamAM hoya tyAre yazaH kIrti Adi, ane devAdi gatinAmakarma baMdha agara udayamAM heya tyAre vaikriyaddhika Adi baMdha ane udayamAM prApta thAya che. 47 have udayanI vaktavyatA kahe che - udayapattANudao paesao aNuvasaMtapagaINa / aNubhAgao u niccodayANa sesANa bhaiyavyo // 48 // udayaprAptAnAmudayaH pradezato'nupazAntaprakRtInAm / / anubhAgatastu nityodayAnAM zeSANAM bhaktavyaH / / 48 // artha--udayaprApta karmane udaya thAya che. anupazAMta prakRtione ja pradezadaya hoya che, upazAMtane heta nathI. nityadayI prakRtione rasodaya ja hoya che. zeSa prakRtionA udayanI bhAjanA samajavI. TIkAnuo-abAdhAkALane kSaya thavAthI udaya samayane prApta thayela karmaprakRtione udaya thAya che. te udaya be rIte thAya che. 1 pradezathI, 2 anubhAgathI. arthAt abAdhAkALane kSaya thavAthI udaya samayane prApta thayela karmaprakRtie pradezadaya vaDe ane rasoDhavaDe ema be prakAre udayamAM Ave che. temAM anudayavatI-svasvarUpe phaLa ApavA asamartha karmaprakRtiene abAdhAkALa kSaya thayA pachI tenA dalikane udayavatI-svasvarUpe phaLa ApavA samartha Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suptatikA TIkAnuvAda 57 prakRtimAM pratisamaya stiNukasa kramavaDe? saMkramAvI je anubhava karavA te pradezedaya kahevAya che, ane te je prakRti anupazAMta hoya tenAja thAya che, upazAMta prakRtiAnA thatA nathI. anubhAgAdayanA vipAkeAdaya-sva-svarUpe anubhava e atha che. dhruveAdI prakRtinA hamezAM vipAkodayaja DAya che. zeSa azruvAyI prakRtinA vipAkodaya kadAcit hoya che. kadAcit hAto nathI. prayAgAya ke jenuM apara nAma udIraNA che, te vipAkAdaya hoya tyAre ja pravarte che, anyathA pravarttatA nathI, mATe te pRthak kahela nathI. 48 have je prakRtinA devagatinA baMdha athavA udayanI sAthe madha athavA udaya thAya che, tenu pratipAdana kare che-5 athirAsubhacauraMsaM paraghAyadugaM tasAi dhuvabaMdhI / ajasaparNidi viuvvAhAraga subhakhagai suragaiyA // 49 // asthirAmacaturasra parAghAtadvikaM trasAdayo dhruvabandhinyaH / ayazaH paJcendriyavaikriyAhArakazubhakhagatayaH suragatigAH // 49 // artha--asthira, azubha, samacatusra, parAghAtaddhika, trasAdi dazaka, trama dhinI prakRti, apayazakItti, pa McendriyajAti, vaikriyadghika, bahArakadvika, ane zubhavihAyeAgati e prakRtie devagatinI sahacArI che. TIkAnu--asthira, azubha, samacaturasra saMsthAna, parAghAta ane ucchvAsa nAma e parAghAtaddhika, trasAdi dazaka, vaNu gaMdha rasa spa` tejasa kANu agurUlaghu nirmANu ane upaghAta e nava dhruvaba MdhinI prakRti, apayazakIttinAma, paMcendriyajAtinAma, vaikriyadghika, AhArakadrika, zubhavihAyeAgati ane gAthAmAM nathI kahelI chatAM devagatinI sahacAri hovAthI grahaNa karavA cAgya devAnupUthvI nAma e batrIsa prakRti devagatinA baMdha sAthe madhamAM ane devagatinA udaya sAthe udayamAM Ave che. jyAre tI karanAmaka nA baMdha thAya tyAre tIrthaMkaranAmaka nA badha sAthe devagati cagya tetrIsa prakRti baMdhamAM samajavI. kemake tI'karanAmaka nA khaMdhakALe manuSyA avazya devagatiyeAgya ane devA tathA nArakIe avazya manuSya gati ceAgya adha kare che. 49 jyAre devagatimAM tIthaMkara nAmakama khAMdhe tyAre tenI sAthe kaI prakRtie bAMdhe te A gAthAmAM kahe che.-- 1 stithukasa krama, rasAya ane pradezadaya kone kahevAya che, te samajavA mATe Aja graMthanA dvitIyakhaMDa-pRSTha 364-365nuM TIppana-vAMcavuM. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa baMdhai titthanimittA maNuuraladurisabhadevajogAo / no suhumatigeNa jasaM no ajasa'thirA'subhAhAre // 50 // badhnAti tIrthanimittA mnujorldvikrssbhdevyogyaaH| na sUkSmatrikeNa yazaH nAyazo'sthirAzubhA AhAre // 50 // artha devagatimAM tIrthakara nimitte manujAhika, audArika drika, prathama saMghayaNa ane (zeSa) devagati egya prakRtie bAMdhe che. sUkSmatrika sAthe yazakIti bAMdhate nathI, ane AhArakane baMdha thAya tyAre apayazakIrti, asthira ane azubha bAMdho nathI. TIkAnuDa-devagatimAM rahele AtmA jyAre tIrthakara nAmakarma bAMdhe tyAre tIrthaMkara nAmakarma sAthe manuSyagati, manuSyAnupUrzvi, audyArika zarIra, dArika aMzepAMga, vARSabhanArAcasaMghayaNa e pAMca prakRtio, tathA devaddhika vaikriyahika, ane AhAraddhi sivAya bAkInI pUrvanI gAthAmAM kahelI devagatiyogya sattAvIza prakRtie savaLI maLI batrIsa pravRtio bAMdhe che. (e pramANe narakagatimAM tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe tyAre paNa uparokta batrIza prakRtio bAMdhe che. kemake devo ane nArakIone tIrthakara nAmane baMdha the guNasthAnake ja thAya che. tyAM uparokta prakRtiene baMdha thAya che.) tathA sUma, sAdhAraNa ane aparyApta nAmakarma sAthe yazakIrti nAma bAMdhate nathI ke udayadvArA bhagavate nathI. tathA AhAraddhikane jyAre baMdha thatuM hoya ke te jyAre udayamAM hoya tyAre apayazakIrti, asthira ane azubharUpa traNe prakRtiene baMdha thatuM nathI temaja te udayamAM paNa AvatI nathI. 50 have baMdha Azraya narakagatinI sahacAriNI prakRtie batAve che- apajjattagabandhaM dUsaraparaghAyasAsapajjataM / tasaapasatthAkhagaI veuvvaM narayagaiheU // 51 // aparyAptakabandho duHsvaraparAdhAtocchvAsaparyAptAni / trasAprazastakhagatI vaikriyaM narakagati tuH // 51 // artha--aparyApta baMdha, duvara, parAghAta, ucchavAsa, paryAptanAma, vyasa, aprazastavihAgati ane vaMkriyaddhika e narakagatinA hetubhUta prakRtio che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahe suptatikA TIkAnuvAda TIkAnu0--aparyApta vaizya khaMdha karatAM baMdhAtI khAvIza prakRti ke je have pachI kaheze tenA je khaMdha te aparyApta khaMdha kahevAya che. te aparyAptAne khadha yogya prakRti narakagati cegya baMdha karatAM aMdhAya che. mAtra gAthAmAM vaikriya ane paryAptanuM grahaNa kareluM hAvAthI aparyAptane adha cagya bAvIza prakRtimAM je audArika ane aparyApta nAmakarma'nuM grahaNa karyu che, te ahiM grahaNa karavu' nahi. tathA bAvIsamAM tiya dvika ke naradvika emAMthI ekanu' grahaNa karyuM che, tene badale ahi'narakadvika levu. tathA duHzrvara, parAghAta, ucchvAsa, paryAptanAma trasanAma, aprazastavihAyAgati ane vaikriyadvika ema saghaLI maLI aThThAvIza prakRtio baMdha AzrI narakagatinI sahacAriNI che, eTale ke narakagati ceAgya adha karatAM baMdhAya che. 51 have aparyApta madha ceAgya bAvIsa prakRti kahe che-- huMDorAlaM dhuvabaMdhiNIu athirAidUsaraviNA / gai ANupuvvi jAI vAyarapateya pajjate / / 52 / / baMdhai sumaM sAhAraNaM ca thAvaratasaMgacheva / pajjatte u sathirasubhajasasAsujjovaparaghAyaM // 53 // AyAvaM egidiyaapasatthavihadUsara va vigalesu / paMcidie susarAikhagaisaMghayaNasaMThANA // 54 // huNDorA dhruvabaMdhinyo'sthirAdayaH duHsvaravihInAH / gatirAnupUrvI jAtiH bAdara pratyekAparyAptakAni // 52 // badhyate sUkSmaM sAdhAraNaM ca sthAvaraM trasAGgacheda pRSThAni / paryApte tu sasthirazubha yaza ucchvAsodyotaparAghAtAni // 53 // AtApamekendriye'prazasta vihAyogatiduHsvaraM vA vikaleSu / paJcendriyeSu susvarAdikhagatisaMhanana saMsthAnAni // 54 // a--Dasa MsthAna, audArikazarIra nAma, nAmanI dhruvama'dhinI prakRti, duHsvarahIna asthirAdiSaTka, gati, AnupUrvI, jAti, khAdara, pratyeka, ane aparptanAma e bAvIsa aparyApta yAgya khaMdha karatAM badhAya che. ekendriya centha baMdha karatAM sUkSma, sAdhAraNa ane sthAvara adhika aMdhAya che. trasa caigya adha karatAM trasanAma, audArika aMgopAMga ane cheva u... saMghayaNa kha'dhAya che. paryAptayeAgya baMdha karatAM, sthira, zubha, yazaHkItta, ucchavAsanAma, udyota, parAghAta adhika khaMdhAya che. paryApta ekendriya cengyu bAMdhatAM Atapa badhAya che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacasaMgraha tRtIyakhaMDa vikasendriya gya baMdha karatAM aprazastavihAgati ane svara baMdhAya che. paMcendriya gya bAMdhatAM susvarAdi, khagati, saMghayaNa ane saMsathAna nAmane paNa baMdha thAya che. 1 TakAnuo-phaMDasaMsthAna, audArikazarIra, nAmakarmanI dhruvanaMdhinI varNa baMdha rasa sparza agurulaghu, tejasa kAmaNa upaghAta ane nirmANa rUpa nava prakRtie, duHsvara rahita asthirAdi-asthira, azubha, durbhaga, anAdeya ane apayazakIrtirUpa pAMca, manuSyadrika ane tiyaMgaThikamAMthI ekakika, anyatarajAti, bAdara, pratyeka, ane aparyApta nAma A bAvIza. karma prakRtie aparyApta 5 baMdha karatAM baMdhAya che, mATe aparyAptaka baMdha saMjJAvALI che. [kAraNa ke paryApta nAma sAthe A pravRtione baMdha ane udayamAM asaMbhava che.] pUrvokata aparyApta baMdha saMjJAvAnI prakRti bAMdhate jyAre ekendriya gya baMdha kare tyAre sthAvara, sUkSama ane sAdhAraNa rUpa anya traNa prakRtie paNa baMdha egya thAya che. rasagya baMdha kare tyAre trasanAma, audArika aMgopAMga ane sevA saMghayaNa e traNa anya prakRtie baMdha egya samajavI. A pramANe paryApta ekendriya yaMgya baMdha karatAM ane aparyApta cagya baMdha karatAM pacIse pacIsa prakRtie baMdhAya che. paryApta nAmane jyAre baMdha kare tyAre pUrvokata pacIsa prakRtimAMthI aparyApta nAma dUra karatAM ane sthira, zubha, yazakIrti, ucchavAsa, udyota ane parAghAta meLavatAM jeTalI thAya teTalI bAMdhe che. tAtparya e ke -jyAre paryApta nAmanA baMdhane vicAra karIe tyAre pUrvokta pacIsa prakRtimAMthI aparyApta nAma kADhI tenA sthAne paryApta nAma nAkhavuM, tyArabAda gAthAmAM kahelI sthira Adi anya cha prakRtie nAkhavI, eTale ekatrIza thAya. A ekatrIza prakRtie paryApta sthAvara ekendriya yaMgya baMdha kare tyAre ke paryApta trasa gya baMdha kare tyAre yathAsaMbhava samajavI. have jayAre khara bAdara paryApta ekendriya gya baMdha kare tyAre batrIsamuM ApanAma paNa baMdha thagya samajavuM. jyAre paryApta vilendriya gya baMdha kare tyAre aprazasta vihAgati ane svara nAma bAMdhe che, mATe paryApta vilendriya yogya tetrIsa prakRtio baMdha gya saMbhave che. jyAre paryApta tiryapha paMcendriya ane manuSya egya baMdha kare tyAre susvara, saubhAgya, Adeya, prazastavihAgati. aMtima saMsthAna ane saMghayaNanuM grahaNa karI lIdhela hevAthI te sivAya pAMca saMghayaNa ane pAMca saMsthAna ema cauda anya prakRtienA baMdhane saMbhava che, mATe suDatAlIsa prakRtio baMdha yogya samajavI. jo ke vadhAremAM vadhAre tiryaca. gati egya traNa prakRtie baMdhamAM che, paraMtu ahiM paraspara viruddha pravRtio paNa Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatika TIkAnuvAda gaNelI hevAthI saMkhyA vadhAre jaNAya che, te kADhI nAkhIe te saMkhyA barAbara thaze. para-pa354. ( A pramANe paryApta, aparyApta, sthAvara ane traNa yogya baMdha karatAM jeTalI prakRtie saMbhave che, teTalI jaNAvI. have saravALe nAmakarmanAM jeTalAM baMdha sthAnake saMbhave che, teTalAnuM nirUpaNa karatA A gAthA kahe che- tevIsA paNuvIsA chabbIsA aTThavIsa guNatIsA / tIti no dhaMdhadALa nATTa papa . trayoviMzatiH paJcaviMzatiH SaDviMzatiraSTAviMzati rekonatriMzat / / triMzadekatriMzadekA bandhasthAnAni nAmno'STau // 55 // artha-trevIsa, pacIsa, chavvIsa, aThavasa, egaNatrIsa, grIsa, ekatrIsa, ane eka A pramANe nAmakarmanAM ATha baMdhasthAnake che. TIkAnuM eka sAthe jeTalI prakRti baMdhAya tenuM nAma baMdhasthAna kahevAya che, ane te gAthAnA arthamAM je pramANe kAM te pramANe ATha thAya che, temAMthI kaI gati yogya baMdha karatAM keTalAM baMdhAya ane kaI gatimAM keTalAM baMdhAya te have pachI vistArapUrvaka kaheze. 55 have manuSyAdi gatimAM vartamAna AtmA uparokta baMdhasthAnakamAMthI jeTalAM baMdha sthAnake bAMdhe, tenuM nirUpaNa A gALAmAM kare che - maNuyagaIe savve tiriyagaIe ya cha AimA baMdhA / narae guNatIsa tIsA paMcachavIsA ya devesu // 56 // manujagatau sarve tiryaggatau ca SaDAdimAn bandhAn / narake ekonatriMzat triMzat pazca SaviMzatizca deveSu // 56 // arthamanuSyagatimAM saghaLAM baMdhasthAnake, tiryaMcagatimAM AdinAM che,narakamAM egatrIza ane trIza, tathA devagatimAM pacIza, chavvIsa ane cakArathI ogaNatrIza ane trIza e pramANe baMdhasthAnako heya che. TIkAnu-manuSyagatimAM vartamAna AtmA yathAyogya rIte nAmakarmanAM saghaLAM baMdhasthAnako bAMdhe che. kAraNa ke manuSya saghaLI gatimAM utpanna thAya che. temAM ekendriya gya trevIsa, pacIsa ane chavIsa ema traNa baMdhasthAnaka bAMdhe che. vikalendriya gya pacIsa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara paMcasa graha tRtIyakhaDa ogaNatrIsa ane trauza ema traNa aMdha sthAnaka AMdhe che. narakamAM utpanna thatA tadhogya aThThAvIza khAMdhe che. devagatimAM utpanna thanAra aThThAvIza, egaNutroza, trIza ane ekatrIza ema cAra anudhasthAna bAMdhe che. kSepaka ane upazamazreNimAM vatta mAna eka khAMdhe che. (tiya ca pace driya yAgya 25-2-30 ane manuSyagatiyAgya 25-29 e pramANe prakRtienA baMdha kare che. ) A pramANe manuSyagatimAM vamAna yathAyAgya rIte saghaLAM badhasthAnako khAMdhe che. tathA tiya 'cagatimAM vamAna zarUAtanAM trevIsa, pacIsa, chavvIsa, aThThAvIza, egaNutrIza, ane trIsa ema yathAsaMbhava che kha MdhasthAnA khAMdhe che. kemake tiya cA paNa cAre gatimAM utpanna thAya che, eTale cAre gati cagya uparAkata adhasthAnako bAMdhe che. mAtra tItha kara ane AhArakaddhika sAthe devagati ceAthya ekatrausA baMdha ane zreNiyeAgya ekanA adha e e badhasthAna tiya cAne sabhavatAM nathI, kAraNu ke temAM cAritra ane zreNinA abhAva che. tathA narakagatimAM vattamAna egaNatrIsa ane trIsa e e tiya ca ane manuSyagaticeAgya badhasthAna bAMdhe che. kemake nArakI marIne avazya paryApta sanni tiyA~ca ane manuSyamAM ja utpanna thAya che. te tene ceAgya egaNatrIsanu adhasthAna che. tathA je nArakI marIne zreNikanI jema tIthakara thaze te tIrthaMkara nAma sAthe manuSyagati cagya trIsanA baMdha kare che. (udyota sAthe tiya cagati cAgya paNa trIsa khAMdhe che.) tathA devagatimAM vamAna AtmA bAdarapoza ekendriya ceAgya pacIsa ane chavvIsa tathA cakArathI manuSya--tiya cagati yogya ogaNatrIsa ane trausa ema cAra khadhasthAna khAMdhe che. temAM khAdara paryApta pRthvI, apa ane pratyeka vanaspatimAM utpanna thanAra pacIza khAMdhe che. Atapa sAthe aMdha kare tyAre teja pacIza chavvIsa thAya che. te chavvIsanA baMdhasthAnane kharaparyApta khAdara pRthvIkAya cegya khAMdhatAM khAMdhe che. egaNatrIsa ane trausanA khaMdhasthAnanA vicAra nArakInI jema samajavA. kemake deva paNa garbhaja paryApta tica ane manuSyamAM utpanna thAya che. temAM tiya`camAM utpanna thatA egaNatrIsa ane udyota sAthe trIsa, ane manuSyamAM utpanna thatA egaNatrIsa ane tIrthaMkara nAma sAthe trIsa kaprakRtie bAMdhe che. 56 A pramANe amuka amuka gatimAM vamAna AtmA nAmaka'nAM keTalAM kha"dhasthAnaka khAMdhe te kahyu, have amuka koI gati cagya baMdha karatAM nAmakarmAMnAM keTalAM ane kayAM badhasthAnakA ba MdhAya tenuM nirUpaNa kare che.-- asara atatent aDavIsAI surANa cattAri / tigapaNachavIsegidiyANa tirimaNuya baMdhatigaM // 57 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda aSTAviMzatirnarakayogyA'STAviMzatyAdIni surANAM catvAri / trikapaJcaSaiviMzatirekendriyANAM tiryagmanujAnAM bandhatrikam // 57 // artha-narakagatigya aAvIsanuM baMdhasthAna, devagati yogya AhAvIza Adi cAra, ekendriya gya traNa, pAMca ane cha adhika vIza ane tiryaMca tathA manuSyane yogya pacIsa, egaNatrIsa ane trIsa ema traNa baMdhasthAna che. TIkAnu-narakagati kema aTUThAvIza prakRtinA samUharUpa eka baMdhasthAna che, eTale ke narakagati yogya baMdha karatAM nAmakarmanI aDAvIza prakRtiene baMdha thAya che. devagati gya baMdha karatAM aAvIza, ogaNatrIsa, trasa ane ekatrIsa ema cAra baMdhasthAnake baMdhAya che. ekendriya gya baMdha karatAM trevIsa, pacIsa ane chavIsa ema traNa baMdhasthAna baMdhAya che. tathA beIndriya, teIndriya, caurindriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSyagati yogya baMdha karatAM pacIsa, egaNatrIsa ane trIza ema traNa traNa baMdha thAnakane baMdha thAya che. A saghaLAM baMdhasthAnakene sUtrakAra pite ja AgaLa upara vicAra karaze, mATe ame ahiM tene vicAra karyo nathI. pa7 have guNasthAnakemAM baMdhasthAnakene vicAra karatA A sUtra kahe chemicchmmi sAsaNAisu tiaTThavIsAi naambNdhaao| chattiNNi doti dodo caupaNa sesesu jasabaMdho // 58 // mithyAtve sAsAdanAdiSu dhyaSTAviMzatyAdhA naambndhaaH| SaD bhayo dvau gayo dvau dvau catvAraH paJca zeSeSu yazobandhaH // 58 // artha-mithyAtve ane sAsvAdanAdimAM anukrame vevIza Adi ane ahAvIza Adi cha, traNa, be, traNa, be, be, cAra ane pAMca baMdhasthAnake hoya che. zeSa guNasthAnamAM yaza dItineja baMdha hoya che. TIkAnu--miyAdaSTi guNasthAnake trevIsa, pacIsa, cha vIza, aThavIsa, egaNatrIsa, ane trIsa ema nAmakarmanAM cha baMdhasthAnake heya che. mithyAdaSTie cAre gativALA cake bhedanA ja hoya che, ane cAre gati egya baMdha kare che, tethI uparokta baMdhasthAnake saMbhave che. ekatrIsane baMdha sAtame tathA AThame ane ekane baMdha AThamA AdimAM thatuM hovAthI mithyASTine tene saMbhava nathI. 1 aparyAptAvasthAmAM pahele-bIje guNathAnake naraka ke devagati gya baMdha thatuM nathI. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa sAsvAdana, mitra, aviratisamyagdaSTi, dezavirati, pramatta, apramatta ane apUrvakaraNamAM anukrame aThAvIza Adi traNa, be, traNa, be, be, cAra, ane pAMca baMdhasthAnake heya che. temAM sAsvAdane aDAvIza, ogaNatrIza ane trIza ema traNa baMdhasthAnako hoya che. temAM sAsvAdana guNasthAnake vartatA paryApta saMsI tiryaMca athavA manuSyane devagati gya bAMdhatAM aThAvIzanuM ane sAsvAdana guNasthAnake vartatA deva athavA nArakIne tiryaMca ke manuSyagati egya bAMdhatAM ogaNatrIsanuM, ane ughAta nAmakarma sAthe tiryaMcagati egya baMdha karatAM trIzanuM ema bIje guNasthAnake traNa baMdhasthAnake heya che. samyagRmithyASTi guNasthAnake ahAvIza ane egaNatrIza ema be baMdhasthAnake hoya che. temAM paryApta saMsi tiryaMca athavA manuSyane devagati egya baMdha karatAM aDAvIzanuM, ane deva athavA nArakIne manuSyagati yogya baMdha karatAM egaNatrIzanuM baMdhasthAna hoya che. trIjuM guNasthAnaka paryAptAvasthAmAM ane saMAione ja hoya che. tyAM devo tathA nArakIe manuSyagatigya ane manuSya tathA tiryaMce devagati gya ja baMdha kare che. avirati samyagdaSTi guNasthAnake aDAvIza, egaNatrIza ane trIsa ema traNa baMdhasthAnake hoya che. A guNasthAnaka cAre gatinA saMchine karaNa aparyAptAvasthAmAM ane paryAptAvasthAmAM hoya che, tyAM yathAyogya rIte uparanAM baMdhasthAnake saMbhave che. temAM tiryaMca ke manuSyane devagatizya baMdha karatAM aDAvIzanuM, mAtra manuSyane tIrthakara nAmakarma sAthe devagati yogya baMdha karatAM ogaNatrIzanuM, deva-nArakIone manuSyagati yaMgya baMdha karatAM ogaNatrIsanuM, ane tIrthakara nAmakarma sAthe bAMdhatAM teone trIzanuM baMdharathAna heya che. dezavirate ane pramatte be be baMdhasthAna hoya che. te A-aAvIza ane ogaNatrIza. temAM devagatigya baMdha karatA dezavirati manuSya ane tiryane aThAvIzanuM, tathA tIrthakara nAmakarma sAthe devagati egya baMdha karatA manuSyane ogaNatrIzanuM baMdhasthAna hoya che. pramatte paNa e rIte ja be baMdhasthAnake samajavAM, paraMtu manuSyane ja. kemake pramattAdi guNasthAnake manuSyagatimAM ja hoya che. 1 bIje guNasthAnake manuSya ke tiryane paNa manuSyagati ke tiryaMcagati ye baMdha thaI zake che. 2 aparyAptAvasthAmAM navuM kaI samyakAva utpana thatuM nathI, paraMtu pUrva janmanuM lAveluM hoI zake che. * 3 saMkhyAta varasanA AyuvALA tiryane ja pAMca guNasthAna hoya che. yugaliyAne te cAra guNasthAnaka ja hoya che vaLI tIrthakara nAmano baMdha tiya karatA ja nathI. eTale tIrthakara sAthenA koI baMdhasthAnane tiryaMcagatimAM baMdha hete nathI. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda zaMkA--saMyama nimitte AhArakadvikanA baMdha kyo che. zAstramAM kahyu che ke 'samyaguNu rUpa nimitta De tIrthaMkara nAmanA ane sajamarUpa hetuvaDe ArhArakadvikanA baMdha thAya che.' ane saMyama-saOvirati cAritra pramatta sayatane paNa che ja. te pramatta sayatane ADArakadvikanA baMdhanA sabhava hAvAthI devagatiyegya AhArakadvika sahita traucanu madhasthAna zA mATe grahaNa karatA nathI ? uttara--uparanI zaMkA amArA abhiprAyanuM ajJAna hovAthI ayukta che. apramatta saMyatathI pramatta saMyaMtanuM saMyama maMda hovAthI pramatta sayatanuM' cAritra AhArakaTvikanA baMdhamAM hetu nathI. kemake atya' vizuddha-apramatta bhAvanuM cAritra ja AhArakaddhikanA madhamAM hetu che. pramatta sa MyaMtane tevA viziSTa cAritranA abhAva hovAthI tene AhArakaddhika sAthe devagaticeAgya trIzanA adhasthAnakanA abhAva che. apramatta sayatane aThThAvIza, AgaNatrIza, trIza ane ekauza ema cAra baMdhasthAnA haiAya che. temAM AhArakaddhika ane tIrthaMkara nAmakama vinA devagatiyeAgya adha karatAM aThThAvIza, tItha Mkara nAma sAthe khAMdhatAM egaNatrIza, AhArakaddhika sAthe AMdhatAM trIza ane tIrthaMkara ane AhArakaddhika sAthe aAvIzanA baMdha karatAM ekatrauzanuM a MdhasthAna hAya che. apUrNAM karaNa guNusthAnake adbhUThAvIza, egaNatrIza, trauza, ekatrIza ane eka ema pAMca khaMdhasthAnakA hoya che. temAM aThThAvIza Adi cAra baMdhasthAnake apramatta guNasthAnake je rIte kahyAM te rIte ahiM samajavAM. pAMcamuM AThamA guNusthAnakanA chaThThA bhAge nAmakramanI trIza prakRtinA aMdhaviccheda thayA bAda eka yazaHkItta nAmakamanA adharUpa che. bAkInA anivRtti bAdarasa parAya ane sUkSmasa parAya guNusthAnake eka yazaHkIrtti nAmakarmanA ja aMdha thAya che. ahiM ativizuddha pariNAma hAvAne lIdhe anya koIpaNa 1 ahiM ema zaMkA thaI zake ke-navame dazame guNasthAnake ativizuddha adhyavasAya hovAne lIdhe tIrthaMkaranAma, AhArakaddika Adi jevI punya prakRtine baMdha kema na thAya ? saTu' ativizuddha pariNAma hAvAne lIdhe apa sthitivALI ane utkRSTa rasavALI uparAMta prakRtie baMdhAvI joI e. to pachI zA mATe te saghaLI prakRti AThamA gurusthAnakanA chaThThA bhAga sudhI ja baMdhAya che, tyAra mAda baMdhAtI nathI ? A zaMkA ThIka che. paraMtu dareka punya ane pApa prakRtinA badhanA adhyavasAyanI amuka hada heAya che. jemake amukathI amuka hada sudhInA kharAba piraNAma vaDe amuka amuka pApa prakRti baMdhAya che, jeTalI hadanA jadhanya joIe te karatAM jayanya heAya ane jeTalI hadanA utkRSTa joIe te karatAM caDIyAtA hoya to te pApaprakRti baMdhAtI nathI. e pramANe amukathI amuka hada sudhInA vizuddha pariNAma vaDe amuka amuka punya prakRtinA khadha thAya che. echAmAM ochA jeTalI hadanA vizuddha pariNAma joie te karatAM ochA DhAya, temaja vadhAremAM vadhAre jeTalI hadanA vizudghapariNAma joIe tethI vadhAre hAya tA te punya prakRti paNa baMdhAtI nathI. jo A pramANe vyavasthA na hoya te pApa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA~ca graha tRtIya khaDa nAmakarmInI prakRtinA khaMdha thatA nathI. A pramANe guNusthAnakamAM nAmakarmAMnAM adhasthAnakI kahyAM. paTa ekendriyAdi cAgya trevIsa Adi je adhasthAnake pahelAM kahI gayA te saghaLAMnA have vicAra karavA joiye, temAM pahelA trevIsanA badhasthAnanA vicAra kare che-- tagyaNupuvvijAI thAvaramAIya dUsaravihUNA / dhruvabaMdhi huMDaviggaha tevIsA pajjathAvara // 59 // tadgatyAnupUvijAtayaH sthAvarAdayo duHsvaravihInAH / dhruvabandhinyo huNDaM vigrahaH trayoviMzatiraparyAptasthAvarasya // 59 // atha--tiya cagati, tiya cAnupU,i ekendriyajAti, duHsvara hIna sthAvarAdi nava, nAmakamanI dhruvakhaMdhi nava, huMsa...sthAna ane audArika zarIranAma ema trevIsa prakRtie aparyApta sthAvara-ekendriyanA aMdhayogya samajavI. TIkAnu--gAthAmAM grahaNa karela 'sthAvara' Adi zabdanA sAnnidhyathI tat zabdathI ahiM tiryaMcagatinu... grahaNa karavAnu che. A pramANe hAvAthI ta 'ti:=tiya "cagati ane tavAnupUrvA =tiya cAnupUthvI, ekendriyajAti, duHsvara nAmaka hIna sthAvara sUkSma apasa sAdhAraNu asthira azubha duMga, anAdeya apayazakItti e sthAvAdi nava, taijasa kAma Nu vadi catuSka agurUlaghu nirmANu ane upaghAta e dhruvamAMdhinI nava, huMDasaMsthAna ane audArikazarIra A trevIsa prakRtie aparyApta sthAvara-aparyApta ekendriya cegya jANavI. eTale ke aparyApta ekendriya cegna baMdha karatA tiya cA ane manuSye uparokta grevIza prakRtie khAMdhe che, ema samajavu, pahelAM gAthAmAM aparyApta ekendriya ceAgya prakRtie mAtra sabhava AzrayI grahaNa prakRti ke punyaprakRtinA dhanI kAi maryAdA rahe nahi. jemake amuka prakAranA kilaSTa pariNAmane ge tiya "cagatinA badha thAya, te paNa tenA yAgya pariNAma hoya tyAMsudhI tene baMdha thAya, jyAre tenAthI paNa caDIyAtA kharAba pariNAma thAya tyAre narakamati yeAgya baMdha thAya, paraMtu tiya cagati yeAgya na thAya. e pramANe ochAmAM ochA amuka davALA vizuddha pariNAmathI ane vadhAremAM vadhAre amuka hada sudhInA vizuddha pariNAmavaDe jatI karanAma ke AhArakadvika badhAya. ochAmAM ochA jeTalI hadanA joI e te karatAM echA hoya ke vadhAremAM vadhAre jeTalI hadanA joiye te karatAM adhika hoya tyAre tIrthaMkarAdi punyaprakRti paNa baMdhAya nahi. jo ema na hoya te ADamA guNasthAnakathI navame-dazame vadhAre vizuddha pariNAmI AtmA hAya che. te te pariNAma vaDe baMdha thayA ja kare teA tenA viccheda kayAre thAya? ane AtmAenA meAkSa kaI rIte thAya? mAre dareka prakRtinA baMdha yeAgya avyavasAyanI hadda DhAya che, jene jJAnI mahArAjAe gusthAnakamAM te te prakRtinA viccheda dvArA batAvI che, Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptati TIkAnuvAda karI che. e pacIsamAM paraspara vidhinI prakRtie paNa lIdhI che. kAraNa ke temAM sAmAnyataH-sUma-bAdaranA vibhAga sivAya aparyApta ekendriya gya baMdha karatAM keTalI baMdhAya te kahyuM che. jyAre ahiM vibhAga pUrvaka-sAdhAraNa sUkSma aparyApta ekendriya yogya baMdha karatAM temaja pratyeka bAdara aparyApta ekendriya cogya baMdha karatAM keTalI baMdhAya te kahyuM che. eTale te pUrve kahela pacIsamAMthI paraspara viruddha pravRtio bAda karIye tyAre trevIsa prakRtie zeSa rahe che, je ahiM batAvI che. A pramANe hovAthI trevIsanA baMdhanA cAra prakAra thAya che. te AbAdara ane sAdhAraNa sAthe trevIsa bAMdhatAM pahele, bAdara ane pratyeka sAthe trevIsa bAMdhatAM bIje, sUkama ane sAdhAraNa sAthe trevIza bAMdhatAM trIjo ane sUkSma tathA pratyeka sAthe trevIsa bAMdhatAM ce bhaMga thAya che. paraspara vidhi prakRtie hevAne lIdhe ekaja baMdhasthAnaka cAra prakAre thAya che. 59 A pramANe aparyApta ekendriya yogya baMdha pravRtio kahIM have paryApta ekendriya gya kahevI joIe. eTale pUrvokta baMdhasthAnakomAMthI keIka prakRti kADhI tenA sthAne anya umeravI joIe. A pramANe anya baMdhasthAnamAM paNa kahevuM joIe. A pramANe hovAthI sAmAnaMtaH prakRtine vyatyAsa-pheraphAra karavAmAM yuti kahe che. pagaINaM vaccAso hoi gaiMiMdiyAi Asajja / saparAghAUsAsA paNavIsa chavIsa sAyAvA // 6 // prakRtInAM vyatyAso bhavati gatIndriyAdyAzritya / saparAghAtocchvAsA paJcaviMzatiH SaiviMzatiH sAtApA // 60 // , artha-gati ane indriyAdine AyIne prakRtiene vyatyAsa pheraphAra thAya che. parAghAta ane ucchavAsa sAthe pacIsa ane Atapa ke udyota sAthe letAM chavvIsa prakRtie thAya che. TIkAnuM -gati, Indriya ane Adi zabdathI kriyAdi zarIrane Aryone pUrve kahela baMdhasthAnakanI prakRtimAM vyatyAsa-pheraphAra kare. tAtparya e ke-tiryaMcagati ane beIndriyAdi indriyane AzrayIne pUrvokta prakRtiomAMthI keTalIka prakRtiene svayameva dUra karavI, ane keTalIka pravRtione nAkhavI. jemake devagati athavA narakagati Azraya baMdhasthAnakane vicAra kare hoya tyAre uparokata baMdhasthAnakamAMthI sthAvarAdi catuSka kADhI nAkhIne tenA sthAne trasAdi catuSka umeravuM joIe. tathA beIndriyAdi AzrayI baMdhasthAnakane vicAra kare hoya tyAre sthAvara, sUkSama ane sAdhAraNa e traNa prakRtione khaseDI tenA sthAne trasa, bAdara ane pratyeka dAkhala karavI joIe. vekiya ane AhArakanA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcagraha vatIyakhaMDa baMdha AzrayI vicAra karIe tyAre audArikanA sthAne vaikiya ane AhAraka levAM joIe. kemake devagati prAgya trIsa ke ekatrIsane baMdha thAya tyAre AhAraka ane te sAthe vaikriya nAmane baMdha thAya che, te vakhate audArika nAma baMdhAtuM nathI. A pramANe jene jene egya baMdhasthAnakane vicAra kare che tene tene gya je je prakRtie heya te te dAkhala karI anya prakRtione khaseDavI joIe. - have ahiM paryApta ekendriya gya baMdhasthAnane vicAra karatAM aparyApta ekendriya gya baMdhasthAnakamAM je prakRti kahI che, temAMthI aparyApta nAmane khaseDI tenA sthAne paryAtanAma umeravuM, ane zeSa prakRtie tenI te ja rAkhavI, A rIte thayela trevIsane parAghAta ane ucchavAsa sahita karatAM pacIsa thAya. A pacIsa pravRtio paryApta ekendriya yogya baMdha karatA mithyAdaSTi manuSya, tiryaMca ane IzAna sudhInA dene baMdha gya jANavI. e pacIsa pravRtio kaI rIte thAya teja kahe che-pahelAM cakraracanA mATe kahela gAthA para thI 54mAM saMbhava Azraya Atapa sAthe batrIsa prakRtio paryApta ekendriya yegya kahI che. temAM Atapa ane udyota te pacIsanA baMdhamAM saMbhavatuM nathI, uvAsa ane parAyA e be prakRtine te sUtrakAre pote ja ahiM grahaNa karI che, ane sthira -asthira, zubha-azubha, yazaapayaza, pratyaka-sAdhAraNa, tathA sUkSama ane bAira e paraspara viruddha pravRtio che, eTale e dazamAMthI yathAgya pAMca prakRtio ja eka sAthe baMdhAtI hevAthI teone vArApharatI grahaNa karavI joIe. A pramANe karatAM pacIsa pravRtio baMdha gya thAya che. ane te A pramANe-tiryaMcagati, tiya"cAnupUrvI, ekendriya jAti, dArika-jasa ane kArmaNa e traNa zarIra, huMDasaMsthAna, varNAdi catuSka, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa, sthAvara, bAdara-sUmamAMthI eka, paryApta, pratyeka-sAdhAraNamAMthI eka sthira-asthiramAMthI eka, zubha-azubhamAMthI eka, yazakIrti-apayaza kIrtimAMthI eka, durbhAga, anAdeya ane nirmANa A pacIsa prakRtiomAM paraspara virUddha prakRtine vArApharatI grahaNa karatAM vIza bhaMga thAya che. te A pramANe-Adara paryApta pratyeka zubha ane sthira sAthe yazakIrtine baMdha karatAM eka bhaMga, apayazakIrtine baMdha karatAM bIjo bhaMga, A be bhaMga zubha nAmanA baMdha sAthenA thayA, e pramANe zubha nAmane badale azubhanAmanuM grahaNa karatAM tenI sAthe paNa be bhaMga thAya. kula cAra thayA. e cAra sthiranAmakarma sAthe thayA. e pramANe sthira nAmane badale asthiranAmanuM grahaNa karatAM tenI sAthe paNa pUrvokta rIte pheravatAM cAra bhaMga thAya. kula ATha bhaMga thAya, ane te bAdaraparyApta sAthe thAya, te ATha bhaMganAM nAma A pramANe che-1 sthira zubha yaza, sthira zubha apayaza, sthira azubha yaza, sithara azubha apayaza, asthira zubha yazaH asthira zubha apayaza, asthira azubha yaza ane Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda asthira azubha apayaza, dareka prakAre thatA pacIsanA baMdhamAM bAdara ane pratyekane nahi pheravavAnI hovAthI ane sthirAdi prakRtione pheravavAnI hevAthI tenA ATha bhaMga thAya che. A pramANe anyatra paNa bhaMga-racanA samajavI. - have jyAre pratyeka nAmakarmanA sthAne sAdhAraNa nAmakarma grahaNa karIe tyAre sthira -asthira, zubha-azubhane apayazakIrti sAthe pheravatAM cAra bhaMga thAya che. sAdhAraNa nAmakarmanA baMdha sAthe yazakIrti nAmakarma baMdhAtuM nathI. kahyuM che ke "sUkSma, aparyApta ane sAdhAraNa nAmakarmanA baMdha sAthe yazakIrti nAma baMdhAtuM nathI. mATe tenI sAthenA cAra bhaMga thatA nathI, apayaza kIrti sAthenA ja cAra bhaMga thAya che. tathA sUkSama, paryApta ane pratyeka nAmakarmane baMdha thatAM sthira, asthira-zubha-azubha ane apayazakIrti sAthe cAra bhaMga temaja sUkSama, paryApta ane sAdhAraNa nAmane baMdha thatAM paNa sthira arithara, zubha-azubha ane apayazakIrtAi sAthe cAra bhaMga thAya che. sUkSma anesAdhAraNa nAmanA baMdha sAthe paNa yazakIrti nAmakarmane baMdha thato nathI. A pramANe bAdaraparyApta pratyekane baMdha karatAM sthirAsthira-zubhAzubha ane yaza-apayazanA ATha bhaMga, bAdara, paryApta, sAdhAraNane baMdha karatAM sthirAsthira, zubhAzubha ane apayaza, sAthe cAra bhaMga, e pramANe sUma, paryApta pratyeka tathA sUma paryApta ane sAdhAraNa sAthe paNa cAra cAra bhaMga, kula pacIsanA baMdhe viza bhaMga thAya che, eTale ke pacIsanuM baMdhasthAna vIza prakAre thAya che. temAM IzAna sudhInA deve te pahelAMnA ATha bhAge pacIsane baMdha kare che. kemake teo sAdhAraNa ke sUkSma ekendriya yaMgya baMdha karatAM nathI. saMkhyAta varSanA AyuvALA manuSya ane tiya vize bhAge pacIsa bAMdhe che. te ja pacIsa prakRtiene Atapa sahita karatAM chavIsa thAya che. mAtra ahiM ApanA sthAne vikalpa udyota nAma paNa prakSepavuM. kAraNa ke paryApta ekendriya gya baMdha karatAM udyotane paNa baMdha thAya che. ahiM seLa bhAMgA thAya che. eTale ke chavvIsane baMdha seLa prakAre thAya che ane te Atapa sAthe sthira-asthira, zubha-azubha ane yaza - apayazane pheravatAM temaja udyota sAthe pheravatAM thAya che. Atapa ane udyotanA baMdha sAthe sUma ane sAdhAraNane baMdha thatuM nathI, mATe tAzrita vikalpa thatA nathI. seLe. bhAMge chavvIsane baMdha manuSya, tiryA ane IzAna sudhInA deve kare che. asaMkhya varSanA AyuvALA yugalike devagatimAM ja jatA hovAthI ahiM saMkhyAta varSanA AyuvALA ja manuSya-tirya grahaNa karavAnA che. A pramANe ekendriya yogya traNa baMdhasthAnanA kula cAlIsa bhaMga thAya che. 160 have beIndriya gya baMdhasthAnanuM pratipAdana karavA mATe A gAthA kahe che- taggaiyAi duvIsA saMghayaNatasaMga tiriyapaNuvIsA / dusara paraghAussAsakhagai guNatIsa tIsamujjovA // 61 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakha'hu tadgatyAdayo dvAviMzatiH saMhananatra sAMgena tiryakpaJcaviMzatiH / duHsvaraparAghAtocchvAsakhagatyA ekonatriMzat triMzadudyotat // 61 // atha--tagati-tiya cagati Adi khAvIsa, saMghayaNa, trasa ane aMgApAMga sAthe tiya ca ceAgya pacIsa thAya che. duHsvara, parAghAta, ucchavAsa ane vihAyagati sAthe egaNatrIsa, ane udyota sAthe trauza thAya che. mh TIkAnu--tiya cagati Adi bAvIsa prakRti pUrve-kIM te ja ahi' levAnI che. eTale kesaLacaLupurniMgAra thAyaramA' ItyAdi gAthA vaDe je aparyApta ekendriya yAgya trevIsa prakRtie kahI che, te ja sthAvaranAma sivAyanI khAvIsa ahiM grahaNa karavI. jyAre sthAvaranAma kADhau nAkhyu. tyAre tenuM sahacArI sUkSma ane sAdhAraNu nAma paNa dUra karI tenA sthAne khAdara ane pratyeka nAma nAkhavuM, tyArakhAda temAM sevAnta saMghayaNuM, trasanAma ane audArika a MgopAMga e traNa anyaprakRtie umeravI, tyAre eindriya tiya ca yAgya pacIsa prakRti thAya che. tenA A pramANe uccAra karavA-tiya cagati, tiya cAnupUrzvi, eindriya jAti, audArika, vaijasa ane kANu zarIra, audArika agApAMga, husa'sthAna, sevAtta saMghayaNu, vAM icatuSka, anurUlaghu, upaghAta, trasa, bAdara, aparyApta, pratyeka, asthira, azubha, dubhaga, anAdeya, apayaza kIrti, ane nirmANu. A pramANe pacIsa prakRtinA baMdha aparyApta endriya ceAgya adha karatA mithyASTi manuSya-tiya cAne samajave. A pauMsa prakRtimAM pratipakSarUpa parAvartta mAna eka paNa prakRti baMdhAtI nahi hAvAthI eka ja bhaMga thAya che. A prakRtimAMthI aparyAptanAma kADhI tenA sthAne paryAptanAma meLavI temAM duHsvaranAma, parAdhAta, ucchavAsa ane azubhavihAyagati nAkhIe tyAre egaNIsanu baMdhasthAna thAya che. A egaNatrIza prakRtinuM adhasthAna paryApta eindriya ceAgya baMdha karatA mithyASTi manuSya-tiya cAne thAya che. paryAMpta eindriya cegya adha karatAM sthira, zubha ane yazakIrttinA paNa baMdha thAya che, mATe asthira azubha ane apayazanA sthAne vikalpe tene paNa praznepa karavA joie. eTale AgaNatrIzanA kha dha A pramANe kahevA--tiya cagati tiya cAnupUrvI, eindriyajAti, audArika taijasa ane kA`Nu zarIra, audArika aMgopAMga, huMDasa sthAna, chevaTTha' 'ghayaNu, vacatuSTa, azubha vidyAcagati, anurUlaghu, parAghAta, upaghAta, ucchvAsa, nirmANu, trasa, khAdara, pA~pta, pratyeka, sthiraasthiramAMthI eka, zubha-azubhamAMthI eka, duga, duHsvara, anAdeya ane yaza-apayazamAMthI eka. ahiM sthirAsthira, zubhAzubha ane yaza apayazane pheravatAM traNa padanA ADa bhaMga thAya che. udyota nAma sAthe teja gaNatrIza trIza thAya che. ahiM paNa teja AThe bhaga Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda thAya che. saghaLA maLI traNe baMdhasthAnanA sattara bhaMga thAya che. tenA bAMdhanAra saMkhyAta varSanA AyuvALA mithyASTi manuSya-tiya samajavA. A pramANe teIndraya ane cauridriya gya baMdha karatA mithyASTi manuSya tiyAne paNa pUrve kahevA mAMga sAthe traNa baMdhasthAnake kahevAM. mAtra teIndriya saMbaMdhe kahetAM teIndriya jAti, ane caurindriya saMbaMdhe kahetAM caurindriya jAti kahevI. bhAMgA darekane sattara-sattara kahevA. A pramANe vikasendriyanA ekAvana bhaMga thAya che. tiryaMca paMcendriyane yogya traNa baMdhasthAne che. te A pramANe-paccIza, egaNatrIza ane trIza temAM aparyApta beIndriya gya baMdha karatAM je paccIza prakRtio kahI, te ja paccIsa prakRtio aparyApta paMcendriya tiryaMca 5 baMdha karatAM paNa kahevI. mAtra beIndriya jAtinA sthAne paMcendriya jAti kahevI. parAvartamAna saghaLI azubha prakRtio ja baMdhAtI hevAthI ahiM paNa eka ja bhaMga thAya che. A aparyApta cogya pacIsanA baMdhaka tiryaMca ane manuSya che. parAghAta, ucchavAsa, duHsvara, ane aprazasta vihAgati e cAra prakRti pUrvokta pacIsamAM meLavatAM egaNatrIza prakRti thAya che. ane te paryApta tiryaMca paMcendriya yaMgya baMdha karatA manuSya, tiryaMca, deva ane nArakIone samajavI. mAtra deve ane nArakIo garbha ja tiryaMca gya ja 29 ne baMdha kare, paraMtu saMmUrNima gya baMdha kare nahi, ema samajavuM. have ahiM paryApta tiryaMca paMcendriya gya baMdhanI zarUAta karatA "fjalipa supara eTale paMcendriya ceya baMdha karatAM suvarAdine paNa baMdha thAya che' AvuM zAstrIya vacana levAthI susvara, subhaga, Adeya, prazatavihAgati, A pAMca saMsthAna A pAMca saMghayaNa ema cauda anya prakRtie paNa baMdha Azraya saMbhave che. ane te duvarAdinA pratipakSarUpa che, mATe duHsvara, durlaga ane anAyanA sthAne susvara, subhaga ane Adeyane, aprazastavihAgatinA sthAne prazastavihAgatine, heMDasaMsthAnanA sthAne kramazaH pAMca saMsthAnane, chevaTUkA saMghayaNanA sthAne kramazaH pAMca saMghayaNane, vikalpa dAkhala karavAM joIe. A pramANe karatAM egaNatrIza prakRtine A pramANe kahevI joIe -tiryaMcagati, tiryaMcAnupUthvI, paMcendriya jAti, dArika zarIra, audArika aMgopAMga, tejasa-kAzmaNa zarIranAma, cha saMsthAnamAMthI eka, cha saMghayaNamAMthI eka, varNAdi cAra, agurulaghu, upaghAta, parAghAta. ucchavAsa, prazasta-aprazasta vihAgatimAMthI eka vyasa. bAdara, paryApta, pratyeka, sthirAsthiramAMthI eka, zubhAzubhamAMthI eka, subhaga-durbhAgamAMthI eka susvara-duravAramAMthI eka, Adeya-anAdeyamAMthI eka, yazakIrti-apayazakIrtimAMthI eka, ane nirmANa. saMghayaNa-saMsthAnAdi vikalpa maLanArI prakRtione pheravatAM 4608 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ura paMcasapraha tRtIyakhaMDa bhaMga thAya che. te A pramANe-cha saMsthAnane cha saMghayaNa sAthe guNatAM 36, tene prazasta -aprazasta vihAgati sAthe guNatAM 72 sthirAsthira sAthe guNatAM 144, zubhAzubharUpa yugma sAthe guNatAM 288, subhaga-durbhAga sAthe guNatAM 576 susvara dura-sAthe guNatAM 1152, Adeya-anAdeya sAthe guNatAM 2304, ane yazakIrti-apayazakIrti sAthe guNatAM 4908 bhaMga thAya che. eTale ke bhinna bhinna chanI apekSAe kaI kaI rIte ogaNatraza bAMdhe, koI kaI rIte bAMdhe eTale ogatrIsane baMdha 4608 prakAre thAya che. te ja egaNatrIsamAM udhota meLavatAM trIza prakRti thAya che, ane te tiryaMca paMcendriya yogya bAMdhatAM baMdhAya che. tenA baMdhaka paNa ogaNatrIzanA baMdhasthAnanI jema cAre gativALA jIve che. trIsanuM baMdhasthAna paNa pUrvanI jema chetAlIsaso ane ATha prakAre thAya che. saghaLA maLI tiryaMca paMcendriyanA traNa baMdhasthAnanA bhAMgA 9217 thAya che. temAM ekendriyanA 40, ane vilendriyanA 51 meLavatAM saMpUrNa tiryaMcagatimAM nava hajAra traNase ATha 9308 bhaMga che. thAya A pramANe tiryaMcagati ye baMdhasthAnakanuM varNana karyuM. 1 have manuSyagati egya baMdhasthAnako kahe che - tibiMdhA maNuyANaM titthagaraM tIsamaMti iha bheo| saMghayaNaNigutIsA aDavIsA nArae ekkA // 6 // tiryagbandhA manuSyANAM tIrthakara triMzattamamiha bhedH| saMhananonaikonatriMzat aSTAviMzati rake ekA // 2 // artha-tiryaMca paMcendriya gya je baMdhasthAnake kahyAM te saghaLAM manuSya gya paNa samajavAM. mAtra ahiM trIsanA baMdhasthAnamAM trIsamuM tIrthaMkaranAma kahevuM eTale bheda che. egaNatrIza saMghayaNanAma karmahIna ahAvIza thAya ane te eka ja baMdhasthAna narakagati cogya jANavuM 1 TIkAnu-tiryaMca paMcendriya gya 25-29-30 rUpa je baMdhasthAnake upara kahAM te saghaLAM manuSyagati egya baMdha karatAM hoya che, ema samajavuM. jo ke pahelAM ekendri yAdine paNa sAmAnyataH tiryaMce kahyA che, te paNa manuSya paMcendriya hovAthI gAthAmAMnA siviM' e padathI ahiM paMcendriya tiryaMca saMbaMdhI baMdhasthAnake samajavAM, ekendriyAdi cagya nahi. tathA tiryaMcagati tiryaMcAnupUrvInA sthAne manuSyagati ane manuSyAnupUvI kahevI. bAkI saghaLI prakRtie pheraphAra karyA vinA teja kahevI. mAtra tiryaMcagati ceya baMdhasthAnamAM trIsanuM baMdhasthAna udhotanAma sAthe kahyuM che, te ahiM tIrthakaranAma sAthe kahevuM. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha3 saptatikA TIkAnuvAda have bhAMgAo kahe che-aparyApta manuSya gya pacIsa bAMdhatAM pahelAMnI jema eka ja bhaMga thAya che. A pacIsanA baMdhaka manuSya ane tiryaMce ja hoya che, de, nArakIe nahi kemake teo paryApta garbhaja manuSya gya baMdha kare che. (saMmUchima manuSya gya baMdha karatAM paNa eka pacasanuM ja baMdhasthAna hoya che, anya hotAM nathI) ogaNatrIsane baMdha karatAM pUrvanI jema saMghayaNa, saMsthAnAdine pheravatAM 4608 bhaMga thAya che. A ogaNatrIzanA baMdhaka cAre gativALA jevo hoya che. tIrthaMkaranAmakarma maLavatAM teja ogaNatrIza traza thAya che. mAtra A trIsanA baMdhasthAnamAM saMsthAna samacaturasa, saMghayaNa vAkaSabhanArA, prazasta vihAgati, subhaga ATheya ane susvararUpa punya prakRtio ja heya che, tenI viradhInI prakRtie hetI nathI. kemake A baMdhasthAna samyagdaSTi deva-nArakIone ja hoya che, ane samyakatva chatA azubha saMghayaNAdi uparokata prakRtio baMdhAtI nathI. trIsa prakRtiene A pramANe kahevI-manuSyagati, manuSyAnupUrvI, paMcendriya jAti, dArika zarIra audArika aMge pAMga, tejasa, kArmaNa, samacaturaasaMsthAna, vASabhanArAcasaMghayaNa, varNAdi catuSka, agurUlaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa, prazasta vihAgati, vasa, bAkara paryApta, pratyeka, sthira-asthiramAMthI eka, zubha-azubhamAMthI eka, subhaga, susvara, Adeya, yaza-apayazamAMthI eka nirmANa ane tIrthaMkaranAma A traza prakRtione avirati samyagdaSTi deve athavA nArakIo manuSyagati gya bAMdhatAM bAMdhe che. ahiM sthirasthira, zubhAzubha ane yaza-apayazane pheravatAM ATha bhaMga thAya che. saghaLA maLI manuSyagati egya traNa baMdhasthAnakenA 4617 bhaMga thAya che. have narakagati yogya aThThAvIzarU5 baMdhasthAna kahe che-narakagatigya baMdha karatAM paryApta garbhaja tiryaMca aAvIza ja prakRti bAMdhe che. eTale narakagati egya eka ja baMdhasthAna che. (paryApta saMmUrNima tiya paNa narakagati yogya baMdha kare che, ane teo pahelI nArakanA traNa pAthaDA sudhI jaI zake che.) beIndriya yogya je ogaNatrIza pravRtio kahI che, teja saMghayaNa nAmakarma nyUna aThThAvIza ahiM grahaNa karavAnI che. mAtra tiryaMcagati ane tiya caAnupUvInA sthAne narakagati, narakAnupUvI ane beIndriya jAtinA sthAne paMcendriya jAti ane audArikaThikanA sthAne vaikriyaddhika kahevuM. A aThThAvIza prakRtie pahelAM gAthA 51mAM kahI che, chatAM ahiM sthAna khAlI na rahe mATe pharI kahe che-narakagati, narakAsupUvI, paMcendriya jAti, vaikiyazarIra, vaikriyaaMgepAMga, tajasa, kArmaNa, huMDasaMsthAna, varNAdi catuSka, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa, aprazastavihAgati, vasa, bAdara, paryApta, pratyeka, asthira, azubha, durbhaga, hAsvara, anadeya, apayazakIrti ane nirmANa. A saghaLI pApa prakRtie hevAthI tene ekaja Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. bhaMga thAya che. 62 paMcasa graha tRtIyakhaDa have devagati caiAgya adhasthAnakA kahe che titthayarAhAragadotisaMjuo baMdho nArayasurANaM / aniTTI suhumANaM jasakittI esa igibaMdho // 63 // tIrthakahArakadvitrisaMyuto bandho nArakANAM surANAM / anivRttisUkSmayoryazaHkIrtireSaH ekabandhaH // 63 // atha--narakagati ceogya aThThAvIzanA khadha zubha prakRti yukta karatAM devagatiyeAgya thaya che. tathA temAM tIthaMkaranAma, AhArakaddhika, ane te traNe meLavatAM egaNutrIza, trauza ane ekatrausa, ema traNa devagati caiAgya badhasthAnA thAya che. tathA anivRttikaraNa ane sUkSmasa'parAya guNusthAnake yazaHkIrttirUpa eka ja badhasthAna hoya che. TIkAnu0--taragati cagya aTThAvIza prakRtinuM je adhasthAna pahelAM kahI gayA che, teneja zubha prakRti yukta karatAM devagati caiAgya thAya che. kAraNake devagati cagya madha karatA manuSya-tiya cA pAtAnA prazasta pariNAma hovAne lIdhe parAvattamAna punya prakRtienA khaMdha kare che. mAtra asthira, azubha ane apayazakItti rUpa prakRti te azubha hovA chatAM paNuM devagati cogya adha karatAM baMdhAya che. kemake te prakRtienA madha cegya pariNAma chaThThA guNasthAna sudhI hAya che, asthira-azubha ane apayazakItta e sthira-zubha ane yazaHkIrttinI pratipakSabhUta che, eTale tenA vikalpe prakSepa karavA. ane tene A pramANe kahevI-devagati, devAnupUrvI, paMcendriyajAti, vaikriyadghika, taijasa, kANu zarIra, samacaturaasasthAna, vaNu catuSka, anurUlaghu, parAghAta, upaghAta, ucchavAsa, prazastavihAyegati, trasa, bAdara, paryApta, pratye, sthirA sthiramAMthI eka, zubhAzubhamAMthI eka, yazakItti apayazakIttimAMthI eka, subhaga, susvara, Adreya ane nirmANa. A devagati caigya aThThAvIza prakRtiene mithyArdaSTithI ArabI pramatta guNasthAna sudhImAM vamAna manuSya-tiya cA yathAyegya rIte bAMdhe che. ahi sthira-asthira, zubha -azubha, ane yaza-apayazane pheravatAM ATha bhaMga thAya che. apramatta ane apUrNAMkaraNanA chaThThA bhAga sudhI paNa devagatiyeAgya aThThAvIza khaMdhAI zake che, paraMtu tyAM parAvatta mAna punya prakRtienA ba Mdha thatA hAvAthI ATha bhaMga thatA nathI, ekaja bhaMga thAya che, aThThAvIza prakRtimAM tItha karanAmakama meLavatAM egaNatrIza thAya che. A egauza Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda prakRtio avirati samyagdaSTi Adi bAMdhe che. ahiM paNa chaThThA guNasthAnaka sudhImAM ATha bhaMga ane AgaLa upara eka ja bhaMga thAya che. AhAraddhika sahita karatAM devagatigya trIza prakRtie A pramANe thAya che-devagati, devAnupUva, paMcendriya jAti, vaikriyaddhika, AhArakaddhika, tejasa, kArmaNa, samacaturasasaMsthAna, varNAdi catuSka, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa, prazastavihAgati, rasa, bAdara, paryApta, pratyeka, zubha, sthira, subhaga, suspara, ATheya, yazakIrti ane nirmANa. A trIza prakRtione apramatta ane apUrvakaraNanA chaThThA bhAga sudhImAM vartamAna saMyate ja bAMdhe che. A trIzamAM parAvartamAna saghaLI prazasta prakRtione ja baMdha thate hevAthI tene ekaja bhaMga thAya che. devagatiyogya aThThAvIza pravRtiomAM AhAraddhika ane tIrthaMkaranAma ema traNe meLavatAM ekatraza thAya chete ekatrIzane baMdha paNa apramatta ane apUrvakaraNanA chaThThA bhAga sudhImAM vartamAna saMyata AtmAo ja kare che. ahiM paNa parAvartamAna saghaLI prazasta prakRtieja baMdhAtI hovAthI ekaja bhaMga thAya che. A rIte devagati gya cAra baMdhasthAnanA saghaLA maLI aDhAra bhaMga thAya che. AThamA guNasthAnake nAmakarmanI trIza prakRtiono baMdha vichera thayA pachIthI AraMbhI dazama guNasthAnakanA carama samaya sudhI eka yazakIrti nAmakarmaja pitAnA baMdha gya pariNAma hevAne lIdhe baMdhAyA kare che, anya koIpaNa nAmakarmanI prakRti baMdhAtI nathI. kemake keIpaNa gatigya baMdha AThamA guNasthAnakanA chaThThA bhAga sudhI ja thAya che, mAtra yazakIrti sivAyanI anya pravRtio kaI paNa gatigya baMdha karatAM ja baMdhAya che. yazakIrtAija eka evI prakRti che ke keIpaNa gatigya karmabaMdha karatAM temaja saghaLI gatigya prakRtiene baMdhavikhera thayA pachI paNa baMdhAya che. 63 - have nAmakarmanI kaI prakRtio kayA guNasthAnaka sudhI baMdhAya che, ane kayA guNasthAnake kaI prakRtione baMdha viccheda thAya che, te kahe che- sAhAraNAi miccho suhumAyavathAvara sanarayadugaM / igivigaliMdiyajAI huMDamapajjattachevaDheM // 64 // sAdhAraNAdi mithyA dRSTiH sUkSmAtapasthAvara sanarakadvikam / ekavikalendriyajAtIH huNDamaparyApta sevArtam // 64 // artha-sAdhAraNu, sUkSma, Atapa, sthAvara, narakaddhika, ekendriya ane vikalendriya jAti huMDasarathAna, aparyApta, ane chevaDuM saMghayaNa A sAdhAraNAdi tera prakRtine mithyASTi ja bAMdhe che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacasapraha tRtIyakhaMDa TIkAnu-sAdhAraNa nAma Adi tera prakRtine mithyAdaSTi AtmAo ja bAMdhe che, kemake A teranA baMdhamAM mithyAtvameDane udaya kAraNa che. mithyAtvane udaya nahi hevAthI sAsvAdana Adi bAMdhatA nathI. tethI sAdhAraNAdi tera prakRtiene miAdaDiTa guNasthAnake ja baMdha viccheda thAya che. te tera prakRtio A pramANe che. - sAdhAraNu, sUkSama, Atapa, sthAvara, narakaddhika, ekendriya jAti, vikasendriya jAti, huMDasaMsthAna, aparyAtanAma, ane chelluM saMghayaNa. * baMdhamAM vivakSelI nAmakarmanI saDasaTha prakRtiomAMthI jinanAma ane AhArakaddhika mithyAdaSTi bAMdhatA ja nathI, kAraNa ke tenA baMdhamAM anukrame samyakatva ane cAritra hetu che, te mithyAtva guNasthAnake nathI, eTale te traNa karma prakRti jatAM zeSa cesaTha prakRti ene mithyAdaSTi AtmAo bAMdhe che. temAMthI upara kahI te tene baMdhaviracheda thatAM sAravAdana guNasthAnake nAmakarmanI ekAvana prakRtio bAMdhe che. 64. sAsAyaNe'pasatyAvihagagaI dusaradUbhagujjovaM / aNAejjaM tiriyadugaM majjhimasaMghayaNasaMThANA // 65 // sAsvAdano'prazastavihAyogatiM duHsvaradurbhagodhotam / anAdeyaM tiryagdvikaM madhyamasaMhananasaMsthAnAni / / 65 // artha- aprazasta vihAgati, svara, durbhaga, udyota, anAtha, tiryaMcaddhika, vacalA cAra saMghayaNa ane vacalA cAra saMsthAna, A paMdara prakRtione sAsvahana sudhI ja bAMdhe che. TIkAna-aprazasta vihAgati, durivara, durbhaga, ughAta, anAdeya, tiryaMcaddhika, rASabhanArA Adi vacalAM cAra saMghayaNa, ane nyadhaparimaMDala Adi vacalA cAra saMsthAna, A paMdara prakRtiene sAsvAdana guNasthAnaka sudhImAM vartamAna AtmAo ja badhe che, mizraSTi Adi bAMdhatA nathI. A prakRtionA baMdhamAM anaMtAnubaMdhi kaSAyanA udayathI thayela pariNAma kAraNa che. mizradadira Adine anaMtAnubaMdhine udaya naDuiM hovAthI teo uparokta paMdara pravRtio bAMdhatA nathI eTale sAravAdana guNasthAnake baMdhAtI ekAvana prakRtimAMthI paMdara jatAM nAmakarmanI chatrIsa prakRtie mizraSTi AtmA bAMdhe che. avirati samyagdaDiTa pUrvokta chatrasamAM jinanAma bheLapatAM sADatrIza bAMdhe che. kemake ahiMthI jinanAmane baMdhahetu samyakatva che. 65 mIso sammorAla maNuyadugayAi AisaMghayaNaM / baMdhai deso virao athirAsubhaajasapuvvANi / / 66 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatiSThA TIkAnuvAda mizraH samyag orAlamanujadvikamAdisaMhananam / nAti deza viratossthirA bhAyazaH pUrvvANi // 66 // fy aM--mizra ane avirati samyagdaSTi audArikaddhika, manujadvika ane prathama sa MghayaNu bAMdhe che. dezavirata ane pramatta sayata asthira, azubha ane apayazakItti khAMdhe che. TIkAnu0--mizrardaSTi ane avirata samyagdaSTi guNusthAna sudhImAM vattamAna AtmAo ja audArikaddhika, manujadvika, ane vaRSabhanArAca saMghayaNa nAmakama khAMdhe che, dezavirati Adi guNasthAnavattI AtmAe bAMdhatA nathI. kAraNa ke dezavirati guNasthAnake vamAna manuSya-tiyacA ane pramattAdi guNasthAnake vartImAna manuSya pratisamaya mAtra devagati ceAgya ja madha kare che. pahelA guNasthAnake cAre gatiyeAgya, khIjA guNasthAnake narakagati sivAya traNa gatiyeAgya, trIjA ane cothA guNasthAnake manuSya-tiya cA devagatiyeAgya ane dhruvA tathA nAraka manuSyagaticeAgya ane pAMcamA guNasthAnakathI mAtra devagatiyeAgya ka`prakRtinA ja badha thAya che. manujaki Adi pAMca prakRtie manuSyagaticegya hAvAthI pAMcamA guNusthAnakathI tenA baMdha thatA nathI. dezavirati ane pramatta saMyata AtmA asthira, azubha ane apayazakItti khAMdhe che, apramattAdi bAMdhatA nathI. tAtpa e ke--prathama guNusthAnakathI AraMbho pramatta gurusthAnaka sudhImAM vattamAna AtmAe ja asthira Adi uparAta traNa prakRti khAMdhe che, apramattAdi khAMdhatA nathI. kemake tenA madhamAM pramattadazAnA pariNAma kAraNa che; AgaLa apramatta daMzA che, eTale te traNanA badha thatA nathI. ceAthe guNasthAnake khaMdhAtI sADatrIsa prakRtimAMthI manujahnikAdi pAMca prakRti jatAM nAmakarmanI khatrIza prakRtie dezavirata ane pramattasayata AtmAe khAMdhe che. temAMthI asthira, azubha ane ane apayazakItti jatAM ane AhArakaddhika meLavatAM ekatrIza prakRtie apramattasayata AtmA bAMdhe che. kemake AhArakadvikanA baMdha hetu viziSTa cAritra ahiM che. 66 apamatto saniyaTTi suradugave ubvajuyaladhuvabaMdhI / paraghAusAsakhagaI tasAicaurasa paMceMdi // 67 // apramattaH sanivRttiH suradvikavai kriyayugaladhruvabandhinIH / parAghAtocchvAsakhagatIH trasAdicaturasrapaMcendriyANi // 67 // a" -- suradvika, vaikriyayugala, dhruvabaMdhinI prakRti, parAdhAta, ucchvAsa, khagati, Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 pa'casa'graha tRtIyakha'Da trasAhi~ haza, samacaturasra ane paMcendriya jAti eTalI prakRtine apramatta ane apUva karaNa sudhIja khAMdhe che. TIkAnu.-devadvika=devagati devAnupUrvI, vaikriyayugala-vaikriyazarIra-vaikriya aMgApAMga, nAma kama"nI dhruvabadhi prakRtie-taijasa, kANu, vaNu catuSka, anurUlaghu, upaghAta ane nirmANu. parAdhAta, ucchvAsa, prazastavihAyeAgati, trasAdi dazaka, samacaturasa saMsthAna, ane paMcendriyajAti A uparAMta aThThAvIza prakRtine mithyArdaSTithI AraMbhI pUrvIkaraNa nAmanA AThamA guNusthAnaka (chaThThA bhAga)nA sudhImAM vattamAna AtmAe bAMdhe che, togya pariNAmanA abhAva hovAthI tyAra pachInA anivRtti bAdarasa parAyAdi AMdhatA nathI. devagatiyeAgya temaja jinanAma ane AhArakadvikanA paNa khaMdhayegya pariNAma AThamA guNusthAnaka sudhI ja hAya che, tyArabAda jeTalA vizuddha pariNAma joI e te karatAM paNu varSI jatA haiAvAthI uparokta (yazaHkIti' vinA) keIpaNa prakRtie baMdhAtI nathI. apramatta guNusthAnake devagati cagya je ekatrIza prakRtie baMdhamAM kahI che, te ja ekatrIza prakRtie apUrvakaraNa guNasthAnake paNa madhamAM hoya che. apUrvakaraNanA chaThThA bhAge yazaHkIrtti sivAya trIzaprakRtinA baMdha viccheda thAya che, eTale apUrvakaraNa guNasthAnakanA sAtamA bhAgathI Arabo sUkSmasaparAya guNasthAnakanA carama samaya payata mAtra eka yaza:kIrtti nAmaka nA ja khaMdha thAya che, je hakIkata have pachInI gAthAmAM kahevAze. 67 fare AhArudao baMdha puNa jA niyaTTi apamattA | titthassa avizyAo jA suhumo tAva kittIe // 68 // virate AhArakodayaH bandhaH punaH yAvannivRttirapramattAt / tIrthasyAviratAdyAvat sUkSmaH tAvat kIrttyAH // 68 // atha--mahArakanA udaya virata guNusthAnake hAya che ane madha apramattathI apUkaraNa sudhI hoya che. tItha kara nAmanA baMdha avirati samyagdaSTithI DAya che. yazakIttine baMdha sUkSmasa parAya paryaMta hAya che. TIkAnu0--virata=pramatta-apramatta guNasthAnake AhAraddikanA udaya hAya che, paraMtu baMdha apramatta sayatathI Ara'bhI apUrvakaraNa (nA chaThThA bhAga) pa ta hAya che. anya kAi guNasthAnakAmAM taghogya pariNAmane abhAva hovAthI hAtA nathI. tItha"kara nAmakamanA aMdha avirati samyagdaSTi guNasthAnakI AraMbhI. apUrvakaraNanA madhyabhAga (chaThThA bhAga) sudhI hAya che, ane udaya sacAgikevalI ane ane aAgikevalI gurusthAnakeja hAya che. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ge saptatikA TIkAnuvAda yazakIrti nAmane baMdha mithyATi guNasthAnakathI AraMbhI sUkSmasaM5rAya payata hoya che. tyArabAda nAmakarmanI keIpaNa prakRti baMdhAtI nathI. 68 have udayanA viSayamAM kahevA yogya hakIkata kahe che-- ujjovaAyavANaM udaopuvipi hoi pacchAvi / UsAsasarehito suhumatigujjoya nAyAvaM // 69 // udyotAtapayorudayaH pUrvamapi bhavati pazcAdapi / UcchvAsasvarAbhyAM sUkSmatrikodyotayo tapam // 69 // artha-ughAta ane Apane udaya ucchavAsa ane svarane udaya thatAM pahelAM paNa thAya che, pachI paNa thAya che. tathA sUkSatrika ane udyotanA udaya sAthe Apane udaya thatuM nathI. TIkAnuo-ekendriya jIve Azraya ucchavAsa paryAptie paryApta thatAM pahelAM ke pachI, ane beMdrityAdi jevo AzrayI ucchavAsa ane bhASA paryAptie paryApta thatAM pahelAM ke pachI yathAyogya rIte udyota ane Apane udaya thAya che, jene egya avasare vicAra karaze. sUlama-aparyApta ane sAdhAraNarUpa sUphamatrika ane udyota nAmanA udaya sAthe Atapa nAmakarma udayamAM AvatuM nathI. 69 ... ujjAvenAyAvaM suhumatigeNa na bajjhae ubhayaM / ' kanovijJANuNa nAyarU sAkSArasuto . 70 || udyotenAtapaM sUkSmatrikeNa na badhyate ubhayam / udyotayazasorudaye jAyate sAdhAraNasyodayaH // 7 // artha-udyota sAthe Atapa baMdhAtuM nathI, ane sUphamatrika sAthe baMne baMdhAtAM nathI. udyota ane yazane udaya chatAM sAdhAraNane udaya thAya che. TIkAnuo-udyotanA baMdha sAthe AtapanAmane baMdha thatuM nathI. tathA sUma, aparyApta ane sAdhAraNa nAmanA baMdha sAthe Atapa ke ughota baMnemAMthI koIne paNa baMdha thatuM nathI. baMdhaviSayamAM apavAda kahIne have udayaviSayamAM apavAda kahevA IcchatA kahe che udhota ane vaizakIrtinA udaya sAthe sAdhAraNane udaya hoI zake che, arthAt sAdhAraNa nAmakarmanA udayavALAne udyota ane yazakIrtine udaya saMbhave che. (ahiM eTaluM dhyAmAM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o paMcasaMgraha tRtIyakhaDa rAkhavuM ke sUhama nAmanA udaya sAthe udyotane udaya hotuM nathI, paraMtu bAdara nAmanA udaya sAthe heya che. eTale bAdara-sAdhAraNane udyotane udaya saMbhave che, sUma-sAdhAraNane nahi.) dubhagAINaM udae bAyarapajjo viuvvae pavaNo / devagaIe udao dubhagaaNAejja udaevi // 71 // durbhagAdInAmudaye bAdaraparyApto vikurute pavanaH / devagaterudayo durbhagAnAdeyayorudaye'pi // 71 // artha--durbhaga AdinA udayamAM paryApta bAdara pavana ukriyazarIra vikave che. durbhAga ane anAdeyanA udayamAM paNa devagatine udaya hoya che. TIkAnuDa-durbhAga, anAdeya ane apayazakIrtine udaya chatAM paryApta bAra vAyukAya vaikriyane AraMbha kare che. (arthAt vekiya zarIra karanAra paryApta bAdara vAyukAya jIvane uparokta durbhagatrikane ja udaya heya che.) ahiM bAdara paryApta e vizeSaNa grahaNa kareluM hovAthI paryApta-aparyApta sUkSma ane aparyApta bAdara vAyukAyane niSedha kare che, ema samajavuM. kemake teone vaikiya zarIra karavAnI zakti ja hetI nathI. prajJApanA sUtranI cUrNimAM kahyuM che ke sUma paryApta-aparyApta ane bAdara aparyApta e traNa rAzine vaikriya labdhijahetI nathI. mAtra bAdara paryApta vAyukAyane ja hoya che. te paNa saghaLAne nahi, paraMtu bAdara paryApta vAyukAyanA jeTalA jIve che tenA saMkhyAmAM bhAganA jIvane ja hoya che." tathA durlaga ane anAdeyanA udaya chatAM paNa devagatine udaya hoya che. arthAt durbhAga ane anAyanA udaya sAthe devagatinAmakarmane udaya vidhI nathI. gAthAnA aMtamAM mUkela pi zabda bahula arthavALe hevAthI durbhaga, adeya ane apayazakIrtinA udaya sAthe AhArakaddhikane udaya hetuM nathI. paraMtu asthira ane azubhanA udayanI sAthe AhArakanAmane udaya hoya che, kemake te be prakRti pRdayI che. 71 sUsaraudao vigalANa hoi virayANa desavirayANaM / ujjovudao jAyai veuvvAhAragarAe // 72 // susvarodayo vikalAnAM bhavati viratAnAM dezaviratAnAm / gAya vaidivAdAra dvArA A 72 artha-susvarane udaya vikasendriyene hoya che. dezavirata ane sarvaviratene vaikriya ane AhAraka karatI veLAe udyotane udaya thAya che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda TIkAna-vikalendriyane susvarane udaya hoya che, arthAt teone susvarane udaya virodhI nathI. tathA dezavirata athavA sarvavirata manuSyane yathAyogya paNe vaikriya ane AhAraka zarIra jyAre vidurve tyAre udyotane udaya hoya che, anya sAmAnya manuSyane udyotane udaya hetuM nathI. 72 A pramANe jene udaya chatA jenA udayane saMbhava hoya ke na hoya tene vicAra karIne have nAmakarmanAM udayasthAnake kahe che - aDanavavI sigavIsA cauvIsegahiya jAva igitiisaa| caugaiesuM bArasa udayaTThANAiM nAmassa / / 73 // aSTau nava viMzatirekaviMzatiH caturviMzatirekAdhikA yAvadekatriMzat / caturgatikeSu dvAdaza udayasthAnAni nAmnaH // 73 // artha-cAre gatinA jIvasthAnemAM ATha, nava, vaza, ekavIza, evIza, tyArabAda eka eka adhika karatAM ekatrIza, kula nAmakarmanAM bAra udayasthAnake che. TIkAnu--cAre gatinA prANIomAM nAmakarmanAM bAra udayasthAnake che. arthAt cAre gatinA che AzrayI saghaLAM maLI nAmakarmanAM bAra udayasthAnake thAya che. te A ATha, nava, vaza, ekavIza, evIza, tyArabAda vIzamAM eka eka vadhAratAM yAvat ekatrIza. eTale ke pacIsa, chavIsa, sattAvIza, aDAvIza, ogaNatrIza, trIza ane ekatrIza, A bAra udayasthAnamAMthI ja ekendriyAdi jemAM amuka amuka udayasthAnako hoya che, jene have pachI vicAra karaze. 73 - uparokta udayasthAnakane cAre gatimAM vicAra karatAM kahe che- maNuesu acauvIsA vIsaDanavavajjiyAu tiriesu / igapaNa sagahanavavIsa nArae sure satIsA te // 74 // manujeSu acazitayaH viMzatyaSTanavavarjitAstu tiryakSu / ekapaJcasaptASTanavazitiH nArake sure satriMzataste // 74 // 1 manuSyagatimAM vaikriya ane AhAraka zarIrI yatine udyotane udaya hoya che, anya koI manuSyane hete nathI, 'ga tevuttara vici. e padathI pahelA karmagraMthamAM yati ane deva uttarakriya kare tyAre teone udyotano udaya hoya che. ema kahyuM che. tathA karmaprakRti udIraNakaraNa gAthA 13 mAM tathA tenI TIkAmAM ane SaSTha karmagranthanI TIkAmAM paNa ema ja kahyuM che. paraMtu ahiM kriya tharIramAM vartamAna dezavirata manuSyane paNa udyotane udaya hoya che, ema kahe che. tava kevaligamya. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIya artha-manuSyamAM vIsa sivAya saghaLAM, tiryaMcagatimAM vIza, ATha ane nava vajIne zeSa saghaLAM, eka, pAMca, sAta, ATha ane nava adhika vIza narakagatimAM, ane trIza sAthe te pAMca udayasthAnake devagatimAM hoya che. TIkAnu-pUrvokta bAra udayasthAnakemAMthI vIza vajIne zeSa agiyAra udayasthAnake manuSyagatimAM hoya che. vIzanuM udayasthAna mAtra ekendrimAM ja levAthI ahiM tenuM varjana karyuM che. tathA vIza, ATha ane nava ema traNa udayasthAnake vajIne zeSa nava udayasthAnake tiryaMcagatimAM saMbhave che, vIza, nava ane ATha e traNa udayasthAnake tiryaMcagatimAM hatAM nathI. kAraNa ke vIzanuM udayasthAna kevalisamughAta avasthAmAM ane ATha tathA navanuM udayasthAna agikevali guNasthAnake heya che. ekavIza, pacIsa, sattAvIza, aAvIza ane ogaNatrIza e pAMca udayasthAna naraka gatimAM hoya che. e pAMcamAM trIsanuM udayasthAna meLavatAM kula cha udayasthAna devagatimAM hoya che. have guNasthAnakamAM udayasthAnakane vicAra karatA kahe che igavIsAI micche sagaTThavIsA ya sAsaNe hINA / cauvIsUNA samme sapaMcavIsAe jogimmi // 75 // paNavIsAe dese chabbIsUNA pamatti puNa pNc| ' guNatIsAI mIse tIsigutIsA ya apamatte / / 76 // aho navo ajogissa vIsao kevalIsamugghAe / igivIso puNa udao bhavaMtare savvajIvANaM // 77 // ekaviMzatyAdayo mithyAtve saptASTaviMzatibhyAM ca sAsAdane hiinaaH| caturviMzatyUnAH samyaktve saha paJcaviMzatyA sayogini // 75 // paJcaviMzatyAdayo deze SaiviMzatyUnAH pramatte punaH paJca / potrizA mitra viMzatripAna 76 / aSTau navAyoginaH viMzatiH kevalisamudghAte / ekaviMzataH punarudayo bhavAntare sarvajIvAnAm // 77 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ha saptatikA TIkAnuvAda artha_ekavIza Adi nava udayasthAna mithyAtve, temAMthI sattAvIza ane aThAvIza vajIne zeSa sAta udayasthAna sAsvAdane. mAtra vIza rahita ATha avirati samyagdaSTi guNasthAnake, pacIsa sAthe vIza varjIne sAta sagikevali guNasthAnake, chavIsa rahita pacIsa Adi cha udayasthAna dezavirate, chavvIsa vinA paccIsa Adi pAMca pramatte, egaNatrIza Adi traNa mizra, tathA trIza ane ekatrIza ema be udayasthAna apramatta guNasthAnake hoya che. ATha ane nava e be udaya agi bhagavAnane heya che. vIzane udaya mAtra kevali samudraghAta vakhate ja hoya che, ane ekavIzane udaya bhavAMtaramAM jatA saghaLa jIne heya che. TIkAnu-mithyAdaSTi guNasthAnake ekavIza Adi nava udayasthAno heya che. te A-21-24-25-26-27-28-29-30-31. mithyASTi guNasthAna ekendriyAdi cAre gatinA chamAM hovAthI uparokta saghaLAM udayasthAnake saMbhave che. vizanuM udayasthAna kevalisamuddaghAta avasthAmAM ane nava tathA AThanuM udayasthAna caudame guNasthAnake hevAthI mithyAdaSTine te traNa udayasthAna hotAM nathI. uparanAM nava udayasthAnamAMthI sattAvIza ane aThavIza varjIne zeSa sAta udayasthAne sAsvAdana guNasthAnake hoya che. temAM ekavIzane udaya eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jatAM heya che. jevIzane udaya paryApta pratyeka bAdara ekendriyane janma-utpattinA prathama samaye heya che. chavvIsane udaya beIndriyAdine utpattinA prathama samaye heya che, pacIsane udaya uttarakiya zarIra karatAM zarUAtamAM hoya che, egaNatrIzane udaya paryApta nArakone hoya che, trIzane udaya paryApta manuSya ane devone (ane udyotane udaya thatAM pahelAM tiryaMcane) heya che, ane ekatrIzane udaya udyotanA udayavALA paMcendriya tiryane heya che. mAtra ahiM sattAvIza ane aThAvIza e be udaye rahetA nathI. kAraNa ke te nyUna aparyAptAvasthAmAM hoya che, ke je vakhate 'sAsvAdana paNuM hotuM nathI. - avirati samyagdaSTi guNasthAnake ATha udayasthAnake hoya che. te A 21-25-26 27-28-29-30-31 A caturtha guNasthAnaka cAre gatinA jamAM karaNa aparyApta che ane paryApta baMne avasthAmAM hoya che. jo ke aparyApta avasthAmAM navuM kaI samyakatva 1 sAsvAdana guNasthAnaka karaNa aparyAptAvasthAmAM zarIraparyApti pUrNa thatAM pahelAM hoya che. tyAra bAda hotuM nathI. ane paryAptAvasthAmAM te hoI zake che. zarIraparyApti pUrNa thatAM pahelAM hovAnuM kAraNa sAsvAdane AvanAra upazama samyaktvathI paDIne Ave che. uparAma sabhyaphaTava koIne paNa aparyAptA sthAmAM utpanna thatuM ja nathI. pUrva janmamAM aMtamuhUrta Ayu bAkI rahe tyAre upazamasamyakatva prApta karI anaMtAnubaMdhane udaya thavAthI vamI sAsvAdane AvI maraNa pAmI yathAyegyapaNe garbhaja manuSya, tiryaca, deva, bAdara, paryApta pRthvI, apa, pratyeka vanaspati, beIndriya, teIndriya, caurindriya ane agni Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa utpanna thatuM nathI, paraMtu pUrvajanmanuM loveluM hoI zake che. mithyASTi guNasthAnake kahelAM nava udayasthAnamAMthI mAtra vIsanuM udayasthAna ahiM hotuM nathI, kAraNa ke te ekendriyamAMja hoya che, jyAM caturtha guNasthAnaka hotuM nathI. avirati samyagdaSTi guNasthAnake kahelAM ATha udayasthAnamAMthI pacIsa varSane zeSa sAta udayasthAnake sagikevali guNasthAnake hoya che, ane AThamuM vIzanuM udayasthAna hoya che, je sateramI gAthAnA aMte kahe che. eTale kula ATha udayasthAnake heya che. te A 20-21-26-27-28-29-30-31. temAMthI 20-21-26-27 e cAra udaye samudughAta avasthAmAM, 28-29 ganiSedha avasthAmAM, 30 svabhAvastha sAmAnya kevali mahArAjane athavA vacanagane repa karyA bAda tIrthakara bhagavAnane hoya che ane ekatrIzane udaya svabhAvastha tIrthaMkara paramAtmAne hoya che. dezavirati guNasthAnake chavvIsa sivAya pacIsathI ekatrIsa sudhInAM cha udayasthAnaka hoya che. temAMthI pacasa, sattAvIza, aThThAvaze ane egaNatrIza e cAra udayasthAnake uttarakiya zarIra karatA manuSya-tiryaMcane heya che. trIzane udaya svabhAvastha paryApta tiryaMca-manuSyane ane udyotanA vedaka uttara kriya zarIrI tiryaMcane hoya che. ekatrIzane udaya udyotanA vedaka svabhAvastha tiryaMcane hoya che. dezavirati guNasthAnaka saMkhyAta varSanA AyuvALA garbhaja paryApta tiryaMca tathA manuSyane heya che, eTale paryAptAvasthAmAM heI zake te tathA vaikriya zarIra karatAM je udayasthAnaka hoI zake te ahiM hoya che. pramatta saMyatane chavvIsa sivAyanAM parcAsathI trasa sudhInAM pAMca udayasthAnaka hoya che. temAM pacIsa, sattAvIza, aThThAvaza, egaNatrIza ane trIza ema pAMca udayasthAnake uttarakriya zarIra ane AhAraka zarIra karatA saMyatane hoya che. ane svabhAvastha saMyatane trIza prakRtine ja udaya hoya che. je ekatrIzanuM udaya sthAna che te udyotanA udayavALA tiya eneja hoya che, mATe te saMyatane hetuM nathI. pramatta saMyata guNasthAnaka mAtra saMkhyAta varSanA AyuvALA garbhaja paryApta manuSyane ja hoya che. eTale paMcendriyamAM utpanna thai zake che. pUrva janmanuM lAveluM te sAsvAdana samyakatva zarIra paryApti pUrNa thatAM pahelAM cAlyuM jAya che. eTale sAsvAdana guNasthAnake uparokta jIvone zarIraparyApti pUrNa thatAM pahelA je udayasthAnako he te hoI zake che. ane paryAptAvasthAmAM te cAre gatinA saMti paryApta ive upazamasamyakatva prApta karI zake che ane tene anaMtAnubaMdhinA udayathI sAsvAdana paNa prApta thaI zake che. eTale cAre gatinA jIvomAM paryAptAvasthAmAM saMbhavatAM udayasthAnako hoya che. eTale aparyAptAvasthAnAM 21-24-25-26 e cAra ane paryAptAvasthAnAM 29-30-31 ema traNa-kula sAta udayathAnako ahiM saMbhave che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda paryAptAvasthAmAMnAM ane vakriya-AhArakazarIra karatAM je udayasthAnake hoI zake teja hoya che. samyagRmithyAdaSTi guNasthAnake egaNatrIza, trIza ane ekatrIza prakRtinA udayarUpa traNa udayasthAnake heya che. A guNasthAnaka cAre gatinA chane paryAptAvasthAmAM ja hoya che, eTale paryAptAvasthAmAM saMbhavatAM udayasthAnake ja ahiM hoya che. uparokta udayasthAnakamAMthI ogaNatrIzane udaya nArakIone trIzane udaya deva, manuSya ane tiryaMcane, ane ekatrIzane udaya tirya"ne hoya che, apramaro ogaNatrIza ane trIza ema be udayasthAnake heya che. temAMthI egaNatrIzane udaya vaikriya ane AhAraka zarIrIne heya che vaikiya ane AhAraka zarIra karavAnI zarUAta chaThThA guNasthAnake kare che. paraMtu te baMne zarIrane megya saghaLI paryApti pUrNa thayA bAda apramatte jaI zake che. vaikriya ke AhAraka zarIranI aparyAptAvasthAmAM kaI jIva apramattAvasthA prApta karI zakatuM nathI. mAtra udyotane udaya bAkI rahI zake che. eTale ke kaI udyotane udaya thatAM pahelAM apramatte jAya che, koI udyotane udaya thayA pachI paNa jAya che. eTale vekiya ke AhAraka zarIrane apramatta udyotanA udaya vinAnuM ogaNatrIzanuM ane udyotanA udayavALuM trazanuM ema baMne udayasthAnaka heya che. svabhAvastha saMyatane trIzanuM ekaja udayasthAna hoya che. gAthAmAM grahaNa karela, "tu' zabda bahula arthavALe hevAthI apUrvakaraNa, anivRtti - bAdara saM5rAya, sUphamasa parAya, upazAMtamUha ane kSINameha e pAMca guNasthAnake trIza prakRtinA udayarUpa ekaja udayasthAna hoya che. e gALAmAM sAkSAt nathI grahaNa karyuM-chatAM kahyuM che ema samajavuM. agikevalI bhagavAnane ADa ane nava prakRtinA udayarUpa be udayasthAnaka hoya che. temAMthI sAmAnya kevali mahArAjane AThane ane tIrthaMkara bhagavaMtane nava prakRtine udaya hoya che. vIza prakRtine udaya kevali samudughAtamAM trIje, ethe ane pAMcame samaye sAmAnya kevali mahArAjane hoya che. teja avasthA ane teja samayamAM tIrthakara bhagavAnane tIrthakara nAma sAthe ekavIzane udaya heya che. eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jatA saghaLA saMsArI ine ekavIza prakRtine udaya hoya che. 75-76-77 have ekendrimAM udayasthAnakane vicAra karatA kahe che - 1 ogaNatrIzana udaya nArakIone hoya che, ema kahI anya sthaLe heI zakato hoya te tene niSedha nathI. jemake dezamAM paNa ogaNatrIzana udaya hoya che. tema triIzano udaya udyotanA vedaka devane temaja svabhAvastha manuSya-tiya'ne hoya che. ema anyatra paNa yathAsaMbhava samajI levuM. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMha cauvIsAI cauro udayA egidiesu tirimaNue / aDavIsAi chavvIsA ekkekkUNA viuvvaMti // 78 // caturviMzatyAdayazcatvAra udayA ekendriyeSu tiryagmanujayoH / aSTAviMzatyAdayaSaiviMzatirekaikonA vikurvatoH / / 88 // artha_evIsa Adi cAra udayasthAnake ekendrimAM hoya che, tiryaMca ane manuSyamAM aThThAvIza Adi cAra ane chavvIsa kula pAMca udayasthAnaka hoya che. vaikriya zarIra karatA teomAM ekeka prakRti vaDe cUna pAMca udayasthAna hoya che. TIkAnu-ekendriomAM cAvIsa, pacIza, chavvIsa ane sattAvIsa rU5 cAra udayasthAnako hoya che. ane pAMcamuM ekavIsa prakRtinA udaya rU5 paNa hoya che. kemake sateramI gAthAmAM kahI gayA che ke "bhavAMtaramAM jatA saghaLA jIne ekavIzane udaya hoya che." eTale A gAthAmAM ekendrimAM ekavIzane udaya nathI kahyo chatAM levAne che-ema samajavuM. e ja rIte beIndriyadi anya ne paNa eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jatAM ekavIzane udaya na kahyo heya chatAM le. beIyi, teIndriya caurindriya, asaMpicendriya ane saMjJipaMcendriya tiryAmAM ekavIsa, chavvIsa, aThThAvIsa, egaNatrIsa, trIza ane ekatrIza ema cha udayasthAnaka hoya che. manuSyamAM upara kahyAM temAMthI ekatrIza sivAyanAM pAMca udayasthAnaka hoya che. kemake ekatrIzanuM udayasthAna udyotavALuM che. ane prAkRta manuSyane udyotane udaya heta nathI. vaikriya ane AhAraka zarIra karatA manuSya-tiya ene paccIsa, sattAvIza, aThThAvIsa, ogaNatrIza ane trIsa prakRtionA udayarUpa pAMca udayasthAne hoya che. mAtra manuSyamAM ullotanA udayavALuM udayasthAna vaikiya ke AhAraka zarIrI yatine hoya che, ema samajavuM. kriya karatA vAyukAyane cevIza, pacIza ane chavvIsa ema traNa udaya sthAnake hoya che. teuvAyumAM udyotane udaya nahi hevAne lIdhe sattAvIzanuM udayasthAna lIdhuM nathI. 78 have ekendriyonAM uparokta udayasthAnane vicAra kare che- gaiANupubvi jAI thAvara dubhagAitiNi dhuvaudayA / egidiyaigivIsA sesANa va pagai vaccAso // 79 // gatirAnupUrvI jAtiH sthAvaradurbhagAditisraH dhruvodyaaH| ekendriyANAmekaviMzatiH zeSANAM vA prakRtInAM vyatyAsaH // 79 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda artha--gati, AnupUrvI, ekendriya jAti, sthAvaratrika, durbhagatrika ane dhRvedathI bAra prakRti-kula ekendriyane bhavAMtaramAM jatAM ekavIza prakRtine udaya hoya che. zeSa jIvane prakRtiene vyatyAsa karI le. TIkAnu---ahiM ekendrinAM udayasthAnake kahevAnA hovAthI gati-tiryaMcagati, AnupUthvI-tiryaMcAnu pULa, jAti-ekendriya jAti, sthAvaratrika-sthAvara, sUkSama ane aparyApta, durbhagatrika-durbhaga, anAdeya, ane apayaza ane dhruvodaya-tejasa, kArma, varNAdi catuSka, agurulaghu, nirmANa, sthira, asthira, zubha, azubha. saghaLI maLI ekavIza prakRtione udaya eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jatA ekendriyone heya che. eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jatA ekendriyane bAdara, paryApta ane yazakIrtine paNa udaya saMbhave che, eTale te prakRtiene paNa vArApharatI ekavIzamAM nAkhavI. eTale ekavIsane udaya pAMca prakAre thAya che, arthAt ekavIzanA udayanA pAMca bhaMga-vikalpa thAya che. te A pramANe-bAdara-aparyApta-apayaza, bAdara-paryApta-apayaza, sUphamaaparyAptaapayaza. sUma-paryApta-apayaza e cAra tathA pAMcama bAdara-paryApta-yaza. yazakIrtine udaya bAdara ane paryApta nAmanA udaya sAthe hoI zake che, paraMtu sukSama ke aparyApta nAmanA udaya sAthe hete nathI, eTale jyAM jyAM sUkSama ke aparyApta nAmane udaya hoya tyAM mAtra apayazakIrtinA udayane ja bhaMga le. A pramANe ekavIzanA udayanA pAMca bhaMga thAya che. zeSa beindriyAdi jIvone paNa eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jatAM ekavIza prakRtione udaya hoya che. mAtra te te gati ane beIndriyadipaNane vicAra karI gati, jAti Adi prakRtine vyatyAsa-viparyAsa svayameva karI levAnuM che. je have pachI beIndriyAdinA udayasthAnane vicAra karatI vakhate karaze. 79 sA ANupubvihINA apajjaegiditiriyamaNuyANaM / patteuvaghAyasarIrahuMDasahiyA u cauvIsA // 80 // sA''nupUrvIhInA aparyAptaikendriyatiryagmanujAnAm / pratyekopaghAtazarIrahuNDasahitA tu caturviMzatiH // 8 // artha-pUrvokta te ekavIza prakRti AnupUrvI vinA vIza thAya che, ane tene udaya aparyApta ekendriya-vilendriyAdi tiryaMca ane manune avazya hoya che, temAM pratyeka upaghAta, audArika zarIra ane hUMDasaM sthAna umerIe eTale vIsa thAya che, tene udaya zarIrasthane heya che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa TIkAnuDa-eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM jatAM je ekavIza prakRtione udaya ko temAMthI AnupUrvAne dUra karatAM vIza prakRtine udaya aparyApta (paryApta) ekendriyavikasendriyAdi tiya ane manuSyone avazya heya che, vIzamAMthI te eka paNa prakRti ghaTatI nathI. AnupUrvI nAmakarmane dUra karavAnuM kAraNa tene udaya bhavAMtaramAM jatAM vigrahagatimAM ja hoya che. bhavAMtaramAM jatAM ekavIzane udaya te upara kahI gayA. have utpattisthAnamAM utpanna thAya tyAre keTalI prakRtine udaya hoya te kahe che. ekavIzamAMthI AnupUrvI kADhI temAM pratyeka, upaghAta, audArika zarIra nAma ane hUMDasaMsthAna e cAra prakRtio meLavavI, e cesa thAya. tene udaya zarIrasthane-utpatti sthAnamAM utpanna thayelAne hoya che. A grevIsamAM sAdhAraNa nAmane paNa udaya saMbhave che, mATe pratyeka nAmanA sthAne tene paNa vikalpavArApharatI meLavavuM. tema karavAthI ahiM daza bhaMga thAya che, te A pramANe bAdara-paryApta-pratyeka-yaza, bAdara-paryApta-pratyeka-apayaza, bAdara paryApta-sAdhAraNa yaza, bAdara-paryApta-sAdhAraNa -apayaza, bAdara-aparyApta-pratyeka-apayaza, bAdara-aparyApta -sAdhAraNa-apayaza, sUlama-paryApta-pratyeka-apayaza, sUma-aparyApta-pratyeka-apayaza, sUphamaparyApta-sAdhAraNa-apayaza, ane sUkSma-aparyApta-sAdhAraNa-apayaza. bAdara vAyukAyane vaikriya zarIra karatAM audyArikanA sthAne vaikriyane udaya kahe. tene paNa uparokta visane udaya hoya che. mAtra ahiM bAdara-paryApta-pratyeka ane apayaza sAthe eka ja bhaMga thAya che. teukAya-vAyukAyane yazakIrti ane sAdhAraNa nAmane udaya ja heta nathI, mATe tadAzrita vikalpa paNa thatA nathI. e rIte vIzanA udayanA kula agiyAra bhAMgA thAya che. tyArabAda zarIraparyAptie paryApta te ekendriyane pUrvokta grevIsanA udayamAM parAghAtane udaya meLavatAM pacIsane udaya thAya che. A pacIsane udaya paryAptanAmakarmanA udayavALAne ja hoya che, eTale aparyApta nAmanA vikalpanA bhAMgAo thatA nathI. aparyApta nAmanA udayavALA kaIpaNa jIvane pitApitAnA udayasthAnamAMthI zarUAtanAM be udayasthAnake ja hoya che. ahiM cha bhAMgA thAya che. te A, bAdara-pratyeka-yaza, bAdara-pratyeka-apayaza bAdara-sAdhAraNa-yaza, bAdara-sAdhAraNa-apayaza, sUkama-pratyeka-apayaza, ane sUkSamasAdhAraNa apayaza. bAdara vAyukAyane vaikriyazarIra karatAM tene zarIra paryAptie paryApta thayA bAda parAghAtane udaya meLavatAM paNa pacIsane udaya thAya che. ahiM bAdara paryApta pratyeka apayaza e eka ja bhaMga thAya che. saghaLA maLI pacIsanA udayanA sAta vikalpa thAya che. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8% saptatikA TIkAnuvAda tyAra bAda prANApAna paryAmie paryAptAne ucchavAsane udaya meLavatAM chavvIsane udaya thAya che. ahiM paNa pacIsanA udayamAM kahyA tema cha bhAMgA thAya che. athavA zarIra paryAptie paryAptAne ucalDravAsane udaya thatAM pahelAM keIne Atapa ke keIne udyotane udaya thaI zake che. ahiM udyotanA udayayukta chavIsanA udayanA cAra ane ApanA udayayukta chavIsanA udayanA be, kula cha vikalpa thAya che. te A pramANe Adara-pratyeka-udyota-yaza, bAdara-pratyeka-udyota-apayaza, bAdarasAdhAraNa-udyota-caza, bAdara-sAdhAraNa-udyota-apayaza, bAdara-pratyeka- Atapa-yaza, ane bAdara-pratyeka-Ata5-apayaza. udyotane udaya bAdara pratyeka ke sAdhAraNane hoya che, sUkamane hetuM nathI ane Apane udaya bAdara pratyekane ja hoya che. eTale anukrame cAra ane be ja vikalpa thaI zake che. bAdara vAyukAyane vaikriya karatAM prANApAna paryAptie paryAptAne pacIsanA udayamAM ucchavAsane udaya meLavatAM chavvIsane udaya thAya che. ahiM pUrvavat eka ja bhaMga thAya che. teukAya-vAyukAmAM Atapa-udyota ane yazakIrtine udaya hotuM nathI, eTale tadAzrita vika thatA nathI. saghaLA maLI chavvIsanA udayanA tera vikalpa thAya che. tathA prANapAna paryAptie upavAsanA udaya sahita chavvIsanA udayamAM Atapa ke udyotane udaya meLavatAM sattAvIsa thAya che. ahiM udyota ke AtapanA udayayukta chavvIsanA udayamAM jema cha bhAMgA kahyA teja rIte cha bhAMgA thAya che. saghaLA maLI ekendriyane pitAnA pAMca udayasthAnamAM betAlIsa bhaMga thAya che. 80 paraghAyasAsaAyavajuttA paNachakkasattavIsA sA / saMghayaNaaMgajuttA cauvIsa chavIsa maNutirie // 81 // parAghAtozchvAsAtapayuktA pazcaSaDsaptaviMzatiH sA / saMhananAGgayuktA caturviMzatiH SaviMzatirmanujatiryakSu // 81 // artha-pUrvokta te vIsa anukrame parAghAta, ucchavAsa ane Atapa yukata karIe tyAre pacIsa, chavIsa ane sattAvIsa thAya che. tathA pUrvokta, vIsa saMghayaNa ane aMgopAMga yukata karIe tyAre chavIsa thAya che. ane te manuSya tathA tiyAmAM hoya che. sakSama ke bAdara aparyApta nAmakarmanA udayavALA ekendriyane 21-24 be udayasthAna hoya che. sama paryAptane 21-24-25-26 e cAra udayasthAna hoya che. teone Atapa ke udyotane udaya hato - nI. bAra teha-vAyune paNa eja cAra udayasthAne hoya che. tyAM bhAMgA yathAyogyapaNe svayameva vicArI levA. beIndriyAdi aparyAptane paNa potAnA udayasthAnamAMthI zarUAtanA be ja uyasthAne hoya che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa TIkAnu eMzImI gAthAnI TIkAmAM pacIsa Adi je udayasthAne kahI gayA tene sUtrakAra piteja kahe che-cosanA udayamAM parAvAtane udaya meLavIe eTale pacIsa thAya che. pacIsanA udayamAM ucchavAsane udaya meLavIe eTale chavIsa thAya che. temAM Apane udaya meLavIe eTale sattAvIsa thAya che. ahiM ApanuM grahaNa upalakSaNa che. tethI udyota paNa grahaNa karavAnuM che. eTale udyotane udaya meLavatAM paNa sattAvIsane udaya thAya che. Atapa ane udyotane udaya eka sAthe eka jIvane heta nathI. jeone udyotane udaya hoya che teone Atapane udaya hetuM nathI, ane jeone Apane udaya hoya che teone udyotane udaya hetuM nathI. bhavAMtaramAM javAthI AraMbhI svagya paryAyio pUrNa kare tyAM sudhImAM je kamathI prakRtione udaya thAya che te ahiM batAvela che. A pramANe ekendriyonAM udayasthAnake ane temAM thatA vikalpa kahyA. have beIndriyanAM udayasthAne ane temAM thatA vikalpa kahe che. beIndriyane 21-26-28-29-30-31 ema cha udayasthAnake heya che. temAM pahelAM ekendriyane je ekavIza prakRti kahI teja keTalIeka prakRtione pheraphAra karI beIndriyane kahevI, te A-tiryaMcagati, tiryaMcAnupUrvI, beIndriya jAti, trasanAma, bAdaranAma, paryApta-aparyAptamAMthI eka, durbhaga, anAdeya, yaza-apayazakIrti mAMthI eka, tejasa, kArmaNa, agurulaghu, sthira, asthira, zubha, azubha, varNa, gaMdha, rasa, sparza ane nirmANa. A ekavIza prakRtine udaya bhavAMtaramAM jatA beIndriyone heya che. ahiM traNa bhAMgA thAya che. te A pramANe-aparyApta nAmanA udayavALA beIndriyane apayazakIrtAi sAthe eka bhaMga ane paryApta nAmanA udayavALA beIndriyane yazakIrti ane apayazakIrti sAthe be bhaMga kula traNa bhaMga thAya che. tyArabAda zarIrastha-utpatti sthaLe utpanna thayelA beIndriyane pUrvokata ekarvAzanA udayamAMthI AnupUrvI nAma dUra karI temAM pratyeka, upaghAta, audArikazarIra, audArika aMge pAMga, heMDasaMsthAna ane chevaTuM saMghayaNa cha meLavatAM chavvIsane udaya thAya che. ahiM paNa ekavIzanA udayanI jema traNa bhaMga thAya che. ekendriyene aMgopAMga ane saMghayaNane udaya heta nathI, beIndriyene heya che, eTale zarIrastha ekendriyanA covIsana udayamAM e be meLavatAM chavvIsane udaya thAya che. tyArabAda zarIraparyAptie paryAptAne parAghAta ane vihAgati nAma meLavIe eTale aThThAvIzane udaya thAya che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda paraghAyakhagaijuttA aDavIsA guNatIsa sAseNaM / tImA mareLa munnoya tittva timiLuya jJAtIsA // 82 || parAghAtakhagatiyukkA'STAviMzatirekonatriMzaducchvA sena / triMzatsvareNa sodyotatIrthA tiryagmanujeSu ekatriMzat / 82 // 1 a--parAghAta ane khagatiyukta aThThAvIzanA udaya thAya che. ucchvAsa yukta egaNatrIsa, svarayukta trIza ane udyota yukta ekatrIzanA udaya thAya che, tiya cAmAM udyotanA udayukata ekatrIzanA udaya thAya che. ane manuSyamAM tItha karanAmanA udaya yukta ekauzanA utkraya thAya che. TIkAnu--pUrvanI gAthAmAM je chausanA udaya kahyo temAM parAghAta ane azubha vihAyugati meLavatAM eIndriyAdi saghaLA tiyaMca ane manuSyane aDDArbozanA udaya thAya che. (ahiM eindriyanAM udayasthAnakA kahevAnA prasa Mge sAmAnyathI tiya ca-manuSyAnAM je udayasthAnakA kahyAM te graMtha-lAghava mATe kahyAM che.) A arvIMzanA uddayamAM eindriyane yazaHkIrtti -apayazakI, ttane pheravatAM eja bhaMga thAya che, ahiMthI saghaLAM udayasthAnake paryApta nAmanA udayavALAne ja hAya che, eTale aparyAptanA udayanA bhaMga thatA nathI. tyArabAda pANApAna paryAptie paryAptAne ucchvAsanA udaya meLavatAM egaNatrIzanA udaya thAya che. ahi paNu pUrvavat yazakIrtti--apayazakItti e e padanA e bhaMga thAya che. athavA zarIraparyAptie paryAptAne ucchavAsanA udaya thatAM pahelAM koIne udyotanA udaya thAya che, eTale aThThAauzanA uddayamAM udyotanA udaya meLavatAM paNa egaNatrIzane udaya thAya che. ahiM paNa pUvat eja bhaga thAya che. saghaLA maLI egaNatrIzanA udayanA cAra bhaMga thAya che. tyArabAda bhASAparyAptie paryAptAne ucchavAsa yukata egaNatrIzanA uddayamAM meLavatAM trIzanA udaya thAya che. susvara ke duHstrara bemAMthI ekanA udaya ahiM susvara-yaza, susvara-apayaza, duHsvara-yaza ane duHsvara-apayaza, ema cAra bhaMga thAya che. athavA sparanA udaya thatAM pahelAM ucchvAsa paryAptie paryAptane udyotanA udaya thAya che. eTale paNa tene trIzanA udaya thAya che. assi yazakItti apayazakIrtti sAthe e bhaMga thAya che. saghaLA maLI trauzanA udayanA cha bhaMga thAya che. tyArabAda bhASAparyAptie paryAptAne strara sahita trIzanA udbhayamAM udyotanA udaya meLavatAM ekatrauzanA udaya thAya che. ahiM susvara-yaza, duHsvara-yaza, susvara-apayaza ane bhaga thAya che. duHsvara-apayaza ema susvara-dusvara, yaza-apayaza sAthe cAra Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMca saMgraha vatIyakhaMDa dareka tiryamAM ekatrIzane udaya ughAta sAthe thAya che, ane manuSyamAM ekatrIzane udaya tIrthaMkaranAma sAthe thAya che. beIndriyanA saghaLA udayasthAnanA saravALe bAvIsa bhAMgA thAya che. eja pramANe tendriya ane cauridrine paNa cha cha udayasthAna ane bAsa bAvIsa bhAMgAo kahevA. mAtra beIndriya jAtinA sthAne teIndriyane teIndriyajAti, ane caurindriyone caurindriya jAti kahevI. A pramANe vikalenidrAne kula chAsaTha bhAMgA thAya che. - have prAkRta-sAmAnya tiryaMca paMcendrinA udayasthAnene vicAra kare che-prAkRtatiryapha paMcendriyene cha udayasthAnake heya che. te A pramANe-21-6-28-29-30 31. jo ke A saghaLAM udayasthAnene nig gAthA 81 e pada kahetAM sAmAnyathI kahyAM che, te paNa ziSyane samaha na thAya eTalA mATe vizeSataH vicAra kare che. - tiryaMcagati, tiryaMcAnupUthva, paMcendriya jAti, sanAma, bAdaranAma, paryApta-aparyApta mAMhethI eka, subhaga-durbhAgamAMthI eka, Adeya-adeyamAMthI eka, yazakIrtAi-apayazakIrti mAMhethI eka, raujasa, kArmaNa, agurulaghu, sthira, asthira, zubha, azubha; nirmANa ane varNAdi catuSka. A ekavIza prakRtione udaya bhavAMtaramAM jatA tiryaMca-paMcendriyone hoya che. ahiM nava bhAMgA thAya che. temAM paryApta nAmanA udayavALAne subhaga-durbhAga, Aya-anaya ane yaza-apayaza sAthe ATha bhAMgA thAya che. aparyApta nAmanA udayavALAne durbhaga adeya ane apayaza sAthe eka bhaMga thAya che. aparyApta nAmanA udayavALAne parAvartamAna aprazasta prakRtieneja udaya heya che, eTale tene eka ja bhaMga thAya che. keTalAka AcArya mahArAja ema kahe che ke kesubhaganA udayavALAne Adeyane ane durbhaga nAmanA udayavALAne anAdeyane udaya avazya hoya che, eTale subhaga-Adeya ane darbhaga-anAdeyane sAthe ja udaya hoya che. eTale paryAptAne subhaga-adeya yugala ane durbhaga-anAdeya yugalane yazakIrti ane apayazakIrtAi sAthe pheravatAM cAra bhAMgA thAya che. ane aparyAptAne eka bhaMga thAya che. A rIte matAMtare kula pAMca bhaMga thAya che. have pachInA udayasthAnamAM paNa matAMtare bhaMganI viSamatA pitAnI buddhi vaDe vicArI levI. tyArabAda zarIrasthane AnupUvanA udaya vinAnA vazamAM audArika zarIra, dArika aMge pAMga, cha saMsthAnamAMthI eka saMsthAna, cha saMghayaNamAMthI eka saMghayaNa, upaghAta ane pratyeka e chane udaya umeratAM chavvIsana udaya thAya che. ahiM 289 bhAMgA thAya che. temAM paryAptAne cha saMghayaNa, cha saMsthAna, subhaga-durbhAga, Adheya-anAya, ane yazakIrtAi -apayazakIrti sAthe pheravatAM base aThayAsI bhaMga thAya che. aparyAptAne parAvartamAna huM saMsthAna Adi saghaLI prakRtio azubha hovAthI eka ja bhaMga thAya che. matAMtare 145 bhaMga thAya che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda teja chavvIsanA udayamAM zarIra paryAptie paryApta thayA bAda parAghAta ane be vihAgatimAMthI eka meLavatAM aThAvIzane udaya thAya che. ahiM pahelAM paryAptAne chavvIzanA udayana je baso aDyAzI bhaMga kahyA tene be vihAgati sAthe guNatAM pAMca chotera bhaMga thAya che. aparyAptAne aTUThAvIzane udaya hete nathI, eTale A udayasthAnathI tenA bhAMgA thatA nathI. matAMtare base adhyAzI bhAMgA thAya che. tyArabAda prANApAna paryAptie paryAptAne ucchavAsane udaya meLavatAM egaNatrIzane udaya thAya che. ahiM paNa pahelAnI jema pAMcase tera bhaMga thAya che. athavA zarIra paryAptie paryAptAne uzvAsane udaya thatAM pahelAM koIne udyotane udaya thavAthI paNa ogaNatrIzane udaya thAya che ahiM paNa pAMcaso chatara bhaMga thAya che. saghaLA maLI ogaNatrIzanA udayanA agiyArasa ane bAvana bhAMgA thAya che. matAMtare pAMcase chetera bhaMga thAya che. . tyArabAda bhASA paryAptie paryAptAne susvara-daravaramAMthI ekane udaya meLavatAM trIzane udaya thAya che. ahiM uchuvAsa sAthe ogaNatrIzanA udayanA je pAMcaso chetera bhAMga kahyA tene be svara sAthe guNatAM agiyArasa ane bAvana bhAMgA thAya che. athavA prANApAna paryAptae paryAptAne svarane udaya thatAM pahelAM keIne udyotane udaya thAya che, eTale te meLavatAM paNa trIzane udaya thAya che. ahiM pAMcaso chotera bhAMgA thAya che. saghaLA maLI trIzanA udayanA sattara aThThAvIza bhAMgA thAya che. matAMtare ATha cosaTha bhAMgA thAya che. tyArabAda svara sahita trIzanA udayamAM udyotane udaya meLavatAM ekatrIzane udaya thAya che. temAM svara sahita trIzanA udayamAM jema agiyArase bAvana bhAMgA kahyA te ja ahiM paNa jANavA. matAMtare pAMca chotera samajavA. A pramANe prAkRta tiryaMca paMcendriyanA bhAMgA kahA. 82 have vaikiyazarIra karatA tiryaMca-paMcendriyenA udayasthAnake kahevAM joIe. temAM sAmAnyataH samAna saMkhyA hovAthI vaikriya zarIra karatAM tiryA ane manuSyanAM tathA AhArakazarIra karatA yatinAM udayasthAnake kahe che- tiriudaya chabIsAi saMghayaNavivajjiyAu te ceva / udayA naratiriyANaM viuvvagAhAragajaINaM // 83 // tiryagudayAH paiviMzatyAdyAH saMhananavarjitAste caiva / udayA naratirazvAM vaikriyAhArakayatInAm // 83 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcasaMgraha tRtIyakhaDa atha--tiya cAnAM chavvIsa Adi je udayasthAnakA kahyAM, saMghayaNa vinAnAM te saghaLAM udayasthAnA vakriyazarIra karatAM tiya ca ane manuSyane tathA AhAraka zarIra karatAM yatione hAya che. 94 TIkAnu0--tiya cAne chavvIsa, aTThAvIza, egaNatrIza, traza ane ekatrIza rUpa je udayasthAnako kahyAM, saMghayaNa nAmakama vinAnAM te sadhaLAM udayasthAnake uttaravaikriyazarIrI tiya cAne ane manuSyAne tathA AhAraka zarIrI yatine hoya che. atisaMkSepe kahelI A hakIkatanA vistArathI vicAra kare che-vaikriya ane AhArakazarIra karatA manuSyeAnAM uddayasthAnaka AgaLa upara kaheze. ahi' uttaravaikriyazarIra karatA tiya cAnAM udayasthAnakA kahe che, te pAMca che. te A-25-27-28-29-30. vaikriya ane AhAraka zarIranI vidhruNA 1paryAptAvasthAmAMja thAya che. eTale bhavAMtaramAM jatAM saMbhavatuM ekIzanu udayasthAna ahiM hAtu nathI. . tathA vaikriya ane AhAraka zarIramAM hADakAM nahi hovAthI hADanA dharUpa sAMghayaNa paNu DAtuM nathI. eTale sAmAnya tiya cAnAM je chavvIsa Adi udayasthAnake kahyAM te darekamAMthI saMghayaNa nAmakama dUra karatAM upara kahyAM te pauMsa Adi pAMca udayasthAnake thAya che je ahiM kahyAM che. temAM pau prakRtie A pramANe-vaikriyazarIra, vaikriya aMgopAMga, samacaturasasaMsthAna, upaghAta, pratyeka, tiya cagati, paMcendriya jAti, trasa, khAdara, pA~pta subhaga, dugamAMthI eka, Adreya-anAdeyamAMthI eka, yaza- apayazamAMthI eka, tejasa, kANu, anurUlaghu, sthira, asthira zubha, aNupta, varNAdi cAra, ane nirmANu, ahiM subhaga-durbhAga Adreya, anAdeya, ane yaza-apayaza sAthe sAthe ATha bhaMga thAya che. te A pramANesubhaga-deya-yaza,subhaga-deya-apayaza; subhaga-anAdeya-yaza, subhaga-anAdeya-apayaza, durlaMga-dveSa-yaza, duga-Adeya-apayaza, duga anAdeya-yaza, duga-anAdeya-apayaza. tyAra bAda zarIraparyAptie paryAptAne parAghAta ane prazasta vihAyAtanA udaya meLavatAM sattAvIsanA udaya thAya che. ahiM paNa pUrvavat ATha bhAMgA thAya che. tyArabAda ucchvAsa paryAptae paryAptAne zvAseAAsanA udaya meLavatAM aThThAvIzanA udaya thAya che. ahiM paNa pUvat ATha bhAMgA thAya che. athavA zarIraparyAptae paryAptAne ucchvAsanA udaya thatAM pahelAM kAine udyotanA udaye paNu aThThAvIsanA udaya thAya che. temAM paNa pUrvavat ATha bhaMga thAya che saghaLA maLI aThThAvIzanA uddayanA sALa bhaMga thAya che. tyArakhAda bhASAparyAptae paryAptAne ucchvavAsa sahita aThThAvIzanA udayamAM 1 vaikriya ane AdArakArIra karatAM paNa te te zarIrane yogya tamAma prakAranI vyavasthA mATe zarUAtanA aMtamAM paryAptie karavI paDe che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda susvarane udaya meLavatAM egaNatrIzane udaya thAya che. (ahiM e khyAlamAM rAkhavuM ke ucchavAsane udaya thatAM pahelAM keIne paNa svarane udaya thatuM nathI.) ahiM paNa pUrvavat ATha bhaMga thAya che. athavA prANA pAna paryAptie paryAptAne svarane udaya thatAM pahelAM keIne udyotane udaya thAya che, ane tenA udaye paNa ogaNatrIzane udaya thAya che. ahiM paNa pUrvavat ATha bhaMga thAya che. saghaLA maLI egaNatrIzanA udayanA soLa bhaMga thAya che. - tyAra bAda susvara sahita egaNatrIzanA udayamAM udyotane udaya meLavatAM trIzane udaya thAya che. ahiM paNa pUrvanI jema ATha bhaMga thAya che. saghaLA maLI vaikiya tiryaMcanA pAMca udayasthAnanA chappana bhaMga thAya che. paMcendriyatiryaMcanAogaNa pacAsase bAsaTha bhaMga thAya che. ane ekendriyAdi saghaLA tiryaMcanA saravALe pAMca hajAra ane sIttera bhaMga thAya che. have manuSyamAM udayasthAnake kahevAM joIe. ane tene tiryacapaMcendri sAtheja sAmAnyathI to kahyAM che, paraMtu have tene vizeSathI vicAra kare che-temAM sAmAnya manuSyanAM udayasthAne pAMca che, te A-21-26-28-29-30. temAM ekavIza, chavvIsa ane advAvaza e traNa udayasthAnake jema tiryaMca paMcendriyane kahyAM, tema ahiM paNa samajavAM. mAtra tiryaMcagati-AnupUrvAnA sthAne manuSyagati-AnupUva kahevAM. bhAMgAe paNa te ja pramANe kahevA. ogaNatrIza ane trIzane udaya paNa tiryaMcanI jema ja kahe. mAtra udyotanA udayarahita kahe. kemake manuSyamAM udyotane udaya vaikriya ane AhArakazarIrI saMyatane mUkI anya koIne heta nathI. tethI tirthanA egaNatrIza ane trIzanA udayanA bhAMgAmAMthI udyotanA udaye thatA bhAMgAo dUra karatAM manuSyane ogaNatrIzanA udaye pAMca chetera ane trIzanA udaye agiyAraso bAvana bhaMga thAya che. saghaLA maLI sAmAnya manuSyanA chavvasa ane be bhAMgA thAya che. kriya manuSyanAM pAMca udayasthAnake che. te A-25-27-28-29-30 temAM manuSyagati, paMcendriya jAti, vaikriyazarIra, vaikriya aMgopAMga, samacaturaasaMsthAna, upavAsa, vasa, bAdara, paryApta, pratyeka, subhaga-durbhAgamAMthI eka, adeya-anAdeyamAMthI eka, yazakIrti-apayazakIrtimAMthI eka, tejasa, kArmaNa, varNAdi catuSka, sthira, asthira, thala, azubha, arUlaghu ane nimaNa. A rIte pacAsane udaya hoya che. ahiM subhaga-durbhAga, Aya-anAtha ane yaza-apayazane pheravatAM ATha bhAMgA thAya che. dezavirata zrAvaka ane sarvavirata munione durlaMga anAdeya ane apayazakIrtine guNa Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa pratyayeja udaya hetuM nathI. eTale teone vaikidhazarIra karatAM subhaga, ATheya ane yazakIrti ne ja udaya hevAthI sarvaprazasta eka ja bhaMga thAya che. zarIra paryAptie paryAptA teone parAghAta ane prazastavihAgatine udaya thAya che, tethI te be prakRtine udaya meLavatAM sattAvIsane udaya thAya che. ahiM paNa pUrvavata ATha bhaMga thAya che. prANApAna paryAti pUrNa thayA bAda ucchavAsanAmane udaya thAya che. eTale tene udaya vadhAratAM aAvazane udaya thAya che. ahiM paNa pUrvanI jema ATha bhaMga thAya che. athavA saMyatane uttarakriya karatAM zarIraparyAptie paryAptAne ucchavAsane udaya thatAM pahelAM keIne udyotane udaya thAya che, eTale tene udaya vadhAratAM paNa aThThAvIsane udaya thAya che. ahiM ekaja bhaMga thAya che. kAraNa ke saMyatane durbhAga, anAdeya ane apayazane udaya hetuM nathI. saghaLA maLI aThThAvazanA udaye nava bhaMga thAya che. tyArabAda bhASA paryAptie paryAptAne ucchavAsa sahita aThThAvIsanA udayamAM susvarane udaya meLavatAM egaNatrIzane udaya thAya che. ahiM paNa pUrvavat ATha bhaMga thAya che. athavA saMyatane svarane udaya thatAM pahelAM udyotane udaya thatAM paNa ogaNatrIzane udaya thAya che. ahiM pUrvavat eka ja bhaMga thAya che. saghaLA maLI egaNatrIzanA udaye nava bhAMgA thAya che. svarasahita egaNatrIzanA udayamAM saMyatane udyotane udaya meLavatAM trIsane udaya thAya che. A trIsanA udayamAM saMyatane saghaLI prazasta prakRtiene ja udaya hevAthI eka ja bhaMga thAya che. saghaLA maLI kriya manuSyane pAMca udayasthAnanA pAMtrIza bhAMgA thAya che. AhAraka saMvatane pAMca udayasthAne hoya che. te A 25-27-28-29-30. temAM AhArakazarIra, AhAraka aMgopAMga, samacaturasasaMsthAna, upaghAta, pratyeka manuSyagati, paMcenidraya jAti, trasa, bAdara, paryApta, subhaga, Aya, yazakIrti, tejasa, kAmaNa, vadi catuSka, agurulaghu, sthirAsthira, zubhAzubha ane nirmANa, A rIte pacIsane udaya heya che. ahiM saghaLI prakRtie prazasta hovAthI eka ja bhaMga thAya che. kemake AhArakasaMyatane durbhAga, anAdeya ane apayazane udaya hetuM nathI. - zarIraparyAptie paryAptAne parAghAta ane prazastavihAgatine udaya vadhAratAM sattAvIzane udaya thAya che. ahiM paNa ekaja bhaMga thAya che. prANApAna paryApitae paryAptAne ucchavAsane udaya meLavatAM aTTArnIzane udaya thAya che. ahiM paNa eka ja bhaMga thAya che. athavA zarIraparyAditae paryAptAne uchuvAsane Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAvAda udaya thatAM pahelAM keIne udyotane udaya thAya che. eTale te meLavatAM paNa aAzane udaya thAya che. ahiM paNa ekaja bhaMga thAya che. kula avIzanA udaye be bhaMga thAya che. bhASA paryAptie paryAptAne ucchavAsanA udayayukta aThThAvIzanA udayamAM svarane udaya meLavatAM egaNatrIzano udaya thAya che. ahiM bhaMga eka ja thAya che. athavA prANuMpAna paryAptie paryAptAne svarane udaya thatAM pahelAM keIne udyotane udaya thavAthI paNa ogaNatrIzane udaya thAya che. ahiM paNa eka ja bhaMga thAya che, saghaLA maLI egaNatrIzanA udayanA be vikalpa thAya che. tyAra bAda bhASA paryAptie paryAptAne svara sahita egaNatrIzanA udayamAM udhotane udaya meLavatAM trIzane udaya thAya che. bhaMga ekaja thAya che. saghaLA maLI AhArakazarIranA pAMca udayasthAnanA sAta bhaMga thAya che. 83 A pramANe manuSyanAM udayasthAnake kahA, have devanAM kahe che-- devANaM savvevi hu te eva vigalodayA asaMghayaNA / saMghayaNujjoyavivajjiyA u te nAraesu puNo // 84 // devAnAM sarve'pi hu ta eva vikalodayA asNhnnaaH| A saMdanano vinaMtA te nA junA 84 | artha-saMghayaNa vinAnAM vikasendriyanAM saghaLAM udayasthAnake devane hoya che, tathA saMghayaNuM ane udyotanA udaya vinAnAM saghaLAM nArakIone hoya che. TakAnu -viThalendriyane ekavIza Adi je cha udayasthAnake pahelAM kahI gayA che, teja saghaLAM udayasthAnake saMghayaNanA udaya vinAnA dene hoya che. devene hADakAM nahi hevAthI saMghayaNane udaya hotuM nathI. mAtra devagati AzrayI vikasendriyanAM udayasthAnake kahetAM keTalIeka prakRtiene pheraphAra svayaM karI levuM. temAM prakRtiene pheraphAra karatAM ekavIza prakRtie A pramANe thAya che devagati, devAnupUrvI, paMcendriya jAti, rasa, bAdara, paryApta, subhaga-durbhAgamAMthI eka, adeya-anAyamAMthI eka, yazakIrti-apayazakIrtAimAMthI eka, tejasa, kAmaNa, agurulaghu, sthira, asthira, zubha, azubha, varNAdi catuSka ane nirmANa. e ekavIzanA udayanA subhaga-durbhAga, ATheya-anAdeya ane yazakIrtiapayazakIrti padanA ATha vikalpa thAya che. durbhAga, anAdeya ane apayazakIrtine udaya pizAcAdine hoya che. 1 saMmUrNima manuSyane ekavIsa ane chavvIsa beja udayasthAne hoya che. temAM parAvartamAna saghaLI prakRtie azubha hovAthI aneka vikaTa thatA nathI paraMtu eka eka ja bhaMga thAya che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va Asa graha tRtIyakha Da zarIrastha devane devAnupUthvI dUra karatAM ane vaikriyazarIra, vaikriya ageApAMga, upaghAta, pratyeka ane samacaturaaneA udaya meLavatAM pacIsa prakRtinA udaya thAya che. ahiM paNu teja AThe bhaMga thAya che. Ta tyArabAda zarIraparyAptie paryAptAne parAghAta ane prazastavihAyagatinA udaya meLavatAM sattAvIzanA udaya thAya che. ahiM paNa teja ATha bhaMga thAya che. devAne aprazastavihAye gatinA udaya nahiM DhAvAthI tadAzrita viSeA thatA nathI. tyArabAda ucchvAsa paryAptae paryAptAne zvAse^vAsanA udaya vadhAratAM aThThAvIzanA urjAya thAya che. ahiM paNa teja ATha bhAMgA thAya che. athavA zarIrapatie paryAptAne ucchavAsanA udaya thatAM pahelAM koIne 1udyotanA udaya thAya che, eTale tenA udaya meLavatAM paNu aThThAvIzanA udaya thAya che. ahi' paNa ATha bhaMga thAya che. saghaLA maLI aThThAvIzanA udayanA sALa bhAMgA thAya che, tyArabAda bhASAparyAMmie paryAptAne susvaranA udaya meLavatAM egaNutrazanA udaya thAya che. ahiM paNa ATha bhAMgA thAya che. devAne duHsvaranA udaya heAtA nathI, mATe taDsa"ba"dhI vikA thatA nathI. athavA prANApAna paryAptie paryAptAne svaranA udaya thatAM pahelAM udyotanA udaya thavAthI pazu egaNatrIzanA udaya thAya che. tyAM paNa teja AThe lAMgA thAya che. devAne udyotanA udaya uttaravaikriya karatAM DAya che. saghaLA maLI ogaNatrauzanA udayanA sALa bhAMgA thAya che. tyArabAda bhASAptie pA~ptAne susvara yukta egaNatrIzanA udayamAM udyotanA udaya meLavatAM trIzanA udyaya thAya che. ahiM teja ATha bhaMga thAya che. saghaLA maLI DhavAne cha udayasthAnakanA ceAsaTha bhAMgA thAya che. A pramANe devAnAM udayasthAnakA kahyAM. F have nArakAnAM udayasthAnakA kahe che-vikalendriyane ekavIza Adi je cha udayasthAnaka pahelAM kahyAM che teja saghaLAM saMghayaNu ane udyotanA udaya vinAnAM nArakIne hAya che. nArakIone hADakAMnA abhAve saMghayaNa hAtu' nathI, temaja atyaMta pApanA udayavALA teone udyotanA udaya paNa hotA nathI, eTale vikalendriyanA udayasthAnakeAmAMthI te e prakRtinA uca dUra karavAnuM. kahyu che. mAtra nArakInA udayasthAnakA kahetAM narakagatine anusarI prakRtiomAM pherabadala karI levA. pherabadala karatAM ekavIza prakRti A pramANe thAya che.-narakagati, narakAnupUthvI, pacendriya 1 ahi e khyAlamAM rAkhavuM ke devene apa*ptAvasthAmAM udyotaneA udaya thatA nathI, paraMtu paryAptAvasthAmAM mULa zarIrathI bIjI vaikriyArI kare tyAre temane zarIraparyApti pUrNa thayA pachI potanA udaya thaI zake che, Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda jAti, trAsa, bAdara, paryApta, durbhAga, anAdeya, apayaza, varNAdi catuSka, agurulaghu, sthira, asthira, zubha, azubha, tejasa, kAmaNa ane nirmANa. ahiM saghaLI prakRtie azubha hevAthI ekaja bhaMga thAya che. tyArabAda zarIrasthane ekavIzanA udayamAMthI AnupUva nAma dUra karatAM ane vaikriyazarIra, vaikriya aMge pAMgapratyeka, upaghAta, tathA heDa saMsthAna e pAMca prakRtine udaya meLavatAM paccIzane udaya thAya che. ahiM paNa eka ja bhaMga thAya che. tyArabAda zarIra paryAtie paryApta teone parAghAta ane azubha vihAgatine udaya vadhAratAM sattAvIzane udaya thAya che. ahiM paNa eka ja bhaMga thAya che. tyArabAda ucchavAsa paryAptie paryApta thayA pachI zvAsevAsane udaya meLavatAM aThThAvIzane udaya thAya che. ahiM paNa ekaja bhaMga thAya che. tyArabAda bhASAparyAptie paryAptAne dusvArane udaya meLavatAM egaNatrIzane udaya thAya che. ahiM paNa ekaja bhaMga thAya che. saghaLA maLI nArakInA pAMca udayasthAnanA pAMca ja bhaMga thAya che. A pramANe narakagatimAM udayasthAnake kahAM 84 tasabAyarapajjattaM subhagAejja pNcidimnnuygii| / jasakIttititthayaraM ajogijiNa aDagaM navagaM // 85 // - traNavArA mAni jumAM pari (nAti) manunAsika yaza kIrtiH tIrthakara ayogijinayoraSTakaM navakam // 85 / / artha-sa, bAdara, paryAsa, subhaga, Aye, paMcendriya jAti, manuSyagati ane yazaH kati e ATha sAmAnya agikevaline, ane tIrthaMkaranAma yukta nava tIrthakara agikevaline udayamAM hoya che. TIkAnu -have kevalI bhagavAnanA udayasthAnake kahevA joIe. te daza che. te A pramANe -ATha, nava, vIza, ekavIza, chavvIza, sattAvIza, aThThAvIza, egaNatrIza, trIza ane ekatrIza. * temAM pahelAM ATha ane navanA udayasthAnanuM pratipAdana kare che. temAM ATha prakRtio A pramANe-trasa, bAdara, paryApta, saubhAgya, ATheya, yazakIrti, paMcendriya jAti, ane manuSyagati. A ATha prakRtine udaya agi guNasthAnake sAmAnya kevalione heya. che. A AThanA udayane eka ja bhaMga thAya che. tIrthakara bhagavaMtane agikevali guNasthAnake tIrthakara nAmane paNa udaya hoya che, eTale pUrvokta AThamAM tene udaya meLavatAM navane udaya thAya che, tene paNa Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 pacasa graha tRtIyakhaDa eka ja bhaMga thAya che. A pramANe ATha ane navanA uya ayogikevali guNasthAnake anukrame sAmAnyakeli ane tIrthaMkara bhagavAnane hoya che. 855 haeNve kevaLI bhagavAnanA vIza ane ekavIzanA udayanuM pratipAdana karatA kahe che nicodayapaijuA carimudayA kevalI samugdhAe / ThANesuM savve hoMti dusarAvi kevaliNo // 86 // nityodaya prakRtiyuktau caramodayau kevalisamudghAte / saMsthAneSu sarvveSu bhavati duHsvarA api kevalinaH || 86 // atha--dhruvI prakRti yukta anantarokta be udayasthAnako kevali samudraghAtamAM hoya che. kevile bhagavaMte saghaLA saMsthAnamAM-saMsthAnavALA DhAya che, temaja dusvaranA udayavALA paNa hAya che. TIkAnu0--acAgi guNasthAnake ATha ane nava rUpa je e udayasthAnakA uparanI gAthAmAM kahyAM, te ja che udayasthAnAmAM kuvAdaryo-taijasa, kAma chu, varNAdicatuSka, sthira, asthira, zubha, azubha, anurUlaghu ane nirmANurUpa khAra prakRti meLavatAM vIza ane ekavIza ema e udayasthAna thAya. te A pramANe-pUrvokta ATha prakRtinA udayamAM khAra meLavatAM vIzanu' udayasthAna thAya, ane navanA udayamAM khAra meLavatAM ekavIzanu udayasthAna thAya. A e udayasthAnA keli samruddhAtamAM kA'Nu kAyayeAge vattatAM trauje, ceAthe ane pAMcama samaye hAya che. temAM vIzanu' utkrayasthAna sAmAnyakevali mahArAjane ane ekavIzanu' udayasthAna tI kara bhagavAnane DhAya che. baMne udayasthAnAmAM bhaga eka ekaja thAya che. kAraNa ke koi pheravavA lAyaka prakRti nathI. have je udayasthAnA kahevAnAM che, temAM thatA bhAMgA sUcavavA sAmAnya kelIne jeTalAM saMsthAna ane svaranA sabhava hAya tenuM pratipAdana karatA kahe che sAmAnya kevalie saghaLA sasthAnAmAM hoya che, eTale ke sAmAnya keliene saghaLAM sasthAnA saMbhave che. tathA te duHsvaravALA paNu hAya che, vi zabdathI susvaravALA paNu hAya che, arthAt teone duHsvaranA udaya hAya che, temaja suvaranA udaya paNa DAya che. ane tIthaMkara bhagavAnane te eka samacaturasasa sthAna ane sunnaraneAja udaya DAya che. 5865 have chavvIsa ane sattAvIsanA udayanu pratipAdana karatA kahe che-- patteuvaghAyaurAladu cha ya saMThANa paDhamasaMghayaNA / chUDhe chasattAvIsA puttAsesayA udayA // 87 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda pratyekopaghAtorAladvike SaTsu ca saMsthAneSu prathamasaMhanane / - utteju pa rvata pUrvottara ropa karavA ; 87 | artha-pUrvokta vIza ane ekavIzanA udayamAM pratyaka, upaghAta, urAlaDhika, che saMsthAnamAMthI eka saMsthAna ane prathama saMghayaNane prakSepa karatAM chavvIsa ane sattAvIsa ema be udayasthAna thAya che. zeSa udaye pUrve kahyA te ja samajavA. TIkAnu-pUvanI gAthAmAM kahela vizanA udayamAM pratyeka, upaghAta, dArikaddhika, cha saMsthAnamAMthI eka saMsthAna ane prathama saMdhayaNa ema cha prakRtine prakSepa karatAM chavvIsa thAya che. A chavvIsa prakRtinuM udayasthAna kevala samuddaghAtamAM bIje, heM ane sAtame samaye vartamAna dArika mizagI sAmAnya kevalI mahArAjane heya che. ahiM cha saMsthAnanA cha bhaMga thAya che. tIrthakara bhagavaMtanA ekavIzanA udayamAM pratyeka Adi cha prakRtie meLavatAM sattA viza thAya che. A sattAvIzane udaya samuddaghAtamAM bIje, cha ane sAtame samaye vartamAna dArika mithayegI tIrthaMkara bhagavAnane hoya che. tIrthakara bhagavAnane samacatura saMsthAnane ja udaya hevAthI ahiM ekaja bhaMga thAya che. zeSa aThThAvIza Adi udayasthAnake 'parAdhIya vyAkuttA lAivI ItyAdi padavaDe pUrve kahyAM teja ahiM samajavAM. te A pramANe-anantarokta chavIsane udaya parAghAta ane anyatara vihAgati yukta thAya tyAre aThThAvIza thAya che. A aThThAvIzanuM udayasthAna jemaNe svara ane ucchavAsane rAdha karyo che tevA sAmAnya kevalI mahArAjane hoya che. ahiM cha saMsthAnane be vihAgati sAthe pheravatAM bAra bhaMga thAya che. teja aThThAvIza tIrthaMkaranAma yukta egaNatrIza thAya che. A egaNatrIzane udaya jemaNe svara ane ucchavAsane repa karyo che, tevA tIrthakara bhagavaMtane hoya che. tIrtha". kara bhagavAnane azubha saMsthAna ane azubha vihAgatine udaya nahi hovAthI ekaja bhaMga thAya che. 1. ahIM sAmAnya kevaline 28-29 nA udayasthAnamAM cha saMsthAnanA be vihAgati sAthe 1ra-12 bhaMga batAvyA che. paraMtu sittari cUrNimAM ane saptatika bhASya gAthA 118159 nI TIkAmAM svaranA roja pachI ra9 ucchavAsanA nirodha pachI 28 ne udaya hovAthI te vakhate kAyAgano paNa nirodha karavAno samaya hovAthI atyaMta nirasa lImaDA ane zeraDI samAna bane vihAyogatinA rasa vinAnAM dalika mAtrane ja udaya hoya che. paNa gatinI ceSTA hotI nathI tethI 28 ane ra9nA udaye sAmAnya kevalI mahArAjane 12 nA badale 6 saMsthAnanA mAtra cha cha bhaMga ja batAvela che. tatva kevali gamya Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa, anaMtarakta sAmAnya kevalI saMbaMdhI aThAvIza uvAsa yukta egaNatraza thAya che. ane tIrthakara saMbaMdhI ogaNatrIza ucchavAsa yukta trIza thAya che. A baMne udayasthAnake jemaNe svarane rodha karyo che, tevA sAmAnya kevalI ane tIrthakara bhagavAnane anukarma hoya che. temAM ogaNatrIzanA udayanA cha saMsthAnane be vihAgati sAthe pheravatAM bAra bhaMga thAya che. ane trIzanA udayane pUrvavat mAtra eka ja bhaMga thAya che. sAmAnya kevalI saMbaMdhI ogaNatrIza svarayukta thatAM trIza thAya che, ane tIrthaMkara saMbaMdhI trIza svara yukta thatAM ekatrIzanuM udayasthAna thAya che. A baMne udayasthAne jemaNe nathI te samudraghAta karavAne AraMbha karyo ke nathI te yugane rodha karavAne AraMbha karyo tevA sAmAnya kevalI ane tIrthakara bhagavAnane anukrame hoya che. temAM trIzanA udayanA cha saMsthAna, be vihAgati ane be svarane , pheravatAM vIsa bhaMga thAya che. ane ekatrazanA udayane pUrvavat mAtra ekaja bhaMga thAya che. kAraNake tIrthaMkara bhagavAnane prathama saMsthAna, zubhavihAgati ane susvararUpa prazasta prakRtieja udayamAM hoya che. saghaLA maLI sAmAnya sagi kevalI ane tIrthakara sagi kevalinA bAsaTha bhAMgA thAya che. paraMtu temAMthI sAmAnya kevalinA chavIsanA udayanA che, aThThAvIzanA udayanA bAra, egaNatrIzanA udayanA bAra, ane trIzanA udayanA vIsa kula cepana bhAMgA : sAmAnya manuSyanA udayasthAnamAM paNa saMbhave che, eTale tene judA gaNyA nathI. bAkInA AThanA udayane eka, navanA udayane eka, vIzanA udayane eka, ekavIzanA udayane eka, sattAvIzanA udayane eka, egaNatrIzanA udayane eka, trIzanA udayane eka ane ekatrIzanA udayane eka, kula ATha udayanA bhAMgAo ke je sAmAnya manuSyanA udayasthAnamAM gaNAyA nathI te paramArthathI vizeSa bhAMgAo. tarIke gaNavAnA che. A vizeSa ATha bhaMgamAMnA vIza ane ATha e be udayanA be bhaMga sAmAnya kevalinA ane zeSa cha bhaMga tIrthakara bhagavAnanA che. 87 upara kahela kevalinAM udayasthAnako je avasthAmAM saMbhave che, te kahe chetitthyre igatIsA tIsA sAmaNNakevalINaM tu / khINasare guNatIsA khINussAsammi aDavIsA // 8 // tIrthakarasyakatriMzat triMzatsAmAnyakevalinAM tu / kSINasvare ekonatriMzat kSINocchvAse aSTAviMzatiH // 88 // artha--tIrthakara bhagavAnane ekasa udayamAM hoya che, ane sAmAnya kevaline trIza Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 103 DAya che. svaranA udaya kSINu thatAM egaNatrIza ane ucchvAsanA udaya kSINa thatAM aThThAvIzanA udaya hAya che, TIkAnu0--audArika kAyayeAge vattamAna tIrthaMkara kevali bhagavAnane ekavIza prakationA udaya hoya che. teo jyAre vacanayoganA rAdha kare tyAre susvara nAmakarmanA udaya viccheda thAya eTale trauzanA udaya hAya che. tyArabAda ucchvAsanA rAdha kare tyAre zvAsocchvavAsa nAmakamanA udayaviccheda thAya, eTale teone ogaNatrauza prakRtinA udaya hAya che. audArika kAyAge vattamAna sAmAnya kaivali mahArAjane trauza prakRtinA udaya DAya che. kahyuM che ke trIza prakRtinA udaya sAmAnya keli mahArAjane hAya che.' teo jyAre vacanayoganA rodha kare tyAre susvara ke duHsvaranA udaya dUra thatAM ogaNatrauzana udaya thAya, tyArabAda jyAre vAsanA rAdha kare tyAre zvAseAvAsa nAmanA udaya dUra thatAM aThThAvIzanA udaya thAya che. saghaLA udayasthAnakanA bhAMgAnI sakhyA 7791 thAya che. te A pramANe ekendriceAnA 42, vikalendrinA 66, sAmAnya tiya ca 5'cendriyanA 4906, vaikriya tiyaca pacendriyanA 56, sAmAnya manuSyanA 2602, kevali mahArAjanA 8 vaikriya manuSyanA 35, AhAraka sayatanA 7, devAnA 64 ane nArakInA 5. A pramANe cAre gatinA jIvAnA saghaLA udayasthAnAnA kula bhAMgAnI sa khyA santyAtterasa ane ekaNu' thAya che. 88 have nAmakarmInI je prakRtinA je guNasthAnaka sudhI udaya hAya che, ane jenA je guNasthAnake udayaviccheda thAya che te kahe che-- sAhAraNAu micche suhumaapajjattaAyavANudao / sAsAyami thAvaragidivigalajAINaM // 89 // sAdhAraNasya mithyAdRSTau sUkSmAparyAptAta pAnAmudayaH / sAsvAdane sthAvara kendriya vikalajAtInAm // 89 // atha--sASArajI, sUkSma, aparyApta ane tapanA mithyAdaSTi guNasthAnake udaya hAya che. sthAvara, ekendriya ane vikalendriya jAtinA sAsvAdane udaya hAya che. TIkAnu0--mithyArdaSTi guNasthAnake bhinna bhinna jIvAnI apekSAe tIrthaMkara ane mAhArakaddhika vinA nAmakanI cAsaDha prakRtinA udaya hAya che. (tIthakara nAmanA udaya terame caudame guNasthAnake ane AhArakaddhikanA udaya chaThThI, sAtamA guNasthAnake hAvAthI ahi' tenu vajana ka" che. ahi. rasAyanI vivakSA che. pradezeAyanI nathI. ) Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104. paMcasaMgraha tutIyakhaMDa - temAMthI sAdhAraNa, sUkama, aparyApta ane Atapa nAmane mithyASTi guNasthAnake udaya viccheda thAya che. vyavaccheda eTale tyAMja udaya hoya che, tyAra pachInA gubrusthAnake hite nathI. tAtparya e ke je prakRtione je guNasthAnake udaya vi cheda thAya te guNa sthAnaka sudhI ja te prakRtione udaya hoya che, tyArapachInAM guNasthAnake hete nathI. A niyamane anusarIne sAdhAraNAdi prakRtiene mithyAdiSTa guNasthAnake ja udaya hoya che, sasvAdanAdine te nathI. eTale sAsvAdane sATha prakRtione udaya hoya che. sAsvAdane sthAvaranAma, ekendriya, beIndriya, teIndriya ane caurindriya jAti e pAMca prakRtine udayavida thAya che. eTale ke pAMca prakRtine udaya sAsvAdana sudhI ja hoya che. mizradakiTa Adi kaI guNasthAnake hete nathI. vaLI koI paNa mizradaSTi kALa karatA nathI. kahyuM che ke-"samyaphamithyASTi kALa karatuM nathI." kALa karate nahi levAthI cAre AnupUrvIne udaya paNa ahiM saMbhava nathI eTale sAThamAMthI sthAvarAdi pAMca ane AnupUrvI cAra kula nava prakRti jatAM ekAvana prakRtine udaya mizradakiTane hoya che. 89 have avirati samyagdaSTi guNasthAnake je prakRtiene udayavicacheda thAya che. te kahe che : samme viuvvichakkassa dubhagaNAejjaajasapuvINaM / virayAvirae udao tiriMgaiujjoyapuvvANaM // 20 // samyaktve vaikriyaSaTkasya durbhagAnAdeyAyazaHpUrvINAm / viratAvirate udayaH tiryaggayudhotapUrvayoH // 9 // artha--vaikriya varka, durbhaga, anAdeya, apayazakIrti ane AnupUrvIne udaya avirati samyagdaSTi guNasthAnake hoya che. tiryaMcagati ane udyotane uMdaya viratAvirataguNasthAnake hoya che. TIkAnuDa -avirati samyagdaSTi guNasthAna apAntarAlagatimAM-vigrahagatimAM paNa hoya che, eTale tene cAre AnupUrvIone udaya saMbhave che. tethI te cArane udaya kita ekAvanamA udayamAM vadhAratAM paMcAvana prakRtiene udaya avirati samaSTine hoya che. temAMthI kriya Saka-devagati, devAnupUrvI, narakagati, narakAnupUrvI, vaikriya zarIra ane vayi aMge pAMga. durbhAga, anAheya, apayazakIrti, tiryaMcAnupUrvI ane manuSyAnupUrvI . 1. ahiM sAThane udaya batAvyo, paNa karma stavamAM jaNAvyA anusAra ahiM naramApUvane udaya hetuM nathI. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 105 e agiAra prakRtine udaya viccheda thAya che. eTale ke agIAra prakRtiene udaya caturtha guNasthAnaka sudhI ja heya che, pAMcamA Adi guNasthAnakamAM hete nathI. eTale paMcAvanamAMthI agIArane dUra karatAM pAMcame guNasthAnake cummAlIsa prakRtie udayamAM hoya che. AcArya mahArAje pAMcamAM "guNasthAnake je vaikriya zarIra ane kriya aMge pAMga nAmanA udayane niSedha karyo te karma stavanA abhiprAyane anusarIne karyo che, svamatane anusarIne karyo nathI, svamate te dezavirata, pramatta ane apramatta guNasthAnake paNa tenA udayane svIkAra karyo che. kemake pitAnI ja karelI mULa TIkAmAM tenAthI thatA bhAMgAone gAthA 129 mAM vicAra karyo che. viratAvirata-dezavirati guNasthAnake tiryaMcagati ane udyota nAmanA udayane viccheda thAya che. eTale ke dezavirati guNasthAnaka sudhIja tene udaya hoya che, pramattAdi guNasthAnake hetuM nathI. eTale cummAlIsamAMthI tene dUra karatAM ane keI cauda pUne AhAraddhikane udaya hoI zake che eTale tene umeratAM pramatta guNasthAnake cummAlIsa prakRtine udaya hoya che.. virayApamattaesuM aNttisNghynnpubbgaannudo| apuvakaraNamAdisu duiyataijjANa khINAo // 11 // virtaaprmttyorntimtrisNhnnpuurvaannaamudyH| pUrvanAvi, dvitIyatAthI zILAt II artha--virata=pramatta ane apramatta guNasthAnake chellA traNa saMghayaNAdi prakRtine udaya hoya che. apUrvakaraNadimAM bIjA-trIjA saMghayaNadine udaya hoya che, kSINamehathI have kaheze tene udaya hoya che. TIkAnu.--tiryaMcagati ane udyota nAmane dezavirati guNasthAnake ja udayaviccheda thayela hovAthI pramatta ane apramatta guNasthAnake chellAM traNa-ardhanArAca, kAlikA ane sevA saMghayaNa Adi betAlIsa prakRtiene ane AhAraddhikane paNa, kula cummAlIsa prakRtine udaya hoya che. 1 ahiM bhavadhAraNIya vaikriya zarIranI vivekSA che. kAraNa ke bhavadhAraNIya vayi zarIra cothA guNasthAnaka sudhI ja hoya che. kRtrima vaikriya zarIra pAMcamA, chaThThA ane sAtamA guNasthAnaka sudhI paNa hoya che. tenI vivakSAe sAtama guNasthAna sudhI vaikriya zarIra nAmano udaya laIe to harakata nathI. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDe - chellA traNa saMghayaNane apramatta guNasthAnake udaya viccheda thAya che, ane AhArakakikane udaya paNa zreNimAM heta nathI, eTale apUrvakaraNathI upazAMtamUha guNasthAnaka sudhImAM ogaNacAlIsa prakRtine udaya hoya che. - aSabhanArA ane nArAjI saMghayaNane udaya apUrvakaraNathI upazAMtamUhaguNasthAna sudhI ja hoya che, kSINameDAdine hetuM nathI. eTale tene dUra karatAM kSINameha ane sagikevali guNasthAnake sADatrIsa pravRtione udaya hoya che. tIrthaMkaranAmakarmanA udaya vALA tIrthakara bhagavAnane sagie tIrthaMkaranAmakarma sAthe ADatrIzane udaya hoya che. te nAmadhuvodaya sUsarakhagaIorAladuva ya patteyaM / uvaghAyati saMThANA usabha jogammi puvvuttA // 12 // nAmadhruvodayAH susvarakhagatyurAladvikaM ca pratyekaM / upaghAtatrikaM saMsthAnAni RSabhamayogini pUrvoktAH // 92 // artha--nAmadhruvada, susvaraddhika, khagatiddhika, ane uralakrika, pratyeka, upaghAtatrika, saMsthAne ane prathama saMghayaNane sogi guNasthAne udaya hoya che. ane agimAM pUrvokata ATha ke nava udaya hoya che. TIkAnu nAmadaryo prakRtie =sthira, asthira, zubha, azubha, tejasa, kAma, vadi catuSka, agurulaghu ane nirmANarUpa bAra, susvaraddhika-susvara, svara, vihAgati dvika-zubha ane azubha vihAgati, uralazcika-dArika zarIra, audArika aMgopAMga, pratyeka, upaghAtatrika-upaghAta, parAghAta ane upavAsa, cha saMsthAna, vajASabhanArAca saMghayaNa, kula pudgalavipAki ogaNatraza prakRtione saga kevalI guNasthAnake udaya viccheda thAya che, eTale ke tene sagi kevali guNasthAnaka sudhI ja udaya heya che. aga kevali guNasthAnake hetuM nathI. - agi guNasthAnake pUrve kahelI mAtra jIvavipAki-trasa, bAdara, paryApta, subhaga, Adeya, yazakIrti, paMcendriya jAti ane manuSyagatirUpa ATha prakRtione sAmAnya kevaline udaya hoya che, ane tIrthakara bhagavaMtane tIrthaMkaranAma sAthe navane udaya hoya che, tene aginA carama samaye udaya viccheda thAya che. 92 - 1 ahIM be svara ane ucchavAsa nAmakarmane udaya sAmAnyathI sagInA carama samaya sudhI kahyo, paraMtu sagI kevalI jyAM sudhI svara ane ucchavAsane nirodha na kare tyAM sudhI ja pitapotAne udaya samaja, pachI nahI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 107 A pramANe nAmakarmInI jeTalI prakRtienA je guNasthAnake udaya hAya che te ane je guNasthAnake jeTalI prakRtinA udaya Azraryo viccheda thAya che, te kahyuM ane te kahIne nAma prakRtinA vistAra pUrvaka udayAdhikAra pUrNa karyAM. have nAmakamanA sattAsthAnAnA nirUpaNu mATe kahe che. V piMDe titthagaruNe AhAruNe tobhayavihUNe / paDhamacaukaM tassau terasagakha bhave bIyaM // 93 // suradugave ubviyagaiduge ya ubvaTTie cautthAo / maNudugeya navadvaya duhA bhave saMtayaM ekaM // 94 // piNDe tIrthakarone AhArone tatho bhyvihiine| prathama catuSkaM tasmAtta trayodazakSaye bhavet dvitIyam // 93 // suradvikavaikriyadvikagatidvike codvalite caturthAt / manujadvike ca navASTau dvidhA bhavet sat ekam / / 94 / / atha'--nAmaka nI saghaLI-trANuM prakRtinA piDarUpa paheluM sattAsthAna, temAMthI tI"karanAma nyUna thatAM, AhArakacatuSka nyUna thatAM, ane ubhaya nyUna thatAM khANuM, nevyAzI ane aThacArlI ema cAra sattAsthAna thAya che. enI prathama catuSka evI saMjJA che. prathamacatuSkamAMthI tera prakRtinA kSaya thAya tyAre khIjuM catuSka thAya che. prathama catuSkanA ceAthA sattAsthAnamAMthI suraddhika ane vaikriya catuSkanI, tyArabAda narakadvikanI ane tyArabAda manuSyadvikanI uddalanA thAya tyAre traNa sattAsthAna thAya che. tathA nava ane ATha, kula tera sattAsthAna thAya che. temAM eMzonI sattA e prakAre thAya che, tene eka tarIke gaNatAM nAmakamanAM bAra sattAsthAneA thAya che. TIkAnu0--nAmakarmanI saghaLI prakRtinA je samudAya te piMDa kahevAya che, ane te trANuM pramANa che. ahiM baMdhana pAMca vivaDhyAM hovAthI trANu kar3I che. te trANuM prakRtinA samUharUpa paheluM sattAsthAna che. kAi jIvane eka sAthe trANuM prakRti paNa sattAmAM hAya che. eka sAthe jeTalI prakRtie sattAmAM hoya tene sattAsthAna kahevAmAM Ave che. temAMthI tItha karanAmakarma nyUna thatAM mANu prakRti pramANu trIjuM sattAsthAna thAya che. trANumAMthI AhArakazarIra, AhArakaa MgeApAMga, AhArakama'dhata ane AhAraka saghAtanarUpa AhAraka catuSka nyUna thatAM nainyAsI prakRtipramANu trIjI sattAsthAna thAya che. traNamAMthI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 paMcagraha vatIyakhaMDa tIrthakaranAma ane AhAraka catuSka baMne nyUna thatAM aThThAzI prakRti pramANa cothuM sattAsthAna thAya che. A cAra sattAsthAnane prathama sattAsthAna catuSka kahevAmAM Ave che. te pahelA catuSkamAMthI kSapakazreNimAM navamA guNasthAnake nAmakarmanI tera prakRtine kSaya thAya tyAre eMzI, ogaNaeMzI, chotera ane paMcetera ema cAra sattAsthAna thAya che, ene dvitIya sattAsthAna catuSka kahevAmAM Ave che. pahelA sattAsthAna catuSkanA cethA aThThAzI prakRtipramANu sattAsthAnamAMthI devagati, devAnu pUvI ( athavA narakagati, narakAnupUrvo)nI uddhalanA thAya tyAre chayAzI prakRti pramANu paheluM adhruva saMjJAvALuM sattAsthAna thAya che. temAMthI pahelAM je narakadvikanI uddhalanA thaI hoya te devaddhika ane aikriya catuSkane uvele tyAre, ane je pahelAM devadvikanI udvalanA thaI hoya te narakaTrika ane zaikriya catuSka ule tyAre eMzI prakRtinA samUharUpa adhruva saMsAvALuM bIjuM sattAsthAna thAya che. temAMthI manuSyaddhika ule tyAre aThThotera prakRtinA samUharUpa adhruva saMjJAvALuM trIjuM sattAsthAna thAya che. pAchaLanAM chayAsI, eMzI, aThThotera e traNa sattAsthAnene bahu prAcIna graMthamAM "abuva' evA nAme vyavahAra karyo che. tathA nava prakRtipramANa ane ATha prakRtipramANa, saghaLA maLI nAmakarmanAM bAra sattAsthAna thAya che. zaMkA-upara je sattAsthAne kAM tene saravALe karatAM tera sattAsthAna thAya che. te A pramANe-prathama sattAsthAna catuSka, dvitIya, sattAsthAna catuSka, adhruva saMjJAvALuM trika, nava, ane ATha. te pachI ema kema kahe che ke bAra sattAsthAna thAya che? uttara-eMzI prakRti pramANa sattAsthAna be prakAre thAya che. eka te trANuMmAMthI nAmakarmanI tera prakRtine kSaya thAya tyAre ane bIjuM aDrAzamAMthI devadrika, narakaTrika ane vaikriya catuSkanI uddhalanA thAya tyAre. paraMtu saMkhyAmAM tulya hevAthI ekaja vivaryuM che eTale nAmakarmanAM bAra sattAsthAne kahyAM che. A pramANe uparokta trANuM Adi bAre sattAsthAne saptatikAnA abhiprAye kahAM. karmaprakRtikAra AdinA abhiprAye Aja rIte eka traNa Adi samajavAM. te A pramANe-karmaprakRtikAra Adi baMdhana paMdara mAne che eTale ekaso traNa prakRtine je piMDa te paheluM sattAsthAna, temAMthI tIrthaMkaranAma nyUna eka be prakRtipramANu bIjuM sattAsthAna, eka traNamAMthI AhAraka saptaka nyUna chanuM prakRtipramANa trIjuM sattAsthAna, eka traNamAMthI tIrthaMkaranAma ane AhArakasaptakayna paMcANuM prakRti pramANu zuM sattAsthAna. A cAra sattAsthAnane prathama sattAsthAna catuSka e nAmathI vyavahAra thAya che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 109 e prathama sattAsthAna catukamAMthI tera prakRtine kSaya thayA bAda nevuM, nevyAsI, vyAzI ane khyAzI e cAra sattAsthAna thAya che. tene dvitIya sattAsthAna catuSka e nAmathI vyavahAra thAya che. prathama sattAsthAna catuSkanA cethA paMcANurUpa sattAsthAnamAMthI devadrika (athavA narakaddhika) uvele tyAre trANuM, temAMthI suraddhika athavA narakaddhika je ulyA vinAnuM zeSa rahyuM hoya te ane vaikriyasaptaka uvela tyAre corAsI, ane temAMthI manuSyaddhika uvele tyAre bAzI. A chellAM traNa sattAsthAne adhuva saMjJAvALAM che. tathA nava prakRtirUpa ane ATha prakRtirUpa saghaLa maLI nAmakarmanAM bAra sattAsthAne thAya che. ahiM khyAzI prakRtinA samUhurUpa sattAsthAna be prakAre thAya che. eka te kSapakazreNimAM ane bIjuM saMsArIjIne. kaI rIte thAya te svayameva vicArI levuM. te baMne sattAsthAne tulya hevAthI ahiM ekaja vivaryuM che, eTale bAra sattAsthAne kahyAM che. 94 | navamA guNasthAnake nAmakarmanI je te prakRtiene sattAmAMthI nAza thAya che, tenAM nAma kahe che... thAvaratirigaidodo AyAvegeMdi vigalasAhAra / narayadugujjovANi ya dasAimegaMtatirijogA // 15 // sthAvaratiryaggatidvikadvikaM AtapaikendriyavikalasAdhAraNam / narakadvikodyotAni ca dazAdhA ekAntatiryagyogyAH // 95 // artha-sthAvaraddhika tiryagatikrika, Atapa, ekendriya, vikalendriya, sAdhAraNa, narakaddhika, ane udyota e nAmaprakRtitradazaka kahevAya che. temAMthI daza prakRtie ekAnta tiryagati egya che. TIkAnu-sthAvaraddhika-sthAvara ane sUma, tiryagatitika-tiryaMcagati ane tiya. cAnupUrvI, Atapa, ekendriya jAti, vikasendriya jAti, sAdhAraNa nAma, narakagati, narakAnuM pUrvI, ane udyota e nAma dazaka kahevAya che. kSapakazreNimAM navamA guNasthAnakanA saMkhyAtA bhAga gayA pachI te tera prakRtiene sattAmAMthI nAza thAya che. e tera prakRtimAMthI zarUAtanI dasa pravRtio-sthAvara nAmathI AraMbhI sAdhAraNa nAma sudhInI-udaya udIraNAne AzrayI ekAnta tiryaMcagatine yegya che. eTale ke A daza prakRtine udaya ane udIraNa mAtra tiryaMca gatimAM ja thAya che. - zaMkA -udaya ane udIraNA Azraya ekAte tiryaMcagatine egya che, ema je tame kahe che temAMthI gAthAmAM te "udaya udIraNA AzrayI' evuM kaMI grahaNa karyuM nathI, ' chatAM tame kaI rIte kahe che? Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 pAMcasa graha tRtIyakhaMDa 2. samAdhAna- gAthAmAM grahaNa karela ca zabda e aneka arthavALe hAvAthI temaja yuktithI ame 'udaya' ane udIraNA AzrayI' e padyanu grahaNa karyuM che. teja haeNrkIkatane spaSTa kare che-uparokta zarUAtanI daza prakRtie madha ane sattA Azraryo te anya jIvAne paNa cegya che, eTale ke sthAvarAdi daza prakRtinA aMdha ane sattA manuSyAdi anya jIvAne pazu hoya che, mAtra tiya ceAneja tenA baMdha ane sattA hAya che tema nathI. ane udaya-udIraNA te e daze prakRtinI mAtra tiya cagatimAM ja DAya che. mATe ja udaya-udIraNA AzrayI e daza prakRtie mAtra tiya cagatine yAgya che evu vyAkhyAna karyu che. A pramANe kahevAnuM zuM prayAjata che? e praznanA uttaramAM kahe che-pahelAM te te sthaLe ekAnta tiya gRti yAgya prakRtie kaDI hatI paraMtu graMtha gauravanA bhayathI nAmA kahyAM na hatAM. ahiM prasaMgane anusarIne nAma trayAdazaka te kahevu joIe. te nAma pUrvIka batAvIne lAghavA--prasaMga nahi chatAM ekAMta tiya cagati yAgya daza prakRti paNa kahI dIdhI che. 95 have pahelAM je adhruvasanAvALAM traNa sattAsthAneA kahyAM che, te kayA kyA jIvAmAM sabhave che, te kahe che-- egidiesa paDhamadugaM vAUteUsu taiyagamaNicaM | ahavA parNAtirie tassaMtegiMdiyAi // 96 // ekendriyeSu prathamadvikaM vAyutejastu tRtIyamanityam / care far atsakendriyAdiSu // 96 // a--ekendriyAmAM pahelAM be, ane te-vAyumAM trIjI' anitya* sattAsthAnaDhAya che. athavA ekendriyathI paMcendriya tiya`ca sudhImAM DAya che. TIkAnu0--pRthvI, apa ane vanaspatirUpa ekendriyAmAM yArzI ane e'zI e e adhruva sa'jJAvALAM sattAsthAneA heAya che. tathA trIjuM aThThotera rUpa apruva saMjJAvALu - 1 je jIvA je kra'prakRtine baMdha karatA nathI te jIve te avasthAmAM thazeA kALa rahe te te , prakRtine uvelI nAkhe che. vaikriya SaTkAdi prakRtie ekendriye bilakula bAMdhatA nathI eTale tyAM jo ghaNA kALa rahe te tene sattAmAMthI kADhI nAkhe che, te-vAyumAM paNa 86-80 e me sattAsthAneA hoya che, kemake teo paNa upakti prakRtine uvelI nAkhI zake che. TIkAmAM traNanAM nAma lIdhAM che teuvAyunu nAma lIdhuM nathI kAraNa temAM khAsa aTTooranuM sattAsthAna batAvavuM che. manuSyadrika to teu-vAyuja vele che, kemake tee bAMdhatA nathI. 76 nuM sattAsthAna 86-80 thayA pachIja thAya che, vaikriya SaTka'dinI urdUlanA thayA pahelAM manuSyaddikanI urdUlanA thatI nathI. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 111 sattAsthAna teukAya ane vAyukAyamAM hoya che, anyamAM hetuM nathI. kemake teu-vAyukAyanA ja manuSyaddhikanI uThalanA kare che, bIjA keIpaNa karatA nathI. che athavA teukAya ke vAyukAyamAM manuSyaddhika uvelI tyAMthI nIkaLI ekendriya, vikasendriya ane tiryaMca paMcendriyamAM utpanna thAya, tyAM paNa jyAM sudhI manuSyaddhikane baMdha na kare tyAM sudhI aThoteranuM sattAsthAna hoya che. 1. - teukAya-vAyukAyanA ja pitAnA bhavamAMthI nIkaLa tiryacamAM utpanna thAya che, manuSyAdimAM utpanna thatA nathI, mATeja upara ekendriyathI AraMbhI tiryaMca paMcendriya sudhImAM utpanna thayelAone aThThotteranuM sattAsthAna hoya ema kahyuM che 96. have cAre gatimAM sattAsthAnanuM nirUpaNa karatAM kahe che- paDhamaM paDhamagahINaM narae micchaMmi adhuvatiyajuttaM / devesAicaukkaM tiriesu atitthamicchasaMtANi // 97 // prathamaM prathamakahInaM narake mithyAtve'dhruvatrikayuktam / deveSvAdhacatuSkaM tiryakSu atIrthamithyAvasanti // 97 // artha-prathama sattAsthAna hIna prathama catuSka narakagatimAM heya che. ava trika yukta uparokta traNa sasthAne mithyAtvamAM hoya che. temAM Adya catuSka hoya che. ane tiryaMcagatimAM tIrthakaravinAnAM mithyAtva saMbaMdhI sattAsthAne hoya che. TIkAnu-narakagatimAM prathama catuSTha mAMhenA pahelA trANunA sattAsthAna vinA 92 -89-88 e traNa sattAsthAne hoya che, trANunuM sattAsthAna hetuM nathI kAraNa ke trANunuM sattAsthAna tIrthaMkara nAma ane AhAraka catuSka sahita hoya che, ane e baMnenI sattAvALA keIpaNa AtmA narakagatimAM utpanna thatuM nathI, mATe trANunuM sattAsthAna narakagatimAM hatuM ja nathI. tathA mithyASTi guNasthAnake prathama sattAsthAna catuSTha mAMhenA trANunA sattAsthAna, hIna traNa ane addhava saMjJAvALAM traNa-kula cha sattAsthAna hoya che. tAtparya e ke-mithyAdaSTi guNasthAnake 92-89-88-86-80-78 ema che sattA 1 tela-vAyuvinAnA anya ekendriyAdi tiryaMca manuSyaddhika na bAMdhe te pitAnA zarUAtanA e udayasthAna sudhIja bAMdhatA nathI, tyAra bAda teo avazya bAMdhe che. eTale aThThororanA sattAsthAnane saMbhava potapotAnA zarUAtanA be udayasthAna sudhI ja che. '' 1 02-08-8-80-78 e pAca sattAsthAno to aneka jIvonI apekSAe mithyAdaSTie saMbhave che. tIrthakara nAmanI sattAvALuM nevyAsInuM sattAsthAna miyAdaSTine kaI rIte hoI zake? Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa sthAnako aneka jIvonI apekSA hoya che. trANunuM sattAsthAna hotuM nathI. kAraNake AhAraka catuSka ane tIrthaMkara nAma ema bannenI saMyukata sattAvALe keIpaNa AtmA mithyA jatuM nathI. anyatra paNa kahyuM che ke "ubhaya-tIrthakara ane AhAraka saptakanI sattAvALe AtmA mithyAdraSTi hete thI." A sivAyanA zeSa sattAsthAne kSapakazreNimAM hoya che, mithASTine hotA nathI. tethI nipyAM che.' devagatimAM prathama sattAsthAna catuSka 93-92-89-88 hoya che. zeSa sattAsthAne hotAM nathI. kemake A sivAyanAM zeSa sattAsthAnake ekendrimAM athavA kSapakazreNimAM saMbhave che. tathA tiryaMcagatimAM mithyASTi guNasthAnake je sattAsthAne kahAM che, temAMthI nevyAsI sivAyanAM zeSa 92-88-86-80-78 ema pAMca sattAsthAne hoya che. nevyAzInuM sattAsthAna hotuM nathI. kemake nikAcita jinanAmanI sattAvALo kaI paNa AtmA tiryaMcagatimAM ja nathI. manuSyagatimAM aThThotera vinA zeSa saghaLAM sattAsthAne hoya che. ahotaranuM sattAsthAna manuSyadika havelAyA bAda thAya che. manuSyaddhikanI sattA vinAne kaI paNa manuSya hote ja nathI, eTale manuSyagatimAM aThThoteranuM sattAsthAna hetuM nathI. A pramANe gatimAM sattAsthAne kahyAM. 97. have guNasthAnakamAM nAmakarmanAM sattAsthAnake kahe che- paDhamacaukaM sammA bIyaM khINAu bAra suhume a| sAsaNamIsi vititthaM paDhamamajogaMmi aTTha nava // 98 // prathamacatuSkaM samyaktvAda dvitIyaM kSINAda bAdare sUkSme ca / sAsAdanamizrayoviMtIya prathamamayoginyaSTo nava // 98 // uttara-miyA daSTi chatAM koI AtmA prathamanI traNa mahinAnI koIpaNa nArakInuM Ayu bAMdhI kSApatramika samyakatva upArjana karI tIrthakara nAma nikAcita kare. narakamAM jatAM aMtarmuhUrta Aya zeSa hoya tyAre bhASAmika samyakatva vamI nAkhe che, eTale mithyAtvI chatAM narakamAM jAya. tyAM paryAso thaI pathama makava utpanna kare che. aparyAptAvasthAmAM te koIne samyakatva utpanna thatuM nathI. ane nikAcita tIrthakara nAmanI sattAvALa aMtarmuhUrtathI adhika kALa miyA rahetuM nathI tethI paryAptAvasthAmAM avazya samyakata utpanna kare che. eTale pUrvajanmanuM chelluM aMtarmuhUrta ane nArakImAM aparyAptAvasthAnuM aMtarmuhUrta baMne maLI eka meTA aMtarmuhUrta paryata miyAdaSTi guNasthAnake nevyAsInuM sattAsthAna hoya che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 113 avirata samyagdaSTithI ArabhI prathama sattAsthAna catuSka hAya che. tathA kSINamAhathI ane bAdarasa parAya temaja sUkSmasa`parAya kSapakane dvitIya sattasthAna catuSka hoya che. prathama catuSka mAMhenA tIrthaMkara nAmanI sattA vinAnAM sattAsthAne sAsvAdana ane mizra hAya che, ane acegimAM AThe ane navatu' sattAsthAna heAya che. TIkAnu0--avirati samyagdaSTi guNasthAnakathI ArabhI upazAMtamehaguNasthAna paryanta prathama sattAsthAna catuSka 93-92-89-88 hAya che. kSINamehaguNasthAnakathI Ara'bhI ayAgi guNusthAnakanA dvicarama samayapa ta tathA kSakane anivRttikaraNe ane sUkSmasa parAye dvitIya sattAsthAna catuSka 80-79-76-75 DAya che. sAnnAdana ane mizraguNasthAnake prathama sattAsthAna catuSkamAMhenA tIrthaMkara nAmanI sattA vinAnAM eTale ke trANuM ane nainyAzI sivAyanAM khANuM ane atyAzI ema e sattAsthAna hoya che. yAgiguNasthAnakanA carama samaye ATha ke navanu' sattAsthAna hoya che. bhAvanA A pramANe-mithyArdaSTi guNasthAnake 92-89-88-46-80-78 ema cha sattAsthAnA hoya che, je pahelAM kahI gayA che. sAsvAdana ane sabhyamithyArdaSTi guNusthAnake 92-88 e be sattAsthAneA hoya che. tItha 'karanAmanI sattAvALA AtmA e e guNasthAnake jatA nahi hovAthI trANu ke nevyAzInu' sattAsthAna hetu nathI. avirati samyagdaSTi, dezavirati, pramatta, apramatta ane apUrNAMkaraNa guNasthAnake 93-92-89-88 ema cAra cAra sattAsthAnake hAya che. anivRtti bAdara sa parAya ane sUkSmasa'parAya guNasthAnake upazama zreNu AzrayI ha3-92-98-88 e cAra sattAsthAne hAya che, ane kSepaka zreNimAM tera prakRtinA kSaya thayA pachI 80-79-76-75 ema cAra sattAsthAnA hoya che. upazAMtameha guNasthAnake 93-92-89-88 e cAra sattAsthAneA hoya che. kSINameha ane saryAgikevaliguNasthAnake 80-79-76-75 ema cAra sattAsthAnakA hAya che. aceAgikavaliguNasthAnake 80-7976-75-9-8 ema cha sattAsthAnako hoya che. temAMnAM zarUAtanAM cAra bhinna bhinna jIvAnI apekSAe dvicarama samaya paryaMta hoya che. ane chellA samaye tIthaMkara bhagavAnane navanuM ane sAmAnya kaivali bhagatane AThanuM sattAsthAna hAya che. amuka amuka guNasthAna AzraryAM aneka sattAsthAneA hoya che, para`tu eka jIvane eka samaye koIpaNa eka ja sattAsthAna hoya che, eka sAthe eka jIvane aneka sattAsthAne * Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114. paMcasaMgraha tRtIyakhaMha hetAM nathI. eka guNasthAnake aneka sattAsthAne bhinnabhinna chanI apekSAe hoya che. 98. A pramANe guNakathAnakamAM sattAsthAnako kahyAM. have baMdha, udaya ane sattAsthAne paraspara saMvedha kahe che - navapaMcodayasattA tevise paNavIsa chabbIse // aThTha caurahavIse navasattiguNatIsatIse ya // 99 // ekke ke igatIse ekake ekkudaya aTTha saMtaMsA / uvasyabaMdha dasa dasa nAmodayasaMtaThANANi // 10 // navapazcodayasatte prayoviMzatau paJcaviMzatau paiviMzatau / aSTau catvAryaSTAviMzatau nava saptakonaviMzati ca // 99 // ekaikamekatriMzatyekasmin eka udayo'STau sattAMzAH / uparatabandhe daza daza nAmna udaya-satsthAnAni // 10 // artha-tevIsa, pacIsa ane chavvIsanA baMdhe nava udayasthAne ane pAMca sattAsthAne hoya che, aDDAvIzanA baMdhe ATha udayasthAne ane cAra sattAsthAne hoya che, ogaNatrIza ane trIzanA badhe nava udayasthAna ane sAta sattAsthAne hoya che, ekatrIzanA badhe eka udayasthAna ane eka sattAsthAna hoya che. ekanA baMdhe eka udayasthAna ane ATha sattAsthAne hoya che, ane baMdhavi cheda thayA pachI nAmakarmanAM daza udayasthAna ane daza sattAsthAne hoya che. TIkAnu -vIsa, pacIsa ane ivIsanA baMdhe nava nava udayasthAne ane pAMca pAMca sattAsthAna hoya che. temAM trevIsa prakRtine baMdha aparyApta ekendriya gya che. eTale ke aparyApta ekendriya gya bAMdhatAM trevIsa prakRti baMdhAya che. ane tenA bAMdhanArA paryApta-aparyApta ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSyo che. - aparyApta ane paryApta ekenidrayAdi saghaLA tiryaMce ane manuSya trevIsa pravRtio bAMdhI zakatA hovAthI aparyApta ane paryAptAvasthAmAM manuSya ane tiryaMcone saMbhavatAM saghaLAM udayasthAnake trevIsane baMdha karatAM saMbhave che. te nava udayasthAnake A pramANe che-21-2425-26-27-28-29-30-31 A udayasthAnake kayAre heya? tenuM vivaraNa kare che 1 amuka baMdhasthAna bAMdhatI vakhate amuka udayasthAne ke amuka rujhAsthAne uykaI samajavAmAM te te baMdhasthAnaka kaIgati ke kayA jIvo yogya che, ane tenA bAMdhanArA koNa che ? tene khyAla rAkhavo joIe. kemake te uparathI ja te te baMdhasthAna bAMdhatAM amuka udayasthAna ke sattAsthAnA nirNaya thaI zake che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikATIkAnuvAda - uparokta udayasthAnamAMthI ekazane udaya vigrahagatima vartamAna ekendriya, vilendriya, asaMsi-saMsi tiryaMca paMcendriya ane manune hoya che. A saghaLA ekavIza prakRtinA udayavALA AtmAo aparyApta ekendriya yogya trevIsa prakRti bAMdhI zake che. vIsa prakRtine udaya mAtra aparyApta-pata ekendriyane ja hoya che, anyatra hete nathI. pacIsane udaya paryApta paryApta nAmakarmanA udayavALA ekendriya ane uttara vaizirIra karanAra mithyAdaSTi manuSya-tiryaMne hoya che. jeo tadyogya liSTa pari NAmanA yoge aparyApta ekendriya yogya gesa prakRtio bAMdhI zake che. chavvIsane udaya paryApta ekendriyone, paryApta-aparyApta eTale ke paryApta nAmakarmanA udayavALA ke aparyApta nAmanA udayavALA mithyAdaSTi vikasendriyone tiryaMca paMcendriyone ane manane heya che. sattAvIzane udaya paryApta ekendriyone ane mithyAdi vaizirIra karanAra tiryaMca-manuSyone hoya che. aAvIza, ogaNatrIza ane trIzane udaya mithyASTi paryApta vikalendriya, (sAmAnya ke vaikiya zarIrI) tiryaMca paMcendriya ane manuSyane hoya che ane ekatrIzane udaya mithyASTi vikelendriya ane tiryaMca paMcendriyone heya che. A sivAyanA anya de, nArakIo ke yugalike trevIsa prakRtine baMdha karatA nathI. (vIsane baMdha mithyASTine ja thatuM hovAthI sarvatra miyAdaSTi vizeSaNa mUkayuM che.) trevIsane baMdha karanArA uparokta saghaLA jene sAmAnyathI bANuM, aTakyAzI, chavAzI, eMzI ane atara ema pAMca sattAsthAna hoya che. temAM ekavIzanA udayasthAnamAM vartatA saghaLA ane pAMcamAMthI keIpaNa sattAsthAna saMbhave che. mAtra ekazana udaye vartatA trevazanA baMdhaka manuSyane aThotera sivAyanAM cAra sattAsthAnake heya che. kAraNa ke ataranuM sattAsthAna manuSyagati ane manuSyAnupurnInI uddhalanA thayA bAda thAya che. manuSyane tenI uddhalanAne saMbhava nathI, mATe manuSyane ataranuM sattAsthAna hotuM nathI. vasanA udaye paNa pAMce sattAsthAne saMbhave che. mAtra vIsanA udayavALa vaikriya karatA vAyukAyane eMzI ane aThotera vinA 92-88-86 e traNa sattAsthAne hoya che. kAraNa ke vaikiyaSarka ane manuSyadvikanI te tene avazya sattA che. kAraNa ke vaikriyazarIrane te sAkSAt anubhave che, anubhava udaya vinA hete nathI, eTale te tenI uddhalanA ' karatuM nathI. ane tenI udvalanA thayA vinA devaddhika ke naraddhikane paNa uvela nathI. kAraNa Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa ke tathAsvabhAve vaikriyaSakanI samakAle uddalanA thAya che. ane kriyaSaTrakanI uddalanA thayA pachI ja manuSyaddhikanI uThThalanA kare che, pahelAM karatuM nathI. mATe eMza, aryotera e be sattAsthAna paikriya vAyukAyane hotAM nathI. nA pacIzanA udaye paNa pAMce sattAsthAne hoya che. temAM pacIzanA udaye aTheranuM sattAsthAna vaikriyazarIri sivAyanA anya vAyukAya ane teukAyane hoya che, te sivAyanA pRthvIkAyAdine hotuM nathI. kAraNa ke teukAya ane vAyukAya vinAnA anya saghaLA paryApta je manuSyagati ane manuSyAnupUrvI avazya bAMdhe che, mATe adyateranuM sattAsthAna [zarUAtanA pitApitAnA be udayasthAna sivAya anyatra saMbhavatuM nathI. chavvIsana udaye pace sattAsthAne hoya che. ahiM paNa aneranuM sattAsthAna akriya vAyukAya ane teukAya jene hoya che, (pRthavI, apa ane vanaspatimAM hotuM nathI.) athavA te -vAumAMthI manuSyaddhika uvelI paryApta-aparyApta beIndriya, te indriya, caurindriya, asaMsisaM ipaMcendriya tiryaMcamAM AvelAne hoya che. kAraNa ke teo saghaLA jyAM sudhI manuSyagati, manuSyAnupUrvI bAMdhatA nathI tyAM sudhI teone aThThoteranuM sattAsthAna hoya che, tyArabAda hetuM nathI. sattAvIzanA udaye aThThotera sivAya cAra sattAsthAne hoya che. kAraNa ke sattAvIzane udaya teu-vAu vajIne paryApta bAdara ekendriya ane vaikriya Ica-manuSyane hoya che. teone avazya manuSyaddhikanA baMdhane saMbhava hovAthI aThThoteranuM sattAsthAna ghaTatuM nathI. prazna-zuM teukAya-vAukAya jIne sattAvIzane udaya hete nathI? jethI tene vaje che ? uttara-chavvI nA udayavALA ekendriyane Atapa ke udyotanA udaye sattAvIsane - udaya thAya che. teu-vAyumAM Atapa ke udyotane udaya ja hotuM nathI. eTale tela-vAyumAM sattAvIzanuM udayasthAna hotuM nathI, mATe tene varyuM che. 1 adAsInI sattAvALA ekendriya pahelAM devadika uvele che, tyArabAda vaikriya catuSka ane narakadika ule che, athavA pahelAM narakadika ukele che. ane tyArapachI devadika ane vakriyacatuSka ukele che. eTale zaikriya vAyukAyane chayAzInI sattA hoI zake che, kemake aikriyazarIra thavAnuM kAraNa baikriyacatuSkanI sattA che ane jayAzInA sattAsthAnakamAM te che. 2 uttara zaikriya zarIrI manuSya tathA tiryaMca paMcendrine zaikiyacataSkanI sattA avazya hAya che. mATe A udayasthAnamAM paNa zaikiya zarIrI manuSya tathA tiryaya paMcendriyone 80 tathA 86 nuM sattAsthAna paNa hotuM nathI eTale ke teone mAtra 92 ane 88 e be ja sattAsthAna hoya che. 3 teukAya ane vAyukAya manuSyaddhika ule che, anya koIpaNa ulatA nathI, eTale teu-vAumAM te tenA pitAnA saghaLA udayasthAnamAM aneranuM sattAsthAna saMbhave che. paraMtu te sivAyanA anya paryApta pRthvIkAyAdi tiryo ke jeo teuvAumAMthI manuSyadika uvelIne AvelA che. temAM zarUAtanAM pitAnA be udayasthAna sudhI ja aThateranuM sattAsthAna hoya che. tyArabAda manuSyaddhikane avazya baMdha thaI jato hovAthI aThoteranuM sattAsthAna hotuM nathI. ahiM pRthvIkAyAdine "paryAptA" viroSaNa jeDayuM che, tene artha paryApta nAmakarmanA udayavALA e levAne che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 117 aThThAvIza, egaNatrIza, trIza ane ekatrazanA udayamAM paNa aThotera sivAyanAM cAra cAra sattAsthAne hoya che. kAraNa ke aDAvIza Adi udaya paryAtanAmakarmanA udayavALA vilendriya, tiya ca paMcendriya ane manuSyone hoya che, mAtra ekatrIzane udaya paryApta vikalendriya ane tiryaMca paMcendriyo hoya che. kemake ekatrIzane udaya udyAtanAma yukta che, ane udyotane udaya tiyAne hoya che.) te aDAvIza Adi saghaLA udayavALA AtmAo avazya manuSyagati ane manuSyAnupUrvInI sattAvALA hoya che. A pramANe trevIza prakRtinA bAMdhanArA jIvanamAM nave udayasthAna AzrayI cAlIsa sattAsthAne thAya che. jema trevIza prakRti enA aMdhakane udayasthAne ane sattAsthAne kahyAM, tema pacIsa ane chavvIsa pravRtionA bAMdhanArAone paNa samajavAM. temAM pacIsa ane chavvIsa e be baMdhasthAne paryApta ekendriya yaMgya bAMdhatAM baMdhAya che. ane tenA baMdhaka tiryo, manuSya ane IzAna sudhInA deve che. tathA pacIsanuM baMdhasthAna aparyApta vikasendriya, tivaca paMcendriya ane manuSya yogya bAMdhatAM paNa baMdhAya che. tenA baMdhaka manu ane tiryaMce che. uparokta che potapotAnA saghaLA udayamAM pacIsa ane chavvIsane baMdha kare che. te vakhate trevIzanA baMdhamAM je (ane je rIte pAMca sattAsthAne kahAM teja pAMca sattAsthAne hoya che. mAtra paryApta ekendriya gya pacIsa ane chavvIsa prakRtine baMdha karatA devene pitAnA ekavIza, pacIza, sattAvIza, aDAvIza, egaNatrIza ane traza e chae udayamAM bANuM ane aThAza ema beja sattAsthAne heya che. devo aparyApta vilendriya, tiryaMca paMcendriya ke aparyApta manuSyagati cogya pacIsa prakRtine baMdha karatAja nathI, kemake aparyApta vikasendriyAdimAM teo utpanna thatA nathI. sAmAnyathI pacIsa ane chavvIsanA baMdhe nava udayasthAne AzrayI cAlIza-cAlIza sattAsthAnake thAya che. ' aThAvIza prakRtinA baMdhe ATha udayasthAnake heya che. te A pramANe-125-26-27-28-29-30-31 aAvIza prakRtione baMdha devagati yogya ane narakagati egya ema be prakAre che. ane tenA baMdhaka sAmAnyathI manuSyo tathA tiryaMca che. temAM devagati gya aThAvIza prakRtione jyAre baMdha thAya tyAre bhinna bhinna chanI apekSAe uparokta AThe 1 aparyApta manuSya prAgya 25 nA baMdhe prathamanA cAra udayasthAnamAM paNa tenuM sattAsthAna hotuM nathI, mATe naveya udayasthAnomAM 78 vinAnAM cAra cAra sattAsthAne hoya che, tathA teukAya, vAyukAya, manuSya prAgya baMdha karatA na hovAthI vaikriya vAyukAyanA udaya bhAMgA paNa hotA nathI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 udayasthAnako sa Mbhave che. ane narakagati cagya jyAre aThThAvIza tyAre trIza ane ekauza ema eja udayasthAna! hAya che. paMcasa graha tRtIya kha'Da prakRtinA baMdha kare devagatiyeAgya aThThAvIzanA kha'dhakane ekavIzanA uddaya vigrahagatimAM vatta mAna kSAyikasamyaDhaSTi ke vedakasamyagdaSTi pacendriya tiya ca ane manuSyane hoya che. pacIsanA udaya AhAraka sayata, ane samyagdaSTi ke mithyArdaSTi vaikriya tiya ca ke manuSyAne hoya che. chavvIsanA udaya kSAyikasamyakatva athavA kSAApazamika samyaktvI zarIrastha paMcendriyatiya ca ane manuScAne hAya che. sattAvIzano udaya AhAraka sayatane temaja samyagdaSTi athavA mithyASTi vaikriya tiya ca-manuSyAne hoya che. aThThAvIza ane egatrauza e 1 narakagati yAgya eja udayasthAna kahevAnuM kAraN narakagati yAgya baMdha pahele guNasthAnake ja thAya che, ane te paN sa pUrNa paryAptAvasthAmAMja. ane paryAptAvasthAmAM uparokta eja uddayasthAne hoya che. mithyAdaSTi jIvA aparyAptAvasthAmAM naraka ke devagati yogya adha karatA nathI.. eTale mithyA dRSTine devagati yogya baMdha karatAM paNa uparokta bheja udayasthAnakA hoya che. aparyAptAvasthAmAM devagati adha samyagdaSTine thAya che. eTale aparyAptAvasthAmAM sabhavatAM ekavIza Adi udayasthAnakA ceAthA guNasthAnaka hoya che. pAMcamA Adi guNasthAne tA paryAptAvasthAmAMja hoya che, eTale tyAM paryAptAvasthAmAM saMbhavatAM udayasthAnA hoya che, deva-narakagatinA badhaka paryApta sa MmUDima tiyaca, gaja tiryaMca, ane gaja manuSya che. 2tiya ce. ahiM yugaliyA levA. kemake saMkhyAtavanA AyuvALAne kSAyika utpanna thatuM nathI, temaja temAM kSAyika laIne koI utpanna paNa thatA nathI. pUrve asakhyAtava' pramANa tiryaMca yuga likanuM Ayu bAMdhI kaoNI manuSya kSAyika utpanna kare, Ayu pUrNa karI yugalikamAM jAya. tyAM jatAM vigrahagatimAM tene 21 nA udaya chatA devagati yogya 28 prakRtine baMdha kare che. kAIpaN deva ke nArakI upazama samyakava laI manuSya ke tiya camAM utpanna thatA nathI, mATe eja samyakatva grahaNa karyAM che. 3 ae guNasthAnake AhAraka sayata te devati yeAgya 28te ja baMdha kare che ane samyagdaSTi vaikriya tiryaMca ane manuSyeA paNa devagati yAgya ja baMdha kare che. mithyAdaSTi aikriya tiya ya-manuSyA zubha adhyavasAyavALA hoya tyAre devagati ceAgya 28 badhe che. ahiM TIkAmAM 25 ane 27 nA udaye vaikriya zarIrI mithyAtvI manuSyA ane tiya ceA paNa devagati yAgya 28tA badha kare ema jaNAvela che tA saMkilaSTa pariNAmI mithyAtvI naiSkriya zarIrI manuSyo ane tiryaMca pa McendriyA 25 ane 27 nA 8 udaye naraka prAyeAgya 28 tA baMdha kema na karI zake? ane jo karatA DeAya te| naraka prAyeAgya 28 nA badhe paNa 21 ane 26 vinA 25 Adi 6 udayasthAne batAvavAM joIe, paraMtu naraka prAyeAgya 28nA 'dhe ahI temaja SaSTha karmagrantha, sittarI cUNI' ane saptatikA bhASyamAM 25 Adi udayasthAnA na batAvatAM mAtra sAmAnya manuSya ane ticeAte 30nuM ane udyotanA udayavALA tiya``cAne 31nuM ema e ja udayasthAnA batAvyAM che tenuM kAraNa ema samajAya che ke mithyAdaSTi aikriya zarIrI manuSya ane tiryaMca 5 cendriya deva yAgya 28 prakRtie badhAya tevA zubha pariNAma AvI zake para Mtu naraka prAyeAgya 28 badhAya tevA sakilaSTa pariNAma AvatA nahi hAya athavA te| kAI bIjI viziSTa kAraNa haze. te te bahuzrute jANe. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda uge anukrame zarIra paryAtie paryApta ane upavAsa paryAtie paryApta kSAyi samyagdaSTi agara vedakamyagdaSTi paMcendriya tiryaMca ane manuSyane, tathA ADAraka saMvatane ane samyakatvI agara mithyAtvI vaikriya tiryaMca athavA manuSyane hoya che. - trIzane udaya samyagdaSTi, mithyASTi athavA mizradaSTi tiryaMca ane manuSyane heya che, tathA udyotanA udayavALA AhArakasaMyata ane vaikriyasaMtane hoya che jeo devagati yogya aThAvIza prakRtine baMdha kare che ekatrIzane udaya samyagdaSTi athavA mithyASTi udyotanA udayavALa paMcendriya tiryaMcane hoya che. uparokta udayamAM vartatA upara kahyA te devagatigya aDAvIza prakRtine baMdha kare che. (ahiM e dhyAnamAM rAkhavuM ke sAtame guNasthAnake vartamAna AhArakazarIrI devagati trIzaja bAMdhe che. kemake jeone AhArakaddhikanI sattA che, teo tenI baMdha yogya bhUmimAM ADArakaddhikane avazya baMdha kare che. pramatte AhArakaddhikane baMdha nahi thatuM hovAthI tyAM AhArakazarIrI devagatiyogya aAvIza bAMdhe. e ja pramANe vaikriyazarIrI yuti chaThe te aDAvIzaja bAMdhe. sAtame je temane AhArakanI sattA hoya te devagatigya AhArakaddhika sahita trIzaja bAMdhe, nahi te aThAvIza bAMdhe) narakagatiyogya aAvIzane baMdha karatA mithyASTi paMcendriya tiryaMca ane manuSyane trazane udaya hoya che, ane ekjhIzane udaya mithyASTi paMcendriya tiryane heya che. jeo azubha pariNAmane vege aThAvIza prakRtino baMdha kare che. narakagatirogya baMdha karanAra paryApta saMmUcchima tica, miyAdaSTi saMkhyAtavarSanA A yuvALA garbhaja tiryA ane manuSya hoya che. aAvazanA baMdhakane sAmAnyathI bANuM, nevyAsI, aAzI ane chayAzI ema cAra sattAsthAne hoya che. temAM ekavIzanA udaye vartamAna devagatiyogya aAvIzanA baMdhakane bANuM ane aAzI ema be sattAsthAne hoya che. pacIzanA udaye vartamAna aThThAvIzane baMdhaka AhArakasaMyata, vekiya tiryaMca ane vaikiya manuSyane bANuM ane aAzI ema be sattAsthAna sAmAnyathI heAya che. - temAM AhArakasaMyata te avazya AhArakaddhikanI sattAvALA hoya che, mATe tene bANuMnuM ja sattAsthAna hoya che. te sivAyanA anya tiryaMce athavA manuSya AhArakanI sattAvALA paNa hoya che, ane tenI sattA vinAnA paNa hoya che, mATe teone baMne sattAsthAne heya che. je AhAraka catuSkanI sattA hoya te bANuMnuM sattAsthAna anyathA akAzInuM sattAsthAna hoya che. chavvIza, sattAvIza, aThThAvIza ane ogaNatrIzane udaya chatAM paNa bANuM ane addAzI ema be sattAsthAna yathAyogya rIte hoya che. trIzanA udaye devagati ke narakagati Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 pA~casaMgraha tRtIyakhaMDa yogya aThThAvIzanA aMdhakane sAmAnyathI khANu, ane ardAzInI sattA pahelAM jema kahI, tema ahi. paNa samajI, nevyAsInI sattA A rIte hAya che-koI mithyArdiSTa manuSya nArakInuM Ayu khAMdhI kSAyA zamika samyakatva upArjana kare. tyArabAda tathAprakAranA viziSTa pariNAmanA yoge tItha karanAmanA nikAcita baMdha kare. te manuSya narakamAM javA sanmukha thatAM peAtAnuM aMtarmuhUtta Ayu zeSa hoya tyAre samyakatvathI paDI mithyAtve jAya, tyAM te vakhate te jIvane tItha kara nAmanA khadha thatA nahi hAvAthI narakati caiAgya aThThAvIza khAMdhatAM nevyAsInI sattA hAya che. chayAsInI sattA A pramANe hoya che-tIrthaMkaranAma, AhArakacatuSka, devadvika, narakaddhika ane vaikriyacatuSTanI sattA jyAre na haiAya tyAre eMzonI sattA hAya che. ezInI sattAvALA kAi (ekendriya) AtmA pacendriya tiya ca ke manuSyamAM utpanna thaI saghaLI svayogya paryAptie paryApta thAya, paryAptAvasthAmAM jo vizuddhapariNAmavALA thAya tA devagatiprAyogya adRvIza prakRtie bAMdhe, ane tenA khadhe devaddika ane naiSkriyacatuSkanI sattA prApta thAya eTale tene chaThyArthInu' sattAsthAna thAya. athavA e sa`saliSTha pariNAmavALA thAya te narakagati yogya aThThAvIza prakRtieno baMdha kare. ane tenA badhe naraddhika ane vaikriyacatuSkanI sattA prApta thAya. e rIte paNa chayAzInu sattAsthAna thAya. ekatrauzanA udaye khANuM, aThThAau ane chayAzI ema traNa sattAsthAne hAya che. A uDDaya chatA naibyArthInuM sattAsthAna heAtuM nathI. kAraNake ekauzanA udaya udyotanA udayavALA tiya ca pa cendriyAmAM DAya che. tica cAmAM tIrthaMkara nAmanI (nikAcita) sattA hAauja nathI. kemake (nikAcita) jinanAmanI sattAvALA koIpaNa AtmA tiya cagatimAM utpanna thatA nathI. dhyArthInA sattAsthAnanA vicAra upara karyA pramANe ahiM paNa samajavA. A pramANe aTThAvIzanA aMdhakane AThe udayasthAnane AzrayI egaNIza sattA sthAnA thAya che. 1 graMthanA evA abhiprAya che ke je lezyAe nArakanuM Ayu byu. hAya te lezmA potAnA bhavanA chellA aMtamAM jyAre AvI jAya tyAre narakamAM javA sanmukha thayele AtmA kSAyeApazamika samyakatva vasI nAkhe che. eTale 'narakamAM javA sanmukha thayelA AtmA samyakRtvathI paDI mithyAtve jAya' ema lakhyu che. tathA ahi' jeNe jinanAma nikAcita karyu che. tenI vivakSA che, anikAcita jinanAmanI vivakSA nathI. kAraNa ke nikAcita jinanAmanI sattAvALA aMtarmuhUttathI adhika mithyAtve TakI zakatAja nathI. ane anikAcitanA te| koI niyamaja nathI, manuSyabhavanuM chellu aMta dUtta ane nArakInu' aparyAptAvasthAnuM aMtara ane maLI aMta pramANakALa nikAcita jinanAmanI sattAvALA uparAMta rIte mithyAtva guNasthAnake rahe che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 121 AgaNuauza ane trauzanA adhe nava nava udayasthAnA ane sAta sAta sattAsthAna hAya che. egaNatrIzanuM kha dhasthAna tiya cagati ane manuSyagati yAgya bAMdhatAM baMdhAya che, tenA khadhaka cAre gatinA AtmAo che. tIrthaMkaranAmakama sAthe devagatiyogya a Mdha karatAM paNa egaNatrIza madhAya che. tenA khadhaka avirati samyagdRSTithI AraMbhI pUva karaNa gusthAna sudhImAM vattamAna manuSye che. trauzanuM adhasthAna udyotanAma sAthe tiya cagatiyAgya adha karatAM baMdhAya che. tenA baMdhaka cAre gatinA AtmAe che. tItha karanAma sAthe manuSyagati caigya khaMdha karatAM paNu trauzanu kha'dhasthAna baMdhAya che. tenA khaMdhaka caturthAM guNusthAnake vatta mAna devA ane nArakIe che. temaja AhArakaddhika sAthe devagatiyegya adha karatAM paNa trauza baMdhAya che. tenA aMdhaka sAtamA ane AThamA guNusthAnakanA chaTThA bhAga sudhImAM vatta`mAna yatio che. egaNatrIzanA maMdha karatAM je nava udayasthAnako kahyAM te A pramANe hAya che-21 24-25-26-27-28-29-30-3, temAM ekavIzanA udaya tiya ca ane manuSyagaticeAgya egaNutrauza mAMdhatA paryAmaaparyApta ekendriya, vikalendriya, tiya ca pacendriya, manuSya, deva ane nArakIne vigrahagatimAM DAya che. cArvIzanA udbhaya paryApta-aparyApta ekendriyAne DhAya che. pacIzanA uya paryApta ekendriya, deva, nArakI ane vaikriyazarIra jeoe vikru che evA mithyAdraSTi manuSya ane tiya cAne hAya che. chavvIsanA udaya paryApta ekendriya, paryApta--aparyApta vikalendriya, tiya "ca 5'cendriya ane manuScAne DAya che. sattAvIzanA udaya paryApta ekendriya, daiva, nArakI, ane mithyAdaSTi vaikriya tiya ca manuSyone hoya che. aThThAvIza ane egaNatrIzanA udaya vikalendriya, tiya ca pa Mcendriya, manuSya, deva, nArakI, ane mithyAdaSTi 1 ekendriya, vikalendriya, asatti tiya`ca, asanni manuSya, ane narakagatiyeAgya baMdha pahelA guNusthAnake ja thAya che. saMnni-paryApta tiya ca pa Mcendriya cAgya baMdha pahelA e guNasthAna sudhI thAya che. satti paryApta manuSya yAgya baMdha pahelA cAra guNasthAna sudhI thAya che. trIje-ceAthe guNasthAnake vamAna devA tathA nArako manuSyagati yogya baMdha kare che, ane manuSyA tathA tiryaMca paMcendriyA devagati ceAgya 'dha kare che. aparpta sanni tiya ca ke manuSyagatiyeAgya baMdha paNa pahelA gurusthAnakeja thAya che. tathA devagati yAgya adha pahelA guNasthAnakathI AThamAnA chaThThA bhAga sudhImAM vamAna AtmAo yogyatA pramANe kare che. A lakSya rAkhIne adhasthAnAnA vicAra karavA, tathA kayA jIvane keTalAM guNasthAnA hAya che tenA vicAra karI uddayasthAnakA vicAravAM. 2 vaikriya tiryaMca-manuSyA sAthe mithyAdaSTi vizeSaNa joDavAnu kAraNa teeja tiya "ca-manuSyagati caiAgya bAMdhe che. teo jo samyagdgaSTi hoya te devagatiyeAgyaja budha kare che. 1} Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra pacasa graha tRtIyakhaDa vaikriya tiya ca-manuSyeAne hAya che. trauzanA udaya nikalendriya, tiya ca pAMcendriya, manuSya, ane udyotanA vedaka DhavAne hAya che. ekauzanA uya udyotanA udayavALA paryApta vikalendriya ane tiyA~ca paMcendriyAne hAya che. tIrthaMkaranAma sAthe dhruvagatiyogya ogaNatrauza prakRtinA ba Mdha karatA avirati samyagdaSTi manuSyane sAta uddayasthAnako hoya che. te A-21-25-26-27-28-29-30 samyagdaSTi manuSya aparyAptA ke paryAptAvasthAmAM pratisamaya devagati ceAgyaja madha kare che. ane jeee jinanAmane nikAcita karyu che tee jinanAmanI baMdhaceAgya bhUmimAM-ceAthA guNusthAnakathI AThamA guNusthAnakanA chaThThA bhAga sudhImAM pratisamaya tene baMdha karyoja kare che, mATe devagati ceAgya egaNatrIza prakRtinA baMdha aparyAsA ke paryAptA ane avasthAmAM thAya che. eTale 21-26-28-29-30 nA uce vattamAna avirita samyagdaSTi manuSya devagati ceAgya ogaNatrauzanA khaMdha karI zake che. ane 25-27-28-29 nA uce vattamAna vaikriya avirati samyagdaSTi manuSya paNa upara pramANe AgaNatrIza bAMdhI zake che. dezavirati guNasthAna paryAptAvasthAmAMja hoya che. eTale trauzanA uye vattamAna manuSya daivagati caiAgya ogaNatrauza prakRtinA baMdha karI zake che. ane 25-27-28-29 e cAra udaye vattA vaikriya dezavirati manuSya gauzanA baMdha kare che. vaikriya manuSyane ahiM trardezanA udaya hAtA nathI. kemake trIzanA uya udyota sAthe hAya che. manuSyamAM udyotanA udaya AhAraka zarIrI ane vaikriya zarIrI cartineja hoya che, saMyatAsayatane hAtA nathI.. pramattasayatane sAmAnyathI trauzanA udaya che. ane vaikriya tathA AhAraka sa yatane 25-27-28-29-30 e pAMca udayasthAnA che. dareka udayasthAnAmAM vattamAna devagaticeAgya egaNatrIza khAMdhI zake che. trIzanA uce vattatA sAmAnya apramatta sayata, 29-30 nA uce vattatA vaikriyazarIrI apramata sayata ane apUrNAMkaraNamAM vamAna AtmA paNu upara pramANe egaNutroza khAMdhe che, AhAraka zarIrI apramatta sayata egaNatrIza khAMdhatA nathI. kemake AhAraka zarIra nAmanA baMdha karyAM pachI tenI baMdha yAgya bhUmimAM AhAraka zarIra nAmanA aMdha karyAMja kare che. eTale AhArakazarIrI apramatta devagatiyogya AhArakadvika sAthe trIza ke AhArakadvika ane jinanAma sAthe ekatrauzanA adha kare che. sAmAnyathI egaNatrauzanA maMdhe sAta sattAsthAneA hAya che. te A 93-92-89 88--86-80-78 temAM vikalendriya ane tiya ca pacendriya cAgya AgaNutrauzanA baMdha Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtatikA TIkAnuvAda 123 karatA paryApta--aparyApta ekendriya, vikalendriya, niya ca pa McendriyAne ekavIzanA udaye 92-28-86-80-78 e pAMca sattAsthAneA hAya che. e pramANe 24-25-26 e traNa udayamAM paNa pAMce sattAsthAne yathAyegya rIte hoya che. 27-28-29-30-31 e pAMca udayamAM aThThotera sivAya cAra cAra sattAsthAneA hoya che. bhAvanA trevIsanA adhasthAnakamAM jema karI tema ahi' paNa karI levI. manuSyagati yAgya gaNatrIza khAMdhatA ekendriya, vikalendriya ane tiya ca pacendriyAne tathA tiya cagati ane manuSyagati ceAgya egaNutrIza khAMdhatA manuSyane yathAyAgya rIte potAnA udayamAM vataMtAM aThThotera sivAya 92-88-89-80 e cAra sattAsthAneA hoya che. tiyaca poMcendriya ane manuSyagati ceAgya egaNatrIzanA kha'dha karatA pAtape,tAnA ' udayamAM vamAna devA ane nArIone khANuM ane ardazI ema be be sattAsthAna DAya che. mAtra tI karanAmanI sattAvALA mithyAdaSTi nAkane manuSyagati ceAgya egaNatrIza khAMdhatAM peAtAnA pAMca udayamAM nevyAzInu` sattAsthAna hoya che. kAraNa ke tIrthaMkara nAmanI sattAvALA AhAraka catuSTanI sattA vinAnA hoya tenA mithyAtva guNasthAnake javAnA temaja narakamAM javAnA saMbhava che. zAstramAM kahyuM che ke 'AhAraka ane jinanAma e baMnenI yugapat sattA chatA mithyAdaSTi guNasthAnake (ke narakagatimAM) jatA nathI." mATe trANu mAMthI AhArakacatuSTanI sattA dUra karatAM nevyAzI sattAmAM rahe che. tIrthaMkara nAmakama sAthe egaNatrauza prakRti khAMdhatA ekavIzanA uye vattamAna avirati samyagdaSTi manuSyAne ke sattAsthAna hoya che. te A-23-89. pramANe pacIsa, chabbIsa, sattAvIza, aThThAvIza, AgaNatrIza ane trIzanA uddayamAM paNa teja babbe sattAsthAnako kahevAM. mAtra potapotAnA udayamAM vattatA AhAraka sayatane trANunu ekaja sattAsthAna hoya che. A pramANe sAmAnyathI egaNatrIzanA khape ane ekavIzanA udaye sAta sattAsthAneA, cennaisanA udaye pAMca, pacIsanA udaye sAta, chavvIsanA uce sAta, sattAzanA uce cha, aThThAvIzanA uce cha, egaNutrauzanA udaye cha, trauzanA udaye che, ane ekatrauzanA udaye cAra sattAsthAnA hAya che, saghaLAM maLI cApana sattAsthAnA thAya che. jema tiya cagati yAgya egaNatrIza AMdhatA ekendriya, vilendriya, tiya ca pacendriya, manuSya, deva, ane nArakIone udaya ane sattAsthAne vicAryAM, tema ti cagaticeAgya udyotanAmakama sAthe trIza khAMdhatA ekendriyAdine paNa udaya ane sattAsthAneA kahe. tathA manuSyagati ceSya tIrthaMkara nAma sAthe traza bAMdhatA avirati samyagdaSTi Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 pacasaMgraha tRtIyakhaMDa devene 21-05-27-28-29-30 e cha udayasthAne ane nArakIone trIza sivAya pAMca udayasthAnake hoya che. sattAsthAne sAmAnyataH trANuM ane nevyAsI e be heya che. temAM manuSyagatigya tIrthakara nAma sAthe trIza bAMdhatA devene pitAnA saghaLA udayamAM trANuM ane nevyAzI ema be sattAsthAnake heya che. tIrthakara nAma sAthe manuSyagati cogya trIza bAMdhatA nArakIne pitAnA cAre udayamAM mAtra nevyAsInuM eka ja sattA sthAna hoya che, trANunuM hetuM nathI kemake tIrthakara nAma ane AhAraka catuSka baMnenI yugapat sattAvALe AtmA narakamAM utpanna thatuM nathI. tathA udyotanAmakarmane udaya nahi 'hevAthI nArakene trIzanuM udayasthAna hotuM nathI eTale cAra udayasthAnako kahA che. - AhAraddhika sAthe devagati cogya trIzane baMdha karatA apramattasaMyatane trIzanuM udaya sthAna ane bANuMnuM sattAsthAna hoya che. apUrvakaraNane paNa e pramANe hoya che. A pramANe sAmAnyathI trIzanA baMdhakane ekavIzanA udaye sAta, vIzanA udaye pAMca, pacIzanA udaye sAta, chabbIzanA udaye pAMca, sattAvIzanA udaye che, aThThAvIzanA udaye che, egaNatrIzanA udaye cha, trIzanA udaye che, ane ekjhIzanA udaye cAra sattAsthAne hoya che, saghaLAM maLI bAvana sattAsthAne thAya che. ekatrIza prakRtine baMdha karatAM trIzanuM ekaja udayasthAna hoya che. kAraNa ke tIrthaMkara 1 nArakAne aparyAptAvasthAmAM karmamaMthanA mate sAyika eka ja samyakatva hoya che, ane siddhAMtanA mate kSAyika ane kSApazamika be hoya che. devamAM traNe samyakRtva heya che. temAM upazama samyaphata zreNimAMnuM heya che. 2 ekatrIranA baMdhe svabhAvastha saMyatanuM trIzanuM eka ja udayasthAna lIdhuM che. paraMtu AhAraka ane aikriya saMyatanAM 29-30 e be udayasthAna lIdhAM nathI. kAraNamAM ema kahyuM che ke apramatta zaNasthAnakavALA AhAraka ane baukriya zarIra karatA nathI, mATe anya udaye saMbhavatA nathI. A hakIkata barAbara che-ke apramatta saMyata AhAraka zarIrane prAraMbha karatA nathI paraMtu pramo zarU karI AhAraka zarIra yogya saghaLI paryAptio pUrNa karI udyotane udaya thatAM pahelAM te apramatte jaI zake che. eTale tyAM tene ra9-30 ema be udayasthAnake saMbhave che. vaLI ahiM AhAraka kAyayuga, ma ganA cAra bheda, vacanayoganA cAra bheda, A kAyayoga ane audArika kAyayoga ema agiyAra vega lIdhA che. temAM AhAraka ane zaikiya paNa lIdhA che. eTale AhAraka zarIrIne apramatte kaIrIte niSedha thaI zake ? jyAre AhAraka zarIrI aprama hoI zakato hoya tyAre tenA baMdhasthAnakano paNa vicAra karavo joIye. zrI malayagirijI mahArAja karmagraMtha gAthA para nI TIkAmAM lakhe che ke jaya hi tIrthahAra vA sata sa niyaarTu vanAti tenaimina na ghara sattAthala' arthAta jene tIrthakara athavA AhArakanI sattA hoya te avazya tene baMdha kare che. mATe ekeka baMdhe ekeka ja satAsthAna hoya che" AhArakanI satA vinA AhAraka zarIra karI zakatA nathI mATe AhAraka zarIrI paNauparanA niyama pramANe AhArakAdika bAMdhe che ema nakakI thAya che. eTale 29-30nA udayavALA vaikriya ke AhAraka saMyata ane trIzanA udayavALA svabhAvastha apramatta saMyato ekatrIza bAMdhe che ane tene 93nI satA hoI zake che. tyAM a5 cha jatA hoya ke alpa kALa rahetA hoya ane vivekSA na karI hoya to te saMbhave che. takevalI gamya. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda sa nAma ane AhArakaddhika sAthe devagati ceAgya bAMdhatA apramatta sayata ane apUrvakaraNane ekatrauzanA baMdha thAya che. teo vaikriya ke AhAraka karatA nathI, mATe pacIsa Adi udayA ahi* saMbhavatA nathI. ahiM sattAsthAna mAtra trANunu ja hAya che. kemake tItha "karanAma ane AhAraka catuSka e baMnenI sattA adghi che. AThamA guNusthAnakanA chaThThA bha!ga pachIthI devagatiyeAgya karmInA baMdha vinlR thayA bAda ekalI yazakIrttinA jyAre baMdha thAya tyAre udayasthAna mAtra trazatru ja hAya che. kemake apUrvakaraNAdi eka yazakItti khAMdhe che, ane tee ativizuddha pariNAmavALA hovAthI vaikriya ke AhAraka labdhi phAravatA nathI. mATe pacIsa Adi udayasthAnA ahiM hatAM nathI. sattAsthAnA ATha heAya che. te A-93-92-89-88-80-79-76-75. temAM AdinAM cAra upazamazreNimAM hAya che, ane kSapakazreNimAM anivRtti khAdarasa MparAya gurusthAnake jyAM sudhI nAmaka nI tera prakRtine kSaya thaye hotA nathI tyAM sudhI hoya che. nAmakanI tera prakRtinA kSaya thayA bAda aneka jIvAnI apekSAe pAchaLanAM 80 Adi cAra sattAsthAnA DAya che, ane te sUkSmasa'parAya gurusthAnanA carama samaya pata hoya che, kemake yazakIrttinA adha tyAM sudhI ja thAya che. adha viccheda thayA bAda daza udayasthAnA haiAya che. te A pramANe 20-21-26-27 28-29-30-31-9-8. temAM upazAMtameguNasthAnake trIzatru eka ja uddayasthAna hAya che, ane zarUAtanAM 93 Adi cAra sattAsthAnako hAya che. kSauNumADe paNa trazatru eka ja udayasthAna hoya che. ane pAchaLanAM cAra sattAsthAneA hAya che. saMcAgikaivati guNusthAnake nava ane ATha sivAya upara kahyAM te saghaLAM udayasthAnA heya che temAMthI vIza ane ekavIzanA udaya kevalI samuddhAtamAM kAmaNu kAyayeAge vata mAna sAmAnya vali ane tautha ra bhagavAnane anukrame DhAya che. audArikamizrakAyayeAge vamAna tene ja anukrame chavIsa ane sattAvIzanA udaya hoya che. svabhAvastha sAmAnya kevalI mahArAjane trauza, tene ja svaranA rAdha kare tyAre ogaNatrauza, ane ucchvavAsanA rAdha kare tyAre aThThAvIzanA udaya hAya che. svabhAvastha tItha kara bhagavAnane ekatrIza, svaranA rAdha kare tyAre trauza, ane ucchuvAsanA rAdha kare tyAre egaNatrIzanA uddaya hAya che. A rIte trauza ane egaNutrauzano udaya e prakAre prApta thAya che. acAgikevali tItha kara bhagavAnane navanA udaya ane sAmAnya kevalIne AThanA uddaya hAya che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :126 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa sattAsthAne daza hoya che, te A pramANe-93-2-89-88-80-79-76-75 9-8, temAM vIzanA udaye be sattAsthAna hoya che. 79-75. e pramANe chavvIza ane aThThAvIzanA udaye paNa 79-75 e be sattAsthAne hoya che. ekavIzanA udaye 80-76 e be sattAsthAne hoya che. e pramANe sattAvIzanA udaye paNa be sattAsthAne hoya che. ogaNatrazanA udaye cAra sattAsthAne hoya che. te A 80-76-79-75. kAraNa ke egaNatrIzano udaya tIrthakara ane atIrthakara baMnene hoya che. temAMnA AdinAM be tIrthakara bhagavAnane ane chevaTanAM be atIrthakara bhagavAnane heya che. (ahiM e khyAlamAM rAkhavuM ke sagikevali guNasthAnake tIrthakara bhagavAnane pitAnA saghaLA udayemAM 80-76 e be sattAsthAne hoya che. ane sAmAnya kevalIne pitAnA saghaLA udamAM 79-75 e be sattAsthAne hoya che. sAmAnya kevalIne 20-26-28 29-30 e pAMca udayasthAne ane tIrthakara bhagavAnane 21--27-29-30-31 e pAMca . udayasthAne hoya che, ayogInAM udayasthAne tathA sattAsthAne te spaSTa che.) trIzanA udaye ATha sattAsthAne hoya che. te A pramANe. 93-92-89-88-80 79-76-75. temAMnAM AdinAM cAra upazAMtamUha guNasthAnake heya che. 80 kSINamehaguNasthAnake athavA sagakevalI guNasthAnake tIrthakara ane AhAraka catuSkanI sattAvALAne hoya che. 79 kSaNamaha guNasthAnake athavA sagI kevalI guNasthAnake tIrthaMkara nAmanI sattA vinAnAne hoya che. 76 kSINamehaguNasthAnake athavA sargikevalI guNasthAnake AhAraka catuSkanI sattAvinAnAne hoya che. 75 kSINameha guNasthAnake athavA sAnikevalI guNasthAnake tIrthakara ane AhAraka catuSka baMnenI sattA rahitane hoya che. ekatrIzanA udaye tarthaMkara bhagavAnane eMzI ane chetera e be sattAsthAne hoya che. sAmAnya kevaline ekatrIzane udaya hetuM nathI. agI kevali guNasthAnake navanA udaye tIrthakara bhagavAnane aginA Dhicaramasamayaparyata eMzI ane chetera, ane carama samaye navanuM sattAsthAna hoya che. AThanA udayavALA ayogI atIrthakara bhagavAnane ayoginA dvicaramasamaya paryata egaNaeMzI ane paMcotera tathA carama samaye AThanuM sattAsthAna hoya che. A pramANe abaMdhakane daze udayasthAne Azraya trIza sattAsthAne thAya che. 9-100 A pramANe saghaLAM karmonA baMdhasthAnakone, udayasthAnakena ane sattAsthAnakane svataMtrapaNe ane saMvedhadvArA guNasthAnakamAM vicAra karyo, have saghaLA karmonA baMdha, udaya ane sattAne saMvedhadvArA guNasthAnakomAM vicAra karavA IcchatA pahelAM jJAnAvaraNIyane ane tenI samAna saMkhyAvALA aMtarAyakane vicAra karatA A gAthA kahe che Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda baMdhodayasaMtesuM paNa paNa paDhamaMtimANa jA suhumo / saMtoiNNAI puNa uvasamakhINe pare natthi // 101 // bandhodayasatsu pazca paJca prathamAntimayoryAvasUkSmaH / saya udIrNAH punaH upazAntakSINayoH parataH nAsti // 10 // artha-sUkamaparAya paryata pahelA ane chellA karmanI baMdha, udaya ane sattAmAM pAMca-pAMca prakRtio hoya che. upazAMta mehe ane kSINamehe sattA ane udayamAM pAMcapAMca heya che. pachInA guNasthAnake hetI nathI. TIkAnu -mithyASTi guNasthAnakathI AraMbhI sUmasaM5rAya guNasthAnaka paryata pahelA ane chelA-jJAnAvaraNIya ane aMtarAya karmanI baMdhamAM, udayamAM temaja sattAmAM pAMca pAMca prakRtio hoya che. eTale ke-mithyASTithI sUkamasaM5rAya sudhInAM daza guNasthAnakamAM jJAnAvaraNIyana temaja aMtarAyanI pAMce prakRtine baMdha, pAMca prakRtine udaya ane pAMce prakRtinI sattA heya che, eka paNa ochI hatI nathI kemake te prakRtie yuvabaMdhi, pRdayI ane dhruvasattAvALI che. baMdhaviccheda thayA bAda upazAMtoha ane kSINamehe pAcene udaya ane pAMcenI sattA heya che. eTale ke upazAMta ane kSINameha guNasthAnake pAMcane udaya ane pAMcenI sattA hoya che. kSINamehathI agADI sagi-agi kevali guNasthAnake e baMne karmanI eka paNa prakRti udaya ke sattAmAM heta nathI. kemake kSINumehanA carama samayeja udaya ane sattAmAMthI kSaya thAya che. . have darzanAvaraNIya karmanA baMdha udaya ane satAsthAnene saMdha dvArA vicAra karatA A gAthA kahe che micchAsAsAyaNesuM navabaMdhuvalakkhiyA u do bhNgaa| mIsAo ya niyaTTI jA chabbaMdheNa do do u // 102 // . mithyAdRSTisAsAdanayornavadhandhopalakSitau tu dvau bhaGgau / nizrAdA nigvaM vAveta pattana tau zai tu II102aa. artha-mithyASTi ane sAsAdanaguNasthAne navanA baMdhavALA be bhaMga hoya che. ane mizrathI apUrvakaraNa paryata chanA baMdhavALA babbe bhaMga hoya che. : - TIkAna-mithyASTi ane sAsvAdana guNasthAnake darzanAvaraNIyakarmanA navanA baMdha leDe upalakSita eTale ke navanA baMdhavALA baLe bhaMga hoya che. te A pramANe- navane Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa baMdha, cArane udaya, navanI satA. A bhaMga nidrAne udaya jyAre na hoya tyAre hoya che. 2 navane baMdha, pAMcane udaya, navana sattA. A bhaMga nidrAne udaya hoya tyAre hoya che. mizradaSTi guNasthAnakathI AraMbhI apUrvakaraNa guNasthAnakanA prathama bhAga paryata chanA baMdhavALA babbe bhaMga hoya che. te A-1 ane baMdha, cArane udaya, navanI sattA. 2. ne baMdha, pAMcane udaya, navanI satA. A baMne bhaMga anukrame nidrAnA anudayakALa ane nidrAnA udayakALe heAya che. 102. caubaMdhe navasaMte doNNi apuvvAu suhumarAgo jA / abbaMdhe NavasaMte uvasaMte huMti do bhaMgA // 103 // caturvandhe navakasattAyAM dvau apUrkhAlakSmarAgaM yAvat / abandhe navakasattAyAmupazAnte bhavato dvau bhaGgau // 103 // artha-apUrvakaraNathI sUmasaM5rAya paryata cArane baMdha ane navanI sattA chatA babbe bhaMga thAya che. baMdhAbhAve upazAntAhe navanI sattA chatA e bhaMga thAya che. TIkAnu-apUrvakaraNanA saMkhyAmAM bhAge nidrA ane pracalAne baMdha viccheda thayA bAda saMkhyAtamA bhAgathI AraMbhI upazamaNimAM sahamasaM5rAya guNasthAnaka paryata cArane baMdha ane navanI sattA chatA be bhaMga thAya che. te A pramANe-1 cArane baMdha, cArane, udaya, navanI sattA, 2 cArane baMdha, pAMcane udaya, navanI sattA. A baMne bhaMga anukrame nidrAnA anudayakALe ane nidrAnA udayakALe heya che. aMdhaviccheda thayA pachI upazAMtamUhaguNasthAnake navanI sattA chatA be bhaMga thAya che. te A-1 cArane udaya, navanI sattA, 2 pAMcane udaya, navanI sattA. upazamazreNimAM nidrAne udaya hoI zake che, eTale nidrAnA udayavALA bhaMge paNa saMbhave che. ahiM ati maMda nidrAne udaya hoya che. 103 caubaMdhe chassaMte bAyarasuhumANamegukkhavayANaM / chasu causu va saMtesu doNNi abaMdhami khINassa // 10 // caturvandhe SaTkasattAyAM bAdaravakSmayorekaH kSapakayoH / SaTsu catasRSu vA satsu dvau avandhe kSINasya // 10 // artha-kSapaka bAdara ane sUmasaMparA cArane baMdha, cArane udaya ane chanI sattAe eka bhaMga thAya che. baMdhAbhAve che athavA cAranI sattA chatA kSINamahine be bhaMga thAya che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda TIkAnu-kSapakazreNimAM vartamAna anivRtti bAdarasiMgharAya ane sUmasaM5rAya guNasthAnake cArane baMdha ane chanI sattA chatA eka bhaMga thAya che. te A pramANe-cArane, baMdha, cArane udaya, chanI sattA kSepaka AtmA atyanta vizuddhivALo hovAthI tene nidrAne udaya nathI, mATe pAMcane udaya saMbhava nathI. tethI ekaja bhaMga thAya che. baMdhavicacheda thayA bAda kSINa guNasthAnake che ane cAranI sattA chatA be bhaMga thAya che. te A pramANe 1) cArane udaya chanI sattA A vikalpa kSINamehanA dvicakrama samaya paryata heya che. ane carama samaye (2) cArane udaya, cAranI sattA e bhaMga hoya che. 104 A pramANe darzanAvaraNIyakarmane baMdha, udaya ane sattAnA saMvedhane guNasthAnakamAM vicAra karyo. have vedanIyanA saMvedhane vicAra kare che- cattAri jA pamatto doNNi u jA jogi sAyabaMdheNaM / selesi abaMdhe cau igi saMte carimasamae do // 105 // catvAro yAvatpramattaH dvau tu yAvatsayogI sAtabandhena / zaileze'bandhe catvAraH ekasminsati carimasamaye dvau // 105 // artha-vedanIyakarmanA pramattasaMyata paryata cAra bhAMgA che. sAtAnA baMdhathI thatA be bhAMgA sogikevalI paryata heya che. baMdhaviccheda thayA pachI ami guNasthAnake cAra ane chelle samaye ekanI sattA hoya tyAre be bhAMga hoya che. TIkAnu--mithyAdaSTi guNasthAnakathI AraMbhI pramatta saMvata guNasthAnaka paryata kALaleTe aneka jIvenI apekSAe vedanIya karmanA cAra bhAga hoya che. te A pramANe-1 asAtAne baMdha, asAtAne udaya, sAtA-asAtAnI sattA. 2. asAtAno baMdha, sAtAne udaya, sAtA-asAtAnI sattA, 3 sAtAne baMdha, sAtAne udaya, sAtA-asAtA baMnenI sattA, 4 sAtAne baMdha, asAtAne udaya, sAtA-asAtA baMnenI sattA. kaIne kaI prakRtine baMdha hoya, keI ne kaIne hAya, e pramANe kaIne kaI prakRtine udaya heya, keIne keIne heya. eTale bhinna bhinna jIvenI apekSAe kALabhede uparokta bhAMgAe sabhave che. apramattasaMvata guNasthAnathI AraMbhI sagikevali guNasthAnaka paryata sAtAnA baMdhavALA be bhAgA saMbhave che. kemake asAtAne baMdha te chaThThA guNasthAnaka sudhI ja hoya che, eTale sAtamAM guNasthAnakathI asAtAmA baMdhavALA bhAMgA thatA nathI. be bhAMgA A pramANe che-1 sAtAne baMdha, sAtAne udaya, sAtA-asAtAnI sattA, 2 sAtAne baMdha, asAtAne udaya, sAtA-asAtA e benI sattA. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa baMdhavi cheda thayA bAda zoleza-agikevali guNasthAnake cAra vikalpa thAya che. temAMnA be A pramANe-1 sAtAne udaya, sAtA-asAtAnI sattA 2 asAtAne udaya sAtA-asAtAnI sattA. A be vikala5 agi guNasthAnakanA dvicarama samaya payaMta hoya che. agi guNasthAnake tenA pahelA samayathI AraMbhI jene udaya hoya te tenA chelalA samaya payata kAyama rahe che, vacamAM udaya palaTAtuM nathI. keI AtmAne je prathama samayathI AraMbhI asAtAne udaya heya te carama samaya paryata asAtAne ja udaya rahe che ke AtmAne je sAtAne udaya heya te carama samaya paryata sAtAne udaya kAyama rahe che. ameginA Dhicarama samaya paryata sattA te baMnenI hoya che. chele samaye jene udaya hoya tenI ja sattA rahe che. je sAtAne udaya hoya te carama samaye sAtAnI sattA rahe, ane je aginA prathama samayathI asAtAne udaya hoya te carama samaye asAtAnI sattA rahe che. jeno udaya hoya tenI sattA kAyama rahI jene udaya na hoya tenI sattAne dvicarama samaye nAza thAya che. eTale ja agi guNasthAnakanA carama samaye koI paNa eka sAtA ke asAtAnI sattA chatA be bhaMga thAya che. te A-1 asAtAne udaya-asatAnI sattA. A vikalpa jene aginA prathama samayathI AraMbhI asAtAne udaya hoya tene saMbhave che. sAtAno udaya-sAtAnI sattA A bhaMga prathama samayathI ja jene sAtAne udaya hoya tene saMbhave che. carama samaye jene udaya hoya te sivAyanI anya prakRtine kicarama samaye sattAmAMthI nAza thAya che, eTale carama samaye ekaja sattAmAM rahe che. teramA guNasthAnaka sudhI sAtA- khasAtA parAvartamAna hovAthI tene udaya palaTAyA kare che, eka jIvane paNa koI ekane udaya kAyama rahetuM nathI. 105 have guNasthAnakomAM AyurmanA baMdha, udaya ane sattAsthAnAnA saMvedhane vicAra aTThachalAhiyavIsA solasa vIsaM ca bArasa cha dosu / do causu tIsu eka micchAisu Aue bhaMgA // 106 // naratiri udae nArayabaMdhavihUNA u sAsaNi chavvIsA / badhasamaUNa solasa mIse cau baMdha juya samme // 107 // desavirayammi bArasa tirimaNubhaMgA chacaMdhaparihINA / maNubhaMgatibaMdhUNA dusu sesA ubhayaseDhIsu // 10 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatika TIkAnuvAda aSTaSaDadhikaviMzatiH SoDaza vizatizca dvAdaza paDU dvyoH| dvau caturyu triveko mithyAtvAdiSvAyuSo bhaMgAH / / 106 // naratirazca udaye nArakabandhavihInAstu sAsAdane SaiviMzatiH / bandhasamanyUnAH SoDaza mizre catvAro bandhena yutA samyaktve // 107 // dezavirate dvAdaza tiryagmanujabhaMgAH bandhena SaDbandhaparihInAH / manujabhaMgAH trivandhonAH dvayoH zeSA ubhyshrennyoH||108|| artha--aThThAvIza, chanveza, seLa, vIza, bAra, bemAM cha, cAramAM che, ane traNamAM eka, A pramANe mithyAdaSTi Adi guNasthAnakamAM Ayukarmane bhAMga hoya che. manuSya ane tiryaMcAyunA udaye nArakAyunA baMdha vinAnA sAsAdane chavvIsa bhAMgA hoya che. baMdhanI samAna nyUna-mizraguNasthAnake Ayune baMdha thate nahi tevAthI baMdhathI thatA bhAMgA vaDe nyUna soLa bhAMgA mizradaSTine hoya che. baMdhathI thatA cAra bhAMgA meLavatAM viza avirati samyagdaSTi guNasthAnake heya che. baMdhathI thatA cha bhAMga rahita tiryaMca ane manuSyanA bAra bhAMgA dezavirati guNasthAnake hoya che. baMdhathI thatA traNa bhAMgA rahita manuSyanA cha bhAMgA bemAM pramattaapramatta guNasthAnake heya che. bAkInA guNasthAnakanA bhAMgAo baMne zreNimAM gAthA 106mAM kahyA te pramANe yathAyogya rIte samajavA. TIkAna-mithyASTi guNasthAnakathI AraMbhI agikevalI sudhInA guNasthAnakomAM anukrame AyukarmanA A nIce kahevAmAM Ave che, te pramANe aThavIza Adi bhAMgAe hoya che. temAM mithyASTi guNasthAnake AyukarmanA saghaLA-aThThAvIze bhAMgAo hoya che. kemake mithyASTi guNasthAnake cAre gatinA ja hoya che, ane teo yathAyogya rIte cAre Ayune baMdha kare che. eTale AyunA baMdha pUrvanA, AyunA baMdhakALe thatA, ane tyArapachInA saghaLA bhAMgAo ahiM saMbhave che. tethI nArake AzrayI pAMca, tirya e AzrayI nava, manuSya AzrayI nava, ane te Azcarya pAMca-ema aThThAvIze bhAMgAo mithyAdaSTi guNa sthAnake hoya che. sAsvAdana guNasthAnake chavvIsa bhAMga hoya che. kemake sAsvAdana guNasthAnake vartamAna manuSya-tiryace nArakAyune baMdha karatA nathI, mATe manuSya-tiyane parabhavAyunA baMdhakALe thate eka eka bhaMga hete nathI, eTale chabIsa bhAga hoya che. mizraduSTi guNasthAnake seLa bhAMga hoya che. kAraNa ke mizradaSTi guNasthAnake vartamAna koIpaNa AtmA parabhavAyune baMdha karatA nathI. mATe AyunA baMdhakALe thatA nArakInA be Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa bhAMgA, tiya nA cAra bhAMgA, manuSyanA cAra bhAMgA ane denA be bhAMgA-kula bAra vajIne zeSa seLa bhAMgA mizraSTi guNasthAnake heya che. avirati samyagdaSTi guNasthAnake vaza bhAga hoya che. A guNasthAnake vartamAna deva-nArakIe manuSyAyune, ane tiryaMca-manuSya devAyune ja baMdha kare che. eTale devanArakIne tiryaMcAyunA baMdhakALanA baMnenA maLI thatA be bhAMgA, ane manuSya-tiryane nAkI, manuSya ane tiryaMcAyunA baMdhakALanA, baMnenA maLI thatA cha bhAMga, kula ATha bhAMgA vane zeSa vIza bhAMgA caturtha guNathAnake heya che. dezavirati guNasthAnake bAra bhAMga hoya che. A guNasthAnaka deva-nArakene hatuM nathI, mAtra manuSya-tiyane ja hoya che, ane teo paNa mAtra devAyune ja baMdha kare che. eTale devatAnA pAMca bhAMgA, nArakInA pAMca bhAMgA ane manuSya-tiyanA manuSyAyu-tiryaMcAyu ane nArakAyunA baMdhakALanA baMnenA maLIne thatA cha bhAMgA, kula seLa bhAMgA aTUThAvIzamAMthI vajIne bAra bhAMga ja hoya che. ane te A pramANe hoya che-tiryA ane manuSya darekane baMdhakALa pahelAM eka-eka bhaMga, parabhavAyu baMdhALane paNa eka-eka bhaMga, parabhavAyune baMdha karyA pachInA cAra-cAra baMga-A pramANe kula bAra bhaMga A guNasthAnake hoya che. keTalAeka manuSya tiryace manuSyAyu, tiryaMcAyu ane nArakAyune baMdha karIne paNa A guNasthAnaka ane tyArapachInAM pramatta ane apramatta guNasthAnaka paNa prApta kare che, mATe parabhavAyu baMdhakALa pachInA cAra bhaMga sAtamA guNasthAna sudhI saMbhave che. pramatta-apramatta guNasthAnake cha bhAga hoya che. A guNasthAnakane mAtra manuSya prApta kare che. eTale deva Azraya pAMca, naraka AzrayI pAMca, ane tiryaMca AzrayI nava kula egaNI rA bhAMgA te ahiM saMbhavatA ja nathI manuSyanA nava bhAMgAmAMthI paNa manuSyAyu, tiryaMcAyu ane nArakAyunA baMdhakALanA traNa bhAga letA nathI, zeSa cha bhAMgA pramatta-apramatta guNasthAnakamAM hoya che. apUrvakaraNa, anivRttibAdarasaparAya, sUmasaMpAya, ane upazAMtamUha guNasthAnakamAM upazamazreNi AzrayI nIce kahe che te be bhaMga ja hoya che. 1 manuSpAyune udaya, manuSyAyunI sattA, A vikalpa parabhavAyune baMdha karyA pahelAM upazamaNipara ArUDha thanArane hoya che. athavA 2 manuSpAyune udaya ane deva-manuSpAyunI sattA. A bhaMga devAyune baMdha karI upazamazreNipara ArUDha thanArane hoya che. A guNasthAnakomAM vartamAna AtmAo atyanta vizuddhivALA hovAthI keIpaNa Ayune baMdha karatA nathI tathA je koIpaNa Ayune baMdha karI upazamazreNipara ArUDha thAya te devAyune baMdha karIne ja ArUDha thAya che. anya koIpaNa Ayune baMdha karyA pachI ArUDha thatA nathI. Ayune baMdha karyA vinA paNa caDhI zake che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatika TIkAnuvAda 133 karmaprakRtimAM kahyuM che ke- keI paNa manuSya nAraka, tiryaMca ane manuSyAyune baMdha karyA bAda zreNipara ArUDha thatA nathI." mATe uparanA cAra guNasthAnakamAM upara kahyA te upazamazreNi Azraya babbe bhaMga hoya che, tathA jeoe parabhavAyune baMdha karyo hoya che teo kSapakazreNipara ArUDha thaI zakatA nathI, mATe kSaya zreNimAM uparanA apUrvakaraNAdi cAre guNasthAnakamAM "manuSpAyune udaya, manuSyAyunI sattA, e eka ja bhaMga heya che. kSINameha, saMgi ane agikevali e traNe guNasthAnakamAM eka eka bhaMga hoya che. te A manuSyAyune udaya, manuSpAyunI sattA. A pramANe mithyAdaDiTa guNasthAnathI agikevali guNasthAnaka sudhImAM upara je kame kahyA te rIte Ayukarmane bhAMgAe samajavA. 106-108. have guNasthAnakomAM getrakarmanA bhAMgAone nirUpaNa karatA kahe che- paMcAdimA u micche AdimahINA u sAsaNe cauro / uccabandhaNaM doNNi u mIsAo desavirayaM jA // 109 / / pazcAdimAstu mithyAtve AdimahInAstu sAsAdane catvAraH / uccai[gotra)bandhena dvau tu mizrAddezavirataM yAvat // 109 / / artha-gevakarmanA sAta bhAMgAmAMthI AdinA pAMca mithyASTimAM hoya che. pahelA bhaMga vinA cAra sAsAdane heya che. uccagetranA baMdhavALA be bhaMga mizradaSTithI dezavirati paryata hoya che. TIkAnuo -mithyASTi guNasthAnake netrakarmanA sAta bhaMgamAMthI zarUAtanA pAMca saMga aneka IvenI apekSAe heya che. te A pramANe nIcagetrane baMdha, nIne udaya, nIcanI sattA. A vikalpa ucagotranI uddalanA karyA pachI teukAya-vAyukAryamAM hoya che. tathA tela-vAumAMthI nIkaLI tiryaMcanA je bhAvamAM utpanna thAya tyAM paNa uccagetra na bAMdhe tyAM sudhI uparokta bhaMga saMbhave che. teu-gAu uccagetranI udhalanA kare che, kemake teo tene baMdha karatA nathI. 2 nIcane baMdha, nIcano udaya, ucca-nIcanI sattA, athavA 3 nIcatrane baMdha, uccagetrane udaya, nIca-uccanI sattA, athavA 4 uccagetrane baMdha, nIcagotrane udaya, ucca-nIcanI sattA, athavA 5 uccagetrane baMdha, uccagetrane udaya, ucca-nIcatranI sattA. A cAra bhaMga mithyAdiSTa guNasthAnake yathAyegya rIte aneka ja AzrayI hoya che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa ahiM e dhyAnamAM rAkhavuM ke devagatimAM nIcagotrane udaya hete nathI, naraka tiryaMca gatimAM uccagetrane udaya hetuM nathI, ane manuSyagatimAM yathAyegya rIte baMnene udaya hoya che. baMne netrane baMdha te cAre gatinA chane heI zake che. pahelA bhaMga sivAyanA uparokta cAra bhaMga sAsAdane hoya che. pahele bhaMga teukAyavAyukAyama, temaja te bhavamAMthI nIkaLI je tiryaMca bhavamAM utpanna thAya tyAM bAMdhe nahi tyAM sudhI keTalAeka kALa hoya che. te-vAumAM sAsAdano bhAva heta nathI, temaja tela -vAumAMthI nIkaLI jyAM utpanna thayelA che temAM paNa sAsAThana bhAva hetuM nathI. mATe ahiM pahelA bhaMgane niSedha karyo che. mizraguNasthAnakathI AraMbhI dezavirati paryata uccagetranA baMdhavaDe thatA be bhaMga hoya che. te A1 uccagotrane baMdha, uccagetrane udaya, ucca-nIcagetranI sattA, 2 uccagetrane baMdha, nIcagetrane udaya, uccanIcagetranI sattA. kaI kaI gativALAne kayA guNasthAnaka paryata kayA gotrane baMdha ke udaya hoya che tene vicAra karI te te gatimAM je bhaMga ghaTe te ghaTAvavA. 109 . ucceNaM bandhudae jA suhumo'vadhi chaTThao bhNgo| uvasaMtA jA'jogIducarima carimaMmi sattamao // 11 // (2)japodrAkhyAM vAgha sAthe paNa maMgA, upazAntAd yAvat ayogidvicarimaH carime saptamaH // 110 // artha uccagetranA baMdha ane udaya vaDe upalakSita eka bhaMga sUmasaM5rAya parvata hoya che. baMdhanA abhAve upazAMtoha guNasthAnakathI agikelinA dvicarama samaya paryata chaThe bhaMga hoya che, ane carama samaye sAtame bhaMga heya che. TIkAnu-uccagotrane baMdha ane udaya chatA pramasaMvata guNasthAnakathI AraMbhI sUlamasaMparAya guNasthAnaka paryata eka bhaMga hoya che. te A-uccagetrane baMdha, uccagetrane udaya, ucca-nIcagetranI sattA. uccagetrane baMdha viccheda thayA pachI upazAMtamUhaguNasthAnakathI AraMbhI agikevali guNasthAnakanA dvicarama samaya paryata chaThe eka ja bhaMga hoya che. te A-uccagAtrane udaya, ucca-nIcatranI sattA. dvicarama samaye nIcagetranI sattAne nAza thAya che, eTale agikevali guNasthAnakanA carama samaye "ugotrane udaya, uccagetranI sattA rUpa eka ja chelle bhaMga hoya che. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 135 have kramaprApta mehanIyakanA khaMdha, udaya ane sattAsthAnakAnA vedhana vicAra karavA joIe temAM zarUAtamAM je kaMi kahevA yAgya che, te kahe che-- hamma mohaNI baMdhodayasaMtayANi bhaNiyANi / ahuNA vaggaDaguNaudayapaya samUhaM pavakkhAmi // 191 // ra mohanIye bandhodayasatsthAnAni bhaNitAni / adhunA'vyAkRtaguNodayapadasamUha pravakSyAmi // 111 // a--mAhanIyakamanA viSayamAM Agha hakIkata kahI tyAre guNasthAnakomAM pazu khaMdha, udaya ane sattAsthAnake kahyAM che. have sAmAnyathI uDDayanA ane guNasthAnaka paratve udayanA thatA padasamUhane kahIza. TIkAnu--mAhanIyakama sabadhe egha-sAmAnya harkIkata kahI tyAre guNasthAnakamAM pazu baMdha, udaya ane sattAnA sthAnakAne vicAra karyAM che, eTale pharIvAra mahi' vicAra karavAmAM Avaze nahi. paraMtu ahiM hamaNAM avyAkRtADhaya-sAmAnya udayanA ane gurusthAnAnA udayanA padasamUha-paTTa pramANune kahIza 111 A gAthAmAM padmanA samUhanI saMkhyA kahe che-- jA jaMmi cIsA guNiyAo tAu teNa udapaNaM / miliyA cavIsaguNA iyarapaehiM ca payasaMkhA // 112 // yAsmin caturviMzatayo guNitAstAstu tenodayena / militAzcaturviMzatiguNA itarapadaizca padasaMkhyA // 112 // are je udayasthAnamAM jeTalI ceAvIjIo thAya tenA te udayasthAna sAthe guNAkAra karavA, tyArabAda saravALA karavA, tene cAvIza guNA karavA ane temAM ItarapaduM navamA guNusthAnakanA paTTe meLavavAM eTale pannunI kula saMkhyA thAya. TIkAnu.-daza Adi je udayasthAnAmAM jeTalI saMkhyAvALI cAvIzIe thatI hoya, jemake-mithyArdaSTine dazanA uddayanI eka, navanA udayanI je cha-che, temAM traNa mithyASTi guNusthAnake, eka sAsAdane, eka mitre ane eka avirati samyagdaSTi guNasthAnake. AThanA 1 Agha hakIkata tene kahevAmAM Ave che ke je guNasthAnaka ke jIvabheda sa'"dhe na kahI hoya, tenA nAma lIdhA vinAja sAmAnyathI je hakIkata kahI hAya. 2 pada eTale eka udayasthAnakanI prakRtie, jemake dazanA udayanI eka cAvIzI eTale cAvIza bhaMga thAya. eTale ke daza prakRtinA udaya krodhAdinA pheraphAre cAvIza prakAre thAya, te daza daza prakRtie hAya. eTale dazane covIze guNatAM khasA cAlIza pada--TI prakRti covIze bhaMgamAM thAya. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa udayanI agIAra, temAM traNa mithyAdaSTi guNasthAnake. be sAsvAdane, be mithe, traNa avirati samyagdaSTi guNasthAnake ane eka dezavirati guNasthAnake. sAtanA udayana daza, temAM mithyASTi, sAsAdana ane mizradaSTi darekamAM eka-eka, avirati samyagdaSTi guNasthAnake traNe, traNa dezavirati guNasthAnake ane eka pramattApramatta guNasthAnake. pramatta-apramatta guNasthAnake udayasthAnakenA svarUpane bheda nahi hovAthI eTale ke te bane guNasthAnakanAM saghaLAM udayasthAnake eka sarakhAM ja hevAthI eka sArUpavALAM ja vivahyAM che, eTale baMne guNasthAnakanI vIzIo judI kahI nathI. chanA udaye sAta, temAM eka avirati samyagdaSTi guNasthAnake, traNa dezavirate, traNa prama-apramatte. apUrvakaraNa saMbaMdhI cha Adi udayasthAnake pramattApramattanA udayasthAnakathI bhinna nathI, mAtra guNasthAnakanA kSetre ja bhinna che, paraMtu ahiM guNasthAnakanA bhera bhinna zIonI vivakSA karI nahi hovAthI apUrvakaraNanI vIzIo judI gaNI nathI. " pAMcanA udaye cAra, temAM eka dezavirate, ane traNa pramatta-apramatta tathA cAranA ' udayanI eka, ane te pramatta-apramatta hoya che. - ' eTale bhinna bhinna guNasthAnake thatI dazathI cAra sudhInA udayanI A pramANe vI. zIo thAya-1--11-10-7-4-1, saravALe cAlIza vazIe thAya che. ahiM padasaMkhyA lAvavA mATe upAya kahe che-je je udayasthAnakanI jeTalI jeTalI civazIo thAya teTalI teTarlI vIzIone te te udayasthAne sAthe guNAkAra kare. tyArabAda te saghaLIne saravALe kare, ane tene evoze guNavA, tyArabAda temAM navamA guNasthAnakanAM pada meLavavAM eTale kula padasaMkhyA thAya che. , jemake-dazanA udaye eka vIzI thAya che, eTale tene daze guNatAM daza, navanA udaye cha vIzI thAya che, eTale navane chae guNatAM cepana, AThanA udaye agIAra thovIzI thAya che, eTale AThane agIAre guNatAM aThThAzI, sAtanA udaye daza vIzI thAya che, mATe sAtane daze guNatAM sittera, chanA udaye sAta vIzI thAya che, mATe chane sAte guNatAM betAlIza, pAMcanA udaye cAra vIzI thAya che, mATe pAMcane cAre guNatAM vaNa, ane cAnA udaye eka vIzI thAya che, mATe cArane eke guNatAM cAra. ' sthApanA A pramANe-10-54-88-70-42-20-4. A saghaLIne saravALe karatAM baso aThThAza thAya. have tene vIze guNAkAra karavA, eTale egaNeterase ane bAra thAya, tenI aMdara navamA guNasthAnakanA be AdinA udayathI thatAM pade meLavIe eTale pUrNa pada-saMkhyA thAya che. navamA guNasthAnake benA udaye bAra bhaMga thAya che. tenAM pade vaza thAya che. vedane udaya jatAM ekanA udaye cAra bhaMga thAya che, temAM pade paNa cAraja thAya che. kula aThThAvIza pada pUrvanI saMkhyAmAM meLavatAM saghaLAM maLI AgAterase ane cAlIza para thAya che, Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 137 ahiM dazamA gurusthAnakanA ekanA udayanA je eka bhaMga thAya che, tene ekanA udaye thatA cAra bhaMgamAM samAvela che, athavA badhasthAnakanA bhedde udayasthAnakanA bheda gaNIe tA pAMcanA badhe enA udaye cAvIza paMda, cAranA khaMdhe ekanA udaye cAra padma, traNunA badhe ekanA udaye traNa pada, enA khadhe ekanA udaye e pada, ekanA khadhe ekanA udaye eka pada ane viccheda thayA pachI dazamA guNusthAnake ekanA udayanuM eka pada. saghaLAM maLI pAMtrIza padma thAya, tene pUrvanI rAzimAM meLavatAM egaNeterasa ane suDatAlIza padma thAya. athavA matAMtare cAranA khape. enA udaye khAra bhAMgA thAya, tenAM pade ceAvIza thAya. te vadhArAnAM cevIza pade 1947 mAM meLavatAM AgaNAterasa ane ekotera pado thAya che. keTalAeka AcAya mahArAjo vedanA baMdha ane udayanA sAthe ja viccheda thAya che, ema kahe che. temanA mate pAMcanA adhe, enA udaye cAvIza pada thAya, ane purUSavedanA madha-udayanA sAthe ja kSaya thayA khAi cArAdinA badhe ekanA udaye cArAdi padma thAya che. keTalAeka AcAya mahArAjane purUSavedanA ma viccheda thayA pachI paNa alpa TAIma tenA udaya mAne che. temanA mate pAMcanA khadhe, enA udaye cAvIza pada, ane cAranA badhe enA uce paNa cAvIza pada thAya. tyArabAda vedanA udaya gayA pachI cAranA aMdhe enA uce cAra vigere padma tA upara pramANeja thAya che. ahiM matAMtare A rIte thatAM cAvIza paDho umeravAthI 6971 padma thAya che. 112 uparokata traNa sa`khyA A gAthA vaDe kahe che-- sattasahassA saTThI vajjiyA ahava te viNNAe / igutIsAe ahavA baMdhagameeNa mohaNie / / 113 // saptasahasrANi SaSTyA varjitAnyathavA tAni tripaMcAzatA / ekonatriMzatA'thavA bandhakabhedena mohanIyasya // 113 // ama dhaka(mAMdhanAra bhinna bhinna) jIvAnA bheThe mAhanIya kanA sAThe varjita sAta hajAra (1940), athavA trepana varjita sAta hajAra (1947), athavA AgaNatrIza rjita sAta hajAra (6971) padasa`khyA thAya che. jene uparanI gAthAmAM kahI gayA che. TIkAnuM--A gAthAnuM ataH vyAkhyAna uparanI gAthAmAM kyu che. adhakanA leke kaI rIte A gAthAmAM kahI te padmasa`khyA thAya che te upara batAvyu che, eTale pharI ahiM tenuM vyAkhyAna karyuM nathI. 113 1 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsa maha tRtIyakhaMDa A pramANe sAmAnyataH udbhayasthAnanA padmAnI sakhyA kahIM, have guNasthAnaka AzrI gurusthAnanA kSetre udayapadanI saMkhyA kahe che 138 aTTI battIsA battIsA sadvimeva bAvannA / cauyAlA cauyAlA vIsA micchA u payadhuvagA // 114 // tiSNisayA bAvaNNA miliyA cauvI satADiyA ee / bAraudayapahiM sahiyA u guNesu payasaMkhA // 195 // aSTaSaSTirdvAtriMzat dvAtriMzat SaSTireva dvipazcAzat / catuzcatvAriMzat catuzcatvAriMzat viMzatiH mithyAtvAdInAM ca padadhruvakA // 114 - trINi zatAni dvipaJcAzat militAH caturviMzatitADitA ete / bAdarodayapadaiH sahitAstu guNeSu padasaMkhyA // 115 // atha--aDasaTha, maMtrauza, khatrIza sAThe, khAvana, cummAlIza, cummAauza, ane vIza anukrame mithyArdaSTi AdinAM dhruvapado thAya che, saravALe traNasA khAvana thAya che. tene cAvIze guNIe ane temAM bAdarasa'parAyanAM udayapada meLavIe eTale guNusthAnakamAM padasa khyA thAya che. TIkAnu0--upara saghaLAM udayasthAnAnAM padanI sa khyA sAmAnyathI kahI hatI. ahiM guNasthAnakanA zeDhe padasa khyA eja rIte kahe che. mithyArdaSTi guNusthAnake dhruvapada eTale ke jenI sAthe ceAvIze guNavAnA hoya che te padmA aDasaTha hoya che. te A pramANe dazanA udaye eka cAauzI thAya che, eTale eka daza sAthe guNAya che, mATe ekane dazasAthe guNutAM dRzya e pramANe navanA udaye traNa cAvIzI thAya che eTale traNane nava sAthe zuSutAM sattAauza, AThanA uce traNa cAvIzI thAya che. eTale traNane AThe guNatAM cAvIza. sAtanA udaye eka cAvIzI thAya che, mATe ekane sAte guNutAM sAta, saghaLAM maLI aDasaTha dhruvapado thAya che. eja rIte sAsvAdane khIza, mizra khatrauza, aviratisamyagdaSTi guNasthAnake sAThe, TaeNvirati guNusthAnake khAvana, pramaro cummAlIza, apramatte pazu cummAlIza, ane apUrva karaNe vIza. e pramANe mithyAdRSTi guNasthAnakathI Ara'bhI apUrvakaraNa sudhInAM saghaLAM maLI dhruvapade traNasA khAvana thAya che. tene cAvIze guNutAM cArAausa ane aDatAlIza paDho thAya che temAM anivRttimAirasa parAyanAM pUrve kahela aThThAvIza ane sUkSmasa parAyanuM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 13 eka-ema egaNatrIza udayapade umeravA. umerIe eTale pUrNa padasaMkhyA thAya che. ane te vevIza nyUna paMcAzIse eTale ke corAzI ane satara thAya che. athavA baMdhasthAnakanA bhere udayasthAnane bheda gaNatAM pAMcanA baMdhe vIza pada, cAranA badhe cAra, traNanA baMdhe traNa, enA baMdhe be, ekanA baMdhe eka, ane abaMdhe sUmasaM5rAya saMbaMdhI eka, saghaLAM maLI pAMtrIza thAya. te pUrvokata rAzimAM umeratAM rAzI ane tyAzI thAya. athavA matAMtare cAranA baMdhe paNa bena udayanA bAra bhaMga thAya, ane tenAM pade vaza thAya te saMkhyA jyAre umerIe tyAre paMcAzIse sAta thAya. guNasthAnakanA bhede kula pAnI saMkhyA upara pramANe thAya che. sAmAnya paThanI saMkhyAmAM guNasthAnaka para thate bheda gaNavAmAM AvyuM nathI. jemake pramatte cummAlIza, apramatte cummAlIza. guNasthAnakanA bhede bhinna thAya, paraMtu sAmAnya udayapado jyAre kahevAmAM Ave tyAre udayasthAne baMnenAM sarakhAM hovAthI bheda gaNAya nahi, guNasthAnakanA bhede bheda gaNI zakAya. je gaNI ahiM A gAthAmAM pada saMkhyA kahevAmAM AvI che. gaNavAnI rIta banemAM samAna che. navamA guNasthAnakanAM pade paNa gaI gAthAmAM gaNyAM, te rIte ahiM gaNavAnAM che. - upara kahela udayapadanI traNa saMkhyA A gAthAmAM kahe che- tevIsUNA sattarasa vajjiyA ahava sattaahiyAI / paMcAsIisayAiM udayapayAiM tu mohassa // 116 // yoviMzatinyUnAni saptadazavajitAnyathavA saptAdhikAni / paJcAzItizatAnyudayapadAni tu mohasya // 116 // artha_trevIsa nyUna paMcAza, athavA sattara varjita paMcAza, athavA sAta adhika paMcAzI mehanIyakarmanAM udayapado thAya che. TIkAnu-guNasthAnakanA bhere mehanIyakarmanI kula udayapadanI saMkhyA verAza sacetera, athavA cerAza tyAza athavA paMcAzIse sAta thAya che, je pUrvanI gAthAmAM kahI AvyA che. 116 have guNasthAnakamAM gAdadvArA thatI padasaMkhyA A gAthAmAM kahe che - evaM joguvaogAlesAIbheyao bhuumeyaa| jA jassa mi u guNe saMkhA sA taMmi guNagAro // 117 // evaM yogopayogalezyAdibhedataH bhubhedaaH| yA yasya yasmistu guNe saMkhyA sA tasminguNakAraH // 117 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14s paMcasaMgraha tutIyakhaDa artha_e pramANe vega, upaga ane vezyAdinA bhede mohanIyakarmanA bhAMgAe ane padenA paNa ghaNA bhedo thAya che. je guNasthAnakamAM gAdinI je saMkhyA hoya, te saMkhyA te guNasthAnakamAM guNaka hoya che. eTale ke gAdinI saMkhyA sAthe te te guNasthAnakanA bhAMgA ane padasaMkhyAne guNatAM je Ave te mohanIyakarmanAM padenI saMkhyA thAya che. TIkAnu-pUrvanI gAthAmAM je rIte kahI gayA tene anusarIne udayabhAMgAonA ane udayapadanA ga, upaga ane keyAnA bhede ghaNA bhede thAya che. te bhedanI saMkhyA lAvavAne upAya kahe che- - je kaMI paNa guNasthAnake yogAdinI jeTalI saMkhyA hoya te saMkhyA sAthe te te guNasthAnake thatA bhAMgAone ane padane guNAkAra karavAthI te te guNasthAnakanA roga AdinA bhede thatA bhAMgAonI ane padenI saMkhyA Ave che. jene nIcenI gAthAmAM kahevAmAM Avaze. 117. gAdinA bhede thatI saMkhyA A gAthAmAM kahe cheudyaannuvyogesuN sagasayarisayA tiuttarA hoti / paNNAsapayasahassA tiNNisayA ceva paNNarasA // 11 // udayAnAmupayogeSu saptasaptatizatAni vyuttarANi bhavanti / paJcAzatpadasahasrANi trINi zatAnyeva pazcadaza // 118 // artha--upaganA bhede thatA udayabhaMganI saMkhyA saterase traNa thAya che, ane udayapadanI saMkhyA pacAsa hajAra traNa ane paMdara thAya che. TIkAnu-gonA saMbaMdhamAM ghaNuM kahevAnuM hovAthI tene choDIne pahelAM upaganA bheda thatA mehanIyakarmanA udayabhAMgAnI saMkhyA kahe che-mithyAdiSTa guNasthAnake ATha evIzIo che, sAsvAdane cAra, mi. cAra, aviratisamyagdaSTi guNasthAnake ATha, dezavirati guNasthAnake ATha, pramasaMvate ATha, apramattasaMyate ATha ane apUrvakaraNa guNasthAnake cAra vizIo thAya che. kula bAvana vIzIo thAya che. tathA mithyAdaSTi, sAsvAdana ane mizradRSTimAM matijJAna, zruta ajJAna, virbhAgajJAna, cakSudarzana ane acakSudarzana kula pAMca upayoga hoya che. avirati samyagdaSTi ane dezavirati guNasthAnake matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, cakSudarzana, acakSudarzana ane avadhidarzana kula cha upage hoya che. pramattasaMyatathI sUmasaM5rAya sudhImAM teja chamAM manaparyAvajJAna meLavatAM sAta upage hoya che.' A pramANe je guNasthAnake jeTalI vIzIo thatI hoya tene te guNasthAnake jeTalA upage heya tenI sAthe guNAkAra kare, tyArabAda tene vIze guNavA ane temAM navamA, Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 141 dazamA guNasthAnakanI bhaMga sa`khyA umeravo eTale upayege thatI kula bhaga sa`khyA Ave che. jemake-mithyAaSTi guNasthAnake ATha cAvIzI thAya che, sAsvAdane cAra ane mitro pazu cAra thAya che, kula sALa thAya che. tenA te traNe guNasthAnake pAMca pAMca upayAgA DAvAthI pAMce guNatAM eMzI cAvIzIe thAya che. tene cAvIze guNatAM egaNIzasA vIza bhAMgAe thAya che. (pratyeka pratyeka guNasthAnake guNuvA hAya tA mithyASTi guNusthAnakamAM ATha cAvIsau thAya che. mithyArdaSTine pAMca upayege, hAya che. eTale Ane pAMce guNatAM cAlIza cAvIzI thAya. e pramANe sAsAdane cAra cAvII che. tene pAMca upayegA sAthe guNutAM vIza ceArnIzI thAya. mizra paNa cAra covIzI che tene paNa pAMca sAthe guNutAM vIza cAvIzI thAya. saravALe ezI thAya. tenA bhAMgAe karavA covIze guNatAM 1920 bhaMga thAya, epramANe pratyeka guNasthAnaka mATe paNa gaNI zakAya.) aviratisamyagdaSTi guNasthAnake ATha covIzI thAya che, dezavirate paNa ATha thAya che. kula sALa thAya che. tene te guNusthAnake saMbhavatA cha upayega sAthe guNatAM channu covIzI thAya che. tene cAvIze guNatAM trevIsase cAra bhAMgA thAya che. pramattaguNasthAnake ATha cAvIzI thAya che, apramatta guNasthAnake ATha thAya che ane apUva karaNa guNasthAnake cAra thAya che. kula vIza covizI thAya che. tene te guNasthAnakamAM sabhavatA sAta upacAge guNIe eTale ekasA cAlIza ceAvijIe thAya che. tene covIze guNatAM tetrIsase sAThe bhAMgA thAya che, 1920+2304+3360 traNa sakhyAnA saravALA karatAM AThamA guNusthAnaka sudhInA udayabhaMganI sa MkhyA paMcAterase cAryAzI thAya che. tathA mAguNusthAnake enA udayanA khAra ane ekanA udayanA pAMca kula sattara bhaMga thAya che. (A pAMcamAM sUkSmasa'parAyaguNasthAnakanA eka bhaMga paNa AvI jAya che.) tene te guNusthAnake saMbhavatA sAta upayAge guNutAM ekaso ogaNIza bhaMga thAya. A sakhyAne pUrva rAzimAM umeravI eTale satyateraseA traNa (7703) upayega dvArA kula bhagasaMkhyA thAya che. have upayeganA bhedde thatI udayapadanI saMkhyA kahe che-mithyASTi guNasthAnake aDasaTha dhruvapada DAya che. sAsAdane khatrIza, mizra khauza, avirati samyagdaSTiguNasthAnake sATha, dezavirate khAvana, pramatte cummAlIza, apramatte cummAlIza ane apUva karaNe vIza dhruvapade DAya che. te te guNusthAnakanAM dhruvapadmAne te te zuzusthAnake sabhavatA upayAgo sAthe guNAkAra karavA eTale udayapadanI sakhyA Ave che. jemake-mithyArdaSTiguNasthAne aDasaTha, sAsvAdane khatrauza ane mizra khatrauza thAya tene te guNasthAnake sa bhavatA pAMca upayego sAthe guNIe eTale chase sADe thAya. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tatayakhaDa aviratisamyagdaSTine sATha ane dezaviratane bAvana, kula ekasa bAra thAya. tene te guNasthAnaka saMbaMdhI upayoga sAthe guNatAM cha bahetara dhruvapada covizI thAya. pramattaguNasthAnake cummAlaza, apramatta guNasthAnake cummAlIza ane apUrvakaraNe vIza, kula ekase ATha yuvapada thAya, tene te guNasthAnake saMbhavatA sAta upage guNatAM sAtaso chappana dhruvapadanI covizI thAya. saghaLI maLI behajAra aDhAzI thAya. e saMkhyAne cevize guNatAM AThamA guNasthAnaka sudhInAM pacAsa hajAra ekasa bAra udayapade thAya che. tathA benA udayathI thatA covIza pada ane ekanA udayathI thatA pAMca pada-kula egaNatraza thAya, tene navamA, dazamA guNasthAnakamAM saMbhavatA sAta upage guNatAM base traNa thAya tene pUrvarAzimAM meLavatAM upaganA bheda thatA kula udayapadenI saMkhyA pacAsa hajAra traNa ane paMdara thAya che. have leyA sAthe guNatAM thatA udayabhaMga ane udayapadone vicAra kare che. mithyAdraSTi guNasthAnakathI AraMbhI avirati samyagdaSTi sudhImAM dareka guNasthAnake cha cha vezyA hoya che. dezavirata, pramatta ane apramatta guNasthAnakamAM teja, paddha ane zukala ema traNa traNa lezyA hoya che. kAraNa ke kRSNadi azubha lezyA chatA dezaviratAdi guNanI prApti thatI nathI. tathA apUrvakaraNa, bAdarasaparAya ane sUmasaM5rAyaguNasthAnake eka zukalalezyAja hoya che. je je guNasthAnake jeTalI vezyA hoya tenI sAthe te te guNasthAnakanA udayabhaMge ane udayapadene guNAkAra karIe eTale legyAnA bhede thatA udayabhaMga ane udayapadenI saMkhyA Ave che. - jemake-mithyAdiSTa guNasthAnake udayabhaMganI saMkhyA eka bANuM che (kAraNa ke ATha vizI che. tene covIze guNatAM eka bANuM thAya che. ) ane te guNasthAnake lezyA cha che. eTale ekaso bANuMne cha e guNatAM agIAraso bAvana thAya. eTalI pahele guNasthAnake vaizyAvaDe thatI udayabhaMganI saMkhyA thAya che. A pramANe anya guNasthAnanA udayabhaMga temaja dareka guNasthAnakanA udayapadenI saMkhyA paNa jANI levI. eja hakIkata kahe che-mithyAdaSTi vigere guNasthAnako saMbaMdhInI ATha ane cAra Adi covizaone vezyAnI saMkhyA sAthe guNavA. te A pramANe- mithyASTi guNasthAnake ATha covisI che, sAsAdane cAra, mizra cAra, ane avirati samyagUdaSTi guNasthAnake ATha coviza che. saghaLI maLI covIza cevizI thAya che. tene che lezyA sAthe guNAkAra kara, guNAkAra karatAM ekaso cummAlIza thAya. tathA dezavirate ATha, pramatta ATha, ane apramatta ATha, saghaLI maLI covIza vIzI thAya, tene traNa vezyA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAvavA 143 sAthe guNavAthI bahetara covizI thAya. apUrvakaraNe cAra ceviza che, ahiM lezyA ekaja hevAthI eke guNatAM cAra cevizIja thAya. saghaLI maLI baso vaza cevizI thAya. tene covize guNatAM bAvana eMzI bhaMga thAya. temAM krikedayanA bAra ane ekadayanA pAMca kula sattara bhAMgI umeratAM kula bAvanase sattANuM udayabhaMga thAya che. saghaLA maLIne upara kahyA teTalA vezyAnA bhede thatA mehanIya karmanA udayabhaMga thAya che. have vezyAnA bheda thatAM udayapada lAvavA kahe che-mithyAdaSTi guNasthAne aDasaTha dhruvapada, sAsAdane batrIza, mizra batrIza, ane aviratisamyagdaSTi guNasthAnake sATha yuvapada che. saghaLAM maLI eka bANuM thAya. tene vezyA sAthe guNatAM agIArase bAvana thAya. dezavirate bAvana, amane cuMmAlIza, ane apramatta cuMmAlIza dhruvapada che. saravALe ekase cAlIza thAya. tene traNa vezyA sAthe guNatAM cAraso vaza thAya. apUrvakaraNe vaza muvapada che. ahiM ekaja lehyA hevAthI eke guNatAM vizaja thAya che. saghaLI maLI paMdaraso bANuM dhruvapada vIzI thAya che. tene vize guNatAM ADatrIza hajAra base ATha pado thAya che. temAM navamA-dazamA guNasthAnakanA pUrve kahyA te dvikAdayaane ekadayanA egaNatrIza pada umeravA, saghaLA maLI ADatrIsa hajAra basa ane sADatrIza vezyAnA bheda mohanIyarmanA padanI saMkhyA thAya che. 118 teja saMkhyA A gAthA dvArA kahe chetighiinnaa tevannasayA u udayANa hoMti lesANaM / aDatIsasahassAI payANa saya do ye sagatIsA // 119 // - triInAIna zirachatAna havAnA mavatti kathAnuM gagiAravANi pavAnAM che te ja niMrAta 21. artha--lezyAnA leTe-lezyA dvArA traNa nyUna gepanase ( 57) mehanIyakarmanA udaya bhaMga thAya che. ane udayapade ADatrIsa hajAra, base ane sADatrI thAya che. TakAnu-sugama hovAthI vistAra karyo nathI. kemake uparanI gAthAmAM upayoga ane lezyA dvArA kaI rIte udayabhaMge ane udayapado thAya che te kahI gayA che. - have gadvArA thatA udayabhaMga ane udayapane vicAra kare che-mithyASTi guNasthAnake ATha vazI thAya che. ahiM bhego AhAraddhikanyUna tera hoya che. eTale tera sAthe ATha guNatAM ekaso cAra thAya. sAsvAdane cAra cevizI hoya che. ahiM paNa pUrvaka tera vega hoya che. eTale tera sAthe cArane guNAkAra karatAM bAvana thAya. .. ! Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa mithe cAra cavIza hoya che mizra guNasthAnakavanta AtmA kALa karatuM nathI. eTale aparyAptAvasthAsaMbhavI vaikriyamizra, dArika mizra ane kAmaNukAyega paNa hotA nathI, paraMtu daza yogeja hoya che. eTale daza sAthe cArane guNatAM cAlIza thAya. - aviratisamyagdaSTi guNasthAnake ATha vizI hoya che. A guNasthAnake kAla karavAne paNa saMbhava hovAthI aparyAptAvasthAmAM saMbhavatA pUrvokta traNa ge hoya che, tethI ahiM tera ge saMbhave che. eTale tera sAthe AThane guNatAM ekase cAra thAya che. dezaviratiguNasthAnake ATha cevizIo hoya che. dezaviratiguNasthAnaka aparyAptAvasthAmAM saMbhavatuM nahi hevAthI ahiM audArika mizra ane kArmaNakAga letA nathI, ane AhAraddhika paNa hetuM nathI, agIAra yoge ja heya che. eTale agIAra sAthe ATha guNatAM aAzI thAya.. prama AhAraddhika hovAthI tera yoga hoya che. ahiM ATha ceviza thAya che. eTale tera sAthe ATha guNatAM ekase cAra thAya che. apramattaguNasthAnake AhArakamizra ane zaikriyamizraga letA nathI, agIAra geja hoya che. ahiM vizI ATha thAya che. eTale agIAra sAthe ATha guNatAM aTTIzI thAya che. apUrvakaraNe cAra ceviza che. ahiM maneyoga cAra,vacanaga cAra ane audArikakAya kule nava ge hoya che. eTale nava sAthe cAra guNatAM chatrIza thAya che. saghaLI maLa chase seLa ceviza thAya che. tene evI guNatAM cauda hajAra sAtase ane corAzI thAya tathA ddhikedaya ane ekAdayanA sattara bhaMga thAya che. navame, dazame guNasthAnake ye nava hoya che. eTale sattara sAthe nava guNAkAra karatAM ekase trepana thAya che. tene pUrvanI rAzimAM umeratAM cauda hajAra navase ane sADatrIza udayabhaMga thAya che. A bhAMgAemAMthI je bhAMgAe saMbhavatA nathI, te dUra karavA joIe. eTale kayA bhAMgAe saMbhavatA nathI ane te zA mATe saMbhavatA nathI te kahe che - zaikiyamizra, audArikamizna ane kArpaNa kAryane vartamAna mithyASTine anantAnubaMdhinA udaya vinAnI sAtanA udayanI eka, AThanA udayanI che, ane navanA udayanI eka ema cAra evI saMbhavatI nathI. kAraNa zuM? e praznanA uttaramAM kahe che-je AtmA pahelAM kSApazamika sabhyatva chatAM anaMtAnubaMdhinI visaMyejanA karI, kALAMtare pariNAmanA parAvartana vaDe samyakatvathI pachI mithyAtve AvI mithyAtvarUpa hetu vaDe anaMtAnubaMdhi bAMdhavAne AraMbha kare, tevA mithyASTi AtmAne eka AvalikA kALa payata anaMtAnubaMdhine udaya hetuM nathI. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 145 - A sivAyanA samyakatvathI paDIne AvanAra chavane anaMtAnubaMdhine udaya avazya heya che. anaMtAnubaMdhinI visayejanA karyA bAda samyakatvathI paDI mithyAtve AvanAranuM jaghanyathI paNa aMtarmuhUrva Ayu avazeSa hoya che, tethI teja bhavamAM vartamAna te AtmA mithyAtvarUpa hetu vaDe anaMtAnubaMdhi bAMdhe che. ane baMdhAvalikA gayA bAda tene vede paNa che. eka AvalikA bAda zA mATe veDhe che tenuM kAraNa gA. 26 mAM jaNAvyuM che.) eTale vigrahagatimAM vartatA ane bhavAMtaramAM utpanna thatA mithyASTine anaMtAnubaMdhine udaya avazya hoya che, tethI tenA udaya vinAnA udayanA vikalpa kAmaNa, audArikamizra ane zaikriyami. saMbhavatA nathI. kemake kANuga vigrahagatimAM ane utpattinA prathama samaye heya che, ane audArikamizra tathA vaikriyamizra bhavAMtaramAM utpanna thatA jIvane utpattinA bIjA samayathI aparyAptAvasthAmAM hoya che. eTale kAmaNa kAyayege sAtanA uThayanI eka, AThanA udayanI be, ane navanA udayanI eka kula cAra, e pramANe audyArikamitre cAra ane vaikriyamitre cAra kula bAra vizI saMbhavatI nathI. ahiM kriyamizrakAyoga bhavAntare utpanna thatAM je kahyo che, te bahulatAnI apekSAe kahyo che. kemake dareka deva-nArakIone aparyAptAvasthAmAM vaikriyamizraga hoya che. je ema na hoya te vaikriyazarIra karatA paryApta manuSya-tiyane paNa vaikiyamizra hoya che. paraMtu saptatikAnA cUrNikAre tenI vivakSA karI nathI, mATe TIkAkAra mahArAja kahe che ke ame paNa vivakSA karI nathI. A pramANe A graMthamAM anyatra paNa saptatikAnI cUrNinuM anusaraNa karyuM che, ema jANavuM. bArane cetavIze guNIe eTale base aAzI bhaMga thAya. ATalA aMge mithyASTi guNasthAnake asaMbhavI che. zaikriyamizrakAyoge vartatA sAsvAdanIne napuMsakavedane udaya hetuM nathI. kAraNake vaikiyamizra deva ane nArakIne heya che. sAravAdanaguNasthAnaka laIne devamAMja utpanna thAya che, nArakImAM utpanna thatuM nathI. deve purUSavedI ane strIvedI hoya che, paraMtu napuMsakaveTI hetA nathI. mATe sAsvAda guNasthAnake thatI cAra cevizInA chanuM bhAMgAmAMthI najsadanA udayavALA batrIsa bhAMgI saMbhavatA nathI. tathA kArmaNakAge ane vaikriya mizrAege aviratisamyagdarkiTane strIvedane udaya saMbhava nathI. kAraNake kAmaNukAyegavALA ane vaikriyamizakAyayogavALA vedimAM avirati samyagdaSTi utpanna thatA nathI. samyakatva yukta manuSya ane tiryaMcane narakamAM jatAM mAtra napuMsakavedane udaya heya che, ane devamAM jatAM purUSadane ja udaya hoya che, paraMtu vedane udaya hetuM nathI. eTale aviratisamyagdaSTine veTa kArmaNakAga ane vekiyamizrayeAga letA nathI. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIyakhaMDa A hakIkata pravRtti-bahulatAnI apekSAe kahI che. nahi te kaI vakhate vedimAM paNa aviratasamyagdaSTinI utta thAya che. satatikAnI cUrNamAM kahyuM che ke-"kaI vadhata vedimAM aviratisamyagdaSTi guNasthAnakavALAnI utpatti thAya paNa kharI." paraMtu ahiM ghaNA che AzrayI je hakIkata saMbhave che te kahelI hovAthI ATha vizana ekase. bANuM bhAMgAmAMthI vedanA udayathI thatA cesaTha bhAMga kArmasukAyoge ane cesaTha bhAMgA vekiyamizrage hetA nathI, saghaLA maLI ekase aTUThAvIza bhaMga saMbhavatA nathI. audArikamiznakAyayege vartamAna aviratisamyagdaSTine purUSada ekaja vega hoya che, strIveda ke napuMsakaveda hotA nathI. kemake samyakatvayukta AtmA tiryaMca ke manuSyamAM utpanna thAya te purUSavedimAMja utpanna thAya che, strI, napuMsakavedimAM utpanna thatA nathI, eTale ATha vizInA ekase bANuM bhAMgAmAMthI strIveda ane napuMsakavedanA udayathI thatA eka aThThAvIza bhaMga dArikamizakAyoge saMbhavatA nathI. A hakIkata paNa bAhulyanI apekSAe kahI che. nahi te kaI mahilanAtha ane rAjimatI jevA aviratisamyagdaSTi AtmA samyakatva sAthe strIvedamAM paNa utpanna thAya che. paraMtu tevI saMkhyA alpa hovAthI ahiM tenI vivakSA karI nathI. A saghaLa maLI base chappana bhAMgA aviratisamyagdaSTine asaMbhavi che. pramattasaMyatane AhAraka ane AhArakamiNe veda heta nathI. AhArakazarIra cauda pUrvadharane ja hoya che. zArAmAM kahyuM che ke "AhAraka zarIra cauda pUrvadharane hoya che." ene cauda pUrvanA adhyayanane saMbhava nathI, kemake sUtramAM niSedha karyo che. kahyuM che ke-"e tuccha, abhimAnanA bAhulyavALI, capala IndriyavALI ane adhIrajavALI havAthI atizayavALA bhUtavAda-dakiTavAda nAmanA bAramA aMganA adhyayanane teone adhikAra nathI." mATe pramasaMvatanI ATha cAvizInA ekaso bANuM bhAMgAmAMthI AvedanA udaye thatA cesaTha bhaMga AhArakakAyayege ane cesaTha bhaMga AhArakamizra kAyasege, kula ekase aThThAvIza bhaMga hotA nathI. tathA apramattasaMvatane paNa pUrvokta yukti pramANe AhArakakAyayoge strIvedane udaya hetuM nathI, mATe apramattanI ATha vIzInA ekase bANuM bhAMgAmAMthI strIvedanA udaye thatA cosaTha bhaMga AhArakakAyavege hetA nathI. apramattasaMyate AhAraka kAyayogaja hoya che, AhArakamizraga hote nathI, mATe cesaTha bhAMga varyA che. A pramANe bhinna bhinna guNasthAnake amuka amuka vege nahi saMbhavatA bhAMgAone saravALe karatAM sAtase aDasaTha bhAMgA thAya che. ATalA bhAMga pUrvanA 14937 mAMthI dUra karatAM cAra hajAra ekaso ogaNotera 14169 bhAMgA thAya che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 147 have gaguNita padasaMkhyA keTalI thAya tene vicAra kare che-mithyASTinA aDasaTha dhruvapada che, tene tera ge guNatAM AThase cerAza thAya che. sAsAdane batrI padadhuvaka che, tene paNa tera vege guNatAM cAra seLa thAya che. mitre paNa batrIza padadhuraka che. tene daza vege guNatAM traNa vaza thAya che. aviratisamyagdaSTine sATha pada yuvaka che. tene tera yege guNatAM sAtaso eMzI thAya che. dezaviratane bAvana dhruvapada che. tene agIAra mege guNatAM pAMcase bahetara dhruvapada thAya che. pramattasaMte cuMmAlIza dhruvapada che. tene tera ge guNatAM pAMcaso bahetara thAya che. apramatta saMte paNa cuMmAlIza dhruva para che. tene agIAra vege guNatAM cAra cerArzI thAya che. apUrvakaraNe vaza yuvapada che. tene nava yege guNatAM ekase ezI thAya che. saghaLAM maLI betAlIsase ATha (4208) thAya che. ene covIze guNavA. guNAkAra karatAM ekalAkha navaso bANuM (180992) thAya che. tathA benA udayana ceviza pada, ane ekanA udayanA pAMca pada, kula ogaNatrIsa pada (navamA-dazamAnAM maLIne) thAya che. tyAM nava yuga hevAthI nave guNatAM base ekasaTha thAya che. tene pUrvanI rAzimAM meLavatAM ekalAkha eka hajAra base trepana (191253) thAya che. - A rAzimAMthI asaMbhavatAM pade kADhI nAkhavAM joIe. eTale jyAM pade saMbhavatAM nathI te batAve che-mithyASTine anaMtAnubaMdhinA udayavinAne sAtanA udaye eka evIzInAM dhruvapada sAta, AThanA udaye be vizInAM dhruvapada seLa ane navanA udaye eka vizInAM dhruvapada nava kula batrIza dhruvapade vaikriyamizra kAge, batrIsa rikamizra kAyoge, ane batrIza kArpaNa kAyayege kula chanuM dhruvapada saMbhavatAM nathI. kAraNa pahelAM kahyuM che. tene vIze guNatAM trevIsase cAra thAya che. eTalAM mithyASTine asaMbhavi pada che. vaikriyamizra kAyege vartamAna sAsvAdana guNasthAnakavALAne napuMsakavedane udaya saMbhavate nathI. kAraNa bhAMgA kahevAno avasare pahelAM kahI gayA che. napuMsakavede ATha bhAMga thAya che. sAsvAdanaguNasthAnake batrIza paradhuvaka hevAthI AThane batrIze guNatAM base chappana thAya che. eTalAM pade sAsvAdane saMbhavatAM nathI. kArmaNakAge ane kriyamizrakAyoge vartamAna aviratisamyagdaSTine strIvedane udaya hetuM nathI. aviratisamyagdaSTine sATha dhruvapade hoya che. strIvede eka vizImAMthI ATha bhAMgA prApta thAya che. tene sAThe guNatAM cArase eMzI pade kAmaNa kAyayege, ane cAraso eMzI pade vaikiyamizrage saghaLAM maLI navaso sATha pade saMbhavatAM nathI. tathA audArikamizrage vartamAna aviratisamyagdaSTine eka purUSadane ja udaya heya che, veda Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa ane napuMsakavedane udaya hetuM nathI. strI-napuMsaka veda sAthe meLa bhAMgA thAya che. mATe seLane sAThe guNatAM navase sATha thAya che. saravALe aviratisamyadaSTine eka hajAra navase vIza (1920) pada saMbhavatAM nathI. AhAraka ane AhArakamiznakAyane vartamAna pramatta saMyatane strIvedane udaya hote nathI, e pahelAM kahevAyuM che. pramattasaMya cuMmAlIza dhruvapade heya che. jevIsamAMthI vede ATha bhAMgA thAya che. mATe cuMmAlIzane ADe guNatAM traNase bAvana thAya che. teTalAM AhArake ane AhArakamizna saMbhavatAM nathI. saghaLAM maLa pramasaMvatane sAtaso ane cAra (704) pado saMbhavatAM nathI. AhArakakAyayege vartamAna apramattasaMvatane paNa ukta prakAre traNase bAvana pade saMbhavatAM nathI. - A rIte pahelA, bIjA ane cothA Adi guNasthAnanAM saghaLAM maLI, asaMbhavI panI saMkhyA paMcAvanaze chatrIza (5536) thAya che. pUrvarAzimAMthI ATalAM pade bAda karavAM, bAda karatAM paMcANuM hajAra sAtaso sattara (5717) rahe che. lega sAthe guNAyela mehanIya karmanAM ATalAM pade saghaLA guNasthAnake mAM heya che. 119 upara kahIM teja saMkhyA A gAthAmAM kahe che - coisau sahassAI sayaM ca guNahattaraM udayamANaM / sattarasA sattasayA paNanaui sahassa payasaMkhA // 120 // caturdazasahasrANi zataM caikonasaptatirudayamAnam / saptadazasaptazatAni pazcanavatisahasrANi padasaMkhyA // 120 // artha-cauda hajAra ekase egaNetara gaguNita udayanA bhAMgA thAya che ane paMcANuM hajAra sAtase ane sattara padasaMkhyA thAya che. TIkAnu --guNasthAnamAM yoga sAthe guNAyelA mehanIya karmanA udayanA bhAMgAonuM sarva pramANu cauda hajAra ekaso ogaNetara thAya che. ane sAthe guNAyela padyanuM sarva pramANu paMcANuM hajAra sAtaso ane sattara thAya che. jene vistAra gaI gAthAmAM karI gayA che. 120 - udayanA bhaMganI saMkhyA ane padanI saMkhyA kADhavAne upAya 119 mI gAthAmAM batAvyo che, ane sUtrakAra paNa kaheze. mAtra A gAthAmAM udayanI bhaMga saMkhyAmAMthI bAda karavA gya je udayanA bhaMge hoya che, te batAve che-- Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samanikA TIkAnuvAda mIsaduge kammaie aNaudayavivajjiyAu micchasi / cauvIsAu Na cauro tiguNAo to riNaM tAo / / 121 // mizradvike kArmaNe anantAnubandhyudayavivarjitA mithyaadRsstteH| caturvizatayo na catasraH triguNAstataH ruNaM tAH // 121 // artha--mizraDhika ane kAmaNukAyane vartamAna mithyATine anantAnubaMdhinA udaya vinAnI vizIe saMbhavatI nathI. mATe traNa guNI te cAra cevizIo I=zodhavI -bAda karavI. TIkAnu-kArikamizra, vaikriyamizra ane kAmaNa e dareka vege vartamAna mithyATine anaMtAnubaMdhinA udaya vinAnI cAra cevizao hotI nathI. kAraNa pahelAM kahevAI gayuM che. mATe traNa guNI cAra eTale ke bAra vizIo ane tene base aAzI udaya bhaMge mithyATinA kula bhAMgAmAMthI zodhavA-bAda karavA. ane pa trevIsase ane cAra zodhavAM 121 veubviyamIsammi napuMsaveo na sAsaNe hoi / cauvIsacaukkAo ao tibhAgA riNaM tassa // 122 // vaikriyamizre napuMsakavedo na sAsAdane bhavati / caturviMzaticatuSkAt atastribhAgaH ruNaM tasya // 122 // artha-sAsvAdana guNasthAnake vaikriyamizrayoge napusaMka vedane udaya hetuM nathI. mATe tenI cAra cevizImAMthI trIjo bhAga zodhave. * TIkAnu-sAsvAdana guNasthAnake kriyamizrage napuMsakavedane udaya hetuM nathI. tenuM kAraNa pahelAM kahyuM che. mATe sAsvAdana saMbaMdhI cAra cevizImAMthI tene batrIza bhaMgarUpa trIjo bhAga zedha-bAda kara. ane padasaMkhyA base chapana zedhavI. 122 kammayaviuvimIse itthIveo na hoi sammassa / apumitthi uralamIse taccauvIsANa riNameya // 123 // kArmaNavaikriyamizrayoH strIvedo na bhavati samyagdRSTeH / apuMstriyau uralamizre taccaturviM zatInAM ruNameva // 123 // artha- aviratisamyagdaSTine kArpaNa ane kriyamie veda hai nathI. ane audArikaminne napuMsaka ane veda hotA nathI mATe tenI vIzInA asaMbhavi bhAMgAo bAda karavA. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa TIkAnu --kAzmaNa ane vaikiyamizrakAyoge vartamAna aviratisamyagdaSTine vedane udaya hetuM nathI. mATe avirati samyagdaSTinI ATha vizInA ekase bANuM bhAMgAmAMthI trIjo bhAga zedhave. eTale ke kArmasukAyege strIvedanA udayanA ATha vizInA cesaTha bhAMga ane vaikriyamizage strI vedanA udayanA ATha vizInA saTha bhAMbA kula eka aThThAvIza bhAMga bAda karavA. dArikamizrage vartamAna aviratisamyagdaSTine napuMsakaveda ane strIvedane udaya hete nathI. A viSayamAM yuti pahelAM kahI gayA che. mATe vizIne be tRtIyAMza bhAga che. eTale ke eka aThAvIza bhAMga bAda karavA. saghaLA maLI base chappana udayabhaMge ane navase sATha pada saMkhyA bAda karavI. 123. AhAragamIsesuM itthIveo na hoi u pamatte doNi tibhAgAu riNaM apamattajaissa utibhAgo // 124 // AhArakamizrayoH strIvedo na bhavati tu pramatte / dvau tribhAgau ruNaM apramattayatestu tribhAgaH / / 124 // artha--pramattaguNasthAnake AhAraka ane AhArakamizaga hete chate strIveda te nathI. mATe be tRtIyAMza bhAga bAda karavA gya che. ane apramattayatine trIjo bhAga bAda karavA gya che. . TIkAnuo- AhArakakAga ane AhArakamizrakAgamAM vartamAna pramatta AtmAne vedane udaya hetuM nathI. mATe pramattasaMyatanI ATha cevizImAMnI dareka vizamAMthI AhArakakAyagine stra thatA ATha ATha bhAMgA kula cosaTha, ane AhArakamiznakAyagine ovede thatA dareka cevizInA ATha-ATha bhAMgA kula esaTha, badhA maLI eka aThThAvaza bhAMgAe bAda karavA. - chaThA guNasthAnakanA kula ekase bANuM bhaMga thAya che. temAMthI be ganA eka aThAvIza bhAMgA bAda karavAnA che. eka aThAvaza e ekaso bANune be tRtIyAMza bhAga che. mATe gAthAmAM kula bhAMgane be tRtIyAMza bhAga bAda karavAnuM kahyuM che. pada saMkhyA sAtaso cAra bAda karavAnI che. kemake uparanA bAda karavAnA bhAMgAnI pada saMkhyA teTalI thAya che. tathA AhArakakAyayege vartamAna apramattasaMyata AtmAne strIvedane udaya hotuM nathI mATe apramattasaMyatanI ATha vizIna ekase bANuM bhAMgAmAMne eka tRtIyAMza bhAga bAda kare eTale ke cesaTha bhAMgA, ane tenA traNase bAvana pade apramatta thatA bhAMgA ane padenI saMkhyAmAMthI bAda karavA. 124 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 151 A gAthAmAM vega, upaga ane leyA dvArA thatI udayanA bhaMganI ane panI saMkhyA lAvavAne sAmAnya upAya kahe che udaesuM cauvIsA dhuvagAu padesu jogamAIhiM / guNiyA miliyA cauvIsatADiyA iyrsNjuttaa||125|| udayeSu caturvizatayo dhrubakAstu padeSu yogAdibhiH / guNitA militAzcaturviMzatitADitA itarasaMyuktAH // 125 // artha--jyAre udayanA bhaMganI saMkhyA lAvavI hoya tyAre vizIone ane pada saMkhyA lAvavI hoya tyAre yuvakene gAdi sAthe guNAkAra kara, saravALo karI, tene vize guNavA, ane Itara saMkhyA meLavavI eTale bhaMgasaMkhyA ane padasaMkhyA prApta thAya che. TIkAnu. -vega, upaga ane vezyA dvArA thatI mahanIya karmanA udayanA bhaMganI saMkhyA lAvavI hoya tyAre je je guNasthAnake jeTalI vizI thatI hoya tene te te guNasthAnake jeTalA roga, upaga ke vezyA hoya tenI sAthe guNAkAra kare, ane tene covize guNavA, tyAra bAda benA ane enA udayathI thatA sattara bhAMgAone navayega, sAta upayoga ane eka vezyA sAthe guNAkAra karo ane tene pUrvanI saMkhyAmAM meLavavA. ane gadvArA thatI bhaMganI saMkhyAmAMthI pUrve kahelA asaMbhavI bhAMgAo bAda karavA eTale gAdivaDe thatI bhaMgasaMkhyA Ave. lezyA ane upayogadvArA thatI bhaMgasaMkhyAmAMthI tenA asaMbhavI bhAMgAe nahi (hevAthI eka paNa bhaMga bAda karavAnuM nathI, eTale te mATe kaMI kahevAmAM AvyuM nathI. e pramANe padanI saMkhyA lAvavI hoya tyAre je je guNasthAnake jeTalA jeTalA padadhruvake pahelAM kahyA che, tene te te guNasthAnake jeTalAyega, upaga ke vezyA hoya tenI sAthe guNakAra kare, saghaLAne saravALo kare, ane vIse guNavA. tyAra bAda benA udayanA ane ekanA udayanA ogaNatrIza padene nava yoga, sAta upaga ane eka vezyA sAthe guNI gadvArA thatI saMkhyAmAM vegathI guNAyelA, upagadvArA thatI saMkhyAmAM upayoga vaDe guNAyela ane vezyA dvArA thatI saMkhyAmAM vezyAvaDe guNAyela pada meLavavAM, eTale kula saMkhyA Ave. ahiM paNa gadvArA thatI saMkhyAmAMthI asaMbhavI bhAMgAo ane pade bAda karavAmAM hoya che, tema samajavuM. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA~casaMgraha tRtIyakhaDa A pramANe karavAthI yAgaguNita udayabhaga caudahajAra navase| sADatrIza, ane pa eka lAkha navasA ane khANuM prApta thAya che, je saMkhyA pahelAM kahevAi che, temaja upayoga ane vaizyA guNita bhaMga tathA padmasa`khyA paNa pahelAM kahevAI gaI che. 125 have asaMbhavi udayabhaMga ane padmAnI sakhyA lAvavAnA upAya kahe che-- apamatta sAsaNesuM aDa sola pamatta samma battIsA / micchami yachaNNauI ThAvejjA sohaNanimittaM // 126 // apramattasAsAdanayoraSTau SoDaza pramatte samyaktve dvAtriMzat / mithyAtve ca SaNNavarti sthApayet zodhananimittam // 126 // para a--apramatta ane sAsAdane ATha, pramatte seALa, aviratisamyagdaSTimAM khatrIza, ane mithyAtve chantu khAdya karavA mATe sthApavA. TIkAnu0--apramatta ane sAsvAdanasamadhI ATha ATha-bAda karavA mATe sthApavA tathA pramattasaMbaMdhI seALa, aviratisamyagdaSTisakha`dhI khauza ane mithyASTi sa kha dhI channu khAi karavAmATe sthApavA. te A pramANe AhAraka kAyayeAge vattamAna apramattayatine strIvedya hAtA nathI. strIvarTa eka eka cauviImAM AThe ATha bhAMgA thAya che. mATe apramatte zodhavA-khAda karavA cegya ATha sthApavAnu kahyu che. vaikriyamizrakAyayoge vamAna sAsvAdanasamyagdaSTine napu sakaveda DetA nathI. napuMsakaveDhe eka eka coviztamAM ATha ATha bhAMgA thAya che, mATe sAsvAdane bAda karavA yogya ATha sthApavAnA kahyA che. AhArakayAga ane AhArakamizrakAyayeAge vattamAna pramattayatine veda hAtA nathI. auve? AhArakakAyayege ane AhArakamizrakAyAge dareka cAviztamAM ATha ATha bhAMgA thAya che, mATe pramo bAda karavA ceAgya sALa sthApavAnA kahyA che. audArikamizrakAyayeAge vamAna aviratisamyagdaSTine veda ane napuMsaka veda hotA nathI. veDhe ane napuMsakaveDhe pratyeka ceAvIzImAM AThe ATha, nainA maLI sALa bhaga thAya che, mATe sALa, tathA vaikriyamizra ane kAma thukAyayeAge vamAna aviratisamyagdaSTine auveda hAtA nathI, mATe tyAM paNa pUrvakti rIte seLa kula matrausa sthApavAnA kahyA che. vaikriyamizra, audArikamizra ane kANukAyayeAge vatta mAna mithyASTine te dareka cege anaMtAnubaMdhinA udayavinAnI cAra cAra cAvicIja haiAtI nathI. cAra ceAvizInA channu` bhAMgA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 153 thAya che. je uparokta traNa vegamAMthI kaIge hatA nathI, eTale chanuM sthApavAnA kahyA che. je guNasthAne jeTalA sthApavAnA kahyA hoya tene te guNasthAnake jeTalI vIzIo heya te sAthe guNavA, eTale bAda karavA gya bhAMgAnI saMkhyA prApta thAya che. jemake sAsAdane ATha sthApavAnA kahyA che, te guNasthAnake cAra ceviza che. mATe AThane cAre guNatAM batrIsa Ave, teTalA bAda karavA gya bhaMga Ave che. mithyAtvaguNasthAnake audArikamizra, vaikriyamizra ane kArmaNakAga e pratyeka kAge cAra cAra cevazIe ja hotI nathI. eTale cAra vizIne traNe guNavA, ane tyAra bAda vize guNavA eTale bAda karavA yogya bhaMga prApta thAya che. A hakIkta pahelAM AvI gaI che. 126 A pramANe sthApana karavA egya aMkane batAvIne have je karavA gya che, te kahe che - jogatigeNaM micche niyaniyacauvIsagAhiM sesANaM / * guNiUNaM piMDejjA sesA udayANa parisaMkhA / / 127 // yogatrikeNa mithyAtve nijanijacaturviMzatibhiH zeSANAm / guNayitvA piMDayet zeSA udayAnAM parisaMkhyA // 127 // artha-mithyASTinA sthApavA gya aMkane gatrike guNavA, ane zeSa guNasthAnakanA sthApavA gya aMkane te te guNasthAnakanI vIzIna saMkhyAvaDe guNavA, guNIne saravALe kare, ane tene kula saMkhyAmAMthI bAda karavA, eTale udayabhaMganI kula saMkhyA prApta thAya che. TIkAnu-mithyASTiguNasthAnake sthApavA yogya je chAnuM kahyA che, te cha--e bhaMga yimizra, audyArikamizra ane kArmaNa traNe yoge letA nathI, mATe tene traNa yoga sAthe guNAkAra kare, guNatAM baso aTTAza Ave. - zeSa apramAdimAM ATha Adi sthApavAnA kahyA che. tene te te guNasthAnakanI cAvIzIo sAthe guNAkAra kara, eTale ke je guNasthAnake jeTalI vizIe heya, tenI sAthe te guNasthAnakanA sthApya aMkane guNAkAra kare. jemake apramatte ATha vIzIo che mATe tenI sAthe te guNasthAnakanA sthApya AThane guNAkAra kara, eTale bAda karavA yogya cosaTha Ave. - e pramANe sAsAdane cAra vizIo che, tenI sAthe tenA sthApya AThane guNAkAra kare batrIza Ave. pramo ATha vizao che, tene tenA sthApya aMka saLa sAthe guNAkAra karo eTale eka aThThAvIza Ave, aviratisamyagdaSTimAM ATha vizI che. mATe tenI sAthe tenA sthApya batrIza aMkane guNAkAra kara, guNAkAra karatAM base chappana Ave. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa Ada karavA yogya gurusthAnakAnA aMkanI sthApanA A pramANe Ave che-288-64 -32-128-256 saghaLA maLI sAtase aDasaTha thAya. eTalA pUrvokta uddayabhaMganI sa khyAmAMthI bAda karavA. khAda karatAM bAkInA udayabhaMganI sa`khyA--arthAt yAgaguNita bhaMganI kula sakhyA Ave che. ane te cauda hajAra ekasA AgaNAtara thAya che. je pahelAM kahIM gayA che. 127 have zeAdhyapadAne lAvavAnA upAya kahe che-- cavIsAiguNejjA payANi ahigicca miccha channau / semALa dhavanadi vanIkhkhiA tatro moDhe / / 28 / 154 caturviMzatyA guNayet padAnyadhikRtya mithyAtve SaNNavatim / rovALAM dhruvadaiH jIdasya tataH zoSayet // 1285 a--pa Azraryone mithyAtve channunA cAvIsa sAthe guNAkAra guNusthAnakanA sthApya aMkAnA dhruvapada sAthe guNAkAra karavA. tyArakhAda padmanI kula saMkhyAmAMthI zeAdhavA--mAda karavA. karavA. ane zeSa saravALA karIne - TIkAnu.--padya AzrayI mithyArdaSTi guNasthAnake channu nA cAvIsa sAthe guNAkAra karavA. zA mATe channune covIsa sAthe guNavA? e praznanA uttaramAM kahe che ke-mithyAdaSTi guNasthAnake vaikriyamizra, audyArikamizra ane kANu e dareka yoge anantAnukha dhinA udaya sivAyanI sAtanA uDDayanI eka, AThanA uDDayanI che, ane navanA udayanI eka, ema cAra covIsIe sabhavatI nathI. temAM sAtanA udayamAM sAta padma, AThenA udayamAM AThe padma, para`tu ArTanA udayanI e covIsI thAya che, mATe AThane mee guNutAM seALa pada levAM, ane navanA udayamAM nava pada, saghaLAM maLI bauza pada thAya, te bauza vaikriyamizra hi traNe ceAge sabhavatAM nathI, mATe traNa sAthe mausanA guNAkAra karavA, guNAkAra karatAM channu thAya che. A channu paDhA covIzIone AzrayIne rahela che, mATe channunA covIsa sAthe guNAkAra karavA kahyu che, channune covIse guNutAM trevIsasa ane cAra padma thAya che. A rIte zeSa sAsAdanAdi guNasthAnakAnA sthApya akanA potapotAnA dhruvapadmA sAthe guNAkAra karavA. te A pramANe-sAmrAinasa badhI pUrvokta AThanA batrIsa sAthe guNAkAra karavA. guNAkAra karatAM masA chappanna thAya. aviratisamyagdaSTi sabadhI bausane pAtAnA sATha padadhruvaka sAthe guNavA. guNutAM egaNIzase ane vIza thAya. pramattasa MbaMdhI seALane potAnA cummAlIza pada dhruvaka sAthe guNavA. guNatAM sAtaso cAra thAya. apramattasa`kha dhI ArTane peAtAnA cummAlIsa dhruvapadA sAthe jIvA, guNutAM traNusA khAvana thAya. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA jhokAnuvAda 55 tyAjya A saghaLA padonA saravALA karatAM pacAvanasA chatrIza (5536) thAya. tene pUrva guNusthAnakAnAM padonA je kula saravALA kahyo che. temAMthI khAda karavAM, khAda karatAM, guNusthAnakAmAM saMbhavatI padyanI kula saMkhyA Ave te, saMkhyA A pramANe che-pa'cANuM hajAra sAtasA ane sattara (95717) 128 A pramANe mehanIyakamma` sabaMdhe pahelAM nahi kahela vizeSa kahyo. have nAmakrama saMbaMdhe je vizeSa che, te kahe che. baMdhodayasaMtAI guNesu kahiyAi nAmakammassa | isu ya avvagaDaMma vocchAmi iMdie puNo // 129 // satara guNeSu kathitAni nAmakarmaNaH / gatiSu cAvyAkRte vakSyAmi indriyeSu punaH // 129 // a --nAmakamanA avyakta jIvasthAnaka ke gurusthAnakanI vicAraNA sivAya mAtra sAmAnyathI karelA nAmakanA baMdha udaya ane sattAsthAneAnA kathana prasaMge guNusthAnakamAM ane gatimAM khaMdha, udaya ane sattAsthAne kahyAM che, teneja vizeSa bedha thAya mATe gati, guNasthAnaka ane IndriyAmAM ahi' vistArathI kahevAmAM Ave che, TIkAnu.--pahelAM nAmakarmAMnA baMdha, udaya ane srattAsthAneAnA vicAra karavAnA prasaMge guNasthAnakamAM ane gatimAM baMdha, udaya ane sattAsthAneAnA vicAra karyAM che. paraMtu te sAmAnya svarUpe karyAM che, kemake te sthAna khAsa guNusthAnAmAM ke gatiemAM baMdha Arki sthAnAne pratipAdana karavA mATe na hatu. mAtA--vistArathI karelA vicArane samajanArA AtmAe sAmAnya svarUpe karelA te vicArane samajavA samarthAM thatA nathI, tene khAdha thAya mATe guNasthAnakA ane jIvasthAnakomAM kha'dha, udaya ane sattAsthAnakonA vicAra vistAra pUrvaka kare che, temAM pahelAM guNasthAnakamAM baMdha Adi sthAnAnA kare che. te A pramANe mithyASTi guNasthAnake nAmakamanAM cha khaMdhasthAnaka che. te A-23-25-26-2829-30, mithyASTi guNasthAnake cAre gatinA jIvA DhAya che, ane tee cAre gati cAya yathAyAgya rIte baMdha kare che, eTale uparokta badhasthAnA sabhave che mAtra tIrthaMkara nAmakama ane AhArakadvika sAthenAM badhasthAnaka che te ahi' haiAtAM nathI. ahiMthI kayu` baMdhasthAna kaI gati cegya che, te ane tenA khAMdhanAra kANu hoya che, te kahevAnI zarUAta kare che-aparyApta ekendriya cegya aMdha karatAM trevIsanu` baMdhasthAnaka aMdhAya Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa6 paMcasaMgraha vatIyakhaDI che. te bAMdhatA bAdara ane sUmanA pratyeka ane sAdhAraNa sAthe cAra bhaMga-prakAra thAya che. eTale ke--aparyApta ekendriya gya trevIsa prakRtiene kaI bAdara ane pratyeka sAthe bAMdhe che. keI bAdara ane sAdhAraNa sAthe bAMdhe che, keI sUma ane pratyeka sAthe bAMdhe che, ane keI sUma ane sAdhAraNa sAthe bAMdhe che, eTale trevIsane baMdha cAra prakAre thAya che anyatra paNa bhaMganI bhAvanA A pramANe samajavI. - A aparyApta ekendriya yogya trevIsa prakRtinA baMdhaka ekendriyAdi saghaLA tirya ane manuSya che. teo cAre bhAge trevIsane baMdha kare che. (yugaliyA tiryaMca ane manuSya mAtra devagatimAM ja jatA hovAthI devagatiyogya aThThAvIzanA baMdhasthAnaka sivAya anya kaI baMdhasthAnaka bAMdhatA nathI.) deve joke ekendriya yogya baMdha kare che, paraMtu te pratyeka bAdaraparyApta ekendriyagya baMdha kare che, sUma, sAdhAraNa ke aparyApta ekendriya gya baMdha karatA nathI. paryApta ekendriya yeya ane aparyApta vilendriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSya gya baMdha karatAM pacIsanuM baMdhasthAna baMdhAya che. temAM paryApta ekendriya ya pacIsane baMdha karatAM viza bhaMga thAya che, ane aparyApta vikasendriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSya yaMgya 25ne baMdha karatAM darekane eka eka bhaMga thAya che. A rIte pacIsanA baMdha kula pacIsa bhaMga thAya che. A bhAMgAe Aja prakaraNamAM gAthA 60 mAM kahI gayA che tyAMthI joI levA. A pacIsanA baMdhaka paNa trevIsanA baMdhakanI jemaja samajavAnA che. mAtra pratyeka -bAdara-paryApta ekendriyagya pacIsane baMdha IzAna sudhInA deve kare che, eTale ke AzraryA paNa te baMdhasthAna levAnuM che. je sthira-zubha-yaza sAthe asthira-azubha ane apayazane pheravatAM thatA ATha bhAMge ekendriyogya pacIsa prakRtio bAMdhe che. manuSya ane tire te yathAyogya rIte pacIse bhAge pacIsa bAMdhe che. . paryApta ekendriyagya bAMdhatAM chavvIsa baMdhAya che. ane tene bAMdhatAM seLa bhaMga thAya che. A baMdhasthAna bAdara paryApta ekendriya yogya che. kemake sUma ekendriyagya bAMdhatAM Atapa ke udyotane baMdha thatuM nathI. A baMdhasthAnakanA bAMdhanArA ekendriyagya pacIsanA je bAMdhanArA kahyA che, te saghaLA che. devagati gya ke narakagati yogya bAMdhatAM adAvIza prakRtine baMdha thAya che. temAM devagatigya achAvIza bAMdhatAM sthira-zubha-cazane asthira-azubha ane apayaza sAthe pheravatAM ATha bhaMga thAya che tathA naragatigya aTUThAvIza bAMdhatAM asthira-azubha ane apayazakIrtine ja baMdha thatuM hovAthI ane anya parAvartamAna azubha prakRtio ja baMdhAtI hovAthI eka ja bhaMga thAya chekula aThThAvIsanA baMdhe nava bhaMga thAya che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1567 saptatikA TIkAnuvAda A ane prakAranA aThThAvIzanA ba dhaka paryAptAvasthAmAM vartamAna garbhaja manuSyatiya"cA ane samU"imati"cA che, mithyAtvaguNusthAnake aparyAptAvasthAmAM vRttatA tiya iMca ane manuSyo devagati ke narakagatiyogya baMdha karatA nathI, mATe paryAptAvasthA grahaNa karI che. ekendriya ke vikalendriyA te naraka ke devagatiyeAgya baMdhaja karatA nathI. paryApta eindriya, teindriya. caurindriya, tiya ca paMcendriya ane manuSyayeAgya bAMdhatAM nAmakama nI ogaNatrIza prakRtie badhAya che. temAM paryApta eindriya, teindriya ane caurindriya ceAgya egauza bAMdhatAM darekanA AThe ATha bhaMga thAya che. tiya ca paMcendriya cegya bAMdhatAM chetAlIzase ATha bhaMga thAya che, ane manuSya cAgya khAMdhatAM pazu zvetAlIzasA ane ATha bhaMga thAya che. saghaLA maLI gaNatrIzanA baMdhasthAnakanA khANuMsA ane cALIza (9240) bha'ga thAya che. tIrthaMkara nAmakama sahita devagatiyegya je egaNatrIza prakRtinuM adhasthAnaka che, te mithyAdaSTine hAtuM nathI. kAraNa ke tIthaMkara nAmaka nA baMdha samyaktva rUpa hetuvaDe thAya che. mithyASTine te hetu hotu nathI, mATe devagatiyeAgya gaNutrIzanA kha'dha mithyArdaSTine thatA nathI. A tiya ca ke manuSya prAyegya gaNatrIzanA madhaka cAre gatinA jIvA che, cAre gatinA jIvA, yathAyogyapaNe tiyA~ca ke manuSyagatiyogya 29 nA baMdha kare che, mAtra vikalendriyayogya ra9 mAMdhanAra manuSya ane tiya ceAja che, devA ke nArakIo nahi. devA ke nArakIe mAtra sakhyAtavaSa~nA yuvALA paryApta-garbha ja'tiya ca ke paryAma-gabha`ja-manuSyagati ceAgya ja baMdha kare che, anya koI ceAgya baMdha karatA nathI. mAtra deve bhAdara-paryApta pRthvI, khAdara-paryAsa pa ane paryApta pratyeka vanaspatikAyayogya aMdha kare che, eTalu vadhAre che, tathA paryApta eindriya, teindriya, caurindriya ane tiya capaMcendriyayogya bAMdhatAM udyotanAmaka sAthe nAmakanuM... trIsanuM 'dhasthAna khaMdhAya che. temAM paryApta eIndriya, tendriya ane caundriya ceAgya trIza bAMdhatAM darekanA mATaeN-ATha bhaMga thAya che, ane tiyA~ca paMcendriya yogya bAMdhatAM chetAlIsaso ATha bha ga thAya che. saghaLA maLI trauzanA adhasthAnakanA chetAlIsase batrIza bhaga thAya che. tItha''kara nAmaka sAthe manuSyagati yogya trIza temaja AhArakaddhika sAthe devagatiyogya trauza ema e badhasthAna mithyArdaSTine baMdhamAM AvatAM nathI. kAraNake tItha'karanAmakanu samyakatva kAraNa che, ane AhArakadvikanuM saMyama kAraNa che, te mane kAraNeA mithyAdraSTiguNusthAnake nathI, eTale tIrthaMkara nAmakama' sAthenu' manuSyayogya trauzanu' aMdhasthAnaka ke AhArakadvika sAthenu' daivayogya trazatu' badhasthAnaka mithyArdaSTine hAtuM nathI. A aMdha Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa sthAnanA bAMdhanAra paNa ogaNatrIzanA baMdhakanI jema cAre gatinA jIve che. mAtra vikalandriyagya trIzanA baMdhaka manuSya ane tiryaMce che. A rIte mithyATi guNasthAnake bAMdhanAra bhinna bhinna che AzrayI cha baMdha sthAnaka hoya che. trevIsa Adi baMdhasthAnamAM thatI bhaMga saMkhyAne anukrame nirUpaNa karavA mATe anya zAstraprasiddha gAthA ApavAmAM AvI che, te A che- "cau paNavIsA solasa, nava cattAlA sayAya bANaui / battIsuttara chAyAla sayA miccharasa baMdhavihI" eTaleke trevIsanA baMdhasthAnakanA cAra, pacIsanA pacIsa, chavvIsanA seLa, aThThAvI. zanA nava, egaNatrIzanA bANuM cAlIsa, ane trIzanA baMdhasthAnakanA chetAlIsa batrIsa bhaMga thAya che. ATha baMdhasthAnakanA kula bhaMga terahajAra navase pIsatAlIsa thAya che. temAMthI tIrtha karanAmakarma sAthe devagati prAyogya ogaNatrIzanA baMdhanA ATha bhaMga, tIrthaMkara nAmakarma sAthe manuSyagati prAyogya trazanA baMdhasthAnakanA ATha aMga, AhArakaddhikasAthe devagatiyogya trIzanA baMdhasthAnakane eka bhaMga, AhAraddhika ane tIrthakara sAthe devagatiyogya ekatrIzanA baMdhasthAnakane eka bhaMga, ane yazakIrtirUpa eka prakRtinA baMdhasthAnakane eka bhaMga kula egaNIza bhaMga bAda karatAM mizcAdaSTiguNasthAnake cha baMdhasthAnakenA upara kahyA te tera hajAra navase ane chavvIsa bhaMga thAya che. A pramANe miyAdanA baMdhasthAnakanuM nirUpaNa karyuM. have udayasthAnakanuM nirUpaNa kare che_miyAdaSTi guNasthAnake bhinnabhinna cha AzrayI nava udayasthAnake che, te A pramANe 21-24-25-26-27-28-29-30-31 A saghaLAM udayasthAnake kevI rIte hoya che, tathA tenA keTalA keTalA prakAra thAya che te saghaLuM pahelAM vistArapUrvaka gAthA 73 thI 91 sudhImAM kahyuM che. chatAM ahiM paNa leza mAtra kaheze. A guNasthAnake AhAkasaMyatanAM, kriyasaMtanAM ane kevalibhagavaMtanAM udayasthAnake tathA tenA bhaMga detA nathI. eTale A guNasthAnake udayasthAnanA kula 7791 bhaMgamAMthI AhArakasaMyatanA pAMca udayasthAnakanA sAta, vaikriyasaMtanA 28-29-30 e traNa udayasthAnakane eka eka kula traNa ane tIrthaMkara-atIrthakara bhagavaMtanA daza udayasthAnakamAMthI sAmAnya manuSyamAM nahi gaNAyelA ATha bhaMga, kula aDhAra bhaMga bAda karatAM 7773 udaya bhaMga hoya che. jenuM ahiM nirUpaNa kare che. ekavIzanA udayana ekatAlIsa bhaMga ahiM mithyASTi guNasthAnake hoya che. te A Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 saptatikA TIkAnuvAda pramANe ekendriyanA 5, vilendriyanA , tiryaMca paMcendriyanA 9, manuSyanA 9, devanA 8, nArakIne 1, kula 41. covIsanA udayanA agIAra ane te ekendriyanAja thAya che. kemake anya keIpaNa ivene covIzane udaya hotuM nathI. pacIsanA udayanA batrIsa bhaMga. te A ekendriyanA 7, vaikriyatiryaMca-paMcendriyanA 8, vaijhiyamanuSyanA 8, denA 8, ane nArakane 1 kula 32 chavvIsanA udayanA cho, te A pramANe-ekendriyanA 13, vikalendriyanA 9, tiryaMca paMcendriyanA 289, manuSyanA 289, kula 600 sattAvIsanA udayanA ekatrIza, te A-ekendriyanA 6, zaikriyatiyacapaMcendriyanA 8, AkriyamanuSyanA 8, denA 8, ane nArakIne 1 kula 31 aThThAvIzane udayanA agIArase navANuM, te A pramANe vikendriyanA 6, tiryaMca paMcendriyanA 576, vaikriyatiryaMcanA 16, manuSyanA 576, vaikriyamanuSyanA 8, devanA 16, ane nArakIne 1 kula 119 ogaNatrIzanA udayanA sattarase ekAzI, te A vikalendriyanA 12, viryacapaMcejiyanA 115ra, baikriyatiryaMca paMcendriyanA 16, prAkRta manuSyanA 576, baikriyamanuSyanA 8, denA 16, ane nArakIne 1 kula 1781 trIzanA udayanA egaNatrIza? ane cauda, te A-vikendriyanA 18, tiryaMca paMcendriyanA 1728, zaikriyatiryaMcanA 8, manuSyanA 1152, ane denA 8, kula ra14. ekatrIzanA udayanA agIAraso ane cosaTha bhaMga thAya che, ane te A pramANe -vikalendriyanA 12, ane tiryaMca paMcendriyanA 115ra, kula 1164. ( A pramANe mithyASTi guNasthAnake pitAnA nava udayasthAnakanA saghaLA maLI 7773 bhaMga thAya che. tathA mithyASTine cha sattAnAM sthAnake hoya che. te A pramANe-92-89-8886 -80-78. temAMthI bANuMnuM sattAsthAnaka cAre gatinA AhArakacatuSkanI sattAvALA mithyAdaSTiene hoya che mithyASTine AhAraka ane jinanAmanI eka sAthe sattA nahi hovAthI trANuMnuM sattAsthAna vajaryuM che. have nevyAzInuM sattAsthAna kaI rIte hoya te kahe che-keI AtmAe nArakanuM Ayu bAMdhyA pachI kSApazamika samyakatva upArjana karI tIrthaMkara nAmakarma nikAgyuM, tyArabAda te AtmA narakamAM jatAM pitAnA AyunA chellA aMtamuhUrtamAM samyakatva vamI mithyAtvI thaI narakamAM gaye. tyAM paho thayA bAda pharI kSApazamika samyakatva upArjana kare. Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 pasaMgrahe vatIyakhaMDa AvA jIvane miyAdaDiTa guNasthAnake tIrthaMkaranAmakarmanI sattA aMtarmuhu paryata heya che. eTale tIrtha karanAmayukta nevyAsInI sattA aMtarmuhUrta paryata mithyAtvaguNasthAnake saMbhave che, eTale 8nuM sattAsthAna hoya che. AhAraka catuSka ane tIrthaMkaranAma vinA aTTAzInuM sattAsthAne cAre gatinA mithyAdRSTione saMbhave che. aTTIzInI sattAvALA yathAyogya rIte ekendriyamAM jaI devaddhika ke narakaddhika ule tyAre kyAzInuM sattAsthAna thAya che. chavAzInI sattAvALA ekendrie nahi uvelela devaddhika ke narakaddhika ane zaikriya catuSka uvela tyAre eMzInuM sattAsthAna thAya che. . te vAyumAM jaI manuSyadrika ukele tyAre aDhoteranuM sattAsthAna thAya che. manuSyadvikanI uddhalanA tela-vAumAM gayela AtmA ja kare che, anya kaI karatA tathI. teu-vAumAMthI nIkaLI vika lendriya ke tiryaMca paMcendriyamAM utpanna thAya ane te jyAM sudhI manuSyaddhika na bAMdhe tyAM sudhI eTale ke aMtamuhUrta paryata teone paNa aThThoteranuM sattAsthAna hoya che. tyArabAda teo avazya manuSyaddhika bAMdhe che, eTale teone eMzInuM sattAsthAna thAya che. cheA pramANe mithyAdaSTine sAmAnyathI baMdha, udaya ane sattAnAM sthAne kahyAM. : have saMvedha kahe che-aparyApta ekendriyagya trevIsa bAMdhatA mithyATine saprabheda nave udayasthAnake samajavAM. eTale ke navamAMthI keIpaNa udaye ane nave. udayasthAnanA keIpaNa bhege vartamAna miyAdaSTi trevaza prakRtine baMdha kare che, mAtra ekavIza, pacIza, sattAvIza, aThThAvIza, ogaNatrIza ane trIza e cha udayasthAnamAM vartamAna deva ane nArakI AzrayI je bhaMga thAya che te saMbhavatA nathI. kemake trevIsa prakRtie aparyApta ekendriya gya bAMdhatAM baMdhAya che ke tyAM utpanna thatA nahi hovAthI aparyApta ekendriya gya trevaza prakRtine baMdha karatA nathI. nArakIo paNa vIzane baMdha karatA nathI. kemake nArakIe te ekendriya gya keIpaNa baMdhasthAna bAMdhatA nathI. eTale de ane nArakIo AzrayI je udaya sthAne ane tenA bhage thAya che, te trevIsanA badhe varjavAnuM kahyuM che. ' sattAsthAna pAMca heya che. te A pramANe-12-88-86-80-78 temAM 21-24-19nA 1 jeoe labdhinA baLathI kriyazarIra karyuM hoya che, tevA manuSya-tiryo paNa kilaSTa adhyavasAyanA baLathI ekendriya yogya vIsa prakRtino baMdha karI zake che. * 2 78 nuM sattAsthAna manuSyadrika uvelAyA bAda te-vAune pitAnA saghaLA udayasthAnamAM hoya che. teuvAumAMthI nIkaLI pRthvIkAyAdi je tiryaMcamAM utpanna thAya che, tyAM paNa pitApitAnA zarUAtanAM 21-24 ke 21-26 e be udayasthAna paryata saMbhave che, tyAra bAda te-vAu sivAya anya ti avazya manuSyadrika bAMdhe che teu-vAhane 2-24-25-26 e cAra udayasthAnakeja Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 161 udayamAM pAMca sattAsthAne hoI zake che. pacIsanA udayamAM cAra sattAsthAne hoya che. mAtra pacIsanA udayavALA teka vAune pAMce sattAsthAne hoya che. chavIsanA udayamAM te-vAune pAMce sattAsthAne hoya che, ane tevAumAMthI nIkaLI te-vAu sivAya anya ekendriyAdi tiryamAM utpanna thanArane paNa pAMce sattAsthAne hoya che, sattAvIza, aThThAvIza, egaNatrIza, trIza ane ekatrIza e dareka udayasthAnamAM aDDotera sivAya bAkInAM cAra cAra sattAsthAne hoya che. saghaLAM maLI trevIsanA baMdhakane na udayasthAna Azraya cAlasa sattAsthAne thAya che. Aja pramANe pacIsa ane chavvIsanA baMdhaka mATe paNa samajavuM. mAtra ahiM pitAnA saghaLA udayasthAnakamAM vartamAna deva paNa paryApta ekendriya yogya paccIsa ane chavvIsa prakRtione baMdha kare che, e vizeSarUpe samajavuM. tathA teo mAtra bAdara-paryApta pRthvI, apa ane pratyeka vanaspati egya ja baMdha karatA hevAthI sthira-asthira, zubha-azubha ane yaza-apayazane pheravatAM thatA ATha bhAMge pacIsa ane chavvIsa prakRtio bAMdhe che ema paNa samajI levuM. deve sUma, sAdhAraNa ke aparyApta nAmakarmanA udayavALA keIpaNa jIvasthAnamAM utpanna thatA nathI mATe tene ge thatA keI paNa bhAMgA demAM saMbhavatA nathI. paccIsa ane chavvIsanA baMdhe sattAsthAnanI bhAvanA vasanA baMdhanI jema karavI. eTale paccIsa ane chavvIsa e be baMdhasthAnakamAM cAlIsa-cAlIsa sattAsthAne hoya che. (ahiM dene pitAnA saghaLA udayasthAnemAM 92-88 e be sattAsthAnaka ja hoya che, anya koI sattAsthAne hotAM nathI.) - aThThAvIzanA baMdhaka mithyASTine traza ane ekatrIza e be udayasthAna hoya che. aAvizane baMdha deva ke narakagati egya che ane tene paryApta mithyAdaDio ja bAMdhe che. hoya che. teone Atapa ke udyotane udaya hetuM nathI eTale te vAumAM pAMce sattAsthAne hoya che. tela-vA sivAya anya tiryomAM pitAnA zarUAtanA be udayasthAna sudhI pAMca. tyArapachInA layasthAnomAM 78 sivAya cAra sattAsthAne ja hoya che. manuSyagatimAM pitAnA saghaLA udayamAM 78 sivAya cAra sattAsthAne ja hoya che. deva ane nArakIe te 23 ne baMdha karatA nathI eTale tenA mATe ahiM kaMI kahevAnuM nathI. ko jIve kaI gati yogya baMdha kare che, ane tene keTalAM udayasthAnako hoya che. tene je barAbara nirNaya thAya te udayasthAnakanA kayA bhaMgavALuM baMdhasthAna hoya, te ane te vakhate kayAM kayAM sattAsthAnake hoya te samajavuM saheluM thaI paDe che. 1 ahIM be ja uyasthAna lIdhAM che tethI uttara vaikripa zarIrInI vivakSA karI nathI ema lAge che. anyathA A graMthanI 89 mI gAthAnI TIkAmAM 28 nA baMdhe 25 ane 27 nA udaye taukriya zarIrI mithAdaSTi mana ane tiryae paNa lIdhA che tethI te apekSAe ahIM 25 ane 27 Adi patha ema cha udayasthAne saMbhavI zake che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 paMcasa graha tRtIyakhaDa eTale uparanAM e ja udayasthAna grahaNa karyAM che. temAM tradzanu udayasthAna tiya ca ane manuSya e manene DAya che. ane ekatrauzanuM uddayasthAna mAtra tiya cAne ja hAya che. aThThAvIzanA khadhakane 2-89-88-86 e cAra sattAsthAna hAya che. temAM dhruva ke narakagati cagya aThThAvIzanA baMdha karatA tiya cane trauza ane ekatrauzanA udaye 92-88 ane 86 ema traNa traNa sattAsthAnakA hoya che. manuSyane devagati cegya aThThAvIza AMdhatAM uparanAM traNa sattAsthAnA hoya che. ane narakagati ceAgya baMdha karatA manuSyane 92-89-88986 e cAra sattAsthAnA saMbhave che. temAM khANuM ane aAzI teA sAmAnyataH heAya che. e'zaunI sattA lai keAI ekendriya AtmA manuSyamAM utpanna thAya, tyAM devadvika ane vaikriyacatuSka athavA narakaddhika ane vaikriyacatuSka khAMdhe tyAre cAzInuM sattAsthAna thAya che. tathA narakAsunA baMdha karyA pachI kSAyeApazamika samyakatva upAna karI jeNe tIra nAmakama bAMdhyu che evA keAI manuSya pAtAnuM Ayu aMtarmuhUtta zeSa rahe tyAre pariNAmanuM parAvartI na thavAthI mithyAtve jAya che, ane narakamAM javA sanmukha thayelA te AtmA tyAM narakagati cagya aThThAvIza prakRtinA kha'dha kare che. AvA kAI mithyASTi jIva AzraryAM naraka cegya aThThAvIzanA mauMdhe tevyAzInu' sattAsthAna hAya che. tIthakara nAmakarmAMnA baMdhaka devamAM jatAM tA kSAye pazamika samyakatva laIne jAya che, eTale devayAgya aThThAvIza khAMdhatA mithyASTi manuSyane nevyAzInuM sattAsthAna hatu nathI. ekatrIzanA uce dhruva ke naraka ceAgya aThThAvIza khAMdhatAM nebyArthI sivAyanAM traNa sattAsthAnA hAya che. nevyAzInuM sattAsthAna tIrthaMkaranAma sahita che. nikAcita jinanAmanI sattAvALA koIpaNa AtmA tiya'cagatimAM utpanna thatA nathI mATe nebyAzInuM sattAsthAna tiya cagatimAM DAtuM nathI. A pramANe gatinA bheda vinA sAmAnyathI trauzanA uce cAra ane ekatrauzanA udaye traNa kula sAta sattAsthAnA aTThAvIzanA baMdhasthAnake hAya che, egaNatrIzanuM 'dhasthAna manuSyagatiyeAgya, tiryaMcagatiyeAgya ane devagatiyeAgya ema traNa prakAre che. temAMthI devagatiyeAgya varjIne zeSa vikalendriya, tiya ca pacendriya ane manuSyagaticeAgya egaNatrIza prakRtinA baMdha karatA mithyAdaSTine sAmAnyathI pUrva kahelAM 1 ahiM nikAcita jinanAmanI ja vivakSA che. kemake anikAcita jinanAmanI sattA laIne te tiya "cagatimAM javAmAM DhAI virAdha nathI. A viSayamAM zaMkA--samAdhAna pa casaMgraha bhAga pahelA pAMcamA dvAra gAthA 47-44 mAM karyuM che tyAMthI joI levuM. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda na udayasthAnake hoya che. sattAsthAnake 92-89-88-86-80-78 e cha heya che. temAM ekavIzanA udayamAM saghaLAM chae sattAsthAne hoya che. temAM paNa ekabIzanA udaye manuSya gya ogaNatraza bAMdhatAM nevyAsInuM sattAsthAna pahelAM kahI gayA te rIte je manuSya tIrthaMkaranAmakarma bAMdhyuM che ane mithyAtvI thaI narakamAM gayo che tevA nArakIne samajavuM. bANuM ane addhAzI e be sattAsthAna deva, nArakI, manuSya, ekendriya) vikalendriya ane tiryaMca paMcendriya e sarvane hoya che. kyAzInuM ane eMzInuM sattAsthAna ekendriya, vikasendriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSyone hoya che. ane ataranuM sattAsthAna ekendriya, vikalendriya ane tiryaMca paMcendriyone heya che. manuSya ke tiryaMcagati yogya egaNatrIzane baMdha karatA vIsanA udaye vartamAna ekendriyone nevyAsI sivAya zeSa pAMca sattAsthAne hoya che. A udayasthAna mAtra ekendriyone ja hoya che, anya keIne hetuM nathI mATe "vIsanA udaye vartamAna ekendriyone ema lakhyuM che. pacIsanA udaye che e sattAsthAno hoya che. te jema ekavIzanA udayamAM vicAryA tema ahiM paNa vicAravAM. chavvIsanA udaye nevyAsI sivAya pAMca sattAsthAne hoya che. ane te pahelAnI jema samajI levAM. A udayamAM nevyAzInuM sattAsthAna zA mATe hetuM nathI e praznanA uttaramAM kahe che ke-mithyAdaSTi chatAM nevyAsInuM sattAsthAna narakamAM utpanna thatA nArakIne heya che, anya keIne hetuM nathI. nArakIne chavvIsane udaya hete nathI mATe te udaye nevyAzInuM sattAsthAne varyuM che. sattAvIzanA udaye aThThotera sivAya zeSa pAMca sattAsthAne hoya che. temAM nevyAzInuM sattAsthAna pUrvokta svarUpavALA nArakI AzrayI hoya che. pUrvokta svarUpavALA nArakIne pitAnA saghaLA udayasthAne mAM nevyAzInI sattA hoya che. bANuM ane aThThAzI devatA, nArakI, manuSya, ekendriya, vikalendriya ane tiryaMca paMcendriya e saghaLAone hoya che. chayAzI ane eMza ekendriya, vikasendriya, tiryaMcapaMcendriya ane manuSya Azraya hoya che. A udaye aThThoteranuM sattAsthAna te hetuM nathI. kAraNa ke sattAvIzane udaya te-vAu - 1 kaI paNa tiryaMca ke manuSya yogya baMdha karatA manuSyane 92-88-86-80 e cAra sattAsthAne hoya che. tiryaMcane 8 sAthe pAMca hoya che. nArIne tiryaMca gatigya baMdha karatAM kara-88 e be ane manuSyogya baMdha karatAM 89 sAthe traNa hoya che. derane manuSya ke tiryaMca yaMgya baMdha karatAM kara-88 e be hoya che. kayA bhagavALA kayA udayasthAnake vartamAna kayA bhaMgavALuM kayuM baMdhasthAna bAMdhe ane te vakhate kayuM sattAsthAna hoya te pitAnI buddhithI vicArI levuM. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa sivAyanA Atapa ke udyotanA udayavALA ekendriyone athavA nArakIo ane dene hoya che. teo keIne aThThoteranuM sattAsthAna saMbhavatuM nathI. kemake teone avazya manuSyadvikanA baMdhane saMbhava che. - aThThAvazanA udaye paNa Aja pAMca sattAsthAne jANavAM. temAM aAzI, nevyAsI ane bANuMnI bhAvanA pUrvanI jema karavI. eTale ke devemAM 92-88 e be, nArakImAM 9289-88 e traNa ane manuSya-tipaMcamAM 92-88 e be sattAsthAne hoya che. kyAzI ane eMzI e be sattAsthAna vikalendriya, tiryaMca paMcendriya ane manuSya AzrayI samajavAM. deva ane nArakIomAM e be sattAsthAne hotAM nathI. egaNatrIzanA udaye paNa A pramANe eja pAMca sattAsthAne samajavAM. trIzanA udaye bANuM, aThThAza, chAza ane eMza e cAra sattAsthAne hoya che. A sattAsthAne vikalendriya ane tiryaMca paMcendriye AzrayI jANavAM. (trIzane udaya deva, manuSya, vikalendriya ane niyaMca paMcendriyone heya che. temAM devane 92-88 manuSpo ane vikasendriyAdi tiyAne 92-88-86-80 e pramANe sattAsthAne hoya che.) ekatrIzanA udaye paNa Aja cAra sattAsthAne hoya che. ekatrIzane udaya vikasendriya ane tiryaMca paMcendriyone ja hoya che, eTale uparakta sattAsthAne paNa tene ja hoya che. saghaLAM maLI gaNatrIza prakRti bAMdhatA mithyASTine pIstAlIsa sattAsthAnaka hoya che. devagatiyogya ogaNatrIza prakRti miyAdaSTine baMdhAtI nathI, tenuM kAraNa pahelAM kahevAI gayuM che. " manuSyagati ane devagatiyogya trIza prakRtinA baMdhane varjine vikendriya ane tiryaMcapaMcendriya yogya trIza prakRti bAMdhatA miyAdaSTine sAmAnyathI pahelAM kahAM te nave udayasthAnake hoya che, ane nevyAsI sivAyanAM pAMca sattAsthAnake heya che. nevyAsInuM sattAsthAna hotuM nathI. kAraNake nevyAzInI sattAvALAne tiryaMcagatiyogya baMdha ja thatuM nathI. ekavIza, covIza, pacIza ane chavvIza e cAra udayasthAnamAM te pAMce sattAsthAne pUrvanI jema samajI levAM. sattAvIza, aThThAvaza, egaNatrIza, trIza ane ekatrIza e dareka udayasthAnamAM aThThotera sivAya zeSa cAra cAra sattAsthAne samajavAM. aThThoteranA niSedhanuM kAraNa pahelAM kahyuM che. teja samajavuM. saghaLAM maLI tiryaMcagatiyogya trIza bAMdhatA mithyAdaSTine cAlIsa sattAsthAne hoya che. tIrthakaranAmakarma sahita manuSyagatiyogya trIzane baMdha thAya che, ane AhAraddhika sahita devagatiyogya trIza baMdhAya che, te baMne baMdhasthAnake mithyAdaSTine hotAM nathI. kAraNa ke mithyATione tIrthaMkaranAma ane AhArakaddhikane baMdha ja thatuM nathI. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda A pramANe mithyAdaSTi AzrayI baMdha, udaya ane sattAsthAnene saMvedha kahyo. have sAsvAdananA baMdha, udaya ane sattAsthAne kahevAya che-sAdana guNasthAnake aThThAvIza, ogaNatrIza ane trIza e traNa baMdhasthAnake heya che. temAM aThThAvIzane baMdha be prakAre che-1 devagatigya, 2 narakagatigya. temAM sAsvAdane narakagatigya akAzane baMdha thatuM nathI, paraMtu devagatigya aThThAvIzane baMdha thAya che, ane tenA baMdhaka paryAptAvasthAmAM vartamAna garbhaja tiryaMce ane garbhaja manuSya che, tene baMdha karatAM sthiraasthira, zubha-azubha, ane yaza-apayazakIrtinA parAvartanavaDe ATha bhAMgA thAya che. eTale ke A ATha prakAramAMthI keIpaNa prakAre manuSya ane tiryaMca aThThAvIzane baMdha kare che. sAsvAdanaguNasthAnake vartatA ekendri, vikalendri, tiryacapaMcendriye, manuSya, deve ane nArakIo tiryaMca pacendriogya athavA te manuSyagati yogya ogaNatrIza prakRtine baMdha kare che. tIrthaMkaranAma yukta devagatiyogya ogaNatrIzane baMdha ahiM thatuM nathI, kemake ahiM egya adhyavasAyanA abhAve tIrthaMkaranAmakarmaja baMdhAtuM nathI. ahiM bhAMgA cesaThase (6400) thAya che. te A pramANe-je ke sAsvAdana guNasthAnavALA che tiryaMca paMcendriya ke manuSyagati cogya ogaNatrIza prakRtinuM baMdhasthAna bAMdhe che, chatAM te baMdhasthAna huMDasaMsthAna ke sevArtAsaMghayaNa yukta bAMdhatA nathI. kAraNa ke huMDasaMsthAna ane sevAsaMghayaNane baMdha mithyAtvaguNasthAnakeja thAya che. 1 miyAdaSTiguNasthAnaka caude chavabhedamAM hoya che, ane tyAM cAre gati baMdha thAya che. paraMtu sAsvAdane narakagati sivAya traNa gatiyogya baMdha thAya che. sAsvAdana guNasthAnaka paryApta nAma karmanA udayavALA bAdara-pRthvI, apu, pratyekavanaspati, beIndriya, teindriya, caurindriya, asaMgni paMce ndriya, devamanuSya ane tiryaMca saMzi-paMcendriyane zarIra paryApti pUrNa thatAM pahelAM hoya che, temaja deva nArakI, garbhaja-tiryaMca ane garbhaja-manuSyane paryAptAvasthAmAM hoya che. aparyAptAvasthAmAM vartatA uparaphata saghaLA jevo manuSyagati yogya ogaNatrI ane tiryaMcagati yogya ogaNatrIza ane trIza ema be baMdhasthAna bAMdhe che. ane paryAptAvasthAmAM vartatA deva ane nArakIo manuSyagatigya 29 ane tiryaMca gatigya 29-30 e be baMdhasthAna bAMdhe che. ane garbhaja tiryaMco ane garbhaja manuSya devagatiyegya 28, manuSyagatigya ra9 ane tiryaMcagatigya ra9-30 e baMdhasthAna bAMdhe che. A guNasthAnake ekendriya, vilendriya, ke asaMgni paMcendriya pega baMdha thatuM nathI. tathA zarIraparyApti pUrI thatAM pahelAM pRthvI, apa ane pratyekavanarapatine 21-24. vikalendriya, asaMgni-saMpatti paMcendriya tiryaMca-manuSyane 21-26 ane devane 20-25 e bame udayasthAnake hoya che, ane paryApta vasthAmAM devane 29-30 nArakIne-29 tiryaMcane 30-31 ane manuSyane 30 e pramANe udayasthAnaka hoya che. nArakIne aparyAptAvasthAmAM sAsvAdana hotuM nathI. potapotAnA udaye vartAtA te te AtmA upara batAvyA pramANe baMdhasthAnake bAMdhe che. sAsvAdane sattAsthAna 92-88 e beja hoya che. pitapitAnA udaye vartatA ane pitapatAne yogya baMdhasthAna bAMdhatA teone 92 ke 88mAMthI kaIpaNa sattAsthAna hoya che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasapraha vatIyakhaMDa mATe tiryaMca-paMcendriyagya ogaNatrIza bAMdhatAM pAMca saMghayaNasAthe, pAMcasaMsthAnasAthe,zubha-azubha vihAgati sAthe, sthira-asthira sAthe, zubha-azubhasAthe, subhaga-durbhagasAthe, suvara-durasvarasAthe, Adeya-anaya sAthe ane yazakIrti--apayazakIrti sAthe pheravatAM batrIsase (3200) bhaMga thAya che. eTale ke saghaLI prakRtie parAvartamAna havAthI teone vArApharatI pheravatAM ogaNatrIzane baMdha batrIsa prakAre thAya che. e pramANe manuSya gatigya ogaNatrIsane baMdha paNa batrIsase prakAre thAya che. saghaLA maLI sakase bhaMga thAya che. tathA sAsvAdanaguNasthAnake vartatA ekendriye vilendriyo, asaMkSi-saMkSi tiryaMca paMcendriyo, manuSyo, 8 ane nArakIe udyotanAma karmayukata tiryaMcagatigya trIza prakRtine baMdha kare che, paraMtu tathA prakAranA adhyavasAyanA abhAve tIya karanAmayukta manuSyagatiyogya trIza, ke AhArakakiyukta devagatiyogya traza prakRtine baMdha karatA nathI. ahiM ogaNatrIzane baMdha karatAM jema upara batrIsa bhAMgA kahyA tema tiryaMcagatiyogya triIzane baMdha karatAM paNa batrIsa bhAMgA thAya che. traNe baMdhasthAnakanA saghaLA maLI chanuse ATha (9608) bhAMgA thAya che. anyatra kahyuM che ke "aThTha sayA cosachi battIsasayA ya sAsaNe bheyA / aTThAvIsAisu savvANahiya channaui" eTale ke-sAsvAda guNasthAnake aThThAvIzanA baMdhasthAnakanA ATha, egaNatrIzanA baMdhasthAnakanA cesaDase ane trIzanA baMdhasthAnakanA batrIsase kula cha--se ane ATha bhaMga thAya che, sAsvAdanaguNasthAnake udayasthAnako sAta che-te A pramANe-21-24-2526-29 30-31. temAM- ekavIzane udaya paryAptanAmakarmanA udayavALA bAdara pRthvI, a... ane pratyeka vanaspatirUpa ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya, asaMgni-saMsi-tiryaMca paMcendriya, manuSya ane devone hoya che. A saghaLA jene aparyAptAvasthAmAM zarIraparyApti pUrNa thatAM pahelAM sAsvAdana hoya che. sAsvAdane laIne koI paNa che narakamAM utpanna thatA nathI mATe nArakane aparyAptAvasthAmAM sAsvAdana hetuM nathI, tethI tadviSayaka ekasane udaya hotuM nathI. temAM ekavIzanA udaye ekendriyonA bAdara paryAptA sAthe yazakIti ane apayazakIrti pheravatAM je be bhaMga thAya che teja be bhaMga ahiM hoya che, anya ke bhaMga hotA nathI. kemake sUkSama ane aparyAptAmAM sAsvAdanI utpanna thatA nathI. A kAraNathI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 167 ja vikalendriya, tiya"capa Mcendriya ane manuSyone paNa aparyApta nAmaka sAthe je eka eka bhaMga thAya che te ahiM-sAsvAdane saMbhavatA nathI, paraMtu zeSa bhAMgAe sabhave che. eTale ekendriyanA e, vikalendriyanA babbe kula cha tathA tiya ca paMcendriyanA subhaga-dubha ga, Adreya-anAdeya ane yaza-apayazane pheravatAM thatA ATha, eja pramANe manuSyanA ATha, ane devAnA ATha, saghaLA maLI ekauzanA udaye bannauza bhAMgA sa`bhave che. cAvIsanA udaya ekendriyamAM utpanna mAtrane DhAya che. ahiM paNu khAdara paryAptA sAthe yazaHkIrtti -apayazakIttine pheravatAM je e bhaMga thAya che te ja hAya che. kemake sAsvAdanI sUkSma, sAdhAraNu temaja te-vAumAM utpanna thatA nathI, mATe sUkSmAdi sAthe thatA kAI paNa bhAMgAe hAtA nathI. pacIzanA udaya daivamAM utpanna mAtrane DhAya che. tyAM Aya-anAya, subhaga-drubha ga ane yazaHkIrtti-apayazakIttine pheravatAM je ATha bhaMga thAya che te DAya che. chavvIMsanA udaya viMkalendriya, tiya 'capa cendriya ane manuSyamAM upanna mAtrane hoya che. temAM vilendriyanA darekanA khakhkhu kula che, tiya capaMcendriyanA cha saghayaNu, cha saMsthAna, subhaga-dubhaga, Adeya AnAkreya ane yaza-apayazane pheravatAM thatA masA aThThAau, ane eja rIte thatA manuSyanA khasA aThThAau, saghaLA maLI pAMcase ane khAzI bhAMgA sa'bhave che. aparyApta nAmaka nA udaya sAthenA je eka eka bhaMga thAya che, te ahiM` saMbhavatA nathI. kemake aparNAMpta nAmakamanA udayavALA jIvAmAM sAsvAdana guNasthAnakavALA utpanna thatA nathI. eTale aparyAptanAmakama sAthe thatA bhAMgA vijrane zeSa upara kahyA te bhAMgA sa Mbhave che. sAsvAdanIne sattAvIsa ane aThThAvIza e udayasthAna hAtAM nathI. kemake te utpanna thayA pachI aMtarmuhUtta gayA khAda hAya che ane sAsvAdana bhAva te utpanna thayA pachI kaMIka nyUna cha AvalikA mAtra kALa ja DAya che, mATe e e udayasthAna sAsvAdanIne ghaTatAM nathI. egaNatrIzanA udaya saghaLI paryAe paryApta devA ane nArakIne hoya che. egatrIzanA udayavALA te devA ke nArakI upazamasamyaktva prApta karI ana'tAnubaMdhi kaSAyanA udayathI paDI sAsvAdanaguNasthAna prApta kare che. temAM devAne ogaNatrauzanA udayamAM pUrva kahyA te ATha bhAMgA hoya che, ane nArakIne eka ja bhAMgA hAya che. kemake nArakIne saubhAgya, Ardraya ane yazakIttinA uddaya hAtA nathI. saghaLA maLI AgatrIzanA uce nava bhAMgA hAya che. trauzanA udaya paNa upazamasamyaktva prApta karI tyAMthI paDelA saghanI pasie paryApta tiya cA, manuSyo ane uttaraaikriyazarIramAM vatta mAna devAne hAya che. temAM trIzanA udaye vatta tA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 paMcasaMgraha tRtIyakhaDa tiyane cha saMghayaNa, cha saMsthAna, subhaga-durbhaga, Adeya-anAreya, yaza-apayaza, be vihAgati ane sura-du svara sAthe pheravatAM thatA 11ra, manuSyane paNa eja rIte 1152 ane dene ATha bhAMgA heya che. nArakIne udyotane udaya hetuM nathI eTale teone trIzanuM udayasthAna hetuM nathI. saghaLA maLI trIzanA udaye trevIsa ane bAra bhAMgI hoya che. - ekatrIzane udaya prathama samyaktva prApta karI paDelA paryApta tiryaMca paMcendrine ja hoya che. ahiM upara kahyA te pramANe agIAraso bAvana bhAMgA thAya che. ukata bhAMgAnI saMkhyAne nirUpaNa karavA mATe nIcenI gAthA anyatra kahI che. battIsa doni aTTha ya bAsIya sayA ya paMca nava udayA / kArIyA tevINA vAvajohAriyA ca | eTale ke ekavIzanA udayanA batrIsa, vIsanA udayanA be, pacIsanA udayanA ATha, chavIsanA udayanA pAMcaze bAzI, ogaNatrIzanA hAyanA nava, trIzanA udayanA trevIsaso bAra, ane ekatrIzanA udayanA agIArase bAvana bhAMgA thAya che. saghaLA maLI sAta udayasthAnakanA sAsvAdana guNasthAnake cAra hajAra ane sattANuM bhAMgA thAya che. sAsvAdana guNasthAnake bANuM ane aThazI e be sattAsthAna hoya che. temAM je koI AtmA AhArakacatuSka bAMdhI upazamazreNithI paDatAM sAsvAdana bhAvane prApta kare che, tene bANuMnuM sattAsthAna hoya che, anyane hetuM nathI. AhAraka catuSka bAMdhyA vinA paDIne AvelA cAre gatinA sAsAdanI jene aDrAzanuM sattAsthAna che. have saMvedha kahe che-aThThAvIzane baMdha kara sAsvAdanIne trIza ane ekatrIza ema be udayasthAna hoya che, kAraNake sAsvAdanaguNasthAnake aThAvIzane baMdha devagati prAgya ja hoya che. ane te baMdha tene karaNaparyAptAvasthAmAM ja thAya che. eTale ahiM anya koI udayasthAne hotAM nathI. ahiM manuSya AzrayI trazanA udaye baMne sattAsthAno hoya che, ane tiryaMca paMcendriya Azraya mAtra adyAzInuM eka ja sattAsthAna hoya che. kAraNake bANuMnuM sattAsthAna AhAracatuSkane baMdha karI upazamazreNithI paDatAM hoya che, ane tiryamAM te upazamazreNi ja hotI nathI. ekaazanA udaye eka aThAzInuM ja sattAsthAna hoya che. kemake ekatrIzane udaya tiryaMca paMcendriyane ja hoya che. tiryaMne upara kahI te yuktithI bANuMnuM sattAsthAna saMbhavatuM nathI. 1 A uparathI ema samajAya che ke-prathama samyakatvI eTale ke mithyAtvaguNasthAnake traNa karaNa dhArA je upazama samyakatva prApta karyuM che te sAtame guNasthAnake javA chatAM AhAraka catuSka bAMdho nathI. je te para bAMdhatA hoya to upazamazeNithI paDI sAsvAdane bAvanArane bANunI sattA hoya che ema na kaheta. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 169 tiya ca pAMcendriya ane manuSyagati caiAgya egaNuauza khAMdhatAM sAte udayasthAnaka DAya che. eTale ke te sAte udayasthAnakamAMthI jene jene je je udAsthAna hAya, te te udayasthAnake vattatA teo manuSyagati yAgya ke tiya cagati yAgya egaNatrIza prakRtinA baMdha kare che. temAM potapotAnA udayasthAnake vattatA ekendriya, vikalendriya, tiya``ca pAMcendriya, manuSya, deva ane nArakeAne sAsvAdana guNusthAnake eka aAzInu' ja sattAsthAna hoya che mAtra zrIzanA uce vamAna manuSyane upazamazraNathI paDatAM je teNe AhArakacatuSpanA baMdha karyAM hAya tA sAsvAdana guNusthAnake khANuMnuM sattAsthAna hoya che. trIzanA aMdhakane paNa A pramANe ja kahevu. saghaLA udayasthAnakamAM sa` maLI sAmAnyathI aThThAvIzanA khadhe e, tiya cagati cAgya egaNatrIzanA maMdhe che, manuSya ceSya egaNatrIzanA dhe che, ane tiryaMcagati yAgya trIzanA aMdhe che, ema AThe sattAsthAnaka hoya che. have sabhyamithyAdaSTi guNusthAnake aMdha, udaya ane sattAsthAnakAne vicAra kare che. sabhyamithyAdraSTi guNasthAnake aThThAvIza ane egaNutrIza ema e badhasthAnakA hoya che. temAM sabhyamithyAdita tiya ca ane manuSyo devagatiyeAgya aThThAvIzanA khaMdha kare che. tenA sthiraasthira, zubha-azubha ane yaza-apayazanA bhedde ATha bhaMga thAya che. devatA ane nArakIone manuSyagati ceAgya egaNatrauzanA kha dha thAya che. tenA paNa upara kahyA te rIte ATha bha Mga thAya che. kemake anya parAvattamAna azubha prakRtinA A guNusthAnake baMdha thatA nathI, mATe anya koI bha`ga thatA nathI. udayasthAnA egaNatrIza, trauza ane ekatrIza ema traNa DAya che. temAM tiyAne 30-31, manuSyane 30, nArakIne ra9 ane devAne paNa ratnuM udayasthAna hAya che. temAM egaNatrIzanA udayasthAnakanA devA AzrayI subhaga-du.ga, Adeya-anAdeya ane yaza-apa'apayazanA leke ATha bhaMga thAya che, ane nArakI AzrayI ekaja bhaMga thAya che. kemake tene subhaga, Aya ane yazanA udaya hAta nathI. saghaLA maLI nava bhaMga thAya che. 1 sAsvAdana guNasthAnake bANuMnuM sattAsthAna AhArakacatuSka bAMdhI upazamakoNithI paDIne sAsvAdane AvanArane hAya che. eTale manuSyane ja trIsanA udaye bANunuM sattAsthAna kahyu` che. ahIM eka zakA thAya che ke upazamazreNithI paDIne sAsvAdane AvanAra tyAMja kALadharma pAmI sAsvAdana laI devagatimAM jAya tA deva saMbadhI 21-25nA udaye khANuMnuM sattAsthAna kema na kahyuM? kemake vaimAnika devanuM Ayu khAMdhI upazamakoNi para ArUDha thaI paDanAra sAsvAdane kALadharma pAmI te gurusthAna laI vaimAnikamAM jaI zake che to tyAM manuSyagati yogya 29 bAMdhatAM 21-25 nA udaye 92nuM sattAsthAna paNa sabhave che. kahyuM nathI tattva kevaLIgamya. 2 A guNasthAna ga`ja tiryaMca, gaja manuSya, deva ane nArakIne paryAptAvasthAmAMja hoya che. ahiM devA ane nArakIe mAtra manuSyagati yeAgya ane manuSye tathA tiya``cA mAtra devagati caiAgya 'dha kare che. A vastu khyAlamAM rAkhIne bArbAde sthAnakA ane tenA saMvedhana vicAra karavA joIye, rara Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1eo paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa trIzanA udayanA tiryaMca paMcendriya Azraya saMpUrNa paryAptie paryAptAvasthAnA je agIArase bAvana bhaMga thAya che, te ahiM levAnA che. bhASA paryApti thatAM pahelAM udyotanA udayanA vikalapanA je bhaMga thAya che, te ahiM levAnA nathI. kemake A guNasthAnaka saghaLI paryAptie paryApta thayA pachI ja hoya che. e pramANe manuSyane paNa trIzanA udayanA agIArase bAvana bhaMga thAya che. saghaLA maLI trIzanA udayanA trevIsase cAra bhaMga thAya che. ekatrIzanA udayanA tiryaMca paMcendriye Azraya agIArase bAvana bhaMga thAya che. A udayasthAna manuSyane hetuM nathI. traNe udayasthAnakanA saghaLA maLI trIsase pAMsaTha bhAMgA thAya che. sattAsthAne bANuM ane aAzI ema be hoya che. AhArakacatuSkanI sattAvALAne bANuM, ane tenI sattAvinAnAne aAzInuM sattAsthAna cAre gatinA jIvamAM hoya che. have saMvedha kahe che-aTTAlIzanA baMdhaka samyagRmithyASTine trIza ane ekatrIza ema be udayasthAna hoya che, A baMne udayasthAnakamAM vartamAna tiryA ane trIzanA udaye vatana mAna manuSya devagatigya aThThAvIzane baMdha kare che, ane te vakhate A baMne udayasthAnakamAM bANuM ane aAzI ema be sattAsthAna hoya che. manuSyagatigya egaNatrIzanA baMdhaka deva ane nArIne ogaNatrIzanuM ekaja udayasthAna heya che. egaNatrIzanA udaye vartAtA devo ane nAkIe manuSyagatigya ogaNatrIza prakRtine baMdha kare che. te vakhate bANuM ane adAzImAMthI kaI paNa sattAsthAnaka hoya che. A pramANe traNamAMnA dareka udayasthAnake babbe sattAsthAna hovAthI sAmAnyathI cha sattAsthAna thAya che. have aviratisamyaggadaSTinA baMdha, udaya ane sattAsthAnakane vicAra kare che-avirati 1 A guNasthAnake uttarakriya nahi karatA hoya ke karatA hoya ane a5kAla hovAne lIdhe vivakSA na karI hoya paraMtu uttara kriyazarIra ahiM vivaryuM nathI. jo tenI virakSA karI hota to udyotanA udayavALuM trIzanuM udayasthAna paNa devane kaheta. 1 A guNasthAnaka cAre gatinA chane karaNa aparyAptAvasthA ane paryAptAvasthAmAM hoya che. apAtAvasthAmAM navuM samyaktva utpanna thatuM nathI, paraMtu samyaktva laI ne cAra gatimAM jaI AvI zake che. eTale aparyAptAvasthAmAM paNa A guNasthAnaka hoya che. A guNasthAnake vartAtA devo ane nArakIo manuSyagatigya 29, ane tIrthaMkaranAma sAthe 30 bAMdhe che. manuSya devagatigya 28 ane tIrthaMkaranAma sAthe 29 bAMdhe che tiryace mAtra aThThAvIzaja bAMdhe che. cAre gatinA AtmAo pitatAnA udaye vartAtA svayogya uparokta baMdhasthAna bAMdhe che. sattAsthAne 93-92-89-88 e cAra hoya che. devagatimAM cAre, narakagatimAM trANuM sivAya traNa, manuSyagatimAM cAre ane tiryaMcagatimAM bAruM ane aThThAzI e be sattAsthAna hoya che. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 171 samyagRSTiguNasthAnake vartamAna AtmAne 28-29-30 ema traNa baMdhasthAna hoya che. temAM aviratisamyagdaSTi tiryaMca ane manuSyane devagatiyogya baMdha karatAM aThThAvIzanuM baMdhasthAna hoya che. tenA sthira-asthira, zubha-azubha ane yaza-apayazanA bhede ATha bhaMga thAya che. A guNasthAnakavALA anya koIpaNa gati gya baMdha karatA nathI, mATe ahiM narakagati yogya adyArnIzane baMdha thatuM nathI. manuSyane devagatigya tIrthaMkara nAmakarma sahita baMdha karatAM egaNatrIzanuM paNa baMdhasthAna hoya che. tenA upara kahyA te pramANe ATha bhaMga thAya che. manuSyagatiyogya baMdha karatA deva ane nArakIone ogaNatrIzanuM baMdharathAna heya che. tenA paNa eja ATha bhaMga thAya che. temaja tIrthaMkaranAma sahita manuSyagatigya trIzane baMdha karatAM teone trIzanuM baMdhasthAna paNa hoya che. tenA paNa upara kahA te ATha ja bhaMga thAya che. A guNasthAnake udayasthAnake ATha hoya che. te A pramANe-21-25-26-27-28 2-30-31. temAM ekavIzane udaya nArakI, tiryaMca, manuSya ane heva e cAre AzrayI samajo. kemake pUrva baddhAyu kSAyikasamyakatvane uparokata cAre gatimAM utpattine saMbhava che. aviratisamyagdaSTi AtmAo aparyApta nAmakarmanA udayavALAmAM utpanna thatA nathI. mATe aparyAptAnA udayasthAnakamAM thatA bhAMgAo varjine zeSa bhAMgAo ahiM samajavA. ane te pacasa che. te A-tiyacapaMcendriya Azraya Aha, manuSya AzrayI ATha, deva Azraya ATha ane nArakI Azraya eka. pacIsa ane sattAvIza e be udaya de, nArakIo ane vaikriya tiryaMca-manuSyo Azraya samajavA. temAM nArakI kSAyika ke vedakasamyagdaSTi hoya che, ane deve traNa prakAranA samyapha yukta hoya che. saptatikA cUrNimAM kahyuM che ke "vIsavIroyA tene veniyariMbhigg , nehA vAvethA sadI se tividhiviti'. eTale ke pacIsa ane sattAvIzane udaya deva ane nArakIo Azraya hoya che, temaja uttarakriyatiryaMca ane manuSya Azraya hoya che. temAM nArakI kSAyika ane vedakasamyagdaSTi hoya che, ane de traNa prakAranA samyaktva yukta hoya che. ahiM bhAMgAo pAtapitAnA saghaLA samajavA. 1 baMdha ke udyamAM virodhI pravRtio hovAne lIdhe bhAMgA utpanna thAya che. ahiM dareka gatimAM kayA kayA udayasthAna hoya che. ane temAM anAme kaI kaI prakRtie bhaLe che, tathA temAM kaI kaI virodhI pravRtio hoya che teno khyAla rAkhI bhAMgAo utpanna karavAnA hoya che. kaI prakRtino kayAM sudhI udaya hoya te khAsa yAda rAkhavuM joIe. ahiM udayamAM cha saMghayaNa, cha saMsthAna, subhaga-durbhAga, Adeya-anAdeya, yaza-apayaza, be vilAyogati ane be svara, ATalI prakRtiene bhaMga utpanna karavA Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacasaMgraha tRtIyakhaMDa chavvIsanA udaya kSAyika ane vedaka samyagdaSTi tiya ca ane manuSyane hAya che, aupazamika samyagdaSTi tiya ca ane manuSyamAM utpanna thatA nathI, mATe traNe prakAranA samyakatvIone hAya che ema kahyuM nathI. tiryaMcamAM vedakara samyagdaSTipaNuM bAvIsanI sattAvALA (asa'bya varasanA AyuvALA) tiya ca mAzrayI samajavu. 192 aThThAvIza ane egaNatrIzanA udaya nArakI, tiryaMca, manuSya ane deva e cAre gatimAM hAya che. trIzanA uddaya tiya iMca paMcendriya, manuSya ane devAne hoya che. ekatrIzanA udaya tiyA~ca poMcendriyAne hAya che. ahi' dareka udayasthAnakamAM bhAMgA potapotAnA sAmAnya udayasthAnamAM je kahyA che, te saghaLA samajavA. A guNusthAnake trANuM, khANuM, nevyAsI ane ThThAzI ema cAra sattAsthAneA hAya che. mATe pheravavAnI hoya che. temAM chellA traNa sa`ghayaNanA udaya sAtamA sudhI, bIjA ane trIjAnA udaya agIAramA sudhI ane pahelAnA udaya teramA sudhI hoya che. e sasthAnanA udaya teramA sudhI hAya che. duga, anAdeya ane apayazanA udaya ceAthA sudhI, ane subhaga, Adeya ane yazanA udaya caudamA sudhI DhAya che. e vidvAyAgata ane e staranA udaya teramA sudhI hoya che. gurusthAnakamAM udayanA bhaga utpanna karavA mATe A hakIkata yAda rAkhavI. tathA 21-25-27nA udayasthAnamAM paraspara viruddha sAmAnyata: suga-dubhaga, Adeya-anAdeya, yaza, apayaza, e prakRtie heAya che. 26 nA udayamAM uparokta prakRtimAM cha sa`ghaNa ane cha saMsthAna vadhe che. 28 nA udayamAM e vihAyeAgati bhaLe che, 29 nA udayamAM virodhi prakRti keAI vadhatI nathI. 30 nA uddayamAM be svara vadhe che. 31 nA uddezyamAM 30 nA udaya pramANe ja virAdhi prakRtie hoya che. mAtra devAnA potAnA dareka udayamAM saubhAgya-durbhAgya, Adeya-anAdeya, ane yaza-apayaza ja vireAdhi prakRti tarIke hoya che, anya kAI hAtI nathI. ane nArakIemAM te| tamAma parAvartta'mAna aprazasta prakRtieteAja udaya hAya che. A hakIkata khyAlamAM rAkhI dareka guNasthAnake rahelA uddayasthAnanA bhAMgAe svayameva vicArI levA ra. kSAyika samyaktva utpanna karatAM mithyAtva, mizra ane samyakatameAhanIyatA ghaNA bhAga kSaya karI vaimAnika deva, traNa naraka ane sakhyAta varasanA AyuvALA manuSya-tiya yamAM utpanna thAya che eTale cAre gatimAM bAvIsanuM sattAsthAna heAya che. uparokta paktithI ema samajAya che ke sakhyAta varasanA AyuvALA ti"camAM koIpaNa samyaktva laI utpanna thAya nahi eTale tene aparyAptAvasthAmAM kAI samyakatva sabhave nahi paryApta thayA bAda upazama ke kSayApama samyakatva utpanna karI zake, nArakImAM mAtra kSAyika ke vedaka laI te jAya. tyAM kSAyeApamika ke upazama utpanna karI zake, devatimAM game te samyakatva laIne jAya temAM upazamasamyakatva upazamakoNinuM laI te jAya teA hoya che. manuSyane apa [ptAvasthAmAM kSAyika ke kSAyeApazamika e eja samyakatva hAya che, upazama hAtu nathI. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtatikA TIkAnuvAda 173 temAM je apramatta ke apUrvakaraNa guNasthAnake vartamAna AtmA tIrthaMkara ane AhAraddhika yukta devagati yogya ekatrIza prakRti bAMdhI pariNAmanA parAvartana vaDe tyAMthI paDI avirati samyagdaSTi thAya. athavA maraNa pAmI deva thAya te Azraya trANuMnuM sattA sthAna hoya che. AhAraddhika bAMdhI pariNAmanA parAvartanavaDe paDI mithyAtve jaI cAramAMthI keIpaNa gatimAM utpanna thAya, te te gatimAM jaI pharI samyakatva prApta kare tevA keI jIva Azraya bANuM, mAtra deva ane manuSyamAM mithyAtva nahi prApta karanArane paNa bANuMnuM sattAsthAna hoya che. (kemake manuSya te upazamazreNi parathI paDatA paDate avirati guNasthAnake Ave che, ane zreNimAM kALa karI samyakatva yukata vaimAnika devamAM utpanna thAya che, eTale samyaktvathI nahi paDanAra manuSya ane devane bANuMnuM sattAsthAna ghaTI zake che.) nevyAzInuM sattAsthAna aviratisamaSTi devatA, nAraka ane manuSyane hoya che. kemake te traNe gativALA tIrthakara nAmakarma bAMdhI zake che. tiryaMcamAM tIrthaMkaranAmakarmanI sattAvALe paNa utpanna thatuM nathI, mATe tiryaMcane grahaNa karyA nathI. aDAzInuM sattAsthAna sAmAnyathI cAre gativALA aviratisamyagdaSTiene heya che. have saMvedha kahe che-devagati yogya aDAlIzanA baMdhaka manuSya ane tiryaMcone yathAyogya rIte AThe diyasthAna hoya che. temAM pacIsa ane sattAvIzane udaya zaikriya tiryaMca ane manuSya AzrayI hoya che. pitAnA udaye vartatA teo aAzane baMdha kare che. eka eka udaye bANuM ane aDAzI ema banne sattAsthAne hoya che. egaNatrIzane baMdha devagatiyogya ane manuSyagati yogya ema be prakAre che. temAM devagatiyogya 29 ne tIrthaMkaranAmakarma yukta che, ane tene baMdha manuSyo ja kare che. tenAM udayasthAnake sAta che. te A pramANe 21-25-26-27-28-29-30 A udayasthAnake vartamAna manuSya devagati gya ogaNatrIzane baMdha kare che. ekatrIzane udaya manuSyomAM te nathI. eka-eka udayasthAnake trANuM ane nevyAzI ema babbe sattAsthAnaka hoya che. manuSyagati5 ogaNatrIza prakRti deva ane nArakIo bAMdhe che. temAM nArakIone 21-25-27-28 29 e pAMca udayasthAnake hoya che, ane devene uparanAM pAMca ane chaThuM trIza ema cha udayasthAnaka hoya che. temAM trIzanuM udayasthAna udyotanA vedaka dene samajavuM. pitAnA udaye vartamAna devo ane nArakI manuSya egya ogaNatrIza prakRtine baMdha kare che. eka eka udayasthAnake bAruM ane adAzI ema banne sattAsthAnake heya che. manuSyagati yogya tIrthakaranAmakarma yukta trIza aviratisamyagdaSiTa deva ane nArakIo bAMdhe che. temAM devane upara kahyAM te pramANe chae udayasthAnake hoya che, ane te dareka Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 paMcasaMgraha tRtIyaDa udayasthAnake trANuM ane nevyAzI ema babbe sattAsthAnake hoya che. nArakIne trIzane baMdha karatAM pAMca udayasthAnake hoya che. te dareka udayasthAnakamAM eka mAtra nevyAsInuM ja sattAsthAna hoya che. kemake tIrthaMkaranAma ane AhArakacatuSka e baMnenI saMyukta sattA chatAM kaI paNa AtmA narakagatimAM utpanna thatuM nathI, mATe teone trANuMnuM sattAsthAna saMbhavatuM nathI. A pramANe sAmAnyathI ekavIzathI AraMbhI trIza sudhInA udayasthAnakamAMnAM dareka udayasthAnake 93-92-8-88 ema cAra cAra sattAsthAne hoya che. ane ekatrIzanA udayamAM 92-88 ema be sattAsthAna hoya che. saghaLAM maLI trIza sattAsthAnake thAya che. have dezaviratanA baMdha, udaya ane sattAsthAnake kahe che-dezavirati guNasthAnake aTUThAvIza ane ogaNatrIza e be baMdhasthAnaka hoya che. A guNasthAnaka saMkhyAtavarSanA AyuvALA manuSya ane tiyAne ja heya che, ane te paNa paryAptAvasthAmAM jo temAM aTUThAvIzanuM baMdhasthAna dezavirata manuSya ke tiryaMcane devagatigya bAMdhatAM samajavuM. tenA sthira-asthira, zubha-azubha ane yaza-apayazanA bhede ATha bhAgA samajavA. teja aDAvIzanuM baMdhasthAna tIrthaMkaranAmakarma yukta egaNatrIzanuM baMdhasthAna thAya che, ane te baMdhasthAna mAtra manuSyane ja hoya che. kemake tiryane tIrthaMkaranAmakarmane baMdha thata nathI. ahiM paNa upara kahyA te ATha bhAMgA thAya che. ahiM udayasthAnake che che-25-27-28-29-30-31. temAM AdinAM cAra udayasthAnaka vaikiyatiryaMca ane manuSyane hoya che. A guNasthAnake durbhAga, anAdeya ane apayazane udaya nahi hovAthI cAre udayasthAnamAM eka-ekaja bhaMga thAya che. trIzane udaya zaikriyatiyacane temaja svabhAvastha tiryaMca-manuSyane paNa hoya che. ahiM bhAMgA ekase cummAlIza thAya che. te cha saMghayaNa, cha saMsthAna, susvara-dusvara, ane prazasta-aprazasta vihAgatinA parAvartana thavAthI thAya che. durbhaga, anAdeya ane apayazakIrtine udaya guNanA prabhAvathI ja dezaviratine hete nathI, mATe tadAzrita vikalpa 1. A guNasthAnake saMkhyAta varasanA AyuvALA tiryace hoya che. ane tene upazama ke kSapazama samyakatva hoya che. saMkhyAta varasanA AyuvALAmAM kSAyika samyakatva hotuM nathI. 2 baikriyamanuSyane pitAnA cAre udayasthAnamAM eka-eka bhaMga thAya che, kemake tene ahi udyotane udaya hotuM nathI. vaikiya tiryaMcane pitAnA zarUAtanA be udayasthAnamAM eka-eka, ane trIjA ane cothA udayasthAnamAM be bhaMga thAya che. kemake zarIraparyAdita pUrNa thayA pachI teone udyotanA udayane paNa saMbhava che. sarva pado prazasta hovAthI adhika bhaMga thatA nathI, tathA trIzanA udayane vakriyacito eka bhaMga thAya che eTale ahiM vaijhiyamanuSyanA cAra, ane vaikriyatiryaMcanA sAta bhaMga thAya che. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satatikA TIkAnuvAda 175 paNa thatA nathI. ekatrIzane udaya tiryaceneja hoya che. temAM paNa upara kahyA teja eka cummAlIza bhAMgA thAya che. A guNasthAnake trANuM, bANuM, nevyAsI ane aTTAza ema cAra sattAsthAnake heya che. temAM je kaMI apramatta ke apUrvakaraNaguNasthAnakavartI AtmA tIrthaMkaranAma ane AhArakahika bAMdhI pariNAmane hAsa thavAthI dezavirati thAya tene trANunuM sattAsthAna hoya che. zeSa sattAsthAne vicAra aviratisamyagRSTinI jema ja samaja. have saMvedha kahe che-devagatigya agrAvIzanA baMdhaka dezavirati manuSyane 25-27 28-9-30 ema pAMca udayasthAnake hoya che. temAM zarUAtanAM cAra udayasthAnake vaikriyamanuSyane ane pAMcamuM svabhAvastha manuSyane hoya che. e dareka udayasthAnamAM bANuM ane aThThAzI ema babbe sattAsthAne hoya che. devagatigya aThThAvIzanA baMdhaka dezavirata tiyacane paNa upara kahyA te pramANe pAMca udayasthAna ane cha : ekatrIzanuM ema che udayasthAnake hoya che. temAM zarUAtanA pAMca vaikriya tiyacane ane chellA be svabhAvastha tiryaMcane heya che. A dareka udayasthAnake paNa bANuM ane aAzI ema babbe sattAsthAnaka hoya che. | tIrthaMkaranAmakarma yukta devagatiyogya ogaNatrIsane baMdha dezavirata manuSyane ja hoya che. temAM paNa upara manuSyane je ane je rIte pAMca udayasthAne kahyAM che ane te rIte pAMca udayasthAnake heya che. dareka udayasthAnakamAM trANuM ane nevyAzI ema babbe sattAsthAne hoya che. - A rIte dezaviratine paccIzathI trIza sudhInA pAMca udayasthAnamAM cAra cAra sattA sthAne ane ekatrIzanA udayamAM be sattAsthAne-kula bAvIsa sattAsthAne hoya che. have pramasaMvatanA baMdhAdi sthAnanuM nirUpaNa kare che-pramasaMvatane 28-29 be baMdhasthAnake heya che. A baMne baMdhasthAnako dezaviratanI jema samajavAM. A ane have pachInAM guNasthAnako saMyata manuSyane ja hoya che. A guNasthAnake 25-27-28-29-30 ema pAMca udayasthAnaka hoya che. A saghaLAM udayasthAnako zaikriyasaMyata ane AhArakasaMyatane hoya che. ane chelle trIzanuM udayasthAnaka svabhAvastha saMyatane paNa hoya che. zaikriyasaMyata ane AhAraka saMvatane pacIsa ane sattAvIsanA udaye eka eka bhaMga hoya che. aAvIza ane ogaNatrIzanA udaye babe bhaMga hoya che. ane trIzanA udaye eka eka bhaMga hoya che. eTale vaikriyasaMyatanA sAta ane AhArakasaMyatanA sAta kula cauda bhaMga thAya che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa trIzane udaya svabhAvastha saMtane paNa hoya che, ane tenA dezaviratinI jema eka cummAlIza bhaMga thAya che. trANuM, nevyAzI, bANuM ane aAzI ema cAra sattAsthAnake hoya che. tene vicAra dezaviratinA sattAsthAnakonI jema karI le. - have saMvedha kahe che-devagatigya aDhAvIzanA baMdhaka pramasaMvatane upara kahyA te pAMce udayasthAnakamAM bANuM ane aThThAza ema babbe sattAsthAnako hoya che. mAtra AhAraka saMyatanA dareka udayasthAnakamAM eka bANuMnuM ja sattAsthAna hoya che. kAraNa ke AhArakanI sattAvALeja AhArakazarIranI racanA karI zake che. vaikiyasaMyatane baMne sattAsthAne saMbhave che. tIrthakaranAmayukata devagatigya egaNatrIzanA baMdhaka saMvatane uparokata pAMce udaya sthAnamAM trANuM ane nevyAzI ema babbe sattAsthAne saMbhave che. mAtra AhArakasaMyatane trANuMnuja sattAsthAna hoya che. kAraNa ke ogaNatrIzane baMdha tIrthaMkaranAma yukata thata hovAthI tenI sattA paNa avazya hAya cheja. zaikriyasaMyata ane svabhAvastha saMyatane baMne sattAsthAne heAya che. A pramANe pramattasaMyatane pitAnA saghaLA udayasthAnakomAM sAmAnyathI cAra cAra sattAsthAnako saMbhave che, eTale saghaLAM maLI vaza thAya che. . have apramatta saMyatanA baMdhAdine vicAra kare che-apramattasaMyatane 28-29-30 -31 ema cAra baMdhasthAnaka hoya che. temAM zarUAtanAM be pramatta saMyatanI jema samajavAM. AhArakaddhika yukta devagatigya trazane baMdha kare tyAre trIzanuM, ane tIrthakaranAma tathA AhAraddhika e traNe sAthe baMdha kare tyAre ekatrIzanuM baMdhasthAna hoya che. ahiM dareka baMdhasthAnakane eka eka bhaMgaja thAya kAraNake A guNasthAnake - asthira, azubha ane apayazane baMdha thatuM nathI. A guNasthAnake 29-30 ema be udayasthAnako hoya che. temAM je koI pramasaMvata AtmA AhAraka ke naikiyazarIra vikuvva tenI saghaLI paryApitae paryApta thaI A guNasthAnake Ave tene egaNatrIzane udaya hoya che. A udayane eka vaikriya AzrayI ane eka AhAraka AzrayI ema be bhaMga thAya che. udyotane udaya thayA bAda trIzane udaya paNa ahiM hoya che. ahiM paNa upara kahyA te rIte be bhaMga thAya che A pramANe vaikriya saMyatanA be ane AhArakasaMyatanA be kula cAra bhaMga thAya che. svabhAvastha apramatta saMyatane paNa trIzane udaya hoya che. ane tenA eka cummAlIsa bhaMga thAya che, je pramattasayatane kahyA te pramANe hoya che. ahiM 93-92-89-88 e sattAsthAne pUrve kahyA te pramANe hoya che. have saMvedha kahe che-A guNasthAnake aThThAvIzanA baMdhakane baMne udayasthAnakamAM addhAzInuM sattAsthAna hoya che. egaNatrIzanA baMdhane baMne udayasthAnamAM nevyAzInuM sattAsthAna hoya che. trIzanA baMdhakane baMne udaye bANuMnuM sattAsthAna hoya che. ane Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 177 ekatrazana baMdhakane baMne udaye trANunuM sattAsthAna hoya che. kAraNake jeNe tIrthaMkaranAma nikAcita karyuM hoya te tenI baMdhogya bhUmimAM pratisamaya avazya tIrthaMkaranAmakarma bAMdhe che, e pramANe AhArakane baMdha thayA pachI paNa tenI baMdha yogya bhUmimAM avazya AhArakaddhikane baMdha kare che. mATe eka-eka baMdhamAM eka-eka sattAsthAna saMbhave che. saghaLAM maLI ATha sattAsthAna thAya che. have apUrvakaraNa guNasthAnakanA baMdhAdi kahe che-A guNasthAnakane cAritramehanIyanI upazamanA karanAra ke cAritramehanIyanI kSapaNuM karanAra AtmA ja prApta kare che. ahiM 28-29-30-3'-1 ema pAMca baMdhasthAnake heya che temAM AdinA cAranuM svarUpa apramattasaMyatanA baMdhasthAnanI jema samajavuM. ane apUrvakaraNanA chaThe bhAge devagati gya trIza prakRtine aMdhaviracheda thayA pachI eka yazakIrtinA baMdharUpa ekanuM baMdhasthAna rAmajavuM. ahiM udayasthAna trIzanuM eka ja hoya che, tenA vIza bhaMga thAya che. ane te vAtrakaSabhanArAca saMghayaNa, cha saMsthAna; susvara-duHsvara; ane prazasta-aprazastavihA gatinA parAvartanavaDe thAya che. anya AcAryo zarUAtanA traNa saMghayaNamAMthI koIpaNa saMghayaNavALA upazamazreNi mAMDe che ema kahe che. temanA mate uparanA vIsane traNa saMghayaNa sAthe guNatAM bahetara bhaMga thAya che. A pramANe ekaja udayasthAna ane tenA bhAMgAo navamA ane dazamA guNasthAnake paNa hoya che. sattAsthAne 93- 89 -92-88 e cAra pUrve kahyAM te pramANe heya che. have saMvedha kahe che- trIzanA udaye vartatA aThThAvIzanA baMdhaka apUrvakaraNa guNa sthAnakavatI AtmAne aDhAzInuM; egaNatrIzanA baMdhakane nevyAzInuM, trIzanA baMdhakane bAnuM ane ekatrIzanA baMdhakane trANuMnuM sattAsthAna hoya che. ane ekanA baMdhakane cAre sattAsthAnaka hoya che. prazna-trIzanA udaye vattatA ekanA baMdhakane cAre sattAsthAnake kema hoya? uttara-cAramAMthI koI paNa baMdhasthAnakavALA devagatigya baMdhane viccheda thayA bAda ekanA baMdhaka thAya che aThAvIza Adi baMdhakane anukrame aAzI Adi cAre sattAsthAnaka kahyAM che, eTale ekanA baMdhakane paNa cAreya sattAsthAne saMbhave che. have anivRtti bAdarabhaMparAyaguNasthAnakanA baMdhAdinuM nirUpaNa kare che-anivRttibAre yazakIrtinA baMdharUpa ekaja baMdhasthAnaka hoya che, ane trIza prakRtinA udayarUpa ekaja udayasthAnaka heya che, sattAsthAnako 93-2-89-88-80-79-76-75 ema ATha hoya che. temAM zarUAtanAM cAra upazamazraNi AzrayI heya che. ane kSapakazreNimAM jyAM sudhI tera 23 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 paMcasa graha tRtIyakha'Da prakRtinA kSaya thayeA hateA nathI tyAM sudhI hoya che. tera prakRtinA kSaya thayA bAda chellA cAra sattAsthAnake hAya che. ahi~ baMdha, udaya ane sattAsthAnanA bhedanA abhAva hAvAthI sAvadha saMbhavatA nathI, mATe kahevAmAM Avye nathI. sUpasa'parAyaguNasthAnake pazu yaza:kIrttinA badharUpa eka adhasthAna hoya che, traza prakRtinA udayarUpa eka udayasthAna hoya che, ane sattAsthAnake natramA guNasthAnakanI jema ATha hAya che. temAM 93-92-89-88-e cAra upazama zreNimAM ane 80-79-6675 e cAra kSapakazreNimAM hoya che. navamA tathA dazamA guNasthAnake trIzanA udayanA cAvIsa agara te bahAMtera bhAMgA AThame guNasthAnake je rIte kahyA te rIte samajavA. ahiMthI agADInA cAra guNusthAnake nAmakarmAMnI eka paNa prakRtinA madha thato nathI. paraMtu udaya ane sattA hAya che, eTale udayasthAnaka ane sattAsthAnakA kahe che upazAMtamehaguNasthAnake trauza prakRtinA udayarUpa ekaja udayasthAna hoya che. tenA cAvIza ke bahAMtera bhaMga AThamA guNasthAnakanI jema samajavA. sattAsthAnake-93-8992-88 ema cAra hAya che. kSINameAha gurusthAnake trauzanu ekaja udayasthAna hoya che, kSapakazreNi prathama saoNMghayaNathIja prApta thatI hAvAthI ahiM. bhAMgA cAvIsaja thAya che. temAM paNu kSINamAhe vattamAna tIrthaMkaranAmanI sattAvALAne prathama saMsthAnAdi zubha prakRtinAja udaya hAvAthI ekaja bhaMga thAya che. sattAsthAnakA 80-69-76-75 e cAra hAya che. temAM 99-75 e e sattAsthAna tIrthaMkaranAmakamanI sattA vinAnA AtmAne DAya che, ane 80-76 tIrthaMkaranAmanI sattAvALAne hAya che. saceAgikelI bhagavAnane 20-21-26-27-28-29-30 31 ema ATha udayasthAnakA hAya che. A AThe udayasthAnakanA ane tenA bhAganA vicAra soMmAnyathI nAmakamanA udayasthAnakane jyAM vicAra karyAM che tyAM karyAM che. mATe tyAMthIja joI levu.... sattAsthAnakA 80-79-76-75 ema cAra hAya che. temAM uparanA udayasthAnakamAMthI je je udayasthAnaka sAmAnya kevaLIne hAya che tene 9 ke 75 mAMthI koIpaNu sattAsthAnaka hAya che, ane je je udayasthAnaka tI kara bhagava'tane hAya che, temAM 80-ane 76 mAMthI koIpaNa sattAsthAnaka hAya che. ayAgikelibhagava'tane mAThe ane nava ema e utkrayasthAna DhAya che. temAM AThanA udaya sAmAnya acegikaivalIne ane navanA udaya tIrthaMkara ayAgikelIne hAya che. 80-7-76-75-9-8 e pramANe A guNusthAnake cha sattAsthAnakA haiAya che. temAM AThanA udaye -79-05-8 e traNa ane navanA udaye-80-76-9 e traNa sattAstha Ana hoya che, Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda temAM zarUAtanAM bakhe ameginA dvicarama samayaparyata heya che. ane chele samaye tIrthaMkarabhagavaMtane navanuM ane sAmAnya kevaLIne AThanuM sattAsthAna hoya che. A pramANe guNasthAnakamAM nAmanA baMdha, udaya ane sattAnA sthAnakone saMvedha sAthe vicAra karyo. have gatimAM nAmakarmanA baMdhAdi sthAnakene vicAra kare che- temAM nArakIne egaNatrIza ane trIza e be baMdhasthAna hoya che. temAM egaNatrIza nArakIone tiryaMcagati egya bAMdhatAM ane manuSyagati yogya bAMdhatAM baMdhAya che. tathA udyotanAmakarma yukta trIza tiryaMcagati yogya bAMdhatAM ane tIrthakara nAmakarmayukata triIza manuSyagati egya bAMdhatAM baMdhAya che. A baMdhasthAnakamAM bhAMgA je pahelAM kahyA che te ahiM paNa samajavA. eTale ke manuSya ane tiryaMcagati bane egya 29nA baMdha 4608, tiryaMca gya 30nA baMdhe 4608 ane manuSya yogya 30nA baMdhe 8 e rIte tiryaMcagati yogya be baMdhasthAnakanA 9216 ane manuSyagati egya be baMdhasthAnakanA 4616 bhAMgA thAya che. nArakImAM udayasthAnake pAMca heya che, te A pramANe-21-25-27 28-29. A uThavasthAnake bhAMgAo nArakIne sAmAnya udayasthAnakanI jema samajavA. sattAsthAnake traNa hoya che. te A 2-89-88. temAM bANuM ane aAzI e be sattAsthAna te jema sAmAnyataH sarvane hoya che, tema nArakIne paNa hoya che. nevyAzInuM sattAna tIrthakaranAmakarma bAMdhyA pachI mithyAtve jaInarakamAM utpanna thayelAne hoya che, jene vicAra pahelAM karI gayA che. trANunuM sattAsthAna narakagatimAM hetuM nathI. kemake tIrtha kara ane AhArakanI sattA chatA keI paNa jIva narakamAM utpanna thatuM nathI. - have saMvedha kahe che-tiryaMcagati yogya ogaNatrIzane baMdha karatA nArakane upara kahyA te pAMce udayasthAnake hoya che. eTale ke upara kahyA te svagya pAMce udayasthAnake vartatA nArakIo tiryaMcagati 5 ogaNatrIzane baMdha kare che. te vakhate tene bANuM ke aThThAzImAMthI koI paNa sattAsthAna hoya che. tIrthakara nAmanI sattAvALA nArake tiryaMcagati yaMgya baMdha karatA nahi hevAthI tiryaMcagati yogya baMdha nevyAsInuM sattAsthAna hetuM nathI. e pramANe udyota nAmakarma sAthe tiryaMcagati 5 trIzane baMdha 1 zreNikAdinI jema narakanuM Ayu bAMdhyA pachI kSAyika samyakatva upArjana karI tIrthaMkaranAma nikAcI samyakatva yukata paNa nArakImAM jAya che. tevAmAM manuSya yogya trIza ja bAMdhe che ane temane pIya udaye eka vyAzInuM ja sattAsthAna hoya che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 paMcasaMgraha tRtIyakhaDakaratAM paNa pAMca udayasthAnaka hoya che. tathA bANuM ane aDAzImathI keI paNa sattAsthAnaka hoya che. manuSyagati egya ogaNatrIzane baMdha karatAM paNa upara kahyAM te pAMce udayasthAnake heya che, paraMtu te dareka udayasthAnakamAM sattAsthAnake 92-89-88 e traNa traNa saMbhave che. temAM bANuM ane aDhAzI e be sattAsthAnaka te 29 nA baMdhamAM jema kahyAM te pramANe hoya che. ane 89 nuM sattAsthAna pahelAM kahI gayA te rIte mithyAdaSTi nArakIne zarUAtanA aMtamuhUrta paryanta hoya che, ane te vakhate teo manuSyagati yegya ogaNatrIza prakRtine ja baMdha kare che. eTale manuSyagati yogya ra9 nA baMdhe 89 nuM sattAsthAna miyAdaSTi nArakane ja hoya che. kemake te paryApta thayA bAda avazya samyakatva prApta kare che ane te vakhate tIrthakara nAmakarma yukta manuSyagati egya trIza prakRtine baMdha kare che. tIrthakara nAmayukta manuSyagati gya trIzane baMdha karatA nArakone potapotAnA saghaLA udayasthAnake eka nevyAzInuM ja sattAsthAna hoya che. have tiryaMcagatimAM baMdhAdi-sthAnane vicAra kare che.-tiryaMcane 23-25-26-- 28-29-30 e cha baMdhasthAnaka hoya che. eTale ke tiyo bhinna bhinna gati yogya trevIsa Adi cha baMdhasthAnamAMthI koI paNa baMdhasthAna bAMdhe che. - temAM ekendriya 23-25-26-29-30 e pAMca baMdhasthAna bAMdhe che, vilendri ane aparyApta asaMzio paNa eja pAMca baMdhasthAna bAMdhe che. mAtra paryApta asaMgni ane paryApta-aparyApta saMsi tiryaMce yathAyogya rIte uparokta chae baMdhasthAnako bAMdhe che. ahiM e khyAlamAM rAkhavuM ke prathama guNasthAnake deva ke narakagati yogya baMdha paryAptAvasthAmAM ja thAya che. mAtra aparyAptAvasthAmAM devagatigya baMdha samyagRSTipaNamAM thAya che.) A baMdhasthAnakone ane tenA bhAMgAne vicAra pahelAM karI gayA che te pramANe ahiM samajI levAnuM che, kone kyAM baMdhasthAnako hoya che ane te kaI gati egya che tene vicAra karI tenA bhAMgAe paNa samajI levA gya che. udayasthAnake nava che, te A-21-24-25-26-27-28-29-30-31 A udayasthAnake ekendriya, vikalendriya ane asaMjJi-saMsi tiryaMca paMcendriya gya che. te paNa teo teonA udayasthAnako kahevAnA prasaMge pahelAM kahI gayA che. te pramANe ahiM paNa kahI javAnAM che. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 181 - sattAsthAne pAMca che, te A-92-88-86-80-78 te paNa yathAyogya rIte pahelAMnI jema samajI levAnAM che. tiryamAM kSapakazreNi ane tIrthaMkara nAmanI sattAne abhAva hovAthI tIrthakara saMbaMdhI kaI paNa sattAsthAne hetAM nathI. have saMvedha kahe che-trevIsanA baMdhaka tiryaMcane ekavIza Adi upara kahI gayA te neve udayasthAnake hoya che. temAM zarUAtanA 21-24-25-26 e cAra udayasthAnamAM darekamAM pAMca pAMca sattAsthAnake hoya che. te A -92-88-86-80-78. AmAMnuM aThThoteranuM sattAsthAna teu-vAune hoya che, temaja te-vAumAMthI cyavI jyAM utpanna thAya che tyAM teo jyAM sudhI manuSyaddhikane baMdha na kare tyAM sudhI hoya che. bAkInA sattAvIza Adi pAMca udayasthAnamAM aThThotera sivAyanAM cAra cAra sattAsthAne hoya che. sattAvIza Adi pAMca udayamAM vartamAna tiryaMce avazya manuSyaddhika bAMdhatA hevAthI teomAM aThoteranuM sattAsthAna saMbhavatuM nathI. - Aja pramANe pacIsa, chabbIsa, egaNatrIza ane trIzanA baMdhakane paNa udayasthAna ane sattAsthAne kahevAM. mAtra manuSyagati egya 29 ne baMdha karatA tiryane pitAne gya saghaLA udayasthAnemAM 78 sivAyanAM cAra cAra sattAsthAne kahevAM. deva ke narakagati egya aThThAvIzanA baMdhaka paryApta asaMjhine 30-31 e be udayasthAnaka hoya che, ane aparyApta saMsi tiryaMcane ATha udayasthAnaka hoya che. te A pramANe-21-25-26-27-28-29-30-31. temAM 21-26-28-29-30 e pAMca udayasthAnake pUrvabaddhAyu kSAyika samyagadaSTi ane bAvIsanI'sattAvALA vekasamyagdaSTine samajavAM. eka-eka udayasthAnake bANuM ane aAzI ema banne sattAsthAnake heAya che. ( 1 jeo deva ke narakagatiyo ya baMdha kare che teo devadrikAdi ulatA nathI, paraMtu jeo baMdha nathI karatA teo ja ule che. eTale devadrika, narakaThika, ane kriya catuSkanI udhalanA ekendriya kare che. ane manuSyaddhikanI uThalanA te-vAu ja kare che. eTale temAM 86-80-78 e sattAsthAnake saMbhave che ane tyAMthI AvI jemAM utpanna thAya che, tyAM paNa jyAM sudhI na bAMdhe tyAM sudhI yathAyogya rIte e traNamAMthI koI paNa sattAsthAnaka hoya che. eTale sAmAnya rIte tiryaMcamAM pAMce - sattAsthAnake kahyAM che. 2 A sattAsthAna te yugaliyAmAM hoya che. kemake saMkhyAta varSanA AyuvALo manuSya yugalika - tivacana Athu bAMdhyA bAda kSAyika utpanna karI zake che, saMkhyAta varSanuM tiya"cAya bAMdhyA pachI " utpanna karI zakatA nathI. paraMtu ahiM eka vicAra thAya che ke saMkhyAta varasanA AyuvALA tiryaMcane aparyAptAvasthAmAM koI samyakatva hoya ke nahi ? kaI paNa sthaLe 24 ke 28nI sattAvALA kSApathamika masakavI sicane aparyAptAvasthAmAM devagatine baMdhaka lIdhA nathI. ulaTuM 21 ke 22 nI sattAvALA lIdho che ane te te yugalika hoya che. A uparathI ema samajAya che ke saMkhyAta varasanA AyavALA ti"camAM samyakatva laI koI utpanna thatA nathI. paryAtA thayA pachI teo upazama ke kSApathama samyaktva utpanna karI zake che. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 paMcasaMgraha tRtIyakhaMha pacIsa ane sattAvIsana udaya vaikriya tiryaMcane heya che, tyAM paNa 2-88 e babbe sattAsthAne hoya che. trIza ane ekatrIzane udaya saghaLI patie paryApta samyagdaSTi agara mithyAdaSTine hoya che. eka-eka udaye traNa-traNa sattAsthAne hoya che. te A pramANe-9288-86. temAM kyAzI mithyAdaSTiene ja hoya che, samyagdaDiTane hotuM nathI. kAraNa ke teone avazya devadrikAdinA baMdhano saMbhava che. A pramANe sarva baMdhasthAna, sarva udayasthAnanI apekSAe baso aDhAra sattAsthAne thAya che. te A pramANe-trevIza, pacIsa, chavvIsa, ogaNatrIza ane trIza e pratyeka baMdhasthAnake cAlIsa cAlIsa sattAsthAnako hoya che, aThThAvIzanA baMdhe aDhAra hoya che. saravALe base aDhAra thAya che. have manuSyagatinAM baMdha, udaya ane sattAsthAne kahe che-manuSyane AThabaMdhasthAne hoya che. 23-25-26-28-29-30-31-1. A saghaLAM baMdhasthAnakenuM svarUpa pahelAM kahI gayA che te pramANe samabheda samajavAM. kemake manuSya cAre gati yogya baMdha kare che. ane temAM saghaLA guNasthAnakone paNa saMbhava che. udayasthAnake agIAra che. te A-20-21-25-26-27-28-29-30-31-9-8 A saghaLAM udayasthAnako svabhAvastha manuSya, vaikriyazarIrI ane AhAraka zarIra manuSya temaja tIrthaMkara atIrthaMkara-sagi-agi kevalI AzrayIne pahelAnI jema saprabheda samajavAM. cesanuM udayasthAna mAtra ekendrimAM ja hoya che, mATe ahiM lIdhuM nathI. sattAsthAnake agIAra heya che. te A pramANe-63 92-8-88-86-80-7976-05-9-8. pUrve je bAra sattAsthAna kahyAM che temAMthI manuSyamAM mAtra aThoteranuM sattAsthAna hotuM nathI, manuSyane manuSyaddhikanI sattA avazya hoya che. have saMvedha kahe che-ekendriya gya trevIsanA baMdhaka manuSyane 21-25-26-2728-29-30 ema sAta udayasthAna hoya che. svabhAvastha manuSya ane vaikiyamanuSya trevIsa bAMdhe che, eTale taghogya udayasthAnake grahaNa karyA che. bAkInAM kevalInAM ane AhAraka saMyatanAM udayasthAnake ahiM hatAM nathI. (eTale trevIsanA baMdhaka svabhAvastha manuSyane-21-06-28-29-30 e pAMca udayasthAnaka ane vaikriya manuSyane 25-27-28-29 e cAra udayasthAnake hoya che bhAMgA 1 jinanAma sahita manuSya prAgya 30 no baMdha manuSya karatA nathI paraMtu devo ane nArake ja kare che. tethI jinanAma sahita 30 nA baMdhanA ATha bhAMgI manuSyamAM saMbhavatA nathI. mATe ahiM kula baMdha bhAMgA 13945 nA badale 13937 jANavA. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 saptatikA TIkAnuvAda uparokta udayasthAnakanA pahelAM je kahyA che te ahiM samavA) uparokta udayasthAnamAM 25 ane 27ne udaya vaikriyazarIrI AzrayI samaja. eka eka udayasthAnake sattAsthAnake cAra cAra hoya che. te A pramANe-kara-88-0680, mAtra "kriyazarIranA dareka udayasthAnake bANuM ane aThThAzI ema babbe sattAsthAnaka ja jANavAM. bAkInA sattAsthAnake ke je tIrthakara kSapakazreNi, kevali ane anyagati AzrayI hoya che te avuiM saMbhavatAM nathI. kAraNa ke ekendriya yaMgya trevIsane baMdha mithAdaSTine ja hoya che mATe tyAM saMbhavatAM ja sattAsthAne grahaNa karavAM joIe, je upara batAvyAM che saghaLAM maLI cevIsa sattAsthAnake thAya che. paryApta ekendriya yogya ane aparyApta vikasendriyAdi yogya paccIsanA baMdhakane ane ekendriyagya chavvIsanA baMdhakane paNa upara kahyAM te pramANe udayasthAnake ane udayathAnakamAM sattAsthAnaka kahevAM, manuSyagatigya ogaNatrIza ane vikalendriyAdigya ogaNatrIza ane trIzanA baMdhakane paNa e pramANe ja samajavuM. narakagatigya avIzanA baMdhaka manuSyane trIzanuM ekaja udayasthAna hoya che. kemake paryApta mithyATi manuSyaja naragatigya baMdha kare che. te vakhate 92-88 ane 89 ema traNa sattAsthAnakomAMthI koI paNa sattAsthAna hoya che. " devagatigya aThThAvIzanA baMdhaka manuSyane sAta udayasthAnako hoya che. te A pramANe-21-25-26-27-28-29-30. (mithyASTi manuSya te paryAptAvasthAmAM ja devagatio baMdha kare che. paraMtu samyagdaSTi manuSya aparyAptAvasthAmAM paNa devagatiyogya baMdha kare che, mATe aparyAptAvasthA saMbhavI paNa udayasthAnako ahiM grahaNa karyA che.) temAM ekavIza ane chavvIsane udaya karaNa aparyApta avirati samyagdaSTine hoya che. 2pa-27-28-29 e cAra udaya paMcama guNathAna sudhInA vaikriya zarIrI manuSyane hoya che. 25-27-28 29 30 e pAMca udaya vaidiyazarIrI ane AhArakazarIra saMyatane hoya che 28-29 e be udaya karaNa aparyApta aviratisamyagdaSTine hoya che, ane 3 ne udaya svabhAvastha samyakatvI ke mithyAtvI manuSyane hoya che. eka eka udayasthAnake babbe sattAsthAnake hoya che. te A-92-88 mAtra AhArakasaMyatane pitAnA saghaLA udaye bANuMnuM ja sattAsthAna hoya che, ane trIzanA udaye vartatA manuSyane cAra sattAsthAnaka hoya che. te A-92-88-86-89temAMnAM rUAtanAM traNa mithyAdaSTi manuSyane hoya che. samyagdaSTi manuSyane te zarUAtanAM beja heya che. ne zInuM sattAsthAna narakagati egya aThavIza bAMdhatA manuSyane hoya che, je pahelAM kahyuM che. zeSa traNa sattAsthAne narakagati egya ke devagati gya baMdha karatAM hoya che. saghaLAM maLI AvIzanA baMdhe soLa sattAsthAnake heya che. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa tIrthakara nAmakarma sAthe devagati egya ogaNatrIza prakRtinA baMdhaka manuSyane sAta udayasthAna hoya che ane te aAvIzanA baMdhakanI jema samajavAM. mAtra ahiM trIzane udaya samyagdaSTine ja kahe. saghaLA udayemAM babe sattAsthAnake hoya che. te A- 93-89. mAtra AhAraka saMyatane trANuMnuM ja sattAsthAna hoya che. AhAraddhika yukta devagatigya trIzane baMdha karatA saMyatane ogaNatrIza ane trIza ema be udayasthAna hoya che. A trIzano baMdha apramatta ane apUrvakara thAya che. tyAM trIzano udaya te svabhAvastha manaSyane hoya che. te vakhate bA nuM ekaja sattAsthAna hoya che. ogaNatrIzane udaya tene hoya che ke je saMyata kriya ke AhArakazarIra vikavI te zarIra yogya saghaLI paryAptie paryApta thaI aMtimakALe-udyotane udaya thatAM pahelAM apramatta Ave. tene ja udyotanA udaye trIzanuM udayasthAna thAya che. A baMne udaye sattAsthAna eka bANuMnuM ja che. jo ke AhArakazarIrI pramattasaMyata paNa ogaNatrIza ane trazanA udayavALe heya che. paraMtu te AhArakabrika bAMdho nathI, kemake tyAM tenA baMdhanuM kAraNa viziSTa saMyama nathI. ekatrIzanA baMdhaka apramatta saMyata ane apUrvakaraNavALAne trazanuM eka udayasthAna heya che ane trANuMnuM eka sattAsthAna hoya che. eka yazakItina baMdhakane trIzanuM ekaja udayasthAna hoya che. sattAsthAnake ATha hoya che. te A-93-92-8-88-80-79-76-75. je pUrve kahI gayA che. | sarva baMdhasthAna ane udayasthAnanI apekSAe sattAsthAne ese ogaNasATha thAya che. baMdhavicacheda thayA pachI udaya ane sattAsthAnane paraspara saMvedha sAmAnya saMvedhane vicAra je pramANe kahyo che te pramANe samaja. ' have de saMbaMdhI baMdha, udaya ane sattAsthAne vicAra kare che-ne cAra baMdhasthAnaka che. te A--25-26-29-30 temAMnAM pacIsa ane chavvIsa e be baMdhasthAna paryApta-bAdara pRthvI, a... ane pratyeka vanaspati egya baMdha karatAM hoya che. ahiM sthira-asthira, zubha-azubha, ane yaza-apayazanA parAvartanavaDe ATha bhaMga thAya che. chavvIsane baMdha Atapa ke udyota sahita hoya che. ahiM soLa bhAMgA thAya che. manuSya 1 tIrthakara nAmakarmane baMdhaka AhArakazarIrI ra9 ane 30 nA udaye apramatte jAya te te ule. vartAtA tene ekatrIza prakRtine baMdha saMbhaLe che. paNa a5kALa mATe ke koIkane hevAthI na rahaNa karyo hoya ema samajAya che. ahiM ekatrIzanA baMdhe trIzanuM eka ja udayasthAna lIdhuM che. pramatta saMyate AhArakazarIrane 28 ne baMdha lIdhe che. te ja apramatte jAya che tene AhAradika yukta ekatrIzana baMdha saMbhave che, tava kevalIgamya. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 185 ane tiya cagati cainya khadhatA egaNatrIsanA baMdha saprabheda pUrvanI jema samajavA. udyotanAmaka yukta tiya cagati cagya khaMdha karatAM trauzanA kha"dha thAya che. tenA zvetAlIAsA A bhaMga thAya che. trauzanA baMdha tIrthaMkaranAmakarmI yukta manuSyagatiyeAgya thAya che. tenA sthira-asthira, zuma-azubha ane yazakItti-apayazanA parAvartana varDa ATha bhAMgA thAya che. udayasthAnako cha che. te A-21-25-27-28-2-30 A udayasthAnakA vistArapUrvaka pUrva kahyAM che, mATe ahiM pharI kahetA nathI. sattAsthAnako cAra che. te A-93-92-89-88. khakInAM koIpaNa saMbhavatAM nathI. kemake uparokata cAra sauvAyanAM keTalAMka ekendriya sakhI hoya che, keTalAeka kSapaka samadhI hoya che mATe devAne hotAM nathI. have saMvedha kahe che--ekendriyayeAgya pacIsanA baMdha karatA daivAne peAtAnA chae uyasthAnamAM bAjhuM ane adRzI ema be sattAsthAnaka hAya che. e pramANe chavvIsanA dhakane ane tiya cagatiyegya ke manuSyayeAgya egaNatrIzanA aMdhakane paNa udayasthAnako ane sattAsthAnako hoya che. udyota sahita tiya "ca paMcendriyayeAgya trauzanA baMdha karatAM paNa eja uDDayasthAnako ane sattAsthAna hoya che, tIrthaMkaranAmakama sahita manupragatiyogya trIzanA baMdha karatAM peAtAnA cha e udayasthAnakamAM trANuM ke nevyAzI e emAMthI koipaNa sattAsthAna heAya che. saghaLAM maLI sATha sattAsthAna thAya che. A pramANe gati mATe baMdhAdi sthAnAnA vicAra karyAM. 129 have indriyAmAM aMdhAdi sthAnako kahe che-- igi vigale paNa baMdhA aDavINA u aTTa iyara mi / paMca cha ekkArudayA paNa paNa bArasa u saMtANi // 130 // ekendriye vikale paJca bandhA aSTAviMzatyU nAstvaSTetarasmin / paJcaSaDekAdazodayAH paJca paJca dvAdaza tu satsthAnAni // 130 // atha--ekendriya ane vikalendriyamAM aThThAvIza yUna pAMca-pAMca adhasthAnaka che. Itara-pa'cendriyamAM AThe adhasthAnake hAya che. tathA anukrame pAMca cha, ane magImAra udayasthAno, ane pAMca, pAMca ane khAra sattAsthAnakA hAya che. TIkAnu0--ekendriya ane vikalendriyamAM aThThAvIza sivAyanAM trevIza Ardi pAMca pAMca ma'dhasthAnakA hoya che. te A pramANe 23-25-26-29-30. ekendriyathI caurindriya 24 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa sudhInA AtmAe mAtra manuSya ane tiryaMcagati yogya ja baMdha karatA hovAthI uparokta baMdhasthAnakemAMthI devagatiyegya ogaNatrI ane trIza temaja manuSyagatigya tIrthaMkaranAma sahita trIzanuM baMdhasthAna ane tene bhAMgAo varjine zeya manuSya-tiryaMcagati egya saghaLA uparanAM baMdhasthAnakone ane te baMdhasthAnakanA thatA bhAMgAone baMdha kare che. tenuM vivecana pahelAM karI gayA che, mATe tyAMthI joI levuM. tathA paMcendriya mANA e A baMdhasthAnake hoya che. te A pramANe-23-25 -26-28-29-30-3-1. paMcendriyamAM cAre gatinA jIvene samAveza thAya che, ane teo yogyatA pramANe uparanA baMdhasthAnake bAMdhe che, eTale sarva gatigya e saghaLA baMdhasthAnako ane tenA bhAMgAe pUrve je pramANe kahI gayA che te pramANe barAbara ahiM paMcendriya mArgaNAmAM kahI javA. . have Indriya-mArgaNAmAM udayasthAnake kahe che-ekendriya, vilendriya ane paMcendriyamAM anukrame pAMca, cha ane agIAra udayasthAnake heAya che. temAM ekendriyene pAMca udayasthAnake A pramANe che -21-24 25-26-27 A saghaLA udayasthAnake pahelAM kahI gayA che, te pramANe kahevAM. vikalendrine 21-26-28 29-30-31. e pramANe cha udayasthAnake hoya che. A udayasthAnakone paNa pahelAMnI jema kahevAM. paMcendriyene 20-21-25-26-27-28-29-30-31-8-9 e pramANe agIAra udayasthAnaka hoya che. jevIsanuM udayasthAnaka mAtra ekendriyamAM ja hoya che, eTale tene varyuM che. manuSyAdi bhinnabhinna gatimAM pahelAM je pramANe udayasthAnake kahI gayA che, te pramANe te saghaLAM ahiM kahI javAnAM che. udayasthAnako ane tenA kula bhAMgAmAMthI ekendriya ane vikalendriya saMbaMdhI udayasthAnake ane tenA bhAMgAe vajine zeSa saghaLA udayasthAnako ane bhAMgAo paMcendriyamAM saMbhave che. have sattAsthAnakene vicAra kare che -ekenidraya, vikalendriya ane paMcendriyamAM anukrame pAMca, pAMca ane bAra sattAsthAnake hoya che, temAM ekendriya ane vikasendriyene A pramANe hoya che, 92, 88, 86, 80, 78 tathA paMcendrimAM trANuM Adi bAre sattAsthAnake hoya che, ane tene pUrve kahyAM te pramANe kahevAnAM che. 130 have jIvasthAnakomAM baMdha, udaya ane sattAsthAnakone pratipAdana karavA IcchatA pahelAM nAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAyanAM baMdhAdi sthAnikonuM pratipAdana kare che- nANaMtarAyadaMsaNa baMdhodayasaMta bhaMga je picche / .. te terasaThANesuM saNNimmi guNAsiyA savve // 131 // Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ptatikA TIkAnuvAda jJAnAnyadarzanAnAM bandhodayasatsu bhaGgA ye mithyAtve / te yogaDha saMkSini guLazritAH sabai || 121 | atha - jJAnAvaraNIya, aMtarAya ane dazanAvaraNIyanA baMdha, udaya ane sattAnA je bhAMgA mithyAtve kahyA che, te saghaLA tere jIvale!mAM hoya che. ane sajJimAM guNasthAnAzrita saghaLA hAya che, 187 TIkAnu. -jJAnAvaraNIya, aMtarAya ane dazanAvaraNIyanA je bhAMgA mithyASTine kahyA che, teja saghaLA paryApta sannipa'cendriya sivAyanA zeSa tere jIsthAnakomAM hAya che. temAM jJAnAvaraNIya ane aMtarAya e darekanA 'vAMcanA baMdha, pAMcanA udaya, pAMcanI sattA' rUpa DAya che. kemake e baMne kammarmAMnA baMdha, traudaya ane dhruvasattA che. darzonAvaraNIyakanA 'navanA baMdha, cAranA udaya, navanI sattA' 'navanA baMdha, pAMcane udaya, navanI sattA e be bhaMga hAya che. (A jIsthAnomAM vadhAremAM vadhAre e guNusthAnakA hoya che, eTale upara kahyA teja bhaMga teeAmAM sabhave che. sajJi aparyAptamAM ceAthu' guNasthAnaka hAya che. ane tene danAvaraNIya kramanA anya bhaMga paNa ghaTe che. paraMtu te karaNu aparyAptAne, ahiM labdhiaparyAptAnI vikSA che, eTale upara kahyA teja bhAMgA sabhave che) sajJi paryAptAne pAchaLa guNusthAnakomAM je bhAMgAe kahyA te saghaLA anyanAtirikta samajavA, kemake 'jJane saghaLA gurusthAnako hoya che. 131 have vedanIya ane gAtrakamanA bhAMgA kahe che-- terasa veyaNIyasa AimA hoMti bhaMgayA cauge / niccudaya tiNi goe savve dorhapi saNissa || 132 || trayodazasu vedanIyasyAdimA bhavanti bhaGgakAzcatvAraH / ativar trINi gotrasya sarve dvayorapi saMjJini // 132 // atha vedanIyakanA AdinA cAra bhAMgA ane geAtrakanA nIcanA udayavALA traNa bhAMgA tera chatrabhedamAM hAya che, sajJimAM ane kamanA saghaLA bhAMgA hoya che. TIkAnu0--saMjJiparyApta sivAyanA tera jIvasthAnakomAM vedanIyakanA AdinA cAra bhAMgA haiAya che. ane te A pramANe--1 asAtAnA baMdha, asAtAnA uddaya, sAtA asAtA 'tenI sattA, ra asAtAnA baMdha, sAtAnA uya, nainI sattA, 3 sAtAnA aMdha, asAtAnA udaya, baMnenI sattA, 4 sAtAnA aMdha, sa tAnA udaya, baMnenI sattA, Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa teja tera jIvasthAnomAM gatrakarmanA nIcagetranA udayathI thatA traNa bhAga hoya che. te A pramANe-1 nIcagetrane baMdha, nIcagetrane udaya, nIcagotranI sattA, A bhaMga tela vAukAyamAM hoya che. athavA tevAumAMthI nIkaLI anya tiyAmAM utpanna thayelAne ucca na bAMdhe tyAMsudhI hoya che. 2 nIcane baMdha, nIcane udaya, nIca-ucca baMnenI sattA. 3 uccagevane baMdha, nIca udaya, baMnenI sattA. A sivAya anya koI bhAMgA saMbhavatA nathI, kemake uparokta tere avasthAnakamAM uccagotrane udaya hotuM nathI. saMsi paMcendriyane te pahelAM je pramANe kahyA che, te pramANe vedanIya ane gotrakarmanA saghaLA bhAMga hoya che. kemake saMjJimAM saghaLe guNasthAnane saMbhava che. 132 have guNasthAnakomAM AyunA bhAMgA kahe che- tiriudae nava bhaMgA je savve asaNNi pajjatte / ... nArayasuracaubhaMgAyarahiyA igivigaladuvihANaM // 133 // tiryagAyurudaye nava bhaMgA ye te saveM asaMjJini paryApte / nArakasuracatubhegakarahitA eka-vikalAnAM dvividhAnAm // 133 // artha_tiryagAyune udaya chatAM je nava bhAMgA kahyA che, te saghaLA asaMg paryAptAmAM hoya che. tathA paryApta-aparyApta ekendriya ane vikalendrimAM nAraka ane devanA cAra bhaMga vinA pAMca bhaMga hoya che. TIkAnuM -tiryaMcAyune udaya chatA eTale ke tiryane AyunA baMdhakALa pahelAne eka, AyunA baMdhakALanA cAra ane baMdha pachI cAra e pramANe je nava bhAMga kahyA che, te saghaLA asaMgni pacendrimAM heya che. kemake teo cAre gatigya baMdha kare che. teja nava bhAgamAMthI nArakI ane devAyunA baMdhakALane eka-eka ane baMdha pachIne eka-eka, kula cAra bhAMgA varjine zeSa pAMca bhAMgA paryApta-aparyApta ekendriya ane viklendrimAM hoya che. kemake ekendrio ane vikalendriye deva-nAzakAyune baMdha karatA nathI, paraMtu manuSya-tiryaMcAyune ja baMdha kare che, eTale baMdhakALa pahelAMne eka, manuSyAya ane tiryaMcAyunA baMdhakALane eka-eka ane te baMne AyunA baMdhakALa pachIne eka-eka, kula pAMca bhAMgA ja thAya che. 133 zeSa chavabhedamAM AyunA bhaMga kahe che- asaNNi apajjatte tiriudae paMca jaha u taha maNue / maNapajjatte savve iyare puNa dasa u puvvuttA // 134 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satikA TIkAnuvAda asaMjJinyaparyApte tiryagAyurudaye pazca yathA tu tathA manuje / manaHparyApte sarve itarasmin punaH daza tu pUrvoktAH // 134 // artha_tiya cAmune udaya chatA jema pahelAM pAMca bhAMga kahyA tema pAMca bhAMgA asaMjJi aparyAptA tiryaMca ane manuSyamAM hoya che. paryApta saMjJimAM saghaLA bhAga hoya che, ane Itara-aparyApta saMttimAM pUrvokta daza bhAMgA hoya che. TIkAnu--tiryaMcAyune udaya chatA pUrvanI gAthAmAM ekendriyAdimAM je pAMca bhAMgA kA teja anyUnAtirikta pAMca bhAMgA asaMgni-aparyA:-tiryaMca ane asaM imanuSyamAM samajavA. kAraNa ke aparyAptA-asaMza-tiryaMca ane saMmUrNima manuSya manuSpAyu ane tiryagAyune ja baMdha kare che. saMkSipaMcendriya paryAptAmAM AyunA aThThAvIze bhAMga hoya che. kAraNa ke teo cAre gatimAM hoya che, ane cAre gati yogya baMdha kare che. Itara-saMsi aparyAptAmAM manuSya AzrayI pAMca ane tiryaMca AzrayI pAMca saghaLA maLI darza bhAMgA hoya che. kemake ladhi aparyAptA saMkSi manuSyAyu ane tiryaMcAyune ja baMdha kare che, eTale baMdha pahelane eka, baMdhakALanA be Ayune baMdha thato hevAthI be, ane baMdhakALa pachInA be, kula pAMca bhaMga manuSyanA ane pAMca tiryaMcanA, saghaLA maLI deza bhAMgA thAya che. deve ane nArakIo labdhi aparyAptA letA nathI temaja teo aparyAptAvasthAmAM Ayune baMdha paNa karatA nathI. eTale teone aparyAtAvasthAmAM baMdhakALa pahelAM eka-eka bhaMga laI te saMpatti aparyAptamAM bAra bhaMga heya che. gAthAmAM grahaNa karela te zabdathI e be bhaMga lIdhA che. 134 . A pramANe jIvasthAmAM AyunAM baMdhAdi sthAne batAvIne have mehanIyanA baMdhAra batAve che - baMdhodayasaMtAI puNNAI saNiNo u mohassa / bAyaravigalAsaNNisu pajjesu du AimA baMdhA // 135 // bandhodayasanti pUrNAni saMjJinastu mohasya / bAdaravikalAsaMjJiSu paryApteSu dvAvAdimau bandhau // 135 // artha-saMttimAM mohanIya karmanAM saghaLAM baMdha, udaya ane sattAnA sthAnake hoya che. bAdara ekendriya, vikasendriya ane asaMkSipaMcendriya paryAptAmAM AdinAM be baMdhasthAnaka hoya che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19o paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa kAnu mohanIya karmanAM saghaLAM baMdhasthAnake, saghaLAM udayasthAnake ane saghaLAM sattAsthAnake tathA tenA bhAga pahelAM jema kahI gayA che te pramANe anyUnAtirikta paryApta-saMgni paMcendriyamAM hoya che. kemake paryApta saMjJimAM saghaLAM guNasthAnake hoya che, eTale guNasthAnaka Azraya saMbhavatAM saghaLAM baMdhAdisthAnako ane tenA bhAgAo temAM hoya che. bAdare ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya ane asaMjJi paMcendriya, paryAptAmAM bAvIza ane ekavIza ema be baMdhasthAna hoya che. temAM bAvIzane baMdha mithyAdaSTine, ane ekavIzane baMdha sAsvAdanaguNasthAnake heya che. A jIvamAM sAsvAdana guNasthAna paryApta nAmakarmanA udayavALAne karaNa aparyAptAvasthAmAM saMbhave che. eTale te guNasthAnaka Azraya ekavIzanuM baMdhasthAna grahaNa karyuM che. 135 aTThasu bAvIsocciya baMdho aTThAi udaya tiNNeva / sattagajuyA u paMcasu aDasattachavIsa saMtami // 136 // aSTasu dvAviMzatireva bandho'STAdaya udayAtraya eva / saptakayutAstu pazcasu aSTasaptaSaiviMzatayaH santi // 136 // artha-ATha avasthAnakemAM bAvIzane baMdha ane ATha Adi traNa udayasthAnake hoya che, tathA pAMca chavabhedamAM sAta sahita cAra udayasthAnaka hoya che, te tere jIvalemAM aThThAvIza, sattAvIza ane chavvIsa ema traNa sattAsthAna hoya che. ' - TIkAnu-paryApta-aparyApta-sUkama ekendriya, aparyApta-bhAdara ekendriya, beindriya teIndriya, carindriya, asaMsi paMcendriya ane saMsi paMcendriya e ATha jIvasthAmAM mehanIya karmanuM bAvIzanuM eka ja baMdhasthAna hoya che. ane te saprabheda pahelAnI jema kahevuM. eTale ke bAvIzanA baMdhasthAnakanA traNa veda ane yugalanA pheraphAre je cha bheda pahelAM kahyA che, te ahiM paNa kahevA. eja ATha avasthAmAM darekamAM ATha, nava ane daza ema traNa traNa udayasthAnake hoya che. A avasthAmAM anaMtAnubaMdhinA udaya vinAnuM sAtanuM udayasthAna hotuM nathI, kAraNa ke teone avazya anaMtAnubaMdhi kaSAyane udaya hoya che. uparokta ATha ane nava ema be udayasthAna paNa anaMtAnubaMdhinA udayayukta ja levAnAM che. vaLI teone traNa vedamAMthI napuMsakaveda ja udayamAM hoya che. strI-purUSada udayamAM hotA nathI. eTale AThanA udaye cAra kaSAya ane yugalanA pheraphAre ATha bhaMga, bhaya ke jugasA bheLavatAM navanA udaye seLa ane dezanA udaye ATha e pramANe batrIza batrIza bhaMga e darekamAM thAya che. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1la saptatikA TIkAnuvAda - paryApta-Adara ekendriya, beIndriya, teIndriya, caurindriya ane asaMpicendriya e pAMca avasthAnakemAM pUrvokta traNa udayasthAna sAthe sAtanuM udayasthAna joDatAM cAra cAra udayasthAnako hoya che. eTale ke uparokta pAMca avasthAnakomAMnA darekane cAra cAra udayasthAnako hoya che. te A pramANe --8-9-10. A jIvasthAmAM mithyASTi ane sAsvAdana ema be guNasthAna hoya che. temAM miyAdaDiTane ATha, nava ane daza ema traNa upara kahyAM te pramANe udayasthAne hoya che. ane sAsvAdane mithyAtvane udaya nahi hovAthI sAta, ATha ane nava ema traNa udayasthAnake hoya che. ahiM uparokta jIvasthAmAM traNa vedamAMthI eka napuMsakavedaja udayamAM hoya che, tethI vIzInA sthAne ATha ATha bhAMgAja thAya che. eTale mithyAdaSTi ane sAravAdana guNasthAnake traNa traNa udayasthAnakanA maLI batrIsa batrIsa bhAMgA thAya che. " eja pUrvokta ATha ane pAMca kula tere jIvasthAnamAM traNa traNa sattAsthAne hoya che. te A-28-ra7-ra8. gAthAmAM grahaNa karela tu zabda adhika arthane sUcaka hovAthI sAsAdanabhAvamAM vartatA bAdara ekendriyAdi pAMca javasthAnakomAM mAtra aThThAvIzanuM ekaja sattAsthAna hoya che. karaNa aparyApta keTalAeka saMjJimAM sattaranuM baMdhasthAnaka, cha Adi cAra udayarathAnake ane grevIsa Adi sattAsthAne hoya che, e artha adhika samaja, kemake karaNa--aparyApta saMsine cothuM guNasthAna paNa hoya che, eTale temAM sattarane baMdha, cha, sAta, ATha ane nava ema cAra udaya ane aThThAvIza, vIza, bAvIza ane ekavIza ema cAra sattAsthAnake saMbhave che. A saghaLA baMdhasthAnaka, udayasthAnaka ane sattAsthAnakonuM svarUpa vigere pahelAM AvI gayuM che, te pramANe ahiM samajavAnuM che. 136 A pramANe jIvasthAnakomAM mehanIyakarmanAM baMdha, udaya ane sattAnAM sthAnako kahyAM. have nAmakarmanA saMbaMdhe kahe che- saNNimmi aTThasaNNimmi chAimA te'TThavIsa parihINA / pajjattavigalabAyarasuhumesu tahA apajjANaM // 137 // saMjJinyaSTAvasaMjJini SaDAdimAste'STAviMzatiparihInAH / paryAptavikalabAdarasUkSmeSu tathA aparyApteSu / / 137 // - artha-saMttimAM A baMdhathAnako hoya che. asaMktimAM AdinAM cha hoya che. ane aAvIza sivAyanAM paryApta-aparyApta vikasendriya ane bAdara-sUkSama ekendriyamAM hoya che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa - TIkAnu - paryApta saMjJipaMcendriyamAM nAmakarmanAM AThe baMdhasthAnako hoya che. ane te saghaLAM bhAMga sAthe je rIte pahelAM kahI gayA che te pramANe ahiM kahevAM. paryApta asaMjJi paMcendriyamAM AdinAM cha baMdhasthAnako hoya che, ane te A pramANe-23-25-26-28-29-30. paryApta asaMsi paMcendriya deva ane narakagati yegya baMdha kare che, eTale teone aThThAvIzanuM baMdhasthAna paNa hoya che. uparokata aThThAvIza sivAyanAM pAMca baMdha thAnako paryApta-aparyApta vikasendriya ane bAdara-sUkama ekendrimAM hoya che. kemake teo mAtra manuSya ane tiryaMca ema be gati egraja baMdha kare che. labdhi aparyApta-asaMgni, saMjJimAM paNa upara kahyAM teja pAMca pAMca baMdhasthAnake hoya che. kAraNake labdhi aparyAptA saghaLA je tiryaMca ane manuSyagati yogya ja karmane baMdha kare che, deva, narakagatigya karmane baMdha karatA nathI, mATe labdhi-aparyApta-asaMjJisaMzimAM pAMca pAMca baMdhasthAnakaja hoya che, te pahelAM kahyAM che te pramANe saprabheda samajI levAM. | (karaNa aparyAptA saMkSi ethe guNasthAnake devagatigya paNa baMdha kare che, ane aparyAptAvasthAmAM narakagatigya baMdha thatuM nathI e hakIkata pahelAM kahI gayA che.) 137 A pramANe jIvasthAmAM nAmakarmanAM baMdhasthAnake kahyAM have udayasthAnuM pratipAdana karatA kahe che- igavIsAI do cau paNa udayA apajjasuhumabAyarANaM / saNNissa acauvIsA igichaDavIsAi sesANaM // 138 // ekaviMzatyAdayo dvau catvAraH paJcodayA aparyAptalakSmabAreSu / saMzivAjairArA jaNAvavA ropey . 128 : artha_ekavIza Adi be, cAra ane pAMca udaye anukrame saghaLa aparyApta, sUlamaparyApta ane bAdara paryApta ekendriyamAM hoya che saMpattimAM cAvIsa sivAyanA saghaLA hoya che. ane zeSa bhemAM ekavIza ane chavvIsa Adi uda hoya che. TIkAnu-saghaLA (labdhi,apaptAone pitApitAnAM zarUAtanAM ekavIza Adi babe udayasthAnake hoya che. temAM aparyApta sUkSama ane bAdara ekendriyane ekavIza ane vevIza ema be udaya hoya che. temAM sUkSama aparyAptAne udaya prApta ekavIza prakRtie A pramANe che-tiryaMcagati, tiya cAnupUrvI, tejasa, kArmaNa, agurulaghu, varNAdicatuSka, ekendriya jAti, sthAvara, sUma, aparyApta, sthira, asthira, zubha, azubha, durbhAga, anAdeya, apayazakIrti ane nirmANa Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 193 A ekavIza prakRtinA udaya vigraDuMgatimAM vamAna apayaeNpta sUkSma ekendriyAne hoya che. ahiM bhAMgA ekaja thAya che. aparyAptAne parAvarttamAna paraspara vidhinI zubha prakRtienA udayanA abhAva che mATe. mAdara aparyAptAne paNa Aja ekavIza prakRti vigrahagatimAM udayamAM hoya che. mAtra sUkSmanAmanA sthAne khAdaranAma kahevu'. ahiM. paNa ekaja bha`ga thAya che. sUkSma ane mAdara a'ne aparyApta zarIrantha ekendrayane uparokata ekavIzamAM audArikazarIra, huMDasa'sthAna, upaghAtanAma ane pratyeka ke sAdhAraNamAMthI eka ema cAra umeratAM ane tiya cAnupUthvI dUra karatAM cAvIsanA udaya thAya che. ahiM sUkSma-aparyAptanA pratyeka athavA sAdhAraNa sAthe e bhaMga thAya che. eja pramANe khAdara aparyAptanA paNa e bhaga thAya che. A pramANe sUkSma aparyAptAnA temaja khAdara aparyAptAnA potapotAnA udayanA traNa traNa bhaMga thAya che. vikalendriya, asaMjJi ane sajJi aparyAptane ekavIza ane chavvIsa ema e udayasthAna haiAya che. temAM aparyApta eIndriyane uDDaya prApta ekavIza prakRtie A pramANe che-tejasa, kANu, anurUlaghu, nirmANu, sthira, asthira, zubha, azubha, varNAdicatuSka, tiya cagati, tiya cAnupUthvI, eindriyajAti, trasa, khAdara, aparyApta, duga, anAdeya ane apayaza. A ekavIza prakRtinA utkraya vigrahagatimAM vamAna eindriyane hAya che. parAvatta'mAna saghaLI prakRtie azubha hovAthI ahiM ekaja bhaMga thAya che. zarIrastha aparyAsa eIndriyane ekavIzamAM audArikazarIra, audArika geApAMga, huM DasaMsthAna, sevAnta saMghayaNu, upaghAta ane pratyeka e cha prakRtie umeratAM ane tiya'cAnu pRthvI dUra karatAM chavIsanA udaya thAya che. ahiM paNa ekaja bhaMga thAya che. e rIte apasa eIndriyanA potAnA be uddayasthAnanA beja bhaMga thAya che. e pramANe aparyApta trIndriya, caurindriya, asannipa Mcendriya ane sannipa`cendriya mATe paNa samajavuM. mAtra jAtinAmakama badalavuM. jemake trIndriyane trIndriyajAtinAma, caurindriyane cakSurindriya jAtinAma ityAdi kahevu. darekane potapotAnA khae udayasthAna AzrayI mae bhaMga kahevA. mAtra aparyApta sajJine cAra kahevA. kAraNake aparyApta sanni manuSya che, tema tiya ca paNa che. eTale darekanA khakhkhu bhaMga graheNu karatAM cAra bhaMga thAya che. (A rIte aparyApta asa'jJinA paNa cAra bhaMga thaI zake che. kemake jema aparyApta asajJitiya ca che, tema apazpta asa MjJi manuSya paNa che.) paryApta sUkSma ekendriyAne cAra udayasthAnA hoya che. ane te A pramANe-21-24 -25-26. temAM ekavIza prakRtinA udaya A pramANe che-taijasa, kANu, anurUlaghu, sthira, 25 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa asthira, zubha, azubha, varNAdicatuSka, nirmANa, tiryaMcagati, tiryaMcAnupUrvI, ekendriyajAti, sthAvara, sUthama, paryApta durbhAga, anAdeya ane apayaza A ekavIza prakRtione udaya vigrahagatimAM vartamAna sUmi paryApta ekendriyane hoya che, ahiM pratipakSa koI paNa prakRtine udaya nahi hovAthI ekaja bhaMga thAya che. - A ekavIzanA udayamAM dArika zarIra, upaghAta, huMDasaMsthAna ane pratyeka ke sAdhAraNamAMthI eka ema cAra prakRti nAkhatAM ane tiryaMcAnupUthvI dUra karatAM zarIrastha sUkSma ekendriyane cavIzane udaya thAya che. ahiM pratyeka ane sAdhAraNa sAthe pheravatAM vIzane udaya be prakAre thAya che. tyArabAda zarIra paryAptie paryAptAne parAghAtanAma umeratAM pacIsane udaya thAya che. A udayanA paNa pUrvokta rIte be bhaMga thAya che. tyArapachI prANapAna paryAptie paryAptAne ucchavAsanAma meLavatAM chavIsane udaya thAya che. ahiM paNa pUrve kahyA teja be bhaMga thAya che, sUmaparyAptane cAre udayasthAna AzrayI saghaLA maLI sAta bhaMga thAya che. paryApta bAdara ekendriyane ekavIza Adi pAMca uThayasthAne hoya che. te A pramANe 21-24-2pa-26-27. temAM ekavIzane udaya A rIte che. taijasa, kAmaNa, nimaNa, sthira, asthira, zubha, azubha, agurulaghu, varNacatuSka, tiryaMcagati, tiryaMcAnupUrvI, ekendriya jAti, sthAvara, bAdara, paryApta, durbhaga, anAdeya ane yaza-apayazakIrtAimAMthI eka. A ekavIza prakRtine udaya vigrahagatimAM vartamAna bAdara paryApta ekendriyane hoya che, ahiM yazakIrti -apayazakIrti sAthe pheravatAM be bhaMga thAya che. tyArabAda zarIratha bAdara paryApta ekendriyane ekavIzamAMthI tiryaMcAnupUrvI dUra karatAM ane audArikazarIra, heMDasaMsthAna, upaghAta ane pratyeka ke sAdhAraNa bemAMthI eka ema cAra umeratAM vIsane udaya thAya che. ahiM pratyeka ane sAdhAraNa sAthe yaza ane apayaza sAthe pheravatAM cAra bhaMga thAya che. vaikriya karatA bAdara vAyukAyane paNa vIsane udaya hoya che. mAtra teone dArika zarIranA sthAne vaikiyazarIra kahevuM, zeSa prakRtio eja samajavI. tene eka ja bhaMga thAya che. kemake teone sAdhAraNa ane yazakItine udaya hotuM nathI, saghaLA maLI cevIsanA udayanA pAMca bhAMgA thAya che. tyAra pachI zarIraparyAptie paryAptA teone parAghAtane udaya umeratAM pacIsane udaya thAya che. ahiM paNa upara kahyA te pramANe pAMca bhaMga thAya che. tyArabAda ucchavAsa paryAptie paryAptAne zvAsocchavAsane udaya umeratAM chavIsane udaya thAya che. ahiM paNa upara kahyA te pramANe pAMca bhaMga thAya che. athavA zarIrapatie Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 saptatikA TIkAnuvAda paryAptAne ucchavAsane udaya thatAM pahelAM Atapa ke udyota bemAMthI keI ekane udaya thAya te paNa chavvIsane udaya thAya che. ahiM Atapa ane pratyeka sAthe yazakIniM- apayazakIttine pheravatAM be bhaMga thAya che. sAdhAraNane Atapano udaya hotuM nathI, mATe sadAzrita vika5 thatA nathI. udyota sAthe pratyeka-sAdhAraNane yaza-apayazakIrti sAthe pheravatAM cAra bhaMga thAya che. saghaLA maLI chavvIsanA udayanA agIAra bhaMga thAya che. - tyArabAda prANApAna paryAptie paryAptAne ucchavAsa sahita chavvIsanA udayamAM Apa ke udyota bemAMthI eka meLavatAM sattAvIsane udaya thAya che. ahiM Atapa sAthe che ane udyota sAthe cAra bhaMga thAya che. sattAvIsanA udayanA saghaLA maLI cha bhAMgA thAya che. ba dara paryAptAne pAMce udayasthAnanA saghaLA maLI egaNatrIza bhAMgA thAya che. paryApta saMsine vIsa sivAyanA zeSa saghaLAM udayasthAnake hoya che. covIsa udaya ekendriyamAM ja hoya che, anya keIne hote nathI mATe tene niSedha karyo che udayasthAna ane tenA bhAMgAo deva, nArakI, tiryaMca ane manuSya AzrayI je pahelAM kahyA che, te pramANe paryApta saMjJine kahevA zeSa paryApta beIndriya, teIndriya, caurindriya ane asaMgni paMcendriyane 21-06-28 -2-30-31 e cha udayasthAne hoya che. temAM bendriya, teIndriya ane caurindriyane pahelAM je pramANe udayathAnake ane tenA bhAMgAe kahI gayA te pramANe kahevA je pramANe prAkRta-sAmAnya tiryaMca paMcendriyane pahelAM bhAMgA kahyA te pramANe paryApta asaMjhine paNa kahevA. mAtra beIndriyAdi saghaLAne ekavIsa ane chavvIsanA udaye aparyApta AzrayI je eka eka bhaMga pahelAM kahyo che te ahiM na kahe. kAraNa ke ahiM paryAptAo AzrayI ja vicAra karyo che mATe. A pramANe cauda chavasthAnakamAM udayasthAnake kahyAM. 138 have sattAsthAnone pratipAdana karavA mATe kahe cheterssu paMca saMtA tiNNadhuvA ahasIi bANaui / saNNissa hoti bArasa guNaThANakameNa nAmassa // 139 // trayodazasu paJca santi triinnydhruvaannyssttaashiitinivtiH| saMjJini bhavanti dvAdaza guNasthAnakrabheNa nAmnaH // 139 // artha: tera jIvabhedamAM traNa adhuva, aAzI ane bANe ema pAMca sattAsthAnake - heya che. saMjhine guNasthAnakanA kAme nAmakarmanAM bAre sattAsthAnake heya che. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 - paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa TIkAnu-paryApta saMsi sivAya tera jIvalemAM pAMca-pAMca sattAsthAne heya che. temAM traNa adhruva saMjJAvALAM hoya che. te A-86-80-78, tathA bANuM 92, ane aAzI 88. A pramANe kula pAMca sattAsthAne hoya che. aThoteranuM sattAsthAna sUkSma-bAdara ekendriya teu-vAyumAM pitAnA cAre udayamAM hoya che. temaja teu-vAyumAMthI nIkaLI pRthvIkAyAdi ekendriyamAM utpanna thayelA hoya tene ekavIza, covIza ema be udayamAM ane beIndriyAdi tiryamAM utpanna thayelA hoya tene ekavIza, chavvasa ema be udayamAM hoya che, zeSa udamAM hatAM nathI. saMjJamAM guNasthAnakanA kame bAre sattAsthAne hoya che. te jema pahelAM kahI gayA te pramANe samajavAM. A pramANe cauda chavabhedamAM nAmakarmanAM sattAnAM sthAnake kahyAM. 139 A pramANe cauda avasthAnakamAM nAmakarmanA baMdha, udaya ane sattAnA sthAnake kahyAM. have gati Adi mArgaNAomAM baMdha, udaya ane sattAsthAna saMbaMdhe satyaprarUpaNa kare che-- bajhaMti satta aTTha ya nArayatirisuragaIsu kammAI / udIraNAvi evaM saMtoiNNAI aTTha tisu // 14 // badhyante saptASTau ca nArakatiryakragatiSu karmANi / tarIkaLarsmi durapAI tiy I 140 || artha-nArakI, tiryaMca ane deva ema traNa gatimAM sAta ke ATha karma baMdhAya che. udIraNA paNa sAta ane ATha kamanI thAya che. sattA ane udayamAM ATha karmo hoya che. TIkAnuM-nArakI, tiryaMca ane deva ema traNa gatimAM pratisamaya sAta ane ATha karmo baMdhAya che. temAM Ayune jyAre baMdha thAya tyAre ATha baMdhAya che, anyathA pratisamaya sAtane baMdha thayA kare che. udIraNA paNa sAta ke AThanI thAya che. temAM pitApitAnA AyunI chellI eka AvalikA sattAmAM zeSa rahe tyAre te eka AvalikA paryata sAtanI. ane zeSakALa ADenI udIraNA thAya che. tathA sattA ane udaya nArakI tiryaMca ane devene AThe karmane hoya che. keI paNa kALe sAta ke cArane udaya hetuM nathI. kemake temAM kSapaka ke upazama zreNinI prAptine abhAva che. 140 guNabhihiyaM maNuesuM sagalatasANaM ca tiriyapaDivakkhA / maNajogI chaumAi va kAyavaI jaha sajogINaM // 141 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 197 guNAbhihitaM manujeSu sakalatraseSu ca tiryagvatpratipakSANAm / manoyoginazchadmasthA iva kAyavAgyoginAM yathA sayoginAm // 141 // artha - gujagati, paMcendriya jAti ane trasakAya mArgaNAmAM guNasthAnakamAM je pramANe kahyuM che, te pramANe kahevuM. pratipakSa mArgaNAmAM tiryaMcagati pramANe kahevuM. mane gine chavAstha guNasthAna pramANe kahevuM. ane kAyogi tathA vacanagine saMgi pramANe kahevuM. TIkAnu --manuSyagatimAM, IndriyadvAramAM paMcendriya jAtimAM, ane kAyadvAramAM trasakAyamAM code guNasthAnakanI aMdara pahelAM je pramANe baMdhAdi kahyuM che, te saMpUrNapaNe samajavuM. te A pramANe - mizraguNasthAna sivAya apramattaguNasthAnaka paryata sAta athavA AThane baMdha thAya che. temAM AyunA baMdhakALe ATha, te sivAyanA kALamAM sAta karmane baMdha thAya che. mizra, apUrvakaraNa ane anivRttibAdarabhaMparA guNasthAnake Ayu vinA sAta karma baMdhAya che. kemake ativizuddha pariNAmanA yoge A guNasthAnake Ayune baMdha thatuM nathI. sUkamasaMparAyaguNasthAnake Ayu ane mehanIya vinA chane baMdha thAya che. ahiM bAdara kaSAyane udaya nahi hovAthI mehanIyakarmane paNa baMdha thatuM nathI. upazAMtamUha, kSINumeha ane sagikevaliguNasthAnakamAM eka vedanIya karmane ja baMdha thAya che, zeSa karmane baMdha thata nathI. kemake tenA baMdhahetu kaSAyanA udayane abhAva che. sUphamasaMparAyaguNasthAnaka sudhI AThane udaya ane sattA hoya che. upazAMta mahe sAtane udaya ane AThanI sattA hoya che. kSINamehe sAtane udaya ane sAtana sattA hoya che. sagi-agikevaliguNasthAnake cArane udaya ane cAranI sattA heya che. pramattaguNasthAnaka paryata ATha athavA sAtanI udIraNa hoya che. temAM jyAre AyunI mAtra chelI AvalI zeSa rahe che, tyAre tenI udIraNA thatI nathI, mATe sAtanI udIraNA thAya che. zeSa kALa AThenI udIraNA thAya che. mitraguNasthAnake haMmezAM AyuvinA sAtanI ja udIraNA thAya . kemake AyunI paryatAvalikA zeSa chatAM mizraguNasthAnakane ja asaMbhava che. apramatta, apUrvakaraNa ane anivRttibAdarabhaMparAya guNasthAnake vedanIya ane Ayu vinA cha karmanI udIraNA thAya che. kemake te guNasthAnakemAM vedanIya ane AyunI udIraNAne gya adhyavasAyane abhAva che. sUmasaM5rAya guNasthAnake che ke pAMcanI udIraNA thAya che. temAM pahelAM cha nI udIraNa thAya che. ane te tyAM sudhI thAya che ke dezamAM guNasthAnakanI AvalikA zeSa na rahe. AvalikA zeSa rahe tyAre mehanIya karmanI mAtra Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 paMcamaha svatIya chellI eka AvalikAja zeSa rahelI hovAthI tenA vinA pAMcanI udIraNa thAya che. upazAMtamaye te pAMcanaja udIraNa thAya che kSINamehe paNa teja pAMcanI tyAM sudhI thAya che, ke tenI AvalikA zeSa na hoya, AvalikA zeSa rahe tyAre jJAnAvaraNa, darzanAvaraNa ane aMtarAya e traNe karmo AvalikA-praviSTa thavAthI teonI udIraNA thatI nathI. mAtra nAma ane netrakamanIja udIraNuM thAya che. sagI kevaliguNasthAnake paNa nAma ane gotra e be karmano ja udIraNA thAya che. saghaLA sUkama ke bAdaraga vinAnA merUnI jema sthira-niSpakaMpa agikevali bhagavAna kaI paNa karmano udIraNA karatA nathI. kemake udIraNa ga savyapekSa-nimittaka che. kahyuM che ke "agi guNasthAnake vartamAna AtmA kaI paNa karmanI uraNA karatA nathI." paMcendriyanI pratipakSa ekandriya, beIndriya Indriya ane caurindriyajAti, ane trasakAyanI pratipakSa sthAvarakAya-pRthvI, apU, teu, vAyu ane vanaspatikAya A saghaLAne tiryaMcagatinI jema baMdhAdi kahevuM. eTale ke-ekendriya, beIndriya, teIndriya, ane caurindriyane, tathA pRthvIkAyAdi sthAvarakAyane sAta athavA ATha karmane baMdha thAya che, sAta athavA AThanI udIraNA thAya che, ane AThane udaya ane sattA hoya che. mane gine vItarAgachavAstha bAramA guNasthAnaka paryata jema baMdhAdi kahyuM che, tema samajavuM, eTale ke jema pahelAM mithyASTithI AraMbhI kSINamehaguNasthAnaka sudhImAM baMdhAdi viSaye sapadaprarUpaNa karI che, tema ahiM paNa karavI. kemake maneziMne kSINamehaguNasthAnaka sudhInAM guNasthAnakane saMbhava che. e pramANe have pachI kaheze temAM paNa vicArI levuM. kAyagi ane vacanayogine sagikevali guNasthAnaka sudhImAM jema pahelAM baMdhAdi kahyuM che te pramANe samajavuM. kemake kAga ane vacanogane sagikevaliguNasthAnaka sudhIja saMbhava che. (A pramANe mULakarma saMbaMdhe kahyuM. uttaraprakRti saMbaMdhe paNa svabuddhie yathAgyapaNe samajavuM) 141 veI navaguNatullA tikasAivi lobha dasaguNasamANo / sesANivi ThANAI eeNa kameNa neyANi // 142 // vedino navaguNatulyAH trikaSAyiNo'pi lobho dazaguNa samAnaH / zeSANyapi sthAnAni etena krameNa jJeyAni // 142 // artha-traNa vedavALA ane traNa kaSAyavALA nava guNasthAnaka tulya ane lebhavALa daza guNasthAnaka tulya samajavA, A kame zeSa sthAnake paNa jANavAM. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda TIkAnu - vedadvAre strIvedi, purUSadi ane napuMsakadi, tathA kaSAyadvAre krodha, mAnI ane mAyI A saghaLAne miAdaSTi guNasthAnakathI AraMbhI anivRtti bAdarabhaMparAya paryaMta jema baMdhAdi kahyuM che, te pramANe samajavuM. kemake traNa veda ane traNa kaSAyane navamA guNasthAnaka paryata ja saMbhava che. lebha saMbaMdhe dazamA guNasthAnaka sudhI pahelAM jema kahyuM che tema samajavuM. kemake lebhane sUkSamasaM5rAya nAmanA dazamA guNasthAnaka sudhIja saMbhava che. A pramANe zeSa mArgaNAsthAne saMbaMdhe paNa ukta prakAre samajavuM. te A pramANe jJAnakAre matijJAna, zrutajJAna ane virbhAgajJAna mArgaNAmAM mithyASTithI mizraguNa sthAnaka sudhImAM, matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAnamArgaNAmAM aviratisamyagdaSTithI AraMbhI kSINamehaguNasthAnaka sudhImAM, mana:paryavajJAnamAM pramattasaMyatathI AraMbhI kSINameha sudhImAM jema pahelAM baMdhAdi kahyA che, te pramANe samajavA. kevalajJAna mArgaNAmAM sagi-agimAM kahyA pramANe kahevuM. cAritramArgaNAe sAmAyika ane chedo pasthApanIya mArgamAM pramasaMvata guNasthAnakathI anivRtti bAdaraparAya sudhImAM, parihAravizuddhimArgaNAmAM pramatta-apramattamAM, sUlamasaM5rAya mAgaNamAM sUmasaM5rAyaguNasthAnamAM, yathAkhyAtacAritramArgaNAmAM upazAMtamAhathI agi kevali sudhImAM, dezaviratimAM dezaviratiguNasthAnakamAM ane asaMyamamArga NAmAM mithyASTithI aviratisamyagdaSTi sudhImAM pahelAM jema baMdhAdi kahyA che, tema samajavA. darzana dvAre cakSu-acakSudarzana mArgaNAmAM mithyASTithI AraMbhI kSaNa sudhImAM, avadhidarzana mAgaNae avirati samyagdaSTithI AraMbha kSINumeha sudhImAM, ane kevaladarzanamArgaNAe sagi-agikevali guNasthAnake jema kahyuM che, tema samajavuM. lezyA dvAre Adya pAMca vezyA mArgaNAmAM mithyAdiSTathI AraMbha apramatta saMyata sudhImAM, ane zubhecchA mArgaNAmAM mithyASTithI sagakevali sudhImAM jema pahelAM kahyuM che, tema samajavuM. bhavyadvAre bhavyamArgaNAmAM miyAdaSTithI agikevali guNasthAnaka sudhImAM, ane abhavyamAgaNAmAM mithyAtva guNasthAnake pahelAM jema baMdhAdi kahyA che, tema samajavA. samyaktvadyAre kSApazamikasamyakatvamArgaNAmAM avirati samyagdaSTiguNasthAnakathI AraMbhI apramatta guNasthAna sudhImAM, pathamikamAgaNamAM avirati samyagdaSTithI AraMbhI 1 zarUAtanI traNa lesthAmAM pahelethI cAra athavA che, tepAlezyAmAM sAta ane zakalayAmArgaNAmAM pahelAthI tera guNasthAnake karmagraMthamAM kahyAM che. ahiM Agha pAMca legyAmAM sAta guNasthAnake kahyAM che. te matAMtara jaNAya che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 pacasaMgraha tRtIyakhaMDa upazAMtamAha sudhImAM, kSAyikasamyaktvamANAmAM avirati samyagdaSTithI AraMbhI aceAgi kevali sudhImAM, mithyAtvamA`NAmAM mithyAtvamAM, sAsvAdane sAsvAdanaguNusthAnakamAM ane mizrasamyaktve mizraguNasthAnakamAM je pramANe pahelAM badhAdi kahyA che, te pramANe samajavA. sannimA NAmAM manuSyagatimAM kahyA pramANe ane asa'gni mAgaNuAmAM mithyAdaDi ane sAsvAdana guNasthAnamAM kahyA pramANe kahevuM. AhArakadvAre anAhAraka mAgaNuAmAM mithyAsRSTi, sAsvAdana, aviratisamyagdaSTi, sacAgiTevali ane aceAgikevali guNasthAnakamAM, ane AhAramAgaNuAmAM mithyAdRSTithI Aro sogikavaliguNasthAna sudhImAM jema pahelAM baMdhAdi kahyA che, tema ahiM samajavAnA a che. 142 A pramANe sapadaprarUpaNA karI. have baMdha AzraryoM dravyapramANa dvAra kahetA cauDha guNasthAnakamAM keTale madha thAya che, te kahe chesttrsuttrmeguttrN tu cohattarIu sagasayarI / sattaTThI tigasaTThI guNasaTThI aTThAvannA ya // 143 // .niddAduge chavaNNA chavIsA NAmatIsaviramaMmi / hAsara bhayakucchAvirame bAvIsa puvvaM // 144 // puMveyako mAsu avajjhamANesu paMca ThANANi / bAre sahame sattarasa pagatio sAyamiyaresu // 145 // saptadazottaramekottara tu vatuHsaptatiH saptasaptatiH / samaSTi trigijonaDiSTravajrAsanna // 242 // nidrAdvike SaTpaJcAzat SaDaviMzatiH nAmatriMzadvirame / hAsyaratibhayakutsAvirame dvAviMzatirapUrve // 144 // veda krodhAdiSvavadhyamAneSu paJca sthAnAni / bAdare sUkSme saptadaza prakRtayaH sAtamitareSu // 145 // a--anukrame caudaeN guNasthAnakamAM khaMdhapramANa kahe che pahele ekase| sattara, khIje ekasA eka, trIje cummAtara, cAthe satyAtara, pAMcame saDasaTha, chaThThe tresaTha, sAtame egaNusAThe ke aThThAvana, AThame aThThAvana, nidrAddikanA viccheda thaye chate chappana, nAmanI trIsa Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 saptatikA TIkAnuvAda prakRtinA kha dhaviccheda thaye chate chavvIsa, ane hAsya, rati, bhaya ane jugupsAne madhavicchedna thayA bAda anivRtti bAdarasa parAye bAvIsa prakRtinA baMdha thAya che. tathA tyAMja purUSaveda ane krodhAdine anukrame aMdhaviccheda thaye chate ekavIsa Adi pAMca khaMdhasthAna thAya che, sUkSmasa parAye sattara prakRtie badhAya che ane zeSa traNa guNasthAnake eka sAtAnA adha thAya che. ayogikevaliguNusthAnake koI paNa prakRtinA "dha thatA nathI. TIkAnu0--madhanI aMdara ATheka e maLI ekasesa vIza prakRtinA adhikAra che, e pahelAM kahyuM che. temAM mithyArdaSTi guNasthAnake AhArakazarIra, AhAraka aMgopAMga ane tItha'karanAmakama e traNa prakRtinA khaMdha thatA nathI. kAraNake tIrthaMkaranAmakarmInA adhamAM samyakatva ane AhArakadvikanA baMdhamAM sayama hetu che. kahyu paNa che ke samyakatvaguNunimitte tItha karanAma ane saMyamaguNa nimitte AhArakadvikanA baMdha thAya che. ane zeSa prakRtie mithyAtvAdi hatuvaDe badhAya che." samyaktva ke cAritramAMthI eka paNa hatu mithyAdaSTine nathI. mATe te traNa prakRti vinA mithyASTine ekasesa sattara prakRtie aMdhAya che. sAsvAdane ekase eka aMdhAya che, kAraNa ke 'mithyAtva, napuMsakaveda, narakatrika, ekendriya, eindriya, teindriya ane cakarindriyajAti, huMDasa MsthAna, sevAtta sa MghayaNu, sthAvara, sUkSma, aparyApta, sAdhAraNu ane Atapa' e sALa prakRtinA mithyAtvaguNusthAnake aMdhaviccheda thAya che. tIrthaMkaranAma ane AhArakaddhikarUpa traNa prakRtie pahelAM kahela yuktithI ahi. paNa aMdhamAM AvatI nathI. mATe sAsvAdane ekaso eka baMdhamAM Ave che. mizrardaSTiguNasthAnake cummAtera kha dhAya che. kAraNake ekase ekamAMthI 'thozuddhitrika, auveda, ana tAnuSa'dhi catuSka, tiyagUtrika, madhyama cAra saMghayaNu, madhyama cAra sa`sthAna, udyota, aprazastavidyA gati, duga, anAdeya, du:stara, ane nIcageAtra ema paccIsa prakRtionA sAsvAdane khaMdhaviccheda thAya che. sabhyagniSpAdRSTi tathAsvabhAve koIpaNu AyunA madhanA AraMbha karatA nathI, eTale aRsi' manuSyAyu ane devAyunA pazu baMdha thatA nathI, mATe ekase ekamAMthI sattAvIsa prakRti dUra thatAM mizradraSTi guNasthAnake cummetera prakRtine khaMdha thAya che. aviratisamyagdaSTiguNasthAnake satye tera prakRtinA baMdha thAya che. temAM cummetera te pahelAM kahIM te ja, ane A guNasthAnake devAyu, manuSyAyu ane tIrthaMkaranAma e traNa prakRtie tenA baMdha ceAgya adhyavasAya hovAthI baMdhAya che. eTale A guNasthAnake satyAteranA madha thAya che. dezaviratiguNasthAnake apratyAkhyAnAvaraNa catuSka, manuSyatrika, prathama sa`ghayaNa, ane audArikaddhika ema daza prakRti jatAM sasa prakRtinA khaMdha thAya che. dezaviratane dezaviratirUpa }. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa guNa nimitto apratyAkhyAnAvaraNa kaSAyanA udayane abhAva hovAthI daza prakRtio baMdhamAM AvatI nathI, mATe tene saDasaTha prakRtio baMdha gya che. temAMthI pratyAkhyAnAvaraNa catuSka jatAM pramattane tresaTha prakRtio baMdha egya che. pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyane baMdha nahi thavAnuM kAraNa tenA udayane abhAva che. ahiM sarvavirati sAdhune te kaSAyane udaya hoto nathI. temAMthI asthira, azubha, apayazakIrti, asAtavedanIya, zeka ane aratimahanIya e cha dUra karatAM ane AhArakaddhika meLavatAM apramattane ogaNasATha prakRtine baMdha thAya che. apramatta yati vizuddha saMyamI hevAthI asthirAdi cha prakRtio bAMdhatA nathI; ane tadhogya vizuddha adhyavasAya havAne lIdhe AhArakaddhika bAMdhe che, mATe apramatta yatine egaNuDa prakRtine baMdha thAya che. devAyu vinA apUrvakaraNa guNasthAnakavanta AtmA aThThAvana prakRtie bAMdhe che. ane pUrvakaraNAdi guNasthAnakavALA AtmAo ativizuddha pariNAmane bhege AyunA baMdhane AraMbha karatA nathI. A aThThAvana prakRtine baMdha apUrvakaraNanA sAta bhAga karIe te mAMhenA pahelA bhAga sudhI ja thAya che. pahelA bhAganA carama samaye nidrA ane pracalAne baMdhaviccheda thAya che, eTale bIjA, trIjA, cotha, pAMcamA ane chaThThA bhAga sudhI chappana prakRtio baMdhAya che. chaThThA bhAganA carama samaye devadrika, paMcendriya jAti, vaikriyadrika, AhAraddhika, taijasa, kAmag, samacaturasasaMsthAna, varNacatuSka, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa, trasa navaka, prazasta vidAyagati, nirmANa ane jinanAma e trIsa prakRtine baMdhavicacheda thAya che. e trIsa prakRtine baMdhavikeda thayA bAda chavvIsane baMdha thAya che, ane te apUrva karaNanA carama samaya paryata thAya che. te carama samaye hAsya, rati, bhaya ane jugupsA e cAra prakRtine baMdhaviccheda thavAthI anivRtti bAdarabhaMparAyanA prathama samaye bAvIza baMdhagya thAya che. kahyuM che keapUrvakaraNanA carama samaye hAsya, rati, bhaya ane jugupsAne baMdhavi cheda thaye te anivRttibArasaM5rAyanA prathama samaye bAvIza prakRtine baMdha thAya che. te bAvIzane baMdha tyAMsudhI thAya che ke anivRttibAdarasiM5rAya guNasthAnakanA saMkhyAtA bhAga jAya ane eka bhAga bAkI rahe. tyAra bAda purUSadane baMdhavicacheda thavAthI ekavIza prakRti baMdhagya thAya che. ane te paNa tyAM sudhI baMdhAya che ke zeSa rahela saMkhyAmAM bhAga pramANu kALanA saMkhyAtA bhAga jAya, eka zeSa rahe. tyArapachI saMjavalana krodhane baMdhaviccheda thavAthI vIza prakRti baMdhayegya thAya che. ane te paNa zeSa rahela kALanA saMkhyAtA Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 203 bhAga jAya ane eka bhAga rahe tyAM sudhI thAya che. tyAra khAda saMjavalanamAnanA adhaviccheda thavAthI egaNIza prakRti badhayAgya thAya che. te paNa zeSa rahela kALanA saMkhyAtA bhAga jAya ane eka bhAga rahe tyAM sudhI thAya che. tyArabAda sajavalana mAyAnA paNa viccheda thavAthI aDhAra prakRti ma MdhayeAgya thAya che, ane te anivRtti--kha darasa'parAyaguNusthAnakanA carama samaya paryaMta kharUMdhAya che. te carama samaye sa Mjavalana leAbhanA paNa kha'viccheda thavAthI sUkSmasa'parAyaguNusthAnakanA prathama samaye sattara prakRtinA baMdha thAya che. uparokta hakIkatane sUtrakAra kahe che. yAre'tti anivRtti bAdare purUSaveda ane sajava lana krodhAdinA anukrame aviccheda thatAM pAMca khaMdhasthAna thAya che. te A pramANepahelA bhAge bhAvIza, purUSavedanA viccheda thayA bAda khIjA bhAge ekavIza, sa Mjagalana krodhane viccheda thayA bAda trIje bhAge vIza, saMjavalana mAnanA viccheda thayA pachI cAthe bhAge egaNIza, ane saMjavalana mAyAnA a Mdhaviccheda thayA pachI pAMcame bhAge aDhAranA badha thAya che. tyArabAda anivRttimAdarasa parAya guNusthAnakanA cakrama samaye sajavalana leAbhanA khaviccheda thavAthI sUkSmasa parAye sattara prakRtinA baMdha thAya che, ane te tenA carama samaya pata thAya che. sUkSmasa parAyaNugusthAnakanA carama samaye jJAnAvaraNIya pAMca, dazanAvaraNIya cAra, 'tarAya pAMca, yazaHkItinAma, ane uccagotra ema soLa prakRtinA khadhaviccheda thAya che. eTale upazAMtameAha, kSINameha ane sayegikeliguNasthAnake mAtra eka sAtavedanIyanAja adha thAya che, anya koI paNa prakRtinA baMdha thatA nathI. 143-144-145. A pramANe guNusthAnakamAM sAmAnyathI khaMdhasaMkhyA kahI, have gatimAM guNasthAnakanA krame baMdha sa MkhyA dine kahevA icchatA pahelAM nakagatimAM kahe che- micche naraesa sayaM chaNNauI sAsaNo sathari mIso / bAvatAraM tu sammo caurAisu baMdhati atitthA // 146 // midhyAdRSTinarakeSu zataM SaNNavatiM sAsAdanaH saptarti mizraH / dvAsaptatiM tu samyagdRSTi caturAdiSu badhnantyatIrthAH // 146 // atha-narkagatimAM vamAna mithyAdraSTi nArakI, sAsvAdanasamyagdaSTi channu, mizraRRSTi siora, ane aviratisamyagdaSTi bahAMtera prakRtienA baMdha kare che. ceAthI Adi nArakImAM tIrthaMkaranAma vinA eketeranA baMdha kare che. TIkAnu0--narkagatimAM vattamAna mithyASTi sA prakRtinA khadha kare che, kAraNake Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 pacasaMgraha svatIyakhaMDa nArakIe bhavapratyayeja kriyadrika, ADArakaddhika, devatrika, narakatrika, sUkSma, aparyApta, sAdhAraNa, ekendriya, beIndriya teIndriya ane caurindraya jAti, sthAvara ane Atapa e egaNIza prakRtio bAMdhatA nathI. pahelAM kahyuM che ke "kriyadrika, AhArakahika narakatrika, sUkSmatrika, vikalatrika, suratrika, Atapa, sthAvara ane ekendriya jAti e egaNIza pravRtione nArakIe bhavapratyaye bAMdhatA nathI." . . mithyASTi nArakIone tIrtha karanAmakarma baMdhAtuM nathI, kAraNa ke tenA baMdhamAM samyakatva nimitta che. mATe te vIza prakRtio dUra karatAM zeSa se prakRtieja milAdaSTi nArakIone baMdhAya che. sAsvAdane vartamAna nArakI channe baMdha kare che. kemake tene mithyAtvamehanIya, napusakaveda, huMDasaMsthAna ane chevaTuM saMghayaNa e cAra prakRtie guNapratyaye baMdhAtI nathI. mizraSTi nArakI sIra prakRtie bAMdhe che. kemake mizradaSTi thINadvitrika, svara, durbhAga, anAdeya, tiryaMcatrika, vacalA cAra saMghayaNa vacalA cAra saMsthAna, anaMtAnubaMdhI catuSka, aprazastavihAgati, strIveda, udyota, nacatra, ane manuSyAyu, ema chavvIza prakRtiene baMdha karatA nathI. avirati samyagdaSTi nArakI bahenora prakRtie bAMdhe che. kemake teo manuSyAya * ane tIrthaMkaranAmakarma bAMdhe che. cethIthI chaThThI naraka sudhImAM vartamAna nArakIe tIrthaMkaranAma karmane baMdha nahi karatA hovAthI caturtha guNasthAnake eketera prakRtione baMdha kare che. teone pahelA, bIjA ane trIjA guNasthAnakanA baMdhamAM kaMI taphAvata nathI. tathA prakAranA bhavasvabhAve carthI Adi nArakAvALA tIrthaMkaranAma karmane baMdha karatA nathI. 256. A gALAmAM sAtamI nArakI saMbaMdhevi zeSa kahe che... maNuyadugucAgoyaM bhavapaccaiyaM na hoi carimAe / guNapaccaiyaM tu bajjhai maNuyAU Na savvahA tattha // 147 // manujadvikamuccairgotraM bhavapratyayikaM na bhavati caramAyAm / guNapratyayikaM tu badhyate manuSyAyuH na sarvathA tatra // 147 // * arthasAtamI nArakImAM manujaddhika ane uccatra bhavapratyayeja baMdhAtuM nathI. guNapratyaye te baMdhAya che. manuSkAyuM tyAM sarvathA baMdhamAM AvatuM nathI. TIkAnu-sAtamI narakamRthvamAM bhavapratyayeja manuSyaddhika ane uccatra baMdhagya nathI. mATe sAtamI narakapRthvamAM mithyASTi ane sAsvAdanaguNasthAnake A traNa prakRti vaDe Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 205 nyU prakRtio baMdhogya samajavI. eTale ke upara pahele ane bIje gurusthAnake nArakIene je baMdha kahyo, tenAthI A traNa prakRtivaDe nyUna baMdha sAtamI narakapRthvamAM kahe. paraMtu trIje ane cothe guNasthAnake guNapratyaye manujaddhika ane uccagetra kamane baMdha thAya che, eTale e bane guNasthAnake sAtamI naraka pRthvImAM ekotera prakRtio baMdhAya che. sAtamI narakapRthvImAM cAre guNasthAnake bhavapratyaye ke guNapratyaye manuSpAyune baMdha thataja nathI. eTale tene pahele guNasthAnake chanuM, bIje guNasthAnake ekANuM ane trIje tathA ethe guNasthAnake sittera prakRtine baMdha thAya che. 147 have devagati saMbaMdhe vizeSa kahe che sAmaNNasurAjoggA AjoisiyA Na baMdhaMti satitthA / igithAvarAyavajuyA saNaMkumArA Na baMdhaMti // 148 // sAmAnyena surAyogyA AjyotiSkA na badhnanti stiirthaaH| ekasthAvarAtapayutAH sanatkumArA na badhnanti / / 148 // artha sAmAnyathI devAne baMdhaAzrayI je agya prakRtie che, te tIrthaMkaranAma sAthe tiSa sudhInA deve bAMdhatA nathI. tathA ekendriya, sthAvara ane Atapa yukta te prakRtiene sanakumArAdi devo bAMdhatA nathI. TIkAnu-sAmAnyathI devane baMdhamAM agya je seLa karmaprakRtio pahelAM baMdhavidhidvAra gAthA 30 mAM kahI che, te seLa prakRtie A pramANe che-vaikriyadrika, AhAraka dvika, devatrika, narakatrika, sUkSma, aparyApta, sAdhAraNa ane vikalatrika te tIrtha karanAmakarma sAthe sattara pravRtio tiSa sudhInA eTale ke bhavanapati, vyaMtara ane tiSka devo bhavapratyaye bAMdhatA nathI. teja soLa pravRtiomAM ekendriya jAti, sthAvara ane AtapanAma meLavatAM egaNIza prakRtiene sanakumAraki deva bAMdhatA nathI. 148 tiritigaujjovajuyA ANayadevA aNuttarasurA u / aNamicchaNIyaduvmagathINatigaM apumathI veya // 149 // 1 ahiM TIkAmAM paripUrNa eketera prakRti jaNAvI che paraMtu gaNatrIe manuSpAyu vinA sIrora - rahe che, je trIjA karmagraMthanI satanI gAthAmAM jaNAvI che. sAtamI nArakInA nAra manuSyAya bAMdhatA nathI. te upara gAthAmAM ja kahyuM che. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasapraha vatIyakhaDa saMghayaNA saMThANA paNa paNa apasatthavihagai na tesiM / pajjattA baMdhati u devAumasaMkhavAsAU // 15 // titthAyavaujjoyaM naarytirivigltigtigegiNdii| AhAra thAvaracaU A3 NAsaMkhapajjattA // 151 // tiryatrikodyotayutA AnatadevA anuttaramurAstu / anamithyAtvanIcadurbhagathINaddhitrikaM napuMsakatrIvedam // 149 // saMhananAni saMsthAnAni paJca pazcAprazastavihAyogatine teSAm / paryAptA badhnanti tu devAyurasaMkhyeyavarSAyuSaH // 150 // tIrthAtapodhotaM nArakatiryagvikalatrikamekendriyam / gAkAraM vAvavA mAguH kAlaMkApatA. 25 artha_tiyacatrika ane udyota yukta pUrvokta prakRtio AnatAdi de bAMdhatA nathI. anuttaravimAnavAsI de anaMtAnubaMdhi catuSka, mithyAtva, nIcagetra, durbhagatrika, thazuddhitrika, napuMsakaveda, ane strIveda bAMdhatA nathI. tathA teone pahelA sivAya pAMca saMghayaNa, pahelA sivAya pAMca saMsthAna ane aprazastavihAgati paNa baMdhamAM AvatI nathI. tathA asaMkhya varSanA AyuvALA paryApta tiryaMca-manuSya devAyune baMdha kare che. asaMkhya varSanA AyuvALA aparyAptA tIrthaMkaranAma, Atapa, udyota, narakatrika, tiryaMcatrika, vikalatrika ekendriya jAti, AhAraddhi, sthAvaracatuSka ane Ayune baMdha karatA nathI. TakAnu-pUrve tene baMdhamAM agya je egaNIza prakRtie kahI che, temAM tiryaMcagati, tiryaMcAnupUrvI, tiryaMcAyu ane udyotanAmakarma meLavatAM kula trevIsa prakRtiene AnatAdi devo bhavapratyaye bAMdhatA nathI. guNapratyaye je prakRtie baMdhAtI nathI te te guNasthAnakanA krame pitAnI meLe ja vicArI levI. pAMca anuttaravimAnavAsI de anantAnubaMdhi catuSka, mithyAtva, nIcagetra, durbhAga, anAdeya, apayazakIrti, thINuddhiAtrika, napuMsakaveda, strIveda ane tu zabdathI duHsvara bAMdhatA ( 1 ahiM durbhagatrikamAM apayazakItti lIdhI che. paraMtu trIje karmagraMtha gA. 11 mAM durbhagatrikamAM duHsvara lIdhuM che, apayazakIti lIdhI ja nathI kAraNa ke tene baMdha te chaThThA guNasthAnaka sudhI thAya che. eTale cothA guNasthAnakavALA anuttara devane paNa teno baMdha thavo joIe. eTale ja tyAM baMdha ayogya 48 ane baMdhayogya 72 kahI che. ane ahiM te baMdha agyamAM du:svara ane apayazakIrti paNa lIdhI che. eTale baMdha agya 49 ane baMdha yogya 71 lIdhI che. ahiM durbha gatrikama ghaNe sthaLe dabhaMga, anAdeya ane apayazakIrti grahaNa karela che. paraMtu apayazakIrtAine baMdha te chaThA sudhI thata hovAthI bIja karmagraMthamAM tenA badale du:ara grahaNa karela che. tavakevalI jANe. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 saptatikA TIkAnuvAda nathI, temaja teone pahelA sivAyanA pAMca saMghayaNa, pahelA sivAyanA pAMca saMsthAna ane aprazastavihAgati paNa baMdhAtI nathI. kAraNa ke anuttaravimAnavAsI Teva samyagdaSTi che. samyagdaSTine uparokta prakRtio baMdhamAM AvatI nathI. tathA upara je AnatAdi devane trevIsa prakRti baMdhane agya kahIM te anuttara ne paNa baMdhAtI nathI. saghaLI maLI pAMca anuttaravimAnavAsI devene ogaNapacAza prakRdio baMdha pratye agya che. eTale tene the guNaThANe 71 prakRtie baMdhAya che. have-tiryaMcagatimAM vizeSa kahe che-asaMkhya varSanA AyuvALA paryApta manuSya ane tiryaMce devAyune baMdha kare che, anya kaI Ayune baMdha karatA nathI. tathA asaMkhya varSanA AyuvALA aparyAptA-aparyAptAvasthAmAM vartamAna manuSya ane tiryaMca tIrthakara, Atapa, adhota, na2434, tiya yAtri, asalas, mendriyannati, mA 2764, sthApayatu4, heva -manuSyAya, saghaLI maLI ekavIza prakRtie bAMdhatA nathI. 149-159-151 pajjatigayA dubhagatigaNIyamapasatthavihanapuMsANaM / saMghayaNauralamaNudugapaNasaMgaNANa abaMdhA // 152 // kiNhAitige assaMjame ya veubijuge na AhAra / baMdhai na uralamIse narayatigaM chaTamamarAuM // 153 // kammajogi aNAhArago ya sahiyA dugAu nneyaao| sagavaNNA tevaThThI baMdhati AhAramubhaesuM // 15 // teulesAIyA baMdhati na nirayavigalasuhumatigaM / segidithAvarAyavatiriyatigujjoya nava bAra // 155 // paryAptiM gatA durbhagatrikanIcAprazastavihAyoMgatinapusakAnAm / saMhananoralamanujadvikapaJcasaMsthAnAnAmabandhakAH // 152 // kRSNAditrike asaMyame ca vaikriyayuge na aahaar| badhnanti voralamizre narakatrikaM SaSThamamarAyuH // 153 // kArmaNanogI anAhArakazca dvikAyuH sahitA etAH / saptapazcAzat triSaSTiM badhnanti AhAre Ubhaye // 154 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa tejolezyAtItAH badhnanti na nirayavikalasUkSmatrikam / saikendriyasthAvarAtapatiryatrikodyotAH nava dvAdaza // 155 // artha-saghaLI paryAptie paryApta iMgalike durbhagatrika, nIcagotra, aprazasta vihAgati, napuMsakaveda, saMdhayaNanAma, dArikaddhika, manujaddhika pahelA sivAyanA, pAMca saMsthAnanA abaMdhaka che. kRNAdi traNa zyAmArgaNA, asaMyamamArgaNA, vaikriya, ane vaikriyamizra mArgaNAmAM vartamAna AhAraddhikane baMdha karatA nathI. dArikamizrage vartamAna AhArakaTrika, narakatrika ane chaDuM devAyu e chane baMdha karatA nathI. kAmaNukAyAga ane anAhArakamAM vartamAna be Ayu sahita AThane baMdha karatA nathI. AhArakakAyage vartamAna sattAvana ane AhArakamizne vartamAna saTha prakRtiene baMdha kare che. te zyAmAM AgaLa vadhelA narakatrika, vikalatrika ane sUphamatrika ema nava prakRtine baMdha karatA nathI. padmazyAmAM AgaLa vadhela ekenidraya, sthAvara ane Ata5 sAthe bArane baMdha karatA nathI. ane zukalezyAmAM AgaLa vadhelA tiryaMcatrika ane udyota sAthe seLane baMdha karatA nathI. TIkAnu - saghaLI patie paryAptA thayelA asaMkhya varSanA AyuvALA manuSya athavA tiryae durbhagatrika-durbhAga, anAdeya ane apayaza, nIcagavya, aprazasta vihAgati, napuMsakaveda, cha e saMghayaNa, audArikaddhika-audArikacarara, audArika aMgopAMga, manuSyaddhikamanuSyagati, manuSyAnupUrvI, samacaturasa vinA pAMca saMsthAna, A pramANe ekavIza prakRtio, tathA pUrvanI gAthAmAM kahela devAyu sivAya vIza prakRtie saghaLI maLI ekatAlIsa prakRtiene baMdha karatA nathI. Indriya ane kAyadvAranA saMbaMdhamAM dravyapramANu pahelAM ja nathati revati - viTA' e gAthA vaDe kahI gayA che. rahI gayela zeSa dvAramAM manuSyanI jema samajavuM. jyAM je vizeSa che, te kahe che lezyAdvAramAM kRNa, nIla ane kAtilezyA mArgaNAe, saMcamahAramAM asaMyama mArgaNAe, gadvAramAM vaikriya ane vaikriyamizra mArgaNAe vartamAna AtmA AhArakazarIra ane AhAraka aMgopAMganAmane baMdha karatA nathI. AhArakaTrikane baMdha viziSTa saMyama dvArA thAya che. uparokata mArgaNavALAone viziSTa saMyama nahi hovAthI teo AhAraddhikane baMdha karatA nathI. audArikamizage vartamAna AhAraddhika, narakatrika ane devAyu e cha prakRtine baMdha karatA nathI, Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 saptatikA TIkAnuvAda tAtparya e ke audArikamizakAyayege vartamAna AtmA AhAraddhika, narakatrika ane devAyu e cha prakRtio bAMdhatA nathI. kAraNa ke rikamizraga aparyAptAvasthAmAM hoya che. te vakhate mana:paryApti vaDe aparyApta hevAthI devAyunA baMdha gya temaja narakatrikanA baMdha egya adhyavasAya saMbhavatA nathI temaja viziSTa saMyamanI prApti paNa te vakhate hetI nathI. mATe audArikamizagIne e cha prakRtienA baMdhane abhAva che. tiryaMcAyuM ane manuSyAMyu ke je alpa adhyavasAyavaDe baMdha cogya che, tevA adhyavasAya aparyAptAvasthAmAM thaI zaktA hevAthI te avasthAmAM- dArikamizraNane e be AyunA baMdhane saMbhava che. ' gadvAramAM kArmaNakAga mAgaNAe ane AhArakaddhAramAM aNahAra mArgazAe anantarekta cha prakRti sAthe be Ayu jeDatAM ATha prakRtie baMdhane agya samajavI. eTale ke-kAmaNukAyayogI ane aNuDArI AtmA AhAraddhika, narakatrika, devAyu, manuSpAyu ane tiryaMcAyu e ATha prakRtio bAMdhatA nathI. AhArakAyoge vartamAna sattAvana ane AhAraka mizrage vartamAna tresaTha prakRtione baMdha kare che. anukrame tresaTha ane sattAvana prakRtiene baMdha karatA nathI. tAtparya e ke AhArakamiznakAyayoge vartamAna AtmA Adya bAra kaSAya, mithyA tvamohanIya, tiryacadrika. manuSyaddhika, tiryaMca ane manuSyanuM Ayu, durbhaga, daravara, anAdeya, tyAnadvitrika, vikalatrika sUma, sAdhAraNa, aparyApta, narakatrika, saMghayaNa SaTaka, prathama varja saMsthAna paMcaka, audArikaddhika, AhArakazcika, sthAvara, ekendriya jAti, Atapa, strIveda, napuMsakaveda, ughAta, nIcagetra, ane azubhavihAgati ema sattAvana prakRtio bAMdhate nathI. AhArakazarIre vartamAna pramatta ke apramatta AtmA uparokta sattAvana tathA asthira, azubha, apayazakIrti, arati, zeka ane azAtavedanIya. saghaLI maLI tresaTha prakRtie bAMdhate nathI. lezyA mArgaNae baMdhane vicAra karatAM kahe che ke tejaleDyAnA pahele, bIjo, ane triI, maMda, tIvra, atitIvra ema (vizuddhinI apekSAe) traNa vibhAga che. temAM telazyAnA 1 AhArakazarIranI zarUAta karatAM ane choDatAM AhArakamizraga hoya che, ane te he guNa sthAnake ja hovAthI tene AhAradikano baMdha na thAya te ThIka che. paraMtu AhArakazarIranI saghaLI patie paryApta thayA bAda AhAra zarIrI apamo jAya tene AhArakaThikanA baMdhana kema niSedha kare te samajatuM nathI. Aja graMthamAM gAthA 129 jemAM nAmakarmane saMdhi kahyo che, temAM sAtamA guNagyAnake Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa pahelA bhAgane oLaMgI gayelA eTale ke bIjA ane trIjA bhAgamAM rahelA teMtra, atitIvra telezyAvALA ja nArakatrika, vikalatrika ane sUmatrika e nava prakRtiene baMdha karatA nathI. kAraNa ke tejalezyAvALA manuSyo ane tiya e narakAdimAM utpanna thatA nathI. ra9-30 e baMne udayasthAnake devagati yogya AhAraddhika sAthe trIzanA baMdhakane bANuMnuM sattAsthAna lIdhuM che. ra9-30 e be udayasthAna vaikriya ane AhAraka baMne zarIrIne heya che. baMne udayavALAne trIne baMdha ahiM lIdhe che. vaLI e niyama che ke AhArakazarIranAmakarmanI jene sattA hoya te tenI baMdha e bhUmimAM AhAradika avazya badhe che. AhArakanI sattA vinA AhArakazarIra karI zake nahi eTale sAtamAM guNakANe AhArakazarIrIne paNa AhAraddhikane baMdha saMbhave che. saptatika bhASya gAthA 125 nI TIkAmAM kahyuM che ke - ____ " ekatriMzadbandhe ekonaviMzattriMzadudayau / tatraikonatriMzadudayaH pUrva pramattabhAve AhArakaM vaikriyaM vA nirvartya pazcAdapramattatAM gatasyodyotAvedakasya saMyatasya vAcyaH tIrthakarAhArakadvikasahitatvenaikatriMzadubagdhasyApramattabhAve eva labhyamAnatvAt / arthAta-AhArakardika ane jinanAma sAthe devagatigya ekatrIzanA baMdhe ogaNatrIza ane trIza ema be udaya hoya che. eTale ke e be udaye vartamAna AtmA ekatrIzane baMdha kare che. temAM ogaNatrIne udaya pahelAM pramattapaNAmAM AhAraka athavA vaidiyazarIra karI pachIthI apramattapaNAne prApta thayelA udyotanA avedaka saMyatane hoya che. upara apramatta bhAva levAnuM kAraNa batAvatAM kahe che-tIrthakara ane AhAradika sAthe devagatiyogya ekatrIzano baMdha apramattapaNAmAM ja thAya che." ahiM AhArakazarIrIne apramatta guNasthAnake AhArakaThika sAthe spaSTapaNe ekatrIzano baMdha grahaNa karyo che. kadAca alpa hevAne kAraNe na vivo hoya te banavA yogya che. AgaLa upara Aja graMthakAra gAthA 183mAM jaNAve che ke____ektrishdbndhe dvAvudayo-ekonaviMzattriMzat / taukonatriMzad yaH pramattaH sannAhArakaM kRtvA pazcAdapramatto bhavati tasyAvaseyaH / triMzadudayaH punastasyaivodyotavedakasya svabhAvasthasaMyatasya vA / nanvevaM sati "egegamegatIse" iti saptatisUtre ekatriMzad bandhe yadekamudayasthAnamuktaM tad virubhyate / uttyate-naiSa doSaH, pUrvakRtAhArakazarIrasya tatrAvivakSaNAt / . arthAta -ekatrIzanA baMdhe 29 ane 30 e be udaya hoya che. temAM 29 ne udaya je pramatta chatAM AhAraka zarIra karIne pachI apramatta thAya che, tene samaje. ane trIzane udaya udyotanA vedaka AhArakazarIrIne athavA svabhAvastha saMyatane samajavo. (ahiM ra9 ane 30 nA udaye vartamAna AhArakazarIrI AdhArakadrika bAMdhe che te barAbara spaSTa karyuM che. eTale ja enA upara have pachI zaMkA kare che.) zaMkA - ekatrIzanA baMdhe 29 ane trIza e be udaya hoya te saptatikAmAM 'Ame tIre' e gAthAmAM ekatrIzanA baMdhe mAtra trIzanuM ekaja udayasthAna kema grahaNa karyuM che? javAba-ahiM koI doSa nathI. pUrvakata AhArakazarIranI vivakSA nahi karelI hovAthI saptatikAnI gAthAmAM eka udayasthAna grahaNa karyuM che.', eTale ahiM vivakSA karI nathI ema jaNAya che. 1 A uparathI ema samajAya che ke maMda tejalezyAvALA cha uparokta nava prakRtio bAMdhe paNa kharA. jemake-tejalezyAvALA devamAMthI gayelA ekendriye. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtatikA TIkAnuvAda 211 deve paNa uparokta nava prakRtinA udayavALA mAM utpanna thatA nathI, mATe tene vezyA vALAone e prakRtienA baMdhane niSedha karyo che. zuddha palezyAvALA che ekendriya, sthAvara ane Atapa sAthe bAra prakRtine baMdha karatA nathI. padmazyAne prApta thayelA tiryaMce athavA manuSya avazya devamAM ja utpanna thAya che, ekendriyAdimAM utpanna thatA nathI. ane je he padmazyA yukta che, teo paNa ekendriyAdisthAnamAM utpanna thatA nathI, mATe zuddha palezyAvALAone ukta bAra prakRtinA baMdhane niSedha karyo che. zuddha zulalezyAvALA jIvone uparokta bAra prakRtimAM tiryaMcatrika ane udyota nAma karma meLavatAM kula soLa prakRtine baMdha thatuM nathI. parama vizuddha zukalatezyAvALA tirya, manuSya ane devane uparakta prakRtienA udayavALA jemAM utpattine abhAva che, mATe soLa prakRtine baMdhane niSedha karyo che. A pramANe prasaphatAnuprasakta saghaLuM kahyuM. te kahIne vistArapUrvaka pAMcamuM banyavidhidvAra pUrNa karyuM. have je rIte A prakaraNa saMpUrNa thayuM te rIte te batAvatAM kahe che suyadevipasAyAo pagaraNameyaM samAsao bhaNiyaM / samayAo caMdarisiNA samaIvibhavANusAreNa // 156 // zrutadevIprasAdAtprakaraNametatsamAsato bhaNitam / samayAccandraSiNA svaprativibhavAnusAreNa // 156 // artha--katadevInI kRpAthI siddhAMtamAMthI pitAnI buddhinA vabhavane anusarIne zrIcandraSi nAmanA rASie A prakaraNa saMkSepe kahyuM che. TIkAnu - dvAdazAMgarUpamRtadevIne prasAdathI eTale ke dvAdazAMgI uparanA bhaktibahumAnanA vazavartIpaNAe karI thayela karmanA kSapazamavaDe A paMcasaMgraha nAmanuM prakaraNa zrIcandrarSi nAmanA sAdhue siddhAMtamAMthI dehana karI banAvyuM che. je ke siddhAMtamAM aneka artho vistArapUrvaka prarUpelA che, te paNa te saghaLAne amArA vaDe uddhAra kara zakya nathI, eTale amArI pitAnI buddhinA vaibhavane anusarIne saMkSipta rUcivALA che uparanI anukaMpAthI paMcadvArAtmaka A prakaraNamAM saMkSepe karI amuka ja ane prakAza karela che. ' saghaLA karmarUpa kalezanA saMbaMdhathI mukata thavA vaDe jene nirmaLa jJAnane samUharUpa lakSmI pragaTa thaI che, jeNe kutIrthionA saMpUNa, mArganA pravAdane nAza karyo che, ane Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . * : 212 paMcasaMgraha tutIyakhaMDa jeoe mokSa sthAnane prApta karyuM che te zrIjinemAM Indra sarakhA viddhamAnasvAmI jyavaMtA varte che. : tIrthakara bhagavaMtoe upadezeluM, ane gaNadharabhagavate guMtheluM, samagra gama, bhaMga ane naya sahita, ane Adara meLavavA mATe anya tIthike e mAneluM evuM jayavaMta jainazAsana che. bahu arthavALA ane a5 zabdavALA A prakaraNane vistAratAM zrImalayagirimahArAje je kaMI paNa punya prApta karyuM hoya te vaDe leke siddhi prApta kare. arihaMta bhagavAna maMgaLarUpa he, siddha bhagavAna maMgaLarUpa ho, sAdhumahArAja maMgaLarUpa che, ane paramAtmAe kahela dayA mULadharma maMgaLarUpa he te cAre maMgaLane huM. Azraya karUM chuM. ityAcAryazrIcaMdraSipraNIte zrImadAcAryamalayagirivivRte vaDhavAgavAstavazrAvaka devacandrAtmajahIrAlAlakRtabhASAnuvAde paMcasaMgrahe saptatikAsaMgrahaH samAptaH anuvAda sahita paMcasaMgraha samAsa Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya name nama: 3% che. zrI mahAvIrasvAmine name namaH 34 hai zrI sarvalablinidhAnAya gautamasvAmine namaH zrI vidyAdA gurubhya nama: che zrI saptatikA sAra sa graha che. kayA karmanA baMdha-udaya athavA sattAnI sAthe anukrame keTalA ane kayA kayA karmonAM baMdha-udaya ane sattA heya? ema samyapha prakAre vaheMcaNI karavI eTale ke vibhAga kare te saMvedha kahevAya. temaja keTalI mULa athavA uttara karmaprakRtio baMdhAtI hoya tyAre mULa athavA uttara keTalI karmaprakRtione udaya heya? athavA sattA hAya? temaja keTalI karma prakRtie baMdhAtI heya tyAre keTalI udaya ane sattAmAM heya? ema vibhAga kare te paNa saMvedha kahevAya. A graMthamAM upara jaNAvyA mujaba saMvedha batAvavAmAM Avela che, paraMtu adhyAhArathI keTalI ane kaI karma prakRtiene udaya hoya tyAre keTalI prakRtiene baMdha athavA sattA hoya temaja keTalI prakRtiene baMdha ane sattA ema ubhaya hoya? ane keTalI ane kaI prakRtionI sattA hoya tyAre keTalI karma pravRtione baMdha hoya athavA udaya hoya? temaja keTalI prakRtiene baMdha ane udaya ema ubhaya heya? ema vibhAga kare te paNa saMvedha kahevAya. baMdha sAthe baMdhane saMvedha navamA guNasthAnaka sudhI samaye samaye AyuSya vinA sAte karmo baMdhAya che. ane AyuSya trIjA guNasthAnaka sivAya ekathI sAta guNasthAnaka sudhI potAnA cAlu bhavanA AyuSyanA trIjA vagere bhAgamAM ja baMdhAya che, mATe AyuSya baMdhAya tyAre trIjA sivAya ekathI sAta guNasthAnake ATha karmo avazya baMdhAya che. mehanIya karma navamA guNasthAnaka sudhI baMdhAya che. mATe mehanIyane baMdha hoya tyAre mizra sivAya 1 thI 7 guNasthAnake AyuSyanA baMdhakAle 8, ane zeSakAle temaja trIjA, AThamA ane navamA guNasthAnake AyuSya vinA sAta karma baMdhAya che. vedanIya karma teramA sudhI baMdhAya che, jethI vedanIya baMdhAtuM hoya tyAre trIjA sivAya AyunA baMdhakAle 1 thI 7 guNasthAnake 8, zeSakAle temaja trIjA, AThamA ane navamA guNasthAnake AyuSya vinA 7, ane dazama guNasthAnake mehanIyane paNa baMdha na hovAthI Ayu ane mehanIya vinA che, ane agiyAramAthI teramA sudhI eka vedanIyane pitAne ja baMdha hoya che. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa zeSa jJAnAvaraNIyAdi pAMca karmo dazamA sudhI baMdhAya che. mATe A pAMcamAMnA jJAnAvaraNIya vagere keIpaNa kamane baMdha hoya tyAre trIjA sivAyanA ekathI sAta guNasthAnake ATha, athavA sAta. trIje, AThame ane navame AyuSya vinA sAta, ane dazame mehanIya tathA AyuSya vinA cha karmo baMdhAya che. udaya sAthe udayane saMdha AThe karmane udaya dazamA guNasthAnaka sudhI hoya che, mATe mehanIya karmane udaya heya tyAM sudhI AThe karmone, ane jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya temaja aMtarAyane udaya bAramA sudhI heya che. jethI A traNamAMthI koIpaNa karmane udaya hoya tyAre dazama sudhI AThane ane agiyArame tathA bArame mehanIyane udaya na hovAthI zeSa sAta karmane hoya che. vedanIyAdi cAre aghAti karmane udaya caudamA sudhI levAthI A cAramAMnA keIpaNa karmane udaya hoya tyAre dazamA sudhI AThane, agiyArame ane bArameM meDanIya vinA sAtane ane terame tathA caudame vedanIya vagere cAra aghAti karmane ja udaya hoya che. sattA sAthe sattAne saMvedha agiyAramA guNasthAnaka sudhI ATha karmanI sattA hoya che, mATe mehanIyanI sattA hoya tyAM sudhI AThanI ane zeSa traNa ghAti karmonI sattA bAramA sudhI hoya che, mATe temAMnA jJAnAvaraNIya vagere keInI paNa sattA hoya tyAre agiyAramA sudhI AThanI, ane bArame mehanIya sivAya sAtanI sattA hoya che. cAre aghAti karmonI sattA caudamA guNasthAnaka paryata hovAthI temAMnA keIpaNa karmanI sattA hoya tyAre agiyAramA sudhI AThanI, bArame mehanIya sivAya sAtanI ane terame tathA caudame cAra aghAti karmonI ja sattA hoya che. baMdha sAthe udaya ane sattAne saMvedha dazamA guNasthAnaka sudhI udaya ane sattAmAM ATha, agiyArame udayamAM manIya vinA sAta ane sattAmAM ATha temaja bArame udaya ane sattAmAM mehanaya vinA sAta ane pachInA be guNasthAnake udaya ane sattAmAM cAra karmo hoya che. tyAM trIjA sivAya ethI sAta guNasthAnake AyuSyanA baMdhakAle AThanA baLe, ane A ja guNasthAnakamAM zeSa kAle temaja trIjA, AThamA ane navamAM guNasthAnake sAtanA baMdhe, ane dazamA guNasthAnake mehanIya ane Ayu vinA cha ne baMdhe AThane udaya ane AThanI sattA ja hoya che. ekane baMdha agiyAramAthI teramA sudhI hevAthI ekanA baMdhe agiyArame mihanIya vinA sAtane udaya ane AThanI sattA. bArame mehanIya vinA sAtane udaya ane sAtanI sattA tathA teramA guNasthAnake cArane udaya ane cAranI sattA heya che. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 115 jaghanya | 8 kALa | kALa | antarmuhUrta bhAMge baMdha udaya sattA guNasthAnaka ja trijAvinAAya. 8ne | 8 | 8nI SyanAbaMdhakALe aMtarmu ekathI sAta ema che AyuSya AyuSyanA ane baMdha kAle trIjA 7 no sivAya sAta ane trIje 8 me ane me mAhanIya ane A' yuSya vinA ja ! che 10 muM samaya vinA aMtarmuhRtta nyUna pUrva krioDane trIjo bhAga adhika cha mAsapUna tetrIza sAgarepama eka antarmuhUrta vedanIya | 7 4 |1 ne | sAtane | sAta 12 muM anta muhUrta antarmuhUrta aghAti karma ne 13 muM anta | dezanA pUrvakreDa varSa pAMcaheravA | ! 14 muM kSarapramANa jaghanya pramANe aMta 7 | abaMdha udaya ane sattA sAthe baMdhane saMvedha dazamA guNasthAnaka sudhI udaya ane sattAmAM ATha karmo hevAthI AThanA udaye AyuSyanA aMdhakAle trIjA sivAya ekathI sAta guNasthAnake ATha, ane Aja guNasthAnakomAM zeSakAle temaja trIje, AThame ane navame sAta, ane dazame mohanIya ane AyuSya vinA cha karmo baMdhAya che, tethI AThanA udaye A traNa baMdhasthAnaka heya. AThanI sattA agiyArame paNa hoya che mATe AThanI sattAmAM dazamA guNasthAnaka sudhI uparanA traNa ane agiyArame vedanIya rUpa eka karmanuM ema kula cAra baMdhasthAna hoya che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 pacasaMgraha tRtIyakhaMDa mehanIya vinA sAtanA udaye agiyArame ane bArame temaja sAtanA sattA kevaLa bArame hevAthI sAtanI sattAmAM vedanIya karma rUpa eka prakRtinuM eka ja baMdhasthAna hoya che. terame temaja cAdame cArane udaya ane cAranI sattA hoya che mATe tene cAranA udaya ane sattAmAM eka prakRtirUpa vedanIyanuM eka baMdha sthAna hoya che. caudame baMdhane abhAva che. guNasthAnaka AzrayI AThe kamanA savedhabhAMgA trIjA sivAya ekathI sAta ema cha guNasthAnakemAM AyuSya baMdhAya tyAre AThane baMdha, AThane udaya ane AThanI sattA ane zeSakAle sAta baMdha, AThane udaya ane AThanI sattA, A rIte babbe bhaMga hovAthI kula 12 temaja trIje, AThame ane navame sAtane baMdha. AThane udaya ane AThanI sattA. dazame chane baMdha, AThane udaya ane AThanI sattA. agiyArame ekane baMdha, sAtane udaya, AThanI sattA, bArame ekane baMdha, sAtane udaya ane sAtana sattA. terame ekane baMdha, cArane udaya ane cAranI sattA ane cauDhame abaMdha, cArane udaya, cAranI sattA. ema A AThe guNasthAnake pratyekamAM eka-eka bhaMga hevAthI kula ATha. ema caude guNasthAnaka AzrayI mULakarmanA kula saMvedha bhAMga 12+ 8= 20 thAya che. javasthAnaka AzrayI AThe karmanA saMvedhabhAMgA saMjJI paMcendriya paryAptAmAM sarva guNasthAnaka gaNIe te sAta ane bhAva-mana na hovAthI kevaLI bhagavaMtane saMsImAM na gaNIe te pahelA pAMca saMvedhabhaMga saMbhave che. zeSa 13 jIvasthAnakamAM AyunA baMdhakAle AThane baMdha, AThane udaya ane AThanI sattA ane zeSakAle sAta baMdha, AThane udaya, AThanI sattA. A bae bhAMgA ghaTatA hovAthI kula 26. ema code chavasthAnaka AzrayI kula 7 + 26 = 37 athavA 5 + 26 = 31 saMvedha bhAMgA thAya che. baMdhAdimAM eka-eka prakRti hoya te te prakRti baMdhAdika kahevAya, ane be athavA tethI vadhAre prakRtio baMdhAdikamAM hoya tyAre prakRtisthAna kahevAya, ahIM sthAna zabda samUhavAcI che.. ATha karmanI uttara prakRtio AzrayI baMdhasthAnAdine temaja saMdhano vicAra jJAnAvaraNa ane aMtarAya A baMne karmanuM pAMca-pAMca prakRtio rUpa eka ja baMdhasthAna-udayasthAna ane sattAsthAna che.. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptanikA TIkAnuvAda 217 tyAM pAMcanuM baMdhasthAna ekathI daza guNasthAnaka sudhI ane tene kALa abhavya AzrayI anAdi-anaMta, mekSagAmI bhavyajIva AzrayI anAdi-sAta ane agiyAramAM guNasthAnakathI paDelA jIva AzrayI sAdi-sAta ema traNa prakAre che, agiyAramAthI paDe tyAre sAdi ane punA zreNI mAMDI 11 me athavA 12 me jAya tyAre sAnta, mATe sAdi-sAnta bhAMgAne kALa jaghanyathI antarmuhUrtA, kAraNa ke upazamazreNIthI parDa pharIthI antarmuhUrtamAM zreNI karI zake che. ane utkRSTathI dezanA ardha pudgugala parAvartA, kAraNake upazama zreNIthI paDelA che vadhumAM vadhu ATale kALa ja saMsAramAM rakhaDe che. ane pachI avazya kSe jAya che. pAMcanuM udayasthAna ane sattAsthAna bAramA sudhI hoya che. mATe e bannene kALa abhavya AzrayI anAdi-anaMta, mekSagAmI bhavya AzrayI anAdi-sAnta, ema be prakAre hoya che. A ne karmanA udaya ane sattAne abhAva terame heAya che. paraMtu tyAMthI paDavAne abhAva hovAthI pAMcanA udaya ane sattAne sAdi-sAnta kALa nathI. dazamA guNasthAna sudhI pAMcane baMdha, pAMcane udaya ane pAMcanI sattA hoya che. tene kALa abhavya AzrayI anAdi-anaMta, mikSagAmI bhavya Azraya anAdi-sAna ane patita AzrayI jaghanyathI aMtamuhUrta ane utkRSTathI dezanArdha pudgala parAvarte che. agiyArame ane bArame abaMdha, pAMcane udaya ane pAMcanI sattA hoya che ene kALa agiyAramAM guNasthAnakathI bhavakSaye paDanArane AzrayI eka samaya ane utkRSTathI bemAMthI game te guNasthAnaka AzrayI antamuhUrta pramANu hoya che, kAraNa ke A guNasthAnakane utkRSTakALa ATaloja che. saMjJa-paMcendriya paryAptamAM bAra athavA cauTe guNasthAnakane saMbhava hovAthI A ane karmanA upara jaNAvela bane saMvedha-bhAMgA, ane zeSa tera jIvasthAnakamAM yathAsaMbhava prathamanA eka-be ane cAra guNasthAnaka ja hovAthI pAMcane baMdha, pAMcane udaya ane pAMcanI sattA rUpa eka ja saMvedha hoya che. darzanAvaraNIya A karmanI uttara prakRtio nava che ane prathamanA be guNasthAnakasudhI nave baMdhAya che, temaja trIjAthI AThamAnA pahelA bhAga sudhI thINadvitrika vinA che ane AThamAnA bIjA bhAgathI dazamAM guNasthAnaka sudhI nidrAddhika vinA cAra baMdhAya che, mATe nava-cha ane cAra prakRtinA samUha rUpa kula traNa baMdhasthAne che. tyAM nava prakRtinA baMdhasthAnane kALa-abhane AzrayI anAdi-ananta, bhavyane AzrayI anAdi-sAnta, samyakatvathI paDelA ne Azraya sAdi-sAnta ema traNa prakAre Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa che. temaja A chelA bhaMgane jaghanyakALa attamuhUrta ane utkRSTa dezane ardha pudgala parAvarta pramANa che. chanA baMdhasthAnane kALa-jaghanyathI antamuhUrta, kAraNa ke kaI jIva samyaktvathI paDI antarmuhUrtamAM pharIthI samyakatva pAmI zake che ane utkRSTa kALa sAdhika 132 sAgaropama che kAraNa ke mizra sahita samyaphavamAM jIva satata ATale ja kALa rahI zake che. cAranA baMdhane kALa-AThama guNasthAnakanA prathama bhAganA ane nidrAddhikane baMdha viccheda karI eka samaya cArane baMdha karI bhavakSaye paDelA che AzrayI jaghanyathI eka samaya ane saMpUrNa zreNane kALa paNa antarmuhUrta hevAthI utkRSTathI antarmuhUrta pramANa kALa che. bAramA guNasthAnaka sudhI dareka jIvane A karmanI cakSudarzanAvaraNIya vagere cAre prakRtiene haMmezAM satata udaya hoya che mATe cAranuM udayasthAna ane kayAreka pAMcamAMthI game te eka nidrAne udaya hoya tyAre cAra darzanAvaraNa ane pAMcamAMthI eka nidrA, ema pAMcanuM udayasthAna hoya che. keI paNa jIvane eka sAthe be athavA tethI vadhAre nidrAdine udaya hete nathI, mATe udayasthAna cAra ane pAMca prakRtinA samUhArUpa beja hoya che. A graMthakAra vagere keTalAeka AcArya bhagavaMtenA mate kSapakazreNamAM tathA kSINa mehe nidrAne udaya na hovAthI tyAM mAtra cAranuM ekaja hadayasthAna ane ekathI agiyAra guNasthAnaka sudhI temaja anya AcAryonA mate kSapakazreNimAM tathA kSINamAnA dvicarama samaya sudhI jyAre pAMcamAMthI eka paNa nidrAne udaya na hoya tyAre cAranuM ane nidrAne udaya hoya tyAre pAMcanuM ema be udayasthAna hoya che. tyAM chaThThA guNasthAna sudhI pAMcamAMthI game te eka nidrAne udaya thaI zake che, mATe chaThThA guNasthAna sudhI pAMcanA udayamAM pAMca bhAMgA thAya, ane thINudvitrikane udaya chaThThA guNasthAna pachI na hovAthI sAtamAthI 11 mA sudhI pAMcanA udaye nidrA athavA prayatA sAthe beja bhAMgA thAya che. ' upazama zreNimAM agiyAramA guNasthAnaka sudhI ane kSapakazreNImAM navamA guNasthAnakanA pahelA bhAga sudhI A karmanI badhI ja prakRtie sattAmAM hovAthI navanuM ane kSapakazreNImAM navamAnA pahelA bhAganA ane Izudvitrikane kSaya thavAthI A guNasthAnanA bIjA bhAgathI bAramA guNasthAnakanA upanya samaya sudhI chAnuM ane nidrAddhikane svarUpa sattAnI apekSAe kSaya thavAthI bAramAnA caramasamaye cAranuM. ema traNa sattAsthAna hoya che, Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda sattAno kALa : navanI sattA abhavyane anAdi-ananta ane bhavyane anAdi-sAnta kALa che. chanI sattA kSapakazreNImAM ja hevAthI ane sakalazreNIne kALa paNa antamuhUrta hevAthI jaghanya ane utkRSTa ema baMne rIte antarmuhUrta temaja cAranI sattA bAramAnA carama samaye hevAthI tene jaghanya ane utkRSTa kALapaNa eka samaya pramANa hoya che. | saMvedha (1) navane baMdha-cArane udaya ane navanI sattA (2) navane baMdhapAMcanA udaya ane navanI sattA A be prathamanA be gurusthAnaka sudhI hoya che. pachI thINudvitrikane baMdha na hovAthI trIjAthI AThamAnA pahelA bhAga sudhI (3-4) chane baMdhacAra-ke pAMcane udaya navanI sattA, A be saMvedha ane nidrAdikanA baMdha viccheda pachI upazamazreNImAM dasamA sudhI ane kSapakazreNImAM navamAnA pahelA bhAga sudhI (5) cArane . baMdha-cArane udaya ane navanI sattA temaja upazama-zreNImAM nidrAne udaya hoya tyAre cArane baMdha-pAMcane udaya-navanI sattA A be ane kSapakazreNImAM thINadvitrikane kSaya thayA bAda navamAnA bIjA bhAgathI dazamA sudhI (7) cArane baMdha cArane udaya ane chanI sattA temaja agyAramAM guNasthAnake baMdhanA abhAve (8) cArane udaya ane navanI sattA (9) pAMcane udaya-navanI sattA A be ane bAramA guNasthAnakanA upAlya samaya sudhI baMdhanA abhAve (10) cArane udaya, chanI sattA temaja chellA samaye (11) cArane udaya ane cAranI sattA ema mULa mate kula agyAra saMvedha ane kSapakazreNImAM nidrAne udaya mAne che te maharSionA mate (1) cArane baMdha, pAMcane udaya ane chanI sattA temaja baMdhanA abhAve bArame paNa (2) pAMcane udaya ane chanI sattA A be saMvedha vadhAre hovAthI kula tera saMvedha bhAMgA che. kALa:- abaMdha, cArane udaya ane cAranI sattA bAramAnA carama samaye ja hevAthI tene jaghanya ane utkRSTa ema banne rIte kALa eka ja samaya temaja kSapakazreNImAM jIva kALa karatuM na hovAthI kSapakazreNImAM ja ghaTe evA cArane baMdha-cArane udaya-chanI sattA temaja abaMdha-cArane udaya-chanI sattA. A be bhAMgAone jaghanya temaja utkRSTa kALa antamuhUrta ane anya AcAryonA mate kSapakazreNImAM ghaTatA nidrAnA udayavALA be bhAMgAone paNa A ja pramANe antarmuhUrta ane cArane baMdha, cAra ke pAMcane udaya-navanI sattA temaja abaMdha cAra-pAMcane udaya ane navanI sattA A cAra bhAMgAone kALa maraNanI apekSAe jaghanyathI eka samaya ane maraNa vinA utkRSTathI antarmuhUrta che. (1) navane baMdha, cAra-pAMca ne udaya ane navanI sattA temaja cha ne baMdha cAra-pAMca ne udaya ane navanI sattA A cAre saMvedhane kALa jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI antarmuhUrta che. kAraNa ke adhudayI prakRtie tenI yogya bhUmikAmAM samayathI antarmuhUrta | avazya baMdhanI jema udayamAM paNa parAvartana pAme che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara 220 pacasapraha tRtIyakhaMDa - have cauda jIvasthAnaka AzrayI vicArIe te saMjJI paMcendriya paryAptAmAM sarva guNasthAnakane saMbhava hovAthI agyAra athavA tera ane je labdhi paryAptA ane karaNa aparyAptAnI vivakSA karIe te saMjJI aparyAptAmAM prathamanA be guNasthAnake navanA baMdhanA be ane ethe guNasthAnake chanA baMdhanA be ema cAra temaja labdhi aparyAptAna virakSA karIe te A jIva bhedamAM ane zeSa bAra ema kula tere jIvabhedamAM navanA baMdhanA prathamanA beja saMdha ghaTe che. vedanIya A kamanI beja prakRtio che. temAM asAtAne baMdha chaThThI sudhI temaja sAtAne baMdha teramA sudhI hoya che. ane bannene udaya 14mAnA carama samaya sudhI hoya che. paraMtu A banne prakRtio baMdha ane udayamAM parAvartamAna havAthI baMdha ke udayamAM sAthe AvatI nathI paNa bemAMthI game te eka ja Ave che mATe eka prakRtinuM eka ja baMdhasthAna ane eka ja udayasthAna che. teramA guNasthAnaka sudhI vivakSita eka guNasthAnamAM eka jIvane paNa udayamAM sAta ane asAtA parAvartamAna thaI zake che. paNa caudamA guNasthAnake tema parAvartamAna thatI nathI paraMtu je jIvane sAtAne udaya hoya tene sAtAne ja ane je jIvane asAtAne udaya heya tene asAtAne ja udaya hoya che A khAsa dhyAnamAM rAkhavuM. - caudamAnA upanya samaya sudhI dareka jIvane sAtA ane asAtA e banena ane carama samaye sAtAnA udayavALAne sAtAnI ane asAtAnA udayavALAne asatAnI ja sattA hoya che. mATe eka ane be prakRti rUpa be ja sattAsthAna che. saMvedha (1) asAtAne baMdha, asAtAne udaya, benI sattA (2) asAtAne baMdha, sAtAne udaya, benI sattA 3) sAtAne baMdha, asAtAne udaya, benI sattA ane (4) sAtAno baMdha, sAtAne udaya, benI sattA A cAre eka thI cha guNasthAnaka sudhI saMbhave che. tyAra bAda asAtAne baMdha na levAthI sAtamAthI temAM guNasthAnaka sudhI trIje ane ethe ema be bhaMga saMbhave che. 14 mA guNasthAnakamAM dvicarama samaya sudhI (5) abaMdha, sAtAne udaya, benI sattA (2) abaMdha asAtAne udaya, benI sattA ane carama samaye (7) sAtAne udaya, sAtAnI sattA (8) asAtAne udaya, asAtAnI sattA A cAra bhaMga dhaTe che. ema vedanIya karmanA kula ATha saMvedha bhAMga che. kALaH- tyAM chellA be bhAMgA caudamAnA carama samaye hevAthI tene kALa jaghanya ane utkRSTa ema baMne rIte eka samaya, ane pAMcamA ane chaThThA bhAMgAne jaghanya ane utkRSTa Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 saptatikA TIkAnuvAda ema baMne rIte samaya nyUna 14 mA guNasthAnakanA kALa pramANa antarmuhUrta, ane prathamanA cAre bhAMgIne kALa jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI antarmuhUrta che. have Aja bhAMgAo jI sthAnakomAM vicArIe ane saMjJI paMcendriya paryAptamAM cI guNasthAnakanI vivakSA karIe te temAM ATha ane zeSa tera jIvasthAnakamAM prathamanA cAra temaja saMjJA paryAyamAM paNa bAra guNasthAnakanI ja vivakSA karIe te caude jIvasthAnakamAM prathamanA cAra bhaMgaja ghaTe che. ane chellA cAra bhaMga mAtra kevaLI bhagavaMtamAM ja ghaTe che. AyuSya :- A karmanI cAra prakRtio che. paraMtu koIpaNa eka jIvane baMdhamAM ane udayamAM eka ja hoya che. eka sAthe be ke traNa baMdha ke udayamAM hatI nathI mATe eka prakRtirUpa baMdhasthAna ane udayasthAna eka ja che. temaja parabhavanuM AyuSya na bAMdhe tyAM sudhI vivakSita bhavanA AyuSyanI ekanI ane parabhava AyunA baMdhasamayathI AraMbhI tyAMthI kALa na kare tyAM sudhI benI sattA heya che. mATe eka ane be prakRti rU5 be sattAsthAna hoya che. jIva jyAM sudhI parabhava-AyunA baMdhanI zarUAta na kare tyAM sudhI abaddhAyu, parabhava AyunA baMdhanI zarUAtathI baMdha pUrNa na kare tyAM sudhI badhamAnAyu ane baMdha samApta karyA bAda tyAMthI kALa na kare tyAM sudhI baddhAyu ema traNa avasthA hoya che. | narakAyune baMdha pahelA, tiryaMca Ayune prathamanA be ane manuSyAyune prathamanAM be ane cothuM ema traNa ane devAyune baMdha trIjA vinA eka thI 7 ema cha guNasthAnake hoya che. naraka ane devAyune udaya prathamanAM cAra, tiryaMcAyune prathamanAM pAMca ane manugAyune udaya 14mA guNasthAnaka sudhI hoya che. naraka ane tiryaMcAyu.nI sattA sAtamA sudhI, devAyuSyanI sattA upazamazreNI AzrayI agiyAramA sudhI ane manuSya AyunI sattA 14mA sudhI hoya che. saMdhaH narakagatiH abAyu (1) narakAyuSyane udaya ane narakAyunI sattA guNasthAnaka 1 thI 4. barthamAnAyu. (2) tiryaMcAyune baMdha, narakAyune ukaya, naraka-tiryaMcAyunI sattA guNasthAnaka prathamanAM be. badhamAnAyu (3) manuSyAyune baMdha, narakAyune udaya, naraka-manabAyunI sattA. guNasthAnaka trIjA vinA 1 thI 4. baddhAyu. (4) narakAyune udaya, naraka-tiryacAyunI sattA (5) narakAyune udaya, naraka-manuSpAyunI sattA, A banne bhAMgAmAM guNasthAna 1 thI 4 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa devagati :-abaddhAyu (1) devAyune udaya ane devAyunI sattA. guNasthAnaka 1 thI 4. badhamAnAyu (2) tiryaMcAyune baMdha, devAyune udaya, deva-tiryaMcAyunI sattA. guNasthAnaka prathamanAM be (3) manuSpAyune baMdha, devAyune udaya, deva-manuSpAyunI sattA. guNasthAnaka trIjA vinA ekathI cAra, baddhayu (4) devAyune udaya. deva-tiya"cAyunI sattA (5) devAyune udaya, deva-manuSpAyunI sattA. A bane bhAMgAmAM guNasthAnaka 1 thI 4. tiryaMca gati :-abaDhAyu (1) tiryaMcAyune udaya, tiryaMcAyunI sattA. guNasthAnaka 1 thI 5. badhyamAnAyu. (2) narakAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-narakAyunI sattA. guNasthAnaka paheluM (3) tiryaMcAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-tiryaMcAyunI sattA. guNasthAnaka prathamanAM be (4) manuSyane baMdha, tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-manuSpAyunI sattA. guNasthAnaka prathamanAM be (5) devAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-devAyunI sattA. guNasthAnaka trIjA vinA 1 thI 5. baddhAyu (6) tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-narakanI sattA (7) niyaMcAyune udaya, tiryaMca-tiryaMcAyunI sattA 8) tiryaMcAyune udaya, tiryaMcamanuSpAyunI sattA (9) tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-hevAyunI sattA A cAre bhAMgAmAM guNasthAnaka 1 thI 5. manuSya gati -abaddhAyu, (1) manuSpAyune udaya, manuSyAyunI sattA. guNasthAnaka 1 thI 14, badhyamAnAyu. (2) narakAyune baMdha, manuSpAyune udaya, manuSya-narakAyunI sattA. guNasthAnaka paheluM. (3) tiryaMcAyune baMdha, manuSpAyune udaya, manuSya-tiryaMcAyunI sattA. guNasthAnaka prathamanAM be (4) manuSpAyune baMdha, manuSyAyune udaya, manuSya-manavAyunI sattA. guNasthAnaka prathamanAM be (5) devAyune baMdha, manuSpAyune udaya, manuSyadevAyunI sattA. guNasthAnaka trIjA vinA 1 thI 7. baddhAyu. (6) manuSyAyune udaya, manuSyanarakAyunI sattA. (7) manuSpAyune udaya, manuSya-tiryaMcAyunI sattA. (8) manuSyAyune udaya, manuSya-manuSpAyunI sattA. A traNe bhAMgAmAM guNasthAnaka 1 thI 7. (9) manuSpAyune udaya, manuSya-devAyunI sattA. guNasthAnaka ekathI agiyAra. kALaH-AyuSyane baMdha antarmudata sudhI ja hoya che mATe cAre gatimAM badhyamAnAyunA bAre bhAMgAne kALa jaghanya ane utkRSTa ema baMne rIte antarmuhUrta pramANa che temaja nAraka ane deve pitAnA AyuSyanA cha mAsa bAkI hoya tyAre parabhavAyu bAMdhe che. ane bannenuM jaghanyAyu. daza hajAra varSa pramANa ane utkRSTAyu tetrIsa sAgaropama pramANa che mATe narakAyuSyane udaya ane narakAyunI sattA temaja devAyune udaya ane devAyunI sattA A bane bhAMgAone kALa jaghanyathI chamAsacUna dasa hajAra varSa ane utkRSTathI chamAsapUna tetrIsa-sAgarepama pramANa che ane keTalAka AcArya bhagavantanA mate nArakI attamuhUrta AyuSya bAkI hoya tyAre paNa paramavAyu bAMdhe che teonA mate pahelA bhAMgAne utkRSTa kALa antarmuhUrta nyUna tetrIza sAgarepama paNa ghaTe che. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 223 A banne gatimAM baddhAyunA chellA khamphe bhAMgAnA kALa jaghanya ane utkRSTa ema ane rIte antamu dUta' nyUna chamAsa ane matAMtare narakAyunA uDDayavALA chellA be bhAMgAne kALa jaghanya antamudbhUta che. tiya cAyunA udaya ane tiya cAyunI satta. manuSyAyunA udaya ane manuSyAyuno sattA mA ane bhAMgAnA kALa javanyathI antamudbhUta ane utkRSTathI yugalike AzrayI chamAsa nyUna traNa patye pama, temaja matAntare payaipamanA asaMkhyAtamA bhAge nyUna tra palcApama che. Atiya iMca ane manuSyagatimAM addhAyunA AThe bhAMgAnA kALa jAnyathI antasuhUta ane utkRSTathI antamutanyUna pUrNAMkonA trIjo bhAga, paraMtu matAntare yugalika AzrayI tiya cAyune uya ane tiya kheMca-devAyunI sattA, manuSyAyunA udaya ane manuSyadevAyunI sattA, A che bhAMgAnA kALa utkRSTathI antamu hatu nyUna paceApamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa che. have jIvasthAnaka AzrayI vicArIe te-- sa'no pa`cendriya paryAsa cAre gatimAM hovAthI temAM aThThAvIze bhAMgA DhAya che. labdhi aparyApta saMjJI 5 cendriya tiyaca tathA manuSya ja hoya che temaja te badha pazu tiya iMca ane manuSyAyunA ja kare che mATe A banne gatimAM abaddhAyunA eka-eka adhyamAnAyunA tiya ca ane manuSyanA khakhe kula cAra ane addhAyunA pazu Aja babbe ema kula daza bhAMgA che. asa'nI paMcendriya paryApta tiya ca ja hoya che, ane te cAre gatimAM jAya che mATe asanI pa'. paryAptamAM tiyacanA nava bhAMgA hoya che. asaMjJI 5. aparyApta tiyA~ca ane manuSya hovAthI apa. saMjJI paMce.mAM batAvyA mujaba pAMca tiryaMcanA ane pAMca manuSyanA ema daza bhAMgA hAya che. zeSa daza jIvasthAnakamAM niya"cA ja hoya che temaja A jIvA tiya ca ane manujyAthu nA ja baMdha kare che. mATe daze jIvasthAnakamAM akhaddhayunA eka, madhyamAna ane addhAyunA babbe ema kula pAMca pAMca bhAMgA hoya che. gAtra A kanau paNa e ja prakRtie che paraMtu parAvata mAna hovAthI baMdha ane udbhayamAM banne eka sAthe haiAtI nathI, paraMtu game te eka-eka DhAya che. mATe eka prakRtirUpa eka badha sthAna ane udayasthAna che. 14-mAnA carama samaye mAtra uccagetranI sattA haiAya che ane teuvAukAyamAM uccageAtranI urdUlanA karyAM pachI teemAM temaja tyAMthI nIkLI pRthvIkAyAdika Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa anya tiryAmAM paNa jyAM sudhI upagetra na bAMdhe tyAM sudhI antaryuM hatuM mAtra nIcagotrana paNa sattA hoya che ema be rIte eka prakRtinuM ane devakAle sarva ivene beprakRtinuM ema be sattAsthAne che. nIcane baMdha prathamanA be guNasthAnaka sudhI ane udaya prathamanA pAMca guNasthAnaka sudhI, uccane baMdha ekathI daza guNasthAnaka sudhI ane udaya cauda guNasthAnaka sudhI che. kevala nIcanI sattA mAtra pahelA guNasthAnake ane kevaLa uccanI sattA caudamAnA carama samaye ja hoya che ane bannenI sattA sarva guNasthAnakemAM heya che. saMvedha (1) nIcane baMdha, nIcane udaya ane nIcano sattA. A bhAMge teukAyavAukAyamAM uccagetranI udUvalanA karyA bAda temaja tyAMthI nIkaLI anyatiya cAmAM mAtra antarmuhUrta kALa paryata hoya che temaja teukAya ane vAkayamAM ane tyAMthI nIkaLelA jI paNa anantara tiryaMcanA bhavamAM samyakatva pAmatA nathI mATe pahele guNasthAnake ja hAya (2) nIcane baMdha, nIcane udaya ane benI sattA-prathamanA be guNasthAnaka sudhI (3) nIcane baMdha, uccane udaya, benI sattA. guNasthAnaka prathamanAM be (4) uccane baMdha, nIcane udaya, benI sattA, prathamanA pAMca guNasthAnaka (5) uccane baMdha, uccane udaya ane enI sattA prathamanA daza guNasthAnaka (6) uccane udaya, benI sattA. 11mAM guNa sthAnakathI caudamAnA upAsya samaya sudhI (7) uccane udaya, uccanI sattA 14mAnA carama samaye hoya che. kALa -teukAya ane vAukAyamAM uccagotranI udvalanA karI alpakALamAM ja atiyAmAM jaI antamuhUrta pachI uccane baMdha thavAthI benI sattA thAya che mATe prathama bhAMgarAne kALa jaghanyathI antarmuhUrta ane utkRSTathI teukAya-vAukAyanI asaMkhyAta utsapiNI ane avasarpiNa svakAsthitimAMthI udUvalanA karavAne palapamanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu kALa bAda karI che.SakALa ane anyatiryaMcamAM atarmuhUrta. kula popamanA asaMkhyAtamA bhAge jUna antarmuhUrta adhika asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNa pramANa che. (2) nIcane baMdha, nIca udaya ane benI sattAne kALa-prathama samaye nIcagotra bAMdhI bIjA samaye uccagetra bAMdhanArane AzrayI jaghanyathI eka samaya ane sAtamI narakanA mithyAdaSTine bhava paryata Aja bhAMgo hoya che temaja sAtamI narakanuM utkRSTa AyuSya tiryaMce bAMdhe che ane bhavanA chellA attamuhUrtamAM je gatimAM javAnuM hoya te ja gati lAyaka baMdha paNa thAya che temaja sAtamI narakamAMthI kALa karIne paNa jIva tiryaMcamAM ja utpanna thAya che ane evA tiryone paNa bhavanA prathama antarmuhUrtamAM Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtikA TIkAnuvAda Aja bhAMge ghaTe che. mATe pUrvabhavanuM eka, ane pachInA bhavanuM eka ema be antarmuhUrta ane tetrIza sAgaropama nArakanA, A pramANe A bhAMgIne utkRSTa kALa be antarmuhUrta adhika tetrIza sAgaropama che. (3) nIcane baMdha, ucca udaya ane benI sattAne kALa baMdha AzrayI nIca ane ucca gotra parAvartamAna havAthI jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI antamuhUrta che. (4) uccane baMdha, nIcane udaya ane benI sattAne kALa baMdha AzrayI parAvartamAna hevAthI jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI be antarmuhUrta nyUna tetrIza sAgaropama pramANa che. kAraNake narakamAM nIcane udaya hoya che. ane sAmAnyathI sAtamI narakamAM mithyAdiSTine bhavasvabhAve nIcane ja baMdha hoya che paraMtu sAtamI narakamAM utpanna thaI antarmuhUrtamAM ja pazama samyakatva pAmI bhavanA dvicarama antarmuhUrta sudhI samyakatvamAM rahenAra nAraka uccagetrane ja baMdha kare che mATe tevA jIvane Azraya ATalo ane chamAsa bAkI hoya tyAre AyuSya badhe ja e mate AyuSya bAMdhatAM mithyAtva ja hevAthI antarmudata adhika cha mAsa nyUna tetrIza sAgarepama utkRSTa kALa ghaTI zake che. (5) uccane baMdha, uccane udaya ane benI sattAno kALa nIca ane ucca baMdhamAM parAvartamAna havAthI jaghanyathI eka samaya ane nIcane baMdha prathamanA be guNasthAnaka sudhI hovAthI temaja mithyAtva pAmyA vinA jIva deva ane manuSyabhavamAM sAdhika 132 sAgarepama kALa pramANa ja saMsAramAM rahI zake che mATe utkRSTathI sAdhika 13 sAgaropama pramANa che. (6) uccane udaya ane be nI sattAne kALa agiyAramA guNasthAnakathI bhavakSaye paDanArane AzrayI jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI teramAM guNasthAnaka AzrayI dezena pUrvakoDa varSa che. (7) uccane udaya temaja uccanI sattAne kALa jaghanya ane utkRSTa ema bane rIte eka samayane ja che. Aja bhAMgAone avasthAnaka AzrayI vicAra paryAptA saMjJI paMcendriyamAM sarva guNasthAnakenI vivakSA karIe te sAta, ane bAra guNasthAnakanI vivakSA karIe te prathamanA cha hoya che, labdhi paryApta ane karaNa aparyApta evA saMjJI paMcendriyanI vivakSA karIe te temAM paheluM-bIjuM ane zuM guNasthAnaka hovAthI temaja cAre gatinA jIve AvatA hovAthI prathamanA pAMca ane je labdhi aparyAptanI vivakSA karIe te temAM mAtra nIca gotrane ja udaya hevAthI pahela, Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa bIja ane ethe ema traNa bhAMgA heAya che ane zeSa bAra jIvasthAnakomAM paNa Aja traNa bhAga heya che. guNasthAnaka AzrayI cha kamanI uttara pravRtione saMvedha prathamanA daza guNasthAnakamAM jJAnAvaraNIya ane antarAyane pAMca prakRtinA baMdha, udaya ane sattArUpa traNa vikalpavALe eka ane agyArame temaja bArame guNasthAnake abaMdha, pAMcane udaya ane pAMcanI sattArUpa be vikalpavALo eka bhAga hoya che. darzanAvaraNIyanA prathamanA be guNasthAnakamAM navane baMdha, cAra athavA pAMcane udaya, ane navanI sattA A be, trIjAthI AThama guNasthAnanA pahelA bhAga sudhI cha ne baMdha, cAra athavA pAMcane udaya ane navanI sattA A be, temaja AThamAnA bIjA bhAgathI dazamA sudhI cArane baMdha, cAra-pAMcane udaya ane navanI sattA, A be temaja kSapakazreNimAM navamAnA pahelA bhAge thINudvitrikane kSaya thavAthI ane mULa mate nidrAne udaya na hovAthI navamAnA bIjA bhAgathI dazamA guNasthAnaka sudhI cArane baMdha, cArane udaya ane chanI sattA hoya che. mATe sAmAnyathI navamA ane dazamA guNasthAne cAranA baMdhanA kula traNa, agiyArame sabaMdha, cAra ke pAMcane udaya ane navanI sattA A be. ane bArame cArane udaya ane cha nI sattA temaja carama samaye cArane udaya, cAranI sattA, ema be saMvedha bhAMga hoya che. matAntare kSapakazreNimAM nidrAne udaya mAnIe te navamAnA bIjA bhAgathI dazamA guNasthAnaka sudhI kSepaka zreNimAM cArane baMdha, pAMcane udaya ane chana sattA, temaja pUrvokta traNa ema kula cAra, vaLI bAramA guNasthAnake pahelAM batAvela che temaja pAMcane udaya ane chanI sattA ema kula traNa bhAMgI hoya che. vedanaya karmanA prathamanA cha guNasthAnakemAM pahelA cAra, sAtathI teramA guNasthAnaka sudhI sAtAnA baMdhanA che temaja caudamA guNasthAnake abaMdhanA cAra bhAMgA heya che. AyuSya karmanA pahelA gugusthAnake aThThAvIza ane narakAyune baMdha pahelA guNasthAnake ja thAya che, tethI narakAyune baMdha, tiryaMcAyune udaya, tiryaMca-narakAyunI sattA temaja narakAyune baMdha, manuSyayune udaya ane manuSya-narakAyunI sattA, A be vinA bIjA guNasthAne zeSa chavvIza, trIjA guNasthAnake tathAsvabhAve Ayune baMdha na hovAthI cAre gatimAM badhyamAna avasthAnA bAra bhAMgA vinA zeSa 16, cothA guNasthAnake abaddhAyunA cAra, baDhAyunA 12 ema 16 ane A guNasthAnake de ane nArake manuSyAyune ja ane manuSya-temaja tiya devAyune ja baMdha kare che. mATe badhyamAna avasthAnA cAre gatinA eka-eka ema kula maLI 20 bhAga heya che. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satatikA TIkAnuvAda pAMcame guNasthAnake mAtra tiryaMca ane manuSya ja hoya che. ane teo paNa eka devAyune ja baMdha kare che. mATe bane gatinA maLI abaddhAyu ane badhyamAnAyunA babe temaja baddhAyunA ATha ema kula bAra bhAMgA, chaTha tathA sAtama guNasthAna ke mAtra manuSya ja hevAthI ane teo paNa-devAyune ja baMdha karatA hovAthI mAtra manuSya gatinA ja abaddhAyu ane badhyamAnAyune eka-eka temaja baddhAyunA cAra ema kula cha bhAMgA heya che. abaDhAyu athavA mAtra devAyuM bAMdhI jIva upazama zreNi karI zake che. mATe upazama zreNuM AzrayI 8thI11 mA sudhI manuSpAyune udaya-manuSpAyunI sattA, manuSyayune udaya manuSya-devAyunI sattA A be-bhaMgAo ane kSepakabreNi AzrayI agiyAramA vinA A traNa guNasthAnakemAM temaja bArathI cauda e traNa guNasthAnakomAM mAtra manuSpAyune udaya ane manuSyAyanI sattArUpa eka ja bhAga hoya che. zeva karmanA prathamanA guNasthAne pahelA pAMca, bIjA guNasthAnake pahelA vinA e ja cAra ane trIjA-cothA tathA pAMcamAM guNasthAnake uccagetranA baMdhavALA be, chaThThAthI dazamAM sudhI uccanA baMdha tathA udayavALo eka ane 11 mAthI teramA sudhI uccane udaya ane ucca-nIcanI sattA temaja caudame ucca udaya ane be nI sattA ane carama samaye uccane udaya-uccanI sattA ema be bhAga hoya che. mehanIya kama -A karmanA 22-11-17-13-9-pa-4-3-2 ane 1 prakRtirUpa kula daza baMdhasthAne che. pahelA guNasthAnake aneka jI AzrayI chavIza prakRtiene baMdha hevA chatAM keIpaNa eka jIva eka samaye be yugalamAMthI eka yugala ane traNa vedamAMthI eka ja veda bAMdhe che ethI kaSAya, bhaya, jugupsA, mithyAtva mehanIya A 19 dhavabadhI, bemAMthI keIpaNa eka yugala ane traNamAMthI eka veda ema bAvIsa bAMdhe che mATe be yugalane traNa vede guNatAM kula cha bhAMgA thAya arthAt aneka ja AzrayI bAvIsane baMdha che prakAre hoya che. bIjA guNasthAnake mithyAtvane baMdha na hovAthI tene bAda karatAM 21 ne baMdha hoya che. ahIM napuMsaka vedane paNa baMdha na levAthI be yugalane be vede guNatAM kula 21 nA baMdhanA cAra bhAMgA thAya. anaMtAnubaMdhI cArane baMdha viccheda thavAthI trIje ane the guNasthAnake te cAra vinA 17 baMdhAya che. paraMtu ahi stra vedane paNa baMdha na hovAthI purUSadanI sAthe be yugalanA be ja bhAMgA thAya che. temaja tenA ane nAnA baMdhe paNa te ja pramANe be be bhAMgA thAya che. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa pAMcame guNasthAnake apratyAkhyAnIya cAra kaSAya vinA tera, ane chaThThA guNasthAnakathI AThamA sudhI pratyAkhyAnIya cAra kaSAya vinA nava baMdhAya che paraMtu arati-zoka cha sudhI ja baMdhAya che mATe sAtame ane AThame guNasthAnake navanA baMdhe eka ja bhAge thAya che. navA guNasthAnakanA pahelA bhAge puruSaveda ane cAra saMjavalanarUpa pAMca prakRtinuM, bIjA bhAge puruSaveda vinA cAranuM; trIjA bhAge saMjavalana krodha vinA traNanuM, cothA bhAge saM. mAna vinA benuM, ane pAMcamA bhAge saM. mAyA vinA lebharUpa eka prakRtinuM ema kula pAMca baMdhasthAne ane A dareka baMdhasthAnamAM baMdha AzrayI ke IpaNa prakRti parAvartamAna na hovAthI eka-eka ema kula pAMca bhAMgAo thAya che. ema daze baMdhasthAne maLI kula 21 baMdha bhAMgA hoya che, kALa -22 ne baMdha prathama guNasthAnake hovAthI tene kALa anAdi anaMta, anAdi sAnta, ane sAdi sAnta, ema traNa prakAre ane 21 ne baMdha sAsvAdana guNasthAne ja hoya che mATe sAsvAdananA kALa pramANe jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI cha AvalikA che. 17ne baMdha trIje ane cothe, tene baMdha pAMcame, ane navane baMdha chaThThAthI AThamA guNasthAnaka sudhI che. samyakatva, dezavirati temaja sarvaviratine kALa jaghanyathI paNa antarmuhUrta pramANa hevAthI A traNe baMdhasthAnane kALa jaghanyathI antarmuhUrta ane 17 nA baMdhane utkRSTa kALa mizra sahita samyakatvanA utkRSTa kALa pramANa sAdhika 13ra sAgaropama temaja dezavirati ane sarvaviratine utkRSTa kALa dezanapUrvakoDa varSa hovAthI tera ane nava ema bane baMdhasthAne utkRSTa kALa paNa teTale ja che. pAMcathI eka prakRti sudhInA pAMce baMdhasthAne navamAM guNasthAne hovAthI ane upazamazreNimAM eka samaye pAMcamAMthI koI paNa baMdha karI bIjA samaye kALa karanAranI apekSAe jaghanyathI 1 samaya ane A guNasthAnakane kALa paNa antamuhUrta hovAthI pAMce baMdhasthAnane utkRSTa kALa paNa antarmuhUrta che. udayasthAna :-1-2-4-5-6-7-8-9 ane 10 prakRtirUpa mehanIya karmanAM nava udayasthAne che tyAM dazama guNasthAne saMjavalana lebha ane paDatAne nAma guNasthAne jyAM sudhI vedane udaya na thAya tyAM sudhI cAra saMjavalanamAMthI keIpaNa eka prakRtine, ane A ja guNasthAne vedaya thayA pachI be ne, temaja paDatAne AThamA guNasthAnake bemAMthI keIpaNa eka yugalane udaya thavAthI cAra, bhayane udaya thAya tyAre pAMca, jIgusAne udaya thAya tyAre che, ane kSaye pazama samyakavIne cha athavA sAtame guNasthAnake samyakatva mehanIyane udaya thavAthI sAtano udaya thAya che. dezavirati pratyAkhyAnIya krodhAdi koIpaNa ekane udaya thavAthI AThane, ethe guNasthAnake apratyAkhyAnIya krodhAdi ke IpaNa ekane udaya thavAthI nava ane samyakatva Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda mehanIya vinA pUrve kahela AThamAM sAsvAdana guNasthAnake anaMtAnubaMdhI keIpaNa eka krodhAdikane udaya thavAthI navane, ane pahele guNasthAnake mithyAtvane udaya thavAthI dazane udaya thAya che. A dareka udayasthAne judA judA guNasthAnake ane aneka jIva AzrayI aneka prakAre heya che tene vicAra have pachI karAze. mithyAtvane udaya prathama guNasthAnaka sudhI, anaMtAnubaMdhI cArane bIjA sudhI, mizra mehanIyane mAtra trIjA guNasthAnake, apratyAkhyAnIya cArane cethA sudhI, pratyAkhyAnIya cAra kaSAyane pAMcamA sudhI, samyakatva hinayana kSApazarmika samyakatvane cAra thI sAta sudhI, hAsya SaTrakane AThamA sudhI, ane traNe vedone navamAM guNasthAnakanA amuka kALa sudhI, eja pramANe saMjavalana krodhAdika traNane navamAM guNasthAnakanA amuka amuka kALa sudhI, temaja bAdara lebhane navamAnA aMta sudhI, ane sUkSma lema uda dA. e guNasthAnaka sudhI heya che. je je prakRtine jyAM sudhI udaya kahela che tyAM sudhI hoya che paNa tenI pachInA guNasthAnakamAM heta nathI. ema sarvatra samajavuM. jyAM jeTalI prakRtione udaya kahyo che. tyAM tyAM bIjI badhI pravRtione udaya avazya hAya ja paraMtu bhayajugupsA-samyakatva mehanIya ane anaMtAnubaMdhIne udaya pitapitAnA udayagya guNasthAnakamAM udaya avazya hAya ema na samajavuM, paraMtu hAya paNa khare ane na paNa hoya. bhaya-jugupsA adhRdayI hovAthI AThamA sudhI keIpaNu guNasthAnakamAM game tyAre te bannene athavA be mAMthI eka ne udaya heI zake che athavA bane na paNa haya, cethAthI sAtamAM guNasthAnaka sudhI lApazamika samyakatvane samyakatva meDanIyane udaya hoya, paraMtu kSAyika ane aupazamika samyakatvane na hoya, ane kSAyopazamika samyakavI cethAthI sAtamA sudhInA keIpaNa guNasthAnake darzana saptakane kSaya karavA tatpara thAya ane pahelAM cAra anaMtAnubaMdhIne kSaya kare paraMtu pachI je tevA vizuddha adhyavasAye na rahe te darzana trine kSaya na paNa kare ane cArane kSaya karI aTakI jAya tevA AyAone keIkaLe azubha adhyavasAyanA utthAnathI je mithyAtvane udaya thAya te pahele guNasthAnake jAya, tyAre sattAmAMthI taddana kSaya karela anatAnubaMdhIne puna: baMdha zarU kare tevA AtmAone pahele guNasthAnake eka baMdhAvalikA sudhI anaMtAnubaMdhIne-udaya hetuM nathI. te sivAya pahelA guNasthAnake haMmezAM anaMtAnubaMdhIne avazya udaya heya che. temaja krodha mAna-mAyA ane lebhane udaya sAthe hete nathI paraMtu cAramAMthI game te ekane ja udaya heya che paNa pUrvanA kopAdine udaya hoya tyAre svajAtIya hovAthI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa tenI pachI pachInA kodhAdikane udaya avazya hoya che. anaMtAnubaMdhI kodhane udaya hAya tyAre tenA pachInA apratyAkhyAnIya vagere traNa krodhane udaya heya che. eja pramANe anaM. vinA trIjA ane cothA guNasthAnake apratyAkhyAnIya krodha vagere jene udaya hoya tyAre tenA pachInA be krodhAdikano udaya paNa avazya hoya che emasarvatra samajavuM. pahelA guNasthAnake 22 nA baMdhe sAtathI daza paryanta cAra udayasthAne hoya che. . tyAM anaMtAnubaMdhI vinA apratyAkhyAnaya vagere traNa krodhAdika, bemAMthI eka yugala, traNa vedamAMthI eka veda ane mithyAtva mehanIya ema kamamAM kama sAtane udaya hoya che. A sAta prakRtie samAna hovA chatAM koIka jIvane apratyA. vagere traNa krodha, keIne traNa mAna, keIne traNa mAyA, ane keIne traNa lebhane udaya hoya che ema cAra prakAranA ja puruSavedanA udayavALA hoya che ane evA ja bIjA cAra prakAranA cha stra vedanA udayavALA hoya che. ane AvA ja bIjA cAra prakAranA napuMsakavedanA udayavALA hoya che. mATe cArane traNe guNatAM bAra, A bAre prakAranA chevo hAsya-ratinA udayavALA hoya ane bIjA keTalAka AvA ja bAra prakAranA cha arati-zekanA udayavALA hoya. mATe bArane be e guNatAM A sAtanA udayavALA kula cha vIza prakAranA thAya. arthAta covIsa bhAMgA thAya che, te vIza bhAMgAonA samUhane eka vIzI kahevAya che. ema sarvatra samajavuM. mATe sAtanA udayanI eka evIzI arthAta vIza bhAMgA thAya che. e sAtanA udayamAM anaMtAnubaMdhI athavA bhaya athavA jugupsA A traNamAMthI keIpaNa eka prakRtine udaya thAya. tyAre traNa prakAre AThane udaya thAya ane eka prakAranA AThanA udayamAM upara batAvyA mujaba ekeka covIsI bhAMgA thAya che. mATe AThanA udayanI traNa vIzI, eTale bhAMgA 72 thAya. eja pramANe pahelAM batAvela sAtamAM anaM. bhaya, anaM--jugupsA athavA bhayajugupsA ema be-be prakRtione adhika udaya thavAthI navane udaya thAya. te paNa traNa prakAre hevAthI kula traNa vIsI eTale bhAMgA 72 thAya che. ane te ja sAtamAM ana., bhaya, jugu e traNene udaya eka sAthe thAya tyAre vadhumAM vadhu dazane udaya thAya che. ahIM eka ja vikalpa hovAthI eka covIsI eTale cevisa bhAMgA thAya che, ema pahelA guNasthAnake sAtanI eka, AThanI traNa, navanI traNa, dazanI eka ema sarva maLI ATha jevIsI ane tenA bhAMgA 192 thAya che. sAsvAdana guNasthAnake 21ne baMdha hoya che. ane tyAM sAta thI nava paryata traNa udayasthAna hoya che. anaM. cAra krodhAdi, eka yugala ane eka veda-ema kamamAM kama A Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 231 guNasthAnake sAtane udyaya hoya che. ane ahi' pazu pahelAMnI jema eka cAvIsI arthAt cArvIsa bhAMgA thAya che A sAtamAM bhaya-jugupsA A bemAMthI ekanA udaya thAya tyAre e rIte ArDanA udaya thavAthI e cAvIsI . eTale 48 bhAMgA thAya temaja bhaya-jIgu. bannene sAthe udaya thAya tyAre navanA udaya eka ja rIte thAya mATe eka cAvIsI eTale cevIsa bhAMgA thAya ema sAsvAdane traNe udayasthAna maLI kula cAra covIsI ane 96 bhAMgA thAya che. 17 nA khadha trIje ane ceAthe guNusthAnake che, tyAM trIje guNasthAnake sAtathI nava paMta traNu udayasthAne che ahiM anaMtAnubaMdhIneA udaya na heAvAthI apratyAkhyAnIya vagere traNe krodhAdika, emAMthI eka yugala, traNamAMthI eka veDha, ane mizramehanIya ema kamamAM krama sAta-prakRtinA udaya hAya che mATe sAtanI eka cAvIsI, ane bhaya-guptA e bemAMthI game te ekanA udaya thAya tyAre AThanA udaya e rIte thavAthI be cAvIsI, ane bhaya-jIgupsA anainA sAthe udaya thAya tyAre navanA udayanI eka cAvIsI ema trIjA gurusthAne traNe udayasthAne maLI kula cAra cAvIsI ane tenA bhAMgA 96 thAya. ceAthe guNasthAnake traNe prakAranA samyagdaSTi jIvA AzrayI cha thI nava sudhInAM cAra udayasthAnA hoya che paraMtu kSAyika ane auSazamika samyagdarTine samyakatvamehanIyanA udaya na hovAthI cha thI ATha sudhInA traNa, ane kSAyeApazamika samyagdaSTine samyakatva mAhanIyanA udaya vadhAre hAvAthI sAtathI nava sudhInAM traNa udayasthAnA hoya che tyAM apratyAkhyAnIya vagere traNa krodhAdi, emAMthI eka yugala, ane traNamAMthI eka veda, ema echAmAM eche. A cha prakRtinA udaya kSAyika-auSazamika samyagdaSTine hAya che, ane samyakatva alaga hAvA chatAM udaya prakRttio tenI te ja hAvAthI cha nA udayanI eka cAvIsau thAya che. A cha mAM bhaya ke jugupsA emAMthI ekanA udaya thavAthI sAtanA, temaja kSAceApazamika samyagdRddhine eka samyakatva meADunIyanA udaya vadhAre thavAthI pahelAM batAvela chamAM samyakatva meAhanIya nAMkhavAthI sAtanA udaya kula traNa prakAre thAya che mATe traNa cAvIsI, ane pahelAM batAvela chamAM bhaya, jIgu. bannenA udaya thavAthI kSAyika-Apazamika samyakattrane temaja kSAyeApazamika samyaktvIne batAvela sAtamAM bhaya-jIgupsA bemAMthI ekanA udaya thavAthI AThanA udayanA traNe samyakavI AzrayI traNa vikalpe thAya che mATe AThanA udayanI traNa cevIsI thAya. temaja kSAyeApazamika sabhyaSTine samyakatva meDhunIya sahita pahelAM batAvela sAtamAM bhaya-jugupsA bannenA udaya sAthe thAya tyAre navanA udaya ane tenA eka vikalpa hAvAthI eka cAvIsI, ema A guNasthAnake traNe prakAranA samyagdaSTi AzrayI AThe cAvIsI ane bhAMgA 192 thAya ane alaga alaga vicArIe te kSAyikane ane aupazamikane cAra cAvIsI ane 96 bhAMgA thAya tathA kSAyeApazamikane cAra cAvIsI ane 96 bhAMgA hAya che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcasa graha tRtIyakhaDa ema pAMcame-ae-sAtame guNuThANuM paNu traNe prakAranA samyakatvI hoya, paraMtu kSAyika ane aupazamika samyakatvIne samyakatva mohanIya udayamAM hotI nathI paraMtu kSAye pazamika samyakavIne samyakatva meAhanIya udayamAM haiAya che. mATe kSAyika tathA aupazamika samyakatvIne jeTalI prakRtio udayamAM hAya che tenA karatAM kSAyeApazamika samyakatvIne eka samyakatva mAhanIya vadhAre hoya ema samajavu, 232 pAMcamA guNuThANuM 13 nA badhe apratyAkhyAnIya kaSAyanA udaya nahAvAthI pratyAkhyAnIya vagere e krodhAdika, bemAMthI eka yugala, 3 mAMthI eka veda ema echAmAM oche. pAMca prakRtinA udaya kSAyika ane opazamika samyakatvIne hAya che ane tenI eka cAvIsI, temAM bhaya-jugupsA A bemAMthI ekanA udaya adhika thavAthI, athavA kSAye pazamika samyakatvIne pahelethI ja samyakatva mahanIya udayamAM vadhAre hAvAthI cha nA udaya thAya che ema cha nA udaya traNa rIte thavAthI traNa cAvIsI, ane pahelAM batAvela pAMcamAM bhaya-jugupsA athavA kSAyeApazamika samyakatvIne samyakatva meAhanIya ane bhaya athavA jugupsA emAMthI eka ema enA udaya vadhAre hAvAthI sAtanA udayanA paNa traNa vikalpe thAya che mATe traNa cAvIsau, ane kSAyeApazamikane cha mAM bhaya-jIgupsAne eka sAthe udaya thavAthI AThanA udaya thAya che ane tenI eka cAvIsau, ema pAMcamA gurusthAnake cAre udayasthAne maLI kula ATha cAvIsI ane bhAMgA 192 thAya che. paraMtu kevala kSAyika ane aupazamika samyakavIne vicArIe te tenI cAra ane kSAyeApazamikane vicArIe to tenI paNa cAra ceAvIsI thAya che. chaTUMThe-sAtame-AThame guNusthAnake navanA baMdha hAya che A traNe guNasthAnaka alaga hovA chatAM baMdhamAM prakRtie sarakhI ja hAvAthI traNe guNasthAnakanI cAvIsau ane bhAMgA judA gaNavAmAM AvyA nathI mATe eka gaNelA che. judA judA guNasthAnakanI vivakSA karIe tA cAvIsI ane bhAMgA judA gaNAya AmAM vivakSA bheda ja che. cha` ane sAtame guNuThANe navanA madhe 4thI sAta paMtanAM cAra udayasthAna hoya che. pratyAkhyAnIyanA udaya na heAvAthI sajavalana krodhAdika eka, eka yugala ane eka veda ema ochAmAM che. cAra prakRtinA udaya hoya che ane tenI eka cAvIzI, temAM bhaya-jugupsA A bemAMthI ekanA athavA kSAyeApazamika samyakatvIne samyakatva mADunIyanA udaya thAya tyAre kula pAMcanA uya traNa rIte thAya mATe traNa cAvIsI. ane e ja cAramAM bhayajugupsA eka sAthe ane kSAyeApazamika samyakatvIne samyakatva mAhanIya ane bhaya-athavA jugupsA ema e prakRtinA udaya adhika thavAthI cha nA udaya paNa traNa raute thAya che. mATe AnI paNa traNa cAvIsI, ane kSAye pAmika samyakavIne A pahelAM batAvela cAramAM samyaphatvamADunIya, bhaya-jIgupsA e traNenA eka sAthe udaya thavAthI sAtanA udaya thAya Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 233 saMtatikA TIkAnuvAda che. tenI eka covIsI, ema kula cAre udayasthAne maLa ATha vasI, ane 12 bhAMgA thAya, temAM paNa cAra cAvIsI sAyika ane pazamikanI ane cAra cevIsI kSApazamikanI che. AThame guNasthAnake cAra thI cha paryata traNa ja udayasthAna hoya che, kAraNa ke sAtanuM udayasthAna samyakatva mehanIya sahita che ane tene udaya kSApazamika samyakatvane ja hoya, paraMtu A guNasthAnake kSApathamika samyakatva hotuM nathI, kSAyika athavA opazamika samyakatva ja hoya che mATe cAranA udayanI eka, pAMcanA udayanI be, ane chanA udayanI eka ema A guNasthAnake cAra covIsI thAya, paraMtu chaThThA guNasthAnakathI sAtamA ane AThamA guNasthAnakanA udayasthAne temaja udaya prakRtio alaga nahAvAthI navanA baMdhana kula ATha esImAM ja tene-samAveza thAya che. have kayA kayA udayasthAnanI kula keTalI cevIsI thAya che tene-vicAra karIe. dazanA udayanI pahele guNasthAnake eka, navanA udayanI pahele traNa, bIje-trIje-cethe eka-eka, ema kula cha, AThanA udayanI pahele traNa, bIje-trIje be-be, ethe traNa ane pAMcame guNasthAnake eka, ema kula 11, sAtanA udayanI pahele-bIje-trIje guNasthAnake eka-eka, cethe-pAMcame traNa-traNuM, ane chaThTha guNasthAnake eka ema kula 10, cha nA udayanI ceAthe eka, pAMcame ane chaDe guNasthAnake traNa-traNa, ema kula sAta, pAMcanA udayanI pAMcame eka chaThe traNa ema cAra, ane cAranA udayanI chaDe eka, ema ekathI ATha guNasthAnaka sudhImAM kula 40 covIsI thAya arthAt 60 bhAMgA thAya che. navamA guNasthAnake zarUAtamAM pAMcane baMdha hoya che ane te vakhate cAre saMjavalanamAMthI keIpaNa krodhAdika eka kaSAya, ane traNa vedamAMthI eka veda, ema be prakRtine udaya hoya che. kAraNake hAsyaSakane udaya AThamA sudhI ja hevAthI ahIM hete nathI, mATe ahIM vIsa thatI nathI, paraMtu saMjavalanane traNa vede guNatAM benA udayanA kula 12 bhAMgA thAya che. A guNasthAnakanA amuka kALa pachI vedaya hetuM nathI ane vedaya na hoya tyAre puruSadane baMdha paNa hete nathI, mATe vedane udaya ane puruSane baMdhavicacheda thayA bAda cArane baMdha hoya che. ane te paNa amuka kALa sudhI ja hoya che, ahIM amuka kALa vyatIta thayA bAda saMjavalana krodha-mAna-mAyAne baMdha ane udaya sAthe ja viccheda thAya che. mATe cArathI eka sudhInA cAre baMdhasthAnemAM saMjavalana kaSAya rUpa eka ja prakRtine udaya hoya che paraMtu cAranA badhe cAramAMthI game te ekane, traNanA baMdhe kAMdha vinA Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa traNamAMthI game te ekane, benA baMdha mAyA-lebha e bemAMthI game te ekane. ane lebha rUpa ekanA baMdhe eka lebhane ja udaya hoya che. eka prakRtine udaya sarvatra samAna hovA chatAM baMdhasthAnanA bhede alaga alaga gaNIe te cAranA badhe cAra, traNanA baMdhe traNa, be nA baMdhe che, ane ekanA baMdhe eka, ema navamA guNasthAnake ekanA udayanA kula daza, ane baMdhanA abhAve dazamA guNasthAnake saMjvalana lebharUpa eka prakRtine eka, ema kula 11 bhAMgA hoya che e pramANe pUrvokata navase sAThamAM ddhikedayanA bAra ane ekedayanA 11 maLI 23 bhAMgA umeravAthI navasatyAsI bhAMgA thAya. keTalAka AcArya mahArAjA pAMcanA baMdhamAMthI cArane baMdha zarU kare tyAre cAranA baMdhe paNa zarUAtanA amuka kALa sudhI vekedaya mAne che, mATe tyAM sudhI ene udaya heya che pachI ekane udaya heya che. tethI pAMcanA baMdhana jema cAranA baMdhe paNa zarUAtanA thaDA kALa sudhI bena udayanA bAra bhAMgA vadhAre thAya che ane te bAra bhAMgA pUta 983 mAM umeravAthI matAMtare navaso paMcANuM udaya bhAMgA thAya che ane baMdhasthAnanA bhede bhAMgAo alaga na gaNIe te navamA guNasthAnake ekanA udayanA kula cAra, ane dazamAM guNasthAnake ekanA udayane eka bhAga paNa che. te paNa svarUpanA bhedathI bhinna na hovAthI tenI vivakSA na karatAM mAtra ekanA udayanA 4 ema kula 16, te pahelAM batAvela navase sATha mAM umeratAM kula 976 bhAMgA thAya che. have je guNasthAnakanA bhede covIsI judI gaNIe te pramAdi traNe guNasthAnake navane baMdha hovA chatAM guNasthAnaka alaga hovAthI navanA baMdhe pahelAM pramatta 8 covIsI gaNela hovAthI sAtamAnI ATha, ane AThamAnI cAra, ema 12 covIsI adhika thatI hovAthI tene adhika gaNatAM 40 ne badale kula para covIsI, eTale, 1248 bhAMgA thAya che. ane temAM navamA guNasthAnakanA benA udayanA bAra, temaja ahiM baMdhanA bhede bhAMgA alaga gaNavAnA nathI tethI ekanA udayanA cAra, dazamA guNasthAnake ekanA udayane eka, ema kula 17 bhAMgA umeravAthI guNasthAnaka AzrayI 1265 bhAMgA thAya che. kALa -AmAMnA keIpaNa bhAMgAne kALa jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI antarmuhUrta pramANu ja hoya che. tethI vadhAre kALa keIpaNa eka bhAMge TakI zaktA nathI kAraNa ke prakRtio parAvartamAna havAthI baMdha athavA udayamAM jaghanyathI eka samayamAM paNa parAvartamAna pAme che ane je eka samayamAM parAvartamAna na pAme te paNa antamuhUrtamAM te avazya baMdha athavA udayamAM vivakSita prakRti parAvartamAna pAme ja che. ahIM TakAmAM guNasthAnakanA parAvartanathI paNa eka samaya batAvela che paraMtu bIjA sivAya ekathI pAMcamA guNasthAka sudhIne jaghanya kALa antarmuhUrta pramANa che. mATe te bahuzrutee vicAravuM, Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 235 sattAsthAna ? -28-ra7-26-24-23-12-21-13-12-11-5-4-3- 2-1 prakRti rUpa mehanIya karmanAM 15 sattAsthAne che. tyAM sarva prakRtie sattAmAM hoya tyAre 28, ane mithyAdiSTIne samyakatva mehanIya uvelyA bAda mizra mehanIyanI udUvalanA na thAya tyAM sudhI 27, ane A bannenI uvalanA thayA bAda athavA anAdi mithyAdaSTine A be sattAmAM ja na hovAthI 26, kSAzika samyakatva cethAthI sAtamA sudhImAM anaMtAnubaMdhIne kSaya kare tyAre 24, temAMthI mithyAtva mehanIya kSaya kare tyAre 23, mizra mohanIya kSaya kare tyAre 22, samyakatva mehanIya kSaya kare tyAre kSAyika samyakavIne 21nI sattA heya. kSapaka zreNimAM navamA guNasthAnake e 21 mAMthI bIjA ane trIjA kaSAyane kSaya kare tyAre 13, napuMsaka vedane kSaya kare tyAre 12. strIvekane kSaya kare tyAre 11. hAsyaSakane kSaya kare tyAre pAMca ane temAMthI puruSaveda, saMjavalana krodha-mAna-mAyAne kSaya kare tyAre anukrame cAra-traNa-be ane ekanuM sattAsthAna hoya che. have guNasthAnaka AzrayI vicArIe te pahele guNasthAnake 28-27-26 e traNa bIje guNasthAnake 28nuM eka, trIje guNasthAnake 28-2-24 ema traNa, cethAthI sAtamA sudhI 28-24-23-2-21 ema pAMca, AThamA guNasthAnake mULamate 24-21 e be, ane anyamate 28 sahita traNa, navame mULamate 24-21 ane 13 thI 1 parvatanAM ema kula 10, ane matAMtare 28 sahita 11, dazame mULamate 24, 21-1 e traNe ane matAMtare 28 sahita cAra, temaja agiyArame mULamate 24-21 e be, ane matAMtare 28 sahita traNa sattAsthAno hoya che. bAramAM guNasthAnaka vageremAM-mehanIyanI sattA ja hotI nathI. Aja paMdara sattAsthAnamAMthI kayuM kayuM sattAsthAnaka kayA kayA guNasthAnake heya . che tene vicAra karIe, jethI saMvedha samajavAmAM vizeSa sugamatA rahe 28 nuM sattAsthAna samyakatva mehanIyanI udUvalanA na kare tyAM sudhI pahele-bIje ane 28nI sattAvALA jIvane trIje tathA anaMtAnubaMdhInA avisaMjaka kSApazamika samyagdaSTine cArathI sAtamA sudhI ane pazamika samyakAvIne cethAthI sAtamA sudhI, temaja matAMtare agiyAramA sudhI heya che sattAvIzanI sattA samyakatva mehanIyanI udUvalanA karI mizrana udUvalanA na kare tyAM sudhI pahele, ane tevA che pahelethI trIje jAya tyAre trIje, ema be guNasthAnake heya che. chavvIsanI sattA anAdi mithyASTine temaja patitane pahele guNasthAnake samyakatva ane mizra mahanIyanI udUvalanA karyA bAda ja hoya che. - 24 nI sattA kSApazamika sabhyatvane anaMtAnubaMdhInI visaMjanA karI trIje Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 pacasaMgraha tRtIyakhaMDa jAya tyAre trIje, temaja tevA kSApazamika samyakatvane cethAthI sAtamA sudhI ane aupathamika samyakatvIne cothAthI 11mA sudhI ema kula nava guNasthAnake heya che. 24 nI sattAvALA kSApazamika sabhyane cothAthI sAta sudhInA yathAsaMbhava e. cAra guNasthAnakemAM mithyAtvane kSaya karyA pachI 23 nI, ane mizramehanIyane kSaya karyA pachI 22 ne sattA hoya che kAraNake A cAra guNasthAnakemAMthI keIpaNa guNasthAnake pahelA antarmuhUrtamAM mithyAtvane ane tyArabAda antarmuhUrtamAM mizramehanIya kSaya kare che mATe A be sattAsthAno yathAsaMbhava cethAthI sAtamA sudhI ja ghaTe che. temAM paNa tevIsanuM sattAsthAna cAre guNasthAnakemAM manuSyane ja hoya che 22 nuM sattAsthAna samyakatva mehanIyanA aMtima sthitikhaMDane kSaya karate jIva kALa karI cAre gatimAM jaI zake che mATe ceAthe guNasthAnake cAre gatimAM ghaTe che tiryane pAMcamuM guNasthAnaka hovA chatAM samyakatva mehanIyano kSaya karato kALa karI tiryamAM jAya te asaMkhyAta varSanA AyuvALA yugalikamAM ja jAya che. ane yugalikamAM devenI jema viratinA pariNAma na hevAthI temane prathamanAM cAra guNasthAnaka ja hoya che. 21nuM sattAsthAna kSAyika samyakatvI manuSyane cothAthI agiyArasa sudhI ATha guNasthAnakemAM temaja zeSa traNa gatinA ne the guNasthAnake heya che. - 13 Adi sAta sattAsthAne kSapakazreNimAM navamA guNasthAnake ja hoya che. ane ekanuM sattAsthAna Aja zreNimAM navamA-dazamA guNasthAnake hoya che. A sattAsthAnene kALa A pramANe cheH-28 ne jaghanyakALa antarmuhUrta ane utkRSTatALa sAdhika 132 sAgaropama pramANa che kAraNake 20nI sattAvALuM mithyASTi upazama samyakatva pAmI 28 nI sattAvALe thaI tarataja kSapazama samyakatva pAmI antarmuhUrtamAM anaMtAnubaMdhIne kSaya karI zake che. mATe jaghanya antarmuhUrta ghaTI zake che. ane sAdhika 132 sAgaropama pachI te avazya kSapakazreNi mAMDe athavA pahele jAya eTale bIjA sattAsthAnene saMbhava hovAthI utkaTathI A sattAsthAnene kALa ethI vadhAre ghaTatuM nathI. 27 ne jaghanya ane utkRSTa kALa ema baMne rIte palyopamanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che, kAraNake pahele guNasthAnake jaI samyaktva mehanayanI udUvalanA karI sattAvizanI sattAvALo thAya, tyArabAda mizramehanIyana uvalanA karatAM palyopamanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTale kALa lAge che. ra6nI sattAne kALa anAdi-anaMta Adi traNa prakAre che ane temAM sAdi-sAnta bhAMgAne kALa jaghanyathI antarmuhUrta ane utkRSTathI dezanA ardhapudgalaparAvarta che, te supratIta ja che, Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda - ra4 nI sattAvALe thaI antarmuhUrtamAM ja mithyAtvane kSaya karI zake che mATe 24nI sattAne kALa jaghanyathI antarmuhUrta ane utkRSTathI pahele guNasthAnake gayA vinA mizra sahita samyakravane kALa sAdhika 132 sAgarepama pramANa hevAthI ahIM paNa eTale ja kALa ghaTe che. tevIsa ane bAvIsa A be sattAsthAne kALa jaghanya ane utkRSTa ema bane prakAre antarmuhUrta pramANa che. temaja 21 nI sattAne kALa jaghanyathI antamuhUrta ane utkRSTathI sAdhika tetrIza sAgaropama pramANa che. kAraNake kSayika samyakatva pAmI tarata ja kSapakazraNa upara ArUDha thanArane antarmuhUrtamAM ja anya sattAsthAnene saMbhava che ane 21nI sattAvALo tetrIza sAgaropama anuttara vimAnamAM rahI manuSyabhavamAM AvI avazya mekSe jAya che. mATe sAdhika tetrIza sAgarepamathI vadhAre kALa ghaTate nathI. - zeSa ATha sattAsthAne kSapakazreNimAM ja ghaTatAM hovAthI te darekane kALa jaghanyathI temaja utkRSTathI paNa antarmuhUrta pramANa ja che. upazama zreNimAM AThamAthI agyAramAM guNasthAnaka sudhI kSAyika samyakatvane 21, anaMtAnubaMdhInA visaMyejaka aupazamika samyakatvIne 24, ane matAMtare avisaMyejakane 28 ema traNa sattAsthAne hoya che. kSapakazreNimAM navamA guNasthAnake madhyama ATha kaSAyane kSaya na kare tyAM sudhI 21 nuM sattAsthAna hoya che, tyArabAda puruSa zreNi upara ArUDha thanArane ATha kaSAyane kSaya kare tyAre tera, napuMsaka vedane kSaya kare tyAre bAra, strIvedane kSaya kare tyAre 11, ane Ane puruSavedane baMdha cAlu hovAthI hAsyaSakane kSaya kare tyAre samayana be AvalikA jeTalA chellA kALamAM baMdhAyela puruSavedanA dalinI sattA hovAthI pAMcanuM, ane pachI cAranuM sattAsthAna hoya che. strI vedaye zreNi upara AruDha thanAra ne ATha kaSAyane kSaya thAya tyAre tera, napuMsaka vedane kSaya kare tyAre 12, ane strIvedane kSaya kare tyAre 11, ane te ja vakhate puruSa vedane baMdha viccheda thavAthI hAsyaSarka ane puruSaveda e sAtene sAthe kSaya thavAthI pAMcanuM sattAsthAna AvatuM nathI mATe cAranuM, ema kula pAMca, - napuMsaka vede zreNi upara ArUDha thanArane ATha kaSAyane kSaya thAya tyAre tera, ane tyArapachI napuMsakaveda tathA strIvedane sAthe kSaya thavAthI 11, ane te ja vakhate puruSavedane baMdha vikeda thavAthI sAtane kSaya sAthe thAya tyAre cAranuM, mATe napuMsaka ke zreNi mAMDanArane bAra ane pAMca e be sattAsthAna AvatAM nathI tethI 21, 13, 11, 4 ema cAra ja sattAsthAna che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa temAM paNa puruSavede zreNi mAMDanArane pAMcanA baMdha 21-13-12-11 ema cAra, ane cAranA baMdhe 5-4 ema be sattAsthAna Ave che, paraMtu strIvede eNi mAMDanArane pAMcanA baMdhe 21-13-12 ema traNa, ane cAranA baMdhe 11-4 ema be, temaja napuMsaka veda zreNi mAMDanArane pAMcanA baMdha 21-13 ema be, ane cAranA baMdhe 11-4 ema be sattAsthAna hoya che arthAt puruSavede zreNi mAMDanArane 21 thI 4 sudhInAM dareka sattAsthAne hoya. paNa pAMcanuM ane cAranuM sattAsthAna cAranA baMdhe hoya ane strIvede tathA napuMsakavede zreNimAMDanArane 5 nuM, temaja napuMsakavede zreNi mAMDanArane bAranuM sattAsthAna ghaTatuM ja nathI. temAM paNa A banne vede zreNi mAMDanArane 11-4nuM sattAsthAna cAranA baMdhe ja hoya. saMvedha:-pahelA guNasthAnake 22 nA baMdhe 78-9-10 ema cAra udayasthAne che. ane sAmAnyathI 28-ra7-2 A traNa sattAsthAne hoya che. paraMtu sAtane udaya 24 nI sattAvALA kSApazamika samyakatvI paDIne Ave tyAre tene eka baMdhAvalikA sudhI ja hoya che mATe te vakhate niyamA 28 nuM eka ja, temaja ATha-navanA udayamAM anaMtAnubaMdhI vinAnA vikalpamAM upara pramANe 28 nuM eka, ane anaMtAnubaMdhIvALA vikapamAM temaja dazanA udaye 28, 27, 26 ema traNa sattAsthAne hoya che. mATe udayasthAna guNita sattAsthAne 10 heAya che. temaja udayabhaMgavAra vicArIe te sAtanA udayanA 24, ane anaMtAnubaMdhI vinAnA AThanA udayanA 48, temaja navanA udayanA 24, ema kula 96 bhAMgAmAM 28 nuM eka ja sattAsthAna hoya che mATe 96, ane anaMtAnubaMdhIvALA AThanA udayanA 24, navanA udayanA 48, ane 10 nA udayanA 24, A 96 bhAMgAmAM 28 Adi traNe sattA sthAna hovAthI 96 ne traNe guNatAM 288, ane pahelAnA 96 ema kula maLI 22 nA baMdhe udayabhaMga guNita kula sattAsthAna 384 thAya che. temaja 22 ne baMdha 6 prakAre hevAthI ane ekeka prakAranA bAvIsanA baMdhamAM 384 sattAsthAne hovAthI 384 x 6 e guNatAM baMdhabhaMgayukta udayabhaMga guNita kula tevasene cAra sattAsthAne thAya che. bIje guNasthAnake 21 nA baMdhe 7-8-9 (sAtathI nava sudhInAM) traNa udayasthAne che. ane ahIM 28 nuM eka sattAsthAna hoya che. mATe udayasthAna guNita traNa, ane A guNasthAnakanA 96 bhAMgAmAM ekeka hevAthI udayabhaMga guNita 96 temaja 21 ne baMdha cAra prakAre che temAMnA ekeka prakAranA baMdhamAM 96,96, bhAMgA hevAthI 99 ne 4thI guNatAM kula baMdha bhaMga yukta udayabhaMga guNita 384 sattAsthAne thAya che. trIje-the guNasthAnake 17nA baMdhe sAmAnyathI cha thI nava sudhInAM cAra udayasthAna ane 28-ra7-24-23-22-21 ema cha sattAsthAne hoya che. tyAM trIje guNasthAnake Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 239 sAtathI nava sudhInAM traNa utkrayasthAnA hoya che ane traNe udayasthAne 28-27-24 ema traNu traNa sattAsthAna heAvAthI udayasthAna guNita natra, ane A guNasthAnakanI cAra cAvIsInA 96 bhAMgAmAM A traNe sattAsthAna ghaTatAM hovAthI 96 ne traNe guNatAM udayabha'ga guNita sattAsthAnA 288 thAya che temaja 17nA khaMdha e prakAre hAvAthI upara jaNAvela 298 ne e e guNatAM baMdha bhaMga yukta udayabhaMga jIta kula 576 sattAsthAneA thAya che. cAthe gurusthAnake cha thI nava sudhInAM cAra udayasthAna ane sAmAnyathI 28-2423-22-21 A pAMca sattAsthAneA hoya che, temAM paN chanA udaya kSAyika ane opazamikra samyakatvIne ja hAvAthI tyAM 28-24-21 ema traNa, ane sAta tathA AThanA udaya traNe prakAranA samyakatvane hovAthI A banne utkrayasthAnamAM 28 khAdi pAMca pAMca. temaja navanA udaya kevala kSAyeApazamika samyakatvIne ja hAya che mATe 21 vinA cAra sattAsthAna, ema A guNusthAnake udayasthAna guNita kula 17 sattAsthAneA haiAya che. kSAyika ane opazamika samyakatvInI cAra ceAvIsInA 96 bhAMgAmAM yathAsa'bhava 28-2421 A traNa traNa sattAsthAne hAvAthI 96 ne traNe guNatAM 288, temaja kSAyeApazamika samyakInI cAra ceAvIsInA 96 bhAMgAmAM 28-24-23-22 ema cAra cAra sattAsthAna hAvAthI 96 ne cAre guNatAM 384 ema sa maLI udayabhaga guNita sattAsthAnA 672 thAya ane ahI paNa 17 nA baMdha e prakAre hAvAthI 672 ne 2 e guNatAM aMdhabhaMgayukta udayabhaMga guNita kula sattAsthAne 1344 thAya che. pAMcame guNasthAnake 13 nA badhe pAMcathI ATha sudhInAM cAra udayasthAnA ane 2824-23-22-21 ema sAmAnyathI pAMca sattAsthAne che. temAM pAMcanA udaya kSAyika ane aupamika samyakatvIne ja hovAthI tyAM 28-24-21 ema traNu, ane 7 ane sAtanA udaya traNe prakAranA samyakatvIne hAvAthI pAMca pAMca, ane AThanA udaya kevala kSAye pazamika samyakatvIne ja hAvAthI 21 vinA cAra, ema udayasthAna guNita sattAsthAneA 17 che. kSAyika ane opazamika samyakatvIne 4 cAvIsInA 96 bhAMgAmAM 28-24-21 ema traNa traNa sattAsthAnA hovAthI 96 ne 3 vaDe guNutAM 288, ane kSAyeAyazamika samyakatvIne cAra cAvIsInA 96 bhAMgAmAM 21 vinA cAra cAra sattAsthAna hAvAthI 96 ne 4 vaDe guNutAM 384, ema samaLI udayabhaMga zuSuta sattAsthAnA 67ra thAya ane 13 nA madha e prakAre hovAthI tene e e guNutAM aMdhabhaMga yukta uyalaMga guNita 1344 sattAsthAne thAya che chaThThuM-sAtame-AThame guNasthAnake navanA 'dhe sAmAnyathI 4 thI 7 sudhInAM ema cAra udayasthAnA ane 28-24-23-22-21 ema pAMca sattAsthAneA hAya che. ahIM paNa traNe prakAranA samyakatvI hAvAthI teranA aMdha pramANe cAranA udaye 28-24-21 ema traNa, pAMca tathA chanA udare pAMca, pAMca ema daza, ane sAtanA udbhace 21 vinA cAra, ema sava maLI Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 paMpasaMgraha tRtIyakhaMDa udayasthAna guNita 17, udayabhaMga guNita 672, ema chaThThA guNasthAnake navane baMdha paNa be prakAre hevAthI tene be e guNatAM baMdha bhaMga yukta udayabhaMga guNita kula sattAsthAne 1344 thAya che. paraMtu sAtame guNasthAnake 9 ne baMdha eka prakAre hovAthI 672 sattAsthAne hoya che.. AThamA guNasthAnake kSApazamika samyakatvI na hovAthI sAta vinA cAra-pAMca-cha ema traNa udayasthAne ane covIsI bhAMgA 96 heya che. ane traNe udayasthAne sAmAnyathI 28-24-21 ema traNa sattAsthAna levAthI udaya sthAna guNita nava, ane 96 e bhAMgamAM A traNa traNa sattAsthAna hovAthI 96 ne traNe guNatAM udayabhaMga guNita 288 ane baMdha bhaMga paNa eka ja hevAthI baMdhabhaMga yukata udayabhaMga guNita sattAsthAne paNa teTalAMja hoya che. A sAtamA tathA AThamAM guNasthAnakanAM udayasthAne-udayabhAMgA temaja sattAsthAne chaThThA guNasthAnakanI samAna hovAthI alaga gaNavAnAM nathI, mAtra guNasthAnakanI apekSAe ja judAM gaNAvyAM che. navamA guNasthAnakanA pahelA bhAge puruSaveda ane cAra saMjavalana kaSAya ema pAMcanA baMdhe cAra saMjavalanamAMthI keIpaNa eka kaSAya, ane traNa vedamAMthI kai paNa eka veda, ema be ne udaya hoya che. cAra kaSAyane traNa vede guNatAM benA udayanA kula 12 bhAMgA thAya che. ahIM pAMcanA baMdhe be nA udaye sAmAnyathI upazama zreNi AzrayI 28-24-21 ema traNa, ane kSapakazreNImAM ATha kaSAyane kSaya na thAya tyAM sudhI 21, ane pachI, 13-12-11 ema kula cAra, paraMtu 21 nuM sattAsthAna bane zreNImAM eka ja che. paNa bhinna nathI, mATe sarvamaLI sAmAnyathI cha sattAsthAne che. temAM paNa puruSavedayanA cAre bhAMgAomAM cha sattAsthAna havAthI cha ne cAre guNatAM 24 thAya. stra vedayavALA cAra bhAgamAM 11 nuM sattAsthAna cAranA badhe ja che paraMtu pAMcanA baMdha nathI, mATe A cAre bhAMgAmAM 11, vinA pAMca pAMca sattAsthAne hevAthI cArane pAMce guNatAM 20, ane napuMsaka vekedayanA cAra bhAMgAmAM paNa 11 nuM sattAsthAna pAMcanA badhe hotuM nathI, ane bAranuM sattAsthAna te ghaTatuM ja nathI mATe 28-24-2113 A cAra sattAsthAnane cAre guNatAM 16, ema pAMcanA baMdha benA udaye udayabhaMga guNita kula sattAsthAna 60 thAya che. Aja guNasthAnakanA bIjA bhAge puruSaveda vinA cAranA baMdhe cAra saMjavalanamAMnA keIpaNa ekane udaya hoya che. mATe udayabhaMga 4, ahIMthI dareka baMdhasthAnamAM prathamanAM traNa sattAsthAne upazama zreNimAM ja ghaTe che ane bIjAM sattAsthAne kSapakazreNImAM ja hoya che ema samajavuM, tethI cAranA baMdhe ekanA udaye sAmAnyathI 28-24-2111-5-4 ema che, ane cAre udayabhAMge A cha sattAsthAne hovAthI chane cAre guNatAM udayazaMga guNita 24 sattAsthAne thAya che. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 satatikA TIkAnuvAda traNanA baMdhe saMjavalana krodha vinA traNamAMthI keIpaNa ekane udaya hoya che. mATe udayabhaMga traNa, ane upazamazreNImAM sattAsthAne prathamanAM traNa, tathA kSapakazreNImAM saMjavalana krodhane kSaya na thAya tyAM sudhI samayena be AvalikA kALa pramANu cAranuM, ane pachI traNanuM, ema kula pAMca sattAsthAne sAmAnyathI ane traNeya udayabhAMgAmAM A pAMca pAMca sattAsthAna hovAthI udayabhaMga guNita kula 15 sattAsthAne che. mAna vinA benA baMdhe kSapakazreNImAM traNa ane be, temaja upazamazreNImAM prathamanAM traNa, ema kula pAMca ane udayabhaMga be hovAthI pAMcane bee guNatAM udayabhaMga gaNita sattAsthAne daza thAya che. ekanA baMdhe ekanA udaye zarUAtanAM traNa, ane be tathA eka, ema kula pAMca sattAsthAne che. baMdhanA abhAve dazamA guNasthAnake ekanA udaye kSapakazreNImAM ekanuM ane upazamazreNimAM prathamanAM traNa, ema cAra, ane udayanA abhAve paNa agiyArame guNasthAnake prathamanAM traNa sattAsthAne hoya che. sAmAnyathI mehanIya karmanA dhruva udayapada ane padonA samUhane vicAra : je udayasthAnamAM mehanIya karmanI jeTalI prakRti udayamAM hoya che te prakRtine udayapada kahevAya che. AmAM ekanI eka prakRti anekavAra Ave te paNa te eka ja gaNAya. je je udayasthAnamAM je je prakRti jeTalIvAra udayamAM AvatI hoya te dareka prakRtinA samUhane padachaMda kahevAya che arthAt AmAM prakRti eka ja hovA chatAM te vAraMvAra jeTalIvAra Ave teTalI vakhata alaga alaga gaNAya che, tyAM je udayasthAnanI jeTalI vIsI hoya te saMkhyAne te udayasthAnanI saMkhyA sAthe guNavAthI kula jeTalI saMkhyA Ave teTalA vIsa padachaMdanA samUhavALAM udayapada thAya che. te A pramANe :- dazanA udayanI eka evIsI hovAthI tene daze guNatAM daza, navanA udayanI cha vIsI, tethI chane nave guNatAM 54, eja pramANe AThanA udayanI 11 vIsI tene AThe guNatAM 88, sAtanA udayanI daza, tethI dezane sAte guNatAM 70, chanA udayanI 7 tethI 7 ne 6 e guNatAM 42, pAMcanA udayanI cAra covIsI, tethI 4ne pAMce guNatAM 20, cAranA udayanI eka, tethI 1 ne cAre guNatAM 4, ema dazathI cAra sudhInAM udayasthAnanAM sarvamaLI 288 udayapade thAya che. te dareka vIsa ponA samUhavALAM hevAthI 288 ne covIse guNatAM cha hajAra navase bAra (6912) padone samUha ane temAM benA uDhayanA 12 bhAMgI che te darekamAM be be pade hevAthI 12 x 2 = 24 ane ekeyanA 11, ema 35 umeravAthI kula Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 pacasaMgraha tRtIyakhaMDa mAhanIya kanAM cha hajAra navaseA suDatAauza (1947) padmavRMda thAya che ane matAMtare cAranA madhe enA udayanA paNa khAra bhAMgA gaNIe tA te bAra bhAMgAnAM 24 padmavR o adhika hAvAthI kula cha hajAra navasA eketera (6971) padavA thAya che. udayapada tathA padmavRMdA guNasthAnaka AzrayI A pramANe cheH pahelA gugusthAnake sAtanA udayanI eka cAvIsI hAvAthI sAta, AThanA udayanI traNa cAvIsI che mATe 24, navanA udaye traNa cArvIsI tethI 27 ane dazanA udayanI eka cAvIsI, mATe daza, ema kula 68 udayapa4, 68 ne 24 vaDe guNutAM eka hajAra chasA khatrauza (1632) padyavR o thAya che. khIje guNasthAnake sAtanA udayano eka, mATe sAta, AThanA udayanI che, mATe 16, ane navanA udayanI eka cArvIsI mATe 9 ema 32 udayapada, 32 ne cAvIse guNatAM sAtaso aDasaTha (768) padyavR MdA thAya che. trIje guNasthAnake paNa eja pramANe 32 udaya56, ane (768) padyavR Mda thAya che. ceAthe chatA udayanI eka cAausau mATe cha, sAtanA udayanI traNa mATe 21, ane AThanA uDDayanI traNa mATe 24, navanA udayanI eka hAvAthI 9, ema kula 60 udayapada, 60 ne 24 vaDe guNatAM 1440 (eka hajAra cArasA cAlauza) padyavRMda thAya che. pAMcame pAMcanA udayanI eka cArvIsI mATe pAMca, ane cha nA udayanI traNu, mATe 18, sAtanA udayanI traNa tethI 21, ane AThanA uddayanI eka, mATe ATha, ema para cAvIsI udayapada, para ne cAvIse guNatAM eka hajAra khase| aDatAlIsa (1248) padmavRtta thAya che. chaThTha-sAtame cAranA udayanI eka cAvIsI mATe 4, pAMcanA udayanI traNa, mATe 15, chanA udayanI traNa tethI 18, sAtanA udayanI eka cArvIsI mATe sAta, ema 44 udayapada, 44 ne cAvIse guNutAM eka hajAra chappana (1056) padmavRMda thAya che. sAtame guNuThANuM paNa eja rIte 44 uyapada ane (1056) padmavRMda, AThame zuzuThANuM cAranI eka mATe cAra, pAMcanI e mATe daza, ane cha nI eka tethI che, ema 20 udayapada tene 24 thI guNatAM 480 padmavRMda thAya che. ema AThe guNusthAnakanA kula traNase khAvana (352) udayapada, ane teene 24 vaDe guNutAM ATha hajAra cArasA aDatAlIsa (8448) padmavRMda thAya che, vaLI temAM dvikAiyanA 12 bhAMgAnAM 24, ane ekeyanA 11, ema kula 35, athavA aMdhabheDhe alaga alaga na gaNIe te navamA guNuThANe ekayanA cAra, ane dazamA gugu Ne ekAdayanA eka, ema ekAdayanA pAMca, ane krikAyanA 24, ema kula 29. matAMtare cAranA khadhe enA udaya mAnIe to tenA 24 vadhAre thAya mATe dvikAdayanA kula 48, ane ekAdayanA agiyAra ema A traNe sa`khyAe pahelAM khatAvela ATha hajAra cArasA aDatAlIsa (8448) mAM umeratAM anukrame ATha hajAra cAraso tyAsI, (8483) Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 saptatikA TIkAnurvAda ATha hajAra cArasA sauttatera (8477) ane ATha hajAra pAMcaso sAta (8507) padmavRMda thAya che. meAhanIya kaeNmanA lezyA, upayAga, ane yAga guNita cAvIsI, udayabhAMgA, udayapada ane pavRMdanA vicAra -- je je guNuThANe jeTalI vaizyA, upayega ane cegA hAya te te guNasthAnake mAhanIya kanI cAvIsI udayabhAMgA, udayapada, ane padmavRM, jeTalA hAya tene teTalAe guNavAthI lephyA AdithI guNita cArvIsI vagerenI saMkhyA Ave. tyAM pahelAM lezyAguNita cArvIsIe vagere A pramANe che : prathamanA cAra guNasthAnakamAM lezyAe cha che. ane cetrIsIe anukrame ATha, cAra-cAra ane ATha ema kula (24) cArvIsa cAvIsaue che. teone cha e guNatAM 144 cAvIsI thAya. ane pAMcamAthI sAtamA guNasthAnaka sudhI tejo vagere traNa lezyA che. ane cAvIsIe, anukrame ATha-ATha-ATha ema (24) cAvIsa cAvIsIene traNe guNatAM 72 cAvIsI, ane AThamA guNasthAnakathI eka zukala lezyA ja hovAthI AThamA guNusthAnakanI cAra cArvIsIne eke guNatAM 4, ema ATha guNasthAnaka sudhInI vaizyA guNita sa`maLI 220 cAvIsIe che. teone cAvIse guNatAM pAMca hAra khase esau (5280) bhAMgA thAya. temAM navamA gurusthAnakanA enA udayanA khAra, ane ekanA uDhayanA cAra, temaja dazamA gurusthAnake ekanA udayanA eka ema 17 umeravAthI kula mAhurtoya karmInA vezyA guNita pAMca hajAra khaseA sattANuM, (para0) udayabhAMgA thAya che. lezyA guNita udayapada :- prathamanA cAra guNusthAnakamAM anukrame 68-32-32 ane 60, udayapade hAvAthI kula 192 ane A cAre guNusthAnakamAM chae laizyA hAvAthI 192 ne chae guNutAM eka hajAra ekase khAvana (1152) udayapada thAya. pAMcame - hU~-sAtame guNasthAnake anukrame para-44-44 udayapaTTo che. mATe kula 140 udayapo thAya. ane A traNe guNasthAnake lezyAe traNa hAvAthI 140 ne traNe guNatAM 420 udayapada thAya. ane AThamA guNusthAnakanAM 20 udayapade che tene eke guNatAM 20 ema AThe guNasthAnake maLI lezyAguNita samaLI kula eka hajAra pAMcase khANuM (1592) udayapada thAya. teone cevIse gutAM Annauza hajAra khaseA ATha (38208), vaLI temAM krikAyanA 24 ane ekeyanA 5 ema 29 umeratAM khADatrIsa hajAra khaseA sADatrauza (38237) padmavRMda thAya che. upayAga guNita cAvIsIe vagere A pramANe che : prathamanA traNa guNasthAnakamAM anukrame ATha-cAra-cAra ema 16 cAvIsIe che. ane traNa ajJAna tathA e ina ema pAMca upa2AgeA che. mATe 16 ne pAMce guNutAM 80 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 pa'casagraha tRtIyakhaMDa temaja ceAthA ane pAMcamA guNasthAnakanI ATha-ATha ema 16 cAvIsIe che. ane A anne guNasthAnakamAM 3 jJAna, 3 darzana ema cha upayAgA che, tethI 16 ne cha e guNatAM 96 cAvIsI thAya. chaThThuM-sAtame AThame guNasthAnake anukrame 8-8 ane 4 ema 20 cAvIsI che. ane A traNe gurusthAnakamAM 4 jJAna ane traNa dana hAvAthI 20 ne sAte guNatAM 140, ema AThe gurusthAnake maLI upacega guNita kula 316 cAvIsIe thavAthI tene cAvIse guNutAM satra maLI sAta hajAra pAMcaso ceArAzI (7584) udayabhAMgA thAya che. temAM navamA guNusthAnakanA dvidayanA 12, ane ekAyanA cAra, ane dazamA guNaThANe ekadayanA eka, A sattara bhAMgAe che, temane 7 upayege guNatAM 119 bhAMgA thAya, te umeratAM kula sAtahajAra sAtaso traNa (7703) udayabhAMgA thAya che. pahelA traNu guNasthAnakAnA anukrame 68-32-32, ema 132 udayadAne A guNasthAnakamAM saMbhavatA pAMca upayegA sAthe guNutAM 660, cAthA pAMcamA guNasthAnakanAM 60-para, ema 112 ne A be guNasthAnakamAM sa bhannatA cha upayogA sAthe guNutAM 672, temaja chaThThA-sAtamA-AThamA guNasthAnakanA 44-44-20, ne A guNasthAnakamAM sabhavatA sAta upayogo sAthe gutAM 756, ema AThe guNusthAnakanAM saCmaLI upayega guNita be hajAra aDDAsI (2088) udayapade che. ema 108, mATe teone cAvIse guNatAM pacAsa hajAra ekaso khAra (pa0112) padyavR aa thAya. e nA udayanAM 24, temaja ekanA udayanAM 5 ema 29 pIne sAta upayegA sAthe guNatAM 203 thAya. teone pUrvanI sakhyAmAM umeratAM kula upayega guNita padmavRM pacAsa hajAra traNaseA paMdara (50315) thAya che. cAga guNita cAvIsIe Adi A pramANe che : pahele guNasthAnake AhArakadvika sivAya 13 ceAgeA che, ane kula ATha cevIsIe che. temAM anaMtAnubaMdhInA udayavALI AThanA udayanI eka, navanA udayanI che, ane dazanA udayanI eka, A cAra ceAvIsIAmAM aneka jIvAnI apekSAe 13 cega ghaTe che, mATe cArane tere guNutAM para cAvIsI, ane anaMtAnubaMdhInA udaya vinAnI sAtanI eka, AThanI e ane navanI eka, ema cAra cAvIsIemAM aneka jIvAnI apekSAe paNa vigrahagatimAM temaja aparyApta avasthAmAM ja sa bhavatA kANu, audArika mizra, ane kriyamizra A traNa yAge ghaTatA nathI. kAraNake cAvIsanI sattAvALA kSAyeApazamika samyaktvI tene, mithyAtvanA udaya thavAthI pahele guNuThANu Ave tyAre eka badhAvalikA sudhI ja anaMtAnubaMdhInA udaya hAtA nathI, ane te vakhate jIva kALa karatA nathI. mATe A cAra ceAvIsImAM traNa vinA bAkInA 10 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 145 cAgo ghaTe che. tethI cAra ne daze guNatAM 40, ane pahelAM batAvela khAvana ema kula 92 cAvIsI thAya che. khIje guNaThANe A ja tera ceAgA hoya che. ane cAvIsIe 4 che. paraMtu A guNuANuM laI jIva narakagatimAM jatA nathI, mATe vaikriyamizra kAyayeAgamAM napuMsaka veda na ghaTavAthI deve| apekSAe srI ane puruSa A e veDhA ghaTe che, tethI kriyamizra kAyayegamAM cAra cAvIsInA badale cAra peDazaka thAya, ane bAkInA 12 cegAmAM aneka jIvAnI apekSAe cAre cAvIsIe ghaTe che, mATe cArane khAruM guNatAM kula 48 cAvIsI ane 4 SADazaka thAya che. trIje zuThANuM cAra mananA, cAra vacananA audArika, kAyayAga ane vakriyakAyayeAga A daza cAga DhAya che. ane ahIM paNa cesIe cAra hAvAthI cArane daze guNatAM 40 cAvIsI thAya che. ceAthe guNasthAnake AhArakaddhi vinA 13 megA hAya che ane A guNuThANuM ATha cAvIsIe che. paraMtu ceAthuM guNuThANu' laI koIpaNuM jIva devIpaNe utpanna thatA nathI mATe vaikriyamizra kAyayegamAM srI vedanA abhAva hovAthI AmAM 8 dheADazaka, temaja ceAthu' guNasthAnaka laI ne kAipaNu jIva koIpaNu gatimAM strIpaNe utpanna thatA nathI mATe vigrahagatimAM narakaAzrayI napusakaveda, ane zeSa traNa gati AzrayI puruSaveda ema e vedo hAvAthI kANu kAyayegamAM paNa vaikriyamizranI jema 8 SoDazaka ema 16 SoDazaka thAya ane ceAthu' guNasthAnaka laI keIpaNu chatra manuSya athavA ti"camAM strIpaNuM tathA napuMsakapaNe utpanna thatA nathI. paNa puruSapaNe ja utpanna thAya che mATe audArika mizra kAyayegamAM mAtra eka puruSaveda ja hAvAthI tenAM ATha aSTaka thAya. ane zeSa 10 cogAmAM AThe cAvIsIe ghaTatI hAvAthI Ane daze guNutAM A guNuThANe kula 80 cAvIsI 16 SoDazaka ane ATha aSTaka thAya che. mallikumArI, rAjImati, brAhmI, ane sudarI, vagerenI jema keTalAeka jIvA devaleAkamAMthI cethuM guNusthAnaka laIne paNa manuSyamAM strIpaNe utpanna thAya che. para`tu tevA jIvA bahuja alpa hAvAthI ahI. teonI vikSA karavAmAM AvI nathI. pAMcame guNuThANuM 4 mananA, 4 vacanana, audArika ane vaikriyaddhika A 11 cAMgA che. ahI paNa ceAvIsIe ATha che mATe ATha ne agiyAre zuSutAM 88 cAvIsI, chaxThe guNuThANe upara batAvela 11, ane AhArakaddhika ema tera ceAgA hoya che. ahI paNa ATha cAvIsIe che. paraMtu strIone 14 pUrvanA adhyayananA abhAva hovAthI auvedamAM AhArakaddhika na ghaTavAthI A e yAgAmAM ATha ATha SoDazA thavAthI kula 16 SoDazaka thAya che. ane bAkInA agiyAra ceAgeAmAM ADe ceAvIsIe haiAya che. mATe Ane agiyAre guNatAM 88 cAvIsI ane upara khatAvela 16 SoDazaka A guNuThANuM thAya che, * Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa sAtame guNaThANe vaikriyamizra ane AhArakamizra vinA Aja 11 yoga che. ahIM paNa ATha cevAsI che paraMtu chaThA guNasthAnakanI jema ahIM paNa AhAraka kAyayegamAM strI vedane abhAva hovAthI A yugamAM ATha SoDazaka ane zeSa daza yugamAM ATha ATha covIsI hevAthI AThane daze guNatAM kula 80 vIsI ane ATha voDazaka thAya che. AThama guNasthAnake 4 mananA, 4 vacananA ane dArika kAyayoga ema 9 mege che. ahIM cAra vasI che mATe cArane nave guNatAM 36 covIsI thAya. ema AThe guNaThANe maLI gaguNita vIzI papara hovAthI teone covIse guNatAM tera hajAra basa aDatAlIza (13248) ane bIjA guNasthAnakanA 4, cethAnA 16, chaThAnA 16, ane sAtamAnA ATha, ema kula 44 SoDazako thayAM, mATe teone seLe guNatAM sAtaso cAra (704) temaja cethA guNasthAnakanA ATha aSTakone ADe guNatAM 64, ema sarvamaLI ATha guNasthAnaka sudhImAM cauda hajAra seLa (14016) udayabhAMgA thAya. temAM navamA guNasthAnakanA benA udayanA 12 ane ekanA udayanA 4, temaja dazamA guNaThANe ekanA udayane eka A sattara bhAMgAo AThamA guNasthAnakamAM batAvela 9 gomAM ghaTatA hovAthI 17 ne 9 vaDe guNatAM 153 udayabhAMgA thAya. te pUrvanI saMkhyAmAM umeratAM kula gaguNita cauhajAra ekaso ogaNasittera (14169) udayabhAM thAya che. ga guNita udayapada tathA padagraMda:pahelA guNaThANe anaMtAnubaMdhInA udayavALI AThanA udayanI eka evIsI, mATe ATha, navanA udayanI be mATe 18, ane dezanA udayanI eka evIsI mATe daza ema 36 udayapadamAM 13 ga ghaTatA hovAthI 36 ne tere guNatAM 468, ane anaMtAnubaMdhInA udayavinAnI sAtanA udayanI eka evIsI mATe sAta, AThanA udayanI che, tethI 16 ane navanA udayanI eka evIsI hovAthI 9, ema ka2 udayapademAM kArmaNa, dArika mizra ane zaikriyamizra vinA 10 ga ghaTatA hovAthI 32 ne daze guNatAM 320 sarva maLI A guNaThANe 788 udayapada thAya bIje guNaThANe je 3ra udayapade che tene A guNasthAnake saMbhavatA vaikriyamizra vinA 12 ge guNatAM 384 udayapada vIsIvALAM, ane vaikiyamizra kAganA 32 pade paDazakavALAM che. trIje guNaThANe saMbhavatA 32 udayapadane A guNasthAnake ghaTatA daza yege sAthe guNatAM ka20 udayapada, ethe guNaThANe mULa 60 udayapade che tene kAzmaNa audArikamizna-vaikriyamizra vinA 10 mege sAthe guNatAM 600 udaya pada vIsavALAM, temaja kArpaNa ane vaikiyamizranA 60-60 ema 120 udayapada cheDazakavALAM ane audArika mizranAM 60 udayapada aSTakavALAM che. pAMcame guNaThANe je bAvana mULa udayapade che teone pitAnA udayasthAnake ghaTatA 11 meMge sAthe guNatAM 572 udayapada, cha guNaThANe je 44 udayapado che teone A Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA TIkAnuvAda 247 guNaThANe ghaTatA AhAraka-AhArakamizra vinA 11 yuga sAthe guNatAM 484 udayapada vIsIvALAM ane AhArakaddhikanA 44-44, ema 88 pade paDazakavALAM, sAtamA guNaThANe 44 pade che teone AhArakaDAyaga vinA A guNasthAnake ghaTatA 10 bhege sAthe guNatAM 440 udayapada vIsIvALAM ane AhArakakAyAganAM 44 udayapada DazakavALAM che. AThamA guNasthAnakanAM je mULa 20 udayapade che teone A guNasthAnake ghaTatA 9 coga sAthe guNatAM 180 udayapada thAya, ema AThe guNasthAnakenAM sarva maLI traNa hajAra sAtase aDasaTha (3768) udayapada vIsIvALA hovAthI teone vIse guNatAM nevuM hajAra cAra batrIsa, (90432) ane bIjA guNasthAnakanA 32, ceAthAnAM 120, chaThThAnAM 88 ane sAtamAnAM 44 ema 284 udayapade SoDazakavALAM hovAthI teone seLe guNatAM cAra hajAra pAMcaso cummAlIza (4544) ane cethA guNasthAnakanAM aSTakavALAM 60 udaya padone ADe guNatAM cAraso eMzI (480) ema sarvamaLI paMcANuhajAra cAra chapana (5456) gaguNita padagraMda thAya che. krikedayanA 24, ane e kedayanA 5, ema rane 9ge guNatAM 201 thAya. teone pUrvanI saMkhyAmAM umetAM kula gaguNita padavR paMcANuM hajAra sAtase sattara (5717) thAya che. cauda chavasthAnaka AzrayI mehanIya karmanA baMdhasthAnAdine vicAra - sUma Adi sAte labdhi aparyApta temaja sUkSama paryApta e AThe chevasthAnakamAM paheluM ja guNaThANuM hoya che. mATe eka 22 nuM baMdhasthAnaka ane baMdhabhAMgA 6 heya che. pahele guNaThANe sAmAnyathI sAtathI daza sudhInAM udayasthAne che. paraMtu sAtanuM udayasthAna 24 nI sattAvALA kSApatramika samyakatvane pahele guNaThANe Ave tyAre eka baMdhAvalikA sudhI ja hoya che. ane te vakhate kALa karI jIva AmAMnA koIpaNa jIvasthAnamAM utpanna thatuM nathI mATe pahele guNaThANe sAtanuM udayasthAna saMjJI paMcendriya paryAptA sivAya kaMIpaNuM jIvasthAnamAM ghaTatuM nathI. ane eja rIte anaMtAnubaMdhInA udaya vinAnA ATha ane navanA udayanA vikalpo temaja vIsIo vagere ghaTatI nathI. mATe AThe chavasthAnamAM ATha, nava ane daza ema traNa udayasthAne hoya che. tyAM anaMtAnubaMdhI vagere cAra krodhAdi, be mAMthI eka yugala ane A avasthAnakemAM mAtra napuMsada ja hevAthI eka napuMsakaveda, ane mithyAtva, mehanIya, ema kamamAM kAma AThane udaya hoya che temAM paNa kaIka che anaMtAnubaMdhI Adi cAra krodhanA udayavALA, e ja pramANe bIjA koIka anaMtAnubaMdhI Adi cAra mAnanA udayavALA, e pramANe bIjA keIka che cAra mAyAnA udayavALA, ane bIjA keIka che cAra lebhanA udayavALA hoya che. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa vaLI A cAre prakAranA che hAsya-ratinA udayavALA hoya tema bIjA cAra prakAranA cha arati-zekanA udayavALA hoya che mATe cArene be e guNatAM eka aSTaka athavA 8 bhAMgA thAya che. tethI A AThanA udayanuM eka aSTaka, ane AThanA udayamAM, bhaya athavA jugupsA e bemAMthI ekane udaya thAya tyAre be rIte navane udaya. mATe navanA udayanAM be aSTaka, athavA 16 bhAMgA thAya che. ane pahelAnA AThamAM bhaya, jugupsA e bannene udaya sAthe thAya tyAre 10, ane tenuM eka aSTaka athavA ATha bhAMgA thAya che. ema traNe udayasthAne maLIne 4 aSTaka, eTale 32 udayabhAMgA thAya che. ahiM sAmAnyathI 28-27-28 ema traNa sattAsthAne che ane traNe udayasthAne traNa traNa sattAsthAne hovAthI traNane traNe guNatAM udayasthAna guNita sattAsthAna 9, temaja batrIze bhAgamAM A traNa traNa sattAsthAna ghaTe che, mATe batrIzane traNe guNatAM udayabhaMga guNita kula sattAsthAna 96 thAya che. 22 ne baMdha cha prakAre thAya che ane temAMnA keipaNa eka prakAranA baMdhamAM A 96 sattAsthAna saMbhave che mATe 96 ne 6 e guNatAM baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sarva mehanIya karmanAM sattAsthAne 576 thAya che. ahIM AThanA udayanAM ATha, navane udaya be rIte levAthI 18, ane dezanA udayanA 10, ema kula 36 udayapade che. temaja dareka udayapada ATha-ATha prakRtinA samUharUpa hevAthI 36 ne ADe guNatAM 288 padavaMde thAya che. labdhi paryApta bAdara ekendriya, beIndriya, teIndriya caurindriya ane asaMgni paMcendriya A pAMca vasthAnakemAM paheluM guNasthAnaka, ane keTalAeka jIvane karaNa aparyApta avasthAmAM bIjuM guNasthAnaka paNa hoya che mATe 22-21 e be baMdhasthAne ane tene anukrame 6-4 ema daza baMdhabhAMgA che. sAmAnyathI A pAMce avasthAnakamAM bane guNasthAnakanI apekSAe sAtathI daza paryaMtanAM cAra udayasthAno ane 28 Adi prathamanAM traNa sattAsthAna hoya che. tyAM pahelA guNaThANe 22nA baMdhe AThathI daza paryata traNa udayasthAne ane upara batAvyA mujaba 4 aSTaka, athavA 32 udayabhAMgA che. ahiM dareka udayasthAnamAM 28 Adi traNa sattAsthAne ghaTatAM hevAthI udayasthAna guNita nava, eja pramANe pahelAM batAvyA mujaba udayabhaMga guNita 96 ane baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita 576 sattAsthAna thAya che. bIje guNaThANe 21 nA baMdhe sAtathI nava paryata traNa udayasthAne ane tenA 4 aTaka, eTale 32 udayabhAMga che A guNaThANe 28 nuM eka ja sattAsthAna hovAthI udayasthAna guNita traNa, udayabhaMga guNita 32, ane 21 ne baMdha cAra prakAre hevAthI 32 ne cAre guNatAM baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita 128 sattAsthAna thAya che. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 249 ema bane guNasthAnake maLI be baMdhasthAnaka, 10 baMdhabhAMgA, sAtathI daza paryaMta cAra udayasthAna, 8 aSTaka, athavA 64 udayabhAMgA, ane sAmAnyathI traNa, udayasthAnaguNita 12, udayabhaMga guNita 128, ane baMdhabhaMgayukta udayabhaMga guNita sarvamaLI 704 sattAsthAna thAya che. pahele guNaThANe sUphama aparyApta vageremAM batAvyA mujaba 36 udayapada, ane 288 padagraMda temaja bIje guNaThANe sAtanA udayanAM 7, AThanA udayanA be vikalpa hevAthI 16, ane navanA udayanAM nava, ema 32 udayapada, ane tene ADe guNatAM 256 padavRMda thAya. banne guNasthAnakanAM maLI 68 udayapada, ane 544 padavR thAya che. saMjJI paMcendriya paryAptamAM sarva guNasthAnakane saMbhava levAthI pahelAM jema sAmAnyathI batAvela che. tema sarva baMdhasthAna, baMdhamAMga, udayasthAna, udayabhaMga, udayavIsIe, padachaMda, sattAsthAna temaja tene saMvedha samaja nAmakarmanAM baMdhasthAnAdi ane tene savedha baMdhasthAne 23-25-26-28-2-30-31 ane 1 prakRtirUpa ema kula ATha baMdhasthAne che. A dareka baMdhasthAne tathA tenA bhAMgAo samajavAmAM sugama paDe te mATe pahelAM kaI kaI prakRtie kayA kayA guNasthAnaka sudhI baMdhAya che temaja kaI prakRti sAthe kaI prakRtio baMdhAya ane kaI na baMdhAya te yAda rAkhavAnI khAsa jarUra levAthI abhyAsake barAbara taiyAra karavuM. narakaTrika, ekendriyAdi cAra jAti, sthAvara catuSka, Atapa, haMDaka saMsthAna ane chevaDuM saMghayaNa A tera prakRtie pahelA guNasthAnaka sudhI baMdhAya pachI baMdhAtI nathI, ema je je prakRtiene je je guNasthAnaka sudhI baMdha batAvavAmAM Ave, tyAM sudhI te te prakRtio baMdhAya che ane tenI uparanA guNasthAnakamAM baMdhAtI nathI. ema samajavuM. tiyacaddhika, daurbhAgyatrika, pahelA ane chellA vinA mAdhyamanAM cAra saMghayaNa ane cAra saMsthAna, udyota, azubha vihAgati-A paMdara prakRtie bIjA sudhI. manuSyadrika, dArikaddhika ane vajAtraSabhanArAca saMghayaNa e pAMca cethA sudhI. asthiraddhika ane ayaza chaThThA sudhI, devadrika, paMcendriya jAti, audArika vinA cAra zarIra ane be aMge pAMga, prathama saMsthAna, varNacatuSka, zubhavihAgati A paMdara ane udyotaddhika vinA Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25o paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa cha pratyeka prakRti ane traNa navaka ema trIza prakRtie AThamAnA chaThThA bhAga sudhI ane yazakIrti dazamA guNasthAnaka sudhI baMdhAya che. Aja graMthanA prathamakhaMDanA trIjA dvAranI (43) tetAlIzamI gAthAmAM sAmAnyathI baMdha AzrayI parAvartamAna pravRtio 70 batAvavAmAM Avela che. paraMtu game te prakRti baMdhAya tyAre te badhI prakRti parAvatamAna hoya che ema na samajavuM, eTaluM ja nahIM paNa amuka prakRti baMdhAya tyAre tenI sAthe sAmAnyathI je prakRtio parAvartamAna che temAMnI paNa amuka prakRti aparAvartamAna gaNAya che. eTale ke avazya baMdhAya che. daSTAMta tarIke sthAvara ane trasa sAmAnyathI parAvartamAna hovA chatAM ekendriya jAti sAthe sthAvara avazya baMdhAya paNa rasa na baMdhAya, eja pramANe beIndriAdika jAti baMdhAya tyAre tenI sAthe trasanAmakarma avazya baMdhAya paNa sthAvara na ja baMdhAya. mATe kaI prakRtinA baMdha sAthe kaI prakRtione baMdha avazya hoya che? ane kaI prakRtine vikalpa eTale ke vArApharatI heya? te batAvAya che. (1) aparyApta nAmakarma sAthe bAdara ane pratyeka sivAya, ekendriya ane vikasendriya jAti sAthe thira, zubha ane yaza sivAya kaI parAvartamAna zubha prakRtie baMdhAtI nathI. (2) sUkSama ane sAdhAraNa nAmakarma sAthe sthira ane zubha sivAya parAvartamAna zubha prakRtie baMdhAtI nathI. (3) AtApa nAmakarma je baMdhAya te ekendriya jAti sAthe ja ane udyota nAmakarma je baMdhAya te tiryaMcagati sAthe ja baMdhAya, paraMtu baMdhAya ja ema nathI. temaja baMne sAthe paNa na baMdhAya, paraMtu baMdhAya te bemAMthI game te eka ja baMdhAya. (4) parAghAta ane uchUvAsa nAmakarma paryApta nAmakarma sAthe ja baMdhAya ane naraka gati sAthe parAvartamAna koI paNa zubha prakRti na baMdhAya. (5). devagati sAthe asthiraazubha ane ayaza vinA badhI parAvartamAna zubha pravRtio ja baMdhAya. (6) che e saMghayaNa ane madhyamanAM cAra saMsthAne tiryaMca ane manuSya gati sAthe ja baMdhAya. (7) je jinanAmakarma baMdhAya te samyagadaSTIne deva ane manuSya gati sAthe ja ane AhAraddhika je baMdhAya te apramattayatine devagati sAthe ja baMdhAya. uparanA niyamamAM je prakRti sAthe je parAvartamAna prakRtio baMdhAya athavA na baMdhAya ema jaNAvela na hoya te prakRti sAthe te parAvartamAna dareka pravRtio vArApharatI baMdhAya che. e hakIkta dhyAnamAM rAkhavAthI baMdhabhAMgI sahelAIthI samajI zakAze. sAmAnyathI ekendriya vagere athavA tiryaMca gati vagere ne baMdha yogya kula prakRtie - nAmakarmanI dhruvabaMdhI nava, tiryacadrika, ekendriya jAti, audArika zarIra, haMDaka saMsthAna, parAghAta, ucchavAsa, Atapa, udyota, sthAvara, sUkSma, bAdara, aparyApta, paryAya, Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA2saMgraha 251 sAdhAraNa, pratyeka, asthira, sthira, azubha, zubha, durbhAga, anArDeya, ayaza ane yaza A 33 prakRti e ekendriyane baMdha yeya che. yuvabaMdhI nava, tiryaMcaddhika, beIndriyAdika traNamAMthI keIpaNa eka jAti, audArikaddhika, chevaTuM saMghayaNa, huMDaka saMsthAna, azubhavihAgati, parAghAta, ucchavAsa, udyota, rasa, bAdara, paryApta, aparyApta, pratyeka, sthira, asthira, zubha, azubha, durbhagatrika, yaza ane apayaza A 34 prakRtie beIndriya vagere traNe jAti sAthe baMdhAya. dhruvabaMdhI nava, cAragati, cAra AnupUrva, paMcendriya jAti, audyArika Adi traNa zarIra, traNa aMgopAMga, cha saMgha paNa, cha saMsthAna, be vihAgati, parAghAta, ucchavAsa, udyota, jinanAma, trasaddhika, paryApta, aparyApta, pratyeka, sthiraSa, athiraka A 59 prakRtie paMcendriya jAti sAthe baMdhamAM Ave che. kubaMdhI nava, narakazcika, paMcendriya jAti, vaikriyaddhika, haMDaka saMsthAna, azubhavihAgati, parAghAta, ucchavAsa, trasa catuSka, asthira , A 28 prakRtio naraka gati sAthe baMdhAya che. yuvabaMdhI nava, tiryacakika, pAMca jAti, audariddhika, cha saMghayaNa cha saMsthAna, be | vihAgati, parAghAta, ucchavAsa, Atapa, udyota, trasadazaka ane sthAvara dazaka A 56 prakRtie tiryaMca gati sAthe, ane yuvabaMdhI nava, manuSyaddhika, paMcendriya jAti, audArikadvika, cha saMghayaNa, cha saMsthAna, be vihAgati, parAghAta, ucchavAsa, jinAnAma, trasa dazaka, aparyApta ane asthira parka A 48 prakRtio manuSyagati sAthe temaja yuvabaMdhI nava, devadrika, paMcendriya, jAti, vaikriyaddhika AhArakahika, prathama saMsthAna, zubha vihAgati, parAghAta, uchUpAsa, jinanAma, trasadazaka, asthiddhika ane ayaza A 34 prakRtio devagati sAthe baMdhamAM Ave che. narakagati sAthe kaIpaNa parAvartamAna zubha prakRtie baMdhAtI ja na hovAthI upara batAvela narakagati sAthe je 28 prakRtie baMdhamAM Ave che te badhuM ja baMdhAya che. mATe nirakaprAgya 28 nuM eka ja baMdhasthAna ane tene bhAge paNa eka ja che ane tenA bAMdhanAra mithyAdATI paryApta saMjJI paM. tiya ane manuSya che. 23-25 ane 26 ema ekendriya prAgya traNa baMdhasthAne che tyAM nAmakarmanI zravabaMdhI nava, tiryacaDhika, ekendriya jAti, audArika zarIra, huDaka saMsthAna, sthAvara, paryApta aparyAptamAMthI eka, pratyaka-sAdhAraNamAMthI eka, sUkSma-bAdaramAMthI eka ane duHsvaravinA asthira paMcaka, A 23 prakRtionuM baMdhasthAna aparyApta ekendriya prAgya che. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ repara paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa tenA bAMdhanAra mithyAdiSTI tiya ane manuSya che. A tevIzamAM be prakRtio parAvartamAna havAthI keIka sUkSma bAMdhe ane keIka bAdara bAMdhe mATe be ane A bane jAtanA 9 pratyeka bAMdhe ane be jAtanA sAdhAraNa bAMdhe, mATe bene bee guNatAM tevIzanA baMdhanA kula cAra bhAMgA thAya, tathA A tevIzamAMthI aparyApta nAmakarma bAda karI tenI jagyAe paryApta nAmakarma umeravuM ane paryApta nAmakarma sAthe parAghAta ane ucchavAsa avazya baMdhAya mATe te be umeratAM A 25 prakRtienuM baMdhasthAna paryApta ekendriya prApya che. ahIM paryApta nAmakarma sAthe sthira ane zubha paNa baMdhAya che. mATe sUmanA pratyeka ane sAdhAraNa sAthe be, sthira-asthira sAthe cAra ane zubha-azubha sAthe guNatAM ATha, bAdara-sAdhAraNanA sthira-asthira sAthe be ane tene zubha, azubha sAthe guNatAM cAra temaja bAdara pratyeka sAthe yaza paNa baMdhAya che mATe tenA sthira-asthira sAthe be, zubha-azubha sAthe cAra ane yaza-ayaza sAthe guNatAM ATha, ema paryApta ekendriya prAyogya (25) pacazanA baMdhanA kula 20 bhAMgA thAya. sAmAnyathI tenA bAMdhanAra naraka sivAya mithyASTi traNe gatinA jIve che, paraMtu de 20mAMnA chellA ATha bhAMgA ja bAMdhe che. Aja paza sAthe jyAre Atapa athavA ughAta baMdhAya tyAre paryApta ekendriya prAgya 26 nuM baMdhasthAna thAya, paraMtu Atapa athavA udyota bAdara ane pratyeka nAmakama sAthe ja baMdhAtuM hovAthI upara batAvelA chelalA ATha bhAMgAone Atapa ane udyota sAthe guNatAM kula 16 bhAMgA thAya. AnA bAMdhanAra paNa naraka sivAya traNe gatinA mithyAdaSTI jI heya che. ema ekendriya prAgya traNe baMdhasthAnanA sarva maLI 4 (cALIza) bhAMgA thAya. vikasendriya temaja paMcendriya tiryaMca prAgya 25-29 ane 30 ema sAmAnyathI traNa baMdharathAne che. tyAM dhubaMdhI nava tiryaMcaddhika, beIndriyAdi cAramAMthI koIpaNa eka jAti, audArikadvika, chevaTuM saMghayaNa, huMDaka-saMsthAna, trasaddhika, aparyApta, pratyeka ane duravara vinA asthira paMcaka A 25 prakRtie aparyApta vikasendriya, temaja aparyApta paMcendriya tiryaMca prAgya che. AmAM parAvartamAna keIpaNa zubha prakRti na hovAthI darekanA eka-eka ema kula cAra bhAMgA thAya, ane tenA bAMdhanAra mithyAdiSTa manuSya tathA tiya ce che. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa graha 253 A ja pacIza (25) mAMthI aparyApta nAmaka khAda karI tenA badale paryApta nAmakarmAM umeravu, ane paryApta nAmaka sAthe avazya kha`dhamAM AvatI parAghAta, ucchavAsa temaja azubhavidyAyeAgati ane duHsvara A cAra umeratAM vikalendriya prAyeAgya 29 I. adhasthAna thAya. ahi' paryApta nAmakama sAthe sthira-zubha ane yaza paNa aMdhAya che, paraMtu te sivAyanI parAvartImAna zubha prakRti trikalendriya jAti sAthe madhaMdhAtI nathI. mATe A traNenA sthira-asthira sAthe e, zubha-azubha sAthe guNatAM cAra ane yaza-ayaza sAthe guNutAM ATha bhAMgA thAya. sa maLI cAvIza bhAMgA thAya. Aja 29 prakRti sAthe jyAre udyota badhAya tyAre vikalendriya prAyeAgya 30nu adhasthAna thAya, ane ahI' paNa 29 nA baMdhanI jema eka-ekanA satra maLI ATha ATha ema 24 -bhAMgA thAya. A banne adhasthAnane khAMdhArA paNu ,TI manuSya ane tiyacA che. A pramANe vikalendriya darekanA 25 nA ekeka ane 29 temaja 30nA ATha-ATha, ema 17-17 bhAMgA thavAthI sa`maLI traNenA (51) ekAvana bhAMgA thAya. upara batAvela aparyApta pacendriyatiyaca prAyogya 25 prakRtimAMthI aparyApta nAmakama dUra karI tenA badale paryApta nAmakama umerI temAM parAghAta, ucchavAsa, vihAyeAgati ane svara A cAra umeravAthI paryApta paMcendriya tiya ca prAyeAgya 29 nu badhasthAna thAya. ahIM paryApta pa`ce,tiya cagati sAthe parAvatamAna dareka prakRti vArApharatI badhAya che. mATe cha saghayaNa ne cha sasthAne guNatAM 36, e vihAyegatie guNatAM 72, sthira -asthira sAthe guNatAM 144, zubha-azubha sAthe guNutAM (288) khasA aDDAsI, subhaga-durjaMga sAthe zuSutAM pAMcase chetera (576), Adeya-anAdeya sAthe guNutAM agyArasA khAvana (1152), susvara-duHzrvara sAthe zuSutAM tevIse cAra ane tene yaza-mayaza sAthe guNutAM (4608) chetAlIzA ATha bhAMgA thAya che. Aja 29 prakRti sAthe jyAre udyota khaMdhAya tyAre 30 nuM madhasthAna thAya ane ahIM' paNa upara pramANe (4608) chetAlIzA ATha bhAMgA thAya. A banne khadhasthAnane khAMdhanAra pahelA-bIjA guNusthAnakavALA cAre gatinA ja jIvA hAya che. para`tu chevaTThA saMghayaNa ane huMDaka sasthAnanA 'dha khIje guNasthAnake na hAvAthI A banne adhasthAnAmAM (4608) chetAlIzA AThane badale (3200-3200) khatrIzA-khatrIzA bhAMgA thAya che--eTalu vizeSa che. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa e pramANe paMcendriya tiryaMca prAgya traNe baMdhasthAnanA anukrame (1) eka, chetAlaze ATha (4608) ane chetAlIse ATha (4608) maLI bANaze sattara (9217) bhAMgA thAya che. ema sAmAnyathI tiryaMca prAyogya 23.2pa-ra6-ra9 ane 30 e pAMca baMdhasthAne ane te darekanA anukrame cAra (ka), vIza (2), seLa (16), chetAlIza batrIza (4632), chetAlIze batrIza (4632) bhAMgA thavAthI sarvamaLI trANuM ATha (308). paMcendriya tiryaMcanI jema manuSya prAyogya paNa 25-ra9 ane 30 e traNa baMdhasthAne che. paraMtu A traNe baMdhasthAnemAM tiryaMcaddhika ne badale manuSyaddhika baMdhAya che. aparyApta manuSya prAgya (25), pacIza, mithyAdiSTI manu ane tiya bAMdhe che. ane tene bhAMge eka che. 29 prakRtinA bAMdhanAra pahelA-bIjA guNasthAnakavALA cAre gatinA che ane trIjA-cothA guNasthAnakavALA kevaLa deva ane nArake che, temAM pahele guNasthAnake chetAlIze AThabIje guNasthAnake 3200, ane trIjAthA guNasthAnake asthira-azubha ane ayaza sivAya parAvartamAna azubha prakRtiene baMdha na hovAthI mAtra ATha bhAMgA thAya che. paraMtu pahelA guNasthAnakanA je 4608 bhAMgI che. temAM ja A bhAMgA AvI gaela hevAthI alaga gaNela nathI. jyAre ethe guNasthAnake deve tathA nArake Aja 29 prakRti sAthe jinanA bAMdhe tyAre 30 nuM baMdhasthAna thAya che. temaja ahIM sthira-asthira, zubha-azubha ane yaza-ayaza sAthe mAtra ATha bhAMgA thAya che. ema manuSya prAgya pacIzAdi traNe baMdhasthAne anukrame (1) eka, beMtAlIze ATha (4608) ane ATha (8) bhAMgA thavAthI sarva maLI (4617) cAra hajAra chase sattara baMdhamAMgA thAya che. devaprA 28-29-30 ane 31-ema cAra baMdhasthAne che. tyAM yuvabaMdhI nava devadrika, paMcendriya jAti, vaikriyadrika, prathama saMsthAna, zubha-vihagati, parAghAta, ucchavAsa, traNa catuSka, sthira-asthiramAMthI eka, zubha-azubhamAMthI eka, yazaayazamAMthI eka ane saubhAgyatrika A 28 nuM baMdhasthAna che, ahIM sthirAdi traNa prakRtio parAvartamAna havAthI 8 bhAMgA thAya che. ane tenA bAMdhanAra yathAsaMbhava AThamA guNasthAnakanA chaThThA bhAga sudhInA manuSya tathA tiryo che. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA saMgraha 255 cethAthI AThamAnA chaThThA bhAga sudhInA manuSya jyAre 28 sAthe jinanAma bAMdhe tyAre 29 nuM baMdhasthAna ane tenA ATha bhAMgA thAya, paraMtu asthiraddhika, ane ayazane baMdha chaThThA guNasthAnaka sudhI ja hevAthI jyAre apramattAdi munie bAMdhe tyAre A bane baMdhasthAnamAM eka-eka ja bhAMgo hoya che. jyAre sAtamA tathA AThamAM guNasthAnakavALA munie A 28 sAthe AhArakaddhika bAMdhe tyAre 30 nuM ane jinanAma paNa bAMdhe tyAre 31nuM baMdhasthAna thAya che. A baMne baMdhasthAnakamAM parAvartamAna badhI zubha prakRtie ja baMdhAtI hovAthI eka-eka bhAge thAya che. ema devaprogya ra8 Adi cAre baMdhasthAnenA anukrame ATha, ATha, eka ane eka bhAga thavAthI sarvamaLI 18 bhAMgA thAya che, AThamA , guNasthAnakanA chaThThAbhAge devaprAyogya baMdhavicacheda thayA bAda AThamAnA sAtamA bhAgathI dazama guNasthAnaka sudhI kevaLa yazakIrti rUpa eka prakRtinuM baMdhasthAna ane tene eka bhAga che. A pramANe cAre gati prAyogya ane eka yazakIrtirUpa ema AThe baMdhasthAnakanA sarva maLI (13945) tera hajAra navase pistAlIza baMdha bhAMgA thAya che. dareka baMdhasthAne kula bhAMgA - 23 nA baMdhe aparyApta ekendriya prAgya cAra (4) pacIzanA baMdhe paryApta ekendriya prAgya (2), aparyApta beIndriya, teIndriya, cauriMdriya, paMcendriya tiyaca ane manuSya prAgya eka-eka ema (25) pacIza, 26nA baMdhe paryApta ekendriyanA (16) seLa, 28nA baMdhe deva prAgya ATha, ane naraka prAgya eka ema nava, ratnA baMdhe deva prAgya ATha, paryApta manuSya prAgya chetAlIza ATha (4608), paryApta paMcendriya tiryaMca prAgya chetAlIzo ATha (4608) ane vikasendriya prAgya (2) vIza ema sarva maLI bANu aDatAlIza (248), 30ne baMdhe deva prAgya eka, paryApta manuSya prAgya Aha, paryApta paMcendriya tiryaMca prAgya chetAlaze ATha ane vikalendriya prAgya 24, ema chaMtAlIza ektAlIza, (4641), ane ekatrIza tathA ekanA baMdhane eka eka ema A rIte paNa AThe baMdhasthAnanA kula bhAMgA(13945) tera hajAra navase pIstAlIza thAya che. baMdhasthAnanuM kALamAna? jinanAma sahita manuSya prAgya 30 nA baMdhasthAna vinA anya gati prAgya 30 ne temaja 23 vagere zeSa sAte baMdhasthAnane jaghanya kALa eka samaya che.. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 pa'casaMgraha tRtIyakha'Da 23-25-26, naraka prAyegya 28, vikalendriya prAyegya ra9, temaja vikalendriya, paMcendriya tiyA~ca ane deva prAyegya 30 ane 31 temaja ekanA baMdhasthAnanA utkRSTa kALa antamuhUta che. kAraNa ke aparyApta nAmaka, prathamanI cAra jAti, narakagati udyota ane AhArakaddhika vagere prakRtinA satata baMdha utkRSTathI paNu antamu ta che. saMpUrNa zreNInA kALa paNa antarmuhUta hAvAthI ekanA baMdhanA paNa utkRSTa kALa antarmuhUtta che. deva prAyegya 28nA adhasthAnanA kALa utkRSTathI antamuhUtta nyUna pUrNAMkoDanA trIjo bhAga adhika traNa patyeApama pramANu che. kAraNu ke pUrNAMkoDanA AyuSyavALA kaIka manuSya potAnA AyuSyanA trIjA bhAganI zarUAtamAM traNa pApama pramANa yugalikanuM AyuSya khAMdhI tarataja kSAyika samyaktva pAme, te A bhavamAM paNa antarmuhUta nyUna pUrva kroDanA trIjA bhAga sudhI ane yugalikamAM traNa pacepama sudhI devaprAyeAgya ja badha kare che tethI ATalA samaya ghaTI zake che, paryApta poMcendriya tiya ca prAyeAgya 29 nA adhasthAnanA kALa sAtamI narakamAM janAranI apekSAe utkRSTathI antarmuhUta adhika 33 sAgaropama pramANu che. manuSya prAyeAgya ra9nA adhanA kALa utkRSTathI anuttara devAnI apekSAe 33 sAgarApama che, devaprAyeAgya rahnA adhasthAnakanA kALa utkRSTathI dezeAna pU`kroDa che. jinanAma sahita 30nA madhasthAnakanA kALa jaghanyathI naraka AzrayI sAdhika 84 hajAra varSa ane deva AzrayI eka paLyeApama che ane matAMtare A banne gati AzcayI daza hajAra varSa paNa DeAya che. ane utkRSTathI anuttara vimAna AzrayI 33 sAgarApama che. dareka badhasthAnanA koIpaNa eka bhAMgAnA kALa jaghanyathI . eka samaya ane utkRSTathI antamutta pramANu ja hAya che. udaya :- potapotAnI sthiti pramANe badhAyela kanA akhAdhAkALa pUrNa thAya tyAre athavA apava nArdika karaNathI amAdhA kALa pUchu thayA pahelAM paNa je ka` dalike bhagavAya te udaya kahevAya, te vipAkodaya ane pradezeAyanA bhedathI e prakAre che jenA akhAdhAkALa vyatIta thayela che. evI sattAmAM rahelI dareka prakRtinA pradezeAya huMmezAM hoya che. ane tenuM khIjuM nAma stiNuka saMkrama paNa che, A pradezadaya pAtAnI svajAtIya je prakRtinA vipAkAya hAya te prakRtimAM dareka samaye dalika paDI ane temAM bhaLI udayadvArA bhAgavAI jAya che. A pradezoyamAM jinanAma sivAya khIjI koIpaNa prakRtienA phUlanA leza mAtra paNa anubhava thatA nathI. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha vipAkedayamAM te te prakRtinA phalane anubhava thAya che tyAM vedathI prakRtiene jyAM sudhI potapotAne udaya vira keda na thAya tyAM sudhI haMmezAM vipAkedaya ja hoya che. ane jene abAdhA kALa vyatIta thaye chate pradezadaya zarU thayela che. tevI adayI prakRtine jyAre te te prakRtinA vipAkedayane yogya dravyAdika sAmagrI prApta thAya tyAre vipAkedaya arthAt radaya thAya che. prastutamAM A vipAkedayane udaya kahevAmAM Ave che. je je prakRtine je je guNasthAnaka sudhI udaya batAvavAmAM Ave che te prakRtione tenA uparanA guNasthAnakamAM udaya nathI hete, ema svayaM samajI levuM. sUlamatrika, ane Apane pahelA guNasthAnaka sudhI, prathamanI cAra jAti ane sthAvara e pAMcane bIjA sudhI, narakAnupUrvIne bIjA ane trIjA vinA, ane zeSa traNa AnupUvIne trIjA sivAya cothA sudhI. devagati, narakagati, vaikriyaddhika, darbhAgya ane anAdeDhika A sAta prakRtiene cothA sudhI, tiryaMcagati ane udyotane pAMcamA sudhI, AhAkaddhikane cha guNasthAnake chellA traNa saMghayaNane sAtamA sudhI, bIjA ane trIjA saMvayaNane agiyAramA sudhI, tIrthaMkaranAmakarmane 13 me tathA caudame, dArikaTika, asthiraddhikabe vihAgati, pratyekatrika, cha saMsthAna, agurulaghu catuSka, varNa catuSka, nirmANa, tejasa, kArmaNa, prathama saMghayaNa ane be svara, A ra9 prakRtiene teramA sudhI, vasatrika, manuSyagati, paMcendriya jAti, saubhAgya, ane Ayaddhika e ATha prakRtiene udaya caudamA guNasthAnaka sudhI hoya che. ' sAmAnyathI sarva jI AzrayI vIza, ekavIza, vIza, pacIza, chIza, sattAvIza, aThThAvIza, egaNatrIza, traza, ekatrIza, nava ane ATha, A nAmakarmanAM bAra udayasthAne che. '' kayA kayA ane keTalAM udayasthAne hoya che, ane jyAre hoya che. temaja tenA bhAMgA keTalA thAya che te jANavA mATe nIce lakhela niyama barAbara dhyAnamAM rAkhavA - (1) sAmAnyathI udaya AzrayI je prakRtie parAvartamAna che, te sarva jIvone parAvartamAna ja heya ema nathI, paraMtu temAMthI paNa amuka prakRtio ekendriya vagere jAti sAthe athavA narakagati Adi sAthe avazya udayamAM Ave che, mATe te te prakRtio sAmAnyathI parAvartamAna hovA chatAM te te jIva AzrayI aparAvartamAna paNa hoya che daSTAMta tarIke -ane vihAgati, udaya AzrayI parAvartamAna che, paraMtu devagati sAthe zubhavihAgati ane narakagati sAthe azubha vihAgati ja udayamAM Ave che, mATe devagati sAthe zubhavihAgati ane narakagatinA udaya sAthe azubhavihAye gatine udaya aparAvartamAna gaNAya. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIya - (2) aparyApta nAmakarma sAthe bAdara ane pratyeka sivAya parAvartamAna koIpaNa zubhaprakRtie udayamAM AvatI nathI. (3) sUvamanAmakarmanA udayavALAne temaja teukAya ane vAukAyane yazane udaya hete nathI. (4) labdhi aparyApta chane parAghAta, Atapa athavA udyotane udaya thate ja nathI, ane Atapa tathA udyotane udaya ucchavAsa ane svaranA udaya pahelAM paNa thAya che. (5) je Apane udaya heya te bAdara paryApta pRthvIkAya chane ja hoya che, ane je udyotane udaya hoya te teukAya ane vAukAya vinA labdhi paryApta tiryaMcane, kenA uttaravaikriya zarIramAM temaja munionA vaikriya tathA AhAraka zarIramAM ja hoya che. 1. (6) ekendriya jAti sAthe bAdara, paryApta, pratyeka, yaza, Atapa ane udyota A cha sivAya tathA vikalendriya jAti sAthe paryApta, yaza, udyota ane susvara vinA anya koIpaNa parAvartamAna zubha prakRtio udayamAM AvatI nathI. - (7) narakagati sAthe koIpaNa parAvartamAna zubha prakRti ane devagati sAthe durbhAga, anAdeya ane ayaza sivAya keipaNa parAvartamAna azubha prakRtie temaja A banne gati sAthe saMghayaNe paNa udayamAM AvatAM nathI. (9) paryApta paMcendriya tiryaMcagati ane paryApta manuSyagati sAthe parAvartamAna dareka prakRtio udayamAM AvI zake che. ' (9) labdhi aparyApta ne darekane potapotAne yogya pahelAM ja udayasthAne hoya che. ane 21 nuM udayasthAna tIrthakara kevalI bhagavAna vinA sarve ne vigrahagatimAM ja hoya che. ekendriyone 21-24-25-26 ane 27 ema sAmAnyathI pAMca udayasthAne hiya che. tyAM dhRvedathI bAra prakRtie teramA guNasthAnaka sudhI dareka jIne dareka udayasthAnamAM hoya ja che, mATe te sivAyanI ja prakRtie ahIM gaNAvavAmAM Ave che. pRdaya bAra, tiryacakika, ekendriya jAti, sthAvara, sUma-bAdara bemAMthI eka, paryApta-aparyAptamAMthI eka, durbhAga, anAdeya ane yaza-azamAMthI eka, A 21 prakRtiene udaya vigrahagatimAM hoya che. tenA sUma-aparyApta, sUma-paryApta, ane bAdara aparyAptanA ayaza sAthe traNa ane bAdara paryAptanA yaza-ayaza sAthe be, ema kula pAMca bhAMgA thAya che. arthAt Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha ekendriya jIne vigrahagatimAM A pAMcamAMthI kaI paNa eka prakAre ekavIza prakRtiene udaya hAya che. AgaLa paNa sarva ThekANe je je jIvane je je udayasthAnamAM jeTalA bhAMgI hoya te te jene te te udaya teTalA prakAre thAya che, ema jANavuM. AnupUrvAne udaya vigrahagatimAMja hovAthI 21 mAMthI tene bAda karI uparanI vIza ane utpatti sthAne AvatAM ja audArika zarIra, huMDaka, upaghAta, ane pratyeka-sAdhAraNa bemAMthI eka, A cArane udaya adhika thavAthI 24 nuM udayasthAna thAya. 21 nA udayamAM batAvela pAMce bhAMgAone pratyeka ane sAdhAraNa sAthe guNatAM , temaja vaikriya labdhi saMpanna bAdara paryApta vAyukAya jyAre mULa zarIramAMthI vaikriya zarIra banAve tyAre zarUAtamAM tene paNa 24 nuM udayasthAna hoya ane ene eka, ema 24nA udayathAnanA kula agiyAra bhAMgA thAya. paryApta nAmakarmanA udayavALA ane zarIra paryApti pUrNa thayA bAda Aja 24 mAM parAghAtane udaya thAya tyAre 25nuM udayasthAna thAya, ahIM aparyApta nAmakarmanA udayavALA che na hovAthI bAira paryApta pratyeka-sAdhAraNanA yaza--ayaza sAthe cAra, sakSama paryApta pratyeka-sAdhAraNanA ayaza sAthe be ema cha ane vaikriya vAyukAyane paNa parAghAtane udaya thAya tyAre tene eka, ema sarvamaLI 25 nA udayanA sAta bhAMgA thAya che. Aja ne jyAre ucchavAsa paryApti pUrI thAya tyAre ucchavAsana udaya thavAthI ra6ne udaya ane tenA paNa upara pramANe sAta bhAMgA thAya. vaLI bAdara paryApta pRthvI kAyane je ucchavAsanA udaya pahelAM Apane udaya thAya te paNa 26 thAya, ane tenAM * yaza-ayaza sAthe be bhAMgA thAya, vaLI je udyotane udaya thAya te paNa 26 thAya, paraMtu udyotane udaya pratyekanI jema sAdhAraNane paNa hovAthI te bannene yaza-ayaza sAthe guNatAM cAra bhAMgA thAya, ema sarvamaLI 26 nA udayasthAnanA 13 bhAMgA thAya. - ucchavAsa sahita ra6mAM Atama athavA udyotane udaya thAya tyAre ra7 nuM udadha. sthAna thAya, ahIM paNa upara pramANe ApanA be ane udyotanA cAra ema cha bhAMgA thAya. A rIte ekendriyanA pAMce udayasthAnanA maLI 42 udayabhAMgA thAya.' vikalendrine 21-26-28-29-30 ane 31 ema cha udayasthAne hoya che. yuthI bAra, tiryaMcaddhika, beIndriyAdika traNamAMthI koIpaNa eka jAti, trAsa, bAdara, paryApta- aparyAptamAMthI eka, durbhAga, anAdeya ane yaza-azamAMthI eka A 21 prakRtinuM udayasthAna viMgrahagatimAM hoya che. ahIM paryAptanA yaza-ayaza sAthe be, apa, ne ayazane eka, ema traNa bhAMgA thAya, Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26o paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa Aja 21mAMthI AnupUvI dUra karI utpatti sthAne Avela jIvane audArikadvika, chevaTuM saMghayaNa, huDaka saMsthAna, upaghAta ane pratyeka A cha ne udaya adhika thavAthI 26 nuM udayasthAna thAya, ahIM paNa upara pramANe traNa bhAMgA thAya che. - A ra6mAM paryApta nAmakarmanA udayavALAone zarIra paryApti pUrNa thayA bAda parAghAta ane azubha vihAgatine udaya thAya tyAre 28 nuM udayasthAna thAya, ahiM paryApta nAmakarmanA udayavALA ja jIve hovAthI tene yaza-ayaza sAthe be bhAMgA thAya. Aja 28 mAM ucchavAsa paryAptie paryAptAne uchuvAsane udaya thAya tyAre 29, ahIM paNa be bhAMgA athavA ucchavAsanA udaya pahelAM udyotane udaya thAya tyAre paNa 29 thAya, ahiM paNa bhAMgA be ja, ema ratnA udayasthAnanA kula cAra bhegA thAya. uThyAsa sahita 29 mAM bemAMthI eka svarane udaya thAya tyAre 30 nuM udayasthAna thAya, ane uparanA be bhAgAne be svare guNatAM cAra bhAMgA thAya, athavA ucchavAsa sahita 29 mAM udyotane udaya thAya tyAre paNa 30 thAya ane tenA be bhAMgA, ema 30 nA udayasthAnanA kula cha bhAMgA thAya che. svara sahita 30 mAM udyotane udaya thAya tyAre 31nuM udayasthAna thAya tenA bhAMgA cAra thAya che. ema vikasendriyanA chae udayasthAnanA maLI darekanA 22-22 bhAMgA thavAthI traNenA maLI 66 bhAMgA thAya che. - keTalAeka AcArya mahArAja sAhebe vikalendriyane susvarane udaya mAnatA nathI paraMtu cUrNikAra temaja satatika bhASyakAra mAne che. juo saptatikA bhASya 103nI TIkA. - sAmAnyathI paMcendriya tiryaMcane paNa vikasendriya pramANe 21 Adi cha udayasthAna hoya che, paraMtu ahIM paryApta nAmakarmanA udayavALAone je je udayasthAnamAM parAvartamAna jeTalI prakRtine udaya hoya che, te darekane vArA pharatI judA judA nI apekSAe udaya hoya che, mATe je udayasthAnamAM parAvartamAna jeTalI prakRtiono udaya hoya te darekanI sAthe guNatAM te te udayasthAnanA bhAMgAonI saMkhyA Ave che. 21 nA udayanA paryAnA subhaga-durbhAga, Aya-anAdeya, ane yaza-ayaza sAthe ATha tathA aparyAptane eka ema nava. 26 nA udayamAM paryAptanA pUrvokta ATha bhAgAone cha saMghayaNa ane cha saMsthAnA sAthe guNatAM 288, ane aparyAptane eka, kula 289. aThThAvIsanA udayamAM upara batAvela paryAsanA 288 ne be vihAgatie guNatAM pa76, ucchavAsa sahita athavA udyota sahita 29 nA 576-176 ema kula 115ra. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 261 svara sahita 30 ne 1152, ane svaranA anudaye udyota sahita 30 nA pa72 ema kula 1728. udyota sahita 31 nA udayathAnamAM 1152, ema cha e udayasthAnanA sarvamaLI cAra hajAra navasene cha (4906) bhAMgA thAya che. - vaikriyalabdhi saMpanna paMcendriya tiryaMca jyAre kriya zarIra banAve tyAre temane vigrahagati na hovAthI ekavIzanuM udayasthAna hetuM nathI. te sivAya sAmAnya paMcendriya tiya"canAM 26 Adi je pAMca udayasthAne upara batAvavAmAM AvyAM, temAM audArikahika ane saMghayaNane udaya hoya che paraMtu ahIM dArikane badale vaikriya zarIrane udaya hAya che ane saMghayaNane udaya hete ja nathI, tethI teja pAMca udayasthAnamAM saMghayaNa kama karavAthI ra6 AdinA badale anukrame 25-27-28-29 ane 30 A pAMca udayasthAne hoya che. vAyukAya sivAya vaikriya zarIramAM durbhAga, anAdeya ane ayaza sivAya bIjI koI paNa parAvartamAna azubha pravRtione udaya hetuM nathI. mATe 25 nA saubhAgya-daurbhAgya, Adeya-anAdeya, ane yaza-ayaza sAthe guNatAM 8 bhAMgA thAya. eja pramANe 27nA 8, 28 nA 16, 29 nA 16 ane 30 nA 8, pAMca udayasthAne maLI 56 bhAMgA thAya che. ema tiryaMcagatimAM sAmAnyathI 21 ane 24 thI 31 parvatanAM kula nava udayasthAne ane tenA bhAMgAo anukrame 21 nA ekendriyanA pa, vilendriyanA 9, 5. ti. nA , kula 23, 24 nA ekendriyanA 11, 25 nA ekendriyanA sAta, vaikriya tiryaMcatA 8, ema 15, 26 nA eke. nA 13, vikale, nA 9, paMce. ti. nA 289, kula 311, ra7nA ekendriyanA cha, vai. ti nA 8 ema 14, 28nA vikale. ne che, paM.ti. nA pa76. 1. li. nA 16, kula 598, 29 nA vikale. nA 12, 5, ti nA 115ra, vai. ti. nA 16, kula 1180, 30 nA vikale. nA 18, paM. li. nA 1728, vai. ti. nA 8, kula 1754, 31 nA udayanA vikale.nA. 12, 5. ti. nA 1152, kula 1164, sarva maLI 5070 bhAMgA thAya che. manuSyagatimAM sAmAnya manuSyanAM, vaikiya manu. nA, AhAraka manu. nA, ane kevaLI bhagavaMtanAM ema cArenAM maLI ra4 vinA 11 udayasthAne hoya che. sAmAnya manu. ne paM. li. nI jema ja 21-06-28-29 ane 30 e pAMca udayasthAne hoya che, paraMtu ahIM tiryaMcaddhika ne badale manuSyaddhika hoya che. temaja paM, ti, mAM udyotane udaya heI zake che. paNa sAmAnya manuSyone tene udaya hetuM nathI, Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa mATe 31 nuM udayasthAna na hoya, temaja udyotanA udayavALA 29 ane 30 nA udayasthAnane bhAMgA paNa na hoya tethI 21 nA 9, 26nA 289, 28 nA 576. 29 nA 576, ane 30 nA 115ra ema pAMce udayasthAne maLI sAmAnya manuSyanA 2602 bhAMgA thAya. kriya paM. li. nI jema vai. manu ne paNa 25 Adi pAMca udayasthAne hoya che. paraMtu tiryaMcagatine badale manuSyagati heya che. temaja udyotane udaya munienA uttara vaikriyazarIramAM ja hoya che. ane vaikriyazarIrI munione koIpaNa parAvartamAna azubha prakRtiene udaya hetuM nathI, tethI udyotanA udayanA je je udayasthAnamAM vai. tiryaMcane ATha-ATha bhAMgA thAya che, tene badale mAtra vai. manuSyane eka-eka ja bhAgo thAya che, mATe 25 nA 8, 27 nA 8, 28 nA 9, 29 nA 9, ane 30 ne 1, ema sarva maLI 35 bhAMgA thAya che. AhAraka munione paNa Aja pAMca udayasthAne hoya che. paraMtu AhAraka munione parAvartamAna keIpaNa azubha prakRtine udaya na hovAthI 25 ne eka, sattAvIzane eka, 28 nA be, 29 nA be, ane 30 ne eka, ema kula sAta bhAMgA thAya che. sAmAnya kevaLI ane tIrthakara kevaLI bhagavaMtanA maLI 20-21-06-27-28-29 -30-31-9 ane 8 ema daza udayathAne heya che. tyAM sAmAnya kevaLa bhagavaMtane 13 mA guNasthAnake kevaLI samudughAta avasthAmAM kAma kAyagamAM vartatA trIjA, cethA ane pAMcamA samaye trasavika, paMcendriya jAti, manuSyagati, saubhAgya, Adezcika ane yuvedathI bAra, A 20ne ane tIrthakara kevaLIne jinanAma sahita 21 prakRtine udaya heya che. A 20 ane 21mAM audArikahika, pratyeka, upavAsa, prathama saMghayaNa, chamAMthI eka saMsthAna ane tIrthakara kevaLIne mAtra prathama saMsthAna A ja che prakRtiene adhika udaya hoya tyAre banne prakAranA kevaLIne kevaLI samuddaghAtamAM dArika mizrakAgamAM vartatAM bIje, chachuM, ane sAtame samaye anukrame 26 ane 27 nuM udayasthAna hoya che. ' audArika kAyagamAM vartatA sAmAnya kevaLa ane tIrthakara kevaLI bhagavaMtene Aja ra6 ane 27 mAM parAghAta ane bemAMthI eka vihAgati, ucchavAsa ane bemAMthI eka svara umeratAM anukrame 30 ane 31 nuM udayasthAna heya che. | tIrthaMkara paramAtmAne koI paNa parAvartamAna azubha prakRtine udaya na levAthI teonA dareka udayasthAnamAM eka-eka bhAga ja hoya che. ema sarvatra samajavuM. 13mAM guNasthAnake sAmAnya kevaLI ane tIrthakara kevaLIne svAbhAvika anukrame je Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa graha 163 30 ane 31 nu' udayasthAna DaeNAya che. temAMthI cega nirodha karatI vakhate svaranA nirAdha kare tyAre sAmAnya kevaLIne 29 ane tIthaMkara kevaLIne 30 nu' udayasthAna DhAya che. AmAMthI udbhavAsanA nirodha kare tyAre sAmAnya kevaLIne 28 ane tIrthaMkara kevaLIne 29 nu' udayasthAna hAya che. AmAMthI dhruvedayI mAra prakRtinA udaya viccheda thavAthI 14 me jINusthAnake sAmAnya kevaLIne AThanuM ane tItha kara kevaLIne navanu udayasthAna hoya che. tyAM 8 nA eka, 9 nA eka, 20 nA sAmAnya kevaLInA eka, 21 nA tIrthaMkara kevaLInA eka, 26 nA sAmAnya kevaLInA cha sasthAnanA 7, 27 nA tauthakara kevaLInA eka, 28 nA cha sasthAnane e vihAye gatie guNutAM sAmAnya kevaLInA 12, 29 nA sAmAnya kevaLInA Aja khAra ane tIrthaMkara keva"nA eka ema 13, 30 nA sAmAnya kevaLInA upara batAvela khArane e svare guNatAM 24, ane tIrthaMkara kevaLInA eka ema 25, ane 31 nA tItha kara kevaLInA eka ema daze udayasthAne sa` maLI kevaLInA khAsaThe udaya bhAMgA thAya che. paraMtu 20 ane mAThenA udayanA sAmAnya kevaLInA khe, ane 21-27-29-30 31 temaja 9 nA eka-eka ema tautha "kara kevaLInA cha, A AThe bhAMgA vinA zeSa (54) cApana bhAMgA pahelAM khatAvela sAmAnya manuSyanA 26 vagere udayasthAnanA bhAMgAmAM AvI jAya che, mATe ahI. judA gaNavAmAM AvatA nathI, paraMtu upara batAvela ATha bhAMgA ja judA gaNavAmAM Avela che. A pramANe manuSya gatimAM 20 nA 1, 21 nA sA. manu, nA huM, ane tautha kevaLInA eka ema 10, 25nA vaikriya manu. nA 8 ane AhAraka muninA eka, ema 9, 26 nA 289, 27 nA vaikriya manu, nA 8, AhAraka muninA eka, ane tIrthaMkara kevaLInA eka, ema 10, 28 nA sA. ma. nA 576, vai, ma. nA nava, ane AhA. su. nA e ema 587, ra9nA sA. ma.nA 576, vai. ma.nA 9, AhA.na 2, ane tI karanA eka, ema 188, 30 nA sA. ma. nA 1152, 1. ma. nA eka, ADA nA eka ane tIthaMkarano eka. ema kula 1155, 31, 9 ane 8 nA udayasthAnanA eka eka ema daze. udayasthAne maLI' ( 2652 ) chavIze khAvana, udayabhAMgA thAya che. narakagatimAM 21-25-27-28 ane 29 A pAMca uyasthAnA hAya che. * tyAM narakaddhika, paMcendriya jAti, trasatrika, dogya, anAdeyadrika ane kuvAryo mAra A 21 tuM udayasthAna vigrahagatimAM hAya che. temAMthI AnupUrvI dUra karI Aja 20 mAM utpatti sthAne vaikriyadvika, pratyeka, upaghAta, ane huDaka sasthAna e pAMcanA uddaya thavAthI 25, Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa zarIra paryAmi pUrNa thaye parAghAta ane azubha vihAgatine udaya thAya tyAre 27, ucchavAsa paryAmi e paryAptAne uchuvAsano udaya thAya tyAre 28, bhASA paryAptie paryAptAne duvarane udaya thAya tyAre 29 nuM udayasthAna thAya che. ahIM parAvartamAna keIpaNa zubha prakRtine udaya na hovAthI darekane eka-eka, ema kula pAMca udayabhAMgA thAya che. devagatimAM 21 Adi pAMca udayasthAne narakagati pramANe ja hoya che, paraMtu devanA : uttara kriya zarIramAM udyotane uThaya paNa hoya che, tethI 30 nuM eka udayasthAna vadhAre hevAthI kula cha udayasthAna che. ahIM durbhAga, anAdeya ane ayaza sivAya koIpaNa parAvartamAna azubha prakRtine udaya hetuM nathI temaja 21 mAM narakaddhikanA badale devaddhika ane zeSa udayasthAnamAM narakagatinA badale devagati ane huDakanA badale samacaturasa saMsthAnane udaya hoya che. 21-25 ane 27nA saubhAgya-darbhAgya, Adeya-anAdeya ane yaza-ayaza sAthe guNatAM ATha-ATha, eja rIte ucchavAsa paryApti pUrNa thaye chate ucchavAsa sahita aThThAvIsanA 8 temaja uchuvAsanA anudaye udyota sahita 28 nA 8, ema kula 16, bhASAparyAptie paryAptanA svara sahita 29 nA 8 ane svaranA anudaye udyota sahita 29 nA 8, ema kula 16, svara sahita 29 mAM udyotane udaya thAya tyAre 30 nA 8 ema chIe udayasthAnanA kula 64 udayabhAMgA thAya che. sarva jIve AzrayI 20 Adi udayasthAnamAM kula bhAga 20 ne sAmAnya kevaLIne eka, 21 nA ekendriyanA pAMca, vikasendriyanA nava, paM. ti. nA nava, sA. manu. nA nava, tIrtha. kevaLIne eka, nArakane eka, ane devatAnA Aha, ema 42, 24 nA ekendriyanA 11, 25 nA ekendriyanA sAta, vai. ti. nA ATha, vai. ma. nA ATha, AhA. ne eka, nArakane eka, ane devatAnA ATha ema 33, 26 nA e kendriyanA 13,vika nA nava, sA. paM. ti. nA 289, sA. ma. nA 289, ema 600, 27 nA ekendriyanA cha, vai. ti nA Aha, va. ma. nA Aha, AhA. ne eka, tIrtha. ne eka, nArakane eka, ane devatAnA ATha ema 33, 28 nA vikala. nA 6, sA. paM. ti. nA 576, vai. ti. nA 12 sA. ma. nA pa72, . ma. nA nava, AhA. nA be, nArakane eka, ane devatAnA seLa, ema 1202, 29 nA vikala. nA 12, sA. paM. li. nA 1152, 1. ti. nA 16, sA. ma. nA 57, vai.ma. nA nava, AhA. ne be, tIrtha". ne eka, nArakane eka, ane devatAnA 16 ema 1785, Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa mahu 265 30 nA vikala. nA 18, sA. 5. ti. nA 1728, 1. ti. nA 8, sAmAnya manuSyanA 11para, vai. ma. nA eka, AhA. nA eka, tI. nA eka, ane devatAnA AThe ema 2917 (ogaNatrIsaseA sattara ). ekatrIsanA vika. nA 12, sA. 5. ti. nA 1152, tItha. nA eka, ema 1165, A pramANe bAre udayasthAnAnA sarve maLI udayabhAMgA 7791 (sAtatujAra sAtasA ekANu') thAya che. keTalAka AcAya mahArAjAe saubhAgyanI sAthe Akreyano ja ane daurbhAgyanI sAthe anAdhaiyanA ja udaya mAne che mATe teonA mate je je jIveAnA je je uyasthAnamAM saubhAgya-daurbhAgya, ane mAdeya-anAdeya, ema parAvartImAna prakRtie mAnI jeTalA bhAMgA karyo hoya te te udayasthAnamAM bhAMgAenI saMkhyA tenAthI AkhI thAya che. jema devatAnA chae udayasthAnamAM A cAre prakRtinA udaya parAvartImAna mAnI 64 bhAMgA karyo che tyAM tene badale 32 bhAMgA thAya, ema sava udayasthAnAmAM svayaM vicArI bhAMgAenI sakhyA jANI levI. uddeya sthAnanuM kALamAnaH-ATha ane navanA udayasthAnanA utkRSTa ane jadhanyaema banne rIte pAMca hastAkSaranA uccAra kALa pramANu aMtarmuhUta, 20 nA udaya sthAnanA ajaghanyatkRSTa traNa samaya, 21nA udayasthAnanA tIrthaMkara AzrayI ajaghanyatkRSTa traNa samaya. ane zeSa jIvA Azraryo jaghanyathI eka ane utkRSTathI traNa samaya, 24-25 ane 28 A traNa udayasthAnAnA jaghanya ane utkRSTa ema banne rIte anta hUtta pramANa kALa che. 26-29-30 ane 31 A cAre udayasthAnAnA pazu jaghanya kALa antarmuhUtta che. paraMtu 26 nA udayasthAnanA kevaLI bhagavata AzrayI eka samaya che, sattAvIzanA uDDayasthAnanA tIthaMkara paramAtmA AzrayI eka samaya, ane zeSa jIve AzrayI antarmuhUta che. 26 ane 27nA udayasthAnanA utkRSTa kALa paryApta pRthvIkAya jIvane AzrayI antarmuhUta nyUna 22 hajAra varSa pramANu, 29 nA udayasthAnane nAraka tathA anuttara devA AzrayI antamuhUta nyUna 33 sAgaropama ane zeSa jIveA AzrayI yathAsa bhava antarmuhUta pramANu, 30 nA udayasthAnanA yugalika tiyA~ca ane manuSya AzrayI antarmuhUtta' nyUna traNa pApama, deva AzrayI paMdara divasa, ane tIrthaMkara AzraryAM antamuhUta pramANa kALa che. ekatrIzanA udayasthAnanA utkRSTa kALa yugalika tiya iMca AzrayI antarmuhUtta nyUna traNa pacepama ane tIrthaMkara kevaLIbhagava ta AzraryAM Trezana pU`kroDa varSa pramANa che. 34 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIya - sattAsthAna:-93-92-89-88-8-80-79-78-7-75-9 ane 8 prakRtinA samudAya rUpa bAra sattAsthAne che. sarva prakRtionI sattA hoya tyAre 93 trANu, ane jinanAmanI sattA na hoya tyAre 92, jinanAma heya paNa AhAraka catuSka na hoya tyAre 89, ane A pAMce prakRtio sattAmAM na hoya tyAre 88 nuM sattAsthAna hoya che. A cAra sattAsthAne paheluM sattAsthAna catuSka kahevAya che. kSapakazreNImAM navamAM guNasthAnakanA pahelA bhAge A cAre sattAvALA judA judA jene nAmakarmanI 13 prakRtione kSaya thAya tyAre navamAnA bIjA bhAgathI caudamAnA dvicarama samaya sudhI anukrame 80-79-76 ane 75 A cAra sattAsthAne prApta thAya che. Ane bIjuM sattAsthAna catuSka kahevAmAM Ave che. - caudamAnA carama samaye sAmAnya kevaLIne vasatrika, manuSyagati, pa. jAti, saubhAgya, ATheya ane yaza A ATha prakRtinuM ane tIrthakara kevaLIne A ATha ane jinanAma ema nava prakRtinuM sattAsthAna hoya che. - 88 nI sattAvALA ne ekendriyamAM devaddhikanI udUvalanA thAya tyAre 86, athavA 80 nI sattAvALA ekendriye paMcendriyamAM AvI vaikriya catuSka ane devaddhikane agara vai. catu. ane narakadvikano pahelI vakhata baMdha kare tyAre 86 nuM sattAsthAna hoya che. ' 86 nI sattAvALAone narakaddhika ane vai. catunI udUvalanA thAya tyAre 80nuM athavA trasapaNe jeoe prApta karyuM nathI teone paNa 80nuM sattAsthAna hoya che. 80 nI sattAvALA teukAya-vAukAyane manuSyadikanI udUvalanA thayA pachI 78 nuM sattAsthAna hoya che. 86-80 ane 78 A traNa sattAsthAnene prAcIna zAstromAM adhruva sattAsthAne kahyAM che. trasa paNuM nahIM pAmelA athavA trasamAMthI AvI vai. aTakanI udvalanA karela ekendriyane, temaja 93nI sattAvALA ne kSapakazreNImAM 13 prakRtine kSaya thAya tyAre, ema 80nuM sattAsthAna be rIte prApta thAya che. A banne prakAranA 80 nA sattAsthAnamAM amuka prakRtio judI judI hovA chatAM saMkhyA samAna che, mATe 80 nuM eka ja sattAsthAna gaNavAmAM Avela che. tyAM narakagatimAM bANuM, nevyAsI ane aAsI A traNe sattAsthAne hoya che. jinanAma ane AhAraka catu nI sAthe sattAvALA jIvo narakamAM jatA nathI mATe 93nuM sattAsthAna narakagatimAM AvatuM nathI. * * Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa mahe 27 devagatimAM 93 ADhi prathamanAM cAra sattAsthAna haiAya che. 86 ane 80nu sattAsthAna manuSya ane tiya cagatimAM ane zeSa sattAsthAneA kSapakazreNImAM ja ghaTatAM hAvAthI A be gatimAM ghaTatAM nathI. tiya ca gatimAM jinanAmanI sattA na hovAthI 93 ane 89 temaja kSepakazreNInA abhAva hAvAthI ekAMte kSapakazreNImAMja ghaTe evAM pAMca ema sAta sattAsthAna vinA bAkInAM 92-88-86-80 ane 78 A pAMca sattAsthAnA haiAya che, manuSya gatimAM 78 vinA agiyAra sattAsthAnA DhAya che. sattAsthAne kALamAnaH-AhAraka catuSka bAMdhI antarmuhUtamAM ja kSapakazreNI karanAra jIve. AzrI 93 ane 92 nA sattAsthAnanA jaghanya kALa antarmuhUta ane AhAraka catuSka bAMkhI 1 samaya pachI ja jinanAmanA baMdha karanAranI apekSAe pharanA sattAsthAnanA jaghanya kALa 1 samaya paNa Ave. ane utkRSTathI pApamanA asaMkhyAtamA bhAga che. kAraNa ke dezeAna pUkoDathI vadhAre kALa viratiNAmAM rahetA nathI. ane aviratipaNuM pAmyA pachI paLyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa kALa pachI AhAraka catuSkanI sattA hAtI nathI, mATe A banne sattAsthAnanA utkRSTa kALa paNa eTalA ja hAya che. 89nA sattAsthAnanA kALa jaghanyathI sAdhika 84 hajArava ane matAMtara sAdhika daza hajAra varSe, ane utkRSTathI kAMika nyUna e pUrva kroDa varSe sAdhika 33 sAgaropama pramANa ghaTI zake. 88 nA sattAsthAnanA kALa jaghanyathI ATha varSa ane utkRSTathI sAdhika 2000 e * hajAra sAgaropama, 86 nA sattAsthAnanA kALa jaghanyathI antarmuhUta ane utkRSTathI pacApamanA asa khyAtamA bhAga, 80 nA sattAsthAnane kALa asAMvyavahArika jIvA AzrayI anAdi-anata ane anAdi-sAMta ema be prakAre che. ane sAMvyavahArika jIvA AzrayI jaghanyathI antamuhUta ane utkRSTathI AvalikAnA asaMkhyAtamA bhAganA samaya pramANu asaMkhya pudgala parAvata pramANu kALa che. 78 nA sattAsthAnanA jaghanyakALa samaya ke antarmuhUta ane utkRSTathI asakhya utsarpiNI--avasarpiNI, 79 ane 75nA sattAsthAnanA jadhanyathI antarmuhUta ane utkRSTathI dezeAna pUrva kroDa, Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ese paMcasa graha tRtIyakhaDa 76 nA sattAsthAnanA jaghanyathI kaika nyUna 30 varSI ane utkRSTathI dezeAna lakha pUrva, nava ane ATha e be sattAsthAneA caukramAnA carama samaye ja hAvAthI teonA ajadhanyatkRSTa kALa eka samaya pramANu che. saveSaH- aparyApta ekendriya prAyegya 23 prakRtinA kha dhaka mithyAI saghaLA tiya``cA ane manuSyeA hAI zake che. tethI teone manuSya ane tiya cAne ghaTatAM ane 24 thI 31 patinAM nava udayasthAnA hoya che, tyAM 21 nA udaye ekendriyanA pAMca, viklendriyanA nava, 5.ti. nA nava, manuSyanA nava ema 32 bhAMgA hoya che. 24nA ekendriyanA 11, 25 nA ekendriyanA sAta, vaikriya tivacanA ATha ane vaikriya manuSyanA ATha ema trevIza, 26 nA 602, 27nA ekendriyanA cha, vaikriya tiya``canA ATha vaikriya manuSyanA ATha ema khAauza. 28 nA vikalendriyanA 6. sAmAnya pa`cendriya tiya canA 576, vai. ti. nA 16 sAmAnya manu.nA 576, ane vai. manu. nA ATha ema 1182, 29 nA vikalendriyanA 12, sA. 5.ti. nA 1152, vai.ti.nA 16, sA. manu. nA 576, vaiM. ma. nA ATha-ema 1064, 30nA vikalendriyanA 18, sA. paMcendriya ti. nA 1728, vai. ti. nA 8, sA. ma. nA 1152 ema 2906, 31 nA uddayasthAnanA vikalendriyanA 12, 5ti, nA 11para, ema 1164 A pramANe nave uddayasthAnanA maLI 7704 udaya bhAMgA thAya che. ahI' sAmAnyathI 92-88-86-87 ane 78 A pAMca sattAsthAne hoya che. kAraNake tiyaca prAyeAgye baMdha karanAra kAine paNa jinanAmavALAM, ane kSapakazreNImAM ja ghaTatAM sattAsthAnA hAtAM nathI. 78 nuM sattAsthAna manuSyadvikanI ulanA karyA pachI teukAya ane vAyukAthanA peAtAnA cAre udayasthAnAmAM ghaTe che. temaja 78 nI sattAvALA teukAya ane vAukAya kALa karI tiya``camAMja jAya che. tethI anya ekendriyamAM 21 ane 24 temaja eindrayAdika tiyacamAM 21 ane 26 A prathamanAM e e udayasthAnAmAM ja 78nuM sattAsthAna ghaTI zake, paraMtu te sivAyanA khIjA koIpaNu udayasthAnamAM ghaTatuM nathI. kAraNake teukAya-vAukAya vinA zeSa sarva jIvA zarIra paryApti pahelAM na khAMdhe te paNa pUrNa thayA pachI te avazya manuSyadvika khAMdhe ja, ane ma'dhasamayathI sattA paNa thaI jAya che. mATe teukAya-vAukAyamAM ghaTatAM 21 Adi cAre udayasthAnAmAM 78 Adi (1) ka`prakRti sattA prakaraNamAM gA. 43 mAM utkRSTathI dezana pUrvIkroDa varSoM pramANa tI kara paramAtmAne keli-paryAya kahyo che. tethI te apekSAe 76nI sattA teTalA kALa paNa sa`bhavI zake. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 269 pAMce sattAsthAne hoya che. ane AnI antargata 21-24 ane 26 nA udayasthAnamAM anya tiryAnI apekSAe paNa ghaTe che. vakriya vAyukAyane vai. parka avazya sattAmAM hoya che. mATe che. vAu. nA traNe bhAMgAeAmAM 78 ane 80 vinA zeSa traNa sattAsthAne ja hoya che. manuSyane manuSyaddhika avazya sattAmAM hovAthI teonA keIpaNa udayasthAnanA keIpaNa bhAMgAmAM 78 nuM sattAsthAna na ghaTavAthI 80 Adi cAra sattAsthAne hoya che. vAukAya sivAya che. zarIrIne vai. aSTaka avazya sattAmAM hovAthI hai. ti. tathA manu nA bhAMgAomAM 2 ane 88 A be ja sattAsthAne hoya che. A hakIkata sarvatra dhyAnamAM rAkhI sattAsthAnene vicAra karavAthI baMdha sugama thaze. 21-24-25 ane 22 A cAra udayasthAnamAM upara batAvyA mujaba 92 Adi pAMce sattAsthAne ghaTe che. mATe 445=00 ane ra7 thI 31 sudhIne pAMca udayasthAnamAM sarvajIve AzrayI 78 vinA cAra-cAra sattAsthAne hoya che. mATe 54=20, ema sarva maLI udayasthAna guNita 40 sattAsthAne heAya che. je udayabhaMgavAra vicArIe te- 21 nA udaye ekendriyanA pAMca, vikasendriyanA nava, ane paMcendriya tiryaMcanA nava. A 23 bhAMgAomAM pAMca pAMca sattAsthAneno saMbhava hovAthI 23 ne pAMce guNatAM 115, ane manuSyanA nava bhAMgAomAM 78 vinA cAra-cAra sattAsthAnene saMbhava hevAthI nava ne cAre guNatAM 36, ema kula 151, 24 nA udaye vai. vAu, nA eka bhAMgAmAM 92 vagere prathamanAM traNa, zeSa daza bhAMgAmAM pAMcane saMbhava hevAthI dazane pAMce guNatAM 50, ema 50+3=13, pacIzanA udaye hai. vAu. nA eka bhAMgAmAM 92 Adi traNa, sUkSama athavA bAdaranA paryAptanA-pratyeka-ayaza sAthe nA be bhAMgAmAM pAMca-pAMca ghaTatAM hovAthI daza, ane cAra bhAMgAmAM 78 vinA cAra-cArane saMbhava havAthI cArane cAre guNanAM 12 ema ekendriyanA sAte bhAMgAnAM 29, vai. ti. tathA manuSyanA maLI soLa bhAMgAmAM 92-88 e be be hevAthI 32, ema kula 61 sattAsthAne, 26 nA udaye vai. vAukAyanA eka bhAgamAM traNa ane sUkSama athavA bAdaranA paryApta-pratyeka-ayaza sAthenA be bhAMgAmAM pAMca-pAMca mATe 10, ane zeSa daza bhAMgAemAM 78 vinA cAra-cArane saMbhava hevAthI daza ne cAre guNatAM 40 cALIsa, ema sarva maLI eke.nA 13 bhAMgAmAM pa3, vikalendriyanA nava, paM. ti. nA 289 maLI Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 pacasagraha tRtIyakhaDa 298 bhAMgAmAM pAMca-pAMca DhAvAthI 298 ne pAMce guNatAM 1490, manu. nA 289mAM 78 vinA cAra hAvAthI 289ne cAre guNutAM 1156 A rIte 26 nA 600 udaya bhAMgAmAM sarve maLI 2699 sattAsthAne che, 27 nA ekendriyanA cha bhAMgAmAM 92 Adi cAre sattAsthAne hovAthI chane cAre guNatAM 24 1. ti. tathA va. sa. nA maLI 16 mAM 92-88 e-e hAvAthI seALane ee guNutAM 32, ema 56 28 nA viklendriyanA cha, sA. 5. ti. nA 576, sA. ma. nA 576, A 1158mAM 92 Adi cAre sattAsthAneA hovAthI 1158ne cAre guNatAM 4632 temaja vai. ti. ane vai. ma. nA maLI 24 bhAMgAmAM 92-88 e-e hovAthI 48, ema udaya bhaga guNita 28 nA udayasthAnanAM sa` maLI 4680 sattAsthAneA thAya che. 29 nA visendriyanA 12, sA. paM. ti. nA 1152 sA. ma. nA 576 ema 1740mAM 92 Adi cAre hovAthI sattaraso cALIzane cAre guNatAM 6960, vai. ti. tathA vai. ma. nA 24 bhAMgAmAM 92-88 e e hAvAthI 48, ema kula 29 nAM 7008 sattAsthAne, 30 nA uce vikalendriyanA 18, sA. pa'.ti nA 1728 sA.ma. nA 1152 ema 2898mAM 92 Adi cAra-cAra DAvAthI 2898 ne cAre guNatAM 11592 (agiyAra hajAra pAMcaso ne khANu) ane vai. ti. nA ATha bhAMgAmAM 92-88 me-me hoya che. mATe 16, sa` maLI 30 nA udayabha'gaNita sattAsthAnA 11608 thAya che. 31 nA vikalendriyanA 12, 5. ti.nA 1152 A agiyArasA cAsaTha bhAMgAmAM cAre sattAsthAnA hAvAthI 1164 ne cAre guNutAM 4656. A rIte nave. udayasthAnanA uddayabhaMga guNita kula sattAsthAneA (30972) trauza hajAra navasA mahAMtara thAya che. aparyApta ekendriya prAyogya 23 nA madha cAra prakAre thatA haiAvAthI uparokta sattAsthAneAne cAre guNatAM aMdhabha ga-yukta udaya bha ga guNita sarva sattAsthAnA 123888 thAya che. 25nuM... madhasthAna paryApta ekendriya, aparyApta vikalendriya, paoNMcendriya-tiyaca ane manuSya prApya che. ane tenA kha'dhaka mithyAlTI saghaLA tiryaMceA ane manuSyeA hAi zake che. temaja khAdara paryApta pratyeka ekendriya prAyeAgya 25 nA mAMdhanAra IzAna sudhInA devA paNa che. 23 nA mAMdhanI jema ahIM paNa 21 Adi nava udayasthAnA hoya che. paraMtu devA paNa 25nA baMdha karatA hAvAthI 23nA baMdhamAM batAvela udaya bhAMgAethI devAnA 64 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsaMgraha : - 271 cosaTha bhAMgA adhika hevAthI kula udayabhAMgA 7768, ane 23 nA baMdhamAM udaya vAra jyAM jeTalA-jeTalA udayabhAMgI hoya che. temAM devamAM ghaTatAM 21 Adi chae udayasthAne mAM anukrame ATha, ATha, ATha, seLa, soLa ane ATha bhAMgA adhika hoya che. ahIM sattAsthAne paNa ra3 nA baMdhanI jema sAmAnyathI pAMca, udayasthAna guNita 40 ane udayabhaMga guNita 3072 heya che. paraMtu denA 64 bhAMgAmAM 92-88 A be-be sattAsthAne hovAthI uparanA sattAsthAnemAM 128 sattAsthAne umeravAthI 31100 sattAsthAne thAya che. 21 Adi dareka udaya sthAnamAM paNa udayabhaMga guNita sattAsthAne 23 nA baMdhanI jema hoya che. paraMtu devatAonA 21 Adi chae udayasthAnamAM 23 nA baMdhamAM batAvela je udayabhaMga guNita sattAsthAne che. temAM anukrame 16-16-10-32-30 ane 12 adhika umerI kula sattAsthAne pitAnI meLe ja jANavAM. bAdara paryApta pratyeka ekendriya prAgya 25 prakRti bAMdhatAM 31100 ekatrIza hajAra ekase sattAsthAne ghaTe che. ane tenA baMdha bhAMgA ATha hevAthI AThane 31100 e guNatAM kula 248800, aparyAptA manuSya prAgya eka bhAMgI vinA zeSa seLa bhAMgAone bAMdhanArA de na hovAthI 23nA baMdhamAM batAvela 3072ne soLe guNatAM 49555ra sattAsthAne thAya, aparyApta manuSya prAgya 25ne baMdha teukAya ane vAukAya karatA nathI. mATe vai. vAu. mAM ja ghaTatA 24-25 ane 26 nA udayasthAnamAM 23 nA baMdhamAM je udayabhAMgA batAvela che temAMthI bai. vAyu. mAM ghaTate eka-eka bhAga e che kare, tethI 24 Adi traNe udayasthAnamAM 11-23 ane 600 udayabhAMgAone badale anukrame daza bAvIza ane pAMca navvANuM (599) samajavA. ane nave udayasthAnanA maLI (7704) sAtahajAra sAtase cAranA badale 7701 sAtahajAra sAtaso eka udayabhAMga hoya che. ahIM sAmAnyathI 78 vinA 92 Adi cAra, ane udayasthAna guNita 36 sattAsthAne thAya che. ane udayabhaMga vAra vicArIe te 21nA udayabhAMga batrIzane cAre guNatAM 128, 24 nA dazane cAre guNatAM 40, 25 nA ekendriyanA cha ne cAre guNatAM 24, ane vai. tiryaMca ane manuSyanA 32 ema 56. 26 nA pAMcase navANune cAre guNatAM 2396 udayabhaMga guNita satAsthAne hoya che. ane sattAvIza Adi pAMca udayasthAnemAM te 78 nuM sattAsthAna ja na hovAthI je rIte 23mAM batAvela che teja pramANe hoya che. mATe 23nA badhe udayabhaMga guNita je 30972 sattAsthAne che. temAMthI 344 traNase cummAlIza sattAsthAne 21 Adi prathamanA cAra udayasthAnanA bhAMgAomAMthI Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa bAda karatAM ahIM 30628 trIzahajAra chaso aThThAvIsa udayabhaMga guNita sattAsthAne thAya. apa. manu prAyogya 25 ne baMdha eka prakAre hevAthI baMdha bhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne paNa teTalAM ja thAya. - A rIte 25 ne baMdhe baMdhabhaMgayukta udayabhaMgaguNita sarve sattAsthAne ha74980 thAya che. 26 nuM baMdhasthAna bAdara paryA. pratyeka eke. prAgya ja che. mATe jema bAdara paryA. pratyeka ekendriya prAgya 25nA baMdhasthAnamAM batAvela che teja pramANe nava udayasthAna, 7768 udayabhAMgA, sAmAnyathI sattAsthAna pAMca, udayasthAna guNita cALIza, udaya bhaMga guNita 31100 ekatrIsa hajAra se, hAya che. 26 ne baMdha 16 prakAre hovAthI uparanI saMkhyAne seLe guNatAM kula baMdha bhaMga yukta udaya bhaMga guNita sattAsthAne 4976 00 hoya che. - 28 nuM baMdhasthAna deva tathA naraka prAyogya che. tyAM apa. avasthAmAM naraka prApya baMdha ja nathI. temaja mithyAdiSTa vekriya manu ane tiryaMca paNa kaMIka vizuddhivALA hovAthI athavA te teonI vivakSA karela na levAthI naraka prApya 28 nA baMdha 2. ti. ane manu. nA udaya sthAne lIdhAM nathI. mATe 30 ane 31 A be udayasthAne ja hoya che. mithyAtvI aparyApta avasthAmAM deva prAgya baMdha karI zakatA nathI. paraMtu kSAyika ane kSApathamika sabhyatvI manuSya ane tiya apa, avasthAmAM paNa deva progya baMdha kare che. mATe deva prApya 28 nA baMdha 21 ane 25 thI 31 sudhI nAM ema ATha udayasthAne hoya che. tyAM 21 nA udaye paryA. mana nA ATha, paryA. 5. ti nA 8 ema 16 udayabhAMgA hoya che. 25 nA udaye vai. ti. nA ATha, vai. ma. nA Aha, AhArakane eka, ema sattara, - 26 nA paryA manu. nA 288, paryA, paM.ti. nA 288, ema (576) pAMcase chetera, ra7nA 25nA udaya pramANe ja 17, 28 nA udaye sAmAnya manuSyanA 576, 2. ma nA nava, AhArakanA be, sAmAnya paze. tinA 576, vai ti. nA 16 ema 1179. - 29 nA udaye sAma. nA 576, . ma. nAnava, AhArakanA be, sA. paM. tinA 1152 va. vi. nA seLa ema 1755, - 30 nA udaye sa. ma. nA,115ra, 1. yatine eka, AhArakane eka, sA. paM. ti. nA 1728 ane vai. ti. nA ATha-ema ra80, Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa graha 273 31nA uce 5. ti. nA 1152. ema sa maLyuM 7602 udayabhAMgA haiAya che. pati. nA svara naraka prAceAmya 30 nA uce sA. ma. nA 1152 ane sA. sahitanA 1152 ema 2304 ane ekatrauzanA uDDayanA 5, ti. nA 11para ema naraka prAgaiAgya 28 nA badhe banne uddayasthAnanA maLI 3456 udayabhAMgA hAya che. dhruva prAyogya madhamAM batAvela udayabhAMgAemAM A udayabhAMgAe paNa AvI jAya che, mATe sAmAnyathI 28 nAma dhe 7602 udayabhAMgA ja hAya che. sAmAnyathI ahI 92-89-88 ane 86 A cAra sattAsthAneA hoya che. paNa trANuMnuM sattAsthAna hetu' nathI. kAraNa ke nikAcita jinanAmanI sattAvALA sabhyone jinanAmanA baMdha paNa avazya hoya che. mATe trANunI sattAvALA manuSyane deva prAyegya 29 nA ja baMdha hoya che. paraMtu 28 nA hAtA nathI. eja pramANe deva prAceAgya 28 nA baMdhe 89 nuM sattAsthAna paNa hetu nathI. ka graMthanA mate kSayApazama samyakatva lai koI paNa jIva narakamAM jatA nathI, tethI temanA mate je manuSya pahelAM narakAcu khAMdhI kSaye pazama samyaktva pAmI nikAcita jinanAma kama'nA baMdha karI narakamAM javAnA hoya te jyAre narakAbhimukha chellI avasthAnu' antarmuhUta bAkI DAya tyAre mithyAtve jAya, tyArathI narakamAM na jAya tyAM sudhI antarmuhUta" kAla panta 89 nI sattAvALA te manuSya naraka prAyeAgyuM 28 nA baMdha kare che. mATe naraka prAceAgya 28 nA badhe ja 89 nuM sattAsthAna ghaTe che. trANunA sattAsthAnamAM AhAraka catuSka ane jinanAma e pAMcenI sattA hAya che. evA jIvA tathAsvabhAve mithyAtve temaja narakagaMtamAM jatA nathI. mATe naraka prAyeAgya 28 nA "dhe paNa trANunu sattAsthAna ghaTatuM nathI. 86 nu' sattAsthAna vAyukAya sivAya vaikriyazarIrIne temaja samyagdaSTine aparyApta avasthAmAM paNa ghaTatuM nathI. mATe vaikriya ane AhArakanA uyasthAnAmAM ane aparyAptanA udayasthAnAmAM yathAsaMbhava 28 nA badhe 92 ane 88 A be ja sattAsthAneA DhAya che. tethI dhruva prAyeAgya 28 nA dhe . 21-25-26-27-28 ane 29 A cha udayasthAnAmAM 92-88 e hAvAthI 12, ane trIzanA udayasthAnamAM uparanA che temaja 80 nI sattAvALA ekendriya paryApta paMcendriya tiya ca athavA manuSyamAM AvI sava pasa pUNa karyAM bAda 30nA udaya sthAnamAM vatA pahelIvAra devaprAyegya 28nA baMdha kare tyAre 86 nu' ema kula traNa, eja pramANe tiyacane 31 nA udayamAM 92-88 ane 86 e traNa ema AThe utkrayasthAne maLI udayasthAna guNita 18 sattAsthAne thAya che. 35 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa naraka prAgya 28 nA baMdhe sAmAnyathI cAre sattAsthAne hoya che. paraMtu 89 nuM sattAsthAna pahelAM batAvyA mujaba 30 nA udaye manuSyane ja hoya che. ane 86 nuM sattAsthAna jema devaprAyogya 28 nA baMdhe 30 ane 31 nA udayamAM ghaTe che. tema ahIM paNa ghaTe che. mATe 30 nA udaye cAra, ane 31 nA udaye 89 vinA traNa, ema naraka progya 28 nA baMdha udayasthAna guNita sattAsthAne sAta heya che. ahiM 89 sivAyanAM 6 sattAsthAne deva prAgya 28nA baMdhamAM 30 ane 31nA udayamAM je batAvela che, teja hevAthI alaga gaNavAmAM Avela nathI, paraMtu nuM sattAsthAna Avela na hovAthI te eka adhika gaNatAM banne prakAranA 28nA baMdhe udayasthAna guNita sattAsthAne egaNIza thAya che. 21 nA udaye 16 bhAMgAomAM 92-08 ema be-be sattAsthAne hevAthI 16 ne be e guNatAM 32, 25 nA udaye AhArakanA eka bhAMgAmAM 92 ane zeSa 16 mAM be-be hevAthI pha2-ema 33, 26 nA udaye 576 ne be e guNatAM 1152, 27 nA udaye 25nA udayanI jema 33, 28 nA udaye AhArakanA be bhAMgAmAM 92 mATe be, ane zeSa 1177mAM be-be hovAthI 2354 ema kula ra356, 29nA udaye AhArakanA be bhAMgAmAM 92, mATe be ane zeSa 1753 bhAMgAmAM be-be hevAthI 3500 ema kula 3508, 30 nA udaye AhArakanA eka bhAMgAmAM 92 nuM eka ane vai. ti. nA ATha ane u.ma. ne eka temaja svaranA anudayavALA. paM. ti. nA 576 maLI 585 mAM 92-88 be-be hevAthI (1170) svaranA udayavALa paM. ti. nA 1152, ane ma, nA 1152 ema tevIse cAramAM 92-88 ane 86 A traNa traNa sattAsthAne hovAthI kula 6912, ema trIzanA udaye kula 8983, 31 nA udaye 115ra bhAMgAmAM traNa-traNa sattAsthAne hovAthI 3456. ema udayabhaMga guNita sarva maLI aDhAra hajAra chaso trepana sattAsthAne hoya che. deva progya 28 ne baMdha ATha prakAre levAthI uparanA sattAsthAne ne ATha guNatAM baMdhabhaMgayukata udayabhaMga guNita kula sattAsthAne eka lAkha egaNapacAsa hajAra baso cevIza thAya che. naraka prAgya 28 nA baMdha 30 nA udaye manuSyanA 1152 bhAMgAmAM 92 Adi cAre sattAsthAne ghaTatAM hevAthI agyArase bAvanane cAre guNatAM chetAlIse ATha 4608, ane 5. ti. nA 1152 bhAMgAmAM 89 vinA traNa-traNa hevAthI agyArase bAvanane traNe guNatAM 3456, ema kula ATha hajAra cosaTha (8064), ane 31nA udaye agyArase bAvana bhAMgAmAM traNa-traNa hevAthI kula 3456. ema naraka prAyogya 28 ne baMdhe udaya bhaMga : gata sattAsthAno agyAra hajAra pAMcase vIza thAya che. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 sArasaMgraha naraka prAgya baMdha eka prakAre hevAthI baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne paNa teTalAM ja hoya, te deva prAgya 28 nA baMdhamAM batAvela sattAsthAnemAM umeravAthI bane prakAranA 28 nA baMdhanamAM baMdhabhaMga yukta udayabhaMgaguNita sarva sattAsthAne eka lAkha sAThahajAra sAtase cummAlIza thAya che. 29 nuM baMdhasthAna paryA. vikalendriya, 5. ti, manu, temaja deva prAgya che. ane tenA bAMdhanArA sAmAnyathI cAre gatinA yathAsaMbhava AThamAM guNasthAnakanA chaThThA bhAga sudhInA hoya che. mATe 21 ane 24thI 31 sudhInAM nava udayasthAne, ane kevaLInA ATha bhAMgA vinA zeSa 7783 udayabhAMga hoya che. ane sAmAnyathI 93 Adi prathamanAM che, temaja 78nuM, ema sAta sattAsthAne hoya che. bAkInAM pAMca sattAsthAne mAtra kSepaka zreNImAM navamAM guNa nA saMkhyAtA bhAgo pachI ja ghaTatAM hovAnI ahI' saMbhavatAM nathI. tyAM aneka jIvo AzrayI 21-25-ane 26 e traNa udayasthAnamAM sAta-sAta ema kula 21, 24nA udayasthAnamAM pAMca, 27-28-29 ane 30 nA udayasthAnamAM 78 vinA cha-cha mATe 24 ane 31 nA udaye 92-88-86 ane 80 e cAra ema udayasthAna guNita kula sattAsthAne cepana hoya che. je udayabhaMgavAra vicArIe te A pramANe - 21 nA udaye eke. nA pAMca, vikalendriyanA nava, paM. ti nA navaA ra3 bhAMgAomAM 92-88-86-80 ane 78 A pAMca-pAMca sattAsthAne hovAthI 23 ne pAMce guNatAM 115, apa. manu. nA eka bhAgamAM 78 vinA A ja cAra, ane paryA. manu. nA ATha bhAMgAmAM trANuM 93) Adi cha hevAthI AThane cha e guNatAM (48) aDatAlIza, nArakanA eka bhAMgAmAM 2-89 ane 88 A traNa, ane devatAnA ATha - bhAMgAmAM bANuM-aTTAsI ema be-be hevAthI saLa, ema kula ekasa chayAsI (186), 24 nA agyAra bhAMgAmAM 23nA baMdhamAM batAvyA mujaba 29. 25nA udaye vai. vi. nA ATha ane devatAnA Aha, A soLamAM 92-88 be-be havAthI-32, nArakanA ekamAM 92-89 ane 88 A traNa, vai. ma. nA AThamAM prathamanAM cAra hovAthI ATha ne cAre guNatAM 32, AhA. nA ekamAM eka 93, ema kula sattANuM (97), 2 nA udaye ekendriyanA 13 bhAMgAmAM pahelAMnI jema trepana, vilendriyanA , paM. ti. nA 289, ema ra98mAM pAMca-pAMca hevAthI ra90ne pAMce guNatAM caudasa nevuM, apa. manu. nA ekamAM 2-88-89-80 e cAra, ane paryA. manu. nA 288mAM 93 Adi prathamanAM cha-cha havAthI 288ne chae guNatAM sattara aThThAvIza, ema kula batrIse paMcotera sattAsthAna. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIyakhaMDa 27 nA udaye ekendriyanA cha bhAMgAmAM 92-88-82 ane 80 A cAra-cAra havAthI cAvIza, vai ti. nA ATha, devatAnA ATha, A soLamAM be-be hevAthI 32, vai. ma. nA 8mAM 93 Adi prathamanAM cAra levAthI 32, AhArakanA ekamAM 93 nuM eka, ane nArakanA eka bhAMgAmAM 92-89 ane 88 ema traNa, kula 92. 28 nA udayanA vikala. nA cha, paM. vi. nA pAMcase chotera, A 582 mAM 9288 86-80 A cAra-cAra hovAthI 582 ne cAre guNatAM tevI aThThAvIsa, vai. ti. nA saLa, devatAnA seLa, A 32 mAM be-be havAthI cAsaTha, sA. manu,nA 576 mAM 93 Adi cha-cha hovAthI pAcha6 ne cha e guNatAM cetrI chappana, vai. manu. nA AThamAM 93 Adi prathamanAM cAra mATe 32 ane udyota vALa vai. yatinA ekamAM 93-89 ema be, AhArakanA be bhAgamAM 93 nuM eka hevAthI be, nArakanA eka bhAMgAmAM 92-89-88 A traNa, ema pAMcahajAra AThase satyAgI. ( 29 nA udaye vikala.nA bAra, paM. li.nA 115ra, ema 1164mAM 92-88-86. 80 A cAra-cAra levAthI 1164 ne cAre guNatAM chetAlIso chapana, vaitinA 16, devatAnA 16, A 32 mAM be-be hevAthI 64, sA. ma. nA 576 mAM 93 Adi prathamanAM cha cha hevAthI trIse chappana, vai. ma. nA AThamAM 93 Adi prathamanAM cAra mATe 32, ane udyotavALA 1. yatinA ekamAM 3-89 ema be, AhArakanA be bhAMgAmAM 93 nuM eka, mATe be, nArakanA ekamAM 92-89-88 e traNa, ema sarvamaLI ATha hajAra base paMdara. 30 nA udaye vikalAnA 18, pati.nA sattase akavIsa, A sattarase beMtAlIzamAM 2-88-86-80 ema cAra-cAra levAthI cha hajAra navaso rAsa, . ti. nA ATha, devatAnA ATha, A soLamAM 92-88 be mATe 32 ane sA. manu. nA 115ra mAM 8 Adi prathamanA cha mATe 115rane chae guNatAM cha hajAra navase bAra, udyota vALA yatinA ekamAM 93 ane 89 be, AhA. nA ekamAM 93 nuM eka, ema kula tera hajAra navase ekatrIza. - 31 nA udayanA 1164 bhAMgAmAM 92-88-86-80 A cAra hevAthI kula chetAlIse chapana. ema badhA maLI udayabhaMga guNita sattAsthAne chatrIsa hajAra traNase bANuM thAya che. - have baMdhabhaMgayukta udayabhaMga guNita sattAsthAnene vicAra karavA mATe pahelAM, vikalendriya vagere cArenA baMdha prAgya alaga-alaga udayasthAna, udayabhAMga, temaja sAmAnyathI sattAsthAna, udayasthAna guNita ane udaya bhaMga guNita sattAsthAne alagaalaga karavAthI sugama paDe mATe te pramANe alaga-alaga batAvavAmAM Ave che. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMha 277 'vikasendriya prAgya 29 nA baMdhe 23 nA baMdhasthAnamAM batAvyA mujaba 21 ane 24 Adi ATha ema nava udayasthAnanA sAtahajAra sAtase cAra (7704) udayabhAMga, sAmAnyathI sattAsthAne pAMca, udayasthAna guNita 40 ane udayabhaMga guNita trIsa hajAra navaso bahotera sattAsthAne hoya che. kAraNake je je jIve aparyApta ekendriya prAgya 23 ne baMdha karI zake te sarva jI vilendriya prAgya 29 ne baMdha paNa karI zake che. vikasendriya prAgya baMdha 24 prakAre hevAthI trIsa hajAra navase bahetara (30972) ne 24 vaDe guNatAM baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne sAta lAkha tetAlIza hajAra traNa aThThAvIsa (743328) thAya che. paMti prAgya 29 ne badhe paNa 26nA baMdhanI jema saMdha chekAraNake je je jIve paryA. ekendriya prAgya jene baMdha kare che. te saghaLA tiya"ca prAgya 29 ne baMdha paNa karI zake che. ahIM 29ne baMdha nArako paNa karI zake che. mAtra eTalI vizeSatA che. A baMdha karanAra cAre gatinA prathamanA be guNasthAna sudhInA cha heya che. tethI 26 nA baMdhanI jema nava udayasthAna, ane sAta hajAra sAtase aDasaTha udayabhAMgAemAM nArakanA pAMca udayabhAMgA ahIM adhika hovAthI sAta hajAra sAtaso tetera udayabhAMgA haya, sattAsthAne sAmAnyathI pAMca, udayasthAna guNita 40, ane udayabhaMga guNita 31100 sattAsthAne che. temAM nArakanA pAMca udayabhAMgAomAM 92-88 bebe hovAthI 10 umeratAM ekatrIsa hajAra ekaso daza, sattAsthAne hoya che. paM.ti. prAgya 29 ne baMdha ka608 prakAre hevAthI 4608 ne uparanI saMkhyAe guNatA baMdhabhaMga yukata udayamaMga guNita kula sattAsthAno cauda keDa, chatraza lAkha, pAMsaTha hajAra, navase eMzI thAya che. manuM. prAgya rane baMdha paNa je je jIve aparyApta. manu. prAgya 25 ne baMdha karI zake che. te saghaLA ja paryA. manu. prAgya 29 ne baMdha paNa karI zake che. taduparAMta ane nArake paNa ra9ne baMdha karI zake che, temaja apa. manu. prAgya 25 ne baMdha kevaLa mithyAdiSTI manu. ane tiryace ja karI zake che. paNa paryA. manu. prAgya 29 ne baMdha cAra guNasthAna sudhInA yathAsaMbhava cAre gatinA ja karI zake che, mATe aparyApta manuSyaprAgya 25nA baMdhe batAvyA mujaba 21 Adi nava udayasthAne, ane sAta hajAra sAtase eka (7701) udayabhAMga batAvela che. temAM devatA nA 64 ane nArakanA pAMca A ogaNasInora bhAMgAe adhika hevAthI kula 7770 udayabhAMgA hoya che. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 paMcaso graha tRtIyakhaMDa tyAM sAmAnyathI sattAsthAne cAra, udayasthAna guNita 36, ane udayabhaMga guNiMta 30628 che, temAM nArakanA udayasthAne Azraya eka nevAsInuM sattAsthAna adhika hovAthI sAmAnyathI cArane badale pAMca, ane nArakanA pAMce udayasthAnamAM nevAsInuM sattA sthAna adhika hovAthI udayasthAna guNita chatrIzane badale ekatAlIza ane devatAnA 64 bhAMgAomAM 92-88e be-be sattAsthAna havAthI deve Azraya 128, ane narakanA pAMca bhAMgAomAM 92-89-88 A traNa-traNa hovAthI 15, ema 143 sattAsthAne adhika thatAM hovAthI pUrve batAvela trIsa hajAra chase aThThAvIsamAM te umeratAM trIza hajAra sAtase eketera udayabhaMga guNita sattAsthAne hoya che. kyA kayA udayasthAne keTalA udayabhAMgA, ane kayA udayasthAnamAM temaja kyA kayA udayabhAMgAomAM keTalAM sattAsthAne adhika che. te sugama che. tethI vistAranA bhayathI ahIM pharIthI batAvavAmAM Avela nathI. A manu. prAgya ra9 ne baMdha paNa chetAlIzo ATha prakAre hovAthI uparanA sattAsthAne beMtAlIze ADe guNatAM baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne cauda koDa ekavIzalAkha cAra aThotera thAya che. jinanAma sahita deva prAyogya 29 ne baMdha yathAsaMbhava cethAthI AThamAM guNasthAnakanA chaThThA bhAga sudhInA mAtra manuja kare che. tethI sAmAnya manuSya, vaikriya manuSya ane AhAraka manuSya Azraya 21 ane 25 thI 30 sudhInAM ema sAta udayasthAne hoya che. ane manuSyagatinA je chavvIso bAvana udayabhAMgA che. temAMthI - kevaLanA ATha ane be labdhi apa. nA A 10 vinA zeSa chavvIsa beMtAlIza (2642) udayabhAMgA hoya che. ahIM sAmAnyathI sattAsthAna ha3-89 A be ane 21 Adi sAte udayasthAne bane sattAsthAne hovAthI udayasthAna guNita 14 sattAsthAne hoya che. udayabhaMga vAra A ? 21 nA udaye paryAptanA AThe bhAMgAmAM be-be mATe 16, 25 nA udaye hai. manu. nA AThamAM eja pramANe soLa, AhA. nA ekamAM 93nuM eka, ema 17, 26 nA paryA. nA 288 mAM be-be hevAthI pAMcase chetera, 27 nA udaye 25 nI jema satta, 28 nA udaye sA. manu. nA pa76, . manunA nava, ema 585 mAM be-be hovAthI kula agiyArase sittera, ane AhA nA be mAM 93 nuM eka-eka ema sarvamaLI 1172, 29nA udaye paNa Aja pramANe 1172, 30 nA udaye sA. manu. nA agiyAraso bAvana vi. yatine eka maLI agiyArase trepanamAM be-be mATe tevI che ane AhA.nA ekamAM 93 nuM eka, kula tevIse sAta (2307) ema sAte udayasthAne maLI udayabhaMga guNita sattAsthAne bAvana satera thAya che. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsaMgraha 2e jinanAma sahita 29 ne baMdha ATha prakAre hevAthI uparanI saMkhyAne ADe guNatAM kula baMdha bhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne beMtAlIsa hajAra base soLa (42216) thAya che. ema vikasendriyAdika cAre prakAranA ra9 nA baMdhasthAnanA baMdha bhaMgayukta udayabhaMga guNita sarve sattAsthAne aThThAvIsa koDa pAMsaTha lAkha bAvana hajAra be thAya che. - 29 nI jema 30 ne baMdha paNa paryA. vikalendriyAdi cAre prakAranA cha prApya hoya che. ane ahIM paNa sAmAnyathI 21 ane 24 thI 31 paryaMtanAM kula nava udayasthAne hoya che. manuSyagatimAM uttara va. zarIramAM udyotane udaya yatine ja hoya che. temaja AhAraka zarIra paNa yatio ja banAve che. ane teo mAtra deva prAgya ja baMdha kare che. vaLI AhAkaddhika sahita deva prAgya 30 ne baMdha apramatta ane apUrvakaraNa guNasthAnake ja hoya che ane AhAraka zarIra temaja kriya zarIra chaThe guNasthAnake ja banAve che. mATe AhArakanA sAta, ane udyotavALA che. yatinA traNa, A duza ane kevaLIne ATha ema aDhAra vinA zeSa 7773 udayabhAMgAe heya che. kaIka vaikriya ane AhAraka zarIra banAvI sAtame paNa jAya che. kAraNake sAtame guNasthAnake kriya, AhAraka ane audArika kAyayega, cAra mananA ane cAra vacananA ema agiyAra vega batAvavAmAM Avela che. paraMtu tevA che kayAreka ja ane koIka ja hoya che. mATe tenI vivakSA karela lAgatI nathI. vekiya ane AhArakazarIra banAvI sAtame guNasthAnake jAya che, tyAre teone AhArakaki baMdhAya tevA vizuddha saMyamasthAne prApta thatAM nathI, paMcasaMgrahanA tRtIyadvAranI gAthA (55) paMcAvana ane tenI TIkAmAM AhAraddhikane udaya na hoya tyAre ja AhAraddhikane baMdha hoya che. ema svAnudayabaMdhI kahela che. ane tethI ja sittari cUrNimAM devaprogya 30 nA aMdhe ane saptatikAnI mULa gAthAmAM paNa 31 nA baM 30 nuM eka ja udayasthAna batAvela che. ' paraMtu chaThTha karmagraMthanI temaja A graMthanI TIkA vageremAM batAvela che ke je jIvane AhA. dvikanI sattA heya, te cha sAtama-AThame guNasthAnake AhAraddhika avazya bAMdhe che. tethI AhArakaddhika bAbatamAM be mate saMbhave che. ane jyAre AhAraka zarIrI sAtame jAya tyAre te tene AhArakane sAkSAta udaya hovAthI sattA hoya ja che. mATe 30 ane 31 nA baMdha AhA. zarIrI Azraya A mate svara sahita 29 ane udyota sahita 30 temaja svabhAvastha munine 30 ema be udayasthAna batAvela che. tethI 29 nA udayane svara sahitane eka ane 30nA udayane udyota sahitane eka ema Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 pacasa graha tRtIyakhaDa AhArakanA be bhAMtrA 30 nA khape ghaTe, paNa zeSa pAMca na ghaTe. tethI A ApekSAe sAta hajAra sAtaseA paMcatera (7775) udayabhAMgA DhAya che. udayasthAna vAra vicArIe te 21 nA ucetI karanA eka vinA ekatAlIza (41) 24 nA agiyAra, 25nA AhyA. nA eka vinA 32, 26 nA 600, 27nA tItha kara ane AhA. nA eka-eka e e vinA 31, 28 nA AhvA, nA e ane udyotavALA vai. yatinA eka, A traNa sivAya agiyAraso navvANuM, ra9nA uparanA traNa ane tItha karanA eka A cAra vinA sattaraso ekayAzI, 30nA AhA. nA eka, vai. yatinA eka ane tIthaMkaranA eka A traNa vinA egaNatrIse cauda, ane 31 nA udaye tItharanA eka vinA (1164) agiyArase cAsaTha, ema nave uyasthAnanA maLI prathama mate sAta hajAra sAtase tAMtera (7773) ane khIjA mate 29 tathA 30 nA udayanA AhA. nA eka-eka bhAMgA A e bhAMgA adhika gaNIe te sAta hajAra sAtasA paMcAtura (7775) udayabhAMgA * * hAya che. sAmAnyathI ahIM paNa mAtra kSapakazreNImAM 13 prakRtinA kSaya pachI ja ghaTe tevAM pAMca sattAsthAnA vaI 93 Adi prathamanAM cha ane 78 ema sAta sattAsthAnA DAya che, tyAM 21 ane 25nA udayasthAne sAta-sAta mATe 14, 24 ane 26 nA udaya sthAnamAM 93-89 vinA pAMca-pAMca mATe daza, 27-28-29 ane 30 nA udaye 78 vinA cha-cha mATe 24, ane 31 nA uce 92-88-86-87 A cAra ema udayasthAna guNita sattAsthAnA bAvana (para) hAya che. jo udayabha'gavAra vicArIe te A pramANe che. 21 nA udaye eke. nA pAMca, vilendriyanA nava, 5. ti.nA nava, A 23 mAM 93-89 vinA pAMca-pAMca mATe 23 ne pAMce guNatAM ekasA padara, sAmAnya manuSyanA navamAM 78 vinA A ja cAra mATe nava ne cAre guNatAM 36, devatAnA AThamAM 93 Adi prathamanAM cAra mATe 8 x 4 = 32, ane nArakanA ekamAM 93 vinA prathamanAM traNa ema satra maLI 186. 24 nA use 23nA baMdhamAM matAvyA pramANe trepana, 25nA udaye eke. nA sAtamAM pahelAMnI jema 29, vai. ti.nA ATha, vai. ma. nA AThe A sALamAM 92-88 e-e, tethI mauza, devatAnA ATaeNmAM prathamanAM cAra mATe 32, ane nArakanA ekamAM 93 vinA traNa, mATe samaLI 96 channuM, 26 nA udaye 23 nA baMdhamAM batAvyA mujaba chavvIse navvANu, 27 nA udaye ekendriyanA chamAM 92-88-86 ane 80 A cAra mATe 24, vai. tiya "canA ATha ane bai. manu. nA AThe, A seALamAM 92-88, e mATe 32, devatAnA mADhamAM prathamanA cAra mATe 32, nArasanA ekamAM 93 vinA traNa, kula ekANuM. 91. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 181 28 nA udaye vikalendriyanA che, sAmAnya tiryaMcanA pa76, sAmAnya manuSyanA 57, ema 1158mAM 92-88-86-80 A cAra-cAra hovAthI agiyAraso aThTha.vanane cAre guNatAM beMtAlIse batrIsa. vai. tiryaMcanA seLa, ve. manu. nA ATha A 24 mAM 2-88 be-be mATe 48, ane devatAnA seLamAM 93 Adi prathamanAM cAra mATe 64, nArakanA ekamAM 93 vinA traNa, kula suDatAlIse suDatAlIza. 29 nA udaye vikendriyanA 12, sAmA. tiryaMcanA 1152, sAmA. manu. nA 576, ema 1740 bhAMgAmAM 92-88-86-80 ema cAra cAra levAthI 1740 ne cAre guNatAM cha hajAra navase sATha, vai ti. nA seLa, . mana nA ATha A 24 mAM 2-88 bebe mATe 48, devatAnA seLamAM prathamanA cAra mATe cesaTha (64) ane nArakanA ekamAM 93 vinA prathamanAM traNa, kula sAta hajAra paMcotera. 30 nA udaye vikasendriyanA 18, sA. tinA 1728, sAmAnya manuSyanA 115ra, ema kula 2898 bhAMgAmAM 92-88-86-80 A cAra-cAra levAthI 2898 ne cAre guNatAM agiyAra hajAra pAMcaso bANuM. vai. ti. nA AThamAM 92-88 be-be mATe soLa, devatAnA AThamAM prathamanAM cAra-cAra hevAthI 32. ema kula agiyAra hajAra chaso cALIsa, 31 nA udaye agiyArase cosaTha bhAMgAomAM 2-88 8680 ema cAra-cAra hevAthI agiyArase cesaThane cAre guNatAM chetAlIze chapana. " ema sarve maLI udayabhaMga guNita sattAsthAne ekatrIsa hajAra base teMtAlaza thAya, ane matAMtare 29 ane 30 nA udaye AhA. ne eka-eka bhAge batAvela che. temAM 92 nuM eka ja sattAsthAna hoya, mATe A be udayasthAnamAM pUrve batAvela sattA sthAnemAM eka-eka vadhAre ane sarva sattAsthAnamAM be vadhAre samajavAM. je cha vikasendriya prAgya ane paM. ti. prAgya 29 ne baMdha kare che te saghaLA cha udyota sahita 30 ne paNa baMdha kare che. ane baMdha bhAMgA paNa vikalendri yanA kula 24 ane 5. ti. nA 4608 hoya che. mATe jema ratnA baMdhamAM vikasendriya ane paMce. tiryaMca prAgya baMdhamAM batAvela che teja pramANe 30nA baMdhamAM paNa udayasthAne, 'udayabhAMga, sAmAnyathI sattAsthAne udayasthAna guNita, udayabhaMga guNita ane baMdha bhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne hoya che. mATe pharIthI batAvela nathI. jinanAma sahita manuSya prApya 30 ne baMdha mAtra samyakatvI de tathA nAraka ja kare che. tethI jinanAma sahita manuSya prAgya 30 nA badhe deve ane nArakane saMbhavatAM 21-25-27-28-29 ane 30 A cha udayasthAne hoya che. tyAM 21 nA udaye devatAnA ATha, ane nArakane eka ema, nava, rapa ane ra7nA paNa eja pramANe Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa navanava, 28 nA udaye devatAnA seLa, nArakane eka, ema sattara, ra9 nA paNa eja sattara, 30 nA udaye devatAnA ATha, ema chae udayasthAne maLI egaNasittera (69) udayabhAMgA hAya che. ahIM sAmAnyathI sattAsthAne 93 ane 89 ema be hoya che. paraMtu nArakane 89nuM eka ja hoya che. mATe devatAnA dareka udayabhAMgAmAM be-be ane nArakanA udayabhAMgAmAM sarvatra 89nuM eka-eka ja hoya che. cha e udayasthAnamAM A be-be sattAsthAne levAthI udayasthAna guNita bAra, ane udayabhaMgavAra vicArIe te 21 nA udaye devatAnA AThamAM be-be mATe seLa, nArakanA ekamAM 89nuM eka, ema sattara. ema 25 nA udayanAM sattara, 27 nA sattara, 28nA 33, 29 nA 33, ane 30 nAM roLa ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAno eka tetrIza, ane jinanAma sahita manuSya prAgya 30 ne baMdha ATha prakAre hevAthI eka tetrIzane ATha guNatAM baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sarva sattAsthAne eka hajAra cesaTha thAya che. AhA. ddhika sahita deva prApya 30 ne baMdha sAtamA ane AThamA guNasthAnaka vALA yatione ja hoya che. ane ahIM pahelA mata pramANe AhA. ane kriyanA udayasthAnene saMbhava nathI. mATe svabhAvastha manuSya AzrayI 30 nuM eka ja udayasthAna hoya che. | munione cha saMghayaNa, cha saMsthAna, be vihAgati ane be svara sivAyanI koIpaNa parAvartamAna azumaprakRtione udaya hetuM nathI, tethI cha saMghayaNane cha saMsthAne guNatAM 36, tene be vihAgatie guNatAM 72, ane tene be svare guNatAM ekase cummAlIza udayabhAMgI hoya che. ahIM sattAsthAna 92 nuM eka ja hoya che. kAraNa ke je samyakdaSTIne jinanAmanI sattA hoya te jinanAma baMdhamAM paNa avazya hoya, ane je jinanAmane baMdha hoya te baMdhasthAna 30 nA badale 3 nuM thAya. .. dareka udayabhAMge paNa 92 nuM eka ja sattAsthAna hoya che, mATe udayabhaMgaguNita kula 144 ane pahelAM batAvyA mujaba AhAraka zarIrInA 29 nA ane 30nA be bhAMgA adhika gaNIe te kula udayabhaMga ane udayabhaMga guNita sattAsthAne 144 ne badale 146 samajavAM. AhA. ddhika sahita 30 ne baMdha eka ja prakAre hovAthI baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne paNa 144 athavA 146 ja hoya che. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMha 283 ema cAre prakAranA 30 nA baMdhasthAna Azraya kula baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne pahelA mane cauda koDa cummAlIza lAkha daza hajAra pAMcasene saLa ane bIjA mate cauda kroDa cummAlIza lAkha daza hajAra pAMcasene aDhAra heya che. AhA. drika ane jinanAma sahita deva prAgya 31 nA baMdhe paNa jema deva prAgya 30 nA badhe batAvela che. te ja pramANe prathama mate 30 nuM eka udayasthAna, 144 udayabhAMgA ane 93 nuM eka sattAsthAna, udayabhaMga guNita ane baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne ekase cummAlIza, ane bIjA mate 29 ane 30 ema be udayasthAna, 146 udayabhAMgA, sattAsthAna sAmAnyathI 93 nuM eka, udayabhaMga guNita temaja baMdhabhaMga yukta udayabhaMga guNita sattAsthAne ekase chetAlIza heya che. ekane baMdha AThamAnA sAtamA bhAgathI dazamA guNasthAnaka sudhI hoya che. ane tyAM svabhAvastha munine 30 nuM eka ja udayasthAna hoya che. upazamazraNa prathamanA traNa saMghayaNavALA ane kSapakazreNI prathama saMghayaNavALA ja karI zake che. mATe ahIM eka-eka saMghayaNanA udayanA cha saMsthAna, be vihAgati ane be svara sAthe guNatAM 24-24 udayabhAMgA thAya che. mATe traNe saMghayaNa AzrayI 72 udayabhAMga hoya che. sattAsthAna prathamanAM cAra ane bIjAM cAra ema ATha hoya che. tyAM upazamazreNImAM dazamA guNasthAnaka sudhI ane kSapakazreNImAM navamA guNasthAnake tera prakRtine kSaya na thAya tyAM sudhI prathamanAM cAra ane tera prakRtiene kSaya thayA pachI dazA guNasthAnaka sudhI bIjAM cAra sattAsthAne hoya che. have udayabhaMga AzrayI vicArIe te bIjA ane trIjA saMghayaNanA udayavALA 48 bhAMgAomAM prathamanAM cAra-cAra mATe eka bANuM, ane kSapakazreNImAM prathama saMdhayaNane ja udaya hoya che. tethI sarva zubhaprakRtinA udayavALA eka kAMgAmAM navamA guNa sthAnake tera prakRtine kSaya na thAya tyAM sudhI tIrthakara ane atIrthakara kevaLI bhagavaMtane AzrayI prathamanAM cAra ane tera prakRtienA kSaya pachI bIjA cAra ema ADa ane te sivAyanA 23 bhAMgAe sAmAnya kevaLanI apekSAe ja heya che. tethI te 23 mAM navamA guNasthAnake 13 prakRtine kSaya na thAya tyAM sudhI 92-88 ane 13 prakRtine kSaya thayA bAda 79-75, A cAra sattAsthAne hoya che. paraMtu tIrthakara thavAnA bhAvathI pahelAM trIjA bhavamAM manuSya jinanAma nikAcita karI upazama zreNI paNa karI zake che. tethI te trIjA bhavanI apekSAe 93 ane 89 A be sattAsthAne adhika ghaTe che. mATe A 23 bhAMgAomAM 93-89-92-88-79 ane 75 ema cha-cha sattAsthAna hevAthI 138 sattAsthAne, ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAne (338) traNaso ADatrIza thAya che. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa madhanA abhAve prathama tIrthaMkara ane atI 'kara kevaLI paramAtmAne AzraryAM 24 ane 25 vinA 20 Adi daza udayasthAne, ane 62 udayabhAMgA batAvela che. tyAM kevaLI Azcaryo 30 nA uce tIrthaMkaranA eka, ane sAmAnya kevaLInA prathama saMghayaNunA udayavALA 24 ema 25 bhAMgA batAvela che. paraMtu baMdhanA abhAve upathama zreNImAM agiyAramA gurusthAnake traNa saMghayaNanA udaya hAvAthI svabhAvastha 30 nA udayanA 24 nA badale (72) baheAMtera ane tItha kara kevaLInA eka ema tAMtera ane daze udayasthAne maLI (62) khAsaTha ne badale ekaseAdaza (110) udayabhAMgA hoya che. 284 86 ane 78 vinA sAmAnyathI 10 sattAsthAneA hoya che. tyAM 20-26 ane 24 A 3 udayasthAneAmAM 79-75 ema e-e, mATe 6, 21-27 ane 31 nA udaye 8, ane 76 ema be-be tethI 6, 29 nA udaye 80 Adi 4 ane 30 nA udaye paNa 80 Adi 4 temaja 11 mA gujIsthAnaka Azraryo prathamanAM 4 ema 8, 9, nA uce 7-71 ane 8 A 3 temaja 9 nA udaye 80-76 ane 9 mA 3 ema udayasthAna guNita kula sattAsthAnA 30 thAya che. udaya bhagavAra A pramANe 20 nA udayanA bhAMgA 1 mAM 79 ane 75, ane 26nA 6 bhAMgAmAM paNa Aja e mATe 12, eja pramANe 28 nA 12 bhAMgAmAM 24, 29 nA sAmAnya kevaLInA 12 bAMgAmAM 24, ane tItha kara kevaLInA 1 mAM 80 ane 76 A e ema 26, 30nA udaye agiyAramA guNasthAnake ja ghaTatA khIndra ane traujA sa'dhayaNunA ukrayavALA 48 mAM pahelAM cAra-cAra mATe 192, ane prathama saMghayaNavALA sarva prazasta prakRti vinAnA 23 mAM 11 mA guNasthAnakanI apekSAe prathamanAM 4 ane 12mA tathA 13mA guNusthAnakanI apekSAe ane 75 ema e-e, ema eka-eka bhAMgAmAM 6-6 satta sthAne hAvAthI 23 ne 6 e guNutAM 138, ane satra prazasta prakRtivALA 1 bhAMgamAM 11 mA gurusthAnakanI apekSAe pahelAM 4 ane 12 mA gurusthAnakanI apekSAe 80 Adi 4 ema 8 ane svaranA nirodha pachInA tItha kara kevaLInA 1 mAM 80 ane 76 ema 2, A pramANe 30 nA udayanAM 340 temaja 21, 27 ane 31 nA udayanA - 1 bhAMgAmAM 80 ane 76 emae-tra mATe 6 temaja 8 ane 9 nA udayanA 1 mAM 3-3 mATe huM ema udayabha'ga guNita kula sattAsthAne 416 thAya che. * coda jIvasthAnakamAM nAmakamanA badha udaya ane sattAsthAneAnA vicAra ' -: sUkSma aparyApta vagere sAte labdhi aparyApta jIvAne 23, 25, 26, 29 ane 30 A pAMca khaMdhasthAnA hoya che. 28 tu' badhasthAna dhruva ane naraka prAyeAgya che. ane labdhi. aparyApta jIvA dhruva tathA naraka ceAgya badha karI zakatA ja nathI, mATe Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMpraha teone 28 nuM baMdhasthAna na hoya. 31 ane 1 nuM baMdhasthAna munione ja hoya che, mATe A jIvane 23 Adi upara batAvelAM pAMca baMdhasthAne ja hoya che. tyAM 23nA baMdhanA 4, 25 nA 25, 26 nA 16, 29 nA vikasendriya progya 24, paMcendriya tiryaMca prAgya chetAlIza se ATha ane manuSyaprAgyanA chetAlIse ATha ema kula bANuo cAlIsa baMdha bhAMga hoya che jinanAma sahita deva prAgya 29 ne baMdha A cha karI zaktA nathI, mATe deva prAgya 8 bhAMga ahIM ghaTatA nathI. 30 nA baMdhanA vikalendriyanA 24 ane paMce. tiryaMcanA chetAlIza se ATha, ema chetAlIza se batrIsa (4632) bhAMgAo hoya che. jinanAma sahita manuSya prAgya 30 nA baMdhanA 8 ane AhArakaTrika sahita deva prAgyano eka, A nava bhAMgA A jIvamAM ghaTatA nathI, mATe pAMce baMdhasthAnanA kula baMdhabhAMgA tera hajAra navase sattara hoya che. ahIM sAmAnyathI udayasthAna pitApitAnAM prathamanAM be hoya che, tethI sUkSama aparyApta ane bAdara aparyApta ekendriyane 21, ane 24 A be, ane aparyApta beIndriya Adi pAMca vasthAnakamAM 21 ane 2 A be udayasthAne heya che. temAM sUkSama aparyAptane 21 nA udaye sUkSama aparyApta ayazane eka ane 24nA udaye sUkSama aparyApta pratyeka ane sAdhAraNanA ayaza sAthenA be udaya bhAMgA heya che. baMne udayasthAne maLI traNa udayabhAMgA. bAdara aparyAptane 21 nA udaye bAdara aparyApta ayazane eka ane 24nA udaye bAdara aparyApta pratyeka ane sAdhAraNanA ayaza sAthenA be ema kula traNa bhAga heya che. beindriyAdi traNe aparyAptAone 21ne eka-eka, ane rane eka-eka ema . be udayasthAnanA be, traNenA maLIne kula 6 udayabhAMga heya. asaMjJI paMce. tiya ane 21 ane 26nA udayane eka-eka ane manuSyane eka-eka ema kula cAra bhAMgA, eja pramANe aparyApta-saMjJI paMce. tivacane ane manuSyane 21 nA udayane eka-eka ema kula be ane 26 nA udayanA paNa be kula 4 udayabhAMgA heya. 23 Adi pAMce baMdhasthAnemAM sAmAnyathI ahIM sattAsthAne 2, 88, 86, 80 ane 78 A pAMca hoya che. zeSa sattAsthAne kSapakazreNImAM ja athavA jinanAma yukta hovAthI ahIM ghaTatAM nathI. - tyAM aparyApta sUkSama eke. ne 21 ane 24 A baMne udayasthAnamAM paNa pAMca pAMca levAthI udayasthAnaguNita sattAsthAne sUkSma aparyAptAne 10 ane udayabhaMga guNita 21nA eka bhAMgAmAM pAMca ane 24nA baMne bhAMgAmAM pAMca-pAMca mATe 10 ema sarve maLI udayabhaMgaguNita sattAsthAne 15 thAya, Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIyakhaDa eja pramANe bAdara-aparyApta eke, ne paNa sAmAnyathI pAMca, udayasthAna guNita 10, ane udayabhaMgaguNita 15 sattAsthAne thAya. aparyApta-beI. Adi 3 jIvasthAnakomAM paNa sAmAnyathI A pAMca ane udaya sthAnaguNita temaja udayabhaMgaguNita paNa dasa-dasa sattAsthAne hoya che. aparyApta asaMzo paMce. ne paNa sAmAnyathI A pAMca ane baMne udayasthAne pAMca-pAMca mATe udayasthAnaguNita 10, ane je udayabhaMgavAra vicArIe te 21nA udaye tiryaMcanA 1 bhAMgAmAM pAMca ane manuSyanA 1 mAM 78 vinA cAra ema nava; eja pramANe 26nA udaye paNa nava, kuvA udayabhaMgaguNita sattAsthAne 18 thAya e ja pramANe aparyApta saMjJI paMce. ne paNa sAmAnyathI pAMca, udayasthAnaguNita 10 ane udayabhaMga guNita 18 sattAsthAne thAya. baMdhabhaMgayukta udayabhaMga guNita sattAsthAne je baMdhasthAnanA jeTalA bhAMgA heya tenI sAthe udayabhaMgaguNita sattAsthAnone guNavAthI prApta thAya che. te ja pramANe sAmAnya saMdhamAM batAvela che te pramANe ahIM paNa pitAnI meLe ja vicAravAM. sUlama paryApta eke. ne paNa prathamanI jema 23 Adi pAMca baMdhasthAne ane kula baMdha bhAMgA tera hajAra navase sattara hoya che. ahiM udayasthAna 21, 24, 25 ane 26 A ja hoya che. tyAM 21 nA udaye sUkSama paryApta ayazane 1, 24nA udaye sUma paryApta pratyeka ane sAdhAraNa sAthe ayazanA be, e ja pramANe 25 ane 26 nA udayanA paNa be-be, kula cAre udayasthAne maLI sAta udayabhAMgA heya che, ahiM paNa 23 Adi pAMce baMdhasthAnamAM pahelAMnI jema sAmAnyathI 92 Adi pAMca ane cAre udayasthAnamAM pAMca pAMca hevAthI ulayasthAnaguNita sattAsthAne 20 heya che. udayabhaMgavAra vicArIe te 21 nA udayanA 1 mAM pAMca, 24 nA uDhayanA bane bhAMgAomAM pAMca-pAMca mATe 10, zarIra paryAptae paryApta thayA bAda 78nuM sattAsthAna teukAya ane vAyukAyamAM ja ghaTe che. paNa anya chamAM ghaTatuM nathI. temaja teukAya ane vAyukAyane sAdhAraNane udaya hetuM nathI. mATe 25 nA sUphamaparyApta pratyeka nA 1 mAM pAMca ane sUmi paryApta sAdhAraNanA 1 mAM 78 vinA cAra, ema nava. eja pramANe rahanA udaye paNa nava. ema udayabhaMgaguNita sarva sattAsthAne 33 thAya che. bAdara paryApta eke, ne paNa pahelAnI jema 23 Adi pAMca baMdhasthAne ane tera hajAra navase sattara baMdha bhAMgA hoya che. teone Atapa athavA udyotanA udayane paNa saMbhava che. tethI 21 Adi cAra uparAMta ra7nuM udayasthAna adhika hovAthI kula pAMca udayasthAne hAya che. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha tyAM 21nA udaye bAdara paryAptanA yaza ane ayaza sAthene be, 24 nA udaye bAdara paryApta pratyeka ane sAdhAraNanA yaza ane ayaza sAthe be-be mATe cAra ane kriya vAyukAyano eka ema kula pAMca. e ja pramANe 25nA udayanA paNa pAMca, 26 nA udaye ucchavAsanA udaya sahita Aja pAMca athavA ucchavAsanA anudaye AtapanA udayanA bAdaraparyApta pratyekanA yaza ane ayaza sAthenA be, ane udyotanA udayanA bAdaraparyApta pratyeka ane sAdhAraNanA yaza ane ayaza sAthe guNatAM 4, ema kula agiyAra. 27 nA udaye ApanA 2 ane udyotanA 4, ema 6, ema pAMce udayasthAne maLI kula 29 udaya bhAMga hoya che. ahIM paNa 23 Adi pAMce baMdhasthAne sAmAnyathI 92 Adi pAMca sattAsthAne ane 21 thI 20 sudhInA cAre udayasthAnamAM pAMca pAMca. paraMtu ra7ne udaya teukAya, vAyukAyane na hovAthI temaja anyone paNa sarva paryAptIe pUrNa thayela hovAthI 78 vinA cAra sattAsthAne hoya che. mATe udayasthAnaguNita sattAsthAne 24 ane udaya. bhaMga vAra vicArIe te 21 nA udayana baMne bhAMgAomAM pAMca-pAMca mATe 10 (dasa). 24 nA udayanA vaikiyavAyukAyanA 1 mAM 92, 88 ane 86 A traNa ane zeSa cAra bhAMgAmAM pAMca-pAMca mATe 20, ema kula trevIsa. 25 nA udaye vaikriya vAyukAyanA 1 mAM 92 Adi 3 ane teukAya, vAyukAyAmAM ghaTI zake tevA bAdara-paryApta-pratyeka ayazanA 1 mAM pAMca ane zeSa traNamAM 78 vinA cAra-cAra, mATe 12, ema sarve maLI 20 sattAsthAne. 26nA udaye aikriyavAyukAyanA 1 mAM 92 Adi 3 ane teukAya, vAyukAyamAM saMbhavatA bAdara-paryApta-pratyeka ayazanA 1 mAM pAMca ane zeSa 8 mAM 78 vinA 4 mATe 36, ema 26nA udayanA kula 44 ra7nA udayanA e bhAMgAmAM 78 vinA cAracAra mATe 24, ema pAMca udayathAne maLIne udayabhaMga-gurNita sattAsthAne 121 thAya che. paryApta vikaseMdriyane paNa 23 Adi pAMca baMdhasthAne ane tera hajAranavase sattara baMdhamAMga hoya che. ahIM 21, 26, 28, 29, 30 ane 31 A cha udaya sthAne heya che. - tyAM 21nA udaye paryApta yaza-jayazanA be, eja pramANe 26 ane 28nA paNa be-be. ratnA ucchavAsanA udaya sahitanA be ane ucchavAsanA anudaye udyotanA udayanA be ema cAra, 30 nA udaye svaranA udaya sahitanA cAra ane svaranA anudaye udyotanA udayanA be ema che, ane 31nA udayanA cAra ema cha e udayasthAnanA eka-ekanA 20-20 ane traNenA maLIne kula 60 udayabhAMga hoya che. ahIM paNa 23 adi pAMce baMdhasthAnemAM sAmAnyathI sattAsthAne 92 Adi pAMce ane 21 tathA 20nA udayamAM pAMca-pAMca mATe dasa; ane 28 thI 31 sudhInA 4 udayasthAnamAM . 78 vinA 4-mATe seLa, ema udayasthAna guNita sattAsthAne 26 thAya che. Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa udayabhaMgavAra vicArIe te 21nA udayanA bemAM pAMca-pAMca mATe dasa, eja pramANe 26nA benA maLIne dasa, 28nA baMne bhAMgAmAM 78 vinA cAra-cAra mATe ATha, eja pramANe 29nA cAramAM cAra-cAra mATe 16, 30nA 6mAM cAra-cAra tethI 24, ane 31nA 4mAM paNuM cAra-cAra mATe 16 ema udayabhaMga guNita sarva sattAsthAne 84 corAzI che. paryApta asaMjJI paMce. ne pUrvanI jema 23 Adi pAMca baMdhasthAna ane terahajAra navase sattara baMdha - bhAMgA heAya che. paraMtu A cha sarva paryAptIe paryApta deva ane naraka prAyogya 28ne baMdha paNa karI zake che. tethI 28 nuM baMdhasthAna ane tenA nava baMdhamAMgA adhika hoya che, tethI kula 23 Adi cha baMdhasthAna ane terahajAra navase chavvIsa baMdhabhAMgA heya che. ahIM paNa beI. paryAptAnI jema 21 Adi cha udayasthAne hoya che. ane tenA udayamAM paNa anukrame 2, 2, 2, 4, 6 ane 4 ema vIsa hoya che. A jIvane be.. paryAnI jema yaza ane susvara sivAya bIjI kaI paNa parAvartamAna zubha prakRtiene udaya heta nathI, mATe 20 ja bhAMgA thAya che. keTalAka AcArya ma. sA. nA mate paryApta saMjJI paMce. tiryaMcanI jema A jIvane paNa parAvartamAna dareka pravRtio vArApharatI udayamAM hoI zake che, tethI te mate saMjJa paMce. paryAptanI jema ahIM paNa 21 Adi chae udayasthAnamAM 4904 udayabhAMge hoya che, tethI cha e udayasthAne maLI cAra hajAra navasene cAra udayabhAMgA hoya che. - ahIM paNa sAmAnyathI 92 Adi pAMca sattAsthAne hoya che, tyAM 27nA baMdha, 21 ane 2nA udaye pAMca-pAMca, mATe 10, ane 28 Adi cAre udayasthAnamAM 78 vinA cAra-cAra, mATe 10. ema udayasthAnaguNita sattAsthAne 26 hoya che. ane udayabhaMgavAra vicArIe te paNa beI. paryAptAnI jema kua udayabhaMgaguNita sattAsthAne corAsI (8) hoya che. eja pramANe 25 26, 29 ane 30 nA baMdhe paNa sAmAnyathI pAMca, udayasthAna guNita 26, ene udayabhaMga guNita sattAsthAne 84 hoya che, ane anya AcArya ma. sA. nA mate udayabhaMgaguNita sattAsthAne pitAnI meLe ja vicArI levAM. A cha deva ke naraka prAgya 28ne baMdha sarva paryAptIe paryApta thayA pachI ja karI zake che, paraMtu aparyApta avasthAmAM karatA nathI, mATe 28nA baMdha, 30 ane 31 A ja udayasthAno hoya che. tyAM 30 nA udayanA svara sahitanA cAra ane 31nA cAra ema ATha udayabhAMga hoya che. ane sAmAnyathI sattAsthAne 92, 88, ane 86 A traNa hoya che. ane bane udayathAne traNa-traNa hovAthI udayasthAna guNita 6, ane udayabhaMgavAra vicArIe te 30nA udayanA cAre bhAMgAomAM traNa-traNa tethI bAra ane 31nA udaye paNa eja pramANe bAra ema, udayabhaMgaguNita sattAsthAne 24 heya che. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaprala paryApta saMjJI paMce. ne 23 Adi ATha baMdhasthAna ane terahajAra navase pIstAlIza baMdhamAMgA hoya che. 24nuM udayasthAna mAtra eka. mAM ja hovAthI te vinA 20 vigere agiyAra udayasthAne hoya che, ane apekSAe kevalI bhagavaMtemAM saMjJInI vivakSA na karI te 21 ane 25 thI 31 sudhInAM sAta ema kula 8 udayasthAne hoya che. ane sAmAnya eke. nA 42, vikAnA 66, temaja labdhi aparyApta saMjJI paMce. tiryaMcane 21 ane 26nA udayane eka-eka, eja pramANe manuSyane paNa 21 ane 26 nA udayane eka eka ema kula cAra, ema sarva maLI 112 vinA roSa sAta hajAra chase ogaNaeMsI udayabhAMga hoya che. ane e kevalIne saMjJA na gaNIe te kevalInA ATha bhAMgA vadhu bAda karatAM sAtahajAra chase ekatera udayabhAMga hoya che. . dareka udayasthAne udayabhAMgA A pramANe che 20 nA udayane eka, 21 nA udayanA paryApta paMce. tiryaMcanA ATha, paryApta manuSyanA ATha, devatAnA ATha, nArakane eka ane tIrthakara kevalIne eka, ema 29. 25nA udayanA vaikriya tiryaMcanA Aha, vaikriya manuSyanA ATha, devatAnA Aha, nArakane - eka, AhArakane eka ema 26. rahanA udayanA paryApta paMce. tiryaMcanA 288, paryApta manuSyanA 288, ema 576. - 27nA udayanA 25nA udayasthAnamAM batAvyA mujaba 26 ane tIrthaMkara paramAtmAne eka, ema 27. 28nA udayanA sAmAnya paMce. tiryaMcanA 576, kriya tiryaMcanA 16, sAmAnya manunA 576, vaikriya manunA 9, AhAraphanA ra, devatAnA 16 ane nArakane eka, ema eka hajAra ekase chAnuM. - ra9nA udayanA sAmAnya tiryaMcanA 1152, vekiya tiryaMcanA 11, sAmAnya manu nA 576, kriya manu. nA 9, AhArakanA 2, tIrthakara kevalIne eka, devatAnA 16 ane . nArakane 1, ema sattarase tera thAya. 30nA udayanA sAmAnya paze. tiryaMcanA 1728, ukiya tiryaMcanA , sAmAnya manuSyanA 1152 vekiya manuSyane 1, AhArakane 1, tIrthakara kevalIne 1 ane devatAnA 8 ema, behajAra AThase navANuM 31nA udayanA sAmAnya paMce. tiryaMcanA 115ra. - 9 nA ane AThanA udayane eka-eka, Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 paMcasaMgraha tarIkhe ema kula agiyAra udayasthAne maryAM udayabhAMga sAtahajAra chase ogaNaeMzI. ame kevalIna vivakSA na karIe te 8 bAda karatAM sAta hajAra chaseIketera thAya. sAmAnyathI sattAsthAne 3 Adi 12 hoya che. ane je kevalIne saMjJA na gaNIe te 8 ane 9 vinA zeSa 10 sattAsthAne hoya che. saMvedha - 23nA baMdha 21 ane 25 thI 31 paryaMtanAM 7 ema kula 8 udayasthAne hoya che.ane tyAM 21nA udaye, paryApta paMce. tiryaMcanA 8, paryApta manuSyanA 8 ema 16 (seLa). 25nA udaye, zaikriya tiryaMcanA 8, zaikriya manu.nA 8, ema seLa. 2nA udaye sAmAnya tiryaMcanA 288, sAmAnya manu nA 288 ema pAMcase chetera. 27nA udaye vaikriya tiryaMca ane vaikriya manuSyanA 8-8 ema saLa. 28nA udaye, sAmAnya paMce. tiryaMcanA pa76, vakriya tiryaMcanA 16, sAmAnya manuSyanA 576 ane vaikriya manu. nA 8, ema agiyAraso choMtera. 29nA udaye, sAmAnya paMce. tiryaMcanA 115ra vaikriya tiryaMcanA 16, sAmAnya manu. 576 ane vaikriya manunA 8, ema sattarase bAvana 30 nA udaye, sAmAnya paze. tiryaMcanA 1728, vaikiya tiryaMca nA 8 ane sAmAnya manunA 115ra ema aThThAvIsa se aThThayAzI ane 31nA udaye sAmAnya paMce. tiryaMcanA agiyArase bAvana ema kula udayabhAMgA sAta hajAra pAMcase bANuM hoya che. - TabA vi. mAM keTalAka ThekANe vaikriya tiryo ane vaikriya manuSya Azaya udayasthAne ane udayabhAMgA batAvavAmAM Avela nathI. paraMtu sAmAnya saMdhamAM TIkA AdimAM A udayasthAne ane udayabhAMgAe paNa batAvavAmAM Avela che. mATe ahIM paNa batAvela che. AmAM vivekSA ja kAraNa lAge che. ahIM sAmAnyathI 92, 88, 86, 80 ane 78 A pAMca sattAsthAne hoya che. tyAM 21 ane 26nA udaye pAMca-pAMca hevAthI 10, 25 ane 27nA udaye 92 ane 88 A be-be mATe cAra, 28 Adi cAre udayasthAnamAM 78 vinA cAra-cAra hovAthI 16 ema udayasthAnaguNita sattAsthAne 30 heya che. udayabhaMgavAra vicArIe te A pramANe 21nA udaye paryApta paMce. tiryaMcanA 8 bhAMgAmAM pAMca-pAMca mATe 40, ane paryApta manuSyanA 8mAM 78 vinA cAra-cAra mATe 32, ema. kula 72. 25nA udaye ghakriya tiryaMca ane vaikiya manu nA 16 mAM 92, 88, e,e mATe batrIza. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2Tale sArasaMhe ra6nA udaye paryApta tiryaMcanA 288mAM pAMca-pAMca mATe 1440 ane manuSyanA 288mAM 78 vinA cAra-cAra mATe 115ra ema kula pacIza bANuM. ' ra7nA udaye 25nA udayanI jema 32 (batrIza). 28nA udaye sAmAnya tiryaMcanA 576, ane sAmAnya manuSyanA 576 A 115ramAM 92 Adi cAra-cAra, mATe 4608, ane vaikriya tiryaMcanA 16 ane vaikriya manu. nA 8 A 24mAM 92-88 A be-be mATe 48, ema kula cAra hajAra chase chapana. ra9nA udaye sAmAnya paMce tiryaMcanA 1152 ane sAmAnya manu. nA 576 A 1728 mAM 92 Adi cAra-cAra, tethI 6912, vaikiya tiryaMcanA 16 ane vaikriya manu.nA 8. A 24mAM 92-88 be-be mATe 48, kula 6960 (chahajAra navase sATha) 30nA udaye sAmAnya paMce. tiryaMcana 1728 ane sAmAnya anu. nA 11mara A 2880mAM 92 Adi cAra-cAra mATe 11,520 vaikriya tiryaMcanA 8mAM 92, 88 be-be mATe 16 ema sarva maLI 11,5,36 (agiyAra hajAra pAMcaso chatrIza). - 31nA udaye sAmAnya paMce. tiryaMcanA 115ra mAM 92 Adi cAra mATe 4680 (chetAlIza se ATha) ema AThe udayasthAne maLI udayabhaMga guNita sarva sattAsthAne 30,488 (vIza hajAra cAra aThThayAza) thAya che. | 25 ane 2nA baMdha, 23nA baMdhamAM batAvyA pramANe 24 vinA 21 Adi 8 udayasthAne ane 7592 udayabhAMga hoya che, paraMtu IzAna sudhInA deve paNa bAhara paryApta pratyeka eke. prAgya 25 ane 26ne baMdha karI zake che, mATe devatAnA 6 udayasthAnanA 64 udayabhAMga ahIM adhika ghaTe che. tethI kula udayabhAMgA 7592nA badale 7656 (sAtahajAra chase chapana) samajavA. tyAM devemAM saMbhavatA 21, 25 ane 27thI 30 sudhInA udayasthAnamAM anukrame pahelAM batAvela te te udaya bhAMgAemAM 88, 8 16, 16 ane 8 bhAMgAe adhika samajavA. sattAsthAna ahIM paNa sAmAnyathI 23nA baMdhamAM batAvyA mujaba pAMca, udayasthAnaguNita 30 ane udayabhaMgavAra vicArIe te devatAnA 21 Adi 6 e udayasthAnanA udayamAMgAomAM anukrame 92, 88 be-be sattAsthAne hovAthI anukrame 16, 16, 16, 32, 32 ane 16 sattAsthAne adhika samajavAM ema casake bhAMgAomAM maLI devatAonA 128 sattAsthAne vadhAre hovAthI kula udayabhaMgaguNita sattAsthAne 30,610 (trIzahajAra chase seLa) hoya che. - 28 nA baMdhe udayasthAna, udayabhaMga temaja sattAsthAna Adine saMvedha sAmAnya Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hara pacasa bahu tRtIyakhaDa sa vedhamAM batAvela che. teja pramANe sa'nI paoNMcendriya paryAptAmAM hoya che. mATe tyAMthI jANI levA ceAgya che. 29 nA badhe 21 ane 25 thI 31 payatanAM ATha udayasthAna ane dareka udayasthAne bhAMgA upara sannI 5'cendriya paryAptAmAM sAmAnyathI jema batAvela che tema ahIM paNa samajavA. paraMtu kevaLIne sa bhavatA dareka udayasthAnAnA eka-eka ema kula AATha udayabhAMgA khAda karI dareka udayasthAnamAM paNa teja pramANe hAvAthI pharIthI batAvela nathI. sAmAnyathI sattAsthAne 93 Adi prathamanAM cha ane 78 ema sAta haiAya che. ane udayasthAna vAra A pramANe : 21 ane 26nA udaye sAta-sAta mATe 14, 25 ane 27 nA udaye prathamanAM cAra-cAra mATe ATha, 28, 29, ane 30 nA udaya sthAnAmAM 78 vinA cha-cha mATe 18 ane 31 nA udaye 2-88-86 ane 80 A cAra, ema kula sattAsthAneA cummAlIza (44) che. udayabha'gavAra vicArIe tA. 21 nA udaye paryApta paoNMcendriya tiya canA ATha bhAMgAmAM 92-88-89-80 ane 78 A pAMca tethI 40, paryApta manuSyanA AThamAM prathamanAM cha-cha mATe 48, devatAnA AThamAM 92-88 e-e mATe 16, ane nArakanA ekamAM 92 thyAdi traNa ema kula 107, sattAsthAnA thAya che. 25 nA udaye vai. tiyacanA AThe ane devatAnA ATha A sALamAM 92-88 ee mATe 32, vaikriya manuSyanA AThamAM 93 Adi prathamanAM cAra tethI 32, AhArakanA ekamAM 93 nu' eka ane nArakanA ekamAM 92 Adi traNa ema kula 68 sattAsthAne, 26nA paryApta paMcendriya tiya canA 288mAM 92-88-89-80 ane 78 e poca-pAMca mATe 1440, paryApta manuSyanA 288 mAM 78 vinA cha-cha tethI (1728) ema 3118 (ekatrIsaseA aDasaTha) sattAsthAne. 27 nA 26 bhAMgAmAM 25nA udayabhaganI jema 68 sattAsthAnA thAya. 28 nA udaye sAmAnya 5'cendriya tiya "canA 576 bhAMgAmAM 92 Adi cAra-cAra, tethI 2304, vaikriya tiya`canA sALa ane devatAnA soLa A 32 mAM 2-88 e-e, mATe 64, sAmAnya manuSyanA pAMcaso cheteramAM prathamanAM cha-cha mATe (3456) ceAtrIzase chappana, vaikriya manuSyanA 8 mAM prathamanAM 4-4 mATe 32, udyotanA udayavALA ekamAM 93 ane 89 ema be, AhArakanA bemAM 93nu eka tethI 2, nArakanA ekamAM 92 Adi 3 ema kula (5863) aThThAvanasA tesaTha sattAsthAnA saMbhave. ra9 nA uDDaye sAmAnya pa'cendriya tiya "canA 1152 mAM 92 Adi 4-4, mATe Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMha 4608 sAmAnya manuSyanA 576 bhAMgAmAM 93 Adi cha-cha mATe 3456, vediya tiyaca nA 16 ane devatAnA seLa A 32 mAM 92-88 be-be, tethI 64, vaikriya manuSyanA AThamAM 93 Adi prathamanAM 4-4 tethI 32, udyotavALA ekamAM 93 ane 89 ema che, AhArakanA bannemAM 93nuM eka mATe 2, nArakanA ekamAM 92 Adi traNa, ema (8167) ATha hajAra ekase saDasaTha sattAsthAne hoya. 30 nA udaye sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 1728 bhAMgAmAM 92 Adi 4-4 mATe 12. vai. tiryaMcanA 8 ane devatAnA ATha ema saLamAM be-be mATe 32, sAmAnya manuSyanA 115ramAM 93 Adi 6-6 mATe dara, udyota sahita vaikriyanA ekamAM 93 ane 89 ema be, AhArakanA ekamAM 93nuM eka, ema. (13859) tera hajAra Aise egaNasATha sattAsthAne hoya, 31nA udaye paMcendriya tiryaMcanA 115ramAM 92 Adi 4-4 tethI 4608. ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAne (35908) pAMtrIsa hajAra navaso ATha thAya che. * 30 nA baMdhe 21 ane 25 thI 31 parvatanAM sAta ema ATha udayasthAne hoya che. ane sAmAnya saMdhamAM 30 nA baMdhe batAvela je sAta hajAra sAtaso tahetera udayabhAMgA che temAMthI dareka udayasthAne saMjJI paM. paryAptAmAM na ghaTe tevA ekendriya, vikasendriya ane labdhi aparyApta manuSya tathA tiryaMcanA udaya bhAMga bAda karatAM ATha udayathAne maLI sAta hajAra chaso ekasaTha (7661) udayabhAMgA samajavA. ane matAMtare 29 ane 30 nA udayanA be bhAga laIe te (7263) sAta hajAra chase tresaTha 'udayabhAMgA jANavA, sAmAnyathI ahIM paNa 93 Adi 7 sattAsthAne hoya che. * 21 nA udaye sAta, 25 ane 27 nA udaye 93 Adi prathamanAM cAra mATe ATha, 26 nA udaye 92-88-86-80 ane 78 e pAMca, 28-29 ane 30 nA udaye 78 vinA cha-cha tethI 18, 31 nA udaye 92 Adi 4 ema udayasthAna guNita sattA sthAne 42 thAya. ulyabhaMgavAra vicArIe te-21 nA udaye paryApta paMcendriya tiya"canA ATha bhAMgAmAM 92-88-89-80 ane 78 e pAMca-pAMca mATe 40, paryApta manuSyanA AThamAM 78 vinA cAra-cAra mATe 32, devatAnA AThamAM 93 Adi prathamanAM 4-4 mATe 32 nArakanA ekamAM 92 Adi traNa ema 107, Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha vatIyakhaDa 25 nA ve. tirya-canA ATha ane vaikriya manuSyanA ATha A seLamAM 92-98 be-be tethI 32, devatAnA AThamAM 93 Adi prathamanAM 4-4 mATe 32, nArakanA ekamAM 92 Adi 3, ema 67, - 26 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 288 mAM 5-5 mATe 1440, ane paryApta manuSyanA 288 mAM 78 vinA 4-4 tethI 1150, ema (2592) pacIsase bANuM, ra7 nA udaye 25 nA udayamAM batAvyA mujaba 67. 28 nA udaye sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 576, ane sAmAnya manuSyanA 576 - A 115ramAM 92-88-86 ane 80 ema cAra-cAra tethI 4608, va, tiryaMcanA seLa ane ve. manuSyanA ATha A 24 mAM 92-88 be-be mATe 48, devatAnA seLamAM 97 Adi prathamanAM cAra tethI 64, nArakanA ekamAM 92 Adi traNa ema (4723) suDatAlIsase trevIsa, 29 nA udaye sA. tirya-canA 115ra ane sA. manuSyanA 576 A 1728mAM 4-4 mATe (6912) zaikriya tiryaMcanA 16, ane zaikriya manuSyanA ATha A 24 mAM be-be mATe 48, devatAnA soLamAM 93 Adi prathamanAM 4 tethI 64, nArakanA ekamAM 92 Adi 3 ema (7027) sAta hajAra sattAvIza, - 30 nA udaye sAmAnya tiryaMcanA 1728, sAmAnya manuSyanA 115ra, A aThThAvIsa eMzImAM 92 Adi cAra-cAra mATe 11520, 2. tiryaMcanA AThamAM 92-88 be-be tethI 16, devatAnA AThamAM 93 Adi prathamanAM cAra-cAra mATe 32 ema (11568) agyAra hajAra pAMcase aDasaTha, 1 nA udaye sA. paM. tiryacanA 1152 mAM 92 Adi cAra-cAra, tethI beMtAlIsa ATha, - ema aThe udayasthAne maLI udayabhaMga guNita sattAsthAne (3075 trIsa hajAra sAta egaNasATha thAya. .. je AhArakanA 29 ane 30 nA udayanA be bhAMgI vadhAre laIe te hara nAM be sattAsthAne adhika samajavAM. 31 ane ekanA aMdhe sAmAnya saMdhamAM batAvyA mujaba samajavuM. guNasthAnakamAM nAmakarmanAM baMdhasthAne Adi temaja saMvedha : mithyAtva guNasthAnaka - yatine ja ghaTatAM 31 ane 1 nA baMdhasthAna vinA zeSa 23 Adi 6 baMdhasthAne hoya che. tyAM 23nA baMdhanA 4, 25nA baMdhanA 25, 26 nA baMdhanA 16, 28 nA baMdhanA 9, 29 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa mahe ma nA khaMdhanA jinanAma sahita deva prAyeAmyanA 8 vinA khANuMsA cALIsa, 30 nA madhanA jinanAma sahita manuSya prAyeAgyanA 8, AhArakaddika sahita deva prAceAgyanA eka, ema 9 bhAMgA vajI zeSa che tAausasA khatrIsa, ema cha e madhasthAnanA maLI kula kha dhabhAMgA tera hajAra navasA chavIza thAya che. kaivalImAM ja sa MbhavatA 20, 9 ane 8 A traNu vinA 21 ane 24 thI 31 patanAM 9 udayasthAnA hoya che. tyAM 21 nA udaye tIrthaMkaranA eka vinA 41, 24nA 11, 25nA AhArakanA eka vinA 32, 26 nA 600, 27 nA AhArakanA eka ane tItha "karanA eka A e vinA 31, 28nA AhArakanA be, udyota sahita vaikriya catinA eka A traNa vinA 1199, ra9nA upara batAvela traNa ane tItha karane 1 A 4 vinA vinA 1781, 30.nA AhArakanA eka, udyotavALA vaikriyatinA eka ane tItha karanA eka e 3 vinA 2914, 31 nA udaye tI karanA eka vinA 1164, ema nave udayasthAne maLI sAtahajAra sAtase tahAMtera uDDayabhAMgA hAya che. sAmAnyathI 92-89-88-8-80 ane 78 A sattAsthAneA hAya che. pUrva jeNe narakAsu mAdhyu che evA manuSya kSapazama samyaktva pAmyuM nikAcita-jinanAmanA khaMdha karI narakAbhimukha avasthAmAM vatAM antarmuhUta mithyAtva paNu pAme che. tyAre tene pahele guNusthAnake 89 nuM sattAsthAna paNa hAya che. jinanAma ane AhAraka catuSka A ubhayanI sattAvALA tathAsvabhAve ja pahele gurusthAnake temaja narakamAM jate nathI tethI 93 nuM na ghaTe ane 79 Adi pAMca sattAsthAne to mAtra kSapakazreNImAM 13 prakRtinA kSaya pachI ja ghaTe che mATe ahIM saMbhavatAM nathI. savedhA 23-25 ane 26 nA aMdha pahele guNusthAnake ja hAya che. mATe sAmAnya sa`veSamAM batAvela che. tethI kaMIpaNa vizeSa na DhAvAthI ahIM pharIthI khatAvela nathI. 28 nA adhe 25-27-28-39-30 ane 31 A cha udayasthAnA hoya che. temAM paNa prathamanAM cAra. udayasthAnA vaikriya tiya ca ane vaikriya manuSyanI apekSA eja samajavAM. kAraNu ke mithyAdRSTIne aparyApta avasthAmAM deva athavA naraka prAyeAgya adha kare tevA vizuddha athavA sakUliSTa pariNAma thatA nathI. paraMtu sava' paryAptie paryApta mithyAeja deva ane naraka prAyeAgye baMdha karI zake che. temAM paNa naiSkriya tiya ca ane manuSya tevA prakAranA sakilaSTha pariNAmI na heAvAthI athavA vivakSA karI. na heAvAthI naraka prAdhezya baMdha karatA nathI. paraMtu deva prAyeAgya adha karI zake che. 25 nA udaye vaikriya tiyacanA AThe ane vaikriya manuSyanA ATha ema 16 udayabhAMgA hAya che. ra7 nA udaye paNa eja pramANe 16, 28 tathA 29 nA udace naiSkriya Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMthasaMgraha vatIyakhaMDa tiryaMcanA 16 ane zaikriya manuSyanA 8 ema 24-24, 30 nA udaye vaidiya tiryaMcanA 8, sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA svaranA udayavALA 1152, sAmAnya manuSyanA 1152, ema tevIsa bAra ane 31 nA udaye sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 115ra ema cha e. udayasthAne maLI 3544 udayabhAMga hoya che. sAmAnyathI 92-89-88 ane 86 A cAra sattAsthAne hoya che. tyAM 25-27 28 ane 29 nA udaye 92-88 bebe, mATe 8, 30 nA udaye hara Adi 4 ane 1 nA udaye 89 vinA 3 ema udayasthAna guNita sattArathAne 15 heya che. udayabhaMgavAra vicArIe te 25 nA udayanA 16 mAM 92-88 bebe, tethI 32, 27 nA udaye paNa eja rIte 32, 28 ane 29 nA udayanA 24-24 bhAMgAomAM Aja 2-2 mATe 48-48, 30 nA udaye aikriya tiyacanA 8 mAM Aja 2-2, tethI 16, svara sahita paMcendriya tiryaMcanA 1152 bhAMgAmAM 92-88 ane 86 A traNa-traNa mATe 3456 : ane manuSyanA 115ramAM 92 Adi, 4tethI 4608 ema kula (8080) ATha hajAra eMzI 31 nA udayanA 115ramAM 92-88 ane 86 e 3-3 tethI trazase chapana ema udaya bhaMga guNita sarva sattAsthAne (1166) agiyAra hajAra chase chanuM thAya che. tyAM deva prAyogya 28 nA badhe upara batAvela 25 Adi 6 udayasthAna ane (2544) pAMtrIsase cummAlIza udayabhAMgA hoya che. paraMtu 92-88 ane 96 ema sAmAnyathI 3 ane prathamanA cAra udayasthAnamAM 92-88 tethI 8, 30 ane 31 nA lAye 92 Adi 3-3 mATe 6 ema udayasthAna guNita sattAsthAne 14 ane udayabhaMgavAra vicArIe te 25 ane 27 nA udaye 32-32, 28 ane 29 nA udaye 48-48 ane 30 nA udayanA vaikriya tiyacanA 8 mAM 92-88 tethI 16 ane zeSa tevI so cAramAM 3-3 tethI cha hajAra navase bAra ane 31 nA udaye cetrIza chappana ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAne daza hajAra pAMcase cummAlIza thAya. naraka prAgya 28 nA baMdha 30 ane 31 A be ja udayasthAne hoya che. tyAM 30 nA udaye sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA savaranA udayavALA 1152 ane manuSya. nA 115ra ema trevIse cAra ane 31nA udayanA paMcendriya tiya"canA agyArase bAvana ema 3456 udayabhAMga hoya che. sattAsthAna sAmAnyathI 92 Adi 4, tyAM 30 nA udaye 4, kAraNa ke pUrve narakAsu bAMdhI zopazama samyatva pAmI jinanAmane nikAcita baMdha karI manuSya narakAzimukha avasthAmAM mithyAtva pAmI naraka prAgya 28 ne baMdha kare tyAre 89 nuM sattAsthAnaka ghaTI zake che. paNa deva prAgya 28 nA baMdhamAM ghaTatuM nathI. 31 nA udaye 89 vinA che ema banne udayasthAne maLI sAta sattAsthAne thAya. Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa maha . 200 tyAM 30 nA udaye manuSyanA 1152mAM 4-4 mATe cheMtAlIzasA AThe ane sAmAnya pacendriya tiya canA 1152mAM 89 vinA 3-3 mATe cAtrIzasA chappana ema kula 8064 ane 31 nA uDDayanA 1152mAM 89 vinA 3-3 tethI 3456, ema udayabhaga guNita kula sattAsthAnA (11520) agiyAra hajAra pAMcase vIza thAya. ahI 29 nA baMdha vikalendriya, 5. tiyA~ca ane manuSya prAgaiAgye ja thAya che. paraMtu jinanAma sarhuita deva prAyeAgya thatA nathI. A vAta dhyAnamAM rAkhavI. sAmAnyathI 29 nA badhe kevaLI bhagavatane ja ghaTe evA 208 ane 8 A traNa sivAyanAM 21 ane 24 thI 31 paryaMtanAM 9 udayasthAnA ane kevaLI bhagavatama ja saMbhavatA 8 temaja munine ja saMbhavatA udyotanA udayavALA uttara vaikriyanA 3 ane AhArakanA 7 ema 18 vinA zeSa sAta hajAra sAtame taheAMtera udayabhAMgA DAya che. ane udayasthAnavAra mithyAone upara 21 AdinA uce je batAvavAmAM Avela che. teja pramANe samajavA. sAmAnyathI sattAsthAna pahele guNasthAnake saMbhavatAM 92 Adi 6 DhAya che. ane udayasthAnavAra vicArIe te 23 nA khaMdhamAM khatAvyA mujaba 21 Adi prathamanA cAra udayasthAnAmAM 89 vinA 5-5 tethI 20, ane 27 thI 31 sudhInAM 5 udayasthAnAmAM 92-88-86 ane 80 e 4-4 tethI 20 ema kula 40, temaja narakAyu bAMdhI kSayApama samyaktva pAmI nikAcita jinanAmanA adha karI manuSya mithyAtva pAmI narakamAM jAya tyAre aparyApta avasthAmAM te manuSya prAcey 29 nA khadha kare che. ane tene jinanAma sattAmAM hovAthI narakanA 21 Adi pAtAnA pAMca udayasthAnAmAM tevA jIvane eka 8lgu sattAsthAna vadhAre hAvAthI kula udayasthAna guNita sattAsthAnA 45 thAya che. udayabhaMgavAra sattAsthAnA A pramANe-- 21 nA udace ekendriyanA 5, vikalendriyanA 9, paMcendriya tiya canA 9, A 23 bhAMgAomAM 89 vinA 5-5 tethI 115, manuSyanA 9 mAM 92-88-86 ane 80 A 4-4 mATe 36, devatAnA AThamAM 92-88 ema 2-2 tethI 16, nArakanA ekamAM 92-89 ane 88 ema 3 kula 170 sattAsthAnA 24 nA uDDayanA 11 bhAMgAmAM pahelAMnI jema 53, 25 nA ekendriyanA sAtamAM pahelAMnI jema 29, zaikriya tiya canA 8, vaikriya manuSyanA 8, devatAnA 8, A 24 mAM 92-88 e-e tethI 48 .ane nArakanA ekamAM 92 Adi traNa, kula 80, 3. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 paMcasaMgraha tRtIya 26 nA ekendriyanA 13 mAM pahelAMnI jema 53, vikalendriyanA 9 ane 5. ti. nA 289 A 298 mAM 89 vinA 5-5 mATe 1490 ane manuSyanA 289 mAM 89 ane 78 vinA 4-4 tethI 1152 ema kula be hajAra chasse navANuM. - ra7 nA vaikiya tiryaMcanA 8, ve. manu. nA 8 ane devatAnA 8 A 24 mAM kara88 bebe, mATe 48, ekendriyanA 6mAM 89 ane 78 vinA 4-4 mATe 24, ane nArakanA ekamAM 92 Adi 3 ema 75 sattAsthAne thAya. 28 nA udaye che. tiryaMcanA 16 vakriya manuSyanA 8, ane devatAnA 16, A 40 mAM 92-88 bebe. mATe 80, nArakanA ekamAM 92 Adi 3, zeSa 1158 mAM 92-88-86 ane 80 A 4-4 tethI 4632 kula cAra hajAra sAtase paMdara, 29 nA vekiya ti. nA 16, devatAnA 16 ane ve. manuSyanA 8 A 40 mAM 92-88 be-be, mATe 80, nArakanA ekamAM 92 Adi 3 ane zeSa sattaraso cAlIzamAM 92-88-86 ane 80 A 4-4, tethI cha hajAra navaso sATha ema kula sAta hajAra teMtAlIza. 30 nA vaikriya tiryaMcanA 8, devatAnA 8, A 16 mAM 92-88 ema 2-2 tethI 32, zeSa 2898mAM 92-88-86 ane 80 A 4-4 tethI agiyAra hajAra pAMcase bANuM ema kula agiyAra hajAra chaso vIza, 31 nA udayanA 1164mAM 92-88-86 ane 80 A 4-4 mATe beMtAlIza chappana ema nave udayasthAne maLI udayabhaMga guNita sarva sattAsthAne (31115) ekatrIsa hajAra ekase paMdara thAya che.. - 30 nA baMdhasthAnane saMvedha -jinanAma sahita manuSya prAgya 30 ne baMdha samyaphadaSTa deve ane nArako ja kare che. AhAraddhika sahita deva prAyogya 30 ne baMdha munio ja karI zake che. mATe ahIM te baMdha saMbhava nathI. paraMtu udyota sahita vikalendriya ane paMcendriya tiryaMca prAgya je 30 ne baMdha hoya che te ja saMbhave che. * tyAM 29 nA baMdhamAM batAvyA mujaba udayasthAna 9 ane udayabhaMga (7773) sAtahajAra sAtase toMtera hoya che. * 21 Adi nave udayasthAne udayabhaMganI saMkhyA paNa 29 nA baMdhana jemaja che. ahIM sAmAnyathI 8 vinA 92 Adi pAMca ane prathamanA cAra udayasthAnamAM 5-5 mATe 20 ane 27 Adi pAMca udayasthAnamAM 78 vinA 4-4 tethI 20, ema udayasthAna guNita sattAsthAne 40 hoya che. ahIM nArake mithyAtva avasthAmAM 30 ne baMdha udyota sahita paryApta paMcendriya tiryaMca prAgya ja kare che. mATe miyAdaSTa nArakane 89 nuM sattAsthAna ghaTatuM nathI. Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAra praha - udayabhaga vAra sattAsthAne 29 nA baMdhamAM batAvyA pramANe ja hoya che. mAtra nArakanA pitAnA pAMca udayabhaMgamAM rana baMdhe 92 Adi traNa sattAsthAne hoya che. paraMtu ahIM 89 nuM na hovAthI 92-88 beja samajavAM. tethI 29 nA baMdhamAM batAvela 21-25-27-28 ane 29 A pAMca udayasthAnamAM eka-eka sattAsthAna ochuM hovAthI anukrame 169, 79, 74, 4714 ane 7042 sattAsthAne samajavAM. ema nArakanA pAMca bhAMgAmAM 89 nuM sattAsthAna na hovAthI kula udaya bhaMga guNita sattAsthAne (31115) ekatrIsa hajAra ekase paMdara ne badale pAMca ochA hovAthI (31110) ekatrIsa hajAra ekase daza thAya che. sAsvAdana guNasthAnaka - A guNasthAnavALA aparyApta, ekendriya, vilendriya temaja naraka prAgya baMdha karatA nathI. tethI 23 Adi prathamanAM 3 baMdhasthAne nathI. ane naraka prAgya baMdhasthAna paNa nathI. tathA yatine ja saMbhavatA 31 ane 1 nAM baMdhasthAne paNa ahIM hotAM nathI. ahIM mAtra deva prAgya 28 ane paMcendriya tiryaMca tathA manuSya prAgya 29 ane udyota sahita paM.ti. prAgya 30 nuM ema 3 baMdhasthAne hoya che. tyAM devaprAgya 28 nA baMdhanA ATha bhAMga ane A guNasthAnake chevaTThA saMghayaNa ane haMDaka saMsthAnane baMdha na hovAthI 6 ne badale vArApharatI prathamanAM 5 saMghayaNa ane 5 saMsthAne ja baMdhAya che, mATe 5 saMghayaNane 5 saMsthAne guNatAM 25, tene be vihAgatie guNatAM 50 ane tene sthira-asthire guNatAM 100, zubha-azubha guNatAM 200, saubhAgya-daurbhAgye guNatAM 400, be svare guNatAM 800, Arya-anAye guNatAM 1600 ane yaza-aze guNatAM 3200 bhAMgA thAya. paMcendriya tiryaMca prAgya 29 nA baMdhanA A pramANe 3200 ane manuSya prAgya 29 nA baMdhanA paNa 3200 ema kula (6400) esaDase ane udyota sahita paMti. prAgya 30 nA baMdhanA paNa 3200 ema traNe baMdhasthAnanA maLI 9608 nu ATha baMdhamAMga hoya che. sAmAnyathI A guNasthAnake 21-24-25-26-29-30 ane 31 A sAta udayasthAne hoya che. anAdi mithyAdiSTI traNa karaNa karI upazama samyakatva pAmI paDatAM sAsvAdane AvI sAravAdana samyakatva sahita kALa karI narakavinA yathAsaMbhava traNa gatimAM utpana thAya che. ane sAravAdanane kALa utkRSTathI paNa cha AvalikA ja hoya che. tethI parabhavathI sAsvAdana guNasthAnaka laI jIva jyAM utpanna thAya tyAM potapotAnA pahelA be udayasthAnamAM sAsvAdanane saMbhava che. tethI ekendriyamAM 21 ane 24, devatAmAM 25 ane 2 ane manuSya-tiryamAM 21 ane 26, ema prathamanAM A cAra udayasthAne ghaTI zake che, Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tod paMcasaMgraha vatIya zarIra paryAsi pUrNa thatAM antamuhUrta lAge che. ane pitAnA zarUAtanA be udayasthAna pachInAM eTale ekendriyane 25, devatAne ra7 ane 28 ane zeSa jIvene 28 ane 29 nAM udayasthAno zarIra paryApti pUrNa thayA bAda sarva paryApti pUrNa thayA pahelAM ja hoya che. mATe aneka ja AzrayIne paNa ra7 ane 28 nuM udayasthAna saMbhavatuM nathI. sarva paryAptae paryAtinI apekSAe de ane nArakane 29 nuM temaja paMcendriya tiyane 30 ane 31 ane manuSyanI apekSAe 30 nuM ema ra9 Adi 3 udayasthAne paryApta avasthAmAM upazama samyakatva pAmI sAsvAine Ave te apekSAe heya che. uttara kriya zarIranI apekSAe cAre gatinA chamAM 25-27 ane 28 Adi udayasthAne ane tenA udayabhAMgAe kadAca AvI zake. paraMtu keIpaNa sthAne batAvela nathI. mATe kAMte kavacit ane apakAlIna hevAthI tenI vivakSA karavAmAM Avela nathI. athavA te A guNasthAnaka alpakAlIna hevAthI ahIM uttara vaikriya zarIra banAvatA ja nahIM hoya. tatva te atizaya jJAnI jANe. udayasthAnavAra tathA kula udayabhaMganI saMkhyA 21 nA udaye bAdara paryAptanA yaza ane ayazanA 2, paryApta nAmakarmanA udaya vALA vikalendriyanA cha, paM. ti. nA ATha, manuSyanA ATha ane devatAnA ATha ema ka2, - 24 nA ekendriyanA mAdara paryApta pratyekanA yaza-ayaza sAthe na be ja bhAMgA hAya, kAraNa ke A guNasthAnaka laI sUkSama, aparyApta, sAdhAraNa temaja narakamAM jIva upanna thatuM nathI. mATe te saMbaMdhI udayabhAMga te te udayasthAnamAM saMbhavatA nathI. ema sarvatra samajavuM. 25 nA devatAnA 8, ra6 nA paryApta nAmakarmanA udayavALA vikalendriya nA , paMcendriya tiryaMca nA 288 ane manuSyanA 288 ema 182, 29 nA svara sahitanA devatAnA 8, ane nArakane 1 ema 9, 30 nA devatAnA 8, vara sahita paM. tiryaMcanA 115ra ane manuSyanA 115ra ema tevIza bAra, 31 nA paMcendriya tiryaMcanA (115ra). ema sAte udayasthAne maLI (407) cAra hajAra sattANuM udayabhAMgA hoya che. ahIM sAmAnyathI 92 ane 88 A be sattAsthAne hoya che. paNa zeSa sattAsthAne ghaTatAM nathI, kAraNa ke jinanAmanI sattAvALA tathA svabhAve bIje ane trIjA guNasthAnake Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasapraha 301 jatAM nathI. mATe 93 ane 89 temaja kSapakazreNImAM ja saMbhavatAM hevAthI 79 Adi 5 A 7 sattAsthAne ahIM ghaTatAM nathI. 78 ane 86 nuM sattAsthAna ekendriyamAM athavA ekendriyamAMthI Avela ane amuka aha5 kALa sudhI pahele guNasthAnake ja heya che. temaja 80 nuM sattAsthAna pahele athavA kSapakazreNImAMja hoya che. mATe temane ahIM saMbhava nathI. anAdi mithyAdiSTI traNa karaNa karI upazama samyakatva pAmI antaHkaraNamAM vase keIka manuSya pramatta ane apramatta guNasthAnakane paNa prApta kare che. paraMtu te vakhate tevI vizuddhi na hovAthI sAtame guNasthAnake paNa te AhAraka catuSkane baMdha karatA nathI. ema lAge che. ane tethI ja manuSyanA 30 nA udayasthAna sivAyanA anya keI udayasthAnamAM 92 nuM sattAsthAna TIkAkAre batAvela nathI. upazama samyakatva pAmI upazamaNi karanAra ne AhAraka catuSkanI sattA heya che. ane tevA che upazama zreNIthI paDatAM sAravAdane AvI kALa karI devakamAM jaI zake che, te tevA chene devamAM 21 ane 25 A be udayasthAnemAM 92 nuM sattAsthAna ghaTI zake che. paraMtu TIkAkArazrIe kayAMya paNa batAvela nathI. mAtra manuSyane 30 nA udayasthAnamAMja 92 nuM sattAsthAna batAvela che. 21 ane 25 udayasthAnamAM batAvela nathI. tenuM kAraNa alpakAlIna ane kavacit hovAthI vivakSA na karI hoya ema lAge che, nahiM te devene manuSya prAgya 29 ane tiryaMca prAgya ra ane 30 nA baMdha 21-ane 25 nA udayasthAnamAM paNa 92 nuM sattAsthAna saMbhavI zake. tava te bahuta jANe. 28 nA baMdhane saMvedha -deva prAgya ra8 nA badhe manuSyane 30 nuM ane tiyane 30 ane 31 ema 2 udayasthAne hoya che. tyAM 30nA udayanA manuSyanA 115ra ane vara sahita tiryaMcanA 115ra ema tevIzase cAra ane 31 nA udaye tiryaMcanA agiyArase bAvana ema banne udayasthAne maLI (3456) trazase chappana udayabhAMgA hoya che. sAmAnyathI sattAsthAna 2, 30nA udaye paNa be ja ane 31 nA udaye 88 nuM eka, ema udayasthAna guNita sattAsthAna 3 thAya. 30 nA udaye manuSyanA 115ramAM 92-88 ema be-be hovAthI 2304 ane tiryaMcanA 1152 bhAMgAmAM 88 nuM 1 mATe kula cotrIzase cha15na ane 31 nA udaye 115ra ema udayabhaMga guNita sattAsthAne beMtAlazase ATha thAya. 29-tathA 30 nA baMdhane saMvedha-paM. tiryaMca ane manuSya prAgya 29 nA baMdhe temaja udyota sahita paMcendriya tiryaMca prAgya 30 nA badhe A guNasthAnakamAM Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIya sAmAnyathI batAvyA mujaba 21 Adi 7 udayasthAne ane dareka udayasthAne bhaMga saMkhyA temaja kula bhaMga saMkhyA hoya che. sattAsthAna ahIM paNa sAmAnyathI 2, tyAM prathamanAM 5, ane 31 A cha udayasthAnamAM 88 nuM eka-eka tethI 6, ane 30nA udayasthAnamAM 2, ema udayasthAna guNita sattAsthAne 8-8 heya che. udayabhaMgavAra vicArIe te paNa mAtra 30 nA udayanA manuSyanA 115ra bhAMgAmAM 2-2 ane zeSa sarva bhAMgAomAM 88 nuM eka-eka ja hoya che, tethI je je udayasthAnamAM jeTalA udayabhaMga che. teTalA ja udayabhaMga guNita sattAsthAne hoya che. mAtra 30 nA udayasthAnamAM manuSyanA 115ra bhAMgAmAM 92 nuM sattAsthAna paNa hoya che. tethI A udayasthAnamAM udayabhaMganI saMkhyAthI udayabhaMga guNita sattAsthAne mAtra agiyAraso bAvana vadhAre hoya che. te A pramANe 21 nAM 32, 24 nA 2, 25 nAM 8, 26 nAM 582, 29 nAM 9, 30 nAM . ' 3464 ane 31 nAM 1152 ema kula udayabhaMga guNita sattAsthAne (5249) bAvana ogaNapacAsa thAya che. mizra guNasthAnakamanuSya ane tiryaMce mAtra deva prAyogya 28ne baMdha kare che. ane deve tathA nArako mAtra manuSya prAgya ra9 ne ja baMdha kare che. tethI A beja baMdha sthAne heya che. zeSa baMdhAne mithyAdiSTI ane samyaphadaSTIne ja ghaTatAM hevAthI ahIM saMbhavatAM nathI. tyAM deva prAyogya 28nA baMdhanA 8 temaja manuSya prAyogya ra9 nA baMdhAsthAnamAM paNa A guNasthAnake asthira-azubha ane ayaza sivAya koIpaNa parAvartamAna azubha prakRtine baMdha rahevAthI 8 mAMga hoya che. ema kula 16 baMdhamAMgA ahiM hoya che. guNasthAnaka sarva paryAptie paryApta avasthAmAM ja hoya che. mATe deve ane nArakanI apekSAe 29 ane manuSya temaja tiryaMcanI apekSAe 30 ane tiryaMcanI apekSAe 31 ema 3 udayasthAne hoya che. joke paryApta avasthAmAM uttara vaikriya zarIra banAve te 25 Adi udayasthAne paNa ghaTI zake. paraMtu A guNasthAnake keIpaNa sthAne vaikriya mizra pega batAvela nathI tethI kAM te A guNasthAnake keIpaNa jIvo uttara vekiya zarIra banAvatAja na hoya athavA te tenI vivakSA nahIM karI hoya, ema paMcasaMgraha prathamadvAramAM TIkAkAra maharSie jaNAvela che. mATe zeSa udayasthAne ahIM saMbhavatAM nathI. A guNasthAnake uttara kriya zarIra na banAve ema mAnIe to paNa denA uttara vakriya zarIrane utkRSTa kALa 15 divasa ane paMcendriya tiryaMca ane manuSyane vaikriya Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa aha 303 zarIranA utkRSTa kALa cAra muhUta' pramANa che. eTale uttara vaikriya zarIra banAvyA pachI deve tathA tiya cAne udyota sahita 30nu ane manuScAne udyota vinA ra9nuM udayasthAna hoya te daramyAna mizra gurusthAnaka pAme te A jIvAnI apekSAe A udayasthAnAnA uttara vaikriyanA bhAMgAe paNa hoya, paraMtu keIpaNu graMthamAM uttara vaikriya AzrayI bhAMgA khatAvela nathI. tenuM kAraNa kevaLI bhagavaMta jANe. tyAM ra9 nA udaye svaranA udayavALA devatAnA 8 ane nArakanA 1 ema 9, 30 nA udaye svaravALA paM. ti. nA 1152, manuSyanA 1152, ema (2304) trevIzase cAra mAne 31 nA udare poMcendriya tiyacanA 1152, ema kula (3465) greAtrIzasA pAMsaTha udayabhAMgA hAya che. sAmAnyathI ahIM paNa 92-88 ema e ane traNe udayasthAne paNa 2-2 mATe udayasthAna guNita sattAsthAnA 6, udayabhaMgavAra A pramANe :-29 nA udace 9 bhAMgAmAM 2-2 mATe 18, 30 nA udayanA 2304 udayabhAMgAmAM 2-2 tethI 4608 ane 31 nA udaye paNa 1152mAM 2-2 mATe 2304, ema kula udayabha'ga guNita sattAsthAneA (1930) cha hajAra navasA trauza hAya che. saveSa !--28 nA madhe 30 ane 31 A 2 udayasthAnA che. tyAM 30 nAM udaye upara batAvela 2304 ane 31nA udaye 1152, ema (3456) ceAtrIzA chappana udayabhAMgA DhAya che. sAmAnyathI r ane banne udayasthAne paNa 2-2 hAvAthI udayasthAna guNita sattAsthAna 4 hAya che, ane kha'ne udayasthAnanA dareka udayabhAMgAmAM 2-2 udaye 2304, ema udayabha'ga guNita kula hAya che. DhAvAthI 30 nA udaye 4608 ane 31 nA sattAsthAneA (6912) cha hajAra navaso khAra 29 nA badhe devA ane nArakanI apekSAe ra9 nu eka ja uddayasthAna ane upara khatAvela natra udayabhAMgA temaja sAmAnyathI ane udayasthAna guNita sattAsthAna 2 hAya che. ane dareka bhAMgAmAM ane sattAsthAneAnA saMbhava hovAthI udayabhaMga guNita sattAsthAnA 18 hAya che. avirata samyagdaSTI guNusthAnaka H-- A zuzusthAnake paNa mizra guNasthAnakanI jema manuSya ane tiyacA mAtra devaprAyAgya ane vA tathA nAke mAtra manuSya prApya adha kare che. paraMtu ahI jinanAmanA baMdhanA paNa saMbhava hovAthI manuSyA jinanAma sahita devaprAyAgya ra9 nA ane dhruvA tathA nArako jinanAma sahita manuSya prAyegya 30 nA baMdha paNa karI zake che. mATe sAmAnyathI 28-29 ane 30 A traNa khadhasthAnA hoya che. temaja nI Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 paMcasa maha tRtIyakhata baMdhamAM asthiraddhika ane ayaza sivAya parAvartamAna kaI paNa azubha prakRti AAvatI nathI. mATe dhruva prAyeAgya 28 nA badha nA 8 ane manuSya prAyamya 29 nA adhanA 8 ema 16 ane jinanAma sahita deva prAyeAmya 29 tathA manuSya prAyeAgya 30 nA badhe 8-8 ema traNe badhasthAnanA kula 32 baMdhabhAMgA hoya che. sAmAnyathI kevaLImAM ja sabhavatAM 20-9 ane 8 temaja ekendriyamAM ceAthuM guNasthAnaka nahAvAthI ane 24 nu udayasthAna mAtra ekendriyane ja hAvAthI 24 nuM A 4 vinA 21 ane 25 thI 31 paya"tanAM 8 udayasthAnA hoya che. udbhayabhAMgA :-ekendriya, vikalendriya, yati, kevaLI temaja labdhi aparyApta jIvAmAM A gurusthAnaka na hovAthI ekendriyanA 42, vikalendriyanA 66, AhAraka ane udyota sahita vaikriya patinA 10, kevaLInA 8 ane labdhi aparyApta manuSya ane paMcendriya tiya iMcanA 21 ane 26 nA udayanA 2-2 ema 130 udayabhAMgA mahI ghaTatA nathI. mATe te sivAyanA AThe uddayasthAne maLI sAmAnyathI sAta hajAra chase ekasaTha udayabhAMgA hAya che. udayasthAnavAra bhaMga sakhyA:-21 nA udaye paryApta nAmaka`nA udayavALA pacendriya tiya canA 8, manuSyanA 8, zvetAnA 8, ane nArakanA 1 ema 25, 25 nA vaikriya tiya canA 8, vaikriya manuSyanA 8, devatAnA 8 ane nArakanA 1 ema 25, 26nA paryApta nAmakanA udayavALA paoNMcendriya tiryaMcanA 288 tathA manuSyanA 288, kula 576, 27 nA udaye 25nA udayanI jema 25, 28 nA udaye 5'cendriya tiya``canA 576, manuSyanA pa76, vaikriya tiya canA 16, vaikriya manuSyanA 8, devatAnA 16, ane nArakanA 1 kula 1193, 29 nA udaye pAMcendriya tiya canA 1152, manuSyanA 576, vaikriyatiya - canA 16, vaikriya manuSyanA 8, devatAnA 16, ane nArakanA 1, ema kula 1769, 30 nA hRdaye pacendriya tiyacanA 1728, manuSyanA 1152, vaikriya tiya canA 8, devatAnA 8 ema 2896 ane 31 nA udaye pa cendriya tiya canA 1152 ema AThe udayasthAnanA maLI kula 7661 udayabhAMgAe hAya che. sAmAnyathI ahI 93 Adi prathamanAM cAra sattAsthAnA haiAya che. zeSa sattAsthAne pahele guNasthAnake ane kSepakazreNImAM ja ghaTatAM hAvAthI ahIM 8 mA gurusthAna sukhI A 4 sivAya koi sattAsthAna ghaTatAM nathI. savedha-devaprAcya 28 nAM badhe sAmAnya manuSya ane 5. ti. tathA vaikriya manuSya ane tiya cA AzrayI AThe udayasthAna hoya che. paraMtu devA ane nArako 28nA baMdha karatA nathI. mATe DhAnA 64 ane nArakanA 5 A 69 bhAMgA varlDa sAta hajAra pAMca khaju udayabhAMgA DAya che. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa praha 305 udayasthAnavAra bhaMga saMkhyA :-21 nA udaye paMcendriya tiryaMcanA 8, manuSyanA 8 ema 16, 25 nA vaikriya tiryaMca nA 8 ane vaikriya manuSyanA 8 ema 16, 26nA manuSyanA 288 ane 5. tiryaMcanA 288, ema pa76, 27 nA 25 pramANe 16, 28nA paMcendriya tiryaMcanA pa76, manuSyanA 576, zai, tiryaMcanA 16 ane vaikriya manuSyanA 8 ema 1176, 29 nA paMcendriya tiryaMcanA 115ra manuSyanA 576, vaikriya tirtha canA 16, vaikriya manuSyanA 8, kula 1752. 30 nA udaye paM. ti. nA 1728, manuSyanA 1152, vaiti. nA 8, ema 2888, 31 nA udaye tiryaMcanA 115ra udayabhAMga heya che. ahIM sAmAnyathI 2 ane 88 A 2, ane AThe udayasthAne paNa A 2-2 sattAsthAna hovAthI udayasthAna guNita sattAsthAno 16 hoya che. je samyagadaSTIne jinanAma sattAmAM hoya te jinanAmane baMdha paNa avazya thAya. ane jinanAmano baMdha thAya te baMdhasthAna 28 ne badale 29 nuM thAya mATe 28 nA baMdhe 93 ane 89 nuM sattAsthAna hatuM ja nathI. dareka udayabhaMgamAM paNa A 2-2 sattAsthAna hevAthI je-je udayasthAnamAM jeTalA udayamAMga hoya tenAthI udayabhaMga guNita sattAsthAne bamaNuM hoya che. te A pramANe : 21 nA udaye 32, 25 nA 32, 20 nA 115ra, ra7 nA 32, 28 nA 2352, 29 nA 3504, 30nA 5776 ane 31nA 2304 ema kula udayabhaMga guNita sattAsthAne (15184) paMdara hajAra ekase rAzI thAya che. 29 nA baMdhe 21 ane 25 thI 30 parvatanAM 7 udayasthAne hoya che. 31nuM 'udayasthAna A guNasthAnake tiya ene ja hoya che. ane tiryaMce jinanAma sahita deva prAgya ra9 ne baMdha karI zakatA nathI. paraMtu 28 ne baMdha ja kare che. mATe ahI 31 nuM udayasthAna ghaTatuM nathI. - udayasthAna vAra tathA kula bhaMga saMkhyA :-21 nA udaye manuSyanA 8, devatA nA 8, ane narakane 1 ema 17, 25 nA udaye devatAnA 8, nArakane 1 ane vaikriya manuSyanA 8, ema 17. 26nA udaye manuSyanA 288, 27 nA udaye 25 pramANe 17, 28 nA udaye manuSyanA 576, bekiya manuSyanA 8, devatAnA 16 ane nArakane 1 ema 601, 29 nA udaye paNa eja pramANe 601, 30 ne udaye sAmAnya manuSyanA 1152 ane devatAnA 8 ema 1160 A pramANe sAte udayasthAne maLI kula (2701) sattAvIza eka udayabhAMgA heya che. jinanAma sahita devaprAgya 29 ne baMdha vaikriya manuSya ane sAmAnya manuSyane ja hoya che. tethI manuSyanA udayasthAnamAM ane udayabhAMgAomAM 93 ane 89 nuM sattAsthAna hoya che. ane deva tathA nArakane pitapotAnA udayasthAna ane udayabhAMgAomAM Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 paMcasaMgraha vatIyakhaMDa 92-88 A be ja sattAsthAna hoya che. paraMtu 93 ane 89 nuM hetuM nathI. kAraNa ke samyagudaSTIne jinanAma sattAmAM hoya tyAre jinanAmane baMdha avazya hoya, tethI de tathA nArakene jinanAme sahita manuSya prAgya 30 ne baMdha thAya, tethI ahIM na ghaTe. sAmAnyathI traNe gatinA che AzrayI 93 Adi prathamanAM 4 ane 26nuM udayasthAna manuSyane ja hovAthI tyAM 3-89 A be, temaja zeSa 21 Adi che e udayathAnemAM 93 Adi cAre sattAsthAna hevAthI 24, A pramANe udayasthAna guNita sattAsthAne 26 hoya che. udayabhaMga vAra sattAsthAne - 21 nA udaye manuSyanA 8 mAM 93-89 be - tethI 16, enA 8 ane nArakane 1 A 9 mAM 2 ane 88 mATe 18, ema kula 34, 25 nA udaye vaikriya manuSyanA 8 mAM 93 ane 89 tethI 16, ane zeSa navamAM 92 ane 88 mATe 18 kula 34, 26 nA udaye manuSyanA 288 mAM 93 ane 89 mATe pa76, 27 nA udaye 25 nI jema 34, 28 nA udaye vaikiya manuSyanA 8 ane sAmAnya manuSyanA 576, ema 584mAM 9 ane 89 A be mATe 1168, devatAnA 16 ane nArakane 1 ema 17 mAM 92 ane 88 tethI 34, kula bArase be, 29 nA udaye paNa eja pramANe bArase be, 30 nA udaye sAmAnya manuSyanA 115ramAM 93, ane 89 tethI ra304 ane devatAnA 8 mAM 92 ane 88 mATe 16, ema trevIsase vIza. ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAne (5402) cepanaso be thAya che. jinanAma sahita manuSya prAgya 30 ne baMdha che ane nArakone hoya che. tethI de ane nArake AzrayI yathAsaMbhava 20-25 ane 27 thI 30 paryata ema kula 6 udayasthAna hoya che. tyAM 21 nA udaye devatAnA 8 ane nArakane 1 ema 9, 25 ane ra7 nA udaye paNa e ja pramANe - 28 nA udaye devatAnA 16 ane nArakane 1 ema 17, 29 nA udaye paNa eja pramANe 17 ane 30 nA udaye devatAnA 8 ema kula 69 udayabhAMgI hoya che. sAmAnyathI 93 ane 89 A 2, ane 6 e udayasthAne paNa 2-2 mATe udayasthAna guNita sattAsthAno 12, temAM nArakanA pAMce udayabhaMgamAM 93 nuM sattAsthAna na hovAthI 89 nuM eka-eka ane devatAnA 64 bhAMgAmAM bane sattAsthAne hoya tethI udayabhaMgavAra sattAsthAne A pramANe heya che. 21 nA udaye 17, 25 ane 27 nA udaye paNa eja pramANe 17-17, 28 ane 2 nA udaye 33-33 ane 30 nA udaye 16 ema 30 nA baMdhe udaya bhaMga guNita sattAsthAne (133) ekase te heya che. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsa graha 307 devirati guNasthAnaka A guNasthAnaka tiya`cA ane manuSyane ja hoya che. temAM paNa tiryaMcA mAtra deva prAceAgya 28 ane manuSya deva prAgya 28 ane jinanAma sahita deva prAyegya ra9 nA baMdha kare che mATe 'dhasthAna 28 ane 29 ema 2. ane ane adhasthAne aMdhabhAMgA 8-8 tethI kula 16 baMdhabhAMgA hAya che. A guNasthAnaka paryApta avasthAmAM ja hoya che. tethI 30 ane 31 temaja vakriya tiya iMca ane manuSye AzraryAM 25-27-28 ane 29 A cAra udayasthAnA paNa hAya che. mATe 25 ane 27 thI 31 sudhInAM ema kula 6 udayasthAnA hoya che. A guNasthAnake daurbhAgya ane anAdeyadvikanA udaya hAtA nathI mATe A 3 prakRtie AzrI udayabhAMgA paNa hAtA nathI. jethI udayasthAnavAra kula udayabhAMgA A pramANe che. 25 nA udaye vaikriya tiyaca ane vaikriya manuSya nA 1-1 ema 2, 27 nA udace paNa Aja pramANe 2, 28 nA udaye vaikriya tiya canA 2 ane vaikriya manuSyane 1 ema 3, 29-nA paNa eja pramANe 3, 30 nA udaye vaikriya tiya canA 1 ane svaranA udayavALA sAmAnya paMcendriya tiya''canA 144, sAmAnya. manuSyanA 144 ema kula 289 ane 31 nA udaye pacendriya tiya canA 144 ema 6 e udayasthAne maLI kula udayabhAMgA 443 thAya che. ahIM sAmAnya manuSya ane tiya"canA 30 nA ane tiyacanA 31nA udaye ra sa`ghayaNu ne 6 saMsthAne guNutAM 36. e vihAyeAgati sAthe guNatAM 72 ane sutrara--dusvara sAthe guNatAM darekanA 144 bhAMgA thAya che. paraMtu zeSa parAvartImAna prakRtinA udaya na heAvAthI vadhAre udayabhAMgA thatA nathI. sAmAnyathI ahI' prathabanAM 4 sattAsthAna hoya che, udayabhAMgA hoya che. ane sAmAnyathI 92 ane 88 A be ane sattAsthAnA hAya che ane dareka udayabhAMgAmAM pazu Aja 2-2 nA uce eja pramANe 27 nA udaye paNa 4, 28 tathA 29 nA udaye pa78, ane 31 nA udaye 288 ema kula udayabhaga (886) AisA yAau hoya che. savedha:-28 nA madhe upara batAvela 25 Adi 6 e udayasthAnA ane 443 udayasthAna guNita 12 sattAsthAna hAvAthI 25 nA udaye 6-6, 30 ta sa sattAsthAne jinanAma sahita deva prAceAgya 29 nA baMdha mAtra manuSyA ja kare che. tethI vaikriya manuSya ane sAmAnya manuSya AzrayI 25 ane 27 thI 30 paryaMtanAM 5 udayasthAnA Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 paMcasaMgraha tutIya baMdha heya che. ane A guNasthAnake 31 nuM udayathAna mAtra tiya ene ja hoya che. ane tiryaMco deva prAgya 29 ne baMdha karatA nathI. tethI 29 nA baMdhe 31 nuM udayasthAna ghaTatuM nathI. temaja kriya manuSyane 30 ne udaya udyota sahita hoya che. ane yatine ja heya che. mATe 30 nA udaye vaikriya manuSyane bhAMgo paNa saMbhava nathI. 25-27-28 ane 29 nA udaye vaikiya manuSyane 1-1 ane 30 nA udaye sAmAnya manuSyanA 144 ema kula 148 udayabhAMgI hoya che. sAmAnyathI 93 ane 89 A be temaja A pAMce udayasthAnamAM A ja be-be sattAsthAna havAthI udayasthAna guNita 10 ane dareka bhaMgamAM paNa A ja 2-2 sattAsthAna hovAthI 25-27-28 ane 29 nA udayasthAnamAM 2-2 ane 30 nA udayasthAnamAM 288 ema udayabhaMga guNita sattAsthAne (26) baso chatuM thAya che. pramatta saMyata guNasthAnaka ahIM paNa pAMcamA guNasthAnakanI jema manuSyane deva prAgya 28 ane jinanAma sahita deva prAgya 29 ema 2 baMdhasthAna ane bane baMdhasthAne 8-8 ema 16 baMdhamAMga hoya che. ahIM sAmAnya manuSyane 30 nuM 1 ane vaikriya tathA AhAraka manuSyanI apekSAe 25-27-28-29 ane 30 ema kula 5 udayasthAne hoya che. ahIM paNa saubhAgya ane AdeDhika ne udaya hovAthI vadhu bhAMgA thatA nathI. udayasthAnavAra temaja kula udayabhaMganI saMkhyA 25 nA udaye vaikriya ane AhArakane 1-1 ema 2, 27nA udaye paNa e pramANe 2, 28 tathA 29 nA udaye 2 AhArakanA ane 2 vaikiyanA ema 4-4, 30 nA udaye 1 aikriya ane 1 AhAraka ane sAmAnya manuSyanA 144 ema 146. A pramANe pAMca udayasthAne maLI kula udayabhAMgA (158) eka aThThAvana hoya che. sattAsthAna -ahIM paNa sAmAnyathI 3 Adi prathamanAM cAra sattAsthAne hoya che, saMdhaH -28 nA baMdhe 25 Adi 5 udayasthAne ane upara batAvyA mujaba udayabhAMga heya che. sattAsthAna sAmAnyathI 92 ane 88 e be ane pAMca udayathAne 2-2 mATe udayasthAna guNita sattAsthAna 10 ane udayabhaMgavAra vicArIe te AhArakanA sAte bhAMgAmAM AhAraka catukanI sattA avazya hevAthI 92 nuM 1 ane zeSa 151 bhAMgAmAM 92-88 ema be-be, mATe udayabhaMga guNita sattAsthAne A pramANe Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsa graha 309 25 ane 27 nAM 3-3, 28 ane 29 nAM 6-6, ane 30nAM 291 ema udayabhaMga guNita sattAsthAna 309 thAya. 29 nA badhe paNa A pAMce udayasthAnA ane udayasthAna vAra kula udayabhAMgA upara pramANe ja hAya che. sAmAnyathI ahiM 93 ane 89 A 2 ane uddayasthAna guNita 10 sattAsthAneA hAya che. para`tu AhArakanA sAte bhAMgAemAM 93 nu 1 ja sattAsthAna DAya che. tethI ahIM paNa 28 nA baMdhanI jema ja udayasthAnatrAra kula udayabha'ga guNita sattAsthAneAnI sakhyA hoya che. ane apramatta guNasthAnaka ahi' deva prAceAgya 28 Adi cAre baMdhasthAnA hAya che. asthiraddhika ane ayazanA aMdha ahI' na hAvAthI dareka khadhasthAnamAM 1-1 baMdhabhAMgA hovAthI kula baMdha bhAgA paNa cAra DhAya che. A guNasthAnake vakriya tathA AhAraka labdhi koIpaNa pheravatA nathI. para Mtu chaThThA guNusthAnake vaikriya athavA AhAraka zarIra banAvI, te-te zarIra saMbaMdhI sa'pUrNa' patie pUrNa karI, sAtamA guNasthAnake paNa AvI zake che. mATe vaikriya tathA AhAraka zarIra Azraryo 29 ane 30 temaja sAmAnya manuSya AzrayI 30 A e udayasthAnA hAya che. udayabhAMgA :-zrvara sahita 29 nA udaye 1 ADArakanA ane 1 vaikriyanA ema 2 ane udyota sahita 30 nA udayanA paNa A-ra temaja sAmAnya manuSyanA 144, ema 146 ane banne udayasthAnanA maLI kula 148 udayabhAMgA haiAya che. sAmAnyathI 93 Adi prathamanAM cAra sattAsthAnA hAya che. savedha : 28 nA badhe 29 Adi banne udayasthAnA hAya che, ane 29 nA udaye vaikriyanA 1 ane 30 nA udaye vaikriyanA 1 ane sAmAnya manuSyanA 144 ema 145 kula 146 udayabhAMgA hoya che. AhAraka zarIra banAvI, sAtame AvI zake che. paraMtu A guNasthAnake AhArakanI sattA hoya te AhArakanA 'dha paNuM avazya DAya che. ane sattAvinA mAhAraka zarIra banAvI na zake, mATe ahI. temaja 29 nA madha AhArakanA bhAMgA ghaTatA nathI. sAmAnyathI sattAsthAna 88 .1 ane banne udayasthAne 1-1 hAvAthI temaja dareka bhaMgamAM paNa 1-1 ja hAvAthI udayasthAna guNita che ane hradaya bhaMga guNita 146 sattAsthAna thAya che. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 10 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa 29 nA badhe paNa 28 nA baMdhanI jemaja saMdha jANa. mAtra 88 nA badale ahIM sattAsthAna 89 nuM samajavuM. 30 nA baMdhe sAmAnyathI batAvyA mujaba 29 ane 30 ema 2 udayasthAna ane tenA anukrame 2 ane 146 ema kula 148 udayabhAMgA heya che. sAmAnyathI 92 - 1 sattAsthAna ane udayasthAna guNita 2 ane dareka bhAgomAM paNa A 1 ja hevAthI udayabhaMga guNita sattAsthAne 29 nA udaye 2 ane 30 nA udaye 146 ane sarva maLI 148 hoya che. - 31 nA baMdhe paNa Aja pramANe saMvedha samaja, paraMtu sattAsthAna 92 nA badale 93 nuM jANavuM. apUrvakaraNa guNasthAnaka ahIM chaThThA bhAga sudhI apramattanI jema 28 Adi 4 ane tyAra bAda sAtamA bhAge yazakIrtirUpa 1 nuM ema 5 baMdhasthAne hoya che. dareka baMdhasthAnamAM 1-1 baMdhabhaMga hevAthI kula baMdhamAMga 5, ane A guNasthAnake vaikriya tathA AhAraka zarIrI na hovAthI svabhAvastha 30 nuM 1 ja udayasthAna hoya che. aMtima 3 saMghayaNane paNa ahIM udaya na hovAthI prathamanA 3 saMghayaNane cha saMsthAna sAthe guNatAM 18, tene be vihAgati sAthe guNatAM 36, ane be svara sAthe guNatAM 72 udayabhAMgA hoya che. sattAsthAne 93 Adi prathamanAM 4, tyAM 28nA baMdhe 88nuM 1 ane udaya bhaMga guNita 72, eja pramANe 29 nA baMdhe 89 nuM 1 ane udaya bhaMga guNita 72, 30 nA baMdhe 92 nuM 1 ane udaya bhaMga guNita 72, 31 nA baMdhe 93 nuM 1 ane udayabhaMga guNita 72 ane 1 nA baMdhe 93 Adi cAre sattAsthAne hoya che. ane dareka udayabhaMgamAM 4-4 hevAthI 72 ne cAre guNatAM 288 ane udayabhaMga guNita sattA sthAno 288 heAya che. anivRtti bAdara saMpAya guNasthAnaka ahIM 1 baMdhasthAna, 1 baMdhabhaMga, 30 nuM 1 udayasthAna ane 72 udayabhAMgA hoya che. upazamazreNImAM 93 Adi 4 tathA kSapakazreNImAM 13 prakRtine kSaya na thAya. tyAM sudhI 9 Adi prathamanAM 4 ane 13 prakRtine kSaya thayA pachI 80-79-76 ane 75 A 4 ema 8 sattAsthAne hoya che. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAyasaMgraha 311 bIjA ane trIjA saMghayaNanA udayavALA 48 bhAMgA upazamaNimAM ja hovAthI prathamanAM 4-4 mATe kula 192 ane prathama saMghayaNanA udayavALA sarva prazastA prakRtine udayavALA 1 bhAMgAmAM 8 ane zeSa 23 bhAMgAomAM tIrthaMkara paramAtmA na hovAthI 80 ane 76 vinA 6-6 mATe 23 ne 6 e guNatAM 138 ema udayabhaMga guNita sarva sattAsthAne 338 hoya che. sUma saMparAya guNasthAnaka navamA guNasthAnakamAM batAvyA mujaba ahIM 1 baMdhasthAna, 1 baMdhabhAMge, 30 nuM 1 udayasthAna, udayabhAMga 72, ane sattAsthAna upazamazreNI AzrayI prathamanAM 4 ane kSapaka zreNI AzrayI 80 Adi 4 ema 8 hoya che. udayabhaMga guNita sattAsthAna paNa navamA guNasthAnakanI jema 338 hoya che. upazAnta moha guNasthAnaka ahIM baMdhasthAna tathA baMdhabhAMga nathI. udayasthAna 00nuM 1, udayabhaMga 72 ane sattAsthAna sAmAnyathI 93 Adi 4 ane dareka udayabhAMgAmAM paNa A 4-4 hovAthI udayabhaMga guNita sattAsthAne 288 heya che. kSINa guNasthAnaka ahIM udayasthAna 30 nuM 1, paraMtu A guNasthAnake prathama saMghayaNane ja udaya hovAthI udayabhAMga 24 ane sAmAnyathI 80-79-76 ane 75 A cAra sattAsthAne hoya che. sarve prazasta prakRtinA udayavALA 1 bhAMgAmAM 4 ane zeSa 23 bhAMgAmAM 79 ane 75 ema 2 hoya che. mATe 23 ne 2 e guNatAM 46 ane eka bhAMgAmAM 4 ema udayabhaMga guNita sattAsthAne 50 che. sayogI kevaLa guNasthAnaka - ahIM sAmAnyathI udayasthAna prasaMge batAvela 20-21-26-27-28-29 30 ane 31 nA A 8 udayasthAne hoya che. ane udayasthAnavAra temaja kula udayabhaMganI saMkhyA A pramANe- 20 ne 1, 21 ne 1, 26 nA 6, 27 ne 1, 28 nA 12, 29 nA 13, 30nA 25 ane 31 ne 1 kula 60, sattAsthAna sAmAnyathI 80 Adi 4 tyAM 20-26 ane 28 nA udaye sAmAnya kevaLIja hovAthI 79-75 ema 2-2 tethI 6, 21-27 ane Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa 31 nA udaye tIrthakara kevaLI ja hovAthI 80-76 A 2-2 tethI 6, 29 ane 30, nA udaye, banne prakAranA kevaLI bhagavaMte levAthI 4-4 mATe 8 ema udayasthAna guNita sattAsthAne 20 thAya che. udayabhaMga guNita sattAsthAne - 20nA udaye 79 ane 75 ema 2-2 21-ra0 ane 31 nA udaye 80 ane 76 A 2-2 tethI 6. 26nA udaye 6 bhAMgAmAM 79-75 A 2-2 mATe 12, 28 nA udaye 12 bhAMgAmAM A ja 2-2 tethI 24, 29 na udaye svaranA niSedha bAdanA sAmAnya kevaLInA 12 mAM Aja 2-2 tethI 24 ane tIrthakara kevaLIne ucchavAsanA nirodha bAdanA 1 mAM 80 ane 76 A 2 kula 26, 30 nA udaye sAmAnya kevaLInA 24 mAM 79 ane 75 hevAthI 48 ane svaranA nirodha pachInA tIrthakaranA 1 mAM 80-76 ema 2 kula 50 e pramANe udayabhaMga guNita kula sattAsthAne 120 thAya. agI kevaLI guNasthAnaka'- ahIM tIrthakara kevaLIne 9 nuM ane sAmAnya kevaLIne 8 nuM ema be udayasthAna ane banne udayasthAnane 1-1 tethI kula 2 udayabhaMga, sattAsthAna sAmAnyathI 80-79-76-759 ane 8 ema hoya che. tyAM tIrthakara kevaLIne navanA udaye bhavanA dvicarama samaya sudhI 80 ane 76 ane carama samaye 9 ema 3 ane sAmAnya kevaLIne 8 nA udaye bhavanA dvicarama samaya sudhI 9 ane 75 ane carama samaye 8 ema 3, tethI udayasthAna guNita temaja udayabhaMga guNita kula sattAsthAne cha (6) heAya che. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che bAsaTha mArgaNamAM che mULa tathA uttara karmanA saMdhibhaMganAM vastra ahi bAsaTha mArgaNAmAMnI kaI kaI mArgaNAmAM mULa ATha karmanA sAta saMvedhabhaMgamAMthI keTalA keTalA saMvedha bhaMga ghaTI zake te sArI rIte samajI zakAya te mATe yansa dvArA batAvela che. tyArabAda te ja rIte te bAsaTha mArgaNAmAM nAma karma sivAyanAM jJAnAvaraNIya Adi sAta karmanA saMdha bhaMga yatra dvArA jaNAvela che. nAmakarmanA saMdha bhaMga TUMkAM yadvArA spaSTa samajI zakAya tema na hovAthI bAsaTha mArgaNAmAM kamasara te saMvedha bhaMgamAMthI kayA kayA bhaMga saMbhavI zake te yatre samApta thayA pachI jaNAvela che. - saMpAdaka Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara mArgaNAmAM mULa ATha kamanA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 2728295 + - kAya. jA. " vAu. vana. trasakAya mane yoga che vacane , kAya - 6 avadhijJAna R matijJAna manaH 5ryava, R zrutajJAna - haM haM haM 6 5. pR. teu. pu. ve. | strI. . napuM ve. krodha mAna mAyA lAbha - . ne baMdha 8ne udaya 8nI sattA 1 $ ] 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ne baMdha 8no udaya nI sattA * e e eeeee e e e e e e e e e eeeee eee e eee ne baMdha 8ne udaya 8nI sattA 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1ne baMdha 7no udaya 8nI sattA 1no baMdha chano udaya nI sattA 1ne baMdha 4nI sattA A baMdha ane udaya 4nI sattA kula IT 2 2 7 2 2 2 2 2 7 2 2 2 2 2 7 6 6 6 2 2 2 2 2 2 3 5 5 5 5 2 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta savadha baganuM caba 31 32 33 34 3536 37 38 39 40 41 4243 44 45 46 4748 49 50 51 para 53 54 55 56 57 58 59 6 0 61 62 A 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 55 34 16 kula 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 58 * 0 1 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0.21 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 20 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 0 19 . . 0 1 2 3 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 } 7 1 0 0 0 0 0 0 1 11 0 7 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 } 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 10 2 2 2 2 2 2 1 42 25 5 5 2 2 2 2 2 2 2 27 2 3 1 2 2 263 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA . - 6ra mAgaNamAM jJAnAvaraNa ane 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 .. t of "le 'le "k le? ] na. ga. " While teu. , vAu. 1 vana. jA. T5. kAya 5. * * * trasakIya mane yoga che. vacana kAya 5. ke. strI. . navuM ve. r (nng sii sii ( sii huM che che zrutajJAna | | avadhijJAna mana 5ryAva, kevaLajJAna mAna mAyA lobha. 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 pane baMdha 5nI sattA pane udayapane udaya 5nI sattA Rhe he 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 - kula T1 1 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 0 dara mAgaNamAM darzanAvaraNIya 9no baMdha ane udaya 9nI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 9ne baMdha - pano udaya 9nI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 ne baMdha 4no udaya 9nI sattA 1 1 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0. 6no baMdha pane ulya 9nI sattA 1 1 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtarAyakarmanA be saMvedha bhaMganuM yaMtra 31 32 33 3435 36 37 38 3940 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 kara ' ! mati ajJAna che. .. vibhaganAna sAmA cAritra chedo. suma. yathA. ca avi.. cakSudarzana aca. , deza. ava. , kevaLa.,, | kRSNa legyA nIla e , ) . | teje , Jpadma , zukala * kSAyika samya abhavya opa.. , bhavya kSa e. mithA. , mizra. AhArI. asaMsI aAhArI saMsI sI | 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 59 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 1 1 * 20 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 0 1 1 1 1 1 2 2 1 2 1 2 1 1 1 2 1 2 1 karmanA 11 saMvedha bhaMganuM yaMtra 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 5 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 45 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 42 * * 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 42 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jalk& 4nA uddaya hanI sattA FEE GAR be be janA uddaya 9nI sattA B.ea h39 leh 288 hanI sattA 182 sosig kura mAgaNAmAM danAvaraNIya 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 - ? ? ? . OM haiM ThaM #u #rge_8 e. jA. 3.33 1 0 0 0 0 0 1 . . 1 0 0 pU. kAya amU,, taOM... vA.,, vana. trasakAya 0 1 0 0 k tele le 1 0 cana,, kAya,, pu. vai. strI. ve. nq, 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 navuM ve. krodha : Ple lelk kvp +lFL}* 0 0 1 0 x 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 >l#3]> .b.e:Pe zrutajJAna 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 ; } 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 .. kevaLajJAna 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 0 01 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 * . 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 4 4 11 2 2 2 2 2 11 2 2 2 2 2 1111111 7 7 7 7 7 7 7 9 9 9 9 0 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmanA 21 saMvedhabhaMganuM yaMtra 3435 36 37 38 3940 41 424344546 474849 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 >> , che mati ajJAna che. ,, sAmA. cAritra , virbhAgajJAna ja zruta che. sUkSma. , yathA. cAritra che , zukala che patra Tavi. ) cakSudarzana aca , ava. , kevaLa. , kRSNa lezyA nIla , kapota,, , abhavya kSAyika samya kSAyo. , aupa. sAsvA. a mithya. che. saMsI pari. deza. AhArI aNAhArI asaMgI : 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 29 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 29 ' 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 0 28 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 20 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 1 20 ' 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 1 19 2 2 2 2 1 2 3 4 2 4 1111 9 0 4 4 4 4 4 1111 2 0 2 6 2 2 2 11 2 114 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra mArgaNAmAM vedanIya karmanA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27282930 . jA.. kAya . ga. | ti. ga. ma. ga. ' de. ga. P :. vana. ) a. | teu. , - avadhinAna * mana 5ryAva, A bha. matijJAna mAne bhAyA zrutajJAna | kevaLajJAna JtrasakAya mane yoga vacane , kAya TvAu. , pu. ve. strI. ve. 5. 5. T a.ne baMdha ane udaya benI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 a.no baMdha sA.ne udaya benI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 sA.ne baMdha a.no udaya benI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 sA.no baMdha sA.ne udaya benI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ma baMdha ane udaya benI sattA 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 baMdha udaya benI sattA sA. che. 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 sabaMdha asA.ne udaya sA.nI sattA asAnI sattA A baMdha sA.no udaya A A ? A A A A A 2 A A A A A ? A A A A A A A A A A A A A { I - nAma Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8 saMvedhabhaMganuM yaMtra , 31 32 33 3435 36 3738 39 40 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 para 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 , " 1mati ajJAna che , virbhAgajJAna che sAmAM cAritra che che. sUkSma. , yathA. cAritra che , .. , . avi. cakSudarzana aca. , ava. kevaLa. , kRSNa lezyA nIla , kApeAta , teje , zukala che kSAyaka sabhya abhavya bhavya IkSa e. ,, opa. | sAsvA. , mizra. aNahArI padma asaMsI AhArI saMsI mi deza. 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 58 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 58 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 62 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 62 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 * 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 10 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 10 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 10. * 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 10 4 4 4 4 4 2 6 4 4 4 4 5 6 4 4 4 4 4 8 8 4 8 4 4 4 4 4 8 4 4 8 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra mAgaNamAM AyuSya kamanA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27ra8ra9 na. ga. ga. ti. ga. ja. de. ga. . che jI. pR. koya. a. vAu. " mane yoga vana. ) trasakIya teu. vacana , 5. kAya # # # strI.ve. navuM. ve. - 8 avadhijJAna che atijJAna | mana 5ryAva, 9 dha mAne zrutajJAna mAyA lobha 5. aMbaMdha na.ne udaya na.nI sattA 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 / tene baMdha na.no udaya ma.ne baMdha na.nA udaya na.ma.nI sattA natinI sattA na.ma.nI sattA na. tinI sattA abaMdha na.ne udaya udaya abaMdha na.ne 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 * 0 che ! ! ! ! ! ! ! 0 0 ! ! ! ! 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 | abaMdha tino udaya tine udaya tine baMdha na.ne baMdha ta.ta.nIsatta, na.ti nIsattA tinI sattA ti.ne udaya 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThThAvIza saMvedhabhaMganuM yaMtra 1 32 33 343536 37 38 39 40 41 42 43 444546 474849 50 51 para 53 54 55 56 57 58 59 60 61 kara " | mati ajJAna che virbhAgajJAna sAmAM. cAritra chedo. ,, , sukSma. yathA. cAritra che avi. ) cakSudarzana aca. ava. , kevaLa. kRSNa lezyA nIla , kApita ,, teje , zukala che. kSAyika samya abhavya bhavyA kSAyo. opa. sAsva. deza. mizra. mithA. aNAhArI AhArI asaMgI padya saMsI dri 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 3 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 0 1 1 1 0 1 0 2 - 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 2 3 1. 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 24 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 51 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 28 - 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 3 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 . Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra mArgaNAmAM AyuSya karmanA [ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 2829 . "le kAya jA. *1c 'P , mano yuga ve. trasakAya vacana , strI. ve. kAya napuM ve. pu. avadhijJAna = mana:paryava ,, K mAna mAyA 1 matijJAna 1 lebha. zrutajJAna ! kevaLajJAna he jaM e c = . paM. h he teu. vAu. vane. ] Bhe 11t 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 kh P" 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 I hate - 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 tino udaya tino udaya ' tine udaya aba dha tine udaya nAmanI sattA ma.nI sattA detinI sattA vi.ma.nI sattA titinI sattA nItinI sattA detinI sattA ma.tinI sattA ti ne udaya aba che. tine udaya mane udaya mano udaya . B.hihee 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0. Bhale 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 Bha 1 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThThAvIza savedha banuM yaMtra 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 4546 4748 49 50 51 para 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 + 16]]' mati ajJAna vibha'gajJAna celle.ele 1 1 1 0 0 0 giiyuu 1 1 1 ga , , , ... ... ... ... ... , , , , , , , , , , , , , 2 * deg 2 2 2 2 2 * 32 / 1 / 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 40 1 1 1 0 0 4. 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 39 . 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 49 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 47 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 50 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 41 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 27 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 mAgaNAmAM AyuSya kasanA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 232425 26 27282830 jA. . ga. . Tna. ga. gati Tma. ga. Tde. ga. . kAya apU. . vAu. teu. vana. * trasakIya pR. | mane vega . , vacana pu. ve. | koya zrI. . napuM. ve. mAyA mana 5ryAva, 8, matijJAna lAbha zrutajJAna TavadhijJAna - IkevaLajJAna Bdha mAne 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 ti ne baMdha | mane udaya a.ma.nI sattA ti ma.nI sattA ma.ne baMdha ma.ne udaya 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 dene baMdha manano udaya abaMdha mane udaya ma.tinI sattA ma.na.nI sattA dema.nI sattA abaMdha mane udaya * 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 . d d d d d d d d d d d d d ! d . . . . . d . w w w abaMdha ma.udaya mu.ma.nI sattA 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 abaMdha mane udaya mATenI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 udaya abaMdha denI sattA de. 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThThAvIsa ladhubaMI maMtra. 28 26 ne Je he Ae te be ! A h? h AhAt in h?ALaAAAA A Teka 4 ke. Tmati ajJAna , - virbhAgajJAna ja 'T sAmA. cAritra che, Tche. , . , sUkSma. i. | yathA. cAritra avi. ,, cakSudarzana Jaca.. | deza. 1.ava. , TdevaLa. JkaSNa lezyA teje , IkApata. nIla TyA , Jzukala , pari. ; : , JkSAvika samya aupa.. >> Umizra. >> sAsvA. . | mithyA. , AhArI aNAhArI IkSA JasaMgI JsaMsI koloke 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0ra ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 0 0 1 \ \ che ke 0 1 0 che ! ! 0 0 5 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 44 M * e eeeeeeeeeeeeeeee e e e e e 0 0 e ee eee 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 45 A 0 che * ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ... ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 0 0 0 0 0 ! ! ! ! ! ! ! 0 ! ! ! ! ! ! ! che ke che ke ' ! 0 che ke mae \ \ - Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dara mAgaNAmAM AyuSya karmanA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 1415117181920212223242526272829 jA. 1c pR. - kAya I apU. , Tna. ga. ti. ga. , vAu. cha te che trasakAya mano yuga vacana che pu. ve. strI.ve. namuM che. kAya - 6 avadhijJAna che matijJAna mana 5ryava, naLajJAna mAna zrutajJAna libha mAyA dha daM K & e = 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 dene udaya mano baMdha tine baMdha no uya dezamanI sattA detinI sattA mATenI sattA ti.denI sattA | abaMdha dezano udaya abaMdha dezano udaya 1 0 0 0 0 1 0 * 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ! ! ! ! ! ! 0 ! ! ! ! ! ! che 0 0 kala T 5 8 9 5 5 5 5 5 28 5 5 2 3 5 282828 28 23 232328282828 20 20 20 6 1 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aThThAvIza dhaMdhAnuM yaMtra sa 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 4546 4748 49 50 51 para 57 54 55 56 5758 59 60 61 kura 5561651zr+list/13]" i * } ru 8 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 3 1 1 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 0 0 0 2 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 36 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 2 3 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 38 282828 6 6 2 2 1228282820 1 2828282121}} 2828152016 1626 28 281428 4 1 1 1 0 0 0 5 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 mAgaNAmAM gotra karma nA 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19202122 23 24 25 26 2728 ra8 na pati, ga. bha. ga. le ET ? mane yoga 2 trasakAya Jvacana, T kAya bae I T5. kAya / ? 8 che avadhijJAna che atijJAna mana paryAva, A mAna mAyA lebha zrutajJAna IkevaLajJAna strI.ve. napuM. ve. haM c = 4 te. ? | 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0. abaMdha uco baMdha ucano baMdha nIcane baMdha nIcano baMdha nIcane baMdha uccane udaya uccane udaya uccano udaya nIcano udaya uracanA udaya nIcano udaya nIcanA"udaya uccanI sattA nI.u.nI sattA nI.unI sattA nI.unI sattA nI.unI sattA nI.u.nI sattA nIcanI sattA 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0. * 0 1 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 Rohale 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1. kala | J2 3 6 4 3 3 3 3 7 : 3 2 2 3 7 5 5 6 5 5 5 5 5 5 5 3 3 7 2 2 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta saMvedhabhaMganuM yaMtra 382 41 42 43 444546 474849 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 ja mati ajJAna che " , virbhAgajJAna ja sAmA. cAritra . che sUkSma. che. yathA. cAritra avi. , cakSudarzana aca. , deza. . " ble kSAyika samya che kSAyo. , aupa. ,, mizra. sAsvA. , kRSNa vezyA nIla che kApAta , teje , zukala pA bhavya kevaLa. kolore AhArI arsanI aNAhArI pda saMsI mi 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 34 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 45 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 33 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 para 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 47 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 10 5 5 6 1 1 1 1 2 2 5 5 6 7 2 5 5 5 4 4 5 7 2 3 2 4 5 7 3 6 7 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avasthAna kula Plaja xx 21 l 13 9 'e 1 2 3 4 ja 99 9999 + 3 = = = = kura mANAmAM mAhanIya 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23242526 2728 29 30 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 w cinnnnnn 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 0 1 7 0 0 1 0 0 0 4 10. . . . . . . . . . . . . . , , , ... ... ... , , , , , , , 1 1 0 0 01 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 p 7 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 2 } } } } } 0 0 0 3 3 4 10 2 2 2 2 102 2 1 1 2 101010 } } 6 7 8 9 10 8 8 8 60 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAnAM madhasthA, ke 3132 33 34356 3738 2940 41 42 43 4446 448 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 0 1 kara ". che.' virbhAgajJAna che trasaddhaya yathA. cAritra sama. sAmA. avi. cakSudarza kevaLa. , . ava , aca. . kRSNalezyA nIla kApata , , kSAyika sabhya. ? sAsvA. , asaMsI opa. T mizra. teje che 5vA zukala che bhavya abhavya saMsI, kSA, " lI. AhArI aNAhArI meM ma ka ra - - - - - - - - - - -&*# ' + + + + + + + + ' , 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1, 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 0 1 0 1 1 41 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 0 0 0 1 0 33 * 3 1 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 * 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 0 0 0 1 0 35 0 7 1 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 028 0 0 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 25 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 24 0 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 23 0 0 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 22 { 10 0 0 1 6 6 1 3 1010 8 0 5 5 5 5 5 1010 1 10 2 2 3 4 1 1 1 103 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra mAgaNAmAM mAlanI - - - - - - - 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1718182021222324 25 26 2728 29 ' "e "le 3. le, ': ! na. ga. jA. pR. - kAya apU. che 5. teu. vAu. . ga , che vana. vacana mane T kAya " * T' moyA. JavadhijJAna zrutajJAna | matijJAna IkevaLajJAna - 9 mana:paryava TmAna leja { $ $ = - G - strI. che. napuM che. I pu. ve. A & IT 'ra je 4 : * 10/12 ? |12 12 1421 1010 1010 211010 6 6 1021212117171718 192021111111 7. mo hanI ya nAM | 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 - | 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 * T1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 6 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 +1 1 1 1 0 0 * 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 * * 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 I* * * 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 * * kula udayasthAna 9 4 4 4 4 9 4 4 3 3 4 8 9 0 8 8 8 9 9 8 9 8 8 8 6 * 4 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 1 0 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 2 * * 1 0 0 0 1 1 * 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 * 1 * 1 * * * 1 0 28 & * * * * * * * * * \ \ \ \ \ * ! ! * * ! ! * * * * * ht * ! * * * \ \ \ 0 1 0 1 1 1 1 ! ! ! ! ! ! ... ! ! ! ! * * * * 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 * 1 1 1 1 1 1 1 0 1 * 1 1 1 * * * 1 141 in ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! * ! ! ! ! ! ! ! ! * ! ! ! AA 1 1 1 1 1 1 1 1 ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! 0 0 0 0 0 ! ! ! * ! ! ! ! ! - 1 * ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ... ! ! ! ! 0 0 0 0 0 0 ! ! ! 1 ! ! * * * * * \ \ \ \ \ \ \ \ \ 7 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 u da ya ra thAne 77 2 12212111 0 16 16 16 16 16 21 21 6 2110 11 11 2 4 6 21 12 ke ka lAyo, JsAyika ra asaMtrI saranI bicA. 6 JsAravA. p. bhavya holake kharA teje. kApata, - Tkaccha lezyA ava. ,, || aca., cakSudarzana avi. , sAmA. cAritra Iche. , saksa. " JyathA. cAritra helf vibhagavAna che paNa * % 2NA AAAA A A AAAA AM 2R 08 hetest - a ke new Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - udayapada , udya raMgA udaya covIzI : bhAMgA23 192 1576 2072 5856 1947 - 54 192 192 24. 288 de. ga.' 768 . 24 aSTaka 24 poSaka 32 e., 4. e. 23 mAM. 8 aSTaka 983 64 ti. ga. ma. ga. 3 Pake frakc 68 8 3 288 6947 544 983 64, 8 aSTaka , 40 ce. bhA. 23 8 aka 5. jA. %ie 2 3. kAya a5 , teu. , 288 68 . 40 e 23 yAM. vana.. . mane yoga vacana che kAya. pu. ve.. 2 3 4 5 6 7 8 9 111131145-ka 1718 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29, 6ra mAgaNA bolanamAM #pake of - .. 175 1736 1737, 1739 2779 324. 324. 244, 245 246. 248. 599 15 23 vyAM. mAna. mAyA lAbha | mItikAna atijJAna : avadhijJAna mana:paryava K kevaLajJAna atia. ja 215, 8 co. 27 bhA. ** 2400/168 - 100/132 288/384 12/16 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2400/3168 2400/168 6947 100/132 100/132 288. 288/384 288/84 '12/16 12/16 24 co. 23 bhAM. 704 1090 1090 1248 4608 6917 128 214 214 192 576 983 8 SoDazaka 8 e. 22 bhAM. 8 e. 22 bhAM. 8 e. 24 e. 40 co. 23 bhAM. zrata che virbhAgajJAna trasakAya yathA. cAritra suma. , pari. , chedo. sAmAM cAritra deza. , avi. , cakSudarzana kamanI udayacovIzI vagere para * 192 288 3779 156 599 24 e. 23 bhAM. aca. " eva. . kevaLa. , 6912 che ke " h?hhhhh 8A Khke kema 01A2AAAAAAAAAATee 28 met he Ae Ke ee e 1947 283 40 se. 23 bhAM. 288 ( 983 - 64 311 288 kRSNa lezyA nIla , kApota , teje paDyA . zukala che. bhavya abhavya saMsI asaMsI kSAyika samya. kSA ..,, aupa. , mizra. , sAsva. miyA. AhArI aNahArI 864 6947 544 1713 2016. 1763 768 718 1632 6947 3072 72 4 co. 40 co. 23 bhAM. 8 aSTaka 12 ce. 23 bhA. 12 e. 12 ce. 23 bhA. 4 ce. 4 co. 8 . * 40 ce. 23 bhAM.. 16 e. 311 - 32 68 288 1 983 384 ' : : kula Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phara mArgamAM mehanIya | 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27282810 che kAya cha ' - - - mana vega vana. * para avadhijJAna + bhAyA. | matijJAna bhAna mana:paryava lebha I.zrutajJAna kevaLajJAna Tna. ma. apU. vI. je. 8 6 da raM pu. ve. teu. vAuM. pR. kAya Trepte T T 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 27 - 28 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 I 26 T1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 24 bina 23 | 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 22 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 21 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 13 0 sattAsthAna 12 0 11 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 5 I 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 . 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 06 >> T0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 3 0 J 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 T0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 , 2 0 sattAsthAna 6 15 3 3 3 3 15 3 3 3 3 3 15 15 15 10 8 8 12 13 14 15 13 13 13 13 0 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamanAM sattAsthAnA 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 4243 444546 4548 49 50 51 para 53 54 55 56 57 58 59 60 61 2 ka hinh n 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 * 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 1 0 1 1 1 44 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 18 1 1 1 2 . . + 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 . 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 * 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 1 . 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 7. | 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 1 0 32 0 1 0 0 1 0 0 0 1 1 39 1 0 0 1 . 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 27 , . 1 1 0 0 1 1 1 o o o 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 26 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 1 1 1 44 0 1 1 kuM 0 1 1 46 0 0 1 1 0 1 0 1 0 7 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 x 0 1 0 24 7 7 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 23 1 1 1 0 - ,1 0 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 4 3 4 15 3 4 5 1313 57 1515 130 6 6 6 7 7 1515 1 15 39 4 2 3 1 7 15 6 0 0 1 0 25 0 1 0 24 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 o o o 0 22 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 21 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 pacasapraha vatIya ' 62 mArgaNAmAM nAmakarmanA baMdhasthAna Adino vicAra gatimAnuM narakagati -A che mAtra paryApta paMcendriya tiryaMca ane manuSya prApya ja baMdha kare che. mATe paryApta paM. ti. ane paryApta mana. prAyogya ra9 temaja udyota sahita paryApta paMcendriya tiryaMca prAgya 30 ane jinanAmanI sattAvALA nArake jinanAma sahita manuSya prAgya 30 ne baMdha karI zake che. mATe narakagatimAM A be ja baMdhasthAne hoya che. 23 Adi prathamanAM 3 baMdhasthAne ekendriya, vikasendriya temaja aparyApta paMcendriya tiryaMca tathA manuSya prAgya hevAthI A cha bAMdhatA nathI. vaLI nArake deva ane naraka prAgya baMdha karatA na hovAthI 28 nuM baMdhasthAna paNa na hoya, temaja 31 ane 1nuM baMdhasthAna paNa manuSyagatimAMja levAthI A cha baMdhasthAne ahIM ghaTatAM nathI. baMdhabhAMgA -paMcendriya tiryaMca prAgya ra9nA baMdhanA 4608 ane manuSya prAgya nA 4608 ema (9216) bANuM seLa, 30 nA baMdhanA paryApta paMcendriya tiryaMca megya nA 4608 ane jinanAma sahita manuSya yogya nA 8 ema (4616) chetAlIza seLa-ema banne baMdhasthAnanA maLI kula baMdhabhAMgA (13832) terahajAra ATha batrIza hoya che. udayasthAna tathA udayabhaMga -nAkane pitAnAM 21-25-27-28 ane 29 A 5 udayasthAna ane dareka udayasthAnane eka-eka bhaMga hevAthI udayabhAMgA pa hoya che. sattAsthAna -jinanAma ane AhAraka catuSkanI sattAvALo jIva narakamAM jAte nathI tethI 93 nuM sattAsthAna na ghaTe. 92-89 ane 88 ema sAmAnyathI 3 sattAsthAna hoya che. ra9 nA baMdhano saMvedha ahIM pitAnA pAMce udayasthAna ane pAMce udayabhAMgAmAM sAmAnyathI traNa ane dareka udayasthAne 3-3 hevAthI udayasthAna tathA udaya bhaMga guNita sattAsthAna 15 hoya che. paraMtu tiryaMca prAgya 29 ne badhe 89 vinA be ja sattAsthAna hoya che eTaluM vizeSa che. 30 nA baMdhane saMvedha - ahIM paNa 5 udayasthAna, 5 udayabhAMga, sAmAnyathI 92 Adi 3 ane pAMce udayasthAnamAM 3-3 hevAthI udayasthAna tathA udayabhaMga guNita sattAsthAna 15 hoya che. paraMtu jinanAma sahita manuSya prAgya 30nA baMdhe pAMce udayasthAne 89nuM 1 ja ane tiryaMca prAgya 30 nA baMdhe 2-88 A 2-2 sattA sthAne hoya che. Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa praha 341 tiryaMcagati - baMdhasthAna - 31 ane 1 ne baMdha mAtra manuSyagatimAM munione ja hovAthI A 2 vinA zeSa 23 thI 30 sudhInAM 6 baMdhasthAne hoya che. tiryaMco sAmAnyathI cAre gati prAyogya baMdha karI zake che. mATe dareka baMdhasthAnanA badhA ja baMdha bhAMgA paNa hoya che. paraMtu A ja jinanAmAne baMdha karatA na hovAthI jinanAma sahita devaprAgyanA ra9 nA 8 temaja jinanAma sahita manuSya prAgya 30 nA baMdhanA 8 ane AhArakaTrika sahita devaprAgya 30 nA baMdhano 1 ema kula 17 ane 31 tathA 1 nA baMdhane 1-1 ema 19 baMdhabhAMgA vinA zeSa (13926) tera hajAra navase chavvIza baMdhamAMga hoya che. tyAM 23 nA baMdhanA 4, 25 nA baMdhanA 25, 26 nA baMdhanA 16, 28 nA 9, 29 nA 9240 ane 30 nA baMdhanA 4632 baMdhabhAMgA hoya che. udayasthAna :- sAmAnyathI 21 ane 24 thI 31 paryaMtanAM 9 udayasthAna hoya che. ane ekendriyanA 42, vikalendriyanA 66, sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA (4906) cAra hajAra navaso che, ane vaikriya tiryaMcanA 56-ema nave udayasthAne maLI (5070) pAMca hajAra sIttera udayabhAMgA heya che. - udayasthAna vAra bhaMga saMkhyA - 21 nA udaye ekendriyanA 5, vikalendriyanA nava paMcendriya tiryaMcanA 9, ema 23/14 nA ekendriyanA 11, 25 nA ekendriyanA 7, vaikiya tiryaMcanA 8 ema 15, 26 nA ekendriyanA 13, vikalendriyanA , sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA (289) base nevyAsI ema traNa agiyAra, 27 nA ekendriyanA 6, vaikriya tiryaMcanA 8 ema 14. 28 nA vikalendriyanA 6, sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA pa76, vaikriya tiryaMcanA 16 ema pAMca aThThANuM, 2 nA vikalendriyanA 12, sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 115ra, vaikriya tiryaMcanA 16 ema agiyArase eMzI, 30 nA vikalendriyanA 18, sA. paM. ti. nA 1728, vaikriya tiryaMcanA 8 ema sattarase copana, 31 nA udaye vikasendriyanA 12, sAmAnya pacendriya tiryaMcanA 115ra, ema agiyAraso cosaTha udaya bhAMgA hoya che. sattAsthAna - 992-88-86-80 ane 78 sAmAnyathI A 5 sattAsthAne hoya che. 93 ane 89 jinanAma sahita hevAthI ane 79 Adi 5 sattAsthAne mAtra kSepaka zreNImAM ja ghaTatAM hovAthI A 7 sattAsthAne ahIM saMbhavatAM nathI. 23 Adi prathamanAM traNa baMdhasthAnane saMvedha - 23, 25 ane 26 nA 'baMdhe upara batAvela 21 Adi nava udayasthAne ane pAMca hajAra sIttera udayabhAMge hoya che. Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa'casaMgraha tRtIyakhaDa sAmAnyathI sattAsthAna paNa 5 heAya che. ane udayasthAna vAra vicArIe te 2124-25 ane 26 A cAra udayasthAnAmAM 5-5 hAvAthI 20, ane 27 Adi pa udayasthAnAmAM 78 vinA 4-4 hAvAthI 20, ema udayasthAna guNita sattAsthAne 40 hAya che. 342 udayabhagavAra sattAsthAna :- 21 nA uDDayanA 23 bhAMgAmAM 5-5 heAvAthI 115 sattAsthAna. 24 nAM kula pahelAM nI jema 53. 25 nA ekendriyanA 7 mAM pahelAMnI jema 29 ane vaikriya tiya canA 8 mAM e e mATe 16, ema 45. 26 nA ekendriyanA 13 mAM paDelAMnI jema 53, zeSa 298 mAM 5-5 hAvAthI 1490, ema kula paMdarase tetAlIza. 27 nA ekendriyanA 6 mAM 78 vinA cAra-cAra mATe 24, vaikriya tiya canA 8 mAM 9-88 e-e mATe 16. kula 40. 28 nA vaikriya tiya canA 16 mAM 92-88 e-e mATe 32 ane zeSa 582 mAM 92 Adi cAra-cAra mATe 2328 ema kula tevIsaze sATha, 29 nA vaikriya tiya canA 16 mAM 92-88, be-e hAvAthI 32 ane zeSa 1164 bhAMgAmAM 92 Adi cAra-cAra hovAthI 4656-ema kula chetAlIzase aTThAsI. 30 nA vaikriya tiryaMcanA 8 mAM 92-88 e-e tethI 16 ane zeSa 1746 mAM 92 Adi cAra-cAra mATe 6984. ema kula sAta hajAra. ane 31 nA 1164mAM 92 Adi cAra-cAra hAvAthI chetAlIzase chappana, ema udayabha'ga guNita kula sattAsthAne vIza hajAra pAMcase thAya che. 28 nA badhA savedha - deva ane naraka prAyeAgya 28nA dhe sAmAnyathI 21 ane 25 thI 31 paya tanAM 8 udayasthAnA hoya che. tyAM mithyAdI aparyApta avasthAmAM devaprAyeAgya adha karatA ja nathI paraMtu samyakdI ja deva prAyogya kare che. tethI sAmAnya pacendriya tiya ca AzrayI peAtAnAM 6 udayasthAnA ane vakriya tiya ca AzrayI vaikriya tiya canAM 25 Adi udayasthAnA paNa ghaTe che. udayabha'ga :- ekendriya, vikalendriya ane labdhi aparyAptA paMcendriya tiya cA dhruva prAyeAgya aMdha karatA na heAvAthI teonA anukrame 42-66-ane 2 ema 110 udayabhAMgA DI zeSa cAra hajAra navase sATha uyabhAMgA hAya che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 343 udayasthAnavAra udayabhaMga - 21 nA paryApta paMcendriya tiryaMcanA 8, 25 nA vakriya tiryaMcanA 8, 26 nA paryApta paMcendriya tiryaMcanA 288, | 27 nA vaikriya tiryaMcanA 8, 28 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 576, vaikiya tiryaMcanA 16 ema 592 / 29 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 115ra, ane vaikiya tiryaMcanA 16 ema agyArase aDasaTha, 30 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 1728, ane kriya tiryaMcanA 8 ema sattarase chatrIza ane 31 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 115ra che. naraka prAgya 28 ne baMdha sarvaparyAptie paryApta avasthAmAM ja kare che temaja vakriya tiryaMca kaMIka vizuddha havAthI naraka prAgya baMdha karatA nathI, mATe 30 ane 31 A be ja udayasthAne naraka prAgya 28 nA badhe hoya che. ane 30 nA svaranA udaya sahitanA agyArase bAvana ane 31 nA (1152) agyArase bAvana-ema (2004) tevIza cAra udayabhAMga hoya che. sAmAnyathI 92-88 ane 86 A traNa sattAsthAne hoya che. temAM paNa 86 tuM sattAsthAna vaikiya aSTakanI uduvalanA karI 80nI sattAvALA thayela ekendriya paMcendriyamAM utpanna thAya tyAre sarva paryAptie pUrNa karyA bAda 30 ane 31 nA udayasthAnamAM vartatAM pahelI vAra deva athavA naraka prAyogya baMdha kare tyAre jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI antarmuhUrta kALa sudhI ja hoya che. paNa A udayasthAnamAM zeSa kALe temaja 29 sudhInA udayasthAnamAM 86 nuM sattAsthAna hatuM ja nathI. udayasthAna vAra vicArIe te 21 ane 25 thI 29 sudhInA cha udayasthAnamAM 92 ane 88 che mATe 12 ane 30 tathA 31 nA udayasthAnamAM 92 Adi traNa tethI 6, ema udayasthAna guNita sattAsthAne 18 hoya che. udayabhaMgavAra vicArIe te 21 nA udaye 8 bhAMgAomAM 92-88 be-tethI 16, e ja pramANe 25 nA udaye 16 / 26 nA udaye pa76, 27 nA udaye 16, 28 nA udaye 1184, 29nA udaye 2336, 30 nA udaye svaravALA agyArase bAvanamAM 3-3 tethI cetrIso chappana, ane zeSa 584 mAM 92 Adi 2 mATe agyArase aDasaTha | 31 nA udaye 115ra mAM 3-3 tethI (3456) cotrIzase chappana-ema udaya bhaMga guNita sarva sattAsthAne (12224) bAra hajAra baso covIza thAya che. 29 nA baMdhane saMvedha : paMcendriya tiryaMca ane manuSya prAyogya 29 nA baMdhe tiryaMca gatimAM batAvela nava udayasthAna, 5070 udayabhAMgA, temaja sAmAnyathI 92 Adi pAMca ane udayasthAna Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 pacasaMgraha tRtIyakha'Da guNita 40 sattAsthAna heAya che. ane dareka udbhayasthAne udayabhaMga guNita sattAsthAne paNa Aja mANAmAM 23 AdinA aMdhasthAnanA sa MvedhamAM batAvyA pramANe heAya che. mATe jIjJAsue tyAMthI joI levu. udyota sahita pAMcendriya tiya ca prAyogya 30 nA khadhe paNa saMvedha ra9nA khaMdha pramANe ja hAvAthI pharIthI batAvela nathI. manuSyagati : ahIM sarva guNasthAnaka ane sava` gati prAyeAgya baMdhanA sabhava hAvAthI 23 Adi AThe aMdhasthAna ane adhA aMdhabhAMgA hoya che. paraMtu jinanAma sahita manuSya prAceAgya 30 nA madha mAtra devA ane nArako ja kare che. manuSya karatA nathI. tethI 30nA raMjananAma sahita manuSya prAyeAgyanA 8 bhAMgA ahI ghaTatA na heAvAthI 30 nA aMdhe 4641nA badale 4633 adhabhAMgA hoya che. ane AThe kha MdhasthAnanA tera hajAra navasA sADatrIza adhabhAMgA hAya che. utkrayasthAna :- 24 nuM uddayasthAna mAtra ekendriyane ja hAvAthI tene bAda karatAM sAmAnya manuSyA, vaikriya, AhAraka manuSyA ane kevaLI manuSya AzrayI sAmAnyathI zeSa 11 uDDayasthAna hAya che. ane manuSyanA 2652 udayabhAMgA DAya che. udayasthAnavAra uddeyabhaga :- 20nA 1, 21 nA tItha karanA 1, ane sAmAnya manuSyanA 9 ema 10/ 25 nA vakriya manuSyanA 8, AhArakanA 1 ema 9/ 26nA sAmAnya manuSyanA 289/27 nAvaikriya manuSyanA 8, AhArakanA 1 ane tItha karanA 1 ema 10/28 nA sA. manu. nA pa76, vaikriyanA 9, ane AhArakanA 2 ema 587. 29 nA Aja pramANe 587 ane tI karanA 1 ema 588/30 nA sA. manuSyanA 1152, vaiyi yati ane AhAraka tinA 1-1 ane tI karanA 1 ema kula agyArasa paMcAvana ane 71, 9 ane 8 nA uDDayanA 1-1 ema 2652 udayabhAMgA hoya che. 1 sattAsthAna :- manuSyAne manuSyadvikanI sattA avazya heAvAthI 78 nuM sattAsthAna ghaTatuM nathI. mATe zeSa 11 sattAsthAne hAya che. 23 nA badhA savedha : ahIM 21 ane 25 thI 30 sudhInAM 6 ema kula cha udayasthAnA hoya che. ane udayabhAMgA yatine ja ghaTatA 10 ane kevaLInA 8 ema 18 che.DI zeSa (2634) chavIzasA cAtrIza uyabhAMgA heAya che. udayasthAnavAra vicArIe te A pramANe : 21 nA sAmAnya manuSyanA 9/2panA vaikriya manuSyanA 8/ra6 nA sAmAnya manuSyanA 289/27 nA vaikriya manuSyanA 8/8 nA Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsagraha 345 sAmAnya manuSyanA pa76, ane vaikriyanA 8 ema 584/ 2nA eja pramANe 584 ane 30 nA sAmAnya manuSyanA 115ra udayabhAMgA thAya che. sattAsthAna sAmAnyathI 92-88-86 ane 80 A cAra heAya che. tyAM 25 ane 27 nA udaya mAtra vaikriya manupane ja hAvAthI 92-88 e-e mATe 4 ane zeSa 5 udayasthAnAmAM 92 Adi cAre hevAthI 20 ane kula udayasthAna guNita sattAsthAne 24 hAya che. udayabha gavAra vicArIe te vakriya nA 32 bhAMgAmAM 92-88 e-e mATe 64 ane zeSa 2602 bhAMgAmemAM 4-4 hovAthI 1048 ema uDDayabhaMga guNita kula sattAsthAna daza hajAra cArasA pahoMtera hAya che. udayasthAna vAra udbhayabhaMga guNita sattAsthAno 21 nA udaye 36/25nA udaye 16/ 26nA uce 1156 27/nA udaye 16/28 nA udaye 2320/2nA udaye paNa 2320/30nA udaye 4608 thAya che. 25 temaja 26 nA baMdhanA savedha paNa 23nA baMdha pramANe hAvAthI june batAvavAmAM Avela nathI. 28 nA badhA sarvadha A badhasthAnamAM 21 ane 25 thI 30 sudhInAM cha udayasthAnA hoya che. aparyAsa avasthAmAM samyagdaSTI ja deva prAyeAgya khaMdha karI zake che ane labdhi aparyApta jIvAne ceAthuM guNasthAnaka na hovAthI 21 ane 26 nA udayanA labdhi aparyAptanA 1-1 ane kevaLInA 8 ema 10 vinA zeSa 264ra udayabhAMgA haiAya che. jananAmanI sattA vinAnA AhAraka ane vaikriya manuSyA paNa chaThThA guNasthAnake devaprAyogya 28nA baMdha karI zake che, mATe yatinA 10 bhAMgA ahI ghaTe che. udaya sthAna vAra udayabha'ga--21 nA paryApta nAmakarmInA udayavALA 8/ra6 nA 288/ 25nA vaikriyanA 8, ane AhArakanA 1 ema 9/ 27 nA paNa eja 9/28. ane 29 nA pratyekanA sAmAnya manuSyanA 576, vakriyanA 9, ane AhArakanA 2 ema 587/ 30 nA sAmAnya manuSyanA 11para ane vaikriya tathA AhArakanA 1-1 ema 1154 thAya. sAmAnyathI sattAsthAna 92-89-88 ane 86 A 4 hAya che. tyAM 21 thI 29 sudhInA cha udayasthAnamAM 92-88 e-e, mATe 12 ane 30 nA udayamAM 92 Adi 4 tethI udayasthAna guNita kula sattAsthAnA 16 hAya che, 44 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa ' ahIM 29 sudhInA udayasthAnamAM 92-88 be ja kema? ane 30 nA udayasthAnamAM 86 nuM kaI rIte hoya che? temaja A udayasthAnamAM 89nuM sattAsthAna naraka prApya 28 nA baMdhamAM ja kema hoya che? vagere 28 ne baMdhe sAmAnya saMdhamAM batAvelA hovAthI jijJAsue tyAMthI joI levuM. udayabhaMgavAra sattAsthAna vicArIe te AhArakanA sAte bhAMgAmAM AhAraka catuSkanI sattA avazya hevAthI 92 nuM 1-1 tethI 7, 30 nA udayanA sAmAnya manuSyanA 115ra bhAMgAmAM 92 Adi 4-4 mATe 4608, zeSa vaikriya manuSyanA 35 ane sAmAnya manuSyane aparyApta avasthAmAM ghaTatA 1448-ema 1483 bhAMgAmAM 92-88-be-be tethI 2966-ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAne sAta hajAra pAMcase ekAzI thAya che. dareka udayasthAne udaya bhaMga vAra sattAsthAne sugama hovAthI alaga batAvela nathI. 29 nA baMdhane saMvedha- 29 prakRti bAMdhatAM A mArgaNAmAM batAvyA pramANe sAmAnyathI cha udayasthAna ane dareka udayasthAne udayabhaMganI saMkhyA ane sAte udayasthAne paNa udayabhAMgA hoya che. sattAsthAna sAmAnyathI 93 Adi prathamanAM 6 hoya che. tyAM tiryaMce tathA manuSya prAgya. ra9 nA baMdhe 92-88-86 ane 80 A 4-4 sattAsthAne hoya che. ane jinanAma sahita deva prAgya ra9 nA baMdhe 7-ane 89 A 2 sattAsthAne hoya che. - udayasthAna vAra vicArIe te 25 ane 27 ne udaya mAtra vakriya tathA AhArakane ja hovAthI 93 Adi prathamanAM 4 ane zeSa 5 udayasthAnamAM 90 Adi cha-cha hovAthI 30 ema kula 38 sattAsthAna hoya che. udaya bhaMgavAra sattAsthAne A pramANe 21nA udaye paryApta nAmakarmanA udayavALA 8mAM 93 Adi 6-6 tethI 48 ane aparyApta nAmakarmanA udayavALA 1 mAM 92-88-86 ane 80 A 4, kula para 25 nA zaikriyanA 8 mAM 93 Adi prathamanAM 4 tethI 32, ane AhArakanA 1 mAM 3 - 1 ema 33/ ra6nA paryAptanA 288mAM 93 Adi 6-6 tethI (1728) sattara aThThAvIsa, ane aparyAptanA 1 mAM 2-88-86 ane 80 A 4 kula (1732) sattarase batrIza, ra7 nA 9 bhAMgAmAM 25 pramANe 33/28 nA sAmAnya manuSyanA 576 mAM 9 Adi 6-6 mATe (3456) trIza chappana, ane vaikriyanA 8mAM 93 Adi prathamanAM 4tethI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAra saMgraha 32, udyota sahita vaikriyanA 1 mAM 7 ane 89, ane AhArakanA 2 mAM 93 nuM 1 ema kula (3492) cotrIso bANuM 29 nA udaye paNa eja pramANe (3492) cetrIza bANuM 30 nA udaye sAmAnya manuSyanA (11para) agyAraso bAvanamAM 93 Adi 6-6 tethI (1912) cha hajAra navase bAra, vaikiyanA 1 mAM 93 ane 89, ane AhArakanA 1 mAM 7nuM 1 kula 6915, ema udayabhaMga guNita sarva sattAsthAna (1574) paMdara hajAra sAtase ogaNapacAsa thAya che. 30 nA baMdhane savedha ahIM manu udyota sahita tiryaMca prAyogya 30 ne baMdha kare tyAre tenA (4632) chetAlIza batrIza ane AhArakaddhika sahita deva progya 30 ne baMdha kare tyAre 1 ema 30 nA baMdhanA kula baMdhabhAMgA (4633) chetAlIza tetrIza hoya che. udayasthAna 21 ane 25 thI 30 sudhInAM 6 ema kula 7 hoya che. ane udayabhAMgA kevaLInA 8 ane yatimAMja ghaTatA 10 ema 18 vinA zeSa (2634) chavvIza trIza hoya che. ane 30nA baMdhe sAmAnya saMvedhamAM batAvyA mujaba AhArakanA 29 ane 30 nA udayanA 2 bhAMgA laIe te (2636) chavvIza chatrIza udayabhAMgA heAya che. dareka udayasthAne bhAMgA A pramANe-21 nA udaye manuSyanA 9ra5 nA-udaye kriya manuSyanA 8 26 nA 289) ra7 nA vakriya manuSyanA 828nA sAmAnya manuSyanA 576, ane vaikriya manuSyanA 8, ema 584 ra9 nA paNa eja pramANe 584 ane matAMtare eka AhArakanA bhAMgA sahita 585, 30 nA 115ra ane matAMtare AhArakanA 1 sahita (1153) agyArase trepana thAya che. - ahIM 30 nA baMdhe 92-88-86 ane 80 A 4 ane AhAradika sahita deva prAgya 30 nA baMdhe eka 92 nuM sattAsthAna hovAthI sAmAnyathI 4 sattAsthAne hoya che. A gatimAM 30 nA baMdhe 93 ane 89 nAM sattAsthAne ghaTatAM nathI. tyAM 25 ane 27 ne udaya zaikriya manuSyane ja hovAthI 92-88 be-e mATe 4 ane zeSa 5 udayasthAne 4-4 tethI udayasthAna guNita kula sattAsthAne 24 heya che. udayabhaMga vAra sattAsthAno A pramANe-21 nA udaye nave bhAMgAmAM 92 Adi 4-4 hevAthI 36/ 25 ane 27 nA udaye 8-8 bhAMgAmAM 92-88 be-e mATe 16-16) 26 nA 28mAM 92 Adi 4-4 hovAthI (1156) agyArase chappana 28nA sAmAnya manuSyanA 576 mAM 92 Adi 4 mATe (2304) tevI zase cAra, ane vaikriya manuSyanA 8 mAM 92-88 be tethI 16 kula (2320) tevIza vIza/ 29 nA udaye paNa eja " Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se pa'casa'mahu tRtIyakhaDa pramANe (2320) tevIzasA vIza ane matAMtare AhArakanA 1 bhAMgeA laIe tA. 9 nu 1 vadhAre tethI (2321) tevIzaso ekavIza /ane 30 nA udaye sAmAnya manuSyanA (11pa2) agyArase khAvanamAM 92 Adi 4 tethI 4608 ane matAMtare AhArakanA 1 bhAMgA laI e tA 92 nu eka vadhAre ghaTavAthI (4609) chetAlIzasA nava-ema kula udaya bhaMga guNita sattAsthAnA 10472 ane matAMtare 10474 hAya che. 31 ane 1 nA baMdha temaja akhaMdha A mAgaNAmAM ja heAvAthI sAmAnya saMvedhamAM batAvela che. te ja pramANe heAya che. mATe vistAranA bhayathI krIthI batAvavAmAM Avela nathI. devagati : A mAgaNAmAM jIvA paryApta khAdara pratyeka ekendriya prAyogya temaja paryAsa poMcendriya tiya iMca ane manuSya prAyeAgya ja baMdha kare che. mATe 25-26-29 ane 30 Aja badhasthAna hAya che. tyAM 25 nA madhe khAdara paryApta pratyeka ekendriya prAyeAgyanA 8/ 26 nA badhe 16 bhAMgA hAya che. ra9 nA aMdhe paryApta paMcendriya tiya ca prAyeAgyanA (4608) che tAlIzaso ATha ane manuSya prAyeAgyanA 4608 ema (9216) khANusA sALa ane 30 nA badhe paryApta 5 cendriya tiya ca prAyeAgyanA (4608) chetAlIza se| ATha ane jinanAma sahita manuSya prAyeAgyanA 8 ema (4616) cheMtAlIzasA sALa e pramANe cAre aMdhasthAne maLI kula aMdhabhAMgA (13856) terahuMjAra ATha so chappana thAya che. udayasthAna : -ahI' devanA potAnA 21 ane 25 thI 30 ema 6 udayasthAnA ane 64 udaya bhAMgA hAya che. 93-92-89 ane 88 ema sAmAnyathI 4 sattAsthAne hAya che. panA badhanA savedhaH-A badhasthAnane bAMdhatA devatAnAM cha e udayasthAne 92-88 ema sAmAnyathI 2 ane udayasthAna guNita 12 temaja dareka udayabha gamAM paNa A e-e hAvAthI udayabhaMga guNita sattAsthAnA 128 heAya che. ane 26 nA badhe paNa saMvedha eja pramANe samajavA. 29 nA adhanA saMvaidha :-ahI chae udayasthAne sAmAnyathI 92-88 e, ane udaya sthAna guNita 12, temaja udayabhaMga guNita 128 sattAsthAneA hAya che. 30 nA madhanA savedha-ahI' sAmAnyathI 93 Adi prathamanAM 4 sattAsthAna ane chae udaya sthAne 4-4 heAvAthI uddayasthAna guNita sattAsthAneA 24 hAya che. paraMtu tiya ca prAyeAgya 30 nA adhe dareka udayasthAne 92-88 A 2 ane jinanAma sahita Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsa'mahe 349 manuSya prAyeAgya 30 nA baMdhe dareka udayasthAne 93-89 A e sattAsthAneA hAya, ATalI vizeSatA che. cAsaThe udayabhAMgAmAM A 4-4 sattAsthAneA hovAthI uyabhaMga guNita sattAsthAnA 256 hAya che. indriya mANA ekendriya:-A jIvo deva temaja naraka prAyogya aMdha karatA na heAvAthI 28 nu ane munine ja ghaTatA 31 ane 1 nuM aMdhasthAna va zeSa 23 Adi 5 khadhasthAna heAya che. badhabhAMgA:-23 nA 4, 25 nA 25, 26 nA 16, 29 nA jinanAma sahita deva prAyeAgyanA 8 vinA (9240) khANu MsA cALIza ane 30 nA baMdhanA AhAraka dvika sahita devaprAyeAgyanA 1 ane jinanAma sahita manuSya prAyAnA 8 e nava vinA (4632) zvetAlIzase khatrIza, pAMce 'dhasthAne maLI kula (13917) terahajAra navaseA sattara ba MdhabhAMgA hoya che. ane ekendriyane potAnA 21 Adi 5 uyasthAnAnA anukrame 5-117-13 ane 6 udayabhAMgA heAvAthI kula 42 udayabhAMgA heAya che. sattAsthAna sAmAnyathI tiya cagatimAM ghaTatAM 92-89-86-80 ane 78 ema pa hAya che. savedha:-23nA dhe sAmAnyathI 5 ane prathamanAM 4 udayasthAnamAM 5-5 tethI 20 ane 27 nA udaye 78 vinA 4 ema udayasthAna guNita sattAsthAneA 24 hAya che. uDDayala gavAra vicArIe te 21 nA pAMce bhAMgAmAM 5-5 heAvAthI 25, 24 nA 10 mAM 5-5 tethI 50, ane zaikriya vAyukAyanA 1 mAM 92-88 ane 86 e traNa tethI kula 53/ 25nA sUkSma-khAdara paryApta pratyeka ayazavALA 2 mAM 5-5 tethI 10, naiSkriyavAyukAyanA 1 mAM 3, ane zeSa 4 bhAMgAmAM 78 vinA 4-4 heAvAthI 16 ema kula 29/26nA udaye sUkSma-khAdara paryApta pratyeka ayazavALA 2 mAM 5-5 mATe 10, vaikriya vAyukAyanA 1 mAM 3, ane zeSa 10 mAM 78 vinA 4-4 tethI 40 ema kula 53, 27 nA udaye chae bhAMgAmAM 78 vinA 4-4 tethI 24 ema uDDayabhaMga guNita kula sattAsthAnA 184 thAya che. 25 Adi zeSa cAre adhasthAnanA savedha eja pramANe jANavA. vilendriyanI 3 mA NAH-ekendriya mAgaNAmAM khAtAvyA mujakha ahIM' paNa 23 Adi pa khaMdhasthAna ane (13917) terahajAra navasA sattara aMdhabhAMgA heAya che. ane vikalendriyanA peAtAnA 21-26 ane 28 thI 31 paryaMtanAM 6 udayasthAnA ane darekanA 22-22 udayabhAMgA che. sAmAnyathI sannAsthAna tiya cagati pramANe 92-89-86-80 ane 78 A 5 hAya che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa0 pacasaMgraha tRtIyakhaMDa , saMvedhA-23 nA baMdha 21 Adi pitAnAM 6 udayasthAna ane darekanA 22-22 , udayabhAMgA hoya che. sattAsthAna sAmAnyathI 92 Adi 5, ane 21 tathA 26 nA udaye : pa-pa ghaTatAM hovAthI 10, ane 28 Adi 4 udayasthAnamAM 78 vinA 4-4 tethI 16 ema udayasthAna guNita sarva sattAsthAne 26 hoya che udayabhaMgavAra vicArIe te 21 nA 3 mAM 5-5 tethI 15, eja pramANe 26 nA paNa 15, 28nA bane bhAMgAmAM 78 vinA 4-4 tethI 8, 29 nA 4 mAM Aja 4-4 mATe 16. 30 nA 6 mAM paNa Aja 4-4 tethI 24, ane 31 nA 4 mAM paNa A tethI 16 ema udayabhaMga guNita sarva sattAsthAne 94 thAya che. 25-26-29 ane 30 nA baMdhane saMvedha paNa A ja pramANe hovAthI pharIthI batAvela nathI. paMcendriya mAgaNa-A mArgaNamAM cAre gatinA cha hovAthI ra3 Adi 8 baMdhasthAna ane 13945 baMdhabhAMgA hoya che. ane 24 nuM udayasthAna mAtra ekendriyane ja hovAthI tene bAda karatAM zeSa 11 udayasthAna hoya che. temaja ekendriyanA 42 ane vikalendriyanA 66) ema 108 vinA zeSa (7683) sAta hajAra chase vyAzI udayabhAMgA hoya che. dareka udayasthAne vicArIe te ekendriya ane vikalendriyanA bhAMgA bAda karI zeSa sarva hoya che. te A pramANe - 9, 8 ane 20 no 1-1, 21 nA 28, 25 nA 26, 26nA 578, ra7 ne ra7, 28 nA 1196, 29 nA 1773, 30 nA (289) aThThAvIze navvANuM ane 31 nA 1153 hoya che. " sattAsthAna sAmAnyathI 93 Adi 12 hoya che. sadhaH -23 nA badhe 21 ane 25 thI 31 paryaMtanAM 8 udayasthAne ane udaya bhAMgyA A mArgaNAmAM je (7683) sAta hajAra chase vyAzI batAvela che. temAMthI devatA nA 64, nArakanA 5, yatine ja saMbhavatA 10 ane kevalInA 8 ema 87 bhAMga bAda karatAM zeSa (7596) sAta hajAra pAMcase chanuM hoya che. udayasthAnavAra A pramANe -21 nA paMcendriya tiryaMcanA 9, ane manuSyanA 9 ema 1825 nA . ti. nA 8. ane vaikriya manuSyanA 8 ema 16, 26 nA paMcendriya tiryaMcanA 289, ane manuSyanA 289 ema pa78) ra7 nA 25 pramANe 16, 28 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 576, sAmAnya manuSyanA 576, kriya tirmacanA 16 ane zaikriya manuSyanA 8 ema (1176) agyArase chetera. 29 nA sAmAnya paMcendriya Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMha 35 tiryaMca nA (11para) agyArase bAvana, sAmAnya manuSyanA pa76, zaikriya tiryaMcanA 16 ane vaikiya manuSyanA 8 ema (1752) sattara bAvana. 30 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA (1728) sattara aThThAvIsa, sAmAnya manuSyanA (11para) agyArase bAvana, vaikriya tiryaMcanA 8 ema kula (2888) aThThAvIsase aThayAsI, ane 31nA sAmAnya paMcaMdriya tiryaMcanA (1152) agyArase bAvana che. sattAsthAna sAmAnyathI 92-88-86-80 ane 78 ema che, tyAM 21 ane 26 nA udaye 5-5 mATe 10, 25 ane 27 nA udaye 92-88 bebe tethI 4 ane 28 Adi cAre udayasthAnomAM 78 vinA 4-4 mATe 16-ema udayasthAna guNita kula sattAsthAne 30 thAya che. A udayabhaMgavAra vicArIe te 21 nA tiryaMcanA 9 mAM 5-5 tethI 45; ane manuSyanA 9 mAM 78 vinA 4-4 mATe 36 ema 81 25 nA 16 bhAMgAmAM 92-88 bebe mATe 32, 26 nA tiryaMcanA 28mAM papa tethI (1445) caudasa pistAlIza, ane manuSyanA 289mAM 78 vinA 4-4 tethI 1156 kula (2001) chavvIza eka. 27 nA 25 pramANe 32/ 28 nA baikriya tiryaMca ane manuSyanA 24 mAM 2-2 mATe 48, ane zeSa (11para) agyArase bAvanamAM 4-4 mATe 4608 kula (4656) beMtAlIza chapana. 29 nA vaikriya tiryaMca ane manuSyanA 24 mAM 92-88 be-be tethI 48, zeSa 1728 mAM 92 Adi 4-4 tethI (6912) chahajAra navase bAra, kula (1960) chahajAra navo sATha. 30 nA vau. ti. ne 8 mAM 92-88 e mATe 16 ane zeSa 2880mAM 92 Adi 4-4 tethI (115ra0) agyAra hajAra pAMca vIza, kula (11536) ane 31nA agyArase . bAvanamAM 92 Adi 4 tethI (4608) chetAlIse ATha ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAne (30506) trIsa hajAra pAMcase cha thAya che. 25 ane 26 nA baMdhane saMvedha 23 nA baMdha pramANe ja che. mAtra 23 ne baMdha mithyAdachI manuSya ane tiryaMca kare che. paraMtu 25 ane 26 ne baMdha IzAna sudhInA deve paNa kare che tethI devatAnA 64 udayabhAMgA adhika hovAthI kula 7596 ne badale (7660) sAta hajAra chase sATha thAya che. ane devene saMbhavatA 21 Adi cha udayasthAmAM pitAnA 8-8-8-16-16 ane 8 udayabhAMge adhika jANavA. ane A dareka bhAMgAomAM 92-88 be-be sattAsthAne hovAthI ra3 nA baMdhamAM batAvela je udayasthAnavAra udayabhaMga guNita sattAsthAne che. temAM 21-25 ane 27 mAM 16-16, 28 ane 2hmAM 32-32 ane 30 mAM 16 sattAsthAne adhika hoya che. ane udayabhaMga guNita pUrve batAvela sarva sattAsthAnamAM devatAnA 64 bhAMgAnAM 128 sattAsthAne adhika karatAM kula (30634) trIsa hajAra chase covIza thAya che. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa 28 nA baMdhaka paMcendriya jIveja hovAthI sAmAnya saMdhamAM batAvela che. teja pramANe ahIM paNa barAbara hoya che. kaMIpaNa pheraphAra na hovAthI jIjJAsue tyAMthI jevuM. ra9 nA baMdha 21 ane 25 thI 31 parya tanAM 8 udayasthAne ane A mArgaNAmAM batAvela (7683) sAta hajAra chase vyAsI udayabhAMgA che, temAMthI kevaLInA 8 bhAMgI bAda karI zeSa (7675) sAta hajAra chase paMcetera udayabhAMga hoya che. ane udayathAna vAra paNa kevaLInA bhAMga bAda karatAM sarve hoya che te A pramANe 21 nA ra7, 25nA 26, 26 nA 57827 nA 26, 28 nA 116, 29 nA (1772) sattarase bahetera, 30 nA 2898 aThThAvIsa aThThANuM, 31nA (115ra) agyArase bAvana hoya che. sAmAnyathI sattAsthAna 93 Adi prathamanAM 7, temaja udayasthAnavAra vicArIe te , 21 ane 26 nA udaye A 7-7 hevAthI 14, 25 ane 27 ne udaya ahIM aikriya tirya, vaikiya manu, AhAraka manuSya, deva tathA nArakene ja hovAthI 93 Adi prathamanAM 4-4 tethI 8, ane 28 thI 30 sudhInAM 3 udayasthAnamAM badhA jenI apekSAe 78 vinA 6-6 tethI 18 temaja ahIM 31 ne udaya mAtra tiryaMcAne ja hovAthI 92-88-86 ane 80 ema 4 hovAthI udayasthAna guNita kula sattAsthAne 44 hoya che. - udayabhagavAra sattAsthAne A pramANeH-21 nA paMcendriya tiryaMca nA 9 mAM 92-88-86-80 ane 78 A 5-5 tethI 45, aparyApta nAmakarmanA udayavALA manuSyanA 1 mAM 78 vinA Aja , ane paryApta nAmakarmanA udayavALA manuSyanA 8 mAM 93 Adi prathamanAM 6 tethI 48, denA 8 mAM 92-88 be mATe '16, ane nArakanA ekamAM 92-89 ane 88 A 3 ema kula 116 25 nA vaikiya tirthaM canA 8 mAM 92-88 thI 16, manuSyanA 8 mAM 93 Adi prathamanAM 4 tethI 32, devatAnA 8mAM 92-88 be mATe 16, ane nArakanA 1 mAM 92 Adi 3, ane AhArakanA 1 mAM 92 nuM 1 ema kula 68 | 26 nA paMcendriya tiryaMcanA 289mAM 92 Adi 5 mATe (1445) caudaso pIstAlIza, aparyApta manuSyanA 1 mAM 78 vinA Aja 4, ane paryApta manuSyanA 288 mAM 93 Adi prathamanAM 6 tethI (1728) sattara aThThAvIza, ema kula (3177) ekatrIzaso satyotera. 27 nA udaye 25 nI jema 68 / 28 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 576 mAM 92 Adi 4 tethI (2304) tevIza cAra, sAmAnya manuSya nA pa76 mAM 93 Adi prathamanAM 6 tethI (3456) trIza chappana, kriya tiryaMcanA 16 ane devatAnA 16 A 32 mAM 92-88 be mATe 64, kriya manuSyanA 8 mAM 93 Adi prathamanAM ja tethI 32, udyotavALA yatinA 1 mAM 3-89 be, AhAranA 2 mAM Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 353 93 nuM 1 mATe 2, ane nArakanA 1 mAM 92 Adi 3 ema kula (585) aThThAvana paMcANuM. ra9 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA (1152) agyArase bAvanamAM 92 Adi 4 mATe (4608) seMtAlIse ATha, sAmAnya manuSyanA 576 mAM 9 Adi 6 tethI (3456) cetroza chappana, vaikriya tiryaMcanA 16 ane devatAnA 16 A 32 mAM 92-88 be mATe 64, vaikiya manuSyanA 8 mAM 93 Adi prathamanAM 4 tethI 32, udyotavALA 1 mAM 93 ane 89 ema 2, AhArakanA 2 mAM 93 nuM 1 mATe 2 ane nArakanA 1 mAM 92 Adi prathamanAM 3 tethI kula (8167) ekAzIse saDasaTha. 30 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA (1728) sattara aThThAvIzamAM 92 Adi 4 tethI (6912) cha hajAra navaso bAra, sAmAnya manuSyanA agiyArase bAvanamAM 93 Adi prathamanAM 6 tethI cha hajAra navase bAra, devatAnA 8, vaikiya tiryaMcanA 8 e 16 mAM be mATe 32, udyota sahita beMkiya manuSyanA eka mAM 3-89 be ane AhArakane 1 mAM 992 nuM 1 tethI kula (13859) tera hajAra AThaso ogaNasATha. 31 nA paMcendriya tiryaMcanA 115ra mAM 92 Adi 4 tethI (4608) chetAlIza ATha ema udayabhaga guNita kula sattAsthAne (35858) pAMtrIsa hajAra AThaso aThThAvana thAya che. 30 nA baMdhe sAmAnyathI 8 udayasthAna ane A mArgaNAmAM batAvela (7683) sAta hajAra chase cAsI udayabhAMgAmAMthI kevaLInA 8 ane yatinA 10 ema 18 bAda karatAM zeSa (76 65) sAtahajAra chaso pAMsaTha ane sAmAnya saMdhamAM batAvela che te pramANe matAMtare AhArakanA 2 bhAMge laI e te (7667) sAta hajAra chase saDasaTha udayabhAga hoya che. udayasthAnavAra bhAMgAo A pramANe -21 nA paMcendriya tiryaMcanA 9, sAmAnya manuSyanA 9, devatAnA 8, ane nArakane 1 ema ra7 | 25 nA aikriyA tiryaMcanA 8, bekiya manuSyanA 8, devatAnA 8 ane nArakane 1 ema 25, 26 nA paMcendriya tiryaMcanA 289 ane manuSyanA 289 ema 578 27 nA 25 pramANe 25. 28 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA pa76, sAmAnya manuSyanA 576, baikriya tiryaMcanA 16, baikriya manuSyanA 8, devatA nA 16, ane nArakane 1 ema (1193) agyAraso trANuM. ra9 nA sAmAnya pacendriya tiryaMcanA 115ra, sAmAnya manuSyanA pa76, vaikriya tiryaMcanA 16, baikriya manuSyanA 8, devatAnA 16, ane nArakane 1 ema (1769) sattarasa egaNasittera ane matAMtare svaravALA AhArakanA 1 sahita (1770) sattarase sittera.30 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 1728, sAmAnya manuSyanA 1152, baikiya tiryaMcanA 8, devatAnA 8 ema (2896) aThThAvIsaso chananu ane matAMtare AhArakanA 1 sahita (2897) aThThAvIza sattANuM. 31 nA paMcendriya tiryaMcanA 1152, Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 paMcasaMgraha tRtIyakhaDa sattAsthAna ahIM paNa sAmAnyathI 93 Adi prathamanAM cha hoya che. 25 ane 27 nA udaya zaikriya tiya ca-manuSya, devA tathA nArAne ja hAvAthI aneka jIve AzrayI 93 Adi prathamanAM 4-4 tethI Ai. 21 nA udaye aneka jIva AzrayI 7. 26 nA udaye 93 ane 89 vinA 5. 28 thI 30 sudhInAM 3 uddayasthAnAmAM 93 Adi prathamanAM 6-6 tethI 18 ane 31 nA uDDaya mAtra tiya cane ja hAvAthI 92-88 86 ane 80 A 4 ema udayasthAna guNita kula sattAsthAne 42 che. udayabhaMgavAra A pramANeH : 21 nA udaye paMcendriya tiya canA 9 mAM 93-89 vinA hRra Adi 5-5 tethI 45, manuSyanA 9 mAM 78 vinA A ja 4-4 mATe 36, ane devatAnA dareka bhAMgAmAM jyAre udyota sahita paMcendriya tiya ca prAyeAgya 30 nA dha kare tyAre 92 ane 88 ane jinanAma sahita manuSya prAyeAgya 30 nA adha kare tyAre 93 ane 89 hAya che tethI ahI devatAnA 8 mAM 93 Adi prathamanAM 4 mATe 3ra ane nArakanA dareka bhAMgAmAM tiya ca prAyeAgya 30 nA maMdha kare tyAre 92-88 ane jinanAma sahita manuSya prAyAgya 30 nA baMdha kare tyAre 89 nuM 1 hAya tethI ahIM nArakanA 1 mAM 92 Adi 3 ema kula 116. 25 nA udbhaye vaikriya tiya canA 8, ane naiSkriya manuSyanA 8 A 16mAM 92-88 tethI 34, daivatAnA 8 mAM 93 Adi prathamanAM 4 tethI 32 ane nAkanA 1mAM 92 Adi3 ema kula 67. 26 nA 5cendriya tiyA~canA 289 mAM 93-89 vinA 5-5 mATe (1445) caudase pIstArlIza, ane manuSyanA 289 mAM 3-89 ane 78 vinA 4-4 tethI (1156) agyArase chappana ema kula (2601) chavvIzase eka. 27 nA 25 nA pramANe 67. 28nA sAmAnya paMcendriya tiya canA 576, manuSyanA 576, A (1152) agyArase bhAvanamAM 92 Adi 4 mATe (4608) chetAlIzasA ATha. yi tiyacanA 16 ane kriya manuSyanA 8 ema 24 mAM 92-88 e tethI 48, devatAnA 16 mAM 93 Adi prathamanAM 4 mATe 64 ane nArakanA 1 mAM 92 Adi 3 ema kula (4723) suDatAlIzase tevIza. 29 nA 5cendriyatiya canA (1152) agyArasA khAvana ane manuSyanA 576 ema (1728) sattA aThThAvIzamAM 92 Adi 4-4 tethI (1912) cha hajAra navase khAra, naiSkriya tiya canA 16 ane naiSkriya manuSyanA 8 A 24 mAM 92-88 e-mATe 48, dhruvatAnA 16 mAM 93 Adi prathamanAM 4 tethI 64 ane nAkanA 1 mAM 92 Adi 3 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAssagraha kima ema kula (7027) sAta hajAra sattAvIza ane matAMtare AhArakanA 1 mAM 92 - 1 adhika hevAthI (7028) sAta hajAra aThThAvIza. 30 nA paM. vi. nA 1728 ane manuSyanA 1152 A (2880) aThThAvIza ezImAM 92 Adi 4-4 hevAthI (11520) agyAra hajAra pAMcase vIza, baikriya tiryaMcanA 8 mAM 992-88 be mATe 16 ane devatAnA 8 mAM 93 Adi prathamanAM 4 tethI 32 ema (11568) agyAra hajAra pAMcaso aDasaTha ane matAMtare AhArakanA 1 mAM 2 nuM 1 adhika gaNIe te (11569) agyAra hajAra pAMcasa ogaNasIttera. 31 nA paMcendriya tiryaMcanA (1152) agyArase bAvanamAM 92 Adi 4-4 tethI 4608 ema udayabhaMga guNita kula sattAsthAne (30777) trIza hajAra sAtase satyotera thAya che. ' 31 ane 1 ne baMdha temaja abaMdhane saMvedha sAmAnya pramANe ja hevAthI pharI batAvavAmAM Avela nathI. jijJAsuoe tyAMthI jevuM. A be mULa mArgaNAomAM saMvedha batAvI have kAya vagere bAkInI 12 mArgaNAomAM vistAranA bhayathI saMvedha na batAvatAM mAtra baMdhasthAna, baMdhabhaMga, udayasthAna, udayazaMga ane sattAsthAne ja batAvavAmAM Ave che. 'kAya mAgaNa pRthvIkAyamAM ekendriya mArgaNAmAM batAvyA mujaba 23 Adi 5 baMdhasthAne ane (13917) tera hajAra navase sattara baMdhabhAMgA heya che. 21 ane 24 thI ra7 sudhInAM 5 udayasthAne hoya che. tyAM 21 nA udayanA 5. 24 nA baMdara paryApta pratyekanA yaza-ayaza sAthe nA 2, bAdara aparyApta pratyeka ane sumi paryApta-apamAMsa pratyekanA ayaza sAthenA e traNa ema pAMca. 25 nA bAdara paryApta pratyekanA yaza-ayaza sAthenA 2 ane sUkSama paryApta pratyeka ne ayaza sAthe ne 1 ema 3. 26 nA A 3 temaja ucchavAsanA anudaye bAdara paryApta pratyekanA yaza-ayaza sAthe ApanA 2 ane udyotane 2 ema 4 kula 7. ucchavAsa sahita Atapa athavA udyotanA udaye paNa 27 nA Aja 4-ema pAMce udayasthAne maLI 24 udayabhAMga ane sattAsthAna sAmAnyathI 92-88-86-80 ane 8 ema 5 che. - apakAyamAM Aja pramANe 23 Adi 5 baMdhasthAna, (1391) tera hajAra navase sattara baMdhabhAMgA, 21 Adi 5 udayasthAne ane 92 Adi 5 sattAsthAne hoya che. paraMtu apakAyane Atapane udaya na hovAthI ra6 ane 27 nA udayanA AtAvALA 2-2 ema 4 bhAMgI kama hevAthI 21 nA 5, 24 nA 5, 25 nA 3, 26 nA 5, 27 nA 2 ema 20 udayabhAga hoya che. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ADA . pacasaMgraha tRtIyakhaMDa teukAyamAM 23 Adi 5 baMdhasthAna hoya che. paraMtu teukAya ane vAyukAya manuSya prAgya baMdha karatA nathI. kevaLa tiryaMca prAgya ja baMdha kare che. tethI baMdha bhAMgAmAM phera paDe che. 23. nA baMdhanA 4, 25 nA aparyApta manuSyanA 1 vinA 24, 26 nA 16, 29 nA vikalendriyanA 24 ane paryApta paMcendriya tiryaMcanA (4608) chetAlIzaso ATha ema (4632) chetAlIza batrIza ane eja pramANe 30 nA baMdhanA paNa 4632, mATe 5 baMdhasthAnanA baMdhabhAMgA 9308 thAya che. teukAya tathA vAyukAyane Atapa temaja udyotane udaya na hovAthI 27 nuM udayasthAna paNa hotuM nathI. mATe 21 ane 24 thI 26 sudhInAM 4 udayasthAne hoya che. A jIvane yazane udaya paNa hetuM nathI. paraMtu kevaLa ayazane ja udaya hoya che. tethI 21 nA udayanA bAdara ane sUkSma paryApta-aparyAptanA ayaza sAthenA 4 bhAMgA hoya che. 24nA udaye paNa pratyeka nAmakarmanA udaya sahita A ka. 25nA bAdara-sUma paryApta pratyekanA ayaza sAthe nA 2, ane 26 nA paNa A ja pramANe 2 ema kula 12 udayabhAMga ane 92 Adi 5 sattAsthAna hoya che. - vAyukAyamAM baMdhasthAna Adi seve teukAya pramANe ja hoya che. paraMtu 24-25 ane 26 nA udaye vaikriya zarIra banAvanAra vAyukAyane bAdara paryApta pratyeka ayazane 1-1 ema 3 bhAMga adhika hevAthI udayabhAMgA 12 ne badale 15 hoya che. , vanaspatikAyamAM pRthvIkAyanI jema 23 Adi 5 baMdhasthAna ane (13917) tera : hajAra navase sattara baMdhabhAMgA temaja 21 ane 24 thI 27 sudhInAM ema pa udayasthAne hoya che. paraMtu pratyeka vanaspatikAya bAdara ja hoya che. tethI sUkramanA pratyeka sAthe nA bhAMgAo ahIM ghaTatA nathI. temaja Apane udaya na hovAthI ApanA bhAga paNa ghaTatA nathI, A vAta dhyAnamAM rAkhavI. - 21 nA udaye pAMca. 24 nA bAdara paryApta pratyeka ane sAdhAraNanA yaza-ayaza sAthe nA 4, bAdara aparyApta pratyeka ane sAdhAraNanA ayaza sAthe nA 2, sUma paryApta ane aparyAptanA sAdhAraNa ayaza sAthenA 2 ema 8. 25 ne bAira paryApta pratyeka ane sAdhAraNanA yaza-ayaza sAthenA 4 ane sUkama paryApta sAdhAraNane ayaza sAthe ne 1 ema 5. 26nA A ja pramANe 5 ane udyotanA 4 ema 9 ane 27 nA udyotavALA 4 ema 31 udayabhAMgA ane sattAsthAna 92 Adi 5 hoya che. trasakAyamAM cAre gatinA cha hovAthI 23 Adi 8 baMdhasthAna ane dareka baMdhasthAnanA baMdhamAMga ghaTatA hovAthI (13945) tera hajAra navase pIstAlIza baMdhabhAMgA ane 24 nuM udayasthAna mAtra ekendriyane ja hovAthI 24 vinA zeSa 11 udayasthAna ane ekendriyanA 42 vinA kula (7749) sAta hajAra sAtaso ogaNapacAsa udayabhAMgA ane 93 Adi 12 sattAsthAna hoya che. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa bahu 3pa7. vega mArgaNuM traNe yogamAM 23 Adi 8 baMdhasthAna ane (13945) tera hajAra navase pIstAlIza baMdhamAMga hoya che. managa saMjJI paMcendriya ane sarva paryAptie paryApta avasthAmAM ja hoya che. tethI de AzrayI 29 ane 30, nArake AzrayI 29, manuSya tathA tiryaMca AzrayI 30 ane 31, ema paryApta jenI apekSAe 3 udayasthAna hoya che. ane zaikriya tiryaMca temaja zaikriya manuSya tathA AhAraka manuSya AzrayI 25 ane 27 thI 30 sudhInAM pa udayasthAne hovAthI 25 ane 27 thI 31 ema 6 kula udayasthAne hoya che. jo ke tIrthaMkarane 31 nA udayamAM bhAva mana nathI hotuM, paraMtu dravya mana hoya che tethI manuSyanI apekSAe 31 nuM udayasthAna paNa gayuM che. ane uttara zarIrI manuSya-tiryaMcane 28 sudhInA udayasthAnamAM manaHparyAptie aparyApta hovA chatAM mULa zarIranI apekSAe varyApti pUrNa thayela hovAthI maneyega mAnela che. - udayabhAMga - vaikriya tiryaMcanA pa6, vaikriya manuSyanA 35, AhArakanA che, sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA svaravALA 30 nA udayanA 1152 ane 31 nA udayanA 115ra ema (2304) tevIza cAra, sAmAnya manuSyanA 30 nA udayanA 1152 ane tIrthakara kevaLIne 31 nA udayane 1, devatAnA svaravALA 29 nA udayanA 8, ane 30nA udayanA 8 ema 16, nArakane ra9 nA udayane 1 ema chae udayasthAne nA maLI kula (3572) pAMtrIzase bahoMtera udayabhAga che. tyAM 25 nA udaye vaikriya tirya-canA 8, kriya manuSyanA 8, AhArakane 1 ema 17, 27 nA udaye paNa Aja pramANe 17, 28 nA vakriya tiryaMca nA 16, vaikriya manuSyanA 9 ane AhArakanA 2 ema 27; 29 nA upara pramANe 27, ane svaravALA devatAnA ATha tathA nArakano 1 ema 36, 30 nA sAmAnya tiryaMcanA svaravALA (1152) agyArase bAvana, manuSyanA (1152) agyArase bAvana, vaikriya tiryaMcanA 8, vakriya manuSyane 1 AhArakane 1, ane devatAnA 8 ema (2322) tevIza bAvIza; 31 nA paMcendriya tiryaMcanA 115ra ane tIrthakarane 1 ema 1153 thAya che. 78 nuM sattAsthAna teukAya-vAukAyane temaja tyAMthI AvelA jIne anya tiryaMcamAM zarIra paryApti pUrNa thayA pahelAM ja hoya che. ane 9 tathA 8 nuM sattAsthAna agInA carama samaye ja hoya che. ane te avasthAmAM maga na hovAthI A traNa vinA 93 Adi 9 sattAsthAna hoya che. vacanagamAM paNa udayasthAna-udayabhAMga ane sattAsthAne managa pramANe ja hoya che. paraMtu vikalendriyane paNa vacanaga levAthI svaravALA 30 nA udayanA traNenA Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa8 paMcasaMgraha tRtIyakhaDa 4-4 maLI 12 ane Aja pramANe 31 nA udayanA 12 ema be udayasthAnamAM maneegamAM batAvela bhAMgAethI 12-12 bhAMgA adhika karatAM chae udayasthAne maLI (3572) pAMtrIzaso bahotera ne badale (3596) pAMtrIzasa chanu udayabhAMgA hoya che. ATalI vizeSatA che. kAga agI guNasthAnaka sivAyanA dareka jIne hovAthI mAtra agI avasthAmAM ja ghaTatAM 9 ane 8 sivAyanAM 10 udayasthAna ane AnA ja 2 udayabhAMgA vinA (7789) sAtahajAra sAtaso nevAzI udayabhAMgI ane A ja ra sattAsthAna vinA 93 Adi 10 sattAsthAne hoya che. veda mArgaNutraNe vedamAM 23 Adi 8 baMdhasthAna ane (13945) tera hajAra navase pIstAlIza . baMdhabhAMgA hoya che. puruSaveda -24 nuM udayasthAna mAtra ekendriyone ja hoya che. ane teone puruSa tathA strIvedane udaya heta nathI, temaja 20-9 ane 8 nuM udayasthAna zrIkevaLI bhagavaMtene ja hoya che, ane teone kaI paNa vedane udaya na hovAthI A cAra vinA 21 ane 25 thI 31 sudhInAM 8 udayasthAne hoya che. ahIM bhAva vedanI vivakSA che, paNa dravyavedanI nathI, A dhyAnamAM rAkhavuM. udayabhAMgA - ekendriyanA 42, vikalendriya nA 66, kevaLInA 8 ane nArakanA 5 ema 121 vinA zeSa (7670) sAta hajAra se sIttera hoya che. udayasthAnavAra A pramANe -21ne paMcendriya tiryaMcanA 9, manuSyanA 9 devatAnA 8, ema 26, 25 ne kriya tiryaMcanA 8, vaikriya manuSyanA 8, AhArakane 1 ane devatAnA 8 ema 25 / 26 nA paMthendriya tiryacanA 28 ane sAmAnya manuSyanA 289 ema 578 / 27 nA 25 nI jema 25 / 28 nA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA pa76 vaikiya tirya canA 16, sAmAnya manuSyanA 576, vaikriya manuSyanA 9, AhArakanA 2 ane devatAnA 16 ema (1195) agyArase paMcANuM 29 na pacendriya tirya-canA (1152) agyAraso Avana, kriya tiryaMcanA 16, sAmAnya manuSyanA pa76, vaikriya manuSyanA 9, AhAranA 2 ane devatAnA 16 ema (1771) sattarase ekotera. 30 nA sAmAnya tiryaMcanA (1728) sattase aThThAvIsa, vaizciya tiryaMcanA 8, sAmAnya manuSyanA (1152) agyArase bAvana, vaikriya manuSyane 1, AhArakane 1 ane devatAnA 8 ema (2898) aThThAvIsa aThThANuM. 31 nA paMcendriya tiryaMcanA (1152) agyArase bAvana che. sattAsthAna - 93 Adi prathamanAM 10 sattAsthAne hoya che, Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha strI vedamAM paNa udayasthAna, udayabhAMgA temaja sattAsthAna purUSa veda pramANe ja che. paraMtu strIone AhAraka zarIra na hovAthI AhArakanA 7 bhAMgA bAda karatAM zeSa (76 63) sAta hajAra chase tresaTha udayabhAMgA hoya che. ane AhArakane saMbhavatA udayasthAnamAM paNa AhArakanA bhAMga bAda karI dareka udayasthAnamAM paNa purUSa vedanI jema ja che. napuMsakaveda ekendriyane paNa hoya che. mATe 21 ane 24 thI 31 paryaMtanAM 9 udayasthAna temaja devatAone napuMsaka veda na hovAthI temanA 64 ane kevaLIne 8 ema 72 vinA (7719) sAta hajAra sAtase egaNIza udayabhAMga hoya che. udayasthAnavAra bhAMgA sugama hovAthI potAnI meLe ja gaNavA. sattAsthAne ahIM 7 Adi prathamanAM 10 che. kavAya mArgaNu krodhAdika cAre kaSAyamAM 23 Adi 8 baMdhasthAna. (13945) tera hajAra navase pIstAlIza baMdhamAMgA ane kevaLImAMja ghaTatAM udayasthAna tathA udayabhAMgA ane sattAsthAna bAda karI zeSa 21 ane 24 thI 31. paryaMtanAM 9 udayasthAna, (7783) sAta hajAra sAtaso vyAsI udayabhAMga ane 93 Adi prathamanAM 10 sattAsthAne hoya che. jJAna mArgaNuM:mati-zrata ane avadhi e traNe jJAnamAM 4 thI 12 guNasthAnaka hoya che. ane ra3-25 ane 26 nuM baMdhasthAna temaja paMcendriya tiryaMca tathA naraka prApya ahIM baMdha heta ja nathI tethI 28 thI 1 sudhInAM 5 baMdhasthAna ane 28nA baMdha deva prAgyanA 8, 29 nA baMdhe jinanAma sahita deva prAgyanA 8 ane manuSya prAye gyanA 8 ema 16, 30 nA baMdhe jinanAma sahita manuSya prAgyanA 8 ane AhAriddhika sahita deva prAgyane 1 ema 9 ane 31 temaja 1 nA baMdhane 1-1 ema kula 35 aMdhabhAMgA hoya che. ekendriya tathA kevaLIne A jJAna na hovAthI teone saMbhavatA 24-20-9 ane 8 A 4 vinA zeSa 21 ane 25 thI 31 paryaMtanAM 8 udayasthAne hoya che. ekendriyanA 42, vikalendriyanA 26, labdhi aparyApta manuSya-tiryaMcanA 4 ane kevaLInA 8 ema kula 120 udayabhAMgAmAM A jJAnene saMbhava na hovAthI zeSa (7671) sAta hajAra chase eketera udayabhAMgA hoya che. A traNe jJAne 4 thI 12 guNasthAnaka sudhI ja hoya che. tethI pahelA guNasthAnake ja ghaTatA 78 ane 86 ane caudamAnA carama samaye ja saMbhavatAM 9 ane 8 ema 4 vinA 93 Adi 8 sattAsthAne hoya che. A | mana:paryava jJAna saMcamIne ja levAthI 28 Adi 4 baMdhasthAne mAtra deva prAyogya ane 1 nuM ema 5 baMdhasthAne hoya che. tyAM 28 ne 8, 29 nA 8, 30 ne 1, 31 ne 1 ane 1 ne 1 ema kula 19 baMdhabhAMga hoya che, Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 pacasapraha dvatIya udayasthAna :-uttara zarIrI yati AzrayI 25 ane 27 thI 30 sudhInAM 5 ane svabhAvastha yati AzrayI 30 nuM ema pa udayasthAne hoya che. ahIM uttarazarIrIne parAvartamAna koIpaNa azubha prakRtine udaya na hovAthI ADArakanA 7 ane eja pramANe vaikiya yatinA 7 ane svabhAvastha munine 30 nA udaye 6 saMghayaNane 6 saMsthAna sAthe guNatAM 36, tene be viDAgatie guNatAM 72 ane be svare guNatAM 144, ema pAMce udayasthAnanA 158 udayabhAMga hoya che. ane sattAsthAne 93 Adi prathamanAM 4 ane pachInAM 80 Adi 4 ema 8 heAya che. kevaLajJAnamAM 24 ane 25 vinA 10 udayasthAna 62 udayabhAMgA ane 78 vinA 80 thI 8 sudhInAM 6 sattAsthAne hoya che. mati-zrataajJAnamAM ra3 Adi prathamanAM 6 baMdhasthAna temaja mithyAtva guNa sthAnake batAvyA mujaba dareka baMdhasthAnanA baMdhabhAMgA temaja kula baMdhabhAMgA (13926) tera hajAra navaso chavvIza hoya che. udayasthAna-21 ane 24 thI 31 sudhInAM 9 ane yatimAM ja ghaTatA 10 temaja kevaLInA 8 ema 18 vinA zeSa (7773) sAtahajAra sAtase totera udayabhAMgA hoya che. ane sattAsthAna 92-89-88-86-80 ane 78 A 6 heya che. virbhAgajJAna -ahIM paNa mati ajJAnanI jema 23 Adi 6 baMdhasthAna ane (13926) tera hajAra navase chavvIza baMdhamAMga hoya che. A jJAnanI bAbatamAM be mata pravarte che. eka mata pramANe labdhi paryApta saMsI paMcendriya tiryaMca ane manuSyane aparyApta avasthAmAM vilaMgajJAna hoI zake che. tethI A mata pramANe 21 ane 25 thI 31 sudhInAM 8 udayasthAne hoya che. ane ekendriyanA 42, vikalendriyanA 66, labdhi aparyApta manuSya-tiryaMcanA 4, kevaLanA 8 ane yatimAM ja saMbhavatA uttara zarIrIne 10 ema 130 udayabhAMgA, emAM virbhAgajJAnane saMbhava na hevAthI zeSa (7661) sAta hajAra chase ekasaTha udayabhAga hoya che. bIjA mata pramANe labdhi paryApta paMcendriya manuSya, tiryaMcane paNa aparyApta avasthAmAM virbhAgajJAna hotuM nathI. mAtra aparyApta avasthAmAM deva ane nArakane ja hoya che. tethI A bIjA mata pramANe 26 nuM udayasthAna mAtra manuSya ane tiryaMcane ja aparyApta avasthAmAM hovAthI ahIM ghaTatuM nathI. tethI 25 ane 27 thI 29 sudhInAM udayasthAne kriya zarIrI tiryaMca temaja manuSyanI apekSAe temaja A 4 ane 21 ema 5 udayasthAne deva tathA nArakanI apekSAe ane paryApta tiryaMca manuSya temaja devanI Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 361 apekSAe yathAsaMbhava 29 thI 31 sudhInAM udayasthAne hoya che. tethI 21, 25 ane ra7 thI 31 parvatanAM 5 ema cha udayasthAne hoya che. tyAM 21nA udaye denA 8 nArakane 1 ema 9; 25 nA denA 8, nArakane 1, vaikriya tiryaMcanA 8 ane vaikriya manuSyanA 8, ema 25; 27 nA Aja 25; 28 nA vakriya tiryaMcanA 16, vaikriya manuSyanA 8, denA 16 ane nArakane 1 ema 41; 29 nA paNa Aja 41; 30nA svaravALA sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 115ra, vaikriya tiryaMcanA 8, denA 8, sAmAnya manuSyanA 115ra ema (2320) tevIza vIza ane 31 nA udaye sAmAnya paMcendriya tiryaMcanA 115ra ema kula (3613) chatrIza tera udayabhAMgA hoya che. sattAsthAna 92:89 ane 88 A traNa hoya che. 93 nuM sattAsthAna pahelA 3 guNasthAnake saMbhavatuM ja nathI. ane 78 temaja 80 nuM sattAsthAna ekendriyamAMthI AvelA jIvane saMjJI paMcendriyamAM amuka kALa paryata ja hoya che. tethI A sattAsthAnamAM virbhAgajJAna saMbhavatuM nathI. ane 86 nuM sattAsthAna paNa 80 nI sattAvALA ekendriya jyAre paMcendriyamAM AvI paryApta avasthAmAM prathama deva athavA naraka prAgya baMdha kare tyAre antarmuhUrta kAla sudhI ja saMbhave che. tethI te vakhate paNa virbhAgajJAna saMbhavatuM nathI-mATe bIjAM sattAsthAne saMbhavatAM nathI. 89nuM sattAsthAna baddhanarakAyu manuSya kSapazama samyakatva pAmI jinanAma nikAcita karI mithyAtva pAmI narakamAM utpanna thAya tyAre virbhAgajJAnamAM ghaTe che. saMyama mArgaNuM avirata saMyamamAM prathamanAM 6 baMdhasthAna temaja 30 nA baMdhane AhArakaddhika sahita devaprAgyane 1 ane 31 tathA 1 nA baMdhane 1-1 ema 3 vinA (13942) tera hajAra nava beMtAlIza baMdhabhAMgI hoya che. 21 ane 24 thI 31 paryaMtanAM 9 udayasthAna temaja yati ane kevaLImAM ja saMbhavatA anukrame 10 ane 8 A 18 vinA (7773) sAta hajAra sAtase tahAMtera udayabhAMga hoya che. mAtra kSapaka zreNImAM ja ghaTatAM 5 vajI 93 Adi prathamanAM 6 ane 78 ema 7 sattAsthAne hoya che. dezavirati saMyama-pAMcamA guNasthAnake batAvyA mujaba 28 ane 29 e 2 baMdhasthAna ane 16 baMdhabhAMgA, 25 ane 27 thI 31 sudhInAM 6 udayasthAna ane 443 udayabhAMga temaja 97 Adi prathamanAM 4 sattAsthAne hoya che, Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasa'grahu tRtIyakhaMDa sAmAyika tathA chedepasthApanIya sayamaH-manaHpavajJAnamAM atAvyA mujaba 28 Adi 5 badhasthAna, 19 aMdhabhAMgA, 25 ane 27 thI 30 pantanAM 5 udayasthAna, 158 udayabhAMgA ane 93 Adi 8 sattAsthAna hAya. 362 parihAra vizuddhisaMcama:-28 Adi 4 khaMdhasthAna ane 18 khaMdhalAMgA hAya che. A saMyamamAM vamAna bdhi phAravatA nathI temaja prathama sa`ghayaNIja hoya che. mATe 30 nuM 1 udayasthAna ane prathama saghayaNanA cha saMsthAna, e vihAye gati temaja e svarasAthe nA 24 udayabhAMgA, ane 93 Adi prathamanAM 4 sattAsthAne hoya che. sUkSma sa'pAyaH-1 nuM 1 madhasthAna, 1 aMdhabhAMgA, 30 nuM 1 udayasthAna ane ahI prathama traNa saMghayaNa ja hAvAthI 72 udaya bhAMgA temaja upazama zreNI AzrayI 93 Adi prathamanAM 4 ane kSepakazreNI AzrayI 80 Adi bIjA 4 ema 8 sattAsthAnA hAya che. yathAkhyAta sayama :----A saMyamamAM baMdha nathI. ane 24 temaja 25 vinA 10 udayasthAna, 110 udayabhAMgA temaja 86 ane 78 vinA 10 sattAsthAna heAya che. dezana mANA acakSu darzIna tathA cakSu dezanamAM 8 adhasthAna ane (13945) tera hajAra navasA pIstAlIza aMdhabhAMgA heAya che. tyAM acakSudanamAM mAtra kevaLImAM ja saMbhavatAM 3 vinA 21 ane 24 thI 31 patanAM 9 udayasthAna ane kevaLInA 8 vinA (7783) sAta hajAra sAtasA gyAsI udayabhAMgA ane 9 tathA 8 vinA zeSa 10 sattAsthAna heAya che. cakSu dezana labdhi paryApta jIvAne indriya paryApti pUrNa thayA bAda aparyApta avasthAmAM paNa keTalAeka AcArya mahArAjA cakSudana mAne che. temaja uttara zarIra anAvanArane indriya paryAsa pUrNa thayA pahelAM paNa mULa zarIranI apekSAe cakSudana hAya ja che. tethI vaikriya tiya ca-manuSya ane AhAraka manuSya AzrayI 25 ane 27 A 2 udayasthAne ane sAmAnyathI sa jIveA AzrayI 28 thI 31 paryaMtanAM 4 ema kula 6 udayasthAne hAya che. -- -: tyAM 25 nA udaye vaikriya tiya ca ane manuSyanA 8-8 temaja AhArakanA 1 ema 17, ane 27 nA udaye paNa Aja pramANe 17; tathA devatAnA 8 ane nArakanA eka ema 26; 28 nA udaye vaikriya manuSyanA 9, AhArakanA 2, vai. ti. nA 16, devatAnA 16, ane nArakanA 1 A 44 temaja paryApta cakaridriyanA 2, paryApta pacendriya tiya iMcanA pa76, manuSyanA 576 ema (1198) agyArasA aThThANuM; Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAsa grahuM 363 29 nA udaye paNa vaikriya tiya ca Adi nA 44, sAmAnya paMcendriya tiya canA (1152) agyArase khAvana, manuSyanA 576, paryApta carindriyanA 4 ema (1776) sattarase aMtera. 30 nA vaikriya tiya canA 8, sAmAnya poMcendriya tiya canA (1728) sattarasA aThThAvIza, sAmAnya manuSyanA 1152, vaikriya manuSyanA 1, AhArakanA 1, devatAnA 8 ane paryApta caurindriyanA 6 ema (2904) egaNatrIzase cAra, 31 nA uce 5Mcendriya tiya canA (1152) agyArasA khAvana ane carindriyanA 4 ema (1156) agyArasA chappana ema chae uddayasthAnanA kula (7077) sAta hajAra satyeAtera udayabhAMgA hoya che. paraMtu keTalAeka AcArya mahArAje sava patie paryApta avasthAmAM ja upayoganI apekSAe cakSudana mAne che. tethI teonA mate 25 Adi prathamanAM 3 uyasthAna uttarazarIrInI apekSAe ane ra9 Adi 3 udayasthAnA yathAsa bhava uttarazarIrI temaja mULa zarIrI cAre gatinA jIvAnI apekSAe ghaTe che. paraMtu A mate 25nA udaye pahelAM batAvyA pramANe 17; 27 nA udaye paNa Aja 17; 28 nA udaye vaikriya tiryaMcanA 16, vaikriya manuSyanA 9, ane AhArakanA 2 ema 27; 29nA udaye paNa A 27 temaja devAnA svaravALA 8 ane nArakanA 1 ema 36, 30nA vaikriya tiya canA 8, vaikriya manuSyane 1 AhArakanA 1, devatAnA 8, 5 Mcendriya tiryaMcanA svaravALA (1152) agyArasA mAvana, manuSyanA (1152) agyArase khAvana ane carindriyanA svaravALA 4 ema (2326) trevIzase chavvIza, 31 nA pa Mcendriya tiya canA (1152) agyArase khAvana ane caurindriyanA 4 ema (1156) agyArasA chappana ema kula (3579) traNa hajAra pAMcaso egaNuezI udayabhAMgA ane 9-8 ane 78 vinA zeSa 9, sattAsthAneA hAya che. 78 nu sattAsthAna teukAya-vAyukAyamAMthI AvelA caurindriya vagere tiya cAmAM paNu zarIra paryApti pUrNa thayA pahelAM hoya che. paraMtu cakSu darzIna indriya paryAsa pU thayA pachI ja hoya che. tethI 78 nA sattAsthAnanu vajrana karela che. avadhi tathA kevaLa dana anukrame avadhijJAna ane kevaLajJAna pramANe ja che. lezyA mANA kRSNAdika prathamanI 3lezyAmAM 23 thI 30 paryaMtanAM 6 badhasthAna ane AhArakakrika sahita deva prAyeAgya 30 nA adhanA 1 ane 31 tathA 1 nA adhanA 1-1 ema 3 vinA (13942) tera hajAra navasAae tAlIza aMdhabhAMgA hoya che. 21 ane 24 thI 31 pa tanAM 9 udayasthAnA haiAya che. A 3 lezyAmAM je 6 guNasthAnakanI vivakSA karIe te kevaLInA 8 vinA (7783) sAta hajAra sAtasA Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa vyAsI ane 4 guNasthAnakanI vivakSA karIe te kevaLInA 8 ane yatine ja saMbhavatA 10 ema 18 vinA (7773) sAtahajAra sAtase hotera udayabhAMgA hoya che. kRNAdika prathamanI 3 lezyA bhavanapati ane vyaMtara dezamAM hoya che. paraMtu jyotiSa Adi uparanA devamAM hotI nathI. ane bhavanapati tathA vyaMtare jinanAma sahita manuSya prAgya 30 ne baMdha karatA nathI. tethI devenI apekSAe A traNa lezyAmAM jinanAma sahita manuSya prAyogya 30 nA baMdhanA 8 bhAMga ghaTI zakatA nathI. paraMtu prathamanI 3 narakanA nArake jinanAma sahita 30 prakRti bAMdhe che. paNa teone kApata ane nIla glezyAja hoya che. tethI nArakanI apekSAe A 2 lesthAmAM jinanAma sahita manuSya prAgyanA baMdhano 8 bhAMga ghaTI zake. paraMtu kRSNa lezyA pAMcamI vigere narakamAM ja hoya che. ane teo jinanAma sahita manuSya prAgya 30 ne baMdha karatA nathI. tethI kRSNa lezyAmAM te A 8 bhAMgA na ghaTe, chatAM keTalAeka AcArya bhagavaMtanA mate bhavanapati ane vyaMtaromAM paNa jinanAma karmane baMdha hoya che. tethI te mate athavA te de tathA nArakone dravya lezyA bhavaparyata avasthita hovA chatAM chae bhAva lezyAnuM parAvartana hoya che. te apekSAe traNe lezyAmAM jinanAma sahita 30 nA baMdhanA 8 bhAMga ghaTI zake. ane je A apekSA na laIe te kRSNa-lezyAmAM A 8 bhAMga bAda karatAM zeSa (13934) tera hajAra navase cetrIza baMdhabhAMga ghaTe ema mane lAge che. sattAsthAna 93 Adi prathamanAM 7 heya che. avirata samyaphadaNI manuSyane paNa e lezyAnuM parAvartana hovAthI A vezyAomAM 93 nuM sattAsthAna mAnavAmAM kaI harakata lAgatI nathI. | tejalezyA -A vezyAvALA ja naraka, vikasendriya, sUkSma, aparyApta ane sAdhAraNa prAgya baMdha karatA nathI tethI 23 nuM baMdhasthAna aparyApta ekendriya prAyogya ja hevAthI A cha bAMdhatA nathI. 25 nA baMdhanA paNa bAdara paryApta pratyekanA 8 bhAMgA ja bAMdhe che 26 nA 16, 28 nA deva prAgyanA 8, 29 nA baMdhanA vikalendriya prAyogya nA 24 vinA (9224) bANuM vIza, 30 nA baMdhanA paNa vikalendriyanA 24 vinA (4617) chetAlIza sattara, ane 31 nA baMdhane 1 ema 25 thI 31 paryaratanAM 6 baMdhasthAna ane (13874) tera hajAra AThase cotera baMdhamAMga hoya che. kevaLI bhagavaMtane mAtra zukalezyA ja hevAthI teomAMja saMbhavatAM 20-9 ane 8 vinA 21 Adi 9 udayasthAne hoya che. sAmAnyathI ekendriya, vikalendriya, labdhi aparyApta paM. ti. temaja manuSya, nArake ane kevaLI bhagavaMtamAM A lezyA na hovAthI teonA 125 bhAMgA A lesthAmAM saMbhavatA nathI. tethI zeSa (7666) sAta hajAra chase Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 365 chAsaTha udayabhAMgA hoya che. paraMtu te jelezyAvALA IzAna sudhInA deve kALa karI bAdara paryApta pRthvIkAya, apakAya ane pratyeka vanaspatikAyamAM utpanna thAya che. tethI te apekSAe ekendriyamAM 21 nA bAdara paryAptanA yaza ane ayaza sAthenA 2 ane 24 nA udayanA pratyeka sAthenA A ja ra ema 4 A ekendriyanA 4 bhAMgAomAM telezyA saMbhave che. mATe A 4 bhAMgA umeravAthI (7670) sAtahajAra chase sittera udayabhAMgI hoya che. sattAsthAna 93 Adi prathamanAM 6 hoya che. 78nuM sattAsthAna teukAya-vAukAyamAM temaja tyAMthI Avela tiryamAM zarIra paryApti pUrNa thayA pahelAM ja hoya che. ane te jene tejalezyAne saMbhava nathI tethI 78 nuM sattAsthAna A tejo vagere traNe lazyAmAM ghaTatuM nathI. pANezyA :- A vezyAvALA che mAtra paryApta paMcendriya tiryaMca, manuSya ane devaprAgya ja baMdha kare che. tethI 28 thI 31 parvatanAM 4 baMdhasthAne hoya che. tyAM 28 nA baMdhanA deva prAyogyanA 8 temaja tejalezyAmAM batAvyA mujaba 29 nA baMdhanA (9224) bANuM covIza, 30 nA baMdhanA (617) chetAlIza sattara ane 31 nA baMdhane 1 ema (13850) tera hajAra AThaso pacAsa baMdhamAMga hoya che. 21 ane 25 thI 31 paryaMtanAM 8 udayasthAna hoya che. A vezyA je jIvane nathI, te jenA anukrame ekendriyanA 42, vikalendriyanA 66, labdhi aparyApta paMcendriya tiryaMca-manuSyanA 4, kevaLInA 8, ane nArakanA 5 ema 125 vinA (7666) sAta hajAra chaso chAsaTha udayabhAMga hoya che. ane 93 Adi prathamanAM 6 sattAsthAne hoya che. zukala lezyA -karmagraMthanA mata pramANe A lezyAvALA che mAtra manuSya ane deva progya ja baMdha kare che. jo ke 8mA devaleka sudhIne devo paMcendriya tiryaMca prAgye baMdha kare che. ema tRtIya karmagraMtha gAthA 12 mAM ja batAvela che. paraMtu teone atyaMta maMda zukala leDyA hoya che. tethI tenI vivakSA karI hoya tema lAgatuM nathI athavA te matAMtara paNa kahI zakAya. tatva te bahuzrata jANe, zukalezyA teramAM guNasthAnaka sudhI hoya che. tethI 28 thI 1 sudhInAM 5 baMdhasthAne hoya che. tyAM 28 nA baMdhanA devaprAgyanA 8, 29 nA baMdhanA manuSya prAgyanA (4608) chetAlIzase ATha ane jinanAma sahita devaprAgyanA 8 ema (4616) chetAlIza seLa, 30 nA baMdhanA jinanAma sahita manuSya prAgyanA 8 ane AhArakaTrika sahita devaprAgyane 1 ema 9, ane 31 tathA 1 nA baMdhane 1-1 ema pAMce baMdhasthAnanA (4635) chetAlIza pAMtrIza baMdhabhAMga hoya che. bIjA mata pramANe padmalezyAmAM batAvyA mujaba (13850) tera hajAra AThase pacAsa baMdhabhAMgI hoya che. Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 pacasaMgraha tRtIyakhaMDa 24 nuM udayasthAna mAtra ekendriyane ja hovAthI ane teone A vezyA hatI nathI. temaja 9 ane 8 nuM udayasthAna 14 mAM guNasthAnake ja hoya che. ane tyAM lezyAne ja abhAva hoya che. tethI 24-9 ane 8 vinA zeSa 9 udayasthAne hoya che. ekendriyanA 42, vikalendriyanA 66, labdhi aparyApta paMcendriya tiryaMca ane manuSyanA 4, nAkanA 5 ane 9 tathA 8 nA udayanA 1-1 ema 119 vinA (7672) sAta hajAra chaso bahotera udayabhAMga hoya che. 78 ane caudamAM guNasthAnakanA carama samaye saMbhavatAM 9 temaja 8 A 3 vinA zeSa 9 sattAsthAne hoya che. bhavya mArgoNuM bhavyamAM sarvabhavane saMbhava hevAthI nAmakarmanAM baMdhasthAnAdika tathA baMdhabhAMgA vigere sarve hoya che. abhavya mArgaNuM-A mArgaNAmAM baMdhasthAnAdika sarve mithyAtva guNasthAnaka pramANe ja che. paraMtu sattAsthAna 88-86 80 ane 78 A 4 hoya che. samyakatva mArgaNuM mithyAtva, sAsvAdana ane mizramAM baMdhasthAnAdika anukrame pahelA bIjA ane trIjA guNasthAnaka pramANe hoya che. tethI ahIM pharIthI batAvavAmAM Avela nathI. lAyopathamika A samyakatva 4 thI 7 mA sudhInAM A 4 guNasthAnakamAM hoya che. tethI 1 nA baMdha vinA avadhijJAna mArgaNA pramANe 28 thI 31 sudhInAM 4 baMdhasthAna ane unA baMdhanA 1 bhAMgA vinA 34 baMdhamAMgA ane 21 temaja 25 thI 31 parvatanAM 8 udayasthAna ane (7671) sAta hajAra chase Ikotera udayabhAMga heya che. ane 93 Adi prathamanAM 4 sattAsthAne che. upazama samyakatvaA samyakatvamAM avadhijJAna pramANe 28 Adi 5 baMdhasthAna ane 35 baMdhabhAga hoya che. zataka cUrNi vagere keTalAeka graMthamAM batAvyA pramANe A samyakatva sarve paryAptie paryApta avasthAmAM ja hoya che. tethI ra9-30 ane 31 A traNa udayasthAne hoya. tyAM ra9 nA udayanA denA svaravALA 8 ane nArakane 1 ema 9, 30 nA udayanA svaravALA paMcendriya tiryaMcanA (11para) agyArase bAvana ane manuSyanA (11para) agyArase bAvana temaja 31 nA udayanA tiryaMcanA (11para) agyAraso bAvana ema (3465) cetrIzaso pAMsaTha udayabhAMgI hoya che. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa maha 367 A samyaktvamAM kaIpaNa je uttara vaikriya temaja AhAraka zarIra banAvatA nathI. mATe manuSya ane tiryaMcanA uttara kiyanA temaja AhArakanA ane devAnA udyotavALA uttara vakriyanA bhAMgAo ghaTI zake nahIM. paraMtu dene udyota sahita vikiya zarIramAM 30 ne udaya hoya che. ane teone uttara vakiya zarIrane utkRSTa kALa ardhamAsa hovAthI temaja paMcendriya tiryaMca ane anuSyanA uttara vakriya zarIrane kALa paNa utkRSTathI 4 muhUrta pramANu hovAthI te daramya na upazama samyakatva pAme te vaikriya manuSyanA svaravALA 29 nA 8 ane vakriya tiryaMcanA svaravALA 29 nA 8 tathA udyota sahita 30 nA udayanA 8 temaja 30 nA devatAnA udayanA 8 ema 32 bhAMgA adhika paNa ghaTe, mATe (3497) cetrIza sattANuM udayabhAMgA paNa ghaTe che. keIpaNe jene aparyApta avasthAmAM A samyakatva hotuM nathI. paraMtu saptatika cUrNi vagere keTalAeka graMthakAronA mate upazama zreNImAM upazama samyakatvI kALa karI vimAnika dezamAM jAya che. tethI teonA mate te devenI apekSAe 21-25-27-28 A ja udayasthAne ane ra9 Adi 3 ema sAta udayasthAne hoya che. ane denA mULa zarIranA 21-2527-28 A 4 udayasthAnanA 8-8 ema 32 udayabhAMgA adhika thAya, athavA upazama zreNImAM upazama samyakatvI kALa karI anuttara vimAnamAM ja thAya che tyAM durbhAgya, anAdeya, apayazane udaya saMbhavate nathI mATe 21, 25, 27, 28, e cAra udayasthAnanA prazasta prakRtinA udayavALa mAtra cAra bhAMgA adhika thAya, tethI kula 3497 athavA 3469 udayabhAMgA thAya ane temAM uttara kriya zarIranA deva vagerenA 32 bhAMgA adhika laIe te 3529 athavA 3501 udayabhAMgA Ave, ema kula 6 rIte udaya bhAMgA gaNavA mane ThIka lAge che. paraMtu gujarAtI pustakomAM keTalAeka paMDitae tethI bIjI rIte paNa udayabhAMgA gaNavela che. paraMtu te bahu ja vicAraNIya ane mane barAbara na lAgavAthI ahIM batAvela nathI. jijJAsuoe tene vizeSa vicAra bahuzruta pAsethI jANavo. ane ahIM 93 Adi prathamanAM 4 sattAsthAne hoya che. kSAyika samyaktva -A samyakatvamAM avadhijJAna pramANe 28 Adi 5 baMdhasthAna ane 35 baMdhamAMgI hoya che. ane mAtra ekendriyamAM ja saMbhavatA 24 vinA zeSa 11 udayasthAne hoya che. A samyakatva prApta karanAra kevaLInA kALamAM prathama saMghayaNI manuSya ja hoya che. paraMtu badhAyu A samyakatva pAme te trIjA athavA cothA bhave mokSamAM jAya tethI 21 vagere aparyApta saMbadhI udayasthAne ane udayabhAMgA paNa ghaTI zake che. paraMtu je Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa , baddhAyu manuSya athavA tiryaMcamAM jAya te yugalikamAM ja jAya ane tyAMthI trIjA bhave devamAM jaI cethA bhave prathama saMghayaNavALA manuSya thaIne ja mokSamAM jAya ane baddhAyu je deva athavA narakamAM jAya te tyAMthI kALa karI trIjA bhave manuSya thaI mokSe jAya mATe A 3 athavA 4 bhavanI apekSAe dareka udayasthAnamAM prathama saMghayaNanA ja udaya bhAMgA hoya che. ane yugalika manuSya-tiryaMcamAM jAya che tyAM paNa devanI jema durbhAgaanAya ane ayaza sivAya bIjI koI parAvartamAna azubha prakRtine udaya hete ! nathI. tethI 21 nA udayane manuSyanA 8, 26 nA udaye e ja AThane 6 saMsthAne guNatAM 48; ane 28 nA udaye tene be vihAgatie guNatAM 96, 29 nA udayanA paNa Aja 96 30 nA udaye 96 ne be svare guNatAM 192; ema manuSyanA trIjA athavA cothA bhavanI apekSAe kula (440) cArase cAlIsa, vakriya manuSyanA 35, AhArakanA 7, ane kevaLInA 8 ema manuSyagatinA kula (40) cAraso nevuM udayabhAMga ane denA 64 tathA devanI jema yugalika tiryaMcanA 64 ane nArakanA 5 ema cAre gatinAM 11 udayasthAnamAM kula 623 udayabhAMga hoya che. pasaha sUri temaja kRNarAjAnI jema pAMca bhava karanAranA kSAyika samyakatvanI vivakSAe tethI vadhAre bhAMgA paNa ghaTe. te svayaM vicArI levA, pahelA guNasthAnake ja saMbhavatAM 86. ane 78 vinA 93 Adi 10 sattAsthAne hoya che. saMjJI mArganuM saMjJImAM 23 Adi 8 baMdhasthAna, 1394pa tera navase pIstAlIsa baMdhabhAga ane kevaLIne saMjJI gaNIe te mAtra ekendriyamAM saMbhavatA 24 vinAnAM 11 udayasthAne ane ekendriyanA 42, vikalendriyanA 66 ema 108 vinA zeSa (7683) sAta hajAra chase cAsI udayabhAMga hoya che ane kevaLIne saMsImAM vivakSA na karIe te 21 ane 25 thI 31 parvatanAM 8 udayasthAna ane kevaLInA 8 bAda karatAM (7675) sAta hajAra chase paMcotera udayabhAMgA thAya che. sattAsthAna kevaLIne saMsI gaNIe te 12 ane na gaNIe te 9 temaja 8 vinA 10 hoya che. asaMjJI mAgaNu - tiryaMca gatinI jema 23 Adi 6 baMdhasthAna ane (13926) terahajAra navase chavvIza baMdhabhAga temaja 21 ane 24 thI 31 parvatanAM 9 udayasthAne hoya che udayabhAMgA ekendriyanA 42, vikalendriyanA 66, labdhi aparyApta asaMsI manuSyanA 21 temaja 26 nA udayanA 2 ema 110 ane asaMjJI paMcendriyanA beIndriyanI jema 22 ema sarva maLI 132 udayabhAMgI hoya che. Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasaMgraha 369 ahIM keTalAeka graMthomAM paryApta asaMjJI paMcendriya jIne paryApta saMjJI paMcendribanI jema dareka parAvartamAna prakRtione udaya paNa batAvela che, mATe te mata pramANe gaNIe te saMjJI paMcendriya tiryaMcanI jema asaMjJI paMcendriya tiryaMcanA paNa (4996) cAra hajAra navase che ane pUrvokta ekendriyAdikana 110 ema (2016) pAMca hajAra soLa udayabhAMgA paNa hoya che. ane tiryaMca gati pramANe 92 vagere pa sattAsthAne hoya che. AhArI mAgaNa - AhArI mArgaNAmAM 23 Adi 8 baMdhasthAna ane (13945) tera hajAra navase pIstAlIza baMdhabhAMgI hoya che ane 20 nuM kevaLI samuddaghAtamAM kArpaNa kAyege vartatAne tathA 21 nuM udayasthAna kevaLa kArpaNa kAyagamAM vartatAne vigrahagatimAM temaja kevaLI samuddaghAtamAM trIjA-cothA ane pAMcamA samaye ja hoya che. ane te vakhate jIva aNuhArI hoya che temaja caudamAM guNasthAnake paNa aNahArI hovAthI tyAM saMbhavatA 9 ane 8 A 4 vinA 24 thI 31 parvatanAM 8 udayasthAne hoya che. 20 ne 1, 21 nA 42, 9 ane 8 nA udayane 1-1 ema 45 vinA AThe udayasthAnanA 7746 udayabhAga hoya che. ane caudamAnA carama samaye saMbhavatAM 9 ane 8 vinA zeSa 10 sattAsthAne hoya che. aNahArI mAgaNA - A mArga vigrahagati ane kevaLI samuddaghAtamAM trIjA, cethA ane pAMcamA samaye temaja caudamA guNasthAnake ja hoya che anya sarva kALamAM sarva guNasthAnamAM jIva aNahArI ja hoya che. tethI munine ja saMbhavatAM 31 ane 1 vinA 23 Adi 6 baMdhasthAna ane naraka prAgya baMdha paNa A mArgaNAmAM na hovAthI naraka prAgya 28 nA baMdhane 1, AhArakaddhika sahita devaprAgya 30 nA baMdhane 1, 31 ane - 1nA baMdhane 1-1 ema 4 vinA (13941) terahajAra navase ektAlIza baMdhabhAMgA ane 20-21-9 ane 8 ema 4 udayasthAne ane teonA anukrame 1-4-1 ane 1 ema 45 udayabhAga hoya che ane sattAsthAna 93 Adi 12 hoya che. A pramANe sAmAnyathI ane 14 avasthAnaka, 14 guNasthAnaka temaja dara mArga NAmAM baMdhasthAnAdika temaja baMdhabhAMgA vagerenI satpadaprarUpaNA pUrNa thaI ane ATha mULa karma temaja dareka 1-1 kamaranI uttara pravRtionI paNa satpadaprarUpaNa pUrNa thaI temaja udIraNuM amuka apavAda sivAya udaya pramANe ja hevAthI pharIthI batAvela nathI. have AThe karmanI uttara pravRtionI kavya pramANa prarUpaNa pahelA 14 avasthAnakamAM A pramANe che. dravya pramANu prarUpaNuM sAmAnyathI baMdhasthAna AzrayI ATha kamanI 120 prakRtio che. tyAM asaMsI paryApta temaja saMjJI paryApta sivAyanA 12 jIvasthAnakanA cha jinanAma, devatrika, narakatrika Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa AhAradika, ane vekiyaddhika A 11 prakRtio bAMdhatA ja na hovAthI zeSa 109 prakR. tio bAMdhe che. asaMzI paryApta jinanAma ane AhAraddhika vinA 117 ane saMsI 120 prakRtio bAMdhe che. guNasthAnakamAM dravya prarUpaNuM pahele jinanAma ane AhArakaddhika vinA 117, bIje A 3 temaja mithyAtvanA nimittavALI narakatrika, prathamanI 4 jAti, sthAvara Adi 4, huMDaka, Atapa, sevA saMhanana, mithyAtva mehanIya ane napuMsaka veda ema 19 vinA 101 bAMdhe. trIje A 19 temaja anaMtAnubaMdhInA nimittavALI tiryacatrika, thINadvitrika, daubhagyatrika, anaMtAnubaMdhI catuSka, madhyamanAM 4 saMghayaNa, 4 saMsthAna, strI veda, udyota, nIcagetra, ane azubhavihAyogati, A 44 ane deva-manuSpAyune abaMdha hovAthI 46 vinA 74, the guNasthAnake samyakatvanA nimittathI keIka jinanAma paNa bAMdhe ane ahIM devamanuSya AyuSya paNa baMdhAya, mATe 74 + 3 ema kula 77 baMdhAya. pAMcame bIjA kaSAyanA nimittavALI apratyAkhyAnIya 4 kaSAya, manuSya trika, vASabha nArA saMghayaNa ane audArikaddhika A 10 ane pUrve batAvela 44 mAMthI jinanAma vinA 43 ema 53 vinA 67 prakRti baMdhAya che. chaThe pratyAkhyAnIya kaSAyanA nimittathI baMdhAtA pratyAkhyAnIya 4 kaSAya ane pUrvokta pa3 ema pa7 vinA 63, sAtame AhAraddhika vinA pUrvokata 55 ane zeka, arati, asthiraddhika, ayaza ane asAtA vedanIya A 6 ema 61, temaja je devAyu bAMdhate sAtame na jAya te devAyu sahita 62 vinA 58, ane devAyu bAMdhate sAtame jAya te 59 baMdhAya che. AThamAnA prathama bhAge devAyu vinA Aja 58 ane bIjAthI chaThThAbhAga sudhI nidrAddhika vinA pa6 ane chaThThAbhAganA aMte devaprAgya 30 prakRtiene baMdha viccheda thavAthI sAtamA bhAge 26 baMdhAya che. navamAne pahelA bhAge hAsya-rati ane bhaya-jugupsA vinA 22, bIjA bhAge purUSa veda vinA 21, trIjA bhAge saMkrodha vinA 20, cethAbhAge saMjavalana mAna vinA 19, saM. mAyA vinA pAMcame bhAge 18 ane A guNasthAnakanA aMte saMjavalana lebhane paNa baMdha viccheda thavAthI 10 mAM guNasthAnake 17 prakRtie baMdhAya che. ethI uparanA 3 guNasthAnakamAM sUkSama temaja bAdara keIpaNa prakAranA kaSAyane udaya na hevAthI kaSAyanA nimittavALI 16 prakRtie paNa baMdhAtI nathI tethI mAtra pega nimittaka eka sAtavedanIya ja baMdhAya che. ane caudamAM guNasthAnake yegane paNa abhAva hovAthI baMdhane paNa abhAva hoya che. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 371 sArasaMgraha have dara mArgaNune viSe dravya pramANa dvArA A pramANe che trIjA karmagraMthanI trIjI gAthAmAM batAvela sura Adi 19 prakRtio tathA svabhAveja nArake bAMdhatA na hovAthI prathamanI 3 narakanA nArake 19 vinA 101 ane jinanAma vinA cethI-pAMcamI ane chaThThI narakanA nArake 100 prakRtie bAMdhe che, pahele guNasthAnake jinanAma vinA 100, bIje napuM. catuSka vinA 96 ane trIje anaMtAnubaMdhI Adi 26 vinA 70, ane ethe guNasthAnake pahelI 3 narakanA nArakI jinanAma ane manuSya AyuSya sahita 72 ane pachInI 3 pRthvIne nArake jinanAma vinA 71 bAMdhe che. sAtamI pRthvInA nArake A 20 ane manuSya AyuSya ema 21 vinA ghe 99 ane guNapratyayika baMdha hovA chatAM bhavapratyayika baMdha na hovAthI pahele guNasthAne manuSyaddhika ane uccatra vinA 99 bIje tiryaMca AyuSya temaja napuMsaka catuSkavinA 91, tathA trIje-cothe guNasthAnake temAMthI anaMtAnubaMdhI Adi 24 bAda karI manuSyadvika ane uccatra sahita karatAM 70 bAMdhe che. tiryaMca gatimAM AhAraddhika ane jinanAma vinA edhe tathA mithyAtve 117, bIje 101, trIje ogha baMdha pramANe paNa manuSyaddhika, audArikaTrika ane prathama saMghayaNa e 5 vinA 69, ane cothe devAyu sahita 70 ane pAMcame jinanAma vinA ghA pramANe 66 prakRti baMdhAya che. manu eze tathA prathamanA be guNasthAnakamAM egha pramANe 120, 117 ane 101, trIje audArikazcika, manuSyaddhika ane pahelA saMghayaNa vinA egha pramANe 69 ane ethe devAyu ane jinanAma sahita 71 bAMdhe che ane e mAthI 13 mA guNasthAnaka sudhI je pramANe guNasthAnakamAM batAvela che te pramANe bAMdhe che. - IzAna sudhInA de pahelI naraka karatAM ekendriya, sthAvara ane Atapa nAmakarma vadhAre bAMdhe che. tethI pahelA be kalpanA de ethe 104,mithyAtve jinanAma vinA 103, ane bIjAthI cethA guNasthAnaka sudhI prathamanI 3 pRthvIne nArake pramANe ja bAMdhe che. bhavanapati, vyaMtara tathA jyotiSamAM jinanAmane baMdha na hovAthI edhe ane mithyAtve 103, ane bIjAthI cethA guNasthAnaka sudhI paMkaprabhA pramANe. trIjAthI AThamA kalpa sudhInA 8 surAdi 19 prakRtio vinA eze temaja cAre guNasthAnake ratnaprabhAnA nArake pramANe ja baMdha kare che. Anata Adi de tiryaMca prAgya baMdha karatA na hovAthI surAdi 19, tiryaMcatrika ane ughAta A 23 vinA edhe 97, jinanAma vinA paTele 96, Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa napuMsaka catuka vinA bIje 92, ane trIje 70 ane the 72 baMdhe che. anuttaravAsI devene mAtra cothuM guNasthAnaka hevAthI teo 72 bAMdhe che. IndriyamArgaNAmAM ekendriya, beIndriya, teIndriya ane caurindriya ane kAyamArga NAmAM pRthvIkAya, apakAya ane vanaspatikAyanA je jinanAma vagere 11 vinA edhe tathA mithyAtve 109, ane sAsvAdane sUkSma Adi 13 vinA 96 athavA temAMthI manuya ane tiryaMcAyuSya vinA 94 bAMdhe che. paMcendriya, trasakAya, kAga, vacanaga, maga, . bhavya, ane AhArI mArgaNAomAM badhA guNasthAnakanA kama pramANe ja bAMdhe che. ahIM TIkAmAM dravya mananI vivakSA karela na hovAthI managamAM 12 guNasthAnaka ja kahela che. teukAya ane vAukAyama jinAdi 11, manuSyatrika, ane uccatra vinA 105 baMdhAya che. 3 veda mArgaNAmAM guNasthAnakanA kama pramANe ja 8 guNasthAnaka sudhI ane navamA guNasthAnakanA pahelA bhAge 22 baMdhAya che. tyArabAda bhAva vedanI apekSAe jIvo avedI hoya che. krodhAdika traNamAM AThamA sudhI guNasthAnakanA kama pramANe ane navamA guNasthAnake anukrame 21-20 ane 19 prakRtione baMdha hoya che. ane lebha mArgaNAmAM 10 guNasthAnaka sudhI guNasthAnakamAM batAvyA pramANe hoya che. mati-kRta-avadhijJAna ane avadhidarzana A 4 mArgaNAmAM 4 thI 12 mA guNasthAnaka sudhI, traNa ajJAnamAM prathama be athavA 3 guNasthAnaka sudhI, manaH paryAvajJAnamAM chaThThAthI bAramA guNasthAnaka sudhI, ane cakSu-acakSudarzanamAM 1 thI 12 guNasthAnaka sudhI, avirata saMyamamAM prathamanAM 4 sudhI, sAmAyika ane chede pasthApanIya cAritramAM 6 thI 9 sudhI, parihAra vizuddhimAM 6 thI 7 sudhI, saMsImAM 1 thI 12 athavA 13 mA guNasthAnaka sudhI je pramANe guNasthAnakamAM prakRtio batAvela che. te ja pramANe baMdhAya che. dezavirati, sumasaM5rAya, mithyAtva, sAsvAdana ane mizra mArgaNamAM pitapatAnA guNasthAnaka pramANe ane kevaLajJAna, kevaLadarzana temaja yathAkhyAta cAritramAM ekane baMdha athavA baMdhane abhAva hoya che. abhavya 117 ane asaMjJI jIve edhe tathA mithyAtve 117, sAsvAdane 96 athavA 94 bAMdhe che. kRNAdika traNa lezyAvALA eze AhArakaddhika vinA 118, pahele jinanAma vinA 117, bIje 101, trIje 74 ane karmagraMthanA mata pramANe ethe 77, paNa bhagavatIjI sUtra AdinA mate deva Ayu vinA 76, eja pramANe pAMcama ane chaThuM anukrame 67 ane 63 paNa sUtranA mate deva Ayu vinA anukrame 66 ane 62 prakRtie bAMdhe che vizuddha tejalezyAvALA narakAdi nava vinA eghe 111, jinanAma ane AhArakaddhika vinA pahele 108, ane bIjAthI 7mA sudhI guNasthAnakanA krame ja bAMdhe che. vizuddha padmalezyAvALA narakAdi bAra vinA eghe 108, AhAraddhika Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArasa graha 302 ane jinanAma vinA mithyAtve 105, khIjAthI cha mA sudhI gurusthAnakanA krame khAMdhe che. vizuddha zukalalezyAvALA narakAdi 12 ane udyota catuSka vinA Aghe 104, AhArakaddhika ane jinanAma ivanA mithyAtve 101, napuMsaka catuSka vinA sAsvAdane 97 ane trIjAthI teramA sudhI guNasthAnakamAM khatAvyA pramANe ja prakRtie khAMdhe che. kSayApazama samyaktvI ceAthAthI sAtamA sudhI ane kSAyika samyaktvI ceAthAthI 13mA sudhI te addhAyunA pAMca bhavanI vivakSA karIe te guNasthAnakanA krame prakRtie bAMdhe che. paraMtu 3 athavA 4 bhavanI ja vivakSA karIe te pAMcamArthI sAtamA guNasthAnaka sudhI dhruvAyu vinA guNasthAnakanA krame madhe A vizeSatA che. upazama samyaktvI ceAthAthI 11 mA guNasthAnaka sudhI guNasthAnakanA krame ja khAMdhe che. para Mtu A samyaktvI Ayune badha karatA na heAvAthI ceAthe e Ayu vinA 75 ane pAMcame, chaThThe tathA sAtame devAyu vinA anukrame 66-62 ane 58 prakRtie bAMdhe che. kAyayeAganA peTAbheDhAnA vicAra karIe te audArika kAyayeAgI 13 mA guNasthAnaka sudhI manuSya pramANe ane vaiyi kAyayeAgI edhe tathA cAre guNusthAnake e kalpanA devA pramANe prakRtie khAMdhe che. ane vaikriya mizra kAyayeAgI ti ca-manuSyAyu vinA vaikriya kAyayega pramANe khAMdhe che. audArika mizrakAyayeAgI AhArakaddhika, daivAyu ane narakatrika A 6 vinA Aghe 114. jinanAma, devadvika, ane vaikriyaddhika A 5 vinA mithyAtve 109, ane sUkSma Adi 13 temaja manuSya-tiya cAyu e 15 vinA sAsvAdane 94 ane AmAMthI anaMtAnubaMdhI Adi 24 ane manuSyadghika, audAkidvika, prathamasa ghayaNa A 5 ema 29 prakRtie khAda karI jina paMcaka sahita karatAM ceAthe 70 ane 13 me eka sAtAvedanIya ja bAMdhe che. AhArakamizraryAgI 63 ane AhAraka kAyayeAgI 63, temaja AhAraka kAyayeAgI sAtame jAya tyAre AhArakanI sattAvALA AhArakadvika avazya bAMdhe" A mate sAtame 59 ane sAtame javA chatAM AhArakaddhika na khAMdhe e mate AhArakaddhika vinA 57, kANu kAyayogI tathA aNuAhArI AhArakaddhika, daivAyu, narakatrika, temaja manuSya-tiryaMcAyuSya e 8 vinA Aghe 112, jina pacakavinA pahele 107, sUkSmAdi 13 vinA sAsvAdane 94 ane temAMthI anaMtAnubaMdhI Adi 24 bAda karI jina paMcaka umeratAM ceAthe 75 ane 13 me 1 sAtA vedanIya bAMdhe che. tiya iMca ane manuSyagatimAM yugalika AzrayI vizeSatA A yugalika tiya cA ane manuSya mAtra deva prAyeAgya ja adha kare che. ane Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 pacasaMgraha vatIya je samyaphadakI na hoya te aparyApta avasthAmAM manuSya prAgya baMdha kare che. paNa bIjI keI gati prAgya baMdha karatA nathI. tethI aparyApta avasthAmAM narakatrika, tiryacatrika, ekendriya vagere prathamanI 4 jAti, Atapa, udyota, AhArakaddhika, tIrthaMkara nAmakarma, sthAvara catuSka, deva-manuSya AyuSya A 21 prakRtio bAMdhatA nathI. tethI bAkInI 9 bAMdhe che. ane paryApta avasthAmAM devAyu vinA A 20 tathA manuSyaddhika, audArikakrika, 6 saMghayaNa, prathama vinAnAM 5 saMsthAna, azubha vihAgati, durbhagatrika, nIcagetra, napuMsaka veda A 21 ema 41 vinA 79 bAMdhe che. Iti saptatikAsaMgraha sArasaMgraha samApta Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptatikA saMgraha praznotarI prazna-1 dazamA guNasthAnaka sudhI dareka ne jema AThe karmane udaya avazya hoya che. tema zuM udIraNa paNa AThe kamanI heya ? uttara-nA, prathamanA 6 guNasthAnaka sudhI bhavanI caramAvalikAmAM AyuSya vinA 7 nI ane zeSa sarva kALe AThanI temaja 7 mAthI 10 mA guNasthAnakanI 1 AvalikA bAkI hoya tyAM sudhI vedanIya ane AyuSya vinA 6 nI ane 10 mAM guNasthAnakanI carama AvalikAmAM mahanIya vinA pAMcanI udIraNa hoya che. prazna-ra bhavanI caramAvalikAmAM mizra guNasthAnake AyuvinA zuM sAte karmanI udIraNA hoya uttara-nA, bhavanI caramAvalikAmAM tathAsvabhAve ja mizra guNasthAnakane saMbhava ja na havAthI mitre haMmezAM AThanI ja udIraNa hoya che. prazna-3 mehanIya vinA chavAsthane 7 ne udaya jaghanyathI keTale kALa? ane te kaI rIte ? uttara-chadmasthane mehanIya vinA 7 kamane udaya jaghanyathI 1 samaya ane te prathama samaye agyAramuM guNasthAnaka prApta karI bIjA samaye ja kALa karanAranI apekSAo hoya che. ' prazna-4 vItarAgane AThe karmanI sattA jaghanyathI ane utkRSTathI keTale kALa ane kaI rIte hoya ? uttara-ATha karmanI sattAvALA vItarAga agyAramAM guNasthAnake ja hoya che. tethI agyAramA guNasthAnakanA kALa pramANe jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI antarmuhUrta pramANa kALa hoya che. prazna-5 keIpaNa karmanA baMdha vinA zuM jIva saMsAramAM rahI zake? ane rahe te keTale kALa ? uttara-14 mA guNasthAnake baMdha vinA paNa A guNasthAnakanA pa hasvAranA uccAra kALa pramANa antarmuhUrta kALa sudhI rahI zake che. prazna-6 kevaLI ane chaghasthane zuM sarakhe baMdha hoI zake ? - uttara-hA. kevaLIne 13 mA guNasthAnakanI jema chAsthane paNa 11 me ane 12 me guNasthAnake 1 sAtA vedanIyane baMdha samAna ja hoya che. Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa prazna-7 kSepaka zreNImAM ja ghaTe evA darzanAvaraNIyanA saMvedha keTalA? ane kyA? uttara-4 ne baMdha, 4 ne udaya ane chanI sattA, 4 no udaya 6 nI sattA ane 4ne udaya 4 nI sattA A 3 kSapakazreNImAM ja ghaTe che. prazna-8 darzanAvaraNIya karmanA 11 saMvedhamAMthI jaghanyathI 1 samaya kALavALA saMvedha keTalA? ane te kaI rIte ? uttara-upazamazreNImAM 4 ne baMdhaka athavA abaMdhaka thaIbIjA samaye kALa karanAranI apekSAe (1-2) 4ne baMdha 4-5 ne udaya ane 9nI sattA, (34) abaMdha, 4-5 ne udaya ane 9 nI sattA A 4 ane bAramAM guNasthAnakanA carama samaye ja saMbhave che te 4 ne udaya 4 nI sattA A 5 saMvedha ne kALa jaghanyathI 1 samaya che. prazna-9 7ne baMdha-8 ne udaya ane 8 nI sattA A bhAMgAne utkRSTa kALa aMdara, koSTakamAM batAvela che teTaluM ja ghaTe? ke tethI vadhAre paNa ghaTI zake? uttara-cAlu mata pramANe koSTakamAM batAvela che-teja pramANe ghaTe, paraMtu matAntare nArake maraNanA antarmuhUrta pahelAM paNa parabhavanuM AyuSya bAMdhe che. te mate A bhAMgAne utkRSNakALa antarmuhUrtadhUna pUrvakoDanA trIjA bhAge adhika antarmuhUrta hIna tetrIza sAgaropama pramANa ghaTI zake che. prazna-10 antarmuhUrta AyuSya bAkI hoya tyAre paNa nArake parabhavanuM AyuSya bAMdhI zake che. A mata zuM karmagraMthakAre mAne che? uttara-hA. A ja graMthanA saMkramaNukaraNa gAthA 101 temaja karmaprakRti saMkramaNukaraNa 91 mAM paryApta thaI tarata ja samyakatva pAmI antarmuhUrta nyUna tetrIza sAgaropama kALa sudhI samyakatvanA nimittathI satata manuSyadrika bAMdhI bhavanA chellA antarmuhUrtamAM mithyAtva pAmI narakamAMthI nIkaLI taratanA tiryaMcanA bhavamAM AvI prathamasamaye manuSyaddhikane utkRSTa saMkrama kare che. ema batAvela che. tethI be antarmuhUrta nyUna tetrIza sAgarepama pramANa samyaktvanA kALamAM te tiryaMca AyuSyane baMdha ja nathI ane 7 mI naraka pRthvIne nAraka tiryAmAM ja utpanna thAya che. tethI bhavanA chelalA antarmuhUrtamAM mithyAtva pAmI tiryaMcanuM Ayu bAMdhI antamuhUrta bAda kALa karI tiryaMcamAM jAya, AthI nArake chellA antarmuhU paNa Ayu bAMdhe che. e hakIkata A banne graMthakArone mAnya che. ema spaSTa jaNAya che. prazna-11 mULa karmanA jema baMdhadaya sattAnA cha saMdha bhaMga che tema udIraNa sAthe paNa A cha ja hoya ke taphAvata hoya ? Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI 377 uttara-7 thI vadhAre hoya te A pramANe-(1) 8 ne baMdha, 8 ne udaya, 8 nI udIraNa ane 8 nI sattA (2) 7 ne baMdha, 8 ne udaya, 8 nI udIraNa ane 8 nI sattA temaja bhavanI chelI AvalikAmAM (3) 7 ne baMdha, 8 ne udaya, AyuSya vinA 7 nI udIraNa ane 8 nI sattA. sAtamAthI navamAM guNasthAnaka sudhI (4) 7 ne baMdha 8ne udaya, Ayu tathA vedanIya vinA 6 nI udIraNa ane 8 nI sattA, dazamA guNasthAnake eka AvalikA bAkI hoya tyAM sudhI (5) 6 ne baMdha, 8 ne udaya, 6 nI udIraNa ane 8 nI sattA, ane Aja guNasthAnakanI chellI AvalikAmAM (6) 6 ne baMdha, 8 ne udaya, mahanIya vinA pa nI udIraNa ane 8 nI sattA. agyArame guNasthAnake (7) 1 ne baMdha, 7 ne udaya, 5 nI udIraNa ane 8 nI sattA, kSINahe chelI AvalikA vinA (8) 1 ne baMdha, 7 ne udaya, 5 nI udIraNu ane 7 nI sattA ane Aja guNasthAnakanI chelI AvalikAmAM (9) 1 ne baMdha, 7 ne udaya ane nAma temaja netra e be nI udIraNA ane 7 nI sattA. ane terame (10) 1 ne baMdha, 4 ne udaya, 2 nI udIraNA ane 4 nI sattA hoya che. ATalI vizeSatA che. ane caudame udIraNAno abhAva hovAthI kaI taphAvata nathI. prazna-12 darzanAvaraNIyanA cAra ane pAMca prakRti svarUpa ema be udayasthAne ane te bane udayasthAnone kALa sArasaMgrahamAM jaghanyathI 1 samaya ane utkRSTathI antarmuhUrta batAvela che. paraMtu pa thI 6 kalAka athavA tethI paNa vadhAre TAIma sudhI satata kAmakAjanI dhamAlamAM athavA te uttama prakAranA munie satata ArAdhanA vageremAM hoya che. temaja keTalAeka ja 8 thI 10 kalAka athavA tethI paNa vadhAre kALa sudhI satata nidrA le che. eTaluM ja nahIM, paraMtu kuMbhakarNa cha mAsa sudhI UMghatA hatA ema paNa zAstromAM saMbhaLAya che. te A banne udayasthAne utkRSTa kALa upara batAvela yuktithI antarmuhUrtathI ghaNuM vadhAre kALa sudhI paNa kema na hoya ? uttara-sthUlarahiTae tamAro prazna barAbara che, paraMtu sUmadaSTithI tema nathI. karmane vipAkedaya vyakata eTale ApaNane khyAlamAM Ave tevo ane avyakta eTale ApaNane khyAlamAM na Ave te ema be prakAra hoya che. jyAre-jayAre vyakta vipAkedaya hoya tyAre tyAre ApaNane khyAla Ave che. ane avyakta vipAkedaya hoya tyAre ApaNane khyAla nathI AvatuM. daSTAMta tarIke navamAM guNasthAnake amuka bhAga sudhI mahAmunine paNa traNa vedane ane amuka amuka bhAga sudhI saMjavalana krodhAdikane temaja AThamA guNasthAnaka sudhI hAsyAdi be yugalane udaye avazya hoya che, ane raiveyaka tathA anuttara dene 4-4 guNasthAnaka hevAthI vedone vipAkeya avazya hoya che. paraMtu sAtamA guNasthAnaka vALA 48 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 paMcasaMgraha tutIyakhaMDa ane tethI paNa AgaLa vadhelA zreNImAM rahela mahAmunione manathI lezamAtra paNa viSaya vikArane ane hAsyAdikanA udayane pitAne paNa khyAla AvatuM nathI. ane A vicAra paNa hete nathI. eTaluM ja nahIM paNa " je kavivAra:' A sUtramAM bhagavAna umA svAti mahArAjAe vene vipAkedaya hovA chatAM raiveyaka ane anuttara devane mAnasika daSTie paNa vikAra rahita kahelA che. I eja pramANe saMpUrNa zArIrika taMdurastIvALA keTalAeka sukhI mANasane paNa jIvana sudhI regAdika nathI AvatA ane davAo paNa levI paDatI nathI. arthAta sAtAne ja udaya jaNAya che. anuttara devene paNa lagabhaga sAtAne ja udaya jaNAya che. paraMtu tattvArtha sUtra cethA adhyAyanA bhASyamAM dene vadhumAM vadhu 6 mAsa sudhI sAtAne udaya batAvela che. eTale vacce vacce avyakta azAtAne vipAkedaya paNa che. ane manuSyane paNa antarmuhUrta pachI azAtAne avyaktodaya thAya che. chatAM tene khyAla na AvavAthI ApaNane satata zAtAne udaya jaNAya che. tema antarmuhUrta pachI avazya vyakta nahI te avyakta rUpe paNa nidrAne udaya thAya che. ane sAmAnyathI 6 thI 7 kalAka athavA tethI vadhAre kALa sudhI uMghanAra mANasane paNa antamuhUrta pachI avazya vacamAM-vacamAM sUkSama kALa paryata nidrAne udaya aTake che. ane pharIthI udaya thaI jAya che. tethI te vacale kALa bahuja alpa hevAthI ane temAM paNa avyakta nidrAne udaya hAya mATe ApaNane 4 athavA pa nA udayasthAnane kALa ghaNe lAge che, paraMtu vAstavika rIte antarmuharta je heya che ema jJAnIonAM vacane uparathI samajAya che. prazna-13 jaghanyathI 1 samayakALa pramANa gotra karmanA keTalA? ane kayA bhAMgA hoya. uttara-prathamabhAMgA sivAyanA e bhAgAone kALa jaghanyathI 1 samaya pramANa che. prazna-14 utkRSTathI paNa antarmuharta kALa sudhI saMbhave evA netra karmanA bhAMgA keTalA? ane kyA ? uttara-(1) nIcane baMdha, uccane udaya ane benI sattA, A eka ja bhAMgAne utkRSTa kALa antarmuhUrta pramANa che. prazna-15 darzanAvaraNIya karmanA evA kayA saMve che, ke jene jaghanya ane utkRSTa ema baMne rIte antarmuharta pramANa kALa hoya ? uttara-mULa mate kSapakazreNImAM ja saMbhavatA (1) cArane baMdha, 4 ne udaya ane 6 nI sattA (2) abaMdha 4 ne udaya ane 6 nI sattA. A be saMdhone jaghanya ane utkRSTa ema baMne rIte antarmuharta pramANe kALa hoya che. paraMtu mRtAMtare A be saMvedhane paNa jaghanya kALa eka samaya pramANu saMbhave che. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI 39 prazna-16 jaghanya ane utkRSTa ema banne rIte samaya pramANa ja kALavALA danAvaraNIyanA kacA saMvedha che ? carama samaye hAvAthI uttara-4 nA udaya ane 4 nI sattA 12 mA guNasthAnakanA tenA kALa banne rIte 1 samaya pramANu ja hAya che. prazna-17 meAhanIya kamanAM evAM keTalAM ane kyAM dhasthAnA che ke jeonA jaghanyathI kALa 1 samaya hAya ? uttara-21, 9 ane 1 thI 1 paryaMtanAM ema 7 madhasthAnanA kALa jaghanyathI 1 samaya hAya che. prazna-18 navanuM adhasthAna chaThThAthI 8 mA guNasthAnaka sudhI heAya che. ane A traNe guNasthAnakanA saMyukta kALa jaghanyathI paNa antasutta pramANa che. mATe navanA adhanA jaghanya kALa 1 samaya zI rIte heAya ? uttara-upazamazreNImAM caDatAM na Ave. paraMtu upazama zreNIthI patAM navamA guNusthAnake pAMcanA ba Mdha karanAra AThame guNasthAnake AvI 1 samaya khaMdha karI tarata ja kALa karI devaleAkamAM utpanna thanAra bIjA samaye 17 nA baMdha kare che. e apekSAe 9 nA baMdhanA jaghanyakALa 1 samaya ghaTI zake che. prazna-19 mAhanIya karmAMnI eka jIvane satata antamuttathI vadhAre kALa sudhI paNa udayamAM rahe evI keTalI ? ane kaI prakRti che. uttara-mithyAtva mAhanIya, samyakatva meAhanIya, purUSaveda ane napuMsaka veda A 4 prakRtie 1 jIvane satata antarmuhUtathI vadhAre kALa paNa udayamAM hAI zake che. tyAM mithyAtva mAhanIya abhavyane tathA anAdi mithyAdaSTIne anAdi kALathI udayamAM hAtha che ane samyaktvathI paDelAne utkRSTathI dezeAna apudgala parAvata kALa sudhI, samyaktva meAhunIyanA uya sAdhika 66 sAgaropama sudhI, napuMsaka vedanA udaya asAMvyavahArika jIvA AzrayI anAdi ananta ane anAdi sAnta temaja paMcendriyamAMthI ekendriyamAM AvelA jIvA AzrayI utkRSTathI AvalikAnA asa MkhyAtamA bhAgamAM rahela samaya pramANu asaMkhya pudgala parAvata ane purUSavedanA utkRSTa udaya tetrIza sAgaropama pramANa hoya che. prazna-20 dareka jIvAne veDhaya antamuhUrtamAM avazya parAvartana thAya che ema saptatikA ane A graMthanI TIkA vageremAM batAvela che. te ATalA kALa zI rIte ghaTe ? uttara :-je gatimAM athavA je jAtimAM amuka ja dravya veda hAya tyAM kAyama mATe bhAva veda paNa teja heAya che. eTale ke bhAvavedyanu parAvartana thatu nathI. mATe ja narakamAM temaja caurindriya sudhInA jIvAne kevaLa dravyathI napuMsaka veDha heAya che. tethI tyAM Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcasaMgraha thatIya udayasthAna AzrayI mehanIya kamanI cAvIzI batAvela nathI, paraMtu ahaTakeja batAvela che. ane devagatimAM napuMsaka vinA dravyaveda be ja hevAthI be bhAveda AzrayI cheDazaka athavA 16-16 bhAMgA karela che. paNa vIzI karela nathI. tethI mane A bAbatamAM Ama lAge che. pachI te bahuzrute kahe te pramANa. prazna-21 devagatimAM tamArA kahevA pramANe paNa purUSa ane strI ema be dravya hoya che. mATe bhAvathI napuMsaka veda udayamAM na Ave te paNa be bhAvedane udaya antarmuhUrte avazya parAvartana thAya che. tethI purUSadanA udayane utkRSTa kALa 33 sAgarepama zI rIte hoya? uttara:-demAM devIonI utpatti prathamanA be devaleka sudhI ja hoya che. mATe dravyathI strIveda be devaleka sudhI ja hovAthI tyAM bhAvathI ane vedanA udayanuM parAvartana avazya thAya che paraMtu trIjA devakathI dravyathI liMgAkAra rUpa strIveda paNa nathI. paraMtu mAtra dravyathI liMgAkAra rUpe paNa purUSa ja hoya che. mATe te devone satata bhAvede daya purUSadane ja hoya che. paraMtu anya vedane udaya na hoya, tethI anuttara deve AzrayI purUSadanA udayane utkRSTa kALa tetrIza sAgaropama ghaTI zake ema lAge che. te sivAya bIjI kaI vivakSA hoya te te apekSAe paNa bahuzruta pAsethI samajavuM. AmAM mAre Agraha nathI. mArA kSapazama pramANe lakhela che. prazna-rara kSepazama samyaphaTaNI anaMtAnubaMdhInI visaMjanA karI pahele guNa sthAnake jAya tyAre baMdhAvalikA sudhI anaMtAnubaMdhIne udaya na hovAthI pahele guNasthAnake paNa eka AvalikA sudhI 7 nuM udayasthAna hoya ema batAvela che. paraMtu keI paNa karma prakRtinA jaghanya sthitibaMdhamAM paNa antarmuhUrta pramANa abAdhAkALa hoya che. ane anaMtAnubaMdhIne utkRSTa sthitibaMdha 40 keDAcheDI sAgaropama pramANa hevAthI utkRSTa abAdhA kALa 4 hajAra varSa pramANa che. tethI pahele guNasthAnake anaMtAnubaMdhInA udaya vinA jaghanya antarmuhUrta ane utkRSTathI 4 hajAra varSa pramANa 7 nA udayasthAnane kALa ghaTI zake. chatAM tema na batAvatAM mAtra eka baMdhAvalikA ja kema batAvela che? uttaraH-pahele guNasthAnake AvI navIna baMdhAyela anaMtAnubaMdhI abAdhAkALanI daSTie eTalA kALa pachI ja udayamAM Ave. e vAta barAbara che. paraMtu je samaye pahele guNasthAnake AvI anaMtAnubaMdhIne baMdha zarU kare che. te ja samayathI anaMtAnubaMdhI patagraha bane che. arthAt sattAmAM rahela zeSa cAritra mehanIyanI prakRtie anaMtAnubaMdhImAM saMkramAvavAnI zarUAta kare che. ane te saMkamyamANa anaMtAnubaMdhI rUpe banela dalikane AvalikA pachI avazya udaya thAya che. Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI 31 prazna-23 je saMkramIne anaMtAnubadhI rUpe thayela dalikanA udaya thatA hoya ta 1 AlikA pachI zA mATe ? pahelA samayathI kema nahI ? uttara H- jema baMdha-AvalikA sakala karaNane ayeAgya hAya che. tema sakasIne Avela likAmAM paNa saMkrama-AvalikA sudhI keIpaNu karaNa lAgatu nathI ane udayamAM pa . AvatA nathI. prazna-24 je A rIte hAya te| sa'krama-AvalikA sudhI anatAnubaMdhInA udaya na heAya ema batAvavuM joIe paNa ema na batAvatAM khaMdhAvalikA sudhI anaMtAnubaMdhInA uya na hAya ema kema khatAvela che ? uttara H-baMdha-AvalikA ane sa'krama-AvalikA banne sAthe ja zarU thAya che. ane sAthe ja pUchu thAya che. mATe banne rIte kahI zakAya temAM kAMI pharaka paDatA nathI. prazna-25 udaya pada ane padmavRMda e e mAM zuM taphAvata che? uttara :- 1 vikalpavALA 1 utkrayasthAnamAM meAhanIyakamanI jeTalI prakRtie Ave te uyapada kahevAya. temAM amuka ke prakRtie ghaNIvAra AvI jAya athavA eka ne badale bIjI AvI jAya tApaNuM te judI na gaNAya, paraMtu eka ja gaNAya. ane padmavRMdamAM kAI paNa eka vikalpavALA 1 udayasthAnamAM prakRti ekanI eka heAvA chatAM jeTalI vAra khelAya athavA lakhAya teTalI vAra alaga alaga gaNAya mATe 1 vikalpavALA 1 udayasthAnamAM anekavAra Avela badhI prakRtionA samudAya te padyavR kahevAya. dRSTAMta tarIke pahelA guNasthAnake 1 vikalpavALA 7 nA uDDayasthAnamAM apratyAkhyAnIya krodhAdi cha ja prakRti Ave che mATe uyapada cha kahevAya. ane e 7 paDhe cAvIza rIte lakhAya athavA elAya mATe 1 vAra Avela hovA chatAM vAravAra AvatAM badhAM padmAnA saravALeA 168 thAya mATe 7 nA uDDayanAM padmavR 168 hAya che. ema satra pAtAnI meLe samajavu. prazna-6 mAhanIya kanAM evAM keTalAM ane kayAM sattAsthAneA che ke jeona utkRSTa kALa anta thI vadhAre heAya ? uttara H- 28-27-26-24 ane 21 ema 5 sattAsthAnanA sAra saMgrahamAM batAvyA pramANe utkRSTa kALa antamuthI vadhAre paNa heAya che. prazna-27 mAtra manuSya gatimAMja ghaTe evAM meAhanIya karmAMnAM sattAsthAneA keTalAM? ane kayAM kayAM ? uttara :-23 ane 13 thI 1 sudhInAM meAhanIya karmonAM 9 sattAsthAne mAtra manuSyagatimAM ja heAya che. khIjI kaI gatimAM ghaTatAM nathI. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamaha tRtIyakhaMDa prazna-28 kayA kayA vede zreNI mAMDanArane kayAM-kayAM sattAsthAne na Ave ? uttara pravede zreNI mAMDanArane 5 nuM 1 ane napuMsaka de zreNI mAMDanArane 5 tathA 12 nuM e be sattAsthAne na Ave ane purUSade zreNI mAMDanArane badhAM ja Ave. prazna-29 pAMcamA guNasthAnake mehanIya karmanAM 22 ane 21 nAM sattAsthAne keTalI gatimAM hoya? uttara -tiryaMca ane manuSyane pAMcamuM guNasthAnaka hevA chatAM baddhAyu kSAyika samyaphavI je tiryaMcamAM jAya te yugalikamAM ja jAya ane yugalikamAM devenI jema viratinA pariNAma na hovAthI rara ane 21 nuM sattAsthAna pa mAM guNasthAnake tiryaMca gatimAM hotuM nathI. paNa manuSya gatimAM ja hoya che. prazna-30 kSapakazreNamAM 5 nA baMdhe purUSade zreNI mAMDanArane 11 nuM ane 4 nA badhe purUSadane kSaya na thAya tyAM sudhI panuM sattAsthAna Ave che. chatAM strI daye zreNI mAMDanArane 11 nuM sattAsthAna pAMcanA baMdhe AvavAne badale cAranA baMdhe kema Ave ? . ane napuMsaka vedaye zreNi mAMDanArane pa nA badhe 12 nuM sattAsthAna ja kema nahI? tema ja 11 nuM paNa 4 nA badhe ja kema? ane A baMne vedaye zreNI mAMDanArane 5 nuM sattAsthAna ja kema nahI? uttara - navamA guNasthAnake napuMsaka veda ane strIvedane udayakALa jeTaluM che. tenA karatAM purUSadane udaya kALa vadhAre hoya che. ane jyAM sudhI kaI paNa vedane udaye che. tyAM sudhI purUSada baMdhAya ja che. paNa vededayanA vicachedanI sAthe ja purUSadane baMdha paNa viccheda thAya che. temaja purUSa daye ane strI vedaye zreNI mAMDanArane pahelAM napuMsaka vedane ane tyArabAda strI vedane kSaya thAya che. paNa napuMsaka vedaye zreNI mAMDanArane napuMsaka veda tathA strI vedane kSaya eka sAthe ja thAya che. tethI napuMsaka veda zreNI mAMDanArane 12 nuM sattAsthAna ghaTatuM ja nathI. paraMtu bIjA vedaye zreNI mAMDanArane napuMsaka vedane kSaya thayA pachI strI vedane kSaya na thAya tyAM sudhI 12 nuM sattAsthAna ghaTe ja, traNe vedaye zreNI mAMDanAra hAsya SaTraka ane purUSada e 7 ne kSaya karavAnI zarUAta ekaja sAthe kare che. tethI napuMsaka veda ane strIvedaye zreNI mAMDanArane strIvedanA kSayanI sAthe ja jyAre 11 nuM sattAsthAna Ave che tyAre purUSadane baMdha paNa viccheda thayela hovAthI A banne vedaya vALA jene 11 nuM sattAsthAna 4 nA baMdhe ja Ave, paNa pAMcanA baMdhe na ja Ave. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI vaLI strIvedanA kSaya pachI A baMne vededayavALA jI 7 ne kSaya paNa eka sAthe ja kare che. mATe 7 nA kSaya pachI 4 nA baMdhe 4 nuM Ave, paNa 5 nuM sattAsthAna na Ave. tyAre purUSa vedaye zreNuM mAMDanArane hAsya varkane kSaya thAya tyAM sudhI purUSadane udaya hovAthI purUSadane baMdha paNa cAlu hoya che. tethI strI vedanA kSaya bAda 5 nA baMdha hAsyaSarkane kSaya na thAya tyAM sudhI 11 nuM sattAsthAna Ave. 7 ne kSaya karavAnI zarUAta ekI sAthe kare che. paraMtu purUSadane baMdha cAlu hovAthI 7 ne kSaya eka sAthe thatuM nathI. paNa hAsya Sakane kSaya thAya te samaye pazcAnupUvIe samAna 2 AvalikAmAM baMdhAyela purUSadane kSaya na thavAthI 4 nA baMdhe samayena be AvalikA kALa sudhI pa nuM sattAsthAna Ave. ane pachI 4 nuM Ave. prata-31 5 mAM guNasthAnake kSApazama samyakatvane mehanIya karmanAM udaya pade ane padavaMda keTalAM? ane kaI rIte? te ja pramANe kSAyika ane aupazamikane paNa keTalAM? ane kaI rIte hoya? uttara :-pAMcamA guNasthAnake kSayapazamika samyakatvane 6-7 ane 8 ema 3 udayasthAne hoya che. tyAM chanA udayanI 1 vIzI mATe 6 (cha) 7 nA udayanI be covIzI mATe 14 ane 8 nA udayanI 1 vIzI mATe 8, ema kula 28 ne 24 vaDe guNatAM 672 padavuM hoya che. e ja pramANe kSAyika ane aupazamikane 5-6 ane 7 A 3 udayasthAne hoya che. tyAM pa nA udayanI 1 vIzI mATe 5, 6 nA udayanI 2 covIzI mATe 12, ane 7nA udayanI 1 vIzI mATe 7 ema 24 udayapada ane 24 ne 24 vaDe guNatAM pa76 padavRMda thAya che. A prazna -32 jinanAmane baMdha jaghanyathI paNa antamuhUrta pramANa hovAthI jinanAma * sahita devaprAgya 29 nA baMdhane kALa antarmuhUrta ja have joIe paraMtu 1 samaya kevIrIte ghaTe? uttara :-jinanAma karmane baMdha jaghanyathI antarmuhUrta hovA chatAM paNa upazamAM zreNImAM jinanAma sahita devagati prAgya 29 nA baMdha ne AThamAnA chaThThA bhAge baMdha viccheda karI paDatAM pharI AThamA guNasthAnakanA chaThThA bhAge A ja 29 prakRtiene baMdha karI bIjA samaye kALa karI devalekamAM utpanna thAya tyAM jinanAma sahita manuSya prApya 30 ne baMdha kare, mATe A apekSAe jaghanya kALa 1 samaya pramANe paNa haya che. prazna:-33 jinanAma sahita manuSya prAgya 30 nA baMdhane sArasaMgrahamAM batAvela jaghanya kALa zI rIte ghaTe? te barAbara samajAve. : uttara :-avasarpiNIne cothA ArAmAM zreNIka rAjAnI jema nikAcita jinanAmane baMdha karI 84 hajAra varSa nA AyuSyavALA prathama narakamAM jaI tyAMthI utsarpiNIne Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 pathasaMgraha tRtIyA ta trIjA ArAnI zarUAtamAM thanAra padmanAbha tIthaMkara paramAtmAnI jema sAdhika 84 hajAra varSa pramANu kAla thAya te A pramANe ceAthA ArAnA amukakALa bAkI hatA tyAre narakamAM gayelA ane tyAM pAMcamA-chaThThA pahelA ane khIjA A 21-21 hajAravaSa pramANu cAre ArAne kALa 84 hajAra varSa ane trIjA ArAnAM lagabhaga 3 vaSa vyatIta thAya tyAre narakamAMthI cyavI tIthaMkara tarIke utpanna thAya mATe trIjA ArAnA amuka ane cothA ArAnA amuka kALa adhika 84 tujAra varSa pramANu satata jinanAma sahita manuSya prAyegya 30 nA baMdha hAya che. ane je nikAcita jinanAmanI sattAvALA devamAM jAya te jaghanyathI paNu 1 palyApamanA AyuSyavALA naimAnikamAM ja jAya te apekSAe jaghanya kALa 1 palye pama temaja pha puttva sama niLa A matanI apekSAe jinanAma nikAcita karI tItha kara paramAtmAnA jIva 10 hajAra varSa pramANu AyuSya vALA bhavanapati Adi dhruvamAM athavA narakamAM paNu, jAya te apekSAe jaghanya kALa 10 hajAra varSa pramANa paNa ghaTe che. prazna-34 labdhi aparyApta jIvAne prathamanAM pAtapeAtAnAM be ja uddayasthAnA matAvela che. para Mtu zarIra pati pUrNa thaye parAghAta athavA parAghAta ane vihAyeAgatinA udaya avazya thAya che. ane labdhi aparyApta jIvA paNa traNa patti pUrNa karIne ja kALa kare che. mATe ekendriyAne 25 tuM ane zeSa tiryaMca-manuSyane 28 nuM trIju udayasthAna paNa kema na . hAya vagerenA udaya labdhi paryApa aNupa "ta pAdhAta vagerenA uttara:-zarIra paryApti pUrNa thayA pachI parAzcAta jIvAne avazya thAya che. paraMtu labdhi aparyApta jIvAne udaya thatA ja nathI. tethI pAta peAtAnAM prathamanAM be ja uddayasthAnA hoya che. prazna-35 traiveyaka Adi devAne udayasthAnA ane udayabhAMgA keTalA hAya ! uttara-graveyaka ane anuttara dhruve uttara vaikriya zarIra banAvatA ja nathI. tethI teone 21 Adi prathamanAM 5 udayasthAnA ane dareka udbhayasthAnanA 8-8 ema kula 40 udayabhAMgA hAya che. meja pramANe anya devAne paNa mULa zarIra AzraryAM 5 udayasthAna ane 40 udayabhAMgA DAya che. prazna-36 dhruveAnI jema nArakA paNa uttara vaikriya zarIra manAve che. te nArakanA paNa uttara zarIranA bhAMgA judA kema gaNela nathI ? uttara .devAnA uttara vaikriya zarIramAM 27 nA uddayasthAna pachI udyotanA udaya paNa hAI zake che. mATe 28 30 sudhInAM uddayasthAnAmAM prakRti badalAya che. mATe Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI 385 uttara baikriyanA 28 Adi traNe udayasthAnanA 8-8 ema 24 bhAMga adhika hoya che. ane te mULa zarIrathI bhinna hovAthI judA gaNAya che. paraMtu nArakone aparyApta avasthAmAM 25 AdinA udayasthAnamAM ane uttara aikiya zarIra banAvatAM 25 AdinA udayasthAnamAM prakRtine taphAvata nathI. paraMtu ekanI eka ja hoya che. mATe pa udayasthAnanA pa udayabhAMgA ja gaNAya che. prazna-37 sAta hajAra sAtaso ekANuM (7791) bhAMgAmAM labdhi aparyApta nA kula udaya bhAMgA keTalA? ane kayA kayA? uttara-21 nA udaye labdhi aparyApta ekendriyanA sUkama-bAdara aparyAptanA ayaza sAthenA 2, vikalendriyanA 3, paMcendriya tiryaMca ane manuSyane 1-1 ema che, ane 24 nA udaye ekendriyanA aparyAptanA sUphama-Adara, pratyeka-sAdhAraNa sAthe ayazanA 4, 26 nA udayanA vikasendriyanA 3, paMcendriya tiryaMca ane manuSyane 1-1 ema 5, ema vaNe udayasthAne maLI labdhi aparyApta nA 16 udayabhAMga hoya che. prazna-38 jema paMcendriya tiryaMca ane manuSyane 21 ane 26 nA udayane labdhi aparyApta chane 1-1 bhAMge batAvela che tema 21 ane 25 nA udayana de ane nArakenA kema batAvela nathI? uttara :-de ane nArake labdhi aparyApta hatA ja nathI. mAtra karaNa aparyApta ja hoya che. tethI teonA manuSya ane tiryaMcanI jema labdhi aparyAptanA udayabhAMga hotA nathI. prazna-39 kevaLI AzrayI 26 ane 27 nA udayasthAnane jaghanya tathA utkRSTa kALa keTalo? ane te kaI apekSAe? uttara:-kevaLI samughAtamAM bIjA - chaThThA ane sAtamA samaye sAmAnya kevaLI tathA tIrthakara kevaLIne anukrame 26 ane 27 nuM udayasthAna hoya che. tethI bIjA samayanI apekSAe bane udayasthAnane jaghanya kALa 1 samaya ane chaThThA tathA sAtamA samayanI apekSAe banne udayasthAnane utkRSTa kALa 2 samaya che. - prazna-40 sAmAnya manuSyane mULa zarIranI apekSAe 21 Adi je 5 udayasthAne batAvela che. te pAMce udayasthAna dareka manuSyane mULa zarIranI apekSAe zuM hoya ? uttara:-parabhavamAMthI kALa karI vigragati dvArA manuSyamAM utpanna thanAranI apekSAe ja 21 nuM udayasthAna hoya che. paraMtu parabhavamAMthI kALa karI trAju zreNI dvArA utpanna thanAra manuSyane 21 nuM udayasthAna ja na hoya. paraMtu 26 Adi 4 udayasthAne ja hoya, kAraNa ke parabhavane anya samaya sudhI parabhava saMbaMdhI 21 sivAyanuM keIpaNa udayasthAna Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 386 paMcasaMgraha tRtIyakhaDa hAya che. ane pachInA samaye utpatti sthAne AvatAM ja manuSyane 26 nuM uddayasthAna AvI jAya che. e ja pramANe parabhavamAMthI kALa karI Rju zreNI dvArA utpanna thanAra anyagatinA jIvAne paNa 21 nuM uddayasthAna heAtuM nathI. paraMtu 21 sivAyanAM udayasthAnA yathAsa bhava hAya che. prazna-41 kevaLa 1 uddayasthAna heAya evA keAI jIvA hAya ke nahIM ? uttara H-parabhavamAMthI kALa karI Rju zreNI dvArA utpanna thanAra aparyApta nAmaka nA udayavALA ekendriyAne mAtra 24 tuM ane dveSa manuSya-ti cA ne mAtra 26 nuM 1 ja udayasthAna hAya che. prazna-42 nAmakarmanAM evAM keTalAM ane kayAM sattAsthAneA che ke te e rIte AvI zake ? uttara :-ekendriyamAM vaikriya aSTakanI urdulanA karyAM bAda paMcendriyapaNuM prApta karI krIthI na khAMdhe tyAM sudhI 80 tu ane kSapaka zreNImAM 93 nI sattAvALAone 13 prakRtionA kSaya thayA pachI 80 nuM ema e rIte 80 nuM sattAsthAna. Ave che. temaja nI sattAvALA pacendriyapaNuM prApta karI prathama deva athavA naraka prAyeAgya adha kare tyAre devadvika ane vaikriya catuSka sahita athavA narakaddhika ane vaikriya catuSka sahita ema86nu sattAsthAna paNa e rIte Ave che. .. prazna-43 ane prakAranA 86 nA sattAsthAnanA utkRSTa kALa patyeApamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANu hAya ? uttara :-uparanA praznamAM batAvyA pramANe ane prakAranA 86nA sattAsthAnane utkRSTa kALa antamuhUta pramANu ja hAya. paNa vadhAre na heAya. prazna-44 banne rIte 86 nA sattAsthAnanA utkRSTa kALa antamuhUta pramANa ja batAve che te sArasa graDamAM A sattAsthAnanA utkRSTa kALa pacepamanA asakhyAtamA bhAga kema batAvela che ? uttara H-ekendriyamAM jaI vaiSkriya aSTakanI ulanA sAthe ja zarU kare che, paraMtu uttama prakRtinI udbhavalanA pahelAM ane tethI azubha athavA tethI ochI uttama prakRtinI udvalanA pachI pUrNa thAya che. mATe pahelAM devaddikanI ulanA pUrNa kare tyAre 86 nI sattA thAya ane tyAra pachI paNa vaikriya catuSka ane narakaddhika A 6 prakRtienI udvalanA palyeApamanA asa MkhyAtamA bhAga pramANa kALe thAya che. tethI A 6 prakRtinI udvalanA dvArA sattAnA kSaya na thAya tyAM sudhI 86 nI sattA hoya che. e apekSAe A sattAsthAnanA utkRSTa kALa pakSeApamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa ghaTI zake che. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI 387 prazna-45 vaikiya tathA AhAraka zarIra banAvI jIva sAtamA guNasthAnake paNa jAya che. mATe ja sAtamA guNasthAnake A be pega sahita 11 yuga batAvela che. ane sAtamA guNasthAnake AhArakanI sattA hoya te AhArakane baMdha avazya hoya ema A graMthakAra mAne che. tethI sAmAnyathI A guNasthAnake svaravALA vekiya ane AhAraka zarIranA udayane 29 ne 1-1 ane 30 ne 1-1 ema uttara zarIranA 4 ane mULa zarIranA 144 ema 148 udayabhAMga hoya che te jema AhAraka zarIrI ra9 ane 30 nA udaye AhAraka dvika sahita 30 ne baMdha kare te apekSAe 146 bhAMgA laI30 ne baMdha matAMtare AhArakanA 2 udayabhAMgA sahita jema 777pa udayabhAMga batAvela che tema vaicinA paNa 2 bhAMgA kema na Ave? uttaraH-graMthaka nA mate AhAraddhika sahita 30 nA baMdhe jema AhArakanA 2 udayabhAMgA Ave tema vakriyanA paNa 2 udayabhAMgA Ave, tethI 30 nA baMdha kuvA udayabhAMgA A mate (7777) sAta hajAra sAtase satera Ave, paNa vaikiya zarIra banAvI sAtame javA chatAM labdhi pheravela hovAthI tevA jIvone AhArakaddhika sahita 30 ne baMdha thAya evA vizuddha saMyamanAM sthAna prApta thatAM nathI. paraMtu sAtama guNasthAnakanAM amuka maMda saMyama sthAne ja hoya che. mATe A mate paNa vaikiyanA 2 bhAMgI na Ave. paraMtu 28 ane 29 nA baMdhamAM AvI zake. temaja A mata pramANe sAtamA guNasthAnake sAmAnyathI 148 udayabhAMgA hovA chatAM 28 ane 29 nA baMdhe AhArakanA 2 bhAMgI na Ave, kAraNa ke AhArakanI sattAvALAne AhArakane baMdha avazya hoya, ema teo mAne che. mATe 28 nA badale 30, ane ra9 nA badale 31 nuM baMdhasthAna thAya, tethI 28 ane ratnA baMdhamAM 2: ane 30nA udayanA 2 vaikriyA ane 144 sAmAnya manuSyanA ema 146 udayabhAMga hoya ane tethI ja A mata pramANe TIkAkAre 28 Adi 4 cAre baMdhathAnamAM anukrame 88-89-92 ane 3 nuM ema 1-1 sattAsthAna batAvela che. ema mane lAge che. temaja AhAraka ke vaikriya zarIra banAvI sAtame jAya te paNa A jIvane maMda saMyamasthAne hovAthI AhAraddhika baMdhAya tevA uccakeTInAM saMyamasthAne AvatAM nathI, mATe AhArakanI sattA hoya to paNa A guNasthAnake uttara zarIrI AhAraddhika na ja bAMdhe A paNa eka mata che. tethI te mata pramANe 30 nA baMdhe uttara zarIranA bhAMgA ja na AvavAthI 7773 udayabhAMgI ja hoya che. ane A mata pramANe 28 nA badhe 92 ane 88 temaja ra9 nA badhe 93 ane 89 ema be-be sattAsthAne paNa ghaTI zake. A rIte A bAbatamAM mane traNa mane lAge che. pachI te bahuzrute kahe te pramANa. prazna : 46 aparyApta avasthAmAM naraka prAgya 28ne baMdha thatuM ja nathI. tethI sarva paryAptie paryApta paMcendriya tiryaMca AzrayI 30 ane 31 temaja manuSya AzrayI Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa 30nuM ema 2 udayasthAne batAvela che. ane uttara kriya zarIra manuSya-tiryaMcane paNa tevA saMkilaSTa pariNAma na hovAthI teo paNa naraka prAyogya 28ne baMdha karatA nathI. mATe deva prAgya 28nA baMdhanI jema naraka prAgya 28nA baMdhe vakriya manuSya-tiryaMcanAM udayasthAne paNa AvatAM nathI. ema tamee sArasaMgrahamAM lakhela che. paraMtu paMca saMgraha tRtIyadvAra mULa gAthA 64mAM temaja tenI TIkAmAM ane e ja pramANe paMcasaMgraDa tathA karmaprakRti udIraNuM karaNanI TIkAmAM vakiya saptakane udayabaMdhoskRSTA batAvela che. jyAre devo ane nArakone te bhavapratyayathI ja A sAta prakRtine baMdha ja nathI tethI vaikriya labdhi saMpanna vaikiya zarIra banAve tyAre tenA udayamAM vartatA paMcendriya tiryaMca ane manuSya vakriya saptakanI 20 keDAcheDI sAgaropama pramANa utkRSTa sthiti bAMdhe ema lAge che. ane je tema hoya te devagatinI utkRSTa sthiti 10 kaDAkaDI sAgarepama pramANa hovAthI tenI sAthe vaikiya saptaka paNa 10 kaDAkaDI sAgaropamathI vadhAre na ja baMdhAya temaja manuSya ane tiryaMca gati sAthe zaikriya saptakane baMdha ja na hoya, mATe zaikriya zarIrI 20 koDAkoDI sAgaropama pramANa narakaTrikanI sAthe vekiya saptakanI paNa utkRSTa sthiti bAMdhe, anyathA na ja badhe. tethI naraka prAgya 28nA baMdhe paNa vaikiya tiryaMca ane manuSya AzrayI 25 Adi udayasthAne kema na Ave ? uttara : kAMIka vizuddha havAthI athavA te alpakAlIna hovAthI kriya zarIra paMcendriya tiryaMca ane manuSya AzrayI 25 Adi udayasthAne naraka prAgya baMdhamAM lIdhAM nathI. ema be bAbata jaNAvela che. tethI tenI vivakSA ja na karI hoya e hakIkata vadhAre ThIka lAge che. paNa tevA akSare na maLavAthI kadAca baMdha nahIM paNa karatA hoya ema lakhela che. pachI te bahuzrute jANe, praH 47 jinanAma sahita deva prAyogya ratnA baMdhe 7nuM sattAsthAna batAvela che. paraMtu te kevI rIte ghaTe? kAraNake narakamAM te 93nuM sattAsthAna ja na hovAthI narakamAMthI AvelAne te na ja ghaTe. vaLI nikAcita jinanAma sahita 93 nI sattAvALA jIva devamAM jAya te vaimAnikamAMja jAya tethI vaimAnika devamAM 93nI sattA ghaTe ane vaimAnika devonuM jaghanya AyuSya paNa eka papama pramANa che. ane avirati bhAva pAmyA pachI AhAraka catuSkane papanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA kALamAM ja udUvalanA dvArA kSaya thAya che. tethI pApamanA asaMkhyAtamA bhAga pachI vaimAnika devamAM paNa 97ne badale 89nuM sattAsthAna AvI jAya ane tethI 93 ane 2nA sattAsthAnane utkRSTa kALa paNa palyopamane asaMkhyAta bhAga batAvela che. te A kevI rIte saMgata thAya ? uttara: tamAre prazna barAbara che. A mate manuSyane 21 AdinA udayasthAnomAM jinanAma sahita devaprAgya 29nA baMdha 93nuM sattAsthAna na ja Ave, paNa 89nuM 1 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottarI 389 ja Ave. chatAM graMthakAre batAvela che te nikAcita jinanAmanI sattAvALA bhavanapati ane vyaMtaramAM paNa jAya che. ema keTalAeka AcArya bhagavaMta mAne che. teonA mate 93nuM' sattAsthAna batAvela heAya tema lAge che. prazna : 48 madhanA abhAve 30 nA udayasthAnamAM saprazasta prakRtinA udayavALA eka bhAMgAmAM khAramA guNasthAnakanI apekSAe jema 80 Adi 4 sattAsthAneA batAvela che. tema 13mA guNasthAnake svAbhAvika 30nA udayanA sarva prazasta prakRtinA udayavALA 1 bhAMgAmAM 80 Adi 4 na khatAvatAM 79 ane 75 ema be ja sattAsthAne kema batAvela che? uttara : tI kara paramAtmAne paNa 12mA guNasthAnake 30nA udaya hAya che. ane tadbhava meAkSagAmI khIjA jIvone paNa heAya che. mATe ahIM banne prakAranA jIvo AzrayI 12mA guNasthAnake 30nA udaye sarva zubha prakRtinA uddayavALA 1 bhAMgAmAM 80 Adi 4 sattAsthAneA hAya che. paraMtu 13mA guNasthAnake tIrthaMkara paramAtmAne svAbhAvika 30nA udaya hAtA ja nathI. paraMtu 31nA ja heAya che. mATe svAbhAvika 30nu udayasthAna sAmAnya kevaLIne ja hAvAthI tyAM 79-75 e eja sattAsthAne hAya che. prazna : 49 sAtAnA baMdha, sAtAnA uddaya ane be nI sattA, A bhAMgAnA utkRSTa kALa antamuhUta pramANu batAvela che. paraMtu tIrthaMkara paramAtmAne parAvartImAna koipaNu azubha prakRtinA udaya hAtA nathI. ema zAstramAM khatAvela che. temaja 13 mA guNu sthAnake satata sAtAne ja baMdha hAya che, mATe tenI apekSAe kaika nyUna lAkha pUrva ane sAmAnya kevaLIemAM paNa keTalAekane 13mA guNasthAnake satata sAtAnA udaya jaNAya che. ane madha teA sAtAnA ja heAya che. tethI sAmAnya kevaLInI apekSAe A bhAMgAnA kALa dezeAna pRkroDa varSa kema na ghaTe ? uttara : sthUladaSTie tamArA prazna kharAkhara che. paraMtu sAmAnya kevaLI temaja tI kara kevaLI bhagavaMtane paNa asAtA vedanIya karmAMthI utpanna thayela kSudhA vage2e yathAsaMbhava 11 pariSahA haiAya che. ane te asAtA vedanIyanA udayathI ja hoya che. ane jo pariSahA kevaLI bhagavAne AvatA na hoya te teone kevaLI avasthAmAM tRSa, kSudhA, ThaMDI, temaja garamI vagere na ja lAge, paraMtu zarIra hAvAthI tRSAdika te lAge che. mATe ja AhAradi le che. tethI sAmAnya rIte zarIra nirogI hoya te paNa antarmuhUta bAda 11 mAMthI koine koi piraSaheAnA saMbhava hovAthI A bhAMgAnA utkRSTa kALa antarmuhUta ja hoya, paraMtu tethI vadhAre na heAya. prazna: 50 tejo ane padma lezyAmAM pheSThakamAM mAhanIya karmInu 23nu sattAsthAna khatAvela che. paraMtu kSAyika samyaktva prApta karavA mATe 3 karaNa kare tyAre zarUAtathI Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Tao pacasaMgraha vatIyakhaDa zukla lezyAja hoya che. paraMtu kRtakaraNa avasthAmAM carama sthitikhaMDane ghAta karatAM anya lezyA Ave che. tema karmaprakRti, pahaTha karmagraMtha vagerenI TIkAmAM batAvela che. ane ra3nuM sattAsthAna 2 karaNa karI anivRtti karaNamAM praveza karyA bAda mithyAtvane kSaya thAya tyAre ja Ave che. ane te vakhate zukala lezyAja hoya che. mATe 23nuM sattAsthAna zI rIte Ave ? utara H tamAre prazna barAbara che. tene ane padma lezyAmAM A pAThe jotAM 23nuM sattAsthAna na ja Ave. paraMtu dareka pustakanA kehaThakomAM 23nuM sattAsthAna batAvela che. tethI kadAca matAMtara paNa hoya, ema mAnI ghaNu paMDitae lakhela hevAthI meM paNa keThakamAM batAvela che. tattva te bahute jANe, praznaH 51 manuSyane vaikiya tathA AhAraka zarIra ane tiryaMcone vaikriya zarIra banAvatAM 25 ane 27 thI 30 ema pa udayasthAne batAvela che. paraMtu vaikiya athavA . ' AhAraka zarIra banAve tyAre mULa zarIra paNa hoya che. eTaluM ja nahIM paNa keTalIka vAra te mULa dArika zarIrI ane banAvela aikiya athavA AhAraka zarIrI kriyAo paNa ekI sAthe kare che. te 25 Adi udayasthAnamAM audArika krikane udaya te mAnela nathI. ane je tene udaya mAnIe te saMghayaNane udaya paNa mAnavo paDe, mATe 25 ne badale 28 ane 27 Adine badale 30 thI 33 paryata ema 5 udayasthAne kema na hoya? uttara - kriya athavA AhAraka zarIra banAve te vakhate mULa zarIranI apekSAe te 30 prakRtine udaya hoya ja che paraMtu tenI vivakSA karavAmAM Avela nathI, kAraNa ke 25 AdinA udayasthAnamAM paNa jema mULa zarIranI apekSAe audArikaddhika ane saMghayaNane udaya che, tema parAghAta Adi 4 prakRtine paNa udaya che ja, chatAM vaikriya vagere zarIra banAvatAM 25 nA udaya sthAnamAM jema parAghAta AdinI virakSA karela nathI tema audAriddhika ane saMghayaNanA udayanI paNa vivakSA karela nathI ane jema mULa zarIranI apekSAe 30 ne udaya mAnIe te mAtra vaikiya ke AhAraka zarIra banAvatAM vaikriyaddhika athavA AhAraddhika A be prakRtine udaya vadhAre thAya che. mATe 30 ne badale 32 nuM ane udyotane paNa udaya thAya te 30 ne badale 33 nuM ema be udayasthAna Ave, paraMtu 25 ane 27 Adi 4 ema 5 athavA tame e praznamAM pUchela che te pramANe 28 ane 30 Adi 4 ema 5 udayasthAne te na ja Ave. prazna-para tamee 19 mAM praznamAM anuttara devonI apekSAe purUSadanA udayane utkRSTa kALa 33 sAgarepama batAvela che. paraMtu paMca saMgraha dvitIya dvAra gAthA 48 mAM purUSadanI utkRSTa svAyarithati keTalAeka varSa adhika 200 thI 900 sAgaropama pramANa batAvela che. mATe paraspara virodha kema na Ave? Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 391 praznottarI uttara-ahIM bhAvedanI apekSAe utkRSTa kALa 33 sAgarepama pramANu batAvela che. ane paMcasaMgrahamAM dravyavedanI apekSAe utkRSTa svakAsthiti batAvela che. mATe koI virodha nathI. joke zarIra paryApti pUrNa thaye chate ja purUSAkRti rUpa puruSaveda hoya che. paraMtu zarIra paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI puruSAkRti rUpa purUSada hete nathI. chatAM bhAvI nagama nayanI apekSAe vigrahagatimAM ane zarIra paryAmi pUrNa na thAya tyAM sudhI paNa dravyathI puruSaveda mAnela hoya ema lAge che. prazna-pa3 tamoe prazna 35 mAM veyaka ane anuttara devone uttara aikiya zarIra na hovAthI 21 Adi 5 udayasthAne ane 40 udayabhAMga batAvela che. paraMtu devagatimAM daurbhAgya Adi pravRtione udaya kibIpIyA vagere halakA dene ja hoya ema keTalAka ThekANe batAvela che. te AvA ucca keTInA dene daubhagya Adine udaya kevI rIte hoya? uttara :- AvA spaSTa akSare amuka graMthamAM ja maLe che. paraMtu sarvatra maLatA nathI. mATe ja 40 bhAMgA batAvela che, paraMtu daurbhAgyAdika azubha prakRti udayamAM na ja hoya te pAMce udayasthAnamAM 1-1, ema A dene 5 ja udayabhAMgI hoya ema mAnavAmAM paNa koI virodha nathI. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 pradeza dhanu alpamahendva Aja graMthanA khIjA bhAgamAM aMdhanakaraNa gAthA 41 nI TIkAmAM utkRSTa temaja jaghanya pade uttaraprakRtie AzrayI je dalikanA vibhAga batAvela che. temAM kAI kAraNa batAvela na heAvAthI bhaNanAra vargone rasa paDatA nathI. ane kharAbara samajAtuM paNa nathI mATe kAMtA koI geAkhIne mAtra taiyAra kare athavA te kaMTALI javAthI vAMcI le che. tethI tenuM spaSTIkaraNa karavAmAM Ave te bhaNanArane samajavAmAM bahuja sugama paDe ane Anada utpanna thAya, mATe kAraNeA sahita te ahI atAvela che. je ke khIjA bhAgamAM ja pariziSTa tarIke levu joie ane temAM levA vicAra paNa . hatA, paraMtu samayAdinI anukULatA na maLavAthI khIjA bhAgane badale A trIjA bhAgamAM pariziSTa tarIke Apela che. A alpa ahutva samajavA mATe nIcenA niyameA khAsa yAda rAkhavA. (1) mUla karmIne prApta thayela dalikanA ana tame bhAgaja antagata rahela sa`ghAtI prakRtine maLe che. bAkI rahela te karmAMnuM anaMtaguNa dalika te vakhate te karmAMnI baMdhAtI dezaghAtI prakRtine bhAgamAM Ave che. tethI koIpaNa mULakanI antagata saghAtI prakRtienA bhAgamAM Avela dalikathI dezadhAtI prakRtinuM krelika satra anaMtaguNu hAya che. dRSTAMta tarIke-jJAnAvaraNIya karmInA bhAgamAM Avela dalikanA ana tame bhAga kevaLajJAnAvaraNIyane maLe ane bAkI rahela anaMtaguNa dalika manaH pava jJAnAvaraNIya Adi 4 dezaghAtI prakRtine maLe che tethI kevaLajJAnAvaraNIyane prApta thayela dalikathI manaHpava jJAnAvaraNIyane prApta thayela dalika anataguNu hAya che. (2) koIpaNa vivakSita eka ja adhasthAnamAM je ane jeTalI prakRti sAthe baMdhAtI hAya temaja yAgasthAna paNa teja hAya chatAM je prakRtinA bhAgamAM dalika vadhAre atAvela hoya tyAM mAtra asaMkhyAta bhAga adhikaja samajavuM, tenuM kAraNa prakRtivizeSa eTale ke te-te prakRtinA svabhAva ja kAraNa heAya che. dRSTAMta tarIke-mana:paryovajJAnAvaraNIya vagere cArenA dazamA guNasthAnake togya utkRSTa eja yAgasthAnathI utkRSTa pradezakhaMdha thAya che. chatAM mana: pavajJAnAvaraNane prApta thayela dalikathI avadhijJAnAvaraNIyanuM dalika asakhyAta bhAga rUpa vizeSAdhika hAya che, te prakRtinA tevA svabhAva te ja tenuM kAraNa che. ema satra samajavu. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 33 (3) vadhAre prakRtinI saMkhyAvALA baMdhasthAnamAM je prakRti baMdhAtI hoya, tenI apekSAe tenAthI ochI saMkhyAvALA prakRtinA baMdhasthAnamAM je prakRti baMdhAtI hoya tenA bhAgamAM je vizeSAdhika dalika prApta thAya che. te prAyaH sarvamAM saMkhyAta bhAga adhika hoya che. daSTAMta tarIke-beIndriyAdi 4 jAtine utkRSTa pradezabaMdha beIndriyAdi prAgya 25 nA baMdhasthAnamAM, ane jaghanya pradezabaMdha beIndriyAdi prAgya 30 nA baMdhasthAnamAM thAya che. ane ekendriya jAtine utkRSTa pradezabaMdha ekendriya prAgya 23 nA baMdhasthAnamAM ane jaghanya pradezabaMdha 26 nA baMdhasthAnamAM thAya che. tethI beIndriyAdi cAre jAtionA utkRSTa ane jaghanya pradezabaMdhamAM jeTalAM dalika Ave tenAthI ekendriya jAtimAM baMne prakAranA baMdhasthAnamAM dalika saMkhyAtabhAga adhika Ave che. kaI ThekANe saMkhyAta guNa adhika paNa Ave che. dAMta tarIke mULa prakRtinA savidha baMdhakane ayaza-kItine utkRSTa pradezabaMdha nAmakarmanA 23 nA baMdhasthAnamAM thAya che. ane yaza-kItine utkaTa pradezabaMdha dazamAM guNasthAnake 6 mULa prakRtinA baMdhakane nAmakarmanI mAtra yazakIrti baMdhAya tyAre thAya che. tethI ayazakItine utkRSTapade prApta thayela dalikanI apekSAe yazakIrtine utkRSTapade prApta thayela dalika saMkhyAta guNa hoya che. (4) je prakRtione utkRSTa athavA jaghanya pradezabaMdha je sthAnathI thatuM hoya tenI apekSAe bIjI je prakRtione utkRSTa athavA jaghanya pradezabaMdha asaMkhyAta guNa adhika yogasthAnathI thatuM hoya te tenA bhAgamAM dalika asaMkhyAta guNa Ave che. daSTAMta tarIke manuSyagatine jaghanya pradezabaMdha sarvathI a5 vIryavALA labdhi aparyApta sUkSma nigediyAne utpattinA prathama samaye ra9 nA baMdhasthAnamAM prApta thAya che. ane devagatine jaghanya pradezabaMdha samyagdaSTI manuSyane utpattinA prathama samaye jinanAma sahita devaprAgya 29 nA baMdhasthAnamAM prApta thAya che. ahiM manuSyane labdhi aparyApta sUma nidiyAnA utpattinA prathama samayanI apekSAe asaMkhyAta guNa vRddhivALuM bhegasthAna hoya che mATe manuSya gatine jaghanya pade prApta thayela dalikanI apekSAe jaghanyapade devagatine prApta thayela karmalika asaMkhyAta guNa hoya che. - (5) je samaye 14 mukhya piMDa prakRtiomAMthI jeTalI prakRtie baMdhAtI hoya teTalAja bhAga paDe, paraMtu zarIra Adina piTAbhede vadhAre baMdhAtA hoya te paNa caudamAMthI tene alaga bhAga paDatuM nathI. paNa zarIrane maLela dalikamAMthI ja je samaye jeTalAM zarIra baMdhAtAM heya teTalA peTA vibhAga paDe che. - daSTAMta tarIke-devagati prAyogya 28 prakRti baMdhAya tyAre temAM saMghayaNa vinA mukhya piMDa prakRtie 13 baMdhAya che. tethI tene 13, agurulaghu catuSka, upaghAta, trasa Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa catuSka ane yathAsaMbhava sthira athavA asthira Saka ema 28 prakRti badhe tyAre tenA 28 bhAga paDe tevakhate zarIra ane saMghAtanane prApta thayela dalikanA traNa, baMdhanane prApta thayela - kalikanA 7, ane varNAdi 4 ne prApta thayela dalikanA anukrame pa-ra-2 ane 8 bhAga paDe che. jo ke A 28 nA baMdhasthAnamAM saMghAtana ane baMdhana gaNela nathI ane tene badale taijasa-kAzmaNa zarIra gaNela che. paraMtu taujasa Adi be zarIrane te zarIra nAmakarmane prApta thayela dalikamAMthI bhAga maLe che. temaja saMghAtana ane baMdhana sarvatra baMdha ane udayamAM zarIranI sAthe ja haMmezAM hoya che. tethI tenA dalikanI alaga vivekSA karela nathI. paraMtu zarIranI jema baMdhana ane saMghAtana nAmakarmane paNa mukhya hakadAra tarIke svataMtra alaga bhAga maLe che. A vAta paNa khAsa yAda rAkhavI. utkRSTa pade dalika vibhAga jJAnAvaraNa kevaLajJAnAvaraNane sauthI alpa, kAraNa ke te sarvaghAtI che. ane tenI apekSAe mana:paryavajJAnAvaraNa dezaghAtI hovAthI prathama niyama pramANe anaMta guNa adhika, te thakI bIjA niyama pramANe prakRtine svabhAvaja te hovAthI anukrame avadhijJAnAvaraNa, zratajJAnAvaraNa ane matijJAnAvaraNane dalike asaMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika prApta thAya che. darzanAvaraNIya -pracalAne dalike sarvathI alpa, tethI nidrAne prakRtivizeSa hevAthI bIjA niyama pramANe asaMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika maLe che. A baMnene utkRSTa pradezabaMdha darzanAvaraNIyanA pavidha baMdhaka samyagadaSTine hoya che. ane thINadvitrika sahita 9 ne baMdha prathamanAM 2 guNasthAnake heya che. tethI nidrAnI apekSAe pracalA-pracalAne bhAga vAstavika rIte adhika na Ave. paraMtu prakRtivizeSane lIdhe asaMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. e ja pramANe prakRti vizeSa hovAthI tenI apekSAe nidrA-nidrA, thINuddhi ane kevaLadarzanAvaraNIyane asaMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika bhAga maLe che. tethI pahelA niyama pramANe avadhidarzanAvaraNIyane anaMtaguNa, tethakI acakSu ane cakSudarzanAvaraNane bIjA niyama pramANe prakRti vizeSa hevAthI anukrame asaMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika bhAga prApta thAya. vedanIya asAtAne utkRSTa pradezabaMdha mULa savidha prakRti baMdhaka evA mithyAdiSTI athavA te samyaphadaSTIne hoya che. tethI tene prApta thayela mULa dalikane lagabhaga sAtame bhAga maLe che. mATe te alpa che. ane sAtAne utkaTa pradezabaMdha 10 mAM guNasthAnake hovAthI tene mULa dalikanI apekSAe lagabhaga chaThTho bhAga maLe che. tethI temAM saMkhyAbhAga rU5 vizeSAdhika dalika hoya che, Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 395 meAhanIya :-tathAsvabhAve ja apratyAkhyAnIya mAnane prApta thayela dalikanA bhAga sarvAthI alpa hoya che. ane tenI apekSAe teja apratyAkhyAnIya krodha, mAyA ane lebha tathA pratyAkhyAnIya mAna, krodha, mAyA ane lebha temaja anaMtAnubaMdhI mAna, krodha, mAyA, ane lAbha ane mithyAtva mahunIyane prApta thayela dalika prakRtivizeSa heAvAthI anukrame eka-eka thI asaMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika hAya. mithyAtvanI apekSAe dezaghAtI hovAthI jugupsAne prApta thayela dalika pahelA niyama pramANe anaMtaguNu ane te thakI bhayane prakRtivizeSa hAvAthI asaMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika maLe che. te thakI hAsya-zeka, te thakI rati-ati ane te thakI napusaMka-srIvedane khIjA niyama pramANe prakRtivizeSa hovAthI anukrame asakhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika ane traNe joDalAMAne paraspara samAna dalika maLe che. napusaMka ane srIveda karatAM saMjavalana krodhane prApta thayela dalika yutithI vicAratAM saMkhyAtaguNa maLe che. kAraNa ke mehanIyane prApta thayela dalikanA kaSAya ane nASAya ema 2 bhAga paDe che. temAMthI nAkaSAyane prApta thayelanA pAMcame bhAga koipaNa eka vedane maLe che. tethI A banne vedane meAhanIyane prApta thayela dalikanA lagabhaga dazamA bhAga prApta thAya ane krodhanA utkRSTa pradezakha dha navamA guNasthAnakanA khIjA bhAge catuvidha aMdhakane thatAM hAvAthI mAhanIya karmone prApta thayela samagra dalikane kAMIka nyUna ceAtheA bhAga maLe che. ane dazamAbhAganI apekSAe cAtheAbhAga saMkhyAta guNu kahevAya, tethI e kharAkhara lAge che. paraMtu ka`prakRti-zRNi vageremAM vizeSAdhika batAvela che. tattva te atizaya jJAnI jANe. saMjvalana mAnanA utkRSTa pradezakha dha navame guNasthAnake trividha aMdhakane hAvArthI meAhanIya saMbadhI samagra dalikanA tene ka MIka nyUna trIje bhAga maLavAthI saMjavalana krodhanI apekSAe sa Mjavalana mAnanA bhAga sa MkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika. taithakI purUSavedanA bhAga sakhyAta bhAga rUpa vizeSAdhika hoya che. kAraNake saMjavalana mAnane meAhanIyanA samagra dalikanA kaIka nyUna trIjo bhAga maLe che. tyAre navamA guNusthAnanA pahelA bhAge nAkaSAyanA bhAgamAM Avela mehanIyanA likanA kaMIka nyUna adha bhAga saMpUrNa purUSane ja maLe che. tethI saMjavalana mAnanI apekSAe purUSavedanA saMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. tethI paNa sa Mjavalana mAyAnA asaMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. jo ke purUSaveda ane sa Mjavalana mAyA e bannene meAhanIya kane prApta thayela dalikanA kaMIka nyUna Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 paMcasaMgraha tRtIyakhaMDa ardhabhAga maLe che. paraMtu kaSAya mehanIya karatAM nekaSAya mehanIyane prApta thayela bhAga tathA-svabhAve ja kaMIka nyUna hoya che. tethI ahIM vizeSAdhikaja ghaTe che. ane saMjvalana mAyAne mehanIyane kaMIka nyUna ardhabhAga tathA saMjavalana lebhane mehanIyane saMpUrNa bhAga prApta thAya che. tethI mAyAnI apekSAe saMjavalana lebhane prApta thayela dalika DabbalathI paNa kaMIka adhika hoya che. mATe saMkhyAta guNa hoya che. AyuSya - cAre AyuSya saMjJI paMcendriya paryApta svabhUmikA anusAra utkRSTa yegasthAnamAM vartAtA utkRSTa sthitie bAMdhI zake che. ane te vakhate aSTavidha baMdhaka ja hoya che mATe cAre AyuSyane dalika bhAga paraspara tulya hoya che. nAmakama- gati - naraka ane devagatine utkRSTa pradezabaMdha 28 nA baMdhasthAnamAM hovAthI paraspara tulya ane zeSa gatinI apekSAe alpa che. ane manuSya gatine utkRSTa pradezabaMdha 25 ne baMdhasthAnamAM hovAthI temaja tiryaMca gatine utkRSTa pradezabaMdha 23 nA baMdhasthAnamAM hovAthI prathamanI be gatinA dalikanI apekSAe manuSya ane tiryaMca gatine prApta thayela dalika anukrame saMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika hoya che. cAre AnupUrvanuM paNa Aja pramANe hoya che. beInDiyAdika cAra jAtione utkRSTa pradezabaMdha 25 prakRtinA baMdhasthAnamAM thAya che. tethI paraspara tulya ane ekendriya jAtine utkRSTa pradezabaMdha ra3nA baMdha sthAnamAM hovAthI prathamanI cAra jAtinA dalikanI apekSAe ekendriya jAtine prApta thayela Thalika saMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. zarIra- AhAraka zarIrane utkRSTa pradezabaMdha trIzanA baMdhasthAnamAM hoya che. ane tene nAmakarmane prApta thayela dalimAMthI zarIrane maLela 30mA bhAgamAMthI lagabhaga cethe bhAga prApta thAya che. mATe sarvathI alpa ane kriyazarIrane nAmakarmane prApta thayela dalikanA 28mA bhAgamAMthI lagabhaga trIjo bhAga maLe che. mATe AhArakanI apekSAe kriya dalikabhAga saMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. audyArika zarIrane prApta thayela dalika nAmakarmane prApta thayela dalikanA 23mA bhAgamAMthI lagabhaga trIjA bhAganuM maLe che. tethI vaikiyanI apekSAe audArikane maLela dalika bhAga paNa saMkhyAmabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che, ane tejasa tathA kArmaNa zarIrane nAmakarmane prApta thayela dalikanA 23mA bhAgamAMthI lagabhaga trIjo bhAga maLavA chatAM prakRti vizeSa hevAthI bIjA niyama pramANe audArikathI taijasa ane kAmaNa zarIrane dalika bhAga anukrame asaMkhyAtabhAga adhika rU5 vizeSAdhika hoya che. Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 37 saMghAtanane dalika bhAga paNa zarIra tulya che. ane traNa aMgopAMgane dalika vibhAga paNa prathamanAM traNa zarIra tulya ja che. paraMtu dArika zarIrane utkRSTa pradeza baMdha 23 nA baMdhasthAnamAM ane dArika aMgopAMgane utkRSTa pradezabaMdha 25nA baMdhasthAnamAM hoya che. baMdhana - AhAraka AhAraka baMdhanane prApta thayela dalika trIjA niyama pramANe a5 ane te thakI AhAraka-tejasa, AhAraka-kArmANa, temaja ADAraka-tejasa-kArmANa baMdhanane prApta thayela dalika vibhAga prakRtivizeSa hovAthI bIjA niyama pramANe anukrame asaMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. ane tenI apekSAe trIjA niyama pramANe vakriya-vakriya baMdhanane prApta thayela dalika vibhAga saMkhyAta bhAga adhika rU5 vizeSAdhika che. ane tethI paNa vaikriya-aujasa, vaikriya-kAzmaNa ane vaikiya-tejasa-kAzmaNa baMdhanane prApta thayela dalika vibhAga eka baMdhasthAnamAM hovA chatAM bIjA niyama pramANe anukrame asaMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. ane tenI apekSAe trIjA niyama pramANe audArika-dArika baMdhanane prApta thayela dalika vibhAga saMkhyAmabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. ane tenA karatAM dArika-tejasa, dArika-kAzmaNa, dArika tejasa-kAzmaNa, tejasa-tejasa, tejasa-kAzmaNa ane kArmaNa-kArpaNa baMdhanane prApta thayela dalika vibhAga 23 prakRtirUpa eka baMdhasthAnamAM hovA chatAM svabhAva vizeSathI bIjA niyama pramANe anukrame asaMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika hoya che. - prathamanAM pAMca saMghayaNane utkRSTa pradezabaMdha ra9 nA baMdhasthAna rUpa eka ja baMdhasthAnamAM hovAthI teone dalika vibhAga paraspara samAna ane chevaThA saMghayaNanI apekSAe alpa hoya che. te thakI chevadrA saMghayaNane utkRSTa pradeza baMdha 25 nA baMdhasthAnamAM hovAthI trIjA niyama pramANe saMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. madhyamanAM cAre saMsthAnane utkRSTa pradezabaMdha 29 prakRtirUpa eka ja baMdhasthAnamAM hovAthI A cArene dalika bhAga paraspara tulya ane anya be saMsthAnanI apekSAe alpa hoya che. tethakI prathama ane hUMDaka saMsthAnane utkRSTa pradezabaMdha anukrame deva prAgya 28 nA ane ekendriya prAgya 23 nA baMdhasthAnamAM hovAthI trIjA niyama pramANe baMnene dalika vibhAga anukrame saMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. varNacatuSkane utkRSTa pradezabaMdha ra3 nA baMdhasthAnamAM ja hoya che. ane tenA vize be sAtheja baMdhAya che. tethI e cArenA piTabhedomAM prakRti-vizeSa hovAthI asaMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika dalika hoya che. te A pramANe kRSNa varNane prApta thayela dalika sarvathI alpa, te thakI nIla-rakta-pIta ane zukala varNane prApta thayela dalika anukrame vizeSAdhika. eja pramANe kaTu rasane prApta thayela dalika Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 pa'casa'graha tRtIya khaDa alpa che. ane tethI tikta-kaSAya-Amla ane madhura rasane prApta thayela dalika anukrame vizeSAdhika che. durabhigaMdhane prApta thayela dalika alpa che. ane tenI apekSAe surabhigaMdhane prApta thayela dalika vizeSAdhika che. paraMtu kama prakRti cUrNi vageremAM surabhigaMdhane prApta thayela dalika alpa ane durabhiga dhane vizeSAdhika khatAvela che. ahI koI yukti na hAvAthI tattva kevaLI gamya. gurU ane kazane maLela lika alpa ane paraspara tulya che. tenAthI mRdu-laghu, zIta-rukSa, snigdha-uSNune maLela lika vizeSAdhika che. ane paraspara makhkhanu dalika tulya che. e vihAyeAgati ane e svaranA utkRSTa pradezamadha 28 nA aMdhasthAnamAM hAvAthI temaja Atapa ane udyotanA utkRSTa pradezakhaMdha 26 nA 1 ja aMdhasthAnamAM hAvAthI paraspara tulya che. arthAt alpa-ahutva nathI. Atapa ane udyota vinA cha pratyeka prakRtienI avAMtara prakRti temaja viASI prakRti na heAvAthI alpa-ahutva nathI. trasa, paryApta, sthira ane zubha A cAra prakRtinA utkRSTa pradezabadha .25 nA adhasthAnamAM che. ane tenI pratipakSa sthAvara, aparyApta, asthira, ane azubha e cAranA utkRSTa pradezakha dha 23 nA madhasthAnamAM che. mATe trasAdi 4 ne prApta thayela dalika alpa che ane sthAvarAdi cArane maLela lika pAtapAtAnI vidhi prakRtithI sa MkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. saubhAgya, ane AdreyanA utkRSTa pradezakha dha devaprAyeAgya 28 nA adhasthAnamAM che. tethI A ene prApta thayela dalika alpa che. ane tenA karatAM tenI vidhI daurbhAgya ane anAyanA utkRSTa pradezamAMdha 23 nA khaMdhasthAnamAM hovAthI sakhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. sUkSma ane khAdyara temaja pratyeka ane sAdhAraNa A banne yugalano utkRSTa pradezama dha 23 nA khadhasthAnamAM ja hAvAthI paraspara tulya che. ayazakItinA utkRSTa pradezakha dha mULaprakRti-saptavidha aMdhaka mithyAdRSTine nAmakanA 23nA adhasthAnamAM che. mATe tene maLela dalika alpa che. ane tenAthI yazakItine prApta thayela dalika sa MkhyAtaguNu hAya che. kAraNa ke yazakItinA utkRSTa pradezakha dha dezamA guNasthAnake mULa cha prakRtinA khaMdhakane che. tethI prApta thayela mULa dilakanA lagabhaga chaThTho bhAga saMpUrNa yazakItine ja maLe che. gAtrakama :- nIcagetrane prApta thayela dalika alpa che. ane tenAthI ucca geAtrane prApta thayela lika sa MkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. tenu kAraNa asAtA ane sAtAmAM batAvyA pramANe che. aMtarAya :-dAnAMtarAyane prApta thayela dalika alpa che. ane prakRti vizeSa hAvAthI khIjA niyama pramANe lAbhAntarAya, bhAgAntarAya upabhAgAntarAya, ane vIryAM tarAyane prApta thayela dalika anukrame asaMkhyAta bhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 399 -: jaghanya pade dalika vibhAga :kriya, aSTaka, AhAraddhika ane jinanAma temaja tiryaMca-manuSpAyuSya vinA 107 prakRtione jaghanya pradezabaMdha sarvAlpa vIryavALA labdhi aparyApta sUkSma nigAdiyAne utpattinA prathama samaye ane manuSya-tiryaMcAyuSyane eja jIvane pitAnA AyuSyanA be bhAga vyatIta thayA bAda tarata ja AyuSyane baMdha zarU karanArane baMdhanA prathama samaye ja hoya che. tethI ahIM prakRtivizeSanA kAraNe athavA sarvaghAtInI apekSAe dezaghAtI prakRtimAM dalika vizeSa prApta thAya, ane nAmakarmamAM vadhu saMkhyAvALA baMdhasthAnamAM je prakRti baMdhAtI hoya tenA karatAM ochI saMkhyAvALA baMdhasthAnamAM baMdhAtI prakRtine dalika adhika maLe che. A hakIkata sarvatra yAda rAkhavI. jJAnAvaraNIya ane aMtarAyamAM jema utkRSTa pade a5bahatva che. tema ahIM paNa che. ane darzanAvaraNIyamAM paNa karma prakRti TakA AdimAM utkRSTa pramANe ja alpabahatva che paraMtu karmaprakRti cUrNi AdinA abhiprAye nidrAne maLela dalika alpa, tethI pracalA, nidrA-nidrA, ane pracalA-pracalAne prApta thayela dalika anukrame asaMkhyAtabhAga adhika rUpa vizeSAdhika che. A vizeSatA che. vedanIya tathA gotrakarmanI pravRtiomAM paraspara alpa bahutva nathI arthAt kalika vibhAga tulya che. ja mehanIya kama:- apratyAkhyAnIya mAnane prApta thayela kalika alpa che. tenI apekSAe apratyAkhyAnIya kodha-mAyA-le. pachI pratyAkhyAnIya mAna-kodha-mAyA-lebha, tyArabAda anaMtAnubaMdhI mAna-krodha-mAyA-leba ane mithyAtvane prApta thayela dalika anukrame. eka-ekathI bIjA niyama pramANe prakRtivizeSa hovAthI asaMkhyAtabhAga adhika che. te thakI prathama niyama pramANe jugupsA dezaghAtI hovAthI tene prApta thayela dalika anaMtaguNa. tenA karatAM bhaya, hAsya-zoka, rati-arati ane traNe vedane prApta thayela dalika anukrame asaM khyAtabhAga adhika che. ane paraspara tulya che. tethI paNa saMjavalana mAna, krodha, mAyA ane lebhane prApta thayela dalika anukrame asaMkhyAta bhAga adhika che. AyuSya karma - tiryaMca ane manuSya AyuSyane prApta thayela dalika paraspara tulya hoya che. kAraNake A bane AyuSya alpa AyuSya ane sarvAlpa viyavALA labdhi apa pta sUma nigediyA che pitAnA AyuSyanA be bhAga gayA pachI prathA samaye bAMdhI zake che. mATe AnI apekSAe deva tathA naraka AyuSyane prApta thayela dalika asaMkhyAta guNa ane paraspara tulya hoya che. kAraNake A banne AyuSyane jaghanya pradezabaMdha paryApta asaMjJI paMcendriya tiryaMne hoya che. ane teone vega sUkama ni divAnI apekSAe asaMkhyAta guNa hoya che. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 paMcasaMgraha vatIyakhaMha nAmakama: tiryaMca gatine jaghanya pradeza-baMdha tiryaMca prAgya 30 nA baMdhamAM hoya che. mATe tene prApta thayela dalika alpa che. ane tenI apekSAe manuSyagatine jaghanya pradezabaMdha manuSya prAgya 29 baMdhasthAnamAM hovAthI trIjA niyama pramANe saMkhyAta bhAga adhika hoya che. tenAthI devagatine prApta thayela dalika asaMkhyAta guNa hoya che. kAraNake devagatine jaghanya pradezabaMdha utpattinA prathama samaye jinanAma sahita devaprAyogya 29 nA baMdhasthAnamAM hoya che. ane naraka gatine paryApta asaMjJI paMcendriya tiryaMcane hoya che. ane manuSya gatine jaghanya pradezabaMdha sUma nigodiyAne utpattinA prathama samaye hoya che. tethI tenI apekSAe devagati ane narakagati bAMdhanArane vega anukrame eka-ekathI asaMkhyAta guNa hoya che mATe. beIndriyAdi 4 jAtine jaghanya pradezabaMdha 30 nA eka ja baMdhasthAnamAM hevAthI ekendriya jAtinI apekSAe alpa ane cArene paraspara tulya, ane tenI apekSAe ekendriya jAtine jaghanya pradezabaMdha 26 nA baMdhasthAnamAM hovAthI tene maLela dalika saMkhyAta bhAga adhika hoya che. audArika, tejasa ane kAzmaNa zarIrane jaghanya pradezabaMdha 30 nA ekaja baMdhasthAnamAM che chatAM audArikane prApta thayela dalika alpa che. ane prakRti vizeSa hevAthI bIjA niyama pramANe tenAthI taijasa ane kAmaNane prApta thayela karma dalika anukrame asaMkhyAtabhAga adhika hoya che. vaikiya zarIrane jaghanya pradezabaMdha devagatinI jema 29 nA baMdhasthAnamAM hovAthI labdhi paryApta saMjJI paMcendriya manuSyane utpattinA prathama samaye hoya che. ane tene sUkSma nigediyA karatAM vega asaMkhyAta guNa hevAthI kArpaNanI apekSAe kiyane maLela dalika cethA niyama pramANe asaMkhyAtaguNa che. ane AhAraka zarIrane jaghanya pradezabaMdha devagya 31 nA baMdhasthAnamAM munine ja hoya che. ane saMsI aparyApta karatAM saMzI paryAptane vega asaMkhyAtaguNa hoya che. mATe vaikriya zarIranI apekSAe AhAraka zarIrane prApta thayela dalika paNa asaMkhyAta guNa hoya che. pAMce saMghAtana ane traNe aMgopAMganuM alpabadutva paNa zarIra tulya ja che. baMdhana - audArika-dArika baMdhanane prApta thayela dalika sauthI alpa che. ane tenI apekSAe audyArika tajasa, audArika-kAzmaNa, audArika-tejasa-kAzmaNa, tejasatejasa, taijasa-kArpaNa ane kAzmaNa-kArpaNa baMdhanane prApta thayela dalika bIjA niyama pramANe prakRti vizeSa hevAthI anukrame asaMkhyAta bhAga adhika che. ane tenAthI zarIramAM batAvela yukti pramANe vaikriya-ki baMdhanane prApta thayela dalika cothA niyama pramANe asaMkhyAta guNa che. tethI vaikriya-tarasa, vaikiya-kAzmaNa ane vaikriya-tejasa-kAzmaNane prApta Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 4om thayela dalika prakRti vizeSa hovAthI anukrame asaMkhyAta bhAga adhika che. tenA karatAM AhAraka zarIramAM batAvela yukitathI cothA niyama pramANe AhAraka-AhAraka baMdhanane prApta thayela dalika asaMkhyAta guNa che. ane tenAthI AhAraka-taijasa, AhAraka-kArpaNa ane AhAraka-jasa-kAzmaNa baMdhanane prApta thayela dalika prakRti vizeSa hevAthI anukrame asaMkhyAta bhAga adhika che. varNacatuSkanA pitA bhedanuM alpa-bahutva jema utkRSTa pade che. tema ahIM parNa che. udyata ane traNa catuSka A pAMce jaghanya pradeza baMdha 30 nA baMdhasthAnamAM hoya che. mATe tene maLela dalika a9pa che. ane Atapa, sthAvara A bene jaghanya pradeza-baMdha 26. nA baMdhasthAnamAM, sUkSmatrikane jaghanya pradezabaMdha 25 nA baMdhasthAnamAM hovAthI potapitAnI pratipakSa prakRtinI apekSAe Atapa Adi pAMce prakRtine prApta thayela dalika saMkhyAtabhAga adhika hoya che. be vihAgati, sthira Saka ane asthira Saka A caude prakRtine jaghanya pradezabaMdha tiryaMca prAgya 30 nA eka ja baMdhasthAnamAM hovAthI paraspara alpabahuta nathI arthAt samAna dalika maLe che, Atapa ane udyota vinA zeSa cha pratyeka prakRtionI peTA prakRti temaja vidhi prakRti na hovAthI teonuM paNa alapa-bahutva nathI. cAre AnupUrvIonuM cAra gationI jema alpabaddhatva yuktithI ghaTe che, paraMtu karmaprakRtinI cUrNi ane TIkA vageremAM cAre AnupUrvIonuM jema utkRSTa pade batAvela che. tema jaghanyapade paNa a5-bahuta batAvela che. tenuM kAraNa bahuzrute jANe. jaghanya tathA utkRSTa pradezabaMdhane kAraNe sahita A dalika vibhAga baMdhavidhAna uttaraprakRti pradezabaMdha uttarArdha. mAMthI premaprabhA TIkAnA anusAra lakhela che. tenA vizeSa jijJAsue te graMtha je iti alpabahutva pariziSTam samAptam // ( sa mA . Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa 1 6 7 ra 9 13 14 12 18 20 1 24 25 25 25 26 28 28 28 2 = 23 3R R 1 1 35 3} 38 paMkti 2 18 B 29 21 18 31 25 * 32 2 16 16 ra 12 13 21 11 3 12 14 15 15 13 20 32 21 14 28 ra zuddhi-patraka addha 0zvaraga0 savedha0 saptaya kavAra. mohoda eThanA satta segaM TIkAtu malyagiri upazAMta mAhapa ta chabaTThi sthAnakanA caTha baMdhagaMmi abaMdha bahanA0 0vIsA ati ala mene ya jugupsa phe vatAM sa ti tyare ama khyA anaMta sa kalIne i caranA A bhI guNAsthA / ke zuddha 0zvarapA0 saMvedha0 satta ya karavA. mohodaye AThanA sattA egaM TIkAnu.malayagirijI. upazAMtamAha pa` ta chAvaTThI u aSasthAnakanA arian abaMdhage badhnA0 0vIsA sattarasa arita alangeAne daya jIgusA chaThThuM. pheravatAM samyagdaSTi tyAre apratyAkhyA anatA samyakatvIne ahi cAranA Ara bhI guNasthAnaka Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 azuddha guNasthA che ke visAjanA satta mAMthI ja badhnanti guNasthAnake visaMyejanA sattAmAMthI ja badhnati je samaye sattarasabaMdhage sattarasaMbaMdhage caturvizattayaH ekaviMzatiH aThThAvIsa e zrayI zata nI satta ane vizatayo baMdhaka abadhaTa 0thaturvivArA: ekaviMzatiH aThThAvIsa kaI pahelAM AzrayI zatakanI sattAsthAne vizatayo baMdhakane abaMdhakane baMne duhao visesa prApta kare sthAnano narakagatihetuH saptatikA. vizatirekona baMdhasthAnake duhao visesa kare prApta sthA no narakagati tuH saptAtakA viMzati rekona baMdha sthAnake paJca SaDa baMdha sthAnaka nimitta De tevIsA pajja0 tyAnupUrvika thaya bAdhe bheLAtAM sammorAla baMdhasthAnaka nimittavaDe tevIsA'pajjA tyAnupUrvI thAya bAMdhe bheLavatAM sammogalaM Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 pRSTha paMkti azuddha zuddha udao puvi 79 5 eka : 3 . . 23 113 113 113 114 1 4 1 udaopuTiva aka satta sthAna cara bhaga tane ekke ke uvarayabaMdha ofzakti badhe vigrahagatima yaMca tiya avyavasayavALA sattAsthAne cAra bhagavaMtane ekeke uvasyabaMdhe trizani trizani 2 baMdhe vigrahagatimAM tiryaMca 114 114 115 116 117 tirya 118 119 kSAyi adhyavasAyavALA kSAyika dvicarama 129 dica ma paryata paryata bhaga bhaMga 132 kSa zreNimAM 133 padasaM kSapakazreNimAM padasaMkhyA mizrA cauda eMzI coisa u 0caturdaza tu sa RNaM kamizna cAda ezI - codasau caturdazasa ruNaM 136 144 . 146 147 148 148 149 148 149 149 150 154 155 : de RNaM RNaM phaLA ruNaM cauvIsAiguNejjA kahiyAi pAce tiryaMca megya RNametad RNaM cauvIsAi guNejjA kahiyAI pAMce tiryaMcagya bArahiyA 30 163 163 168 10 bArAhIyA Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 405 pRSTha azuddha 168 171 172 177 179 180 181 kare che. tiviha...viti surbhAga-dubhaga -3sattAsthane neyAzInuM sattasthAne calIsa 8 no rUAtanAM ba kInAM beThaMthI sa tAne karatA sivida...vitti subhaga-durbhaga - 31sattAsthAne nevyAsInuM sattAsthAno cAlIsa 30 nA zarUAtanA bAkInAM bemAMthI sAtAne 182 183 183 185 185 187 188 188 193 bhaMgAya agurulaghu bhaMgaya aguladhu dara trayAda chaThamAi va - 195 196 198 198 198 bAdara trayoda chaumA iva tenI tenA merunI meranI bhavALa vatu ratiH karmae saMbaMdhevi zeSa bhavALA catuHsaptatiH 200 201 204 saMbaMdhe vizeSa 205 207 207 pajjatigayA dubhaga 207 209 209 kArmaNanogI o rika ahAraka apamatte varSa pajjattigayA dUbhaga kArmaNayogI dArika AhAraka apramatte 209 215 varSa Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 215 216 22} 228 228 228 230 231 232 235 241 242 245 245 249 250 251 251 pA 252 257 261 262 263 263 265 29 269 270 272 272 204 275 276 ** '' pakti 14 2 * * OM 17 31 14 23 24 $ ha 19 6 10 19 4 9 18 21 Re 30 22222 G 19 22 24 2 3 4 } AL 29 11 11 24 ** azuddha havA sAtanA sarvezva na mA che kaI paNa pra ranA Apamika cha kSAyeSazika kSakazraNImAM chaThTha vayimizra dd rAkha AnI tetAlIzamI sa ANa jinAnAma asthidvika tiya sA azuvihAye. vakriya tra ka vakriya AhAna 1. tiya cAnI vAya 1. ma. ve. ma. nAnava va. ti. ra-8 DhAvAnI ve. zuddha hasvA sAtanI sa Mvaidha navamA chaThThe kAI paNa prakAranA aupamika chaThThe kSAyeApazamika kSapazreNImAM . vaiyimizra "> rAkhavAnI tetAlIzamI saMghayaNa jinanAma asthiradvika tiyA azuvihAyA. vaikriya trasatrika vaikriya" ahIMnA ve. tiya cAnI vaikriya ve. ma. ve. ma. nA nava ve. ti. 92-88 hAvAthI vaikriya Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha azuddha 278 279 sattasthAna uttara va. gurustha nake sattAsthAna uttara vai. guNasthAno 279 281 281 282 aThThavanane kAraNake amravanane kAraNa ke -75 284 286 bane baMne 287 289 294 294 298 300 navANuM 115 va. tiryaMcanA vapriya sarva paryAptae paryAptinI navANuM. 115ra 4. tiryacanA variya sarva paryAptie paryAptanI tiyacanA saMvedha prazasta prakRtinA 20 vikriya 305 309 tiryaMcanA sadha prazastA prakRtina 311 12 343 344 34. 345 vaikriya vakriya vakriya cheDI manu ne hevAthI vikriya 345 357 35 cheDI manuSyane hovAthI vikriya zruta zrataajJAnamAM vaikriya zrata zrataajJAnamAM vakriya 361 367 398 369 kAyayoge kAyoge guNasthAnake sukSmasaM5rAya praznotarI 372 rU75 guNasthAnake sUkSmasaM5rAya praznottarI Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 387 ', 39 388 "" wd pakti 2 6 x 2 ~ 2 11 12 16 7 10 roe azuddha graMthakA nA vakriya sayama sthAne vAya .. zuddha graMthakAranA vaikriyanA saMyamasthAna vaikriya .. Page #420 -------------------------------------------------------------------------- _