Book Title: Dombi and Son Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel Publisher: Parivar Prakashan Sahakari Mandir Ahmedabad Catalog link: https://jainqq.org/explore/005192/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navalakathA saMtaLI dAsa paTela ertatione si for en les persona@skler& ICHEUR www.amelibrary.org Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DobI enDa sana ( cATarsa Dikansa kRta navalakathA, "tavaMgaranuM saMtAna" ] saMpAdaka pALadAsa jIvAbhAI paTela NRdhA mAM , ja parivAra prakAzana sahakArI maMdira li. amadAvAda-13 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka kamubahena putra che -vyavasthApaka, parivAra prakAzana sahakArI maMdira liTa amadAvAda-13 jIvaNajI DAhyAbhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda-14 (c) parivAra prakAzana satra maMtra liva prata 2,000 mukhya vikretA varlDa kalAsika myujhiyama amadAvAda-13 ki. 1200 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana DAbI enDa sana" e DikansanI dharakhama navalakathA che. kadanI dRSTie, eTaluM ja nahi paNa, rasa-guNanI dRSTie paNa dhanasaMpatti - tavaMgaratA e eka prakAre kAcA pArA jevI cIja che. je "zreSTha puruSo - "zreNIo" parApUrvathI zaMkaranI peThe e pravAha dhAraNa karatA AvyA che, teo bhale enA dabANa heThaLa ke tene jorathI taNuI ke tUTI na jAya - ane tethI teo kharA arthamAM mahAjana' paNa kahevAya che, - paraMtu navAsavA tavaMgara banelA sAmAnya mANasanuM to e dhanasaMpattinA uchALAthI mAthuM ja pharI jAya che. ane tenAM je mAThAM pariNAma pitAnA jIvanamAM tema ja bahAranA kauTuMbika tathA sAmAjika jIvanamAM temane hAthe sarajAya che, teno vyApa ane karuNatA keAIne paNa coMkAvI mUke. IsTa IDiyA sAthenA vepArathI navA tavaMgara thavA lAgelA aMgreja vepArIomAM mitra DebI kaMIka vadhu saphaLa nIvaDela - vadhu tavaMgara banele mANasa che. ane navI samRddhinuM ghamaMDa tenAmAM soLe kaLAe vyApI rahyuM che. tenI sauthI kAramI asara tenAM saMtAno pratyenA tenA vyavahAramAM dekhAya che. tene potAnA putrane ekadama khUba paisA kharacIne, sArAmAM sArAM niSNAto mAraphata keLavaNI ApIne, bIje chokarAMthI judo pADI de che. ane navAsavA tavaMgara banavA lAgelA samAjamAM evA bhAtabhAtanA niSNAto paNa ghaNuM phUTI nIkaLe che, jeomAM evA tavaMgarenA ghamaMDane poSIne paisA kaDhAvavAnI to pUrI AvaData hoya che, mAtra samagra jIvananI daSTie e vividha kasabenA sthAna aMge tathA mUlyu aMge samagavAra nathI hotI eTaluM ja ! Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi DAmbI peAtAnA putrane e badhA keLavaNI-niSNAtenA hAthamAM mUkI daI, lagabhaga tene mArI ja naMkhAve che! kAraNa ke, pelAene tenuM zarIra ghasAtuM jAya che athavA tenA zarIranA yathAyeAgya vikAsa mATe zAnI jarUra che, e jovAnI dRSTi ja nathI ! mi. DAmbI peAtAnI peDhIne mATe putranI jeTalI AvazyakatA gaNe che, teTalI peAtAnI putrInI gaNatA nathI. ane tethI temanI putrI klAransa Akhara sudhI avagaNAyelI ane tajAyelI ja rahe che. alabatta, kathAkAra chevaTe enA hAthamAM ja mi DAmbIne anAtha sthitimAM lAvI mUkIne adbhuta rIte tenI 'dhArInI marI' cUkate karAve che. Ama, A pustakamAM mukhyatve, navA samRddha thavA lAgelA samAjomAM UbhAM thatAM apalakSaNAnuM surekha citra che, uparAMta cetavaNI paNa che. ane atyAre paradezI madada ane paradezI devAMthI tathA yAjanAenAM mabalaka nANAMthI navA tavaMgara banavA beThelA kAnTrAkTarA, vepArIo, dhaMdhedArIe, vakIla, dAktarA ane sauthI vadhu tA - amaladArA ane niSNAteAnA ApaNA samAjane e navalakathAmAMthI sArI cetavaNI ane cAnaka maLe che. ApaNe tyAM paNa navAM banelAM tavaMgara mAbApe| amuka paradezI niSNAtenI amuka paradezI saMsthAomAM keLavaNI apAvavA peAtAnAM bALakAne dAkhala karAvavA paDApaDI kare che; ane amadAvAdamAM te| evI eka saMsthA che, jemAM peAtAnA bALakane dAkhala karavA mAtAnI sagarbhAvasthAmAM ja nAma noMdhAvavuM paDe che. e paradezIenA hAthe paradezI saMskAra potAnAM bALakAmAM nAnapaNathI dAkhala karAvanArAM e mAbA peAtAnuM ke e bALakanuM zuM kalyANa sAdhatAM ke icchatAM hAya che, te te| e jANe. paraMtu paradezI AkramaNa vakhate e paradezI saMsthAe ApaNAM bALakane zI deAravaNI Ape che te jANavuM jarUrI kharuM. kAraNa ke, paradezI madathI vikasatA athavA vikasavA icchatA deze Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vacce UbhAM thatAM yuddhomAM paradezI hita-saMbaMdhano hAtha tema ja parasparano virodha kAma karatA hoya che. eTale yuddhane kaTokaTa vakhate pelI paradeza-saMcAlita keLavaNI-saMsthAonA hAthamAM paDelAM ApaNuM tavaMgara lekanAM bALako zuM 'vicAre ke kare" e jANavuM ati Avazyaka gaNuya. te badhAne zaMkAspada mANaso to gaNavAM ja joIe. ane karuNatA te e che ke, e paradezI saMsthAomAM paradezI mAdhyama mAraphata taiyAra thayelAM bALake ja moTAM thaI, ApaNI kendrIya sarakAramAM javAbadArInAM sthAna meLavI zake, evI jogavAI atyAre AjhAdI bAda ApaNuM dezamAM pravarte che. eTaluM ja nahi. paNa kendrasarakAra lAkhAne kharace mAdhyamika keLavaNInI paNa evI saMsthAo dareka rAjyamAM calAve che, jemanuM mAdhyama paradezI bhASA hoya che eTaluM ja nahi, paNa parIkSAo mATe paNa temane prAdezika esa. esa. sI. beDe sAthe saMbaMdha na hoI paradezI jevA bhaLatA loko sAthe hoya che. dezanI e naheru-nIti khataranAka che; paraMtu dezanA tavaMgara loko enA pakSamAM heI, janatA krAMtinA jore ja e badhuM ukhADI zake te ukhADI zake. nahIM to, ApaNuM deza upara paradezI saMskAre mAraphata paradezIonuM rAjya have AjhAdI bAda to yAvacaMdra-divAkara lakhAyeluM lAge che. astu. ApaNe A navalakathAnI vAta upara ja AvIe. A navalakathAmAM vArtArasa Ubho karavAmAM lekhaka ghaNuM saphaLa nIvaDayA che. ane tethI A vArtA DikansanI manoraMjana mATe lakhAyelI saphaLa navalakathA gaNAya che. paraMtu mahAna lekhake kevaLa manoraMjana mATe lakhe, topaNa, temAM temanAM bArIka nirIkSaNa ane sacoTa TIkA UtaryA vinA rahe ja nahi; ane te pramANe A navalakathAmAM paNa e vastuo UtarelI che ja. saMpAdake mULa navalakathAno saMkSepa evI kuzaLatAthI karyo che ke, mULane rasa ane pravAhitA sacavAI rahe ane chatAM lekhaka tarIkenA WWW Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DikansanA kasabane anyAya na thAya. AzA che ke, gujarAtI vAcake A vArtAne rasa yatheSTa mANaze. DikansanI mazahUra copaDI "pikavika peparsa'nuM chApakAma paNa ghaNuM AgaLa vadhI rahyuM che, e ahIM jAhera karatAM amane atyaMta AnaMda thAya che. zrI. gopALadAsa paTelanI ApaNuM dharmagraMtho ane vizvasAhityane mAtRbhASAmAM utAravAnI je viziSTa ane rasALa rIta che, te to gUjarAtI vAcakane jANItI bAbata che. sau temanI zailI ane paddhatithI ekasarakhAM prabhAvita thAya che. Aje sAmAnya bhaNelA ke aMgrejI mULa graMtha bahu ochA vAMce che. keLavaNIkArone to ApaNA A vizvasAhityanA vArasAno paricaya mAtRbhASAmAM ApavAnI paravA ja nathI. teo to aMgrejIne kAma karavAnA puNyakAryamAM ja lAgelA che. eve vakhate A "vizvasAhitya mAtRbhASAmAM rajU karI zrI. gopALadAsa paTele gujarAtI samAjanI uttama sevA karI che. vizvanA mahAna vicArakanAM ciMtana ane puruSArthanI dizA samajavAmAM AthI sAmAnya vAcakane kImatI madada thaze. e rIte vizva vadhAre vAtsalyamaya thaze. Do. motIbhAI paTele amArI vinaMtIne mAna ApI, A suMdara vArtAnA AvakAra rUpe dhanikazAhInI Aphata" e mathALe be bela lakhI ApyA che, te badala AbhAra mAnavAmAM sujJa vAcako paNa amArI sAthe joDAze. navajIvana saMsthAnA kAryakartAo tathA kalAkAro, tathA citrakAra zrI. rajanI vyAse AnA suramya, sughaDa ane svaccha prakAzanamAM je madada karI che, te mATe ame te sauno hRdayapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. AvI dharakhama navalakathAno Avo manohara rocaka saMkSepa ApavA mATe zrI. gopALadAsa paTelane pharIthI abhinaMdana ApIe chIe; ane chevaTe, gujarAtI vAcakavarga amArI A pravRttine AvakArIne, amArI saMsthAne AvAM suMdara prakAzana mATe preraNuM ApyuM jAya che, e badala teno AbhAra mAnavAnI rajA laIe chIe. tA. 1-6-66 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana dhanikarazAhInI Aphata pAtrarUci 1. putrajanma 3. dhAvamA 3. mi. DAmbInuM hAmaDipArTamenTa 4. kAkA-bhatrIjo 5. vaeNlanA nAmakaraNa vidhi 6. viliMgTana : lorDa meyara oNpha laMDana ' 7. misa Toksa 8. polanA uchera anukramaNikA 9. misisa pipacina 10. kAkAnsola muzkelImAM AvI paDe che 11. pAla dhaMdhA zarU kare che 12. navI nizALa 13. dezanikAlanI sA 14. thaeNla vaeNkezanamAM ghera Ave che 15. volTaranI mUMjhavaNA 16. svIca prakAzanI pAchaLa ! 17. kepTana kaTalanI kAmagIrI 18. pitA-putrI 19. volTaranI vidAya 20. mi. DAmbIneA pravAsa 21. navA caherA 22. maeNnejara mi. kAkara 23. mi. phrUTsa AgaLa vadhe che 7 oN. meAtIbhAI paTela m_o_y_m 11 18 32 36 45 49 57 4 71 81 91 99 104 109 113 118 131 143 149 159 171 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24. kAkA-sAlanI mulAkAte 5. kaeNpTana kaTala kAme caDe che 26. mejara kheMgaToka kAme lAge che 27. eDitha 28. navI mA! 29. misisa cikanI AMkhA UDe che 30. lagnanI AgalI rAta 31. lagna 3ra. kepTana kala mULa bhegA thaI jAya che 33. bhAI-bahena 34. mA-dIkarI 35. sukhI joDuM 36. tharamAM garamAveza Ave che 37. eka karatAM vadhu cetavaNIe 38. kaeNpTana eDavarDa kaTalanAM vadhu parAkrame 39. kauTuMbika saMbaMdhe 40. mi. TrUTasa Ana upara AvI jAya che 41. akasmAta 42. rAtanA cAkIdArA 43. susAnanI vidAya 44. vizvAsu ejaMTa 45. mAnasika pheraphArA 8 46. vajrapAta 47. kepTana kaTalane gAMDA banavAnuM ja khAkI rahe che 48. vAla'2 DUbI game che, nahIM ? '' 49. mi0 phrUTasanI phariyAda 50. mi. DAmbI ane duniyA 51. gupta khAtamI para. vadhu mAhitI 53. bhAgeDu 54. rAkhanI nokarI jAya che NE 176 185 192 200 208 15 ra4 235 239 250 261 201 200 204 289 302 311 315 35 331 338 344 352 367 375 386 400 405 415 423 430 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 448 55. jemAM ghaNAM rAjI thAya che : eka jaNa sivAya 56. lagna 57. thoDA samaya bAda 58. sajA ! 59. mukhyatve lagna viSayaka 60. upasaMhAra 451 461 473 480 A 5 - V citrasUci 1. bhUlI paDelI phaleransanI avadazA oNlTara jue che. 2. mejara joza beMgasTaka. 3. pala misisa pipacinane savAla-javAbathI mUMjhave che. 4. keLavaNI niSNAta DaoNkaTara vvibara samakSa-pilanI rajUAta. 5. kepTana kaTala mitra kAryaranI mulAkAte. 6. miDa DebI eDine pahelI vAra jue che. 7. jipsI jevI bAInA trAsamAMthI mitra kora eDithane choDAve che. 8. eDitha potAnAM ghareNAM utArI nAkhe che. 9. veTa2 pAcho AvatAM kepTana kaTalane AnaMda. 10. eDitha mi. kAkarane suNAvI de che. 11. sela jilsa! - gaLA sudhI ThAMseluM vijJAna ! 12. mi. DekhIne pastAve. 116 15ra 202 362 374 425 443 468 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanikazAhInI Aphata pustakanI prastAvanA lakhavAnuM kArya sAmAnya rIte DokaTaro pAse ochuM Ave che. paraMtu parivAra saMsthAnI ane temAMya vikhyAta aMgreja navalakathAkAra cArlsa DikansanI A majedAra kathA mATe mAre kaMI lakhavuM evI mAgaNI parivAra saMsthA taraphathI thaI, tyAre huM ekadama nA na pADI zakyo. khAsa te e kAraNe ke, parivAra saMsthAe atyAra pahelAM DikansanAM gujarAtImAM utArelAM pustaka meM joyAM hatAM, ane mane e kAma gujarAtI bhASA ane sAhitya mATe upayogI lAgyuM hatuM. te mATe parivAra saMsthAnA saMsthApaka sva. zrI. maNibhAI vAghajIbhAI paTela tathA zrI. putra che. paTela tathA tenA anya kAryakaro, kalAkAro ane saMpAdakane abhinaMdana ghaTe che. - parivAra prakAzana saMsthAe anya prakAzana saMsthAothI saheja phaMTAIne vizvasAhityane gujarAtImAM utAravAne puNyasaMkalya je divase karyo, te divase ja gujarAtanI AkhI ucharatI peDhIne ane aMgrejI nahIM jANanAra evA hajAro gujarAtI vAcakone teNe kahyuM banAvyAM che, ema mane lAge che. A saMsthAe atyAra sudhImAM nAmI vizvasAhityakAronA eka Dajhana uparAMta saphaLa saMkSepa dvArA vizvasAhityano mahAmUlo vAraso gujarAtI vAcakone sulabha karI Apyo che ane gujarAtI sAhityanI meTI sevA karI che. gujarAtI bhASA vizvasAhityanA vegavAna rasane jhIlI zake tevA khamIra vALI che, eno para to parivAra saMsthAnA A vistRta saMkSepa vAMcavA mAMgIe chIe tenI sAthe ja thaI jAya che. vAcaka joI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zakaze ke, AvA paradezI lekhakAnI paradezI pAtrAvALI meTI navalakathAe paNa mAtRbhASAmAM yathAyeAgya utAravAmAM Ave, te te ApaNA vAcAne, mULa karatAM paNa vadhu AnaMda ane khAdha ApI zake che. mArA gujarAta yunivarsiTInA chellA paMdara varSanA kAmakAjanA nikaTa anubhava parathI huM kahI zakuM chuM ke, mAtRbhASA badhA bhAveA, badhI lAgaNIo ane badhA vicArA mATe sUkSma, saceTa ane lacakadAra mAdhyama pUruM pADI zake che. vidyArthIone temanAM pApapustakA ane AvAM vizvasAhityanAM bIjAM paradezI pustake mAtRbhASA dvArA vAMcavA maLe che tyAre varasAdanA pANI jevAM mIThAM madhurAM lAge che. r Dikansa iMglaeNnDanA hRdayamAM chellA savA saikAthI ciraMtana sthAna pAmele che. tenI prAsAdika vANI IMglaeNnDamAM ghera ghera gu MjatI rahI che. te badhuM iMglaeNnDanA vasavATa daramiyAna meM najare joyuM che. tenAM keTalAMya pAtro ane prasaMge Aja laMDananI zerIemAM amara thaI gayAM che, e A mazakrUra lekhakanI rasapUrNa kalamane pratApa ane ananya lokapriyatA darzAve che. Dikansane TolsToye vizvasAhityakAra tarIke gaNAvIne tene darajo zaeNksapiyara karatAM upara mUkayo che, te abhyAsa ane kaseATInI jhINI cALaNImAMthI cAlyA bAdanuM pariNAma che. Dikansa mAnavatAnuM hArda pakaDe che, ane tene AsvAda enAM sAmAnyamAM sAmAnya pAtrA dvArA paNa ApaNane ApI zake che. * "" DAmbI eNnDa sana A lAMbI vArtA AjanA ApaNA keTalAka navalakathAkAronI mAphaka, leAkAne kevaLa maneAraMjana pUruM pADI kamANI karavA Dikanse nahi ja lakhI hAya. rANI vikaTeriyAnA samAjanI vividha UNupA pote eka mAnavatAvAdI tarIke joI, temane khullI karI batAvI, temanI sAme prabaLa leAkamata keLavavA ja temaNe lakhI haze, ema spaSTa dekhI zakAya che. A saMkSepamAM paNa mULa lekhakanI rolI tathA suMdara pAtranirUpaNa adbhuta rIte jaLavAI rahyAM che, tathA saMkSepanI zailI saraLa Ah Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAdaka ane bhAvavAhI che, e prathama ja kahI lauM. suMdara ane sughaDa chapAI te jamAnAmAM suramya citro, rasALa anuvAda, triraMgI jekeTa ane sarasa bAMdhaNuM, e parivAra saMsthAne eka ujajavaLa prakAzanasaMsthAnuM biruda apAvI zake tema che. e rIte gujarAtanI anya prakAzana-saMsthAone prakAzana-sevAnA kSetre parivAra saMsthAnA niSThAvAna prayAso, utkRSTa udAharaNa pUruM pADe che. A vArtAmAM tenA mULa lekhake bApa-dIkare, bApa-dIkarI, bhAIbahena, bhAI-bhAI, pati-patnI, nokara-zeThANuM, vaphAdAra ke nimakaharAma zatru-mitra, kAkA-bhatrIjA vagere aneka prakAranA kauTuMbika ane anya saMbaMdhe ane vyavahAranuM AbehUba citraNa karyuM che. ane e evI khUbI ane kasabathI karyuM che ke, vArtA lAMbI hovA chatAM, vAcaka premathI tene AgaLa ne AgaLa vAMcce ja jAya che. saphaLa vArtAkAranI A ja kharI khUbI kahevAya. vArtAnI zarUAta miDa DebIne ghera putranI prasUti thAya che te prasaMgathI thAya che. A samaye tene cha varSanI eka dIkarI che, paraMtu DombI sAhebane dIkarInI paravA ja nathI. tene to dIkare ja joIe ! enA jevI vepArI peDhIne dIkarI rUpI "mAla" no ze khapa ? mi. DobI pote eka moTI tavaMgara peDhIne abhimAnI vArasadAra che. keI strIne te paraNe to te strI bhAgyazALI bane, evuM mAnavA jevo tene mijAja che. tenI prathama patnI putranA janma pachI tarata ja mRtyu pAme che. tenI asara tenA upara eTalI ja thAya che ke, tenA gharanA sarasAmAnamAMthI ekAda cIja-vastu jANe ochI thaI! tene potAnI jiMdagImAM koI mitra maLe nahIM ane tene mitranI paravA paNa hatI nahIM. dIkarAnA nAma ane dIkSA vidhi pachInA khANamAM AnaMdane badale maraNa pachInuM khANuM hoya tevo dekhAva te Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavA de che! badhA jyAre AnaMdamAM heya, tyAre te pote eka muDadAlA nirjIva mANasa hoya tema, raziyana meLAmAM vecavAno hoya tevo ThaMDImAM thIjI gayele, lAgaNI vinAne, aDiyala khaccara jevo ja besI rahe che. tenA dekhAva jevo ja sTArcathI kaDaka karele tene pozAka che; ane e pozAkamAM vadhu kaDaka thaIne te bese che. potAnI sagI dIkarI pratye to tene tucchakAra ane aNagame hato ja; pitAnI bIjI vakhatanI patnI sAthe paNa te evuM ja tuccha ane kaDaka vartana rAkhe che. e navI patnI paNa svabhAve bahu abhimAnI ja hatI; eTale e be abhimAne sAmasAme athaDAtAM kauTuMbika jIvanamAM kevaLa taNakhA ja UDe che ane Aga lAge che. chevaTe e bIjI patnI mitra DAbInA abhimAnane dhULabheguM karavA khAtara ja tenA luccA menejara sAthe bhAgI jAya che - bhAgI javAno dekhAva kare che ane e luccA menejarane paNa haMmezane mATe khatama kare che, - e vaLI judI vAta. chevaTe "DAbI enDa sana' jyAre devALuM kADhe che, tyAre ja mi. DobI saheja narama ane DhIlo paDe che. tenA abhimAnane evaDI moTI Thekara tenI marmALI jagAe eTale ke dhananI bAbatamAM ja vAgavAnI jarUra paDe che. DombIne dhana viSenA khyAla bahu vicitra che. ApaNuM saMskRta subhASitanI mAphaka badhA ja guNu kAMcanamAM che, tema ja nANuthI duniyAmAM je kaMI dhArIe te thaI zake che, evuM te mAne che. badhA navA thayelA dhanike ema ja mAnatA hoya che. paraMparAthI dhana pacAvIne UbhI thayelI khAnadAnI temanAmAM hotI nathI. kevaLa AchakalApaNuM ja temanAmAM hoya che. lakSmInI caMcaLatA, lakSmInI nabaLAI lakSmImAMthI UbhI thatI AzA ane nirAzAo ane chevaTe temAMthI kazuM ja kAyamI nIpajatuM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 nathI te tene chevaTe samajAya che. De. e. je. zamana dAkatarI dhaMdho choDIne lekhaka banelo, ane aDhaLaka dhana kamAyela. paNa chevaTe e lakhe che, "meM A zuM karyu ? jo huM dAkatara ja rahyo hota, to keInuM paNa paNa kazuMka bhaluM karI zakyo hota; A paisAthI huM zuM karI zakIza? A paisAthI huM zuM karIza ?" mi. DombInI dIkarI phaoNransanuM pAtra sajIne Dikase pitAnI kalAnI avadhi karI che, dhanika bApanI dIkarI hovAne vAMke ja tyajAyela ane tarachoDAyela e cha varSanI nAnI uMmare ja potAnI mAtA gumAve che. pitA to tene lekhAmAM letA ja nathI. potAnA nAnA bhAI upara te ananya prema ane vAtsalya dharAve che. jyAre te bIjAM nAnAM bALakane pitAnAM vahAlAM mAbApane gaLe vaLagIne gela ane AnaMda karatAM jue che, tyAre te pote gaMbhIratAthI vicAre che ke, A badhAM bALako pAsethI huM zuM zIkhuM ke jethI huM paNa mArA pitAne prema saMpAdana karI zakuM ? potAnI navI mA eDitha upara potAnA pitA khuza che ema mAnI, tenI pAsethI paNa potAne pitAno prema zI rIte jItI zakAya e kaLA zIkhavA mATe ja te ene vaLagatI jAya che ! je divase tenI oramAna mA bhAgI jAya che, te ja divase teno bApa tene paNa enI saMtalasamAM rahelI gaNI, lAphe mArI gharamAMthI kADhI mUke che. duniyAnA koI paNa samAjamAM dIkarI potAnA bApane ke bhAIne ghera javA mATe AmaMtraNanI apekSA rAkhatI nathI. te svAbhAvika rIte ja mAbApa ke bhAIne ghera javA talase che. dakSane tyAM pArvatI yajJa vakhate vagara belAce jAya che. evo svabhAva ane nirdoSa prema dIkarI mAbApa pratye dharAve che. A saMsAramAM bhAI bahenano prema taddana nirdoSa alaukika ane uttama prakArano che. te phaoNransanA pAtramAM caritArtha thAya che. A pAtra sajIne lekhake kamAla karI che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI enDa sana'nA menejara jona kArkaranuM pAtra khaMdhuM ane lukhyuM che. te potAnA zeThane dago de che. potAnA bhAI ane bahenane paNa dhutkAre che, ane duniyAmAM koInI paNa paravA te karato nathI. te chevaTe potAnI nIcatAnI parAkASThAe pahoMce che, ane potAne ucita kAramA aMtane pAme che. e pAtra dvArA Dikansa mAnava jIvanamAM maLatAM baMdhAI luccAI, dago vagerene tAdaza karI Ape che. menejara kAkarano bhAI jemsa ane bahena heriyeTa jyAre potAnA bhAI jaoNnanA maraNa pachI milakata meLave che, tyAre potAnA zeTha DombIne khabara na paDe tema siphatabhera nANukIya madada kare che. menejara kAkarane e bhAI eka vakhata pApa karyA pachI prAyazcitta karI "sAdhu" -sadAcArI bananAra mANasano namUno che. ane pitAnA e bhAInI e haDadhUta dazAmAM tene sAtha ApavA jatAM potAnA jIvanane hoDamAM mUkanAra hariyeTa e bhAIbahenanA premanuM bIjuM anokhuM udAharaNa rajU kare che. hareka jamAnAmAM badhA samAjamAM AvAM pAvanakArI dazyo jovAmAM Ave che. AvI rIte sAmAnya lekhAtAM pAtrone paNa mAnavatAnA guNonuM AlaMbana ApI lekhake potAnI kalamano ApaNuM hRdaya para jAdu karyo che. A kathAmAM rANuM vikaToriyAnA vakhatanI sarjarIne paNa lekhake Acho khyAla ApavA prayatna karyo che. kepTanane banAvaTI hAtha jemAM pharka ane AMkaDo besADI zakAya tevo keAIe banAvI Apyo che. DombI jyAre ghoDA parathI paDI jAya che ane tene pAsenA pablika hAusamAM laI javAmAM Ave che, tyAre tyAM AjubAjuthI DokaTare AvI pahoMce che, jema raNamAM paDelA UMTane khAvA gIdhaDAM bhegAM thAya tema ! ane judA judA DAkaTaro kamAvAnI dRSTie khyAla karI keAI gAma tarapha to kaI sIma tarapha kheMce che. keI kahe che ke, kaMmpAunDa phrekacara che, koI kahe nathI. AmAM lekhake te jamAnAnI DeTarI sevAne Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbehUba khyAla rajU karyo che. sevAnI pAchaLa chupAyela kamAvAnI utkaTatAnuM varNana suMdara rIte karyuM che. Aje 125 varSa bAda paNa vijJAna ane meDikala sAyansa khUba AgaLa vadhyuM che, paraMtu te ja jhaDape DokaTaronI sevAbhAvanAmAM jhAjho phera paDyo nathI. te jamAnAmAM paNa dekhAvaDI chokarIono garIba ane tavaMgara baMne vargomAM temanAM mA-bApa vepAra karatAM. eDitha tenI mAne paNa AvA kAma mATe rokaDuM parakhAvI de che. AvA goThavAyelA taMtra vacce te DombIne paraNe che, paNa te dilathI tene cAhI zakatI nathI. Ama te vakhatanA vilAyatI samAjanuM suMdara citra lekhake A vArtAmAM rajU karyuM che. parivAra saMsthAnI navI cepaDI mATe kAMIka lakhavAne nimitte DikansanI A suMdara kathAnuM vAcana-manana karavAnI je aNadhArI taka mane maLI, te nimitte te mahAna kathAkArane mArI zraddhAMjali apuM chuM. AvI suMdara kathA ucita rIte gujarAtI bhASAmAM Utare che, e vaLI sonA sAthe sugaMdha jevo joga che. huM A saMkSepane hRdayapUrvaka AvakAruM chuM, ane saMpAdaka tathA prakAzakane dhanyavAda ApuM chuM. A navalakathA gujarAtI bhASAmAMnA ochA evA sArA vArtA-sAhityamAM ja nahIM paNa vizvasAhityanA gujarAtI saphaLa anuvAdomAM ucita sthAna pAmaze. Aje navI be yunIvarsITIonI zarUAta thaI rahI che ane temAMya mAdhyamane savAla mahattvano banyo che, tyAre cAlu peDhIne A jAtanuM sAhitya khUba upayogI nIvaDaze. A kArya vadhu ne vadhu yazasvI thAya e ja AzA ane pratIkSA. tA. 1-6-66 DaoN. meMtIbhAI desAIbhAI paTela Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtrasUci eDavarDa kaTala nivRtta kaptAna. selomana jillo mitra. eDitha DebI, misisa (pahelAM misisa geMgara) mi. DombInI bIjI vAranI patnI. elisa brAuna, jemsa kAra maeNnejare phasAvIne tajI dIdhelI yuvatI. misisa brAunanI putrI. kaTala, kepTana juo eDavarDa kaTala. kAkA-sola juo selomana jillA kAkara-juniyara juo jana kAra. kAkara - maeNnejara juo jemsa kArkara. koliyA klibara, misaH DokTara kliMbaranI putrI. gema- cikana juo cikana. caMgara, misirA juo eDitha DabI. cikana mi. TUTasano baeNDIgArDa - hajUriyo. jemimA paeNlI TUlanI bahena. jemsa kArlara, mi: mi. DobInI peDhImAM vizvAsu maeNnejara. jaoNna kArDa, mi: miDombInI peDhImAM eka juniyara- kArakuna. jemsa kArkara - maeNnejarane bhAI. josapha baMgasToka, mejara nivRtta lazkarI - aphasara. misa Toksane paDozI. dUsa, mi. pI. tavaMgara juvAniyo, DaoN. liMbarane nizALiya. Trala relave - karmacArI; pachI njina-DrAIvara thAya che. tenI patnI paulI mitra DombIne putra paulanI dhAva - mA bane che. Dhokasa, misa mi. DobInI prathama patnInA mRtyu pachI temane sthAne AvavA icchanAra eka bAnu. mejara oNgasTakanI paDozaNa. Dholisana mi. DebIno tahenAtI nekara, 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Di juo Dijinisa. Dijinisa . blibarane karaDakaNe kutare. DebI, misisa mi. okhInI pahelI patnI. pharansanI mA. putra paoNlane janma ApIne gujarI jAya che. De , mi. pola laMDanane eka tavaMgara vepArI. nipara juo susAna nipara parca, mi: mitra DombInI oksine saMdezavAhaka - hajUriyo. pipacina, misisa brAITanamAM eka borDiMgahAusa calAve che. pachI mitra rabInI ghara-kArabhAraNuM bane che. pola DIH mi. DombIno nAnakaDo putra; phaloransane bhAI. tenI mAtA tene janma ApIne gujarI jAya che. tenuM nAma tenA pitA ane dAdAnA nAma uparathI ja rAkhavAmAM AvyuM che. pAlI DhaDala, misisa : mi. DobanA putra palanI dhAva-mA. tenuM nAma ricArDajha' rAkhavAmAM Ave che. phinikasa, pitrAI misisa Tanano pitrAI. chevaTe eDithane Azaro Ape che. phIDara, mi. DokaTara blibaranI zALAmAM madadanIza. phanI jUnI misisa DebI. phalAya, misa susAna phaloransane e nAme bolAve che. nAnakaDo pala paNa tene phaoNya kahe che. phaloransa DebI : mi. DInI putrI ( pahelI vAranI patnIthI.) baMjhabI kepTana kaTalano dasta - eka vahANavaTI. bAIlara jue robina TUDala. bAnaMTa kaTasa, sara : AmanI sabhAne sabhya. bidharona mejara beMgasTakanA baMgALamAM nokarI karatA mitrano putra. misisa pipacinane tyAM paeNla DebIno sAthI. brAuna, misisa elisanI mA. bhikhAraNa. broglI gIro tathA harAjImAM rAkhelA mAlanI dukAna calAvanAra. selamana jilsane paDozI. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 0 liMbara, DokaTara brAITanamAM chokarAo mATenI khAnagI zALAne proprAyaTara. nDiMbara, misisa DaoNkaTara kliMbaranI patnI. maeNkasTiMjara, misisa eka karkazA vidhavA; kepTana kaTalanI makAna mAlikaNa. mejara oNgasTaka juo josapha beMgasToka maphina, mi= miDombInI peDhInA karmacArI. ricArDajha misisa juo misisa paeNlI TUla. ba juo robina hUDala. bina draDala "bAIlara," rAba- prAInDara vagere nAmothI oLakhAto TUMDala ane polIno putra. pachI mitra kArkaranI nokarImAM jAsUsa tarIke joDAya che. luijhA cika, misisa : mitra DombInI bahena, mitra jaoNna cinI patna. lakeziyA juo misa TokSa. vikAma, misisa veITaranI patnI. paulI pachI nAnakaDA pola - DombInI ghAva - mA bane che; chevaTe narsane dhadho zarU kare che. vidharsa misisa kyUTanane nokara. vaoNTara-ge eka utsAhI juvAniye. mi. DombInI nokarImAM dAkhala thAya che. solomana jillo bhatrIjo. susAna nipara pharansanI tahenAtI bAI. solomana jilasa vahANavaTAmAM vaparAtAM mApaka yaMtro banAvanAra tathA vecanAra. vaoNTara-gene kAka. kyuTana, misisa (kilo peTrA) misisa eDitha DabbI (mi. DombInI bIjI vAranI patnI)nI mA. Tasa, sara bAteMTa juo bArneTa skaTalsa. haeNriyeTa kAra jaoNna ane je kAryaranI bahena. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI enDa sana [cArsa Dikansa kRta navalakthA "tavaMgaranuM saMtAna"] Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putra-janma aDatAlIsa varSanI uMmaranA tavaMgara vepArI mi. DombInI sAme, aDatAlIsa miniTa pahelAM janmele temano putra, chAbaDI jevI pathArImAM vIMTIne jovA mATe mUkayo hato. lAMbA vakhatathI e ghaTanAnI rAha jovAtI hatI; ane DAbI pitAnA ghaDiyALanI vajanadAra sAMkaLa uchALato putra tarapha joI rahyo. alabatta, sAmAnya mANasonI jema potAnA aMtaranI lAgaNIo tene jevA asAmAnya mANasa vyakta karI zake nahIM. chatAM potAnI mahoradAra tarapha thoDI vAre pharIne teNe kahyuM, "have, pharI vAra ApaNuM peDhI yathArthapaNe "DombI enDa sana" banaze, misisa DombI, Diyara." A "Diyara" zabda patine mukhethI AnaMdanA atirekamAM nIkaLI paDe joIne misisa DombInA moM upara thaIne kaMIka navAInI AbhA pasAra thaI gaI. miDeAmbIthI paNa e vAta chAnI na rahI; eTale batAvelI nirbaLatA jANe sudhArI levA mATe temaNe umeryuM - enuM nAma, misisa DobI, pala ja rAkhavAmAM Avaze; arthAta tenA pitAnuM tathA dAdAnuM ja nAma!" misisa DombIe hoTha halAvIne, alabatta," evuM kahyuM kharuM; paNa atizaya nirbaLatAne kAraNe ene avAja hoTha bahAra nIkaLI zakya nahi. mi. DombIe have kAIne khAsa saMbodhyA vinA ja pharIthI bhArapUrvaka peDhInuM pUruM nAma uccAryuM : "DekhI enDa sana! " Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana e traNa zabdomAM ja mitra DombInA jIvanano pradhAna sUra vyakta thato hato. pRthvInuM sarjana ja jANe " bI enDa sana'nI peDhI vepAra karI zake te mATe thayuM hatuM. sUrya ane caMdra paNa temane ja prakAza pUro pADavA mATe sarjAyA hatA. nadIo ane samudro temanAM vahANone taratAM rAkhavA mATe ja pANIthI chalakAtAM hatAM. meghadhanuSya temanAM vahANone sArI AbehavAnI AgAhI karavA mATe ja dekhA detuM hatuM. DAbI enDa sana jene kendrasthAne hatA, te vyavasthAne akhaMDa rAkhavA mATe ja jANe tArAo ane graho paNa potapotAnI kakSAmAM niraMtara ghUmyA karatA hatA. te pote "sanamAMthI DAbI banyo hato, ane vIsa vIsa varSathI peDhIne ekale pratinidhi rahyo hato. potAnA pariNIta jIvananAM daza daza varSa daramyAna potAnI patnI pAsethI teNe madhura premabhAvanI apekSA ja rAkhI nahotI. te pote cAmaDAno vepArI hatA, ane hRdaya nAmanI cIjathI cheka ja aparicita hato. pariNIta strIpuruSe arasaparasa prema-vastunI Apa-le karavAnI hoya che, e te jANato ja na hato. te kadAca ema ja mAnato ke, koI paNa mAnava strIne tenI sAthe lagna karavAnI ane tene vArasadAra arpavAnI vastu ja eTalI badhI kRtArthatA tathA dhanyatA arpanArI lAgavI joIe ke, pachI tene jIvanamAM premabhAva jevI kSullaka vastu pAmavAnI apekSA ja na rahe. paNa misisa DesmI daza daza varSathI paraNIne AvyAM hovA chatAM, AjanA divasa sudhI temaNe A gharane vArasadAra arpavAnuM potAnuM kartavya bajAvyuM na hatuM. UlaTuM, cha varSa pahelAM eka putrIne janma ApavA jevuM a-kartavya bajAvyuM hatuM. kAraNa, DombI enDa sana jevI tAlevaMta peDhIne putrI nAmanI cIjano zo khapa? chokarI to A peDhIne beTA sikkA jevI lAge - jenuM kaI paNa vyavahAramAM kazuM rokANa na karI zakAya. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putra janma : paNa e chokarI phaoNransa atyAre potAnI mAnuM mukha jevA talasatI gupacupa A kamarAmAM cAlI AvI hatI. miDabbIe e joyuM. putra-janmanA AnaMdamAM te pahelI vAra e chokarIne sIdhuM saMbodhIne belI beThA : "pharansa, tAre tArA suMdara bhAIne pAse jaIne jevo hoya, to joI zake che. paNa tene tAre hAtha lagADavo nahi, samajI?" che karIe bApanI akkaDa kaThera mUrti sAme vahAlabhUkhI najara nAkhI; paNa pachI tarata potAnI mAtAnI baMdha AMkhe tarapha ja najara pheravI. te ja kSaNe mAe AMkha ughADI ane putrI tarapha joyuM. chokarI enA gaLe vaLagI paDI. mi. DombI ekadama UbhA thaI gayA. "A zuM? mAre DekaTara pepsane jaladI upara AvI javA vinaMtI karavI paDaze. huM nIce jaIne temane mokaluM chuM. tyAM sudhI tame misisa" DebIe narsa sAme praznArtha najara karIne joyuM. blekiTa, sAheba." narse pitAnuM nAma pUrI ApyuM. to, misisa blekiTa, tame DokaTara Ave tyAM sudhI A nAnA sadbhahasthanI barAbara saMbhALa rAkhaje." barAbara saMbhALa rAkhIza, sAheba, A misa phaloransa jamyAM tyAre huM ja sAravAramAM hatI. " " are, paNa misa phaloransanI vAta judI hatI, ane A vAta judI che. A nAnA sahasthane to A gharanuM AkhuM bhaviSya saMbhALavAnuM che." eTaluM kahI DobI nIce cAlyo gayo. ThekaTara pArkara pepsa rAjadarabArI dAktaramAMnA eka hatA. ane badhAM moTAM kuTuMbanI vaMza-vRddhimAM madadagAra nIvaDavAnI khyAti dharAvatA hatA. kuTuMbane sarjana mipikinsa temanI sAme namrapaNe Ubho hato. DokaTara pArkara pese DombIne AvelA joI tarata pUchayuM, "te sAheba, ApanI mulAkAtathI daradImAM kaMIka utsAha ke umaMga pragaTayAM kharAM ?" Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI eNnDa sana kaMIka uttejanA jevuM sAheba ?" kuTuMba-dAktare yogya zabda umerI Ape. mi. DAbI e praznathI jarA mUMjhAyA. kAraNa ke, temaNe daradIno kaze vicAra ja karyo nahoto. eTale temaNe e praznano javAba ApavAne badale, DaoNkaTara pArkara pepsane pharIthI upara jaI pitAne AbhArI karavAnI vinaMtI karI. DokaTara pArkara pise jaNAvyuM, "hA jI; ame tarata ja upara jaIe chIe; paraMtu, sAheba, amAre ApanAthI eka vAta chupAvavI na joIe ke, Dacesa sAhebAmAM - are huM hamaNuM jemanI sAravAra karI rahyo chuM temane bhUlathI vacce lAvyo - ApanAM mAnavaMta maheradAramAM zaktino sadaMtara abhAva che. teo atyAre evI sustI dhAraNa karI rahyAM che, je temaNe tarata tajavA eka AkharI prayatna karavuM joIe. leDI sAhebAe - nahi, nahi, mApha karajo, pAchuM huM leDI pheMkebInuM nAma vacce lAvI beThe; huM bolavA jAuM chuM tyAre judA judA kesonI Ama gUMcavaNa jevuM mane thaI jAya che..." thAya ja vaLI; ApanI te kaMI prekiTasa che, sAheba ? DokaTara pArkara pesanI prekiTasa jenuM nAma-"kuTuMba-dAktare potAnuM kartavya bajAvyuM. AbhAra, mi. pikinsa, paNa huM e kahevA jato hato ke, ApaNu daradInA zarIrane prasUtithI e AghAta pahoMcyo che ke, jene temaNe eka mahA prayatna karIne khaMkherI nAkhavo joIe." amAnuSI prayatna karIne ja vaLI -" pikinsa umerI ApyuM. "kharekhara, e zabda ja mAre vAparavo joIto hate; mitra pikinsa ahIM kuTuMba-dAktara tarIke hAjara che, e bahu sArI vAta che; e kAma mATe emanA jevA mANasa maLavA bahu jarUrI vastu che. " Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrajanma ehi, oha, sara TyUbarTa sTenlIne mukhe A pramANapatra ! Apane bahu AbhArI chuM sAheba," pikinsa gaNagaNyA. : "kharekhara, tame lAyaka mANasa che ja; haM, paNa mi. DobI, huM ema kahevA mAgato hato ke, kAunTasa opha DebI - mApha karajo misisa DebI jo e amAnuSI prayatna nahIM kare, to evI kaTokaTI UbhI thaze, je badala ame baMne jaNa kharekhara dilagIra thaIzuM." pachI baMne dAktaro upara gayA. A dAktaroe je kaTokaTInI vAta karI, tethI miDombI upara kazI asara na thaI. ema kahevuM e te emane anyAya karavA jevuM thAya. joke, AvI koI ghaTanAthI te coMkI UThe ke dimUDha thaI jAya, ema kahevuM paNa khoTuM ja gaNAya; chatAM mi. DobImAM eTaluM samajavAnI zakti te hatI ja ke, A tabakke temanI patnI je vadhu bImAra thaIne gujarI jAya, te temanA makAnanA Avazyaka rAcaracIlAmAMthI keAI upagI vastu : acAnaka cAlI javAthI jevI muzkelI UbhI thAya, tevI temane paNa thAya. alabatta, e mukelI dhaMdhedArI sadgahasthane chAje tevI ja heya, arthAta amuka goThavaNe navesara tAtkAlika vicArI levA pUratI. paNa eTalAmAM kAI bAnu, pitAnA akkaDa pozAkanA saLavaLATathI AkhA eAraDAne bharI kADhatAM dAkhala thavAthI, mi. DAbI vicAranidrAmAMthI jAgRta thaI gayA. te bAnu madhyama uMmara vaTAvI gayAM hatAM, paNa bauDisa AgaLa dhAraNa karelI custatAthI, te bane teTalAM juvAna chokarI jevAM dekhAvAno prayatna karI rahyAM hatAM, te ughADuM hatuM. vahAlA palachokaro to jANe pUro DombI ja che ne !" "ThIka, ThIka," bhAIe javAba Apyo; mi. DobI te bAjunA sagA bhAI thatA hatA. temaNe umeryuM, "mane paNa lAge che ke, kuTuMbanI rekhAo laIne e janme che; paraMtu luIjhA, e bAbatamAM coMkI UThavAnI jarUra nathI." Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ razmI eNnDa sana << kharI vAta; huM Ama uzkerAI gaI e ThIka na kahevAya; paNa chekarI evA teA barAbara DemnI thaIne janmyA che ke, evuM te! meM mArI AkhI jiMdagImAM bIje kayAMya baneluM joyuM nathI. ' paNa, phaeNnInI zI hAlata che ?'' mi. DAmmIe bahenane patnInA << samAcAra prA. ciMtA karavA jevuM khAsa kazuM ja nathI, vahAlA pAla; e te saheja azakta AvI gaI che; paNa mane jyeAje ane phreDarika vakhate je thayuM hatuM, tenI sarakhAmaNImAM A te kaMI ja nathI. jarA mana makkama rAkhavuM joIe, eTaluM ja. paraMtu ApaNI paeNnI DAmbI-kuTuMbanI hoya tyAre te ? DAmbI-kuTuMbavALAM ja evI makkamatA dAkhavI zake. kAraNa ke, atyAre kuTuMbane khAtara evI makkamatA dhAraNa karavI e kartavya gaNAya. paNa vahAlA bhAI, mane jarA dArUnI eka pyAlI Ape, tathA kekane! eka TukaDA; mane pagathI mAthA sudhI dhrujArI caDI gaI che. huM hamaNAM ja phtIne joI te AvI chuM ane sAthe sAthe pelA pATavIne paNa ! "" * paNa te ja vakhate misa >=Ase bAraNA upara TaMkArA mAryAM. tarata ja luijhAe bhAIne kahyuM, " e te! mArI bahenapaNI misa TaeNksa che. tenA vinA te! huM ahIM AvI ja na zakI heAta, bhAI. huM eTalI adhI uzkerAI gaI hatI ke na pUche! vAta !" misa TaeNkse atizaya mAkhaNu jIbha upara lagAvIne bahenapaNIne saMkSeAdhIne ja kahyuM, " mi. DAmbInI eLakhANu karavAnuM bahumAna prApta karavAnI mArI keTalAya vakhatanI abhilASA hatI; paraMtu e abhilASA Ave samaye A rIte paripUrNa thaze, enI mane kalpanA ja na hatI! paNa bahena luijhA, have tame svastha thayAM ke nahi ? jarA svastha thavA prayatna karo. HH " tame paNa misa TaeNkisa eka pyAlI le; tame A prasaMgathI mArA jeTalAM ja kSubdha thayAM che, e huM jANuM chuM. bhAI, A divasanI je Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ putrajanana iMtejArIthI huM rAha jotI hatI te lakSamAM laI misa Teksa phenI mATe meM lAvavA dhArelI bheTa taiyAra karavA divasarAta eka karI rahyAM hatAM. vastu to nAnI sarakhI ja che. ToIleTa Tebala mATenuM pina-kuzana; paNa tenA uparanA zabdo bharavAmAM misa Tekase ApaNuM kuTuMbanI lAgaNIo bAbata kharI samajadArI dAkhavI che. tenA upara temaNe "bALa-DombIne svAgatam" evA zabdo bharyA che. " ema? kharekhara ?" bhAIe AnaMda vyakta karyo. eTalA mAtrathI uttejita thaI misa Tekase umeryuM, "vahAlAM luIjhA, - ApaNuM saMbaMdhane kAraNe tamane misisa cika na kahuM to huM na lagADatAM - mAre to "ciraMjIvI DozIne svAgata" evA ja zabdo bharavA hatA. paraMtu A ajANyA devadutonA Agamana bAbata ApaNe mAnava prANIo kazuM nizcita kahI zakIe tema hetuM nathI, eTale pachI meM mArA mananA bhAvene jarA rUMdhIne A zabada bhayo." "kharekhara, huM paNa A vakhate putrane janma ApavAne kAraNe phenIne pahelAMnA badhA doSa-aparAdhanI kSamA ApI dauM chuM." luIjhAe udAratAthI umeryuM. jeke, phenInA kSamApAtra evA kayA doSa-aparAdha hatA, te to luIjha ja jANe. kAraNake, tenA bhAInI sAthe lagna karavAnI dhaSTatA batAvyA sivAya, ke pahelI prasUti vakhate putrIne janma ApavA sivAya, bIje kaze doSa phenImAM kAIthI batAvI zakAya tema na hatuM. joke, te baMne aparAdho badala phrenI ekalI karatAM luIjhAnA bhAIne paNa javAbadAra kema na gaNavo joIe, e paNa bIjA sAmAnya mANasane samajAya tevuM nathI. te ja vakhate mi. DAbIne bahAra lAvavAmAM AvyA, ane DI vAra bAda te kamarAmAM pAchA AvyA tyAre temanI phIkI paDelI mukhamudrA jeIne luIjhA bolI UThI, "bhAI, bhAIzuM che? kema Ama phIkA paDI gayA ?" Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 - DI enDa sana "teo kahe che ke, phenI --" "kazuM ja na mAnazo, bhAI, mArA anubhava upara tamane vizvAsa hoya, to khAtarI rAkhajo ke, kaeNnI mAtra jarA hiMmata dAkhave eTalAnI ja jarUra che. eka sAmAnya prayatna kare - thoDIka makkama thAya, te A azakti to tarata khaMkherI nAkhI zakAze. ApaNe badhAe tene tema karavA mATe samajAvavI joIe- preravI joIe. cAle, ApaNe badhAM upara jaIe." upara mA-dIkarI haju eka gADha AliMganamAM vIMTAyelAM hatAM. dIkarI mAnA gAla sAthe gAla ghasIne ane tenAM AMsumAM potAnAM AMsu umerIne vahAla karI rahI hatI. dIkarI vinA misisa DolbI jarA viSubdha thaI gayAM hatAM, eTale ame pharIthI tene temanI pAse javA dIdhI che, " DokaTare vaijJAnika khulAso karyo. misisa cika eTale ke luIjhAe tarata pAse jaI daradIne bedhAne kahyuM, "phenI ! phenI ! juo, miDombI tamane maLavA AvyA che. tamAre emanI sAthe vAta nathI karavI ? tamArA putrane paNa teo tamAre paDakhe mUkavA mAge che. tame to haju tenA upara najara paNa nAkhI nathI. paNa te mATe tamAre jarA hiMmata dAkhavavI joIe - makkama thavuM joIe." daradIe kazuM samajAyuM na hoya tema, bolanAra sAme AMkha pheravavA, meM jarA te tarapha vALyuM. juo kaeNnI, have mAre jarA ciDAvuM paDaze. A zuM kare cho ? DAM majabUta thAo, ane duHkha thAya to paNa kezirA karo. game tevA duHkhane paNa khaMkherI nAkhavA ApaNe koziza karavI joIe. Ama DhIlAM zuM banI jAo cho ? tamArA saheja prayatna upara ATaluM badhuM avalaMbI rahyuM hoya, tyAre AvuM DhIlApaNuM dAkhavavuM e guno kahevAya." Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAvamA paNa daradInI AMkho mIMcAtI ja jatI hatI; kAna to kadAca kyAranA baMdha thaI gayA hatA. "kaeNnI, jarA AMkha ughADavAno prayatna karo jeuM; jethI amane khabara paDe ke, tame amAruM kahevuM samajI zake che ke nahIM." dAktare have chokarInA kAna pAse mAM laI jaI kaMIka kahyuM. mammA !" chokarIe moTethI mAne saMbodhana karyuM. tarata mAnAM pipacAM zeDAM hAlyAM - DAM vRjyAM ane hoTha upara smitanI eka AchI chAyA pharakI rahI. chokarI have uparAuparI belavA lAgI, "mammA ! vahAlI mammA! mArI mammA ?" dAktare tarata ja chokarInA vALanI laTo daradInA moM uparathI khaseDavA prayatna karyo. te ja vakhate temane khabara paDI gaI ke, daradI paralokano mahemAna banI cUkyo che. dhAva-mA Iga-rUmamAM have sagAMvahAlAM ekaThAM thavA lAgyAM. upara zabayAtrAnI taiyArIo cAlavA lAgI. laIjhAnA pati micika khIsAmAM hAtha nAkhI UbhA hatA. temane sITI vagADIne ke gaLAmAM tathA nAkamAM gAyanonI amuka kaDIo cAlu gagaNavAnI Teva hatI. ahIM zekanA gharamAM potAnI e vRttine bhAre jAgRti ane samajadArIthI teozrI dabAvI rahyA hatA. temanAM mahoradAre temanI pAse AvIne kahyuM, "huM mArI jAtane jIvanabhara dhanyavAda ApyA karIza ke, chevaTanI ghaDIe meM kaeNnInA badhA aparAdhanI mAre e belIne kSamA ApI dIdhI. nahi to tenA AkhA pariNIta Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jIvana mane che vAraMvAra AvavA .- DebI enDa sana jIvana daramyAna tenA upara mane satata caDyA karelI cIDa mArI AkhI jiMdagI sudhI mane DaMkhyA karata." paNa tamAre e badhuM vAraMvAra mana upara lAvyA karavAnI jarUra nathI; nahi to tamane ja hamaNuM AcakA AvavA zarU thaze. 'tatA tA, tala bura phala..." are bhUlyo ! ahIM Ama gAvuM na joIe... juone eka divasa ApaNe duniyAmAM chIe ane bIje divase vidAya ! mane khAtarI che ke, A hRdaya vIMdhI nAkhe te banAva ApaNane saune vakhatasara ApaNuM kartavyo bajAvI levA mATe cAnaka Apaze. dareka ghaTanAmAM bedhapATha chupAyo hoya che - je ApaNane te grahaNa karatAM AvaDe che ! A prasaMgane bodhapATha ApaNe bhUlI besIe, to te ApaNI ja nAlAyakI, bIjuM zuM ? " luijhAe lATuM garama hoya tyAre TIpyA karavAnI rIte umeryuM. paNa jemane mATe A sadupadeza uccArAyo hato te mitra cika kayAranA nAkamAM eka bIjI dhUna gaNagaNavA lAgI gayA hatA. misisa cike te AkhA ne AkhA saLagI jAya evI baLabaLatI najara temanA upara nAkhI. le, paNa bALakanI tabiyata kema che?" mi. cike vAtacItano viSaya badalatAM pUchayuM. kevIka hoya vaLI ? mANasa hoya tene khabara paDe ke, bicArI nI gujarI gaI eTale have bALaka mATe tatkALa AyAnI goThavaNa karavI joIe." paNa atyAre tAtkAlika kITalIne nALaceDAthI kaMI na thaI zake vAru ?" A mANasa sAthe have AgaLa vAta calAvavI nakAmI che, ema mAnI, misisa cika gussAbhera ane damAmabhera bArI bahArathI saMbhaLAyelA ghoDAgADInA paiDAnA avAja tarapha dhasI gayAM. mi. cika samajI gayA ke atyAre temano sitAro bulaMda nathI; eTale yogya Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAvamA samaye yogya sapATo mArI levAnuM nakakI karI, temaNe tavaMgara bhAInI A ghamaMDI bahenane vadhu cheDavAnuM tAtparatuM mulatavI rAkhyuM. temanuM pariNIta jIvana A prakAre arasaparasa levaDa-devaDanA hisAba cUkate karyA karavAmAM ja vyatIta thatuM hatuM. misa Teksa tarata utAvaLe kamarAmAM dhasI AvI, ane pUchavA lAgI, "hajI jagA khAlI che ?" "khAlI ja che to," misisa cike javAba Apyo. tarata eka AkhA TUDala kuTuMbane kamarAmAM dAkhala karavAmAM AvyuM "royala merIDa phimelsa" saMsthA mAraphate saranAmuM jANI laItathA yogya bhalAmaNa-patronI khAtarI karI laI misa Trasa eka dhavarAvatI juvAna bAIne ane tenA kuTuMbane ahIM teDI lAvI hatI. misisa cikane AkhA kuTuMbanI oLakhANa karAvavAmAM AvI? pilI, rela- janamAM kAlasA pUravAnI nokarI karato teno pati, paulInI kuMvArI bahena jemimA,-je A kuTuMba sAthe ja rahetI hatI ane paulInI nokarI daramiyAnanI gerahAjarImAM tenAM pAMca chokarAMne (nAnuM cha aThavADiyAMnuM dhAvaNuM) sAcavavAnI hatI, ane badhAM chokarAM. meTA chokarAne nAka upara DAma jevuM cAtuM hatuM,-mAnI gerahAjarImAM garama thayelA tavAne suMghavA jatAM te dAjhayo hato. mi. DombI patnInA mRtyuthI akaLAIne potAnA oraDAmAM bharAI beThA hatA. potAnA navA janmelA putranAM keLavaNuM, uchera ane bhaviSya bAbata temaNe keTakeTalA vicAra karI nAkhyA hatA. paNa prathama grAse ja A kevI Apatti ? tene dhavarAvanArI mAtAne abhAve DobI enDa sananI AkhI ImArata jamInadosta thaI jaze zuM ? ane AvA ujajavaLa bhaviSyavALA chokarAne zarUAtathI ja eka bhADUtI bAIno AdhAra levuM paDe, e vastu paNa kevI asahya kahevAya ? eTale narsa tarIke dharavAmAM AvatI badhI umedavAra bAI ene svIkAravAnI te nA ja pADyA karato hato. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 Dee enDa sana paNa chevaTe, potAnI bahena jyAre be dhigAM Dela chokarAne laIne mitra DAbIne batAvavA AvI, tyAre te e chokarAMnI mAtAne ane patine jevA kabUla thayA. temanA aMtara-cakSu samakSa, pitAne nAnakaDA putra paNa e chokarAnI mAne dhAvIne evo dhiMge thAya, e vAta saheje phurI gaI paNa nA; e tuccha bAI mAtra dUdha dhavarAvyuM hovAne kAraNe DombI enDa sana sAthe bhaviSyamAM paNa potAno koI saMbaMdha mAnatI thaI jAya to ? tarata temaNe Dala pati-patnI AvyA eTale gaMbhIrapaNe bAIne uddezIne sadhana karyuM - bhalI bAI tame loko garIba cho, e huM joI zakuM chuM. eTale mArA putranI dhAvamA tarIke kAma karIne tuM paisA kamAvA I che e svAbhAvika che. mArA putrane je kheTa paDI che, te te kazAthI bharapAI thaI zake tema nathI, paraMtu tArA kuTuMbanI sukha-sagavaDamAM tuM vadhu kamANI karI umero kare, emAM mane kazo vAMdho hoI zake nahi. upara uparathI te tuM A kAmane mATe lAyaka dekhAya che. paNa mArA gharamAM nokarIe caDe, te pahelAM mAre eka ke be zarato mUkavAnI che. tAruM nAma game te hoya to paNa mArA gharamAM tuM bAIricArDjha tarIke ja oLakhAze. tAre potAne e nAme oLakhAvAmAM kaze vadhe che? tuM tArA patine pUchI le." patie to A daramiyAna Teva pramANe pitAnA hAthano paMjo hoTha upara pheravyA karI tene ghUMkathI bhIne karavAnuM kAma cAlu ja rAkhyuM hatuM. teNe A savAlanA javAbamAM kahyuM, "ene je nAme belAvavI hoya te nAme belAvajo; ane pagAramAM e bAbatanI paNa gaNatarI karI leje, eTale basa." jarUra; huM badhI vAtone pagAra-gaNatarIne savAla ja karI mUkavA mAguM chuM. to je, bAIricArDajha tuM ahIM rahIne mArA putrane dhavarAvatI haze te badala huM tane pUratA paisA ApIza; paNa te Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAvamA daramiyAna pachI tAre tArA kuTuMbane khyAla choDI devo paDaze. tAre te lekone lagabhaga maLavAnuM ja nahi. ane tArI nokarI pUrI thAya, ane tane pagAra maLI rahe, pachI tAre amArA kuTuMbane paNa ema ja bhUlI javAnuM, samajI?" misisa TUDalane AmAMnuM kazuM samajAya tema na hatuM, paNa tenA patie badhI vAtane hAjiyo bhaNyA karyo. mi. DombIe umeryuM, "tAre tArAM bALako che ja; eTale mArA putra tarapha tAre kazI mAyA-mamatA UbhI karavAnI ke bAMdhavAnI nathI. ane nokarI pUrI thaI tathA tArA paisA cUkavAI gayA, eTale pachI tuM tAre ghera ane mAre putra mAre ghera, ema samajavAnuM, samajI ?" ATalI Avazyaka bAbato kahI dIdhA pachI miDombIe pagAranI vAta nakkI karavAnuM kAma potAnI bahenane soMpI dIdhuM; ane pilanA patine sadhIne kahyuM, "tAre eka putra che, kema ?" "cAra to che ja, sAheba, cAra nara ane eka mAdA." "vAha, tuM pAvI zake ethI vadhAre kahevAya, ochAM nahIM." "eka ja vastu mane na pivAya, sAheba." " kaI?" emAMnuM kAI ochuM thAya che." tane vAMcatAM AvaDe che ?" * khAsa nahIM." "lakhatAM ?" "cAka vaDe." "tArI uMmara batrIsa tetrIsa jeTalI to haze ja." "lagabhaga, sAheba." "to pachI tuM bhaNato kema nathI?" "bhaNavAno ja chuM, sAheba, mArA nAnakaDAomAMthI eka jaNa nizALe jaze tyAre mane zIkhaDAvaze." Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana "meM tArI patnIne je badhuM kahyuM, te te sAMbhaLyuM ne ?" pelIe sAMbhaLI lIdhuM che, eTale basa che." "badhuM tuM tenA upara ja choDavA mAgato hoya, to pachI tane mAre kaMI vizeSa kahevAnuM rahetuM nathI." jarA paNa nahIM; polIe barAbara sAMbhaLyuM che, ane te e vakhate UMghatI na hatI, sAheba." "tuM kyAM nokarI kare che ?" "A relagADI nIkaLavAnI thaI che ne, temAM sAheba." tene paNa vidAya karyA pachI miDI vicAramAM paDI gayA ke, AvI garIba bAIne potAno putra soMpIe, to tene potAno nAno putra badalI levAnuM mana thAya ke kema ? ane cheka ghaDapaNamAM ja ApaNane e vAtanI khabara paDe, tyAre zuM thAya ? paNa A badhI ciMtAone Aro hoto nathI, tema ja aMta paNa hoto nathI. eTale, chevaTe pite ja roja potAnA putranI pUratI tapAsa ane kALajI rAkhavAno nizcaya karIne, temaNe samAdhAna mAnyuM. daramyAna nIcenA bIjA oraDAmAM, misisa cika ane bAI ricArDajha vacce pagAra vagerenI bAbatamAM kAlakarAra thaI gayA, - alabatta misa TeksanI pUrI salAhasUcanA mujaba. misa Takaze pachI mitra TUDalane saMbodhIne kahyuM, "tamArAM vahAlAM patnIne AvA sukhasAhyabIvALA gharamAM mUkIne jatAM tamane bahu AnaMda thaze, nahi vAru ?" nA, mama; mane te tene mUkIne javAnuM jarAya gamatuM nathI." pelAe javAba Apyo. * pelI bicArI patine A zabadothI tarata raDI paDI. misisa cikane ciMtA thaI AvI ke, Ama lAgaNIo uzakerAvAthI tenuM dUdha khATuM thaI jaze ane nAnA DAbIne nukasAna thaze. eTale teNe tarata Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAva-mA 17 misa Tasane A mulAkAtano jhaTa aMta lAvavA sUcanA ApI dIdhI; ane pote riyAjhane kahyuM - tArI bahena jemimA tArA dhAvaNa bALakane barAbara sAcavaze ja; eTale te tAre khUba khuzImAM rahevA koziza karavI joIe, ane tArA bALakanI ciMtA sadaMtara bhUlI javI joIe. tuM jANe che ne ke, ApaNI A duniyA kozizanI duniyA che. tAre paheravAnAM zokanAM kapaDAMnuM mApa have ApI de. mArI darajaNa tane sarasa kapaDAM sIvI Apaze. nAnA DobInI mAtAnA tAjetaranA mRtyune kAraNe hamaNuM ahIM zekanAM ja kapaDAM paheravAM paDaze, paNa teya A gharane chAje tevAM suMdara sughaDa haze ja." are e kapaDAMmAM tuM evI sarasa zobhaze ke, tArA pati to tane oLakhI ja nahi zake," misa Tekase umeryuM. are e game tevI dekhAya ke game tyAM dekhAya, paNa huM ene oLakhI ja kATune !" bhalA TUDale javAba Apyo. khAnapAnamAM tane joItI badhI puSTikAraka cIjo maLazepaNa svAdanA caTakA karavA jaze, te nahi pAlave. nAnakaDA bALakane sAcavavAnuM eTale, samajI? " misisa cike kahyuM. ", bAna, chokarAnI mAne vaLI e samajAvavAnuM hoya ?" bhalI ricA javAba Apyo. "ane tane tAruM potAnuM bALaka game teTaluM vahAluM hoya, paNa nokarIe rahyA pachI mArA bhAInA putrane saMbhALavAnI ja phikara tAre rAkhavAnI. tArA bALaka mATe jhUryA nahi karavAnuM samajI? pagAra laIe, tenuM kAma barAbara ja karavuM joIe, misisa cike AkharI upadeza ApI dIdho. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. DebInuM homa-DipArTamenTa mata bAnunI aMtima-kriyA, enI sAdhanasAmagrI pUrI pADanAra ke ijAradArane ane paDozIone saMtoSakAraka rIte - arthAta koIe kaMI kahevAnuM na rahe te rIte patI gaI. eTale pachI mitra DombInA dharanAM mANaso potapotAnA cAlu kAme vaLagI gayAM. bAI-riyAjha mATe uparane mALa suMdara kedakhAnuM UbhuM karavAmAM AvyuM hatuM. ane temAM te purAI paNa gaI. mi. DobInuM makAna vizALa hatuM; paNa have temaNe binajarUrI oraDA baMdha karAvI dIdhA hatA tathA temAMnuM ane bIjuM paNa binajarUrI pharnicara kapaDAMmAM ke kAgaLamAM vIMTAvI devarAvI, moTA moTA ghA karAvI dIdhA hatA. pitAno putra moTo thAya ane te badhA jyAre khelAve tyAre kharA ! nAnA pala DebInI dhAva-mAne A baMdIkhAnAmAM AvyuM keTalAMka aThavADiyAM vItI cUkyAM hatAM. tene ghara bahAra nIkaLavAnI paravAnagI na hatI. misisa cika tathA misa Teksa kAI khuzanumA divase vahelI savAre bALakane bahAranI havA khavarAvavA Ave, tyAre nAnA palane barAbara vIMTIgUMpI, hAthamAM laI e baMnenI sAthe te rastAne kinAre khullAmAM thoDAka AMTA mAravA nIkaLatI. te dekhAva paNa eka nAnIzI smazAnayAtrA jevo ja thaI raheto. Aje ricArDajha pitAnA oraDAmAM beThI hatI, tevAmAM tenuM bAraNuM kALI AMkhevALI eka chokarIe dhImethI ughADayuM. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. DenuM hemaDipArTamenTa 19 te chokarI miDebInI bALa-putrI pharansa hatI. tenI phaIne tyAMthI abaghaDI te pAchI AvI hatI. ricAjhe tene pahelAM jeIna hatI; paNa teNe kalpanA karIne ja pUchayuM, "sArAM to che ne, misa ?" e mAre bhAI che ?" pharase bALaka tarapha AMgaLI karIne sAmuM pUchayuM. "hA, mArAM suMdara bAnu; Avo ane ene baccI kare." paNa karI AgaLa vadhavAne badale riyAjha sAmuM joIne pUchI beThI : "tame badhAe mArI mammAnuM zuM karyuM che ?" bhalA bhagavAna! zo javAba ApuM ? meM to kaMI nathI karyuM, misa. " to tene mArI mammAnuM zuM karyuM che, kahezo?" bApare, mArAthI raDI paDAze je; vahAlAM misa, tame najIka te Avo; mArAthI jarAya bIzo nahi." "huM tamArAthI bItI nathI, paNa teoe mArI mammAnuM zuM karyuM, te mAre jANavuM che." vahAlAM mArAM, tame tamAruM A kALuM suMdara phreMka tamArAM mammAnI yAdagIrI khAtara ja paheryuM che." paNa huM to mArI mammAne koI paNa phroka paheryuM hoya to paNa yAda karI zakuM chuM," bALaka AMkhamAM AMsu sAthe belI UThayuM. "paNa jeo cAlyAM jAya, teonI yAda mATe ja loko kALe pozAka pahere che." kyAM cAlyAM jAya ?" "juo, ahIM mArI pAse bese, huM eka vAta kahuM." phaoNransane lAgyuM ke, A vAta pate pUchelA praznanA anusaMdhAnamAM ja haze, eTale te narsanA paga pAse paDelA eka skUla upara beThI ane AturatAthI tenA mAM sAme joI rahI. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DelbI enDa sana eka vakhata eka meTAM bAnu hatAM; bahu sArAM hatAM ane bhalAM hatAM. temane eka bahu vahAlI nAnakaDI dIkarI hatI." hai ? bahu sArAM bAnu hatAM, ane temane bahu vahAlI dIkarI hatI ?" hA, hA; bahu sArAM hatAM. tethI ja Izvare temane svargamAM pitAnI pAse bolAvI lIdhAM; kAraNa ke, bhalAM lekane Izvara zAMtimAM potAnI pAse rAkhavA Icche che. eTale, pelAM bhalAM bAnu mAMdA paDayAM ane gujarI gayAM, tathA temane jhADa UgyAM hoya evI jamInamAM dATI dIdhAM. " " ThaMDI ThaMDI jamInamAM? " "nA, nA, e jamIna te bahu TUMphALI hoya che, tyAM paDelAM nAnakaDAM bI paNa suMdara puSpa banI jAya che, ane tyAM poDhADavAmAM AvelI bhalI bAnue devadUta banI svarge UDI jAya che !" bALake pitAnuM nIce nAkhI dIdheluM mAthuM acAnaka TaTAra karyuM. * pachI te bhalI bAnue Izvara pAse jaIne prArthanA karI ke, tenI vahAlI dIkarI paNa moTI thaIne bahu bhalI thAya tathA suMdara thAya; jethI te paNa jyAre Izvara pAse jAya, tyAre tyAM potAnI mammAne zodhI kADhe ane pachI baMne jaNa tyAM haMmezAM sukhamAM bhegAM rahe, ane kadI chUTAM na paDe." nAnakaDI pharansa tarata tALI pADIne belI UThI, "e ja mArI mammA; tame mArI mammAnI ja vAta kahI che." eTaluM kahI te tarata UbhI thaIne ricArDajhane gaLe vaLagI paDI. bhalI bicArI ricArDjha tenA mAthAnA vALa pasavAratI AMsu relAvavA maMDI gaI. paNa eTalAmAM bAraNuM bahArathI eka tINo avAja AvyuM, "huM, misa phaoNya ! tamArA pappA jANaze to kevA vaDhaze ? tamane A dhavarAvanArI bAI pAse jaI tene pajavavAnI manA che, jANe che ?" Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. DInuM hamaDipArTamenTa 21 "nA, nA, mane kaMI pajavatAM nathI, ha; mane bALake bahu game che." polIe (ricA) javAba Apyo. "bahu DahApaNa rahevA de, mArI bAI, maneya miSTAnna bahu game che, mATe nAstA mATe kaI ochuM ApI devAnuM hatuM ? tamane game che, eTale zuM vaLI ?" kaMI nahIM, kaMI nahIM." kaMI nahIM zuM ? haMmezA yAda rAkhavA maherabAnI karajo ke, misa phaoNya mArI saMbhALa heThaLa che, ane mAsTara pala ja tamArI saMbhALa ' heThaLa che. mArA kAmamAM kazI ja Dakhala kaI karI to jue!" "paNa bAI, Ama laDI paDavAnI zI jarUra che?" "vAha, vAha; tamArI sAthe laDe mArI balArAta! mArI nokarI te kAyamI che; tamArI te mAsTara palane dhavarAvatA sudhInI - TemparavArI che. TemparavArI lokoe kAyamI leka jeTalI potAnI jAtane moTI mAnavAnuM bhUlI javuM joIe." misa pharansa hamaNAM ja ghera AvyAM nahi?" paulIe pelInA UkaLATane lakSamAM lIdhA vinA ja dhImethI pUchayuM. hA, misisa ricArDjha, hamaNuM ja AvyAM; paNa huM misa phaleya, tamane gharamAM AvyuM pAeka kalAka to thayo nathI, te pahelAM tame tamArAM mAnA zAka khAtara misisa ricArge paherelA kImatI pozAkanI kevI vale karI mUkI ?" susAna nipare have pharansane ja aDAvavA mAMDI. paNa have te ghera pAchAM AvyAM eTale keTalAM khuzamAM che ? ane temanA vahAlA pappAne Aje rAte maLaze tyAre te keTalAM badhAM rAjI thaze ? ghara te ghara; pitAnA ghara jevuM sukha bALakane bIje kyAMya na lAge." bhalI bAI ricArDajhe javAba Apyo. vAha, misisa ricArDajha, bahu moTI vAta kahI dIdhI ne ke temanA pappAne joIne rAjI thaze, hai? paNa pappAne to have dIkare Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara DelmI enDa sana maLyo che ane nahoto tyAreya A gharamAM chokarIonI kazI kiMmata ja gaNatI nathI, samajyAM ?" huM ? navAInI vAta ! te zuM miDemnI patnInA mRtyu pachI emane--" "mRtyu pachI eka vAra to nahIM, paNa te pahelAMya mahinAonA mahinAo sudhI kANe tenA tarapha najara paNa nAkhI che? mAravI che zarata, bApane je dIkarI rastAmAM sAnI maLe to e tene eALakhe che ke nahi, e vAta para ? are misa phaleyanI dekharekha mATe mane nokarIe rAkhI che kharI, paNa bApane mArI hayAtInI paNa jANa hoya to vAha!" nipara have pharansane jorathI kheMcIne kamarAnI bahAra laI javA lAgI. phaoNranse jatAM jatAM kahyuM - "pharI tamane maLavA AvIza; tame paNa mane maLavA Avazene ? susAna kaMI vAMdho nahIM le; hai susAna, kharI vAta ne ? " susAna Ama te bhalI bAI hatI; paNa tene evA saMskAra maLelA hatA ke, bALakane paNa rokaDa nANuMnI peThe khakhaDAvatA-pheravatA rahIe, to ja te caLakatuM rahe. teNe tarata adaba vALIne javAba Apyo - AvuM tamArAthI na puchAya, misa phaoNya; tame jANo cho ke, huM tamane kazI vAtanI nA pADI zakatI nathI. huM ane misisa ricArDajha vicArI joIzuM ke, zuM thaI zake tema che. misisa riyAjha te mane cInanI musApharIe mokalavA Iche, paNa laMDana DokathI AgaLa zI rIte javuM te rastAnI mane khabara paDavI joIe ne !" ricArDajhe DokuM halAvI saMmati darzAvI. A ghara kaMI hasavA-ramavAthI gAjatuM ghara to che nahi. eTale ApaNe pite thaIne ekalavAyA sogiyA thavAnI zI jarUra bhAI? tamArI TokarIo ane cikaNIo bhale mArA AgaLanA be dAMta kADhI le, paNa tethI karIne mAre mArI AkhI batrIsI temane zA mATe dharavI ?" susAne thoDo vicAra karI, makkama nirNaya jaNAvyo. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. DebInuM chemaDipArTamenTa ricA e bAbatamAM paNa saMmati darzAvI. to, misisa riyAjha, tamArI sAthe haLI maLIne rahevA huM taiyAra chuM; paNa marajImAM Ave tema hukamono bhaMga jhaTajhaTa karI na besIe, e jotA rahevuM, kharuMne?" susAna have cheka ja DhIlI paDI gaI hatI. mi. DabbI jyAre nAsto karavA ke jamavA bese, tyAre ricAjhe nAne pelane hAthamAM rAkhI, kAcamAMthI dekhAya te rIte bahAra AMTA mAravA paDatA. te vakhate tene vicAra AvyA vinA raheto nahIM ke, A moTA makAnamAM mi. DepzI jANe eka kedI ja che- pitAnA putrane paNa te kAcamAMthI - saLiyA pAchaLathI ja joI zake ke maLI zake ! pAsethI to nahi ja ! Aje paNa niyama mujaba te mi. DombI jamavA beThA hatA tyAre nAnakaDA palane hAthamAM laI bahAra AMTA mAryA karatI hatI. paNa Aje navAInI vAta banI, ane mitra DombI bahAra AvIne pAse UbhA rahyA. gUDa-ivaniMga, ricArDajha" temaNe kahyuM; "mAsTara pilanA zA samAcAra che?" "barAbara che, sAheba." dekhAya che to barobara. joItI vastuo maLI rahe che ne ?" "hAjI, AbhAra, paNa..." mi. DAbI have cAlyA jatA hatA, paNa ricArDajhanA javAbamAM kaMIka bAkI rahetuM joI, tarata pAchA vaLyA. sAheba, nAnAM bALakone AsapAsa nAnAM bALako khelatAM kUdatAM hoya ke kallolatAM hoya, to vadhu majA paDe." juo ricArDjhamiDombI tarata kaDaka thaIne belI UThayA; "tamane A nokarIe letI vakhate meM jaNAvyuM hatuM ke, tamArAM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 DI enDa sana bALakone tame ahIM nahi lAvI zake, ke temane jevA tame jaI nahi zako." ATaluM kahI, tarata, te pitAnA kamarAmAM pesI gayA. bicArI palI samajI gaI ke, potAnI upara zeThane khoTuM lAgyuM che,- pitAnI vAta sAMbhaLyA-samajyA pahelAM ja ! potAnAM chokarAne ramavA belAvavAnI vAta tenI kalpanAmAM paNa na hatI ! bIjI rAte jyAre polI miDa DebI samakSa raeNlane laIne AMTA mAratI hatI, tyAre mi. DombI pAchI bahAra AvyA ne bolyA, "je nAnA pala mATe nAnAM bALakonI sebata tame sArI mAnatAM he, to misa phaoNransa che ne ?" huM paNa kAle e ja vinaMtI karavA mAgatI hatI, sAheba, misa pharansanI sebata maLe tenA jevuM uttama bIjuM kAMI ja nahi; paraMtu temanI bAIe mane ema kahyuM ke, emane--" tarata ja mi. DombIe ghaMTa vagADyo, ane hukama ApI dIdhe ke, ricojha bolAve tyAre misa phaleransane tenI pAse javA devAmAM Ave, tema ja tenI sAthe te bahAra paNa jaI zake. TUMkamAM ricArDajha che teTale vakhata baMne chokarAM bhegAM rahI zake. misa phaoNransane paNa tyAM bolAvavAmAM AvI. te bicArI khacakAtI khacakAtI aMdara AvI. mi. DombI je jarA dhIrajathI joI zakayA hota, to tenI AMkhomAM potAnA pitAne vaLagI paDavAnI ane raDI levAnI IrachA te vAMcI zakyA hota. khAsa karIne potAnI mAM na hatI, tyAre e bALaka pitAnI goda vAMchatuM hatuM. paraMtu pitAe kadI tenA pratye kazAM bhAva-mamatA dAkhavyAM ja na hatAM. eTale temaNe aMdara AvavAnuM kahyA pachI paNa te khacakAtI khacakAtI ja AgaLa AvavA lAgI. "pharansa, jarA jaladI kara! A chokarI zAnAthI bIe che, koNa jANe ?" mi. DAbI taDUkyA. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ si DombanuM hAsa-DipArTamenTa 25 pelI aMdara teA AvI paNa potAnA be paMjA jorathI bhegA karI dabAvIne dUra UbhI rahI. << khela jouM, huM kANu chuM, te tuM jANe che?' pitAe saMtAnane prazna pUchyo ! ' hA tame pappA che." " tAre basa mane bIjuM kaMI ja kahevAnuM nathI ? ' chekarInI AMkhamAMthI tarata AMsu nIkaLI AvyAM; paNa bApanA meAM sAmuM jotAM ja te AMsu tyAM ne tyAM TharI gayAM. teNe dhIme rahIne hAtha lAMbe karyAM. mi. DAmbIe tene hAtha peAtAnA hAthamAM lIdhe, paNa pachI tene zuM kahevuM ke zuM karavuM te khabara na paDavAthI, eTaluM ja kahyuM, " DAhI thA; jo ricArDjha pAse jA ! " bicArI chekarI teA bApu peAtAne UMcakI laI cuMbana kare che ke nahi, tenI ja rAha jotI hatI, te have tarata tyAMthI pAchI vaLIne riyAjha pAse doDI gaI. ricArDjhe nAnakaDA pAla laeNAransane joI te khuza thayA che eve dekhAva karyAM karyAM. pachI jyAre upara cAlyA javAne vakhata thayeA, tyAre teNe phloransane bApu pAse aMdara jaI temane 'gUDa-iniMga ' kahI AvavA samajAvI; paNa te tarata kheAlI UThThI, " nA, nA, huM temane gamatI nathI. " mi. DeAmmI e be jaNa vacce cAlatI gaDamathala joI gayA; temaNe pUchyuM, " zuM che ? " << C misa phloransa Apane * gUDa-ivaniMga ' kahevA aMdara AvavA icche che, paNa Apane Dakhala thaze e bIke khacakAya che." HH bhale Ave; mane kazI Dakhala thavAnI nathI." * * * bhalI pAlIe A badhI vAta misa niparane karI. paNa teNe e bAbata karaze. umaMga na batAvyA . Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 DebI eNnDa sana meM te mAnyuM ke, tame A vAta jANI rAjI thaze." polIe hA, huM rAjI ja thaI chuM, AbhAra, misisa ricAjha" paNa tame kaMI rAjIpo batAvyo to nahIM !" " kAyamI nokarIvALAM leko TemparavArI lokonI jema jhaTa rAjIpo batAvyA na kare; samajyAM ? jo ke A gharamAM have TemparavArI lokonI belibAlA thavAnI, ema mane te dekhAya che." susAna ghUrakI. kAkI-bhatrIjo DAbI eNnDa sananI ophise laMDananA dhamAliyA vibhAgamAM AvelI hatI. pAse reyala eceMja hatuM; sonArUpAthI bharelA bhaMDAravALI beMka opha IgleMDa paNa AsapAsamAM ja hatI; ane khUNuM upara ja IsTa iDiyA hAusa AveluM hatuM. keTakeTalA ajAyabIbharyA sAmAnathI te bharapUra hatuMH jara-jhaverAta vAgha, hAthI, aMbADIo, hukkAo, chatrIo, mAnAe, gAlIcAo, AgaLa cAMca vALelI mojaDIo paherelA rAjavIe -badhuM ja tyAM jANe DhagalAbaMdha khaDakAyuM hatuM. thoDe dUra vahANavaTAnAM sAdhano-ojAro vagerenI moTI vakhAre ane dukAne AvelI hatI. e badhI ojAranI dukAnamAM solemana jilsanI dukAna paNa hatI. vahANavaTAmAM vaparAtAM mApaka yaMtro te banAvato ane vecato. sAMjanA sADA pAMcano samaya thavA Avyo hato, ane zerIonI avarajavara ochI thatI cAlI hatI. eTalAmAM varasAda varasa zarU thayo. salemana jilsa ciMtA karato belI UTho : "le, ardhA kalA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kake bhatrIne ra7 kathI khAvAnuM taiyAra thaI gayuM che, chatAM haju oNlTara kema na Avyo ?" keTalIya vAra bAraNuM sudhI AMTA mArI mArIne thAkyA pachI te gaNagaNyo, "mane choDIne cAlyo jAya to nahIM, eTalI khAtarI che tethI sto; nahi to kayAranA mAnI levuM paDe ke, bhAIsAheba baMdarethI UpaDatA kAI vahANe caDIne paradeza ravAnA thaI gayA haze!ane pachI bhatrIjA vaoNlTara vagara potAnuM zuM thAya e vicAramAtrathI kAkAnuM AkhuM zarIra kaMpI UThayuM. "eheya kAkA-sela!" bahArathI ja avAja Avyo. "vAha dIkarA, AvI pahoMcyA ?" tarata ja varasAdamAM doDato doDato Avela eka AnaMdI caherAvALo chokaro aMdara dAkhala thayo. belo kAkA, Aje Akho divasa huM nahotuM, eTale tamArI zI vale thaI te sAcuM belI jAo jouM. ane pachI khAvAnuM taiyAra che ke nahi, te paNa kahI do; huM to bhUkhe DAMsa thaI gayo chuM." vAha, tArA jevo duro pAse hoya, tenA karatAM na hoya to vadhu sArI valeja thAya, dIkarA! ane khAvAnuM to ardhA kalAkathI tArI rAha joI rahyuM che, ane bhUkhyo to huMya e cho nathI thayo." te doDo doDo! vAra zI che?" jamavA beThA pachI kAkAe dhIre rahIne pUchyuM, "peDhI upara tArI nokarInA pahelA divase tArI ja zI vale thaI e belavA mAMDa, jouM." peDhI upara bIjuM zuM thavAnuM hatuM, kAkA ? tyAM to aMdhAruM ghera che; moTI moTI tijorIo che, ane galAbaMdha kAgaLiyAM che. zAhI-khaDiyA-kalamo-peTIo-paTArAo ane karoLiyAo, bIjuM zuM?" bIjuM kAMI nathI ?" "bIjuM zuM hoya ? eka gharaDA paMkhInuM pAMjaruM che, kharuM." paNa beMkaronA copaDA, cekabUke, bila, evuM evuM kazuM nathI?" Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 DI enDa sana "le! evuM evuM to ghaNuM che; paNa e badhuM mi. kArkaranA kamarAmAM ke mitra morphinanA kamarAmAM ke mi. DombInA kamarAmAM heya." "Aje mitra DombI tyAM AvyA hatA ?" "AvyA'tA sto; Akho dahADo." "tArA tarapha najara bajara nahIM karI hoya, kharuM ?" "karI ja hatI; huM beTho hato tyAM AvI eTaluM belyAoha, vahANavaTAnAM mApaka yaMtro banAvanAra mijilsano dIkare, kema?" kahyuM, "bhatrIje, sAheba." temaNe kahyuM, "meM matrono ja kahyuM hatuM, vaLI !' paNa kAkA, huM segaMda upara kahevA taiyAra chuM ke, temaNe "dIkaro ja kahyuM hatuM." "kaMI vAMdho nahIM, kaMI vAMdho nahIM." "mane paNa kazo vAMdho nathI, kAkA; mane tamAro dIkaro kahe ke bhatrIjo kahe, game te kahe, paNa emAM emaNe eTalI akaDAI rAkhavAnI zI jarUra ? ThIka, pachI te belyA ke, tame temane mAre viSe vAta karelI te uparathI temaNe peDhImAM mAre mATe nokarI goThavI che; paNa mAre kALajIpUrvaka tathA vakhatasara kAmakAja karavuM, - ATaluM kahI te cAlyA gayA. joke, kAkA, temane huM gamyo houM evuM bahu na lAgyuM. " eTale ke tene te bahu na gamyA, eTaluM ja tAre kahevuM che ne?" ema ja haze, kAkA; paNa te vakhate e kazo vicAra mane nahoto Avyo." selebana-kAkA khAtAM khAtAM bhatrIjAnA ujajvaLa caherA tarapha ja jovA lAgyA. pachI bhejana pUruM thatAM te tarata UThayA ane dIvA sAthe nIcenA bhoMyarAmAM jaI eka jUnI bATalI kADhI lAvyA. oho, sela-kAkA, A te tamArA jUnA abhuta dArU meDIrAnI zIzI che ne? have tamArI pAse bIjI evI eka ja zIzI rahI, e huM jANuM chuM." Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkA-bhatrIjo ' hakAra '-sUcaka DAkuM halAvyuM ane zIzI ughADIne kAkAe traNa pyAlA bharI Tebala upara mUkayA. "" jo beTA, tuM Aje ja jiMdagImAM tArI pahelI nAkarIe dAkhala thayA che; te nimitte A eka zIzI lAvyeA chuM; bAkI rahelI khIjI zIzI teA tuM jyAre barAbara ThekANe paDe ane sukhI thAya tyAre tAre hAthe tADaje. "" 29 chekarA kAkAnI pAtA uparanI mamatA joI gaLagaLA thaI gayA. aMte jaNe eka-bIjAnA pyAlA aDakADIne ekabIjAnI zubhecchAmAM pI lIdhA. kAkA have bhatrIjA sAme sthira najare joI rahyA. pachI te peAtAnI jAtane ja saMbhaLAvatA heAya tema dhIme dhIme gaNagaNyAH "beTA, vahANavaTAnAM mApaka-yaMtro banAvavAnA dhaMdhe te huM Tevane mAryAM jALavI rahyo chuM. kAma cheADI dauM teA bhAgye huM jIvatA rahI zakuM, eTalA mATe. paNa beTA, have divaseA badalAtA jAya che, rItarasame| badalAtI jAya che, mANasA paNa badalAtAM jAya che. navI navI zeAdhe thatI ja Ave che, ane huM badhI rIte pAchaLa paDatA jAuM chuM. jo te, pekahAmanI erDiMga skUlamAMthI tuM pAcho AvyA tyAra pachInA daza divasathI keAI mANasa A dukAne pharakayuM paNa che?" "e mANasA pharakayA hatA, kAkA! eka teA pAuMDanuM paracUraNa levA AvyeA hatA; ane bIjI eka bAI 'mAIla-enDa nAkAne raste pUchavA AvI hatI." " sAcI vAta, e che mANasA jarUra AvyAM hatAM; paNa temaNe ApaNI dukAnamAMthI kazuM kharIdyuM na hatuM, beTA. ane kazuM kharIdavuM hAta, te paNa tee bIjI ja dukAne gayAM heAta. jaMgalIonA TApu upara rahenArA raeNbinsana krese paNa paracUraNa mAgavA AvanAra ke rastA pUchyA AvanAra gharAka upara jIvI zake nahi. alabatta, huM kAInA vAMka nathI kADhatA; badhuM ja badalAI gayuM che, ane huM ja pAchaLa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana paDI gayo chuM. mArI dukAnanI AThamAMthI sAta cIjo jUnI phezananI che. huM pote ja jUnI phezanano dukAnadAra chuM. ane have AgaLa doDatA jamAnA sAthe doDavAnuM gharaDe ghaDapaNa mArAthI banI zake tema nathI. eTale, tane mArI A jarIpurANuM dukAnamAM gAMdhI rAkhavAne badale, cAlu jamAnAne nave cIle caDAvavAnuM vicArIne, mArA AkhA jIvananA ekamAtra bAkI rahelA oLakhANano lAbha laI, tane meM mi. DombIne tyAM nokarIe rakhAvyA che. to beTA, DebInI peDhImAM tuM dila daIne kAma karaje, ane sukhI thaje !" kAkA, tame mane chevaTa sudhI cAhatA raho evo prayatna huM jarUra karavAne, enI khAtarI rAkhaje." hA beTA, tuM jarUra prayatna karaze, ema huM mAnuM chuM. paNa dIkarA, eka vAta kahI dauMH dariyA pAranI tane game teTalI mAhitI hoya, paNa tuM vahANavaTAnI latamAM na paDIza; mAruM kahevuM mAnaje. e badhI vAta kahevA pUratI ja sArI che; bAkI emAM kaMI mAla nathI; kaze ja mAla nathI, beTA." joke, dariyAnI vAta mAtra nIkaLatAM ja selemana jinsa pote ja AnaMdamAM AvI jaI hAthe ghasavA mAMDato. tene potAne ja dariyAnI ochI mohinI na hatI; ane teNe ja bhatrIjAne vAta kahI kahIne e mohinI tenA manamAM UbhI karI hatI. dariyAkheDuonAM sahasa, parAkrama, dilerI, vahANa DUbavAnuM thAya tyAre nAno bhAI machavAmAM caDI gayo hoya chatAM, meTAbhAInA kuTuMbano vicAra karI pote dariyAmAM kUdI paDI moTAbhAIne jagA karI Ape-vagere kaMI kaMI vAto ane kahANIone salemana khajAno hato. paraMtu have vAtacIta AgaLa cAle te pahelAM trIjI vyakti tyAM dAkhala thaI. temane eka hAthe kAMDA AgaLa paMjo hovAne badale leDhAno dUka lagADelo hato. emane mATe ja pelo trIjo pyAlo bharI rAkhavAmAM Avyo hato. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkA-bhatrIjo te bahu khuzanumA caherAno bhalo mANasa hato, ane potAnA paricitamAM "kepTana-sAheba" nAmathI saMbedhAto. vastutAe paNa te riTAyarDa thayelo eka vahANavaTI ja hato, ane tenuM nAma eDavarDa kaTala hatuM. - nokarIe dAkhala thayelA vaeNTaranI zubhecchamAM kepTana kaTale e pyAlo bhAvathI uThAvyo ane khAlI karyo. kAkAe bhatrIjA mATe vadhu pyAlo bharavA mAMDyo. volTara ne pADavA gayo. paNa kAkAe kahyuM, "beTA, A zIzI have pUrI ja karI nAkhavAnI che; ane have eka pyAlo tuM je peDhImAM nokarIe jeDAyo che tenI zubhecchAmAM ApaNe badhA pI nAkhIe. beTA vaoNlTara, tuM bhalene te peDhImAM Aje ja nokarIe dAkhala thaye; paNa, koNa kahI zake ? sara ricarDa viTiMgTana pitAnA zeThanI dIkarIne ja paraNyo hato ne ?" "barAbara che, "viTijhana oNrDa meyara oNpha laMDana'- dIkarA vela, tuM jarUra moTo banavAno -mArI AziSa che," kepTana kaTala bolI UThyA. jeke, mi. DombIne putrI nathI." sela-kAkAe umeryuM. "nA, nA, kAkA, temane dIkarI che!" bicAro vaoNTara hasato hasato ane zaramathI lAla lAla thaI thato be. "hai ? dIkarI che ?" hA Aje ja ophisamAM vAta thatI hatI. ane kepTana-kAkA, teo kahetA hatA ke, mi. DeAmbIne potAnI chokarI gamatI nathI; eTale tene nokarone ja soMpI rAkhavAmAM AvI che. mi. DAbI to * eka gAmaThI chokaro viTiMgTana, gherathI bhAgI laMDana pagapALa bhUkha ane thAkathI pIDAto AvI pahoMcyo. eka gharanA pagathiyA upara nirAza thaIne beTho tevAmAM carcanA ghaDiyALamAM kaMkA paDayA, temAM tene " Tana Tana viTiMgTana De meyara opha laMDana !" evA zabdo saMbhaLAyA. te hiMmata rAkhI Ubho thayo, ane chevaTe kharekhara laMDanane meyara banyo, e vAtano ullekha che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 DI eNnDa sana peAtAnA nAnakaDA chekarAnA khyAlAmAM ja masta rahe che, ane e chekarA emanA dhaMdhAmAM atyArathI ja bhAga levA lAgyA hoya, ema ja mi. DAmbI mAne che ane varte che. ' << jIe kaeNpTana, A chekare! e cheAkarI bAta keTalI badhI vAtA atyArathI jANatA thaI gaye! che !'' sAla-kAkAe kahyuM. jAe, jAo, kAkA; AjubAju vAte thAya, te kAne paDI gaI, temAM zuM thaI gayuM? chatAM, A pyAle! ApaNe DAmbI - sana eNnDa DeMTara, ema badhAnI zubhecchAmAM pI laIe !" ** 1 paulanA nAmakaraNa-vividha 1 nAnA paoNla phUla kuTuMbanA lehItI karI kharAbI ceTayA vinA rAjabarAja majabUta ane dhige! banatA cAlye. uparAMta, re!ja te rAja misa TaeNksa paNa nAnA paoNlanI citA dAkhavI dAkhavIte mi De!mmInA gharamAM ane mi. DAmbInA manamAM peAtAnuM AgavuM sthAna UbhuM karatAM gayAM. misa Tekasa misisa cikane vAraMvAra kahyA karatAM ke, nAnakaDA pola mATe badhuM ja karI chUTavAnuM temane eTaluM badhuM mana rahyA kare che ke, temane peAtAnA gharanuM ke peAtAnuM bIjuM kazuM kAma ja sUjhatuM nathI. dhIme dhIme paeNAlanA nAmakaraNa-vidhine samaya AvI pahe McyA. mi. DeAmmIe te prasaMge misa TeMkasanI mamatAbharI lAgaNInI kaMIka kadara karavAne vicAra peAtAnI bahena luijhA AgaLa rajU karyAM. misisa cike bhAI te e vicAra vadhAvI lIdheA ane umeryu "ke, aMgrejI bhASAnA traNa ja zabda DemnI eNnDa sana ' mATe mArI sakhIne krANu jANe keTaleA badheA AdarabhAva, are, bhaktibhAva che ! pachI ' Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ palane nAmakaraNavidhi teNe dhIme rahIne nAmakaraNa-vidhi vakhate misa Tekasane palanI "geDamadhara" jAhera karavAno prastAva bhAI samakSa rajU karyo. mi. DabbI tarata sAbadA thaI gayA. temanI bahene e joI tarata umeryuM, "jeje bhAI ema mAnatA ke huM bIjo koI artha ke bhAva manamAM rAkhIne A kahuM chuM." ThIka; bAkI eka vAta haMmezA yAda rAkhaje, luIjhA, ke, huM ane pala have amArI vacce ke amArI sAthe bIjI koI vyaktine AvavA devAnA nathI. te potAnuM bacapaNa vitAvIne moTo thAya, eTale huM tene tenA ujajavaLa bhAvImAM praveza karAvavA utsuka chuM. e sivAya bIjI kazI kalpanA ke AkAMkSA mArA dilamAM nathI. te moTo thaIne pitAnI peDhIne anurUpa navA zaktizALI mitro ane saMbaMdho UbhA karaze ja-je saMbaMdhe paNa peDhIne chAje tevA tathA gaurava ape tevA ja haze. paraMtu tyAM sudhI huM e ja tene mATe basa chuM. amArI benI vacce koI trIjuM ghUsI Ave athavA AvavA Icche e vastu huM sahana nahi karI zakuM." luijhA samajI gaI ka, mi. DemnI potAnI ane potAnA putranI vacce AvavA IcchanAra dareka pratye avizvAsanI najare ja jeze. AkhA jIvana daramyAna temaNe koIne kadI mitra banAvyo na hatotemanA ThaMDA ane alaga rahevA chatA svabhAvane koI mitranI jarUra na hatI; ke kaI mitra maLI zake tema paNa na hatuM. uparAMta, mi. DombIne e TADhe svabhAva paNa have jyAre pitAnA putranA ujajavaLa bhAvI ane pragatinI dizAmAM vaLI jaIne jAmIne paththara je thaI javA lAgyo hato, tyAre te temAM mArga karI sthAna meLavavAnI AzA kaI rAkhI zake tema ja nahotuM. mi. bIe have pelanA nAmakaraNa-vidhinI taiyArI mATe paravAnagI ApI dIdhI; uparAMta te vidhi have jaladImAM jaladI patAvI che.-3 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DemI eNnDa sana nAkhavAmAM Ave, evA Agraha paNa rAkhyA. alabatta, peAte karelA khulAsAnI apekSAe, mi. DAmmIe misa TaeNksane pAlanI 'gaeNDamadhara ' tarIke jAhera karavAnuM svIkAryuM. 34 k devaLamAM badhA vidhi patavI ghera AvyA pachI, mahAbheAjana bAda mi. DAmbIe ricArDjhane saunI samakSa kheAlAvI ane tene gaMbhIra zabdomAM uddheAdhana karyuM.. chellA cha mahinAthI A gharamAM AvyA bAda tame tamAruM kartavya dila daI te khajAvyuM che. AjanA vidhi nimitte, tamArI e sevAonI kaMIka kadara karavA sAru meM mArAM bahena misisa ~~~ 33 'cika," micike peAtAnuM nAma yAda karavAmAM mi. DAmbIne madada karavA jhaTa umeryuM. cr vacce na melavA maherabAnI kareA tA!" misa TeMsi melI << UDyAM. "huM tamane ema kahevA jatA hatA, riyAjha, ke jyAre tame pahele divase tamArA AkhA kuTuMba sAthe ahIM nAkarIe rahevA AvyAM hatAM, tyAre huM jANI zakayo hatA ke, tamAruM kuTuMba ajJAnamAM DUbeluM che. jo ke, badhAMne sarakhAM karavA icchatI jAhera keLavaNI nAmanI cIja tarapha mane peAtAne napharata che; chatAM nIcalA tharanA leAkeAne temanI sthitinuM bhAna karAve, tathA temane yeAgya rIte vartana rAkhatAM zIkhave evI keLavaNI ApatI zALAone huM pasaMda karuM chuM ja. * caeNriTebala grAinDarsa " nAmanA TrasTa taraphathI cAlatI zALAmAM eka bALakane bharatI karavAneA mane haka che, ane tyAM eka jagA tAjetaramAM khAlI hovAthI, meM tamArA bALakane tyAM bharatI karavA ciThThI lakhI hatI. tyAM chekarAone hitakara keLavaNI maphata ApavAmAM Ave che, eTaluM ja nahi paNa, eka sArI varadI ane paTo paNa tene paheravA ApavAmAM Ave che, jethI te bALaka e saMsthAnuM che ema jhaTa jaNAI Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ polane nAmakaraNavidhi 35 Ave. tamArA bALakane Aje e zALAmAM dAkhala karI devAmAM AvyuM che, tathA tene varadI paNa maLI gaI che. tene naMbara 147 che." ricAjha dhIme avAje bolI, "Apa sAhebe mArA meTA chokarAne A rIte yAda karyo, te badala huM ApanI ghaNuM ghaNuM AbhArI ." tamArAmAM AbhAra mAnavA jeTalI lAgaNI che, e jANuM huM ghaNI rAjI thaI chuM, riyAjha" misa Tekase umeryuM. eno artha eTalo ja ke, haju duniyAnA lokomAM kRtajJatA nAmanI cIjane sadaMtara lopa nathI thayo." misise cike pUrti karI. paNa upara gayA pachI nAno pala potAnA kheLAmAM hovA chatAM, bicArI riyAjha pitAnA meTA chokarA bAIlarane yAda karyA vinA na rahI zakI. saMsthAnI varadImAM e bicAro ke jakaDAne haze, tene hAlatAM cAlatAM phAvatuM haze ke nahi, evA ja vicAro tene maMjhavI rahyA. susAna AvatAM ja te belyA vinA na rahI zakI, mArA chokarAne eka vAra jovAnuM mane evuM mana thayA kare che--" to emAM vicAra zA mATe karyA kare che, mArI bAI ! jaI nAkha eTale patyuM!" paNa mi. DabbI haragija paravAnagI na Ape; ane temaNe ATalo moTo upakAra karyo hoya te ja vakhate temane na gamatI cIja bAbata temanI rajA mAgavA javuM, e paNa narI kRtajJatA kahevAya." paNa paravAnagI bhAgavI ja zA mATe? kAle ApaNuM be IspekaTaro Toksa ane cika AvavAnA nathI, ema temane moDhe ja meM sAMbhaLyuM che, to ane tuM misa phaoNya ane nAnakaDA polane laIne e bAju pharavA nIkaLIzuM" pelI eTalI badhI himata karavA taiyAra na hatI; paraMtu chevaTe e ja vicAra thoDo vadhu vakhata manamAM ghUmato rahetAM, teNe mAtra potAnA gharanA bAraNuM bahArathI ja, chokarAMne joI levAnuM nakkI karyuM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viTiMgTana: lorDa meyara opha laMDana lIkAna TaeNgsa gArDansa tarapha AveluM hatuM. paNa te tarapha atyAre relave lAIna naMkhAtI hovAthI makAno toDI phoDI, rastAo bedI kApI, dharatIkaMpane cirADe Akhe raste paDyo hoya tevI dazA karI nAkhavAmAM AvI hatI. e rastA upara thaIne sahIsalAmata rIte cAlavuM paNa muzkela hatuM; paNa e ja raste thaIne riyAjha ane nasIba e be jaNa thaIne DombI enDa sana'mAMnA "sana" pelane sAthe laIne jatAM hatAM. ghara AgaLa pelInI nAnI bahena jemimA bAraNAmAM ja UbhI hatI. te kazuM sAMbhaLyA vinA Agraha karIne badhAne gharamAM kheMcI ja gaI. palI pitAnA moTA chokarAne jovA AvI hatI; paNa te to na ja maLyo - te nizALe gayo hato ! Aje ardhI rajA hovAthI te vahelo pAcho Ave tyAM sudhI te lokone bhavA jemimAe kahyuM; paNa te azakya hatuM. eTale susAne ja sUcavyuM ke, ApaNe pAchA pharatAM e raste jarA vaLIne jaIzuM, to te pAcho Avato haze te rastAmAM ja maLI jaze ! mi. DAbInA gharamAM jamavAne samaya thavA AvyA hatA; eTale badhAMe jhaTapaTa ghara tarapha pAchAM pharavuM joIe; ane teo te pramANe nIkaLyAM paNa kharAM. paNa pelInA chokarA bAIlaranI bicArAnI vale besI gaI hatI. saMsthAne pozAka paherI te rastA upara thaIne jatA, tyAre Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viTiMgana laoNrDa meyara opha laMDana' zerIonA rakhaDatAM badhAM chokarAM tenI upara kevaLa majAka khAtara ja tUTI paDatAM. koI kAgaDo meranAM pIMchAM paherIne Ave, ane bIjA kAgaDA tenI upara tUTI paDe, te bhAvathI ja pahele ja divase tenA upara prathama kAMkarA varasyA; ane pachI ekAda moTA chokarAe vadhu najIka AvI tenA mAthA uparathI TopI urADI nAkhI; pelo bicAro TopI levA doDayo, to bIjA chokarA lAto mArI te TopIne gaTaranA pANImAM laI gayA; ane pachI to tene potAne ja Akhe upADI gaTaramAM jhabakALI dIdho. te Aje nizALe gayo hato tyAre saMsthAno pizAka mela karIne AvavA badala tene mAstare khUba mAra mAryo hate. e mAstaramAM bIjI kazI AvaData ja na hatI; paNa nAnAM chokarAM chaLI mare e tenA mana kaThora dekhAva, ane soTI jhaTa vAparI besavAnI tenI laDhaNu - eTalI lAyakAtane kAraNe ja tene e dharmAdA saMsthAmAM mAstara tarIke rAkhavAmAM Avyo hato. bAIlara nizALethI chUTayo, tyAre chokarAo Aje paNa tenI rAha joIne beThA hoya to temane TALavA khAtara ja bIjA vAMkAcUkA raste thaIne te ghera AvavA lAge. mukhya rastA upara chevaTe te Avyo te vakhate ja, kasAIne eka juvAniyA chokarAnI AgevAnI heThaLa tophAna karavA bheguM thayeluM rakhaDela chokarAMonuM eka ToLuM tenA upara tUTI paDyuM. tenI mA polIe te ja vakhate tene dUrathI joI lIdhuM. tarata nAnakaDA palane susAnanA hAthamAM soMpI te pelA ToLA tarapha potAnA chokarAne bacAvavA doDI. paNa anartho AvavA mAMDe tyAre haMmezAM ToLAbaMdha ja Ave che. susAna pala tathA phalaeNransane sAcavatI Amatema rastA upara raghavAI thaIne AMTA mAratI hatI, tevAmAM eka ghoDAvADI jerathI temanI upara dhasI AvI. AsapAsanA lokoe jarA khabaradArI dAkhavIne e Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 Do eNnDa sana badhAMne dheDAenA paga tathA gADInAM paiDAM nIcethI jANe kheMcI lIdhAM. paNa e gabharAmaNu rAme, evAmAM eka gAMDeA sAMDha sAmethI doDatA AvatA heAvAnI bUma saMbhaLAI. AkhA rastAmAM cIsAcIsa tathA nAsabhAga macI rahI. lAransa paNa saune deADatAM joI nAsavA lAgI. ane kayAM javuM teneA khyAla na hAvAthI sIdhe raste ja doDavA lAgI. susAnane paNa peAtAnI pAchaLa ja AvavA te khUme| pADavA lAgI. paraMtu susAnane peAtAnI jAta uparAMta pAlane bacAvavAneA hateA; eTale laeNAransanI peThe phAve tema doDavA karatAM kAI surakSita sthaLe pesI javAnI ja vetaraNamAM te paDI. pariNAme, kalAransa ane susAna jyAre kaMIka svastha thaI AsapAsa najara karI zake tema thayuM, tyAre baMnene khabara paDI ke, baMne ekabIjAthI kayAranAM chUTI paDI gayAM che ane ekalAM ja che! laeNAransa have gabharAI jaIne 'susAna', susAna' evI brUme pADavA mAMDI ane kalpAMta karatI Ama tema deADavA lAgI. eka cIMtharehAla DesI klaeNrinsane ekalI doDatI joI tenI pAchaLa pAchaLa kayAranI cUpakIthI AvatI hatI. te have hAMphatI hAMphatI tenI najIka AvI paheAMcI. phlaranse tene peAte susAnathI chUTI paDI gayAnI vAta karI, eTale e DeAsI tene khATuM samajAvIne ADe raste dUra peAtAnI dheAlukA tarapha gaI. tyAM jai, bAraNuM baMdha karI, DarAvI dhamakAvI teNe kalAransanAM badhAM navAM kapaDAM utArI lIdhAM, ane pachI pAtAnI pAsenAM jUnAM cIMtharAM tene paherAvI, kazuM khelavAnI manA karI, ADe avaLe raste thaI, eka rastA upara lAvIne tene tyAM mUkI daI, te pAchI pharI. ra rastA upara ekalI UbhavA chatAM, e DesIe kazuM melavAnI manA karI heAvAthI, phloransa gugrupa ja UbhI rahI. pachI ghaNe vakhata thavA chatAM DaeNAsIne pAchI na AvelI joI, teNe have raste thaI ne jatA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , s mA * - - - - * 4. 2 - - - S bhUlI paDelI phaloransanI avadazA vaoNlTara jue che. - pR. 39. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viviMgjhana : lorDa meyara oNpha laMDana' 39 AvatA leAkAne kahevA mAMDayuM ke, mArA bApune tyAM mane laI jA, > huM bhUlI paDI chuM. << tArA bApanuM nAma zuM che re?' "> mi.DAmbI. "ThekANuM zuM ?" " DAmbI eNnDa sananI oNphisamAM, ' A savAlajavAkhe| vahANA upara lAdavAnA mAla jyAM bhegA karAtA hatA evA eka meTa! vADA AgaLa thayA hatA. tarata pelA mANase eka nokarane bUma pADI alyA jA~sak ! pelA De!mmIvALe! juvAniyA ahIM hamaNAM AvyA hatA te che ke gayA?" haju jhAMpe ja pahoMcyA haraze. " te! jA, jaladI khelAvI lAva. ' << - x >> gheADI ja vAramAM eka khuzanumA caherAvALA cheAkarA sAthe jaoNsa pAche ANye. "tuM DeAmmIne mANasa che, kema ?" "hA, mi. kalArka; huM temanI oNphisamAM kAma karuM chuM." " te! jo, A cheAkarI bhUlI paDI che, ane tArA zeThanI oNphisanuM ThekANuM batAve che, te zuM che?' e chekarA volTara hatA. te tarata ja laeNAransa tarapha dADI gayeA. phloransa tenA caherA sAmuM jotAM ja melI UThI, " huM Aja savAranI bhUlI paDI chuM, mane mArA bApune tyAM laI jAone! mArAM kapaDAM eka buDhDhIe utArI lIdhAM che ane mane mArA bApune tyAM laI javAnuM kahI ahIM mUkI gaI che. ' "" tr vAlTara gheADI vadhu puchaparachathI ane bAkInuM kalpanAthI tarata samajI gaye. te elI UThyo, " have jarAya gabharAze nahi, misa DAmbI; huM ahIM pAse ja hateA te kevuM sAruM thayuM? have tame tamArA Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DobI enDa sana gharamAM ja sahIsalAmata che, ema mAnaje, hoM ! ApaNe hamaNuM ja tamArA bApu pAse pahoMcI jaIzuM; paNa tame raDI kema paDyAM ?" huM raDatI nathI, paNa tame mane mArA bApune tyAM laI jaze, e vAtane AnaMdathI mane evuM thaI AvyuM." to to kaMI vAMdho nahi. paNa misa DebI, pelI DelIe tamArA jeDA paNa kADhI lIdhA che, to tame mArA paherI leze ? DosalInA A jaDA to tamArA paga upara paNa rahetA nathI." nA, nA, tamArA jeDA na kADhaze; A joDAthI huM game tema karIne cAlIza; tame mAre kAraNe ughADe page cAlavA jaze, to huM kharekhara ja raDI paDIza." juone, misa DombI, huM kevo gamAra chuM? mArA jeDA eka mAIla jeTalA lAMbA che; e paherIne paNa tame cAlI zake tema nathI ja. to cAle, misa De, have ApaNe UpaDIe. rastAmAM have tamAruM nAma paNa levAnI hiMmata koNa kare che, te huM jouM to kharo !" keTaleka dUra cAlyA pachI savAranI bhUkhI ane thAkelI pharloransa valTarane bItAM bItAM pUchayuM, "haju ApaNe bahu bahu cAlavuM paDaze? thobho, thobhe; kaMIka vicAra karavo paDaze; haju mi. DombInI ophisa to ghaNuM dUra che. paNa rAta paDavA AvI eTale oNphisa to kAranI baMdha paNa thaI gaI haze, ane mi. DobI ghera cAlyA gayA haze. tenA karatAM ApaNe ema karIe - mArA kAkAnuM ghara oNphisa karatAM vadhu pAse che. huM tyAM ja rahuM chuM; tyAM tame besaje eTale tamAre ghera jaI khabara ApI AvIza ke tame sahIsalAmata cho; pachI tyAMthI tamAre mATe kapaDAM paNa Avaze ane gADI paNa Avaze, kharuM ne?" hA, hA, barAbara, paNa tamane ThIka lAge tema ja karaje; mane kazuM pUchaze nahi." volTarane mAthe vicAra karavAnI javAbadArI AvI eTale te thobhIne vicAra ja karavA lAgyo. eTalAmAM eka jaNe tyAMthI pasAra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihiMgTana : lorDa meyara opha laMDana' thayo. vaoNlTare tarata pharansane saMbodhIne kahyuM, "vAha, A to DombI enDa sananI ophisanA mi. kArkara che ne! menejara mitra jemsa kArkara nahIM; paNa vAva jana kAryara. eya, mi. kArkara !" pile tarata pAcho pharyo ane bolyo, "keNa, volTara-ge ? tamArA A cIMtharehAla sobatIne kAraNe tame ja haze, evI mane kalpanA ja na gaI!" kArlara juvAniyo hato paNa gharaDAnI peThe kRza tathA khUche vaLI gayelo hato. tenA vALa sapheda thaI gayA hatA ane teno cahere ciMtAothI ane phikarethI Akho ne Akho kheDAI gayelo hato. sAme UbhelA be nirdoSa khuzanumA caherAonI tulanAmAM eno cahere jANe devadUto samakSa UbhelA bhUta jevo dekhAto hato. volTare tene TUMkamAM badhI vAta kahI saMbhaLAvI; tathA mi. DebIne A zubha samAcAra tarata pahoMcADavAnuM kAryarane vizeSa pasaMda Avaze ema mAnI, vaeNTare tene mi. DAbIne ghera doDI javA kahyuM, tathA pate pharloransane laI potAnA kAkAnA ghara tarapha vaLyo. pharansa bahu thAkI gaI hatI; vaeNTare tene UMcakI levA taiyArI batAvI; paNa phalaeNransa hasIne nA pADI -Thekara vAgatAM banne jaNa gabaDI paDavAno ja saMbhava vadhAre hevAthI. vaoNTare paraMtu tene dariyAnAM tophAnomAM ane akasmAta vakhate, pitAnA karatAM paNa nAnA chokarAoe phaloransa karatAM paNa moTI chokarIone kevI rIte DUbatI bacAvI hatI, tathA UMcakI lIdhI hatI, tenA dAkhalAo kahevA mAMDayA. ane e vAto ne vAtomAM ja voTaranA kAkAnuM makAna AvI gayuM. kAkAnuM makAna AvatAM ja veTare bahArathI bUma pADI, "kAkA ! sela-kAkA ! eheya !" kAkAe veTarano avAja sAMbhaLatAM tarata ja bAraNuM ughADayuM. vaoNTare zvAsabhera temane samAcAra ApatAM kahyuM, "A mitra Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 enDa sana DAbInAM putrI che -bhUlAM paDayAM che. eka DAkaNe potAnI beDamAM laI jaI temanAM kapaDAM utArI lIdhAM che. pote temane ahIM laI Avyo che- mi. DebIne khabara ApavA mikArkarane mokalyA che - temane have ArAmanI jarUra che ane te pahelAMya kaMIka khAvAnI I. I. salemana jisa sahAnubhUtithI raghavAyo thaI phaoNransane thAbaDato, AzvAsana Apato, tene mATe kaMIka khAvApIvAnuM jogavavAnI khaTapaTamAM paDayo. tenA dilamAM eTale badho uzakerATa vyApI gakhyo hato ke, te Amatema Thokare ja khAvA lAgyo ! visa vastuo ekI sAthe karavAnI utAvaLa karavA jatAM te eke pUrI karI zakyo nahIM ! tenA manamAM vaLI acAnaka "viTiMgTana : oNrDa meyara opha laMDana !" e gItanI kaDI jorathI guMjavA lAgI. vaoNTara kapaDAM badalavA upara gayo; ane thAkelI phaleransa ghasaghasATa UMghavAmAM paDI. vai(c)re pAchA AvIne e joyuM eTale pote ja mi. DombIne tyAM doDI javAno vicAra karyo. te bahAra nIkaLyo paNa kharo, paraMtu tarata ja pAcho Avyo ane kAkAne kahevA lAgyA, "juo kAkA-sela ! meM mi. kArane kayAranA mi. DAbIne tyAM khabara ApavA doDI javA kahyuM hatuM; paNa te to tyAM javAne badale amArI pAchaLa pAchaLa ApaNe tyAM ja AvyA hatA ! huM bahAra nIkaLyo tyAre meM temane ApaNuM bAraNA AgaLathI jaladI pAchA pharatAM joyA." ATaluM kahI, have voTara mi. DombInA ghara tarapha eka ghoDAnI jhaDape doDyo. abhyAsagRhamAM mi. DombI, temanAM bahena, misa Teksa, ricAjha ane nipara vacce uzkerATabharI vAto cAlI rahI hatI. vaoNTara sIdho tyAM ghUsI gayo ane ema ghUsI AvavA badala mAphI mAgato be, "mApha karaje, sAheba paNa misa DombI jaDyAM che. " mi. DombIe tarata potAnI bahena tarapha joIne kahyuM, " joyuM ne, luIjhA, huM kaheto hato ja ke phaoNransa jarUra jaDaze ja. jAo Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viTiMgTanaH laoNrDa meyara opha laMDana!' 43 have nokarone kahI de ke, vadhu kaMI pagalAM bharavAnI jarUra nathI. A khabara lAvanAra chokare amArI ophisano mANasa che. te, alyA, mArI dIkarI zI rIte jaDI, te kahe jeuM. te kevI rIte khevAI hatI, te to huM jANuM chuM." sAheba, misa DombIne meM zodhI kADhayAM. paNa kharekhara to meM zodhI kADhayAM ema na kahevAya sAheba, mAtra huM emane zodhI kADhanAra khuzanasIba sAdhana banyo, ema ja kahevuM joIe." mi. DabbI potAnI chokarIne zodhI ApavA badala AnaMda mAnanArA ane garva anubhavatA A chokarAne DAmavA tarata ja kaDaka thaIne bolI UThyA, "eTale zuM kahevA mAge che ? mArI chokarIne zodhI kADhI nathI, paNa tene zodhI kADhanAra sAghana tuM banyo, eno vaLI zuM artha?" voTarathI uzakerATane kAraNe sIdhe javAba ApI zakAya tema hatuM ja nahi; chatAM teNe hAMphatAM hAMphatAM TUMkamAM badhI vAta kahI saMbhaLAvI. . mi. DombIe kaDaka thaIne niparane kahyuM, "je joIe te laIne sIdhI A chokarAne tyAM cAlI jA, ane pharansane laI Ava. oNlTara-ge, tane kAle InAma maLaze." "AbhAra, sAheba ! InAmano vicAra mane nathI Avyo." tuM nAno chokaro che; eTale tane zAno vicAra Avyo ke nathI Avyo, e mane kahI batAvavAnI jarUra nathI. te sAruM kAma karyuM che, paNa phAve tema belI ene na-karyuM karI nAkhIza nahIM. luIjhA, A chekarAne thoDuMka pINuM Apo, jeuM." mi. DAbI aNagamA sAthe e chokarAne misisa cika sAthe eraDA bahAra jato joI rahyA. DAbI enDa sana jevI peDhI upara upakAra karavAnI dhRSTatA A chokaraDo kare ! e badhe pelI khevAnArI chokarI pharansane ja vAMka ! te chokarI jANe DAbI che ja nahi ! nahIM te AvAonA upakAra taLe Ave, vAru ? Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 DebI eNnDa sana pelI bAju, phaleransa jAgI UThIne, bhojana karI laI, selamana jilsa sAthe rasapUrvaka vAto karatI beThI hatI. nipare tyAM jaI tene tarata hAthamAM vIMTI lIdhI; pachI eka bAjue aMdara laI jaI tene navAM kapaDAM paherAvI, gADImAM laI javA te tene bahAra lAvI. "gUDa-nAITa !" phaoNransa vidAya thatA pahelAM selemana pAse doDI jaIne bolI, "tame bahu sArA mANasa cho !" buTTA solane chokarIne e bhAva joI khUba AnaMda thayo. teNe bhAvapUrvaka tenA kapALa upara cuMbana karyuM. "gUDa-nAITa, vaeNlTara ! gUDabAya !" "gUDabAya !" voTare potAnA baMne hAtha phaleransane dharatAM kahyuM. "huM kadI tamane bhUlI nahIM jAuM ! kadI nahi! gUDabAya voTara !" gADInuM bAraNuM baMdha thayA pachI paNa pharansa kAkA-sela ane oNlTarane gUDabAya,' 'guDa-nAITa' kahetI ja rahI. kAkA-selanA magajamAM e badhA zabdo keNa jANe "viTina lerDa meyara opha laMDana !" banIne jatA rahyA. ghera pahoMcyA pachI phaleransane kazo khAsa satkAra na thayo. nokara-cAkara alabatta, te pAchI jaDI tethI bahu khuza thayA. paNa mitra DIe to tenA sAmuM joI eTaluM ja kahyuM, "jo have kyAMya bhAgI na jatI, tathA dagAbAja nokaro sAthe kyAMya bhaTakavA na jatI." misisa cike mAnava svabhAvamAM vadhatI jatI hInatA ane duSTatA badala jAhera zeka vyakta karyo, tathA DAbI kuTuMbanI vyaktie dAkhavo joIe e achaDato vartAva ja pharansa pratye dAkhavyo. bhalI bicArI ricArDajha phaleransane pAchI AvelI joI bhagavAna pratye AbhAranI lAgaNIthI, phalaeNransa pratye anukaMpA ane sahAnubhUtinI lAgaNIthI ane pitA pratye tenA uparanI kAramI AphatanuM nimitta banavA mATe gunegAranI lAgaNIthI, ekadama roI paDI. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misa Tekasa "lujhA !" mi. DabbI pelIne raDatI joI akaLAIne belyA, "A bAIne pagAra cUkavI dIdho che ane tene chUTI karavAmAM AvI che. riyAjha abaghaDI tuM A ghara choDIne cAlI jA. mArA putrane tuM kevAM kevAM ghelakAM jevI asalAmata jagAoe laI gaI, te vicAratAM ja mane kamakamAM Ave che. misa pharansa khavAI ene to huM eka khuzanasIbanI bInA ja gaNuM chuM; kAraNa ke, te kAraNe ja amane tArA A bhayaMkara aparAdhanI jANa thaI. ane luIjhA ! pelI je bIjI bAI che, phaleransavALI, te bhale rahe; kAraNa ke, tene to A bAI ja bhamAvIne pitAnI sAthe laI gaI hatI." te rAte pala bicAre pharI mA vinAne ba; ane khUba raDato rahyo. phaoNransa paNa riyAjhane gumAvavAnI sAthe eka sArI sobataNuM gumAvI hatI, eTale te paNa ene yAda karIne khUba raDI. paraMtu enA raDavAne DembI kuTuMbanI kahANI sAthe kazI levA devA hoI zake nahi. paNu dUra dUra pathArImAM ALoTatA salemana kAkAnA kAnamAM haju viTiTana laoNrDa meyara oNpha laMDana" e zabdo ja gAjyA karatA hatA. misa Tokasa sa Tekasa je nAnA gharamAM rahetI hatI te IMglenDanA ItihAsanA keAI dUranA samaye, AsapAsa UbhAM thatAM gayelAM moTAM phezanebala makAnamAM aTavAI gayuM hatuM. pAse ja eka nivRtta baTalaranuM nAnuM makAna hatuM, jemAM te amuka kamarAo ekalA' saMgrahasthAne bhADe Apato. te kamarAmAM misa ToksanA kamarAnI bArInI barAbara sAmenA kamarAmAM eka mejara bhADe rahetA hatA. temanI AMkhe Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI eNnDa sana kapALamAMthI haMmeza bahAra kUdI paDavA tatpara thaI heAya evI taratI ja rahetI; joke misa TaeNksane e AkhAmAM hameza sAcA lazkarIpaNAnAM darzana thatAM AvyAM hatAM. 46 misa TaeNksa je makAnamAM rahetI hatI, te tenuM peAtAnuM hatuM : arthAta keAI mRta sagAe vArasAmAM pAchaLa mUkayuM hatuM. mejara kheMgasTaoNka have jIvananI pAchalI avasthAne uMbare UbhA hatA, arthAt jyAMthI have nIcAM utarANu ja bAkI rahyAM hoya che. temanA bahAranA kATalAmAM AkarSaNanuM te nAma-nizAna rahyuM na hatuM, paraMtu temane mAMghaleA hajI juvAna ja hatA; khAsa karIne misa TaeNkisanA aMtaramAM hajI A avasthAe paNa je madhura bhAve jagADavAmAM te saphaLa nIvaDacA hatA, te jANI te manamAM ne manamAM AnaMdanA DacakArA vagADayA karatA. peAtAnA nAmane vividha rIte TUMkuM-lAMbuM karIne khelavAnI temane Teva hatI; tathA peAtAnI jAtane sAmAnya rIte e trIjA puruSamAM saMmeAdhIne ja vAta karatA. te kahetA, " birAdarA ! buDhDho jaoNzaoNgasTIka eka aneAkhI cIja che! jaoNye-beMgasToka kaMI jhADa upara DajhanabaMdha pedA nathI thatA; kudaratanI eka ajAyabI ja kahe| ne ! buThTho-jaoNye tamArI AgaLa nivedana karavA rajA le che ke, A uMmare paNa te aneka juvAna strIonAM hRdayAneA bhAgIne bhUkA karI nAkhavA zaktimAna che. are keTalAMya hRdayeA tene mATe A kSaNeya taDapyA kare che! paNa buDhDho je bI kAI vIsa-nakhItI cuMgalamAM jhaTa sapaDAya evI mUrti nathI ! je oNgasToka bahu cavaDa vastu che! leADhAnA caNA ja joI le ! ane pAhe buDhDho-je bhAre karAmatI mANasa pazu che, hA ! '' paNa, misa TaeNsi hamaNAM hamaNAM mejara tarapha durlakSa batAvavA mAMDI hatI. ane e vastu buDhDhA mejaranA lakSamAM AvyA vinA na rahI. eka vakhata zerImAM bhegAM thatAM ja mejare tene kahyuM, "gUDamaeNrniMga, maeNDama''Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA 15 NR. che . * * mejara joza beMgasTaoNka. - 5 46. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misa Toksa << gUDa maeNniMga, sAheba," misa TaeNkse TADhAzathI javAba ApyA. HH jaoNye-oNgasTaoNkane, maeNDama, hamaNAM humAM sAmI bArIethI tamane namana karavAnuM sadbhAgya sAMpaDatuM nathI. jaoNye pratye ghaNI krUratA AcaravAmAM AvI rahI che, maeNDama. tene sUrya vAdaLa nIce jANe chupAI gayA che." misa TaeNkase pUrI TADhAzathI mAtra mAthuM eka bAju namAvyuM. " tA buDhDhA-jaoNye sUrya paragAma cAlyA gayeA hateA, zuM?" 47 << huM? paragAma ? nA, nA; huM bahAragAma gaI ja nathI. paNa hamaNAM huM jarA bhAre rAkANumAM chuM; mArAM keTalAka nikaTanAM saMbaMdhIe pAchaLa mAre badhA samaya rAkavA paDe che. atyAre paNa huM utAvaLamAM ja chuM; gUDa-mArniMga sAheba ! 33 mejaranI lakheATA jevI AMkheA vadhu bahAra UpasI AvI ane jorathI cakaLavakaLa thavA lAgI. te pelIne jatI joI ne gaNagaNyA, << cha mahinA agAu te A khAI huM je jamIna upara cAlate tene cuMbana karavA taiyAra hatI; have evuM te zuM thaI gayuM che, jethI te ATalI badhI akaDAI dAkhave che? ThIka, maeNDama, ThIka; mejara jayene ema ravaDatA mUkI zakAya nahi, samajyAM ? mejara je khI. bahu cavaDa vastu che, maeNDama! ane pAcho buDhDho-je bhAre karAmatI mAsa paNa che, hA ! " O ane eka divasa mejare misa TaeNksanA kamarAmAM hilacAla thatI joI eTale tarata te be nALIvALuM dUrakhana laI AvyA ane khArI pAchaLa saMtAIne UbhA rahI nihALavA lAgyA. eka bALaka ane narsa tyAM AvelAM hatAM. misa TIsa e bALaka mATe jIva upara AvIne deDAdeDa karI rahI hatI. misa TaeNksanA AkhA kamarAmAM paNa sughaDatA ane susajjatAnI rIte ghaNA ghaNA pheraphA thayelA hatA; ane te badhA kaMIka khA~La kahI zakAya tevA ja hatA. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI enDa sana pachI te mejare avAranavAra joyuM ke, aThavADiyAmAM traNa cAra vAra misa Tosa A bALakane tenI narsa sAthe potAnA kamarAmAM teDI lAvatI ane pAchAM mUkI AvatI. mejara have pitAnA kamarAmAM AMTA mAravA lAgyo ane A badhuM zuM che, tene tAga meLavavA koziza karavA lAgyo. daramyAna eka vakhata misisa cike misa Tekasane saMbhaLAvI dIdhuM : "tuM mArA bhAI palanuM hRdaya jItI levAnI thaI che, e huM spaSTapaNe joI zakuM chuM, bahena." misa Tesa ekadama phIkI paDI gaI jANe tenA manamAM AvA vicArane AbhAsa paNa kadI Avyo na hato. A nAnakaDo pala barAbara mArA bhAI je ja thato jAya che. " misa Taukase tarata nAnakaDA palane chAtIe dabAvI, tene cuMbanothI navarAvI nAkhe; jANe tenA bApa jeTalo ja potAne e vahAle che, e batAvavA ! A lADake, tenI mAne jarAya maLato Ave che ?" misa se saheje vAta karatI hoya tema pUchayuM. "jarA paNa nahi" misisa cike javAba Apyo. te suMdara hatI -nahi?" "ThIka; dhyAna kheMce tevI te hatI, paraMtu ethI vadhu kaI nahi. mArA bhAInI patnI tarIke teNe je chApa bIjAo Upara pADavI joIe, evuM gaurava tenAmAM hatuM ja nahi. mArA bhAI jevA mANasane te bhAre manobaLavALI makkama patnI joIe. tyAre phenI to kevaLa mIThaDI ja hatI - phUTaDInuM ja bIjuM nAma vaLI !" misa Tekase anukaMpAdarzaka nisAso nAkhyo. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 polanA uchera ricArDjhane rUkhasata ApyA pachI have paoNlanA banne 'kAI eka vyaktie nahi, paNa eka jAhera khAtAe jANe saMbhALI lIdhA hatA. temAM misisa cika ane misa Tokasa teA hatAM ja; ane te baMne A kAmamAM eTalI cIvaTathI lAgyAM hatAM ke, misa TaeNkse mejara kheMgaTokane jema cheka ja visArI mUkayA hatA, tema misisa cike paNa peAtAnA gharane cheka ja visArI mUkayuM hatuM. mimika have cheka dekharekha vinAnA banI jatAM, klo ane kAphI-hAuseAmAM rakhaDatA thaI gayA, ane tamAma prakAranAM sAmAjika -- naitika niyaMtraNeAmAMthI cheka ja mukta thayA hoya tema vartavA lAgyA. paraMtu jenI saMbhALa ane uchera pAchaLa A e bAnue peAtAnA gharane bhUlatI hatI, te nAnakaDA pAla te tema chatAM sukAtA-cimaLAtA ja cAlyeA. tenI nabaLI tabiyatane polI taraphathI je peASaNa ane TUMk maLatAM hatAM, te peAtAnA judA judA hetu ane hitane sAdhavA tAkatI A e bAIe pAsethI tene maLe tema ja na hatAM. A e ja te mi. DAmbI khuza thAya te mATe ja badhI UThaveThane dekhADa karatAM hatAM; kadAca pAlane mATe pathya kahI zakAya tethI vadhAre, ane jarUrI kahI zakAya tethI kayAMya AchI! misisa vikAma nAmanI veiTaranI patnIne have pAla mATe rAkhavAmAM AvI hatI. ane tene pasaMda karavAnuM kAraNa eTaluM ja hatuM ke, tene 4 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 DabI enDa sana pAchaLa kazI jaMjALa na hatI, jemAM tenuM mana parovAyeluM rahe. te bAI Ama to namra ane vinayI hatI, paNa tene mAnasika ghaDatara vicitra prakAranuM hatuM. badhI bAbato viSe te hatAzA ane nirAzAnI rIte ? vicAra karI zakatI; ane dareka bInA mATe kAramAM prasaMgonI yAdI tenI pAse haMmeza taiyAra hotI. arthAta nabaLA bAMdhAna pala nabaLI rIte ja UcharavA lAgyo. dareka no dAMta tene mATe eka kAramI ghAMTI rUpa ja nIvaDato; dareka phelle tene mATe bhayajanaka puravAra thata; dareka tAva, dareka udharasa, havAne dareka pheraphAra - TUMkamAM mahinAno dareka divasa tene mATe navI ciMtA ane AphatanI vAta ja lAvato. alabatta, A badhuM mi. DAbIne lakSa upara pahoMcavA devAmAM AvatuM nahi; kazuM tenI najare paDe ema ja hatuM nahi. najare paDe che paNa te to ema ja mAne ke, dareka bALakane A gALo e rIte ja pasAra karavAno hoya che. ane eka DombI bALake potAnAM mabalakha sAdhanonI madadathI jhaDapabhera e badhuM oLaMgI levuM joIe. uparAMta, mi. DombI potAnA putrane pahelethI ja potAnI atyAranI ane bhaviSyanI meTAIno vArasadAra ke bhAgIdAra ja dekhatA; atyAranI e bALakanI kaMgALa sthiti jovA mATe jANe temane AMkho ja na hatI ! dhIme dhIme paula pAMca varSano thayo. dekhIto te eka suMdara chokare hato - paNa mAMdala ane khinna. mijAje te AgaLa jatAM teja nIvaDaze, evAM eMdhANa vartAtAM hatAM, tathA bIjI badhI vastuo ane mANasenI sarakhAmaNImAM potAnI agatya viSe te vizeSa sabhAna hoya ema lAgatuM hatuM. alabatta, te bAlasulabha ramatiyALa prakRtino hato; paNa bALakanI piThe te ramatamAM paNa mukta rIte bhaLato nahIM : acAnaka te thAkI jato tathA tenI vicAravaMta prakRti tenA upara adhavaca savAra Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ palane uchera thaI jatI. pachI gharaDA DosAnI peThe te moTI ArAma-khurazImAM Teko daI, vicAra karavA lAgI jato. mi. DakhkhI have tene amuka vakhate niyamita potAnI pAse khurazImAM besADatA. alabatta, te vakhate paNa mi. DobI potAnA gauravane chAje te rIte ja besatA ane vartatA, jethI pala paNa DombI enDa sananA gauravane nAnapaNathI samajate tathA sAcavata thAya. eka vakhata acAnaka pele pitAne pUchayuM- papa, paisA e zI vastu che ?" mi. DobI aNadhAryA puchAyelA A praznathI eNkyA. te eTaluM ja bolyA, "paisA? paisA eTale zuM, ema ?" hA, 55, paisA zI vastu che ?" mi. DobI tene vinimayanuM sAdhana, calaNa, hUMDiyAmaNa, noTa, sonuMrUpuM ityAdi paribhASAmAM javAba ApavA gayA; paNa pachI sAme beThelA nAnA bALakane lakSamAM laIne belyA: "sonuM, rUpuM, tAMbuM, rasIsuM, ziliMga - artho pensa e badhuM paisA kahevAya." e to huM jANuM chuM, papA; paNa paisA chevaTe zI vastu che ?" paisA e chevaTe zI vastu che? tuM moTo thaIza tema e samato jaze, pela; atyAre to eTaluM jANuM rAkha ke, paisAthI kAMI paNa karI zakAya; kAI paNa vastu meLavI zakAya." kaI paNa vastu, papA ?" hA, lagabhaga koI paNa vastu; alabatta, eTalA paisA pAse hovA joIe." "to pachI, paisA ApaNI pAse khUba che, chatAM mArI mamAne kema jIvatI rAkhI na zakAI?" mi. kaeNbbI have kharekhara bhayabhIta thaI gayA. A chokarAne tenI mAno khyAla bhulAvavA temaNe khAsa kALajI rAkhI hatI ane rakhAvI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para ja kahyuM tenI mAne mArA tema tenI tAkAta DebI enDa sana hatI; paNa A zuM? DAbI enDa sananI ekamAtra mukhya visAta je paisA, te AkhInA badalAmAM te tenI mAne mAgato hato ! mi. DembIe gaNagaNatAM eTaluM ja kahyuM ke, "pesA e bahu sabaLI cIja che, ane tenI tAkAtanI avagaNanA koI kAraNa na karavI joIe. tema chatAM jemane maravAno samaya AvI pUgyo hoya, tevAMone paisAthI jIvatAM na rAkhI zakAya. badhAMne vakhata Avye maravuM paDe che- bhale khUba tavaMgara heIe to paNa. paraMtu te sivAya bIjI badhI rIte paisA e bahu jabarI vastu che ja! paisA hoya to leke ApaNAthI bIe, ApaNI khuzAmata kare, ApaNane pUje, ApaNuM prazaMsA kare. paisAvALo mANasa ja saumAM pratiSThita gaNAya che, tathA te motane paNa aneka rIte AvatuM aTakAvI zake che ke evuM karI zake che. jene, tArI mamAM mATe huM paisAthI ja mi. pikinsa ane DaoN. pArkara pesa jevAonI sevAo meLavI zakyo hato !" paNa papA, paisAthI mane majabUta tathA nIrogI paNa banAvI zakAto nathI, eya kharuMne?" paNa tuM majabUta tathA nIrogI che ja! ema kema kahe che ke, tuM nathI ? bIjAM bALako jevAM A umare hoya, tevo tuM paNa che." nA, nA; phaleransa mArA jeTalI hatI, tyAre jeTaluM ramI zakatI, teTaluM huM jarAya ramI zakato nathI; huM tarata thAkI jAuM chuM, ane kAI koI vAra to mArAM hADakAM (vikAsa kahe che ke, mArAM hADakAM) evAM duHkhe che ke, huM zuM karuM te mane samajAtuM nathI." "paNa e badhuM te rAte thatuM haze. ane nAnAM chokarAM rAte thAkyAM hoya te sAruM, jethI temane khUba UMdha Ave." paNa papA, mane to divase paNa hADakAM bahu duHkhe che; eTale huM pharansanA meLAmAM sUI rahuM chuM. ane rAte to UMdhane badale mane evAM vicitra svapno AvyA kare che!" Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 palane uchera mi. DombI A sAMbhaLI ekadama cUpa thaI gayA, ane aMgIThInI Aga sAme joI rahyA. sUvAno vakhata thatAM narsa polane laI javA AvI. phaleransa AvIne mane laI jAya," paoNle kahyuM. garIbaDI vikAma sAthe nahi Ave, mAsTara pala?" bicArI nameM dayAmaNe avAje pUchayuM. nA, nahIM AvuM." nase jaI phaoNransane mokalI. te tarata doDatI AvI, ane pitAne "gUDa nAITa kahI, rAjI thatI pala pAse doDI. pachI tene phUlanI jema potAnA hAthamAM teDI laI te bahAra nIkaLI gaI. mi. DebIe dUrathI joyuM to, pharansa polane UMcakIne gAtI gAtI dAdaranuM eka eka pagathiyuM saMbhALapUrvaka caDatI hatI. tamilamAM AvI. misaka ane misa Te bIje divase misisa cika ane misa Tekasane belAvI kAuMsila bharavAmAM AvI. mi. DombIe tarata pUchaparacha zarU karI: "pelanI tabiyata viSe De. pikinsa zuM mAne che ? tenI tabiyata joIe teTalI majabUta lAgatI nathI." "vAha bhAI, tame vahAlA palanI bAbatamAM kevuM bArIkAIthI joI zake cheApaNe paMla kharekhara ja jevo joIe tevA majabUta bAMdhAno nathI. paraMtu bhAI, tene aMtarAtmA tenA bAhya kAThA mATe joIe te karatAM bahu moTo che. ene tame vAta karato sAMbhaLo to tarata tamane khabara paDI jAya ! ene ekadama vikasI gayelA manano bhAra tenuM nAnakaDuM kAThuM jhIlI zakatuM nathI ! badhA mahAbuddhizALI lokonI bAbatamAM e vastu haMmeza jovAmAM Ave che." e sAcuM haze; paraMtu upara koI koI mANaso bALakanA manamAM anucita bAbatonA khyAle ghusADatAM hoya ema lAge che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4 DI enDa sana gaI rAte ja pala mane "hADakAM" nI vAta karato hato. huM e jANavA mAguM chuM ke, mArA ciraMjIvInAM "hADakAM " sAthe A duniyA upara koIne zI levAdevA hoI zake ? te kaMI jIvatuM hADapiMjara nathI ja. uparAMta, pala kAle tenI mAnA mRtyunI vAta karato hato. to zuM ApaNe badhA maDadAM-peTInA vepArIo chIe, ke ghorakhadue chIe, jethI ApaNuM gharamAM matanI-kabrastAnanI -hADakAMnI vAte thayA kare che ?" vahAlA bhAI bicArI vikAma to bahu AnaMdI prakRtinI bAI che; te zokanI evI gherI vAto bALaka samakSa kare tevI nathI. pola moTe bhAge tenI bahena sAthe ja ramyA kare che. alabatta, paula chellI bImArI pachI jarA nabaLA paDI gayo che, ane haju te pUrepUre TaTAra thayo nathI, e vAta sAcI che. dAktare paNa Aje savAre tene tapAsIne kahyuM hatuM ke, azaktine kAraNe thoDA vakhata kadAca pala potAnA paga barAbara vAparI nahi zake; paNa e te cheDA vakhata pUratuM ja; ane badhA chokarAne evuM thAya ja, bhAI." "ThIka, luIjhA, e bAbatamAM te tame vadhu samaje; tame ApaNuM gharanA e bhAvI vArasadAra ane mevaDInA uchera pratye je kALajI rAkhavI ghaTe te rAkho ja cho, emAM mane zaMkA nathI. to, mitra pikinse Aje polane tapAsyo hato, kema ?" hA, hA, huM hAjara hatI, ane misa Teksa paNa hAjara hatAM, -misa Tekasa haMmeza hAjara rahe che ja. DAkaTare kazI citA karavAnI nA pADI che, paraMtu dariyA-kinArAnI havAthI tene vizeSa lAbha thAya, ema te kahetA hatA kharA. " dariyAkinArAnI havA ?" mi. kaeNmbIe bahena sAme jeIne pUchayuM. "hA, vahAlA bhAI, mArA rja ane phreDarikane paNa e umare dariyAkinAre laI javAnI ane rAkhavAnI salAha ApavAmAM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlane uchera AvI hatI. mane pitAne ja keTalIya vakhata dariyAkinAre javAnI salAha ApavAmAM Ave che. ane tame hamaNuM je kahyuM ke, uparanAM loko paoNlanA mAthAmAM game tevI vAto ghusADatAM hovAM joIe; to te bAbatamAM paNa eka vAta samajI rAkhe, vahAlA bhAI, ke pala pote ja eTale badhe buddhizALI tathA nirIkSaNa-zaktivALo chokarI che ke, AsapAsathI kaI vastu kyAre upADI leze, e kahevAya nahi. eTale tene zeDo vakhata A gharamAMthI bahAra kADhIe ane brAITana jevA dariyAkinArAnA mathake mokalIe, te baMne bAbatone upAya thaI raheze. brAITanamAM misisa pipacina jevAMnI ghaNI sArI saMsthAo che, jyAM rahIne tene zArIrika tema ja mAnasika tAlIma paNa ApoApa maLe." misisa pipacina koNa che, luIjhA ?" " misisa pipacina AdheDa vayanI bAI che ane teNe keTalAya varSathI bALakone ja potAnA abhyAsano viSaya banAvavAmAM potAnI saghaLI tAkAta reDI che. te sArA saMbaMdhavALI bAI che - khAnadAna che. tene pati peruviyana khANemAM --" pANI kADhatAM marI gayA hatA." misa Tekase umeryuM. "jo bhAI ema mAnatA ke, te pANIno paMpa calAvatA hatA! temaNe e khANo pAchaLa khUba paisA rokyA hatA, ane saTTAmAM niSphaLa nIvaDatAM te hRdayabhaMga thaI gayA hatA. paraMtu pipacina to bALaka pAchaLa ghelI thanAra sevikA che, ema mAnone ! tenI badhI vigato ucca koTInI che." atyAre samAjamAM pratiSThita gaNAtAM ghaNuM strI-puruSo temanA hAtha nIce kALajIbharI tAlIma pAmelAM che. huM pote ja eka vakhata temanI dekharekha heThaLa hatI. atyAre paNa temanI saMsthAmAM khAnadAna bALakone abhAva nathI." misa se zaramAtA zaramAtAM umeryuM. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAbI enDa sana to zuM e khAnadAna bAI bALakAnI saMsthA calAve che, misisa Tasa ?" hA, hA, e kAI nizALa nathI calAvatAM; paNa nAnAM bALakone sArI rIte rahetAM zIkhavA mATe khAsa prakAranuM beDiMgahAusa calAve che." misa se mIThI madhuratAthI javAba Apyo. bahu maryAdita ane viziSTa pasaMdagInAM bALakone ja dAkhala karavAmAM Ave che," misisa cike bhAI sAme joIne umeryuM. mi. DemnI TekaTaranI sUcanA maLyA pachI have eka kSaNa paNa moDuM karavA IcchatA na hatA. temaNe tarata ja pUchayuM, "dhAro ke AvatI kAle vadhu tapAsa karyA pachI, e bAnunI saMsthAmAM pelane mUkavAnuM nakakI karIe, to tenI sAthe koNa jaze ?" atyAre to pharansa vinA palane kyAMya mokalI zakAya tema nathI; palane bahenanuM gheluM ja lAgyuM che. haju bahu nAno che, ane tenI haTho ApaNe svIkAravI joIe." "bIjuM kaI?" "vikAma to jaze ja. paula misisa pipacinanI sIdhI dekharekha heThaLa raheze, eTale temanA upara niyaMtraNa thAya evA bIjA kAIne mokalavAnI jarUra nathI. tame paNa aThavADiye eka vakhata khabara kADhavA jatA raheze ja?" "alabatta," mi. DombIe javAba Apyo. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa pipacina A ITananI A bAI misisa pipacina eka vicitra, kamabakhta prANuM hatuM. cAlIsa varSa pUrve tene pati peruviyana khANamAM mAryo gaye, tyAra pachI teNe bALake sAcavavAno dhaMdho zarU karyo hato. bALakone "kAbUmAM rAkhanAra" tarIke tenI khyAti thaI hatI. ane tenI saphaLatAnI cAvI e niyamamAM hatI ke, bALakA je Icche te karavuM nahi; ane teo na Icache te badhuM ja karavuM. e bAI svabhAve evI khAlIkhama thaI gaI hatI ke, jANe parunI khANanA paMpe bhUlathI tenAmAM lagADI daI tenAmAMthI mAnava mAyALutAnuM badhuM dUdha ulecI kADhavAmAM AvyuM hoya ! ane eTale ja "upalA" vargomAM te bAI bALako mATe bahu lAyaka manAtI hatI. tenuM makAna eka UMcA caDhANavALI peTA-zerImAM AveluM hatuM. te makAnanA vADAnI AsapAsanI jamInamAM kazuM ja UgatuM nahi game tenuM bI vAva paNa merIgolDa ja UgI nIkaLe. badhI bhIMta upara zaMkhalA khasatA khasatA AvIne cATI rahetA. ziyALAmAM e makAnamAMthI havA bahAra nIkaLatI nahi ane unALAmAM havA aMdara pesatI nahi. misisa pipacina potAnI saMsthAnA dara bhAre UMcA rAkhatI, ane koI paNa kAraNe koI bAbatamAM jarAya namatuM na ApatI; eTale eka "hAI kalAsa" saMsthA calAvanAra makkama bAna tarIke tenI khyAti phelAyelI hatI. e khyAti upara ja, patinA mRtyu pachI, teNe pitAnI AjIvikA UbhI karI hatI. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 Dee eNnDa sana pila ane pharansane laIne misisa cika ane misa AgalI rAte eka hoTalamAM AvIne UtaryA hatAM. savAre misisa pipacinane maLIne, ane baMne chokarAne dAkhala karAvIne te pAchAM pharyA. saMsthAmAM te vakhate mAsTara bidharona nAmane eka chokaro dAkhala thayelo hato, ane misa pAkI karIne eka bALakI hatI. te bemAM pela ane pharansa umerAyAM. misisa pipacinanI madhyama-umaranI eka bhatrIjI beriMthiyA gharamAM gulAma tarIke kAma karatI hatI. te have, mahemAna AvyA hatA te vakhate mAsTara bidharasTonane khAsa paherAvele kalara kADhavA lAgI; misa pAMkI to, mahemAno AvyA tyAre traNa vakhata chIMkI hatI, eTale tene pAchaLa AvelA kamarAmAM sajA tarIke pUrI devAmAM AvI hatI. misisa pipacine pala tarapha pharIne pUchayuM- "to ThIka sAheba, huM AzA rAkhuM chuM ke, tamane huM gamIza." mane nathI lAgatuM ke, tame mane jarAya gamo; mAre ahIM nathI rahevuM; A mAruM ghara nathI." paoNle javAba Apyo. nA, nA, A ghara to mAruM che, tamAruM mathI ja vaLI," misisa pipacine kaDaka thaIne javAba Apyo. bahu kharAba ghara che." paNa e kharAba gharamAM ethI vadhu kharAba eka jagA che, jyAM ame kharAba chokarAone pUrI daIe chIe." pele tarata pUchayuM, "A chokarAne (mAsTara bidhararaTenane) kadI tyAM pUryo hate ?" misisa pipacine DokuM halAvI hA pADI. pole te Akho divasa mAsTara bidharasTonanI hilacAla ja tapAsyA karI; e hetuthI ke pelI kALI keTaDImAM purAnAra jaNa haMmezane mATe kevaka banI raheto haze ! Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa pipacina eka vAgye bhojanano samaya thayo. te vakhate misa pAMkIne baMdIvAsamAMthI mukta karI tyAM lAvavAmAM AvI. tene sajA tarIke Aje mAtra bhAta ja ApavAmAM AvyA; paNa te khAdhA pachI, saMsthAnA niyama pramANe teNe eTaluM bhojana ApavA badala misisa pipacinano ghaNo ghaNo AbhAra mAnavo paDayo. misisa pipacinanI nAjuka tabiyatane garama garama tathA viziSTa AhAranI jarUra paDatI. ane chokarAMne meTAM mANasonI viziSTa jarUriyAta samajavAnuM zikSaNa maLe, te mATe e badhuM e chokarAM sAme ja khAtI. misisa pipacinane bhojana pachI ArAmanI ghaNI jarUra rahetI; eTale A badhAM vidyArthIone saMbhALavA-ramADavAnuM kAma pelI berithiyAne mAthe ja rahetuM. te bahu mAyALu bhalI bAI hatI. eTale chokarAM sAthe ramavAmAM tene ghaNu majA AvatI. paNa vacce vacce misisa pipacinanI UMghamAM khalela paDavA jevuM thatuM, tyAre te bALakane dhImA avAje vAta kahevA lAgatI. pachI cAne vakhate cA ane breDa tathA baTara. misisa pipacinane to garama garama TosTa ja lAvI ApavAmAM Avato. sUvAno vakhata thatAM chokarAM prArthanA karI sUvA jAya. misa pAMkIne aMdhArAmAM ekalI sUtAM bIka lAgatI, eTale misisa pipacina tene upara ekalI suvADavA ja pote hAMkI jatI. pachI lAMbA vakhata sudhI pisa pAkInA rudanano avAja AvyA karato. avAra navAra misisa pipacina tene zAMta pADavA jAya ane kaMIka evuM kare jethI raDavAnA avAjane badale DUsakAne avAja nIkaLo zarU thAya. rAte sADA nava vAgye, misisa pipacinane mATenI mIThI roTInI soDama raseDAmAMthI AvavA mAMDe. kAraNa ke, misisa pipacinane rAte mIThI roTI khAdhA vinA UMgha nahotI AvatI. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana savAramAM nAsto maLe. te vakhate paNa misisa pipacina mATe khAsa cIja Ave. pachI mAsTara bidharona ane misa pAMkI upara prAta:kriyAo zarU thAya. pala ane phalaeNransa te vikAma sAthe dariyAkinAre pharavA jAya. bapore pachI misisa pipacina zikSaNa Ape. zikSaNanI temanI rIta paNa anokhI hatI. upamAnI bhASAmAM kahIe to, kaLI ApameLe khIlane phUla thAya evI rIta apanAvavAne badale, te joDAyelAM chIpalAMne baLa karIne ughADavAnI rItamAM mAnatI; jethI aMdaranI sajIvatA nAza ja pAme. dara zanivAre mi. DombI brAITana AvatA ane eka hoTalamAM UtaratA; phalaeNransa ane pelA tyAM temane maLavA jatAM ane A ravivAra paNa temanI sAthe ja gALatAM. ravivAranI sAMja misisa pipacinanI saMsthAmAM bahu kharAba sAMja hatI. misa pAMkIne reTiMgaDIna rahetI tenI kAkIne tyAMthI raDatI avasthAmAM pAchI lAvavAmAM AvatI. ane mAsTara bidharasTananAM to badhAM sagAM baMgALAmAM hoI tene be jamaNa vacce bhIMta sAthe mAthuM aDakADI jamIna upara besavAnI sajA karavAmAM AvatI. e kAraNe te eTale duHkhI duHkhI thaI jato ke, eka vakhata to nAsI chUTavA mATe baMgALA pahoMcI javAno rasto te pharansane pUchavA lAgyo. paNa misisa pipacinanI saMsthA potAnI paddhatisara kAma to karatI ja hatI; eTale jaMgalI chokarAM sIdhAMdera thaIne ghera pAchAM jatAM; ane keTalAMya mAbApa chokarA sAthe mAthApheDa karavAnI sevA bajAvavA badala misisa pipacinano AbhAra mAnatAM. pela A buThThI bAI sAthe aMgIThI AgaLa lAMbo vakhata besI raheto. tene te gamatI nahi, tema te enAthI bIte paNa nahi. kaI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja , I A" * * * ' '' cheAmAM tap, il : '' - D * . + +' RD , * .. ke dareka che. i - ke pila misisa pipacinane savAla-javAbathI mUMjhave che.- pR0 61. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa pipacina keI vAra to pelane jANe misisa pipacinano abhyAsa karavAnuM mana ja thaI AvatuM. tenI ekeeka hilacAlanuM te lAMbe vakhata nirIkSaNa karatA. eka vakhata misisa pipacine tene pUchayuM, "tuM zAno vicAra karyA kare che ?" tamAre." ane bhAre viSe tuM ze vicAra kare che ?" "tame keTalAM gharaDAM cho teno." tArAthI evuM badhuM na belAya; e aziSTa kahevAya." "aziSTa ?" hAsto." paNa vikAma kahe che ke, tame badhAMnAM dekhatAM sAruM sAruM khAvAnuM ekalAM jamI jAo che, te paNa aziSTa kahevAya." "vikAma te harAmakhora kALa-mukhI bilADI che. "ema kema ? te to mANasa che." "je sAMbhaLa; Ama sAmA savAla pUchayA karavA sArA nahi. tArA jevo eka nAno chokaro hato, te enAM mAbApa kazuM kahe tyAre sAmA savAlo pUchayA karato. eka vakhata haDakAyo sAMDha sAme Avato hato tyAre tenI mAe tene jaladI doDI javA kahyuM, tyAre te "kema doDI javAnuM" e savAla pUchavA Ubho rahyo. eTalAmAM pelA sAMDha AvI tenA peTamAM zIMgaDuM khasI ghAlyuM, ane te lohIluhANa thaIne marI gayo, samajyo ?" paNa, sAMDha je haDakAyo hoya, to tene khabara kevI rIte paDe ke A chokare savAlo pUchayA karanAra chokare che ?" te zuM meM A vAta kahI, te khoTI che, ema te kahevA mAge che ?" hA, beTI che." Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana << paNa dhAra ke, e sAMDha haDakAye! na hatA, paNa pALele sAMDha hateA, ema kahuM, te pachI, tAre zuM kahevuM che, avizvAsI ?" pAle peAtAne savAla haDakAyA sAMDhanI bAbatamAM ja uDAvyA hateA, eTale A vikalpa rajU thatAM te cUpa thaI gayeA. paNa manamAM e viSe paNa tene gaDabhAMja cAlu rAkhatA joI, misisa pipacina tyAMthI dUra khasI gayAM. kara paNa tyArathI mAMDIne baMne jaNamAM ekabIjA pratye kaMIka vicitra prakAranuM AkarSaNa namyuM. misisa picina vAraMvAra polanI khurasI aMgIrI sAme peAtAnI pAse mukAvatI; ane enA nAnakaDA gaMbhAra mAM sAme joyA karatI. alabatta, peAtAnI tekaraDI-bhatrIjI, polanI neAkaraDI vikAma sAthe vadhu vAtacIta karIne bagaDI na jAya, tenI have te khAsa kALajI rAkhatI. paNa vikAma have pAla taraph ja bhayanI najare jovA lAgI hatI. polane dekhI tene peAtAnA kAkAnI nAnakaDI dIkarI eTsI jena yAda AvatI, ane tenI sAthe te polanI sarakhAmaNI karyAM karatI. meksI jenanI mA paNa pAlanI peThe prasUti samaye ja marI gaI hatI; ane pachI vikAme ja tene ucherI hatI. vikAma mAnatI ke, prasUtimAM marI gayelI mAtAe peAtAnAM cheAkarAMne mRtyu bAda paNa vIlAM nathI mUkatI; ane tenI sArasaMbhALa rAkhyA kare che. uparAMta tene eve vahema hateA ke, e mRta mAtAe peAtAnuM bALaka je kAI navI khAI ne cAhe, tene mArI nAkhe che ! eTale vikama peAte paNa sAvaceta rahetI eTaluM ja nahi paNa misisa picananI bhatrIjI-neAkaraDI erithiyAne DarAvavA kahetI ke, pAlanI najara tArA upara na paDavA daIza; evAM cheAkarAM jemane cAhe, temanuM meAta nakkI che; misisa pipacinanI A jelamAMthI chUTavAnI tArI marajI hoya, te judI vAta. paeNlanI tabiyata brAiTanamAM AvyA pachI paNa kaMI khAsa sudharI naMha. dariyAkinAre paNa te page cAlIne pharatA nahi, paraMtu ThelaNu Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa pipacina gADImAM besI rahetuM. tyAM gayA pachI, kAI chokarAM tenI sAthe ramavA Ave, to te temane thoDI vAtacIta karI dUra kADhI mUko. pachI pharlorane te kahe, "mAre bIjuM koI joItuM nathI; tuM pAse hoya eTale basa ! mane cuMbana kara jouM, bahena." eka divasa teNe kahyuM, "phaleya, daDiyA kyAM AvyuM, jyAM pelA bidharasTonanAM sagAM rahe che " bahu dUra che, bhAI." jatAM aThavADiyAM thAya?" "hA bhAI ghaNuM aThavADiyAM thAya, divasa ane rAta musApharI kare to paNa." paNa phalauya, tuM je dayA cAlI jAya to huM mamAe zuM karyuM hatuM-huM bhUlI gayo -evuM ja karuM." mamA te mane khUba cAhatI hatI. tAre e kahevuM che, bhAI ?" pharase pUchayuM. nA, nA, huM paNa tane khUba cAhato nathI zuM ? phaoNya, paNa bhamAe zuM karyuM hatuM ? hA, yAda AvyuM : te marI gaI che. tema, tuM je IDiyA jAya, to huM marI jAuM, phaoNya." tarata ja phaleransa hAthamAMnuM kAma jaladI jaladI mUkI daI, tenI pAse AvI tenA upara hAtha pasAravA lAgI; ane belI, "bhAI, tuM daDiyA jAya, to huM paNa mArI jAuM." Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkA-sela muzkelImAM AvI paDe che nAnakaDI pharansane buThThI misisa brAune lUMTI lIdhA pachI rakhaDatI mUkyA bAda, vaoNTara-ge tene rasto batAvI ghera lAvyo hato ane pachI tenA pitAne tyAM pahoMcADI Avyo hato, e prasaMga pachI kAkA-sela, kepTana kaTala ane volTara-ge pote - e traNe jaNa potapotAnA manamAM vicitra svapno ane AzAo sevatA thaI gayA hatA. dara ravivAre kepTana kaTala ane kAkA-sola bhegA thAya, tyAre e anusaMdhAnamAM ricArDa viTiMgTananI AkhI kavitA yAda karAI jAya; ane eka yA bIjI rIte gavAI jAya ! volTara to je dhakko AgaLa phalaeNransa potAne bhegI thaI hatI, ane je zerIomAM thaIne te tene calAvIne potAne ghera laI Avyo hato, te badhAMnI kAraNa vinA avAranavAra mulAkAta lIdhA ja karato; ane miDobInA ghara AgaLa thaIne to te keTalIya vAra pasAra thato. e pramANe bhaTakatAM pharatAM AkhA varasamAM thaI aeka Dajhana vakhata oNlTarane phaoNransa rastAmAM bhegI thaI hatI. vaiTara tene joI tarata mAthA uparathI Topa utArI salAma karato; paNa pharansa tarata UbhI rahIne hastadhUnana karatI. misisa vikAma phalaransa sAthe hoya ja, paNa te pelA prasaMgathI paricita hoI, veTara sAme maLe tyAre rAjI ja thatI. misa niparane to volTaranA bhalA juvAna mAMnuM AgavuM ja AkarSaNa UbhuM thayuM hatuM. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkAsAla muzkelImAM AvI paDe che daramiyAna, phaleransa misisa pipacinane tyAM rahevA paoNla sAthe brAiTana cAlI gaI tyAra pachI to ene ema Akasmika maLavAnuM paNa baMdha thaI gayuM. eka vakhata veTare tene kAkAnI nabaLI paDatI jatI zArIrika sthiti tarapha lakSa jatAM kahyuM, "kAkA-sela, tame nAsto paNa karyo nathI, tathA tamArI tabiyata paNa ThIka lAgatI nathI. Ama ne Ama cAlyuM, to mAre DAkaTarane belAvI lAvavA paDaze." "mAre joIe che te koI paNa DAkaTara nahIM ApI zake, beTA." "tamAre zuM joIe che, kAkA ?" "gharAke ! gharAko hoya, to badhuM ThIka thaI jAya." "jahannamamAM jAya, gharAka ! keTalIya vAra lokone ToLAbaMdha A dukAna AgaLathI jatA AvatA huM jouM chuM, ne mane bahAra doDI jaI emAMthI keTalAkane gaLacI pakaDI pakaDIne dukAnamAM ghasaDI lAvavAnuM mana thAya che. beTAo rokaDA pacAsa pAuMDanI kiMmatano mAla kharIde, pachI ja temane javA dauM! paNa kAkA, nirAza thavAnI jarUra nathI; orDare Avaze tyAre evA sAmaTA Avaze ke, tame mAla bAMdhI bAMdhIne ApatAM thAkI jaze." "beTA, Daro Ave to te mAla bAMdhI ApavAmAM huM kadI thAkuM nahi. paraMtu, jyAM sudhI huM A dukAnamAM chuM, tyAM sudhI Dero AvavAnA ja nathI ! " kAkA, evI vAto kadI e na lAvatA. mane vahema jAya che ke, evuM kaMIka asAmAnya banyuM che kharuM ke je tame mArAthI chupAvo che; ane ekalA ekalA khinna thAo che. evuM kazuM hoya, to mane kahI de ne. tamArI sAthe rahetAM ane te pArAvAra AnaMda thAya che; paNa hamaNAMnuM mane ema lAgyA kare che ke, huM chuM tenA karatAM tamArI sAthe A umare tamArA jevI DesI hoya, to tamane AvA duHkhI -5 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI enDa sana kemeya karIne rahevA na de. huM to nAno chokaro chuM, ane kevaLa tamAro bhatrIje chuM ! eTale ja tamane khuza rAkhatAM mane AvaDatuM nathI. tamane sukhI karavAnuM ane sukhI jovAnuM mane ghaNuMya mana thAya che; paNa zuM karavAthI tame sukhI thAo, e mane samajAtuM nathI." beTA, tuM kahe che evI DosI A gharamAM pistAlIsa varSa pahelethI ja AvI hota, te paNa tArA upara mane jeTaluM vahAla che, teTaluM tenA upara na ja hota." e to huM paNa jANuM chuM, kAkA, paraMtu e DosI hota, to tame tamArA manano bhAra jema mArAthI chUpe rAkhe che, te tenAthI chUpo na ja rAkhata. ene tamArA mananI badhI gupta vAto jANuM letAM ane tamAro bhAra ocho karatAM ApoApa AvaDatuM ja hota; mane e nathI AvaDatuM." nA, nA, tane paNa AvaDe che. " "to pachI, kahI de kAkA, ke tamane zI vAtanI ciMtA rahe che?" "dIkarA, kazI ja vAtanI mane ciMtA nathI; UlaTo tuM ja nakAme citA karyA kare che. bicAre baeNTara, e javAba maLyA pachI, ophise javAno vakhata thayo hovAthI cAlato thayo. bizasa-geTa zerIne khUNe, te divasomAM, broglI nAmano dalAla gIra tathA harAjImAM rAkhelA mAlanI dukAna calAvato hato. tenI dukAnane badhe mAla sekaMDaheMDa hato : arthAta barabAda thayelAM ne devALuM kADhanArAM lekenI sastAmAM kharIdelI ke gIramAM DUla thayelI vastuone ja tene vepAra hato. te avAranavAra solemananI dukAnanA sAmAnanI kiMmata pUchavA karavA Avato, tyAre vaoNTare tene joyele; tethI te jyAre sAmo maLe, tyAre vaoNTara haMmezAM tene AnaMdathI abhivAdana karato. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkAsela muzkelImAM AvI paDe che ? Aje baporanA jyAre volTara pAcho ghera AvyA, tyAre broglIne kAkA sAthe gharamAM beThele jaI navAI pAmyo. voTare pUchayuM, "kAkA, atyAre tamane zarIre kevuM lAge che ?" salemane mAtra mAthuM halAvyuM, tathA pelA dalAla tarapha hAtha karyo. "zI vAta che?" volTare jarA ciMtAmAM paDIne pUchayuM. "kazI ja vAta nathI." mi. broglIe javAba Apyo. mAtra traNaso sittera pAuMDa jeTalI rakamanuM gIrekhata pAkayuM hovAthI, A badhAno meM kabajo lIdho che." kabaje lIdhe che ?" vaoNTare DaghAIne pUchayuM. "hA, hA, pote ja kabaje levA Avyo chuM, jethI bahAra kaze dekhAva na thAya. mAre sarakAranA mANase lAvI tamAruM bhUMDuM nathI dekhADavuM." "kAkA-sela, A vaLI zuM ? "dIkarA, mArI AkhI jiMdagImAM AvuM pahelI vAra ja banyuM che. " eTaluM bolI, cazamAM kADhI e bicAre Doso bane paMjAthI mAM DhAMkI daI DUsakAM bharavA lAgyo. kAkA, gabharAze nahIM; mi. broglI, kaho, mAre zuM karavAnuM che ?" "kAI oLakhIto - saMbaMdhI - mitra hoya, to tene maLI paisA bharI devA, e ja karavAnuM che, vaLI." "kharI vAta; huM hamaNuM ja kepTana kaTala pAse doDI jAuM chuM. tame tyAM sudhI ahIM ja besajo ane mArA kAkAnI saMbhALa rAkhaje. kAkA-la, huM hamaNAM ja AvuM chuM; himata rAkhaje !" Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ De eNnDa sana kepTana kaTala iDiyA Desa pAse eka naherane kinAre rahetA hatA. e Akho vibhAga vahANavaTAnI sAthe saMbaMdha rAkhatI vastuono ane mANasono hato. kepTana kaTala uparane mALa bhojana karatA hatA, ane nIce bhoMyataLanA bhAgamAM makAna-mAlikaNa misisa baeNkaTiMjara bAraNuM baMdha karI kapaDAM dhovAnuM kAma karatI hatI. eTale bAraNuM khUba dhamadhamAvyA bAda bAIe jyAre chevaTe te ughADayuM, tyAre gusse thaIne teNe volTarane pUchayuM, "eka aMgreja bAInuM makAna teno killo gaNAya ke nahi? ane tenuM bAraNuM toDavAno tane zo adhikAra che?" kepTana kaTala paNa bAIne taDUka joI potAnI upara sIdhI Aphata AvI paDaze ema mAnI, jhaDapathI UbhA thaI kamarAnA bAraNuM pAchaLa chupAI gayA; paNa kamarAmAM voTarane ekalAne ja Avele joI te bahAra nIkaLyA. vaoNTare temane potAnA kAkA upara AvI paDelI AphatanI vAta kahI saMLaLAvI; ane have zuM karavuM joIe, te bAbata salAha pUchI. pitAnA mitra salemana jilla upara AvI paDelI A AphatanI vAta sAMbhaLI kepTana kaTala oNlTarane badhuM vigate pUchavA mAMDayA. voTare traNaso sittera pAuMDanA gIro khatanI mudata pAkI gaI hovAnI vAta karI. tarata kaeNpTane UThI eka Dao Tebala upara ThAlavI dIdho : temAM tera pAuMDanuM paracUraNa ane eka adhe kAuna hatAM. te badhuM temaNe keTanA khissAmAM bharI lIdhuM; pachI dhULadhamAM be cAra jUnA cAMdInA camacA bIjA khissAmAM mUkI dIdhA; pachI pitAnuM cAMdInuM ghaDiyALa sahIsalAmata che ke kema e joI lIdhuM ane tarata potAne gaTTAdAra daMDe hAthamAM laI temaNe voTarane pitAnI sAthe cAlavA kahyuM. paNa nIce makAna mAlikaNa hAthamAM jhADu laI temanA mAthA upara jhApaTavA taiyAra UbhI haze ema mAnI, temaNe vaoNlTarane kahyuM, "tuM Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkAsola muzkelImAM AvI paDe che ka - dAdara uparathI UtaratAM UtaratAM mane Avo - salAma ' ema mATethI kaheje; ane pachI bAraNuM ughADI cAlyeA jaje. tyAra bAda zerInA nAkA AgaLa UbhA rahI mArI rAha joje. ,, ' vAkTare e pramANe karyuM. kaeNpTana kaTala jo peAtAnI sAthe nIce UtaryAM hota, te temanI zI vale thAta, e tarata tenA samajavAmAM AvI gayuM. kAraNa ke, dAdara uparathI kAI nIce Utare che ema sAMbhaLatAM ja pelI bAI hAthamAM jhADu laI nIce taiyAra UbhI hatI. paN vaTarane ekalAne ja UtaratA joI, tene peAtAnuM bAraNuM dhamadhamAvavA badala pharIthI jarA dhamakAvI, te peAtAnA oraDAmAM pAchI pharI. te jevI pAchI karI ke tarata kaeNpTana keTala doDatAkane nIce UtaryAM ane bAraNuM ughADI bahAra deADI AvyA. 4 kepTana kaTale mitranI dukAne AvI, tene hAtha dabAvI, tene sAMsatA thavA kahyuM, ane pachI Tebala upara peAtAnAM khIsAM ThAlavI dIdhAM. pele dalAla breJlI e joI khelye!, huM A badhuM zA mATe ahIM kAlave che, bhAI ? mAre te traNase sittera pAuMDa levAnA che ! '' kaeNpTane javAba ApyA, "krama bhAI, jeTaluM tane maLyuM teTaluM sAcuM; tArI jALamAM te! je sapaDAya te mAchalI ja kahevAya ne ? '' 'hA, bhAI, paNa nAnI mAchalIthI vahelamacchanI garaja na sare te ? << 23 kaeNpTana kaTalane e pirabhASA kaMIka samajamAM AvI. eTale te sAleAmanane bAjue melAvI jaI, kevI rIte A devuM thayuM hatuM, te vAta ene pUvA lAgyo. salAmane dhImethI javAba ApyA, " cUpa raheA bhAI; volTara sAMbhaLe tema na khelatA; A badhuM vaoNlTaranA bApanuM devuM che; ane te peTe meM mArI dukAna lakhI ApI hatI. mAla vecAte rahetA heta, Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana "" te te! badhuM patI jAta; paNa dhaMdhA besI gayeA che, ane kazuM cUkate thaI zake tema nathI; eTale A dukAna te| have gaI ja samajavAnI. paNa pachI vaeNlTaranuM zuM thAya? eTale jarA sAMsatA thA; ane mane vicAra karavA de ! rr 70 buDhDho sAla aMgIThI pAse jaI te beThA, ane kaeNpTana keTala dukAnamAM Ama tema AMTA mAratA vicAra karavA lAgyA. theADI vAra pachI te ekadama khelyA, vaeNlTara, mate vicAra AvI gayA !'" tr "haiM, kaeNpTana kaTala ?'' vaeNkTara ekadama rAjI thate! meAlI UThayo. hA, hA; je, A dukAnane mAla avejamAM mUkIzuM; huM pete mArA varSAsana sAthe bIjo jAmIna thaIza. basa e e upara tArA zeTha jarUra ApaNane joItAM nANAM dhIrI deze. 33 cr mArA zeTha eTale mi. DeAmbInI vAta kareA che ?" volTara khacakAtA khacakAtA eTyA. ck kaeNpTana kaTale tarata vaeNlTara sAme gaMbhIratAthI joI ne kahyuM, sAMbhaLa; tArA kAkAnI A dukAna jo vecAI jaze, te te abaghaDI ja marI jaze. tuM jANe che ke, temane jIva A dukAna ane tenA mAlasAmAna sAthe kaeNve jaDAI gayelA che te. eTale A dukAna bacAvavAne upAya karavAmAM ApaNe eka paNa patharA ulaTAvyA vinA nathI cheDavAne; ane tArA zeThane patharA tAre ja ulaTAvaveA paDaze.' << H paNa miDAmbIvALe patharA kAIthI ulaTAvI zakAya ema tame mAne che?" vAlTara meM meM peDa pe karatA gaNyA. ' are tuM oNphise doDa, ane joI te! lAva ke tArA ze tyAM che ke nahi." eTaluM kahI kaeNpTana kaTaleTarane baraDA upara hAtha mUkI AgaLa huDaselye. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pola dhaMdho zarU kare che oNlTarathI e haDaselAno anAdara thAya tema hatuM ja nahi. te tarata doDyo ane thoDI vAramAM doDate pAcho Avyo ane khabara lAvyo ke, mi. DombI zanivAra hovAthI brAiTana gayA che, - chokarAMne maLavA. to ApaNe baMne baporanA kAcamAM brAITana UpaDIe. huM tArI sAthe AvIza." kepTana kaTale kahyuM. - vaeNlTara nAne hato to paNa samajato hato ke, mi. DombIne paisA dhIravA mATe kahevuM hoya, teya kepTana kaTalane sAthe rAkhavA e to UlaTuM kadAca hAnikartA nIvaDe. paNa kepTana kaTala atyAre A kAkA bhatrIjA pratyenI evI sAcI lAgaNathI prerAIne A badhuM karatA hatA, ke temane sAthe AvavA nA pADavI e azakya hatuM. 11 oNla dhaMdho zarU kare che jara oNgasTaoNka pitAnA "neTiva" nokarane hukama karyo ke, teNe na misa TosanI nokaraDI sAthe dastI karIne jANuM lAvavuM ke, misa Tekasane tyAM kAno bALaka Ave che. pele neTiva thoDA vakhatamAM ja mAhitI meLavI lAvyo ke, e mi. DebIno putra che. mejara oNgasTaka tarata potAnA hAthamAM potAnI ja tALI laIne hasI paDyA ane belyA, "haM. aM- aM, miDAbI upara najara che kema ? paNa mejara oNgasTaka bahu cazvaDa vastu che; mejara jene ema ravaDato mUkI zakAze nahi, samajyAM maeNDama ! buTTo-je bhAre karAmatI mANasa che, hA ! huM pote ja mitra DombIne have hAthamAM lauM chuM; pachI joIe ke, tame mi. DebIne kevAM paraNu zako che, te ! " Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 DabbI eNnDa sana mi. DombInA chokarAne hAlamAM brAiTana mUkyo hovAthI, misa Tekasa brAiTana paNa jAya che evuM jANamAM AvatAM, mejara oNgasTakane tarata baMgALAnA potAnA mitra bila bidharone yAda AvyA, jemaNe brAiTanamAM misisa pipacinanI saMsthAmAM bhaNatA pitAnA chokarAnI dekharekha rAkhavAnI keTalIya vAra mejara oNgasTakane patromAM bhalAmaNa karI hatI. atyAra sudhI mejare e kAgaLone lakSamAM lIdhA ja na hatA. mejara oNgasTaka tarata brAiTana jaI mAsTara bidharasTonane maLyA. pachI paoNla ane phalaeNransa sAthe mi. DobI dariyA-kinAre pharavA nIkaLyA hatA, tyAre mAsTara bidharonane AgaLa karI, te mitra DAbAne jaI maLyA. temaNe misisa pipacinane tyAM ja pola sAthe rahetAM mAsTara bidharonanA pote vAlI hovAnI vAta karI tathA jaNAvyuM ke, pote palane bIjI rIte paNa oLakhe che; kAraNa ke, pitAnI mitra-paDozaNa misa Tasane tyAM pelane vAraMvAra Avato jato pote joyelo che. paNa pachI temaNe tarata mi. DobIne mAkhaNa copaDavA mAMDyuM, mApha karaje, sAheba, ApanA jevA lekanuM AvA nAjuka tAMtaNune AdhAre oLakhANa kADhI zakAya nahi; paNa mejara oNgasTeka chokarAone jue che, tyAre tanuM bhAna bhUlI chokare banI jAya che, sAheba. pela je honahAra chokaro teNe Aja sudhI kAI joyo nathI; mejara oNgasTaeNkane Apa nAnA palano namra prazaMsaka jANaje. huM Avyo hato to mArA mitrane A chokarAne jovA; paNa nAno pola paNa te ja saMsthAmAM tenI sAthe che, e jANuM huM ekadama rAjI rAjI thaI gaye, ane nAnA pelane maLavA doDI Avyo. e badala huM ApanI ghaNuM ghaNuM mAphI mAguM chuM, sAheba; paNa mAphI mAgatAM mAgatAM paNa huM kahevA mAguM chuM, sAheba, ke ApanA ciraMjIvI nAnakaDo pala eka honahAra vyakti che--enA lalATamAM mane kaMI kaMI bhAvI camakArAnI AzA atyArathI camakatI dekhAya che. mejara e vastu bedhaDaka kahI nAkhavA mAge che, sAheba." Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pola dhaMdhe zarU kare che ( 73 mi. DAbI mejara baeNganI A khuzAmatathI abhibhUta thayA vinA rahyA nahi, ane thoDI vAramAM mejara oNgasTake miDombInI najaramAM potAnuM sthAna meLavI lIdhuM. mejara oNgasTa have humalAnI bIjI bAju saMbhALI. temaNe kahyuM, juo sAheba, A bidharaTana chokaro mArA parama mitrano -- raNabhUminA sAthIne putra che; tathA tenA pitA pratyenI mitratAnI najare jouM te e chokaro ane sarvottama ja dekhAvo joIe. paNa mejara beMgasTaka evI khoTI khuzAmata jANato nathI. te to spaSTa zabdomAM e chokarAne potAne ja saMbhaLAvI devA mAge che ke, tenA jevo gadhaDo -akkalano bAradAna bIje kAI ja nathI ane janmavAno nathI. chokarA te evA hetA haze ? bApathI savAyA nIpajavAnA na hoya, tenA karatAM na ja nIpaje to zuM khoTuM ? mejara oNgasTakane evo gadheDo chokarI nathI e kAraNe te potAnI jAtane parama bhAgyazALI - mAne che; jema Apane honahAra putra che, e kAraNe Apa kharA bhAgyazALI che !" pachI to arasaparasa nimaMtraNe zarU thayAM, ane chevaTe mitra Doe misa Teksane mejaranI hAjarImAM ja saMbhaLAvI dIdhuM : tame bahu sAruM oLakhANa meLavavA bhAgyazALI thayAM cho; ane tamAre nimitte A sagRhasthanuM oLakhANa pAmI huM paNa mArI jAtane bhAgyazALI mAnuM chuM." ravivAre miDobA, misisa cika ane misa Tekasa nAsto karavA beThAM hatAM, eTalAmAM pharansa doDatI doDatI AnaMdita cahere aMdara AvI ane kahevA lAgI, "papA ! papA ! vaoNTara bahAra Avyo che ! paNa te aMdara Avato nathI." koNa AvyuM che ? zI vAta che ?" mi. DobI phaleransanI A rItanI vAtathI ciDAIne gajya. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 DambI eNnDa sana "oNTara, papA ! huM khovAI gaI hatI tyAre mane zodhI lAvyo hato te." vAcakane yAda haze ke, vaoNTaranuM AkhuM nAma Tara-ge hatuM. nAmanI pAchaLano aTaka jevo e bhAga ja, nikaTanA saMbaMdhI nahIM evA bahAranA loko saMbodhanamAM vApare. pelo juvAniyo - "ge, kharuM luIjhA ? A chokarInI rItabhAta cheka ja bagaDI gaI che. tene chokare - "ge" kahetAM zuM thAya che? bahena, tame jaIne jarA juo to, zI vAta che ?" misisa cika utAvaLe bahAra jaIne khabara laI AvyAM che, "chokaro - "ge" khare ja Avyo che, tenI sAthe vicitra dekhAvane bIje mANasa paNa che. joke, tame nAsto karI raho tyAM sudhI chokare - "ge" aMdara AvavA mAgato nathI." e chokarAne dRmAM ja aMdara AvavA kaho." mi. DebIe tAkIda karI; kAraNa ke tene potAnI ophisamAM nokarIe rAkhe hoI te kaMI agatyanA samAcAra lAvyo hoya. volTara aMdara Avyo eTale miDAbIe tarata pUchayuM, zI vAta che? tane ahIM koNe mokalyo ? bIjuM kAI ahIM AvanAruM nahatuM zuM ?" "ApanI mAphI mAguM chuM, sAheba, mane bIjA koIe mokalyo nathI. himata karIne huM pote ja ahIM ApanI pAse doDI Avyo chuM. tenuM kAraNa jANyA pachI Apa mane jarUra mAphI Apaze, evI mane AzA che." paNa mi. DombI to enI vAta tarapha lakSa ApyA vinA tenI pAchaLa UbhelA mANasa pratye ja vaLIne jovA lAgyA hatA. e zuM che? e koNa che ? tame koI bhaLatA bAraNumAM pasI gayA lAgo cho, sAheba." mi. DombIe pAchaLa UbhelA kepTanakaTalane kaDaka thaIne kahyuM. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pola dhaMdhA zarU kare che 75 " sAheba, huM Ama bIjA kAI ne sAthe laI te aMdara ghUsI AvyA huM, tethI bahu dilagIra chuM; paNa te kaeNpTana kaTala che, sAheba." vAkTare ja javAba ApyA. barAbara che, vAlara, dIkarA, haMkArye rAkha !" ema khelatA kaeNpTana kaTala have cheka AgaLa AvIne UbhA rahyA. mi. DAmbI peAtAnA kamarA upara AvA AlaturAlatu mANasA vaDe karAyelA A rItanA hallAthI ekadama gusse thaI gayA tathA akaLAyA. daramyAna nAnakaDe! pola phloransanI pAchaLa pAchaLa Avye hateA, te kaeNpTana kaTalanA eka hAthanA paMjAne ThekANe lagADelA phUMka tarapha navAI pAmI joI rahyo. << ** tAre mane zuM kahevAnuM che?" mi. DemnIe volTarane pUchyuM. bicArA vaeNTara dhrUjatA dhrUjatA eNyA, " sAheba, ahIM Ama doDI AvavAmAM meM bahu khATuM karyuM che, e mane have samajAya che. ahIM AvyA bAda, ApanI sAthe vAta karavAnI mArAmAM hiMmata ja naheAtI rahI, paNa eTalAmAM misa DAmbI mane maLyAM ane oNransa jarA hasatI vaeNkTarane AgaLa khelavA uttejana ApavA lAgI. te tarapha najara jatAM mi. DAmbIe utAvaLa karatAM kahyuM, " jaladI pUruM karI nAkha, eTale basa.'' ' kharI vAta, kharI vAta ! AgaLa haMkAra, vola'ra, 33 keTala paNa have baLa pUravA lAgyA. mi. DAmbIe kaeNpTana upara Ama vacce khelavA mATe je zikSAtmaka najara nAkhI, te samajavA jeTalA kaeNpTana atyAre sAvadhAna naheAtA. te te UlaTa! peAtAnA dUka halAvI tathA AMkhA micakArI mi. DAmbIne samajaNu pADavA lAgyA ke, ' cheokarA khelatAM zaramAya che ! ? "huM cheka ja aMgata kAraNeAe doDI Avye! huM sAheba, ane A kaeNpTana kaTale mArA kAkAnA jUnA mitra hAI, temaNe sAthe AvavA Agraha rAkhyA eTale temane huM nA na pADI zakayo >> " kaeNpTana Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 DelsI enDa sana nA pADavAnI vAta ja kyAM che, dIkarA ! calAva, AgaLa haMkAra," kepTana kaTale vaoNTaranA saDhamAM havA bharavA mAMDI. "mArA buTTA kAkA atyAre ekadama AphatamAM AvI paDayA che, sAheba. temano dhaMdhe besI javAthI te keAI jUnA gIta upara mudatasara paisA bharI zakyA nathI. atyAre temanI dukAna ane ghara upara japtI beThI che. e badhuM japta thaI jAya tene bIje kazo vAMdho nathI, sAheba, paNa mArA buTTA kAkAno jIva e dukAna ane tenA sAmAna sAthe e jaDAyeluM che ke, e badhuM jAya teno AghAta temane bhAgI nAkhaze. Apa temane pahelethI kaMIka oLakha che, eTale temane A prANaghAtaka muzkelImAMthI bahAra kADhavA kaMIka madada karI zaMkA, to te mATe Apane AjIjI karavA huM Avyo chuM, sAheba." vaTaranI AMkho ATaluM bolatAMmAM AMsuthI UbharAI AvI. paNa ne jeI phaoNransanI AMkhe paNa AMsuthI camakavA lAgI. mi. DombInI najara bahAra e vastu paNa na rahI. sAheba, rakama bahu moTI che, traNaso pAuDathI paNa vadhu. mArA kAkA to jANatA paNa nathI ke, huM ApanI pAse A vinaMtI karavA Avyo chuM. mArA kAkAnI dukAnamAM keTale mAla che, tathA tenuM zuM UpajI zake te huM nathI jANato; paraMtu te badhuM ApanI bAMhedharImAM gaNAze; A kepTana kaTala paNa jAmIna tarIke rahevA taiyAra che; ane mAre na kahevuM joIe, paNa ApanI nokarImAM mArI je kaMI Avaka thaze, te paNa ApanI rakamanI bAMhedharI tarIke gaNI zake che. je kaMI Apa Iccho, te ame karavA taiyAra chIe; paNa sAheba, mArA kAkAne A AghAtamAMthI jIvatA bacAvI le, eTalI ja vinaMtI che. A phaTakA temane mATe jIvaleNa nIvaDaze, sAheba.' kepTana kaTale tarata AgaLa AvI, nAstAnA Tebala upara potAnAM khirasamathI camacA tathA tera pAuMDanA paracUraNano Dhagale karI dIdho Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 pela dhaMdho zarU kare che tathA umeryuM, "A to nAnA TukaDA che, paNa Akho roTalo na hoya to TukaDA paNa zuM khoTA ? uparAMta, mane dara varSe so pAuMDa varSAsana maLe che. te paNa Apa jAmInagIrI tarIke gaNI zake che. A duniyAmAM saula jisa jevo gaLA sudhI vijJAnavidyAthI ThAMsAyela bIje mANasa maLavo muzkela che, sAheba ane teno bhatrIjo A vilTara che, sAheba." ATaluM kahI kepTana kaTala pAchI khasI, pitAne mULa sthAne jaIne UbhA rahyA. nAnakaDo pela daramiyAna potAnI bahenane vaoNTaranA kAkAnA duHkhanI vAta sAMbhaLI duHkhI thayelI joI tenI pAse doDI gayo ane tenA mAM sAmuM lAgaNIthI jovA lAgyo. mi. DobInA lakSamAM te vastu paNa AvI gaI. temaNe oNlTarane pUchayuM - e devuM zA kAraNe thayeluM, ane leNadAra koNa che ?" A chokaro e vAta jANato nathI, sAheba " kepTana kaTala belI UDyA; "eka mANasa marI gayo che, jene madada karavA jatAM mArA mitra jilTa A nukasAnImAM AvI gayA che. e marI gayelA mANasanuM nAma huM khAnagImAM kahI zakuM tema chuM, je jarUra hoya to." ema kahI, temaNe volTaranI samakSa e nAma kahI zakAya tevuM nathI, ema sUcavavA AMkha-micakAra karI lIdho. je lokone potAnuM ja pUruM karavAnI muzkelI hoya, tevAoe bIjAonAM duHkha dUra karavA doDI javuM na joIe. ane je paisA pitAthI bharAya tevA na hoya, te paisA bIjAnA vatI bharavAnuM mAthe levuM, e paNa eka prakAranI apramANikatA ja che." ATaluM kahI mitra DombIe pelane potAnI pAse besADyo ane pUchayuM, "je, bhAI, tArI pAse atyAre paisA hoya, ane A chokare - "ge" mAge che teTalA badhA heya, to tuM zuM kare ?" huM tarata ja tenA buTTA kAkAne te paisA ApI dauM." Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana tenA buddA kAkAne UchInA ApI de, ema ja ne ? ThIka, tuM jyAre moTe thaIza, tyAre mArA paisAmAM tuM bhAgIdAra thaIza, ane ApaNe baMne sAthe maLIne te paisA vAparavAnA chIe, e tuM jANe che ne ?" DombI enDa sana" tarIke kharuM ne, papA ?" hA bhAI, "DAmbI enDa sana" tarIke; to AjathI ja tuM chokarA - "ge'nA kAkAne paisA dhIravAnuM zarU karavA icche che ?" hA papA, tame je hA kahe to ! phaoNransa paNa evuM ja IcchatI haze, ema mane lAge che." chokarIone DAbI enDa sana'nA kAmakAja sAthe kazI levAdevA na hoI zake, beTA. tAre e paisA dhIravA che ke nahi, eTaluM hA papA, hA !" to tuM jarUra dhIrI zake che. ane te joI zakaze, pala, ke paiso e keTalI moTI cIja che, ane loke te meLavavA kevA iMtejAra hoya che. nAnakaDo - "ge" ATalo rasto kApIne e paisA mAgavA ApaNI pAse doDI Avyo che, ane tArI pAse paisA hovAthI te evaDo moTo mANasa che, ke jethI te tenA upara maherabAnI karI, tene e paisA dhIrI zake che. e paisA meLavIne te bicAro ghaNo rAjI thaze." nAnakaDo pala tarata ja bApanA DhIMcaNa uparathI UtarIne phaoNransa tarapha doDavyo ane tene kahevA lAgyo, "bahena, have na raDIza; nAnakaDA - "ge ne paisA maLI jaze." mi. DabbIe bAjunA Tebala upara jaI eka ciThThI lakhI nAkhI. daramiyAna paeNla ane phalaeNransa oNlTara sAthe gusapusa karavA lAgyAM; ane kepTana kaTala rAjI thatA e traNe tarapha joI rahyA. ciThThI lakhI lIdhA pachI mi. DombIe pAchA potAnI jagA upara AvIne volTarane e ciThThI ApatAM kahyuM, "A ciThThI kAle Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAla dhaMdhA zarU kare che 39 savAre mi. kArkarane Apaje. tarata ja mANasa meAkalIne te tArA kAkAne temanI atyAranI sthitimAMthI cheDAvaze ane paisA bharI deze. tArA kAkA paNa kevI rIte, keTalA samayamAM e paisA pAchA bharapAI karI zakaze tenI geAThavaNa te vicArI leze. A maherabAnI mAsTara paoNle tArA upara batAvI che, e yAda rAkhaje. paNa tAre e bAbata tenI sAthe kaMI vizeSa vAta karavAnI nathI. tuM have jaI zake che; paNa yAda rAkhaje ke, chevaTe te A paisA mATe tuM ane tArI neAkarI ja javAbadAra gaNAze. voTaranA mAM upara AbhAranI aneka lAgaNIo UbharAi AvI. paNa tene kazuM khelavAnI manA heAvAthI te namana karI cAlate thayeA. kaeNpTana kaTala paNa tenI pAchaLa ThekaDA mAratA cAlavA mAMDayA. paraMtu tarata ja temane pAchA khelAvI, temanI Tebala upara mUkelI visAta upADI javA temane kamAvavAmAM AvyuM. kaeNpTana kaTalane jarAya marajI na hatI, paNa hukama eve| tAkIdanA hateA ke temaNe e badhuM sameTIne khIsAmAM bharI lIdhuM; pachI peAtAnA dUkane bAnue taraphanA saMmAna tarIke cuMbIne tathA peAtAnA DAbA hAthe mi. DAmbInA hAthane pakaDI, tenA upara peAtAnA jamaNA hAthane dUka AnaMda pradarzita karavA dabAvIne te cAlatA thayA. mi. DAmbI leTAnA krUkanA ATalA nikaTa sparza thatAM kaMpI UThayA. lArsa, rAjI thatI thatI, volTarane tenA kAkA sIla mATe kaMIka saMdeza kahevA pAchaLa doDavA gaI; paNa mi. DeAmbIe tene pachI melAvI. misisa cike tarata tene pakAnI rIte saMbhaLAvI lIdhuM -- .. tuM zuM kadI DAmbI nahIM ja banI zake, dIkarI ?" << * vahAlAM IA, mArA upara gusse na thazeA; mArA papAte huM eTalA badhe AbhAra mAnuM chuM ke ATaluM khelatAMmAM te te 23 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DabbI enDa sana tenA hAtha mi. DombInA gaLe bheravI devA deDavA ja jatI hatI, paNa mi. DombInuM ghurakATabharyuM gaMbhIra mAM joI te chaLIne eka DagaluM pAchI khasI gaI 3 bIje divase bapora sudhImAM kAkA-selanA gharamAMthI leNadAra - japtIdAra ravAnA karI zakAya, te badala voTarane khUba AnaMda thayo. paraMtu e badhuM patyA pachI, sAMjanA jyAre te kAkA-sela ane kepTana kaTala sAthe beTho hato, tyAre, potAnA kAkAne pharI dukAna bAbata utsAhamAM AvelA joI te eka bAju rAjI thato gayo, tema bIjI bAju, tenA aMtarane eka UMDI vedanA kerI khAvA lAgI. eka svataMtra vyakti tarIke, mi. DabbI pratye tathA phaleransa pratye je bhAva te atyAra sudhI rAkhata Avyo hato, te badhuM have kAyamane mATe khatama thatuM hatuM, have te e lokone devAdAra banI eTale nIce UtarI gayo hato ke, phaleransanA kevaLa eka smitanI AzA rAkhavI, e paNa tene mATe azakaya banI gayuM hatuM. jeke, kepTana kaTala to judA ja khyAlamAM taNAtA hatAH phaleransane voTaranA duHkhathI duHkhI thayelI temaNe potAnI najare joI hatI, ane viTiTananI kavitA jethI temane moDhe AvavA lAgI hatI ! Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 navI nizALa misisa pipacine nAnakaDA pala ane tenI bahena upara dekharekha rAkhavAnuM zarU karyo bAra mahinA thavA AvyA hatA. te daramyAna baMnene be vakhata ghera javAnuM maLyuM hatuM. alabatta, dara aThavADiye mi. DAbI hoTalamAM AvIne UtaratA, ane teo temane maLavA jatAM ja. dhIme dhIme palanI tabiyata sudharavA lAgI hatI, ane have te bahAranI javaavara mATe ThelaNa gADIne badale pitAnA paga vAparatA thayo hato. eka divasa mi. DabbI aNadhAryA misisa pipacinanI saMsthAmAM AvI caDayA. "kema cho, misisa pipacina ?" temaNe pUchayuM. theMkasa; sArI chuM; joke, mAre bahu sArI tabiyatanI AzA na rAkhavI joIe, chatAM jevI che tevI tabiyata mATe mAre bhagavAnano AbhAra ja mAnavo rahyo." "misisa pipacina, huM mArA putra aMgenI bAbatamAM tamArI salAha levA AvavAnuM keTalAka vakhatathI vicArI rahyo hato. joke, e aMge ghaNu vakhata agAuthI vAta vicArI levI joItI hatI; paNa pelanI tabiyata barAbara sudhare nahi, tyAM sudhI meM jANI joIne Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana e vAta mekUpha rAkhyA karyA hatI. have tenI tabiyata bAbata tamane manamAM kazo saMdezo to nathI ne ?" brAITananAM havApANuM tene bahu phAyadAkara nIvaDyAM che, e vAta huM jarAya aMdezA vagara kahI zakuM chuM, sAheba." mane paNa, tethI karIne, tenA AgaLanA abhyAsa mATe tene brAiTanamAM ja koI sArI saMsthAmAM rAkhavAno vicAra Ave che. te have cha varSane tho; ane tenI tabiyatane kAraNe tenA upara abhyAsanI bAbatanuM bhAraNa atyAra sudhI ApaNe nathI lAvuM. paraMtu cha varSanAM bIjAM chokarAMnuM zikSaNa to kayAranuM zarU thaI jAya che. palane thoDAM varSa bAda mArA dhaMdhAmAM tema ja samAjamAM UMcA sthAne goThavAvAnuM che; eTale tenI keLavaNInI bAbatamAM ApaNe kaMIka vicArI rAkhavuM joIe. mane DokaTara kliMbaranI jANItI saMsthA sUcavavAmAM AvI che. tamAre te bAbata che abhiprAya che ?" oha, e to mArA paDozI ja che. temanI saMsthA bahu vakhaNAya che tene kAryakrama bahu kaDaka hoya che, ane savArathI sAMja sudhI tyAM bhaNatara sivAya bIjuM kaMI cAlatuM ja nathI." uparAMta, te saMsthAnI phI paNa bahu moTI che. meM DokaTara nDiMbara sAthe patravyavahAra tathA vAtacIta karI joyAM che. te kahe che ke, temanI saMsthAnA bhaNatara mATe pelane have nAno na kahI zakAya. keTalAya dAkhalA temaNe ApyA, jemAM e umare temaNe chokarAone grIka bhaNAvavAnuM zarU karAvyuM hoya. joke, bhaNatara agharuM paDe ke nahi, e vAtanI mane bahu citA nathI : yogya zikSaka yogya mahenatathI ane vaLatarathI game tevA chokarAne tAlIma ApI zake, ema huM mAnuM chuM. paNa mArI kharI ciMtA judI ja che. nAnA pola tenI bahenane bahu cAhe che. nAnapaNathI tene mAno prema nathI maLyo, eTale teNe bahenamAM ja mAnI hUMpha zodhI che. eTale DokaTara kliMbaranI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI nizALa saMsthAmAM pelane mUkIe, to tene tenI bahenathI chUTA pADavAnuM thAya, e bAbatamAM tame--" cha cha ! e chokarIne bhAIthI chUTI paDavAnuM na game, to tene gaLe utAravuM paDe. palane bhaviSyamAM je bhAga bhajavavAno che, e ja ApaNe to najara sAme rAkhavo joIe - pharansane zuM game ke zuM na game, e nahi." tyAra pachI je vAtacIta te baMne jaNa vacce cAlI, tene aMte ema nakkI thayuM ke, polane DekaTara liMbarane tyAM dAkhala karavo, ane phaoNransane misisa pipacina pAse ja paDozamAM rAkhavI. te tenA bhAIne zanivAre eka vAra maLI zake evI chUTa rAkhavI, eTale dhIme dhIme bhAI bahenane chUTA paDavAnuM kaThe paDI jaze. mi. DombIe chevaTe umeryuM ke, " polane DokaTara kliMbarane tyAM mUkavAmAM Ave, to paNa tamArA hAthamAM ja tenA sAmAnya nirIkSaka ane suprITeTanuM kAma raheze ane te badala tamane yogya vaLatara ApavAmAM Avaze." DokaTara kliMbaranI saMsthA eTale vidyArthIonAM magajamAM vidyA ThAMsavAnuM eka kArakhAnuM. tenAM yaMtro satata kAma karyA karatAM. DokaTara mAtra daza ja vidyArthIo ekI sAthe bharatI karatA. joke, temanA pitAmAM to so so chokarAomAM ThAMsI zakAya teTaluM jJAna ane te ThAMsavAnI zakti mejUda che, ema te mAnatA. paraMtu eAchA vidyArthI ane AkarI phI rAkhavI, e saMsthAnI nAmanA ane khyAti mATe Avazyaka gaNAya; eTale DaoNkaTara kliMbara e niyamanuM cIvaTathI pAlana karatA. DokaTara liMbaranI tAlImanI prakriyA heThaLa chokarAonI zIge samaya pahelAM phATI jatI. badho pAka tyAM samaya pahelAM ja levAmAM Avato ane ene ja saMsthAnI vizeSatA mAnavAmAM AvatI. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 DI enDa sana keLavaNInI A prakriyAne pariNAme je chokarAM taiyAra thatAM, te mAMdalAM, aNuvikasita, ane popaTiyA jJAnavALAM ja hatAM. paraMtu, tavaMgara mAbApAmAM potAnAM chokarAMne sAcA vikAsa karatAM kaI saMsthAmAM, kAnA hAtha nIce, temane tAlIma apAvI che, e kahevaDAvavAnuM ja mAhAmya vadhAre hoI DokaTara liMbaranI saMsthAnI te samayamAM belabAlA hatI. TUTsa nAme phUlelA nAkavALo ane atizaya moTA mAthAvALo eka chokaro e saMsthAnA prathama daza chokarAomAMno eka hato. jJAnanI "badhI prakriyAomAMthI te pasAra thaI cUkavA Avyo, evAmAM acAnaka tenuM mAthuM phUlatuM phUlatuM phUTI gayuM. arthAta tene mUcho phUTavA mAMDI e arasAmAM tenuM magaja baMdha paDI gayuM. atyAre te chokaro e saMsthAmAM ja eka AbhUSaNarUpe virAjamAna hatA ane saMsthAmAM dhULadhamAM kaMIka kAma karyA karato. te uMmaralAyaka thAya, tyAM sudhI tenI milakatanA TrasTIoe tene A keLavaNuM dhAmamAM ja athAvA mATe rahevA devAnuM nakkI karyuM hatuM. dariyAkinAre ja eka makAnamAM A saMsthA AvelI hatI. makAnanI aMdaranA bhAgamAM badhuM gheruM gheruM ja hatuM-kayAMya ujajvaLatA ke umaMgane pesavA devAmAM AvatAM ja nahi. DaoNkaTaranI dIkarI misa klibara sukalakaDI kumArikA hatI; gharanI gaMbhIratAne jarAya AMca na AvavA de te teno dekhAva hato. tenA vALa TUMkA pAvelA hatA, tathA te cazmAM paheratI. marelI bhASAonI kabaronuM ja khedakAma karatI rahetI hoI te taddana sUkI bhaMTha tathA retIbharI rahetI. AvatI koI bhASA sAthe tene levAdevA ja na hatI. misisa blibara pite bhaNelI na hatI; paraMtu hameza te bhaNelI hevAno dekhAva karyA karatI. ivaniMga-pArTIo vakhate te kAyama belyA karatI ke, maratAM pahelAM tene siserene abhyAsa pUro thaI rahe, to te bahu nirAMte marI zakaze. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI nizALa - DekaTara blibaranA AsisTaMTanuM nAma miphIDara hatuM. te eka mAnava vAjiMtra ja hatuM, ane tenAmAMthI haMmezAM amuka niyata sure eka ja kAme nIkaLyA karatA. tene dareka pATha eka ja krame, ekadhAre, je ne te, varasothI vidyArthIonI dareka TukaDI dITha cAlyo Avato. DokaTara blibarane tyAM chokarAone paththariyA kriyApada, zabdo, avyo ane temanAM rUpAkhyAnanuM gekhaNa ekadhAruM evuM calAvyA ' karavuM paDatuM ke, bicArAo UMghamAM paNa ene ja TukaDA lavyA karatA. A saMsthAnAM cakro evI rIte goThavavAmAM AvyAM hatAM ke, eka vakhata temanI sAthe vidyArthIne jotaravAmAM Avyo eTale traNa aThavADiyAmAM tenuM badhuM jIvarApaNuM nAbUda thaI jAya; ane traNa mahinAmAM to duniyAbharanI citAe tenA mAthA upara AvIne savAra thaI bese. cAra mahinAmAM to te potAnAM mA-bApa ke vAlIone dhikArato banI jAya; pAMca mahinAmAM te AkhA jagatane dhikkAratA banI rahe; cha mahinAmAM jamInanI aMdara cirazAMti jhaMkhato banI jAya; ane je pahelA bAra mahinA te pUrA karI rahe, to pachI kAyamane mATe ema mAnato thaI jAya ke, kavionI kalpanAo tathA prAcIna mahApuruSonA upadeze mAtra zabado ane temanuM vyAkaraNa zIkhavA mATe ja racAyelAM che, ane temano bIje kazo artha ke upaga ja nathI ! AvI A saMsthAnAM pagathiyAM caDIne nAnakaDo pala pitAne hAtha pakaDI eka divasa aMdara Avyo. te have page cAlato - pagabhara thayo hato, eTale tenI e alpa jIvanazakitane DokaTara blibaranI AkarI sarANune balidAna tarIke caDAvavAnuM Avazyaka banyuM hatuM ! misisa pipacina enI pAchaLa, vadhasthAne laI javAtA bekaDAnI pAchaLanA cokIdAranI jema, akakaDapaNe gaMbhIratAthI UbhAM rahyAM. DekaTara blibare palanA upara najara karI. temane e chokarAnA sUkA-phIkA caherA uparathI tenI zakti ke lAgaNIo vAMcavAnI AMkho ja na hatI. temane te palamAM potAnA kArakhAnAmAM taiyAra karavA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dee eNnDa sana maLela kAce mAla ja dekhAto hato. tenA tarapha pharIne tarata temaNe kahyuM, "basa tyAre have tAre bhaNIgaNIne meTA mANasa banavuM che ne?" mitra DombIe tarata utsAhamAM AvI jaIne pala tarapha pharIne kahyuM, "DepzI enDa sanane chAje tevA moTA mANasa banavA tAre mahenata karavAnI che, samajyo ?" mAruM cAle te huM bALaka ja rahevA IcchuM chuM," pole javAba Apyo. ema ? zA mATe ?" DokaTare pUchayuM. pale kazo javAba na Apyo. mAtra pAse UbhelI phalaeNransane khabhe potAno hAtha mUkI dIdhuM. thoDI ja vAramAM tenI AMkhomAM AMsu UbharAI AvyAM. mi. DebIe e joyuM ane tarata misisa pipacina tarapha joIne cIDabharyA avAje kahyuM, "A dekhI mane kharekhara dilagIrI thAya che." misisa pipacine tarata phalaeNransane dhamakAvIne kahyuM, "misa DesmI, tuM jarA tenAthI dUra TaLIza ?" kAMI vAMdho nathI, kAMI vAMdho nathI," DekaTara blibara mAthuM halAvatA belyo; "ame pelanA mana uparathI badhAM jALAM sApha karI nAkhIzuM, ane navesara navA saMskAranuM kheDANa karIzuM. tene zAno zAno abhyAsa karAvavA Apa icchaze, sAheba ?" dareke dareka vastuno. koI paNa bAbata-eka khAnadAna juvAnane ucita gaNAya e koI paNa abhyAsa, - ene bAkI rahevo na joIe." palanA zikSaNanI zarUAta karavAno prAraMbhika bhAra misa liMbarane soMpavAmAM Avyo. polane zALAnA kAmakAja mATe taiyAra karI laI, bhUtakALamAM bagaDelo samaya bharapAI karI levAnI tene Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - S. ** * : :: ** ke * *, *, : .. -. ka, 11, 5 deza = = = keLavaNI-niSNAta Doblibara samakSa paoNlanI rajUAta. - pR86. :: In t ba litti ka.. titutiffiliate ill 1:38 .. Illu : ''mit S Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E navI nizALa khAsa bhalAmaNa karavAmAM AvI ane te paNa e kAme pUrA jussAthI lAgu thaI gaI "tArI uMmara keTalI thaI DebI?misa kliMbare pUchayuM. "cha varSa." "tane leTina vyAkaraNa keTaluM AvaDe che ?" "jarA paNa nahi." misa kliMbaranA mAthA upara vIjaLI tUTI paDI. cha varSane chokare, ane laeNTina vyAkaraNane sparza paNa nathI thayo ! bIjI zikSaNa saMsthAovALAM kare che zuM ? "mArI tabiyata sArI nahotI rahetI; huM atyAra sudhI mAM ja rahyA karato hato, eTale mAre bahAra khullAmAM pharyA karavAnuM ja jarUrI hatuM. oraDAmAM bharAI vAMcavA-lakhavAnI mane manAI hatI. tame haju paNa bhalA zlabane belAvI maMgAvaze, to te mane bahAra pharavA laI jaze. mAre evI khullI havAmAM nirAMte pharavAnI bahu jarUra rahe che." glaba ? e vaLI ka padArtha che ?" "e te bahu bhale mANasa che; buddo che. mane bahu saMbhALathI dariyAkinAre pharavA laI jato ane bahu sArI sArI vAta kaheto - keTalAMya prANIonI, keTalAMya paMkhIonI ! e badhAM prANIo kevI rIte ApaNane lebhAve che, ane ApaNe kevI rIte temanAM jaDabAMmAMthI DIka yuktithI chaTakI jaI zakIe, evI evI vAto ! eTale tame koI koI vAra buTTA glabane mArI pAse AvavA dejo. mane bahu gamaze." tarata ja misa klibare DokaTarane phariyAda karI. DaoNkaTara kliMbare A nAnakaDA chekarAnA mana upara nAkhavAmAM AvelA kusaMskAre jhaTa ukheDI nAkhavAnI AvazyakatA upara bhAra mUkyo, tathA jhaTapaTa polane abhyAsa upara caDAvI devA Agraha karyo. kAraNa ke, "abhyAsa vastu chokarAonAM khAlI manane jhaTa bharI kADhe che." Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 DebI enDa sana tarata ja pala mATe copaDIo nakkI karI devAmAM AvI ane rojanA abhyAsano kama nakakI karI devAmAM Avyo. palane rahevAnuM je kamarAmAM nakkI karavAmAM AvyuM, temAM brigsa ane Tojhara nAmanA vidyArthIo pahelethI rahetA hatA. pela te kamarAmAM Avyo, tyAre brijha ane Tejhara potapitAnuM lesana karatA hatA. brijha phariyAda karavA lAgyo ke, tenuM mAthuM have jarAya nabhe tevuM rahyuM nathI, chatAM lesana pUruM thAya nahi to tene sUvAnuM nathI. Tejhare pela sAme joIne kahyuM, "tArI paNa kAlathI evI ja vale thavAnI che." sUtA pachI pelane moDI rAta sudhI UMgha na AvI. teNe brijha ane Tojharane UMghamAM kaMIka ne kaMIka grIka ane leTinanAM rUpo ke zabda bolatA-babaDatA sAMbhaLyA karyA. moDI rAte palane UMgha AvI, tyAre te phalensa sAthe koI suMdara bagIcAmAM pharato hato. ane phaoNransa tene mIThAM gIta gAI saMbhaLAvatI hatI. savAranA brijha jyAre UDyo, tyAre tene AMkhe jevuM ja kAMI rahyuM na hatuM. rAtanI kAcI UMgha, ciMtA ane ugane kAraNe tenuM moM phUlI gayuM hatuM. ane Tojharane to lagabhaga TADha ja caDI hatI, ane te khUba dhrUjato hato. pahele ja divase misa kliMbare palane cepaDIonA kaDAthI lAdI dIdho. ane tene thoDuM aMgrejI, thoDuM leTina -- vastuonAM nAma, rUpAkhyAno, niyamo vagere sAthe kakako lakhavA jeTaluM, prAcIna itihAsa, mApa ane vajananAM kASThaka, ane thoDuMka sAmAnya jJAna ApI dIdhAM. te badhuM bIje divase teNe gokhIne taiyAra karI lAvavAnuM hatuM. "je divase nakAmAM gALyA che, te badhAnI khATa have kaDaka parizramathI bharapAI karI levI joIe,' e vAkaya ja misa bleibara pelane vAraMvAra saMbhaLAvyA karatI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa havApANI maLavA AvavAnI navI nizALa paraMtu, pahele divase palanA magajamAM e badhuM keme karyuM pesI zakyuM ja nahi. misa gliMbara tenA magajanI jaDatA joIne AbhI thaI gaI. paule tene AzvAsana ApatAM jaNAvyuM ke, "tame utAvaLa karavAne badale, buTTA glabane thoDI thoDI vAra roja mArI pAse AvavA deze, to huM dhIme dhIme badhuM barAbara yAda karate thaI jaIza." paNa misa gliMbare te, glaba-phalabanI vAto choDI, mahenata karavAno ja palane Agraha karyo. bhajana sudhImAM pale theDI pragati batAvI, eTale rAtre sUtA pahelAM badhuM pUruM karI nAkhavAne tene vadhu tIvratAthI Agraha tha. zanivAre palane maLavA AvavAnI pharansane chUTa hatI. ane te game tevAM havApANa hoya chatAM acUka palane maLavA AvatI ja. misisa vikAmane have zaheramAM belAvI levAmAM AvI hatI ane misa niparane phaleransanI tahenAtamAM brAiTana lAvavAmAM AvI hatI. eka ravivAre rAte phaoNransa polane DaoN. kliMbarane ghera mUkI AvIne misa nipara sAthe misisa pipacinane tyAM pAchI AvI, tyAre teNe khIsAmAMthI eka kAgaLa kADhayo ane niparane kahyuM, "je, A badhI cepaDIo paulane bhaNavAnI che; huM temanAM nAma lakhI lAvI chuM. tuM bhalI thaIne e copaDIo bajAramAMthI kharIdI lAva." vAha, misa phaoNya, tamArI pAse ATalI badhI copaDIo bhaNavAnI to che, ane haju vadhAre thathAM tamAre zuM karavAM che, vAru ? misisa pipacinanA mAthAmAM mAravAM hoya, to jarUra gADuM bharIne laI AvuM." misa niparane misisa pipacina sAthe biyAbAruM ja cAlyA karatuM. are, tuM samajatI nathI; mane lAge che ke, huM je e badhuM vAMcIne pelane samajAvuM, to te jaladI samajI zakaze, ane tene Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana eTalI ochI mahenata karavI paDaze. mATe bhalI thaIne tuM mane eTalI paDIo bajAramAMthI lAvI Apa. mArI pAse paisA che." susAna niparathI e vAtanI nA pADI zakAI nahi. ane te ghaNuM ghaNuM rakhaDIne e badhI copaDIo laI AvI. phaloransa pitAnA pATha pUrA thAya, pachI moDI rAta sudhI e copaDIo laIne besatI. ane mAtra nAnA bhAI palane madada karavAnA umaLakAthI ja te zIkhatI eTale tene badhuM jhaTa samajAI paNa jatuM hatuM. thoDI ja vAramAM te palane abhyAsamAM pakaDI pADIne vaTAvI paNa gaI pachI eka zanivAre sAMje pala potAno abhyAsa taiyAra karavA besavAnI taiyArI karato hato, tyAre phaoNrase tenI sAthe joDAI, tenuM kAmakAja pitAnI samajadArIthI ane mIThAzathI abhuta rIte saraLa karI ApyuM. polane keTalIya vAta nahotI samajAI te samajAI gaI ane samajAI gaI, eTale yAda paNa thaI gaI! abhyAsa pUre thaye eTale pala tarata bahenanI koTe vaLagI paDyo ane bolyo, "phaoNya, tane huM khUba cAhuM chuM." "huM paNa bhAI, tane khUba cAhuM chuM." "mane e vAtanI khAtarI che, phalaya." e divasa pachI phaleransa dara zanivAre rAte taiyAra thaIne AvatI ane pilane abhyAsamAM madada karI jatI. AnaMda, utsAha ane premanA e jussAmAM pola keTalIka anullaMghanIya ADo pasAra karI gayo, ane misa gliMbara potAnI AvaDatane ane kuzaLatAne biradAvavA lAgyAM. paeNla je pachAta chokare have abhyAsamAM ekadama AgaLa AvavA lAgyo hato ! Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 dezanikAlanI sajA 0 DolbI potAnI ophisamAM dAkhala thatA ke, tarata badhe ja eka prakArano sannATa vyApI jato. temanA kamarAno tahenAtadAra parca mi. DeAmbIne AvatA jue ke AvavAnA thayA che evuM tene lAge - ane mitra DesbI AvavAnA thAya tyAre tene agAuthI acUka AbhAsa thato,-- ke tarata e temanA kamarAmAM jaIne devatA saMkAre, navA kAlasA pUre, chApAnI ThaMDI urADavA tene aMgIThI AgaLanA saLiyA upara khuluM kare, khurazI taiyAra kare, paDado tenI jagAe goThavI de, ane jevA mitra DAbI dAkhala thAya ke tarata ja temane virATa ane Tapo hAthamAM laI levA taiyAra Ubho rahe. pachI te badhuM temane ThekANe laTakAvI daI chApAne aMgIThI upara dharI, tenI pAchI gaDI karI, temanA Tebala upara mUkI de. A badhuM te eTalI namratAthI tathA bhAvathI kare, ke jANe koI bhakta paramAtmAnI tahenAta bharata hoya. mi. DombI eka vAra potAnI ophisamAM peThA ke pachI bahAranI duniyA temanI sAthe vyavahAra be mANasa mAraphate ja karI zake : eka to menejara mi. kArkara, jemanI ophisa sulatAnanA vajIranI peThe mi. DombInA kamarAnI tarata pAse ja hatI; ane bIjA mi. mephina, jemanI kakSA jarA nIcenI hoI, temanI kacerI kArakunonI vadhu najIka hatI. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 DebI eNnDa sana mi. mephina bahu bhalo mANasa hato; tene mi. kArkaranI UMcI kakSAnI jarAya adekhAI na hatI; UlaTuM, miDombI jevA pratApI sUryanI ane potAnI vacce mi. kArkara hatA, e vastu tene vadhu AzvAsanadAyaka lAgatI hatI. tene saMgItano zokha hato, ane ophisanA kAmakAja pachI tene bIjo ekamAtra vyAsaMga saMgIta-klabomAM javAno ane vAyolina vagADavAno hato. mi. kArkaranI uMmara ADatrIsa ke cAlIsa varSanI lagolaga hatI. mi. DabbI sAthe te pUrI svasthatAthI vAta karI zakato. mi. DombI ane potAnI vaccenA aMtaranuM tenuM bhAna eTaluM tIvra hatuM ke, kAmakAja vakhate te pUrepUruM batAvavuM zakya na rahevAthI, teNe e viSeno prayana ja cheDI dIdho hato. menejara kArkarane be traNa varSa moTo bhAI paNa oNphisamAM hato. te juniyara-kArlara tarIke oLakhAtA. ane oNlTarane tenI sAthe ja pichAna hatI. juniyara-kArlara ophisanA karmacArIonI nisaraNInA cheka chelle pagathiye hato. Aje mi. DobIe potAnI ophisamAM pravezatAM ja maeNnejara kArkarane pUchayuM, "kema cho kArkara ? Aje mAre mATe tame zuM kAmakAja taiyAra karI rAkhyuM che ?" Aje Apane takalIpha ApavI paDe evuM kAMI kAma nathI, sivAya ke traNeka vAgye Ape eka kamiTImAM hAjarI ApavAnI che." ane bIjI kamiTI paNa cAra vAge che" mi. DekhIe umeryuM. vAha, Apa kazuM bhUle, e vAtamAM mAla nathI. ane mAsTara pala paNa jo ApanA jeTalI ja tIvra smRti-zaktivALA nIvaDayA, te te amArA saunuM AvI banyuM jANavuM ! Apa ekalA ja pUratA che." phina AvyA che ke ? " "hA jI; kaMIka saMgItanI tuke gaNagaNatA haze." Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanikAlanI sajA tamane bIjA koIne mATe kazo AdarabhAva ja nathI, ema huM mAnuM chuM, kArkara." koIne mATe ? ghaNAne mATe nathI, eTaluM sAcuM. eka jaNa (mi. DekhI !) sivAya bIjA koI mATe che ke nahi, e praznane javAba ApatAM mane muzkelI paDe kharI. hAM, Ape morphinanI vAta kADhI, te jaNAvI lauM ke, vesTa inDjhi bAbeMDAjhamAM ApaNe eka juniyara klArka gujarI gayo che. eka mahinAmAM "sana enDa ere" jahAja te tarapha javA UpaDavAnuM che, temAM mauphina bIjo kArakuna ahIMthI mokalavA mATenI jagA rijharva rakhAvavA mAge che. khAsa keIne mokalavAnI ApanI marajI hoya to jaNAvaze; bAkI e jagAe mokalavA mATe ApaNuM ophisamAM to koI mANasa phAjala nathI." mi. DebIe e vAtamAM cheka ja lAparavAI batAvatAM mAthuM dhuNuvyuM. "e jagA paNa khAsa mahattvanI nathI, eTale mauphina potAnA keAI saMgIta mitranA bhatrIjAne e jagAe goThavavA mAge che, to bhale gaThave. paNa, koNa che? aMdara Ave !" kArkare bAraNe TaMkArA sAMbhaLI, te tarapha pharIne kahyuM. tamArI mAphI mAguM chuM, mi. kArkara; paNa tame ahIM haze, evuM huM jANato nahoto," oNlTara ceDA kAgaLa hAthamAM laIne aMdara Avyo ane bolyo, mi. kArkara-juniyare, sAheba - " kArkara-juniyaranuM nAma levAyeluM sAMbhaLI, mi. kArkara-maeNnejaranAM bhavAM tarata caDI gayAM. teNe zarama ane hINapata bhAva mAM upara lAvI mitra DAmbI tarapha joyuM. pachI tarata vaikaTara tarapha pharI jarA kaDaka thaIne kahyuM, "tamane mi. kArkara-juniyaranuM nAma kAmakAjanI vAtacItamAM vacce na lAvavA pahelAM vinaMtI karavAmAM AvI che, sAheba." Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana ApanI mAphI mAguM chuM, paNa huM eTaluM ja kahevA jato hato ke, mi. kArkara-juniyare mane ema kahyuM ke, tame bahAra gayA che; nahi to mitra DAbI sAthe tame vAta karatA ho te vakhate huM bAraNuM na Thekta. A kAgaLa mi. DobI mATe hamaNuM TapAlamAM AvyA che, sAheba." "ghaNuM sAruM," ema kahI mi. kArkara-maeNnejare e kAgaLo tenA hAthamAMthI jhUMTavI lIdhA ane pachI tarata jaNAvyuM, "tame have tamAruM kAma kare." Ama kAgaLa jhUMTavavA jatAM eka kAgaLa jamIna upara gabaDI paDo. mi. kArkare joyuM nahi, eTale mi" DombInA lakSa upara paNa e AvyuM hoya ema lAgyuM nahi. eTale oNlTare tarata pAchA pharI e kAgaLa upADI miDombInA meja upara mUkI dIdho. e kAgaLa misisa pipacine mokalelo sAmayika ahevAla hato, ane temanAthI jAte barAbara lakhI zakAtuM na hovAthI, pharansa pAse te lakhAvyo hato. mi. DombI phaleransanA akSara jatAM ja rokyA ane e kAgaLa oNlTare jANI joIne badhA kAgaLamAMthI tAravIne judo mUkyo, ema mAnI, te ekadama gusse thaI gayA. kamarAmAMthI ekadama bahAra cAlyo jA." mi. DombI taDUkyA. temaNe e kAgaLa vaoNTaranA dekhatAM ja pitAnA hAthamAM masaLI nAkhyo ane pachI oNlTara cAlyo gayo eTale pheDayA vinA ja khIsAmAM mUkI dIdho. pachI tarata ja temaNe kAryara tarapha pharIne pUchayuM, "tame hamaNuM vesTa InDijha tarapha koIne mokalavAnI jarUra UbhI thaI che, ema kahyuM, kharuM ne ?" "hA che." "A chokaraDA - "ge ne tyAM mokalI Apo. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanikAlanI sajA 5 bahu sAruM, bahu sAruM; emAM kazI muzkelI nathI." "ene pAcho belAvo jeuM." kAryare tarata vaoNlTarane pAcho belA. te Avyo eTale mi. DombIe tene kahyuM, "je, tAre mATe eka sArI jagA UbhI thaI che, vesTa inDijha-bAbeMDAjhamAM; te jagA upara huM tArI nimaNUka karuM chuM. tArA kAkAne khabara kaheje ke, meM tane tyAM goThavyo che, ane tAre tyAM javAnuM che." vaoNTarane zvAsa baMdha paDI javA jevuM thaI gayuM. pitAnA kAkAne pAchaLa mUkIne vesTa InDijha javuM, e kAkAne mATe kevI kAramI vastu thaI paDe, e te samajato hato. "koIke to tyAM javuM ja joIe; ane tuM juvAna tathA nIrogI che; tArA kAkAnuM devuM paNa tAre pAchuM vALavAnuM che; tethI tArI nimaNUka tyAM karI dIdhI che, ema tArA kAkAne jaNAvI deje. haju ekAda mahino vAra che; tyAra pachI tAre UpaDavAnuM thaze--" "mAre tyAM ja rahevAnuM thaze, sAheba ?" oNlTare mahAparANe pUchayuM. eTale? tuM zuM pUchavA mAge che? mi. kArkara, e zuM kahevA mAge che?" "mAre tyAM ja AkhI jiMdagI rahevuM paDaze ke thoDA vakhata mATe ja tyAM javAnuM che, ema huM pUchuM chuM, sAheba." "vAha, tane e kAma mATe tyAM mokalIe chIe eTale tyAMnA kAmane ja tAre saMbhALavAnuM che vaLI; ahIMnA kAmakAja mATe ame badhA chIe, samajyo ? tAre have ahIM mArA kamarAmAM vadhu rokAvAnI jarUra nathI." mi. DobIe pharamAvyuM. oNlTara jANe ghenamAM hoya tema zUnyamanaska thaI kamarAnI bahAra nIkaLyo. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI eNnDa sana tarata ja mi. kArkara paNa bahAra nIkaLyA. temaNe veTarane ja kahyuM, "mi. kArkara-juniyarane mArA kamarAmAM mokalavA maherabAnI karaze." volTara mi. kArkara-juniyarane laI Avyo. tarata ja mi. kArkara menejare gussAnA avAje kahyuM, "jana kArkara, tame ane A chokaraDA voTara zI janA vicArI che, zuM kAvataruM racyuM che ke, tamAruM nAma mArI samakSa ane mi. DobI samakSa te lIdhA ja kare che, e mane jarA samajAvazo ? tame mArA najIkanA sagA che, ane e -mAMthI huM mArI jAtane chUTo nathI karI zakato, eTaluM basa nathI ?" "e hIvata mAMthI ema ja tamAre kahevuM che ne ?" "hA, hA, e hINapatamAMthI ! paraMtu e hINapata tamAre AkhI piTImAM jyAre ne tyAre raNaziMgAthI kuMkAvIne jAhera karyA karavAnI zI jarUra che, eno javAba mane Apone ! tamAruM nAma A peDhImAM kAI khAsa pratiSThA ke mahattva dharAve che?" nA, jemsa, huM barAbara jANuM chuM ke, mAruM nAma UlaTuM bhAre apratiSThA dharAve che. paNa te bAbata tame have ATale divase tamAruM mana jarA haLavuM kare, evI mArI vinaMtI che." "to pachI, tame mArA mArgamAM tamArI jAtane zA mATe vacce lAvyA kare che ? tamArI jAtane vacce lAvIne haju mane pUratuM nukasAna tame nathI karI lIdhuM, ema tamane lAge che ?" jemsa, meM tamane jANI joIne kadI nukasAna karavA vicAra sarakhe nathI karyo." tame mArA mAryuM che, e vastu ja mane pUratuM nukasAna e vastu miTAvavI zakya haiya, to miTAvavA huM taiyAra chuM, jemsa." Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezanikAlanI sajA "hA, hA, tame miTAvI zake ane miTA ema ja huM IcchuM chuM." * bicAro oNlTara A vAtacIta daramyAna baMne bhAIonAM mAM tarapha vArApharatI jete cUpa Ubho hato. te have menejara kAkarane saMbodhIne be , "mitra kAkara, A to mArI ja bhUla che ke, huM jarUra vagara mikArkara-juniyaranuM nAma jyAM tyAM lAvyA karuM chuM. tame mane emanuM nAma na devAno spaSTa hukama karelo che, e huM jANuM chuM. mArAthI bedhyAnamAM emanuM nAma levAI jAya che, bAkI e levAna- levA aMge koI divasa temanI sAthe kazI vAta mAre nathI thaI. alabatta, huM A ophise joDAyo tyArathI mane temane viSe bahu vicAra AvyA karatA hovAthI, temanuM nAma mArAthI ajANatAM levAI jAya che, e vAta kharI. e mitrahIna bhAgI paDelA mANasa che, ema huM jouM chuM; ane tethI mane temanA pratye bahu lAgaNI thaI Ave che, e huM kabUla karuM chuM. joke, temaNe to mArAthI dUra rahevA ja prayatna karyo karyo che, ane temanI dostI meLavavA saphaLa nathI thaI zakyo, enuM mane kAyamanuM duHkha rahe che." ane jue, mi. jona kArkaranuM nAma lekAnA dhyAna upara parANe lAvyA karavAthI, temanA pratye kazI mitratA dAkhavI nahi gaNAya, e vAta sau karatAM e ja vadhu jANe che; pUchI juo emane pitAne ja !" mi. kArkara-menejare kahyuM. "kharI vAta che; mAruM nAma dIdhAthI UlaTuM AvI kaDavI vAto ja sAMbhaLavA maLavAnI. eTale, mane je bhUlI jaI zake, te ja mAre mitra che, ema huM mAnuM." mi. kArkara-juniyare duHkhI avAje dhImethI kahyuM. "anubhave mAre kahevuM paDe che ke, tamArI smRtizakti bahu nabaLI che; meM tamane varaMvAra kaheluM te tamane jarAya upayogI nIvaDayuM nathI; eTale have Aje Amane potAne e tame je sAMbhaLyuM, e Da-7 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 DI enDa sana tamane vizeSa yAda raheze, ema huM mAnuM chuM." mi. kArkara-menejare volTarane parakhAvyuM. vaTara have kamarAnI bahAra nIkaLyo; paraMtu baMne bhAIonI vacce vAtacIta pharIthI zarU thayelI sAMbhaLI tathA potAnuM nAma emAM AveluM jeI, te Ubho rahyo. jona kArkara-juniyara belato hato - "juo bhAI, A chokarAne jyArathI meM pahelavahelo joyo, tyArathI tenAmAM meM mAro bIjo avatAra joyo che. ane mArA jevI tenI vale na thAya, e mATe huM haMmezAM paramAtmAnI prArthanA karyA karuM chuM." "ema? tame ethI zuM kahevA mAge che, vAru?" ahIM dAkhala thayo, tyAre enA jevo ja umaMgI utsAhI juvAniyo hato. eTale te mArA jevI bhUla na karI bese, e mATe mAre tene cetave che. paNa huM enI sAthe vAta paNa karavA Ubho raheto nathI; mane Dara lAge che ke, kadAca mArI hUMDI valene tene cepa lAgI jaze." paNa potAnA bhAIne A daramiyAna kAgaLiyAM uthAmavA tarapha ja vaLelA joI kArkara-juniyara dhIme pagale bahAra nIkaLe. tarata ja vaoNTare temano hAtha pakaDI lIdho ane kahyuM, "mi. kArkara, huM tamAro AbhAra mAnuM chuM. paNa mAre kAraNe tamAre AvuM kaThora sAMbhaLavuM paDayuM, e jANuM mane pArAvAra duHkha thAya che. kAraNa ke, huM to tamane A peDhImAM mArA ekamAtra saMrakSaka ane vAlI gaNuM chuM." sAme ja mitra morphinanI eAraDI ughADI paDI hatI. mi. kArkarajuniyara tarata volTarane temAM kheMcI gayA. temaNe lAgaNIthI bharAI Avela kaMThe volTaranA khabhA upara hAtha mUkIne kahyuM, "velTara, huM tArAthI ghaNe dUra chuM; ane dUra ja rahuM e sAruM che. huM koNa chuM te tuM jANato. nathI. mArI ekavIsa varSanI uMmare e badhuM banyuM hatuM - meM te lokone khUba lUMTayA. paNa bAvIsamuM varSa bese te pahelAM to badhuM pakaDAI gayuM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pola vagezanamAM ghera Ave che 99 tyArathI sArA mANaseAnA A samAjanI najare huM marI gayelA mANasa chuM. A mi. DAmbInA pitAne! huM khAsa AbhArI chuM; kAraNa ke, temaNe te vakhate paNa mArA pratye khAsa dayAbhAva dAkhavyA hatA. temaNe mane Aje huM gayeA hateA te eraDAmAM ja khelAvyA hatA. ane pachI e oraDAmAM kadI huM gayA nathI ~ mAtra Aje ja gayA. tyArathI mAMDIne varase| sudhI huM mArI atyAranI jagAe beThe| chuM te e| chuM. kadAca atyAranA mi. DAmbIneA nAnakaDA putra meTA thaI, A si saMbhALaze, tyAre tene badhI vAta pitA taraphathI kahevAmAM Avaze; paNa te vakhate huM jIvatA hAIza ke nahi, e huM jAgute nathI. vaoNlTara, hamezAM pramANika banaje, bhAI ! Izvara tane ane tArAM saune pramANika rAkhe - athavA jIvatA na rahevA de, eTale ja tane mArA aMtaranA AzIrvAda che !" 14 pAla vaeNkezanamAM ghera Ave che 1 unALAna nALAnI vaeNkezana najIka AvavA lAgI. pAla ghera javAne yeA. vaeNkezanane be ke traNa aThavADiyAM ja bAkI hatAM, tevAmAM eka divasa misa kliMbare pAlane peAtAnA kamarAmAM melAngeA, tathA jaNAvyuM ke, "huM tArA pitAne tAruM pRththakaraNa lakhI mekalavAnI chuM." AbhAra, maeNDama," paeNle samajyA vinA ja javAba ApyA. " paNa huM zuM karavAnI chuM te tuM samajyeA kharA ? '' * nA, maeNDama." cr DeAmbI, De|mmI, tuM kharekhara bahu namAlA cheAkA che; huM zuM kahevA mAguM chuM, te tuM samajate nathI, teA pachI tuM mane pUchtA krama nathI ?" Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 DI enDa sana misisa pipacine mane kazA sAmA prazno na pUchavA tAkIda karelI che." "je, DombI, A saMsthAmAM misisa pipacine zuM kahyuM che ne nathI kahyuM, e vAta karavI nahi. A saMsthA judA ja siddhAMta upara cAle che ane keLavaNInI saMsthA che; tyAre misisa pipacina te mAtra chokarAM sAcavavA rAkhe che. havethI je emanuM nAma ke emanI paddhatinuM nAma ahIM pharIthI dIdhuM, to keTalAMya laeNTina pAnAM rAtorAta gokhI lAvavAnI sajA tane pharamAvIza." mAre irAdo evo nahoto, meDama..." "irAdo nahoto ane chatAM belAyuM, evI evI vAto mArI AgaLa na karavI. je, A kAgaLamAM tArA cAritranuM pRthakkaraNa che. pRthakkaraNa eTale mULa ghaTaka tattvamAM kareluM vizleSaNa. je huM tane tAruM vizleSaNa vAMcI saMbhaLAvuM - "kudaratI zakti ghaNI sArI; te ja pramANamAM bhaNavAnI vRtti paNa gaNavI. amAruM ahIMnuM sarvocca dhAraNa ATha aMkathI gaNAya che. e hisAbe A be guNa DabbImAM chuM jeTalA che. hiMsaka vRtti 2 aMka, svArthIpaNuM 2 aMka, halakI sobata mATenI vRtti (glaba nAmanA nokarane lakSamAM rAkhIe to) zarUAtamAM 7, paNa have ochI thaI che; sadagRhasthAI 4 aMka che, ane varasa vadhatAM vadhatI jAya che. have A pRthakakaraNane aMte karavI sAmAnya noMdha je- "tenI zaktio ane vRttio sArI che, ane saMjogo heThaLa thaI zake teTalI pragati teNe sAdhI che. paNa duHkhanI vAta che ke, cAritra ane vartananI bAbatamAM te jarA junavANI che arthAta tenI uMmara ane sAmAjika sthitinA bIjA juvAna chokarAonI sarakhAmaNImAM ghaNe jude paDI jAya che." samajyo, DombI ?" hA, hA, huM bIjA chokarAothI judo paDato hoIza, meDama." "A ahevAla tArA pitAzrIne mokalavA mATe taiyAra karela che, ane tArAM vartana ane cAritryanI bAbatamAM tuM sauthI judo paDe Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pola vaeNkezanamAM ghera Ave che 101 che, e jANe temane ghaNuM duHkha thaze. ame paNa, e ja kAraNe, tane jeTalo cAhavA IcchIe, teTale cAhI zakatAM nathI." nAnakaDA palane A ghA marmavedhaka nIvaDyo. te A saMsthAmAM saune cAhavA lAgyo hato ane sau tene cAhe ema Icchato paNa hato. pote rajA upara ghera jAya, tyAre koI pitAne yAda na kare, e vicAra ja tenAthI sahana thaI zake tema na hato. DekaTara blibaranA ghara pAchaLa bAMdhI rakhAto karaDakaNo kUtaro Diyojinisa, jenAthI te zarUAtamAM bahu bIte, te kUtaro paNa pote jAya tyAre potAne yAda kare, e IcchAthI, pole tenI sAthe dostI karavAno prayatna kayArano zarU karI dIdhuM hato; ane teno prema bhAva jItavAmAM te saphaLa paNa nIvaDyo hato. alabatta, paoNlanI nabaLI tabiyata, tathA tenA kaMIka anokhApaNane kAraNe, A saMsthAmAM saune pelane mATe khAsa kUNI lAgaNI hatI ja. pela amuka bAbatomAM A saMsthAmAM khAsa vizeSatA bhagavate hato. jema ke, DokTara kliMbara ane temanuM kuTuMba rAte sUvA jAya, tyAre bIjA sau temane namana karatAM, tyAre pela pitAno nAnakaDo hAtha lAMbo karI, hiMmatapUrvaka DokaTarano hAtha pakaDI zeka-henDa karato. kaI chokarAne kaDaka sajA thavAnI hoya, ane DokaTara kliMbara pAse te sajA haLavI karAvavA kahevA javAnuM hoya, to te palanuM ja kAma. nokara-cAkarathI kAcanuM ke cInI vAsaNa phUTayuM hoya, to paNa polanI madada levAno vicAra te kare. baTalara A gharano bahu kaDaka mANasa gaNAto, paraMtu evI kivadaMtI cAlatI hatI ke, palanA pINumAM te khAsa mizraNa karI, tenuM pINuM vadhu sAruM banAvato. mitra phaDaranA kamarAmAM chUTathI javA-AvavAnI pelane sadara paravAnagI hatI; ane beeka vakhata pala vaDA nizALiyA ne temanA kamarAmAMthI chUpI rIte sigAra pheMkavA jatAM behoza banavA AvelI dazAmAM bahAra khullI havAmAM kheMcI lAvyo hato. Trasa Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 DombI enDa sana to pilane pitAnA saMrakSaNa heThaLa rahelo khAsa sagIra mAnato, ane vekezanamAM te thoDA divasa mATe ghera jaze e vicAramAtrathI tenI chAtI dhabakavA lAgatI. vekezana mATe chUTA paDatA pahelAM DekaTara kliMbara potAnI saMsthAmAM khAsa nRtyasamAraMbha goThavatA; ane temAM zaheranI pratiSThita vyaktione vArApharatI notaratA. A vakhate pArlamenTa-sabhya sara bArneTa skaTalsa, leDI skaTalsa ane mAsTara skaTalsa A nRtyasamAraMbhanAM mAnavaMta mahemAna hatAM. paraMtu e samAraMbha najIka AvavAne thaye, eTalAmAM palanI tabiyata ekadama bagaDavA lAgI. eka davAvALo A saMsthAmAM kAI bImAra paDe, tyAre davA ApavA Avato. teNe palanI sthiti joIne DokaTara kliMbarane ane misisa kliMbarane jaNAvyuM ke, "palanI sthiti jotAM, tene have abhyAsanA bejamAMthI thoDA divasa mukta karavo joIe; ane vaeNkezana paNa najIka AvI rahI che." tarata ja misa klibarane belAvI polane abhyAsa karAvavAmAMthI mukti ApavAnI khabara ApavAmAM AvI. pala have pathArImAM ja paDI raheto athavA nRtyasamAraMbha mATe cAlatI taiyArIo gupacupa joyA karato. gharanAM ghaNuM loko avAranavAra tenI khabara kADhavA AvatAM. paraMtu phaoNransa jyAre AvatI tyAre ja pilane khAsa zAMti thatI. palanI marajIthI phaleransa nRtyasamAraMbhamAM paNa hAjara rahevAnI hatI tathA bhAga levAnI hatI. samAraMbhane divase pharansa AvI, tyAre pelanI sthiti ghaNuM bagaDI gaI hatI. tenAthI nRtyasamAraMbhamAM kazo bhAga laI zakAya tema to rahyuM nahotuM. tene mATe e oraDAmAM eka sepha upara ADA paDI badhuM jevAnI vyavasthA ja vicAravAmAM AvI. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAla vagezanamAM ghera Ave che sara khArneTa skeTalsa ane temanuM kuTuMba pUrA damAmathI nRtya-samAraMbhamAM AvyuM hatuM. mi. DAmmIne putra pAla tathA putrI haeNoransa tyAM hAjara che, e jANI tarata ja te ane temanuM kuTuMba A e jaNa pratye khAsa oLakhANu batAvavA tathA keLavavA lAgyAM. temane putra bArneTa te phloransa sAthe keTalIya vakhata e samAraMbhamAM nAgye. phloransa AkhA samAraMbhamAM aneAkhI rIte dIpI AvI hatI. ane sephA upara paDavo paDayo paeNla peAtAnI bahenane sau vakhANutAM hatAM te joI phUlye samAtA nahAte. 3 chevaTe A saMsthAmAMthI. vaeNkezana pUratA ghera javAnA divasa AvI pahoMcyA; nAnakaDA pAle peAtAnAM pustakA vagere sAmAna kharAbara kALathI sameTAvI lIdheA. e sameTAvatI vakhate kANu jANe tene ema lAgatuM hatuM ke, krIthI kadAca te A jagAe e pustakA laI te pAche nathI AvavAnA. ane tethI teNe saunI vidAya paNa e ja rIte lIdhI. tenI tabiyata cheka ja kathaLI gaI hatI. kavI rIte te peAtAne ghera pahoMcyA, tathA ciraparicita pathArImAM tene suvADavAmAM AvyeA, tenI tene kazI khabara ja paDI nahi. 66 te jarA bhAnamAM AvyeA, tyAre teNe 'mAre phloransa sAthe ekalA vAta karavI che; dUra khasI jAo." 103 * lAransa AvatAM teNe tene pUchyuM, " klAya, mane te gheADAgADImAM ahIM lAvyA, tyAre A kamarAmAM hAjara hatA te papA hatA ne?" kharuM ne? ekadama ja saune kahyuM, tene mele ane sau "hA, bhAI." te mane ahIM A rIte lavAtA dekhIne jarAya raDavA naheAtA, Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 04 DebI enDa sana pharase tenA gAla upara mAtra pitAnA hoTha cAMpI dIdhA. "e raDyA nahi, e jANI mane AnaMda thayo. joke, mane ema lAgatuM hatuM ke, mArI AvI sthiti joI kadAca te raDI paDaze ! paNa, meM A vAta pUchI hatI, evuM temane kahIza nahi, he !" bicArI phaleya pote ja have dhaDadhaDATa raDI paDI. 15 vailaTaranI mUMjhavaNa vATare zarUAtamAM to evI AzA rAkhyA karI ke, mi. DAbI pote ja potAnA kAkAnI dazAno vicAra karI, pachIthI potAne vesTa InDijha bAbejha jeTale dUra mokalavAno vicAra mAMDI vALaze. paraMtu evAM kaMI lakSaNa jaNAyAM nahi, eTale have tene potAnA kAkA selane A samAcAra zI rIte jaNAvavA tenI gaDabhAMja thavA lAgI. pelI japtInA prakaraNamAMthI chUTayA pachI kAkA-sela kaMIka svastha thatA jatA hatA, ane veTaranA ujajavaLa bhAvI viSe paNa, mitra DambI sAthenA pitAnA saMbaMdhane kAraNe temane AzAo baMdhAI hatI. kAkA-sale pitAnA devAne niyata thayelA pahelo hapato samayasara miDombIne cUkavI dIdho hato ane bAkInA hapatA samayasara cUkate karI ApavAnI temane AzA hatI tathA hoMsa paNa hatI. mi. kaeNmbIe volTarane cokhkhA zabdamAM jaNAvI dIdhuM hatuM ke, te haju nA hatA, ane tenA kAkAnI sthiti sadhdhara na kahevAya, eTale je te bArbIDejha javAnI nA pADe, to te tema karavA mukhatyAra che; paNa pachI teNe temanI peDhImAMthI chUTA ja thavuM joIe. paraMtu potAnA kAkA uparanuM mi. DombInuM devuM teNe pote vacce Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 voTaranI mUMjhavaNe rahIne UbhuM karyuM hovAthI, te cUkate thAya e jovAnI tenI prathama pharaja gaNAya, ema te barAbara samajato hato. tathA bIjI e vAta paNa te barAbara samajI gayo hato ke, mi. DebInI kRpAdRSTi thavAne badale khaphAdaSTi ja tenI tarapha vadhatI jAya che; ane emAM vadhAre na karavo hoya, to atyAre to bArbIDajha javAnuM svIkArI levuM, e ja potAnA tathA kAkAnA hitamAM hatuM. A sthitimAM teNe eka ravivAre kepTana kaTalane ghera jaI pahoMcI temanI ja madada ane salAha levAno vicAra karyo. te pramANe temane ghera jaI Akho prasaMga temane kahI saMbhaLAvyA bAda teNe kahyuM, "mArA kAkA mane bahu cAhe che. ane atyAre mArI zArIrika sthiti jevI che, te jotAM huM bArbIDojhanI AbohavA sAme saphaLatAthI jhUjhI paNa zakIza. paraMtu eka vakhata iMglenDa choDyA pachI huM pharIthI mArA kAkAne joI zakIza, evI AzA huM haragija rAkhI zakatA nathI. uparAMta, mArA kAkAnuM jIvana amuka Tevone AdhAre nabhe jAya che; eTale dukAna je japatImAM gaI hota, to jema temanA jIvanane khataro Ubho ja thayo hota, tema huM jaIza, to paNa e vastu temanA jIvanane ochI kAramI nahi nIvaDe. eTale emane game tema karIne ThasAvavuM joIe ke, mAre thoDA vakhata mATe ja paradeza javAnuM che; tathA atyAre ema paradeza javAnuM kabUla karavAthI mane mi. DombInI peDhImAM vadhu sArI baDhatI jaladI maLI jaze. joke sAcI vAta ethI UlaTI che, evuM mane lAgyA kare che. eTale A badhuM jU huM kahI mArA kAkAne chetaravAnI mArI hiMmata cAlatI nathI. paraMtu ema karyA vinA temane jIvatA paNa zI rIte rAkhI zakAya, eya mane samajAtuM nathI." thoDI vAra cUpa rahI, pachI tarata teNe umeryuM, "ApaNe badhA game tevI aDabaMga kalpanAo karyA karIe chIe, kepTanakAkA, paNa huM kabUla karI dauM chuM ke, mi. DombInI peDhImAM mArI hAlata pahelAM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 DebI enDa sana karatAM sudharatI javAne badale bagaDatI gaI che; ane mane ema lAge che ke, bhUlyAM paDelAM misa DombIne meM ghara bhegAM thavAmAM madada karI, e kAraNe ja e loko mArA upara ciDAyA che. paNa e vAtanI mane kazI paravA nathI; huM to mArA raste game tyAMthI kADhI laIza; paraMtu mArA kAkAne huM tamArA hAthamAM soMpato jAuM chuM, ema mAnajo. mi. DesmI mArA kAkAnA jUnA paricita che; ane huM vacce hovAthI ja mi. DobI kadAca mArA kAkAne paNa satAvavA Icche. huM je vacce nahIM houM, to kadAca temano jUno saMbaMdha jaLavAI raheze, ane bhaviSyamAM kadAca mane ja lAbhadAyI nIvaDaze. eTale kepTanakAkA, tame Aje AvIne A samAcAra, tamane ThIka lAge te rIte, mArA kAkAne jaNuM. huM te daramyAna bahAnuM kADhI bahAra cAlyo jaIza; ane tame badhuM samajAvI dIdhuM haze tyAra pachI ja pAcho pharIza." paraMtu kepTana kaTala paNa A samAcArathI ochA DaghAI gayA nahotA. temaNe ja veTarane miDobInA bhAvI jamAI tarIke mAnI laIkevI kevIya ka95nAo doDAvyA karI hatI. te potAnAM AMgaLAMnA nakha jerathI karaDavA tathA toDavA lAgyA. jyAre te khUba mUMjhAya tyAre tema karavAnI temane Teva hatI. vaoNTara mi. DobInI najare cheka ja UtarI gayo che, ema mAnavuM temane mATe azakya ja hatuM. eTale vicAra karatAM karatAM temane ema ja lAgavA mAMDayuM ke, mi. DI vaoNlTarane bArbIDejha mokale che, te tene nukasAna karavAnA hetuthI nahi, paNa jaladI jaladI tene AgaLa lAvavAnA hetuthI ja mekale che. ane te be jaNa vacce atyAre Ika aNu-bana jevuM thayuM hoya, to paNa te mATe baMnenA zubhecchaka mitranI thoDI daramyAnagIrInI ja jarUra che. ane brAITana mukAme pote miDombI sAthe je theDeka vakhata gALyo hato, te yAda lAvI, temaNe manamAM nizcaya ja karI lIdhuM ke, mi. DombIne jAte maLI, pote Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ veMkaTaranI mUMjhavaNe 107 A badhuM sIdhuM sarakhuM karI le, e ja vizeSa upayogI ane jarUrI che. je mitra DombI veTarane sArA hetuthI ja vesTa InDijha mokalatA hoya, te temane dhanyavAda ApI AvavA; ane je kaMI gusse thaIne mokalatA hoya, to temano gusso dUra karI ApI, temanA A pagalAne voTaranA vizeSa hitamAM ja vALI ApavuM ! eTale kepTana kaTale oNlTarane kazuM kahyA vinA, mi. DombIne tyAM jaI pahoMcavAno nizcaya karyo, ane tarata potAnAM sArAM kapaDAM paherI voTara sAthe ja te bahAra nIkaLyA. rastAmAM phUlavALI UbhI hatI, tenI pAsethI jyAre temaNe eka moTo paMkhA AkArano guccho kharIdyo, tyAre veMTara navAI pAmI joI rahyo. ghara AvatAM kepTana kaTalane potAnI mULa jana mujaba aMdara mokalI, volTara bahArathI ja pAcho pharI gayo. kyAM javuM te nakakI nahotuM; kepTana kAkA potAnA kAkA-solane badhI vAta kahI le, tyAM sudhI teNe bahAra pharyA karavAnuM hatuM. eTale miDombInA ghara AgaLa thaIne te heMpasTeDa taraphanAM khullAM khetara tarapha javA nIkaLyo. acAnaka miDa DombInA ghara AgaLathI pasAra thatAM teNe eka ghoDAgADI AvIne UbhI rahetI joI. temAMthI dAktara jevuM kAIka UtarIne gharamAM gayuM, te paNa teNe joyuM. voTarane ciMtA to thaI ke, gharamAM evuM te keNa mAMduM thayuM haze, paNa te tyAM AgaLathI cAlyo gayo. keTaleya vakhata khetaromAM rakhaDayA pachI, ghera pAcho pharavAnA IrAdAthI te pAcho vaLyo. acAnaka teNe eka ghoDAgADIne thoDe dUra jaIne Thapa daIne UbhI rahetI joI tathA temAMthI eka strI jANe tene avAja daI belAvavA lAgI. tarata te kacagADI pAse doDI gayo. pelI bAI misa nipara hatI. ahIM jaNAvI laIe ke, misa nipare jyArathI oNlTarane joyo hato, tyArathI teno saraLa, bhoLo cahere tenA manamAM vasI gaye ! hato. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana * misa nipare vaoNlTara pAse AvatAM ja kahyuM, mi. vaoNlTara ! mane sTaMgjha gArDansane! raste batAvene! mAsTara polanI jUtI narsa ricArDjha tyAM rahe che. bahu pahelAM ricArDjha sAthe mAsTara pola ane misa lAyane laI ame tene ghera gayAM hatAM; tyAMthI pAchAM pharatAM pachI misa phlAya khAvAI gayAM hatAM, ane tame temane pAchAM ghera lAvyA hatA, e yAda che ne? mAsTara pola atyAre bahu bImAra che, ane te abaghaDI peAtAnI jUnI narsane jovA mAge che. maherabAnI karIne mi. vaeNlTara, mane sTaMgjha gArDansa laI jAe !" 109 mAsTara pola bahu ja khImAra che?'' " arere ! bicAruM nAjuka phUla; A lekAe bhaNAvI bhaNAvIne tene kUcA kADhI nAkhyA che ! " HH vaeNTara paristhiti samajI laI, tarata gheADAgADImAM besI gaye ane kalpanAthI sTegjha gArDansa tarapha dhADAgADIvALAne doravA lAgyA. paNa te vakhate sTaMgjha gArDansa nAmanI jagAnI hastI ja rahI nahotI. revevALAee kayAranuM te jgAnuM nikaMdana kADhI nAkhyuM hatuM, ane tyAM judI judI dhruvIya imAratA UbhI thaI hatI. eTale ghaNIya niSphaLa pUchaparacha ane tapAsa pachI ricArDjhanA pati TreDalane eLakhanArA kAI relvevALA ja maLI gaye tyAre teNe relvenAM navAM makAneAmAM TreDala jyAM raheteA hateA, te ThekANuM batAvyuM. ricArDa jha maLatAM ja tene jhaTapaTa badhA samAcAra ApavAmAM AvyA. pelanI kAramI bImArInA samAcAra sAMbhaLatAM ja bicArI ricArDjha dhrUsake ne dhrUsake raDI paDI, ane tarata taiyAra thaI gheADAgADImAM besI gaI. mi. DAmbInA ghara AgaLa aMte jaNI UtarIne aMdara gaI. volTara bahArathI ja UbhA rahI, kaMI vizeSa samAcAra maLe te meLavavA keAziza karavA lAgyA. daramiyAna daravAnanI beThaka pAse teNe Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargIya prakAzanI pAchaLa ! 109 kaeNpTana kaTale kharIdyo hateA teve phUlene paMkhAghATane gucchA paDelA joye, ane te cAMkayo. paraMtu mi. DAmbInA ghara AgaLa vadhu UbhA rahevuM ThIka na mAnI, te khinna citte pALe karyAM. mArAthI teNe pAMceka miniTane rastA kApyA haze, eTalAmAM eka mANusa doDate tenI pAchaLa Adhye. teNe kahyuM, " jaladI pAchA cAleA, mAsTara pala tamane maLavA icche che.' 16 svargIya prakAzanI pAchaLa ! nathI vaeNkezana mATe pAchA pharyAM bAda paeNAlanI sthiti gaMbhIra banatI cAlI hatI. laeNAransa tenI pAse ja besI rahetI, ane tene saheja paNa sukha thAya ke sagavaDa thAya ema karavAnI ja ciMtA rAkhatI. AkhA divasa leAke AvatA ane jatA, tathA pAlanI tabiyata viSe samAcAra pUchatA rahetA. dhIme dhIme e badhI avarajavara ane dhamAlathI pAla kaMTALyeA. te phloransane kahetA, bahena, A badhuM kayAre aTakaze ? mate bahu trAsa thAya che." lArInsa tene zAMta pADatI ane AzvAsana ApatI. eka vakhata pAle tene kahyuM, "laya, tuM AkhA vakhata mArI kALajI rAkhyA kare che; Aje te| tuM sUI jA, ane huM tArI kALajI rAkhuM !" ema kahI teNe peAtAnI pathArImAM eka AzikuM DhALI dIdhuM, ane tene tyAM suvADI dIdhI. pachI je kAI Ave, tene te cUpa rahevA kahetA, tathA phlAya thAkIne UMghI gaI che, eTale avAja karI tene na jagADavA tAkIda ApatA ! * Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 DI enDa sana eka pachI eka sArA dAktare AvatA gayA. chevaTe sara pArkara pepsa paNa AvyA. pelane khabara paDI hatI ke, potAnI bhammA phaleransane chevaTanA hAthamAM bhIDIne marI gaI tyAre e dAktara hAjara hatA. e dAktara upara tethI tene ghaNuM vahAla hatuM. pelanI tahenAtamAM ghaNuM jaNa badalAtAM, paNa pharloransa kadI na badalAtI. tenI phaI, buThThI misisa pipacina, misa Tekasa vagere AvatAM ane jatAM. tema ja tenA papA miDombI paNa AvatA ane jatA. te AvatA tyAre pala AMkha mIMcI, te have zuM kare che ke kahe che, te jANavA utsuka thaI raheto. paNa te to amuka niyata vakhata gupacupa besI, kazuM bolyA karyA vagara ke pelanA zarIra upara hAtha pheravyA vinA cAlyA jatA. pela, kharekhara te enA papA che ke AbhAsa che, evA vicAramAM paDI jato. eka vakhata te pUchI beThe, "phaleya, mArI pathArInI pAMgathe vALa che ?" kaI ja nathI, bhAI e to papA che." mi. DombIe mAthuM UMcuM karIne pUchyuM, "mArA dIkarA ! tuM mane oLakhI zakato nathI ?" pela bolyA vinA temanA moM sAmuM tAkIne joI rahyo ane vicAravA lAgyo, "A tenA vA che zuM?" mi. DebInA meM upara duHkhanI rekhAo pharI vaLI. te jaI pala potAnA hAtha lAMbo karI temanA baMne hAtha bhAvapUrvaka potAnA hAthamAM levA jAya, tyAra pahelAM to mitra DekhiI pAchA vaLI bahAra cAlyA gayA. pala phaleransa sAme dhabakate hRdaye joI rahyo. pharloransa kaMIka belavA jatI hatI, paNa te zuM belaze te kapI laI, tene teNe belatI rokI dIdhI. bIje vakhate jyAre teNe potAnA pitAnI AkRtine pathArInI pAMgaThe beThelI dekhI, tyAre teNe tene saMbodhIne kahyuM, papa, mAre mATe duHkha na karazo; huM majAmAM chuM !" Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargIya prakAzanI pAchaLa! 111 eka rAte pala potAnI mAtAnA vicAre caDI gayo. nIce dIvAnakhAnAmAM tenuM citra laTakAveluM hatuM te yAda karIne te vicAravA lAgyo, "jarUra papA karatAM mammA phaleransane vadhu cAhatI haze; nahIM to tene chevaTanI ghaDI sudhI chAtIe vaLagADI zA mATe rAkhe ? pote to phalerano bhAI ja thato hato, chatAM pharansane potAne gaLe ja vaLagADI rAkhavA keTaluM badhuM Icchato hato ?" teNe tarata ja phalaeNransane pUchayuM, "phaleya, meM mammAne kadI joI haze kharI ?" nA bhAI." "to mammA jevo keAI mAyALu cahere, huM nAno bALaka hato tyAre mArA sAmuM joI raheto hato, evuM kema mane yAda AvyA e to bhAI tArI jUnI narsa riyAjha hatI. te tane bahu cAhatI." hai? to te kyAM che ? te marI gaI che, ke jIve che? mane tuM jaladI batAva phaoNya, mAre tene abaghaDI jevI che." "e ahIM nathI, bhAI paNa kAle tene jarUra belAvI maMgAvIzuM." pela AMkha mIcI sUI rahyo. thoDI vAra jaMpyA pachI te acAnaka jAge ane belyo "phaoNya "kAla" thaI? mArI jUnI narsa AvI ?" tarata ja koIne riyAjhanI zodhamAM doDAvavAmAM AvyuM. pola jyAre jAgyo, tyAre AsapAsa pagalAMne avAja sAMbhaLI, pathArImAM beTho thaI gayo. AsapAsa UbhelAM saune joI teNe nAma daI oLakhI batAvyAM; pachI teNe pUchayuM, "A koNa che? A ja mArI jUnI narsa che ?" hA, te tenI jUnI narsa ja hatI, tenA sivAya koNa oraDAmAM pesatAM ja rodhAra AMsue raDatAM raDatAM pAse AvItene dUbaLo Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 DebI enDa sana hAtha pitAnA hAthamAM laI potA meM upara ane chAtI upara pheravavA hiMmata karI zakyuM hota? "phaleya, Amane cahere bahu vahAluM lAge che. meM pharI temane jemAM te bahu sAruM thayuM. jUnAM narsa, have cAlyAM na jatAM; ahIM ja raheje." acAnaka AsapAsa thatI vAtamAM teNe vaoNlTaranuM nAma sAMbhaLyuM. tarata ja pala belI UDyo, "kANe oNlTaranuM nAma lIdhuM ? te ahIM che? tene jaladI belA; mAre tene paNa maLavuM che." mi. DobIe tarata susAnane kahyuM, "jaladI tene pAcho belAvI lAva." DI vAramAM voTara kamarAmAM dAkhala thayo. tene khulle, nirdoSa cahere palane yAda rahyo hato. tene dekhatAM ja pole hAtha lAMbA karI kahyuM, "gUDabAya ! Avaje!" misisa pipacina pAse hatAM, te tarata bolI UThayAM, "kema, kema? gUDabAya kema kahe che?" hA, hA, gUDabAya ! vahAlA velTara Avaje!" ema kahI pele tarata pUchayuM, "papA kyAM che?" mi. DAbI tarata paMla tarapha namyA. Tarane haMmezA yAda rAkhaje, papA yAda rAkhajo ke, huM volTarane cAhato hato." pachI veTara tarapha hAtha UMce karI teNe pharIthI kahyuM, "gUDabAya !" tyAra pachI tarata ja teNe moTethI kahyuM, "mane jaladI suvADI da; phaoNya, mArI taddana najIka Ava; mAre tane jevI che; mane AMkhe jhAMkha paDe che." tarata ja bhAIbahena eka bIjAne vaLagI paDyAM. pila zunya najare dhImethI gaNaga, "hoDI AvI che; phaleya mammA barAbara tArA jevI ja che. huM tene barAbara oLakhuM chuM. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTalanI kAmagIrI 113 mArA mAthA AgaLa A prakAza zAno dekhAya che? mane rasto batAvato lAge che; huM A Avyo, mammA!" tarata ja pelanuM prANapaMkheruM tenA dUbaLA zarIra tajIne e svargIya prakAzanI pAchaLa pAchaLa UDI gayuM. 17 kaeNpTana kaTalanI kAmagIrI kana kaTala, be juvAniyAMnA hitamAM pote potAnA mana sAthe goThavelI gUDha yojanA pAra pADavA, hAthamAM guccho laI pitAnI cAlAkI ane hoziyArI upara ekalA ekalA AMkha micakArIne vArI jatA, mi. DombIne ghera AvI pahoMcyA. paraMtu daravAna pAsethI ja mAsTara palanI gaNAtI AkharI ghaDIonI vAta sAMbhaLI, tarata ja potAno guccho AkhA kuTuMbanI zubhecchAmAM tyAM ja mUkI daI A Aphata sAme kuTuMba TaTAra UbhuM raheze ane tophAna hemakhema pAra karI jaze evI AzA pragaTa karI, "bIje divase " AvavAnuM kahI, tyAMthI cAlatA thayA. oNlTara jyAre te ravivAre sAMje ghera pAcho pharyo, tyAre palanA mRtyunA evA kAramAM samAcAra laIne Avyo hato ke, potAnA kAkAne kepTanakAkAe kazI vAta karI che ke nahi, e jANavAnI tene darakAra ja na hatI. kepTana kaTala paraMtu tyAM ja beThA hatA, ane volTarane joI potAnA hUkavALA hAtha vaDe koNa jANe zI zI nizAnIo havAmAM karavA lAgI gayA. paraMtu veTara je samAcAra lAvyo hato, te sAMbhaLyA pachI, mi. DebI pAse javAne vicAra kepTana kaTale mAMDI ja vALyo. - 8 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI eNnDa sana eTale have to selane badhI vAta kahI devI, ane veTarane vesTa InDijha javA de, eTaluM ja karavAnuM bAkI rahetuM hatuM. joke, temane pitAne manamAM khAtarI hatI ke, je te mi. DAbIne bhegA thaI zakyA hata, to potAnA mitra sela ane volTaranA hitamAM ghaNuM ghaNuM pAra pADI zakyA hota. paraMtu oNlTarane pale chevaTanA yAda karIne maLavA khAsa belAvyo hato, tathA tenI buThThI narsane vakhatasara zodhI lAvavAmAM veTare ja agatyano bhAga bhajavyo hato, e badhA samAcAra uparathI Ape Apa sAbita thatuM hatuM ke, velTarane mi. DombInA gharano ja mANasa gaNavAmAM Ave che, ane tethI tene vesTa InDijha mokalavAno je nirNaya levAmAM Avyo che, te tene jaladI AgaLa lAvavA mATe ja levAmAM Avyo have joIe ! eTale kepTana kaTale selemana jisane vailTaranI navI nimaNUkanA samAcAra jaNAvavA mATe Ane ja yogya avasara gaNIne, e samAcAra tyAM ja vadI nAkhyA. salemana jinsa, A samAcAra sAMbhaLI ekadama to DaghAI ja gayo. paraMtu mi. DobInA putranA mRtyunA samAcArathI DaghAyeluM tenuM bhaluM hRdaya A samAcArathI vizeSa ghavAya tema rahyuM ja na hatuM. temAMya kepTana kaTale viTiMgTananI kavitAnI bhASAmAM velTaranA ujajavaLa bhAvI - phaleransa sAthe lagna sudhInA bhAvI - aMge evo bhAra mUkavA mAMDyo ke, chevaTe salemana DosAthI vaoNlTaranA evA ujajavaLa bhAvI ADe eka zabda balavAnuM paNa azakya thaI gayuM. chevaTe te eTaluM ja be, "volTarane dariyAnI musApharIe UpaDavAnI pahelethI ja marajI hatI; ane mane koNa jANe evo bhaya pahelethI satAvI rahyo che ke, dariyAnI musApharI tene mATe khataranAka che. eTale ahIM ja rahIne tenI jeTalI unnati thavAnI hoya teTalI thAya, evI mArI IcchA hatI. paNa reDa kaTala, tame mArA mitra che, ane hamezAM mane sAcI ja vAta kaheze, ema mAnuM chuM. to tame eka www Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTalanI kAmagIrI 115 vakhata cekhe cepyuM mane kahI de ke, volTarane ATale dUra mokalavA pAchaLa bIjo koI bhUMDo vicAra to nathI ne ? tathA tamane e vAtanI prathama kyAre khabara paDI ane zAthI paDI ? " kAkAnA manamAM have potAnA hitanI ja ciMtA che, e jANyA pachI velTara paNa kepTana kaTalanI madade Avyo, ane te baMne jaNe maLI kAkA solane eTaluM badhuM kahI nAkhyuM ke, chevaTe e bicArA buTTAnA manamAM veTaranA viyeganI UbhI thayelI saMbhAvanA samajavA jeTalA hosa paNa rahyA nahIM. bIje divase te mi. kArTara menejara, voTarane peseja ane sAthe laI javAno sarasAmAna, tathA "sana eNnDa eNra" jahAja pakhavADiyA pachI kyA divase UpaDaze tenI mAhitI vagere mokalI ApyAM. eTale kAkA selane pitAnuM duHkha 2DavAno samaya ja na rahyo. oNlTaranA javAnI ja taiyArIomAM sau paDI gayA. daramiyAna kepTana kaTalane eka navo tukako sUjhI Avyo ? menejara kArkarane ja maLIne vaoNTarane vesTa inDijha mekalavA pAchaLa ze hetu che te jANuM levuM ane e hetu bhUMDe hoya to te sudhArI ApavA ane yogya dizAmAM vALI ApavA potAnI bhAre vakatRtvazaktino upayoga karavo ! eTale laeNTara jANe paNa nahi te rIte, eka divasa, te bIje guccho kharIdI miDa DombInI ophise jaI pahoMcyA. kepTana kaTale mi. kArkara pAse jaI potAnI oLakha ApatAM kahyuM, "tamArI oNphisano volI, e mArA dIkarA jevuM che, ane tene aMge tenA kAkA sola taraphathI kaMIka vAta karavA huM A chuM. mAruM nAma to mitra DombIe kadAca tamane kahyuM haze; kAraNa ke brAiTana mukAme vaoNlaranA kAkA selane je nANAM dhIravAmAM AvyAM, e AkhuM kAma pAra pADavAmAM pahelethI chevaTa sudhI mAre ja hAtha hato." Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI enDa sana mi. kArkara tarata badhuM samajI gayA. temaNe A bAghAne ramADI tenI pAsethI vAto kaDhAvavA khAtara ja tene AgaLa bolavA dIdhe. kepTana kaTale selemana jisanI vijJAna viSayaka jANakArInI vAta kADhIne voTara viSe vAta kADhI; teNe bhUlI paDelI phaleransane kevI rIte ghera ANI hatI, te vAta kADhI, ane pachI pUchayuM, "e chokarAne vesTa InDijha mekalavAmAM Ave che, te sAruM ja thayuM ne?" vAha, kepTana kaTala, tame pote ghaNuM vyAvahArika DahApaNavALA samajadAra mANasa che; tame to tarata joI zakaze ke, ene tyAM mokalavAmAM Ave che, te tenA bhAvine vadhu ujajavaLa banAvavAnA zubha irAdAthI ja mokalavAmAM Ave che. tenI samakSa AkhI duniyA have patharAze." kharekhara, AkhI duniyAnuM dhana ane uparAMtamAM patnI paNa nahi, vAru !" kepTana kaTale samaju mANasanI peThe AMkha micakArIne kahyuM. mi. kArkara "patnI zabdathI kaIka rokyA, paNa meM mIThuM madha karI, badhA dAMta dekhAya tevuM hasIne temaNe hakAramAM javAba Apyo. ane tame jamaikAnI keAI buThThI chokarI tenI patnI thaze ema to nahi ja mAnatA he, kharuM ne ?" kepTana kaTale pUchayuM. "ane tame kene manamAM rAkhIne haso che, e huM samajI gayo chuM." kepTana kaTala ja raMgamAM AvI jaI AgaLa bolyA. mi. kArkare pitAnI pUrI batrIsI dekhADatA hAsyathI hakAra purAvyo. kepTana kaTale vAta AgaLa vadhAravA mAMDI - e patnInuM nAma "pha" akSarathI zarU thAya che, kharuM ne, mArA maherabAna ?" mikArkara A lekanI AkAMkSAonuM vaheNa kaI bAju vahe che, te tarata samajI gayA. have to kevaLa dAjhanA mAryA, kepTana kaTalane moMe e badhuM sAMbhaLavAnA irAdAthI temane AgaLa belavAmAM te madada karavA lAgyA. temaNe vadhu jorathI hakAramAM hAsya relAvyuM. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. : ka Hitii, , , , I way it/M : che Sii ja roDa taka kepTana kaTala mitra kAranI mulAkAte. - pR0 116. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana keTalanI kAmagIrI 117 " ane e nAmamAM 'la' akSara teA che ja !'' kaeNpTana kaTala cagyA. mi. kArDare vadhu jorathI hasIne sAtha purAvyeA. mi. kArkarane hAtha pakaDI laIne kahyuM, jyArathI vaeNlara raste kheAvAyelAM misa hateA, tyArathI ja mAnatA hatA ke, e ja sarajAyAM che! te! pachI mi. kArkara, zakaze ke, vola'rane vesTa IMDijha mekalavAtane lakSamAM rAkhIne ja meAkalavAmAM tarata kaeNpTana kaTale "huM ane sAla jilsa te DAmmIne ghera laI AvyA be jaNa eka bIjA mATe tame mane khAtarIpUrvaka kahI vAmAM Ave che, te paNa e Ave che?" jarUra." peAtAne cheAkare marI gayA eTale have jamAI chekarA thaIne A oNphisamAM Avaze,' kaeNpTana kaTala mi. kArkaranA hAthamAM tALI ApatA elI eDI. HH << jue kaeNpTana kaTala, ApaNe A badhuM bahu khAnagImAM khelI rahyA chIe, ema mAnajo. tame je kaMI kahyuM che, te badhuM barAbara che. e badhI zakayatAe jarA paNa nakArI zakAya tema nathI. * " ane vAla'rane atyAre paradeza mekalavAmAM Ave che, te mATe ja mekalavAmAM Ave che, e pachIthI tene pAchA deza lAvavA mArI kalpanA paNa sAcI che ne ? ,, * " jarUra, ema ja che, vaLI. >> "" kaeNpTana kaTale have mi. DeAmmIne maLavAnI peAtAne mudla jarUra nathI rahI, ema tyAM te tyAM jAhera karI dIdhuM. ? pachI, mi. kArkarane, tee e tarapha ' karavA nIkaLyA hAya tyAre peAtAnA makAnamAM jarUra DekiyuM'karI javAnuM hAdika AmaMtraNa ApI, kaeNpTana kaTala kArkaranI oNphisamAMthI vidAya thayA. paNa kArkaranuM mAM kALuM-aMdhAra thaI gayuM hatuM. te kALA sApanI peThe phUMphADA mAravA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 DAbI eNnDa sana lAgyo, ane potAnA hRdayamAM atyAra sudhI bheguM thayeluM jhera konA upara ThAlavavuM ene ja lAga zodhavA lAgyo. paraMtu vaiTarane vesTa iDijha tarapha kharekhara "maravA mATe ja mokalavAmAM Ave che, enI ene khAtarI hovAthI ja, te thoDI vAramAM zAMta thaI gayo. 18 pitA - putrI pAlanA mRtyune kAraNe mi. DombIne gharamAM sopo paDI gayo che. nokare upara-nIce Ava-jA karyA kare che, paraMtu pitAnAM pagalAMne saheja paNa avAja thavA detA nathI. aMdhAruM thaye mulAkAtIo paNa - bahu thoDAka - phelTa-bUTa paherIne cupacApa Ave che ane pAchA jAya che. pachI moDI rAte to nidrAnuM sAmrAjya AkhA ghara upara pharI vaLe che. mi. DombInI ophisamAM paNa kAmakAja sthagita thaI gayuM che. alabatta, tyAM koI besI to rahetuM nathI, paraMtu kareka kAma DhIlamAM paDI gayuM che. menejara mi. kArkara zakanI chAyA mAM upara oDhelI rAkhavA prayatna kare che; chatAM tene roja jenArA pAmI jAya che ke, te jANe potAnA mArgamAMthI koI moTI muzkelI cAlI gaI hoya evI AMtarika nirAMta anubhavI rahyo che - vAgoLI rahyo che. - je devaLamAM pelanI have pachI jIvaMta rahenArI ekamAtra vastu - tenuM "nAma" pADavAmAM AvyuM hatuM, te devaLamAM ja, tenI mAtAnI kabara sAthe, tenA avazeSo paNa dATavAmAM AvyA. aMtima vidhi pUre thaye, eTale pUchavAmAM AvyuM ke kabaranA paththara upara zuM kotaravAnuM che? mi. DobIe paththaranuM kada, AkRti Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA-putrI 119 vagere AMgaLI vaDe dorI batAvIne, pachI tenA upara kAtaravAne lekha pensilathI lakhI Apyo. nAma ane uMmara darzAvIne nIce ATaluM ja lakhANa mUkavAnuM hatuM? "vahAluM ekamAtra saMtAna." e kAgaLa lenArAe, vAMcyA bAda, jarA saMkoca sAthe praznArthaka cahere mi. DombI tarapha joyuM. mAre tAkIdathI A lekha taiyAra joIe." mi. DebIe jaNAvyuM. "paNu, sAheba, kaMIka bhUla thAya che." "bhUla thAya che? zI ?" sAheba, ekamAtra saMtAna nahi, paNa "putra" lakhavuM joIe." mi. kaeNmbIne tyAre yAda AvyuM ke, potAne bIjuM saMtAna to che - phalaeNransa ! temaNe tarata e pramANe lakhANamAM sudhAro karI Apyo. ghera pAchA pharyA pachI mi. DombI potAnA kamarAmAM pesI gayA. misisa cika ane misa Tekase have bAkInuM kAma saMbhALI lIdhuM. A gharanuM badhuM kAmakAja zistabaddha rIte ane meTAM gharanI praNAlI mujaba cAlavuM joIe. A gharamAM zeka paNa amuka Dhabe - amuka hade ja darzAvI zakAya ! tethI potAnA nAnakaDA bhAInA zemAM pUratI phaleransane misisa cike "DombI-zista" heThaLa lAvavAnuM zarU karI dIdhuM. je dIkarI, tuM jyAre mArA jeTalI umare pahoMcIza -- " misa Tekase sahedayatAthI tarata ja vacce umeryuM, "- ane e umara eTale ke jIvananI yuvAvasthAnI parAkASTA -" misisa cike misa Taukase batAvelA saujanya badala tene hAtha dabAvI AbhAra mAnyo ane pachI pharansane AgaLa kahevA mAMDayuM - Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana " - tyAre tane khabara paDaze ke, zeka karavA dheA nirarthaka che, ane ApaNe AvI paDeluM je kaMI hAya te makkamapaNe mAthe caDAvI levuM joI e, ' 120 "huM prayatna karIza, phaIbA, jarUra kAziza karIza, " phloranse javAkha ApyA, - alabatta, DUsakAM khAtAM khAtAM ja ! zA vAste? " tArA e javAba sAMbhaLI huM rAjI thaI chuM. kAraNa ke, ApaNe te haradama keAziza ja karatA rahevAnuM che. ApaNe janmyAM chIe ja keziza karavA mATe ja, vaLI. jone, tArI mAtAe ja saheja kAziza karI heta, te ApaNA pAla pahelA divasathI ja mAtA-viheNe| na banyA heAta, ane teneA bAMdhA paNu prathamathI ATale nabaLA rahyo na hota; ane te pachI te ATale jaladI eka kSaNabhara AgaLane zabda uccAravAne badale misisa cike eka nAnuM DUsakuM vidhisara khAI lIdhuM; ane pachI AgaLa jaNAvyuM ---- loransa, tuM DAmbI kuTuMbanI vyakti tarIke vadhu makkamatA dAkhave che ke nahi te amAre jovuM paDaze. lAgaNIveDA dAkhavIne tArA pA je du:khariyAvamAM DUbelA che, temanuM du:kha vadhArIza nahi." .. << -- papAnuM nAma sAMbhaLatAM ja phloransa gaLagaLI thaIne pUchI eDI, " phaIbA, mane papAtI vAta karo ne! te kharekhara bahu duHkhI thayA che? -jarUra bhAgI paDayA haze." * mArA phaibAe tarata ja jarA kaDaka thaIne javAba ApyA, bhAI eka DAmbI che; mAre te temane haju maLavAne vadhu prasaMga nathI AvyA, paNa huM kahI zakuM chuM ke, temane AvA lAgaNIveDA jarAya gamatA nathI; huM eka vakhata temane kahevA gaI ke, pola, tame jarA svastha thavAya tevuM kazuM pINuM te le; tyAre temaNe mane javAba ApyA, 'luijhA, bhalI thaIne bahAra jaIza? mAre kazuM ja joItuM nathI. huM ekalA hAIza te ja mane vadhu sAruM lAgaze.' e sivAya mAre Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra1 pitA-putrI ne tArA pappAne kazI vadhu vAtacIta nathI thaI. to paNa brAITanathI sara bArneTa skaTalse thoDA divasa manaphera karAvavA mATe tene teDAvI che; te badala meM tArA papAnI paravAnagI mAgI hatI, to te temaNe rAjIkhuzIthI ApI che. eTale tAre thoDA divasa tyAM javuM che ke mArI sAthe mAre tyAM AvavuM che ke ahIM ja rahevuM che, te tuM nakkI karI le." to phaIbA ahIM ja rahIza; A gharane jANe badhAM tajI jAya evuM na thavuM joIe. bhAIno kamare cheka ja baMdha rahe e mane nahi game..." ATaluM belatAM belatAMmAM to te bicArI pharI bhAgI paDI. misisa cikane phaleransanI pasaMdagI bahu behUdI lAgI; ane e vAta spaSTa zabdomAM tene saMbhaLAvI devA chatAM temaNe ziSTatAnI rIte jaNAvyuM ke, tAre je kaMI karavuM hoya temAM koI DakhalagIrI karavA nahi Icche. pachI temaNe umeryuM, "tArA papA te thoDo vakhata manaphera karavA grAmavistAra tarapha javAnA che. ane mane khAtarI tathA AzA che ke, te jaladI ja ahIMthI UpaDaze. alabatta, palanA mRtyuthI kAgaLa-patranA keTalAka pheraphAra karI levAnA haze, te mATe je eka-be divasa rokAvuM paDe teTaluM te avazya rokAze; paraMtu jANIrAkha ke te kharA " bI" che; te A AghAtane jhaTa pAra karI javAnI koziza jarUra karavAnA ja - mane te viSe jarAya AzaMkA nathI." papAne madada thAya - sagavaDa thAya, evuM kAMI huM karI zakuM, phaIbA ?" vAha dIkarI! tyAre atyAra sudhI meM tane zuM kahe kahe karyuM ? tArA papAe mane sIdhA zabdomAM saMbhaLAvI dIdhuM che, "lujhA, mAre kAMI ja nahi joI e; mane ekale mUke e ja sauthI sAruM che. je mane ja evA zabdo saMbhaLAvI dIdhA, to tane zuM bIjuM kahevAnA hatA ? mATe khabaradAra, bhAInI AgaLa tuM meM batAvavA paNa na jatI! Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 DI enDa sana ane kazAmAM ke kaI rIte temane madadagAra thavAnI to svapna paNa kalpanA na karIza, samajI?" "vAru phaIbA, huM to mArA kamarAmAM jaIne sUI ja jaIza." phaleransane pitAnI bahu lAgaNI thatI hatI; te bicArI temanI pAse jaI bhAInA mRtyunA duHkhamAM bhAgIdAra thavA ghaNuM IcchatI hatI. paraMtu A gharamAM te zakya na hatuM. eTale melaDI rAte jyAre AkhuM ghara jaMpI gayuM, tyAre te gupacupa UThIne potAnA pitA sUtA hatA -ke kadAca beThA hatA-te kamarAnA baMdha bAraNuM pAse kAna jorathI dabAvI sAMbhaLI rahI - aMdarathI temanI hilacAlane ke chevaTe zvAsano paNa kaMI aNasAra kAne paDe che ! alabatta, mi. DebIne to phaoNransa nAmanI koI vyakti A gharamAM rahe che, evuM paNa bhAgye yAda heya. pilanI aMtimakriyA pachI eka aThavADiyA bAda pharansa kaMIka kAmakAja karatI hatI, tevAmAM susAne AvIne tene khabara ApyA, "kaI mulAkAtI tamane maLavA AvyA che. " "mulAkAtI ? mane ?" pharlorase navAI pAmI pUchayuM. "hA, hA ! mitra TrasavaLI ! " susAne javAba Apyo. paNa eTalI vAramAM to mitra Trasa kamarAnA bArAne DhIMcaNathI eka be vakhata dhakelI aMdara AvIne ja UbhA rahyA. kema cho, misa DombI ? mane ghaNuM sAruM che, theM; tamane kema che ?" De. blibarane tyAMnA bhaNatarathI jemanuM mAthuM sabhara bhareluM che, tevA A namUnedAra yuvAne pharansane maLavA AvatA pahelAM keTalIya gaDamathala bAda, prasaMgane chAje tevuM A bhAvaNa taiyAra karyuM hatuM. paraMtu pite AkhuM bhASaNa ekadama utAvaLe belIne pUruM karI nAkhyuM ema Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA-putrI 123 lAgavAthI, jarA vadhu najIka AvI, teozrIe AkhuM bhASaNa pharIthI bolo batAvyuM. kema che, misa DombI ? mane ghaNuM sAruM che, theMksa, tamane kema che ?" pharlorase e bhalA juvAna pratye potAne hAtha dharyo ane kahyuM ke, pote majAmAM che. javAbamAM mi. Trase kahyuM, "kharekhara, mane ghaNuM sAruM che; AnAthI vadhu sAruM mane kadI hatuM evuM mane yAda ja AvatuM nathI; AbhAra; mane ghaNuM sAruM che." tame maLavA AvyA te ghaNuM sAruM karyuM; tamane joIne ghaNo AnaMda thayo," phalara-se kahyuM. mi. Trese potAnA kahyAne Avo sAro javAba maLyo jANuM AnaMdathI DacakAro vagADyo. paNa pachI e te vadhAre paDato AnaMda vyakta karyo ema mAnI, temaNe temAM sudhAro karavA eka nisAso umeryo. paNa ethI kadAca zekanI vadhAre paDatI mAtrA umerAI gaI ema mAnI, temaNe "bigaDI " sudhArI levA pAcho DacakAro vagADyo. paNa e kazAthI potAne pUrepUro saMtoSa na thatAM, temaNe moTethI zvAsa levA mAMDayA. tame mArA bhAI upara bahu prema rAkhatA; te ghaNI vAra tamAre viSe mane vAta karato." nA, nA, e vAtanI kazI ciMtA nahIM." bicArA TrasTa pitAne mee vAraMvAra AvatA zabdo bolI beThA. pachI AgaLa kaMIka navuM bolavAne IrAde bolyA, "Aje garamI ThIka ThIka che, nahi ?" "hA, Aje bahu sArI AbehavA che," phaoNrase bhalamanasAIthI javAba vALyo. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 DI enDa sana mane e mAphaka Ave che. atyAre mane jevuM sAruM lAge che, tevuM kadI sAruM lAgyuM hoya, ema huM nathI mAnate, tamAre bahu AbhArI chuM." ATaluM bolI nAkhI mi. sUTasa have ekadama cUpa thaI gayA. tame De. blibaranI saMsthA choDI dIdhI, nahi vA? pharloransa kevaLa temane madada karavAnA hetuthI kahyuM. mane evuM lAge che." miTrase potAnAthI apAya tevo ucita javAba Apyo, ane pharI pAchA te mUMgAmaMtara thaI gayA. daza miniTa bAda ema taLiye DUbelA rahIne pachI te acAnaka upara AvyA - vAru, gUDa-mauniMga, misa DebI." "zuM tame jAo cho ?" phaloransa UbhI thatI thatI bolI. "mane je ke khabara nathI, paraMtu hAla turata to nahi ja." miTrasa pAcho besatAM besatAM belyA; "vAta ema che ke, khAsa huM e kahevA Avyo chuM,- misa DesbI !" tamAre je kahevuM hoya te jarUra kaho. bhAIne lagatuM tame jeTaluM kahezo teTaluM sAMbhaLavAnuM mane ghaNuM mana che. tyAM brAITanamAM tame ja tenA ekamAtra mAyALu sobatI hatA, e huM jANuM chuM." hA, hA, ame ghaNuM vAra mArA darajIne tyAM tene mATe kapaDAM sivarAvavAnI vAto karatA. bahu phezanebala darajIe che: barjesa enDa ku. temaNe ja A zaka prasaMga mATe mArAM A khAsa kapaDAM sIvyAM che. bicAre DebbI ! arere, bicArA DombI ! huM khAsa e kahevA Avyo chuM, misa DeAmbI !" "hA, hA, bele - " "DombIne chellA divasamAM eka bIje mitra thayo hato. e tene ghaNo ja cAhato hato. mane lAgyuM ke tame tene yAdagIrImAM rAkhI leze. tamane yAda Ave che, pele Dijinisa ? DaoN. liMbarano kUtaro ! " Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA-putrI 125 "hA ! hA ! kharI vAta! " pharloransa acAnaka yAda AvavAthI rAjI thaIne bolI UThI. bicAre DombI ! mane paNa tene te mitra bahu yAda Avato hato." pachI eka meTuM parAkrama karyuM hoya tema DacakAro vagADIne temaNe jaNAvyuM-"sALAo, je ema ne ema mAnI gayA na hota, to daza ziliMga kharacIne paNa huM te kUtare temanI pAsethI cerAvI leta! cokkasa huM cerAvI ja lAvata vaLI ! paNa teoe rAjI thaIne kADhI Apyo. mane lAge che ke, bicArA DombInI yAdagIrImAM tene rAkhavAnuM tamane gamaze. mane ghaNuM gamatuM hatuM eTale huM laI Avyo. atyAre paNa tene ahIM mArI sAthe ja lAvyo chuM, mArI gADImAM ja che. huM khAsa tamAre mATe tene sAthe lAvyo chuM. e leDijha Daga nathI, e kharI vAta; tame paNa e jANo che. paNa e vAtanI kazI citA nahIM; kharuMne, misa DombI !" ane khare ja, e ghaDIe, pAuMDamAM vIsa ziliMga jeTalo paNa leDijha Dega nahi evo e kUtare, e vAtanI sAbitImAM mi. TrasTanI gADInI bArImAMthI DokiyuM bahAra kADhI jatA-AvatA saune potAnI AkRti ane avAjanuM pArakhuM ApI rahyo hato. e kUtaro pALavA mATe sarajAyo ja nahoto. ane cotarapha keI duzamana hAjara che, e jAtanI ja vartaNUka rAkhI te haradama hAMphata tathA bhasato ja raheto hato. tenAmAM guNa" kahevAya evI eka cIja nahatI, ane avaguNa kahI zakAya tevA badhA aMze hatA. Do. liMbare ja tene zA mATe pALyo haze, e kAraNanIya jarA paNa kalpanA thaI zake tema nathI. sivAya ke pitAne tyAM AvatAM nAnAM chokarAM e kUtarAnI jema potAnAthI dUra vegaLAM rahe, e padArthapATha temane Apavo heya. paraMtu, Do. liMbarane tyAMnA chellA divase mAM acAnaka e kUtaro jAti-svabhAva bhUlI, pola DombI tarapha bhAva rAkhato thayo hato. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 DI enDa sana ane pele paNa tyAMthI vidAya thatI veLA ene sArI rIte rAkhavAnI Do. liMbarane bhalAmaNa karI hatI. eTale phaoNransane to mitra Trasa e kUtare potAne ApavA mATe lAvyA che, e jANuM atizaya AnaMda thayo. alabatta, gADImAMthI tene bahAra kADhI mi. Trasa jyAre tene gharamAM lAvavA lAgyA, tyAre temanA hAthamAMthI chUTI jaI teNe tarapha doDAdoDa ane bhasAbhasa karI mUkIne je tarakhATa macAvyo, te bhalA miTrasTa ane bhalI misa pharansa sivAya bhAgye ja bIjA koIne AnaMdadAyaka lAge. chevaTe phaoNrase tene potAnI pAse laI tenA upara vahAlapUrvaka hAtha pheravavA mAMDyo, ane Dijinise paNa koNa jANe zAthI pahelI vAra koI ajANuM vyaktine pitAnI sAthe eTalI chUTa cUpacApa levA dIdhI. mi. sane e joI khAsa AnaMda thayo ane e AnaMda mANavA te vadhu samaya tyAM rokAI paNa paDyA hatAparaMtu acAnaka Dijinisane have lAgyuM ke, miTUTsa A sthAne anadhikArapraveza karI beThA che; eTale teNe kUdI kUdIne miTursa upara taDUkavAnuM zarU karyuM. chevaTe saunI zAMti arthe ane mukhyatve potAnA khAsa darajIe barjesa enDa ku. e tAjetaramAM ja sIvelA potAnA pATalUnanI sahIsalAmatI khAtara, mi. sUTsa tyAMthI vidAya thayA. alabatta bAraNuM bahAra jaIne te be ke traNa vakhata kazA hetuthI pAchA AvyA. paraMtu dareka vakhate Dijinisano vadhu tIvra paDakAra pAmI chevaTe cAlyA gayA. ekalI paDatAM ja phaleransa Dijinisane saMbodhIne kahyuM, "Di! Di! mArA nAnakaDA bhAIne tuM jevo cAhato, tema ja mane cAhIza ?" ATaluM belI rahe te pahelAM to phaloransanI AMkhamAMthI meTAM moTAM TIpAM DijinisanA khAMpA jevA vALa upara paDavA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA-putrI 127 mAMDyAM. javAbamAM jANe tarata e kUtarAe potAnA kadarUpA mane karI zakAya tevuM mAyALu karIne phaoNransanA khabhA upara DhALI dIdhuM. alekjhAnDarane maLelA philasUpha Dijinise tenI sAthe keTalI mAyALutAthI vartAva karyo hato te to kahI zakAya tema nathI. paNa A kUtarAe to phaloransa sAthe mAyALutAthI ja vartavA mAMDayuM ane te ja ghaDIthI e teno vaphAdAra sevaka banI gayo. phalaeNransa tarata ja tenA khAvA-pIvAnI vyavasthA pitAnA kamarAna khUNAmAM karAvI dIdhI. ane dharAI khAI-pIne Diyojinise phaoNransa pAse pAchA AvI, pitAnA AgalA be paga tenA DhIMcaNa upara mAMDI, pitAnuM meM tenI chAtI upara dabAvI dIdhuM ane lAMbe vakhata pitAnI pUMchaDI halAvyA karI. pachI dhImethI nIce UtarI, tenA paga AgaLa ja ADo thaI te ghasaghasATa UMghavA lAgyo. misa nipara kUtarAMthI bahu bItI; ane tethI te jyAre phaoNransanA kamarAmAM peThI, tyAre koI jharaNuM oLaMgavAnuM hoya tema paga AgaLathI potAnAM kapaDAM sameTatI sameTatI ja peThI. paraMtu Dijinisane ALasamAM jarA paga lAMbA karato jotAMvaMta tarata ThekaDe mArI te khurazI upara caDI gaI. A gharamAM jenI tarapha saheja paNa sahAnubhUti kaI batAvatuM nahotuM tevI phaloransa tarapha mi. sUrse dAkhavelI sahAnubhUti ane mamatAthI te bahu prabhAvita thaI hatI. ane phaleransane potAnA nAnA bhAIno prema pAmanAra A kUtarA tarapha ATalI mamatA dAkhavatI joIne to tenI AMkhamAM AMsu UbharAI AvyAM. phaoNransanA kaThora pitAnI tulanA te A kUtarA sAthe karyA vinA rahI zakI nahi. pachI sAMje pharloransanA kamarAnA bAraNuM bahAranI ravezamAM Dijinisa mATe sArI sarakhI pathArInI goThavaNuM dhyAnapUrvaka karI ApyA bAda, susAne jatI veLAe phaoNransane utAvaLe utAvaLe kahyuM, "tamArA papA kAle savAre cAlyA jAya che, misa phaleya." Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 128 DesbI eNnDa sana "kAle savAre ?" hA; vahelI savAre." "kyAM javAnA che, khabara che, susAna ?" "nA, cekasa khabara nathI. paNa tamArA phaIbAe temanI sAthe sobatI tarIke pelA mejara -DAne laI javA sUcavyuM che, ane temaNe thoDI AnAkAnI bAda e kabUla rAkhyuM che. juo to kharAM ! sobatI tarIke e mejara ! tame nahi!" A pachI bhalI susAna "gUDa nAITa' kahI tyAMthI vidAya thaI bahAra varasAda varasavA lAgyo hato. pharansa ekalI paDI eTale eka hAtha upara mAthuM TekavI, bIja hAtha dhabatI chAtI upara dabAvI, piotAnA zokapUrNa vicAre caDI gaI. madharAtanA TakorA paDyA tyAre to te DUsakAM bharatI raDavA paNa lAgI hatI. tenI umara haju pUrI cauda varSanI paNa na hatI, ane tene sthAne bIjuM koI bALaka hota to, tenA manamAM DarAmaNI kalpanAo ja UbharAtI hota. paNa phaleransa to bhAvabharyA citte potAnA pitAno ja vicAra karatI hatI. bhAI tathA mAtAthI tAjetaramAM vikhUTI paDelI A bALakI kharekhara to pitA pAsethI AzvAsananI hakadAra hatI; paraMtu atyAre to ekalA paDelA pitAnA pitAne kevI rIte AzvAsana ApavuM tenI ja phikara te karatI hatI. potAnA pitA potAnA bhAI palane yAda karI keTalA badhA duHkhI thatA haze, e vicAra tene satAvyA ja karato hato. Aje paNa rojanI jema te potAnA pitAnA kamaranA bAraNanI yAtrAe javA gupacupa nIkaLI. Aje teNe bAraNuM bahAra ja kAna dharIne aMdarano aNasAra pAmavA rojanI jema prayatna karavAne badale * bAraNuM saheja dhakelyuM. to acAnaka e bAraNuM thoDuM UghaDI gayuM Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitA-putrI 129 phaleransa ekadama gabharAI gaI ane pAchI nAThI. paNa dAdarA sudhI jaIne te vaLI pAchI AvI. pitAnA pitAnuM zekapUrNa mAM jovA lebha te khALI zakI nahi. eTale jarA khUlelA e bAraNunI ADamAMthI teNe aMdara najara karavA prayatna karyo. tenA pitA pitAne jUnA Tebala AgaLa besI keTalAka kAgaLa goThavatA hatA, ane keTalAkane phADI nAkhatA hatA. dIvAnA jhAMkhA prakAzamAM pitAnuM thAkeluM zokAviSTa lAgatuM meM joI pharansathI rahevAyuM nahi. te tarata bAraNuM vadhu ughADIne aMdara peThI ane belI - papA ! papA !" mi. DAbI ekadama coMkI UThayA. pAse AvelI pharloransane hAtha lAMbo karI dUra rekI rAkhIne temaNe kaDaka avAje pUchayuM, "zI vAta che ? ahIM kema AvI che ? zAnAthI banI che ?" kharekhara pharansa kazAthI bIne ja te atyAre tenA pitAe je kaThera mukhamudrA dhAraNa karI hatI tenAthI ja teNe bInavuM joIe! putrInA aMtaramAM UchaLato prema e caherA samakSa ekadama TharI gayo ane te paththaranI peThe jaDasaDa thaI jaI tenI sAme joI rahI. mi. DobInA caherA upara mAyALutAnI eka rekhA sarakhI na hatI; sAme potAnuM saMtAna UbhuM che evA oLakhANanuM ja kazuM eMdhANa na hatuM. thoDI vAra pachI temanI AMkhamAM kazeka pheraphAra jarUra thaye; paNa te kayA prakArano hato tenI spaSTa kalpanA vinA paNa te samajI gaI ke e pheraphAra potAnI tarapha dhikkArasUcaka che. mi. DombIne kadAca ema lAgI AvyuM hatuM ke, pitAnA putranA ArogyamAM ane AvaradAmAM ApaNe sAro sarakhe bhAga paDAvyo che - are e ja badhuM lUMTI gaI che ! ane have potAnA putra pratyenA potAnA snehamAM bhAga meLavavA kadAca te AvI che - nA, nA, kadAca have ekamAtra vArasadAra tarIke kula hisso meLavavA ja! De-9 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 DI enDa sana temaNe AkaLA thaIne pUchyuM, "mArA hukama viruddha - IcchA viruddha tuM kema ahIM AvI cho ?" "huM, huM, eTalA mATe AvI - pappA. . . ." paNa mArI marajI viruddha ? zA mATe ?" phaoNransane khabara paDI gaI ke, pote zA mATe AvI che te pappA barAbara jANe che chatAM temane pUchavAno Dhaga joI te bicArI be paMjAmAM pitAnuM moM DhAMkI daI, raDavA lAgI. tuM thAkI gaI che ane tAre ArAmanI jarUra che. jA, UMghI jA, huM dIvo dharI bahAra Ubho rahuM chuM. uparano badho bhAga tAro che; jA, gUDa nAITa !" phaoNransa have rUMdhAte kake, "gUDa-nAITa, vahAlA papA !" kahIne pAchI pharI. thoDe dUra gayA pachI teNe pAchI vaLI pitAnA pitA tarapha najara karIne joyuM. kadAca te tene pAchI bolAve ! paNa te to hAthamAM dI pakaDI bhAvahIna mudrAthI akkaDa UbhA hatA. jyAre pharansa potAnA kamarAe pahoMcI, tyAre bahAra ravezamAM tenI rAha joIne UbhelA Dijinise pitAne thayele AnaMda jorathI vyakta karavA mAMDayo. phaleransa tene joI eTaluM ja bolI, "Di, Di! vahAlA Di! bhAIne khAtara paNa tuM mane cAhaje, bhAIlA !" paNa Dijinisa pelane khAtara to zuM, paNa phaleransane khAtara ja tene cAhavA lAgyo hato. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 vailTaranI vidAya vATaranI paradeza javA nIkaLavAnI taiyArIo tenA kAkAnA * gharamAM jema jema cAlavA lAgI, tema tema kAkA-sela rojabaroja vicitra rIte sUnamUna banatA cAlyA. chele divase vaoNTare bahArathI AvI, uparane mALathI potAne baMdhAyele sarasAmAna nIce utArI dIdhe; pachI khinna thaIne ekalA beThelA kAkA tarapha jaIne temane jarA vAtAe caDAvavA te bolyo, "kAkA, bADejhathI tamAre mATe huM zuM zuM kahyuM, kaho jouM?" dIkarA velI, je maLatI hoya te "AzA mokalaje - pharI kadI ApaNe bhegA thaIzuM evI AzA ! tArAthI mokalAya teTalI mokalaje, huM "basa' nahIM kahuM." kAkA, khAtarI rAkhaje; mArI pAse potAne mATe tema ja bIjAone ApavA mATe e cIja pUratI che! ane e bAbatanI huM kaMjUsAI jarAya nahIM karuM. paraMtu kAkA, tamAre mATe tema ja kepTana kaTala mATe huM masAlA, athANuM vagere badhuM vahANa bharI bharIne mokalavAno chuM - jarA paisA bhegA thAya eTalI ja vAra ! yAda rAkhajo!" kAkA-lacazmAM jerathI lUchI nAkhI, jarA phIkuM hasyA. "have barAbara che, kAkA! tamAre to UlaTe mane hasAve joIe; paNa kaMI vadhe nahIM, huM tamane hasAvuM eTale hasaze to paNa 131 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 DI enDa sana cAlaze. AvatI kAle savAre to ApaNe hasatAM-paMkhI jevA banI rahIzuM, kharuMne, kAkA! ane AkAzamAM paNa eTalA ja UMcA UDatA hoIzuM. paNa kAkA, ApaNI badhI pelI" UDatI dhAraNAonuM to have mIMDuM vaLI gayeluM ja gaNavAnuM!" valI, dIkarA, ema na thAya te mATe huM mArAthI banatI badhI koziza karyA karIza." kAkA, e bAbatamAM kaI koziza tame karazo e to koNa jANe; paraMtu meM tamane jeTaluM karavAnuM kahyuM che, teTaluM te kadI na bhUlazo." nA, dIkarA, nahIM bhUluM. misa DombInA je samAcAra ane maLaze, te badhA tane jaNAvato rahIza. te bicArI cheka ja ekalI paDI gaI haze; paNa dIkarA, e samAcAra sAmAnya ja haze; mane kazuM vigatavAra to e gherathI zI rIte jANavA maLavAnuM che?" "juo kAkA, huM hamaNuM ja tyAM jaI Avyo." "huM ? huM ?" kAkAe ekadama AMkhe - caramAM badhuM ekadama UMcuM caDAvI, navAI pAmIne pUchayuM. "tumane maLavA nahIM; jo ke mi. DI paragAma gayA hovAthI, mAre emane maLavuM heta to maLI zakata. paraMtu huM to susAnane maLavA gayo hato. meM tene kahyuM ke, "huM kAle savAre vidAya thAuM chuM; ane mArA kAkAne, te divasathI mAMDIne, eTale ke jyAre misa DebI bhUlAM paDI amAre ghera AvyAM hatAM, tyArathI mAMDIne sto - temanA samAcAra jANutA rahevAnI tathA uparAMtamAM temanI kaMI paNa sevA bajAvI zakAya to paNa bajAvatA rahevAnI bahu utkaMThA rahe che. eTale tame - susAna pate - AvIne ke misisa ricAjha mAraphate emanA khuzIsamAcAra mArA kAkAne jaNAvatAM raheze, to te bahu AbhArI thaze. saMjoge pramANe ATaluM to kahI zakAya kharuMne kAkA ?" "hA, dIkarA, teM ene kahyuM te sAruM karyuM." Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ voTaranI vidAya ane kAkA meM ema paNa kahyuM ke, misa DesbI vavara khuzIAnaMdamAM che, eTalA samAcAra mArA kAkAne maLaze ke tarata te mane paNa lakhI jaNAvaze; ane huM paNa dUra rahyo rahyo e samAcAra jANuM bahu rAjI thaIza. sAcI vAta e che, kAkA, ke kAle AkhI rAta susAnane A pramANe saMdeze karI AvavAnA vicAramAM ne vicAramAM huM jarA paNa uo ja na hato; joke Aje tyAM kahevA gayo tyAre paNa chevaTa sudhI jAuM ke nahIM, kahuM ke nahIM, evI gaDabhAMja ja cAlyA karatI hatI. paNa saMjogo pramANe, meM A kahI dIdhuM e sAruM karyuM, kharuM ne kAkA?" kAkAe DokuM jorathI halAvI veTaranI vAtamAM aMta:karaNapUrvaka hAjire purAvyo. "ane kAkA, tame jyAre kadI temane maLo - misa DombIne sto - ane zI khabara, tame kayAreka maLI zakaze ja, tyAre tame jarUra temane kahejo ke, mane temane mATe keTalI badhI lAgaNI che, tathA paradeza javA Agamaca chelle divase huM temane keTalAM badhAM yAda karyA karato hato. ane kAkA temane e vAta paNa kahejo ke, te divase bhUlAM paDyAM hatAM tyAre temanA pagamAM temaNe moTA moTA je jeDA paheryA hatA, ane je vAraMvAra temanA pagamAMthI nIkaLI paDatA hatA, te joDA huM mArI sAthe saMbhAraNuM tarIke bAbuM Dejha laI gayo chuM." ane te ja ghaDIe eka majUra temane tyAMthI je moTI TUMka upADIne baMdare laI jato hato, temAM e jeDA sAcavI -vIMTIne mUkelA hatA. veTara bAraNuM tarapha pITha rAkhIne Ubho Ubho kAkA-sela tarapha joIne A badhuM kaheto hato; kAkA-salanuM meM bAraNuM tarapha hatuM, ane volTara sAme javAya teTaluM joI rahI, tenI badhI vAto te Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 DombI eNnDa sana sAMbhaLatA hatA, alabatta, vAkTaranA mela tA kharAkhara temanA kAne saMbhaLAtA hatA; paNa temanI AMkhe AMsu-bharAyelI rahetI heAvAthI, vAraMvAra lUchatA rahevA chatAM, te vaeNlTaranI mukhAkRtine spaSTa joI ja zakatA hatA, ema na kahevAya. paNa acAnaka kAkA-sAla bAraNA tarapha najara paDatAM ja cAMkayA ane UchaLIne UbhA thaI gayA. volTara gAbharA thaI pUchyA lAgyA, thayuM ? " "misa DeAmmI !" buDhDhA sAla-kAkA rADa pADI UThayA. vAkTare navAI pAmI pAchA vaLIne joyuM te! khare ja rphoransa utAvaLI utAvaLI bAraNAmAM dAkhala thaI hatI. teNe aMdara AvI, kAkA salemananA keTanA kalaranA be cheDA hAtha vaDe pakaDI temane gAla upara cuMbana karyuM. e chekarInI mAyALutA ane nirdoSatA tenAM aMgeaMgamAMthI pherI rahI hatI. pachI vAlTara sAthe AMkhe| bhegI thatAM te kheAlI, " paradeza jAe che ke, vaeNTara ? ,, ' zuM thayuM ? kAkA, zuM ' hA, misa DeAmmI, mAre paradeza javAnuM che." tamArA kAkAne tamArA javAthI bahu duHkha thaze; hA, hA, mane khAtarI che. jIene emanuM mAM! mane paNa e jANI bahu duHkha thAya che, vAlTara." << HH misa nipara ghUrakI UThI, " mUAM misisa pipacina jevAMne mukAdama tarIke ane ziMkharavALAMne gulAme! tarIke kAma karavA paradeza caDAvI detA heAya te| zuM khoTuM?" Ama kahI te Tebala upara cAnuM pANI UkaLatuM joi, cA banAvavAnI taiyArI karavA lAgI gaI. kAkA-sAla have phloransa tarapha devadUta heAya tema bhaktibhAvathI jotA jotA kheAlI UThayA, " AhA, kevAM meTAM dekhAo che, kevAM sughaDa, ane chatAM te divase jevAM hatAM tevAM ja barAbara che, dIkarI !" Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 voTaranI vidAya "kharuM kaho cho, kAkAjI?" pharansa belI. "hA, hA, te divase paNa tamAruM mAM barAbara AvuM ja dekhAtuM hatuM." to tamane huM hajI yAda chuM kema ? te divase to huM bahu nAnI hoIza." vAha mArAM nAnakaDAM dIkarI, huM tamane bhUlI jAuM ? keTalI badhI vakhata meM tamane yAda karyA karyA che. are hamaNAM ja tame AvyAM te ja ghaDIe valI tamAre viSe ja vAta karato hato, ane tamAre mATenA saMdezAo mane bhALavato hato." kharI vAta ? AbhAra, voTara; huM to ema mAnatI hatI ke, tame paradeza javAnI dhamAlamAM hazo eTale bhAgye huM tamane yAda AvatI hoIza." ema kahIne tarata ja AbhAranI lAgaNI vyakta karavA pharajo cheka ja svAbhAvikatAthI potAno hAtha oNlTara tarapha lAMbo karyo. vaoNTare te hAtha potAnA hAthamAM thoDI vAra pakaDI rAkhyo. phaleransanA caherA upara atyAre je AbhA pragaTI rahI hatI, te tarapha joI rahyA bAda, vaoNTare tenA tarapha eka vakhata sevelA romAMcaka bhAvo tarata ja tenA cittamAMthI khasI gayA. atyAre phalaeNransanA mAM upara, tenA bhAInI mRtyupathArI upara sevAcAkarI karatI vakhate je vAtsalyamaya bhAva chavAyelA oNlTare joyA hatA, tevA ja bhAva pragaTI rahyA hatA. susAne daramyAna kayAMkathI be vadhu pyAlA zodhI kADhyA hatA, ane gALavA mATe cA taiyAra thAya tenI te kALajIpUrvaka rAha joI rahI hatI. phaoNransa have kAkA-sala tarapha pharIne kahyuM, "kAkA, eka vAta tamane khAsa kahevA huM Aje AvI chuM. tame have ekalA paDavAnA; ane volTaranI gerahAjarImAM tame mane vaoNTaranuM sthAna to nahIM -e levuM te koIne mATe azakya che - paNa tamArA sAcA . Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 DI enDa sana saMbaMdhInuM sthAna levA dezo, tathA mArAthI bane tevI tamArI kaMI paNa sevAcAkarI karavA deze, to huM kharekhara bahu AbhArI thaIza." susAna nipare potAnI neTanA be cheDAmAMthI eka cheDe memAM nAkhI jorathI cAvavA mAMDayo. "huM jyAre jyAre tamane jovA AvuM, tyAre tame mane AvavA deje; tathA tamAre viSenA tathA vaeNTara viSenA badhA ja sAcA samAcAra kahI saMbhaLAvajo. tathA huM na AvI zakuM ane susAna Ave to paNa, tene jajara vAta, kazuM chupAvyA vinA kahI deje. amo baMnemAM pUrepUro vizvAsa rAkhaje tathA bharoso rAkhaje. ane ame baMne je kaI tamArI sArasaMbhALa levA icchIe, te amane levA . deje. bela kAkAjI, eTaluM tame kabUla rAkho cho ke nahi ?" bicArA kAkA-sela DUsakuM bharIne bolI UThayA, "beTA volI, mArA vatI maherabAnI karIne javAba mATe ekAda zabda temane kahe jouM !" nA, nA, volTara ! tamAre eka paNa zabda bolavAnuM nathI. temane zuM kahevuM chuM te huM samajI gaI chuM. tamArI madada sivAya ame baMnee ekabIjA sAthe vAtacIta karavAnuM zIkhI levuM joIe" susAne pahelo cheDo cheka ja cavAI gayA hovAthI baoNneTano bIje cheDe cAvavAnuM zarU karyuM; tathA chatamAMnA ajavALiyA tarapha najara sthira karI, AkhI vAtacIta pratye saMmati darzAvavA DokuM halAvavA mAMDayuM. vaoNTare have javAba Apyo, "tame batAvela mamatA badala zI rIte AbhAra mAno enI mane paNa mArA kAkAnI jema ja kazI samaja paDatI nathI; ane dhAro ke e vAtano eka kalAka sudhI cAle teTalo lAMbe javAba ApavAnI mArI zakti hoya, to paNa tame je karyuM che, te tame ja karI zake. e sivAya bIjuM huM kahI zakuM ema paNa nathI." susAna nipare beneTane bIje cheDo paNa cAvIne pUro karyo. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ voTaranI vidAya 137 "paNa volTara, tame cAlyA jAo te pahelAM eka vAta mAre. tamane kahevI che. tamAre havethI mane phalaeNransa kahIne bolAvavAnI che; ajANyAnI peThe misa DebI kahIne nahi, samajyA ?" ajANyAnI peThe to huM tamArI sAthe bolI zakuM ema nathI, enI khAtarI rAkhaje." veTare nikhAlasatAthI javAba Apyo. have phaoNransa raDI paDI. teNe kahyuM, "paNa eTaluM pUratuM nathI, oNlTara; mAro bhAI tamane bahu yAda karyA karato. bharatA pahelAM to teNe mane kahyuM hatuM ke, "lTarane bhUlIza nahi." have to e cAlyo gayo che ane mAre bIjuM kAI rahyuM nathI, eTale havethI tamAre mArA bhAI banavAnuM che. have pachI ApaNe ekabIjAthI game teTalAM dUra hoIzuM ke vikhUTAM paDyAM haIzuM, to paNa huM tamane harahaMmeza yAda karyA karIza. mAre tamane A vAta ja karavI hatI; paNa mAruM dila atyAre bharAI AveluM hovAthI mArAthI te barAbara kahI zakAtuM nathI." ane have potAnA hRdayanI pUrNatA ane madhura nirdoSatA dAkhavavAnI rIte teNe potAnA baMne hAtha volTara tarapha AgaLa dharI dIdhA. laTare paNa te baMne hAtha hAthamAM laI nIcA namI, potAnuM meM phaleransanA AMsubharyA moM upara goThavI dIdhuM. pharansa te vakhate jarAya pAchI khasI nahi, ke jarA paNa ratUmaDI banI gaI nahi ? saccAI ane vizvAsabharI najare te veTaranI AMkho sAme ja joI rahI. oNlTaranA dilamAMthI paNa te ja kSaNe zaMkA ke kSobhanI lezamAtra AbhA paNa dUra thaI gaI. tene lAgyuM ke, A nirdoSa bALakI pote je bhrAtRpremane oLakhe che, tene ja potAnI samakSa sarvatobhAve dharI rahI che. ane te prema svIkAravAmAM je kRtArthatA che, te bIjA kazAmAM nathI ! A bALakInA nirdoSa bhAvane saMrakSa, tene evo ja akhaMDa rahevA de, e havethI jANe tenuM ekamAtra kartavya banI jatuM hatuM. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 DI enDa sana susAna nipare have boneTanA baMne cheDA sAmaTA cAvavA mAMDayA hatA, ane pelA ajavALiyA upara potAnA aMtaranI badhI saMmati DokuM halAvyA karIne ThAlavavA mAMDI hatI. teNe tarata ja vAtacItano viSaya badalavA, keNa cA sAthe dUdha leze, khAMDa leze, vagere savAla pUchavA mAMDyA. jatA pahelAM phaoNrase kAkA-selane pAchA pote kahelI vAto ane karelI zaratamAM pharIthI bAMdhI lIdhA. pachI oNlTara tene koca sudhI mUkvA gayo tyAre phalaeNranse rastAmAM veTarane pUchI lIdhuM - volTara, kAkAjI samakSa pUchavAnI mArI hiMmata na cAlI; paNa tamAre paradeza bahu lAMbe vakhata rokAvAnuM thaze ?" mane ema lAge che; kAraNa ke, mi. DombIe mArI nimaNUka te jagA mATe karI, tyAre evuM kAMIka kahyuM hatuM kharuM." A nimaNUka tamane sajA karavA mATe karavAmAM AvI che ke, tamArA upara khuzI batAvavA ?" oNlTara e praznane sAco javAba meM belavAnI hiMmata karI zakyo nahi. paraMtu phaleransa tenA caherA sAme joI rahI hatI, eTale tarata te bolI UThI - mane ema lAge che ke, tame papAnA kRpApAtra kadI hatA ja nahi, kharuMne ?" huM temano khAsa kRpApAtra banuM evuM kazuM kAraNa paNa che nahi. peDhImAM mArA jevA keTalAye mANaso kAma kare che, ane mArI tathA mi. DAbI vacce eTaluM moTuM aMtara che ke, huM mAruM nokarInuM kAmakAja karuM, eTalA mAtra temanI najaramAM vasI jAuM evuM bane paNa nahIM." paNa pharansa te rAte tenA pitAnA kamarAmAM gaI hatI tyAranA anubhava pachI tenA manamAM jarAya zaMkA rahe tema na hatuM ke, oNlTarane Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaoNTaranI vidAya 139 phaloransa sAthe je paricaya te divasanA akasmAtane kAraNe thayo che, te kAraNe ja voTara upara UlaTuM vera rAkhavAnuM zarU karavAmAM AvyuM hatuM. vaeNTaranA hoTha upara e ja jAtano javAba AvI rahyo hato. paNa baMne jaNa cUpa ja rahyAM. chevaTe phaoNrase eTaluM ja kahyuM, "paNa tame kadAca bahu jaladI pAchA AvI zakaze, vaoNlTara !" hA, cheka gharaDo thayo hoIza tyAre kadAca pAcho AvIza." "nA, nA, mArA papA pitAnA zokane khaMkherI nAkhaze, te pachI kadAca mArI sAthe khullA dile vAto karatA thaze. te vakhate mAre khAtara tamane jaladI pAchA lAvavAnuM huM temane jarUra kahIza." koca have najIka AvI gayo hato. phaoNransathI judA paDavAnuM duHkha have voTara upara caDI vAgavA lAgyuM. kAcamAM beThA pachI pharajo vaTarano hAtha potAnA baMne hAthamAM pakaDo, ane te vakhate tenA hAthamAM eka pekeTa jevuM kazuMka mUkI dIdhuM; tathA ghera gayA vinA tene jovAnI paNa manAI pharamAvI. pachI vaiTara tarapha bhAvabharI AMkhe jotAM phaoNrase kahyuM, "bhAI, A bheTa nAnakaDA pale ApelI che ema mAnaje; harahaMmeza tamArI sahIsalAmatI mATe bhagavAnane prArthanA karyA karIza. voTara, mane kadI na bhUlatA ! huM tamane eka kSaNa paNa bhUlavAnI nathI !" keca paDyo tyAre pharajo dayA karIne potAnuM meM aMdara rAkhI, mAtra potAno nAkaDo hAtha ja kAcanI bArI bahAra kADhI halAvyA karyo. kAca dekhAto baMdha thayA pachI oNlTare piluM paeNkeTa khelIne joyuM to temAM eka nAnakaDI thelI hatI, ane thelImAM paisA hatA. bIje divase savAra thatAM ja kepTana kaTala nAstA mATenuM thoDuMka ' dhULadhamAM potAnA kATanA pahoLA khIsAmAM bharI laIne seline tyAM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 DerI eDa sana AvI pahoMcyA. temaNe tarata ja oNlTarane kahyuM, "dIkarA, tAro kAke je huM mAnuM chuM te kharekhara samajadAra mANasa haze, to meMDira dArUnI pilI bAkI rahelI bATalI Aje jarUra kADhaze." kAkA-sela tarata ja bolI UThayA, "nA, nA, ne; e bATalI te jyAre vaoNTara paradezathI pAchA Avaze, tyAre ja ughADIzuM." kepTane tarata kheladilIthI A niradhArane potAno hoya teTalI ja utkaTatAthI "hiyara, hiyara" kahIne biradAvyA; tathA jaNAvyuM ke, "e bATalI teDatI vakhate ApaNe traNe jaNa hAjara hoIzuM, e atyArathI lakhI rAkhe !" kepTana khuzIAnaMda vyakta karavAne game teTalo kaDhaMgo prayatna karatA hatA, chatAM temanA aMtarano phaphaDATa ane vedanA temanI badhI ceSTAomAM bhArobhAra vyakta thatAM hatAM. nAstA pachI oNlTara chevaTanA upara jaI AvIne jevo nIce Utaryo, te ja bAraNAmAM koIne DokiyuM karavuM joIne tathA tene oLakhI kADhIne rAjI thato thato belI UDyo, "mi. kArkara !" ATaluM kahI, te jona kArkara-juniyarane hAtha bhArapUrvaka dabAvIne temane dukAnamAM kheMcI lAvyo. " temane besADavA pachI voTara bolyo, "mane vidAya ApavA ATalI vahelI savAre ahIM sudhI AvyA te badala tamAro AbhArI chuM. jatA pahelAM tamArI sAthe hAtha milAvatAM mane keTale AnaMda thaze, e tame jANe che eTale ja doDI AvyA che. khare ja, mane A taka tame ApI, tethI huM ghaNo ja rAjI thaye chuM !" mi. kArkara-juniyare javAbamAM gaMbhIra cahere eTaluM ja kahyuM, "laTara, ApaNe pharI kadI bhegA thavAnA nathI; ane tethI tare hAtha pakaDavAnI tathA tArI sAthe vAtacIta karavAnI A taka maLavA badala mane paNa pArAvAra AnaMda thAya che. tuM mane haMmeza Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ volTaranI vidAya 141 khullA dilathI belAvato, paNa meM tane kadI AvakAryo nathI. eTale jatA pahelAM tane maLI levAnuM mane khAsa mana hatuM." paNa mi. kArkara, tame mArI sAthe kema bolatA nahatA ? mArAthI dUra rahevAno ja prayatna kema karatA hatA ? tamArI sAthenA paricayathI mane lAbha ja thAta - mAruM hita ja thAta -" nA bhAI nA; mArAthI A jagatamAM ke A jIvanamAM koInuMya kazuM bhaluM thaI zake tema hota, to voTara, huM tArA mATe ja tema karavA prayatna karata. rojabaroja tane dUrathI joIneya mane keTalo AnaMda thato, tenI khabara, atyAre have tuM javAno thayo tyAre mane vizeSa karIne paDe che." "aMdaranI bAju Ave, mikArkara, mArA buddhA kAkAnI oLakhANa karAvuM. tamAre viSe meM temane vAraMvAra vAta karI che, ane mArI khabara avAranavAra tamane pahoMcADatA rahevAnuM temane gamaze. alabatta, ApaNI chevaTanI vAtacIta aMge meM temane kazuM ja nathI kahyuM; koIne paNa nahIM, enI khAtarI rAkhaje, mi. kArkara." bicArA juniyare oNlTarano hAtha bhAvapUrvaka dAkhyo. tenI AMkhamAM AMsu UbharAI AvyAM hatAM. huM jo kadIya temanI sAthe oLakhANa karIza, to te tArA samAcAra mane maLe te mATe ja. tArA sivAya mAre koI mitra ke saMbaMdhI nathI; ane bIjA koIne huM mArA mitra banAvato paNa nathI." mi. kArkara, tame mane kharekhara tamArA mitra banAvyo hota, to kevuM sAruM thAta ? tamArI mitratA haMmeza huM IcchayA karato." "bhAI tuM haMmeza mArA aMtarane kharekhara mitra rahyo che. ane meM jyAre tane mArI vadhu najIka Avato TALyo che, tyAre ja mAruM aMtara kharekhara tane sauthI vadhu cAhatuM hatuM tathA tArA pratyenA bhAvathI ja bhareluM hatuM, eTaluM Aje tane kahI dauM chuM. basa tyAre vidAya, bhalA vaeNTara !" Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 142 DelbI eNnDa sana Avaje! mi. kArkara, bhagavAna haMmezAM tamArA upara kRpAdRSTi rAkhe." "bhAIjyAre kadI tuM pAcho deza Ave, ane mitra DebInI ophisanA mArA rojanA khUNe mane beThele na jue, tyAre huM kyAM sUto chuM te avazya kheALI kADhaje ane mArI kabara AgaLa AvI mane yAda karI jaje. te vakhate tuM eTale ja vicAra karaje ke, huM tArA jeTalo ja pramANika ane sukhI thaI zakyo hota; ane mArA aMtakALe huM eTale vicAra jarUra karIza ke, mArA prathamanA divaso je eka bhale ane nirdoSa mANasa mArI kabara AgaLa Ubho rahI kSama ane karuNuM sAthe mane eka divasa yAda karaze." ATaluM bolI mi. kArkara tyAMthI ja pAchA pharI gayA. vakhata thaye kepTana kaTala, kAkA-sala ane oNlTara sTImabeTamAM besI, jyAM oNlTaranuM jahAja "sana enDa era" taiyAra thaIne UbhuM hatuM, tyAM jaI pahoMcyA, ane tUtaka upara caDI gayA. jyAre jahAja UpaDavAne vakhata thayo tyAre kepTana kaTala vaoNlTarane eka bAju laI gayA ane pitAnA khIsAmAMthI potAnuM ghaDiyALa kheMcI kADhI tenA hAthamAM mUkatAM bolyA, "voTara, dIkarA, A mArI yAdagIrI ! roja savAranA tene ardho kalAka pAchuM mUkavuM ane pAcho pahera thaye bIje pa kalAka pAchuM mUkavuM, eTale A ghaDiyALa je samaya batAvaze, tene bhale bhUpa paNa khoTe nahi pADI zake." "nA kepTana kAkA, e ghaDiyALa tamArI pAse ja rahevA do; mArI pAse eka to che." eTale kepTane bIjA khIsAmAMthI be camacA ane be camacI kheMcI kADhI ane vaoNlTaranA hAthamAM mUkI tene hAtha dabAvI dIdho. nA, nA, e paNa tamArI pAse raheze to mArA karatAM tamane vadhu upayogamAM Avaze." Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. DIne pravAsa 143 kepTana kaTalane e badhuM dariyAmAM ja pheMkI devAnI taiyArI karatA joI te belyo, "kepTana kAkA, tamArI yAdagIrImAM tamAro A daMDa mane Ape. jyAre ne tyAre mane tamAre A daMDe paDAvI levAnuM mana thayA karatuM. basa tyAre, Avajo ! ane kAkA-selanI saMbhALa rAkhaje! bhagavAna tamAruM bhaluM kare!" vahANa UpaDyA pachI kepTana kaTala ane solemana jisa ghera AvI, tarata ja e vahANa keTaluM dUra pahoMcyuM haze tenI gaNatarI karavA nakaze laIne besI gayA. te pachI keTalAya divasa sudhI te baMne bhegA thAya eTale paheluM kAma Tebala upara nakazo pAtharI, velTara kayAM pahoMcyuM haze, tenI nizAnI nakkI karavAnuM ja karatA. 20 miDombIne pravAsa Ibha0 DombI sAthe pravAse nIkaLatA pahela mejara bega ke temane pitAne tyAM nAstA mATe lAvyA hatA. nAsto paravArIne tyAMthI ja teo baMne relamArge lImiMTana javAnA hatA. mi. DAbI AvatAM ja mejare AvakAra ApatAM jaNAvyuM - bI tamane maLatAM mane AnaMda thAya che - are garva ja anubhavuM chuM; ane AkhA yuropamAM thaIne evA ghaNuM mANasa nathI, jemane mATe je. baeNgasTaka A zabdo uccAre; kAraNa ke joza ghaNe buTTo mANasa che; e jhaTajhaTa keIne namyA kahe tevo nathI. e eno svabhAva che - prakRti ja che, kahone mArA sAheba, paNa sAcI vAta eTalI che ke, joye-bI tamane maLIne garva anubhave che, DebI." Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 DAbI eNnDa sana mejara, kharekhara mane tame ghaNe AbhArI karI mUkayo" mi. DombIe javAba Apyo. nA sAheba, nA; khoTI khuzAmata e mArI prakRti ja nathI, buTTA-jenI e prakRti je hota, te to te kayAranoya lephaTananTa janarala sara jepha beMgasTaka ke. sI. bI. thaI gayo hota; ane tamane bIjA ja makAnamAM AvakAravA sadbhAgI thayo hota. tame haju buddA-ja'ne oLakhatA nathI sAheba. paraMtu A mulAkAtane te khAsa viziSTa prakAranI gaNato hoI, buddo-je khAsa garva anubhave che - potAne bahumAna maLyuM gaNe che." mi. DombI ema mAnatA ja hatA ke, pitAnA paisAne kAraNe pitAne AvakAratAM koIne paNa AnaMdAbhimAna thAya ja; eTale temaNe e svataHsiddha vastunI bAbatamAM kazo virodha uThAvavAnuM munAsiba na mAnyuM. temane eTalo saMtoSa jarUra thayo ke, mejaranI bAbatamAM temaNe karelI dhAraNa sAcI nIvaDI che ane potAnA vyApArika kSetranI bahAraeka ophisara ane jenTalamena sudhI pitAne prabhAva pahoMcyo che, e joI te rAjI ja thayA. mi. DombIne bIjA koI khAsa mitro - paricito hatA ja nahi; garIba khuzAmatiyA loko potAnI pAsethI lAbha khATI javA khAtara ja potAnI AsapAsa ToLe maLe, temAM to kazo lAbha nahi; ane potAnI samAna ke potAnAthI UMcA bIjA tavaMgare to temane harIpha rUpa ja lAgatA, eTale temanI sAthe te akkaDatA ane alagatA sivAya bIjo bhAva dhAraNa karavA IcchatA nahi. eTale A mejara oNgasTaka ja temane badhI rIte anukULa AvI gayo. te garIba na hato; "sosAyaTI thI paricita hato; ane chatAM pitAnAthI nIce - dabAyelo rahevA ane dekhAvA jeTalI tenAmAM samajadArI hatI ! mejara oNgasTaka tarata ja pitAnA neTiva' nekarane je damadATI bhiDAvavA mAMDI ane je hukamadArIthI kAma levA mAMDayuM, tethI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. Dene pravAsa 145 mi. DombIne vizeSa khAtarI thaI gaI ke, mANasa tarIke mejara oNgasTaka bhAre samajadAra mANasa che - mANasa mANasa vaccenuM aMtara te barAbara samaje che ane jALavI jANe che ! nAstA daramiyAna khaMdhA mejare mi. DombIne pUchayuM, "tame pelI bArI tarapha joyA kare che; to zuM te tarapha ApaNuM vahAlAM bAnu tamArI najare paDayAM ke zuM ?" misa TekasanI vAta kare che ? nA, haju sudhI dekhAyAM nathI." bahu suMdara vyakti che, sAheba." hA, misa Tokasa bahu bhaluM mANasa che, ema mane lAge che." "are sAheba, A buTTo-"jo eka vakhata e kSetre bahu mAnItI vyakti hato. buTTA-jo no paNa divasa hato, mArA sAheba, mAtra have je beMgasTokano dIvo gula thaI gayo che; e bAI bahu mahattvAkAMkSI vyakti che, sAheba." ema?" mi. Dembame jarA paNa utsukatA ke garamI batAvyA vinA svAbhAvika avAje pUchayuM. paNa mejarane Aje e bAbatano pheMsalo karI nAkhyo hato. eTalA mATe te vakhata joIne teNe A mulAkAta goThavI hatI. e strI enI rIte eka lebhAmaNa setAna che, mArA sAheba, paNa "joye-bIne paNa AMkho che! te joI zake che ! are, hijhAreyala hAInesa DayUka oNpha ke sudhdhAM kabUla karyuM hatuM ke, "joye 'nI nirIkSaNa-zakti bhAre che. e bAIe have lagnane kSetre bahu UMcI najara nAkhI che, mArA sAheba ! AkAza jeTale UMce ja kaho ne !" to mAre kahevuM joIe ke, e bAI bhAre bhUla kare che." "ema na kahetA, mArA sAheba, juone, hamaNAM hamaNAM teNe tamArA ghara tarapha paNa pagalAM mAMDyAM ja che ne, sAheba! ne keTalI badhI vAra tamAre tyAM AvajA kare che ! e bAInI tAkAta bhAre che- " DA.-10 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana " hu1; misisa DeAkhInA mRtyu vakhate te mArI bahena sAthe AvyAM hatAM; mArA nAnA putra tarapha te arasAmAM temaNe ThIka mamatA dAkhavI hatI tathA jahemata uThAvI hatI. alabatta, tyAra pachI paNa mArAM bahena sAthe te avAranavAra Ave - jAya che ane gharanI nAnI meTI sevAo jarUra khAve che. alabatta, kAi paNa vyavasthita gharamAM paNu, evAM nAnAM meTAM kAme karavA icchanArane jarUra maLa jAya; ane evI sevAe! bajAvavA badala temanI samucita kadara paNa karavAmAM Ave che. paNu, huM bhUlate na heAuM te, tamArI sAthenA paricaya mATe paNa huM misa TaeNksane ja AbhArI chuM te, mejara ? ' nA, nA, DeAmbI; e vAtane virodha mAre karavA ja paDaze. tamArI sAthenA mArA paricaya mATe ane tamane je che te mATe, ApaNe baMne enA nahi, paNa eka umadA - khAnadAna vyaktinA AbhArI chIe - tamArA peAtAnA sadgata suputranA ! '" 66 kaMI mArA paricaya 143 paNa eTalAmAM misa TaeNkse peAtAnI bArI AgaLanAM phUlanAM kUMDAMne pANI pAvA nimitte dekhA dIdhI; eTale mejare peAtAnuM mAthuM ghumAvatAM ane DALA phADatAM svagata khelavA mAMDayuM : "tuM bahu cAlAka khaTapaTI khAI che ! paNa yAM sudhI tuM tArI peAtAnI jAtane hAsyAspada banAvIne aTakatI he, tyAM sudhI muDhDhA jaoN ne kazeya vAMdhe| nathI; paNa mi. DAmbI jevA mArA saMmAnita mitranI AbarUne baTTo lAge evuM karavA tuM jAya, tyAre buDhDho-'jaoN" cUpa rahe, evI AzA na rAkhatI ! bhalene 'jaoN' tArA kharIdI lIdhele gulAma hAya ! " ', mi. DemnI ekadama ceAMkayA. te kheAlI UThayA, " te zuM tame ema sUcavavA mAge che ke, misa TrIkasa kharekhara mArA tarapha "" "huM kazuM sUcavavA mAgatA nathI; paNa ' jaoNye '-bI. duniyAne mANasa che, sAheba; teNe A duniyAmAM khAsAM varSa gALyAM che; ane tenI AMkheAmAM dhULa nAkhavI azakaya vastu che, mArA sAheba; e strI bhAre naTakhaTa, mahattvAkAMkSI ane setAnI khAI che!" Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. DIne pravAsa 147 mi. DombInA meM upara gussAnI jhALabharI chAyA phelAI vaLI. basa, A viSaya upara josapha baeNgasTakane meMethI vadhu kAMI ja nahi nIkaLI zake, sAheba "jo e kaMI pITha pAchaLa strIonI vAto karanAra mANasa nathI. paNa prasaMgo evA hoya, ke jyAre teNe balavuM ja joIe, tyAre te jarUra bolavAno ja. jyAre potAnA kaI bhalAbhoLA mitra upara e strI eMThI najara nAkhI rahI hoya ke pitAnA paMjA phelAvI rahI hoya, tyAre mejara oNgasTaka cUpa rahe evI AzA tenI pAse na rAkhaze, meDama! bhalene tamArI jAdugarInI zakti game tevI khataranAka hoya ! " A chelA zabdo sAme dekhAtI misa Takasane uddezIne mejara bolyA hatA, e kahevAnI jarUra nathI. nAsto patavI bane jaNa sTezane AvyA. gADI UpaDavAnI vAra hatI, eTale mitra DombI ane mejara pleTaphorma upara Ama tema AMTA mAravA mAMDayA. eMjina pAse jyAre jyAre teo AvatA, tyAre tyAM Ubhelo eka mANasa potAnI heTane hAtha aDakADI teone salAma bharato. eka vAra to pachI te A lokonI sAme ja Avyo ane Topa mAthA uparathI utArI mitra DAbIne saMbodhIne be - mApha karajo sAheba, paNa bhalAcaMgA to kharAne ?" e mANasanAM kapaDAM relavenI rAkha, roTI ane telathI evAM thaI gayAM hatAM ke, mULa varadIne ja raMga eLakhAya tevo kyAMya rahyo na hato. te TUDala hato. teNe sAthe sAthe ja umeryuM, "huM ja sAheba, eMjinane kolasAthI dhamadhamAvIne tamane gaDagaDAvI javAno chuM !" ATaluM kahyA chatAM mi. DAbIne kazo bhAva batAvatA na joI teNe potAnI khAsa oLakhANa ApI : "mArI gharavALI pelI sAheba, jene tamArA gharamAM riyAjha kahetA, te tamArA dIkarAnI narsa hatI sAheba !" Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 DI enDa sana mi. DombIne have oLakhANa paDI; paraMtu sAthe sAthe e oLakhANa kADhavA badala miDombIne moM upara tarata ja gussAnI evI chAyA pharI vaLI ke, pelo bicAro AgaLa belate tarata rokAI gayo. tArI baiyarane paisA joIe che, nahi ?" mi. DIe khIsAmAM hAtha nAkhatAM tucchakArathI pUchayuM. nA sAheba, AbhAra; mane khabara nathI. mAre to nathI ja joItA. amAruM bahu sAruM gabaDe che, sAheba; ane e bAbatamAM amAre kazI phariyAda-karavApaNuM nathI. te pachI to amAre cAra chokarAM bIjAM janmyAM sAheba, paNa amArI gADI barAbara gaDagaDaze jAya che, sAheba." mi. DombIne pitAnI ghoDAgADInA gaDagaDatA paiDA nIce A mANasane chuMdI nAkhavAnuM mana thaI gayuM. paNa pelAe AgaLa gaDagaDAvyuM rAkhyuM - ' amAruM eka bALaka gujarI gayuM, sAheba, enI nA pADI zakAya tema nathI, alabatta." "tAjetaramAM ja ne ?" mi. DobIe umeryuM. nA sAheba, traNeka varasa thayAM. paNa bAkInAM badhAM majAmAM che. ane sAheba, tamane meM kahyuM hatuM tema, mArA chokarAoe bhegA thaI mane chevaTe vAMcato karI nAkhyo che--" cAlo mejara," miDAbIe vAta kApavA prayatna karyo. mApha karajo sAheba," TUDele vacce AvI teone rokatAM kahyuM; "pelo mAre chokaro hato ne, bAIlara-jene tame ceriTebala grAInDara banAvavA maherabAnI karI hatI, te bahu bagaDI gayo sAheba." bagaDI gayo?" mi. DekhiIe kaMIka saMtoSa sAthe pUchayuM. "bahu beTI sebate caDI gayo sAheba. koInuM sAMbhaLato nathI; pelI bicArI bahu ciMtA kare che." Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 navA caherA mi. DIe have mejarane saMbodhIne kahyuM. "A mANasanA chokarAne keLavaNI apAvavA meM prayatna karyo hato tenI vAta che." sAheba A buTTA - "jo'nI salAha mAne, to A lokone keLavaNu apAvavA kadI prayatna na karatA. haMmezAM te niSphaLa ja jAya che." DAghiyA kUtarA jevo eka mANasa badhAM chokarAMne dharmAdAnI rIte mArepITa, bAMdhe mUDe, gALo bhAMDe ke lohIluhANa kare, e kaMI temane keLavaNuM ApavAnI sAcI rIta na hoI zake, ema kadAca TUDala kahevA jAya, te pahelAM mi. DAbI tucchakArapUrvaka bolI UyA, "A nAlAyaka lekane keLavaNuM ApI bhaluM karavA jAo, tene kevo badale maLe, te joyuM ? uparathI tene bagADI mUkyo evI phariyAda karavA Ave che ! " mejara e bAbatamAM pUrA saMmata ja hatA. vakhata thatAM gADI eka moTI cIsa nAkhI, garjanA ane khaTAkhaTa karatI UpaDI. 21 navA caherA lArmijhana AvI mejara ane mitra DombI yala hoTalamAM UtaryA. tyAM AvyA bAda mi. DombIne potAnI jUnI Teva pramANe pitAnA oraDAmAM bharAI rahevAnuM ja mana thatuM; paNa mejaranA AgrahathI te temanI sAthe bahAra pharavA nIkaLatA. mejara Akhe raste sAme maLatAM oLakhItAM mANasanI sArInarasI vAto karyA karato. ema savAre jyAre mejara pharavA nIkaLavA bolAve, tyAre ke mi. DebI prathama to nA ja pADe; paNa pachI mejaranI sAthe pharavA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 De bI enDa sana nIkaLyA bAda, temanA zarIra-manane je AnaMda ane tAjagI maLyA jevuM lAge, te kAraNe pachIne divase pAchA mejara jeDe te pharavA nIkaLe ja. Aje paNa teo eka bIjAnI sAthe hAthamAM hAtha milAvI pharavA nIkaLyA hatA, tevAmAM temaNe temanI sAme eka paiDAM-khurasI gabaDI AvatI joI. e paiDAM-khurasImAM eka bAju beThelI hatI, ane tenA hAthamAM khurazIne mana phAve te dizAmAM vALavA mATe sukAna jevo dAMDe hato. alabatta, e khurazI kaI zaktithI cAlatI, e AgaLathI to dekhAtuM na hatuM. e bAnu juvAna nahotI ja; khAsI sittera varSanI haze; paNa aneka karAmatethI teNe potAnA caherAne khIlatI gulAbanI kaLI jevo dekhADavA prayatna karelo hato, te ughADuM dekhAI AvatuM hatuM. tene pizAka tathA ceSTAo paNa sattAvIza varSanI yuvatIne chAje tevAM ja hatAM. e khurazInI sAthe sAthe hAthamAM perela (chatrI) pakaDI je eka yuvatI cAlatI hatI, te kharekhara yuvAna hatI, suMdara hatI, ane vadhumAM to gauravazALI hatI. tenA hAthanuM peresala paNa te hamaNAM hAthamAMthI nAkhI deze, e rIte teNe pakaDI rAkhyuM hatuM. te potAnuM mAthuM avAranavAra chaMTakAratI rahetI tathA pAMpaNo vAraMvAra nIcI DhALyA karatI - jANe A tuccha duniyAmAM tene nihALavA jevI koI vastu ja nathI. alabata, arIso ekale emAM apavAdarUpa gaNAya; kAraNa ke, e to teno ja darzanIya cahere pratibiMbita karavA jeTale samajadAra hato. mejara e kAphalAne najIka Avelo joI tarata ja pokArI UThayA, "vAha, A vaLI zI Akta sAme AvIne khaDI che !" pelI khurazImAM beThelI bAnue lalakAranI rIte kahyuM, "vahAlI eDitha, jeyuM, mejara oNgasTaka !" tarata ja mejara mi. DebIne hAtha choDI, AgaLa dhasyA ane khurazImAMnI bAnune hAtha potAnA hAthamAM laI, temaNe potAne Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA caherA 151 hADe cAMpI dIdhA. pachI peAtAnAM aMte hAtha-mAjAM chAtIe khAvI, temaNe nIcA namI bIjI yuvatIne namana karyuM. khurazI UbhI rahI. tarata ja tenI pAchaLathI mAthA vaDe tene dhakelanArA paNa UbhA thaye|. TApA sAthe khurazI-gADIne dhakelate hevAthI, tene TApe tenA mAthA upara vicitra rIte capaTA besI gayeA hateA. : mejare have jAhera karyuM, huM jaoN 'baeNMgsTIka AjanI A aNudhArI mulAkAtane kAraNe AjanA divasathI mAMDI AkhI jiMdagI sudhI eka sukhI ane gauravazALI mANasa banI raheze." ** juThThA mANasa, tuM kayAMthI sAme AvI paDayo ? mArAthI tAruM meAM joyuM jatuM nathI." pelAM khurazI-khAtue NukA karyAM. "tA buDhDhA-jaoNte peAtAnA eka saMbhAvita mitranI rajUAta karavA paravAnagI ApeA; mi. DeAzmI, misisa kayUTana." khurasImAM eDelIe eLakhane suMdara ceTA sAthe svIkAra karyAM. pachI mejare pelI yuvatInI ALakha ApatAM kahyuM, " mi. DAmbI, misisa graeNMgara. "" javAbamAM te yuvatIe mi. DAmbIne TApA hAthamAM laI nIcA namI namana karatA jovA jeTalI najara te tarapha pheravI. pachI mejare mi. DeAmmIne saMkheAdhIne kahyuM, "misisa skaTyUTana haMmezAM muTThA-jaoNzanA hRdayamAM tarakhATa macAvatAM rahe che.'' mi. DAmmIe javAbamAM sUcaka ceSTA karI ke, e bAbatamAM navAI pAmavA jevuM zuM che? "duSTa pizAca, have tArI khuzAmatA rahevA de; paNa tuM kayArane ahIM AvyA che, e teA kahe." : " eka divasa thayA.' < ane tArA jevA bhUMDane, vaLI A ramaNIyatAnI zI kadara? '' svargIya kudaratanI Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra DI enDa sana mArA mitra DebI, paraMtu, kudaratI saMdaryanA kadaradAna che; te A duniyAnA sauthI moTA zaheranI eka saMbhAvita jANItI vyakti che--" rahevA de; emanAthI ane emanA vaibhavathI koNa paricita nathI ?" misisa kyUTane javAba Apyo. miDombIe e vakhANano svIkAra potAnI Doka theDI nIcI namAvIne karyo. pelI yuvatI e badhuM tIrachI jhINI AMkhe tucchakArapUrvaka joI rahI. mi. kaeNmbIe tene pUchayuM, "tame ahIM ja raho cho, meDama ?" nA, ne; ame dhaNI ghaNuM jagAoe pharyA karIe chIe. samAne eka jagAe sthira thaIne rahevA karatAM judAM judAM sthaLoe pharavAnuM bahu pasaMda che." "joke eDithane e vastu pasaMda nathI." misisa kyUTane putrInI vAtamAM umero karyo. paNa A badhAM sthaLAmAM judApaNuM jevuM ja have zuM rahyuM che? badhe ekasarakhuM ja jIvana thaI gayuM che." eDithe tucchakArathI kahyuM. sAcuM pUche, mi. DobI, to huM govALaNa thaI gAyo vacce ja rahevAnuM vadhu pasaMda karuM. paNa jIvananI zarUAtathI bhAre "sosAyaTI mAM jIvana gALavAnuM ja AvyuM, ane mArI aMtaranI IcchAonuM e sosAyaTIne balidAna caDAvavuM paDayuM. mane te sAcuM hRdaya bahu game - khullAdilI, vizvAsa, kRtrimatA sivAyano aMtarane mukta vyavahAra ! paNa AjakAla badhe kRtrimatA sivAya kazuM sAmuM maLatuM ja nathI. cAre tarapha nirbheLa kudarata ja heya, evuM mAre to joIe." to cAlo ne mA, kudarata tarapha ja cAlene, tame to vacce ahIM ja rokAI paDayAM!" pelI yuvatI kaTAkSamAM hoTha jarA maraDIne belI. tarata pelA khurasI dhakelanAre pitAnuM mAthuM khurasIne joDI dIdhuM ane khurasI AgaLa gabaDavA mAMDI. * samAjanAM phezanebala loke. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. TAmbI eDithane pahelIvAra jue che. - pR1para. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navA caherA 153 vidharsa, theAbha, thAbha ! " misisa syUTane bUma pADI. pachI `mejara tarapha vaLIne pUchyuM, "tuM kAM UtaryAM che, vikarALa prANI ! ?" mejara raoNyala haiTalamAM mi. DaeNAmbI sAthe UtarelA hatA. << " jyAre tAruM citta ThekANe hoya, tyAre tuM kAI paNa sAMje amane maLavA AvI zake che. mi. DAmbI paNa amAre tyAM padhArIne amane saMmAnaze, te ame ghaNAM rAjI thaIzuM. cAla vidharsa have !" mejare krIthI misisa yUTananI AMgaLIenAM TAyalAM peAtAnA bhUrA hADe lagADayAM, ane mi. DeAzmIe nIcA vaLI namana karyuM; e muThThIe baMnene kRpAvaMta hAsya ane hAthatI yuvatIneAcita ceSTAthI navAjyA. suMdaratAne kRtrimatAthI jALavI rAkhavAnA mahA-prayatna rUpa e DeAsI, ane svAbhAvika suMdaratAthI ja leAla UbharAtI ane ghamaMDanA namUnArUpa enI suputrI, e aMte AchA sUryanA prakAzamAM vidAya thayAM tyAra bAda paNa mejara tathA mi. DeAmbI ekasAthe ja pAchA vaLIne te tarapha najara karI rahyA. chevaTe cAlavAnuM karI zarU karatAM mejare kahyuM, jo A buDhDho baeNgasToka thADA vadhu juvAna heAta, te pelI strI karatAM bIjI kAI zrI misisa beMgasToka na banI zakI hota. seMTa jyorjanA seNaMda, e adbhuta che!" ' ' tame putrInI vAta kare che! te?" mi. DAmbIe pUchyuM. te! jA--khate tame taDabUca dhArI lIdheA ke jethI te enI mA viSe AvuM bele? " 22 ** * paNa tame mAnAM ja vakhANa karyAM karatA hatA ! " e paNa eka prAcIna jvALA hatI, sAheba; ati prAcIna. eTale huM jarA tene khuza karate rahuM chuM. "" "e bAI pUrepUrI khAnadAna heAya, evI mArA upara chApa "" paDI che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dessa eNnDa sana " khAnadAna kuTuMbanI ? are mArA sAheba, e sadgata laoNrDa phrinisanI sagI bahena thAya; ane atyAranA lADuM phiniksanI sagI I. kuTuMba joke tavaMgara rahyuM nathI; paraMtu khAnadAnanI vAta karatA ho, tA khIjA kAIne tenI sAthe sarakhAvanAra sAthe mejara baeNgasTIka yuddha laDI levA taiyAra che!" 154 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 navA caherA juo sAheba, beMgasToka vaMzanA lokone "strI nA pADe" e jAtanI muzkelI hotI ja nathI. joke, beMgasTaka vaMzano humalo na hovA chatAMya eDithe dhAryuM hota to te atyAre Agamaca vIseka vakhata paraNuM cUkI hota, paNa e bahu abhimAnI bAI che." mi. DebIe e badala eDithanI mane mana prazaMsA ja karI. "alabatta, e bahu UMcI karIne guNa che, e huM kabUla rAkhuM chuM, DAbI ! tame pote ja e guNanA avatAra samA che, ane tamAro mitra buddo- jo" tamArA e guNane kAraNe ja tamAro A gulAma banI rahyo che." te pachInA divasoe e be maMDaLIo avAranavAra jyAM tyAM sAmasAmI bhegI thatI ja cAlI. Ama traNa ke cAra vakhata banyuM, eTale mejara oNgasTakane lAgyuM ke ziSTAcAra khAtara paNa misisa nyUTanane have ghera maLavA javuM joIe. ane e pramANe samaya bhAgIne baMne jaNa temane tyAM jaI paNa pahoMcyA. misisa skayUTana sArA phezanebala lattAmAM AvelA ane tethI mokaLAza vinAnA phalaeNTamAM UtaryA hatAM. mulAkAtane samaye temaNe pitAnI jAtane zaNagAravAmAM mAthuM rAkhI na hatI. temane temanA juvAna divasomAM temane koI prasaMzake kilayopeTrA rANuM sAthe sarakhAvelAM, eTale atyAre paNa te sAmAnya sephA upara besatI vakhate rAjasiMhAsana upara duniyAbharanI khaMDaNuM jhIlavA beThA hoya, e adAthI ja besatAM. eDitha Aje rAja karatAM vadhu ghamaMDabharI ane tethI vadhu suMdara dekhAtI hatI. eDithanA sauMdaryanI evI khAsiyata hatI ke, tenA taraphathI saheja paNa koziza vinA ane khAsa karIne tenI marajI viruddha ja te pragaTI UThatuM. A loko AvyA tyAre te bahApa* * eka taMtuvAdya. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 DebI enDa sana vagADatI hatI. paraMtu temane AvelA jANe teNe e vagADavAnuM tarata baMdha karI dIdhuM. mi. DebIe tenA tarapha najara karIne pUchyuM, "ame tamArA saMgItamAM DakhalarUpa to nathI banyA ne ?" "tame ? jarAya nahi." "to pachI vahAlI eDitha, te baMdha kema karI dIdhuM ?" kliyopeTrA rANI belI UDyAM. "basa mArI marajIthI meM zarU karyuM hatuM, tema mArI marajIthI meM baMdha karI dIdhuM, vaLI." kilopeTrA rANue putrInI ADoDAIne chAvaravA pitAnI jUnI phariyAda AlApavA mAMDI - "badhuM kevuM kRtrima banI rahyuM che? A ziSTAcAra - vinayaviveka badhuM kevuM upara-uparanuM hoya che ? mitra DobI, mAruM to mAnavuM che ke, A badho kRtrima ziSTAcAra ApaNuM aMtaranI svAbhAvika lAgaNIone nAhaka suMdhI rahyo che. loko zA mATe svAbhAvika - kudaratalakSI nahi banatA hoya ? kudaratamAM - kudaratIpaNAmAM je che, te ja kharI jIvaMta vastu che. bAkI to badho kevaLa bAhyADaMbara che - kevaLa bIjAone dekhADavAne, kharuM ne ?" mi. DebI Aje A gharamAM badhuM ja mAnI levA tatpara hatA. javA do, vAta !" mejara belI UThaDyA; "duniyAne naryA je. bI. ethI ja, buddA-"ja" lokothI ja bharI nA kADhe, tyAM sudhI badhuM upara uparanuM - dekhADanuM ja cAlavAnuM, meDama! sAcA dilanI vAta nahIM ja maLavAnI !" tuM tophAnI kAphara, cUpa rahIza?" kliyopeTrA rANIne Adeza che, ane enTanI beMgasToka mAthe caDAve che," mejare rANune hAthane cuMbana karatAM jaNAvyuM. ahIM tamane bahu sobata hoya ema lAgatuM nathI?" mi. DebIe eDitha tarapha joIne pUchayuM. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 - navA caherA "nathI ja." eDithe Traka javAba Apyo. kharI vAta to e che ke, ame jemane maLI zakIe, evA koI mANasa ja ahIM nathI." liyopeTrA rANIe putrInI vAtane sudhArI. Ama to A bahu suMdara pradeza che, nahIM?" miDAbIe eDizane ja pUchayuM. haze kadAca, badhA ema ja kahe che." "vAha, tAre pitrAI phiniksa to A pradeza pAchaLa gAMDe che." bhA vacce bolI UThI. eDithe phinikasa jevAne abhiprAya AvI bAbatamAM gaNanAmAM levAno hoto haze, evA arthamAM mAthuM jarA maraDayuM ane mi. DabbIne jaNAvyuM "mArI surucine vaphAdAra rahevA khAtara paNa mAre kahevuM joIe ke, huM to A pradezathI kaMTALI gaI chuM." "A pradezanAM judAM judAM sthaLAnAM A badhAM citro jo tame ja deyAM hoya, to kharekhara tamane kaMTALo AvavAnuM kAraNa rahe ja; kAraNa ke jovAlAyaka badhAM da tame cItarI kADhayAM che." mi. DimmIe eraDAmAM AsapAsa bharAvelAM kudaratI donAM citro tarapha najara karIne kahyuM. eDitha cheka ja betamA dAkhavIne kaze javAba ApyA vinA besI rahI. enI e adA kharekhara noMdhapAtra hatI. e badhAM citro tamArAM dorelAM che?" "hA." "tame vAjiMtra vagADI zake che, e te ame AvatAM veMta ja jANI lIdhuM che." "ThIka." tame gAtAM paNa haze." Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 DelsI enDa sana hA." A badhA TUMkA javAbe jANe tenI pAsethI parANe kaDhAvAtA hoya, e ja rIte teNe ApyA; ane chatAM te jarAya gabharAI hoya ke mUMjhAI hoya ema lAgatuM ja nahotuM; te pUrepUrI svastha hatI. tema chatAM te A vAtacIta TALavA mAgatI hoya ema paNa nahotuM lAgatuM. kaMTALAne rokavA, tyAre to, tamArI pAse ghaNuM ghaNuM sAdhano che," miDebIe kahyuM. e badhAthI kaMTALo rokAya che ke nahi e to judI vAta thaI. paNa e sivAya bIjAM vizeSa sAdhano mArI pAse nathI, e sAcI vAta che." e sAdhanothI kaMTALe dUra thaI zake tema che ke nahi, e vAtanI khAtarI mATe karI jevI che; tame jarA "hArDa vagADazo ?" jarUra: jo tamArI IcachA hoya to ! " eDitha pitAnA kamarAmAMthI bahArpa" laI AvavA gaI. mejara A daramyAna liyopeTrA sAthe pikeTa ramavA besI gayA hatA. eDithe AvI "hArpa" vagADavAnI zarU karI. mi. DombIne saMgItanI kazI samaja na hatI; chatAM eDithe vagADelA rAganI temanA aMtara upara asara thayA vinA na rahI. hArpa" vagADavAnuM baMdha karI, dhanyavAda sAMbhaLyA na sAMbhaLyA karI, eDithe temanA kahyA pahelAM ja piyAne sAthe eka gIta gAvAnuM zarU karyuM. paNa A zuM? eDithe A karyuM gIta gAvA mAMDayuM ? A gIta to sadAkALa tucchakArAyelI phaleransa paeNlane vAraMvAra gAI saMbhaLAvatI hatI ! Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ menejara mi. kArkara manejara mi. kArkara pitAnA Deska pAse besI, TapAlanuM kAmakAja patAvI rahyA hatA. je kAgaLa peDhInAM bIjAM khAtAM tarapha mokalavAnA hatA, temanA upara te e jAtanI neMdha karatA. koI kuzaLa gaMjIphAbAja pitAnAM kArDa joI-tapAsI, bIjA je ramata rame te uparathI temanI kuzaLatA ke bhUleno aMdAja bAMdhI, tathA temanA hAthamAMnAM kArDane kyAsa bAMdhI laI potAnA khela khelyuM jAya, tevI rIte mi. kArkara potAnuM kAmakAja calAvatA. te badhI bhASAo jANatA, ane badhI ja bhASAomAM lakhAyelA patro vAMcI letA. AkhA kAgaLa upara eka ja najara nAkhatAM jANe te ene majamUna pAmI jatA; ane bIjA je je kAgaLa sAthe te kAgaLano majamUna bhegA karI levAno hoya, te ApoApa karatA jatA. A badhI bAbatomAM te peDhInA bhAgIdAra mATe joIe te karatAM vadhu UMDANa dAkhavatA; ane eka pratispardhAmAM hovuM joIe enA karatAM kyAMya vadhAre! bilADIne kAI dhaMdhedArI peDhImAM menejara banAvatuM nathI; chatAM mi. kArkara-menejara to pagathI mAthAnI Toca sudhI bilADInA ja pUrNAvatAra hatA. bilADInI peThe ja temanI rItabhAta luccAIbharI, temanA dAMta tINA, temanI avarajavara cupakIdIbharI, AMkhe jAgrata, jIbha lIsI, hRdaya lehItarasyuM, 2 cekhI, ane kAmakAja makkama tathA dhIrajabharyuM hatuM - uMdaranA dara upara TAMpIne beThelI bilADI jeTaluM ja ! 159 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 - DI enDa sana badhA kAgaLonuM vAcana pUruM thayuM; mAtra eka kAgaLa temaNe pachI vAMcavA judo rAkhe; ane khAnagI" gaNuya tevA patro eka khAnAmAM baMdha karI dIdhA. pachI bAkIne patro upADI javA temaNe paTAvALAne ghaMTaDI vagADIne bolAvyo. javAbamAM temane bhAI kArkara-juniyara ja Avyo. "tame kema padhAryA ?" "TapAlakAmavALI karmacArI bahAra gayo che, tenA pachI mAro naMbara Ave che." vAha, A peDhImAM tame TapAlakAmanA bIjA naMbaranA karmacArI cho, e mAre mATe bahu AbarU vadhAranArI vAta to kharI !" ATaluM kahI, temaNe Tebala upara paDelA kAgaLo laI javA bhAIne nizAnI karI. pele kAgaLa sameTatAM sameTatAM bolyo, "bhAI jemsa, tamane takalIpha ApatAM mane kharekhara duHkha thAya che, paraMtu mane hariyeTa viSe have ciMtA thAya che." heriyeTa kANu ? kaI heriyeTa ? e nAmanA koI prANIne huM oLakhate nathI." tenI tabiyata ThIka nathI; ane chevaTanA te bahu badalAI gaI che." te bahu badalAI gaI hatI, ghaNuM varSa pUrve, atyAre ApaNe te vAtane yAda karavAnI jarUra nathI." "bhAI, tame mArI vAta eka vakhata pUrI sAMbhaLI te le." "zA mATe mAre tamArI vAta sAMbhaLavI joIe, bhAI jena?" kArkara e be chellA zabda bhAre kaDavAzathI kaTAkSamAM be heriTa kAkare potAnA be bhAIomAMthI ekanI pasaMdagI ghaNuM varSa agAu karI lIdhI che. have tene pastAvo thato hoya topaNa pitAnI pasaMdagIne Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ menejara mikArkara ja teNe Akhara sudhI vaLagI rahevAnuM che. kazo pherabadalo karavApaNuM tene mATe have rahetuM nathI, samajyA ?" "bhAI gerasamaja na karazo; tene kazI vAtano pastA nathI thato, -huM evI vAta e lAvuM e to guno kahevAya. teNe AtmabalidAna ApI, mArI sAthe rahevAnuM nakkI karyuM, te badala huM paNa tamArA jeTalo ja dilagIra chuM." "dilagIra chuM ? mArA jeTalA dilagIra che, ema tame bAlyA ?" "bhale, dilagIra nahi, to gusse thayA che." "gusse thayo chuM, huM ?" nAkhuza thayA che, ema kaho. tamane ThIka lAge te zabdo gaNo; paNa mArA kahevAno bhAvArtha tame samaje che eTale basa. mArA IrAdo tamane kheTuM lagADavAno nahoto." tame je kaMI kaho-karo cho, tethI mane khoTuM ja lAge che. mATe vadhu kazuM bolyA vinA gupacupa A kAgaLo laI cAlatA thAo; huM kAmamAM chuM." jyAre huM nAzImAM AvI paDyo, ane tame mArA upara vAjabI rIte gusse thaI gayA, tyAre ApaNuM bahena horiyeTa mAre mATe vakIlAta karavA tamArI pAse AvI hatI. tyAre tame ucita rIte mArI sAthe karaze saMbaMdha rAkhavA nA pADI. te vakhate koInI sAthesaMbaMdha vinA mArI bhAre durdazA thaze, ema mAnI, mArI upara dayA lAvI, te mArI sAthe rahevA AvI. te bahu juvAna ane suMdara hatI. ane ApaNe baMne te vakhate mAnatA hatA ke, bahu juvAna vaye ja tene pasaMda karanAra ane paraNanAra sArI sthitinA yuvAno maLI Avaze, ane te ThekANe paDI jaze. paraMtu teNe potAnI badhI kArakirdIne bhoga ApI, mArA badanAmIbharyA durbhAgya sAthe potAnuM bhAgya joDavAnuM pasaMda karyuM. atyAre have tenI sthiti kharekhara dayAmaNI thaI gaI che; paraMtu che.-11 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 Dee eNnDa sana teNe kaI divasa e bAbata manamAM jarAya duHkha mAnyuM nathI, ke phariyAda karI nathI." paNa je te potAne mATe niradhArele mArge rAjIkhuzIthI cAlI jAya che, to tene kahejo ke, huM paNa mAre niradhArele mArge eTalI ja rAjIkhuzIthI cAluM chuM ane cAlavAno chuM : mArA nizcayo ArasapahANa jeTalA kaThaNa hoya che, e vAta te kadI na bhUle. huM hariyeTa kArkara nAmanI koI vyaktine oLakhatA nathI; kAraNa ke, mAre mana evI koI vyakti ja nathI. tamAre eka bahena che; to tenAM je vakhANa karyA karatAM hoya te karyA karaje; mAre kAI bahena nathI." - ATaluM kahI menejara mi. kAkare evI tIvratApUrvaka tene bAraNuM batAvyuM ke, kArnara-juniyarane have gupacupa bahAra cAlyA vinA chUTakA ja na rahyo. menejara mi. kArkare have pelo vAMcavo bAkI rAkhelo kAgaLa vAMcavA mAMDyo. te miDa DebIne lImiMTanathI Avele kAgaLa hato. mi. DobIe e patramAM jaNAvyuM hatuM ke, A pravAsathI temanA tanamanane bahu lAbha thato jAya che, eTale te pAchA kayAre karaze e bAbata kazuM nakakI kahI zakAya tema nathI; daramyAna, kArTara pote lImiMgTana AvIne maLI jAya, ane kAmakAja kema cAle che, te aMge vAta karI jAya, to sAruM che. paNa mi. kArkaranuM dhyAna patramAM nIce tA. kaTa karIne lakhelI vAte ja kheMcyuM : "pelA vaoNlTara-ge aMge tamane kahevAnuM bhUlI gayo. je te "sana enDa era " jahAjamAM ravAnA na thaI gayo hoya, athavA "sana enDa era' haju UpaDayuM na hoya, te veTarane hAla turata laMDanamAM ja rokI rAkhajo. haju tene aMge zuM karavuM ene AkharI nirNaya huM karI zakyo nathI." Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 menejara mi. kArkara paNa menejara mi. kArkara mAM phADIne bolI UThayA - "vAha, e khAsuM ! e to kayArane madhadariye pahoMcI gaya!ane pachI kepTana kaTala sAthenI mulAkAta yAda karIne, volTaranuM jahAja na UpaDayuM hota to paNa, pote A kAgaLa maLyA pachI tene kevI rIte dariyA upara ke dariyAmAM vidAya karI dIdho hota, teno vicAra karI te jarA hasI paDyA. kAraNa ke, DombI enDa sana peTImAM koI paNa rIte kAI bIjuM jarA sarakhe adhikAra jamAvavA Ave, e mi. kArkare pitA mATe manamAM gupta rIte ghaDI rAkhelI yojanAmAM baMdha besatuM thAya tevuM na hatuM. ane mitra DombInA ekamAtra saMtAna phaleransanA hRdayamAM sthAna meLavIne AvanAre e chokaraDe vesTara-ge, mi. kArkaranA hisAbe, pitAnA harIpha thaIne Ubho rahe te pahelAM vidAya thaI jAya, e ati Avazyaka hatuM. te ja ghaDIe hajUriyA mitra parce AvIne jaNAvyuM ke, mi. jisa, vahANavaTAnAM mApa-yaMtra banAvanAra, potAno hapato bharavA AvyA che. ane bIjo paNa eka chokaro Avyo che. potAnI mA ahIM narsa tarIke kAma karI gaI che e nAte, nokarI meLavavA keTalAya divasathI te roja pherA khAdhA kare che. tene ghaNI vAra DarAvIne pAchA kADhayA chatAM, te roja AvIne hAjara thAya che. mi. kArkare acAnaka parcane kahyuM, "te chokarAne pahelo ahIM rajU kare." parca je chokarAne pakaDI lAve, te polIne chokaro -bAIlara, kharuM nAma robina TUla, jene mi. DombIe grAInDara-skolara tarIke bhaNavA dAkhala karAvyo hato, te hato. mi. kArkare pIne cAlyA javA nizAnI karI, ane pachI pelAnuM gaLuM pakaDI, tenA tarapha te gussAbharI AMkhe joI rahyA. pele raDI UThyo, "sAheba, mane javA de !" Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana "javA dauM ? have tuM mArA hAthamAM Avyo cheH tAruM gaLuM hamaNAM ja pUrepUruM dabAvI dauM chuM." sAheba, mAre zuM vAMka che? huM nirdoSa chuM." "badamAza, tuM nirdoSa che? tuM kema A peDhIne daravAje AMTA mAryA kare che?" sAheba, mAre kaze badairAdo nathI, chatAM have pharI kadI nahIM AvuM. mAruM gaLuM choDe sAheba, huM marI jaIza; huM to kAmakAja zodhavA ja AvavA hato." kAmakAja zodhavA? harAmI! AkhA laMDanano tuM eka naMbarano ALasu cera che; tuM vaLI corI sivAya bIjuM zuM kAma karavA Icche ! have tane ThekANe pADIne ja jaMpuM; te A peDhIne zuM dhArI lIdhI hatI ?" sAheba, huM cAra nathI; huM AkAzamAM UDatAM paMkhIone pakaDIne vecI khAuM chuM -e vAta kharI; ane mane mAre ghera gaye daza mahinA thayA, e paNa kharuM. paNa sAheba, huM jAtane kharAba chokare nathI. mArI badhI kamabakhtI pelI nizALathI mAMDIne zarU thaI che, sAheba. mAstara mane roja eTaluM badhuM mAre ke, pachI huM nizALe javAne badale kyAMka bahAra bhAgI jato. eTale pachI gharavALAMnI bIke ghera jato aTakI gayo, sAheba. mAro bIje kazo vAMka nathI." ane tuM kAma zodhavA ja ahIM Ave che, ema mane samajAvavA mAge che ?" hA sAheba, taddana sAcuM kahuM chuM. mane eka vakhata kAme rAkhI juo, sAheba." mikArkare tenI vAta sAMbhaLI jANe vizeSa gusse thaIne ene dhakko mAryo ane eka khUNAmAM dhamakAvIne besADI dIdhA. pachI temaNe ghaMTaDI lagADIne parcane belAvyo ane mitra jisane aMdara lAvavA pharamAvyuM. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maeNnejara mitra kAryarata 165 kAkA-sela aMdara AvatAM mikArkare hasIne temane jaNAvyuM, "vAha, tame to hapatA cUkavavAmAM tamArAM sArAM mApa-yaMtro jeTalA ja cokakasa che, ema kahevuM joIe !" eTaluM kahI, teNe paisA gaNI lIdhA ane neMdha karI lIdhI. e badhuM patyuM eTale kAkA-le jarA dhImethI ciMtAtura avAje pUchayuM, ""sana enDa ere" jahAja vize pachI kaI saMbhaLAyuM nahi, sAheba !" "kharI vAta che; e tarapha kaMIka tophAnI AbohavA hoya ema lAge che, ane te jahAja tenA mArgethI ADuM dhakelAI gayuM hovuM joIe." te sahIsalAmata haya, evI prabhu pratye prArthanA karIe, bIjuM zuM?" buddo sala gaNagaNyo. mArI paNa evI ja prabhu-prArthanA che; tamane tamArA bhatrIjAnI kheTa ghaNI sAlatI haze, nahi vAru ?" kAkA-sele DokuM halAvI e bAbata svIkArI lIdhI. tarata ja kArkare umeryuM, "to pachI hAla turata tame eka juvAna chokaraDo tamArI dukAne rAkhI le to? tamane sebata raheze. mArI pAse eka phAjala chokare che. tene tamArA makAnamAM paDI rahevA jeTalI vyavasthA karajo eTale basa. alabatta, tamArI dukAnamAM vecANa bAbatamAM to tamAre evA madadanIzanI atyAre jarUra na kahevAya; paNa tame tenI pAse vALajhUDa, pherAphAMTA vagerenuM kAma - karAvaje. tame ene jarUra rAkhI le, mi. jisa, mAre khAtara. A raze e chokare." ema kahI mi. kArkare khUNAmAM beThelA Trala-nabIrAne batAvyo. buTTA sele chokarA tarapha cazmAM paherIne joyuM; paNa pachI temaNe tarata kArkarane jaNuvyuM, "tamArI koI paNa sevA bajAvatAM mane AnaMda Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DolbI enDa sana ja thaze; ene huM jarUra rAkhIza. tamArI IcchA e to mAre mATe hukama ja gaNAya." "ene mATe huM bIjuM kaMIka kAmakAja zodhI rahyo chuM ane e nakakI thAya tyAM sudhI ja ene tamAre rAkhavAno che. tame tenuM barAbara nirIkSaNa karatA raheje, tathA ene viSe tame zuM dhAre che, te mane sAcesAcuM jaNAvatA raheze. huM pote paNa tenAM mA-bApane Aje ja maLI, eka-be bAbatonI khAtarI karI joIza, ane pachI kAle savAre ene tamAre tyAM mokalIza." mi. jisa cAlyA jatAM, mi. kAMkare robinane khUNAmAMthI oraDAnI vacce kheMcI Apyo ane dhamakIbharyA svare kahyuM, "meM je kahyuM, te badhuM te sAMbhaLyuM ne ?" "hA sAheba, tamAro bahu AbhAra mAnuM chuM." "AbhAra mAnuM chuM? bIjAne atyAra sudhI je rIte AbhArI karato Avyo che, tema je mArI sAthe dago ramyo, to tuM je paLe mArI ophisamAM Avyo che, te paLane jIvanabhara AMsu sAthe yAda karyA karaze, samajyo ? Aje tArI mAne ghera mArI rAha jo; huM ahIMthI pAMca vAgye nIkaLIza - ghoDA upara besIne. tArA gharanuM saranAmuM barAbara lakhAva jouM." robane - robinane vidAya karyA pachI, mi. kArkare ophisanA kAmakAjamAM jhaMpalAvyuM ane barAbara pAMca vAgatAM, te ghoDA upara besI rebe lakhAvelA saranAmA tarapha javA nIkaLyA. raba amuka jagAe adhavaca ja temanI rAha joto taiyAra kaubho. hato. mi. kArkare tenI sAthe AMkha maLatAM potAno ghoDo jarA doDAvyo. ba paNa tarata teTalI gatie sAthe doDavA lAgyo. thoDI vAra pachI mi. kArkare pitAnA ghoDAne vadhu jorathI deDAvyo; to reba paNa kazAnI paravA karyA vinA eTalA jorathI sAthe Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ menejara mi. kAkara deDavA lAgyo. jyAM kaMI rasto vaLavAno Ave ke badalavAno Ave, tyAM vakhatasara daravaNuM ApavA te hAjara thaI jato. mitra kArane khAtarI thaI ke, potAne prabhAva tenA upara barAbara paDyo che, ane te potAnI sevA bajAvavA kharekhara Atura che. rebanuM ghara AvyuM, tyAre raeNba temano gheDe pakaDI bahAra ja Ubho rahevA mAgato hato; gharamAM tenA bApu hoya, to tene kevo satkAra thAya enI tene khAtarI hatI. paraMtu mi. kArkara tene sAthe laIne ja tenA gharamAM peThA; ane kharekhara, rebane gharamAM pesato joI tenA nAnA bhAIbhAMDu ekadama citkAra karI UDyAM. reba kaMIka kharAba hetusara ja Avyo haze, ane tene mArIne bhagADI mUkavAmAM saue mA ke bApanI madadamAM rahevuM joIe, eTaluM ja teo badhAM vagara kahyuM samajatAM hatAM. polI rebane keAI sagrahathe sAthe Avela jeI tarata gAbharI thaI gaI. te belI UThI, "reba, beTA, chevaTe tuM A sAhebanA zA gunAmAM AvI gayo ?" mi. kAkare tene AzvAsana ApatAM jaNAvyuM, "huM tenA lAbhanI vAta karavA Avyo chuM; tene koI gunAsara pakaDIne Avyo nathI." pelI e zabdo sAMbhaLI tarata gaLagaLI thaI gaI. chokarAM mAnI madade mukkA vALI reba upara tUTI paDavA taiyAra thaI rahyAM hatAM, temaNe paNa potAnI muThThIo ughADI nAkhI. "A chokaro tamAre putra che, kharuM meDama ?" hA jI, hA sAheba." kharAba chokaro che, nahi ?" mArI sAthe e kadI kharAba rIte varyo nathI, sAheba." mAnA A javAbathI gaLagaLA thavAno have rebana vAre Avyo. "to konI konI sAthe te kharAba rIte varte che, vAru ?" Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 DebI eNnDa sana e jarA garama svabhAvane che ane khoTI sobate caDI gayo che, eTaluM ja; paNa ene e bAbatano pUro pastA have thAya che, enI mane khAtarI che, sAheba. tene je kaMIka kAme vaLagADI devAmAM Ave, to te jarUra sudharI jAya, ema huM mAnuM chuM. paNa sAheba, mArA tathA tenA durbhAgye tene kayAMya nokarI ja maLatI nathI." "tamArA pati gharamAM nathI, kharuM ?" "nA sAheba, te to atyAre relave-lAIne haze." bane e jANu bhAre hAza thaI, evuM mi. kArkarane paNa lAgyuM. kAraNa ke, tenA bApa AvI caDe, to potAne mATe mAe kahyA karatAM judI ja vAta te mi. kArkarane saMbhaLAve, enI tene khAtarI hatI. to tamAro A chokaro mArI sAthe zI rIte bhaTakAI paDyo, ane tenuM huM zuM karavA mAguM chuM, te tamane ja TUMkamAM kahI dauM." ema kahI mi. kArkare raba "DombI enDa sana" peDhI AgaLa nokarI zodhavAne bahAne zaMkAzIla avasthAmAM bhaTakato kevo pakaDAI gayo hato, ane pote tene kevI AkarI sajA karAvavAno vicAra rAkhyo hato, tenuM bhayajanaka varNana karI batAvyuM. paNa pachI pote tenI nAnI umara upara dayA lAvI, tene jela bhego karavA karatAM, kaMIka kAme caDAvI ajamAvI jovAno vicAra karyo, tenI vAta laMbANathI kahI batAvI: ane pAchuM sAthe sAthe umeryuM ke, tenI mAe miDa DombInA kuTuMbamAM je sevA eka vAra bajAvelI, e vAtane A sAthe karaze saMbaMdha nathI. A to temaNe potAnI aMgata javAbadArIthI ja karavA vicAryuM che. "eTale reba je mane vaphAdAra raheze, tathA meM batAveluM kAma dila daIne karaze, te tene mATe sArAM vAnAM che; nahi to mArA jevo kaThAra mANasa duniyAmAM bIje kaI nathI, ane reba tema ja tenA AkhA kuTuMbane huM barabAda karIne ja jaMpIza" i, i . paulIe potAnA A prathama saMtAnanI ciMtAmAM keTalIya rAto UMgha vagaranI gALI hatI. te to mitra kAryaranA caraNane atyAre Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ menejara mi. kArkara bhagavAnanA caraNa mAnI cuMbavA taiyAra hatI. reba paNa potAnI mAe potAno pakSa lIdhe e badala khUba gaLagaLo thaI gayo hato. teno bApa je hAjara heta, to teNe to mitra kArkarane sIdhuM saMbhaLAvI ja dIdhuM hota ke, pote e chokarAnAthI hAtha dhoI nAkhyA che, ane enuM je kaMI karavuM hoya tenI sAthe potAne kazI levAdevA nathI. eTale mi. kArkare jyAre tene ghera tenAM mA-bApane pUchaparacha karavA AvavAnuM jaNAvyuM hatuM, tyAre te hatAza ja thaI gayo hato. paNa mAe badhI bAjI saMbhALI lIdhI tethI khuza thaI mi. kArkara jyAre vidAya thavA bahAra nIkaLyA, tyAre raeNba jaladI pAcho gharamAM doDI AvI, hAthamAM dhAvaNuM bALakavALI mAne vaLagI paDaze ane belyo, "mA, joje, huM have khUba mahenata karIza ane sAro thaI jaIza." hA, beTA ! bhagavAna tAruM bhale kare; te sudharI jAya to mArA jevuM sukhI mANasa duniyAmAM koI nahi hoya." mi. kArkare raba bahAra Avyo tyAre ghaDAne dhIme dhIme hAMkatAM tene pUchayuM, "tArA bApa bahu kharAba mANasa che, kharuM ?" nA sAheba mArA bApu jevA bhalA ane sArA mANasa koI nathI. " to pachI, tuM emane maLavAthI Darato gabharAto hoya ema mane kema lAgyuM ?" sAheba, huM sudharI jaIza evo mArA bApune mArA upara vizvAsa nathI; paNa mArI mAne haMmezAM mAre mATe bhalI lAgaNI ja che. ane huM tenI e bhalamanasAIne AMcako lAge evuM kazuM karavAne nathI, enI khAtarI rAkhaje, sAheba." "ThIka, to tuM kAle savAre mArI pAse Avaje; ane pelA bhoLA buDhDhA gRhastha kyAM rahe che, te ThekANuM huM tane ApIza." bahu sAruM, sAheba." Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Do eNnDa sana << " jo, mane e muDhDhA gRhasthamAM bhAre rasa che; temanuM hita thAya e bAbatamAM ja, samarjyA ?" rAkha acAnaka mi. kArkaranA e zabda pAchaLa bIjo kAI artha samajavAne che ke kema, e zeAdhavA prayatna karavA lAgyA. mi kAre tarata umeryuM, mAre e buThThA sadgRhasthatI rajeraja mAhitI joIe che : rAja te zuM kare che, kANu temane maLavA Ave che, ane temane divasa kema aya che vagere. mAre temane madada karavI che, paNa te na jANe te rIte; e mATe mAre e badhuM jANavuM jarUrI che. khAsa karIne te ekalA paDI rahe che ke, keAI temane maLavA karavA Ave che; ane maLavA AvanArAmAMthI kANu temane kevI rIte pajave che, ane kANu temane zI rIte AzvAsana Ape che, e badhuM tAre jANI levAnuM, samajye! ? temane bhatrIjo paradeza gayA che, eTale te bicArA ekalA paDI gayA che. eka juvAna bAI paNa temane maLavA AvatA rahevAnuM meDhethI te kathA karatI; paNa kharekhara te Ave che ke nahi, ane aThavADiyAmAM, pakhavADiyAmAM ke mahinAmAM keTalI vAra Ave che, te paNa tAre jotA rahevuM. e bAI Ave tyAre zI vAtA kare che, e paNa mane khAsa jaNAvatA rahevuM, samajyuM ? ane A badhuM e muDhDhA sagRhasthanA maLaeN mATe ja mAre jANavuM che, e yAda rAkhaje." 170 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 sa AgaLa vadhe che mitra 10 kAkare pAchA pharatI vakhate rebane potAnI sAthe doDavA dIdho nahiH tene kahevAnI vAta pUrI thaye ene chUTo pADI dIdho. pachI ekalA ja pitAnI yojanAonA vicAramAM ne vicAramAM temaNe gheDAne mi. DobInA makAna tarapha lIdho. jyAre te tyAM AvI pahoMcyA, tyAre temaNe eka vicitra dazya joyuM : eka kUtaruM eka mANasane vaLagyuM hatuM ane bacakAM bharavA jatAM tenAM kapaDAMnI bUrI gata banAvI rahyuM hatuM. e dazyanAM pAtramAM je mAnavavaMzIya hatuM, te hatA mitra Trasa. mi. Trasa brAITanamAM De. liMbaranI saMsthAnA vaDA" vidyArthI hatA, e ApaNe jANIe chIe. nAnakaDA pala upara temane pahelethI khAsa bhAva hato, ane tenA mAnItA kUtarA Dijinisane te ja brAITanathI laI AvIne pharansane suparata karI gayA hatA, e badhuM AgaLa AvI gayuM che. mitra Trasa pote have brAiTanamAMthI chUTA thaI gayA hatA, ane gRhastha- athavA - sadgahastha banavAne paMthe hatA. temanA hAthamAM pitAnI milakatanI bhALavaNuM AvatAM, temaNe eka makAna laMDanamAM rAkhI lIdhuM ane pachI tene potAnA anokhA khyAlo mujaba sajAvavA mAMDayuM. temaNe brAITananA "bleka bejara pIThAnA eka kAyamanI mulAkAtI gema-cikana nAmanA mANasane potAnA salAhakAra ane mArgadarzaka tarIke nimyo-je dara aThavADiye traNa vakhata temanI mulAkAta letA ane dareka mulAkAtanI sADAdaza ziliMga phI vasUla karato. 171 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 DebI eNnDa sana gema-cikane tarata miTrasTane biliyA zIkhavanAra eka nizAnabAja nImI dIdho; paTTAbAjI zIkhavanAra eka baoNDI-gArDa nImI dIdho ane mallakustI zIkhavavA eka pahelavAnane. gema-cikanane mana A badhI lalitakaLAe eka yuvAna sadgahasthane mATe bahu jarUrI hatI. A badhuM karavA chatAM mi. TUsane ema lAgavA mAMDayuM ke, kazuM barAbara mana mAnyuM goThavAtuM nathI. eTale temaNe A badhI pravRttiemAM ApameLe eka navI pravRtti umerI : roja miDAbIne makAne javuM ane bAraNuM AgaLa daravAnane potAnuM kArDa ApI AvavuM. tyAM te kadI dAdara caDIne upara jatA nahi. sArAM kapaDAM paherIne te mi. DobInA bAraNuM AgaLa jAya ane daravAnane kahe : "pUDamorniMga ! mi. DombIne A pahoMcADaje." ema kahI te potAnuM nAma chApeluM kArDa tenA eka hAthamAM Ape. pachI tarata ja e daravAnanA bIjA hAthamAM "misa DesbI mATe" ema kahI bIjuM kArDa pakaDAvI de. mi Trasa ATaluM karyA pachI tarata ja cAlyA javA mATe pAchA phare. paraMtu daravAna temanI Teva jANuM gayo hato. mi. TrasTa tarata pAchA phare ane jANe kazuM acAnaka navuM sUjhI AvyuM hoya tema pUche, "temanAM tahenAta-bAnu ghera ja che ke ?" daravAna javAba Ape : "mArA dhAravA mujaba gharamAM ja che; paraMtu huM khAtarI karI jouM." ema kahI te uparano ghaMTa vagADe; eTale tarata misa nipara nIce Ave. vAha, kema cho ? " miTUsa tene pUche ane AnaMdano DacakA vagADe. susAna khuzIsamAcAra pUchavA badala temane AbhAra mAne ane javAba Ape, "bahu sArI chuM." DijinisanuM kema cAle che?" e mi. sUsano bIjo prazna hoya. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 mi. dUsa AgaLa vadhe che bahu sarasa ja cAle che, vaLI ! misa phaoNransa ane te ekabIjA sAthe bahu haLatAM jAya che." mi. Trasa e samAcArathI pUrNa saMtuSTa thayAnA be cAra DacakArA vagADI le. . "misa phaloransa paNa bahu majAmAM che, sAheba," susAna have pitA thakI temane pUchaLyA vinA ja kahI de, e vAtanI kazI ciMtA nahIM," mi. Trasa potAnA e piTa zabdo bolI nAkhI, tarata ja utAvaLe vidAya thaI jAya. alabatta, Do. kliMbaranI zALAmAM keLavaNI meLavI miTresamAM jeTalI vicAra-zakti bAkI rahI hatI, teTalA mAtre paNa temane eTaluM samajAtuM hatuM ke, potAne bahu dUranA bhaviSyamAM paNa kadAca - kAI vAra - acAnaka pharansane paraNavAnuM maLe, to sAruM lAge kharuM. paNa e mudA AgaLa AvyA pachI, AgaLa temanI kazI buddhi cAlatI na hovAthI, e aMge zuM karavuM ke na karavuM e bAbatamAM te zunya ja rahetA. eka rAte bahu ciMtavana karyA pachI pharloransane eka patra lakhI nAkhavAne temaNe maraNiyo prayatna karyo. ane e prayatnanI zarUAtamAM thoDAM AMsu, thoDAka DacakArA, thoDAka chAtInA dhabakArA vagere prAraMbhika kriyAo bAda " jyAre huM jouM chuM -" eTalA zabdo kAgaLa upara lakhyA pachI te je vyA, te thobhyA. eTalethI e kAgaLa AgaLa vadhyo ja nahi. eTale mi. Trase rAja miDeAmbIne bAraNe jaI Ama kArDa ApI ApavAno rivAja ja cAlu rAkhyo. daramyAna pharansanI tahenAta-bAnu susAnano kaMIka paricaya thato gayo, e bahu sArI pragati che, ema paNa temane lAgyuM. paNa have susAnane pUrepUrI hAthamAM levA aMge AgaLa kaMIka karavuM joIe, ema temane lAgatAM, temaNe tarata potAnA salAhakAra cikananI salAha lIdhI. pitAnA eka mitranuM Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 DebI eNnDa sana nAma daIne temaNe pUchayuM ke, te mitre potAnI premikAnI dAsIne jItavA zuM karavuM ! cikane potAnI rIte potAnI bhASAmAM javAba Apyo, "juvAna bAIonI bAbatamAM hiMmatapUrvaka sIdhA dhasI javuM, eTale vijaya tamAre che." mi. Trase e sUtravAkayano artha potAnI rIte ghaTAvI lIdhe ane nakkI karyuM ke, bIje divase jaIne misa niparane cuMbana karavuM ja. eTale bIje divase barjesa enDa kaMpanInAM sIvelAM sArAmAM sArAM kapaDAM paherIne mitra Trasa mi. DAbIne tyAM UpaDyA. daravAna sAtheno rAbetA mujabane badhe prAthamika vidhi patAvatAM susAna AvI eTale tenI sAthe rAbetA mujabanA praznottara temaNe zarU karyA. susAne paNa rAbetA mujaba chevaTe vagara pUje kahyuM ke, "misa phaoNransa paNa bahu majAmAM che. " tyAre temaNe paNa rAbetA mujaba javAba Apyo ka, "e vAtanI kazI ciMtA nahIM." paNa pachI acAnaka tIranI peThe sIdhA vidAya thaI javAne badale te tyAM ja thelI rahyA ane DacakArA vagADavA mAMDayA. susAne bicArIe te bhalA juvAniyA upara dayA lAvI tene pUchayuM, "tamAre upara AvavuM che, sAheba ?" ThIka; mane lAge che ke, huM aMdara AvuM," ema kahI mi. TUTsa aMdara dAkhala thayA ane bAraNuM baMdha thayuM eTale dAdara upara caDavAne badale sIdhA susAna tarapha dhasI gayA ane tenA gAla upara cuMbana karI lIdhuM. are A zuM? jAo cho ke tamArI AMkhe hamaNuM khetarI kADhuM !" susAna taDUkI. are eka ja bIjuM !" Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ midUTsa AgaLa vadhe che are jAo che ke nahIM ? tamArA jevA bhalALA dekhAtA chokaraDA paNa AvuM karavA lAgaze, to pachI keNu zuM nahIM kare ?" susAna ke, sAcesAca ciDAI hatI; chatAM A badhuM te khilakhilATa hasatAM hasatAM raMdhAte gaLe ja mahA parANe bAlI hatI. paraMtu dAdara upara Ubhelo Diyojinisa A badhI dhamAla joI, potAnAM gharanAM mANaso upara kaMIka humalo thayo che ema mAnI, sIdho nIce UtarI AvIne mi. TUsane page vaLage te vaLagyo. susAna ekIsAthe cIsa paNa pADavA lAgI ane hasavA paNa lAgI. bahAdura miTrasa pitAnA pagane nahi paNa pitAnA barjesa kaMpanInA navA pATalUnane bacAvavA sIdhA zerImAM doDayA. Dijinisane jema jema dhakelI mUkavAmAM Avato, tema tema te vadhu jorathI mitra Tsane vaLagate: pATalUne nahi te koTe ! mi. kArkara A ghaDIe A dazyamAM dAkhala thayA. Dijinisane tarata ja aMdara belAvI levAmAM Avyo ane bAraNuM baMdha karI devAmAM AvyuM. mi. kAkare have miTrasa pAse jaIne pUchayuM, "khAsa kaI IjA nathI thaI evI AzA rAkhuM chuM." nA, nA, AbhAra; e vAtanI kazI ciMtA nahIM." paNa kUtarAnA dAMta cAmaDImAM pesI gayA te nathI ?" kArkare potAnA taNuM dhoLA dAMta khullA thAya evuM hasIne pUchayuM. nA, AbhAra; badhuM barAbara che; bahu sAruM che, AbhAra." "huM mitra DombIne mANasa chuM, ane temanI gerahAjarImAM A banAva badala tamArI mAphI mAguM chuM. jo ke, A badhuM kema karIne banyuM, e mane samajAtuM nathI." "e vAtanI kazI ciMtA nahIM, AbhAra." eTaluM kahI mitra Tsa have roja karatAM vadhu utAvaLathI vidAya thaI gayA. vathI vA thaI gayA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoN eNnDa sana tarata ja mi. kArkare uparanI khArI tarapha najara karI, vaphAdAra DiyAjinise te vakhate ja bArI upara e paga geAThavI, memAM bahAra kAdI, peAtAnA makAnanA zatrune bhasavAnuM cAlu rAkhyuM. mi. TUTsa te cAlyA gayA hatA; te pachI te A makAnanA bIjA zatrune eLakhI kAne bhasatA hateA, zuM? 176 24 kAkA-sAlanI mulAkAte 1 phaloransa potAnA pitAnA bheMkAra gharamAM ekalI ja hatI. alabatta, makAnane daravAje cekIdArA hatA, tathA gharamAM bIjA nAkaracAkara paNa hatA. paraMtu nAnA bALakane ane khAsa karIne tenA jevI bhAvuka prakRtinI che.karIne mA-bApa-bhAI emAMthI kAInA sneha-vAtsalyanI TUMka vinA, peAtAnA mananA bhayeA ane bhAveA sAthe ekalA rahevuM keTaluM muzkela hAya, enI kalpanA thaI zake che. alabatta, tenA pitAnI lImiMgTana khAtenI gerahAjarI daramyAna te peAtAnA pitAnA kamarAmAM yazreSTa jaI zakatI--pitA kADhI mUke enA Dara vinA ja ! paraMtu ema te| te enA mRta nAnA bhAInA kamarAmAM paNa jaI zakatI hatI; paNa peAtAnA hRdayamAM bhArelA sneha ekalI ekalI vAgoLavA ja! tenA mRta bhAI ne ke jIvaMta pitAne peAtAne snehabhAva te Ama parAkSa rIte ja yayeTa arpaNa karI zakatI hatI; teNe arpaNa kareleA bhAva sAmI vyaktie svIkAryAM che, enA kazuM! cihna ke pramANu vinA ja ! eka pachI eka divasa ema ja pasAra thatA jatA hatA. brAiTanathI skeTalsa kuTuMba kleransane theADA divasa sthaLaphera -manaphera karavA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkAselanI mulAkAte 177 AvavA mATe vAraMvAra patra lakhyA karatuM hatuM. chellA patranA AmaMtraNane svIkAra karato AbhAradarzaka javAba phaoNransa atyAre lakhavA beThI hatI, ane susAna pAse UbhI UbhI, e bAbatamAM mAthuM halAvI gupacupa saMmati darzAvI rahI hatI. e lokee pharIthI nimaMtraNa mokalyuM, e emanI sajajanatA kahevAya." pharlorase javAba pUro karI bIDatAM bIDatAM kahyuM. paNa susAna nipara duniyAnI sajajanatAthI vadhu paricita hatI. teNe javAbamAM eTaluM ja kahyuM, "e lake zA mATe Agraha karIne vAraMvAra tamane teDyA kare che, e jANe huM na samajatI houM, to ne ?" mane tyAM javAnI khAsa marajI thatI nathI, paraMtu temanuM nimaMtraNa vAraMvAra pAchuM ThelavuM paNa sAruM nahi, kharuM ne ?" nA ja ThelavuM joIe, vaLI! khAsa karIne evA saMjJanuM !" susAne pharI e zabda upara bhAra mUkayo. DI vAra cUpa rahyA bAda phaoNransa bolI UThI, "TaranA kazA samAcAra maLe bahu vakhata thaI gayo, kharuMne, susAna? ghaNo ja vakhata thaI gayo vaLI, misa phaleya; ane pele pa-De hamaNuM Avyo hato, te kevIya vAta karato hato; pAcho e bahu jANe kharo ne ?" zI vAto karato hato ?" pharase utsuka thaIne pUchayuM, ane e vakhate tenA moM upara thaIne zaramanI eka AbhA pasAra thaI gaI. are bhAyaDA-jAtanI zaramarUpa e parca-DA karatAM to huM vadhAre bahAdura chuM; huM ema jhaTa picakAM nAkhI besuM nahi." "zI vAtanAM picakAM ?"pharansa have gabharAIne belI UThI. juone, e nAlAyaka mANasa, kevA kevA vicAra kare che ?" "to zuM te ema mAne che te, veTaravALuM vahANa kharekhara DUbI gayuM che?" De-12 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI enDa sana are mArA meM upara e evI vAta bele to khare ! e to mAtra eTaluM lavI gayo ke, voTare jatA pahelAM enI dhaNiyANuMthatI mATe kaMIka garama masAle mokalavAnI vAta karelI, - suvAvaDa mATe sto ! paNa eka suvAvaDa to kyAranI patI gaI eTale have bIjI suvAvaDa vakhate kAma Ave e mATeya te kazuM mokalaze ke kema, evuM evuM keTaluMya bolavA lAgyo. paNa chevaTanA to evI kharAba vAta e belyo ! huM Ama to sahanazIla bAI chuM; paNa cheka UMTa to nathI ja, ke jethI enI evI badhI vAtono bhAra mUMge mee uThAvyA karuM je !" e vadhArAmAM zuM kahe che? mane kaho ?" vAha, misa ya, jANe huM tamArAthI kazuM chupAvatI houM, ke chupAvavAnI heuM, ema zuM bole che ? te muo ema kaheto hato ke, e mArge gayelA kaI vahANane pahoMcatAM ATalo badho vakhata thayo hoya, evuM enA bApa-janmAre paNa teNe joyuM nathI ke sAMbhaLyuM nathI. vaLI te kALamukho kaheto hato ke, e vahANanA kaptAnanI baiyara ophise AvIne kAle bahu bahu ciMtAo rahI gaI" "mAre volTaranA kAkAne tAbaDatoba maLavuM che. Aje atyAre ja cAlo ApaNe tyAM sudhI cAlI ja nAkhIe, susAna." susAnane e sUcanAnA virodhamAM kazuM ja kahevAnuM nahotuM, eTale teo tarata ja taiyAra thaI e tarapha javA nIkaLI ja paDyAM. jyAre teo saulakAkAnA dukAna-ghara pAse pahoMcyAM, tyAre bAraNA pAse UbhA UbhA UMce UDatAM kabUtarane avAja detA bAIlara'ne joIne susAnane bahu navAI lAgI. te tarata ja bolI UThI, "A to misisa ricArDajhane moTo ! enI bApaDInI jiMdagImAM pULa mUkanAra !" susAne pAse jaI tenA paDakhAmAM eka gaDado mArI tene kahyuM, "alyA, tArI mA to kahetI hatI ke tuM have tArAM bhUMDAM karamano Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 kAkAsalanI mulAkAte pastAvo kare che! te Avo pastAvo kare che, mUA ! kabUtarane pakaDIne ? mi. jilla kyAM che?" pelAe susAna tarapha joIne mAnI sahiyarane oLakhI lIdhI ane tarata javAba Apyo, "bahAra gayA che." to jA, emane belAvI lAva; temane kahe ke, mArAM nAnAM mAlikaNa temane maLavA AvyAM che." te kyAM gayA che tenI mane zI khabara ? mane kahIne gayA hoya to ne ?" pAchA kyAre Avaze e to kahetA gayA che ne, vAru ?" pharloransa pUchayuM. hA misa; pAchale pahore AvavAnuM kahI gayA che; eTale becAra kalAkamAM pAchA AvavA joIe, kharA." "temane emanA bhatrIjAnI AjakAla bahu ciMtA rahe che, kharuM ?" susAne pUchayuM. raeNbe susAna tarapha avajJA batAvavA e praznano javAba phaoNransa tarapha joIne ja ApatAM kahyuM, bahu ja rahe che, misa; pAMca miniTa paNa te sthira besatA nathI - bahAra jAya che ne aMdara Ave che." phaoNransa have tene pUchayuM, "emanA mitra kepTana kaTalane tuM oLakhe che ?" pelA daka-vALA ? hA, parama divase te ahIM AvyA hatA." tyAra pachI te ahIM AvyA nathI, kema?" susAne pUchayuM. "nA, misa, " be haju pharansa tarapha pharIne ja javAba ApatAM kahyuM. "kadAca oNlTaranA kAkA temane ja maLavA gayA haze, susAna." pharase tenA tarapha pharIne kahyuM. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 DebI eNnDa sana nA, nA, misa! te kepTana kaTalane tyAM to nahi ja gayA hoya; kAraNa ke te kahetA gayA che ke, je kepTana kaTala ahIM Ave, te kahevuM ke, "gaI kAle kema nahotA AvyA ? ane pachI pote pAchA Ave tyAM sudhI temane ahIM besADavAnuM mane kahyuM che." be vacce ja jaNavyuM. "kepTana kaTala kyAM rahe che, te tuM jANe che ? " phaloransa pUchayuM. rebe tarata DokuM halAvI "hA" kahI, ane Tebala uparathI eka melI cApaDI jevuM upADI, temAMthI saranAmuM kADhI moTethI vAMcI batAvyuM. phaleransa have susAna sAthe dhImethI vATAghATa karavA lAgI; ane roba potAnA peTrana mi. kArkaranI sUcanA mujaba badhuM dhyAnapUrvaka sAMbhaLavA lAgyo,--alabatta, meM bIjI tarapha rAkhIne ane nathI sAMbhaLato e dekhAva karIne. phaoNransa susAnane kahetI hatI ke, ApaNe kepTana kaTala pAse ja jaIe, tathA "sana enDa ere" jahAjanA kazA samAcAra AvatA nathI e bAbata te zuM dhAre che, te sAMbhaLI laIe; tathA temane pachI ahIM ja teDI lAvIe, jethI te sela-kAkAne kaMIka AzvAsana ApI zake. susAnane pahelAM te eTale dUra cAlIne javA bAbata muzkelI lAgatI hatI; paNa ghoDAgADI karIne javAnI vAta phaloransa karI, eTale te tarata saMmata thaI robane ja ghaDAgADI laI AvavA mokalavAmAM Avyo ane thoDI vAra bAda, phaleransa ane susAna kepTana kaTalanI makAna mAlikaNa misisa mekasTiMjaranI meDhAmeDha AvIne UbhAM rahyAM. misisa baeNkaTiMjara te ja vakhate potAnA aDhI varSanA chokarAne kAluM mArI beThI hoI, tathA tene cheka ja cUpa banI gayela joI Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkAselanI mulAkAte zerInI rastA uparanI ThaMDI pharasabaMdhI upara suvADI pAcho bhAnamAM lAvavAno prayatna karatI hatI. phaloransanA moM upara chekarA upara dayAkarAne bhAva chavAI rahelo joI misisa mekasTiMjare tene enA dekhatAM ja pharI pAcho dhIkhyo, ane pachI paththara upara suvADo. chokaro jarA zvAsa letA the, eTale jorase pUchayuM, "meDama, mApha karajo; paNa A kepTana kaTalanuM ja ghara che ne ?" nA, jarAya nahi." pelIe pitAno jaMgI hAtha halAvIne javAba Apyo. "to zuM, A nava naMbaranuM makAna nathI ?" koNe kahyuM ke, nava naMbaranuM makAna nathI ?" susAna have vacce bolI UThI, "mArI baI konI sAthe vAta kare che, e te vicAre ? sIdho javAba ApatAM zA vacakA paDe che?" "paNa tAre kepTana kaTalanuM zuM kAma paDayuM che, e mAre pahelAM jANavuM che." tAre jANavuM che kema ? to to bAlAM mAryA kara !" . phlera se have susAnane kazuM na belavA kahI, pelIne pUchyuM, kepTana kaTala ahIM rahe che ke nahIM, eTaluM kahevAnI maherabAnI karaze?" "koNa kahe che ke ahIM nathI rahetA ? paNa e kepTana kaTalanA bApanuM ghara nathI, eTaluM ja mAre kahevuM che. tene vaLI "ghara" zuM ne bAra" zuM ? e mANasa gharabArI thavAne lAyaka ja nathI. meM to tene gharabArI thavAne lAyaka mANasa gaNIne uparanA mALa bhADe Apyo hato; paNa nAlAyaka ! bhUMDane metI caravA nAkhyAM !" kepTana kaTale have nIce makAna mAlikaNe karelA bUmabarADA thoDA ghaNuM sAMbhaLyA; te potAnA kamarAmAM eka khurazI upara saMkocAIne besI rahyA hatA, ane temanI AsapAsa Akho kamare - bhIMta sudhdhAM - dhayAnuM sAbu-mizrita pANInuM khAbociyuM hatuM. temanI khurazInI AsapAsanI cheDI jagA ja karI hatI. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DimmI enDa sana pachI phaleransane susAna sAthe upara AvIne bAraNuM AgaLa UbhelI joI eTale kepTana kaTala caMkI UThyA. temaNe tarata ja pitAnA kArA TApunI kinArA sudhI dhasI jaI baMne jaNane pelo paNuM-klakAto dariyo eLagAvI dIdho. phalerase tarata ja pUchavA mAMDayuM, " kepTana-kAkA, vahAlA voTara viSe tame zuM dhAro cho ? have te mAro bhAI thayo che, e tame jANo che ne ? e atyAre kyAM che? ane enI salAmatI viSe kaMI citA rAkhavA jevuM kahevAya ke nahi ? tathA tame roja jaIne tenA kAkAne maLatA raho te ? kaMI nahi to enI sahIsalAmatInA samAcAra Ave tyAM sudhI to khAsa ! " kepTane tarata javAba Apyo, "mArI AMkhanA nUra ! vaoNlara viSe tamAre jarAya ciMtA rAkhavAnI jarUra nathI. e tarapha A varSe AhavA khUba kharAba thaI gayelI saMbhaLAya che; paNa vailara jevA nakkara hRdayanA chokarAo evI AbehavAne to kyAMya bharIne pI jAya. ane je jahAjamAM e gayo che, te jahAja paNa DhIluMpocuM nathI. vahANa ane mANasa baMnenuM ghaDatara nakkara heya, to game tevI AbehavA paNa temane pachADI na zake, samajyAM ? eTale e bAbatanI mane haju saheje ciMtA nathI." "paNa?" hA, hA, mane haju jarAya ciMtA thatI nathI, mArAM dilarUbA! ane ciMtA thavA lAge te pahelAM to vala'ra game te TApu uparathI ke game te baMdarethI ApaNane kAgaLa lakhI, kazI ciMtA na karavAnI khabara mekalAvaze ja. ane sala jisanI ciMtA dUra karAvavAno te mArI pAse eka sIdhe upAya che. baMjhabI je dariyAnA pANInA TIpeTIpAnI mAhitIvALo bIje kaI mANasa nathI. ene e badhI vAta kahevaDAvIe, eTale pachI sela jilsane paNa mAnyA kahevuM paDe." Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAkAsolanI mulAkAte pharase tarata ja kepTana kaTalane potAnI ghoDAgADImAM sAthe AvI baMjhabIne paNa sAthe laI sela-kAkAne maLavA AvavA vinaMtI karI. kepTana kaTalane have sAcI vAta kahI devI paDI ke, pitAne AkhuM makAna dhovAnA kAmamAM levo hato te kAraNe, temanI makAna mAlika misisa baeNkaTiMjare temano Topo kabaje laI, temanA bahAra javAnA svAtaMtryano nAza karyo che, eTale ja te gaI kAle ke Aje paNa potAnA mitra sela jilsane maLavA AvI zakyA nathI ! paNa te ja ghaDIe kamarAnuM bAraNuM jerabhera UghaDayuM, ane kepTana kaTalano Topo aMdara UDI Avyo. kepTana kaTala have bahAra javAnI paravAnagI maLelI joI rAjI thatA, phaloransa sAthe ghoDAgADImAM baMjhabIne tyAM javA nIkaLyA. jyAre badhI maMDaLI kAkA-selane tyAM AvI, tyAre te ghera pAchA AvI gayA hatA. temaNe saune AvakAryA. atyAre te Tebala upara nakazo pAtharI, vahANa ADuM avaLuM thaI gayuM hoya, to paNa tenI AzA mUkavAne mATe keTalA divasa pasAra thavA devA joIe, tenI gaNatarI karavAno prayatna karatA hatA. A badhAM AvyAM eTale temanI AgaLa te e bAbatanA pitAnA nirNaya jAhera karavA lAgyA; paNa phaloransa joI gaI ke, emanI AMkhe ane khAsa karIne temanI samajazakti kaMIka cakaLavakaLa thaI gayAM che. tenI ciMtAno pAra rahyo nahi. pharlorase atyAra Agamaca pote temane maLavA na AvI zakI, te badala dilagIrI vyakta karI, tyAre solomane tarata jaNavyuM, "huM hamaNuM tamane maLavA ja tamAre tyAM gayo hato. kAraNa ke, mAre tamane pahelAM eka vAra mArI AMkhe joI levAM hatAM, - pachI. . . ." Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 DI enDa sana "? eTale zAnI pahelAM ? ane TchI zuM ?" phalerase raDavA jevI thaI jaIne kAkA-selanA hAtha upara potAno hAtha bhArapUrvaka mUkIne pUchayuM. pahelAM ? huM zuM evuM bolyo hato? hA, hA, valTaranA samacAra Ave te pahelAM, ema mAnI lene." - "mAnI lauM? eTale zuM kahevA mAgo cho, kAkA-sela? tamArI tabiyata barAbara nathI zuM ? " paNa have kepTana kaTale baMjhabIne vAtacItamAM vacce nAkhavA prayatna karyo. baMjhabIe moTA moTA jyotiSIonI rIte sAruM narasuM ema baMne prakAre eka sAthe ja veTara ane tenA jahAjanuM nasIba bhAkhI ApavA prayatna karyo. temaNe kahyuM, "vahANa na hUkhyuM hoya, to na ja DUkhyuM hoya, vaLI; tathA vahANa na hUkhyuM hoya to oNlTara paNa DUkhyo na hoya, e cokkasa vAta che. ane jo e tarapha kharAba AbehavA naDI hoya, to evaDuM moTuM jahAja paNa na DUbe ema na kahI zakAya. Isa." potAnA anubhavano e pramANe lAbha ApI, teozrI vidAya thayA; tyAra bAda kepTana kaTale saune ema samajAvavAno prayatna karyo ke, baMjhabIe ApaNane AzAvaMta rahevAno ja Adeza Apyo che, - nirAza thavAno nahi. paNa kAkA-sela e kazA upara dhyAna ApyA vinA nakazA tarapha joI joIne kaMpAsa vaDe kaMIne kaMI nizAnIo karavA lAgyA. phaoNransa ciMtAtura najara emanA tarapha joI rahI. kepTana kaTale potAnA mitrane have bhArapUrvaka kahyuM, "dosta ! jarA hiMmata rAkhe - huM ApaNe A dilarUbAne temane ghera pahoMcADI AvI hamaNuM ja pAcho AvuM chuM. pachI ApaNe baMne Aje sAthe ja jamavA jaIzuM. Aje huM tamane ekalA choDavAno nathI." salemane javAba Ape, "Aje nahi, bhAI neDa! Aje mArAthI jamavA nahi AvI zakAya." Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTala kAme caDe che. "kema?" kehane navAI pAmI pUchyuM. mAre ghaNuM kAma che- ghaNuM ghaNuM vicAravAnuM che tathA gaThavavAnuM che. mArAthI nahi AvI zakAya. mAre hamaNAM ja bahAra javAnuM che." kepTana kaTala potAnA mitra tema ja pharansa tarapha navAI pAmI vArApharatI joI rahyA. pachI te belyA, "to kAle rAkho." "hA, hA, kAle; jarUra. je mAro vicAra karajo-mane yAda karaje; hA, hA, kAle, kAle, jarUra." to huM kAle vahelI savAre AvIza," ema kahI kepTana kaTala phaleransane ane susAnane temane ghera pahoMcADavA UpaDyA. chatAM, pAchA pharatI vakhate potAne ghera sIdhA javAne badale te kaMIka vicAra karI salemanane tyAM bahArathI ja DeyuiM karI jevA AvyA. temaNe joyuM ke, sela jisa Tebala AgaLa besI kaMIka utAvaLe lakhI rahyo hato, ane reba grAInDara gallA nIce pitAnI pathArI pAtharato hato. 25 kaeNpTana kaTala kAme caDe che kana kaTala ke UMghaNazI mANasa na hatA; chatAM sela jillane maLavA mATe vahelA UThIne te pahoMcI jAya te pahelAM ja potAne bAraNe reba grAInDarane AvI rahela joI te khUba navAI pAmyA." kepTane pUchyuM, "zI vAta che ?" be kUMcIonuM eka jhUmakhuM ane sIlabaMdha pAkiTa kepTanane ApatAM ApatAM kahyuM, "Aje savAre huM savApAMca vAgyAnA arasAmAM jAgI UThaze, tyAre mArA ezikA AgaLa A vastuo mUkelI hatI, dukAnanuM bAraNuM aMdarathI AgaLa ane tALuM mAryA vinAnuM hatuM, tathA mi. jisa cAlyA gayelA hatA." Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana cAlyA gayelA hatA ?" "vidAya thaI gayA hatA, sAheba. paNa pachI cAvIonA A jhUmakhA upara tathA A sIlabaMdha pAkiTa upara "kepTana kaTala mATe? evuM lakheluM hovAthI e badhuM laIne sIdho huM doDato ahIM Avyo chuM." paNa sela jisa kyAM?" kepTane ekadama reba upara dhasI jatAM AMkho phADIne pUchayuM. mArI IjajatanA sogaMda, sAheba, je huM bIjuM kazuM jANato houM te ! mane te hamaNuM ja nokarI maLI che, eTalAmAM to zeTha pote ja gharamAMthI bhAgI gayA ! mArI ja paristhiti vicAro ne sAheba " paNa kepTana kaTalanA manamAM vasI gayuM ke, A kharAba samAcAra lAvanAra chekare ja e kharAba hakIkata mATe paNa kAI ne kaI rIte javAbadAra hovo joIe; eTale temaNe reba nAsI na jAya evI vyavasthA karI laI pahelAM peluM pAkiTa pheDayuM, ane aMdarano kAgaLa vAMcavA mAMDayo- mArA vahAlA reDa kaTala, A sAthe mAruM vila ane vasiyata bIDeluM che. te eka varasa bAda pheDIne vAMcaje. athavA mArA vahAlA oNlTaranA kaMIka khAtarIbaMdha samAcAra maLe tyAre phoDaje." kepTana kaTale AgaLa vAMcavAne badala tarata reba upara tarApa mArI ane pUchayuM, alyA vila ane vasiyata be vastuo aMdara bIDyAnuM lakhyuM che, to vilanuM pAkiTa to aMdara che, paNa vasiyata kyAM che? sAlA cera, e vasiyata ekadama ApI de, nahIM te tAruM AvI banyuM jANu." reba bicAra karagaravA lAgyo, "sAheba, huM to mAre ozike mUkeluM hatuM te pAkITa sIlabaMdha laIne sIdho ahIM doDI Avyo chuM. mane bIjI kazI khabara nathI." A pUruM vAMcI lauM, pachI tArI vAta," ema kahIne kepTana kaTale pele kAgaLa AgaLa vAMcavA mAMDayo- "mAre viSe tamane kazA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTala kAme caDe che 187 samAcAra na maLe, athavA mane pharI kadI maLavA na pAmo, to paNa manetamArA jUnA mitrane yAda to karaje ja. huM paNa tamane chevaTa sudhI yAda karIza. game te thAya, meM upara kahyuM te mudata sudhI veMTara mATe enuM ghara sAcavI rAkhajo. e makAna upara have kazuM devuM rahyuM nathI; DebInI peDhInI lona bharapAI thaI cUkI che, ane e gharanI badhI cAvIo A sAthe tamane mokaluM chuM. mArA gayAnI vAta gupta rAkhaje. tathA mArI karI tapAsa karaze nahi." have, A paristhiti mATe koNa javAbadAra che, enI tapAsa karavAne kAme kaeNpTana lAgyA. temanI sAme roba sivAya bIjuM kaI hatuM ja nahi, eTale temaNe tenI ja saratapAsa levAnuM vicAryuM. paNa te arthe "sthaLa Upara pahoMcavuM joIe, eTale rebane khabhA AgaLathI pakaDI, te tarata selemana jisanI dukAna tarapha UpaDyA. makAnamAM pisI temaNe bAraNane aMdarathI tALuM mAryuM jethI reba bhAgI na chUTe. pachI tenI saratapAsa temaNe AraMbhI. temaNe rebane hukama karyo ke, tuM UMghamAMthI UTho tyAre tane ezikA AgaLa kevI rIte cAvIo ane baMdha pAkITa maLyAM, e badhuM pharIthI barAbara karI dekhADa. e riharsala rabane be-pAMca vAra karI batAvavI paDI. pachI, kepTana kaTala makAnane khUNekhAMcare selemana jilsanuM maDaduM chupAvI rAkheluM maLe che ke nahi te tapAsavA, rebane sAthe rAkhIne ja pharI vatyA. paNa kazuM hAtha na AvyuM; uparane mALa salemana jisane hajAmatane sAmAna, paheravAnAM cAlu kapaDAM tathA jeDA gharamAM kyAMya dekhAtAM na hatAM. ane salemana jise potAnA hastAkSaramAM lakhelA kAgaLamAM pite vidAya thavAnI vAta lakhelI hovAthI, kepTana kaTala have eTalA nirNaya upara pahoMcyA ke, salemana jilsanuM khUna rebe karyuM hoya ema mAnavAnI jarUra nathI; tathA selemana jilla A gharamAM mejUda Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 DombI anya sana nathI tenuM kAraNa te pAte gharamAMthI cAlyA gayA heAya, ema ja mAnavuM joI e. ane A nirNaya upara paheAMcyA pachI, kaeNpTana keTala svAbhAvika rIte ja ane vadhu jaladIthI e dhAraNA upara paNa pahoMcI gayA ku, vAlTaranI ciMtA asadgha banI jatAM, sAla jise bahAra jaIne ApaghAta ja karyAM che. kaeNpTana kaTala e vicAra AvatAM cheka bhAgI paDayA. volTaranI ciMtA temane paNa ochI na hatI; temAM pAchI peAtAnA A mitranI ciMtA umerAI. temaNe have raeNbane tenA ArApamAMthI mukta karyAM. pachI saeNleAmana jise ApaghAta karyAM heAya te tenuM maDaduM hAtha karavA temaNe rAbanI madadathI kinAre Thera Thera tapAsa karI. tathA bIje paNa jyAM jyAM maDadAMnI tapAsa karI zakAya, te badhe ThekANe te phrI vaLyA. eka aThavADiyuM UMce zvAse bhAre prayAsa karyAM pachI kaeNpTana kaTale e prayatna paDatA mUkayo. pachI selemana jise peAtAne lakheleA patra temaNe vAraMvAra vAMcavA mAMDayo. te uparathI temaNe nakkI karyuM ke, vaeNAlTara mATe enuM ghara sAcavI rAkhavAnuM kAma have temanA upara AvI paDe che. eTale temaNe jAte ja tyAM rahevA AvavAnuM ane dukAnane cAlu rAkhavAnuM nakkI karyuM. alabatta tema karavA mATe temaNe misisa mekasTejaranuM makAna cheDavuM paDe. ane te kAI paNa hisAbe sahelI vAta na hatI ! e makkama bAI, peAtAne tenuM ghara cheADI javAnI sIdhI paravAnagI Ape, e te temane azakaya ja lAgatuM hatuM; eTale temaNe tenA makAnamAMthI bhAgI AvavAne ja nizcaya karyAM. tadanusAra temaNe rakhane sAdhavA mAMDayo - jo dIkarA, ApaNe A makAna ane A dukAna saMbhALI rAkhavAnAM che, -- cAlu rAkhavAnAM che. ane ApaNe e maLI makkama prayatna karIe, te! A dukAna dhamadheAkAra kema na cAle, e mane samajAtuM nathI. ane dukAna dhamadheAkAra cAle, << -- Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana keTala kAme caDe che 189 teA pachI tane huM pagAramAM paNa baDhatI kema na ApuM ? paNa e badhA mATe tAre eka kAma bahu kALathI karavAnuM cheH AjarAja huM mAre ghera jAuM chuM, te kAle meDI rAte madharAte ja kadAca pAcho AvIza. paNa game teTalI rAta gaI hoya te!paNu, huM bAraNuM ThekuM ke tarata tAre bAraNuM udhADI devuM, ane mane pAne ja pesavA daI jhaTa bAraNuM baMdha karI devuM tathA AgaLe caDAvI deve. kAraNa ke, mArA pI pakaDavAmAM Avye haze, ane jo bAraNuM baMdha hAvAthI mAre bahAra vadhu UbhA rahevAnuM thaze, teA kadAca mane bAraNA bahArathI ja e leAkeA pAchA upADI jaze-- alabatta, mAre peAtAne ghera pALeA laI jaze. paNa mAre have mAre ghera nahIM, paNa ahIM ja rahevuM che, samayaiA ne?" kaeNpTana kaTala jyAre te rAte misisa maeNkasTiMjarane ghera jamavA beThA hatA, tyAre pAte A bAInI jANa bahAra tenA makAnane cheDI javAnA nirNaya karyAM hatA, te badala temane aMtarAtmA DaMkhavA lAgyA. eTale khAtAM khAtAM adhavaca ja temaNe pUchyuM, " maeNDama, maherabAnI karIne mArI pAsethI traNa mahinAnuM bhADuM tame agAuthI svIkAraze ? paNa zA mATe kaeNpTana kaTTala ?' pelIe paNa sAmI eTalI ja lAgaNI batAvIne kahyuM. >> r kaeNpTana kaTala maDadA jeveza kaMI nahi, maeNDama, paNa tame jo thaze; kAraNa ke, mane mArA paisA eTale tame jo svIkAre! te! meTI maherabAnI ! ' khAsa phIkA paDI gayA. temaNe kahyuM, svIkArazeA, teA mArA upara upakAra barAbara sAcavatAM AvaDatuM nathI. " bhale kaeNpTana kaTTala; huM paNa baheALA kuTuMbavALI bAI chuM, eTale paisA maLatA heAya tenI nA zA mATe pADuM? bhale tamAre jeTalA ApavA hoya teTalA Apo ne !" Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 De oI enDa sana pachI kepTane paracUraNa bharI rAkhavAne Dabo ThAlavIne kahyuM, "tamArA kuTuMbanA dareka nAnA jaNane aDhAra-aDhAra pensa paNa AmAMthI tame vaheMcI Apaje. ane have e badhAne ahIM mArI pAse thoDI vAra ramavA mokale, to meTI maherabAnI ?" A badhAM bALaka kenane bahu vahAlAM hatAM; ane e badhAM paNa kaeNpTana-kAkA upara bahu khuza hatAM. te badhAM sAthe kalAka be kalAka dhamAlamAM gALI, te badhAMne chevaTe kepTana kaTale UMDA nisAsA sAthe ravAnA karyA. te vakhate, temane badhAne pote chetarIne cAlyA javAnA che e vicArathI, kepTanane vaLI pAchuM khUba du:kha thaI AvyuM. moDI rAte gupacupa kepTane pitAne bhAre sAmAna eka paTArAmAM bharyo ane tene tALuM mArI dIdhuM. e badho sAmAna pote kadI tyAMthI laI jaI zakaze, evI temane AzA ja na hatI. pachI halakA sAmAnanuM temaNe eka poTaluM bAMdhyuM ane jyAre nIce badhAM nirAMte UMghatAM hatAM, tyAre kepTana dhIme rahIne dAdara UtaryA ane bAraNuM ughADI bahAra nIkaLyA. pachI bAraNuM sAcavIne pAchuM baMdha karIne te jorathI nAThA. misisa mekasTiMjara pathArImAMthI UThI pitAne pakaDIne pAchA laI javA pitAnI pAchaLa paDI che, enI tAdaza kalpanAthI tathA pote karelA mahA-aparAdhanA dila-DaMkhathI trAselA kepTana kaTala Akhe raste jorathI doDatA ja AvyA. sela jisanI dukAna AvatAM temaNe tenuM bAraNuM dhapadhapAvyuM. rebe iMtejArIthI temanI rAha joIne ja beTho hato. teNe bAraNuM ughADayuM tenI sAthe kepTana jhaTa aMdara pesI gayA ane peTaluM bAjue nAkhI, bIjuM kAI potAnI pAchaLa pAchaLa aMdara pesI na jAya te mATe bAraNuM baMdha karI pITha vaDe dhakelIne UbhA rahyA ne daramyAna rebe AgaLa barAbara bhiDAvI dIdho. keTalIya vAra bAda bAraNuM ughADAvavA bahArathI koI dhapadhapAvatuM nathI enI khAtarI thayA pachI, kepTana sAMsatA thaI khurazImAM beThA. rebe have hotAM hAMphatAM pUchayuM, "koI pAchaLa paDayuM che kharuM ?" Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTala kAme caDe che 191 kepTane kahyuM, "nA, nA, paNa je dIkarA yAda rAkhaje ke, pelAM be bAnu thoDA divasa upara ahIM AvyAM hatAM, te sivAyanI koI bAI kadI ahIM AvIne pUche ke kepTana kaTala ahIM che- to tarata kaheje ke, e nAmanA koI mANasane te kadI AMkhothI paNa je nathI ke kAne paNa sAMbhaLyo nathI; ane A gharamAM to e nAmano mANasa che ja nahi." "cokakasa, jarUra, kepTana; ema ja kahIza." "ane tAre kahevuM hoya to vadhArAmAM eTaluM paNa kaheje ke, chApAmAM e nAmano kepTana osTreliyA tarapha cAlyo gayo hovAnI khabara AvI hatI; e AkhuM-jahAja bharelA mANaso tyAMthI kadI ahIM pAchA na AvavAnI pratijJA laIne gayA che." reba have gallA nIcenI pitAnI pathArImAM sUI gayo ane kepTana uparane mALa salemana jillanA kamarAmAM jaIne sUI gayA. makAnanA AgalA bhAgamAM dukAna hatI, ane pAchalA bhAgamAM rahevAnuM ghara. be bhAga vacce kAcanuM bAraNuM hatuM, jethI makAnanA pAllA bhAgamAM beThA beThA paNa dukAnamAM najara rAkhI zakAya. kepTana kaTale bIje divase e kAcanA bAraNuM upara paDado laTakAvI dIdhe, jethI vahelI savAre ja dukAnamAM pesanAra potAne dekhI na zake. joke, rastA uparathI koI strI dukAna tarapha AvatI hoya, to pote te tene paDadA pAchaLathI joI zake. evuM kAI AvatuM dekhAtuM ke tarata te vacalA bAraNune AgaLa caDAvI daI, pAchaLanI killebaMdImAM surakSita thaI jatA ! daramyAna dukAnanA badhA sAdhana saraMjAmathI te paricita thavA lAgyA, tathA badhuM khUba jAte ghasI ghasIne tathA raba pAse ghasAvI ghasAvIne cakacakita banAvI dIdhuM. pachI e badhA saraMjAma upara pitAnI kalpanA mujabane bhAva lakhelI TikiTo paNa bAMdhI dIdhI. A badho sudhAro karI lIdhA pachI kepTana kaTala pote eka vaijJAnikanI adAthI dukAnamAM gharAkanI rAha joI kalAka sudhI besI rahetA. Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DepzI enDa sana alabatta, phaleransa AvI caDe, to tene kAkA-selanA samAcAra ApI devAnI temane utkaMThA hatI; paraMtu te te bahAragAma cAlI gaI hatI. mejara beMgasTaka kAme lAge che na kAkara menejara, mi. DemnIe lImiMTanathI mokalelA saMdezA mujaba tyAM jaI pahoMcyA. alabatta, gherathI nIkaLatA pahelAM te laeNransane maLavA tathA pitAnA pitAne kaMI saMdeza kahevarAvavo hoya to tene pUchavA gayA hatA. paraMtu phaleransane potAnI AkhI batrIsI batAvIne vAta karavA chatAM, te pitA pratye vizvAsa upajAvI zakyA nahIM. ane pharlorase pitAne mAtra potAnI yAda ApavAnuM ja jaNAvI patAvI dIdhuM hatuM. mikArkara AvatAM mi. DombIe mejara oNgasTakano temanI sAthe paricaya karAvyo. javAbamAM mitra kAkare mejarane mIThAzathI jaNAvyuM - tamArI AnaMdaprada-balaprada sobatathI mi. DombInA tana-manamAM AvuM sAruM parivartana sAdhI ApavA badala, ame sau tamArA khAsa AbhArI chIe!" mejare javAbamAM jaNuvyuM ke, "mane dhanyavAda ApavAnI kaMI jarUra nathI; kAraNa ke, mi. kaeNmbI jevA mahAna mitranI sobatamAM rahetAM mane potAne ocho lAbha nathI thayo." ATaluM kahI, mejara baeNgasToke, rASTranA eka mahAna dhaMdhedArIne potAnA menejara sAthe kAmakAjanI vAto patAvI levA mATe ekAMta ApavA, jAte khasI javAnI rajA mAgI. mi. DobI nA pADatA rahyA, chatAM mejara "samajadAra " mANasa Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mejara baMgasToka kAme lAge che 193 hatA; eTale te e kamarAmAMthI bahAra javA nIkaLyA. paNa tarata ja pUchavA lAgyA, "pelAM lokone mATe kaMI saMdeza kahevarAvavAno che, DombI ? huM tyAM ja jAuM chuM." "mArA vatI sAdara abhivAdana jaNAvaje." mi. DAbIe jarA saMkoca sAthe kahyuM. mejara cAlyA jatAM mi. kArkare kahyuM, "mejarane ahIM sArA paricayo hoya ema emanA belavA uparathI lAge che. ane te tamane e rIte sosAyaTI mAM kheMcI gayA e sAruM ja thayuM. tame badhI rIte "sosAyaTI" mATe ja sarajAyelA cho; paraMtu atyAra sudhI tame sosAyaTI, ne nava hAtha dUra rAkhI rahyA che, e joI mane ghaNo saMtApa thato hato." mi. DIne mi. kAkare bharAvelo khuzAmatane AvaDo moTo ghUMTaDo gaLe utAratAM jarA vAra lAgI; paNa pachI temaNe svastha thaIne kahyuM, "mane e mitra, arthAta mejaranAM mitro sAthe tamArI oLakhANa karAvatAM bahu AnaMda thaze. bahu sArA loko che." "bahu "sArA" eTale e mitrAmAM strI jAtinAM leka paNa che, ema mAnI ja lauM ne?" e badhAM ja-arthAta baMne jaNa bAnuo ja che." mAtra be ja ?" "teo mAtra be ja jaNa che, huM te lokAnI ja mulAkAte jAuM chuM; bIjA koI vadhu oLakhANa meM ahIM UbhAM karyA nathI." baMne baheno haze, kadAca ?" mA-dIkarI che." eTaluM kahI, mi. DAbI jarA saMkocathI AMkho nIcI karavA rahyA, teTalAmAM mi. kArkaranuM meM acAnaka kALuM adhAra thaI gayuM. temane a-putra banelA DeAmbI lagna karI, pAchI * samAjane phezanebala varga. De-13 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 DAI eNnDa sana : . sa-putra banatA dekhAyA. paNa mi DAkhIe peAtAnI AMkheA pAchI UMcI karI, tevAmAM tarata ja mi. kArkare peAtAnI mukhAkRti sarakhI karI lIdhI, ane kahyuM, " tamArA AbhAra mAnuM chuM; temanI eLakhANu karatAM mane ghaNe! AnaMda thaze. ane 'dIkarI ' zabda uparathI mane yAda AvyuM. huM misa DeAmmIne maLIne AvyA chuM. meM temane pUchyuM ke, huM lImiMgTana jAuM chuM - tamAre kaMI saMdeza! tamArA pitAzrIne kahevarAvave che ? - temaNe temane kaze! saMdeza ApIne mane AbhArI karyAM nahi. alabatta, emanI saprema yAda tamane devarAvavAnuM temaNe pharamAvyuM ja che." mi. DAmbInuM mAM phloransanuM nAma AvatAM vicitra banI gayuM. kArkaranI tIkSNa najarathI e vAta chUpI na rahI. << mi.DAmmIe have kArkarane peAtAnA vepAradhaMdhAnA samAcAra pUchyA. kArkare thADA kAgaLeA rajU karyAM bAda TUMkamAM sAra jaNAvyA ke, sAmAnya rIte ApaNA dhaMdhA upara nasIbanI je yArI rahetI hAya che, te chevaTanA ochI rahI che; paNa e aMge kazuM ciMtA karavApaNuM nathI. loiDjhavALAoe sana eNnDa eNra 'jahAjane DUbI gayeluM mAnIne lakhI vALyuM che--joke, ApaNe tene taLiyethI saDha sudhInA vIme utarAvye ja hatA. ' >> ' ThIka; vImeA che, eTale kazuM nukasAna nahi jAya. joke, emAM pelA cheAkarA vekTara-ge hatAH paNa e chekarA pahelethI ja mane khAsa gamyA hoya ema mane lAgyuM nathI. " tr mane paNa te gamyA nathI. " kArkara vacce karelI Dakhalane avagaNIne miDAmbIe vaeNlTara bAbata peAtAnuM kahevuM pUruM ! karyuM. ja " chatAM mane lAgyA kare che ke, e cheAkA e vahANu upara kadI caDayo ja na heAta, tene paradeza mekaNyeA ja na heAta, te vadhu sAruM thAta. 22 " tame tamArA mananI e vAta pahelethI na kahI dIdhI, e khATuM thayuM. tema chatAM huM pote ema mAnuM chuM ke, je thayuM te sAruM ja thayuM Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mejara oNgasTaka kAme lAge che. che. te ahIM ghera rahyo hota, tenA karatAM atyAre jyAM haze tyAM te hoya e vadhu sAruM che. mane pitAne e bAbatamAM lavaleza zaMkA nathI. kAraNa ke, misa DebI bahu vizvAsu svabhAvanA ane juvAna che- kadAca tamArI putrI tarIke hAvAM joIe teTalAM ataDAM rahI jANatAM nathI- alabatta, . e vAtanI kazI ciMtA karavA jevuM kAMI banyuM nathI, enI mane khAtarI che. paNa, tame mArI sAthe A saravaiyAM jarA tapAsI jozo ?" phaoNransanI bAbatamAM kArkare karela ghA mitra DAbInA marmasthAnamAM saceTa pahoMcI gayo. ane bAkInI mulAkAta daramyAna paNu kAkare mi. DAbIne pharansa pratyenA gussAne ADakatarI rIte avAranavAra saM kArya karavAnuM ja kAma karyA karyuM. daramyAna mejara oNgasTaka kliyopeTrA rANu pAse pitAnI salAma sAdara karavA pahoMcI gayA hatA. mejarane jotAM ja rANIjI taDUkyAM, "A kayuM asahya prANI ahIM AvyuM che? mArAthI e dekhyuM jatuM nathI. tuM je jAnavara hoya, te ahIMthI vidAya thA !" "je. bIne dezanikAla karavAnI kaThoratA tamArAthI dhAraNa karI zakAya tema ja nathI, maeNDama; ane sevaka-jozane e vAtanI gaLA sudhI khAtarI che." Ama kahI mejara liyopeTrAnI barAbara sAme AvIne goThavAI gayA. tarata ja misisa skayUTane pitAnA hajUriyA vidharsane pUchI lIdhuM ke, misisa TaeNgara kyAM che? ane misisa TaeNgara potAnA kamarAmAM che, ema tene mee jANI, tene kamarAnI bahAra vidAya karatAM kahyuM, "bAraNuM baMdha karato jA, ane hamaNAM huM mulAkAtamAM chuM, e jANuM rAkha." vidharsa gayo eTale mejara AgaLa bolyA-"mejara to buTTo mANasa che; te kabUla karI le che ke, eka jaNe ane mAtra eka ja jaNe (misisa kyUTane sto !) tenA aMtarane haMmezane mATe bhedI nAkhyuM che- kavaca-bara sudhdhAM ! paraMtu A duniyAnI navI ajAyabI meM e Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 DI enDa sana joI ke, DombI jevA mAtra tijorIne patarAnuM hRdaya paNa cheka cALaNI jevuM thaI gayuM che, meDama, tenA upara have jarA dayA dAkhavavAmAM Ave to ThIka; nahi to mAro mitra bicAre yoneTanA ghAthI mAryo jAya tema sadaMtara mAryo jaze." kliyopeTrAe jarA sAbadI thaI mejara sAme tINI najara karI lIdhI. pachI pAchI rANIsAhebAnI bephikarAI dhAraNa karIne te bolI, "mejara oNgasToka, huM pote to A duniyAnI rIta bahu ochI jANuM chuM; alabatta, mArA e bina-anubhavano mane kadI pastA paNa nathI tha; kAraNa ke, huM jANuM chuM ke, A duniyA e mAtra rUDhi-ziSTAcArathI bhareluM jUThuM sthAna che, temAM kudarata-prakRti-svAbhAvikatA-sAhajikatAne lezamAtra sthAna nathI. tyAM hRdayanA saMgItanI ke AtmAnA UbharAnI ane evI badhI kAvyamaya bAbatonI kazI kiMmata nathI. chatAM tamArA kahevAne sAco artha huM samajI hAuM, to tame mArI vahAlI eDithanI bAbatamAM kAMIka kahyuM che, kharuM ne ?" "vAha meDama ! badhA bAhya keTalAne bhedIne tamArI dRSTi aMdaranA rahasya sudhI kevI pahoMcI jAya che!" "to mejara oNgasToka, e bAbatamAM ja mArI kharI nirbaLatA che. huM mA tarIke bahu niSphaLa nIvaDavA sarajAyelI chuM. potAnI putrIne kema karIne AgaLa karavI, ke tene mATe yogya - samucita sthAna kevI rIte zedhI ApavuM, e kazAnuM mane kAMI ja jJAna nathI ke kAMI bhAna nathI. huM to kudaratanuM nirdoSa mugdha paMkhI mAtra chuM, kevaLa gAvAnuM ane kudaratamAM UDavAnuM jANuM chuM. duniyAnA vyavahAronI kRtrimatA ke kAvatarAkherI mane lezamAtra pasaMda nathI." maeNDama, mejara oNgasTaka bahu buTTo mANasa che; huM pUchuM chuM ke, ApaNe dekhIne eDitha gregara sAthe paraNAvI de che ke nahIM ?" "paNa ApaNe zI rIte paraNAvI daIe, rahasyamaya prANuM ?" "meDama, mejara oNgasTaka pUche che, gALe DombIne eDitha Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mejara oNgasToka kAme lAge che 197 sAthe paraNAvI devo che ke nahIM ?" ATaluM kahIne temaNe eka AMkhane micakAre rANI tarapha karI, cakAro vagADayo. misisa kyuTane zabdamAM kaze javAba ApavAne badale mejara tarapha evI dRSTithI joyuM ke, e zurA aphasara, potAnA premazauryane paDakArAyeluM mAnI, temanA ati lAla hoTha upara eka cuMbana ja dabAvI devAnA hatA, paraMtu misisa kyUTane tarata potAnA hAthamAMnA nAjuka paMkhAne, jyAM humalo thavA vakI hatI tyAM, vacce dharI dIdho. meDama DebIne phAMdIe, to mArI mAchalI pakaDI kahevAya." dhata , paisApUjaka pAjI mANasa! AvA bina-kudaratI vicAra tane zI rIte AvI zake che ?" paNa mejara to misisa skayUTananI jALane ArapAra pAmI gaye hate; eTale teNe to potAnI rIte ja javAba vALyo - "DombI paNa e mATe Atura hoya ema lAge che. beMgasToka badhuM jANe! jebIthI kazuM chAnuM na rahe, meDama, have DombI chaTakI zake tema nathI ! tame tamArI jALa sakkasa karatAM cAle, ane pariNAma mATe jebI. upara vizvAsa rAkho." paNa mejara tame kaho cho te sAcI vAta che ? ApaNe e pariNAma mATe AzA rAkhI zakIe ?" misisa skayUTana have "kudaratI" vAta upara AvyAM. pitAno irAdo te mejaranI madada vinA pAra pADI zake tema nahotAM, ema te barAbara jANatAM hatAM. jarUra AzA rAkhI zakIe, meDama; A jagatanI ajoDa suMdarI kliyopeTrA ane tene mAnIte enTanI beMgaka, eDitha DesmInA vaibhavazALI mahelamAM, eka divasa jarUra pote meLavelI A siddhi viSe AnaMdapUrvaka vAto karatAM beThAM haze. DombIne jamaNo hAtha kahevAya e ene menejara Aje Avyo che. ane ene paNa A vAtanI khabara paDatI thAya evI DombInI aMtaranI IcchI huM pAmI gayo chuM. ThIka, paNa DebIe kAle savAre vairavika kesala ane kenilavartha sudhI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 DombI eNnDa sana javAnI pArTI geAvI che. tamane baMnene - mA-dIkarIne sAthe joDAvAnI vinaMtI karatA tenA hastAkSaravALe! patra A rahyo. paNa eTalAmAM eDitha kamarAmAM AvatAM ja misisa kayUTane vAtacItane utsAhabharyAM DhaMga cheADI, ekadama thA ALasane bhAva dhAraNa karIne kahyuM, " vahAlI eDitha, tuM kayAM cAlI gaI hatI ? atyAra sudhI tArI gerahAjarI mane ADI te avaLI sAlatI hatI. >> - ' vAha tame vidharsa mAraphata kahevarAvyuM hatuM ke, tame mulAkAtamAM che, eTale huM bahAra rahI. " ' "maeNma, tame mane mulAkAtI gaNIne bahAra rahyAM, e A buDhDhAje. upara krUratA - atyAcAra karyAM kahevAya. "" " khare ja, bhAre atyAcAra kahevAya, e huM jANuM chuM." eDithe eTalI svasthatAthI javAba ApyA ke, mejara chebhIleA paDI gayeA. " mejara kheMgasTaoNka, sAmAnya rIte duniyAnuM evuM nirupayeAgI ane aNagamatuM prANI che. misisa kayUTana nirapekSatA batAvavA mATe khelavA gayAM. 22 "" ** mamA ApaNe ekalAM ja chIe; A badhA bhASA-prayAgeAtA dekhADa karavAnI jarUra nathI. mejara tamAre mana kevA che, te huM jANuM chuM. ' ATaluM te evA zAMta tucchakArathI ane evI haLavI kaDavAzathI elI ke, tenI mA paNa e prahArathI dhaNudhaNI UThI. " mArI vahAlI dIkarI ! " * " hA, hA, huM hajI * strI ' nathI thaI, e huM jANuM chuM. * Aje tuM kema AvI AkaLI banI gaI che, vAru? jo, mejara beMgasToka mi. DAmbI taraphathI kevI ciThThI lAvyA che! temaNe kAle nAstA mATe tema ja vAvika ane nilavartha jevA javAnI pArTI mATe AmaMtrIne ApaNane AbhArI karyAM che. tuM AvIzaja ne ? " Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mejara bagasTaka kAme lAge che hai, huM AvIza, ema ?" te, lAla lAla thaIne tathA utAvaLe zvAsa letI bolI. "jANatI ja hatI ke, tuM AvIza, mArI lADakI. pUchavAnuM e te, tuM kahe che tema, eka ziSTAcAra che. A rahI mi. DombInI ciThThI." "AbhAra; mAre te vAMcavI nathI." "to pachI huM teno javAba ApI daIza. joke, eno javAba ApavAmAM tane mArI sekreTarI banAvavAnI mArI marajI hatI." chevaTe, misisa skayUTane lakhI Apela javAba laIne mejara baMne bAnuonI premazauryabharI vidAya laIne cAlatA thayA. hoTale pAchA pharI, mejara jyAre mi. DombIne maLavA temanA kamarAmAM gayA, tyAre tyAM ekalA mi. kArkara ja beThelA hatA. temaNe tarata potAnA UjaLA dAMtanI batrIsI mejarane sAdara karI. kema sAheba ! kyAMya pharavA karavA nIkaLyA hatA ke nahi ? " mejare pUchayuM. "bhAge ardhoeka kalAka bahAra nIkaLyo hoIza." "atyAra sudhI bijhanesanI ja vAto cAlI, kema ?" naryo bijhanesa to nahIM, bIjuM paNa ghaNuMya hAya ne mArA sAheba ? paNa tamane mi. DombInA aMgata mitra gaNIne -" ane tamArA paNa, mArA sAheba, buddho mejara bI. pitAne tamAre paNa aMgata mitra gaNavA vinaMtI kare che sAheba." ThIka, ThIka, sAheba! mane ATaluM bahumAna eka sAcA dilanA mANasa taraphathI maLe che, ene huM mAruM dhanyabhAgya mAnuM chuM. paNa huM e kahevA mAgato hato ke, Aje miDebI mane kaMIka bedhyAna jevA lAgyA. alabatta, emanA jevA vicakSaNa mANasa to AMkho mIMcI rAkhe topaNa kAmakAjanI badhI vAta pAmI jAya; chatAM Aje te Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 DI enDa sana badhA kAgaLo jotI vakhate, haMmezanI jema ekAgra na lAgyA, e sAcI vAta." ema ne ?" mejara DacakAro vagADIne belyA; "mArA sAheba, e bAbatamAM eka strI javAbadAra che !" ema ? zI vAta che ? mi. DombI ane strI ? azakya !" kAryare mejara pAsethI badhuM kaDhAvavA paMpa zarU karyo. are hA," mejare kArkaranA koTanA baTanane hAthamAM pakaDatAM tenA kAna pAse mAM laI jaIne kahyuM; "ane bhAre suMdara che - asAmAnya suMdara ! juvAna vidhavAsto; paNa sArA kuTuMbanI che. DombI kAna sudhI enA premamAM DUbI gayA che, e hakIkata che sAheba kArI kakaDatI hakIkata che, sAheba. baMne pakSe sArI vAta che. DesbiI pAse DhagalAbaMdha milakata che, tyAre ADetha pAse DhagalAbaMdha "mAla" che - so Tacano suMdara mAla !" 27 eDitha Ibha0 kArkara vahelI savAre uThI gayA. temanA mananI sthiti jarA gUMcavAyelI hatI. eTale zAMti mATe te ekalA ja pharavA mATe bahAra nIkaLI paDyA. te zahera bahAra nIkaLI AvyA hatA. dUra vRkSanuM eka jhuMDa hatuM. tyAM pharavA-besavA AvanAra mATe kyAMka kyAMka bAMkaDA paNa mUkelA hatA. alabatta, pharanArAonI paNa e bAju jhAjhI avarajavara nahotI rahetI : tathA A samaye to tyAM koI AvyuM hovAno saMbhava mitra kArkarane paNa lAgatuM nahote. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 eDitha paNu jevA te eka vizALa thaDavALA jhADano cakarAvo laI bIjI bAju nIkaLyA ke sAme eka bAMkaDA upara beThelI strI temanI najare paDI. te strIne pizAka bahu sughaDa hato; ane te nIcI AMkha karI, potAnA aMtaramAM cAlatA tumula yuddhane jANe gupacupa nihALI rahI hatI. DI vAra bAda te strI tucchakAradarzaka ceSTA sAthe UThIne UbhI thaI. te vakhate kArkara joI zakyo ke, e strI sauMdarya ane gauravanI bAbatamAM jANe eka mahArANunI adA dharAvatI hatI. paNa kAryara uparAMta eka jipsI jevI kadarUpI buThThI bAI paNa A suMdarI tarapha tIvra najare dUrathI joI rahI hatI. e suMdarIne UbhI thatI joI pelI buTTI tarata AgaLa AvIne teno rasto rokIne UbhI rahI. "mane tamAruM bhaviSya bhAkhavA de, mArAM suMdara bAnu," e DesIe kahyuM. huM mArI jAte ja bhAkhI zakuM chuM." javAba maLyo. "hA, hA, paNa sAcuM bhaviSya nahi bhAkhI zako: tamArA caherA uparathI bhAre dolata, bhAre vaibhava huM pArakhI zakuM chuM, mane eka rUpaiye ja Apajo; huM tamAruM sAcuM bhaviSya bhAkhI ApIza." "mane mArA bhaviSyanI barAbara khabara na hoya tone !" pelI suMdarI hasatAM hasatAM belI. zuM ? to tame mane kazuM ja nahi Apo ? to tamAruM bhaviSya na bhAkhavA mATe mane kAMIka Apo. nahi to huM tamArI pAchaLa pAchaLa e bhaviSya moTethI belI saMbhaLAvIza !" mi. kArkara have AgaLa AvyA ane pelI suMdarI bAjue thaI cAlI jatI hatI tenA tarapha heTa UMcI karI, salAma bharI, pelI DesIne cUpa rahevA ane pelAM bAnunA rastAmAM na AvavA dhamakAvavA lAgyA. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * DombI eNnDa sana pelI suMdarI mi. kArkare khajAvelI sevA badala peAtAnuM mAthuM saheja namAvI temane! AbhAra mAnI cupacupa cAlatI thaI. pelI DeAsI have kArkara tarapha vaLIne kheAlI UThI, " te! tame mane kaMIka Ape!; nahIM teA huM tenI pAchaLa tenuM bhaviSya bhAkhI batAvIza.' paNa pachI mi. kArTara tarapha jarA tINI AMkhe joI, jarA vicAramAM paDI, te eTalI UThI, "hA, hA, tame ja mane kaMIka ApI de, nahi teA huM tamArI pAchaLa tenuM bhaviSya bhAkhI saMbhaLAvIza !" HH maeNnejara kAre khIsAmAMthI ziliMga 202 " mArI pAchaLa, muThThI ? " kADhI tenA hAthamAM mUkatAM kahyuM. "hA, huM jANuM chuM ! muThThIe ziliMga hAthamAM letAM kahyuM. "" * tuM zuM jANe che? e suMdara strI kANu che, e tuM kayAM jANe che? ' DeAsI gupacupa eka jhADanA thaDa AgaLa besI gaI, ane suMgI saLagAvI phUMkavA lAgI. pachI mi. kArkara thADuM hasI AgaLa cAlavA lAgyA, eTale temanI pAchaLa te melI-~~~ " tA sAMbhaLe!! eka bALaka marI gayuM che, eka jIvatuM che : eka patnI marI gaI che, ane bIjI Ave che. jAe, tene maLavA jA ! mi. kArTara acAnaka thAbhyA ane pAchA vaLI tenI sAme jovA hatI. mi. kAra theADuMka dheAbhI pharI bUma pADI, " jAe!, tene lAgyA. e muThThI cuMgI phUMkaye jatI AgaLa cAlyA, eTale e DeAzIe maLavA jAe !'' 2 mi. kAra hoTale pahoMcyA, tyAre mi. DAmbI ane mejara nAstAnI taiyArI karAvI, pelI khAnue Ave tenI rAha joI rahyA hatA. aMte bAnue gheADIka meADI AvI; ane meDuM thavAnuM kAraNa jaNAvatAM misisa kayUTane kahyuM ke, eDitha mAruM citra cItaravA mATe ceAgya draSTikANu pasaMda karavAmAM rahI, eTale meADuM thaI gayuM. "" Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra C ' ) 1 - 1 che ? _ _ kaie A , -:--- Rii L jI khA ( DINNI ' . ra YA" INDHI | HINDI j/AI :: Sk , T ; : , : be , nI eka che A G 1 / kema A (fift. ) kAjo, ' M , jipsI jevI bAInA trAsamAMthI mi. kArkara eDi ne choDAve che. - pR. 202. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 eDitha paNa eDithanI oLakhANa mi. DAbI kArkarane karAve, te pahelAM ja te baMne ekabIjAne oLakhI gayAM hatAM : pelI jipsI bAI jene rokIne pajavavA IcchatI hatI, te ja e hatI ! paNa eDitha eTaluM vadhu paNa samajI gaI ke, kArkara je mitra DombIne menejara hoya, to te jyAre pelI jipsI bAI AgaLa pragaTa thayo, te pahelAM jhADa pAchaLa chupAI rahI, tenI jAsUsI karato hevo joIe! ravika ane kenikavartha tarapha javAnI AjanI goThavAyelI pArTInI vAtamAM ja nAsto pUro thaye; ane pachI taiyAra rakhAyelI ghoDAgADImAM baMne bAnuo miDobI ane mejara besI gayA. mejarano neTiva hajUriye ane misisa kyUTanane vidharsa gheDAgADI pAchaLa UbhA rahyA. ane mitra kAryara gheDesavArI karI e gheDAgADInI pAchaLa pAchaLa AvavA lAgyA. niyata sthaLe pahoMcI, sau ghoDAgADImAMthI UtaryA, eTale misisa skayUTane killAnI khUbIo mi. kArkarane batAvavAnuM potAne mAthe lIdhuM ane tene hAtha potAnA hAthamAM lIdhe; eTaluM ja nahi, mejarano hAtha paNa pitAnA bIjA hAthamAM pakaDI rAkhyo. arthAt miDAbI eDithano hAtha pakaDI aLagA thaI zake evI sagavaDa karI dIdhI. tyAra bAda, misisa kyUTana game te bahAne evI rIte A lekAne pAchaLa rekI rAkhavA lAgI ke jethI pelAM be ekalAM AgaLa jaI zake ! voravika-pheMsalanuM nirIkSaNa pUruM thayuM eTale sau AsapAsanAM jevA lAyaka sthaLonA nirIkSaNa mATe UpaDayAM. eka sthaLe teo ghoDAgADImAMthI nIce UtaryA hatAM, te vakhate mi. DombIe AjanA divasanA saMbhAraNuM tarIke te sthaLanuM citra derI ApavA eDithane vinaMtI karI. citra deratI vakhate eDithanI pAse UbhA rahI pensile taiyAra rAkhavA tathA ApavA mi. DombIe kAkarane jaNAvyuM; ane kArkare e Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 DI enDa sana kAma pUrI niSThAthI bajAvyuM. temaNe egya dAkSiNya sAthe, avAranavAra citarAtA citranA sauMdaryanuM varNana, cItaranAranA sauMdaryane lAgu paDe evI bebhaththu bhASAmAM karyA karyuM ! chevaTe kenilavarthanAM khaMDerenuM nirIkSaNa pUruM karI, sau pAchAM pharatAM hatAM, te vakhate kArkara ghoDAgADInI pAchaLa AvatAM AvatAM vicAravA lAgyo ke, A benuM lagna thaze, topaNa enI pAchaLa ekabIjA pratyeno prema ke AkarSaNa to bhAga nahIM ja bhajavatuM hoya. ane A lagnanI zakyatAthI tenA manamAM je gupta bhayano saMcAra thayo hato, te ghaNe aMze dUra thaI gayo. kAraNa ke aMtarathI aLagAM rahetAM e be jaNa tene mATe sarakhAM ja bhedya banI rahe ! A lagnathI miDombI kazuM vizeSa baLa meLavavAnA na hatA ! hoTale pAchA pharI jamyA bAda pilAM be potAne mukAme pAchAM pharavA mATe kAcagADImAM beThAM, tyAre miDombIe misisa skayUTana beThAM hatAM te taraphanI bArIe jaIne dhIme avAje kahyuM, "AvatI kAle misisa geMgaranI eka khAsa kAraNasara mulAkAta meM mAgI che, ane temaNe mane bAra vAgyA bArane samaya ApI AbhArI karyo che. e mulAkAta pachI tame paNa mane ghera ja maLazo, evI AzA che." misisa yUTana e sAMbhaLI, evAM gAbharamAM thaI gayAM ke, jANe emanA juvAnInA divasomAM emane ja kAI manapasaMda yuvAne paraNavAno prastAva rajU karyo hoya ! 3 ghera gayA pachI mAe rAtane mATe potAnA badhA zaNagAra potAnI tahenAtabAnu pAse utarAvavA mAMDyA : vALa UtarI gayA; kALI kamAnadAra bhaMmare nIcenAM bhUkharAM ThUMThAM bahAra nIkaLyAM; cimaLAyelA phIkA hoTha UMDA UtarI gayA; cAmaDI DhIlI paDI gaI ane kilapeTrA rANanI jagAe eka buThThI ThacarI strI AvIne UbhI rahI. dAMta vagaranA tenA mano avAja paNa badalAI gaye. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke teNe ApI bhaye bhAra . eTaluM ja eDitha 205 ekalAM paDyA pachI temaNe eDithane pUchyuM, "kAle pelo mulAkAta mAgIne maLavA AvavAno che, e vAta tuM kema mane karatI nathI, re?" "kAraNa ke, tame jANo che, mAtuzrI !" e eka chellA zabda upara eDithe je kaTAkSabharyo bhAra mUkyo hato, tethI DesI AkhI ne AkhI kaMpI UThI. "tame jANo cho ke, teNe mane kharIdI lIdhI che," eDithe AgaLa umeryuM; "teNe pitAne se I-vicArIne karyo cheeTaluM ja nahi, potAnA menejarane paNa e sodAnI bAbatamAM pUchI lIdhuM che. e sAdo ATalI sahelAIthI patavI zakavA badala tene abhimAna paNa thAya che, kAraNa ke, bIjA yuvAnone bIjI yuvatIonAM hRdaya jItavA je kAMI takalIpha levI paDe che, tevI kazI ja tene levI paDI nathI ! "mAla" tene kharIdavA mATe ja dharavAmAM Avyo hato, ane tenI pAse e mAla kharIdavA mATe pUratA paisA hatA ja ! eTale kAle sado pAke thaI jaze. he bhagavAna, chevaTe A mATe huM jIvatI rahI hatI ?" e chellA zabdo bolatI vakhate enA AkhA suMdara mAM upara potAnI jAta pratyenI ghaNuno bhAva vyApI rahyo hato.. mA have have takI UThI, "tuM tArA manamAM zuM samaje che ? nAnI chokarI hatI tyArathI tuM -" hai? nAnI chokarI ? tame mane kyAre nAnI chokarI rahevA dIdhI che? pahelethI tame mane puruSone phAMdavA mATenI kAvatarAkhora, dhaMdhedArI, nakharAMbAja strI ja banAvI rAkhI che - huM mArI jAtane ke tamane oLakhuM te pahelAM ! tame eka pUrI strIne ja janma Ape che; ane Aje e strIe tamArA dhAryA mujabano eka mAtabara zikAra teDI pADyo che." ATaluM bolI teNe potAnI chAtI upara potAne hAtha jorathI pachADyo ane AgaLa kahyuM, "juo mA, mArI sAme juo. tamAruM A pharajaMda pramANika hRdaya zuM che ke prema zuM che, e zIkhyuM ja nathI. www Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 DammI enDa sana nAnAM chokarAM khelatAM kUdatAM hoya, te uMmarathI tame mane pharebabAjI ane kAvatarAMkharI ja zIkhavI che. mArI juvAnInI zarUAtamAM ja tame mane evA jaNa sAthe paraNAvI, jenA pratye mane upekSA sivAya bIje kaze bhAva ja nahoto. ane jyAre tene maLanAro vAraso tene maLe te pahelAM ane vidhavA mUkIne e marI gayo, tyAre paNa tamane pUratI sajA na thaI hatI, eTale e pachInAM daza varSe paNa mAre kevuM jIvana gALavuM paDayuM che !" "kevuM jIvana gALavuM paDayuM che, re ? tane sAruM ThekANuM maLe enI rAha jotAM ane kAziza karatAM e daza varSa ApaNe gALyAM che. ane have tAre joIe tevuM ThekANuM maLI AvyuM che, ene vicAra kema nathI karatI ?" hA, kharI vAta che, bajAramAM evo koI gulAma nahi hoya, gujarImAM evo koI gheDo nahi hoya, jene daza daza zaramabharelAM varSo sudhI mArI peThe bIjAone batAvavAmAM ke tapAsavA mATe AgaLa dharavAmAM Avyo hoya! game tevI mUrkhAo, uchuMbala durAcArIo ane tavaMgara badamAze mane kharIdI zake te mATe mane dharyA karavAmAM AvI che: ane tamArI cAlAkI tathA kAvatarAkhorI pAmI jaI, teoe mane paDatI mUkI che. are, koI bajAru mAla jevuM ja mAruM nAma mazahUra thaI gayuM che. IgleMDanA nakazA uparanAM ArAma-vizrAMtinAM badhAM mathakee tame mane harAjImAM mUkI che; ane jene mana thAya te badhA AvI mane phAve tema tapAsI gayA che. A badhAthI mArAmAM svamAna jevI koI cIja rahI nathI, ane mane mArA pratye ja ghaNuM AvI gaI che. A mAruM "bacapaNuM tame mane yAda karAvavA beThAM che ? khAsa karIne AjanI rAte to e zabda mane yAda na ja karAvaze." are te yogya uttejana ApyuM hota, to atyAre Agamaca tuM vIsa vakhata sAre ThekANe paDI gaI hota." Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eDitha r teA adhAtI nA, nA; huM kAI ne zuM uttejana ApuM ? paDatI mukAyelI ThaMDI cIja chuM. kAryanI sAme dharavA jevuM mArApaNuM mArAmAM zuM che? jene joitI heAya te mane harAjImAM ThIka lAge te kharIdI laI zake che. te sau mArI AvaDatA jovA jANavA mAge che, ane huM temane batAvuM chuM; temanI AvaDatA jovA jANavAne mane adhikAra ja nathI ! jema managamatA pati pasaMda karavAne paNa ! " "tuM Aje eDitha, tArI mA- thatI sAthe bahu vicitra vAte karI rahI che !" ** tamArA karatAM mane ja A badhI vAtA karavA jatAM AchI navAI nathI lAgatI. paNa mArI keLavaNI ghaNA vakhata pahelAM pUrI thaI gaI che. have huM dhaNI pAkaTa banI gaI chuM; dhIme dhIme huM eTalI nIcI UtarI gaI chuM ke, have mArI marajI mujabanuM navuM jIvana zarU karavAnuM mAre mATe zakaya rahyuM nathI; kAraNa ke, ema karavA mATe mAre tamArai marajI mujabanuM jIvana gALavAnuM cheADavuM joie. paraMtu kAI paNa strInA hRdayane sAcuM ane sAruM banAvanAra kAI paNa cIja kadI mArA hRdayamAM pravezI nathI; sArA ane sAyA thavAnA mArA prayatnamAM sAtha Ape evuM kazuM baLa huM mArAmAM pAmI zakatI nathI. ApaNe dIna-garIba chIe, ane ApaNe kAI tavaMgarane AMdIne ja tavaMgara banavAnuM che, eTaluM huM jANuM chuM. tame mArAmAM eTale ja saMkalpa UbhA thavA dIdhA che; te uparAMta bIjuM kazuM ApavAnuM dekhADIne A mANasane paNa chetaravA meM prayatna karyAM nathI." 207 << A mANasane? tuM te jANe ke ene dhikkAratI heAya ema tene viSe khele che !" "tA zuM huM tene prema karuM chuM, ema tame mAne che? ene munIma paNa ApaNane aMtara-bahArathI barAbara pAmI gayA che. tenI samakSa svamAnapUrvaka UbhA rahevAnuM ke tenI sAthe AMkha meLavavAnuM paNa mAre mATe muzkela banI gayuM che." Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 DobI eNnDa sana "tuM pelA bicArA kAryaranI vAta kare che ? e mANasa te mane bahu namra ane anukULa lAgyo. ane dhAro ke, tenA pratye tane vizvAsa mUkavA jevuM na lAgatuM hoya, ke tenI sAthe vartavAmAM svamAna jevuM na lAgatuM hoya, to paNa tethI tArA gharasaMsAra upara tenI zI asara paDavAnI vAru?" 28 navI mA ! jara bAneMTa skaTalsanA kuTuMbamAM AdarabharI ane premabharI mahemAnagata pAmIne phaloransa susAna nipara sAthe potAnA pitAne ghera pAchI pharavAnI thaI. pitAne tyAMthI gerahAjarIne A lAMbA gALA daramyAna mitra kArTara phaleransanI bIjI be mulAkAta laI gayA hatA. dareka vakhate te AvIne eka ja samAcAra ApI jatA ke, pelA "sana enDa ere" jahAjanA kAMI ja samAcAra nathI, ane tenA mAThA samAcAra mATe ja taiyAra rahevuM joIe. alabatta, phaleransane e jahAjanA samAcAra bAbata che rasa hoI zake, e aMge mi. kArkaranI zI kalpanA haze, te phaleransa vicArI zakatI nahotI; tema ja jahAjanA samAcAra phaleransane AvI cIvaTathI ane AvI gaMbhIratAthI ApI javAno temano adhikAra paNa phaleransane samajAto nahoto. susAna phaoNransane eTaluM kahI zakatI hatI ke, mi. kAra mitra DAbIne vizvAsu tathA jamaNe hAtha jevo mANasa che. zaheramAM mitra DombIno je vepAra-dhaMdho cAle che, teno badho dora tenA hAthamAM che, - te ja badhuM saMbhALe che ema kahone ! mi. DombI e mANasane sauthI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI sA! 209 vadhu sAcave che: bIjA kAIne te sAcavavA jarAya kALajIthI rAkhatA hAya ema che ja nahi. mi. kArkara varSAthI mi. DAmbI upara peAtAnA adhikAra jevA te tevA cAlu rAkhI zakayA che; ane parcanA kathA mujaba te, mi. DAmbI mi. kArkarane pUchyA vinA kaMI ja karatA nathI, temanA kahyA mujaba ja badhuM kare che; tathA mi. kArkarane haMmezAM pAse rAkhe che. phloransa peAtAnA pitAnA ATale vizvAsa saMpAdana karanAra ane temanA upara adhikAra jamAvanAra A mANasa tarapha have Azcaryane bhAva dhAraNa karI rahI. peAtAnI atizaya marajI heAvA chatAM peAtAnA pitAne saheja paNu prema te saMpAdana karI zakatI na hatI. eTale peAtAnA pitAnA A ekamAtra mitratA abhyAsa karavAthI ane temanA upara vizvAsa dhAraNa karavAthI, kadAca te peAtAnA pitAnA hRdaya sudhI paheAMcavAnA mArge meLavI zakaze, ema tene lAgatuM hatuM. tethI jyAre skeTasa kuTuMbe phloransane vidAya ApatI vakhate mi. DAmmIne peAtAnI yAda apAvavA khAsa bhalAmaNu karI, tyAre lAransane bahu echuM AvI gayuM. kAraNa ke pitAnA ekamAtra saMtAna lAransane khuza karI, tenI mAraphata te mi. DAmbIne sadbhAva prApta karavAnI dhAraNA rAkhatA hatA! paNa phloransa jANatI hatI ke peAtAnuM ja sthAna peAtAnA pitA AgaLa kevuM ane keTaluM che! ra - ghera pAchAM pharatAM raste leAransa peAtAnA dharane AnaMdapUrvaka yAda karavA lAgI. alabatta, e dhara heAI zake teTaluM zAkagheruM hatuM tenI racanAmAM tema ja sajAvaTamAM ujajavaLatA ke umaMgabharyuM kazuM ja naheAtuM; chatAM kalAransanA hRdayanA badhA bhAve! e jUnA ghara sAthe ja saMkaLAyelA hatA. susAna niparane paNa, ATalAM varaseAthI je dhara joDe peAte joDAyelI hatI, te ghara pratye kaMIka mamatAne bhAva UbhA thayeA hateA. eTale teNe paNa laeNAransane TekA ApatAM kahyuM, misa, e gharamAM tr DA.-14 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 DibI eNnDa sana vakhANavA lAyaka kazuM nathI; chatAM huM tene bALI mUkavAnI ke toDI pADavAnI rajA haragija na ApuM !" badhA jUnA oraDAomAM eka vakhata pharI vaLavAnI majA Avaze, nahi susAna ?" "kharI vAta kahuM, misa, to eka vAra to mane badhe pharI vaLavAnuM mana thaze ja; chatAM AvatI kAlathI ja huM e AkhA gharane dhikakAravA lAgIza, enI paNa nA nahi !" pharansane e gharamAM bIjA koI sthaLa karatAM vadhu zAMti maLatI. kAraNa tenI UMcI kALI dIvAlanI aMdara potAnA aMtaranuM rahasya sAcavI rAkhavuM, e bahAranA prakAzamAM hajAro sukhI najarathI tene chupAvavAne prayatna karavA karatAM vadhu saheluM hatuM. ekalA potAnA ja aMtarane tapAsyA karavuM, tathA sAme javAba na maLe chatAM AzA rAkhyA karavI, prArthanA karyA karavI, ane prema kya karavo, e A kaTAtA, ane lUNe khAtA makAnamAM vadhu zakya hatuM! paraMtu e zerImAM ghoDAgADI dAkhala thaI ke tarata susAna zvAsa baMdha paDI jato hoya tema cIsa pADI UThI, "le, ApaNuM makAna kyAM UDI gayuM ?" ApaNuM makAna ?" susAne bArImAMthI meM aMdara kheMcI laIne tathA pharI pAchuM bahAra kADhI, gADI UbhI rahI eTale pAchuM aMdara kheMcI laIne, pharansa tarapha navAIbharI AMkhoe joyuM. AkhA gharanI AsapAsa, nIcethI upara sudhI, pAlakho ane vaLAonuM virATa pAMjaruM khaDuM karI devAmAM AvyuM hatuM. tathA pahoLI zerIne ardho bhAga ITonA DhagalA, cUnAnA DhagalA, paththaranA DhagalA, tathA lAkaDAMnA DhagalAthI bharAI gayo hato. seMkaDo majUre pAlakhanI nisaraNIo upara jA-Ava karatA hatA; ane gharanI aMdaranI bAju raMganArA, dhoLanArA, cItaranArA ane dhonArAonI eTalI ja bhAgadoDa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI mA! macI rahI hatI. poliza karanArA, navI gAdIo bharanArA ane sIvanArAo aMdaranA sarasAmAnanI AsapAsa vIMTaLAI vaLyA hatA. rasoDAthI mAMDIne bagIcA sudhIno badho hisso judA judA kArIgara tathA sarasAmAnathI bhIDavALo banI gayo hato. cAre tarapha vaheravAne, ThekavAne, ghasavAno, phADavAne ema judA judA avAje AvatA hatA, tathA judA judA raMgarogAnanA gaMdha paNa. mi. DombIne hajUriyo Telisana sAme maLatAM ja pharajo pUchyuM, "A badhuM zuM cAle che ? kazuM ajUgatuM to banyuM nathIne ?" "nA re misa." "ghaNuM pheraphAra thatAM lAge che ?" hA misa, ghaTT TTT !" pharansa e "ghaNuM ghaNuM' zabdano artha samajavAno prayatna karyA vinA, svapnAvasthAmAM hoya tenI peThe gharamAM dAkhala thaI ane dAdara caDI gaI Iga-rUma khAsI ajavALAvALI thaI gaI hatI. pagathiyAM tathA laeNTaphema naMkhAI gayAM hatAM; tenI mAnuM citra khaseDI levAmAM AvyuM hatuM; tathA cAka vaDe te jagAe lakheluM hatuM, "A eAraDo lIlA ane sonerI raMgamAM." teno pitAne eraDe aMdarathI bahu badalAyo nahoto; paNa tenI bahAra pAlakho ane vaLAo khaDA karI devAmAM AvyAM hatAM. te palavALI beDarUmamAM gaI to tyAM paNa eka kALe rAkSasa jevo mANasa mAthe phaTake bAMdhI, mUMgI pIte, bArImAMthI bahAra joI rahyo hato. susAna nipare phaleransane A eAraDAmAM pakaDI pADI, tathA hAMphatAM hAMphatAM tene samAcAra ApyA, "cAla misa, nIce tamArA papA tamArI sAthe vAta karavA mAge che." papA vera ja che zuM? ane mArI sAthe vAta karavA mAge che ?' phaloransa AvegathI kaMpatI bolI UThI. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 DemI enDa sana phaleransa gAbharI gAbharI dAdara UtaratAM vicAravA lAgI ke, pappAne cuMbana karavAnI pitAnI hiMmata cAlaze ke kema ? tenA aMtaramAM dabAI rahelI e jUnI icchA Aje upara UchaLI AvI hatI. paNa nIce tenA papA ekalA nahotA; sAthe be bAIe hatI. eTale phaleransa ekadama to khacakAIne UbhI rahI. paNa te ja ghaDIe tene kUtare Dijinisa, tene AvelI jANI, doDato doDato aMdara dhasI Avyo ane laeNransane AvakArato UchaLI UchaLIne tene cATavA lAgyo tathA tenI sAthe gela karavA lAgyo. e kadarUpA kUtarAne joI be bAjuomAMnI eke ekadama bhayaMkara cIsa nAkhI. pharansa," tenA pitAe hAtha AgaLa dharatAM kahyuM, "tane kema che?" pitAno akkaDa hAtha jANe phaleransane potAnAthI vegaLI rAkhavA ja AgaLa karAyo hato. pharlorase tene potAnA hAthamAM lIdho ane bItAM bItAM potAnA hoThe lagAvyo. tarata ja miDobIe te hAtha pAcho kheMcI lIdho. A kUtare kyAMthI lAvI cho !" mi. DombIe ciDAIne pUchayuM. "papA, e to brAiTanavALe kUtare che." ema ?" mi. DombI samajI gayA ke e pelavALo kUtaro che. e bahu mAyALu svabhAvano che," phaoNrase pelI be bAjuone potAnI svAbhAvika madhuratAthI saMbodhIne kahyuM"mane ghaNuM divase joIne te gelamAM AvI gayo che, eTaluM ja; Apa lokone kaMI trAsa thayo hoya to mApha karaje." te baMne bAnuoe ekabIjA sAme arthasUcaka najara karI lIdhI. phaoNransa joI zakI ke, je bAnue cIsa pADI hatI te beThelI hatI, ane vRddha hatI; tathA je bAnu mi. DobI pAse adAthI ane ThassAthI UbhI hatI, te bahu sughaDa tathA suMdara hatI. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI mA! 213 misisa Tana," miDebIe pelI vRddhA tarapha pharIne tathA potAnA hAtha laMbAvIne kahyuM, "A mArI putrI phaoNransa che." vAha kevI phUTaDI che, kevI kudaratI che ! mArI lADakI pharloransa mane tAre cuMbana karavuM paDaze." phaoNransa tema karI, bIjI bAju tarapha vaLI. eDitha." mi. DebIe kahyuM; "A mArI putrI phaoNransa; ane phalaeNransa, A bAnuM have thoDA vakhatamAM tArI mA banaze." phaloransa "mamA' zabda sAMbhaLI coMkI. te zabda sAMbhaLI tenI AkhemAM ekadama UbharAI AvelAM AMsu tene pelI strInA suMdara mukha tarapha acaMbe, ane prazaMsAnA bhAvathI nihALatAM rokI zakyAM nahi. tarata ja te na dhArelA zabdo belI beThI, "papA, tame sukhI thaje ! AkhI jiMdagI tame khUba khUba sukhI raheje !" ane eTaluM kahI te UchaLIne raDatI raDatI pelI yuvatIne vaLagI paDI. thoDI vAra ekadama cupakIdI chavAI rahI. pelI suMdara yuvatI zarUAtamAM to dvidhAmAM paDI gaI. paNa pachI teNe tarata phaleransane potAnI chAtIe capasIne dabAvI dIdhI, tathA potAnI kamare vIMTaLAyele tene hAtha paNa jorathI dabAvI dIdho. te yuvatIne meMmAMthI eka zabda paNa nIkaLe nahi; paraMtu teNe potAnuM mAthuM phaoNransa upara namAvI, tenA gAla upara eka bhAvabharyuM cuMbana karyuM. mi. kaeNmbIe thoDI vAra bAda, badhA kamarAmAM pharIne kAmakAja kevuM thAya che te jovA AvavA baMne bAnuone vinaMtI karI, ane misisa kayUTanano hAtha temane Teko ApavA mATe pakaDIne cAlavA mAMDayuM. chatAM phaleransa ane eDitha ekabIjAnA AliMganamAM vaLagelAM ja rahyAM. phaoNransanAM DUsakAM haju zamatAM ja nahotAM. thoDI vAra pachI dUrathI mi. DebIne avAja saMbhaLAyo, "ApaNe ethine ja pUchI laIe; te kyAM che !" Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DemmI eNnDa sana pelI suMdara yuvatIe have leransa uparanI peAtAnI pakaDa dIlI karI; ane peAtAnA hATha tenA meAM upara pharIthI dabAvI, te jaladI jaladI pelAM e gayAM hatAM tyAM jaI paheAMcI, laeNransa e jagAe sthira thaI te UbhI rahI. sukhanI, duHkhatI, AnaMdabharI, AMsubharI - ema kANu jANe zI rIte ekI sAMthe kevI kevI lAgaNIe tenA aMtaramAM chalakAI rahI hatI. acAnaka tenI navI-mAe tyAM pAchI doDI AvIne lAransane peAtAnA bAhumAM karIthI bhIDI lIdhI, ane tenI AMkhamAM peAtAnI AMkha milAvIne utAvaLe pUchyuM - " klAransa, tuM mane dhikkAraze te nahIM ne?" 214 " mamA, tamane dhikkAruM, huM?" ema kahI phalaeNArase peAtAnA aMne hAtha tenA gaLAnI AsapAsa vIMTI dIdhA ane tenI najaramAM peAtAnI premabhUkhI najara evI te eka karI lIdhI ke, e enAM aMtara paNa ekarasa thaI gayAM. " te, mAre mATe kazA khoTA khyAla manamAM na lAvIza; huM tane sukhI karavAne ja prayatna karIza, etI khAtarI rAkhaje. huM tArA upara prema ja rAkhavAnI chuM. phloransa, Avaje, ApaNe bahu jaladI pharI pAchAM maLIzuM; paNa tuM have ahIM vadhu vakhata UbhI na rahIza." pharIthI teNe phloransane peAtAnI chAtI sAthe jorathI dabAvI ane pachI pelA leAkA sAthe bhegI thavA jaladI jaladI te cAlI gaI. have lArsane AzA paDavA lAgI ke, peAtAnA pitAne prema kema karIne meLavave| e vastu peAtAnI navI suMdara mA pAsethI ja tene zIkhavA maLaze. rAte jyAre te UMghamAM paDI, tyAre tenI peAtAnI sadgata mA jANe hasatI hasatI tenI e AzA saphaLa thAya tevA AzIrvAda. tenA upara varasAvI rahI hatI. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 misisa cikanI AMkhe UghaDe che | ma mmInI lImiMgTana tarakkI gerahAjarI daramyAna misa Toksa temane tyAM jatI AvatI baMdha thaI hatI. paNa Aje savAre teNe mejara oNgasTakanI bArI ughADI joI hatI; eTale mejara pAchA AvyA hoya to mitra DombI paNa AvI gayA haze, evuM anumAna teNe karI lIdhuM. mejara oNgasTake, ughADI bArIe ekabIjAnI najara eka thatAM tene "laTaka-salAma paNa bharI hatI. tyArathI mAMDIne misa TasanA vicAre miDesbI tarapha vaLI gayo, ane jyAre pitAnI sAhelI misisa cika - mi. DombInI bahena luIjhA- miDombIne ghera laI javA pitAne teDavA Ave, tenI rAha jotI, te, kAtara laIne choDavAnAM pAna kAtaravA lAgI. ane thoDI vAramAM, dhAryA pramANe misisa cikanI gADI AvIne UbhI ja rahI; ane misisa cika jyAre misa ToksanA oraDAmAM dAkhala thaI tyAre misa Tosa jANe tenA AvavAnI kalpanA paNa na hoya, tema, kuMDAnA choDane kAtaravAnA kAmamAM mazagUla thaI gaI hatI. misisa cika oraDAmAM dAkhala thayA eTale misa Tokase hAthamAMnI kAtara mUkIne, pahoLA karelA hAthe temane AvakAra ApatAM jaNAvyuM - mArI madhurI sakhI kema che ?" paNa misa ToksanI "madhurI" sakhI Aje kaMI ora damAmamAM hatI. teNe misa Teksane cuMbana karIne kahyuM, "lujheziyA, tAre AbhAra mAnuM chuM; huM sArI chuM, ane te paNa haze evI AzA rAkhuM chuM." 215 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 DebI enDa sana tame mane maLavA ATalAM vahelI savAre AvyAM e tamArI kevI bhalamanasAI che? nAsto bAsto paravArIne AvyAM che ke nahi, e mane paheluM kahI do !" "AbhAra, lukreziyA, huM Aje vahelI nAsto paravArIne nIkaLI chuM - ghera pAchA AvelA mArA bhAIne tyAMthI sto." temanI tabiyata to sArI che ne." misa Tese yuvatIjanocita lajajAthI saheja saMkeca sAthe pUchayuM. "AbhAra, temanI tabiyata bahu sArI thaI che." [ gaLAmAM sUcaka udharasanuM ThapakuM.] "hAM, hAM, sakhI, A udharasathI cetatAM rahejo." misa Tese lAgaNI batAvI. e to havA badalAI che e kAraNe saheja thaI haze. ApaNe duniyAmAM harahaMmeza pherabadalInI ja apekSA rAkhavI joIe ne !" A havAnI bAbatamAM ja ne ?" are dareka bAbatamAM, vaLI. A duniyA ja pherabadalAnI duniyA che - temAM satata pheraphAra thaye ja jAya che. ane te svata:siddha bAbata je kabUla na rAkhe, tenI samajadArI viSe mAro abhiprAya takSaNa badalAI jAya." mApha karaje, vahAlAM luIjhA ! paNa ghoDAgADImAM micika besI rahyA che ke zuM?" "besavA de ne, bahena ! emanA hAthamAM chApuM che, eTale temanA be kalAka kyAM nIkaLI jaze, te khabare nahi paDe. tuM tAruM phUlenuM kAma kara, ane huM jarA ahIM besIne ArAma karuM." misa Toksa tarata samajI gaI ke, luIjhA kaMIka agatyanI vAta karavA AvI che ane potAnA bhAIne maLIne AvI che, eTale bIjI kaI vAta haze, vaLI ! tethI te mIThI zaramathI dhabakate hRdaye eka AkarSaka ceSTA sAthe cheDa kAtaravAne kAme lAgI. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa cikanI AMkha UghaDe che 217 misisa cike have AgaLa calAvyuM, "phaoNransa paNa ghera pAchI AvI gaI che. te have moTI thaI che, ane pahelAMnI peThe gharakUkaDI thaI rahyuM have tene cAlavAnuM nathI, e bAbatamAM zaMkA ja nathI. ane je koI evI niHzaMka bAbatamAM zaMkA lAve, tene mATe mArA manamAM khAsa kaze Adara ja na rahe." misa Tese khAsa kazI samaja na paDavA chatAM, "hA" bharI. phaleransa bahu vicitra chokarI banatI jAya che. ane polanA mRtyuthI je kaMI nirAzA mArA bhAIne thaI che, te pachI phaloransanI sobata temane cheka akArI thaI gaI che. to pachI zuM karavuM ? mArA bhAIe kaMIka kaziza karavI ja joIe--ane DombI kuTuMbane puruSa koziza karyA vinA rahe ja nahi. mAro bhAI have DabbI kuTuMbano ekamAtra vaDe tema ja ekamAtra avazeSa che. mane to gaNanAmAM levAya ja nahi - " vAha mArI premasakhI, ema te hoya ? tame paNa pUrAM DAbI ja che !" nAre nA, huM to bahu DhIlI prakRtinI chuM; ArasapahANa jevI makkama thaI zakatI ja nathI. have mane eTaluM ja jovAnI IcchA che ke, te paNa DAbI" kuTuMbanA nAmane lAyaka nIvaDe." tamArAthI judA abhiprAyavALI banavAnI nAlAyakI dAkhavavAne aparAdha karyA vinA, mArI priya sakhI, huM ema kahevAnI hiMmata karI zakuM, ke te eTale ke tamArI mIThI bhatrIjI paNa DombI kuTuMbane lAyaka ja nIvaDaze." mArI bhatrIjI phaleransanI vAta vaLI kyAM karuM chuM te ? paNa kadAca mAruM belavAnuM adhUruM hovAthI tane ema samajAyuM hoya, te e mAre vAMka gaNAya. huM jene manamAM rAkhIne kuTuMbanA nAmane lAyaka nIvaDavAnI vAta karuM chuM, te to che mArA bhAInI bIjI patnInI vAta ! mArA bhAI pharI lagna karavAno vicAra kare che ane jenA Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 DebI eNnDa sana upara te e pasaMdagI DhaLavA mAge che, te DombI kuTuMbanI A vastu barAbara yAda rAkhaze, evI huM AzA rAkhuM chuM." misa Teksa have dhamaNanI peThe hAMphavA lAgI. AgaLa zuM AvI rahyuM che-pitAnuM nAma ja AvavAnuM vaLI!- tenI AgAhI thavA lAgatAM te lajajAthI lAla lAla paNa thaI javA lAgI. lagnanuM kaheNa ATaluM jaladI Avaze, evuM kadAca tenI kalpanAmAM paNa na hatuM. haju ghaNuM kAziza" karavI paDaze ke cAlu rAkhavI paDaze,-ema ja te mAnatI hatI. je mArA bhAI pale mArI salAha lIdhI hatI, - koI koI vAra te le che; athavA vadhu cokkasa bhASA vAparIe to pahelAM te mArI salAha lIdhA karatA; kAraNa ke, svAbhAvika rIte ja have te mArI salAha nahIM le, ane mane paNa tethI eka javAbadArImAMthI chUTavAnI ja nirAMta lAge che." misisa cika jANe AvezamAM AvI jaI belatAM hoya tema belavA mAMDayAM; "kAraNa ke, IzvarakRpAe huM evI adekhI prakRtinI nathI,-eTale je mAre bhAI pala mArI pAse Avyo hato ane mane pUchata ke, patnImAM kyA kayA guNa hovA joIe evI salAha tuM Ape che? te jarUra kaheta ke, patnI khAnadAna kuTuMbanI hovI joIe, prabhAvazALI hevI joIe, suMdara hovI joIe, tema ja sArA saMbaMdhevALI hovI joIe. huM e zabdo ja vAparata. bhale pachI e zabdo bolavA badala mane tarata ja koI phAMsIe caDAvI de ! huM mArA bhAIne tema chatAM kahetA ke, "pela ! tame pharI paraNavA taiyAra thAo ane sArA khAnadAna vinAnI strIne paraNo ! sauMdarya vinAnIne paraNe ! prabhAvazALI na hoya tevI strIne paraNo ! sArA saMbaMdho vinAnI hoya tene paraNe ! AkhI duniyAmAM evo aNaghaDa abhiprAya dharAvanAra keNa mUvuM che, tenuM meTuM to huM jouM !" misa Toksane haju paNa misisa cikanA A Aveza pAchaLa pitAne ja AgaLa karavAnI bhAvanA che, ema lAgatuM hatuM. Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa cinI AMkho UghaDe che 219 -- "huM kaMI mUrakha nathI; jo ke bahu buddhizALI hAvAne dAvA paNa karatI nathI joke keTalAka leAkA mane buddhizALI mAnavAnI ane kahevAnI asAdhAraNatA batAve che, e vAtane huM nakAratI nathI, - chatAM mane kAI kahevA Ave ke, mArA bhAIe e guNNA vinAnI strI sAthe lagna karavuM - bhalene e strI game te hoya - te mane mArI buddhinuM apamAna ja thayuM lAge : bhalene mArAmAM echI buddhi hoya te! echI ! eTale mArA bhAIe krIthI lagna karavAnuM nakkI karatI veLA, temanI pAsethI jevI apekSA kAI paNa rAkhe, tevuM ja temaNe karyu che. te jyAre bahAra pravAse gayA, tyAre pAchaLa kAI srI pratye kazuM premaaMdhana mUkIne nahAtA gayA [misa TrIksane camakAre] ane bahAra jaIne kazuM premabaMdhana UbhuM karI Avaze ema paNa kAI mAnatuM na hatuM. paraMtu je kaMI te karI lAvyA che, te badhI rIte icchanIya che.-- prasaMzanIya che. mA che te bahu saMskArI ane gauravAnvita bAI che; ane lagna bAda te e leAkA sAthe ja rahevAnI che, e vAtamAM viredha uThAvavAne mane kaze| ja haka hAya, ema huM jotI nathI. e peAlane lagatI bAbata che, mAre lagatI nahi. ane paoNlanI pasaMda karelI strInI vAta upara AvuM, te meM haju tenuM citra ja joyuM che; teTalA uparathI paNa te bhAre sau daryavAna hoya ema lAge che. tenuM nAma paNa suMdara che. 'eDitha'- e nAma bahu sAmanya nathI, ane mane te bahu viziSTatAvALuM lAge che. ane lukreziyA tuM jANIne rAjI thaze ke, lagna paNa tAtkAlika ja levAvAnuM che. ane mArA bhAIe tArA pratye avAranavAra je bhalI lAgaNI dAkhavI che, teTalA mAtre paNa, mArA bhAI e krIthI lagna karavA bAbata je nirNaya lIdheA che, tethI tAre rAjIpA dAkhavavA joIe.'' misa TaoNksa A uddeAdhana pUruM thayuM, tenI sAthe ja kAtara cheDIne tAjetaramAM hAthamAM lIdhelA pANInA jhArA sAthe, vicitra rIte AMkhA phADIne, tathA meTethI hasIne UbhethI gabaDI. ane te ja kSaNe Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 DebI enDa sana bAraNAmAMthI pesatI vyaktinA hAthamAM te jhilAI gaI na hota, to kharekhara jamIna upara pachaDAI hatI. bAraNumAM pesanAra e vyakti bIjI kAI nahi, paNa mejare misa TokasanI khabara pUchavA mekalelo temane neTiva hato. ane bArImAMthI mejara potAnA dUrabInanI madadathI e dazya pUrA saMtoSa sAthe joI rahyA hatA. misisa cike misa Tosane pathArI upara suvADI devA pharamAvyuM, ane pachI tene bhAnamAM lAvavAnA upacAre svahaste zarU karyA. IvanI putrIo ekabIjAnI behoza banavA mATenI lAgaNIo ke nAjukAI pArakhIne je sabhAvathI haLavI nAjuka marAmata kare e rIte nahi, paNa bebhAna banelA gunegArone bhAnamAM lAvI jhaTa sajAno amala karavAnuM patavavA jallAda je rIte prayatna kare te rIte ! temaNe saMdhavAnI davAnI zIzI lagabhaga misa TauksanA nAkamAM ja besI dIdhI, meM upara pANI paNa kaMIka jorathI Dhera upara chAMTe e adAthI chAMTayuM, tathA misa TekasanA hAthe vagere jorathI thapathapAvyA. chevaTe jyAre misa Tekase dhIme dhIme AMkha ughADI, tyAre misisa cika koI gunegAra pAsethI dUra khase te rIte tenAthI dUra khasI gayAM ane moTethI bolyAM, "lujheziyA ! mane je lAgI AvyuM che te chupAvavAne huM saheje prayatna nahi karuM : mArI AMkhe UghaDI gaI che, - mane koI saMta mahAbhAe AvIne kahyuM hatuM, te paNa A vAta meM mAnI na hota." huM Ama behozIne vaza thaI gaI e mArI nirbaLatA gaNAya, paNa huM have jhaTapaTa svastha thaI jaIza." hA, hA, jhaTapaTa svastha thaI jaIza, temAM ja tAruM bhaluM che. tuM zuM ema mAne che ke huM AMdhaLI chuM ? zuM huM nAdAna bALakI chuM ? nA, nA, lukreziyA, meM AvuM nahotuM dhAryuM." misa Tose sakhInA TANuothI navAI pAmI, duHkhI thaIne avazapaNe AMkhe upara rUmAla DhAMkI dIdho. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa cikanI AMkha UghaDe che. 221 are, mane gaI kAle ja kAIe kahyuM hota, athavA eka kalAka pahelAM ja kahyuM hota, to huM tene phaTakA mArI jamIna upara ja toDI pAData; paNu lukreziyA Teksa mArI AMkho AMgaLAM ghAlIne kholI nAkhavAmAM AvI che. mArI AMkhanuM paDI ekadama haTI gayuM che, ane te kAraNe huM ja AbhI banI gaI chuM. meM mUrakhIe ke aMdha vizvAsa mUkyo hato, ane teno kevo durupaNa karavAmAM Avyo? ke geralAbha levAmAM AvyuM ?" sakhI, tame Ama vAraMvAra kaI vastu manamAM rAkhIne mane saMbhaLAvavA lAgyAM che ?" "lukreziyA, tuM tArA manane pUche ne ! ane havethI tAre mane AvA nikaTanA saMbaMdhavALA saMbaMdhanathI saMbodhavI nahi. Avo sApa meM mArA hAthe mArA bhAInA gharamAM ghAlyo ! je sApa mArA bhAInA gharanuM dUdha pIne, tene vizvAsa meLavIne A kAraNe ThaMkha mAravA taiyAra thaI gaye hato ! vAha, tAre emanI sAthe lagna karavuM hatuM kema ? kaIka vicAra to kara hato ke, e kevI tArA gajA bahAranI - tArI lAyakAta bahAranI vAta che ! teM amane zuM dhArI lIdhAM hatAM, vAru ?" "lujhA, maherabAnI karIne AvA kaThera zabdo na vAparaze." "kaThora zabdo ? kaThora ! mArA dekhatAM ja tArA aMtaramAM zuM hatuM, te te bebhAna banIne puravAra karI nathI ApyuM ? ane e vastu mAre mATe kevI AghAtarUpa nIvaDe ene tane vicAra sarakho Avyo hata vAru !" paNa kayAM keAI sAme kazI phariyAda karI che ke, ethI eka zabda paNa uccAryo che? tame ApelA navA samAcArathI huM jarA DaghAI gaI eTaluM ja. mi. DabbI mArI bAbatamAM atyAra sudhI kiMIka bhAva jevuM dAkhavatA AvyA hatA, e uparathI kazuM meM mAnI lIdhuM hoya, to temAM mAre kaze khAsa aparAdha thatA hoya ema tamAre mAnI levuM na joIe." Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 DobI eNnDa sana hA, hA, tAre AgaLa je kahevuM che, te huM samajI gaI chuM. tAre ema ja kahevuM che ne ke, meM ja tane mArA bhAI tArI sAthe lagna karaze ema mAnavA prerI hatI, kharuM ne ?" mAre koInI sAme kaMI kahevuM nathI, ke mAre koInI sAme kaMI phariyAda paNa karavI nathI. huM to mAtra mArA bacAvamAM kaMIka kahevA mAgatI hatI." hA, hA, lukreziyA Tekasa tAre je kahevuM hoya te saMbhaLAvI de, huM taiyAra chuM." "huM tamArA dUra AkSepa sAme mArA bacAvamAM tamane eTaluM ja pUchavA mAgatI hatI ke, kharekhara, lujhA, tame mane evI kalpanAe caDavAmAM saheje madada nathI karI ? ke e banavuM asaMbhavita nathI, ema mArA manamAM ThasAvavA jarAya prayatna nathI karyo ?" "ahA ! mANasanI sahanazaktinI paNa kaMIka hada hoya che. huM ghaNuM ghaNuM sahana karI zakuM tema chuM; paNa ATaluM badhuM nahi. huM A gharamAM atyAre zAthI kheMcAI AvI e nathI kahI zakatI; paNa mane manamAM kaMIka evI AgAhI jevuM thatuM ja hatuM ke AvuM ja kaMIka banavAnuM che. mAro varSone vizvAsa eka kSaNamAM UDI gayo che; huM Aje tane sAcA svarUpe joI zakI chuM, eTale ahIM AgaLa ja have A prasaMga pUro thAya ema huM IcchuM chuM. huM haMmezAM tAruM bhaluM ja IcchatI AvI chuM; paNa DombI kuTuMbanI eka strI tarIke, ane mArA bhAInI bahena tarIke, mAre tane gUDa morniMga" kahIne vidAya ja thavuM ghaTe." ATaluM kahI, misisa cika dhUMvAdhUMvAM thatI, potAnA pati beThA hatA tyAM dheDAgADImAM jaIne beThI. mi. cika vastusthiti kaMIka pAmI gayA hatA, eTale tenA tarapha joyA vinA athavA jetA hovAno dekhAva karyA vinA chApAmAM mAM rAkhI cUpa rahyA. theDI vAre misisa cike moTethI jaNAvyuM, "ahA, Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ misisa cikanI AMkha UghaDe che 223 Aje mArI AMkheA kevI UghaDI gaI... kevI khaLAkAre ughADI nAkhavAmAM AvI ! '" "zI vAta che, Diyara ? " mi. cike have pUchyuM. << are, mArA bhAI sAthe lagna karIne amArA DemnI kuTuMbamAM pesavAnI A misa TaeNksanI dhAraNA hatI, evI kalpanA paNa kAIne Ave? are, pAlane ramADatI vakhate tenA manamAM tenI mA thaI te AvavAne vicAra ramatA hateA, ema kAne vahema sarakhA paNa hAya? tenA manamAM AvA AvA vicAra! ramatA hatA, ane huM AMdhaLI tene sIdhI mArA bhAInA gharamAM hAtha pakaDIne derI gaI! te mUrakhIne kadI vicAra paNa na Avye! ke, evI dhAraNA rAkhavAnI tene kevI kora sajA eka divasa veThavI paDaze ! ' HH paNa Diyara, huM paNa Aja sudhI * atyAra sudhI ema ja mAnatA hateA ke, tuM ene e raste ja dorI rahI hatI; tathA tArA manamAM ema ja hatuM ke, e misa TaoNksa, misisa DAmbI banI rahe te! tane mi. DAmbInA gharamAM ghaNI sagavaDa thaI jAya ! " mi. cika ATaluM khele khetI ja vAra hatI; tarata ja misisa cika dagAbAja duniyAnI hRdayahInatAthI abhibhUta thaI ne cAdhAra AMsue raDI paDayAM, ane elI UThayAM, AnA karatAM te tamArA khUTanI eDI nIce mane AkhI ne AkhI chUMdI nAkheA ne ! paNa mAruM sadbhAgya, ke Aje meM e rAMDa sAthene saMbaMdha khatama karI nAkhyA che, ane huM tathA mArA bhAI e rAMDanAM karatUttAthI vadhu chaMdAtAM bacI gayAM. bhagavAna amArI madade che, bhale tamArA jevA game tema kahe ane icche, te paNa ! '" << Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 lagnanI AgalI rAta 1 jyAM sudhI gharamAM samArakAma * sajAvaTakAma cAlyuM, tyAM sudhI DiyeAjinisa AkhA vakhata bhasate ja rahyo. tene ema ja lAgatuM ke, tenA duzmane chevaTe kAvyA che, ane cheka aMdara ghUsIne makAnane kabajo laI beThA che. phloransanA jIvanamAM A badhI dhamAlane lIdhe khAsa kaMI phera paDayo na hatA. sAMje jyAre dhara cUpa-nirjana thaI jatuM, te vakhate leM|ransanA manane e zAMti peAtAne keAI jUtA mitra AvI maLyA hAya tevI lAgatI. paraMtu have e mitra paNa kaMIka badalAyeA hateA ~ te AzAnA navA kiraNa sAthe jANe khuzanumA caherAvALe! banyA hatA; pelI suMdara strIe jyArathI lAransane peAtAnI kaiATe vaLagADI hatI, tyArathI lAransane ceAtarapha navI AzA-navA umaMga pratIta thavA lAgyAM hatAM. peAtAnI navI mA pratye vizvAsa ane premanI A bharatI tenA nirdoSa mugdha aMtaramAM jAmavA lAgatAM, tenI peAtAnI mRta mAtA pratye tene prema vizeSa pragaTavA lAgyA. tenA aMtaramAM peAtAnA jUnA premane navA kAI harI UbhA thayA, evuM tene hariMgaja lAgatuM na hatuM. UlaTuM khUba UMDe mULa nAkhelA ane saMbhALapUrvaka sAcavelA jUnA cheDa upara ja jANe A navuM puSpa pragaTayuM hatuM ! phloransa eka divasa peAtAnA kamarAmAM beThI beThI vAMcatI hatI, te daramyAna e cApaDIne viSaya paNa sarakhA ja heAvAthI, pelI suMdara bAnue krIthI jaladI maLavA AvavA ApelI khAtarIne! ja vicAra tene 224 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnanI AgalI rAta 225 AvavA lAgyA. eTalAmAM teNe AMkha UMcI karIne joyuM, te bAraNAmAM te ja UbhI hatI. kr mamA ! " kahetAMkane rphoransa UchaLIne sAmI doDI; " zrIthI AvyAM kharAM ! "> << haju huM tArI mamA nathI thaI," pelI bAnue gaMbhIratAthI hasIne kahyuM, tathA phaloransanA gaLAnI AsapAsa peAtAnA baMne hAtha vIMTALI dIdhA. (( HH paNa bahu jaladI thavAnAM che. " "have bahu jaladI; kharI vAta che. " eDithe eTaluM kahI phloransanA khIlatA gAla upara potAnA hoTha dabAvavA meAM nIcuM karyuM . tenI e prakriyA pahelA prasaMga karatAMya eTalI vizeSa bhAvabharI hatI ke, phloransa e ja sthitimAM sthira thaI te AnaMdabharI UbhI rahI. eDitha have laeNAransane pAsenI eka khurazI tarapha kheMcI gaI; ane enI sAthe ja beThI. lAransa AnaMdAskulla thaIne tenA adbhuta sauMdarya tarapha navAIbharI AMkheAe joI rahI. phloransa, huM chevaTanA maLI, tyAra pachI tuM Ama ekalI ja rahe che ? ' "hA, mamA ! ekalI ja rahevAnuM mane kAThe paDI gayuM che; eTale mane lAgatuM ja nathI ke huM ekalI chuM. keTalIka vAra huM ane Di keTalAya divase sudhI ekalAM ja hoIe chIe." << Di. tArI tahenAtakhAnu che, priya ? " t samA, e teA mArA kUtarAnuM nAma che; mArI tahenAtakhAnu te "" susAna ! rC/ ane A tArA kamare che, kema ? te divase mane A bhAga khatAbyA ja na hatA. A kamare pazu sudharAvavA paDaze H AkhA gharamAM A kamare| ja suMdaramAM suMdara anave joI e." De. 15 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 DI enDa sana mamA, mAre kamara je badalI zakAya ema hoya, to mane uparano eka kamare vadhu gamaze." kema A kamare tane pUrate UMce Avele lAgato nathI ?" pelo, kamare mArA bhAIne kamare che, ane mane te bahu game che. huM ahIM AvI, tyAre kArIgarone kAme lAgelA joIne mAre kamara badalI ApavAnuM papAne kahevAnuM mane mana thayuM hatuM, paraMtu mane lAgyuM ke, papAne kadAca duHkha thaze, eTale meM te vAta ja na karI. pachI mane thayuM ke, AmA to thoDA ja vakhatamAM ahIM pAchAM AvavAnAM ja che, tyAre temane vAta karIza." eDitha pharloransanA mAM sAme ja joI rahI. phaleransa have ja joI zakI ke, A strInuM sauMdarya bahArathI jevuM dajhADe tevuM tejasvI lAge che, tevuM kharekhara nathI; khAsa karIne potAnA pratye to tenuM pratApI mukha namra ane madhura banI rahe che. eDithe tarata ja pharloransane e kamare badalAvI ApavAnuM vacana ApyuM; tathA e kamarAmAM joIto pheraphAra jAte ja dekharekha rAkhIne karAvI ApavAnuM paNa. pachI teNe sagata paula viSe keTalAka prazno pUchaLyA, ane aMte jaNAvyuM, " priya, huM tane mArI sAthe mAre ghera laI javA AvI chuM. huM ane mArAM mA have laMDanamAM AvI gayAM chIe ane ghara rAkhIne rahIe chIe. huM paraNI jAuM tyAM sudhI tuM mArI sAthe ja rahe, jethI ApaNe ekabIjAne vadhu oLakhIe ane ekabIjA upara vadhu vizvAsa mUkatAM thaIe." "mamA, tame keTalAM badhAM sArAM che ? mArA upara keTale badho bhAva rAkhe che ? huM tamAre ghaNe ghaNe AbhAra mAnuM chuM." paNa vahAlI, atyAre ja eka vAta huM kahI dauM, kAraNa ke e kahevAnI kadAca atyAre ja sArAmAM sArI taka hoya;" ema kahI eIi tarapha najara karI lIdhI ane baMne ekalAM ja che evI khAtarI karyA bAda dhIme avAje kahyuM, "huM paraNIne thoDA divasa Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnanI AgalI rAta rara7 tArA pappA sAthe madhurajanI mATe bahAragAma jAuM, tyAre paNa je tuM ahIM ekalI A gharamAM ja rahIza, te mane manamAM bahu nirAMta raheze. tane bIje kyAMka rahevA keAI game teTaluM bhAvabharyuM AmaMtraNa Ape ke Agraha kare, paNa tuM ekalI ahIM ja raheje !" "mamAM, tame jazo te divase ja huM ahIM jarUra pAchI AvI jaIza." ema ja karaje; huM tArA e vacana upara vizvAsa rAkhIza. te have mArI sAthe AvavA taiyAra thaI jA. huM nIce ja tArI rAha jouM chuM." onarebala misisa skayUTane laMDanamAM potAnA eka sagAnuM moTuM makAna lagnaprasaMga nimite thoDA vakhata mATe mAgI lIdhuM hatuM. te sago pite A divaso daramyAna laMDanamAMthI bahAra rahevAno hato. e sagAe paNa ghaNu khuzIthI potAnuM makAna misisa skayUTanane vAparavA ApyuM hatuM. kAraNa ke, atyAra sudhI keTalIya lona misisa kyUTanane ApI ApIne te thAkI gaye hato; paNa have temanI dIkarIne miDombI sAthenA lagna pachI temane bIjA pAse lena mAgavAnuM nahIM rahe, e vAtanI tene nirAMta lAgatI hatI ! eDizane phaoNransa sAthe AvelI joI, misisa kyUTane kahyuM, mArI mIThaDI phaleransa ke ? tuM ahIM pAse AvIne mane cuMbana kara jouM, vahAlI." pachI phaoNransane jarA ajavALA tarapha rAkhI te bolI UThI, "eDitha, tuM jyAre A umaranI hatI tyAre barAbara ApaNuM A mohinI jevI ja dekhAtI hatI; ane ApaNuM A vahAlI dIkarIne paNa saMbhALapUrvaka barAbara sajI-sajAvIne taiyAra karI hoya, to te atyAre paNa tArAthI jarAya pAchaLa na paDe." haze !" eDithe kaDaka thaIne javAba Apyo. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 DI enDa sana misisa yUTana pitAnI putrIno mijAja tarata pArakhI gayAM; temaNe viSaya badalI nAkhyo ane pharansane kahyuM, "mArI vahAlI mIThaDI, tuM jANe che ke, barAbara aThavADiyA bAda tArA vahAlA papA mArI vahAlI eDizane paraNAvAnA che ?" huM eTaluM jANatI hatI ke, lagna jaladI thavAnuM che; paNa cokakasa divasanI mane khabara na hatI." vAha dIkarI eDitha, te phaleransane e vAta nathI karI ?" zA mATe pharansane e vAta karuM vaLI ?" eDithe have lagabhaga te chaDAIthI ja pUchayuM. misisa kTane have phaleransane vadhu sahIsalAmata kahI zakAya tevA prasaMga upara lAvavA mATe kahyuM, "tArA papA, mArI mIThaDI, Aje ahIM jamavA AvavAnA che; te vakhate tane ahIM acAnaka joI kevA ceka ane khuzI thaze, vAru ?" phaleransane jeke, A samAcArathI mUMjhavaNa ja thaI, kAraNa ke, tenA pitA tene ahIM AvelI joI kharekhara rAjI ja thaze, e tene bharaso na hato; ane tenuM cAlyuM hota to te abaghaDI ja pagapALI pitAne ghera pAchI cAlI gaI hota. jema jema pitAne jamavA AvavAno samaya pAse AvavA lAge, tema tema phaoNransa lagabhaga gAbharI thaIne misisa TananI pathArI pAse ja besI rahI. misisa yUTane paNa bacapaNanA ramatiyALapaNunA bhAvathI hasatAM hasatAM phaoNransa upara potAnI zAla nAkhI dIdhI. phaoNransa e zAla kADhI nAkhe te pahelAM to mitra DombInAM pagalAM e oraDAmAM dAkhala thatAM saMbhaLAyAM; eTale pharansane have gupacupa besI rahyA vinA chUTako na rahyo. mi. DebIe aMdara AvI misisa kyUTana tathA eDithane abhivAdana karyA. potAnA pitAne vicitra avAja sAMbhaLI phaloransa Akhe zarIre kaMpI UThI. misisa skayUTane kahyuM - Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnanI AgalI rAta 229 "mArA priya DombI, ahIM pAse AvI mane kahe jela, ke tamArI phUTaDI phaoNransanA zA khabara che?" kuleransa bhalIcaMgI che," miDebIe pathArI pAse AgaLa vadhatAM kahyuM. "ghera ja che ne ?" hA, ghera ja che. " "vAha, priya DombI, tame mane chetaratA to nathI ne? huM kahuM te mArI lADakI eDizane kevuM lAgaze, te to nathI jANatI; paNa vahAlA miDAbI tame bhAre jUThA mANasa che!" eTaluM kahI tarata ja misisa kyUTane pelI zAla kheMcI lIdhI ane pharansa ekadama phIkI paDI jaI ghUjatI dhrujatI UbhI thaI. mi. DombI paNa ene tyAM joIne theDA cokIne pAchA svastha thAya, te pahelAM to phaloransa sIdhI temanA tarapha dhasI gaI ane pitAnA hAtha temanA gaLAnI AsapAsa vIMTALI daIne, temane utAvaLe eka cuMbana karI laI, te oraDAmAMthI bahAra bhAgI. mi. DobI A badhAno khulAso pUchavA eDitha sAme jue, te pahelAM to eDitha paNa phaleransanI pAchaLa pAchaLa bahAra cAlI gaI. have mArA priya DebI, tame kabUla karI do ke, tame AjanA jevA tamArI jiMdagImAM kadI coMkyA na hatA." misisa Tane lADa karatAM kahyuM. khare ja, mane AjanA jevo acaMbe kadI nahoto thayo." tema ja AjanA jeTalo AnaMda paNa?" "hA, hA, phaleransane ahIM joIne mane khUba ja AnaMda thayo che." "tamane ema thatuM haze ke, te ahIM kevI rIte AvI haze nahIM ?" "eDitha, kadAca -" are, kevA cAlAka che tame ? barAbara ja kalpI lIdhuM! eDithane tamArA vinA cAle nahi; eTale tame pAse na che, tyAre tamAruM koI Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 DI enDa sana tenI najIka hoya to saMtoSa thAya ema mAnI, te ene ahIM laI AvI! kevuM kudaratI ? kevuM svAbhAvika " pachI jamavAne vakhata thatAM mi. DombI misisa skayUTanane jamavAnA oraDA tarapha dorI gayA. tyAM phaleransa ane eDitha Tebala AgaLa sAthe ja beThAM hatAM. phalaeNransa pitAne mATe eDitha pAsenI khurazI khAlI karavA UbhI thaI gaI. paNa eDithe teno hAtha kheMcI tene pAchI besADI dIdhI. mi. DAbI bAjue jaIne beThA. jamatI veLA misisa yUTane vAta vAtamAM miDombIne bhalA mANasanI peThe pUchayuM, "lagna aMgenI badhI tamArI taiyArIo pUrI thavA AvI haze, nahi vAru ?" "hA, hA, badhuM ja lagabhaga pUruM thavA AvyuM che." vakIlanA kAgaLa - bAgaLe paNa?" "hA, maeNDama; kAgaLo to taiyAra thaI gayA che; have eDitha enA upara sahI karavA AvavAno samaya Ape eTalI ja vAra." eDitha bolyA cAlyA vinA pUtaLAnI peThe cUpa rahI. misisa kyuTane eDithane saMkoratAM pUchayuM, "mArI vahAlI eDitha, mi. DombIe zuM kahyuM, te sAMbhaLyuM ?" mAre kazuM sUcavavAnuM nathI; te kahe tyAre huM javA taiyAra chuM." to kAle?" mi. DombIe pUchayuM. "jevI tamArI marajI." "ka pachI, tamArI AvatI kAlanI mulAkAto goThavAI gaI hoya, to parama divase rAkhIe?" "mAre koI mulAkAto goThavAyelI nathI; eTale tame jyAre kaho tyAre AvavA huM taiyAra chuM." vAha, mulAkAte che ja nahIM, ema te kahe che, vahAlI eDitha ? keTakeTalA vepArIo, dukAnadAro vagerenI sAthe Akho divasa to tuM rokAyelI rahe che !" Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra31 lagnanI AgalI rAta "to pachI tame ja mi. DombI sAthe nakkI karI lone!" eDithe ghurakiyuM karyuM. aThavADiyuM jaladI pasAra thaI gayuM. darajI, pizAkavALAo, jhaverIo, vakIlo, mALIo, kaMdoIo - vagerene tyAM doDAdoDI karavAnI hatI, ane pharansa haMmezAM eDithanI sAthe jatI. eDithano Agraha hatuM ke, phalaeNransa zekanAM kapaDAM tajI, sArAM kapaDAMmAM lagna vakhate hAjara rahevuM. eTale tene mATe paNa suMdara pizAka taiyAra karAvavAmAM Avyo. - badhA pozAko taiyAra thaIne AvavA lAgyA, tema tema misisa skayUTana ja e aMge darajI vagere sAthe carcAmAM UtaratAM. eDitha to te badhA paherI joIne eka zabda paNa belyA vinA utArI nAkhatI. bajAramAM kharIdI vakhate paNa eDitha ghaNuya vAra ghoDAgADImAM ja besI rahetI; misisa kyUTana ja dukAnamAM jatAM-AvatAM. eDitha A badhA tarapha jANe pitAne kazI levAdevA na hoya tevo tucchakArane bhAva ja dAkhavatI. lagnanI AgalI rAta hatI, ane miDombI misisa nyUTana sAthe vAto karatA beThA hatA. eDitha khullI bArImAMthI bahAra joI rahI hatI, ane phaloransa moDuM thayuM hovAthI ane thAkI gaI hovAthI UMghI gaI hatI. kilopeTrA rANue have mi. DombIne AjIjIne sUre kahyuM, "kAle mArI vahAlI eDithane tame upADI jAo, tyAre badalAmAM phaoNransane mArI pAse mUkatA jazo, evI huM AzA rAkhuM chuM." acAnaka eDithe pitAnuM mAM pAchuM pheravyuM atyAra sudhI te kevaLa upekSA-bhAva dhAraNa karI rahI hatI, tene badale have te dhyAnapUrvaka A vAtacIta sAMbhaLavA lAgI. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana << mi. DeAmmIe . javAbamAM jaNAvyuM ke, rekha nIce phleransa theADA divasa rahe, ane 232 * lAbhadAyaka vastu mAnuM." << mArA vahAlA DAmmI, tamArA e sadbhAva badala hajAra hajAra dhanyavAda ! bAkI, huM te! ema ja mAnyA karatI ke, tame mane ekAMtavAsanI bhAre sajA karavA ja dhAyuM' che." vahAlAM maeNDama, mane eTale! meATe anyAya karavAnI jarUra?" kAraNa ke, mArI phUTaDI laeNAransa mane bhArapUrvaka jaNAve che ke, te te! kAle tamAre ghera ja pAchI pharavAnI che." " maeNDama, huM tamane khAtarI ApuM chuM ke, meM kleransane evA kazA hukama ApyA nathI." * vAha, mArA vahAlA DAmbI, tame kevA rAjadarabArI jIbhavALA mANasa che! paNa rAjadarabArI mANasane hRdaya jevI cIja hotI hotI nathI; tyAre tamAruM hRdaya te! tamArA AkhA jIvana ane cAritrane ceAtarapha vyApI raheluM che." ek te tamArA jevAMnI dekha huM ene mATe bhAre have meDu thaI gayuM heAvAthI mi. DemnIne vidAya levI paDI. temaNe jatAM jatAM eDizane! hAtha pakaDIne kahyuM, " AvatI kAle savAre A hAtha upara misisa De|mmInA hAtha tarIke dAvA karavAnuM mane sadbhAgya prApta thaze ! "" ' are re, A satya che ke svama che? AvatI kAle savAre tame AvIne mArA jIvananI eka madhura seAkhataNane mArI pAsethI jhUMTavI jaze! ema ?" eDitha karaze! javAba Ape te misisa kayUTana AkraMda karI UcAM. 4 mi. DAmbI cAlyA jatAM baMne jaNa ekalAM paDayAM eTale eDitha tarata peAtAnI mA sAme AvIne Aga varasAvatI AMkhAe khelI, "mArI vAta sAMbhaLI le, mA; huM paraNIne madhurajanI mATe Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagnanI AgalI rAta jAuM ane pAchI AvuM, tyAM sudhI tamAre A gharamAM rahevAnuM che." "A gharamAM ekalAM ja rahevAnuM che, eTale ?" e vAkyano artha tame barAbara samaja che; tamAre pharansane tamArI sAthe rAkhavAnI nathI; ane jo tame rAkhavAnI jarA paNa peravI karaze, to samajI rAkhajo ke, kAle carcamAM ja huM lagna karavAnI nA pADI daIza." mAe have bhayagrasta najare dIkarI sAmuM joyuM. ApaNe jevAM chIe tevAM basa chIe. paraMtu have tamAre hAthe bIjI bALakInA yauvana ane satane mArI kakSAe nIce kheMcI lAvavA nahIM dauM,-phaoNransanA nirdoSa, mugdha svabhAvane tamAre hAthe huM haragija bhraSTa-naSTa thavA devAnI nathI. phaoNransa tene ghera jaze ja jaze." " tuM mUrakha che chokarI ! phaoNransa paraNIne e ghara choDI nahIM jAya, tyAM sudhI tane tArA navA gharamAM jarAya zAMti maLaze, ema tuM mAne che ?" g gharamAM mane zAMti ke sukha maLavAnI jarAya AzA che ke nahi, te to tamArI jAtane ja pUcho ne !" huM ? ATaATalI mahenata-mathAmaNa pachI, meM tAre mATe svataMtra sadhdhara jIvana UbhuM karI ApyuM, tyAre tuM mane saMbhaLAvavA beThI che ke, tyAM tane sukhazAMti maLavAnAM nathI; tathA mArI sobata koI chokarIne mATe nukasAnakAraka che, hai?" ja mArI jAtane ghaNI vAra pUchayuM che ke, je tame bacapaNamAM mAre svAbhAvika vikAsa thavA dIdho hota, to huM atyAre chuM tenA karatAM keTalI judI banI zakI hota !" mAe have, eDitha sAme gusso kare nakAmo mAnI, mAtra pote lAMbA samaya jIvatI rahI che e ja kheruM thayuM che - jamAno ke badalAI gayo che ke sagI chokarI tenI duzamana banI rahI che- mAbApa pratyenuM paNa AjakAla chokarAM kayAM samaje che-I. rANuM raDavAM zarU karyA. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 DI enDa sana eDithe mAnAM e badhAM rodaNuM khyAlamAM lIdhA vinA ja pharIthI kaDaka svare kahyuM, "meM tamane chevaTanuM kahI dIdhuM ke, pharansa tene ghera ja javI joIe." paNa te chone jAya ! mAre zuM ? mAre tene mArI pAse rAkhIne zuM karavI che re ? mArI te e zI sagI thAya che, vaLI ?" paNa mArI to te meTI sagI thAya che, e jANI rAkho. eTale mArA aMtaramAM je je badhuM aniSTa bhareluM che, tene eka lavaleza paNa huM tenA aMtaramAM pesavA devAnI nathI ke koI pesADavA icchatuM haze to tene pesADavA daIza paNa nahi. jo tame tema karavA jaze, to tamAre huM khuzIthI tyAga karIza, tema ja kAle jene hAtha huM pakaDavAnI chuM, tene paNa! mATe khabaradAra ! huM jIvatI chuM tyAM sudhI mane bhaNAvavAmAM AvelA pAThemAMthI eka paNa tamAre tene bhaNuMvavAne nathI." paNa tAre je kahevuM che, te AvI kaThora rIte kahevAnI zI jarUra che re ?" ApaNI vaccenI A vAtacIta have chelI ja che; havethI tame tamArI meLe AnaMdathI khAje.pIje-jIvaje. ApaNe jIvanano e hetu hato, te have pAra paDyo che. AjathI mAMDIne ApaNuM bhUtakALa viSe mArA hoTha cUpa thaI jaze. kAle je lagna rUpI bhayaMkara duSTatA huM acaravAnI chuM, temAM tame lIdhelA bhAganI huM haMmezane mATe tamane kSamA ApI dauM chuM. meM emAM je bhAga bhajavyo hoya, tenI Izvara mane kSamA bakSe !" ATaluM kahI eDitha mAne "gUDa nAITa" kahI potAnA kamarAmAM AvI gaI. paNa tyAM ekalA paDayA pachI tene kazo jaMpa vaLavAne na hato. tenA aMtaramAM tumula ghamasANa macI rahyuM hatuM. keTalAya vakhata sudhI teNe AmathI tema AMTA mAryA karyA. chevaTe na rahevAyuM, tyAre te phaoNransa sUtI hatI te kamarAmAM dAkhala thaI eka jhAMkhe dIva TamaTamato hato. ane UMghatI phaleransanuM nirdoSa - mugdha mukha emAM prakAzamAM pUra bahAramAM khIlI rahyuM hatuM. eDizana "vAsa thaMbhI gayo. te jANe avazapaNe pharansa tarapha kheMcAvA lAgI. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagna ra35 vadhu ne vadhu najIka ! chevaTe eTalI badhI najIka, ke teNe nIcI namIne pathArI bahAra laTatA tenA suMvALA hAtha upara pitAnA hoTha cAMpI dIdhA, ane pachI te hAtha haLavethI potAne gaLe vIMTALyo. eDithanI AMkhamAMthI codhAra AMsu vahevA lAgyAM. pachI potAnuM vedanAthI phATI jatuM mAthuM pharloransanA mAthA pAse ja ozikA upara teNe DhALI dIdhuM. eDitha geMgare potAnA lagnanI AgalI rAta e ezike ja gALA. savAre UgelA sUrye paNa tene e ja sthitimAM joI 31 lagna lagnane divase khAsI dhamAla macI rahI hatI. je carcamAM lagna thavAnuM hatuM, tenI alaga AMtarelI beThakamAM, e vidhimAM jemane AmaMtraNa nahotuM chatAM jemane koI ne koI kAraNe e vidhi achatA rahI je hato, tevAoe carcanI bAIne chAnA paisA ApI, beThaka meLavI lIdhI hatI. khAsa karIne mi se; temane potAnA salAhakAra cikanane phaoNransanuM oLakhANuM pADIne kabUla karI devuM hatuM ke potAnA koI mitrane nAme atyAra sudhI temaNe je salAha mAgyA karI hatI, te kharI rIte e lauransano prema pite ja meLavI zake e bAbatamAM hatI ! pachI misa TIse paNa aNuchatI rahI Akho lagna-vidhi jovAnuM nakakI karyuM hatuM, ane temaNe paNa khUNAnI eka beThakanI vyavasthA karI hatI. alabatta, e vidhi emane mATe to potAnI badhI AzAonI hoLI rUpa hata; paraMtu ghaNune evI chevaTanI hoLIo najare joI levAnuM kAramuM AkarSaNa hoya che, e vAtanI nA pADI zakAya tema nathI. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Dee eNnDa sana A uparAMta kepTana kaTale paNa nimaMtraNa na hovA chatAM, dekhI kuTuMba sAthenA saMbaMdhane kAraNe potAnI pharaja gaNI, gelarImAM hAjara rahevA nakakI karyuM hatuM, jethI zubhecchAdarzaka kaMIka nizAnI karIne mitra DambAne abhinaMdana ApI zakAya. A tarapha mi. DobInA gharamAM mejare vahelI savAre pahoMcI kema cho ?" evA prazna sAthe khuzIsamAcAra pUchaLyA, tathA hasatAM hasatAM jaNAvyuM ke, "mAruM cAle to DAbI, Aja lagna-vidhi Dabala lagnane banAvI mUkuM ane dIkarIne tame, to mAne huM ja paraNI nAkhuM! " miDenmI e sAMbhaLIne hasyA paNa, paNa pitAnI je sAsu thavAnI che, tenI mazkarI bIjAo kare, e temane pasaMda na AvyuM. pachI mejare bIje sapATa lagAvyo : "DebI, huM tamane abhinaMdana ApuM chuM; thoDA kalAkamAM tame eka sauMdaryavatI strI pAmavA mATe AkhA IMglenDanA puruSonI IrSAnI vastu banI raheze." A kathana paNa mi. DebIne gaLe bahu na UtaryuM; kAraNa ke, kharI rIte pote eka strIne bhAre pratiSThA bakSavAnA hatA, ane e kAraNe e strI saunI IrSAnI vastu banI rahevI joIe. paNa pachI mejaranI chellI ukti yAcita hatI : "ane sAheba, eDitha geMgaranI bAbatamAM karyuM, te AkhA yuropamAM eka strI evI nahi hoya, je tenI jagA levA mATe potAnA kAna, kAnanAM erige sAthe badalAmAM ApI devA taiyAra na thAya!" tame ema kahe che, te tamArI sajajanatA che, mejara, mi. DobIe have khuza thaIne kahyuM. juo DombI, tame e vAta barAbara jANe che, kharuM ke nahi ? mArI AgaLa beTI nAjukAI na dAkhavaze, sAcesAcuM kahI de; buTTA josapha bI. nI peThe ja - buTTA thaIne. ke pachI tamAre mArI sAthe kevaLa uparaeTiye ziSTAcArane ja saMbaMdha rAkhavo che?" Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagna " mejara, huM eTaluM ja kahevA mAguM chuM prApta thavAmAM tamAre paNa pUrepUrA hAtha che!" <6 te ja vakhate mi kAkura dAkhala thayA. te te peAtAnI jIbha lIsI karIne ja AvyA hatA : vAha, AjanA divasa ane tenI AkhehavA paNa kevAM raLiyAmaNAM che? huM jarA meDeA paDI jaIza, eveA mane Dara hateA. huM misisa DAmbI mATe jarA sArAM sArAM phUla laI AvavA dUra sudhI gayA hatA. mArA manamAM ke, misisa DeAmbIne ghaNI ghaNI kImatI bheTA maLaze; e paristhitimAM mArI A bheTanI kaMgALatA ja temanuM dhyAna kheMcaze ! ' >" "" 'rUkhI le thavAnAM misisa DeAmmI tame ATalA vicAra ane AdarathI ApelI vastu jarUra lakSamAM leze, kArTara!" mi. DAmbIe javAbamAM kahyuM. te paNa te te Aje savAre ja misisa DAmbI banavAnAM hAya, teA ApaNe ahIMthI nIkaLavAnA vakhata thaI gayA che, " mejare ghaDiyALa sAmuM joIne ane peAtAne kophInA pyAlA nIce mUkIne kahyuM. "" g carcamAM badhAM bhegAM thayAM, tyAre misisa sTayUTane eDitha sAMbhaLe tevI rIte mi. DeAmmIne kahyuM, mArA vahAlA DemmI, Aje eDithane gumAvyA pachI, mArAmAMthI jIvana jevuM eTaluM badhuM ochuM thaI gayuM haze ke, meM vahAlI lAransane paNa eka maDadA pAse rAkhI mUkavAnuM UMcata dhAryuM... nathI. eTale te bhale tenI marajI mujaba tamAre ghera ja jAya. ' * k 'nA, nA, mArA vahAlA DeAmbI; mane enI seAkhatanI evI jarUra lAgatI nathI; kadAca huM ekalI heAIza te ja mArAthI eDeithane viyeAga sahana karI zakAze - arthAt chUTathI raDI zakAze! uparAMta, Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 DebI eNnDa sana phaleransa eDithanA ja vAlIpaNuM nIce Avaze, eTale enI vastu upara mAre mArA sukha khAtara haka karatA javuM e paNa ThIka na kahevAya ! eDithane kadAca IrSyA thAya !" lagnano sogaMdavidhi patyA bAda rajisTaramAM sahIo thaI gaI pachI mejare premazauryanI rIte navavadhUne salAma bharI; AsapAsa sAhelI tarIke hAjara rahelI badhI bAnuono paNa temaNe cuMbanasatkAra karyo. alabatta, misisa kyUTane te vacane evI cIsa pADI ke, jANe koI yuvatI potAnI cheDachADa vakhate pADe ! mi. kArkara jyAre eDithane hoTha upara cuMbana karavA namyA, tyAra maMda hAsyane kAraNe temanA dhoLA jhINuM dAMta eTalA badhA camakI UThayA ke, te jANe eDithane bacakuM bharavA ja namyA hoya ema lAgyuM. eDithanA mAM upara paNa te vakhate tenA pratye ghaNAno bhAva spaSTa tarI Avyo hato. kAkare saunI jema zubhecchA vyakta karIne sAthe sAthe umeryuM : "AvA sarvottama laca-joDANathI joDAyelAM bhAgyazALIo mATe evI zubhecchA dAkhavavI paNa anAvazyaka ja kahevAya !" eDitha manamAM pahelethI samajI gaI hatI ke, mi. DombIne A menejara tene jANe ArapAra joI gayo che, ane tenA badhA hetuo barAbara pAmI gayo che- tethI tenI najaramAM potAne mATe kazI saMmAnabuddhi ja rahI nathI ! badhAM ghoDAgADImAM besI navavadhUne tyAM nAstA vagere satkAra mATe cAlyAM gayA bAda, cerIchUpIthI A vidhi jevA hAjara rahelAM eke eke nIkaLavA lAgyAM. misa Teksa potAnI raDI raDIne lAla lAla thayelI AMkho upara rUmAla dAbatAM; mi. pharansane joIne premabANathI ghAyala thayelI avasthAmAM pitAnA vaphAdAra cikana sAthe; ane chevaTe mi. DombI pratyenA sarbhAvathI ja ane potAnI khAnagI vyavasthAthI ja hAjara rahela kepTana kaTala. te to carcamAMthI ravAnA thatA pahelAM nAnakaDA palanI kabara uparanI takhtI sudhI paNa hAthamAM heTa utArIne jaI AvyA. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTala dhULa bhegA thaI jAya che kaSTana kaTala sAmAnya rIte bahAra nIkaLatA ja nahi; ane rAte khullI havAmAM bahAra nIkaLe, tyAre paNa bahu DaratA DaratA tathA chupAIne. misisa mekeTiMjara je duzamana pitAne zodhavAno prayatna karyA vinA rahe, e vAtamAM mAla nathI, ema te barAbara samajatA hatA. game te ghaDIe potAnuM apaharaNa thaI javAnuM che evI temane khAtarI ja hatI. eTale bane teve vakhate zuM karavuM tenA pATha te zIkhavyA ja karatA. misisa maeNkaTiMjara dvArA AvavAnI e AphatanuM spaSTa svarUpa bane samajAvyA vinA, temaNe ene sITI vaDe amuka paricita rAgo vagADatAM zIkhavI rAkhyA hatA. tathA pote lAgalagATa 24 kalAka sudhI pAchA na Ave, to be misisa baeNkaTiMjaravALA potAnA jUnA makAna AgaLa AvI, e rAga sITImAM vagADo, ane pote ja e ja rAganI sITI vaDe gharamAMthI javAba Ape, to tarata tyAMthI teNe pAchA bhAgI javuM ane barAbara cAvIsa kalAke tyAM pAchA AvIne hAjara thavuM, ema zIkhavI rAkhyuM. paNa pote je bIjA rAganI sITI vagADe, to teNe thoDe dUra jaI pAchI AvavuM ane pote je kaMI navI nizAnIo kare, te samajIne te pramANe vartavuM, evI tAkIda paNa ApI. kepTana kaTala jyAre mi. DebInA lagna vakhate carcamAM gayA tyAre paNa baMdha ghoDAgADImAM ja gayA hatA. tyAMthI sahIsalAmata ghera pAchA AvavAnI temane AzA na hatI, paraMtu te sahIsalAmata ghera 239 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 DI enDa sana pAchA AvI ja gayA, tyAre pharansane carcamAM najare joyA pachI, temanA manamAM veTaranA kazA samAcArano abhAva, tathA uparathI salAmana jiTsanuM paNa adazya thaI javuM, e be bAbato ghUmavA lAgI. sau mana jillanA samAcAra phaleransane pahoMcADavAnuM temane ThIka nahotuM lAgyuM; jo kaMI sArA samAcAra pahoMcADavAnA hota, to to kepTana mitra DombInA navA samarAvelA ane savelA bhavya mahelamAM paNa pesavAnI hiMmata karI hota. ziyALAnI aMdhArI ThArI nAkhanArI rAta hatI; ane kepTana kaTala aMgIThImAM bhaDabhaDATa agni saLagAvarAvI dukAnanA pAchalA bhAgamAM gamagIna thaI beThA hatA. varasAda paDato hato ane bahAranI e kharAba AbehavA uparathI kepTanane dariyA uparanI kharAba AbehavA ane temAM thatI oNlTaranI vale yAda AvyA karatI hatI, acAnaka koIe bAraNuM thapathapAvyuM. kepTana tarata sAbadA thaI, pitAnI sahIsalAmatInI peravImAM paDI gayA; kAraNa ke temane gaLA sudhInI khAtarI hatI ke, AvI kharAba AbehavAmAM, temane pakaDavA AvanAra kharAba duzamana misisa mekasTiMjara vinA bIjuM koI bahAra na nIkaLe ! rebane strI-jAtithI ja sAvadhAna rahevAnI sUcanA apAyelI hovAthI, ane teNe bAraNuM bahAra puruSa jAtinA koIne UbheluM joI bAraNuM tarata ughADayuM, ane Akhe zarIre varasAdanA pANIthI chaMTakAI gayelA miTrase aMdara praveza karyo. kaeNpTane lagnavidhi vakhate A juvAna sagrahasthane devaLamAM hAjara rahelA joyA hatA eTale temaNe bahAra AvI temane paricayasUcaka namana karyuM. mi. Trase DacakAro vagADyo, paNa pachI muMjhavaNanA mAryA temaNe jorathI hAMphavA mAMDayuM. pachI bIjuM kaMI na sUjhatAM temaNe robane joI tarata tene hAtha pakaDI jorathI hastadhUnana karyuM. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana keTala dhULa bhegA thaI jAya che 21 cr kahuM chuM, mi. jisa, jo sAMbhaLavA maherabAnI karI te mAre eka vAta kahevI che. tame misa DI ne te! eLakhA che te?" kaeNpTane tarata mi. Tsa jeTalI ja gUDhatA dhAraNa karI, peAtAnA dUka vaDe, mi. TrUTsane pAchalI bAju AvavA nizAnI karI. rAkha e joI tarata e enI vAte sAMbhaLavA vadhu sAbade thaI gayeA. mi. TrUTse tarata ja pUchyuM : tame cikanane gema cikanane teA ALakhatA hazeA. te bahAra UbhA che, eTaluM ja. paraMtu tenI kazI ciMtA nahIM; A varasAdamAM te bahu bhInA te| nahIM ja thaI jAya, kharuM ne ? " (( 66 are, emane aMdara besADavAnI vyavasthA huM eka miniTamAM karI dauM chuM, " kaeNpTana kaTale kahyuM ane tarata mi. cikanane dukAnamAM aMdara elAvyA. mi. cikane eka bAju phUMkIne kahyuM, " kaMI ghUMTaDA bharavAnuM ahIM maLaze ke?" kaeNpTana kaTale temane mane pyAleA bharI ApyA je temaNe pIpamAM reDI de tema peTamAM reDI dIdhe!. pachI mi. phrUTsa ane kaeNpTana baMne pAlA bhAgamAM AvyA. tyAM mi. TreTse have vAta mAMDI HH mi. jiTsa -- "" "< mAruM nAma kaTala che; tame te mArA mitra sAla jisanuM nAma khelA che. paNa tame have tene maLI zake tema nathI, ane tene zAthI nahIM maLI zake ? kAraNa ke te alepa thaI gayA che. "" mi. TUTsanA moM upara temanuM priya vAkaya tarata AvI gayuM, " enI kaMI ciMtA nahIM ! '" paNa pachI temaNe navA umerAthI vAta sudhArI lIdhI, " bhagavAna temanuM bhaluM kare ! " '' " te mANasa eka kAgaLa lakhIne mane A badhuM soMpI gaye che. paNa te mArA sagA bhAi jevA heAvA chatAM te kayAM gayA che e huM jANatA nathI. peAtAnA bhatrIjAne zeAdhavA gayA che ke pachI mananI asthiratAmAM kAMka rakhaDe che -e kazAnI mane khabara paDI nathI. meM 31.-16 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 DebI enDa sana zodhakhoLa karavAmAM mAthuM rAkhI nathI, paraMtu mArI AMkha ke mArA kAna tenI upara te divasathI kadI paDyAM nathI." paNa bhalA bhagavAna, misa DebIne e vAtanI kazI khabara nathI..." paNa zA mATe temane AvA mAThA samAcAra mAre jaNAvavAya joIe ? buThThA sela jilsa upara temane khUba khUba bhAva hatA - ke bhAva enuM nAma pADavAnI zI jarUra che? tame to misa DebIne oLakhe ja che ne ?" "hA, hA, oLakhuM ja chuM, vaLI." ane tame temanA taraphathI ja Avo cho ne?" huM ema mAnuM chuM." to to tame eka devadUta taraphathI AvyA che, ema mAnaje. temanA jevo bIje devadUta keI nathI, e jANatA ja hazo." huM ema mAnuM chuM - " eTaluM kahetAMkane miTrase aNadhAryA ja UbhA thaI kepTanane hAtha bhAvapUrvaka pakaDyo ane kahyuM, mArI IjajatanA sogaMda, tame tamAruM oLakhANa mane vadhAravA dezeto huM khUba AbhArI thaIza. mAre tamArA jevA mitranI bahu jarUra che. nAno pala DombI buTTA kliMbaranI saMsthAmAM bhaNavA rahyo hato, tyAre huM huM teno mitra hatoane te je haju jIvato rahyo hota, to mAre mitra rahyo hota. cikana mANasa ThIka che - bahu cAlAka che, ema badhA kahe che- joke mane potAne enA badhA guNono paricaya nathI. paNa e kaMI sarvAga saMpUrNa na hoI zake - khare ja misa DebI devadUta ja che. je kyAMya devadUta jevI cIja haze, to te misa DombI ja haze. huM haMmeza ema ja kaheto Avyo chuM; paNa tameya e vAta jANe che, eTale tamAro paricaya mane vadhAravA deze to huM tamAro ghaNo AbhArI thaIza. jo ke, atyAre huM Avyo chuM, te misa DAbI taraphathI nahIM- paNa susAna taraphathI; tame tene oLakho chone?" Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMTana kaTala dhULa bhegA thaI jAya che ra43 "hA, hA, AgaLa haMkAre." "to huM kAI koI vAra misa DebIne maLavA jAuM chuM; alabata, khAsa irAdo rAkhIne nahi; paNa e tarapha thaIne nIkaLyo houM, to vaLI te tarapha paNa jAuM, samajyA ?" "barAbara che." Aje huM , tara gayo hato tyAre acAnaka susAna mane aMdara eka bAju bolAvI gaI ane mane te divasanuM chApuM batAvIne teNe kahyuM, "A chApuM Aje meM Akho divasa dabAvI rAkhyuM che. temAM evA khabara che ke, sAudhAsTana baMdare AvI pahoMcelA "piyansa' jahAjanA kamAnDara hetrI jemsanA jaNAvyA pramANe, jamaikAthI te pAchA AvavA nIkaLyA, tyAre temane dariyAmAM eka jahAjano bhaMgAra tarata jovA maLyo. temaNe eka heDIne tarata tenI vigato jANavA tathA tenA upara koI mANasa vaLagI rahyuM hoya to tene laI AvavA mokalI. paNa sukAna upara "sana enDa ra' - evA akSaro sivAya e jahAjanI bIjI kazI oLakha thAya evI nizAnI e hoDIvALAone na maLI. tema ja kAI mANasa paNa e bhaMgArane AdhAre taratuM na hatuM. pachI thoDI vAramAM ja e bhAgamAM tophAna zarU thayAthI eTale bhaMgAra paNa dariyAmAM adazya thaI gayo. e mAhitI uparathI have lApatA banelA jahAja "sana enDa cera' nuM zuM thayuM haze te bAbatanI je dvidhA rahetI hatI, te khatama thAya che, ane e jahAjane DUbI gayeluM jAhera karavAmAM Ave che. emAM koI mANasa bace hoya tevuM mAnI zakAtuM nathI.' susAne mane e samAcAra saMbhaLAvIne pachI kahyuM ke, "A samAcAra misa DesmIne na maLe evI kALajI teNe A divasa rAkhI che; paNa e samAcAra sAcA che ke nahi tenI khAtarI karavA, mi. selemana jisanI dukAne jaIne temane tame prathama maLI Ave." eTale huM e chApuM laIne ahIM doDI Avyo chuM." hatA ane hAkI che Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LAvyo. lera mArA eka bApane kema ra44 DebI enDa sana mi. (se chApAmAMthI e phakara zabdazaH kepTanane vAMcI saMbhaLAvyA. kepTana kaTalanI to e sAMbhaLI chAtI ja besI gaI. te gaNagaNyAH "vaoNlara, mArA dIkarA, to chevaTe tuM gayo ja! huM tAre kaze sago thato nathI, chatAM eka bApane putra jatAM je duHkha thAya tethI vadhu duHkha mane thAya che. A gharamAM huM AvatuM tyAre tuM dariyAnI musApharIonI kevI kevI vAto mane pUchato ! ane ame dilarUbA - misa DebInI vAto karIne tArI kevI mazkarI karatA ? paNa badhuM ja have gayuM ! te jatI vakhate tArA kAkA selanI saMbhALa rAkhavAnuM mane soMpyuM hatuM, paNa teya kyAM gayo enI mane khabara nathI." pachI misUTsa tarapha pharIne kepTana belyA - "bhAI, tame jaIne susAnane kahI do ke, e samAcAra taddana sAcA che. jahAjanI noMdhamAM je samAcAra lakhAya, te koI paNa mANasa lakhI zake tenA karatAM vadhu sAcA samAcAra hoya che. kAraNa ke, dariyA upara nasIbajoge je kaMI mAhitI sAmI AvI maLe, tenI pUrI khAtarI karI levAmAM Ave che ane pachI te aMge noMdha karavAmAM Ave che. chatAM huM kAle savAre jaIne vadhu khAtarI karI AvIza; pachI pAchale pahere tame mane AvI maLaje. joke, ethI e samAcAramAM kaMI phera paDaze evI AzA haragija nathI." "tame ema mAne che ke, A samAcAra misa DebI jANaze tyAre temane khUba ja duHkha thaze, hai ? jarUra thaze; kAraNa ke misa DesbI nAnAM hatAM tyArathI velara pratye bahu bhAva rAkhatAM AvyAM che. te be ekabIjA mATe ja sarajAyelAM hatAM, ema ame to mAnatA hatA. paNa have zuM ? badhuM patI gayuM." paNa mArI IjajatanA sogaMda, e vAta sAMbhaLIne have to huM pahelAM hatA te karatAM vadhu duHkhI thaI gayo chuM. kAraNa ke, kepTana jilsa, huM misa DebIne bhakta chuM - huM temane khUba cAhuM chuM - Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMTana kaTala dhULa bhegA thaI jAya che 245 eTale emane duHkha thaze, e jANI mane khUba ja duHkha thAya che. temane kAraNe mAre kazA nIce chuMdAI maravAnuM hoya ke UMcethI bhUsake mAravAno hoya to paNa huM vAra na karuM -mane ema karavAmAM khUba AnaMda thAya--" bicArA kepTana mi. sane AzvAsana ApavA tenA baraDA upara bhAvathI hAtha pheravyo. Trasa tarata bolI UThayo, "AbhAra kepTana jilsa, tame ATalI ciMtAmAM che, chatAM mane AzvAsana ApavA prayatna kare che, tethI tamAre ghaNo ghaNo AbhArI chuM. meM kahyuM hatuM tema, mAre eka mitranI bahu jarUra che; ane tamAro paricaya tame mane vadhAravA deze, to mArA upara AbhAra thaze. mArI sthiti sArI che; mArI pAse khUba paisA che. chatAM mArA je duHkhI koI nathI. huM misa DombIne kAraNe bahu ribAuM chuM, kaeNpTana jisa; mane khAvAnuM paNa bhAvatuM nathI; sArAM kapaDAM paheravAnuM gamatuM nathI. ekale houM chuM to raDayA ja karuM chuM. eTale tame mane ahIM vAraMvAra pAcho AvavA dezo - to mane ghaNe AnaMda thaze." bIje divase savAre ophiso khUlavAno samaya thayo eTale kepTana kaTala tarata miDebInI ophisa tarapha doDI gayA, ane mi. kArkara AvyA temanI sAthe sAthe ja temane kamarAmAM pesI gayA. mi. kArkare pitAnI batrIsI batAvIne kepTanane kahyuM, "te bahu beTanA samAcAra che kharuM ne ?" to tame kAlanAM chApAMmAM samAcAra vAMcyA, kharuM ne ?" hA; amane to sIdhA samAcAra maLyA che. vImAvALAone bhAre khoTa jaze, bIjuM zuM? amane paNa naphe nahi thAya e khoTa ja ne? paNa enuM ja nAma jIvana che ! lAbha - hAni ! napho-nukasAna !" Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 DI eNnDa sana kaeNpTana e mANasa sAme tAkIne jotA bAraNA AgaLa ja UbhA rahyA. : " mane bicArA ge' badala bahu dilagIrI thAya che; uparAMta amArA keTalAka sArAmAM sArA khalAsIe gayA tenI paNa. ghaNA te kuTuMbIo hatA. eTaluM sAruM che ke, bicArA ge 'te kuTuMba na hatuM; kharuMne, kaeNpTana kaTala !" kaeNpTana maeNnejara tarapha hajI tAkatA ja UbhA rahyA. maeNnejare have peAtAnI TapAla tarapha najara karatAM karatAM hasIne kahyuM, tamArI sI vizeSa sevA bajAvI zakuM, kaeNpTana kaTala ?' ane ema kahI teNe bAraNA tarapha sUcaka najara nAkhI. * "tame mane eka bAbataneA khulAsA kare, teA mArA manane nirAMta thaze," kaeNpTane chevaTe kahyuM. " khele, zI bAbatane! khulAsA joI e che ? tamane jarA utAvaLa karavA mATe vinaMtI karavI paDaze; kAraNa ke, huM bahu kAmamAM chuM. "" cc jue mArA mitra velara A tamArI khataranAka musApharIe gaye! te pahelAM "" "C , " jue, jue, kaeNpTana keTala, - khataranAka musApharIe 'ne evI vAta ahIM na karatA. ' amAre " khataranAka musApharIo sAthe kazI levA devA nathI. tame Aje vahelI savArathI ja pIvAnuM zarU karI lIdhuM lAge che; hi te tamane te khabara hAvI joIe ke, dariyAnI ke jamIna uparathI badhI ja musApharIone pAtapeAtAnAM AgavAM jokhama hAya che ja. tame evI te ciMtAmAM paDayA nathI ne ke, tamArA juvAniyA zuM tenuM nAma che te je kharAba tAkAnamAM sapaDAIne mAryAM gaye, te teAna ame ahIM amArI oNphisamAM UbhuM karyuM hatuM? jA, jAe, kaeNpTana jarA UMghI jAA ane se|DA-vaeNTara - Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ majAka karavA aTale e sadagrahastha kepTana kaTala dhULa bhegA thaI jAya che 247 pI lo; vadhAre paDatuM caDavuM hoya tyAre e ja sArAmAM sArI davA kahevAya; Ama bhAgAbhAga karavI e nahi!" dIkarA- tame mArA dIkarA jeTalI ja uMmaranA cho eTale e zabda pAcho nathI kheMcI leto - paNa tamane AvI majAka karavAmAM AnaMda Ave che te joI meM tamane je gRhastha mAnI lIdhA hatA, te tame nathI ema mane lAge che; ane evuM mane lAge che eTale mArA mananI ciMtA era vadhI jAya che. e bicAro chokaro A musApharIe tamArA hukamothI gayo, te pahelAM teNe mane kahyuM hatuM ke, tene tyAM mokalavAmAM Ave che, te enA bhalA mATe ke baDhatI mATe mokalavAmAM nathI Avate, evuM tene lAgatuM hatuM. meM tene mArI mAnyatA kahI saMbhaLAvI ane jaNAvyuM ke, tenI bhUla thAya che... ane tene baDhatI mATe ja tyAM mokalavAmAM AvI rahyo che. ane pachI mArI vAta sAcI hatI ke nahi tenI khAtarI karavA huM jAte ahIM Avyo hato ane tamArA zeTha gerahAjara hatA eTale tamane maLyo hato. tame tyAre mArI mAnyatAnI puSTi kare evA ja khulAsA karyA hatA. paNa have badhuM patI gayuM che, eTale mAre mArA mananI zAMti mATe eTalI ja khAtarI karI levI che ke, mArI bhUla thatI hatI ke nahi; tema ja vare je kahyuM hatuM te meM tene buThThA kAkAne na kahyuM, e meM beTuM karyuM hatuM ke sAruM karyuM hatuM. tamArI sAthenI e mulAkAta vakhate ApaNe bahu AnaMdathI vAtacIta calAvI hatI; Aje huM tamane jarA khinna dekhAto haIza, paNa tenuM kAraNa pIvA bIvAnuM nathI, paraMtu vaoNlaranA samAcAra jANe huM sukAna-bahAra thaI gayo chuM." paNa kepTana kaTala, mAre tamArI pAse eka vinaMtI karavAnI zI bAbatanI, sAheba ?" "ke tame bhalA thaIne abaghaDI ahIMthI cAlyA jAo." kepTananA moM upara lehInuM TIpuM jANe na rahyuM. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 mora jaga jIta mA na DI eNnDa sana juo kepTana kaTala, gaye vakhate tame ahIM AvyA hatA, tyAre meM jarUra karatAM vadhu bhalamanasAI tamArA pratye dAkhavI hatI. tame bahu cAlAka ane dhITa leko cho. pelA chokarAne ophisamAMthI lAta mArIne kADhI na mUke eTalA mATe ja meM tame kaheluM badhuM sAMbhaLI lIdhuM hatuM. paNa e to eka ja vakhata ema karyuM hatuM. pharIthI ema nahi karI zakAya; mATe tame abaghaDI cAlatA thAo." kepTananI jIbha pakaDAI gaI ane temanA paga paNa jamIna upara coMTI gayA. "jAobhalA thaIne cAlyA jAo. nahi te tamane dhakkA marAvIne kaDhAvavA paDaze. mane potAne evAM trAsadAyaka pagalAM pasaMda nathI; paNa mi. DobI je ahIM hota, to tamArI ethI paNa vadhAre bUrI vale thAta. huM to mAtra tamane cAlyA javAnuM ja kahuM chuM." kepTane have zvAsanI rUMdhAmaNa khALavA jorathI potAnI chAtI upara hAtha dAkhyo; tathA pote kyAM che enI khAtarI karavA jANe tarapha najara pheravI. "kepTana kaTala, tame bahu UMDA mANasa che. paNa tame loko pAgala to nahIM ja banI gayA che - tame tema ja tamAre lApatA mitra ! tame loko phakakaDa kAvatarAM gATha che; phakkaDa phakkaDa vicAraNAo calA che; sArI sArI mulAkAte goThave che; suMdara suMdara nAnA mulAkAtIone maLe che, huM ? paNa e badhA upara pAchA sIdhA ahIM AvavAnI paNa hiMmata kare che, ethI to hada thaI jAya che. tame kAvatarAbAje, ane bhAgeoe vadhu akkala dAkhavavI joIe ! have tame ahIMthI javA maherabAnI kare che ke nahi?" dIkarA," kepTana have rUMdhAte tathA dhrujate svare bolyA, "tamane ghaNuM ghaNuM saMbhaLAvavAnI mane icchA thAya che, paNa mArA zabdo badhA kyAM taNAI gayA, tenI mane khabara paDatI nathI. mAre juvAna mitra gaI kAle rAte ja DUbI gayo ema mane lAgatuM hovAthI, huM jara Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTala dhULa bhegA thaI jAya che 249 svastha nathI. paNa pharI tame ane huM bhegA thaIzuM ja enI khAtarI rAkhaje - je ApaNe jIvatA rahyA hoIzuM to." "je jiMdagImAM pharI tame mArI sAme AvyA, to tame bhAre mUrkhAmI ja karI haze, eTaluM tame paNa jANuM rAkhaje. kAraNa ke, huM tamane cetavaNI ApI rAkhuM chuM ke, tamArAM badhAM karatUto huM ughADA pADI daIza. A gharanA koI paNa mANasanA vizvAsano durupayoga huM jIvato hoIza tyAM sudhI nahIM thavA dauM, tathA kAInI bhalamanasAIno geralAbha tamane nahIM levA dauM samajyA ? tame loko zeThanI chokarIne phosalAvI, bheLavIne pelA tamArA harAmajAdA sAthe paraNAvI daI zeThanI AkhI milakatanA mAlika banavA cAhatA hatA kema ? beTamajIe, jarA akkala ThekANe rAkhe; ame badhA ahIM ghAsa kApatA nathI ke jakha mAratA nathI, samajyA?" mi dvaTsa jyAre kepTanane vAyadA pramANe maLavA AvyA, tyAre kepTane temane eTaluM ja kahyuM, "chApAmAM AvelA samAcAra taddana sAcA che; ane e bAbatamAM jarAya AzaMkA rAkhavAnI nathI. eTale pelAM juvAna bAnu susAnane kahI deje ke te temanAM nAnakaDAM leDIne e samAcAra jema e che AghAta lAge e rIte saMbhaLAvI de." kepTana kaTale veTaranA mRtyuno zeka darzAvavA, taiyAra pizAkovALAne tyAM roba sAthe doDI jaI tene mATe tathA potAne mATe zokanA kALA pozAke kharIdI lIdhA. moDI rAte jyAre raba nIce sUI gaye, tyAre kepTana kaTala prArthanAsaMgrahamAMthI smazAna-stotra kADhIne codhAra AMsu vahetI AMkhe tene pATha karavA lAgyA. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 bhAI-bahena nIravaDa pAsenA jhADIvALA pradezamAM menejara kArkaranuM suMdara makAna AveluM hatuM. kadamAM nAnuM hatuM, paNa zekhathI sajAveluM hatuM. lena, bagIce, pharnicara, citro vagere badhuM kaI rasajJanI pasaMdagI ane kALajI vyakta karatAM hatAM. paNa A makAna uparAMta bIjuM eka makAna laMDananI otarAtI bAjue AveluM hatuM. e vibhAga cImanIonA dhumADAthI bharelo, kaMgAla, ane lIlerI vinAno hato. tyAMnA vasavATa paNa aMdara rahenArAonI kaMgAliyata ane asahAya sthiti ja vyakta karatA hatA. te vibhAgamAM, bIjA makAnethI jarA chUTuM evuM eka makAna evuM hatuM ke, je bIjI badhI rItanI kaMgAliyata chatAM koInI mamatAbharI saMbhALa ane kALajI vyakta karatuM hatuM. gharamAM je kaMI thoDuM pharnicara hatuM, te badhuM sApha-sutharuM tathA kALajIpUrvaka goThaveluM - rAkheluM hatuM. temAM kAryara juniyara ane baMne bhAIonI bahena hariyeTa kAra rahetAM hatAM. heriyeTanA moM upara kaMgAliyata sAme jhajhUmavAthI tathA ciMtA ane khinnatAnA cAlu kheDANathI amuka jhAMkhapabharI rekhAo daDha thaI gaI hatI, chatAM e caherAnuM mULa zAMta sauMdarya haju jemanuM tema akabaMdha hatuM. potAnA nAnA bhAInI zarama ane haDadhUta vakhate, pastAvAnA ane sadAcAranA mArge vaLagI rahevAnA tenA nizcayamAM baLa ane sAtha pUravA, te moTAbhAInI samRddhi ane Adara choDI ahIM cAlI AvI hatI. 250 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIbahena 251 bhAIne Aje kaMIka vahelo taiyAra thaI bahAra javA nIkaLato joI te belI, "jona, kyAM ATalA vahelA cAlyA ?" "heriyeTa, roja karatAM thoDuMka ja vaheluM che, paNa mAre punA ghara pAse thaIne nIkaLavuM che, jyAMthI meM ene bahu pahelAM vidAya ApI hatI." ene meM paNa joyo hota ane oLakhyo hota to sAruM thAta, ema mane paNa lAgyA kare che." "paNa bahena, enI je vale thaI e jANyA pachI, ene tame nahotA oLakhatAM e ja sAruM thayuM, ema mane lAge che." paNa bhAI, tamane ene mATe je duHkha thAya che e joI mane je duHkha thAya che tethI vadhAre duHkha to ene meM eALakhe heta to paNa na ja thAta." "paNa bahena, tame khare ja ema mAne che ke, meM teno paricaya vadhu sAdhyo hota, to tene vadhu nukasAna thayuM na hota ?" hA, huM ema mAnuM chuM to zuM, paNa gANuM !" paNu e nirdoSa juvAniyAnI AbarUne mArI sebatane kAraNe jarAya DAgha na lAge, evI ja mArI IcachA rahyA karatI; ane tethI Aje paNa mAruM mana saheja haLavuM rahe che. bhale te ghaDIe to mane e vAtanuM bahu duHkha rahetuM." bhAI cAlyo gayo te pachI hariyeTa gharanA kAmakAje lAgI gaI. badhuM nAnuM moTuM kAmakAja paravAryA bAda, kharIdavAnI thoDI vastuo laI AvavA mATe te bahAra nIkaLI gaI. te daramyAna bIje rite thaIne eka pukhta umaranA, khuzanumA caherAvALA, tathA TaTAra uThAvavALA sagRhastha tyAM AvI pahoMcyA. gharamAM koI nathI ema jANuM, te bahAranA bAMkaDA upara rAha jetA beThA. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara DemI enDa sana DI vAra bAda heriTane AvatI joI te UThIne UbhA thayA ane thoDuMka sAme AvyA. pharIthI tame AvI pahoMcyA kaMI sAheba ?" "meM e chUTa pharIthI lIdhI che, ane vadhArAmAM huM tamArI phurasadanI pAMceka miniTa mAguM chuM." ekAda kSaNa dvidhAmAM paDI gayA bAda, heriyeTe, bAraNuM ughADyuM ane e sadagRhasthane aMdara besADyA. e sahastha svasthatAthI dhIme avAje heriTane saMbodhIne kahyuM - misa heriTa, te divasa savAranA huM Avyo hato, tyAre tame mane kahyuM hatuM ke, tamane abhimAna che; paraMtu tamArA mAM sAmuM joIne ja mane lAgyuM hatuM ke, e vAta sAcI na hatI. tamArA caherA upara mane tamArAmAM satya ane namratA ja jhaLakI rahelAM dekhAyAM hatAM. ane te upara vizvAsa rAkhIne ja huM Aje pAcho Avyo chuM. ApaNuM umara vacce eTalo moTo taphAvata che ke, mane tamArI sAthe vAtacIta karavA AvavAmAM bIjI rItano jarAya khacake thayo nathI." heriyeTa gheDuMka cUpa rahIne belI, "sAheba eka jAtanuM abhimAna evuM hoI zake, ke je dhAraNa karavuM kartavya kahevAya. e sivAya bIjuM koI abhimAna mane na ho, ema ja huM paNa IcchuM." "tamArA bhAI mATenuM abhimAna dhAraNa karavuM kartavya kahevAya, e ja ne ?" hA che; mane teno prema meLavyAnuM abhimAna che; mane mArA bhAInuM ja kharekhara abhimAna che. ane sAheba, tame gaI vakhate AvyA tyAre mArA bhAInI badhI vAta jANatA ho ema mane kahI batAvatA hatA, ane tethI tame -" "mAtra tamAro vizvAsa saMpAdana karavA mATe ja; bhagavAnane khAtara tenI pAchaLa bIje kaze ja hetu na kalpatAM." mane khAtarI che ke, tame e badhI vAta mane yAda karAvI hatI, te bhalA ane zubha hetuthI ja karAvI hatI." Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIbahena 2pa3 tamAre AbhAra mAnuM chuM ke, tame e arthamAM ja e badhuM le che; paNa tame kaMIka ema kahetAM hatAM ke, huM tamane e vAta kahI batAvato hato ane tethI huM -" hA, tethI karIne mane mArA bhAInuM abhimAna che, ema je huM kahuM chuM te vAtane ja kadAca tame mAruM mithyA ghamaMDa mAnI le. paraMtu mane mArA bhAInuM kharekhara abhimAna che. eka vakhata evo hato jyAre mane mArA bhAInuM abhimAna na hatuM; kevaLa duHkha hatuM. paraMtu ATalAM varSothI teNe dhAraNa karelI dInatA, koInI sAme kazI phariyAda karyA vinA teNe kareluM hArdika prAyazcitta, tene thayele bhAre pastAvo, ane mAre sneha tene maLato rahevA badala paNa tene thatuM duHkha - kAraNa ke, te ema mAne che ke, te sneha dAkhavavA badala mAre bahu moTo bhegA Apa paDayo che; jyAre kharI vAta bhagavAna jANe che ke, mane ethI sukha ja thayuM che e badhuM joyA pachI, tamane ja huM e Agraha karavA IcchuM chuM ke, tame paNa kharekhara koI sattAne sthAne ho, ane tamArA aparAdhamAM kAI AvI jAya, to te aparAdha game te meTo hoya to paNa, tene kadI evI sajA na karI besatA ke, je pAchI kheMcI na levAya. kAraNa ke, ApaNuM saunI upara je Izvara beThele che, te mAnava hRdayamAM ke palaTe lAvI zake che, te ApaNe pAmara manuSyo kalpI zakatAM ja nathI." tamAro bhAI sadaMtara badalAI gayele mANasa banI gayo che, e bAbatamAM mane jarAya zaMkA nathI, enI khAtarI rAkhaje." jyAre teNe pele aparAdha karyo hato, tyAre ja te badalAI gayo hato, ane have pharIthI palaTAIne to te tenI mULa sAcI dazAe AvI gayo che, sAheba." kharI vAta che; ApaNe badhA bahAranA pUla vyavahAramAM ja ramamANa loko, aMtaramAM thatA A pheraphArano kAyado joI ke jANuM zakatA nathI. e pheraphAre bahu gUDha vastu che- atibhautika, AdhyAtmika Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 DibI enDa sana ja kahone ! ApaNane zALA-kolejomAM e jJAna ke samaja maLatAM nathI; ane ApaNe kevaLa bahirmukha bhautika vastuo jevA kevaLa jaDa niyata kAyadAone vazavatI banI rahIe chIe." ATaluM kahI, e sadagRhastha UbhA thaI jaI bArI sudhI jaIne pAchA AvyA. temane je vAta karavI hatI, te kahetAM jANe haju te khacakAtA hatA. te belyA - misa hariyeTa, tame mArA sAmuM najara kare : huM pramANika mANasa lAguM chuM ke nahi ? atyAre A vAta karatI vakhate to chuM ja, enI khAtarI rAkhaze. tame je kahyuM te badhuM huM zabdazaH mAnuM chuM; ane mane have pastAvo thAya che ke, bAra bAra varasa vItI gayAM te daramyAna mAre A badhuM jovuM jANavuM joItuM hatuM ane tamane oLakhIne bahu pahelethI tamane maLavA AvavuM joItuM hatuM. have paNa kharekhara huM ahIM zI rIte AvI caDaze tenI paNa mane kalpanA nathI. ApaNe badhAM ApaNuM rojiMdA vyavahAramAM evAM bevAyelAM rahIe chIe ke, keTalIya Avazyaka bAbato tarapha durlakSa karIe chIe. paNa have jyAre tamane barAbara jANuM-oLakhIne huM ahIM Avyo ja chuM, to have mane kaMIka madada karavA do : ema karavAthI mane saMtoSa thaze, zAMti thaze." sAheba, amane amArI vartamAna sthitithI pUre saMtoSa che." "nA, nA, pUro saMtoSa na hoI zake; evI nAnI nAnI ghaNI sagavaDo che, jethI tamAruM jIvana vadhu saraLa bane. tamAruM tema ja tenuM! atyAra sudhI je ke ema mAnato hato ke, tene mATe kaMI vizeSa karavAnuM rahetuM nathI - e badhuM patI gayuM. paraMtu have mArA vicAre badalAyA che. mane ane mATe kaMIka karavA do. tamAre mATe paNa; kAraNa ke tamAre paNa tamArI tabiyata bAbata kaMIka vizeSa kALajI rAkhavI joIe - kaMI nahi to ane khAtara paNa tamAre vadhu jIvavAnI jarUra che. ane mane lAge che ke, tamArI tabiyata ghasAtI jAya che." www Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIbahena 255 tame keNa che te huM jANatI nathI, sAheba, tame je ho te he; paNa tamArI aMtaHkaraNapUrvaka AbhArI chuM. tame je kaMI kaho cho, temAM tamAre hetu amArA pratye zubhecchA dAkhavavAno che, enI mane khAtarI che. paNa mArA bhAIe bahAranI kazI madada lIdhA vagara, gupacupa, sauthI bhulAI-tajaIne je prAyazcitta AdaryuM che, tene kAraNe te mane ATalo priya paNa banyA che. bahAranI madada ke AzvAsana svIkAravAthI tenA e ApameLe pharIthI khaDA thavAnA prayatnanuM gaurava ja haze. huM to bhagavAnane eTalI ja prArthanA karyA karuM chuM ke, te tenA badhA aparAdhe mApha kare ane tene evo zuddha-sabaLa kare, jethI te pote khAyeluM mULa sthAna ane pratiSThA pharIthI prApta kare" nA, nA, e AzA rAkhavI vyartha che. tamArA pelA bIjA bhAInA hAthamAM ja tamArA A bhAIne enA mULa sthAne sthApavAnI sattA che. paraMtu huM barAbara jANuM chuM ke, tamArA A bhAIne tamArA sneha ane dUpha rUpI je amUlya dhana maLyuM che, te kAraNe ja pelo bhAI AnA upara vadhAre verabhAva dAkhave che." tame have evI vAta upara AvyA che, je vAta ame be bhAI bahena paNa kadI mee lAvatAM nathI." ThIka, ThIka, huM tamArI mAphI mAguM chuM; mAre A badhI vAte ahIM upADavAnI na hoya - mane evo kazo adhikAra nathI. to paNa Aje tamArI pAse be maherabAnIo mAgyA vinA huM javAno nathI." "zI ?" "pahelI to e ke, atyAre keAInI madada na levAno tamAro nizcaya jyAre paNa kadI badala paDe, tyAre tame mArI pAse ja madada mAgaze." amArA saMbaMdhIo ane zubhecchakonI saMkhyA eTalI moTI nathI ke jethI koI pasaMdagI karavAnI taka amane heya. eTale tamArI e vAta huM ekadama svIkArI lauM chuM. pachI ?" Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 DI enDa sana ane bIjI vAta e ke, dara somavAre savAre nava vAgye huM A raste thaIne pasAra thaIza. te vakhate tamAre bArIe ke bAraNe UbhA rahevuM. mAre tamArI sAthe kazI vAta karavAnI nahi hoya. paNa tamane dUrathI joIne huM eTaluM jANI zakIza ke tame bhalAM caMgAM che; tathA tamAre paNa mArI prathama vinaMtI anusAra kAMI madadanI jarUra kharekhara UbhI thaI hoya, to mane zodhavA kyAMya javuM nahi paDe." ATaluM bolIne te bhalA mANasa tarata tyAMthI UThIne cAlyA gayA. pelA sagRhasthanA gayA pachI heriTa bahu vicAramAM paDI gaI. tenA manamAM aneka lAgaNIo ekI sAthe UbharAI AvI. temanA gharano Umaro oLaMgI ATalAM varSa daramyAna koI kadI AvyuM na hatuM; ane je mANasa Ama AvyuM, te ATaluM badhuM jANakAra ane ATaluM badhuM bhaluM hatuM! e ja vicAra karyA karatI, hariyeTa bArI AgaLa soyanuM kAma laIne beThI. dhIme dhIme bahAranI zAMta Rtu palaTAtI gaI, ane pachI to ThArI nAkhanArA pavana sAthe varasAda zarU thayo. sAthe sAthe gADhuM dhUmasa paNa UtaravA lAgyuM. pAse thaIne ja laMDana taraphano dhorImArga pasAra thato hato. tenA upara thaIne grAma pradezamAMthI dUra dUrathI e zahera tarapha kaMIka kamANanI AzAe pagapALA AvatA keTalAya loko pasAra thatA. paNa AvI kharAba RtumAM rastA upara adhavaca sapaDAnAra vaTemArgunI zI dazA thAya, eno vicAra heriTane AvyA vinA na rahyo. ane eTalAmAM kharekhara ja varasAdamAM palaLatI ane ThArI nAkhanArA kAtIla pavanamAM ThUMThavAtI eka juvAna bAI sAmethI e raste AvatI najare paDI. te bAI trIseka varSanI haze. tene bAMdho sughaDa hato ane te dekhAve paNa phUTaDI haze ema ka9pI zakAya. tenA cIMtharehAla pozAka upara Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIbahena 27 keTalAya rastAonI judA judA raMganI dhULa tathA kAdavanAM dhAbAM paDelAM hatAM, e uparathI te ghaNe dUrathI pagapALI AvatI hoya ema samajAtuM hatuM. tenA gucchAdAra vALane varasAdamAMthI palaLatA bacAve tevuM tene mAthA upara beneTa jevuM kazuM na hatuM. mAtra eka phATelo rUmAla teNe tyAM jema tema vIMTI rAkhyo hato. paNa pavanathI UDatA tene cheDA tathA vALanI laTe, tenI AMkho upara pharI vaLI tene cheka ja aMdha banAvI detAM, tyAre te DuMka thobhIne e badhuM pAchaLa khaseDI letI ane pAchI AgaLa cAlavA lAgatI. eve eka vakhate hariyeTane tenuM meM kaMIka spaSTa dekhAyuM. te meM upara eka prakAranuM naphikaruM, ane kharAba Rtu to zuM paNa sau bAbatanI avajJAbhareluM sauMdarya chavAI raheluM hatuM. tenA khullA mAthA upara Izvara ke manuSya je kaMI varasAve, tenI tarapha cheka ja upekSAne bhAva tenA caherAmAM pragaTa thato hato; jANe tenA aMtaramAM badhuM zubha, badhuM suMdara thIjIne paththara banI gayuM hoya, ane tenA chUTA UDatA vALanI peThe, Izvara taraphathI maLelI badhI bakSise teNe havAmAM urADI dIdhI hoya ! paNa tophAna vadhatuM jatuM hatuM, ane rAta paDatI jatI hatI. pelI bAI dhUmasamAM thaIne zahera keTaluM dUra rahyuM te vAraMvAra jovA prayatna karatI hatI. te hiMmata ane makkamatAthI pagalAM bharatI hatI, paNa khUba thAkI gaI hovAthI chevaTe varasAdano vicAra karyA vinA, rastAnI kinAre paDelA paththaranA DhagalA upara besI gaI. te barAbara hariyeTanI bArI sAme ja beThI hatI. thoDI vAra hAthanA paMjA upara TekavI rAkhyA bAda jevuM teNe mAthuM UMcuM karyuM ke tenI ane hariyeTanI najara eka thaI ekadama hariyeTa UbhI thaI gaI. bAraNuM AgaLa AvI, teNe pilI bAIne pAse AvavA nizAnI karI. pelI UThIne ghUrakatI ghUrakatI tenI tarapha AvI. Da-17 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 DebI eNnDa sana "tame varasAdamAM kema beThAM che ?" mArI pAse varasAda vagaranuM bIjuM sthAna nathI tethI, vaLI!" paNa gharane bahAra chajAM to hoya che ne ! tame ahIM amArA gharanA chajA nIce ja besone ?" pelIe jarA zaMkA ane navAInI najare heriyeTa tarapha joyuM; paraMtu pachI jarAya AbhAranI lAgaNI darzAvyA vinA te bahAra chajA nIce besI gaI. beThA pachI potAno phATelo eka joDe aMdara peThelA kAMkarA ane kAdava ThAlavI kADhavA paga uparathI teNe kheMcI kADhayo. teno paga lehIluhANa thaI gayo hato. heriyeTa trAsanI eka haLavI cIsa nAkhIne belI UThI, "are, paga kapAI gayo che ke zuM?" mArA jevIne paganA evA kApAnI zI paravA? ane mArA jevIne paga kapAyo hoya tenI tamArA jevIne paNa zI paravA ? " are aMdara Avo ane ghA sApha karI nAkhe; pachI huM pATe bAMdhavAnuM kaMIka ApuM." heriTe tenI kaDavAza tarapha lakSa na ApatAM kahyuM. pelI bAIe tarata heriTano lAMbe thayelo hAtha pakaDI lIdhe ane pitAnA moM upara dAbI dIdho. tenI AMkhamAMthI AMsunI dhAra phUTI nIkaLI : kAI strI raDatI hoya enI peThe nahi; paraMtu koI puruSa raDI paDavAnI lAgaNIne dabAvavA - chupAvavA prayatna kare e rIte. hariyeTa tene gharamAM dorI gaI, tyAre kazI AnAkAnI karyA vinA te aMdara gaI hariyeTe tene paga dhA ane ghA upara pATo tANI bAMdhyo. pachI gharamAM thoDuM ghaNuM je kaMI khAvAnuM taiyAra hatuM te tenI AgaLa mUkI dIdhuM. pelIe temAMthI thoDuMka khAdhuM. pachI heriyeTe tene jatA pahelAM potAnAM kapaDAM Aga pAse sUkavI levA Agraha karyo. pelI hariyeTanA Agrahane pAcho na ThelavA khAtara ja Aga sAme besI gaI. teNe mAthA upara rUmAla choDyo, ane tenA bhIne lAMbA vALa Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAI-bahena 259 kamara sudhI nIce patharAI gayA. haeNriyeTa e vALa tarapha AzcaryabharI najare joI rahI. '' tame evA vicAra kareA che ke, eka vakhata huM kharekhara suMdara hAIza, kharuM ne ? " pelIe pUchyuM. << tame A taraphanAM ajANyAM che ? " haeNriyeTe bIjo ja savAla pUchyo. "" * ajANI? hA; deza ke bAra varSe jeTalI ajANI kharI. huM gaI tyAra pachI badhuM ghaNuM badalAI gayeluM lAge che." te! tame bahu dUra dUra gayAM hatAM ?" << ghaNe dUra ! mahinA sudhI te dariyA upara ja hatI; gute ste ! '' << (6 gArAne jyAM laI javAya che, tyAM ja huM gaI hatI; gunegAra tarIke bhagavAna tamane mAphI bakSe ane tamane madada kare !" huM ! bhagavAna madada kare ane mAphI bakSe ? are, mANasa ja jo amArAMmAMnAM keTalAMkane jarA vadhu madada kare, te Izvara teA amane kadAca bahu jaladI kSamA bakSe. kAraNa ke, jANI joIne te kAI IzvaranuM aparAdhI banatuM nathI." << prAyazcittathI ane pastAvAthI * paNa game tevA aparAdha paNa dhAI kaDhAya che, bahena ! '' t k "nA, nA; huM zA mATe pastAveA karuM? gAtro je kharA aparAdhI che, tee majA kare che ane chUTA che! ghaNA leAkeA mane pastAvA karavAnuM kahe che; paraMtu mArA pratye aparAdhe| AcaranArA kANu pastAvA kare che, vAru ?" ATaluM melI, te jhapa daIne UbhI thaI gaI, ane peAtAne rUmAla mAthA upara tANI bAMdhI bahAra javA taiyAra thaI. kaI tarapha jaze, bahena ? " peNe - laMDana tarapha." 'tyAM tamAre dhara jevuM kaMI che?" CC (C Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 DI enDa sana tyAM mAre mA che kharI; paNa tenA ghelakAne ghara kahI zakAya, to tene potAne mArI mA kahI zakAya !" e jarA kaDavuM hasIne belI. heriyeTa have tenA hAthamAM thoDA paisA AgrahapUrvaka mUkIne belI, bahena, A letAM jAo; bahu thayuM che, paNa eka divasa mATe te tamane takalIphamAMthI bacAvI leze." tame paraNelAM che ?" "nA, huM mArA bhAI sAthe rahuM chuM. mArI pAse vadhu hota, to huM tamane thoDuM vadhAre Apata." "tame mane cuMbana karavA dezo?" heriyeTanA moM upara aNagamAne ke tiraskArano kaze bhAva na dekhatAM, pelIe nIcA namI heriTanA gAla upara potAnA hoTha cAMpI dIdhA; ane pachI tene hAtha pharI pitAnA hAthamAM laI potAnA AkhA moM upara dabAvI dIdhuM. tyAra pachI, gherI banatI rAtamAM, ghUghavatA pavanamAM ane pachADa khAtA varasAdamAM te pelA dhUmmasa-DhAMkyA zahera tarapha ravAnA thaI gaI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 mA-dIkarI pAlIne ghera jatAM nAnapaNamAM ransa bhUlI paDI hatI te vakhate tene potAnA ghelakAmAM laI jaI tenAM kapaDAM utArI lenAra buTTI DesI misisa brAunanI yAda vAcakane haze ja. te atyAre varasatA varasAdamAM TADhe ThUMThavAtI potAnA ghelakAmAM thoDA ghaNuM taNakhA AgaLa kekaDuM vaLIne beThI hatI. ghelakAmAM e taNakhA sivAya bIjA koI dIvAne prakAza nahato. eka khUNAmAM cIMtharAne Dhagalo hato; bIjAmAM hADakAMno. eka bAju bhAMgyo tUTo khATale hato ane be ke traNa khaMDita khurazIo ane Tebalene bhaMgAra. acAnaka bAraNuM upara thapathapATa avAja AvyuM, ane pachI eraDAmAM koI dAkhala thayuM tenAM pagalAMno. "koNa che?" DesIe pAchI vaLIne cekIne pUchayuM. "saMdeza lAvanAra." eka strIne avAja Avyo. "saMdezo ? kyAMthI ?" dariyA pArathI." DesIe devatA jarA saMkaryo ane pachI tenA prakAzamAM pelI mulAkAtI bAI pAse jaI tenA meM sAme jevA prayatna karyo. paNa pachI tarata eka nisAso nAkhI poka mUkI. zuM che, zuM che ?" pelI mulAkAtI bAIe pUchayuM. 261 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6ra DebI enDa sana mArI dIkarI na hoya; mArI lADakI lisa koNa jANe kyAM haze ? teoe mArI e phUTaDI dIkarIne mArI nAkhI !" nA, nA, tamAruM nAma mAravUDa sAcuM hoya, to ene haju pelAe mArI nAkhI nathI zakyA e paNa sAcI vAta che." to tame mArI dIkarIne joI che? teNe mane kazo saMdeza lakhI mokalyo che ?" "teNe ema kahyuM hatuM ke, tame vAMcI zakatAM nathI." nathI ja vAMcI zakatI te," pelIe hAtha AmaLatAM kahyuM. "tamAre ahIM dIvo nathI ?" DisIe potAnI phUTaDI dIkarI viSe ragaragATa karatAM karatAM eka khUNanA tAkAmAMthI mINabattInuM ThuMThuM kADhayuM ane devatAmAM besI, game tema karI tene saLagAvI, Tebala upara mUkayuM ane pUchayuM - "te eNlise tamArI mAraphata moMe saMdezo kahAvyo che?" mArA mAM sAmuM juo to, mA," pelI mulAkAtI bAIe DosIe tarata mINabattI hAthamAM laI, tenA mAM sAmI dharI, ane tarata ja mINabattI pAchI Tebala upara mUkI daIne te pelInA gaLe ja vaLagI paDI. "mArI dIkarI ! mArI lADakI ! jIvatI pAchI AvI ! mArI elisa!" ATaluM kahIne te jamIna upara besIne dIkarInA DhIMcaNe vaLagI paDI tathA tyAM potAnuM mAthuM dhImethI pachADavA lAgI. elisa mAnI A vicitra cuMgalamAMthI chUTavA kheMcAkheMcI karavA lAgI. teNe eka AMcako mArIne kahyuM, "mA, mA, A zuM kare che ? UbhAM thAo; tamArI khurazImAM besI jAo. Ama karavAthI zo phAyado, vAru?" le, mArI dIkarI gaI hatI tenA karatAM kevI nahera thaIne AvI che! ATalAM varSe te pAchI maLI heya ne mane kazuM na thAya? paNa Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdIkarI ene to kyAM pUchavAnuM paNa mana thAya che ke, e varSo meM kema karIne kADhayAM tathA kevI bUrI hAlatamAM ?" paNa mA ! huM paNa kaI sArI hAlatamAM rahI AvI chuM? ane naThera thavAnI vAta karo cho, to tamArA sivAya bIjA koNe mane naThera banAvI che? chatAM ApaNe baMne samajIne rahIe to haju bhegAM rahI zakIe tema chIe. huM gaI tyAre hatI tevI nAnI kIlI nathI rahI; ane huM atyAre A gharamAM AvI, tenA karatAM pAchA nIkaLI javAnuM mAre mATe jarAya agharuM nathI!" hAya, hAya, A chokarI to juo ! ATalAM varSa bAda pAchI AvI, te pahelAM to pAchI cAlI javAnI vAta kare che! buThThI mAM pratyenI tArI pharajane to kaMIka vicAra kara !" mA, meM ghaNe ghaNe vicAra karyo che. tyAM paNa mane loko pharaja'nI ja ghaNuM vAta saMbhaLAvatA. paNa bIjA pratyenI mArI pharajanI ja ! bIjAone kadI mArI pratye kazI pharaja bajAvavAnI hatI ke nahi tenI vAta kAI karatuM nahotuM. tame ja mArA pratyenI tamArI pharajo barAbara adA karI hatI, to zuM thAta teno vicAra mane ghaNI vAra Avyo che." tArA pratyenI mArI pharaje ? kevI vAta kare che, tuM?" "hA, hA, nAnapaNathI mArI koIe kALajI ja rAkhI na hatI; keIe kaMI mane zIkhavyuM nahi, ke koIe mane madada karI nahi. jyAre ne tyAre, kaMI kAraNa hoya ke na hoya, to paNa mane mAravI-pITavI eTalI ja mArI kALajI levAtI. mane gharanI bahAra game te sebatamAM bhaTakyA karIne dahADe pUro karavAnI ja svataMtratA hatI. e sthitimAM paNa koNa jANe zAthI mArAmAM suMdaratA pragaTI. pachI te tame mArI kALajI barAbara levA mAMDI! te vakhate tamArI sthiti paNa kaMIka sArI hatI. paNa mArI je kALajI tame lIdhI, te ja mArI barabAdInuM Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 DombI eNnDa sana "" kAraNa banyuM. hajArA cheAkarIAnI dara varase e ja rIte barabAdI thAya che; ane huM paNa e ja barabAdI nasIbamAM laI te janmI hatI. jIe teA kharA ! ATale varSe pAchI AvelI A che|karI mane zuM zuM saMbhaLAvavA beThI che? " << "have vadhu kazuM saMbhaLAvavAnuM rahetuM nathI; e eNlisa mAravuDa hajI che|karI hatI. eTalAmAM ja te tyaktA banI gaI; ane samAjabahAra paNa. tenA upara kAma cAlyuM ane tene sajA thaI. adAlatamAM nyAya cUkavavA beThelA sadguhasthe meAMmAM AMgaLAM nAkhIne navAI batAvI ke, mane maLelI kudaratI bakSisAne meM kA durupayega karyAM hatA ! tene khabara hAvI joItI hatI ke, e badhI akSisA ja mane zAparUpa thaI paDI hatI. paNa nyAyanA baLavAna bAhunI vAta karanArA te jANate| na hatA ke, e baLavAna bAhue mArA jevI nirdoSa asahAya nAnI bALakIne bacAvI levAmAM peAtAnuM baLa vAparavuM joItuM hatuM ---- mane vadhu barabAdIne mArge dhakelavAmAM nahIM ! meM e badhI bAbatene A badhAM varasA daramyAna vAraMvAra vicAra kara kara karyAM che. mane mArI pharajo zIkhavavA dezanA kAyadAe evI jagAe mekalI dIdhI, jyAM krajanA khyAlane sadaMtara abhAva ja hoya; tathA duSTatA, badamAzI ane anyAya ja vadhAre pravartatAM hoya. eTale eNlisa mAravuDa have tyAMthI bALakI maTI eka strI banIne AvI che; ane te paNa dezanA kAyadAe tene jyAM dhakelI mUkI hatI tyAMthI jevI banIne AvI zake tevI ! thADA vakhata khAda nyAyane vadhu baLavAna bAhu peAtAnI kAmagIrI zarU karaze, ane saMbhava che ke eNlisa mAravuDa nAmanI hastIne! te pachI aMta Avaze. paNa nyAya cUkavavA besanAra e sagRhasthane te| kAma maLyA ja karaze ane baDhatI paNa; kAraNa ke, dezanI zerIemAM evI eNlisa mAravUDe DhagalAbaMdha sarajAye ja jAya che. eTale mAtuzrI, tamAre ne mAre pharaja" bAbata vAtacIta upADavAnI jarUra nathI. huM mAnuM chuM ke, tamAruM bacapaNeya kadAca mArA jevuM . Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAjIkathI 265 ja vItyuM haze. eTale ApaNe baMne ekabIjAne deza ApavAne badale, ApaNuM kamanasIbane ja doSa daIe, e pUratuM che." tenI mA thoDA vakhata cUpacApa dIkarI sAme joI rahI. pachI dhIme dhIme tenI pAse sarakavA lAgI. dIkarIe kaze vAMdho na lIdho, e joI te vaLI vadhu najIka gaI ane tenA moM upara ane mAthA upara dhIme dhIme hAtha pasAravA lAgI. pachI teNe enA vALano mUDa pharIthI bAM, tathA tenA bhInA cheDA pagamAMthI kheMcI kADhayA. "mA, tame bahu kaMgALa hAlatamAM jIvatAM lAgo che, kharuM ne?" dIkarIe cotarapha najara karIne pUchayuM. "hA beTA, bahu kaMgAla hAlatamAM." - "tame ze dhaMdho karIne jIvo cho ?" "bhIkhavAne sto." ane sAthe sAthe uThAMtarI karavAno paNa, kharuM ne, mA ?" "kaI kaI vAra ja, elisa; uparAMta huM gharaDI thaI ane bahu bIkaNa paNa chuM. eTale nAnAM chokarAM pAsethI kaI kaI vAra navI cIjo ja paDAvI zakuM. e paNa vAre ghaDIe nahi. paNa mArA paga sAbadA che; ane meM khUba pharAphara karIne barAbara najara rAkhI che." najara rAkhI che ? zAnA upara ?" "tenA kuTuMba upara " "kAnA kuTuMba upara ?" "beTA, mArA upara gusse na thaIza. tArA uparanI mamatAne khAtara ja meM ema karyuM che-dariyApAra karAyelI mArI lADakI khAtara. ane beTA, varasa pahelAM strAnI dIkarI paNa mArA hAthamAM AvI paDI hatI." konI dIkarI ?" tenI nahIM; tene dIkarI zI rIte heya? tene kazuM saMtAna nathI. >> Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DimmI enDa sana "to pachI konI ?" miDebInI. paraMtu beTA, tyAra pachI te e lokone meM ghaNI vAra joyAM che. huM tene paNa maLI chuM. ene te kalpanA paNa nahIM hoya ke huM koNa chuM !" ane tame koNa cho te jANavAnI tene bahu darakAra paNa kharI ne !" paNa ame baMne moDhAmeDha thaI gayAM hatAM. te mArI sAthe belyo; ane huM tenI sAthe belI. pachI te lAMbI jhADImAM thaIne cAlato thayo, tyAre tenA dareka pagale meM tenA upara zApa varasAvyA hatA." "tamArA zApa chatAM e to UlaTe vadhAre phAlaze - kUlaze! paNa te haju para che ke nahIM?" "nA, beTA." "to paraNavAnI taiyArImAM haze, kharuM ne?" "nA beTA, evuM paNa kaMI jANamAM nathI AvyuM. paNa teno zeTha ane mitra paraNI gayo. paNa e lagnathI e badhA karatAM, ApaNane ja rAjI thavAnuM vadhAre maLavAnuM che, yAda rAkhaje." dIkarIe mAne vadhu khulAso karavA jaNavatI hoya e rIte tenI tarapha joyuM. "paNa beTA, tuM bhUkhI-tarasI haze. mArI pAse to A arthe pinsa ja che. tArI pAse kaMI che? thoDuM ghaNuM khAvA-pIvAnuM kharIdI lAvuM." dIkarIe tene tAjetaramAM hariyeTa pAsethI maLelA paisA bahAra kADhI, hAthamAM ja rAkhIne batAvyA. "basa ATalA ja che ?" "eTalA paNa mane dayAdAnamAM Aje ja maLyA che?" 88 pa Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdIkarI 257 pelI DeAsI eTalA paisAnuM paNa je maLe te khAvAnuM laI AvavA bahAra javA taiyAra thaI. HH paNa mA, pelA lagnathI ApaNe zuM rAjI thavAnuM che, te teA kahetAM jAo. 33 ' 'vAha, rAjI e thavAnuM ke, e lagna premane kAraNe jarAya nathI thayuM; arasaparasa dhamaMDa ane dhikkAranI lAgaNIthI ja e lagna thayuM che. e lagnane kAraNe e lekeAmAM narI gUMcavaNa ane naryAM jhaghaDA ja pedA thaze ane chevaTe jokhama paNa ! jokhama, beTA eNlisa ! '' " zAnuM jokhama ? '' " e te huM na jANuM chuM - ane je jANuM chuM te kharuM jANuM chuM. mArI e jANakArIneA lAbha laI, jemaNe cetavAnuM che, te cete te kevuM sAruM thAya? paNa e kAMI cetavAnA nathI ane mArI dIkarIne ekalIne ja have nAmeAzIne bhAra veThave! nahi paDe! theADA ja vakhatamAM mArI dIkarInI sekhatamAM bIjAM paNa haze ! >> DeAsIe have eNlisa pAsethI tenA hAthamAMnA paisA mAgyA. eNlise e paisA ApatA pahelAM temane hATha lagADI cuMbana karyuM.. * * eTA, tuM paNu paisAne khaccI kare che ke zuM? mane paNa meTA evI ja Teva che. paisA daivI sArI vastu che? paNa ApaNI pAse DhagalAbaMdha Ave te! ne? " tr "" paNa mA, meM pahelAM kadI paisAne khacI nathI karI; atyAre karuM chuM te paNa A paisA jeNe mane ApyA che, tene yAda karIne ThIka, paNa tame ghaNI ghaNI vastue jANe che, ema kahe che; ApaNe chUTAM paDayAM tyAra pachI tame bahu jANukAra banI gayAM lAge che. " hA, hA, beTA huM ghaNuM ghaNuM jANuM chuM. tuM mAne te karatAM paNa ghaNuM vadhAre jANuM chuM; te mAne te karatAM paNa ghaNuM vadhAre. tane huM dhIme dhIme badhuM kahIza. tenA viSe paNa huM ghaNuM ghaNuM jANuM chuM." dIkarI mAnI baDAze! upara kevaLa theADuMka hasI. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 DebI enDa sana dIkarI, hase che zA mATe ? huM khoTuM kahetI nathI. je tenA bhAIne paNa meM kheLI kADhayo che. te paNa paisA ceravA badala tuM jyAM gaI tyAM ja gayo ho joIto hato. joke have e tenI bahena sAthe tyAM - laMDana bahAra otarAtA rastAne kinAre rahe che." kyAM? kyAM ?" laMDanathI jatAM otarAte raste beTA, bahu sAmAnya ghara che. ghaNuM dUra che; mAIlane patharo Ave che tyAM - sAme patharAno meTo Dhagalo paNa che. kAle ja je Rtu sArI haze, to tane huM tyAM laI jaIza; paNa atyAre to huM khAvAnuM laI AvuM - " bha, thaMbho !" eTaluM kahetAM to dIkarI UbhI thaI gaI ane mA upara dhasI AvI. "enI bahena gorI gorI tathA kiramajI vALa vALI che ne?" hA !" "tenA moM upara junA menI rekhAo have mane oLakhAya che. lAla ghara che; bIjAM gharethI cheTuM - ane bAraNuM AgaLa lIlA raMganuM cha che, kharuM ne?" "kharI vAta !" Aje huM tyAM ja beThI hatI, tyAM ja meM khAdhuM pIdhuM ane ane tyAMthI ja mane paisA paNa maLyA che. mane e paisA pAchA ApI de jeuM, mA !" elisa, beTA! tuM bhUkhI che; mane khAvAnuM kharIdI AvavA de !" mA, e paisA mane pAcho ApI de, nahi to tamane nAhaka vAgI besaze." ema kahetAMkane dIkarIe mAno hAtha AmaLI e paisA temAMthI kADhI lIdhA ane pachI je kaMI kapaDAM sUkavavA teNe utAryA hatAM te jhaTapaTa pAchAM paherI - vIMTI laI te utAvaLe bahAra doDI. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA dIkarI mA bicArI gatI - Thokaro khAtI tenI pAchaLa pAchaLa nIkaLI. bahAra varasAda ane pavananuM tophAna haju jevuM ne tevuM hatuM. madharAta thavAne ekAda kalAka ja bAkI haze, ane mA-dIkarI laMDana zaherane pAchaLa mUkI, dhUmasa-gherA pelA sthaLa AgaLa AvI pahoMcyAM. elisa beTA, e paisA pAchA na ApI detI. ApaNe haju bhUkhyAM chIe. paisA e to paisA ja che, game teNe ApyA hoya." dIkarIe mAtra peluM ghara batAvIne pUchyuM, "juo mA, peluM ja gharane??" DesIe mAthuM halAvI, "hA' pADI. bAraNuM ThekatAM ja jana kArkara bahAra AvyuM. rAtane A vakhate AvA mulAkAtIo joI tene navAI lAgI. "kAnuM kAma che?" ema teNe eNlisane pUchyuM. tamArI bahenanuM; jeNe mane Aje divasa daramyAna paisA ApyA che." tene avAja sAMbhaLI hariyeTa have bahAra AvI pahoMcI. Aje divase huM ahIM AvI hatI, e yAda che ne?" "hA" elise have heriTanA meM sAmuM evI avajJA ane gussAbharI najare joyuM ke, hariyeTa bicArI sarakIne pitAnA bhAInI najIka pahoMcI gaI "meM tArI sAthe eTaeTalI vAto karI ane chatAM tane na oLakhI, e vAtanI ja mane navAI lAge che. tArI nasomAM kayuM lohI vahe che tenA mane mArI nasonA dhabakArA uparathI ja khabara paDI javI joItI hatI." Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DaoN eNnDa sana ;& paNa tamAre zuM kahevuM che? meM tamane zuM karyuM che?" * "zuM karyuM che? mArI pAse besI mane khAvAnuM ane paisA ApyA che! mArA upara dayA dAkhavI che! teM ! jenA AkhA kuTuMbanA nAma upara huM cUMkuM chuM!" DeAsIe paNa peAtAnA sUkA cimaLAyelA hAtha ugAmI sAme UbhelAM baMne bhAI ahetA pratye peAtAne dhikkAra vyakta karyAM. chatAM sAthe sAthe dIkarIneA cheDe kheMcI, paisA pAchA na ApI devA mATe te dabANu paNa karavA lAgI. << 270 -- tArA hAtha upara mArAM AMsu paDayAM che e hAtha cImaLAI jajo! tArA kAne mArA AziSanA zabdo paDayA che-e kAna phUTI jo! tane meM hoTha vaDe sparza karyAM che e tane jherarUpa nIvaDo ! mane Azare ApanAra A chAparA upara zApa - dhyAnata varasajo ! tArA mAthA upara zarama ane ze!ka tUTI paDajo! tAruM je kAI hAya tenA upara barabAdI varaso !'' xx ATaluM melI, eNlise paisA jamIna upara paTakI dIdhA; pachI paganI lAta jamIna upara DhAkIne te elI, "mArA je leAhiyALa paga mane A dharamAM lAvyA, e paga te pahelAM kAhavAI prema na gayA ? kapAI kema na gayA? "" ATaluM belIne, tathA pelAM bhAI-bahenane Azcarya ane du:khamAM garakAva thayelAM mUkIne eNlisa tyAMthI rAtanA zItaLa aMdhArAmAM pAchI pharI. tenI mA paNa jamIna upara paDelA paisA upara leAbhI najara nAkhatI dIkarInI pAchaLa cAlI. meDI rAte aMte mA-dIkarI ghera pAchAM AvI bhUkhyAM ja sUI gayAM. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 sukhI joDuM mi. DombI ane eDitha, - have misisa DombI - madhurajanI mATe perIsa jaIne pAchA pharyA. phaloransa pitAne sAmI maLavA AvI tyAre temaNe, "kema che, phaoNransa ?" ema karIne hAtha lAMbo karyo. phaoNransa prUjatAM dhrUjatAM e hAtha potAnA hoTha sudhI UMco karyo, tyAre te joI zakI ke, pitAnI najara hamezanI mAphaka ThaMDI ja hatI. paraMtu A vakhate tenA upara najara paDatAM veMta pitAnI najaramAM pahelAM kadI na dekhAyele evo kazeka navAIno bhAva tene dekhAya. pharansa pharIthI pitAnI najara sAme potAnI najara UMcI na karI zakI; paraMtu tene lAgyuM ke, pitA tene kaMIka "gamAnI rIte nihALI rahyA hatA : aNagamAnI rIte nahi. eDitha to ziSTAcAra pUratI potAnI mAnA gAla upara saheja hoTha dabAvI, phaoNransa tarapha ja utAvaLe pahoMcI ane tene bheTI paDI. misisa kyUTane have gharamAM thayelA badhA sudhArAo tarapha mitra DabbInuM lakSa kheMcIne saMtoSa tema ja AnaMda vyakta karavA mAMDayo, tathA kahyuM ke, "ghara have mahela jevuM ja dekhAya che." mi. DebIe paNa javAbamAM kahyuM, "khare ja, ghara have sAruM zobhe che; meM hukama Apyo hato ke, e badhA aMge jeTaluM kharca karavuM paDe teTaluM karavuM ane jouM chuM ke, paisAthI je kaMI thaI zake, te badhuM ja karavAmAM AvyuM che." ane paisA zuM na karI zake, vahAlA DombI ?" Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 DI enDa sana hA; paisA bahu zaktizALI cIja che, meDama." ATaluM kahI, mi. DombIe potAnI patnI sAme saMmati mATe joyuM; paNa te to eka zabda paNa na belI. eTale miDombIe thoDI vAra cUpa rahIne tene ja saMbodhIne kahyuM, "A badhA pheraphAra, misisa DAbI, tamane game che, ema huM mAnuM chuM." "badhA sudhArA jeTalA suMdara karI zakAya teTalA karavAmAM AvyA che. alabatta te evA ja hovA joIe, ane huM mAnuM chuM ke, e tevA thayA che." eDithanA meM upara sAmAnya rIte avajJAna bhAva ja jaDAyelo raheta; paNa jyAre mitra banI dhanasaMpattine kAraNe temanA pratye prazaMsA ke Adara batAvavAnA thatAM, tyAre tenA moM upara je napharata ane tirasakAra chavAI rahetAM, te judI ja kakSAnAM hatAM. mi. DombI pitAnA ja ghamaMDanA aMdhApAmAM e vastu joI zakatA hatA ke nahi, te judI vAta che; paraMtu temane e bAbatanuM bhAna thAya evI take ApavAmAM eDitha kazI ja kasara rAkhatI nahotI ! mi. DebI e badhuM joI zakatA hota, to e paNa joI zakayA hota ke, temanI atyAranI aphATa dhanasaMpatti dazahajAra gaNI vadhI jAya, to paNa A tumAkhI strI taraphathI temane prazaMsA ke AdaranuM eka biMdu paNa vizeSa na maLata. dhanasaMpattinI tAkAtane svIkArIne te bhale badalAmAM temanI patnI thavA kabUla thaI hatI, chatAM e kAraNe ja e dhanasaMpattine vadhu dhutkAratI paNa hatI; ane e dhanasaMpattino dareka ullekha tene potAnI ja najaramAM vadhu halakI pADavAnuM kAma karato. ' lagna bAdanA prathama sahabhajana daramiyAna kazI khAsa vAtacIta na cAlI; tyAMthI UThIne IgarUmamAM gayA pachI paNa ! misisa yUTana eka kalAka potAnA paMkhA pAchaLa bagAsAM chupAvavAnA prayatna karIne, AnaMda kathI pitAne thAka lAgyo che evuM bahAnuM kADhI sUvA ja cAlyAM gayAM. eDitha paNa gupacupa cAlI gaI te pachI Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhI joDuM ra73 pAchI ja na AvI. daramyAna, phaoNransa, uparane mALa potAnA sIvaNabharatanI bAskeTa levA gaI hatI, te jyAre Dijinisa sAthe thoDI vAra vAto karavAmAM rokAIne nIce pAchI AvI, tyAre DroIMga-rUmamAM tenA pitA ja ekalA Amatema AMTA mAratA hatA. mApha karajo, papA, huM pAchI cAlI jAuM?" phalaeNransa chobhIlI paDI jaI bAraNumAM ja UbhAM UbhAM pUchayuM. nA; tuM A oraDAmAM tArI marajI mujaba Ava-jA karI zake che, A mATe khAnagI eAraDe nathI." pharansa aMdara pesI eka bAju Tebala AgaLa pitAnuM sIvaNabhAratanuM kAma karavA lAgI. potAnA jIvanamAM pahelI vAra, alabatta, tenI yAdadAsta pahoMcatI hatI te daramyAna, te pitAnA pitA sAthe temanI ekalI sobataNa tarIke Ama beThI hatI. kharI rIte te emanuM ekanuM eka saMtAna hoI, emanuM svAbhAvika sobatI gaNAya; ane tene pitA tarapha e ja rItanA kAyama umaLako AvyA karatA, paraMtu pitA taraphathI tene upekSA ane avajJA ja maLatAM hoI, tenuM hRdaya cheka ja bhAgI paDayuM hatuM. alabatta, roja rAte prArthanA vakhate te pitAnA nAma upara raDatAM raDatAM paramezvaranAM kRpA ane AzIrvAda ja yAcatI tathA pote nAnI uMmaramAM potAnA pitAnA hAthamAM ja marI jAya, evuM IcchatI. eTale A oraDAmAM te beThI hatI ane tenA pitA AMTA mAratA hatA, tyAre paNa te emanI pAse jaI temane vaLagI paDavA IcachatI hatI, ane chatAM te pharatA pharatA pAse Ave, tyAre bhaya ane trAsathI sakAcAI jatI. thoDI vAra AMTA mAryA bAda tenA pitA vadhAre ajavALA vinAnA eka khUNAmAM paDelI eka ArAma khurazImAM ADA paDayA, ane meM upara rUmAla DhAMkI sUI gayA. De.-18 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra74 DerI eNnDa sana pitAnA pitA UMghatA hoya tyAre pote temanI saMbhALa rAkhavA pAse beThI heya, e jAtanI paristhitithI phaleransane evo AnaMda Avyo ke, te utsAhathI potAnA kAmamAM macI rahI. atyAra sudhI tene evo anubhava hato ke, potAnI hAjarI pitAne bahu ja aNagamo upajAve che; eTale atyAre tenI samIpamAM ja te Ama sUI gayA, e joI phaoNransanA aMtaramAM AnaMda AnaMda chavAI rahyo. paNa mi. DebI UMghI nahotA gayA; te to moM upara rUmAlanI ADa rAkhI, kharI rIte phaoNransa tarapha joyA karatA hatA. jyAre jyAre phaleransa potAnuM bhAvabharyuM mAM temanA tarapha UMcuM karatI, tyAre temanA aMtaramAM eka tIvra khaTakA pedA thato ke, A chokarI pratye temaNe egya bhAva rAkhyuM nathI ke dAkhavyuM nathI. ane tethI phaleransa pAchI jyAre potAnA hAthanA kAma tarapha meM nIcuM namAvatI, tyAre te chUTathI vAsa laI zakatA. chatAM phaleransanA moM sAmuM joyA karavAnuM AkarSaNa paNa te TALI zakatA nahotA. gheDI vAra bAda te temane pharansane pAse belAvIne tenI sAthe vAta karavAnuM eTaluM badhuM mana thayuM ke, "pharansa, ahIM Ava !" e zabda temanA hoTha sudhI AvI paNa gayA; paraMtu eTalAmAM temane dAdara uparathI kAI AvatuM hovAnAM pagalAM saMbhaLAyAM. te eDitha hatI; teNe have bhajana vakhatano pozAka badalI nAkhyo hato ane vALa chUTA karyA hatA. paNa mi. DobI tenA A sAdA pozAkamAM pragaTa thatA tenA adbhuta saundaryathI eTalA na cAMkyA, jeTalA tenA madhuratAbharyA-vahAlabharyA avAjathI cuMkyA. vahAlI, huM to tane badhe ja khoLI vaLI." ATaluM kahI eDitha phaleransane paDakhe ja besI gaI ane tenA hAtha upara teNe cuMbana karyuM. mi. kaeNmbIe eDizane potAnI sAthe AvI madhuratAthI vAta karatI ke bhAvabharI rIte vartatI kadI joI na hatI. te to ema Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 275 sukhI joDuM ja mAnatA hatA ke, eDitha gaurava ane pratApitA ja dAkhavI zake tema che-bhAva-prema kadI nahi. "mamAM, jarA dhImethI bela; papA UMghI gayA che." have eDizana cekavAne vAra.Avyo. teNe mi. DeAmbI je khUNAmAM sUtA hatA te tarapha najara karI ane kahyuM, "tuM ahIM temanI pAse haIza enI mane kalpanA ja zI rIte Ave ? huM to ahIMthI vahelI cAlI gaI hatI jethI upara tArI sAthe nirAMte besAya. paNa jyAre tArA kamarAmAM gaI tyAre khabara paDI ke, mAruM paMkhIDuM kyAMka bahAra UDI gayuM hatuM. to cAla have, tArA kamarAmAM." papA UThaze, tyAre huM ahIM ja beThI haIza, evI apekSA te te nahIM rAkhe ne ?" phaloransa khacakAtAM khacakAtAM belI. " tuM ahIM hAjara hoya evI apekSA te rAkhaze, ema tuM mAne che, ghelI ?" pharajo mAthuM nIcuM namAvI dIdhuM ane pachI badhuM TopalImAM sameTI lIdhuM. pachI baMne jaNa sagI bahene hoya tema eka bIjano hAtha pakaDI sAthe sAthe cAlatI thaI eDithanI cAla ane pagalAM paNa kevAM judAM banI gayAM hatAM ? mi. DAbI e tarapha joI rahyA. pachI vicAramAM paDI jaI pAsenA carcanA devaLamAM traNa vakhata TakorA paDyA tyAM sudhI te e khUNAmAM ja besI rahyA. mINabattIo eka pachI eka bujhAI gaI, paraMtu mitra DombInA upara je kALAza chavAI rahI hatI, te rAtrInA aMdhArAnI na hatI. pharansa ane eDitha, nAnA vaeNlanA kamarAmAM aMgIThI sAme ghaNu vAra sudhI vAto karatAM beThAM. Dijinise pahelAM te oDizane dekhIne khUba bhasavA mAMDyuM hatuM. paNa pharajo tene kayo eTale Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 DI enDa sana te cUpa thaI gayo. paraMtu pachIthI eDithane je bhAvathI pharloransa sAthe besIne vAta karatI teNe joI te uparathI tene khAtarI thaI gaI ke, eDitha to phaleransanI parama hitecchuM cheeTale te baMnenA paganI lagolaga ane baMnenA mAM sAme najara rahe te rIte zAMtithI ADe paDayo. prathama to pharase A badhA divase zI rIte vItAvyA te viSe vAta cAlI; pachI phaleransanA rasanAM pustako tathA pravRttio upara vAta AvI. paraMtu phaoNransa vacce ja potAnA manamAM ghumatI vAta upADI - o mamAM ! eka vAta evI banI gaI che, jenAthI huM bahu ja khinna banI gaI chuM." evuM te zuM banI gayuM che, phaleransa ? phaoNrase pitAnA baMne paMjA moM upara DhAMkI daI, eka vakhata to DUsakAM bharatAM bharatAM raDI lIdhuM, pachI voTaranuM jahAja DUbI gayAnI vAta tene kahI. paNa vahAlI, volTara keNa hato, ane tAre mana zuM hato, te mane kahe jeuM." mamA, e mAre mAnelo bhAI hato; vahAla pala marI gayo tyAre ame baMnee ekabIjAnAM bhAIbahena banavAnuM svIkAryuM hatuM. huM nAnI hatI tyArathI tene oLakhuM chuM. kAraNa ke, eka vakhata huM bhUlI paDI hatI, tyAre te mane ghera pAchI lAvyo hato. nAnA paoNlane paNa tenA upara bahu bhAva hato, ane teNe maratI vakhate pApAne kahyuM hatuM, "vahAlA papA, veTaranI saMbhALa rAkhaje. chellI ghaDIe teNe oNlTarane maLavA paNa teDAvI maMgAvyo hato; ahIM A oraDAmAM ja !" "ane tArA papAe voTaranI kazI saMbhALa rAkhI kharI ?" eDithe kaDavAza sAthe pUchayuM. Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra77 sukhI joDuM "papAe ? temaNe to tene paradeza ravAnA karyo, ane rastAmAM ja jahAja sAthe te DUbI gayo." "tArA papA jANe che ke, te DUbI gayo ?" "mamA, mane e vAtanI khabara kema karIne paDe ?" ATaluM kahetAMmAM to phaleransa eDizane vaLagIne tenI chAtImAM meM saMtADI dIdhuM ane kahyuM, "ane tame joyuM che ja ke papAne huM--" "bha, bha," eDithe ekadama phIkI paDI jaIne kahyuM; pahelAM tuM vaoNTaranI badhI vAta pUrI kahI saMbhaLAva." phalorase badhI vAta pharIthI mAMDIne vistArathI kahI saMbhaLAvI. eDithe pachI kahyuM: "have kahe ke, meM zuM joyuM che, ema tuM mAne che ?" e ja ke, papAne huM jarAya dekhI gamatI nathI. temaNe kadI mane cAhI nathI; tathA mane kema karIne te cAhatA thAya e paNa huM jAtI nathI. koIe mane eno rasto batAvyo nathI; paNa mAmA, tame papAne prema jhaTa saMpAdana karI zakyAM che, to papAne huM vahAlI kema karIne banI zakuM teno rasto batAvo ne ?" ATaluM kahI pharansa ethinI chAtI upara ja DUsake caDI. eDithanA hoTha sudhdhAM phIkA paDI gayA. teNe phaoNransane potAnI chAtIethI vegaLI karI dIdhI ane pachI kaThera avAje kahyuM, "phaleransa tuM mane oLakhatI nathI ! tuM mArI pAsethI i vastu zIkhavAnI AzA rAkhe, e vAtamAM zo mAla che?" kema, kema ? tamArI pAsethI kema AzA na rAkhuM ?" "prema kema karo ke prema kevI rIte saMpAdana kare, e vastu mArI pAsethI zIkhavAnI AzA rAkhe che? tuM ja kadAca mane e vastu zIkhavI zake, ema kahuM to e sAcuM kahevAya. paNa have to e vAtanuM paNa bahu moDuM thaI gayuM che. tuM mane bahu vahAlI che, e vAta alabatta sAcI che; mane kalpanA paNa na hatI ke koI mANasa ATalA theDA samayamAM mane ATaluM vahAluM thaI zake." Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DArI eNnDa sana ransa kaMIka khelavA jatI hatI tene hAtha vaDe rokIne eDithe AgaLa calAvyuM - 278 "huM haMmeza tArI sAcI mitra banI rahIza; tema ja A duniyAnuM bIjuM kAI mAsa tArI jevI saMbhALa rAkhe, tethI bhale nahi teA paNa teTachI saMbhALa tA huM jarUra rAkhIza. tuM mArAmAM tArA nirdoSa aMtaHkaraNathI jeTale! vizvAsa rAkhI zake teTale rAkhaze. mArA karatAM vadhu sArI tema ja sAcI DhagalAbaMdha strIe haze, jemane tArA papA paraNI zakayA hota; paraMtu temanI patnI banIne AvanArI kAI strI tArA pratye mArA jeTalI bhAvanAvALI na ja banI heta, evuM huM chAtI ThokIne kahI zakuM chuM." ' " huM jANuM chuM mamA; tamane huM pahelavArakI maLI te mArA jIvananA sauthI vadhu sukhI divasathI huM e vAta jANatI AvI chuM." ' tArA jIvanane sauthI vadhu sukhI divasa! jo ke mane enuM zreya jarAya ghaTatuM nathI; kAraNa ke, tane joI te pahelAM mane tArA vicAra ja Avye| na hatA; paraMtu vizvAsa ane premapUrvaka tuM je zreya mane arpe che, te bhale kharekhara mAruM banI rahA! paNa - "" oNAransane have AgaLa je Avaze tenI bIka lAgavA mAMDI, << paNa mArA hRdayamAM je vastu che ja nahi, te tyAM ze!dhavA vyartha prayatna na karIza. ane laeNAransa, e vastu tyAM nathI tethI karIne mArAthI vikhUTI paNa na paDIza. dhIme dhIme tuM mane vadhu sArI rIte samajatI thaiza. ane eka divasa evA Avaze jyAre tuM mane mArA jeTalI ja samajatI heAIza; te vakhate paNa tuM mArA pratye kSamAbhAva dAkhavaje ane jIvanamAM mArI pAse rahenArI eka mAtra mIThI smRtine kaDavI na banAvI mUkatI," ane A khelatI vakhate kharekhara tenI AMkheAmAM AMsu bharAI AvyAM. tene tumAkhIbharyAM cahere kadI AMsu dhAraNa kare, e vAta phlaransanI peThe jeNe najare joyuM na heAya, te teA mAnI ja na zake. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra79 sukhI joDuM tuM je kahe che, te alabatta meM joyuM che. e keTaluM sAcuM che, te huM jANuM chuM. paraMtu A pRthvI upara tane e vastu sudhArI ApavA mATe ke te sudhAravAmAM madada karavA mATe mArA jeTaluM bina-lAyaka bIjuM koI nahi hoya. zAthI ema che, e kadI na pUchIza; tema ja mArA pati viSe paNa mane kadI vAta na karIza. e bAbatamAM ApaNuM be vacce eka moTo AMtare ke kabara jevI cupakIdI ja raheze." ATaluM belI eDitha ekadama te kamarAnI bahAra cAlI gaI pachI moDI rAte phaoNransa sUI gaI hatI, tyAre te pAchI AvI ane aMgIThI pAse ja besI rahI. daramyAna UMghamAM phaleransane pitA viSe, eDitha viSe, kevAM kevAM du:svapno AvyAM! ane chellA svapnamAM to eDithane eka UMDI kabarane taLiye marelI paDelI jotAM te cIsa pADI UThI. te vakhate eDitha pAse AvI, tenI pathArImAM besI, tene zAMta pADavA thAbaDayA karI. pachI savAranA ajavALAmAM jyAre tene pharajo potAnA oraDAnI bahAra jatI joI, tyAre teNe AMkhe cALIne e jANavA prayatna karyo ke, khare ja pite jAge che ke svapna jue che! paNa e svapna na hatuM. eDitha cheka savAra thaye ja pharansanA kamarAmAMthI cAlI gaI hatI. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 gharamAM garamA Ave che pachInA ghaNA divaso eka ja ghareDamAM pasAra thayA; ghaNIya mulAkAto apAI ane levAI. uparAMtamAM misisa kyUTana potAnA kamarAmAM keTalAya AgavA darabAra bharyo jatAM,jemAM mejara oNgasTaka hAjara hoya ja. phaloransa potAnA pitAne ja jatI, paNa pharIthI tenA tarapha temaNe bIjI najara karI nahotI. eDitha jayAre bahAra jaIne pAchI AvatI, tyAre niyama tarIke phaleransane maLavA potAnI pAse lAvatI athavA jAte tenI pAse jatI. ane rAte to game teTaluM moDuM thayuM hoya te paNa potAnA kamarAmAM jAya te pahelAM phaleransa sAthe ke tenA kamarAmAM lAMbe vakhata te besatI ja - alabatta gupacupa- khAsa kaMI vAtacIta karyA vinA ja ! pariNAma e AvyuM ke, mi. DAbI potAnA kuTuMba sAthe bhegA besI vAto karavAnuM UbhuM na karI zakyA; eTale temaNe bIjAone nimaMtraNa ApI, temanI sAthe jAheramAM sahakuTuMba besavAno rasto amalamAM mUkvA mAMDyo. ane e mATe keTalIya "pATI" e goThavAI gaI e pArTIomAM eDitha haMmezAM phaleransane sAthe ja rAkhatI - alabatta, e bene ema sAthe joI, miDobInuM mAM madhurajanIethI pAchA AvyAnI rAte jevuM kALuM aMdhAra thaI gayuM hatuM, tevuM ja thaI jatuM. paNa phaleransanI to pitAnA e moM sAmuM jovAnI hiMmata rahetI nahi, ane eDitha mi. DobInA meM sAmuM jovAnI paravA karatI nahi. 280 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharamAM garamAvo Ave che 281 mi. kArkara e pArTIomAM haMmeza sAmela hoya ja. phaleransane e mANasa jotAM ja aNagamo ane avizvAsanI lAgaNuM thaI AvatI. paNa e dhITa mANasa haMmezAM potAnI batrIsI khullI rAkhI, kazAnI paravA karyA vinA e sau sAthe haLate maLato - vAtacIta karato. mi. DombI ane eDitha vacce vadhatuM jatuM aMtara joI pharloransa bahu duHkhI thatI. joke, eDithanA kahyAthI ja e viSe kazI vAtacIta te tenI sAthe upADatI nahi. phaoNransa e vAta paNa samajI gaI hatI ke, eDitha tenA upara bhAva rAkhe che, e vastu ja tenA pitAnI pitA pratye vadhatI jatI upekSAvRttinuM kAraNa che. eTale koI koI vAra tene ema paNa lAgI AvatuM ke, pite pahelAMnI peThe ekalavAyI, sobatI ke mitra vagaranI, bhulAI gayelI ja rahI hota, to vadhu sAruM thAta. misisa cika paNa pitAnI rIte khUba dubhAyAM hatAM. temane keTalIya pArTIomAM nimaMtraNa ja maLatuM nahotuM. ane tethI ja jyAre jyAre temane nimaMtraNa maLatuM, tyAre bhAre kharca veThIne paNa eDitha ane misisa skayUTana AgaLa potAnA vaibhavane DALa dAkhavavA te prayatna karatAM. paraMtu chevaTe to temane micika AgaLa eka ja rodaNuM raDavAnuM rahetuM-"vAta to juo ! mane teoe cheka phaleransa jevI banAvI mUkI che: koI mAre bhAva ja pUchatuM nathI ! " mi. cikane potAno paNa kazo ja bhAva puchAto na hoI, temane potAnI patnInI A vAta sAme kaze virodha nahoto. mArI ahIM jarUra hoya, evuM tamane lAge che?" misisa cike pArTI daramyAna ja temane pUchayuM. nA, Diyara, koIne jarUra hoya tevuM mane to nathI lAgatuM." patie javAba vALyo. pela gAMDo thaI gayo che !" mi. cike javAbamAM sITI vagADavA mAMDI. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 DebI enDa sana tame naya gamAra na ho - joke mane koI koI vAra lAge che ke, tame cho ja - to ahIM sITI vagADatA besI rahevAne badale, marada mANasanI peThe mane hAtha pakaDI bahAra derI jAta." ATaluM pharI kahI misisa cika javA UbhAM ja thaI gayAM. ane mitra cika kharekhara marada mANasanI peThe cAlu pArTIe temane bahAra dorI gayA - gherasto. paNa navAInI vAta e che ke, mitra DombInI sagI bahena, pati sAthe cAlI gaI to paNa A gharamAM kAIne lakSamAM e vAta AvI ja nahi! e ja pArTI vakhate, badhA mahemAno cAlyA gayA tyAra bAda, mi. DAbI mi. kArkara sAthe vAto karatA eka bAju UbhA hatA. temanI vAto pUrI thaI eTale mikArTara eDitha ane tenAM mA beThAM hatAM te tarapha vidAya levA AvyA. temaNe saune potAnI batrIsI batAvIne kahyuM, "AjanI khuzanumA sAMjanI moTI pArTI vakhate lIdhelA parizramathI misisa DombIne AvatI kAle kaMI agavaDa nahi thAya evI AzA rAkhuM chuM." - mi. DombI tarata vacce belI UDyA, "misisa DombIe AjanI rAte kazA parizrama jevuM kAMI lIdhuM ja nathI, jethI temanI AvatI kAlanI ciMtA tamAre karavAnI thAya. paNa misisa DombI, mane dilagIrI thatI hovA chatAM mAre kahevuM paDe che ke, tame AjanI pATI vakhate paNa harahaMmezanI jema ataDAM rahevAne badale thoDe vadhu parizrama lIdho hota to sAruM thAta." eDithe temanI sAme avajJApUrvaka eka najara nAkhIne meM pheravI lIdhuM. mi. DebIe AgaLa jaNAvyuM, "kharekhara mane kheda thAya che ke, AvA prasaMgoe tamane tamArI pharaja nathI samajAtI ke--" eDithe temanA sAme pharI najara karI. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharamAM garamAvo Ave che 283 "hA, hA, maeNDama, AvA prasaMgoe mArA mitro ane paricitone tamAre jarA vadhu AdarathI satkAravA joIe. jemanA pratye Aje rAte khAsa anAdara dAkhavavAnuM tame yogya mAnyuM che, teo to tamArI mulAkAte ahIM Ave eTalA mATe tamane gaurava bakSe che." ahIM bIjuM koI hAjara che, e tamane khabara che?" eDize mi. DobI sAthe sthira najare joIne pUchayuM. mi. kArkara pitA tarapha thayele IzAro samajI jaI, tyAMthI cAlyA jatA hatA, temane rokIne mi. DombIe kahyuM, "nahi, nahi, kArkara ! tamAre javAnuM nathI; mAre bhArapUrvaka Agraha che ke, tame hAjara ja raho ! meDama, tame jANo cho tema mi. kArkara mArA vizvAsu mANasa che. huM atyAre je viSaya upara bAlI rahyo chuM, tenAthI te suparicita che ja; eTale, misisa DombI, huM tamArI jANa mATe tamane kahevA Icchato hato ke, e badhA tavaMgara ane pratiSThita mANase mAre tyAM AvI ane pratiSThA ane gaurava ape che." eDithe pharIthI eka ja vAta suNAvI, "huM tamane ema pUchuM chuM ke, ahIM koI strInuM mANasa hAjara che e vAtanI tamane jANa che kharI?" mi. kArkara have AgaLa AvIne bolyA, "huM vinaMtI karuM chuM, yAcanA karuM chuM, mAgaNI karuM chuM ke, mane ahIMthI cAlyo javA de; A keAI e agatyane matabheda paNa nathI ke jethI -" misisa Tana have vacce paDayAM, "kharI vAta che; mAre kahevA hatA te ja zabdo tame mi. kArkara vAparyA. A matabheda to taddana najIvI bAbata che; ane premanA aMkuro phUTI be AtmAo joDAvAnA thAya che, tyAre AvuM AvuM vacce thaI Ave e svAbhAvika che - tana kudaratI che. mATe huM baMnenI mA hovA chatAM, mane temAM vacce paDavA jevuM ke ciMtA karavA jevuM saheje nathI lAgatuM. juvAniyAM thoDuM DuM jhaghaDe che te temanA ekabIjAnI najIka AvavAnI nizAnI che. " Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 DelTI enDa sana mi. DAbIe mi. kArkarane vidAya ApatAM jaNAvyuM, "amArA lagnajIvananA prAraMbhe ja meM misisa DombInA lakSa upara e vAta ANavA prayatna karyo che ke, temanI A prakAranI vartaNUka mane pasaMda nathI, ane tethI temaNe e sudhArI levA koziza karavI joIe. gUDa-nAITa kArkara." 37 eka karatAM vadhu cetavaNIo pharloransa, eDitha ane misisa skayUTana bIje divase bahAra javA taiyAra thayAM hatAM. temanI ghoDAgADI bAraNe UbhI hatI. misisa skaTana savAre pivAtI cokaleTa pAle pahore traNa vAgye pI rahyAM hatAM, tathA temanI tahenAtabAna. temanA pozAkamAM rahIsahI TApaTIpa purI karatI hatI. temane tahenAtI vidharsa TIpaTopa thaIne pAse Ubho hato. mAnI A TApaTIpa jevI na paDe te mATe eDitha pharloransane laI bArI pAse gaI acAnaka teNe bArI bahAra najara karatAM veMta ja meM aMdara kheMcI lIdhuM. thoDI vAramAM ja bAraNuM AgaLa TakArA paDavA, ane bahAra AvelA nokara pAsethI laIne vidharsa misisa DAbI mATe mulAkAtInuM eka kArDa laI Avyo. eDithe te tarapha joyA vinA ja kahI dIdhuM, "kahI de ke huM hamaNuM bahAra jAuM chuM." vAha dIkarI, kAnuM che e joyA vinA ja "nA" zuM pADI de che? lAva jeuM, vidharsa, konuM che? oha A to mitra kArkaranuM che ne ?" Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka karatAM vadhu cetavaNIo 285 "huM bahAra jAuM chuM," e zabdo eDitha evo ghAMTo pADIne pharIthI belI ke, vidhaseM bAraNA pAse jaI pelA nokarane paNa evA ja jerathI saMbhaLAvyuM ke, "misisa DombI bahAra jAya che, cAlato thA." ane tarata tenA moM upara bAraNuM baMdha karI dIdhuM. paNa thoDI vAra bAda pelo nekara pAcho Avyo ane vivarsanA kAnamAM kazoka saMdezo belI ga. vidharsanI himata cAlatI na hatI, chatAM teNe eDitha pAse jaIne kahyuM, "meDama, mi. kArkara Apane nivedana karavA rajA le che ke, dhaMdhAkIya agatyanuM kAma hoI eka miniTa pUratAM Apa temane maLaze te AbhAra thaze." misisa kyUTane have mi. kArkarane AvavA devA eDithane Agraha karyo. eDithe kahyuM, "vidharsa, temane A oraDAmAM ja laI Ava." vidharsa gayo eTale eDithe mAne kahyuM, "tamArA AgrahathI tene teDAvo cho, to ahIM tamArA oraDAmAM ja bhale Ave." daramyAna phaoNransa eDithanA kahevAthI e oraDAmAMthI cAlI gaI. kAre aMdara AvIne potAnI batrIsI batAvatAM kahyuM, "meM atyAre ja mulAkAta mATe Agraha rAkhyo te badala kSamA Apazo; ane meM dhaMdhAne lagatuM kAma che ema jaNAvyuM hatuM, kAraNa ke..." hA, hA, tamane mi. DombIe kaMIka ThapakAne saMdeza laIne , mokalyA che. tame miDa DebInA aMgata vizvAsu mANasa che, eTale tamane / dhaMdhAkIya agatyane kAme mArI pAse mokalyA haze, to mane navAI nathI lAgavAnI." mi. DebInA nAma upara prabhAva pAtharanArAM bAna mATe huM kazo ja saMdezo laIne Avato nathI. huM to gaI kAle Apa daMpatI vacce nAnIthI matabhedanI vAta hatI, temAM mAre parANe hAjarI purAvavI paDI, te badala kSamA mAgavA Avyo chuM. anicchAe mAre e daramyAna je bhAga levo paDaze, tenuM mane bhArebhAra duHkha vasI gayuM che. ane. Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 Do eNnDa sana tamArA udAra kSamAzIla hRdaya pAsethI ja e mAphInI huM AzA rAkhI zakuM. "" HH paNa have tame je dhaMdhAkIya' kAma arthe AvyA che, te zarU karI ne!" ' eTA eDitha, mi. kArkara UbhA che, te te jo ! mi. kArkara huM vinaMtI karuM chuM ke, tame besI jAo. >> kArkare have misisa skayUTana tarapha khatrIsI batAvIne kahyuM, "mAre je kaMIka kahevAnuM che te huM misisa DeAkhIne ja kahuM, ane pachI temane DIka lAge te tamane khuzIthI jaNAve, evI huM mAgaNI karuM, te tamArA jevAM samajadAra bAnu temAM kazuM ajugatuM nahIM ja gaNe.' misisa sTayUTana te kamarAmAMthI cAlyAM javA UbhAM ja thayAM, paNa eDithe temane theAbhAvyAM, eDithe te mi. kArkarane paNa badhAMnI vacce je kahevuM heAya te kahI de, nahIM teA cAlatA thAe, evA ja hukama ApI dIdhe! hAta, paNa eTalAmAM mi. kArkare phloransanuM nAma daIne dhImethI vAta zarU karI dIdhI, eTale te theAbhI gaI. misa laoNransanI sthiti bahu nAjuka che << * kamanasIba ja mApha karo che, ema kaheA ne ! temanA tarapha temanA pitAzrIe bahu upekSA dAkhavI che - avajJA ja kaheA ne ! alabatta, tenuM bIjuM kAMI kAraNa nathI, sivAya ke mi. DAmbIne eve! ataDA svabhAva ja che - paNa pariNAme bhADUtI nAkarAne hAthe ja misa phaloransane uchera thayA che, ane te kAraNe yeAgya dAravaNI ane mArgadarzanane abhAve temanA saMskAranI yathAyeAgya keLavaNI thaI nathI. eTale te peAtAnuM pada bhUlI ghaNI vAra varte che. pahelAM eka volTaraneA kissA banyA hateA eka ati sAmAnya chokarA, je have sadbhAgye dariyAmAM DUbI paNa gayA che - tenI sAthe temanuM nAma bahu gavAyuM hatuM. uparAMta tenA devALiyA bhAgeDu kAkA sAthe ane sAmAnya rakhaDela khalAsIo jevA mANusa sAthe teA haju paNa te laTapaTa rAkhe che." -- Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka karatAM vadhu cetavaNIo 287 "meM e badhI vAta sAMbhaLI che, ane tame e vAtane viparIta rIte rajU kare che athavA adhUrI ja jANe che, ema mAre kahevuM joIe - ThIka, AgaLa cAle." mArA jeTaluM e vAtane pUrI kaI jANatuM nathI, e mane vacce ja kahevA do. tamAre udAra ane AgrahI svabhAva tamArA patinA ke temanA kuTuMbanI AbarUmAM saheja paNa UNapa Ave e na ja sahana karI zake, e huM samajuM chuM. paraMtu huM mArAM samagra sAdhano vaDe pUrI khAtarI karI lIdhA bAda ja ATaluM kahevAnI hiMmata karI zakyo chuM, evuM mAnavA vinaMtI karuM chuM. tame misa phalaeNransamAM rasa dharAvo cho, e mane khabara cheH ane alabatta, tamArA patine lagatI badhI bAbatonI jema A bAbatamAM paNa rasa dharAvo che, e paNa huM kabUla karuM chuM. A badhI vAta miDAbI jANatA nathI, ane tamArA taraphathI saheja paNa IcchA pragaTa karAze, to te kadI jANu paNa nahi; kAraNa ke, tamane e badhuM huM kahI dauM, eTale meM mitra DombInA sAcAmAM sAcA hitaiSIne ja kahI dIdhuM ema ja huM mAnuM. mAre eTaluM ja kahevuM che ke, misa phaoNransa je pelA saMbaMdhe hajI cAlu rAkhaze - ane hajI cAlu rAkhI rahyAM che, enI mane chellAmAM chellI tArIkhavAra khabara che - ane bhogame temanA pitAnA jaNavAmAM Avaze, to temane gharamAMthI - milakatamAMthI - badhAmAMthI dUra karaze, e mane Dara che. kAraNa ke, mi. DeAmbIno misa phaleransanI bAbatamAM pUrvagraha keTale bhAre che te huM ja jANI zakuM." eDithanuM meM lAla lAla thaI gayuM tathA aMtaramAM dhUMdhavAvA lAgelA gussAthI tenAM naskorAM phUlI javA lAgyAM. kArkara e jevA chatAM jANe na joyuM hoya tema belavA lAgyuM - "A vAta aMge ja mi. DebIe mane lImiMTana belA hato. tyAM mane pahelI vAra tamane maLavAnuM sadbhAgya prApta thayuM hatuM. te vakhatathI ja huM jANuM gayo hato ke, tame A gharanAM bhAgyavidhAtA Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 DebI enDa sana - yogya gRhiNI thavAnAM cho. te ja vakhate meM nakkI karyuM hatuM ke, A vAta tame ahIM tamAruM sthAna prApta kare tyAra pachI tamane ja karavI. tamAro je kaMI paricaya A daramyAna mane thayuM che, te uparathI mane lAge che ke, tamane A ghara aMgenI koI vAta karuM ane mi. DAbIne na karuM, to paNa huM mArI pharajamAMthI cUkyo na gaNAuM. kAraNa ke, tamArA hAthamAM A gharanuM badhuM bhegakSema sahIsalAmata che, ema huM mAnuM chuM. to A vAta tamane karI dIdhA bAda, huM mArI javAbadArImAMthI mukta thayo, ema huM mAnI zakuM ?" ThIka che; tamArI vAta tame mane yogya rIte suparata karI che, ema tame mAnI zake che. ane have e AgaLa nahIM jAya, e jozo evI huM AzA rAkhuM chuM." pela namratApUrvaka mAthuM nIcuM namAvI namana karI cAlato thayo. sAMjanA mi. DebI, misisa DombI ane misisa DyUTana bahAra jamavA javAnAM hatAM. te mATe traNe taiyAra thatAM hatAM, evAmAM misisa skayUTananI tahenAtabAnu phalAvarsa eDithanA kamarAmAM doDatI AvI ane kahevA lAgI - "meDama, cAlo te; misisane kaMIka thayuM che ane mAMnA vicitra cALA kare che." eDitha mAnA kamarA tarapha doDI gaI ane joyuM to mane lakavo thaI gayo hato. tarata temano badho kRtrima sAja-zaNagAra utArI nAkhavAmAM Avyo. ane temane "kudaratI" sthitimAM lAvI mUkavAmAM AvyAM. DokaTare AvyA ane temaNe abhiprAya Apyo ke, A humalAmAMthI te bhAre upacArethI UbhAM thaI zakaze, paNa Avo bIjo humale temane mATe khataranAka nIvaDaze. Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana eNDavarDa TalanAM vadhu parAkrame 289 A humalAmAMthI te beThAM te thayAM, chatAM temanA magaja upara kaMIka vicitra asara rahI gaI. ane te vAraMvAra eDithe manA karelA bhUtakALanI vAte ja upADayA karatAM: peAte tene sAre ghera ThekANe pADI che; chatAM te peAtAnA pratye vahAla dAkhavatI nathI; laeNAransa tenI zuM thAya che ke jethI tenA upara te vahAla rAkhe che i. eDitha A badhAthI kAyara kAyara thaI gaI. 38 kaeNpTana eNDavarDa kaTalanAM vadhu parAkramA sAleAmana jise rAkha mAraphata kaeNpTana kaTalane paheoMcADelA patramAM jaNAvyuM hatuM ke, sAthenuM pAkiTa eka varSa vItyA bAda khelavuM. te pramANe e mudata pUrI thavA AvI hatI; ane kaeNpTana kaTala vAraMvAra e pArkiTa hAthamAM laI Tebala upara sAme mUkI, cuMgI phUMkatA phUMkatA kalAke sudhI joyA karatA. alabatta, kaeNpTana kaTala, peAtAnA mitre nAkhelI muddata karatAM eka kalAka paNa vaheluM e pAkiTa ughADIne vAMcI le tevA na hatA. ema karavuM ene te peAtAnA zarIrane cIrIne aMdara zuM che te jovA jevuM nApAka kAma te maeNnejara-kAra sAthenI chellI mulAkAta pachI, kaeNpTana kaTalanI peAtAnI jAta pratyenI zraddhA cheka ja ghaTI gaI hatI; ane te ema mAnatA thayA hatA ke, vaeNlTara tathA misa phloransanI bAbatamAM te mAthuM mArIne te baMnene kAyadA karavAne badale nukasAna ja karyuM che. ane tethI peAtAnI jAtane bahu jokhamakAraka mAnIne temaNe gaNatarImAMthI ja kADhI nAkhI hatI! gaNe. tethI karIne te te kadI mi. DemnInA ghara pAse jata! ja nahi; tathA phleransa ke niparane kazI khabaraaMtara ApavAnA ke pUvAne prayatna paNa karatA nahi. sAlemana jisanA dukAna-dharamAM ja te purAI DA.-19 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 DI enDa sana rahetA, ane raeNba grAInDara sivAya koInI sAthe te kazI vAtacIta karatA nahi. reba pAse te niyamita amuka copaDIo vaMcAvatA ane pote pAse besI sAMbhaLatA. te pote copaDImAM lakheluM badhuM ja sAcuM mAnatA tathA phaibane paNa ema ja ThasAvatA. kepTana kaTala pUrA dhaMdhAdArInI peThe dukAnanA hisAbano cepaDe lakhatA: kAMI vecANa to thatuM ja nahi, paNa rojanI AbehavA, rastA upara thaIne jatAM vAhane ane mANaso bAbata kaMIka anokhApaNuM jovAmAM Ave to te, ane koI gharAka dukAna sivAyanA ja bhAla viSe kaMI pUchavA Ave che te viSe-evuM badhuM te e cepaDAmAM niyamita TapakAvyA karatA. ane enAM pAnAM bharAtAM joI ema mAnatA ke dhaMdhAnI rUkha sudharatI jAya che. kepTanane khAsa pajavaNI thatI hoya to mitra TrasTanI mulAkAtonI. te juvAniyo avAranavAra temanI mulAkAte AvyA karato ane ekanA eka savAlo pUchayA karato. kepTana jilsa, tamArI oLakhANa ane paricayane sadbhAgI mane banAvavA mATe je vinaMti meM karI hatI te aMge tame sahAnubhUti mane banAvavA mAM haze, vAru?" nA hatA ke, e juvAna paNa kepTana haju nakkI karI zakatA nahatA ke, e juvAniye kharekhara dekhAya che te bhale-bheLo che, ke pachI kAI khepAnI cAlAka mANasa che. eTale temaNe Aje to sIdho javAba ApI dIdho - haju huM e badhuM upara-taLe karyA karuM chuM; vAta ema che ke, huM tamane haju pUrA oLakhata nathI." paNa jyAM sudhI tame mane tamArA gADha paricayamAM AvavAne sadbhAgI na banAvo, tyAM sudhI tame mane oLakhI zake ja zI rIte ?" kepTanane A javAba tarkazuddha lAgyo, ane tethI mi. TUTsanA hRdayanI zuddhatA bAbata paNa temane chevaTanI khAtarI thaI gaI. paNa phaleransa bAbata e juvAni je ullekha karyA karato, te bAbata Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prazaMsA karI lAgaNIthI ja kALa kaeNpTana aMDavarDa kaTalanAM vadhu parAkrame 291 kepTanane kaMIka samajUtI upara AvavuM jarUrI lAgyuM. temaNe pUchayuM, "tame vAraMvAra eka madhura prANI bAbata mArI pAse prazaMsAbharI vAta kAlyA kare , kharuM ne?" are kepTana jinsa, "prazaMsA' e zabda ja khoTo che- taddana khAlI che. mArI IjajatanA segaMda, mArI lAgaNIo e bAbatamAM kevI che, e tame samajI ja zakavAnA nathI. mane koI eka ja kALo raMgI nAkhe, ane misa DombIno habasI gulAma banAvI de, to teNe mArA upara meTAmAM moTo upakAra karyo, ema huM mAnuM. je mArI badhI milakata laIne koI mArA jIvane misa DebInA kUtarAnI zarIramAM dAkhala karI Ape, to mane lAge che ke, mArI pUMchaDI huM rAte UMghatI vakhate paNa halAvavAnuM baMdha na karuM. ahA, mane eTale badho AnaMda thAya ! " moTAbhAI, tamane kharekhara eTalI badhI iMtejArI hoya--" "are kepTana jisa, mane eTalI badhI IMtejArI che ke, huM tapAvelA lekhaMDa upara besIne ke saLagatA aMgArA upara besIne ke UkaLatA sIsA upara ke garamAgarama lAkha upara besIne te bAbatanA sogaMda khAvA taiyAra chuM." ane miTrasa e padArthomAM kaI e oraDAmAM AsapAsa taiyAra che ke nahi te jovA mATe tyAM ne tyAM cAre khUNe pharI vaLyA. kepTane have sIdhI vAta saMbhaLAvI dIdhI -- juo dIkarA, tamArI e sthiti ja hoya, to tamArA upara dayA lAvavA jevI paristhiti che, e huM kabUla karuM chuM. paraMtu tamArI A vastumAM huM tamArI sAthe bhAgIdAra banI zakato nathI; kAraNa ke, e juvAna bAnunuM nAma mAre moDhe vAraMvAra lIdhA karavAthI meM tene keTaluM nukasAna pahoMcADayuM che, te huM kalpanAmAM paNa lAvI zakato nathI. tethI je tamAre mane maLavA AvavuM hoya, to tamAre e nAma A makAnamAM Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 DombI eNnDa sana mArI sAme na levuM; e zarata tamane maMjUra hAya te! tame ahIM mane maLavA AvI zake! che." kaeNpTana jilsa, mane mApha karo, kAI kAI vAra tamArI vAta mane samajAtI nathI. misa DemnInuM nAma na devuM e mAre mATe bahu muzkela vAta che. ahIM mArA hRdaya upara ene eTale meTa bhAra divasa ane rAta rahe che ke, jANe tyAM kAI caDI beThuM hAya, ema ja mane lAge che." jue dIkarA, mArI e zaratA che; ane tamane maMjUra na heAya, te tame ahIMthI tamAruM vahANu laMgara upADIne haMkArI jaI zake che." kaeNpTana jilsa, huM ahIM pahela prathama AvyA, tyAre tame mane je vAta karI hatI, te uparathI huM kahI zakuM chuM ke, tamArI seAbatamAM misa DAmbIne! vicAra karavAnuM paNu, bIjA kAI sAthe e viSe vAtacIta karavA karatAM mane vadhu gamaze. eTale huM tamArI AgaLa emane viSe vAto na karavA baMdhAuM chuM; mAtra vAra karIza." dIkarA, vicAra te| pavana jevA che, emane viSe kAI kaMI manAI na karI na zake. paNa zabdo viSe te ApaNI vacce karAra thayA ema gaNI ja levAnuM ne ?" Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 kaMTana eNDavarDa kaTalanAM vadhu parAkrame 293 kepTana, tamAre mArAM kabUtara joIe che, sAheba ?" nA, beTA." "kAraNa ke, mArAM kabUtara mAre kADhI nAMkhavAM che." kema, kema ?" kAraNa ke, huM jAuM chuM." kayAM jAya che ?" tamane zuM khabara nathI ke, huM tamArI nokarI choDIne jAuM chuM ? huM to mAnato hato ke, tamane khabara haze; paNa tamane cetavaNI ApavI joIe ema mAnIne ja kahuM chuM ke, kAla savAra sudhImAM jema bane tema jaladI tame navo mANasa zodhI leze, te AbhAra thaze." ema? tuM tArA jahAjano vAvaTe choDIne cAlyo javA mAge che?" kaeNpTana kaTale AMkhe phADIne kahyuM. , vAha! tame koI paNa kAyadesara noTisa ApIne chUTo thavA icchato hoya, teya tenI sAme AMkho kADhavAnA ane ghurakiyAM karavAnA, kharuM ? huM nokara houM, ane tame zeTha ho, tethI tamane ema ghurakiyAM karavAno adhikAra maLI jAya che? meM tamAre zuM gune karyo che tenuM nAma pADazo? kAyadesara noTisa ApavAne mAro haka che, guno nahi, sAheba. meM zuM kaMI tamArI milakata corI che, ke tamArA gharane Aga lagADI che ke zuM karyuM che ? kazuM karyuM hoya to nAma pADAne. huM tamAre nokara houM ne mArI nokarI meM vaphAdArIthI bajAvI heya, ane pachI mane tamArI nokarI karavI phAyadAkAraka na lAge, te mATe tene huM kAyadesara cheDI devA cAhuM, e kaMI mAro guno thaI gayo ? vaphAdArIthI nokarI bajAvavAnuM A ja pariNAma ? Ama ja lokone bagADI mUkavAmAM Ave che, ane temane khoTe mArge javAnI pharaja pADavAmAM Ave che. kepTana, mane tamArI vartaNUkathI Azcarya thAya che. huM Abho thaI gayo chuM, sAheba." Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana eTale ke, tane navI neAkarI maLI gaI che, ema te ? '' " hA, hA; ahIM karatAM vadhu sArI nekarI maLI gaI che. pazu zuM e kaMI gune che, kaeNpTana ? tame zuM kahevA mAge! che ? mAre tamArI pAse bhalAmaNapatranI jarUra nahi paDe, eTaluM vaLI mAruM sadbhAgya ! nahi te, tame te! huM garIba chuM ane tamArI nokarI karavA Avye! hate! te mATe ja, mArA upara - mArA nAma upara - mArI ijjata upara - keTalAya kadava urAData. tamane teAkara maLe te pahelAM ekadama cAlyA javAnI mArI marajI na hovAthI ja huM ahIM haju Ubhe! rahyo chuM; nahi te tamArAM ghurakiyAM khAvA ahIM eka ardhI iinaTa paNa rahyo na heAta, samajyA ?" 294 ' " jo dIkarA, sAvadhAna ! mate A badhA zabdo cUkavavAnI jarUra nathI." * "te! pachI tame paNa vadhu zabda na cUkavaze. mArI ijjata tame laI le, tenA karatAM te mAruM lehI tame kADhI le, e huM vadhu pasaMda karuM." "teM dAraDAne cheDe nAmatI cIja te sAMbhaLI ja haze, kharuMne dIkarA ? '' rr nA, kaeNpTana, mane evI cIjateA karaze! paricaya nathI." '' tA pachI thoDA vakhatamAM ja tane e cIjane nikaTanA paricaya thaI jaze, evAM eMdhANa mane cAkhkhAM dekhAya che. eTale have tuM abaghaDI jaI zake che.'" huM te| abaghaDI javA taiyAra chuM, paNa pachI mArA doSa na kADhaze ke huM ekadama cAlyeA gayA, - ke tamane muzkelImAM mUkIne cAlyA gayA. tame mane tamArI rAjIkhuzIthI javA de che ane huM mAnI lauM chuM ke mArA pagAra tame vaikI nahi rAkheA." peAtAne paracUraNane tarata ja kaeNpTane pagAra gaNI ApyA. me utArI, tenA Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMTana eNDavarDa kaTalanAM vadhu parAkramI rahyuM pelAe rUmAlamAM e badhAnI taphAvAra gAMThe vALI laI pachI laTaka-salAma karI kepTanane AzvAsananI rIte kahyuM, "huM tamArA upara kaze judo bhAva rAkhyA vinA ke beTuM lagADayA vinA jAuM chuM, enI khAtarI rAkhajo." reba grAInDaranA cAlyA gayA pachI kepTana kaTala chApuM vAMcavA beThA, paNa temane chApAmAM kazo akSara dekhAvAne badale AkhA ba ja dekhAyA karyo. Aje have te pahelI vAra kharekhara ekalA paDayA hatA. maeNnejara - kArkaranA jAsUsa tarIke ja reba ahIM rahyo hovA chatAM, kepTana tenI sabatamAM A dukAna-gharamAM nirAMte rahetA hatA. - alabatta, sAMja paDaye lIDanahela mArkeTamAM jaI temaNe eka cokIdAra sAthe reja savAranA ane sAMje AvI dukAna ughADavAnI ane baMdha karavAnI goThavaNa karI lIdhI. uparAMta hoTalamAM jaI bhANuM rAja karatAM aDadhuM mekalavAnuM paNa kahI dIdhuM. joke, have temane misisa mekasTiMjara dukAnamAM dhasI Ave te sAme saMrakSaNAtmaka pagalAM vadhu jalada banAvavAnI jarUra lAgI. vaLI AkhA gharamAM ekalA temane pitAne avAja ja temane kAne vicitra je saMbhaLAvA lAgyo. chatAM, dhIme dhIme temane rojiMdA vyavahAra gosvAI gayo, ane te pAchI svastha thavA lAgyA. A arasAmAM potAnA mitra sela jisanuM pAkiTa ughADavAnI varasanI mudata pUrI thaI. pahelAM to e pAkiTa lAvanAra reba grAinDaranI rUbarU ja e pAkiTa ughADavAno temano vicAra hato. paNa te to have rahyo nahIM. eTale e pAkiTa kholavAnuM mahattvanuM kAma temaNe potAnA trikALajJa mitra kepTana jona baMjhabInI rUbarU karavAnuM nakkI karyuM. ane e pramANe temane TapAla-patra lakhI vahelAmAM vahelI take potAne nave saranAme sAMjanA vakhate mulAkAta ApavA kepTana kaTale vinaMtI karI. joke, potAnuM navuM ThekANuM gupta rAkhavA temane khAsa Agraha paNa karyo. Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 DI enDa sana baMjhabI jevA bhaviSya RSio phuraNuM thAya tyAre ja kazI hilacAla kare. eTale dariyAI musApharIethI pAchA AvyA bAda dArUnA pyAlAonI bharamAra vacce jyAre temane kepTana kaTalanA patranI yAda AvI, tyAre potAnA nokara mAraphate temaNe kahAvI mokalyuM ke, te pote Aje sAMjanA Avaze. kepTana kaTale temanA Agamana mATe badhI taiyArIo karI rAkhI. pachI jyAre te dUranI duniyAnI koI vastu ja ekasAIthI nihALI rahyA hoya tevI sthitimAM AvI pahoMcyA, tyAre kepTana kaTale temanuM hArdika svAgata karI, zA mATe temane bolAvyA che e vAta TUMkamAM jaNAvI. paNa pote temane belAvavAno Agraha zA mATe rAkhyo te jaNAvatAM AgaLa umeryuM ke, "A ja makAnamAM pahelAM meM pUchelA praznanA javAbamAM hIrA jevo caLakato je abhiprAya tame Apyo hato, te zabdazaH khare paDyo che." (pR. 184.) baMjhabIe kepTana kaTalanI e zraddhAMjalinA javAbamAM gUDha bhASAmAM jaNAvyuM, "kema paNa? zA mATe ? ema kema na hoya ? tethI karIne." kepTana kaTale have baMjhabInI rajA mAgIne piluM pAkiTa khelyuM. temAMthI be kAgaLo nIkaLyA. eka upara lakhyuM hatuM: "somana jilasanuM chevaTanuM vila ane vasiyatanAmuM." ane bIjA upara lakhyuM hatuM : "neDa kaTala mATe." baMjhabI dariyA pAra AvelA grInalenDanA kinArA upara AMkhe. mAMDIne reDa kaTala uparanA kAgaLanuM vAcana sAMbhaLavA lAgyA. vahAlA kaTala, mArA vahAlA dIkarAnA samAcAra meLavavA mATe huM vesTa InDijha javA UpaDI jAuM . tamArAthI A vAta gupta rAkhI hatI tenuM kAraNa e hatuM ke, kAM to tame mane mAro e pravAsa baMdha rakhAvavA prayatna kare, athavA mArI sAthe AvavA taiyAra thAo. tame A kAgaLa vAMcavA pAmazo tyAre kadAca huM maraNa pAmyo hoIza; eTale tame mArA A sAhasane vadhu sahelAIthI mApha karI zakaze. Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana eNDavarDa TelanAM vadhu parAkrame 290 mane evI jarAya AzA nathI ke, mArA bicArA dIkarA A zabdo kadIya vAMcavA pAmaze ke, peAtAnA khuzanumA caherAthI tamArI AMkhAne pharIthI AnaMdita karI zakaze." 22 kaeNpTana kaTale nisAse nAkhIne aMjhI tarapha joIne kahyuM,. "nAre nA; e bicAre! te| kayArane dariyAne taLiye ciranidrAmAM peAdI gayA pazu aMkhIe te! peAtAnI hIrA jevI caLakatI vANI hamaNAM na vAparavAnuM nakkI karyuM. heAya tema, te grInalaeNnDanA kinArA tarapha ja tAkI rahyA. kaeNpTana kaTale have kAgaLa AgaLa vAMcavA mAMDayo paNa jo A kAgaLa tame ughADe!, tyAre volTara pAse hAya, athavA pachIthI khIje kAI samaye te A kAgaLa vAMcavA pAme, te tene nArA AzIrvAda che. joDenA kAgaLamAM kareluM lakhANa kAyadesara kareluM na lAge, te paNa te tamAre ane volTara mATe ja che; eTale mArI icchA ja temAM vyakta karI rAkhI che ke, jo te te heAya, tA, n mArI dukAnatI je kaMI milakata hAya te maLe; ane ma na heAya te! tamane maLe. mArI A icchA pUrI thAya evA prayatna tame jarUra karajo neTa. bhagavAna tamAruM bhaluM kare. atyAra sudhI tame mArA pratye je mitrAcArI dAkhavI che, te adla paNa tamane mArI aMtaranI AziSa che. * saoNjomana nilsa." -- << kaeNpTana kaTale have baMjhakhIne pUchyuM, " khele, khaMjhamI, tame Ane ze! artha kare che ? nAnapaNathI meATA thatA sudhImAM tamAruM mAthuM keTalIya vAra phUTayuM che, ane dareka phATa vakhate navuM navuM jJAna ja aMdara peDu che. te! tame Ane ze| artha karA che, te mane kahe jo' " jo ema hAya, ane te marI gayA heAya, te te kAraNe, mArA abhiprAya evA thAya che ke, te have pAchA nahi ja Ave. paNa jo ema hAya, ane te jIvate hAya, te mArA abhiprAya evA thAya che Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 - DebI enDa sana ke, te pAcho Avaze. meM zuM kahyuM, te pAcho Avaze ja ? nA. zA mATe nahi? to mArA abhiprAyanI saccAI tene amalamAM mUkavAthI jaNAze." kepTana kaTalane to potAnA mAnanIya mitranuM kathana jeTale aMze na samajAya evuM hoya, teTalA pramANamAM ja mUlyavAna lAgatuM. eTale te belyA, "dosta, A je vila che ane vasiyatanAmuM che, te te ughADavA mAgato ja nathI. tathA A milakatane kAyadesara kabaje paNa abaghaDI levA mAgato nathI. kAraNa ke, A milakatano khare hakadAra sela jilsa haju jIve che ane te jarUra pAcho Avaze. joke, te jIvato hoya chatAM atyAra sudhI teNe eka paNa kAgaLa mane nathI lakhe, e vAta jarA vicitra lAge che kharI. to paNa A kAgaLa, tamArI rUbarU Aje meM kholyA hatA, evI upara noMdha sAthe huM pAchA sIla karI dauM chuM, e bAbatamAM tamAre zuM mata che ?" baMjhabIne grInalenDanA kinArA upara ke bIje kyAMya A prastAva sAme vAMdho levA jevuM kazuM na dekhAyuM, eTale temaNe e prastAva maMjUra rAkhyo. kepTana kaTale pachI e pramANe noMdha tathA sahI-dakata karI, e kAgaLo tijorImAM pAchA mUkI dIdhA. ane pachI mitra baMjhabIne potAne mATe ATale badhe parizrama lIdhA pachI vadhu eka pyAlAne tathA vadhu eka cuMgIne nyAya ApavA vinaMtI karI. paraMtu e kSaNe eka ulkApAta thayo, jenuM pariNAma kepTana baMjhabI pAse na hota, to kepTana kaTala mATe kevuM Avata, tenI kazI ja kalpanA kaI karI zake tema nathI. vAta ema che ke, kepTana baMjhabIne bAraNuM ughADI makAnamAM dAkhala karatI vakhate, kepTana kaTala bAraNune aMdarathI baMdha karavAnuM cUkI gayA hatA. eTale e bAraNamAM thaIne misisa mekasTiMjara pitAnAM chokarAMnI laMgAra sAthe ekadama aMdara dhasI AvyAM,- kepTana kaTalanAM makAnamAlikaNa sto. temanAM chokarAe AvatAMnI Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 299 kepTana eNDavarDa kaTalanAM vadhu parAkrame sAthe kepTana kaTalane paga, tathA koTanA cheDA vagerethI ekadama pakaDIne jakaDI lIdhA, ane misisa mekasTiMjare e baMdIvAna hatabhAgI mANasanA mAthA upara tarata Theka pADavA mAMDayA - he, kepane kaTala, kepana kaTala, mArA meM sAmuM tame juo che ne chatAM bheMya phADIne aMdara pesI jatA nathI ? zarama che tamane ! huM kevI mUrakha abaLA ke meM vizvAsa rAkhI tamane mArA chAparA taLe saMgharyA. meM tamArA upara kevA kevA upakAra ane phAyadA varasAvyA karyA hatA - tamArA mahinAnA bilamAM jarAya vadhAro karyA vinA - are, mArAM badhA chokarAne tamArA upara sagA bApa jevo ja premabhAva rAkhavAnuM meM zIkhavyuM hatuM - ane AsapAsanAM badhAM pADapADozI jANe che ke, mane keTaluM badhuM Arthika nukasAna dareka mahine jatuM hatuM -- paNa e badhAne A badalo? hAya, ane e kAyara mANasa nAsI gayo paNa corIchUpIthI ! layAnata che - napharata che e puruSa kahevAtA upara ! eka bAI mANasane sAme e vAta karavAnI hiMmata batAvI hota, to te kaMIka pANI batAvyuM kahevAta. paNa mane tame oLakhatA nathI! are A mAro TacUkaDo chokare paNa chAnomAno nAsI jAya, to huM ene cheka velsamAMthI paNa zedhI kADhyA vagara na rahuM. to pachI tamArA je phUlele saDha mArAthI keTalo vakhata chupAI rahevAnA hatA ? paNa mArI kevI vale tame karI mUkI? mArI UMgha kayAM gaI? mArA hosakesa kyAM cAlyA gayA ? paNa kharI rIte to mAruM bhAna ja kyAM devAI gayuM ke, tamArA jevA bhAgeDu mATe huM AkhA zaheramAM gAMDInI peThe AmathI tema ane temAMthI Ama doDayA karatI. AvA naphaphaTa, nakaTA mANasa mATe, he ? paNa have huM e jANavA mAguM chuM ke, tame ghera pAchA phare che ke nahi ?" kepTana kaTala bicArA badhI rItanI lAcArI joIne potAnA TopA sAmuM ja joI rahyA -- jANe abaghaDI upADIne mAthe mUkI misisa baeNkaTiMjaranI sAthe sAthe javA mAMDaze. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana misisa mekasTijare pitAne avAja moTo karIne pharIthI pUchayuM, "huM jANavA mAguM chuM, kepTana kaTala, ke tame ghera AvavA mAge che ke nahi ?" paNa eTalAmAM baMjhabIe ja haLave avAje kahyuM, "lADakI bha, thaMbha !" ane tame mahIMzaya karyuM haze vAru? tame zuM kadI mArA makAnamAM rahI gayA cho ? mArI yAdadAsta game teTalI kharAba thaI haze, paNa mArI potAnI bAbatamAM kadI mane dago detI nathI. alabatta, mArI pahelAM e makAnamAM misisa jolasana rahetI hatI, ane tame kadAca tene bhADavAta haze, ane mane bhUlathI e mAnI lIdhI haze; nahIM to tamAre AvI rIte mArI sAthe besavAnI zI jarUra ?" "bha bha, mArI lADakI; cAla, Ama Ava jouM!" kepTana kaTala pote jAgatA che ke UMghamAM, e ja nakkI na karI zakyA. paNa temaNe baMjhabIne misisa mekaTiMjaranI pAse jaI potAne hAtha tenI kamare vIMTALI detA joyA; ane pelI paNa tarata maNa ogaLe tema ogaLI gaI ane ekadama rodhAra AMsue raDI paDI. pachI to baMjhabI aMdarathI eka pyAlo tene mATe bharI lAvyA, ane pachI eka saLagatI mINabattI hAthamAM laIne kepTana kaTalane saMbodhIne belyA, "huM ghera mUkavA jAuM chuM." ane jAdu karyo hoya tema tarata ja AkhuM laMgara gupacupa dukAnanI bahAra vidAya thaI gayuM. kepTana kaTala mAMDa potAne paracUraNano DaLe utArI, temAMthI thoDA sikko laI, pitAnAM mAnItAM be chokarAMnA * hAthamAM ApI zakyA. badhAM cAlyAM gayAM, chatAM kepTana kaTalanA manano bhaya dUra na thayo. temane ema ja bhaNakArA vAgyA karatA ke, misisa maeNkaTiMjara hamaNuM baMjhabI upara sIdho humale karI, temane rastA upara toDI pADI, Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAtAnA tara pAtAnI AvavAnI anya hAra kepTana eNDavarDa kaTalanA vadhu parAkrame pharIthI bamaNuM jorathI potAnI upara humalo karavA doDI Avaze. athavA baMjhabI sAthe pitAne ghera gupacupa cAlI gayA bAda, tene ekAda eraDAmAM bharamAvIne dAkhala karI daI, bahArathI bAraNuM baMdha karI, potAnI tarapha pAchI Avaze. athavA misisa maeNkaTiMjara De dUra gayA bAda pAchI potAnI tarapha AvavA nIkaLI haze, tyAre baMjhabIe tene TUMka raste ahIM laI AvavAnI lAlaca ApI, jude durane mArge caDAvI dIdhI haze. e badhuM game te banyuM haze, paNa misisa baeNkaTiMjare have potAnuM saranAmuM barAbara meLavyuM hoI te pitAne pIcho pakaDayA vinA rahevAnI nathI, e vAta nakkI ! chatAM moDI rAta sudhI baMjhabI ke misisa mekasTiMjara koI pAchuM na AvyuM, eTale kepTana kaTale bIje divase zuM thAya che, e jovuM rahyuM" evA vicAra sAthe sUvAnI taiyArI karI. te ja ghaDIe dukAnanA bAraNuM bahAra eka gADI AvIne UbhI rahyAno avAja Avyo. kepTana kaTale mAnI ja lIdhuM ke, misisa mekasTiMjare nahIM ja mAnyuM hoya eTale tene ghoDAgADImAM besADIne pAchI ahIM lAvavAmAM AvI haze. paNa nA! mAtra baMjhabI ja AvyA hatA, ane temanI sAthe kepTana kaTale misisa maeNkaTiMjarane tyAMthI kadI kADhI nahi javAya ema mAnIne pAchaLa mUkele paTAro hato ! kepTana kaTalathI baMjhabI sAthe kazI vizeSa pUchaparacha thaI zake tema na hatuM --- kAraNa ke te khUba pIne sAtame AsamAne pahoMcI gayA hatA. temaNe mAtra eTaluM ja pUchayuM, "kaTala, A tArI vAta che ne ?" kepTana kaTale hA pADI. ane AbhAra mAnavA baMjhabIne hAtha te pakaDavA jAya, te pahelAM to baMjhabI tene hAtha AmaLIne chUTA thaI bahAra ja nAThA. Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 DebI eNnDa sana paNa A AkhA prasaMganI phalazruti e AvI ke, baMjhabIe bhAkhelA bhaviSya uparathI, kepTana kaTalane, salemana jinsa jIvato che, ane te jarUra pAcho Avaze, evI khAtarI thaI gaI ane keTalIya vakhata potAnA manamAM potAno mitra "Aje jarUra Avaze ja' evo AbhAsa thAya, tyAre te hoTalamAM jaI tene mATe vadhArAnA bhANune orDara paNa seMdhAvI AvatA. 39 kauTuMbika saMbaMdha mi. bI. jevA mANasonA abhimAnanuM ThaMDuM kaThaNa keTaluM, tenI sAme tumAkhIbharI avajJA ane saMgharSanA Thoka paDe topaNa saheje DhIluM ke narama na thAya. UlaTuM, evA mANasonA svabhAvanI kamanasIbI ja e hoya che ke, teo temanA pratye batAvAtAM Adara ane namratAthI jema mAne che, tema ja temanA e haka-adhikAra sAme batAvAtA virodha ane karAtA paDakArathI UlaTA vadhu bhabhUkI UThe che. temanI prathama patnIe to paraNyAnA divasathI mAMDIne maravAnA divasa sudhI, temanA e haka-dAvAne gupacupa mAthe ja caDAvyA karyo hato. potAnI bIjI patnInI tumAkhI ane tenuM ataDApaNuM potAnA gauravamAM ja vadhAro karanAra banaze, evI temanI mAnyatA hatI. e badhuM temanI sAme TekavavAmAM Avaze, evI to temane kalpanA ja kyAMthI hoya? eTale have jyAre Dagale ne pagale - dareka tabakke te vastu temanI sAme AvIne UbhI rahevA lAgI, tyAre temanuM abhimAna jarA dIluM thavAne badale ke kaMIka cimaLAvAne badale, navA navA phaNagAo rUpe UlaTuM pAMgarI UThayuM. khAsa to phaleransa upara temane ukaLATa vadhI gayo : e chokarI prathama temanA putrano kabajo laI beThI hatI, ane have temanI navI Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kauTuMbika saMbaMdha patnIne paNa laI beThI che. uparAMta, pite pitAnAM mabalaka sAdhanothI eDizane je prema saMpAdana nathI karI zakatA, te e chokarI potAnA ekAda zabdathI karI zake che. ane pote te chokarI tarapha jarAya prema ke mamatA batAvyAM nathI ke, tenA tarapha lakSa paNa ApyuM nathI, tema chatAM te chokarI te kazAnI madada vinA UlaTI vadhu phUlatI phAlatI jAya che -- vadhu suMdara banatI jAya che! madhurajanInA pravAsamAMthI pAchA pharyAnI pahelI rAte tene phaoNransa prathama vAra suMdara dekhAI hatI. tenI suMdaratA mIThI hatI - madhura hatI. pharansanuM e badhuM AMtara-bAhya sauMdarya ane madhuratA mitra DombInI ja milakata hatI, ane mitra bIe kharI rIte e saMpattinA mAlika hevA badala AnaMda ane gaurava anubhavavAM joItAM hatAM. tene badale te kamanasIba mANasa ema ja mAnavA lAgyo ke, pharansa e badhuM potAnI sAme vAparI rahI che- pahelAM te pitAnA putrane kheMcI gaI ane have potAnI navI patnIne potAnAthI aLagI pADI rahI che. mi. DobIe eDithanI tathA phaleransanI sAna ThekANe lAvavAno. daDha nizcaya karyo. eka vakhata eDitha moDI rAte ghera pAchI AvI, tyAre mi. DombI tenA kamarAmAM jaI caDayA. "misisa DebI, mAre tamArI sAthe thoDI vAta karavI che." " kAle karaje," pelIe javAba Apyo. vartamAnakALa jevo bIjo koI kALa nathI, meDama, ane tame tamAruM sthAna bhUlIne vAta karatAM lAge che; mane mAro samaya pote. ja pasaMda karavAnI Teva che; bIjuM kAI mAre samaya nakakI karI Ape. evI nahi. huM koNa chuM ane zuM chuM, te tame bhAgye ja samajatAM. he, ema lAge che, misisa DombI." Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana << huM tamane kharAbara samajuM chuM, ema huM mAnuM chuM.' ATaluM kahI, teNe tarata peAtAnI AMkheA bAjue pheravI lIdhI. ** 304 misisa DAmbI, ApaNe kaMIka samajUtI upara AvIe e bahu jarUrI che; tamArI vartaNUka mane harigaja pasaMda AvatI nathI, maeNDama. "> eDithe javAbamAM mi. DeAmbI tarapha evI najara nAkhI, ane tarata pheravI lIdhI ke, eka kalAka sudhI teNe javAba ApyA heta, tepaNa evA javAba mi. DAmbIne na maLI zakayo hata. " misisa DAmbI, huM pharIthI kahuM chuM ke, tamAruM vartana mane jarAya gamatuM nathI. e sudhArI levAmAM Ave evI vinaMtI meM atyAra agAu kayAranI karelI che. ane have te! huM e bAbatane Agraha karuM chuM." 66 'tame Agraha karI che!, mane? "" ** hA maeNDama; meM tamane mArAM patnI banAvyAM che ane tame mAruM nAma dhAraNa kare che. tame mArI pratiSThA ane mArI AbarU sAthe saMkaLAyelAM che. e saMbadhathI tamane sArI peThe pratiSThA prApta thayelI sAmAnya rIte duniyA mAne che, ema huM mAre mee kahevA mAgatA nathI. huM te| eTaluM ja kahevA mAguM chuM ke, mArAM sabaMdhIe ane mArAM AzritA pratye mane gADha batAvavAnI ja Teva che. '' ane tame mane e emAMthI zuM gaNe che, vAru? (( ,, " mArI patnI mArI saMbadhI tema ja Azrita vane kahevAya, ema ja huM kadAca mAnI lauM, misisa DeAmmI. ' "" eDithe tenI upara peAtAnI sthira najara TekavI dIdhI, ane peAtAnA kaMpatA heATha paNa sthira karI dIdhA. tenI chAtI UchaLavA lAgI ane tene caherA lAla lAla thaI jaIne pachI tadna sapheda thaI gayA. A badhuM mi. DAmbI alabatta joI zakA; paraMtu eDithanA hRdayamAM te vakhate paNa je eka zabda gAjI-gajIne tene Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kauTuMbika saMbaMdho 305 parANe cUpa rAkhI rahyo te, e zI rIte sAMbhaLI zake? e zabda hatA phloransa. paNa e mUrakha ema ja samajI beThe ke, te tenAthI DadhAI gaI che. vavAd gaI che! eTale teNe dabANa cAlu rAkhavA AgaLa ---- calAvyuM vaLI, maeNDama, tame ghaNAM kharcALa che. uDAu ja che. tame evA saMbadhe! khIlavavA pAchaLa aDhaLaka dhana kharyAM che, je sabadhA mAre mATe taddana nirupayegI che. mAre e bAbatamAM paNu jaladI pUrepUrA sudhArA thayele jove che. nasIbe tamArA hAthamAM je vipulatA mUkI dIdhI che, tethI zarUAtamAM strIe sAmAnya rIte bIje cheDe jaIne bese, e huM samajuM chuM; paNa misisa graeNMgara tarIkenA tamAre anubhava misisa DAmbI tarIke tamane sArI zIkha deze evI huM apekSA rAkhuM chuM." eDithanA kAnamAM phlaoNransa ja hajI bhArapUrvaka kaMIka kahI rahI hatI. tr --- harahaMmeza potAnA pratye avanA dAkhavatI A strIne jarA DhIlI paDelo joI, tene tadna narama banAvI devAnI A taka javA devI mi. DAmbIte ThIka na lAgI. temaNe uparAuparI sapATA lagAvavA mAMDayA - "tamAre maeNDama spaSTa samajI rAkhavAnuM che ke, mArI pratye tamAre AdarabhAva ane AjJAMkitatA dhAraNa karavAnAM che; eTaluM ja nahi e jAtane dekhAva ane kabUlata duniyA samakSa pragaTa rIte thavA devAnAM che. mane evuM ja jovAnI Teva che; ane e mArA haka che, ema huM mAnuM chuM. TUMkamAM, mane e jAtanAM AdarabhAva ane AjJAMkitatA maLavAM na joIe. meM tamane duniyAmAM je agrima meAbhA khaDhyA che, tenA badalAmAM huM tamArI pAse e mAguM emAM kAIne kazI navAI na lAgavI joI e.' 31.-20 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 DI enDa sana eDitha pAsethI haju kazo javAba na Avyo ! "tamArAM mA pAsethI mane jANavA maLyuM che ke, temane brAITananAM havApANInI dAktaree salAha ApI che. mArA menejara mi. kArkara tyAM jaIne eka ghara rAkhI AvyA che. tyAMthI jyAre pAchI ahIM pharavAnuM thaze, tyAre A gharanI dekharekha ane vyavasthA mATe meM tyAMthI misisa pipacina nAmanAM bAnune ahIM lAvavAnuM vicAryuM che. pahelAM e bAnune mArA kuTuMbamAM vizvAsane kAme levAmAM AvyAM hatAM. te have A gharamAM vyavasthApakane hoddo saMbhALaze. AvaDA moTA ghara upara evuM anubhavI pIDha koIka dekharekha rAkhanAra hovuM ja joIe." mi. kArkaranuM nAma sAMbhaLatAM acAnaka eDitha theDuMka coMkI; paNa pAchI tarata ja e tenI mULa avajJA-mudrAmAM AvI gaI. pahelAM paNa mi. kArkara samakSa meM kaMIka vAta tamane karI hatI, tyAre tame temanI hAjarIno vAMdho uThAvyo hato; paNa have tame eka vakhata sAMbhaLI le, maeNDama, ke tame je tamArA rastA nahi sudhAro, ane mArI IcchAone anukULa nahi thAo, to mAre mArA e vizvAsu mANasa mAraphata ja mAro virodha tamane pahoMcADavo paDaze. je bAnune meM ATalo mobho bakyo che, tenI samakSa hara hameza vAMdhAvidha rajU karavAnuM ke sulaka takarAro karavAnuM mane pasaMda nathI." mi. DakhkhI have potAno vijaya saMpUrNa banelo jANI, tarata UThIne UbhA thayA. have eDitha utAvaLe eTaluM belI - "the, bhagavAnane khAtara ! mAre tamane kaMIka kahevuM che." ATaluM kahyA pachI paNa pitAnA aMtaramAM cAlatI bhAre gaDabhAMjane kAraNe te jhaTa kaMI belI nahi. pachI thoDI vAre te bolI - tamane mArI sAthe lagna karavA meM kadI lobhAvyA che kharA ? tamane jItavA mATe meM kazI cAlAkI vAparI che kharI ? tame jyAre Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 307 kauTuMbika saMbaMdha mArI pAchaLa paDayA hatA, te vakhate, lagna bAda huM chuM te karatAM tamane vadhAre maLatAvaDI dekhAI hatI kharI ? atyAre varte che te karatAM huM kadI tamArI sAthe judI rIte vartI chuM ?" "AvI carcAmAM UtaravuM taddana nakAmuM che, meDama." tame zuM ema mAnIne mane paraNyA cho ke, huM tamane cAhuM chuM ? huM tamane nathI cAhatI e jANavAnI paNa tame darakAra karI che ? tame kadI mArA tuccha hadayane jItavA prayatna karyo che ? ApaNe je sodo karyo, emAM tamAre pakSe ke mAre pakSe kadI e jAtano Dhaga karavAmAM Avyo hato ?" "A badhA prazno tahna aprastuta che, meDama." ATaluM kahI miDombI cAlyA jatA hatA, temane rokavA jhaTa eDitha bAraNu vacce jaIne UbhI rahI. tamAre ekeeka praznano javAba mane Apavo paDaze. have tame mane e kahe ke, je huM tamane bhaktibhAvathI prema karatI hota, te tame hamaNuM mAgyuM tema mArI samagra AkAMkSAo ane jIvana tamane ApyA vagara rahI zakata ? mArA hRdayanI tame ISTa mUrti banyA hota, to tamAre mArI pAsethI kazI vastu Ama mAgavI paNa paData? " kadAca na mAgavI paData." teNe TADhAzathI javAba Apyo. paNa have tame jANo cho ke, tame mAre prema saMpAdana karyo nathI, ane meM mAruM hRdaya tamane apyuM nathI. chatAM jo tame mane apamAnita karIne, lAMchita karIne, mane namAvavA ke AjJAMkita banAvavA prayatna karaze, to tame saphaLa nIvaDazo evI tamane AzA che?" mi. DobIe tucchakAradarzaka mAtra huMkAra karyo. temane jevA mANasa eka strIne nahi namAvI zake, ema emane pUchavuM, e temanA je tavaMgara mANasa daza hajAra pAuDa UbhA karI zakaze ke kema, ema pUchavA jevuM hAsyAspada hatuM. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI anya sata " lagna bAda tame mArA pratye uddhatAIthI varyAM che!; ane meM tamane e ja calaNa cUkate karyuM che. mane tathA AsapAsanAM badhAMne hara kSaNe tame ema ThasAvavA prayatna karyAM che ke, tamArI sAthenA lagnathI mArA meAbhA vacce che. huM ema nathI mAnatI; ane tethI meM e vastu paNa kharAkhara batAvyA karI che. mane lAge che ke, ApaNe ApaNA judA rAhe ja javuM joIe, e vAta tame samajatA nathI athavA samajavA mAgatA nathI; ane tame mArI pAsethI Adara ane saMmAnanI apekSA rAkheA che, je kadI tamane maLavAnAM nathI. ApaNe bahu kamanasIba pati-patnI chIe; lagna pAchaLa sAmAnya rIte je bhAvanAe hoya che ane hevI joIe, te badhIne pahelethI ApaNA lagnamAM sadaMtara abhAva rahyo che. chatAM vakhata jatAM kadAca ApaNI vacce kaMIka mitratA jevA bhAva pragaTaze ema huM mAnuM chuM; eTaluM ja nahi, tame jo e jAtane prayatna karazeA, te ApaNe kadAca ekabIjA mATe kaMIka vadhu lAyaka paNa banIzuM. eTale tame zAMti ane dhIraja dhAraNa karA; sAmethI mArA pakSe paNa tema karavAnuM huM vacana ApuM chuM." 308 ' maeNDama, AvA asAdhAraNa prastAva huM maMjUra rAkhI zakuM tema nathI. tamArA pratye haLavAza dhAraNa karavAnuM ke samAdhAnane rAhu pakaDavAnuM mAre mATe zakaya nathI. tamArI bAbatamAM mAre zAnI apekSA che, te badalanuM mAruM bAvarInAmuM tamane meM sabhaLAvI dIdhuM che, te badala tamAre enA upara gaMbhIrapaNe vicAra karI levAnuM ja bAkI rahe che!" " te! sAheba, vidAya thAo ! ApaNI pahelI ane chellI aMtaranI vAtacIta pUrI thAya che; ane AjathI mAMDIne ApaNe ekabIjA mATe jevAM ajANyAM banI rahIe chIe, tethI vadhu kazAthI ApaNe banI nahi zakIe, e jANI rAkhajo ! " "" Ta tame paNa jANI rAkhajo ke, mAre je je yeAgya mArgo levA paDaze, te huM tamArI A badhI vAtAthI jarAya DaghAyA vinA avazya Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20e kauTuMbika saMbaMdhe laIza ja. paNa e upAya huM lauM te pahelAM tame tamArA kartavya bAbata ane ucita vyavahAra bAbata phera-vicAra karazo ane gya mArge Avazo, evI haju huM AzA rAkhuM chuM." miDombI kuTuMba sAthe brAiTana javAnA na hatA, paNa temaNe nAstA vakhate misisa kyUTanane kRpA karIne jaNAvyuM ke, te avAranavAra khabara kADhavA tyAM jarUra Avaze ja. brAITanamAM DokaTaroe misisa kyUTanane ghoDAgADImAM besI bahAra reja pharavA nIkaLavAnI salAha ane chUTa ApI hatI. thoDe dUra gayA bAda ghoDAgADI thobhAvI te nIce UtaratAM ane thoDuM cAlatAM. Aje paNa te pramANe teo ghoDAgADImAMthI UtarI pagapALAM cAlavA lAgyAM. eka gherI chAyAvALI TekarI sAme dekhAtI hatI. te taraphathI acAnaka be strIo AvatI dekhAI. teo pAse AvatAM e baMnenI AkRti potAnI ane pitAnI mAnI AkRtinI ja pratikRti hoya ema lAgavAthI navAI pAmIne eDitha ekadama UbhI rahI. eDitha UbhI rahI, tenI sAthe ja sAmethI AvatAM pelAM be paNa UbhAM rahyAM. te bemAM potAnI mA jevI je bAI hatI, teNe pitAnA jevI je bIjI yuvatI hatI, tene A loko tarapha AMgaLI karIne kaMI kahyuM. baMnene pozAka bahu kaMgALa hato; juvAna bAInA hAthamAM gUMthaNakAma jevI kaMIka vastuo vecavA mATe hatI; ane je buddI hatI te khAlI hAthe hatI. keNa jANe zAthI, paNa kapaDAM, damAma ane sauMdaryanI bAbatamAM pelI yuvatI dekhItI ja potAnAthI ghaNI UtaratI hatI, chatAM eDitha e yuvatInI potAnI sAthe sarakhAmaNuM karyA vinA na rahI zakI. kadAca e yuvatInA caherA upara paNa te potAnA aMtarAtmAmAM haju aMkita thayelI lAgatI keTalIka rekhAo joI zakI hAya ! game Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 DombI enDa sana tema paNa, e yuvatI jema jema tenA tarapha sthira palake joI rahI, tema tema eDithanA AkhA zarIramAM thaIne jANe TADhanI eka laharI pasAra thaI gaI pelAM pAse AvI UbhAM rahyAM eTale buThThIe to misisa kyUTana pAse kaMIka bhIkhavA tarata ja hAtha lAMbo karyo; eDithe pitAnI sAme ja joI rahelI pelI juvAna bAnune pUchayuM - tArI pAse zuM vecavAnuM che, bAI?" "mAtra A vastuo che," pitAnA hAthamAMthI vastuo AgaLa dharIne teNe javAba Apyo, "bAkI, mArI pitAnI jAta to keTalAya vakhata pahelAM vecAI cUkI che." bAnu sAhebA, e je kaMI kahe te mAnazo nahi;" pelI buddhI misisa kyUTanane saMbodhIne barADI; "ene evI bhASAmAM vAta karavAnuM ja game che. te mArI phUTaDI paNa ucazRMkhala dIkarI che. meM tene mATe keTakeTaluM karyuM che, paNa mane badalAmAM te ghurakiyAM-gharaciyAMthI pAmyA ja kare che. juone, atyAre ja potAnI sagI mA tarapha te kevAM kAtariyAM khAya che te." misisa skayUTane dhrujate hAthe pitAnI parsa kADhI. pelI buddhI temAMthI zuM maLe che e IMtejArIthI jovA lAgI. paNa eTalAmAM eDitha e buddhI pratye joIne bolI UThI, "bAI meM tane pahelAM kyAMka joI che." hA, mArAM juvAna bAnu! vairavikazAyaranI jhADImAM te divase savAre tame to mane kAMI ja na ApyuM, paNa te sadgahastha mane kaMIka ApyuM hatuM ! bhagavAna temanuM bhaluM kare !" pitAnI mA pelI buddIne kaMIka ApavA lAgI, tyAre eDithe tene rokI; eTale te bolI UThI, "eDitha mane rokIza nahi. A bahu sArI bAI lAge che, ane potAnI dIkarInI bhalI mA che, - bhale tenI dIkarI ene upakAra bhUlI javA mAge." Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. TreTsa jAna upara AvI jAya che 311 ' kharI vAta che, khAtu, kharI vAta che; bhagavAna tamAruM bhaluM kare. mane cha pensa vadhu Ape; kAraNa ke, tame paNa peAtAnI dIkarInuM 23 bhaluM vAMnAra sArAM mA lAgeA che. te "hA, ane dIkarInuM bhaluM tAkavA badala ja tArI peThe mane paNa dalAmAM ghurakiyAM ja maLe che." A pachI baMne maMDaLIe peAtapeAtAne mArge AgaLa cAlI. eDitha ane pelI juvAna khAI vacce ekAda savAla-javAba pachI vizeSa eka zabda paNa uccArAye! na hateA. paraMtu pelI yuvatI AgaLa cAlyA pachI pAchI vaLIne gaNagaNI, "tuM bahu suMdara che; paraMtu suMdaratA ApaNane bacAvI zakatI nathI. tuM bahu abhimAnI che; paraMtu abhimAna paNa ApaNane bacAvI zakatuM nathI ! ApaNe pharIthI maLIe, tyAre eka bIjAne vadhu oLakhavAnI jarUra che." '' 40 mi. Tsa jAna upara AvI jAya che 1 phloransa brAiTanamAM AvyA pachI, vAraMvAra dariyAkinAre peAtAnA nAnakaDA bhAI paeNAla sAthenAM saMbhAraNAM yAda karatI avAranavAra pharavA nIkaLatI. mi. TreTse paNa tenI pAchaLa pAchaLa brAiTana mukAme peAtAnA keMmpa nAkhyA hatA; ane phlAransa pharavA nIkaLe tyAre dUra rahyA rahyA tene nihALavAnA AnaMda te mANutA, temane baoNDI-gArDa cikana atyAre temanI sAthe brAiTana AvyA naheAtA; te eka baeNksiMga-maeNcamAM UtaravAnI taiyArImAM lAgyA hateA. dhIme dhIme mi. TruTsa hiMmata dhAraNa karavA lAgyA. ane eka vakhata acAnaka AvI caDayA heAya tema lAransanI sAme jaI temaNe Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 DI enDa sana jAhera karyuM ke, AkhI jiMdagI daramyAna A gAme, A sthaLe, misa DemnI sAthe Ama bhegA thavAnuM thaze, enI temane kalpanA ja nahotI ! joke, laMDanathI ja bhALa meLavIne pharansanI gADInI lagolaga ja pAchaLa UDatI dhULathI rUMdhAI bharavAnI paravA karyA vinA, te AvyA hatA, e sAcI vAta hatI. ane tame Dijinisane paNa sAthe lAvyAM haze, misa DobI ?" Dijinisa pAse ja hato, ane mitra Turse tenI hAjarI vagara kaze lakSamAM na lIdhI tenI sajA tarIke tarata ja te mitra TrasTanA paga tarapha kUdyo. phaoNranse tene vakhatasara rekI lIdhe. Dijinisa to tenA vatananI havAmAM Avyo hovAthI bahu khuzamijAjamAM che, nahi misa DesbI ?" miTrase chobhIlA paDyA vinA pUchayuM. phaoNransa javAbamAM mIThuM hasI. misa DombI, tamArI mAphI mAguM chuM, paNa huM DokTara kliMbarane tyAM jAuM chuM; tamAre AvavuM hoya te !" phaloransa tarata ja potAnA nAnakaDA bhAI palanA bhaNataranA mathanI pharIthI mulAkAta levA temanI sAthe javA tatpara thaI gaI ane mi. sanA hAthamAM potAno hAtha teNe bheravI dIdho. mi. TrasTanA paga dhrUjI UThyA ane temane potAno barjesa enDa kaMpanIne sIvela sAre pozAka paNa acAnaka ghAMdhA jevo ja lAgavA mAMDyo. miTrasa Do. kliMbarane tyAM pahoMcI potAnA jUnA paricaya tAjA karavA lAgyA. daramyAna pharansa pitAnA bhAInI oraDImAM jaI AvI. te pAchI pharI tyAre tenI AMkhamAM AMsu joI mitra TresanuM aMtara cirAI javA lAgyuM, ane pote tene De. liMbarane tyAM laI AvyA, te khoTuM karyuM ema temane lAgavA mAMDayuM; ane tyAMthI pAchA pharatAM rastAmAM pharansane temaNe ema kahI paNa dIdhuM. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. kasa jAna upara AvI jAya che 313 mi. DombInuM ghara najIka AvatAM, phatterase AbhAradarzaka hAtha laMbAvyo, tyAre mi. sUrsa tene pakaDI laIne bolyA misa DombI, tamArI mAphI mAguM chuM; paNa tame mane je paravAnagI Ape to -" phaleransa kazuM na samajAvAthI temanI sAme praznArtha najare joI rahI. "misa DebI, meM anadhikAra chUTa lIdhI ema na gaNatAMpaNa mane ema mAnavA jarAya sAmethI uttejana na maLyuM hovA chatAM huM AzA rAkhuM chuM ke - " phaoNransa haju kaMI na samajavAthI AgaLa zuM Ave che te sAMbhaLavA ItejArIthI temanI sAmuM joI rahI. misa DebI, huM tamArI eTalI badhI bhakti karuM chuM ke, mAre mArI jAtanuM zuM karavuM te mane samajAtuM nathI. huM A duniyAmAM bahu duHkhImAM duHkhI jIva chuM. atyAre tamAruM ghara najIka na AvI gayuM hota, to huM ghUMTaNiye paDIne tamArI AgaLa yAcanA karata, vinaMtI karata; alabatta, mane kazuM uttejana ApavAmAM nathI AvyuM, e huM jANuM chuM; chatAM huM AzA rAkhI zakuM ? - huM evuM zakya mAnuM ke tame--" mi. TUTsa, have AgaLa eka zabda paNa na belaze;- kazuM ja na belaze." mitra TUrsanuM meM phATI gayuM. tame haMmezAM mArI sAthe sArI rIte varyAM che -mAyALu rIte ja; ane te badala huM tamArI ghaNuM ghaNuM AbhArI chuM. eka bhalA mitra tarIke tame mane bahu game che. ane tame mane chUTA paDatI vakhate gUDabAya' kahevA Iccho cho, ema ja huM mAnI lauM chuM." "hA, hA, jarUra misa DombI -- huM e ja kahevA mAgato hato? paNa enI kaMI ciMtA nahIM --" Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 DI enDa sana "gUDabAya !" pharanse kahyuM. "gUDabAya, misa DebI ! " misUrsa javAbamAM thothavAtA thothavAtA belyA. mi. TUTsa hoTalamAM potAne utAre pAchA pharyA, tyAre maraNiyA thaI gayA hoya tema sIdhA pitAnI pathArImAM temaNe jhaMpalAvyuM ane pachI lAMbe vakhata e sthitimAM ja paDI rahyA. ane e sthitimAM te kadAca kyAmatanA divasa sudhI paNa paDI rahyA hatA, paraMtu DaoN. liMbaranA madadanIza ane mitra TrasTanA mitra mi phIDara temane maLavA AvatAM, mi. TUTsa ekadama beThA thaI gayA. ane eka vAra te beThA thaI gayA eTale temanI badhI mAnasikazArIrika prakriyAo paNa pAchI beThI thaI gaI temAMya vaLI jyAre miphIDare, pitAnI AMkha hailiMbaranI suputrI naliyA kliMbara upara che, e gupta vAta mi. Trasa jevA sahRdayI mitrane jaNAvI, tyAre to mitra Tursa pAchA pharansa pratyenA potAnA ja bhAvamAM pharIthI taNAvA lAgyA ane DUbavA lAgyA. tethI mi. phIDarane te DaoN. liMbaranA makAne vaLAvI AvyA, tyAra bAda te pharloransanA utArAnI AsapAsa, AmathI tema ane temAMthI Ama, AMTA ja mAravA lAgyA. paraMtu te vakhate e makAnamAM misisa kyUTana potAnI suputrI eDithanI kAyamanI vidAya laI rahyAM hatAM. misisa TananA mRtyunA samAcAra tarata mi. DombIne zaheramAM pahoMcADavAmAM AvyA. misisa skayUTananA najIkanA saMbaMdhI - pitrAI phiniksane paNa tarata khabara ApavAmAM AvyA. lagna ke smazAnayAtrA bane prasaMge hAjara rahevA mATe ane Teke levA mATe pitrAI phinikasa jevo bIjo koI na gaNAya. Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 akasmAta kepTana kaTalanI nokarI choDIne, te ja rIte potAnAM kabUtarane utAvaLamAM thoDI khoTa khAIne vecI mArI, reba grAInDara potAnA kharA zeTha mi. kArkarane tyAM AvI hAjara thaI gayo. tene AzA hatI ke, pote solomana jisane tyAM bajAvelI jAsUsIne lagatI atyAra sudhInI kAmagIrIthI mi. kArkara taraphathI zAbAzI ja maLaze. kema maherabAna, tame tamArI nokarI choDI, mArI pAse kema doDI AvyA ?" mi. kAkare rebanA hAthamAMnA baMDala tarapha najara karatAM kahyuM. sAheba, Ape huM chevaTanA ahIM Avyo tyAre mane kahyuM hatuM ne ke..." zuM? meM kahyuM hatuM? zuM kahyuM hatuM?" mi. kArkaranA praznathI chaLI jaIne robe tarata ja pheravI toLyuM, "nA, nA sAheba, Ape kazuM ja nahotuM kahyuM." tenA mAlike e javAbathI khuza thaIne pitAnI AkhI batrIsI tene batAvI; tathA pachI tene vadhAre narama karavA temaNe bhaviSyavANI uccAratAM kahyuM - tArI mAThI vale thavAnI che, mitra. mane tArI pAyamAlI ane barabAdI spaSTa najare paDe che." mApha kare, sAheba ! huM mAtra Apane mATe ja kAma karavA mAguM chuM; mane kaMI paNa kAma batAvo, huM vaphAdArIthI karIza, sAheba." 315 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI eNnDa sana "mArI sAthe kAma karanAre te vaphAdArIthI ja kAma karavuM paDe che; bIjI rIte koI kAma karI jue, to khabara paDe !" hA jI, mane barAbara khAtarI che sAheba. Apa maherabAnI karI mane ajamAvI juo, sAheba! ApanI marajI viruddhanuM kaMI karato mane juo, to tarata mane gaLuM dAbI mArI nAkhavAnI mArI paravAnagI che, sAheba !" kuttA! mane chetaravA gayo to sIdhe sIdhe mArI nAkhIne tane huM AbhArI nahIM ja karuM." hA, sAheba ! Apa mArI bahu bUrI gata banAvaze, enI mane khAtarI che, sAheba. paNa mane sonAnI ginIonI lAlaca Ape, to paNa evuM kazuM karuM ja nahi, sAheba! " to tuM tArI jUnI nokarI choDIne, ahIM mArI nokarImAM rahevA Avyo che, kema ?" hA, sAheba!" "ThIka, te tuM mane mane oLakhe che ?" "hA, sAheba! hA jI?" "to sAvadhAna! khabaradAra! tane corIchUpIthI bIjAnI vAto sAMbhaLavAnI bhAre Teva paDI che kema?" "paNa sAheba, ahIM huM kadI evuM kazuM nahi karuM, sAheba. tenA karatAM to huM ekadama marI javAnuM ja pasaMda karuM, sAheba! Apano hukama na hoya, to AkhI duniyA mane ApI de, paNa e kAma bIjA koIne mATe na karuM, sAheba!" hA, evI kazI cAlAkIo tAre ahIM karavAnI nathI; uparAMta, tane keAInI vAto koIne kahetA karavAnI ane babaDayA karavAnI bUrI Teva che nahi? paNa ahIM je ema karyuM, to mUo paDo che, jANaje." Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aramAna 317 grAInDarano zvAsa thaMbhI gayo. teNe potAnA zubha irAdAo ane niSThAnI khAtarI ApavA pitAnA mAlika AgaLa chevaTano prayatna karI jovAno prayatna karyo, paNa mi. kArkare tenA tarapha cupakIdIthI thoDI vAra tAkI rahI, tene nIce javA hukama karyo. arthAta tene nokarImAM rAkhI levAmAM Avyo hato. ane kahevAnI jarUra nathI ke, mi. kArkare yogya dabANa ane lAga sAthe dareka miniTe tene seMkelo rAkhI, niSThApUrvaka potAnuM kAma bajAvato karI mUkyo. ema nekarImAM rahe grAInDarane thokAka mahinA thayA hatA, evAmAM eka divasa mi. DAbI kArkarane tyAM AvyA. kArkare temane Aje nAstA mATe khAsa nimaMtraNathI ja teDyA hatA. mi. DombIe AsapAsa najara karIne joyuM to mitra kArkaranuM makAna vizALa hatuM, eTaluM ja nahi, paNa sukhasagavaDanI sAmagrIthI susajaja hatuM. ane temaNe spaSTa zabdomAM e vAta kArkarane kahI paNa saMbhaLAvI. mi. kArkare nIcA namI, hasate cahere, mi. DombInI e TIkA" svIkArI lIdhAno dekhAva karyo. miDobI, aMdara AvyA bAda paNa cetarapha badhI vastuo bArIkAIthI nihALavA lAgyA. khAsa karIne eka citre temanuM dhyAna kheMcyuM. e citra eka strInuM hatuM, paraMtu emAMnI keTalIya rekhAo abhuta rIte eDithane maLatI AvatI hatI. joke, e citra, eDithanuM nahotuM, e paNa spaSTa hatuM. be nAsto pIrasyo eTale khAtAM khAtAM kArlare mi. DeppIne pUchyuM, "misisa DebI have svastha thayAM haze ?" hA, hA; mAnA mRtyunuM duHkha have bhUlyAM ja hAvAM joIe; paNa kAryara, tamArA e prazna uparathI, huM Aje je khAsa vAta tamane karavA Avyo chuM, tenI yAda AvI." Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana rebina, tuM have ahIMthI bahAra jaI zake che." ane reba bahAra cAlyo gayo eTale kAkare miDombIne pUchayuM, "e chokare koNa che te kadAca tamane yAda nahIM hoya.?" nA." "tame narsa tarIke je bAI rAkhI hatI, tene e dIkare thAya. kadAca have tamane yAda Avaze ke, tame ene keLavaNI ApavA eka saMsthAmAM dAkhala karavAnI vyavasthA karI hatI." "ema ke ? e ja e chokaro ke? paNa te bhAgye ja potAnI . keLavaNune jeba Apato hoya !" are bhAre dutta ja che; paraMtu tamArA upara tenI mAne kAraNe potAne kaMIka hakadAvo che ema mAnI, nokarI mATe te arajI laI ophise tamane maLavA AMTA mAryA karato hato. ane mAre kharI rIte tamArI sAthe vepAra-dhaMdhAne lagatI bAbato pUrato ja saMbaMdha hovo joIe, chatAM tamAre lagatI koI paNa bAbata mATe mane eTalI badhI lAgaNI rahe che ke - " hA, hA, mane khabara che, kArlara, ke tame tamArI niSThA ane sabhAva mAtra dhaMdhedArI bAbato pUratAM ja maryAdita rAkhatA nathI. tame mArI lAgaNIo, AzAo ane nirAzAe e badhAMnI bahu cIvaTabharI khevanA rAkho cho, ane tethI ja Aje mAre dhaMdhA bahAranI - aMgata ja kahone --evI bAbata aMge ja vAta karavI che, te huM kazA saMkoca vinA karavA IcchA rAkhuM chuM." tamArI eTalI IcchA mAtrathI ja mArI jAtane huM sammAnita thayelI mAnuM chuM." misisa DombI ane huM amuka muddAo upara sahamata thaI zakatAM nathI. ame baMne jANe haju ekabIjAne samajI zakatAM ja nathI. misisa DombIe haju keTalIka bAbato zIkhavAnI bAkI rahe che." Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akasmAta 319 misisa DombImAM ghaNuM virala AkarSaNa che, ane tethI temane sau taraphathI prazaMsA ane stuti meLavavAnI ja Teva che. paraMtu sAthe sAthe temanAmAM je prema, Adara ane kartavyabhAvanA che, tethI AvAM tevAM kAraNoe UbhI thatI nAnI sarakhI bhUle jhaTa TALI zakAya, ema huM mAnuM chuM." "misisa skayUTananA mRtyu pahelAM mAre ane temane A aMge vAtacIta thaI hatI. tame paNa evA eka prasaMge hAjara hatA eTale e aMge thoDAghaNu mAhitagAra che ja --" "mArA jIvanano e kamanasIba prasaMga huM kadI nahi bhUluM. ekabIjAnA premamAM atUTa rIte baMdhAyelAM tame daMpatI vacce UbhA thayelA eka nAnAzA prasaMge huM hAjara hato, e sAme misisa DombIne vAjabI rIte ghaNe virodha hato. tamArA jevA mANasa ke jemaNe misisa DombIne A jagatamAM strImAtrane jenI IcchA rahe e badhuM apyuM che, tevA mANasane kaMIka nAkhuzI thAya, e kaMI jevI tevI bAbata nathI; eTale koI trIjA mANasanI samakSa e nAkhuzI vyakta karAtI hoya, tyAre temanA jevAM svAbhimAnI bAnune--ane emanuM e svAbhimAna temane keTaluM badhuM chAje che --e vastu na game, e paNa yogya ja che --" "misisa DombI ane huM e baMne jaNa je bAbatamAM bhegAM saMkaLAyelAM hAIe temAM temanI khuzI-nAkhuzIno nahi, paNa mArI khuzI-nAkhuzIne vicAra karavo joIe --" "alabatta, alabatta ! ane tamArA vicAra karIne ja, tamArAM mAnavaMta ane sammAnita dharmapatnInI khuzI-nAkhuzIne vicAra amAre karavo joIene?" paNa huM je kahevA mAguM chuM, te sAMbhaLo; misisa DebI evo vartAva rAkhI rahyAM che ke, temanI zAMti ane hita jokhamAya tathA mArA mebhAne hAni pahoMce meM temane temanuM vartana sudhAravA Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara0 DebI eNnDa sana, Agraha karyo, paraMtu huM temane e bAbatanI AvazyakatA viSe pUrI khAtarI nathI karAvI zakyo, ema mane lAge che. eTale meM temane jaNuvyuM ke, mAre pharIthI je e bAbatano Agraha temane karavo paDaze, ke temane TokavAnI jarUra paDaze, to huM tamArI mAraphata temanA dhyAna upara e vastu lAvIza." kArkara jANe navAI pAmI temanA meM sAmuM joI rahyo. "kArkara, huM tamane ema kahevA mAguM chuM ke, temanI AgaLa Agraha ja cAlaze. mArI avagaNanA ke anAdara kAI na karI zake. misisa DombIe samajavuM ja joIe ke, mArI IcchA e ja kAyado hovo joIe; ane mArA AkhA jIvanane e niyamano huM kaI paNa apavAda mAnya rAkhI zakuM tema nathI. eTale mAruM A kAma paNa tamAre mArA taraphathI soMpAtAM bIjAM kAmonI peThe ja pAra pADavAnuM che -- bhale tamane e karavA jatAM amuka svAbhAvika saMkoca thato hoya." "tame jANo cho ke, mane to tamAre hukama ja karavAnuM hoya che; pachI te hukama pAra pADatAM, huM bIjo koI vicAra karato ja nathI." hA huM jANuM chuM ke, tamAre mana mA hukama e kevI mahattvanI bAbata banI rahe che. sAthe sAthe huM kahI dauM ke, chevaTanA meM jyAre misisa DolbI sAthe A aMge vAtacIta karI, tyAre te beDAM DaghAyAM che ane narama paDayAM che, ema mane lAgyuM. eTale te vAtacItanI yAda temane ApIne tamAre temane kahevAnuM che ke, temaNe te pramANe haju temanuM vartana sudhArI lIdhuM nathI, ane huM tethI bahu nAkhuza chuM. ane tethI je haju paNa te temanI rItabhAta nahi sudhAre, ane jUnAM misisa DesmInI jema mArI IcchAone anukULa banavAnI vRtti nahIM rAkhe, te mAre tamArI mAraphate bIjI paNa ghaNI kaDavI tAkIdo temane mokalavI paDaze." Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra1 akasmAta kharI vAta che; jUnAM misisa DombI bahu sukhI jIvana gALI gayAM. " jUnAM misisa DolbImAM sArI samajadArI tathA sAcI bhAvanA hatI." ane misa DebI paNa temanAM pitAnAM mA jevAM ja thayAM che, nahi vAru?" tarata ja mi. DoLIno cahero badalAI gaye; temanA vizvAsu kArabhArIthI e vAta chAnI rahI nahi. kAryara, navAM misisa DombInI mArI putrI pratyenI vartaNUka paNa mane maMjUra nathI, e vAteya mAre tamane karavAnI che. mApha karaje, tamArI vAta mane samajAI nahi." to samajI le ke, misisa DombIne tamAre ema paNa jaNAvavAnuM che ke, mArI putrI pratye te je bhAva batAve che, te paNa mane pasaMda nathI. kAraNa ke, ene kAraNe lekIne tarata ja jovA maLe che ke, misisa DombI mArI pratye kevuM vartana rAkhe che, ane mArI putrI pratye kevuM rAkhe che. tame misisa DombIne jaNAvajo ke, mAre e sAme virodha che, ane temaNe e bAbatamAM paNa mArI IcchAne mAna ApavAnuM che. te mArI putrI pratye je bhAva batAve che, te temane kevaLa eka taraMga paNa hoI zake; ke mArA pratyeno temano virodha batAvavAnI temanI eka rIta paNa hoI zake; paraMtu e baMne bAbato mane nAmaMjUra che. ane pharansa pratye bhAvano e dekhADa karavAthI te mArI putrInuM kazuM bhaluM nahi karI zake ! mArA pratyenI AjJAMkitatA dAkhavavA mATe joIe te karatAM misisa DAbI pAse vadhArAnAM namratA ke kartavyabhAna hoya, to te bIje game tyAM DhaLI zake che; paraMtu mArI putrI pratye haragija nahi ! " Do.--21 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 DAbI enDa sana kAkare have thoDo vakhata cUpa rahIne pUchyuM - "tame tamArI nAkhuzI vyakta karavAnuM vAhana mane banAvavAnA che, evuM misisa DAbI jANe che kharAM ?" hA, jANe che ja; kAraNa ke, meM pite ja temane e vAta karI che." paNa misisa DebInI mArA upara khaphAmarajI jevuM ja hoya, te vakhate tame mArI ja mAraphate e badhuM kahevarAve, to e badhuM temane vizeSa aNagamatuM thaI paDe, ema tame nathI mAnatA ?" tene zuM aNagamatuM thaI paDe ke na paDe, teno vicAra karavAnI mAre zI jarUra vAru ?" ThIka, samajyo." ane juo, huM je kaMI tamArI mAraphata kahevarAvuM, teno kaze javAba tamAre lAvavAno nathI. meM misisa DombIne kahI ja dIdhuM che ke, mAre temanI sAthe kazI vATAghATa ke samAdhAna- karavApaNuM hoya nahIM; huM je kahuM te AkharI ja hoya." nAsto pUre thaI rahetAM baMne jaNa potapotAnA ghoDA upara besI zahera tarapha vaLyA. kArkara bahu mojamAM AvI gayo. badhuM tenI dhAraNuM mujaba ja thatuM hatuM, ane tethI te utsAhamAM AvI khUba khUba vAto karavA lAgyo. kArkaranI vAto karavAnI pharaja che ema mAnI, mi. DobI gaMbhIratAthI ane gauravapUrvaka e badhuM sAMbhaLI rahyA. jyAM vAtane AgaLa calAvavA mATe jarUrI evuM kaMIka bolavuM paDe teTaluM ja te thoDA zabdomAM vacce vacce belatA. miDombI, rUAbabhera, piMgaDAM lAMbAM rAkhI ane lagAma DhIlI mUkI, gheDa kayAM cAle che te jovA nIcuM vaLyA vinA, adAthI AgaLa vadhatA hatA. tevAmAM, rastAmAM keTalAka chUTA paththara AvatAM, vaLAMkabhera cAlatA ghaDAno paga eka paththara uparathI khasyo. pahelAM miDombI Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akasmAta 323 gheADA uparathI gabaDI paDayA, ane pachI gheADA temanA upara paDayo. pachI pAche UbhA thavAne! prayatna karavA jatAM gheADA peAtAnA lekhaMDI eDI jaDelA paga uchALavA lAgyA, temAMnI ghaNI lAtA mi DAmbIne ja sIdhI vAgI. mi.kArkara tarata ja nIce UtarI paDayA. temaNe gheADAne lagAma pakaDI UbhA karI dIdhe!. the u ja meDuM thayuM heAta, te mi. DAmbInI A gheADesavArI chellI ja banI raheta. mi DAmbI meheza banI gayA hatA, ane mAthA upara tathA caherA upara vAgelI lAtAthI lAhIluhANu paNu. mi. kAre rastA upara kAma karatA majUrAne melAvI, tarata temane eka haeNTala AgaLa levarAvyA. pachI te gIdhe! jema raNamAM marelA UMTanI jANa keAI gUDha saMdezAthI maLatAM ekAeka bhegAM thaI jAya, tema AsapAsanA keTalAya dAkatare| ane sarjane tyAM bhegA thaI gayA. eka sarjananuM mAnavuM hatuM ke, paga ghaNI jagAethI tUTI gaye che; hoTalavALe! paNa ema ja mAnate hateA. paraMtu chevaTe pATApiMDI karatAM karatAM mAlUma paDayuM ke khUba dhAyala thaye hevA chatAM daradI ekAda nAnI pAMsaLI bAda karatAM bIjAM soM hADakAMnI bAbatamAM sAjosameA hateA. dAktara ne abhiprAya evA thayA ke, rAta pahelAM daradIne utAvaLe ghera khaseDavA e salAhabharyuM. nathI; eTale mi. kArkara mi DAmbIne haoNTalamAM ja rAkhI, peAtAnA gheADA upara besI A akasmAtanA samAcAra ApavA mi. DAmbInA ghara tarapha UpaDayA. tyAM pahoMcI temaNe misisa De!mmInI tatkALa mulAkAtanI mAgaNI karI. eDithe javAbamAM kahAvyuM ke, " atyAre mulAkAtIone maLavAne mAre! samaya nathI. " mi kArkare ciThThI lakhIne tarata ja peAtAne mulAkAta ApavA Agraha karyAM, tathA jaNAvyuM ke, pete zA mATe mulAkAta mAge che, Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Do eNnDa sana 324 e jANyA pachI, misisa DeAkhI ema ja nahIM ja mAne ke, A mulAkAta mATene Agraha saheja paNa geravAjabI hatA. eDitha ane kaoNAransa eThAM hatAM, tyAM mi. kArkarane melAvavAmAM AvyA. gabharATa na phelAya temane karI. mi. kArkare pUrI svasthatAthI tathA kheTA e rIte mi. DeAmmIne naDelA akasmAtanI vAta laeNAransa ekadama cIsa pADIne raDI UDI ke, peAtAnA vahAlA papA khatama ja thaI gayA che. eDithe svasthatAthI lArasane zAMta pADavA prayatna karyAM. mi. kArkare khAtarIpUrvaka jaNAvyuM ke, mi. DAmbI pahelAM meheAza thaI gayA hatA, paNa have pUrepUrA bhAnamAM che; tathA gabharAvA jevuM jokhamakAraka kazuM nathI. pachI temaNe mi. DAmbIne ghera pahoMcADavA eka gheADAgADInI vyavasthA karavAnI mAgaNI karI; tathA eDithane pUrepUrA ghA karavA khAtara umeryuM, " mane mi. DAmbIe navAM nimAyelAM gRha-vyavasthApikA misisa picinane ema kahevA pharamAvyuM che ke, temane mATe nIcene mALa temanA peAtAnA ekaraDAmAM ja pathArI taiyAra karAvavI. ' (6 ATaluM kahI, pharIthI kAIne kazI ciMtA na karavAnuM jaNAvI, gheADAgADI kayAM mekalavI tenuM saranAmuM batAvI, eDithane namana karI, gheADA upara besI, jyAM mi. DAmbI hatA te tarapha mi. kAra vidAya thayA. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 rAtanA cokIdAra phaloransa keTalAya vakhatathI pitAnA bramamAMthI jAgI UThI hatI. piotAnA pitA ane eDitha vacceno vadhato jato vikhavAda te khinna cite joI rahI hatI. tenA pitA, pitA pratye jema karatA hatA tema ja, eDitha pratye ThaMDA tathA jakakI banatA jatA hatA. ane phaoNransane ghaNuM vAra e vicAra AvI jato ke, potAnI vahAlI mAtA paNa Ama ja pitAne hAthe avajJA ane avagaNanA pAmIne pUrI jhUrIne to nahi marI gaI hoya ? eDitha paNa patithI vegaLI rahetI ane temanA pratye tucchakArathI ja vartatI. have pharloransane koI koI vAra ema paNa lAgI AvatuM ke, pote potAnA pitAnI tanamanathI virodhI evI eDizane cAhatI hatI, e vAtanI pitAne jANa hovAthI, te potA viSe ema to nahi dhAratA hoya ke, pitAnA snehane na jItI zakanArI pitAnI dIkarI have potAnA aparAdhamAM e na deja paNa umerI rahI che? alabatta pachIthI eDitha taraphanI eka mAyALu najara ke eka mIThe zabda maLatAM ja phaleransane tarata manamAM bIjo vicAra Avato ke, eDithane prema ane mamatA pitAne na maLyAM hatAM te tenuM A gharamAM zuM thayuM hota ! alabatta eka bInAthI phaleransa ajJAta hatI, ane tethI ja tenuM duHkha asahya banatuM aTakI gayuM hatuM. tene jarA sarakho vahema na hato ke, eDitha pharloransa pratye mAyALutA batAvavAne kAraNe ja potAnA pitA taraphathI vizeSa aLagI banatI jatI hatI. je phaleransane e vAtanI Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 DemmI eNnDa sata jANu thaI hAta, te! tenuM mamatALu hRdaya e vastu zakavA ze! ze! AtmabhAga ApavA taiyAra na thAta, te kANuM kahI zake? phloransanA manatI sthiti A pramANe DaheALAyelI hatI te arasAmAM ja tenA pitAne ghAyala ane pIDita avasthAmAM ghera lAvavAmAM AvyA. paNa te dhara kevuM hatuM? mi. DAmbI ekalA peAtAnA khAnagI kamarAmAM ja pathArI karAvIne paDI rahevA mAgatA hatA; nekaracAkarA ja sAravAra mATe temanI pAse jatA; eDitha temanI sarasI paNa jatI naheAtI. mi. DAmmInA sAthI ane seAkhatI tarIke ekalA mi kArTara rahetA, je madharAta pachI peAtAne ghera cAlyA jatA. ane bIjI hatI mukAdama misisa picana, je mi. DAmbInA kamarAmAM gharanuM kAI na pese te mATe mi. DAmbInA hukamathI kamarAmAM besI cekI-paherA bharyAM karatI ! " ane seAbata kahe te! kArkaranI! kevI rUpALI sekbata ! ane misisa picine! ApaNe kAI mi. DAmbInA kamarAmAM na jaIe te mATe rAtadivasa caiASTrI karyAM kare ! A te ghara che?' susAne lArasane AvIne kahyuM. susAna ATalI ciDAI hAvAnuM kAraNa e hatuM ke, mi. DAmbIne je rAte ghera lAvavAmAM AvyA, te rAte phlArase meADA temanI khabara kADhavA susAnane meAkalI hatI. paNa misisa pipacine tene bAraNA bahArathI ja phAve tema javAba ApIne vidAya karI dIdhI hatI. susAnane sUvA vidAya karyAM bAda, phloransa ekalI paDatAM meDI rAta sudhI ciMtAmAM paDI gaI. peAtAnA dhAyala pitA ekalA tekarAnI vacce paDI rahe, e vicAra ja tenAthI sahana thateA na hatA. nAnapaNamAM tene meDI rAte cArIchUpIthI peAtAnA pitAnA kamarA pAse jaIne temane joI AvavAnI Teva hatI. Aje paNa chevaTe te UThI ja, ane dhIme dhIme dAdara UtarI pitAnA kamarA pAse AvI. Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtanA ekIdAra ra7 AkhA gharamAM pUrepUro sepe paDI gayo hato. pitAnA kamarAnuM bAraNuM, aMdara garamI karavAmAM AvI hovAthI, havAnI avara-javara mATe DuM ughADuM rAkhavAmAM AvyuM hatuM. aMdara badhuM sUnakAra hatuM ane aMgIThInI Agane bhaDabhaDa avAja tathA ghaDiyALano TakaTaka avAja spaSTa saMbhaLAtA hatA. teNe aMdara najara karI, to misisa pipacina aMgIThI pAse ja ArAma khurazI upara baeNkeTa oDhI ghasaghasATa UMghatAM hatAM, evuM temanA zvAsocchavAsanA avAja uparathI lAgatuM hatuM. phloransa have jhaTapaTa, dhIme pagale, aMdara peThI ane pitAnI pathArI pAse jaIne UbhI rahI. mi. DombInA kapALamAM mATe ghA thayo hoya tema tyAM bAMdhelA pATA uparathI lAgatuM hatuM. temane eka hAtha paNa khUba pATApiMDIthI vIMTALelo pathArInI bahAra lAMbo thayelo hate. temano cahere tata sapheda thaI gaye hato. ATalI najIkathI ane ATalA lAMbA samaya sudhI phlorase tenI jiMdagImAM kadI pitAnA mukha sAme joyuM na hatuM. e meM upara jyAre tyAre tene potA pratye aNagamo, avajJA ane upekSA ja jovA maLyAM hatAM. paNa atyAre te caherAnI svastha svAbhAvika sthitimAM tene potAnA sAcA pitAnAM jANe acAnaka darzana thayAM ? kadAca te potAnA upara AzIvaMda varasAvatA, pitAne yAda karatA ja UMghI gayA haze! te tarata ja pathArInI vadhu najIka gaI. teNe nIcI namI, dhIme rahI, pitAne mukha upara cuMbana karyuM, ane pitAnuM mAM ozikA upara temanA mukha sAthe ja thelI vAra gaThavI rAkhyuM. pachI pitAne bIje hAthe bIjI bAju laI jaI, te adhdharathI jANe pitAne bheTI paDI. teNe Izvarane kharA dilathI prArthanA karavA mAMDI: te mi. DobI upara kRpAdaSTi rAkhe; pitA pratye akAraNa karatA dAkhavavAnA dezamAMthI temane mukti Ape ! pachI te jhaTapaTa pitAnA kamarA tarapha pAchI vaLI. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 DI enDa sana paNa te vakhate tene eDitha yAda AvI. Aje eDitha rojanA niyama mujaba, sUtA pahelAM, phaoNransane maLavA nahotI AvI. ane te kAraNe ja, tenI rAha joIne, phaleransa ATalI moDI rAta sudhI jAgatI besI rahI hatI. eTale sIdhI potAnA kamarAmAM javAne badale pharansa eDithanA kamarA tarapha vaLI. eDithanA kamarAnuM bAraNuM aMdarathI baMdha nahotuM. tenA kamarAnA badhA dIvA jhagajhagATa baLatA hatA, ane bujhAI gayelI aMgIThInI rAkha pAse te beThI hatI. tenI AMkho zUnyapaNe havA sAme ja joI rahI hatI. paraMtu bIjI rIte tenA moM upara evI koIka tIvra lAgaNIo aMkAI gayelI dekhAtI hatI ke, phaloransa bInIne aMdara doDI jaI * belI uThI, "mamAM ! mamA ! tamane zuM thayuM che?" eDitha cekI, ane teNe evA kAramA mAM sAthe phaleransa sAme joyuM ke, phaloransa vizeSa banI gaI ane teNe pharIthI pUchayuM, "mamAM ! mamAM ! tamane zuM thayuM che ?" "vahAlI, mArI tabiyata sArI nathI ane mane bahu kharAba svapno gherI vaLyAM che." mamAM, tame haju pathArImAM to sUtAM nathI ..." "hA mArI mAThaDI, jAgatAM svapna to : paNa mAruM vahAluM prANapaMkhI haju kema jAge che ?" mamAM, pahelAM to tame Aje rAte mArI pAse na AvyAM, eTale huM kaMIka ciMtAmAM paDI hatI, ane pachI mane papAnI tabiyatane paNa vicAra AvyA karato hato." "ghaNuM beDuM thaI gayuM che, vahAlI ? " "vAha, savAra thavA ja AvI che ne!" , huM ? savAra thavA AvI ?" "mamAM, paNa tame tamArA hAthane A zuM karyuM che ?" javAbamAM eDithe potAne hAtha acAnaka pAcho kheMcI lIdho. vAta ema banI hatI ke, Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtanA ekIdAre kArkara ghAyala thayelA DambIne nIcenA oraDAmAM suvaDAvI, eDitha ane pharansane ciMtA na karavAnuM kahevA ane sahAnubhUti dAkhavavA Avyo hatuM, tyAre vidAya thatI vakhate teNe eDizane hAtha hiMmatapUrvaka pitAnA hoTha pAse laI jaI, tenA upara cuMbana karyuM hatuM. te vakhate to eDithe hAtha pAcho kheMcI lIdho na hato, paNa pitAnA kamarAmAM jaI teNe tarata aMgIThInI ArasapahANanI kamAna upara e hAtha jorathI pachADyo hato ane tyAM cAmaDI chuMdAI jaI lehI nIkaLyuM, tyAre tene aMgIThImAM jANe bALI nAkhavA mATe ja dharI dIdho hato. eDithe phaoNransane javAba ApavA prayatna karyo, "kaMI nathI, mArI pharansa; mane saheja vAgyuM che. " paNa eTaluM kahetAM kahetAMmAM to te DUsake caDIne raDavA ja lAgI. phaoNransa paNa raDavA jevI thaI gaI. tenI lAgaNIo paNa Aje ochI AghAta nahotI pAmI. teNe tarata ja kahyuM, "mamAM ! mArI mamA ! huM zuM karuM to ApaNe sukhI thaI e ?" " kaMI ja nahi; mane mAtra kharAba svapna AvyAM che, ane e kharAba svapna sudhAravAno ke temane AvatAM rokavAno kaze ja upAya nathI." mane kaMI samajAtuM nathI, mA ! mArA upara dayA karo !" beTA, mArAM svapna evA abhimAna viSenAM che ke, je kaMI sAruM karavA mATe saheje zaktimAna nathI, paNa bhUMDuM karavA sarvazaktimAna che. ghaNAM ghaNAM zaramabharelAM varSo daramiyAna e abhimAnane saMkArI saMkArIne ane godAvI godAvIne chaMcheDavAmAM AvyuM che, paNa chevaTe te bIjA koIne badale mArA upara ja pAchuM vaLIne dhasI AvyuM che. e abhimAne mane ja UMDI hINapatanI lAgaNIthI avamAnita karI che, paNa hiMmatapUrvaka tene nakAravAnI ke TALavAnI tAkAta ApI nathI. e abhimAna ke jene je yogya mArge vALavAmAM AvyuM hota, to kadAca unnatikara nIvaDayuM hota, paNa atyAranI tenI dhArakanA hAthamAM Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DabI enDa sana viparIta mArge dorAIne tene mATe ja Atma-avajJA, kaThoratA ane barabAdI rUpa banI rahyuM che." pachI to te pharansa tarapha joyA vinA ke tene saMbodhyA vinA pite ekalI ja beThelI hoya te rIte belavA lAgI - "e AbhaavajJAmAMthI pachI evuM avicArIpaNuM ane upekSAbhAva janmyAM ke, te tuccha abhimAna tenI dhArakane lagnavedInAM pagathiyAM sudhI laI gayuM - aMtarathI e vAtane hADohADa dhikkAravA chatAM !" ane pachI lAgaNInA UbharAthI ethinuM meM ekadama vikarALa banI gayuM. pharansa A oraDAmAM AvI, tyAre teNe eDithanuM meM evuM joyuM hatuM. ane mane svapna AvyuM che ke, kAMIka lakSya siddha karavAno meDe moDe prayatna karavA e abhimAna prayatnazIla banyuM, tyAre eka halakaTa page tene chuMdI nAkhavA mAMDayuM che. tenA upara zikArI kUtarA choDI mUkavAmAM AvyA che. paraMtu te kadI nahi name - nA, kadI nahi ! te tene dhikkAraze teno sAmano karaze !" paNa pachI phaleransanA chaLelA caherA tarapha jotAM ja te ekadama dIlI paDI gaI ane tenA moM upara gADha cuMbana karIne belI, "o phaoNransa, mane lAge che ke, Aja rAte huM lagabhaga pAgala banI gaI chuM." ATaluM belI te phaleransane gaLA upara potAnuM TaTAra mAthuM namAvI daI pharIthI raDavA lAgI. mane tajI na daIza ! mArI najIka raheje; tArA sivAya mane bIjA kazAmAM AzA rahI nathI, mArI madhurI !" eTaluM bolI, teNe phaleransane potAnA hAthamAM vIMTI lIdhI, ane saMbhALapUrvaka vahAlathI potAnI pathArImAM suvADI dIdhI. pachI te tenI pAse beThI ane thAkelI tathA du:khI thayelI pharansane UMghI javA prayatna karavAnuM kahevA lAgI. paNa mA, tame paNa thAkyAM-pAkyAM ja che ane duHkhI cho." Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ susAnanI vidAya 331 "nA, tuM jyAre mArI ATalI najIka sUrya te UMghatI hAya, tyAre huM jarAye du:khI nathI rahetI; tyAre te mArI mIThaDI, huM rAteAnI rAteA tArI saMbhALa rAkhavA, tArI pAse jAgatI besI rahuM. paNa vahAlI, pharIthI kahuM chuM chuM ke, mane tajI na daIza ! mArI najIka raheje ! tArA sivAya have mate bIjA kazAmAM AzA rahI nathI !" 43 susAnanI vidAya susAnane kalAranse peAtAnI pAsethI sUvA mATe vidAya karI te kharI; paraMtu te bhalI bAInuM aMtara UkaLI UThayuM hatuM. eTale bIje divase game te rIte mi. DemnI pAse paheAMcI jai, peAtAne ukaLATa temanI AgaLa ThAlavavAne! teNe dRDha nizcaya karyAM. bIje divase AkhA vakhata te emanA eraDAnI AsapAsa AMTA mAratI rahI; ane kyAre te ekalA hoya ane lAga jovA lAgI. chevaTe sAMja thavA AvI tyAre misisa picina, pAte AkhI rAta jAgI hovAne nimitte jarA ArAma levA 'peAtAnA eraDAmAM cAlI gaI, tyAre susAnane joItI taka maLI. mi. DAmbI te vakhate ekalA ja peAtAnI pathArImAM sUtelA hatA. ( susAnane pAse AvelI joI, mi. DAmbIe jara! navAI pAmIne gusse thaI, pUchyuM, ahIM tamAre zuM kAma che ? '' HH jarA maherabAnI karA, mArA sAheba, te mAre tamane kaMIka vAta karavI che. << peAtAne Ama sIdhA saMmedhana karavA AvavA jeTalI A bAInI dhRSTatAthI mi. DeAmbI evA te| AbhA ane AkaLA banI gayA ke ekadama te! temaNe peAtAnA hATha karaDayo. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 DerI enDa sana susAna nipare have kahevA mAMDayuM, "mane misa phaleyanI tahenAtamAM bAra varSa upara thaI gayAM sAheba ane huM kahevA mAguM chuM ke, emanA jevAM bhalAM ane premALa bAna bIjAM joyAM nathI. joke, temanA jevAM bhalAM bAnunI nokarI karavAmAM bAra-paMdara varSa thaI jAya, e kaMI karI karanAranI lAyakAta nahi, paNa e bAnunI bhalamanasAI ane lAyakAta che, e huM kabUla karuM chuM, sAheba." are bAI tuM zuM kahevA mAge che ? A badhuM bolavAnI hiMmata tuM zI rIte karI zake che ?" ATaluM kahI kAIne lAvavA mATeno ghaMTa vagADavA dorI pakaDavA mi. DebIe hAtha lAMe karyo, paraMtu ghaMTanI dorI kamarAmAM aMgIThI tarapha na hatI, ane je bAju hatI tyAM sudhI UThIne temanAthI javAya tema na hatuM. susAna e vastu jeI gaI, eTale jhaTapaTa potAnI vAta AgaLa vadhAravA lAgI - misa phaoNya jevI premALa ane AjJAMkita bIjI koI dIkarI AkhI duniyAmAM zodhI na jaDe, ema huM kahevA mAguM chuM; ane AkhA IMgleMDanA badhA tavaMgara saMgrahasthAne bhegA karIne banAvyo hoya e game te tavaMgara bApa hoya, paNa tene evI dIkarI pitAne hovA badala abhimAna thAya. te je tenI kiMmata barAbara jANato hoya, to tenA nAjuka hRdayane duHkha thAya evuM kAMI karavAne badale, potAnA badhA paisA jatA karI, cIMtharAM paherI, gheraghera bhIkhavAnuM paNa kabUla bAI ekadama A oraDA choDI cAlatI thA!" mi. DombIe birADo pADo. tamArI mAphI cAhuM chuM, sAheba, paNa mAre bAra bAra varSanI A nokarI choDavI paDe to paNa huM mAre je kahevAnuM che te tamane kahI dIdhA vinA ahIMthI khasavAnI nathI. tamArI nokarImAM mArA jeTaluM tamArAthI bIjuM koI bItuM nahi hoya, paraMtu hajAra hajAra vakhata vicAra karyA pachI chevaTe A badhuM tamane saMbhaLAvavAno ja meM nizcaya Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 susAnanI vidAya karyo che. huM kaMI hiMdustAnanI vidhavA nathI; chatAM meM nakakI karyuM che eTaluM huM tamane A badhuM saMbhaLAvavAnI ja - bhale pachI mAre e badala jIvatA saLagI maravuM paDe." mi. DombIe pharIthI ghaMTanI dorI pakaDavA hAtha lAMbe karyo, ane te hAthamAM na AvatAM pitAnA mAthAnA vALa ja pakaDIne kheMcyA. meM misa phaoNya nAnAM hatAM tyAre, nAnA mAsTara polane bhaNavAmAM madada thAya te mATe, temane mAsTara paoNlanuM lesana taiyAra karavA, pitAnuM lesana pUruM karI adharAta -madharAta karatAM mArI sagI AMkhe joyAM che. ane have te koInI madada vinA ane koInA TekA vinA evAM suMdara bAnuM banyAM che ke, game te ToLAmAM paNa te AgaLa dIpI Ave. paNa A gharamAM temanA tarapha bedarakArI ja dAkhavavAmAM Ave che. evuM te kaMI banatuM haze sAheba ? mAre, e ja vAta tamane moDhAmoDha saMbhaLAvavAnI che, sAheba; ane game tema thaze to paNa saMbhaLAvIza ja." ane A gharamAM koI ja nathI zuM? nokare badhA kyAM gayA ? nokaraDIo badhI kyAM gaI?" mi. DombIe trADa nAkhI. "gaI kAle rAte ja mArAM juvAna bAnu moDI rAta sudhI jAgatAM besI rahyAM. temane potAnA bApane kevuM lAgyuM che te jANavuM hatuM. mane temaNe khabara kADhavA mokalI; paNa game tevI nAlAyaka bAIe bAraNuM rokIne beThI hoya ne javAba paNa na Ape ! pachI huM mArA oraDAmAM pAchI pharIne vicAra karatI beThI hatI tyAre meM zuM joyuM ? mArAM juvAna bAna potAnA bApanI khabara kADhavA moDI rAte chAnAMmAnAM nIce UtaryA - jANe pitAnA papAnI khabara kADhavI e paNa moTo guno thato hoya ! ane pachI potAnA kamarAmAM jaI eTaluM badhuM raDyAM ke mAre jIva ja kapAI gayo. tame sAheba, tamArI dIkarIne oLakhatA nathI, ane tame zuM kare che tenuM tamane bhAna nathI. e badhuM pApa che - zarama che ! huM tamane paNa e ja kahuM cheane bIjAM saune paNa evuM ja saMbhaLAvavAnI chuM, bhale koI mArA kAna kApI le!" Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u34 DombI enDa sana te ja vakhate mi. DombInI bUmo sAMbhaLI misisa pipacina utAvaLAM ane raghavATamAM e kamarAmAM dAkhala thayAM ane susAnane aMdara joI ekadama tenA upara taDUkyAM - "A zuM mAMDayuM che, bilI ? tuM ahIM kyAMthI ?" susAna tenA tarapha mAtra ghUrakatI najare jotI cUpa rahI. mi. DAbI have taDUkyA, "A badhuM A gharamAM zuM cAle che? tamane A gharamAM dekharekha rAkhavA nImavAmAM AvyAM che, ane tame zuM juo cho? A bAIne oLakho cho ke nahi ?" jarAya sArI nathI, eTaluM jarUra kahI zakuM chuM. he deDakI ? paNa tuM ahIM zI rIte ghUsI AvI ? nIkaLe che ke nahIM ? paNa nipare to mAtra bIjI tiraskArabharI najara enA upara nAkhI. "tame AvI vyavasthA jALavo cho, meDama ?" mi. bIe have jIve upara AvIne pUchayuM, "AvAM mANasone mArA kamarAmAM sIdhAM mArI pAse AvI mane pUchaparacha karavAnI rajA tame Apo cho, ema? eka sagRhasthane - enA pitAnA gharamAM - enA pitAnA kamarAmAM - nokaraDIo AvIne naphaphaTa rIte phAve tevI vAto saMbhaLAve ?" kharI vAta che, sAheba, koI paNa gharamAM AvuM te nA cAle; paNa A bAIne misa DombIe caDAvI mArI che eTale te koIne kahyAmAM nathI rahI, sAheba. zarama che tane, bilI ! tuM ahIMthI TaLe che ke nahIM ?" "paNa mArA gharanI nokarImAM evAM mANasa hoya ke, je keIna kAbUmAM na hoya, to tevAMne zuM karavuM, e tame jANatAM haze, ema huM mAnuM chuM. ekadama ene ahIMthI bahAra kADho." sAheba, mAre zuM karavuM joIe, e huM barAbara jANuM chuM; ane huM tema ja karavAnI chuM; cAla eya, A kalAkathI mAMDIne tane eka mahinAnI noTisa che, samajI ?" Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 susAnanI vidAya "vAha, vAha; kharekhara?" susAne jarA hasIne javAba Apyo. "hA, ane mArI sAme joIne hasavAnI jarUra nathI, duttI ! tAruM hasavAnuM huM kADhI nAkhIza, samajI? ahIMthI abaghaDI bahAra nIkaLa !" "paNa abaghaDI ja cAlI javAnI chuM, khAtarI rAkhaje. bAra bAra varasathI huM mArAM bAnunI nokarImAM rahI chuM, paNa piMpacina nAmanA prANIe ApelI noTisa heThaLa eka kalAka paNa huM rahevA mAgatI nathI." to tArA je ukaraDe jaladI TaLe tenI paMcAta paNa kANuM kare che, mArI bArAta ! paNa tuM je haju A kamarAmAMthI nahi nIkaLe, to tane dhakkA marAvI bahAra kaDhAvavI paDaze." susAna svasthatAthI mitra DAbI tarapha pharIne eTaluM ja bolI, "mane eTalI nirAMta che ke, sAcI vAta mAre tamane saMbhaLAvI hatI te meM saMbhaLAvI dIdhI che ane have pAMcaso pipacino ahIM bhegI thaze, to paNa e vAta na-saMbhaLAvI thavAnI nathI." ATaluM kahI, misa nipara tarata potAnA kamarAmAM cAlI gaI ane tyAM potAnI peTIo upara besI nirAMte raDavA lAgI. paNa DI ja vAramAM bAraNAM bahAra UbhelI misisa pipacinane avAja sAMbhaLI, te pAchI ukerATamAM AvI gaI " manI DAkaNa, ene maLelI noTisano svIkAra karavAnI che ke nahi ?" misisa pipacine bahArathI pUchayuM. misa nipare aMdarathI ja javAba Apyo ke, "e varNanavALA meMDhAnI bAI, A bhAgamAM nathI rahetI; tenuM nAma te pipacina che ane te hAusakIparanA kamarAmAM rahe che." tuM kUtarI vadhAre tAre sarasAmAna laIne gharamAMthI cAlI jA ! tAre mahinAnI neTisano pagAra paNa upADatI thA ! jeNe sArA dahADA Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 DombI eNnDa sana joyelA che evI eka sagRhasthI bhAI sAthe tuM AvI rIte vAta karavAnI hiMmata zI rIte karI zake che ? ' " je sArA dahADAoe misisa pipacinanI mulAkAta lIdhI haze, temanI mane dayA Ave che. paNa tuM mArA bAraNAnA kANAne tArI phUTelI AMkha vaDe zA mATe abhaDAve che ? huM hamaNAM ja mArA sarasAmAna laIne cAlI jAuM chuM, samajI ? ' misisa picina have dhUMvAMpUvAM thatI niparane pagAra gaNI lAvavA gaI. daramyAna niparane rukhasada maLyAnI khabara AkhA makAnamAM phelAI gaI. phloransa tarata deADI AvI. susAne tene gaLe vaLagIne mAtra eTaluM ja kahyuM, "meM mArI pharaja bajAvI che; mane paNa tamane cheADIne jatAM bahu du:kha thAya che; paNa maherabAnI karI tame ahIM na UbhAM rahetAM; kAraNa ke pipacinInA dekhatAM huM aparAdhInI jema raDatAM raDatAM. vidAya thavA mAgatI nathI. ' tr ,, rC/ paNa susAna tuM jyAM jaIza, ane zuM karIza ?" " mArA eka bhAI che; te gAmaDAM bhaNI rahe che ane Dhera DhAMkha pALe che. tyAM huM cAlI jaIza ane tenI sAthe rahIza. uparAMta, mArI pAse baeNMkamAM bacatanA paisA paNa che, eTale mAre bIjA keAInI nokarI karavAnI jarUra nathI paDavAnI. ane tamArI tAkarI karyAM pachI bIje kayAMya tekarI karavA huM jAuM paNa nahIM, mArA vahAlAM bAnu phelAya !" ema kahI susAna krUsake dhrUsake raDI ja paDI. * * gheADI ja vAramAM misisa pipayine pAse AvIne susAnane kabajo laI lIdhe. kAI ne!karacAkara AgaLa te kAMI khele nahi, tathA kAI tenI sAthe vAta kare nahi, e tene jovuM hatuM. te AkhA gharamAM dAkhale besADavA mAgatI hatI. tethI gheADAgADI paNa maMgAvI rAkhIne te taDAmAra karatI susAnane jANe dharamAMthI hAMkI kADhavA ja lAgI. * Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ susAnanI vidAya 337 bIjI bAju daravAne AvI mitra Tursa maLavA AvyAnI pharloransane khabara ApI. tarata pharajo mitra TrasTanI pAse jaIne kahyuM, "vahAlA mi. sUTsa, tame mArA mitra che ane tamArI pAse eka yAcanA karuM chuM, te tame jarUra svIkArazo." misa DebI, tame kaze paNa hukama mane kare, to mArI keTalAya vakhatathI marI gayelI bhUkha pharI sajIvana thAya, eTaluM ja mAre kahevuM che. brAiTana mukAme meM je vAnaraveDA karyA, te pachI meM khAdhuM ja nathI, ema kaho to cAle." mArI jUnI tahenAta-bAnu susAna, jene tame oLakho cho, tene ahIMthI ekadama kADhI mUkavAmAM AvI che. te bhalI bAIne jyAM javuM che te tarapha jatA kecamAM e vidAya thAya, tyAM sudhI tame tenI saMbhALa leze ? mArAthI vikhUTA paDatAM te tadana bhAgI paDI haze." mitra TUrsa, tarata doDI jaIne, susAnanI ghoDAgADI cAlavA mAMDI hatI te bhAvI; ane tenuM bAraNuM ughADI te pote aMdara besI gayA. pachI gheDAgADIne temaNe potAne ghera levarAvI. Akhe rahe ane potAne ghera gayA pachI paNa bhalA mi. TrasTa phaoNransa pote AvI hoya tema susAnanI sarabharAmAM paDyA. tene barAbara jamADI karIne, pachI tene je gAma javuM hatuM te taraphano koca rAte UpaDato hato temAM, tene temaNe besADI dIdhI. pachI kAca UpaDavAne thayo tyAre temaNe susAnane pUchayuM, "kahuM , susAna ! misa DombIne tame jANo chone - " "hA, sAheba." "tame mAno cho ke, te - tame jANo cho ne ?' tame zuM pUchayuM te mane samajAyuM nahi." " kahuM chuM ke, ekadama to nahi, paNa dhIme dhIme paNa-bahu lAMbA vakhata bAda paNa - te mane cAhe ema thavAnI AzA rakhAya ke nahIM ?" Do.-22 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 De e eNnDa sana bhalA miTresa, tamane oLakhuM chuM, tathA tamAre misa DabbI pratyeno bhAva paNa jANuM chuM; paNa tamane huM jatI vakhate chetarIza nahi - e AzA tame kadI rAkhaze nahi - kadI nahi." AbhAra, AbhAra; gUDa-nAITa; enI kazI ciMtA nahi. ThIka tyAre Avajo ! Avajo !" 44 vizvAsu ejaMTa eDitha te divase ekalI ja bahAra gaI hatI. te pAchI AvI ane gharanA bAraNuM AgaLa ghoDAgADImAMthI UtarI, tyAre kamarAmAMthI koI e khullA mAthe AgaLa dhasI AvIne nokarane khaseDI mUkI, potAno hAtha eDithane Teko ApavA AgaLa karyo. eDithane te hAtha pakaDayA vinA chUTako na hato. paraMtu te kono hAtha che e jANyA pachI teNe pUchayuM, "tamArA daradIne kema che, sAheba?" bahu sAruM che; sArI pragati thaye jAya che; huM have rAta pUratA temane cheDI, mAre ghera jAuM chuM ! " eDithe mAthuM namAvI, tene vidAya ApI. paNa te dAdara caDavA lAgI, tyAre teNe pAchaLa AvI nIcethI ja pUchyuM, "maeNDama, mane eka miniTa mulAkAta ApI, AbhArI karazo ?" eDithe thebIne kahyuM, "A bahu vakhata che; huM thAkI gaI chuM; tamAruM kAma evuM tAkIdanuM che?" ghaNuM ja tAkIdanuM che, maeNDama ane sabhAge atyAre bhege ja thaI gayo chuM, to mane mulAkAta bakSavA Agraha karavAnI rajA lauM chuM." eDithe nokarane pUchyuM, "misa DombI kayAM che ?" Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 339 vizvAsu ejaMTa "savAre besavAnA oraDAmAM, meDama," nekare javAba Apyo. " tyAMno rasto batAva." paNa e sAMbhaLI kAkare nIcethI ja kahyuM, "mApha karaje, maeNDama, paraMtu misa DombI e mulAkAta vakhate hAjara na hoya, evI mArI vinaMtI che." eDitha tenA tarapha sthira palake joI rahI. "meDama, mAre je kaMI kahevAnuM che, te misa DebI na jANe, e ja sAruM che. kaMI nahi to, emane e viSe kaMI kahevuM ke nahi e nakkI karavAnuM tamArA hAthamAM ja huM choDavA mAguM chuM." eDithe nokarane kahyuM, "bIjA kAI oraDAmAM laI cAla." nokare bIjo eka DroiMga-rUma jhaTajhaTa ughADyo, ane tyAM dIvo karI daIte cAlato thayo. eDithe aMgIThI pAse eka sophA upara besI geDe dUra UbhelA kArkarane kahyuM - - "tamArI vAta huM sAMbhaLuM, te pahelAM tame mArI vAta sAMbhaLI lo. " ghaNI khuzIthI, misisa DebI." "tame je mANasanA kamarAmAMthI hamaNAM AvyA, tenA taraphathI kazo saMdeze mane saMbhaLAvavA AvyA ho, to e saMdezo belI batAvavAno saheje prayatna na karatA; kAraNa ke, huM te sAMbhaLavAnI nathI." "mAruM kamanasIba che ke, mArI marajI viruddha huM e prayojanasara ja ahIM Avyo chuM. paraMtu e to 9 prayojana che; ahIM AvavAmAM mAruM vInuM prayojana paNa che" to paheluM prayojana to pUruM thaI gayuM; have te hAtha dharavAno prayatna na karatA." tamArI spaSTa manAI pachI huM evo prayatna karuM, evuM tame mAno cho ? tame mane e saMdeza kahAvanArathI saheja paNa judo na mAnI levAno anyAya karaze?" Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 DI enDa sana juo, huM cekhe cekhI vAta kahI dauM chuM. tame jANo che ke, amAruM lagna sukhI nathI; ame pati-patnI vacce jarAya prema nathI, UlaTAM avajJA ane paraspara dhikkAra che, tema chatAM tame mane mArA pati pratye prema ane pharajanI vAta karavAnI dhaSTatA karatA AvyA cho; eTale tamane "nyAya" ja karavo hoya, to tame mAruM je rItanuM apamAna karyA kare che, te badala mAre tamane kyAranA katala ja karAvI nAkhavA joIe." pelAe zAMtithI javAba Apyo, "meDama, huM jANuM chuM ke, mArA upara tamAro bhAre aNagame che. tathA te zA kAraNe che, e paNa huM jANuM chuM. huM e vAta chupAvavAne jarAya prayatna nahIM karuM ke, miDombI pratye tamane saheje sneha nathI e vAta huM prathamathI ja joI gayo chuM; uparAMtamAM huM e paNa joI rahyo chuM ke, e upekSAbhAva have vadhIne vadhu khATo thaI gayo che. je saMjogomAM tame mukAyA cho, e saMjogomAM ethI bIjuM na thAya e paNa huM samajI zakuM chuM. chatAM, tamArA jevI pratApI bAI pitAne patinA svabhAvane thoDe ghaNe aMze paNa badalavA zaktimAna thaze, evI AzA zarUAtamAM rAkhavI mAre mATe svAbhAvika na kahevAya ?" . mArAmAM evo prayatna karavAne IrAdo ke apekSA ja na hatAM." tema chatAM, lagna karyA bAda, tame miDombIne tAbedAra banyA vinA tathA temanI sAthe A mATe saMgharSa UbhuM karyA vinA temanI sAthe rahevuM zakya mAnyuM hoya, ema paNa svAbhAvika nathI ? kAraNa, tamane te vakhate khabara na hoya ke, mi. DAbI kevA akkaDa tathA abhimAnI jIve che. pitAnI mahattAnA ja te evA gulAma che ke, potAnA ja vijya-rathane baLadiyAnI peThe jotarAyelA temane, e rathane game tenI upara thaIne tathA game tyAM kheMcI javA sivAya bIjo vicAra ja AvatA nathI." Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvAsu ejaMTa 341 mi. kArkarane pitAne mi. DenmInA svabhAvanA A pRthakkaraNathI saMtava thayo hoya tema pitAnI AkhI batrIsI khullI karI, DuM hasI laI, temaNe AgaLa calAvyuM - "miDombI tamArI lAgaNIonI kadara karI zake ema che ja nahi-jema mArI lAgaNIonI paNa karatA nathI. alabatta, tamArI sAthe mArI jAtane mUkavI e behUduM che, paraMtu e sarakhAmaNa sAcI che, eTaluM ja huM kahevA mAguM chuM. potAnI sattAne ghamaMDamAM mitra DombIe, potAnI marajI tamane jaNAvavA mATe ejaMTa tarIke - dUta tarIke mane pasaMda karyo che, te eTalA mATe ja ke, te barAbara jANe che ke, tamane mArI pratye bhArobhAra aNagame che. eTale mane ja tamArI pAse mokalavAthI, tamArA svamAna upara ghA thaI tamane ThIka sajA thaI raheze, evI temanI dhAraNA che. A bAbatamAM mArI potAnI lAgaNIo paNa judI hoI zake, teno vicAra te zA mATe kare ? alabatta, ame temanA sevake e paNa zarUAtathI temanI IcchAne namI namIne temanA svabhAvane A udaMDa banAvI mUkyo che, e huM kabUla karuM chuM. paraMtu pahelethI temane potAne tAbedAra ane AjJAMkita prANIo sAthe ja vyavahAra calAvavAnI Teva che. koI divasa temanI vartaNUkathI gusse thaI temane sAmano karanAra temane haju sudhI koI maLyuM ja nathI." paNa have temane kAI evuM maLyuM che' e bhAvanI ceSTA eDithe ajANatAM karI, te barAbara lakSamAM laIne kAre have pitAne vadhu eka aMkeDo chUTo karyo- "mi. DobI Ama to pUrA saMbhAvita saMgrahastha che; paraMtu temane virodha thAya tyAre te sIdhI hakIkatone paNa manasvIpaNe evI viparIta rIte samajavA mAMDe che - jeno eka ja dAkhalo huM AvuM - te kharekhara ema mAne che ke, misisa skayUTananA mRtyu pahelAM temaNe tamane je kaDakapaNe potAnA vicAre kahI saMbhaLAvyA hatA, tenI tamArA Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DeDI eNnDa sana 342 upara sacoTa asara thaI hatI ane tame tatkSaNa te temanI AgaLa namI paDayAM hatAM." eDitha khaDakhaDATa hasI paDI. ane have sApe peAtAnuM chelluM gUMcaLu ukelavA mAMDayuM - Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 vizvAsu ejaMTa vartananI sarakhAmaNuM bIjAonA dhyAna upara Ave che, ane tethI te Icche che ke, e vastu ekadama badalavI joIze. ane tame je nahi badale, to jenA pratye tame bhAva batAvo che, te vyaktine acUka nukasAna thaze." "te to e mane dhamakI Ape che, ema ?" "hA dhamakI to che ja, paraMtu te tamArA pratye nathI." eDithe tucchakArathI hasIne kAryara sAmuM joyuM; paraMtu te ja ghaDIe teNe evuM lathaDiyuM khAdhuM ke jANe tenA paga nIcethI jamIna ekadama sarakI gaI hoya. kArkare tene tarata pitAnA hAthamAM pakaDI lIdhI. paNa tene sparza thAya te ghaDIe ja teNe tene dhakko mAryo ane A dhakelI dIdho. tathA pachI mAtra hAtha AgaLa dharIne kahyuM, "basa, have vidAya thAo; Aje rAtre kazuM vizeSa saMbhaLAvazo nahi." "paraMtu huM mArA thakI eTaluM umeravA mAguM chuM ke, unA mananI sthiti tame jANatAM nathI, eTale AmAMthI zAM zAM nahi dhArelAM pariNAma UbhAM thaze, e kalpavAM azakya che. misa DobInI jUnI tahenAta-bAnune Disamisa karavAmAM AvI hovAthI te atyAre du:khI hAlatamAM ja che. ane A mulAkAta vakhate temane meM hAjara na rahevA dIdhAM, tenuM kAraNa tame have samajI zakayAM hazo." ThIka che; have vidAya thAo, sAheba." huM barAbara samajuM chuM ke, tamane misa DombI pratye je sAce bhAva che, tethI tamane emanA vizeSa duHkha ke ahitanuM nimitta banavAnuM nahi ja game; ane tethI ja meM A bAbata AgrahapUrvaka tamAruM dhyAna kheMcavAno avinaya dAkhavyo che." "sArI vAta che, paNa Aje have kaMI vizeSa bolazo nahIM; ane maherabAnI karIne vidAya thAo." mAre to miDobInI sAthe temanI sAravAra nimitte tema ja dhaMdhAdArI kAmakAja aMge paNa satata saMparka rAkhavo ja paDaze. eTale Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 DelbI eNnDa sana tame mane pharI jaladI mulAkAta bakSazo tathA tamArI e bAbatamAM zI IcchAo che te jaNAvaze, evI AzA rAkhuM chuM." eDithe javAbamAM mAtra bAraNuM tarapha AMgaLI karI. "tame mArI vAta samajyAM nahi; meM tamane temano saMdezo kahI dIdho che, evuM mAre temane kahevuM ke, haju kahevAnI taka maLI nathI evuM ke bIjuM kAraNa rajU karavuM, e huM nakakI karI zakato nathI. eTale tame jaladI tamAro abhiprAya jANavAnI taka Ape e Avazyaka che. " "atyAre to nahIM ja." "paNa mArI vinaMtI che ke, tame evuM samajI rAkhaje ke, jyAre paNa huM tamane maLuM tyAre misa DombI hAjara na hoya; ane huM tamArI mulAkAta IcchuM chuM, te tamArA vizvAsu tarIke, tathA misa DebI upara AvanArI Aphato dUra karavAmAM tamane mArAthI zakya evI madada karavA khAtara icchuM chuM, ema ja mAnajo." eDithe TUMkamAM ja javAba Apyo, "vAru." 45 mAnasika pheraphAro A samaya daramyAna mi. kArkaranA jIvanamAM ane temAM je nAnAmeTA pheraphAra thayA, temAM sauthI vadhu noMdhapAtra pheraphAra e hato ke, te "DombI enDa sana" peDhInA badhA vyavahAronI eke eka vigatanI barAbara capaDatAla karavA lAgyA. alabatta, A badhI bAbatomAM te pahelethI ja vadhu sakriya tathA UMDA UtaravAnI TevavALA hatA, paraMtu have emanI najara vIsa gaNuM vadhu tIvra banI gaI hatI. ghaNI vAra badhA kArakuno jatA rahyA hoya, ane oNphisa aMdhArI ane Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasika pheraphAra 345 khAlI thaI gaI hoya, tyAre paNa mi. kArkara cepaDAono ane kAgaLane jhINavaTathI ane kALajIthI abhyAsa karatA beThA hoya, ema vAraMvAra banatuM. peDhIne kAmakAjamAM temaNe UMDo rasa dAkhavavA mAMDyo, tenI sAthe sAthe temaNe potAnI aMgata bAbatamAM paNa eTalI ja cIvaTa rAkhavA mAMDI. piTImAM te bhAgIdAra to nahotA ja-kAraNa ke, e haka to DAbI-nAmadhArI vyaktio pUrato ja maryAdita rAkhavAmAM AvyuM hato - chatAM mi. kAkarane peDhInA badhA vyavahAro upara amuka TakA maLatA. ane te paisA paNa, peDhI sAthenA saMbaMdhane lIdhe maLatI sagavaDone pariNAme, vadhu naphAkAraka vyavahAramAM te rokaye jatA hatA. Ama, pUrvanA dezo sAthe vepAra karatA vepArIomAM te bhAre paisAdAra mANasa gaNutA. eka viziSTa kahevAya e pheraphAra temanAmAM thayo hoya to te e ke, have vAraMvAra, ane ghoDA upara besIne Ava-jA karatI vakhate paNa, te evA UMDA vicAramAM mazagUla thaI jatA ke, pitAnA laya sthAne pahoMce te daramyAna rastAmAMya e bIjuM kazuM joI zakatA nahi ke sAMbhaLI zakatA nahi. eka divasa te e rIte ghoDA upara besI DAbI-peTInA makAna najIka AvI pahoMcyA. te vakhate pAse thaIne jatI be strIo temanA tarapha tIvra najare joI rahI hatI. bemAMthI je vRddhA hatI, te belI uThI, "je, te kayAM jAya che te !" "mAre tenI tarapha pharI kadI najara nAkhavI na hatI; paNa te najare paDyo te paNa ThIka thayuM." misisa brAunanI putrIe javAba Apyo. "jarAya badalAyo che ? " pelI buThThI manamAM DaMkha sAthe bolI UThI. ' "g zuM karavA badalAya? tene zuM duHkha veThavuM paDayuM che ? mArAmAM vIsa vIsa jaNane pUrato thAya eTale pheraphAra thaI gayo che, eTaluM basa nathI ?" Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI pAsethI mArA paNa rA dhADAnA 346 DebI enDa sana . je e kyAM jAya che, te! kevo TIpaTopa, ghoDA upara besIne! tyAre ApaNe to kAdava khUMdatAM -" ane e kAdava paNa enA ghoDAnA paga taLeno ! ApaNe ethI bIjA zAnI apekSA paNa rAkhI zakIe ? " lADakI, mArI phUTaDI elI, tuM ene ema ne ema javA daIza? tenI pAse paisA nathI kaDhAvavA ? " "tamane kahI dIdhuM che ke, mAre tenA paisA joItA nathI. meM tenI bahenanA paisA na lIdhA, te ja tame joyuM nahIM ? tenA hAthamAM thaIne pasAra thayo hoya evA penIne paNa huM na aDakuM - sivAya ke, tenA upara jhera copaDIne tene pAcho mokalavAne hAya! mATe cAle, mA, UbhAM na raheze " enI pAse aDhaLaka dhana che; ane ApaNe ATalAM kaMgALa chIe, te paNa!" pelIe tyAMthI jarAya khasyA vinA javAba Apyo. kaMgALa eTalI ja bAbatamAM chIe ke, eNe ApaNane karelA nukasAnane badale ApaNe cUkavI ApI zakIe evAM sAdhana vinAnAM chIe. e jAtanI sAdhana-saMpatti to e jeTalI ApI zake, te badhI ja huM svIkArI lauM ! ane eno barAbara upayoga kare ! cAlo mA, have zA mATe UbhAM rahyAM che ?" DI vAra bAda reba grAInDara mi. kArkaranA gheDAne laIne e tarapha avato dekhAyo. tene oLakhIne misisa brAuna tarata tenA upara lapakI ane tenA khabhA upara potAnA hAtha capasIne jaDI daI, bolI vAha, bhAre khuzamijAjI haiba Aja sudhI kyAM hato?" paNa e buddIne joIne bano badho ja khuzamijAja ekadama guma thaI gayo. te AMkhamAM AMsu lAvIne bolyo, "huM, misisa, brAuna, tame bicArA jaNane eno nirvAha pramANikapaNe calAvIne pratiSThita banavA nahIM do? tame zAthI Ama AvIne tenI AbarU upara hAtha Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasika pheraphAra 347 nAkhe che ? ane te paNa jyAre e bicArA jaNa tenA mAlikanA gheADAne pramANika rIte taLelA tarapha dorI jatA hoya, tyAre? huM te ema ja mAnateA hateA ke tame atyAra agamaca kayAranAM A phAnI duniyAmAMthI vidAya thaI gayAM haze! ! '' .. sAthe jue, jue, e kevI vAta kare che? ane te paNa mArI - ke je paMkhIe ane kabUtarA pakaDanArAo vacce tene paDakhe mitra tarIke keTalAya vakhata madadamAM UbhI rahI che!" HH paNa e badhI jUnI vAte rahevA dene, misisa brAuna ! tame kema che ? ane tamAre zuM joIe che? '' 66 jIe, jue, e peAtAnA purANA mitra sAthe kevuM mele che te! paNa tenA keTalAka jUnA sAgarIte mArA jevA samajaNA hi hoya; ane jemane jemane teNe chetaryA che, e badhAmAMthI theADAkane ja huM kahI dauM ke, raeNba kAM hAthamAM Ave tema che--" 46 ' misisa brAuna, tame tamArI jIbha pakaDI rAkhaze!, vAruM ? eka bicArA jaNane barabAda karavAmAM tamane ze| AnaMda Ave che? ane te paNa A uMmare ? atyAre te! tamAre bIjI bAbate ne vicAra karavA joIe. 22 << vAha kevA sarasa veADe! che!" DeAsI have gheADAne gaLA upara thAbaDatAM melI. " misisa brAuna ! tame e dheDAne bhUlI jaze? tamAruM cAle te tame ene bilADI ane kUtarAnA mAMsanA badalAmAM vecI khAe, e huM jANuM chuM. paNu e te mArA zeThane gheADe che, ane huM tene pramANika kAme laI jAuM chuM, eTaluM yAda rAkhajo. 27 beTA, huM tArA gheADAne thAbaDuM chuM, temAM tenuM zuM kAI lauM << chuM, huM ?" HH are kADhI levAnI kayAM vAta kare che ? A gheADAte je mAlika che, tene te! A gheADAne taNakhalAthI kAI aDavu' hAya, te Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 DebI eNnDa sana paNa khabara paDI jAya tema che." ATaluM kahI, jayAM e buThThIe ghoDAne thAbaDa hato tyAM rebe phUMka mArI ane pachI AMgaLIthI e bhAga poliza karI lIdho. huM beTA raba, tane sArI nokarI maLI lAge che; tuM khare bhAgyazALI che, huM ?" "bhAgyane kyAM raDe che, misisa brAuna? tame kadI sAmAM na maLe, athavA tame atyAre paNa cAlyAM jAo, to to e jaNa bhAgyazALI kahevAya khare; paNa tame tamAre raste kema cAlatAM thatAM nathI ? ke A juvAna bAI tamArI mitra thatI hoya, to te paNa tamane ahIM vacce zA mATe ATaluM badhuM rokAvA de che, vAru ? ane zA mATe tame mArI pAchaLa pAchaLa A cho?" eNha, tuM tArI jUnI dastIne bhUlI javA mAge che, hai? tuM pacAsa vakhata to mAre tyAM Avyo haze ane gharanA garamAgarama khUNAmAM AvIne nirAMte sUI gaye haze, - jyAre tArA nasIbamAM khullA phUTapAtha upara ja sUvAnuM hatuM! ane atyAre tuM mArI sAthe A rIte vAta kare che, ema ? tArA keTalAya dhaMdhAmAM huM sAthe rahI chuM - nizALethI bhAgI Avato hato tyArathI mAMDIne cerIne mAla vecavA sudhImAM, ane have joje, kAle ja tArA keTalAya sAgarItone paDachAyAnI peThe tAro pIcho pakaDavA mokalI dauM chuM ke nahi ? harAmI, tuM mArI sAthe AvI tumAkhIthI vAta kare che, hai ? cAla beTA elisa, have kAle vAta !" UbhAM raho, UbhAM rahe, misisa brAuna ! tame gusse zA mATe thaI jAo cho ? mArA kahevAno artha tamAruM apamAna karavAno nahoto; meM to UlaTuM tamane maLatAM veMta pUchayuM ke, "tame kema che ?" paNa tame mane e praznano kazo javAba ja kayAM Avyo ? uparAMta kAI jaNa potAnA mAlikane ghaDe kharere karavA laI jato hoya, tyAre rastAmAM zI rIte Ubho rahe, ane te teno mAlika jyAre Akho vakhata eNe zuM karyuM e badhuM ja jANI zakato hoya tyAre ? Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnasika pheraphAra 349 eTale tame rastA vacce mane Ubho rAkhavAne badale tabelAo sudhI mArI sAthe Ave, to huM tamane kaMIka garamAgarama pAIza paNa khare." * ane tabele pahoMcI, ghaDAne khare karanArane saMpIne, pachI reba e be jaNa mATe garamAgarama pINuM laI Avyo. DesIe dhIme rahIne have pUchayuM, "tArA mAlika mitra kArkara bahu sArA mANasa che, nahi ?" he ? meM tamane temanuM nAma te dIdhuM nathI!" paNa ame temane A ghoDA upara besIne jatA AvatA ghaNI vAra joyA che tathA tane emane ghoDe pakaDIne Ubho raheto paNa jo che. te zahera bahAra rahe che, kharuM ne?" hA, jyAre te ghera rahe tyAre; paNa hamaNuM ame ghera rahetA nathI." tyAre ?" mi. DombInA makAna najIka bhADAnA makAnamAM ame hAlamAM rahIe chIe. mi. DobI ghoDA uparathI paDI gayA che, eTale mArA mAlikane temanI tathA misisa DombInI ke tyAMnAM keTalAMyanI tahenAtamAM rahevuM paDe che; eTale hamaNAM ame zaheramAM ja rahIe chIe." paNa beTA, tuM AvI sArI nokarIe caDI gayo to paNa mAre tyAM AvIne mane khabara na kahI gayo, e kevuM ?" "eka jaNano mAlika so so AMkhevALo ane baso baso kAnavALo hoya, ane Akho vakhata kAmamAM ja rokI rAkhato hoya, tyAre te jaNa zI rIte kayAMya jaI zake ?" paNa have tuM avAranavAra mane ApaNe ghera maLavA Avato rahIza, evuM vacana Ape che ?" hA, hA, huM jarUra AvI jaIza." "ane teya bahu jaladI AvIzane ? te pachI huM tane rastAmAM maLIza to paNa nahi belAvuM, tathA tuM kyAM rahe che, te paNa bIjA keAIne nahi kahuM, hAM ?" Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 DI enDa sana reba e AzvAsanathI bahu rAjI thayo, ane kahevA lAgyo, "tame kevAM sArAM cho, misisa brAuna" to beTA, atyAre mane ekAda ziliMga Apa jouM. huM bhAre taMgImAM chuM; ane A mArI phUTaDI chokarI mane bhUkhe ja mAre che." grAInDara AnAkAnI karato khIsAmAMthI ekAda sikko kADhI, je DosInA hAthamAM mUkavA gayo ke tarata eNlise potAnI mAno hAtha pAcho kheMcI lIdho ane tene dhamakAvIne kahyuM, " A zuM mAM, tame jenI ne tenI joDe paisA ja mAgyA kare che ?" ane tarata DosIno hAtha pakaDI, tene uThADIne, rastA upara te kheMcI gaI ophisamAM mi. kArkara Akho divasa vividha kAmakAjamAM, - jevA ke, bahAra dhaMdhAne sthaLe javara-avara, mulAkAta, patravyavahAra vageremAM DUbelA rahyA. Tebala uparanA badhA kAgaLo eka pachI eka patI rahyA, tyAre te pAchA vicAra upara caDI gayA. te vakhate temano bhAI jona kArkara thoDA vadhu kAgaLo laIne aMdara AvyA ane gupacupa Tebala upara mUkI cAlavA lAgyo. tarata menejara-kAkare tene thobhAvIne pUchayuM, "he, tame leko Ave che ane jAo cho, paNa kAIvakhata zeTha miDombInI hAlata kema che, e viSe kema karI pUchaparacha karatA nathI ? Aje savAre peTImAM amane khabara maLyA hatA ke, temanI tabiyata sudhArA upara che." vAha, tame badhA temane kaMIka ajugatuM thAya, to kharekhara raDavA beso, kharuM ?" hA, mane pitAne to khUba ja duHkha thAya." vAha, A mAro bhAI mane ema manAvavA prayatna kare che ke, je zeThe tene eka ja khUNAmAM kacarAnI peThe nAkhI mUkyo che, te zeThane kaMIka thAya to te raDavA bese ? vAha!" Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 351 mAnasika pheraphAro "tame je pUchayuM, tene meM javAba Apyo." paNa huM ema pUchuM chuM ke, mArA bhAIne tenA zeTha viSe kaMI ja phariyAda nathI ? teNe tenuM apamAna karyA karyuM hoya, tucchakAra ja dAkhavyo hoya, tene haDadhUta karyA karyo hoya, - e kazA sAme tene kaze virodha nathI? moTAbhAI te mANasa che ke uMdara ?" mAlika ane nokara tarIke be mANaso varasathI bhegA rahyA hoya, to koI vakhata gerasamajathI ke kharekhara paNa haDadhUta, apamAna, tiraskAra vagere na thayAM hoya ema to bane ja nahi. uparAMta mArI bAbatamAM to judo ja ItihAsa che - chatAM mArA jevAne temaNe peDhImAM nabhAvI lIdho hoya, to te badala mAre temanA AbhArI rahevuM ja joIe; paNa mArA sivAya bIjA paNa je kAI paTInA kAmadAre che, teone paNa zeThanI tabiyata bAbata evuM ja lAge." sALA DhoMgIo - labADo - juphAo! A peDhImAM kAma karanAra evuM kaI na hoI zake, je ene abhimAnI zeThane gheDI lapaDAko vAge ane temano tora Utare, te rAjI na thAya; evuM kAI na hoya ke je aMtaramAM chAne chAno temane dhikkArato na hoya, ane kharekhara potAnI tAkAta hoya to temanI sAme paNa na thaI jAya, tathA temane pachADavA na Icche. je mANasa temanI kRpAne pAtra thayo haze, te bhANasa teTalA ja pramANamAM temanI avajJAne pAtra paNa thayo haze; ane tethI je mANasa temanI vadhu najIka goThavAyela haze, te aMtarathI temanA karatAM vadhu dUra banyo haze, samajo ?" huM nathI jANato ke, keNe tamArA kAna Ama UMdhI rIte bharyA che? athavA to huM mAnuM chuM tema, tame kevaLa mArI parIkSA karavA ja AvuM avaLuM bele che." are, huM tamane badhAne oLakhuM chuM tame badhA dIna-hIna-pUMchaDI paTapaTAvanAra kuttAo mAtra cho. badhA sarakho ja dekhAva, sarakho ja DhoMga Acaro che; paNa gupta rIte to tame badhA zuM vicAro che, enI Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3para DilmI enDa sana mane khabara che. tamArAmAM tAkAta hoya to tamArA ghamaMDI, abhimAnI zeThane dhULa bhegA karavA ane dhULa cATata thayeluM jovA tame na iccho, e vAta huM mAnI zakato nathI ! mane mArA pitAno ane tamArA badhAno anubhava na hoya to ne !" A chelluM vAkya temanA moMmAMthI ajANapaNe bahAra nIkaLI paDayuM. 46 vApAta mi. DobIne akasmAta thaye cha mahinA thaI gayA hatA; chatAM eDitha ane miDAbI vacce e ja jAtane - ataDApaNane -saMbaMdha ja cAlu rahyo hato. phaoNransanA hRdayamAM A navA lagna vakhate pitAnuM sukhI ghara vasavAnI je AzA UbhI thaI hatI, te sadaMtara lupta thaI gaI hatI. be varSa thavA AvyAM hovA chatAM A gharano eka divasa pharansanA svapnane lupta karI nAkhe evA banAvo vinAno gayo na hato. eDitha ane tenA pitA dUranA bhaviSyamAM paNa kadI zAMtithI bhegAM rahI zake, evI jarAya AzA dekhAtI na hatI. pharansa hajI pitAne cAhatI hatI. alabatta, pitA tene mana kadI pratyakSa nakkara vastu nahotA ! pratyakSa nakkara vastu je pramANamAM tenA hRdayano bhukko karatI jatI hatI, teTalA pramANamAM phalaeNransanuM mamatALu hadaya e paththara upara potAnI mAyA-mamatAnuM eka juduM ja AvaraNa vIMTaLe jatuM hatuM. pariNAme, tenA manamAM vaselA pitAne pratyakSa duniyAnA pitA sAthe kazuM sarakhApaNuM rahyuM na hatuM. eDitha sAthe tene saMbaMdha have badalAI gayo hato. pharansa akasmAtanA divasathI ja jetI AvI hatI ke eDitha have tene maLavA Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayAta 353 karatAM TALavAne vadhu prayatna karatI hatI. e vastu tene asahya banatI jatI hatI. tethI eka divasa teNe tenA kamarAmAM ja tene pakaDI pADI ane pUchayuM - "mamAM, tamane mArA upara kazuM beTuM lAgyuM che?" nA." mArA hAthe mAro kaMIka aparAdha thayo ja have joIe. tamArI rItabhAta have mArA pratye cheka badalAI gaI che. tamArAmAM saheja paNa pheraphAra thAya te mane khabara paDyA vinA na ja rahe- kAraNa ke huM tamane pUrepUrA hRdayathI cAhuM chuM." "mArI peThe ja phaoNransa ! tuM vizvAsa rAkha ke atyAre huM tane cAhuM chuM, teTalI pahelAM kadI paNa cAhatI nahotI !" to pachI tame mArAthI dUra bhAgatAM ja kema dekhAo cho ? tathA kaI kaI vakhata tame mArI sAme vicitra najare kema joI rahe cho ? mane kaho, jethI huM tame khuza rahe tevA prayatna karuM athavA to ema kahI de ke, havethI tame mArAthI ataDAM nahi rahe." mArI pharansa," eDitha gaLagaLI thaIne tathA phaleransane gaLe vaLagI paDIne belI, "rAthI tArAthI aLagI rahuM chuM, te huM tane kahI zakatI nathI. mAre kahevuM paNa na joIe tathA tAre sAMbhaLavuM paNa na joIe. paNa e vAta sAcI che, ane ema ja cAlu rahevAnI che. mAruM cAle tema hoya, te e vastu huM eka kSaNa paNa maMjUra rAkhuM kharI ?" gALe ekabIjAthI alaga thavAnuM che, evo teno artha samajavo ?" hA, mArA jIvana ! tuM mArI vAta sAMbhaLI le; tane saheje duHkhI thatI jotAM mAruM hRdaya phATI jAya che. paNa te mArA sAmuM joIne kahe ke, huM e vastu barAbara sahana karI lauM chuM ke nahi ? ema dekhAvA mATe mAre zuM zuM nahi karavuM paDatuM hoya, te tuM ja nathI samajI zakatI, priya? tArAthI mArI alagatA dekhAva pUratI che; kAraNa ke, De-23 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 DI enDa sana aMtaramAM to huM jevI ne tevI chuM. mAre je karavuM paDe che, te mAre kAraNe nathI karatI, enI khAtarI rAkhaje." "to zuM mArA hitamAM tamAre ema karavuM paDe che, mamA ?" vahAlI, e badho dekhAva che, eTaluM ja jANavuM basa che. zA mATe ke kene mATe ema karavuM paDe che, e badhuM kahevuM jarUrI nathI. ema karavuM Ave che; ane jIvanamAM kevI kevI AvazyakatAo mANasane mUMge mee svIkArI levI paDe che! eTale mArI ne tArI vacceno saMbaMdha vachoDa ja paDaze." haMmezane mATe, mamAM ?" huM ema kahetI nathI. mane pitAne ja khabara nathI. ahIM mAre je mArgoe thaIne paLavuM paDe che, te mArge tAre javAnuM na ho ! mAro mArga kayAM jAya che - bhagavAna jANe - huM poteya dekhI zakatI nathI - " "mamA, mane tamArAmAM kaMIka vicitra pheraphAra thayelo lAge che - tame mane kaho cho te karatAM ghaNuM ghaNuM tamArA manamAM che. mane bIka lAge che; atyAre ja mane thoDuMka vadhu tamArI pAse besavA do." nA, vahAlI, nA; mane ekalI ja rahevA de; tArAthI to aLagI ja rahevA de. mane vadhu prazno paNa na pUchatI. mAtra eTaluM ja jANI rAkha ke, huM je kaMI karuM chuM te koI avicArI caMcaLa prakRtinuM manasvI kArya nathI. tArA ghara upara huM kALI chAyAnI peThe AvI paDI chuM - e huM jANuM chuM. huM kadI na AvI hota to sAruM thAta - paNa have A vAta vadhu na laMbAvIza." "mamAM, ApaNe vikhUTA ja paDavAnuM che?" ApaNane kharekhara vikhUTAM pAkavImAM na Ave, te mATe ATaluM ApaNe karavAnuM che. jA phaoNransa, mAro prema ane pastA tArI sAthe haMmeza raheze." Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApAta te kalAkathI mAMDIne pharansa ane eDitha jANe gharamAM sAthe rahetAM ja na hoya tevAM banI rahyAM. divaso sudhI teo ekabIjAne bhegAM ja thatAM nahi. bhojana vakhate teo bhegAM thAya, paNa te mitra DombInI hAjarImAM. te vakhate to eDitha phaoNransanI sAme najara paNa nAkhatI nahi. mi. kArlara, mi. DombInI ghAyala avasthA daramyAna ane pachI paNa, sAmAnya rIte bhojana vakhate sAmela rahetA; tyAre to eDitha pharansanA astitvane ja bhUlIne vartatI hoya tema vartatI. A badhAthI phaleransane eka phAyado e thayo ke, have te potAne pitAnI aparAdhI mAnatI baMdha thaI pahelAM, pitAne na gamatI cIja karavA pUratI te potAne aparAdhI mAnatI hatI. have potAnA pitAne tathA eDithane baMnene, koInI gunegAra banavAnA Dara vinA, te sabhAnapaNe aMtarathI cAhavA lAgI. pratyakSa prema to have baMnene teNe gumAvyo hato. pitAnA eDitha sAthenA lagnanI bIjI sAlagaraha AvI. tenI AgalI rAte badhAM bhojana karavA bhegAM beThAM hatAM. eDithe sArAM vastrAbhUSaNa paheryA hatAM; ane mitra kArkara eDithanI tema ja mitra DombInI tahenAtamAM khaDe page hAjara hatA. bhejana vakhate kazI sAmAnya vAtacIta na cAlI. phaoNrase joyuM ke, tenA pitAe dhaMdhArojagAra aMge mi. kArkara sAthe thoDI ghaNI vAto karI hatI, ane temaNe dhImethI tenA javAba ApyA hatA. bhojana pUruM thatAM, nokare cAlyA gayA eTale mi. DombIe eDithane saMbaMdhIne kahyuM - misisa DobI, huM dhAruM chuM, tame jANatAM haze ke, kAle ApaNe tyAM bhejanasamAraMbhamAM keTalAka mANasone nimaMtraNa ApyAM che; e aMgenI sUcanA meM hAusakIparane ApI che." "huM kAle ghera jamavAnI nathI." Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana bahu moTI pArTI nathI; bAra ke cauda jaNa haze. mArAM bahena, mejara oNgasTaka ane bIjA keTalAka, jemane tame bahu ochuM oLakhatAM haze." "huM kAle ghera jamavAnI nathI." "je banAvanI yAdagIrImAM e bhojana samAraMbha rakhAyo che, tenI yAda rAkhavA jevI che ke nahi, enI mane khAtarI nathI; chatAM AvI bAbatamAM keTalAka dekhAva duniyA AgaLa karavo ja paDe che. tamane tamArI jAta mATe saMmAna na hoya, tepaNu, misisa DombI--" mane jarAya saMmAna nathI." meDama," mi. DAbI Tebala upara hAtha pachADIne bolI kyA, "huM kahuM chuM te maherabAnI karIne sAMbhaLo - huM ema kahuM chuM ke, tamane tamArI jAta mATe saMmAna na hoya..." ane huM kahuM chuM ke mane nathI, basa !" "kAryara" mi. DobIe have e sagRhastha tarapha najara karIne svasthatAthI kahyuM, "jIvanavyavahAramAM ziSTatA ane svamAna jALavI rAkhavAnA irAdAthI, misisa DombIne kAMIka sUcana karavuM hoya tyAre meM tamAro upayoga pahelAM karelo che; to A vakhate paNa jarA takalIpha laIne tame emane kaheze ke, je temane temanI jAta mATe svamAna jevI kaMI lAgaNuM na rahI hoya, to paNa mane to mArI jAta mATe tevI lAgaNuM haju che ja; eTale kAlanI mArI goThavaNonuM pAlana thAya e huM Agraha rAkhuM chuM." eDithe enA javAbamAM maraDATa sAthe kArane uddezIne kahyuM, "tamArA mAlikane kahI do ke, A bAbata aMge huM yogya prasaMge je vAta karavI haze te karIza, ane te paNa te ekalA haze tyAre." mArI sAthe sIdhI vAta karavAno tamAre adhikAra mAnya na rAkhavAnuM mane zuM kAraNa che, te mi. kArkara sArI rIte jANe che; Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApAta 357 eTale tamAre e saMdeza mane pahoMcADavAnI pharaja mi. kArkara upara nathI." mi. DebIe eDizane saMbodhIne kahyuM. "tamArI dIkarI ahIM hAjara che, sAheba," eDize kahyuM. "mArI dIkarI A carcA vakhate hAjara raheze ja, meDama." eDithanI kAra sAMbhaLI, pharansa javA mATe UbhI thaI gaI hatI, te miDombIne A javAba sAMbhaLI, potAnA paMjAmAM meM chupAvI daI, dhrujatI dhrUjatI pAchI besI gaI. "mArI dIkarI, meDama - " mi. DombIe AgaLa calAvyuM. paraMtu eDithe zAMta paNa spaSTa avAje temane AgaLa belatA bhAvIne kahyuM - "tamane kahI to dIdhuM ke, huM tamArI sAthe ekalI vAtacIta karI laIza. ane tame je cheka ja pAgala na banI gayA ho, to meM je kahyuM te lakSamAM rAkhe." tamArI sAthe kare mArI marajI hoya tyAre ane jyAM mArI marajI hoya tyAM besavAne mane adhikAra che, ane ahIM ane hamaNAM ja belavA mAguM chuM." eDitha ekadama oraDo choDI cAlI javA UbhI thaI gaI, paNa pachI miDa DebInI sAme bahAranI svasthatA dAkhavatI thoDI vAra joI rahI ane bolI - "tame belaze ja, ema ! " - "mAre tamane pahelAM to e kahI devuM joIe ke, tamArI rItabhAtamAM dhamakIno je dekhAya che, te tamAre ekadama tajI devo joIe. e tamane chAjato nathI." eDitha hasI paDI. ane mArI putrIne paNa huM hAjara eTalA mATe rAkhavA mAguM chuM ke, kevI rItabhAta strIne na chAje, eno padArthapATha te meLavI zake. atyAre tame je kharAba dAkhale rajU karI rahyAM che, te joIne te kaMIka zikhAmaNa leze, ema huM mAnuM chuM." Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 DombI enDa sana "huM have tamane belatA bhAvavAnI nathI, ke ahIMthI UThIne cAlI javAnI nathI; tathA A eAraDA saLagI UThyo haze to paNa tamAre kahevAnuM pUruM sAMbhaLIne ja jaIza, basa ?" "mArI dIkarI e vAta jue ane temAMthI bedha le ke, potAnI mahattvAkAMkSA ane svArtha saMtavAI rahe, tyAra pachI kRtaghatApUrvaka je strIne svabhAva jakkIpaNe virodhI banI rahe, te keTalo badho vakheDavA egya kahevAya tathA tene DAmavo ane sudhAravo keTalo badho jarUrI kahevAya." thobho cho zA mATe ? be jAo; A oraDe haju saLagI UDyo nathI; ane saLagyo haze to paNa huM cAlI javAnI nathI." "A badhAM kaDavAM satyo bIjA koInI hAjarImAM sAMbhaLavA tamane na game e svAbhAvika che. paraMtu tamArAmAM je baMDAra prakRti che, tene tamAre jhaTapaTa dabAvI devI joIe - kacarI nAkhavI ja paDaze. AvatI kAle keTalAka bahAranA mANaso hAjara haze, ane tamAre dekhAva pUrato paNa temanI sAthe ane temanI hAjarImAM ucita vartAva dAkhavavuM paDaze." eTale ke mArI ne tamArI vacce je kaMI banyuM che te jANavuM tamane pUratuM thatuM nathI; A misTara (kAryara) nI mAraphate tame je kaMI apamAna mArI upara lAdyAM che, te tamane pUratAM lAgatAM nathI; tame Ane (phaoNransanI tarapha AMgaLI karIne) upalakSa banAvIne hararoja haraghaDI mane je ribAmaNa UbhI karI che, te paNa tamane pUratI lAgatI nathI; e divasa ke je AkhA varSamAM mane eka evA saMgharSanI yAda apAve che ke, je daramyAna huM marI ja gaI hota to sAruM thAta, ema mane lAgyA kare che, te divasa paNa tamane pUrata thato nathI. tamAre to mane huM je nIcalI kakSAe UtarI paDI chuM, tenI phaleransane sAkSI banAvavI che; je ke, tame jANe che ke, enI zAMti mATe tame mArA jIvananI ekamAtra mAyALu lAgaNIne mArI pAse balidAna devarAvyuM che! Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApAta tathA huM ema paNa kahyuM ke, jene khAtara huM tamArI game tevI udaMDa marajIne tAbe thavA paNa kadAca taiyAra thaI heta !" paNa eDithanuM A chelluM vAkya mi. DombIne mATe aMtima phaTakArUpa nIvaDayuM: A baMDAra strI eDizane namAvavAmAM pite jyAM azaktimAna nIvaDyA, tyAM paNa A avagaNAyelI chokarI saphaLa nIvaDI zake tema che. e chokarI ja ene mArgamAM jyAM ne tyAM, jyAre ne tyAre AgaLa AvIne ja UbhI rahe che, jenI ghaNAspada hastIne ja pote lakSamAM levA taiyAra nathI ! mi. DombIe phaleransa sAme joI, tene ekadama oraDAmAMthI bahAra cAlyA javA kahyuM. jANe eDithe nahi paNa teNe temanuM ghara apamAna karyuM hoya ! pachI temaNe eDithane kahyuM, "huM jANuM chuM ke, mAre virodha karavA khAtara ja tame tamAre sneha e chokarI tarapha vALyo hato; kAraNa ke, tame jANatAM hatAM ke, e chokarI mane gamatI nathI. paNa tamArA e snehane paNa tyAM vaLate saphaLatAthI rokavAmAM Avyo che, ane rokavAmAM Avaze ja." "tamAruM durbhAgya che ke tame evuM mAno che ane jANe che." "misisa DombI, A rIte tame mArI sAthe samAdhAna nahi karI zake ke, mane mArA mArgamAMthI pAcho nahi vALI zake." meM kahyuM, te tamArI sAthe samAdhAna karavA nahIM, paNa tamArA sukha ane hita mATe kahyuM hatuM. bAkI, tamAruM kaheluM ke dhAreluM huM haragija nathI karavAnI, e jANI rAkhaje." huM koIne kahevA jato nathI, misisa DI ; mane Adeza ApavAnI ja Teva che. " huM kAle tamArA gharamAM bhojana samAraMbha vakhate hAjara rahevAnI nathI. tamArA kharIdelA gulAma tarIke tame kayAMya mAruM pradarzana nahi karI zake. mArA lagna-divasa e mAre mana bhayaMkara zaramano divasa che." Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 DebI eNnDa sana kArTara, have mi. DebI Akhara upara AvI jaIne belyA; "misisa DobI potAne ane mane bhUlIne, mane evI sthitimAM lAvI mUkavA mAge che ke, je mArA svabhAvane bilakula pratikULa che. ane tethI huM A vastusthitine aMta ja lAvavA mAguM chuM." to pachI je sAMkaLe ane tame bAMdhI che, temAMthI mane mukta kare, ane mane javA do." meDama, tame zuM bole che, ene to vicAra karo ?" mitra DAbI ekadama taDUkI UThyA. mi. kArkara, tame emane kaho ke, huM temanAthI chUTI thavA mAguM chuM. ane e vastu ja baMnenA hitamAM che. temane je zarate karavI hoya te zarate -mane temanI milakatanI jarAya paravA nathI - paNa A chuTakAro ekadama thaI jAya e jarUrI che." bhalA bhagavAna, misisa DAbI, tamAre A prastAva huM sAMbhaLavA paNa mAgato nathI. huM koNa chuM te tame jANo cho ? "DAbI enDa sana" nAma tame kadI sAMbhaLyuM che? lekA ema kahe ke, mi. DAbI temanI patnIthI chUTA thayA ! sAmAnya loko mArA gRhajIvananI vAta kare ! misisa DesmI, tame zuM kharekhara ema mAne che ke, mArA nAmane huM evI tuccha jIbha upara caDavA dauM ? zarama che! tame arthahIna vAto upara AvI gayAM cho ! tame jANuM rAkhajo ke, tamArI ane mArI vacce lagnavicchedanI koI zakyatA ja nathI. eTale mArI salAha che ke, evA khyAlo choDI, tame tamArI kartavyabhAvanA pratye jAgrata thaI . ane kArkara, huM tamane e kahevA mAgato hato ke kArlara A badhuM nIce e sAMbhaLI rahyo hato. teNe have UMcuM joyuM, tenI AMkhamAM kaMIka vicitra camaka bharelI hatI. huM tamane, kArlara, ema kahevA mAgato hato ke, tame misisa DebIne kahI zako cho ke, mArA jIvanamAM koI mAro virodha kare ke mArA mArgamAM ADuM Ave, tene haragija sahana na karI levAno mAro Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApAta 361 niyama che. tema ja, mArA pratye je AjJAMkitatA temaNe dhAraNa karavI joIe, te AjJAMkitatA dhAraNa karavA mATe bIjuM kAI prayeAjana mArI samakSa rajU karavAmAM Ave, te paNa huM sAMkhI zakuM tema nathI. mArI putrInuM nAma A bAbatamAM AgaLa karavAmAM AvyuM che, tathA mArA virodha dAkhavavAmAM ane mane cheAbIleA pADavAmAM mArI putrIne upayAga karavAmAM AvyA che. mArI putrI misisa DeAmbI sAthe e bAbatamAM kaMI saMtalasamAM che ke nahi, te huM jANutA nathI, ke tenI paravA karate! nathI. paraMtu misisa De!mmIe Aje je kahyuM che ane mArI putrIe paNa sAMbhaLyuM che, te pachI, mi. kArkara, huM tamane misisa DAmbIne ema jaNAvI devA vinaMtI karuM chuM ke, te jo mArA gharane AvA jhaghaDAnuM kAyamI raNakSetra banAvI mUkavA mAgatAM haze, te! mAre mArI putrIne paNa e mATe javAbadAra gaNI, tenA pratye mArI kaThera nAkhuzI darzAvavI paDaze. ane tene artha zA thAya, te misisa DeAzmI samajI zakaze, ema huM mAnuM chuM. "" (C paNa have kArkare pahelI vAra javAba ApyA, " mane eka vAta vacce kahI levA de neke, mane e kahetAM duHkha thAya che, ane khAsa karIne eTalA mATe ke, mArA mata tamArAthI judA paDatA dekhAze ke tamAre chUTAcheDAnA prazna upara pharIthI vicAra karava! joIe. alabatta, tamArI jAhera pratiSThAne ethI hAni paheAMce e barAbara che; paraMtu tamAre samajavuM joIe ke, misisa DeAmbI ahIM A gharamAM raheze eTale badhe| vakhata A dhara, tame kahyuM tema, kauTuMbika zAMtine nAza karanAra jhaghaDAnuM ja sthAna banI raheze ane sAthe sAthe misa DeAmmInI sthiti paNa tethI nAhaka okhamAze. enA karatAM te misisa DAmbIne A saLagatI heALImAMthI mukta karavAM e vadhu sAruM nahi? ane tame temane mukta na karA e vastu, kevaLa tamArI pratiSThA ane AbarUne jALavI rAkhavA khAtara, temanI ane saunI sukhazAMtine bhAga ApavA jevuM na kahevAya ? " Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 2 DebI enDa sana kArkara, tame A muddA upara mane salAha ApavA jAo cho, te vakhate tame tamArA hodAno ane sthitine khyAla bhUlI gayA ho ema lAge che. basa, mAre ethI vadhu kaMI kahevuM nathI." kharI rIte to A badhI (misisa DAbI tarapha AMgaLI karIne) vATAghATo calAvavAmAM mAro upayoga karatI vakhate ja tame mArI sthiti ane hoddAno khyAla vIsarI gayA hatA, ema kahevuM joIe." nahi, nahi; tamane e kAmamAM eTalA mATe levAmAM AvyA hatA ka -" eTalA mATe ke, mAro darajajo nIcale hAI misisa DebI vadhu apamAnita thAya ane hINapata anubhave, kharuM ne ? hA, hA, evI spaSTa samaja hatI ja, huM bhUlyo !" tarata ja eDithe potAnA mAthA upara hIrAne je trikUTa mugaTa hato te hAtha vaDe kheMcI kADhI jamIna upara pachADayo. uparAMta bane hAthamAMthI hIrAnA bresaleTa kADhIne paNa jamIna upara nAkhyA ane uparathI temane lAta mArI. pachI miDebI sAme vikarALa AMkhe jotI, te oraDe choDI cAlI gaI phaoNransa eAraDAmAMthI nIkaLatA pahelAM eTaluM to sAMbhaLI lIdhuM hatuM ke eDitha tene haju cAhe che; tathA tene mATe ja eNe potAnI bhAvanAonuM balidAna ApyuM hatuM. e sAMje tenA pitA ekalA ja bahAra gayA; eTale pharloransa pitAnA oraDAmAMthI nIkaLI, eDitha gharamAM bIje kyAMka hoya to tene zodhavA nIkaLI. paraMtu te enA pitAnA kamarAmAM hatI - jyAM javAnuM phaoNrajo baMdha karI dIdhuM hatuM. ane atyAre paNa navI muzkelI UbhI na thAya te mATe tyAM javAnI teNe hiMmata karI nahi. sUtA pahelAM paNa te bIjA eAraDAomAM pharI vaLI - paNa eDitha tenA oraDAmAMthI nIkaLI ja lAgatI na hatI. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 * : . It Taka SET B 1.4 ' '. 4 ELIEF; * che. Ama, ' eDitha pitAnAM ghareNAM utArI nAkhe che. - pR0 36ra. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApAta 363 thoDe dUra laMbAIne dAdara AgaLa pahoMcatI eAsarI te oLaMgatI hatI, eTalAmAM teNe dAdara uparathI kaI puruSane Utarato che. tenA pitA ja haze ema mAnI, te jarA aMdhArAmAM chupAI gaI- kAraNa ke, e osarImAM pUrepUruM ajavALuM to kaI moTA prasaMge ja karAtuM. paraMtu e to mitra kAryara hatA ! te ekalA ja cupakIdIthI nIce UtaratA hatA - sAthe kAI nokara na hato, tathA te jAya te mATe uparathI deraDuM kheMcI ghaMTa paNa gADavAmAM Avyo na hato. mi. kArkara jAte ja bAraNuM ughADIne bahAra nIkaLI gayA, ane pachI dhImethI temaNe pote ja bAraNuM pAchuM vAsI dIdhuM. temanI A hilacAlamAM kazuMka evuM chUpA jevuM lAgyuM ke, phaleransa pagathI mAthA sudhI dhrUjI UThI. phaoNransa atyAre paNa eDithane tenA kamarAnI bahAra kyAMya maLI zakI nahIM. sAMjanA te bahAra javAnI hatI, evuM teNe sAMbhaLyuM hatuM, eTale dAdara AgaLa ja te Ave tenI rAha joIne e UbhI rahI. thoDI vAre dAdara uparathI tenA UtaravAne avAja Avyo. te paNa ekalI ja nIce AvatI hatI. sAthe koI nokara na hato ! paraMtu kaleransa jevI hAtha lAMbA karI, raDate cahere tenA tarapha dhasI gaI, tevI ja eDitha ekadama pAchI khasI gaI ane cIsa pADI UDI - nA, nA, mArI najIka na AvatI ! mane aDakatI nahi ! mane javA de! javA de !" mamA pharase bUma pADI. "mane e nAme na belAvatI ! mArI sAthe jarA paNa na belatI! mArI sAme tuM na joI za- phaleransa !" paNa pharansa tema chatAM tenA tarapha AgaLa vadhI eTale teNe bIjI cIsa nAkhI - "mane aDatI nahi!" Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DomI eNnDa sana phloransa phrATelI AMkhe enA tarapha jaDasaDa thai te dUra UbhI rahI; eTale eDitha bhIMta sarasI lapAtI kAI jAnavaranI peThe phloransanI bAjue thaIne AgaLa nIkaLI ane laMga mArI bahAra doDI gaI. phloransa tyAM ne tyAM behoza thaI pharasabaMdhI upara tUTI paDI. jyAre te bhAnamAM AvI, tyAre te tenI pathArImAM paDI hatI ane misisa pipacina tathA keTalAka nAkarA tene gherIne UbhAM hatAM. mamA kayAM che?" - phlaoNranse pahele prazna pUchyo. che, misisa pipacine javAba ApyA. 77 364 << " bahAra jamavA gayAM * * ane papA ?" " temanA peAtAnA oraDAmAM che; paraMtu misa DeAmbI, tame kapaDAM badalI sUI javAnI taiyArI kare. "" lArase te badhAMne vidAya karyAM : tene UMdha Ave tema hatuM ja nahi. eTale eDitha dhera pAchI na phare tyAM sudhI teNe jAgatA rahevAnA ja vicAra karyAM. tenA manamAM eDithanI sahIsalAmatI aMge ja kAI chUpA bhaya vyApI rahyo hateA. sAMja pUrI thaI ne rAta vadhatI cAlI; madharAta paNa thaI, paNu eDitha na AvI. AkhuM ghara UMghI gayuM hatuM; mAtra be nekare potAnAM mAlika pAchAM kare tenI rAha joI nIce besI rahyA hatA. eka vAgyA e vAgyA. paNa eDitha na AvI. phloransa peAtAnA kamarAmAM utsukatAbharI ane ciMtAbharI sthatimAM AMTA mAravA lAgI. cAra vAgyA - pAMca vAgyA ! chatAM eDithane patto na hatA. paNa have gharamAM kaMIka hilacAla thatI tene saMbhaLAi, rAha joI ne esI rahelA eka nekare misisa pipacinane uThADayAM hatAM. te UDIne mi. DemmInA kumarA tarapha gayAM hatAM. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vApAta pharloransa tarata dAdara UtarI nIce gaI. tenA pitA savAranuM gAuna paherelI hAlatamAM kamarAnI bahAra AvyA eTale temane khabara saMbhaLAvavAmAM AvyA che, temanAM patnI rAtanA ghera pAchA AvyAM nathI. mi. DombIe eDitha je ghoDAgADImAM gaI hatI tenA kocamenanI tapAsa karavA nokarane doDAvyo. daramyAna temaNe utAvaLe kapaDAM paherI lIdhAM. pelo nokara kecamenane laIne pAcho Avyo. teNe jaNAvyuM ke, te to daza vAgyAne ghera pAcho AvI gayo hato. eDithane te emane jUne ghera laI gayo hato (jyAMthI temanuM lagna thayuM hatuM) --- ane tyAM mi. kArkara AvelA hatA. mi. kArkare ja kAcamenane "have ghaDAgADInI jarUra nathI," ema kahI, pAchA ghera mekalI dIdho hato. mi. DobInuM mAM sapheda thaI gayuM. temaNe tarata misisa DombInI tahenAtabAnune teDAvI maMgAvI. teNe jaNAvyuM, "mArAM mAlikaNe mane rAte bahAra jatI vakhate ema kahIne vidAya karI dIdhI hatI ke, have rAta daramyAna mArI jarUra nahi paDe. huM atyAre ja temanA kamarAmAMthI sIdhI cAlI AvuM chuM, paNa aMdarano kapaDAM badalavAno oraDo baMdha che ane tALAmAMthI cAvI kADhI lIdhelI che." tarata ja mi. DobIe pAse paDelI mINabattI upADI lIdhI ane te deDatA dAdara caDI eDithanA kamarA tarapha dhasI gayA. pharansa tarata ja bAvarI banI potAnA kamarAmAM pesI gaI mi. DAbI eDithanA kamarAmAMnA kapaDAM badalavAnA oraDAnA bAraNAne jora karI toDavA prayatna karatA hatA, evuM tene saMbhaLAyuM. bAraNuM tUTayuM eTale te aMdara peThA. tyAM temaNe zuM joyuM? koIne khabara na paDI. e kamarAnI vacce eDithe potAnAM badhAM ghareNAMno Dhagalo karyo hato - potAnAM badhAM kapaDAMno Dhagale karyo hato - potAnI badhI cIjono Dhagale karyo hato. mi. kaeNmbIe e badhuM khAnAmAM tathA kabATamAM bharI laI tALAM lagAvI dIdhAM. pachI Tebala upara keTalAka kAgaLa paDelA temaNe joyA. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DebI enDa sana eka to lagnane dastAveja hato, ane bIjI eka ciThThI hatI. mi DebIe te vAMcI : eDitha bhAgI gaI hatI; lagnanI sAlamarAhane divase ja - mi. okhInA moM upara meza copaDIne - ane vizeSa to e ke mikAkara sAthe te bhAgI gaI hatI ! nokaranI doDadhAma macI rahI. cAre tarapha moTethI gusapusanA avAje AvavA lAgyA. phalaeNransa bahAra nIkaLI to kharI, paNa badhuM jANyA pachI pAchI potAnA kamarAmAM bharAI gaI. tene potAnA pitAnI ja dayA AvavA lAgI. pitAnA badhA aparAdho te bhUlI gaI tene tyAre potAnA pitAnI hINapatabharI avamAnita dazAno ja vicAra AvavA lAgyo. temanI patnI, temanA ja vizvAsu sAthI - karmacArI sAthe bhAgI gaI hatI. mi. DobIe nokarane potapotAne kAme cAlyA javA pharamAvyuM. ane pachI te potAnA kamarAmAM ekalA AMTA mAravA lAgyA. pharloransathI have na rahevAyuM. te tarata ja nIce UtarI ane tenA papAnA kamarA tarapha doDI. temane jotAM ja, hAtha lAMbA karI, e vahAlA papA !" karatI e temane gaLe vaLagavA gaI paraMtu mi. DombIe potAno hAtha jorathI UMco karI tenI chAtI upara evo jorathI phaTakA lagAvyo ke, te ArasapahANanI pharasa upara lathaDiyuM khAI gaI mi. DobIe te vakhate tene saMbhaLAvatAM kahyuM, "tArI mA eDitha raMDInI peThe bhAgI gaI che; tuM paNa enI ja saMtalasamAM hatI, eTale tuMya jyAM te gaI che tyAM jA!" phaoNransa have DhIlI thaIne nIce gabaDI paDI nahi: amAnuSI prayatna karI te TaTAra UbhI rahI. teNe mi. DobInA mAM taraphathI AMkha khaseDI levAno paNa prayatna na karyo. tema ja ThapakAnAM kazAM veNa paNa na uccAryA. phaoNransane pahelI vAra pratIti thaI ke, tene A duniyAmAM vAgha nathI ! te tarata ja e gharamAMthI bahAra nIkaLI gaI,-je gharamAM have tenuM koI na hatuM. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 kaeNpTana kaTalane gAMDA banAvAnuM ja bAkI rahe che pharansa bahAra te nIkaLI; paNa AkhI duniyAmAM have tene kyAM javAnuM hatuM? te kazA vicAra vinA zanya citte AgaLa vadhatI hatI, tevAmAM pAchaLathI Dijinisa doDato doDato Avyo ane tenA paganI AsapAsa goLa pradakSiNa pharato pharato AnaMdanA ghurakATathI zerIne gajAvI mUkavA lAgyo. e Di! e vaphAdAra Di! tuM AvI pahoMcyo? bhale, tuM haju mane bhUlavA mAgato nathI, to pachI huM tane zA mATe bhUluM ?" paraMtu phaoNransane have kyAM javuM, e nakakI karavAnuM hatuM. svAbhAvika rIte ja teNe nAnapaNamAM pote bhUlI paDI hatI tyAre je sthaLe Azaro meLavyo hato, te sthaLa tarapha potAnA paga upADayA: kAkAselanA dukAna-ghara tarapha! te tyAM pahoMcI, te vakhate bAraNuM jANe tene AvakAravA ja khulyuM hatuM. phalaeNransa doDatI, rasto oLaMgI, aMdara pesI, pAchaLanA bhAgamAM javAnA umarA AgaLa besI paDI. kepTana kaTala aMgIThI AgaLa UbhA UbhA savArano koke taiyAra karI rahyA hatA. kepTane kapaDAMno saLavaLATane avAja sAMbhaLI, misisa mekasTijarane ja AvI pahoMcyAM jANI, chaLIne pAchaLa vaLI joyuM, to phalaeNranse temane potAnI pAse jaladI avivA hAthathI nizAnI karI: te behoza banavAnI taiyArImAM hatI. 367 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana kepTana ekadama phalaransa jeTalA ja phIkA paDI gayA. temaNe tarata tenI pAse doDI jaI tene nAnA bALakanI peThe UMcakI lIdhI ane pathArI upara suvADI dIdhI. pachI temaNe pANI lAvI devuM tenA meM upara chAMTayuM, tathA haLave hAthe tenI boneTa choDI nAkhI. keTalIya vAre phaoNransanA hoTha pharakavA lAgyA. pachI to te haLavethI bolI, "kaeNpTana kaTala, tame che?" "hA, mArAM nAnAM dIkarI !" "velTaranA kAkA ahIM che?" "ghaNuM divasathI te ahIM nathI; te veTaranI zodhamAM tenI pAchaLa cAlyA gayA che." "to tame have ahIM rahe. cho?" hA, mArAM nAnAM bAnuM." phaloransa have be hAtha bhegA AmaLatI gAbharI thaIne bolI UThI, "kepTana kaTala! mane bacAve ! mane ahIM ja rAkhajo! koI jANe nahIM ke, huM ahIM chuM ! huM pachIthI tamane badhI vAta kahIza. A duniyAmAM have mAruM koI nathI, jenI pAse huM jAuM. mane ahIMthI kADhI na mUkaze !" "mArAM nAnAM dIkarIne zuM ahIMthI kADhI mUkuM ? tamane?" eTaluM kahetA kepTana kaTala sahIsalAmatI khAtara bahAranA bAraNAne AgaLa caDAvI cAvI pheravIne baMdha karI AvyA. phalorase temano hAtha pakaDIne cuMbana karyuM, paNa pachI potAnA ghavAyelA hRdayanA chevaTanA AzarA rUpa A bhalA mANasane gaLe vaLagI teNe tenA pramANika khabhA upara pitAnuM mAthuM mUkI dIdhuM. tyAra pachI temano AbhAra mAnavA te nIcI namI ghUMTaNiye paDavA gaI, tevI ja kepTana kaTale tene sthira pakaDI rAkhI ane pote teno irAdo samajI gayA che evuM na jaNAvavA khAtara temaNe tene kahyuM, Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTana kaTalane gAMDA banavAnuM ja bAkI rahe che 369 sthira thAo, sthira thAo, mArAM vahAlAM dIkarI ! Aje haju tamArI nabaLI hAlatamAM tamAre UbhA rahevA jevuM nathI. tame sUI jAo." eTaluM kahI temaNe pharI pAchI phaleransane UMcakIne suvADI dIdhI, ane tenA upara potAno mATe dhiMge koTa erAThI dIdho. paNa DI vAre temaNe kahyuM, "mArAM dIkarI, pahelAM tamAre thaDe nAsto karI levAno che; ane A tamArA kUtarAe paNa. pachI tame upara buThThA sela jisanA kamarAmAM jaIne paDI jaje." kepTana kaTale pAse UbhelA Dijinisane teno ullekha karatI vakhate thoDo paMpALyo. jyAre beheza phaleransane kepTana kaTala pANI vagere chAMTIne bhAnamAM lAvavAno prayatna karatA hatA, tyAre Dijinisa pAse Ubhe, phaleransane satAvatA hoya to te badala kepTana kaTala upara tUTI paDavuM ke phaloransanI sAravAra karatA hoya to te badala temane pitAnI atUTa maitrI samarpavI, enI dvidhAmAM paDI gayo hato. paraMtu kepTana kaTalanA meM upara vAtsalyano ane kALajIne je bhAva chavAI rahela hato, te joyA pachI, teNe kepTana kaTala tarapha avizvAsano ane dveSano bhAva hamezane mATe tajI dIdhe; ane nakakI karI lIdhuM ke, A mANasanI dastI rAkhavI e kaI paNa sArA kUtarA mATe ijajatanI vAta che. pariName Dijinisa kepTana kaTalanI nAstAnI taiyArIomAM sAthe rahI bhAre rasa levA lAgyo. cA ane TesTa taiyAra karI kepTane phaleransane ApyAM, paNa te jarA paNa khAI-pI zakI nahi. kepTana kaTala samajI gayA ane bolyA "ThIka, ThIka, mArAM dIkarI, tamArAthI hamaNuM nahi khAI zakAya. thoDAM sAMsatAM thayA pachI khAje." pachI Dijinisa tarapha pharIne temaNe kahyuM, "le dIkarA, tuM to khAI le; ane pachI tArAM mAlikaNa upara sUvA jAya tyAre sAthe rahI cokI karaje." | Dijinisane nAsto pIrasavAmAM AvyuM, tyAre te tenA tarapha meMmAM pANI lAvI joI rahyo hato, paraMtu pirasAI rahyo tyAre tenA De.-24 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 DI eNnDa sana upara tUTI paDavAne badale kAna UMcA karI, ekadama dukAnanA baMdha bAraNA tarapha kUdyo ane bahAra nIkaLavA tenI nIce naheAra mArI jANe kheAdavA lAgyA tathA jora nerathI bhasavA lAgyA. HH laeNAransa chaLIne eTalI UThI, " bAraNe keAI UbhuM che!'' "nA, mArAM dIkarI, khAraNe kAI paNa hoya te bAraNuM ThAkacA vinA cUpa zA mATe UbhuM rahe? A te! rastA uparanuM bAraNuM che. ane Dicejinisa navA navA che eTale raste jatA AvatA saune zarUAtamAM bhasyA karaze." paNa DiyeAjinisa teA bAraNA nIce sUMdhatA, khAtarA, jora jorathI bhasatA ja rahyo. Diyejinisane e nakAmI paMcAta cheDI nAstA zarU karavA kaeNpTana kaTale khelAvyA; ane te AvyA paNa kharA; paraMtu nAstAmAM te eka paNa mAM mAre te pahelAM tarata bAraNA tarapha pAchA bhAgyA ane jor jorathI bhasavA lAgyA. lAranse kaeNpTana kaTalanA kAnamAM kahyuM, "mane ahIM AvatI kAI joI gayuM hoya ane atyAre bAraNA bahAra UbhuM rahI cUpakIthI aMdaranI hilacAla sAMbhaLavA prayatna karatuM hoya, ema na khane?' "teA teA, tamArI pelI juvAna tahenAtakhAtu haze; zuM tenuM nAma ?' * " susAna ! paNa te teA keTalAya divasathI mane cheADI cAlI "" gaI che. huM? tamane cheDIne cAlI gaI ? ema teA e jAya evI lAgatI naheAtI !" "" HH 'nA, nA, te teA bhahu bhalI khAI hatI; mane cheDIne te te kAI paNa kAraNe na jAya. paNa enI vAta paNa pachI huM mArI badhI vAta kahIza tyAre sAthe Avaze.'' Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kepTana kaTalane gAMDA banavAnuM ja bAkI rahe che 371 kepTana kaTalane susAna viSeno potAno abhiprAya sAco paDayo tethI nirAMta thaI. nahi to te susAnane kadI mAphI na Apata. have Dijinisane thAkIne pAcho Avele joI kepTana kaTala uparane mALa sela jisane kamare jarA ThIkaThAka karI levA doDayA, jethI pharloransa tyAM jaI nirAMte ArAma karI zake. kazuM khAsa taiyAra karavAnuM hatuM ja nahi, paNa kepTana kaTalane te pitAnI dIkarI keTale divase bApane ghare AvI heya eTalo AnaMda thato hato; eTale phaloransane kazI vAtanI jarAya takalIpha na paDe te mATe banatuM badhuM karI chUTavAnI temanI ciMtA, phikara ane raghavATa joIne, tathA pariNAme kazuM navuM na nIpajatuM joIne, koIne paNa hasavA sAthe AMsu AvyA vinA na rahe. phaleransane upara suvADI dIdhA pachI, kepTana kaTale nIce AvI, nAstA vakhate bAraNuM bahAra kharekhara koI AvIne UbhuM hatuM ke nahIM, tenI khAtarI karavA dhImethI bAraNuM ughADayuM; ane haju AsapAsa te mANasa AMTA mAre che ke nahi enI khAtarI karavA, AkhI zerImAM AmathI tema najara nAkhI. eTalAmAM bAjuethI ja AvI pahoMcelA mi. sUTsa temane saMbodhIne belyA "kema che, kepTana jinsa ?" tame kema cho, ciraMjIvI ?" kepTane jarA cekIne sAmuM pUchayuM. huM? huM ThIka chuM; AbhAra; kepTana jisa; paNa hamaNAM huM IcchuM te sArI nathI rahI zakato. have huM kadI e sAro thaI zakIza, ema paNa mAnato nathI. paNa kepTana jinsa, atyAre to mAre tamane eka khAsa vAta kahevAnI che." kepTana kaTala tene aMdaranI bAju lAvatAM belyA, "dIkarA, paraMtu atyAre huM taddana phurasadamAM chuM, ema na kahI zakAya. eTale capaTI vagADatAMmAM je kahevAnuM hoya te kahI deze, te AbhAra thaze." Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 DelmI enDa sana kepTana kaTala aMdarakhAnethI te misa DebI te vakhate potAnA chAparA heThaLa hatI e mahAna rahasyane pitAnA aMtaramAM chupAvI rahyA heI, bhAre asvastha hatA, ane tethI mi. TrasTanI najara sAthe najara meLavyA vinA ja ADuM ke UMcuM joIne ja vAta karatA hatA. mi. TrasTa paNa kaMIke bhAre asvasthatA ja anubhavI rahyA hatA. temaNe vAta mAMDI - " kepTana jisa, tamane mArAmAM kazo pheraphAra thayelo lAge che?" nA, dIkarA, nA." "tamane nahi ja dekhAya; kAraNake, huM saMvaravAthI marato jAuM chuM - mArI marajIthI ja ! nathI mane UMgha AvatI, ane nathI huM khAI zakato; paNa e badhuM mane game che. je jaladIthI huM cheka ja ghasAIne khatama thaI jAuM, to bahu sAruM thAya ! paNa kepTana jilsa, mAre je vAta kahevAnI che, te ja tamane capaTI vagADatAMmAM kahI dauM - Aje vahelI savAre (ekAda kalAka pahelAM) A tarapha thaIne huM jato hato, tyAre mane tamArI sAthe nAsto karavAnuM mana thayuM eTale huM tamArA ghara tarapha vaLe, tyAre bAraNuM baMdha joI-" bAraNuM baMdha joI tame bahAra UbhA rahyA hatA, kharuM ?" kepTana kaTale "hAza'ne bhAva anubhavI pUchayuM. nA, jarA paNa nahi, kepTana jilsa; huM to bAraNuM baMdha joIne tamane bahAra gayelA jANuM cAlyo ja jato hato, paNa bAraNuM pAse kaI UbhuM hatuM, teNe mane pUchayuM - paNa kepTana jisa, tame kUtaro pALA cho" "kadI nahi." meM paNa pelAne kahyuM ke, kepTana jillanI pAse kUtara nathI ja. to paNa teNe kahyuM ke, "nA, aMdara kUtare che ane bhase che." kepTananA kapALa upara parase jAmI gayo; ane te miTrasa sAme phATI AMkhe joI rahyA. Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNpTana kaTalane gAMDA banavAnuM ja bAkI rahe che 373 temaNe pachI pUchavuM -"paNa e koNa hato, vAru?" mApha karaje, kepTana jinsa, mAre ne tene jarAya oLakhANa nahotI, tathA mAre tenI sAthe kaMI vAta paNa karavI nahotI; paNa mArAthI koIne kadI nA pADI zakAtI nathI-mAruM mAthuM bahu narama che - eTale te mane potAnI sAthe thoDe dUra laI gayo ane pUchavA lAgyo ke, "huM tamane oLakhuM chuM ke kema ?" meM "hA" kahI. eTale teNe mane kahyuM, mAre tamArI pAse jaIne tamane eka vAta mATe taiyAra ' karavA ane mi. beMglInI dukAne eka miniTa AvIne maLI javA kahevuM. have kepTana jisa, mane potAne e bAbatamAM kazI samaja paDatI nathI, paraMtu huM eTaluM kahI zakuM, ene tamAruM kAMIka agatyanuM kAma che - eka miniTanuM ja - ane tame je "A saMjogomAM'--e mANasa e zabdo varaMvAra vAparyA karato hato - (kepTana kaTala cakakSA) - tene eka miniTa maLI AvavA mAgatA ho, to tame pAchA A tyAM sudhI huM A dukAnamAM besavA taiyAra chuM, jethI tamAre bAraNune tALuM mAravAnI khaTapaTa na karavI paDe." kepTana dvidhAmAM paDI gayA : phaoNransanI pAchaLa ja tenI zodhamAM kAI AvyuM hoya te, glInI dukAne jaI tenI khAtarI karI levI joIe, jethI te aMge sAvacetI laI zakAya. paraMtu, mi. TrasTane nIce besADIne pote bahAra jAya ane pharloransa upara che e vAta koI rIte temanI jANamAM AvI jAya, te phaoNransanI sahIsalAmatI mATe e vastu jokhamakAraka na gaNAya? chevaTe temaNe upara javAnA dAdaranA bAraNAne tALuM mAryuM ane tema karavA badala mitra sanI mAphI mAgI. mi. Trase javAba Apyo, "kaMI ciMtA nahIM, kaMI vAMdho nahIM. UlaTuM sAruM karyuM - mane kazI vAtanuM bhAna rahetuM nathI, eTaluM tALuM mArI lIdhuM te sAruM ja thayuM." kepTana kaTala mi sanI kheladilI upara rAjI thatA have glInI dukAna tarapha UpaDayA. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana kaeNpTana kaTalane jaIne pAchA AvavAmAM dhAryAM karatAM jarA vadhu vAra lAgI. ane jyAre te pAchA AvyA, tyAre temanA meAMnI sthiti joI mi. TreTsa elI UThayA, " kaeNpTana jilsa, kaMI garabaDa te nathI ne ?" ** 374 "nA, nA, dIkarA; jarA paNa garabaDa nathI, tamArA AbhAra mAnuM chuM. "" "" paNa kaeNpTana jilsa, tame jarA asvastha banI gayA he! ema .. lAge che! <6 hA, dIkarA, huM jarA asvastha thayA chuM; paNa te kazI avaLI rIte nahi!" (" tamArI mUMjhavaNamAM huM kaMI tamane madada karI zakuM tema hAya, te! tame jarUra mArA upayega karI zakeA che. "" HH AbhAra, dIkarA; tamArA upayega jyAre karavA paDaze tyAre jarUra karIza; paNa atyAre te! tame mane ekalA mUkI vidAya thAe, te ja mArA upara meATA upakAra karyAM kahevAze. huM mArA aMtaranI vAta tamane kahuM te, mArA dIkarA vAr pachI jo Aje bIjA kAI te mArA dIkarA jevA cAhatA hAuM, te! te tame ja che. '' AbhAra, kaeNpTana jilsa, tame mAre mATe haMmezAM sArA abhiprAya ja dharAvatA AvyA che. '' << 3 mi. TrUTsa cAlyA jatAM, kaeNpTana kaTale bAraNuM baMdha karI aMdarathI tALuM mArI dIdhuM. ane pachI bIjuM kazuM kAma karavAne badale sIdhuM nAcavA-kUdavA mAMDayuM. e bhalA mANasanuM bahAranuM keTaluM, jANe temanI aMdara UbharAI AvelA AnaMdane samAvI rAkhavA azakta banI gayuM hatuM; ane AvI ja kAI prakriyAthI temane e AnaMdane thADeAka mArgo ApavAnI jarUra lAgI hatI. gheADI vAra kUdI lIdhA pachI te upara doDayA e jovA ke phloransa hajI UMdhe che ke kema, tathA jAgI heAya te! tene kazuM joIe che ke kema. - Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ----- CREENWISH vAlTara pAche. AvatAM kaeNpTana kaTalanA AnaMda. - pR0 374. S Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 vailara habI gayuM che, nahIM ?" madhyAhna thayA ane divasa pAchalA pahora tarapha vaLyo, paNa pharloransa sUtelI ja rahI. manathI ane zarIrathI te eTalI bhAgI paDI hatI ke, pote kyAM che, tathA zuM banyuM che, te kazAno khyAla ja tene rahyo na hato. jyAre teNe jAgIne AMkhe ughADI, tyAre paNa te nyapaNe ja sAmenI bAju jaI rahI. tyAra pachI dhIme dhIme tenI smRti jANe jAgRta thavA lAgI. "mArI phUTaDI, kema che ?" kepTana kaTale bAraNe TakorA mAratAM pUchayuM. tame che?" phaleransa bAraNA tarapha dhasatAM belI. "zI khabara che, mArA jhaverAta ?" huM bahu UMghI; ahIM huM kyAre AvI hatI ? kAle ?" "AjanA ja zubha divase, mArAM nAnakaDAM bAnuM." "haju rAta paDI ja nathI ?" "have phUTaDI, rAta paDavA ja AvI che; juo." ema kahI, kepTane bArI ughADI, ane pharansa temanA majabUta hAtha upara hAtha mUkI, bArI bahAra AkAza tarapha najara karavA lAgI. "beTA, have huM nIce jAuM chuM ane kaMIka bhojananI taiyArI karuM; savAre to tame kaMI ja khAdhuM nathI. badhuM taiyAra thaye pachI huM tamane levA AvIza." nA, nA, have huM cAlI zakuM tevI thaI chuM; eTale mArI meLe ja nIce AvIza." 375 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana kepTana kaTala nIce jaI rAMdhavAnI taiyArI karavA lAgyA. daramyAna phaoNransa hAtha-moM dhoI taiyAra thavA lAgI. te vakhate arIsAmAM pitAnuM pratibiMba jotAM tene gaI rAtano badho banAva yAda Avyo - tenI chAtI upara potAnA pitAe jorathI mArelA phaTakAnuM kALuM cakAmuM UpasI AvyuM hatuM. tene yAda AvyuM ke, have te gharabAra vinAnI banIne ahIM AvI che. tenI pAse khIsAmAM je be-cAra ginI hatI, temAMthI teNe pitAne badalavAnAM DAMka kapaDAM tAtkAlika ja kharIdavAM joIe. ane tyAra pachI ? tyAra pachI potAnA bhaviSyamAM zuM che, tenI kazI kalpanA na AvatAM, te bicArI dhrusake dhrusake raDI paDI. paraMtu pachI, nIce rAMdhavAnI taiyArImAM paDelA kepTana kaTalane sobata ApavAya jaladI javuM joIe ema mAnI, te AMkho ane meM lUchI kADhI, nIce AvI. kepTane pharloransane nIce AvelI joI pahelAM to tene sophA upara besADI dIdhI ane tenI AsapAsa TekArUpe be ezikAM goThavI daI pote pAchA rasoDAnA kAme lAgI gayA. badhuM taiyAra thayuM eTale Tebala upara badhuM pIrasI, Tebalane sophA upara beThelI pharansa pAse te dhakelI lAvyA. pachI Agraha karI tene kaMIka memAM nAkhavAnuM samajAvavA lAgyA. pharansanuM hRdaya e bhalA mANasanI kALajI ane doDAdoDathI bharAI AvyuM hatuM. atyAre paNa te meMmAM kazuM nAkhI zakI nahi. kepTana kaTala have tene paTAvavA lAgyA-"juo beTA, tamAre thoDuMka khAvuM joIe; tame na khAo, to mArA jevA naThAra mANasane khAsa na lAge, paNa A gharano mAlika mAre dIkarI vaoNlara ahIM hAjara hoya, ane tamane kazuM khAtAM na jue, to - " hA, e mAre bhAI atyAre hota, to kevuM sAruM thAta -" pharansa vaoNTarane yAda karIne tarata raDI paDI. Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 377 "vaoNlara DUbI gayuM che, nahIM?" mArI lADakI, mArA upara maherabAnI karIne ochuM na lAvyA karaze. vailara tamAre sAthe janmele mitra hato, e huM jANuM chuM. ane e hota to kharekhara tamane bahu dhIraja raheta, e paNa huM kabUla karuM chuM. paNa ApaNe e vaeNlara DUbI gayela che-adhavaca dariyAmAM, e to jANe che ne ?" phaoNransa hakAramAM DekuM halAvyuM. "hA, hA, DUbI ja gayo che to ! paNa e ahIM atyAre hAya, to tamane khAvA mATe khUba khUba Agraha kare; ane tame paNa enA Agrahane pAcho nA ThelI zake, kharuM ne lADakI ! paraMtu beTA, velara atyAre to ahIM che nahi; to paNa tenA taraphathI huM Agraha karuM chuM, ema mAnIne tame DuMka khAo te huM bahu rAjI thaIza. hA, hA, volara tarathI Agraha karuM chuM, vaLI !" phaleransa kepTana kaTalane volaranA nAmathI Agraha karatA joI duHkhamAM paNa jarA hasI; pachI teNe dhIme dhIme khAvA mAMDayuM. pharansa khAvA mAMDI eTale pachI kepTana ane Dijinise paNa tene sAtha ApavA mAMDayo. ane khAvAnuM pUruM thayuM, eTale pachI traNe jaNa eka mANasanI peThe badhuM sameTavAmAM tathA ThekANe karavAmAM kAme lAgyAM. kaeNpTana kaTala game teTaluM nA pADavA gayA, paNa phaleransa mAnI ja nahi- te badhA kAmamAM sAthe ja rahI, eTaluM ja nahi, pachI keTalAMka kAma to teNe ja karavA mAMDayAM ane kepTana kaTalane cUpakIthI bAjue UbhA UbhA jotA ja rahevuM paDayuM ! paNa chevaTe jyAre phalera se Agraha karI, kepTana kaTalane khurazImAM besADI daI, temanA hAthamAM temanI cuMgI taiyAra karIne pakaDAvI dIdhI ane tene saLagAvIne phUMkavA kahyuM, tathA bIjA hAthamAM temane garama pINuM taiyAra karIne ApyuM, tyAre bhalA kaeNpTana kaTalanA gaLAmAM DUme bharAI Avyo ane temane khAMsI caDI AvI. phaloransa gAbharI thaI "zuM thayuM" "zuM thayuM', ema pUchavA lAgI, tyAre temaNe cuMgInI Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 DI eNnDa sana naLImAM kaMIka garabaDa thaI hevI joIe evo khulAso karI, e naLIne ja bArIkAIthI tapAsavA mAMDI. paNa naLImAM kazuM kAraNa mAlUma na paDatAM, temaNe cuMgI pAchI phUMkavA mAMDI ane meMmAMthI nIkaLatA dhUmADAnI ADamAM gharamAM badhuM ThIkaThAka karatI phaoNransane te nihALavA lAgyA. phaoNransane AsapAsa je kaMI ThIkaThAka karavuM hatuM te teNe karI lIdhuM, tathA kepTane cuMgI paNa phUMkI lIdhI, eTale pharajo kepTanane pAsenI dukAnamAM potAne laI javA kahyuM, jethI potAne tAtkAlika joItAM kapaDAne seTa kharIdI avAya. kepTane tarata phaloransanA saMrakSaNa mATe potAno gaThThAdAra daMDe hAthamAM pakaDI lIdhe; ane bIjA hAthamAM hAtha bheravIne cAlatI phaleransa tarapha jatA, ane tenA saMrakSaNanI javAbadArI potAnI upara che te mATe phUlI phUlIne phALakA thaI cAlatA, thoDe dUranI dukAna tarapha te tene laI cAlyA. kepTana kaTalanI e AnaMdapUrNa ane gauravapUrNa adA, te raste thaIne jatAM AvatAM keTalAMyanI najare caDyA vinA na rahI. kaeNpTane dukAnamAM jaI phaoNransane potAne pozAkanI kharIdI karavA ekalI mUkI: strIono pozAka kharIdato hoya tyAM puruSe UbhA rahevuM asabhya mAnIne. paraMtu temaNe gallA uparanI bAInI samakSa potAne TInano Dao mUkI dIdho ane kahyuM ke, temAM cauda pAuMDa be ziliMga che; ane potAnI bhatrIjIe karelI kharIdInA bilamAM vadhArAnI jarUra paDe, to teNe jhaTa bolI nAkhavuM, jethI pote potAnA khIsAmAMthI te gaNI Apaze. paraMtu phalensa jyAre potAne joItAM kapaDAMnuM pArsala laI bahAra AvI, tyAre kepTana kaTalane bhAre nirAzA thaI. temaNe to mAnyuM hatuM ke, e gAMsaDI kaI majUrane mAthe ja upaDAvavAnI haze. paNa uparAMtamAM jyAre phaleranse kahyuM ke, te kapaDAMnA paisA pote pitAnI pAsenI rakamamAMthI cUkavI dIdhA che, tyAre to kepTana kaTala cheka Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 379 vola2 DUbI gayuM che, nahIM?" ja hatAza thaI gayA. tethI, potAno paracUraNano Dabo pAchI ApatI phaoNransane te Dabo pakaDAvI daIne temaNe kahyuM, "A be paNa tamArI pAse ja rAkhI mUko, lADakI; mAre hamaNuM enI jarUra nathI." "enA rAjana ThekANe ja e mUkI rAkhuM ne?" pharloransa pUchyuM. jyAM mUkavo hoya tyAM mUkI rAkhaje, dIkarI; jyAre joIe tyAre tamane jaDe eve ThekANe ja mUkaje." pachI phaleransa jayAre temanA hAthano Teko laI, ghara tarapha pAchI vaLavA lAgI, tyAre kepTana kaTala pAchA jussAmAM AvI gayA. savAranA pharansa jyAre UMghatI hatI, te daramyAna, kepTana kaTale pAsenA bajAramAM dhULadhamAM vecavA besatI eka DosInI dIkarIne phaleransano kamare vALavA-jhUDavA tathA phaleransa batAve te nAnAM moTAM kAma karI ApavA rokI lIdhI hatI. A loko kharIdI karIne pAchAM pharyA, tyAre te AvI pahoMcI, ane phalaurase tenI madadathI je kiMI goThavAvavuM karavuM hatuM, te badhuM karAvI lIdhuM. pelI chokarI badhuM paravArIne gaI eTale kepTana kaTale pAchuM eka pINuM taiyAra karI, TesTa sAthe pharansane Agraha karIne pAI dIdhuM. pachI tene upara tene sUvAnA oraDA pAse laI jaI tene gUDanAITa" kahI cAlavA mAMDayuM. phaloransa potAnA pitAne je rIte vaLagIne gUDa-nAITa karavA rAja IcchatI, te rIte Aje kepTanane vaLagIne temanA moM upara cuMbana karI, "gUDa-nAITa' belI. kepTana kaTala gaLagaLA thaI gayA; Aje kharekhara te eka dIkarI pAmyA hatA, rAta daramyAna kepTana kaTala phaleransanA oraDA pAse jaI jaIne keTalIya vAra cAvInA kANAmAMthI jeI AvyA ke phaleransa UMghe che ke nahi, tathA tene kazAnI jarUra che ke nahi. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 DebI enDa sana bIje divase paNa Akho vakhata te e phikaramAM ja rahyA. phaoNransa to hAthamAM soya-kAma laI zAMtithI temanI sAme ja besI rahI hatI. paNa jyAre jyAre te sAme beThelA kepTana tarapha najara karatI, tyAre tyAre tene lAgatuM ke, te paNa tenA sAmuM joI kazI vAta karavA utsuka thaI rahyA che. paraMtu te jyAre temanA sAmuM praznArtha najare joIne itejArI batAvatI, tyAre kepTana kaTala pAcho vicAra badalI DUbakuM mArI jatA - jANe kevI rIte vAta zarU karavI te temane samajAtuM na hoya. divasa ema ne ema kazI vAtacIta vinA ja pUro thayo. cheka sAMjanA vakhate kepTana kaTala pitAnuM jahAja phaleransanI vadhu najIka lAMgarIne kaMIka nirAMte beThI; ane ghaNI gaDabhAMja pachI chevaTe bAlyA - "mIThaDI, tame kadI dariyAnI saphara karI che?" "nA!" "bahu vicitra anubhava che - bahu anokhI duniyA che - keTakeTalA camatkAre enI upara ane ene taLiye bharelA che- kaMI pAra nathI. tyAMnuM aMdhAruM paNa gajabanuM hoya che. potAno hAtha paNa pitAne na dekhAya. ane ajavALuM hoya tyAre eTaluM badhuM hoya ke AMkha ja AMdhaLI banI jAya. vaLI pavano phUMkAya ane dariyo tophAne caDe, tyAre vaLI judo ja anubhava ! tyAre to e hIMcakAmAMthI hemakhema nIkaLI gayA tyAre kharA ! e tophAnamAM jahAja jyAre sapaDAya tyAre - " tame kadI evA tophAnamAM sapaDAyA cho?" "hAsto, lADakI; dariye ApaNuM eALakhANa thoDo rAkhe ? juone ApaNe lADako vailara, dariyAmAM taNAI ja gayo, kharI vAta ne ?" paNa ATaluM bolI kaeNpTana kaTala ekadama phIkA paDI gayA tathA kaMIka stabdha thaI gayA. te joI phaoNrase temanA hAthane pakaDI lIdhe, ane pUchayuM - Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaeNTala ? " vAla'2 DUbI gayA che, nahIM?" 31 " tamAre| avAja tathA mAM ekadama krama badalAI gayAM, kaeNpTana "" << nA, nA, mArAM lADakAM dIkarI ! kazuM nathI; paNa tame pAchaLa na joze! huM kahetA hatA ke, ApaNA vaoNlara DUbI gayA. kharuM ne ?' phloransa tIvra najare kaeNpTananA mAM sAmuM joI rahI. lADakI, dariyAmAM ghaNAM jokhame ane tAkAtA heAya che. majabUta, dRDha hRdayanA keTalAya mANase upara e pANI eka vAra krI vaLe, tyAra pachI kazI vAta kahI saMbhaLAvavA tee pAchA AvatA nathI. joke, dariyAmAM e killA jevAM meTAM meAAMnI vacce paNa nasIbadAra bahAdura leAkeA mATe nAThA-khArIe hAya che; jemAMthI te bacIne bhAgI chUTe che. bhale sAmAMthI eka evI rIte bacI nIkaLe, paNa evA jete saue marI gayelA mAnyA haiAya che, te, bhagavAnanI kRpAthI keTaleya divase peAtAnI vAta kahevA jIvatA pAchA Ave che. evA eka jaNanI vAta mane khabara che, te tamAre sAMbhaLavI che, mArAM lADakI? '' "C phloransa atyAre kaeNpTana kaTalanI vAtacIta ane ceSTAAthI kaMIka agamya kSeAbhamAM paDI gaI hatI. kepTana kaTala tenI pAchaLa dukAnanA bhAgamAM baLatA dIvA tarapha tAkIne jotA hatA te tarapha vaLIne te najara karavA gaI, te| ayAnaka kaeNpTane UbhA thaI tenA vaLelA me ADe peAtAne hAtha dharI dIdhe!; ane kahyuM r mArAM dIkarI, e tarapha zuM jovA jevuM nathI; mATe e tarapha najara na karazeA. juo huM pelI vAta ja tamane kahI saMbhaLAvuM - je DUbI gayeA hateA ema badhA mAnatA hatA, te ghaNe vakhate peAtAnI vAta kahevA pAche AvyA hatA. eka vahANa hatuM, je kamanasIbe evA tAphAnI pavanamAM sapaDAI gayuM ke, jevA tAkAnI pavane vIsa varSe eka vAra AvatA kahevAya che. e vahANu majabUta hatuM ane bhAre tArAna paNa ghaNuM ghaNuM TakI rahyuM. paNa chevaTe tenA sa, kUvAthaMbha - Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 DombI eNnDa sana vagere badhuM bhAgIne UDI gayuM ane tUtaka uparanA majabUta khalAsIe ane vahANavaTIe paNa eka pachI eka dhAvAI gayA. ,, huM badhA ja ? badhA ja taNAI gayA ? keTalAka te! bacyA haze ? teA bacyA ja haze, kharuM ne?" " e kamanasIba vahANu upara i bahAdura juvAniyA hateA- te nAneA cheAkareA hateA tyArathI teAphAnamAM sapaDAyelAM vahANA upara batAvAtI bahAdurI ane hiMmatanI vAte! bahu rasapUrvaka sAMbhaLatA. tethI jyAre majabUtamAM majabUta mANase bhAgI paDayAM, tyAre te dRDhapaNe ane bahAdurIthI aDaga UbhA rahyo. kinAre pAchaLa rahelAM mANusenA premane yAda karIne ja keTalAya chevaTe bhAgI paDe che - ApaNA pelA bahAdura juvAniyAne paNa pAchaLa kinAre yAda karavAnAM mANase hatAM - paraMtu A juvAniye| svabhAvathI ja bahu hiMmatavALA hatA - te bhAgI paDayo nahi - bacavAnI kazI AzA na hatI chatAM te hiMmata hAryAM nahi - ane chevaTe " bacI gayeA, nahIM ? '' phloransa bUma pADI UThI. e bahAdura juvAniyA nahIM, mArA sAmuM joyA karA " kema nahIM ? " '' ' >> " tyA~ kazuM ja jovAnuM nathI eTalestA, dIkarI ! huM - te| pachI pelA bahAdura juvAniye tUTI gayelA vahANunA avazeSane vaLagI rahyo bIjA be khalAsIo sAthe. aphATa sAgaramAM divase ane rAteA sudhI teo e bhaMgArane vaLagI rahyA. chevaTe, pAse thaIne pasAra thatA eka jahAje temane upADI lIdhA e jIvatA ane eka marelA !" traNamAMthI keNa marI gayeA hateA ? '' HH - paNa dIkarI, pAchaLa vaLIne jozeA "" ApaNeA bahAdura juvAniyA nahAtA marI gayA, dIkarI ! ' " bhagavAnaneA AbhAra mAnuM chuM! huM bhagavAna ! '' -- Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vaoNlara DUbI gayA che, nahIM?" 383 AmIna! paNa beTA haju pAchaLa na jazo. have eka miniTanI ja vAra che - e vahANa bahu lAMbI musApharIe jatuM hatuM - vacce kyAMya thobhavAnuM na hatuM - e musApharI daramyAna bIje je jIvato rahyo hato te paNa marI gayo - ApaNe juvAniyo ekale ja jIvato rahyo ane - " "ane zuM, kepTana kaTala?" ane e vahANa jyAre pAchuM pharyuM tyAre keTalAya divase te potAne deza pAcho pharyo paNa tene tenAM sau marI gayela mAnatAM hatAM. "eka savAre te potAne ghera gupacupa pAcho Avyo, ane bahAra ja Ubho rahI aMdarano badho tAla jovA lAgyo - jethI potAne jIvato joI potAnAM vahAlAM mANaso AnaMdanAM mAryA gAMDAM na na thaI jAya. evuM ghaNI vAra banyuM che lADakI ! paNa eTalAmAM te gharamAMthI aNadhAryA AvatA--" kUtarAnA bhasavAnA avAjathI, kharuM ne ?" phaoNransa have jhaTapaTa pUchayuM. "hA, hA, paNa mArAM dIkarI haju pAchaLa na jotAM - kUtarAnA bhasavAnA avAjathI te pAcho pharI gayo. paNa A sAmenI bhIMta upara zuM dekhAya che vaLI ?" pharansanI pAsenI bhIMta upara eka mANasane paDachAyo barAbara paDela hatA. te cekIne UbhI thaI gaI ane teNe vaLIne pAchaLa joyuM to veTara-ge tyAM Ubho hato. phalerase tarata AnaMdanI eka cIsa pADI ane sIdhI deDatIkane te tenA hAthamAM samAI gaI- tenA hAthamAM, jene te pitAne DUbI gayele bhAI mAnatI hatI - tathA AkhI duniyAmAM jene te hatAzAnA kAramAM tophAna vakhate potAnI ekamAtra AzA, potAnA ekamAtra AzarArUpa svAbhAvika saMrakSaka mAnavA taiyAra hatI. Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 DI enDa sana phaleransanA memAMthI eka zabda paNa nIkaLI zakyo nahIM. ane bahAdurIthI moTI moTI vAto karatA kepTana kaTala paNa DUsakAM bharatA bharatA tyAMthI dukAna taraphanA hissAmAM bhAgI gayA. paNa DI vAre vaoNTara temane pAchI pakaDI lAvyA. kepTanane eka ja bIka hatI ke, phaleransa AnaMdano e AghAta sahana karI zakaze nahi; tethI ja temaNe pharansa barAbara taiyAra thAya tyAM sudhI voTaranI vAta tene kahI saMbhaLAvavAnI hiMmata ja karI na hatI. te have voTaranA mAM sAme ane pharansanA moM sAme AnaMdabharyA ane garvabharyA meMe vArApharatI jovA lAgyA. koI pitA pitAnAM be vahAlAmAM vahAlAM chokarAne joI joIne ATaluM harakhAyo nahIM hoya. 3 dukAnanA e pAchalA bhAgamAM keTakeTalI vAte te rAte cAlI ! e AnaMdamAM kAkA-selanA gUma thayAnI vAte ane pharansa upara AvI paDelI AphatanI vAte ja thoDI maNu rAkhI. paNa kepTana kaTalane eka avanavI vAta e jovA maLI ke, veTara phaoNransanA madhura mukha sAmuM jovA vAraMvAra meM UMcuM karate paNa phalaeNransanI AMkho tenI AMkho sAthe bhegI thatI ke tarata te potAnI AMkho pheravI letA. bahu moDA sudhI vAta karatAM teo beThAM; kepTana kaTala to haju paNa eka aThavADiyA sudhI satata tyAM ja besI rahyA hota, paraMtu volTara UTho ane javAnI rajA mAgavA lAgyo. jAo cho, voTara? kayAM ?phaoNrase pUchayuM. atyAre te pAsenI ja broglInI dukAnamAM Utaryo che, lADakI. bUma pADIe to paNa sAMbhaLe eTalo pAse !" kepTana kaTale javAba Apyo. huM ahIM chuM tethI tamAre cAlyA javuM paDe che, kharuM ne veTara? tamAre ThekANe gharabAra vagaranI tamArI bahena ghUsI gaI che, eTale ?" "vahAlAM misa DombI, eka kSaNabhara paNa tamArI kaMIka najIvI sevA bajAvI zakAya tema hoya, to huM kyAM kayAM javA tatpara na thAuM Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "vAlAra DUbI gayA che, nahIM?" ane zuM zuM na karuM? paNa have mArAthI ahIM rahI na zakAya badalAI gayAM che! "" "" " huM badalAI gaI chuM ? jarAya nahIM. ' "hA, hA, huM tamane eka bALakI jeTalAM mUkIne cAlye! gaye hatA, have tame judAM ja banI gayAM che - bahu meTAM. "" re chatAM tamArI te bahena ja rahI huM te, volTara ? tame gayA hatA tyAre meM tamArI joDe vacana nahetuM mAgI lIdhuM ke, havethI ane have huM kharekhara gharabAra tyAre te| . tamAre ja mAthe have paDI che, e kaMI ochuM bhUlI tame mane tamArI bahena ja gaNaze ? vagaranI nirAdhAra thaIne AvI chuM, mArI badhI javAbadArIe AvIne zakavAnA che?'' -- 385 tame have '' ---- 'huM kazuM bhUlavA mAgatA nathI - huM tamane madada karavA jatAM te maravA paNa taiyAra thAuM, paraMtu tamArAM sagAMvahAlAM sau tavaMgara ane abhimAnI leAkA che. tamArA pitA "" ra " nA, nA ! volTara, e zabda tamAre mAMe have kadI na lAvatA. mAre e nAmanI kAI cIja have rahI nathI. ' pachI teNe kaeNpTanane khabhe pAtAnuM meAM mUkI daIne, pAte zA mATe gherathI kevI rIte nAsI AvI hatI, tenI vAta pahelI vAra kahI saMbhaLAvI. te vAta kahetI vakhate mi. DeAmmInI e premaLa putrIe je AMsu sAryAM, te AMsu je eka eka mahAzApa thaIne te vyakti upara tUTI paDayAM heta, te paNa phlaransanA prema ane TUMkU gumAvIne e abhAgiyAe je gumAvyuM hatuM, tenAthI te e bhAra AchA ja thAta eve vicAra vAlTarane AvyA vinA na rahyo. kaeNpTana kaTale have vAlTarane rAta pUratA A sabhA arakhAsta karavAnI darakhAsta mUkI. ane te gayA eTale, duHkhI phaoNransane AzvAsana ApatA, saMbhALapUrvaka, te tenA sUvAne sthAne dorI gayA. DrA.-25 - Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 mi. sUTsanI phariyAda nAlomana jillanA dukAna-gharane uparane mALa eka khAlI oraDI hatI, jene pahelAM haTaranA sUvAnA marA tarIke upayoga thato hato. oNlTare vahelI savAre AvI, kepTana kaTalane jagADIne pUchayuM ke, "pharansa UThe te pahelAM, nIcethI joIto sarasAmAna laI jaI e kamarAne ApaNe phaloransanA besavA-UThavAnA oraDA tarIke taiyAra karI daIe to kema?" kaeNpTana kaTalane to mAtra ATaluM kahevAnI ja vAra hatI. e badhI heraphera patI gayA pachI velTare kepTana kaTalane acAnaka savAla pUcho, "kepTana kaTala, kAkA-sola taraphathI tamane ATalA badhA divasa sudhI kazo saMdezo ke patra ke kaI ja maLyuM nathI ?" "nA, dIkarA, koI dahADe kazuM ja nahi !" bahu navAInI vAta che, kepTana kaTala; paNa te mArI zodhamAM gayA hoya, to paNa vahANavaTAnA mAhitagAra tarIke te evI jagAe jaIne rahe ke jyAM amArA DUbelA vahANamAMthI koI bacyuM hoya to paNa taNAI Ave; - athavA jyAM e vahANunA avazeSa paNa taNAI Ave. vaLI tame mArA kAkAnA lakhelA kAgaLo mane ApyA, temAM paNa evuM lakhyuM che ke, je e kAgaLa ughADavAnI mudata pUrI thatA sudhImAM temanA tArathI kazA samAcAra na maLe, to temane tamAre marI gayelA 386 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi duzmanI phariyAda 387 gaNavAnA. paraMtu bhagavAna na kare, ne te marI gayA hoya to paNa, temane viSe kaMIka samAcAra - temanA marI gayAnA samAcAra paNa- tamane maLe ja. kAraNa ke, temanA maraNanA samAcAra tamane pahoMce evI vyavasthA paNa temaNe karI ja rAkhI hoya temane bacco kUcyo sarasAmAna paNa tamane pahoMcADavAnI kaMIka vyavasthA temaNe karI ja rAkhI heya." kepTana kaTala, volTaranI A dalIlathI eTalA badhA prabhAvita thayA ke, temaNe tarata ja voTaranI vicArasaraNIne vadhAvI lIdhI. veTare AgaLa calAvyuM - eTale gaI rAtathI mane e ja vicAra AvyA kare che ke, mArA kAkA haju jIvatA che, ane game tyAre pAchA AvI raheze. mArI zodhamAM mArI pAchaLa e nIkaLI paDayA, e to samajI zakAya tevI vAta che. kAraNa ke, mArA upara temane khUba ja prema hato; tathA temaNe mane kahelI vAtamAM paNa ema AvatuM, tathA meM dariyAI vAtomAM evuM vAMcyuM paNa che ke, keI saguM dariyAnA tophAnamAM jahAja sAthe DUbI gayeluM manAtuM hoya, to e jahAjanuM kaI ja bacyuM nathI evI khAtarI karI, rojanI AzA-AzaMkAnI Aga haiyAmAMthI bujhAvavA paNa, loko evA kinArA upara jaIne vasavATa kare che, ke je tarapha e jahAjano koI bacI gayele mANasa ke jahAjano bhaMgAra taNAI Ave. mArA kAkA jarUra e taraphanA kAI TApu upara jaIne rahyA hovA joIe tathA amArA DUbelA jahAjanA kaMI ne kaMI samAcAra meLavavAnI kozizamAM paDyA hovA joIe. eTale e AkhA samaya daramyAna mArA kAkA tamane kaMI ja na lakhe, athavA temane viSe tamane bIjuM kAI na lakhe, e banavuM mane asaMbhavita lAge che. je mArA kAkA taddana bedarakAra mANasa hota, to to tyAMnA vasavATa daramyAna koIne koI leke temanA paisA paDAvI levA khAtara paNa temane khatama karI nAkhe, ema mAnI zakAya; paNa mArA kAkA mane je je vAto kahetA, temAM AvAM jokhame sAme rAkhavAnI sAvacetInI vAta paNa Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 DembI eNnDa sana kahetA; eTale te evI bhUla karI beThA heya, ema paNa mAnI zakAtuM nathI." nathI "rAma pa yakti * pachI tamane ja vakhate to pachI dIkarA vaoNlara, e bAbata aMge tuM zuM dhAravA mAge che?" "paNa kepTana kaTala, tamane khAtarI che ke, temaNe tamane eka paNa kAgaLa kadI lakhyo nathI ?" lakhyo hoya dIkarA, to te kyAM che? mArI pAse to nathI ja !" "ema paNa banyuM hoya ke, temaNe TapAlamAM patro nAkhavAne badale kAI khAnagI vyakti mAraphate e patra hAthe hAtha ApavA mekalyA hoya, ane te mANasa pachI tamane pahoMcADavAnuM bhUlI gayo heya. paNa e sivAya je bIjo vikalpa che - te gujarI gayAne - te to huM kaI rIte mAnavAnI nA pADuM chuM. kAraNa ke e vakhate paNa temanA samAcAra tamane maLe evI vyavasthA temaNe karI ja hoya." zAbAza dIkarA vela, tArI vAta evI sIdhI che ane spaSTa che ke, huM paNa have ema ja mAnavA taiyAra chuM ke, mAre mitra buTTo sela jarUra jIvato ja che." " ane have kepTana kaTala, huM chevaTanA eTaluM ja umeravA mAguM chuM ke, mArA kAkA ne jIvatA ja hoya, to temanI badhI milakatane kabaje haju temanA sAcAmAM sAcA mitra ane duniyAnA bhalAmAM bhalA mANasanA hAthamAM ja raheze - ane te mANasanuM nAma kaTala na hoya, to tene nAma ja nathI, ema mAnI leje. have ApaNe misa DebbI aMge DuMka vicArI laIe. pahelAM to huM ema vicArato hato ke, ApaNe temanAM sagAMvahAlAne temanI bhALa ApI devI, jethI teo emane laI javAM hoya to laI jAya; paNa gaI kAle emaNe emanA bApa viSe je vAta karI, te pachI sthApe e rItano vicAra karavAno raheto ja nathI." hAlamAM ja ema mAnI Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 389 mi. dUsanI phariyAda "hura, huro, dIkarA vaeNlara, hurar !" "emane uchera je rItano thayo che te jotAM, ApaNuthI temane duniyAmAM ekalAM te mUkI rakhAya ja nahi. tema chatAM ApaNe tyAM paNa temane ekalAM rAkhI zakAya nahi." hA dIkarA, tAre have ahIM ja rahevuM joIe, ane temane sobata ApavI joIe." "azakaya ! kepTana kaTala, evuM to ApaNAthI thaI zake ja nahi. temanI asahAya sthitimAM ApaNuM upara vizvAsa mUkIne te ApaNe tyAM Ave, ane ApaNe temane temanA samAjamAM pAchA pharavAno rasto sadaMtara baMdha karI daIe, e to kadI banI zake ja nahi. temano premI banavAne vicAra paNa kare, e mAre mATe moTo aparAdha gaNAya; uparAMta te te mane pitAno bhAI ja gaNe che. te pachI mAre i jIte temanI badhI jAtanI sahIsalAmatIno vicAra karavo joIe." je ke, dIkarA, mane mArI rIte bahu nirAzA thAya che, chatAM je te kahyuM, temAM vajUda to che ja, eTale huM paNa tArI samAMtara ja mAruM jahAja haMkAravA taiyAra chuM." to pachI kepTana kaTala, pahela prathama to ApaNe misa DesbI ahIM rahe tyAM sudhI temanI sAthe ja rahI zake evuM koI mANasa takALa zodhI kADhavuM joIe. temanAM kaI sagAMsAgavAM upara to vizvAsa mUkI zakAya nahi. misa DesbI paNa mAne che ke, te badhAM temanA pitAthI dabAyelAM ja che; paNa temanI tahenAtabAnu susAnanuM zuM thayuM?" susAna ? huM paNa mAnato hato ke, nAnakaDAM bAnu AvyAM tyAre te sAthe ja haze. paNa tene te nokarI choDIne haMkArI gaye ghaNo vakhata thayo." Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 390 DebI eNnDa sana to pachI tame e kyAM gaI che e vAta misa DebIne ja pUchI juo. ApaNe game tema karIne tene laI AvIzuM. atyAre to tame ja misa DeAmbInA pAlaka-saMrakSaka-mitra badhuM cho; eTale tame ja upara jAo; nIcenuM badhuM huM paravArI laIza." susAnane belAvavAnI vAta sAMbhaLI pharansa ghaNuM rAjI thaI paraMtu te tenA bhAIne tyAM Isekasa tarapha gaI che, e sivAya bIjuM kazuM te jANatI na hatI. paNa pachI tene ekadama yAda AvyuM ke, teNe susAnane kAcagADImAM besADatA sudhI sAthe rahevAnuM misUrsane jaNAvyuM hatuM, eTale te kadAca susAna jyAM gaI che e gAmanuM nAma jANatA haze. kepTana kaTale nIce AvI oNlTarane susAnanuM ThekANuM jANavA mi. TUTsanuM nAma dIdhuM; tathA temanI oLakhANa ApatAM jaNAvyuM ke, te eka tavaMgara bhale juvAniya che - brAITanamAM paoNla ane pharansa hatAM tyArane temanA oLakhANavALe che; ane misa DombIne pAgalanI peThe cAhe che. uparAMta, veTare e mi. Tursa mAraphate ja kepTana kaTalane broglInI dukAne AvavAno saMdezo pahoMcADyo hato, e paNa tene yAda devarAvyuM. mikyAM rahetA hatA e kaI jANatuM nahotuM. paNa e avAranavAra ahIM AvatA hoI, game tyAre AvI pahoMcaze ja, ema kepTana kaTala veTarane kahetA hatA, tevAmAM ja mitra Trasa pote aMdara AvIne bolyA - "kepTana jilsa, huM pAgala thaI javAnI aNuM upara AvI gayo chuM." paNa pachI oNlTarane tyAM ubhele jaI mi. Trase kepTana kaTalanI nI mulAkAta mAgI. Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. TrUTsanI phariyAda 391 ' are bhAI, ame hamaNAM tamArI ja vAta karatA hatA, ane tamane jaladI maLavA ja IcchatA hatA. << vAha, mane zodhatA hatA ? zA hetusara ?" jue bhAI, A vaeNla'ra sAla jilsane bhatrIjo che, jete dariyAmAM DUbI gayeleA ame sau mAnatA hatA. "" << "" << 66 paNa mi. TrUTsa e sAMbhaLI kaeNpTanane kaeNlara pakaDI dukAna tarapha bAjue kheMcI gayA ane temanA kAnamAM gusapusa karI pUchavA lAgyA, te! A ja e pArTI che, jene viSe tame ema kahetA hatA ke, misa DemnI ane e be jaNa ekabIjA mATe ja sarjAyAM che?" kharI vAta; H valata huM ema mAnate ja hateA, vaLI." " ane ve? have nathI mAnatA ? chatAM e mArA dhikkArapAtra harIpha kahevAya. paNa huM eveA kharAba mANasa nathI. ene huM zA mATe dhikkAruM? jo mArA sneha niHsvArtha hAya, te! mAre te hamaNAM ja sAbita karI batAvavuM joI e. - ema kahI mi. phrUTsa tarata volTara taraph doDayA, ane tene hAtha hAthamAM laI kheAlyA, " are, tame dariyAmAM paDayA haze tyAre tamane khUba TADha vAtI haze, hei? tame jo mane tamArA paricita - mitra gaNaze| te huM bahu AbhArI thaIza. tamArA paricayane AjatA zubha divasa vAraMvAra Ave ! AbhAra ! kaMI ciMtA nahIM. " "" C/ (6 huM paNu tamAre AbhArI chuM; tamane maLIne huM ghaNe rAjI yeA che. "> mi. TraTsa have melyA, " kaeNpTana jilsa, ane leTenaMTavATarsa, huM atyAre je vAta kahevA doDI AvyeA chuM, te have kahevAnI mane paravAnagI Apaze. mi. DAmbInA dharamAM bhAre utpAtA macI gayA che, ane misa DeAmbI emanA pitAnuM ghara cheADI kayAMka cAlyAM gayAM che. emanA pitAne te! jaMgalI jAnavara ane ArasapahANanA pathare ja kahevA jevA che. mAre! e taddana hadika abhiprAya che, sAheba, Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 392 DI enDa sana paNa misa DesbInuM zuM thayuM haze. e vicAra ne ciMtAmAM mArI UMgha UDI gaI che." tamane A khabara kyAMthI maLyA !" vaoNTare pUchayuM. "vAha, lephaTanaTa veTarsa, tamArA praznane huM sIdhe ja - pramANika javAba ApI devA mAguM chuM. juo, huM misa DombIne lagatI badhI bAbatamAM bahu UMDo rasa dharAvuM chuM - taddana svArthI rasa che, alabatta. ane te kAraNe huM IcchuM chuM ke, mArA jIvanano aMta lAvI dauM to badhA pakSane bhAre nirAMta thAya - paNa e rasane kAraNe huM mi. DombInA eka nokarane - Tolinsanane avAranavAra kaMIka paisAbaisA Apato rahIne hAthamAM rAkhuM chuM. teNe mane kAle rAte badhA banAvanI vigata kahI saMbhaLAvI. tyArathI mAMDIne AkhI rAta citAmAM ne ciMtAmAM zekAto huM savAra thatAM ja kepTana jinsane maLavA doDI Avyo chuM, kAraNa ke, temaNe mane potAno paricita gaNavAnuM bahumAna ApyuM che." to mitra Trasa tamane eTaluM AzvAsana ane eTalI khAtarI ApavA cAhuM chuM ke, misa DesbI taddana sahIsalAmata che ane bhalAM * caMgA che." ekadama mi. sUTsa khurazI uparathI UbhA thaI gayA ane volTarano hAtha pakaDI khUba halAvI bolI UThyA, "AhA, temanI sahIsalAmatInI vAta sAMbhaLI mane have eTalI badhI nirAMta thaI che ke, have tame sAthe sAthe ema paNa kahe ke, misa DombI bIjA koI sAthe paraNuM paNa gayAM che, toya huM hasato ja rahIza. alabatta, pachIthI huM zuM karuM e atyAre kahI zakato nathI." paNa tamArA jevA khullA dilavALA mANasane to e jANIne haju vizeSa AnaMda thaze ke, tame misa DombInI eka agatyanI sevA hAla turata ja bajAvI zake tema che." ema kahI voTare mi. sUTsane upara laI javAnuM kepTana kaTalane sUcavyuM. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. sanI phariyAda 393 mitra Tursa upara jaI phaoNransane najaronajara joI ke tarata ja te enI pAse doDI jaI tene hAtha pakaDI, ghUMTaNiye paDI, tenA upara vAraMvAra cuMbana karavA lAgyA. Dijinisa potAnI mAlikaNane A mANasa zuM karI rahyo che te na samajAvAthI temanI AsapAsa lethiyuM bharavA yo ya sthaLa zodhato ghUrakato karavA lAgyo. pharase tarata "Dine Toko, ane mitra TrasTane jaNAvyuM, "vahAlA misUTsa, tamane maLIne kharekhara huM bahu rAjI thaI chuM." "AbhAra, huM ghaNo sArI sthitimAM che, ane tamAruM AkhuM kuTuMba bhaluM caMguM haze, ema huM mAnuM chuM." mi. Trasa vagara vicAryuM gokhelAM vAkya belI beThA. phaoNransanI sAme Ubhane temanAthI svasthapaNe kazuM belAya tema ja nahotuM. kepTana jisa ane lephaTanaTa velTarse mane kahyuM ke, huM tamArI kaMIka sevA bajAvI zakuM tema chuM. to brAITanamAM meM tamane je kaMI khoTuM lagADayuM hatuM, te dhoI kADhavA atyAre mArAthI je kaMI thaI zake tema haze, te jarUra karIza, enI khAtarI rAkhaze. e vAta tame jhaTapaTa bhUlI jAo evuM huM keTaluM badhuM IchayA karuM chuM !" "mi. Trasa maherabAnI karIne ApaNuM paricayanA ItihAsamAMthI kazuM ja bhUlI javAnuM mane na kahezo. AkhA paricaya daramyAna tame bahu ja sadgahasthanI rIte, bahu ja saMmAnanI rIte mArI sAthe varyA che." misa DAbI, tame mane A rIte saMmAno cho, e tamArI bhalamanasAI che, ane tethI ja huM tamane devadUta jevAM mAnuM chuM. hajAra hajAra dhanyavAda. paNa e vAtanI kaI ciMtA nahIM." ame tamArI madada e bAbatamAM mAgavA IcchIe chIe ke, susAna gaI tyAre tenA gAma tarapha jatI kacagADImAM besADavA tame mArI vinaMtIthI tene laI gayA hatA. to te kayA gAme gaI che, e Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 DAbI enDa sana tamane yAda che? mAre atyAre tenI sabatanI bahu jarUra che, ane tene ahIM teDI maMgAvavI che." misa DAbI, te kayA gAme javAnI hatI, e nAma meM sAMbhaLyuM hatuM kharuM, paNa e bAbatanI ciMtA na karaze. te game tyAM gaI haze, tyAMthI tene ahIM laI AvavAnuM mAruM ane mArA beDIgArDa cikananuM kAma. tamArA upara AvI paDelA kamanasIbathI huM bahu bahu duHkhI thaI gayo chuM; paNa tame mArA upara kepTana jilsa jeTalo ja bharoso rAkhI zake che. mArAmAM ghaNuM ghaNuM apUrNatAo che - e huM jANuM chuM - paNa enI kazI citA nahi. tame mArA upara bharoso rAkhaje, eTalI ja mArI vinaMtI che, misa DeAmbI." * mitra Tasa pachI nIce AvyA. temaNe kepTana kaTalane khAnagImAM kahyuM, "kepTana jinsa, haju lephaTanaTa veTarsa tarapha pUrepUrI mitratAnI lAgaNI dharAvI zakato nathI, eTale temanI sAthe sIdho saMparka rAkhavA mAgato nathI. paraMtu tamane huM kahI dauM ke, mArI pAse ghaNuM paisA che; ane tamane lokone kaMIka Arthika madada huM karI zakuM te mane ghaNo AnaMda thaze. eTaluM to zuM, e badhI milakata tame loko potAnA kabajAmAM ja laI leze, to huM mArI kabaramAM zAMtithI praveza karI zakIza." ATaluM kahI, kazA javAbanI AzA rAkhyA vinA mitra rUTsa utAvaLe tyAMthI ravAnA thaI gayA. mi. Tursa pachIne divase na AvyA. te pachIne divase paNa. are, keTalAya divasa sudhI na AvyA. daramyAna pharansa pAMjarAmAM sahIsalAmata rahetA paMkhInI jema salemana jillanA makAnamAM uparane mALa rahI. alabatta, tenA manamAM ghaNuM ghaNuM vicAra AvyA karatA ane te ghaNuM ghaNuM citAomAM paDI gaI hatI. te badhAnI asara Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. sanI phariyAda tenI nAjuka tabiyata upara thayA vinA na rahI. paraMtu bIjI badhI ciMtAomAM vaoNlTara viSenI tenI ciMtA bahu moTI hatI. pharansa jotI hatI ke, vaoNTarane enI yatkiMcita sevA bajAvavAmAM game teTalo rasa hoya, tathA tenA svabhAva mujaba te game teTalo utsAha ke umaMga batAvato hoya, te paNa te potAne saMparka TALyA ja karato. AkhA divasa daramyAna te bhAge tenA kamarA pAse Avato. te pote tene belAvatI tyAre te harakhabharyo pahelAnI jema ja tenI pAse doDI Avato; paNa tenI rItabhAta taddana saMkecabharI rahetI, ane kAma pUruM thatAM te tarata ja cAlyo jato. vagara belAvyuM to te kadI tenI pAse Avato na hato. sAMja paDatAM badhAM bhegAM besatAM tyAre AnaMdathI khUba vAto cAlatI. chatAM aNadhAryo bolAyelo ekAda zabda, najara ke ekAda nAnoze prasaMga pharansane puravAra karI ApatAM ke. baMne vacce koI vicitra khAI UbhI thaI che, je eLaMgI zakAya evI nathI. alabatta, phaoNransa eTaluM joI- samajI zakatI hatI ke, voTara e viccheda chupAvavA mATe pUrI kALajI rAkhatA, ane ema karavA jatAM kadAca pArAvAra vedanA ekalo ekale sahana karate. phaleransa e paNa jatI ke, tenA parama hitecchu mitra kepTana kaTalanI jANamAM paNa e vAta AvelI che, ane tethI te bhalo mANasa paNa ciMtAmAM paDela che. pharansa have nakkI karI lIdhuM ke, A paristhitino aMta lAvavo ja joIe; tathA A viccheda Ubho thavAnuM zuM kAraNa che, te jANI levuM joIe, A jagatamAM bAkI rahelAM potAnAM vahAlAM je be jaNa, te Ama potAnA manamAM duHkhI thayA kare, e vastu eka ghaDI paNa calAvI levI na joIe. ravivAranI bapora hatI; ane kepTana kaTala phaleransanI pAse besI cazmAM caDAvI kaMIka vAMcatA hatA. phaoNranse temane pUchayuM, "vailTira kayAM che ?" Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana te nIce haze, mArAM dIkarI." mAre temanI sAthe kaMIka vAta karavI che," ema kahI phaleransa nIce javA UbhI thaI nA, nA, mArAM nAnakaDAM bAnu, huM tene upara ja mokaluM chuM." ema kahI kepTana kaTala potAnA thathA sAthe nIce cAlyA gayA, ane volTara upara Avyo. kepTana kaTale mane kahyuM ke, misa DombI," ATaluM voTara kamarAmAM pesatAM bolyo kharo, paNa pharansanA meM sAmuM jotAM taratA ja thAbhI gaye. "tame Aje bImAra paDI gayAM ho ema lAge che, ne raDyAM ho tevAM paNa dekhAo che." vaTara e zabdo eTalI lAgaNIpUrvaka belyo hato ke, phaleransathI AMsuno dhodha khA khALI zakAya nahi. vaikaTara, Aje mane sAruM nathI; huM raDyA ja karuM chuM, ane mAre tamArI sAthe kaMIka vAta karavI che." vaTara tarata ja ciMtAmAM paDI jaI, dhrujate hoThe tenI sAme besI gayo. "oNTara, je rAte mane khabara paDI ke, tame bacI gayA che, te rAte mane kevA kevA vicAra AvyA hatA ane mane evI AzA baMdhAI hatI--" voTara pitAne pUjato hAtha Tebala upara laMbAvI tenI sAme jevA lAgyo. - tame mane jyAre kahyuM ke, huM badalAI gaI chuM - tyAre mane navAI lAgI hatI. paNa have huM samajI zakuM chuM ke, huM kharekhara badalAI gaI chuM." voTarane pharansa have bacapaNamAM joI hatI tevI ja dekhAI- vizvAsu nirdoSa bALakI. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi dvasanI phariyAda 37 "tame jyAre dariyAnA pravAse cAlyA gayA, tyAre huM chevaTanA tamane maLI hatI, e vAta yAda che ?" - Tare tarata pitAnI chAtI tarapha hAtha besI aMdarathI eka nAnakaDI parsa bahAra kADhI. "Ane harahaMmeza mATe gaLe bAMdhI rAkhI che. huM DUbI gayo heta te paNa te mArI sAthe ja samudrane taLiye AvI hota." ane mArI jUnI prIta yAda rAkhI haju paNa tene dhAraNa karI rAkhaze, evI huM AzA rAkhuM chuM." marI jaIza tyAM sudhI !" phaleransa oNlTaranA hAtha upara potAno hAtha saMkoca vinA svAbhAvika rIte mUkyo. mArAmAM thayelA pheraphArane vicAra te sAMje ApaNe vAta karatAM beThAM hatAM tyAre mArA manamAM paNa sAthe ja Avyo hato. e vAta tamArA dhyAnamAM AvI hatI chatAM, tamArA hRdayanI udAratAthI tame e chupAvyuM hatuM; paNa have tame ema nahi karI zako. bhale ne tame udAratApUrvaka ema karavAne pahelAMnI peThe vicAra karyA karo. tame haju e prayatna kare to cho ja; ane te badala huM tamAre AbhAra paNa mAnuM chuM. paraMtu tame saphaLa nahi thaI zake. tamArI upara paradeza javAne lIdhe, tathA te pachI tamArA vahAlA kAkAnA adazya thavAne lIdhe je badhAM duHkhakaSTa AvI paDyAM che, tenuM ajANamAM paNa nimitta huM chuM. ApaNe have bhAI ane bahena tarIke rahI nahi zakIe. paNa vahAlA oNlTara, huM A badhuM kahuM chuM, te phariyAdarUpe nathI kahetI. mane mAtra eTalI ja AzA che ke, A lAgaNuM have gupta nathI rahI, e jANyA pachI tame mAre vize bahu saMkoca na rAkhaze; tamArI jAta sAthe nAhaka yuddha ne caDaze." Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DemI eNnDa sana volTara A badhuM kahetI phalaeNAransa tarapha Azcaryacakita thaIne nihALI rahyo hatA. teNe have ene hAtha AjIjInA bhAvathI peAtAnA baMne hAthamAM pakaDI lIdheA ane kahyuM 398 (( * misa DeAmbI, tamArA pratye mAre zA bhAvathI vartavuM joIe ane mArA kayeA bhAva tamane samarpita karavA joIe. e bAbata mArI jAta sAthe saMgharSamAM AvI meM khUba khUba sahana karyuM che, e sAcI vAta che. paNa khAtarI rAkhajo ke, mAruM game te thAya, chatAM huM tamane mArA jIvanamAM pavitra tathA saMmAnanIya sthAna ja ApavAne huM ane te vastu huM maratA lagI bhUlavAneA nathI. ' - " paNa vaoNlTara, tamArI bavI lAgaNIenuM balidAna ApIne tame mane kaye| bhAva arpaNa karavA cAheA che?" " saMmAna ane AdaraneA; mane tamArA sAcA bhAI hAvAnA adhikAra nathI, ane teve| huM dAveA paNa karI zakateA nathI. tame jo sukhI heAta, tathA tamArAM premALa ane prarAMsaka mitrAthI vIMTaLAyelAM tamArA samucita ucca sthAne virAjatAM hAta, te te! tame mane pAchalI yAdane kAraNe 'bhAI' kahIne belAbyA hAta, tenI sAthe ja huM mAre dUrane nIcene sthAnethI paNa tamArA e saMkhedhananeA javAba Apata; paNa ahIM ane have ! "" ' HH t mApha karajo, volTara, meM tamane khUba anyAya karyAM che. mArI pAse kAI salAhakAra hatuM nahi, ane huM cheka ja ekalI hatI. kleransa !" have vAlTara AvezamAM AvI jaIne ja melavA lAgyA, " gheADI kSaNa pahelAM huM atyAre je kahevA mAguM chuM te mAre mee na lAvI zakayo hota; paNa mAre kahI devuM joIe ke, jo huM samRddha hAta, athavA bhaviSyamAM paNa eka divasa tamane tamArA samAna sthaLe paheoMcADI zakavAnAM mArI pAse sAdhana ke AzA heAta, te te huM tamane chaDecoka kaheta ke, atyAranI tamArI asahAya sthitimAM tamArA saMrakSaka tathA saMbhALanAra banavA mATe tame eka ja nAmathI mane "" Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi dvaTsanI phariyAda 39 saMbodhI zako, - bhale bIjA koI kAraNe huM te nAmane lAyaka na houM, paNa tamArA pratye mArA aMtaramAM je prema ane Adara UbharAya che - mAruM AkhuM hRdaya tamAruM ja che te kAraNe !" "valTara, vaoNlTara ! tame bahu ja garIba cho zuM?" "huM to atyAre rakhaDato mANasa chuM; huM samudra pAra musApharIe karyA karIne nirvAha calAvuM chuM." to tame pharIthI pAchA jaladI musApharIe cAlyA javAnA che, zuM ?" "bahu ja jaladI." veTara, to tame paNa sAMbhaLI lo ! bIje kazo saMkeca rAkhyA vinA je tame mane tamArI patnI banAvazo, to huM tamane khUba premathI cAhIza; tathA mane tamArI sAthe ja AvavA dezo to jarAya bItyA vinA duniyAne cheDe tamArI sAthe AvIza. tamAre mATe mAre kazAne tyAga karavAno nathI, huM to mAtra tamane AkhI jiMdagI cAhavA ja IcchuM ; ane mArI maratI veLAe paNa je mane bhAna rahyuM haze, to tamAruM nAma ja yAda karIne Izvara pAsethI tenA upara AzIrvAda mAgIza." pharansa ane volTara jyAre kepTana kaTala pAse AvyAM, tyAre kepTana kaTala belI UThaDyA, "mArAM vahAlAM dIkarI, tame volTara sAthe bahu lAMbI vAto karI, kaMI !" phaoNransa kaeNpTananA koTanuM moTuM baTana hAthamAM pADIne kahyuM, "vahAlA kepTana, je tame paravAnagI Apo, to mAre eka vAta tamane kahevI che." "zI vAta karavI che, mArAM vahAlAM bAnu? vAta ja karaze ne ?" Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DeDI enDa sana "hA ! " "velara sAthe paraNavAnuM, tu ja ne ?" kepTana kaTala pitAne Topo havAmAM UMce uchALatA bolI UThayA. hA !" pharansa ekI sAthe raDatI ane hasatI belI UThI. 50 mi. DabbI ane duniyA A divaso daramyAna pelo abhimAnI mANasa zuM karato hato? te kadI pitAnI dIkarI viSe vicAra karato hato? ke te kyAM gaIenI jarAya paravA karato hato? ke pachI te ema ja mAnato hato ke, te to ghera pAchI AvI ja haze ane e gharamAM tenI jUnI rIte jIvana gALatI haze ? kaI e praznonA javAba ApI na zake. joke, teNe te divasathI kadI phalaeNransanuM nAma mee ApyuM na hatuM, ane tenA gharanAM mANaso e nAma tenI sAme devAnI hiMmata paNa karI zakatAM na hatAM. te mANasanI bahena tene A viSe kaMIke pUchavAnI hiMmata karI zake, paNa ene to teNe belatI ekadama cUpa ja karI dIdhI hatI. vAta ema banI hatI ke, pharansa je divase vidAya thaI te divase ja mi. DAbInA kamarAmAM pesatAM pesatAM ja temanI bahena belI hatI,-"vahAlA pala, tamArI patnI --e UkhaDela rakhaDela bAI ! jenAM abhimAna ane tumAkhIne saMtoSavA tame tamArAM sagAMne paNa bhoga Apyo hato, teNe ke badale Apyo ?" Ama kahIne te bhAIne gaLe ja vaLagI paDI. paNa bhAIe tarata akkaDa hAthe khaseDIne tene khurazI tarapha dhakelI mUkI. tAro AbhAra mAnuM chuM, luIjhA, mArA pratye A sneha batAvavA badala; paNa mArI IcchA che ke, ApaNe vAtacIta te sivAyanA Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. DebI ane duniyA bIjA koI viSaya paratve ja cAlavI joIe. jyAre huM pote mArA nasIbane raDavA besuM ke mane sahAnubhUtinI jarUra hoya, tyAre tAre jeTalI dAkhavavI hoya teTalI dAkhavaje." vahAlA pala, tamArAmAM rahelA mahAna jussAne jANuM chuM; eTale AvA du:khabharyA ane tucchakAravA lAyaka viSaya upara kaMI ja nahi beluM. paNa pelI kamanasIba joransanI vAta vaLI zI che, te to kaho - bhale mane AghAta lAge ke duHkha thAya evuM kaMIka sAMbhaLavA maLavAnuM hoya topaNu-" luIjhA, cUpa rahe! eka paNa zabda e aMge tAre belavAne nathI." misisa cika have rUmAla AMkhe upara dAbI, DombI kuLamAM pAkelAM gera-DombIo upara lyAnata varasAvavA lAgyAM. joke, phaoNransa eDithanA gunAmAM sAmela hatI, ke te tenI pAchaLa pAchaLa cAlI gaI hatI, ke teNe kazuMya karyuM hatuM, ke kazuMya nahotuM karyuM, - e kazAnI tene jANakArI na hatI. paNa eka vAta nakkI hatI : mi. DombIne lAgatuM na hatuM ke phaoNransa paNa haMmezane mATe cAlI gaI che-- ke kadI pAchI nahi Ave. sAtame AsamAne caDelA tenA ghamaMDamAM haMmezAM te ene AjJAMkita tathA namra rahelI joto Avyo hato, ane potAnI sarvoparitAne phaloransa taraphathI kaze paDakAra maLe, ema te mAnato ja na hato. alabatta, eDithanA bhAgI javAthI tenA svAbhimAnanI imArata dhaNadhaNuM UThI hatI;- jeke, cheka dhULabhegI nahotI thaI. paraMtu te tarapha anubhavato hato ke, bahAranI duniyA atyAre tenI A nAmazI ane hINapatanI ja vAta karavAno dhaMdho laIne beThI che. te e duniyA AgaLa pitAnA aMtaramAM pitAne lAgelI kharI nAmozInI vAta potAnI akkaDatA ane bAhya khumArIthI chupAvavA mAgato hato, paraMtu tenAM De-26 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 DI enDa sana UMDAM UtarI gayelAM gAla ane AMkhe, tathA ciMtAmAM DUbI gayeluM tenuM vyaktitva bIjI ja vAta jAhera karatAM hatAM. ane duniyA ! bahAranI duniyA tene vize zuM vicAre che, tene viSe zuM kahe che, e ciMtA tenA manamAMthI nIkaLatI ja nathI. te jyAM jyAM jAya tyAM tyAM e duniyA tenI sAme mejUda hoya che; ane navAInI vAta to e ke, jyAM te na hoya, tyAM paNa e duniyA beThI beThI enI ja vAto karyA kare che ! juo ne, eDithano pitrAI phiniksa A samAcAra sAMbhaLI, dUrathI enI sAthe e vAta upADavA ja doDI Avyo che, ane mejara oNgasTaka paNa tenI sAthe e ja hetuthI AvyA che. mi. DAbI gauravapUrvaka svasthatAnA dekhADa sAthe temane AvakAre che; ane jANe kazuM banyuM na hoya ema kahe che, "vasaMtamAM paNa A vakhate TADha jarA vadhAre che, nahi !" mejara oNgasTaka tarata ja bolI UThe che, "mApha karajo maherabAna, paNa josapha baeNgasToka AvI upara uparanI banAvaTa karavAnuM jANato nathI -- juo DobI, tamAre tamArA mitrone dUra ja rAkhavA hoya, to sIdhuM ja kahI de, eTale ame AvyA tevA ahIMthI vidAya thaI jaIe. paNa buddo je. bI. je Avyo ja che, to muddAsaranI ja vAta karaze-AvI havA phavA ke ThaMDI baMDInI nahi." mi. DabbI DokuM halAvI mejaranI vAta svIkArI le che. to DombI, huM duniyAdArIne mANasa chuM, ane ApaNuM mitra A phiniksa paNa duniyAdArInA mANasa che. ane DAbI, tame to che ja. ane Ama duniyAdArInA traNa mANaso ekaThA thAya, ane arasaparasa pUrepUrA mitra hoya - " taddana mitro, mane khAtarI che; parama mitro, vaLI." pitrAI phinikasa belI UThe che. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi DombI ane duniyA 403 ane pUrepUrA mitra heAya, te! pachI buDhDhA-jaoNyene eve abhiprAya che ke, te traNa jaNa je vicAre ane nakkI kare, temAM AkhI duniyAne paNa te bAbata viSene mata bahu sahelAIthI maLI gaye kahevAya. - " kharI vAta che; tadna khAtarInI vAta che; vastutAe ja te svataHsiddha vAta che. eTale ja, te mArI suMdara patrANu, jenAmAM puruSane sukhI banAvavA mATenI dareka lAyakAta vipula pramANamAM hatI, te duniyAdArInI samaja cheka ja khAI kheDI ane AvuM asAdhAraNa pagaluM bharI beDI, tethI mane thayeluM du:kha ane lAgelI navAI mAre mAMethI mArA mitra DeAmmIne saMbhaLAvavA huM deDI Avye chuM. ' "" HH " tA have DAmbI " mejara kheMgasTaoNka peAtAne kahevAnuM pUruM karavA bhAre jussAthI AgaLa khelavA jAya che. pii aa << paNa pitrAI phiniksa temane tarata AgaLa khelatA reAkIne kahe mApha karajo, paNa mane bIjI eka vAta TUMkamAM kahI levA do, ane mane thayelA kAramA duHkhamAM vadhArA kare evA bIjo muddo pAchA bhavyeA heya te te e che ke, mArI suMdara pitrANa peAtAnA patinA karatAM cheka nIcalI kakSAnA mAnavI sAthe sapheda dAMtavALA mAnavI sAthe ~~~ cAlI gaI che. AkhI duniyAne tethI bhAre navAI lAgI che, ane AdhAta lAgyA che. paNa mAruM mAnavuM e che ke, mArI suMdara ane sughaDa pitrAne, pUrI tapAsa vinA tathA tene AmAM keTale doSa che- hissA che tenI khAtarI karyA vinA deSita na TharAvavI, evI vinaMtI karavAnuM mArA taraphathI tathA mArA kuTuMba taraphathI mane game teTaluM mana thAya, chatAM huM ame sau taraphathI tamane khAtarI ApavA mAguM chuM ke, e aMge bhaviSyamAM mi DAmbI je kaMI mAnavaMta kAravAI zarU karavA cAhe, temAM jarA paNa vacce na AvavAna tathA temAM sahamata thavAnI amArI saunI icchA che. tathA mane khAtarI mejara, - -- Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 DI enDa sana che ke, ApaNuM mitra kembI A khedabharyA prasaMga aMge mArAM A maMtavyanI yathAyogya kadara karaze." mi. DabbI e vAtanA javAbamAM paNa hakArasUcaka saMjJA kare che. to DepzI, ApaNuM mitra phiniksanI je vakatRtvazakti che, tene buddho-jo kadI pahoMcI zake ema nathI; chatAM te pitAnI nakkara bhASAmAM eTaluM to kahI devA mAge che ke, duniyA A bAbata aMge kaMIka nakakara abhiprAyo dharAve che ane tene saMtoSa Apavo joIe." "huM jANuM chuM." hAsto, tame na jANe, e banI zake ja nahi. chatAM beMgasTakavaMzamAM badhuM moDhAmoDha belI batAvavAnI Teva che, eTale huM kahI dauM chuM ke, ghA mAnasane sIdhe te karavo ja joIe - ane e bAbatamAM tamArA mitra tarIke bahumAna dhAraNa karanAra buDhDho je. bI. tamArI paDakhe UbhavA taiyAra che." mejara, huM tamArI A ophara mATe AbhArI chuM. ane jyAre e vakhata Avaze, tyAre huM jarUra tamArI madada mAgIza." "paNa e badamAza kyAM che, enI bhALa maLI che kharI ?" nA, haju nathI maLI." "paNa e meLavavA tarapha kazI pragati thaI che kharI ?" "mejara, atyAre mane vizeSa vigata na pUchaze. paNa hamaNAM ja tenI bhALa maLavA aMge kazIka zakyatA dekhAya che kharI. paraMtu e zakyatA evI asAdhAraNa jagAethI UbhI thaI che ke, tyAMthI maLelA samAcAra sAcA nIvaDe ke na paNa nIvaDe; eTale e aMgeno mAre khulAso ahIM ja pUro thAya che, ema gaNI leje." paNa eTalI zakyatA paNa UbhI thaI che, e jANuM mane khUba AnaMda thayo che; ane buTTo-je.bI. tamane e badala abhinaMdana Ape che." Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 405 gupta bAtamI alabatta, pitrAI phinikase paNa evA abhinaMdana ApavAmAM jarAya pAchI pAnI karI nahi, e kahevAnI jarUra nathI. ane khare ja AkhI "duniyAnI paNa A ja hAlata hatI. pelAM baMne nAsIne kyAM gayAM che, tathA mi. DeAmbI e baMnene kevI rIte zI sajA karavA mAge che, e jANavA sau taLe upara thaI gayAM hatAM. mAtra misa Tasa, nokaraDInI baneTa mAthA upara bAMdhI, chAnImAnI miDebIne ghera AvI, misisa pipacinane maLI, mitra DebInI pitAnI zI hAlata che te pUchI jatI. ane vAraMvAra pUchI jatI. misa Teksa bacapaNamAM misisa pipacinanI saMsthAmAM bhaNI hatI -e vAta vAcakane yAda haze ja. 51 gupta bAtamI 1 masisa brAunanA ghelakAmAM temanI putrI elisanA AvyA pachI thoDA ghaNA sughaDa pheraphAra avazya thayA hatA, chatAM gharanI kaMgAliyata evI ne evI ja hatI. mejara oNgasTaka ane pitrAI phinisa mi. DombIne AvIne maLI gayA te pachI thoDA divasa bAdanI vAta che. misisa brAuna tathA eNlisa baMne pitAnA ghelakAmAM beThAM beThAM mi. DobInA AvavAnI rAha joI rahyAM hatAM. mA, e nahi ja Ave, ema huM mAnuM chuM." "nA zuM Ave ? e divase zerImAM meM temane koTa pakaDIne UbhA rAkhyA tyAre zarUAtamAM to huM kAI deDakI houM ema mArI tarapha tataDIne jovA lAgyA. paNa pachI meM pelAM benAM nAma dIdhAM ane pUchayuM Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406 DI enDa sana ke, te bane kyAM che te tamAre jANavuM che ? - tenI sAthe ja emanuM moM ane emanuM vartana kevuM thaI gayuM, te tuM zuM jANe?" paNa eTalAmAM ja miDombInAM pagalAM bAraNuM pAse AvatAM saMbhaLAyAM. eNlise bAraNuM ughADayuM eTale mi. DobI aMdara AvI, AsapAsa najara karavA lAgyA. "tamArA jevA moTA mANasane paga mUkavA mATe bahu kaMgALa jagA che, e vAta meM tamane te divase kahI ja dIdhI hatI; paNa tamane ahIM AvyAthI kazuM nukasAna javAnuM nathI, enI khAtarI rAkhaje," buddIe kahyuM. ane A koNa che, vAru?" miDebIe elisa tarapha AMgaLI karIne pUchyuM. e mArI phUTaDI dIkarI che. paNa enI kazI ciMtA na karaze; e paNa vadhuM jANe che." keNa "e badhuM nathI jANatuM ? mi. DebInA moM upara aNagamAnI eka chAyA pasAra thaI gaI. temaNe kahyuM - "bAI AvI jagAe AvavA kabUla thavA jeTalo huM nabaLA manana banI gayo kahevAuM, e kharI vAta che; paraMtu te zerImAM mane Ubho rAkhI, je mAhitI ApavAnuM kahyuM hatuM, te mane ApI de, eTale basa. huM mArAM vipula sAdhanothI je mAhitI nathI meLavI zakato, te mAhitI tArI pAsethI maLI zakaze, evuM huM zA mATe mAnI beThe, e paNa mane samajAtuM nathI. paraMtu tuM je kevaLa mArI sAthe ramata ja ramavA IcchatI hoya, to sAvadhAna! mAro mijAja kevo che, ane huM tArI ceSTAne kevo javAba vALIza, e tane kahI batAvavAnI mAre jarUra nathI." are, are, abhimAnI, kaThera saTTuhastha ! jarA sAMsatA te thAo. badhuM tame tamAre kAne sAMbhaLI zakaze ane tamArI najare joI zakaze. paNa tamane je joItI mAhitI maLI maLI rahe, to Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gupta bAtamI 407 pachI, tame enA badalAmAM kAMI vaLatara ApavAmAM paNa pAchI pAnI nahi kare, evI AzA huM rAkhuM chuM." paisAthI nahi dhArelAM kAma sAdhI zakAya che, ane nahi kape lAM sAdhane AvI maLe che, e huM jANuM chuM; je mane khAtarIlAyaka mAhitI maLaze, to huM paisA cUkavavAmAM pAchI pAnI nahi karuM. paNa pahelAM mane e mAhitI kaho, ane te sAMbhaLyA pachI ja tenI kiMmata huM nakkI karIza." to tame paisA karatAM paNa sabaLI bIjI koI cIja hoI zake, ema nathI mAnatA kharuM ?" elisa vacce belI UThI. AvAM gharamAM tamArA jevAM kaMgALa leka AgaLa to paisA karatAM bIjI koI sabaLI cIja hoI zake, evI vAta paNa ka9pavA huM taiyAra nathI." miDombIe javAba Apyo. "paNa strIne gusso AvAM gharamAM paNa tamArA lokonA mahelo jeTalo ja prabaLa hoya che, e tame nahi jANatA ha ! keTalAMya varasathI mArA aMtaramAM eka bhAre gusso saMgharIne beThI chuM; ane navAInI vAta eTalI ja che ke, je mANasa para tamane gusso che, e mANasa upara ja mAro gusso paNa che. A badhuM huM eTalA mATe kahuM chuM ke, ApaNI vacce paisAnuM aMtara game teTaluM meTuM hoya, chatAM ApaNI lAgaNIo ane vRttio vacce jarAye aMtara nathI, e tame samajI zake. mArI aMgata vAta huM mArA aMtaramAM ja saMgharI rAkhavAnI chuM; paNa tene ane tamane huM ekaThA karI ApIza ja; jethI tamAre hAthe ne barAbara sajA thAya - je sajA huM mArI kaMgAliyatane kAraNe tene karI zake tema nathI. mArI mA joke lobhiyaNa che tathA daridra paNa che, eTale tamArI pAsethI paisAnA badalAnI apekSA rAkhaze ja - ane tamArAthI apAya to tene Apajo ja; paNa huM to tamane A mAhitI meLavI ApavAmAM je bhAga bhajavI rahI chuM, te te mAtra mArA te mANasa Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 DibI eNnDa sana pratyenA gussAne kAraNe ja bhajavI rahI chuM. AthI vadhAre huM kazuM tamane kahevA mAgatI nathI." mi. DombIe have DesIne potAnI mAhitI kahI devA utAvaLa karAvavA mAMDI. javAbamAM DosIe have khulAso karyo ke, "huM jenI pAsethI e mAhitI kaDhAvavAnI chuM, tene methI, bAjunA oraDAmAM chupAI rahIne tamAre jAte ja te sAMbhaLavAnI che." mi. DAbI bAjunA oraDAmAM najara karIne khAtarI karI lIdhI ke, aMdara kaMI jokhama che ke nahi; ane pachI bAraNuM AgaLa kAInAM pagalAM saMbhaLAtAM ane DosIe nizAnI karatAM, te jhaTapaTa e oraDAnA bAraNuM pAchaLa jaIne UbhA rahyA. DesI pilA AgaMtukanI sAme dhasI jaI tene gaLe jorathI vaLagI paDI. pele AvanAra kaMTALIne, gUMgaLAI marato hoya ema belI UDya - "are, are, tame keAI jaNane gUMgaLAvIne mArI nAkhyA vinA tamAro AdarasatkAra dAkhavI nathI zakatAM, misisa brAuna ? ane teya mArA hAthamAM pAMjaruM che, ane temAM eka paMkhI che, jene kazI AMca na AvavI joIe, ema hovA chatAM ? tame kyAM jANe che ke, tenAM pIMchAMne saheja kAInA hAtha lAgI jAya, to paNa tenA mAlika evA cAlAka che ke temane khabara paDayA vagara na rahe ?" "vAha, tyAre to tArA mAlikanuM pAMjaruM che kema ? paNa tArA mAlika have ahIM kyAM che, jethI te emanA paMkhIne zuM thayuM, te jANI zakavAnA hatA ? paNa beTA, tuM mane jaladI maLavA AvavAnuM kahI gayo hato ane keTalA badhA divase Avyo ? huM to tArI rAha joIne, tuM Ave tyAre tAre mATe pIvAnI vastu taiyAra rAkhIne beThI chuM." paNa DosImA, eka vAta to sAMbhaLe; A popaTane tamAre ghera ja thoDA divasa mATe rAkhavAnuM che. kAraNa ke enA mAlikanI Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gupta bAtamI 409 bIjI badhI vastuo vecI nAkhavAnI che te daramyAna A bicArAnI saMbhALa koNa rAkhe? aThavADiyA pachI jarUra tene laI jaIza." paNa alyA tArA mAlikanI badhI cIja vecI nAkhavAnI che, to pachI tuM enA popaTanA pAMjarAne zuM karavA sAcavI rAkhe che ? tane ethI zuM lAbha?" DosImA, badhI ja bAbato aMge meMe vAto na karI zakAya, samajyAM ?" "paNa dIkarA, tuM ja have nokarI-cAkarI vagarano thaI gayo hoIza, eTale mane ciMtA thAya ja ne?" "mArI kaMI ciMtA karavAnI jarUra nathI, DosImA; paNa e badhI vAta paDatI mUko ane bIjI vAta kADhe, eTale thayuM." "eTale ke, tArA khAvA-pIvAnA kharcanI - pagAranI jogavAI tArA mAlika karatA gayA che, kharuM ne?" kahyuM to kharuM ke, e badhI paMcAta paDatI mUkIne, DosImA !" le, tArI paMcAta huM na karuM to koNa kare, dIkarA? je A tAre mATe je pIvAnuM lAvI rAkhyuM che, te to pIvA mAMDa! " ema kahI DesIe tene eka pyAle taiyAra karI Apyo. e pIdhA pachI roba grAIDarano jIva kaMIka suMvALo thavA lAgyo. "te beTA, tArA mAlika tane sAthe ja kema letA na gayA ? jyAM gayA haze tyAM temane nokara to joIze ja ne ?" juo pAchAM ! e badhAnI tamAre zI paMcAta, DosImA ? e ne e vAta karyA karaze, to pachI mAre UThIne cAlatA thavuM paDaze, samajyAM ?" DosI e sAMbhaLatAM ja ekadama tenA tarapha lapakI ane enA gaLe eka hAtha vIMTALI, tene evA jorathI dabAvyuM ke, pelAnuM meM kALuM paDI gayuM. Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te pachInA hAlyAcAha taiyAra ane 410 DI enDa sana "A zuM karo cho DosImA ? mane choDo, choDo, are juvAna bAI, tame zuM joI rahyAM cho ? mane choDAvo, are misisa brAuna - misisa --" paNa pelI juvAna bAI to hAlyA cAlyA vinA besI ja rahI. grAInDara chevaTe amaLAto pachaDAto jera karI DosInI cUDamAMthI jema tema karIne chUTo thayo. eTale DosI pharIthI tenA upara lapakavA taiyAra thavA lAgI. elisa tene pANI caDAvatI belI, "zAbAza, mA, zAbAza! enA TukaDe TukaDA karI nAkhe, eTale thayuM." ", juvAna bAI, tame paNa mArA virodha-pakSamAM cho ? meM zuM tamAruM bagADayuM che, jethI mArA TukaDe TukaDA karavAnA che? koI bicArA jaNane vAMka vinA be jaNa bhegAM maLIne phADI khAya, e zuM nyAya che? sajajanatA che? ane tamArI jAtane tame bairIo kahevaDAvo cho ! mane bhAre duHkha thAya che. tamArA lokonAM nAjukAI ane suMvALApaNuM kyAM gayAM ?" badamAza kUtarA ! nAlAyaka ! harAma ! huM pUchuM tenA game tevA uDAu javAba Ape che ? mane ? tuM mane zuM samaje che? huM pUchI pUchIne zuM pUchuM chuM ? "tArA mAlika kyAM che? tane pagAra cAlu rAkhyo che ke nahi ?" - eTaluM ja ne ? ane teya tArI badamAzanI ciMtAthI - tArA khAvApIvAnuM zuM thaze - evI baLatarAthI ! tyAre tuM to jANe koI moTe lATasAheba hoya ema mane cUpa rahevAnuM kahe che; to ThIka dIkarA, have huM cUpa ja rahIza! tuM have ahIMthI TaLa, eTale A ja ghaDIthI tArI pAchaLa tArA junA sAgarItane evA lagADI dauM chuM ke, tuM kyAM jAya che ne zuM kare che te badhuM teo jANI lAvaze: eTaluM ja nahi paNa, tane potAne evo khADo khedIne dATI deze ke tArA mAlikane jarUra paDaze tyAre tAruM hADakuM paNa khoLyuM nahi jaDe !" are misisa brAuna, huM kayAM tamane kazuM kahevAnI nA pADuM chuM? e badhI vAto bahu gupta rAkhavAnI hoya, ane e gupta rAkhavA Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gupta matasI 411 mATe ja keAI jaNane enA mAlika taraphathI paisA maLatA hoya ane pAra vagaranI dhamakIe! paNa maLI heAya, te te bicArA jaNa e badhuM jaladI jaladI meAMmAMthI bahAra na kADhe, te mATe tene gaLuM dabAvIne mArI nAkhavAne ane tene jIvatA ghaTAvI devarAvavAnA ? '' "te pachI khela, tArA mAlika atyAre jema che, mane kahe jou* ! " << bahu bhalAcaMgA che, misisa brAuna.'' '' ane tArI nokarI cAlu che?" (C mane haju pagAra maLye jAya che." "" " tAre kAma zuM karavAnuM ? khAsa kazuM nathI karavAnuM; paNa AjubAju zuM thAya che, te tarapha mAre mArI AMkhe! udhADI rAkhavAnI che." (( HH tArA mAlika A dezamAM che ke, paradeza cAlyA gayA che? ' misisa brAuna, kAI jaNa sAthe A badhA sivAya bIjI kAI vAta karavAnI ja tamane sUjhatI nathI ? '' ** << javAbamAM DeAsI pAchI tenA gaLe vaLagavA ja dADI, eTale tarata rAkha g-ga-peM-meM karatA kheAlI UThayo, paradeza ja che teA." " teA eTA, tuM pelAM leDIne te vakhata bAda kadI maLyA che?" :: misisa brAuna, A kaiAnI vAta tame kADhI? kaI leDI ane kaI AnunI vAta tame mane pUche che ?''... << vAha, misisa DeAmmInI vaLI.' HH 'hA, hA, temane huM eka vakhata maLyA chuM.' "je rAte te bhAgI gaI, te rAte ja te? te kayAM gaI? te aMte kevI rIte gayAM ? tuM te khAnune kayAM maLyA hatA? te hasatI hatI ke raDatI hatI, te badhuM mane kahe jouM ! leAkA e badhA viSe game tevAM gappAM mAre che; paNa sAcI vAta jANavAnuM kAne na game ? ane teya tArA jevA lADakA pAsethI ja maLI zake ema heAya te! ! " "" Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 DebI eNnDa sana arere, misisa brAuna, tame gharaDAM thaI maravAnAM thayAM, to paNa tamArI AvI badhI vAtanI iMtejArI kevI bhAre che? mUkIne paMcAta ! " je beTA reba, tane e badhI vAta mane saMbhaLAvatAM zuM vAMdhe naDe che? meM ane te keTalI badhI gupta vAto nathI sAcavI jANuM ? teM karelI cerIonI --" are, are, e badhuM yAda karavAnI zI jarUra che, DesImA ? tame mane eTaluM ja pUchayuM ne ke te be kayAM gayAM ane kevI rIte gayAM? tene taddana sAce ane AkharI javAba e ja che ke, teo baMne kayAMya gayAM ja nathI." DesI have ghUrakavA lAgI. tarata ja be khulAso karyo ke, "paNuM te baMne sAthe gayAM nathI, eTale huM ema ja kahuM ne ? ane tame pUchayuM ke, te hasatI hatI ke nahi, to tene javAba e che ke, te to dhUNukAnI peThe akkaDa besI ja rahI hatI. paNa DosImA, je tame mArI pAsethI mane mArI nAkhIne - mArA TukaDA karIne paNa - badhI ja vAta kaDhAvavAnAM ho, to pahelAM tame AkarAmAM AkarA sogaMda khAo ke, tame mArI pAsethI sAMbhaLelI vAta vAne kI nahi kahe !" DesI jesuiTa-paMthanI hatI; eTale sogaMda khAya to pALe ja; paraMtu tene te bIjA oraDAmAM saMtAyelA mitra DombIne badhuM mAtra saMbhaLAvavAnuM ja hatuM - kahevAnuM hatuM ja nahi, eTale teNe tarata sogaMda khAdhA. have be vAta zarU karI - "huM ane te baMne sAudhepTana gayAM tyAM sudhI te akkaDa ja besI rahI hatI. rAte paNa ane savAranA paNuM. pachI to tene jahAja upara caDAvI daI huM pAcho Avyo. basa, vAta pUrI thaI DesImA ! have rAjI thAo !" nA, nA ba beTA, haju tArA mAlikanuM zuM thayuM te te kahevAnuM rahyuM ne? ane te pelIne kyAM bhegA thayA?" Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 gupta bAtamI te kyAM kevI rIte gayA tenI to mane temaNe khabara paDavA dIdhI nathI. jatA pahelAM temaNe mArI jIbhane barAbara sIvI devA ghaNI ghaNI tAkIda ApI hatI eTaluM ja. paNa meM tamane A badhI vAta kahI che, evuM te jANe te pahelAM tamAre ne mAre gupacupa A gharane Aga lagADI aMdara baLI maravuM vadhu salAhabharyuM che, eTaluM jANuM rAkhajo." "paNa dIkarA, te be jaNe kaye mukAme bhegAM thavAnuM nakkI karyuM hatuM, te mane kahI de, eTale basa!" mane e vAtanI zI rIte khabara paDe, vAru ? vAha dIkarA, mane ATale sudhI lAvyA pachI adhavaca choDIza e cAlavAnuM nathI. ane meM tArI AgaLa segaMda to khAdhA ja che." "paNa sAcuM kahuM chuM ke, temaNe mane e gAmanuM nAma vahya ja nathI." DosI tarata ja samajI gaI "to pachI te e nAma ciThThImAM lakheluM vAMcyuM che, ema ne? to basa e nAmanI joDaNuM vAMcavA mAMDa." rebe DosInI cAlAkIthI mAta thaI khIsAmAMthI eka cAka kADhI Tebala upara akSare lakhavA taiyArI karI. paNa sAthe sAthe DesIne tAkIda ApI ke, "A sivAya bIjuM kazuM huM jANato nathI, eTale have vadhAre kaMI pUchavA tamAre dabANa karavuM nahi. kAraNa ke, teo mane kazI ja vAta karavA baMdhAyelAM na hatAM, e to tame mAno cho ne ? A nAma paNa meM zI rIte jANI lIdhuM te vAta tamane kahI dauM eTale tamane khAtarI thaze. amuka puruSe amuka strIne vahANa sudhI laI javA mane soMpI, tyAre te puruSe sAme pAra je sthaLe te strIe javAnuM hatuM tenuM nAma te bhUlI na jAya te mATe tenA hAthamAM e nAma lakhelI ciThThI mUkI. strIe e nAma vAMcI laI pele pAcho pharyo eTale ghoDAgADImAM besatA pahelAM phADIne pheMkI dIdhI. te besI gaI eTale meM ghoDAgADInAM pagathiyAM upADI letI vakhate e TukaDAomAMthI e Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 Do eNnDa sana gAmanuM nAma lakhelA je TukaDA hatA te upADI lIdheA. e nAma huM mee kAIne kadI kahevAne nathI. paNa tamArA saMtASa Tebala upara lakhIne bhUMsI nAkhIza khAtara basa ?" te pramANe rAtre meTe akSare cAka vaDe Tebala upara D I J O N ( DI AI je eena) nAma lakhyuM. mi. DAmbI te vakhate bAraNA pAchaLathI nIkaLI cupacupa tenI pAchaLa AvI gheADA dUra AvI UbhA rahyA ane te nAma vAMcI gayA. pachI jyAre rIkha e akSareza jaladI jaladI bhUMsI kADhatA hatA, te vakhate pAchA saMtAvAnI mULa jagAe cAlyA gayA. DeAsIe have raeNkhate bAkInuM pINuM pAi, khuza karI, theADA vakhatamAM UMghADI dIdhA. mi. DeAmbI tyAre cupakIdIthI pelA oraDAmAMthI nIkaLIne bahAranA bAraNA tarapha cAlyA gayA. tyAM paheAMcI, DeAsInA hAthamAM seAnAnANuM sarakAvI, pAchuM joyA vinA ja te cAlatA thayA. vAI rahelI baLatA krodhanI najare paDayA vinA na rahI. "" te vakhate mi. DAmbInA mAM upara khunnasabharI rekhAe eNlisa ane DesInI DeAsIe pUchyuM, "have e zuM karaze, eNlI ? "tenuM jarUra khUna karI nAkhaze; have tene nahi cheADe. ghavAyelA abhimAna ane chaMcheDAyelA krodhavALA mANaseAnA hAthamAMthI kAI e bacI chUTavuM azakaya che. " Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para vadhu mAhitI 1 DuMgAbAja nIvaDelA kArkaranAM lehI-saMbaMdhI be jaNAM haju mi. DAmbInI najara samakSa ja hatAM. ane kArkara upara vera na laI rahevAya, tyAM sudhI e leAkA te hAthamAM ja hatAM. eTale eka divasa haeNriyeTa ane paeNna kArkara ( jIniyara ) peAtAnA makAnamAM beThAM hatAM, tevAmAM mi. DemnIne neAkara pace AvIne temane eka ciThThI ApI gayeA. '' temAM mi. DAmbIe jaNAvyuM hatuM ke, "tamAruM kuTuMba-nAma mArA kAnamAM zAthI vAgyA kare che, tathA e nAmadhArI tamArA jevAM mANasa paNa mArI najare paDavAM e mane zAthI asahya lAge che, te mAre kahI batAvavAnI jarUra nathI. eTale ApaNI vaccenA badhe saMbaMdha A sAthe pUrA thatA hAI, tamane nekarImAMthI chUTA karavA badala lAMkhI neTisa jeTalI rakama paNa A sAthe cUkate karuM chuM. A bAbata aMge have mArI sAthe ke mArI pedI sAthe tamAre kAI paNa jAtane patravyavahAra karavAnA nathI, e jANaze.'' aMte bhAIbahena A patra maLye jaDasaDa thaI gayAM. alabatta, AvuM kaMika banaze evI bIka teA baMnene hatI ja; paraMtu jyAre tema kharekhara banyuM ja, tyAre bhaviSyamAM nirvAha mATe zuM karavuM enI ciMtA jana kArkarane satAvI rahI. haeNriyeTe tene AzvAsana ApatAM kahyuM, " bhAI, meM tamArAthI eka vAta atyAra sudhI chupAvI rAkhI che. eka sadgRhastha ke je ApaNane aMtene oLakhe che, ane ApaNI badhI vAta jANe che, temaNe jaya Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 Dee eNnDa sana jarUra paDaze temanI madada mAgavAnuM mane kahI rAkhyuM che. te to kyAranA ApaNane madada karavA taiyAra hatA; - jethI ApaNe rahetAM hatAM te karatAM kaMIka vadhu sukha-sagavaDathI rahI zakIe. paNa meM temane nA pADI hatI. eTale temaNe mArI pAse vacana mAgI lIdhuM che ke, jyAre kharekhara jarUra paDaze, tyAre huM temanI madada mAgatAM khacakAIza nahi." ApaNane vanene oLakhe che? temanuM nAma zuM ?" "nAma to mane paNa khabara nathI; te ApaNuM makAnamAM to eka ja vakhata AvyA che." to pachI bahena, mAgavI hoya to paNa tame zI rIte temanI madada mAgI zakavAnAM che ?" bhAI, e ApaNe evA sAcA zubhecachaka che ke, ApaNane jyAre jarUra paDe tyAre ApaNe temanI madada mAgI zakIe, te mATe te hara somavAre ApaNA ghara sAmethI barAbara niyata samaye pasAra thAya che. te vakhate mAre mAtra kazuM bolyA vinA, ke nizAnI karyA vinA bArI AgaLa UbhA rahevAnuM ja hoya che, jethI ApaNe baMne bhalAcaMga chIe, eTalI emane khAtarI thAya ! ane e pramANe tyArathI mAMDIne dara somavAre te ApaNA ghara AgaLathI pasAra thAya che. hAM, mAtra gaye somavAre te nathI AvyA - je divase A kAramI Aphata mitra DobI upara AvI paDI te ja divase. joke, mane nathI lAgatuM ke e be ghaTanAo vacce kazo ja saMbaMdha hoya." bahena, ApaNI vagho vAta jANatA hovA chatAM, te ApaNuM zubhecchaka che, to mAre temanuM oLakhANa karavuM ja paDaze." heriyeTe A somavAre te pasAra thAya tyAre bhAIne temanI sAthe bhegA karavAnuM nakakI karyuM. moDI rAte baMne bhAIbahena dIvA pAse beThAM hatAM -bhAI kazuMka vAMcI saMbhaLAvato hato ane bahena sAyakAma karatI hatI. te vakhate bAraNe TakorA paDyA. Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhu mAhitI 417 ATalI moDI rAte pitAne tyAM koNa AvyuM hoya ema vicArI, navAI pAmI, jona bAraNuM ughADavA gayo, to mitra DebInI peDhIvALA mi. mani bahAra UbhA hatA. jana mitra maphinane laIne aMdara Avyo ane bahenane eALakhANa ApatAM kahevA lAgyo-- "bahena, A miDa morphina, je ApaNuM bhAI jemsa sAthe mitra DAbInI peDhImAM sArA hoddA upara che." paNa horiyeTa emanA tarapha jotAM ja ekadama coMkI UThI. dara samavAre makAna pAse thaIne pasAra thanAra zubhecchaka mitra ja te hatA ! mi. mephine baMne bhAI-bahenane sAMsatAM karyA, tathA pote jyArathI kAryara-menejaranA oraDAmAM baMne bhAIo vacce thayelI temanI bahena aMgenI vAtacIta sAMbhaLI hatI (juo pR. 160 I.), tyArathI ja temaNe tarachoDAyelAM baMne bhAI-bahenane madada karavAnuM nakakI karyuM hatuM, te vAta kahI saMbhaLAvI. tathA A vAta Ama gupta rAkhavAnAM kAraNa jaNAvatAM jonane kahyuM ke, "jyAM sudhI kharekhara tamane madada karavAnuM mArAthI na bane, tyAM sudhI mAtra zubha irAdo darzAvavAne jere tamane ahesAna nIce rAkhavAM e ThIka na kahevAya; uparAMta, bIjuM kAraNa e paNuM kharuM ke, tame baMne bhAI-bahena pratye koIka vakhata paNa DhIle thaI je tamArA bhAI tamane kharekhara apanAvavA taiyAra thAya, tyAre je te ema jANe ke, huM to baMnenA paricayamAM chuM, to te UlaTo vIphare ane tamane vadhu nukasAna karavA tatpara thAya. alabatta, vakhata Avya, mitra DombIne maLI tamArA pratyeno temano aNagamo dUra karAvI, tamane tamAre ucita sthAne pahoMcADavAmAM madada karavAne mAre vicAra hato ja; paraMtu te siddha thAya te pahelAM to, mi. DInA putranuM maraNa, temanuM pharIthI lagna, ane tyAra bAda temanA upara AvI paDelI kAramAM banAvonI paraMparA - ane temAM tamArA bhAIe bhajavelo bhAga - e badhAne kAraNe miDombIne tamAre viSe vAta karavAnuM De.-27 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 DibI eNnDa sana Aja sudhI mArAthI banyuM ja nahi; ane have te tamane temaNe pote ja chUTA karI dIdhA che. eTale ahIM tamo baMne samakSa Ama pragaTa thaI, mArAthI banatI madada karI, tamane pharIthI kyAMka ThekANe pADavAnI vyavasthA karavA atyAre huM Avyo chuM." muddAnI vAta patAvI lIdhA bAda, te bhalA mANasa, moDI rAta thaI hovAthI, javA UbhA thayA. te vakhate jene temane AbhAra mAnavA kaMIka belavA jato hato tene rokIne mitra maphine tene jarA AgaLa javA vinaMtI karI, jethI pote hariyeTa sAthe kaMIka alaga vAta karI le." jona jarA dUra gayo eTale mitra mauphine heriTane pUchayuM, tame tamArA pelA bhAI viSe mane kaMIka pUchavA mAgo cho, kharuM ?" hA che. paNa mane pUchatAM Dara lAge che." "tame mArI sAme evI rIte joI rahyAM hatAM ke, tamArA mananI vAta mane spaSTa samajAI gayA vinA na rahI. tame ema pUchavA mAge che ke, tamAre bhAI peDhImAMthI paisAno paNa kaMI hAtha mAro gayo che ke nahi, kharuM ?" "hA jI !" teNe evo hAtha nathI mAryo." "bhagavAnano AbhAra mAnuM chuM, mArA bhAI jonane khAtara paNa !" joke, teNe potA uparanA vizvAsano bIjI rIte ghaNe durupayoga karyo che. teNe peDhIne nAme evA evA sodA karyA che, je pratiSThAnI rIte sArA gaNAya, paNa je pUrA karavA jatAM peDhIne pAyamAla thavuM paDe." "peDhI uparanuM e jokhama dUra karavA vakhatasara kaMI karI zakAya tema nathI ?" mArA jovAmAM badhuM hamaNuM ja AvyuM che; miDebIe e badhuM lakSamAM laI, e jokhama vakhatasara haLavuM karI nAkhavuM joIe." Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhu mAhitI 419 "paNa tame e bAbata temanA dhyAna upara lAvaze ja ne !" nA bAnu ! mi. DebIne kaMI kahevA javuM e azakya che. huM e badhuM jANuM chuM, evuM paNa e jANe, to te gusse thaI, UlaTuM ja karavA mAMDe ! uparAMta, atyAre temanA upara AvI paDelI A nAmezabharI kauTuMbika AphatathI te eTalA badhA vyartha che ke, vepAradhaMdhA aMgenuM A badhuM jhINavaTapUrvaka tapAsI jaIte aMge joItA nirNaya levAne te zaktimAna paNa nathI. paNa atyAre have huM jAuM" bIje divase jana kArlara mitra mardine Apele nimaNUka-patra laI bahAra gayo hato. rAta paDavA AvI hatI ane heriyeTa gharamAM beThI beThI vadhu meTI badanAmI vahorIne bhAgI gayelA pitAne bIjA bhAI no vicAra karatI hatI. te vakhate pAsenI bArInA kANAmAMthI kAI cahero tenA tarapha tAkI rahele tenI najare paDyo. te joI ekadama cIsa pADIne te UbhI thaI gaI. eTale pelA caherAe bAraNuM ughADI pitAne aMdara AvavA devA mATe tene vinaMtI karI. heriyeTa, bAraNuM ughADavuM ke nahi, evo vicAra karavA rahI; eTalAmAM pelA caherAe jaNAvyuM, "huM ahIM eka vakhata AvI gayelI chuM, ane mAre tamane agatyanI vAta karavAnI che. mATe jhaTapaTa bAraNuM ughADo." heriyeTe have tene oLakhI. te pelI bAI hatI - eNlisa, jene teNe eka vakhata varasAdamAM Azare Apyo hato, tathA paisA ApyA hatA; ane je pitAnI mA sAthe pAchI AvIne te paisA pAcho nAkhI gaI hatI. tamAre zuM kAma che, bahena? tamAre zuM kahevAnuM che ?" bahu kaMI kahevAnuM nathI; paNa atyAre ja mane kahI levA de, nahi to pachI huM kadI kahI nahi zakuM; atyAre paNa kahyA vinA Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 DebI enDa sana ja pAchI cAlI javA mATe mane ghaNuM mana thayA kare che. bahena, A eka vAra mArA upara vizvAsa mUkI mane aMdara AvavA do." heriyeTe have tenI AgrahabharI mukhamudrAno vicAra karI tene aMdara AvavA dIdhI ane pUchayuM, "te divase tame je kaMI karyuM tenI mAphI mAgavA ja AvyAM che, to te mAgavAnI jarUra nathI." huM mAphI mAgavA nathI AvI. huM to mAtra eTaluM ja mAguM chuM ke, huM je kaMI kahuM te tame pUrepUruM mAnI lejo !" pachI vAta kevI rIte zarU karavI teno thoDo vicAra karI laI te bolI - "jyAre juvAna hatI, tyAre ghaNuM suMdara hatI. mArI mAe bacapaNamAM to mArA uchera bAbata kazI darakAra rAkhI nahotI; paNa jyAre huM umaramAM AvavA lAgI ane meM rUpa kADhayuM, tyAre te mArI kALajI rAkhatI thaI. te bahu lebhI prakRtinI ane garIba hatI; eTale teNe mAro upayoga potAnI mUDI tarIke karavA vicAryuM. moTAM gharanI strIone potAnI dIkarIone evo upayoga karavAno vicAra paNa na Ave. chevaTe emAMthI je pariNAma AvavAnuM hatuM te AvyuM. e rIte sastI banelI yuvatIone kAI paraNIne gharamAM gRhiNapade sthApavA Icche ja nahi. paraMtu mArA manamAM te pahelethI koInA gRhiNIpade sthira thavAnuM ja hatuM eTale meM eka yuvAnanA mIThA zabdothI lebhAI tene ja mAruM sarvasva arpaNa karyuM. teNe zarUAtamAM mane AzA ApyA karI, paNa pachI lagna karavAnI vAta AvI tyAre krUratAthI avajJApUrvaka teNe mane phagAvI dIdhI. e juvAna koNa hato te tame jANo cho ?" "mane zA mATe pUche che, bahena ?" e juvAne mArA aMtara upara ane badhI zubha lAgaNIo ane vRttio upara jyArathI e karI ghA karyo, tyArathI mArI kharI adhogati zarU thaI. pachI to eka DAkAtInA gunAmAM huM saMDovAI jemAMthI prApta thanArI lUMTamAM mAro kazo ja bhAga na hato. mane pakaDavAmAM AvI; mArA Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vadhu mAhitI 4ra1 upara kesa cAlyo. mane eka paisAnI madada koIe na karI. pelo mAre priyatama moDhAno eka zabda uccAre te paNa huM nirdoSa chUTI jaI zakuM tema hatuM. mArI mAe tenI AgaLa jaIne, huM nirdoSa hatI, e bAbatanI badhI vAta karI; tathA mane guMDAo sAthe dezanikAlanI kAramI sajA na thAya tema karI chUTavA bahu bahu Agraha karyo. paNa teNe to, UlaTuM, mArI sAthe eka vakhata pite karelA premanI vAta bahAra na paDe te mATe ja, huM dezanikAla thAuM emAM pitAnuM hita joyuM. mAtra dazeka pAuMDanI rakamanI jogavAI teNe karI ApI hota, to huM vakIla rokIne nirdoSa chUTI gaI hota; tene badale teNe mane ema paradeza javA dIdhI, - kadAca tyAM saDIne, rogI thaIne ke ApaghAta karIne huM marI paNa jAuM, ane kadI jIvatI deza pAchI na karuM, e AzAthI ! pachI je divase tamane huM A makAnamAM maLI hatI, te divase ja huM paradezathI jIvatI pAchI pharI hatI - paNa pelA pratyenA veranA ane badalAnA khyAle mArA aMtaramAM ThasoThasa bharIne! tyAM paradezanI yAtanAomAM meM jIvatI rahevA prayatna karyo hato te paNa eTalA mATe ja ! ane tame te divase mArA pratye pahelavahela mAnavatAbharyo vyavahAra karyo, tethI huM saheja DhIlI thaI chatAM jyAre meM jANyuM ke, tame pAnI bahena thAo che, tyAre tamArA paisA, pelA pratyenI ghaNune kAraNe ja huM mArI mA sAthe AvIne pAchA nAkhI ma mArAthI paradezathI mArA aMtarane kaMca tata gaI." "paNa bahena, tame atyAre ahIM zA IrAdAthI AvyAM che ?" te divasathI mAMDIne huM teno pIcho pakaDI rahI chuM. te eka ekAMtamAM maLe to tene charI bhoMkI mArI nAkhavA mATe ! paNa te eve ucca sthAne goThavAyela hato, tathA evI rIte rahetA hatA ke, mArAthI tene sIdho mArI na zakAya. paNa pachI to te tenA tavaMgara mAlikanA gunAmAM AvI gayo, ane tenI juvAna patnIne laIne ja bhAgI gayo. pelo tavaMgara mAlika, have mArI peThe ja tene pakaDIne mArI nAkhavA Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana 422 tenI kheALamAM lAgyA che e jANI, mane kharekhara bahu ja AnaMda thaye.. ane tethI, pelA kayAM bhAgI gayA che tenI mAhitI jyAre acAnaka - aNudhArI ja mArI jANamAM AvI, tyAre pelAnA nAkara mAraphate e mAhitI pelA tavaMgara mAlika peAtAne kAne sAMbhaLe e rIte e te karane mee meM kahevarAvI. peleA tavaMgara mAlika have phrAMsamAM do" (DIJON) tarapha e ene pakaDI pADavA, zikArI sAthI-seAkhatI laIne vege dhasI gayeA che. <6 paNa ATaluM karyAM bAda, acAnaka kAle AkhI rAta huM vicAramAM paDI gaI ane UMghI na zakI. tamArA bhAIne eka vakhata meM kharA dilathI prema karyAM hateA : keNu jANe zAthI e vastu ja mArA aMtaramAM upara AvavA lAgI, ane meM tenuM chupAvAnuM sthAna tenA zatruone batAvIne kheATuM kAma karyuM che, ema mane lAgavA mAMDayuM. eTale, tamArA bhAI ne kAI rIte agAuthI cetavavAmAM Ave ke, baMne jyAM chupAyAM che e sthaLanI bhALa e strInA patine maLI gaI che, te e sthaLa cheADI bIje kayAMka cAlyA javAmAM salAmatI che ema mAnI, tyAMthI teo cAlyAM jAya. paNa e mAhitI te leAkAne zI rIte pahoMcADI zakAya, e mane samajAtuM na heAvAthI, huM ahIM tamArI pAse doDI AvI chuM. tame e bAbatamAM kaMI karI zakaze ?" mArAthI zuM thaI zake?''haeNriyeTe vicAramAM paDI javAba HH ApyA. " are tene kAgaLa lakhA, kAIne tenI pAse mekale, paNa te badhuM pelA tavaMgara mAlika karatAM vadhu jhaDape pahoMce tema karavuM joIe. hAya, meM zuM karyuM? Ameya mArA mAthA upara AchAM pApa hatAM, te chevaTe mArA priya tinanda hatyA meM mAthA upara lIdhI !" gheADI vAra bAda haeNriyeTe jyAre vicAranidrAmAMthI jhabakIne UMcuM joyuM, tyAre pelI tyAM na hatI. teNe jhaTapaTa bAraNuM baMdha karI dIdhuM. Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para * bhAgeDu madharAta thavAne eka kalAkanI vAra hatI. eka moTI phreMca hoTalanA pahele mALa AvelA cha kamarAvALA phalaeNTamAM strIo mATenA khAsa DroiMga-rUma "budAra mAM eka suMdara yuvAna strI beThI hatI. te eDitha hatI. A phaleTanuM mukhya bAraNuM dAdara upara UghaDatuM hatuM. paraMtu dareka kamarAne pitAnAM alaga be ke traNa bAraNuM hatAM, jemAMthI A phalaeNTanA bIjA kamarAomAM javAtuM hatuM, athavA bhIMtamAM AvelI nAnI galiyArIomAM pahoMcAtuM hatuM, jyAM thaIne pAchaLanI sIDIo mAraphate cheka nIce UtarI javAya. eDitha atyAre ekalI ja beThI hatI : evI ja tumAkhIbharI, ane evI ja gauravayukta ! te potAnA vicArone ja vAgoLatI beThI hatI, e paNa chUTAchavAyA nahi, paraMtu eka makkama nirNaya ke niradhAre pahoMcelA,-jene amala karavAno samaya najIka Avyo hoya. hoTalavALA be veITare vALanI cIjo laIne AvyA, ane ethine ekalI ja beThelI joI jarA mUMjhavaNamAM paDyA. kAraNa ke, temanA jaNAvyA mujaba, "ve jaNanA vALa mATe amuka niyata samaye garamAgarama khAsa cIjone orDara mere patra mAraphate ApyuM hata; paNa mara to haju padhAryA nathI !' te loko be jaNane jamavA mATenuM Tebala sajAvatA hatA, tevAmAM eDithe acAnaka UThI, dIvo laI beDa-cembara tathA DroIga-rUmamAM jaI 423 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 De aDa sana badhAM bAraNuM tapAsI lIdhAM - khAsa karIne beDa-cembaramAMthI bhIMtanI aMdaranA pesejamAM UghaDatA bAraNune. temAMthI teNe cAvI kADhIne dAdara bhaNInI bAjue khosI dIdhI. pachI te pAchI AvI. pelA pIrasanArA haju mathyAra na AvyAnI phariyAda karatA hatA, tevAmAM to mArA pitAnI AkhI batrIsI batAvatA AvI pahoMcyA ja. temaNe AvIne eDithane AliMgana ApyuM ane phreMca bhASAmAM tene pitAnI priya patnI tarIke saMbodhI. eDitha AkhI ne AkhI dhULa UThI. pelA pIrasanArAmAM eka jaNa tene tarapha joIne bUma pADI UThyo, "are juo, juo, meDama bebhAna thavA lAgyAM ke zuM ?" paNa maeNDama mAtra thoDAM saMkocAIne dUjatAM dhrujatAM khurazIno TekA laIne UbhAM rahyAM hatAM. more pitAnA oraDAmAM potAno sAmAna pahoMcI gayo che tenI khAtarI karI laI, pIrasanArAone badhuM pIrasI vidAya thavAnuM ane pachI rAta mATe keInI sevAonI jarUra na hovAnuM jaNAvyuM. paNa mecyora, vALanA Tebala uparathI vAsaNakusaNa sameTavA to amAre AvavuM joIzane ?" nA, Aje rAte nahi ?" more jaNAvyuM. paraMtu meDamane paNa sUtAM pahelAM keAInI tahenAtanI jarUra haze ja ne ?" temanI potAnI tahenAtabAnu che." - "nA, nA, moMDhera, maeNDama ekalAM ja padhAryA che, temanI sAthe kAI nathI." huM ekalI ja AvI chuM; mArI potAnI marajIthI. mane pravAsamAM kAInI tahenAtanI jarUra hotI nathI; ane atyAre paNa koIne mokalavAnI jarUra nathI." eDithe jhaTapaTa khulAso karyo. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Sche.'' ? che lifti/ kaka : - ka * :-- *i : : = = eDitha mitra kArane suNAvI de che. - pR0 425. Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgeDu 4rapa pelAmAM cAlyA gayA eTale meMre pAchaLa jaI dAdara uparanuM mukhya bAraNuM aMdarathI rAta pUratuM baMdha karI dIdhuM. eDitha bAraNAne aMdara baMdha karavAnA avAjane sAMbhaLI rahI. meMra eka pachI eka badhAM bAraNuM baMdha karatA AvatA hatA. eDithe Tebala uparanI charI potAnI vadhu najIka kheMcI lIdhI. kArkare aMdara AvIne ekadama pUchyuM - vahAlI, Akhe rAte ekalAM ja zA mATe AvyAM ? evI karakasara karavAnI zI jarUra ? ane temAMya mArI sUcanA hovA chatAM ? " pelIe kaThora avAje ekadama pUchayuM, "zuM kahyuM?" tamAre vaccethI eka tahenAtabAnanI vyavasthA karI ja levAnI hatI; meM tamane khAsa kahyuM paNa hatuM. paNa tame manasvIpaNe ja hameza vartatAM AvyAM cho ! juone, tame mane ATalA divasa tamArI najIka paNa na AvavAnI ane paragAma ja rahevAnI zarata karI hatI, e kevI krUra zarata kahevAya ? chatAM tamArA jevA ratnane prApta karavA, e kiMmata cUkavavA paNa huM taiyAra thayo. ane Aje have mArI e tapazcaryAno aMta Ave che, ane mArA sukhano sonerI samaya zarU thAya che." ATaluM kahI, te mIThuM mIThuM hasIne pharIthI eDithane AliMganamAM sameTavA najIka sarakyo. tarata ja eDitha Tebala uparanI charI hAthamAM letIkane taDUkI UThI - khabaradAra, dUra Ubho raheje ! je najIka AvyuM, to huM tAruM khUna karI nAkhIza." pelo ekadama bhI gayo. baMne jaNa ekabIjA sAme phATI AMkhe joI rahyAM. thoDI vAre kAryara manAmaNanI bhASAmAM bolyo - jAo jAo, ApaNe have ekalAM chIe; AvA satItvanA dekhAvanI jarUra nathI. huM tethI kaMI DarI javAno nathI." to tuM zuM mane ahIM ekalApaNunI bIka batAvIne tAbe karavA mAge che? paNa tuM jANato nathI ke, huM ahIM yojanAsara ja purI Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra6 De enDa sana rahI chuM. je mane tArI bIka ja hota, to atyAre agAu bhAgI na gaI heta ? paNa mAre A madharAte tane chevaTanuM je kahevAnuM che, te kahI saMbhaLAvavA ja huM ahIM hAjara rahI chuM." "ane tamAre zuM mane saMbhaLAvavAnuM bAkI rahe che, suMdarI ? mAre kabUla karavuM joIe ke, A gussAmAM tame vadhu suMdara ane lebhAmaNuM lAgo cho." "tuM pelI khurazImAM jaIne pAcho nahIM besI jAya, tyAM sudhI huM kazuM kahevAnI nathI. paNa eTaluM pharIthI kahI dauM ke, je teM mArI najIka AvavA vadhu eka pagaluM paNa AgaLa bharyuM, te te tAruM A janmamAM chelluM pagaluM haze." to tame mane tamAre jUne babUcaka pati dhArI lIdhuM ke zuM ? mArI AgaLa AvAM badhAM nakharAM nahi cAle." paNa pelIe javAbamAM hAtha laMbAvI evA damAmathI tene khurazI batAvI ke, hoTha kacarI, phIkuM hasI, tene chevaTe tyAM besI javuM ja paDayuM. pachI eDithe pitAnA hAthamAMnI charI Tebala upara mUkIne potAnI chAtI tarapha hAtha karIne kahyuM - " ahIM AgaLa je bIjI vastu meM chupAvI rAkhI che, te premanuM tAvIja nathI; ane je te pharIthI mane aDakavA Avyo to bIje kaI paNa jIvatA prANI upara tene upayoga huM karIza tenA karatAM bahu ochA saMkeca sAthe tArA upara teno upayoga karIza, eTaluM jANuM rAkhaje." pelo haju phIkuM hasavAno uparauparathI dekhAva karI, manamAM bhAre akaLAmaNa anubhavato cUpa besI rahyo. eDithe AgaLa calAvyuM - atyAra sudhI, mArA saMvananakALathI mAMDIne lagna daramyAna ane te pachI, satata mArA upara tArA kaTAkSabharyA zabdo ane najare vaDe je apamAna ane hINapata te varasAvyAM che, tathA mArI pelI dukhiyArI phaleransa pratyenA mArA premane ghA cUMthyA karyo che, ane Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgeDu 4ra7 babe varSa sudhI mane rokavA mATe je agni phUMkyA karyo che, te badhAne AkharI badalo levA mATe have huM taiyAra thaI chuM." ane eTalA mATe tame mArI sAthe nAsI AvyAM cho, kema ? tame nAnA chokarAne samajAve che, zuM ?" hA, hA; mAre kahevAnuM tane AkharI vakhata saMbhaLAvI levA mATe ja tArI sAthe huM ahIM AvI chuM, ane mAre kahevAnuM pUruM thaze pachI huM eka kSaNa paNa tArI sAme UbhI rahevAnI nathI. nAnapaNathI ja mAre zarama anubhavI anubhavIne kaThora ane naThera thavuM paDayuM che. mane bajAramAM vecavA mATe vAraMvAra rajU karavAmAM AvI che, ane vAraMvAra e pramANe rajU thaIne tathA nakArAIne mAruM AkhuM aMtara vicchinna thaI gayuM che. mArI badhI lAyakAta - mArA badhA guNe kevaLa bajAramAM bhAre vadhu bhAva upajAvavA mATe ja dharavAmAM AvyA che. jAhera harAjImAM koI cIjanI prazaMsA karAya te rIte mAruM vecANa koI sArI jagAe thaI jAya, to kaMIka lAbha maLe, e AzAe mArAM nikaTanAM badhAM sagAMsaMbaMdhI e ja kAvatarAmAM sAmela rahyAM che, ane pariNAme have e kAI pratye mane jarAya lAgI rahI nathI. chevaTe, thAkIne, koI paNa lagna svIkArI levAthI mArI A hInatA-dInatA dUra thaze, e AzAe, A lagna mane jarAya racatuM na hovA chatAM meM svIkArI lIdhuM hatuM." hA, mane pahelethI khabara che !" kAkare jarA hasIne kahyuM. ane e jANakArI upara pachI teM tArI AkhI jALa mArI AsapAsa racI che. mane mArA pati tarapha kaMTALo vadhato jAya, emanA ghara pratye napharata thatI jAya, evA badhA mArgo, mArA patinA vizvAsu salAhakAra banIne, te lIdhA karyA che. huM paNa tane pahele divasathI ja pAmI gaI chuM. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 DebI eNnDa sana chevaTe jyAre meM mArA ghamaMDI patine, vagara vicAryuM tArI yojanAone bhoga banI, mane apamAnita ane lAMchita karavA ja tatpara banelo joyo, tyAre paNa meM tenA gharamAM tenI avamAnita dIkarI pratye mane UpajelA premane jere, teno badho trAsa sahana karIne paNa paDI rahevA dhAryuM hatuM. paraMtu, pachI to te ane teNe baMnee maLI, e bicArI chokarIne ja nukasAna pahoMcADIne, mane vidhavAnI cejanA vicArI, tyAre huM chaMcheDAI gaI ane mArI jAtanuM balidAna ApIne te chokarIne bacAvI levA huM tatpara thaI. paNa sAthe sAthe meM tamane baMnene paNa AkarI sajA karavAno nirNaya karyo : mArA tuccha avamAnita jIvanathI eTaluM kArya paNa siddha thaI zake, to te saphaLa thayuM mAnuM ! pachI, chelle divase mArA pati sAthe mAre AkarI takarAra thayA bAda, tuM mArA kamarAmAM chAnomAno mane tArI sAthe bhAgI javA samajAvavA AvyA, tyAre meM e eka ja ghAthI tane ane mArA patine dhULa cATatA karavAnA khyAlathI ja te kabUla karyuM ane have tAre mAlika jema tenI patnI tenA vizvAsu nokara sAthe bhAgI gaI e jAherAtathI samAjamAM ne duniyAmAM dhULa bhego thayo che, tema tuM paNa..." "paNa mArAM vahAlAM suMdarI, haju huM tamArI sAthe chuM, e bAbatano kazo purAvo kyAM koInI pAse che ? ane daramyAna tame to AkhAM ne AkhAM mArA hAthamAM che ! ane huM tamane sisilImAM meM nakkI karelA evA ekAMta sthaLe laI jaIza, jyAM bahAranI kazI dakhala vinA tame ane huM laherathI amanacamana karatAM hoIzuM. mATe A badhA gAMDA khyAlo choDI do." huM tArA hAthamAM chuM ? ke tuM mArA hAthamAM che ? te divase rAte, mArA patine ghera, tArI sAthe bhAgI javA huM kabUla thaI, tyAre tane chetaravA meM tane mArA hoTha upara cuMbana karavA dIdhuM hatuM, e kharI vAta che. paNa Aje ahIMnA veITaronA dekhatAM meM tane "patnI" saMbaMdhana sAthe AliMgana karavA dIdhuM, te te mArI goThavaNa anusAra Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja thavA dIdhuM che. tuM A che, e purAvA tAre mATe paNa kaiAnI samakSa ? C/C/ "" Aje sAMjanA mArA patine meM A zaheramAM eka dheADAgADImAM pharatA ane tArI tathA mArI zeAdha karatA najare joyA che!" << << bhAgeDuo 429 hoTalamAM mane patnI tarIke rAkhIne rahyo UbhA thaI ja cUkayo che !" jUThI vAta ! kevaLa mane DarAvavA ja tame ema kaheA che. ane e AvyA hAya tema chatAM tame A badhAM nakharAM cheDI, mane anukULa thaI jAo, te ApaNe mArIyeAjanA anusAra ahIMthI sisilI tarapha nirAMte bhAgI jaI zakIe tema chIe.' paNa eTalAmAM te A eraDAnuM bAraNuM ughADavAnI sUcanA karatA ghaMTa jorathI dhaNadhaNI UThayo. tarata ja eDitha peAtAnA sUvAnA kamarA tarapha cAlI gaI. kAryara thADI vAra digmUDha thaI UbhA rahyo, paNa pachI tenI pAchaLa doDayo. te AraDAmAM kAI ja na hatuM. bhIMtamAMnA paeNseja tarapha UghaDatuM bAraNuM baMdha karatI vakhate ethine burakhA aMdara bhiDAI rahyo hatA; ane e bAraNuM pAchaLathI cAvI pheravIne baMdha kareluM hatuM. kArkare paristhitine tAga meLavavA vicAra karyAM prathama te bAraNuM ThekI kANu avAja kare che, e jANavuM joIe; te pahelAM bhAgAbhAga zA mATe karavI ? te mukhya bAraNA pAchaLa AvI UbhA raho ane bahArathI AvatA avAjo sAMbhaLavA lAgyA. e avAjo aMgrejI bhASAmAM khelanArAnA hatA. temAMnA ekaneA avAja te barAbara oLakhI zakayo - te mi. DemmIne hateA. ane khIjo kadAca mejara kheMgasTIkanA. kArkaranA paga acAnaka bhAgI gayA. prathama teA teNe hiMmata rAkhI mi. DAmbIne! sAmanA karavA vicAra karyAM. eDitha peAtAnI pAse kAM hatI ? paNa hoTalavALA jANatA hatA ke, A phlaeNTamAM eka strI hatI ja. tarata pelA bhIMtanA bAraNAmAM bharAI rahelA eDithane murakhe tene yAda AvyA. te tarata e tarapha dADayo. e bAraNuM teNe jorathI Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 DI enDa sana kheMcAkheMca karIne ughADI nAkhyuM. ane pachI to tyAMnA dAdarethI te sIdho nIce UtarI Avyo ane mukhya daravAjA AgaLa thaIne bahAra nATho. daravAna hoTalamAM pelA phalaeNTanA bAraNuM AgaLa cAlelI dhamAdhama sAMbhaLI aMdara doDI Avyo hato, eTale daravAje so hato. karka jhaTa khamabharyuM hatuM ane mitra kemI 54 rabanI nokarI jAya che koI jhaTapaTa nirNaya levA mAMDayA. ahIMthI ITAlI-sisilI tarapha bhAgavuM e vadhu jokhamabharyuM hatuM. kAraNake, e tarapha kAyado ane vyavasthAnI sakhatAI nAmanI hoya che, ane mitra DombI thoDA paisA ApI guMDAo mAraphate tene jhaTa marAvI nAkhI zake. tenA karatAM IMgleMDa pAchA pharavAmAM ja vadhu salAmatI kahevAya. kAraNake, tyAM kazo purAvo hAthamAM na hoya, tyAM sudhI tene koI kazI sajA karAvI na zake. eDitha to have tenI sAthe hatI ja nahi; ane pote jANuM joIne tenI pAse jAya, te sivAya have tenI sAthe potAne kazA gunAmAM saMDavI zakAya ja nahi. teNe ghoDAgADInA mathake jaI jhaTapaTa eka ghoDAgADI taiyAra karAvI; ane hAMkanArane vadhu paisAnI lAlaca ApI, ghoDAgADI perIsa tarapha jorathI haMkAvI mUkI. paNa koNa jANe zAthI, sahIsalAmatI ane nAsI chUTavAnI bhAvanAne badale eka agamya bhaye tene kabaje have laI lIdho hato. tene ema ja lAgavA mAMDayuM ke, koI ne kaI rIte mete teno pIcho pakaDo che, ane tenA paMjAmAMthI chaTakavuM azakya che. teNe vacamAM khUba dArU pIne A badhA nakAmA bhaya ane ciMtAomAMthI mukta thavA vicAra karyo, paNa tene rAte jarAya UMgha AvatI nahIM, ane divase Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhanI nokarI jAya che thAkayA pAkavA mUMjhAyelI dazAmAM gheADAgADIe badalatA AgaLa vadhye javAmAM tenI mAnasika sthiti vadhu bagaDatI gaI. sauthI vadhu gussA tene eDitha upara caDhayo hateA. tenI badhI ceAnAe chevaTe e bAI e dhULa meLavI hatI, - te paNa jANI mUchane. te ene mi. DeAzmInA hAthamAMthI paDAvavA kAvataruM racI rahyo hateA, te vakhatathI ja e bAI paNa tenA mananI murAda pAmI gaI hatI; ane chevaTe peAtAnA verane badale levAmAM e ja phAvI gaI hatI. sukhazIla strI-jAti peAtAnA paga upara - are jIvana upara Ama kuhADA mArIne vera levA tAke, e tenI gaNatarImAM Aja sudhI AvyuM nahAtuM. 431 Ama ne Ama mArate dhADe rAtadivasa susApharI karatAM, te paeNrIsa AvI pahoMcyA, tyAre te teNe svasthapaNe vicAra karavAnI zakti ja gumAvI dIdhI hatI. paNa riyA eLaMgI iMgleMDa paheAMcI javAnuM nakkI heAvAthI, teNe eka yaMtranI peThe e musApharI patAvI. iMgleMDa pahoMcI teNe dUranA grAma-pradezamAM eka jgyAe rahevAnuM ane tyAM rahyAM rahyAM peAtAnI sAme duzmane taraphathI zAM pagalAM levAI rahyAM che, ane peAte temane zI rIte sAmane karI zake, e nakkI karavAnuM vicAryuM hatuM. e grAma-pradezamAM javA mATe eka relave jaMkazanathI judA relve-mArga phaMTAtA hatA. te jaMkazananI TikiTa laIne te relavegADImAM besI gaye. e jaMkazane relave-lAIna upara ja thADe dUra ekAMtamAM eka vIzI hatI, tenI tene khabara hatI. adalatA te vIzImAM teNe be eraDA bhADe rAkhI lIdhA ane peAtAne thAka Utare ane peAtAnuM mana svastha thAya, tyAM sudhI teNe e vIzImAM ja theAbhavAne vicAra karyAM. peAtAnA kamarAnI bArIethI te relavegADIone dhamadhamATa karatI jatI AvatI jotA ane sAMbhaLatA. pachI te! te relavelAIna para ja, dUra sudhI pharate pharatA, e raste AvatI jatI gADIe joyA karatA. tenA azAMta manane e dhaNutAM ane cIse pADatAM Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarUra DI enDa sana jinone jatAM AvatAM joyA karavAnuM ja vicitra AkarSaNa UbhuM thayuM hatuM. ghaNI vAra to sTezana upara jaI e eNnjino ekalAM pitAnA DabAothI chUTAM paDI, thoDe dUra jaI pANI bhare ke kAlasA bhare, e paNa te joyA karate. pachI eka divasa teNe vIzImAM AvI, pitAnA kamarAmAM bhojananuM pUchavA mATe AvelA veITarane pUchayuM, "Aje kyo vAra thayo ? budhavAra ?" nA cha ! Aje guruvAra thayo, sAheba." keTalA vAgyA che ? mArA ghaDiyALane cAvI ApavAnuM huM bhUlI gayo chuM." "pAMca vAgavAmAM thoDI miniTanI vAra che. "A vIzImAM ghaNA utAruo Ave che, kharA ?" nA sAheba, hamaNunuM badhuM bahu DhIluM cAle che, ane atyAre to A vIzImAM ApanA sivAya bIjuM kaMI ja nathI." e rAte paNa teNe khUba dArU pIne UMghavA prayatna karyo. paNa kaMI vaLyuM nahi. savAra thaye te vadhu thAkele ane vadhu asvastha banI rahyo. teNe have ahIM ja vadhu thelyA vinA pote niradhArelA grAmasthaLe pahoMcI javAne vicAra karyo. teNe veITarane pUchayuM, "e tarapha javAnI gADI kyAre UpaDe che ?" "savA cAra vAgye sAheba." teNe ghaDiyALa tarapha joyuM-sADA traNa vAgavA AvyA hatA. "tamArI sAthe koI ja sTezane javA nIkaLavAnuM nathI sAheba, be saddagRhasthI AvyA che kharA, paNa teo te laMDana taraphanI gADInI rAha jue che." paNa te mane kahyuM hatuM ne ke, vIzImAM atyAre koI utAru nathI ! " Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s robanI nekarI jAya che "meM kahyuM tyAre kAI nahotA; paNa rAta daramyAna teo AvyA che. garama pANI lAvuM sAheba ?" nA." kAkare have moM dhoI, kapaDAM paherI lIdhAM, ane bila cUkavI te sTezana tarapha javA nIkaLe. sTezane jaI teNe TikiTa kharIdI, ane pachI pATiyAnA banAvelA pleTarphorma upara AmathI tema pharavA mAMDayuM. acAnaka teNe joyuM to sTezananA je daravAjAmAMthI pote dAkhala thayo hato, te daravAjAmAMthI eka mANasa dAkhala thayo. baMnenI AMkhe maLI. te mi. DobI hatA, jemanAthI te dUra dUra ahIM bhAgato Avyo hato. temane pAse jaI, te jarA dUra khasavA gayo paNa pleTaphormanI dhAra uparathI lathaDiyuM khAI relavenA pATA upara gabaDI paDyo. tarata ja te Ubho thaI gayo ane pATAne raste ja be cAra pagalAM dUra deDI jaI pAcho vaLIne jovA lAgyo ke, mi. DabbI pAchaLa Ave joyuM to eka karavA mAMDa: thaye hato te ja ghaDIe teNe eka bUma sAMbhaLI - pachI bIjI - mi. DombIne cahere krodhabharyo ane verabharyo maTI ekadama bhaya-trIsathI phakA paDI gayo hoya e tene dekhAyo. acAnaka dharatI dhaNadhaNa UThI. eka kSaNamAM tene khabara paDI gaI ke, relave china tenI najIka AvI pahoMcyuM che. teNe eka cIsa pADIne AsapAsa najara nAkhavA prayatna karyo, paNa teTalAmAM to tenA upara aMdhAruM pharI vaLyuM, - rAkSasI paiDAmAM tenA cUMgUMthA UDI gayA. 1 mi. DombI jyAre behozImAMthI bhAnamAM AvyA, tyAre temaNe thoDe dUra eka pATiyA upara DhAMkeluM kazuM cAra mANaso vaDe UMcakIne lavAtuM joyuM. bIjA mANase relave lAIna upara suMghatAM pharatAM kUtarAne hAMkatA hatA ane lohInA DAghA upara rAkha pAtharatA hatA. De..-28 Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa jemAM ghaNuM rAjI thAya che : eka jaNa sivAya mi. Trasa chevaTe susAnane laI AvyA. susAna bhAnabhUlI banI gaI hoya tema upara phaoNransa pAse doDI gaI "e mArAM vahAlAM phUTaDAM misa phaoNya, A badhuM zuM banI gayuM ? tamane mAre AvI jagAe jovAM paDe-ne tamArI sAthe tahenAtamAM kAI na hoya, ane tamAre ghara kahevAya evuM ThekANuM paNa na rahyuM hoya. ane chatAM huM sUI javatI hatI-paNa have huM kadI tamane choDIne javAnI nathI!" ATaluM kahetI kahetI susAna pharloransa AgaLa ghUMTaNiye paDIne tene page vaLagI paDI. "susAna, vahAlI bhalI susAna !" pharloransa eTaluM belatI belatI gaLagaLI thaI gaI bhagavAna bhaluM kare ! nAnAM bALakI hatAM tyAre huM tamArI nokaraDI hatI, ane have kevAM moTAM thaI gayAM ? ane vaLI paraNavAnAM thayAM !" tane koNe kahyuM, susAna ?" bIjuM koNa kahe ? pelA bhalA bicArA Trase mane kahyuM. ane emaNe sAcuM ja kahyuM haze, kAraNa ke emanA jevo nirdoSamAM nirdoSa ane bhaktimAna bALaka bIje kaI na maLe! tamArAM lagna thatAM ja te gupacupa ThaMDI kabaramAM pisI javAnI vAta kare che, paNa khAtarI rAkhaje e evuM kaMI karavAnA nathI. kAraNa ke, bIjAne sukhI thatAM joI, enA je bhalo mANasa rAjI ja thAya -marI na jAya, enI mane khAtarI che" 43 Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM ghaNuM rAjI thAya che. eka jaNa sivAya 435 phaoNransa samajI gaI ke, mi. Tursa potAnI rIte ene cAhe che, ane e vaoNTara joDe paraNavAnI thaI tethI te bhalA mANasane jarUra duHkha thAya che; - joke, e kAraNe pitA upara ke volTara upara te kaze aNagame ke dveSabhAva rAkhI zake tema nathI. teNe takalIpha laI susAnane zodhI lAvavA badala temano AbhAra mAnavA mATe, temane tarata upara belAvyA. misa DebI, mane pharI tamArI sAmuM jovAnI paravAnagI tame ApI tethI--paNa koNa jANe mAre zuM kahevuM hatuM te bhUlI gayo - tenI kazI ciMtA nahi-" phaoNrase AbhAranI lAgaNIthI UbharAtA meMe pitAnA baMne hAtha mi. sanI tarapha dharyA ane kahyuM, "tamAre AbhAra mAre eTalo vAraMvAra mAnavAne thAya che ke, mArI pAse paNa e mATe zabdo bAkI rahetA nathI." "misa DombI, tame mArA jevA nAlAyakane AvA bhalA zabdathI navAje che, tenA karatAM je tamArA devadUta jevA svabhAvathI ane zaktithI mane zApa ApI do, to huM e che dhULabhege thAuM. mArA upara tamArA mAyALu zabdonI evI ja asara-paNa e to bIjI vAta thaI ane tenI kaMI ciMtA nahIM." A badhA vaktavyane paNa, miTrasTane bIjI vakhata AbhAra mAnyA sivAya kazo javAba ja na hovAthI, pharase temane pharIthI AbhAra mAnyo. misa DebI, mane susAnane zodhI lAvatAM ATalI vAra lAgI teno khulAso karavAnI taka Apazo. prathama to te kyA sagAne tyAM gayAM che, e nAma ame jANatA na hatA- "ame" eTale huM ane mAre baDIgArDa cikana. bIjuM, te e sagAne tyAMthI paNa nIkaLIne dUra bIjI jagAe cAlyAM gayAM hatAM eTale cikananI bAhozI sivAya susAnane pharIthI vakhatasara zodhI lAvavAnuM zakya ja na banyuM hota." Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana phaoNransane e bAbatanI khAtarI ja hatI. paNa misa DebI, mAre kabUla karI devuM joIe ke, susAna sAthe musApharI karavAnA AnaMdathI ja mane badhe badalo maLI gayo che! tamArA pratyeno teno bhAva joI huM pote ja gaLagaLo thaI gayo chuM. mArAmAM e bhAva tamArA pratye batAvavAnI ke rAkhavAnI tAkAta ja nathI- paNa e pAchI bIjI vAta thaI gaI- enI kaMI citA nahIM. paNa misa DombI, huM kabUla karI dauM chuM ke, bIjAM karatAM mArA mAthAmAM kazuM jaladI jaladI samajavAnI tAkAta bahu ochI che. ane khAsa karIne lephaTanaMTa volTarsa viSenI paristhiti haju mane samajAtI nathI. paNa dhIme dhIme mane eTaluM samajAya che ke, lephaTanaMTa velTarsa upara je AzIrvAda Utaryo che, tene mATe e taddha lAyaka mANasa che. e AzIrvAdanI pUrepUrI kadara karIne tene e pitAnA mAthA upara dhAraNa karaze, evI mane khAtarI che-jevuM bIjA eka nAlAyaka mANase paNa karyuM hota - paNa enuM nAma levAnI jarUra nathI, e bIjI vAta thaI gaI- paNa enI kaMI ciMtA nahIM. - paNa mAre kahevA muddo judo ja che-huM ema kaheto hato ke, kepTana jilsa bahu bhalA mANasa che; ane huM ahIM temane ghera avAranavAra AvuM te bAbata temaNe khuzI darzAvI che. mane to ahIM avAranavAra AvavAmAM ghaNI khuzI thaze ja. paNa mane eka ja bAbatanI ciMtA che ane te e ke, brAiTanamAM eka vakhata meM tamArI AgaLa eka behUdI vAta karIne tamane bahu nAkhuza karyA hatAM; eTale have huM ahIM avAranavAra AvuM jAuM, e tamane je na gamatuM hoya, to mane spaSTa kahI deje. tamArA mananI vAta kahevA jeTale lAyaka mane gaNazo, to tethI huM mArI jAtane bahu saMmAnita thayelI mAnIza." mi. TrasTa tame mArA sAcA mitra che; ane A vakhate tame je A gharamAMthI aLagA raheze, te khare ja mane bhAre duHkha thaze. tamane maLatAM mane kadIya AnaMda sivAya bIjI kaMI lAgaNuM thAya ja nahIM." Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM ghaNAM rAjI thAya che. eka jaNa sivAya 437 misa DebI," mitra Trasa khIsAmAMthI rUmAla kADhatAM belyA; atyAre je mArI AMkhamAMthI AMsu nIkaLatAM lAge, to te AnaMdanAM AMsu che ema ja mAnajo. tamAre bahu AbhArI chuM. ane tame jyAre have ATalI mAyALutAthI mArI sAthe varto cho, tyAre mAre paNuM mArI jAta pratye jarAya bedarakArI na rAkhavI joIe." pharansane mitra TasanI A chelI vAta samajAI nahi. eTale teNe kaMIka utkaMThAbharI najare mi. TUTsa sAme joyuM. "mAro kahevAno artha eTalo ja che ke, mane sAmAnya rIte - hamaNAM hamaNAM khAsa karIne - mArI jAta pratye bahu napharata jevuM rahe che. ane mArI jAta napharata karavA jevI ja che, evuM sAmAnya rIte sau koI mane sUcavatuM paNa rahe che. paraMtu tamArA jevAM taraphathI ke susAna taraphathI hamaNuM tAjetaramAM mArA pratye je mAyALutA dAkhavavAmAM AvI che, tathA bhalA kepTana jilsa paNa mane joIne je khuzI vyakta kare che, te joIne mArI jAta pratye mArI napharata ochI thavA lAgI che. AbhAra; paNa enI kaMI ciMtA nahi." mi. kaeNse nIce UtarI kepTana jilsane phaoNransa sAthe thayelI mulAkAta aMge potAnI khuzanasIbI vyakta karavAmAM DhIla karI nahi; tathA pachI temane pUchayuM - misa DombInuM lephaTanaTa veTarsa sAthe lagna bahu jaladI patAvavAnuM che, kema ?" "hA bahu jaladIthI patAvavAnuM che, eTaluM ja nahi, lagna bAda tarata ja pachI te volTara sAthe cIna tarapha UpaDI jaze." cIna tarapha ?" "hA, hA; je jahAje vaoNlarane dariyAmAMthI upADI lIdho hato, te cIna sAthe vepAra karatuM jahAja hatuM. ane volara pitAnI Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana mAhitIthI ane AvaDatathI e jahAja upara eTalo mAnIto thaI gayo ke, kenTIna baMdare jahAjane "supara-kArgo 1 marI jatAM, teNe ja e kAma saMbhALI lIdhuM hatuM. have e jahAjI kaMpanIe tene bIjA moTA jahAjano "supara-kAga" nImyo che, ane e vahANa thoDA vakhatamAM ja - bahu jaladIthI cIna tarapha javA UpaDavAnuM che." mitra Trase bhAre nisAso nAkhyo. paNa mArI lADakI dIkarI velirane ane lara mArI lADakI dIkarIne barAbara cAhe che. je lokoe ene phUlanI jema jALavavI joItI hatI, teoe tene DheranI jema hAMkI kADhI. jyAre gherathI nIkaLIne te ahIM AvI umarA upara ja gabaDI paDI, tyAre tenuM ghAyala thayeluM hRdaya taddana bhAgI gayuM hatuM. mAtra keAIne coo ekadhAre prema ja tenA e TukaDA sAMdhI zake. eTale oNlarano tenA uparano prema sAce na heta, to mArA hAtha paga kapAI javA deta, paNa mArI lADakIne dariyAnI AvI lAMbI saphare kadI na javA deta. paNa huM jANuM chuM, ke vaeNlaranA premathI ja mArI lADakInuM AkhuM bhaMgANa saMdhAI javAnuM che; eTale bhagavAnane yAda karI, teone jatI veLA huM AzIrvAda ja ApavAno chuM." kepTana jinsa, tame A badhuM mane kahyuM te sAruM karyuM. tame jANe cho ne ke eka vakhata huM paNa misa DombInI bhakti karato hato ?" beTA zAMta thA, svastha thA!" kepTana jilsa, huM zAMta ja thavA mAguM chuM, ane svastha rahevA mAguM chuM. paNa atyAre mane mArI jAta upara bharesa nathI. eTale tame mArA taraphathI lephaTanaMTa veTarsane nIcene saMdeza kaheze ?" 1 vahANamAM bharelA vepArI mAlanI dekharekha rAkhanAra, ane badhA vepArI vyavahArano nirNAyaka adhikArI. Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM ghaNAM rAjI thAya che. eka jaNa sivAya "nIcene? bolI nAkha beTA." " misa DebIe kRpA karIne mane jaNAvyuM che ke, huM ahIM Ava-jA karuM tethI emane kaze aNagamo nahi thAya. ane tame badhA paNa mArA pratye - eTale ke je mANasa bhalathI ja janmI gayuM che enI mane khAtarI che, tenA pratye ochI mAyALutA nathI ja dAkhavatA. eTale je thoDo vakhata ahIM ApaNe sau bhegA maLI zakIe tema chIe, te daramyAna huM avAranavAra Avato - jato rahIza. e saMdezo pUre thayo. paNa kepTana jisa, koIka vakhata lephaTanaTa vaoNlTarsanI khuzanasIbI mArAthI sahana na thaI zake, ane huM gharanI bahAra bhAgI jAuM, to tamAre emane ema ja kahevAnuM ke huM reyala ceMjanA ghaDiyALa sAthe mAruM ghaDiyALa meLavavA ja bahAra gayo chuM. mane temanA tarapha kazo khoTo khyAla nathI, paNa mArA kamanasIba viSe mane haDahaDato dhikkAra che, evuM ja samajajo." beTA, vadhu kaMI belavAnI jarUra nathI, huM ane vailara baMne tArA viSe kazI gerasamaja nahIM karIe." 3 kepTana kaTalane have gharakAma mATe pelI bajAramAM besanArI bAInI dIkarIthI cAle tevuM na lAgatAM, te tarata TUDalane tyAM doDI gayA, ane bhalI pelIne - mi. DombIne tyAM jenuM ricAjha nAma hatuM tene - badhI vAta karI, pharansanA lama sudhI madada mATe te Avaze ke kema e pUchavA lAgyA,- kAraNa ke, bIjA koI ajANyA mANasane gharamAM pesavA devAya nahIM. polI te phaoNransanI sevA bajAvavA pitAne yAda karavAmAM AvI eTalAthI ja gaLagaLI thaI gaI ane jhaTa kepTana kaTala sAthe temane ghera deDI AvI. paNa have susAnane samajAvavAnI bhAre muzkelI UbhI thaI hatI. pagAra vinA ja, te phaleransanI sAthe ja cIna paNa javA mAgatI Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 DeA eNnDa sana mAMDIne meM tamane kadI vIlAM mUkayAM mArA vinA huM tamane javA devAnI hatI. tenuM kahevuM eTaluM ja hatuM ke, " tamArAM mA gujarI gayAM tyArathI nathI; ane lagna bAda eTale dUra 22 nathI. laeNAransa tene samajAvavA mAMDI - paNa vahAlI susAna, huM bahu lAMbI musAIe javAnI chuM ! " * basa eTale ja tamAre mArI lAMbI jarUra paDaze. << tr paNa susAna, huM vaeNlTaranI sAthe javAnI chuM, ane vAlTara bahu garIba che, eTale huM paNa garIba ja kahevAuM, mATe mAre mArI peAtAnI ane vAlTaranI sevAe jAte uThAvatAM zIkhavuM joi e." misa phaoNransa, tame teA jAte kaSTa veThIne bIjAnI sevA karatAM ja pahelethI zIkhyAM che; tamane tamArI jAtanuM tema ja bIjAnuM kAmakAja karavAmAM kazI muzkelI paDaze ema huM mAnatI ja nathI. huM mi. volTara-ge sAthe sIdhI ja vAtacIta karIne badhuM nakkI karI laIza, paNa tamane dariyApAra ekalAM te! javA devAnI nathI te nathI ja. >> << paNa susAna, huM o kayAM javAnI chuM? volTara mArI sAthe ja haze ne ! paNa vahAlI, huM nA kahuM te tuM volTarane sIdhI vAta nahIM ja kare, ema huM jANuM chuM; ane maherabAnI karI tuM vaeNlTarane te! A vAta na ja karIza, 22 << 8 kema, misa phlAya ? " "" " kAraNa eTaluM ja ke, huM volTaranI patnI banavAnI chuM ane mAruM samagra hRdaya arpaNa karI, temanI sAthe ja jIvavA tathA maravA tatpara thaI chuM. have jo tuM emane e badhI vAta kare, te te ema mAne ke, mArI sAme je jiMdagI AvIne UbhI rahevAnI che, tene mane Dara lAge che; athavA mAre viSe kaMIka Dara rAkhavAnuM tane kAraNa che. paNa susAna, huM emane eTalA cAhuM chuM ke, temanI sAthe jIvananI kaMI paNa muzkelI veThavA taiyAra chuM. te e bAbatamAM temanA manamAM, jIvananI zarUAtathI ja, kaze aMdeza! Ubhe! karavA jevuM tuM karaze?" Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM ghaNAM rAjI thAya che. eka jaNa sivAya 441 susAna pAse e vAtano javAba na hato; te kevaLa DUsake caDIne raDavA lAgI. pharansane mATe lagnane pizAka taiyArI karavAnI taDAmAra taiyArIo cAlavA lAgI. alabatta, tenA pitAnA bIjA lagna vakhate tene mATe je pozAka taiyAra karAvavAmAM Avyo hato, tene hisAbe atyArano to kaMI visAtamAM ja na hato. ke.Tana kaTala paNa phaleransane zI bheTa ApavI tenI peravImAM paDayA. chevaTe te be meTI peTIo kharIdI lAvyA : eka kapaDAM bharavA mATe, ane bIjI bharata-gUMthaNa tathA bIjA kAmakAjanI cIjo bharavA mATe. paNa pachI acAnaka phurI AvelA eka vicArathI te jyAre e peTIo pAchI laI jaI te dareka upara kAMsAnI hRdayanI AkRti caTADAvI, tenA upara "phaloransa-ge" evuM nAma citarAvI lAvyA, tyAre temane je AnaMda thayo, tenI tulanA kazA sAthe thaI na zake. ghera lAvI, peTIo uparanA e nAma upara kalAka sudhI te sthira palake jotA besI rahyA. volTarane pitAnA jahAjane kAme Akho divasa gerahAjara rahevuM paDatuM. lagnane divase ja e jahAja cInanI musApharIe UpaDavAnuM hatuM. paraMtu vaoNTara dararoja vahelI savAre ane pachI sAMjanA acUka ghera Avato ane phaoNransane maLI jato. Aje sAMje te AvyA tyAre phalaeNranse tene kahyuM, "voTara Aja Akho divasa mane ze vicAra AvyA karyo che te kaho jouM !" e ja ke samaya ke jhaDapathI vItye jAya che ane ApaNe thoDA ja vakhatamAM jahAja upara caDIne vidAya thavAnuM che !" e vicAra jarUra Ave che, paNa mane to evo ja vicAra Aje AvyA karyo ke, huM tamArA upara meTo bojo ja thaI paDavAnI chuM." Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44ra DI enDa sana hA, hA; bahu amUlya pavitra beje; ghaNI vAra mane paNa e vicAra Ave che!" "tame to hase che, veTara; huM to kimatanI daSTie bejAnI vAta karuM chuM. juone, susAna ane huM keTakeTalI taiyArIo karI rahyAM chIe ? mAre mATe to teya bahu ochuM ja kharIdI zakI chuM. tame pahelAM ja garIba hatA, have huM tamane keTalA badhA vadhu garIba banAvI mUkIza ?" "ane keTalo badho tavaMgara ? mArA jevI amUlya samRddhi kAne sAMpaDavAnI che ?" "pharansa hasI paDI; ane DokuM dhuNAvavA lAgI. "paNa veTara, ema na mAnatA ke tamArA upara bejArUpa thavAno mane jarAya kheda thAya che. mane UlaTo AnaMda thAya che. tame tamAre ghera AvI paDelI gharabAra vagaranI, sagAMvahAlAM vinAnI, eka anAtha kaMgAla chokarIne paraNavA taiyAra thayA, e vastu ja mane vadhu mahattvanI lAge che. huM mArI sAthe lAkhonI milakata lAvI hota, to paNa atyAre A sthitimAM tamane meLavIne mane jevo AnaMda thAya che, te te vakhate na ja thayo hota." lagnanA divasanI AgalI sAMja hatI. sau uparane mAthe bhegAM beThAM hatAM. kepTana kaTala miTrasTa sAthe gaMjIphe khelatA hatA. mitra TUTsa susAnane pUchIne pAnAM UtaratA hatA. pharloransa vaoNTara pAse beThI beThI kepTana kaTalane vidAya vakhatanI bheTa tarIke ApavA kahyuM bharatakAma karatI hatI. evAmAM acAnaka Diyojinise kAna uMcA karI eka be vakhata bharI lIdhuM. kepTana kaTale tene jarA Tokyo ane kahyuM, "beTA Aje A gharamAM tArI chellI rAta che, eTale Ama kare che ?" Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karata.E = - = ke ' ' TE. kat : ke - - *. - - - , , it ; ; . ja che. A che sela jilsa! - gaLA sudhI ThAMseluM vijJAna ! - pR0 443. mANI che... ..tu, presea... 5,kin, . . . = Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM ghaNuM rAjI thAya che. eka jaNa sivAya 443 Dijinisa kepTananI A TokIthI jarA chobhIle paDayo khare, paNa zeDI vAra bAda pAcho bhasavA mAMDyo. misisa ricArDajha je nIce hatI te upara AvI haze, ene e bhasato haze ema mAnI, kepTane Dijinisane samajAvavA mAMDyo, "beTA, tane misisa riyAjhanuM haju pUruM oLakhANa nathI, e vAta sAcI; paNa tane je jAtanuM samajadAra prANuM mAnuM chuM tevuM te kharekhara ja hoya, to tuM misisa ricArDajhanA bhalA dekhAvanI kadara karyA vinA nahi rahe !" kepTana kaTala pitAnAM pattAM tarapha jotA jotA ja A badhuM belyA hatA. paNa acAnaka temaNe pattAMmAMthI moTuM bahAra kADhayuM, tenI sAthe ja te cekIne UbhA thaI gayA ane potAne dUka Tebala upara pachADatA bolI UThyA, "heya sela jisa !" ane tarata ja polInI pAchaLa pAchaLa AvelA eka mANasane be hAthamAM te jaIne paDayA. bIjI kSaNe vaoNTara paNa e mANasanA hAthamAM kUdI paDayo hato; trIjI kSaNe phaloransa e mANasanA hAthamAM kUdI paDI hatI. pachI kepTana kaTale misisa ricArDajha ane misa niparane vArApharatI jorathI AliMgana karyuM ane mitra Tresane hAtha tethI paNa vadhu jorathI halAvyA. gaLA sudhI ThAMsIne bharelA vijJAna ! saula jilsa, sela jilla, dIkarA, Aja sudhI tuM kyAM hato ?" kepTana kaTala AMkhamAM AnaMdanAM AMsu sAthe belI UThaDyA. "bhalA neDa, hamaNuM huM AMdhaLo ane bahero thaI gayo chuM; ATale badho AnaMda ! mArAthI bolAtuM paNa nathI." mi. sane have khabara paDI ke, voTaranA kAkA salemanA jinsa, je ghaNuM vakhatathI alepa thaI gayelA manAtA hatA, te pite ja atyAre AvI pahoMcyA che. Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 DerI enDa sana zarUAtane Ubhare zamatAM badhAM jarA zAMta thayAM eTale temanA jille pelI tarapha hasatAM hasatAM AMgaLI karIne kahyuM, "reDa kaTala, dIkarA, mane badhA samAcAra ApaNuM A bhalI mitre kahI dIdhA che. ane enA raLiyAmaNuM mee ATalo mIThe AvakAra pahela prathama mane - ghera pAchA pharelA bhAgeDune maLyo, e mAruM khuzanasIba ja kahevuM joIe. paNa dIkarA, badhAne khuzakhabara pUchatA pahelAM mAre tArI sAthe bhayaMkara takarAra mAMDavAnI che. te mArA eke kAgaLano javAba kema na Apyo, tathA voTara bacI gayo che ane sahIsalAmata che e khabara paNa mane veLAsara kema na ApI ?" "hai, huM kAgaLa lakhuM? javAba ApuM ? sela jinsane ?" hA, bAbejha ke jamaikA ke chevaTe DimerarA-e badhAmAMthI koI paNa sthaLe tuM javAba ApI zakato hato. meM mArA kAgaLamAM e saranAmAM tane lakha lakha ja karyA hatAM." kayA kAgaLo dosta ? mane tArI kazI vAta kema samajAtI nathI ?" . "kema, teDa, huM ahIMthI cAlyo gayo tyAre tAre mATe varasa bAda ughADavAnuM pAkiTa huM mUkato gayo hato, te to tane maLyuM che ne? temAM meM lakhyuM hatuM ke, "huM volTara viSenA samAcAranI zodhamAM vesTa iMDijha tarapha jAuM chuM, pachI bArbIDejha jaIne meM eka kAgaLa tarata ja tane lakhyo ane temAM jaNAvyuM ke, "mArA nIkaLyAne eka varSa thatA pahelAM A kAgaLa tane maLaze. eTale A kAgaLa maLe tyAre varasa na thayuM hovA chatAM piluM pAkiTa ughADaje, kAraNa ke, temAM meM ghara choDI cAlyA javAnuM kAraNu lakheluM che." pachI, neDa, bIje, trIje ane kadAca ceAtho kAgaLa jamaikAthI lakhyo hato. temAM jaNAvyuM hatuM ke, "haju velTara bacI gayo che ke DUbI gayo che tenA kazA samAcAra meLavI zakayo na hovAthI, huM A taraphathI nIkaLI zakuM tema nathI." Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM ghaNAM rAjI thAya che. eka jaNa sivAya 44pa ane te pachI meM jyAre kAgaLa lakhe - mane lAge che ke DimerarAthI, kharuM ne ?" DimerAthI lakhe, ema e kahe che kharuM ne ?" kepTana cAre tarapha hatAzanI peThe jotA jotA bolyA. meM emAM paNa ema ja lakhyuM hatuM ke, "haju mane veTaranA kazA samAcAra maLyA nathI. e bhAgamAM javara-avara karatA ane oLakhatA keTalAya kaptAnane huM maLyo chuM - teo mane ahIMthI tahIM ema keTalIya judI judI jagAe pherave che tathA e musApharIo daramyAna meM paNa mArA hunnara-kasabathI temanI je kaMI sevA bajAvI zakAya teTalI bajAvI che. teo badhA mAre mAthe AvI paDelI AphatathI bahu dilagIra thayA che ane mane mArI zedhamAM banatI badhI madada karyA kare che. paNa atyAre to mane ema lAge che ke, Ama rakhaDavAmAM ja mArI AkhI jiMdagI kadAca pUrI thaze. paNa pachI huMbAbeDijha pAcho gayo tyAre acAnaka eka divasa mane samAcAra maLyA ke, cIna taraphathI greTabriTana pAchA pharatA eka jahAja upara mAre dIkare volTara sahIsalAmata deza pAcho pharyo che. eTale bIjA ja jahAjamAM huM paNa deza pAcho pharyo, ane paramAtmAnI kRpAthI e samAcAra sAcA mAlUma paDyA che." sala jilsa! bhAI te ATalA badhA kAgaLo mane lakhyAnI vAta karI kharI; paNa emAMno eka paNa kAgaLa eDavarDa kaTalane, tArI A dukAnamAM eka eka kalAka ane eke eka miniTa tArI ke tArA samAcAranI rAha jovA chatAM, maLyuM nathI." A dukAnamAM ? A dukAnane saranAme huM tane bhAI zA mATe kAgaLa lakhuM? kAgaLa to meM tAre ghera misisa pelI meka kaI- tene saranAme lakhyA che !" kepTana kaTala have badhuM samajI gayA! temaNe tarata khulAse karyo ke, "huM tene gherathI to tAre kAgaLa reba grAInDara mAraphata Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 DebI enDa sana maLatAM ja bhAgI Avyo hato. A dukAna ane gharanI saMbhALa tArI tathA vaoNlaranI gerahAjarImAM rAkhavA mATe. bhAgI Avyo hato e arthamAM ke, pelI mane sIdho to AvaivA ja na de ! eTale tene huM kyAM jAuM chuM te khabara na paDe te rIte AvIne A dukAnamAM huM saMtAI gayo hato. mArI vastuono Akho bharele paTAre tene tyAM ja mUkI rAkhyo hato. e bAI narI vAghaNa jevI ja che, ane te mane tenA paMjAmAMthI jIvato chUTavA de ja nahi- tene dara mahine makAnabhADuM ane khAdhAkharca niyamita bharato rahevA chatAM." susAna tarata ja belI UThI, "e DAkaNane to huM barAbara pATha zIkhavADIza." vahAlI ! tuM tune pATha zIkhavIza ? to to huM tane kharI mAnuM. paraMtu mane pUche to huM koI jIvatA vAgha sAme thavAnI hiMmata kadIya bhADuM khare, paNa misisa mekasTijara UMghatI ke marelI paDI hoya, tema chatAM tenI pAse thaIne na jAuM." vaoNTare have zvAsa nIce mUkIne kahyuM, "te to ApaNe saue ATalI badhI lAMbI ciMtA karyA karavA badala misisa baeNkasTijarano AbhAra mAnavo rahyo." pachI kAkA-saeNla ane volTare ekabIjAnI musApharIo tathA kheDelA jokhame bAbata savAlajavAba tathA khulAsAo sAMbhaLI lIdhA. pachI thAkelI phaoNransa UMghI zake te mATe tene kamarAmAMthI bIjAM badhAM nIce AvIne beThAM. phalaeNransa A badhI vAto sAMbhaLI bahu asvastha thaI gaI hatI. oNlTara paNa te theDI svastha thaI eTale nIce Avyo. nIce sau nirAMte beThAM tyAre phaleransanI hAjarImAM na nIkaLelI tenI atyAranI sthitinI vAta dhIme dhIme nIkaLI. mi. Trasa moDI rAte cina sAthe potAne ghera pAchA pharyA, tyAre cikane mitra TrasTane saMbhaLAvI dIdhuM -"to to have koI chokarI Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM ghaNuM rAjI thAya che. eka jaNa sivAya 447 ne upADI lAvavAnuM ke koInuM gaLuM maraDI nAkhavAnuM rahetuM nathI, kharuM ?" cikana, cikana, kAI koI vakhata tuM mANasa karatAM gIdhaDA jevI bhASA vadhu vApare che. mAre vaLI kone upADI lAvavAnI che ke kenuM gaLuM maraDI nakhAvavAnuM che? alabatta, huM misa DombIne cAhato hato, ane lephaTanaTa veTarsa tenI sAthe AvatI kAle ja paraNavAno che; paNa tethI to te mane ja sauthI vadhu AbhArI karaze; kAraNa ke, misa DAbIne pUrepUrI sukhI te ja karI zake tema che - mArA jevA capaTA mAthAvALe to temane kadI sukhI karI ja na zakata." to pachI ApaNane AvI nokarI pasaMda nathI. ahIM te pitAnA harIphane ja pitAnI premapAtra chokarI AzIrvAda sAthe samarpaNa karavAnI vAta che! kaI maradane chAje tevI e vAta nathI. mATe mane je pacAseka pAuMDa cUkavI daI chUTo karI de, te ahIMthI AbarUbhera cAlyo javA mAguM chuM." cikana, je ghaNApAtra bhAvanAo teM hamaNuM jAhera karI, te jotAM eTalAthI paNa tArAmAMthI chUTI zakAtuM hoya, to te bahu sastuM paDayuM kahevAya." ane mitra Trase tarata e sasto sodo patAvI dIdhe; ane cikana pote AvA te kevA maraghInA baccAnI nokarImAM atyAra sudhI paDI rahyo, e badala jAtane dhikkArate tyAMthI vidAya thaye. Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 lagna lagnane divase vahelI savAre phalaeNransanI IcchAthI veTara tene jyAM nAnakaDA palanI kabara hatI tyAM laI gayo. pAchA pharatAM pharloransa belI, "vahAlA vaeNTara, tamAro AbhAra mAnuM chuM. have huM khuzIthI deza choDIne, tamArI sAthe dezAvara AvI zakIza." ane ApaNe jyAre pAchAM pharIzuM, tyAre jarUra A kabara AgaLa pharIthI AvIzuM." jyAM lagna thavAnuM hatuM te devaLamAM sau bhegAM thaI gayAM che. kepTana, . kAkA-sola, ane misUTsa. kAI vadhU-sakhI thanAra to hatuM nahi, sivAya ke susAna niparane gaNI laIe te; ane kanyAno bApa na hato - sivAya ke kepTana kaTalane gaNIe te. lagnavidhi pUro thatAM vara-vadhU rajisTaramAM sahIo kare che. ane pachI devaLa pAchuM khAlI thaI jAya che. carcanI bahAra ghoDAgADI taiyAra rAkhavAmAM AvI che. vara-vadhU tyAMthI ja sIdhAM cAlyAM javAnAM che - ghera pAchAM nathI AvavAnAM. phalaeNransa raDatI raDatI susAnane vaLagI paDI che. mi. sUTsanI AMkhe rAtIcoLa thaI gaI che. kepTana pitAnA nAkane masaLI rahyA che. kAkA-saule pitAnAM cazmAM kapALa uparathI utArI lIdhAM che ane ADuM joI lIdhuM che. susAna DUsakAM bharatI ane rUMdhAtI potAnI phaleransane cheDatI ja nathI. chevaTe mi. Trasa pAse jaI susAnane choDAvIne potAnI pAse le Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lana 449 che. phaoNransa mi. TrasTane pahelAM potAne hAtha dhare che, ane pachI potAnA hoTha paNa. kAkA-saline ane kepTana kaTalane te cuMbana karI rahe che eTale pachI vaoNTara tene ghoDAgADImAM besADI UpaDI jAya che. bAkInAM sau kAkA-selanA dukAna-ghare pAchAM Ave che, ane nAsto karavA bese che. paNa kAIthI kALiye bharI zakAto nathI. mitra TrasTa sAMje AvavAnuM kahI tyAMthI nIkaLI jAya che, paNa zaheranI zerIomAM bhaTakIne Akho divasa pUre kare che. miTUTsa sAMje pAchA Ave che ane susAnane sAthe laI saune mATe vALanuM kharIdI lAve che. misisa ricArDajhanI madadathI te badhuM Tebala upara goThavAI jAya che, ane kepTana kaTala ane kAkAsela pAchI Ave tenI rAha jovAya che. te baMne jaNa vaoNTara ane phaleransano badho sAmAna Dijinisa sAthe jahAja upara barAbara caDI jAya, tenI goThavaNa karavA gayA che. kAkA-selanI sthiti vadhu karaNa che. paraMtu temane eTale saMtoSa che ke, havethI temano jUno mitra neDa kaTala temanI sAthe ja rahevAno che. eTale pAchA pharyA bAda te sau sAthe kaMIka svasthatAthI vALu karavA bese che. vALa daramyAna te potAnA manano DUmo dabAvIne kahe che -"mAre dIkaro bacI gayo ane lagna karI nokarIe paNa caDI gayo che. mArAthI have duHkhiyArA kevI rIte dekhAI zakAya ? huM bhagavAnane AbhAra mAnuM chuM ke, mane Avo sukhI divasa jovA maLyo !" kepTana kaTala zeDo vicAra karI javAba Ape che, "dIkarA la! te tArA bhaMDAramAM maeNDirA dArUnI jUnI bATalI AvA sukhI divasa mATe saMgharI rAkhI che te ja sAce mANasa hoya, to e bATalI kADha jouM ApaNe sau vola' ane tenI patnInI zubherachAmAM tene pI nAkhIe." Do-29 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 DebI enDa sana tarata kAkA-seline kazuMka yAda AvyuM. temaNe khissAmAMthI DAyarI kADhIne temAMthI eka kAgaLa kADhyo. tenA upara lakhyuM hatuM : "mi DobIne; mokalanAra vaoNTara. traNa aThavADiyAM pachI pahoMcADavo." kAkA-le e kAgaLa moTethI vAMcavA mAMDaco -"sAheba, meM tamArAM suputrI sAthe lagna karI lIdhAM che ane te mArI sAthe dUra dezAvaranI musApharIe Ave che. tene AkhI duniyAnI tamAma cIjo karatAM vadhu cAhato hovA chatAM, tene mArA jIvananI anizcitatAo tathA jokhamo sAthe joDavA huM kazA saMkeca vinA zAthI kabUla thayo, te tamane kaheto nathI. tamAre tene aparAdhI gaNavI hoya to gaNaje; te tamane kazI bAbatamAM kadI aparAdhI gaNatI nathI. tame mane kadI mApha karI zakaze evuM huM mAnato nathI, ke tevI AzA paNa rAkhatA nathI. paNa koI vakhata evo Ave ke jyAre tame evuM Iccho ke, phaleransane paDakhe haMmeza rahenAra koI hoya, ane jenuM jIvana-kArya ja phaleransane tenA bhUtakALanA jIvananAM du:khada saMsmaraNe bhulAvavAnuM hoya, tyAre tame evI khAtarI rAkhajo ke, te evA mANasane paDakhe ja che." salemane kAgaLa pUro vAMcI, tene pAcho pitAnI DAyarImAM mUkI dIdho ane kahyuM, "bhAI neDa, meDirAnI e chellI bATalI teDavAne vakhata haju Avyo kahevAya khare?" pitAnA mitrano kahevAno bhAvArtha samajI jaI, kepTana tarata belI UThyA, "haju nathI Avyo !" Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 thoDA samaya bAda eka varasa vItI gayuM che. AkhA varasa daramyAna "DombI eNnDa sana" peDhI vividha akasmAto, kamanasIba samaye, ane sauthI vadhu to tenA mAlikanA ghamaMDane kAraNe, taratI rahevA mATe ja phegaTa phAMphAM mAratI rahI che. tenA mAlike pitAnI peDhI uparanAM jokhame vALapUra paNa ochAM ke haLavAM karavAnI nA pADI che; tathA peDhI e tophAno sAme jhIMka jhIlI zake tevI nathI rahI, evI cetavaNInA sUre, koI saMbhaLAve topaNa kAne dharyA nathI. varasa pUruM thayuM ane peDhI DUbI ja gaI. devALiyAonI yAdIne mekhare eka divasa e peDhInA mAlikanuM nAma caDI gayuM. mi. hebIe kazuM ja bacAvI levAne, jarA sarakhuM chupAvI rAkhavAno prayatna na karyo. navo dhaMdho zarU karavA mATe paNa jarA sarakhuM sAdhana pAse rahevA na dIdhuM. rataphe thayelI AkhI peDhImAM, mitra maphina ja evA hatA, jemane A peDhI Ama tUTI gaI tethI ghaNuM lAgI AvyuM hatuM. ATalAM varaso sudhInI nokarImAM temaNe miDobI pratye samucita AdarabhAva dAkhavyo hato, paNa temanI sAcI prakRti bAbatano potAno kyAsa chupAvavAne kadI prayatna karyo na hato; ke potAnA keAI gupta hetuo sAdhI levA, moDhethI temanI khoTI khuzAmata ke prazaMsA karyA Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45ra DelbI eNnDa sana na hatAM. eTale mi. DebInI paDatI thatAM, temane aMtaramAM vALelI kazI gAMThe ukelavAnI rahetI na hatI ke veThelAM apamAno ke gaLelA kaDavA ghUMTaDAno hisAba cUkate karavAno paNa raheto na hato. chellA divasamAM peDhInA vyavahAramAM je gUMcavAyeluM ke muzkela lAge evuM hatuM, tene tAga meLavavAmAM temaNe divasa-rAta eka karyA hatAM, tathA je kaI bAbatano khulAso pUchavAmAM Ave, te samajI rAkhavA te pUrA taiyAra rahyA hatA. eka vakhata te AkhA divasanA kAmakAjathI thAkI pitAne zAMta karavA prayatna karatA beThA hatA, tevAmAM temanI makAna-mAlikaNe AvIne khabara ApI ke, zekanAM kapaDAM paherelI kAI bAna tamane maLavA AvI che. te heriTa kArkara hatI. teNe aMdara AvI, mi. menine kahyuM, huM ekalI ja ahIM AvI chuM, tathA mArA bhAI jone tamane mArA AvavAnI agAuthI khabara na ApI, te mATe tamane Azcarya jarUra thaze. paraMtu huM je kAraNe AvI chuM, te tame sAcuM mAnaze, evI AzA huM rAkhI zakuM ?" jarUra rAkhI zakaze. mane e viSe vadhu kaMI kahevAnI jarUra nathI." "AbhAra; paNa tame atyAre khAsa kAmamAM to nathI ne ?" mitra maphine pitAne khoLAmAM paDela vAjiMtra sAme nizAnI karI ane kahyuM, "Akho divasa huM kAmakAjamAM rahyo chuM, tenI nA nahi; paNa atyAre to badhI ciMtAo Ane ja suparada karato hato." "to DombI-peDhI khatama thaI gaI ema ne ?" " pUrepUrI." "pharI kadI UbhI na thaI zake ?" "kadI nahi." miDombI aMgata rIte paNa pAyamAla thaI gayA kahevAya?" Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDA samaya Ada " cheka ja barabAda, vaLI ! " " temanI pAse khAnagI kazuM bacyuM nahi heAya ? '' kr mi. DemnI pAse kula keTalI milakata hatI tenI te mane cAkkasa khabara nathI; paraMtu temanI javAbadArIe tethI paNa vadhu che, eTaluM huM kahI zakuM chuM. ane mi. DAmbI evA ijjatadAra tathA pramANika mANasa che ke, te peAtAnuM badhuM ApIneya javAbadArI cUkate karavA prayatna karaze. temanA jevI sthitie beThelA bIae kAI mANasa hAta, tA thaiDAka prayatne ja - kAI ne khabara paNa na paDe te rIte - dhaMdhe! teA hi, paNa peAtAne gujArA sahelAIthI calAvI zakAya eTaluM kADhI leta; paraMtu temaNe teA peAtAnuM badhuM ApI daIne paNa peAtAnI javAbadArI cUkate karavAnuM vicAryuM che; ane e hisAbe temanI pAse kazuM ja bAkI nahi rahe, enI mane khAtarI che." - 43 haeNriyeTanA mAM upara A sAMbhaLI je kaMIka AnaMda-saMtASane bhAva aMkAI rahyo, tethI mi. maeNArphina jarA coMkavA tathA du:khI paNa thayA. tame temane hamaNAMnA bhegA thayA che ? " << "" << temane kAI ja hamaNAM maLI zakatuM nathI. leNadArAne hisAba karavA peDhI upara AvavuM paDe teTalA bahAra AvI, pachI te sIdhA peAtAne ghera ja cAlyA jAya che ane temAM ja purAI rahe che. temaNe mane eka kAgaLa chevaTanA lakhyA che, jemAM temaNe amArA pAchyA saMbaMdha viSe jarUra karatAM vadhu prazaMsA karI che, ane pachI mArI vidAya lIdhI che kaheA ke mane vidAya ApI che. sArA divaseAmAM paNa huM temanI pAse bahu jate nahi; eTale atyAre kharAkha samaye temanI marajI viruddha temane maLavA javAnuM tA hoya ja nahi. alabatta, patra lakhIne meM temane ghaNA ghaNA samajAvyA che - paNa kaMI pariNAma AvyuM nathI. paraMtu tame atyAre e badhuM mArI pAsethI sAMbhaLavA nahi ja AvyAM hai!! tamArA AvavAnuM kAraNa kaMIka juduM ja hAya eNma lAge che." Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ De eNnDa sana "huM ane mArA bhAI jaoNna mi. DAmbI viSe ja hamaNAMnAM vadhu vicAra karIe chIe. atyAre mi. DAmbInI sthiti cheka ja kaMgALa banI gaI che, tyAre amArI sthiti ghaNI ja sudharI gaI che : zAthI sudharI gaI che, te kahevAnI jarUra che? amArA bhAI jemsa jyAre relave-eMjina taLe kacarAI gayA, tyAre teNe kAMI vila kareluM na heAvAthI tathA amArA sivAya tene bIjuM kAI kuTuMbI na hAvAthI, tenI badhI milakata amane maLI che. ane te milakata ochI nathI. e aMge ja tamane eka vinaMtI karavA huM AvI chuM, ane mane AzA che ke, tame nA nahi pADe. 454 << mArA baMne bhAI ene itihAsa teA tame ja mi. DeAstrI sAthenA temanA saMbaMdhanI vAta paNa. paNa jANeA che! ke, mArI ane mArA bhAI jaoNnanI badhI ochI che. ame baMnee ATalAM varasa sudhI je jAtanuM jIvana gALyuM che, te tarapha jotAM tame samajI zakaze ke vadhu paisAnI amAre jarUra ja nathI. tamArI maherabAnIthI tene jeTalI Avaka thAya che, teTalI amAre baMnene mATe bahu thaI paDe che. * Aje mArA bhAI bhAkhata - jIvatA bhAI bAbata - evI eka vAta karavA huM AvI chuM, je kahetAM mArI chAtI abhimAnathI phUlI jAya che. peAtAnuM kartavya gaNI, te eka evuM kAma karavA mAge che, jemAM tamArI madadanI ghaNI jarUra paDe tema che. e kAma ghaNuM cupakIdIthI karavAnuM che; ane tamArA anubhava e bAbatamAM ghaNA kAma AvI zake tema che. jANe! che; tema uparAMta, tame e jarUriyAte keTalI cr vAta ema che ke, mArA bhAI ema mAne che ke, mArA mRta bhAI e je badhI milakata ekaThI karI che, te kharI rIte mi. DeAmmInI che; ane te badhI milakata te emane parata karavA mAge che. paNa sIdhI rIte te mi. DAmbI e milakata svIkAre nahi, eTale gupta rIte e kAma karavAnuM che. zI rIte e thaI zake, te tame ja Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DA samaya bAda temane vizenAM anubhava ka jANakArIthI vicArI ke batAvI zake tema che. mitra DombIne ema paNa samajAvI zakAya ke, emanA ja hakanI rakama aNadhArI rIte ja bacI gaI che; athavA ema kahI zakAya ke, e rakama temanI sAthe atyAra sudhI vepAra-saMbaMdha dharAvanArAoe temanI pramANikatAthI khuza thaIne alaga kAdI che; athavA temaNe pahelAM dhIrelI ane bhulAI gayelI e rakama have deNadAra pAsethI acAnaka pAchI vALavAmAM AvI che. A badhAmAMthI je rIta tamane vadhu sArI tathA saphaLa nIvaDe evI lAge, te tame pasaMda karaje. mArA bhAI jenane tame A aMge kadI vAta na karaze tathA maLazo nahi; kAraNa ke, tene to A badhuM bahAra na carcAya te rIte ja karavuM che. amAre mATe e vArasAmAMthI bahu thaDe hisso ja anAmata rAkhavAno che, ane bAkInAnuM vyAja mi. DobI jIve tyAM sudhI temane maLe ema goThavavAnuM che, jethI mi. DobI e badhuM leNadArane cUkavI devAmAM vAparI na nAkhe. ane A AkhI bAbatanI kazI carcA bhaviSyamAM tamArI ane mArI vacce paNa na thAya, ema huM IcchuM chuM. mArA bhAIe karelA A satkRtyane huM mArA aMtaramAM paramAtmAnA AzIrvAdanI peThe haMmeza saMgharI rAkhavA IcchuM chuM. kAraNa ke, tenuM A kRtya, tenI jAgRta thayelI kartavyabhAvanA ane sadbhAvanuM pratIka che." mitra morphina A badhuM sAMbhaLI laI, chevaTe eTaluM ja belyA, vahAlAM hariyeTa, A jAtanA tyAga ane satkRtyanI AzA huM svapna paNa koInI pAsethI rAkhI zake nahi. chatAM chevaTanA huM eTaluM pUchI levA IcchuM chuM ke, vArasAne tamAro hissa paNa tame tamArA bhAI jenanI peThe jato karo cho ? hA, ame jIvananuM badhuM ja sukhaduHkha keTalAMya varasathI ekasAthe ja vaheMcI letAM AvyAM chIe; to pachI AmAMthI paNa huM zA mATe aLagI rahuM? mArA bhAInI chevaTa sudhI badhI bAbatamAM bhAgIdAra tathA sAthIdAra thavAno mAro adhikAra nathI zuM ?" Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DI enDa sana tamArA e adhikArane mAnya na rAkhavAnuM pApa mArAthI kadIya na thAo !" to ame tamArI mitratA upara A bAbatamAM AdhAra rAkhI zakIe ?" "A bAbatamAM tamo baMnene pUrA aMtarathI sAgarIta banavAnuM sadbhAgya mane ApavA badala paramAtmAne huM hAdika dhanyavAda ApuM chuM." hariye. mi. mephinano AbhAra mAnavA potAno hAtha temanA tarapha dharyo. mi. maphine rAjI thaI e hAtha potAnA hAthamAM pakaDIne kahyuM, "heriyeTa, tame je kaMI karavA tatpara thayAM cho, te mArI laukika samajathI para evI vastu hovA chatAM, huM tamane temAMthI calita karavA ke vicalita karavA eka paNa zabda uccAravAnuM nathI. mAtra eTaluM ja kahevA IcchuM chuM ke, tamAre vaphAdAra kArabhArI ane pasaMdagIne mitra gaNavAmAM mane atyAre bhAre gauravano anubhava thAya che." mimephine heriTane ghera pahoMcADavA sAthe javAnI taiyArI batAvI; paraMtu hariyeTe kahyuM, "Aje huM ahIMthI ghera nathI javAnI; paraMtu kAle tame amAre tyAM AvavAnI khAtarI Apo !" heriyeTa mimenine tyAMthI ghoDAgADImAM nIkaLI, keTalAya rastAo pasAra karI, bagIcAothI gherAyelAM thoDAM zAMta jUnAM gharanA vasavATa pAse AvI pahoMcI. temAMnA ekamAM jaI, teNe narsane pUchayuM, "tamArA daradIne kema che, misisa vikAma?" misisa vikAmanI yAda vAcakone jarUra haze. misisa riyAjhapilIne kADhI mUkyA bAda nAnakaDA palanI saMbhALa rAkhavA tene nImavAmAM AvI hatI, ane te have tyAMnI nokarImAMthI chUTI thayA bAda tenA "svabhAva ane prakRtithI sadaMtara viruddha e narsane dhaMdho karatI hatI. Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thoDA samaya bAda 457 teNe heriTanA praznano javAba ApatAM kahyuM, "bahu sArI hAlata nathI, misa." paNa tame to mane ema kahyuM hatuM ke, tenI sthiti sudharatI jAya che!" paNa pachI misisa vikAma joDe vadhu carcAmAM UtaryA vinA heriyeTa uparane mALa gaI. pahelA oraDAmAM eka vRddhA bArI bahAra aMdhArA tarapha zUnya najare jotI beThI hatI. aMdaranA oraDAmAM eka cekhI pathArImAM eka manuSya-AkRti sUtelI dekhAtI hatI. te eNlisa hatI. teNe hariyeTane jotAM ja temanA tarapha mAM Ave te rIte ozikA upara mAthuM jarA jora karIne pheravyuM. eNlisa, huM Aje jarA moDI thaI, kharuM?" "tamArA AvavAnI roja huM eTalI rAha joyA karuM chuM ke, tame haMmeza mane meDAM AvatAM ja lAgo cho, jyAre kharI rIte tame vahelAM ja AvyAM ho che." Aje sAruM che, bahena?" bahena, sAruM hoya ke narasuM hoya - e badhe ekAda-be divasano khela che. mATe e vAtanI have bahu ciMtA na karaze." misisa vikAme paNa e bAbatamAM saMmatisUcaka DokuM halAvyuM, joke, davAne vakhata thayo heI, davA taiyAra karavA te te gaI ja. eNlise AgaLa calAvyuM: "durAcAra, ane pazcAttApa, musApharI, taMgI, AhavA, aMdaranuM tophAna, bahAranuM tophAna - e badhAMe mAruM zarIra ghasI nAkhyuM che, eTale have e bahu TakavAnuM nathI ja. paNa ahIM paDyAM paDyAM koI koI vAra mane evuM thaI Ave che, bahena, ke DuM vadhu jIvuM, to tame mArI pAchaLa je mahenata lIdhI che, te cheka eLe nathI gaI, eTaluM huM tamane batAvI zake." misisa vikAma elisane davA pAI kamarAnI bahAra cAlI gaI. Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 459 De o eNnDa sana elise pUchyuM, "bahena, te divase meM zuM kyuM hatuM te kahevA huM tamArI pAse AvI hatI, ane tame jaNAvyuM hatuM ke have eTale dUra mANasa doDAva ane vakhatasara khabara pahoMcADavI azakya che - e badhI vAtane keTalo vakhata thaye, vAruM?" "eka varasa karatAMya vadhu vakhata thaI gayo, bahena." "ane mane sAravAra mATe ahIM lAvyuM paNa mahinAo thaI gayA, nahIM ? "hA." mAtra tamArI mAyALutA ane sadbhAvane jore ja tame mane ahIM lAvI zakyAM ane - ane mane pharIthI mANasa banAvI zakayAM. nahIM to huM evI ne evI ja naThera - Thera rahI hota, bahena." heriyeTe tenA zarIra upara hAtha pasavArI, tene zAMti ane AzvAsana ApavA prayatna karyo. elise pitAnuM moM be paMja vaDe dabAvI daI pAsenA oraDAmAMthI potAnI mAne bolAvavA jaNAvyuM. DesI AvI eTale elise tene kahyuM, "mA have pelI vAta Amane atyAre ja kahI de." "atyAre ja, mArI phUTaDI ?" hA; AvatI kAle to kadAca mA, bahu moDuM thaI gayuM haze." "nA mArI mIThaDI, tuM haju jIvavAnI che - ane pelI badhI suMdara kahevarAvatIone zaramAve evI pharIthI thavAnI che." mA, have mane tArA pratye paNa kaze aNagame ke gusso nathI rahyo. je sthitimAM tuM mukAI hatI, te sthitimAM tArAthI bIjuM thaI paNa zuM zakata? game te sthitimAM paNa amuka rIte aDaga rahevA je manobaLa joIe, te to mArAM AvAM moTIbahena hariyeTa jevAMmAM hoya; dareka jaNamAM nahi!" ema kahI elise heriyeTa sAme AMgaLI Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DA samaya bAda karI; ane pachI potAnI mAne pelI vAta kahevAnuM zarU karavA Agraha karyo. DesIe heriyeTa sAme joIne kahyuM, "huM atyAre kadarUpI ane buThThI chuM, paNa te divasomAM huMya bIjAM jevI - eDithanI mA jevI ja kahone ! - phUTaDI hatI; ane eDithanA bApujInA bhAI ja mArA pratye bahu AkarSAyA hatA. joke, e eDithanA bApujI karatAM vahelA gujarI gayA. baMne bhAI jema barAbara ekasarakhA ja suMdara ane UMcA hatA, tema e baMne bhAIonI putrIo paNa sarakhI ja suMdara thaI: eDitha, ane mArI A lADakI eNlisa. baMne vacce uMmaramAM ekAda varasanuM aMtara haze, bAkI rUpe cahere to baMne sarakhI ja hatI. paNa hAya, mArI A phUTaDI badalAIne AvI thaI gaI- tyAre bIjI - pelI eDitha to evI ne evI ja rahI haze !" mA, badhAMne vakhata Avye - uMmara thaye badalAvAnuM ja che." hA, pelInI mA (misisa kyUTana) paNa mArA jevI buddhI thaI gaI hatI, paNa te bIje ThaThAro karI, chevaTa sudhI kevI suMdara dekhAtI hatI ? paNa te to lagna karelI bAI hatI; jyAre mArI sAthe eNlisanA bApujIe lagna to karyuM ja nahotuM. eTale kaMgAliyatane kAraNe huM eka ja DAkaNa jevI banI rahI. mArI A mIThaDI paNa mArI peThe ja have bhUkhe marIne ane ghasAIne AvI thaI gaI. zAthI huM ane mArI dIkarI ja Ama badalAyAM ? ane pelAM kema na badalAyAM ? arere, mArI mIThaDI, mArI elI ! tArI sAthe AmanA bhAI jemsa kAkare paNa lagna na karyuM, eTale ja ne ?" pachI cekelI hariyeTa tarapha joIne e buTTI belI, "mArI mIThaDIe A vAta ja tamane kahevA jaNAvyuM hatuM. alabatta, A sagAInI vAta A duniyAmAM koI kabUla rAkhavAnuM nathI ja. koIe jarA paNa kabUla rAkhI nahi, tethI to mArI ane mArI mIThaDInI Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - le thaI mane hA rAjakAraNa ane DebI eNnDa sana A vale thaI, bAkI, mArI A mIThaDI paNa pelInI dIkarI jeTalI ja abhimAnI ane rUAbadAra hatI. eNlise have heriTano hAtha potAnA hAthamAM laIne kahyuM, A vAta tamArI jANa upara lAvavAnuM meM eTalA mATe ja irachayuM hatuM ke, huM AvI naThera zA mATe thaI gaI tenuM kAraNa tamArA samajavAmAM Ave. mane jIvanabhara ghaNAM ghaNAMe mArI pharaja - mAruM kartavya, ityAdi mATe upadeza Apyo che ane TakI che. paNa cheka chevaTa sudhI huM ema ja mAnatI rahI chuM ke, mArA pratye kANe potAnI pharaja adA karI che ? mane eTaluM ja samajAyuM che ke, jyAre strIone kharAba ghara ane kharAba mA maLI hoya che, tyAre teo saheje kharAba raste ja vaLe che. paNa huM mArI mAne deva atyAre kADhavA mAgatI nathI. tame tene jarUra kSamA Apaje ane banI zake te tene chellA divasomAM visArI na mUkatAM. tame tenI saMbhALa rAkhaze ne ? te bicArIe paNa ghaNuM ghaNuM sahana karyuM che- bIjAoe tenA pratye potAnI pharaja adA na karI te mATe. paNa nA, atyAre have tame chevaTanA paramAtmAne mAre mATe prArthanA karo; tamArI prArthanA te jarUra sAMbhaLaze, ane mane kSamA Apaze." heriyeTe ceDAMka stavane gAyAM ane dharmagranthane thaDe pATha tene saMbhaLAvyo. pachI bIje divase savAre AvavAnuM kahI te UThavA gaI tyAre tene khabara paDI ke, eNlisa tenA tarapha jotI jotI ja A jagatamAMthI kAyamanI vidAya thaI gaI che. Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 sajA ! 2 DAbInuM pavana ane pANI sAme aDIkhama UbhuM rahenAruM dharakhama makAna haju paNa te che; paraMtu aMdarathI te eka ja badalAI gayuM che. nokara vagere zarUAtamAM to AsapAsathI AvatI bhAtabhAtanI aphavAo sAMbhaLI gUMcavAyA ane rasoDAmAM avAranavAra bhegA thaI aneka carcAo ane ciMtA karavA lAgyA. dhIme dhIme teonI mukhya ciMtA have eTalI ja vAtamAM kendrita thaI ke, caDele pagAra maLaze ke nahi ? gheDA divasa bAda to bahAranA vicitra loke gharamAM AvavA lAgyA evA loko ke je A gharamAM kadI praveza karI zake nahIM. A loko bhAre dhamAla ane dhAMdhala karatA AvIne gharanI badhI vastuo khaseDIne - ulaTAvIne - phaoNsIne tapAsavA lAgyA. acAnaka eka divasa badhA nokarone misisa pipacinanA oraDAmAM teDuM AvyuM. teNe saune ekaThA karI bhASaNa saMbhaLAvyuM : "tamArA zeTha muzkelImAM AvI paDyA che. tame badhA e aMge badhuM. jANo cho enI mane khAtarI che, tathA tame sau potapotAnI goThavaNa paNa pitapotAnI meLe vicArI rahyA che, enI paNa." rasoIyaNa vacce taNe avAje bolI UThI, - " tame pote tamAre mATe karatAM haze ke karI haze tethI vizeSa kaMI nahi, meDama ! " 461 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 DI enDa sana keNu belyu e, jarA meM to jouM !" misisa pipacina saLagatI AMkhe tenA tarapha joIne taDUkyAM. "hA, misisa pipacina, huM belI; tamAre zuM karI nAkhavuM che, te kahezo ?" to, tuM jeTalI vahelI ahIMthI TaLe eTaluM sAruM, ane pachI paNa bhaviSyamAM tAruM mAM mAre kadI jovAnuM thAya nahi to vadhu sAruM !" tarata ja misisa pipacine eka kothaLI kADhI ane rasAIyaNano e divasa sudhIno pagAra tathA eka mahinAnI noTisanA paisA gaNuM kADhyA; ane tenI sahIvALI pahoMca pahelI lIdhA pachI paisA tenA hAthamAM mUkI dIdhA. pachI to misisa pipacine e pramANe badhA nokaronA paisA cUkate karI dIdhA; ane jaNAvyuM, "tamArAmAMthI koIne ahIM rahevuM hoya, to te ekAda aThavADiyuM vadhu rokAI zake che. khAvAnuM maLaze, ane bIjI sagavaDe, je atyAra sudhI bhogavatAM AvyAM ho; paNa pelI rasoIyaNa DImacI atyArathI ja chUTI che." pachI to makAnanuM badhuM pharanicara - rAcaracIluM vecAvA mAMDayuM. ane bAraNuM bahAra e sAmAna bharI janAra gADIo-gADAM-helakarIonI bhAre dhamAla macI rahI. pachI to e gharane uMdaraDAoe paNa tyajI dIdhuM. * misisa pipacine A gharamAMthI harAjImAM eka moTI ArAma khurazI kharIdI lIdhI hatI. paNa te have A gharamAMthI cAlI nIkaLavAnI taiyArImAM hatAM, evAmAM misisa cika acAnaka tyAM AvI pahoMcyAM. bhAIne kema che, misisa pipacina ?" "huM zuM jANuM? koI divasa te koInI sAthe bele kare tyAre ne? temanA kamarAnI bahAranA oraDAmAM temanuM khAvApIvAnuM mukAya Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA! che - pachI kAI na hoya tyAre kyAre AvIne e badhuM te potAnA kamarAmAM laI jAya che, tenI khabara paDatI nathI." "bhalA bhagavAna, AvuM badhuM kyAM sudhI cAlaze ? mArA bhAI koziza nahi kare, te temanuM zuM thaze ? koziza na karavAnA geraphAyadA atyAra Agamaca temanI jANamAM AvI javA joItA hatA. paNa mArA bhAI navAInA hoya tema badhI bAbatamAM zuM kare che, te te juo ! meM jyAre pelI kadI "DombI" nahi banelI - binakudaratI chokarI phalaeNransa eka rakhaDatA khalAsI sAthe paraNIne paradeza cAlI gayAnA samAcAra temane ApyA, tyAre te UlaTA mArA upara taDUkIne kahevA lAgyA, "tArA bolavAnI rIta uparathI ema ja lAge che ke, kharI rIte tuM ja tene tArA gharamAM upADI gaI che !" meM jyAre temanA vepAra-dhaMdhAnI pAyamAlInI vAta kADhI, tyAre mArA upara UtarI paDIne mane kahe, "huM belAvuM nahi, tyAM sudhI kadI mane maLavA AvavuM nahi, khabaradAra !" A te kaMI rIta che, misisa pipacina ?" koNa jANe, puruSo kyAre ekadama besI paDe che ke marI jAya che, te mane kadI samajAtuM nathI." peruviyana khANamAM marI gayelA potAnA marahUma patine kadI kSamA na ApI zakelAM misisa pipacina vaghAM. paNu Ama besI rahyuM ane eraDAmAM bharAI roya cAle ? temaNe kaMIka karavuM to joIe ne ? dhaMdho kaMI temanI pAse doDI, AvavAne nathI. AkhI jiMdagI dhaMdhArojagAra karanArane, dhaMdho kyAM che tenI khabara to hoyane? te pachI te tyAM kema jatA nathI ? uparAMta A khAlI gharamAM ekalA bhUtanI peThe bharAI rahevAnIya zI jarUra che? jANe ame badhAM emanAM sagAM ja nathI ! amAre tyAM cAlyA Ave, te zuM ame nA kahevAnA chIe ? ane A makAna dhAro ke leNadAro taraphathI bhADe ApavAnuM thaze to te zuM karaze ? pachI to temane hAMkI ja kADhavAmAM Avazene ? to pahelethI ja pote nIkaLI Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 DI enDa sana jAya, to zuM khoTuM? khare ja, mane vAraMvAra ema thayA kare che ke, A badhAne aMta ze AvavAno che?" mAre e badhAMnI zI paMcAta ? huM te mArI paMcAta jANuM: ane te e ke, meM atyAre ja gADI bolAvI che, ane te Ave eTale mArA sarasAmAna sAthe ahIMthI UpaDuM chuM." "paNa tame mArA bhAIne vAta to karI haze ne ?" jANe tamArA bhAInI sAthe vAta karavI, e rastAmAM paDayuM heya ne! paNa meM to kAle temane pakaDavA ja ane jaNAvI dIdhuM ke, huM have ahIM nakAmI paDI rahI zakatI nathI ane tamAre tamArA cAlu kAmakAja mATe misisa ricArDajhane teDAvavI hoya to teDAve. temaNe gaLAmAMthI gheghare avAja kADhIne kaMIka kahyuM, ane teno artha "hA" thata haze. paNa e te kaMI belavAnI rIta che ? mArAthI to e badhuM ghaDIvAra sahana na thaI zake !" e ja rAtanA mitra TUDala relavenA potAnA kAmethI ghera pAchA pharyA bAda polIne ane tenA sAmAnanI eka peTIne sAthe laIne mi DombIne tyAM mUkI gayA. jatI vakhate te AkhA gharanI khAlIkhama bheMkAra dazA joIne duHkhI thatA kahetA gayA - "paulI, have huM Ijina DrAIvara banyo chuM eTale tAre koIne ghera kAma karavA javAnI jarUra nathI. uparAMta, ahIM koI bIjuM mANasa paNa che nahi; eTale rahevAnuM paNa zI rIte game ? paNa palI, ApaNe pAchalo upakAra bhUlI na jaI zakIe. te paNa ApaNA A jUnA zeThane duHkhamAM madada karAya te karavI e ja vicArathI ahIM AvavA kabUla thaI che, e huM jANuM chuM. ane mANase potAnI pharaja bajAvavAmAMthI te pAchuM kadI na paDavuM joIe, kharuM ne polI ? to gUDa-nAITa ! khuzI-AnaMdamAM raheje, Diyara !" rAtanA paulI, AkhA gharamAM ekalI potAnuM sAmAnya kAmakAja patAvavAmAM vyasta hatI, eTalAmAM acAnaka tenA kamarAnA bAraNuM Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 sajA! upara TakorA paDyA. palIe bAraNuM ughADayuM to misa Teksa! misa TekasanI AMkho lAlacoLa hatI. mi. DobInA gharanA samAcAra pitAne maLyA kare, te mATe keTalAya vakhatathI temaNe pelIne ghera tenAM chokarAM maphata bhaNAvavA javAnuM kabUla rAkhyuM hatuM. ane te pramANe Aje bhaNAvavA gayAM tyAre pelIne ahIM rahevA AvelI jANI, pote paNa bhaNavavAnuM kAma patAvI ahIM doDI AvyAM hatAM. "pelI, A gharamAM bIjuM koI ja nathI zuM ?" "bIjuM kaI ja nathI." "temane te joyA ?" "nA, nA; mane kahevAmAM AvyuM hatuM ke, keTalAya divasathI te temanA kamarAnI bahAra nIkaLyA ja nathI." te mAMdA to nathI ne ?" nA, zarIre to mAMdA nathI; paNa mananI bAbatamAM ema bhAgye kahI zakAya." bhalI misa Tekasa polIne lAMbA vakhata sudhI sobata ApIne pachI potAne tyAM pAchI javA nIkaLI. bIje divase savAre pelIne maLelI sUcanA mujaba, te amuka cI taiyAra karIne mi. DombInA kamarAnI bahAranA kamarAmAM gupacupa mUkI AvI. dorI kheMcIne kAI ghaMTa to vagADatuM nathI ke belAvatuM nathI. mAtra kaI vAra aMdaranA oraDAmAM mi. DobI pharatA hovAnAM pagalAMno avAja saMbhaLAya eTaluM ja. ane savAramAM eka vakhata joItI cIjo mUkI AvyAM, eTale pachI bIje divase savAre eTalI vastuo mUkI AvavAnI ! Akho divasa pachI kaMI ja nahi karavAnuM -e tarapha javAnuM paNa nahi ! misa Teksa bIje divase vahelAM pAchAM AvyAM. mi. DebI mATe taiyAra karAtI cIjomAM, potAnI sAthe ANelI sAdhana-sAmagrImAMthI, pitAne ThIka lAge tevI sArI sArI vAnagIo taiyAra karIne temaNe umerI. Da.-30 Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 Dee eNnDa sana je deve temanI bhaktino svIkAra kadI karyo nathI, e devanI sevA te kaMI paNa zAbAzInI AzA apekSA vinA, karavA mATe doDI AvyAM hatAM. mejara oNgasTaka A badhuM potAnA neTiva nokara mAraphata jANavA pAme che - ane AnaMdanA DacakArA vagADe che. misa Tosa janamathI bevakUpha che, evI temane have daDha pratIti thaI jAya che. kAraNa, DombI jevA khAlI mANasa sAthe saMbaMdha rAkhavo have zA kAmano ! paNa mi. DobI - barabAda thayelA miDombI potAno samaya zI rIte gALe che ? Arthika rIte te pite barabAda thayA che ane pharIthI pagabhara thavAnI kazI AzA nathI, e te barAbara jANe che. kauTuMbika rIte eDithanA nAsI javAthI potAnA nAmane je dhao lAgyo che, te paNa bhUMsI zakAya tevuM nathI, te e barAbara jANe che. temane priya putra nAnapaNamAM ja gujarI gayo hoI, temane pUrepUrA mokaLA manane prema svIkAravA pharI pAcho AvavAno nathI, e vAta paNa te barAbara jANe che. A badhA vicAra ja pharI pharIne temanA manamAM cUMTAyA kare che. paNa temane A vaLI kaI navI vastu yAda AvI ? temanI pAse hRga eka vastu che ! jotAnI kahI zakAya tevI ! prema karI zakAya evI ! baTake, temanA ja premanI sadaMtara bhUkhI ! phaleransa ! e pharansa nAnapaNathI temane ja jaMkhatI AvI hatI-temanA premane pitAnA premane ! ane chatAM pote pitA thaIne e prema tene kadI dharyo nathI. acAnaka miDa DekhIne A bheMkAra gharamAM phalera se bacapaNamAM uccArelA "pappA ! pappA !" evA avAjo saMbhaLAvA lAge che ! Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajA! 467 pitAnI atyAranI ekalavAI hatAza sthiti uparathI, phaleransanI pote pahelethI karI mUkelI tajAyelI sthitinI kalpanA temane AvavA lAgI. pote bIjuM lagna karIne AvyA, tyAre paNa e bALakIe, pitA navA lagnathI sukhI thAya evI ja zubhecchA vyakta karI hatI. teNe e bIjA lagnane kAraNe pitA pratye jarA sarakho aNagame darzAvyo na hato. e chokarI ja pitA pratye saLaMga ekasarakhe bhAva-prema dAkhavatI AvI hatI. temano putra mATImAM maLI gayo; temanI navI abhimAnI patnI hINapatamAM cheka ja dhULabhegI thaI gaI temano khuzAmati sAthI mitra kharAbamAM kharAba badamAza nIvaDaze; temanI mabalaka dhanasaMpatti jANe havAmAM UDI gaI A gharanI bhIMte paNa temanA tarapha jANe ajANyAnI peThe ghUrakyA kare chepaNa pharansa hamezAM temanA pratye bhAva-prema ja dAkhavatI AvI hatI ! te kadI badalAI na hatI - teno emanA pratyeno bhAva kadI ghaTayo na hato ! paNa e chokarI ja have cAlI gaI che ! pote ja tene hAMkI kADhI che ! potAnA ghamaMDamAM AkhI duniyAne temaNe Thebe caDAvI che. pitAnuM sarvasva paDAvI janAra e duniyA pratye temaNe jarAya namratA ke dInatA dAkhavI nathI. temane pratye sahAnubhUti ke karuNAbhAva dAkhavatI ke temanA pratye avajJA ane tucchakAra dAkhavatI duniyAnI temaNe yatkiMcita paravA karI nathI. paNa phaoNransa atyAre hota to ? to tenI te evI ja avajJA karata kharA ? nA, nA ! phalaeNransa viSenA A badhA vicAre, alabatta, temane tenA pati oNlTarane kAgaLa maLyA pachI AvavA lAgyA hatA. je te pAsenA kamarAmAM hota, ke pAsenI zerImAM thaIne jatI heta, to te tenI sarasA paNa na gayA hota, ke tenI upara temaNe najara paNa na nAkhI hota. paNa te dUra cAlI gaI che e naNyA pachI ane have pAchI kayAreya Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DAbI eNnDa sana Avaze ke kema tenI kalpanAya na rahetAM, temanA manamAM pharansa ja vaLI vaLIne ghUmavA lAgI. temane duHkha eTaluM ja thatuM hatuM ke, phaleransa temanA hatI ane temaNe tene apanAvI rAkhI hota, to pharloransa lAvI temanAthI Ama dUra na thAta ! temane potAneya have A ghara choDIne cAlyA javAnuM hatuM. jyAM javuM enI to emane kalpanA ja na hatI. paraMtu phaoNransane vicAra AvyA pachI temaNe vadhu eka rAta A gharamAM gALavAnuM nakkI karyuM -e gharamAM pharI pharIne bane teTalI phalaeNransanI yAda tAjI karavA mATe : ane moDI rAte te potAnA kamarAmAMthI nIkaLyA ane mINabattI hAthamAM laIne oraDe raDe, dAdarane pagathiye, phaoNrasanI nizAnIo ane smRtio vINavA lAgyA. badhe temane temanA premanI jaMkhanA karatuM phaleransanuM dayAmaNuM meM potAnI sAme tAkI raheluM dekhAvA lAgyuM. thoDI vAra bAda temane lAgavA mAMDayuM ke, have te pAgala thaI jaze athavA behoza thaI jaze. chellA divasano chellA banAvone badho bhAra have pharansanA dayAmaNuM meM rUpe ja temanI chAtI upara caDI besavA lAgyo. cheka savAra thavA AvI, tyAre te pitAnA kamarAmAM pAchA AvyA. Aje ja A makAna khAlI karavAno temane vicAra hato. paNa pharIthI pharloransanI smRtio potAnI jAta upara vIMTI potAne AkarI sajA karavA mATe ja temaNe vadhu eka divasa rokAI javAnuM nakkI karyuM. ane e vadhu eka divasa pUre thAya, eTale te pAcho . divasa vadhu rokAvAno nirNaya karatA. eka divasa upara divasa pasAra thavA lAgyA. roja te bhUtanI peThe uparanA oraDAmAM bhamI bhamIne phaoNransanI smRtio - tenA zabdo -havAmAMthI bhegAM karavA, kaMjUsanI peThe mathyA karatA. Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -kAra : * *-- mi. DombIno pastAvo. - pR. 468. Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sajA! 469 ane divasa upara divasa jatA gayA tema tema, phaoNransanI smRtionI gAMTha temanA aMtara upara evI majabUta besavA lAgI ke, temane have e gharamAMthI nIkaLavAnuM che, e vicAra ja te bhUlI gayA. ane pachI to AvI badhI smRtiomAM aTavAyelI temanI mAnasika sthiti dhIme dhIme sthaLa-kALanuM bhAna ja bhUlI gaI. e dIrdha jAgrata-svamamAM acAnaka eka divasa temanA kAne eka paricita avAja paDyo - moTe - cikArabharyo - bhAvabharyo - bhedaka ! papA ! vahAlA papA ! mane mApha karo - kSamA karo ! ghUMTaNiye paDIne tamArI kSamA mAgavA pAchI AvI chuM. tamArI kSamA nahIM maLe tyAM sudhI huM kadI sukhI thaI zakavAnI nathI." mi. DobIe UMghamAMthI jAgyA hoya tema e zabdo uccAranAra sAme joyuM, to pelI karuNa rAte temanI kSamA mAgatA dIna cahere temanI najare paDyo ! "vahAlA 55, tame AvI vicitra najare mArI sAme na joI rahetA. tamane choDIne javAno mane kadI vicAra nahato. jyAre huM cAlI gaI tyAre mAtra DaranI mArI cAlI gaI hatI. paNa papA, have mane pastAvo thAya che. mane mArI bhUla samajAya che. papA have mane aLagI kAThI na mUkazo, nahIM to huM marI ja jaIza !" mi. DobI potAnI khurazImAM beThAM beThAM ja lathaDiyuM khAI gayA. pelIe temanA hAtha pitAnA gaLAnI AsapAsa vIMTALI dIdhA hatA; ane potAnA hAthe teNe temanA gaLAnI AsapAsa vIMTALI dIdhA hatA. pelI temanA gAla upara cuMbano karyA ja karatI hatI. temanA bhInA gAla have teNe potAnA gAla upara sIdhA goThavI dIdhA. acAnaka pote tene zuM karyA karyuM hatuM te temane eka AMcakAnI sAthe yAda AvyuM! tenI je chAtI upara temaNe jorathI prahAra karyo Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DokSmI eNnDa sana AkhA vakhata bhAgI bhAgIne cUrA karyAM teNe temanuM me kheMcIne dabAvI dIdhuM hatuM ! "papA, have huM mA thaI chuM. thoDA vakhatamAM ja huM tamane je zabdathI saMkheluM chuM, te zabdathI mAruM bALaka volTarane saMkheAdhaze. jyAre te bALaka janmyuM, - ane huM tene keTaluM badhuM cAhuM chuM tenI mane khabara paDI, - tyAre ja mane samajAyuM ke, tamane tavAmAM meM kevaDI bhayaMkara bhUla karI hatI - aparAdha karyAM hatA. pappA, mane kSamA karo; bhagavAna mArA upara ane mArA bALaka upara AzIrvAda utAre, evuM tamAre meethI eka vAra mele !" 470 hatA - tenuM je hRdaya temaNe tenA upara ja . karyuM hatuM kadAca mi. De.mmI evuM khelyA paNa hAta; peAtAnA hAtha UMcA karI temaNe tenI ja kSamA mAgI heAta; paNa teNe temanA hAtha peAtAnA hAthamAM utAvaLe pakaDI lIdhA hatA. " papA, mAruM bALaka dariyA upara janmyuM hatuM. meM te vakhate bhagavAnane prArthanA karI hatI ke huM jIvatI dhera AvuM jethI tamane maLI zakuM. ane kinAre huM UtarI ke, tarata ahIM de|DI AvI chuM. papA, have ApaNe kadI chUTAM paDavuM nathI." lAranse papAna! sapheda mAthAne peAtAnA hAthamAM pakaDI peAtAnI chAtIe dabAvI dIdhuM hatuM - ane mi. DAmmIne jiMdagImAM pahelI vAra lAgyuM ke, temanuM mAthuM AvuM sAruM kAMya kadI geAThavAyuM na hatuM. 55aa, tame mAre ghera cAleA, ane mArA bALakane jue. e chekarA che; tenuM nAma paNa pola che; ane papA-mane lAge che ke, te barAbara mArA bhAI jevA * 23 ja paNa tenI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. te e vAkaya pUruM na karI zakI. k vahAlA pappA, mArA bALakane khAtara, tene je nAma ame ApyuM che. te nAmane khAtara, vAkTarane mApha kare. te mArA pratye eTalA badhe! premabhAva rAkhe che, ane huM temanI sAthe eTalI badhI Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4thI sajA! sukhI thaI chuM - ane e mane paraNyA temAM emano jarAya vAMka nathI; vAMka gaNe to mAro ja che - huM temane eTalA badhA cAhatI hatI --" phaleransa vacce mi. DobInA meM sAme najara karI lIdhI ane pachI AgaLa kahevA mAMDayuM - mAruM bALaka mane eTaluM badhuM vahAluM che ke, tene khAtara huM mArA prANu paNa kADhI nAkhyuM. te paNa tamane mArI peThe ja cAhaze, ane tamAro Adara karaze. ame amArA saMtAnane tamane cAhavAnuM ane tamAro Adara karavAnuM zIkhavIzuM. jyAre te samajaNa thaze tyAre ame tene kahIzuM ke, tamAre paNa e nAmane ja putra hatA, je tamane khUba vahAle hato:te atyAre svargamAM che, ane tyAM ApaNe badhAM vakhata thaye jaIzuM tyAre tene maLIzuM. paNa papA, voTarano kaze deva tame manamAM nahi lAvo enI khAtarI tarIke mane atyAre ja cuMbana kare; e mArA vahAlA pati che, tathA mArA bALakanA pitA che - je bALake tamArI pAse deDI AvavAnuM mane zIkhavyuM te bALakanA ! papA, te bALake ja mane tamArI pAse pAchI mokalI che !" phaoNransa ATaluM belI pharI cedhAra AMsue raDavA lAgI. te ja vakhate mikaeNmbIe tenA hoTha upara cuMbana karIne UMce AMkho karI eTaluM ja kahyuM, "he bhagavAna, mane kSamA kare; kAraNa ke mane atyAre enI bahu jarUra che." ATaluM belI temaNe potAnuM mAthuM pAchuM pharansanA khabhA upara ja DhALI dIdhuM ane pachI pharansane paMpALatA te pote ja DUsake caDI gayA. AkhA gharamAM bIjo kazo ja avAja lAMbA vakhata sudhI na Avyo. te baMne eka bIjAnI bAthamAM gUMthAyelAM rahyAM - jANe bemAMthI ekane kadI chUTA paDavuM nathI. Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472 DI eNnDa sana phaleransanA kahyA pramANe mi. DAbIe capocapa bahAra javA mATe kapaDAM paherI lIdhAM; ane pachI je oraDAmAM te ATalA lAMbA samaya sudhI bharAI rahyA hatA, te oraDA tarapha chevaTanI eka najara karI laI te phaoNransanI pAchaLa AjJAMkitapaNe bahAra nIkaLI gayA. bahAra eka ghoDAgADI UbhI hatI. temAM besADI phalaeNransa mi. DombIne potAne tyAM laI gaI. misa Teksa ane polI have pitAnI chupAI rahevAnI jagAethI bahAra nIkaLyAM; ane je pAvanakArI dazya temaNe nihALyuM hatuM, tethI prabhAvita thaI AMsubharI AMkhe mi. DebInAM kapaDAM, pustako vagere sarasAmAna kALajIpUrvaka bAMdhavA lAgyAM. sAMjanA jyAre phalorase e badhuM laI AvavA mANasa mokalyuM, tyAre temaNe e badhuM tenA hAthamAM mUkI dIdhuM. chevaTanA teo e gharamAM cAno chello pyAlo sAthe pIvA te "DombI enDa sa" e kharI rIte bheMTara (putrI) che, palI, kharuM ne ?" "hA, ane bahu sArI putrI che." "tArI vAta sAcI che, bahena; tuM pahelethI tenI mitra rahI che. huM to bahu pachIthI tenI mitra banI zakI. tuM bahu bhalI bAI che, polI." pachI khUNAmAM beThelA rebinane saMbodhIne misa Tese kahyuM, "bina, hamaNuM meM je kahyuM te te sAMbhaLyuM ne, ke tArI mA bahu bhalI bAI che ?" "hA misa, khare ja te bahu bhalI bAI che." Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * mukhyatve lagna viSayaka 473 to huM tArI vinaMtIthI tane eka taka ApavA mAguM chuM, ane tane mArA gharamAM nokara tarIke rAkhI lauM chuM. paNa tuM tArI bhalI mAne pastAvAvAro na Ave evI rIte vartaje." mArA paMDanA sogaMda khAIne kahuM chuM, misa ke havethI mArI bhalI mA mane premathI yAda kare, evo ja huM banI rahIza." pa9 mukhyatve lagna viSayaka kaTara kliMbarane tyAM bhAre moTA pheraphAra thaI rahyA hatA. te potAnI saMsthA ane pitAnI sukanyA misa korneliyA liMbarane pitAnA madadanIza mitra phIDara, bI. e., ne soMpI nivRtta thatA hatA. saMsthAnuM makAna navA raMga vaDe bahArathI raMgAtuM hatuM, tema ja aMdarathI paNa mi. phIDaranA navA saMcAlana vaDe badalAtuM hatuM. paNa pahelAM to lagnavidhinI vAta upara ja AvIe. so carcamAM jatA pahelAM DroIga-rUmamAM bhegAM thayAM hatAM, tyAM ja jAherAta thaI ke, mitra ane misisa TUTsa padhAryA che. ane tarata ja mi. sUTsa potAnA hAtha upara sArA pizAkamAM sajaja thayela eka suMdara strIne Teko ApIne deratA aMdara dAkhala thayA. mi. rsa keAI karAmatathI dhiMgA majabUta thayA hatA - thavA lAgyA hatA, e vAta saunI najare caDyA vinA na rahI, mi. Trase liMbara-kuTuMbamAM potAnI patnInI oLakhANa karAvatAM jaNAvyuM: "atyAra sudhI pRthvI upara AvI gayelI sauthI vadhu noMdhapAtra strIomAMnI ekanuM oLakhANa karAvavA huM rajA lauM chuM." Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana susAnanA mAM tarapha joI kAI ne e bAbatamAM asaMmata thavAnuM kAraNa na lAgyuM. << karavAnuM ke khulAse tema ja mAruM lagna eka kaeNpTana sivAya mi. phIDare, mi. TUTsane peAtAnA lagnamAM na netaravA badala UdhaDA levA mAMDayA. mi. TrUTse e badala mAphI mAgatAM khulAsA karyAM, misa DAmbInI bAbatanuM mane evuM gheluM lAgyuM hatuM ke, khIjI kAI sAthe mAruM lagna thavAnuM che evuM jAhera karavAnuM thAta, te huM bhAgI ja paDayo heAta. cheka ja gupacupa karI levAnuM thayuM - mArA mitra bIjuM kAI tyAM hAjara na hatuM. eTale misisa Tsa sAthe huM paradezanI musApharIe UpaDayo, te pahelAM badhI hakIkata tamane lakhI jaNAvIne ja mAre saMteASa mAnave| paDayo. paNa phIDara, huM mArA lagnathI jeTalA khuzI thayeA chuM ane sukhI thaye| chuM, eTalA tame paNa misa ziMbara sAthenA tamArA lagnathI jo sukhI thaze, te! tamAre bIjA kazAnI jarUra niha rahe. misisa TreTsa evI asAdhAraNa strI che, ke huM te khAbatamAM vizeSa kaMI kahI zakatA nathI - paNa e vAtanI kaMI ciMtA nahi. "3 474 ** mi. phIDarane paNa e bAbatanI khAsa ciMtA karavA jevuM na lAgatAM, mi. TrUTse pariNIta sagRhastha tarIke peAtAnAM maMtavye| rajU karatAM jaNAvyuM, "phIDara, mAre mArI patnImAM samajadArI oItI hatI - kAraNa ke e vastunI mArAmAM UNapa hatI; mAre mArI patnImAM paisA joItA na hatA- kAraNa ke, paisAnI mArI pAse asAdhAraNa chata hatI. "" H paNa pachI misisa TreTsa tarapha vaLIne me. TreTsa ekadama melyA, susAna, Diyara, tamAre vadhAre paDatA zrama levAne nathI hAM dAktare zuM kahyuM hatuM, te yAda rAkhajo." "huM te| ahIM mAtra vAte ja karyAM karuM chuM, Diyara, ciMtA na karaze!," susAne javAba ApyA. Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhyatve lagna viSayaka 45 pachI badhAM gADIomAM besI carca tarapha cAlyAM. tyAM mi. phIDara, A. e., kuMvArA marI pariNIta banyA. mi. ane misisa TUTsa tyayAMthI nakkI karyAM mujaba kheDaka gayAM. tyAM eka patra AvIne paDeleA hateA. te patra vAMcatAM mi phrUTsane eTalI badhI vAra lAgI ke, susAna ekadama DarI gaI. mi. TrUTsa tarata elI UThyA, susAna, Diyara, Dara e zrama karatAM vadhu gaMbhIra bAbata che; mATe maherabAnI karI zAMta thAo." te e kAgaLa kayAMthI AvyA che te kahe !" " kaeNpTana jisane kAgaLa che; te lakhe che ke, vaeNlTarsa ane misa DeAmbI ghera Ave che. paNa tamAre uzkerAI javAnI jarUra nathI, Diyara, dAktare kahelI vAta yAda rAkheA." CL Diyara, mane chetaraze! nahi; tamArA me N uparathI lAge che ke, te dhe AvI ja gayAM che." "zI asAdhAraNa strI che! kharI vAta che, Diyara, tee ghera pAchAM AvI ja gayAM che. uparAMta misa DeAmbI temanA bApune paNa maLI AvyAM che, ane tematI vacce samAdhAna thaI gayuM che ! UDI. << "" " samAdhAna thaI gayuM ? " misisa TreTsa tALI pADatI khelI tr Diyara, tamAre vadhu zrama levA na joie; dAktaranI vAta yAda rAkheA. kaeNpTana jilsa lakhe che ke, misa DeAmbI temanA bApune temane gherathI peAtAne ghera laI AvyAM che; ane tyAM te bahu khImAra hAlatamAM maravA paDayA che ema ja manAya che. ane misa De!mmI rAtadivasa ApanI sAravAramAM lAgI gayAM che." HH misisa Tsa have dhrUsake dhrUsake raDavA lAgI. susAna, Diyara, tamAre Ama na karavuM joIe. dAktaranI vAta te| yAda kare. paNa jo tame jAta upara kAbU na rAkhI zakeA-- te e vAtanI kaI ciMtA nahi; paNa jarA krAzi kare." << Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DombI eNnDa sana miTsanAM patnIe, te tarata ja peAtAne klAransa pAse laI javA vinaMtI karavA mAMDI. ane mi. TreTsa evA udArAtmA hatA ke, te pAtAnAM maheAradAranI AvI vinaMtIne avagaNI zake ja nahi. eTale baMne jaNa tarata ja laMDana AvavA UpaDayAM. *76 s pazu jenA kAgaLathI A leAkA doDadhAma karatAM laMDana AvavA UpaDayAM hatAM, te kaeNpTana kaTala peAte te kalAransa ane tenA bALakane keTalIya vAra sudhI tAkI tAkIne joI lIdhA pachI, tathA veMTara sAthe vAteA karI dIdhA bAda, mANasanI caDatI paDatI aMge tathA sukhadu:khatI asthiratA aMge vicAra karavA ekalA jarA bahAra pharavA nIkaLI gayA. mi. DAmbInI paDatI bAbata te bhalA mANasa kevaLa sahAnubhUtinI rIte ja vicAra karatA hatA; eTale te vicAra jyAre AgaLa Avate tyAre te mAthuM dhuNAvatA ane tethI temanA mAthA uparatA akkaDa TApA paNa vicitra rIte hAlatA. paNa AgaLa cAlI kalAransanA bALakaneA vicAra temane Avate, tyAre te hasI ja paDatA ane eka vakhata te peAtAne AnaMda peAtAnA kAbUmAM na rahetAM temaNe mAthethI e TApe! hAthamAM laI UMcA uchALyA ane peAte ja jhIlI lIdhe. ane A badhI prakiyA rastA upara cAlatAM cAlatAM ja temaNe karI hatI; tethI AjubAju cAlanAra leka temanA mananI sthiti vize bhAre zaMkAmAM paDI jai, DAkuM dhuNAvI temane joI rahyA. kaeNpTanane have peAtAnA A badhA UMDA ciMtana mATe, pAte vanabhara je paristhitithI paricita hatA te paristhiti tarapha cAlyA javuM Avazyaka lAgyuM : arthAt je tarapha vahANe! ane dhakkA vagere AvyAM hatAM te tarapha. Aje temane te bAjI rahelA eka prANaghAtaka bhayane! khyAla na rahyo. eka khUNA AgaLathI vaLIne te saheja AgaLa cAlyA teTalAmAM eka vicitra palaTana sAmI AvatI temanI najare paDI : misisa maeNkajira peAtAnA hAthamAM kaeNpTana kaTalanA mitra ane sadguru baMjhakhIne hAtha pasIne pakaDIne AgaLanI harALamAM cAlatAM hatAM. pAchaLa e Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhyatve lagna viSayaka 477 bAIo AvatI hatI jemanI vacce eka puruSa hato; ane chellI trIjI haroLamAM misisa mekasTiMjarane samagra vaMzavela hato. kepTana kaTala e saraghasa joI ekadama bhAgI javAnI ja taiyArImAM hatA, paNa misisa mekaTiMjare tarata temane bhI javA bUma pADI ane kahyuM ke, pote potAnA hAthamAM pakaDelA isama sAthe lagna karavA carcamAM jAya che; pAchaLa potAnI vadhU-sakhIo tarIke be bAnuo che, paNa puruSa to eka ja che (je e bemAMnI eka pati ja che); mATe tamAre bIjI bAju (vidhavA misisa bekuma)nA sAthIdAra tarIke carcamAM AvavuM. kepTana kaTalane potAnI upara tAtkAlika kazuM jokhama nathI e jANuM jIvamAM jIva Avyo, paNa pitAnA guru baMjhabInuM jIvanabhara A mahilAne balidAna caDatuM joI carcamAM pahoMcatA sudhImAM temane bhagADI mUkavAnI taka ApavA mATe te e saraghasamAM vinA AnAkAnIe joDAyA. paraMtu misisa benakuma, baMjhabInI hilacAla pAchaLathI tapAsatA rahevAnA kAme ja nimAyelAM hatAM. eTale carcamAM pahoMcatAM sudhImAM kepTana kaTalane potAnA mitrane kazuM pUchavAnI paNa taka na maLI. carcamAM pahoMcyA pachI pelI strIo jarA pAdarI joDe vAtacIta karavA rahI, te arasAmAM kepTana mitrane pUchyuM: "kema dosta, A badhuM zuM che ?" bIjuM zuM ? bhAre vamaLamAM sapaDAI gayo chuM." "A badhuM tamArI potAnI marajIthI ke rAjIkhuzIthI thAya che?" "jarAya nahi." to pachI mitra, e karavAnI zI jarUra ? bhAgI jatA kema nathI ?" zI rIte bhAguM? te mane pAcho pakaDI ja lAvavAnI." Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 DebI eNnDa sana prayatna to kare; atyAre sarasa pavana che, saDha khullA karI de, huM pAchaLathI e badhAMne rokI rAkhIza." paNa baMjhabI jarAya hAlyo nahi. baMjhabI, eka !" baMjhabI jemano tema sthira. "baMjhabI, be !" be paNa nakAma. * baMjhabI, traNa! atyAre, ke pachI kadI nahi !" paNa baMjhabI tyAre paNa nahi ke pachI paNa nahi,-jarAya hAlyo * nahi ane misisa baeNkasTikara tene paraNI ja gaI. kepTana kaTala mANasanI caDatI paDatInA khyAlamAM vadhu gUMcavAI e lagnamAMthI pAchA pharyA. potAnA trikALajJAnI mitra baMjhabInI thayelI vale ane AkhA vakhata daramiyAna teNe e sthitimAMthI chUTavA jarAya prayatna karyo nahi e joI, temanuM mana vizeSa khinna thaI gayuM. paraMtu buThThA sela jisanA dukAna-ghare pAchA pharatA pahelAM vaTara ane phaoNransa jyAM juduM makAna rAkhIne rahetAM hatAM, ane jyAM mi. DombIne rAkhIne temanI sAravAra karatAM hatAM, tyAM thaIne gayA vinA kepTana kaTalane cAlyuM nahi. eTale te e tarapha ja vaLyA. bAraNuM baMdha hatAM; eTale kepTana kaTalane bAraNuM bahArathI ThekatAM vicAra Avyo. paNa aMdara dhImethI gusapusanA avAja AvatA saMbhaLAyA eTale temaNe haLavethI bAraNuM thapathapAvyuM. mi. se AvIne bAraNuM dhImethI ughADayuM. te temanI patnI sAthe hamaNuM ja bahAragAmathI AvI pahoMcyA hatA. susAna to phaleransanA bALakane hAthamAM laI evA premathI ane AnaMdathI ramADavA besI gaI hatI, tathA sAthe sAthe nIcI vaLelI Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 477 mukhyatve lagna viSayaka phaoNransane paNa eka hAthe evA jorathI vaLagI hatI ke, te mAne ramADe che ke bALakane, te ja na samajAya. ane tamArA pA bahu mAMdA che, misa phaleya ?" "khUba ja mAMdA che. paNa susAna, tame pahelAM mane je saMbaMdhanathI belAvatAM te saMbaMdhanathI have mane na belAvavI joIe. paNa A zuM ?" phaloransa susAnanAM kapaDAM tarapha navAI pAmI joI rahI ane pUchavA lAgI, "jUno tamAre nokaraDIne ja veza kayAMthI ?" susAna tarata cedhAra AMsue raDI paDI. mi. TrasTa have AgaLa AvIne belyA, "vahAlAM misa hobI, huM e bAbatano khulAso karuM. mArI patnI e bahu asAdhAraNa koTInI strI che. tenI samAna A duniyAmAM bIjI bahu maLe evI mane khAtarI nathI. te haMmeza mane kahetI AvI che ane ame paraNyAM te pahelAM paNa teNe zarata karI hatI ke, tame jyAre jyAre dariyAnI musApharIethI deza pAchAM Avaze, tyAre te tamArI nokaraDIno jUno pozAka paherIne tamArI tahenAtamAM ja raheze. tame deza choDIne pAchAM dariyAnI saphare jAo, tyAre ja te pharI pAchI misisa TeTsano pozAka paheraze, eTale te have tamArI tahenAtabAnu banI gaI che, ane tamArI narsa paNa." asa" sa have ka. mAnI bIjI Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 upasaMhAra pharloransane keAInI madadanI jarUra hatI ja, ane susAnanI AvI madada AvI maLI, tethI tene kharekhara AnaMda thayo. mi. DombInI sthiti kharekhara bahu nabaLI hatI. phaoNransa hameza temane paDakhe ja khaDI rahetI. mi. DobI sAmAnyapaNe tene oLakhatA; jo ke, te tene saMbodhIne kazI vAta karatA, tyAre temanA magajamAM gUMcavAyelI dazAmAM, bhaLatA ja prasaMgane ullekhIne ja vAta karatA; jema ke te kahetA, "beTA, pala gujarI gayo ! bahu mAThuM thayuM. paraMtu te tenI maraNapathArIe besI je rIte sAravAra karI hatI, te badala tane dhanyavAda ApavAnuM huM bhUlI gayo, e vadhAre mAThuM thayuM." Ama kahI te raDavA upara ja caDI jatA. Ama jyAre jyAre te vAta kare, tyAre pahelAM pharansa pratye zuM nathI karyuM, te badalanuM duHkha ja vyakta kare. ghaNIya vAra phaleransa sAmI UbhI hoya tene ja te pUcheH "pharloransa kyAM gaI, vAru?" "huM ahIM ja chuM, papA !" tarata ja mitra DAbI raDI UThatAH "huM tene kema oLakhI zakato nathI ? ame ghaNA vakhatathI TAM paDyAM chIe, eTale huM tene oLakhI zakato nathI." ghaNI vAra te pitAnA jUnA vepAra-dhaMdhA aMgenA vicAre caDI jatA; ane acAnaka pUchatAH "paisA zI vastu che?" ane pachI e 480 Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra 481 prazna upara vicAra karavA jANe pahelI vAra ja besatA hoya, tema vicAra karavA lAgatA. te potAnI peDhInuM nAma vAre ghaDIe bolyA karatA : "mbI enDa sana." paNa pachI tarata ja pitAne keTalAM saMtAna che e te gaNavA besatA : 'eka' - "be" - ane pAchA peDhInuM nAma belavA lAgatA. paNa A badhuM to temanuM magaja bahu ja gUMcavAyuM hoya tyAre ja. sAmAnya rIte te phaloransano ja vicAra karyA karatA. eka vakhata te belI beThA : "are susAna mane kaMIka kahevA AvI hatI -bahu divasa pahelAM !" "hA, papA; tamAre tene belAvavI che?" "hA, hA." susAna DaratI DaratI miDa DebI samakSa rajU thaI. mi. DobI tene joI bahu rAjI thayA. temaNe tene kahyuM, "have cAlI na jatI; ahIM ja raheje. huM ane phalaeNransa have bahu badalAI gayAM chIe- je" ema kahI temaNe pharansanuM mAthuM nIce kheMcI pitAnA ozikA upara goThavI dIdhuM. susAna DUsake caDI gaI AvI hAlatamAM mi. DAbI divase ane aThavADiyAM sudhI rahyA. pachI dhIme dhIme cheka ja azakta thaI jatAM te cUpa banI gayA. pachI to te bArI ughADAvI AkAza ane vRkSo tarapha najara karatA cUpa paDI rahetA. ghaNu vakhata bAda dhIme dhIme te svastha thatA gayA, tema tema phaoNrensanI tabiyata ane parizrama bAbata ciMtA karavA lAgyA. te vAraMvAra tene pAse belAvIne kahetA, "vahAlI, A oraDAmAMthI bahAra pharavA jA! - khullI mIThI havAmAM. tArA bhalA pati pAse jA ! ahIM ne ahIM mArA oraDAmAM gaMdhAI na rahIza." De.-31 Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 DebI enDa sana eka vakhate te volTara temanA kamarAmAM Avyo hato tyAre tene pAse belAvI temaNe teno hAtha potAnA hAthamAM lIdho ane kahyuM, "huM marI jaIza tyAre mArI phaleransanI saMbhALa sArA hAthamAM che, e jAtanI nirAMta mArA manamAM raheze." eka vakhata phaleransa potAnI sIvaNa-gUMthaNanI chAbaDI laIne mi. DobI sAme beThI hatI, tevAmAM voTare AvI tenA kAnamAM kahyuM, "nIce kAIka AvyuM che, te tArI sAthe vAta karavA mAge che." voTaranuM meM gaMbhIra joI pharansa kaMIka citAbharI najare tenI sAme joI rahI. paNa veTare tene kazI citA karyA vagara nIce AvavA kahyuM. phaleransa susAnane pitA pAse besavAnuM kahI nIce gaI. nIce pitrAI phiniksa AvyA hatA. temaNe phaoNransane potAnI sAthe bahAra "eka jaNane maLavA AvavA vinaMtI karI. vaeNTarane pitrAI phinisa sAthe vAtacIta thaI gaI hovAthI, teNe paNa phalaeNransane kazI vadhu pUchaparacha karyA vinA temanI sAthe javA Agraha karyo. phaleransane bahu navAI lAgI. chevaTe teNe veTarane ja pUchayuM, huM jAuM ema tame kharekhara Iccho cho ?" huM vinaMtI karuM chuM, ane eka vakhata jaIne AvyA bAda, tane paNa, gaI te sAruM thayuM ema ja lAgaze; evI mane khAtarI che, tethI ja huM tane javAnuM kahuM chuM." Tara, sAthe ja AvavAno hato, eTale phalorasa, A lokone AvI gUDhatA UbhI karavAnI zI jarUra che, e samajAtuM na hovA chatAM, tarata taiyAra thaIne ghoDAgADImAM besI gaI. - chathI ATha mAIlanI musApharI karyA bAda, teo laMDananA pazcima vibhAgamAM, bUka sTrITamAM AvelA eka makAna AgaLa thobhyAM. veTara gheDAgADImAM ja besI rahyo; phaoNransa ekalIne ja e makAnamAM pitrAI phinikasa derI gayA. eka aMdhAri dAdara caDIne Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upasaMhAra baMne eka DroIga rUma AgaLa AvyAM, tyAre pitrAI phiniksa paNa bahAra ja UbhA rahyA. temaNe phaloransane bAraNuM ughADI ekalI ja aMdara javA vinaMtI karI. phaoNransa eka kSaNa AnAkAnI karavA rahI, eTalAmAM pitrAI phinikase e bAraNuM ughADIne bahArathI ja pakaDI rAkhyuM. aMdara eka bAnu Tebala upara mAthuM DhALI daIne beThelI hatI. teNe jevuM mAthuM UMcuM karIne pharloransa tarapha joyuM ke tarata te chaLIne bolI UThI, "bhalA bhagavAna A zuM !" nA, nA !" pharansa pelIne UbhI thatI joI, tene rokavA hAtha lAMbo karIne bolI UThI, "mamA " baMne jaNa ekabIjA sAme joIne sthira UbhAM rahyAM. pharansa pahelI bhAgI paDI. te bolI UThI, "mamAM, khamA ! ApaNe A rIte zA mATe bhegAM thavuM paDe che ? tame mAruM koI na hatuM tyAre zA mATe mArA pratye mAyAmamatA batAvyAM, jethI ApaNe A rIte bhegAM thavAnuM thayuM? mArAthI pelI vAtano vicAra paNa thaI zakato nathI. huM papAnI roga-zayAethI AvuM chuM. have ame judAM nathI. kadI judAM paDavAnAM nathI ! tame jo temanI mAphI mAgavAnuM mane kahevA mAgatAM ho, to huM jarUra mAgIza. ane mAruM kahyuM mAnIne te jarUra tamane mAphI Apaze. bhagavAna paNa tamane mAphI Apo, jethI tamane zAMti prApta thAya." eDitha kazo javAba ApyA vinA sthira UbhI rahI. "voTara, jemane huM paraNI chuM - ane amAre eka putra paNa che - te bAraNe UbhA che; te ja mane ahIM laI AvyA che. temane paNa huM kahIza ke, tamane pastAvo thAya che ane tame badalAyAM che. te paNa papAne e vize kahevA lAgaze. e sivAya bIjuM je kaMI karavAnuM hoya te mane kaho." eDithe dhIme avAje pUchyuM, "tArA nAma upara, tArA patinA nAma upara je kaMI baTTo mAre kAraNe lAgyo haze, tenI mAphI kadI maLaze, pharloransa ?" Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Do eNnDa sana "mamA, A zuM pUcheA che ? meM ne velDare tamane kAranAM mA karI dIdhAM che. eTalAthI tamane zAMti thAya tema hAya, te e vAtanI te tame khAtarI ja rAkhajo. paNa tame papAnI mAphInI vAta nathI karatAM; mane khAtarI che ke, tamArA vatI pAnI mAphI huM mAguM ema tame jarUra icchA che." 94 eDithe eka paNa zabda uccAryAM nahi. << mamA, mane jo paravAnagI Ape, te papAnI mAphI huM tamane meLavI ApuM. huM atyAre tamArAthI dUra UbhI chuM, te tamArAthI mane kaMIka baTTo lAgI jaze, e kAraNe nahi, paraMtu huM mArA pappA taraphanI pharaja adA karavA mAguM chuM ane atyAre huM temane bahu vahAlI thaI huM, tathA te paNa mane bahu vahAlA che, eTale. paraMtu tame mArA upara kevA bhAva rAkhatAM hatAM, e vAta huM bhUlI zakatI nathI. mamA, tame bhagavAnane prArthanA kare," ema kahetIkane kalAransa have eDithanI chAtIe vaLagI paDI, ane DUsake caDI khelavA lAgI, " bhagavAnane prArthanA karI ke te tamArA badhA pApanI ane tamArI zaramanI tamane mAphI bakSe; tathA tamArA jUtA bhAva yAda karI atyAre huM tamane prema karuM chuM, te badala mane paNa mAphI bakSe ! ' >> eDitha ghUMTaNiye paDIne phloransane gaLe vaLagI. "lArInsa, mArA madhurA devadUta ! huM pharIthI gAMDI banI na jAuM ane cUpa thaI javAnI mArI jIda mArA upara caDI na bese, te pahelAM huM je kahuM chuM te sAcuM mAnajeH mArA aMtarAtmAnA segaMda khAIne huM kahuM chuM ke, huM nirdoSa chuM-zuddha chuM." 8 samA ! >> HH huM aparAdhI bIjI ghaNI bAbateAnI hAiza - evI khAkhatAnI ke jethI tArA jevI pavitra ane nirdoSa lADakIthI mAre jIvanabhara alaga rahevuM paDaze -- AkhI duniyAmAM tArAthI ja ! AMdhaLA krodha dhAraNa karI besavAnI paNa aparAdhI hAIza; jo ke e bAbatane pastAvA huM Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra kadI karavAnI nathI. paraMtu pejA mRta mANasa sAthe kazA aNuchAjatA saMbaMdhanI aparAdhI huM nathI. bhagavAnane sAkSI rAkhIne huM e vAta kahuM chuM !" ATaluM kahI teNe ghUMTaNiye paDayAM paDayAM ja baMne hAtha UMcA karI e sAgaMda khAdhA. 45 " phloransa, mArI lADakI, teM mArA svabhAvamAM sArA palaTA lAvavAne zarU karyAM hatA, ane huM dhIme dhIme badalAI paNu hAta paraMtu peluM pApa te meM nathI karyuM; ane tethI tAruM vahAluM mAthuM mane chellI vAra mArI chAtI upara dabAvI levA de ! eTA, prema, dhikkAra, AzA, - dhamakI evA bIjA keAI kAraNe huM A vAta mAre mee na lAvata e vastu mArA aMtaramAM rAkhIne ja huM marata. tuM atyAre mane na maLI hota te kevuM sAruM thAta! tAre kAraNe meM A kabUlAta tArI AgaLa karI che." tarata ja pitrAI phinikasa, je bAraNA AgaLa ja UbhA hatA, te bAraNuM udhADIne saheja aMdara AvyA ane melyA " A mulAkAta geAThavavAnIyeAjanA meM ja karI che, te badala mArI suMdara ane saMskArI pitrANu mane kSamA Apaze. zarUAtamAM te huM paNa ema mAnatA hatA ke, mArI A suMdara ane saMskArI pitrANu pelA sapheda dAMtavALA sagRhastha sAthe kaMIka garabaDamAM haze ja. paraMtu jyAM sudhI pUrA purAve na maLe, tyAM sudhI huM mArAM A suMdara ane saMskArI pitrANane deoSita mAnavA taiyAra na hatA. ane bhiDeAkhIne paNa e vAta meM meDhAmeTa karI saMbhaLAvI hatI. paraMtu pachIthI te pelA sapheda dAMtavALA eMjina nIce kapAI huMdArthane bhayaMkara rIte mAryAM gayA, tyAre mArAM pitrANunI sthiti kharekhara nirAdhAra ane karuNu khanI haze, ema mAnIne, tathA amArA kuTuMbe amArI e pitrANa bAbata atyAra sudhI pUratuM lakSa nathI ApyuM evI mAnyatAthI, huM temanI Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 DI enDa sana zodhamAM phrAnsa cAlyo gayo. te jaDayAM eTale meM temane mArI sAthe rahevA AvavA vinaMtI karI. te vakhate temaNe mane evuM kahIne saMmAnita tathA AbhArI karyo , huM mArI rIte sAro mANasa chuM, buddo paNa chuM, eTale bApa jevA mArI otha nIce AvavAmAM temane bIjo kaze vAMdho nathI. kharI rIte to mArAM suMdara ane saMskArI pitrANe mArI sAthe AvavA kabUla karyuM, te mArA upara upakAra ja karyo che, kAraNa ke, huM pote have khakhaLI gayela chuM, ane temanI seAbatathI mane ghaNuM ghaNI rIte Teko ane ArAma prApta thayA che. paNa, mane pahelethI vahema hato ke, mArI suMdara ane saMskArI pitrANe je A vicitra pagaluM lIdhuM, te kaMI sAmAnya kAraNe to nahi ja lIdhuM hoya; uparAMta, te pagaluM bharavA chatAM, pAchaLa kaMIka bIjuM rahasya paNa hovuM joIe, tema mane lAgatuM hatuM. mArA game teTalA prayatno chatAM, mArAM A suMdara ane saMskArI pitrANanA moMmAMthI eka zabda paNa huM kaDhAvI zakyo nahi. paraMtu pachI mane yAda AvyuM ke, mArAM suMdara ane saMskArI pitrANane mArA mitra DombInAM suputrI pratye ghaNuM mAyAmamatA che, eTale ja e benI aNadhArI mulAkAta goThavavAmAM Ave, to temAMthI kaMIka aNadhAryuM sAruM pariNAma ja Ave. ane tethI ame dakSiNa ITAlI tarapha kAyamanAM vasavA cAlyAM jaIe te pahelamAM laMDanamAM khAnagI rIte thoDI vAra mATe thobhyAM, te daramyAna meM mArA mitra oNlTara-genuM raheThANa zodhI kADhavA bhAre prayatno karyA. ane te evA khuzanumA tathA saraLa svabhAvanA hatA ke, temane meM badhI vAta karI eTale te e mulAkAta goThavI ApavA tarata ja taiyAra thayA. ane tenuM A supariNAma AvyuM, tethI huM ghaNe rAjI thayo chuM. have mArAM suMdara ane saMskArI pitrANane mArI vinaMtI che ke, je kahevAnuM zarU karyuM che te have pUruM kare ane je kaMI voTuM che, te badhuM sudhArI Ape - amArA kuTuMbanI AbarUnI khAtara nahIM, paraMtu je khoTuM che tene ThIka karI levA khAtara ja." Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 487 upasaMhAra pitrAI phinisa tarata ATaluM kahI bAraNuM baMdha karI, bahAra cAlyA gayA. eDitha phaloransane paDakhe laIne thoDI vAra cUpa besI rahI; pachI teNe pitAnI chAtI AgaLa chupAvI rAkhelo eka sIlabaMdha kAgaLa kADhyo ane kahyuM, "meM mArI jAta sAthe ghaNuM ghaNuM laDAI AdarIne A kAgaLamAM badhuM lakhI rAkhyuM che - jethI koI akasmAtane kAraNe ke bIjA koI kAraNe mAruM aNadhAryuM mota thAya, to sAcI vAta kyAMka to noMdhAyelI rahe. joke tyAra pachI keTalIya vAra te kAgaLano nAza karavAnuM mane mana thaI AvyuM che, paNa kadAca tAre mATe ja e bacI gayuM che. te te jhaTa mArI pAsethI laI le; temAM je satya che, te lakheluM che." te papA mATe che ?" "jene tuM ApavA Icche, tene mATe e che; huM to te tane ApuM chuM; ane te ja e mArI pAsethI meLavyuM che. tArA papA to e kaI rIte mArI pAsethI meLavI zakyA naheta." baMne jaNa have cUpa besI rahyAM. aMdhAruM vadhavA lAgyuM hatuM. mamAM," phalaeNransa have kahyuM, "papAnI badhI milakata cAlI gaI che. te maraNapathArIe ja paDyA che; kadAca beThA na paNa thAya. to tamArA taraphathI temane ekAda zabda mArI mAraphate kahevaDAve che ?" "te mane ema kahyuM ne ke, have tuM emane ghaNuM ghaNuM priya banI che ?" hA !" "to emane kahe che ke, te ane huM A jIvanamAM kadI paNa bhegAM thayAM, e badala huM dilagIra chuM." basa ?" "jo te pUche to kaheje, meM je kaMI karyuM che te badala huM jarAya pastAtI nathI; ane AvatI kAle mAre pharIthI tema karavuM paDe Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 DI enDa sana te tema jarUra karuM. paraMtu je te have kharekhara badalAyA heya, to mAre evuM pharI karavuM paDavAnuM ja nathI. eTale temane eTaluM ja kaheje ke, Ama na karavuM paDayuM hota to sAruM thAta, ema huM kabUla karuM chuM." e badhA pachI temane je kaMI veThavAnuM thayuM, te badala tame kharekhara duHkhI thAo cho, ema huM temane kahuM ?" nA nA; je kaMI temane veThavuM paDayuM, tene pariNAme je te tane cAhatA ane apanAvatA thayA hoya, to huM tethI duHkhI thavAne badale rAjI ja thaI chuM. Avo kAI AghAta veThavAne na thayo hota, to te ghamaMDI kaThora mANasa jarAya pAchuM vaLIne juata ja nahIM." paNa tame te sukhI thAya evI zubhecchA dharAvo cho, e to temane huM kahuM ne ? atyAre nahIM ne bhaviSyamAM prasaMga Ave tyAre tamArA taraphathI evuM kahuM te vAMdho che?" eDitha pharloransanA mAM sAme sthira palake joI rahI. phaoNrase pitAnI vinaMtI tene pharIthI kahI saMbhaLAvI. tyAre te bahAranA aMdhArA tarapha najara karI rAkhIne dhIra-gaMbhIra svare belI - je potAnI vartamAna sthitine kAraNe, mArI bhUtakALanI sthiti tarapha te kaMIka anukaMpAnI dRSTithI najara karI zake, tathA mArA viSe kaMIka ochI kaDavAzathI vicAra karI zake tevA thayA hoya, to jarUra tema kaheje. ema paNa kaheje ke, atyAre bhale ame ekabIjA mATe marI gayelAM chIe, tathA A jIvanamAM pharI kadI bhegAM nahIM thaIe, chatAM amArA baMnenAM hRdayamAM ekabIjA mATe pahelAM kadI na hatI evI eka arasaparasanI lAgaNI prasarI che." eDitha have bhAgI paDavA lAgI hatI ane tenI AMkhamAM AMsu UbharAvA lAgyAM hatAM. "mane vizvAsa che ke, te mAre viSe kaI vakhata sArA vicAra dharAvaze, jema huM temane viSe paNa dharAvIza. kAraNa, je te potAnI phaoNransane cAhavA lAgyA haze, to mane te ochA dhikkAratA thaze; Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra 499 jo te phleransamAM ane tenAM saMtAnamAM abhimAna letA thaze, te amArA pariNIta jIvanane vikaLa karavAmAM temaNe bhajavelA bhAga mATe jarUra pastAze. te vakhate huM paNu pastAIza - te vakhate tuM jarUra temane kaheje ke, huM jevI hatI tevI mane banAvavAmAM bhAga bhajavanArAM kAraNeAne vicAra jayAre huM karatI hatI, tyAre jevA te hatA tevA temane banAvanAra kAraNeAne vicAra paNa mAre karavA joIteA hateA. te vakhate huM aparAdhanA temanA hissAnI kSamA ApavA prayatna karIza; ane tyAre te mArA hissAnI kSamA mane ApavA bhale prayatna kare." samA, mamA ! A sAMbhaLIne, AvI mulAkAta ane vidAyanuM du:kha hAvA chatAM, mArA aMtara uparathI keTale badhe khe!ja UtarI gayA!" vahAlI, mArA A zabdo mane ja vicitra lAge che. paNa tane have ! cAhavA lAgyA che, e jANIne ja mArA aMtaramAMthI e zabdo nIkaLyA che. ane jyAre tane lAge ke, te mArA pratye kumaLI lAgaNI dharAvatA thayA che, tyAre temane kaheje ke, huM paNa temanA pratye bahu kumaLI lAgaNI dharAvuM chuM. gUDa-khAya, mArA prANa! mArA vana ! " te ' ATaluM kahI eDitha phloransane jorarathI bheTI paDI. skrInA aMtarane adhe! prema ane kAmaLatA ekI sAthe tenAmAM UbharAI rahyAM hatAM. cuMbana tArA bALaka mATe! A cuMbane! tArA upara AzIrvAda Utare te khAtara! mArI vahAlI lAransa! mArI lADI ! mArI mIThaDI! Avaje ! vidAya ! * << * phrI maLIe tyAM sudhI ja !" ** "nA, nA, kadI nahi ! kadI nahi ! A aMdhArA eraDAmAM mane leje ke, tuM mane kabaramAM rAkhaje ke, eka kALe huM pAchaLa mUkIne tuM jAya tyAre ema ja mAnI suvADIne ja jAya che. mAtra eTaluM yAda hatI ane tane nA hatI ! ' Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 bI enDa sana have kaMI vizeSa kahevAnuM rahe che kharuM ? maeNDirAnI je bATalI ghaNuM varasethI bheMyarAmAM paDI rahI hatI, te eka divasa bahAra kADhavAmAM AvI, ane salemana jilsa, kepTana kaTala, mi. DAbI ane mitra Trase pitAnA pyAlA ekabIjA sAthe raNakAvIne "Tara ane tenI patnInI zubhecchA mAM pIne khAlI karI. kepTana kaTale te vakhate "hura" "hura" karIne je AnaMda pragaTa karyo, te mi. DIne te eTale badhe gamyo ke, temanI AMkhamAMthI AMsu ja AvI gayAM. mi. DobI have sazakta thaI gayA che. pharansa ane tenA patimAM temanI mAyA eTalI baMdhAI gaI che ke, hamezAM moTA moTA sodAo ane vepAranA khyAlathI dhamadhamatA rahetA temanA magajamAM paNa e be sivAya bIjA koInA vicAra ja AvatA nathI. misa Toksa A gharanI vAraMvAranI mulAkAtI banI che. potAnA jUnA ISTadeva pratye teno nihetuka prazaMsAbhAva ane premabhAva che; ane te jarAya ocho thato nathI. mi. DAbInI badhI milakata cAlI gaI che; paNa dara varSe amuka rakama koNa jANe kyAMthI Ave che ane temane niyamita maLe jAya che! temanA eka vakhatanA madadanIza mitra mauphine temane khAtarI ApI che ke, e rakama kAyadesara temanI che, ane e svIkAravAmAM kaze ja vAMdho nathI. mi. kaeNrkina have IvasTA rahyA nathI. temaNe heriyeTa sAthe lagna karyuM che; ane kAkara-juniyara tathA te baMne- ema traNe jaNa have bhegAM ja rahe che. vaoNTara kArkara-juniyarane maLavA ghaNI vAra Ave che; haraeTa sAthe pharaja che. vaoNTara kAyA te baMne- salemana jisanA dukAna ghara uparanuM pATiyuM badalAI gayuM che. tenA upara caLakatA sonerI akSare "jilsa enDa kaTala" nAma Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra 491 ApI rahyuM che. vAta ema banI che ke, sAleAmana jilsanAM keTalAMka yaMtro pachAta heAvAne badale NI AgaLanI zeAdharUpa puravAra thayAM che, ane have temanAM yaMtronI mAga sArI peThe vadhI che. kaeNpTana kaTala divasamAM vIseka vakhata dukAnathI dUra jaI jaI, buDhDhA sAla jilsanA nAma sAthe joDAyelA peAtAnA nAmane vAMcI Ave che. ane vijJAnathI gaLA sudhI ThAMsAyelA peAtAnA mitranA dhaMdhA sArA cAlatA joI, peAtAnI bhaviSyavANI saphaLa thavA badala garva anubhave che. paNa temanI bIjI bhaviSyavANI kharI paDavA badala temane je AnaMda thAya che, teve! bIjA kazAthI temane thateA nathI. vaeNlTara lAransane paraNyA eTaluM ja nahi, paNa jahAjI peDhImAM UMce sthAne AvatA gayA che. tene dariyAI musApharIe javAnuM baMdha thayuM che, ane oNphisanuM bhAre vizvAsa ane AvaDatanuM kAmakAja have te saMbhALe che. mi. TUTsa paraMtu petAnI patnInI zubhecchA dharAvavAnI zakti upara bahu vizvAsavALA che. ane kaeNpTana kaTala tathA sAlemana jilsa pAse AvI AvIne te vAraMvAra kahI jAya che ke, "mArI patnI bahu asAdhAraNa strI che, maherabAna; te kahe che ke, mi DeAmmInI putrI mAraphate bIjI navI, DAmbI eNnDa sana' peDhI UbhI thaI rahI che, je vadhu UMcI eTaluM ja nahi paNa vadhu vijayI nIvaDaze !" (6 jaze dariyAkinAre ghaNI vAra eka e baLakA sAthe pharavA nIkaLelA paNa temanI sAthe hoya che. muTThA AsA eka juvAna strI ane najare paDe che. eka buDhDho kUtarA pelA buDhDhA saMgRhastha pelA nAnA cheAkarAnI bhAre tahenAta uThAvyA . kare che; ane tenA zabde rAkhyuM upara tathA badhI ja hilacAla upara pUratuM lakSa Ape che. Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 DI enDa sana ghaNI vAra te chokare DosAne hAtha potAnA hAthamAM laIne pUche che, " dAdA ! mArA nAnA mAmA je ja huM thato jAuM chuM, ema tamAruM kahevuM che ?" hA pela. paraMtu te bahu nabaLo hato, tyAre tuM to kharo paTTo che." kharI vAta, dAdA, mArAmAM bahu jora che!" "tArA mAmA te dariyAkinAre paiDAM-gADImAM ja besI rahetA; tyAre tuM to doDAdoDa karI mUke che." ane tarata ja e nAno chokaro ThekaDA bharato doDavA ja lAge che! paNa mi. DAbI have chokarAMne chUTathI haravA-pharavA devAmAM mAnatA thayA che ! tene te rokatA nathI; mAtra tenI pAchaLa hasatA hasatA pakaDavA javAno dekhAva karI, pelAne vadhu jorathI doDAve che. paraMtu miDombIno khare prema phaoNransanI nAnI chokarI upara ja che, e pharansa sivAya koI jANatuM nathI. nAnI bALakInA moM upara jarA ciMtAnuM vAdaLa chavAya ke te saheja akaLAya, to mitra DombIne dhIraja rahetI nathI. te jarA dUra bese, to paNa mitra DombI gabharA thaI jAya che, - jANe tenI avagaNanA to potAnAthI nathI thaI! te UMghatI hoya tyAre vAraMvAra AvIne rAta daramyAna tene joI javI, e to temane rojano kAryakrama che. roja savAre te chokarI UThIne Ave ane temane jagADe, tyAre ja pathArI bahAra nIkaLavAno mitra DombIno niyama che. AsapAsa kAI na hoya tyAre ja mi. DabbI tenA pratyeno potAno prema ThAlavI de che. e chokarI koI koI vAra pUchI bese che, "dAdAjI, mane cuMbana karatI vakhate tame raDI kema paDe che ?" te javAbamAM mAtra eTaluM ja kahe che, "nAnI pharansa ! nAnI phaloransa !" ane ema bolatA bolatA te chokarInI AMkho upara AvelAM vALanAM gUMchaLAMne mamatAthI AghAM kare che. Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parivAra prakAzano le mirAgla urphe daridranArAyaNa anu. gopALadAsa paTela 12.00 (vikaTara hyuge kRta prakhyAta vizvakathAno saMkSepa, sacitra) motInI mAyA anu. gepALadAsa paTela 150 (nobela prAIjha-vijetA jona sTAInabekanI lakhelI lakathA "palane saMkSipta anuvAda, sacitra.) kAnita ke utkrAMti? anu. gopALadAsa paTela 500 (aa kRta navalakathA "nAInTI zrI ne vistRta saMkSepa, sacitra) "kAunTa oNpha menTekrisTe anu. gopALadAsa paTela 4.00 (tara vAcana mATe saraLa saMkSepa, sacitra.) zrI maskeTiyarsa-1 yAne premazauryanA rAhe ! anugopALadAsa paTela 800 (elekajhAnDara DUmA kRta navalakathAne sacitra saMkSepa.) zrI maskeTiyarsa- 2 yAne vIsa varSa bAda ! anu. gopALadAsa paTela 800 (mA kRta "venTI iyarsa Ara' ne sacitra saMkSepa.) thriI maskeTiyarsa- 3 cAne kAminI ane kAMcana anuru gopALadAsa paTela 1000 (DUmA kRta "vAIkAunTa da brAjavaeNnane sacitra saMkSepa.) zrI maskeTiyarsa-4 cAne premapaMka anu. gepALadAsa paTela (presamAM) [ DUmA kRta "luIjhA da la vAliyera ne sacitra saMkSepa.. thriI maskeTiyarsa-pa yAne dagA kisIkA sagA nahi! (presamAM) anu. gopALadAsa paTela [ DUmA kRta "mena ina dhi Ayarna mAska ne sacitra saMkSepa.] Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'lAphiMga sa~ta" yAne umarAvazAhInuM pAta ane pratibhA anu. geApALadAsa paTela 800 [vikaTara hyugeAnI vikhyAta kathAnA vistRta sacitra saMkSepa.] Dona kvisaTa saMpA. gepALadAsa paTela [sarvAMta kRta prema-zauryanI eka anokhI nama~-kathA, sacitra.] livara TvisTa cAne eka anAtha bALakanI kahANI' anu. geApALadAsa paTela [DikansakRta jANItI navalakthAnA chAyAnuvAda, sacitra.] nikAlasa nikamI yAne karaNI tevI bharaNI' anu. geApALadAsa paeNTela Dikansa kRta navalakthAnA vistRta saMkSepa, sacitra.] pikavika lakha cAne sau sAruM, jenuM chevaTa sAruM anu. geApALadAsa paTela [Dikansa kRta vikhyAta navalakathAnA vistRta saMkSepa, citra.] Do eNnDa sana yAne 'tavaMgaranuM saMtAna' [DikansakRta navalakathAne vistRta saMkSepa, sacitra.] anu. geApALadAsa paTela vera ane krAMti anu. bipinacaMdra jhaverI (cArlsa Dikansa kRta vikhyAta navalakathA e Tela oNpha TU siTIjha'ne sacitra saMkSepa.) sarasvatIcaMdra saMpA. kamubahena pu. che. paTela [sAkSarazrI gevardhanarAma mAdhavarAma tripAThI kRta, cAra meTA bhAgeAmAM prasiddha thayelI, prasiddha gujarAtI navalakathAne saraLa, vistRta, sacitra saMkSepa. ciMtanamaNimALA kuTuMba-parivAra saMpA. kamubahena pu. che. paTela [' navajIvana 'mAsikanAM vicAra-puSpAnI phUlagraMthaNI, sacitra.] 6 [ zrI. gurudatta kRta navalakathA krujhana'ne anuvAda. ] anu kamubahena pu. che. paTela 900 150 (presamAM) 1000 12:00 3:00 10-00 1:00 11-00 Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mananikA saMpA. vijayazaMkara maMtra bhaTTa 300 [saMpAdake vAMcelAM aneka pustakonA sArarUpa mULa phakarA.] mArI jIvanadaSTi saMpA. vijayazaMkara maMtra bhaTTa 2.00 [keTalAka vizvavikhyAta vidvAna, vijJAnIo tathA saMzeAdhakanI preraka jIvanadRSTi AlekhatuM pustaka, pheTAo sahita.] satyAgrahI Apu saMpA, rameza DI. desAI 060 [ gAMdhIjInA satyAgrahanA prasaMgenI rasika vArtAo, sacitra.] saradArazrIne vineda saMpA. mukulabhAI kalAthI kalyANajI vi. mahetA 200 [bAraDolInI laDatanA 65 prasaMge sahita.] bhArata para caDAI maganabhAI desAI 0275 [cInI AkramaNane khyAla ApatI pustikA, nakazA sAthe.] gItAnuM prasthAna maganabhAI desAI pa00 [[mahAbhAratanA yuddhanA maMDANa pahelAMnI rasika kathA.] gItAne prabaMdha maganabhAI desAI 200 [aSTAdazAdhyAyinI gItAnA viSayanI goThavaNI ane rajUAta kevI rIte thaI che tenuM saLaMga nirUpaNa. 30mI jAnevArI maganabhAI desAI 150 [rASTrapitAne zraddhAMjali- agiyAra pheTa-citro sahita.] navI yunivarsiTIo maganabhAI desAI 1025 [[yuni.nA zikSaNa-vahIvaTa aMge mAhitI ApatI pustikA gAMdhIjInA ucca zikSaNane lagatA lekha sahita) gAMdhIjIne jIvanamArga maganabhAI desAI 600 [gAMdhIjIe jIvana-sAdhanAmAM Avazyaka mAnelAM vrata-sAdhanonI jhINavaTabharI pramANabhUta rajUAta.] miDala raphUla "adakeruM aMga" maganabhAI desAI 1000 [aMgrejI rAjya heThaLa prAthamika keLavaNImAM aMgrejoe zA hetuthI miDala skUla"nI phAcara mArI hatI, tenI carcA.) Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khArAka ane svAsthya [Arogya ane khArAka aMge samaja ApatI pustikA.] nIlagaMgAnAM nIra jhaverabhAI paTela saMta phrAnsisanuM jIvanagAna [ yugAnDA jaI vaselA gujarAtI bhAvuka hRdayamAM sphurelAM kAvyeAnA saMgraha, sacitra. puruSAttama bheAANI 5.00 [saMta phrAnsisanA jIvana ane kArya aMge samaja ApatuM pustaka.] anu. dhanajIbhAI phakIrabhAI ( presamAM) tapasyA ane nigraha [vikhyAta phrenca lekhaka AnAtAla phrAMsanI navalakathA " thAI ' saMkSipta anuvAda 2.00 anu. geApALadAsa paTela (presamAM) premambalidAna anu. geApALadAsa paTela (presamAM ) [vikTara hyugeA kRta navalakathA Toilarsa eNpha dha sIne vistRta saMkSepa; sacitra.] " heMcaeNka phra netradAma " yAne viSacavAsanAnuM tAMDava anu. geApALadAsa paTela (presamAM) [vikaTara hyuge kRta vikhyAta navalakathAne vistRta saMkSepa, sacitra.] hucala anu. geApALadAsa paTela (tayAra thAya che ) [TolsToyakRta navalakathA ' rijharekarAna 'nA vistRta saMkSepa, sacitra. ] "krAIsa eNnDa panizamenTa " anu. geApALadAsa paTela ( taiyAra thAya che) [dastayeskIkRta vikhyAta navalakathAne vistRta saMkSya.] AtmazeAdhana mALA saMpA. kamubahena pu. che. paTela (presamAM) [ prAcIna-arvAcIna mahApuruSeAnAM suvAkaconA saMgraha. ] amara vela saMpA. kamubahena pu. che. paTela (presamAM ) [ dezavidezanA vicArakAnAM subhASitAnA saMgraha. ] vicAra-maNimALA saMpA. kamubahena pu. che. paTela ( taiyAra thAya che) [ satyAgraha' sAptAhikanA bIjA varSamAM rajU thayelAM suvAkazo ane phakarAone saMgraha. ] Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cArlsa kkita nI - . Serving Jin Shasan 029479. gyanmandir@kobatirth.org anuH gopAI 2016 S j alne