Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Atmaboyaka granthAyI @ saMpAdaka che 5.pU. AdhyAtmikadezanAdAtA AcAryadeva zrImad vijayayogatilaka sUrIzvarajI mahArAjA pAme '6. - makara nuM navamI
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ I am zrI dharaNendrapavAvatI paripUjitAya zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya nama: zrI jIta-hIra-buddhi-tilaka-zAMti -kanakaprabha-somacandrasUrisadgurUbhyo nama: nityopayogI sAhityamALA - 4 Atmabodhaka granthamayI (vairAgyazataka, IndriyaparAjayazataka ane saMbodhasattarI chAyA - zabdArtha ane gAthArthasahita) -: saMpAdaka :pa.pU. AzritagaNahitaciMtaka pa.pU.A.bha. zrImad vijayajinacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna samatAnidhi pa.pU.A.bha. zrImad vijayasaMyamaratnasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna AdhyAtmikadezanAdAtA pa.pU.A.bha. zrImad vijayayogatilakasUrIzvarajI mahArAjA Arthika sahayoga ja zrI. damaNa jaina saMdha, jJAnanidhi prakAzaka saMyama suvAsa
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ nityopayogI sAhityamALA - 4 Atmabodhaka granthatrayI AvRti-prathama vi.saM. 2066 prakAzaka : saMyama suvAsa bhAbhara nakala-1000 mUlya : g2a.47.00 * prApti sthAna * * ''saMyama suvAsa'' * bhAbhara : zeTha jamanAdAsa jIvatalAla jUnA gaMja bajAra, bhAbhara, ji. banAsakAMThA, u.gu.-385 320 mo. : 9824300795 surata : ravIndrabhAI je. zAha 203, nilaya cembarsa dALiyAzerI.mahidharapurA, surata mo. 9825123352 karNAvatI : saMghavI bharatabhAI phojAlAla 508, sIlvara oka. mahAlakSmI krosa roDa, pAlaDI, karNAvatI. muMbaI : zreyAMsa AkolIyA 102, monikA sadana, cilDranaskulanI pAse, kedAramala roDa, malADa (pUrva) muMbaI-400097. mo. 9820638713 sUcanAH jJAnanidhimAMthI prakAzita A pustakano upayoga gRhastha varge mUlya ApIne ja karavo
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA 2. "sArano'ya sAra vairAgya : adhyAtmanI AdhArazIlA : ApaNo AtmA saMsAramAM aTavAyelo che. mahenata puSkaLa karavA chatA'ya sAcuM sukha kAyama mATe hAthamAM AvI jAya e ghaTanA ApaNAM jIvanamAM banI nathI kAraNa eka ja che, saMsArano rAga akabaMdha sacavAyelo che. jyAM sudhI saMsArano tAttvika vairAgya pragaTato nathI tyAM sudhI adhyAtmanI prApti zakya nathI. adhyAtmanuM prathama sopAna che-apunabaMdhazA. zI rIte Ave che e dazA ? saMsAra vizeno uhApoha karIne tenI asaliyatane oLakhavAthI jIva apunarbaMdhazA pAme che. samyagdarzana te pachInI avasthA che. temAM zuM che ? saMsAranA tamAma padArtho aMge 'te sukha ApanAra nathI' evI spaSTa mAnyatA. dezivarita ane sarvavirati saMsAranA vaLagaNane aMzathI ane sarvathI dUra karavA svarUpa che. TUMkamAM saMsAranAM padArtho pratyeno sAco abhigama ane vairAgya e ja AtmAnI pragatino AdhAra che, e spaSTa che. adbhuta khajAno : sAdhujIvanano to prANa ja '"vairAgya''che. e vairAgyanI jyota satata jvalaMta rahI zake evuM adbhuta AlaMbana A pustakamA prastuta karelA traNe traNa granthomAM che. A granthono eka eka zloka AtamarAmane jagADavA mATe adbhuta Alabela pokArI rahyo che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ A granthonuM mahattva kalpI na zakAya evuM hovAnuM eka khAsa kAraNa che, asAramAMthI sAra kADhavAnuM kAma saheluM che paNa sAramAthI ja jyAre sAra kADhavAno hoya to? khUba adharuM che, e kAma. ApaNA amUlya vArasA jevA Agamagrantho ane prakaraNa granthomAMthI cUMTI cUMTIne vedhaka zloko A granthomAM ekatrita karavAmAM AvyA che. eka adbhuta khajAno che A, jemAM lAkheNAM ratno goThavAyelA che. karabaddha vinaMti : zrIsaMdhanA koI paNa vyakti mATe A traNa grantho khUba khUba upayogI che. jema pAMca pratikramaNa, cAra prakaraNa ane traNa bhASya jevA grantho ApaNe tyAM abhyAsakramamAM rUDha thayA che te ja rIte A traNa grantho saue kaMThastha karavA - rAkhavA joIe. roja AmAMnA ekAda zlokane artha sAthe yAda karI mAtra be traNa kSaNa - aMtarmukha banIne vicAra karAya to cokkasa ja 'AtmA' nI anubhUti thaI zake. prastuta saMpAdana : 1) TIkAnA AdhAre chAyA 2) TIkAnA AdhAre ja zabdArtha 3) gujarAtI bhASAnA baMdhAraNane dhyAnamAM laIne anvaya mujabano gAthArtha. vigere bAbatonI kALajI prastuta saMpAdanamAM rAkhavAmAM AvI che. A traNe'ya saMgraha granthonA zloko kayA kayA granthomAM Ave che. tenuM sUcana paNa AmAM karAyuM che. paNa teno pUrepUro
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ yaza to ATha varSanI aNathaka mahemata bAda akArAdisUcinA cAra bhAga taiyAra karanAra munizrI vinayarakSitavijayajInA phALe ja jAya che. -dareka gAthAnI nIce saMkSepamAM te gAthA kayA granthanI che te sUcita karela che ane saMkSeponI sUci AgaLa saMketa sUcimAM ApelI che. jyAM ekathI vadhu granthomAM ekanI eka gAthA hoya tyAM mukhya mukhya granthonuM ja sUcana karyuM che. ahi eka bAbata noMdhavI joIye ke vairAgyazataka, IndriyaparAjayazataka ane saMbodhasattarImAM je svarUpe gAthAo maLe che te karatAM judA ja svarUpe eTale ke caraNomAM khUba judA pAThavALI gAthA ghaNIvAra mULagranthomAM jovAmAM AvI che. paNa A traNa granthonA TIkAkAra zrIe je pAThane dhyAnamAM rAkhIne TIkA banAvI che te pATha ja ame svIkAryo che. -jyAM dezya zabdonuM saMskRtamAM rUpAntara zakya na hoya tyAM te zabdanA arthavALu saMskRta pada () A rIte kAuMsamAM Apela che. dA.ta. vairAgya zatakanI 20mI gAthAmAM taDappaDa' zabda che. tenI akSarazaH chAyA zakya na hovAthI "(AlukanImati)" A rIte Apela che saMbodhasattarI aMge : 'sirisirIvAlakahA" nI racanA dvArA zrIsaMghane anupama AlaMbana ApanArA pU. ratnazekharasUrIzvarajI mahArAjAe A grantha uddhata ryo che. A grantha para prAcIna be vRttio maLe che. jemAMnI eka mudrita che temAM kula 75 jeTalI gAthAo para vRtti maLe che. ApaNI sAme saMpUrNa grantha 125 gAthAno che. je gAthAo
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ para vRtti maLatI nathI tenuM sUcana ame '*' AvI nizAnI dvArA karyuM che. A gAthAnA mULasthAno jovAthI tenA pATho ghaNe sthaLe judA ane vyavasthita jaNAyA mATe te - te sthaLe te mujaba sudhArA karyA che. Ama karavAnA kAraNe pracalita vAcanA karatA ghaNe sthaLe judA pATho adhyetAne jovA maLaze. je te-te grantha mujabanA ja che te dhyAnamAM levuM. te te gAthAonA artha vigeremAM jyAM paNa kSati jaNAya te niHsaMkoca amane jaNAvavA mATe AgrahapUrvaka vinaMtI karIe chIe. prAnta, A granthonA paThana punarAvartana-manananididhyAsana dvArA ApaNe sau 'vairAgya'ne AtmasAt banAvI paramapadanA bhoktA banIe e ja eka zubhAbhilASA. - AcArya vayayotilakasUri
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMketa sUcI (A. pa.) AturapratyAkhyAna ( A.bo.) Atmabodhakulakam (A.pra.) ArAdhanAprakaraNam (caM. pa.) caMdAvejjhayaM paiNNayaM (ce.ma.) ceIyavaMdaNamahAbhAsaM ( jI.pra) jIvadayAprakaraNam (ta.pa.) taMdulavaicArikapayannA (ti.gA. ) titthogAlipainnayaM (A.rA.) ArAhaNApaDAgA - 1 (ArA.) ArAhaNApaDAgA - 2 (A.gra. ) AlocanAgrahaNavidhiprakaraNam (daM.pa.) daMsaNasuddhipayaraNaM (A.ni.) Avazyakaniryukti (A.ni.bhA) AvazyakaniryuktibhASya ( A.ni.pra) Avazyaka niryuktiprakSepa (da.vai) dazavaikAlikasUtra (da.ni.) zAzrutaskandhaniryukti (de.za.)' dezanAzatakam (dha.ra.) dharmaratnaprakaraNam (na.mA.) narabhavadiTThatovaNayamAlA (isi.) isibhAsiyaM (utta.) (upA.) (na.sU.) navasUryopabRMhaNADuzAstiH ( uva.) uvaesamAlA (nA.pra.) nAnAcitaprakaraNam (ogha) oghaniryukti (kA.sa.) kAlasaptatikA (kSe.pa.) uttarAdhyayanasUtra upAzakadazAMgasUtra kSapakasyA''locana'nte bhAvanA (ga. pa.) (gAthA) ( gu.ta.) gurutattvavinizcayaH (guru) guruvandanabhASyam (bhA.ku) bhAvanAkulakam - 2 gacchAcArapayannA gAthAsahasrI (nA.vR.) nAnAvRttakaprakaraNa (paMca.) paMcavatthugaM (paJcA.) paJcAzakAni ( pavva . ) pavvajjAvihANakulayaM (pu.mA.) puSpamAlA (upadezamAlA) (pra.sA.) pravacanasAroddhAraH (bha.pa.) bhattaparijJApayannA (bha.bhA.) bhavabhAvanA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ (gu.za.) gurusthApanAzatakam (ma.pa.) maraNasamAdhipayannA (mahA.) mahApratyAkhyAnapayannA (mithyA) mithyAtvavicArakulakam (ya.ca) yatidinacaryA ( ya.zi.) yatizikSApaJcAzikA (ya.sa.) yatilakSaNasamuccayaH (vi. sA.) (vi.ma.) (vize.) (zI. u.) (zrA. di.) ( zrA. pra. ) ( SaSThi . ) vicArasAraH vivekamaJcarI vizeSa AvazyakabhASya zIlopadezamAlA zrAddhadinakRtyam zrAvakaprajJaptiH SaSThizatakam (saMgha.) (saM.za.) saMgrahazatakam (saM.do.) saMdeholAvalI saMghasvarupakulakam (sam. 3) samyaktvakulakam ( sAmA . ) sAmAcArI (sA.pa.) (su.si.) sumiNasittarI sArAvalIpaiNNayaM (sUtra.) sUtrakRtAGgasasUtra (hi.u.) hiovaesamAlA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.1 ||vairaagyshtkm // saMsArammi asAre, natthi suhaM vAhi-veaNApaure / jANaMto iha jIvo, na kuNai jiNadesiaMdhammaM // 1 // saMsArammi- saMsAramA asAre-asAra sevA natthi - nathI. suhaM - supa vAhi - vyAdhi bhane veaNA - vehana yAM paure - YzNa cha jANato - didi iha - mahiM jIvo - 1 na kuNai - 42to nathI jiNa - neizvare desiaM - matAve dhamma - dhana chA.: saMsAre asAre nAsti sukhaM vyAdhivedanApracure / jAnan iha jIvo na karoti jinadezitaM dharmam // 1 // artha: vyAdhi-vedanA jayAM puSkaLa che evA asAra saMsAramAM sukha nathI. A jANavA chatAM jIva ahiM jinezvare batAvelA dhabhane 42tI nthii|| 1 // ajjaM kallaM paraM parAriM, purisA ciMtaMti atthasaMpattiM / aMjaligayaM va toyaM, galaMtamAuMna picchaMti // 2 // ajaM - sAThe kalaM - se
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatam gA. 2 /3 paraM - parama hivase purisA paruSo attha dhananI aMjali - jojAmAMthI toyaM - pAegInI bhebha AuM - AyuSyane chA.: adyaH zvaH parasmin pUrvatarasmin puruSAzcintayanti arthasaMprAptim / aJjaligatamiva toyaM galadAyurna pazyanti // 2 // arthaH Aje kAle paramadivase ke te pachInA divase dhananI prApti thaze (jema) puruSo viyAre che. (paraMtu ) jojAmAMthI TapakatAM pANInI jema ochA thaI rahelAM AyuSyane jotAM nathI. // 2 // - - jaM - 4 kAyavvaM ajaM 3707-2418 Aje kareha - ro jaM kalle kAyavvaM taM ajjaM ciya kareha turamANA / bahuvigghohu muhUtto, mA avarahaM paDikkheha // 3 // - karavA yogya che parAriM te pachInAM hivase ciMtaMti - viyAre che saMpatti - prApti thaze (prema) gayaM va - 24sai galaMtaM - khoch| tha rahesAM na picchaMti - bhetA nathI bahu - ghaegA hu - nizce - kalle - DAle kAle taM - te ciya - ja [ jI. pra. 115] turamANA52tAM mevA tame viggho vighnavANuM muhUtto - muhUrta che tethI) -
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ o mA - na avaraNhaM- sAM4nI paae|) vairAgyazatakam gA.4 paDikkheha - pratIkSA ro chA.: yatkalye karttavyaM tat adyaiva kurudhvaM tvaramANAH / bahuvighnastu muhUrtI mA aparAhNe pratIkSadhvam // 3 // artha: (he vo !) he ase aravA yogya (dharmAryo) che. te jaDapa karatAM evA tame Aje ja karo. (kAraNake) nIzce ghaegA vighnavANuM muhUrta che (tethI) sAM4nI (pA) rAha na dukho // 3 // hI ! saMsArasahAvaMcariyaM nehANurAyarattA vi / je puvvaNhe diTThA, te avaraNhe na dIsaMti // 4 // hI viSAha sUya - che saMsAra - saMsAranA cariyaM - aayre| (bhene) aNurAya - anurAgathI sahAvaM - svabhAvanuM neha snehanAM rattAvi - Azasta thayelA paae| (sva4no) je - vA puvvaNhe - savAre te tevA - diThThA - bhevAyA che avaraNhe - sAM nadIsaMti - dveSAtAM nathI chA.: hI !! saMsArasvabhAvacaritraM snehAnurAgaraktA api / ye pUrvAhNe dRSTAste aparAhNe na dRzyante // 4 // arthaH saMsAranAM svabhAvanuM AcaraNa (joIne) viSAda che... ! (3) snehanAM anurAgathI sAzasta thayelA pA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.26 (svajano) jevAM savAre jovAyA che tevA sAMje dekhAtA nthii|| 4 // mA suyaha jaggiyavve, palAiyavvammi kisa vIsameha ? / tinni jaNA aNulaggA, rogo ajarA amaccU a||5|| mA suyaha - sUI na ho jaggiyavve - rAvAnAM samaye palAiyavvammi - hoDavAnAM samaye kIsa - uma vIsameha - visAmo to cho? tinni - 1|| jaNA - (mutai (tamArI) aNulaggA - pA71 sAla cha rogo a - roga jarA a - gh459| bhane macU a - mRtyu chA.: mA svapita jAgaritavye palAyitavye kasmAt vishraamyth| trayo janA anulagnA rogazca jarA ca mRtyuzca // 5 // artha: he loko ! tame jAgavAnA samaye sUI na raho, hoDavAnA samaye vIsAmI bha. do cho...? (3 // 29 // 3) roga-ghaDapaNa ane mRtyu e traNa bhutaDAM(tamArI) pAchaLa lAgelA ch| 5 / / divasanisAghaDimAlaM, AUsalilaM jiANa ghittUNaM / caMdAiccabaillA, kAlarahaTTa bhamADaMti // 6 //
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.7 divasa - hivasa bhane nisA - 2rAtri35 ghaDimAlaM - ghAnI zreNI va AU - AyuSyapI salilaM - pasIne jiANa - vona ghittUNaM - ahe| rIne caMda- yandra bhane Aica - sUrya 31 bailA - ho kAla - 501 35 arahaTTaM - ne bhamADaMti- (mamA cha chA.: divasanizAghaTImAlayA AyuH salilaM jIvAnAM gRhiitvaa| candrAditya-balivardI kAlAraghaTTa bhramayataH // 6 // artha: candra ane sUryarUpI baLado divasa ane rAtrirUpI ghaDAnI zreNIvaDe jIvonAM AyuSyarUpI pANIne grahaNa karIne 35. reTane (mamA ch|| 6 // sA natthi kalA taM natthi, usahaM taM natthi kiMpi vinANaM / jeNa dharijjai kAyA, khajjaMtI kAlasappeNa // 7 // sA - tevI (5) natthi - nathI kalA - 500 taM- tevu (35) natthi - nathI usahaM - auSadha taM - te natthi - nathI kiMpi - DoI vinnANaM - vijJAna jeNa - hen| dharijai - ghaa2|| (rakSA)421. 25
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.8 kAyA- jhAyA khajjaMtI - javAtI kAla kALa rUpI sappeNa - sarpa vaDe chA.: sA nAsti kalA tannAsti auSadhaM tannAsti kimapi vijJAnam / yena dhriyate kAyaH khAdyamAnaH kAlasarpeNa // 7 // arthaH tevI koI kaLA nathI. tevuM koI auSadha nathI. tevuM koI vijJAna nathI. jenA vaDe kALarUpI sarpavaDe khavAtI ayA dhArA (rakSA) rI zAya // 7 // dIharaphaNiMdanAle, mahiyarakesaradisAmahadalille / o ! pIyai kAlabhamaro, jaNamayaraMdaM puhavipaume // 8 // dIhara - dIrgha phaNiMda - sarpa3pI mahiyara - parvata3pI nA nALa jemAM che kesara - parAga 24 bhemAM che disA chizA3pI mahadalille - bhoTA pAMDAvAnAo pIyar3a - pIche che bhamaro - labharo mayaraMdaM rasane paume - 'bhaNamAMthI chA.: dIrgha-phaNIndranAle mahIdharakesaradizamahaddale / o pibati kAlabhramaro janamakarandaM pRthivIpadme // 8 // - - - 6 pazcAttApa sUya che kAla - aNapI - jaNa mANasarUpa puhavi - pRthvI3pI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.9/10 arthaH lAMbI sarpa rUpI nALa jemAM che, parvatarUpI parAgaraja jemAM che evA moTA pAMdaDAvALA pRthvIrUpa kamaLamAMthI kALarUpI bhamaro mANasarUpa rasane pIe che // 8 che. chAyAmiseNa kAlo, sayalajiANaM chalaM gvsNto| pAsaM kaha vi na muMcai, tA dhamme ujjamaM kuNaha // 9 // chIyA - paDachAyAnAM misena - bahAnAthI to - kALa sayata - sakala nirALuM - jIvonA (jIvone mAravAnA) chai - lAgane masaMto - zodhato pAsa - paDakhAne veda vi - keme karIne paNa na muM - mUkato nathI tA - tethI dha - dharmamAM 3jhama - udyama suda - karo chA.: chAyAmiSeNa kAlaH sakalajIvAnAM chalaM gaveSayan / pArvaM kathamapi na muJcati tato dharme udyamaM kurudhvm||9|| artha (he prANIo !) paDachAyAnAM bahAnAthI kALa badhA jIvonAM (jIvone mAravAnA) lAgane zodhato keme karIne paNa paDakhuM mUkato nathI tethI tame dharmamAM udyama karo // 9 kAlammi aNAie, jIvANaM vivihakammavasagANaM / taM na isaMvihAIi, saMsAre naM ra saMbhava 20 |
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.11 kAlammi - sIna mevA aNAie - manAhi jIvANaM - vone vivihakamma - vividha prA2na bhane vasagANaM - adhIna janetA taM - tevo (5) natthi - nathI saMvihANaM - saMbaMdha saMsAre - saMsAramA jaM - na saMbhavai - saMbhavato na hoya. chA.: kAle anAdau jIvAnAM vividhakarmavazagAnAm / tannAsti saMvidhAnaM saMsAre yanna saMbhavati // 10 // artha: anAdikAlIna evA A saMsAramAM vividha prakAranAM karmane adhIna banelA jIvone tevo (koI) saMbaMdha nathI je saMbhavato na Doya // 10 // baMdhavA suhiNo savve, piamaayaaputtbhaariyaa| peavaNAo niattaMti, dAUNaM salilaMjaliM // 11 // baMdhavA- svano suhiNo - bhitro savve - adhA piamAyA - pitAmAtA putta - putra bhAriyA - patnI vagere peavaNAo - smazAnathI niattaMti - paach| 42 cha dAUNaM - sApAne salila - 4nI aMjaliM - maMsi
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.12/13 chA.: bAndhavAH suhRdaH sarve pitA-mAtA-putrabhAryAH / preta-vanAd nivartante dattvA salilAMJjalim // 11 // artha svajano mitro pitA mAtA putra patnI vigere badhA jaLanI aMjali ApIne smazAnathI pAchA phare che. te 11 che. vihaDaMti suA vihaDaMti, baMdhavA vallahA ya vihddNti| ikko kahavina vihaDai,dhammore jiiv!jinnbhnnio||12|| vihaDaMti - chUTa 43 cha suA - putro ya vihaDaMti - mane chUTa paDe cha baMdhavA - sva4no vallahA - patnIso ya vihaDaMti - mane chUTa par3e ch| ikko - me kaha vi - jyAreya na - chuTo 5'to nathI dhammo - dharma re jIva! - cha! jiNa - neizvare bhaNio - matAveto chA.: vighaTante sutA vighaTante bAndhavA vallabhAzca vighttnte| eka kathamapi na vighaTate dharmo re jIva! jinabhaNitaH // 12 // artha: he jIva! putro chuTA paDe che. svajano chuTA paDe che. patnI chUTI paDe che paraMtu eka jinezvare batAvelo dharma dhyAreya chuTo 53to nathI. // 12 // aDakammapAsabaddho, jIvo saMsAracArae tthaai| aDakammapAsamukko, AyA sivamaMdire ThAi // 13 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.14 aDa - 08 kamma- ipI pAsabaddho - baMdhanathI baMdhAyeto jIvo - 94 saMsAra - saMsA23pI. cArae - 511]ma ThAi - 23 cha aDa - mA kamma - 3 pI. pAsa - baMdhanathI mukko - bhuyeto . AyA - mAtmA sivamaMdire - zivamahimA ThAi - 23 cha chA.: aSTakarmapAzabaddho jIvaH saMsAracArake tiSThati / aSTakarmapAzamukto AtmA zivamandirai tiSThati // 13 // artha: ATha karmarUpa baMdhanathI baMdhAyelo jIva saMsArarUpI kArAgRhamAM rahe che ane) ATha karmarUpa baMdhanathI mukAyelo mAtmA zivabharibhara cha / 13 // vihavo sajjaNasaMgo, visayasuhAI vilaaslliaaii| naliNIdalaggagholira-jalalavaparicaMcalaM savvaM // 14 // [vi. maM. 99] vihavo - vaibhava sajaNa - sva4nono saMgo - saMbaMdha visayasuhAI - viSayasumo vilAsa - vilAsa va laliAI - mano32 naliNI - mana dalagga - 43111 mayamA 752 23sA gholira - 5vAna svabhAvavANa
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11. vairAgyazatakam gA.14 jalalava - pAyIna biMdu paricaMcalaM - atyaMta yNy||che savvaM - sarve chA.: vibhavaH sajjanasako viSayasukhAni vilaasllitaani| nalinIdalAgra (dolanazIla )jalalavaparicaJcalaM sarvam // 14 // artha vaibhava, svajanono saMbaMdha, vilAsavaDe manohara evA viSayasukho e sarva kamaLanAM pAMdaDAnA agrabhAga upara rahelAM, kaMpavAnA svabhAvavALA pANInA biMdu jevuM atyaMta yaMyaNa ch| 14 // taM kattha balaM taM kattha, juvvaNaM aMgacaMgimA ktth?| savvamaNiccaM picchaha, diTuM naTuM kayaMteNa // 15 // [vi. maM 100] taM - te kattha - yA Ayu balaM - paNa taM kattha - te jyAM gayu juvvaNaM - yauvana aMgacaMgimA - aMganI suMdaratA sav - sarva aNicaM - anitya cha (te. zata) picchaha - tame humo diTuM - ratuM naTuM - na tu rAyu kayaMteNa - va chA. tatkutra balaM tatkutra yauvanam aGgacaGgimA kutra / sarvamanityaM pazyata dRSTaM naSTaM kRtAntena // 15 // artha: te baLa kyAM gayuM, te yauvana kyAM gayuM, te aMgenI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.16/17 suNdrt| dhya ...? 3 (tho31 deg4 vapatamai) tuM na tuM yu. (tathI) sarva bhanitya cha (te. zata) tabhe mo. // 15 // ghaNakammapAsabaddho, bhavanayaracauppahesu vivihaao| pAvai viDaMbaNAo, jIvo ko ittha saraNaM se? // 16 // [vi. maM 101] ghaNakamma - 2 // bhana pAsabaddho - dhanathI baMdhAyeto bhavanayara - saMsA23pI nagarana cauppahesu - yAra ti35 bhAbhi vivihAo - ane: 5|2nii pAvai - pAme che viDaMbaNAo - vehana jIvo - 94 ko - oe| ittha - saha (saMsAramai) saraNaM - ||2||ch se - tene chA.: ghanakarmapAzabaddho bhavanagaracatuSpatheSu vividhAH / prApnoti viDambanA jIvaH ka iha zaraNaM tasya ? // 16 // artha: gADha karmanAM baMdhanathI baMdhAyelo A jIva saMsAra rUpI nagaranAM cAra gati rUpI mArgamAM aneka prakAranI vedanA pAmecha. maha (saMsAramai) tene oe| 129cha ? / / 16 / / ghorammi gabbhavAse, kalamalajaMbAlaasuibIbhacche / vasio aNaMtakhutto, jIvo kammANubhAveNa // 17 // [ma. pa. 385]
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13. ghorammi - raudra sevA kalamala - vIrya ane bhaNanA asui - azuyithI vasio - vasyo che vairAgyazatakam gA.18 ganbhavAse - garbhavAsamA jaMbAla - DAhavanI bIbhacche - bhayaMkara aNaMtakhutto - anaMtIvAra kammA - nAM jIvo - na aNubhAveNa - prabhAvathI chA.: ghore garbhavAse kalamalajambAlaazucibIbhatse / uSito anantakRtvo jIvaH karmAnubhAvena // 17 // arthaH karmanA prabhAvathI A jIva vIrya ane maLa rUpa kAdavanI azucithI bhayAnaka ane raudra garbhavAsamAM anaMtIvAra vasyo che // 17 // -- culasII kira loe, joNINaM pamuhasayasahassAiM / ikkimma a jIvo, anaMtakhutto samuppanno // 18 // [ma. pa. 239 mahA. 40 ] che culasII thorAzI loe - so'bhAM joNINaM - (vane) utpattinAM sthAna pamuhasayasahassAI lAja che ikkikammi - kheDa kheDamA a - ane ftat - (241) Da aNaMtakhutto - anaMtIvAra samuppanno - utpanna thayo che kira - AptonAM vayananuM sUya
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.19 14 chA.: caturazItiH kila lokeyonInAM pramukhazatasahastrANi / ekaikasyAM ca jIvo anantakRtvaH samutpannaH // 18 // artha lokamAM (jIvana) utpattinAM sthAna rUpa yoni corAzI lAkha cha.te me bhaqanaMtIvAra utpanna thyoche.|| 18 // mAyApiyabaMdhUhiM, saMsAratthehiM pUrio loo| bahujoNinivAsIhiM, na ya te tANaM ca saraNaM ca // 19 // [mahA. 43 ma. pa.2242] mAyA - mAtA piya - pitA (ane) baMdhUhi - sva4no va saMsAratthehiM - saMsAramA 238i pUrio - pUrAyelo cha loo - soDa bahujoNi - yorazIda yonimA nivAsIhiM - vasata na - nathI ya - ane. te - tamo tANaM ca - rksse| 72naa| saraNaM ca - sh29| sapanAra chA.: mAtApitabandhabhiH saMsArasthaiH parito lokaH / bahuyoninivAsibhiH na ca te trANaM ca zaraNaM ca // 19 // artha: saMsAramAM rahenArA ane corAzI lAkha yonimAM vasatAM evA mAtA-pitA ane svajanovaDe A loka 52||yeto cha. te (moDI) 265 / 62 / 2 / (3) 129 // spnaa| nthii|| 18 //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 vairAgyazatakam gA.20/21 jIvo vAhivilutto, sapharo iva nijjale taDapphaDaI / sayalo vi jaNo piccha, ko sako veaNAvigame ? // 20 // [vi. maM. 102] jIvo - na vilutto- gherAyelo nijale pAegI vinAnAM sthAnamAM taDapphaDaI taraDe che jaNo bhAeAso mANaso ko - oe - - - vAhi - vyAdhithI sapharo iva - bhAchasInI bha sayalo vi - asa paae| picchai - kukhe che (paraMtu ) sakko - samartha che ? veaNA - vedhanAne viga dUra karavA mATe chA.: jIvo vyAdhiviluptaH zaphara iva nirjale (AkulIbhavati ) / sakalo'pi jana: pazyati kaH zakto vedanAvigame ? // 20 // arthaH vyAdhithI gherAyelo jIva pANI vinAnA sthAnamAM rahelI mAchalInI jema taraphaDe che. sakala paNa mANaso jue che (paraMtu ) (tenI) vehanAne chUra 42vA mATe DoeA samartha che...? / / 20 / / mA jANasi jIva ! tumaM, puttakalattAi mujjha suhaheU / niuNaM baMdhaNameyaM, saMsAre saMsaraMtANaM // 21 // [vi. maM. 103] mA jANasi - na bhAnIza (3) jIva ! - he bhava ! tumaM - tuM (j) puttakalattAi - putra patnI vagere
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.22 mujjha - bhAra suhaheu- sumanA / 2 / cha niuNaM - 8 (2913) baMdhaNaM - dhana35 cha eyaM - // (parivAra) saMsAre - saMsAramA saMsaraMtANaM - (bhamata (vAne) chA.: mA jAnIhi jIva ! tvaM putrakalatrAdi mama sukhahetuH / nipuNaM bandhanamidaM saMsAre saMsaratAm // 21 // arthaH q! tuM medhUna mAnI (3) putra-patnI vigere mArA sukhanAM kAraNa che (kAraNa ke, saMsAramAM bhamatA (vone) mA (parivAra) dhanana ||29||ch / / 21 / / jaNaNI jAyai jAyA, jAyA mAyA piA ya putto a / aNavatthA saMsAre, kammavasA savvajIvANaM // 22 // [vi. maM.107] jaNaNI - bhAta jAyai - thAya cha jAyA - patnI mAyA - bhAtA piyA - pitA putto - putra thAya cha aNavatthA - anavasthA saya cha saMsAre - saMsAramA kammavasA - dhana vazI savva - sarva jIvANaM - vone chA.: jananI jAyate jAyA jAyA mAtA pitA ca putrazca / anavasthA saMsAre karmavazAt sarvajIvAnAm // 22 // artha: saMsAramAM karmanA vazathI sarva jIvone anavasthA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.23/24 sarbhaya che (3) bhAtA hoya te (lavAMtaramAM) patnI thAya che. patnI mAtA thAya che ane pitA putra thAya che. // 22 // 17 na sA jAI na sA joNI, na taM ThANaM na taM kulaM / na jAyA na muA jattha, savve jIvA aNaMtaso // 23 // [saM. za. 78 ] na sA jAI - tevI (I) bhati nathI na sA joNI - tevI yoni nathI na taM kulaM - tevuM DuNa nathI na muA - bharyA na hoya jattha - bhyAM na taM ThANaM - tevuM sthAna nathI na jAyA janmyA na hoya (jAne) savve jIvA - sarve bhavo - - aNaMtaso anaMtIvAra chA.: na sA jAtirna sA yonirna tat sthAnaM na tat kulam / na jAtA na mRtA yatra sarve jIvA anantazaH // 23 // artha: tevI (oI) bhati nathI, tevI yoni nathI, tevuM sthAna nathI, tevuM kuLa nathI jyAM sarve jIvo anaMtIvAra janmyA ane bharyA na hoya // 23 // taM kiMpi natthi ThANaM, loe vAlaggakoDimittaMpi / jattha na jIvA bahuso, suhadukkhaparaMparaM pattA // 24 // taM - teSu kiMpi - jho natthi - nathI ThANaM sthAna
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.25 loe - so'bhAM koDimittaMpi - jho'mAM lAga bheTasuM pAega jattha - bhyAM jIvA - vo savvAo - sarve pattA sayaNa svajananAM saMsAre saMsAramA prApta karAyA che 1 suhadukkha - sukha-du:janI pattA pAmyA chA.: tatkimapi nAsti sthAnaM loke vAlAgrakoTimAtramapi / yatra na jIvA bahuzaH sukhaduHkhaparamparAM prAptAH // 24 // arthaH lokamAM vALanAM agrabhAganA kroDamAM bhAga jeTaluM paNa tevuM koI sthAna nathI jyAM jIvo ghaNIvAra sukha-duHkhanI paraMparA pAbhyA na hoya // 24 // - savvAo riddhio, pattA savve vi sayaNasaMbaMdhA / saMsAre tA viramasu tatto jai maNusi appANaM // 25 // , [pu. mA.400] - vAlagga vALanAM agrabhAganAM viramasu - tuM virAma pAma jai jo na na hoya bahuso - dhAegIvAra paraMparaM - paraMparA - - 18 riddhio - saMpattiyo savvevi sarve pa paNa saMbaMdhA - saMbaMdho appANaM - AtmAne (sujI 42khA) -- - tA- to aat - a (uelul-zioial) ul muNasi - 2che che icche
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18. vairAgyazatakam gA.26 chA.: sarvA RddhayaH prAptAH sarve'pi svajanasambandhAH / saMsAre tato viramasva tadA yadi jAnAsi AtmAnam // 25 // artha (he jIva!) tArAvaDe saMsAramAM sarve saMpattio, sarve saMbaMdho prAta 42|yaa che. (u ) mAmAne (sujI 4211) tote (5o-saMdhI)thI virAma pAma. // 25 // eko baMdhai kamma, ego vhbNdhmrnnvsnnaaii| visahai bhavammi bhamaDai, egucciakmmvelvio||26|| [vi.maM. 108 ArA(1)-735] ego- aso baMdhai - mAMdhe cha kammaM - 4 vahabaMdha - qdhana maraNa - bh29| vasaNAI - saM52 vagerena visahai - sauna cha bhavammi - (bhava bhamaDai - mame cha egucia - meso 4 kamma - bhathI. velavio - Ayeto chA.: eko badhnAti karma eko vadhabandhamaraNavyasanAni / viSahate bhave bhramati eka eva karmavaJcitaH // 26 // arthaH (1) me.'so jAMdhe cha, meso 15-andhnmaraNa-saMkaTa vigerene sahana kare che ane karmathI ThagAyelo meso 4 bhavamA samecha. // 26 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.27 | 28 20 anno na kuNai ahiaM, hiaMpi appA karei na hu anno| appakayaM suha-dukkhaM, bhuMjasi tA kIsa dINamuho // 27 // [vi.maM. 109] anno - bIlI (o) na kuNai - 42to nathI ahiaM - mAhitane hiaMpi - hita 59 appA - mAtmA karei - 42 cha na - nahIM hu - 4 anno - bITI appakayaM - pote 4 42sA suhadukkhaM - suma-du:mane bhuMjasi - (bhogave che tA - to kIsa - zuMDama dINamuho - hInabhujavANo thAya che ? chA.: anyo na kurute ahitaM hitamapi AtmA karoti na tu any:| AtmakRtaM sukha-duHkhaM bhunakSi tataH kasmAddInamukhaH // 27 // artha: bIjo koI ahita karato nathI, hita paNa AtmAja kare che bIjo nahIM. pote ja karelA karmone tuM bhogave che. to zuM mahInabhupavANo thAya che...? // 27 // bahuAraMbhaviDhattaM, vittaM vilasaMti jIva! synngnnaa| tajjaNiyapAvakammaM aNuhavasi puNo tumaM ceva // 28 // [vi.maM. 110]
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 vairAgyazatakam gA.29 bahuAraMbha - 19 // sAmathI viDhattaM - bhegavAyelA vittaM - dhanane vilasaMti - bhogave cha jIva - ! (t||243) sayaNa - sva4na gaNA - ge| tajaNiya - tenAthI utpanna thyen| pAvakammaM - 55 bhona aNuhavasi - anubhavIza puNo - vaNI tumaM - tu (bheDasI) ceva - 4 chA.: bahuArambhArjitaM vittaM vilasantijIva! svajanagaNAH / tajjanitapApakarma anubhaviSyasi punastvameva // 28 // artha: he jIva! (tArAvaDe) ghaNA AraMbhathI meLavAyelAM dhanane svajanagaNa bhogave che (ane) vaLI tenAthI utpanna thye| 5 / 5 ne tuM (me.so.) 4 anumavIza. / / 28 / / aha dakkhiAiMtaha, bhakkhiAIjaha ciNtiaaiNddiNbhaaii| taha thovaMpina appA, viciMtiojIva kiNbhnnimo?||29|| [vi.maM. 111] aha - ve dukkhiAI - du:bhI thayA che taha - tathA bhukkhiAI - mUlyAcyA cha (me) jaha - Tema ciMtiAI - QitA 27 DibhAiM - mADo taha - tama thopi - thoDI 59 / na - nahI appA - mAtmA viciMtio - viyAyo
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.30 jIva ! - he bhava ! (sAthI) faufort - 244 2j selaer .....? zuM chA.: atha duHkhitAstathA bubhukSitA yathA cintitA DimbhAH / tathA stokamapi na AtmA vicintito jIva ! kiMbhaNAmaH ? // 29 // arthaH he jIva ! tArAvaDe have bALako duHkhI che, bhUkhyA thayA che evI jema ciMtA karAI tema AtmA thoDopaNa na viyArAyo (sAthI) jame zuM uhIje... ? / / 28 // khaNabhaMguraM sarIraM, jIvo anno a sAsayasarUvo / kammavasA saMbaMdho, nibbaMdho ittha ko tujjha // 30 // [vi.maM. 114] kSaNabhaMguraM - kSaegamAM nAza pAbhavAnA svabhAvavANuM che sarIraM - (kha) zarIra anno - ho sAsaya - zAzvata karmanA vazathI kammavasA nibbaMdho - rAja ko - devo... ? 22 jIvo - AtmA (tenAthI) a - jane sarUvo - sva3pavANo che saMbaMdho - saMbaMdha che ittha - temAM tujjhatane chA.: kSaNabhaGguraM zarIraM jIvaH anyazca zAzvatasvarUpaH / karmavazAt saMbandho nirbandho iha kastava // 30 //
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 : vairAgyazatakam gA.31 artha A zarIra kSaNamAM nAza pAmavAnAM svabhAvavALuM che ane AtmA (tenAthI) judo zAzvatasvarUpavALo che. karmanAM vasathI saMbaMdha che temAM tane rAga kevo...? | 30 || kaha AyaM kaha caliyaM, tumaMpi kaha Agao kahaM gmihii| annunnapi na yANaha, jIva ! kuDuMbaM kao tujjha? // 31 // [vi.. 26] - kyAMthI lAyuM - AvyuM che vatiyaM - gayuM tamaMpi- tuM paNa lAgazo - Avyo che miTI - (kyAM) jaiza munaMpi - paraspara na thAuM- jANatAM nathI nava - he jIva ! DuM - A kuTuMba vaNo - kyAMthI tu - tAruM chA.: kuta AgataM kutra calitaM tvamapi kuta AgataH kutra gmissysi| anyo'nyamapi na jAnItha jIva! kuTumbaM kathaM tv?||31|| artha: he jIva! A kuTuMbo kyAMthI AvyuM che? kyAM gayuM? tuM paNa kyAMthI Avyo che? kyAM jaIza? e tame banne paraspara jANatA nathI to (e kuTuMba) tAruM kyAMthI...? / 31 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazata 1.32/33 khaNabhaMgure sarIre, maNuabhave abbhapaDalasAricche / sAraM ittiyamettaM, jaM kirai sohaNo dhammo // 32 // [pavva. 27] khaNabhaMgure- kSavinAzI sarIre - zarIramA maNuabhave - manuSyabhavamA abbhapaDala - vAna 571 sAricche - levA sAraM - sAra cha ittiyamettaM - bheTalo 4 bhAtra jaM kirai - 4 42 / 5 cha sohaNo - suMdara vo dhammo - dharma chA. kSaNabhaGgure zarIre manuSyabhave abhrapaTalasadRze / sAram etAvanmAnaM yakriyate zobhano dharmaH // 32 // artha kSaNavinAzI zarIramAM ane vAdaLanAM paDala sarakhA manuSyabhavamAM je suMdara evo dharma karAya che, eTalo ja mAtra saa27|| 32 // jammadukkhaM jarAdukkhaM, rogA ya maraNANi y| aho dukkho hu saMsAro, jattha kIsaMti jaMtuNo // 33 // [utta.597] jammadukkhaM - 4nbharnuhuna jarAdukkhaM - ghanu huna rogA ya - rogo bhane maraNANi - bhayo aho - maho dukkho - du:535 cha hu - 4 saMsAro - saMsAra jattha - nya kIsaMti - pI31 anubhave cha
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2pa vairAgyazatakam gA.34 gaMtuLo - jIvo chA.: janmaduHkhaM jarAduHkhaM rogAzca maraNAni ca / aho ! duHkhastu saMsAro yatra klizyante jantavaH // 33 // artha: janmanuM duHkha, ghaDapaNanuM duHkha, rogo, maraNo aho saMsAra jaduHkharUpa che. jyAM jIvo pIDA anubhave che. 33 jAva na iMdiyahANI, jAva na jararakkhasI pripphuri| jAva na rogaviArA, jAva na maccU samulliai // 34 // [.va.28] nAve - jyAM sudhI DuMDhiyALI- IdriyonI vAva - jyAM sudhI hAni thaI nathI na narararavasI - dhaDapaNarUpI rAkSasI nathI pariSkara - pragaTa thaI nAva - jyAM sudhI na rogavisArI - rogono vikAro utpanna thayA nathI nAva - jyAM sudhI - nathI majU- mRtyu samugi - najIka AvyuM chA.: yAvanna indriyahAniryAvanna jarArAkSasI parisphurati / yAvanna rogavikArA yAvanna mRtyuH samAzliSyati // 34 // artha: jyAM sudhI indriyonI hAni thaI nathI, jyAM sudhI ghaDapaNa rUpI rAkSasI pragaTa thaI nathI, jyAM sudhI rogonAM vikAro utpanna thayA nathI, jyAM sudhI mRtyu najIka AvyuM nathI tyAM sudhI dharma karI levo joIe) | 34 /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.35/36 jaha gehammi palitte, kUvaM khaNiuMna sakkae koi| taha saMpatte maraNe, dhammo kaha kIrae jIva ! // 35 // [A.bo.19] jaha - 4 gehammi - ghara palitte - maNate chate kUvaM - vo khaNiuM - mohavA mATe na sakkae - samartha thatuM nathI koi - os taha - tema saMpatte - mAvye chate maraNe - bhr| dhammo - dharma kaha - zIzate kIrae - 3rI zAze jIva ! - . ! chA.:yathA gehe pradIpte kUpaM khanituM na zaknoti ko'pi / tathA saMprApte maraNe dharmaH kathaM kariSyate jIva ! // 35 // artha: jema ghara baLate chate kuvo khodavA mATe koI samartha thato nathI tema maraNa AvyuM chate he jIva! dharma zI rIte urI zaze...? // 35 // rUvamasAsameyaM, vijjulayAcaMcalaM jae jIaM / saMjhANurAgasarisaM, khaNaramaNIaMca tAruNNaM // 36 // [A.bo.4] rUvaM - 35 asAsayaM - azvata cha eyaM - 2 // vijulayA - vINInI satAvU caMcalaM - yaMga cha jae - 4Atamai
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 jIyaM bhavita aNurAga - sAlAza khaNa - kSaNamAtra ca - ane tAruNNaM - yauvana cha.: rUpamazAzvatamidaM vidyullatAcaJcalaM jagati jIvitam / saMdhyAnurAgasadRzaM kSaNaramaNIyaM ca tAruNyam // 36 // arthaH A rUpa azAzvata che. jagatamAM jIvita e vIjaLInI latA jevuM caMcaLa che ane yauvana saMdhyAnAM raMganI jema kSaeAmAtra ramaNIya che. // 36 // - vairAgyazatakam gA.37 saMjha - saMdhyAnI sarisaM - bha ramaNIaM - ramaNIya che gayakannacaMcalAo, lacchIo tiasacAvasAricchaM / visayasuhaM jIvANaM, bujjhasu re jIva ! mA mujjha // 37 // [A.bo. 5] gayakanna - hAthInA chAna ThevI caMcalAo - yaMyaNa che lacchIo - lakSmI tiasacAva - IndradhanuSa sAricchaM - jevA che visayasuhaM viSayasujo bujjhasu - jodha pAma jIvANaM - vonA - re jIva - he bhava ! mA mujjha - bhora na pAma chA.: gajakarNacaJcalA lakSmyastridazacApasadRzam / viSayasukhaM jIvAnAM budhyasya re jIva ! mA muhyasva // 37 // arthaH lakSmI hAthInAM kAna jevI caMcaLa che, jIvonAM viSayasukho indradhanuSa ThevA che, (tethI) he bhava ! jodha
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.3839 pAbha, mohana pAma // 37 // jaha saMjhAe sauNANa, saMgamo jaha pahe a pahiANaM / sayaNANaM saMjogo, taheva khaNabhaMguro jIva ! // 38 // [A.bo.8] jaha - bha saMjhAe - saMdhyAsamaye sauNANa - pakSImono saMgamo - saMgama pahe a - bhAbhi pahiANaM - bhusAirono sayaNANaM - svanono saMjogo - saMgama taheva - te 4 rIte khaNabhaMguro - kSaNabhaMgura jIva - hai ! chA.:yathA saMdhyAyAM zakunAnAM saGgamo yathA pathi ca pthikaanaam| svajanAnAM saMyogastathaiva kSaNabhaGguro jIva ! // 38 // artha: jema saMdhyA samaye pakSIono saMgama, mArgamAM musApharono saMgama kSaNabhaMgura che. te ja rIte he jIva! svanono saMyoga kSamapurache / / 38 / / nisAvirAme paribhAvayAmi, gehe palitte kimahaM suyAmi / DajhaMtamappANamuvikkhayAmi,jaM dhammarahio diahA gamAmi // 39 // [bhA. ku. (2)-1] nisA - rAtrina virAme- sate. paribhAvayAmi - 9 viyAI gehe - 52
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 vairAgyazatakam gA.40 palitte - mate chate kim - ma ahaM - eM suyAmi - sUkuMchu DajjhataM - paNatA mevA appANaM - sAmAnI uvikkhayAmi-I upekSA chu jaM - 7 // 29 dhammarahio - dhabharahita diahA - hivasone gamAmi - 5sAra chu chA.: nizAvirAme paribhAvayAmi gRhe pradIpte kimahaM svapimi / dahyantamAtmAnamupekSayAmi yaddharmarahito divasAn gamayAmi // 39 // artha: rAtrinA aMte huM vicAruM chuM ke ghara baLate chate huM kema suvuM chuM ane baLatA evA AtmAnI upekSA karuM chuM kAraNake huM dharmarahita divaso pasAra karuM chuM . 39 // jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniyattai / ahammaM kuNamANassa, ahalA jaMti rAio // 40 // [utta 446] jA jA - 44 vaccai - ya cha rayaNI - tri na - nathI sA - te paDiniyattai - 322 mAvatI ahammaM - adharmane kuNamANassa - 42ta vanI ahalA - niSNa jaMti - ya cha rAio - trimo
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.41 chA.: yA yA vrajati rajanI na sA pratinivartate / adharmaM kurvANasya aphalA yAnti rAtrayaH // 40 // arthaH je je rAtri jAya che te pharI AvatI nathI. adharmane DaratA bhavanI rAtribho niSNa bhaya che // 40 // jassa'tthi maccuNA sakkhaM, jassa vastthi palAyaNaM / jo jANe na marissAmi, so hu kaMkhe sue siyA // 41 // jassa'tthi - ne che sakkhaM - mitratA va'tthi - athavA che jo - 4 je [utta 449] maccuNA - mRtyu sAthai bhe jassa palAyaNaM - bhAgI 4vA samartha jANe - bhage che (3) - 30 na marissAmi - huM bharIza nahIM sote kaMkhe - rachA rAje siyA thaze (vI) hu - 4 sue - jhAle (dharma) chA. : yasyAsti mRtyunA sakhyaM yasya vAsti palAyanam / yo jAnIte na mariSyAmi sa tu kAGakSet zvaH syAd // 41 // arthaH bhene mRtyu sAthai mitratA che, 4 ( mRtyu samaye) bhAgI javA samartha che athavA je jANe che(ke) huM marIza nahIM. te 4 'ase dharma thaze' (jevI) 42chA rAje // 41 // jene
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 vairAgyazatakam gA.42 43 daMDakaliaMkarittA, vaccaMti hu rAio ya divasA ya / AusaM saMvillaMtA, gayA vi na puNo niyattaMti // 42 // daMDakaliaM - 6 4 mAyarakarittA- 42tA vacaMti - hAya che hu - nizce rAio ya - rAtri mane divasA ya - hivaso AusaM - mAyuSyane saMvilaMtA - TU 42 gayAvi - gayesa pate na - nathI puNo - irI niyattaMti - pA7 mAvata chA. : daNDakalitaM kurvanto vrajanti tu rAtrayazca divasAzca / AyaH saMveSTayanta gatAzca na panarnivartante // 42 // artha: daMDa jevuM AcaraNa karatAM, AyuSyane TuMkuM karatA rAtri ane divaso jAya che. gayelA paNa te pharI pAchA AvatAM nathI (daMDa jema sutarane cAkaDA upara vIMTALe che tema rAtri bhane hiso bh||55|| AyuSyane TUI 43 ch)|| 42 // jaheha sIho va miyaM gahAya, maccU naraM Nei hu aMtakAle / na tassa mAyA va piyA va bhAyA, kAlammi tammaM saharA bhvNti||43|| [utta 409] jaheha - 4bha mAhI (lobhai) sIho- siMha va - pAhapUrti bhATe che miyaM - bhRAsAne (tema) gahAya - grh| rIne macU - mRtyu
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.44 naraM - bhuvane hu - 4 na - nathI mAyA va bhAyA bhAI tammaM - teM bhavaMti - thatAM chA.: yatheha siMho vA mRgaM gRhItvA mRtyurnaraM nayati tu antakAle / na tasya mAtA vA pitA vA bhrAtA kAle tasmin aMzadharA bhavanti // 43 // arthaH jema ahIM (lokamAM) siMha mRgalAne laI jAya che tema aMtakALe mRtyu jIDAne laI jAya che te kALe tene mAtApitaa } lAI lAga paDAvanArA thatAM nathI // 43 // jIaM jalabiMdusamaM, saMpattIo taraMgalolAo / sumiNayasamaM ca pimmaM, jaM jANasu taM karijjAsu // 44 // jIaM - bhavita jalabiMdu - pAegInAM jiMhu saMpattIo saMpattiyo lolAo - yapaNa che samaM ThevA mAtA ke samaM - Thevu che taraMga - taraMgo ThevI sumiNayasvapna ca - ane Ner3a sarva bhaya che aMtakAle - aMtaDANe tassa - tene piyA va - pitA } kAlammi - jhA saharA bhAga paDAvanArA - - - pimmaM - prema taM karijAsu - te prabhAege 42 jaM jANasu - samabhaya chA.: jIvitaM jalabindusamaM saMpadastaraGgalolAH / svapnasamaM ca prema yajjAnISe tatkuruSva // 44 // 32
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 vairAgyazatakam gA.45 artha: jIvita pANInAM biMdu jevuM che, saMpattio taraMgo jevI capaLa che, sneha svapra jevo che. je samajAya te pramANe kara. (eTale ke jema ThIka lAge tema kara) II 44 saMjharAgajalabubbuovame, jIvie a jlbiNducNcle| juvvaNe ya naivegasaMnibhe, pAvajIva! kimiyaM na bujjhase // 45 // [34. ra08] saMkSarI| - saMdhyAno raMga nabuvyuM - pANInAM parapoTAnI zova - upamAvALuM nagi - jIvita 3 - ane nabiMdu - pANInAM biMdu jevuM raMvane - caMcala che. nutra - yauvana ya - ane naDDA - nadInA vega saMnime - jevuM che. pAvanI - he pApI jIva ! rimiyaM - kema ne puchyuM - jANato nathI ? chA.: saMdhyArAgajalabudbudopame jIvite ca jlbinducnycle| yauvane ca nadIvegasannibhe pApajIva ! kimidaM na budhyase // 45 // artha: jIvita saMdhyAno raMga ane pANInA parapoTAnI upamAvALuM tathA pANInA biMdu jevuM caMcaLa che, yauvana nadInAM vega jevuM che, te pApIjIva! e tuM kema jANato nathI... ? | 4pA.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.46/47 34 annattha suA annattha, gehiNI pariaNovi annattha / bhUabalivva kuTuMbaM, pakkhittaM hayakayaMteNa // 46 // annattha - anya ege suA - putrI annattha - anya 4 gehiNI - patnI pariaNovi - parivAra 5 annattha - anya 4ege bhUa - (bhUtana balivva - pasinI Thebha kuTuMbaM - (uj) TuM5 pakkhittaM - Ayu cha hayakayaMteNa - nihanIya sevA yama vaDe chA.: anyatra sutA anyatra gehinI parijano'pi anyatra / bhUtabaliriva kuTumbaM prakSiptaM hatakRtAntena // 46 // artha putro anya ThekANe, patnI anya ThekANe, parivAra paNa anya ThekANe bhUtanAM balinI jema niMdanIya evA yamavaDe mAj muTuM5 (hI hI 42yAme) IyuM ch|| 46 // jIveNa bhave bhave, milayA dehAi~ jAi~ saMsAre / tANaM na sAgarehiM, kIrai saMkhA aNaMtehiM // 47 // [de.za. 5] jIveNa - ve bhave bhave - hare (bhavamA milayAi~ - tyayAM cha dehAi~ - zarIra jAi~- 20 saMsAre - saMsAramA tANaM - tenI na - nathI sAgarehiM - sAgarI va kIrai - 42rI 24Aya tema .
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 saMkhA - saMkhyA aNatehiM - anaMta chA.: jIvena bhave bhave muktAni dehAni yAni saMsAre / teSAM na sAgaraiH kriyate saMkhyA anantaiH // 47 // arthaH saMsAramAM jIve dareka bhavamAM jeTalAM zarIra tyajyAM che. tenI saMkhyA anaMta sAgaravaDe (paNa) karI zakAya tema 721118011 vairAgyazatakam gA.48 nayaNodayaMpi tAsiM, sAgarasalilAo bahuyaraM hoI / galiyaM ruamANINaM, mAUNaM annamannANaM // 48 // nayaNa - khomAMthI tAsiM - te udayaMpi pAegI pe| sAgara - samudranA salilAo - pAegIthI (pe|) bahuyaraM - atyaMta ghazuM hoi - che galiyaM - ustu ruamANiNaM - 2DatI khevI mAUNaM - bhAtAkhonAM - [ma.pa. 400 ] jIbha jIbha (lavonI) annamannANaM chA. : nayanodakamapi tAsAM sAgarasalilAt bahutaraM bhavati / galitaM rudantInAM mAtRRNAm anyAnyAsAm // 48 // arthaH bIjA (bhavonI) raDatI evI mAtAonAM AMkhomAMthI paDatuM pANI samudranA pAezIthI (pA) atyaMta ghasuMche // 48 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.49/50 jaM narae nareiyA, duhAi pAvaMti ghoraNaMtAI / tatto anaMtaguNiyaM, nigoamajjhe duhaM hoi // 49 // jaM - bhe narae - nara bhAM neraiyA - nAro pAvaMti - pAbhe aNaMtAi - anaMta anaMtaguNiyaM - anaMtaga majjhe - 62 duhAI - hu: jone ghora - bhayaMkara tatto tenAthI nigoa - nigohanI duhaM - hu:ja - hoi - hoya che chA. : yannarake nArakA duHkhAni prApnuvanti ghorAnantAni / tato anantaguNitaM nigodamadhye duHkhaM bhavati // 49 // arthaH narakamAM nArako bhayaMkara evA je anaMta duHkhone pAme che tenAthI anaMtaga huH nigohamAM hoya che // 48 // tammi vi nigoamajjhe, vasio re jIva ! vivihakammavasA / visahaMto tikkhaduhaM, anaMtapuggalaparAvatte // 50 // tammi vi - tevA pa nigoa - nigohanI majjhe - madhyamAM vasio - tuM vasyo che - re jIva - he va vivihakammasA - 6e|| prahAranA harmonI paravazatAne rAge visahaMto sahato tikkhaduhaM - tIerA hu: jone 36
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ u7 vairAgyazatakam gA.21 aNaMta - anaMta puggalaparAvatte - purA parAvarta sudhI chA.: tasminnapinigodamadhye uSito re jIva ! vividhakarmavazAt / viSahamANastIkSNaduHkham anantapudgalaparAvartAn // 50 // artha he jIva! tevI paNa nigodanI madhyamAM ghaNA prakAranA karmonI paravazatAne kAraNe anaMta pugala parAvarta sudhI tIkSA :sone satotuM vsyoch| 50 // niharIa kahavi tatto, patto maNuattaNaMpi re jIva ! / tatthavi jiNavaradhammo, patto ciMtAmaNisariccho // 51 // niharIa - nIjIne kahavi - bherIne tatto - tyAMthI patto - pAbhyo maNuattaNaMpi - manuSyapAj 59 re jIva - he ! tatthavi - tema 5 jiNavara - 4inezvare bhatAto dhammo - dharma patto - pAbhyo ciMtAmaNi - QitAmaesa sariccho - saro chA.: niHsRtya kathamapi tataH prApto manuSyatvamapi re jiiv!| tatrApi jinavara-dharmaH prAptazcintAmaNisadRzaH // 51 // artha: tyAMthI kema karIne nIkaLIne he jIva! tuM manuSyapaNuM pAmyo temAM paNa ciMtAmaNi sarakho jinezvare batAveto dharma pAbhyo / / 51 / /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.para/pa3 pattevi tammi re jIva ! kuNasi pamAyaM tumaM tayaM ceva / jeNaM bhavaMdhakUve puNovi paDio duhaM lahasi // 52 // pattevi - prA. thaye chate. 5e| tammi - te re jIva ! - 3 4 ! kuNasi - 43 che pamAyaM - prabhAhane tumaM - tuM tayaM - te ceva - 4 jeNaM - henai (prabhAda) paDio - 5so bhavaMdhakUve - (mava35 aMdhuduvAmA duhaM - humane puNovi - 62 lahasi - paabhii| chA.: prApte'pi tasmin re jIva ! karoSi pramAdaM tvaM tameva / yena bhavAndhakUpe punarapi patito duHkhaM labhase // 52 // artha: he jIva! te (dharma) prApta thaye chate paNa tuM te pramAdane ja kare che. je pramAda) vaDe pharI paNa bhavarUpa aMdhakuvAmAM 5Deso duHpane paabhii| // 52 // uvaladdho jiNadhammo, na ya aNuciNNo pamAyadoseNaM / hA jIva ! appaveria! subahuM parao visUrihisi // 53 // [bha. bhA. 477] uvaladdho - pAbhyo (paraMtu) jiNadhammo - nidharma na - nahI ya - ane aNuciNNo - mAyarAyo pamAyadoseNaM - pramAina hoSathI hA jIva - he ! appaveria - saamaan| vairI !
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 subahu - ghaego visUrihisi me pAbhIza chA.: upalabdho jinadharmo na ca anucIrNaH pramAdadoSeNa / hA ! jIva ! Atmavairin ! subahu purato visUrayasi // 53 // arthaH jinadharma pAmyo (paraMtu) pramAdanA doSathI AcarAyo nahI (tethI) he jIva ! he AtmAnAM vairI ! paralokamAM tuM ghaego peTa pAmIza // 53 // pacchA pAchaNathI maraNammi - bharA soaMti te varAyA, pacchA samuvaTThiyammi maraNammi / pAvapamAyavaseNaM, na saMciyo jehiM jiNadhammo // 54 // soaMti - zore che - vairAgyazatakam gA.54 parao - paralomA te varAyA te jiyArA samuTThiyammi - upasthita thaye chate - pAvapamAya pAparUpa pramAdanA na saMciyo saMyaya DarAyo nathI vaseNaM - vazathI jehiM - bhebhanA vaDe jiNadhammo - nidharmano chA.: zocanti te varAkAH pazcAt samupasthite maraNe / pApapramAdavazena na saJcito yairjinadharmaH // 54 // arthaH pAparUpa pramAdanAM vazathI jemanAvaDe jinadharmano saMcaya karAyo nathI te bicArA pAchaLathI maraNa upasthita thaye chate zoDa re che // 54 // - -
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.55/pa6 dhI dhI dhI saMsAraM, devo mariUNa jaM tirI hoi / mariUNa rAyarAyA, paripaccai niryjaalaahiN||55|| [de.za.38] dhI dhI dhI - ghisAra thAmI saMsAraM - saMsArane devo - heva mariUNa - bharIne jaM - 129 // 3 tirI - tirthaya hoi - thAya cha mariUNa - bharIne rAyarAyA - vAsude'va kore paripaccai- 451vAya che niraya - na2 jAlAhiM - aniva chA.dhira dhira dhigsaMsAraM devo mRtvA yat tiryag bhvti| mRtvA rAjarAjA paripacyate narakajvAlAbhiH // 55 // artha: saMsArane dhikkAra thAo. kAraNa ke je saMsAramAM) deva marIne tiryaMca thAya che, vAsudeva vigere marIne narakamAM agnivaDe pakAvAya che. pa5 . jAi aNAho jIvo, damassa puSpaM va kmmvaayho| dhaNadhannAharaNAI, gharasayaNakuDuMba millevi // 56 // [de.za.26] jAi - 314 cha aNAho - anAtha mevo jIvo - 4 dumassa - vRkSana puSpaM - puSpanI va - bha kammavAya - 3pI pavanathI hao - 3||yeto
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 . vairAgyazatakam gA:57 dhana - dhana dhanna- dhAnya AharaNAI - mAbhUSA ghara - ghara sayaNa - sva4na kuDuMba - muTuMbane millevi - mahIne chA.: yAti anAtho jIvo drumasya puSpamiva karmavAtahataH / dhana-dhAnyAbharaNAni gRha-svajana-kuTumbaM muktvA // 56 // artha: karmarUpI pavanathI haNAyelo jIva vRkSanAM puSpanI jema anAtha evo te dhana, dhAnya, AbhUSaNo, ghara, svajana bhane muTuMbAne (59) bhUTIna (meso 4) yacha. // 56 // vasiyaM girIsu vasiyaM, darIsu vasiyaM smuddmjjhmmi| rukkhaggesu ya vasiyaM, saMsAre saMsaraMteNaM // 57 // ___[ma.pa.398] vasiyaM - pasyo cha girIsu - tuM parvatama vasiyaM - vasyo che darIsu - zubha samuddamajjhammi - samudranI madhyama rukkhaggesu - vRkSanI Toya 52 ya - bhane saMsAre - saMsAramA saMsaraMteNa - mamato chA. : uSitaM giriSu uSitaM darISu uSitaM samudramadhye / vRkSAgreSu ca uSitaM saMsAre saMsaratA // 57 // artha (he jIva!) saMsAramAM bhamato evo tuM parvatamAM vasyo che, guphAmAM vasyo che, samudranI madhyamAM vasyo che ane
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.58/pa9 vRkSanI Toca para (paNa) vasyo che // 57ii. devo neraiutti ya, kIDapayaMgutti mANuso eso| rUvassI ya virUvo, suhabhAgI dukkhabhAgI ya // 58 // [.46] tevo - deva thAya che nera - nAraka thAya che tti - bheda sUcaka che - ane vIDa - kIDo paryA" - pataMgiyuM thAya che mAnusa - manuSya po - A (jIva) vasIya - rUpavAna thAya che vivo - kadarUpo (paNa) thAya che suhamALI - sukhane bhajanAro thAya che zukravamA - duHkhane bhajanAro thAya che chA.: devo nAraka iti ca kITaH pataGga iti mAnuSa essH| rUpavAn ca virUpaH sukhabhAgI duHkhabhAgI ca // 58 // artha A (jIva) deva thAya che, nAraka thAya che, kIDo ane pataMgiyuM thAya che ane manuSya (paNa) thAya che, rUpavAna thAya che, kadarUpo (paNa) thAya che, sukhane bhajanAro ane duHkhane bhajanAro (paNa) thAya che // 58 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 . vairAgyazatakam gA.59/60 rAutti ya damagutti ya, esa savAgutti esa veyaviU / sAmI dAso pujjo, khalotti adhaNo dhaNavaitti // 59 // [uva.46] rAu - 20 thAya che ya - ane damagu - drama(59) thAya che esa - / (cha) savAgutti - yaM thAya che esa - me (4) veyaviU - prAma(41)thAya cha sAmI - svAmI thAya cha dAso - hAsa(591) thAya che pujo - pUcya thAya che khalo - hurDana (59) thAya che adhano - nidhana thAya cha dhaNavai - dhanavAna (55)thAya cha chA.: rAjA iti ca dramakaiti ca eSa zvapAkaiti eSa vedavid / svAmI dAsaH pUjyaH khala iti adhano dhanavAn iti // 59 // arthaH sA (1) 21% thAya cha, drama (59) thAya che. yaMdA thAya cha, prAmae (59) thAya che. svAmI thAya che, ghAsa. (55) thAya cha, pUya thAya che. huThana (59) thAya cha. nidhana thAya cha bhane dhanavAna (59) thAya cha / 58 // navi ittha koi niyamo, skmmvinnivitttthsriskycittttho| anunnarUvaveso, naDuvva pariattae jIvo // 60 // [uva.47] navi - nathI ittha - maha
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.61 koi - o niyamo - niyama sakamma - potAnA bhathI viNiviTTha - nI thy| sarisa - bhu45 kayaciTTho - rIche yeSTAe mevo annunnarUva - 44448 mAranIveso - veSabhUSAvA naDuvva - naTanI ma pariattae - parAvartana pAmecha jIvo - 94 chA.: nApi iha ko'pi niyamo svakarmaviniviSTasadRza kRtcessttH| anyonyarUpaveSo naTa iva parAvartate jIvaH // 60 // artha ahIM (A saMsAramAM) koI niyama nathI. potAnAM karmathI nakkI thayA mujaba karI che ceSTA jene evo jIva judA judA prakAranI veSabhUSAvALA naTanI jema parAvartana paamech|| 10 // naraesu veaNAo, aNovamAo asaaybhulaao| re jIva ! tae pattA, aNaMtakhutto bahubihAo // 61 // [saM.pa.95 ma.pa.382,ArA(1)843] naraesu - na24i veaNAo - vehanA aNovamAo - 35mA vinAnI asAya - huthI bahulAo - vyAsa re jIva - he ! tae - te pattA - prA. rIche aNaMtakhutto - anaMtIvAra bahuvihAo - 19 // prAranI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 . vairAgyazatakam gA.62 chA.: narakeSu vedanA anupamA asaatbhulaaH| re jiva! tvayA prAptA anantakRtvo bahuvidhAH // 61 // artha: he jIva! te anaMtIvAra narakamAM duHkhathI vyApta, upamA vinAnI aneka prakAranI vedanA prApta karI che. 61 // devatte maNuatte, parAbhiogattaNaM uvgennN| bhIsaNaduhaM bahuvihaM, aNaMttakhutto samaNubhUaM // 62 // [saM.pa.96] devatte - hevaema maNuatte - manuSyAma parAbhiogattaNaM - jIvanI paratantratAne uvagaeNaM - pAmelA mevA (teM) bhIsaNa - mayaM42 duhaM - humane bahuvihaM - mane 2i aNaMtakhutto - anaMtIvAra samaNubhUaM - anumacyA cha chA.: devatve manuSyatve parAbhiyogatvam upagatena / bhISaNaduHkhaM bahuvidham anantakRtvaH samanubhUtam // 62 // artha (he jIva!) devapaNAmAM ane manuSyapaNAmAM bIjAnI paratatratAne pAmelAM evA (te) aneka prakAranAM bhayaMkara 6pane anaMtIvA2 anubhavyA che.|| 62 //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.63/64 tiriyagaI aNupatto, bhImamahAveaNA aNegavihA / jammaNamaraNarahaTTe, aNaMtakhutto paribbhamio // 63 // [saM.pa.97, ArA [1] 854] tiriyagaI - tirthayAtine aNupatto - pAmelo mevo (tu) bhIma - mayaM52 mahAveaNNA - bhAvanAmAne sarato aNegavihA - ane' prA2nI jammaNa - 4nma maraNa - bha2935 rahaTTe - reTabha aNaMtakhutto - anaMtIvara paribhamio - (bhanyo cha chA.: tiryaggatim anuprApto bhImamahAvedanA anekvidhaaH| janmamaraNAraghaTTe anantakRtvaH paribhrAntaH // 63 // arthaH tiryaMcagatine pAmelo evo (tuM) aneka prakAranI bhayaMkara mahAvedanAone (sahato) janma-maraNa rUpa reMTamAM anaMtIvAra sabhyo che.|| 6 // jAvaMti kevi dukkhA, sArIsA mANasA va saMsAre / patto aNaMtakhutto, jIvo saMsArakaMtAre // 64 // [saM.pa.101] jAvaMti - 20 kevi - ho / dukkhA - humo cha sArIrA - zArIri mANasA - mAnasiDa va - athavA saMsAre - saMsAramA patto - pAbhyo cha
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.65 aNaMtakhutto - anaMtIvAra jIvo - 94 saMsAra - saMsA235 kaMtAre - samai chA.: yAvanti kepi duHkhAni zArIrANi mAnasAni vA sNsaare| prApto anantakRtvo jIvaH saMsArakAntAre // 64 // artha jeTalAM koI paNa zArIrika ke mAnasika duHkho che te duHkhone 1 saMsAra 35 gasamA anaMtIvAra pAbhyo cha. / / 64 / / jaM - na taNhA aNaMtakhutto, saMsAre tArisI tumaM aasii| jaM pasameuM savvodahINamudayaM na tirijjA // 65 // [ArA.(1)-879, ArA. (2)-872] taNhA - tarasa aNaMtakhutto - anaMtIvAra saMsAre - saMsAramA tArisI - tevI tumaM - tane AsI - sAgI etI pasameuM - zamA sabbo - sarve dahiNaM - samudrana udayaM - 7 // (59) na tirijA - samartha na thAya chA.: tRSNA anantakRtvaH saMsAre tAdRzI tava AsId / yAM prazamayituM sarvodadhInAm udakaM na tared // 65 // arthaH (he jIva !) saMsAramAM anaMtIvAra tane tevI tarasa lAgI hatI jene zamAvavAM sarve samudranuM pANI (paNa) samartha na thAya // 65 /
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.66/67 ____48 AsI aNaMtakhutto, saMsAre te chuhAvi taarisiyaa| jaM pasameuM savvo, puggalakAovi na tIrijjA // 66 // [ArA.[1]-880, ArA. [2]-873] AsI - sAsI ratI aNaMtakhutto - anaMtIvAra saMsAre - saMsAramA te - tane chuhAvi - bhUma para tArisiyA - tevI jaM -hene pasameuM - zabhAvaai savvo - sarve puggalakAovi - puddAlo 59 na tirijjA - samartha na thAya chA.: AsIt anantakRtvaH saMsAre te kSudhApi taadRshii| yAM prazamayituM sarvaH pudgalakAyo'pi na tared // 66 // artha: (he jIva !) saMsAramAM anaMtIvAra tane tevI bhUkha paNa lAgI hatI jene zamAvavAM sarve pudgalo paNa samartha nthaay||66|| kAU kAUNamaNegAI, jammaNamaraNapariaTTaNasayAI / dukkheNa mANusattaM, jai lahai jahicchiyaM jIvo // 67 // [A.ni.839, na.mA. 12/5] kAuNaM - rIne aNegAiM - mane mata jammaNa - 4nma maraNa - bh2|| pariaTTaNa - parAvartano sayAiM - seM337 dukkheNa - hu: rIne mANusattaM - manuSya5j
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 vairAgyazatakam gA.68 jai - mArIte lahai - pAme cha jahicchiyaM - 627 bhumarnu jIvo - chA.H kRtvA anekAni janmamaraNaparAvartanazatAni / duHkhena mAnuSatvaM yadi labhate yadRcchayA jIvaH // 67 // artha: aneka vakhata janma-maraNanAM seMkaDo parAvartano karIne A rIte du:khe karIne jIva icchA mujabanuM manuSyapaNuM pAme cha / / 67 // taM taha dullahalaMbhaM, vijjulayAcaMcalaM ca maNuattaM / dhammammi jo visIyai, so kAuriso na sppuriso||68|| [A.ni.840, na.mA. 12/6] taM - te taha - terIte dullahalaMbhaM - huma cha prApti ThenI me vijulayA - vINInI sataThevU caMcalaM - yaNa ca - sane maNuattaM - manuSya59j (pAbhIne) dhammammi - dharma jo - 4 visIyai - 4 43 cha so kAuriso - te 2rA bhAsa cha na sappuriso - sAro bhAsa nathI chA.: tattathA durlabhalAbhaM vidyullatAcaJcalaM ca manujatvam / dharme yo viSIdati sa kApuruSo na satpuruSaH // 68 //
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.69 pa0 artha: te rIte durlabha che prApti jenI evuM, vIjaLInI latA jevuM caMcaLa manuSyapaNuM pAmIne) je dharmamAM kheda kare che te kharAba mANasa che. sAro mANasa nathI. // 68 / mANussajamme taDiladdhayammi, jiNiMdadhammo na kao ya jennN| dhANukaraNaM, hatthA mallevvAya avassa tennN||69|| [mA. 6.(2) rU] mAgussAnane - manuSyajanma pAme chate tataddhami - samudranA kinArA jevo nidhizno- jinezvarano dharma 3o- karyo nathI ca - ane ne - jeNe tude - tUTate chate gu - dorI naI - jema dhAluNa dhanurdhArIne hatyA - hAtha mattetrAya - masaLavA paDaze avarsa - avaya temAM - teNe chA.: manuSyajanmani taTilabdhe jinendradharmo na kRtazca yena / truTite guNe yathA dhAnuSkeNa hastau mRditavyau ca avazyaM tena artha samudranA kinArA jevo manuSyajanma pAme chate jeNe jinezvarano dharma karyo nathI teNe dorI tuTate chate dhanurdhArIne jema hAtha masaLavA paDe che tema hAtha masaLavA paDaze // 69I
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.70 re jIva nisuNi caMcalasahAva, millevi Nu sayala vi bajjhabhAva / navabheyapariggahavivihajAla, saMsAri asthi sahuiMdiyAla // 70 // nisuNi sAMbha re jIva - he bhava ! 51 caMcalasahAva - thaMyaNa svabhAvavANA bajjhabhAva - hya bhAvone millevi Nu - bhUDIne (4vuM paDaze bhATe ) pariggaha parigrahanI sayala vi - saghaNAya saMsAra - saMsAramA sahu - saghaNuye navabheya - nava prahAranAM vivihajAla - vividha bhajane atthi - che iMdiyAla - drabhana sara chA.: re jIva ! nizRNu caJcalasvabhAvAn muktvApi tu sakalAnapi bAhyabhAvAn / navabheda parigrahavividhajAlaM saMsAre asti - sarvamindrajAlam // 70 // arthaH he jIva ! sAMbhaLa. caMcaLa svabhAvavALA saghaLAya bAhya bhAvone ane nava prakAranAM parigrahanI vividha jALane mukIne (javuM paDaze mATe) saMsAramAM saghaLuMya indrajALa sarakhuM che. / / 70 / /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.71 piyaputtamittagharagharaNIjAya, ihaloiya savva niyasuhasahAya / na vi atthi koi tuha saraNi mukkha, ikllu sahasi tirinirayadukkha // 71 // piyaputtamitta pitA-putra - mitra gharagharaNIjAya - 62, patnI vagereno samUha ihaloiya - AsoDa saMbaMdhI che savvAniya - sarve potAnA suhasahAya - suSamAM sahAya DaranAro che navinathI atthi - thatuM tuha - tArA mukkha - he bhUrja ! sahasi - sahana rIza - kAi - DoI saraNi zara ikallu - kheDalo ekalo - tirinirayadukkha - tiryaya-naramnAM huH jo chA.: pitR-putra - mitra-gRha- gRhiNI- jAtaihalaukikaM sarvaM nijasukhasahAyam / para nApi asti ko'pi tava zaraNaM murkha ! ekAkI sahasi tiryagnarakaduHkhAni // 71 // arthaH pitA-putra-bhitra-ghara - patnI vigere samUha jAloDa Aloka saMbaMdhi che. ane (e) sarve potAnA sukhamAM sahAya karanArA che. he bhUrja ! tArA zAlUta ardha nathI. tuM khelo (4) tiryaya-nara'nAM duHkhone sahana 'rIza. // 71 //
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa3 vairAgyazatakam gA.72/73 kusagge jaha osabiMdue, thovaM ciTThai laMbamANae / evaM maNuANa jIviyaM, samayaM goyama mA pamAyae // 72 // kusagge - mn| ma mA 752 . jaha - bha osabiMdue - OMgarnu liMdu thovaM - thoDI 4 vAra ciTThai - 23 che laMbamANae - 125 evaM - merIta maNuANa - manuSyanu jIviyaM - vita (59 / cha) samayaM - sabhayano (59) goyama - he gautama ! mA pamAyae - prabhAha na 42 chA.: kuzAgre yathA osabindukaH stokaM tiSThati lambamAnakaH / evaM manujAnAM jIvitaM samayaM goyama ! mA pramAdIH // 72 // artha: DAbhanAM agrabhAga upara laTakatuM jhAkaLanuM biMdu thoDI ja vAra rahe che. e rIte manuSyanuM jIvita (paNa TUMkuM che tethI) he gautama! samayano paNa pramAda na kara 7ra //. saMbujjhaha kiMna bujjhaha, saMbohI khalu picca dallahA / no hu uvaNamaMti rAio, no sulahaMpuNaravi jIviyaM // 73 // saMbujjhaha - tame bodha pAmo kiM - ubha na bujjhaha - jodha pAmata nathI saMbohI - bodhi khalu - 4 pica - 52soma dullahA - hursama cha no - nathI hu - nizce uvaNamaMti - pAchI sAvatI rAio - (gayelI) rAtribho no sulahaM - susama nathI 4
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.74 jIviyaM vita puNaravi - irI pA chA.: sambudhyadhvaM kiM na budhyasvaM sambodhiH khalu pretya durlabhA / no tu upanamanti rAtrayo no sulabhaM punarapi jIvitam // 73 // arthaH (he jIvo !) tame bodha pAmo, kema bodha pAmatAM nathI? paralokamAM bodhi durlabha ja che (jema gayelI) rAtri pAchI AvatI nathI (tebha) irI pe| (manuSyanuM) kavita sulabha nathI 4. // 73 // DaharA vaTThA ya pAsaha, gabbhatthA vi cayaMti mANavA / seNe jaha vaTTayaM hare, evamAukkhayammi tuTTai // 74 // [sutra . 90 ] vaTThA - vRddho pAsaha - luJo DaharA - jADo ya - ne ganbhatathA vi - garbhamA rahelA paae| cayaMti - mRtyu pAme che 4 pakSI seNe - vaTTayaM - tetara pakSIne evaM - te Aukkhayammi - AyuSya kSaya thaye chate tuTTai - (bhavita) nAza pAme che 54 mANavA - manuSyo jaha - bha hare-hare che
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ papa. vairAgyazatakam gA.7pa chA.: DimbhakA vRddhAH pazyata garbhasthA api cyavanti maanvaaH| zyeno yathA vartakaM harate evamAyuSkamapi truTati // 74 // artha: juo bALako, vRddho ane garbhamAM rahelA paNa manuSyo mRtyu pAme che. jema bAja pakSI tetara pakSIne hare che tema AyuSya kSaya thaye chate (jIvita) nAza pAme che te 74 || tihuyaNajaNaM maraMtaM, daThUNa nayaMti je na appANaM / viramaMti na pAvAo, dhI dhI dhiTuttaNaM tANaM // 7 // | [ GE201] tiyA - traNa bhuvananAM nari - lokone marata - maratAM TULa - joIne (paNa) nayaMti - joDatAM ne - jeo na 3ppA - nathI AtmAne (dharmamAM) viramaMti na - aTakatA nathI pAvAgo - pApathI dhI dhI - dhikkAra thAo vidrattAM - dhidvAIne tA - temanI chA.: tribhuvanajanAn mriyamANAn dRSTvA nayantiye na aatmaanm| viramanti na pApAt dhira dhig dhRSTatvaM teSAm // 75 // artha: traNa bhuvananAM lokone maratAM joIne (paNa) jeo AtmAne (dharmamAM) joDatAM nathI ane pApathI aTakatAM nathI temanI dhiThThAIne dhikkAra thAo // 7pa che.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatam // .76/77 56 mA mA jaMpaha bahuyaM, je baddhA cikkaNehiM kmmehiN| savvesi tesi jAyai, hiovaeso mahAdoso // 76 // __ . [ SaSThi.125] mA mA jaMpaha - na ho bahuyaM - Aj je - hemo baddhA - baMdhAyetAcha cikkaNehi - yI kammehiM - bhathI savvesiM - adhAne tesiM - te jAyai - thAya cha hiovaeso - hitopaDeza mahAdoso - mAhoSa 42nArI chA.: mA mA jalpata bahukaM ye baddhAzcikkaNaiH karmabhiH / sarveSAM teSAM jAyate hitopadezo mahAdoSaH // 76 // artha: jeo cIkaNAM karmathI baMdhAyelA che (temane) ghaNuM na kaho kAraNa ke te badhAne hitopadeza mahAdoSa karanAro thAya ch| 76 // kuNasi mamattaM dhnnsynn-vihvpmuhesu'nnNtdukkhesu| siDhilesi AyaraM puNa,aNaMtasukkhammi mukkhammi // 77 // [bha.bhA.510] kuNasi - tuMre cha mamattaM -mamatva dhaNasayaNa - dhana-sva4na vihavapamuhesu - vaibhava vgerem| aNaMtadukkhesu - anaMta du:535 siDhilesi - tu zithila cha AyaraM - mArane puNa - ane
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57 . vairAgyazatakam gA.78 aNaMtasukkhammi - anaMta supa35 mukkhammi - mokSamA chA.: karoSi mamatvaM dhana-svajana-vaibhava-pramukheSu anntduHkhessu| zithilayasi AdaraM punaH anantasaukhye mokSe // 77 // artha anaMtaduHkharUpa dhana-svajana-vaibhava vigeremAM tuM mamatva kare che ane anaMta sukharUpa mokSamAM tuM Adarane zithila che|| 77 // saMsAro duhaheu, dukkhaphalo dusahadukkharUvo y| na cayaMti taMpi jIvA, aibaddhA nehanialehiM // 78 // [ma.bhA.511] saMsAro - saMsAra duhaheu - du:manuM 29 / cha dukkhaphalo - du:5344 che dusaha - sahana na thaza: tevai dukkharUvo - du:sva35 che ya - mane na cayaMti - tya4tA nathI taMpi - tevai un (saMsAra)ne jIvA - vo aibaddhA - dhaaye| nehanialehiM - snehanI sAMthI chA.: saMsAro duHkhaheturduHkhaphalo duHsahaduHkharUpazca / na tyajanti tamapi jIvA atibaddhAH snehanigaDaiH // 78 // artha: saMsAra duHkhanuM kAraNa che. duHkhaphalaka che. ane sahana na thaI zake tevAM duHkhasvarUpa che. tevAM paNa te (saMsAra)ne sneunI sAMthI pAyedA po tyatA natha // 78 //
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazata 2.78/80 58 niyakammapavaNacalio, jIvo saMsArakANaNe ghore / kA kA viDaMbaNAo, na pAvae dusahadukkhAo // 79 // niyakamma - potAnA bha 35 pavaNa - pavanathI calio - prezayeto jIvo - 04 saMsAra - saMsA235 kANaNe - garama ghore - (bhayaM42 kA kA - 444 viDaMbaNAo - vinAmo na pAvae - nathI pAmato ? dusaha - sahana 42vAne sazasya mevAM dukkhAo - du:535 chA.: nijakarma-pavanacalito jIvo saMsAra-kAnane ghore / kAH kA viDambanA na prApnuyAt duHsahaduHkhAH // 79 // artha potAnAM karmarUpa pavanathI prerAyelo jIva bhayaMkara saMsArarUpa jaMgalamAM sahana karavAne azakya evA duHkharUpa vijanAmI nathI pAbhato...? / / 78 // sisirammi sIyalAnilalaharisahassehi bhinnaghaNadeho / tiriyattaNammi raNe, aNaMtaso nihaNamaNupatto // 80 // sisarammi- zizira tuma sIyala - zItala anila - pavananI lahari - sarothI sahassehi - ro bhinna - mahAyo cha ghaNadeho - puSTa hai| tiriyattaNammi - tirthyn| mavamai
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 vairAgyazatakam gA. 81 raNNe - ThaMgalamA aNaMtaso - anaMtIvAra kA kA - 444 nihaNaM - mRtyune aNupatto - pAbhyo cha chA.: zizire zItalAnilalaharisahastraibhinnaghanadehaH / tiryaktve araNye anantazo nidhanamanuprAptaH // 80 // arthaH tiryaMcanAM bhavamAM jaMgalamAM zizira RtumAM zItala pavananI hajAro lahero vaDe (tArA) puSTa deha bhedAyAM che bhane anaMtIvAra mRtyune pAbhyo ch| 80 // gimhAyavasaMtatto'raNNe chuhio pivAsio bhuso| saMpatto tiriyabhave, maraNaduhaM bahu visUraMto // 81 // gimhAyava - grISma Rtuna tapathI saMtatto - tapeto 'raNNe- samai chuhio - (bhUdhyo thayeto pivAsio - tarasyo thayeto bahuso - manevAra saMpatto - pAbhyo che tiriyabhave - tirthyn| mama maraNa - bharaparnu duhaM - du:5 bahu - gho visUraMto - jepAmato chA.: grISmAtapasaMtapto araNye kSudhitaH pipAsito bhushH| samprAptastiryagbhave maraNaduHkhaM bhu(khidymaanH)||81|| arthaH tiryaMcanAM bhavamAM jaMgalamAM grISma RtunAM tApathI tapelo anekavAra bhUkhyo thayelo, tarasyo thayelo ghaNA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.82 83 _____60 khedane pAmato maraNanuM duHkha pAmyo che I 81 / vAsAsu'raNNamajjhe, girinijjharaNodagehi vjjhNto| sIyAnilaDajjhavio, maosi tiriyattaNe bhso||82|| vAsAsu - vAstuma 'raNNamajjhe - ThaMgasanI madhyama girinijjharaNa - prvtnAUM29||n udagehi - pothI vajhaMto - duto sIyAnila - zItala pavanathI Dajjhavio - hAso maosi - tuM mRtyu pAbhyo cha tiriyattaNe - tirthy5||i bahuso - ghIvAra chA.: varSAsu araNyamadhye girinirjharaNodakaiH UhyamAnaH / zItAniladagdho mRto'si tiryaktve bahuzaH // 82 // arthaH tiryacapaNAmAM jaMgalanI madhyamAM varSARtumAM parvatanAM jharaNAnA pANIthI taNAto, zItaLa pavanathI doghIvAra tuM matyu paabhyoch|| 82 / / evaM tiriyabhavesu , kisaMto dukkhsyshssehiN| vasio aNaMtakhutto, jIvo bhIsaNabhavAraNNe // 83 // evaM - mArIte tiriyabhavesu - tiryayana mavamA kisaMto - pIto duHkkha - du:mothI sayasahassehiM - sAmo vasio - vasyocha aNaMtakhutto - anaMtIvAra jIvo - bhIsaNa - (bhayaMz2 bhava - bhavaipI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 araNNe - bhaMgalamAM chA.: evaM tiryagbhaveSu klizyan duHkhazatasahastraiH / uSito anantakRtvo jIvo bhISaNa - bhavAraNye // 83 // arthaH A rIte tiryaMcanA bhavamAM lAkho du:khothI pIDAto bhayaMkara bhavarUpI jaMgalamAM jIva anaMtIvAra vasyo che. vairAgyazatakam gA.83/84 duTThaTThakammapalayAnilaperio bhIsaNammi bhavaraNe / hiMDato naraesu vi, anaMtaso jIva ! pattosi // 84 // duTThaTTha - duSTa evA ATha kammapaleo - rbha 3pI asayaDANanAM nilaperio - pavanathI prerAyelo bhIsaNammi - layaMDara bhavaraNNe - lavaipI bhaMgamAM vi - nara mAM pe| narasu jIva - he bhava ! hiMDato - bhaTaDato aNaMtaso - anaMtIvAra pattosi - tuM gayo che chA.: duSTASTakarmapralayAnilaprerito bhISaNe bhavAraNye | hiNDamAno narakeSu api anantazo jIva ! prApto'si // 84 // arthaH duSTa evAM ATha karma rUpI pralayakALanAM pavanathI prerAyelo bhayaMkara bhavarUpI jaMgalamAM bhaTakato he jIva ! anaMtIvAra tuM naraGamAM pA gayo che // 84 //
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.85/86 sattasu narayamahIsu, vjjaanldaahsiiyviynnaasu| vasiyo aNaMtakhutto, vilavaMto karuNasaddehiM // 85 // sattasu - sAte. narayamahIsu - na24nI pRthvImA vajAnala - vn| bhnin| samAna dAha - hAsIya - atizaya 4InI viyaNAsu - vehn| hemA cha (tevI) vasiyo - tuM vasyo che aNaMtakhutto - anaMtIvAra vilavaMto - vi5.42to karuNa - 29 // saddehiM - zo chA.: saptasu narakamahISu vajrAnala-dAha-zIta-vedanAsu / uSito anantakRtvo vilapan karuNazabdaiH // 85 // arthaH vajanA agnisamAna dAha (ame) atizaya ThaMDInI vedanA jemAM che (tevI) sAte narakanI pRthvImAM karuNa zabdo 43 vimA5 42to tuM anaMtIvara vasyo cha. // 85 // piyamAyasayaNarahio, duraMtavAhIhi pIDio bhuso| maNuabhave nissAre, vilAvio kiMna tNsrsi?||86|| piyamAya - pitA-bhAta sayaNarahio - svadhana rahita duraMtavAhIhi - huraMta vyAdhithI pIDio - poto bahuso - ghIvAra maNuabhave - manuSyamamA nissAre - sAra karanI vilAvio - visA5 42to to kiM - uma
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatabha 1. 87 na - nathI taM - te (visA5) ne sarasi - yA 42to chA.: mAtRpitRsvajanarahitodurantavyAdhibhiH pIDito bhushH| manuSyabhave niHsAre vilApitaH kiM na taM smarasi // 86 // artha: sAra vagaranAM manuSyabhavamAM mAtA-pitA-svajana rahita duraMta vyAdhithI pIDAto ghaNIvAra tuM vilApa karato to. te (vidA5)ne bhayA6 42to nathI...? // 86 / / pavaNuvva gayaNamagge, alakkhio bhamai bhavavaNe jiivo| ThANaTThANammi samujjhiUNa dhaNasayaNasaMghAe // 87 // pavaNuvva - pavananI hema gayaNamagge - zamArge alakkhio - nahIM mogamAyeto bhamai - ma cha bhavavaNe - (bhava-vanamA jIvo - q ThANaTThANammi - 62 sthAne samujjhiUNa - tyachane dhaNa- dhana sayaNa - sva4nana saMghAe - sapane chA.: pavana iva gaganamArge alakSito bhramati bhavavane jIvaH / sthAne sthAne samujjhya dhana-svajana-saMghAtAn // 87 // artha: dareka sthAne dhana-svajananAM samUhane tyajIne nahIM oLakhAyelo pavana jema AkAzamArge (tema te) jIva bhavanamA mabhecha / / 87 / /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.88 89 viddhijjaMtA asayaM, jmmjraamrnntikkhkuNtehiN| duhamamuhavaMti ghoraM, saMsAre saMsaraMta jiA // 88 // viddhijaMtA - vIMdhAtA asayaM - ane'vAra jammajarA - 4nbh-42| maraNa - bha293pI tikkha - tIkSA kuMtehiM - (mAdA duhaM - humane aNuhavaMti - anubhave cha ghoraM - (bhayaM2 saMsAre - saMsAramA saMsaraMta - (bhaTatA jiA - vo chA.: vidhyamAnA asakRt janma-jarA-maraNa-tIkSNakuntaiH / duHkham anubhavanti ghoraM saMsAre saMsaranto jIvAH // 88 // artha: saMsAramAM bhaTakatAM jIvo aneka janma-jarA-maraNarUpI tI maathiiviipaat| mayaM526:pane anubhave // 88 // tahavi khaNaMpi kayAvi hu, annANabhuyaMgaDaMkiyA jiivaa| saMsAracAragAo, na ya uvijjaMti mUDhamaNA // 89 // tahavi - to pe| khaNaMpi - kSamAtra 5 kayAvi - cyAreya hu - nizce annANa - mAna35 bhayaMga - sapathI DaMkiyA - sAyedA jIvA - vo saMsAra - saMsA235 cAragAo- 11 thI na - nathI ya - ane uvijaMti - udveza pAmata mUDhamaNA - bhUDha manavAyA
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 vairAgyazatakam gA.90 chA. tathApi kSaNamapi kadApi tu ajJAnabhujaGgadaSTAH jIvaH / saMsAracArakAt na ca udvijante mUDhamanasaH // 89 // artha: to paNa ajJAnarUpa sarpathI sAyelA mUrkha jIvo saMsArarUpa kArAgRhathI kyAreya kSaNamAtra paNa uga pAmatAM nthaa|| 88 // kIlasi kiyaMtavelaM, sarIrayavAvIi jattha paisamayaM / kAlarahaTTaghaDIhiM, sosijjai jIviaMbhohaM // 90 // kIlasi - 8131 72rIza kiyaMtavelaM - 2lo samaya sarIra - zarI235 vAvIi - vAma jattha - 4 (zarIra)mA paisamayaM - 624 samaye, kAla - 5||3pii arahaTTa - renI ghaDIhiM - ghaDImo vaDe sosijjai- zoSAya jIvi - vita3pI aMbhohaM - 5 chA.: krIDiSyasi kiyatI velAMzarIravApyAM yatra prtismym| kAlAraghaTTaghaTIbhiH zoSyate jIvitAmbhaH // 90 // artha: (he jIva !) tuM zarIra rUpI vAvaDImAM keTalo samaya 813152...? (zarI2)mA 624 samaye A3pITanI ghaDImo pavita 3pI pAe zoSAya che. // 80 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.91 92 re jIva! bujjha mA mujjha mA pamAyaM karesi re paav!| kiM paraloe gurudukkhabhAyaNaM hohisi ayANa ! // 91 // re jIva - 3 4.! bujjha - bodha pAma mA mujjha - bhoI na pAma mA pamAyaM - prabhAha na karesi - 2 re pAva - he pApI ! kiM - zuM ma paraloe - 52sobhana gurudukkha - mAre hunu bhAyaNaM - (bhAna hohisi - thAya cha ayANa - he mazAnI ! chA.: re jIva ! budhyasva mA muhya mA pramAdaM kuru re paap!| kiM paraloke guruduHkhabhAjanaM bhavati ajJAna ! // 91 // arthaH De ! tuM bodha pAma, mohana pAma. he pApA ! pramAdana kara. he ajJAnI! paralokamAM bhAre duHkhanuM bhAjana zuMbha thAya cha? // 81 // bujjhasure jIva! tumaM, mA mujjhasu jiNamayammi naauunnN| jamhA puNaravi esA, sAmaggI dullahA jIva ! // 92 // bujjhasu - bodha pAma re jIva - he ! . tumaM - tuM mA mujjhasu - bhoI na pAma jiNamayammi - nimatamA nAUNaM - (yathA sva35)Ine jamhA - 121 3 puNaravi - izarI para esA - mA sAmaggI - sAmagrI dullahA - huma cha
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA. 93 jIva - he ! chA.: budhyasva re jIva ! tvaM mA muhya jinamate jJAtvA / yasmAt punarapi eSA sAmagrI durlabhA jIva ! // 92 // artha he jIva! tuM bodha pAma jinamatane (yathA svarUpa) jANIne mohana pAma kAraNake pharI paNa A sAmagrI durlabha cha / 82 // dulaho puNa jiNadhammo, tumaM pamAyAyaro suhesIya / dusahaM ca narayadukkhaM, kaha hohisi taM na yANAmo // 93 // dulaho - huma che puNa- irI jiNadhammo - nidharma tumaM - tuM pamAyAyaro - prabhAhanI jaae| cha suhesIya - sujano abhilASI che dusahaM - du:saha cha ca - ane narayadukkhaM - na24nuhu: kaha - | hohisi - thaze taM - te na - nathI yANAmo - abhe etA chA.: durlabhaH punarjinadharmastvaM pramAdAkaraH sukhaiSI ca / duHsahaMca narakaduHkhaM kathaM bhaviSyasi tanna jAnImaH // 93 // artha: jinadharma pharI durlabha che ane te pramAdanI khANa che. supano mamilASIche bhane na2rnuhu:56:saDa cha (5) zuM thaze te. sabhetA nathI / / 83 ||
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA.94/95 athireNa thiro samaleNa, nimmalo paravaseNa saahiinno| deheNa jai viDhappai, dhammo tA kiM na pajjattaM // 94 // [pavva. 28] athireNa - masthira thiro - sthira samaleNa - masina nimmalo - nirbhara paravaseNa - parAdhIna mevA sAhINo - svAdhIna deheNa - hethI jai - ho viDhappar3a - upAThana tha6 zaDe dhammo - dharma tA - to kiM - | na pajjattaM - prAta nathI thayu ? chA.: asthireNa sthiraH samalena nirmalaH paravazena svAdhInaH / dehena yadi ( aya'te) dharmastadA kiM na paryAptam // 94 // arthaH asthir-msin-52||dhiin sevA uthI kI sthi2nirmala ane svAdhIna evo dharma upArjana thaI zake to zuM prA nathI thayu... ? / / 84 // jaha ciMtAmaNirayaNaM, sulahaM na hu hoi tucchavihavANaM / guNavihavavajjiyANaM, jiyANa taha dhammarayaNaMpi // 95 // [dha.ra. 3] jaha - Thebha ciMtAmaNi - yiMtAmagi rayaNaM - ratna sulahaM - susama na - nathI hu - 4
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 hoi - hotuM vihavANaM - vaibhavavANAne vajjiyANaM - vagaranA taha - tebha rayaNaMpi - ratna pAega chA.: yathA cintAmaNiratnaM sulabhaM na tu bhavati tucchavibhavAnAm / guNavibhavavarjitAnAM jIvAnAM tathA dharmaratnamapi / / 95 / / arthaH jema tuccha vaibhavavALAne ciMtAmaNI ratna sulabha hotuM ja nathI tema guNavaibhava vagaranA jIvone dharma paNa sulabha nathI 4 hoto // 85 // jaha - bha saMjogo - saMyoga jacca janmathI jIvANaM - vone jiNamaya - nimatano na hoi - thato nathI vairAgyazatakam gA. 95 jaha diTThIsaMjogo, na hoi jaccaMdhayANa jIvANaM / taha jiNamayasaMjogo, na hoi micchaMdhajIvANaM // 96 // diTThI - yakSuno na hoi - thato nathI aMdhayANa - aMdha taha - tebha saMjogo - saMyoga - tuccha - tuccha guNavihava - gueAvaibhava jiyANa - vone dhamma - dharma micchaMdha - mithyAtvathI saMgha janelA jIvANaM - vone
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA. 96/97 chA.: yathA dRSTisaMyogo na bhavati jAtyandhAnAM jIvAnAm / tathA jinamatasaMyogo na bhavati mithyAtvAndha- jIvAnAm // 96 // arthaH jema janmathI aMdha jIvone cakSuno saMyoga thato nathI tema mithyAtvathI aMdha banelA jIvone jinamatano saMyoga thato nathI // 96 // paccakkhamaNaMtaguNe, jiNidadhamme na dosaleso vi / tahavi hu annANaMdhA, na ramaMti kayAvi tammi jiyA // 97 // paccakkhaM - pratyakSa anaMtaguNe - anaMta guego che jiNidadhamme bhinendra dharmamAM - na dosalesovi ghoSano leza pAega nathI paNa - tahavi - to pe| annANaMdhA - ajJAnathI saMgha janesA naramaMti - ramatAM nathI tammi te ( bhinamata) bhAM hu - nizce 70 kayAvi - jhyAreya jiyA - bhavo chA.: pratyakSamanantaguNA jinendradharme na doSalezo'pi / tathApi tu ajJAnAndhA na ramanti kadApi tasmin jIvAH // 97 // arthaH jinendradharmamAM pratyakSa anaMtaguNo che ane doSano lezapaNa nathI to paNa nizce ajJAnathI aMdha banelA jIvo jhyAreya te (nimata) mAM ramatA nathI / / 87 //
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. vairAgyazata . 88/8e micche aNaMtadosA, payaDA dIsaMti na vi ya gunnleso| tahavi ya taM ceva jiyA, hI mohaMdhA nisevaMti // 98 // micche - mithyAtvamA aNaMtadosA - anaMta hoSo payaDA - pragaTa dIsaMti- hepAya cha na vi - 59 nathI ya - ane guNaleso - purAno deza tahavi - tope| ya - ane taM ceva - te (bhithyAtva) ne 4 jiyA - vo hI - viSAha sUrya cha mohaMdhA - bho| nisevaMti - sevecha chA.: mithyAtve anantadoSAH prakaTA dRzyante nApi ca gunnleshH| tathApi ca tadeva jIvA hI ! mohAndhA niSevante // 98 // arthaH mithyAtvamAM anaMta doSo pragaTa dekhAya che ane guNaleza paNa nathI to paNa mohAlva jIvo te (mithyAtva)ne 4 sevecha / / 88 // dhiddhi tANa narANaM, vinANe taha guNesu kusalattaM / suhasaccadhammarayaNe, suparikkhaM je na jANaMti // 99 // dhiddhi - ghi2 thAno tANa - te narANaM - bhaesonI vinnANe - vijJAna taha - ane guNesu - gueromA
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA. 100 kusalattaM duzaNatAne satya evAM sacca suparikkhaM - sArI rIte parIkSA uravAnuM je - bhekho - - na jANaMti - bhagatA nathI chA.: dhig dhik teSAM narANAM vijJAne tathA guNeSu kuzalatvam / zubhasatyadharmaratne suparIkSAM ye na jAnanti // 99 // arthaH zubha satya evA dharmaratnamAM sArI rIte parIkSA karavAnuM jeo jANatAM nathI te mANasonI vijJAnamAM ane guNomAM rahelI kuzaLatAne dhikkAra thAo II 99 // suha - zubha dhammarayaNe - dharmaratnamAM jiNadhammo'yaM jIvANaM, apuvvo kappapAyavo / saggApavaggasukkhANaM, phalANaM dAyago imo // 100 // jiNadhammo - nidharma jIvANaM - vone kappapAyavo - kalpavRkSa 72 yaM - 2 // appuvvo - apUrva saggApavagga - svarga-bhokSanAM phalANaM - imone imo - A chA.: jinadharmo'yaM jIvAnAm apUrvaH kalpapAdapaH / svargApavargasukhAnAM phalAnAM dAyakaH ayam // 100 // arthaH svarga-mokSanAM sukharUpa phaLone ApanAro evo A vinadharma kavone apUrva utpavRkSa che // 100 // sukkhANaM - su35 dAyago - ApanAro che
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 dhammo baMdhU sumitto ya, dhammo ya paramo mukkhamaggapayaTTANaM, dhammo paramasaMdaNo // 101 // gurU / dhammo - dharma sumitto - zreSTha mitra che dhammo - dharma paramo - zreSTha mukkhamagga - bhokSabhArgabhAM dhammo - dharma khe vairAgyazatakam gA. 101 102 'duhAnala chuH 35 anithI bhavakANaNe bhava35 bhaMgalamA sevasu seva w saMdaNo - 2tha samAna che chA.: dharmo bandhuH sumitraM ca dharmazca paramo guruH / mokSamArgapravRttAnAM dharmaH paramasyandanaH // 101 // arthaH dharma lAI che, zreSTha mitra che (vaNI) dharma zreSTha guru che ane mokSamArgamAM pravartelAne dharma e parama ratha samAna 1190911 - baMdhU - bhAI ya - jane ya - ane gurU - guru che payaTTANaM - pravartesAne parama parama - caMugaiNaMtaduhAnalapalittabhavakANaNe mahAbhIme / sevasu re jIva ! tumaM, jiNavayaNaM amiyakuMDasamaM // 102 // caugai - yAragatinA anaMta - anaMta palitta - sajagatAM mahAbhIme mahAlayaMDara re jIva - he bhava ! [zrA. di. 285 ] -
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ vairAgyazatakam gA. 103 jiNavayaNaM - bhinavayanane kuMDasamaM - eDa samAna tumaM - tuM amiya - amRtanAM chA.: caturgatyanantaduHkhAnalapadIptabhavakAnane mahAbhIme / sevasva re jIva ! tvaM jinavacanam amRtakuNDasamam // 102 // arthaH cAragatinA anaMta duHkharUpa agnithI saLagatA evA mahAbhayaMkara bhavarUpa jaMgalamAM he jIva ! tuM amRtanAM kuNDa samAna bhinavayanane seva // 102 // visame bhavamarudese, aNaMtaduhagimhatAvasaMtatte / jiNadhammakapparukkhaM, sarasu tumaM jIva sivasuhadaM // 103 // visame viSabha sevA bhavamarudese - saMsAra35 erApradezamAM anaMta - anaMta gimhatAva - grISma RtunA tApathI saMtatte - tapelA - duha - 6:35 jiNadhamma mahAlayaMDara sarasu - he bhava ! jIva - ni-vayanane kapparukkhaM - 'lpavRkSanu tumaM - tu sivasuhadaM - zivasujane ApanArA 74 - chA.: viSame bhavamarudeze anantaduHkhagrISmatApasaMtapte / jinadharmakalpavRkSaM smara tvaM jIva ! zivasukhadam // 103 // arthaH anaMtaduHkharUpa grISmaRtunAM tApathI tapelAM viSama evA saMsArarUpa raNapradezamAM he jIva! tuM zivasukhane ApanArA jinadharmarUpI kalpavRkSanuM smaraNa kara| 103 //
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 . vairAgyazatakam gA. 104 kiMbahuNA jiNadhamme, jaiyavvaM jaha bhavodahiM ghoraM / lahutariyamaNaMtasuhaM, lahai jio sAsayaM ThANaM // 104 // kiM - zuM (33) bahuNA - ghaj jiNadhamme - nidhana jaiyavvaM - prayatna 72vo jaha - zata. bhavodahiM - saMsArasamudrane ghoraM - mayaM'2 mevA lahu - 48hIthI tariya - tarIne aNaMtasuhaM - anaMtasuja lahai - pAme jio - 94 sAsayaM - ||shvt ThANaM - sthAnane chA. kiMbahunA jinadharme yatitavyaM yathA bhavodadhiM ghoram / laghutIA anantasukhaMlabhatejIvaH zAzvataM sthAnam // 104 // artha: dhAMzu (33) ? (terIta)nidharmamA prayatna 42vo. joIe je rIte jIva bhayaMkara evA saMsArasamudrane tarIne jaldIthI anaMta sukha rUpa zAzvata sukhane pAme che 104//
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 1 // indriyaparAjayazatakam // su cciya sUro so ceva, paMDio taM pasaMsimo niccaM / iMdiyacorehiM sayA, na luMTiaM jassa caraNadhaNaM // 1 // cciya - te 4 su so ceva - te 4 taM - tenI pasaMsimo - abhe prazaMsA 76 [ ArA ( 1 ) 646, pu. mA. 276] sUro - zUravIra che paMDio - paMDita che se chI iMdiya - dhIndriyapI sayA - haMmezAM jassa ne (mahAtmA) nuM - niccaM - haMmezA corehiM - thoro vaDe na luMTiaM thorAyuM nathI - caraNadhaNaM - yAritra3pI dhana chA.: sa eva zUraH sa eva paNDitastaM prazaMsAmo nityam / indriyacauraiH sadA na luNTitaM yasya caraNadhanam // 1 // arthaH te ja zUravIra che, te ja paMDita che, tenI ame haMmezA prazaMsA karIe chIe je (mahAtmA)nuM cAritrarUpI dhana haMmezA indriya3pI yorovaDe thorAyuM nathI // 1 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 . IndriyaparAjayazatakam gA. 2/3 iMdiyacavalaturaMge, duggaimaggANudhAvire niccaM / bhAviabhavassarUvo, saMbhai jinnvynnrssiihiN||2|| [dha.ra. 62] iMdiya - 5ndriyapI cavala- ya55 turaMge - ghoDAbhIne duggaimagga - hutina bhAge aNudhAvire - ho'ta niccaM - bhe bhAvia - (bhAvita thucha bhavassarUvo - (mavarnu sva35 4o bhevo (vyAta.) raMbhai - ro cha jiNavayaNa - navayana3pI rassIhiM - ho28 vaDe chA. indriyacapalaturaGgAn durgatimArgAnudhAvato nityam / bhAvitabhavasvarUpo runthyAt jinavacanarazmibhiH // 2 // artha: bhAvita karyuM che bhavanuM svarUpa jene evo (vyakti) haMmezA durgatinAM mArge doDatAM evA indriya rUpI capaLa ghoDAne jinavacanarUpI doraDA vaDe roke che // 2 // iMdiyadhuttANamaho, tilatusamittaMpi desu mA pasaraM / jai dinno to nIo, jattha khaNo vriskoddismo||3|| [bha. bhA. 26] iMdiya - chandriya3pI dhuttANaM - dhUtArAmAne aho - saMbodhana sUya che tilatusa - tasanA hota mittaMpi - 22so 5 desu mA - na mApIza
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 4 pasaraM - sAga jai - ho dinno - sApyo to - to nIo - (tu) vaza jattha - bhyAM khaNo - (5) ksse| varisakoDisamo - 915 varSa sAmAna cha chA.: indriyadhUrtAnAmaho tilatuSamAtramapi dadyAmA prsrm| yadi dattastadA nIto yatra kSaNo varSakoTisamaH // 3 // artha: he (jIva) ! indriyarUpI dhUtArAone talanAM photarA hailo 54sAsanamApI...komApyo, to (tuM) tyaies 4SzayAM (bheDa) 19 me 3 varSa smaanche||3|| ajiiMdiehi caraNaM, kaTuM va ghuNehi kIrai asAram / to dhammatthIhi daDhaM, jaiyavvaM iMdiyajayammi // 4 // [ArA.[1]641, pu. mA.261] ajiiMdiehi - nahI chatAyesI chandriya vaDe caraNaM - yAtri kaTuM va - 15 Thebha ghuNehi - dhuen| 513143 kIrai - 42||y cha asAraM - nA to - tethI dhammatthIhi - dhamArthA (voga) daDhaM - atyaMta jaiyavvaM - prayatna 72vo hame iMdiya - indriya 752 jayammi- vi04ya bhejaaai chA.:ajitendriyaizcAritraM kASThamiva ghuNaiH kriyate asaarm| tato dharmArthibhiH dRDhaM yatitavyaM indriyajaye // 4 //
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79 IndriyaparAjayazatakam gA. 5 artha: ghuNanAM kIDAvaDe jema lAkaDuM asAra karAya che tema nahIM jitAyelI indriyo vaDe cAritra asAra karAya che. tethI dharmArthI (jIvoe) indriya upara vijaya meLavavA atyanta prayatna karavo joIe. / 4 jaha kAgiNIi heDaM, koDiM rayaNANa hArae koi| taha tucchavisayagiddhA, jIvA hAraMti siddhisuhaM // 5 // [.5.72,ma.mI.423] nai - jema vaLI - kAkiNI - mATe hiM - kroDa rayALa - ratnone hAra - hArI jAya che - koika(mANasa) ta6 - tema tujI - tuccha visa - viSayomAM giddhA - Azakta thayelAM nIvA - jIvo rAti - hArI jAya che siddhisuduM - siddhisukhane chA.: yathA kAkiNyA hetoH koTiM ratnAnAM hArayet ko'pi| tathA tucchaviSayagRddhA jIvA hArayanti siddhisukhm||5|| artha jema koIka (mANasa) kAkiNI mATe kroDa ratno hArI jAya che tema tuccha viSayomAM Azakta thayelAM jIvo siddhisukhane hArI jAya che. te po/
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ indriyaparAbhyazatam gA. 6/7 tilamittaM visayasuhaM, duhaM ca girirAyasiMgatuMgayaraM / bhavakoDIhiM na niTTai, jaM jANasu taM karijjAsu // 6 // - tasa bheTasuM che tilamittaM visayasuhaM - viSayanuM suja duhaM - du: girirAya - girirA4nAM tuMgayaraM - vadhAre yuM che (The huHkha) bhavakoDIhiM - DoDolava vaDe ( pAega) na niTThai - nAza pAmatuM nathI taM - te ca - ane siMga - zijara uratIya jaM jAsu - je samaje karijAsu - 42 chA.: tilamAtraM viSayasukhaM duHkhaM ca girirAjazRGgatuGgataram / bhavakoTibhiH na nazyati yajjAnISe tatkuruSva // 6 // 80 arthaH viSayonuM sukha tala jeTaluM che ane duHkha girirAjanAM zikhara karatAMya vadhAre uMcu che (je duHkha) kroDo bhavavaDe (e) nAza pAmatuM nathI ke samaThThe te 42 // 6 // bhuMjaMtA mahurA vivAgavirasA, kiMpAgatullA ime, kacchukaMDuaNaM va dukkhajaNayA, dAviMti buddhiM suhe / majjhanhe mayatinhiavva sayayaM, micchAbhisaMdhippayA, bhuttA diMti kujammajoNigahaNaM, bhogA mahAveriNo // 7 // bhujatA - bhogavatA vivAga - vipADe kiMpAga - DimpAila mahurA - madhura virasA - virasa che tullA ThevA che -
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 81 IndriyaparAjayazatakam gA. 6/7 rUme - A (kAmabhogo) DugaLa vaeN - khaNajanI jema yuvavanaLayA - duHkhane utpanna karanArA nAviMti - pedA kare che khoLiyahAM - yoni grahaNa mahAverino - mahAverI che chu - kharajavAnI buddhi suddhe -'sukha che'evI buddhine - mAnte - madhyAhne matihitravva - mRgajaLanI jema sayaM - satata jJamisaMdhi - abhiprAyane munnA - bhogavAyelA evA (kAmabhogo) viMti - karAve che micchA - khoTA yA - kare che namna - kharAba janmanI mo - bhogo chA.: bhujyamAnA madhurA vipAkavirasA kimpAkatulyA ime / kacchukaNDUyanAnIva duHkhajanakA darzayanti buddhiM sukhe / madhyAhne mRgatRSNeva satataM mithyAbhisandhipradAH / bhuktA dadati kujanmayonigrahaNaM bhogA mahAvairiNaH // 7 // arthaH A (kAmabhogo) bhogavatAM madhura ane vipAke virasa che, kimpAka phaLa jevA che. ane kharajavAnI khaNajanI jema duHkha utpanna karanArA (hovA chatAM) 'sukha che' evI buddhine pedA kare che. madhyAhnanAM samaye mRgajaLanI jema satata khoTA abhiprAyane kare che (tathA) bhogavAyelAM evA e (kAmabhogo) kharAba janmanI yoni grahaNa karAve che ane (AthI ja) kAmabhogo mahAvairI che. II 7 ||
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 8/9 sakkA aggI nivAreDaM, vAriNA jalio vi hu / savvodahijaleNAvi, kAmaggI dunnivArao // 8 // sakA zakya che nivAreuM - julavavo jalio visanagato yevo pAega - aggI - ai vAriNA pAegI vaDe - [ isi. 3 / 1136/5] savvodahi- jadhA samudranA mapI ani - hu - paraMtu jaleNAvi - pAegI vaDe pe| kAmaggI - dunnivArao - chuH nivArI zabdAya tevo che chA.: zakyaH agnirnivArayituM vAriNA jvalito'pi tu / sarvodadhijalenA'pi kAmAgnirdurnivAryaH // 8 // artha: saLagato evo paNa agni pANI vaDe bujhavavo zakya che.paraMtu kAma rUpI agni badhA samudranAM pANI vaDe (paNa) duHkhe nivArI zaDAya tevo che. // 8 // visamiva - viSanI bhebha mahurA - bhadhura nikAmadAruNA - atyaMta layaMDara sevAM visayA viSayo 82 visamiva muhammi mahurA, pariNAmanikAmadAruNA visayA / kAlamaNataM bhuttA, ajja vi muttuM na kiM juttA // 9 // [saM. za. 69 vi.maM. 104] muhammi - AtamAM pariNAma - pariNAme kAlaM - DANa sudhI
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 anaMtaM - anaMta bhuttA - bhogavAyA aja vi - runu pe| muttuM - bhUvA kiM juttA - zuM yogya na - nathI chA.: viSamiva mukhe madhurA pariNAmanikAmadAruNA viSayAH / kAlamanantaM bhuktA adyApi moktuM na kiM yuktAH // 9 // arthaH viSanI jema zarUAtamAM madhura ane pariNAme atyaMta bhayaMkara evA viSayo anaMta kALasudhI bhogavAyAM, zuM haju pe| bhUjhvA yogya nathI..? // 8 // visayarasAsavamatto, juttAjuttaM na yANaI jIvo / jhUrai kaluNaM pacchA, patto narayaM mahAghoraM // 10 // [saM. za. 69 vi.maM. 105] visaya - viSaya Asava - bhahirAmAM juttAjuttaM - yogyAyogyane jIvo IndriyaparAjayazatakam gA. 10 - jIva pacchA - pAchaNathI jhUrai - (manuSya bhavamAM bhaNesI sAmagrIne) yAha re che. patto - pAbhelo kaluNaM gatApUrva narayaM narahane mahAghoraM mahAbhayaMkara chA.: viSayarasAsavamatto yuktAyuktaM na jAnAti jIvaH / smarati karuNaM pazcAt prApto narakaM mahAghoram // 10 // - - rasa - rasa3pI matto - bhatta thayelo na yANaI - bhagato nathI -
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 11 84 artha: viSayarasarUpI madirAmAM matta thayelo jIva yogyAyogyane jANato nathI (ane) pAchaLathI mahAbhayaMkara narakane pAmelo karuNatApUrvaka (manuSyabhavamAM maLelI sAmagrIne) yAda kare che. // 10 jaha niMbadumuppanno, kIDo kaDuaMpi mannae mahuraM / taha siddhisuhaparukkhA, saMsAraduhaM suhaM biMti // 11 // [saM.rA.70 vi.naM.6] nada - jema niMvadhuma - lImaDAmAM 1Spo - utpanna thayelo viDio - kIDo huapi - kaDavAne paNa mag - mAne che madu - madhura tada - tema siddhisuha - siddhi sukha jemane paravA - pratyakSa nathI tevA (jIvo) saMsAra - saMsAranAM kuTuM - duHkhane sudaM - sukha che (evuM) viti - bole che chA.: yathA nimbadrumotpannaH kITaH kaTumapi manyate madhuram / tathA siddhisukhaparokSAH saMsAraduHkhaM sukhaM bruvanti // 11 // artha: lImaDAmAM utpanna thayelo kIDo jemakaDavAne paNa madhura mAne che tema siddhisukha jemane pratyakSa nathI tevA (jIvo) duHkhane sukha che (evuM) bole che. / 11/
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 12 13 athirANa caMcalANa ya, khaNamittasuhaMkarANa pAvANaM / duggainibaMdhaNANaM, viramasu eANa bhogANaM // 12 // athirANa - asthira caMcalANa ya - saMyana khaNamitta - kSA mAtra pAvANaM - pApI nibaMdhaNANaM - DArAbhUta eANa - vAM khA 85 suhaMkarANa - saranArA duggar3a - durgatinA viramasu - tes bhogANaM - logothI cha.: asthirebhyazca caJcalebhyaH kSaNamAtra sukhakarebhyaH pApebhyaH / durgatinibandhanebhyo virama etebhyo bhogebhyaH // 12 // artha: asthira, yaMyaNa, kSaNamAtra sukha DaranArA, pApI durgatinAM kAraNabhUta evAM A bhogothI tuM aTaka. // 12 // pattA ya kAmabhogA, suresu asuresu tahaya maNuesu / na ya tujjha jIva ! tittI, jalaNassa va kaTThaniyareNa // 13 // pattA - bhejavAyA che ya - ane suresu - vaimAni hevalo'bhAM kAmabhogA - sAmabhogo asuresu lavanapati devalo'bhAM tahaya - te 4 rIte - maNuesu - manuSyapAegAmAM ya - ne tujjha - tane jalaNassa va na - nathI thatI jIva - he bhava ! tittI - tRpti kaTThaniyareNa - sADaDAnAM samUha vaDe - agni jema
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 14 86 chA.: prAptAzca kAmabhogAH sureSu asureSu tathA ca manuSyeSu / na ca tava jIva ! tRptirjvalanasyeva kASThanikareNa // 13 // arthaH he bhava ! amalogo (tArAvaDe) vaimAniGa TevaloGamAM ane bhavanapatidevalokamAM te ja rIte manuSyapaNAmAM meLavAyA che (to paNa) lAkaDAnAM samUhavaDe agnine jema tRpti thatI nathI tema tane tRpti thatI nathI II 13 II jahA ya kiMpAgaphalA maNoramA, raseNa vantreNa ya bhuMjamANA / te khuDDue jIviya paccamANA, eovamA kAmaguNA vivAge // 14 // [utta. 1157] jahA ya - bha maNoramA - manoharapae vantreNa - vargathI kiMpAgaphalA DispAijo - raseNa - 2 ya - janeM te - te jIviya - vitano bhuMjamANA - bhogavAtA khuDDae - nAza ure che paJccamANA - vipA sthAnane pAmelA ea - DipA uvamA - tulya che kAmaguNA - malogo vivAge - pariegAbhe chA.: yathA ca kimpAkakalAni manoramANi rasenavarNena ca bhujyamAnAni / tAni kSodayanti jIvitaM pacyamAnAni kAmaguNA vipAke etadupamAH // 14 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 15/16 arthaH jema rasa ane varNathI manohara (paNa) kiMpAkaphaLo bhogavAtA jIvitano nAza kare che (tema) vipAkasthAnane pAmelA amalogo (pA) pariNAme DipArDa ija tulya che . 87 savvaM vilaviyaM gIyaM, savvaM naTTaM viDaMbaNA / savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 15 // [utta. 403] vilaviyaM - visApa che savvaM sarve viDaMbaNA - viDaMjAegA 35 che 24001 - 240 gIyaM - gIta khe naTTaM nRtya savve AbharaNA - sarve bhAmarAgo bhArA - bhAra35 che savve - sarve - kAmA - Amalogo duhAvahA- hu: jane meMthI lAvanArA che chA.: sarvaM vilapitaM gItaM sarvaM nRtyaM viDambanA / sarve AbharaNA bhArAH sarve kAmA duHkhAvahAH // 15 // arthaH sarve gIta e vilApa che. sarve nRtya viDaMbaNArUpa che. sarve AbharaNo bhArarUpa che ane sarve bhogasukho du:khane meMthI sAvanArA che // 15 // deviMdacakkavaTTittaNAi rajjAi uttamA bhogA / pattA anaMtakhutto, na ya huM tittiM gao tehiM // 16 // [ta.pa.136,ma.pa.252, mahA. 62] deviMda - ndrapaNAmAM
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 17 cakkavaTTittaNAi - yavataluguni rajAi - 2|0y vagere uttamA - uttama bhogA - bhogo pattA - prA. 72rAyA cha anaMtakhutto - anaMtavAra na - nathI ya - sane huM - prazna bhATe tattiM - tRtine gao - pAbhyo tehiM - te bhogo vaDe chA.: devendracakravartitve rAjyAdayaH uttamA bhogaaH| prAptA anantakRtvo na ca (he!) tRptiM gatastaiH // 16 // artha IndrapaNAmAM, cakravartIpaNAmAM rAjya vigere uttama bhogI anaMtIvAra prAta 2|yaach (to. 55.) (3q!) zuM tuM te bhogovaDe tRtine pAmyo nathI || 16 // saMsAracakvAle, savve vi a puggalA mae bahuso / AhAriyAya pariNAmiA ya na tesu tatto'haM // 17 // _[A.pa.49,mahA.52,ma.pa.249] saMsAra - saMsArana cakkavAle - vistAramA savve vi - sarve para puggalA - pulo mae - bhaa2| vaDe bahuso - ghI vAra AhAriyAya - bhogavAyAcha pariNAmiA ya - parimAyA cha na - nathI ya - ane
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 18 tesu - te (pula)mai. tatto - tRH thayo ahaM - eM chA.: saMsAracakravAle sarve'pi ca pudgalA mayA bahuzaH / AhAritAzca pariNAmitAzca na ca teSu tRpto'ham // 17 // artha: saMsAranAM vistAramAM sarve paNa pudgalo mArAvaDe ghaNIvAra bhogavAyA che ane pariNamAyA che to paNa) te (pula)mAM huM tRta thayo natha // 17 // uvalevo hoi bhogesu, abhogI novlippii| bhogI bhamai saMsAre, abhogI vippamuccai // 18 // [utta.969] uvalevo - sepAya hoDa - cha bhogesu - bhogomA . abhogI - abhogI novalippaI - sepAtI nathI bhogI - bhogI bhamai - (bhabhe cha saMsAre - saMsAramA abhogI - amogI vippamuccai - (saMsArathI) bhuta thAya cha chA.: upalepo bhavati bhogeSu abhogI nopalipyate / bhogI bhramati saMsAre abhogI vipramucyate // 18 // artha (bhogI) bhogomAM lepAya che. abhogI lapAto nathI bhogI saMsAramAM bhame che abhogI (saMsArathI) mukta thAya cha. // 18 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 19/20 allo sukko ya do chUDhA, golayA maTTiyAmayA / do vi AvaDiyA kUDe, jo allo so tatthalagga // 19 // sukko - sUDo sUko chUDhA banne pheMkAyA do maTTiyAmayA - bhATInAM athaDAyAM AvaDiyA - thaDAyAM allo - lIno ya - ne golayA - goNA do vi - janne (goNA) kUDe - bhIMta upara jo allo - lIno (goNI) bhe so - te tattha evaM khArIte dummehA - hurbuddhivANA narA bhAeAso hoya che - - tyAM laggar3a - yoMTI gayo chA.: ArdraH zuSkazca dvau kSiptau golako mRttikAmayau / dvAvapi Apatitau kuDye yaH ArdraH sa tatra lagati // 19 // arthaH bhIno ane suko evAM banne mATInAM goLA pheMkAyA ane banne paNa bhIMta upara athaDAyAM (emAM) je bhIno (goNI) hato te tyAM yoMTI gayo // 18 // evaM laggaMti dummehA, je narA kAmalAlasA / virattA u na laggaMti, jahA sukke a golae // 20 // 80 [AcA. 233, utta. 971] laggaMti - yoMTI bhaya che je - 4
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 kAmalAlasA - sAmabhoganI sAsasAvANA farm - (zizuzul)(azsa (vai) na laggaMti - yoMTatA nathI jahA - bha suke a - jane sUjhI golae - gojo chA.: evaM laganti durmeghaso ye narAH kAmalAlasAH / viraktAstu na laganti yathA zuSkazca golakaH // 20 // arthaH A rIte kAmabhoganI lAlasAvALA je durbuddhi bhAeAso hoya (te) yoMTI bhaya che bhane (saMsArathI) virakta (lavo) sujha goNAnI bhayoMTatA nathI // 20 // taNakaTThehi va aggI, lavaNasamuddo naIsahassehiM | na imo jIvo sakko, tippeuM kAmabhogehiM // 21 // IndriyaparAjayazatakam gA. 21 ghAsa ane - taNa aggI - azi naIsahassehiM - habharo nahIkho vaDe sakko zakya imo jIvo - Aa tippeuM tRpta rakho tRNakASThairiva agnirlavaNasamudro nadIsahastraiH / kAmabhogehiM - Amalogo vaDe na ayaM jIvaH zakyastarpayituM kAmabhogaiH // 21 // - [mahA. 57,55,56 / ma.pa.249, A.pa. 50] kaTThehiM - DASTha vaDe bha lavaNasamuddo - savaeAsamudra na - nathI
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 22 artha tRNa ane kASTha vaDe agni, hajAro nadIo vaDe lavaNasamudra jema tRpta karavo zakya nathI (tema) A jIva (paNa) kAmabhogovaDe tRpta karavo zakya nathI . 21 bhuttUNa vi bhogasuhaM, suranarakhayaresu puNa pamAeNaM / pijjai naraesu bherava-kalakalatautaMbapANAiM // 22 // [.5.322] mUtta vi - bhogavIne paNa monasudaM - bhogasukhone sura - deva nara - manuSya ravare su - vidyAdharapaNAmAM puna - vizeSa sUcaka che pramANavi - nidrA-viSayAdi vaDe pina - pIvaDAvAya che nirAsu - narakamAM merava - bhayAnaka vetana - ukaLatA tarataMtra - sIsA ane tAMbAnA pALADuM - rasa chA.: bhuktvApi bhogasukhaM suranara-khacareSu punaH pramAdena / pAcyante nara bhairavakalakalatraputAmrapAnAni // 22 // artha: deva-manuSya-vidyAdharapaNAmAM nidrA-viSayAdi rUpa pramAdavaDe karIne bhogone bhogavIne paNa (kAlAntare) narakamAM (janArane)bhayAnaka ukaLatAM sIsA ane tAMbAnA rasa pIvaDAvAya che 22 che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 IndriyaparAjayazatakam gA. 23 ko lobheNa na nihao, kassa na ramaNIhi bholiaMhiayaM / ko maccuNA na gahio, ko giddho neva visaehi // 23 // [pu.mA.306] ko - oe| lobheNa - somava na nihao - 69||yo nathI kassa - DonuM na - nathI ramaNIhiM - khimova bholiaM - bhora 5mAyuM hiayaM - hRya ko - ora maccuNA - mRtya vaDe na gahio - graha nathI rAyo ko - oe| giddho - bhAta thayo neva - nathI visaehiM - viSayAma chA.: ko lobhana na nihataH kasya na ramaNIbhirmohitaM hRdym| ko mRtyunA na gRhItaH ko gRddho naiva viSayeSu // 23 // artha koNa lobhavaDe haNAyo nathI, konuM hRdaya strIovaDe moha5 mADAyuM nathI, koNa mRtyuvaDe grahaNa nathI karAyo, koNa viSayomAM mAzata thayo nathI.....? (meTa bA 4) // 23 //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 24 khaNamittasukkhA bahukAladukkhA, pagAmadukkhA anikaamsukkhaa| saMsAramokkhassa vipakkhabhUA, khANI aNatthANa ukAmabhogA // 24 // [utta.435] khaNamitta - kSamAtra sukkhA - supa maapnaa| bahukAla - ghoNa dukkhA - hu: maapnaa| pagAmadukkhA - ghaj hu: maapnaa| anikAmasukkhA - aspa(tu27) supa maapnaa| saMsAra - saMsArathI mokkhassa - bhuta thavAmai vipakkhabhUA- pratikUNa bnnaa| khANI - mAcha aNatthANa - anarthonI kAmabhogA - bhatbhogo chA.: kSaNamAtrasukhA bahukAladuHkhA prakAmaduHkhA anikAmasukhAH / saMsAramokSasya vipakSabhUtAH khaniH anarthAnAM tu kAmabhogAH // 24 // artha kSaNamAtra sukha ApanArA, ghaNokALa duHkha ApanArA, ghaNuM duHkha ApanArA, alpa (tuccha) sukha ApanArA, saMsArathI mukta thavAmAM pratikULa bananArA evAM A bhatbhogo anarthonI paae|04 cha / 24 / /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 IndriyaparAjayazatakam gA. 25/ savvagahANaM pabhavo, mahAgaho svvdospaayttttii| kAmaggaho durappA, jeNa'bhibhUaM jagaM savvaM // 25 // [uva.210] savva - sarve gahANaM - unmAhornu pabhavo - utpatti sthAnache mahAgaho - bhanmAi cha savvadosa - sarve hoSono pAyaTTI - pravata cha kAmaggaho - (1) maya durAppA - hurAtmA cha jeNa - hen| abhibhUaM - 52ma 5mAyuMcha jagaM - 4gata savvaM - j chA.H sarvagrahANAM prabhavo mahAgrahaH sarvadoSa-pravartakaH / kAmagraho durAtmA yenAbhibhUtaM jagasarvam // 25 // artha: sarve unmAdonuM utpattisthAna che, mahA unmAda sarvadoSono pravartaka evo A kAmagraha durAtmA che jenAvaDe AkhuM jagata parAbhava pamADAyuM che . 25 jaha kacchullo kacchaM, kaMDuamANo duhaM muNai sukkhaM / mohAurA maNussA, taha kAmaduhaM suhaM biMti // 26 // [uva.212] jaha - bha kacchulo - 424vAvANo mAsa kacchu - 524vAne kaMDuamANo - to duhaM - humane muNai - bhAne cha
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 27 _86 taha - tama sukkhaM - supa mohAurA - bhotura maNussA - vo kAmaduhaM - mathI thatAM hujane suhaM - supa tarI biMti - bolecha chA.: yathA kacchulaH kacchaMkaNDUyamAno duHkhaM manyate sukhm| mohAturA manuSyAstathA kAmaduHkhaM sukhaM bruvate // 26 // artha jema kharajavAvALo mANasa kharajavAne khaNato duHkhane sukha mAne che tema mohAtura jIvo kAmathI thatAM duHkhane sukha tarI bolech|| 26 // salaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvisovamA / kAme ya patthemANA, akAmA jaMti duggaiM // 27 // [utta.263,isi.28/4] salaM - zalya cha kAmA- ma visaM - viSa cha kAmA - ma kAmA - ma AsIvisa - dRSTiviSa sarpa uvamA - vo cha kAme - mane ya - sane patthemANA - prArthanA mevA (9qu) akAmA - bhatbhogone nahIM mA chatai jaMti - ya che duggaiM - hutimA chA.: zalyaM kAmA viSaM kAmA kAmA AzIviSopamAH / kAmAn prArthayamAnA akAmA yAnti durgatim // 27 //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 87 IndriyaparAjayazatakam gA. 28/29 artha kAma zalya che, kAma viSa che. kAma daSTivaSa sarpa jevo che. kAmane prArthatA evA (jIvo) kAmane nahIM pAmavA chata gatimaya ch||27|| visae avaikkhaMtA, paDaMti saMsArasAyare ghore| visaesu nirAvikkhA, taraMti saMsArakaMtAre // 28 // [bha.pa.149] visae - viSayone avaikkhaMtA - 427 // paDaMti - 5 cha saMsAra - saMsA235 sAyare - sAmA ghore - mayaM42 visaesu - viSayothI nirAvikkhA - nirapekSa (vo) taraMti - pAra pAmecha saMsArakaMtAre - saMsAra saTavIno chA.: viSayAn apekSamANAH patanti saMsArasAgare ghore| viSayeSu nirapekSAstaranti saMsArakAntAram // 28 // artha: viSayone icchatA jIvo bhayaMkara saMsArasAgaramAM paDe che viSayomAM nirapekSa jIvo saMsAra-aTavInA pArane paamech|| 28 // chaliyA avaikkhaMtA, nirAvaikkhA gayA aviggheNaM / tamhA pavayaNasAre, nirAvaikkheNa hoavvaM // 29 // chaliyA - 4||yaa cha avaikkhaMtA- apekSAvA
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 30 - nirAvaikkhA - nirapekSa (vI) gayA - (bhokSamai) yA cha aviggheNaM - nivighnapaNe tamhA - te 29thI pavayaNasAre - pratyananAM sArabhUta (saMyama) ne nirAvaikkheNa - nirapekSa hoav - tho'me . chA.: chalitA apekSamANA nirapekSA gatA avijena / tasmAt pravacanasAre nirapekSeNa bhavitavyam // 29 // arthaH apekSA (po) 4||yaa cha. nirapekSa (po) nirvighnapaNe (mokSamAM) gayA che. te kAraNathI pravacananAM sArabhUta (saMyama)ne (pAmIna) (viSayomai) nirapekSa thaj sodhthe / / 28 // visayAvikkho nivaDai, niravikkho tarai duttrbhvohN| devIdIvasamAgaya-bhAuajualeNa diTuMto // 30 // [bha.pa.147,pu.mA.373] visaya - viSayonI avikkho- apekSAvA va nivaDai - 5 cha niravikkho - nirapekSa va tarai - tarI ya cha duttara - hustara mevA bhavohaM - saMsAranA pravAIne devI - heviin| * dIva - dvIpa samAgaya - bhAve bhAua - mAtR jualeNa - yugalanu diTuMto - dRSTAMta gig
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 31 chA.: viSayApekSo niSpatati nirapekSastarati dustrbhvaughm| devIdvIpasamAgataM bhAtRyugalena dRSTAntaH // 30 // arthaH viSayonI apekSAvAjo (9q) (saMsAra samudramAM) paDe che (ane) nirapekSa (jIva) dustara evA saMsAranA pravAhane tarI jAya che. (ahIM) devInA dvIpamAM AvelA bhrAtR yugalana dRSTAMta tuj // 30 // jaM aitikkhaM dukkhaM, jaM ca suhaM uttamaM tiloymmi| taM jANasu visayANaM, vuDDikkhayaheuaM savvaM // 31 // [ArA(2)694] jaM - 8 aitikkhaM- mati tiiksse| dukkhaM - du:5cha jaM - 8 ca - sane suhaM - supache uttamaM - uttama se tiloyammi - trae somai taM - te jANasu - ang visayANaM - viSayona vuDDikkhaya - vRddhi mane kSayana heuaM - 24o thanA sav - sarve chA.: yat atitIkSNaM duHkhaM yacca sukham uttamaM trailokye| tajjAnIhi viSayANAM vRddhikSayahetukaM sarvam // 31 // artha traNa lokamAM je atitIrNa duHkha che ane uttama evuM je sukha che te sarva viSayonAMvRddhi mane kSayana 29o thanA j / / 31 //
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 32/33 100 iMdiyavisayapasattA, paDaMti saMsArasAyare jiivaa| pakkhi vva chinnapaMkhA, susIlaguNapehuNavihUNA // 32 // _ [bha.pa.141,ArA. (2)69] iMdiya - indriyana visaya - viSayamA pasattA - mAzata thayera paDaMti - 5 cha saMsAra - saMsAra sAyare - sAgarama jIvA - vo pakkhi vva - pakSInI ma chinnapaMkhA - chAyesI 5iwan susIlaguNa - saa2| mAyAravAnAM guyone pehuNa - ho vihUNA- nahI chA.: indriyaviSayaprasaktAH patanti saMsAra-sAgare jIvAH / pakSiNa iva chinnapakSAH suzIlaguNaprekSaNavihInAH // 32 // arthaH indriyanA viSayamAM Azakta thayelA ane sArA AcAravALAnAM guNone nahIM jotA jIvo chedAyelI pAMkhavALA pakSInI jema saMsArasAgaramAM paDe che 32 // na lahai jahA lihato, muhalliaM aTThiaM jahA sunno| sosai tAluarasiaM, vilihaMto mannae sukkhaM // 33 // - [bha.pa. 142, ArA. (2)699] na lahai - bheNavato nathI jahA - prema lihato - yarato muhalliaM - bhott| aTThiaM - 12351 jahA - to 5 //
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 suNao itaro tAlua - tANavAnA vilihato - yATato - IndriyaparAjayazatakam gA. 34 sosai - zoSave che rasiaM - rasane mannae-bhAne che sukkhaM - suja chA.: na labhate yathA lihan mahat asthi yathA zvA / zoSayati tAlukarasikaM vilihan manyate sukham // 33 // arthaH jema moTA lADakAne cATato kUtaro (kAMI) meLavato nathI. (mAtra) tALavAnA rasane sUkave che to paNa cATato jevo te (temAM ) sukha mAne che // 33 // mahilANa kAyasevI, na lahai kiMcivi suhaM tahA puriso / so mannae varAo, sayakAyaparissamaM sukkhaM // 34 // [bha.pa. 143 ] mahilANa - strIsonI ma lahai - bheNavato nathI suhaM - suja puriso- puruSa mannae - mAne che saya - potAnA kAyasevI - DAyAne sevanAro kiMcivi - sis tahA - tebha sote varAo - jiyAro kAya - zarIranAM parissamaM - parizramane sukkhaM suja cha.: mahilAnAM kAyasevI na labhate kiJcidapi sukhaM tathA puruSaH / sa manyate varAkaH svakAyaparizramaM sukham // 34 //
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 35 102 artha te ja rIte strIonI kAyAne sevanAro puruSa kAMI sukha meLavato nathI chatAMya) te bicAro potAnI kAyAnA parizramane sukha mAne che. 34 suTThavi maggijjaMto, katthavi kayalIi natthi jaha saaro| iMdiyavisaesu tahA, nasthi suhaM suTTha vi gaviTuM // 35 // [ma.5.247,rA.(2)701] suvi - sArI rIte maNinaMto - zodhavA chatAM tyavi - koI paNa (pradezamAM) DuiM - keLanAM jhADamAM natyi - nathI nada - jema sAro - sAra Dhiya - indriyonAM visAsu - viSayamAM tahIM - tema natyi - nathI sudaM - sukha suvi - sArI rIte viduM- zodhavA chatAM chA.: suSThavapi mAryamANaH kutrApi kadalyAM nAsti yathA saarH| indriyaviSayeSu tathA nAsti sukhaM suSThvapi gaveSitam // 35 // artha: keLanAM jhADamAM sArI rIte zodhavA chatAM koI paNa (pradezamAM) jema sAra (upayogitA) nathI tema indriyonAM viSayamAM sArI rIte zodhavA chatAM sukha nathI . 35
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 IndriyaparAjayazatakam gA. 36/37 siMgArataraMgAe, vilAsavelAi juvvnnjlaae| ke ke jayammi purisA, nArInaIe na buDaMti // 36 // [bha.pa.129,pu.mA.445,ArA.(2)644] siMgAra - shRN||23pii. taraMgAe - taraMgovANI vilAsa - bhAvapI velAi - bhovANI juvvaNa - yauvanapI jalAe - pAzavANI ke ke - yA syA jayammi - 4 purisA - puruSo nArI - mevI strI pI naIe - nahI na buDaMti - matA nathI chA.: zRGgAra-taraGgAyAM vilAsavelAyAM yauvana-jalAyAM / ke ke jagati puruSA nArInadyAM na buDanti // 36 // artha zRMgAra rUpI taraMgovALI hAvabhAva rUpI mojA vALI yauvana rUpI pANIvALI evI strIrUpI nadImAM jagatanAM dhyA yA puruSo matAM nathI... ? / / 36 // [bha.pa.122] soasarI duriadarI, kavaDakuDI mahiliA kilesakarI / vairaviroyaNaaraNI, duhakhANI sukkhapaDivakkhA // 37 // _[bha.pa.123] soasarI - zo'nI nahIche duriadarI - panI che kavaDakuDI - 45TanI kuTIra cha mahiliA - strI kilesakarI - 52nArI cha vaira - vai235I bhanine
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 38 104 viroyaNa - utpanna 721 // bhATe araNI - sarazInAM sAThevI duhakhANI - du:sanI mache sukkha - sunI paDivakkhA - zatru cha chA.:zokasarid duritadarI kapaTakuTI mahilA kleshkrii| vairavirocanAraNirduHkhakhaniH sukhapratipakSA // 37 // artha zokanI nadI che pApanI guphA, kapaTanI kuTIra, kleza karanArI, vaira rUpI agnine utpanna karavA mATe araNInAM lAkaDA samAna evI strI duHkhanI khANa che ane sukhanI zatru ch|| 37 // amuNiamaNaparikammo, sammaM ko nAma nAsiuM tarai / vammahasarapasarohe, diTThicchohe mayacchINaM // 38 // [bha.pa.124,ArA.(2)633] amuNia - nathI eyo maNa - bhanane parikammo - 51ma rAmavAno upAya / sammaM - sabhya rIte ko - jyo (puruSa) nAma - mAmantrama cha nAsiuM - nAzI 4v| tarai - samartha thAya vammaha - manA sara - mAnA pasarohe - pravAI 35 diTThi - dRSTino cchohe - vi|2 thaye chate. mayacchINaM - strImono
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 IndriyaparAjayazatakam gA. 39 chA.: ajJAtamanaHparikarmA samyak ko nAma naMSTuM tarati / manmathazaraprasaraughe dRSTikSobhe mRgAkSINAm // 38 // artha: strIonI kAmarUpa bANanA pravAhasvarUpa dRSTino vikAra thaye chate nathI jANyo samya rIte cittane kAbUmAM rAkhavAno upAya jeNe evo kayo puruSa nAzI javA samartha thAya? I[ 38 || pariharasu tao tAsiM, dihri dihrivisassa va ahiss| jaM ramaNInayaNabANA, carittapANe viNAsaMti // 39 // [ma.5.26,RI.(2)4105.mA.448] pariharasu - tyajI de to - tethI tAsiM - te (strIo) nI virdi - dRSTine vikTivisarU va - dRSTiviSa hissa - sarpanI jema naM - kAraNa ke ramaNI - strInA nathI - nayanarUpa vALa - bANo varirUpa - cAritrarUpa prANano visaMti - nAza kare che chA.: parihara tatastAsAM dRSTiM dRSTiviSasyeva aheH / yat ramaNInayanabANAzcAritraprANaM vinAzayanti // 39 // artha tethI daSTiviSa sarSanI jema te strIo)nI dRSTine tyajI de kAraNake strInAM nayana rUpa bANo cAritrarUpa prANano nAza kare che // 39 che.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhandriyaparA4yazatam // 40/41 106 siddhaMtajalahipAraM - gao vi vijiiMdio vi sUro vi / daDhacitto vi chalijjai, juvaipisAIhiM khuDDAhiM // 40 // [pu.mA.441] siddhaMta - siddhAMta35 pAraM pArane - vijiiMdio vi - 4itendriya paae| sUro vi - parAr3abhI paae| Dhacitto vi dRDhathittavANo pAega chalijar3a - gAya che juvai - yuvati3pa pisAIhiM pizAyI vaDe khuDDAhiM - tuccha khevI evI chA.: siddhAntajaladhipAragato'pi vijitendriyo'pi zUro'pi / dRDhacitto'pi chalyate yuvatipizAcIbhiH kSudrAbhiH // 40 // arthaH tuccha evI yuvatirUpa pizAcIvaDe siddhAMtarUpasamudranAM pArane pAmelo paNa, jitendriya paNa, parAkramI paNa ane dRDhayitta vANo jevo pe| ( puruSa ) gAya che // 40 // - - mayaNanavaNIyavilao, jaha jAyai jalaNasaMnihANammi / taha ramaNisaMnihANe, viddavai maNo muNIpi // 41 // [pu.mA.442] mayaNa - bhIe bhane vilao - - nAza thAya che jAyai saMnihANammi - na mAM jalahi - samudranAM gao vi - pAmeso paae| navaNIya - bhASaegano jaha - bha jalaNa taha - tebha - agninI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 - ramaNi - strInI viddavai - drave che muNINapi munikhonuM pA chA.: madana - navanIta-vilayo yathA jAyate jvalanasannidhAne / tato ramaNIsannidhAne vidravati mano munInAmapi // 41 // arthaH jema agninI najIkamAM mINa ane mAkhaNano nAza thAya che tema strInI najIkamAM munionuM paNa mana drave che . IndriyaparAjayazatakam gA. 42 saMnihANe - na bhAM maNo - bhana nIaMgamAhiM supayoharAhiM uppitthamaMtharagaIhiM / mahilAhiM nimaggAhiva, girivaraguruAvi bhijjaMti // 42 // [pu.mA.443, ArA (2) 568] nIaMgamAhiM - strInAM pakSe hunone anusAranArI nahInAM pakSe nIcANamAM janArI maMtharagaIhiM bhanhagativANI nimaggAhi va- nahI vaDe bhebha guru Avi - mahApuruSo pAega supayo - hArAhiM - strInAM pakSe sArA stanane dharanArI nahInA pakSe sArA pANIne dharanArI uppittha - janne pakSe harzanIya (bhevAsAya ) - mahilAhiM - strI vaDe girivara - girivara bhijaMti - lehAya che
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 43 chA.: nIcagAminIbhiH supayodharAbhiH utprekssymnthrgtibhiH| mahilAbhirnimnagAbhiriva girivaragurukA api bhidyante // 42 // artha jema nIcANamAM janArI, sArA pANIne dharanArI, darzanIya mandagativALI evI nadIovaDe girivara bhedAya che. te ja rIte durjanone anusaranArI, sArA stanane dharanArI, darzanIya mandagativALI evI strIovaDe mahAna puruSo paNa bhedAya che. 42 .. visayajalaM mohakalaM, vilAsavivvIajalayarAinnaM / mayamayaraM uttinnA, tAruNNamahannavaM dhIrA // 43 // [ ma.pa.30,sArA[2]646] visa - viSayarUpa narta - pANI jemAM che mohanaM - moharUpa madhura avAja jemAM che vitAsa - hAvabhAva ane vizvAsa - ceSTA rUpI nayara - jalacara prANIothI je sAphaa - vyApta che maya - kAmarUpa mayare - magaramaccha jemAM che evA rikSA - pAra pAme che tAru - yauvanarUpa mahajharva - samudrane dhIre - dhIra puruSo (ja)
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ handriyaparA4yazataprabhUgA. 44 chA.: viSayajalaM mohakalaM vilAsavivvokajalacarAkIrNam / madamakaraM uttIrNAstAruNyamahArNavaM dhIrAH // 43 // arthaH viSayarUpa pANI vALA moharUpa madhura avAja vALA hAvabhAva ane ceSTArUpa jalacara prANIothI vyApta kAmarUpa magaramaccha vALA evA yauvanarUpa samudrane dhIra puruSo ja pAra pAne che // 43 // 109 jai vi paricattasaMgo, tavataNuaMgo tahAvi parivaDaI / mahilAsaMsaggIe, kosAbhavaNosiyamuNi vva // 44 // [bha.pa.128,pu.mA.449, ArA (2) 640 ] paricatta - tyabhayesAM jai vi - bheDe saMgo - saMgavANI taNuaMgo - za maMgavANI hoya parivaDaI - patana pAme che saMsaggIe - saMsargathI tava - tapane DAege tahAvi - to pe| mahilA - strInAM kosA - prezAnAM usiya - rahelA bhavaNa bhavanamAM muNi vva - (siMhagujhavAsI) muninI bha chA.: yadyapi parityaktasaGgastapastanukAGgastathApi paripatati / mahilAsaMsargeNa kozAbhavanoSitamuniriva // 44 // - arthaH joke tyajAyelA saMgavALo, tapane kAraNe kRza zarIravALo hoya to paNa strInAM saMsargathI kozAnAM
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 45/46 110 bhavanamAM rahelA (siMhaguphAvAsI) muninI jema patana paamech||44|| savvaggaMthavimukko, sIIbhUo pasaMtacitto a| jaM pAvai muttisuhaM, na cakvaTTI vi taM lahai // 45 // [bha.pa.13,ArA.(2)677] savvaggaMtha - sarvagranthimothI vimukko - bhujAye sIIbhUo - 42rI gayeto. pasaMtacitto - prazAMta yittavA a - mane jaM - 4 pAvai - pAmecha muttisuhaM - mutisumane na - nathI cakkavaTTI vi - yavatI 55 taM lahai - te (supa)ne pAbhI to chA.: sarvagranthavimuktaH zItIbhUtaH prazAntacittazca / yatprApnoti muktisukhaM na cakravartyapi tallabhate // 45 // artha sarvagranthiothI mukAyelA, TharI gayelA-zAMta thayelAM, prazAnta cittavALA evA (sAdhu) je muktisukhane pAme che te (sukha)ne cakravartI paNa pAmI zakato nathI khelammi paDiamappaM, jaha na tarai macchiA vimoeuN| taha visayakhelapaDiaM, na tarai appaMpi kAmaMdho // 46 // [ga.pa.69]
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 khelammi - zleSma (43)bhAM appaM- potAne na tarai - samartha janI zaktI nathI vimoeuM - choDAvavA bhATe visayakhela - viSaya35 zleSmamAM na tarar3a - samartha janI zaDato nathI - kAmaMdho amAndha bhAerAsa chA.: zleSmaNi patitamAtmAnaM yathA na tarati makSikA vimocayitum / tathA viSaya zleSmapatitaM na tarati AtmAnamapi kAmAndhaH // 46 // arthaH jema zleSma (kapha)mAM paDelI mAkhI potAne choDAvavA mATe samartha banI zakatI nathI tema viSayarUpa zleSmamAM paDelo kAmAnya mANasa potAne paNa choDAvavA samartha banI zato nathI. // 46 // jaM lahai - 4 bhejave che sukkhaM suja IndriyaparAjayazatakam gA. 47 paDiaM - paDelI jaha - bha macchiA - bhAjI jaM lahai vIyarAo, sukkhaM taM muNai su cci ya na anno / na hi gattAsUarao, jANai suraloiaM sukkhaM // 47 // [ pu. mA. 258 ] - taha - tebha paDiaM paDelo appaMpi - potAne pe| cciya - te ( vItarAga ) 4 vIyarAo - vItarAga taM muNai - te ( suja) ne bhaeo che na anno anya nahIM hi - 4 su na - nathI gattA - jAjothIyAmAM rahe sUarao - - lUMDa bhUMDa
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 48 - 112 jANai - tuM suraloiaM - hevona sukkhaM- sumane chA.: yallabhate vItarAgaH sukhaM tanmanyate sa eva na anyaH / na hi garttAzUkarako jAnIte suralaukikaM sukham // 47 // arthaH 4 supviit| meNave che te (supa)ne 10 (59) te (vItarAga) ja che. khAbocIyAmAM raheluM bhUMDa devalokanAM supane nathI. 4 tuN||47|| jaM ajjavi jIvANaM, visaesu duhAsavesu pddibNdho| taM najjai guruANa vi, alaMghaNijjo mahAmoho // 48 // [pu.mA.495] jaM ajavi - 2 5129thI jIvANaM - vone haju paNa visaesu - viSayomA dahAsavesa - 6 janA madhya 12 mata sevA paDibaMdho - pratibaMdha hoya che taM - te 24AthI najai - 49||y cha (3) gurUANa - mahApuruSone paae| alaMghaNijjo - du: moNagI 24 tevo cha mahAmoho - mahAmora chA.: yat adyApi jIvAnAM viSayeSu duHkhAzraveSu pratibandhaH / tajjJAyate gurUNAmapi alaGghanIyo mahAmohaH // 48 //
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 IndriyaparAjayazatakam gA. 49 artha: je kAraNathI haju paNa jIvone du:khanAM mukhya kAraNabhUta evA viSayomAM paNa pratibaMdha thAya che te kAraNathI jaNAya che (ka) mahApuruSone mahAmoha duHkhe oLaMgI zakAya tevo che. 48 // je kAmaMdhA jIvA, ramaMti visaesu te vigysNkaa| je puNa jiNavayaNarayA, te bhIrU tesu viramaMti // 49 // ne baMdha - je kAmAndha navA - jIvo ramaMti - rame che visasu - viSayomAM te - te visiMga - bhaya vagaranA(thaIne) pukha - vaLI niNavayaLa - jinavacanamAM racA - rakta che te mIra - te (pApa)bhIru (jIvo) teNu - tenA (viSayo)thI virati - aTake che chA.: ye kAmAndhA jIvA ramante viSayeSu te vigatazaGkAH / ye punaH jinavacanaratAste bhIravastebhyo viramanti // 49 // artha: je kAmAnya jIvo che te bhaya vagaranAM (thaIne) viSayomAM rame che. vaLI je jinavacanamAM rakta che te (pApa) bhIrU (jIvo) tevA viSayothI pAchA phare che || 49 //
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 50 51 114 asuimuttamalapavAharUvayaM, vaMtapittavasamajjaphophasaM / meyamaMsabahuhaDakaraMDayaM, cammamittapacchAiyajuvaiaMgayaM // 50 // [zrA. di. 313] asui - azui mala - bhajanAM rUvayaM - 35 vasamajja - tharajI-bhA meyamaMsa bheTa-mAMsa karaMDayaM - raMDiyA 35 mitta - bhAtrathI juvai - yuvatinuM chA.: azuci-mUtra - mala-pravAha - rUpakaMvAnta-pitta - vasA - majjApuSpasam / meda-mAMsa - bahu-haDDa-karaNDakaM carmamAtrapracchAditaM yuvatyaGgam // 50 // arthaH azuyi-bhUtra-maNanAM pravAha35, vamana- pitt-yrjiimajjA-phephasA jemAM che evuM meda-mAMsa ane ghaNA hADakAnAM karaMDiyA rUpa, cAmaDI mAtrathI DhaMkAyeluM evuM yuvatinuM aMga 19114011 - mutta - bhUtra pavAha pravAha vaMtapitta vamana, pitta phophasaM - isAM bahuhaDa - dhaegA hADAMnA camma cAmaDI pacchAiya DhaMDAyeSu kheSu aMgayaM - saMga che - - www. maMsaM imaM muttapurIsamIsaM, siMghANakhelAi anijjharaMtaM / eaM aNiccaM kimiANa vAsaM, pAsaM narANaM maibAhirANaM // 51 // maMsaM - sAkSAt mAMsanAM piMDa Thevu [zrA. di. 314] imaM khA ( yuvatinuM aMga) -
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 IndriyaparAjayazatakam gA. para muttapurI - mUtra-viSTAthI mIsaM - mizra siMdhAi - zleSma rahetA - kaphAdi (azuci)ne niraMta - jharatuM ga - evuM AyuvatinuM aMga) maNizaM - anitya vimitrA - kRmionuM vAsaM - raheThANa pAsa - baMdhanarUpa che naraTM - mANasone mAhirAI - buddhivagaranAM chA.:mAMsamidaM mUtra-purISamizraM zivANa-zleSmAdikanirjharantam / idam anityaM kRmINAM vAsaH pAzo narANAM matibAhyAnAm // 51 // artha A yuvatinuM aMgo sAkSAt mAMsanAM piMDa jevuM, mUtraviSTAthI mizra, zleSma kaNAdi (azuci)ne jharatuM, anitya ane kRmIonuM raheThANa che evuM A yuvatinuM aMga) buddhi vagaranAM mANasone baMdhana rUpa che . 51 . pAseNa paMjareNa ya, bajhaMti cauppayA ya pakkhIi / iya juvaipaMjareNa ya, baddhA purisA kilissaMti // 52 // [zrI. ki. rU5] pAseLa - pAza vaDe paMgare - pAMjarA vaDe benkaMti - baMdhAya che veDaMyA - catuSpada prANIo pavaravI - pakSIyo ya - e ja rIte guva - yuvatirUpI paMnareya - pAMjarA vaDe dviI- baMdhAyelA purisA - puruSo jinistRti - duHkhI thAya che
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 53 116 chA.: pAzena paJjareNa ca badhyante catuSpadAzca pakSiNazca / evaM yuvatipaJjareNa baddhAH puruSAH klizyanti // 52 // arthaH pAzavaDe catuSpada prANIo ane pAMjarAvaDe pakSio baMdhAya che. e ja rIte yutirUpI pAMjarAvaDe baMdhAyelA puruSo duHkhI thAya che / / 52 // aho ! moddo mahAmo, neLa addArisA vi haiM / jANatA vi aNiccattaM, viramaMti na khaNaM pi hu // 53 // [zrA. vi. 304] aho - AzcaryasUcaka che mahAmo - mahAmala che santAritA vi - amArA sarakhA paNa nALatA vi - jANatA evA paNa citta - anityatAne modo - moha e nena - kAraNa ke viramaMti na - (viSayothI) virAma pAmatAM nathI svapna vi - kSaNa paNa OM - nizcayamAM che chA.: aho moho mahAmallo yena asmAdRzaapi tu / jAnanto'pi anityatvaM viramanti na kSaNamapi tu // 53 // arthaH kharekhara moha e mahAmalla che kAraNake anityatAne jANatA evA paNa amArA jevA paNa nizce kSaNapaNa (viSayothI) virAma pAmatA nathI // 53 //
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 IndriyaparAjayazatakam gA. 24/papa - juvaIhiM saha kuNaMto, saMsaggiM kuNai sayaladukkhehiM / nahi musagANaM saMgo, hoi suho saha biDAlIhiM // 54 // juvaIhiM - yuvatimInI saha - sAthe kuNaMto - 42to (bhaae|s.) saMsaggiM - saMAMdhane kuNai - (saMgha) 43 cha sayala - sa8. dukkhehiM - humInI sAthe na - nathI hi - 04 . musagANaM - rone saMgo - saMbaMdha hoi - thato suho - supa42 biDAlIhiM - likhImonI chA.: yuvatibhiH saha kurvANaH saMsarga karoti sklduHkhaiH| na himUSakANAM saGgo bhavati sukhaH saha biDAlIbhiH // 54 // artha yuvationI sAthe saMbaMdhakarato (mANasa) sakala duHkhonI sAthe (saMbaMdha) 72 cha.(4 124thI) rone likhADImo sAtheno saMbaMdha (syAreya) su542 thato nthaa|| 54 // . tuhA supara saha - sAthe hariharacaurANaNacaMda-sUrakhaMdAiNovi je devA / nArINa kiMkarataM, kuNaMti dhiddhI visayatiNhA // 55 // hari - viSNu hara - bhAva caurANaNa - brahmA caMda-sUra - yandra-sUrya khaMdAiNovi - ti svAmI vagere je devA - 4 hevo
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 56 nArINa - strImanuM kuNaMti - 42 che visaya viSaya - kiMkarattaM - [$425ej dhiddhI dhikAra thAkho tiNhA - tRSNAne chA.: harihara-caturAnana-candra-sUryaskandAdayo'pi ye devAH / nArINAM kikaratvaM kurvanti dhik dhik viSayatRSNAm // 55 // arthaH viSNu-mahAheva-brahmA-yandra-sUrya-artisvAmI vigere je devo paNa strIonuM kiMkarapaNuM kare che. (tethI jarejara) viSayatRSNAne dhiDAra thAso // 55 // siyaM ca uNhaM ca sahaMti mUDhA, itthIsu sattA aviveavaMtA / ilAiputtu vva cayaMti jAI, jiaM ca nAsaMti a rAvaNuvva // 56 // [zrA. di. 316 ] 118 siyaM ca ThaMDI ane sahaMti - sahana Dare che itthIsu - strIbhomAM aviveavaMtA - aviveDI cayaMti - tyache jia ca - vitano a - ane rAvaNu vva - rAvAnI bhebha chA.: zItaM ca uSNaM ca sahanti mUDhAH strISu saktA avivekavantaH / ilatIputra iva tyajanti jAtiM jIvitaM ca nAzayanti rAvaNa iva // 56 // arthaH strIomAM Azakta thayelAM avivekI evA mUDha jIvo unhaM ca - garamI mUDha bhUDhA bhavo sattA - - Azakta thayelAM ilAiputtu vva - sAtI putranI bha jAI - bhatine nAsaMti - nAza re che
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 IndriyaparAjayazatakam gA. pa7 ThaMDI ane garamI sahana kare che, ilAtI putranI jema jAtine tyaje che ane rAvaNanI jema jIvitano nAza kare che. pa6 ! vuttUNa vi jIvANaM, sudukkarAyaMti paavcriyaaii| bhayavaM jAsA sAsA, paccAeso hu iNamo te // 57 // [va. 33] vahU vi - kahevA paNa navAii - jIvonAM sutrayaMti - duHzakya che pAvariyA - pApacaritro mayurva - bhagavan! nA sI - je te che sA sA - te te (ja) che pAso - javAba du - pUraNa arthamAM che gamo - e pramANe (ja) che te - tAro chA.: vaktumapi jIvAnAM suduSkarANi iti pApacaritAni / bhagavan yA sA sA sA pratyAdezastu evaMbhUtaste // 57 // artha: jIvonAM pApacaritro kahevA paNa duHzakya che (teNe puchyuM) bhagavan! je te che te te (ja) che? (bhagavAne kahyuM, tAro javAba e pramANe (ja) che(A gAthAno vistArathI artha jANakAra pAsethI samajI levo.) / pa7che.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 28/pa9 120 jalalavataralaM jIaM, athirA laccha tucchA ya kAmabhogA, nibaMdhaNaM dukkhalakkhANaM // 58 // [pu.mA.220] jalalava - pAgana liMda taralaM - yayaga cha jIaM - vita athirA - asthira cha / lacchI vi - sabhI 59 bhaMguro - nAzavaMta cha deho - he tucchA - tu27 cha ya - bhane kAmabhogA - malogo nibaMdhaNaM - 4129 / cha dukkha - du:sonu lakkhANaM - mo chA.:jalalavataralaMjIvitam asthirAlakSmIrapibhaGguro dehaH / tucchAzca kAmabhogA nibandhanaM duHkhalakSANAm // 58 // artha: jIvita e pANInAM biMdu jevuM caMcaLa che. lakSmI paNa asthira che. deha nAzavaMta che. kAmabhogo tuccha che ane dApo hu:pornu // 29 // cha / 58 // nAgo jahA paMkajalAvasanno, daTTuM thalaM nAbhisamei tIraM / evaM jIA kAmaguNesu giddhA, sudhammamagge narayA havaMti // 59 // [utta.417] nAgo - thI jahA - ma paMkajala - 16vama avasanno - isAyeto darcha - loneya thalaM - 581ne
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 nAbhisamer3a - 46 zaDato nathI tIraM DAMDA taraI evaM - khe rIte jIA - vo giddhA na rayA kAmaguNe - bhogAmAM sudhammamagge - zreSTha dharmamArgamAM IndriyaparAjayazatakam gA. 60 jaha - bha puMja - DhagalAmAM kimI - DIDo mannae - mAne che taha - tebha visayAsui - viSayapa khuzayimAM ratto - 2ta thayelo jIvo vi suhaM - suja - - havaMti - thatA chA.: nAgo yathA paGkajalAvasanno dRSTvA sthalaM nAbhisameti tIram / evaM jIvAH kAmaguNeSu gRddhAH sudharmamArge na ratA bhavanti // 59 // arthaH jema kAdavamAM phasAyelo hAthI kAMThAne joIne (paNa) kAMThA tarapha jaI zakato nathI e rIte kAmabhogomAM Azakta thayelAM jIvo zreSTha dharmamArgamAM rata thatAM nathI // 59 / / va pe| jIva paNa jaha viTThapuMjakhutto, kimI suhaM mannae sayAkAlaM / taha visayAsuiratto, jIvo vi muNai suhaM mUDho // 60 // viTTha viSThAnA khutto - bhUMpelo - Asakta thayelA 2ta nathI rata suhaM - suja sayAkAlaM - - sadAkALa muNai mAne che mUDho - bhUDha
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 61 chA.: yathA viSTApuJjamagnaH kRmiH sukhaM manyate sadAkAlam / tathA viSayAzucirakto jIvo'pi manyate sukhaM mUDhaH // 60 // arthaH jema viSThAnA DhagalAmAM khUMpelo kIDo sadAkALa sukha mAne che tema viSayarUpa azucimAM rata thayelo mUDha jIva paNa sukha mAne che // 60 // mayaraharo va jalehiM, taha vi hu duppUrao imo AyA / visayAmisammi giddho, bhave bhave vaccai na tittiM // 61 // [bha.bhA.402] mayaraharo va - samudra bha - te 4 rIte 122 jalehiM pAegI vaDe duppUrao - duSpUra che AyA AtmA Amisammi - bhogya vastubhAM bhave bhave - jholavamAM taha vi hu imo - A visaya - viSaya35 giddho - khAsata vaJcai - pAmato na tatti tRpti nathI chA.: makarAkara iva jalaistathaiva tu duSpUra: ayamAtmA / viSayAmiSe gRddho bhave bhave vrajati na tRptim // 61 // arthaH jema samudra pANIvaDe (pUravo) duHzakya che te ja rIte viSayarUpa bhogyavastumAM Azakta evo A AtmA tRpti pAbhato nathI / / 61 // - -
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 62/63 visayavisaTTA jIvA, ubbhaDarUvAiesa vivihesu / bhavasayasahassadulahaM, na muNaMti gayaMpi niajammaM // 62 // visaya viSayonI visaTTA - parataMtratAthI pIDAyesAM jIvA - vo rUvAiesu - 35 vageremAM bhava bhavomAM 123 - - dulahaM durlabha gayaMpi - - ubbhaDa - uchlaTa vivihesu - ghaegA prahAranAM sayasahassa - sAjo na gaNaMti - gaetAM nathI maraNaM - bharagane paae| na muNaMti bhaetA nathI niajammaM - potAnA 4nmane jatA evA paNa chA.: viSayavArtA jIvA udbhaTarUpAdiSu vividheSu / bhavazatasahastradurlabhaM na jAnanti gatamapi nijajanma // 62 // artha: viSayonI parataMtratAthI pIDAyelAM jIvo ghaNA prakAranA ubhaTa rUpa vigeremAM Azakta thayA thakA lAkho bhavomAM durlabha (hAthamAMthI)jatA evA paNa potAnA 4nmane bhaetAM nathI // 62 // ciTThati visayavivasA, muttuM lajjaMpi ke vi gayasaMkA | na gaNaMti ke vi maraNaM, visayaMkusasalliyA jIvA // 63 // ciTThati - rahe che visayavivasA - viSayobhAM vivaza muttuM - bhUDIne ke vi- DeTasais (lavo) - lajaMpi- sAne pe| gayasaMkA - zaMDA vagaranAM ke vi - sais visayaMkusa - viSayapa aMDuzathI
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 64 salliyA - vIMdhAyesAM jIvA - bhavo jIvo chA.: tiSThanti viSayavivazA muktvA lajjAmapi ke pi gatazaGkAH / na gaNayanti ke'pi maraNaM viSayAGkuzazalyitA jIvAH // 63 // arthaH keTalAMka zaMkA vagaranAM (jIvo) lajjAne mUkIne paNa viSayomAM vivaza thayelAM rahe che (ane) keTalAMka viSayarUpa aMkuzathI vIMdhAyelA maraNane paNa gaNatAM nathI| 63 // visayaviseNaM jIvA, jiNadhammaM hAriUNa hA narayaM / vaccaMti jahA cittayanivArio baMbhadattanivo // 64 // visaya - viSayonI viseNaM - adhInatAne rAge jIvA bhavo jiNadhamma nidharmane che - hAriUNa - hArIne narayaM - nara bhAM jahA - bha nivArio - khaTAvAyesAM - hA - jeha sUya sUcaka vaJcaMti - bhaya che cittaya citramuni vaDe baMbhadatta zratta - 124 nivo - rA chA.: viSayavazena jIvA jinadharmaM hArayitvA hA narakam / vrajanti yathA citranivArito brahmadattanRpaH // 64 // arthaH viSayonI adhInatAne kAraNe jIvo jinadharmane hArIne citramunivaDe aTakAvAyelAM brahmadatta rAjAnI jema nara mAM bhaya che // 64 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 IndriyaparAjayazatakam gA. 6566 dhiddhI tANa narANaM, je jiNavayaNAmayaMpi muttaNaM / caugaiviDaMbaNakara, piyaMti visayAsavaM ghoraM // 65 // dhiddhI - ghisAra thAmo tANa - te narANaM - bhAesone je - 4 jiNavayaNa - nivayana35 amayaMpi - amRtane pr| muttUNaM - mahIne caugai - yAragatimA viDaMbaNakaraM - du:mone 72nAra piyaMti - pIche visayAsavaM - viSaya35 mahirAne ghoraM - (bhayaMDa2 chA.H dhidhiktAnnarAnye jinavacanAmRtam api muktvA / caturgativiDambanAkaraM pibanti viSayAsavaM ghoram // 65 // artha te mANasone dhikkAra thAo !!! je jinavacana rUpa amRtane choDIne cAragatimAM du:khIne karanAra bhayaMkara viSayarUpa madirAne pIe che / 65. maraNe vi dINavayaNaM, mANadharA je narA na jaMpaMti / tevi hu kuNaMti lalliM, bAlANaM nehagahagahilA // 66 // [zI.U.18] maraNe vi - bh29||nte / dINavayaNaM - hAnavayanone mANadharA - amimAnI je narA - he bhAso na jaMpaMti - mosatA nathI tevi hu - tamo paae| kuNaMti - pADe cha lalliM - dANa bAlANaM - strImonI sA nehagaha - sne 35 grasthI
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 67 126 gahilA - 31 janetA chA.: maraNe'pi dinavacanaM mAnadharA ye narA na jalpanti / te'pi tu kurvanti lalliM bAlAnAM snehagrahagrahilAH // 66 // artha: je abhimAnI mANaso maraNAnta paNa dInavacanone bolatAM nathI teo paNa sneharUpa grahathI gAMDA banelA strIonI AgaLa lALa pADe che / 66 . sakkovi neva khaMDai, mAhappamaDupphuraM jae jesiM / te vi narA nArIhiM, karAviA niayadAsattaM // 67 // [zI.U.17] sakovi - chandra 5 / neva - nathI. khaMDai - 1342rI zatA mAhappa - mAhAtmyana maDupphuraM - gavana jae - 4AtamA jesiM - hemona te vi - tevA 59 // narA - bhAso nArIhiM - strImo vaDe karAviA - 42vAyA cha niaya - potAnA dAsattaM - hAsa chA.:zakro'pi naivakhaNDayati mAhAtmyADambaraM jagati yessaam| te'pi narA nArIbhiH kAritA nijadAsatvam // 67 /
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 . IndriyaparAjayazatakam gA. 68 arthaH jagatamAM jeonA mAhAbhyanAM garvanuM khaMDana indra paNa karI zakatAM nathI tevA paNa mANaso strIovaDe potAnA dAsa karAvAyA che || 67 II jaunaMdaNo mahappA, jiNabhAyA vayadharo caramadeho / rahanemI rAimaIrAyamaI kAsI hI visayA // 68 // [ii..32] MiLo - yaduvaMzanA naMdana maM - mahAtmA nimAyA - jinezvaranA bhAI vayadharo - vratadhAraka varadeho - carama zarIrI evA raddamI - rathanemIe rAmana - rAjImatI pratye rAyamaDuM - rAgamatine vAsI - karI hI - durladhya che visA - viSayo chA.: yadunandano mahAtmA jinabhrAtA vratadharazcaramadehaH / rathanemI rAjImatIrAgamatiM cakAra hI viSayAH // 68 // artha: yaduvaMzanA naMdana, mahAtmA, jinezvaranAM bhAIvratadhAraka, caramazarIrIevA rathanemIe rAjImatI pratye rAgamatine karI. viSayo durladhya che ! I 68 //
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 69/70 128 mayaNapavaNeNa jai tArisAvi suraselaniccalA cliyaa| tA pakkapattasattANa, iyarasattANa kA vattA? // 69 // [zI.U.33] mayaNa - ma35 pavaNeNa - pavana va jai-ho tArisAvi - tevA prA2na / surasela - bheruparvata ThevA nicalA - dhIra caliyA - yasita rAya tA - to pakkapatta - paThesa pAna sattANa - s2|| iyara - zrI sattANa - ponI (to) kA vattA - zuMvAta 42vI? chA.: madanapavanena yadi tAdRzAapisurazailanizcalAzcalitAH / tadA panapatrasadRzAnAm itarasattvAnAM kA vArtA ? // 69 // artha kAmarUpa pavanapavaDe jo meruparvata jevA dhIra tevA prakAranAM paNa calita karAyA to pAkelAM pAna sarakhA nabaLA sattvavANA 400 vona (to) zuMvAta 42vii...?||68|| jippaMti suheNaM ciya, harikarisappAiNo mhaakuuraa| ikkucciya dujjeo, kAmo kayasivasuhavirAmo // 70 // [zI.U.34] jippaMti - hitAya cha (59) suheNaM ciya - sumapUrva 4 hari - siMha kari - hAthI sappAiNo - sapa vagere mahAkUrA - mahADU2
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 IndriyaparAjayazatakam gA. 71 ikkuciya - 4 dujeo - hurchaya cha kAmo - ma kaya - 42che sivasuha - zivasumA virAmo - 4251yata e mevo chA.: jIyante sukhenaiva harikarisarpAdayo mahAkrUrAH / eka eva durjayaHkAmaH kRtazivasukhavirAmaH // 70 // artha: mahAkrUra siMha-hAthI-sarpa vigere sukhapUrvaka ja jitI zakAya che (paNa) karI che zivasukhamAM aTakAyata jeNe evo me ma 464ya cha / 70 // visamA visayapivAsA, aNAibhavabhAvaNAi jIvANaM / aidujjeANi ya iMdiAI taha caMcalaM cittaM // 71 // [zI.U.73] visamA - viSama che visayapivAsA - viSayonI tRss|| aNAibhava - anAhimavanai bhAvaNAi - abhyAsane eye jIvANaM - vonI aidujeANi - atyaMta hursama cha iMdiAI - indriyo taha - tathA caMcalaM - yNy|| je cittaM - vitta chA.: viSamA viSayapipAsA anAdibhava-bhAvanayA jIvAnAm / atidurjeyAni indriyANi tathA caJcalaM cittam // 71 // artha: jIvonI anAdibhavanA abhyAsane kAraNe viSayonI
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 72/73 tRSNA viSama che. indriyo atyaMta durjaya che. tathA citta yaMgaNa che // 71 // kalamala - arai- abhukkhA, vAhIdAhAi vivihadukkhAI / maraNaM pihu virahAisu, saMpajjai kAmataviANaM // 72 // kalamala - yittano jhola arai - kharati vAhI - roga abhukkhA jorAnI ayi dAhAi - dhAra vagere maraNaM pihu - bh2e| pe| saMpajjai - thAya che taviANaM - saMtapta thayelA (lavone) 130 - vivihadukkhAI vividha hu jo virahAisu - viraha vageremAM kAma - matha chA.: kalamala - arati - abubhukSA vyAdhi- dAhAdi vividhaduHkhAni / maraNamapi tu virahAdiSu saMpadyante kAmataptAnAm // 72 // artha: yittano kSobha, arati, jorAnI kha3yi, vyAdhi, dAha vigere ghaNA prakAranA duHkho (ja nahI paraMtu) kAmathI tapta thayelAM (jIvone) (iSTa vyaktinAM) viraha vigeremAM bhre| pe| prApta thAya 4 che / / 72 / / paMcidiyavisayapasaMgaresi, maNavayaNakAya navi saMvaresi / taM vAhisi kattia galapaesi, jaM aTThakamma navi nijjaresi // 73 //
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 IndriyaparAjayazatakam gA. 74 paMciMdiya - pAya chandriyonAM visaya- viSayano pasaMgaresi - tuM sN| 2 cha maNavayaNakAya - mana-vayana-yAno navi saMvaresi - tuM saMva2 5 / 72to nathI taM - tethI vAhisi - yasAvavAna 51ma 73 cha kattia - charI galapaesi - gA 52 jaM - ThethI aTThakamma - ma18 bhanI navi nijaresi - ni:21 2to nathI chA.: paJcendriya-viSayaprasaGgaM karoSi mano-vacana-kAyAn naiva saMvRNoSi / tat vAhayasi kartarI gAlapradeze yad aSTakarmANi nApi nirjarayasi // 73 // arthaH pAMya 5ndriyanAMviSayanotuM saMparecha, mn-vynkAyAno saMvara karato nathI, ane ATha karmanI nirjarA karato nathI tathA tuMgA 527rIyatAvAnuMbha 42che|| 73 // kiM tumaMdho si kiMvA si dhattUrio, ahava kiM sannivAeNa aauurio| amayasamadhamma jaM visa va avamannase, visayavisavisama amiyaM va bahumannase // 74 //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 75 13ra kiM - | kiM tuM - zuM tuM aMdho si- mAMdhaNo cha kiM vA - athavA | asi - mAdho cha dhattUrio - dhaturo ahava - athavA sannivAeNa- sanepAtathI AUrio - vyAsa thayo che amayasama - amRtasamAna dhamma - dharmanI jaM - 24thI visa va - viSanI bhI avamannase - avayana re che visaya - viSaya35 visavisama - (bhayaM42 viSane amiyaM va - amRtanI Thebha bahumannase - bhAna re cha chiA.: kiM tvamandho'si kiMvAsi dhattUritaH athavA kiM sannipAtena aaturitH|| amRtasamaM dharmaM yat viSamiva avamanya se viSaya viSaviSamamRtam iva bahumanya se // 74 // arthaH zuM tuM mAMgo cha....?athavA zuM teM dhaturo pAyo cha....? athavA zutusanepAtathA vyAsa cha...? ||29||thii tuM amRtasamAna dharmanI viSanI jema avagaNanA kare che ane bhayaMkara viSayarUpaviSanuM amRtanI jema bahumAna kare che. 74// tujja taha nANavinnANaguNaDaMbaro, jalaNajAlAsu nivaDaMtu jiya nibbharo / payaivAmesu kAmesu jaM rajjase, jehi puNapuNa vi narayAnale paccase // 75 //
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 IndriyaparAjayazatakam gA. 7pa tu - tAro tada - tapa nAga - jJAna vijJAna - vijJAna (ane) guNavaMro - guNano ADaMbara nanaba - agninI nAtAsu - jvALAmAM nivaraMtu - paDo niya - he jIva ! nimaro - atizaya evo pa - prakRtithI vAsu - vAMkA evA vAsu - viSayomAM i - kAraNa ke rase - rAga kare che di - jenA (rAga)vaDe pupukha vi - pharI pharI naraya - narakanI na? - agnimAM parase - pakAvAya che chA.: tava tapojJAnavijJAnaguNADambaro, jvalanajvAlAsu nipatatu jIva ! nirbhrH| prakRtivAmeSu kAmeSu yat rajyase / caH punaH punarapi naraznonaste padyare I GK , artha: he jIva ! tAro atizaya evo tapa-jJAna-vijJAna ane guNono ADaMbara agninI jvALAmAM atizaya evo paDo kAraNake te jJAna-vijJAna vigere hote chate paNa) prakRtithI vAMkA evA viSayomAM (tuM) rAga kare che, je (rAga) vaDe tuM pharI pharI narakanI agnimAM pakAvAya che // 75
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 76 134 dahai gosIsasirikhaMDa chArakkae, chagalagahaNaTThamerAvaNaM vikke| kappataru toDi eraMDa so vAvae, juji visaehi maNuattaNaM hArae // 76 // dahai - pANe cha gosIsa - gozI yaMhana (ane) sirikhaMDa - zrIne chArakkae - (masbhane bhATe chagala - ro gahaNaTTha - bhejA bhATe erAvaNaM - merA hAthIne vikkae - veye cha kappataru - 685vRkSa toDi - 631ne eraMDa - mero so - te vAvae - vAkvAnuM 511 re che ju - 4 ji - 4 (bhaesa) visaehi - viSayo vaDe maNuattaNaM - mnussy59||ne hArae - SN 14 cha chA.: dahati gozIrSazrIkhaNDaM kSArakRte, chagala-grahaNArthamairAvaNaM vikrINIte / kalpatarUM, troTayitvA eraNDaM sa vapati, yo yo viSayai manujatvaM hArayati // 76 // artha je je (mANasa) viSayovaDe manuSyapaNAne hArI jAya che te bhasmane mATe gozISacandana ane zrIkhaMDane bALe che. bakaro meLavavA mATe airAvaNa hAthIne vece che ane 75vRkSane lene mero vAcavAna 51ma. cha / / 76 //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15. IndriyaparAjayazatakam gA. 77/78 adhuvaM jIviaM naccA, siddhimaggaM viaanniaa| viNiaTTijja bhogesu, AuM parimiamappaNo // 77 // [da.vai.368] adhuvaM - masthira sevA jIviaM - vitane naccA - sIne siddhimaggaM - bhokSabhAgane viANiA - jIne viNiaTTija - (tu) 425 bhogesu - bhogothI. AuM - AyuSyane (sIne) parimia - parimita appaNo - potAna chA.: adhruvaM jIvitaM jJAtvA siddhimArga vijJAya / vinivartasva bhogebhya AyuH parimitam AtmanaH // 77 // artha: asthira evA jIvitane jANIne, mokSamArgane jANIne, potAnA parimita AyuSyane (jANIne) bhogothI (tu) 123 / / 77 // sivamaggasaMThiANa vi,jaha dujjeA jiANa paNa visyaa| taha anaM kiMpijae, dujjeaMnatthi sayale vi // 78 // sivamagga - bhokSamAma saMThiANa vi - sthira thayelA 5 jaha - Dai jiANa - vone dujeA - huthya cha puNa visayA - vizeSe 'zane viSayo taha - te aMnna - bITuM kiMpi - sis jae - 4
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 79 ____16 dujeaM - huI natthi - nathI sayale vi - mAya chA.: zivamArgasaMsthitAnAmapi yathA durjeyA jIvAnAM punaH vissyaaH| tathA anyatkimapi jagati durjeyaM nAsti sakale'pi // 78 // artha? mokSamArgamAM sthira thayelAM paNa jIvone vizeSa karIne viSayo jevA durjaya che tevuM bIjuM kAMI AkhAya jagatamAM hu4ya nthaa|| 78 // saviDam kubbhaDarUvA, diTThA mohei jA maNaM itthii| AyahiyaM ciMtA, dUrayareNaM pariharaMti // 79 // [uva.163] saviDaMka - 25snaanu|29| unbhaDarUvA - 76maTa35vANI diTThA - pAyelI (54) mohei - hare che jA maNaM - 8 bhanane itthI - mevI strI AyahiyaM - mAtmahitana ciMtaMtA - yiMtI dUrayareNaM - (tavI strIne) rathI pariharaMti - tyaThe cha chA.: saviTaGkodbhaTarUpA dRSTA mohayati yA manaH strii| AtmahitaM cintayanto dUratareNa pariharanti // 79 // artha (viziSTa adhyavasAyamAM) alanAbhUta udubhaTa rUpapaannii vAyesI (55) strI bhanane cha (tavI strIna) sAmaritana yiMtI 2thI. tya? che / / 78 / /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 IndriyaparAjayazatakam gA. 80,81 saccaM suaMpi sIlaM, vinANaM taha tavaM pi veraggaM / vaccai khaNeNa savvaM, visayaviseNaM jaINaM pi // 80 // saccaM - satya suaM pi - zruta 5 // sIlaM - zIra vinnANaM - yAnI duzaNatA taha - tathA tavaM pi - ta5 pAmecha veraggaM - vaizya vaccai - nAza pAmecha khaNeNa - kSamA savvaM - sarve visaya - viSayone viseNaM - adhIna banavAthI jaINaM pi - yatimAna 59 / chA.: satyaM zrutamapi zIlaM vijJAnaM tathA tapo'pi vairaagym| vrajati kSaNena sarvaM viSayavazena yatInAmapi // 80 // artha: yationuM paNa satya-zruta tathA zIla, kriyAnI kuzaLatA, tapa ane vairAgya sarve viSayone adhIna banavAthI kSama nAza paamech| 80 // re jIva ! maivigappiyanimesasuhalAlaso kahaM mUDha ! / sAsayasuhamasamatamaM, hArisi sasisoaraM ca jasaM // 81 // re jIva - he ! mai - bhatithI vigappiya - spelA nimesa - 52 // 24i suha - suSamA lAlaso - solupa (thane) kahaM - zubha mUDha - bhU ! sAsaya - zAzvata suhaM - supane
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 82 138 samataH - jenI samAna koI nathI hAririsa - hArI jAya che sasi - candra jevA solara - ujvalA 2 - ane nasaM - yazane cho. jenIva!ttivivasthitanimeSakuunAna: mUDha! zAzvatasukhamasamatamaM hArayasi zazisodaraM ca yazaH // 81 // artha: he mUrkha jIva ! matithI kalpelA palakArA jeTalAM sukhamAM lolupa thaIne) jenI samAna koI nathI evA zAzvata sukhane ane candra jevA ujavala yazane (tuM) zuM kAma hArI jAya che...? 81 / pajjalio visayaggI, carittasAraM Dahijja kasiNaM pi| sammattaM pi virAhia, aNaMtasaMsAriaMkujjA // 82 // paMtiyo - prajvalita thayelo visayamI - viSayarUpa agni varittasAra - cAritrarUpa sArane hina - bALI nAkhe che (eTaluM ja nahIM) siM pi - saghaLAya sanmatta pi - samyatvanI virAdi - virAdhanA karAvIne 3ita - anaMta saMsAria - saMsArane jJA- kare che
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 IndriyaparAjayazatakam gA. 83 chA.: prajvalito viSayAgnizcaritrasAraM dahet kRtsnamapi / samyaktvamapi virAdhya anantasaMsAritAM kuryAd // 82 // artha: prajvalita thayelo viSayarUpa agnisaghaLAya cAritrarUpa sArane bALI nAMkhe che (eTaluM ja nahIM) samyaktanI virAdhanA karAvIne anaMta saMsArane kare che. 82. bhIsaNabhavakaMtAre, visamA jIvANa visytinnhaao| jIe naDiyA caudasapuvvIvi rulaMti hu nigoe // 83 // bhIsaNa - (bhayaMz2 bhavakaMtAre - (bhava 35 TavImA visamA - viSama cha jIvANa - vonI visaya - viSaya tihAo - tRss|| jIe - 4 (tRSau) va naDiyA - nayAvAyelA caudasa-puvvIvi - yauha pUrvadharo 59 // rulaMti - yache hu - nizce nigoe - nigohamA chA.: bhISaNabhavakAntAre viSamA jIvAnAM vissytRssnnaa| yayA naTitA caturdazapUrviNo'pirulantitu nigode // 83 // artha: bhayaMkara bhavarUpa aTavImAM jIvonI viSayatRSNA viSama che jenA (tRSNA) vaDe nacAvAyelA caudapUrvadharo paNa nIce nigohama ych|| 8 //
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 84085 hA visamA hA visamA, visayA jIvANa jehiM paDibaddhA / hiMDaMti bhavasamudde, aNaMtadukkhAI pAvaMtA // 84 // hA - hamA visamA - viSama che visayA - viSayo jIvANa - vonA mAM jehiM - hiMDaMti - labhe che paDibaddhA - Azasta (bhavo) bhavasamudde - bhava samudramAM anaMtadukkhAI - anaMta huH jone pAvaMtA pAmatAM chA.: hA viSamA hA viSamA viSayA jIvAnAM yeSu pratibaddhAH / hiNDante bhavasamudre anantaduHkhAni prApnuvantaH // 84 // arthaH kavonA viSaya (supo) viSama che, 4 (viSayo) bhAM Azakta (jIvo) anaMta duHkhone pAmatAM bhavasamudramAM labhe che // 84 // mA mAiMdajAlacavalA, visayA jIvANa vijjuteasamA / khaNadiTThA khaNanaTThA, tA tesiM ko hu paDibaMdho // 85 // mAyA vaDe racAyelI iMdajAla - indrabhana ThevA capaLa visayA - viSayo vijju - vINInAM khaNa - kSaegabhAM --- cavalA jIvANa - vonAM te asamA - yamadvArA ThevA - diTThA - bhevAyesAM tA - tethI ko - devo 140 - khaNanaTThA kSaegamAM nAza pAmatAM tesiM - temAM hu - vaNI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 paDibaMdho - rAga chA.: mAyendrajAlacapalA viSayA jIvAnAM vidyuttejaH samAH / kSaNadRSTAH kSaNanaSTAstatasteSu ko tu pratibandhaH // 85 // arthaH jIvonAM viSayo mAyAvaDe racAyelI indrajALa jevA capaLa vIjaLInAM camakArA jevA, kSaNamAM jovAyelAM ane kSaNe nAza pAmatA dekhAya che tethI temAM rAga vaNI devo... ? / / 85 / / sattU visaM pisAo, veAlo huavaho vi pajjalio / taM na kuNai jaM kuviA, kuNaMti rAgAiNo dehe // 86 // [pu.mA. 324, ArA. (1)701] pisAo - pizAya sattU visaM - zatru, viSa veAlo - vetANa IndriyaparAjayazatakam gA. 86 - pajjalio prabhvasita thayelo taM - te na kuNai - nathI urato kuviA - ugra thayelA huavaho vi - apae Ji - gf (lasizi) i kuNaMti - re che kare rAgAiNo - rAgAdhi dehe - dehamAM chA.: zatrurviSaM pizAco vetAlo hutavaho 'pi prajvalitaH / tanna kurvanti yatkupitA kurvanti rAgAdayo dehe // 86 // artha: zatru-viSa, pizAya-vetAna bhane prabhvasita thayelo agni paNa dehane viSe te (vikAra)nathI karato je (vijhara) ne ugra thayelA rAgAhi re che. // 86 //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 8788 142 jo rAgAINa vase, vasammi so sayaladukkhalakkhANaM / jassa vase rAgAI, tassa vase sayalasukkhAiM // 87 // [pu.mA.326,ArA.(1)702] jo - he rAgAINa - raa||hn vase - 1zamA cha vasammi - vazamA cha so - te. sayala - 19 // dukkhalakkhANaM - dAmo:monAMjassa - chain| vase - vazama rAgAI - 22 // cha tassa - tenA vase - vazamA sayala - sasa sukkhAiM - supIche chA.: yo rAgAdInAM vaze vaze sa sakaladuHkhalakSANAm / yasya vaze rAgAdayastasya vaze sakalasukhAni // 87 // artha: je rAgAdinAM vazamAM che te ghaNA lAkho duHkhonAM vazamAM che. jenA vazamAM rAgAdi che, tenA vazamAM sasasumo ch| 87 // kevaladuhanimmavie, paDio saMsArasAyare jiivo| jaM aNuhavai kilesaM, taM AsavaheuaMsavvaM // 88 // [bha.bhA.431] kevaladuha - ijata hu:143 nimmavie - nibhaae| [ye| paDio - 5Deso saMsArasAyare - saMsAra sAgaramA jIvo - vo jaM - 4
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 . IndriyaparAjayazatakam gA. 88 89 aNuhavai - anubhava cha / kilesaM - sezane taM - te Asava - mAzravAne heuaM - 29o thayesuMcha sav - sarve chA.: kevaladuHkhanirmite patitaH saMsArasAgare jIvaH / yam anubhavati klezaM tad AzravahetukaM sarvam // 88 // artha phakta duHkha vaDe nirmANa karAyelAM saMsAra- sAgaramAM paDelo jIva je duHkhane anubhave che te badhuM Avyavone kAraNe thayeTu ch|| 88 // hI saMsAre vihiNA, mahilArUveNa maMDiaMjAlaM / bajjhaMti jattha mUDhA, maNuA tiriyA surA asurA // 89 // hI - 6 arthamA cha saMsAre- saMsAramA vihiNA - vidhAtAvaDe mahilA - strI rUveNa - 3 maMDiaM - syAcha jAlaM - 8 bajhaMti - isAya cha jattha - 4i mUDhA - bhUTa maNuA - manuSyo tiriyA - tirthayo surA - suraheko asurA - asuraheko chA. hI ! saMsAre vidhinA mahilArUpeNa maNDitaM jAlam / badhyante yatra mUDhA manujAstiryaJcaH surAasurAH // 89 //
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 90 91 14 artha: vidhAtAvaDe saMsAramAM strIrUpe jALa rAcaI che jemAM mUDha bhanuSyo, tirthayo, surasuvo, asuravo baMdhAya / / 88 / visamA visayabhuyaMgA, jehiMDasiyA jiA bhvvnnmmi| kIsaMti duhaggIhiM, culasII joNilakkhesu // 90 // visamA - viSama cha visaya- viSaya35 bhuyaMgA - so jehiM - 4 (sapA) vaDe DasiyA - sAye jiA - vo bhavavaNammi - (bhavanamA kIsaMti - se pAmecha duhaggIhiM - du:35 mi. va culasII - yorAzI joNi - yonimA lakkhesu - AM chA.: viSamA viSayabhujaGgA yairdaSTA jIvA bhavavane / klizyanti duHkhAgnibhizcaturazItiyonilakSeSu // 90 // artha viSayarUpa sarpo viSama che je (sarpo) vaDe sAyelA jIvo bhavavanamAM, corAzI lAkha yonimAM duHkharUpa bhaniva praveza paamech| 80 // saMsAracAragimhe, visayakuvAeNa lukkiyA jiivaa| hiyamahiaM amuNaMtA, NuhavaMti aNaMtadukkhAiM // 91 // saMsAracAra - saMsA235 |2|gRh gimhe- grISma tuma visayakuvAeNa - viSaya35 52 / 5 pavana vaDe lukiyA - sUkhAgI gaye jIvA- vo
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 IndriyaparAjayazatakam gA. 91/92 amuNaMtA - nahIM bhaetAM anaMta anaMta hiyamahiaM - hitAhitane NuhavaMti - anubhave che dukkhAI - hu: jone chA.: saMsAracAragrISme viSayakuvAtailUMkitA jIvAH / hitamahitam ajAnanto'nubhavanti anantaduHkhAni // 91 // arthaH saMsArarUpa kArAgRha rUpa grISmaRtumAM viSayarUpa kharAba pavanavaDe la lAgI gayelA jIvo hitAhitane nahIM bhAtA anaMtadduH jo anubhave che // 81 // duTThA - huSTa kusikkhiA - zikSita bhIsaNa - bhayaMkara pADaMti - pADe che - hA hA duraMtaduTThA, visayaturaMgA kusikkhiA loe / bhIsaNabhavADavIe, pADaMti jiANa muddhANaM // 92 // hA hA - ativiSAha sUya che duraMta chu : aMta sAvI zAya tevA visayaturaMgA viSaya 35 ghoDA loe - somAM - bhavADavI vATavImAM jiANa - bhavone - muddhANaM - bhugdha chA.: hA hA duranta-duSTA viSayaturaGgA kuzikSitA loke / bhISaNabhavATavyAM pAtayanti jIvAn mugdhAn // 92 // arthaH lokamAM duHkhe aMta lAvI zakAya tevA duSTa, kuzikSita evA viSayarUpa ghoDA mugdha jIvone bhayaMka bhavATavImAM pADe che // 82 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 93/94 146 visayapivAsAtattA, rattA nArIsu pNkilsrmmi| dahiyA dINA khINA, rulaMti jIvA bhavavaNammi // 93 // visayapivAsA - viSayonI tRSthI tattA - vyA janelA rattA - m||sht thayelA nArIsu - strImoma paMkila- havayukta sarammi - sarovara (ThevI) duhiyA - du:jI. thayelA dINA - hIna thayesA khINA - kssiie| thayelA rulaMti - mabhecha jIvA - vo bhavavaNammi - bhavanamA chA.: viSayapipAsA-taptA raktA nArISu paGkilasarasi / duHkhitA dInAHkSINA rulanti jIvA bhavavane // 93 // arthaH viSayonI tRSNAthI vyAkuLa banelA, kAdavayukta sarovaranA (4)nArImomA / thamevA, du:pI, hIna, kssii| mevA vo bhavanamA ma che / / 83 / / guNakAriAI dhaNiyaM, dhiirajjuniyaMtiAI tuha jIva ! / niyayAiM iMdiyAI, valliniattA turaMgu vva // 94 // [bha.bhA.447] guNakAriAI - [rI thaze dhaNiyaM - ghI dhii - ghI2435 raju - sAma va niyaMtiAI - niyaMtrita resI tuha - tane jIva - he ! niyayAI - potAnI
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 IndriyaparAjayazatakam gA. 95 iMdiyAiM - indriyo valli - bama par3e niattA - niyaMtrita turaMgu bva - ghoDAnI Thebha chA.: guNakArINi (atizaye) dhRtirajjuniyantritAni tava jiiv!| nijakAni indriyANi valliniyantritAsturaGgA iva // 94 // artha: he jIva ! lagAma vaDe niyaMtrita ghoDAnI jema dhIrajarUpa lagAvaDe niyaMtrita karelI potAnI indriyo tane ghI guerI thaze // 84 // mAyA maNavayaNakAyajogA, saniattA te vi gaNakarA haMti / aniattA puNa bhaMjaMti, mattakariNu vva sIlavaNaM // 95 // [ma.pa.623] maNavayaNakAya- mana-vayana-yAnA jogA - yogA guNakarA - nArI suniattA - sArI rIte nivRtta thye| te vi - te (yogo) 59 aniattA - anivRtta (yogo) huti - thAya cha bhaMjaMti - mAMgI nacha puNa - vaNI matta - bhatta thayelA kariNuvva - hAthInI Thebha sIlavaNaM - zI835 vanane chA.: mano-vacana-kAyayogAHsunivRttAstepi guNakarA bhvnti| anivRttAH punaH bhaJjanti mattakariNa iva shiilvnm||95|| arthaH sArI rIte (manamathI) nivRtta thayeto (4)
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 96 148 mana-vacana-kAyAno vyApAra che te vyApAra) paNa guNakArI thAya che. vaLI (abrahmathI) anivRtta vyApAra, matta thayelA hAthInI jema zIlarUpavanane bhAMgI nAMkhe che // 95 / jaha jaha dosA viramai, jaha jaha visaehi hoi veraggaM / taha taha vinAyavvaM, AsannaM se a paramapayaM // 96 // [ma.5.632,ti.mA.2203,ma.ma.441] nada naEUR - jema jema DhosA - doSo virama - virAma pAme nada pada - jema jema visarda - viSayothI ho - thAya veramAM - vairAgya ? tada taEUR - tema tema vinAvuiM - jANavuM sAsaM - najIka se - te(jIva) ne - ane paramapayaM - paramapada chA.: yathA yathA doSA viramanti yathA yathA viSayebhyo bhavati vairAgyam / tathA tathA vijJAtavyayam AsannaM tasya ca paramapadam // 96 // . artha: jema jema (rAgAdi) doSo virAma pAme,jema jema vairAgya thAya, tema tema te (jIva)ne paramapada najIka jANavuM / 96 |
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 149 IndriyaparAjayazatakam gA. 97/98 dukkarameehi kayaM, jehiM samatthehiM juvvnntthehiN| bhaggaM iMdiasinnaM, dhiipAyAraM vilaggehiM // 97 // [bha.bhA.460] dukkara- hu72 (4) eehiM - te (vo) 43 kayaM - rAyuM che jehiM - hemoga samatthehiM - (indriyone mavamai) samartha juvvaNatthehiM - yauvanavayamA 23sA bhaggaM - mAMgI nAnyu cha iMdia - chandriya35 sinnaM - sainyane dhii - dhRti35 pAyAraM - BEL 352 vilaggehiM - 3 thane chA.: duSkaramebhiH kRtaM yaiH samathairyauvanasthaiH / bhagnam indriyasainyaM dhRtiprAkAraM vilagnaiH // 97 // arthaH te (vI) va hu42 (512) 42|yuN che. (indriyone damavAmAM) samartha, yauvanavayamAM rahelAM evA jeoe dhRtirUpI killA upara AruDha thaIne indriya rUpI sainyane will naNyu ch|| 87 // te dhannA tANa namo, dAso'haM tANa saMjamadharANaM / addhacchipicchario, jANa na hiAe khaDukkaMti // 98 // [zrA.di.319] te dhannA - tamo dhanya che tANa - tebhane namo - (9) na chu dAso' haM - 9hAsa chu
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ IndriyaparAjayazatakam gA. 99 150 tANa - te saMjamadharANaM - saMyamadhArono addhacchi - saudhI saNe picchario - honArI (strImI), jANa - hebhana na - nathI. hiae - hRyamAM khaDukaMti - 324tI. chA.: te dhanyAstebhyo namo dAso'haM teSAM saMyamadharANAm / ardhAMkSiprekSaNakAriNyo yeSAM na hRdaye sphuranti // 98 // artha: teo dhanya che, temane huM namuM chuM. te saMyamadhArakono huM dAsa chuM. aDadhI AMkhe jonArI strIo) jemanA hRdayamAM 324tI nathI. // 8 // kiM bahuNA jai vaMchasi, jIva tumaM sAsayaM suhaM aruaN| tA piasu visayavimuho, saMvegarasAyaNaM niccaM // 99 // kiM bahuNA - (5DevA) va zu! / jai - ho vaMchasi - 72che cha jIva - he ! tumaM - tuM sAsaya - zAzvata suhaM - sumane aruaM - nirAmA sevA tA - to piasu - (tu) pAna 42 visaya - viSayothI vimuho - vibhu thayo tho saMvega - sNve|35 rasAyaNaM - rasAyana nicaM - iMbhezA
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 IndriyaparAjayazatakam gA. 99 chA.: kiM bahunA yadi vAJchasi jIva ! tvaM zAzvataM sukham arujam / tadA piba viSayavimukhaH saMvegarasAyanaM nityam // 99 // arthaH ghaNuM (kahevA) vaDe zuM ... ? he jIva ! jo tuM nirAbAdha evA zAzvata sukhane icche che to viSayothI vimukha thayo thako tuM saMvegarUpa rasAyaNanuM haMmezA pAna kara | 99 ||
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 1 pU.A. zrI.ratnazekharasUrisamuddhatA ||shrii saMbodhasaptatiH // [saMbohasittarI] namiUNa tiloyaguruM, loAloappayAsayaM vIraM / saMbohasattarimahaM, raemi uddhAragAhAhiM / / 1 / / namiUNa - nms||2 urIne tiloyaguruM - 9. don| guru loAloa - lo-salone ppayAsayaM - prazita 72naa| vIraM - sevA vIraprabhune saMboha - saMbodha sattaraM - sattari ahaM - I raemi - 2yuM dhuM uddhAra - rita gAhAhiM - thAmo par3e chA.:natvA trilokaguruM, lokAlokaprakAzakaM viirm| saMbodhasaptatimahaM racayAmi uddharitagAthAbhiH / / 1 / / artha traNa lokanAM guru, loka-alokane prakAzita karanArA, evA vIraprabhune namaskAra karIne (pUrvAcAryonA prakaraNomAMthI) uddharita gAthAovaDe huM (pU ratnazekharasUrijI) saMbodhasattarine syuM chu. / / 1 / /
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 . saMbodhasattarI // . 2/3 seyaMbaro ya AsaMbaro ya, buddho ya ahava anno vA / / samabhAvabhAviappA, lahei mukkhaM na saMdeho / / 2 / / seyaMbaro - zvetAMna2. Doya ya - 3 AsaMbaro - himapa2 Doyabuddho yuddha Doya ahava - athavA anno vA - anya oDoya samabhAva - samabhAvI bhAviappA - mAvita. mAtmA che (to) lahei - (ta) bheNave che mukkhaM - mokSa na - nathI saMdeho - (tamai) saMdeDa chA.: zvetAmbarazca digambarazca bauddhaH vA athavA anyo vA / samabhAvabhAvitAtmA labhate mokSaM na sandehaH / / 2 / / artha zvetAbara hoya ke digaMbara hoya, bauddha hoya athavA anya koI hoya paraMtu jo) samabhAvathI bhAvita AtmA cha (to ta) bhokSa bheNave cha. tamai saMdeDa nathI. / / 2 / / aTThadasadosarahio, devo dhammovi niuNadayasahio / sugurUvi baMbhayArI, AraMbhapariggahA virao / / 3 / / aTThadasa - madAra dosa - hoSothI rahio - 2rita sevA devo - heva dhammovi - dharma 59 niuNadaya - nipurAiyA sahio - yukta hoya te sugurUvi - saGguru 59 // baMbhayArI - brahmayArI (mane)AraMbha - sAma
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa4 saMbodhasattarI gA. 4/5 pariggahA - pari'tha virao - aTI. gayeta. chA.: aSTAdazadoSarahito devo dharmo'pi nipunndyaashitH|| sugurUpi brahmacArI ArambhaparigrahavirataH / / artha aDhAra doSothI rahita evA deva, dharma paNa nipuNa dayAyukta hoya che, temaja sadguru paNa brahmacArI (ane) bhArama-pariyathI. 2ii gaye hoya. te eva / / 3 / / annANa koha maya mANa, loha mAyA raI ya araI ya / niddA soa aliyavayaNa, coriAmaccharabhayA ya / / 4 / / pANivaha pema kIlA, pasaMgahAsA ya jassa e dosA / aTThArasavi paNaTThA, namAmi devAhidevaM taM / / 5 / / [saM.pra.13-14,vi.sA. 462,463,daM.pa.9,10, pra.sA. 451-452] anANa - zAna koha - 5 maya-mANa - maha-mAna. loha - dona mAyA - bhAyA raI ya - 2ti bhane araI ya - sati niddA - nidrA soa - zo aliya - asatya vayaNa - vayana coriA - yorI macchara - matsa2 (5Sya) bhayA ya - sane bhaya pANivaha - prAvi5 pema - prema kIlApasaMga - bhaithuna hAsA ya - hAsya bhane
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1papa saMbodhasattarI gA. 6 jassa - na e dosA - sA hoSo aTThArasavi - sAre 59 // paNaTTA - naSTa thaI gayA namAmi - huM na dhuM devAhidevaM - hevAghivane taM - te chA.: ajJAnaM krodho mado mAno lobho mAyA aratizca nidrA zokaH alikavacanaM caurikA matsaro bhayaM ca / / 4 / / chA.: prANivadhaHprema krIDAprasaGgo hAsazca yasya ete dossaaH| aSTAdazApi praNaSTA namAmi devAdhidevaM tam / / 5 / / arthaH mAna-5odha-maha-mAna-soma-bhAyA-ti-12ti-nidrAzo-asatyavayana-yorI-bhatsara ('dhya[) mane bhaya / / 4 / / prANivadha-prema-krIDAprasaMga (strIno saMyoga) ane hAsya aDhAre paNa A doSo jenA naSTa thaI gayA che te devAdhidevane huM namuM chuM . pa savvAovi naIo, kameNa jaha sAyarammi nivaDaMti / taha bhagavaI ahiMsaM, savve dhammA samiLati / / 6 / / [nA.vR. 78, nA.pra.78] savvAovi - sarva 59 // naIo - nahImo kameNa - mazaH jaha - tuma sAyaraMmmi - sAgarama nivaDaMti - bhajI ya cha taha - tema bhagavaI - bhagavAne DelI ahiMsaM - mahiMsAmA savve - sarve
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 7 156 dhammA - ( samillaMti - bhaNe che. chA.: sarvA api nadyaH krameNa yathA sAgare niptnti| tathA bhAgavatIm ahiMsAM sarve dharmAH saMmilanti / / 6 artha sarve paNa nadIo jema kramazaH sAgaramAM maLI jAya che. tema (bhAvAne hedI mAhiMsAmA sarve dharmo bhaNe ch|| 6 / / sasarIre vi nirIhA, bajjhabhiMtarapariggavimukkA / dhammovagaraNamittaM, dharaMti cArittarakkhaTThA / / 7 / / [sa.pra.340] sasarIre vi - potAnA zarIrabha 59 / nirIhA - ni:spRha bajjha - bAya abhiMtara - sabhyaMtara pariggaha - pariyaDathI. vimukkA - bhuta thayeai . dhammo - dhana vagaraNamittaM - 35429 / mAtrane dharaMti - 5 // 29 // 43 che cAritta - yAtrina rakkhaTThA - 269 mATe chA.: svazarIre'pi nirIhA baahyaabhyntrprigrhvimuktaaH| dharmopakaraNamAtraM dharanti cAritrarakSArtham / / 7 / / artha: potAnA zarIramAM paNa niHspRha, bAhya-abhyatara parigrahathI mukta thayelA (evA sAdhuo) cAritranA rakSaNa bhATe dho5421mAtrane dhaa2|| 72 cha. / / 7 / /
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa7 saMbodhasattarI gA. 89 paMcidiyadamaNaparA, jiNuttasiddhaMtagahiyaparamatthA / paMcasamiyA tiguttA, saraNaM maha erisA guruNo / / 8 / / [A.pra.40] paMciMdiya - pAMya 5ndriyona damaNaparA - hamanamA tat52 jiNutta - neizvare udai siddhaMta - siddhAMtamAthI gahiya - ae| yo cha paramatthA - 52mArtha Thebho paMcasamiyA - pAMya samitime samita (ane) tiguttA - 7 gutime zuta saraNaM - 1295 thAmI maha - bhane erisA - mevA guruNo - gurunu chA.: paJcendriyadamanaparAH jinoktasiddhAntagRhItaparamArthAH / paJcasamitAstriguptAH zaraNaM mama idRzA guravaH / / 8 / / artha: pAMca IndriyonA damanamAM tatpara, jinezvare kahelA siddhAMtamAthI grahaNa karyo che paramArtha jemaNe, pAMca samitithI samita, atithI / mevA gurunu bhane / 21 / thAmI / / 8 / / pAsattho osanno, hoi kusIlo taheva saMsatto / ahachaMdo vi ya ee, avaMdaNijA jiNamayammi / / 9 / / [pra.sA.103, vi.sA.732, A.ni.-pra.3] pAsattho - pAvastha osanno - savasanna hoi - 43vAyAM cha kusIlo - suzIla taheva - tema4 saMsatto - saMsata
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 10 ahachaMdo vi yathAchaMha pA ee - khA (sAdhukho jiNamayammi nizAsanamAM - -- 158 paNa ya - ane avaMdaNijjA - khavaMdanIya chA.: pArzvasthaH avasanno bhavati kuzIlastathaiva saMsaktaH / yathAchando' pi ca ete avandanIyA jinamate / / 9 / / arthaH pArzvastha-avasanna-kuzIla temaja saMsakta ane yathAchaMda A (sAdhuo) bhinazAsanamAM avaMchanIya uaivAyA che. // 8 // pAsatthAI vaMdamANassa neva kittI ma nijjarA hoI / jAya kAyakileso, baMdho kammassa ANAI / / 10 / / [A.ni.110,8, gu.ta.3 / 121, saM. do. 32, guru 14] pAsatthAI pArzvastha vigerene vaMdamANassa - vaMdhana DaranAra (va) nI kittI - DIrti neva - thatI nathI na nijjarA nirA nathI hoI - thatI jAyai - thAya che baMdho - baMdha thAya che kammassa - armano ANAI - AjJAno (laMga pe| thAya che) chA.H pArzvasthAdIn vandamAnasya naiva kIrtirna nirjarA bhavati / jAyate kAyaklezo bandhaH karmaNaH AjJAdi / / 10 / / arthaH pArzvastha vigerene vaMdana karanAra (jIva) nI kIrti thatI kAyakileso yAne uleza kleza -
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 159 saMbodhasattarI gA. 11 nathI, nirjarA nathI thatI, kAyAne kleza thAya che, karmano baMdha thAya che ane AjJAbhaMga vagere (cAra doSo thAya che.) || 10 || je baMbhacerabhaTThA, pAe pADaMti baMbhayAriNaM / te huMti TuMTamuMTA, bohI vi sudullahA tesiM / / 11 / / [sA.ni. 01, gu.ta.3/22, saM.v.320] ne - je vaMzavera - brahmacaryathI bhaTTa - bhraSTa thayelA pApu - (potAnA) pagamAM paDiMti - paDAve che vaMzayAridi - brahmacArIone te - te hRti - thAya che TaMTameTA - lUlA-laMgaDA vohI vi - bodhibIja paNa sulujha - atyaMta durlabha che tesi - teone chA.: ye brahmacaryabhraSTAH pAde pAtayanti brahmacAriNam / te bhavanti khaJakuNTA bodhirapi sudurlabhaH teSAm / / 11 / / artha brahmacaryathI bhraSTa thayelAM je (sAdhuo) brahmacArIone (potAnA) pagamAM paDAve che te lUlA-pAMgaLA thAya che ane temane bodhibija paNa atyaMta durlabha che. || 11 //. *A nizAnIvALI gAthAo para vRtti maLatI nathI. tethI prakSipta jaNAya che.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 12/13 160 daMsaNa bhaTTho bhaTTho, daMsaNaTThassa natthi nivvANaM / sijhaMti caraNarahiA, daMsaNarahiA na sijhaMti / / 12 / / [bha.pa.66,ArA.(2)458, saM.za.13] daMsaNa - zanathI. bhaTTho - bhraSTa thayeto bhaTTo - bhraSTa cha saNa - zanathI. bhaTThassa - bhraSTa thye| (1)no natthi - thato nathI nivvANaM - mokSa sijhaMti - siddha thAya che caraNa - yAritra rahiA - 2i(59.) saNa - zana rahiA - 12i na sijhaMti - siddha thatAM nathI. chA.: darzanabhraSTo bhraSTo darzanabhraSTasya nAsti nirvANam / sidhyanti cAritrarahitA darzanarahitA na sidhyanti / / 12 / artha darzanathI bhraSTa thayelo (sarvathA) bhraSTa che. darzanathI bhraSTa thayelAM (jIva)no mokSa thato nathI. cAritra vagaranA siddha thAya (59) zana varanA siddha thatA nathI. / / 12 / / titthayarasamo sUrI,sammaM jo jiNamayaM payAseI / ANaM ca aikkato, so kApuriso na sappuriso / / 13 / / ___ [ya.sa.169, ga.pa.27] titthayara - tIrtha42 samo - 1 cha sUrI - mAyA sammaM - sabhya rIte jo - 4 (mAyArtha) jiNamayaM - nimatane payAseI - prAze cha ANaM ca - mAzAne
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 161 saMbodhasattarI gA. 14 aikvaMto - mojatA sevA so - te (mAyAya) kApuriso - puruSa cha na - nathI sappuriso - satpuruSa / chA.: tIrthakarasamaH sUriH samyag yo jinamataM prakAzate / AjJAM ca atikrAntaH sa kApuruSo na satpuruSaH / / 13 / / artha: je (AcArya) samyagrIte jinamatane prakAze che te AcArya tIrthakara jevA che. vaLI, AjJAne oLaMgatA evA te (mAyA) puruSa cha, satpuruSa nathI. / / 13 / / jaha lohasilA appaMpi, bolae taha vilaggapurisaMpi / iya sAraMbho ya gurU paramappANaM ca boleI / / 14 / / [saM.pra.356] jaha - tuma lohasilA - soDhAnI thI appaMpi - potAne 54 bolae - umA cha taha - tema vilagga - (ten| 52) 2i purisaMpi - puruSane 54 iya - me zata. sAraMbho ya - maalvaa| ane gurU - guru parama - pIne appANaM - potAnI tane ca - sane boleI - mA cha chA.: yathA lohazilA AtmAnamapi bruDayati tathA vilagnapuruSamapi / evaM sArambhazca guruH paramAtmAnaM ca bruddyti||14||
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 15 162 arthaH jema loDhAnI zilA potAne ane tenI upara) rahelAM puruSane paNa DubADe che e rIte AraMbhavALA guru potAnI jAtane ane bIjAne DubADe che. te 14 || kiikammaM ca pasaMsA, suhasIlajaNammi kammabaMdhAya / je je pamAyaThANA, te te uvavUhiyA huMti / / 15 / / [sA.ni.1222, saM..201] vi - dvAdazAvarta vaMdana pasaMsI - prazaMsA surata - sukhazIliyA naurfkta - janane viSe mavaMthAya - karmabaMdha mATe thAya che ne - je je pamAyatA/ - pramAda sthAno che te te - te te vRdiyA - anumodAyelA hRti - thAya che chA.: kRtikarma ca prazaMsA sukhazIlajane karmabandhAya / yAni yAni pramAdasthAnAni tAni tAni upabRMhitAni bhavanti / / 15 // artha sukhazIliyA janane viSe (karAyelI) dvAdazAvarta vaMdana ane prazaMsA (te) karmabaMdha mATe thAya che (ane) je je pramAda sthAno che te anumodAyelAM thAya che | 15 che.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 163 evaM NAUNa saMsaggiM, daMsaNAlAvasaMthavaM / saMvAsaM ca hiyAkaMkhI, savvovAehi vajjae / / 16 / / NAUNa - bhAegIne evaM - je prabhAege saMsaggi (pArzvasthAhino) saMbaMdha - saMbodhasattarI gA. 16/17 - daMsaNa darzana saMthavaM stuti hiyAkaMkhI - hitAMkSI bhavokhe savva sarva uvAehi - upAye - AlAva AlApa-saMlApa saMvAsaM ca - saravAsa (khAjaghu) - - vajjae - varbhavuM bheje chA.: evaM jJAtvA saMsargaM darzanAlApasaMstavAn / saMvAsaM ca hitAkAGkSIM sarvopAyaiH varjayet // 16 // arthaH e pramANe jANIne hitakAMkSI jIvoe (pArzvasthAdino) saMbaMdha-darzana-AlApa-saMtApa - stuti (ane) sahavAsa (khA aghu) sarva upAye vavu bheje // 16 // aha gisaI galar3a uaraM, ahavA paccuggalaMti nayaNAI / hA ! visamA kajjagaI, ahiNA chacchaMdarigahiA / / 17 // aha - bhe gisaI - gaNI bhaya (to) galai - jhuTI bhaya uaraM - peTa ahavA athavA nayaNAI - jAMjo (jhuTI bhaya) hA - viSAha sUcaka che visamA viSama tha kajjagaI DAryanI gati chacchaMdari chachu62 ahiNA - sarpa vaDe paccuggalaMti - pAchu DADhe (to) - -
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 18 164 mahilA - pakaDAyuM chA.:atha gilati galati udaram athavA pratyudgalataH nayane / hA viSamA kAryagatiH ahinA chacchundarI galitA / / 17 / / arthaH jo (chachuMdarane) gaLI jAya to peTa phuTI jAya athavA jo pAchuM kADhe to AMkho (phuTI jAya) hAya! sApavaDe chachuMdara gaLAyuM e viSamasthiti thaI che. (A gAthAmAM ema sUcavavuM che ke koka jIvane sAdhupaNuM lIdhA pachI udvega thayo che. have pachI gAthA naM. 1819 ane 20 dvArA tevA jIvane upadeza Apyo che.) me 17 || ko cakkavaTTiriddhiM, caiDaM dAsattaNaM samabhilasai / ko vararayaNAI muttuM, parigiNhai uvalakhaMDAiM / / 18 / / [pu.mA. 22] vize - koNa raSTiriddhi - cakravartinI Rddhi va - choDIne hAsattai - dAsapaNAne samarsasa - Icche ho - koNa vararayADuM - zreSTha ratno muj - choDIne pariziSpha - grahaNa kare uttaravaMDADuM - paththaranAM TukaDA chA.: kazcakravartiRddhiM tyaktvA dAsatvaM samabhilaSati / ko vararatnAni muktvA parigRhNati upalakhaNDAni / / 18 / / arthaH koNa cakravartinI Rddhi choDIne dAsapaNAne Icche ? koNa zreSTharatno choDIne paththaranAM TukaDA grahaNa kare ? ||18 ||
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 saMbodhasattarI gA. 19/20 - neraiyANa vi dukkhaM, jijjhai kAleNa kiM puNa narANaM / tA na ciraM tuha hoI, dukkhamiNaM mA samubbiyasu / / 19 / / neraiyANavi - 124i dukkhaM - du:5 jijjhai - nAza pAmeche kAleNa - ise rIne kiM - zuM puNa - to vajI narANaM - manuSyanA (hu:mI) tA - tethI na - nI tuha - tane (dhAegI 102) hoI - 23 dukkhaM - huma iNaM - mA mA samucciyasu - (bhATe) dvezana pAma chA.: nairayikAnAmapi duHkhaM nazyati kAlena kiM punaH narANAm / tato na tava bhavati duHkhamidaM mA samudvijaH / / 19 / / artha: narakanA paNa duHkha kALe karIne nAza pAme che. to vaLI manuSyana hu: to ? tethI mA hu: tane (o 314) nahIM 2: (bhATe) dveza na pAma. / / 18 / / varamaggimmi paveso, varaM visuddheNa kammaNA maraNaM / mA gahiyavyayabhaMgo, mA jIaM khaliasIlassa / / 20 / / varaM - sAraM aggimmi - sanama paveso - praveza visuddheNa - vizuddha kammaNA - bhava maraNaM - bhara mA gahiya - (sAro) nathI 99 28i
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 21 166 vvayabhaMgo - vratano / 2vo mA jIaM - (sA) nathI khalia - smasita sIlassa - zIlavAmAne chA.: varam agnau pravezo varaM vizuddhena karmaNA maraNam / mA gRhItavratabhaGgo mA jIvitaM skhalitazIlasya / / 20 // artha agnimAM pravezavuM sAruM, vizuddha karmavaDe maravuM sAruM (paraMtu) ahe| resA vratano / 42vo, (ane) samalita zIlavALAne jIvavuM sAruM nathI. ra0// arihaM devo guruNo, susAhuNo jiNamayaM maha pamANaM / iccAi suho bhAvo, sammattaM biMti jagaguruNo / / 21 // [saM.pra.892,vi.sA.391,kSapa. 10,ya.ca.- 151,pu.mA.] arihaM - marihata (me. 4) devo - heva guruNo - guru susAhuNo - susAdhu (4) jiNamayaM - nimata (me 4) maha pamANaM - bhAre prabhAcha iccAi - ityAdi suho - zubha bhAvo - bhApa (.) . sammattaM - sabhyatva cha (a) viti - 5 cha jagaguruNo - 4garamo. chA.: arhan devo guravaH susAdhavo jinamataM mama pramANam / ityAdi zubho bhAvaHsamyaktvaM bruvate jagadguravaH / / 21 / / arthaH marihaMta (me 4) heva, susAdhu (me 4) guru, nimata (e ja) mAre pramANa che ItyAdi zubhabhAva (e) sabhyatva
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 167. saMbodhasattarI gA. 22/23 cha (me) 4guro he cha. / / 21 / / labbhai surasAmittaM, labbhai pahuattaNaM na saMdeho / egaM navari na labbhai, dullaharayaNaM va sammattaM / / 22 / / [saM.pra.959] labbhai - bhegavAya cha surasAmittaM - hevonu svAbhI5j pahuattaNaM - prabhutA ma saMdeho - saMgha nathI egaM - meTa navari - ita na labbhai - bhegavAtuM nathI dullaharayaNaM va - husana mevA sammattaM - sabhyatva thiMtAmaNi ratnanI Thebha chA.: labhyate surasvAmitvaM labhyate prabhutvaM na sandehaH / ekaM navaraM na labhyate durlabharatnamiva samyaktvam / / 22 / / artha: devonuM svAmIpaNuM meLavAya che. prabhutA meLavAya che (temAM) saMdeha nathI. phakta eka durlabha evA cintAmaNiratnanI sebha sabhyatva bhejavAtuM nathI. / / 22 / / sammattammi u laddhe, vimANavajaM na baMdhae AuM / jaivi na sammattajaDho, ahava na baddhAuo pubbiM / / 23 / / _ [saM.pra.885, saM.za.11] sammattammi - sabhyatva u - vizeSatA bhATe che laddhe - bhegavAye chate. vimANavajaM - vaimAni sivAyarnu
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 24 ___ 168 na - nathI baMdhae - jAMdhato AuM - AyuSya jaivi - 59 ho na - na hoya sammattajaDho - tyAyelA sabhyatvavAno ahava - athavA pulviM - pUrva na baddhAuo - baMdhAyedA mAyuSyavANo na hoya chA.: samyaktve tu labdhe vimAnavajaM na badhnAti AyuH / yadyapi na tyaktasamyaktvaH athavA na baddhAyuH pUrvam / / 23 / / artha jo jIva tyajAyelAM sabhyatvavALo athavA pUrve baMdhAyelA AyuSyavALo na hoya to samyakta meLavAye chate vaimAni sivAyarnu AyuSya bAMdhato nathI / / 23 / / divase divase lakkhaM, dei suvannassa khaMDiyaM ego / iyaro puNa sAmAiyaM, karei na pahuppae tassa / / 24 / / divase divase - 4224 lakkhaM - sApa dei - hAna 43 cha suvannassa - suvAnI khaMDiyaM - Hink ego - me (mAsa) iyaro - jITI puNa - vaNI samAiyaM - sAmAyi karei - cha na - nathI pahuppae - samartha tassa - tenI (tusn|| 21 // bhATe) chA.: divase divase lakSaM dadAti suvarNasya khaMNDikAm ekaH / itaraH punaH sAmAyikaM karoti na prabhutvaM tasya / / 24 / /
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 169 saMbodhasattarI gA. rapa/ra6 arthaH eka (mANasa) dararoja lAkha suvarNanI khAMDInuM dAna kare che. vaLI bIjo sAmAyika kare che. te (sAmAyika karanAra) nI (tulanA karavA mATe) te (dAtA) samartha thato nathI. | 24 niMdapasaMsAsu samo, samo ya mANAvamANakArIsu / samasayaNaparayaNamaNo, sAmAiyasaMgao jIvo / / 25 / / niMdra - niMdA ane pasaMsAnuM - prazaMsAmAM samo - samAna che mALavimA - mAna-apamAna kArInuM - karanArane viSe samasana - samAna che svajana ane payagamaLo - parajanamAM mana jenuM evo sAmaDriya - sAmAyika saMgalo - yukta che navo - jIva chA. nindAprazaMsAsu samaH samazca mAnApamAnakAriSu / samasvajanaparajanamanAH sAmAyikasaGgato jIvaH / / 25 / / artha nindA ane prazaMsAmAM je samAna che. mAna-apamAnamAM samAna che. samAna che svajana ane parajanamAM mana jenuM evo sAmAyika yukta jANavo || rapa || sAmAiyaM tu kAuM, gihakajaM jo ciMtae saDDho / aTTavasaTTovagao, niratthayaM tassa sAmaiyaM / / 26 / / [saM..2 26]
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 27 170 sAmAiyaM - sAmayi tu kAuM - vaNI, rIne gihakajaM - gRhoMne jo - / ciMtae - viyAre che saDDo - zrAva aTTavasaTTo - sAtadhyAnane vagao - 4 thayeto niratthayaM - niS6 tassa - tenu sAmaiyaM - sAmAyi chA.:sAmAyikaM tu kRtvA gRhakarma yazca cintayati zrAddhaH / ArtadhyAnavazago nirarthakaM tasya sAmAyikam / / 26 / / artha vaLI sAmAyika karIne ArtadhyAnane vaza thayelo je zrAvaka 4AryAne viyAre che tenuM sAmAyi niSNa cha. / / 26 / / paDirUvAI caudasa, khaMtImAI ya dasaviho dhammo / bArasa ya bhAvaNAo, sUriguNA hu~ti chattIsaM / / 27 / / [saM.pra.596, vi.sA.231] paDikhvAI - prati35 vagere caudasa - yauha khaMtImAI - kSamA vagaire dasaviho - 61 rano dhammo - dharma bArasa - bAra bhAvaNAo- bhAvanA sUriguNA - mAyAyana gue huMti - cha chattIsaM - // chatrIza chA.: pratikhya pAdicaturdaza kSAntyAdikazca dazavidho dharmaH / dvAdaza ca bhAvanAH sUriguNA bhavanti SaTtriMzat / / 27 / /
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 171 saMbodhasattarI gA. 28 artha: pratirUpavigere cauda, kSamAvigere dazaprakArano dharma ane bAra bhAvanA A chatrIza AcAryanA guNo che. mAra7 chavvayachakAyarakkhA, paMciMdiyalohaniggaho khaMtI / bhAvavisohi paDilehaNAi karaNe visuddhI ya / / 28 / / [..705, saM.rA. ra, pra. sA. zarU54] "te cauda guNo A pramANe che. (1) tIrthakara samAna (2) tejasvI (3) Agamadhara (4) madhura vaktA (4) gaMbhIra (6) dhImAnuM (7) upadezatatpara (8) aparigrAvI (9) saumya (10)saMgrahazIla (11) abhigraharuci (12) anAtmazlAdhI (13) sthirasvabhAvI (14) prazAMtahudayI chavaya- cha vrata chAyararivI - cha jIvanikAyanI rakSA pavitiya - pAMca indriya ane toda - lobhano nido- nigraha ravaMtI - kSamA mAva - bhAva visodi - vizuddhi patteihaVI$ - pratilekhanA vagere karo - karavAmAM visuddhI - vizuddhi ya - ane chA.: SavratAni SaTkAyarakSA paJcendriyalobhanigraho zAntiH / bhAvavizuddhiH pratilekhanAdikaraNe vishuddhishc||28 // arthaH cha vrata, cha javanikAyanI rakSA, pAMca Indriya ane
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMjoghasattarI gA. 28/30 lobhano nigraha, kSamA, bhAvavizuddhi, pratilekhanA vigeremAM vizuddhi // 28 / / saMjamajoe jutto, akusalamaNavayaNakAyasaMroho / sIyAipIDasahaNaM, maraNaMtauvasaggasahaNaM ca / / 29 / / saMjamajoe - saMyamayogathI jutto - yukta akusala - aDuzaNa sevA kAya - DAyAno [saM. pra.706, saM. za. 62] maNavayaNa mana vacana saMroho - nirodha kho pIDa - pIDAne maraNaMta - bhre| sudhI sIyAi - zIta vagere sahaNaM - sahana 42vI uvasaggasahaNaM - upasarga sahana IravA ca - ane chA.: saMyamayoge yuktaH akuzalamanovacanakAyasaMrodhaH / 172 zItAdipIDAsahanaM maraNantopasargasahanaM ca / / 29 / / arthaH saMyama yogathI yukta rahevuM, akuzala evA mana-vacanakAyAno nirodha karavo, zIta vigere pIDAne sahana karavI ane bharaega sudhI upasarga sahana 42vA. // 28 || sattAvIsaguNehiM, eehiM jo vibhUsio sAhU / taM paNamijjai bhattibbhareNa hiyaeNa re jIva ! / / 30 / /
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153 saMbodhasattarI gA. 31 sattAvIsa - sattAvI guNehiM - YothI eehiM - mA jo - 8 vibhUsio - vibhUSita sAhU - sAdhu cha taM - te (sAdhu) ne paNamijai - ema 42 bhattibhareNa - mahata sama2 hiyaeNa - heyAthI re jIva - hai ! chA.: saptaviMzatiguNaiH ebhiH yo vibhUSitaH sAdhuH / taM praNama bhaktibhareNa hRdayena re jIva ! // 30 // artha A sattAvIza guNothI vibhUSita je sAdhu che te (sAdhu) ne 3 4.! matisamara uyAthI tuM prbhaa| 42. / / 30 / / dhammarayaNassa juggo, akhuddo rUvavaM pagaisomo / logappio akUro, bhIrU asaDho sudakkhinno / / 31 / / [saM.pra.966, vi.sA.387, pra.sA.1356, daM.pa.66,dha.ra.4] dhamma - dharma35 rayaNassa - ratnane juggo - yogya 'akhuddo - maSTa cittavAko ruvavaM - 35vAna pagaisomo - prakRtithI saumya logappio - so'priya akUro - 2tA vinAno bhIrU - 55bhIra asaDho - sasa sudakkhinno - sukSieyavANo chA.: dharmaratnasya yogya: akSudro rupavAn prakRtisaumyaH / lokapriyo akrUro bhIruH azaThaH sudaakssinnyH|| 31 / /
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI . 32/33 - 174 artha: dharmarUpa ratnane yogya (jIva) aduSTa cittavALo, 35vAna, prakRtithI saumya, so'priya, ravinAno, 55mIra, masaha, sukSiArayavANo. / / 1 / / lajAluo dayAlU, majjhattho somadiTThI guNarAgI / sakkaha supakkhajutto, sudIhadaMsI visesannU // 32 // [saM.pra.967, vi.sA.388,daM.pa.67,dha.ra.6, pra.sA. 1357] lajAluo - MY dayAlU - dhyA majjhattho - madhyastha somadiTThI - saubhyaSTivAyo guNarAgI - guenurAgI sakkaha - satthA 72 / 2 / supakkha - saa2| saMghimothI juto - yuta sudIhadaMsI - sudIzI visesannU - vizeSajJa chA.: lajjAlurdayAlumadhyasthaH saumydRssttigunnraagii| . satkathasupakSayuktaH sudIrghadarzI vizeSajJaH // 32 // artha lajjALu-dayALu-madhyastha-saumyadRSTivALo-guNAnurAgI -satkathA karanAro sArA saMbaMdhiothI yukta- sudIrghadarzIvishessH / / 2 / / vuDDANugo viNIo, kayannuo parahiatthakArI a / taha ceva laddhalakkho , igavIsaguNo havai saDho / / 33 / / [saM.pra.968, daM.pra.68,dha.ra.7, pra.sA. 1358, vi.sA.389]
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 buDhDhANugo - vRddhone anusaranAro viNIo vinIta parahiatthakArI - parArthadvArI kayannuo - kRtajJa taha caiva - tebha laddhalakkho - nizcita lakSyavANo igavIsaguNo- kheDavIza guerAvAjo havai - hoya che saDho - zrAva chA. : vRddhAnugo vinItaH kRtajJaH parahitArthakArI ca / tathaiva labdhalakSa ekaviMzatiguNo bhavati zrAddhaH / / 33 / / arthaH vRddhone anusaranAro, vinIta, kRtajJa, parArthadvArI tema4 nizcita lakSyavALo A ekavIza guNavALo zrAvaka hoya che. / / 33 / / kattha - 'yAM pANI - prANIkho dosa ghoSathI kattha amhArisA pANI, dUsamAdosadUsiA / hA aNAhA kahaM huMtA, na huMto jar3a jiNAgamo / / 34 / / [saM.pra.802, saM. za. 32] hA - peTa arthamA kahaM - Sai na huMto - vinAgama jiNAgamo - na hota (to) saMbodhasattarI gA. 34 - amhArisA - abhArA ThevA - dUsamA - hUSamANanAM dUsiA dUSita (khane) aNAhA anAtha huMtA - hota jar3a - bhe
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 35 116 chA.: kutra asmAdRzAH prANino duSSamAdoSadUSitAH hA anAthAHkaMthabhUtA(abhaviSyAmaH) nAbhaviSyat yadi jinAgamaH / / 34 / / artha jinAgama na hota (to) duSamakALanAM doSathI dUSita ane anAtha evA amArA jevA prANIo kyAM hota....? (ane) vA hota...? / / 4 / / AgamaM AyaraMteNaM, attaNo hiyakaMkhiNA / titthanAho gurU dhammo, savve te bahumanniyA / / 35 / / [mU.zu.52,A.a.7] AgamaM - bhAgamo'ta arthane AyaraMteNaM - anusrnaa| attaNo - potAnA hiya - iitanI kaMkhiNA - 514 (443) titthanAho - tIrthanAtha garU - gura (mana) dhammo - dharma savve te - te sarva bahumanniyA - bahumAna 42 / // cha chA.: Agamam AcaratA Atmano hitakAkSiNA / tIrthanAtho guruH dharmaH sarve te bahumAnitAH / / 35 / / artha: Agamokta arthane anusaranArA, potAnA hitanI icchAvALA (jIva vaDe) tIrthanAtha, guru (ane) dharma te sarve pamAna 42 // 5 // cha. / / 5 / /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.36/37 suhasIlAo sacchaMdacAriNo veriNo sivapassa / ANAbhaTThAo bahujaNAo mA bhaNaha saMghu tti / / 36 / / [saM.pra.454,saMgha 2] 177 suhasIlAo - suzIsiyA sacchaMdacAriNo - svacchaMdhyArI veriNo vairI sivapassa bhokSamArganAM - - mA bhaNaha ANAbhaTThAo - AjJAbhraSTa sevA bahujaNAo - ghaegA 4nane na kaho saMghu tti - 'saMgha' se prabhAege chA. : sukhazIlasya svacchandacAriNo vairiNaH zivapathasya / AjJA bhraSTasya bahujanasya mA bhaNata saGgha iti / / 36 / / arthaH sujazIliyA -svaychaMdhyArI - mokSamArganA vairI-bhAjJAbhraSTa sevA dhAgA soDone "saMgha" se pramANe na uho...? // 36 // ghaNA ego sAhU egA ya, sAhuNI sAvao vi saDDI vA / ANAjutto saMgho, seso puNa aTThisaMghAo / / 37 / / ego - [saM. za. 3, saMgha. 13, kA.sa. 51, gu.ta. 2/129, saM.pra.794] sAhU - sAdhu sAhUNI - sAdhvI aigA ya- ane kheDa sAvao vi- zrAva saDDI - zrAviDA vA - ane ANAjutto - AjJAyukta che (to) saMgho - saMgha che seso - jADIno
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ - saMbodhasattarI gA. 38 178 puNa - to aTThi - 135no saMghAo - bhAgocha chA.: eka: sAdhureko ca sAdhvI zrAvako'pi zrAddhI vA / AjJAyuktaH saGghaH zeSaH punaH asthisaGghAtaH / / 37 / / arthaH meM sAdhu, 5 sAdhvI, meM zrAva bhane meM zrAvist (1) bhArata (to) meM saMgha cha., mAno to 1331no bhAgo cha. / / 3 / / nimmalanANapahANo, daMsaNajutto carittaguNavaMto / titthayarANa ya pujo, vuccai eyAriso saMgho / / 38 / / [saM.pra.795, saMgha.14] nimmalanANa - nirmala zAnache pahANo - pradhAna hemA daMsaNajutto- zana yuta caritta - yAritra guNavaMto- gugayuta . titthayarANa - tIrtha rone ya - 5 pujo - pUjya vuccai - cha eyAriso - bhaav| mArano saMgho - saMgha chA.: nirmalajJAnapradhAno darzanayuktazcAritraguNavAn / tIrthakarANAM ca pUjya ucyate etAdRzaH saGghaH / / 38 / / artha nirmalajJAna che pradhAna jemAM evo, darzanayukta, yAtriyuta bhaav| 2no (4) saMdhache () tIrtharone 5 pUcya che. / / 8 / /
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 saMbodhasattarI 1.38/40 jaha tusakhaMDaNamayamaMDaNANi ruiyANi sunnarannammi / vihalAI taha jANasu, ANArahiyaM aNuTThANaM / / 39 / / [saM.pra.662] jaha - hema tusa - jotarArnu khaMDaNa- vis maya - mhAne maMDaNANi- 9 // 2 (ane.) ruiyANi - 27 sunna - zUnya rannammi - ThaMgalamA vihalAI - niSNa cha taha - tema jANasu - j ANA - mAzA rahiyaM - 2hita aNuTThANaM- anuSThAna chA.:yathA tuSakhaNDanamRtamaNDanAni ruditAni zUnyAraNye / viphalAni tathA jAnIta AjJArahitam anuSThAnam / / 39 / / artha: jema photarAnuM khAMDavuM, maDadAne zaNagAravuM (ane) zUnya jaMgalamAM raDavuM e niSphaLa che tema AjJArahita anuSThAna niSNa . / / 8 / / ANAi tavo ANAi, saMjamo taha ya dANamANAe / ANArahio dhammo, palAlapulla va paDihAi / / 40 / / ANAi - mAzApUrva tavo - 5 ANAi - mAzApUrva saMjamo - saMyama taha ya - te 4 zate
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 41/42 180 dANamANAe - mAzApUrva hAna (yogya cha) ANArahio - bhA. rahita dhammo - dharma palAla - ghAsanA pullU va - pUNAnI bha paDihAi - niSNa / chA.: AjJayA tapa AjJayA saMyamastathA ca dAnamAjJayA / AjJArahito dharmaHpalAlapUlavat pratibhAti / / 40 // artha AjJApUrvaka tapa, AjJApUrvaka saMyama, te ja rIte AjJApUrvaka dAna (yogya che) AjJA rahita anuSThAna e ghAsanA pUmAnI Thebha niS6 g. / / 40 / / zAnu ANAkhaMDaNakArI, jaivi tikAlaM mahAvibhUIe / pUei vIyarAyaM, savvaMpi niratthayaM tassa / / 41 / / ANA - sAnu khaMDaNakArI - una 42nAro jaivi - tikAlaM - nihAla mahAvibhUIe - mahavibhUtithI pUei - pUThe vIyarAyaM - vitarAgane savvaMpi - adhuM 4 niratthayaM - niSNa cha tassa - tenu ranno ANAbhaMge, iku cciya hoi niggaho loe / savvannuANabhaMge, aNaMtaso niggaho hoi / / 42 / / ranno - 2|8nii ANAbhaMge - mAzAna bhaMgamA
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 181 saMbodhasattarI gA.43 ikku ciya - me 4 mata hoi - thAya cha niggaho - 3 loe - soma savvannu - sarvazanI ANabhaMge - mAzAnA bhaMgama aNaMtaso - anaMtIvara niggaho - 6 hoi - thAya cha chA.: rAjJaH AjJAbhaGge eka eva bhavati nigraho loke / sarvajJAjJAbhaGge anantazo nigraho bhavati / / 42 / / artha: rAjAnI AjJAno bhaMgamAM A lokamAM eka ja vakhata daMDa thAya che (ane) vItarAganI AjJA bhaMgamAM anaMtIvAra 6 thAya che. // 42 // jaha bhoyaNamavihikayaM, viNAsae vihikayaM jiyAvei / taha avihikao dhammo, dei bhavaM vihikao mukkhaM / / 43 // jaha - Thema bhoyaNaM - (mozana avihikayaM - avidhithI rAyeAMviNAsae - nAza re cha vihikayaM - vidhithI resuM. jiyAvei - vA che taha - tema avihikao - savidhithI yeto dhammo - dharma dei - vadhAre cha bhavaM - saMsAra vihikao - vidhithI zayeto mukkhaM - mokSa mApecha
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 44 chA.: yathA bhojanamavidhikRtaM vinAzayati vidhikRtaM jIvayati / tathA avidhikRto dharmo dadAti bhavaM vidhikRto mokSam ||43|| arthaH jema avidhithI (jema tema) karAyeluM bhojana (jIvitano) nAza kare che ane vidhithI karAyeluM jIvADe che tema avidhithI karAyelo dharma saMsAra vadhAre che (ane) vidhithI DarAyelo dharma mokSa khAye che. // 43 // 'merussa sarisavassa ya, jattiyamittaM tuM aMtaraM hoI / davvatthayabhAvatthayaaMtaramiha tattiyaM neyaM // 44 // sarisavassa ya merussa - bheTU parvata jattiyamittaM - bheTa aMtaraM - aMtara davvatthaya - dravyastava (ane) bhAvatthaya aMtaraM - aMtara tittiyaM - tesuM tu - jarejara hoi - hoya the - - iha - khahIM neyaM - bhagavaM bhAvastava vacce 182 [daM.pa.41] ne sarasava vayye (1 TIkA pramANe A gAthA pAchaLa che ane 45mI gAthA AgaLa che.) chA.: meroH sarSapasya ca yAvanmAtraM tu antaraM bhavati / dravyastavabhAvastavayoHantaramiha tAvat jJeyam ||44 // arthaH meruparvata ane sarasava vacce jeTaluM aMtara hoya che teTaluM
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 saMbodhasattarI gA.45/46 maMtara maha dravyastava sane mAvastava vayye e. // 44 / / ukkosaM davvatthayaM ArAhiya jAI acuaM jAva / bhAvatthaeNa pAvai, aMtamuhUtteNa nivvANaM / / 45 / / saM.pra. 111, daM.pa. 82, vi.sA. 625] ukkosaM - utkRSTa davvatthayaM - dravyastavane ArAhiya - mArAdhIna jAI - sAya cha accuaM - ayyuta Thevato jAva - sudhI bhAvatthaeNa - mAvastava va pAvai - pAmecha aMtamuhUtteNa - aMtarbhutabhA nivvANaM - nialen chA.: utkRSTaM dravyastavam ArAdhya yAti acyutaM yAvad / bhAvastavena prApnoti antarmuhUrtena nirvANam / / 45 / / artha utkRSTa dravyastavane ArAdhIne (jIva) acuta devaloka sudhI jAya che (ane) bhAvastavavaDe aMtarmuhUrtamAM nirvANa pAme ch.||45|| jattha ya muNiNo kayavikkayAi kuvvaMti niccapabbhaTThA / taM gacchaM guNasAyara !, visaM va dUraM pariharijA / / 46 / / [saM.pra. 380,ga.pa.103] jattha - 4 (27) wi ya - pAhapUrti mATe cha muNiNo - munimo kayavikkayAi - se-veya
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI . 47 184 kuvvaMti - 43 cha nicca - ImezA pabhaTThA - bhraSTa mevA taM - te gacchaM - 27ne guNasAyara - gunA sAra sevA he ziSya ! visaM va - meranI lebha dUraM - dUrathI 4 pariharijA - cho51 chA.: yatra ca munayaH krayavikrayAdi kurvanti nityaM prabhraSTAH / taM gacchaM guNasAgara! viSamiva dUraM pariharet / / 46 / / arthaH 4 (187) bhAM bheu (yAritrathI) bhraSTa sevA munimo le-veca kare che. te gacchane guNonA sAgara evA he ziSya! 2nI dUrathI choDI 4vo ko'bha / / 46 / / jattha ya anjAladdhaM, paDiggahamAI ya vivihamuvagaraNaM / paDibhuMjai sAhUhiM, taM goyama ! kerisaM gacchaM ? / / 47 / / [ga.pa. 91, saM.pra. 385] jattha ya - bhane nyA. ajAladdhaM - sAdhvI sAvelA paDiggahamAI - pAtra vagaire vivihaM - 19 // rana uvagaraNaM - 35429 // paDibhuMjai - bhogave cha sAhUhiM - sAdhumo. taM - te. goyama - he gautama ! kerisaM - vo gacchaM - 27
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 saMbodhasattarI gA.48 chA.: yatra ca AryAlabdhaM pratigrahAdikaM vividhmupkrnnm| paribhujyate sAdhubhiH sa gautama! kIdRzo gacchaH / / 47 / / artha ane jyAM sAdhvIe lAvelAM pAtra vigere ghaNAM prakAranAM upakaraNo sAdhuo bhogave che. he gautama ! te gaccha kevo ? (arthAt me to ToNucha.) / / 47 / / jahiM natthi sAraNA vAraNA ya, paDicoyaNA ya gacchammi / so ya agaccho gaccho, saMjamakAnihi muttavyo / / 48 / / [gAthA.424] jahiM - 4 natthi - nathI sAraNA - saa21|| vAraNA ya - vaa2|| paDicoyaNA - ane puiyoy|| gacchammi - 227i so - te . agaccho - aga27 (Thevo) saMjamakAmIhi - saMyamanA 72 gaccho - 27 muttavyo - tya-vo me chA.: yasmin nAsti sAraNAvAraNA ca praticodanA ca gacche / sa ca agaccho gacchaH saMyamakAmibhiH moktavyaH / / 48 / / artha ane je gacchamAM sAraNA-vAraNA ane paDicoyaNA nathI, te agaccha (jevo) gaccha saMyamanAM icchuke tyajavo dhye.||48||
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 49/50 186 gacchaM tu uvehaMto, kuvvai dIhaM bhavaM vihIe u / pAlaMto puNa sijjhai, taiabhave bhagavaIsiddhaM / / 49 / / [pu.mA.342] gacchaM - 27nI tu - vaNI uvehaMto - 6pekSA to kuvvai - re che dIhaM - hI bhavaM - saMsArane vihIe - vidhipUrva u - mane pAlaMto - 27nuM pAsana urato puNa - vaNI sijjhai - siddhathAya che taiabhave - trI bhave bhagavaI - matIma siddhaM - iyu . chA.: gacchaM tu upekSayan karoti dIrgha bhavaM vidhinA tu pAlayan punaHsiddhyati tRtIyabhave bhagavatau siddham / / 49 / / artha vaLI gacchanI upekSA karato (jIva) dIrgha saMsArane kare che ane vidhipUrvaka (gacchanuM pAlana karato vaLI trIjA bhave siddha thAya che evuM bhagavatIjI (Agama)mAM kahyuM che. jattha hirannasuvannaM, hattheNa parANagaM pi no chippe / kAraNasamalliyapi hu, goyama! gacchaM tayaM bhaNiyaM / / 50 // [saM.pra387, ga.pa.90] jattha - 4 (27) mA hiranna - Di21ya bhane suvannaM - suvAni hattheNa - thathI parANagaM pi - bITAna 59 no chippe - sparzata nathI
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 saMbodhasattarI gA.21 kAraNa - 2 samalliyapi - utpanna thaye chate 5 / hu - 56pUrtimA cha goyama - he gautama ! gacchaM - 27 tayaM - te bhaNiyaM - uDevAyo cha chA.: yatra hiraNyasuvarNaM hastena parakIyamapi na spRzet / kAraNasaMmilite'pi tu gautama! gacchaH sa bhnnitH||5|| arthaH 4 (129) bhAM (sAdhuo) bIna Di215 mane suvarNane kAraNe utpanna thaye chate paNa hAthathI sparzatA nathI, gautama ! te // 27 43vAyo cha. / / 10 / / puDhavidagaagaNimArua-vaNassai taha tasANa vivihANaM / maraNaMte vi na pIDA, kIrai maNasA tayaM gacchaM / / 51 / / [saM.pra669, ga.pa.75] puDhavi - pRthvI daga - pAzI agaNi - mani mArua - vAyu vaNassai - vanaspati taha - tathA tasANa - trasa vone vivihANaM - ghau Rii maraNaMte vi - bh2||nte / na pIDA - pii| nathI kIrai - pahAyAtA maNasA - bhanathI (59) tayaM - ta gacchaM - 127 hevAya chA.: pRthvIudagaagnimaruvanaspati tathA prasAnAM vividhaanaam| maraNAnte'pi na pIDAM karoti manasA tAdRzo gacchaH / / 51 / /
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. para/pa3 188 arthaH (bhyAM sAdhumo) pRthvI-10-zi-vAyu-vanaspati tathA ghaNA prakAranAM trasa jIvone maraNAne paNa manathI (paNa) pIDA pahoMcADatA nathI te gaccha kahevAya. ApanA mUlaguNehiM vimukkaM, bahuguNakaliyaMpi lddhisNpnnm| uttamakule vi jAyaM, niddhADijjai tayaM gacchaM / / 52 / / [saM.pra 425, ga.pa.87] mUlaguNehiM - bhUtaguthI vimukaM - bhuuye| bahuguNa - 9 // gupothI kaliyaMpi - yuta laddhisaMpanna - sAlvisaMpanna uttamakule vi - uttama jAyaM - 4nbheto hoya niddhADijai - 51TI bhU cha tayaM - te gacchaM - 27 cha chA.: mUlaguNairvimuktaM bahuguNakalitamapi labdhisaMpannam uttamakule'pi jAtaM niSkAsayati tAdRzo gacchaH / / 52 / / artha dhaNA guNothI yukta, labdhisaMpanna, uttama kuLamAM janmelA hoya evA paNa mUlaguNathI mUkAyelA (sAdhune jyAM) 5DhI bhUThe che te // 27 che. / / 12 / / jattha ya usahAdINaM, titthayarANaM suriMdamahiyANaM / kammaTThavimukkANaM, ANaM na khalijai sa gaccho / / 53 / / jattha ya - ane 4 (127)mA usahAdINaM - *pamahevA vagaire
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 189 saMbodhasattarI gA.24 titthayarANaM - tIrtharonI suriMda - surendro vaDe mahiyANaM - pUrayelA kammaTTha - 5thI vimukkANaM - bhuta thayelA ANaM - mAzA na khalijai - stn| 5mAtI nathI sa gaccho - te 27 che chA.: yatra ca RSabhAdInAM tIrthakarANAM surendramahitAnAm / karmASTavimuktAnAm AjJA na skhAlyate sa gacchaH / / 53 / / artha ane je(gaccha)mAM surendrovaDe pUjAyelAM, ATha karmathI mukta thayelA evA RSabhadeva vigere tIrthakaronI AjJA masAna5bhAratI nathI te 27 cha. / / 57 / / jattha ya ajAhiM samaM,therAvi na ullavaMti gayadasaNA / na ya jhAyaMtitthINaM, aMgovaMgAi taM gacchaM / / 54 / / [saM.pra.668, ga.pa.62] jattha ya - anecyA ajAhiM - sAdhvInI samaM - sAthe therAvi - gha21 59 (sAdhuo) na ullavaMti - vAta 42tA nathI gayadasaNA - 5 gayesA hotA na - nathI ya - ane jhAyaMti - hota tthINaM - strImona aMgovaMgAi - maMgopAMgane taM - te gacchaM - 27 cha
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. papa 190 chA.: yatra ca AryAbhiHsaha sthavirA api na ullapanti gatadazanAH / na ca pazyanti strINAm aGgopAGgAni sa gacchaH / / 54 / / artha ane jyAM paDI gayelA dAMtavALA evA gharaDApaNa (sAdhuo) sAdhvInI sAthe vadhAre paDatI (binajarUrI)vAto karatAM nathI ane strIonAM aMgopAMgane jotAM nathI te gaccha cha. / / 54 // vajei appamatto,ajjAsaMsaggiM aggivisasarisIM / ajANucaro sAhU, lahai akittiM khu acireNaM / / 55 / / [saM.pra.386, ArA(2)203, na.sU.45, ga.pa.63] vajei - vaThavI lo'me appamatto - apramata (sAdhumao) ajjAsaMsaggi - sAdhvIna saMbaMdhane aggi - mani bhane visasarisI - viSa sevA ajANucaro - sAdhvIne anusa2nAro sAhU - sAdhu lahai - pAmecha akittiM - apItane khu - nizce acireNaM - 48hIthI chA.: varjayet apramattaH AryAsaMsargam agniviSasadRzam / AryAnucaraH sAdhurlabhate akIrti tu acireNa / / 55 / / arthaH apramatta evA (sAdhue) agni ane viSa jevo sAdhvIno saMbaMdha varjavo joIe. kAraNa kesAdhvIne
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.56/57 anusaranAro sAdhu nizce jaldIthI apakIrtine pAme che. / / 55 // 191 jo dei kaNayakoDiM, ahavA kArer3a kaNayajiNabhavaNaM tassa na tattiya punnaM, jattiya baMbhavvae dharie / / 56 / / jo deI - khAye che ahavA athavA kaNaya - sonAnuM tassa - tene tattiya - tesuM jattiya - bheTasuM dharie - dharanArane thAya che kaNayakoDiM - DoDa sonaiyA kArei - 42rAve che jiNabhavaNaM [saM.pra.575] - - vinAlaya na nathI punnaM - eya baMbhavvae - zrabhayarya vrata chA.: yo dadAti kanakakoTim athavA kArayati kanakajinabhavanam / tasya na tAvad puNyaM yAvat brahmavrate dhRte / / 56 / / arthaH je kroDa sonaiyAnuM dAna kare che athavA sonAnuM jinAlaya karAve che tene teTaluM puNya nathI jeTaluM brahmacarya vrata dharanArane thAya che / yaha / / sIlaM kulaAharaNaM, sIlaM vANa uttamaM ruvaM / sIlaM ciya paMDiccaM, sIlaM ciya niruvamaM dhammaM / / 57 / / [saM.pra.576 ]
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 28 192 sIla - zIla kulaAharaNaM - puNana aabhussaa| che ruvANa - 3pomA uttamaM - uttama ruvaM - 35 sIlaM ciya - zIsa 4 paMDiccaM - 5ihitya niruvamaM - ni35ma mevo dhamma- dharma cha chA.: zIlaM kulAbharaNaM zIlaM rUpANAm uttamaM rUpam / zIlam eva pANDityaM zIlam eva nirupamaM dharmam / / 57 / / artha: zIla kuLanuM AbhUSaNa che, zIla, rUpomAM uttama rUpa che, zIla ja pAMDitya che ane zIla ja nirUpama evo dharma che.pa/paNA varaM vAhI varaM maccU, varaM dAriddasaMgamo / varaM araNNavAso a, mA kumittANa saMgamo / / 58 / / [saM.pra.436, zrA.di.166] varaM - sAro vAhI- vyAdhi varaM macU - mRtyu sA varaM dAridda - sAro garImAno saMgamo - saMgama araNNavAso - samai vAsa a - bhane mA - na sAro kumittANa - 12 // 4 mitrAno saMgamo - saMbaMdha chA.: varaM vyAdhirvaraM mRtyurvaraM dAridryasaGgamaH / varam araNyavAsazca mA kumitrANAM saGgamaH / / 58 / / arthaH vyAdhi sAro, mRtyu sAruM, garIbAIno saMgama sAro ane
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.59/60 jaMgalamAM vAsa sAro (paNa) kharAba mitrono saMbaMdha na sAro.58 193 agIyatthakusIlehiM, saMgaM tiviheNa vosire / mukkhamaggaMmi me vigghaM, pahammi teNage jahA / / 59 / / [ saM . pra. 434, ga.pa. 4-8] agIyattha - agItArtha bhane saMga - saMga vosire - tyAga 3 chu me - bhane pahammi bhArgabhAM kusIlehiM - DuzIla vANAno tiviheNa trividhe 1 mukkhamaggaMmi - bhokSamArgamAM vigghaM - vighna 42nArA che teNage - thoro jahA jema chA.: agItArthakuzIlaiH saGga trividhena vyutsRjeya / mAkSamArge me vighnAH pathi stenakA yathA / / 59 / / arthaH mArgamAM coro jema vighna karanArA che tema agItArtha ane kuzIlavALAno saMga mane mokSamArgamAM vighna karanAro che (bhATe) huM trividhe teno tyAga raM chaM. // // ummaggadesaNAe, caraNaM nAsaMti jiNavariMdANaM / vAvannadaMsaNA khalu, na hu labbhA tArisa da / / 60 / / [gu.ta. 1/60, A.ni. 1152] desaNAe dezanA vaDe ummagga - unmArganI -
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.61 194 caraNaM - yAritrano nAsaMti - naa| 42 cha jiNavariMdANaM - neizvaronu vAvanna - bhI hIdhu cha dasaNA - harzana ege teva(sAdhu) khalu - nizce na hu - nathI 4 thatuM labbhA - sAma bhATe tArisaM - tevAmAna daTuM - zana chA.: unmArgadazanayA cAritraM nazyanti jinavarendrANAm / vamitadarzanAH khalu na tu lAbhAya tAdRzAnAM darzanam / / 60 // artha unmArganI dezanAvaDe vamI dIdhuM che jinezvaronuM darzana tevA (sAdhu) yAritrano n|| 42 cha tevA(sAdhumonu) zana nizce. sAma bhATe yatuM 4 nathI. / / 60 / / parivArapUaheU, usannAINa vA'NuvittIe / caraNakaraNaM nigUhaI, taM dullahabohiMaM jANa / / 61 / / [su.si.56] parivAra - parivAra bhane pUa - puurii-st|2 heU - bhATe usannAINa - aksanna vagerene vA - athavA ANuvittIe - anusaravAvaDe caraNa - y29|| karaNaM- 721 sittarIne nigUhaI - chupAve cha taM - te (sAdhu) ne dullahabohiaM - humabodhi jANa - eko
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 185 saMbodhasattarI gA.62 chA.: parivArapUjAhetuH avasannAnAM ca anuvRtyA / caraNakaraNaM nigRhati taM durlabhabodhiM jAnIhi / / 61 / / artha parivAra ane pUjA-satkAra mATe (je sAdhu) avasanna vigere (sAdhune) anusaravAvaDe caraNa-karaNa sittarIne chupAve che tene durlabhabodhi jANavo. | 61 aMbassa ya niMbassa ya, duNhapi samAgayAiM mUlAI / saMsaggeNa viNaTTho, aMbo nibattaNaM patto / / 62 / / [A.ni.1 116, ogha.771saM.pra.438, paMca.736] aMbassa - sAma ya - mane niMbassa - sImAnAM duNhapi - bannena pA samAgayAiM - 981 thayA mUlAI - bhUga saMsaggeNa - saMbaMdhathI . viNaTTho - nAza yeto aMbo - mAma nibattaNaM - siimaa59||ne patto - pAbhyo chA.: Amrasya ca nimbasya ca dvayorapi, samAgatAni mUlAni / saMsargeNa vinaSTa Amro nimbatvaM prAptaH / / 62 / / artha Amra ane lImaDAnAM bannenA paNa mULa ekaThA thayA ane e saMbaMdhathI nAza pAmelo Ama lImaDAmapaNAne pAmyo. 6rA
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.6364 pakkaNakule vasaMto, sauNIpArovi garahio hoI / iya garahiyA suvihiA, majjhi vasaMtA kusIlANaM / / 63 / / [A.ni. 1912, saM.pra. 358 ] pakkaNa - thaMDAja vasaMto - vasato garahio - ninchita iya - yahIM suvihiA - suvihito vasaMtA - vasatA kule - DuNamAM sauNIpArovi zrAhmaeA parA uttamajaNa - uttama4nano sIla - zIsathI kuNaI - janAve che jaha - bha - hoI - thAya che garahiyA - niMchita thAya che majjhimadhyamAM kusIlANaM - DuzIlonI chA.: pakvaNakule vasan sakunIpArako'pi garhito bhavati / iha garhitAH suvihitA madhye vasantaH kuzIlAnAm / / 63 / / arthaH caMDALakuLamAM vasato brAhmaNa nindrita thAya che. (tema) ahIM kuzIlonI madhyamAM vasatA suvihito paNa nindita thAya che / / 6 / / uttamajaNasaMsaggI, sIladariddapi kuI sIla | jaha merugirivilaggaM, taNaMpi kaNagattaNamuveI / / 64 / / 196 saMsaggI - saMbaMdha dariddapi rahitane paae| sIlaDDuM - zIlavAna merugiri - bherugiri upara --
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 197 - uveI - pAme che vilaggaM - rahe kaNagattaNaM suvarNapAne chA.: uttamajanasaMsargaH zIladaridramapi karoti zIlADhyam / yathA merugirivilagnaM tRNamapi kanakatvam upaiti / / 64 / / arthaH uttamajana (zIlavAna) no saMbaMdha zIlarahita paNa (puruSane) zIlavAna banAve che. megiri upara raheluM ghAsa prema suvArgapAgAne pAme che tema. // 64 // navi - nathI taM karei - te (nuGasAna) harI zaDatI aggI- ai agni visaM - 2 kiNhasappo - jhANo sarpa pA jaM - 4 saMbodhasattarI gA.65 - vitaM karer3a aggI, neva visaM neva kiNhasappo a / jaM kuNar3a mahAdosaM, tivvaM jIvassa micchattaM / / 65 / / [saM.pra.912,sa.ma.(3) -19,mithyA-9,ArA (2)450,bha.pa.61] ghAsa paNa neva - nathI DarI zaDato neva - nathI jharI zatuM a - } - kuNaI - 42 che tivvaM tIvra mahAdosaM - nusAna jIvassa - vane micchattaM - mithyAtva chA.H nApi taM karoti agnirnaiva viSaM naiva kRSNasarpazca / yaM karoti mahAdoSaM tIvraM jIvasya mithyAtvam / / 65 / /
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.66 198 artha: tIvra mithyAtva jIvane je nukazAna pahoMcADe che te (nukazAna) agni nathI karI zakato, jhera nathI karI zakatuM ke kALo sarpa paNa nathI karI zakato. I 6pA kaTuM karesi appaM, damesi atthaM caesi dhammatthaM / ikaM na cayasi micchattavisalavaM jeNa buDDihisi / / 66 // [..23,mithyA. rU] OM - kaSTa sahana resi - kare che 3M - AtmAne mesi - dame che satyaM - dhanano vasi - vyaya kare che dhametyiM - dharma mATe pharSa - eka na vasi - tyajato nathI marajItta - mithyAtvarUpa visarva - jheranA lavane neLa - jenA vaDe yuiisi - tuM saMsAra sAgaramAM) DubIza chA.: kaSTaM karoSi AtmAnaM damayasi arthaM tyajasi dharmArtham / ekaM na tyajasi mithyAtvaviSalavaM yena buDiSyasi / / 66 / / artha: tuM kaSTa sahana kare che, AtmAne dame che, dharma mATe dhanano vyaya kare che paraMtu) eka mithyAtvarUpa jheranA lavane tyajato nathI jenA kAraNe tuM (saMsArasAgaramAM) DubIza. // 66o.
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 199 saMbodhasattarI gA.67/68 jayaNA ya dhammajaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / tavavuDDIkarI jayaNA, egaMtasuhAvahA jayaNA / / 67 // [saM.pra.532] jayaNA - y|| dhammajaNaNI - dhanI 4nanI cha jayaNA - 4 // dhammassa - dhabhane pAlaNI ceva - pAganArI cha tava - tapanI vuDDikarI - vRddhi 42nArI je jayaNA - 49 // egaMta - mehata suhAvahA - sumane yI vArI cha chA.: yatanA ca dharmajananI yatanA dharmasya pAlanI eva / tapovRddhikarI yatanA ekAntasukhAvahA yatanA / / 67 / / artha jayaNA dharmanI jananI che, jayaNA dharmane pALanArI che, 439 // tapanI vRddhi 42nArI cha, 459 // (4) sAnte sukhane kheMcI lAvanArI che. || 67LA jaM ajiaM carittaM, desUNAe vi puvakoDIe / taM pi kasAiyamitto, hArei naro muhUtteNaM / / 68 / / [ArA.(1)667, ArA.(2) 164, caM.pa.143, ti.gA.1201] jaM ajiaM - he bhejavAyu cha carittaM - yAritra desUNAe - siss Be vi - 59 // puvvakoDIe - pUrva oDa varSe taM pi - te (yAritra) ne 5 / kasAiyamitto - SAyavANo hArei - harI yache
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.69 200 naro - bhAsa muhUtteNaM - bhUtabhA chA.: yad arjitaM cAritraM dezonayA api pUrvakoTyA / tad punaH kaSAyitamAtraH hArayati naraH muhUrtena / / 68 / / artha kAMIka uNA pUrvakoDa varSo dvArA paNa je cAritra meLavAyuM che tene (cAritrane) thoDAka (paNa) kaSAyavALo mANasa bhutabhA 3rI 14 che. / / 68 // koho pIiM paNAseI, mANo viNayanAsaNo / mAyA mittANi nAsei, loho savvaviNAsaNo / / 69 / / [da.vai.372] koho - ogha pII - prItino paNAseI - n||2ch mANo - bhAna viNaya - vinayano nAsaNo - nAza cha mAyA - bhAyA mittANi - mitratAno nAsei - naa| cha loho - soma savva - sarvano viNAsaNo - vinA cha chA.: krodhaH prItiM praNAzayati mAno vinayanAzanaH / mAyA mitrANi nAzayati lobhaH sarvavinAzakaH / / 69 / / artha: krodha prItino nAza kare che, mAna vinayano nAzaka che, mAya mitratAno nAza kare che, lobha sarvano nAzaka che. || 69
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 201 saMbodhasattarI .70/71 khaMtI suhANa mUlaM, mUlaM dhammassa uttamA khaMtI / harai mahAvijA iva, khaMtI duriyAiM savvAiM / / 70 / / __ [pu.mA.294] khaMtI - kSamA suhANa - sumana mUlaM - bhUNa cha dhammassa - dhanu uttamA - uttama sevI khaMtI - kSamA harai - 62 cha mahAvijA - mahAvidyAnI iva - Thema duriyAI - pApone savvAiM - sarva chA.: kSAntiHsukhAnAM mUlaM mUlaM dharmasya uttamA zAntiH / harati mahAvidyA iva zAntirduritAni sarvANi / / 70 / / artha kSamA sukhanuM mULa che, uttama evI kSamA dharmanuM mULa cha, kSamA mahAvidyAnI Thebha sarva pApone 32 ch.|| 70 / / sayaM gehaM pariccaja, paragehaM ca vAvaDe / nimitteNa ya vavaharaI, pAvasamaNu tti vuccaI / / 71 / / [utta.17/18] sayaM - potAnai gehaM - dharane pariccaja - tyachane paragehaM - jiisaan| gharane ca - sane vAvaDe - yA 42 cha nimitteNa - nimitta va ya - mane
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.72 vavaharaI - ve che (te) vuJcaI - hevAya che chA.H svaM gRhaM parityajya paragRhaM ca vyApriyate / nimittena ca vyavaharati pApazramaNa iti ucyate / / 71 / / arthaH potAnA gharane tyajIne (je) bIjAnA gharane joyA kare che (eTale ke bIjAnA gharamAM joDAyelo thako) nimittavaDe je ve che te pApazrabhAga hevAya che. // 71 // pAvasamaNu duddhadahIvigaIo, AhAreI abhikkhaNaM / na kareI tavokammaM, pAvasamaNu tti vuccaI / / 72 / / - tti - pApazramAega tapa karma 202 [utta. 17/15] duddha - hudha vigaIo - vigo abhikkhaNaM - vAraMvAra tavokammaM vuccaI - hevAya che chA.: dugdhadadhivikRtIH AhArayati abhIkSNam / na karoti tapaHkarma pApazramaNa iti ucyate / / 72 / / arthaH dudha dahIM vigere vigaIo (je) vAraMvAra vApare che (ane) taparbha Darato nathI (te) pApazrabhAga uhevAya che. // 72 // dahI - hI vagere AhAreI - vApare che na kareI - s2to nathI pAvasamaNu tti - paapshrbhe|
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 203 saMbodhasattarI 2.73/74 majaM visayakasAyA, niddA vikahA ya paMcamI bhaNiyA / ee paMca pamAyA, jIvaM pADeMti saMsAre // 73 / / [ArA.[1]688] majaM - madha visaya - viSaya kasAyA - 5SAya niddA - nidrA viMkahA ya - sane visthA paMcamI - pAMyabhI bhaNiyA - 53vAI cha ee - se paMca - pAMya pamAyA- prabhAho jIvaM - vane pADeMti - 43 cha saMsAre - saMsAramA chA.: madyaM viSayaH kaSAyAH nidrA vikathA ca paJcamI bhaNitA / ete paJca pramAdA jIvaM pAtayanti saMsAre // 73 // artha: madha, viSaya, kaSAya, nidrA ane pAMcamI vikathA kahevAI cha / pAMya prabhA vane saMsAramA pAI cha. / / 93 / / jai caudasapuvvadharo, vasaI nigoesu'NaMtayaM kAlaM / niddApamAyavasago, tA hohisi kaha tuma jIva ! / / 74 / / jai - ho caudasa - yauha puvvadharo - pUrvadhara (59) vasai - 23 cha nigoesu - nigama aNaMtayaM - anaMta kAlaM - isa sudhI niddA - nidrA vagere pamAyavasajo - prabhAhane vaza thavAthI
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.75 204 tA - to hohisi - 20 kaha - zu tumaM - tAra jIva - he ! chA.: yadi caturdazapUrvadharo vasati nigodeSu anantaM kAlam / nidrApramAdavazagastataHbhaviSyasi kathaM tvaM jIva! / / 74 / / artha: jo caudapUrvadhara (paNa) nidrA vigere pramAdane vaza thavAthI anaMtakAla sudhI nigodamAM rahe che to he jIva! tAruM | thaze ? / / 74 / / hayaM nANaM kiyAhINaM, hayA annANao kiyA / pAsaMto paMgulo daDDo, dhAvamANo a aMdhao / / 75 / / [saM.za.18,vize. 1159, A.ni.101] hayaM - niSNa cha . nANaM - zAna kiyAhINaM - yA vana hayA - niSche annaNao - azAnInI kiyA - jiyA pAsaMto - hemato to paMgulo - Hino daDDo - yo dhAvamANo - ho'to chato a - ane. aMdhao - mAMgo chA.: hataM jJAnaM kriyAhInaM hatA ajJAninaH kriyA / pazyan, paGgurdagdho dhAvamAnazca andhakaH / / 75 / / artha: kriyAvagaranuM jJAna niSphaLa che, ajJAnInI kriyA niSphaLa che.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 saMbodhasattarI gA.76 dekhato chato pAMgaLo ane doDato chato AMdhaLo dAjhayo. 7pa. saMjogasiddhIi phalaM vayaMti, na hu egacakkeNa raho payAI / aMdho ya paMgU ya vaNe samiccA, te saMpauttA nagaraM paviTThA / / 76 // [A.ni.102, vize.1165] saMjoga - saMyoganI siddhIi - siddhithI phalaM - ine vayaMti - 53 cha na hu - nathI egacakkeNa - meya vaDe raho - 2tha payAI - yasto aMdho - sAMdhaNo ya - sane paMgU - pAMgo ya - bhane vaNe - vana samiccA - sAvIne te saMpauttA - te ho|yaa nagaraM - nagaramA paviTThA - praveza pAbhyA chA.: saMyogasiddhyA phalaM vadanti na tu ekacakreNa rathaHprayAti / andhazca paGguzca vane sametya tau saMprayuktau nagaraM praviSTau / / 76 / / artha (paNDito) saMyoganI siddhithI phaLane kahe che. eka cakravaDe ratha cAlato nathI. AMdhaLo ane pAMgaLo vanamAM bhAvInete (janne) horayA (to) nagaramA praveza paabhyaa.|| 76 / /
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA. 77/78 subahupi suamahI aM, kiM kAhI caraNavippahINassa ? | aMdhassa jaha palittA, dIvasayasahassakoDIo || 77 / / [A. ni. 98, vize. 1152] subahupi - dhanuM pe| ahIaM - egenuM caraNa - yAritra aMdhassa khAMdhaNAnI palittA - pragaTAvAyesAM sayasahassakoDIo - 'roDo suaM - zruta kiM kAhI - zuM 42ze vippahINassa - rahita vyaktikhe jaha - bha dIva - dIvAno appaMpi - thoDuM pAega payAsagaM - prAza caraNajuttassa - yAritrayuktane jaha - bha chA.: subahvapi zrutam adhItaM kiM kariSyati cAritraviprahINasya / andhasya yathA pradIptA dIpazatasahasrakoTiH / / 77 / / arthaH AMdhaLAnI AgaLa pragaTAvAyelA karoDo dIvAonI jema cAritra rahita vyaktie bhaNeluM ghaNuM paNa zruta zuM (sAla) 42ze ? / / 77 / 4/ appaMpi suamahIaM, payAsaMga hoI caraNajuttassa / ikkovi jaha paIvo, sacakkhuassa payAseI / / 78 / / 206 [A.ni. 99, vize. 1155] suamahIaM lagAyesuM zruta hoI - Aye che ikkovi - kheDa pAe paIvo - hIvo -
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 207 saMbodhasattarI gA.79 sacakkhuassa - yAvANAne payAseI - ||2maape cha chA.: alpamapi zrutamadhItaM prakAzakaM bhavati cAritrayuktasya / eko'pi yathA pradIpaHsacakSukasya prakAzayati / / 78 / / artha jema cAvALAne eka dIvo paNa prakAza Ape che (tema) caritravALAne bhaNAyeluM thoDuM paNa zruta prakAza Ape ch.|| 78 / / daMsaNa vaya sAmAiya, posaha paDimA abaMbha sacitte / AraMbha pesa uddiTThavajae samaNabhUe a||79|| [saM.pra. 1089, da.ni.42.upA.12] dasaNa - zana vaya - vrata sAmAiya - sAmAyi posaha - pauSadha paDimA - pratimA abaMbha - aprala saccitte - savitta AraMbha - bhAraMbha pesa - no'2072 uddir3ha - maudezino vajae - tyAga samaNabhUe - zramAbhUta (sAdhu ThevA thaj) chA.: darzanavratasAmAyikapauSadhapratimAabrahmasacittam / ArambhapreSyauddiSTavarjakaH zramaNabhUtazca / / 79 / / arthaH zana, prata sAmAyi, pauSadha, pratimA, abrama, sacitta, AraMbha, nokaracAkara, audezikano tyAga ane
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.80 208 zramaNabhUta (sAdhu jevA thavuM) (A agyAra zrAvakanI pratimA che) ahiM pAMcamAM kramamAM AvelA pratimA' zabdano artha kAyotsarga samajavo || 79 saMpattadaMsaNAI, paIdiyahaM jaIjaNAo nisuNeI / sAmAyAriM paramaM, jo khalu taM sAvagaM biti / / 8 / / [saM. 266,2.5.2] saMpatta - saMpUrNa thaI che haMsarpha - darzana vagere pratimA jene evo paDhiyae - pratidina Mphano - yatijana pAse nisuNe - sAMbhaLe che sAmAthAra - sAmAcArIne paramaM - zreSTha evA no - je ravatu - nizca taM - tene sAva - zrAvaka viti - kahe che chA.: saMprAptadarzanAdiHpratidivasaM yatijanAt nizRNoti / sAmAcArI paramAM yaH khalu taM zrAvakaM bruvanti / / 8 / / artha saMpUrNa thaI che darzana vigere pratimA jene evo je (puruSa) pratidina yatijana pAse zreSTha sAmAcArIne sAMbhaLe che (jJAnIo) tene nikSe zrAvaka kahe che. // 80nA
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 . saMbodhasattarI gA.81 jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu caMdaNassa / evaM khu nANI caraNeNa hINo nANassa bhAgI na hu suggaIe / / 81 / / [uva.426, saM.za.19] jahA - hema kharo - gadheo caMdaNa - yaMhananA bhAravAhI - mArane vauna 42to bhArassa - (mArano bhAgI - (bhAgI thAya cha na hu - nahIM caMdaNassa - yaMhanano evaM - merIte khu - vAdhyAmA cha nANI - zAnI caraNeNa - yAritra hINo - varano nANa - zAnano bhAgI - (mAgI thAya che na hu - nahIM suggaIe - sutino chA.: yathA kharazcandanabhAravAhI bhArasya bhAgI na tu candanasya / evaM tu jJAnI caraNena hIno bhArasya bhAgI na tu sdgtyaaH||81 / / artha caMdananA bhArane vahana karato gadheDo jema bhArano bhAgI thAya, caMdanano nahIM. tema cAritra vagarano jJAnI jJAnanA (mArano bhAgI thAya che, (59) sutino nahI. / / 81 / /
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.82 83 210 tahiM paMciMdiA jIvA, itthIjoNInivAsiNo / maNuANaM navalakkhA, savve pAsaI kevalI / / 82 / / tahiM - te (bhaithuna) mAM paMciMdiA - paMthandriya jIvA - po itthI - strInI joNI - yonimA nivAsiNo - vasatA maNuANaM - manuSya navalakkhA - navarA savve - sarvana pAsaI - jhume cha kevalI - vaNI bhagavato chA.: tasmin paJcendriyA jIvAH strIyoninivAsinaH / manuSyANAM navalakSAH sarvAn pazyanti kevalinaH / / 82 / / artha te (maithuna) mAM strInI yonimAM vasanArA paMcendriya evA navalAkha manuSya jIvo che (te) sarvene kevaLI bhagavaMto hune cha. // 82 / / itthINaM joNimajhe, havaMti beidiyA asaMkhA ya / uppajaMti cayaMti ya, samucchimA taha asNkhaa||83|| itthINaM - strInI joNimajhe - yonimA havaMti - hoya cha beiMdiyA - bendriya asaMkhA - asaMdhya ya - bhane uppajaMti - utpanna thAya che cayaMti ya - bhane bhare cha samucchimA - sabhUmi taha - patI
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 211 saMbodhasattarI gA.84 chA.: strINAM yonimadhye bhavanti dvIndriyA asaMkhyAzca utpadyante cyavanti ca saMmUrchimAstathA asaMkhyAH / / 83 / / artha strInI yonimAM beIndriya jIvo asaMkhya hoya che vaLI asaMkhya samRdghima jIvo utpanna thAya che ane mare che. || 83 puriseNa sahagayAe, tesiM jIvANa hoI uddavaNaM / veNuadiTuMteNaM, tattAisilAganAeNaM / / 84 / / purisepa - puruSanI sadagayApu - sAthe yoga thavAthI tesiM - te nIvA - jIvonI do - che 36vaM - nAza thAya - rUthI bharelI naLImAM hitenuM - dRSTAMtathI tattaDuM - tapelI lokhaMDanI sinAmanAivi - saLI chA.: puruSeNa sahagatena teSAM jIvAnAM bhavati udravaNam / veNukadRSTAntena taptAyaHzalAkAjJAtena / / 84 / / artha: puruSanI sAthe yoga thavAthI te jIvono nAza thAya che. rU ane tapelI lokhaMDanI saLInAM dRSTAMtathI jANavuM. eTale ke thI bharelI naLImAM jema tapAvelI lokhaMDanI saLI aDADavAmAM Ave te rU baLI jAya che tema maithunathI strI-yonimAM jIvo marI jAya che. 84
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.85 86 ra1ra itthINa joNimajhe, gabhagayA ceva hu~ti navalakkhA / ikko ya dunni tinnivi, lakkhapuhuttaM tu ukkosaM / / 5 / / [saM.pra.580] itthINa - strInI joNimajjhe - yoninI madhyama gabhagayA - garmamA 23lA ceva - mane haMti - hoya che. navakkhA - navarA ikko - meM ya - ane dunni - a tinnIvi- trA lakkhupuhuttaM - methI navalA5 tu- vaNI ukkosaM - utkRSTa chA.: strINAM yonimadhye garbhagatA: caiva bhavanti navalakSAH / utpadyante cyavanti ca saMmUrchimA asaMkhyA bhaNitAH / / 85 / / artha strInI yoninI madhyamAM garbhaja je jIvo che te navalAkha hoI zake jemAM eka be traNa ke utkRSTa thI navalAkha hoya ch.|| 85 / / mehuNasannArUDho, navalakkha haNei suhumajIvANaM / titthayareNaM bhaNiyaM, saddahiyavvaM payatteNaM / / 86 / / [zI.u.23] mehuNasannA - bhaithuna saMzamA rUDho - bhA3 thayesA (94) navalakkha - navasa haNei - cha
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 213 saMbodhasattarI gA.87 suhuma - sUkSma jIvANaM - vone titthayareNaM - tIrtha42 vare bhaNiyaM - vAyuM che saddahiyavva - zraddhA 32vI lo'payatteNaM - prayatnapUrva chA.: maithunasajJArUDho navalakSAn hanti sukSmajIvAnAm / tIrthaMkareNa bhaNitaM zraddhayitavyaM prayatnena / / 86 / / artha: maithuna saMjJAmAM ArUDha thayelAM (jIva) navalAkha sUkSma jIvone haNe che evuM tIrthakaravaDe kahevAyuM che (temAM) prayatnapUrva zraddhA 42vI yo'. / / 86 / / asaMkhayA thInaramehuNAo, mucchaMti paMciMdiyaM maannusaao| nisesaaMgANavibhatticaMge, bhaNaI jiNo pannavaNAuvaMge / / 87 / / asaMkhayA - saMdhyAta thInara - strI-puruSanAM mehuNAo - bhaithunathI mucchaMti - bhare cha paMciMdiya - paMthendriya mANusAo - vo. nisesa - adhA aMgANa - goma vibhatticaMge - vibhAgothI suMdara bhaNaI - 53 che. jiNo - prabhu pannavaNAuvaMge - prazApana 5iHi chA.: asaGkhyA strInaramaithunAt mUrcchanti paJcendriyamanuSyAH / nizeSAGgAnAM vibhakticaGge bhaNati jinaH prajJApanopAGge / / 87 / / artha: strI ane puruSanAM maithunathI asaMkhyAtA samUrchAima paMcendriya jIvo utpanna thAya che e pramANe badhA aMgomAM
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.88 89 ane jIvAjIvanAM vivaraNathI manohara evA pannavaNAupAMgamAM lagavAne 'dhuM che. / / 87 / / kahyu majje mahummi maMsammi, navaNIyammi cautthae / uppajjaMti asaMkhA, tavvannA tattha jaMtuNo ||88 || maje - bhadyamAM maMsammi - bhAMsamAM cautthae - yothA asaMkhA - asaMkhya tattha - temAM chA.: madye madhuni mAMse navanIte caturthe / utpadyante asaMkhyAstadvarNAstatra jantavaH / / 88 / / mahummi bhadhabhAM navaNIyammi - bhASaeAmAM uppajaMti utpanna thAya che - AmAsu - SAthI pakkAsu a- pADelI [saM.pra. 1192] - tavvannA - tevA 4 vaerzavANA jaMtuNo - vo 214 arthaH madyamA, madhamAM, mAMsamAM ane cothA mAkhaNamAM tevA ja vargavANA asaMkhya bhavo utpanna thAya che. / / 88 / / AmAsu a pakkAsu a, vipaccamANAsu maMsapesIsu / sayayaM ciya uvavAo, bhaNio a nigoajIvANaM / / 89 / / [saM. pra. 1191] a - khane vipaJccamANAsu - paDAvAtI
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 saMbodhasattarI 2.80 maMsapesIsu - mAMsanI pezImA sayayaM ciya - satata uvavAo - utpatti thAya che (me) bhaNio - vAyu cha nigoa - anaMtAya jIvANaM - vonI chA.: AmAsu ca pakvAsu ca vipacyamAnAsu mAMsapezISu / satatameva upapAto bhaNito nigodajIvAnAm / / 89 / / artha kAcI pAkelI ane pakAvAtI evI mAsanI pezImAM satata anaMtakAya jIvonI utpatti thAya che (evuM zAstramAM) 53vAyu cha. // 88 / / AjammaM jaM pAvaM, baMdhai micchattasaMjuo koI / vayabhaMga kAumaNo, baMdhai taM ceva aTThaguNaM / / 10 / / AjammaM - 4nmathA mAMDIne jaM - 4 pAvaM - 55 baMdhai - pAMdhe cha micchatta - mithyAtva saMjuo - yuta (94) koI - 5 vayabhaMgaM - pratabhaMga kAumaNo - 42vAnI 427vANo baMdhai - bAMdhecha taM - te ceva - 4 (55) aTThaguNaM - mAga chA.: Ajanma yat pApaM badhnAti mithyAtvasaMyuktaH ko'pi / vratabhaGgaM kartumanA banAti tadeva aSTaguNam / / 9 / /
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.91 92 arthaH koIka mithyAtvI (jIva) janmathI mAMDIne je pApa bAMdhe che, te ja pApa AThagaNuM vratabhaMga karavAnI icchAvALo bAMdhe 9.110011 sayasahassANa nArINaM, piTTaM phADer3a nigghiNo / sattaTThamAsie gabbhe, tapphaDate nitta / / 99 / / sayasahassANa lAkha nArINaM - strIsonAM phADer3a - jhaMDe che piTTaM peTane nigghiNo - nirdhaya jevo (koI bhAegasa) - sattaTTha - sAta-sATha gabbhe - garbhane nikattar3a - jhApe che mAsie bhAsanAM taphaDate - taraDatA - 216 chAH zatasahasrANAM nArINAm udaraM dArayati nirdayaH saptASTamAsaM garbhaM tapphaDayantaM nikRntati / / 99 / / arthaH nirdaya evo (koIka mANasa) lAkha strIonAM peTane phADe che ane taraphaDatA evA sAta-ATha mAMsanAM garbhane kApe che.91 taM tassa jattiyaM pAvaM, taM navaguNiyameliyaM hujjA / egitthiyajogeNaM, sAhU baMdhina mehUNao / / 92 / / taM - te jattiyaM - bheTasuM tassa - tenuM pAvaM - pApa (che)
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 217 saMbodhasattarI gA.93 taM - te navaguNiya - navarAj meliyaM - 29 hujA - hoya egitthiya - vAra strInA jogeNaM - yogathI sAhu - sAdhu baMdhija - bAMdhe cha mehUNao - bhaithunane // 26 chA.: tat tasya yAvat pApaM tat navaguNaM militaM bhavati / ekaM striyAzca yogena sAdhurbadhnAti maithunAt / / 92 / / artha tene jeTaluM pApa che te navagaNuM kareluM hoya teTaluM pApa) ekavAra strInA yogathI maithunane kAraNe sAdhu bAMdhe. 9rA akhaMDiyacAritto, vayadhArI jo va hoi gihattho / tassa sagAse daMsaNavayagahaNaM sohikaraNaM ca / / 93 / / [saM.pra. 1492, A.gra.11] akhaMDiya - ajaya cAritto - yAritravANo vayadhArI - vratadhArI mevo jo - 4 va - athavA hoi - hoya gihattho - stha tassa - tenI sagAse- pAse dasaNa - zana vayagahaNaM - vrtgrh| sohikaraNaM - zuddhi 72vI chA.: akhaNDitacAritro vratadhArI yo vA bhavati gRhasthaH / . tasya sakAze darzana-vratagrahaNaM zuddhikaraNaM ca / / 93 / / artha akhaMDacAritravALo (sAdhu) athavA vratadhArI evo
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasarI gA.94 95 218 je gRhastha hoya tenI pAse darzana, vratagrahaNa ane zuddhiAlocanA karavI. ukA addAmalayappamANe, puDhavIkAe havaMti je jIvA / te pArevayamittA, jaMbUdIve na mAijA / / 94 / / daM.pa. 218] addAmalaya - sImA sAmAna ppamANe - pramAnI puDhavIkAe - pRthvIstyama havaMti - che je - jIvA - po. te - te pArevayamittA - pArevAnAM prabhAvAmA thAya jaMbUdIve - mUdvIpamA na - na mAijA - samAya chA.: ArdrAmalakapramANe pRthvIkAye bhavanti ye jiivaaH| te pArApatamAnA jambUdvIpe na mAyuH / / 94 / / arthaH lIlA AmaLAnA pramANanA pRthvIkAyamAM je jIvo che te pArevAnA pramANavALA thAya (to) jaMbUdvipamAM na samAya. ||4 / / egammi udagabiMdummi, je jIvA jiNavarehiM pannatA / te vi a sarisavamittA, jaMbUdIve na mAyaMti / / 15 / / [daM.pa. 219]
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ 219 saMbodhasattarI gA.96 egammi - me udaga - pAna biMdummi - viMdumA je jIvA - The vo jiNavarehiM - nezvara vaDe pannatA - 5vAyA cha te - te vi a - 5e| sarisavamittA - sarasava 20 jaMbUdIve - bUdvIpamA na - na mAyaMti - samAya chA.: ekasmin udakabindau ye jIvA jinavaraiH prajJaptAH / te yadi sarSapamAnA jambUdvipe na mAnti / / 95 / / artha: eka pANInA biMdumAM je jIvo jinezvaravaDe kahevAyA che, te jo sarasava jeTalAM pramANavALA thAya to jaMbUdvipamAM nasabhAya. / / 5 / / javaraMTataMdulamittA, teukAe havaMti je jIvA / te jai khasakhasamittA, jaMbUdive na mAyati / / 96 / / varaMTa - TInA taMdulamittA - yogA 21 teukAe - tAyamA havaMti - hoya cha je - 4 jIvA - vo jI . te - te jai - ho khasakhasamittA - prasamasa 2 prabhAe vA thAya jaMbUdIve - yudvIpamA na - na mAyaMti - samAya
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.97 220 chA.: varATakatandulamAne tejaskAye bhavanti ye jIvAH / te yadi khasakhasamAnA jambUdvipe na mAnti / / 96 / / artha: baMTInA cokhA jeTalAM teukAyamAM je jIvo che te jo khasakhasa jeTalAM pramANavALA thAya to jaMbudvIpamAM na samAya. / / 86 / / je liMbapattamittA, vAUkAe havaMti je jIvA / te matthayalikkhamittA, jaMbUdIve na mAyaMti / / 97 / / je - ne liMbapattamittA - sImAnAM pA31 deci vAUkAe - vAyuyamA havaMti - ch| je - 4 jIvA - vo te - te matthaya - mastanI likkhamittA - eii tt8|| pramAvA thAya jaMbUdIve - dvipamAna mAyaMti - na samAya chA.: ye nimbaparNamAtre vAyukAye bhavanti ye jIvAH / te mastakalikSAmAnA jambUdvIpe na mAnti / / 97 / / artha: lImaDAnA pAMdaDAM jeTalA vAyukAyamAM je jIvo che te jo mastakanI lIkha jeTalAM pramANavALA thAya to jaMbUdvIpamAM nasabhAya. / / 8 / /
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 221 saMbodhasattarI gA.98/99 asuiTThANe paDiA, caMpagamAlA na kIrai sIse / pAsatthAIThANesu, vaTThamANA taha apujA / / 98 / / [A.ni 1 1 1 1, gu.ta.3/126] asui - azuyivANA TThANe - sthAnamA paDiA - 5DesI caMpagamAlA - yaMpanI bhaag| na kIrai - ghAra rAtI nathI sIse - mastabhA pAsatthAI - pAvastha vgeren| ThANesu - sthAnamA vaTTanANA - 2heta(muni) taha - tema apujA - anya cha chA.: azucisthAne patitA campakamAlA na kriyate zirasi / pArzvasthAdisthAneSu vartamAnastathA apUjyaH / / 98 / / artha azucivALA sthAnamAM paDelI caMpakanI mALA mastakamAM dhAraNa karAtI nathI tema pArthastha vigere sthAnamAM rahetA (muni) apUthya che. / / 8 / / chaTThamadasamaduvAlasehi, mAsaddhamAsakhamaNehiM / itto u aNegaguNA, sohI jimiyassa nANissa / / 99 / / [ma.pa.131 - 183, paMcA.240, caM.pa. 34 sA.pa.74] [pu.mA.35, vi.sA.233] chaTThaTThama - 724-24 dasama - 61. duvAlasehiM - bhAra mAsaddhamAsa - 52 upavAsa. khamaNehiM - bhaaskssme| vaDe itto - menAthI
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.100 u - 59 aNegaguNA - mane ge| sohI - zuddhi jimiyassa - 4mata mevA nANissa - AlnIne thAya cha chA.: SaSTASTamadazadvAdazabhirmAsArddhamAsakSapaNaiH / itastu anekaguNA zuddhirjemataH jJAninaH / / 99 / / arthaH 76-964-62-2-562 75vAsa bhane mAsakSamaNavaDe je zuddhi thAya che, tenAthI paNa anekagaNI zuddhi jamatA evA jJAnIne thAya che. 199aaaa jaM annANI kammaM, khavei bahuAhiM vAsakoDahiM / tannANI tihiM gutto, khavei ussAsamitteNaM / / 10 / / [ti.gA.1223,paMca564,vi.sA.877,gu.za.33,ma.pa.135, mahA.101,saMpa. 115] jaM - 4 annANI - mazAnI kammaM - 4 khavei - japAve che bahuAhi - ghe|| vAsakoDIhiM - 30 varSo vaDe tannANI - tene zAnI tihiM - atithI gutto - gupta thayedo khavei - pAve che ussAsamitteNaM - zvAsocchavAsamAtramA chA.: yad ajJAnI karma kSapayati bahubhirvarSakoTIbhiH tajjJAnI tribhirguptaH kSapayati zvAsozvAsamAtreNa / / 100 / /
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara3 saMbodhasattarI gA.101/102 artha: ghaNA kroDavarSo vaDe ajJAnI je karmakhapAve che te karmane traNa guptithI guma thayelo jJAnI zvasocchavAsamAM khapAve che. 100// jiNapavayaNavuDDikara, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / vaDaMto jiNadavvaM, titthayarattaM lahai jIvo / / 101 / / [saM.pra.97] jivapavayaNa - niavayananI vuDDikaraM - vRddhi 42nAra pabhAvagaM - prabhAva mevA nANadaMsaNa - zAna-zana guNANaM - guyon| vaTuMto - vRddhi 42to jiNadavva - hevadravyanI titthayarattaM - tIrtha 25j lahai - pAmecha jIvo - 94. chA.: jinapravacanavRddhikaraM prabhAvakaM jJAnadarzanaguNAnAm / vardhayan jinadravyaM tIrthakaratvaM labhet jIvaH / / 101 / / arthaH jinapravacananI vRddhi karanAra, jJAna-darzana guNonA prabhAvaka evA devadravyanI vRddhi karato jIva tIrthakarapaNuM pAme cha. / / 101 / / jiNapavayaNavuDDikara, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / bhakkhaMto jiNadavvaM, aNaMtasaMsArio hoi / / 102 / / [saM.pra.100] jivapavayaNa - 4inapravayananI vuDDikaraM - vRddhi 42nAra
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.103 224 pabhAvagaM - prabhAva mevA nANadaMsaNa - zAna-zana guNANaM - gugon| bhakkhaMto - (mkss| 2to (94) jiNadavva - vidravyanu aNaMta - anaMta saMsArio - saMsArI hoi - thAya cha chA.: jimapravacanavRddhikaraM prabhAvakaM jJAnadarzanaguNAnAm / bhakSayan jinadravyam anantasaMsAriko bhavati / / 102 / / arthaH jinapravacananI vRddhi karanAra, jJAna-darzana guNonA prabhAvaka evA devadravyanuM bhakSaNa karato (jIva) anaMtasaMsArI thAya che. // 102 / / bhakkhei jo uvekkhei, jiNadavvaM tu sAvao / pannAhINo bhave jIvo, lippai pAvakammaNA / / 103 / / [saM.pra.104] bhakkhei - (mkssaae| 42 cha jo - 4 uvekkhei - upekSA 42 cha jiNadavva - hevadravyanI tu - vaNI sAvao - zrI pannAhIno - buddhihIna bhave - saMsAramA jIvo - 94 lippai - sepAya cha pAvakammuNA - 5 / 54 vaDe chA.: bhakSayati yaH upekSate jinadravyaM tu zrAvakaH / prajJAhIno bhaved jIvo lipyate pApakarmaNA / / 103 / /
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22pa saMbodhasattarI gA.104 artha: je devadravyanuM bhakSaNa kare che(athavA) upekSA kare che te jIva saMsAramAM buddhihIna thAya che vaLI pApakarmavaDe lepAya che./10rA ceiadavvaviNAse, risighAe pavayaNassa uDDAhe / saMjaicautthabhaMge, mUlaggI bohilAbhassa / / 104 / / [saM.205]. phula - deva vipAse - dravyano nAza karyo chate risidhAI - RSino dhAta karyo chate pavayamsa - pravacananI uThThAde - malinatA karAye chate saMna - sAdhvInA tyama - cothA vratano bhaMga karAya chate mUtaLI - mULamAM Aga lagADAya che vodi - bodhinA tAmarca - lAbharUpa vRkSanAM chA.: caityadravyavinAze RSighAte pravacanasya uDDAhe / saMyatIcaturthavratabhaGge mUlAgnirvAdhilAbhasya / / 104 / / artha devadravyano nAza karavAthI, RSino ghAta karavAthI, pravacananI malinatA karavAthI ane sAdhvInA cothA vratano bhaMga karavAthI bodhinA lAbhArUpa vRkSanA mULamAM Aga lagADAya che. I/104T
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 saMbodhasattarI gA.105/106 subbai duggayanArI, jagaguruNo siMduvArakusumehiM / pUApaNihANeNaM, uppannA tiyasalogammi / / 105 / / - [paMcA.193] subbai - saMbhapAya che. duggayanArI - hutAnArI jagaguruNo - bhagavAnanI siMduvAra - sinhuvaarn| kusumehi - puSpo va puA - pUna paNihANeNaM - prazidhAnathI. uppannA - utpanna 25 tiyasa - heva logammi - zobhA chA.: zrUyate durgatAnArI jagadguroH sinduvArakusumaiH / pUjApraNidhAnena utpannA tridazaloke / / 105 / / artha: (jinapravacanamAM) saMbhaLAya che (ka) sinduvAranA puSpovaDe bhagavAnanI pUjAnA praNidhAnathI durgAnArI vilobha utpanna 27. / / 105 / / titthayarattaM sammatta-khAiyaM sattamIi taIyAe / sAhUNa vaMdaNeNaM, baddhaM ca dasArasIheNaM / / 106 / / [zrA.di. 82] titthayattaM - tIrtha:25 sammattakhAiyaM - kSAyi sabhyatva sattamIi - sAtamIthI taiyAe - trInu(maAyuSya) sAhUNa - sAdhumonA vaMdaNeNa - vana baddhaM - jAMdhyu ca - mane dasArasIheNaM - 671 / mAse
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 227 saMbodhasattarI gA.107 che. tIrtharatva sarvekSAvi samItaskRtIyAyA:(5:) | sAdhUnAM vandanena baddhaM ca dazArasiMhena / / 106 / / artha: kRSNamahArAjAe vidhipUrvaka vaMdana karavAthI tIrthakarapaNuM, kSAyika samyakta ane sAtamIthI trIjI narakanuM AyuSya bAMdhyuM. 106nI akasiNapavattagANaM,virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNe, davvatthae kUvadiTuMto / / 107 / / [saM..18,sA.ni.mA.20] sina - saMpUrNa rIte nahIM vittamArga - pravartelA virayAvirAja - virata avirata (zrAvako) ne pusa - A (dravyastava rava7 - kharekhara nutto - yogya che saMsAra - saMsArane payay - pAtaLo-TUMko varo - karanArA evA vatthag - dravyastavamAM 4 - kUvAnuM vidhvaMto - dRSTAMta jANavuM chA.: akAryena pravartakAnAM viratAviratAnAmeSa khalu yuktaH / saMsArapratanukaraNe dravyastave kUpadRSTAntaH / / 107 // artha (zubhayogomAM) saMpUrNarIte nahIM pravartelAM evA viratAvirata(zrAvako)ne saMsAra pAtaLo karavA mATe A (dravyastava)kharekhara yogya che. dravyastavamAM kUvAnuM dRSTAMta jANavuM. 107nA
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.108 109 aNathovaM vaNathovaM, aggIthovaM ca kasAyathovaM ca / na hu bhe visasiavvaM, thovaM pi hu taM bahu hoI / / 108 / / [hi.U.518,saM.za.81,A.ni. 120, vi.ze. 1310] vaNathovaM - thoDo ghA kasAyathovaM - thoDo SAya hoya aNathovaM - thoDuM Re| aggIthovaM - thoDo ani ca - ane na - nathI bhe - saMbodhanamA che hu - pAga visasiavvaM - vizvAsa 42vA Thevo thovaM pi - thor3e pa taM te hoI - thAya che hu - egaDe bahu - dha 228 chA.H RNastokaM vraNastokam agnistokaM ca kaSAyastokaM ca / na tu tasya vizvasitavyaM stokamapi tu tat bahu bhavati / / 108 / / arthaH thoDuM RNa hoya, thoDo ghA hoya, thoDo agni hoya ane thoDo ja kaSAya hoya to paNa teno vizvAsa karavA jevo nathI kAraNa ke te thoDuM paNa ghaNuM thAya che. 108 / / jaM dukkaDaM ti micchA, taM bhujjo kAraNa apUraMto / tiviheNa paDikaMto, tassa khalu dukkaDaM micchA / / 109 / / [A.ni.684]
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ rara9 saMbodhasattarI gA.110 jaM - 4 dukkaDaMti - hutane micchA - mithyA 42 cha taM - tenA bhujo - irI kAraNaM - 1one apUraMto - sevatI nathI tiviheNa - trividhe paDikato - pAchoire cha tassa - tena khalu - 252 dukkaDaM - huta micchA - mithyA thAya cha chA.: yad duSkRtaM mithyA tat bhUyaH kAraNam apUrayan / trividhena pratikramatastasya khalu duSkRtaM mithyA / / 109 / / artha: je duSkatane mithyA kare che tenA kAraNone pharI sevato nathI ane trividhe (e pApathI)pAcho phare che tenuM duSkRta 5252 mithyA thAya che. / / 108 / / jaM dukkaDaMti micchA, taM ceva nisevai puNo pAvaM / paccakkhamusAvAI, mAyAniaDIpasaMgo a / / 110 / / [A.ni.685] jaM -4 dukkaDaMti - hutane micchA - mithyA 42 cha taM ceva - te 4 nisevai - seve cha puNo - irI pAvaM - pApane paccakkha - pratyakSa musAvAI - mRSAvAhI che mAyA - bhAyA-45Tana niaDI - 6 pasaMgo - prasaMgavANo cha
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.111 a - ane chA.: yad duSkRtaM mithyA tadeva nisevati punaH pApam / pratyakSamRSAvAdI mAyAnibiDaprasaGgazca / / 110 / / arthaH je duSkRtane mithyA kare che, ane pharI te ja pApane seve che te pratyakSa mRSAvAdI che ane mAyA-kapaTanAM gADha prasaMga (baMdhana) vANI che / 110 / / 'mi'tti miu maddavatte, 'cha'tti dosANa chAyaNe hoI / 'mi'tti ya merAi Thio, 'du'tti duchAmi appANaM / / 111 / / [paMcA.556,sAmA.24, ce.ma. 382, A.ni.686, A.ni.1105] 'mi' ttimiu - 'bhi'khe atyaMta 'cha'tti - '2ch|'khe chAyaNe - DhAMDavA bhATe mitti - 'bhi'khe merAi bharyAhAmAM 'du'tti - 'hu'khe appANaM - AtmAnI maddavatte mahutA bhATe che dosANa - choSone hoI - che ya - ane Thio - raheso chu durguchAmi durgachAmAM che - 230 - chA.H 'mi' iti mRdumArdavatvaM 'chA' iti doSAnAM chAdane bhavati / 'mi'iti ca maryAdAyAM sthito 'du' iti jugupsAmi AtmAnam / / 111 // artha: "bhi" se atyaMta mRhutA bhATe che. "chA"khe ghoSone
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 231 . saMbodhasattarI gA.112 DhAMkavA mATe che. "mi'e maryAdAmAM rahelA chuM.(ema jaNAve che) ane "du" e AtmAnI durgachAmAM che. II111aaaa *'tti huM je parva, "kuri DenitaM 3vasameLa eso micchAmidukkaDaM-payakkharattho samAseNaM / / 112 / / [pavA. 17,sAmA. 26, rema. 382,sA.ni.687, sA.ni.250v] 'tti- "kae 6 - karelA me - mArA pAvuM - pApanI jaNAve che 'tti ya - Dae phemi - pAcho pharuM chuM ta - tene 3vasame- upazAnta karavA dvArA so - ane micchAmi - micchAmi kuas - 6 dukkaDanA yaRvaratyo - pratyeka akSarano artha che samAseLa - saMkSepathI che..' ti vRta e pApaM '' rUti [fa]tat parAmenA ayaM mithyA me duSkRtaM pratyekAkSarArthaH saamaasen||112|| artha "ka"e mArA karelAM pApane jaNAve che :"e tene upazAnta karavA dvArA pAcho pharuM chuM ema sUcave che.) A "micchAmi dukkaDa" nA pratyeka akSarano saMkSepathI artha karyo che. II112aa.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.113/114 23ra nAmaM ThavaNAtitthaM, davvatitthaM ca bhAvatitthaM ca / ikkikaM pi ya itto, NegavihaM hoi nAyavvaM / / 113 / / [A.ni.1065] nAma - nAmatIrtha ThavaNA titthaM - sthApanAtIrtha. davvatitthaM - dravyatIrtha ca - ane bhAvatitthaM - (bhAvatIrtha ca - mane ikvikaM pi - meM mena ya - ane itto - mArIte NegavihaM - mane prAra hoi - chete nAyavvaM - va yogya cha chA.: nAma sthApanAtIrthaM dravyatIrthaM ca bhAvatIrthaM ca / ekaikam api ca ito'nekavidhaM bhavati jJAtavyam / / 113 / / artha: nAmatIrtha, sthApanAtIrtha, dravyatIrtha ane bhAvatIrtha A rIte cAra prakAre che ane edareka aneka prakAre che te jANavA yogya che. // 11 // dAhovasamaM taNhAi, cheyaNaM malapavAhaNaM ceva / tihiM atthehiM niuttaM, tamhA taM davvao titthaM / / 114 / / [ce.ma.432,A.ni.1066] dAha - hAino uvasamaM - (5zama taNhAi - tRSeno cheyaNaM - che mala - bhasane pavAhaNaM - dUra 42vo ceva - mane tihiM - tr|
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 saMbodhasattarI gA.115 satyeda - arthothI nirUtta - yukta che tanhA - tethI taM - te trayo - dravya tityaM - tIrtha kahevAya che chA.: dAhopazamaM tRSNAdicchedanaM malapravAhanam eva / tribhiH athairniyuktaM tasmAt tad dravyatIrtham / / 114 / / artha: dAhano upazama, tRSNAno cheda ane malane dUra karavo A traNa guNothI yukta che tethI te dravyatIrtha kahevAya che. (nadI vigerenAM taravA mATenA cokkasa bhAgane tIrtha kahevAya che jemAM A traNa guNo che ane e guNo zAsanamAM hovAthI zAsanane tIrtha kahevAya che.) 114o. kohammi u niggahie, dAhassuvasamaNaM havai titthaM / lohammi u niggahie, taNhAe cheyaNaM hoI / / 115 / / [.ma.424,I.ni. 067] komi - krodhano 3 - vaLI nihi - nigraha thato hovAthI vAdalsa- dAhanA 3vasamai - upazamarUpa va - che tirthaM - tIrtha nomi - lobhano nigagi - nigraha thato hovAthI taddA checaM - tRSNAno cheda rUpa tIrtha horpha - che
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.116 ra34 chA.: krodhe tu nigRhIte dAhasya upazamanaM bhavati tIrtham / lobhe tu nigRhIte tRSNAyAH chedanaM bhavati / / 115 / / artha vaLI krodhano nigraha thato hovAthI (zAsana) dAhanA upazama rUpa tIrtha che ane lobhano nigraha thato hovAthI tRSNAnA chedarUpa tIrtha che. 115 aTThavihaM kammarayaM, bahuehiM bhavehiM saMciyaM jamhA / tavasaMjameNa dhovai, tamhA taM bhAvao titthaM / / 116 / / [2.5.42 sA.ni. 068] kavidaM - ATha prakAranAM maracuM - karmarUpa rajane duhiM - ghaNA mahiM - bhavo vaDe saMciya - ekaThI thayelI nahIM- je kAraNathI tavaM - tapa ane saMgamena - saMcama vaDe dhova - dhUe che ta - te kAraNathI ta - tezAsana)ne mAvazo - bhAva tisthaM - tIrtha kahevAya che chA.: aSTavidhaM karmarajo bahubhirbhavaiH saJcitaM yasmAt / tapaHsaMyamena kSAlayati tasmAt tad bhAvatIrtham / / 116 / / artha: je kAraNathI ghaNAbhavavaDe ekaThI thayelI ATha prakAranAM karmarUpa rajane tapa ane saMyamavaDe dhUe che te kAraNathI te (zAsana) ne bhAvatIrtha klevAya che./116ll
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.117/118 daMsaNanANacaritte, suniuttaM jiNavarehiM savvehiM / tisu atthesu niuttaM tamhA taM bhAvao titthaM / / 117 / / [A.ni. 1069] 235 daMsaNa - darzana carite - yAritramAM jiNavarehiM - 4inezvara vaDe atthesu - pachArthomAM tisu - e niuttaM - bheDAyelApA joDAyelApaNa eso - A (jeno) pajjAo - paryAya bhaerAvo annovi - jIbhe pe| chA.: darzana - jJAna - cAritre - suniyuktaM jinavaraiH sarvaiH / triSvartheSu niyuktameSa anyo'pi paryAyaH / / 117 / / arthaH badhA jinezvara vaDe jJAna-darzana-cAritramAM sArI rIte atyaMta joDAyelAMpaNuM hovuM A pramANe bIjo paNa paryAya 9.1199911 nANa jJAna suniuttaM - sArI rIte savvehiM - jadhA HOT - ER's (culsa) kammANaM - rmonAM - savvo puvvakayANaM, kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu a, nimittamittaM paro hoi / / 118 / / [ma.bhA. 169 ] puvvakayAnaM - pUrve'resAM pAvae - pAyeche phalavivAgaM - 3535 vipAune avarAhesu - aparAdhamAM guNesu - gueAmAM a - jane
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.119 236 nimittamittaM - nimittamAtra paro - lI to hoi - cha chA.: sarvaH pUrvakRtAnAM karmaNAM prApnoti phalavipAkam / aparAdheSu guNeSu ca nimittamAtraM paro bhavati / / 118 / / artha: dareka (vyakti) pUrve karelAM karmonA phaLarUpa vipAkane pAme che. aparAdhamAM ane guNamAM bIjA to nimittamAtra cha. / / 118 // dhArijai itto jalanihI vi kallolabhinnakulaselo / na hu annajammanimmiya, suhAsuho kammapariNAmo / / 119 / / [.bhA.170] dhArijai - dhArI 24ya che itto - bhAvato vo jalanihI vi - samudra 5 kalola - ghola va bhinna - mehI nayA cha kulaselo - bhott| parvatIne ye na - nathI hu - paraMtu anna - anya jamma - 4nma nimmiya - aresA suhAsuho - zubhAzuma kammapariNAmo - na pariema chA.: dhAryate AyAn jalanidhirapi kallolabhinnakUlazailaH / na tu anyajanmanirmitaHzubhAzubhaHkarmapariNAmaH / / 119 / / artha: kalolavaDe bhedI nAkhyA che moTA parvatone jeNe evo
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 saMbodhasattarI gA.120 Avato samudra paNa dhArI zakAya che paraMtu anya janmamAM karelAM zubhAzubha karmonuM pariNAma rokI zakAto nathI. 119 akayaM ko paribhuMjai,sakayaM nAsija kassa kira kammaM ? / sakayamaNu/jamANo, kIsa jaNo dummaNo hoI ! / / 120 / / [ma.mI. 272] varSa - nahIM karelAM (karma) e parimuMna - koNa bhogave? saMvargha - kare pote nAsijha - nAza pAmatA nathI ssa - konuM ri - nizca - karma muMnamALo - bhogavato sa - zuM kAma gaLo - mANasa kumaLo - duHkhI horuM - thAya che chA.: akRtaM kaHparibhunakti ? svakRtaM nazyet kasya kila karma / svakRtamanubhuJjAnaHkasmAt jano durmanAHbhavati / / 120 / / artha nahIM karelA karmane koNa bhogave? pote karelA karma nizca koInAM nAza pAmatAM nathI (to) karelA karmane bhogavato mANasa zuM kAma duHkhI thAya che ? ||120nI
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.121/122 238 posei suhabhAve, asuhAI khavei natthi saMdeho / chiMdai narayatiriyagai, posahavihiappamatto ya / / 121 / / [saM.pra.1247] posei - poSecha suhabhAve - zubha bhAvone asuhAi - azumane khavei - pAve cha natthi - nathI saMdeho - saMDeDa chiMdai - cha? cha naraya - na26 bhane tiriyagai - tirthayAtine posahavihi - pauSadhavidhimA appamatto - aprabhAta(71) ya - ane. chA.: poSayati zubhabhAvAn azubhAn kSapayati nAtra sandehaH / chinatti tiryagnarakagatiM pauSadhavidhyapramattazca / / 121 / / arthaH pauSadhavidhimA 2apramatta (94) zumabhAvone poSe che. azubhane khapAve che ane naraka-tiryaMcagatine chede che emAM saMDera nathI. // 121 // varagaMdhapuSphaakkhaya, paIvaphaladhUvanIrapattehiM / nevijavihANeNa ya, jiNapUA aTTahA bhaNiA / / 122 / / [pu.mA.467] varagaMdha - zreSTha gaMdha-attara puppha - puSpa akkhaya - akSata paIva - pradIpa phala - 3 dhUva - dhUpa nIra pattehiM - nIra pAtra nevija - naivedyane
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 vihANeNa dharavA vaDe jiNapUjA - zivapUbha bhaNiyA hevArDa che - - saMbodhasattarI gA.123 ya - ane aTThahA - khAha prahAre ATha chA.H varagandhapuSpaakSatapradIpaphaladhUpanIrapAtraiH / naivedyavidhAnena ya jinapUjA aSTadhA bhaNitA / / 122 / / arthaH zreSTha gaMdha-attara, puSpa, akSata, pradIpa, iNa, dhUpa, nIrapAtra-kalaza,ane naivedyane dharavAvaDe jinapUjA ATha prakAre hevA che. // 122 // kuNai - Dare che sukkhAI - sumone phalaM - ijane uvasamai duriyavaggaM, harai duhaM kuNai sayalasukkhAI / ciMtAiyaMpi phalaM, sAhai pUA jiNidANaM / / 123 / / [saM.pra. 74 pu.mA.86] uvasamai - upazAnta re che duriyavaggaM - hurita vargane harai - hare che duhaM - hu: jane - sayala sakala ciMtAiyaM pi - nahIM viyAresAM paae| sAhai - sAdhe che pUA - bha jiNidANaM - 4nendronI chA.: upazamayati duritavargaM harati duHkhaM karoti sakalasukhAni / cintAtItamapi phalaM sAdhayati pUjA jinendrANAm / / 123 / / arthaH jinedronI pUjA duritavargane upazAnta kare che, duHkhone
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMbodhasattarI gA.124 125 240 hare che, sakalasukhone kare che ane nahIM vicArelAM phaLane sAdhe che. / / 123 / / dhannANaM vihijogo, vihipakkhArAhagA sayA dhannA / vihibahumANA dhannA, vihipakkhaadUsagA dhannA / / 124 / / [saM.pra.844, daM.pa.28,hi. u. 165, vi. sA. 395] vihijogo vidhino yoga thAya che dhannANaM - dhanya chavone vihipakkha vidhipakSane ArAhagA - ArAdhanArA sayA - sahA dhannA dhanya che vihibahumANA vidhinuM jahumAna DaranArA - - - dhannA dhanya che vihipakkha - vidhipakSane adUsagA - dUSita nahIM DaranArA dhannA - dhanya che chA.: dhanyAnAM vidhiyogo vidhipakSArAdhakAH sadA dhanyAH / vidhibahumAnA dhanyA vidhipakSa-adUSakA dhanyAH / / 124 / / arthaH dhanya jIvone vidhino yoga thAya che. vidhipakSane sada ArAdhanArA dhanya che. vidhinuM bahumAna karanArA dhanya che vidhipakSane dUSita nahI karanArA dhanya che. / / 124 / / saMvegamaNo saMboha - sattariM jo paDhei bhavvajIvo / sirijayaseharaThANaM, so lahai natthi saMdeho / / 125 / /
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 saMvegamaNo saMvegI manavANo sattariM - sattari pragane bhavya jIva paDhei - lage che sirijayasehara - zrI 4yazejara ThANaM sthAna (mokSa) so - te lahai - pAme che saMdeho - saMdeha natthi - nathI chA.H saMvegamanAHsaMbodhasaptatiM yo paThati bhavyajIvaH / zrIjayazekharasthAnaM sa labhate nAsti sandehaH / / 125 / / arthaH saMvegI manavALo je bhavyajIva saMbodhasattari prakaraNane bhaNe che te zrI jayazekhara sthAna (mokSa) pAme che emA saMdeha nathI. // 125 // zrImannAgapurIyAhva-tapogaNakajAruNAH / - saMbodhasattarI gA.125 saMboha - saMjodha jo - bhe bhavvajIvo - - nAgapurIyAhna - nAgapurIya nAmanA vALA jJAnapIyUSapUrNAGgAH sUrIndrA jayazekharAH / / 1 / / zrIman - zobhAvANA tapogaNakajAruNA - tapagaccha3pI maNa mATe azodhya ThevA jJAnapIyUSa - jJAnapI amRtathI pUrNAGgAH - pUrNa aMga vAjA sUrIndrA - sUrIzvara jayazekharA : - 4yazejara arthaH zobhAvALA, nAgapurIya zAkhAvALAM tapagaccharUpI kamaLa mATe arUNodaya jevA, jJAnAmRtathI pUrNa aMgavALA zrI 4yazejarasUrIzvara che. // 1 //
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra4ra teSAM patkajamadhupAH sUrayo ratnazekharAH / sArasUtrAt samRddhRtya cakruH saMbodhasaptatim / / 2 / / teSA- temanA paga - caraNa kamaLamAM madhupa: - bhramara jevA sUro ratnoravara - ratnazekhara sUrizvarajIe sArasUtrAt - mahattvanA sUtromAMthI samuddhatve - uddhAra karIne : - banAvI che saMzodhasati- saMbodhasattarIne artha temanA (zrIjayazekharasUrIzvarajInA) caraNakamaLamAM bhramara jevA zrI ratnazekharasUrIzvarajIe mahattvanA sUtromAMthI uddhAra karIne saMboghasattarI banAvI che.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 243 // mULapATha // ||vairaagyshtkm // saMsArammi asAre, natthi suhaM vAhi-veaNApare / jANato iha jIvo, na kuNai jiNadesiaM dhammaM // 1 // ajjaMkalaM paraM parAriM, purisA ciMtaMti atthasaMpattiM / aMjaligayaM va toyaM, galaMtamAuMna picchaMti // 2 // jaMkalle kAyavvaM taM ajjaM ciya kareha turmaannaa| bahuvigghohu muhUtto, mA avaraNhaM paDikkheha // 3 // hI ! saMsArasahAvaMcariyaM nehANurAyarattA vi| je puvvaNhe diTThA, te avaraNhe na dIsaMti // 4 // mA suyaha jaggiyavve, palAiyavvammi kisa vIsameha ? / tinni jaNA aNulaggA, rogo ajarA a maccU a||5|| divasanisAghaDimAlaM, AUsalilaM jiANa ghittUNaM / caMdAiccabaillA, kAlarahaTTaM bhamADaMti // 6 // sA natthi kalA taM natthi, usahaM taM natthi kiMpi vinnANaM / jeNa dharijjai kAyA, khajjaMtI kAlasappeNa // 7 //
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 dIharaphaNiMdanAle, mhiyrkesrdisaamhdlille| o ! pIyai kAlabhamaro, jaNamayaraMdaM puhavipaume // 8 // chAyAmiseNa kAlo, sayalajiANaM chalaM gvsNto| pAsaM kaha vi na muMcai, tA dhamme ujjamaM kuNaha // 9 // kAlammi aNAie, jIvANaM vivihakammavasagANaM / taM natthi saMvihANaM, saMsAre jaM na saMbhavai // 10 // baMdhavA suhiNo savve, piamaayaaputtbhaariyaa| peavaNAo niattaMti, dAUNaM salilaMjaliM // 11 // vihaDaMti suA vihaDaMti, baMdhavA vallahA ya vihaDaMti / iko khavina vihaDai, dhammore jIva! jinnbhnnio||12|| aDakammapAsabaddho, jIvo saMsAracArae tthaai| aDakammapAsamukko, AyA sivamaMdire ThAi // 13 // vihavo sajjaNasaMgo, visayasuhAI vilaaslliaaii| naliNIdalaggagholira-jalalavaparicaMcalaM savvaM // 14 // taM kattha balaM taM kattha, juvvaNaM aMgacaMgimA kattha ? / savvamaNiccaM picchaha, diTuM naTuM kayaMteNa // 15 // ghaNakammapAsabaddho, bhavanayaracauppahesu vivihaao| pAvai viDaMbaNAo, jIvo ko ittha saraNaM se ? // 16 //
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 ghorammi gabbhavAse, kalamalajaMbAlaasuibIbhacche / vasio anaMtakhutto, jIvo kammANubhAveNa // 17 // culasII kira loe, joNINaM pamuhasayasahassAiM / ikkimmi a jIvo, anaMtakhutto samuppanno // 18 // mAyApiyabaMdhUhiM, saMsAratthehiM pUrio loo / bahujoNinivAsIhiM, na ya te tANaM ca saraNaM ca // 19 // jIvo vAhivilutto, sapharo iva nijjale taDapphaDaI / sayalo vi jaNo piccha, ko sako veaNAvigame ? // 20 // mA jANasi jIva ! tumaM, puttakalattAi mujjha suhaheU / niuNaM baMdhaNameyaM, saMsAre saMsaraMtANaM // 21 // jaNaNI jAyai jAyA, jAyA mAyA piA ya putto a / aNavatthA saMsAre, kammavasA savvajIvANaM // 22 // na sA jAI na sA joNI, na taM ThANaM na taM kulaM / na jAyA na muA jattha, savve jIvA aNaMtaso // 23 // taM kiMpi natthi ThANaM, loe vAlaggakoDimittaMpi / jattha na jIvA bahuso, suhadukkhaparaMparaM pattA // 24 // savvAo riddhio, pattA savve vi sayaNasaMbaMdhA / saMsAre tA viramasu tatto jai maNusi appANaM // 25 // "
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 eko baMdhai kammaM, ego vahabaMdhamaraNavasaNAI | visahai bhavammi bhamaDai, eguccia kammavelavio // 26 // anno na kuNai ahiaM, hiaMpi appA karei na hu anno / appakayaM suha- dukkhaM, bhuMjasi tA kIsa dINamuho // 27 // bahuAraMbhaviDhattaM, vittaM vilasaMti jIva ! sayaNagaNA / tajjaNiyapAvakammaM aNuhavasi puNo tumaM ceva // 28 // aha dukkhiAI taha, bhukkhiAI jaha ciMtiAI DiMbhAI / taha thovaMpi na appA, vicitio jIva kiM bhaNimo ? // 29 // khaNabhaMguraM sarIraM, jIvo anno a sAsayasarUvo / kammavasA saMbaMdho, nibbaMdho ittha ko tujjha // 30 // kaha AyaM kaha caliyaM, tumaMpi kaha Agao kahaM gamihI / annunnaMpi na yANaha, jIva ! kuTuMbaM kao tujjha ? // 31 // khaNabhaMgure sarIre, maNuabhave abbhpddlsaaricche| sAraM ittiyamettaM, jaM kirai sohaNo dhammo // 32 // jammadukkhaM jarAdukkhaM, rogA ya maraNANi ya / aho dukkho hu saMsAro, jattha kIsaMti jaMtuNo // 33 // jAva na iMdiyahANI, jAva na jararakkhasI paripphurai / jAva na rogaviArA, jAva na maccU samulliai // 34 //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 247 jaha gehammi palitte, kUvaM khaNiuMna sakkae koi| taha saMpatte maraNe, dhammo kaha kIrae jIva ! // 35 // rUvamasAsameyaM, vijjulayAcaMcalaM jae jIaM / saMjhANurAgasarisaM, khaNaramaNIaMca tAruNNaM // 36 // gayakannacaMcalAo, lacchIo tiascaavsaaricchN| visayasuhaM jIvANaM, bujjhasu re jIva! mA mujjha // 37 // jaha saMjhAe sauNANa, saMgamo jaha pahe a pahiANaM / sayaNANaM saMjogo, taheva khaNabhaMguro jIva ! // 38 // nisAvirAme paribhAvayAmi, gehe palitte kimahaM suyAmi / DajhaMtamappANamuvikkhayAmi,jaM dhammarahio diahA gamAmi // 39 // jA jA vaccai rayaNI, na sA paDiniyattai / ahammaM kuNamANassa, ahalA jaMti rAio // 40 // jassa'sthi maccuNA sakkhaM, jassa va'sthi palAyaNaM / jo jANe na marissAmi, so hu kaMkhe sue siyA // 41 // daMDakaliaMkarittA, vaccaMti hu rAio ya divasA y| AusaM saMvillaMtA, gayA vi na puNo niyattaMti // 42 // jaheha sIho va miyaM gahAya, maccU naraM Nei hu aNtkaale| na tassa mAyA va piyA va bhAyA, kAlammi tammaM saharA bhvNti||43||
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 jIaMjalabiMdusamaM, saMpattIo trNglolaao| samiNayasamaM ca pimmaM, jaM jANasutaM karijjAsu // 44 // saMjharAgajalabubbuovame, jIvie a jlbiNducNcle| juvvaNe ya naivegasaMnibhe, pAvajIva ! kimiyaM na bujjhase // 45 // annattha suA annattha, gehiNI pariaNovi annattha / bhUabalivva kuTuMba, pakkhittaM hayakayaMteNa // 46 // jIveNa bhave bhave, milayAI dehAi~ jAi saMsAre / tANaM na sAgarehiM, kIrai saMkhA aNaMtehiM // 47 // nayaNodayaMpi tAsiM, sAgarasalilAo bahuyaraM hoi / galiyaM ruamANINaM, mAUNaM annamannANaM // 48 // jaM narae nareiyA, duhAi pAvaMti ghor'nnNtaaii| tatto aNaMtaguNiyaM, nigoamajhe duhaM hoi // 49 // tammi vi nigoamajhe, vasio re jIva ! vivihkmmvsaa| visahaMto tikkhaduhaM, aNaMtapuggalaparAvatte // 50 // niharIa kahavi tatto, patto maNuattaNaMpi re jIva ! / tatthavi jiNavaradhammo, patto ciMtAmaNisariccho // 51 // pattevi tammi re jIva ! kuNasi pamAyaM tumaM tayaM ceva / jeNaM bhavaMdhakUve puNovi paDio duhaM lahasi // 52 //
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 uvaladdho jiNadhammo, na ya aNuciNNo pamAyadoseNaM / hA jIva ! appaveria ! subahuM parao visUrihisi // 53 // soaMti te varAyA, pacchA samuvaTThiyammi mrnnmmi| pAvapamAyavaseNaM, na saMciyo jehiM jiNadhammo // 54 // dhI dhI dhI saMsAraM, devo mariUNa jaM tirI hoi| mariUNa rAyarAyA, paripaccai nirayajAlAhiM // 55 // jAi aNAho jIvo, dumassa puSpaM va kmmvaayho| dhaNadhannAharaNAI, gharasayaNakuDuMba millevi // 56 // vasiyaM girIsu vasiyaM, darIsu vasiyaM samuddamajjhammi / rukkhaggesu ya vasiyaM, saMsAre saMsaraMteNaM // 57 // devo neraiutti ya, kIDapayaMgutti mANuso eso| rUvassI ya virUvo, suhabhAgI dukkhabhAgI ya // 58 // rAutti ya damagutti ya, esa savAgutti esa veyviuu| sAmI dAso pujjo, khalotti adhaNo dhaNavaitti // 59 // navi ittha koi niyamo, skmmvinnivitttthsriskycittttho| anunnarUvaveso, naDuvva pariattae jIvo // 60 // naraesu veaNAo, aNovamAo asaaybhulaao| re jIva ! tae pattA, aNaMtakhutto bahubihAo // 61 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 devatte maNuatte, parAbhiogattaNaM uvagaeNaM / bhIsaNaduhaM bahuvihaM, aNaMttakhutto samaNubhUaM // 62 // tiriyagaI aNupatto, bhImamahAve aNA aNegavihA / jammaNamaraNarahaTTe, aNaMtakhutto paribbhamio // 63 // jAvaMti kevi dukkhA, sArIsA mANasA va saMsAre / patto anaMtakhutto, jIvo saMsArakaMtAre // 64 // taNhA aNaMtakhutto, saMsAre tArisI tumaM AsI / jaM pasameuM savvodahINamudayaM na tirijjA // 65 // AsI anaMtakhutto, saMsAre te chuhAvi tArisiyA / jaM pasameuM savvo, puggalakAovi na tIrijjA // 66 // kAUNamaNegAI, jammaNamaraNapariaTTaNasayAI / dukkheNa mANusattaM, jar3a lahai jahicchiyaM jIvo // 67 // 1 taM taha dullahalaMbhaM vijjulayAcaMcalaM ca maNuattaM / dhammammi jo visIyai, so kAuriso na sappuriso // 68 // mANussajamme taDiladdhayammi, jiNidadhammo na kao ya jeNaM tuTTe guNe jahadhANukkAeNaM, hatthA mallevvAya avassa teNaM // 69 // re jIva nisuNi caMcalasahAva, millevi Nu sayala vi bajjhabhAva / navabheyapariggahavivihajAla, saMsAri asthi sahuiMdiyAla // 70 //
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 251 piyaputtamittagharagharaNIjAya, ihaloiya savva niyasuhasahAya / na vi asthi koi tuha saraNi mukkha, ikllu sahasi tirinirayadukkha // 71 // kusagge jaha osabiMdue, thovaM ciTThai laMbamANae / evaM maNuANa jIviyaM, samayaM goyama mA pamAyae // 72 // saMbujjhaha kiM na bujjhaha, saMbohI khalu picca dullahA / no hu uvaNamaMti rAio, no sulahaM puNaravi jIviyaM // 73 // DaharA vaTThA ya pAsaha, gabbhatthA vi cayaMti mANavA / seNe jaha vaTTayaM hare, evamAukkhayammi tuTTai // 74 // tihuyaNajaNaM maraMtaM, daTThUNa nayaMti je na appANaM / viramaMti na pAvAo, dhI dhI dhiTTattaNaM tANaM // 75 // mA mA jaMpaha bahuyaM, je baddhA cikkaNehiM kammehiM / savvesi tesi jAyai, hiovaeso mahAdoso // 76 // kuNasi mamattaM dhaNasayaNa-vihavapamuhesu'NaMtadukkhesu / siDhilesi AyaraM puNa, aNaMtasukkhammi mukkhammi // 77 // saMsAro duhaheu, dukkhaphalo dusahadukkharUvo ya / na cayaMti taMpi jIvA, aibaddhA nehanialehiM // 78 //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ upara vAra niyakammapavaNacalio, jIvo saMsArakANaNe ghore / kA kA viDaMbaNAo, na pAvae dusahadukkhAo // 79 // sisirammi sIyalAnilalaharisahassehi bhinnaghaNadeho / tiriyattaNammi raNNe, aNaMtaso nihaNamaNupatto // 80 // gimhAyavasaMtatto'raNNe chuhio pivAsio bhuso| saMpatto tiriyabhave, maraNaduhaM bahu visUraMto // 81 // vAsAsa'raNNamajjhe, girinijjharaNodagehi vjjhNto| sIyAnilaDajjhavio, maosi tiriyattaNe bahuso // 82 // evaM tiriyabhavesu , kisaMto dukkhsyshssehi| vasio aNaMtakhutto, jIvo bhIsaNabhavAraNNe // 83 // duTukammapalayAnilaperio bhIsaNammi bhvrnnnne| hiMDato naraesu vi, aNaMtaso jIva! pattosi // 84 // sattasu narayamahIsu, vjjaanldaahsiiyviynnaasu| vasiyo aNaMtakhutto, vilavaMto karuNasaddehiM // 85 // piyamAyasayaNarahio, duraMtavAhIhi pIDio bhuso| maNuabhave nissAre, vilAvio kiMna taM sarasi? // 86 // pavaNuvva gayaNamagge, alakkhio bhamai bhavavaNe jiivo| ThANaTThANammi samujjhiUNa dhaNasayaNasaMghAe // 87 //
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2pa3 viddhijjaMtA asayaM, jmmjraamrnntikkhkuNtehiN| duhamaNuhavaMti ghoraM, saMsAre saMsaraMta jiA // 88 // tahavi khaNaMpi kayAvi hu, annANabhuyaMgaDaMkiyA jiivaa| saMsAracAragAo, na ya uvvijjaMti mUDhamaNA // 89 // kIlasi kiyaMtavelaM, sarIrayavAvIi jattha paisamayaM / kAlarahaTTaghaDIhiM, sosijjai jIviaMbhohaM // 90 // re jIva! bujjha mA mujjha mA pamAyaM karesi re pAva ! / kiM paraloe gurudukkhabhAyaNaM hohisi ayANa ! // 91 // bujjhasu re jIva ! tumaM, mA mujjhasu jiNamayammi nAUNaM / jamhA puNaravi esA, sAmaggI dulahA jIva ! // 92 // dulaho puNa jiNadhammo, tuma pamAyAyaro suhesiiy| dusahaM ca narayadukkhaM, kaha hohisi taM na yANAmo // 93 // athireNa thiro samaleNa, nimmalo paravaseNa saahiinno| deheNa jai viDhappai, dhammo tA kiM na pajjattaM // 94 // jaha ciMtAmaNirayaNaM, sulahaM na hu hoi tucchavihavANaM / guNavihavavajjiyANaM, jiyANa taha dhammarayaNaMpi // 95 // jaha diTThIsaMjogo, na hoi jaccaMdhayANa jIvANaM / taha jiNamayasaMjogo, na hoi micchaMdhajIvANaM // 96 //
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra54 254 paccakkhamaNaMtaguNe, jiNiMdadhamme na dosaleso vi| tahavi huannANaMdhA, na ramaMti kayAvi tammi jiyaa||97|| micche aNaMtadosA, payaDA dIsaMti na vi ya gunnleso| tahavi ya taM ceva jiyA, hI mohaMdhA nisevaMti // 98 // dhiddhi tANa narANaM, vinANe taha guNesu kusalattaM / suhasaccadhammarayaNe, suparikkhaM je na jANaMti // 99 // jiNadhammo'yaM jIvANaM, apuvvo kpppaayvo| saggApavaggasukkhANaM, phalANaM dAyago imo // 100 // dhammo baMdhU sumitto ya, dhammo ya paramo gurU / mukkhamaggapayaTTANaM, dhammo paramasaMdaNo // 101 // caugaiNaMtaduhAnalapalittabhavakANaNe mahAbhIme / sevasu re jIva! tumaM, jiNavayaNaM amiyakuMDasamaM // 102 // visame bhavamarudese, aNaMtaduhagimhatAvasaMtatte / jiNadhammakapparukkhaM, sarasutumaMjIva sivasuhadaM // 103 // kiM bahuNA jiNadhamme, jaiyavvaM jaha bhavodahiM ghoraM / lahutariyamaNaMtasuhaM, lahai jio sAsayaM ThANaM // 104 //
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2papa // muulpaatth|| // indriyaparAjayazatakam // su cciya sUro so ceva, paMDio taM pasaMsimo niccaM / iMdiyacorehiM sayA, na luMTiaMjassa caraNadhaNaM // 1 // iMdiyacavalaturaMge, duggaimaggANudhAvire niccaM / bhAviabhavassarUvo, ruMbhai jiNavayaNarassIhiM // 2 // iMdiyadhuttANamaho, tilatusamittaMpi desu mA pasaraM / jai dinno to nIo, jattha khaNo varisakoDisamo // 3 // ajiiMdiehi caraNaM, kaTuM va ghuNehi kIrai asAram / to dhammatthIhi daDhaM, jaiyavvaM iMdiyajayammi // 4 // jaha kAgiNIi heDaM, koDiM rayaNANa hArae koi| taha tucchavisayagiddhA, jIvA hAraMti siddhisuhaM // 5 // tilamittaM visayasuhaM, duhaM ca girirAyasiMgatuMgayaraM / bhavakoDIhiM na niThui, jaM jANasu taM karijjAsu // 6 // bhuMjaMtA mahurA vivAgavirasA, kiMpAgatullA ime, kacchukaMDuaNaM va dukkhajaNayA, dAviMti buddhi suhe| majjhanhe mayatinhiavva sayayaM, micchAbhisaMdhippayA, bhuttA diti kujammajoNigahaNaM, bhogA mhaaverinno||7||
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ rapa6 sakkA aggI nivAreuM, vAriNA jalio vi hu| savvodahijaleNAvi, kAmaggI dunnivArao // 8 // visamiva muhammi maharA, pariNAmanikAmadAruNA visyaa| kAlamaNaMtaM bhuttA, ajja vi muttuM na kiM juttA // 9 // visayarasAsavamatto, juttAjuttaM na yANaI jiivo| jhUrai kaluNaM pacchA, patto narayaM mahAghoraM // 10 // jaha niMbadumuppanno, kIDo kaDuaMpi mannae mahuraM / taha siddhisuhaparukkhA, saMsAraduhaM suhaM biMti // 11 // athirANa caMcalANa ya, khaNamittasuhaMkarANa pAvANaM / duggainibaMdhaNANaM, viramasu eANa bhogANaM // 12 // pattA ya kAmabhogA, suresu asuresu tahaya mnnuesu| na ya tujjha jIva! tittI, jalaNassa va kaTThaniyareNa // 13 // jahA ya kiMpAgaphalA maNoramA, raseNa vanneNa ya bhuNjmaannaa| te khuDDae jIviya paccamANA, eovamA kAmaguNA vivAge // 14 // savvaM vilaviyaM gIyaM, savvaM naTTa viddNbnnaa|| savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 15 // deviMdacakkavaTTittaNAi rajjAi uttamA bhogaa| pattA aNaMtakhutto, na ya huM tittiM gao tehiM // 16 //
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 257 saMsAracakkavAle, savve vi a puggalA mae bahuso / AhAriyAya pariNAmiA ya na tesu tatto'haM // 17 // uvalevo hoi bhogesu, abhogI novalippaI / bhogI bhai saMsAre, abhogI vippamuccai // 18 // allo sukko ya do chUDhA, golayA maTTiyAmayA / do vi AvaDiyA kUDe, jo allo so tatthalaggai // 19 // evaM laggaMti dummehA, je narA kAmalAlasA / virattA u na laggaMti, jahA sukke a golae // 20 // taNakaTThehi va aggI, lavaNasamuddo naIsahassehiM / na imo jIvo sakne, tippeuM kAmabhogehiM // 21 // bhuttUNa vi bhogasuhaM, suranarakhayaresu puNa pamAeNaM / pijjai naraesu bherava - kalakalatautaMbapANAI // 22 // ko lobheNa na nihao, kassa na ramaNIhiM bholiaM hiayaM / ko maccuNA na gahio, ko giddho neva visaehiM // 23 // khaNamittasukkhA bahukAladukkhA, pagAmadukkhA anikAmasukkhA / saMsAramokkhassa vipakkhabhUA, khANI aNatthANa u kAmabhogA // 24 //
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 savvagahANaM pabhavo, mahAgaho savvadosapAyaTTI / kAmaggaho durappA, jeNa'bhibhUaM jagaM savvaM // 25 // jaha kacchullo kacchu, kaMDuamANo duhaM muNai sukkhaM / mohAurA maNussA, taha kAmaduhaM suhaM biMti // 26 // salaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvisovamA / kAme ya patthemANA, akAmA jaMti duggaiM // 27 // visae avaikkhatA, paDaMti saMsArasAyare ghore / visaesu nirAvikkhA, taraMti saMsArakaMtAre // 28 // chaliyA avaikkhatA, nirAvaikkhA gayA aviggheNaM / tamhA pavayaNasAre, nirAvaikkheNa hoavvaM // 29 // visayAvikkho nivaDai, niravikkho tarai duttarabhavohaM / devIdIvasamAgaya-bhAuajualeNa diTTaMto // 30 // jaM aitikkhaM dukkhaM, jaM ca suhaM uttamaM tiloyammi / taM jANasu visayANaM, vuDDakkhayaheuaM savvaM // 31 // iMdiyavisayapasattA, paDaMti saMsArasAyare jIvA / pakkhi vva chinnapaMkhA, susIlaguNapehuNavihUNA // 32 // na lahai jahA lihato, muhalliaM adviaM jahA suNao / sosai tAluarasiaM, vilihaMto mannae sukkhaM // 33 //
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra59 mahilANa kAyasevI, na lahai kiMcivi suhaM tahA puriso| so mannae varAo, sayakAyaparissamaM sukkhaM // 34 // suThuvi maggijjato, katthavi kayalIi natthi jaha saaro| iMdiyavisaesu tahA, natthi suhaM suThTha vi gaviTTha // 35 // siMgArataraMgAe, vilAsavelAi juvvnnjlaae| ke ke jayammi purisA, nArInaIe na buDDuti // 36 // soasarI duriadarI, kavaDakuDI mahiliA kilesakarI / vairaviroyaNaaraNI, duhakhANI sukkhapaDivakkhA // 37 // amuNiamaNaparikammo, sammaM ko nAma nAsiuM tarai / vammahasarapasarohe, diTThicchohe mayacchINaM // 38 // pariharasu tao tAsiM, diDhei diTThivisassa va ahiss| jaM ramaNInayaNabANA, carittapANe viNAsaMti // 39 // siddhaMtajalahipAraM-gao vi vijiiMdio vi sUro vi| daDhacitto vi chalijjai, juvaipisAIhiM khuDDAhiM // 40 // mayaNanavaNIyavilao, jaha jAyai jlnnsNnihaannmmi| taha ramaNisaMnihANe, viddavai maNo muNINaMpi // 41 // nIaMgamAhiM supayoharAhiM uppitthmNthrgiihiN| mahilAhiM nimaggAhiva, girivaraguruAvi bhijjaMti // 42 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 ____ 260 visayajalaM mohakalaM, vilAsavivvIajalayarAinnaM / mayamayaraM uttinnA, tAruNNamahannavaM dhIrA // 43 // jai vi paricattasaMgo, tavataNuaMgo tahAvi privddii| mahilAsaMsaggIe, kosAbhavaNosiyamuNi vva // 44 // savvaggaMthavimukko, sIIbhUo pasaMtacitto a| jaM pAvai muttisuhaM, na cakkavaTTI vi taM lahai // 45 // khelammi paDiamappaM, jaha na tarai macchiA vimoeuN| taha visayakhelapaDiaM, na tarai appaMpi kAmaMdho // 46 // jaM lahai vIyarAo, sukkhaM taM muNai su cci ya na anno / na hi gattAsUarao, jANai suraloiaM sukkhaM // 47 // jaM ajjavi jIvANaM, visaesu duhAsavesu pddibNdho| taM najjai guruANa vi, alaMghaNijjo mahAmoho // 48 // je kAmaMdhA jIvA, ramaMti visaesu te vigysNkaa| je puNa jiNavayaNarayA, te bhIrU tesu viramaMti // 49 // asuimuttamalapavAharUvayaM, vNtpittvsmjjphophsN| meyamaMsabahuhaDakAMDayaM, cammamittapacchAiyajuvaiaMgayaM // 50 // maMsaM imaM muttapurIsamIsaM, siMghANakhelAianijjharaMtaM / eaMaNiccaM kimiANa vAsaM, paasNnraannNmibaahiraannN||51||
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 261 pAseNa paMjareNa ya, bajjhati cauppayA ya pakkhIi / iya juvaipaMjareNa ya, baddhA purisA kilissaMti // 52 // aho ! moho mahAmallo, jeNa amhArisA vi hu / jANatA vi aNiccattaM, viramaMti na khaNaM pi hu // 53 // juvaIhiM saha kuNato, saMsaggiM kuNai sayaladukkhehiM / nahi musagANaM saMgo, hoi suho saha biDAlIhiM // 54 // hariharacaurANaNacaMda-sUrakhaMdAiNovi je devA / nArINa kiMkarattaM, kuNaMti dhiddhI visayatiNhA // 55 // siyaM ca uNhaM ca sarhati mUDhA, itthIsu sattA aviveavaMtA / ilAiputtu vva cayaMti jAI, jiaM ca nAsaMti a rAvaNuvva // 56 // vuttUNa vi jIvANaM, sudukkarAyaMti pAvacariyAI / bhayavaM jAsA sAsA, paccAeso hu iNamo te // 57 // jalalavataralaM jIaM, athirA lacchI vi bhaMguro deho / tucchA ya kAmabhogA, nibaMdhaNaM dukkhalakkhANaM // 58 // nAgo jahA paMkajalAvasanno, daThThe thalaM nAbhisamei tIraM / evaM jIA kAmaguNesu giddhA, sudhammamagge na rayA havaMti // 59 // jaha viTThapuMjakhutto, kimI suhaM mannae sayAkAlaM / taha visayAsuiratto, jIvo vi muNai suhaM mUDho // 60 //
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra62 mayaraharo va jalehi, taha vi hu duppUrao imo aayaa| visayAmisammi giddho, bhave bhave vaccai na tittiM // 61 // visayavisaTTA jIvA, ubbhaDarUvAiesu vivihesu| bhavasayasahassadulahaM, na muNaMti gayaMpi niajammaM // 62 // ciTuMti visayavivasA, muttuM lajjaMpi ke vi gysNkaa| nagaNaMti ke vi maraNaM, visayaMkusasalliyA jIvA // 63 // visayaviseNaM jIvA, jiNadhammaM hAriUNa hA narayaM / vaccaMti jahA cittayanivArio baMbhadattanivo // 64 // dhiddhI tANa narANaM, je jiNavayaNAmayaMpi muttUNaM / caugaiviDaMbaNakara, piyaMti visayAsavaM ghoraM // 65 // maraNe vi dINavayaNaM, mANadharA je narA na jaMpaMti / tevi hu kuNaMti lalliM, bAlANaM nehagahagahilA // 66 // sakkovi neva khaMDai, mAhappamaDupphuraM jae jesiN| te vi narA nArIhiM, karAviA niayadAsattaM // 6 // jaunaMdaNo mahappA, jiNabhAyA vayadharo caramadeho / rahanemI rAimaIrAyamaI kAsI hI visayA // 68 // mayaNapavaNeNa jai tArisAvi suraselaniccalA caliyA / tA pakkayattasattANa, iyarasattANa kA vattA ? // 69 // mayaNa
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 263. jippaMti suheNaM ciya, harikarisappAiNo mhaakuuraa| ikkucciya dujjeo, kAmo kayasivasuhavirAmo // 70 // visamA visayapivAsA, aNAibhavabhAvaNAi jIvANaM / aidujjeANi ya iMdiAI taha caMcalaM cittaM // 71 // kalamala-arai-abhukkhA, vAhIdAhAi vivihdukkhaaii| maraNaM pihu virahAisu, saMpajjai kAmataviANaM // 72 // paMciMdiyavisayapasaMgaresi, maNavayaNakAya navi saMvaresi / taMvAhisi kattiagalapaesi,jaMaTTakamma navi nijjaresi // 73 // kiM tumaMdho si kiMvA si dhattUrio, ahava kiM sannivAeNa aauurio| amayasamadhamma jaM visa va avamannase, visayavisavisama amiyaM va bahumannase // 74 // tujja taha nANavinnANaguNaDaMbaro, jalaNajAlAsu nivaDaMtu jiya nibbharo / payaivAmesu kAmesu jaM rajjase, jehi puNapuNa vi narayAnale paccase // 75 // dahai gosIsasirikhaMDa chArakkae, chagalagahaNaTThamerAvaNaM vikke| kappataru toDi eraMDa so vAvae, ju ji visaehi maNuattaNaM hArae // 76 //
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 adhuvaM jIviaM naccA, siddhimaggaM viANiA / viNiaTTijja bhogesu, AuM parimiamappaNo // 77 // sivamaggasaMThiANa vi, jaha dujjeA jiANa paNa visayA / taha annaM kiMpi jae, dujjeaM natthi sayale vi // 78 // saviDam kubbhaDarUvA, diTThA mohei jA maNaM itthI / AyahiyaM ciMtaMtA, dUrayareNaM pariharati // 79 // saccaM suaM pi sIlaM, vinnANaM taha tavaM pi veraggaM / vaccai khaNeNa savvaM, visayaviseNaM jaINaM pi // 80 // re jIva ! maivigappiyanimesasuhalAlaso kahaM mUDha ! | sAsayasuhamasamatamaM, hArisi sasisoaraM ca jasaM // 81 // pajjalio visayaggI, carittasAraM Dahijja kasiNaM pi / sammattaM pi virAhia, anaMtasaMsAriaM kujjA // 82 // bhIsaNabhavakaMtAre, visamA jIvANa visayatiNhAo / jIe naDiyA caudasapuvvIvi rulaMti hu nigoe // 83 // hA visamA hA visamA, visayA jIvANa jehiM paDibaddhA / hiMDaMti bhavasamudde, aNaMtadukkhAiM pAvaMtA // 84 // mAiMdajAlacavalA, visayA jIvANa vijjute asamA / khadiTThA khaNanaTTA, tA tesiM ko hu paDibaMdho // 85 //
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 265 sattU visaM pisAo, veAlo huavaho vi pajjalio / taM na kuNai jaM kuviA, kuNaMti rAgAiNo dehe // 86 // jo rAgAINa vase, vasammi so sayaladukkhalakkhANaM / jassa vase rAgAI, tassa vase sayalasukkhAiM // 87 // kevaladuhanimmavie, paDio saMsArasAyare jIvo / jaM aNuhavar3a kilesaM, taM AsavaheuaM savvaM // 88 // hI saMsAre vihiNA, mahilArUveNa maMDiaM jAlaM / bajjhati jattha mUDhA, maNuA tiriyA surA asurA // 89 // visamA visayabhuyaMgA, jehiM DasiyA jiA bhavavaNammi / kIsaMti duhaggIhiM, culasII joNilakkhesu // 90 // saMsAracAragimhe, visayakuvAeNa lukkiyA jIvA / hiyamahiaM amuNaMtA, NuhavaMti aNaMtadukkhAI // 91 // hA hA duraMtaduTThA, visayaturaMgA kusikkhiA loe / bhIsaNabhavADavIe, pADaMti jiANa muddhANaM // 92 // visayapivAsAtattA, rattA nArIsu paMkilasarammi / duhiyA dINA khINA, rulaMti jIvA bhavavaNammi // 93 // guNakAriAI dhaNiyaM, dhiirajjuniyaMtiAiM tuha jIva ! / niyayAiM iMdiyAI, valliniattA turaMgu vva // 94 //
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra66 maNavayaNakAyajogA, suniattA te vi guNakarA hu~ti / aniattA puNa bhaMjaMti, mattakariNu vva sIlavaNaM / / 95 // jaha jaha dosA viramai, jaha jaha visaehiM hoi veraggaM / taha taha vinAyavvaM, AsannaM se a paramapayaM // 96 // dukkarameehiM kayaM, jehiM samatthehiM juvvnntthehiN| bhaggaM iMdiasinnaM, dhiipAyAraM vilaggehiM // 97 // te dhannA tANa namo, dAso'haM tANa saMjamadharANaM / addhacchipicchario, jANa na hiae khaDukkaMti // 98 // kiM bahuNA jai vaMchasi, jIva tumaM sAsayaM suhaM aruaN| tA piasu visayavimuho, saMvegarasAyaNaM niccaM // 99 //
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 267 . // muulpaatth|| pU.A. zrI.ratnazekharasUrisamuddhatA ||shrii saMbodhasaptati : // [saMbohasittarI] namiUNa tiloyaguruM, loAloappayAsayaM vIraM / saMbohasattarimahaM, raemi uddhAragAhAhiM / / 1 / / seyaMbaro ya AsaMbaro ya, buddho ya ahava anno vA / samabhAvabhAviappA, lahei mukkhaM na saMdeho / / 2 / / aTThadasadosarahio, devo dhammovi niuNadayasahio / sugurUvi baMbhayArI, AraMbhapariggahA virao / / 3 / / annANa koha maya mANa, loha mAyA raI ya araI ya / niddA soa aliyavayaNa, coriAmaccharabhayA ya / / 4 / / pANivaha pema kIlA, pasaMgahAsA ya jassa e dosA / aTThArasavi paNaTThA, namAmi devAhidevaM taM / / 5 / / savvAovi naIo, kameNa jaha sAyarammi nivaDaMti / taha bhagavaI ahiMsaM, savve dhammA samiLaMti / / 6 / /
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ sasarIre vi nirIhA, bajjhabhiMtarapariggavimukkA / dhammovagaraNamittaM, dharaMti cArittarakkhaTThA / / 7 / / paMcidiyadamaNaparA, jiNuttasiddhaMtagahiyaparamatthA / paMcasamiyA tiguttA, saraNaM maha erisA guruNo / / 8 / / pAsattho osanno, hoi kusIlo taheva saMsatto / ahachaMdo vi ya ee, avaMdaNijjA jiNamayammi / / 9 / / pAsatthAI vaMdamANassa neva kittI ma nijarA hoI / jAyai kAyakileso, baMdho kammassa ANAI / / 10 / / je baMbhacerabhaTThA, pAe pADaMti baMbhayAriNaM / te huMti TuMTamuMTA, bohI vi sudullahA tesiM / / 11 / / *daMsaNa bhaTTho bhaTTho, daMsaNaTThassa natthi nivvANaM / sijhaMti caraNarahiA, daMsaNarahiA na sijhaMti / / 12 / / titthayarasamo sUrI,sammaM jo jiNamayaM payAseI / ANaM ca aikkato, so kApuriso na sappuriso / / 13 / / jaha lohasilA appaMpi, bolae taha vilaggapurisaMpi / iya sAraMbho ya gurU paramappANaM ca boleI / / 14 / / kiikammaM ca pasaMsA, suhasIlajaNammi kammabaMdhAya / je je pamAyaThANA, te te uvavUhiyA huMti / / 15 / /
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 269 evaM NAUNa saMsaggiM, daMsaNAlAvasaMthavaM / saMvAsaM ca hiyAkaMkhI, savvovAehi vajjae / / 16 / / aha gisaI galai uaraM, ahavA paccuggalaMti nayaNAI | hA ! visamA kajjagaI, ahiNA chacchudarigahiA / / 17 / / ko cakkavaTTiriddhiM, caiuM dAsattaNaM samabhilasai / ko vararayaNAI muttuM, parigiNhar3a uvalakhaMDAI / / 18 / / neraiyANa vi dukkhaM, jijjhai kAleNa kiM puNa narANaM / tA na ciraM tuha hoI, dukkhamiNaM mA samuvviyasu / / 19 / / varamaggimmi paveso, varaM visuddheNa kammaNA maraNaM / mA gahiyavvayabhaMgo, mA jIaM khaliasIlassa / / 20 / / arihaM devo guruNo, susAhuNo jiNamayaM maha pamANaM / iccAi suho bhAvo, sammattaM biMti jagaguruNo / / 21 / / labbhai surasAmittaM, labbhar3a pahuattaNaM na saMdeho / egaM navari na labbhai, dulluharayaNaM va sammattaM / / 22 / / sammattammi u laddhe, vimANavajjaM na baMdhae AuM / javi na sammattajaDho, ahava na baddhAuo puvviM / / 23 / / divase divase lakkhaM, dei suvannassa khaMDiyaM ego | iyaro puNa sAmAiyaM, karer3a na pahuppae tassa / / 24 / /
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ COOG niMdapasaMsAsu samo, samo ya mANAvamANakArIsu / samasayaNaparayaNamaNo, sAmAjhyasaMgao jIvo / / 25 / / sAmAiyaM tu kAuM, gihakajaM jo ciMtae saDDho / aTTavasaTTovagao, niratthayaM tassa sAmaiyaM / / 26 / / paDirUvAI caudasa, khaMtImAI ya dasaviho dhammo / bArasa ya bhAvaNAo, sUriguNA huMti chattIsaM / / 27 / / chavvayachakAyarakkhA, paMciMdiyalohaniggaho khaMtI / bhAvavisohi paDilehaNAi karaNe visuddhI ya / / 28 / / saMjamajoe jutto, akusalamaNavayaNakAyasaMroho / sIyAipIDasahaNaM, maraNaMtauvasaggasahaNaM ca / / 29 / / sattAvIsaguNehi,eehiM jo vibhUsio sAhU / taM paNamijjai bhattibbhareNa hiyaeNa re jIva ! / / 30 / / dhammarayaNassa juggo, akhuddo rUvavaM pagaisomo / logappio akUro, bhIrU asaDho sudakkhinno / / 31 / / lajjAluo dayAlU, majjhattho somadiTThI guNarAgI / sakkaha supakkhajutto, sudIhadaMsI visesannU / / 32 / / vuDDANugo viNIo, kayannuo parahiatthakArI a / taha ceva laddhalakkho, igavIsaguNo havai saTTo / / 33 / /
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 271 . kattha amhArisA pANI, dUsamAdosadUsiA / hA aNAhA kahaM huMtA, na huto jai jiNAgamo / / 34 / / AgamaM AyaraMteNaM, attaNo hiyakaMkhiNA / titthanAho gurU dhammo, savve te bahumanniyA / / 35 / / suhasIlAo sacchaMdacAriNo veriNo sivapahassa / ANAbhaTThAo bahujaNAo mA bhaNaha saMghu tti / / 36 / / ego sAhU egA ya, sAhuNI sAvao vi saDDI vA / ANAjutto saMgho, seso puNa aTThisaMghAo / / 37 / / nimmalanANapahANo, daMsaNajutto carittaguNavaMto / titthayarANa ya pujo, vuccai eyAriso saMgho / / 38 / / jaha tusakhaMDaNamayamaMDaNANi rujhyANi sunnarannammi / vihalAI taha jANasu, ANArahiyaM aNuTThANaM / / 39 / / ANAi tavo ANAi, saMjamo taha ya dANamANAe / ANArahio dhammo, palAlapullU va paDihAi / / 40 / / ANAkhaMDaNakArI, jaivi tikAlaM mahAvibhUIe / pUei vIyarAyaM, savvaMpi niratthayaM tassa / / 41 / / ranno ANAbhaMge, iku cciya hoi niggaho loe / savvannuANabhaMge, aNaMtaso niggaho hoi / / 42 / /
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaha bhoyaNamavihikayaM, viNAsae vihikayaM jiyAvei / taha avihikao dhammo, dei bhavaM vihikao mukkhaM / / 43 / / merussa sarisavassa ya, jattiyamittaM tuM aMtaraM hoi / davvatthayabhAvatthayaaMtaramiha tattiyaM neyaM / / 44 / / ukkosaM davvatthayaM ArAhiya jAI acuaM jAva / bhAvatthaeNa pAvai, aMtamuhUtteNa nivvANaM / / 45 / / jattha ya muNiNo kayavikyAi kuvvaMti niccapabbhaTThA / taM gacchaM guNasAyara !, visaM va dUraM pariharijA / / 46 / / jattha ya ajjAladdhaM, paDiggahamAI ya vivihamuvagaraNaM / paDibhuMjai sAhUhiM, taM goyama! kerisaM gacchaM ? / / 47 / / * jahiM natthi sAraNA vAraNA ya, paDicoyaNA ya gacchammi / so ya agaccho gaccho, saMjamakAnihi muttavyo / / 48 / / gacchaM tu uvehaMto, kubbai dIhaM bhavaM vihIe u / pAlaMto puNa sijjhai, taiabhave bhagavaIsiddhaM / / 49 / / jattha hirannasuvannaM, hattheNa parANagaM pi no chippe / kAraNasamaliyaMpi hu, goyama! gacchaM tayaM bhaNiyaM / / 50 / / * puDhavidagaagaNimArua-vaNassai taha tasANa vivihANaM / maraNaMte vi na pIDA, kIrai maNasA tayaM gacchaM / / 51 / /
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 273 mUlaguNehiM vimukkaM, bahuguNakaliyaMpi laddhisaMpannam / uttamakule vi jAyaM, niddhADijjai tayaM gacchaM / / 52 / / jattha ya usahAdINaM, titthayarANaM suriMdamahiyANaM / kammaTThavimukkANaM, ANaM na khalijjai sa gaccho / / 53 / / jattha ya ajjAhiM samaM, therAvi na ullavaMti gayadasaNA / na ya jhAyaMtitthINaM, aMgovaMgAi taM gacchaM / / 54 / / vaje appamatto, ajjAsaMsaggiM aggivisasarisIM / ajjANucaro sAhU, lahar3a akittiM khu acireNaM / / 55 / / jo dei kaNayakoDiM, ahavA kArei kaNayajiNabhavaNaM tassa na tattiya punnaM, jattiya baMbhavvae dharie / / 56 / / sIlaM kulaAharaNaM, sIlaM ruvANa uttamaM ruvaM / sIlaM ciya paMDiccaM, sIlaM ciya niruvamaM dhammaM / / 57 / / varaM vAhI varaM maccU, varaM dAridda saMgamo / varaM araNNavAso a, mA kumittANa saMgamo / / 58 / / agIyatthakusIlehiM, saMgaM tiviheNa vosire / mukkhamaggaMmi me vigghaM, pahammi teNage jahA / / 59 / / ummaggadesaNAe, caraNaM nAsaMti jiNavariMdANaM / vAvannadaMsaNA khalu, na hu labbhA tArisaM daTTaM / / 60 / /
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ parivArapUaheU, usannAINa vA'NuvittIe / caraNakaraNaM nigUhaI, taM dulluhabohiMaM jANa / / 61 / / 274 aMbassa ya niMbassa ya, duNhaMpi samAgayAI mUlAI / saMsaggeNa viNaTTho, aMbo niMbattaNaM patto / / 62 / / pakkaNakule vasaMto, sauNIpArovi garahio hoI / iya garahiyA suvihiA, majjhi vasaMtA kusIlANaM / / 63 / / uttamajaNasaMsaggI, sIladariddapi kuNaI sIlaDDuM / jaha merugirivilaggaM, taNaMpi kaNagattaNamuveI / / 64 / / navi taM karei aggI, neva visaM neva kiNhasappo a / jaM kuNar3a mahAdosaM, tivvaM jIvassa micchattaM / / 65 / / kaTThe karesi appaM, damesi atthaM caesi dhammatthaM / ikkaM na cayasi micchattavisalavaM jeNa buDDahisi / / 66 / / jayaNA ya dhammajaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / tavabuDDhIkarI jayaNA, egaMtasuhAvahA jayaNA / / 67 / / jaM ajjiaM carittaM, desUNAe vi puvvakoDI | taM pi kasAiyamitto, hArei naro muhUtteNaM / / 68 / / koho pIiM paNAseI, mANo viyanAsaNo / mAyA mittANi nAsei, loho savvaviNAso / / 69 / /
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ 275 khaMtI suhANa mUlaM, mUlaM dhammassa uttama khaMtI / harar3a mahAvijjA iva, khaMtI duriyAI savvAI / / 70 / / sayaM gehaM pariccajja, paragehaM ca vAvaDe / nimitteNa ya vavaharaI, pAvasamaNu ti ca / / 71 / / duddhadahIvigaIo, AhAreI abhikkhaNaM / tti na kareI tavokammaM, pAvasamaNu ti vuccaI / / 72 / / majjaM visayakasAyA, niddA vikahA ya paMcamI bhaNiyA / ee paMca pamAyA, jIvaM pADeMti saMsAre / / 73 / / jar3a caudasapuvvadharo, vasaI nigo su'NaMtayaM kAlaM / niddApamAyavasago, tA hohisi kaha tumaM jIva ! / / 74 / / hayaM nANaM kiyAhINaM, hayA annANao kiyA / pAsaMto paMgulo daDDho, dhAvamANo a aMdhao / / 75 / / saMjogasiddhIr3a phalaM vayaMti, na hu egacakkeNa raho payAI / aMdho ya paMgU ya vaNe samiccA, te saMpauttA nagaraM paviTThA / / 76 / / subahuMpi suamahI aM, kiM kAhI caraNavippahINassa ? / aMdhassa jaha palittA, dIvasayasahassakoDIo / / 77 / / appaMpi suamahIaM, payAsaMga hoI caraNajuttassa / ikkovi jaha paIvo, sacakkhuassa payAseI / / 78 / /
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ daMsaNa vaya sAmAiya, posaha paDimA abaMbha saccitte / AraMbha pesa uddiTThavajjae samaNabhUe a / / 79 / / saMpattadaMsaNAI, paIdiyahaM jaIjaNAo nisuI / sAmAyAriM paramaM, jo khalu taM sAvagaM biMti ||80|| jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na ha caMdaNassa / evaM khu nANI caraNeNa hINo nANassa bhAgI na hu suggaIe / / 81 / / tahiM paMciMdiA jIvA, itthIjoNInivAsiNo / maNuANaM navalakkhA, savve pAsaI kevalI || 82 / / itthINaM joNimajjhe, havaMti beidiyA asaMkhA ya / uppajjaMti cayaMti ya, samucchimA taha asaMkhA / / 83 / / puriseNa sahagayAe, tesiM jIvANa hoI udavaNaM / veNuaditeNaM, tattAisilAganAeNaM / / 84 / / itthINa joNimajjhe, gabbhagayA ceva huMti navalakkhA / ikko ya dunni tinnivi, lakkhapuhuttaM tu ukkosaM / / 85 / / mehuNasannArUDho, navalakkha haNei suhumajIvANaM / titthayareNaM bhaNiyaM, saddahiyavvaM payatteNaM / / 86 / / 26
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra77 asaMkhayA thInaramehuNAo, mucchaMti paMciMdiyaM mANusAo / nisesaaMgANavibhatticaMge, bhaNaI jiNo pannavaNAuvaMge / / 87 / / maje mahummi maMsammi, navaNIyammi cautthae / uppajaMti asaMkhA, tavvannA tattha jaMtuNo / / 88 / / AmAsu a pakkAsu a, vipaccamANAsu maMsapesIsu / sayayaM ciya uvavAo, bhaNio a nigoajIvANaM / / 89 / / AjammaM jaM pAvaM, baMdhai micchattasaMjuo koI / vayabhaMga kAumaNo, baMdhai taM ceva aTThaguNaM / / 9 / / sayasahassANa nArINaM, piDheM phADei nigghiNo / sattaTThamAsie gabbhe, tapphaDaMte nikattai / / 91 / / taM tassa jattiyaM pAvaM, taM navaguNiyameliyaM hujA / egitthiyajogeNaM, sAhU baMdhija mehUNao / / 92 / / akhaMDiyacAritto, vayadhArI jo va hoi gihattho / tassa sagAse daMsaNavayagahaNaM sohikaraNaM ca / / 93 / / addAmalayappamANe, puDhavIkAe havaMti je jIvA / te pArevayamittA, jaMbUdIve na mAijA / / 94 / / egammi udagabiMdummi, je jIvA jiNavarehiM pannatA / te vi a sarisavamittA, jaMbUdIve na mAyati / / 95 / /
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ varaMTataMdulamittA, teukAe havaMti je jIvA / te jai khasakhasamittA, jaMbUdive na mAyati / / 96 / / je liMbapattamittA, vAUkAe havaMti je jIvA / te matthayalikkhamittA, jaMbUdIve na mAyaMti / / 97 / / asuiTThANe paDiA, caMpagamAlA na kIrai sIse / pAsatthAIThANesu, vaTThamANA taha apujA / / 98 / / chaTTaTThamadasamaduvAlasehi, mAsaddhamAsakhamaNehiM / itto u aNegaguNA, sohI jimiyassa nANissa / / 99 / / chA.: SaSTASTamadazadvAdazabhirmAsArddhamAsakSapaNaiH / itastu anekaguNA zuddhirjemataH jJAninaH / / 99 / / jaM annANI kammaM, khavei bahuAhiM vAsakoDahiM / tannANI tihiM gutto, khavei ussAsamitteNaM / / 100 / / jiNapavayaNabuDDikara, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / vaTuMto jiNadavvaM, titthayarattaM lahai jIvo / / 101 / / jiNapavayaNavuDDikara, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / bhakkhaMto jiNadavvaM, aNaMtasaMsArio hoi / / 102 // bhakkhei jo uvekkhei, jiNadavvaM tu sAvao / pannAhINo bhave jIvo, lippai pAvakammaNA / / 103 / /
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 ceiadavvaviNAse, risighAe pavayaNassa uDDAhe / saMjaicautthabhaMge, mUlaggI bohilAbhassa / / 104 / / subbai duggayanArI, jagaguruNo siMduvArakusumehiM / pUApaNihANeNaM, uppannA tiyasalogammi / / 105 / / titthayarattaM sammatta-khAiyaM sattamIi taIyAe / sAhUNa vaMdaNeNaM, baddhaM ca dasArasIheNaM / / 106 / / akasiNapavattagANaM,virayAvirayANa esa khalu jutto / saMsArapayaNukaraNe, davvatthae kUvadiTuMto / / 107 / / aNathovaM vaNathovaM, aggIthovaM ca kasAyathovaM ca / na hu bhe visasiavvaM, thovaM pi hu taM bahu hoI / / 108 / / jaM dukkaDaM ti micchA, taM bhujo kAraNaM apUraMto / tiviheNa paDikato, tassa khalu dukkaDaM micchA / / 109 / / jaM dukkaDaMti micchA, taM ceva nisevai puNo pAvaM / paccakkhamusAvAI, mAyAniaDIpasaMgo a / / 110 / / 'mi'tti miu maddavatte, 'chatti dosANa chAyaNe hoI / 'mi'tti ya merAi Thio, 'du'tti duguMchAmi appANaM / / 111 // 'ka'tti kaDaM me pAvaM, 'Da'tti ya DevemitaM uvasameNaM / eso micchAmidukkaDaM-payakkharatyo samAseNaM / / 112 / /
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAmaM ThavaNAtitthaM, davvatitthaM ca bhAvatitthaM ca / ikvikaM pi ya itto, NegavihaM hoi nAyavvaM / / 113 / / dAhovasamaM taNhAi, cheyaNaM malapavAhaNaM ceva / tihiM atthehiM niuttaM, tamhA taM davvao titthaM / / 114 / / kohammi u niggahie, dAhassuvasamaNaM havai titthaM / lohammi u niggahie, taNhAe cheyaNaM hoI / / 115 / / aTThavihaM kammarayaM, bahuehiM bhavehiM saMciyaM jamhA / tavasaMjameNa dhovai, tamhA taM bhAvao titthaM / / 116 / / daMsaNanANacaritte, suniuttaM jiNavarehiM savvehiM / tisu atthesu niuttaM tamhA taM bhAvao titthaM / / 117 / / sabbo puvakayANaM, kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu a, nimittamittaM paro hoi / / 118 / / dhArijai itto jalanihI vi kalolabhinnakulaselo / na hu annajammanimmiya, suhAsuho kammapariNAmo / / 119 / / akayaM ko paribhuMjai,sakayaM nAsija kassa kira kammaM ? / sakayamaNurbhujamANo, kIsa jaNo dummaNo hoI ! / / 120 / / posei suhabhAve, asuhAI khavei natthi saMdeho / chiMdai narayatiriyagai, posahavihiappamatto ya / / 121 / / /
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 varagaMdhapupphaakkhaya, paIvaphaladhUvanIrapattehiM / nevijavihANeNa ya, jiNapUA aTTahA bhaNiA / / 122 / / uvasamai duriyavaggaM, harai duhaM kuNai sayalasukkhAI / ciMtAiyaMpi phalaM, sAhai pUA jiNiMdANaM // 123 / / *dhannANaM vihijogo, vihipakkhArAhagA sayA dhannA / vihibahumANA dhannA, vihipakkhaadUsagA dhannA / / 124 / / saMvegamaNo saMboha-sattaraM jo paDhei bhavvajIvo / sirijayaseharaThANaM, so lahai natthi saMdeho / / 125 / / zrImannAgapurIyAhva-tapogaNakajAruNAH / . jJAnapIyUSapUrNAGgAH sUrIndrA jayazekharAH / / 1 / / teSAM patkajamadhupAH sUrayo ratnazekharAH / sArasUtrAt samRddhRtya cakruH saMbodhasaptatim // 2 //
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUryano udaya kamaLane khIlavI de che. vairAgyathI bharyAbharyA A traNa grantho AtmakamaLane khIlavI de che. anAdikALathI bIDAyelI AtmacetanA A granthonA paribhAvanathI khIlI ja uThaze. racama suvAsa