Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Colou graMtha sajI 4134 6 f 16 ||sshriihrssmaanaigurubhyo namaH / SC 784 jaina grantha mAlA vijayagaNiviracitaM thacaritam / sazrAddhagaNa mukuTAyamAnazreSThivarNyanyAya-vyAkaraNatIrthapaNDita lasiMhena - saMzodhitam / tacca rANasyAM 693 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat vIrazreSThivaryyapannAlAlAtmajacutrIbAI sAhAyyena jyArjanAmadheyadrayitvA prAkaTyaM nItaM pariSadA / vikrama saM. 1972 san 1916 www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Mohandatji Muni Shri M lji Jain Granthmala No. I. THE PARSHWANATH CHARITA BY SHRI HEMVIJAI GANI EDITED BY Pt. Velsingha Nyaya Vyakaran Tirth, UNDER THE PATRONAGE OF Bhikhi Bai widow of Chunni Lal son of Panna Lal OF BOMBAY. PUBLISHED BY HARSH PARISHAD, BENARES. Veer-Era 2442 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ PRINTED BY Pt. ATMA RAM SHARMA, at the George Printing Works, Benares City. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ VC-19 W It me G zrarham zrIyutamAnyavarazreSThicunnIlAla pannAlAla pAtrebhyo dAnadAtuH sumadhuravacaso nItimArgAnugasya mAnyasya mAnayogyaiH sakaruNamanaso jainadharmAgragasya / kRSNatvAd yad vimucya svapatimadhuripuM zrIvRtatvAdamuSya dUraM ruSTA digantaM samagamadacirAd bhAminI kIrtirUpA // 1 // janma 1905 vikramAbdavaizAkha kRSNa tRtIyAyAm, 400 (210 und S. L. N. Press, Benares. (N.P.V.C.) niryANam 1959 vikramAbdajyeSThazuklapaurNamAsyAm 70 ACOGE aswami Gyanbhandar-Umara, Surat Vina 4+ I www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaH khalvahamapyasmi kazcana puruSa iti puruSatvAbhimAnI paramAhatIbhUya mAnadharAdharasamAsphoTitacAritrapotam, mAyAbhAminImrakuTImaGgabhISaNamakarIdurATopapucchacchaTocchAlitayamAdizIkarAndhakAritajJAnekSaNakASTham, itastataH parisarpadulvaNajvAlAjAlajaTilakrodhavyAlasaMdaSTAnekaprANadhArakarambitam , duHkha-lolupA'haMkRtipracaNDAvartadurAvagAham , duryodhalobhanakracakrabhISaNam , jIvAjIvAdidravyaparyAyapAthastaraGgaprakaraprapUritam, saMsRtipArAvAraM samuttitIrghaH saMbubhukSuzcAnantacatuSTayAnandam , kArikAmazeSaklezavicchedanasya, dArikAM bhavasantateH, vidhAyinI niHzeSadoSamoSasya, darzayitrI pAramArthikapathamya, AbibhratI niHsargasaundaryam adbhUtAM rasaiH, paramapavitrAM kAladoSataH kITairupabhujyamAnAmandhatamase nipatitAM mAtaramiva jainI bhAratI samuddhartuM na yateta ? / evaM ca vRndiSThAnAM panyAsapadadhAriNAm , pravAhAnAM karuNArasasya, tIrthAnAM cAturvaidyAnAm , rohaNAcalAnAM guNagaNaratnanikarasya, uddhArakANAM bhavyajanasya, preSThAnAM munijanalakSmIkasya vizvajanInavRttInAM gurugurUNAM tatrabhavatAM panyAsazrIharSamunIndrANAM praziSyaH ziSyazca viduSAM zrImatAM jayamunimahArAjAnAM siddhahemavyAkaraNapAradRzvA cAritrapAtraM zAntAtmA saMsArAndhakUpapAtikAbhirniHsImalobhavattibhirdhanAderadAtRRn zamazIlAdijuSAn munimatallikAn nindayadbhirdAtazconmArgagAminaH pratyakSato dRzyamAnadoSAn prazaMsayadbhirmAturuddhAre'pi saMsAraparamparAvardhakaM vairamAbhejAnaiH pizAcIyamahattvAkAGkSAmAtreNa svamAtaramivAhatI brAhmI niSThuraM vidhvaMsayAdbharmahApuruSaurvaghnasahanaiH pratihanyamAno'pi "vighnaH punaH punarapi pratihanyamAnAH prArabdhamuttamajanA na parityajanti, imAM janavizrutAM zrutiM satyatvena pratiSThApayan "na jAtu kAmAd na bhayAda na lobhAd / dharma tyajyej jIvitasyApi hetoH" iti vaidI vAcamanurundhAnazca 'yena kenA'pi mArgeNa jainaM pravacanaM bhajet' ityabhiyuktokti saMmatya tatra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prstaavH| bhavAn vidvadvaryapratApamuniHnaikakAryakSamA zrIharSapariSadaM pratiSThApyatatra prathama granthoddhAradhUrvahAM "munizrImohanalAlajIjainagranthamAlA" itinAmnI saMsthAM saMsthApyAdau ca zreSThivayaMpannAlAlatanUjanuSastatrabhavataH zrAddhakulabhUSaNasya devabhUyaM gatasya zreSThizrIcunnIlAlasya nipItAhatatattvAbhiH paramazrAvikAbhiH zrImatIbhiH " bhIkhI" ityanvarthA varNamAlAM pAvayantIbhiH patnIbhiH sAhAyyaM samupalabhya svaguruM saMsthAsaMsthApakatvena prasiddhaya granthaM ca pArzvanAthacaritanAmAnaM prakaTayya prasiddhimanInayat / ___ etasyAzca prathamAGkabhUtasya mRGgAkasyevAkhaNDAnandapIyUSasandohavarSiNo yogijanacittavRtteriva svabhAvasaralasya bAlye racitasyApyahamahAmikayA bAlapIyUSadIdhitidarzanasya zrIpAzvanAthacaritasya granthitAraH kundendukiraNaharahAsadhavalakIrtayo'navadyacAturvaidyavaizAradyahuMkAratarjitAgaNyatIrthAntarIyavidvadvandAH tapAgacchagaganAGgaNahelayaH zrIhemavijayamaNayaH kadA kiyatIM ca medinImaNDalI maNDayAmAsivAMsa iti bubhutsamAnAnAM jijJAsAmapanodayituM svayameva kavikuJjarAH svakRtagranthopanibaddhaistaistairullekhaiH samasusUcana saptadazazatAbdirUpaM svasattAsamayam, tathAhiasmiMzcaritre'dRk-kRzAnu-rasa-somamite'ndezakamantriNi dine dvayasamjhe hastabhe ca bahuletarapakSe phAlgunasya, caritaM vyaracIdam" / / kathAratnAkare'pi"ahimanagaradraGge varSe'zve-Su-rasA-'vanau / mUlamArtaNDasaMyoge caturdazyAM zucau zuce / / zrIRSabhazatake ca "zrIhIrahIravijayavatirAjapaTTapadmAMzumadvijayasenamunIndrarAjye / zrIstambhatIrthanagare rasa-bANa-bhUpavarSe samAptimagamacchatakaM sadaryam" // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvaH / vihAyemamanyAnapi vijayaprazasteH SoDazasargI, kathAratnAkaraH, kIrtikallolinI, anyoktimahodadhiH, sUktaratnAvalI, vijayaprakAza : stutitridazataraGgiNI, kasturaprikaraH, sadbhAvazatakam, vijayastutaya itiprabhRtIn naikAn granthAnupanyabhAntsu yarai nanyasAdhAraNAnyAnyagranthagranthanazaktiH prakhara pratibhAprakarSazca suspaSTamanumAtuM zakyate / adhirohayanti caitat prAmANyakoTau zrIguNa vijayagaNInAM vacaH sandohAH, tathA ca vijayaprazasteSTIkA prazastau - "atho vRhadguroH ziSyo gurozca gurusodaraH / zrI hemavijayo'bhijJo jajJe kaviSu kuJjaraH // 47 // zrI hemasukavastasya hemasUre rivAbhavat / vAglAlityaM tathA deve gurau bhaktizca bhUyasI // 48 // yadIyA kavitA kAntA na keSAM kautukAvahA ? | vinApi hi rajo yasmAd yazaH sutamasRta yA // 49 // tena zrIvijaya sena sUreH sarvajJacittadRt / svargakallolinItulyA kIrtikallolinI kRtA / 50 / anye'pi stutitridazataraGgiNyAdayo ghanAH / racayAMcakrire granthAH stotrANi zatazaH punaH // 53 // caturviMzatyarhatAM ca, vijayastutayaH punaH / bAlye 'pyabAladhIgamyaM zrIpArzvacaritaM mahat // 52 // zadbhAvazatakaM cApi kastUrIprakaraH punaH / sUktaratnAvalizcApyanyoktimuktAmahodadhiH // 53 // cakre vakretaro yena kathAratnAkaraH sphuran / vyAkhyApIyUSalubdhAnAM vibudhAnAM mano haran // 54 // ityAdigranthavidhau saudhe kalazA dhiropaNasavarNam / vijayaprazastikAvyaM tena kRtaM vijayasenaguro // 55 // m 1 ebhiH zrIguNa vijayagaNi miH zrIhemavijayagaNe vijayaprazastyAH SoDazasargInirmANAntaraM daivIM gatimupalambhitatvAdavaziSTaM sargapancakaM nirmAya sampUrNitA vijayaprazastiH, tasyA anyeSAM ca vijayagaNikRtagranthAnAM vijayaprakAzAdInAM TIkA api kRtA vilokyante / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvaH / adhikRtamatra krodhasarIsRpe jAGgulI mantrAyamANasya rAgATavidahane dAvAnalasya viSayavAsanAvAsamahIruhonmUlane gajendratAmAdadhAnasyodghRtabAlatapaHprabhAvazaThakamaThajvAlitolvaNajvAlajvAlAjihnajvAlAdagdhAGgabhujaGgasyAvadhUya tRNavat sAmrAjyalakSmI nirjitya mohamahIpaticakravyUhaM zukladhyAnAzuzukSANanirdagdhaniHzeSaklezamUlasya pAramArthikaM dharmamajAnAnairatibhISaNe'nAdyanantAgAdhasaMsRtisaritpatau majjanonmajjanairvihvalIbhavadbhiH prAkRtaprAyairjanairdevadhiyA pUjitairapIndrAdibhirbhaktibhareNAhamahamikayA sevyamAnacaraNadvandvasya vihAravAtanirvAritetyAdirajaHsamUhasya trayoviMzatIrthaMkarasya niHsamikaruNAparasya zrIpArzvanAthasyA''bodhibIjaM dazabhavyAH-yAvan mokSaM caritam / vyAvarNitaM sudhAsahodararasadhArAniH syAndibhiH susaMgatavAkyasandeAhaiH sada-laGkRtIni padyAni sargabandhenopanibadhnadbhiH kavivarairnaga - nagarA''rNavanAyakAdivarNanIya nikurambavyAvarNanena yathA mahAkAvya - svarUpam / yadyapi sargabandhI mahakAvyamucyate tasya lakSaNam / AzIrnamaskriyAvastunirdezo vA'pi tanmukham // 1 // itihAsatathodbhUtamitaradvA sadAzrayam / caturvargaphalopetaM caturodAttanAyakam ||2|| nagarArNavalartu candrArkodayavarNanaiH / udyAnasalilakrIDAmadhupAnaratotsavaiH // 3 // vipralambhairvivAhaizca kumArodayavarNanaiH / mantridUtaprayANAjinAyakAbhyudayairapi ||4|| alaGkRtamasaMkSiptaM rasabhAvanirantaram / sagairanativistIrNaiH zrAvyavRttaiH susandhibhiH // 5 // sarvatra bhinnavRttAntairupetaM lokaraJjakam / kAvyaM kalpAntarasthAyi jAyeta sadalaMkRti // 6 // iti mahAkAvyalakSaNairlakSitatve'pi kartRbhirasya kutrApi mahAkAvyatvenAllekhAbhAve prathame vayasi vihitatvaM kRtezca prAthamikatvamantareNa nAnyat Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ prstaavH| kiJcid nimittamutpazyAmaH / na ca sarvatra sargAnte lekhakavismRtirabhidhAtuM yogyA, saMzIteranivAryaprasaratvAda-lekhakasya vismaraNamutAho granthakArasyAnabhidhAnamiti / na caivaM tathA cobhayamapyasiddham, sarvatra vismaraNasyAkalpanIyatvenottarakalpanAyAM bAdhakonmUlanAd-bAdhakasya-saMzayasya samUlakASaM kaSaNAd / eSAM kavInAM samakSyi buddhipATavaM guravo bAlya eva gaNipadaM samArpipanniti vaktuM suzakam, "bAlye'pyabAladhIgamyam"ityAdinA'sya bAlye vidhAnasya saMsiddheH sargAnte ca sarvatra hemavijayagaNiviracita ityabhihitatvAd / yadvA vidyotkarSatvAt padasya ca bhAvitvAt tadabhAve'pi svayameva tatsahitasya svannAmollekhasya sukaratvAd gaNipadamApyaiva tadullekha iti nirdhArayituM na zakyate, dRzyante khalu vidvAMso bhAvino bhUtavadupacArayantaH svena padaM prApayantazca / kecididAnItanImeva tatpraNAlI manyamAnAH javanikAyoSAyamANAH nindayantyarvAcInAn prazaMsayanti ca prAcInAn tad vAlizaprayogaprAyamayuktam,tadAtaneSvapi tatkalpanena viparItavikalpasyApi zakyatvAd / AyAsyati khalu tAdRzaH samayo yasminnidAnIMtanAnAmidAnI prAcInAnAmiva sarva yAthAtathyenaiva pratibhAviSayaM neSyantIti, yathedAnIMtanamasatyamapi satyatvakoTau saMgasyate tathA prAcInamasatyaM satyatvena pratibhAtIti kiM na manya se ? / na caivaM sarvathaiva ciraMtaneSu asatyameva satyatvenAdhunA pratItiviSayamatIti nizcayam kiM tarhi ? yatkiJcit prAcInaM sarvathA satyatvenAvagamayya paNDitaMmanyatvaprasiddhaye sarvathaivedAnIMtaneSvasatyAkSepo mandamatyahaH; yogyo'dattamapi yAgyaM padaM svasmin svena prayuJjIta na taM doSAhaM vijAnIyAH kiM punaH suyogya prAptapadakaM svena vidyayaiva vA / ime hi gaNayo'nugaNipadopaDhaukanAmadaM cAreta jagranthurityapi nAyuktiyuktam / yadyapyAdimattvAd vyAkaraNacchando'laGkRtyAdiviSayA doSA rAhuriva pIyUSadIdhitimimaM granthaM prastavantastathApi tattaniyamabAhulyAd na te ekAntena sudurudhraaH| yattu kacit pAdasya saptAkSaratvaM kacicca navAkSaratvaM tadavazyaM tatkAraNaM sujJAnam / satve'pyalpadoSasya guNabAhulyA dAkSipyante vaktRzrotRmAnasAni / viSayAnukamazcAsminnevam Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvaH / prathame srg| maGgalAcaraNaM sajanadurjanaprazaMsAninda granthaprayojanaM ca / jambU dvIpe bharatakSetre potanAbhidhe pure aravindanAmno rAjJaH, tatpriyAyA dhAriNyAH, tannagarasyAnuddharAbhAryAsahitasya vizvabhUteH purohitasya, pApapuNyaratayoH gharuNA-vasundharApatnIkayoH kamaTha-marubhUtinAmnoH purohitaputrayozca varNanam / sastrIkasya vizvabhUte: svargaprAptaH, kamaTha. marubhUtyoH zokasya, harizcandramunarAgamasya, pitRzAMkApanodAya tatra yAtayostayoH marubhUtermunidazanayA zrAddhadharmAdAnasya ca kathanam / samIkSya marumUrti viSayonmukhaM tatpalyA rAgadRSTyA svadevarasya nimAlanasya, tayoH parasparAnurAgasya, kamaThavadhUtaH marubhUtestayodurlalitazrAvaNasya, kRtaprAmAntaravyAjenAnyathAkRtanepathyena marubhUti nAgatya zayituM bhUmi yAcayitvA vyAjanidrayA susvA kAmocitanepathyamAvibhratI kamaThena saha saMgatAM nirIkSya svabhAminI prAtaHkAla krodhena rAzo nivedanasya ca vyAvaNanam / rAjJA nigRhya grAmaM paribhramayya ca nirvAsitasya kamaThasya svabhAtari zatrutvena svIkArasya, kamaThasya tApasAzramayAnasya, tApasaistatsAnavanasya, kamaThaprArthanayA tApasavratArpaNasya, kamaTavratapAlanavidheH, marubhUteH svamantukSamaNAya tatrAyanasya, taM dRSTvA krodhavRddhaH namaskriyAM kurvANasya marubhUtarupari zilAmApAtya kamaThena ghAtasya, tadAnI vismRtatvAt namaskAramantrasya marubhUterhastibhavaprAptezca jJApanam / tasya hastino vidhyAdrau vihAraisiravyayam, varuNAyAstasyaiva preyasItvena bhavanam zaratkAlam, aravi ndarAjasya paJcavidhAbdadarzanena smayam, meghasya tadAnImeva dravitatvAt tatkSaNikaM vilokya tadvat saMsArasyAnityatAbhAvanAM ca nirvarNya putraM rAjye nyasyAravindarAjasya dIkSAgrahaNam,sAgaradattasArthezasArthena saMme. tAdau yAnam, pathi sAgareNa pRSTasya rAjarSeH samatASTapadasthadevasva. rUpasya tattIrthotpattibIjasya ca savistaraM kathanaM nirUpya munyupadezena sAgarasya zrAddhavratagRhIteH, sArthezasyATavIprApaNasya, tatrasthasarovararAmaNIyakasya, sarveSu tatra nivAse jAte niHzaGka yathAruci ceSTayatsu satsu marubhUtIbharAjasya tatrAgamanasya, tatsnAnavarNanasya, sArthadarzanasaMjAtakrodhodadhurasya hantuM dhAvanastha, sarveSAmitastataH palAyanasya, dhyAnasthamunimAkramayya samIpIbhUya hastIndrasya zAntatvena bhavanasya, jJAtavRttAntena muninA pUrvabhavasmAraNasya,priyApatyohastino Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ prstaavH| rjAtismRtijananasya, punarupadezadAnena tayordharmaprAptezca vaacoyuktiH| zAnte upaplave sandRzya dharmaprabhAvaM bahUnAM vratAdAnasya vratadAyasya ca, aSTApadaM prApya sarveSAM yathAsthAnagateH, marubhUtestattadRtu. janyaistaistaiH pariSadarbhAvanApUrva vihRtazca vacanam / kamaThasya maru. bhUtivadhena tApasebhyo lokabhyazca tiraskArasya, ArtadhyAnena mRta. sya kamaThasya kurkuTAhibhavaprAptaH, gRSmakAlAgateratitRSArtasya maru. bhUterhastina ekasmin sarovare nirmagnatAyAH, tatrAgatena kurkuTAhinA daSTasya paNDitamRtyunA vipadya marubhUtaddhitIyasvargalAbhasya, devaza. rIra-zRGgAravarNanasya, marubhUterjIvasya devatvaM prAptasya dvAHsthena nAmagrAhaM savarNanaM vApyAdidarzanasya, zayyotthAyaM prapaThya pustakaM vidhAya devayAtrAdidhArmikaM kRtyaM marubhUtervividhabhogAsevanasya, kurkuTAheH paJcamAvanigamanasya, varuNAyA api mRtvA dvitIyasaMga yAtAyAH parasparAnurAgeNa devena sammelanasya, tayoritastatovilAsasya coktiH| dvitIye srg| pUrvavidahasthasukacchavijayasya vaitAtyaM bhUdharam, tatsthAM tilakAM purIm tadrAjaMvidyAdharaM vidyudgatinAmAnam vidyudgatipatnoMtilakAvatIMca varNayitvA tilakAvatIkukSI svargAda marubhUtijIvasya cyavanam, taja. nmotsavam, kiraNavegeti nAmavihitim. bAlye tallAlanam,yauvane padmA. catyAsaha vivAha rAjyaM samaya vidyudgatIkSAsvIkArama,rAjyaM vidadhataH kiraNavaMgasya kiraNatejonAmnaH putrasyotpattim, suragurunAmakasya gurorAgatim ,dharma zrutvA kiraNavegasya pravrajyopAdAnaM ca vyAkRtya gItArthIbhUya kiraNavegamahAtmanaH puSkaradvIpasya vaitAvya gateH, kurkuTAhijIvasyApyudadhRtya narakAvanestatraiva sarpabhavanasya, tatsarpadaSTasya mune AnapUrva paJcatvamApya dvAdaze kalpe yAnasya, yodhanAlaDakRtasya ca devabhave samayayApanasya vyAharaNam / davAgnidagdhasya serIsRpasya dhUmaprabhAnAmni narakAvanau yAnam, sugandhivijayasya zubhaMkarAyA nagaryA vajravIryasya rAzaH lakSmavityAzca tatpriyAyAH varNanam, lakSmIvatIgarbhe kiraNavegajIvasya dvAdazAt svagAdavataraNam , tasya vajranAma iti nAmakaraNam , baGgadezIyacandrakAntarAjasya vijayAhvayA kanyayA codvAhaH, vajranAbhamAtulaputrasya nAstikasya kuberasyopavajranAbhamAyana tasya caihikaviSayopadezaH, tacchrutvA gurorAgamamicchorvajranAbhasya maunam , lokacandragurorAgatiH, ubhayorvandituM muni yAtiH, muneranU Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ prstaavH| padezaM kuberasthAtmAhAbhAvasAdhanam, guruNA ca tatpratividhAnam, kuberasya dharmaprAptiH, vajravIryasya saMsAratyAgaH, vajranAbhasya rAjya. zAsanam , svIyaputrasya cakrAyudhasya rAjyaM vitIrya kSamaMkaratIrthakarAntikeH vajranAbhasya pravrajyorarIkaraNama; narakAdAgatya sarpajIvasya bhillabhavaprAptiH, tasya bhillasya mRgayAM yAtaH sammukhamAgacchato munerdazanAdamaGgalabuDyA bANaprahAreNa poDAkAntasya vajranAmarSeH zukla. dhyAnena madhyagreveyakagamanam ,kuraGgAhvena tena bhillena svabalaprazaMsanam, bhillasya. saptamanarakAvAptiH, bajranAbhIvasya devabhave kAlAtikramavarNana c| tRtIya srg| jambUdvIpasya prAnvidehastha surapuranAma nagaram, tannRpatiM vajrabAhum tatpriyAM sudarzanAM ca nivaNya vajranAbhajIvasya caturdazasvapnasUcitaM sudarzanAkukSAvataraNam svarNabAhurityabhidhAvidhAnam svarNavAhAH zarIrA. vayavavarNanam,bataM jighRkSuNA vajrabAhunA svarNavAhave rAjyaM gRhItuM kathanam, svarNabAhave sArthazanAzvApaDhaukanam, pratikUlazikSitenAzvana rAjJo vegAd haraNam, valgAmAMcanena saptaH sthitim, sarovaradarzanam, tatra sAzvaM snAtvA kroDAkAnanaM pravizya vizramya rAjJo munyAzramaM prati gamanam nRpateH dakSiNacakSuSaH spandanam, sasakhIkAntAdarzanaM,kAntAgavarNanam rAnaH kAntAmayatvam, kumArikAyAH kaDullisecanavyApRtiH, rAjJo vicAraH, saroruhabhrAntyA abhimukhaM samApatantaM SaTpadaM nivArayitumakSamayA kumArikayA sakhyai trANayAcanam, sakhyA svarNavAhumRte' nyasya trANAkSamatvakathanam zrutvA tayoragre svarNabAhoH prAkaTyam rAjJA kalyANAdipracchanam, sakhyA rAjJe nivedanam. AtithimAvadya rAjJe'ApaMNam, sakhyA kulAdikaM pRSTena rAjJottarakaraNaM copavarNitam / rAkSaH kumArikAviSayakapraznaH, sakhyA savistaramuttarArpaNam , rAjJaH sainyasyAgamanam, rAjJastato'pasaraNam kanyAM padmAmAdAya sakhyA svasthAnagamanam, sakhyA padmAmAtulasya golavAkhyasyarSe rAjAgati-vArtAlApakathanam , golavasya rAjAne gamanam, prAptasatkAreNa golavena svasvasuH putryAH pANigrahaNaprArthanam, rAjJA tatsvIkAraH, tatra padmottarasya padmAbhrAturAyAtiH, vaitATye gantuM prArthanam, kulapatyAdi praNipatya rAkSastatra gamanodyogaH, padmayA mAtulasya mAtuzca bAlyakRtamantukSamA. prArthanam, tanmAtuH prativacanam, nandayA sakhyA saha vimAnArohaNam, rAkSo vaitADhaye gatiH, tatra rAjyaprAptiH, punaH svanagarAyAtiH, pAyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvaH / saha krIDato rAjJa ekadA''yudhazAlAyAM cakrAtpattiH, tasya snAna-pUjana'stutividhAnam, rAjJo jalavihAravarNanam, AbhUSaNAdhAraNam,chatra cAmarAdizobhitasya varyahastyadhirohaNam, sasainikasya SaTkhaNDasAdhanAya prathamaM pUrvI dizaM prati gamanam, anukrameNa SaTkhaNDIsAdhanaM navAnAM nidhInAM ca prAptiH, tadantazca caturdazAnAM cakriratnAnAM kAryasya rAzo naikarAjaiH saha yuddhasya, parAbhUtaistaistaiH svIkRtAjJa kairvividhopadAdAnasya, camUpatestatra tatra yuddhaparAkramasya tadasyazvayozca nidherupayogasya ca varNanam / cakravartiyogya sAmagrIsahitasya svapurAgamanaM tatra ca surAsuranaraiH vijJaptasya rAzo'bhiSekaH, ratnAnAM janmabhUkathanam, rA. jJA''kAze devasamUhadarzanam, vanapAlena jinAgamakathanam, vanapAlasya pAritoSikadAnaM rAmro bhAvanA ca / jinAgre rAjJo gamanam, bhagavad dezanA, bhagavatpAdapaGkajabhramarAyamANAn devAn samIkSyohApohena rAjJaH pUrvabhavasmRtiH, bhAvanApUrvaM tapasyAdAnam, svarNabAho rAjarSehRSikayantraNapUrva saMyamapAlanam, viMzataH sthAnakAnAM varNanam, samyagArAdhitaviMzatyA sthAnakaiH svarNabAhunA tIrthakara padopArjanam, ekAkino viharturmunerAkAzamArgeNa kSIravaNAkhyavane gamanam, tatra pratima yA sthitasya munernarakAd niHsRtya prAptasiMhabhavena kuraGgajIvena sammukhaM vilokya jAtako pATopena ghAtaH, maitrInAmnIM bhAvanAM bhAvayato munevipadya viMzatyandhyAyuSTayA dazame svarge utpattiH siMhajIvasya turyanarakaprAptiH, svarNabAhujIvasya devabhavocitasukhena kAlanirgamazca / " caturtha sarge / jambUdvIpe bharata kSetrasthAnAryadezAn saMkhyAya, vArANasIM nagarIm, tadbhUpamazvasenam, vAmAkhyAM ca nRpapatnIM samyag vyAvarNya vAmAkukSau svarNabAhujIvasya caitramAsasya kRSNacaturthyAmavatAram, caturdazastranInibhAlanam, labdhasvapnayA vAmAdevyA prANezaM gatvA procya svapnAn phalaM pRSThena rAjJA svabuddhayanusAreNa vacanam, prAtaHkAle AkArya sva pAThakAnApRcchaya svapnaphalaM vitIrya tebhyazca pAritoSikaM visRSTim, vasanta-grISma-varSA- zarad - hemantAnAmRtUnAM lAvaNyazriyam, tamasvinyAM vAmAyAH pArzve'ddidarzanAda rAzaH pArzvanAmakaraNe saMkalpam, pauSakRSNadazamyAM bhujaGgAGkasya bhagavato jananaM ca vyAkRtya bhagavajanmasamaye AlokAntaM prakAzasya, nityaduHkhavatAM nArakANAmapi kSaNaM sukhAsikAyAH, puSpaprakaravRSTezca kathanam / Asana kampena vizvAsAM di Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 prastAvaH / kumArINAM janmotsavA yAgatiH, svasvakRtividhAnaM ca / saudharmAdhipaterAsana kampena kopa:, jJAtayathArthasvarUpasya devendrasya bhagavato nati stutI janmotsavAya sakaladevAhvAnaM saMbhUya caitiH, devarAjena mAtuH stutikaraNam, paJcarUpeNa jinasya marupari nayanam / abhiSekasAmazrINAM kumbhAdInAm, abhiSekasya, dhUpAdidhAraNavidheH, devAnAM vividhaceSTAdezva varNanam / indrakRtA bhAgavatI stutiH, mAturantike bhagavato mocanam, niyujya dhAtrI AjJApya dhanAdhipaM bharturgRha dhanadAne dattvA ca kuNDalAdi devairanyadevendraizca saha saudharmAdhipaternandIzvara dvIpotsavakRtaye gamanam, azvasenanRpakRtamahotsavaH, sthitipatikA puSpadantadarzana - SaSThijAgaraNa-bhagavannAmavidhAnAni ca / bAlyaceSTA caturatizayIpAMzukrIDA- zarIrAvayava- jala ke livyAvarNanam / ekadAsssthAmyAM rA jho'ntike kenacidra kuzasthalanagarasya tadrAjasya prasenajitaH pArzvasatratAyAstatkanyakAyAzca savistaravarNanapUrva tAM kanyAM pariNetuM yavanarAjaH samAgatyAvarudhya ca purIM sthita ityAdisvAgatikAraNazApanam / zrutavArtena tayornigrahAnugrahAya jigamiSuNA rAjJA kArita. bherIbhoGkAraM zrutipathaM prApya tatra pArzvagatiH / pArzvena niSidhya pitaraM gatvA svayaM dUtapreSaNam, dUtoktiH, yavanarAjapratyuktiH, dUtamAraNAyodyatAnAM mantriNA niSedhanaM yavanarAjasya ca pratibodhaH / yavanarAjasya svAmyagre Agamanam, kSamAprArthanam, prabhuNA copadezArpaNam / prabhAvatyAH pANigrahaNe prArthitasya prabhoramanane prabhAvatImA - dAya prasenajitaH bhagavatA saha kAzyAM gamanam / praveze nagaravarNanam, prasenajitprArthanayA'zvasenasya prabhoH pANigrahaNe preraNama, prabhostaM pratyupadezarUpA vAcoyuktiH, piturAjJayA pANigrahaNasvIkRtiH, vivAhasya sastrIkasya prabhorvihArasya ca varNanam / paJcame sarge / saudhamUrdhasthitena prabhuNA pUjAsAmagrIsahitAn nagarAd bahiryAto janAn vilokya pRSTena sevakena kamaThavRttAntakathanam / prabhoritvA taM vidhAya vArtA sarvajanapratItyarthaM kamaThajvAlita kASThamadhyAda niHsArya jvalanta mahiM prazrAvya sevakamukhAd mahAmantra saMgamayya ca taM sarpa dharaNendratvaM svabhavanAgamanam / vasantAgamaH, tadAnImudyAnagamanam, udyAnagRhabhitticitritanemicaritraM samIkSya prabhorvairAgyotpattiH, etya lokAntikaiH pratibuddhasyApyAcAravazAt pratibodhanam, bhagavadbhAca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvaH / 11 1 nA, vArSikadAna- devendrAgamana- pravrajyotsavavarNanam, pauSa kRSNakAdazyAM dIkSA svIkAraH, manaHparyAyasya cotpattiH / devendra kRtastutiH, nandIzvaradvIpe devamahotsavaH prabhoH kAdambaryAmaTavyAM gamanam, tatra kuJjarendrasya nibhAlaya prabhuM jAtismRtiH, tatpUrvabhavavRttAntaH, hastinA prabhoH pUjanaM ca / prabhoragre vyantaraviracitanATyaM samIkSya vanavAsinAM campA puryA tadvAjAya karakaNDave nivedanam, karakaNDorvanditumAgatiH, prabhumanAlokya vilapate tasmai dharaNena pratimArpaNam, rAjJA ca tatra caityavidhAnam / pratidina darzanAdupArjitapuNyasya hastino mRtvA tatrAdhiSThAtRtvena bhavanam tIrthasya ca mahAprabhAvakhyAtiH / zivApuryAM smRtopakAreNa dharaNenAyAya prabhorupari cchatradhAraNam, tatazcAhicchatreti tnngry|H prasiddhiH, rAjapuranarezvarasya prabhuM saMdRzya pUrvabhavasmRtiH, sva sevakebhyaH savistaraM pUrvabhavajJApanaM ca / kamaThakRtopasargasya, tadAnIM priyAsahitasya dharaNendrasya bhakteH, dharaNena kamaThasya bhApanasya ca varNanam / kamaThasya prabhoH pAdayornipatya kSamAprArthanam, prabhoH kaivalyotpattiH, indrAderAgamanam, samavasaraNapratiSThitiH, saparivArasyAzvasenasya vanditumAyanam / tatkRtA stutiH dAnAdicatuSTaya jAtyAdiviSayiNI prAbhavI dezanA, azvasenasya vAmA prabhAvatyozca vratagrahaNaM c| somAdibhizcaturbhidakSArthI vijJaptena prabhuNA tebhyaH pravrajyArpaNaM tripadIdAnaM ca | balipravezaH, sarvezca yathAyogyaM tadgRhItiH, bhagavato devacchande yAtiH, gaNabhRto dezanA, tIrthAdhiSThAtuH phaNipateradhiSThAtryAzca padmAvatyA varNanam, prabhoH prabhAvasya ca vaNanam / SaSThe sarge / pArzvanAthasvAminaH puNDradeze vihatim, sAgaradattasya kathAnakaM copavarNya, kaSTasAdhyAM saMvidyAhatIM dIkSAM caturNA bhagavacchiSyANAM bauddhadarzane yAtim, ante ca pazcAtApaM kurvatAmabhedaM ca bhagavatA''bi tAM kaivalyaprAptim, savistaraM bandhudattakathAnakaM tadantazca zrIdharakathAM ca vyAkRtya prabhoH parivArasya, sammetAdreH, tatra ca bhagavato dhyAnasya, indrAderAgamanasya, zrAvaNazuklASTamyAM saha sAdhupuGgavaiH siddhisaudhAdhirohaNasya, indrakRtAvilApasya, tanUdAhakarmaNaH, bhagavato daMSTrAdhAdAnasya, stutezca varNanamiti / etanmudraNe zreSThavaryazrI cunIlAlo yo hi- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvaH / zrIjJAnazAlAjinabhaktimukhya kArye vitIryAyavinAzahetuH / lakSadvayasparzanamApa devabhUyaM mahAtmA dayayA virAjaH // 1 // tatpatnI suzrAvikA bhIkhImahodayA munimahArAjazrIpratApamunInAmupadezena granthamAlopakrame eva vyayasAhAyyArpaNAdatIvopakAriNItvAt zatazo dhanyavAdapAtram / ___ asya pustakasyaikA pratiH zrIkuzalacandrasUrijanabhANDAgArata upalambhitA, sA cAnatizuddhA / ekenaivAnatizuddhAdarzapustakena yatnataH saMzodhite'smin granthe dRSTidoSavazAd yantraskhalanAvazAcca yA kAzvanAzuddhayo dRSTipathamavatareyustAH kRpAparAH sajjanA medhAvinaH saMzodhayantu saphalayantu cAsmAkInaM parizramamiti / munizrImohanalAlajIjainagranthamAlAkAryAlaya, nivedayateraghuvIrasiMhamAsAda sarasvatIphATaka, belsiNhH| banArasa sittii| zrAvaNazuklASTamI 1 DASTI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 auM namaH " pArzvanAtha caritram / / Awzriye tat paramaM jyotidyotitAzeSadigmukham / samastaM vastu yadbhAjAM hastanyastamivAjani // 1 // namaH shriinaabhibhuupaalkulaakaashaikbhaasvte| darzayAmAsa yaH svAmI sanmArga bhAnumAniva // 2 // santu zrIzAntinAthasya zAntyai kramanakhatviSaH / vyabhuryA namadindrANIbhAle patralatA iva // 3 // kajalazyAmalacchAyaH zrIzaiveyaH zivAya vaH / abhaMvo'pi hi yaH puSpapatravAhamadIdahat // 4 // vAmeyAya namastasmai mahAmahimamAline / kamaThAsuravismerasmayApasmArakAriNe // 5 // vAyuneva taroH patraM cakampe kAJcanAcalaH / yenAGguSThena saMspRSTaH sa zrIvIraH zriye'stu vaH // 6 // nirvarNyavarNinI varNyapaMdanyAsA rsaa'dbhutaa| kulAGganeva sArvazI gauravaM gaustanotu vaH // 7 // jayanti guravo vizvavizvAvizvAsasaMzrayAH / yatprasatterahaM prApaM vivarNo'pi savarNatAm // 8 // jayanti kavayaH sarve sursaarthmhodyaa| zivAzrayA rasAdhArA yadIgaGgeva tApahRt // 9 // zaitalyamiva zItAMzau bhAsuryamiva bhaaskre| vAtsalyaM yeSu te santu mayi santaH kRpAlavaH // 10 // 1 bhavaH = saMsAraH, pakSe mahAdevaH / 2 kAmadevam / 3 nirvAH -manoharA ye varNAH = akSarANi tadvatI, pakSe nirvarNyaH-ramaNIyo yo varNaH-aGgarAgastadvatI / 4 padam-syAyantatyAdyantam , zokacaturthIzo vA, pakSe padaH = caraNaH 5 raso vairAgyAtmakaH, pakSe zrRMgArAtmakaH / 6 vizvavizvAsarvajagad / 7 zobhanai rasairathaizca mahAnudayo yeSAM te / 8 zivam - sukham , pakSe jalaM kalyANa vaa| 6 rasaH-zAntanAmA, pakSe jalam / 10 tApaH = duHkham, pakSe uSNatvam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre samAdAyeva zItAMzoH khaNDaM nalina yoninA / vidadhe rasanA yeSAM te santaH santu zarmaNe // 11 // candanendukalA kundamarandasyandasundarAH / vAgvilAsAH satAM santu jagadAnandahetave // 12 // karotu khalarAD rAjyaM guNidUSaNabhUSaNaH / yadbhItyA sAvadhAnAH syuH santaH saddharmakarmaNi // 13 // dvikakarkazavAkye'pi viraJjayati durjanaH / bhaved gorasavRddhayai yad nisneho'pi khalaH khalu // 14 // durjano vandanIyo'sau yajjihvA kAvyadIpikA | vinA pASANakhaNDaM kiM zrIkhaNDamahimA bhavet ? // 15 // prasannA yadi santaH syurvizvAnugrahakAriNaH / kiM khalaiH khalu durvRttaiH kAvyaratnA'parIkSakaiH ? // 16 // dvijihajihai kajvAlAjihnajvAlAsutApitam / kAvyasvarNaM satAM karNabhUSaNaucityamarhati // 17 // saccaritracamatkAri ratnAkarasamudbhavam / saddRSTituSTisaMghAtaparIkSakaparIkSitam // 18 // khalajihvArayA viddhaM tejitaM tadvacoghanaiH / kAvyaratnamidaM bhUyAd viduSAM kaNThabhUSaNam // 16 // ( yugmam ) viSApahAravidyAyA viSANIva samantataH / mahatAM kIrtanAdeva galantyenAMsi tatkSaNAt // 20 // mahadbhayo'pi mahAnto ye'rhantastatkIrtanAdU na kimU / cet payaHpAnatastRSNA yAti kiM nAmRtasya tat ? // 21 // nibaddhAni prabhoH pUrvaM sUribhirbhUribhiryadi / caritrANIha bhUrINi svaparopakRteH kRte // 22 // tathApi svalpabuddhInAmupakArakaraM nRNAm / samyak samyaktvamANikyAvAptaye cAtmanaH punaH // 23 // zrotRzrotreSu pIyUSavarSi varSAsakhaM mayA / caritraM pArzvadevasya yathAdRSTaM prakAzyate // 24 // ( yugmam ) jambUdvIpAbhidho dvipo vRttasaMsthAnasaMsthitaH / vRto'saMkhyAmbudhidvIpaiH sevakairiva nAyakaH // 25 // veSTitaH zuzubhe yo'tra paritaH kSAravArdhinA / 1 snehaH - dravapadArtho gorasavRddhiM karotyayaM tu nisneho'pIti virodhaH; nisnehaH -- premAbhAvavAn, goraso vAkrasa iti parihAraH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH srgH| kuNDalIkRtakAyena nidhiH kuNDalinA yathA // 26 // sahaMso bhuvanAntastho mahAkendaH progvaan / tArAkArapRSadmyo yatra meruH payojati // 27 // tatrAsti bharatakSetraM kSetrabhUriva sampadAm / AkarNIkRtakodaNDadaNDakAkRtivistaram // 28 // nAnA''rAma giri-prAmAbhirAmaM bhAti yadu bhRzam / maNisvarNAdisampUrNa svargakhaNDamiva cyutam // 26 // bhAntyakhaNDAni khaNDAni yatra SaTkSoNibhUSaNe / ekAntasuSamadhenotpannAH SaDarakA iva // 30 // tatrAbhUt svaHpurAkAraM nagaraM potanAbhidham / sadArambhaikasaMbhogA yajanAH tridazA iva // 31 // bhAti candropalairbaddhe kuttttime'lktrktimaa| strIpadanyAsajo yatra raktAmbhojamivAmbhasi // 32 // svarNakumbhA gRheSuccainavInA'ruNazoNitAH / svAstrIvakSojasaMspardhAvadhitA iva vyabhuH // 33 // tatrArivRndakandaikakuddAlo'bhUd mahIpatiH / aravinda iti khyAto'ravindasphAralocanaH // 34 // viTstrINAM sAjanaiSpaiiautaM yena nijaM yazaH / nairmalyaM tadapi prAptaM kA'pyaho! asya vaiduSI // 35 // yatkRpANapradIpaikazikhAya paripanthinaH / sarve'pi paritaH petuH pataGgA iva nitrapAH // 36 // tasya rAjJo'bhavadrAzI dhAriNI shiildhaarinnii| padmAnukAriNI, yasyA vapuH zrIzca vipAvane // 37 // abhavadrUpatastasya vizvabhUtiH purohitH| vizvabhUtibhRtaH pUrvadikpateriva vAkpatiH // 38 // nirbharaM yanmano jainavAgbhirvAsitamanvaham / kRmirAgairduruttArairvAsaHkhaNDamivAjani // 39 // murArAteriva prItA yaddhAmani ramate ramA / sarasvatI mukhe yasya haMsIva sarasIrahe // 40 // suraratna-suradrUNAM sAramAdAya vedhsaa| 1 haMsaH = sUryaH, pakSe tannAmA pakSI / 2 bhuvanam = jalam , pakSe bhUmaNDalam / 3 kandaH = meghaH, pakSe kamaladaNDaH / 4 parAgaH puSparajaH, tadvAn; pakSe parAH-utkRSTA ye'gAH parvatAstadvAn / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre yAkAri, gatasArA hi te tirodadhire'dhunA // 41 // tatpriyA'nuddharA nAma dhareva kSAntidhAriNI / paticittAnugAminyA yayA'raJji jagattrayam // 42 // rUpasampatparAbhUta puruhUtanitambinI / yA'bhavad bharturAnandakandakAdambinInibhA // 43 // ramaNIyaguNAgArAvabhUtAM tanayau tayoH / dvidhA vihitarUpaH kiM paJcaSuH kila kautukAt ? // 44 // kamaTho'marabhUtizcetyanayorabhidhAM pitA / sthApayAmAsa samaye manorathalatAmiva // 45 // krameNa vardhamAnau tau rUpaspardhitamanmathau / rejaturvarya saundaryAvazvinInandanAviva // 46 // kRtA'nalpakalAbhyAsau kulodvAradhurandharau / yauvanaM pAvanaM vizvabhUtiputrAvavApatuH // 47 // kamaThasyA'bhavad bhAryA varuNA hariNakSaNA / dayitA marubhUtezcAbhavad nAmnA vasundharA // 48 // bhuJjAnau bhrAtarAvetau viSayAn viSayIpsitAn / gehinIbhyAM samaM svAbhyAM ninyaturbahuvAsarAn // 49 // bhuJjAnau bhrAtarAvetau viSayAn viSayIpsitAn / vizvabhUtiram vIkSya vaMzAdhAradhurandharau / putrau virakto gArhasthyAd vIvadhAdiva bhAravADa // 50 // ( sArdhazlokaH ) tatazca sa svavaMzasya skandhoddhAraNayostayoH / bhAramAropayAmAsa zakaTaM vRSayoriva // 51 // svayaM mohavyapoheka nidAnaM dAntamAnasaH / vairAgyaM prApya mumude daridrIva dhanAgame // 52 // kaSAya viSayottuGgazailazailArisodarAm / gurvantike tapasyAM sa vizvabhUtirupAdade // 53 // vidhAyAnazanaM cAnte namaskRtismRti sRjan / vizvabhUtistato mRtvA saudharme tridazo'jani // 54 // anuddharA'pi svadhavanidhanavyathitA'dhikam / dustapaM ca tapastepe satInAM yadasau kramaH // 55 // tapaHkSAmatanurdAvAnalapluSTeva mAlatI / 1 puruhUtaH indraH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH / sA samAdhinibaddhAtmA mRtimApadanuddharA // 56 // subADhaM bAdhitau tau ca pitrorvipttishkunaa| virematurna kathaJcicchokAd yuddhAdiva stabhau // 57 // kRtauladehiko tau ca gatazoko babhUvatuH / zoko hi mahatAM prAtazchAyeva kSitibhAg bhavet // 58 // svakArya kAryadhaureyau saJjAtau sodyamAvimau / atyavAhayatAM kAlaM bhUyAMsaM vizvabhUtijau // 59 // kaThinaH kamaThasyAbhUt svabhAvastasya sarvadA / lohasyA'kAri kAThinyaM kiM kenA'pi kadAcana ? // 60 // navanItamivAtyantaM marubhUtermano mRdu / svAbhAviko bhaved nUnaM mRdutA jalajanmani / / 61 // anyeAstatpurodhAne devaguriva jaGgamaH / harizcandramunizcandraruciramyaguNo'bhyagAt / / 62 / / tadA''gamanapIyUSA''sArasikto'tha pUrjanaH / taM nantumagamat prItyodaJcadromAJcakaJcukaH // 63 // sarve'pi sapriyAH paurAH sAdhunA'lakRtAM bhuvam / abhyagumithunIbhUtA marAlA iva mAnasam // 64 // vizvabhUtisutAvetau kautukotknntthitaashyo| jagmatuH zokanAzArtha nigranthamabhivanditum // 65 // niSeduste'tha sarve'pi yathAsthAnaM purIjanAH / pazyantaH sAdhuvadanaM cakorA iva candrikAm // 66 // sthiteSu teSu sarveSu janeSu krunnaakrH| prAreme dezanAM sAdhuH payovRSTimivAmbudaH // 67 // syAdratnatrayamevedaM mithyAtvadhvAntadhUsare / saMsAre'tra prakAzAya pradIpa iva vartmani // 68 // jJAna-darzana-cAritrarUpaM tat kathitaM jinaH / samyagArAdhitaM datte zriyaM svargApavargayoH // 69 // jIvAjIvAditattvAni yathoktAni jinottmaiH| tathAvabodhasteSAM yastajjJAnaM samyagIritam // 70 // ahaMdukteSu tattveSu yaH samasteSu nirnnyH| darzanaM tacchivazrINAM pratibhUriva dohanAm // 71 // ahiMsA-'satya nizcaurya-brahmA-'kiJcanatAtmakam / 1 stabhau=ajau, meSau vA / 2 kamale / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre sarvato dezatazcaiva cAritraM dvividhaM matam // 72 // sarvataH sarvasaGgebhyo mukteSveva tapasviSu / mRgANAmAdhipatyaM hi mRgendreSveva sarvathA // 73 // dezatastad gRhasthAnAM sAdhudharmAbhilASiNAm / dvidhA'pyArAdhitaM datte muktizriyamidaM nRNAm // 74 // ratnatrayamavibhrANA bhramanti bhrAntacetasaH / sAdhusArthaparibhraSTA utpezyA iva saMsRtau // 75 // bho!bho!bhavyA!vibhAvyaitadapunarbhavalabdhaye / sevyatAmidamArogyakRte pathyamivAnizam // 76 / / vAcaM vAcaMyamasyaivamAkAkarNyavarNikAm / mudamApurjanAH sarve labdhasarvasukhA iva // 77 // marubhUtimahAtmA sa zrutvA dharma munermukhAt / ruciM cake tamAdAtuM gUddha ivaanbhojnm||78 // maicyoMdicaJcite citte marubhUtemahAmateH / zuddhadharmaH susambaddhaH kRmirAga ivAmbare // 79 // sAdhudharma samAdAtumakSamaH kamaThAnujaH / samyak samyaktvamUlaM tu zrAddhadharmamupAdade // 80 // kaThorakamaThasyAsya dRSadIva hRdi sphuTam / avizad naiva sAdhUktadharmo'sau pratibimbavat // 81 // kamaThaH kaThinAtmA sa norurIkRtavAMstadA / paddhati zuddhadharmasya kSaireyImiva sUkaraH // 2 // tadavasthAsthitAvetau bhejAte bhrAtarAvubhau / kadAcidekarAzisthau saumya-krUragrahAviva // 83 // anuzApya muni vizvabhUtijau bhavanaM nijam / anaMlpA'lpAya-nIvIko vaNijAviva jgmtuH|| 84 // pA~ThInAviva pAnIye nimagnau nirbharaM sukhe / kAlaM tau ninyaturvizvabhUtijau bhuutibhaasurau|| 85 // virakto viSayagrAme marubhUtiH sa 'no ratim / pItasusnigdhagodugdha ArA~nAla iva vyadhAt // 86 // 1 unmukhAH / 2 AkAH zrotavyAH, varNAH akSarANi santyasyAM tAm / 3 lolupaH / 4 AdizabdAt pramoda-mAdhyasthya-karuNAnAM grahaH / 5 saumyaH candraH / 6 bddunyuunlaabhvyyo| 7 matsyau / 8 ArAnAlam kAlikam , kAjI' iti bhASAyAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH srgH| zarAvamiva saMvegaM vardhayan kmtthaanujH| nirmokamiva nirmokI mumocAsau vasundharAm // 87 // bhogAn bhogAnivodvegadAyino jaantaa'munaa| prakAmaM tatyaje kAmakathA'pi marubhUtinA // 88 // tatpriyA sA'tha saMvegasaMgataM vIkSya vallabham / mamlAvastAcalaprAptamivAdityaM sarojinI // 89 // anIhitA'munA sAtha subhageneva durbhgaa| prakAmaM kAmabANAnAM gocarA samajAyata / / 60 // marubhUtipriyA kAmavazA devrmaatmnH| amArayat kaTAkSaiH svaiH sAyakairiva mAnmathaiH // 91 // kamaTho'pi zaThaH zAThyaniSThurastAM nyabhAlayat / dRzA kandarpadapaiMkakandajIvItutulyayA // 92 // mitho'tha militAdhetau manasA vacasA dRzA / tatastayorabhUt prItI rati-manmathayoriva // 13 // tatastau cakratuH kAmakrIDAM nivriiddcetsau| kAmArtAnAM kuto lajjA nirvivekAGginAmiva // 14 // duSTaM tacceSTitaM spaSTaM dRSTvA'tha kamaThapriyA / IrSyAluH kathayAmAsa samastaM marubhUtaye // 95 // karNAbhyopasarpadbhirmarubhUtermahAtmanaH / vavRdhe tadvacaHpUraiH kopo vahnirivendhanaiH // 96 // svayaM pazyAmyahaM spaSTaM ceSTitaM duSTametayoH / anyAye nizcayIbhUte daNDaH syAt tadvidhAyinAm // 97 // cetasyevaM sa nizcitya dikSuzcaritaM tayoH / kRtanAmAntaravyAjo niryayau bhrAturAzayA // 98 // kiyabhUmi ca gatvaiSa vyAjughoTa kuzAgradhIH / sAyaM gauriva vatsokA svapurAbhimukho'bhavat // 16 // anyathAkRtanepathyastApasIbhUya so'bhyagAt / pradoSe bhavanAbhyaNa svaM nIDamiva nIDajaH // 10 // vizrAmAya zramazrAntaH pratizrayamayAcata / kamaLaM marubhUtizca ( didRkSuzcaritaM tayoH 1) // 101 // AkaryaitadvacI vezmapradezaM so'pyadIzat / kamaThaH kaThino'pyasmai vAsAya marubhUtaye // 102 // 1 jIvAtuH jIvanauSadham / 2 nepathyam-veSaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre / zete sma marubhUtiH sa nirvyAjo vyaajnidryaa| siddhaye nijakAryANAM vyAjo'pyavyAja eva hi // 103 // marubhUtirmIlitAkSo nistandro vyaajtndryaa| zayAnaH zayane'pazyaJcaritaM ca tdaityoH|| 104 // vasundharA'tha tatkAntA kAntaM grAmAntaraM gtm| vibhAvyodbhAvayAmAsa vizeSAd bhUSaNAdikam // 105 // sasne taya.'tha sasnehaM vAriNA gandhahAriNA / hasyeva prapatatpadmaparAgakapizairjalaiH // 106 // sA'JjanaM kSepayAmAsa netrayoH sphaartaaryoH| rudradRgdagdhapaJceSorivojIvanabheSajam // 107 // cakraM ca cAndanaM citra vicitraM citrakRcciram / kAmabhUpaprakAzAya pradIpamiva sA'like // 108 // sA stanau maNDayAmAsa ghusuNA'ruNavAriNA / kumbhAviva madonmAdavihastasmarahastinaH // 109 // vyadhAt sA vadane patralatAM kAzmIrakazmalAm / janmapatrImivAnaGgazizoH samprAptajanmanaH // 110 // vidhAya bandhanaM bADhaM sUtrayaHmAsa sA'Ggikam / jagajjeturmahAnagarAjaH paTakuTImiva // 111 / / yathAhaM yojitAnekabhUSaNA sA vsundhraa| pratyaGgasaGgatAnaGgasaMsargeva vyabhAt tadA // 112 // gate'tha marubhUto sa kamaTho'pi shtthaashyH| gADhamutkaNThate smAsyAM rimsuH smarakiMkaraH // 113 // yathocitakRtAnalpakalpano bhuussnnairghnaiH| zuzubhe kamaThaH so'pi smarasyeva sahodaraH // 114 // tatastau nirbhayaM bhAvanirbharau rahasi sthitau / remAte kAmamuddAmakAmayAmikabodhitau // 115 // tulikaatlpkotsnggsnggsnggtvigrho| kurvANau kSIrajai raktaiH zayyAM vidmitAmiva // 116 / / kadAcid viralIbhUtau lakSmI-lakSmIpatI iva / ekIbhUtau kadAciJca gaurI-gaurIpatI iva // 117 // 1 niSkapaTa: / 2 llaatte| 3 ghusRNam =candanam / 4 vihasta: vyAkulo vigatazuNDovA / 5 aGgikA kaJcukaH, 'kAJcalI' iti bhASAyAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH srgH| hAsyairullAsitAnaGgavibhramau zubhavibhramau / ciraM cikrIDatuHkAmakiGkarAviva nitrpau||118|| (tribhirvizeSakam) vIkSyataccaritaM tUrNaM cukopa kamaThAnujaH / tirazcAmapi dussahyA parAbhUtiH svayoSitAm / / 116 / / utpannAnalpasaMkalpaH sa dadhyAviti dhInidhiH / adhunA nAsahiSye'haM duzcaritramado'nayoH / / 120 / / tat sarvaM saMzayAmAsa vizAmIzAya sa drutam / anyAyaiH paribhUtAnAM bhUtAnAM bhUpatirgatiH / / 121 / / tadvacobhibhuvo bhartuH krodhI vRddhimupeyivAn / mahAraNyapradezasya dAvAnala ivAnilaiH / / 122 / / kInAza iva saMkruddhaH pracaNDaizcaNDadaNDakRt / daNDapAzaiH kAzyapIzaH kamaLaM samajUhavat // 123 / / te'pi gatvA gRhe tasya yamadUtA ivApare / Ucire kamaLaM vAkyaiH kaThoraiH karNaduHsahaiH // 124 / / nibadhya bandhanaiH kruddhastairninye'sau nRpAgrataH / teSAM tannigrahAyAdAdAdezaM pArthivo'pi hi / / 125 // yaSTi-muSTiprahAraiste nihatya kSamApapUruSAH / haThenAropayAmAsuH kamaThaM gardabhopari // 126 // bhUyo bhUyaH paribhrAmya catvare catvare cirAt / prakArairbhUribhiorairviDambya ca muhurmuhuH / / 127 / / te bhUpapuruSA ninyuH kamaThaM purataH purH| avadhya iti mumuce sajIvastaiH kukarmakRt / / 128 / / ( yugmam ) talArakSAdilokeSu gateSu nikhileSvapi / kliSTakarmamayo'cAlIt kamaThaH pApakarmaThaH // 129 / / atyantavinatagrIvaH pApakarmabharairiva / anAcArAJcaleneva pANinA pihitAnanaH / / 130 / / muJcannazrUNyavizrAmaM nivApamiva sanmateH / praskhalatpadavinyAso nibaddho nigaDairiva // 131 / / gacchan durdhyAnadharaNIkamaThaH kamaThastataH / dhyAtavAniti daurjanyaparjanyagaganAGgaNaH / / 132 // (tribhirvizeSakam ) adyAhaM sodarAdeva nyapataM vipadAmbudhau / bhrAtRtvena samutpannaH zatrureva mamAnujaH // 133 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre vipakSamiva manvAno marubhUtiM nijAnujam / paridhAnavimukto'yamadyajAta ivAbhramat // 134 // nirviNNaH prANitavye'pi nirdagdhaH zokavahninA / nijAparAdhamuktyarthaM yiyAsustatra so'jani / bhramannitastato'raNye so'bhyagAt tApasAzramam // 135 // ( sArdhazleAkaH ) vaTA iva jaTAvanto'rbhakA iva (rjucetasaH ? ) kamaThekSAJcakrire tApasAstApasAzrame // 136 // patadUbASpo lulallAlo bhramaccakSuH skhaladvacAH / so'vakU tebhyaH svakaM duHkhaM rogIva bheSaje rujam // 137 // pApAtirekAdudvRttaM narakAdiva nArakam / kRmikrAntatanuM zvAnamiva nindyaM pade pade / / 138 // vIkSya taM tAdRgAkAraM duSTAcAramivAparam / marubhUtyagrajanmAnamabhyadhuste'tha tApasAH // 136 // ( yugmam ) bho ! bhadrAbhadrabhUmAnaM mA kArSIH khedamIdRzam / jIvaiH kSIvairivAvazyaM kRtaM karmopabhujyate // 140 // bhramadbhirbhavakAntAre jIvairbhrAntanarairiva / karmaNaH phalamAsAdyaM svayamuptataroriva // 141 // AkaNyaivaM ca tadvAcaM duHkhavairAgyabhAga sau abhyadhAd mUrdhni vinyastahastastAMstApasAniti // 142 // cet samasteSu sattveSu bhagavantaH kRpAparAH / mahyaM tathApi dadatu bhavantastApasavratam // 143 // avagamyainaM prazAntaM bhasmAcchannamivAnalam / zaivatApasadIkSAM te dadustasya zaThAtmanaH // 144 // tadvratAdAnatastuSTaH paTiSThaH pApakarmaNi / anvaSThAt kaSTamajJAnaM tAdRzAM sanmatiH kutaH ? / / 145 // marubhUtau smaran vairamasmaran kRtyamAtmanaH / dustapaM sa tapastepe kanda-mUla-phalAzanaH // 146 // itazcainAM dazAM vIkSya kamaThasyAtiniSThurAm / marubhUterabhUt pIDA savrIDAnAM ziromaNeH // 147 // kSaNe kSaNe smaran svAnte vRttAntaM bhrAturAtmanaH / na kApi ratibhAk so'bhUd vandhyabhraSTa iva dvipaH // 148 // 1 mattaiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH / marubhUtirmahAtmeti ninandAtmAnamanvaham / bandhorapi mayA'kAri durdazaitAdRzI dahA ! // 149 // jIvitaM yadi pazyAmi taM bandhuM bandhurAkSaraiH / kSamayAmi nijaM mantumantevAsIva tatpuraH // 150 // tapasyantaM sa zuzrAva kamaThaM tApasAzrame / nijAparAdhamuktyarthaM yiyAsustatra so'jani / / 151 / / rAjAdyaiH skhalitasyApi gacchato'syAtha karmani / mahAnarthe kapizunaiH zakunaiH pratikUlitam // 152 // prakRtyA mRdurAtmAnaM mantumantaM vidaMzca saH / IyivAMstApasAvAsaM mRtyoriva niketanam || 153|| mRgArbhakakRtopAsti kuzasaMstaravistaram / bhUribhasmabharAbhyaGgaM valkalAkalpakalpanam // 154 // kurvantaM dhyAnamatyugramagrajanmAnamAtmanaH / so'pazyadagrato gacchan bakoTakuTilAzayam // 155 // ( yugmam ) guruguptagarasyeva svabhAvaM tasya durmateH / nAzAsId marubhUtiH sa durlakSyA gatirIdRzAm || 156 / / guroriva vineyANustitikSurmantumAtmanaH / so'patat padayostasya bhUtalanyastamastakaH // 157 // tadA tasya praNAmaH sa tatkrodhendhanatAM yayau / pannagAnAM payaHpAnAt kiM na syAd garagauravam ? // 158 // natasya tasya vacanaiH zItaladyutizItalaiH / prAjvalat kamaTho'snehaiH, snehaiH sikta ivAnalaH // 159 // astyeSo'vasaro vairivairagrahaNakarmaThaH / kamaThazcintayAmAsa vIkSya taM natakandharam // 160 // pANinA'pAtayat prauDhAM sa zilAmasya mastake | tarjayantIM muSTipAtaM kruddhasya samavartinaH // 161 // sA bhAti sma tadA'dhastAt patantI zailataH zilA / dhIriva zritadurbuddherasya jhampApaTIyasI || 162 // ekazaH patanAdasyA asau jIvan bhaviSyati / dhyAtveti durdhiyAnenAssvade sA pANinA punaH // 163 // punastAmamucad duSTaH kamaThacetanAmiva / zilA tattapasA sArdhaM marubhUtima cUrNayat // 164 // mumuce marubhUtiH sa tataH prANaistvaratvaram / avandyavandanotpannapAtaH satrapairiva / / 165 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 11 www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritreprahArArtisamutpannamahArtadhyAnadhUsaraH / tatkAlavismRtazrAddhavratapaJcanamaskRtiH // 166 / / arhatsiddhAdizaraNAzaraNIkRtamAnasaH / vandhyAdrau bhadrajAtIyaH so'bhUd bandhurasindhuraH // 16 // (yugmam) krameNa vavRdhe tasya tAruNyaM vapuSA samam / sadantaH sa tadA sAnumataH sAnuriva vyabhAt // 168 // kSaraddAnakaNAmbhobhiH surbhiikRtbhuutlH| bhrAmyadbhamarajhaGkAravardhiSNukrodhadurdharaH // 16 // pracaNDazuNDAdaNDena kampitaprauDhapAdapaH / ISadbhinadantAbhyAM bhinnabhUdharadhoraNiH // 170 // gmbhiirvdnodbhuutgrjitrjitvaaridH| udbhinnAdbhutakumbhAbhyAM kumbhAbhyAmiva zobhitaH // 171 / / pratyaGgottuGgasadbhAgaspaSTaspRSTAvanItalaH / aJjanAdririvottaGgaH so'bhramad vanagahare / / 172 / / (caturbhiH kalApakam ) kaNDUyamAno gauriva kadAcit kariNIkaraiH / kadAciddhastinIhastavinyastasvakamastakaH // 173 / / kadAcit padminIpatraparAgakApezaM pyH| piban padmAkarAT dugdhavAridheriva vAridaH // 17 // kadAcid bhApayan bhUyo bhuuysiirbhillvllbhaaH| svakumbhaspardhivakSojadarzanAdiva manyumAn // 175 / / kadAcid vicaran kUlaSAkUle suliilyaa| kadAcit kariNIvRndaiH sArdhaM krIDanitastataH // 176 // krIDan krIDAbhirAkrIDe vividhAbhirahanizam / hastimalla ivAnaSId hastIzo vaasraansau||177|| (paJcabhiH kulakam ) kamaThasya priyA sAtha varuNA priyvaartyaa| tAdRzyA bhRzamudvignA jajJe khedAturA'nizam // 178 // svapriye ca dhRtadveSA snigdhasnehA ca devare / vipadya varuNA jaze hastinI tasya hastinaH // 176 // athAmunA bhramantI sA kariNI kariNA smm| menakeva zritotsAhA bhavAnIguruNA vyabhAt / / 180 // tasyApi hastinastasyAM vizeSAdabhavadatiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH zucirajjuriva sneho dahanaM hanugacchati // 181 // ramamANastayA sArdhaM sindhuraH ( snehabandhuraH ? ) / anvabhuGkta sukhaM sAmayonijAtau yadahati // 182 // athAravindabhUbharturbhuvaM zAsayataH sataH / prasasAra zaratkAlastatkIrteriva nandanaH // 183 / / daurbalyaM vAhinIvAhA bhejuyaMtra vaco'tigam / gaNDUSIkRtapAyodheragastarIkSaNAdiva // 184 / / nIraM nIrajanIrandhaM svacchaM nIrAzayeSvabhUt / anantAnantanairmalyaspardhayeva samantataH / / 18 / / vikAzaH kAzapuSpANAM zobhate yatra nirbharam / haMsAnAmIyuSAM muktopadeva vihitA bhuvA // 186 / bhAti yatrAtilakSmIkaM maNDalaM mRgalakSmaNaH / jagajetumivodyuktaM cakraM kandarpacakriNaH // 187 // sthAne sthAne ca dRzyante haMsAH kundendusundarIH / labdhodayazaratkAlabhUpAlatanayA iva // 188 / yatra gopAlaputrANAM zrUyante gItakelayaH / vasante kalakaNThAnAM kalakaNTharavA iva / / 189 / / viSANaiH kSamA khanantazca kakudmantazcakAsire / utkiranto gireH kUTaM dantairdantAvalA iva / / 190 // tadA'ravindabhUpAlaH zaratkAlocitaM sukham / bhukhAnaH so'nyadA tasthau saudhe'drAviva kesarI // 191 / / priyAbhI ramamANaH sa maghavevApsarojanaiH / nabhasyekaMpade'pazyadAvyoma vyAptamambudam // 192 / / sadyaH zakradhanuzcakracakra prAsIsarat tadA / zaratkAlamahIpAlapraveza iva toraNam // 193 / / kvacit kundendu kailAsa-kAzasaMkAzavistaram / patadgAGgeyaDiNDIrapiNDairiva vinirmitam / / 194 // kvaciccampakasrakcAru kAJcanIkAJcanopamam / prAsAdoparigaiH zAtakumbhakumbhairiva zritam // 19 // kvacit tarjitagujArdha-japA-kIrAsya-kiMzukam / sAlaktairvihitaM gacchatsiddhastrINAM kramairiva // 196 // 1 agastinAmaka nacatraM zaradyudeti / 2 yugapadArtha saptamyantapratirUpakamavyayam / 3 DiNDIraH-phenaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 pArzvanAtha caritre kvacit tamAlahIntAlatAlapreyAlavibhramam / vyomopari paribhrAmyat kIrANAmiva saMkaram // 167 // kvacit kajjalalolAlikAlindIjalasodaram / devAdiveha samprAptaM zRGgamaJjanabhUbhRtaH // 198 // varNya nirvarNya nirvayamityandaM paJcavarNakam / visiSmiye vizAmIzaH saudhotsaGgasthitastadA // 169 // ( SaDbhiH kulaka m ityasya pazyato rAjJo vismayeotphulacakSuSaH / vidudrAva drutaM vAdoM daurjanIva manaH sthitiH // 200 // tadaiva kalitAnityabhAvano bhUmivallabhaH / dhyAtavAniti vairAgyavArispardhitavAridhiH // 201 // aho ! etAdRzI sampad ghanasya nayanotsavA | tatkSaNAda vilayaM prApa tRNAgniriva sarvataH // 202 // putramitrakalatrAdidhanakAJcanasaMzrayaH / tathA saMsAra eSo'pi ghanavat kSaNabhaGgaraH || 203 || zarIraM zobhate yena vinA'pi maNibhUSaNaiH / yauvanaM tadapi prauDhazakracApa ivAsthiram ||204 || miSTAnnapAnairatyantaM poSitA tanuraGginAm / vilIyate kSaNAdeva sphuradvidyullateva ca // 205 // maNimANikya sAmrAjyarAjyarUpA api zriyaH / sarvA api vilIyante sthAsakA iva tatkSaNAt // 206 // kAH striyaH ke sutAH kiJca rAjyaM parijanazca kaH ? | kA'sau sampat punaH ko'haM sarvaM meghAnusAryadaH // 207 || tanmudhaiva nimagno'smi sukhe sAMsArike bhRzam / yatphalaM mUlanAzAya rambhAphalamiva bhravam // 208 // ityanityaM jagadvRttaM bhAvayan so'vanIdhanaH / AsasAdAvadhijJAnaM phalaM vairAgyabhUruhaH // 206 // tato mahendranAmAnamaGgajanmAnamAtmanaH / nyadhAd rAjye'ravindo rAhU vairAgyamiva cetasi // 290 // sacivAdiparIvAraM pratibodhyAnaghoktibhiH / sUreH sAmantabhadrasyAbhyarNe sa vratamAdade || 2115 AtmA-yoviMdana bhedaM haMsavat kSIranIrayoH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH durvahAM manaso'pyanyaiH sa tapasyAmapAlayat / / 212 // pAvayan kAzyapIpIThaM bhavAbdhidvIpasaMnibhaH / aravindamunIndraH sa vijahe vyAjavarjitaH // 213 / / mahAtIrthASTApadAdau tiirthyaatraavidhitsyaa| sAgaradattasArthazasArthe'cAlIt sa sAdhurAD // 214 / / anyedhurmuditaH sArthanAthaH pAthodhinisvanam / muni papraccha he svAmin ! kva yiyAsA'sti vo'dhunA ? // 215 // athAmumavadat saadhurhmssttaapdaacle| sammetAdrau ca yAsyAmi tIrthayAtrAcikIrSayA // 216 // punaH sArthapatiH prAha ke devAstatra vaH priyAH ? / kutastIrthe ca te jAte ? kiM phalaM tanamaskRteH ? // 217 // munirapyAha taM, devAstatrAntio jaganmatAH / labhante tanmayatvaM ca tadgaNai raJjanAja janAH // 218 // tadgaNAn zrotumicchAmi zrutyoH pIyUSavarSiNaH / ityukte sa muniH proce tadanugrahakAmyayA // 219 // mithyAtvA'viratI ratya-ratI manmatha zocane / ajJAna-hAsya-bhI-rAga-dveSA nidrA-jugupsanam // 220 / bhogo-pabhogayorlAbha-dAnayoH punrojsH| antarAyAzca naiteSu doSA aSTAdazApyamI / / 221 ||(yugms ) vapuH sugandhi niHzvAso bhinnAmbhoruhasaurabhaH / asRgmAMse payaHpUrakarpUrodarasodare // 222 // adRzyazcarmadRSTInAM nIhArA-''hArayorvidhiH / cetvAro'tizayAH sArdhajanmAno dhIguNA iva // 223 // yojanapramitAyAM ca dharmavyAharaNAvanau / tiSThanti koTizastiryagmA -'mA abAdhayA // 224 / / bhASAnubhASiNI bhASA tiryag-manuja-nAkinAm / bhAmaNDalaM ziraHpRSThe maNDalaM jayadaryamNaH / / 225 // yojanAnAM zate sAgre rogA-vRSTayativRSTayaH / vaira-mArI-ti-duSkAlA bhayaM sva-paracakrayoH // 226 // yatprabhAvAcca naite syuH kurogA iva pthytH| pate'pyatizayA ekAdaza syuH karmaNAM kSayAt // 227 // 1 zAna-pUjA vcnaa-paayaapgmaatishyaaH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritredharmacakra puro vyomni dhvajo ratnamayo mahAn / pannyAse nava padmAni devadundubhijhAGkatiH // 228 / / caityadraH pallavollAsI mRgendrAsanamuttamam / vapratrayaM tathottaGgamAtapatraM ca cAmarAH // 229 / / adhastAt kaNTakAsyAni catvAri vadanAni ca / AnukUlyaM ca vAyUnAM prAdakSiNyaM ca pAkSaNAm // 230 // varSa gandhodakAnAM ca praNatiH pRthivIruhAm / / sugandhisumanovRSTiH sarva'pi Rtavo'ntike // 231 // avRddhirnakha-kezAnAM nAkikoTiH sdaa'ntike| ekonaviMzatirdevaiH kRtA atizayA amI // 232 // syurete'tizayAH sarve caturviMzaca mIlitAH / sevante tAnamI nityaM bhujiNyA iva nAyakAn // 233 // paJcatrizaMgaNopetaM tadvacaH sumanoharam / surAsuranarAdhIzasvAntasaMvananauSadham // 234 // ityAdyasaMkhyaiH saMkhyAvadgaNageyairguNotkaraiH / nicitA ye ca pAthobhiriva pAnIyarAzayaH // 235 // trikAlaviSayaM vastu samastamapi nityazaH / pratibimbamivAdaze tajjJAne pratibinvitam // 236 // anantA abhavaMste ca bhaviSyanti tathA'pare / arhanto bhagavanto'tra vizvAtizayazAlinaH // 237 // AkarNayAtha sArthaza ! tttiirthotpttimaaditH| yAti tacchvaNAdeva durantamapi duSkRtam // 238 // asyAmevAvasarpiNyAmikSvAkukulasambhavaH / babhUva bhagavAnAdidevo devendravanditaH // 239 / / tatsUnuH puNyanibhRto bharato bharatAdhipaH / cakriNAmAdimo yo'bhUdaItAmiva tatpitA // 240 / / anyedhurbharatAdhIzastaM tIrthAdhIzamAdimam / parvate'STApade prAptamabhyagAdabhivanditum // 241 // natvA niSaNNastIrthazamaprAkSIt kSitivAsavaH / asyAM nAthAvasarpiNyAM (mAvinaH ? ) kati tIrthapAH ? // 242 // avAdIdarhatAmAdyo bharataM bhAvabhAsuram / 1 dAsAH / 2 sakhyAvAn vidvAn / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH bhavitA'tra mahAbhAga ! trayoviMzatirahatAm // 243 // tadaGkA-''vAna-saMsthAna-varNaprabhRtipUrvakam / zrutvA mudito dhAma jagAma jagatIpatiH // 244 / / pratibodhya jagallokAnambhojAniva bhaaskrH| nAbheyo bhagavAllaiMbhe muktimaSTApadAcale / / 245 // ArSabhiSabhAdhIzanirvANenAtiduHkhitaH / zokaM cakAra, saMsAravAsinAM yadasau sthitiH // 246 / / tathA cASTApadAdrau so'STApadaprauDhavikramaH / bharatastAtanirvANasthAnaM vanditumabhyagAt // 247 // matastatrAtyajacchokaM nirmokaimiva pannagaH / zoko hi tAdRzAM na syAzciraM sneha ivAsatAm // 248 // so'tha tatra girau vishvvishvaanugrhdhiirmudaa| bharato'cIkaraJcaityaM yazorAzimivAtmanaH // 249 // bhaviSyadarhatAM bhaktyai punastAtadidRkSayA / jinAnivArya pratimAstatrAsthApayarhatAm // 250 / / tatazca paprathe tIrthamidaM nirvANakAraNam / svalabdhyA vandamAnasyAvazyaM zivasamarpakam // 251 // saMmeto'pi mahAtIrthaM trailokyAnandakandabhUH / pravRttiM zrRNu tasyApi zrotRzrutyoH sudhopamAm // 252 / / anantA nivRtA yatra nirvAsyanti tathA'pare / antio bahubhiH sArdhaM sAdhubhiguNadhAribhiH // 253 // asyAmapyavasarpiNyAmatra viMzatirahatAm / karma nirmUlya nirvANasukhamavyayameSyati // 254 // atastadvandane puMsAM phalaM kaivalyalakSaNam / mahApuMbhistu yat spRSTaM tadU bIjaM mokSabhUruhaH // 255 / / tasmAdime mahAtIrthe pvitriikRtvissttpe| gatvA'hamapi tatraiva kariSye karmaNAM kSayam / / 256 // manye tIrtha ime sarvazailebhyo'pyunate ahas / yadArUDhaHkSaNenA'pi lokAyamapi labhyate // 257 // iti tasyoktisiktAtmA sAgaraH saarthnaaykH| Anandameduro jajJe pItastanya ivArbhakaH // 258 / / aravindamunIndraH sa yogyaM jJAtvA'nyadA'tha tam / 1 sarpatvacam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 pArzvanAthacaritreanujagrAha dharmoktyA santo hi zritavatsalAH // 259 // sAgaro'sya munervAcA muktvA mithyaatvmnyjsaa| bheje dharma gRhasthAnAM samyak samyaktvasaMyutam // 26 // anagAraM guNAgAraM mArge sAgarasArtharAT / sevamAno'calad gRhNan martyajanmataroH phalam // 26 // bhilla-bhalluka-zArdUla-zRgAlakulasaMkulAm / kirAtInikarArabdhahallIsaikamanoharAm // 262 / / sadurgAmiva durgamyAM praakaaraakaarbhuudhraiH| vyAkulAM taskaraiH kuraisturaGgairiva mandurAm // 263 // vivekineva vinayaH sAdhunA sahitaHkramAt / mahATavI vivezAsau sAgaraH sAgaraH zriyAm // 26 // (tribhirvizeSakam ) so'tha sArthaH sanigranthaH kAmaMstAmaTavIM kramAt / marubhUtIbharAjena bhUSitAM bhuvamAlamat // 265 // kroDadvandvacaradvandvArabdhadundubhinisvanam / lolarolambasaMrAvaveNuvINAjhaNatkRti // 266 // nimajatsArasazreNIkreDArAlApapezalam / ucchalatpakSahaMsAlIkRtamadalagundalam // 267 // ullalallolakallolakalpitA'nalpatAlakam / anilAndolitAzeSAbjinIjanitahastakam / / 268 // nAkibhirnutamAyAtaiH saGgItamiva sUtritam / paramAdakalakSmIkaM tatrAstyekaM sarovaram / / 269 / / (caturbhiH kalApakam ) sArthanAtho'tha pAnIya tRNendhananidhAnakam / vIkSya pradezaM taM tatra sArthasArdhaM nyavIvizat / / 270!! akampayan kepi gAkhizAkhAH zAkhAmRgA iva / bhramuH phalArthinaH ke'pi gahare zabarA iva // 27 // ke'pi mustAzayA''cakhnuH kSamAmalaM sUkarA iva / babhaJjurbhUruhAna ke'pi mattamAtaGgajA iva // 272 // sarombhobhiH ke'pi sasnuH sasnehaM sArasA iva / mAravAha ivAninyuH ke'pi sasyendhanAdikam // 27 // 1 hallIsakam =trINAM maNDalIbhUya gAnam / 2 azvazAlAm / 3 mardala:=paNavanAmakaM vApam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH bhavyaM bubhujire bhakSyaM ke'pi janyajenA iva / evaM vavRtire sarve sArthikAH svArthanirbharAH // 274 // ( caturbhiH kalApakam ) kalitaH kalabhaistuGgaiH praticchandairivAtmanaH / parItaH kariNIvRndaiH zailikAbhirivAcalaH // 275 // bhRtaidInArthamAyAtairyAcakairiva sevitaH / 19. marubhUti dvipaH so'tha tatsarovaramabhyagAt // 276 // ( yugmam ) 'karNAbhyarNabhavadbhRGgabhaGgimAtaGgapuGgavaH / papau svacchaM payastatra nIradhAviva nIradaH || 277 || abhito'bhyahanyamAnAGgaH protkSipteH kariNIkaraiH / patantIbhiH payovAhadhArAbhiriva bhUdharaH // 278 // kAryamANAmbujamAso dvipairAdhAraMNairiva / hastimalla vAmbhodhau sasnau tatra sa kuJjaraH // 279 // ( yugmam ) aJjanAdririvAmbhobhitAGgaH sa sarojalaiH / tatpAlImArurohAdrimekhalAmiva vAridaH // 280 // pazyannitastato'pazyat sa hastI sArthasArthikAn / taddarzanAdabhUt tasya kopATopaH paTIyasaH // 289 // vighnan kramaiH kSamApIThaM tarjayanniva jihmagAnU / zuNDAgraM kuNDalIkurvan vahannahimivAnane // 282 // zIkarAn nikSipan sAndrAn krodhAjIrNyaM vamanniva / kurvannAtAmradRgyugmaM ruM pallavayanniva || 283 || sRjannatyurjitAM garji parjanya iva bhUgataH / samadhAviSTa dhUmorNIdhavabhU iva dvipaH ||284|| (tribhirvizeSakam ) durlopako sATopamApatantamanekapam / yamayodhamiva kruddhaM vIkSyAkSubhyaMzca sArthikAH // 285 // so'tha sArthajanAn dantAvalaH proddAmadhAmabhRt / bhAyayAmAsa dantAbhyAM bhujAbhyAmiva dharmarAD // 286 // Arohan bhUruhAn ke'pi dAvArtA vAnarA iva / gahare prAvizan keSpi vyAdhatrastA mRgA iva // 287 // mUrcchitAnye'patan ke'pi viSAghrAtA iva kSitau / paryATanAradantazca ke pi bhUtAturA iva // 288 // 1 navoDhastrINAM sambandhisnehinaH / 2 AdhoraNAH = hastipakAH / 3 ruD = roSa: / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 pArzvanAtha caritre nUtanodbhUtako pAndhe ibhe'bhvarNamupeyuSi / evaM viceSTire sArthalokAH kolAhalAkulAH // 289 // ` (tribhirvizeSakam ) radroSTaM luThalloSThamaTacchakaTa saMkaTam / vrajadRSabhamAkrandatkharAzvatara sairabham // 290 // trasadeNaM rudatstraiNaM sphuTatpaTakuTIpaTam / ityabhUd bhISaNaM tasminnanyasainya ivAgate || 261 / / ( yugma ) jIvagrAhaM pranaSTeSu lokeSu nikhileSu ca / eka eva munistasthau merucUleva nizcalaH // 262 // jJAtvA'thAvadhijJAnAt tasya hastino'tiyogyatAm / kAyotsargeNa tasthau so'ravindo munipuGgavaH / / 263 // nAkAgranyastadRgdvandvaM susthitaM taM muniM prati / garjitarjitaparjanyo dadhAve sindhuroddhuraH || 264 // dhyAnasandhAnanaddhasya prabhAvAt tasya sanmuneH / payaH sekAdivAGgAraH zAntaH so'jani kuJjaraH / / 295 / / zAntAtmA'sau dvipAdhIzo bhikSaM vIkSya kSamAratam / saMvegaM paramaM bheje pUrvAbhyastamiva tvaram // 296 / / zanaiH zanaistapasvIvAgatyaiSa dviradezvaraH / tasthivAMstanmuneH pArzve sadyaH sadyaska ziSyavat // 297|| mumukSurapi zAntAtmA paropakRtikarmaThaH / kuJjarasyopakArAya kAyotsargamapArayat // 298 // vyajJAsIjjJAnavijJAnAt tatpUrvIcaraNaM muniH / pratyakSaM jJAninAM nUnaM svarUpaM hi vapuSmatAm // 299 // vacobhirmadhurastasya tiro'pi dvipezituH / pratibodhamadAt sAdhuH sa hi krITendrayoH saha // 300 // anubhUtaM tvayA bhadra ! marubhUtibhave purA / tadatra smara niHzeSaM nizAsvapnamivAhani // 301 // vizvabhUtiM svavaptAraM mAtaraM svamanuddharAm / kina smarasi dantIndrAravindaM mAM ca bhUbhujam ? // 302 // harizcandramuneH pArzve svIkRtaM dharmamAItam / vyasmArSIH kiM tvamadhunA duSTasvapnamivoSasi ? // 303 // duSkarmakarmaThenAzu kamaThena kRtaH purA / abhyAgato bhavAn mRtyostadapi smara kuJjara | // 304 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH tiryaktvakAraNaM kliSTamArtadhyAnanibandhanam / dRSatkhaNDaprahArotthaM maraNaM smaraNIkuru // 305 // vAcaM vAcaMyamasyaivaM papau pIyUSavarNikAm / nistandraH so'pi hastIndraH kUpasyApa ivAdhvagaH // 306 // dRSTadRSTamidaM spaSTamiti niSTaGkayanibhaH / asmArSIt pUrvajAM jAti pravRttimiva vismRtim // 307 // avihastaH sa hastIndro jAtismRtyA yathAbhavAm / savA pUrvabhavAbhyastAmazAsIdAtmanaH kathAm // 308 // saMsArAsAratAM dhyAyanatra vrata iva vrtii| cintayan karmavaicitryaM vyApArIva zritodyamaH // 309 // zuNDAgraM saralIkurvan vaikakSamiva nirmalam / spRzannilAtalaM mUrnA pAtakaM pAtayanniva // 310 // karI kareNa caraNo zaraNaM crnnshriyaam| vavande daminastasya dviparUpa ivAmaraH // 311 // (tribhirvizeSakam ) bhUyo bhUyo muneH pAdau so'spRzanijamaulinA / sArthIpaplavajaM pApaM kSAmayanniva bhAvataH // 312 // nodabhre sindhuraH sAdhukramanyastaM svamastakam / dharmabhArAdhiropAya yAcayanniva saMyatiH // 313 // punastaM hastinaM zastaM bhAvabhAvitacetasam / babhAse bhikSuharyakSeH sudhAmadhurayA girA // 314 // zRNu sindhura ! saMsAre rambhAgarbhAnukAriNi / na sAraM kiJcidIkSe'haM bIhAviva vitaNDule // 315 // ibhyAnibhyajarabAlanRtiryagnArakAmarAn / kamaiva kurute jantUMzcitrANIvAtra citrakRt // 316 // hasadbhizca rudadbhizca bhogibhizcApyabhogibhiH / saMsAraprekSaNe jIvainaTariva viceSTayate / 317 // kurvadbhirvividhaM karma karmavadbhirbhavApaNe / labhyante lAbhasAmAnyasaMhArA nairgamairiva // 318 // kva tatpUrvabhavaH kvA'pi zrAvakatvamanuttaram ? / kva tadbhUtamave'bhyastaM mArdavaM bhavataH punaH ? // 319 // 1 haryakSaH=siMhaH / 2 prekSaNam =nATakam / 3 lAbha-hAnyorabhAvaH sAmAnyam / 4 vnnigbhiH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 pArzvanAthacaritreviSekavikalaM kvedaM tiryaktvaM ca tvaadhunaa| kva cAso viratityAgaH kvAyaM krodho duruddharaH ? // 320 // ityasya vratino vAcaM zRNvatastasya hstinH| niryayudRpayaHpUrA nirjharA iva bhUbhRtaH // 321 // punaH punaH kSipan pAMzUn mUrdhni bApitalocanaH / zuzoca karirAjo'sau naSTazrIriva taddhanam // 322 // dvipaM khedaM prakurvANamityabhIkSNaM kssmiishitaa| yAcamuccarati smaiva varNikAmiva zarmaNAm // 323 // kiM khedenAdhunA duHkhadAyinA dviradottama ! ? / dIpte pradIpane kUpakhanane nodyamaH zubhaH / / 324 / / kaSAyaviSayAsahaM muJca mAtaGgapaGgava ! / yatastanmocanAt svargagAminaH pazavo'pi hi // 325 // tathAhyasmin bhave sarvaviratistava nAhati / nirviveke hi tiryaktve dulabhA sA'mrapuSpavat // 326 / / aNuvratAni paJcApi saptakaM gunnshikssyaa| anu samyaktvametAni vratAni gRhamedhinAm // 327 // samyagArAdhanApUrva mArgaH svargApavargayoH / arhaddharmastavaiSo'stu zrAddhasyeva dhiyAMnidhe ! // 328 // (yugmam) dharma pUrvabhavAbhyastaM bhikSuNA'bhihitaM krii| mene mUrdhaprakampena maunIva vinayI vacaH // 329 // varuNA kariNI sA'pi tadA tatraiva tsthussii| pazyantI zaminaM lebhe jAtismaraNamAtmanaH / / 330 // sAdhUktaM dvAdazAtmAnaM dharma taM pratyapadyata / hastinI sA'pi hastIva, patnyo hi patimArgagAH // 331 // muninA'pi punaH siktaH sanmArgoktipayobharaiH / kumbhino bhAvabhUjanmA mahAnandaH phalapradaH // 332 // nipIya puNyapAnIyaM munirAjasarovarAt / stambaramaH sa saMtuSTaH prAptazrIriva duHsthitaH // 333 // zrAddhadharmamupAdAya cintAratnamivAnagham / muni natvA tataH kumbhI vyacarad munirAjavat // 334 // 1 sthUlebhyaH prANAtipAta-mRSAvAdA-dattAdAna-maithuna-parigrahebhyo viratiH aNuvratapancakam / 2 digparimANa-bhogopabhogaparimANA-niryadaNDaviramaNAni-guNavratAni; sAmAyika-dezAvakA zika:-pauSadhA-'tithisaMvibhAgAH-zivAvatAnyucyante / 3 samyaktvena shetyrthH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH dviradopadrave tasmin prazAnte sArthasArthikAH / amilaMstatra saMtuSTAH sAyaM vRkSeSvivANDajAH // 335 // lalATapaTTasaMghaTTakarakomalakumalAH / yatirAjapadAmbhojarajazcitritamastakAH // 336 // muninAthaguNagrAmagrahaNaikaparAyaNAH / nemurmuni mudA lokA gotradevamivAgatam // 337 // dharmaprabhAvaM taM vIkSya vismitAH sArthavAsinaH / yathAzakti muneH pArzva dharmamAdadire mudA // 338 // amAnaM mahimAnaM taM dRSTvA sArthAdhipo'pi hi / svaM svAntaM dRDhayAmAsa dharma, dhana ivAdhanaH // 339 // zRNvAnaH zaminaH samyagupadezaM sa sAgaraH / zrAddhadharmAdanalpo'bhUd maryAdAta ivAmbudhiH // 340 // aravindamunIndro drAg gatvA'STApadaparvate / prANamat pratimAstatrAhatAM sAkSAdivAhataH // 341 / / mahAtIrthe ca samnete kRtvA yAtrAM yatiprabhuH / vyaharat pAvayan pIThaM pRthivyAH pAMzubhiH padoH // 342 / / sanAthIbhUtamAtmAnaM tIrthavandanato vidan / sArthanAtho'pyagAt sthAnamIpsitaM pUritepsitaH // 343 // marubhUtidvipaH so'tha pravaNaH prANirakSaNe / vyahArSIt mAniSaNNAkSaH patitasvaH pumAniva / / 344 // tapanAtapasaMtaptaM saMpiban naijharaM payaH / zuSkaH kandaiH phalairmUladalaizca kRtapAraNaH // 345 // dvitIyArakasamutpanna iva SaSThaM tapaH sRjan / zItoSNakSuttRSAbAdhAM sa sehe pratyahaM dvipaH // 346 // (yugmam ) bibhrANo bhAvabhikSutvaM sa mtnggjpunggvH| nirjIve sthaNDile tasthau susthitAtmeSa saMyamI // 347 / / uccavAgraGgAgraprAvasaMgatavigrahaH / bhajastIvAtapaM tIvradIptaradririva sthiraH // 348 // utpannAnalasaMtaptalohakarkazakarkare / zayAno'gamayada grISma saritkUle parAMsuvat // 349 / / ( yugmam) idiniidddnirgcchcchiitlaanilsNkule| 1 parAmaH gataprANaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre-- palvale nizi saMtiSThannutkIrNa iva nizcalaH // 350 // plavaGgAndolyamAnadruvallIsambhavavAyubhiH / / niSkampo nizi kumbhIndro hemantamatyavAhayat // 351 // (yugmam) girIndrakandarAgAre samAsInaH samAdhimAn / tajanmevAsumadrakSAdakSo'hAnyativAhayan // 352 // gatAgatamakurvANo bibhrANo dustapaM tpH| anaiSIdeSa varSatumaGgasako'pyagahvare // 353 // (yugmam ) grISma-hemanta-varSAsu dauSkaryamiti saMkiran / zarIraM kRzayAmAsa karmabhiH saha sindhuraH // 354 // kAyotsarga sRjan kvA'pi svaikatAM sUcayanniva / / zuNDAM saMyamayaMzcaNDAM kvApi kairaviNImiva / 355 // kvApi maunaM vitanvaMzca bhRtakumbha ivAmbhasA / tiSThan kvApi tarormUle jAtazrama ivAdhvagaH // 356 // kariNIkelivimukhaH sammukhaH puNyakarmaNi / dabhyo sa sindhuraH zarmamarmadharmadhurAM dadhat // 35 // (tribhirvizeSakam) dhanyAste yaistapasyadbhistapasyA''dAyi dusskraa| sA nRjanma vinA na syAd vivekaikanibandhanam // 358 // vivekavikalasyAtra tapasyA nRbhvocitaa| durlabhA mama durbuddharamavyasyeva nivRtiH // 359 // dhanyAste yaiH supAtrebhyaH pradIyante svasampadaH / nRNAmevocitaM dAnaM mattAnAmiva dantinAm // 36 // Apanno'haM ca tiryaktvaM nijdusskrmdosstH| nAlaM dAtuM kimapyasmin nirvAririva vAridaH // 361 // dhira dhigU mAmantasamaye'pyArtadhyAnavidhAyinam / yena ratnopamaM martya janma hAritavAMstadA // 362 // tiryaktvaM labdhavAnArtadhyAnena kliSTaceSTitaH / tiryaktve'pyabhavaM hastI mahAdeho mahIdhravat // 366 // gAtragauravataH kizcAkSamo'haM prANirakSaNe / prANiprANaparidhvaMsI dAvavahirivAbhavam // 36 // gacchaMstiSTastathottiSThan yamadUta ivAgataH / abhavaM bhayabhIrUNAM prANinAM bhItihetave // 365 // ? bodhayan / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH phalamUlapalAlaughapalAzaiH pussklairpi| duSpUrtirudarasyAsya mahAndhoriva vAribhiH // 366 / / AtmAnaM bhAvayannAbhirbhAvAnAbhirahanizam / bhikSuzikSA smaran hastI gamayAmAsa vAsarAn // 367 / / itazca kamaThaH klissttkrmkrmtthmaansH| anujaM marubhUtiM svaM mRtaM dRSTA'tihaSTavAn / 368 / / kamaThaH zaThakoThIraH tad duSkarma muhurmuhuH| anvamodata duSTAtmA svAtmAnaM dharmiNaM vidana // 369 // zrutvA vArtAmimAM duSTAM gururapyAzramAdimam / tvaraM niSkAzayAmAsa mandirAdiva kukuram // 370 / / duSTaduSTeti duvAkyastApasAstApasoTajAt / amuJcan dUrataH pANiM dhRtvA pucchamivoragam // 371 // sthAnabhraSTo bhraman duSTo bhogIva ktthinaashyH| na lebhe sthAnamapyeSa kvApi kuSTArtimAniva // 372 // asau duSkarmakartati gahamANaH pade pade / nIrasAmapi na prApa bhikSAM pitRjighAMsuvat // 373 // ArtadhyAnanibaddhAtmA sa mRtvA baalmRtyunaa| samavartIva hiMsAtmA kurkuTAhirajAyata // 374 // bAhoriva mahAcaNDo vikSepaM pakSayoH sRjan / gharSannazmani tuNDAgraM kuntAgramiva kauNapaH // 375 // saMharan bahuzaH sattvAn marakasyeva sodrH| so'namat kuJjapuJjAdriguhAga digahvare // 376 // (yugmama) bharubhUtirkIpasyAtha crtshcaarucrcyaa| anyadA'bhUdu grISmakAlo duSkAla iva pAthasAm // 377 // nIrAzayeSu bAhulyAbAhulye ppaathsoH| abhUtAM tatra dharmau potriNAM premapUrake // 378 // tRSArtA vAraNo vAripAnArtha baMbhramaMstadA / nApazyat prAsukaM kvApi payo dhvAntamivAhani // 379 // nAnAdrumacchadAcchannaM tIvaruk taptapuSkaram / bhramannitastataH kumbhI dadarzakaM sarovaram // 380 // jJAtvA tat prAsukaM tAyamajAnan krdmaambhsoH| staukyA'stokye vivezA'sau kAsAre yatnataH karI // 381 // 1 potriNaH-sUkarAH / 2 nirjIvaM nirdoSamityarthaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritretaTAke'tha praviSTaH san pipAsustat payaH krii| nirmagnaH kardame daivAt tatra rUDha ivAjani // 382 / / tapaHkSAmatanutvena tato nirgantumakSamaH / tasthau tatraiva nirmagnaH kardame durdame dvIpaH // 383 / / bhrUbhrameNApi bhUtAnAmabhito bhayakAriNA / sa dRSTastena duSTenA'TatA kurkuTabhoginA // 384 // nidhyAnAt tasya dhIraikadhuryasyAnekaipezituH / ajAgarIdahevairaM kSaNaM suptamiva drutam // 385 // sapakSa iva kInoza uDDIyoDDIya mtsrii| dandazUko dardazainaM kumbhinaM kumbhamarmaNi // 386 // sadarpasarpadaMSTrAbhyAM nirgatA garadhoraNiH / vyAnaze tattanuM zailanirjharAmbha ivAvanim // 387 // prasapadbhigarodagAraitviAtmAnaM nirAyuSam / vidadhe'nazanaM hastI prazamAmRtasAraNiH // 388 // tatkSaNollAsisaMvegavegavAn gajapuMgavaH / asmArSIdaravindarSeH zikSA ziSyo guroriva // 389 // arhatsiddhagaNAdhIzopAdhyAyasamasAdhubhiH / sarvadharmamayaiH sarvaguNaizca samadhiSThitam // 390 // azeSaduHkhadAvAgnidAhAmbhovAhasodaram / sa sasmAra namaskAraM sindhuraH zamabandhuraH // 391 // (yugmam ) samaSTI ripo mitre tRNe straiNe maNau mRdi / AhAraparihArI sa dhyAvittha mataGgajaH // 362 // re jIva! maraNaM janmAnugaM janmavatAM smRtam / tato na janmibhirbhAvyaM maraNe karuNasvaraiH // 39 // pannago'sau tavAdyAtman ! yAto dharme sahAyatAm / yadetadvihitA pIDA soDhA duSkarmabhedanI // 394 // mA kArSIH pannage manyumAtman ! mRtyuvidhAyini / maraNaM hyAvazyakaM nUnaM yataH kITendrayorapi // 395 // sukhe duHkhe kSaye vRddhau stutau gAlau mahe zuci / anyo nimittamAtraM syAt karmANyevAtra kAraNam 396 / / evaM saMvegamArUDhazcaturdhAhAramuktivAn / catuSkaSAyanirmukazcatuHzaraNamAzritaH // 397 // 1 darzanAt / 2 hastinaH / 3 yamaH / 4 krodha-mAna-mAyA-lobharUpA catuSkaSoyI, tayA rahita ityarthaH / 5 arhatsiddha-sAdhu-dharmANAM zaraNam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH caturgatirviraktAtmA caturdhAdharmAdhIradhIH / catuHsaMzAsamudvignazcaturvikathavarjakaH // 398 // dharmadhyAnanidhiH zuklalezyollAsI vipadya saH / sahasrAre'bhavat sptdshaabdyaayuHsurottmH||399||(trimirvishesskm susaMsthAnaH zubhAkAraH sukumaarkrkrmH| bhalaglAnivinirmukto rambhAga pamAGgakaH // 400 // ullolalolakAlindIjalazyAmalakuntalaH / sUkSmasnindhollasadrAmAbhirAmAzeSavigrahaH // 401 // utphullotpalamukuladalavistIrNalocanaH / snigdhayA zlakSNayA dantapaGktyA saMpUritAnanaH // 402 // zauNDIrasindhurodaNDazuNDAdaNDabhujAdvayaH / amAnamahimAgAro buddhimAn varavaibhavaH // 43 // uttaptakAzcanoddIpradyutidyotitadigmukhaH / ayamupapAdatalpe yauvanena sahAjani ||404||(pnycbhiH kulakam ) maNimauktikamANikyamaNDite pAduke padoH / kaTItaTe kaTIsUtraM hastasUtraM ca hastayoH // 405 // mastake dAmakoTIro hArayaSTiruraHsthale / kuNDale karNayoH kAntyA jitAdityendumaNDale // 406 // bhujAdvaye ca keyUre aGgalISvaGgalIyakam / lakSaNAnIva bhavyAni bhUSaNAnIti tatkSaNAt 407 // zubhrAMzukarazubhrANi divyAni vasanAni ca / ityajAyata tadbhUSA puNyairaGkaritA kimu?||40||(cturbhiH kalApakam) dundubhirdivi dadhvAna dhvAnayana dhvnitairdishH| ciraM jaya jayetyuzcarUcire cArubandinaH // 406 // gItasaMgItavAdinanAdakolAhalAkulam / vimAnaM tattadA''gatya mudevAlaGkataM vyabhAt // 410 // suptotthita ivottasthau sa suraH kAntibhAsuraH / vilokayannidaM sarva sarvato vismayAvaham / / 411 / / pazyAmi kimahaM svapnamindrajAlaM kimadbhutam / 1 manuSya-deva-tiryagnarakagatau viraktaH AtmA yasya saH sarvatra samavRttirityarthaH / 2 dAnazIla-tapo-bhAvarUpe catuSprakAre dharme nizcalA buddhiryasya sH| 3 caturNAm-AhAra-bhaya-maithunaparigrahANAM saJzAH, catuHsazAH / 4 caturNAm-lI-bhakta-deza-rAjJAM kathA vikathA ucyante / 5 ullolA mahAkallolAH / 6 kAlindI-yamunA / 7 upapAdanAmyAM zayyAyAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 pArzvanAthacaritre kiM vA mahIyasI mAyA yadidaM dRzyate dRzA // 412 // iti saMzayadolAyAM khelantaM lekhanAyakam / prAJjaliH procivAn dvAHsthA narendramiva dhIsakhaH // 413|| etAH zriyastava svAmin ! dAsyaH krItA ivAbhavan / sanAthA vayamadyava nAtha ! nAthana ca tvayA // 414 // svAminnAdiza kiM kRtyaM kurmaha kiMkarA vayam ? / AdezaH svAminAM dAsairdhAryate mUni maulivat // 415 // analpazrIH sahasrAraH kalpo'sau kalpitapradaH / amAnAni vimAnAnyasamAnAnyetakAni ca // 416 // tvadarzanasudhAdhAmadhAmabhirdhavalAnanAH / tvadAdazaM prapazyantaH tvanmukhanyastalocanAH // 417 // sAmAnikAzcAtmarakSAstrayastriMzAH sabhAsadaH / senAnyo lokapAlAzca devAzcAnye purHsthitaaH||418||(yugmm) srvrtusumnobhraabhybhRnggjhkaarhaarinnii| iyaM tvanmanasastuSTyai krIDAkrIDaparamparA / / 419 // udbhinnAmbhojinIrAjIrAjitAntarabhUmayaH / haMsasArasacakrAGgakulakreGkArasaMkulAH // 420 // atisvaccheratucchazca jlairnibhRtsNbhRtaaH| patAzca dIrghikA dIrghamude santu tavAdhunA // 421 / / satphalairatulaivRkSaiH zobhitA mukuTairiva / amI krIDAcalAzcatazcaturaM raJjayantu te // 422 // dhvajadaNDamukhaibhinnA natakalpagRhAGgiNaH / prAsAdA apyamI ramyA nAnAratnavinirmitAH // 423 // sadyaH premAspadaM nadyaH sadyaskakamalA imAH / sarittulyA imAH kulyA udyAnadrumamAtaraH / / 424 // sabhAyA maNDapo'yaM ca maNDito nnnimauktikaiH| idaM zvetAtapatraM ca zaradindusahAdaram / / 425 // nirjharA iva gAGgeyA amI caamrcaamraaH| imAzcAmaradhAriNyo vAranAryaH puraHsthitAH // 426 / / ayaM gandharvavargo'pi gAndharvA'kharvagarvavAn / tvadgaNagrahaNanyanaH praanyjlistvaamupsthitH|| 427 // idaM sarve tvadAdhInaM tvatpuNyairiva yantritam / asmAn saMbhAmaya svAmin ! kUrmIvA'sadRzA dRzA // 428 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH upayogavazAt sadyo visphuurtirvdhesttH| asmArSIdAtmano janmAtItaM svapnamiva drutam // 426 / / so'haM hastI bhava pUrve nighRNAnAM ziromaNiH / ajAnamaravindarSermaharSardharmamAhatam // 430 // pratipadya tadAdezaviratiM pazurapya'ham / vyadhAmanazanaM svargazriyAmiva karagraham / / 431 // taiH puNyairAsadaM kalpamanalpasukhatalpanam / yasmAdanazanaM nAkibhogAnAM pratibhUriva // 432 // smRtvaivaM ca samutthAya vayaMsanyastahastakaH / snAnAsanamalaMcake rAjahaMsa ivAmbujam // 433 // gAndharvairgItasaMgItakalamaGgalagAyibhiH / ciraMjIva ciraMjIvatyacivadbhizca bandibhiH // 434 // AnandAdvaitasaMnaddhairamarairamarAgraNIH / abhiSiktaH sukhaiH sArdha medhairmerugviAmbubhiH // 435 // (yugmam ) utthAya vAcayAmAsa tataH prazastapustakam / AtmakRtyaM ca jaze'sau gurUktamiva tattvadhIH // 436 // gatvA siddhAlaye'thAmau sumnobhimnohraiH| pratimAH pUjayAmAsa zAzvatIH puNyapuNyadhIH // 437 // iti prakRtya kRtyAni kRtyAni kRtinAM vrH|| abhuGkta vividhAn bhAgAn dharmadrasumasaMnibhAn // 438 // atha kurkuTaso'pi paryaTannaTavItaTe / amArayad bahUn jIvAn kAlarAtrerivAtmajaH // 439 / / bhUribhirvAsarai ripApabhAraNa bhaaritH| mRtvA'dhogatibhAga jajJe so'zmakhaNDamivAmbudhau // 440 // raudradhyAnaparaH kRSNalezyAliptamanaHsthitiH / kSuttaSAzItatapotthapIDAnAmekamAspadam // 441 // paJcamakSoNigaH saptadazavArinidhisthitiH / paJcamAvaniyogyAzca vedanA anvabhUdasau // 442 // (yugmam) varuNA hastinI hastiviyogAdatikhedabhAk / duHkhitA'jani tatraikasthala upteva padminI // 443 / / vyadhAd vizeSataH sA'pi tapaH pnyurviyogtH| maraNe ramaNAnAM hi ramaNInAM tapaH zriye // 444 // dustapaM ca tapastaptvA kRtvAnte'nazanaM punaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre yayAvIzAna kalpe'tha durApe sA kareNukA // 445 // smitavismayavismeradevahagmRgavAgurA / tAruNyA'gaNyalAvaNyapuNyapAnIyakUpikA / / 446 // tadopapAdazayyAyAH prAdurAsIt surI ca sA / payonamrapayovAha saMpuTAdiva hAdinI // 447 // bibhratI vadanaM vRttaM puSpacApamahIpateH / pravezAyeva saMpUrNa kumbhaM kAJcananimmitam // 448 // pIvaronnatavakSojabhArabhugnavapulatA / cakrAkAranitambenA'bhibhUtataTinItaTA // 449 // madhyadezaM ca bibhrANA kulizodarasodaram / nirgacchaddalakaGkellipallavAbhakarakramA / / 450 / / mRgArAtiravatrastamRgazAvavilocanA / 30 bhruvorvibhramamAtreNa bhrAmayantI suparvaNaH / / 451 // sA surI kSobhayAmAsa kaTAkSairnizitaiH surAn / senevAnaGgarAjasya vANaistrastajagattrayaiH // 452 || ( paJcabhiH kulakam ) tatra kalpe na ko'pyAsId devo devaziromaNiH / tAM nibhAya manojanmabANairbhinnaM na yanmanaH // 453 // jJAnavijJAtahastIndrapUrvasnehanibandhanA / na sA vyadhAd manaH svIyaM kasminnapyamare vare // 455 // gajajIvaM vinA vA'pi sure nApa surI ratim / grahe'nyasmin vinA bhAnuM kimabjinyA bhavedvati: ? / / 455 / / dUrasthamapi dantIndrajIvadevaM prati drutam / ayaskAntamivAyaskaM dhAvati smAmarImanaH // 456 // hastijIvasuraH so'pi hastinyAmatirAgavAn / na hi kApi ratiM prApa karIba marunIvRti // 457 // adhojJAnena vijJAya surIM tAmatirAgiNIm / sahasrAre'munA ninye pariNIteva sA'marI // 458 // rUpAtizayazAlitvAt pUrvapremavazAdapi / amarImamarazcakre tAmantaH puramaNDanam // 459 / / suparvA'sau papau dRSTipuTaistadrUpasaMpadam / zaradabhravinirmuktAM cakora iva candrikAm ||460 // mene'nimiSamukhyo'sau dhanyAM svAmanimeSatAm / 1 vidyut / 2 kaGkelliH azokavRkSaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat = www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaH sargaH dRSTibhyAM yat priyArUpaM nirvighnaM pibato mama // 46 // athaitau dampatI jAtau mithaH premaatirekinnau| pUrvasnehe bhavet sneho vizeSAjJAnazAlinAm // 462 / / atha nandIzvarAdInAM tIrthAnAM yAtrayA suraH / darzanaM dyotayAmAsa vahnitaptyeva kAJcanam // 463 // kadAcicchAzvatI nIH pratimAH pratyapUjayat / kadAcidahatAM janmotsavairutsAhamAsadat // kadAcidatisaMtuSTaH sAdhUnAM paryupAsanaiH ! // 46 // kadAcicchAsanonnatyAmunnati manaso vyadhAt // 465 / / kadAcinnandanodyAne cikrIDa karirAjavat / kadAcid merucUlAyAM tasthivAn surazAkhivat // 466 / / kadAcid vyacarad vyomni vimAnastho'zumAniva / kadAcidabhramabhUmImaNDale bhUmibhUriva / / 467 // evaM devyA tayA sArdha zamANyanubhavan sadA / bhUyAMsaM gamayAmAsa kAlaM so'marapuMgavaH // 468 // zrIvizvabhUtisutakuJjaranirjareza lIlAvilAsalalito lalitArthabandhaH / zrIpArzvanAthacarite tribhavasvarUpaH sargaH samAptimagamat prathamaH pradhIyAn // 469 / / itizrI tapAgacchAdhirAjabhaTTArakasArvabhaumazrIhIravijayasUrizrIvijayasenasUrirAjye samastasuvihitAvataMsapaNDitakoTIkoTIrahIra paM0 zrIkamalavijayagaNiziSya bhujiSyaga0 hemavijayagaNiviracite zrapiArzvanAthacarite prathamaH sargaH samAptaH // cha / shriiH||1|| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ___arham atha dvitIyaH sargaH atha pUrvavidehe'sti sukacchavijayo mahAn / dhanakAJcanaratnAdisaMpadA nidhibhUriva // 1 // santi saukhyAnyasaMkhyAni saMtataM yannivAsinAm / svarloka iva kAlasya tulyatvaM yatra sarvadA // 3 // asti tatra dhanairADhyo vaitADhyA nAma parvataH / yasmin nigranthanAthena kSamAdharatayA sthitam / / 3 / / paJcAzatpaJcaviMzatiyojanaiH pRthulocckH| rAjato rAjate yazca yazaHpuJja ivAhatAm // 4 // mekhalAbhyAmubhAbhyAM yaH pArzvayorubhayorvyabhAt / vistAritAbhyAM pakSAbhyAM pakSirAja iva sthiraH // 5 // kUTainavabhiruttuGgai rtnraajiviraajitaiH| yo rarAja mahAzaila utkaTairmukuTairiva // 6 // yojanAnAM sahasre dve dve zata sAdhike ca yH| abhivyApya sthita: kSoNiM zeSanAga ivAparaH // 7 // yadgahAgahvara siddhavadhvaH kriiddntynekshH| vismArayantyaH saudheSu rahakaliM prakalpitAm // 8 // yadgahAdvAgmAsIno vidyAdharavadhUjanaH / nAgAda nizyapi vazma svaM divAbhrAntirmaNitviSA // 9 // yadaguhAgahvarAgAre niSaNNaM khecarIjanam / vIkSyAjagmurvimAnasthasurIbhrAntyA surA api / / 10 / / bhAnti yasyopari prauDhA ratnakAJcanasAnavaH / saMmuktAH siddha kanyAbhiH krIDAnte kandukA iva // 11 // dakSiNottarayoH zreNyau purANAM yatra raajtH| saudhamrmezAnayoH svargigehayoriva saMsthitI // 12 // tatrAsti nikhilkssonnitlaiktilkopmaa| tilakati purI ramyA svaHpurIvAyayau kSitau // 13 // uJcaizcaityasthitaiH kumbhairbhAgyabhUribhibhRzam / saMkrAntairgehabhUrbhAti svarNAkurava merubhUH // 14 // patadbhirdAmapuSpaudhai!nAmadhvani gacchatAm / yatra bhUrbhAti mandArapatatpuSpava nAndanI / / 15 / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH sargaH bandhakInAM prayAntInAM truTitvA hAramauktikaiH / patitairbhAti yadbhUmistAmraparNyA ivAnujaiH // 16 // vIkSya yadvipaNizreNi maNimANikyamaNDitAm / saMlakSyate dRSaccheSA rohaNAdreradhityakA // 17 // pratApavidyudA dagdhavipakSavanagahvaraH / tatra vidyudgatirnAma bhUpI bhUcarezvaraH // 18 // yatpratApasya sUrasya sAmAnyamabhidadhmahe | yadudgate ripustrIdRkkairavairmukulAyitam || 19|| yatpratApAta pasyoSNadIptidIpte mahAntaram / nizyAnandastayA tapte tattapte'harnizaM na hi // 20 // rAjJastasyAbhavadrAjJI tilaketyabhidhAnataH / yayA lAvaNyalolAbhiH straNeSu tilakAyitam // 21 // DagmukhAbhyAM jitau jAne yasyA mRgamRgAGkako / ekatrIbhUya yad mantraM kurvate tajigISayA // 22 // yanmukhe vihite candraM vRthA jAnan payojabhUH / maSIputra nicikSepa lakSyalakSaNamantare || 23 // so'tha vidyudgAMtarbhUpaH sA rAzI tilakAvatI / mithastayorabhUt prema gaurIgaurIzayAMriva // 24 // namrAneka mahIpAlamaulimAlArcitakramaH / bubhuje bhUpatirbhogAMstayA sArdhamaharnizam / 25 // vilAsai lalitailasyaihasyaizca bhUribhiH sadA / sA mano raJjayAmAsa rAjyazrIriva bhUbhujaH // 26 // evaM sukhamahAzAkhizAkhAzAkhAmRgopamau / kAlaM lavamivAnalpamityavAhayatAmimau // 27 // itaH karaTikoTIrajIvaH so'STamakalpagaH / svIyAyuH pUrayAmAsa bhAnumAniva vAsaram // 28 // pakkaparNamiva cyutvA tataH so'vAtarat suraH / kukSau zrItilakAvatyA muktAvacchu ke saMpuTe // 29 // adrAkSIt padmapatrAkSI svapnaM sA'svapnesUcitam / garbhAnubhAvataH svapnA api syuH zubhazaMsinaH / 30 // merubhUriva mandAraprarohaM pratibibhratI / taM garbhe sA'bhavadbhUmIbhartuH premNe mahIyase // 31 // 1 asvapnaH = devaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 33 www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritredevI sA samaye divyAsaMkhyalakSaNalakSitam / sukhena suSuve sUnuM pUrNendumiva pUrNimA / / 32 // sudhApAnopamaM zrutyoH zrutvA janmAGgajanmanaH / kRtakRtya ivAtyantaM mumude medinIdhanaH / / 33 / / cakre mahotsavaM sUnoranUnaM khecarezvaraH / janane tAdRzAM yasmAdutsavAnAmatucchatA // 34 // utsavairudvahasyAsya kiraNavega ityasau / abhyadhAdabhidhAM bhUpo mudA mantramivAdimam // 35 // dhAtrIbhibuddhidhAtrIbhiAlyamAnaH krameNa ca / sa vRddhiM kalayAmAsa kalAvAniva bAlakaH / 36 // aGkAdakaM haMsa iva paGkajAt paGkajaM vrajan / ujjJAMcakAra sa kSIrakaNThatAM zaThatAmiva // 37 // upopAdhyAyamAninye'nyedhureSa kSamAbhujA / tasmAdvidyAM lalau nyAsIkRtA iva kRtI ca sH|| 38 // kulakramAgatA vidyAH prajJaptipramukhAH punaH / vineyAyevopAdhyAyo nRpopyasmai dadau tadA / / 39 // taM vIkSya yauvanArUDhaM smararAjamivAparam / nikhilA api khecaryastanmayya iva jajhire / / 40 // pitrA padmAvatInAmnI kanyAM lAvaNyazAlinIm / sadvaMzasarasIhaMsImudavAhi nijodvahaH // 41 // padmayeva padmanAbhaH padmAvatyA tayA samam / reme viSayapAthodhipAThInaH pArthivAtmajaH / / 42 // svarAjyakuJjarAlAnaM nibhAlya nijamaGgajam / vidyudgatirnRpo dhyau saMvarapravarAzayaH / / 43 // yamalekha ivAyAte vAcike palitAkSare / ye hitaM nAnutiSThanti mUrkhamukhyA hi te'khilAH / / 44 / / vArdike'smin samAyAte vIryahAnividhAyini / nAtra dharma vidhAsye cet tadAhamapi durmatiH // 45 // evaM saMvegaraGgeNa raJjitaH khecarAdhipaH / utsavairnidadhe rAjye putraM bimbamivAtmanaH / / 46 // zrutasAgarasUrINAmabhyarNe bhUmivallabhaH / svayaM saMyamasAmrAjyamAdade janmanaH phalam // 47 / / vidyudatisutaH so'tha padaM saMprApya paitrikam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH sargaH lokAnAvarjayAmAsa guNaiH svairiva mArgaNAn / / 48 // pariNinye'munA nItirmuJcatA karapIDanam / atazcitrAvahA kIrtiH prAsarat pRthivIbhujaH / / 49 // vaitAbyAdhityakAsUzcaiH khecaryo rAsakeliSu / gAyanti yadyazaH puNyapuNyapAnIyanIradheH / / 50 // sukhaM sAMsArikaM so'tha bhuJjAno'pi viraktadhIH / na babandha manaH kApi vAranArIva sarvadA // 51 / / arthakAmAvimau dharmaparidhvaMsakarAvapi / tasya dharmamayo jAtau tAdRzAM zaktiradbhutA // 52 / / anyadA tatpriyA padmAvatI prAsUta nandanam / pitrA kiraNatajAzcetyabhidhA vidadhe zizoH / / 53 / / kramacaMkramaNaprahaH pitrorAnandamandiram / avardhiSTa kramAcchAvaH siMhazAva ivoddharaH / / 54 // labdhavidyaH krameNaiSa pitevA'jani durdharaH / kiM citraM kesarisphUtiM labhed yat kesariprasUH ? // 55 // evaM kiraNavegaH sa rAjyamekAtapatrakam / kurvANaH zuzubhe bhUmau nabhasIva nabhomaNiH // 56 / / anyeAstatpurodyAne jaMgamaH kalpapAdapaH / guruH suragururnAmnA'bhyagAt suragurUpamaH / 57 // upopavanamAyAtaM mUrta dharmamivAhatam / rAjA kiraNavegastaM yayau vanditumAdarAt / / 58 // sarvazGgArabhRGgArA nAgarA naagriivRtaaH| yayustaM vandituM sAdhu nyaSadazca yathocitam // 59 / / tataH kAruNyapAthodhiH sattvAnugrahakAriNIm / bhavAmbhodhitarIdezyAM dezanAM vyatarad muniH // 60 // dharmaH kArmaNanirmANaM zriyAM svargApavargayoH / yadA tadicchavo bhavyA ! yatadhvaM tatkRte tadA // 61 // karmadharmasudhAsphUrtyA dhrmdeshnyaanyaa| mumude janatA'tulyakulyayeva vanasthalI // 62 // rAjA pi dharmamAkaNyaM dharmAtmA tanmunermukhAt / saMvegamatulaM bheje zruteH sAphalyasUcakam // 63 / / gRhAgataH sa kiraNavegaH saMvegavegavAn / rAjyamAraM mutasyAdAdhuryasyevoddharAM dhurAm // 6 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre prAvAjIt tyatarAjyaH sa pArzve suragurorguroH / yato viditatattvAnAM sattvAnAM sthitirozI // 65 // grahaNAsevanAzikSAM gRhNan sthavirasaMnidhau / apramattaH sa siddhAntamapAThIdazaThAzayaH // 66 // bhAlaM tilakayan nityaM gurupaadaabjpaaNshubhiH| gItArthazca kramAjaze siddhAntAmbhodhikumbhabhUH // 67n athAnyadhuranuzApya gurumekaH sa sAdhurAT / puSkaradvIpamagamat pakSivad vyomamArgagaH // 6 // vidyAvyaiH khacarairADhaye vaitADhya tatra so'gamat / ninaMsuH pratimA jainIH zAzvatIH zAzvatazriye // 69 // tatrAhataH praNamyaiSa hemAdrau ttsmiipge| tatpAda iva niSkampastasthau pratimayA muniH // 7 // karmaklezavinAzAya sahamAnaH parISahAn / dharmAsakti bhajaMzcitte mAlatImiva SaTpadaH // 79 // manovAktanusaMpannAM dadhad buddhi tridhApi hi / jJAnadarzanacAritravIjAkurAmavA'param // 72 // kurvANazcArhadAdInAM paJcAnAM hRdi saMstavam / jJAnAnAM matimukhyAnAM mUlamAropayanniva // 73 // ahau hAre tRNe straiNe'raNye saudhe shgmnaaH| tatraiSa gamayAmAsa samayAn samayArthavit / / 74 // (caturbhiH kalApakam) itaH kurkuTajIvaH sa zvabhrAd nirgatya pazcamAt / yiyAsuriva tatraiva sarpayonimazizrayat // 7 // tatraiva hamazailasya gahane kvApi gahare / so'pi so'bhavat sapan paviH pretapateriva // 7 // kAlindIkajalAbhogabhogaH khaGga ivA''ntakaH / dadhaj jihAdvayaM dIrgha dIrghapRSThAvivAparau // 7 // pravAlamiva kopadrodadhadraktaM Dazoryugas / dhUmorNIyAM iva darvI davIM kurvastathAdbhaTAm // 7 // phUtkArapavana lkAbhicAlitAnalpapAdapaH / sasarpa sarpastatraiSa saMhAra iva mUrtimAn // 79 // (trimirvizeSakam ) caNDo daNDadharasyeva dordaNDaH prANisaMhato / nyabhAlayad bhujaGgaH sa bhramaMstaM bhikSubhUSaNam // 8 // 1 dhUmorNA=yamapatnI / 2 darvI sarpasphaTA kambizca / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH srgH| dharmadhyAnanidhAvasmin nidhyAte saadhudhuurvhe| nikhAtamucakhAnaiSa roSarAziM bhujaGgamaH // 1 // prAgbhavAbhyastavairaH sa bhogI bhogena bhikSukam / veSTayAmAsa duSTAtmA prakANDamiva cAndanam // 82 // kuNDalIkRtakAyena tena kuNDalinA tadA / veSTitaH saMyamI zAtakumbhakumbha iva vyabhAt // 83 // darvI darvIkaro dIrghA dIrghanidrAvidhAyinIm / vidhAya yatinaH kAyaM phUtkaroti sa niHsamam // 84 / / jihvAbhyAmeSa prahvAbhyAM taM muni pratimAdharam / alIlihallelihAnastadAyuH svAdayanniva // 45 // udbhaTena phaTenAhiArayAmAsa taM yatim / sutaM nirgamitadravyaM sa piteva capeTayA // 86 // viSarAzibhirAzIbhireSa AzIviSo ruSA / adazat sAdhudhaureyaM zvajhe gantumivotsukaH // 87 // tena prasarpatA sarpaviSeNAkramitaM vapuH / jJAtvA vijJajanAdhIzo dhyAtavAniti sAdhurAT // 88 // zalyoddhArakRte cchedakAritulyo'hireSa me| etadaMzAtireSA yat soDhA prauDhAya zarmaNe // 89 // dhIreNApi hyadhIreNa martavyaM bata janminA / paratra zarmaNe dhairyamadhairya syAdazarmaNe 90 // dazati daMdazUke'smin sAmamevocitaM mama / stotarya'stotari svAntaM tulyaM niHzreyasazriye // 91 // zamasaMyamazIlAdipAlanAt karmaNAM kSayaH / etatpIDaiva taM kuryAt sarpo'sAvupakArakRt // 12 // evaM sAmyasudhAsiktadharmadhyAnadharAruhaH / kriyA''ntikya'sphurat tasya vratadroriva maJjarI // 13 // Alocya vidhivat pApaM bhajana sAmyaM ca jantuSu / vyadhAdanazanaM sAdhurdharmasaudhadhvajopamam // 94 // dhyAyaMzcAnityatAM citte smaran pazcanamaskRtim / vipadyaiSa yayau kalpamacyutAnandamacyutam // 15 // dIptimAniva dIptAnAM dIptInAmekamAspadam / sarvAvayavasubhagaH sraSTuH zilpamivAdimam // 16 // bhUSito bhUSaNairbhavyaiH zobhitaH puSpadAmabhiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 pArzvanAthacaritreyauvanAlaDUto devadRpyaghAsovirAjitaH // 971 vRttaM jambUdrumAvarta vimAnaM sarvataH zubham / dIptibhidyotayannuccaiH pradIpa iva mandiram // 18 // dvAviMzatyamburAzyAyuracyutendra ivAparaH / so'bhUjambUdumAvartavimAnAdhIzvaraH suraH // 19 // (caturbhiH kalApakam ) sevyamAnakramAmbhojaH saMnamrAmarakoTibhiH / gIyamAnaguNagrAmaH sotkaNThamamarIjanaiH // 10 // bandibhiH sundarArAvaiH stUyamAnaH pade pade / samyaktvodbhAvanAM kurvannanaiSIt samayAnasau // 101 // (yugmam ) prANinAM prAlayaH kAla ivAtipralayaM sRjan / RSighAtAghasaMghAtaM bibhrat kAlatvadambhataH // 102 // AzIviSo viSodvArAn phUtkAravyAjato vaman / paryATa girikaTake kRtAntasyeva kiMkaraH // 103 // (yugmam ) sattvAnAM krunndhvaansnehsekaadivaadhikH| dAvAgniranyadA tatra hemAdrAvudapadyata // 14 // jvAlAbhirucchalantIbhirvidyudbhiriva lAJchitaH / dhUmo'pi vyAnaze dhUmro dharottha iva vAdharaH // 10 // kAraskaracaTatkAraiH kandarAn rodayanniva / sphuliGgairucchaladbhizca tArakAn nodayanniva // 106 // dhUsaraidhUmasaMdohairandhayaniva bhUtalam / prAsIsarad vane tatra dAvAgniH kAlarAtrivat // 107 // AkRSTa ivarSighAtapApapAzena pApaDak / sarpannitastataH sarpo dAvAnau tatra so'patat // 10 // dagdho'sau pannagastatra kRSNAtmA kRssnnvrtmnaa| yayau dhUmaprabhAM dhUmaprabhAM tAM saMsmaranniva // 109 / / svayamuptAM ca yAtanAM bhujAno bhUrizo'lizam / tasthau saptadazAdhyAyustatrAsau duHkhamAvahan // 11 // athAsti jambUdvIpe'smin pratyagvidehabhUSaNam / sugandhinAmA vijayaH zriyAmekaniketanam // 1110 asti tatra jagallokalocanAnAM zubhaMkarA / sugandhivijayottaMsamaNDanaM pU: zubhaMkarA // 112 // yatra prottuGgaprAsAdazreNI rAjati hAriNI / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH srgH| mukhAroheva nizreNiH svargApavargavezmanoH // 113 // hitvA yAmyodakpathAbhyAM yatpuraM yAti bhAnumAn / prAsAdottuGgazRGgAyai rathabhaGgabhayAdiva // 114 // yatra ratnamaye caityakuTTime bimbitaH zazI / rAjate rAjatasthAlamiva kastUrikAnvitam // 115 // yazcaityazRGgakalazazreNobhirnirjitA ghttaaH| kumbhikumbheSu katicit katicitstrIkuceSvaguH // 116 // yadArAmAbhirAmazrI-vasantasamayAvubhau / dampatI iva zobhete yannityamaviyoginau // 117 // vajivIryo'bhavad vajravIryAkhyastatra bhuuptiH| vairyadrau vajrivajravatpradaNDazcaNDazAsanaH // 118 // yatkIrtipadminI vyomni prasasAra zaratprabhA / yasyAH puSpANi tArAlI kozaH pUrNendumaNDalam // 119 // yatpratApaH pradIprAtmA pradIpaka iva vyabhAt / pluSTevaripataGgeSvajanaM vairyayazo'jani // 120 // tasyAjani mahIjAne yA maayaavivrjitaa| yathA lakSmIpaterlakSmI nAmnA lakSmIvatI satI // 121 // yadUpaM drssttumaaghaayynimessairnimesstaa| avighnakAkSiNaH sarve sadarthe yadanuSThite // 122 // zoNitaiH pANipAdoSThapuTai ti sma yA bhRzam / dalairvidalitai raktAmbhojinIva sukomalaiH // 123 // yadAsyasyAkalasya sadaivodayino na hi / hIyamAnakalasyAkAlasyendoH samAnatA // 124 // satyapyantaHpure patyuH saiva ceto'ntare'vizat / yatastArAsvanalpAsu rohiNyeva vidhorhadi // 125 // dampatyoH sukhanirmagnamanasoranayobahuH / samayo'gamadekAntasuSamArasahodaraH // 126 // itaH kndrpdkkelivitlbuddhibhiH| nAnAzRGgAraracanAcaturAzayacArubhiH // 12 // saMkrAntakAntarAgAbhirapsarobhirnirantaram / sukhaM vaiSayikaM cetaHsaMkramAdeSa bhejuSaH // 128 // pUrNAbabhUva kirnngjiipsuprssnnH| AyustasyAcyute kalpe bhUmiH sAyaM raveriva ||129||tribhissishesskm Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre tatazcyutvA sa gIrvANa udiyAya marAlavat / rAzI lakSmIvatIkukSisarasIsarasIruhe // 130 // ISanidrAvimudrAkSI sA'drAkSIt svapnamuttamam | bhuvo'ntarmaNivad garbhastatkukSau vavRdhe ca saH // 131 // vajravIryakulAkAzaprakAzavidhidhUrvaham / 40 ravivimbamiva prAcI sA'sUta sutamuttamam // 132 // kRtotsavo dharAdhIzastenAstasya zubhe'hani / vajranAbha iti khyAtAmAkhyAmAkhyat sukhAvahAm // 133 // zarzAva kalayAmAsa sa kramAt sakalAH klaaH| nidarzanamivAjAnAd vidvatsu janako'pyamum // 134 // tamAliliGge tAruNyAvasthA vallIva zAkhinam / suvarNa maNivat tasmiMstAruNyamapi dIptavat // 135 // tAruNyaM tasya nirvarNya varNinIvargalocanaiH / nipete nirbharaM tasmin saroje bhramarairiva // 136 // yauvanAlaGkRtaH kSmApanandano jananandanaH / AkroDAdau sa savrIDazcikrIDa dvIpapotavat ||337|| ito'jani janapado baGgAhnazvaGgimAzrayaH / yajanA vijayAnandAH svarjanA iva jajJire // 138 // tatrAbhUccandravat kAntazcandrakAnto'vanIpatiH / yatkIrttizcandrikevAbhUt kumudautsukyavatsalA // 139 // jayantIM jayantI svIyavapurlakSmyA ajAyata / vijayAhnA sutA tasya kamaleva payonidheH // 140 // yauvanAlaGkRtAMgI ca yUnAM cetaH kSaNAdapi / jahAra nRpaputrI sA, yoSitAM nedamadbhutam // 141 // vokSyainAM yauvanArUDhAM bhuvo voDhA vyacintayat / sutaiSA'jani niHzeSayoSitAM mukhabhUSaNam // 142 // tadenAM vitariSyAmi kasmai rAjAGgajanmane / saMyogaH zlAghyate ratnasvarNayoreva dhIdhanaiH // 143 // putrIcintAbdhinirmagno vajravIryanRpAtmajam / so'zrauSIt subhagottaMsaM rUpazrIjitamanmatham // 144 // tasmai dAtuM nijAM putrIM strIratnamiva cakriNe / Ayayau candrakAntaH sa nagarIM tAM zubhaMkarAm // 145 // 1 lavuvayasaH / 2 indraputrIm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH srgH| svayaMvarAM varAGgI tAM pitrAdiSTaH zubhekSaNe / upayeme vajranAbhaH padmanAbha iva zriyam // 146 // vijayA taM patiM prApya mene svAtmAnamuttamam / tAdRkpuratnasaMyoge pramodaH praguNIbhavet // 147 // kuberAkhyo'nyadA vajranAbhamAtulanandanaH / , nyatkRto janakenAgAd vajranAbhasya saMnidhau // 14 // paralokAtmamokSAdi nAstitvena vidan hRdi / nAstiko'sau kuberastaM kumAramanvavartata // 149 // dharma zarmamayaM kurvannityUce tena bhUpabhUH / kiM vRthA kuruSe dharma pAthasAmiva manthanam ? // 150 // zirISasukumAraM svaM zarIraM bhogabhAjanam / mA jvAlaya mahAkaSTaiH zrIkhaNDamiva pAvakaiH // 15 // mRgiignggkausheytlikaabhynggmjnaiH| phalairebhiH saphalaya sparzanendriyamAtmanaH // 152 // svaadubhirddhidugdhaanpaanprmukhbhojnaiH| phalaM bhukSva rasajJAyAH phalairebhiH sudurlabhaiH // 153 // kundacampakakaGkellimAlatIsumanaHstrajAm / saphalIkuru saurabhyairindriyaM ghrANasaMjJakam // 154 // netrorumukhavakSojAdharAghrikaravibhramAn / eNIdRzAM nibhAlyaitAn svanetre saphalIkuru // 155 // veNuvINAkalAlApamRdaGgamadhuraiH svraiH|| zrutyoH phalaM gRhANedaM phalairebhirmahAmate ! // 156 // svairaM prAptAn sakhe ! bhuva viSayAn viSayepsitAn / pIyUSanti hi tAruNye viSayA viSayaiSiNAm // 157 // zamaihikaM tyajan pretyasukhacchuH khedameSyasi / stokamambho vihAyaNatRSNayA dhAvitAGgivat // 158 // kumAra ! sukumArAGga ! mudhA te mAnuSaM januH / yadetAn durlabhAn bhogAn na bhukSe'nnamiva jvarI // 159 // zrutveti nAstikasyAsyAtyadbhutaM vacanaM ciram / kRtamauno mahAtmA'sau cintayAmAsa cetasi // 160 // nAstyasau samayo nUnamamunA saha jalpane / marmajJAnaM vinA na syAzcikitsA kalpakAriNI // 161 // marmavettuH kuto'pyenaM bodhayiSyAmyahaM guroH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre zakyante na vinA vaidyairucchettuM rogiNAM rujaH // 162 // dhyAtveti pRthivInAthaputraH sAdhusamAgamam / bappIha iva pAthodAgamaM dhyAyaMzca tasthivAn // 16 // anyedhurbahirudyAne lokacandrAbhidho guruH / Anota iva tatpuNyai rAgAd dharma ivAGgavAn // 164 // sUrestasyAgamodantAjanatA tannivAsinI nirvRti paramAM prApa satIdha patidarzanAt // 165 // nizamya gurumAyAtaM kumAro mudamApa ca / cintitArthe hi niSpanne harSopyutkarSatAM vrajet // 16 // kuberastrapayA tasya rAjasUzca svabhaktitaH / muni nantumitau tau dvau tamaHsattvaguNAviva // 167 // sadaHkumudinIcandraM lokacandraM mahAmunim / bhUpabhUrbhAvato'naMsIt kuberastasya lajayA // 168 // teSu satsu sabhAsatsu niSaNNeSu yathocitam / (prArebhe dezanAM sAdhuH prazamAmRtanijharAm // 169 // iha svabhAvasvaccho'pi cetanazcetanAtmakaH / kArakaH puNyapApAnAM bhoktA svakRtakarmaNAm // 170 // karmamalAvRto nityameti duHkhaM bhave bhraman / tanivRtticakIrSA ced yatadhvaM puNyakarmaNi ?) // 17 // zrutvetyAtmamatadhvaMsI kubero'vak tapasvinam / viyatpuSpamivAtmeva tAvannAstyeva bhikSuka ! // 172 // bhUmya'ptejomahavyomnaH prAdurbhavati cetnaa| naSTeveteSu sApyabhrapaTalIva vilIyate / / 173 / / yadAtmA pretya ganteti tadvaco'pyasamaJjasam / tadabhAvAd vinA mAtApitRbhyAM na sutodbhavaH // 174 // pRthag nAsti zarIre'pi zarIrIha zarIriNAm / prayAti paraloke kaH parityajya vapustadA ? // 17 // vandhyAsUnuriva pretyagatistasmAdazaGkitam / niSevyA viSayA nityaM bhogibhirbhogabhAsuraiH // 176 // yaduktaM cetanAtmAtmA sApi nAtmaguNo bhavet / yataH sA bhUtasambhUtA tadvinAze vinazyati // 177 / / yaduktamAtmA karteti dharmA'dharmavidherna tat / tatphalAbhAvato neha tau staH kharaviSANavat // 178 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH srgH| 43 tapobhirdustapairAtmA bhavadbhiH kRzitazciram / tatphalaM ceha cet tarhi syurvaH sAmrAjyasampadaH // 179 // hatvA'nyaprANinAM prANAnasmAbhiH poSyate vapuH / tatphalaM cat tadAsmAkaM raGkatvamiha jAyate // 18 // devAnAmapyalabhye yad bhAlabhAge ca bhUbhujAm / maNidRSanmayo'pyasthAt puNyaM tenAtra kiM kRtam ? // 18 // utpanne'pi zarIre'pi cArucandanacarcite / malo'sau tyajyate lokaiH pApaM tenAtra kiM kRtam ? // 182 // yaduktamayamAtmA svakRtabhoktA'tra tnmudhaa| dharmiNA'rmiNA cAtra kRtaM svaM svaM na dRzyate // 183 / / kRtAnusArataH prAptizceti yat tadasaMgatam / kRtena kenendracApaHprApa saundaryamadbhutam ? // 184 // zubhAzubhaM svaM tanmanye yatpratyakSaM, na cetarat / vimucyotsaGgagaM garbhagatehA neha zobhanA // 15 // anyo'dhyAtmani yaH kazcid guNAropo mudhaiva sH| tadabhAvAt tayoryasmAdAdhArAdheyatA smRtA // 186 // gururapyAha zAntAtmA pIyUSasadRzA girA / bhadra ! nistandra ! bhadrAya RNu svokteH saduttaram // 187 // adhyAtmajJAnagamyo'yamAtmA mAnyo manISiNA / sukhI duHkhyasmyahaM caiva pratyayo jIvasUcakaH // 188 // zarIraM mAmakaM caitad matireSA vapuSmatAm / ko'pi dehAntare dehI saMbhAvyo dehabhedabhAg // 189 // dehe gehe dhane dhAnye dvipade ca catuSpade / vinA neturna zaknoti kartumaGgIkRti paraH // 190 // vidyate svazarIre cedAtmA'sau sukhaduHkhabhAk / pareSAmapi kAye'yaM bhavitA zritavibhramaH // 191 // saMvettA sukhaduHkhAnAmAtmaivAsti tanuna hi / yadabhAve na zItoSNakSuttRSAM vetti yat tanuH // 192 // astyAtmano'sya sadbhAve paralokagatidhruvam / vastuno'pi vinaSTasya paryAyeNa punrjniH||193|| cetanaM cetanA'pyeti pretyAt kAntirivAruNam / mukhe kSipati vakSojamanukto'pi yataH zizuH // 194 // acetanabhyo bhUtebhyazcetanA ceSTyate katham / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 pArzvanAthacaritreyAdRkkAraNasAMkarya kArya bhavati tAdRzam // 165 / / zaizave saiva tAruNye tAruNye saiva vArddhake / jantorbhavAntare'pyevaM cetanA saiva vartate // 166 // cetanA cetanasyaiva guNo nAnyasya vstunH| tayaivonmIyate so'yaM dhUmeneva marutsakhA // 17 // yaduktaM maNimAnyatvaM tyAjyatvaM malavastunaH / tadayuktaM, tayoH saukhyA'saukhyavettRtvahAnitaH // 198 / / kartRtA bhoktRtA caiva vartate dehino dhruvam / kRtAnusArato bhuGkte dharmAdharmaphalaM hi saH // 16 // krpuuraagrukstuuriidhuupdhuupitvigrhH| svairaM bhramati saurabhyapaTIvaiko'tra yat pumAn // 20 // bhsmaabhynggsmaalinggidhuulidhornnidhuusrH| yadekaH pazuvat pAMzupAtraM paryaTati kSitau // 201 // aGganAliGganAnagaraGgacaGgimasaMgamaH / yat sudhAdhAmadhAmAbhe saudhe svapiti caikakaH // 20 // UrvIkRtanijajAnujanitAliGganazciram / loluThIti luThallAlo yadekazcoSarakSitau // 203 / / ramyAM rasavatI divyasvAdAM ca sukhabhakSikAm / yadekaH svecchayA bhuGkte sudhAmiva surArpitAm / / 04 / / gehe gehe bhraman zazvad bruvaMzcATuzatAni ca / na prApnoti yadekazca bhikSAmapyatra nIrasAm // 205 // divyAmbaradharo bhavyAbharaNaH shrnniikRtH| yad mano harate caikaH kalpazAkhIva mUrttimAn // 206 / / zIrNajIrNAmbarotkIrNaparidhAna: pizAcavat / yadekaH kurute dveSazcakSuSA vIkSitaH kSaNAt // 207 // kokilAkularolambasaMrAvamukharIkRte / vane niSaNNo'mISAM yacchRNotyekaH kaladhvanim // 208 / / vyaalvetaalshaarduulshRgaalkulsNkule| zmazAne yat sthitazcaikaH zRNotyeSAM durAravAn / / 206 // pANipAdamukhAkAre samAne puNyapApayoH / puMsoreva mahAn bheda AlokadhvAntayoriva // 210 // nidAnamayamAtmaiva sNsaarshivmuulyoH| kaSAyazca parAbhUtaH parAbhUtakaSAyakaH // 211 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH sargaH / kaSAyAH syuH krodhamAnamAyAlobhAbhidhA amI / catvAra eva saMsAradurgadvArA ivodbhaTAH // 21 // rUpagandharasasparzazabdAkhyA viSayA amI / kAraNAni kaSAyANAM bIjAnIvAvanIruhAm // 213 // ekaikospi viSayaH ( sa ? ) sarvAsaktyA niSevitaH / mahAnarthAya jAyeta hAlAhala ivAGginAm // 214 // tasmAd viSayamUlo yaH saMsAradharaNIruhaH / tamAcchettumamI cchedyA yathA'sau naiva vardhate // 215 // ityamuSya gurorvAcA tasya mithyAtvasaMgatiH / dutadrutaM nirjagAma ravetyeva zarvarI // 216 // guruNAktamidaM tattvaM nirvANapathadarzakam / ruruce'sya kuberasya nirjarasyeva bhojanam // 217 // bhUnyastamastako bhAlasaMlagnakarakuDmalaH / jAtazraddhaH kuberaH sa papraccha prazamIzvaram // 218 // bhagavan ! kena mArgeNa prApyate cApunarbhavaH ? | na taM vineha zarmAsti vinAmbhodaM yathA kRSiH // 219 // paropakArapravaNaH pravINaH puNyakarmasu / sUrIzaH kathayAmAsa dhammaM zarmaikakAraNam // 220 // arhan devaH kRpA dharmo guravazca mumukSavaH / dharmo'yamArhatastattvatrayIrUpaH sukhAvahaH // 221 // sUrivA (kkRta ?) kakSodanirmalIkRtahRjjalaH / kuberastamupAdaca dharme bIjamiva zriyAm // 222 // ciraJjIva jagaloke savAririva vAridaH / ujjagAra baccogarjiM dharmodvAramivAparam // 223 // ciraJjIva jagalokazoka ko kahimadyute ! | sUre ! dudrohamohAdribhidaikabhiduropama ! // 224 // tvatprasatterguNAgArAnagAragaNapuMgava ! | ityajAnamahaM dharma jAtyandha iva satpatham // 225 // vacobhirvividhairevamabhiSTutya yatiprabhum / prAzaMsat punarapyeSa vajravIryanRpAtmajam // 226 // vajravIrya mahIpAla kulabhAlakabhUSaNa ! / dharmAnugrahakAritvAt tvaM me bandhurguruzca me // 227|| yenAhaM bodhito dharmamutpazya iva satpatham / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 45 www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritra upakArI sa evAtra yo datte dharmamAhatam // 228 // vajranAbho'pi sUrIzasannidhau dvAdazavatIm / agrahIdanusamyaktvaM tarImiva bhavAmbudheH // 229 // praNamyaiSo'tha nirgranthanAthaM lakSmIvatIsutaH / nyavartata kubereNAnugo dantIva dantinA // 230 // muniraajgunngraammaansollaasimaansau| rAjahaMsAvimau cokSapakSau svaM jagmatugRham // 231 // . dharme dehamivAtmIyaM kuberastamapAlayat / pratijJA hi satAM vajrotkIrNavarNakavarNikA // 232 // mAtApitroH padAmbhoje rAjahaMsatvamAzrayan / dharma ca vidadhad vajranAbho'pi sukhamanvabhUt / / 233 // vajravIryanRpo'nyedhurvIkSya putraM dhuraMdharam / cintayAmAsa nirSiNNaH saMsArAccArakAdiva / / 234 // sUnI sAmrAjyadhaureye dhatu rAjyaM na me'rhati / sahyate ki hi zItAtiH zItatrANapaTe sati ? // 235 / / dhyAtvetyeSa dharAdhIzo nyadhAdrAjyaM nijAtmaje / bhavabhaGgAya jagrAha svayaM dIkSAM ca saddhiyA // 236 // pAlayan pRthivIpAlaH pRthivIM vajravIryabhUH / cakAse tejasAmekabhAjanaM bhAnumAniva / / 237 / / yatpratApo ripustrINAM zyAmayoH stntunnddyoH| apIpatat spardhayeva tayoH sAJjanamakSi vA // 238 // saMbhagnArAtihatkumbho ytprtaapogrmudgrH| phullati sma vinA mUlaM sikto ripustrIgambubhiH // 236 / yatpratApasya yasyAseH kalirevaM ca yanmayA / anidrA vihitA'rINAM dIrghanidrA tvayA kutaH ? // 240 / / prajA iva prajA rakSan nItakAlo mahIpatiH / samAH sa gamayAmAsa puraMdara ivAparaH // 241 // rAzo'sya vijayA rAzI prAsta sutmnydaa| adhityakA kAJcanAdrermandAradroricAGkaram // 242 / / cakrAyudha iti kSamApazcake nAmAGgajanmanaH / avardhiSTa kramAt so'pi mAtApitrocdA samam // 243 // mahIpaterastha sUrivacomiH salilairiva / siktaH purA yaH saMvegapAdapaH phullati sma saH // 24 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH srgH| dadhyAvityeSa bhUbhartA kaiSA mAhaviDambanA / kriyate vivazo'vazya yayA matsa ivAsumAn ? // 245 // darzanasparzanAsaGgAliGganAdibhiraGganAH / haranti sukRtaprANAn rAkSasya iva dehinAm // 24 // mitraputrakalatreSu yaH sneho dehinAM mahAn / te naddhA nigaDeneva tena tiSThanti saMsRtau // 247i nidhAnamivaM samatAzamazIladamAdikam / hiyate ca pramattAnAmindriyaistaskarairiva // 248 // evaM saMvegamArUDho vjrnaabho'vniidhnH| abhASiSTa sutaM dIkSAM jighRkSurmokSasAkSiNIm // 24 // vatsAdatsva bhuvo bhArImukSeva dhurmaansiim| kRtakRtyo yathA svArtha kRte'tyartha bhavAmyaham // 25 // evaM sa vividhairvAkyaiH pratibodhya svamAtmajam / rAjye nyasya jayazrINAmalaMkarmINakArmaNam // 25 // svayaM saMvegakuzalaH zambalaM shivvrmnH| vrataM jagrAha sa kSemaMkaratIrthakarAntike // 252 // gurukramAmbujonmudramudrAyAM bibhratA'litAm / peThire dvAdazAGgAni sAGgAni muninA'munA // 253 // SaSThASTamAdibhedaizca dustapaM tapatastapaH / tasyAbhUd vyomagAmitvaM tapodroriva pallavaH // 25 // anyAzca bahavo labdhyastasyAsaMstapatastapaH / yat tapastapatAM labdhyaH kiMkarya iva pRSThagAH // 255 // zAntAtmA vajranAbharSiH svazarIre'pi niHspRhaH / svagurorAjJayaikAkI pratimAM pratipannavAn // 256 // anyedyurviharaneSa ekAkI prtimaadhurH| sukacchavijayaM prApadabhivanditumarhataH // 257 // saMvanditAhatpratimo'pratimaH praguNairguNaiH / vijaDhe vyAjanirmuktaH sukacchavijayAvanau // 258 // itazcoragajIvaH sa paJcamAvanisaMbhavam / saMvedya vividhaM duHkhaM tato drAgudavartata // 256 // nirgataH zvabhrataH zvabhrAdabhrapIDAnugAniva / tiryagyoniSu babhrAma sa bhavAn bhUrizo bhramI // 26 // 1 bhnsH-shkttsyeymaansii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre bhave bhramannaraNyAnyAM sArthacyuta ivAdhvagaH / so'bhUd bhillaH kuraGgAho jvalanAdrau sukacchage // 261 // atyantazyAmalacchAyaH kajalairiva nirmitaH / kaThorataraniSkANo mUrtimAniva vAyasaH // 262 // piGgalocaNDacikuraH sadAvAgnirivAcalaH / saMbhrAmyatpiGgadRkyugmo mArjAra iva mUrtimAn // 263 // upAsito bhillavRndaiH prticchndairivaatmnH| sa vabhrame girau vatra yamasyeva sahodaraH // 264 / / (nibhirvizeSakama) kuNDalIkRtakodaNDadaNDenAnena pApinA / trAsyante pazavo'raNye kRtAnteneva dehinaH // 265 / / sa dRgbhyAmulmukAkArasadRgbhyAM pazunAzakRt / atyantaniSThuro jajJe ghaTitaH pAtakariva // 266 / / yAnAJca sthAnanidhyAnAd gAhanasvananAdibhiH / kuraGgaH prANinAM prANAn sa saMhAra ivAharat / / 267 / / so'nyadA vajranAbharSiH sadRgg mitrazatruSu / jvalanAdrAvAjagAma jagAmAstaM ravistadA / / 268 / / na gantavyamitaH sthAnAd mayA prANAtyaye'pi hi / dhyAtveti dhIradhIH sAdhuH kAyotsargeNa tasthivAn / / 269 / / baalrolmbkaalindiilolkllolsodraiH| andhakArairjagad vyApta maSIpAtramivAjani // 27 // karAlavyAlavalayabhUSaNairatibhASaNaiH / spardhayevAndhakArANAM vicere zarvarIcaraiH / / 271 / / samparAbhUtabhUtAnAM bhUtAnAmatihuMtataiH / tadA jagadgRhaM bhImaM bhayAdvaitamivAjani / / 272 // dyutidyotitahRdgRhaM dIpaM jJAnapradIpakam / dadhat tasthau tadA nirbhI pratimA pratimAdhuraH // 273 / / mumukSorbhavatastasya mumukSA tatra tasthuSaH / kSIyate sma kSaNAda maitrI daurjanIva vibhAvarI // 274 / / alaMcakre cakravandhurudayAcalacUlikAm / vizvAtizAyimAhAtmyaM dikSuriva taM munim // 275 / / bhAnunA bhAnubhiH spRSTaM dRSTA'dhvAnamasau muniH| cacAla yugamAtrAMzaM lalilocanakulaH // 276 / / 1 lali=vikasitam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH sargaH / kodaNDapANiH paramAdhArmikasyeva nandanaH / bhillospi niragAt tiryagnArakatrA sakAraNam // 277 // Agacchan sammukhaH sAdhuIdaze'nena pApinA / mamA maGgalamadyaiSa cintitaM cati durdhiyA ||278 // ko'yaM muNDaH pracaNDAtmA proddaNDAkhaNDavigrahaH ? | gacchato mama pApaddhavantarAya ivAntare // 279 // cedahaM skhalito'nena mRgayArtha vrajan vane / tadAhamapyamuM muNDaM skhalayAmi bhujaGgavat // 280 // pItazvApadaraktAnAM raktAnAM manujA'sRji / pRSatkAnAM mamAdyaiSa bhUyAd bhuktirmunibruvaH // 281 // evaM durdhyAnanaddhAtmA durbuddhiH zabarabruvaH / vANena nijaghAnainamAyAntaM yatipuMgavam ||282 // praharasya prahAreNa tena prANAntakAriNA / jJAtvA''yuSo'vadhiM dadhyau saMyamI saMyamAzayaH // 283|| mA kupyastvaM kirAte'sminnAtman ! vadhanibandhane / kAraNaM sukhaduHkheSu prANinAM hi purAkRtam ||284|| bhavAbdhau janma suprApaM dRSatkhaNDamivATatAm / cintAratnamivAprApaM mAnujaM janma janminAm ||285 | tatprAptAvapi duSprApaM kulamAryajanocitam / kule'pi dharmasAmagrI marucchAyeva durlabhA // 286 // sAmagryAmapi ca zraddhA grISme'mbha iva durlabhA / zraddhAGkure sati prauDhe duSprApodyoga yogyatA || 287 // 4/ udyame'pi hi niHzeSaviratirdurlabhA bhRzam / Atman ! sApi tvayA labdhA kSudhiteneva bhojanam ||288 // amuSmin zabare roSo'dhunA ced bhavitA tava / salagdhamapi tatsarva vRthA'megha ivAGkaraH ||289 || ityAtmAnamabhiSicya zamIzaH zamavAriNA / vyadhAdArAdhanAM siddhasAkSikaM sAkSarAgraNIH / / 290 / / manovAktanumUlAni pApAnyAlocayan punaH / vipadya vajranAbharSirmadhyapraiveyakaM yayau // 299 // vidyutpuJja ivoddAmadhAmadhIsamalaGkRtaH / lalitAGga iti khyAto lalitAGgaH suro'jani // 292 // kuraGgaH sa kuraGgAtmA vIkSyainaM patitaM yatim / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 49 www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre prANinAM prANanAndolaM prAzaMsaddhajayolam // 293 // mayaikenaiva bANena hato'yaM kuJjaropamaH / abhavaM doSmatAM mukhyaH prabalairdobalairataH // 294 // tato dhanurdharaMmanyaH svAtmAnaM zabarabruvaH / nityaM babhrAma pAparddhiH pApaddhau trAsayaMtrasAn / / 295 // bhRtvA''tmAnaM mahApApaiH prasevakamivAzmabhiH / kAlena kiyatApyeSa kuraGgaH prApa pazcatAm / / 296 / / RSighAtAt kRtotkRSTapApapUreNa puuritH| utkRSTAyustato mAghavatyAM pRthvyAmagAdasau / / 297 / vedanA bhUrizo bhuJjana zItAH zItArtivihvalaH / anaiSIdeSa samayAnapratiSThAnaprastare // 298 // lalitAGgaH suparvApi prApya vaibhavamadbhutam / graiveyakocitAnandakandabhUH samajAyata // 299 // viSayA bhavaviSayA hitvA taM yayuranyataH / pUrvajanmArjitadveSaruSayA ruSitA iva // 30 // kaSAyAH kSINatAM prApuH sarve tasya sudhAndhasaH / pUrvArabdhamahAdhyAnahimAnIjvAlitA iva // 30 // kadAcid vidadhat tattvavicAraracanAciram / kadAcit zlAghayan zrAddhAn kurvataH pAtrapoSaNam // 302 // yatInatyugracAritrAn kadAcidanumodayan / kadAcid vidadhad dhyAnaM siddhAnAM dharmadhIradhIH / / 303 / / anantazarmanirmagno vidagdho'pravicAravAn / ityasau lalitAGgAkhyo lekhaH kAlamavAhayat // 305 // (tribhirvizeSakam ) dhIvidyudgatinandano'cyutasuraH zrIvajranAbhAvanI. jAnirnirjarakuaro'jani tato graiveyake mdhyme| evaM cArucaturbhavodbhavamahAbhUtiprabhUtAdbhutaH pArhicarite samAptimagamat sA dvitiiyo'nghH||305|| itizrItapAgacchAdhirAjabhaTTArakasArvabhaumazrIhIravijayasUrizrIdhijayasenasUrirAjye samastazAstrasuvihitAvataMsapaNDitakoTIkoTIrahIra paM0 zrI kamalavijayagaNiziSyabhujiSyagaNhemavijayaviracite zrIpAzvanAthacarita dvitIyaH sargaH sampUrNaH // ch| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ arham atha tRtIyaH sargaH / athAsmin jambUdvIpe'sti prAgvidehavibhUSaNam / puraM surapuraM nAmnA purandarapuropamam // 1 // nandanakrIDanAnandAH surasArthazritAzayAH / yatra geheSu bhAminyo bhAnti rambhA ivAdbhutAH // 2 // sahagvarNAH sadRgbhUSAH sadRgvastrAH sadRgmukhAH / bhinnA adhyekahadbhAjo yatra lokAH kucA iva // 3 // yatra sphaTika harmyAlI spRSTA pIyUSa rociSA / paurANAM svarNadInAra snAna snehamapUrayat ||4|| vIkSya sphaTika harmyeSu saMkrAntaM taraNiM navam / pANIn kSipanti padmAkSyo ghusRNAspada kAmyayA // 5 // yatra saudhamahAnIlaratnabhAH prekSya candramAH / zaSpabhrAntyA lambayati karAMzcArayituM mRgam ||6|| tatrArinRpanikarako kazIta karopamaH / bhUpo nAmnA vajrabAhurvajrapANirivAjani // 7 // yadArAtivadhUlokaH svazeSo rauti nirbharam / bASpapUraiH svapatInAM prakurvanniva tarpaNam // 8 // yatazcitrAH khagArabdhamaNDapAH zabarAjayaH / yatpratyArthenRpagrAmAH saGgrAmA iva rojare // 2 // gehAd no varamatyantaM vanaM yadvairisubhruvaH / azivA apyabhavAma sazivA vayamatra yat // 10 // trastaiNIdarzanA nityaM darzanAnandadAyinI / sudarzaneti tasyAbhUdrAjJI rAjJo'tivallabhA // 11 // bhUSaNenaiva zIlena salIlaM samalaGkRtA / sadguNaiH sA''tmano vaMzaM patAkeva vyabhUSayat // 12 // jito yadvadanenenduH kaSAyakaluSIkRtaH / pAdaista netramitrANi tApayatyambujAni yat // 13 // asyai dadau vidhirlAtvA lAvaNyaM surasubhruvAm / tadanveSTumivaitAsAmanimeSA dRzo'bhavan // 14 // gAmbhIryasthairya mAdhurya cAturya pramukhairguNaiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritraraayAmAsa sA nityaM patiM nijaM pativratA // 15 // paJcendriyaikaviSayAn ( sAnandaM ?) vissyaadhipH| tayA samamabhuktaiSa dAgudgaka ivAmaraH / / 16 // madhyapraiveyakastho yo'nubhavan surasampadaH / jIvaH zrIvajranAbharSenijAM sthitimapUrayat // 17 / / cyutvA sudarzanAdevyA udare so'marAgraNIH / avAtarad vyomnaH kUlaGkaSAkUle marAlavat // 18 prasuptA sukhazayyAyAM tadaivaiSA sudrshnaa| cakrijanmakRtaH svapnAnIkSAMcakre caturdaza // 19 // tadanu paTTarAjJI sA dRSTvA svapnAJ zivAvahAn / vimumoca drutaM nidrAM padminIva prabodhabhAg // 20 // vibharAmAsa sA garbha sandarbhamiva sampadAm / babhUburdohadA garbhAnubhAvAcca zubhAvahAH / / 21 // garmaprabhASato bhaavimhodymhiibhujH| viSezAt kalpavallIva vallabhA vallabhA'bhavat // 22 // dyotayat sUtikAvezma vezmaratnamiva tviSA / devI sudarzanA kAle sutaratnamajIjanat // 23 // karNayoramRtasyandaM jnmaaknnyaanggjnmnH| ucchazvAsa mahIjAniH sudhAsika ivAghripaH // 24 // cake mahotsavo rAjJA janmanastanujanmanaH / zriyAM mantra ivAyAte putre kaH saMzayaHkSaNe ? // 25 // utsavairutsukotsAho vajrabAhuH zubhe'hani / vyadhAd nAma svarNabAhurityasya svAtmajanmanaH // 26 // dhAtrIbhiriva dhAtrIzairnIyamAno muhurmuhuH / avardhiSTa kumArendraH pramoda iva paitrikaH // 27 // dikcakrIvazIkarmakarmaThaH kSamApanandanaH / bAlyena vayasA'moci tamaseva tamIpatiH // 28 // parityaktarajaHkrIDocitAvasthaH sa bhUpabhUH / kalAbhyAsavibhuH zuklapakSe candra iva vyabhAt // 29 // yuvatIjanadRkcakacakacakasahodaram / ghayo dvitIyamApaiSa AmnAyamiva mAnmatham // 30 // alakA lebhire kAlyaM nAmuSya guNino guNAH / dRkkoNaiH zoNimA labdhA manasA nAsya saMstau // 31 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sargaH / vaktrasya spardhayevAsya vistIrNA''sIduraHsthalI / skandhAbhyAM sArdhamevAsya pInatAM prApa ca trapA // 32 // asyAbhUd mArdavaM pANipAdeSu spardhayA hRdaH / nAsAGgulISu sAralyaM campakakalispardhayA // 33 // vikArai yauvanodbhUtairaparAbhUtacetasA / lokottarA laukikAzca prAptAstenAkhilA guNAH // 34 // aSTAdhikaiH sahasraizca lakSaNairlakSitaH zubhaiH / sumeruriva mandArAGkurairbhAti sma tadvapuH // 35 // anyedyuH prAptasaMvego vajrabAhuH kSitIzitA / provAca svAtmajaM rAjyaM ditsurbhAramivAtmanaH // 36 // rAjyaM vatsa ! gRhANedaM zarmaNAmiva kArmaNam / ataH saMyamasAmrAjyaM samAdAsyAmahe vayam // 37 // zrutvaitadvacanaM vapturbASpaplAvitalocanaH / svarNabAhurabhASiSTa pitaraM praNatAnanaH // 38 // mA tyAkSIH samaye'muSmistAta ! mAM pUtaropamam / bAlA hi lAlyamAnAH syuH pAdapA iva zarmaNe // 39 // ' he tAta ! tvAM vinA dhartu nAlaM prANAnimAnaham / prauDho'pi pAdapaH pAtho vinA jIvet kiyaddinam ? // 40 // yA zobhA tAta ! madbhAle bhavaJcaraNareNubhiH / citrite sA na cA'khaNDazrIkhaNDamRganAbhibhiH // 41 // yatsukhaM tvatpadAmbhojacchAyAyAM tasthuSo mama / rAkendAviva vizadacchatre mUrdhni dhRte na tat // 42 // yat sukhaM zRNvato vAkyamehaM gaccheti tAvakam / na tad me bandinAM vAco jIva jIveti jIvanAH // 43 // tvatpurastasthuSA kSoNau yatsaukhyamanubhUyate / na tad mayAdhirUDhena ratnasiMhAsanopari ||44 // yatsukhaM dhAvataH padbhyAM tvatpuraH pattivad mama / pronmattasindhuraskandhAdhirUDhasya na tad mama // 45 // he tAta ! bhUmibhAro'sau bhavadIyazizormama / nocitaH kuJjarasyeva sannAho rasanA lihaH // 46 // bAlaM mAM muJcatastava cet kRpA hRdino na ca / kA tadA vratamaryAdA dayAloH prANarakSaNe // 47 // rAjyaM rAjaziroratnaM bhujAbhyAmarjitaM tvayA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 53 www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritreparityaktaM pralosyanti zatravazchalakAjhikSaNaH // 48 // nyAyamArga pravRttAnAM nyAyaM kArayatAM satAm / sAmrAjyamapi bhUpAnAM dharmakarmanibandhanam // 49 // kRtvA dayAM dayAlo! tat pUrjane ca zizau mayi / kuru niHzeSalokAnAM pAlanaM lAlanaM ca me // 50 // bruvANamiti taM svarNabAhumubAhuM dhUrvaham / vajravAhurbabhANaivaM bhAvabhikSutvamudrahan // 51 // putra ! putrakalatrAdiparigrahAH zarIriNAm / argalA iva jAyante yAtAM nirvANavamani // 52 // yatkiJcit sukhatvAvAptiAhitve gRhamedhinAm / paJceSustadapi prAyo muSNAti parimoSivat // 53 // muktA'muktamidaM rAjyaM shivshvbhrnibndhnm| ato muzcAmyahaM rAjyaM vatsa ! mokSAbhilASukaH // 54 // lipyate pAtakaistiSThan gehe sukRtavAnapi / zyAmatve ko hi sandehaH kajalAlayamIyuSAm // 55 // bhuktA bhUrarjitaM rAjyaM zunitAH kiirtibhirdishH| dharma vinA na naH kRtyaM kimapyatra paratra zam // 56 // ato vayasi pAzcAtye tubhyaM rAjyaM vitiiryte| sAntA cakSulatA prAnte bhakSitA virasA bhavet / / 57 // ityaso bhUpatirbhUyaH saMvegavacanauSadhaiH / kadAgraharu putramukhyANAmudatArayat // 58 // jaganmudAmiva mUlaM mahIzaH sa mahAmahaiH / sUnumasthApayadrAjye praticchandamivAtmanaH // 59 // vihAya tRNavadrAjyaM svayaM cAyaM mahIpatiH / dIkSAM jagrAha muktizrIvazIkaraNakAraNam // 60 // madhyAhnamiva dharmAzuH padaM samprApya paitrikam / duthute svapratApena svarNabAhurmahIzitA // 61 // so'rakSayajayallokAn guNairlokottarAzayaH / ArAmika iva vanImavanImavanIdhanaH // 62 // niHzeSaripubhUpAlakulazailazacIpatiH / nyAyena pAlayAmAsa rAjyaM rAjaziromaNiH // 636 AsthAnyAM tasthuSo'nyedhurbhUbhujaH kopi sArtharAT / 1 AjAnubAhum / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| azvaratnamaDhaukiSTa zastalakSaNalakSitam // 64 // stabdhakarNa laghugrIvaM snigdharomAlimAlitam / tucchapucchaM ca dadhvAnaM pRSThamambuphuTaM sphuTam // 65 // ghIkSya taM turagaM bhAnuturagANAmivASTamam / saptasaptimamaMstaiSa saptasaptimahIpatiH // 66 // (yugmam) AdAya vAjinaM rAjA saccake sArthanAyakam / azvadAtA hi bhUpAnAM premapAtraM prajAyate // 6 // vegamAdAya vAhAnAM sarveSAM vidadhe vidhiH / asmin yad dhAvato'muSya kopyazvo nAbhavat puraH // 68 // uccaiHzravaprabhRtInAM vAjinAM raajiraajinaa| vAjinA tena bhUbha mandurA sundarA'jani // 69 // suparNamiva govindastamArUDho'nyadA nRpaH / niragAt krIDayA bhUpaH parItaH purataH puraH // 7 // patadbhiH phenasandohaimuktAGkarAGkitAmiva / . prakurvan khuralIM so'pyacAlIdazvaH zanaiH zanaiH // 7 // vegajJAnAya taM vAjirAja rAjaziromaNiH / kazayA'tADayacchAtramupAdhyAya ivoccakaiH // 72 // gAlyeva subhaTottaMsastADitaH kazayA tayA / adhAviSTa samAkRSTavalgo'pyeSa turaGgamaH // 73 // utpatatpakSirAjaM sa tarjayanacalad nmH| turaGgaH svaM turaGgatvaM jane satyApayanniva / / 74 // rAjJA'tirakSyamANopi yogineva mano gatam / na tasthAveSa pratIpazikSitatvAt turaGgamaH // 7 // pazyataH parivArasya sa tasyonmukhacakSuSaH / tarasA'zvastiro'dhatta sandhyAyAmiva goSpatiH // 76 // bhramAdvaitamivAtmAnaM manvAno medinIpatiH / sthAvarAn naganAgAdInasthAvaratayA'vidat // 77 // turagaM taM samArUDhazcakArUDha iva bhraman / yayAveSa vane dUramabhrAntariva bhAskaraH // 78 // manasA saha sarveSAM bhUpAnAM pazyatAM satAm / zUkalenAmunA rAjA ninye'raNye'tha gahare // 79 // karSaNAt svedamApannaH saptestasyAtidhAvataH / 1 duvinItena / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAtha caritre varaMgAM mumoca bhUbhartA khalamaitrImivA'khalaH // 80 // mukti prApya tataH saptirbhavAdiva bhaSI kSaNAt / gatinirodhaM vidadhe labdhalakSa ivAzugaH // 81 // mrAmyaddhamarazaGkAraiH kRtAdhvanyAbhimantraNam / ullalallolakallolArabdhAdhvanyopagUhanam // 82 // padmapatrapatatpiGgaparAgaiH klRptamaNDanam / haMsa haMsyucchalatpakSa vyajanavIjitAntaram // 83 // kokalokakulAkIrNA'sAntarAntarabhUmikam / pIyUSopamapAnIyaM bhavyabhuktibhRtAntaram // 84 // vIvAha maNDapamiva padminIzastahastakam / dadarzeSa vizAmIzastatra caikaM sarovaram ||85 // (caturbhiH kalApakam ) mArgazramasamutpannatApasantApavihvalaH / tad dRSTvA hRSTavAn bhUpo vappIha iva nIradam ||86|| nirgacchatpavanaprAthapathaphUtkAraphenalAt / * uttatAra turaGgAt sma kSmApatiH sarasItaTe // 87 // tataH paryAptamuttIrya svasthIbhUtena bhUbhujA / pAyitaH zItalaM vAri vAhaH sa snAnapUrvakam // 88|| mamaja tadanu kSmApo vAriNA zramavAriNA / snAnaM yadadhvanInAnAmadhvazramavimuktikRt // 89 // sAdhusvAntamiva svacchaM pathazramaviSauSadham / bhUpaH papau himavAri calacaJcuritandubham // 90 // pArthivo'tha payaH pItvA tatpAlImAruroha ca / pazyaMstatparitaH krIDAkAnanaM zrImukhAnanam // 91 // campakAzokapunnAganAganAraGgasaGgate / vikasatkusumAmodotpAditaghrANatarpaNe // 92 // tatrArAme taroH sAndraskandhe deva ivAgataH / nRdevo'sau vizazrAma vismaran svaukasaH sukham / 93|| ( yugmam ) vizramya kSaNamekaM sa kautukotkaNThitAzayaH / cacAla purataH pazyan vanaM nirbhIrivAdribhit // 94 // tatra grAmamivAtyantaM munilokaiH samAkulam / tApasAzramamadrAkSId gacchannagre narAgraNIH // 95 // mRgairupAsitAnaGke zayAnaiH zAvakairiva / jaradbhizca mRgaiH zTaGgairdhRSTatvacastarUniva ||96|| nIvArakaNazAdAnaM kurvato vRSabhAniva / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| kandamUlaphalAdIni cinvato mAlikAniva // 17 // tatretyAnekazo vIkSya taapsaaNstptstpH| medinIpatimUrdhanyo mudamApa vacotigAm ||98||(tribhirvishesskm) tadA kSoNipatezcakSurdakSiNaM sphuritaM drutam / kAntaM lAbhamidaM vakti nizcikAyeti bhUpatiH // 99|| bhAvilAbhasamudbhUtabhAvukaH kSoNikAmukaH / mudAmiva sadAsthAnaM prAvizat tat tapovanam // 10 // sa vizan purato'pazyadAhAdotphullalocanaH / ekAM nirvarNyalAvaNyAM kanyAmAlisahAyinIm // 10 // sRjantI khastanaspardhikumbhAbhyAM vallisecanam / ekatAnamanAH mApaH prekSAMcakre'marImiva / / 102 // tasyAM rAjJo manonetre jagmaturyantrite iva / azakkA te vinA sthAtumivAgAdapi dhIratA // 10 // akSANAmasya sarveSAM vRttiviSayaM yayau / ruddhAnyAkSapathaH pRthvInAthastAmeva buddhavAn // 104 // sAphalyaM svazorjAnan janmanA saha bhuuptiH| nirvayaM varNinImenAM dhyAtavAnidamAtmagam // 105 // aho ? asyAH zirAkezapAzo'sau zyAmalacchaviH / kAtaraM hanti mAmuJcairmAnmathIvAsivallarI // 10 // sImantaH sthapuTaH spaSTo bhAtyasyA mUrdhni subhravaH / adhveva muSNato vizvaM paJceSoH parimoSiNaH // 17 // bhAlaM bibharti subhUrbhUyutaM bAlendusodaram / cArucApamivAnaGgo'dhijyIkRtyAtra muktvaan||108|| kajalacchalataH kAmauSadhaM dhatte hazoriyam / yadetaddanipAtena dagdho'pyujjIvati smaraH // 109 / / astabimbaH prabhAtyasyAH zoNimA'dharabimbayoH / pravAla iva cetobhUbhUruhaH prathamodgamaH // 110 // bhAtyasyA vadanaM ramyaM pArvaNendusahodaram / bimratkastUrikAcitrazyAmalaM lakSmalakSaNam // 111 / / trirekhAkhacitaH kaNThaH zobhate'syA mRgiirshH| kAmadigvijaye kamburiva maGgalanAdakRt // 11 // stanau tulyau vibhAto'syAH pInau miinaadduuckrinnaa| habake kartumArabdhau yugapat kalazAviva // 113 / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritrezobhete subhruvo'muSyAH saralau ca bhujAvubhau / nRhahamanakavandhau rateH prekhAguNAviva / / 114 / / nalinIdalamRdulaM bhAtyasyAH karayoryugam / tAruNyanimnagAkUle kiM lAvaNyadrupallavaH ? / / 115 / / nitambabimbe bhAto'syA nitambinyAH samunnate / zAradikairghanaute kUle svargadhuneriva // 116 / / uvRtte sarale jaGgre vibhAto'syA mRgIdRzaH / nyAsIkRtAvivAtmIyau tUNIrau mInaketunA // 117 // vizvAtizAyirUpazrIreSA rekhA vadhUjane / manoharA manoharSA vallabheva manobhuvaH // 118! tannUnaM kA'pyasau vidyAdharI vA kinnarI surI / na ca straiNaziromaNyAH kimasyA rUpamadbhutam // 1190 tayA hRtamanaskatvAt sumanA api bhUpatiH / nAjJAsIdviSayAnanyat vettRtvaM hi mano'nugam / / 120 / / evaM tadrUpakUpAntaH patitaH kaashypiiptiH| cetanAcAturIzUnyaH pItAsava ivAbhavat // 121 // prastasAraGgazAvAkSI sA'tha svaM valkalaM dRDham / baddhaM ca zlathayAmAsa majanArthamitrodyatA // 122 // kaikellipANirambhobhiH kaGkelliM sektumudyatA / tasyehAM mahilAsaMgabhavAM sektumiva svayam / / 123 / / bhUyo dadhyau gharAdhIzo vismayasmeralocanaH / kaiSA rUpaparAbhUtapuruhUtanitambinI // 124 / / ka cedaM karkazaM karma marmakarmakarocitam / dhig vidhi dadhataM dveSaM guNeSu nikhileSvapi / / 125 // tasyAzca prakaTaizcinhaiH punazcintitavAn nRpaH / kasyApi bhUbhujo vaMze patAkeveyamaGganA // 126 / / itazcaiSA kuraGgAzrI vallIpallavamaNDitA / maNDape prayayau vegAd vimAnAntarivAmarI // 127 // tasyAH mukhe praphullAkSe jAtonmudrAmbujabhramaH / bhramaro nyapatat mattayuveva trAsamAdadhat / / 128 / / vellitopyeSa rolambaH pANipallavavellanaiH / virarAma na tadvakA mAlanImukulAdiva / / 129 // tabaMzavidhurA bAlA sA jagAda sakhI prati / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| riporivAlinazcAsmAt pAhi pAhi sahAyini ! // 130 // tatpIDApIDitA sA''lI provAca caturaM vacaH / kastvAM pAtumalaM bhadre ! svarNabAhorate puraH // 131 // yaH pAti svIyavezmeva nikhilaM medinItalam / zItAta iva taraNiM tameva zaraNIkuru // 132 / / ityAkarNya vacastasyAH zravaNAmRtasannibham / camaccake vjrbaahukulaakaashnbhomnniH|| 133 // ko vAmUmupaplavaM kartumalaMbhUSNuH zubhAzaye ! / harAviva vanaM vajrabAhuputre'vati kSitim // 134 // evaM buvANo bibhrANo mudaM ca paramAM nRpaH / prAdurAsIt tayorane pinAkIva jayomayoH // 135 // purataH sahasA prekSya taM sAkSAd makaradhvajam / sasaMbhrAnte abhUtAM te cchalite iva rakSasA // 136 / / paricaratuna kiMcid nocatuzcaturaM vacaH / vismayasmeranayane jAte sunayane ubhe // 137 // mA bhUyAdbhayamanayamitto mRgyohareriva / ityabhASiSTa bhUbhartA premagarbhatayA girA // 138 // bho bhadre ! vismayonmudre ! bhAvibhadre tapovane / asti bhadraM tApasAnAM dustapaM tapatAM tapaH // 139 / / svayaM pAyitapayasaH svapANikRtalAlanAH / pAdapAH santi sazivAH kaccid vAM bAlakA iva // 140 // nIvAraiH kRtasambhAgA mahAbhAge ! mRgAH sukham / svapANivihitAvAlA valyaH santi zivaM zive ! // 14 // palvalAmbhasi rUDhAnAM dharmavRddhividhAyinAm / vIhINAmiva ramyANAM nIvArANAM zubhaM zubhe ! // 142 // svayaMsUtritasetUnAM svayasuptasaroruhAm / kuzale ! asti kuzalaM sarasAM vayasAmiva // 143 // AlavAlapayaHpAnakAriNAM nAdahAriNAm / ghAta vartitasaubhAgye ! vartate vrptrinnaam||144|| kalyANyAvasti kalyANaM yuvayostapasi dhruvam / ityapRcchadatucchAtmA tayorbhadraM sabhadrayoH // 145 // azaktA vaktumapyeSA tathApyAlanya dhIratAm / ghImatI dharaNInAthaM sakhyUce caturaM vacaH // 146 / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritremahAbhAga ! svsaubhaagypraabhuutmnobhv!| Avayorasti kuzalaM sarvatrApi nirargalam / / 147 // svarNabAhau mahAbAhau bhUpe pAti vasundharAm / ko'tra nastapasAM bhUyAt pratyUhavyUhakAraNam / / 148 // kAndizIkakuraGgAkSI kintveSA baalkaalinaa| daSTA''nane'mbujabhrAntyA sabhramA madhupI yathA // 159 / / vyAdhUtonyanayA bhRGgo nAgAdU maadhurylolupH| yad vAmAdharamAdhurya dhuryaM madhuravastuSu // 150 // tatpIDAvigatavrIDA bAlaiSA bhayabhIlukA / pAhi pAhIti mAmUce kAtarya sahajaM hi naH // 15 // ityudArya vayasyA sA pratipattiM mahIpateH / vyadhAt sthAnocitA gehAnusRtyAtithayaH smRtAH // 152 / / preyAlakadalIzAlarasAlAdirasoruhAm / maGgalAnIva phalAni sA'DhaukiSTa mahIpateH // 153 / / Aninye cAnayA nIraM padminIpatrasaMpuTaiH / vIjitaM vyajanAkArairmRdulaiH kadalIdalaiH // 154 // mallikAmAlatIkundamucukandasumotkaram / sA'DhaukiSTa nRziSTAya sarvasvamiva mAnmatham / / 155 // pratyagraiH pallavaiH socairaghaTiSTAtha viSTaram / bhUrjatvakchAdanaM svacchaM svasvAntamiva cAmucat // 156 // mRddhI mRdulatollAse maNDape maNDitAsane / AsayAmAsa tatrainaM nRpaM svamanasIva sA // 157 / / svayaM tallocane lInalocanA lolalocanA / devamUrtorivaitasya purastAt prAJjaliH sthitA // 158 / / dazanadyutivAHpuraiH kSAlayantIva tatpAdau / sthitA tatpurataH proce sA vacazcArucAturi // 159 // tapovanamidaM deva ! jajJe svaloMkato'dhikam / saprasAdairyato yuSmatpAdairadya pavitritam // 160 // deva ! tvadnAmanAmAdi lokottarayA'nayA / AkRtyaivAvabuddhaM ca pANDityamiva bhASayA // 16 // tathApi cakSuSI ete sAkSAt pitAmRte iva / tvadarzanasudhAsike yathA nirvRtimApatuH // 162 // 1 bAlabhramareNa / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| yathA yussmdgunngraamgrhnnphilaa'dhunaa| saMlabdhAtmaphalevAbhUjikaiSA sukhabhAjanam / / 163 // tathAnyakulanAmAdizravaNe zravaNe ime / utkaNThite asammAtollAsenAhAdite iva / 164 // (yugmam ) ataH kulAdikathanaprathApIyUSapAnataH / karNayoH kuru saMtuSTimAvayormanasoriva // 165 / / AtmanazcAtmanA khyAtirAkhyAtA khyAtimeti na / iti dhyAtvA dharAdhIzo'bhidadhe madhuraM vacaH / / 166 / / svarNabAhumahIziturasmyahaM kiMkaraH khalu / nityaM tiSThAmi tatpAghe dvitIyamiva tadvapuH // 167 // abhUd vighnakaraH ko'pi tApasAnAM tapovidheH / iti tena mahIzena prahito'hamihAgamam // 168 // iti tasya vacaH zrutvA bhAvajJA sA vyacintayat / svarNarAhuH sa evAsau rAjA rAjasamAnanaH // 169 / / jJAtavAna bhAvaviduro bhUpastadbhAvamAntaram / mAmajJAsIdasau vijJA rasazeva rasajJatAm / / 170 // punastAM vismayApana proca vasumatIpatiH / keyaM kanyA ca kiMnAmA kutastyA kimihAgatA? // 171 / / kurute kimidaM karma vapuSaH klezakAraNam ? / ityuktA sA sakhI smAha bASpaplAvitalocanA // 172 / / (yugmam) zRNu nAtha ! kathAM tathyAM prathitAM pRthivItale / vaitADhyabhUdhare'trAbhU varaM ratnapuraM puram // 173 / / tatra vidyAbhRtAM mUni zekharo ratnazekharaH / / rAjA''sIt trAsitA'zeSazatrurlokottarAzayaH // 17 // tasya ratnAvalI rAzI ratnaM niHzeSayoSitAm / zubhAM sA suSuve'nyeyuH padmAM svapnopasUcitAm // 175 // tasyAM garbhamupaMtAyAM prasUH padmAM dadarza yat / ato'bhidhAnataH sA''sIt padmA padmAnanA zubhA // 17 // tasyAM tu jAtamAtrAyAM pitA paJcatvamAptavAn / babhUvuH sUnavastasya sarva pitRpadArthinaH // 177 // sarvaca tanayAstasya raajylkssmybhilaassukaaH| mitho yuyudhire krodhAd vyAlA ina madodhurAH // 178 // teSAM tu yudhyamAnAnAM vADhaM rAjyAbhilASiNAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre bhujiSyo bhUpatirvApi nAlaM roddhumajAyata / 179 / / tadA tatra pure prauDhamasvAsthyaM samajAyata / bhUyo bhavati lokAnAmasvAsthyaM rAjyavigrahe // 180 // tadA tajjananI ratnAvalI bhUmIzabhAminI / duzceSTitaM tanUjAnAM vIkSya cA'jani duHkhinI // 189 // // sutAM nidhimivA''dAya purAt sA niryayau drutam / svabhrAturgolavAkhyasya munezvAzramamabhyagAt // 182 // tatrA'vardhiSTa bAlA sA kalpavallIva nandane / kramAcca yauvanaM prApa lAvaNyamiva mUrtimat // 183 // varArho bAlikAM tAM ca saMdRzya golavo muniH / varacintAsamudrAntarnimagno nirmamo'pi hi // 184 // yathaiSA'zeSavAmAkSIratnaM madbhaginI sutA / nRratnaM ratnagarbhAyAM bhAvI kopi varastathA // 185 // abhracchAyAnukAriNyA kRtaM maccintayA'nayA / yadAkhyA ratnagarbhAyA ratnagarbheti vizrutA // 186 // athA'nyadA''zrame tatra jJAnavAn munirAyayau / golavo'pi munestasyA'bhyagAdabhyarNamaJjasA // 187 // aprAkSIjjJAninaM taM ca golavaH parayA mudA / asyAH kumAryAH vivoDhA bhAvI kaH puruSottamaH 1 // 188 // munirapyabhyadhAdatra vajrabAhunRpAtmajaH / 62 asti bhUbhAminIbhAlabhUSaNaM bhUmivallabhaH // 189 // cakravartizriyo yasya pANipallavapalvale / mallakIbhUya bhUyo'pi pUrayiSyanti dohadam // 190 // zUkalApahRtaH sotrA''gamiSyati dharAdhavaH / tvazcintAkUlinIkUlamuk svaM niSyati SaNDavat // 191 // atrA''gatasya bhavitA kanyakaiSA kRzodarI / bhAminI tasya bhUbhartuH svAhA svAhApateriva // 192 // svAminnaSA sarojAkSI kumArI sA'marInibhA / valyAdi secanAsakA krIDati svecchayA vane / / 193 / / sa cAyamAzramo yatra golavastApasastapaH / tapati svasvasuH putrIM lAlayellatikAmiva // 194 // | tathetyukte nRpo dadhyau tadvacobhirmudaM dadhat / 1 majjasamUhavat patiSyati / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sargaH / nUnamazvApahAro'sau mamAbhUd bhadrakAraNam // 195 // azvarUpaM vidhirnUnaM kRtvA caitadvijRmbhitam / ratnadoSIti doSaM svamapAkartumiva vyadhAt // 166 // dhyAtveti mAha bhUbhartA bhadre ! kulapatiH va saH / sughAmiva svacakSurbhyAM taddarzanaM pibAmyaham // 197 // tenetyukte jagau sA'tha tApasaM golavo'nvagAt / tApasaM prasthitaM caikamito'nyatra yiyAsayA || 198 / / anugamya muniM dUramadhunaiSyati golavaH / atrAntare'bhyagArda kA jaratI tatra tApasI // 169 // he nande ! vihitAnandAM padmAmAnaya satvaram / Agame golavasyAtha jAto'sti samayo'dhunA // 200 // itazca bhUbhujaH sainyaM khuralImadhyasaMsthitam / yAtaM vAyumivAzvaM taM vIkSya vismayamAptavat // 201 // kSaNenAyaM hayo dUramAdAya nRpatiM yayau / sarveSAM bhUbhujAM teSAM pazyatAmiva vismayam // 202 // tirobhUtaM bhuvo nAthaM vijJAya nikhilA api / babhUvurbhUbhujAH sarve gatasvA iva duHkhitAH // 203 // kiM ko'pi svAminaH zatrurasuraH khecaraH suraH / saptirUpa ihAgatyApaja he vyaMsako nRpam // 204 // tadasmAkamapi kSmApAnupadaM gantumarhati / chAyAvanaiva muJcanti nAthaM duHkhasukhA'nugAH || 205 || dhyAtveti te nRpAH sarve sarvataH kSiptacakSuSaH / azvasyA'nupadaM jagmuH pazyanto girigahvarAn ||206|| bhramanto bhUbhujAstatrA'raNye'zvapadapaddhatim / apazyaMstimire ghore pradIpakalikAmiva // 207 // tatastadanusAreNa vrajantaste mahIbhujaH / pavitritaM svAmipAdaistApasAzramamabhyaguH | 208 || heSAbhirvAjirAjAnAM gajAnAM varyagajibhiH / siMhanAdezva vIrANAM balasyandanacitkRtaiH // 209 // bhUyobhiH sainyasaMmardAdutthitaizca rajobharaiH / calanAdacalAyAzcAgataM sainyaM nRpo'vidat // 290 // ( yugmam ) zAsvA''gatimanIkinyAH kanyAtrAsa nibandhanaM / 1 anIkinI = senA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 63 www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArthanAthacaritrapabhASe bhUpatirbhadre ! sukhaM yAta nijAzramam // 21 // eSA madvAhinI pUrNavAhinIpUradurdharA / ato'hamenAM nayAmi pRthule kApi bhUtale // 21 // ityuktavantaM gambhIraM vegena sarasaM nRpam / tamApata vAhinI sA vAhinIva payonidhim // 213 // balAdiyaM sakhI padmAmAdAya sthAnatastataH / samapAsArayadu dhenustanebhya iva tarNikAm // 21 // pade pade nipatantI vyApteva viSamairviSaiH / pazyantI valitagrIvaM kuraGgIva bhayAturA // 215 // mUrchAmatucchAM gacchantI patiteva girestaTAt / muJcantI bASpapUrAMzca giribhUriva nijharAn // 216 // punaH punaH procarantI svarNabAhunRpAbhidhAm / yUthAdiva mRgI sakhyA tataH sA prApitAzramam // 21 // (tribhirvizeSakam ) nandA''nandAd golavastha svarNabAhumahezituH / AgatiM cAnyavRttAntaM yathAjAtamacIkathat // 218 // AkAkarNanIyaM tad golavo dhyAtavAniti / aho tasya munenisaMpadatyantasadbhutA ? // 219 // arhatyAtithya me'tithiH sarvopi gRhamAgataH / datto hatithaye mAnaH syAdamAnayazaHzriye // 220 // asau vizeSataH mApaH pUjyo lokahitA hi naH / ato gacchAmi varNAnAM gurostasyAntike svayam // 221 // jAtAyAM tatkathAyAM ca pathikyAM zravaso pthe| ratnAvalyapi saMlabdhasamRddhiriva zarmitA // 222 // panA ratnAvalI nandAnvitAmAdAya golavaH / bibhradarghyamanadhya drAgupabhUyamupeyivAn // 223 // bhAyAtaM taM muni vIkSya rAjA'tha sahasosthitaH / abhyAgAt prazrayipraSThe mahatAmidamarhati // 224 // yathArhamahaNIyaM taM sazcake bhUpatiyatim / prAJjaliHprocivAMzcaivamagraNI tizAlinAm // 225 // SayasA tapasA vRddhA bhavanto dhrmdhuurvhaaH| ahaM rAjyamahArambhasaMrambhamarabhAritaH // 226 // kimarthamayamAyAsaH kRtastad munivapuGgavaiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| mamaiva ghaTate tatrAgamanaM yuSmadantike // 227n suvinItavinItasya vacobhistasya raJjitaH / mududgAramivodAramucacAra vaco muniH // 228 // bhUmIndra ! bhavadAdhInA varNAnAM kAryasiddhayaH / ataH pUjyo'si nAsmAkaM kimu varNagururguruH ? // 229 // kiM caiSA bhAgineyI me padmA pajheva durlabhA / zAninA'bhihitA bhUpa! bhAvinI bhAminI tava // 230 // kanyAyAH prAkkRtaiH puNyairadhunonmukulAyitam / atrAyAMto'si yat svAminnudumbaraphalopamaH // 231 // tvayi saMyamitasnehAM nalinImiva bhAskare / udvahobAhudhaureya ! jAmeyIM tadimAM mama // 232 // ityukte muninA mene svAbhiprAyaparaMparAm / phalitAmacalAdhIzastAyAptAmiva padminIm // 2330 gAndharvavidhinA kanyAmenAmeSa mahIzitA / cakrizriyAmivAmoghaM bIjaM paryaNayad mudA // 23 // dordaNDamaNDitAkhaNDamaNDapau tau ca dmptii| vyabhAtAmekakAvAlalInau vallItarU iva // 235 // itazca gaganAbhoge vimAnai ratnanirmitaiH / dUramanuttarasvargabhramaM kurvanivAbhitaH // 236 // padmottarAkhyaH padmAyA bhrAtA cAparamAtRjaH / parItaH khecaraistatra khecarendraH samAyayau // 237 // (yugmam) ratnAvalyAH kramadvandvaM natvA padmottaro nRpaH / upAttaprAbhRto'bhyAgAduparAja jagAda ca // 238 // svarNabAho ! mahArAja! jagadAnandadAyinIm / prajJaptividyayA'jAnaM bhavadvA mimAmaham // 239 // khecarAmartyamartyazrImukhAmbhoruhaSaTpadaH / po bhaved matsva urbharttA taM pazyAmi svacakSuSA // 240 // ato'trAhaM samAyAta yat tvA niSavitumudyataH / krIto'smi bhavatA svAmin ! svaguNaviNeriva // 24 // anugRhya tato nAtha ! sarvAna vidyAdharAdhipAn / vaitADhyazrImukhAmbhoje bhRGgI bhavitumarhasi // 242 // gADhaM nibaMdhana tastasya mene rAjJA'tha tadvacaH / santo hi praNayipremaprINanapravaNAzayAH // 24 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 pArzvanAthacaritreatho kulapati premNA pRSThA praNatipUrvakam / zvazrUratnAvalIpAdau prANamat praNayI nRpaH // 244 // tatkRte tatkSaNAdeva sa pdmottrkhecrH| sadvimAnaM svarvimAnapratimAnamasUtrayat // 245 // ApRchaya parivAraM svaM parItaH khecarairnRpaH / Aruroha vimAnaM tat kubera iva puSpakam // 246 // pAdau kulapatestasya kSAlayantI jldRshoH| padmA'pi kSAmayAmAsa mAtulaM mantumAtmanaH // 247 // he tAta! yo mayA'kArI vighnastapasi tAvake / tadakSAyA mamAzeSa kSamasvAgaH kSamAnidhe ! // 248 // bhUyo bhUyaH patantI sA padmA tatpadayoH purH| tamApRcchaya svasavitrIsaMnidhau drutamAyayau // 249 // svayamuptalatevAhaM he mAtaH ! pAlitA tvyaa| mandabhAgyA'hamabhavaM na te pratyupakAriNI // 250 // ete'bhirAmA ArAmAH phaladAH sodarA iva / etA mRgyo vimRgyAkSyo vayasyA iva vatsalAH // 251 // saMmRSTA uTajA ete prasAdA iva zarmadAH / ete ca pAdapAH klaptAlavAlA bAlakA iva // 252 // paTTakUlamiva svacchaM mRdulaM valkalaM tvdH| kathamekapade mAtarida mokSyAmyahaM samam // 25 // (tribhirvizeSakam ) sauvAgAMsIva bASpANi muJcantI ca muhurmuhuH / rudatI sudatI sA'tha nyapatad mAtRpAdayoH // 254 // sA'tha mAtrA'zrupUrNAkSyA jagade gadgadasvaram / patse!cchAyeva bhUyAt tvaM svabhartuH sahacAriNI // 255 // sapatnIvasApatnyaM kuryAH kaaryvickssnnaa| tadapatyeSu praNayaH kAryaH praNayini ! tvayA // 256 // kiJca sampAditAnandA nandAkhyA'sau sakhI tava / dvitIyeva bhavanmUrtiyAtvatsahagAminI // 257 // sarvavijJAnaviSA kuzalA sarvakarmasu / bhavatImanugavyasti tadimAmurarIkuru // 258 // evaM mAtrA pradattAbhiH zikSAmiH sA vicakSaNA / dhanyaMmanyA svamAtmAnaM niragAd nandayA yutA // 25 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 tRtIyaH sargaH / prakSaradvASpapUrNAkSI smerAkSI sA zanaiH zanaiH / patyAzritaM vimAnaM tamAroha gaurivAcalam // 260 // vimAnaM taM samArUDho mRttimantamivAnilam / pazyannilAtalaM bhUpo vaitAThyAdimupeyivAn // 261 // abhigamya samAyAtaM tatrainaM vajrabAhujam / DhaukanaM DhokayAmAsuH sarve vidyAdharAdhipAH // 262 // matvA tasya bhujiSyatvamAtmanAM bhAvi sarvadA / udagdakSiNayoH zreNyo rAjyamasmai dadupAH // 263 // namadvidyAdharAdhIzamaulisammRSTapannakhaH / sotha tasthau kiyatkAlaM tatra bhUpaH sukhaikabhUH // 264 anyadA svapure gantuM samIhA'jani bhUbhujaH / sneho hi janmano bhUmelIyAn mahatAmapi // 265 // ApRcchaya khecarAdhIzAna sAmantAn bhUribhUbhujAn / acAlId vyomamArgeNa yiyAsuH svapuraM prati // 266 // vyomamArga padmarAgaratnasArairvinirmitaiH / vimAnairvidadha bAlahelilIlodayabhramam // 267 // dhvajaizcaitairvimAnasthaiH zatacandrabhrama sRjan / bandikolAhalaiH kurvan bhramaM garjeH payomucaH // 26 // khecarIkhecaraiyomni vidadhana nagarabhramam / sRjan zvatAtapatraiH khe zvetA'bjasarasIbhramam // 269 // patnIbhiH sahitaH svAbhistArAbhiriva cndrmaaH| Ayayau svapuri kSamApo'marAvatyAmivAdribhit // 270 // (caturbhiH kalApakam ) sametamanayA lakSmyA sametaM bhUbhujaM nijam / / vIkSya paurA mudaM prApuH prAptapuNyodayA iva // 27 // svjnaa'svjnaanndaa'naanndodbhdkaarinnii| tadAjJA bhUdhavairdabhre puSpadAmeva mUrdhani // 272 // khecarIbhiH samantAbhiH krIDannuSa dhenubhiH / bhuvaM pAti sma bhUmIndraH pAkazAsanazAsanaH // 273 // itazcAyudhasadanAdhikArI puruSo drutam / AsthAnIsthitamUrvIzaM prAJjaliH procivAnidam // 274 // nAtha ! tvadanazAlAyAmastrANAmadhidaivatam / ajani cakraratnaM dikcakraM dyotayad dhutA // 275 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAzrdhanAthacaritrazrutyorazrutapUrva tat zrutvA tenodita vacaH / mudAmiva bhratiSThAnamajaniSTa mahIpatiH / / 276 // viSTharAdayamutthAyopAstrAgAramupeyivAn / prekSAMcake cakraratnaM cakI romAJcakaJcukaH // 27 // cakrI cakraM namazcakre lalATaghaTitAJjaliH / zastraM devamivArAdhyaM kSatriyANAmaharnizam // 278 // AdAya mRdulaM bAlahastaM hastena bhuubhujaa| unmRSTaM cakraratnaM tat pratibimbamivAMzavam // 279 // snAnAsanaM nivezyoccaizcakaM bhUzaka AdarAt / salilaiH snapayAmAsa pratApamiva jaGgamam // 28 // cakramabhyayaM kastUrIkarpUrAgurucandanaH / pratyauH pUjayAmAsa puSpaiH saurabhyabhAsuraiH // 28 // maGgalAnyaSTa rajatatandulairatulaistatra / cake cakrAgratazcakrI jayazroNAmivAGkarAn // 282 // gAndharvavidhimAdhAya tadane pArthivAgraNIH / itImaM stotumArebhe cakraM gurumivAntiSat // 283 // tvaM jayAkhaNDaSaTkhaNDajayaraGgAvatAraka : / zatrustrInetranetrAmbha pipAsAjayasUcaka ! // 24 // evaM vihitatadbhaktiH kRtvA cASTAhnikotsavam / snAnapIThamalaMcake cakrI haMsaH ivAmbujam // 28 // tailairabhyaGgaya sarvAGge cUrNaizcoddhRtya cArubhiH / vimalaiH salilairenaM snapayAmAsuraGganAH // 286 // rejuH kAzciJca vakSojaiH sprdhikumbhaangkitorsH| etattulyA stanazrIna iti vaktumivodyata : // 28 // rejuH kAzcit kSipantyazca payaH pArthivamUrdhani / prottale kAJcanagireH zRGga ghanaghaTA iva // 28 // rejuH kAzciJca knkklshaangkitmstkaaH| vibhratya iva lAvaNyamatamAdi vigrahe // 289 // kAzciJca kSAlayAmAsustatkramau raktimAGkitau / sajAtAlaktakazraddhA uddhartumiva hastayoH // 290 // kAzcizva cikSipuzcakSuHkaTAkSAn salileH samam / snAnabhaGgo'mbhasaH svAlpyAd mA bhUdasyeti ka.myayA // 2915 evaM sa vihitasnAno reje raajshiromaanniH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| pArbindubhirvapurlagnanakSatrairiva mandaraH // 29 // paTTakUlAJcalaMnAsau nirjalIkRtavigrahaH / paryadadhat site vastre sUte iva sitAMzunA // 293 // divyadAmadharo divyazcandanAdibhirArthataH / lalATapaTTe tilakaM mAGgalyaM kRtavAnasau // 294 // . ghorAGkamiva valayaM pANau bhuuvlyeshvrH| babhAra bhaTamukhyAnAM mukhyamAbharaNaM hyadaH // 295 / / so'dhAd muktAvaloM vakSaHsthalamaNDanamAdimam / mukhendorudayAvaryazauryAbdheriva budbudaan||296|| bhUzakraH sUtrayAmAsa kaTIsUtraM kaTItaTe / abdhyantamuktAdavAdo vetritAhIzatAM smaran // 27 // kuNDale zrayataH smainaM sakarNa karNaparNayoH / pratApamukhavitraste sUryandvoriva maNDale // 298 // nRkoTIraH sa koToraM varNyasvarNamayaM dadhau / kAJcanAcalacUlAgre helibimbamivolvaNam // 299 // puNDarIkAtapayaM sa ekaM mUrdhni dadhAra ca / ekAtapatraM madrAjyamiti janAn vidanniva // 30 // chatraistribhinRpacchatraM vyabhAdindusanAbhibhiH / militairadabhairabhaiH zAradInairivAdrirAT // 30 // . cAmarairvIjitA raje rAjA kundendusodaraiH / nijharaiH kAzasaMkAzairiva zalaziromaNiH // 302 // caamrgrhnnvygrpaannipnnyaanggnaannaiH| bhAti sma bhUpatistAmyattArAbhiriva zItaguH // 33 // varSa sandAnadhArAbhirgajantaM nimnanisvanam / gacchantaM mandayA gatyA mUrtimantamivAmbudam // 304 // uttabhakumbhasaMrambhasthitAzAnanAntaram / madavArikSaraddhArAdhoraNodhautabhUtalam // 305 // tAlavRntarivAttAlaiH kaNatAlaiH pracAribhiH / vinivArayantaM bhramarAna bhramato dAnavihvalAn // 306 // kAlindIjalarolambakajalazyAmalacchatrim / gataM jaGgamatAM mUrtyA zailAzcayamivAJjanam // 307 // sindAktaziraHpiNDajitabAlArkamaNDalam / zuNDAdaNDaparAbhUtabhujagAdhipavigraham // 308 / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 pArzvanAthacaritre jaya jayetyuzcaradvanditatamaGgalamaJjulam / adhyAruroha manujakuJjaro ratnakuJjaram ||309||(ssbhiH kulakam) niHzeSasainyasaMhRtA dUtikA iva srvtH| praNenduH varyatUryANAM patayaH paTunisvanAH // 310 / / prabhUtaiH pattibhiH kluptaparipanthivipattibhiH / taduzcaiHzravobhizvoccaiHzravastulyaisturaGgamaiH // 31 // anekapairanekaizca hastimallasahodaraiH / paTughaNTATaNatkArakAribhiH svamahArathaiH // 312 // bhUpatiH sthagitAkAzaH pAMzubhiH pRtanotthitaH / pUrva pUrvadizaM prati so'calat cakrI durdharaH ||313||(tribhirvishesskm acAlIJcakramagre'syAH pRtanAyA nabhazcaram / dhvastArAtitamaHstomaM bimbaM vyomamaNeriva // 314 // hayaratnaM samArUDho daNDaratnadharaH puraH / senAnIratnamacalaccakrimUrtirivAparA // 315 // mantrazakirivAtyarthaM karmaThaM zAntikarmaNi / purodhoratnamacaladacalApatinA samam // 316 // divyabhojanaM nirmAtumalaM sainyakRte'calat / pahiratnaM samaM rAjJA zatrazAleva jaMgamA // 3171 vizvakarmeva nirmAtumalaM sainyazriyAvikam / acAlId vArdhakiratnaM ratnagarbhAbhujA saha // 318 // carmaratnamacAlIJca rAtriratnamiva drutam / tadaiva sthAnavistArazaktivisphUrtimUrtimat // 31 // punaH pracelatU ratne maNikAGkiNyau tamopahe / ravIndvoH prasaradhAmamaNDale maNDale iva // 320 // asiratnaM nRratnena sArdhamacAlIdulvaNam / dIprapratApadIpasya kalikevAsya cakriNaH // 321 // pavaM ca gacchatastasya cakriNo'dhvani digajayaH / zakunairanukUlAthaiH pratyapAdi suriva // 322 // rajobhirbhUribhiH sainyotthitaizchannaM namo'GgaNam / bhUmeH samutthitArivAhAmrapaTalairiva // 323 // rajastamasi sAndre'pi tatsainyaM sukhamavajat / dRSTamArgamivoddIprakuntakoTipradIpakaiH // 324 // ciAtkAraiH syandanA vAhA hssaabhirjitairgjaaH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| kuntAnaH subhaTAH sainye lakSyante pAMzudurdine // 325 // prayANairekayojanamAtrairmArga vajan nRpH| prApat kamAnataH kUlaMkaSAkUlaM sa dakSiNam // 326 // vArINi vAruNAdeva nadyA AdadatastadA / vavaSarmadamityate mA bhUt stokamadaHpayaH // 327 // kAyaM gaGgA naittsainygRhymaannjlaa'pygaat| sphAti sA'tIva tadvairimAninInayanAmbubhiH // 328 / / evaM svaHkUlinIkUle'nukUlagamanaM vrajan / mAgadhaM tIrthamApaiSa cakrI cakrAnugaH kramAt / / 329 // dvAdazayojanAyAma navayojanavistaram / sainyaM nyavIvizadasau pUrvapAthodhirodhasi // 330 // vArdhakiH kRtavAMstatra bandhurAM saudhadhoraNim / ekaM ca pauSadhAgAramagAraM puNyasampadAm // 331 / / kRtASTamatapAstyaktasragnepathyavilepanaH / pauSadhauSadhamagrahIt (rogadvayavinAzakam ?) // 332 / / mAgadhatIrthAdhidevaM devaM cetasi saMsmaran / kuzasaMstArake tatra cakrI tasthau dinatrayam // 333 // pauSadhAnte'tha pauSadhAgAgad nirgtvaansau| svarbhAnumukhatastUrNa pUrNandoriva maNDalam // 33 // svarNastambhapatAkAbhirbhAsuraM varaviSTaram / nibhRtaM ca mRtaM divyazaktibhiH zastrajAtibhiH / 335 // kiNIkANasubhagaM caturazvaM mhaarthii| rathamadhyAsta maghavA vimAnamiva pAlakam / / 336 // (yugmam) turaGgamothaphUtkAratrastanakrakule kuule| ucchalallolakallolakolAhalasamAkule // 337 // pravizya jaladhau nAbhidadhnaM jalanirjalam / abhyagAhata bhUbhartA rathena rathinAM varaH // 338 // (yugmam) adhijyIkRtakodaNDaH pANinAkRSya ziJjinIm / dhanurvidyoGkAramiva sa TaGkAramakArayat // 336 // bhujaGgamamiva randhrAd nIrandhraujAH kSamApatiH / atheSumiSudheH svIyanAmAI kRtavAn bahiH // 34 // sauSThavaspaSTayA muSTayA bANaM bANAsane nRpH| nyadhAt pratyarthibhUpAnAM vajradaNDamivArasi // 341 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritreAkarNAntamAcakarSa sAyakaM lokanAyakaH / kiJcidvaktumanaHpukhavacaHzrotumivodyataH // 342 // kSamApaM tAdRgavasthAnasthitaM vIkSya pyonidhiH| cukSobha mama sarvasvaM hartumityeSa udyataH // 343 // sugamaroragAdhIzerabhyadhiSThitamanvaham / puGkhAnane barhimadhye tatraivAvasthitairiva // 344 / / sAkSaramAjJAkArakaM salekhamiva herikam / bANaM mAgadhatIrthezaM pratyamuJcad mahIpatiH // 345 // pavanApUritagukho vAsukhaprasthavihaGgamaH / bANaH sa ruruve gacchannutpakSa iva pakSirAT // 346 / / vajrapANeriva vajro daNDo daNDadharAdiva / vidyuddaNDa ivAmbhodAt kopazaktirmuneriva // 347 // zUlapANeriva zUlaM sIraM sIradharAdiva / tatkodaNDAdadhogacchannazobhiSTaiSa sAyakaH / / 348 // (yugmam ) atikrAman kramAdeSa bANo dvAdazayojanIm / mAgadhezasabhAbhUmI hRdi vajramivApatat // 346 / / vidyutpAta ivAtpAtakRt pRSatkaH patan puraH / sadyo mAgadhatIrthezakAdhAgnIndhanatAmagAt // 35 // patitaM patriNaM pRthvyAM tato mAgadhatIrtharAT / bhogIvAtmIyahantAraM vIkSya kopaparo'jani // 351 / / kRtAntakArmukAkArabhrUkuTIbhaGgabhISaNaH / vAyupUritabhastrAbhanAsAsampuTadAruNaH // 352 // AtAmrIkRtanayanastrirekhAkRtabhAlabhUH / ityasau vacanaM proccaH kopodgAramivAvamat // 353 // (yugmam) yaH kaNDUM cakSuSostIkSNakuntAgreNa cikIrSati / yaH kesaraiH kesariNastAlavRntaM vidhittati // 354 // sukhAbhilASuko yazca saMyaminI didRkSati / majanAya bhujAbhyAM yo vaitaraNoM titIrSati // 55 // avajJAtasvajIvaH sa cikSepainaM zilImukham / iti bruvan sa daSTrISThasampuTaM viSTaraM jahau ||356||(tribhirvishesskm) hastena hastamAsphAlya kozAt kaukSeyakaM drutam / AkarSat kardamAcchuNDAdaNDaM kuararADiva // 357n tasmiMzca kupita bADhaM kupitAstatpadAtayaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sargaH / svAmivairiNi yaH kopATopo'dhAt sa hi sevakaH // 358 // zuddhadhIdhasakhastasya vIkSya zeSAruNekSaNam / nAthaM jagrAha taM bANaM svAmikrodhAgnivAridam // 359 // vAcayAmAsa sa prItivarNAn nirvarNya patriNam / svarNabAhurayaM cakrI tvattaH sevAM samIhate // 360 // AdAya tamiSu mantrI samAgAt svAmino 'ntikam / bANaM ca darzayAmAsa krodhavyAdherivauSadham // 361 // svarNabAhurayaM cakrI tvatsevA pUrvakaM vibho ! | tvattaH samIhate daNDaM tat tvaM ca praguNIkuru // 362 // zravaNAd mantriNo vAco vIkSaNAt tasya patriNaH / iyAya zAnti tatkopo'GgArarAzirivAmbhasaH // 363 // tadAjJAmiva taM bANamAdAyopAyanAnvitaH / sametya mAgadhAdhIzazcakriNaM prAJjalirjagau // 364 // diSTyA dRSTo'si dRSTyA'dya mayA tvaM jagatIpate ! | nizA klezAtazokena kokeneva nabhomaNiH // 365 // bhUpakoTIra ! kATIramivAjJAM tava mUrdhani / ataH paraM vahiSyAmi bhRtyaM mAmurarIkuru // 366 // uktvavamarpayAmAsa mArgaNaM taM ca cakriNe / koTIraM kuNDale dve ca sa sarvasvamivAtmanaH // 367 // jagrAha tadanugrahahetave prAbhRtaM ca tat / rAjA taM samabhASiSTa bhASayA'mRtatulyayA // 368 // tatraiva mAgadhAdhIzaM yazaH stambhamiva svakam / saMsthApya visasarjenaM sainyaM cAgAd mahIzitA // 369 // apasRtya tataH sthAnAd vihitASTamapAraNaH / cakrI cakre mAgadhezotsavamaSTAhnikaM tadA // 370 // tato nabhasi calatA cakreNArkasanAbhinA / vetriNevAnugataH sa cakravarttI cacAla ca // 371 // pratyahaM pathi gacchaMzva prayANairekayojanaiH / cakrI varadAmatIrthaM pratyagAzcakrapRSThagaH // 372 // elAkakkolalavalIlavaGgaphalasaGkalaM / dakSiNAmbhodhi puline sa svasainyaM nyavIvizat // 373 // tatrApyaSTamabhAgeSa pauSaghavratamAdade / pauSadhAnte rathArUDho'mbhAdhimadhye samAgamat // 374 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 73 www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 pArzvanAthacaritrepUrveNa vidhinA cakrI varadAmasuraM prati / prAhiNod bANamAtmIyamiva sandezahArakam // 375 // zAntiM jagAma tanmanyurAzrutairAzugAkSaraiH / divyamantrAkSaraiH sarpana viSavega ivoragaH // 376 // gharadAmAmaraH so'tha tamAdAya zilImukham / upatasthe mahInAthaM dUtAhUta ivAnugaH // 377 // prItyaivAnAthanAthastvamanAthena myaa'dhunaa| dRSTo'syadyATatA'TavyAM tApAteneva bhUruhaH // 378 // prAdeyamiva taM bANaM muktvA'syAgre dadau mudA / divyamekaM kaTIsUtraM sUtamaMzorivAMzubhiH // 372 / / prAbhRtIkRtavAneSa purastAccakriNaH punaH / muktArAzi payorAzeH sarvasvamiva saMhRtam // 380n anugrahAya jagrAha tatsarva tena Dhaukitam / tatraiva sthApayAmAsa taM sAmantamivAtmanaH // 381 // natvainaM tuSTipuSTAtmA tatrAsthAd varadAmapaH / pItAmRtamiva svAmiprasAdastuSTipuSTikRt / / 382 // skandhAvAraM samAgatya rAjA vijayinAM vrH| sArdhamAtmaparIvArairvidadhe'STamapAraNam // 383 // tatraiva svIyarsarvaddhA'STAhnikaM jagadutsavam / uddizva varadAmezaM cakrI cakre mahotsavam // 38 // tataH prabhAsamuddizya cakrI cakrAnugo'calat / pratIcI prati prAcInahiMbandhurivAparaH // 385 // rathacItkArabhedena bhuvamArATayan pathi / dinaiH katipayaiH prApa tatsainyaM pazcimAmbudhim // 386 // pUgIpreyAlahintAlanAlikeravanAkule / maNDapIkRtatAmbUlavallopallavalAlite // 387 // nidadhe ca nijaskandhAvAraMvAritazAtravaH / tatra bhUmIbhujAM mukhyaH pazcimAmbhodhirodhasi // 388 // (yugmam ) prAgvat tatrApi zibire pauSadhaM pauSadhokasi / cakrI cake prabhAsezaM vidadhad dhyAnagocaram // 389 // pauSadhAnte mahInAtho rathamAruhya sAzvakam / satvaraM pazcimAmbhodhi sindhupUra ivAvizat // 390 // bANaM bANAsane paJcabANarUpo nidhAya saH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sargaH / drutam / prabhAsAdhIza muddizyA'muJcadindra ivAzanim // 391 // nirvarNya bANavaNAMstAn so'pi kopaM jahau gandhAndhamadhupaiH kruddhAn gandhebhAniva matkuNaH // 392 // bANapANirupAdAyopAyanaM sa upeyivAn / guruM ziSya iva proce cakriNaM ca kRtAJjaliH // 393 // adya bhUpa ! bhavanmUtiM vIkSyAhamabhajaM mudam / varSAkaluSavAH kliSTo marAla iva mAnasam // 394 // uromaNiziroratnAGgadasvarNAdikaM mudA / dadAti sma nRpAyaiSa iSudAnapuraHsaram // 395 // upadAdAnatuSTaH sa tatraivA'sthApi bhUbhujA / AgataM ca svayaM sainye vandhyAdrAviva kumbhinA // 396 // sadyaH kalpadrumenaiva gRhiratnena nirmitam | divyaM bhojyamabhuktaiSa pArthivo'STamapAraNe // 397 // vihitASTAhnikamaho mahInAthapurandaraH / anvAdityamivAlA ko'nucakramacalad mudA // 398 // tataH prAcImukhaM prAcIsvAmIva vikramI kramAt / skandhAvAraM nidadhe'nu sindhavokaH sindhurodhasi // 399 // vidadhe'thASTamaM rAjA tattapaHkampitAsanA / sindhudevyapyupeyAya prAbhRtaM bibhratI kare // 400 // ciraJjIva ciraM nandetyAzIH pUrva jagAda sA / kiMkaryeva mayA kArya kiM kArya deva / tadvada ? ||401 // sahasraratnakumbhAnAM spaSTaM ca viSTare ubhe / keyUre kaTake divyaM vAsazcAdAd nRpAya sA // 402 // turASADava tatsarva sindhorAdAya bhUpatiH / vyasRjat tAM samAnandya carituM gAmivoSasi // 403 // kRtapAraNa UrvIzo vidhAyASTAhikotsavam / anucakraM cacAlAgre'nupravAhamivodakam // 404 // tato gacchan kramAd mArge cakrI pUrvottarAzayA / aat zriyAssve vaitADhye vijayArdhadvayAvadhau // 405 // kaTake dakSiNe tasya nijaM sainyaM nivezya ca / kRtASTamatapazciko vaitADhyAdhIzamasmarat // 406 // tadviSTaramakampiSTAzvatthapatramivAnilAt / Agato jJAtvA cakrIzAgatiM sa ca jagAviti // 407 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 78 www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritredravyAdatta ivaiSo'smi pregyaste kAzyapIpate ! / tadAdiza mamAdeza kiMkaraH kiM karomyaham ? // 408 // ratnAlaGkAraratnAni bhUribhadrAsanAni ca / sa sadyaH pradadau nyAsIkRtAnIvAvanIpateH // 409 // pratijagrAha rAjA'pi tenopadIkRtaM mudaa| svAmiprasannacihnamupadAdAnamAdimam // 410 // saMmAnya visasarjenaM gRhAyAtamivAtithim / tatra cakre pAraNAnte cakrI cASTAhnika maham // 411 // cakrAnugo'calaccakrI tamizrAhvAM guhAM prati / tatsenA cAvizat tatra sArthaH sArthapateriva // 412 // nRpAlaH smaraNIkRtakRtamAlo'STamaM vyadhAt / so'bhyagAdupadApANizcakriNaM calitAsanaH // 413 // tamizrAyAH kandarAyA dvAre dvAHstha ivAsmyaham / sevaka bAlakamiva mAM prazAdhi dharAdhava ! // 414 // ityuktvA so'rpayAmAsa tasmai vasumatIbhuje / yuvatIratnayogyAni tilakAni caturdaza // 415 // strIratnocitadivyasragvastrAlaGkaraNAni ca / tatkozAdhyakSa iva sa vyatarat pRthivIbhuje // 416 // tadAdAnena saMmAnya vyasRjat tmilaaptiH| kRtabhuktizca vidadhe'STAhnikaM sa mahotsavam // 417 // athAnyedyuH samAhUya cakravartI camUpatim / guruH ziSyamivaivaM tamAdideza prasannavAg // 18 // sindhurAsindhuvaitAvyaparyantaM sindhuniSkuTam / dakSiNaM carmaratnanottIryApagAM vazIkuru // 429 // camUpatiguNopetazcamUpatirasau drutam / dAmeva nidadhe mUni zAsanaM kSitizAsinaH // 420 // sAmantasainyaiH sahitaH pratibimbairivAtmanaH / graiveyakaM dadhat kaNThe jayazrIdolatAmiva // 421 // bibhrANo hRdaye hAraM zoryapujamivAmalam / maulo mauliM dadhAnazca prasAdamiva cakriNaH // 422 // niSaGgo dvau dadhat pRSThe svadordaNDAvivodbhaTau / bibhraccApamadhijyaM ca vakrIkRtamivAzanim // 4230 mahAdaNDadharo daNDapatidordaNDacaNDimA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| 77 kumbhiratnamathArohat kesarIva gireH shirH||424||(pnycbhiHkulkm) ardha sainyaM samAdAya cakriNazca cmuuptiH| asthAt sindhutaTe bhartumivaitAM sainyapAMzubhiH // 425 // yatroSasyuptadhAnyAnAM niSpattiH syAd dinAtyaye / visphUrti yAti yatsphAtiH kSaNAd dvAdazayojanam // 426 // nadInadanadInAthamukhyAmbUttAraNakSamam / asmAkSIt pANinA carmaratnaM tat pRtanApatiH // 427 // (yugmam) prAsaracarmaratnaM tad yugapat pulinadvaye / muktaM tatsalile guhyamiva durjanacetasi // 428 // uttIrya tena mArgeNa kulyAmiva nadImimAm / AsasAdAparaM kUlaM yazomUlamivAtmanaH / 429 / / nirjitya yavanAMstatra tebhyazcAdAya prAbhRtam / tatkIrtimiva tatsarvamaDhaukiSTeSa cakriNe // 430 // saccakre cakriNA cakrapatideva ivAtmanaH / svAvAsaM so'pyagAt tuSTastrailokyaizvaryabhAgiva // 431 / / athAnyeyuH samAkArya cakravartI camUpatim / udghATaya tamizrAyA dvAramaivaM samAdizat // 432 / / senAnIrapi tatrAzu gatvA cakre'STamaM tapaH / aSTamAnte dadhad dhUpaghaTI dvAramupeyivAn // 43 // AlokamAtratastasyAstatkapATau praNamya ca / aSTAhrikotsavaM tatra vidadhe pRtanApatiH // 434 / / kapATodghATanaM jJAtvA vijayI vijyeshvrH| kariratnaM samArUDhastamizrAdvAramAyayau // 435 / / bhAnuvadbhAsuraM yakSasahasrAdhiSThitaM nRpaH / maNiratnamupAdatta caturaGgalamulvaNam // 436 / / dakSiNe kumminaH kumbhe nyasya tad medinIdhanaH / anucakraM tamizrAyA guhAyA dvAramAvizat / / 437 // SaTdalaM sevitaM yakSasahasraNASTakarNikam / sUryendukAntakAkiNIratnaM rAjA tato'grahIt / / 438|| guhAbhyarNadvaye tena gomUtrikAkramAd nRpaH / alikhada maNDalAnyAzu yojane yojane vrajan // 439 // dhanuHpaJcAzadAyAmAnyudyotapravaNAni ca / jAtAnyakhilAnyekena paJcAzattakAnyanyathA // 440 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre gacchaMstena prakAzena guhAgarbhasthite ubhe / unmagnAnimagne nAmnA nimnage prApa bhUpatiH // 441 // cakrI vArddhakiratnena kRtena ratnasetunA / ubhe te saritau tatrottatAra varalIlayA ||442 || vrajan kramAd nRpo guhAprAcyadvAramupeyivAn / tatkapATadvayamapi bhItyevodghATitaM kSaNAt // 443 // prathamaM niragAccakrI guhAto'rka ivAbhrataH / cakrarugbhirivAkRSTA cakrisenApi niryayau || 444 || AyAmavistaroccave paJcAzadvAdazASTabhiH / yojanaiH pramitAM guhAmaticakrAma tAM nRpaH || 445 || udagvijayavarSArdha vijetuM cakriNAM varaH / prAvizadviSayAn mlecchabhUpAnAM tannivAsinAm ||446|| jJAtvA te'tha kirAtAstaM cakravarttinamAgatam / janyAya jajJire sajjAH svadulairnikhilairapi // 447 // mlecchaiH sArdhaM catricamUryuyudhe vividhAyudhaiH / athaiSA taiH parAbhUtA marAlIva zakRtprajaiH // 448 // senAnAtho'tha tAM senAmanAthAmiva vidrutAm / vIkSyAbhUt saMyate sajjo jitakAzI hi tatra saH // 449 // so'STazatAGgalaM dairghya 'zItyaGgalaM samucchritam / pariNAhe ca vapuSa pakanyUnaM zatAGgalam // 450 // viMzatyaGgulabAhuM ca zuddhalakSaNalakSitam / prazastadvadazAvatairbhUSitaM bhUSaNairiva // 459 // mArutamiva jaGghAlaM kamalApIDamAhvayA / abhvaratnaM camUnAtho'dhyArohad vyUDhakaGkaTaH // 452 // ( caturbhiH kalApakam ) dairghyavistArayormAne paJcAzatSoDazAGgalam / ardhAGgalaM ca bAhulye so'si ratnamupAdade // 453 // susajjitacamUcakazcamUnAtho'tha satvaram / gatvA jigAya tAn mlecchAn kuJjarAniva kesarI ||454|| etebhyaH kAJcanaratnopadAmAdAya sainyarAT / cakriNe DhaukayAmAsa svaujodroriva maJjarI / / 455 / / prayANaiH katibhizcakrI tato'gAd niSadhAcalam / kRtvA'STamaM rathArUDho yayau ca tadupatyakAm ||456 || Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com 78
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sargaH / rathasainyenAhatyAdriM svadanteneva dantirAT / uddizya niSadhAdhIzaM sAkSaraM bANamAkSapat / / 457 // bANavarNAd mumocAzu kopaM dIpa ivoragAt / niSadhezaH kSitIzaM tamAgAdupAyanaM dadhat / / 458 // devadrasumanodAmazrIkhaNDa caakhilaussdhiiH| nadAmbukaTakAn devadUSyaM cAdAt sa bhUbhuje // 459 // visRjya niSadhAdhIzaM vAlitasyandano nRpH| agAd vRSabhakUTAdrimAlAnamiva sindhuraH // 460 // rathazIrSeNa hatvainaM kapolamiva vairiNaH / / tatrArakSadrathaM rAjA dhyAne yogIva mAnasam // 461 // sthite rathe'tha bhUnAthaH kAkiNIratnakoTinA / svarNavAhurahaM cakrItyAkhyAM tatrAlikhad nijAm // 462 // tataH sametya svaskandhAvAra vairinivArakaH / sodariva bhUpAlaiH sAdhaM cakre sa pAraNam / / 463 / / tatraiva niSadhezasyASTAhnikaM ca mahotsavam / cakrI cake jayazrINAmiva vIvAhamaGgalam // 464 / / tato gaGgAsindhvantare gacchatAM gandhahastinAm / dAnavAripravAho'bhUdapareva saridvarA // 465 / / sainyabhArabharAkAntabhoginAtho'tha bhUpatiH / vaitAvyaM parvataM prApa purazcake prasarpati // 466 / / skandhAvAramiva strINAM skandhAvAraM nijaM tataH / uttarasminnitambe'sya cakravartI nyavIvizat // 467 // tatra vidyAdharAdhIzAna jigiissurjgtiiptiH| sAmantamiva sAkSaraM prAhiNod bANamAtmanaH // 46 // dharitrIdhavadhoreyaM prAptaM zAtvAzugAkSaraiH / te'pyagustatra sarvaddharyA stambe stambaramA iva // 469 // mUrtana manmatheneva yauvanena sadAzritAm / kAlaucityasukhaspI kAlatrayamayImiva / / 470 // mukurAbhyAmiva ratyAH kapolAbhyAM virAjitAm / lakSitAM lakSaNairyakSaiH sahajairbhUSaNairiva // 471 / / bibhratI ca kucau kumbhAviva kndrpkumbhinH| kAntAmiva nitambena gacchantI mantharAsthiti // 472 // mRdulasparzA kadalIgarbhasaMdarbhitAmiva / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAtha caritre dadhAnAmoSTabimbe ca bimbIbimbe ivAruNe ||473|| yathAInyastaratnAlaGkArAM ratnakhanImiva / ramyAM surAsurastrINAM saubhAgyairiva nirmitAm ||474 || agaNya puNyalAvaNyAM kanyAM strIratnamadbhutAm / te'thAsmai prAbhRtIcakruH sarvasvamiva saJcitam ||475 || (SabhiH kulakam ) 80 athAnyadapi ratnAdi DhaukitaM khecarezvaraiH / tadAdAt sarvamUrvIzazcinhaM cakrizriyAmiva ||476|| visRjyaitAMstatazcakyanu cakraM prApa jAhnavIm / senAM nyavIvizat tasyAH kUle komalabAluke ||477|| senAnyA'sAdhayat so'tha tasyA uttaraniSkuTam | gaGgAdevyapi saccake cakriNaM sindhuvad mudA ||478|| vyAvRtto'tha tatazcakramanugacchan kSitIzitA / khaNDaprapAtAhvAM guhAM mRgendra iva labdhavAn // 479 // tadIyAbhyarNasaMnyastasainyo vasumatIpatiH / ArAdhayan nATyamAladevamaSTamabhaktabhAg ||480 // sa cAgAdupadApANizvatrayAdAt tAM svakAmiva / satkRtya visasarjenaM svayaM ca kRtapAraNaH // 481 // nidezAdatha bhUbhartuH pUrvavat pRtanApatiH / svagRhasyeva guhAyAH kapATAvudaghATayat ||482|| udghATitakapATAM tAM pUrvavad bhUpapuGgavaH / guhAmullaGghayAmAsa kesarIva vanasthalIm ||483 // nivezya senAM jAhnavyAH puline pazcime tataH / nidhIn nava samuddizya cakrI cakre'STamaM tapaH // 484 // | pauSadhAnta kSamAjAnimabhyagurnidhayo nava / guhyakAnAM sahasreNAdhiSThitAste pRthak pRthak ||485|| naisarpaH pANDukazcaiva piGgalaH sarvaratnakaH / mahApadma-kAla- mahAkAla- mANava - zaGkhakAH |486|| uccavistAradairghye'STanavadvAdazayojanAH / te samAH kAJcanAzcASTa cakropari pratiSThitAH // 487 // cakracandrArkacihnAzca sampUrNA ratnarAzibhiH / varyavaiDUryamaNijaiH kapATaiH pihitAnanAH ||488 // tadadhiSThAyakA devAH sveSAmevAbhidhAbhidhAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sargaH / tatsthAyinaH palyopamAyuSo nAganivAsinaH || 489 || puragrAmAkara droNamukhakheTasabhaukasAm / pattanaskandhavArANAM sthitirne sarpakAd bhavet // 490 // saGkhyAgaNitamANitamAnonmAnapramANatA / dhAnyabIjaM ca dhAnyaM ca jAyaMta pANDukAnnidheH // 499 // naranArIgajavAjivRSabhasyandanAnasAm / sarvAbharaNaratnAnAM nidheH piGgalato vidhiH / / 492 // ekendriyANAM saptAnAM saptAnAM paJcazrotasAm / utpattizcakriratnAnAM sarvaratnAbhidhe nidhau // 493 // vastrabhojananepathyavizuddhisvararAgiNAm / samutpattizca jAyeta mahApadmAbhidhAnnidheH // 494 // udbhUtabhAvinorjJAnaM trivarSa bhavato'pi ca / kRSivANijyakarmANi kalAzca kAlato nidheH // 495 // mauktika svarNarajatatraputAmrazilAyasAm / svarNAyakArakANAM ca mahAkAlanidherjaniH // 496 // yodhAyudhamahAmAtrasannAhapramukhazriyAm / saGgrAmadaNDayornItirmANavAhnAnnidherbhavet // 497 // gadyapadyakathAgItAdikakAvyasamudbhavaH / nAdyanATakasUryANAM cotpattiH zaGkhato nidheH // 498 // te gaGgAmukhamAgadhavAsino nidhayo jaguH / vayaM dAsA ivAsmAkaM nAntaM zatrukulAntaka ! // 599 // vazIkRtya vizAmIzo nidhIn vihitapAraNaH / cakri saMpadanurUpaM vyadhAdaSTAhikotsavam // 500 // cakrAzayA'tha cakrezo jAhnavIvAmaniSkuTam / AtmasAd grAmavat kRtvA skandhAvAraM samAyayaiau // 501 // sukhena tasthuSastatra nijadhAnIva cakriNaH / kiyati pragate kAle'calazcakaM svapUrmukham // 502 // atha SaTkhaNDavijayavijayA'khaNDamaNDanaH / zrIprauDhima parAbhUta puruhUtAdbhutadyutiH ||503|| kRtasnAnaH kRtabalikarmA satkarmakarmaThaH / maGgalAya kRtaprAyazcitta kautukamaGgalaH // 504 // ciraM jayetyuccaizvArupaThanmaGgalapAThakaH / ArUDhaH kumbhinaH kumbhaM cAmaracchatrazobhitaH // 505 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 81 www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritrenavIinadhibhiyukto maJjUSAbhiriva zriyAm / svAMzairiva mahAratnazcaturdazabhiranvitaH // 506 // UDhAnAM yauvanArUDhaprauDhanRpAGgajanmanAm / dvAtriMzatA sahazca parivo'psarasAmiva // 507 // praticchandairivaitAsAM lAvaNyAgaNyasaMpadAm / tAvatIbhirdezalokakanyAbhiH privaaritH||508|| dvAtriMzatA sahasrazca bhUbhujAM sadbhujaujasAm / zobhitaH svakadordaNDakalpavallIphalairiva // 509 / ! caturazItyA lakSaizca saptisyandanadantinAm / yodhAnAM SaNnavatyA ca koTibhiH parito vRtaH // 510 // anubANamiva pukho'nucakraM cakricandramAH / sujan jagat sainyamayaMca bAlaprapalabalaiH ||5113(nvbhiH kulakam ) vAjivaktragalatsphAraphenasthAsakamauktikaiH / vitanvAno vanasthalI tAmraparNIsutAmiva // 512 / / heSAM saharSa kurvadbhiH kishorairmuudukesraiH| araNyAnIM vidadhAno mandurAmiva sundarAm / / 513 // bhillIhallIsakollAsahallekhollikhitekSaNam / kurvan vanaM nijaiH sainyaiH purandarapuropamam // 514 // pUrayan rodasIrandhaM nIrandhaiH sainyapAMzubhiH / sRjanniva nabho'dho'nyadantarAle'rikSakam // 515 // puranAmAkaradroNamukhamukhyamahIbhujAm / phalAvalImiva dUNAmAyacchannupadAM pathi // 516 // ambhovAha itvAmbhobhiH sukhayan janatAM dhunaiH / svAM purI svaHpurIramyAM prApa pRthviipurndrH||517|| (SaDbhiHkulakam ) nivezya ca tadabhyaNe svasenAM tatsutAmiva / tadadhiSThAyakaM devaM dhyAtvA cakre'STamaM nRpaH // 518 // AyAte'tha vazaM tasmin devlokshiromnniH| / divya jyairvyadhAna mukti kalpavallIphalairiva // 519 // pravare svapure svrddhisprdhittridshaalye| prAvizat pRthivIpAlaH paurANAM janayan mudam // 520 // rAjadvAraM yayAvaiSa kailAsamiva yakSarAT / kariNazcottatArAzu girizRGgAdivebharAT // 521 // senAnIpramukhaM rAjA lokaM lokpurndrH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sarga satkRtya visasarjApayAmAnte prAghurNAnidha // 522 // kAmapatnIsapatnIbhiH patnIbhistAbhiranvitaH / prAsAde prAvizadbhUpaH kUpaH satpuNyapAthasAm // 523 // viSayairvividhairdivyanATakaizca narnavaiH / bhogAnabhuGakta bhUbhartA svalokAdAhRtAniya // 524 / / atha te shaapyaamaasurnraamrnbhshcraaH| svAmistvaM vijayasyAsya SaTkhaNDAnAmabhUrvibhuH // 525 // ato'bhiSekaste kartuM yujyate dvAdazAbdikaH / cakristhitiratazcakrI tadvacaH pratipannavAn // 526 // te hRdahadinInAthahadinIbhyazcAhRtairjalaiH / mantrapUtairabhyaSiJcastaM merumiva vAridAH 527 // nivRtte'thotsave tasmin ssttkhnnddaavnimnnddnH| sasnau kRtabaliprAyazcittakautukamaGgalaH / / 528 / / tato'dhisaudhamArUDho bhuJjan vaiSayikaM sukham / anaiSId vAsarAna kSoNIvAsavo vAsavopamaH // 529 // daNDazvakramasizchatraM ratnAnImAni bhuubhujH| ekendriyANi catvAri babhUvuH zastravezmani // 530 // maNizca kAkiNI carma navApi hi kunaamyH| zuktyAM ca moktikAnIva rAjJaH zrIdhAmni jajhire // 531 // purodhAH pRtanAnAtho vaardhkigrhnaaykH| svapurImAniratnAni catvAryapi hi jajJire // 532 // vaitAkhyabhUbhRto mUle'bhUtAM ratne hydvipau| khecareSUttarazreNyA strIratnamudapAdi ca // 533 // vipakSakulakAkAridRkkoze bhAnumAniva / sa sacakoraTakpremNe pArvaNenduriva vyabhAt // 534 // kSoNI kSoNIpatau pAti bhAvRtAM ca nabhaHsthalIm / etattejaHparAbhUtaH paraH kopi na didyute // 535 // SaTakhaNDAkhaNDavijayavijayodadhisambhave / na ceha kimapyayazo mRgArU mRmatAmagAt // 536 // athAnyedhurdharAdhIzo'dhirUDhaH saudhamUrdhani / nAkino'nekazo'pazyat kurvato gamanAgamam // 537 // tadaiva pratihAreNAnugo dUto mudAmiva / dhanapAlaH kSamApAlaM samAgAdracitAJjaliH // 538 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAcanAthacaritraprocivAMzca vaco'mandAnandakandAGkarAmbudam / nanda nanda ciraM nanda diSTayA saMvardhase vibho ! // 539 // devAdya bhavadudyAne panaSaNDamivAMzumAn / alaMcake jagannAtho jino'maranarArcitaH // 540 // zrutveti vacanaM tasyodazcadromAJcakaJcukaH / sArdhadvAdaza koTInAM tasmai kSamApo vitIrNavAn // 541 // visRjyainaM vyadhAJcintAmitthaM vasumatIpatiH / dhanyAste kRtapuNyAste yeSAM dRggocaro jinaH // 542 // nAthUrnAkimanuSyANAM vandanIyA ca saavnii| yatra cUDAmaNIyante tIrthezapadapAMzavaH // 543 // vicintyeti mumocAyamAsanaM lokazAsanaH / bhUmilanmauliriti cAhantaM tuSTAva tuSTibhAg // 544 // muktisImantinIsaMgaraGgasaMgatacetase / jagajIvAtusadRze namo bhagavate'rhate // 545 // stutvaivaM bhAvasaMdarbhabhAvito bhUmivAsavaH / sajIkRtacamUcako'rhantaM vanditumabhyagAt // 546 // nidhyAte'thAhatazcihna mAnAdiva mumukSurAT / uttatAra kSititrAtA sindhuraskandhato dratam // 547 // chatrAsimaulicAmaropAnamukhyaM ca paJcadhA / rAjacihna mumocAsau sAkSAnivarNite'rhati // 54 // parIya parito'rhantaM natvA'JcitvA ca bhaktitaH / nyaSadat parSadi kSoNIzakraH zakra ivAparaH // 54 // bhagavAnapi saMsArapArAvAratarInibhAm / prAreme jagadAnandadAyinI dezanAmiti // 550 // sadA prarigrahagrastAH saMsArApAragahare / majanti prANino'mbhodhau kaNThAzliSTazilA iva // 551 // tanmumukSA mumukSUNAmiva yeSAM zarIriNAm / udghIyante bhavAmbhodheste kRSTA iva rajjubhiH // 52 // ityahaddezanAnIradhautamurchA lo nRpaH / kalayAmAsa nairmalyaM kaivalyakamalocitam // 553 // tIrthakRtpAdapAthoje bhramato bhramarAniva / dadhyAvityeSa nidhyAya tejaHpuJjamayAna surAn // 554 // adRzyanta bhave pUrve kvApyamI amarA myaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| itIhApohamApanno'smArSIjAti sa pUrvajAm // 555 // aho tAdRksuratvepi nAbhavat tuSTirAtmanaH / vADavAgnerivAgAdhe nirmagnasyAmbudherjale // 556 // samastasukhavistArottamA'pIhak ca ckritaa| na me'bhUt tuSTilezAyAmbhodheriva payaHprathA // 557 // prazamAnandalalitaM sAdhudharma vinA'tha saa| na tuSTiH zivasya puSTimukteva jaladhiM vinA // 558 // dhyAtveti dharaNInAthastIrthanAthamudAharat / tapasyAdAnataH svAmin ! prasIda mayi kiMkare // 559 // jJAnalakSmIpayorAzirabhyadhAd bhagavAnapi / yathAsukhaM mahAbhAga ! bhAgyaireSa manorathaH // 560 // evaM nizamyAnujJApya cakrirAD dharmacakriNam / vairAgyadhArnija dhAma jagAma janatAvRtaH // 561 // dharmakarmasthite rAjyanIternirNAzabhIrukaH / nidadhe tanayaM rAjA sarojarajanIkaraH // 562 // saMbodhya sakalamantaHpuraM paurAna parAnapi / agAdupajina bhUpa upakUpamivAdhvagaH // 563 // paTaM zliSTapAMzumiva tyaktvA sAmrAjyasaMpadaH / aGgIcakAra dharmasya sAmrAjyaM rAjakuJjaraH // 564 // surAsuranarAdhIzaiH sevitAghrisaroruhaH / tato'nyatra vAyuriva vyaharad bhagavAnapi // 565 // vyadhAd yatitva rAjarSirhaSIkahayayantraNam / pUrvAcIrNocchaGkhalatvaprAyazcittaM vizanniva // 566 // so'bhUt SaTakAyajIvAnAM SaTkhaNDAnAmiva prbhuH| trividhatva samabhyeyuguptayo nava brahmaNaH // 567 // ratneSviva caturdazasvapi prANivibhaktiSu / yatiratno vyadhAd yatnaM nirantaramanAturaH // 568 // sadbhUSaNairivonnataguNoghebhUSito bhRzam / jagrAha vapuSaH sAraM vijayasyeva saMyamI // 569 // jJAnAbhyAsaparaH so'gAd gItArthatvamanuttaram / sarvatrApi hi mukhyatvaM suprApaM puNyazAlinAm // 570 // mAtmavazyamivAvazyaM bhogyamajayati sma ca / sa karma tIrthavannAma viMzatyA sthAnakairiti // 571 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritretatra cAhatpratimAnAmahatAM ca ydhnnm| stutizcAzAtanArodhaH sthAnakaM prathamaM hi tat // 572 // siddhasthAneSu siddhAnAmutsavaizca navanavaiH / yaJca siddhaguNoccArasaMstavastad dvitIyakam // 573 / / vineyabAlakaglAnamunInAM prtipttitH| pravacanasya caunnatyAd vAtsalyAJca tRtIyakam // 574|| prAJjalIbhUya vasanAzanauSadhAdiDhokanam / zrIgurUNAM gurUNAM yat turya tatsthAnakaM smRtam // 575 / / gaNAntarvAsinAM viMzatpadaparyAyajyAyasAm / sthavirANAM ca yA sthiropAstistat paJcamaM matam // 576 // vyapekSayA'rthazrutayoH svataH zrutavatAM bahu / zuzrUSayA bhavet SaSThamannavastrAdidAnataH // 577 // avizrAntataHkarmakarmaThAnAM tapasvinAm / vAtsalyataH paricaryAcaraNaM tacca saptamam // 578 // sadaiva dvAdazAGgAravye zrute praznAnucintanaiH / jJAnopayogasUtrArthau tapayogastadaSTamam // 579 // zaGkAdidoSanimuktaM sthairyAdiguNabhUSaNam / navamaM darzanaM samyak zamAdilakSaNAtmakam // 580 // caturdhA zAnadarzanacAritraparicaryayA / dazamaM vinayaH karmaklezanAzanibandhanam // 581 / / icchAdidazadhAsAmAcaryAcaraNakarmaNi / parihAro'ticArANAM sthAnamekAdazaM smRtam // 582 // mUlottaraguNeSveSvahiMsAmAtrAdisImasu / udyamo niraticAro dvAdazaM sthAnakaM hi tat // 583 / / durdhyAnaparihAreNa yacchubhadhyAnadhAraNam / kSaNe lave manaHprItyai sthAnakaM tat trayodazam / / 584 // zarIramanasorbAdhArahitaM ca nirantaram / yattapaH karma zaktyA tat sthAnakaM syAzcaturdazam // 585 / / dAnaM nidAnamAnandazriyAmannAdi ynmunau|| vAGmanovapuSAM zuddhyA tat pazcadazasaMzakam // 586 // vaiyAvRttyavidhI prauDhA prauDhibhaktAdibhibhRzam / AcAryAdidazAnAM yA SoDazaM sthAnamIritam // 587 // saMghApAyApanayanopAyapratayA'nizam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH sargaH / samAdhimanaspre bADhaM syAt tat saptadazaM punaH ||588|| apUrvayoH sUtrArthayorubhayorapi yatnataH / aharnizaM yadAdAnaM tadaSTAdazamucyate // 589 // iddhayA zraddhayA dIptyA nivedaikanirAkRtam / sammAno yaH zrutajJAne sthAnamekonaviMzakam // 590 // dharmoktivaidyakajyotirvidyAvAdazrutAdibhiH / udbhAsanA zAsanasya tadviMzatitamaM matam // 591 // syAdekamapi yat tIrthakara karmanibandhanam / sthAnaM nairujyakRd mahArasAyanamivAGginAm ||592 // sarvaiH sarvAtmanA'mIbhiH svAminA svarNabAhunA / arjitaM tIthakRnnAma karma zarmaikakAraNam // 593 // AjJayA gurupAdAnAM dhairyadhUrvAn dhuraMdharaH / kesarIva sa ekAkI vyaharad munikuJjaraH // 594 // viharannanyadA kSoNI kSIrakSoNIdharAntike / so'gAt kSIravaNAraNyaM rAjadhAnImivAntakI // 595 // tatrAraNya mahAhiMstraiH siMhAdyaiH svApadairbhRte / dambholineva ghaTitaH so'sthAt pratimayA sthiraH // 596 // itaH kuraGgajIvaH sa nirgataH saptamakSitaH / krurAtmA'bhUt tatra siMho yAnaM pretapateriva // 597 // bibhrANo vadane zuNDAM dordaNDamiva zAsanam / trAsayan svApadAn bhUrIn kRtAnta iva mUrttimAn // 598 // bahirniHsArayan jihvAM kSurikAM yamarADiva / bhUSAmadhyasthitottaptatapanIyavilocanaH // 599 // bhuvamAsphAlya lAGgUlaM mUrdhni zUlamivAvahan / prasArayan mukhaM daMSTrAGkuraM kUpamivAparam // 600 // veDAkSobhaparikSINakSobhitAnekakuJjaraH / kulizAkAranakhara zreNIbhinnebhakumbhabhUH // 601 // kesarazreNibhiH kSoNIpIThamAcchoTayan muhuH / Ayayau mRgarAjaH sa munirAjo'sti yatra saH // 602 // ( paJcabhiH kulakam ) kSudrakSveDAravaH kaNThIravaH kSutkSAmakukSikaH / viSadupallavollAsadRzA'pazyat tapasvinam ||603 // muniM paJcAnanaH prekSya krudhodhuro bhavaMstadA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 87 www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre adhAviSTa purAbhyasta matsarasphAritekSaNaH // 604 // pucchAcchoTocchalacchabdacchalAd ruroda rodasI / sarandhrA tanmunerAya nIrandhrA'pi tadA'bhavat ||605 // tasya pAdaprahArArttivyAkulA vasumatyapi / digdantinAM tadutpAtamAcikhyAsurivAcalat // 606 // saTAcchoTA dantinInAmakAle bhrUNabhraMzakRt / girIn kSveDApratidhvAnaiH sRjan duHzabdanirbharAn // 687 // prAdurbhavat pUrvako pATopapATalitekSaNaH / haryakSo bhikSuharyakSaM saMnikarSamupeyivAn // 608 // ( yugmam ) taM zatrumiva manvAnaH kSudrAtmA krodhadurdharaH / siMho'sau siMhatAlena munisiMhamamArayat // 6095 ( yugmam ) tatprahArotthitAmatha vyathAM nirgranthapuGgavaH / karmamarmavraNacchedakSArakSepamivAvidat // 610 // dharmadhyAnarato dhyAnAt sAdhudhuryastayograyA / artyA na cAlitaH sthairyAt sumeruriva vAtyayA // 616 // dadhyau sa bhagavAn svarNabAhuH sAdhupurandaraH / suhRdIva mRgendre'smin snihya re jIva ! nirbharam // 612 // jIvitvA'pi ciraJjIva ! kAryaH karmakSayastvayA / tatkAraNamabhUdeSa tasmAd bandhorapi priyaH // 613 // re jIva ! mRgarAje'smin mA tvaM roSo vRthA kRthAH / nRNAM purAkRtaM karma nidAnaM sukhaduHkhayoH // 614 // amuM manyasva re jIva ! mRgendramupakAriNam / dhRta sauSTavamaryAdAnizcayo'bhUdatastava // 615 // evaM siMhe tathAnyeSu prANiSu pUtamAnasaH / maitrIbhAvamasau bheje dharmavallIphalodayam // 6160 arhatAM cApi siddhAnAM mumukSUNAM ca sAkSikam / samyagAlocayAmAsa duSkRtAnyeSa saMyamI // 617 // kRtAhAraparihAro muniH paNDitamRtyunA / vipadya dazamaM kalpamagAdasvalpasaMpadam // 618 // mahAprabho mahAtmA sa vimAne'tra mahAprabhe / viMzatyandhyAyuramaraziromaNirabhUt suraH // 619 // bhuJjan bhUyastaraM kAyacetaso rucinAM sukham / samayAn gamayAmAsa sa tatra tridazottamaH // 6200 88 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyaH srgH| siMho'pi hiMsradhaureyaH paryaTanaTavItaTe / saMjahe bahuzaH sattvAn saMhAra iva nirdayaH // 21 // saMhatyAnekazaH sattvAn pArIndraH paappuuritH| vipadya zvamramadabhravyathaM turyamupeyivAn // 622 // zItoSNayAtanAstatropabhujya bahuzazciram / udvavRte harirjIvazcaturthanarakAdatha // 623 // tiryagyonAvanekAMzca sa bhrAntvA duHkhino bhavAn / kApi zAkhApure dusthadvijArAtmabhUrabhUt // 624 // svarNabAhuyaterAtmA prApyAspnatvamuttamam / taistairnavai gairabhUt sukhasyaikanidhAnabhUH // 625 // gAndharvINakalAkelivijJagAndharvadhoraNeH / dhvonairaprINAt nAkI kau~ karNarasAyanaiH // 626 // nabhirvividhapuSpaudhairgumphitAbhiH sugandhibhiH / kaNThanyastAbhirasvataH puSpakAla ivAzubhat // 627 // hArakeyUrakoTIrapAdukAkuNDalAdibhiH / maNDita tadvapurabhAd bhUSaNairlakSaNairiva // 628 // vimAnadIrghikodyAnasarasItANDavAdiSu / prApatuH phalamAtmIyaM niyukta tadvilocane // 629 // divyairAhArasambhArairIhAtastRptikAribhiH / prINAti smA'dvijihvaH sa jihvAM vallImivAmRtaiH // 630 // kadAcit kalpagA arhatpratimAH prtypuujyt| sumanAH sumanomukhyaH sumanaHsrambhirAdarAt // 632 // kadAcit svarNazailAdizaileSvAnarca cArubhiH / candanAyaizciraM jainIH zAzvatI pratimA mudA // 632 // nandIzvarAdidvIpeSu kdaa'pyaanndmedurH| cakre'hatpratimApUjAM dvAtriMzadbaddhanATakaiH // 633n iti dharmarataH zarmabhogAn bhunyjnnnekshH| bhUyAMsamapi kAlaM so'naiSIlazamivAmaraH // 634 // zrIsvarNabAhunarakujararAjarAjI zrIprANatatridive devivilaasshaalii| vAmeyacArucarite dvibhavAbhirAmaH sargaH samAptimagamat sugamastRtIyaH // 335 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritraitizrItapAgacchAdhirAjabhaTTArakasArvabhaumazrIhIravijayasUrizrIvijayasenasUrirAjye samastasuvihitAvataMsapaNDitakoTIkoTIrahI. rapaM0zrIkamalavijayagaNiziSyabhujiSyagapaMhamavijayagaNiviracate zrIpArzvanAthacarite tRtIyaH sargaH smaaptH||3|| aham / atha caturthaH sargaH athAtra jambUdvIpe'sti kSetraM bharatasaMjJakam / jambUdvIpasya dakSiNamedinImukhamaNDanam // 1 // tatsetuneva vaitADhyaparvatena dvidhAkRtam / savyApasavyayorja tatra khaNDatrayaM trayam / 2 // dharmAdharmavidAmAryajanAnAM yatra saMsthitiH / AryadezAH sArdhapaJcaviMzatistatra tadyathA // 3 // magadhAho rAjagRhamaGgAzcampApurI punaH / baGgAhvastAmraliptA kaliGgAH kAJcanaM puram // 4 // sAketAH kozalA kAzIdezA vArANasI purii| kampilA pUzca paJcAlA ahicchatrA ca jAGgalAH // 5 // dvArAvatI ca saurASTrA videhA mithilA purii| vatsadezA ca kauzAmbI malayA bhahilaM puram // 6 // koTivarSapuraM lATA virATA vatsapUH punaH / vItabhIH sindhusauvIrA zrAvastIpUH kuNAlakAH // 7 // mathurApUH sUrasenAH pApApUrbhaGgIyAH punaH / vRttA mAsapurI vedyA purI zuktimatI tathA // 8 // acchApurI ca varuNApurI zvetavikA tathA / ardha kaitakadezAnAmAryamAryairudIritam // 9 // arhantazcakriNazcArdhacakriNaH sIradhAriNaH / utpadyante yeSu padmAkareSviva sitacchadAH // 10 // samantAdurvarovIke deze dezaziromaNau / duSkAla ityamI varNA dvidhA'pi zrutigocarAH // 11 // kAzidezaziroratnamAsId vArANasI purii| gaGgAtaraGgai raGgadbhiryA hArairiva zobhate // 12 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / yadabhyaNNaMmavizrAntA vahantI devavAhinI / saGkhyAnamiva paritaH zuzubhe nagarazriyaH // 13 // yatsAle nIlaratnottharociSAM cAruvIcibhiH / tIrtha gaGgApravAhAM'bhUt kAlindIsaGgamAdiva // 14 // yatsAle nIlaratnottharociSAM cAruvIcibhiH / jareva palitIkarttuM tatkezAnIrSayA'spRzat // 15 // yatstrI candanakAzmIrakarambitapayodharA svaH sindhurabhartrA sandhyA navodeva mude'dhikam ||16|| yatra caityasthitAzcitraputrikA bhAnti bhUrizaH / svarge'mAntya ivAtreyurdevyo'nimiSacakSuSaH // 17 // yatra caityasthitAH zAtakumbhakumbhA vibhAntyalam / uditA bhAnavaH sarve kailAsAdvivareSviva // 18 // vIkSyendormaNDalaM yatra ratnakuTTimasaMsthitam / pANIn kSipanti padmAkSyo dantatADaGkazaGkayA // 19 // saudhakuTTimasaMkrAntAMstArakAn vIkSya bAlikAH / muhyanti patitasphArahAra mauktikazaGkayA // 20 // yatra sphaTikaprAsAde rAtrau rAtrIzvarodaye / dIpraiH pradIpakaireva lakSyate saudhadhoraNI // 21 // tatra prabalAzvaseno'zvaseno'jani bhUpatiH / yatsenA vairivanitAvaidhavyodvAhadhUrvahA // 22 // tatpratApo'bhavad bhAnubhAsuro bhAnumAniva / vinidrIkRtasatpadmaH kumudautsukyakRd yataH // 23 // yatpratApapradIpe'bhUdetadasvalpakautukam / prakAzo'bhUt suhRdgehe'suhRdgedde ca kAlimA // 24 // yatpratApo'jani prauDhaH pratyagraH kajjaladhvajaH / zatrusthAne'JjanAkAro'bhUt tatsnehaM pivannapi // 25 // yatpratApastapasvI ca prApemAM zaktimadbhUtAm dAhAdAhI samaM cakre'suhRdAM suhRdAM hRdi // 26 // rAjJastasyAbhavad rAjJI vAmA'vAmA janottamA / yA vAmalocanA jajJe vAmA duSkRtakarmaNi // 27 // yAM nirvarNya suparvANaH svaH straiNamabhajanna hi / nA'kSNorapyekalIlA'syAnimeSajanitA'jani // 28 // jitavizvatrayaupamyAM draSTuM yadrUpasampadam / I Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 91 www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre atRpta iva zakro'pi sahasrAkSatvamAzrayat // 29 // gAmbhIryAdiguNodvIci: sItA sItApateriva / rAtribharturiva rAtri: padmA padmApateriva // 30 // azvasenamahIbhartuH zrIvAmA vAmalocanA / sA mahatyavarodhe'pi premapAtrA'tyajAyata // 31 // (yugmam ) rUpazrIjitapaulomyA tayA sArdha dharAdhipaH / niSevamANo viSayAnanaiSIda vAsarAn bahUn // 32 // vAmAdevyapyavAmA''tmA raJjayantI guNaiH patim / rAjahaMsI vabhUva svapatermAnasamAnase // 33 / / ityetau dampatI dhrmkrmmrmpraaynnau| gamayAmAsatuH kAlaM snehalo yugminAviva // 34 // ito dshmklpstho'nlpvaibhvbhaasurH| svarNabAhuyate vaH svAyuH sarvamapUrayat // 35 // cyavanA''sanakAlo'pi sa suraH punnybhaasurH| anyadeva iva zrIhInAzAdyaM naiva labdhavAn // 36 // viMzatyabdhipramANa sva AyuSi kSayamIyuSi / ' vRkSAt phalamiva pakvaM devo'cyoSTa divastataH // 37 // caitramAsasya vahule cturthiitithivaasre| nizIthinInizIthe ca vizAkhAyAM sthite vidhau // 38 // prAptasaukhyeSu niHzeSajantuSu kSaNamuzcakaiH / samantAdudyatAdityasamodyote jagadgRhe // 39 // jhAnatrayadharo vAmAdevIkukSau sa devarAT / udapAdi nabha kUlaMkaSAkUle marAlavat // 40 // (tribhirvizeSakam ) tadA tasyAM triyAmAyAM ramye harmya shyaalukaa| vAmAdevI mahAsvAmAna prekSAMcakre caturdaza // 41 // Adau dantI caturdantaH pANDuracchavirunnataH / mUrtimAniva kailAsaH kSaranmadajalaplavaH // 42 // valakSaH pIvaraskandhaH snigdharomAlimAlitaH / mahokSA tIkSNazRGgo yo maGgalazrIniketanam // 43 // zveDAkSobhitadigdantAvalo vyAlolalocanaH / sudIrgharasanastIkSNanakharo nakhArAyudhaH // 44 // abhiSiktA samutkSiptaiH kumbhairdikumbhibhibhRzam / eka padmanilayA padmA saJava sampadAm // 45 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / paJcavarNasamAkINa bhramabhramarabhAsuram / lasatparimaloddAma dAma dhanveva mAnmatham // 46 // sampUrNamaNDalo vyomkmlaatilkopmH| jagadAnandipIyUSapUrNaH pIyUSadIdhitiH // 47 // svIyAMzubhistamaHstomaM sphoTayannulbaNadyutiH / dharmadhutiH sarojAlImukulonmukulIkaraH // 48 // suvarNakiGkiNIbhraMNIkvANakvaNitadigmukhaH / uddaNDadaNDatuNDastho barhivoM mahAdhvajaH // 49 // puSpamAlArcitaH pUrNaH salilaimaGgalairiva / kalazaH kaladhautIyaH zriyAM zevadhibhUriva // 50 // krIDadvandvaM caradvandvaM kalahaMsasamAkulam / lolakallolamutphullapa- padmasaraH saraH // 51 // maNDitaH pANDuDiNDIrapiNDaibimbairivaindavaiH / kSIranIranidhiH kSIranIranIrandhramadhyabhUH // 52 // bhagavadvIkSaNAyevA''gAt svAmivirahAsaham / vimAnaM ratnarAjiSNu yasmAd yAtastadeva hi // 53 / / jagatyamAdbhirbhagavatpratApariva pinndditH| prottuGgazcaGgimAgAraratnarAzirudazcitaH // 54 // zikhAbhiH sammilantIbhirullikhana gaganasthalam / dhUmadhvajazca nidhUmo madhyAhnArkasahodaraH // 55 // dRSTvA svapnAnimAn spaSTAn tuSTipuSTipradiSTakAn / padminIva prabuddhA sA vAmAdevI prakarSabhAk // 56 // arhatprabhAvataH pAkazAsanAH prathamaM mudA / samAhUtA ivAbhyeyurdhAmni vAmAGkite tadA // 5 // praNamya bhagavantaM taM bhagavajananI punH| uktvA svapnArthamasvapnanAthA jagmuryathA''gatam // 58 // samprAptaistAdRzaiH svapnaiH saMtuSTA maGgalairiva / sA'pyudasthAdupapAdazayanAdiva devatA // 59 // utthAya zayanotsaGgAd marAlIva kajodarAt / mandaM mandaM jagAmaiSA'zvasenAlaGkRtaM gRham // 60 // asaMmAntIM mudamivAdvirantI giramAdarAt / sA pati bodhayAmAsa mantharAkSaravAdinI // 61 // azvaseno'pi tadvAcamAkarNya karNopavArNikAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre tarasA jAgarAJca santo hi svalpasaMlayAH // 2 // sAkSAt padmAmivA''nandakAriNI guNazAlinIm / vIkSyAprAkSIt kSamAjAniH samAgamanakAraNam // 63 // sA'pi bhadrA sthitA bhadrAsanamAnandamedurA / nyagadad dazanajyotiHpUravicchuritAdharA // 6 // nAthAdyAsyAM nizIthinyAmISannidrAmupeyuSI / adrAkSaM kSemapizunAn mahAsvapnAMzcaturdaza // 65 // tadeSAM deva ! kA zreyaHsaMpattirbhavitA mama ? / ityAdiSTo viziSTAtmA bhUyo'bhASiSTa hRSTayAk // 66 // svapnairebhirmahAbhAge ! bhavitA tava nandanaH / yazaHzubhrAMzuzubhrAMzuzubhritAzeSadigmukhaH // 67 // iti buddhayanusAreNa svagnArthe kathita'munA / bhA''diSTA'vizad vAsabhavanaM zrIrivAmbujam // 6 // zrIpUrvAcalacUlAyAM taraNau tilakAMyite / pRSTAH kSamAbhujA svapnaphalAni svapnapAThakAH // 69 // procire te'pi bhUpAlaM svapnairebhiH zivAvahaiH / cakrI vA dharmacakrI vA deva ! bhAvI tavAtmajaH // 7 // zrutvaivaM tadvacazcAsau rAjA romAJcakaJcukaH / vyAsRjat tAMzca satkRtya kaanycnaabhrnnaadibhiH||71|| divazcyutvA'vatIrNo'yaM matsamaye paramezvaraH / itIva sphuritaM sphUrtimateva madhunA'dhunA // 72 // vismerasumana zreNImarandAnandamedurAH / gAyanA iva gAyanti bhramanto bhramarA bhRzam // 73 // kulakAntA ivottAlaM kalakaNThyaH kalasvanam / kUjantyanekazazcUtodbhatAbhutarasAzanAH // 74 // ArAmalIlAlAvaNyaH klaakaushlykaarkH| apAsarad vasanto'sau grISmAgamabhayAdiva // 75 // sRjastejasvitA mitra prakurvan nirjaDaM jagat / mumukSuriva grISmartuH prAsarat tadanantaram // 76 / / mA bhUyAd bhagavanmAturmukhakSAvirahA mama / mandaM mandaM cacAlAsAvataH kamalinIpatiH // 77 // pratene bhAnunA karta dvimAsArhannamaskriyAm / tena nityaM tadA jale dinAdhikya rathasthiteH // 78 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / : nivRtte grISmasamaye saMzoSitajalAzaye / meghaiH zyAmaliMta vyoma kajjalazyAmalaralam // 79 // kRtyamAyAtu nastAyamarhajanmAbhiSecane / nIrairnIIMrAzayAH sarve nIradairiti saMbhRtAH // 180 // mandagatyA'mbayA paJcamAsArha bhArabhugnayA / tarjanAllajjitairhasestvaritaM mAnasaM prati // 81 // upazAntimagAt tRSNA cAtakAnAM ciraMtanI / jAtazchetsyati mAmarhan dAnairiti bhayAdiva // 82 // kRSIbalakulAnandakandakandalanAmbudaH / samAptiM kalayAmAsa prAvRT kAlaH zanaiH zanaiH // 83 // matkSaNe bhagavanmAtuH pItaM syAdadhRtaM payaH / itIva prematastUrNa zaratkAlaH samIyivAn // 84 // varSA kaluSitapAtho mA bhUnnAthAbhiSecane / itIva svacchayAmAsa nIraM nIrAzaye zarat // 85 // candro'pyuktejayAmAsa kAmaM maNDalamAtmanaH / devIkapolapANDuryasAdRzyaM spRhayanniva // 86 // asmadAkArabhRnnAthaM svanIthaH snapayiSyati / itIvA''nandato mattAH kakudmantaJcakAsire ||87|| ahastamasvinItaulyatulA kuzalatAM spRzan / zaratkAlo vaNigiva dezAntaramupeyivAn // 88 // bhAvi matsamaye svAmijanma janmikRtotsavam / itIva premapUrNAtmA hemantaH zIghramAyayau // 89 // no bhAvi bhAvibhadrasyAsmAsu janma yadaItaH / tadatIva mahAduHkhairdivasairdurbalAyitam // 6 // bhuvane bhadrakRd bhAvi janma matsamaye'rhataH / itIva prItipaddhatyA nizayA'pyakRzAyitam // 91 // jAto mukhatviSA'zeSaM tamo'rhan dalayiSyati / kiM matkRtyamato mandatejAstejaH patistadA // 92 // sakaleSu kalAvatsu mukhyo bhAvI jagadguruH / ato nAjani lokAnAM kalAvAnapi zarmaNa // 93 // abhUt sakalakamalA''gamo'ItpitRvezmani / ato babhUvuH kamalAkarA niSkamalAstadA // 94 // evamRtubhiranyUnairvihitasvAmibhaktibhiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 95 www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritresaMtuSTA svAminI garbha babhArovIva sevadhim // 15 // pANDunA pANDurA gaNDasthalena svAminI bbhau| zAradInapayovAhamAleva himarazminA // 16 // aunnatyamajani svAmimAturvakSojayobhRzam / antakRtajagannAthanidhisaMtuSTayoriva // 97 // nitambabimbe svAminyA vaipulyaM bhejatustamAm / zaradIva nadIkUle vipule salilojjhite // 28 // trilokasAraM sAraGgadRk sA garbha vahantyapi / nA''pa khedaM prabhAvo'sau garbhavAseyuSo'haMtaH // 19 // mejatuH sphAratAre tallocane sphAratAM bhRzam / utkaNThite iva svAmimukhamIkSitumAdarAt // 10 // mukhenAlakSi sA vAmAdevyatha pANDunA tdaa| phaleneva navA ballI paripAkamupeyuSa // 101 // pANDugaNDasthalaM vastraM vibhratI svAminI vyabhAt / rAkeva maNDalaM zItamarIcardivasA''game // 102 / / kRSimeMghAdiva grISmAgamAd veleva vAridheH / garbhAnubhAvato devyA lAvaNyazrIravardhata // 103 // garbhAnubhAvato devyA babhUvudohadAH zubhAH / mahIzakreNa zakraizca pUritAste'pi tatkSaNAt // 104 / / badhnAti sma mano devI sA yasmin divyavastuni / AnItameva zIghraM tat sA'pazyadamarairapi // 105 / / svAminyApannasattvA'pi nAjJAyi bhUSavatyapi / mAtA hi gUDhagarabhA bhavatyudarage'rhati // 106 // na sphAtimagamat tasyAHkukSigarabhavAnapi / mauktike sati kiM zuktisampuTaM vRddhibhAga bhavet ? // 107 // garbho'pi vavRdhe devyA udare sa zanaiH zanaiH / akura iva kalpadrorantaraM nandanakSiteH // 108 / / devI pIvarayoH zyAmAnanayoH kucayoH zriyA / vaiDUryasthaganau zAtakumbhakumbhau vyaDambayat // 109 // arhatpeyapayaHpuSTastanayoranayozca maa| hakpAta iti tattuNDe zyAmatvaM vidadhe vidhiH 110 sakhyaMsanyastahastA'bhAd garbhabhArAlasA satI / vihitAmbhojinIstambhAvaSTambhA varaTeva sA // 11 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| bibhrANA bhraNamudare sA'bhAd bhitty'vlmbinii| zAradIvAbhrapaTalI senduma'rutaTaM gatA // 112 // sakhyastadvadanaM lodhrapANDuracchavi vIkSya ca / AsannaprasavodantakathanarmAdayanti tAm // 113 / / zanairgaccha zanaistiSThottiSTha tvaM ca zanaiH shubhe!| garbhAlasA''libhiH saivaM jagade ca pade pade // 114 // evaM zazvat sakhIlokaiH kriymaannopcryyaa| dezakAlocitaiH pathyairapAli garabho'nayA // 115 // manyeAH svAminI sAndratamasvinyAM sthitA stii| sarpa sarpantamadrAkSIllabdhajJAneva yoginI // 116 // uttiSThatottiSThataitatsthAnAdastIha vAyubhuk / dhvAnte'pyevaM sakhIdevI sahasA smAha nirbhayA // 117 // nivRtte'smin bhaye bhImabhogabhogisamudbhave / athAsau cAturIcaJcurvyacintayat sakhIjanaH // 118 // bhRte'pi bhuvane dhvAntaH zyAmalaiH kajalairiva / diveva devIyaM darvIkara yanniravarNayat // 119 // prabhAvo garbhabhUreva tadasau nAtra sNshyH| garbha ratnamivAmaMsta tatastasyAH sakhIjanaH // 12 // imaM vyatikaraM zrutvA dhyAtavAnazvasenarAT / sadIpayeva pArzve'hirdevyA'darzi tamasyapi // 121 // mAte sUnau vidhAsye tat pArzva ityabhidhAM zubhAm / nAma yad guNasaMpannaM shrvsormRtaayte||122|| gateSu mAHsu navasu sArdhasaptadineSu ca / vizAkhAyAM sthite candre uccaiHstheSu gRheSu ca // 123 // bahalAyAM ca dazamyAM mAse sahasyanAmani / ardharAtre bhujaGgAIM svAminI suSuve sutam // 124 / / (yugmam) dizaH prasannatAmApuH pramodAdiva sarvataH / lokaijanitavidyotaH saMkulaM medinItalam // 125 // tamaHstomApasaMhArI bhagavajanmasUcakaH / abhUdAlokamAloko vidhududyotasodaraH // 126 // avAdId gagane vRndamAnakAnAmanAhatam / pAthobhiH pUritaM pAthovAhAnAmiva maNDalam // 127 // nRtiryaksuranarakavapurbhAjAM vapuSmatAm / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre saukhyaM jajJe kSaNe'muSmin prAptaizvaryazriyAmiva // 128 // mandaM mandaM prasarpadbhirmarudbhirupabhUtalam / dAsairivaikayojanamazodhi dharaNitalam // 129 // 98 vavRSustatra vasanapuSpagandhAmbunA'mbudAH / uzvAsamudraddantIva niSpannA'bhUd vasuMdharA // 130 // athAdholokato 'bhyeyuraSTau pracalitAsanAH / dikkumAryo drutaM sUtivezmArhatsamalaMkRtam // 131 // bhogaMkarA bhogavatI subhogA bhogamAlinI / toyadhArA vicitrA ca puSpamAlA tvananditA // 132 // tatrAgatya trayoviMzaM tIrthezaM samambayA / praNamya procire tAzca kuDmalIkRtapANayaH // 133 // | namastubhyaM jagaddIpadAyike ! ratnadhArike ! | adholokanivAsinyo'STau vayaM dikkumArikAH // 134 // jJAnato bhagavajjanmAvagamyArhatprabhAvataH / AyAtAH smo vayamiha tadutsavavidhitsayA // 135 // bhetavyaM neti sambhASya pUrvAdidizi saMsthitAH / prAGmukhe vidadhuH stambhasahasraM sUtivezmanaH // 136 // tataH saMvartavAtena paritaH sUtivezmanaH / AyojanamapAcakrustAH kaNTakatRNAdikam // 137 // tAzca saMhanasaMvarttavAtA natvA jagadgurum / gAyantyastaM tadAsannabhUbhAga upatasthire // 138 // jJAtvA tathaiva calitAsanA merugiristhitAH / UrdhvalokAdariSTau ko'STA'bhyeyurdikkumArikAH / / 139 // meghaMkarA meghavatI sumeghA meghamAlinI / suvatsA vatsamitrA ca vAriSeNA balAhikA // 140 // tathaiva svAminaM svAmimAtaraJca praNamya tAH / adabhramabhrapaTalaM varSA va divi vyadhuH // 141 // tAbhiH parimalADhyena pAthasA yojanAvadhi / samantAt srutigehasyopAzAmi rajasastatiH // 142 // jAnudaghnIM paJcavarNaiH puSpairvRSTiM vidhAya tAH / gAyantyo'rhadguNazreNIM tasthuH sthAne yathocite // 143 // aSTau ca pUrvarucakAcalato dikkumArikAH / savimAnAH samabhyeyustatra mutpreritA iva // 144 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / nAmnA nandottarAnande sunandA nandivardhinI / vijayA vaijayantI ca jayantI cAparAjitA // 145 // AkhyAya pUrvavat tAzca natvA'rhantaM samAtRkam / gAyantyastaM svadigbhAge tasthurdarpaNapANayaH // 946 // sthitA apAcyarucake'syeyuraSTau kumArikAH / arhantaM nantumautsukyAdAsanaizcAlitA iva // 147 // samAhArA supradattA suprabuddhA yazodharA / lakSmIvatI zeSavatI citraguptA vasundharA // 148 // tAH prAgvat sarvamAkhyAya natvA nAthaM sahAmbayA / asthurapAcyAM bhRGgArapANayo gItamaGgalAH // 149 // dikkumAryo'STau pazcimarucakasthA athAyayuH / parasparaM spardhayantyaH pramodena prasarpatA // 150 // ilAdevI surAdevI pRthivI padmavatyatha / ekanAsA navamikA bhadrA zIlA'bhidhAnataH // 151 // jinAmbAM ca jinaM natvA stutvA cAkhyAya pUrvavat / gAyantyo vyajanavyagrahastAstAH svadizi sthitAH || 152 // udIcyarucakAdristhA aSTeyurdikumArikAH / mAnasairiva jaghAlairvimAnaiH parivAritAH // 153 // apAcyarucakAdvisthA aSTeyurdikkumArikAH / alambusA 'mitakezI puNDarIkA'tha vAruNI // hAsI sarvaprabhA caiva zrIharityAkhyayA samAH // 154 // praNamya bhagavantaM tanmAtaraM coktipUrvakam / tasthuruttaratastAzcodIcyAM cAmarapANayaH // 155 // vidicakato'bhyeyuzcatasro dikkumArikAH / vicitrA citrakanakA tArA saudAminI tathA // 156 // pUrvavat proktipUrva tA natvA sAmbaM jagatpatim / aizAnyAM dizi saMtasthurgAyantyo dIpapANayaH // 157 // catasro rucakadvIpAdabhyeyurdi kumArikAH / rUpA rUpAsikA caiva surUpA rUpakAvatI // 158 // jagadbharturnAbhinAlaM caturaGgalato'tha tAH / chittvA cchidre nyadhustazca vajraratnairapUrayan // 159 // pUrvodagdakSiNAsvarha janmagehAt kakupsu ca / vimAnAnIva tA rambhAgRhANi trINi cakrire // 160 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 99 www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritrevicakrire'tha tanmadhye ratnasiMhAsanAnvitam / catu:zAlaM vizAlaM tAH zrIpadmodarasodaram // 16 // atha ca dakSiNarambhAgRhe rambhAgRhopame / nyasya pANipuTe nAthaM ninyustanmAtaraM ca tAH // 162 / / aGgamabhyaGgayAmAsustatra tA arhadambayoH / saMvAhikA iva lakSapAkatailena hAriNA // 163 / / devya udvrttnairdivyairmndaanndmeduraaH| arhantamarhadambAM codvarttayAmAsurAzu tAH // 16 // tato nItvA ca prAggehe tAvAsane nivezya taaH| salilaiH snapayAmAsuH karairindorivAmalaiH / / 165|| zarIraM nirjalIkRtya vAsobhirmUdulaistayoH / candanairarcayAmAsurdivya dravyakarambitaiH // 166 / / divyAbharaNanepathyaM paridhApya tayozca taaH| athottaracatuHzAle ninyuH sAmbaM jagadgurum // 167 // tatra zrIkhaNDakhaNDAni prajvAlya jvalane'tha taaH| tayormahAmahimnozca rakSApoTTalikAM vyadhuH // 168 // uktveti zravaNAbhyapaNe vibho ! bhUyAzcirasthitiH / tatastAH sphAlayAmAsurgolako dRSadormithaH // 169 // sUtikAsadane nItvA vAmAdevIM shaahtaa| maGgalAni tato devyaH svasvadikSu sthitA jaguH // 17 // TaNatkAraM vyadhurghaNTAH zAzvatyastridivezvatha / sadyo'rhajananodantaM khyApayantya ivAmarAn // 17 // AsanAni tataH pAkazAsanAnAM cakampire / marutpreritapatrANi valapatrataroriva // 172 / tadA kruddho'tha saudharmAdhIza AsanakampanAt / kopATopagarodgAramujagAra vaco mukhAt // 173 // mitravad vallabhaH kasya jajJire yaminIjana: ? / acIcalaJca matpIThaM yaH svarNAcalanizcalam // 17 // iti kruddhaJca nidhyAya zakrasenApatirjagau / mayi satyapi he svAmin ! kopATopastavaiSa kH?5175|| gatakrodho'vadheryogAdanAsIdamarezvaraH / trayoviMzajinezasya janma niHsImamudgRham / / 176 / / muktasiMhAsanaH zakaH saptASTAtha padAnyagAt / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| paJcAGgaspRSTabhUpITho natvA'rhantaM samastavIt // 177 // namastubhyaM jagannAtha ! sanAthAya yshHshriyaa| sanAthIkRtasakalalokAya lokahelaye // 17 // zItAMzuneva bhuvanaM bharataM nikhilaM tvadaH / pavitritaM tvayA svAminnavatAraM prakurvatA // 179 / / ciraJjIva jagajIvajIvAto ! trijagadguro ! / azvasenakulAkAzavikAzananabhomaNe ! // 180 // vAsaro'pyeSa niHzeSavAsarANAM ziromaNiH / janatA janitAnandA janiyatra tavAjani // 18 // narakoTIra ! koTIramivAzAM prApya tAyakIm / drakSyate'dhvA'khilailoMkaiH sadIpairiva nivRteH // 182 // pArAvAramivApArasaMsAramuttariSyati / yAnapAtramiva prApya tvAM janaH sakalo'pi hi // 183 / / nagannAthamiti stutvA gIrvANagrAmaNImudA / Adidezeti kaTakAdhipatiM naigameSiNam // 184 // sAmprataM bharate'trA'bhUt trayoviMzAhato janiH / devAnAhvaya tajjanmasnAtrotsavakRte kRtin ! // 185 // tato yojanavistAraparimaNDalamaNDitAm / sughoSAM sa sughoSAkhyAM ghaNTAM ca triravAdayat // 186 // sArdha tayA'nadan sarvA ghaNTAH srvvimaangaaH| pratizabdAzca sarvAsAM tAsAM praNadhire divi // 187 // zabdAdiviSayAsaktAH surAstaiH sAndranisvanaH / vihastA iva hastAbhyAM pidhAya zravasI jaguH // 188 // asmdvRddhairmthymaankssiiraabdhidhvnisodrH| ko'yamAkasmikaH zabdotpAto'smatsukha taskaraH ? // 189 / / iti dhyAyatsu sarveSu deveSu cakiteSu ca / upazAntimagAd ghaNTAnAdo nAda ivA''mbudaH // 19 // prazAnte pradhvane tasmin sainikAdhipatiH suraH / bADhamudghoSayAmAsa surebhyaH zAsanaM hareH // 19 // bho bho devAzca devyazca zrUyatAM zrUyatAmidam / bharate'smistrayoviMzatIrthakRt samajAyata // 192 / / vidhAtuM bhagavajjanmAbhiSekotsavaM sAdarAt / tad yAsyatyadhunAtyuprazAsanaH pAkazAsanaH // 193 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 pArzvanAthacaritreato vidhAtuM bhagavajananotsavamuttukAH / bhavantu sakalA devA drutaM tatra yiyAsayA // 194 // ke'pyahadbhaktitaH ke'pi nidezAt tridazezituH / patnIbhiH preritAH ke'pi ke'pi mitrAnuvarttanAt // 195 / / evaM vimAnarapratimAnazca bahubAhanaiH / gIrvANA abhyaguH sarve gIrvANezvarasaMnidhau // 196 / / (yugmam / yojanAnAM paJcazataM lakSaM coJcatvavistare / mauktikazreNibhiryuktaM kusumairiva kAnanam // 197 // ratnasiMhAsanopetaM vimAnaM vaasvaayaa| pAlakaM pAlakAkhyena tridazena vinimame // 198 // (yugmam ) yathocitaM tatra siMhAsanAni viracayya te / devA vyajijJapad devAdhIzvarAyAbhiyogikAH // 199 / / anuttaraguNaH kRtvA rUpamuttaramadribhid / mahiSIbhiH sahASTAbhiH vimAnamAdhirUDhavAn / 200 // gaandhrvdhurygndhrvklaakRtkutuuhlH| tatra pUrvamukhaH pUrvapatiH siMhAsane sthitaH // 201 // niSaNNeSu diviSatsu reje siMhAsanaM hi tat / udayAcalacUlava saMgate bhAnumAlani // 202 // yathocityena nyasteSu samasteSvAsaneSvatha / nyaSadana vibudhAdhIzaM paritaH svargiNaH pare // 203 // vRtaH suraiH surAdhIzo vyabhAdindurivoDubhiH / te'pi vyabhuzca vibhunA tena tArA ivendunA / / 204 // siMhAsanasya purata upanyastASTamaGgalaH / mandrasvaraizca maGgalapAThakaiItamaGgalaH // 205 / / saudharmAdatha saudharmAdhIzvaro vibudhairvRtaH / pracacAla vimAnasthaH spardhayeva hRdo dutam // 206 // (yugmam) abhyeyurjambhabhettAramRtavaH spricchdaaH| nabhomaNimiva dvIpAntaraM yAntamabhIzavaH // 207 // vimAnaghaNTATaDArArAvairmukharitA dishH| tvaradhvamiti tAn devAn prerayantIva vAgbharaiH // 20 // gajagaH pUrvagaH siMhasthitaM varamamanyata / yatastadbhayataH zIghrazIghraM vrajati kuJjaraH // 209 // sarpasthaH sarpajidyAnaM mene vighnakaraM purH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / yatastadbhayato mandaM mandaM yAti bhujaGgamaH // 210 // vimAnairvividhairevaM devA yAnto jagurmithaH / parvaNaH khalu saMmardo bhUriNe zarmaNe bhavet // 211 / (tribhirvizeSakam drutaM drutaM nabhasyabhidhAvatAM ghusadAM tadA / jajJe kolAhalo madhyamAnAndhAviva yAdasAm || 212 || vaimAnikavimAnaistai reje nAnAvidhairnabhaH / 103 sarovaramiva smeramukulaiH kamalotkaraiH // 213 // uttaradbhirvimAnaistairbhUribhirityalakSi ca / saudharmAdhacyutaprAntAH svargA atrottaranti kim ? || 214 || AyAntIbhiH surastrIbhiH prekSya maGgalamaNDalam / kSiptA masRNaghusRNabhRGgAraspRhayA karAH // 215 // AgacchantyaH surIpaGktyo nabhasyudvIkSya tArakAn / pANIn prasArayAmAsurmAlatImukulehayA // 216 // AyAntInAM surastrINAM mukhalagnaizca tArakaiH / tadoSThapAnato mene tatsaMmardo'pi zarmakRt // 217|| tadA devapurandhrINAmAyAntInAM nabhaHsthale / mukhatviSA tarjita iva nodIyAya himadyutiH // 218 // nabhasyAgacchatAM svargavAsinAM tArakAstadA / hArahIrakirITatAM bhejurhRtkaNThamUrdhasu || 219|| evaM devaiH sadevIkairvRto vRtraniSUdanaH / kramAduluGghayAmAsAsaMkhyAtAn dvIpasAgarAn // 220 // dvIpe nandIzvare ratikarAdinikaTe hariH / saMcikSepa vimAnaM taM saMsAramiva saMyamI // / 221 // vimAnaM saMkSipan mArge paunaHpunyena jambhajit / nato'pyullaGghayAmAsA'vazeSAn dvIpavAridhIn // 222 // athAsya jambUdvIpasya bharatAvanimaNDanam / AkhaNDalaH kramAt kAzimaNDalaM samupeyivAn // 223 // purIM vArANasIM tatra labdhvA dambholibhRt tataH / abhvasenAvanIbhartturAsadat zrIgRhaM gRham || 224|| zakrastena vimAnena bhagavatsUtikAgRham / triH parIyAya paritaH svopAdhyAyamivAntiSat // 225 // aizAnyAM dizi saMmuktavimAno nAkinAyakaH / prAbhRtaM kRtavAn nUnaM praNAmaM prathamaM prabhoH // 226 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAtha caritre praNanAma tataH zakrastIrthezaM samamambayA / na bhaktau paunaruktyaM hi tAdRzAM bhaktizAlinAm // 227 // savidhAyAJjaliM mUrdhni mUrdhanyastridivaukasAm / bhagavanmAtaraM vAmAdevImityastavIdatha // 228 // ciraJjaya jaganmAtarjagadAdhAradhArike ! | tvamevAsIha niHzeSaputriNInAM ziromaNiH // 229 // dhanyA'si kRtapuNyAsi tvameva dharaNItale / yayA'sau suSuve sUnAstrilA kI varadIpakaH // 230 // iti stutvA jagannAthajananIM nirjarAgraNIH / procivAniti tAM mAtarbhetavyaM na tvayA'naghe ! // 239 // prathamasvargadambholikarastvatsUnukiMkaraH / arhajanmotsavaM kartumihA'gAM devi ! sAmpratam // 232 // uktveti vAsavo devyA avasthApanikAM ddau| kRtvA ca bhagavadrUpaM vimbaM tatsaMnidhau nyadhAt // 233 // vidhAya paJcadhASStmAnaM tataH sa tridazezvaraH / ekarUpeNa pANibhyAM bhagavantamupAdade // 234 // rUpeNaikena dadhe ca mUrdhni cchatraM jagatpateH / dadhAvubhAbhyAM rUpAbhyAM cAmare cAmarezvaraH // 235 // rUpeNaikena bibhrANo vajraM vajradharaH punaH / gacchati ca saha dvAHstha iva svAmipuraH svayam // 236 // bhaktairbhagavatAM bhaktirvidheyA svayameva hi / evaM sa paJcabhI rUpairAttArhan merumabhyagAt // 237 // kAJcanAcalacUlAyAH paritaH pANDukaM vanam / yojanAnAM sahasreNa vistIrNa saha cUlayA // 238 // cUlikAdakSiNenAsti sumanohAri tadvanam / pRthulaM yojanaizcaturnavatyA ca catuHzataiH // 239 // caturbhiyojanaiH paJcazataizvozcatvavistare / pRthulA sArdhadvizatairadhijyadhanurAkRtiH // 240 // tatrAtipANDukambalA zilAmalamayUkhabhAg / asti dakSiNadigbhAge ratnasiMhAsanAnvitA // 241 // ( yugmam ) asyaiva jambUdvIpasya yAmyArdhabharatodbhavAm / arhatAM kriyate janmAbhiSekastatra vAsavaiH // 242 // tasmin siMhAsane'rhantaM vidhAyotsaGgasaGgatam / 104 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / prAcInabarhiH sa prAcImukhastatra niSaNNavAn // 24 // apare'pyatha triSaSTidevendrAH kampitAsanAH / devadevIparIvAravAraizca parivAritAH // 244 // vimAnairvividhaiomni sRjanto dyAmivAvarAm / samAjagmurjagannAthasanAthaM kAJcanAcalam // 245 // (yugmam ) AdidezAdi surendro'thaivaM svAnAbhiyogikAn / Anayantvahato janmAbhiSekArthamupaskaram // 246 // rAtnikAn kAJcanAn raupyAna svarNaratnamayAnapi / rUpyasvarNamayAn ratnasvarNarUpyamayAMstathA // 247 // rUpyaratnamayAn bhaumAna pUjitAsyAn zubhAn ghaTAn / aSTAdhikaM sahasraM te pratyekaM vidadhuH suraaH||248|| (yugmam ) bhRGgArasthAlamANikyakaraNDamukurAdikam / svarNAdivastujaM kumbhamitaM tadapi te vyadhuH // 249 // kumbhAnAdAya te devA jgmurjljighRkssyaa| svAmibhiH prahitA vArivAhakA iva satvaram // 250 // nadinInadanadinIpatipramukhataH pyH| jagRhaste taiH kalazaiH kalasairiva yoSitaH // 25 // mAgadhAdiSu tIrtheSu videhavijayeSvapi / mRdamambhazca jagRhuratRptA iva te surAH // 252 / / oSadhIrapi sarvAzca padmAdikusumAni ca / te mudA''dadire devA mAlikA igha kAnanAt // 253 // tadartha saJcitairiva vastubhizcandanAdibhiH / sugandhibhibhRtAste'thAbhyeyurmerugiri rayAt // 254 // acyutAraNayoH svAmI svAmarairabhito vRtH| abhiSektuM bhagavantamupatasthe tridhA zuciH // 255 / / tato caikAkSabhRdbhaktyA na cyuto'cyutanAyakaH / kusumAJjalimAdAya mumoca bhagavatpuraH // 256 // gandhAmbhobhirbhUtAn kumbhAnAninyuramarAstadA / sragabhirabhyarcitAn bhUrIna mudallIkuDmalAniva // 257 // salilairamalaiH kumbhA bhRtAste'tha babhAsire / bAndhavA iva pIyUSakumbhasyodgacchato'mbudheH // 258 // abjairvAcAlarolambaimukhasthaiH kalazA babhuH / spardhayanta iva snAtravidhimuzcarato harIn // 259 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 pArzvanAthacaritreunmukhAH kSitigAH kumbhA ambhobhiH sambhRtA vyabhuH / naikIbhUtA ivAbhyeyuH kumbhAH saudhA rasAtalAt // 26 // ammakumbhAntarAle'mbhastadbhAti smAmaladyuti / arhanmukhajitezcandraiH karaugha iva DhaukitaH // 261 // AraNAcyutakalpezaH samaM svairamarairatha / sASTasahasrakalazAnAdAdromAJcakaJcukaH // 262 // vakSaHsthalasthitaiH kumbhastai rejuste sudhaandhsH| titIrSava ivApAra saMsAramakarAkaram // 263|| bhagavantaM snapayitumacyutendro manAgatha / kalazAnAnayAmAsa mauli dAsa iva prabhoH // 264 // tasminnavasare ke'pi vAdayAmAsurAzu ca / hastAbhyAmavihastAbhyAM tAlakA iva nAkinaH // 265 // kecidAsphAlayan kAMsyatAlAnuttAlapANayaH / marAlAH kamalAnIvA'nilalolatanUruhaH // 266 // keciduttADayAmAsurdundubhIn madhuradhvanIn / kecid mukharayAmAsurbherI gambhIrajhAkRtim // 267 // pAthaHsampUrNapAthodanAdalakSmImalimlucAn / mRdaGgAn vAdayAmAsuH ke'pi mArdaGgikA iva // 268 // ke'pi gambhIrani?SamukharIkRtadigmukhAn / AnakAMstADayAmAsuH kapolAniva dantinAm // 269 // mandramApUrayAmAsuH ke'pi shngkhaannekshH| triguNIkRtaprAvINyA vINAH ke cidavAdayan // 27 // evaM divaukaso nAnAvidhAtodyAnyavAdayan / ninAdai rodasIrandhra samapUryana mudanvitAH // 271 // jaya nAtha ! jagannAtha ! dharmamarmaprakAzaka ! / vaitAlikA ivetyUcuzcAraNazramaNA api // 272 // navyakAvyAdibhiH zrAvyAM stutiM kRtvA'cyutezvaraH / sadevo nAmayAmAsa kumbhAMstAnupari prabhoH // 27 // luThantaste'tha salilakalasAH zirasi prabhoH / rejuraanazailasyopari varSadghanA iva // 274 // niHsarantyazca kumbhebhyo dhArAstA ammasAM babhuH / mandarAdriguhAsyebhyaH patanto nijharA iva // 27 // niSpatantyo vyabhunIradhArAstA bhgvtpdoH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| gatilIlAmivAdhyatuM marAlakulapaGktayaH // 276 // tasya pAthaH pravAhasya dhutezca bhagavattanoH / saGgamo'bhAdantarAle gaGgAyamunayoriva // 277 // rejire vAridhArAstAH patantyo bhagavanmukhe / praphullotpalamukule zItarazmerivAMzavaH // 27 // rejire bhagavaddehe saMlagnAstoyabindavaH / zaradvyomatale sphAravistArAstArakA iva // 279 // rejire trijagadbharturhRdaye'mbhAkaNAzciram / tatrasthadhyAna dhyAyantaH payodharbudabudA iva // 28 // pANipallavayorbhArlolAste bindavo bbhuH| kalahaMsA iva svairaM krIDantaH padmakozayoH // 28 // bhUyo'pi vedamasmAkaM pIyUSamiva bhUspRzAm / tatsnAtrAmbho nyadhurdaivAstadAzAmiva mUrdhani // 28 // utteruste'tha toyAnAM pravAhAH kAJcanAdritaH / pavitrayituM bhUlokamivAhitsnAnajairjalaiH // 283 // dheje merugiriH pAthaHpravAhairamalaizca taiH / zAradInAbhrapaTalaiH patitairiva sarvataH // 284 // udyAne tatra te pAthaHpravAhAH prAsaraMstamAm / vana sektumivAtulyakulyAH saGkalpitAH suraiH // 285 // bhUyo bhUyo'pi tatsnAtrapavitra toyamaspRzan / nidAghadAhadagdhAGgAH kuJjarA iva nijharAn // 28 // ebhiH kumbhaiH sadA''rambhairambhobhiH sambhRtairmRzam / magavantamabhyaSiJcadacyutAraNayoH patiH // 287 // adhomukhA babhuH kumbhaastoyriktodraastdaa| nIradhau nIramAdAtuM nimnA iva payomucaH // 288 // asmAbhirvadanAmbhojaM dadRze'sya jinezituH / jaDAsaMgo na naH sthAne ityAsanirjalA ghaTAH // 289 // acyutezastataH svAmivapurambhobhirAvilam / udamArjayat sugandhikASAyyA nijapANinA // 290 // vibhumabhyaya' gozIrSacandanaizca sugndhibhiH| yathaucityamalaMkArAn sthApayAmAsa vAsavaH // 291 // pUjayitvA ca puSpaudhaiH smeraiH saurbhybhaasuraiH| khAmipAdAntike'cyutapatiH pattiriva sthitaH // 292 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 pArzvanAthacaritre nAthAgre nAkinaH ke'pi dhUpabhRGgArapANayaH / kAkatuNDAn dahanti sma karmabhiH samamAtmanAm // 29.3 // kecidullAlayAmAsuH kaundAn nabhasi kandukAn / tamasvinyAM tamasvinyAmindUniva cikIrSavaH // 294 // dadhurmUni jagabhartuH ke cicchatrANi naakinH| ke ciduJcAlayAmAsuH pAsarAMzcAmarAdhipAH // 295 // nRtyaM vitenire ke'pi gItaM gAnti sma kecana / ke cidutkalayAmAsuyomni vaMze naTA iva / / 296 // tasthurdAHsthA ivoddnndddnnddmnndditpaannyH| ke cirdahanmukhe nyastalocanAH smitalocanAH // 29 // hAsayantaH surAn sarvAn ke'pi hAsyaM vyadhuH surAH / kecid mallA ivobaddhakakSA muSTimRdhaM vyadhuH // 298 // vividhairAyudhaiH ke'pi vyadhuryuddhaM bhaTA iva / zirAsyaM sphAlayan ke'pi mithazca mahiSA iva // 229 // ke'pi svargasado bADhaM jagaNuH kuJjarA iva / turaGgA iva vidadhuH ke'pi heSAravaM varam // 30 // ke'pyasi bhramayAmAsuH sadyo vidyallatAmiva / kacitvodazcayAmAsurhastAn hastAniva dvipAH // 301 // bhagavannayanAnandadAyinImamRtAzanAH / spaSTaM niSTayAmAsuzceSTAM nAnAvidhAmiti // 302 // acyutendro jagannAthaM natvA stutvA ca bhaktibhAk / apasRtya tataH kiJcit tasthAvarhanmukhekSaNaH // 303 // athAnujyeSThaM dvASTimaghavAno'pi cakrire / spardhayanta ivAnyonyaM vizeSAdahadutsavam // 304 // IzAnezo'tha prathamasvarganAtha iva vyadhAt / AtmanaH paJca rUpANi jJAnAnova siseviSuH 305 // prAgavadrUpaizcaturbhistaiH kRtvA kRtyaM nijaM nijm| rUpeNa paJcamenaiSa tasthau zUladharaH puraH // 306 // atha saudharmanAthaH sa cake rUpacatuSTayam / vRSANAM vRSamAditsuriva jainaM caturvidham // 30 // tadA rUpANi tuGgAni vRSANAM tAni rejire / kRtAnIva caturdigbhyaH sAramAdAya vedhasA // 308 // te rejire mahokSANaH kundenduvishdaaNshvH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / vAhanAnIva dharmANAM caturNAmamalatviSAm // 309 // tacchRGgAgrakSaratkSIradhArAbhiraSTabhistataH / snapayAmAsa saudharmAdhIzvaraH paramezvaram // 310 // kSarantyaH kSIradhArAstAH prabhUpari cakAsire / salilopari kAlindyA rAkendoriva rociSaH // 311 // kSIraiH kSaradbhistairlitaM babhAse bhagavadvapuH / mayUkhairiva pIyUSamayUkhasya shrnnbhH|| 392 // digdhaH snigdhatamairdugdhopamaiH pUraizca pAthasAm | reje'In jAhnavInIrairiva snAto dvipottamaH // 313 // vRSarUpadharo'rhantaM snapayaMstridazezvaraH / AtmAnaM nirmalIcakre citrametadudaJcitam // 314|| snapayitveti devendro jinendraM bhaktinirbharaH / saMjahe vRSarUpANi mAyAkAra iva drutam // 315 // kRtvA'GgarAganepathyapUjAmindro'rhataH puraH / alikhat tandulai raupyai ratnapaTTe'STamaGgalIm // 316 // evaM kRtotsavo devapuGgavo jinapuGgavam / stavaiH sadarthasaMdarbhagarbhitairevamastavIt // 317 // jaya dharmadhurAdhIra ! jantujAtapitAmaha ! | tribhirmatyAdibhirzanaiH sahajaissamalaMkRta ! // 318 // dIpradIpeneva vezma vidhuneva nabhaHsthalam | tvayA nAthAvatIrNena zuzubhe bhuvanatrayam // 319 // vizvakapAvanIkAre dRSTe tvanmukhabhAskare / durantairduritairdure naSTaM dhvAntabharairiva // 320 // bharata kSetra bhUreSA'bhivandyA sadAmapi / yAM kariSyasi nAtha ! tvaM pavitrAM pAdapAMzubhiH // 329 // dhanyAste kRtapuNyAste mAnavA mAnavAdhipa ! | yacakSurgocaro bhAvI tvaM nityaM bhAnumAniva // 322 // muktisImantinIkAnta ! kajjalazyAmalacchave ! | tvAmeva zaraNIkurve nIraM marupumAniva // 323 // vizvavizvopakAraikamalla ! mallocanAtithim / tvAmeSa mama paulomIvargo namati sAmpratam // 324|| iti stutvA zacIjAnirjinaM svairnirjarairvRtaH / paJcarUpaM samAdAyArhantaM mAtrantike'bhyagAt // 325 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 109. www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 pArzvanAthacaritrearhataH pratibimba tat saMhRtyAmarapuGgavaH / mumocopAmbamahantaM saMjahe cAvasvApinIm // 326 // devadUpyadvayaM divya muktvocchIrSe divaspatiH / tatraiva prasaratkAntimaNDale kuNDale nyadhAt // 327 // nAnAmANikyahArAhArazrIdAmakandukam / arhadRSTivinodArtha vitAne vAsavo nyadhAt // 328 // atha prathamasvarnAthaH zrIdamevaM samAdizat / pratyekaM kAJcanAdInAM koTIAtriMzadAsA // 329 // vasanAsananepathyapramukhaM yazca zobhanam / tatsarva svAmino dhAmni nidhehi naravAhana ! // 330 // (yugmam) vathaiva vihite tena zakraH smAhAbhiyogikAn / udghoSA kriyatAmitthaM nikhileSvapi nAkiMSu // 331 // arhanmAturahatazca cintayiSyati yo'zivam / tanmUrdhAJjamaJjarIva saptadhA''zu sphuTiSyati // 332 // idamindravacazcaturnikAyeSvapi nAkiSu / gADhamudghoSayAmAsurbhUyo bhUyo'pi te surAH // 333|| zakraH saMcArayAmAsa svAmyaGguSThe sudhAmatha / kSudhodaye yato'rhato bAlye'GgaSThAmRtaM pibet // 33 athAdizad buddhidhAtrIrdhAtrIkRtyeSu dhiidhnH| vAsavo'psarasaH paJca dhAtrIkarmakRte'rhataH // 335 / / tadaivaM bhagavajanmAbhiSekAnantaraM tataH / biDaujAzca te sarve'pi nndiishvrmupeyivaan||336|| zAzvatIH pratimA arhatpratimAstatra vAsavAH / natvA kRtvA cASTadinotsavaM jagmuryathAgatam // 337n atha prabuddhA vAmA'pi padminIvokye raveH / divyAGgarAganepathyamapazyad nijamAtmajam // 338|| saparicchadadevendrAgamanAdipuraHsaram / putrajanmotsavodantaM sA patyustamacIkathat // 336 / / mudhAkRtasudhAmenAM vArtA zrutvA'zvasanarAT / dhArAhatakadambadupuSpavat samudazvasat // 340 // khaNDitAyA ivAbjinyAH prAleyAbhUNi goSpatau / apAkurvati kRtArthaH uttasthA talpamadhyataH // 341 / / rAjA''tmajanmano janmazasine kAJcanAdikam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 caturthaH srgH| dadau bhUritaraM kiM hAdeyaM tAdRzajanmani ? // 342 // samAnatvena saMmAnya prApitAH padamuccakaiH / vaktAro janmanaH sUnoH save'pyetena bhUbhujA // 343 // saMsArAt sarvajIvAnAM mokSameSa kariSyati / yuktaM tajanane rAzA bandimokSo vyadhAyi yat // 344 // satAM zirasi nAtho'sau karamuktiM kariSyati / itIva bhUbhujA cakre karamuktiH pure'khile // 345 // sugandhyudakasambhArairabhito nikhilaM puram / abhiSiktaM pravarSadbhirghanairiva zanaiH zanaiH // 346 // prakaraH paJcavarNAnAM kusumAnAmazobhata / avatIrNaH pure'muSmin puSpakAlaH kimagavAn ? // 347n dvipathe tripathe rAjapathe bahupathe tathA / udazcitA maJcakAzca vimAnA iva nAkinAm // 348 // uttambhitA catvareSu proJcastoraNadhoraNiH / prAdurbhUteva hallekhalekhAvallISu maJjarI // 349 // bhadrakumbhAzca saMmuktAH sthAne sthAne pure'khile| bahurUpairjagannAthaM draSTumindurivAyayau // 350 // vihitAH kauGkamA hastAzcatvare catvare pure / kRtakRtya ivAbhyAgAd bhUrirUpainavAMzumAn // 351 // dukUlaiH kalitAH prauDhA maNDitA maNDapAH pure / kiJcid gaganatA namrAH zAradInA ivAmbudAH // 352 / / svastikRt svastikazreNI mauktikaiH sUtritA pure| arhajanmotsavaM draSTumivAgAduDumaNDalI / / 353 / / nanRtuH ke'pi vaMzAgre Ahvayanta ivAmarAn / kecizca maNDalIbhUya puruSA rAsakAn jaguH // 354 // sthAne sthAne vyadhurnRtyaM bhUrizaH paNyayoSitaH / ujagurdhavalAnyuzcaiH sadhavAH kulasubhravaH // 355 / / veNuvINAmRdaGgAdivAditradhvanibandhuram / azobhiSTa pramodAya tatpuraM raGgabhUriva // 356 // stambhA uttambhitA bhUrimauktikazreNihAriNaH / tArAlImAlitA merugiridantA ivonmukhAH // 357 // babhaNurbhUrayo bhaTTAH petthurmngglpaatthkaaH| . upADavA vedAnAziSo bandino jaguH // 358 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 pArzvanAthacaritre pUjA nAnAvidhAstIrthakRtAM vezmani sUtritAH / dIyante mArgaNebhyo'pi kAJcanAdidhanAnyatha // 359 / / pramodaiH proDhimaprAptaiH procaiH pallavitairiva / sotsAhairutsavairebhirityazobhiSTa sA purI // 360 // mauktikasvarNaratnAdiprAbhRtai tapANayaH / sarve'pi sapriyAH porA abhyagU rAjamandiram / / 361 / / tairjanamuditaiH pUrNa ratnai rAjagRhAjiram / saro vismeramukulaiH puNDarIkAmbujairiva // 362 // pramodA'dvaityasaMpannamityabhUd bhUpadhAma tat / tAgajanmani tAdRzAmutsavAnAmatucchatA // 363 / / vasudhAdhIzvaro'pyevaM nijHrnumaantH| vyadhAja janmotsavaM bhartaH zaktirgonyA hi notsave // 364 // nivRtte tUtsave'thAsmin divase prathame prabhoH / kArayAmAsatuH sthitipatikAM pitarau mudA // 365 / / tRtIye'hanyatho mAtApitarau puSpadantayoH / darzanaM darzanIyasyAhataH kArayataH sma tau // 366 / / SaSThe'hni kalpitAnalpakalpAbhiH klgiitibhiH| tAmbUlapUrNavaktrAbhighusaNAgarupANibhiH // 367 // haaraardhhaarraajissnnuvkssojdvyhaaribhiH| nitambabimbavinyastakAJcIkAJcanacArubhiH // 368 // sadhavAbhiH kulastrIbhiH SaSThIjAgaraNotsavam / dAnamAnairasAmAnyaM rAjA rAjJI ca ckrtuH||369||(tribhirvishesskm) ekAdaze dine prApta pitarau priitmaansau| nivartayAmAsatuzcAzucikarmamahotsavam // 370 / / prApte'tha dvAdaze ghasre mahIzakaH samAhvayat / jJAtisambandhabandhvAyaM samastaM svaparicchadam // 371 / / bhuktipUrva vastraratnasuvarNamaNidAnataH / yathAhe dattasanmAnAMstAnuvAcAzvasenarAT / / 372 / / sUnau garbhagate'musmistamasvinyAM tmsypi| vrajantaM bhujaGgaM pArzve devI yad niravarNayat // 373 // tadastu sUnorasyAdya pArzva ityamidhA shubhaa| pratyUcuste'pi saMhRSTamAnasA evamastviti // 374 / / atha sa zAdiSTAmirdhAtrIbhiranvahaM mudA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 caturthaH srgH| lAlyate sma jagannAthaH svayamupta ivAzvipaH // 375 // dhAtrINAmiva bhUpAnAmaGkAdaDUMca saMcaran / bAlenduriva bAlo'pi svAmyabhUd nayanotsavaH // 376 / / sudhAM sudhAzanAdhIzanyastAmaGguSThagAM vibhuH| kSudhodaye papau kUpakulyodakamiva dumaH / / 377 / / stanaMdhayo'pi hi svAmI na stanyaM dhayati sma saH / lokottaratvamAtmIyaM sUcayanniva zaizavAt // 378 // sarvAsAmapi dhAtrINAM tAsAM cApsarasAmiva / bharturbhaktau vivAdo'bhUdahaMpUrvikayA mahAn // 379 // so'pazyaduparinyastaM prabhuH zrIdAmakandukam / mlAnirmA'syeti dRkpAtapIyUSaiH plAvayatriva // 380 // mANikyasvarNe nirvarNya prasuptaH pAlane prabhuH / apazyadUrdhvamaparadRzA sambhAvayaniva // 381 // bhrejAte kuNDale zakranyaste te pArzvayoH prabhoH / bimve kiM yugapat pUrvAparayoH puSpadantayoH? // 382 // svedAmayamalairmuktaM saurabhyAdbhutyabhAsuram / AdyasaMhananaM loke neturvapurazobhata // 383 // bhartuH zvAsaH samudbhinnAmbhojasaurabhyasodaraH / sAta iva hRtsthAyizuklalazyAbjinIpuTAt // 384 // asRgmAMse vibharhirahAsahArAnusAriNI / AvapuHsthasitadhyAnapiNDardhavalatA iva // 385 // agocaro dRzAM bhartu hArAhArayorvidhiH / AcchAdita iva bhuvanottamamAhAtmyavAsasA // 386 // caturbhirityatizayaH sahotthairbhagavAn vyabhAt / udyAnairbhadrazAlAdyairivAmaramahIdharaH // 387 // zanaiH zanairjagannAthaH pAdau maNDayati sma saH / bhUbhArabhaGgaragrIvabhogibhArabhayAdiva // 388 // kiMcizcaMkramaNaM cake bhUSayan prAGgaNaM prabhuH / anusvAkUlinIkUlaM marAlasyeva bAlakaH // 389 // bhramato'bhAjagabhartuH krmyorghghrdhvniH| gatyA jito marAlaughaH stuvanniva padAntiSat // 390 // pAMzukrIDAM ca cikrIDa DimbhaiH sAdhaM dhiyAMnidhiH / jinAH pitroH pramodAya pAMzukrIDAkRtAzayAH // 391 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre ramamANo babhau dhUlIdhUsarAGgo jagadguruH / narmadAkUla dhUlIbhirlipto dvaipa ivArbhakaH // 392|| vAkprAvINyaM ca dhAtryastAH zikSayAmAsurarhataH / babhau siJcannivAmbAyAH pramodadumamIzitA // 393 // bhartuzcittAnusAreNa kRtarUpaiH suraiH saha / so'krIDad vividhAM krIDAM pitrorAhAdahetave // 394 // samacaturasrasaMsthAnaH zrIvatsodbhAsihatsthalaH / svAmI kramAdavardhiSTa zazIva sitapakSagaH // 365 // cakrAGkuzadhvajacchatrakubhAmbhojAdilAJchanaiH :I dhiSNairiva nabhaH svAbhipattalaM lAJchitaM babhau // 366 // unmayUkhA nakhazreNI tAmrA'bhAdbhagavatpadoH / padAdhaH kRtarAgeNonmuktA zreNIva patriNAm // 367 // pInAvabhyunnatau bhartturbhujAte caraNAvubhau / guptendriyatvamadhyetuM kUrmAviva samAgatau // 398 // kramasandhyaM jagadbharturnAsprAkSId medinItalam / vizvavizvajanAdhAra bhuvo bhraMzabhayAdiva // 399 // sarale mAMsale vRtte bharturjaGghe virejatuH / mRNAle iva viparAGmukhayoH padmakozayoH || 400 || karikarAnukAriNAvabhAtAmatimAMsalI / bharturUrU manoharau rambhAstambhAvivAdbhutau // 401 // kaTiH kAThinyasubhagA babhau dambhAlisannibhA / bharttAsau puruSasiMho datteveti mRgAdhipaiH // 402 // abhAdevaM zrIvAmeyanAbhergAmbhIryamadbhutam / zaivalinyA ivAvarttaH salilaplAvasambhavaH // 403 // abhyunnataM suvistIrNaM vakSaHsthalamazobhata / mANeyaM ramaNIyaM zrIbAlikAyA ivAGgaNam // 404 // prasaradrucirAjiSNuH zrIvatso vatsago vyabhAt / bhAvibhAmaNDala zrINAM pratibhUriva bhAsuraH // 405 // trirekhAkhacito hrasvo gambhIradhvanibandhuraH / atIvAnnatibhAga bhartuH kaNThaH kambuviDambakaH // 46 // kakudmatkakudAkArau skandhau pInau dRDhau prabhoH / vizvavizvambharAbhAre bhAvinA dhUrvahAviva // 407 // mRdulau saralau pInau bhujAvAjAnulambitau / 114 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| zrIhastinyA ivAlAnastambhAvuttambhitAvubhau // 408 // snigdhau ca sauSThavotkRSTau puSTAsthI zoNimAr3itau / zastarekhA prabhoH pANI darpaNAviva rejatuH // 409 // aGgaSThau saundaryotkRSTau zoNitau yavarAjitau / abhAtAM vizvasAmrAjyazAkhinaH pallavAviva // 410 // saralAH sUkSmaparvANaH zoNA aGgalayo bbhuH| manAga manAga viniryAntaH kalpadraNAmivADurAH // 411 // nakhAH snigdhatamA urdhvazikhAH zoNA vyabhurvibhoH / AnupUrvIsthayorbhavyadalAnIva kraabjyoH||412|| azobhiSTa jinAGgaSThaprAntamadhyAdyaparvasu / yavarAjI samupteva vivAhAya jagacchUiyAm // 413 // grIvA guNigurorladhvI vartulA mAMsame duraa| dadhau protphullakamalakozapRSThavilAsatAm // 414 // vartulaM vadanaM pUrNamaNDalendusahodaram / / cakre vizvatrayasvAntavIcimAlisamunnatim // 415 // kapolaphalako tvalpau snigdhAvunnatizAlinau / vyabhAtAM trijagadbharturAsane iva vAzriyoH // 416 // skandhAvalambinau lambo madhyAvartI jgtpteH| zravaNo bimratuH zobhAlIlA''ndolAvilAsatAm // 417 // adharIkRtabimbe tadadharabimbe ca bibhrtuH| mukhadyutisarittIre vidrumAGkaravibhramam // 418 // dvAtriMzatkundakalikAkArA dantA jagadguroH / nAsAvaMzo'pi saralonnato dIpazikhopamaH // 419 // pratyagrapallavaprAyA mRdulA rasanA vibhoH / dvAdazAGgAgamotpattinidAnamanirarthakam // 420! dRzau karNAntavizrAnte prAntarakte virejatuH / bhruvAvapi bhuvo bhartuH zyAmale kuTile zubhe // 421 // bhAlasthalamazobhiSTa vizAlaM trijgtpteH| svasauSThavenAbhibhavadaSTamIzazina: zriyam // 422 // kezAzcakAsire vizvamUrdhanyasyAsya mUrdhani / zyAmalAH kuJcitAH zlakSNAH kalApA iva kekinaH // 423 / / sAvarte vRttamuttuGgamuSNISa nAthamUrdhani / / caityopari sthitazAtakumbhakumbhAzrayaM dadhau // 424 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 pArzvanAthacaritresnigdhAnyajanarolambabahalAni mRdUni ca / tanautanUni romANi rojire trijagadguroH // 425 // ityAdyaSTAgrasahasralakSaNairlakSitaH prbhuH| tArakairiva tArApaH zuzubhe zubhagAgraNIH // 426 // navInaphalinInIlakAyo vizvaguroramAt / kAntairmarakatajyotiHpiNDairiva vinirmitaH // 427 // AbharaNAni yAnyane nyadhattAM pitarau prabhoH / pratyuta pratibhUjyante tAnyevA'syAGgagociSA / / 428|| suhRdbhiH samamAkroDakrIDAM kurvan jgdguruH| vanazrIvadanAmbhojabhramaratvamupeyivAn / / 429 / / jalakeliparaH svAmI prAvizaj jAnhavIjale / sadyaH sadyaskakAlindIkallolAgamavibhramaH // 430 // svarNadIsalilollolA niSpatantaH prabhUpari / dadhire dadhipiNDAbhadukUlakamalAM vibhoH // 431 // aJjanAtirambhobhirgAGgeyaiH snapitaH prabhuH / vyarucat tuhinajyotiHkIrNairdigdha iva dvipaH // 432 / / vizvabharturjalakrIDApavitraM tat saritpayaH / adyApi tIrthamityetad vizvapAvitryahetave // 433 / / evaM nAnAvidhAM krIDAM krIDan sboddmnnddnH| vavRdhe'nukamAd mAtApitroriva mudaGkaraH // 434 // kalAkalApapAthodhipAthaHpAnaghaTodbhavaH / surAsuranarazreNIlocanAmbhojabhAskaraH // 435 / / navahastapramANAGgazcaGgimAgAra IzitA / krameNa kalayAmAsa yauvanaM kAmakAnanam // 436 / / (yugmam) athAvasthitamAsthAnyAmazvesanamahIbhujam / antaHsabhamagAt ko'pi dvAHsthenAnugataH pumAn // 437 / / bhUpo'prAkSIt pumAMsaM taM samAgamanakAraNam / mUni baddhAJjalirmUrdhAbhiSiktamabhyadhAdasau // 438 // asti bhUmAminIbhAlasthalaikatilakaM puram / nAmnA kuzasthalaM sthAlamiva zrItandulAvaleH // 439 / / yatra jainAlayazreNI zobhate haattkaighNttaiH| paraMpareva koTIrahIrairvizvamarAbhujam // 440 // zAlibhajyo bhAnti yatra vihArastambhabhittiSu / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / jinAnanaM draSTumivAbhyeyuramaryaH stbdhlocnaaH||441|| tatrAbhUdbhAmabhRkkoTIkoTIrAyitazAsanaH / naravarmanRpaH zIlavarmasaMvammitaH sadA // 442 // tIrthakRtpathapathikaH sa pArthivapurandaraH / nyAyenApAlayallokamAbhIrA iva gokulam / / 443 / / atha bhUpaH sa saMsAramasAraM bhAvayana hRdi / rAjyabhArAdvirakto'bhUt kupathyAdiva rogavAn // 444|| rAjye nyasya prasenajinnAmAnaM nijamaGgajam / dIkSAM jagrAha jainAnAM munInAmamtike nRpaH // 445 / / atha prasenajidrAjA pitevAvati madinIm / yazaHkarpUrapUreNa surabhIkRtadigmukhaH // 446 / / abhUt prabhAvatI nAmnA kanI tsyaavniipteH| lAvaNyakamalAkeligRhaM yasyA vapurvyabhAt // 447 // sA caJcalAkSI cikurAMzcaJcarIkarucIna mRdUn / kuJcitAn bibharAMcakre cIcIriva yamasvasA // 448 // tasyAzcakAsire cArukuntalAH kajalatviSaH / ghrAtuM bhRGgA ivAbhyeyumukhAmbhoruhasaurabham // 449 // citrakRciraM citraM rociSNu rucicAndanam / sA dadhau cittabhUbhUpapradIpakalikAmiva // 450 // zyAmale kuTile tasyA abhAtAM subhruvo bhravau / aGgharAviva lAvaNyavalyA dagdIrghikAtaTe // 451 // sphAre karNAntavizrAnte locane vAmalocanA / dadhau dale iva smere smarakesiroruhaH // 452 // kanIkanInike kRSNatame zlakSNe ubhe zubhe / abhAtAM locanotphullapadmalInAvivAlinau // 453 // tasyAH pANI zo nAsAvaMzazca saralo babhau / AnupUrdunnataH kAmakalpadroriva korakaH // 454 // mAMsalau snehalau vRttau tatkapolau virejatuH / sahajanyo ratiprItyordarpaNAviva kAJcanau // 455 // tasyA abhAtAM tANTako karNayoH skandhalambayoH / dolAkelisamutkaNThau puSpadantAvivAgatau // 456 // tasyA oSThapuTaH spaSTamazobhiSTAruNadhutiH / sAraiH pravAlapiNDAnAmAntarairiva nirmitaH // 457 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 pArzvanAthacaritre reje tadvadanaM rAkAtuhinadyutisodaram / tayoreva hi sAmAnyamasAmAnyaM na cet katham ? // 458 / / komalau saralau tasyA bAhudaNDau virejatuH / yuvacaJcalacittAnAM bandhane pAzakAviva // 459 // pInAvatyunnatau bhRtau stanau tasyA virejatuH / ratismarAbhyAM saMmuktau kIDAnte kandukAviva // 460 // kucadvandvaM vizAlAkSyAH kalyANakalazopamam / babhau dvandvaM caradvandvamiva vakSaHsarotaTe ||461 // stanAvaunnatyamApannau tathA tasyA mRgIdRzaH / tadantare yathA lebhe naiva hAro'pyavasthitim ||462 // tatkucau kurvatA dhAtrA luNThitaiA vajrakuJjarau / tayoH kAThinyamaunnatyaM na cedetAdRzaM katham ? // 463 // gabhIraM nAbhikuharaM babhAse haraNIdRzaH / svanidhAnanidhAnAya smareNeva kRtaM bilam ||464 // tasyAH subhruva udaraM kulizodarasodaram / vIkSya vakSojayordvandva mIrNyayevAbhavat kRzam // 465 // bibhrAjAte nitambinyA nitambAvatipIvarau / mAnamanmatha yozcAndrakAntau krIDAcalAviva // 466 // komalau mAMsalA vRttAvUrustambhau mRgIdRzaH / vyabhAtAmadbhutarambhAgarbhasaMdarbhitAviva // 467 // iti svAbhAvikaistasyA lakSaNairlakSitaM vapuH / zuzubhe subhagAkArairgaganaM tArakairiva // 468 || sA kanyA'gaNyalAvaNyapuNyapAnIyakUpikA / tAruNyaM prApa taruNIjanA'kRtrima maNDanam // 469 // tAM kanyAmatha nidhyAya dadhyau rAjA prasenajit / kanIrUpAnurUpaH ko bhavitA duhituH patiH ? // 47= // yatheyaM yuvatI lokamaNDana duhitA mama / tathAtra bhavitA ko'pi varo narapurandaraH // 471 // svarNe maNimiva sthAne yojayiSyAmyahaM sutAm / vidyAmiva sutAM vijJA yojayantyucite pade // 472 // evaM pRthvIpatiH putrIvara cintAparAyaNaH / varaM gaveSayAmAsa nA'milat ko'pi tAdRzaH // 473 // vasantAvasare'nyedyuH smaronmAda vidhAyini / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ . caturthaH sargaH / kanyA sA sArdhamAlIbhiH krIDArtha niragAt purAt / / 474 // yathArha kalpitAnalpakalpasaGkalpanA knii| sA'thAvizat purodyAnamudyAnazrIrivAGginI // 47 // kokilAkulasaMlApe bhRGgajhaGkArahAriNi / protphullapuSpasadgandhasugandhitadigAnane // 476 // kAnane tatra ramyAbhirnAnAkrIDAbhirunmadA / ciraM cikoDa sA kanyA vanadevIva nirbharam // 47 // (yugmam ) yathecchaM ramamANA sA krIDodyAna kumArikA / azrauSIt kinnaradvandvodgIyamAnamidaM padam // 478 // jaya vArANasIrAjAzvasenanRpamandana ! / jaya devavadhUvRndagIyamAnaguNotkara ! // 479 // jaya deva ! jagallokAvataMsIkRtazAsana ! / jaya protphullaphalinItamAlazyAmalacchave ! // 48 // jaya saubhAgyasaMbhArAbhibhUtamakaradhvaja ! / jaya devavibhUpAstapArzva ! pArzvaprabho ! // 481 // saivAtra guNalAvaNyA mAnyA saivAtra maaninii| yadviSaye patiSyanti vilAsAstava prabho ! // 482 / / sazrIkA bhAvinI yoSA sA vizeSAd mahItale / yasyAH pANigrahaM pArzvakumArandraH kariSyati // 483 / / tatkinnaramithunaM tatra bhUyo bhUyo vibhoguNAn / jegIyate kaladhvAnabadhirIkRtakAnanam // 484 // tad gItaM kinnaradvandvodgItaM sphItapramodakRt / haraNIva kRtaikAgrakarNA zuzrAva kanyakA // 485 // zrutvA pArzvaguNagrAmagumphitaM gItamadbhutam / voDAmivAparAM krIDAmatyAkSIt lA kumArikA // 486 // tadaikAgramanAzcAru zRNvAnA gItinisvanam / cacAla kinnaradvandvAbhimukhaM sumukhI zanaiH // 487 // sA gItiH kinnarodgItA krnnaabhyrnnmupeyussii| narasA vidadhe pArzvamayImiva kumArikAm // 48 // kinnarodgIyamAnaM tad gItamAkarNya sA knii| tadrAgasubhagaM pArzva badhnAti sma mano nijam // 489 // iGgitAkAraceSTAbhiH spaSTAbhistAM prabhAvatIm / pArzva raktAM bhAvavizA vyajJAsIt ttskhiijnH||49|| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 pArzvanAthacaritrekinnarAmimukhaM yAntI gIti sA prbhaavtii| ekAgrahRdayA'zrauSIda nAgIva sphAritekSaNA // 49 // tadaiva manmatho'pyenAM jagadvijayakAriNAm / patriNAM gocaraM cakre labdhacchala ivAsuhRt // 192 // pramAvatyatha tadgItagItaM pArzvavibhuM hRdi / dhyAyantI tatra saMtasthau stambhabaddhava hastinI // 493 // itastatkinaradvandvaM ratvA tatra vane ciram / utpapAta nabho gatyA yugmaM vihagayoriva // 494 // utpatatkinaradvandvaM nirvarNya vrvrnninii| tadgatispardhayeva svaM svAntaM preSIda nabho'dhvani 495 // kanyAyA nayanadvandvaM dvandvaM kinnarayozca tat / calati sma nabhasyurva spardvayava drutaM dratam // 496 // tanmanodRk samAdAya gataM tatkinaradvayam / ato jagdhaviSevaiSA yoSA zUnyamanA abhUt // 497 // sakhIkRtopacAreNa labdhasaMkSA prabhAvatI / pArzva pArzvati jalpantI kSaNaM tatraiva tasthuSI // 498 // jJAtvaibhizceSTitaiH spaSTaiH pArzva sambaddhacetasam / kanyAM tAmUcivAMzcittacaturastatsakhIjanaH // 499 // sumage ! subhage tasminnazvasananRpAtmaja / ucitA'jani te prItiH padminyA iva bhAskare // 50 // AzvasyaivaM ca vividhaivacobhiH premagarbhitaiH / itazcaleti sakhyastAH procurevaM prabhAvatIm // 50 // bAdhyaiH sRjantyadhvabhUmi muktAGkarAGkitAmiva / uttArayantyalaGkArAdikaM bhAramiva drutam // 502 / / pazyantI valitagrIvaM samAhUteva pRSThagaiH / khinneva bhUribhiIraistiSThantI ca pade pade // 583 // bhUyo bhUyaH patantIvonmatteva mdpaantH| siMhavastakuraGgIva dadatI dikSu dRkpuTam // 504 / / sakhIbhiH svAbhihastenAnItA sAyaM kRshodrii| mandaM mandamalaMcakre mandiraM pRthivIpateH ||505||(cturbhirvishesskm) kanyAbhAvaM ca tadgItivRttAtaM srvmaaditH| sakhyastAH kathayAmAsurAzu tasmai mahIbhuje // 506 // bhUpo'pi tatsakhIvAcaM tAmAkaNyavamUcivAn / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / 121 svayaM pujyotthito vave varo lakSmyeva kezavaH // 507 // rAjJo vAcaM tAM vayasyAH prabhAvatyai nyavedayan / avadat sA'pi durjayasmararAjavazaMvadA // 508 // trilokIkamalAkelidhAma ka sa kumArarAT / kvA'haM tu durbhagA'zeSayoSAmukhyA durAkRtiH / / 509 // atastadviSayA vAJchA vRthaiva mama durdhiyH| pIyUSasya pipAsA hi kimabhAgyasya pUryate ? // 510 // alambi kalpanAjAlairajAkaNThakucopamaiH / bhavedasminnAzvaseniH sa zaraNaM maraNaM tathA // 511 // sA kanyA'naGgasaMsargAd nAnAvasthAmupeyuSI / rati kutrApi na prApa matsIva svalpapAthasi // 512 // kSaNaM bahiH kSaNaM madhye kSaNaM cordhva kSaNaM tvadhaH / kuvindadayitevaiSA naikAM sthitimupAgamat // 513 // durijvarasaMtaptA varaprAptisamutsukA / kalayAmAsAnuklamabhilASaM prabhAvatI // 514 // kathaM sa bhuvanasvAmI mayA prApyo hyabhAgyayA ? / ko'pi nAstIha ttsnggaa'bhnggvyaapaarkrmtthH||515|| tatsaGgasiddhaye kuryA kimupAyaM varAkyaham / iti cintAturI caityaM na svAsthyaM prApa sA kanI // 516 / / candracandanakarpUrAmbhojAdau dvessdhaarinnii| kanI sA'jani nizvAsozAsAn bhaneva bibhratI // 517 / / tallInamAnasA nityaM dhyAnArUDheva yoginii| asmArSIt pArzvakumAraM saa'vjnyaatsukhsmRtiH|518|| cAturyasthairyagAmbhIyaudAryAdiguNadhoraNau / jyotsnevendAvasti tasmin pArzva yuvaziromaNau // 519 / / sthitA jAgaritA suptA gacchantI prlpntypi| saivaM pArzvaguNagrAmotkIrtanaM kRtavatyamUt / / 520 // jAtapIDA'khilA krIDA bhUSaNaM zritadUSaNam / kathA tathyApyatathyA'bhUt tasyAH smarajvarArtitaH // 521 // yAntu yAntviti jalpantI prANAnnapi ripUniva / udvegamatyagAda bAlA maruprApteva hastinI // 522 / / kSaNaM vArANasIpUryA kSaNaM ttkinrdhvnau| nAsti tanmanasi sthairya kariNaH karNayoriva // 523 / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre kiMkarIkRtatrailokyaH kamalaH kamalekSaNaH / pariNeSyati mAM kiM sa sA pralApamagAditi // 524 // gallavinyastahastAbhyAM nizvAsoSNairhagambubhiH / aGgikAmArdrayAmAsa sA'GganA'naGgavihvalA | 525 / / aGgulyagreNa likhantyAH kSoNIM srastaiH ziroruhaiH / channaM tasyA mukhaM rAhugrastacandra iva vyabhAt // 526 // tasyA vapuSi saJjAtastApaH zoSitacandanaH / antarjvalitavirahAnalAdiva samutthitaH ||527|| vapuH pratipadudyAtacandralekhAsakhaM kanI / dadhAnA mene zirISazayyAmagnimayImiva // 528|| kRtaM bhuktaM sthitaM yAtamajAnAnA cyutasmRtiH / stabdhadRk zAlabhaJjIva yA'sthAt kambvAvalambinI ||529 // kAmaM kRzAGgI nizvAsozchvAsadhUsaritAdharA / huMkArairuttaraM cakre sakhIbhyaH sA jaDatvabhRt // 530|| smarantI pArzva pAzveti sarvatrA'ratibhAk kanI / apatat kRttazAkheva mUcchitA satI bhUtale // 531 // mUrcchayozvAsanizvAsau prakurvatI kumArikA / abhiSiktA'mbhasA rambhAvyajanaizca sakhojanaiH ||532|| varyAbhirupacaryAbhizchinnamUrcchA ruroda sA / maMkSu kSAmAkSaraM kSAmodarI manmathakiMkarI ||533|| kAmenaivAntimAvasthAM gataprAyAmudIkSya tAm / tatsvarUpaM jagau rAjJaH purastAt tatsakhIjanaH // 534|| nRpo'pyAkarNya tAM vArttA dadhyau vidhurito hRdi / saMyogaH kathamanayorbhAvyamAharayoriva 1 // 535|| kRtaM kRtAbhizcintAbhiretAbhirme'harnizam / svayaMvarAM varAyainAM preSayiSyAmyahaM sutAm // 536 // ityamuM nizcayaM rAjJaH samAkarNya sakhIjanaH / taduktibhirmudaM cakre prabhAvatervaco'tigAm ||537 tadvacobhiH sudhAdhAmadhAmadhanyaiH prabhAvatI / siktA megherjalaughairbhUriva kSaNamudazvasat ||538 // itazcAstIha kaliGgAdhIzo yavanabhUpatiH / lokoktyA so'tha zuzrAva svarUpamidamAditaH // 939 // sabhAyAM bhrakuTIM bibhrad babhASe so'ruNekSaNaH / 122 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH sargaH / kiyanmAtraM sa pArzvo yaH pariNetA prabhAvatIm // 540 // mayi satyugradordaNDAkhaNDavikrama durdhare / kathaM dAsyati cAnyasmai kanyAM so'pi prasenajit // 541 // kanyAmAtmakRte tasmAt tAvat tAM mArgayAmyaham | pazcAt tadanusAreNa kariSye'hamupakramam // 542 // arthinAmarthitA vIrahIrANAM dorbalaM balam / nAhamasmi kiJcAsmi subhaTaH subhaTAgraNIH // 543 // ataH kA mArgaNA tasya purastAt mArgaNocitA ? | jitvA prasenajidbhUpaM svayaM lAsyAmyahaM kanIm // 544 // cintayitveti yavanAdhipatirmAninAM patiH / utkaTaiH kaTakaiH sAkamAgAt puraM kuzasthalam // 545 // tato durAtmanA tena svakIyaiH prabalairbalaiH / veSTitaM tat puraM bhUmiriva pAthobhirandhinA // 546 // dvArAdiyantraNApUrva durgarodho'bhavad bhRzam / duH : sAdhye tena jajJAte gamanAgamane pure // 547 // tena prasenajidrAjJA preSito niragAt purAt / ahaM puruSottamAkhyo mantrisAgaradattabhUH // 548 // AgAmahamihAkhyAtuM vRttAntaM bhavataH puraH / ataH paraM yathAzakti devakAryastvayodyamaH // 549 // evaM nizamya tadvArttAvAtUlairatulaistadA / kSamAkSamAruhaH kSamAbhujo'syA'bhajyataH dUtam // 550 // rupA paruSavAg roSAruNAkSaH kSmApatirjagau / nigrahAnugrahau gatvA kariSye'hamasau tayoH // 551 // itthamuktvA'rihRcchANottejitAsiH krudhoddhuraH / prayANabherIbhoGkAramakArayadilApatiH // 552 // jJAtodantaH samAyAtaH pArzvaH pArzve pitudrutam / proce cAkasmikaH ko'yaM tAtapAda ! raNodyamaH ? // 553 // pANinA darzayaMstaM ca puruSaM puruSottamam / sarvo tatkathitAM vArtA jagade jagatIpatiH // 554 // tanizamya punaH pArzvo'bhidadhe dharaNIdhavam / nRkITe yavane tasmin ko'sau tAta ! tavodyamaH ? // 555 // kiM vA mRNAlinInAlonmUlane surasindhuraH / kurvannupakramaM zlAghAmupayAti kadAcana ? // 556 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 123. www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre nivarttayatvatastAtapAdA asmAdraNodyamAt / vidhAsye nigrahaM tasya tAtapAdaprasAdataH // 557 // azvaseno nizamyaitadvacanaM nandanoditam / mene kuzasthale gatuM pArzva pArzvabalaM vidan // 558 // bhrAmyabhramarajhaGkArahArigaNDasthalaM gajam / Aruroha jagannAtho vindhyAdrimiva kesarI // 559 // prabalaiH pRthivIpAlairyuktaH svAMzairivodbhaTaiH / devairiva zubhAzaMsizakunairanukUlitaH // 560 // zrIyamANo paricchatraH parivAritacAmaraH / puruSottamasaMyuktaH pratasthe puruSottamaH // 561|| ( yugmam ) senoddhUto rajorAzirdadhAvordhva nabhaHsthalam / pArzvapratApe satyarko vRthetyetadvidhitsayA // 562 // kaTakotkaTabhAreNa bhagnA satI vasuMdharA / cakAra rathacItkAradambhAdArATikAM bhRzam // 563 // nAnA tUryaughanirghoSo vyAnaze gaganaM kSaNAt / AcikhyAsurivendrebhyaH prayANaM prathamaM prabhoH // 564 // etatpattipadaprauDhaprahAra vidhurA dharA / sicyate ca madAmbhobhiH sAnukampairiva dvipaiH // 565 // evaM calaccamUcakrabhArabhugnita bhogirAT / vidadhe gItamAGgalyaprayANaM prathamaM prabhoH // 566 // prayANe prathame nAthaM prasthitaM pathi satvaram / sarathaH sArathirvajrapANermAtalirabhyagAt // 567 // sa praNamya jagAdaivaM devAhaM harisArathiH / jAnan bhavabalaM zakraH praiSod mAmiha bhaktitaH // 568 // bhaktibhaktibhRtAM bhartrA'bhyupagamyeti taM ratham / adhyArohad vibhuH pUrvazailazRGgamivAMzumAn // 569 // stUyamAno jayArAvaiH surakhecarabhUcaraiH / dinaiH katipayaiH pArzvaprabhuH prApa kuzasthalam // 570 // athAgatya tadudyAne skandhAvAraM nyavIvizat / svayaM cezo'vasat prauDhaprAsAde surasUtrite // 571 // nAthaH sanAthaH sannItyA kRpayA cetyatha dutam / prAhiNAt koviMda dUtaM kaliGgAdhIzasaMnidhaiau // 572 // so'pi gatvA sadasyasya nyagadd vAgminAM varaH / 124 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| matsvAmI manmukhenedaM tvAmAjJApayatItyasau // 573 // enaM prasenajidbhUpaM muJca durgnirodhtH| ayaM hi pUjyamattAtacaraNau zaraNaM zritaH // 574 // iyatA hi gataM nAsti kiJcanApi tvaadhunaa| vimucya vigrahaM yAhi nijaM nagaramaJjasA // 575 // karNAbhyaNNaM prasarpadbhirdUtoktairiti vAgbharaiH / vavRdhe'syAdhika krodho vanavanhirivendhanaiH // 576 // daSToSThasaMpuTo bhastrIkRtaghrANo'ruNekSaNaH / so'bravId vacanaM krodhAt krodhodgAramivAparam // 577 // yamAhUto'si re dRta ! yadevaM prlpsydH| na mAM jAnAsi zatrustrIvaidhavyavidhaye gurum // 578 // kaH pAvakumArakSIrakaNThaH shtthshiromnne!| ko vAzvasano yaH kAmaM prakopayati mAmiti ? // 579 // athavA nAnayodoSo baalyvaarddhkdhaarinnoH| vijRmbhate matiH pusA na bAlye na ca vArddhake // 580 // re re dUta ! durAkUta ! vairabhAgasi bhartari / yadevaM tadguNAn bUSe bhatkopajvalanendhanam // 586 // nUnaM kazcit tvayA'kAri nijabhanurupadravaH / tadruSA preSito'syatra yamasyeva niketane // 582 // tvamavadhyo'si dUtatvAdato gaccha gttrp!| ityuktvA virate tasmin sa dUtaH punarUcivAn // 583 // are yavana ! kiM te'sti yiyAsA yamavezmani ? / bhUtArtta iva piGgAkSo yadevaM vakSya'sAmpratam // 584 / / kastvaM zrIpArzvakumArapuraH puruSakITakaH / vetanAttamivAzeSaM trailokyaM yasya kiGkaraH / / 585 // kRpayA manmukhenedaM so'vadad bhavato hiMtam / payaHpAnamivAhestadviparItaM tavA'bhavat // 586 // re varAka / durAdhamAvAzAsIjIvitaM nijam / zaraNau pArzvanAthasya caraNau zaraNIkuru // 587 // evaM bruvANaM saMdezahArakaM taM niraGkazam / udAyudhA bhaTAstasya mAraNAyopatasthire // 588 // yAvat taM muSTiyaSTayAdyaiH praharantyetadbhaTAdhamAH / tAvai deva ivAvAdId dhIsakhaH ko'pi dhInidhiH // 589 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 pArzvanAthacaritreare AkasmikaH ko'sau prArabdhaH sampadA kSayaH ? | muvanasvAmino dUtaM yadetaM hantumutsukAH // 590 // mo bho bhaTA bhavantazca vairiNaH svavibhoH khalu / evaM trijagatAM bharturdUtopari ruSAturAH // 591 / / gatakrodheSu yodheSu dUtaM mantrivaro'vadat / na kopo bhavatA kAryoM manAgapi manontara // 592 // mattA iva bhaTA ete naiva jAnAti kizcana / tvaM tu medhAvinAM mukhyaH kRpAlorasi sevakaH // 593 // dUtaM mantrI punaH prAha zRNu bhoH puruSottama / / / AyAsyAmo vayaM pAva nantuM sadyastavAnugAH // 594 // ityuktvA visasarjenaM dUtaM satkRtya mantrirAT / Agatya yavanAdhIzasannidhau caivamUcivAn // 595 // svAmitrasau na sAmAnyaH pArzvaH pArtho'risaMpadAm / yasyopAstiM prakurvanti nirjarAH kiGkarA iva // 596 // asmai prahitavAn zakraH sarathaM sArathirnijam / ato nAthAmunA sAdhaM virodho nAyatau zubhaH // 597 // vacanaiH sacivasyaitatkApaH zAntimupeyivAn / dhArAdharasya dhAraugherdAvAnala ivolvaNaH // 598 // dhIsakho yavanAdhIzaM zAntaroSaM punarjagau / cedrAjyacchA sukhacchA cet tatpAzvapArzvamAzrayaM // 599 // evamAkarNya sacivavacaH proce kaliGgarAT / pratibodhya tvayAdyAhaM niyuktA'ndha ivAdhvani // 600 // iti dhyAtvA kaliGgezo nijaiH parijanaiH saha / kuThAraM kaNThe nikSipya pArzva nantumupAgamat // 601 // dvAHsthapravezitaH so'tha praviveza sabhAM vibhoH / pazyaMstejasvinAM mukhyaM tejaHpuamiva prabhum // 602 // prabhurapi prasannAsyaH pIyUSasadRzA dRzA / AyAntaM yavanAdhIzamapazyat tAgAkRtim // 603 // kuThAraM hastataH kaNThAdathAsya yvneshituH| prabhurunmocayAmAsa manyunatya'vadhiH satAm // 604 // praNamya prAJjaliH prAha prabhuM sa yvnprbhuH| madIyamaparAdhaM yaM kSamasva trijagatpate ! // 605 // dUtena bhavatA svAminnaparAdhaparo'pyaham / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| kRpayA bodhito yasmAt santaH sarvatra vatsalAH // 606 // zRgAlA iva siMhasya ke vayaM puratastava ? / vizvaM vizvamidaM vazyamavazyaM vidyate tava // 607 // kiMkaratvena mAM nAtha ! gRhANAnugRhANa ca / bhujiSya iva kariSye zikSAM te'hamataH param // 608 // pArzvanAtho'tha jagade jagadekahitAvahaH / kaliGgeza ! tvayA'kArya na kArya punarIdRzam // 609 / / durgarodhe'tha saMmukta zrutodantaH prasenajit / prabhAvatyAnvitaH pArzvamabhyagAt tuSTipuSTibhAg // 610 / / praNamya procivAn pAva kushsthlpureshvrH| nAtha! nAthena bhavatA sanAthatvamagAmaham // 611 // nAthaitanagaraM rodhAd mumace'dya tvadAgamAt / tamobhirmudritaM padmamivAbhyudayato raveH // 612 // abandhurapyabhUd bandhuH klinggaadhiishvropysau| bhavadAgamane jajJe yA'sAdhAraNakAraNam // 613 // atha nAtha ! prasidya dAgadahamAM mamAtmajAm / klizyati paminIvaiSA tvAM jagazcakSuSaM vinA // 614 // dadhyo prabhAvatI dhIkSya nirdoSaM vibhumIdRzam / svaM doSa ratnadoSItyatyAkSId vedhAH sRjanamum // 615 // IhapuratnanirmANaprAvINyaM bibhrato vidheH / sRSTikaraNaprayAsau'sau sAphAlyaM samupeyivAn // 616 / / yAk taiH kinnarairgItastato'pyeSo'tisundaraH / yasmAdaitAdRzAM pusA rUpaM vAcAmagocaram // 617 // yadi mAmeSa bhuvanabhartArarIkariSyati / tadA pallavitaM nUnaM prAkkRtaiH sukRtairmama // 618 // tAtavAcamasau svAmI maMsyate vA na maMsyate / dadhyau tanmukhavinyastalocanetyanjalocanA // 619 // atha ca smAha vAmeyo'pyameyamahimA nRpam / kanyodvAhe'tra pramANaM tAtapAdAzca na hyaham // 620 // iti zrutvA kanI vajrAhatevAjani duHkhitaa| apata mUrcchitA bhUmau labdhasaMjJA jagAda ca // 21 // IdRzaM nAsti me bhAgyaM yadasau bhuvanezvaraH / dRgbhyAmapIkSeta mAM tat kA kathA pANipIDane ? // 622 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 pArzvanAthacaritre atha zrutvA vibhorvAcaM dadhyau rAjA prasenajit / karigyatu piturvAkyAdeSa kanyAkaragraham // 623 // ataH sutAM samAdAya gacchAmyahaM sahAmunA / iti dhyAtvA'bhyadhAd vizvarAjaM rAjA prasenajit // 624 // tvayA sahAhameNyAmi deva ! vArANasI purIm / azvasenanRpaM draSTumutke stazcakSuSI mama // 625 // Amiti pratipadyetad nAthastrijagatAmatha / saMmAnya visasa naM yavanaM svapuraM prati // 626 // atha prasenajidrAzA sakanyenAnvitaH prabhuH / utsukastAtasevAyai valati sma kuzasthalAt // 627 / / surAsuravadhUvRndodrIyamAnaguNAvaliH / ciraM nanda ciraM nandetyUcAnaH khecaraiH stutaH // 628 // praNamatpRthivIpAlamaulimAlAzcitakramaH / krameNa kalayAmAsa purIM vArANasI prabhuH // 629 // (yugmam ) kacit karpUrakastUrIpAthaHzAntarajobharam / vaJciccandanakAzmIradravyairvinyastahastakam // 630 // kacid dhUpaghaTIdhUpadhUmAlIdhUsarIkRtam / kaciduttambhitAnakadhvajadhoraNibandhuram // 631 // kvacit prottuGgitaprauDhatoraNAvalimAlitam / kaciccAdaJcitaproccamaJcakaizcArucatvaram // 632 // kvacid nRtyatpaNastrINAM zreNIbhirvismayAvaham / kvacid nAnAvidhasphUrjattUyairudgAnamanjulam // 633 // kacid dundubhinirdhASaprArabhArabadhirIkRtam / kvacid nAnAvidhasphUrjattUryavaryaravAkulam // 634 // kacidAzIrbhaNabandivRndakolAhalAkulam / svaM puraM prAvizat svAmI bhUsvAmivihitotsavaH // 635 // (SaDbhiH kulakam ) azvasenaH sutaM prItyA sambhASya vacanaiH shubhaiH| visasarja nijAvAse gantuM, natvA prabhuryayau // 636 // gajavAjimaNisvarNamuktAdhaM prAbhRtaM sRjan / atha prasenajit kAzidezAdhIzaM nanAma saH // 637 // upadAdAnapUrva ca nivezya varaviSTare / vAAgbhaH sauhArdahRdyAbhiravAdIdazvasenarAT // 638 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| 129 kuzasthaleza ! kuzalaM sarAjyasya tavAsti bhoH ? / / so'pyAhAsti bhavatpAdaprasAdAt kuzalaM mama // 639 // kintu prabhAvatI nAma kanyeyaM duhitA mama / / AnItA'sti bhavatputrapArzvanAthakRte kRtin ! // 640 // saphalIkriyatAM svAminnasau mama manorathaH / ityAkarNya vacastasya jagau vArANasIpatiH // 641 // kuzasthalapurAdhIza ! jAgarti mama cetasi / manoraMtho'sau zrIpArzvapANigrahaNagocaraH // 642 // kiJcaiSa pArzvakumAro bhogebhyo vipraangmukhH| A janmato viraktAtmA na jAne kiM kariSyati ? // 643 // paraM tvaduparodhena balAtkAreNa cAtmanaH / vivAhaM kArayiSyAmi pArzvasyAnicchito'pi hi // 644 // iti vyAhRtya kAzIzo'nvitastena mhiibhujaa| AjagAma jagannAthasanAthaM kelimandiram // 645 // pArtho'pi tAtamAyAntaM vIkSyottasthau mudshcitH| vRddhAnAM vinayaM santo na muJcanti kadAcana // 646 // yathAsthAnaM niSaNNe'smin pArzva prAhAzvasenarAT / etAM prasenajitputrImudvahodvahadhUrvaha ! // 647 // ityAkAbhaNad bhartA vacobhirvinayonnataiH / vaiSayikasukhodvignaH saMmagnaH zarmapAthasi // 648 // lolaH svabhAvavivazaH parigrahaparaH sadA / nRNAM tatsaGgamagnAnAM narakAdhvanidIpakaH // 649 // ApAtaramyo ramaNIjanAnAM khalu saMstavaH / AsvAda iva kiMpAkaphalAnAM pAkamIyuSAm // 650 // (yugmam ) tAvadviveko hRdrohe pradIpa iva dIpyate / na yAvat subhrUbhrUbhaGgAH patanti pavanA iva // 651 // kAntAraktA viraktA'pi jAyate'narthakAraNam / dazatyeva bhujaGgI svagehagA cAgatA'pi hi // 652 // viSayAsaktacittAnAM nRNAmunmArgagAminAm / muSNAti zamazIlAdi dhanaM kAmamalimlucaH // 653 // tAvad mitraM dhanaM tAvat tAvad dharme matiH khalu / yAvat kAmatamastomo na prasarpati hRdgRham // 654 // atulairbhogasalilaiH siktaH kAmamahIruhaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 pArzvanAthacaritrezvanAdamravyathAduHkhaphalaprAptiM prayacchati // 655 // ato damadayAzIlazamasAmyAdinigrahaH / he tAta ! saMsRtibhrAntihetuH ko'yaM kadAgrahaH ? // 656 // vairAgyasaMgasandarbhamityAkarNya sutoditam / punArANasIrAjo vyAjahArAtmajaM nijam // 657 // putra ! yadbhavatA'vAci jAne'hamapi tat tathA / kintu tvaM mohataH pANigrahaNAya mayeritaH // 658 // viSayebhyo virakto'pi pUrayAsmanmanorathAn / pariNIya kanImenAM gArhasthyAvazyakaM hyadaH // 659 // jinA janitavIvAhAH sarve'pyAdIzvarAdayaH / namokSaM lemire kiM te'pramahanto bhavanto'pi hi ? // 660 // iti matvA piturvAkyamAtmano bhogakarma ca / mene pANigrahaM svAmI mahAnto hakadAgrahAH // 661 // tannizamya sa kAzIndraH sa ca rAjA prasenajit / ArebhAte pramodAt sadyaH pANigrahaNotsavam // 662 // maNDitA maNDapAH prauDhAH zaradabhrabhramAvahAH / AhUto zAtisambandhisuhRtparijano nijaH // 663 // kRtA muktAmaNizreNIH svastikAnAM ca paktayaH / rasAlapaNaiH pratyagraiH kRtAzcandanamAlikAH // 664 // adhovRntaiH puSpapujaiH paritaH prakaro bhRtH| sikkA bhUrambubhiH pauSpagandhaiaumRNacAndanaiH // 665 // divyAGgarAgAH sundaryaH sadhavA dhavalAnyaguH / paNyAGganAzca maNDalIbhUya hallIsakaM vyadhuH // 666 // evamato varavadhUpitarau spardhayA mithaH / nijaddhairanusAreNa prArebhAte mahotsavam // 667 // atha trijagatAM nAtho mahotsavapuraHsaram / putrI prasenajidrAjaH paryaNeSIt prabhAvatIm // 668 // vidyuteva navAmbhodaH sItayeva radhUdvahaH / padmayeva murArAtistayA reje jagadguruH // 669 // mauktikasvarNamANikyagajavAjirathAdikam / jAmAtre pArzvanAthAya dadau prItaH prasenajit // 670 // AtmIyAmAtmajAmenAM bhUyo bhUyo'nuzikSya ca / kAzIndreNa visRSTo'gAt svapuraM sa prasenajit // 671 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 caturthaH srgH| siSave pArzvanAtho'yaM prabhAvatyA samaM sukham / bhogakarmakSayArtha hi jinA gArhasthyavAsinaH // 672 // kadAcit kokilAlApamukharIkRtakAnane / sahA'krIDat tayA svAmI kariNyeva mhaakrii||673|| kadAcidreme sarasi srsiiruhbhaasure| cakrAGga iva cakAGgyA prabhAvatyA samaM prbhuH||674|| zrIpArzva prApya prANezaM prAmodata prbhaavtii| IpsitArthe hi saMpanne pramodaH kiGkAyate // 675 // kadAcidracayAmAsa cArubhizcAndanaivaiH / aGgikAM bharturaGge'sau mAnmathomiva cetanAm // 676 // kadAcit sA sumanobhirmastake jIvitazituH / mukuTaM maNDayAmAsa cUDAmiva manobhuvaH // 677 // kadAcit kaNThanikaTe svayaM saMdarbhitAM srajam / bhaturnivezayAmAsa nijabAhulatAmiva // 678 // kadAcit sA'tha kastUrIdravairmUni jineshituH| citramuzcitrayAmAsa bhallomiva ratIzituH // 676 / / kadAcid mUrdhni sA bhartubandhuraiH puSpadAmabhiH / dhammillaM bandhayAmAsa kandarpamiva vibhramaiH // 680 // evaM yadyajagannetumanaHprItinibandhanam / / svayaM niSpAdayAmAsa samastaM kiMkarIva sA // 681 // iti svapriyayA sArdha bhuJjan bhogAnanekazaH / gamayAmAsa samayAn samayazaziromaNiH // 682 // svargacyutyabhirAmajanmajananasnAtrotsavADambaro. dvAhotsAhamahAvilAsavilasatsaMdarbhasaMdarbhitaH / zrImatpArzvajinAdhirAjacarite cetazcamatkArakR. cAturyAcarite samAptimagamat sargazcaturthaH zubhaH // 683 // iti zrItapAgacchAdhirAjabhaTTArakasavibhaumazrIhIravijayasUrizrIvijayasenasUrirAjye samastasuvihitAvataMsapaNDitakoTIkoTIrahIra paM. zrIkamalavijayagaNiziSyabhujiSyaga0 hemavijayaviracite zrIpArzvanAthacaritre caturthaH sargaH sampUrNaH // 4 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ aham paJcamaH srgH| athAnyadA jagadbha dhirUDhaH saudhamUrdhani / karairivendudRkpAtairvArANasImapAvayat // 1 // itazca sapriyAn paurAna pUjopaskaraprAmRtAn / prabhurnibhAlayAmAsa gacchataH purataH puraH // 2 // vIkSyaitAna vismysmerlocnstrijgdguruH| aprAkSIt sevakaM kaJcit paurANAM gatikAraNam // 3 // so'pyavagatatadvAnoM vArtayan svAminaM nijam / nAthaikasmina saMniveze dvijo'bhUd durgatAvadhiH // 4 // abhavad nandanastasya nirbhAgyANAM ziromaNiH / jAtamAtre'tha tasmistatpitarau mRtimApatuH // 5 // kRpayA so'bhako lokairjIvitaH kaSTato'labhat / kaTha ityabhidhAMprApa tAruNyaM ca krameNa saH // 6 // bhramana bhikSAkRte grAmAd grAmaM caiva gRhAd gRham / udaraM pUrayAmAsa so'naratyantanIrasaiH // 7 // so'nyadA nagare kApi haaraadibhirlngktaaH| svairaM krIDanti bhUprAptA vAsavA iva kecana // 8 // arthanAvyagrahastAgrAnathisArthAn ghnrdhnaiH| prINayanti punaH kalpapAdapA iva kecana // 9 // ke cidvihitagRGgArA bhRnggaarodbhaasipaannyH| pUjayantyahatAM mUrtIH surA iva suraukasi // 10 // divyarUpadharAH ke'pi divyanepathyadhAriNaH / ramante svecchayA sAkSAd mInadhvajAnujA iva // 12 // gajavAjirathArUDhAH ke'pi bhrAmyanti bhUSitAH / vyomamArga vimAnasthA iva vidyAdharezvarAH // 12 // kAntAbhujalatAzliSTazarIrAH smarasodarAH / tiSThanti sukhinaH ke'pi latAzliSTA ivAjripAH / / 13 // vIzyaitAn nAgarAn svarddhisparddhitatridazezvarAn / kaThaH sadyaH samutpannasaMvego dhyAtavAniti // 14 // (saptamiH kulakam ) ebhiH pUrvabhave nUnamAcIrNa dustapaM tapaH / sahasraMbharayo yasmAdIzA nAgarA amI // 15 // prAgbhave na vimUDhena mayA tepe'dvataM tapaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 paJcamaH sargaH / yasmAdahaM svajaTharapiTharApUraNA'kSamaH // 16 // bhogopabhogasaMyogayogAH khalu zarIriNAm / tapasaH syuH payovAhAdiva kAnanakAmyatA // 17 // itthaM dhyAtvA kaThaH zIghraM tApasavatamAdade / so'tha tepe tapastIvaM kandamUlaphalAzanaH // 18 // caturdikSu citrabhAnuzcitrabhAnustathopari / evaM prakurvan paJcAgnitapaH so'tra samAyayau // 19 // kecit tamacituM kecidvIkSituM kautukAt kaTham / ataH saprAbhRtAH paurA yAntyamI nagarAd bahiH // 20 // evamAkarNya tadvAkyaM kautakotkaNThitaH prabhuH / rathArUDho yayau tatra nijaiH parijanaiH samam // 21 // jJAnatrayadharo jJAnavatAM mukhyo'shvsensuuH| kASThAntastatra jvalane jvalantamahimaikSata // 22 // lokairabhyarcitaM bhAvamugdhaiH puSpAkSatAdibhiH / kathaM provAca dRSvaitat sarva durlalitaM prabhuH // 23 // aho ? ajJAnamajJAnamaho ? te kaSTamutkaTam / kiM vRthA kuruSe pApaM bhavabhramaNakAraNam ? // 24 // kaTha ! duSTa ! kaThorAtman ! mithyaajnyaanvimohitH| mA vidhehi mudhA kaSTaM bIjotimiva pAvake // 25 // kSIrasyeva navanItaM prastarasyeva kAJcanam / dharmasya sAraM kAruNyaM na jAnAsi zaThaH kaTha ! // 26 // vinA jIvadayAM sarva kaSTaM kaTha ! vRthA tathA / vinA kRtasya jIvena zarIrasyeva maNDanam // 27 // ityAkarNya vibhorvAcaM kaTho duSkarmakarmaThaH / abhUt pUrvabhavAbhyastakopATopaparaHkSaNAt // 28 // aho? mukharatA rAjasUnordhASTaryamaho ? punH| unmatta iva yad brUte vaco matpurato'pi yaH // 29 // ko'sau didRkSurnarakaM naro mattapasAM vidhau / AgAd vighnakaro mAtRmukhamukhyaH puro mama ? // 30 // iti dhyAtvA vacaH proce saMdaSTauSThaH sa duSTadhIH / paJcAgnipraveze tIvratApodvAramivAdbhutam // 31 // gajavAjirathAdInAM vAhanaM sukhasAdhanam / bhAminIbhogasambhogA jAnante rAjanandanAH // 32 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritrekalahaMsA iva kSIranIradvayavivecanam / sAnImo vayamevAtra yogAn yogIzvarAH khalu // 33 // mayA kazcAtra jIvAnAM vadhaH khalu vidhIyate ? / kalayasi lokeSu yanmAmevaM nRpAtmaja ! // 34 // iti zrutvA vacAMsyasya tatpratyayakRte prabhuH / Adizat sevakAMstasya kASThasyAkarSaNe bhiH||35|| sadyo dAruNe tasmiMstaiH kuThAreNa dvidhAkRte / nirjagAma bhujaGgo'gnitApaprAgbhArapIDitaH // 36 // athA'smin pannage tApavihvale kSaNikAyuSi / ajAgarIjagadbharturhadaye karuNA tadA // 37 // sevakebhyo namaskArAn tasmai prAdApayat prabhuH // sahagevAnaNau vANI satAmupakRtiryataH // 38 // prabhAvatIpatedRSTiM dRSTvA pIyUSavarSiNIm / vyasmArSIda vahnijaM duHkhaM sudhAsikta ivoragaH // 39 // pAvakottaptavapuSaM pannagaM pnngdhvjH| pIyUSairiva dRkpAtaiH prINAti sma punaH punaH // 40 // vahnivyathAmajAnAnaH sAvadhAnamanAH phaNI / bhASot taM namaskAra gItanAdamivAdbhutam // 41 // namaskAraprabhAveNa darzanAJca jinezituH / samAdhinA vipadyAmUt sa nAgo nAgapuGgavaH // 42 // etadvyatikaraM vIkSya lokAH sarva'pi vismitAH / maho? jJAnamaho? jJAnaM svAmino'syaivamucire // 43 // sarvaistatrAgatailokaiH stutaH svAmI muhurmuhuH / nijAlayamalaMcakre kalahaMsa ivAmbujam // 44 // aho ? pApamaho? kaSTaM kaThasya kaThinAtmanaH / juhoti yadasau jIvAn vahnAvevaM niraGkazaH // 45 // kaThaH sa kuNThadhI kornendyamAnaH pade pade / bamrAma grAmanagarAkarAdau duSTakaSTabhAg // 46 // tataH prabhRti vAmeyopari matsaramAvahan / vizeSato vidhatte sma kaThaH kaSTaM zaThAgraNI // 47 // kaTho pAlatapAH so'tha mRtvA pAlyena mRtyunA / bhajAyata suro meghamAlI bhavanavAsiSu // 48 // bhayo nAthastrijagatAM bhujan vaiSayikaM sukham / anaiSIda vAsarAna bhUrIn mAtApitrormudaM sujan // 49 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| itazca kusumabANabANAnuttejayan bhRzam / puSpakAlaH samabhyAgAdArAmazrIvibhUSaNam // 50 // akUjan kokilAstAraM svaraM gAntya ivoccakaiH / dhavalAni dhanalakSmI-vasantodvAhamaGgale // 51 // sthitAH puSpeSu puSpeSu puSpeSanmAdakAriNaH / jhaGkArAn prathayAmAsumandaM mandaM madhuvatAH // 52 // lasatparimalastomamUrchitAzeSa digmukhaa| dhatte campakapuSpAlI smararAjapradIpatAm // 53 // vizvaM vizvamidaM tasmin puSpakAle prasarpati / jJApayan madhusAmrAjyamiva reje'bhitastadA // 54 // tasminnavasare sauvaparIvAroparodhataH / agAdudyAnanidhyAnakRte kRtipatiH prabhuH // 55 // svAmI pazyaMstakaMstatra vellatpratyagrapallavAn / ciramakrIDadAkrIDe biDojA iva nandane // 56 vicaraMstatra vRkSAgrapatatpuSpAlimAlitam / madhyasthaM ca mahAramyaM prAsAdaM prAvizat prabhuH // 57 // citrakRzcitritaM nemicaritraM tasya bhittiSu / tallInalocanadvandvaH praikSiSTa bhagavAniti // 58 // yaduvaMzaziroratnaM zaiveyaH kajalacchaviH / tatyAja tRNavadrAjyaM kanyAM rAjImatIM tathA // 59 // bhogArthamarthyamAno'pi yadubhiH kezavAdibhiH / tapasyAmAdade muktimAninIsaGgatikAm // 60 // ityaikSiSTa prabhurnemicaritraM citrakRzciram / ciste vyacintayazcaivaM smarakuJjarakesarI // 1 // ko'pyaho ? adbhutaH prajJAprAgbhArastasya neminaH / vayasi prathame dIkSAM yaH saMvegAdupAdade // 62 // iti dhyAyaMzca pazyaMzca caritraM tad muhurmuhuH / amUd vibhurbhuktabhogyabhogakarmA vratAzayaH // 63 // tadaivaitya brahmalokAd lokAntikAH surottmaaH| sArasvatAdayaH sadyaH procuH prAJjalayaH prabhum // 64 // ciraM nanda ciraM nanda ciraJjaya ciraM jaya / bhUyAd bhadraM vibho ! tubhyaM tubhyaM bhUyAt namaH prabho ! // 65 // tvamevAsi vibho ! mohamalamardanakarmaThaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritrebhAnurivAndhatamasadhoraNIdhvaMsadhUrvahaH // 66 // pratibudhyasva bhagavaMllokAlokaprakAzakam / tIrtha pravarttaya prauDhaprabhAvaM prANipAlakam // 67 // jJAnatrayadharaH svAmin ! sarva vetsi svayaM sdaa| tathApi hi vayaM sthityadhikArAt te'bhidadhmahe // 6 // evamuktvA ca natvA ca svasthAnaM te yayuH surAH / bhagavAnapyagAt sAyaM vezma saMvegaraGgitaH // 69 // atha tasyAM triyAmAyAM bhAvayanniti bhAvanAm / samayAn gamayAmAsa patnyaGkastho'zvasenabhUH // 70 // kaSAyaiH krodhapramukhaiH klussiikRtcetsH| patanti bhavakUpe'sminnutpazyA iva dehinaH // 7 // jAtyAdikamadonmAdairRmadbhirbhavacatvare / jIvainaTairiva spaSTaM nAnArUpairviceSTayate / / 72 / / sevyamAno'pi viSayagrAmaH saMsAriNAmiha / jAyate'tyantaM tRSNAya pItaM kSAramivodakam // 73 / / kAmo'pi vAmadhIdhAma dharmAkhyaM dhanamaGginAm / rAjevAnyAyasaMniSTha AdadAti pade pade // 7 // kSAntyAdibhiH kaSAyANAM jayaH syAdiha dehinAm / upazAntirghanaireva mahAraNyahavirbhujAm // 75 // yojyA madeSu sarveSu kRtibhirnirhNkRtiH| madAnAM hi jaye sairAlaMkarmiNI zarIriNAm // 76 // evaM bhAvayatastasya bhAvanAM jgdiishituH| bhogabudhyA samaM rAdhyA vyupareme kSaNAdapi // 77 // sadAmodollasallolAlonamAnasavRttiSu / bandivRndeSvivAmandaM prakUjatsu SaDadhriSu // 78 // bhrturindordaarraatridttsNmbhognivRteH| viyogAt patiteSviva lakSmyAstArAzrubinduSu // 79 // udyantaM bhavanodyotakRte vizvaguruM tadA / vivandiSurivArhantamudIyAya divAkaraH // 8 // bodhitastUryanirghoSairbhaNadbhirbandibhiH punaH / kandarodarataH siMha ivodasthAt sa talpataH // 81 // tataH pArzvaprabhurbADhaM nirbandhaikanibandhanam / pratibodhya parIvAraM prArebhe namAbdikam // 8 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH sargaH / rUpyaratnasuvarNAdi yathecchaM yAcyatAmiti / trikacatvarazTaGgATe svAmyudghoSAmakArayat // 83 // zakrAdiSTadhanAdhIza preritA jRmbhakAH surAH / nidhAnaiH pUrayAmAsuryacchato gehamIzituH // 84 // yatheha madhumArgaNagaNebhyaH paramezvaraH / vyazrANayan maNisvarNamuktAdyaM surazAkhivat // 85 // zazAma dauHsthyaM lokAnAM yathecchaM yacchataH prabhoH / araNya iva dAvAgniH pravarSataH payomucaH // 86 // AbhojanakSaNaM sUryodayAt trijagatAM patiH / aSTalakSAdhikAmekAM koTiM haimImadAt svayam ||87|| trINi koTizatAnyaSTAzItistathaiva koTayaH / lakSA azItiH svarNAnAmabde dAnamabhUd vibhoH // 88 // dAnAnte jJAtatIrthezatapasyAgrahaNakSaNAH / IyuvarANasImindrAH sadevAH kampitAsanAH // 89 // svarNAdivastunirmitaiH kumbhaistIrthAmbusambhRtaiH / majjayAmAsuraSTAgrasahastrairvAsavA vibhum // 90 // sthUte iva karai rAtrikaraughairdivyavAsasI / muditA maghavAno'tha svAmine paryadhApayan // 91 // aGgopAGgeSvalaMkArAn koTIrAdIn yathocitam / candanairarthitasyendrA racayAmAsurarhataH // 92 // azvaseno'pi bhUbharttA sauvaddheranusArataH / bhUyAMsaM trijagadbharttuzcakre niSkramaNotsavam // 93 // vicakAra vizAlAkSo vizAlAM zibikAmatha | pratibimbamivAtmIyavimAnasthAmaradvipaH // 24 // utkSiptAM manujairAdau tadanu tridazezvaraiH / tAmAruroha sa svAmI vizAlAM zibikAmatha // 95 // tadantastrijagadbharttA svarNaratnavinirmitam / siMhAsanamalaJcakre maitrIbhAvamiva vratI // 96 // reje prabhUmari cchatraM pArvaNendunibhaM zubham / svAmyasau bhuvanacchatraM sUcayan jagatAmiti // 97 // dhvastakAze cakAsAte cAmare pArzvapArzvayoH / piNDIbhUyAbhito dharmazukladhyAne ivAgate // 98 // surAsuranarAdhIzagaNairgacchadbhiragrataH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 137 www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre bandivRndairiva procaiH kRte jayajayArave ||19|| savArivArivAhAlIgarjitairiva sarvataH / varyatUryaizca bAdharIkRtabhuvanakoTaraiH // 100 // vArANasIpurImadhyaM madhyena trijagadguruH / cacAla zivikArUDhaH kulastrIgItamaGgalaH // 101 // sindhura skandhamA rUDhazcAmaracchatrazobhitaH / azvaseno'nvagAd nAthaM grAmaM yAntamivAtithim // 102 // yugmam ) vadA ca bhagavantaM taM gacchantaM puravartmani / mahAzcaryamivAyAtaM draSTuM pauraiH pracakrame // 103 // kecidAruruhuH saudhamUrdhAnaM taddidRkSayA / zItArttA draSTumAdityaM vRkSAgraM vAnarA iva // 104 // kecicca maNDalIbhUya bhUyAMsaH purataH prabhoH / cakorA iva zazinaM pazyanti sma jinAnanam // 105 // kautukotkaNThitAH ke'pi svAminaH pArzvayordvayoH / jagmuH syandanasturagArUDhA anucarA iva // 106 // kecida dadhAvire bhartuH pRSThe caraNacAriNaH / pazyAmo vayamagre bhUtvenamitibuddhayaH || 107 || nagarAnnAgarAH sarve'pyanusvAminamanvaguH / dvIpAda dvIpAntaraM yAntaM bhAsvantamiva razmayaH || 108 || tadaiva vismayasmeralocanAzcalalocanAH / tAdRzaM jagatAmIzaM nidhyAtumupatasthire // 109 // kAzcid dadhAvire'rhantaM draSTuM kaTikRtArbhakAH / vAnarya iva mAlikalokahakkArabhIravaH // 110 // pazyantyaH kAzcidapyarhanmukhaM capalacakSuSaH / anvabhUvan samastAkSagocarAnakSigocarAn // 111 // svAmino darzanotkaNThotkaNThAH kAzcin mRgIdRzaH / khecarya iva vimAne'thArohan saudhamUrdhani // 112 // kAzcit pralambitagrIvA gavAkSAgreNa subhruvaH mauktikairdArapAtitairnAthaM lAjairivArcayan // 113 // kAzcidbhAsurasaurabhya puSpANAM prasRtIH prabhum / pratyamuJcan kaTAkSANAmiva sandhitadhoraNIH // 114 // kAzcit taddarzanavyagrA hitvA kRtyAni vezmanaH / catvare catvare tasthustatraiva likhitA iva // 115 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 138 www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| atyautsukyacihnamiva darzanAya jinezituH / kAzcidardhAjinaM cakSurdadhAnA niraguhAt // 116 // kAzcit kastUrIkAmbhobhirardhato mnndditaannaa| nijagmuH parito rAhuprastArdhendukalA iva // 117 // evaM paurapriyAH svaaminivrnnnpraaynnaaH| vidadhurvividhAM ceSTAM sarveSAM vismayAvahAm // 118 // gIyamAno bandivRndaistUyamAnaH suraasuraiH| IkSyamANo'kSimAlAbhirdaya'mAnA'GgalIvajaiH // 119 / / cira jaya ciraM jIvetyAzIrbhiH pariNanditaH / kiMkarIkRtamanujasurAsuraparaMparaH // 12 // abhyagAdAzramapadodyAnaM tatkRtanandanam / kramAt trijagatAM netA jighRkSuH saMyamazriyam // 12 // (tribhirvizeSakam) tatrAzokatarormUle zibikA sA suraasuraiH| mumuce prabhurapyasyA uttatAra smayAdiva // 1222 tAni mandAramAlyAni ratnAdyAbharaNAni ca / muJcati sma svayaM svAmI kaSAyaviSayAniva / / 123 / / dhavaladyutidhavaladyutyeva sUtritaM prbhoH|| skandhe nyadhAd devadUSyaM svayaM devavibhustadA // 124 // pauSamAsasyAlitAyAmekAdazyAM zubhekSaNe / pUrvAhe vivizAkhAyAM sthite kumudinIpatI // 125 / / kRta jayajayArAve kRtASTamatapAH prabhuH / paJcabhirmuSTibhiH kezAnuccakhAna madAniva // 126 / / devendro'pyatha tAn svAmikezAnAdAya satvaram / kSIrodadhau nicikSepa svakIyaiH pAtakaiH samam // 127 // punarAgatya saudharmAdhipatiH paarshvsnnidhau| UrvIkRtakaraH kolAhalaM taM niravArayat // 128 // kRtasiddhanamaskAro nAthastrijagatAmatha / sakalasAvadhayogapratyAkhyAnAnyudAharan // 129 // cAritramurarIcake samakSa naranAkinAm / tadaivAjani zarmApti rakANAmapi kSaNam // 130 // (yugmam) tadaiva dIkSayA'kasmAt saMketitamiva drutam / turya jJAnaM vibhojane manaHparyAyasaMzakam // 13 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 pArzvanAthacaritretadA ca nRpaputrANAM svAmisauhArdazAlinAm / zatatrayamupAdatta dIkSAM saMvegavegataH // 132 // ukirITAH kirITAgrasaMlagnakarakuDmalAH / natvA'hantamiti svargasvAminaH stutimujaguH // 133 // nAtha ! tvatstutimatho'v ke vayaM svalpamedhasaH? / tathApi kurmahe bhaktisaMbhrameritacetasaH // 13 // namaH saMsAranistArapathatamaHpradIpaka ! / trasAnAM sthAvarANAJca jantUnAM janakAya te // 135 // zvabhrAdyadabhraduHkhAnAM bIjamapratyayAspadam / mRSAvAdaM tyaktavate tubhyaM bhagavate namaH // 13 // adattaM duHkhaprabalaM zambalaM narakAdhvanaH / anAdattavate tubhyaM namo'stu trijagatpate ! // 137 // atathyapathapathikamanmathonmAthakAriNe / akhaNDitabrahmacaryacaryAcaryAya te namaH // 138 / / dhanadhAnyAdi navadhA parigrahaM bhavagraham / nityaM muktavate bhUyAdbhUyoM bhagavate namaH // 139 / / mahAvratAnAM pazcAnAM bhAranirvAhapUrvaha ! / lokAlokaprakAzaikabhAsvate bhavataM namaH // 140 / / saMmatIH paJca paJcAnAM vratAnAM susthitIriva / guNaratnanidhAnAya bibhrate bhavate namaH // 141 / / zuddhadhyAnaikamanase vacaHsaMvaradhAriNe / kAyaceSTAM tyaktavate namastubhyaM jagadguro ! // 142 / / paJcasvapi viSayeSu subhagA'subhageSvapi / nirvikalpamanaskAya tubhyaM bhadrAtmane namaH // 143 // jhAnadarzanacAritraratnatrayazriyaM drutam / lokottaraguNAdhArAM tubhyaM zritavate namaH // 144 // audAryasthairyagAmbhIryacAturyAdiguNAvalIm / alaGkAramivAnar2yA tubhyaM dhRtavate namaH / / 145 // triMzadvarSANi yadgehavAse'sthAstAni te prbho!| dharmyakarmamayAnyAsannarakA'ddhaSTacetasaH // 146 // itthaM stutvA jagannAthaM saudharmAdyA divokasaH / kRtanandIzvaradvIpayAtrA jagmuryathAgatam / / 147 // dRzoH kSaradbhiH kavoSNairbAppaiH plAvitabhUtalaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| bhagavadviprayogotthavyathAvyathitamAnasaH // 148 // azvaseno'pi taiH pauraiH sArdha svaparivAravAn / AjagAma nijaM dhAma natapArzvapadadvayaH // 149 // (yugmam) bhagavAnapi tatraiva pralambitabhujadvayaH / dhyAyan siddhAn vizuddhAtmA kAyotsargeNa tasthivAn // 150 // tataH sthAnAd dvitIye'hni vijahAra jgdguruH| pAvayan kAzyapIpIThaM pAdapAthojapAMzubhiH // 151 // kramAt sa kopakaTAkhye saMniveze jineshvrH| praviveza pAraNAya dhanyasya gRhiNo gRhe // 152 // dhanyaMmanyaH sa dhanyAtmA dhanyaH svAminamaGgaNe / suradrumamivAyAntaM vIkSya romAJcito'jani // 153 / / yugamAtrAntaranyastalocano bhagavAnapi / AkRSTa iba tadbhAgyairbhikSArthamupatasthivAn // 154 // vIkSya nAthaM ca bhikSArtha prAGgaNe samupasthitam / dhanyo vivekadhanyaH sa praNamyaivamabhASata // 155 // idaM trikoTi zuddhaM ca pAyasaM paramezvara ! / gRhANAnugRhANemaM mAM bhujiSyadhuri sthitam // 156 // svAmI so'pi paramAnameSaNIyaM samIkSya tat / pANI prasArayAmAsa bhavAmbhodhitarInibhau // 157 // sadyaH samullasadbhaktibhaGgaraH pulakAGkitaH / manovAktanujAM zuddhiM dadhAnazvAtizuddhadhIH // 158 // zuddhana paramAnana tena dhanyaH spraanyjliH| svAminaH kArayAmAsa pAraNaM bhavavAraNam // 159 / / aho ? dAnamiti spaSTodghoSaNA khe samudyayau / divi dundubhayo neduTuMsadbhistADitAstadA // 160 // ardhAdhikA dvAdazAzu kAJcanAnAM ca kottyH| ahaMdAnaikasantuSTaiH suraistatra vitenire // 16 // gandhodakAni bhUrINi bhUrINi kusumAni ca / vAsAMsi devadRSyANi vavRSustatra nAkinaH // 162 // samakSaM sarvalokAnAmUlalokasadAM gaNaiH / natvA stutvA ca sazcakre sa dhanyo dhanyadhInidhiH // 163 // mahimAnamimaM vIkSya camatkAraikakAraNam / dhanyaM prazaMsayAmAsuH purAdhIzAdayo janAH // 16 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 pArzvanAthacaritre dhanya ! dhanyo'si loke'smilokeSu sakaleSvapi / bhAvato vidadhe yena kRtyamatyadbhutaM tvayA // 165 // IdRkUpuMratnacaraNareNavo'pyatidurlabhAH / tavAGgaNamalaMcakre so'sau haMsa ivAmbujam // 166 // dhanyaH so'gaNya puNyAnAM nidhirevaM prazaMsitaH / mAnito bhUbhujA jajJe saMmataH puravAsinAm // 167 // dhanyo'pi pAraNAsthAne prabhupAdapavitrite / ratnairabandhayat pIThaM vinyastaprabhupAdukam // 168 // vijahe'tha jagannAthastato vihitapAraNaH / vAyUnAmiva sAdhUnAM naikatrAvasthitirbhavet // 169 // sahan parISaddAn sarvAstiryagnarasuraiH kRtAn / kAdambarImaraNyAnImabhyagAdanyadA prabhuH 17= // kAyotsargeNa tatrAtha tasthau kaligireradhaH / kalikuNDasarastIre tatra rUDha ivezitA // 171 // itaH protphullapAthojaramye tatra sarovare / mahIdharaH sindhurendraH payaHpAnArthamAyayau // 172 // tatra nAsAgravinyastanayanaM nayanotsavam / prabhuM prekSya dvipaH prApa jAtismaraNamAtmanaH // 173 // tathAhamabhavaM kvApi pattane kulaputrakaH / upahAsyAspadaM puMsAM kubjAGgo hemalAbhidhaH // 174 // kuTumbena parAbhUto nirgato gehato'nyadA / anAtha va baMbhraman prApaM na kvApi nirvRtim // 175 // paryaTana supratiSThAkhyasuhRdantikamabhyagAm / toSitA'haM ca tenApi vacanairamRtopamaiH // 176 // samaye samamamunA samAgAM gurusannidhaiau / dharmo'bhyadhAyyadharmAdviramaNaM guruNA'pi me // 177 // - tadantike sAdhudharmamAditsurabhavaM tadA / pratyagAdi punastena bhUriNA puNyaddAriNA // 178 // bhadra ! kubjasya te nAsti yatidharmasya yogyatA / atastvaM pratipadyasva dharmaM zrAddhajanocitam // 179 // tat zrutvA kubjatAM nindan sAdhudharmavirodhinIm / harSaprakarSato'kArSamAtmasAd dharmamArhatam // 180 // ArAdhayaM zrAddhadharmaM yathoktamahamanvaham / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH sargaH / tathApi mukharaiH parairvidadhe hAsyabhUraham // 181 // tattanuM svAM tanuM nindannabhinandan mahAtanum / ArtadhyAnaparaH prAnte'haM prApamAntimAM dazAm // 182 // tato'hamabhavaM mRtvA sindhuro bhUdharopamaH / nirvivekaM hi tiryaktvamArtadhyAnataroH phalam // 183 // nirvivekaH pazurahaM kiM kariSyAmi samprati ? | yadandhAviva tiryaktve nyapataM svalpadhIH khalu // 184 // kimebhiH kalpanAjAlairalpairmama ca durmateH ? | AzrayAmyamumevAtra prabhuM dvIpamivAmbudhau // 185 // iti dhyAtvA sa saMjAtajAtismRtiribhaprabhuH / kSIrAbdhau surahastIva praviveza sarovare // 186 // bhRtvA dRtimivAmbhobhiH zuNDAmuddaNDabhaktibhAg / AgAt snapayituM nAthaM kRtasnAnaH sa sindhuraH // 187 // taiH payobhirjagannAthaM snapayitvA zanaiH zanaiH / padmAnyAnetumavizat taTAke karaTI punaH // 188 // tato'mbhojAni bhUrINi sugandhIni mRdUni ca / AdAya dviradaH so'tha svAminaM tamapUjayat // 189 // pUjayitvA ca natvA ca bhUyo bhUyo jagadgurum / yathAsthAnaM yayau bhAvabandhuraH sindhurAgraNIH // 990 // atha krIDArthamAyAtA vyantarAstrijagatpatim / dRSTvA bhUyiSThasantuSTi prApnuvanti sma vismitAH // 191 // puSpaiH parimalollAsairAnItairvanagahvarAt / bhAvato'bhyarthayAmAsurvyantarAH svAmino vapuH // 192 // veNuvINAmRdaGgAdivAditradhvani bandhuram / nRtyaM vitenire tatra vyantarAH purataH prabhoH // 193 // vIkSya tatprekSaNaM divyaM tadAsannavanecarAH / abhyaguH puri campAyAM tadAzcaryacamatkRtAH // 194 // bhillAsta vismitasvAntA vRttAntaM tamazeSataH / dvataM vijJApayAmAsuH karakaNDumahIbhuje // 195 // mizamya tanmukhAdetAM vArtAmamRtasodarAm / saseno vandituM nAthaM yAvadAyAti bhUpatiH // 196 // tAvadaniyata sthitirvAyuvat paramezvaraH / vgraharat sthAnatastasmAt puraprAmAkarAdiSu // 197 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 143 www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre apazyan bhuvanAdhIzaM dharAdhIzo'tikhinnavAn / prabhukRtakramanyAsoparivinyastamastakaH // 198 // tasya khedApanodAya nAgendro'tha jinezituH / navahastamitAM haste pratimAM bibhradabhyagAt // 199 // sAkSAt prabhumiva prekSyApratimAM pratimAmimAm / bhUpaH prApa parAM prItiM bhuvanaizvaryabhAgiva // 200 // cArubhizcAndanAmbhobhiH kusumaizca sugandhibhiH / pUjayitvA paraprItyA vavande pratimAM nRpaH // 201 // tathA'tra bhUbhujA tena caityaM prottuGgamarhataH / kAritaM yazasAM puJjamiva piNDitamAtmanaH ||202 // atha sA pratimA tatra prAsAde prozcatoraNe / nyadhAyi kSmAbhujA tena sAkSAdiva hRdi prabhuH || 203 || mahAprabhAvA jainendrI pratimApi dadau nRNAm | samArAdhayatAM svAntA'bhISTaM kalpalateva sA || 2014 // prAsAde tatra hastIndraH sa samAgatya nityazaH / vinyastamastakaH pArzvapratimAM prANamat sadA // 205 // tIrthe'smin bhaktibhAk kumbhI sa mRtvA vyantaro 'jani mahAtIrthasya tasyaivAdhiSThAyakaH prabhAvavAn ||206 // AsannatvAt kaligirikuNDayoranayostadA / tattIrthamalabhalloke kalikuNDamiti zrutam // 207 // nirAlambo nabha iva viharan paramezvaraH / samabhyagAcchivApurthyAH kauzAmbAkhya vane kramAt // 208 // tatra sarvasahaH sarvasaheva trijagadguruH / tasthau pratimayA dhyAnadhurAdhArAdhurandharaH // 209 // atho tathA sthitaM nAthaM praNantuM pannagaprabhuH / smRtvA pUvopakAraM taM samAgAt parivAravAn // 210 // sa triH pradakSiNIkRtya natvA ca svAminaH kramau / purastAt prItito nRtyaM vidadhe dharaNoragaH // 211 // sevake mayi satyasmin svAmino'sya tanUpari / mA bhUduSNadyuteruSNataraH pAto'tra rociSAm // 212 // iti dhyAtvA svayaM chAyAkaravat prabhupRSThagaH / dhRtavAnahirAT chatraM vizvamUrdhanya mUrdhani // 293 // evaM dinatrayaM tatra sthitvA svAmyAtapatrabhRt / www.umaragyanbhandar.com 144 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH sargaH / mRgArAtirivAjasvI vijahAra tato vanAt // 214 // dharaNo'pi prabhorbhaktimevaM kRtvA dinatrayam / AsasAda nijaM sthAnaM kAryA''yAta ivAtithiH // 265 // tat zrIpArzvanAthasya prauDhaprAsAdazobhitA / ahicchatreti vikhyAtA purI sA'bhUdbhuvastale // 216 // bhagavAn vicaran prApa puraM rAjapuraM kramAt / sumeruriva niSkampastatra pratimayA sthitaH // 217 // itastannagarAdhIza Izvaro manujezvaraH / sasebhyasturagArUDhaH krIDArtha niryayau purAt // 218 // gataH kramAt sa bhUsvAmI svAminAlaGkRtAM bhuvam / itastadvandinA'bhANi kena cit pazyatA prabhum // 219 // pazyeto deva ! devendravRndavanditapaGkajam / azvasenasutaM pArzvajinaM pratimayA sthitam // 220 // tenetyuktaH kSamAjAniH pArzve pArzvaprabhoryayau / sphAritAkSaH papau pArzvadarzanaM tu sudhAmiva // 221 // asau trijagatAmIzaH zruto'nyatra ca janmani / iti dhyAyan dharAdhIzo mUcchito nyapatat kSitau // 222 // kRtopacAro ruciraiH sajalaiH kadalIdalaiH / jAtismRtyA samaM lebhe saMjJAM vasumatIpatiH // 223 // athAyamavadajAtajAtismRtirilApatiH / asmarad darzanAdasya prAcInaM caritaM mama // 224 // tataH parijanaH proce kI tvaccaritaM vibho / / jJAnIvetyuditaH prAha bhUpaH prAk caritaM nijam // 225 // dattanAmA'bhavad vipraH zrIvasantapure purA / jyotirvAGmayavijJAnAM sadaH sadanamaNDanaH // 226 // atha tasyA'bhavat kuSTarogo duSkarmayogataH / vinaSTaM tadvapustena madhuneva payoghaTaH // 227 // daivajJeo'pyeSa kuSTena vinaSTo'niSTatAM gataH / saMskRmiH zveva na prApa pravezamapi kutra cit // 228 // parivAro'pi taM tAdRgvarNa nirvarNya vADavam / tasmin naivAdaraM cakre zuSke vRkSe ivANDajaH // 229 // datto dattApamAnaM svaM kuTumbaM vIkSya duHkhitaH / na lebhe caitasaM svAsthyaM dharmottapta ivAdhvagaH // 230 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 145 www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 pArzvanAthacaritre gRhAn niSkAzito duSTakuSTa kliSTavapustataH / sa grAsamAtramapyannaM jaran gauriva nAptavAn // 231 // evaM tadrogasaMyogodvigno'sau vADavAgraNIH / vallabhAnapyavAjJAsIt prANAnAtmaripUniva // 232 // anyadA'sau nijaprANaparihAraparAyaNaH / dharmabuddhayA'bhyagAd gaGgAtIraM niSpApamRtyave // 233 // sa yAvajjAhnavIM prApa cAruvAritaraGgitAm / anujJApya pravezArthamutsuko'jani tajjale // 234 // tAvat kenApi sa vyomacAriNA bhikSuNA kSaNAt / dadRze sukRtArAma sAraNIsadRzA hazA // 235 // proce ca yatinA bhadra ! kathaM patasi pAthasi ? | bAlena mRtyunA'nena duHkhAvAptiH zarIriNAm // 236 // svasmin kuSTena rogeNa gataM vidyAdikaM mama / tadvinA kiM tRNaprAyaiH prANaiH saMrakSitaiH khalu // 237 // eSa svarvAhinIvAhastIrthaM trailokyapAvanam / sparzo'pyetasya toyasya hanti duHkhAnyanekazaH // 238 // atastIrthe'tra duSkarma marmavAriNi vAriNi / nipatyAhaM kariSyAmi saphalaM janurAtmanaH // 239 || tenetyuktaH punaH prAha brAhmaNaM zramaNottamaH / kRtenApi hi gaGgAyAM kiM mudhA mRtyunA'munA ! // 240 // jarAmaraNadaurgatya duHkhAderdivyamauSadham / vidhehi dharma sArvajJaM sarvajJabhiSajoditam // 241 // kiM tadrogApahaM divyaM bheSajaM bhikSupuGgava ! ? | ityukte tena yatyUce tatpuro dharmamAItam // 242 // tatpArzva zraddhayA zrAddhadharmamaGgIcakAra saH / sAdhuH so'pi yayau vyomamArgeNAnyatra patrivat // 243 // taM dharmaM vidhivad nityaM sa vipraH paripAlayan / anyedyuragamad devavandanArtha jinAkasi // 244 // arhatAM pratimAstatra praNamyAtipramodataH / vanditvA ca munIMstasthau sa yAvad munisannidhau // 245 // tAvazcopAzraye tatra zrAvakaH puSkalAM'pi ca / AyAtaH sa muniM natvA yathAsthAnaM niSaNNavAn // 246 // athainaM kuSTinaM dRSTTropaviSTaM tatpratizraye / ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| aprAkSIt puSkalaH zrAddhaH sAdhuM madhurayA girA // 247 // svAminnasau dvijaH kuSTavinaSTo jinavezmani / yajinAn vandate'syaitatsAmprataM vApyasAmpratam ? // 24 // punaH prAha muniH zrAddhaM rogavAnapyasau dvijaH / yad devAn vandate devagRhAzAtanAM tyajan // 249 // naiva bhAvapradhAnasya doSo'muSya tadA bhavet / namanti yajinAn malaklinnAGgA api bhikSukAH // 250 // tanmithyA duSkRtaM bhUyAd yadasyAzAtanAM vyadhAm / iti buvANaH zramaNaM procivAn puSkalaH punaH // 251 // kA gatirbhAvinI svAmin ! mRtasyAsya dvijanmanaH ? | evaM tenoditenApItyudIrNa ca mumukSuNA // 252 // nibaddhamAyuraMmunA tiryagyonau dvijanmanA / tenAyaM kurkuTo bhAvI vipadyAto bhavAntare // 253 / / vAcaM vAcaMyamasyaivaM samIcInAM nizamya sH| zalyeneva yayau kheTa bhAviduHkhena duHkhitaH // 25 // atikhedaM prakurvANaM brAhmaNaM zramaNo'bravIt / bho bhadra !khedaM mA kArSI nyathA karmaNAM sthitiH||255|| itthaM nigranthakathitairvacobhizcyutazocanaH / sa proce pratibhU mukteH kadA me bodhisaGgamaH ? // 256 // abhyadhAj jJAnavAnevaM brAhmaNaM sa kSamAdhanaH / ito mRtvA rAjapure tAmracUDo bhaviSyasi // 257 // tatrApi bhavitA jAtismRtiste munidarzanAt / vidhAyAnazanaM cAnte tato maraNamApsyasi // 258 // mRtvA tatraiva bhAvI tvamIzvarAkhyaH kSitIzvaraH / RddhayA dhutyA ca hAriNyA puruhUta ivAparaH // 259 // anyeyuH krIDanAkrIDakrIDayA nirgataH puraat| trayoviMzaM jinaM pArzva tasthivAMsaM ca drakSyasi // 260 // darzanaM darzanIyasya tasya dRSTA manoramam / lapsye saMmUJchito jAtismaraNaM kAraNaM mateH // 26 // tadaiva te mahAbhAga ! bhAvI smyktvsnggmH| evaM tadvacanaistuSTikaraistuSTiM dvijo'bhajat // 262 // so'haM nirvarNya nirvarNyamukhaM kAzIzanandanam / asmArSe pUrvavRttAntaM zAninoktamiva drutam / / 263 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 pArzvanAthacaritreiti vyAhRtya vasudhAnAtho nAthamapUjayat / vyaharada vibhuranyatra mitre zatrau ca tulyaham // 264|| Izvaro'pi hi tatsthAne tujhaM caityamakArayat / bimbaM ca pArzvanAthasya nyadhAt tatra mahotsavaiH // 265 // kukkuTezvaramityAkhyaM tattIrtha prathitaM bhuvi / puraM tadapi vikhyAtaM kukkuTezvaramityabhUt // 266 // gajendra iva zauNDIraH svazarIre'pi nirmamaH / maunavAn muninAthaH sa vyacarat pRthivItale // 267 // sukhe duHkhe ca sadRzaH kramato viharan vibhuH| purAsanne yayau kvApi tApasAnAM tapovane // 268 // udayo'staM bhavatyeva nityatejasvinAmapi / jJApayanniti lokAnAM tadaivAstaM yayau raviH // 269|| tadA ca hRdi nidhyAya vihArAsamayaM vibhuH / kummIvAbhyagamat tasyAsannaM nyagrodhapAdapam // 27 // kUpopakaNThe nyagrodhAdhastAd vidhvastamanmathaH / tatpAda iva niSkampastasthau pratimayA prabhuH // 27 // kjlshyaamlairndhkaarairndhtvkaarimiH| amAdbhiriva nibhRtaM bhRtaM bhuvanakoTare // 272 / / nizA nizAcarI zyAmAmbarA'puNyajanapriyA / bhayaGkarI samabhyAgAt tadevoddhatapaddhatiH // 273 / / tAratArA lasazcitrA kSobhayatyakhilaM janam / tadA divyAmbarA reje yuvatIva vibhAvarI // 274 / / gomAyavo raTAnti sma paryaTantaH pade pade / rAtrau rAtricarAH sadyaH prasUtAH pRthukA iva // 275 // mithaHsphAlitahastAgravyagrIkRtajagajjanAH / anRtyad maNDalIbhUya bhUyasyo bhUtapaGktayaH // 276 / / ityasyAM nizi nAsAgralInalocanakuDmalaH / siddhadhyAnaparaH svAmI kAyotsargeNa tasthivAt // 27 // itazca kaThajIvaH sa meghmaaly'surbruvH| smRtaprAgmatsaro'pazyat pArzvanAthaM tathA sthitam / / 278 // sa prAgvairaM smaran kopATopapATalalocanaH / AgAt kSomayituM pArzvamadriM bhetumivarSabhaH // 279 / / pArzvapArzvamupAgatyAhatya paddhAM ca bhUtalam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH sargaH / ziloccayAniva proccAn vicakre kariNo'tha saH // 280 // dantinaste'tha dantAgraiH svAminaM bhettumudyatAH / svargiriM garimAgAraM svatuNDAyairivANDajAH // 281 // namasyullAlya zuNDAgraiH svAminaM puSpadAmavat / dantAyairdantino'dhastAd nipatantamadhArayan // 282|| itthaM kadarthito'mIbhiH karibhiH paramezvaraH maryAdAmiva pAthodhirnAmuJcad dhyAnapaddhatim // 283|| evamakSobhyamarhantaM matvA'yamasurAdhamaH / vyakarot sphAraphUtkArakAriNaH phaNinaH kSaNAt // 284 // sarpAste'pi prasarpantaH paritaH paramezituH / phaNA phUtkAravAtUlairbhagavantamabhAyayan // 285 // bhogino bhImabhogAste bhogairbhagavato vapuH / nirbharaM veSTayAmAsuH prakANDamiva cAndanam // 286 // prakSaradgararAjIbhirAzIbhirmarmaNi prabhum / dandazUkA dazanti sma bhUyo bhUyo niraGkuzAH // 287 // amIbhirbhogibhirnAthamakSobhyaM vIkSya so'suraH / vicakre citracItkArAMzcitrakAMzcalalocanAn // 288 // pucchAccho TairdurATo pairnakharairnizitaiH punaH / te'pIzaM pIDayAmAsurAzu nistriMzavRttayaH // 289 // asureNa kRtAstena punaH kSobhayituM vibhum / karAlavyAlazArdUlazRgAlAdyA anekazaH // 290 // ete'pi bhagavatyasmin dhyAnamIlitacakSuSi / vRthA saMjajJire nArIkaTAkSA iva saMyatau // 291 // madveSeNa punaH pApamAlinA meghamAlinA / medurairmudiraizcakre zyAmalaM gaganasthalam // 292 // karNakoTara visphoTapaTIyAn stanitadhvaniH / kSubhyatkSI rAmbudhidhvAnasodaro vyAnaze dizaH // 293 // sphuritaM vidyutA viSvak paTutrAtkArakArayA / patitaM karakairvajrakarkarairiva karkazaiH // 294 // akUjan kekinaH kAma ke kAkreGkArakAriNaH / ranti sma tRSAkrAntAH prozcaizcAtaka pota kAH // 295 // bAlarolambabaddalairdikSu vyAptaM ca durdinaiH / ghanairiva kharasparaurvAtairvAtaM samantataH // 296 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 149 www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 pArzvanAthacaritre ito durmatinA tena prArabhe'tha varSitum / dhArApAtairdurApAtaiH parvatotpAtakAribhiH // 297 // patadbhiH pAthasAM pUraiH pUritAkhilabhUtalaiH / sambhRtaM tadvanaM sarva jalAdvaitamivAjani // 298 // kUpAH kAsAratAM prApurgoSpadAH kUparUpatAm / nadyazca svarNadIbhAvaM kAsArAzca payodhitAm // 299 // saridbhAvaM ca sAriNyo drahatAM vanadIrghikAH / eSu megheSu varSatsu pAnIyaiH pracurairiti // 300 // ( yugmam ) patat tat salilaM lokAnastokAn plAvayat kramAt / kAyotsargajuSo bharturjAnudadhnamajAyata // 309 // dhavaladhyAnasambandhAdhArasya jagadIzituH / kramataH kaTikaNThAgraM yAvadeti sma tatpayaH // 302 // toyAntarmagnavapuSaH zuzubhe vadanaM vibhoH / jalAntarlIInanAlasya kozaM kiJjalajanmanaH ||303|| pAnIyaM ghaTati sma tat svAminAsA'vadhi kramAt / citraM tad yad bhavAmbhodhau nirmagnaH so'surAdhamaH // 304|| sthAsakAH sthUlavistArAH paritaH paramezvaram / kSaNikatvamayAH sthairyamadhyetumiva bhejire || 305 || evaM vidhIyamAne'sminnupasarge jagadgurau / tadayaivAbhavad vizvaM vizvamapyetadAkulam ||306 || itthaM zaThena haThataH kaThena kaThinAtmanA / pIDito'pi jagadbharttA meruvat sthairyabhAgabhUt // 307 // ito duHsargasaMsargamupasargamimaM vibhau / viditvA''gAt sapatnIko bhogirAD bhaktibhaGgaraH ||308|| Agatya drAk sa sarpendraH svAmino mastakopari / chatrapaktimiva sphArAM phaNAzreNimadhArayat // 309 // rejire svAmino mUrdhni phaNAzreNimaNitviSaH / vizvaprakAzanoddIprAH pradIpakalikA iva // 390 // sthitaM pratimayA nAthaM pAthaH samagravigraham / AtmanA samamuddhRtya dadhau skandhe bhujaGgarAT // 311 // bhujaGgabhartuH skandhasthaH zuzubhe bhuvanaprabhuH / pAthaH sanAthazailasya maulilIna ivAmbudaH ||312|| evaM bhaktiM prakuvArNa svapriyaM vIkSya tat kSaNAt / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 251 paJcamaH srgH| mAvAda bhogIndrabhAminyaH prabhubhaktyai prckrmuH||31|| tAH sadyo gItasaGgItasaMgataM purataH prabhoH / tANDavaM maNDayAmAsurmahADambaramambare // 314 // itthaM kurvati bhogIndre bhaktiM sadbhaktinirbhare / kaThe tathopasargati sadRgga vibhurapyabhUt / 315 // tathAvasthAsthitaM nAthaM dRSTvA'sau duSTaceSTitaH / kaThaH kaThinadhAraughaiH payo'muzcat punarghanam // 31 // yadA dhArAbhirmuzalamAMsalAbhiH prabhUpari / patantIbhirjagatplAvopaplAvAbhina saMsthitam // 317 // avadhijJAnato'zAsIt tadA pnngpunggvH| upadravituM prArabdhaM kaThanAtucchamatsarAt // 318 // (yugmam ) ruSA paruSavAga bhogirAjo'vAg meghamAlinam / mUDha ! dveSAya te jaze svAmino hitavAgapi // 319 // hitamapyahitAyA'bhUt tadvaco'sya vibhostava / na taccitraM jvarAtasya yat payA'pi viSAyate // 320 // narakAdhvani pAtheyAt praannipraannprnnaashtH| rakSitaH svAminA'nena tadA tvaM durdhiyAM nidhe! // 321 // IdRkSa upakAraikarasike'smin jagadgurau / keyaM tadA tava drohamatirdumatereva hi // 322 // evamukto'pi bhujagaprabhuNA meghamAlyasau / virarAma nAmbumukterutpazya iva duSpathAt // 323 // bhrakuTImaGgabhImAkSaH punaH pannagapuGgavaH / sAkSepamidamAcakhyau varSanvaM meghamAlinam // 324 // kRpAlorasya nAthasya yadyahaM kiGkaraH khalu / na sahiSya kSaNamapi bhavaddurlalitaM hyadaH // 325 / / ityuktiyuktimAkarNya dRSTvA ca trijagatpatim / kRtabhakti bhogibharnA dadhyAvitya'surabruvaH // 326 // aNIyasI ka me zaktiH kvA'sau meruriva sthiraH / tanmayA mandamatinA mudhaivAyamupadbhutaH // 327 // etasmAt pApataH pApaH patiSye durgatAvaham / AzAtanA hi pUjyAnAM durgataH pathi dIpikA // 328 // iyAnapi mamAyAso saMjo'smin jina vRthaa| ambubimbitazItAMzubimbAdAne zizoriva // 329 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 pArzvanAthacaritrezatrumitratRNastraiNamaNireNusagmanAH / asti yadyapi vivakavatsalo'sau jagadguruH // 330 // tathA'pyasya jagabhartuH paryupAstiparAyaNAt / mamAsti bhIti gIndrAjIvitAntavidhAyinI // 331 // ato'mutra paratrApi hitAya vihatAhitam / amumeva zraye zreyaHzaraNaM zaraNaM vibhum // 332 // matvaivaM meghamAlyeSa saMhRtAmbhodasaMhatiH / ananyazaraNaH pArzvacaraNau zaraNaM zritaH // 333 // svakIyAgaH kSamayitvA svasthAnaM meghamAlya'gAt / sazo'pi prabhuM natvA yayau nijaniketanam // 334 // upaddhato'yaM nRdevo nRdevaa'surshekhrH| satyAM mayIti khedena vArdhijhampAparAyaNA // 335 // nAthopasargasaMsarga nivArayitumakSamA / patattArAzrukaNikA kSapA'pi kSayamAyayau // 336 // (yugmam) yasyAM satyAM vibhorjAtA upasargAH kva sA nishaa| itIva taccapeTAyai karavistAraNotsukaH // 337 // kiMzukazukAsyakalpairanalpai rociSAM cayaiH / bhuvaM prakurvan kAzmIranIrakardamitAmiva // 338 // upsrgprsnggaagnisNtptdhyaankaanycnm| vivandiSurivAntimudiyAdivAharmaNiH // 339 // (tribhirvizeSakam) tataH prabhAtasamaye raviNA pavite pthi| vAyurivA'pratibaddhaH prabhurapyacalat tataH // 340 // kramAd gatvA purI kAziM kaashinaayknndnH| zrayati smAzramapadodyAnaM siMha ivAbhayaH // 341 // tatra zuklamanAH shukldhyaanaadhvaadhigmaadhvgH| dhAtakIkSmArahAdhastAd dhvastAghastasthivAn vibhuH // 342 // / kSapakazreNimArUDho'dhirUDho dhyAnavama'ni / pramuzciccheda durghAtaghAtikarmacatuSTayIm // 343 // parISahAn sahamAno nRtiyaganirjarakRtAn / vratAhAccaturazItimahnAM nAtho'tyavAhayat // 344 // atho nizIthinInAthe vizAkhAyAmupasthite / caitrAsitacaturthyAM ca pUrvAhna pUrvavaibhave // 345 // kRtASTamatapA lokAlokAlokanalocanam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| 153 kevalaM sasAda jJAnaM prabhuH zAniziromaNiH // 346 // (yugmam) vidhitsavo vibhorjJAnotsavaM saMketitA iva / abhyeyuH sarvataH sarve vAsavAH kampitAsanAH // 347 // sotsAhagatayo harSaprakarSapreritAzayAH / svIyaiH svIyaiH parIvAraiH paritaH parivAritAH // 348 // anye'pi hi suparvANaH spardhayantaH parasparam / AyAtAste ca samavasaraNAMyodyama vyadhuH // 349 // vaimAnikajyotiSikabhavanAdhipavyantarAH / tatra cakruH surAH sauvasauvakAryANi satvaram // 350 // atho sudhAzananyastAmbujanyastakramAmbujaH / pUrvadvAreNa samavasaraNaM prAvizat prabhuH // 351 // tataH pradakSiNIkRtya caityadvaM jgdiishvrH| gatAnarthAya tIrthAya namazcakre kramo hyasau // 352 // kRte jayajayArAve suraasurnreshvraiH| ciraM jIva ciraMjIvetya'psarobhirudIrite // 353 // tataH prAgvadanaH siMhAsanaM ratnavinirmitam / alaMcakre dharmacakrI cakrabandhurivAmbaram // 354 // (yugmam) prabho rUpAnurUpANi rUpANi cAparANyatha / vyakurvan vyantarAstrINi prabhAvaH prabhubhUrasau // 355 // tiryagnarAmarAstatra sarvataH saparicchadAH / pazyantaH svAmivakrAbjaM tasthuH sthAne yathocite // 356 / / vanapAlo nibhAlyeti vibhorvaibhavamuttamam / hRSTaH praviSTaH svapurImazvasenezamabhyagAt // 357 // mastakanyastahasto'yamazvasenAya bhUbhuje / yathAjAtaM samavasRtavRttAntaM tamabravIt // 358 // zrutA'pyeSA'vaneneMturvArtA'bhUdamRtopamA / yatsatpravRtteH purataH zarkarA karkarAyate // 359 // azvasenopi tadvAgabhiH prItaH pulakito'bhavat / sikto'mbhodharadhArAbhiriva nIpAvanIruhaH // 360 // tasmai tuSTAya tuSTAntaHkaraNo dharaNIdhavaH / dadau dAnaM maNisvarNarUpAdyaM pAritoSikam // 361 // visRjyodyAnapAlaM taM taM vRttAntaM yathAzrutam / vAmAyai ca prabhAvatyai bhUpo'bhihitavAn svayam // 362 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 pArzvanAthacaritresthAne sthAne parimuktamauktikasvastikAGkitAm / mArge mArge zAtakumbhakumbhottambhitatoraNAm // 363 // gehe gehe vadhUvRndaprArabdhadhavaladhvanim / haTTe haTTe nyastaketupaTapracchAditAmbarAm // 364 // trike trika lasadgandhapuSpaprakarahAriNIm / dvAre dvAre sUcitAmradalavandanamAlikAm // 365 // evaM zriyA'tihAriNyA spardhayantImivAlakAm / tato'laGkArayAmAsa kAzI kAzIzitA drutam // 366 // (caturbhiH kalApakam) kumbhIndrakumbhakumbhebhyaHkSaranmadajalaplavaiH / abhiSiJcan mahIM sainybhaarpraarbhaarbhnggraam||367|| vAjirAjikhurAkSuNNapAMzubhiH pihitAmbaraH / bherIbhoGkArasambhArasambhRtAzeSadigmukhaH // 368 // divyaabhrnnbhraajissnnuraatptropshobhitH| sindhuraskandhamArUDhaH paricAritacAmaraH // 369 // saurddhispardhitA'martyanAyako martyanAyakaH / vivandiSurbhagavantaM purataH purato'calat // 370 // (caturbhiH kalApakam) vAmA'pi premabAppAlIplAvitAnanapaGkajA / nantukAmA jinaM gehAda niragAt snuSayA samam // 371 / / vIkSyA'tha jinacihnAni rAjacihnAni so'mucat ! bhUpaHprAvizat samavamRtiM ca saparicchadaH // 372 // dRSTA'rhantaM sthitaM siMhAsane'janaruci rucim / bhUpatiH kAmapi prApa yAM vettya'hastadA''tmanaH // 33 // bhuumilnmauliraanndbaasspplaavitbhuutlH| udazvacAruromAJcakaJcukaH klpitaanyjliH||374|| datvA pradakSiNAstimro girA'mbhodagabhIrayA / jagannAthaM mahInAthaH sammadAdevamastavIt / / 375 // (yugmam) kSetre yojanamAtrepi nRtiryagamRtAndhasAm / yattiSThet koTiH koTiste mAhAtmyamidamadbhutam / / 376 // bhAmaNDalamiMda svAmin ! pazcAd mulastava vyabhAt / vapuSya'mAdbhirasvalpairmahobhiriva piNDitam // 37 // vyarucadracirociSNu dikcakraM tvatpuraH prabho / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH sargaH / dharmacakraM dharmacakrilakSmyAzcihnamiva sphuTam // 378 // mahatsvapi mahAneko'sAvevAtrAdhidaivataiH / tvatpuro vidadha svAminnayamindradhvajo mahAn // 379 // satvaraM bhagavan ! bhavAn jajJe yazcaturAnanaH / manye caturgatidvArakapATajaDatAya tat // 380 // ullasanneSa kaGkellivellatpallavamAlitaH / bhavAniva vibho ! keSAM cakSuSAM nA'bhavad mude ? || 381 // vibho ! tvaM kajjalacchAyaH svarNasiMhAsanasthitaH / merulIna ivAmbhodaH sanmayUramudaM vyadhAH // 382 // chatratrayI maNisvarNarajatai racitA vibho ! / bhuvi bhUbhavanaizvarya prozcairiyamasUcayat || 383 // chatratrayI bhavanmUrdhni pArvaNendunibhA vyabhAt / jJAnadarzanacAritratrayaprAcuryasUcikA // 384 // paruvaccAmarazreNI dhavalA pArzvayostava / mukhAmbhoruhasevAyai marAlAlirivAgatA || 385 // devadundubhayo deva ! nadanto gaganAGgaNe / ityabhyadhurasAveva jetA krodhAdivairiNAm // 386|| gandhAmbuvarSaNaM harSAt tenire tvatpuraH surAH / siJcanta iva bodhidumuJcaH pada phalAptaye // 387 // paJcavarNA puSpapaGktinyapatad bhavataH puraH / tyaktaiva bANA liH paJcavANena trAsamIyuSA // 388 // ye nRtiryaksurA gADhArUDhamatsariNAM mithaH / tvatsaGgAt suhRdAyante te parasparavatsalAH // 389 // kezazmazrunakhA yanno vRddhiM yAnti vibho ! taba | Apto nAptaiH paraireSa etAvAn mahimA bhuvi // 390 // anukUlendriyArthaM tvAmRtavo yugapat same / : bhejuH SaDjIvanikAyA iva trANAt satuSTayaH // 399 // etairatizayaistAraistArAbhiriva candramAH / kalitaH prabho ! na kasya dRcakoramude bhaveH ? // 392 // namaste jJAnavijJAnaprajJAprAgbhArazobhine / jagaccittacamatkArisarvAtizayazAline // 393 // stutveti munimUrdhanyaM mUrdhina baddhAJjalirnRpaH / yathAsthAnaM sthitaH svAmimukhalIna vilocanaH // 394 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 156 www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 pArzvanAthacaritre mAlavakaizikImukhyagrAmarAgAnurAgayA / saMskAravattvaprabhRtipaJcatriMzadguNaspRzA // 395 // naratiryak surazreNIvANI vijJAnavijJayA / Adeza novagAminyA meghagambhIrayA girA / / 396 || niHsaraddazanajyotiHplAvaplAvitadigmukhaH / sarvataH sammukhaH svAmI vidadhe dharmadezanAm ||397 // (tribhirvizeSakam ) dAnazIlatapobhAvabhedairdharmazcaturvidhaH / sopya'tra puNyahInAnAM kalpaduriva durlabhaH // 398 // dAnaM deyaM sadaivAnyadanuSTAna parairapi / dattaM yadAbdikaM dAnaM jinairnirNItamuktibhiH // 399 // dAna kalpataroH sArvabhauma bhogAstu pallavAH / svarmogAH sumanaHzreNI mahAnandaH phalodayaH || 400|| vaikriyaudArikAt kAmAd manovAktanutazcutiH / kRtyA'numatyA kArityA brahmASTadhA bhavediti // 401 || rUpalAvaNyatAruNyabhAgya saubhAgyamadbhutam / zIlenaiva bhaved nUnaM lavaNeneva bhojanam // 402 // mantrayantrauSadhIsiddhiM devAH pratyakSatAM kSaNAt / yAnti nUnaM brahmacaryacaryAcaryeSu dehiSu ||403 // vyAghrora gajalavyAlajvalanAdisamutthitA / bhItirbhIteva zIlaikalIlAto yAti dUrataH // 404 // navabhirguptibhirguptaM yaiH zIlaM parizIlitam | muktisImantinI teSAM syAdavazyaM vazaMvadA ||405 // nikAcitAnAM duSkarmamarmaNAmapi bhedakam / duHkhasAdhyaM hInasattvaistapo dvAdazadhA smRtam // 406 // saMnyAsAnaudaryavRttisaMkSepA rasavarjanam / saMlInatA tanuklezaH SoDhaiva bAhyakaM tapaH // 407 prAyazcitaM ca vyutsargaH svAdhyAyo dhyAnapaddhatiH / vaiyyAvRttyaM ca vyutsargaH SoDhetyAbhyantaraM tapaH // 48 // tapo dvAdazadhA'pyetad nirnidAnaM niSevitam / nidAnaM nirvRterdAne syAdavazyaM zarIriNAm ||409 // duSkulakalaGkitAnAM dustapaM tapatAM tapaH nirjarAH kiGkarAyante vetanaiH krINitA iva // 410 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| 157 vinA tapaH pRthagbhAvo na bhavejjIvakarmaNoH / vinA kRzAnumakRzaM svarNapASANayoriva // 4110 ektvaashucyshrnnjgdaashrvsmvraaH| bhavo'nityatvamanyatvaM bodhirdharmazca nirjarA // 412 // dAnazIlatapodharmasAphalyaikanibandhanam / matA dvAdazadhetyAptairbhAvanA bhavanAzakRt // 413 // (yugmama) vinA bhAvaM kriyAkarma kAyaklezAya kevalam / vinA jIvaM hi kodaNDadaNDo bhArAya bhUraye // 414 // bhAvasyaiva hi mukhyatvamAcakhyurdharmakarmaNi / kriyAM kurvanna'pyabhavyo nA'punarbhavatAM bhajet // 415 // jIvadhvaMse'pi yad bandho na syAt prazamazAlinAm / prAmANyaM tatra bhAvasya na punaH kAyakarmaNaH // 416 // bhAvaprabhAvataH pApamarmANi pracurANyapi / kSaNAdeva vilIyante vAyoriva payomucaH // 417 // mAnuSyamukhyasAmagrI samagrA'pi zarIriNAm / caturvidhe'pi dharme syAdasAdhAraNakAraNam // 418 // tatrApi daza dRSTAntai janapramukhaiH khalu / bhave'smin mAnuSaM janma marau vArivad durlabham // 419 // tatrApi ca sdaacaaraanaacaaraikvicaarbhuuH| vArthoM dvIpamiva bhave AryanIvRt sudurlbhH||420|| tatrApi dharmA'dharmAdivicAracaturA nRNAm / chAyeva pathi pAnthAnAM durlabhA jAtiruttamA // 422 // dharmakarmavinirmANe'laMkarmINI zarIriNAm / nyakSAkSe'kSayatA sAkSAt tatrApi khalu durlabhA // 422 // mAnuSyAdikasamprAptisaphalIkArakAraNam / tatrApyAyuH suduSprApamandhakAre pradIpavat / / 423 // svayaM taraMstArayazca parAn sanmArgadarzakaH / duSprApaH kathakaH pAthaHpatI pota ivAGginAm // 424 // tatrApyalabhyaM siddhAntavArddhamadhyopatasthuSAm / heyA'heyAdivastUnAM zravaNaM zravaNAmRtam // 425 // tatrApyananyasAmAnyA zraddhA syAdatiduSkarA / saiva yad dhUrvahAyeta nitAntaM dharmakarmaNi // 426 // tatrApi khalu duHsAdhyA virato ratiradbhutA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 pArzvanAthacaritreyAM vinA pUrvayogo'sau nistuSo'pi tuSAyate // 427n sAdhuzrAddhA'viratAnAM samyaksamyaktvazAlinAm / na pramattairato bhAvyaM dharme zarmamaye janAH ! // 428 // evaM karNapuTairvAcaM vAcaMyamaziromaNeH / papuH sarve'pi pArSadyA vaiNakvANamivaiNakAH // 429 // niHsaranto girA pUrA prejire bhagavanmukhAt / pIyUSe puSkarAvarttapravAhA iva pIvarAH // 430 // zrutvaivaM dezanAM svAmimukhAmbhojasamudbhavAm / sarvasAvadyaviratirvirataiH kaizcidAdade // 431 // dezato viratiH kaizcit kaizcit samyaktvamuttamam / kaizcidbhadrakatA bhAvibhadrA'mutra paratra ca // 432 // (yugmam) rohaNAdiva ratnAlI svAmino dhrmpddhtiH| svIyabhAgyAnusAreNA''dade parSajanaistadA // 4333 bhUmIbhujo'zvasenasya hRdaye darpaNopame / dharmo'sau dharmarATproktaH samprAptaH pratibimbatAm // 434 // rAjyaM datvA'zvaseno'tha hastisenAya sUnave / muktisImantinIdUtI dIkSA saMvegato'grahIt // 435 // vAmAdevIprabhAvatyorbatadAnAd mudaM vyadhAt / svAmI sarvatra sadRzaH kiM punaH svaparicchade ? // 436 // Aryadatta AryaghoSo vaziSTo brahmanAmakaH / somazca zrIdharo vAriSeNo bhadrayazA jyH||437|| vijayazceti nAmAno dazaite purussottmaaH| puruSAH prAJjalIbhUya procivAMsaH prabhu prati // 4385 (yugmam) kaSAyaviSayadveSakaluSIkRtacetasaH / tArakaM tvAM prapannAH smo mahAdrumamivAdhvagAH // 439 / / prodvignAH smo jarAmRtyuklezakallolasaGkalAt / bhagnapotA iva bhavAmbhodhebhramaNato vayam // 440 // mahAvratamahApotadAnataH kiMkarAnimAn / saMsArAbdhau majato'smAn prabho ! tAraya tAraya 441 // ityuktaH puruSapraSTaramIbhiH paramezvaraH / dadau tebhyo mahAnandasatyakAramiva vratam / / 442 / / caturvidhasya sazyasya sthApanA vidadhe vibhuH| yasmAdeSa bhavadbhAvibhUtAnAmahatAM kramaH // 443 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ . paJcamaH srgH| divyarUpasanAthAnAM nAthaH kathayati sma sH| utpAto vigamo dhrauvyamityamISAM padatrayIm // 444 // (yugmam) tayAzu tadanusRtya dvAdazAGgImasUtrayan / / vistared vAGmayaM vize tailabindurivAmbuni / / 445 // divyAn sthAlasthitAn vAsAn vAsavarupaDhaukitAn / anujyeSThaM gaNabhRtAM mUni cikSepa dakSarAT // 446 / / dravyairguNazca paryAyairanujJAmAnuyogikIm / gaNAnuzAM ca gaNabhRdvarebhyo bhagavAnadAt // 447 // munimUrdhanyamUrdhAnaH suramUrdhAbhiSiktakAH / tadA sadgandhasampUNaizcUrNaistUrNamapUrNayan // 448 // dhavalAni jagustatra suraasurnrstriyH| nedurdundubhayo vyomni pratidhvAnitadigmukhAH // 449 // kolAhalaM prakurvadbhiramarairasurairnaraiH / tANDavADambaro'maNDi tadA tatra mahotsave / / 450 / / athaite sAdhuzArdUlAH mukulIkRtapANayaH / tasthuH zAvA iva stanyaM pratIcchanto gurArgiram // 451 // punarAsanamAsInastatra caitytrordhH| vidadhe dezanAM zikSAmayI ziSyapuraH prabhuH // 452 / / lokatApApanodAya varSati prbhuvaaride| ghaTikevAbhavat tUrNa saMpUrNA tatra pauruSI // 453 // atha sthAlIsthitairdivyairakhaNDaistandulaiH kRtH| catuSprastha mitaH kAzInagarIzvarakAritaH // 454 // sAraibhyabhavyaH samavasaraNaM naagrairvRtH| prodgItadhavalaH pUrvadvAreNa prAvizad baliH // 455 // (yugmam ) prabhuM pradakSiNIkRtya so'kSepi purato baliH / sa cAntarAle nipatanno'lAyi sudhAzanaiH // 456 // ardhaH samAdade kAzipatinA'vanibhAgasau / dAyAdairiva jagRhe zeSaH zeSajanaiH punaH // 457 // baleH prabhAvato rogAH kSIyante pUrvasambhavAH / navAH punarna jAyante SaNmAsAvadhi dehinAm // 458 // athodagdvAramArgeNa niryayau jagadIzvaraH / surakoTivRtaH svarNapadmanyastapadAmbujaH // 459 // zAlayo rtnknkmyyorntrsthite| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre- . IzAnadimgate devacchande vyazrAmyadIzitA // 460 // atho gaNamRtAM mukhya Aryadatto gnnaadhipH| vidaghe bhagavatpAdapIThastho dharmadezanAm // 46 // tasmistasyA dezanAyA virate gnnbhRddhre| natvA jinaM janAH sarve yayuH sthAna nijaM nijam // 462 // tattIrthasambhavaH phaNI phnnaacchtrviraajitH| zyAmazcaturbhujaH kUrmavAhanaH kuarAnanaH // 463 // dadhat savyApasavyeSu kareSu nkulorgau| bIjapUroragau cAbhUt pArvAhvaH pArzvabhaktibhAra // 46 // (yugmam ) tadA tattIrthabhUH padmAvatI devyabhidhAnataH / svarNavarNA kukkuTAhivAhanA'tyugrazAsanA // 465 // savyAbhyAmapasavyAbhyAM hastAbhyAM pAzapaGkajam / phalAGkaze ca dadhatI vibhau bhaktA'bhavad bhRzam // 466 // (yugmam ) anukUlito'nukUlaiH pavanaiH zakunairiva / tato'nyatra vRto devairvyaharad bhagavAnatha // 467n vIkSya mAhAtmyametasya bharnurviharato bhuvi / dumA api natiM cakruH kA kathA naranAkinAm ? // 468 // vAdinAmiva jAtAni kaNTakAnAM mukhAnyadhaH / prabhu pradakSiNIcakruH pakSiNo'pi pade pade // 469 // yojanAnAM zate sAMze bhrturvihrnnaavneH| tasthurdurbhikSamArItyavRSTirogAtivRSTayaH // 470 // vimorvihAraharyakSaveDAkSubdhA ca tatkSaNAt / svakIyaparacakrotthA yAti bhItiH kareNukA // 471 // jaghanyataH prabhoH pArthe'sthAt koTistridivokasAm / tAdRzAM paryupAstyai yadautsukyaM tAdRzAM bhRzam / / 372 // anvito'tizayairetairvizvavismayakAribhiH / vyaharadbhagavAn bhUmau bhavyAnugrahahetave // 473 // kaThasmayadhvaMsavasantavIkSAdIkSAgrahabAnasusaMghavarNanaH / zrIpArzvabharjuzcarite'tra paJcamaH sargaHsamApto hRdyNgmaarthH||47|| iti zrotapAgacchAdhirAjabhaTTArakasArvabhaumazrIhIravijayasUrizrIvijayasanasUrirAjye samastasuvihitAvataMsapaNDitakoTIkoTIrahorapaM0 zrIkamalavijayagaNiziSyabhujiSyahemavijayayANaviracite zrI pArzvanAthacarine paJcamaH sargaH samAptaH // 5 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ arham atha SaSThaH sargaH / athAnyedhupuMsadavRndavRto vrtipurndrH| puNDradezamalaMcakre dvIpAntaramivAMzumAn // 1 // itazcAjani sauvazrIhasitasvaHpurI purii| tAmraliptAbhidhA pUrvadezo-mukhabhUSaNam // 2 // tasyAM sAgaradattAhvaH sArthavAhasuto'bhavat / roramUriva bhAti sma yUno yasya puraH smaraH // 3 // prAgabhave tu babhUvaiSa bhUdevo'thAsya vallabhA / abhyAsaktA'nnagaM kAlakUTamasyAnyadA dadau // 4 // prasarpatA viSeNAzakSaNanAsya dvijanmanaH / pihitA cetanA'dabhrAbhreNeva.zazinaH kalA // 5 // bhagnasaMjJastayA duSTaceSTayA'kSepyasau bahiH / hA? raktA'pi virakA'pi strI bhujaGgIva bhISaNA // 6 // athainaM patitaM vIkSya kApi vallavavallabhA / saMmRJchito viSeNaiSa itya'jJAsIt svabuddhitaH // 7 // jIvAtutulyayA'jIvi tayA'sAvoSadheH kssnnaat| dvijaH svastrIcaritreNodvigno'bhUt tApasastataH // 8 // vipro vipadya samaye tatraiva shresstthibhuurbhuut| . dattA sAgaradatteti pitRbhyAmabhidhA zizoH // 9 // dinaiH katipayairvardhamAno'sau sauvamarbhakaH / purImAsannadRSTAM svAM pazyan prAg jnursmrt||10|| hRdi smaranasau sauvapriyAyA duSTaceSTitam / viraktaH sarvathA strISu padminISviva candramAH // 11 // pativratA mRdusvAntA mRtvA saa''bhiirbhaaminii| pure tatraiva saMjajJe kasyApi zreSThinaH sutA // 12 // athaiSA'gaNyalAvaNyadIrghikA dIrghalocanA / dRSTA sAgaradattena premamantharayA hazA // 13 // taja jJAtvA janakastasya nAmA'yAcata tatkSaNe / dadau tAM janakastasyAstasmai sArthazasUnave // 14 // sAgarasya paraM tasyA dRSTastuSTina maansii| ataH pANigrahe tasyA nAdaraM vidadhe ca saH // 15 // bhItaH pUrvapriyAbhItyA sa tasyAM na mano vyadhAt / sarpadaSTaH pumAn nUnaM rajorapi babheti yat // 16 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAzvanAthacaritra patavyatikaro jJAtvA dhImatyA kanyayA tayA / tasmai preSi likhitvaiSa zlokastaM so'pyavAcayat // 17 // guNADhyAnatizIlA ca zuddhavaMzasamudbhavA / puNyairavApyate dhAmni kAntA haste dhanurlatA // 18 // sAgaro'pi vAcayitvA zlokamutpannadhIH sudhIH / likhitvA preSayAmAsa zlokaM tasyai punaH svayam // 19 // rAkSasI ca durAcArA nimngevaatinimngaa| krUradRSTibhujaGgIva rocate me na kAminI // 20 // imaM zlokaM vAcayitvA sA'pi pratyagradhInidhiH / dadhyAvidaM kayA'pyeSa parAbhUto'sti yoSitA // 21 // tadudvignatayA bhItyA naivAyaM mAmapIhate / cintayitvatyamuM zlokaM tasmai preSIt punaH kanI // 22 // ekasyA doSato nAnyA tyAjyA bhavati bhaaminii| ekazaH payasA dagdhastyajedanyat payo hi kim ? // 23 // zlokamimaM vAcayitvA tacAturyacamatkRtaH / pariNIya ca tAM bhogAn bubhuje sa tayA samam // 24 // niSevamANo viSayAn vissmessurivaaprH| anyeyuH sAgaro lakSmIkAGkSI cintitavAniti // 25 // pamA pAthonidheH putrI tAM dadAti sa eva hi / matveti sAgarazcakre sAgara gamanaM tadA // 26 // jaladhau gacchatastasya bhagnaM pravahaNaM pthi| saptavAraM svayaM cAyurbalAja jIvan viniryayau // 27 // adya jAta ivAyAto nidravyaH sAgaro gRhe / abhAgyo'yamiti proJcaihAsyabhUrabhavat pure // 28 // pauraiH pade pade hasyamAno'sau dhyAtavAniti / sa evAyaM vidhinUna vairaM vahati vairivat / / 29 / / saptavAraM payorAzau bhagnaH poto mabhaiva hi / taskareNeva devena tadahaM muSito'munA // 30 // nindan durdaivakAt daivaM sadaivodvignamAnasaH / nirviNo jIvitavye'pi niryayau vezmato nizi // 31 // itastato bhramantreSa upakUpamupeyivAn / AkarSantaM payaH kUpAt pumAMsaM caikamaikSata // 32 // saptavAramapi kRpAda nAgAdAkarSato'sya vAH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH sargaH / AgAdaSTamavelAyAmaho mAhAtmyamaudyamam ? // 33 // nirviNNo vyavasAye'pi dadhyau tadvIkSya sAgaraH / vidyAyA iva padmAyA nidAnaM nUnamudyamaH // 34 // ratnAkare punaryAmi tadahaM vihitodymH| tasmAdvibheti devo'pi yasya syAt kiyadetikA // 35 // matvaivaM siMhaladvIpaM pratyacAlIt pyonidhau| preritaH pavanaiH prApa ratnadvIpa kramAzca sH||36|| tatra ratnAni bhUrINi saMgRhya svgRhonmukhH| anukUlAnilaH so'ndhau pratasthe svapurIM prati // 37 // ratnalubdhai ratnarAzau sa kSiptaH karNadhArakaiH / dhik zriyaM yadvazA kuyunarAH pApaM nirargalam // 38 // phalakA''dhArato niirnidhestiirmupaagtH| bhramannitastataH prApa sa puraM pATalApatham // 39 / / adarzi zvazureNAtha tatrAyAtena sAgaraH / notazca svagRhaM snAnabhuktipUrva ca stkRtH||4|| sAgaro'pi nijodantaM sarvamAravyAya tatpuraH / anuttAnaM kiyatkAlaM tasthau zvazuravezmani // 41 // tatrAsya tasthuSo'bhyAgAd yAnamapi vidhervazAt / ratnAnyAdAya saMmuktAstena niryAmakAzca te // 42 / / tai ratnainityazaH kurvan vyApAraM vaNijAM varaH / udyamadroH phalamiva ghanaM dhanamupArjayat // 43 // kAlena kiyatA lakSmIsAgaraH sAgarastataH / pRSTAtmazvazuraH prApa tAmraliptAM nijAM purIm // 44 // svadhanena dhanAdhIzAn spardhayan sAgaro'labhat / pUryAmamAnaM saMmAnamaho vibhavavaibhavam ? // 45 // prItyA bandhUna munIna bhaktyA kIrtyA mArgaNadhoraNim / prINayan sAgaraH prApa phalaM zrIkRlpavIrudhaH // 46 // kartukAmo ratnamayI pratimAM subhgaashyH| so'prAkSIt suhRdo'nyedurdevaH kaH zivadAyakaH ? // 47 // mukhyasteSu suhRtsvekaH pravINastamabhASata / kRtvA'STamaM smara devIM sA''khyAsyati tavensitam // 48 // tathaiva vihitaM tena sAgaraNAdareNa tat / tataHprabhAvataH prAdurAsIcchAsanadevatA // 49 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 pArzvanAthacaritre jaina bimbaM sAgarAgre vimucyaiSetyabhASata / bhadra ! bhadrAya devo'yaM savyo dharmadhiyA tvayA // 50 // AkhyAsyanti guNAMstvasya tava jainamumukSavaH / evaM vyAhRtya sA devI tiro'bhUt tasya pazyataH // 51 // munInAmantike gatvA sa tadvimbamadIdRzat / papracchevama tucchAtmA yatIMzca vihitAJjaliH ||52|| kA'sau devo ? guNAH ke'sya ? kiM syAzcaitasya sevayA ? | ko'sya pUjAvidhiH pUjyAH ! ? prasIdya kathayantu me // 53 // sAghavastatpuro jainaM dharme procyaivamUcire / etaddeva svarUpasya jijJAsA cet tavAsti bhoH // 54 // alaGkaroti yaH puNDadezaM pArzvajinezvaraH / tatra gatvA tadApRccha sarva taM sarvadarzinam // 55 // sAgaro'pi yayaiau nAthasanAthapuNDranavRtam / tatraivaikSata pArzvezaM cakSuSoramRtAJjanam // 56 // natvA stutvA mudodaJcadromAJcaH smitalocanaH / pRcchati smaiSa tatsarva svAminaM saMzayApaham ||57|| tatpuraH prabhurapyAkhyad dharme sAdhugRhasthayoH / punarardadguNAnarhan jagau tatsthairyahetave // 58 // naivAjJAnAdayo doSA yasmin dhvAntamivAhani / prAtihAryazriyA yazca sevyate'bjamiva zriyA // 59 // devAdhidevo devo'sau sevApraNatibhaktibhiH / ArAdhito bhaved nUnaM kalpadruriva zarmaNe // 60 // vAsairnaivedya puSpaudhairdIpadhUpaizca nityazaH / pUjA va lokapUjyasya trisandhyaM ca vidhIyate // 61 // evamahanmukhodgIrNa dharmamAkarNya sAgaraH / dhaureya iva dhUHkoTiM zrAddhadharmamupAdade || 62 // kRtvA ca pratimAM ratnamayImapratimAkRtim / pratiSThAM kArayAmAsa vibhavaM vitaran sudhIH // 63 // tato'sau caityamuttuGgaM vidhAya pratimAmimAm / tatra saMsthApayAmAsa mahotsava purassaram // 64 // so'nizaM bhagavanmUrti pUjayannupavaiNavam / dharmamArAdhayAmAsa samIhitahitehayA ||65 || anyedyuH sAgarasyAsya hRdi vairAgyamasphurat / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH sargaH / tato viSamivAmaMsta sukhaM sAMsArikaM sudhIH // 66 // bhavabhramaNataH khinno niSaNNaH saMvarAdhvani / prAvrAjIt sAgaraH pArzvapArzve sukhena dhInidhiH // 67 // padmAnIva padmabandhuH prANinaH pratibodhayan / vyaharat saparIvAro nAtho'pyanyatra nIvRti // 68 // catvAro jazire'thAsya svAminaH pArzvavarttinaH / ziSyAH samaye vijitAH kSudhAmukhyaiH parISadaiH // 69 // kulInA api te dIkSAkaSThairnaSTavratAzayAH / praNamya bhagavatpAdAnevaM bhASAM babhASire // 70 // tannizamya vaco bharttuzcintayAmAsurAzu te / yatitve kaSTamatyugraM duHsAdhyaM mAdRzairjanaiH // 71 // gRhiNAmapi bhUpAdikaropadravapIDanam / tadevAtaH kariSyAmo yatra kaThairvinA zivam // 72 // bauddhAnAM darzane muktiH sukhasAdhyA'sti samprati / yatastattIrthakRddevaH svamunInevamAdizat // 73 // payaH peyaM prage nityaM zarkarAmIlitaM mudA / bhojyaM manoharaM bhojyaM prAjyAjyavyaJjanairyutam // 74 // elAkarpUrapAnIyaM pAnIyamatizItalam / nAgavallIdalAsvAdaH karttavyo mukhabhUSaNam // 75 // paridheyAni vAsAMsi svacchAni vizadAni ca / zayanIye zayanIyamaketUlAbhatUlike // 76 || drAkSA sitopalA cApi rakSaNIyA mukhe nizi / mahAnandasukhAvAptiH prAnte caitadvidhAyinAm // 77 // ityataddarzane muktiH sukhasAdhyA'sti nizcitam / gamayAmaH sukhenAto gatvA tatraiva vAsarAn // 78 // tapasyA zakyate dharttu mAsmAbhirmRdulairalam / kiM mRNAlairgajAlAnalIlA syAt kaThinairapi 1 // 79 // kaiSA kaSTocitA dIkSA mokSe vAvazyaMbhAvini / pAdAvarttaprayAsaH kiM hastagrAhye jale zubhaH 1 // 80 // evaM sambhUya te bhUyo bhUyaH saMcintya cetasi / sukhAvAptyai yayurvauddhadarzane darzanojhitAH // 81 // tathA tathAgataprotaM tatsarvaM prativAsare / iSTaM ca bhiSajAdiSTamiti nyAyAdamI vyadhuH // 82 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 165 www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritreatho caturNAmapyeSAM tasthuSAM bauddhadarzane / prAnte caramadehatvAdidaM hRdi vijRmmitam / / 83 // hA ? mAtRmukhamukhyAnAmasmAkaM karmagauravam / marau dumamiva prApya mukto'smAbhirjino guruH // 4 // darzanAdeva devasya yasya syAd muktisaGgatiH / IpsitArthaprasUtestatpraryupAstestu kA kathA ? // 85 // dhigasmAnaihikasukhakRte caaritrmocinH| paGkilAMhrikSAlanAya niloThitasudhAghaTAn // 86 / / dhigasmAn kRtyaduSkRtyAn yadasmAkaM tapo dhanam / pramAdadasyunA'hAri suptAnAmiva jAgratAm / / 87 // bhavabhramaNabhItAnAM bhUtAnAM jgdiishvrH| tvameva zaraNaM sphAtazItArtAnAmivAnalaH // 88|| majatAM bhavapAthodhAvasmAkaM paramezvaraH / karAvalambanaM dehi dharmo hyeSa mahAtmanAm / / 89 / / evaM bhAvayatAM teSAmabhedaM cAtmapArzvayoH / apUrva vIryamasphurat karmandhanadhanaJjayaH // 90 / / mUlAdunmUlya karmANi dhyAnAditi vibhoramI / kaivalyaM kalayAmAsuH kalitAmalakevalAH // 11 // itazcAmUddhavi khyAtA nAmnA nAgapurI purii| yatpurastAda nAgapurI babhau gopAlapUriva // 92 / / tasyAM dhanapateH putro bandhudattAbhidho'bhavat / dagdhe smare siSeva yaM ratiH prAptapatibhramA // 93 // sa yuvA yuvtiickssushckorrjniikrH| vasunandasutAM candralekhAkhyAM pariNItavAn // 14 // sA'tha kaGkaNahastaiva daSTA duSTena bhoginaa| nizAyAM prApa paJcatvaM dhigdhig vilasita vidheH / / 15 / / tasyati SaT priyA UrddhamAtrA eva mRti yyuH| nA'nyAM kanyAM punastasmai dadau ko'pi viSAtmane // 16 // yAtaM bhukaM sthitaM suptaM sarvaM duHkhamayaM vidan / bandhuH kiMkRtyatAmUDho gatasaMjJa ivAbhavat // 17 // aA'nayA bandhudattaH kSIyamANo dine dine / zyAmapakSenduvaja jajhe kRzAGgazca zanaiH zanaiH // 98 // duHkhAturaM mutaM vIkSya pitaitaduHkhaduHkhitaH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH srgH| 167 putraduHkhApanodAya jagAda madhuraM vacaH // 29 // he vatsa! gaccha yAnena siNhldviipmmbudhau| so'pi pitrAjJayA prApa dvIpaM drAk svasamIhitam // 10 // upAya' draviNaM bhUri vyaapaaraibhuuribhisttH| acAlIda yAnapAtreNa bandhurnijAM purIM prati // 10 // tasyAtha calato lolairanilaiH pratikUlitam / Anandena sahAmbhodhI yAnapAtramabhajyata // 102 // gRhItvA dAruNaH khaNDamakhaNDena nijaujsaa| chuDannitastataH prApa sa kUlaM kUlinIpateH // 103 // svasthIbhUyAmbudhestIre tataH so'caladagrataH / ratnadIpaM krameNApadArohaca pramodabhAk // 14 // ratnairvinirmitaM svarNamANibhiH kRtatoraNam / tatrArUDho dadarzeSa prottuGgaM caityamahataH // 105 // prAsAdAntaH praviSTaH sa zrImannemijinezituH / bimbamambudharacchAyaM vIkSya prItiM parAM dadhau // 10 // natvA nemi sa tatrasthAna nigranthAnabhyavandata / yatInAM janmataH sarva nijodantaM jagAda ca / / 107 // atho kAruNyapuNyAbhirvAgbhiH proktAM tapasvibhiH / bandhudatta upAdatta viratiM gRhamedhinAm // 108 // itazcitrAGgado.nAma khecaraH khecrottmH| gacchan gaganamArgeNa caityaM vIkSyottatAra saH // 109 // praNamya pratimAM tatra mumukSUzca nbhshcrH| sAdhubhyo buddhatadvAbandhudattaM gRhe'nayat // 110 // dharmabandhurasau bandhurmAnanIyo mmaadhunaa| iti dhAtvA vyadhAt so'sya bhaktiM majanabhojanaiH // 111 // satkRtya svarNaratnAdyairvandhumUce nabhazcaraH / bhadra ! sAdharmikatvena pUjyo'si mama sarvadA // 11 // ataH kiM te prayacchAmi kanyAlAvaNyamAlinIm / vidyAM vA kAmiti sthAnagAminI vyomagAminIm ? // 113 / / zrutveti vacanaM bandhudattabhitrAGgadaM prati / vidyA tvadeyA madvazyetyuktvA tUSNIMparo'jani // 114 // tatazcitrAGgado dadhyau nUnameSa samIhate / mattaH kanI kamanIyAM meghAd vArIva cAtakaH // 115 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 pArzvanAthacaritreyA syAdAyuSmatI kanyA sA'smai deyA mahAtmane / iti dhyAtvA jagAdeSa khecaraH khecarAn svakAn // 116 // dRSTA'sti bharate kSetra kanyA kApIdRzI dRzA / chettuM na zakyate yasyA jIvitaM tridazairapi // 11 // ito mRgAGkalekhAkhyA tatra citrAGgadAtmajA / jagau tAtAtra kauzambI pUrasti prathitA bhuvi // 198 // tasyAM ca jinadattAhvaH zreSThayasti zreSThatuSTibhAk / tasyAsti duhitA preyodarzanA priyadarzanA // 119 / / yasyA dAsya'bhavannityaM ratI sapazriyA jitA / smaro'pi svapriyAM dAsI prekSya yasyAM tirodadhe // 120 / / bADhaM nirbAdhatastasyAH kauzambImagamaM pitH| tAdRzIM strI ca yasyAM tAM dRSTvA tuSTaM mano mama // 12 // ayaikaM jJAnina kaJcidityapRcchamahaM tadA / asyA mama vayasyAyA bhAvinaH kati sUnavaH // 122 / / ityukta sa muniH smAha bhadre'sau priyadarzanA / samAdAsyati tapasyAM sUtvaikaM sutamuttamam // 123 / / asti sA matsakhI ruupshriipraabhuutkhecrii| bhUyAdasya priyA zAniSacaHsatyatvakAraNam // 124 // citrAGgado nizamyaitadvacazcaturimAzcitam / tatra dAk preSayAmAsa bandhuM vidyAdharaiH samam // 125 // te cApyAkAzacAriNo sambhUya bandhunA saha / zrayanti sma tadudyAnaM nAnAdrumamanoharam // 126 // tatra pArzvaprabhozcaityaM pravizya pulkaangkitaaH| praNemuH pratimA bandhudattAdhAste nabhazcarAH // 127 // athaikAgramanaHstheSu sthiteSu prtimaagrtH| jinadatto'bhyagAzcaityamacituM mUrtimAhatIm // 128 // arhadvimbamukhAmbhojavinyastanayanadvayAn / saMyojitakaradvandvAn paramAnandamedurAn // 129 // bandhudattamukhAn siddhAnimAna mUrtipurasthitAn / dRSTA'tihRSTavAn zreSThI jainAnAM yadasau gatiH // 130 // (yugmam) jinadatto jainamukhyaH sa sArmikavatsalaH / bhUyo bhUyaH samabhyarcya tAninAya nijAlayam // 131 // paricarya yathocityaM bandhumukhyAn nabhazcarAn / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| 169 apRcchajinadattastAnihA''gamanakAraNam // 132 // tataste khecarAH procunijA''gatinibandhanam / jagmivAMso vayaM ratnazailaM devAnninaMsavaH // 133 // tatra natvA''hatI mUrtI sphUrtyA sAkSAdivAItaH / tapasvinastapasyantastatrAsmAbhiH praNemire // 134 // tatrAyamamilad bandhudatto bandhurivAgavAn / sazcakre'smAbhiratyantamasau sAdhArmakAgraNIH // 135 / / ataH sAdharmikatvena sahA''dAya samAgatAH / vayamatra jinaM pArzva praNantuM zrAvakottama ! // 136 // udantaM bandhudattasya jinadatto nizamya tam / bhrAtarIva dadhau tasmin sAdharmikatayA mudam // 137 / / bADhamAgrahamAdhAya bandhudatto'munA tataH / udvAhitaH sutAM ramyadarzanAM priyadarzanAm // 138 / / khecarAste'tha sambhASya bandhuM bandhurayA giraa| bandhunA satkRtAH prApurnijaM sthAnaM nabho'dhvanA // 139 / / bandhuH sArdha svapriyayA bhuJjan bhogAnaharnizam / tatrastho gamayAmAsa caturabdI kalAmiva // 140 / / garga babhAra susvapnasUcitaM tatpriyA'tha saa| bandhorapyabhavat sauvapurotkaNThA mahIyasI // 141 // anyadA zvazuraM bandhurapRcchat svapurotsukaH / saMmAnya svarNaratnAdyairanumene'munA'pi saH // 142 / / tataH svapriyayA''pannasattvayA sa tayA'nvitaH / prasthitaH svapurI, janmabhUmI mAteva vallabhA // 143 // mArge'tha gacchatastasyAbhyagAt padmAbhidhA'TavI / vyAlabhallukabhillAdyairbhISmAM tAM praviveza saH // 144 // tridinyA tAmaraNyAnImulladhyA'layasAhasaH / kasyApi sarasastIramAsasAda krameNa saH // 145 // huMkAraizcitracitkAraiH pUrayanto'TavImapi / pAdapAtairdurApAtaiH pAtayanto dumAnapi // 146 // bhRzottejitakuntAnAM koTibhidRSTavarmakAH / adhijyIkRtakodaNDamaNDitasAyakAH punaH // 147 // atha svairaM sthite sArthe tasminnAkasmikAgamAH / caNDasenAhvapallIzapatistatrApatad nizi ||148||(tribhirvishesskm) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre durvacAMsIva pizunairmuJcadbhirbANadhoraNim / bhillaistairjagRhe bandhoH sarvasvaM priyayA samam // 1490. asyA dAsyA ca tasyAgre proce cakitacetasA / kauzamnyAM jinadattasya sutaiSA priyadarzanA // 150 // pApAtA / samAkayeti pallozaH sazalya iva muunychitH| labdhasaMjJo jagau bhrAmyadarzanAM priyadarzanAm // 151 // matto mA tvaM bhayaM kADhurbhadre'si bhaginI mama / yadapAropakAraikaka stvamasi putrikA // 152 // zRNu subhu ! purA kuraistaskaraiH parivAritaH / kauzambyAmagamaM caurya kRtvA ca bahirAgamam // 153 // prakurvan madhunaH pAnaM sopAnaM vysnauksH| koTTapAlairahaM dRSTo dhRtvA baddhazca bandhanaiH // 154 // nIyamAno vadhAyA'haM tairadhAnayanastataH / tvapitrA jinadattana dRSTaH pathi dayAlunA // 155 // tato vijJapya vikSapya purastAt pRthiviipteH| mocito'haM vadhAt tena svAtmA cApi bhavabhramAt // 156 // kiGkaravat kiM karomi kRtyaM tava bhaginyataH ? / ityuktA sA jagAdainaM caNDasenaM puraHsthitam // 157 // viyojitaM bhavadbhillaivallabhaM mama melaya / pativratAyA yat patyuH pratipattiH paraM dhanam // 1580 caNDaseno'tha tAM svAnta svasAramiva saMvidan / gaveSaNAya tadbharturniryayau sthAnataH svayam // 159 // paribhraman gireH tuNDe kandare kAnane'dhvani / nA'pazyad bandhudattaM sa ghanAcchAditacandravat // 160 // aprAptabandhudattaH sa Ayayau svaniketane / bandhudattapriyAsAkSaM pratikSAmakaroditi // 16 // bandhudattaM nA''nayAmi SaNmAsAntare'haM yadi / pravizAmi tadA jvAlAjihve jvAlAkarAlite // 16 // pratikSAyeti pallIrADa bhillAna svIyAnitastataH / preSayAmAsa tadbharturgaveSaNakRte drutam // 163 // pulindAH kalinIkUlazailapalvalamUmiSu / bandhuM gaveSayAmAsa rajasIva mahAmaNim // 164 // mrAntvA bhrAntvA'nizaM khinnAstathApyApurna te'tha tam / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| 171 vIkSApanamukhA vIkSyA''yayuH svasvAmino'ntike // 165 // vinA bandhuM samAyAtAn vIkSya tAn zabarAnatha / iti dadhyo sa pallIzastatpIDApIDito bhRzam // 166 // viyogavidhuro bandhunUnamAtmamRgIdRzaH / jhampApAtAdinA jo'bhyAgataH yamavartmanaH // 16 // pratijJAdivasAd mAsu caturyu gatavatsvatha / acintayabaNDasenazcintayA caJcalAkRtiH // 168 // prasUtAyAM bandhudattastriyAmatha tadudvaham / ninAya puri kauzambyAM vidhAsye svaM vacastataH // 169 // iti cintAture tasmiMstazceTikA samAyayau / bruvANeti vibho ! sUtA sutaM sA priyadarzanA // 17 // sammAnyainAM caNDasenazcaNDasenAbhidhAM surIm / gotrajAM vidhinA''rAdhyAbhidadhe prAJjaliH puraH // 171 // ced mAsaM kSamatasyA matsvasuH sAGgajanmanaH / puruSairdazabhirdevi ! tadA dAsye baliM tava // 17 // tasyAH krameNa kSemeNAgAdahrAM paJcaviMzatiH / tataH pallopatirbalyucitAnAnAyayan narAn // 173 // itaHpranaSTasarvasvo bandhudatto'dhvani smaran / priyAvirahajaM duHkhaM hintAlavanamabhyagAt // 174 // anacchacchadanacchAyaM tatra saptacchadaM mam / dRSTvA'janiSTa tasyoccaiH priyAvirahavedanA // 17 // priye ! pitroviyogAA vidhurasya mmaadhunaa| tvadviyogo hi dagdhasya kSArakSepopamo'bhavat // 176 // mAM vinA hi tavAzarmamarma bhAvIti vemyaham / gate hi padminIbandhau paminInAM kutaH sukham ? // 1773 hA ? kuraGgAkSi ! duSprApadarzane / priydrshne!| ka vAsaste piturdhAmni ka pallyAM bhillavezmani ? // 178 // atha tvdvirhaattto'hN jIvaMstiSThAmi yatpriye / / tvannAmekamahAmantrasmaraNaM tatra kAraNam // 179 // yAvad bASpitanetro'sau vilapati muhurmuhuH / yAti saptacchadaM tAvadagAcaikaM saraH puraH // 180 // taTAkataTanikaTe paryaTantaM punaH punH|| sa marAlaM svamarAlyA viyuktaM niravarNayat // 18 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 pArzvanAthacaritre vIkSyainaM duHkhitaM haMsaM dukhaM tasyA'bhavad bhRzam / parasmin duHkhite dRSTe syuH santo'pi hi tanmayAH // 18 // itaH payojinIpatrapihitAM preyasI nijAm / saMvIkSya tasyA abhyaNe raMhasA haMsa Ayayau // 183 / / imau sammilito dRSTA dhyaatvaanevmibhybhuuH| jIvatAM khalu jantUnAM saMgamo hanayoriva // 184 // vrajAmi tadahaM jIvannijAM nAgapurI tdaa| athavA gamanenA'laM tatra me gatasampadaH // 185 // kozambyAmapi no yAmi vinA ca priyadarzanAm / mAtulaM tadvizAlAyAM dhanadatta vrajAmyaham // 186 // tasmAdvibhavamAdAya bhillabha H pradAya c| mocayAmi priyAM tasmAd mRgikAM mRgayoriva // 187 // samaya' draviNaM bhUyo bhuuyobhirvyvsaaykaiH| mAtuturahaM dAsye kA prapA me'tra karmaNi? // 188 // matvetyeSa vizAlAyAmacalad nijamAtulam / gatvA giristhalaM yakSadhAmni coSitavAn nizi // 18 // ekastatrAmilat pAnthastasya taM pRSTavAMzca sH| kuto'bhyAgAd ? vizAlAyA ityadhvanyo'bhyadhAdasau // 19 // zrutveti vacanaM hRSTaH pRSTavAn pathikaM punH| dhanadattAbhidhasyAsti kuzalaM mAtulasya me // 19 // adhvanIno'bhidhatte sma bandhudattaM mudazcitam / dhanadatto'gamad grAmaM vyavasAyArthamanyadA // 192 // tasya jyeSThasutaH svIyapanyA krIDanirazaH / avAzAsId madonmatto bhUpaM gacchantamagrataH // 193 // tadavazAM ca vijJAya cukopa kSitipastadA / avajJA hi kSitIzAnAM kopAgnAvindhanAyate // 194 // bhUpena yamarUpeNa krodhena nidadhe'tha saH / sakuTumbo mahAkArAgRhe nigRhya ca punaH // 195 // AgAd dhano'tha vizAtapravRttiH svAGgajanmanaH / sakuTumbaM sutaM rAze dattvA daNDamamocayat // 196 // taddhanArtha ghanadatto bandhudattaM svasuH sutam / pratiyAcayituM nAgapur2yA hyo'caladAlayAt / / 197 // nizamyaivaM bandhudatto dhyAtavAn sve mnsydH| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| are ? daiva ! sadaivA'si me niSkAraNavairabhAga // 198 . yadarthayAmyahaM so'bhUd mAtulo'pi dhanojjhitaH / tada mAmeva sadaivAyaM daivaH pazyati pRSThagaH // 199 // daivasya nA'thavA doSaH krmmrmaanugaaminH| / sampado vipadazcApi matA himaruceriva // 20 // kintvathAtraiva tiSThAmi yAvannAyAti mAtulaH / yadadhvA'sau nAgapuryA matvaivaM tatra so'vasat // 201 // paJcabhiH divasaiH stokalokasArthaH pathi brajan / tatrAgAd dhanadatto'pi bandhudattasya tasthuSaH // 202 // tasminneva devakule vizrAntaM taM dhanaM prati / bandhuH smAha kuto yUyamAyAtAH kutra yAsyatha ? // 203 // AyAtAH smo vizAlAyA nAgapuryA yiyAsavaH / ityUcAnaM dhanaM so'vak kaH sambandhyasti tatra vaH // 204 // vidyate bandhudattAhvastatra bhtvsurnggjH| yAmi taM bhUbhujA daNDAvazeSadhanalipsayA // 205 // etayA vArttayA bndhuruplkssitmaatulH| mAtulaM smAha tatraiva yiyAsA varttate ca me // 20 // aprakAzya svamAtmAnaM mitramityabhidhAya ca / bandhustaM taddinaM tatra vyazrAmayad nijAntike // 207 // atha prabhAtasamaye bandhudatto'GgacintayA / utthAya svayamekAkI prayayau taTinItaTe // 208 / / tatra svarNamaNIpUrNAM dRSTA peTAM bhuvo'ntare / uccakhAna sa tAM bhUmyA mUrtI mUttimiva zriyAm // 209 / / bandhustAmramayI peTI tAmAdAya pidhAya ca / abhyagAd mAtulaM svaM ca nAma prAkAzayat tataH // 210 // anyAM sarvAM bhavadvArtAmajAnaM pAnthataH purA / atastvatsukRtaiH prAptAM peTImenAM gRhANa bhoH ! // 211 // dhanenaitena rAjJaH svakuTumbaM mocayAdhunA / nizamyeti dhano'vAdId kA'sau dazA tavedazI ? // 212 // atyantanipatadvAppabinducchannamukhacchaviH / abhyadhAd bandhudatto'pi svodantaM tatpuro'khilam / / 213 // punaH prAha dhano bandhuM vatsa ! dravyeNa bhUriNA / prAgahaM mocayiSyAmi bhillebhyo vallabhA tava // 214 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre athodghATitanistriMzA nistriMzAH kSmApapUruSAH / dadhurdasyudhiyA'dhvanyAn nyakSAn yakSAlayoSitAn // 215 // jAmeyamAtulau tau ca saMmrAntau bhaTabhItitaH / upacaityaM nijaM dravyaM kSipantau tairnibhAlitau // 216 // pRSTau punarbhaTairetat kiM ca tAvidamUcatuH / svIyaM dhanaM bhavadbhItyA pidadhvo vasudhAtale // 217 // vihastau tau ca pAnthAste sarve'pi kSmAbhujo bhaTaiH / ninthire mantriNo'syarNa prakSiSTa saciSo'tha tAn // 218 // dRSTiceSTAvidA tena mantriNA dRSTadRSTayaH / pAnthA mumucire sarve rarakSAte imAvubhau // 219 // tAvUce sacivaH kasya dravyametacca kau yuvAm ? | ityuktAvUcatustau ca bhayabhrAntavilocanau // 220 // AvAM puri vizAlAyAmubhAvibhyatanUdbhavau / vyApArArthe'rthamAdAya prasthitau lATanIvRtam // 221 // karaNDe vittametannau pUrvajaiH pUrvamarjitam / ityukte mantrayavak peTImadhye vastu kimasti vAm ? // 222 // abhijJAnAnabhizau tau jajJAte doSa saMjuSau / peTImudghATayAmAsa tatra mantrIzvaraH svayam // 223 // tanmadhyAd nirgataM bhUpA'bhidhAnakaM vibhUSaNam / nidhyAya dhIsakho dadhyAvidamAtmIyameva hi // 224 // madhyAt prAggatavastUnAmetadetau hi jahatuH / matvaivamanayozcaNDaM daNDaM mantrivaro vyadhAt // 225 // satyaM brUtaM kutaH prAptA yuvAbhyAmiyamindirA ? | paSA zrIryuvayonUnamityuktau tAvavocatAm // 226 // nAvAmataH paraM vidro bruvANAviti tAvubhau / mantrI cikSepa kArAyAM vidhAyAtyugranigraham // 227 // tathaiva tasthuSostatra tayozcintArttacittayoH / SaNmAsI prayayau varSapramANadinanirmitA // 228|| arthako liGgiveSeNa paryaTan viTapUruSaH / nidadhe dhIdhanaiH kuddhaiH kSmApapattibhiranyadA // 229 // amIbhirlakSaNairnUnamayameva malimlucaH / iti buddhayA ghRto'sau tairarpitazcAsya mantriNaH // 232 // amAtyo'pi nibhAyetaM jaranmArjAracakSuSam / 174 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| ayaM ca taskaraH krUraH svayaM nirNItavAniti // 231 // tApasAnAM kuto vittaM prabhUtamidamIdRzam ? / tannUnamamunaivaiSA muSitA nikhilA purI // 232 // dhIsakho'tha tadvadhArtha svanarAnevamAdizat / viDambya bahuzaH puryA zUlAgre'sau nidhIyatAm // 233 // bADhaM viDambayAmAsurdasyuM te mantriNo narAH / bhrAmayitvA purImadhye ninyuzca purataH puraH // 23 // ArakSakairnIyamAno vadhArtha vadhabhUmikAm / anutApaparazcaurazcintayAmAsa cetasi // 235 // adya tasya munervAcaH samIcInAH prajajJire / vAcaMyamAnAM vAco yadamoghAH pArthapatrivat // 236 // mamAdyAgatamevAsti maraNaM duHkhakAraNam / tad dhanAni dadAmyadya yAnyAdattAni prAg mayA // 237 // dhyAtveti dhRtadhairyo'sau prAha pATazcarazcarAn / cauro'haM ca mayo'moSi nagarI bhavatAmasau // 238 // kiJcana ratnAdikaM yad mayA ca muSitaM purA / samagraM girigahvarakuAdau vo'sti tad dhanam // 239 // tad gRhNIta nigRhNIta pazcAd mAM paramoSiNam / zrutveti kautukAloko lokaH sarvo visimiye 240 // ArakSakanarAste taM stenaM saMmucya vartmani / rAjJo vyazApayan prItikaraM tat tAskaraM vacaH // 24 // AnAyito mahIzena taskaro vessmskrii| so'pyuvAca yathAsthAne sthitaM lomilApateH // 242 // cauroktaM bhUmitaH sarva dravyaM bhUpaH samAdade / na dadarza ca tatraikaM karaNDaM prAg gataM nijam // 243 // provAca punaruziH parivATparipanthinam / abhIste vada bhadrAtha veSaH kimu kriyetaraH 1 // 244 so'thA''ha zrUyatAM svAminnasti saMpattipUritam / acalAcalahapuNDUM nagaraM puNyavardhanam // 245 // pure tatra dvijanmAGgajanmA'haM shriidhraabhidhH| apazyaM pazyatoharabuddhayA nigaDitAn narAn // 246 // dRSTvA tAnahamavadadevaM daNDitadhAriti / amI nihanyantAM pApakAriNazcauryakAriNaH // 247 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 pArzvanAthacaritre tadAkarNya jagAdeko hA hA kurvan mumukSurAT / dhig jJAnaM parasmin yadasadUSaNaropaNam // 248 // zrutasAdhuvacAH sAdhumapRcchaM vinayAdaham / ho sune ! kimazAnaM kiM cA'sadUSaNArpaNam ? || 249 // buddhaM mayA caritreNa tato'bhANi mumukSuNA / hanyantAmityamI duSTA ityuktayA tava mUrkhatA // 250 // karmabhiH prAkkRtairnUnaM hanyante'tra narA amI / Atmabhirbhujyate'vazyaM karma prAkkRtamanvaham // 259 // bhadra ! tvamapi prAkkarmaphalabhAg bhavitA khalu / ityuktibhIruko bhikSumaprAkSaM prAkRtaM punaH // 252 // tuSTadRSTirabhASiSTa spaSTavAgiti mAM muniH / abhUt kSetre'tra bharate garjanAhaM mahApuram // 253 // candradevAbhidhastatra pure bhUdevabhUrabhUH / yogAtmetyaparaH kazcit tatrAbhUllokavizrutaH // 254 // tatraiva vIramatyAkhyA zreSThino duhitoddhatA / svecchAdIkSAvidhau dakSaM vaidhavyaM sA''padamyadA // 255 // tataH sA'bhUta pure tatra nityaM svaravihAriNI / svairye yanmaraNaM patyuH sitApAtaH sa gorase // 256 // bhAvayantI suvorbhaGgAn kAmihanmRgavAgurA / narAn smaramayAMzcakre kaTAkSaireva pAMzulA // 257 // bADhovandhitavakSojA smitadhautaradacchadA / hastinIva madonmattA bandhukI bandhurA'bhramad // 258 // bhramantI svairiNI svairaM pure sA siMhalAbhidham / puSpacApamivApazyad devakaM puSpajIvinam // 259 // AsaktA sA'bhavat tasmin kAntiH kAntipatAviva / avardhiSTa parA prItistayormilitayormithaH // 260 // raho rahaH sevamAnA mAlinA kulaToditA / subhru ! tvatpitarAvatra vighnaM nau krIDatoH satoH 261 // mantrayitveti tau rAtrAvajJAtau svaparicchadaiH / jagmaturnagare kvApi svecchAzarmAbhilASiNau // 262 // tasminnahani yogAtmA yayau so'nyatra kutra cit / athaiSA prAsarat puSAM vArtA tailamivAmbhasi // 263 // yat sA zreSThitA kAmakolapalvalakardamA / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| prayayau kena cit sAkaM svairiNInAM ziromaNiH // 26 // tadA tvaM catvare puryA pauraannaamgrto'lpH| nUnaM yogAtmanA sArdha sA yayau svairacAriNI // 265 / / azrAntaM puri tasyAM tat sarvatra zApitaM tvayA / karma baddhaM tato lohagolakalpaM tvayA dhanam / / 266 / / karmaNA tena jAtastvaM jambukaH kvApi kAnane / stabho'bhUstvaM tato mRtvA tato'bhUrgaNikAtmajaH / / 267 / / mukhamaukharyadoSeNa sarvatra mRtibhaagbhuuH| idAnIM tvamabhUrbhUmIdevabhUrvizatakabhUH // 268 // tatkarmamarmaNAM zeSastavAdyApi hi vidyate / iti tasya munervAgmiIto'haM bhavasambhramAt // 269 / / tat karma svaM nirAkartuM guroH kasyApi snnidhau| AttatApasadIkSastadbhaktiprabo'bhavaM bhRzam // 27 // nityaM mamA''ntarI bhaktI dRSTvA tuSTamanA guruH / vidye pradadau tAlodghATinI cAbhragAminIm / / 271 / / dakSadhI: zikSayAmAsa gururmaamevmekdaa| bhASaNIyA mRSAbhASA prANAnte'pi hi na tvayA // 272 / / brUyAzcedanRtaM tarhi gatvA nAbhimitAmbhasi / sahasramaSTAgraM hRdyavidyayoranayoH smareH // 273 // na prayujyA tvayA vidyA vinA dharmAGgarakSaNam / sukhena svaralaJcakre zikSA datveti me guruH // 274 / / prApyAnavadye te vidye sadyaH prtyypuurike| apAlaya kiyatkAlaM tapasyAM tApasImaham // 275 / / krameNa karmavazato vyasanAsaktimAnaham / utpazya iva gurUktaM mArga hitvA'nyato'calam / / 276 / / anyadodyAnamadhyastho mdppraaptkautukaiH| strIjanairahamekAkya'macchi vairAgyakAraNam / / 277 // tadAhamalapaM prANapriyAyAH sahasA mRtiH| mRttikeva ghaTe dIkSAgrahaNe kAraNa mama // 278 / / mRSAbhASAM bbhaasse'hmityaatmauntyhetve| nApyakAre guruproktaM prAyazcittamahaM ca tat // 272 / / steyaM vidhAya tenAtha cAvAse pRthiviipteH| gacchato nA'sphuradvidhA sA mama vyomagAminI // 28 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 pAzvanAthacaritreyathArUpaM svarUpaM svamevamuktavato mama / vidhehi daNDamucita nItireSA hi bhUbhujAm // 28 // cauraM punarjagau rAjA bhadra ! sunRtavAgasi / ratnAlaGkArakalitA peTyekA nA''pyate param // 28 // proce cauro'calAzakaM peTI tAM nihitAM vane / lalau ko'pyadhvago daivadRSTipAtaiH pavitritaH // 283 // taM mumoca nRpaH satyabhASiNaM paramoSiNam / satyavAkkalpavallyA yat phalamasvalpavaibhavaH // 28 // mantrI juhAva kArAtastau karaNDaharau nrau| pRSThAvavAcatAM satyaM vRttAntaM taM yathAbhavam / / 285 // mantriNA mumucAte tAvasthicarmAvazeSako / nindantI prAkRtaM karma calatustau tato'nyataH // 286 / / itazca balinarArtha plliishpressitainraiH| gRhItau tau ca taiH prastakAMdizikamRgAviva // 287 // balyAnItanarevetau cikSipAte caraistadA / AnIya caNDasenAya devyAstasyA gRhodare // 288 / / caNDadhIzcaNDaseno'tha caNDikAlayamIyivAn / sabAlA'gAca pallIzAvarodhA priyadarzanA // 289 // tataH prANamayat pallIpatistAM priyadarzanAm / sutaM cAdAya pANibhyAM devyAgre'mumaloThayat / / 290n duSTAkRtimimAM devI karmedaM cAtiniSThuram / nekSituM yujyate bandhupalyAH zreSThikulodbhuvaH / / 291 // dhAtvetya'dhArayat tasyA mukhAgre'sau nijAM paTIm / naramAnAyayazcaikaM pallIrAi balihetave // 292 // raktaiH samabhyaya' caNDazcandanaizcaNDikAmatha / asiM niSkAzayAmAsa kozAdrandhrAdivoragIm // 29 // atha dadhyau bandhupatnIti ghig mAM nighRnnaagrnniim| jAyate matkRte yasmAdakRtyamidamIrazam // 294 // bandhudatto'pi nirNItamaraNaH smaraNaM vyadhAt / dhvastamohaprapaJcAnAM pazcAnAM parameSThinAm // 295 / / zrutvA namaskiyAM bADhocaritAM priyadarzanA / jAtapriyasvanA''zaGkA tAmapAkArayat paTIm // 296 // sA pazyati sma prANebhyo vallabhaM nijaM vallabham / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH sargaH / raverivAbjinI tasya darzanAt tuSyati sma ca // 297 // vIkSya sA nayanAnandadAyinaM prANavallabham / proce pallIpatiM pANau bibhrANamasivallarIm ||298 || bhrAtarvadhArthamAnIto yo'sau tvatpurato naraH / so'yaM tvadbhaginIbhartA bandhudattAbhidhaH khalu // 299 // palLIzastyaktanistriMzaH drAg bandhoH padayoH puraH / nipatya kSamayAmAsa svamantoH parikalpanAm // 300 // svAminnajJAnavijJAnamukulIkRta cakSuSA / AbhIreNaiva mANikyaM nopAlakSi mayA bhavAn // 301 // ato durbuddhighoreye kSamyatAM kSamyatAM mayi / babhASe bhillabharttAraM bandhundhuravAgatha // 302 // bhadra ! no tava doSo'yamajJAnavazavarttinaH / nAjJAnAdaparaM kaSTaM pAratantryAdivAsukham // 303 // mantumAnapi jAto'si bhUyiSThotkRSTatuSTikRt / kalpavallImiva prANavallabhAM yadamelayaH // 304 // kiJca kiM karma bhavatA prArabhe duHsuniSThuram / caNDasano'vavIdetaccaNDa senApayAcitam // 305 // bandhuH smAha ca pUjyante puSpAdyaiH khalu devatAH / na tu jIvavadhaiH zvabhrapathadIprapradIpakaiH // 306 // bandhudatto'bhidhatte sma mArga pallIpateH puraH / ahiMsA sUnRtA'steyabrahmA'mUrcchakalakSaNam // 307 // bhadrAsmin pathi pathikairnirvANapurI gamyate / ato'mutra hitAyAsmin mArga stheyaM tvayA'nizam // 308 // zrutveti vacanaM bandhorbhillAH pallIzvarAdayaH / bhejire te bhadrakatvaM phalaM satsaGgabhUruhaH // 309 // dampatyormelanAt pUrNasaGgaraH zabarezvaraH / amucad balaye baddhAn bandhudattagirA narAn // 310 // bandhudatto'pi vIkSyainAM svapriyAM priyadarzanAm / devAnukUlatA svasminnamanyata mahAmatiH // 311 // protphullalocanaM bandhudattAya priyadarzanA / putramAdAya pANibhyAM mudaGkaramivArpayat // 312 // tamAdAya sutaM bandhurupAlakSayati sma saH / svapatnyai mAtulaM svaJca sA'pi taM satrapA'namat // 3137 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 179 www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 pArzvanAthacaritrezivAbhirvAgbhiratasyai dattvAzIHsUcakaM vacaH / dhanaH smAha tasya sUnoradya nAma vidhIyatAm // 314 / / prANatrANAd bAndhavAnAmAnandAyAGgajo'jani / bAndhavAnandanAmeti pitRbhyAmayamIritaH // 315 // nItvA vezmani kRtvA ca satkAraM snaanbhojnaiH| lopnaM tadbhillarAD bandhudattAyAtha pradattavAna // 316 // dattvA bandhuH suvarNAdi vyasRjad nijamAtulam / yuto bhillaiH sapallIzaH pratasthe cAtmanaH purIm // 317 // pravizya svapurI pauravadhUgdAmamAlitaH / bandhUnAmaprato bandhuH svakodantamacIkathat // 318 // dharmamAhAtmyamAkarNya bandhuto bandhubAndhavAH / cintAmaNAvivAsaktA bamUburdharmakarmaNi // 319 / / ratnAlaGkArasatkAraiH kalpitAnalpagauravaH / visRSTo bandhunA pallI pallIpAlaH prayAtavAn // 320 // bhejuSo viSayAn bandhoH priyadarzanayA samam / dvAdazAbdI vyatIyAya sukRtaiH saphalIkRtA // 321 // athAnyadA zaratkAle nAgapuyA~ jineshvrH| zrIpArzvaH samavAsArSISibhiH parivAritaH // 322 // prabhorAgamanodantaHprAsarat sakale pure / tAdRzAmAgatervArtA yataH svairavihAriNI // 323 // bandhudatto'tha tiirtheshaagmvaartaamRtokssitH| romAJcito'bhavad meghadhArAsikta ivAghripaH // 324 // tato'GgIkRtazpRGgAro bhRGgAro bhAvasampadAm / priyAputrAnvito'cAlIda bandhurnAthaM vivandiSuH // 325 // natvA nAthaM yathAsthAnaM niSaNNo nipapAvayam / calacaJcurivendobhA vAcaM vAcaMyamezituH // 326 // dezanAnte kSitinyastamUrdhA mUrdhanyamahatAm / aprAkSId bandhurAtmIyacaritraM pUrvajanmanaH // 327 // duHkhAgnidAhavArvAhapravAhaparamezvara! / karmaNA kena SaTpatnImRtiduHkhamagAmaham // 328 / / priyadarzanAviyogo mamAbhUt kena krmnnaa| karmaNA kena baddho'haM punaH pallIpatezcaraiH // 329 // atho pAyodharadhvanaH provAca jagatAM pratiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH srgH| 181 jo zikharasenAkhyaH zabaro vandhyabhUdhare // 330 // zrImatIti priyA tasya cchAyeva sahagAminI / gamayAmAsatuH kAlametau prItiparau mithaH // 33 // krUraH zikharasenaH sa mRgayA vyasanI bhraman / vane vyayojayat kroDImRgIbhyaH svasvabAlakAn // 332 / / hiMsrAtmA samavartI ca pryttnttviimsau| nihatya svApadAn bhUrIsteSAM yugmAnyakhaNDayat // 333 // anyadA dampatI patau bhramantau girigahvare / sampazyataH sma nirgranthasArtha sArthapathacyutam // 334 // bhillabha 'bhaNadbhirna bhramato bhuubhRdaadissu| yUyaM kimartha bhramatha bhikSavo'tha babhASire // 335 // spaSTaM sArthaparibhraSTaradhvA'smAbhina labhyate / zrutveti zrImatI jIvo vallabhaM pratyabhASata // 336 / / AtithyamatithIzAnAM kRtvA puSpaphalAdibhiH / panthAnaM darzayAmISAM subhagaM subhagAzaya ! // 337 // sAdhavo'bhidadhurbhillaM bhadra! puSpaphalAdikam / prAsukaM kalpate'smAkamAttaM bhuktaM ca sarvadA // 338 // zabarastAdRzaiH puSpaphalastAn pratyalAbhayat / darzayAmAsa sAdhUnAmadhvAnaM ca samIhitam // 339 // landhAdhvAno'tha bhillAya bhikSavaste samAdizan / dharma kRpAmayaM zuddhaM punaH paJcanamaskriyAm // 340 // pakSe pakSe caikazo'pi sAvadhaM tyajyatA tvayA / smaraNIyA mahAmantramukhyA caiSA namaskRtiH // 34 // tasmizca samaye kazcit tvayi syAd yadyamarSaNaH / mA tasminnapi kupyathA velA sA hatidurlabhA // 342 // tatheti pratipadyAgAd bhillaH pallI tathoktavAn / enAM niyamamaryAdAmAtmanaH zrImatIpuraH // 343 // tathaiva kurvatastasyAnyAreti sma durdhrH| kesarI kesarAcchoTATopakampitabhUdharaH // 344 // taM vIkSya zrImatI bhItA samAgAdupavallabham / mA bhaiSIriti jalpaMzca bhillazcApamupAdade // 345 // tadaiva smAritaH palyA svakIyAM niyamasthitim / bhillaH so'tha tathaivAsthAd nizcalo bhitticitravat // 346 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 pArzvanAthacaritretatastau dampatI krodhoddhareNa hrinnaa'rinnaa| bhakSitau niyamadhyAnadhavalau mRtimApatuH // 34 // tato mRtvA dampatI taavekplyopmsthitii| abhUtAM tridazAvAdye kalpe'nalpaprabhAbharau // 348 // ito'tha mahAvidehe cakrapuryA mhiishitaa| jajhe kurumRgAGkAkhyo viDmRgAkavidhutudaH // 349 // niHsarantaM kozabilAdvIkSya yatkhaDgapannagam / zatrUNAM zAntimApannAH pratApA dIpakA iva // 350 // itaH kirAtajIvaH sa divazcyutvA''yuSaH kSaye / suto babhUva zabaramRgADhAhvo'sya bhUbhujaH // 351 // bhillIjIvo divazcyutvA kurustriibhraaturnggjaa| ramyA vasantasenAkhyA'bhUt subhUSaNabhUpateH // 352 // tatastau kalpitAnalpakalAbhyAsau sumedhasau / yauvanAlaDkRtau kAmaratI iva virejatuH // 353 // tayo rUpaM ca rAgaM ca jJAtvA'nyonyamanuttaram / tayoreva vyadhattAM tatpitarau pANipIDanam // 354 // putraM kurumRgAGko'tha rAjA rAjyadhurandharam / rAjye nighAya saMjajJe parivrAT kAnanasthitiH // 355 // padaM samprApya zabaramRgAGkaH paitRkaM tataH / svAH prajAH pAlayAmAsa pitavAtyantavatsalaH // 356 // panyAM vasantasenAyAM saubhAgyAdbhutasampadi / bhUmartA'bhUda vilInAtmA mahAyogIva nivRtau // 357 // sA'pi saubhAgyasambhArA'bhibhUtAmaramAninI / vilAsaiH subhagollAsaiH prANezaM samaraJjayat // 358 // ito bhillabhavodbhUtaM karma tivaviyojanAt / kAle phalamivAmuSya paripAkamupAyayau // 359 // karmaNA tena zabaramRGgAkaH kSoNikAmukaH / vegAdavazyaMbhAvinyA dadRze duravasthayA // 360 // atho jayapure jajJe vardhano vasudhAdhanaH / yaddaNDaH zatrudordaNDapaJjare kuJjarAyate // 36 // sa babhUva krudhA''krAnto mRgAGkopari rAhuvat / acIkathazca zabaramRgADU svacarairiti // 362 // aGgIkRtya madIyAjJAM zatruzailaziro'zanim / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 183 SaSThaH srgH| patnI vasantasenAM ca dattvA rAjyaM ciraM kuru // 363 // na cet tadA mayA sArdha yuddhAya praguNIbhava / zrutveti praNadhiproktaM mRgAGkastAnatarjayat // 364 // vardhano'tha nijaiH sainyaiH kampayan pRthivItalam / AgAc cakrapurI krodhAd yuddhaayodhurmtsrH||365|| mRgAGko'pi samAyAte vardhane yodhnecchyaa| niryayau sAhasI puryAH pRtanApUrapUritaH // 366 // rAjJorjanyAjire janye jAyamAne tayomithaH / kSaNena vardhanaHprApadutkaTo'pi parAjayam // 367 // tataH svaM jIvamAdAya vardhano'gAda nijaM puram / mRgAGko'pyAyayau puryA jayazrIkRtamaGgalaH // 368 // atha ko'pi punaH kruddhastaptanAmA'vanIpatiH / mRgAGkana samaM yuddhaM vyadhAd yodhaikadhUrvahaH // 369 // hataH kopAnitaptena taptena smraajire| mRgAGko narakaM SaSThaM raudradhyAnavazAdagAt // 370 / / tato vasantasenA'pi pIDitA ptimRtyunaa| sahasaiva vivezA''zu kRzAnAvakazaidhasi // 371 // tasyoparikRtakrodhA patiprANanibarhaNAt / pati saGgantukAmeva mRtvA tatraiva sA'pyagAt // 372 // uddhRtya narakAdAyuHkSaye to dampatI imau / abhUtAM puSkaradvIpe putraH putrI ca niHsvayoH // 373 // pariNItau mithaH pUrvajanmapremavazAdiha / suduHsthitau gRhasthAha mArga pAlayataH sma tau // 374 // anyadA sadanadvAre niSaNNau dampatI ca tau| bhikSArtha bhramato bhikSUn prekSetAM smitacakSuSA // 375 // AhUya nijagehAntaH svsmpdnusaartH| pratyalAbhayatAM bhikSun bhAvato bhadrakAzayo // 376 / / sAdhavaste'napAnAdi gRhItvopAzraye yayuH / cakratustAvapi prItau dAnaM dattvA'numodanAm // 37 // anyedhurbAlacandrAyAH saMyatinyAH prtidhye| zRNutaH smAhataM dharma dampatI tau pramodataH // 378 // sAvyAH samIpaM zrAddhArha dharma muktipurIpatham / kAmakumbhamivAdAya samArAdhayataH sma tau // 379 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 pArzvanAthacaritreArAdhya niratIcAramAcAraM gRhacAriNAm / bhabhUtAM tau tato mRtvA brahmakalpa surAvubhau // 380 / / vibhavairabhutAn bhuktvA bhogAn devabhavocitAn / tatazcyutau yuvAmibhyakule'bhUtAmihaitakau // 381 // yat tirazcAM tirazcobhyo virahA vihitAstvayA / tasmin bhillabhave tatte karmodeti sma sAmpratam // 382 // karmaNA tena SaD bhAryA UDhamAtrA mRtAstava / viyogazcAnayA sArdha bhillaistvaM ca niyantritaH // 3830 gADhAbhiprAyakAThinyakRtAnAM karmaNAmataH / pavipAtAdapi procairvipAkaH khalu duHsahaH // 384 // Akayeti sudhAkAraM sudhAyAH svAmino vacaH / dhik kurvan prAkkRtaM karma bandhudatto'bravIditi // 385 / / mAdRzAM mandabhAgyAnAM kutaste darzanaM vibho !? / kiM syAdapuNyAnAM gehAGgaNe kalpadumodgama: ? // 386 // kiM ca pUrvArjitaM puNyamagaNyaM phalitaM mama / yena tvadarzanaM prApaM duSprApaM janmakoTibhiH // 387 // evaM saMsArakAntArAvatAraklezavihvalaH / bandhuruce jagabandhuM vratAdAnamanAH punaH // 388 // lokeza ! kevalAlokAlokitatrijagatsthite !! AvAmitaH kva yAsyAvo'vatArAH kati cAvayoH ? // 389 // spaSTagIH ziSTakoTIraH pRSTo'bhASiSTa bndhunaa| ito mRtvA'STame kalpe yuvAM devo bhaviSyathaH // 390 // tatabhacyutvA videha tvaM cakravartI bhaviSyasi / priyAjIvo'pi bhAvI tvatpriyA tatrApi janmani // 39 // rAjyaM saMtyajya tatrApi svIkRtavratasampadau / yuvAM vrajiSyathaH siddhimanantajJAnadarzanaiH / / 392 / / iti zrutvA''tmabhaviSyadbhavaM bhAvyapunarbhavam / tuSTo'janiSTa ziSTAtmA bandhurviSayaprAGmukhaH // 393 / / bAndhavAnandaputrAya dattvA bhAraM svveshmnH| bandhudattaH prabhoH pArzva prAvAjIt priyayA samam // 394 // janajyotsnApriyajyotsnApatastrijagatAM pateH / ityabhUda vihatirvizvarvizvopakRtikAriNI // 395 // vihAraM kurvato neturvishvaanugrhvaanychyaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH sargaH / saMjajJire sahasrANi SoDaza vratinAmiti // 396 // aSTAtriMzat sahasrANi zramaNInAM mahAtmanAm / zrAvakANAM lakSamekaM catuHSaSTisahasrayuk ||397|| nAthapAdAntike prAptadharmANAM saptaviMzatiH / sahasrANi trilakSaM ca zrAddhInAM dharmadhIjuSAm ||398|| caturdaza pUrvabhRtAM sapaJcAzat zatatrayam ' sArdhA saptazatI vimala kevalajJAnazAlinAm // 399 // devAnAmiva devaH sarvavistArakAriNAm / labdhavaikriyalabdhInAmekAdaza zatAni ca // 400 // paJcAkSANAM sasaMjJAnAM paryAptAnAM manovidAm / SaTzatAni subuddhInAM manaHparyAyadhAriNAm ||401 // zatAni sapta vipulamatInAM sAdhakAni ca / vAdalabdhinidhAnAnAM SaT zatAni ca vAdinAm ||402|| anuttaravimAnAptituSTAnAM ziSTasampadAm / zatAni dvAdazAgAmibhadrANAM bhadracetasAm ||403 // ityasau jJAnavijJAnasampAdbhiH parivAritaH / parivAraH prabhorAsIt kevalajJAnavAsarAt // 404 // bhAnumAniva bhavyAbjakhaNDAni pratibodhayan / cirakAlamalaJcakre zrIpArzvaH pRthivItalam // 405 // atho vijJAya nirvANakSaNamA sannamAtmanaH / anukrameNa sammetAcalaM pratyacalat prabhuH // 406 || caGgimottuGgazTaGgAyaiH kacidbhinnanabhasthalam | kacidutkaTakaTAnAM koTibhiH skhalitoDukam ||407 // kvacit kUTAgrajaiH zaSpaiH santuSTazazabhRnmRgam / kacit kUTaiH saptasaptisaptipraskhalitabhramam // 408 // kacizca dantibhirdantairutkhAta khaTikAkhanim / kvacit tAlara sairbhillIbhillaiH prArabdhapAnakam ||4.9 // kacizva kiMnaradvandvadhvanidhvanitakandaram / kvacit siddhavadhUvRndaiH pronmattairdattarAsakam // 410 // kacinnAnAvidhairucaistaraistarubhirAkulam / kacida drAkSAdivallIbhirmaNDitAkhaNDamaNDapam // 411 // kacittAlarasottAlabhillI hallIsa kA kulam / kacizca tApasazreNI sUtritapracuroTajam ||412 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 185 www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritre anyairapi jinaiH pAdapadamapAMzupavitritam / sammetAdi sameti sma jinaH saadhubhiraavRtH||413|| (aSTabhiH kulakam ) kevalyAlayaniHzreNimiva sammetaparvatam / tamArurohAnazanaM vidhisutrijgtptiH||414|| tatra nirjantubhUbhAge'nazanaM prazamIzvaraH / vyadhAt sArdha trayastriMzannigranthairekamAsikam // 415 // tadaiva viditasvAmyanazanAH kampitAsanAH / sarve'pi saparIvArAstatrAjagmurbiDaujasaH // 416 // vIkSApatrAH patabASpavindubhiH kRtkrdmaaH| te'tha natvA jagannAthaM tasthuH sthAne yathocite // 417 // zuklASTamyAM nabhomAse vizAkhAyAM sthite vidhau / krameNa prabhuH zailezImadhiroDhumanA abhuut||418|| sUkSmetarau vacazcittayogI yogipurandaraH / / niruddhaya niruNaddhi sma kAyayogaM kRzetaram / / 419 // tatazca nirudhya sUkSmau yaugau vAzcittalakSaNau / rurodha vapuSaH sUkSmaM yogaM trijagadIzvaraH // 420 // iti nAtho bhavonmAthakRte'nukramato vyadhAt / sUkSmakriyAbhidhaM zukladhyAnabhedaM tRtIyakam // 42 // athocchinnakriyaM zukladhyAnabhedaM turIyakam / paJcahnasvAkSaroccArAmitakAlamagAt prabhuH // 422 // tato dehtryodbhuutsukhduHkhpricyutH| snaatnaakssyaanntjnyaandrshnsNyutH||423|| purAtanairapi tyako bhavopagrAhikarmabhiH / anantavIryabalarddhisamRddho niSThitArthakaH // 424 // eraNDavIjavad bandhAbhAvAdUrdhvagatiH kSaNAt / RjumArgaNa lokAgramalaMcake jagadguruH // 425 // (tribhirvizeSakam) bhagavadvat trystriNshduttiirnnbhvsaagraaH| sAdhavaste'pi siddhArthAH siddhisaudhamagustadA // 426 // svAminirvANakalyANamAhAtmyAt kSaNikaM sukham / ajaniSTa nArakANAM nityaduHkhajuSAmapi // 427 // kSyi siddhigataM pArzva paarshvpaadaabjssttpdH| dhUtadhairyaguNo bADhamAcakranda purandaraH // 428 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH srgH| 187 pArzva pAte bruvANaH kurvANaH paridevanam / bASpitAkSaH sahasrAkSo mUJchito nyapatat kSitau // 426 // labdhasaMjJazca gIrvANagrAmaNIrgadgadasvaram / smAraM smAraM jagannAthaM vilalApati vihvalaH // 430 // hA ? nAtha ! nAtha ! saMsArasarinAthe'tra dustare / tArayiSyati kaH sattvAMstvAM vinA sattaraNDakam ? // 431 // vyAkulIkRtaniHzeSalokamAlokasaGkalam / saMhariSyati ko dhvAntaM tvA jagazcakSuSa vinA ? // 32 // sandehadhvAntasandohavyApte bhuvanamandire / vinA tvAM dIpakaM nAthaM kaH prakAzaM vidhAsyati ? // 433 // adyaiSA trijagallokalocanabhramarAvalo / ka sthAsyati nizcalAsyA vinA tvAM sarasIruham ? // 434 // svAminnastamite lokodyote pradyotane tvayi / bhramiSyantyadhunA mithyAmatakhadyotapotakAH // 435 // svadvihAre mahAvAte nirvAte vAritA'zive / itikAdambinI lokaM prabhaviSyati samprati // 436 // sthAsyAmi kasya purataH kuDmalIkRtapANikaH / kasyAjJAM ca nidhAsyAmi dAmeva nijamUrdhani // 437 // evaM sarokaH svarlokanAyakastIrthanAyakam / vacobhirabhituSTAva paramaiH premagarbhitaiH // 438 / / atha svAmyaGgasaMskAropakaragrahaNAya saH / dhRtadhairyaH surAdhIza AdidezAbhiyogikAn // 439 // nandanAdivanAt te'pi cndnaadikmnyjsaa| AnIya DhokayAmAsuH purato diviSatpateH // 440 // cArubhizcandanai rukhaNDairAkhaNDalastataH / pUrvasyAM kArayAmAsa citAM vRttAM vibhoH kRte // 441 // caturastrAM dakSiNasyAM dizi svIyAbhiyogikaiH / akArayazcitAmanyAM zramaNAnAM kRte hriH||442|| kSIranIranidhernIrastataH zakraH prabhorvapuH / snapayAmAsa netrAmbhaHsaMbhAradviguNAkRtaiH // 443 // tataH svAmyaGgamabhyarcya cArubhizcAndanairdevaiH / zako vyabhUSayad devadUSyeNa zlakSNavAsasA // 444 // alaGkRtya surasvAmI svAmyaGgaM ca vibhUSaNaiH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 pArzvanAthacaritrepuSpairapUjayad bhUrisaurabhodgArahAribhiH // 445 // evameva mumukSUNAmanyeSAM vapuSAmapi / anye'pi vidadhurdevAH snAnAcaM sAzrulocanAH // 446 // siJcan bASpaiH bhuvaH pIThaM krandan saMkrandanastataH / svacchaM nivezayAmAsa zibikAyAM vibhorvapuH // 447 // harirutpATayAmAsa svAminaH zibikAM svayam / anyeSAM zibikAmanye vahanti sma divaukasaH // 448 // zacyAdikasurastrISu gAyantISu vibhorguNAn / nRtyaM gItaM prakurvatsu sarveSu ca suparvasu // 449 / / bibhratsu keSu cit prauDhAtapatrANi prabhUpari / kecizcaudvIjayat sUcaizcAmarAn pArzvayordvayoH // 45 // saMpluSTAgarukarpUrapUradhUmAlidhUsarAn / dadhatsu keSu cidramyadhUpabhRGgArakAn puraH // 451 // sRjatsu keSucit pANitalAbhyAM tAlakautukam / keSucid vAdyasandohAn vAdayatsu muhurmuhuH // 452 // kurvatsu keSu cid gItagAnamAlApamaJjulam / pavimullAlayatsUcaiH keSu cit purataH prabhoH // 453 // varSatsu keSu cit puSpadhoraNI gandhadhAriNIm / tanvatsu keSu cid vAsovRSTiM vyAptadigantarAm / / 454 / / evaM deveSu sarveSu prodbhuutaadbhutbhktissu| svAminirvANakalyANotsavaM kurvatsvatucchakam // 455 // sthAne sthAne ca tiSThanto nRtyantazca kSaNe kSaNe / zakraH surAzca zibikA nayanti sma citAntikam // 456 // (aSTabhiH phulakam) tataHprAcIpatiH prAcIcitAntazcandanArcatam / cikSapa svAminaH kAyaM pAtakaiH samamAtmanaH // 457 // apare'pi suparvANaH zeSANAmanAgAriNAm / vapuSi dakSiNAzAyAzcitikAyAM nicikSipuH // 458 // vahnau vahnikumAraiAk nikSipte citayostayoH / javanaM pavanaM prAduSpracakruH pavanAH surAH / / 459 / / sadyaH karpUra kstuuriikaaktunnddaadibhuurishaiH| cikSipe prAjyamAjyaM ca parairapi suparvabhiH // 460 // ubhe taccitayovAle ucchalantyau namaH prati / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ SaSThaH srgH| 189 vyamAtA sUcike rAgadveSayordagdhayoriva // 461 // pluSTeNvasthyatirikteSu dhAtupiNDeSu vhninaa| citAM vyadhyApayan meghakumArAH kSIravAribhiH // 462 / / athApasavye UrvAdhodraMSTre trijgdiishituH| AdadAte sudharmendracamaredrau maNI yathA // 463 / / uparyadhaH sthite cAtta vAme vaameydNssttike| IzAnendrabalIndrAbhyAM dantAzcAnyaiH suparvabhiH // 464 // asthi nijagRhuH kSamApA bhasmAdyaM cApare nraaH| zokaklezakalidhvaMsakSama daMSTrAdi yadvibhoH // 465 // atha nAthacitAsthAne stUpaM ratnamayaM hriH| vyadhAzcAnyacitAsthAne suparvANaH pare vyadhuH // 466 / / vyazItyA'bdasahasrANAM sArdhasaptazatIjuSA / zrIneminivRtaH pAvanirvRtiH samajAyata // 467 // ityAtmabodhiratnena jnmptriimivaadbhutaam| prazastimalikhat tatra stUpe vajreNa vajrabhRt // 468 // (yugmam) dvIpe nndiishvre'ssttaahmhimaanmnekdhaa| kRtvA nija nijaM sthAnaM jagmuH sendrAH surAH same // 469 / / lalitavarNacamatkRtikAriNI lasadalaMkRtidhoraNIdhAriNI / bhavatu pArzvakathA sukumArikA vibudhavRndakaragrahaNocitA // 47 // zreyaHzrIzrayaNaM zrayAmi vinamaddevendramAlAmilapronmIlatkusumAlimAlitapadaM saMpatpadaM taM jinam / yasya sphAraphaNeSu saptamaNayaH proddIpradIpAkurA''kArAn saGkalayanti saptabhuvanavAsaprakAzriye // 471 / / aSTau niSThurakarmamarmakaraNAn kurAn svakarmadviSo jetuM yo yugapad babhUva bhagavAn spssttaassttmuurtiprdhH| mUodbhAsiphaNIndrasatphaNamaNizreNyAM samaM bimbitaH pArtho'vyAt tamasastamAlaphalinInIlotpalazyAmalaH // 472 // dazamavavibhavaikasphAravistAratAraM vyaraci caritamaitad yad mayA paarshvbhrtuH| vrajatu vidhuvidhAnAM kaNThapITheSu zazvat kamalavijayaramyaM dAmazIlaM salIlam // :473 // naivAhaMkRtaye na kovidakulAlaGkAratAlandhaye no vA kAvyasanAthatApipariSavetazcamatkRnmude / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ pArzvanAthacaritreyacakre caritaM camatkRtakRti shriipaarshvneturmyaa| kintvAtmAnamanantanirvRtimayaM netuM padaM nirvRtaH // 47 // vihaarhaariprtibodhsiddhisaudhaadhirohprtibndhshuddhH| zrIpArzvabhartuzcarite'tra sargaHSaSThaH samApti samIyAya rmyH||475|| itizrItapAgacchAdhirAjabhaTTArakazrIsArvabhaumazrIhIravijayasUrIzvarazrIvijayasenasUrIzvararAjye samastasuvihitAvataMsapaNDita. koTIkoTIrahIrapaM0 zrIkamalavijayagaNiziSyabhujiSyaga. hemavijayagaNiviracite zrIpArzvanAtha caritre SaSThaH sargaH saM0 iti zrIpArzvanAthacaritraM samAptam / atha prazastiH pAyAt kairavakundamauktikakalAvatsphUrtikIrtidyutikSIrakSAlitadika sa vo gaNapatiH zrImAn sudhrmaabhidhH| gobhirbodhitavizvahRtsarasijaH zrIvIrapaTTodayamAbhRtGga mabhaGgabhAH kamalinIbhatava yo'bhUSayat // 1 // AsIt tasya paraMparAkumudinIcandrAtapazcittabhUdarpadhvaMsanacandrabhRd bhuvi jagaJcandrAbhidhaH sUrirAD / prApat bANavasudvayoDupamitevarSe 1285 tapobhastapetyAkhyAti trijagajanazrutisukhAM yo duurbhiibhuuribhiH||2|| anUcAneSUdyadguNagaNamaNInIranidhiSu prbhuutessbhuutessvnupmtdiiykrmpthe| abhaGgazrIraGgIkRtaruciracAritrakamalA babhUvuH sUrIzAH zamadamabhUdAnandavimalAH // 3 // netravasviSuhimAMzumite'bde1582yaH kriyAM sakalasattvAhitecchuH / kardamAdiva maNiM thamArgAduddadhAra dharaNIdharaNIdharaH // 4 // iha vayaHkumatadvipakesarI bhavapayodhipatattanumattarI / kumadakardamamagnamamagnadhIH zlathapathe janamuddhRtavAn guruH // 5 // tatpadRsatkaraTikumbhavibhUSaNaikasindUrapUrasadRzo'sadRzo gunnaudhaiH| jajhe jagatkumudakozavikAzacandro nistndrdhiirvijydaanmuniindrcndrH||6|| tatpaTTodayazailamaulitiLako gobhirvitanvan jana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazastiH / 191 svAntAmbhojavinidratAM ravirivAbhAtIha yaH sciH| kurvannAtmavihArahAranikaraiH zobhA kakupasubhruvAM / sa zrImAn smarahIrahIravijayo jIyAzciraM sUrirAT / / 7 / / bhuupaalbhaalmnnikottivighttttitaittpaadaarvindmukulaikvilaasshaaliH| niHzeSasAdhujanacittasarovihArI jIyAc ciraM vijayasenamunIzahaMsaH // 8 // suvihitakRtazaMsaH sanmanaHpadmahaMsaH samajani munimArga yHsdaa''sktcetaaH| amaravijayavijJAharmaNistadgaNAntamukulitakumudAlirdidyute dIptimAlI // 9 // zrImAn jIyAt suciramavanI pAvayan padrajobhistacchiSyaH shriikmlvijyaahvaanvidvdvrennyH| vyomevodyadivasamaNinA yena bhAti sphuradbhiH \sandohainihatatamasA zrImadaukezavaMzaH // 10 // utkarairiva sitadyutibhAsAM mphAti (yAta ? ) makarAkaranIram / vizvavizvajanataiti samRddhairvRddhimiddhatamayadvacanaudhaiH // 11 // rAzini rAhubhayaM ca rasAtale bhujagadam jaladhau punaraurvabhIH / iti ca yasya sudhA vasudhAmataM zritavatI rasanAbhiSato mukham // 12 // tasyANuke nikhilaziSyabhujiNyarekhA yasmin samasti gaNiteva vishaardendau| zrIpArzvanAthacaritaM racayAMcakAra harSeNa hemavijayaH zivalakSmikAMkSI // 13 // dRk-kRzAnu-rasa-somamite'bde 1632 zakramantriNi dine dvayasaMze / hastabhe ca bahuletarapakSe phAlgunasya caritaM vyaracIdam // 14 // atuSTubhAM sahasrANi trINi varNAzcaturdaza / SaSTiyukta zataM caikaM sarvasaMkhyA'travAGmaye 3160 / a014||15|| vyomadvirepha uDuvRndapRSatsuhaMsaH prottuGgakandakalito bhuvnaantrsthH| yAvajayatyayamudArasumerupadma stAvazciraM jayati vAGmayaratnametat // 16 // prazastikA'sau samApteti bhadraM kalyANamastu / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ azuddhizuddhipatram / ta 25 4 u >> . . 25 2 da 21 dharmadra 306 pRSThe, paGkto , azuddham zuddham / / pRSThe, paGkto , __ azuddham zuddham 3 26 dhAmani -dhAmni mRddhI mRdvI 4 1 'marabhU- marubhU munivapu. munipu 66 30 7 26 bhUmi bhUmi / - yAtva- bhUyAt tva10 33 dipaH dvipaH 68 26 vibhratya bibhratya 11 2 ninandA- ninindA- 68 32 salileH salilaH 16 3 mAGkatiH -mAGkatiH 66 27 sthitA- sthagitA16 14 trizaMdgu- triMzadgu vinivAra- nivAra16 33 sakhyAvAn saMkhyAvAn banditata- bandikRtayugma yugmam 70 34 citkAraiH citkAraiH rbhAvAnA- rbhAvanA haSAbhi- heSAbhibharubhUtidipa- marubhUtapi. tadvairi- tadvairi27 2 caturgativi- caturgativi 72 22 -bhRkuTI- -bhRkuTIsaMbhAmaya saMbhAvaya 72 24 rekhA- rekhImAgAn bhogAn 74 11 sUtaM syUtaM dharmadru rathacItkAra- rathacitkArahAdinI hAdinI dvAramaivaM dvAramevaM kaGkelli- kakelli strINAM zrINAM 33 7 bhUpo bhUca- bhUpo'bhUt kheca -vaNijya- vANijya34 12 aGkAdaka itvAakAdata ivAkRtA iva kRtAmiva dhunaH dhanaiH 36 10 rADhaye rAnye -maNiH maNau -vIjA- bIjA- | 83 22 -purImAniratnA--purImAni ratnA36 26 khaga khaDga SaTa- SaT42 20 -cakIrSA -cikIrSA 87 tIyakR- tIrthakanirbhI pratimA nirbhIpratimaH dhvona- vAna52 4 dAgur3haka dAgundaka 60 kauzAmbI. kauzambI 52 13 vibharAmAsa bibharAmAsa | 14 20 vyAsRjat vyasRjat viSezAt vizeSAt | kartu 'muSmistAta 'musmiMstAta 66 28 akura 54 2 * pralIsyanti pralAsyanti | 100 25 valapatra- balapatra54 26 dudyute didyute / zabdAdi- zabdAdizaGkAraiH maGkAraiH / 102 6 bAhanaiH -vAhanaH 56 22 -ritendumam -rivendubhAm 102 11 vinimame vinirmame 57 35 kartRmA- kartumA- 102 13 -zapad -zapan 58 3 -vandho bandhau 102 16 -mAlani mAlini 36 17 ur 2 92222222 - Mon | 83 26 ja78 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttasthA 144 save STIda ( 2 ) pRSTha, paGkato, azuddham / zuddham / / 133 31 kautako- kautuko108 10HsthI HsthA / 136 22 -karmiNI -karmINI 108 16 kecitvo- kecit tvo- 140 17 dyoM dbhayo / 110 33 uttasthau pUrvopakAra pUrvopakAraM 111 4 sarve / 151 16 payA'pi payo'pi 122 10 dvatya- dvaitya- 1428 datvA dattvA 116 12 jAnhavI jAhnavI 158 17 datvA dattvA 117 27 dRzo dRzau | 156 23 -prastha mitaH -prasthamitaH 118 7 kIDAnte krIDAnte | 162 28 mabhava mamava 116 16 pArzvaprabho! pArzvaprabho! ciram 163 17 mAravyAya mAkhyAya 116 - 18 yadviSaye yadviSaye / 164 8 kA'sau ko'sau 120 20 bASyaH bASpaiH tatprayu- tatparyu120 30 svAbhi- svAbhi- 168 14 jJAninaM 111 32 udvega- udvega- 176 33 vArtA vArtA 122 14 zvAsozvA- zvAsocchvA 177 22 datveti dattveti 124 15 -cItkAra- -citkAra- | 178 11 -vAca- -voca126 21 pazvima pArzvamA | 176 18 vavI- bravI126 23 niyuktA niyukto / 180 23 -vAGighra- -vAjri127 22 -sau'sau -so'sau 180 34 -dhvanaH -dhvAnaH kuzalacandrajainavRhatpustakAlayaH / AsIt khalvasyAM vArANasyAM svavidvattvatejastajitetaradArzanikavRndaH zrIbhelUpurasiMhapUryAditIrthoddhArakaH kAzIrAjalabdhapratiSTho jaina vidvAn kuzalacandrasUriH, AvazyakaM ca tatsmaraNArtha kimapi saMsthAnamiti vinizcitya pariSajjayena sarvataHprAptapasiddhiH zrIdigmaNDalAcAryaH zrImAn bAlacandrasUriH ciraMtanasudurlabhapratInAM mudritagranthAnAM ca saMgrAhikAM 'kuzalacandrajainavRhatpustakAlaya' ityAvAM saMsthAMsthApitavAna, sA cedAnIM tatprapautraziSyavidyAlaGkArapadamaNDitapaNDitahIrAlAlena. tathAvidhAM prasiddhi prApitA yenetaradarzanAvalambino'pi muktakaNThaM prazaMsanapUrva manohatya pibanti AhetavacaHpIyUSasaMdohamiti granthaprakAzakasamityadhipatayaH prakAzitAn granthAna preSyonnatiphalabhAjo bhavantvityAzAste / kAryavAhakarAmaghATa jainamaMdira banArasa sittii| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jasseccccces.ESIGESSESee ZSvijnyptiH| 6 Se&He:096161666.BGEGEBERG:66:66086@GRGERBOSTE GGGGGR66:666GGGGG. 26:6 HOHE GES666 'munizrImohanalAlajIjainagranthamAtA' asyA granthamAlAyA ye sthAyigrAhakA bhaveyustebhyo granthamAlAtaH prakaTitAni vizvAni pustakAnyardhamUlyena mIliSyanti, tAni ca yadA yadA prakaTIbhaviSyanti tadA tadA tairavazyameva grahaNIyAnIti sthAyigrAhakatvena bubhUSubhiH satyaMkArasya ( DIpaoN zITano) rUpyakamekaM preSya prathamata eva svanAmollekhaH kAryaH, taJca rUpyakaM varSatrayAnantarameva mumukSubhyo grAhakebhyo mIliSyati; ye ca sthAyigrAhakIbhUtA varSatrayAbhyantara evApajigamiSavo bhaviSyanti teSAM, varSatrayAbhyantare vI. pI.dvArA preSitapustakapratyAvatakAnAM ca satyaGkAraM dravyaM na pratinivRttaM bhaviSyati; granthamAlAyAM saptasaMdhAnamahAkAvya-candakevalicaritra-naiSadhIyapAdapUrtilaghutriSaSTizalAkApuruSacaritrAdIni sammatitarka-darzanaratnAkaraprabhRtIni chando'nuzAsana-nirNayaprabhAkarAdIni ca pustakAni prAkaTayaM neSyanta iti // pI. DI. paNDita vyavasthApaka 'munizrImohanalAlajIjainagranthamAlA' raghuvIrasiMha prAsAda, lAhaurI TolA __ banArasa siTI! - - - - - - - - - ca sena WER Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ vijJApanam / shriicndrsiNhsuurijaingrnthmaalaa| zrIpUjyajainAcAryazrIbuddhisiMhasaressadupa zeneyaM granthamAlA samutpAditA, asyAM ca grana mAlAyAM prathamAGkatvena kavizrIrUpacandravirI tamekAdazasargasargitaM 'gautamIyamahAkAvya prakaTitam, taca rUpyakArdhanA'dholikhitasthAna miliSyati, bhaviSyati cAsyAM dhannAzAlibha caritra-vivekamaJjarIprAkRta-zrIpAlacaritraprAya vivekasAraprabhRtIni pranyAni prakAzitA bhvissynti| vyavasthApakazrIcandrasiMhamUrijainagranthamAla rAmaghATa jaina mandira, banArasa siTa ShayPEEEEEEEE jArja priMTiMga pasa, kAlabhairo, banArasa siTI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com