Book Title: Padyavali
Author(s): Karpurvijay, Kunvarji Anandji
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005739/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ va / namo namaH zrI gurU prema sUraye / adhyAtma yogIrAja zrI cidAnaMdajI (kapUracaMdrajI) kRta padhAvalI 72, bahotara pado - anuvAda sAthe tayA anya kAvya kRtio bhAgaH 1-2 preraka saMzodhaka : sadguNAnurAgI muni kapUravijayajI mahArAja anuvAdaka : kuMvarajI ANaMdajI punaH prakAzana - AvRtti rajI preraNAdAtA : pa.pu. vairAgyadezavAdama 5.pU. AcAryazrI trijayahebarAMdrasUrIra prakAzaka : zrI jinazAna ArAdhanA TrasTa, vi. saM. 2051 vAra savata 2521 nakala GOO kiMmata rU. 5 tAluka Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hari hari hahidahihahahRha hihidha * | namo namaH zrI gurU prema sUraye ! adhyAtma yogIrAja zrI cidAnaMdajI (kakhUracaMdrajI) kRta | parAvalI raddIkIuM pharI rIpharIpha vIkITa phIlIvIlIvarIyalIlIhIhIra 72, bahotara pado - anuvAda sAthe tathA anya kAvya kRtio bhAgaH 1-2 * preraka - saMzodhaka : sadguNAnurAgI muni kapUravijayajI mahArAja anuvAdaka : kuMvarajI ANaMdajI punaH prakAzana - AvRtti rajI preraNAdAtA pa.pU. vairAgyadezanA dakSa pa.pU. AcAryazrI vijayahemacaMdrasUrIzvarajI mahArAja prakAzakaH zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa, muMbaI 2 vi. saM. 2051 ri vIra saMvata 2521 nakala 1000 kiMmata rUA. 60/- 5 BhiM hi& hiMhi hihi hariddhi hihihi Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ punaHprakAzaka zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa 6. naM. 5 badrikezvara sosAyaTI 82 netAjI subhASa roDa, marIna DrAIva "I" roDa, muMbaI - 400 002. prApti sthAna 1. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa muMbaI zAkhAH 5, badrikezvara so., 82, netAjI subhASa roDa, marIna DrAIva roDa, muMbaI-2. 3. rAyacaMda maganalAla zAha 12, rAmaviAra, rokaDIA lena, maMDapezvara roDa, borIvalI (5.) muMbaI - 400 092 2. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa C/o caMdrakAMta esa. saMghavI kanAsAno pADo, pATaNa 4. mULIbena aMbAlAla jaina dharmazALA sTezana roDa, vIramagAma ji. amadAvAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) yatkiMcita lekhaka : pa.pU. AcAryazrI hemacaMdrasUrizvarajI ma.sA ghora tapa ane ugra saMyama vinA muktinI prApti thatI nathI. paraMtu ugra saMyama ane ghora tapanI ArAdhanAnuM satva prApta karavuM kevI rIte ? e prApta karavAno upAya ugra saMyamI ane ghora tapasvI AtmAonA guNAnuvAda ane stavanA che. devAdhideva tIrthaMkara paramAtmAo vizvamAM sarvotkRSTa koTinA saMyamI ane tapasvI thaI gayA. ghora tapa ane ugrasaMyama dvArA karma khapAvI e mahApuruSo kevaLajJAnane pAmyA eTaluM ja nahIM paNa ugra saMyama ane ghora tapa sAthe e mahApuruSonA jIvanamAM eka bIjI mahAna vizeSatA hatI ane te jagatanA jIva mAtra pratyenI agAdha karuNA athavA vizvavAtsalya. paramAtmA devAdhidevanA parama upAsaka evA sva. panyAsajI zrI bhadraMkara vijayajI ma.nA zabdomAM joIe to "zrI tIrthaMkara devo jagatamAM pUjyatama che tenuM kAraNa temanI vidvatA, rAjyasattA ke rUparaMgAdi nathI, paraMtu temanuM agAdha anupama aparimeya vizva vAtsalya che. jemAMthI tIrthaMkaratvano janma thAya che" Ama vizvanA sarve jIvo pratyenI aMgAdha karuNAthI tIrthaMkara nAma karmano baMdha karI trIjA bhave tIrthaMkara banI zAsanasthApanA, dvAdazAMgInuM sarjana vagere dvArA vizva upara mahAna upakAra karanAra devAdhideva tIrthaMkara bhagavaMto pratye yogya AtmAonA haiyAmAM bhakti ane bahumAnanA bhAva jAgyA vagara rahetA nathI ane AvA bhAvomAMthI utpanna thAya che paramAtmAnI stavanA stutio... stotro.... vagere... * pU. A. siddhArsana divAkara sUri ma.sA. kalikAlasarvajJa pU. A. hemacandrasUri ma.sA., pU. haribhadrasUri ma.sA. pU. AnaMdadhanajI ma.pU. upAdhyAyajI yazovijaya ma.sA. vagere pUrvanA aneka mahApuruSonA hRdayamAMthI nIkaLelA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) bhAvothI sarjana thayelA stuti ane stavano no pATha Aje paNa ApaNane bhAvavibhora banAvI de che. AvA ja eka mahApuruSa nikaTanA samayamAM thoDA varSo pUrve thayA-papU. cidAnaMdajI mahArAja. teoe paNa atigUDha bhAvothI bharelA paramAtma bhaktinA aneka pado racIne bhaktikSetrane samRddha banAvyuM. temanA A pado lAlityathI bharelA bhAvavAhI che. aMtaramAM bhAre tophAnane ubhu karI de che ane saMsAra tarapha doDatA manane pheravIne prabhu tarapha doDatuM banAvI de che. jema prabhubhaktinA pado racyA che teja rIte saMsAranI asAratA darzaka vairAgya vardhaka, pudgala gItA adhyAtma chatrIzI vagere pado paNa emaNe racyAM che. A badhAno svAdhyAya kharekhara jo aMtarathI karavAmAM Ave to pudgala Asakti ghaTyA vagara rahe nahi. ane paramAtma bhakti paNa vadhyA vagara rahe nahIM. ane tethI ja AvA ugra saMyama ane ghora tapa sAthe vizva vAtsalyane dhAraNa karanArA devAdhidevanI stuti-stavanA-bhakitathI jIva pote paNa saMyama tapamAM avarodhabhUta karmano kSaya karI svayaM ugra saMyama ane ghora tapano ArAdhaka banI zIdhra nirvANane pAme che. uttarAdhyayana sUtramAM jaNAvela che. "thayathui magaMleNa bhaMte jIve kiM jaNaI ? thayathuimaMgaleNaM NANadaMsaNa caritta bohilAbhaM saMjaNai, nANadaMsaNacaritta bohilAbhasaMpanneNaM jIve aMtakiriyaM kappavibhANovavajiyaM ArAhaNaMvA ArAhei / stava stuti rUpa maMgalathI he prabhu ! jIvane zuM prApta thAya che? stavastutirUpa maMgalathI jIvane darzana jJAna-cAritra svarUpa bodhilAbhanI prApti thAya che. AnAthI jIvane muktinI (karmano sarvathA nAza karanArI). ArAdhanAnI prApti thAya che athavA vaimAnika devamAM utpanna thavAya evI ArAdhanA thAya che. ahIM spaSTa thayuM ke stuti stotrAdi dvArA jIvane ratnatrayInI prApti thAya che ane tenAthI teja bhavamAM mukti na thAya to avazya vaimAnika devalokanI prApti thayA vagara rahetI nathI.... - pUjAkoTi samAna stavapAThanuM phaLa zAstramAM batAvela che. are paramAtmAnI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stavanAmAM AgaLa vadhato bhAva vibhora banato jIva tIrthakara nAmagotrano baMdha kare che. tevA rAvaNAdinA draSTAMto ApaNA zAsanamAM prasiddha che. paramAtma bhakitamAM magna banatA devo paNa manuSya gati Adi munaSyane lagatI utkRSTa rasavALI puNya prakRtio bAMdhe che tema karmagraMthamAM batAvela che, paramAtmAnA darzana karatA jIva jema jema AnaMda pAme che tema tema AtmA parathI kama kharatA jAya che, eja rIte bhAvapUrvaka stotra pATha karatA jIvo paNa apUrva karma nirjarA kare che | darzanathI pUjA mahAna che, pUjAthI paNa stotrapATha mahAna che tethI ja zAstrakAre kahyuM che ke "pUnA koTi samaM stotrapATha" kumArapAla mahArAjAe potAnI racelI stutimAM paNa paramAtmAno stotra pATha karanArane khUba ja dhanya tathA puNyavAna jaNAvela che. "je bhavya jIvo Apane bhAve name, stotre stave ne puSpanI mALA laIne premathI kaMThe have, te dhanya che kRtapuNya che, ciMtAmaNI tenA kare vAvyo che prabho! nikRtyathI suravRkSane ene gRhe" - kumArapAla stavanAno anuvAda kumArapAla mahArAjA A rIte A stuti dvArA traNe kALamAM paramAtmAne namaskAra karanAra, stotrathI stavanA karanAra ane pUjA karanAra puNyAtmAonI bhAvapUrNa anumodanA kare che. * paramAtmA to atimahAna che. paNa paramAtmAnI bhAvapUrNa bhakita karanAra paNa atizaya mahAna che. bhAvapUrNa stutithI aneka bhavonA saMcita kama sahelAIthI kSaya pAmI jAya che. A ja kumArapAla mahArAjAnI stuti juo. prANI taNA pApo ghaNA bhegA karelA je bhave; kSaNa thAya che kSaNavAramAM je Apane bhAve stave, ati gADha aMdhArAtaNuM paNa sUrya pAse zuM gajuM, ema jANIne paNa AnaMdathI huM Apane nitye bhajuM ! (kumArapAla mahArAjAnI stutio to saMskRtamAM che. ahIM gujarAtImAM Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) je padya raju karyA che te kumArapAlanI stutinA pU. A. amRtasUrimahArAje karela anuvAda padyo che) ghaNo moTo paNa kapAsano Dhagalo agninA eka kaNathI kSaNavAramAM baLIne rAkha thaI jAya che, gADha aMdhakAra paNa sUryanA pragaTa thavAnI sAthe ja naSTa thaI jAya che, moTA abajopati paNa zerabajAramAM uthalapAthala thatA kSaNavAramAM roDapati banI jAya che, tema karmano moTo jaththo paNa vItarAga paramAtmAnI bhakti ke stavanAthI kSaNavAramAM nAza pAmI jAya che. mATe ja nAgaketu prabhunI puSpapUjA karatA karatA bhAvavibhora banI kSapakazreNimAM ArohaNa karI kevaLajJAna pAmI gayA.. moDhAmAM hajAro jIbha hoya hRdayamAM kevaLajJAna hoya lAkho pUrvanA AyuSya hoya to paNa tIrthaMkara bhagavaMtanA mahimAne varNavavAne jema azakya che ema tIrthaMkara paramAtmAnI bhaktinA phaLanuM paNa varNana karavuM azakya che. paramAtma padanI vizeSatA juo. gaI covIzInA trIjA sagara tIrthakaranA mukhe bhagavAna nemanAtha svAmInA zAsanamAM potAnI mukti sAMbhaLIne paramAtmA nemanAtha svAmI paNa jyAre samakita pAmyA nathI tevA samaye pAMcamAM brahmadevalokanA Idra paramAtmAnI ratnanI pratimAnuM nimaNi karIne devalokamAM tenI pujAno prAraMbha karI dIdho, evI ja rIte gatacovisImAM dAmodara prabhunI vANI sAMbhaLIne aSADhI zrAvake pArzvanAtha prabhunI pratimA nirmANa karI pUjA zarU karI dIdhI,paramAtmA tIrthaMkara devo jyAre paramAtmapadane pAmyA paNa nathI tyAre paNa bhaviSyamAM tIrthaMkara padane pAmavAnA che te nimitte temanI bhakitano prAraMbha thaI jAya che. kharekhara devAdhideva tIrthaMkara paramAtmAno varNanAtIta-kalpanAtIta prabhAva che. kahevAya che ke prabhunuM varNana karavA mATe joItA zabdo ja zabdakoSamAM nathI, zA AdhAre nA varNana karIe ? juo vaLI kumArapAla mahArAjAnA zabdo. vitarAga he, kRtakRtya bhagavan! Apane zuM vivuM ?, Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM mUrkha chuM, mahArAja jethI zaktihIna chatAM stavuM zuM arthIvarga yathArtha svAmInuM svarUpa kahI zake, paNa prabho ! bhUri bhakitapAse yuktio ya nA ghaTe paramAtmAnA yathArthasvarUpanuM varNana koNa karI zake? paraMtu aMdarano uchaLato bhaktibhAva ja zakti na hovA chatA prabhunA guNa gAvA jIvane prere che, kumArapAla mahArAjA kahe che ke bhakti pAse yuktio ghaTatI nathI athatu azakya evA paNa prabhunA guNa gAvA mATe mAtra bhakti ja prere che ane bhakitabhAvanI preraNAthI ja prabhunA thoDA ghaNA guNo gAvAnuM thAya che. - vartamAnakAle bhAva tIrthaMkara bhagavaMtanI gerahAjarImAM ApaNane sthApanA jinanI upAsanA karavAnuM sadbhAgya sAMpaDyuM che. sthApanA jina dvArA 'ApaNI bhakita cheka bhAvajina sudhI pahoMce che. paramAtmAnI bhakita mATe traNa prakAranI pUjA zAstroe batAvI che 1) aMgapUjA 2) agrapUjA ane 3) bhAvapUjA. paramAtmAnI pratimA upara jaLa - caMdana - puSpa AbhuSaNa vagerethI thatI pUjA e aMgapUjA che. samUkha UbhA rahIne thatI dhUpa-dipa-akSata naivedya phaLa pUjAdi agrapUjA kahevAya che tevI ja rIte paramAtmAnuM caityavaMdana stavano - stutio, stotra vagereno pATha e bhAvapUjA che - zAstrakAro kahe che ke aMgapUjAthI vibono nAza thAya che, agrapUjAthI AbAdI vadhe che, jyAre bhAvapUjAthI mokSanI sAdhanA thAya che. sAdhu-sAdhvIone aMgapUjA, agrapUjA karavAnI hotI nathI, mAtra bhAvapUjAja karavAnI hoya che, gharavAsamAM rahelA gRhasthone aMgapUjA, agrapUjA karyA pachI bhAvapUjA karavAnI hoya che Ama gRhasthone traNe pUjA karavAnI hoya che. - traNe pUjAmAM pradhAna bhAvapUjA che ApaNA sadbhAgye bhAvapUjA karavA mATe gaNadhara bhagavaMtonA racelA guDha bhAvArthavALA namuthurNa Adi sUtro ApaNane malyA che. sAthe sAthe mahApuruSonA racelA stavano-stotro-pado vagere paNa malyA che jenA AlaMbanathI suMdara bhAvo ApaNA haiyAmAM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utpanna thaI jAya che. AvA uttama stotro ane padonI racanA karanAra e mahApuruSo paNa ApaNA parama upakArI che. cidAnaMdajI mahArAje A padonI racanA karavA dvArA svakalyANanI sAthe parakalyANane paNa sAdhyuM che. temanA padone artha sAthe varSo pUrve prakAzana thayela A graMthanuM punaHprakAzana paNa aneka puNyAtmAonA kalyANamAM nimittabhUta banaze temAM zaMkA nathI. A gUDha ane rahasyamaya padonA svAdhyAya, ciMtana ane anuprekSAthI aneka puNyAtmAo prabhubhaktinA bhAvomAM ane vairAgyabhAvomAM khUba khUba pragati kare e ja zubhAbhilASA. ' jina bhakti dvArA sau koI zIdhra kalyANane sAdho ! eja zubhecchA vi. saM. 2011 - vai.vada-11 premabhuvanabhAnupaddhavineya jaina upAzraya - A. hemacaMdrasUri.. navakAra phleTa, vAsaNA, * amadAvAda Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. (6) lAbha lenAra puNyazALI zrI rikhadevajI mahArAja zrI arbudagarirAja zrI jaina mitramaMDaLa zrI mahAvIra jaina maMDaLanI baheno ...... karADa jaina derAsara TrasTa, cembura 11000/jaina zve. tapa. upAzraya, IMdora. 5000/ . 5000/ 1000/ . 1000/ 1000/ 2500/ 2500/ 2001/ pAlanapura. pU. sA. zrI haMsikaczrIjI ma.nA upadezathI mANekalAla phulacaMda dharmazALA......... sA. zrI puSpadaMtAzrIjI ma. nA upadezathI daphtarI upAzrayanI baheno . preraka - pU. sA. zrI puSpacalAzrIjI ma. prakAzabhAI vADIlAla vasA............... dhorAjI . hiMmatabhAI chaganalAla ... vAMkAnera DabhoI. 1. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa muMbaI zAkhAH 5, badrikezvara so., 82, netAjI subhASa roDa, marIna DrAIva roDa, muMbaI-2. 3. rAyacaMda maganalAla zAha 12, 2AmavihAra, rokaDIA lena, maMDapezvara roDa, borIvalI (5.) muMbaI 400 092 zrI vijayagaccha jJAnabhaMDAra........... preraka - munizrI mukticaMdra vi.ma. tathA munizrI municaMdra vijaya ma. 10. zeTha motIcaMda hemarAja jaina dharmazALA .. jAmanaga2 11. zrI ghATakopara jaina zve. mUrtipUjaka tapagaccha saMghanI baheno. preraka phU sA. zrI vinayaprabhAzrIjI ma. - 12. zrI jApAna jaina saMgha ..... 3001/ ............1250/ 5000/ uparokta saMsthAo tathA puNyAtmAonI` zrutabhaktinI bhAvabharI anumodanA. prApti sthAna 2. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa C/o caMdrakAMta esa. saMghavI kanAsAno pADo, pATaNa 4. mULIbena aMbAlAla jaina dharmazALA sTezana roDa, vIramagAma ji. amadAvAda Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) || namo namaH zrIguruemasUraye ! divyakRpA siddhAMtamahodadhi sva. AcAryadevazrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjA zubhAzISa vardhamAna taponidhi gacchAdhipati va. AcArya deva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA puNyaprabhAva * * parama pUjya samatAsAgara sva. paMnyAsajI zrI padmavijayajI gaNivaryazrI preraNA - mArgadarzana pa. pUjya AcAryadeva zrImad vijaya hemacaMdrasUri mahArAja (zrutasamudvAraka) (1) bhANabAI nAnajI gaDA (pa.pU. gacchAdhipati sva. AcAryadiva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjAnI preraNAthI.) (2) zeTha ANaMdajI kalyANajI peDhI - amadAvAda (3) zrI zAMtinagara zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha - amadAvAda (pa.pU. ajoDa tapasvI AcAryadeva zrImad vijaya himAMzusUri ma.sA. tathA pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya nararatnasUri ma.sA. AdinI preraNAthI.) (4) zrI lAvaNya sosAyaTI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, amadAvAda (pa.pU. paMnyAsajI zrI phulacaMdra vijayajI gaNivaryanI preraNAthI). Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9)' (5) nayana bALA bAbubhAI sI. jarIvALA hA. caMdrakumAra. manISa. kalyaneza vagere (pa.pU. munirAjazrI kalyANabodhi vijayajI ma.sA.nI preraNAthI.) kezarabena ratanacaMda koThArI hA. lalitabhAI (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjAnI preraNAthI) zrI zvetAMbara mUrtipUjaka tapagacchIya jaina pauSadhazALA TrasTa, dAdara-(muMbaI) zrI zrIpALanagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka derAsara TrasTa, vAlakezvara-(muMbaI) (pa.pU. gacchAdhipati sva. AcAryadeva zrImavijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA upakAranI smRti nimitte pa.pU. AcAryadeva zrImavijaya mitrAnaMdasUri ma.sA.nI preraNAthI). (9) zrI muluMDa che. mati. jaina saMgha muMbaI preraka : pujyapAda AcAryadeva zrI hemacaMdrasUri ma. (10) zrI sAMtAkrujha e mUrti. tapagaccha saMgha preraka pUjyapAda AcAryadeva zrI hemacaMdrasUri ma (11) zrI devakaraNa mULajIbhAI jaina derAsara peDhI, malADa (vesTa), muMbaI preraka : pa.pU. saMyamabodhi vi. ma. (12) saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa (khaMbhAta) pU. sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma. tathA pU. sA. zrI svayaMprabhAzrIjI ma. tathA pU. zrI divyayazAzrIjI ma. nI preraNAthI mULIbenanI ArAdhanAnI anumodanArthe (13) bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvara jaina Tempala cerITebala TrasTa, vAlakezvara, - muMbaI pU akSayabodhi vi.ma. tathA pU mahAbodhi vi.ma. tathA pU. hiraNyabodhi vi.ma.nI preraNAthI. (14) zrI zreyaskara aMdherI gujarAtI jaina saMgha pU. hamadarzana vi.ma. tathA pU. ramyaghoSa vi.ma.nI preraNAthI (15) zrI jaina che. mUrtipUjaka saMgha, maMgaLapArekhano khAMco, zAhapura, amadAvAda - ' preraNo H 5.pU. AcAryadeva zrI rucakacaMdrasUri ma. (16) zrI pArzvanAtha je. mUrti. jaina saMgha, sAMghANI esTeTa, ghATakopara (vesTa), muMbaI preraka : pU. kalyANabodhi vi.ma. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) (17) zrI navajIvana jaina zvetA. mUrtipUjaka saMgha, navajavana sosAyaTI, muMbaI-8 : preraka : pU. akSayabodhi vi.ma. (18) zrI kalyANajI sobhAgacaM jaina peDhI, pIMDavADA siddhAMtamahodadhi sva. AcAryadeva zrImavijaya premasUrIzvarajI ma.nA nirmaLasaMyamanI anumodanArthe. (19) zrI ghATakopara jaina zvetA. mUrti. tapagaccha saMgha. ( mRtoddhAraka ) (1) zrI lakSmIvardhaka jaina saMgha, pAlaDI, amadAvAda (pa.pU. munizrI nipuNacaMdra vijayajI ma.sA.nA upadezathI) (2) zrI sAyana vetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, muMbaI (3) zrI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha, naDIyAda (pa.pU. munizrI varabodhi vijayajI mahArAjanI preraNAthI) (4) zrI pArzvanAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha saMghANI esTeTa ghATakopara | (vesTa), muMbaI - ( cutabhAta ) (3) (1) bI.sI. jarIvALA ceriTebala TrasTa, vaDodarA (pa.pU. munizrI saMyamabodhi vijayajI ma.sA.nI preraNAthI) (2) zrI sumatinAtha zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha premanagara, amadAvAda (pa.pU. munizrI dharmarakSita vijayajI ma.sA. tathA pa.pU. munizrI hemadarzana vijayajI ma.sA.nI preraNAthI) zrI bApunagara jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha (pa.pU. munizrI akSayabodhi vijayajI ma.sA. tathA pa.pU. munizrI mahAbodhi vijayajI ma.sA.nI preraNAthI) sva. suMdaralAla dalapatabhAI jhaverI. hA. jAsudabena, punamacaMda, jasavaMta vagere (5) zrI munisuvrata svAmi jaina zvetAMbara mUrtipUjaka maMdira TrasTa kolhApura (6) araviMdakumAra kezavalAla jhaverI jaina rilijiyasa TrasTa, mu. khaMbhAta Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) prastAvanA mukhamAMhi rAma harAmamAMhi mana phire, gire bhavakUpamAMhi kara dIpa dhArake; (je vyakti manamAM anIti rAkhIne mukhethI rAma bole che te hAthamAM divo hovA chatAM bhavanA kUvAmAM DUbe che) prastuta avataraNa vAMcatA tenA kata viSe saheje jANavAnuM mana thAya. kalikAlasarvajJa'nuM bahumUlya birUda dhAraNa karanAra pUjyapAda AcArya zrI hemacaMdrasUri mahArAjanI sAhityasAdhanAthI sau koI jJAta hoya kAraNa ke teo zrI ane temanI vidvatA ItihAsanA ujjavaLa pAnAMomAM aMkita thayelI che. paraMtu A sadImAM sAhitya jagatamAM camatkRti ane arthasabhara AvI racanAo ApanAranuM nAma bahu ochuM pracalita banyuM che. uparanA saraLa chatAM gUDha arthavALA zabdo A ja sadInA mahApuruSa zrI cidAnaMdajInA che. jene sAhityanA pracAra ane prasAranI dizAmAM buddhi-vRddhi-kapUra graMthamALAe A mahApuruSanA sAhityane saMgha sudhI pahoMcADavAno prayAsa zarU karyo che, tyAre teozrI racita bahoMterI, savaiyA, yugala gItA, adhyAtma bAvanI, dayAchatrIzI, paramAtmachatrIzI, praznottaramALA jevA hitazikSAnA duhA vagerenuM prakAzana sarvagrAhI banI raheze. AthI ja A hRdayaMgama chatAM saraLa ane utkRSTa sAhityanA racayitA zrI cidAnaMdajIne ane teozrInI vidvatAne A sadInA ItihAsanAM ujjavaLa pAnAM gaNAvI zakAya. A mahApuruSa adhyAtma tattvamAM nipuNa, AtmA ane paramAtmA vaccenAM abhisaMdhAna mATenI seturUpa bAbatonA aMgUlinirdeSaka, adhyAtmazAstranA jJAtA, yogazAstramAM pAraMgata, ajaba siddhi ane zaktinA strota temaja uttama sAdhaka hatA. zrI cidAnaMda (kapUracaMdrajI) kRta bahoMterI' ane "zrI cidAnaMdajI (kapUracaMdrajI) Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) kRta sarvasaMgraha - bhAga H ramAM saMgRhita sAhityanI prastAvanA lakhavI eTale A vizALa samudramAMthI ekAda biMdu ke amRtarasathI bharapUra kaLazamAMthI ekAda chAMTo pAmavA jevuM kaparuM kArya. chatAMya A rasathALanA svAdamAMthI ekAda aMza paNa jo pAmI zakAya to A uttama sAdhakanI sAdhanAne thoDI pIchANI zakAya. AvI uttama racanAo saraLa bhASAmAM lakhavI e agharuM kAma che, chatAMya lokabhogya banAvavAnI ajaba AvaData teozrI dharAvatA hatA, teno khyAla teozrInI racanAomAMthI jaNAya che. Ama chatAMya aMdaranA tattvane vAcaka pUrI rIte pAmI zake e mATe "bahoMterI'ne artha ane bhAvAnuvAda sAthe taiyAra karavAmAM AvI che. e vAta noMdhanIya ane prasaMzanIya che. A pustakamAM samAviSTa kRtio paikI bahoMterI'nA prathamapadamAM eka rasaprada ane nATyAtmaka zailInuM prayojana dhyAna kheMce evuM che. mohathI aMdha banela AtmA jyAre anaMtakALathI kumatinA phaMdAmAM phasAyelo che ane atyaMta pAyamAla sthitimAM che, tyAre samatA ke jene ahIM cetananI priyA tarIke kalpI che te cetanane A baMdhanamAMthI mukta thavA mATe samajAve che. potAnA priyatamane je rIte premathI samajAve, e rIte samajAvatA nIce pramANe kahe che ? 'piyA paraghara mata jAvo re... ghara apane vAlama kaho re, koNa vastukI khoTa, phogaTa tada kima lIjIe prAre, zIza bharamakI poTa .. (4) A rIte premALa priyA, priyatamane sAcA raste lAvavA mATe je pyAra bharelA zabdothI samajAve evI prabaLa ane premALa vANImAM cetanane potAnA kartavyanuM bhAna karAve che ane kumatinA saMganuM vikRta pariNAma samajAve che. zrI cidAnaMdajI parama adhyAtmavAdI hatA. teozrInA AtmA ane AtmAnA parama saundarya viSayaka UMDA jJAnanuM pratibiMba A padomAM paDyuM che. AtmA ke cetananA astitva viSe teozrI pada trIjAmAM kahe che ke jema paththo so dUe za, talamAM tela ane yudhdhamAM parimala che, tema zarIramAM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) jIvanuM sthAna che. jema rAjahaMsa dUdha ane pANInA mizraNamAMthI dUdha eTale ke amRta tattvane alaga karI sattvanI pasaMdagI karI zake che, e rIte AtmajJAna pAmyo pachI cetana karmanA maLa-melane dUra karI, zuddha sphaTikamayarUpa dhAraNa kare che tyAre nirmaLa svarUpe vidyamAna thAya che, tyAre khoTI bAbata ane mohaja Asakti chUTI jAya che. A rIte zrI cidAnaMdajI batAve che ke AtmA mohAdi AsaktithI mukta banI akSayasukhanI prApti mATe unnata sthitie pahoMce che. sphaTikamaya ane ratna samAna ujjavaLa ane avikArI AtmA viSenA A bhAvane zrI goDI pArzvanAthanA stavana 9mAM kahe che : pada - - 'huM saMsAra asAra udadhi paDyo, tuma prabhuHbhaye paMcama gati gAmI...1' A rIte teozrIe prabhune parama ane uttama sAmarthyavALA batAvI pote janma-maraNathI mukta thavAnI IcchA vyakta karI che. kAraNa ke je AtmA sakaLa karmabaMdhanone kApI zake che, te ja sarvajJa, sarva dezI ane sarvasukhamaya banI zake che. racayitAzrInI vANI aneka kalpanAo ane bhAva-vibhAvanAothI saundaryamaya banI che. ahIM kavizrInuM potAnI kalpanA ane bhAvanuM sumadhura meghadhanuSya racAyuM che. teo zrIe 18mAM padamAM mAnava manane bhamarA sAthe sarakhAvatA jaNAvyuM che: mAna kahA aba merA madhukara !.. nAbhinaMda ke caraNa saroja meM kIje acala baserA re...' kAraNa ke corAzI lAkha jIvayonimAM nATakanA pAtronI jema vividha veza dhAraNa karI anekavidha nAca karanAra AtmA-cetana-jIva mohadazAmAM jakaDAyelo rahyo che. paraMtu have A baMdhana choDe che tyAre A AtmA paramAtmAmAM lIna bane che. zuddha cetanA sAthe ekAkAra thatA jJAnano prakAzapuMja racAya che tethI ja teozrI AtmAne cetavaNI ApatA 34mAM padamAM kahyuM che : 'he AtmA ! mohajALamAM AMkha mIMcIne zuM paDyo che ? tuM pAMce pramAda tajI de, A bhavamAM maLela sAmagrIne vRthA na gumAva. te ja tane AMgaLa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) jatAM kSapakazreNI caDI zAzvata sukhane pAmavAmAM madada karaze." A rIte zrI cidAnaMdajIe AtmAne zAzvata sukhanI prAptine keTaluM saraLa bhASAkarma ane kavikarmane nibhAvyuM che pada naM. 3pamAM kUtaro, hAthI, sasaluM jevA vividha udAharaNo dvArA teozrI kahe che ke je je prANI mithyA bhramamAM paDI duHkhanA cakramAM phasAI jAya che te aMte bhrAmaka sukhanI pAchaLa doDe che. A rIte kavi zrIe vyavahAru ane saraLa udAharaNo dvArA keTalI gahana bAbata svAbhAviktAthI karI che. ahIM ja A racayitAnuM kavikarmanA darzana thAya che. pAMca Idriyo paikI ekeya Idriya jyAre Asaktino bhoga bane ane emAM AtmA joDAya tyAre tenuM patana nakkI ja che. e AtmA kevo duHkhI thAya che ane tenA kAraNe bhavobhavanI A paraMparAmAM sapaDAya che tevo marma A saMgrahamAM aneka jagyAe phalita thAya che. A paraMparAmAMthI chUTavA mATeno phakta eka ja upAya kavizrIne khape che. ane e che AtmAnuM paramatatvamAM lIna thavuM. au lInatA ja aMte paramasukhanI prAptinuM pravezadvAra che. paramAtmAmAM lIna thavA mATe viSayavAsanAno tyAga ane AtmAnI zuddha sthiti thAya e mATe racayitA zrI 41mAM padamAM varNave che. A padano upADa kevo saraLa chatAM sa-rasa che ? UThone morA AtamarAma, jinamukha jovA jaIe re. viSayavAsanA tyAgo cetana, sAce mAraga lAgo re....' ane A vAta taddana sAcI che kAraNa ke. tana dhana jovana mukha jetA, sahu jANa athira sukha tetA; nara jima bAdalakI chAyA, juThI juThI jagatakI mAyA. 1 (pada - 49 muM) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) athati * 'tana, dhana temaja yauvana vagere jeTalAM sukhanAM sAdhana he jIva! tuM mAne che te badhAM asthira che, eTale ke vAdaLanI chAyA jevA kSaNavinAzI che, ema he cetana ! tuM samaja.' A rIte zrI cidAnaMdajI batAve che ke he cetana! A anupama manuSyabhavane haju paNa hAryo nathI. mATe tuM potAnA zuddha svarUpane jo ! jema tArA A bhavane saphaLa karIza to parabhava paNa saphaLa thaze ja. AvI hitazikSA batAvatuM A pada AtmasauMdaryane chatuM kare che. racayitA zrIe A saMgrahamAM mAtra "AtmA' viSayaka pado lakhyA che eTaluM ja nathI. A saMgrahamAM judA judA 12 stavano, zrI pavadhirAja paryuSaNamAM jaina zrAvakanA parama kartavyo ane parvano mahimA darzAvatI 1 stuti temaja zrI gurumahArAja samakSa gavAtI 1 gahulI paNa dhyAnAkarSaka che. A stavanomAM mukhyatve zrI RSabhadeva, zrI ajitanAtha, zrI caMdraprabhujI, zrI neminAthajI ane zrI pArzvanAtha paramAtmAnI stavanA karavAmAM AvI che. pa4mAM padamAM zrI neminAtha bhagavAnanI stavanA karatAM teozrIe zrI giranAra parvatanuM manamohaka drazya upasAvyuM che. A sAthe zrI neminAtha paramAtmAnA rUpanuM varNana paNa cittAkarSaka banyuM che. A pada vAMcatA vAMcatA ApaNI najara samakSa eka akathya ane ajoDa bhAvajagatanuM citrAMkana thayA vagara rahetuM nathI. - kavizrI pAse zabdonuM sAmarthya keTaluM prabhAvaka che enuM udAharaNa ApaNane A padamAM prayojelA zabdothI maLe che. evuM kahevAya che ke A pada teozrIe bhAvanagarathI saMgha kADhela temAM jyAre giranArajI padhAryA tyAre racyuM hoya ema lAge che. e ja rIte 68mAM padamAM racayitAzrIe zrI pArzvajina stavanamAM zrI jinavANInuM uttama svarUpe pragaTa karyuM che. paramavidvAna zrI AnaMdadhanajIkRta stavanAvalimAM paNa je rIte jinavANInI prasAdIne parama pAvanakArI batAvI che, prakhara pravaktA ane mahAna sAdhaka upAdhyAyazrI yazovijayajI ma. sAhebe jevI rIte covIsa tIrthaMkaronAM stavanomAM zrI jinavANInI bhavyatAne sAbita karI chee ja rIte ahIM zrI cidAnaMdajIe dazarvila jinavANInuM pada bhavya Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16). jIvonA kSayopazama bhAvanI vRddhi karanArI che, azubha gatino nAza karanArI che. vANIno uttama ane astulita pravAha kavizrInA zabdonA pravAhane paNa pUrI rIte vikasAve che, chatAya racayitAzrInI namratA ane viveka to juo! teo zrI jaNAve che ke paramAtmAnI vANInI vyAkhyA karavI e emanA mATe azaktibharyuM kArya che. Ama AvA mahAsAdhaka ane mahAna kalamanA pradAnIne jJAnano ADaMbara nathI ke nathI teozrInAM mahAnatAno dekhAva karavAnI vRtti. naryo bhaktibhAva laIne ja pragaTa thatI vANInI sAdagI sparzI jAya evI e ja rIte 67mAM padamAM zrI cidAnaMdajIe potAnI kalamane zabdono pravAha to bakyo ja che paraMtu te sAthe jANe citrakAranI pIMchI paNa paherAvI che. eTale ja zabda ane citranuM saMmizraNa aneruM banyuM che. jANe eka pratyakSa samavasaraNanuM drazya khaDuM thAya che. vAcaka pote paramakRpALu paramAtmAnA sAnidhyamAM A samavasaraNamAM rahIne drazya nihALato hoya evuM pratyakSIkaraNa AmAM prayojelA zabdo karAvI jAya che. A rahRAAM te zabdacitro ! "hAM re jihAM rajata kanaka ne ratnanAM, suraracita traNa prAkAra re, tasa madhya maNi siMhAsane, zobhita zrI jagadAdhAra re... (3) A A rIte zrI cidAnaMdajIe zAsananI pAyArUpa bAbatone paramAtmAnI vANIne, pragaTa thatAM AtmAnAM saundaryane - AtmAnA ke cetananA kartavyane ane khuda paramAtmAnA parama pAvanakArI svarUyane vividha padomAM vaNI levAnuM upakArI kArya karyuM che. AtmAnuM svarUpa, AtmAnI oLakha, cetananI sAcI parakha ane sAcuM sthAna vagere bAbatone kyAreka saMvAdAtmaka-rUpaka zailImAM raju karI che. zrI paryuSaNa parvanI stutimAM parvano mahimA temaja AtmAnA vividha kartavyonuM gAna karI A mahAparvanA mahimAne sAbita karyo che. A bAbata emanA ja zabdomAM A rIte mUkI zakAya he, jJAnamaya mUrtivALA ! jJAna svarUpI AtmA ! tArI hRdayarUpa draSTine kholIne AMtaracakSu vaDe jo. tArI sthitino anubhava karI, zuM karavA yogya Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) che e bAbatano niradhAra karI te pramANe vartana karI sAdhyane meLava.' A saMdarbhamAM zrI cidAnaMdajI viSe vidvAna pravacaka zrI kuMvarajIbhAI A pustakanI prastAvanAmAM jaNAvatA kahe che : teo eka Adarza mahAtmA hatA... emanI kRti ja emanI vRtti ane vartana sUcave che.' A pustakanA aMte mUkelA savaiyAo uparAMta 'sarvasaMgraha' bhAga-2mAM adhyAtma lakSane vadhu majabuta rUpa ApatI teozrInI kalame samartha vidvatAnA darzana karAvyAM che. pustakanI zarUAtamAM lakhelA 52 savaiyAo saraLa bhASAmAM lakhAyelA che. savaiyA naM. 11 mAM kavizrI evI vyaktine dhanya gaNe che ke je : ne ari-mitta varAvara khAnata, pArasa aura pASANa jyuM doi; rAgaarU, roSa nahi citta Ake jyuM, dhanya ahe jagameM jana soi. 11 arthAta, je duzmana ane mitra, pArasa ane paththara ane rAga ke dveSane gauNa gaNI badhAM pratye samAna draSTi rAkhe te nara jagatamAM dhanya che.' Ama sujJa naranAM lakSaNo darzAvyA che. AgaLa savaiyA naM 19mAM kavizrIe A saMsAranI kSaNabhaMguratAne ane tenI pAchaLa mAnavInI nirarthaka pravRttione vividha udAharaNo dvArA samajAvI che. mAkhI ane kIDInA udAharaNomAM teo zrI kahe che ke je rIte kIDInuM ekaThuM kareluM dhAnya tetara khAI jAya ane madhamAkhInuM ekaThuM kareluM madha bIjA koI laI jAya e rIte mUrkha mANasa karoDo rUpiyA ekatra karI jiMdagI AkhI kharcI nAkhe che, paraMtu chelle to tene khAlI hAthe ja javAnuM hoya che. A rIte jIvananI sAcI rItane dizAsUcana karI. saraLa udAharaNo dvArA sAcI philasUphI darzAvI che. AvAM to ghaNAM udAharaNo A savaiyAomAMthI kahI zakAya, jemAM jIvananuM sAcuM darzana chUpAyeluM che. nAnAM nAnAM padomAM ane Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) ochA zabdomAM jIvanano marma samajAvyo che. AmAM ja zrI cidAnaMdajInuM kavikarma pragaTa thAya che. A kavi zrI AgaLa savaiyA naM. 27mAM jaNAve che ke seksananI sAthe durjana jo thoDI vAra paNa rahe to sajjanamAM satkarmanI suvAsathI durjananI paNa kiMmata vadhI jAya A mATe udAharaNa ApatA teo zrI jaNAve che ke talanA telane ja sugaMdhI telamAM meLavavAmAM Ave ke lokhaMDane pArasano sparza karAvavAmAM Ave to tenI kiMmata aneka gaNI vadhI jAya che. nIcenA zabdono prabhAva to juo : 'gaMgAmeM jAya milayo saritA jaLa, tehu mahA z2aLa opama pAve; saMgata ko phaLa dekha cidAnaMda, nIca padAratha ucca kahAve.' A rIte prastuta savaiyAmAM philasUphI darzAvatI UMDI bAbatone saraLa ane sakSama udAharaNothI mArmika banAvatA A kavizrI ucca koTinA kavionI haroLamAM sthAna pAme che. "punitA'mAM pugalanuM ati sukSmasvarUpa darzAvatAM kahyuM che ke pagalathI ja koI paNa padArthanAM raMga, rUpa, gaMdha, svAda e svarUpa nakkI thAya che. pudgala vagara ja AtmA zivasukha pAmI zake che. pudgala thakI ja koI paNa jIvane janma, jarA, mRtyu vagerenuM duHkha che. jyAre te dUra thAya che tyAre AtmA ajaraamara padane prApta kare che. kavizrIe A mATe nIcenA zabdo prayojyA che. 'janma jarA maraNAdika cetana, nAnAvidha duHkha pAve, pudgalasaMga nivArata tiNadina, ajaraamara hoya gAMve. (12) Ama zrI jainazAsana ane zrI jainazAstromAM jIvanA baMdhAraNamAM pudgala viSenI je kalpanA karavAmAM AvI che, tene ahIM kavi zrIe rajU karyuM che. uparAMta "dhyatmi vinI' mAM traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa darzAvavAmAM AvyuM che. jemAM AtmAnA bAhrAsvarUpa, AtaMrasvarUpa ane zuddha svarUpane davivAno suMdara ane saMtoSaprada prayatna jaNAya che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (19) AtmAnA zuddha svarUpane racayitA zrIe jaNAvatA kahyuM che ke jyAre AtmA zuddha svarUpe pragaTa thAya che, tyAre nirmaLa jyotarUpe pragaTe che ane sarva pApathI mukta bane che. je rIte koI tribhuvanapatinA mugaTa para maNinI zobhA aparaMpAra hoya che, e rIte zuddha svarUpe pragaTa thato AtmA ziromaNimugaTamaNi samAna hoya che. AvA AtmAnI ramaNIyatA evI to pavitra dIse che ke ATha kamanI nIrA thatA te zuddha so TacanA sonA jevo nirmaLa banI jAya che. 'rayA chatrIzI' mAM kavizrIe zAstronA AdhAra laIne jinapUjAnuM svarUpa dazAvyuM che. jeo ema mAne che ke jina pUjA karavAthI hiMsA thAya, teonI mAnyatAone zAstrokta rIte khaMDita karI che. pUjA karatAM prathama snAna karavAthI temaja puSpo caDAvavAthI uparathI je hiMsA mAluma paDe che. te kharekhara hiMsA nathI, kAraNa ke te jIvo tarapha dayAnI draSTithI ane pUrNa dayAnI ja lAgaNIthI A thAya che. A dravyahiMsAno - svarUpa hiMsAno karmabaMdha AtmAnA pradeza parathI saraLatAthI kharI jAya che. zrI paramAtmA chatrIzI' racanAmAM racayitA zrIe 36 duhAnI racanA karI che. jemAM paramAtmAnA pUrNa svarUpane zAstrIya rIte darzAvavAmAM AvyuM che. teozrI jaNAve che : - paramAtama eha brahma he, parama jyoti jagadIza; : parasu bhinna nihArIe, joi alakha soi iza. 8 mATe he AtmA ! tuM rAga-dveSane tajIne, A bhavabaMdhanomAMthI mukta thavAne ane parama ane zAzvata sukhanI prApti mATe paramAtmAnuM dhyAna kara.' Avo bhAva rajU karavAmAM Avyo che. ' A pustakamAM kavizrIe "svarodayajJAna'mAM kula 453 padonI vizALa padaracanA karIne sAhitya-sAdhanAno suMdara paricaya karAvyo che. A racanA ghaNI gUDha ane mArmika che. temAM jaNAvyuM che ke A jagatamAM kudarate manuSya jAtine vizeSajJAna ApyuM che, ane tethI ja uttama puruSo trikALajJAnI hoya che. kALanA jJAnanI eka uttama rIta e svarodaya jJAna che. tenAthI prApta thatI vidyAno nyAya mArge upayoga karavAnuM paNa sUcana che. A vidyAnA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) abhyAsathI potAnA AtmAnuM kalyANa karanAranA nAmamAM zrI jinendradeva ane gaNadhara mahArAja, zrI bhadrabAhusvAmI, zrI hemacaMdrasUri, zrI jinadattasUri vagere temaja zrI AnaMdadhanajI mahArAja, zrI yazovijayajI upAdhyAyajI temaja zrI cidAnaMdajI pote ja svarodayajJAnano abhyAsa karelo hoya evuM jaNAya che. eTale ke teonI yoga-sAdhanA ane dhyAnanuM pariNAma A jJAnanI prApti hatA. 'svarodaya' zabdano artha 'zvAsanuM kADhavuM.' eTale ke prANAyama jevI saraLa nahIM chatAMya ucca prakAranI yogasAdhanA dvArA siddhi prApta karavAnI pUrNa vigata A racanAmAM jaNAvAI che. . A pustakanA aMte racayitAzrIe 'praznottara ratnamALA'nI racanA karI che. jemAM deva, dharma, guru, sukha, du:kha, jJAna, ajJAna, jIva, ajIva, puNyapApa (nava tattva), catura-murakha puruSanI vyAkhyA, koNa capaLa ane koNa caMcaLa, jevA kula 114 prazno 16 dohAmAM vaNI lIdhA che. mAtra tyAM ja kavikarma pUruM thatuM nathI. teozrIe potAnA jJAnanAM UMDANano paricaya tenA vistRtasaraLa ane spaSTa uttara ApIne karAvyo che. to 1 A uttarono paricaya copAI svarUpanA 38 racanAomAM karAvyo che. Ama A rIte AvAM prazno-uttaronI vistRta carcAmAMthI udAharaNa joIe prazna uttara - 'capaLA tima caMcaLa vIhA ? vIhA acaLa vIhA sAra ? kuni asAra vastu vIhA ? ko jaga narakaduvAra 'capaLA tima caMcaLa dhanadhAma, dharma eka tribhuvana meM sAra, (10) acaLa eka jagameM prabhunAma tana dhana yovana saphala asAra (21) ane koNa narakanuM dvAra praznanA uttaramAM teozrI nArI pratyenA rAgane jagatamAM narakanA dvAra samAna gaNI tenA pratye rAga nahIM karavAnuM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) sUcana kare che. Ama prastuta pustakomAM zrI cidAnaMdajIe rasaprada zailImAM jJAnano bhaMDAra ApaNI samakSa kholI nAkhyo che. jemAM bahoterI'nAM sAra sahitanuM lakhANa vAcako mATe saraLa banAvAyuM che. chatAMya bAkInuM sAhitya paNa arthabodhaka hovAthI rocaka banyuM che. ma zrI cidAnaMdajI mahArAjanA jIvanacaritrano paricaya, teozrInA vividha sthAna paranA prasaMgo ane prastuta graMthamALA prakAzita karavAnA vicAra aMgenI bhUmikA, A prakAzana kAryanA preraNAdAtA, utpAdaka, poSaka ane pariNAmaparyaMta pahoMcADanAra viSe zrI kuMvarajIbhAI ANaMdajIbhAIe potAnI prastAvanAmAM vigatathI carcA karI che. tethI e aMge punarAvartana nahIM karatA vadhu eka mahattvanI bAbata taraphano nirdeza karavAnI rajA lauM chuM. hAlamAM eTale ke 56 varSathI muMbaImAM sthira thayelA zrI rAyacaMdabhAI maganabhAI zAhanuM nAma bhAvanagaramAM ja nahIM - paNa muMbaIne karmabhUmi banAvI tethI muMbaImAM to kharuM, paraMtu jaina zAsananA pAyAnI jeone haMmezA zubhakAmanA rahI che teomAM prasiddha che. hAlamAM 88 varSanI vaye paNa eka yuvAnane zaramAve evA sAhasa ane sAmarthya dharAvatA zrI rAyacaMdabhAI nAnapaNathI ja zAsana sevA, prabhubhakti ane saMghanA kAryo sAthe, jaina zrAvakanAM kartavyo jevA ke jIvadayA, sAdharmika bhakti vageremAM pUrNatayA joDAyelA che. zrI goDIjI jJAna bhaMDAra, zrI jaina dhArmika zikSaNa saMgha,, zrI vardhamAna sAdharmika sevA TrasTa tathA borivalImAM maMDapezvara roDa paranA zrI AdinAthajI jinAlayanA mAnanIya TrasTI tarIke sevA Ape che. vividha jinAlayomAM prabhujI padharAvavAnA tathA prANapratiSThA karAvavAnA vividha lAbho paNa teoe lIdhA che. . AdhyAtmika sAhityamAM UMDo rasa dharAvatA hovAthI, A pustaka para paNa teono UMDo rasa ane prema avarNanIya gaNAvI zakAya. ghaNAM varSothI A pustakarUpe chapAvavAnI teonI bhAvanA hatI, te parama pUjya AcArya deva' zrI 1008 zrI hemacaMdrasUrizvarajI ma.sA.nI kRpAthI pUrNa thaI che. pUjya AcAryazrI pa.pU. taponIdhi A. deva zrI 1008 zrI bhUvanabhAnusUrizvarajInA praziSya che. mahAjJAnI, tyAgI, tapasvI ane jJAnapipAsu che. teozrIe Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) jinAgamo vagerenA hajAro graMtho pragaTa karyA che ane prakAzita karAvyA che. ane hAla karatAM rahyA che. zrI rAyacaMdabhAInA rasa. ane Agrahane mAna ApI pUjya zrIe A pustaka prakAzana zrI jina zAsana ArAdhanA TrasTa dvArA prakAzita karAvyuM. dhanya che, AvA mahAtmAne ! A rIte sarvanA puruSArthanA pariNAma svarUpe pragaTa thanAra "zrI cidAnaMdajI kata bahoMterIane teozrInuM ja sarvasaMgraha vibhAga-2" pustaka zrI jaina zAsananA zrutajJAnanA bhaMDAramAM bahumUlya graMtha banI raheze. zrI paramakRpALu paramAtmAnI A adhyAtma ane Atmazodhaka mahApuruSanA prabaLa puruSArtha tarapha to kRpAdraSTi hatI ja paraMtu A pustakanA vAcaka ane abhyAsa pratye paNa amIdraSTi dharAvaze ane pote sadguNagrAhI banI rahI sAra tattvane pAmI zakaze. A pustakanI prastAvanAmAM anya mAhitI ApavAne badale zrI cidAnaMdajI mahArAjamAM rahelI vidvatAne, teozrInA zrutajJAnanI sAdhanAnA phalasvarUpe pragaTa thayelI A racanAonA sAra tattvane ane mahAsAgaramAMthI eTale ke zrutasAgaramAMthI alpamatithI kiMcit samajaNane Apa sau samakSa mUkavAno prayatna che. zrI cidAnaMdajInI sAdhanAne nyAya to na ApI zakuM, paraMtu zrutajJAnapremIonA Agrahane nimitta banAvI vinamrabhAve A prastAvanArUpe mUkavAno prayAsa karyo che tyAre eTaluM IcchuM ke A prakAzanane dharmapremIo vadhAvI leze ane ItihAsanA eka vadhu prakaraNamAM zrI cidAnaMdajI mahArAjanuM nAma suvarNAkSare aMkita thaze. ku. praphullA rasikalAla vorA vyAkhyAtA, zrI gulAbarAya ha saMghavI zikSaNa mahAvidyAlaya, bhAvanagara, temaja dhArmika zikSaNanA vAhaka, zrI rUpANI jaina pAThazALA, bhAvanagara. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) prakAzakIya zrI cidAnaMdajI ma. ke jemanuM aparanAma kapUracaMdrajI ma. hatu, temane racelA paramAtmabhakti viSayaka 72 pado tathA bAvana savaiyAo, temaja pudgalagItA adhyAtma chatrIzI Adino saMgraha varSo pUrve be bhAgamAM zrI jainadharmaprasAraka sabhA dvArA viddhadvarya zrI kuMvarajI ANaMdajIe prakAzita karela A pustakane varSo thaI gayA hoI atijINavisthAmAM prApta thayela tathA aprApya banela. gujarAtI gAmaThI bhASAnA A pado ane padyo khUbaja bhAvavAhI che. te ApaNA saMghane atyaMta upayogI hovAthI tenuM punaH prakAzana zrAddhavarya rAyacaMda maganalAla zAhanA AgrahathI tathA pUjyapAda AcAryadeva zrImavijaya hemacaMdra sUri ma.sA.nI preraNAthI amo saharSa karI rahyA chIe, zrI jina zAsana ArAdhanA TrasTanuM kArya to sAte kSetronI bhakitanuM cheAma chatAM ame sAtakSetrAntargata samyajJAna kSetrane vadhu pradhAnatA ApI che, aneka saMgho ane vyakitaono amane khUba sahakAra maLyo che tethI utsAhIta thaI nAza thatA prAcIna graMthonI rakSA karavA ame bhagIratha puruSArtha Adaryo che. prastuta graMtha paNa atijIrNa hoI ane saMghamAM atyaMta upayogI hoI teno paNa jIrNoddhAra karavAnuM amAruM kartavya hatu ja: zrAddhavarya rAyacaMdabhAIe amane A kartavya aMge AMgaLI ciMdhI tathA A graMthanA mudraNanuM paNa kArya badhu ja lagabhaga teoe ja saMbhALI lIdhu tethI A take temano paNa ame khUba khUba AbhAra mAnIe chIe. prastuta graMtha aMge graMthakata aMge vistRta lakhANo pU. AcAryadeva zrImad vijaya hemacandrasUri ma.sA., kuMvarajI ANaMdajI, prophesara ku. praphullA rasIkalAla vorA benanA, tathA rAyacaMdabhAInA AmAM sAthe mudrita che tethI te viSayamAM amAre vadhAre lakhavAnuM rahetuM nathI, pUrva prakAzaka zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara tathA zrAddhavarya kuMvarajIbhAI pratye ame A prasaMge kRtajJatAno bhAva pradarzita karIe chIe. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) prastuta graMthanA svAdhyAya dvArA caturvidha saMghamAM adhyAtmabhAvanA khUba vRddhi thAya eja zubhAbhilASA. AvA navA navA aneka graMthonA lekhana mudraNaprakAzana vagereno lAbha maLato rahe tevI zrutAdhiSTAyikA sarasvatIdevIne paNa amArI punaHprArthanA che. li. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa TrasTIo 1. caMdrakumAra bAbubhAI jarIvALA 3. navinacaMdra bhagavAnadAsa zAs 2. lalitabhAI ratanacaMda koThArI 4. puMDarikabhAI aMbAlAla zAha Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) pustaka aMge - be bola le. rAyacaMda maganalAla zAha A pustakamAM mahAna yogIrAja zrI cidAnaMdajI urphe kapuravijayaja mahArAjazrIe doDhaso karatAM vadhu varaso agAu racela, ataMramAMthI kudaratI rIte skurAyamAna thaela, Agama zAstronA parama jJAtA e vItarAganI vANInA dohana rUpe racela "cidAnaMda bahoMterI' temaja teonA anya kAvyono saMgraha che. A pustakanA be bhAga judA judA chapAelA hatA te bane pustakone A pustakamAM ekatrIta karI ekaja pustaka rUpe AvarI levAmAM AvyA che. banne vibhAganI vacce bhAga 2 jo karIne judA pADavAmAM AvyA che jethI vAcaka vargane bane bhAgono lAbha eka sAthe ane judo ema maLI zake. - prathama bhAgamAM zrI cidAnaMdajI kRta bahoMterI eTale bahotera pado che. je artha ane bhAvArtha sAthe zuddha gujarAtI bhASAmAM Apela che ane bhAga bIjAmAM "zrI cidAnaMdajI kata sarva saMgraha' hindI lIpImAMja pragaTa karavAmAM Avela che. jenA artha ke bhAvArtha karelA na hovAthI mULa svarUpe ja ApyA che. jo ke keTalAka agharA zabdonA arthonuM TAMcana nIcenA bhAgamAM ApavAmAM AvyuM che. A pustakanI prathama AvRtti vi. saM. 1993nA vaizAkha zudi 1 nA roja bhAvanagaranI zrI jaina dharma prasAraka sabhA taraphathI prasiddha karavAmAM AvI hatI. sadgaNAnurAgI prazAMta mUrti parama pUjya munirAjazrI 108 zrI kapuravijayajI mahArAjazrInA sadupadezathI zreSTivarya paramazrAvaka zeThazrI kuMvarajI ANaMdajIe prakAzika karela hatI. vaLI prathama bhAga eTale "zrI cidAnaMda bahoMterI' nA 72 bahotera padonA artha bhAvArtha zrI kuMvarajIbhAI ANaMdajIe karyA che ane pa. pU munirAjazrI kapuravijayajIe tene saMpUrNa anumatI ApI che. zrI kuMvarajIbhAI jaina dharmanA prakhara abhyAsI vidvAna hatA. evuM ja emanuM eka Adarza - pavitra zuddha zrAvaka jIvana paNa hatuM. nevuM varasanI dIrdha jIvanayAtrAmAM samagra jIvana jJAna-dhyAna ane dharmamaya jIvana jIvI mahAna Adarza darzAvI gayA che. AvA uttama purUSe karelA artha-bhAvArtha saMpUrNa khAtrIdAyaka banyA che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) A pustaka junA pustakamAMthI ja ophaseTamAM utAreluM che. jethI koI bhUlacUkano prazna raheto nathI ema mAnavAmAM vAMdho nathI. pUjya gurUvarya tathA zrI kuMvarajIbhAI banne jaina dharmanAM UMDA ane talasparzI jJAnI hatA. eka mahAna munibhagavaMta hatA. bIjA vRtadhArI, suzrAvaka samakitadhArI AtmA hatA. bIjA bhAgamAM zrI cidAnaMdajI kRta saraiyA (para) bAvana hindI lIpImAM che. prathamabhAgamAM eja savaiyA gujarAtI lIpImAM te ekaja pustakamAM bevaDAI jatA lAgaze. paraMtu prathama AvRttimAM gujarAtI ane hindI banne bhASAmAM chapAela e lAbha punaH banne bhASAmAM paNa maLe evI bhAvanAthI hindI gujarAtI bannemAM cAlu rAkhela che. bhAga (2) bIjAmAM nIce mujaba kAvyono saMgraha pragaTa karela che. 1. zrI cidAnaMdajI kRta 2. pudgala gItA 3. adhyAtma bAvanI (traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa) 4. dayA chatrIzI nAnA moTA 5. paramAtma chatrIzI (paramAtma svarUpa) 6. svarodaya jJAna (aneka upayogI jJAnathI paripUrNa) 7. svarodaya jJAna samajavAnI AvazyakatA 8. praznottara mALA ekaMdara savaiyA pa duH OM OM OM - - / / para 108 para 36 36 453 duSTa jemAM (114 praznonA uttara padyamAM ApelA che.) jenA artha ke bhAvArtha karelA na hovAthI muLa sthitimAMja punaH chApelA che. koI mahApurUSa saMta mahAtmA ke koI vidvAna A bIjA bhAganA kAvyonA artha-bhAvArtha vivecana sAthe karI Apaze to pragaTa karavA yathAzakti prayatna karavAnI bhAvanA che. 63 vaLI aMgrejI bhASA vizva vyApI banI gaI hovAthI A graMthanA sAhityane jo koI barAbara saMpUrNa nyAya ApI zake tevA prakhara vidvAna aMgrejI bhASAmAM arthabhAvArtha sAthe karI zake to karavA jevo che. A graMtha ghaNA AdhyAtmika Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) rasIA AtmAo mATe upakAraka banaze. AvA koI mahAnubhAva ke sAdhu munirAja karI Ape to yogya karavAnI bhAvanA che. AdhyAtmika sAhityamAM ratnonI khANa samAna A graMtha gujarAtI-hindI bhASAmAM hovAthI lokabhogya, sarala, sacoTa, asarakAraka to che ja. 'kAvya rasAtmaka vAkya' je vAkyopadono ane akSarono AtmA rasathI bharelo hoya tenuM nAma te kAvya. evI vyAkhyA anusAra A graMthanA kAvyo evA to rasathI bharapUra che ke vAMcanAra yA zrotAgaNane rasa taraboLa karI mUke che. bhalabhalA paMDIto saMta mahAtmAo sAhityakAro vidvAno zrI cidAnaMdajInA A kAvya saMgrahane jotAM ja Azcarya sAthe AnaMda-dIvya AnaMdano anubhava karaze ane AvI adbhuta racanA karanArA mahAtmA yogIrAjazrInA caraNamAM mastaka jhukI paDaze. saMgItakAro gAyakonA kaMThamAMthI A kAvya saritAnA khaLakhaLa karatA amRta rasanA jharaNA gAnAra ane zravaNa karanArA zrotAjanone maMtramugdha banAvI AtmAnaMdano anubhava karAvaze. yogIrAja zrI AnaMdadhanajIe kIdhuM che ke "citta prasanne pujana phLa kahyuM, pujA akhaMDIta eha' kharekhara mahAkavizrI cidAnaMdajInA kAvyomAM cittanI prasannatA karavAnI koI anerI zakti bharI che. lagabhaga pAMsaTha varasa agAu jyAre A pustaka pragaTa thayuM ane mArA vAMcavAmAM AvyuM tyArathI ja mArA AnaMdano pAra ja nahoto. vAraMvAra vAMcato ane koI anerA sukha-zAMtino anubhava thato. A kAvyo upara apAra prema jAgRta thato, aneka vakhata jina maMdIramAM ke ekAMtamAM ane koIvAra mitronI vacce vAMcI ulhAsa sAthe jJAnagoSTino AnaMda pAmatA. A pustakanI te vakhatamAM mAtra 1000 kopI chapAelI te to kyAranIe khapI gaelI athavA bheTamAM gaelI. lAMbA vakhate pustaka maLavuM durlabha banI gayuM. alabhya banI gayuM. meM be kopI-nakala sAcavI rAkhelI ane punaHmudraNa karavAnI utkaTa bhAvanA hatI. paraMtu mArA jJAnAMtarAyanA yoge koI rIte yoga Avato na hato. aneka ThekANe prayatna karelA paNa te saphaLa thatA ja nahIM. aMtaramAM vedanA thatI ke mArI hayAtI sudhImAM zuM A kAma pUruM nahiM thAya evI zaMkA thatI. chevaTe prabhukRpAthI aMtarAya karmano aMta Avyo ane tUTyo. saMvata 2050nA cAturmAsa daramyAna parama pUjya AcAryazrI 1008 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28). zrI vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjazrI ghATakoparamAM cAtumAsa bIrAjamAna hatA. jeo mArA AtmakalyANa mATe mArA upara atyaMta hAla ane lAgaNI dharAvatA AvyA che. mArA parama upakArI che. zAsananA hitanA kAryo mATe avAra navAra mArgadarzana ApI preraNA ApatA ja rahyA che. teozrIne vaMdana karavA huM gaelo ane atyaMta bhAvapUrvaka meM vinaMtI karI ke "sAheba, A apUrva suMdara graMtha atyAre alabhya thaI gayo che. A graMtha punaHmudraNa karAvavAnI khUba ja jarUra che. Apa A kArya hAthamAM lyo ane jaina zAsananA amUlya khajAnArUpa, ratnanI khANa jevA yogIrAja zrI cidAnaMdajInA AtmAnI bhAvasaritA jevA AdhyAtmika sAhityane bacAvI lyo mArI ummara atyAre 87 satyAsI varasanI thaI che. huM jIvato chuM tyAM sudhImAM A kArya gametema karIne mAre puruM karavuM che. ItyAdI karagaratA AMkhamAM AMsu sAthe vAta karI ane turataja pUjya mahArAjazrIe mArI vinaMtIno svIkAra karyo. ane A pustaka punamudraNa karavAnI AjJA ApI. emanA AzivadithI A pustaka zrI jaina zAsana ArAdhaka TrasTa'nA upakrame chapAvavAnuM nakkI thayuM. mArA mananI ane jIvananI sarve manokAmanA, aMtaranI bhAvanA teozrIe pUrNa karI te mATe pUjya gurUdevano jeTalo upakAra mAnuM eTalo ocho ja che. ane mAgu chuM ke bhavobhava AvA ja upakAra mArA upara karatA rahI mane ApanI sAthe rAkhI vahelAmAM vahelI take muktimAM laI jajo.' A graMtha hRdayanA tArone jhaNajhaNAvI nAkhanAro che. manane zAMti denArI che. cittanI zuddhi karanAro che, prasannatAne pragaTa karanAro muktino mArgadarzaka che. A pustaka pragaTa karatAM mArA AnaMdanI avadhI nathI. bhavAMtaramAM bhavobhava A graMthanuM jJAna mane maLatuM rahe sAthe ja rahe tevI bhAvanA sAthe paramAtma svarUpanI prApti mane temaja A pustakano lAbha lenAra sarva AtmAone tathA jagatanA sarva jIvone prApta thAya evI prArthanA parama kRpALu paramAtmAne zuddha aMtaranA bhAvathI karuM chuM. yogIrAjazrI buddhisAgarasUrIzvarajIe lakhyuM che ke "jagatamAM jIvanano mukhya uddeza e che ke AtmAnI jJAnAdi guNo vaDe unnati karavI. AtmA, kAyA, mana e traNa vastune paripUrNa samajavAthI AtmAnI zuddha dazA samajAya che. jJAna, darzana, cAritra ane vIrya Adi anaMta guNamaya AtmA che. paNa... Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) karma doSono nAza karyA vinA te te guNo pragaTa bhAve thatA nathI. AtmAnA jJAnAdi guNo pragaTa karavAne vairAgya bhAvanA, AtmabhAvanA, samatA Adi guNonI vRddhi karavI joIe, AtmAnA vairAgya Adi guNo khIlavavA joIe. mATe te te guNonuM svarUpa vAraMvAra vAMcavu, vicAravuM, gAvuM, manana karavuM ane dhyAna dharavuM jove. zrI cidAnaMdajInA racelA pado, stavano, saraiyA, pudgala gItA, adhyAtma bAvanI, dayA chatrIzI, paramAtma chatrIzI, duhA, svarodaya jJAna. ItyAdI vizALa sAhityano A rIte upayoga karavAmAM Ave ane tene anusaravAnA prayAso-purUSArtha karavAmAM Ave to ApaNA AtmAne paramapada sudhI pahoMcatA vAra na lAge. mAre jarA duHkha sAthe kahevuM paDe che ke AdhyAtmika sAhityamAM ratnasamA A sAhityanA pracAra aMge je kAMI karavuM jove eTaluM thayuM nathI. te tarapha upekSA sevANI che. jaina sAkSaro haju paNa upekSA choDIne tenA tarapha pUratuM lakSa Apaze to gujarAtI sAhityamAM navI ja cetanA lAvI zakaze eTaluM ja nahIM paNa samasta sAhitya jagatamAM viziSTa prakAza pAtharI zakaze. zrI cidAnaMdajIe sAgarane gAgaramAM samAvI dIdho che. emanI racanAmAM kAvyomAM to zuM padepadamAM ane akSareakSaramAM je rahasyo samAvyA che te emanA AtmamaMthananuM navanIta che. emanA aMtaramAMthI nIkaLelI vANInI jJAnagaMgA mumukSu AtmAone bahu alpa samayamAM ane alpa prayAse pUrNatA prApta karavA, paramAtma pada sudhI pahoMcavA, apUrva adbhuta sAdhana banavAnI khAtrIja karI Apaze. mahAna yogIrAjazrI cidAnaMdajInI kAvya racanA adhyAtmathI bharapUra to che ja paNa tenI sAthe rasayukta banAvI premathI sabhara banAvela che. upamAalaMkAra-tarka-kalpanA sAthe suMdara rAga-rAgaNI sarva vAte paripUrNa banAvela che. mahAna yogIrAjazrI AnaMdadhanajIe zrI rUSabhajInezvaranA stavanamAM 'rUSabha jInezvara prItama mAharo aura na cAhu kaMta, rIjhyo sAheba saMga na pirahare * bhAMge sAdI anaMta'mAM sAcI prIta sagAI kone kahevAya prItasagAI nirUpAdhika kahIre sopAdhika dhana khoya' ItyAdI tathA pa.pU. upAdhyAyajI mahArAjazrI yazovijayajI mahArAjanA stavano jevA ke svAmI tame kAI kAmaNa kIdhuM, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) cittaDuM hamArUM corI lIdhuM' devacaMdrajI kRta RSabha jiNaMdazuM prItaDI kIma kIje ho kaho catura vicAra' tathA pa.pU. mohanasUrIjInuM (laTakALA) prItalaDI baMdhANI 2e ajita jINaMda zuM prabhu pAkhe kSaNa eka mane na suhAya jo.' ItyAdI prabhu sAthe prIta bAMdhavAnA uccabhAva bharyA stavano premanA pratika samA che evI ja rIte zrI cidAnaMdajInA padomAM AtmAne patinI upamA ane sumati tathA kumatine patnIonI upamAthI navAjI anero raMga jamAvela che. pUjya cidAnaMdajInA stavanomAM zrIneminAthajInuM stavana 'paramAtama pUraNa kaLA' paramAtama pUraNa kaLA, pUNa guNa o pUraNa jana Aza; pUraNa draSTi nihALIe, citta dharIe ho amacI aradAsa. A stavananI upara suMdara vivecana karIne A pustakanA pada 62 mAM artho sAthe Apela che emAM rahelA bhAvanuM zuM varNana karUM ? TuMkAmAM kahuM to je jANe te mANe' e nyAye A stavana pUrNatA viSenI adbhuta racanA che. vidvadavarya zrI motIcaMda gIradhara kApaDIAe A stavana upara ghaNuM ja vistArathI abhUtapUrva vivecana karI zrI jaina dharma prakAzanA ghaNA aMko sudhI lekha svarUpe Apela che. paNa atyAre prApta karavuM muzkela che. kAraNa ke zrI jaina dharma prasAraka sabhA kAryakartAo ane paisAnA abhAve baMdha paDI che. A stavananI halaka, hRdayanA tAra ne jhaNajhaNAvI nAkhe che. haiyu nAcI UThe che. A stavana aMtaranA dvAra ughADI nAkhe evI enI adbhuta racanA che. evI ja rIte padonI boterInA eka eka padanA zabdo.cetanAne jagADI nAkhe che. "kAlakAla tuM kyA kare mUrakha, nAhI bharUMsA pala eka ghaDI. gAphila chinabhara nAMhI raho tuma, zirapara ghume tere kAla arI.' adhyAtmavedI zrI cidAnaMdajI mahArAje ApaNI anigrahIta Indriyono nigraha karavA ane jema bane tema viSaya vAsanAne haThAvavA eka lalita pada vaDe kevo suMdara bodha Apelo che ? viSaya vAsanA tyAgo cetana, sAce mAraga lAgyo re. tapa-japa saMma dAnAdi sahu, giNata eka na Ave re; Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) Idriya sukhameM jau loM e mana, vakra turaMga jema dhAve re. A padamAM hAthI kAma vAsanAmAM, matsya rasanAmAM lubdha banavAthI bhramara sugaMdhamAM lapaTAvAthI, pataMgiyuM rUpamAM, mRga zroteMdriyane vaza thavAthI prANa gumAve che. ema eka eka jIva IdriyomAM Asakta thatAM nAnAvidha duHkho pAme che. to he mAnavI! tuM to pAMce pAMca IdriyomAM rAgAMdha banyo che, mohAMdha banyo che to tArI kevI dazA thaze te vicAra !! te mATe kahe che ke , paMca prabala varte nitya jAke, tAkuM kahA kyuM kahIe re; cidAnaMda e vacana suNIne, nija svabhAvamAM rahIe re. dhyAna aMgenuM pada 50muM kevuM adbhuta che te juo : A tama dhyAna samAna jagatameM, sAdhana nahi ko Ana jagatameM Atama dhyAna samAna, aura nahi koI dhyAna. A padamAM kahe che ke dhyAna traNa prakAranuM che. 1) rUpAtIta 2) rUpastha ane 3) pada0. piMDastha dhyAna zI rIte karavuM ? Asana - mudrA, ajapAjApa 'sohaM tene saMbhAravo - ane jApa karavo. ene mATe prANavAyu, apAnavAyu, samAnavApu, udAnavAyu, vyAnavAyu. e pAMca prakAranA vAyu. tene recaka, puraka, kuMbhaka ane zAMtika ItyArdikanI kriyA kevI rIte karavI ItyAdi batAvI chevaTe cidAnaMda zubha dhyAna jogajana, pAvata pada niravANa." batAvI dhyAnanuM svarUpa suMdara rIte batAvela che. upAdhyAyajI mahArAje zrI zAMtinAthajInA stavanamAM kahyuM che ke :tAruM dhyAna te samakitarUpa, tehija jJAnane cAritra teha che jI tehathI re jAye saghaLAM ho pApa, dhyAtA dhyeya svarUpa hoya pache jI. dekhIre adbhuta tAharU rUpa acarija bhavikA arUpI pada varejI; , tAharI gati tuM jANe ho deva, smaraNa bhajana te vAcaka yaza kareche. AvI rIte dhyeya svarUpamAM cittanI ekAgratA thatAM samyagu darzana, jJAna ane cAritrano adbhuta lAbha pAmI AtmA aMte ajara amara padano bhoktA Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) thaI zake che. - zrI motIcaMda gIradhara kApaDIAe yogASTakam upara lekhamAM lakhyuM che ke "mokSasukha sAthe jIvane joDI Ape tene yoga kahevAya. evI yoganI vyAkhyA batAvI che te bahu manana karavA yogya che. paraMparA sAdhya-aMtima lakSasthAna mokSa hovAthI tene joDI ApanArane yoga kahevAmAM Ave che, te yoganI Iti kartavyatA sUcave che. A vyAkhyAne maLatI vyAkhyA zrI haribhadrasUrie yogadraSTi samuccaya graMthamAM ApI che te paNa vicAravA yogya che. teozrI kahe che ke "ayogane yogomAM utkRSTa yoga kahevAmAM Ave che ane te caudame guNaThANe hovAthI mokSanI sAthe joDI denAra che. sarva sanyAsa e tenuM svarUpa che.' motIcaMdabhAIe yoga upara khUba ja suMdara sacoTa prakAza pAtharela che. zrI cidAnaMdajIe to dhyAna ane yoga upara ghaNuM ghaNuM lakhyuM che teno A graMtha vAMcanArane jarUra anubhava thaze. zrI cidAnaMdajIkRta sarva saMgrahanA 132 pAnAmAM mAtra ATha kAvyo che. A ATha ja kAvyomAM pUjyazrIe jJAnarUpI sAgaranuM maMthana karIne apUrva ane adbhuta navanita ThAlavI dIdhuM che. emanA ekapaNa kAvya upara to zuM paNa eka lIMTI uparanuM vivecana karavAnI mArI to zakti ja nathI. eTale kAMIpaNa vivecana vagara thoDAka namanA raju karavAnI IcchAthI tRpti anubhavuM chuM. savaiyA - dhana arU dhAma sahu paDyo hi raheno nara, dhAra ke dharAmeM tuM to khAlI hAtha jAvego; dAna arU punya nija karathI na karyo kachu hoya ke jamAI koI dusaro hi khAvego. kuDa a3 kapaTa karI pApabaMdha kIno tAte, ghora narakAdi duHkha tero prANI pAvego. punya vinA dusaro na hoyago sakhAI tava, hAtha malamala mAkhI jima pasatAvego. ahA ! kevuM suMdara che padalAlitya ane kevuM che zabda lAlitya ? ApakuM Apa kare upadeza kyuM : ApaNuM Apa sumAraga ANe Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) ApakuM Apa kare sthira dhyAnameM. Apaku, Apa samAdhimeM tANe. ApaNuM Apa likhAve svarUpa zuM bhoganakI mamatA navi ThANeH ApaNuM Apa saMbhArata yA vidha, Apako bheda to Apa hi jANe. pudgala gItA - saMto dekhIe be paragaTa pudgala jAla tamAsA. pidugala khANo mugala pINo, 5gala huM thI kAyA; varNa gaMdha rasa sparza sahue, pudgala huM kI mAyA. janma jarA maraNAdika cetana, nAnA vidha duHkha pAve; pudgala saMga nivArata tiNadina, ajara amara ho jAve pudgala rAga karI cetana kuM hota karma ko baMdha, pudgala rAge bAra anaMtI, tAta mAta suta thaIyA, kIsakA beTA kIsakA bAbA, bheda sAca jaba lahIyA. adhyAtmabAvanI - ' dharma thakI dhana saMpaje, dharme sukhiyA hoya; dharme yaza vAdhe ghaNo, dharma karo sahu hoya. dharma kare je prANIyA, te sukhiyA bhava mAMha, jagamAM sahu jI jI kare, AvI lAge pAya. dharma dharma sahu ko kare, dharma na jANe koya; dharma zabda jagamAM vaDo. vIralA buje koya. Atama sAkhe dharma che, tyAM jananuM zuM kAma, janamana raMjana dharmanuM mUla na eka badAma. Ape Apa vicAratAM, mana pAme visarAma, rasA svAda sukha upaje, anubhava tAko nAma. anubhava ciMtAmaNI ratana, anubhava he rasa kupa, anubhava mAraga mokSako, anubhava zuddha svarUpa. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayA chatrIzI. (34) lAkha kroDa varasAM lage, jJAnI. sAso. sAsamAM, dayA dharama ko mULa ANA mULa vinaya kahyo, hai, pUjA karatAM koya kahe, huM hiMsA hota hai; pragaTa mithyAtI hoya, tatvabheda tiNe navi lo. pUjAmAMhI svarUpa - hiMsA kI giNatI nahIM Ima lakha tatva anUpa, zaMkA navi citta ANIe. zrI paramAtma chatrIzI - kIriyAe karI karma; Ima jANe te marma. dayA mULa jiNa ANa; te siddhAMte jANa. paramAtama soI siddha pragaTa bhaI nija riddha. meM hi AtamarAma; Atama so paramAtamA, bicakI duvidhA miTa gaI, meM hi siddha paramAtamA, meM hi dhyAtA dhyeya ko, cetana mero nAma. meM hi anaMta sukha ko dhanI, sukhameM mohi sohAya; avinAzI AnaMdamaya, sohaM tribhuvanarAya. zuddha hamAro rUpa ke, zobhita siddha samAna; guNa anaMta karI. saMyuta, cidAnaMda bhagavAna. jeso zivarSe tahIM vase, teso yA tana mAMhi; nizcaya draSTi nihALatAM, phera paMca kachu nAMhi; kADheluM bhaTakata phire, siddha rAga dveSakuM tyAga de, vo hI hone ke kAja; sugama IlAja. svaroyadaya jJAnamAM ghaNA ghaNA viSayone AvarI levAmAM AvyA che. ghaNuM laMbANapUrvakanuM che. yogazAstra, jyotiSazAstra, svarodaya jJAna, ItyAdI dhyAna vigere aneka vastu A 453 cArasone trepana zlokomAM pUjya zrI cidAnaMdajIe jJAnano dhodha ThAlavyo che. enA upara kAMIpaNa lakhavAnIM mArI kita nathI. tyAra pachI praznottara ratnamALAnA 40 zloka che te kharekhara ratnonI mALA ja che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) ane chevaTe pUjyazrIno jIvana paricaya TUMkamAM Apyo che. yogIrAjazrI cidAnaMdajInI eka eka kAvyaracanA AtmAnaMdamAM magna banAvI, rasataraboLa karI cittane ekAgra karI prasanna banAve che. A rIte saMvara-nirjarAnA udgamano hetu banI, mokSa mArganA bhomIyAnI garaja sAre che. kharekhara yogIrAja kavizrInI divya bhAvanA ane bhavya jIva upara upakAra karavAnI utkaMThA apUrva rahelI che. adhyAtma premI AtmAo pUjya sAdhusA-izrAvaka-zrAvikA tathA pAThazALAnA vidyArthI bALako-bALAone A pustaka vAMcavA moDhe karavA gAvA eno UMDo abhyAsa karavA mATe A eka apUrva graMtha che. A graMthanA kAvyo rasathI parIpUrNa che. rAga-rAgINI paNa zAstrokta ane bhAva bharapUra che. sAcA saMgItakArone Ano lAbha levA mArUM khAsa sUcana che. aMtamAM A graMtha punaHmudraNa karavA mATe parama-pUjya taponidhi, vairAgya vANInI apUrva vRSTi varasAvanAra, aneka jIvone saMyamanA mArge laI janArA svargastha AcArya bhagavaMtazrI bhuvanabhAnu sUrIzvarajI ma.sA.nA ziSya ratna pa.pU.A.zrI hemacaMdrasUrizvarajIe 'zrI jaina zAsana ArAdhaka TrasTa'nA upakrame ophaseTamAM chapAvI ApavA ghaNo ghaNo upakAra karyo che. teozrIne lAkhalAkha vaMdanA karI jeTalo upakAra mAnuM eTalo ocho che. tyAra pachI mULa prathama AvRtti pragaTa karatA zrI jaina dharma prasAraka sabhA, bhAvanagaranA pramukha prakhara vidvAna zrI kuMvarajIbhAI ANaMdajI ke jemaNe ghaNo ghaNo zrama uThAvI saMzodhana artha-bhAvArtha-zuddhipUrvaka taiyAra karI chapAvela temano jeTalo AbhAra mAnuM eTalo ocho ja che. paramapUjya AcArya mahArAjazrI 1008 zrI hemacaMdra sUrizvarajI ma. sAhebanuM A pustakamAM pragaTa karela vidvatA bharapUra nivedana ane AchI rUparekhA 'yat kiMcita' mATe khUba khUba AbhArI chuM. ane chevaTe A graMtha ophaseTamAM prinTa karavAmAM mArA mitra zrI amitabhAI 'spekTrama grAphIksa'nA mAlike negeTIva pleTa prinTIMga bAIDiMga vigere potAnA . tathA anyanA presamAM khUbaja suMdara chatAM vyAjabI bhAve sarva kAryavAhI karI sahakAra Apyo che te badala temano AbhAra. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) khAsa viziSTatA A graMtha bhAratamAM jaina pustakAlayo, jJAna bhaMDAro, pUjya sAdhu-sAdhvijI bhagavaMto tathA khAsa khapI jIvone prakAzako taraphathI sAdara bheTa mokalavAmAM Avaze. mokalavAno ke pekIMga vigere koIpaNa prakArano kharca levAmAM Avaze nahi. vinA mulye bheTa mokalavAmAM Avaze. jeno AbhAra kayA zabdomAM mAnuM ? aMtamAM A pustaka pragaTa karavAmAM koIpaNa prakAranI bhUlacUka rahI gaI hoya to te mATe kSamA yAcuM chuM. ane koIpaNa prakAranuM sucana hoya to te lakhI mokalavA vinaMtI karuM chuM. - 12, rAmavihAra, rokaDIA lena, borIvalI - vesTa, - muMbaI - 400 098. Te. naM. : 893 29 48 lI. zAsana sevaka rAyacaMda maganalAla zAha Page #40 -------------------------------------------------------------------------- Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prastAvanA. -- zrI paMca parameSThIne namaskAra karIne A laghu pustikA ke jenI aMdara dAkhala karelI vastu amUlya che ane vAMcanAra bhavyAtmAnuM Atmika hita karavA mATe sabaLa sAdhanarUpa che tenA saMbaMdhamAM vizeSa kahevA ke lakhavA karatAM A muka mAMnu kAipaNa eka pada lakSapUrvaka vAMcI tenA rasa grahaNa karI temAM samAvelA apUrva bhAva e AtmAmAM utAravAmAM Ave ane tene anukULa vartana karavAnI IcchA dharAvavAmAM Ave te avazya te jIva mAsanmukha thaI jAya ema bahu. khAtrI sAthe kahI zakAya che. ApaNI kAmamAM A aheAMtarI eTale ke 72 padanA kartA mahApurUSa cidAnaMdajI ghaNe bhAge jANItA che. temanA padmo sthAne sthAne gavAtA sabhaLAya che. mULa te pA tA eka e jagyAe chapAyelA paNa che, paraMtu tene,atha sahu chapAvavAnA vicAraja prAye udbhavyA jaNAtA nathI. A aheAMterI karatAM AnadadhanajI mahArAjanI aheAMterI zabdaracanAmAM ane rahasyanA uMDANamAM samajavI muzkela paDe tevI che, chatAM tene asaha taiyAra karavAnA prayAsa bhAI meAtIcaMdra gIradharalAla kApaDIAe temaja AcArya zrI buddhisAgarajIe karelA che ane te judI judI saMsthAo taraphathI chapAyela paNa che, A bahatezIne a Mge sadguNAnurAgI munizrI kapUravijayajIne artha lakhavAnI-vicA raNA udbhavelI ane te uparathI 8-9 varSa agAu temAMnA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) prathamanA pado 28 paikI 20 pado asaDa taiyAra karelA ke je zrI jaina dhama prakAza mAsikanA pu. 3839 mAM chapAyelA che. prastuta vamAM e zAMtamUrti munirAjanuM cAturmAsa bhAvanagara khAte thatAM A mahAMtarInA bAkInA padonA atha lakhavAnI te sAhebane vinaMti karavAmAM AvI temaja te chapAvIne prasiddha karavAnI dhAraNA paNa jaNAvavAmAM AvI, paraMtu te sAhebe pAtAnI dRSTi nIce e kArya karavAnuM ane ke jene adhyAtma viSayanA ahaMpa paNa anubhava nahIM tene pharamAvyuM. gurUvacana mAthe caDAvavAmAM AvyuM ane te sAheba vAMcIne sudhArI ApavAnA heAvAthI temanI hune laine prathama te 28 padomAMnA bAkI rahelA 8 padenA atha lakhavAmAM AvyA. temAM paNa 20 muM padma vicAra mATe bAkI rAkhavAmAM AvyuM, mahArAjazrIe mArA lakhelA artho vAMcI joyA ane kAMika sASa atAvI AgaLa paNa lakhavAnuM zarU rAkhavA temaja e kAya pUrNa karavA preraNA karI. jenA phaLa tarIke A buka jainava samakSa mUkI zakAyela che, AgaLa pazu 40 muM ne 50 muM pada vicAra para rAkhavuM paDayuM, hatuM, paraMtu mahArAjajIe tapAsIne sudhArI ApavAmAM lIdhelI tasdIne laIne A kArya vizeSa upakAraka thaze ema dhArI te kAma pUrNa karI chapAvavAnuM paNa zarU karavAmAM AvyuM. tenA chevaTanA pruphaeN tapAsI ApavAnI paNa ukta mahArajazrIe kRpA karI. prAMte A ahAMterInAja kartA mahApurUSanA anAvelA savaiyAe ke je sajjana sanmitra nAmanI bukamAM chapAyelA che te khA bukamAM dAkhala karavA IcchA jaNAvI. temanI IcchAne mAna ApIne te sarve Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAo paNa A bukanA pAchaLanA bhAgamAM dAkhala karelA che. A savaiyA paikI keTalAka sAdhAraNa matithI samajAya tevA che, paraMtu keTalAka samajavA muzkela paDe tevA paNa che, te tene artha keAI sujJa manuSya-gRhastha ke munirAja pAse jaI samajavAne kha5 kare. e savaiyA khAsa kaThe karavA lAyaka che, kAraNake bahuja asarakAraka zabdaracanAvALA che. A bahetarInA lakhelA arthanA saMbaMdhamAM khAsa vinaMti karavAnI ke-A viSayamAM mAre prathama prayAsa hevAthI enI aMdara ghaNI jagyAe oLanAo rahI haze. vaLI temAM koi kaI pada harIALI jevAM che, kaI kaI pada upanaya utAravA jevAM che, temAM je ke kAMIka vizeSa prayatna karavAmAM AvyuM che, chatAM te barAbara lakhAyelA che evuM AtmasAkSAthI kahe zakAtuM nathI. kAraNake kartAnA aMtarane bhAva e zabdaracanAmAM zuM che? te samajavAnuM mArI jevA ajJa bALanuM gajuM gaNI zakAya nahIM. te paNa be cAra iyatanighaM e sUtrane anusarIne prayatna karavAmAM AvyuM che. temAM paNa atargata saguNAnurAgI munirAjazrInI sahAyeja kAma karyuM che. vaLI ema paNa vicAra rAkhavAmAM AvyuM che ke eka vakhata mArga darzakapaNe A kAma thayuM haze te have pachI bIjA keI sujJa baMdhu ke munirAja tene vadhAre keLavIne vadhAre suMdara rUpamAM jaina samAja pAse raju karaze. A 72 pademAM judA judA 12 stavane che, 1 paSaNa parvanI stuti che ne 1 gurU pAse gAvAnI gahuMbI che. stavane Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) mukhya zrI RSabhadeva, ajitanAtha, caMdraprabhu, neminAtha ane pArzvanAtha paramAtmAnA banAvelA che. temAM paNa traNa tA bhAvanagara khAte traNu derAsarajImAM birAjatA mULanAyakajInA kartA purUSa jyAre bhAvanagaramAM cAturmAMsa rahelA tyAre banAvelA jaNAya che, bIjA stavanA giranArajI, tAraMgAi, zaMkhezvarajI vigere tIrthoe padhArelA haze tyAre khatAvelA jaguAya che. temAMnA mAtra eka gADIpArzvanAthajInA stavanamAM sa. 1904 lakhela che. bIjA keAI stavanamAM ke padamAM saMvata jaNAtA nathI, padmAnA atha lakhyAmAda tenA sAra tarIke lakhavAnuM dhAraNa mahArAjazrIe lakhelAM padmAmAM 'sAraepa ' lakhela che tene anusarIne rAkhela che. tenuM upayegIpaNuM vAMcanAra samajI zake tema che. chara mu padma chapAyela nahIM te mIthI maLI AvavAne lIdhe AmAM artha sAthe dAkhala karI baheAMterI saMpUNa karI che. ? A bahuAMterInA kartA mahApurUSanuM janmacaritra meLavavA mATe joIe tevA prayAsa karI zakAzeA nathI, chatAM sAmAnya rIte je kAMI hakIkata cAnta, sudhArasa bhAvanAnI bukamAMthI maLI zakI che.te A sAthe sAmela rAkhavAmAM Avela che. A kartA sabaMdhI kAMIpaNa navIna hakIkata kAIpaNu adhu lakhI mAkalo ane te pAyAdAra haze teA ame avazya pragaTa karazuM. A mahApurUSe A mahAMterI ne savaiyA uparAMta svarodaya jJAna, pugaLagItA, praznottara ratnamALA, paramAnada pacIzI, paramAtma-chatrIzI, adhyAtmabhAvanI, yAtrIzI, hitazikSAnA duhA vigere bIjI paNa keTalIka racanAo karelI che, te judI judI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) chapAyelI che, paraMtu kharI rIte te! A kartAnI samasta kRtine eka sagraha bheLA chapAvAnI AvasyaktA che. prArabhathIja AnaMdaghanajI mahArAjanI ane cidAna dajInI ahAMterI bheLI chapAyelI che, bahAMterI tarIke e eja kRti prasiddhimAM jAya che, te sivAya evA bhAvavALA padma tA jasavilAsa, vinayavilAsa, jJAnavilAsa, saMyamataraMga vigere nAmAthI judA judA mahApurUSonA karelA chapAyela che ane te paNa gaMbhIra a'vALA che, paraMtu A samAM mane teA A kartAnI aheAMterI zabdaracanAmAM ahu sahelI ane arthamAM bahu gaMbhIra jaNANI che. AnaMdaghanajI mahArAjanI kRti kAMIka bhASApheravALI che temaja zabdacamatkRti ane athacamatkRtivALI che. tenA arthA vAMcatAM tenI gaMbhIratAnuM bhAna thaI zake tema che. paraMtu tenA atha lakhavAnA prayAsa te amuka aMze temanA zayane samajanArA taraphathIja thayelA heAvAthI tene mATe atra satASa batAvavo eTaluja masa che. A aheAMterI upara svAbhAvika rIte kAMika prema vizeSa utpanna thavAthIja A kArya karavAmAM utsAha vRddhi pAmyA che ane kAMika Arthika bhAkhatamAM paNa mApaNA taraphathI AvI amUlya vastunuM dAna ApI zakAya teA ThIka tevA bhAva skurAyamAna thayA che. zrI jaina dharma prasAraka sabhAnA sarve sabhAsado sAthe khAsa abhAva DevAthI A buka tene bheTa tarIke ApavAnA vicAra rAkhyA che, temaja keTalIka sasthAe vigerene paNa bheTa ApavAnI dhAraNA rAkhIne emAM thanArA anyayanu catakicit sA kaNuM icchayuM che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanAmAM vizeSa lakhavAnI AvazyakatA nahIM jaNAtAM mAM bAbata TuMkAmAMja lakhIne samApta karavAmAM AvI che. prAMta gurU mahArAjazrI kapUravijayajIne AbhAra mAnavAmAM Ave che. kAraNa ke A kAryanA utpAdaka, preraka, poSaka ne pariNAma paryata pahoMcADanAra teo ja che. teonI huMpha preraNA prayAsa vigerene laIne ja A kArya baneluM che. cidAnaMdajI u kapUracaMdajI te pUrA adhyAtmI ne Atmazedhaka mahApurUSa hatA paraMtu A temanI nArI vyaktimAM paNa kAMIka tenI vAnakI dekhAya che. hAlanA munivaga tarapha daSTi karatAM ahIM kAMIka najara Thare che. e kharA saddaguNAnurAgI che, AtmanidAna karanArA che, zAMta svabhAvI che, cAritranA khapI che, zuddha cAritra prApta thayeja AtmAnI kRtArthatA mAnanArA che. emanA atizayoktivALA vakhANa lakhavAnI IcchA nathI, paraMtu emanI vartamAna sthitinI jhAMkhI karAvavA mATe ja ATaluM lakhavA mana prerAyuM che. A bahoterI mULa ne tenA artha vAMcI dharmabaMdhue tene sAra grahaNa kare, temaja yathAzakti tene amalamAM mUkavA tatpara zAe eTaluM IcchI, paramAtmA pAse tevI prArthanA karI, A prastAvanA samApta karavAmAM Ave che. paramAtmA e zubhecchA pUrNa karaze evI khAtrI che. tathAstu. Azvina zudi 1 ] kuMvarajI ANaMdajI, . saM. 1987 | zrI jaina dharma prasAraka sabhAne bhAvanegara. ! bahu varSane laghusevaka Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cidAnaMdajI mahArAjanu Tuka jIvana. (zrI cidAnaMdajI kRta praznottara snamALAnI prastAvanA uparathI.) zrI kapUracaMdajI aparanAma zrI ciddAna MdajI mahArAja A vIzamI sadImAMja vidyamAna hatA, ema temanI aneka kRtiethI jaNAya che. AnaMdaghanajI mahArAjanI peThe teozrI paNa adhyAtma zAstranA rasika ane adhyAtma tattvamAM nipuNu hatA, e vAtanI temanI kRtio sArI rIte sAkSI pUre che, temaNe anAvelI kRtiomAM cittAna'da mahAterI, svAdayajJAna, puddagaLa gItA, chUTaka saraiyA, hitazikSAnA duhA temaja praznottaramALA mukhya che. temanI badhI kAvya racanA sarala ane aMgabhAra jaNAya che. dareka kRtimAM kAvyacamatkRti sAthe a`gorava apUrva hAvAthI temanI sakaLa kRti hRdayaMgama che, temanA pratyeka padyamAM adhyAtma mArganA upadeza samAyelA che. teozrI aSTAMga ceAganA sArA abhyAsI hatA, tethI temanAmAM uttama prakAranuM ceAgakhaLa hatuM, temaja koI ajaba prakAranI zakti-siddhi vidyamAna hatI, ema sabhaLAya che. te tItha pradezamAM vizeSavAsa karatA hatA ema anumAna thAya che. zatrujaya ane giranAramAM te amuka guphA ke sthAna temanA pavitra nAmathI atyAre oLakhAya paNa che. zrI sametazikharajI upara temanA dehAMta thayA che, evI daMtakathA saMbhaLAya che. te bahu niHspRhI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) hatA, ema temanA saMbaMdhI sAMbhaLavAmAM AvatI keTalIka daMtakathA uparathI siddha thAya che. lokaparicayathI teo alaga rahetA ane pite jJAnI ane siddhisaMpanna che ema leka bhAgyeja jANI zake evI sAdI rIte pitAnuM jIvana gALatA hatA, tema chatAM kAkAlIya nyAye jyAre keIne te vAtanI jANa thatI tyAre prAyaH pite te sthAna tajI jatA hatA. temane aneka satazAstrane paricaya hatA ema temanI kRtinuM sUkSma daSTithI avalokana karanAra samajI zake tevuM che. temanI vANI rasAla ane alaMkArika che. adhyAtma lakSa sAthe zAsaabhyAsamAM temanI heDa karI zake e koI prabaLa purUSa temanI pAchaLa bhAgyeja thaye lAge che. Adhunika chatAM temanI graMthazailI evI te arthabedhaka sAthe AkarSaka che ke AnaMdaghanajInI bahetarI sAthe cidAnaMda bahetarI aneka adhyAtmarasika jane muktakaMThathI gAya che. vizeSamAM cidAnaMdajInI kRtimAM zabdaracanA evI te sArI che ke te gAvI bALa jIvene paNa bahu sulabha paDe che. * saMvata 1904 mAM teo sAheba bhAvanagaramAM birAjatA hatA ema teo sAhebe racelA zrI gaI pArzvanAthajInA stavanamAM ApelA saMvata uparathI jaNAya che. bhAvanagarathI eka gRhastha zrI giranArajIne saMgha kADhyo hate. temAM teo sAheba padhAryA hatA. giranArajI pahoMcyA pachI yAtrA karIne kayAM sadhAvyA tene patte maLI zake nahIM ema sAthenA yAtrALuo kahe che. AvA nispRhI munirAjavaDeja A bhUmi ratnagarbha kahevAya che. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. che. bi & ha ha cha - prathama pada, 1 piyA paraghara mata jAvo re. 2 piyA nija mahela padhAre re. 3 supA Apa vicAre re. 4 baMdha nija A5 udirata re. 5 mati mata ema vicAre che. 6 akaLa kaLA jagajIvana terI. ' 7 re lAM tatva na sUja paDerI. 8 Atama paramAtama pada pAve. 9 araja eka gavaDIcA svAmI. (zrI geDIpArzvanAtha stavana) 21 10 maMda viSayazazi dIpate. 11 joga jukti jANyA vinA. 12 Aja sakhI mere vAlamA. 13 jUThI jagamAyA narakerI kAyA. 14 dekhe bhavi jinake yuga caranakamala nIke (zrI pArzvanAtha stavana) 3ra 15 aMkhIyAM saphala bhaI ali! (zrI neminAtha stavana) 34 16 virathA janma gamAyo mUrakha ! 17 jaga supanekI mAyA re nara ! 18 mAna kahA aba merA madhukara! (zrI RSabhajina stavana) 42 19 lyo bhamata kahA be ajAna ! 20 saMte! acarija rU5 tamAsA. 21 kara le gurUgama jJAnavicArA. 22 aba hama esI manameM jANuM. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) 23 sAha' sAha' sAha' sAha' sAha" sAha' raDhanA lagIrI. pa 24 akhalAgI, amalAgI, amalAgI ama prIta sahIrI. 57 25 prItama prItama prItama prItama prItama prItama karatI meM hArI. 59 26 ardhuM nirapakSa viralA kAI. 27 laghutA mere mana mAnI. 63 28 caNI kathe sakha kAi. 29 jJAna kaLA ghaTa lAsI jAkuM. 30 anubhava AnaMda pyArA. 31 A ghaTa viSNusata vAra na lAge.. 32 amadhu pIyA anubhavarasa pyAlA. 33 mAraga sAcA kAu na matAve. 34 amadhu khAla nayana akha jevA. na 35 vastugate vastukA lakSaNu, gurUgama vana navi pAve ke 36 lAla khyAla dekha tere acaraja mana Ave. 69 72 74 75 7 2 85 37 naga re baTAu ! akha bhaI bhAra veza. 38 matanA jarUra jAku tAku` kese seAvanA. 39 jAga avaleka nija zuddhatA' svarUpadI. 40 esA jJAna vicArI prItama ! 41 viSayavAsanA tyAge cetana ! sAthe mAraga lAge.. 42 ajitajina deciracitta cAie.(ajitajinastavana) 102 43 ge lAM anubhavajJAna ghaTame pragaTa bhaye nahIM. 105 107 109 44 aNu kathA kuNu jANe terI. 45 alakha lakhyA krima jAve hA, 6 anubhava mitta milAya ke mAka, 47 erI mukha hArI gAvArI. 131 ra 48 jagameM na terA kAi, nara dekhahu nihace joi. 114 kudara pa Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 129 (12) & juThI juThI jagatanI mAyA. 10 sAtamathyAna samAna jagameM 118 mA vA nAThA haka na mAne. para tArAjI rAja tArejI rAja hInAnAtha! 123 8 avAjI rAja AvAjI rAja sAhebA ! jI gaDha giranAra rUDo lAge che jI. (zrI neminAthanuM stana) 228 5 anubhavati jagI che. pada saraNa tihAra rahI che. (zrI caMdraprabhunuM stavana) 142 paNa samaja parI mehe samaja parI, mamAyA. 58 hAre cittameM dhare re! kitameM dhara. 134 59 dhyAnaghaTA ghana chAye sudekho mAi! 135 60 mata jAo jera vichera, vAlama! aba. 17 2 pI pImA pIyA pIyA pIyA pIyA. 38 62 paramAtama pUraNa kalA, (zrI neminAtha jina stavana) 140 ha7 zrI zaMkhezvara pAsa jina dakA (pArzvajina stavana) 144 hA ajita ajita jina thAIe.(zrI ajitajina stavana) 15 6 lAgyA nehajinacaraNe hamerA. (sAyaNajinatavana) 148 hara he prItamajI! prItakI rIta anita tajIgA pArIe. 11 ha7 caMdravAsI mRga leya. (ga ) 68 kAzavarAmRtavANI DAyAsa jina pAujinatavana) 29 pUrava punya udayakara cetana ! nIka narala pAre. 15 70 maNiracita siMhAsana. (paryuSaNa panI stuti kare che chA kyA terA kayA merA pyAre sapaDAhI rogA. 1 72 musAphara! rana rahI aA zrerI 1 zo cidAnaMdajI mahArAja kRta savaiyAe para) 170thI - :: : Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cidAnaMdAya namaH zrI cidAnaMdajI (kapUracaMdajI) kRta baheterI. pada paheluM. ( rAga-mAra) piyA paraghara mata jA re, karI karUNa mahArAja piyA phI marajAdA lopake che, je jana paraghara jAya; tiNukuM ubhaya leka suNa pAre, raMcaka zobhA nAya. 1 kumatA sage tuma rahe re, Age kALa anAda; tame mAha dIkhAvahu pyAre, kahA nikAlya svAda. 2 lagata piyA kA mAhare re, abubha tumAre citta; paNa methI na rahAya piyAre, kahAvinA suNamitta. 3 ghara apane vAlama kahe re, keNu vastukI kheTaka zagaTatada kimIjIe cAre, zIza bharamakI poTaH 4 sunI sumatAkI vinati re, cidAnaMda mahArAja mamatAne nivArake pyAre, lIna zivapura rAja, 5 ( 1 ane 2 mArAthI 3 piTalo-bojo Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha-samatA sI pitAnA svAmI cetanane vinave che. he svAmI ! kRpA karI kumatA (kumati) ne ghera Apa na jAo-javAmAM lAbha nathI. kuLanI lAja lepIne je prANI vArakA ghera jAya-halakI vRtti Adare tenI kayAMI paNa A lekamAM temaja paralokamAM lezamAtra zobhA rahetI nathI. (1) he prItama ! Apa agAu anaMta kALa sudhI mohavaza kumatAnI sebatamAM rahyA emAM tame ze svAda kAtyo ? te mane batAve. (2) he priya! huM aMtaranI lAgaNIthI je tamane kahuM chuM te Apane gamatuM nathI, paNa mArAthI te satya vAta kahyA vinA rahevAtuM nathI, kAraNa ke ema karavuM e mArI pharaja che. (3) ke vAlama ! ApaNA gharamAM kaI vastunI kheTa che te kahe, saMpUrNa vastusiddhi che te phrekaTa zA mATe mAthA upara bhramaNArUpa piTale upADI jaIe. (4) e rIte sumatAnI karelI vinati sAMbhaLIne teNIne pati je cidAnaMda (AtmA) te mumatAne sneha chea daIne pitAnA tAna ane cAritramAM magna thaI mokSanuM rAja je akSaya sukha samRddhi temAM lIna thayA. (5) sAra bedhanamAhavikaLa (ma) AtmA kumatAnA phaMdamAM anaMta kALathI phace chate pitAnI kharAbI karI rahela che. tene sukulana samatA sau samajAve che ke- nAya! Apa e amatinA pachI tane anaMta janmamaraNanA bhayaMkara duHkhAMthI ugarI have te kAyama mahArAja Adara karI aAsa-anaMta Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) avyAbAda sukhanA bheAkatA aneA. kumati--kulaTAnA saMga tajI sarvathA satata samatAne sevavAthIja sAcI zAMti prAsa thAya tema che. pada khInnuM. ( rAga--mAr ) * piyA nija mahela padhArAre, karI karUNA mahArAja piyA. tumabina su'dara sAhibA re, mA mana atidu:kha thAya; manakI vyathA manahI mana jAnata, kema sukhathI kahevAya. 1 bALabhAva ama visarI re, graho ucita marajAda; Atama sukha anubhava karI pyAre, bhAMge sAdianAda.2 sevakI lajjA sudhI re, dAkhI sAheba hAtha; tA thI karA vimAsaNa pyAre, ama ghara AvatanAtha. 3 mama citta cAtaka ghana turbhe re, iMsyA bhAva vicAra; cAcaka dAnI ubhaya milyA pyAre, zAlenaDhIla lagAra, 4 cidAnaMda prabhu citta gamI re, sumatAkI aradAsa; nija gharagharaNI' jANuke tyAre, saphaLa karI ana Asa. 5 3 bhAvA--sukulIna samatA peAtAnA svAmIne sAdara vinati kare che ke je prItama ! Apa kRpA karIne ApaNA mahelamAM 1. mArA manamAM 3 ajJAnanA 3 badhI ja strI--gRhiNI 4 sAdu ana ta. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have te padhAre! he nAtha! ApanA viraha-vijoge mane bhAre cinhA-duHkha thAya che. e badhuM virahAnaLanuM dukha manamAM ne manamAM ja samAvI dauM chuM. e duHkha kahyuM jAya ema nathI. te duHkha asahA-anaMtuM thAya che. (1) he svAminuM have Apa bALabhAva-ajJAnadazA choDane prauDhAvasthA pAmelA hevAthI ucita maryAdA Apane zobhe tevI pravRtti grahaNa kare ane anaMta kALa paryata svabhAvika sukhane anubhava kare. nakAmI upAdhimAM pI have kharI taka na gumAve. TA kalpita sukhamAM muMjhAi amUlya samaya che nahIM. (2) sevakanI lAja rAkhavI-vinati svIkAravI te Apa svAmInAja hAthamAM che, te pachI mAre ghare padhAratAM Apa kema vilaMba kare che? badhI ghUMca kADhI nAkhI, Apa mArI vinaMti svIkArI have mane pAvana kare. emAM Apane vilaMba karo ghaTate nathI.(3) cAtaka jema meghanI rAha jue tema AturatAthI huM Apane meLApa cAhuM chuM. yAcakane dAnI baMne bheLA thayA pachI have Icchita ApavAmAM DhIla karavI zebhatI nathI. mArI yAcanA pUrI karavI ApanAja hAthamAM che. (4) A pramANenI kharA dIlanI sumarAnI vinati cetana-dAtAnA valamAM vasI ane tene potAnI kharI aMzanA jANIne tenA maratha pUrA karyA. (5) sAra bodha-bhavya AtmAne ucita che ka-havaza kumatinA phaMdamAthI chUTI jaI, parama sukhazAMti upajAvanArI samatAne saMga jema bane tema kharI samaja sAthe sAmAyika Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) kAdika kalyANakArI karInA abhyAsa pADIne jarUra karavA, jethI kumatinA saMgathI thatI aneka prakAranI muMjhavaNa ne ApattinA ata jaldI Ave ane janmamaraNanA ati viSama duHkhanA pAra pAmI, pama AnaMdanA dhAmarUpa akSaya meAkSasukha maLe. ( ahIM samatA ne sumatA ane zabdano eka arthamAM upayAga karavA. ) pv= pada trIjI ( rAga sArU ) suththuppA ApavicAra re, parapakha neha nivAra-30 e mAMkaNI. para pazthiti pudgala disA re, tAme nija abhimAna; dhArata jIva ahI ko pyAre, ahetu bhagavAna, 1 kanaka upalame nita rahe hai, dudhamAMDe kunI ghIva; tila saMga tela suvAsa kusuma saMga, dehasaMga tema jIva. 2 raheta hutAsanara ame re, pragaTe kAraNu pAya; lahI kAraNu kArajatA pyAre, saheje siddhi thAya. 3 khIranIrakI bhinnatA re, jaise karata marALa; taise bheda nAnI lahyA tyAre, kaTe kamakI jALa, 4 ajakulavAsI kesarI re, lekhyA jima nija rUpa; cidAnandU tima tumahu pyAre, anubhava zud svarUpa. pa 1 dhI. 2. agni. 3 haMsa. 4 bakarAnA ToLAmAM ucharelA. + dazA, 3 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (tAtparyAtha) - he rUDA-bhavya AtmA! para pigalika zarIrAdika uparane rAga-moha tajI te vicAra karI kharUM khoTuM pArakhI zakaze. deha dhanAdika jaDa vastumAM bhaLI ekameka thaI javArUpa je je pudagaLa dazA-vibhAva dazA tene pitAnI (svAbhAvika), mAnI levA rUpa mithyAbhimAna dhAravAthI jIva anekavidha karmothI baMdhAte rahe che, ema parama jJAnI jane svAnubhavathI jaNAve che te satya mAnavA gya che. (1) * jema paththaramAM sonuM, dudhamAM ghI, talamAM tela, ane pulamAM sugadha kAyama rahela hoya che, tema zarIramAM jIva vyApI rahe che. () jema lAkaDAmAM agni rahela hoya che tevuM nimita pAmIne pragaTa thAya che tema kharAM sAdhana rUpa kAraNa maLatAM AtmAnI sahajasiddhi rUpa kArya banavA pAme che. kAraNa vagara, kAryasiddhi thaI zakatI nathI. (3). | jema rAjahaMsa cuvaDe dudha pANIne judA karI zake che, tema bhedajJAna kahe ke kharUM tatva-AtmajJAna pragaTatAM sadaviveka ge medAnI joDI kamanI jALa tene svataMtra thAya che. (4) jema bakarAnA TeLAmAM bacapaNathI vasanAra siMhe kavacita siMhanI garjanA sAMbhaLIne ke siMhane sAkSAta dekhIne pitAnuM paNa svarUpa oLakhI lIdhuM, tema anubhava jJAnathI AtmA Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnA zuddha svarUpane nirdhAra karI, parapagalika vastune saMga atirathI tachane nyAsa thaI rahe che. (5) sAra-anAdi mohavaza chava kSaNika ne kalpita tuccha viSayasukhamAM muMjhAI temAM rapa rahe che, temAMthI kharekhara chuTavAne AtmajJAna jevuM sarasa sAdhana bIjuM nathI. AtmajJAna yege anubhava prakAza thatAM beTI vastu uparanI mehajanita Asakti chUTI jAya che ane anaMta bhavabhramaNanAM dukhamAMthI chavapate ugarI akSayasukhane saheje pAmI zake che. Itizama, - pada cothuM (rAga - mArU.) badha tija Apa udIta re, ajAkRpAchuM nyAya, baMdha kaDavA kiNe tehe sAMkaLA re, pakaDayA kiNe tuja hAtha; ke bhUpake paharUpAre, rahata tihAre sAtha, 1 vAMdara jima madirA pIe re, vIMchu Dakita gAta; bhUta lage kautuka kare pyAre, tima bhramaka utapAta. 2 kIra baMdhyAbhimadekhIe re, nalinI bhramara sAgara; aNuvidha bhayA chavaku pyAre, baMdhanarUpI roga, 3 jAma Aropita badhathI re, para pariNati saMga ema; paravazatA duHkha pAvate pyAre, makaTa muThI jema, 4. 1 paheregIra. 2 pipaTanuM baMdhAyela mAnavuM. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) mAha dazA aLagI kare re, re susaMvara lekhaka cidAnaMda tava rekhIe pyAre, zIsvabhAvakI rekha. 5 - vyAkhyA-cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-he mugdha jIva! tuM na na karmabaMdha thAya tevuM svachI vartana niSNajanajAgara kAraNe karyA kare che, jema keI kasAI eka sugdha bakarIne mAravA nAnakI talavAra ke charI laI vadhasthaLe jate hatA, tevAmAM acAnaka peluM zastra tenA hAthamAMthI sarI paNa retALa jamInamAM daTAI gayuM, tene te kamanazIba bakarIe paga vatI khAdIne bahAra kADhayuM; tethI teja kAtIla zastravatI kasAIe tenA prANa harIyA tema tuM paNa svare cAlI teja dukhI thAya che. tuM dhAre te sahaja vivekathI cAlI evA dukhathI ugarI zake tema che. tene page eA parANe ke nAkhI che? tane hAthako kAra karI dIdhI che?kayA rAjyanA paheregIrA tArI pachavADe lAgI rahyA che? ke jethI vagara IcchAe parANe na karmabaMdha karavAnI tane pharaja paDe che ? 1. jema koI vAMdare dArU pIdhe heya, vaLI tene vIchI karaDyo hoya, ne bhUta vaLagyuM hoya eTale te vividha prakAranI ceSTA kare che. tema mithyAtva-ajJAnavaza viparIta AcaraNathI na kama baMdha thAya e tuM utpAta kare che. 2. - A gAthAne upanayacittanI caMcaLatA rUpa vAnara svabhAva, moharUpa madirAnuM pAna, bhagatRSNArUpa vIMchIne DaMkha ane bhagNArUpa bhUtane vaLagADa-evI sthitine jIva zA zA cALA na kare ? Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) jema peApaTane pakaDI levA pArakhI leAkA evu eka prakAranuM yaMtra goThave che ke tenA para popaTa besatAM te cakkara cakkara pharavA mAMDe che, eTale e ajJAna pepaTa temAMthI chaTakI uDI javAne badale bhramavaza peAtAne pakaDAi gayeleA-pAzamAM AvI paDelA mAnI duHkhI thAya che, tema mithyAtva ajJAnavaza navA navA ka- rAga vahArI laI tu duHkhI thAya che. 3. vaLI jema mAMkaDA (vAMdara) kAI eka sAMkaDA moDhAnA dhAnyanA vAsaNamAMthI dhAnya kADhIne khAvA mATe temAM ajJAnavaza hAtha nAkhe che ane dhAnyanI muThThI bharI bahAra kADhavA mathe che, paNa te keme karI bahAra nIkaLI zaktI nathI, eTale cIcIArIe pADatA du:khI thayA kare che, tema mugdha jIvA mithyAtvayeAge jaDa vastu sAthe bhaLI jai, tadrupa thai, temAM mamatva khAMdhI, avanavA krama baMdha karI, parataMtra banI, hAthe karIne duHkhI thayA kare che. AvI gUDha ajJAnadazAvaza mugdha thavA kardhaka na karavAnA kAmeA kare che ane svaccha MdatApa pramAdamadirAnu yatheccha pAna karI du:khI thayA kare che. 4. tethIja parama upagArI cidAnaMdajI jevA samyag jJAna ane cAritra-karaNImAM rasika gurUmahArAja AvA mugdha-mUdra jIvane samajAve che ke--viSaya, kaSAya, nidrA, vikathAdika pramAdAcaraNa tajI-mAhadazA dUra karI, mana indriyAkrikane kAbumAM rAkhI, savaranA bhekha dhAraNa karazeA ne sAce raste cAlavA prayatna karazeA, tAja du:kha durgatikAraka vibhAva-viSane vamI amRta samAna sukhane-zItaLatAne ApanArI caMdrasvabhAvanI rekhA AtmAnI saheja-svabhAvika sthitine pAmI zakaze. 5. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) kSAropa-gAhavikaLa (mukhya) chava anAdi ajJAna ane mitva-kapAyavasa, Indriyene gulAma banI evAM evAM viparIta vagaraNa kare che ke jethI janmamaraNanA anaMtA duHkha sahevAM paDe e avanave kamabaMdha te karatAja rahe che. mehamadipIne sanmatta banI mugdha jIva aneka prakAranI kuceSTAo kya kare che jethI pariNAme bhAre duba-saMkaleza sahIne te agatima hama che, ane ajJAnane laIne evI kubuddhi sUje che ke te dukanAM heturUpa duzacaraNane paNa sukha heturUpa mAne che ene Acare che. tevA AtmAnA upakata ugra viSa samAna, aneka paryanta saMtApakAraka parama zalyarUpa mithyAtvane TALI, parama amRta samAna sukhadAyaka ane zItaLatAkAraka, AtmAnI upAtikAraka, saddagatidAyaka ane anukrame, sakaLa karma-kalezane nivArI parama nivRttirUpa akSaya-avinAzI mokSasukha sAthe caLavI ApanAra samyaga darzana, jJAna ane cAritrarUpa amRtane aha bhAvathI AdaravA parama upakArI gurU mahArAja samajAve che. -~-~ ~~ pada pAMcamuM. (rAga-kAphI) mati mata ema vicAre re, mata matIyanakA bhAva, mati, vastugate vastu lo re, vAdavivAda na keya; sara tihAM parakAza pIyAre, adhAra navi hoya, 1 rUpa rekha tihAM navi ghaTe re, sukA lekha na hoya; dattAna daSTi karI cAre, je aMtara je, 2 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) tanatA manatA vacanatA re, para pariNati parivAra tanamanavacanAtita pIyAre, nija sattA sukhakAra, 3 aMtara zuddha svabhAvameM re, nahIM vibhAva lavaleza; jamaArepita lakSathI pyAre, haMsA sahita kaleza 4 atargata nihacera gahI re, kAyAthI vyavahAra; cidAnaMda tava pAmIe pyAre, bhavasAyarake pAra. 5 | bhAvArtha--ahe mativaMta jUdA jUdA darzanane bhAva mArtha (rahasya) A rIte sthira buddhithI-zAntithI tame vicAre. vadhune vastugate-pathArtha oLakhI AdarIe emAM zA vAda-vivAdane avakAza na ja hoya. jyAM sUryane udaya thaye haya, jyAM prakAza jhaLajhaLATa karate heya, tyAM aMdhakAraamArUM tevuM naja saMbhave. 1 viveka daSTithI aMtaramAM (AtmAmAM) avalokana karAya te caitanyasvarUpI AtmAne raMcamAtra (lagAra) varNa-rUpAdika ghaTe nahIM, temaja arUpI (niraMjana ) AtmAne zaliMgAdika paNa ghaTe nahi, phakta kamaMvaMta AtmAmAM vyavahAravaza e upacAra karI zakAya che. karmamukta dazAmAM e vyavahAra rahetA ja nathI. 2 | tana-mana-vacanane bhAva-vyApAra ene paraMparikRtinA parivArarUpa ane tana-mana-vacana rahita AtmAnI sahaja svabhAvika zaktine kharI AtmapariNatirUpa lekhavA-samajavA rogya che. 3 1 AtmA. 2 nizcaya. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) AtmAnA zuddha sphaTika samAna niSkaSAya-vItarAga svabhAvamAM racamAtra vibhAva-rAgadveSAdika pariNati hAvI ghaTatIja nathI. rAgadveSAdi vibhAva pariNatine bhramavaza svabhAva pariNita mAnI levAthIja AtmA janmamaraNajanita anaMta duHkha-kalezane sahetA rahe che. 4 zuddha smATika ratna samAna ujvaLa avikArI AtmAnI vItarAga dazAne pragaTa karavAnuM sAdhyamAM rAkhIne, sAdhanarUpa vItarAgeAkta vyavahAranuM je yathAvidhi pAlana kare che te mahAnubhAva bhavasAgaranA pAra pAmI zake che. kahyu` che ke nizcaya daSTi hRdaya dharIjI, pALe je vyavahAra; punyavaMta te pAmazejI, bhatrasamudranA pAra, manameAhana jina! " sajJa vItarAgAta vyavahAra(sAdhana dharma) nA je lavaleza Adara karatA nathI te saMsAramAM bhaTake che, paraM'tu AtmAnuM zuddha svarUpa pragaTa karI levAmAM tene khAsa hetu-kAraNarUpa samajI, tenA yathAyeAnya Adara karatA rahe che, te AjJAArAdhaka punyazALI AtmA jaldI vItarAga dazAne pAmI zake che. ethI ulaTu' jee AtmAnI ucca dazAnI mATI mATI vAtA karIneja virame che tevu zuddha svarUpa pragaTAvavA khAsa sAdhanarUpa zrIvItarAgeAkta vyavahAra mAganuM sevana karatA nathI, paNa tenA anAdara kare che te ApaDA ubhaya bane che. jenAthI rAga dveSa ane meha vilaya thAya evA zuddha jJAna ane karaNIrUpa bhAvaadhyAtma kalyANArthI jIvane AdaravA ceogya che. bAkInA bAhyADaMbararUpa adhyAtmAbhAsa te kevaLa ahitarUpa samajI pariharavA ceAgyaja che. 5 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) sAradha-zrImAna AnaMdaghanajI mahArAja kahe che tema abhimate vastu vastugate kahe re, te viralA jaga jaya." je AtmAmAM hRdayamAM sAcA jJAna-vivekasUrya ugyo hoya te pachI rAga dveSa ane mehajanita aMdhakAra tyAM saMbhaveja kema? nizcaya dRSTithI vicAratAM AtmA zuddha jJAnAdi cetanavALe che, mana tathA indriyane paNa agocara che, zabda, rUpa, rasa, gaMdha ane sparza rahita che, zaktirUpe siddha samAna che, ajara amara che, e zaktine vyakta-pragaTa karavAne sarvajJa-sarvadaza bhagavAne ekAnta hitabuddhithI-bhavyajanonA hita mATe batAvela pavitra ratnatrayInuM ArAdhana karavAnI jarUra che. temAMja tana mana vacananI ekAgratA karavI ucita che. ethI ulaTe mAge tana mana vacanane upayoga karavAthI te bhava-bhaya vadhatuM jAya che, tethIja temane parapariNAma kahe ghaTe che. jethI rAga dveSa ane mahAdika pariNati ghaTe, yAvata nimLa thAya teja tattvajJAna, tattvadarzana ane tavaAcaraNa athavA AtmajJAna, Atmadarzana ane AtmaramaNutA che ane teja lekhe che; bIjAM alekhe che. niSphaLa thavA pAme che. pavitra ratnatrayIne yathAvidha ArAdhIne anaMta bhavyAtmAo kalyANabhAgI thaI zakyA che. pada chachuM. (rAga kAlI athavA velAula.). akaLa kaLA jagajIvana terI- (e AkaNuM.) ata udadhithI anaMtagaNuM tuja, jJAna mahA laghubuddhi jaryuM merI. 1 1 svayaMbhUramaNa samudra. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) naya arU bhaMga nikhepa bicArata, pUravAra thAke guNa herI vikalpa karata thAga navI pAve, nivikalate heta bharI. 2 aMtara anubhava vina tuja padameM, yukti nahi ke ghaTata anerI cidAnaMda prabhu karI kIrapAM aba, dIje te rasarIjha bhalerI, 3 vivecana-ahe ! sakaLa jagajIvaprANaAdhAra ! paTakAca pratipAlaka! bhavyajanenI AzAnA vizrAma! tribhuvanavatI prANImAtrane harSa-sukha dAtA ! ane bhavyajanonA trividha tApane zamAvI temane parama nivRttipada pamADanArA he prabhu! tArI jJAna, darzana, cAritrane zaktirUpa kaLA anataagama apAra che. asaMkhya jana pramANa chellA svayaMbharamaNa samudrathI anaMtagaNuM UMDuM vizALa ne nirmaLa ApanuM jJAna che ane mArI mati-buddhi ati alpa-tuccha che. 1. ApanA aneka (anekAMta) apekSA vacane, te vacanene barAbara ThasAvavAbuddhigamya karavA)-samajavA naya ne bhaMga rUpa sAta sAta prakAra ane dareka vastu upara phaLAvI zakAya evA nAma, sthApanA, dravya ane bhAva pramukha nikSepAne vicAra karatAM samu8 jevI vizALa buddhivALA pUrva paNa thAkyA tenA bhedaprabheda karatAM aMta-pAra na pAmyA, tethI ane vikalpa rahita tArI dazAne ja pasaMda karI rahyA. 2. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) AtmAnI yathArtha oLakha ( bhAna-pratIti thayA vagara atimatvanI draDha zraddhA AvyAvagara he paramAtmA prabhu tAruM pada-svarUpasthiti pAmavA bIjI kaIgya ghaTanA-yukti samajAtI nathI, tethI ahe jJAnacAritrasvarUpI (cidAnaMda) prabhu ! tevA Atma anubhava-rasamAM mane rUI rUci-prIti thAya ane te ThIka banI rahe evI kRpA-bakSIza Apa mArApara kare. 3. sAra bodha-parama vizuddha AtmA eja paramAtmA tenuM svarUpa alakha-agama apAra kahevAya che, kemake te zuddha sphaTika samu nirmaLa niraMjana ane rUparahita-arUpI che. temAM vastunA anaMta dharmo svataH prakAze che. tevI svarUpasthiti aMtaramAMthI rAga dveSa ane mahAdika deSamAtrane nirmULa karavAthIja prApta thaI zake che. evI vitarAga dazA prApta thayela paramAtmAnA padanI AsthA-pratIti ane tevA zuddha vimaLa thavAnI aMtararUci kaIka saddabhAgI bhavyAtmAne bhavasthiti pAkavAthI sahaje ke saddagurU kRpAge thavA pAme che. svarUpa prApti mATe ateka gasAdhana zAstrakAre kahyA che. madhyasthadraSTi ne te badhA lekhe thAya che. kSApazama anusAre jene je coga-sAyana rU-pace te vaDe te nija kArya siddha karI zake che. pada sAtamuM. (rAga uparano.) - jo lo tava na sUja paDerI, e AMkaNI, to lo mUDha bharamavaza bhUle, mata mamatA rahI jagathI laherI 1 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) akara roga zubha kapura azubhra lekha, bhavasAyara isu zAMta raherI; dhAna kAja jima mUrakha khItaha,3 ukhara bhUmikA kheta khaDerI. 2 cita rIta ALakhaviSNu cetana, nizidina khATA ghATa ghaDerI; mastaka mukuTa ucita maNi anupama, pagabhUSaNu ajJAna jaDerI 3 rUmatAvaza ane vakraturaMga jima, grahI vikalpa magamAMhi aDerI; cidAnanda nija rUpa magana bhayA, taba kutarka tANe nAhi naDerI. 4 vivecana jyAM sudhI jIvane sajJa vacana anusAre zuddhi Atma-tattvanI yathArtha eLakhANa-zraddhA-pratIti thatI nathI tyAM sudhIja te atattva ke kutattvamAM muMjhAi rahI kharAne khATuM ane khATAne kharU lekhatA mata kakrAgraha pakaDI sahu koInI sAthe virAdha karatA phare che, ane e rIte svaparanI pAyamAlI karatA rahe che. 1 akara rAgane zubhane kapa rAgane azubha mAnIne temaja hitAhita, bhakSyAbhakSya, peyApeya, kRtyAkRtya, gamyAJamyanA viveka 1 A bhavamAM sukha maLe ne parabhavamAM duHkha maLe te akara roga. 2 A bhavamAM du:kha maLe paNa parabhavamAM sukha maLe te ka parAga. 3 kheDuta. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * (17) bhUlavAthI jIva ApaDe cAra gatimAM janma maraNa sabamI anaMtA duHkha pAmyA kare che. bhavasAgara taravAne badale ajJAnavaza ulaTa temaja Dube che. jema keI mUkha kheDuta manamAnya dhAnya nIpajavavA mATe evuM ukhara khetara kheDe jemAM vAveluM kazuM uge ja nahIM, ne karelI badhI mahenata phogaTa jAya tema mithyAtva-ajJAna ege chava evI avaLI mahenata kare che ke tethI pariNAme lAbhane badale hAnija thAya che. AvI sthiti kharekhara khedajanaka hovAthI tene palaTAvavAnI jarUra che. 2 jema keI mugdhajana mastaka upara dhAravAnA mugaTamAM jaDavA jega maNiratna pagamAM paheravAnA AbhAraNamAM ja de che, tema ucita rItine oLakhyA vagara mugdha jIva niraMtara khoTA ghATa ghaDyA kare che. zubhadhyAna-cittavana tajI azubha cintavana kare che. mIThI amRta jevI vANuM elavAne badale kaDavuM viSa jevuM bolI nAkhe che ane sahune sAtA pamADavAne badale vivekanikaLatAthI pratikULa vatane asAtA upajAve che. 3 ajJAnavaza mana,vAMkA-avaLIcalanA ghaDAnI jema mArgamAM ahe-aTake ane unmArge deDe tema khoTA saMkalpa vikalpa karIne pitAne ja duHkha upajAve che. saddagurUnI kRpAthI svasvarUpane sArI rIte pichAnI laI, temAM ja magna thaI javAya, mana ane indriyane lagAmamAM rAkhatAM AvI jAya te nakAmA saMkalpa vikala ApiApa zamI jAya che. 4 parabodha-jIva mAtra ajJAna, mithyAtvAdika dRSathIja khI thAya che. te jJAnAdika do sadagurUvAdika vaDe dara Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) thatAM saghaLAM duHkha zAnta thavA pAme che ane sadaguNanA satata sevana vaDe havabhAvika sukha prApta thAya che. sadaguNI pate sugaMdhI kulanI suvAsanI jema retarapha sukhazAMti prasAre che ane durgaNI azucinI kuvAsanI jema cotarapha dukha azAMti prasAre che. saddaguNa sajajane duniyAne bhAre AzIrvAda rUpa che ane durguNa-durjane zrApa rUpa che, tethI tatva zodhI laI jJAnage ApaNA deSamAtrane oLakhI dUra karavA avazya prayatna karavo ghaTe che. 200= pada AThamuM. (rAga kAzI tathA velAula) Atama paramAtama pada pAve, je paramAtamaNuM laya lAve, Atama suNake zabda kITa bragIke, nija tanamanakI sudha bisarAve; khahu pragaTa dhyAnakI mahimA, seI kITa jaMgI he jAve. 1 kusumasaMga tilatela dekha kuni, heya sugadha kulela kahAve; zakitagarbhagata svAti udaka hAya, mukatAphaLa ati dAma dharAve, 2 puna picumaMda palAzAdikameM, caMdanatA yuM sugaMdhathI Ave; 1 eLa 2 bhamarI 3 talanuM tela 4 chIpamAM paDeluM 5 lIMbaDe Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) gagAmeM jaLa ANu ANu ke, gaMgodakakI mahimA bhAve 3 pAsake parasaMga pAya kuni, lehA kanaka svarUpa likhAve; dhyAtA dhyAna dharata cittame ima, dhyeyarUpameM jAya samAve. 4 bhaja samatA mamatAku tajajana, zuddha svarUpathI prema lagAve; cidAnaMda citta prema magana bhayA, duvidhA bhAva sakaLa miTa jAve. 5 - bhAvatha-je prANuvi bhAva ke parabhAvamAM bhaTakavAnuM ta, aMtaralakSa sAdhI paramAtmA sAthe le lagADe che-lIna bane che te pitaja paramAtmA thAya che thaI zake che. IyaLa bhamarIne zabda sAMbhaLI pitAnA tana mananuM bhAna bhUlI bhamarInuM ja cintavana karatAM pote bhamarIrUpa thaI jAya che. e dhyAnane pragaTa mahimA jANyA che. (1) - sugaMdhI phUlane prasaMga pAmI talanuM tela sugaMdhI banI pulela kahevAya che. temaja chIpalInI aMdara dAkhala thayeluM svAti nakSatranuM jaLa ati moMghA mUlyavALuM motI thavA pAme che. uttamanI sebatathI uttamatA saheje Ave che. (2) vaLI lIMbaDA ane khAkharA jevA jhADe zuddha caMdana vRkSanI sugadhI bharI laherIethI sugaMdhadAra caMdana samA banI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) jAya che. temaja taraphathI zAnadImAM AvI maLeluM jaLa pavitra gaMgAjaLa samuM prabhAvI banI rahe che tema che. ( cA pAvana karIne jema huM suvarNa rUpa thavA pAme che, te mArA sArA parama mitra (vIrAja mA tuM jinAmAM tamayapaNe dhyAna-cintavana karate sate pitaja paramAtmAnI javA pAme che. je bhavya ane parivahanamAM lAgelI mAyA mamatA tajI, rAgadveSa rahita thaI samabhAva AdarI, AtmAnA zuddha svarUpa svabhAva) sAthe sAcI prIti lagAve che temanuM citta jagadarzana jJAna sAme harirI atikhumati banavAthI temanI saghaLI dubAe (duHkha-pIDA-mAnita zAha ) Aja sI jAya che ema adhyAmavedI (AtmAanubhavI) zrI cidAnaMdajI mahArAja kahe che. - sAdhajanma maraNanA anA dukhathI ke trAsatuM nathI? sa trAse che. paraMtu jyAM sudhI zuddha AtmAna ane zatA sahita tathAvidha zuddha AcaraNa-svabhAvaramaNatAmAMja prema na lAge tyAM sudhI jIvane khare mokSa saMbhavateja nathI, kemake samyagadarzana jJAna ne cAritra eja sAce mekSamArga che, ane tene sadyoga uttama mAnavabhavamAMja thavA pAme che. chatAM pramAdavaza tene anAdara karI je mugdha ane svacchedapaNe mahAle che suzIla bane che ane viSayAsakta banIne prAsAmI eLe gumAve che, teo pariNAme bhAmaNa bhAre duHkhI thAya che ane pramAda mAtra ta7 sAvasthapaNe ratna trane sAI le che, teo parama sukhI thAya che , Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) 5da navamuM. zrI gADI pArzvanAthanuM stavana, (rAga kaze tathA velAula). araja eka gavaDIyA svAmI, suNa kapAnidhi aMtarajAmI. AMkaNuM. ati AnaMda bhayo mana e, - caMdravadana tuma darzana pAmI; huM saMsAra asAra udadhi paDaze, tuma prabhu bhaye paMcama gati gAmI. 1 huM rAgI tu nipaTa nirAgI, tuma he nirIhanirmaLa niSkAmI; paNa tehe kAraNa rUpa nirakha mama, Atama bhaye AtamagururAmI, 2 papabirada virajAmaka sAhaka gaDha ba tuma bina jAmI tone Avaraca hArazo mAM, habhi viDI dhIraja cira ThAmI 3 guga pUraNa nidhAna zazI ( 14) saMta, lAlagara sTe guNadhArI; cidAnaMda prabhu tuma kikSAthI, anubhava sAyara sukha visarAmI. 4 vyAkhyAna apAnidhAna! aMtarajAmI! gIcA prabhu! eka mArI dIna araja sAMbhaLo ane mane hastAva Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) lakhana ApI mArA uddhAra karo. saMpUrNa caMdramA samAna parama zAnta mukhavALA ApanuM pavitra darzana pAmIne mArUM mana ati AnaMti-utpasita pramudita thayuM e mArUM ahIbhAgya mAnu chu. cAtaram du:khaMjaLathI bharelA asAra saMsArasAgaramAM huM paDyo chuM. ane Apa pavitra ratnatrayInuM ArAdhana karI parama purUSAtha cAge sakaLa kamaLanA kSaya karI, janmamaraNathI mukta thaI cAra gatirUpa saMsArasAgara tarI jaI, paMcamI gati mAkSane prApta thayA che. evA parama sAmarthya - vALA Apa sAhebane mArI kSudra sevakanI khAmI joI jANIne tenI upekSA karavI ucita nathI. (1) huM rAgadveSAdika doSathI bharyo ane Ape teja chu rAgadveSAdikane sarvathA TALyA che, tethIja Apa sarvathA niHspRha ( spRhA-paravA rahita ) ne mamatA rahita ane IcchA kAmanA rahitaja che te paNa parama AdabhUta Alekhana rUpa ApanuM nirmaLa darzana pAmI mArA AtmAM sadvivekaceALe, ajJAnamithyAtvAdiSTa DhoSa nivArI (ahirAtmabhAva tajI) saheja svAbhAvika darzana jJAna cAritrAdika ujjvaLa guNanA khapI thayA, khATI DhoDAdoDa capaLatA tajI ratnatrayI sAdhavA ujamALa anyA, e badhA mahimA parama Adarza bhUta-AlaMbanarUpa Apaneja che. (2) traNe bhuvanamAM prasiddha evA Apa mahAgApa, mAhenara 1 1 geAvALa jema pazunu rakSaNa karI nirvighne svasthAne pahoMcADe tema prabhu bhavya jIvAte svasthAne (mAkSe) pahoMcADe che. 2 mAhana kAipaNu jIvate nahIM haNunArA-sanuM hita karanArA che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) ne niryoMmakanA1 uttama nirUttune pAmyA che Apa sarva jIvanA rakSaka ne bhavya janAnA tAraka che, tethI A dIna sevakane paNa Apa avazya tArazeAja ema vicArIne manamAM dhIraja dharI rahyo chuM te saphaLa karaze. (3) saMvata 194 mAM bhAvanagara madhye gujInA bhaMDAra evA ApanI bheMTa thaI--ApanAM darzana thayAM ane anata jJAna darzana cAritra ne zaktisa`panna evA ApanI kRpAthI huM ( cidAna Mda) anubhavasukhasAgaramAM jhIlatA rahuM". (4) sAra-e rIte je zabyAtmA zAha-mamatA tajI nika guNane gaveSe che te tene meLavI zake che. para Mtu tadartha paramAtmAnA yuddha svarUpane oLakhI tenI sAthe petAnI zuddha dazAnA guptakhaleA karI tene pragaTa karavAnA prayAsa karavA naIe. te prayAsa paramAtmAnI kRpAthI phaLibhUta thavA sajIva che. padma dezamu ( suga--velAula. ) maMda viSayAzi dvIpatA, viteja ghanerA; Atama sahajasvabhAvathI, vibhAva aperA. 1 jAga thayA ama pariharA, savavAsa vasere; navAsI AzA grahI, bhaye jagata sa. 2 1 nirmAmavANutA kaptAna (Dela ) vahANuMne nivighnapaNe dhArela khare pahoMcADe tema prabhu zastra ane saMsAranA vighnathI acAvI mekSapurIe paheoMcADe che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) rAza tacha nirAzatA, pada zAzatA he; cidAnaMda nijarUpa, sukha aNu bhAlere. 3 vyAkhyA-AtmAnubhavarUpa ane prApta thatAM viSaya AmRdika pramAdarUpI caMdra jhAMkhe paDate jAya che. AtmAnA ja svAbhAvika rANA prakAza pAme che. vizvAva-mAyA-samatAdika aMjAranuM jora cAlI zakatuM nathI. 1. - ahe pramAdI AbhA cAra gati karAzamAM vAvAnuM che evuM thAyansadha haze tema prayatna kara. saMsAravAsamAM jAto ca para AzAtA pAsamAM sapaThANane tuM satI tAbedArI zake che. ahI svataMtratA ane nakArI pArI gulAmI ara karavI paDe che para AzA-parataMba paravazatA tanAM prathama pitAnA mana ane Ini upara kAbu meLavI paDe che, pachI paraAzAnA pAsamAMthI aeAya che ane nirAzI bhAva athavA nispRha dakSA Ave che. eja tAre mULa zuddha-zAzvata svarUpa che. mana ane IndriyonI paravazatAthI e tArA asala paka-sthAnathI tu cuta-patata thaye che tene saMbhALa. ahe jJAnacAritrasvapI AtmA!tu pitAnuM zuddha svarUpa purUSArthayege prApta karavAmAMja kharuM sukha samAyeluM che ema AvIthI mAnI le 3. - sAra --AmAma sahaja svabhAva jJAna-darzanazAiihaka rUma che. te jyAre pUrNa rUpamAM prakAzamAna thAya che, tyAre tene prabhAva anati adhiAra hoya che. te dazama jJAna 1 zAzvatapada-ekSa Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) cAtrimAM jema ema prema vadhatI che. tema tema A mamatA (talavAra) e mane che. sa sAvadhAnatAthI zAnamAMja ramatA karanAra mahAnagAvI gAM jatAtImAM kaLa aneti kApI paNa sevA, Avo, sarva sukhamaya ane aMnata zaktisayukta banI zake che, ama viSe pramAda AgavA nI agati thai che. meM zAya che. paraMtu tenAM pramAANuM ke svacchatA tajI, vinA te savaMta mahAtmAone batAvelA zuddha sanAtana maNi sadbhAvathI udAsa sahita cAlavAthI gAtmAnA eka rIte karava raI zake che. akSaya sukharUpa mA prAsenA paMtu eka pavitra mArga samajI AdaravA rAga che. abhyAsa (1) roga nugata nADiyA, kA nAma cAya, 1 Apati hera, ane hAtha na Ave. lekha karI mALA karI, jagaka varasAve paNa paramAnadI sUcI ya na pAtre 2 sUcana ana sujhAnA jIva, motiya sukhyA jyAbhUta bira pArake, cAlu kAna dharAve che ugnakhohuM sukha, tane tApa tapAva cidAna da samajyA vinA, giNatI navi Ave 4 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) camaniyamAdi aSTAMgayeAga athavA jJAna darzana cAritra rUpa saMyamayAga athavA je vaDe sakaLa duHkha-kalezanA aMta Ave ane akSaya avinAzI sukhane bheTo thavA pAme evA tapayAga ke vIya (purUSArtha) yoga kaSTapaNa kalyANa arthI (AtmArthI) sajjanAe AdaravA ceAgya che. tenuM rahasya samajI zuddha zraddhA AsthA sahita tenu pAlana karatAM avazya kalyANu thavA pAme che; paraMtu temAMnuM kazuM rahasya jANyA vagara kevaLa beMgI jati sanyAsI ke phakIra evuM nAmamAtra kahevaDAvavAthI zuM vaLe ? tathAprakAranA guNa ne AcaraNa vagara jogI jatinA veSa dhAraNa karIne pharavAthI tA svaparane dhALe dahAra ThagavA-- lUMTavA jevuMja te lekhAya che. koI eka raka-niSanane lakSmIpati kahevAmAtrathI kaI lakSmI maLI zaktI nathI. 1. jogI jati saMnyAsI vigerenA veSa dhArIne je mAyAkapaTa keLavI, leAkane khATA bhramamAM nAkhavA mATeja te veSanA upayoga karatA rahevAya tA je sAcA sadguNI jogI jati ke sanyAsI akhaDa paramAna meLavavA bhAgyazALI nIvaDe che tevA leza mAtra lAbha maLI zakatA nathI. eTaluMja nahIM paNa dAMzika vRttithI pariNAme duHkhamAM vadhArA karI aneka aMdha zraddhALuone avanatinA khADAmAM nAkhe che. ra. mana ane InDiyAne hamyA nagara-kAjImAM rAkhyA vagara devaLa dezIsa karavAthI vizeSa lAbha nathI. ema tA gheTA vigere paNa muDAve cheTa sahana karatA rahe che. keAI vaDanI vaDavAInI jema mAthA upara jaTAjUTane dhAraNa kare che, kAI kAna phaDAvIne TAnA ane che, koI uMcA hAtha rAkhIne ane uMdhe mastake Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra7) laTatA rahIne zarIrane kaSTa upajAve che, keI sUrya ke agnine tApa sahe che, paraMtu cidAnaMdajI jevA jJAnI mahAtmAo kahe che ke alakha AtmAne oLakhyA pichAnyA vagara e badhuM lekhe AvatuM nathI-phegaTa jAya che. 3-4. - sAra be-eka aMtarajAmI AtmAne oLakhI temAM kharI zraddhA-AsthA cuMTADavAthI yathAzakti karAtI saghaLI dharmakaraNa lekhe thAya che. tene yathArtha oLakhavA mATe evA jJAnI gurUne zaraNe jaI ati namrabhAve temanI upAsanA karavI ghaTe che. jeo evA jJAnIgurUne saMga karI aMtarAtmapaNuM meLavatA nathI teo saMsAramAM paribhramaNa karatA rahe che. ajJAnakaSTathI kalyANa siddhi thatI nathI. pada bAramuM. (rAga uparano) Aja sakhI meMre vAlamA, nija maMdira Aye; ati AnaMda hiye dharI, hasI kaMTha lagAye. 1 sahaja svabhAvaLe karI, rUcidhara navarAye; thALa bharI guNasukhaDI, nija hAtha jimA. 2 surabhI anubhava rasa bharI, bIDAM khavarAye; cidAnaMda mila dapatI, mAvachita pA. 3 - ' vyAkhyA-sohAgaNa (paNa ghaNA kALathI patinA virahathI pIDAtI ) samatA pitAnI vahAlI sakhI sumatine harSadAyaka samAcAra saMbhaLAvatAM kahe che ke he sakhI! Aje mArA prItama Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (28) cetanarAya mArA (samatAnA) mahelamAM AvyA hadaya maMdiramAM) paThA. tethI mArA aMtaramAM ati AnaMda utarAye arne prasanna mudrAthI meM prItamane gADha AliMgana ApyuM. 1. pachI sahaja ravabhAvika zubhAvarUpa jaLavaDe prema sahita navarAvyA ane apAra gurUpI sukha thALa bharI pIrasIne meM mahArA svAmInAthane mAra hAthe jamADyA. tyArabAda suvAsita anubhava rasamaya pAnabIDAM svAmIjIne khavarAvyA. ema samyam bodha ane AcaraNArUpI daMpatI (pati-patnI) bhegA maLI (suyoga pAmI) catheccha sukhazAntirUpa mavaMchitane pAmyA. 2-3. sAra be-cetanarAyane dharmarAjAnI bahAlI putrI samatA sAthe anAdisiddha saMbaMdha che, eTale samatA eja cetananI kharI pativratA hitasvinI asala strI che, chatAM dharmanA virodhI ane baharUpI evA menI putrI kumatA sAthe paNa cetananI sutAne lAbha laI anAdi kALathe saMbaMdha joDANa hatuM. verayAnI jevA vividha raMgarAgane karanArI ne vadhAranArI kumatAnA phadamAM te e te phasI gayuM hatuM ke eka paLa mAtra paNa temAMthI chuTI samatAnI sImuM paNa joI zako nahete, te pachI te parama pavitra devIne ucita satkAra te kareja kayAMthI? mumatAnA saMgathI tene aneka vipadA veThavI paDe che ane te baMdhanathI aneka prakAranA kaDavA anubhave maLe che, tethI chevaTe cetanarAyanI AMkha (jJAnacakSu) ughaDe che, eTale parama pavitra pativratA samatA strIne Aja sudhI mehamugdha banI anAdara karavA badala tene bhAre pastA thAya che ane have pachI AkhI jIMdagI paryata kumatAne saMga nahi * * Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) karavA temaja samatAne saMga nahi chAMDavA daDha nizcaya kare che. che dinarAta patinuM hita IcchatI ane tene maLavAnI rAha joI rahetI samatAnA gharamAM pate praveza karI tenI sAthe haLI maLI bahu sukhI thAya che. e pramANe harakeI bhavyAtmA sukhI thaI zake che. Itizama. pada 13 muM. (rAga vibhAsa) juThI jaga mAyA, narakerI kAyA, ryuM bAdarakI chAyA mArI; rAnIjana kara kholI nayana mama, | sadagurU Isuvidha pragaTa lakhAirI. 1 mUla vigata viSavela pragaTI ika, pavarahita tribhuvanameM chAcharI; tAsayatra cUrNa khAta miragalA, mukha vina acarija dekhuM huM AIrI. 2 purUSa eka nArI nipajAI te te napuMsaka gharameM samAIrI; putra jugala jAye tihu bAlA, * te jagamAMhe adhika duHkhadAirI. 3 1 mULavigata-mULavinAnI, 2 miragalA--mRgalA. Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) kAraNa bina kArajakI siddhi, " kema bhAI mukha kahI nava jAIrI cidAnaMda ema akaLa kaLAkI, gati mati keu virale jana pAIrI. 4 athara-A jagatanI mAyA ane manuSyanI kAyA te vAdaLanI chAyAnI jevI jUThI-anitya-kSaNika che. mArA sadagurUe jJAnAMjanavaDe mAsa ne ( aMdaranA ) khelIne e prakAre pragaTapaNe mane samajAvela che. (te samajAvaTathI ja huM tene kSaNika samajI zako chuM.) 1 have kahe che ke -mULa vinA eka viSavelI pragaTIugI, te patra (pAMdaDA ) rahita chatAM traNa bhuvanamAM vistAra pAmI gaI, tenA pa mRgalA che ke , care che sa ke paNa te mRgalA mukha vinAnA che. AvuM Azcarya meM A jagatamAM AvIne joyuM che. 2 A gAthAmAM kahelI hakIkatanuM rahasya adhyAtmadraSTie vicAratAM ema samajAya che ke-viSayatRSNArUpa viSavelI mULa vinA A jagatamAM ugI che ane tene patra nahI chatAM teNe traNa bhuvanamAM rahelA sarva ane pitAne Adhina karI lIdhA che, eTale e rIte traNa bhuvanamAM te vistarI gaI che. tenA patre eTale tenA vikArene mugdha jIve rUpa mRgalA anubhava kare che, AsvAda le che. tene mATe kAMI mukhanI jarUra paDatI nathI eTale te mRgalA mukha vinAnA hovAne vadhe Ave tema nathI. AvuM Azcarya jJAnadraSTivaDe jotAM A cetanane samajAya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31 ) have khIjI vAta kare che ke-eka purUSa eka strIne nIpajAvIprasava karyAM ane te nArI napusakanA gharamAM jaine vasI-tene paraNI te strI-ne napuMsaka bhartAranA samAgamathI be putrA thayA. te putro A jagatamAM atyaMta du:khanA denArA nIvaDyA. 3 A gAthAnA sAra ema samajAya che ke-lebharUpI purUSa tRSNArUpI strIne pragaTAvI-janma ApyA. te manarUpa napuMsakane svecchAe varI-paraNI. tene rAgadveSarUpa e putro thayA ke je A jagatamAM sarva jIvAne atyaMta duHkha ApanAra che. cAre gatimAM paribhramaNa karAvanAra che. uparanI e gAthAmAM kahyA pramANe kAraNa vinA kAryanI siddhi kema thai ? te mukhadvArA kahI zakAtu nathI. teja rIte cidAnaMda je AtmA tenI akaLana kaLI zakAya evI je kaLA-tenuM svarUpa-tenI gati ne mati te koIka virala manuSya ja pAmI zake che. 4 (emAM kartAnuM nAma paNa sUcavyuM che.) mULa vinA velanu thavuM, patra vinA jagatamAM vistaravuM ane patra vinA temaja mukha vinA mRgalAnuM khAvuM-A badhu kAraNa vinA kAya thavA kharAkhara che. temaja purUSathI putrIne prasava thavA, tenuM napuMsaka patine varavuM ane napu Msaka patithI e putranI niSpatti thavI A paNa kAraNa vinA kAryanI siddhi thavA sarakhuM che. w A hakIkata eTale ke enuM rahasya samajavuM jema muzkela che 'temaja 'A jJAnarUpI AtmAnuM svarUpa samajavu te paNu teTaluMja muzkela che. te AtmAnI gati, tenI vRtti vigere kAI virala manuSyAja jANI zake che. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) rahasya-A pada gupta rahasyathI bharapUra che. tenA atha mAtra kalpanAvaDeja karavAmAM AvyA che. judAjudA atha karanArA judIjudI kalpanA karI zake che. khAsa anubhavI ne vidvAna sadgurU maLyA vinA A padyanA vAstavika atha-kartAe kahevA mArelA atha thaI zakavA muzkela jaNAya che, teA paNa badhI hakIkata meLa khAya tevA atha A karatAM judI rIte kAI lakhI jaNAvaze tA tenA AbhAra mAnavAmAM Avaze. 30 padma caudamuM. zrI pArzvajinastavana. ( rAga--vibhAsa ) khA bhavijinajIke yuga, caranakamaLa nIke-dekhA. AMkaNI jima udayAcaLa udaya bhacA ravi, tima nakha mAnakaeNke-dekhA. 1 nIlApalasama zAbha caraNu chabi,1 riSTa ratanaDuMke-dekhA. 2 surabhi sumanavara cakSaka makara, acita daivanake-dekhA 3 1 caraNuti-cadaNunI kAMti 2 surabhisumanavara-sudhI zreSTa puSpa. 3 caMdana, kezara, barAsa, amara, kasturI, gAcaMdana, ratAMjaLI, kAcA hiMgalAka, maracaka kALa te seAnAnA varaga-e daza padArthonA yakSaka ma thAya che. mANeka lAla hAya che. riSTharatna zyAma hAya che Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 (33) nirakha carana mana harakha bhaya ati, vAmAnaMdanake, dekhe. 4 cidAnaMda aba sakala maneratha, saphaLa bhaye manake dekho. 5 artha_o bhavya ! jinezvaranA suMdara evA be caraNakamaLa tame juo ! te kevA suMdara che? jema udayAcaLa para udaya pAmela sUrya lAla dekhAya che tevA jenA caraNanA nakha mANekanA hoya tema lAla dekhAya che. vaLI riSTa ratnamaya zarIramAM temanA caraNanI kAMti nalatpala (kamaLa) jevI zobhe che. te devanA caraNa sugaMdhI puSe yukta yakSakaImavaDe arcita thayelA hoya che. evuM caraNakamaLa vAmAnaMdana zrI pArzvanAthajInA joIne manamAM atyaMta harSa utpanna thaye che. eTale cidAnaMdajI athavA jJAnasvarUpI AtmA kahe che ke-have te mArA mananA sarva manoratha saphaLa thayA ema huM mAnuM chuM. 1thI 5. sAra-A padamAM zrI pArzvanAthajInI khAsa karIne temanA caraNakamaLanI stuti che. e caraNanI prathama zobhA varNavI che. evA prabhunA caraNakamaLa jevAthI bhavya jIvanA hRdayamAM apUrva harSane udaya thAya che ane tethI tenA sarva manoratha avazya siddha thAya che. prabhunA caraNa kamaLa pramANe AkhA aMganI zobhA samajI levI. A te bAhya aMganI zebhAnuM varNana che, kharI rIte te temanI Atmika zebhAnuM svarUpa samajavAnI jarUra che. tyAM mAtra jJAna darzana cAritra sivAya bIjuM kAMI nathI. enA vaDe ja e anupameya che. A pramANe A padanuM rahasya che, Izima, mana mAnuM chuM kadamAM zrI Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34). pada 15 mu. zrI neminAthanuM stavana (rAga-kero.) akhIyAM saphala bhaI, - ali ! nirakhata nemijinada aM AMka padmAsana Asana prabhu sehata, . miAhata sura nara ida; ghugharabAlA alakha anepama, mukha mAnu pUnamacaMda. a1 nayana kamaLadala, zukamukha nAsA, adhara biMba sukhakaMda; kudaklIra kyuM datipati, rasanAdala zobhA amada. a0 2 bugrIva bhuja kamalanAlakara, royala anuda; hadaya vizALa thALa kaDhi kesarI, nAbhi sarovara baMda. a. 3 kadalI khaMbha yuga carana saroja jasa, nizadina tribhuvana vaMda; 1 ghugharALA-ghugharA jevA goLa mareDavALA keza. 2 kuMdakaLI- bacakuMdanA phulanI khIlyA vinAnI kaLI. 3 kaMbu-zaMkha. 4 grIvA-DAka 5 kaLIkhaMbha-keLanA sthaMbha. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) cidAnaMda AnaMda mUrati, e zivA vInaMda, a- 4 atha5A padamAM zrI neminAthajI zivAdevImAtAnA putranA zarIranuM varNana che. AtmA sumatine kahe che ke huM ali! he sakhi ! nemijidrane joIne mArI AMkho saphala thaI che. have te prabhunuM zarIra kevuM che? te kahe che - prabhu padamAsane birAjelA zebhe che ane jene joine devanA ane manuSyanA IMdro-svAmIo (iMdra ne cakavartI vigere rAjAe) meha pAme che. temanA mastakapara rahelA ghughara jevA vAMkaDA vALAnI zobhA alakha-lakSamAM na Ave tevI ane ane pama-upamA na ApI zakAya tevI che ane mukha pUrNimAnA caMdra jevuM suzobhita sarvakaLA saMpUrNa che. 1. ' netra kamaLanA patra sarakhA che, nAsikA pipaTanI cAMca jevI che. haTha bibanA phaLa jevA rakta ane sukhanA mULabhUta che, macakuMdanA kulanI kaLI jevI dAMtanI paMkti-zreNi ujavaLa che, tenA madhyamAM rahelI raktapatra jevI chanhA atyaMta zebhe che. 2. zaMkha samAna grIvA(kaMTha)obhe che. be bhujA kamaLanI nALa jevI che ane be hAthanI hatheLI caMdranI pAchaLa rahelA rakta kamaLa jevI de che. hRdaye vizALa thALa jevuM vistIrNa che. kaTitaTa keDa-kezarIsiMhanI kaTi jevI pAtaLI ne zebitI che. nAbhi sarevaranA madhya bhAga jevI gaMbhIra che. 3. - jemanA be caraNakamaLa keLanA sthaMbha jevA suMdara ane rAtridivasa-ahoniza traNa bhuvananA lekethI vadha-vaMdanIka che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) cidAnaMdajI kahe che ke evI AzAmaka mUrti e zivAlI mAtAnA putra neminAtha7nI che. tenuM he bhavya che ! aheniza smaraNa, vaMdana, pUjana ne stavana karo. 4. - sAra-prabhunA aMga tathA upAMgane ApelI A upamA atizakitavALI te samajavAnIja nathI, paraMtu bIjA upamA devA lAyaka padArtha jagatamAM na hovAthI A vastuonI upamA ApelI che, te kharI rIte rahInepamA che. prabhunA aopAMganI zobhA te anupameya che. zrI bhakatAmara stavamAM 2 gatimira pAmI. ekAvyamAM prabhunA zarIramAM rahelA zAMtacivALA paramANunA raka jevA bIjA paramANuo ja jagatamAM nathI ema kahIne prabhu samAna anya keInuM rUpa A jagatamAM nathI ema siddha karyuM che. pada 16 muM.. (rAga bhairava.). virathA janma gamAye mUrakha ! virathAe AMkaNuMracakana suparasa vaza hoya cetana, apane mAla nasA pAMca mithyAta dhAra tu ajahuM, sAca bheda navi pA. mUrakha0 1 1 a5 2 hajI. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neha niratara hAryA tAya tuM ti suzo, A bIjA manu Aye, mUrakha0 2 jarAya za Natika mane, - kALa anata mAyA; ahaTa Tima ja zake, a ajavA . mUrakha0 3 lakha zazazI para hinA, I , nava nava rUpa banAyA vana samakita succha khyA, gigA ma ta tri, pUrakha 4 nI pa nati manAta rAkha, che paricita Aya; viradAna te dhanya jAta che, li mAM gata tA. ra0 5 aA upagAra , asAna vaza avanI cAle cAlatA evA sAdhu zAvakane samajAve che athavA tevA gurUnA hitavacana sAMbhaLI kaI khapI jIva zAca karata-AtmaniMdA 1 madirApAnInI jema. 2 dhaturAnA bI 3 pharatA raMTanA ghaDA, ja navA navA zarIra. 35. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) karatA karatA bIjA mugdha jIvAne saheje jaNAve che. che. mugdha prANI ! tuM vRthA A amUlya mAnava bhava hArI gayA. tArUM have zuM thaze ? madhuSiMdu samAna lavaleza viSayasukhamAM lubdha thaI jaI te AtmAnuM kharU sukha kheAyu-gumAvyuM, ne phrI meLavavuM azakaya ke duHzakaya karI mUkayuM, kemake AtmAne kharI bhedaviveka nahIM pAmavAthI, adyApi tuM ajJAnAdika vaDe pAMca prakAranA` mithyAtva ( azraddhA kuzraddhA cA viparIta zraddhA ) ne poSe che. 1. tu kanaka ( suvarNAdika dhana ) ane kAminI ( strI) mAMja dina rAta raccA paccA rahe che. jANe dhaturAnA khIja khAIne gAMDA dIvAnA thayA rAya ema temaja madirApAnInI jema tenI pAchaLa pharyA kare che. 2. janma jarA ane maraNa saMbaMdhI athavA Adhi vyAdhi ke upAdhi sa MbaMdhI apAra duHkhA sahana karatAM karatAM jenA tAga na Ave eTale baMdhA-anA kALa vItAvye te paNa jema araTareTanI ghaDIe bhaNatI ne ThalavAtI jAya tema adyApi enI eja du:khanI ghaDIonA aMta naja mAnyA. (mithyAtvAdikAge jIvane janmamaraNanA aMta AvatAja nathI) 3. cArAzI lAkha gahana chavAyenirUpI navA navA veza paherIne nATakIyAnI pere navI navI krATimAM praveza karI aneka prakAre tu nAca nAmyA ane viDa MbanA pAmyA; paraMtu zuddha mahAnarUpa samakita--amRtanuM gAsvAdana karyAM vagara e anekavidha nAca karatAM sahevA paDelA anatA kaSTa kaMi lekhe na AvyA. 4. 1 abhipratika, anabhimahika, abhinivezIka,JanAbhAga ne sAMziya Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) ATalAM ATalAM vItakaDAM vItyA chatAM-mAthe dukhanAM jhADa ugyAM chatAM tArI zraddhA-mAnyatA sudharatI nathI-sudharavA prayatna karatuM nathI ane haju sudhI pUrvokta mithyAtvane ja vaLagI rahe che, ethI mane manamAM acaMbhe thAya che. A vizvamAM dhanya, kRtapunya, jJAnI, suzraddhALu ane sadAcaraNa sajajane teja che ke jemaNe zuddha Atmatatvane yathArtha oLakhI, tenA puSTa AlaMbanavaDe rAga dveSa ne mohAdika anAdi dene TALavA prabaLa purUSArtha pheravI, samatAdika AtmaguNene vikasAvavAmAM ja pUrI prIti dhAraNa karI che. 5. " - sAradha-anAdi mithyAtvAdika deSa mAtrane tajI samaktiAdika saddaguNanuM premollAsathI sevana karanAraneja sAnavabhava lekhe thAya che, tethI vimukha rahelAne manuSya janma niSphaLa jAya che ane pharIne maLa dula aya che. 1 - pada 17 muM. (rAga-aurava) jaga supanekI mAyA re nara! jaMga supakI mAyA. e AMkaNI supane zaja pAya leu raMka ryuM, karata kAja mana bhAyA; udyarata nayana hAtha lakha khappara', mana huM mana pachatAyA. re nara - 1 . samaLAra samaskAra jima caMcaLa, narabhaya satra batAyA 1 hAlamAM khappara bhikSApAtra joIne. 2 vIjaLI. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) aMjalI jaLa sama jagapati jinavara, Ayu athira darasAyA. re nara !0 2 cAvana saccArAga rUpa kuni, maLa malina ati kAyA; trisata jAsa nila"ba na raMcaka, jima tarUvarakI chAyA. re nara !0 3 saritAnega samAna jyaM sapati, svAratha suta mita jAyA; AmiSadhara mIna jima tina saga, mahALa macAyA. re nara !04 e sasAra asAra sAra piNa, yAma itanA pAyA; cidAnada prabhu sumanaseti, dhariye neha savAyA. re nara !05 vyAkhyA ceMturanara ! A jagatanI mAyA `svama samI khATI-asAra samajI temAM muMjhAiza nahi, cetIne cAlaje, rakhe temAM levAI jvA. jema kAika rakane svapnamAM rAjya maLyuM ane jANe pAte madhu managamatu` rAjakAja karavA lAgyA, paNa AMkha ughaDI ke temAMnuM kazuMe nathI ne hAthamAM khappara hatu te kAyama che, te joIne manamAne manamAM stAnA karavA lAgyA, evI A jagatanI mAyA jIThI che. (kSavinAzI che.) 1. 1 nadInA vega. 2 mAMsanI pezImAM lu thayela. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) siddhAntamAM daza dvAne manuSya bhavanI durlabhatA batAvI che. temAM paNa vIjaLInA camakAranI jevuM jIvana kSaNavinAzI che. ane AukhuM aMjaLimAM raheluM jaLa jema kSaNekSaNe ghaTatuM jAya ane jotajotAmAM khuTI jAya evuM asthira che, ema sarvasa bhagavAne bhAkheluM che. (2) jobana saMdhyAnA raMga jevuM caMcaLa che. kAyA anekavidha azucithI bharelI hovAthI malIna che. vaLI vRkSanI chAyAnI jema e kAyAne kSINa thatAM vAra lAgatI nathI. mUDhatAthIja chava temAM muMjhAI rahe che. (3) lakSamI nadInA pANInA veganI jema jotajotAmAM cAlI jAya che. putra, mitra ane strI pramukha saMbaMdhIo svArthanA sagA che. temanI saMgAte mAMsanI pezImAM lubdha thayelA mAchalAMnI peThe mugdha jIva mehajaLathI baMdhAI rahe che. (4) e rIte cAra gatirUpa saMsAra adhe asAraja che, tema chatAM sAra mAtra eTaleja lekhAya ke tathAvidha zreTa sAmagrI pAmIne niraMjana-vItarAga prabhunuM smaraNa-ciMtavana sAcA dilathI premellAsapUrvaka nitya caDhate raMge karI zakIe. ema vicArI temAM dinaparadina savAye prema karatAM javuM te ghaTita che. (5) sAra badha-duniyAnI dareka cIja svapnavat sarI janArI che, tethI sujJa-cakora bhAIbahenee temAM phasAI na javAya evI khabaradArI rAkhavI ghaTe che. game tevA lAlacanA prasaMge tenI sAme aDaga rahevAmAMja jJAnanI kharI kasoTI thAya che. ajJAnI jIva temAM saheje levAI-lapaTAI jAya che, tyAre jJAnI Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (42) khuba cetatA rahe che ane lAga pAmIne A badho kSaNika sabaMdha che daI sAce dhamatteha le che. teo cakravartI jevI baddhi paNa tRNanI jema tajI daI jJAna vairAgyathI dIkSA laI AtmakalyANa sAdhI manuSya janmane sArthaka karI zake che. pada 18 muM. zrI rASabhajina stavana (roga-prabhAtI) . mAna kahA aba merA madhukara! mAnava e AMkaNI. nAbhinaMdake caraNa sarojameM, ' - kAje acala vaserA re, parimala tAsa lahata tana saheje; vividha tApa uttara re. mAna. 1 udita niraMtara jJAnAbhAna jihAM, tihAM na mithyAtva a sa re; saMpuTa heta nahIM tAte hA, sAMja kahA sara re. mAna2 nahIMtara pachatAvege Akhara, - bIta gayA che verA re cidAnaMda prabhu padakaja sevata, baharI na heya jaLa prezara. mAna. 3 1 jJAnazAnuM-zAnarUpa sarSa: 2 veLA. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) vyAkhyA he mana bhamarA ! mArU mAnIne have tu RSabhadeva prabhunA caraNakamaLamAM kAyama sthiti kara. tenI sIDI suvAsa je sadbhAgI nitya meLave che tenA trividha tApa zAnta thAya che. (1) jyAM kevaLajJAna-sUrya sadAdita rahe che ( kadApi asta pAmatAja nathI ) tyAM mithyAtva-adhakAra sabaveja zI rIte ? vaLI saMpUrNa lakSANunnALAM prabhunAM caraNakamaLa dinarAta sadAya khullA--vikasitaja rahe che. ( sakecAtA nathI )mAre te vakhate AtmA tenI suvAsa tuTI zake che. (2) evA uttama pavitra cakramaLamAM kAyamI sthiti - vAnuM tathAniya bhAgyavagara sAMpaDatu nathI. evI uttama taka kheAi TIkhI tA pachI pariNAme pastAvuMja paDaze, chatAM kaMI vaLaze nahIM. e savajJa prabhu (citAnaMda)nA caraNakamaLane sadbhAvathI sevatAM prAye sadbhAgI janAre labhramaNu karavuMja na paDe. thADA vakhatamAMja janma maraNathI zu thai zAzvata meAkSasukhane pAme (3) sAra dhasAraTha dezamAM suprasiddha zatru ya, siddhAcaLa pramukha aneka uttama nAmAthI vakhaNAtA pavitra girirAja upara jene aDhAre AlaSa mAne che evA zrI Adideva prabhu birAje che. tIrthapati zrI AdIzvara prabhu e pavitra parvata upara ane kavAra AvI samavasaryo che ane temanA upadezAmRtanuM pAna karI svahita sAdhavA ujamALa thayela aneka kATi bhavyAtmAo e sthaLe paramapada (meAkSa) pAmyA che, tethI e tIrtha siddhakSetrAkrika aneka uttama nAmathI vakhaNAya che. temanA pavitra vaMzamAM utpanna thayelA asa`khya rAjAe pramukha tyAMja siddhipadane Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) pAmyA che. tyArabAda paNa asaMkhya bhavyAtmAoe e uttama tIrtha ane tIrthapatinA AlaMbane svakalyANa sAdhyuM che. e e tIrtharAja ane tIrthapatine atula mahimA jANI adyApi aneka uttama jane e tIrthapatinI tana-mana-dhanathI sevAbhakti karatA rahe che. ene adabhuta mahimA kaMika vistArathI zrI zatruMjayamAhAtmyamAM varNavela che, bAkI te anubhavathI tenI khAtrI karI zakAya che. jemaNe te cage emanA darzana kapIla karyA nathI teo bApaDA dayApAtra che. sAvadhAnapaNe emanI yathAvidhi sevA karanArA saheje sakaLa duHkhane aMta karI akSaya avinAzI pada pAme che. sahune e apUrva lAbha levAnuM ane ! evI zubhecchA rahyA kare che. ajara - , pada 19 muM. (rAga-anAmI) lyo bhamata kahA be ajana, bhUla e AkaNa rAjapIpAla sakaLI taja mukha, kara anubhavarasa pAna bhUlyA. 1 Aya kRtAMta gaga Ika dina, hari mRga jema acAna; heya tanadhanathI tuM tyAre, jema pAke tarUpAna, bhU0 2 1. kALa, 2 siMha, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) mAta tAta tarUNuM sukhasaMtI, garaja na sarata nidAna cidAnaMda e vacana hamerA, dhara rAkhe pyAre kAna bhUlyA. 3 vyAkhyA-AtmAne (AtmAnA svarUpane jANyA samajyA vagara tuM bhUle bhame che ane bIjuM game eTaluM bhaNya he chatAM tuM kharI vAta (AtmAnA rahasya) thI ajANa hevAthI ajANuja kahevAya che. nakAmI ALapaMpALamAM tAro samaya barabAda karI nAkhe che, tethI tuM mUrkha Thare che. he baMdhu! AtmAne anubhava thAya evA zAMta jJAnAmRtanuM pAna karI tArI raheNI karaNIne sudhArI have tuM sukhI thA. (1) tAre barAbara samajI rAkhavAnuM che ke eka divasa jema. siMha mRgalAne pakaDI le che tema kALa eciMte AvI tane jhaDapI leze te vakhate tArUM kazuM cAlavAnuM nathI. tyAre te pAkelA pAna jema jhADathI judA paDa kharI jAya che tema tuM paNa tana mana dhanathI avazya jUdo thaI jaIza. (2) mAtA pitA ane strI putrAdikathI nihya tAre svArtha saravAne nathI; kemake e sau svArthanAja sagA hAI svArthanika heya che. e amArI vAta barAbara lakSagata rAkhI galata karIza nahIM. ema popakArarasika zrI cidAnaMdajI mahA'rAja kahe che. (3) - sAra badha-jIva mugdhatAthI je zarIra, kuTuMba kabIlAdika mATe havaza marI paDe che te saMbaMdha baMdhAya kAramA, kSaNika Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne svArthI che. nityamitra samA deha ane pImitra samA kahe jo potAne artha sare tyAM sudhIja saMbaMdha pAve che. khare nisvArtha saMbo nAto te kALa jAhamitra samA dharmane ja che. te pakhabhaMjaka hAi sunna janane sadA Azaya karavA yogya che. traNa mitranI kathA upalevAmApanI TIkAnA bhASAntaramAMthI vAMcI sAra grahI, mAdaka mAtara ta, parmaprema gADavo joIe ane tene ja sAcavI paNa karavA Ie anaMta kALa sudhI bhavacAmAM pharatAM pharatAM A durlabha manuSyabhava bhAgyayoge maLe che te jJAnacakSu ele sArthaka karI levA cUkavuM na joIe. ghaNAeka mugvajane lava mIThA, parabhava ke dIThA. evA nAstika prAya vacane tala anAcAra ke durAcArane sevI che lava hArI jAya che. sujJa ane te sadAcArI tene sArthakaja kare che. pada 20 me. (rAga-dhanAzrI.) sAta acarija rUpa tamAsa sate e AMkaNI kIDake paga kuMjara bAMdhe, jaLameM makara pIyAsA. sa. 1 kata halAhala pAna rUcidhAra, taja amutarasa mAsA: ciMtAmaNi taja dharata cittameM, kAca zakI AzA. te 2 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) bina mAdara varasA ati barasata, binadiga mahata matAso; vajra galata hama dekhA jalame, kArA raheta patAsA. satA. 3 vera anAdi paNa uparathI, dekhata lagata bagAsA; cidAnaMda sAhI jana uttama, kApata yAkA pAsA. satA0 4 a--he satA ! tame A Azcarya kArI tamAsA juo. kIDIne page hAthIne khAMdhyA che ane pANImAM rahenAra magaramaccha tarasyA rahe che, mugdha jIva rUcipUrNAMka haLAhaLa jheranuM pAna khAsA sudara amRta rasane tajIne kare che. vaLI citAmaNi ratnane tajI daIne kAcanA kakaDAnI AzA rAkhe che. 1-2 vagara vAdaLe atyaMta varasAda varase che ane tenuM pANI dvizAnA dheAraNu zivAya jema tema vahI jAya che. meM pANImAM vajrane gaLI jatuM joyuM che ne patAsuM jemanuM tema rahyuM-gaLI gayuM nahI ema joyuM che. 3 anAdi kALanuM vaira chatAM(AzA)khagalAnI jema uparathI snehI tarIkenA dekhAva khoTA Ape che. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke te jIvaneja uttama kahIe ke je enA pAsa--enu khaMdhana kApI nAkhe che. eTale tenAthI nIrALA thai meAkSapurImAM mirAje che, 4 A patramAM prathamanI traNe gAthAmAM asaMbhAvya vastunuM Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) saMbhavitapaNuM ghaTALyuM che. temAM vicAra karatAM ema samajAya che. ke kIDIrUpa kavaNAne page athavA AzArUpa kIDIne page anaMta zaktivALA AtmArUpa hAthI badhANA che. tenAthI chuTI zakatA nathI e Azcaya che. Atmika jJAnarUpa jaLathI bharelA samudramAM AtmArUpa magara tenA AsvAda na letAM tarasyA rahe che. 1 vaLI mugdhajIva pragaTapaNe amarapaNuM prApta karAvanAra je jJAnAmRta tene tajI daIne haLAhaLa viSarUpa je viSayarasa tenuM rUcipUrNAMka Ana MdathI pAna kare che. temaja ciMtAmaNi ratnarUpa dharmane tajIdaine kAcanA kakaDArUpa pulika vastunI AzA kare che tene meLavavA rAta dina prayAsa' kare che, 2 trIjI gAthAnA pelA e pannunA bhAva samajAtA nathI. khIjA e padamAM kahyuM ke ahaMkAra vatUlya kaThina che te mRdutA-komaLatA rUpa jaLamAM gaLI jAya che. ahaMkArane namrutA gALI de che. ane keTalAka mAyAvI jIva tarata gaLI jAya tevA patAsA jevA jaNAya che chatAM te gaLatA nathI-akkaDa ne akkaDa rahe che. 3 . AzarUpa pizAcI sAthe A jIvane anAdi kALathI vaira cAlyuM Ave cheanAdi kALathI teja A saMsAramAM paribhramaNa karAve che, chatAM bagalAnI jema uparathI prema-sneha batAve che. cidAnaMdajI kahe che ke-teja manuSya uttama che ke je e pApI gAzAnA pAsa tADI nAkhe che ane tenAtho dUra thaI-pundgaLika padArthonI prIti sarvathA tajI daI mAkSamahelamAM birAje che. 4 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) upara pramANe matikalpanAthI 'upanaya ' jaNAvye che paraMtu kartAnA dilanA Azaya A pramANe kahevAmAM zuM che ? te samajavu ghaNu* muzkela che. temaja viziSTa buddhimAna A karatAM paNa sArI rIte upanaya utArI zake tevu che. trIjI gAthAnA e padanA bhAvAtha upara jaNAvyeA nathI. paraMtu vadhAre vicAra karatAM ema lAge che ke adhyAtmapASaka manuSyAnA aMtaramAM jyAre anubhava pragaTa thAya che tyAre te anubhava rasane varasAda vAdaLA vinA AtmAnI aMdara vase che ane tenA pravAha dizAvidizAnI gaNanA vinA sa AtmapradezamAM vistarI jAya che, jethI tenA AtmA navapAva thayelA vRkSanI jevA vizrvara ane che. eka vidvAna madhue A padanA bhAvArtha ghaTAvavA ghaNA prayAsa karI judI judI dizAe sUcana karyuM che, paraMtu haju A parvanA talapaMthI bhAvArtha samajavAnuM bAkI jaNAvAthI te pragaTa karavAmAM Avela nathI. vidvAna adhuoe A pada sArI rIte vicAravu ane navA prakAza pADavA lAyaka kAI khALata samajAya teA amane lakhavuM, ame tenA ghaTita upayoga karazuM. Ityalama pada 21 mu ( rAga--dhanAzrI. ) kara le gurU gama jJAna vicArA--ra le. AMkaNI, nAma adhyAtama vaNu dravyathI, bhAva adhyAtama cArA kara le Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) eka buMdajaLathI e pragaTayA, zrutasAgara vistAra dhanya jInene ulaTa udadhi, eka buMdameM DAra-kara le 2 bIjarUci dhara mamatA parihara, lahI Agama anusArA; parapakhathI lakha dhaNuvidha appA, ahi kaMcuka jima nyArA-kara le 3 bhAsa parata bhrama nAsahu tAsahu, mithyA jagata pasArA; cidAnaMda citta heta acaLa ime, jima nabha dhukA tArA-kara le 4 artha- he AtmA! tuM gurUgamathI jJAnane vicAra karI che kharUM jJAna kene kahIe te samajI le. gurUmahArAja sivAya te vAta samajAze nahIM. adhyAtmanA cAra prakAra che. nAma adhyAtma, sthApanA adhyAtma, dravya adhyAtma ne bhAva adhyAtma. A cAra paikI prathamanA traNa adhyAtmathI bhAva adhyAtma juduM ja che, tenI NaNI jArI che. A cAra prakAranA adhyAtmanuM svarUpa zrI AnaMdaghanajIkRta vIzInA zrI zreyAMsanAthajImAM stavanamAM vistArathI ApeluM che. temAMthI vAMcIne samajI levAnI jarUra che. tene sAra e che ke - Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (mA). prathamanA traNa adhyAtma bhAvanagyAtmanAM kAra rUpa che. te cAragaNAtmapracche che tyAre pachI upayogI rahetA nathI. pachI te upayogI bhAvaadhyAtma ja che. bhAvaadhyAtrathI AtmaguNa sadhAya che, mATe teneja vIkAra karo egya che. che tenuM rahasya che. (1) eka buMda jaLamAMthI arthAta bhagavate kahI tripatImAMthI A atasAgarano vistAra thayela che. gaNudharee hAdazAMgIrUpe tene vistAra kare che. kartA kahe che ke tene dhanya che ke je paNa te vistAra pAmelA udhine ulaTAvIne eka buMdamAM ati AtmavarUpamAM samAvI dIdhela che, A kriyA sAhelI nI mahA muzkela che. nITabhavI jIvaMja e pramANe karI zake che. (2) he AtmA! tuM Agamane anusarIne bIjarUcipaNuM dhAraNa karI saMsAranI ramatane mAtra bhAvane tajI che, ane e rIte AtmAne pANI pAchaLa bhAvathI sapane tenI karInI je nAre samAja temaja te lokabhAva mAtAjIne tyAre thaI jA. tyAre thA mayAna ka ja puSkiAvA te tuM hI evA nirAkAra kara, (3) - jyAre AtmAne A kharekha rAsa paDe che tyAre tene ajJAnajanya jasa nAza pAme che ane A jagatane prasAra 1 thoDA zatramAM ghaNuM jarApaNuM te bIjarUci kahevAya che. evA bIjacivALA jIvane vadhAre samajAvavuM e vAtuM nathI, gema zomAM ja te saghaLI sAcI vAtake grahaNa karI le che. A samaktinI daza rUci pikane eka bheTa che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1ra) mA mithyA jUDI ahitakara zAse che. ziAna dajI mahArAja he che ke pachI tevA bhAva munA tArAnI jema cittamAM gAbhaLa thAya che. te bhAva inA pheravyo pheravI nathI. tiLa thaine rahe che. (4) sAra--A padamAM bhAva adhyAtmane sAdhya karavAnI khAsa bhalAmaNa karelI che. bIjI eka khudI sava pragaTa thapu ane eka buMdamAM pAchuM tene samAvI devuM, e camatkArI vAtane siddha karI che. parapakSathI alaga thavAnuM sUcavela che ane ene sabhyazrutajJAna prApta thAya tenA ajJAnAMprakAra vAma mAre che ane prAMte te brunA tArAnI jevI niALazuddha gAmana dazAne pAme che, ema batAvyu che. eTale huMza sara nuM karavA ceAgya che. 5622 su ( rAga--vAmI ) chAba hama aisI maname NI, abata AvI paramArtha paMtha samaja vinA nara, veda purANu mhANI. ama1 aMtara lakSa vigata' uparathI, kaTa karata bahu prANI; kuTi caMtana kara Dupara vAta nahIM, athatAM nimaMtima pANI, athA 2 1 vinA. OM dhI. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53) lavaNa putaLI cAha. leNu, sAyaramAMhI samANI; palaTa kahe koNa vANI, ama0 3 tApe mila tadrupa bhaI te, khaTamata mila mAtagara aMga lakha, yukti bahuta vakhANI; ziAnada saravaMga vilAkI, tatvAratha tyA tANI, ama0 4 a--atyAre have huM e vAta kharAbara samajyA, aAja sudhI samaye naheAtA, jethI paramAthanA paMtha samajyA vinA me vedapurANAdikanI kahANI kathanI ghaNI karI, paNa have e badhI paramAnA paMthane batAvanAra nathI ema mArI khAtrI thaI. 1 aMtaralakSa vinA arthAt AtmasvarUpane oLakhyA vinA ghaNA manuSye aneka prakAranA kaSTo kare che, paraMtu jema rAtri divasa pANI vilAve ne keTi prayatna kare paNa temAMthI aMzamAtra paNa ghInI prApti thaI zake nahIM, tema aMtaralakSa vinA AtmakalyANa sAdhI zakAya nahIM. (2) luzu je mIThuM tenI anAvelI putaLIne samudranA tAga levA mAkalI, tenu pariNAma e Avyu ke te te temAM samAI ja gatidrupa ja banI gai. eTale pachI palaTIne--pAchI AvIne 1 tAma. 2 hAthI. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudranA tAganI vAta koIne karI nahIM. (3) * A gAnuM rahasya e che ke AtmA anubhava jJAna meLavavA mATe AtmasvarUpanA ciMtavanamAM lIna thaI gayo che te tadupaja banI gaye, eTale pachI anubhava jJAnanI vAta keNa kone karI jene AvI kharI jIjJAsA jAge te pite jAte ja tene anubhava karI jue. kha darzananA vettA cha puraSa paikI pAMcane zAzakAre apa kahyA che. te pAMca AMdhaLAo hAthIne jovA gayA, tenee. hAthInA judA judA pAMca aMge pakaDyA (tene sparza karyo) ne teneja hAthI mAnI lIdhe. eke paga pakaDyo, teNe kahyuM ke hAthI saMbhalA jevuM che. eke kAna pakaDyo, kAnane sparza karyo teNe kahyuM ke hAthI supaDA jevuM che. eke dAMta pakaDyA teNe kahyuM ke hAthI sAMbelA jevuM che. eke suMDhane sparza karyo teNe kahyuM ke hAthI keLanA sthaMbha jevuM che. eke puchaDAne sparza karyo teNe kahyuM ke hAthI lAMbA vAMsa jevuM che. A pramANe pAMce AMdhaLA vivAda karatA hatA, tevAmAM eka cakSuvALA chaThThA manuSya AkhA hAthIne daSTivaDe joI tenA sarve aMga vivekI kahyuM ke hAthI te thAMbhalA jevo nathI, supaDA jeo nathI, sAMbelA jevoe nathI, keLanA sthaMbha jevo nathI ane lAMbA vAMsa jee nathI, mATe tame phegaTa paraspara takarAra na kare. hAthIne te meM najare joye che tethI kahuM chuM ke te te eka moTuM prANI che ane ghaNuM suzobhita che. tame mAtra tenA eka eka aMgane ja joyA che, tethI hAthInA kharA svarUpane oLakhI zakayA nathI. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke tame paNa e pramANe AtmAnuM Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) ekAMgI svarUpa na jotAM tenuM sarvAgI svarUpa jue. athavA ekAMta daSTithI na jatAM anekAMta dRSTithI joI temAMthI tatvArtha (paramArtha) ne meLavI le. (4). sAra-A padamAM bhAre rahasya bhareluM che. tenI matalaba khAsa karIne khare paramArtha paMtha jANavAnI-samajavAnI che. jeNe khare paramArtha paMtha jA te prANa pachI A saMsAramAM paribhramaNa karatuM nathI. jene khare mAga samajANe te dhIme ke utAvaLe te mArge cAlI icchita (I8) sthAne vahele ke moDe pahoMce che, bhulA khAte nathI. pada 23 muM. (rAga-deDI) sahaM haM haM saha. sAhasetuM raTanA lagIrI. se. AMkaNuM. : IgalA piMgalA sukhamAnA sAdhake, arUNa pratithI prema pagIrI; vakanAla khaTacaka bhedaka, dazadvAra zubha pati jagIrI. sehaM. 1 1 IgalA nADI jamaNI bAjunI, sUryasvara. 2 piMgalA nADI DAbI bAjunI, caMdrasvara. 3 suSumsa nADI madhyanI, baMne bAjuthI zvAsa nIkaLe che. 4 cha cA A pramANe-a, nAbhi, hadaya, kaMTha, bhAla ne zIra. 5 brahAradha. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) jITala phlATa ghATa ni pAme, janama jaza bhayabhIta bhagIrI; kAca zalaSTha ciMtAmaNi le, kumatA kuTilaku saheja DhagIrI, seha0 2 vyApaka saLa svarUpa lakhyo ima, jima nabhame maga lahata khagIrI; cidAnaMda AnaMda mUrati, nirakha premalara buddhi thagIrI. sAha0 3 a`sAha' sAha* sAha' evI adhyAtmI manuSyanA magajamAM raTanA thaI rahI hoya che, mukhathI uccAra karyA vinA tevA aMtaranAda thayA kare che, je nAda tenA AtmAja sAMbhaLe che. AvI raTanA karanAra manuSya iMgalA, piMgalAM ne suSu! e traNe nADIne sAdhIne AtmaanubhavasAthe prIti dRDha kare che. pachI vanALa je vAMsAnI karADanA bhAga ane SaTcakra je zarIranA judA judA bhAgamAM rahelA che tene bhedIne dazamadvAramAM-brahmaradhramAM zunna jyoti jAgRta thAya che-prakAzanA spaSTa lArA thAya che. pachI hRdayanA kapATa (dvAra) khullI jAya che. ane peAtAnA svarUpanI A jIna sAkSAtkAra kare che. eTale janma jarA ne maraNanA bhaya nAza pAme che. A pramANe thavAthI kuTila ane ThagArI evI kamatA pAse kAcanA kakaDA rahe che ane zuddha thayela AtmA, ci MtAmaNirUpa zuddha svarUpane meLave 1 kakaDA. 2 pakSI. 3 sthira thaI '* Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. arthAta pagaLika bhAva-nadAsalipa kAcanA kakaDAne taka daIne AtmasvarUpa je ciMtAmaNi ratnatulya che tene meLave che.1-2 A pramANe thavAthI A zarIramAM athavA AkhA jagatamAM sarvatra vyApaka evA AtmasvarUpane barAbara lakhe cheoLakhe che. pakSIo jema AkAzamAM mArga jANI zake che, tema te paNa svasvarUpane pAmI zake che. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke AnaMdanI mUrtitulya svasvarUpane nirakhIne atyaMta prema upajavAthI buddhi paNa tyAM sthira thaI jAya che-calita bhAva tajI de che. (3) sAra-A padamAM khAsa vegane viSaya TuMkAmAM batAvyA che, tethI A padane khare artha tene anubhavIja lakhI ke samajAvI zake tema che. ame te mAtra zabdArtha lakhI temaja temAM tene te zabda mUkIne calAvI lIdhuM che. keI gAbhyAsI A padane vistRta artha lakhI mokalaze te te AbhAra sAthe svIkArI tene ghaTita upayoga karazuM. -- - pada 24 muM (rAgaTeDI) aba lAgI, aba lAgI, aba lAgI, aba lAgI, aba lAgI, aba lAgI aba prIta sahIrI. aba AkaruM. tagatakI vAta alI suna, - mukhathI mope na jAta kahIrI; sa% carakI upamA jINuM same, sAca kahuM teNe jAta vahIrI. aba0 1 1 sakhI. 2 mArAthI. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) jaLadhara buMda samudra samA, bhinna karata keu tAsa mahIrI; dvaita bhAvakI Teva anAdi, - jinameM tAku Aja dahIrI. aba0 2 viraha vyathA vyApata nahIM AlIra mi dharI piyu aMka gIrI cidAnaMda yuke kema cAtura, , ese avasara sAra lahIrI. aba0 3 artha-sumatA kahe che ke have te barAbara AMtara prIti lagI che sajajaDa thaI che. caNita thAya tema nathI. vaLI te mArA mukhathI kahI jAya tema paNa nathI. A amArI prItine caMdrane rakAranI prIti sAthe sarakhAvuM te te te sAcuM kahuM chuM ke najIvIja jaNAya che, mArA AtmA sAthenI prItine te upamA kaI rIte ghaTI ja zakatI nathI. 1). jaLadhara je megha tenuM buMda je samudramAM samAI gayuM, bhaLI gayuM, tene keNa juduM paDI zake tema che? kaI juduM pADI zake tema nathI. A pramANenI prIti thavAthI A AtmAne anAdikALathI heta bhAvanI kheTI Teva je paDI hatI tene eka kSaNamAtramAM bALI dIdhI-te Tevane nAza karyo. (2) zuddha cetanA sumatAne kahe che ke he sakhI! have mane virahanI vyathA thAya tevuM te rahyuM ja nathI. kAraNa ke mArA ghare 1 bALI dIdhI. 2 sakhI . . ... Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (59) mane premapUrvaka meLAmAM lIdhI che-svIkArI che. cidAnaMdajI kahe che ke, A zreSTha avasara pAmIne catura manuSya kema cuke? naja cuke. AvA punyameLApamAMthI vikhuTA kema thavAya ? (3) sAra jyAre AtmA pitAnuM svarUpa samajIne zuddha cetanA sAthe maLI jAya che tenI sAthe ekameka thAya che, tyAre zuddha cetanAne je harSa thAya che te sumatAne kahI batAve che. A prItine caMdra cakoranI ke bIjI kaI upamA ghaTI zakatI nathI. A prIti anupameya che. vaLI te ekavAra sAcesAcI baMdhANI eTale pachI te chUTatI ja nathI. tethI ja te apUrva kahevAya che. 'pada 5 muM. (rAga-DI) prItama prItama prItama prItama, prItama prItama karatI meM hArI. e AMkaNa. ese nikura bhaye tuma kese, * ajahuM na lInI khabara hamArI kavaNu bhAta tuma rIjhata pe, lakha na parata gati raca tihArI. prItama 1 | magana bhaye nitya mehasutA saMga, biyarata che svachaMdavihArI; 1 hajI sudhI. 2 mArI upara. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zobhA nahIM jagamAMhI tihArI. pI. 2 e vAta tAta, mama suNIe, meharAma karI khuvArI pIyara parivArane AgaLa, kumatA kahA te raMka bicArI prI. 3 prita jatana karI dhavata nizadina, ujarI na hevata kAmara' kArI; tima e sAcI zIkhAmaNa manamAM, dhArata nAhI neka anArIra, prI- 4 kahata viveka sumati suNa jimatima, Atura hAya na bolata gArI; risanada nija ghara Avege, yadine meM ummara sArI. pra. 5 bhAvArtha-kumatine vaza thaI paDela pitAnA prANapriya pati cetanane sumati virahAnaLathI dagdha thaI satIThapako detI kahe che ke-prANanAtha-priyatamanuM nAma raTaNa karatI ane virahAnaLathI dAjhI satI vAraMvAra kahAlezvaranuM nAma uccAratI ucAratI huM thAkI gaI tema chatAM adyApi paryata Ape mArI khabaraaMtara 1 kALI kAmaLI. ra anADI. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) 1lI nI vAta Apa hI kema mAyA rAma mArI upara zI rIte lI.(prasanna thAo) enI mane hAre gama paDatI nathI, tema manamAM paNa saMgANa thAya che. te zo upAya karI? (1) sAyamatinA sabhAmAM magna banI che ane chA gujaza che, gamanathI uDAvo che, raMgamamAM jAvA thata che, paraMtu ziyAtama! huM Apane sAcuM kahuM chuM ke mAM bApanI ja naUilaTI halakAI thasa pAme che. pachI sApa te mAne ke na mAne paNa pativratA tarIke Apane huM e vAta nivedana karI chUTuM chuM. (2) Apa kumatine paricaya karI ApanI pAyakhAvI karI rahyA che e vAtanI mAza janaka (pitA) hamasajAne pAra paDaze te te harAjInI khuvArI karaze eTale tene jANa karaze. mArA parivarIyA-dharma mahAsanA parivAra AgaLa te saMka kumatinuM chuM ne cAlavAnuM hatuM? te ApaNe jAgatAM hAM bhAre thaI paze, paNa Apa samajIne tene saMga tAje te bahu sAruM. (3) kALI kAmaLane game teTalA marI mathIne-seka upAyathI dhave-dhayA kare te paNa te kadApi ujaLI thAya nahIM tema huM game eTalI aMtaranI lAgaNIthI ApanuM hita IrachIne sAcI salAha ApavA mana karuM chuM paNa atyaMta AgrahI evA Apa te vAtane talamAtra paNa dilamAM dharatA nathI, ATalI rahI haThIlAI karavI Apane ghaTe nahI-sele nahIM. (4) Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ () cetana-cetanAne hitamivarUpa viveka sumatine samajAve che ke "he hAlI bahena! tuM dhIraja rAkha-ati utAvaLI thaIne tArA patine jema tema ThapakAbharyA veNa na bela. tAre vadhAre belavAnI jarUra nahIM rahe. thoDA vakhatamAM tArA priya pati cetanarAya tArA maMdiramAM jarUra Avaze ane pachI kAyama raheze. mArAM hita vacanamAM vizvAsa lAvIne hAlI bahena ! tuM dhIrI thA, ane mAruM vacana saphaLa thAya evI bhAvanA dIlamAM dhArI rAkha. pativiraha tArA jevI pativratA strIne vadhAre sAle e svAbhAvika che, paNa mane khAtrI che ke tArA prANanAtha have tane velAsara maLaze ane tAruM kAyamanuM duHkha TaLaze. (5) ja sAra -anAdi kALathI cetana mehanI lADakavAyI purI kumatinA phaMDamAM phasAI pitAnI kharAbI karI rahyo che. mana ane inione mekaLI mUkI. vachaMda vartanathI vivekaSTa banI rahyo che. vividha viSayamAM mhAlasate sAMDhapere saune tuccha gaNe che, paraMtu ate aneka prakAranI viDaMbanA pAmI bahu duHkhI thAya che. krodhAdika kaSAyathI aMdha banI na karavAnA kAma kare che, ne na bolavAnA bela bele che, pApane ke parabhavane Dara rAkhatuM nathI, ethIja tenI adhogati thayA kare che. temAM kaTAtAM pItAM kaDavA anumava karatAM kaI vakhate jJAnI gurUne heTo thatAM, temane sadupayeza lAgavAthI tene varma upara rUciprIti utpanna thAya che, eTale te viSayAMdhatA tajI kalyANuritra rUpa vivekanI sobata kare che. tethI tenAmAM kaika pAtratA Ave che, eTa dhamarAjAnI lhAlI putrI sumati tene vare che. ahIMthI tene bhAgyodaya ThIka thavA mAMDe che. tenuM ekAnta hita-zreya Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) IcchanArI sumati aheniza tene sArI salAha Ape che, tethI anukrame cetana dharmanA pAyA jevI maitrI, muditA, karUNA ne mAdhyasthatArUpa cAra bhAvanAne manamAM draDha sthApI, yathAzakti tapa japa vrata niyamanuM sevana-pAlana karavA tatpara thAya che. pUrve svachaMdAcaraNathI mana vacana kAyAmAM je maTvInatA karI hatI te TALIne have pavitratA dAkhala karI sahajAnaMdamAM magna rahI zake che, susaMyamanA pAlana ceAge e badhu zakaya thAya che. 56 26 mu. ( rAga--AzAvarI tathA gADI ) abadhu nirapakSa viralA koi,dekhyA jaga sahu joi. a samarasa bhAva bhalA citta jAke, thApa thApa na hAIDra avinAzIke gharakI mAtAM, jAnege nara seAi, a0 1 rAyara kame' bheda na jAne, kanaka upala sama lekhe; nArI nAgaNIkA nahIM paricaya, te zivamadira dekhe.02 niMdA stuti zravaNu suNIne, ha` zAka navi ANe; te jagameM jogIsara pUrA, nitya caDhate guNukANe. a03 caMdra samAna saumyatA jAkI, sAcara jema gabhIrA; apramatta bhAra Dapare nitya, suragirisama zucidhIrA aja paMkaja nAma dharAya 5 zyu', rahata kamaLa jima nyArA; cidAnaMda, izyA jana uttama, seA sAhibA pyAra apa Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) vyAkhyA--jagamAM sarvatra huDhI joyuM teA jagatathI nirALA-niHspRhI saMta sAdhujanA kAI viralAja dIse che. jemanu aMtara samatArasathI bhInuM rahe che, tethIja je khaDana maMDananI dhAMdhalamAM paDatAja nathI. dRDha vairAgyayeAge evI nirUpayAgI athavA alpa upayegI vAtathI pAte uDhAsIna yA madhyastha rahe che. tevA saMta sAdhujanA ja avinAzI paramAtmAnA gharanI vAte jANI zake che. tevA samabhAvI mahAtmAja paramAtmAnA svarUpane tathA temanI pavitra AjJAone yathAtha samajavA, sadRhavA ne AcaravA kharA adhikArI ( pAtra ) hAi zake che. (1) je saMta janA rAjA tathA rakane pakSapAta rahita samAna bhAvathI jove che, temanA vacce bhedabhAva (aMtara) rAkhyA vagara temane theAcita hitApadeza Ape che, 'sAnAne ane paththarane samAna lekhave che, eTale game tevI kiMmatI cIja upara lalacAtA nathI paNa tenI upekSA kare che, temaja je kALI nAga samI viSayavikArathI bharelI nArInA sa`ga-prasaMga ke vizvAsa karatA nathI, tevA khaDgasamA kaThaNu vratane pALanArAja meAkSanA aSicArI ane che, temaneja akSaya sukha maLI zake che. (2) svani'dA ke svastuti thatI zravaNe suNIne je ha-zAkane pAratA nathI, paNa kevaLa nijasvarUpamAM ramaNatA karyAM kare che. evA sAcA yAgIzvarA sadA caDhatA pariNAme guNimAM AgaLa vadhe che. evA sataneja svaparane tArI zake che. (3) jeo caMdra samI zItaLatAne prasAre che, sAgara samI gaMbhIratAne dhAre che, saMyamanuM pAlana karavAmAM bhAra'OM sarakhI Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (65) sAvadhAnatA rAkhe che, temaja merU parvata samI pavitratAnenizcaLatAne sadAya Adare che. (4) vaLI- jema paMkajanAmadhArI phaLa jaLa ne kAdavathI nyAruM rahe che, tenAthI levAtuM nathI, tema je saMta-susAdhu jane viSayabherAthI nilepa rahe che, viSayalAlasAthI kharaDAtA nathI, viSayavAsanAne harAvI-dUra karI, ratnatrayInuM akhaMDa ArAdhana kare che, tevA svarUpa-ramaNI mahAtmA paramAtmapadane pAmI zake che. (5) sArabodha-arUM sAdhupaNuM kevuM hovuM joIe ane tenuM cathA pAlana karavAmAM kevI pAtratA ne sAvadhAnatA hovI joIe ? tenuM citra upalA padamAM ApIne AjakAla sAdhu mArgamAM vyApI rahelI zithilatA athavA pramAdAcaraNane dUra karavA AtmAthI sajajanenuM laya kheMcavAmAM AvyuM che. jo ke pUrva purUSanI hoDa kare evuM vizuddha cAritra apramattabhAve pALanAra atyAre kaI bhAgye ja maLe tema che, paraMtu evI zuddha bhAvanA dIlamAM dhArI rAkhIne tadanusAra yathAzakti saMyamane khapa karavAmAM Ave che tethI svapane sArA lAbha thavA saMbhava rahe che. kemake upadezamALAdikamAM zuddha saMvijhapaNuM (sAdhupaNuM) je paLI na zake te sAdhupaNAne daMbha (ATe DALa-DimAka) tajI niraMbhaniSkapaTapaNe saralatAthI sAdhuliMga(veSa)ne mUkI, yathAyogya sthaLe, gRhasthagya vataniyamonuM sArI rIte pAlana karavAnA khapI thavAnuM athavA e liMga-veSa tajI naja zakAya te rAkhIne paNa pitAne chatA devane gopavavA nabaLe prayatna nahI karatAM, zuddha mArganI prarUpaNA karavA sAthe zuddha saMvijJa Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (66) (sAdhu) jananI sevA-bhakti kiMkaranI pere karavAnuM, laghu. dIkSita sAdhune pote game teTalA moTA dIkSA paryAyane heya tema chatAM premalAsathI vAMdavAnuM, paNa potAne nahIM vaMdAvavAnuM pharamAvyuM che. mithyAbhimAna mUkIne e rIte savijJapakSIpaNuM Adarane samacita jathaNa baLanAra evA ahI ja paNa svahita sAdhI zake che. pada ra7 mu. (rAga-bihAga athavADI) laghutA mere mana mAnI, laI gurUgama jJAna nizAnI.la. mada aSTa jinene dhAre, te durgati gaye bicAre; e jagatameM prAnI, duHkha lahata adhika abhimAnI.1 zazI suraja baDe kahAve, te rAhuke baza Ave; tArAgaNa laghutA dhArI, svabhaMtu bhIti nivArIla0 2 cheTI ati jayasugaMdhI, lahe khaTarasa svAda sugaMdhI; karITAI dhAre, te chAra zirapara DAre, laTa 3 jaba bALacaMda heI Ave, taba sahu jaga dekhaNa dhAve; nAma dina baDA kahAve, tava kSINa kaLA heI jAvela04 gurUvAI manameM vede, nRpa zravaNa nAsikA che; agamAMhe laghu kahAve, te kAraNa caraNa pUjA, la0 5 1 rAhu bIka. 3 kIDI. 4 hAthI. 5 kacaro 6 bIjane caMdra 7 moTAI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (67) zizu.rAjadhAmameM jAve, sakhI holamAla goda khIlAve; heya baDA jANa navi pAve, jAve te sIsa karAve. la06 atara madabhAva vahAve, taba tribhuvananAtha kahAve; Ima cidAnaMda e gAve, rahaNa viralA keu pAve. la07 bhAvArtha-gurU mahArAjanI kRpA-prasAdIrUpe maLelI hitazikSAthI laghutA-namratA-mRdutA-sabhyatA AdaravAmAM nIcenI vAta lakSamAM letAM ane atyaMta lAbha samajAye che. 1 mithyA abhimAnI (ghamaMDa rAkhanAra) duniyAmAM chakkaDa khAI jAya che ane bhAre duHkhI-herAna thAya che. jAti, kuLa, baLa, aizvarya, buddhi pramukhanI adhikatA (bIjA karatAM adhika) pAmI je tene jIravI nathI zakatA ane madAMdha banI tene durUpayoga kare che, te bIcArA bhUMDA hAle marIne nIcI-halakI gatimAM jaI paTakAya che. tyAM tene keI trANa-zaraNa ke AdhAra rUpa thavA pAmatuM nathI. ' 2 caMdra ane sUrya tiSamaMDaLamAM meTA kahevAya che te te rAhuvaDe prasAya che ane tArAo nAnA-choTA kahevAya che te temane rAhunI kazI bIka (grahaNa karavAnI rahetI nathItemane rAhu naDateje nathI. 3 ati cheTI kAyAvALI kI gaMdhabaLathI sugaMdhI khaTarasane svAda lahI zake che ane hAthI meTAI(maTI kAyAne, dhArI suMDhavatI pitAnA mAthe dhULa nAMkhe che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68) 4 mAre bIjAnI sAtrie caMdranI kaLA pragaTe che. tyAre sahu ke tene dekhavA-jevA de che, paraMtu e ja caMdra puname pUrI seLa kaLA pAmI rahe che tyAre ke tene jevA jatuM nathI ane tenI kaLA kSINa lAchI) thavA mAMDe che eTale te prathamanI jema prItipAtra thatuM nathI. - 5 kei evA duSTa aparAdha prasaMge aparAdhIne zikSA devA aMgamAM ThIkaThIka zobhanika ne upayogI lekhAtAM kAna ne nAkane rAjAe chedAvI nAkhe che ane aMgamAM paga (caraNa) sAva nikRSTa-halakA-laghu lekhAya che tethI ziSTa ne pUjya jananAM caraNe pUjAya che. 6 nAnuM bALaka ramatagamatamAM rAjamahelamAM cAlyuM gayuM hoya te temAM vasanArI atekarIo ane tenI dAsIe bhegI maLIne prItithI tene kheALAmAM besADI ramADe che, paNa je kaI meTI ummarane ajANyA mANasa heya te te tyAM javA pAmeja nahI ane bhUle cukaye kadAca kaI tyAM jaI caDyo hoya te tenA jIvanuM jokhama thAya che, nAnA bALakamAM nirdoSatAsaralatA-prasannatA joI-jANu sahu tenI cAhanA kare che ane meTAmAM kheTI AzaMkA lAvI tene prANa levA tatpara thaI jAya che. 7 pUrvokta prakAre mada abhimAnamAtrane sALI nAkhavAthI jIva traNa bhuvanamAM zreSTha tIrthakara jevI padavI pAme che. e rIte cidAnaMdajI mahArAja hitazikSA ApI chevaTe jaNAve che ke A pramANe jANatAM chatAM kaI virala sadbhAgI janAja kharI hitakaraNA AdarI sukhI thAya che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArabodha-kula, jAti, aha, vilA, edi ATha prakArane mada karanArAne lAbha kone thatuM nathI ane hAni te aparaMpAra thavA pAme che. je je vastune A bhavamAM mada kAya che teja vastuthI bhavAntamAM be nazIba rahevAya che. ane e sarva madamAtrane jaya karavAmAM Ave che te tIrthakara jevI sarvotkRSTa padavI paNa pAmI zakAya che. pada 28 muM (rAga -ADI) sthiNI kathe sahu ke, rahaNa ati durlabha hoI. A zukarAma nAma bakhANe, navi paramAratha tasa jANe, hAvidha bhaNuM veda suNAve, paNa akaLa kaLAnavipAka1 piriza prakAra rAI, mukha gaNatAM tRpti na heI; zizu nAma nahIM tasalave, rasAsvAdata sukha atile ke 2 badIjane kaDakhA gAve, suNa zarA sIsI TAve; jaba rUMDhamuMDatA bhAse, sahu AgaLa cAraNa nAse ke-3 kahaNI te jagata majurI, rahaNa he baMdI hajurI; 'kahaNuM sAkara sama mIThI rahaNa ati lAge anIThI.ka08 jaba rahaNakA ghara pAve, thraNa taba giNatI Ave; aba cidAnaMda ima joI, rahaNakI seja rahe sAIka5 1 bhATacAraNa vigere, 2 mAthAM kapAvA mAMDe tyAre, 3 aniSTa-kaDavI. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (70) artha-kathanI-sArI vAte te sahu kaMI karI zake che, paraMtu kathanIya vibhAgamAMthI vivekapUrvaka AdaravA gya AdaravA ane tajavA gya tajavA tarapha lakSa rAkhanArA kaI virala sabhAgI janeja hoya che, e vAta nIcenI hakIkata uparathI spaSTa thavA pAmaze. 1. jema bhaNAvI rAkhela pipaTa rAmanuM nAma le che khare paraMtu tene paramArtha kaze jANatA nathI, tema veda-zAsa pramukha bhaNuM jaI bIjAne te saMbhaLAve che kharA, paraMtu paramArthanyatAthI kharI Atma-kaLA (adhyAtma dazA) pAmI zakatA nathI. 2. chatrIze prakAranI raseinAM nAmamAtra gaNI javAthI kaMI bhUkha bhAMgatI nathI ane nAnA bALakane tenuM nAma ThAma kazuM AvaDatuM na hoya te paNa jyAre bhUkha lAge tyAre tene khAvA mATe maLatAM te sukha saMtoSa pAmI jAya che. e rIte kaheNI mAtrathI nahI paNa kharI raheNI-karaNIthI ja kArya sare che. 3. saMgrAma samaye bhATa cAraNe zarAone adhika sUra caDAvavA "kaDakhA" gAya che, tethI zurA raNasaMgrAmamAM bahAdurIthI laDe che, paraMtu jyAre zaruArathI laDatAM raMga jAme che-mAthAM kapAvA mAMDe che ane te dekhavAmAM Ave che ke tarataja teo muThIo vALIne sahu pahelAM nAsavA mAMDe che. 4. meTI meTI vAta karavI ane lekene rIjhavavA e. te jagatanI majurI karavA barAbara che. kharI raheNI karaNIja hitarUpa che ane svaparane sahAya rUpa thaI zake che. tema chatAM narI vAte karavI tene sAkara jevI mIThI lAge che ane Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71). kharI raheNI-karaNI karavI e ati aniSTa-kaDavI jherajevI lAge che. 5. jyAre jIva bhAgyavazAt kharI raheNI karaNI karatAM zikhaze tyAre ja tenI saghaLI kathanI lekhe Avaze-saphaLa thaze. ema samajI jJAna ane kiyArasika jana nakAmI vAtamAM amUlya vakhatane nahIM gumAvatAM sadvivekayege je kaMI hitaAcaraNa thaI zake te karavAmAMja saMtoSa mAne che. cidAnaMdajI mahArAja ApaNane evIja hitazikSA Ape che. te sArabodha-kriyA (karaNI vagaranuM ekaluM jJAna pAMgaLuM hevAthI kArya sAdhavAne azakata thaI paDe che ane jJAna-samaja vagaranI ekalI kiyA jaDa jevI AMdhaLI lekhAya che. pAMgaLa hoya te svataMtrapaNe gati karI na zake, tema AMdhaLe paNa karI na zake, paraMtu je ekabIjAnI sahAya meLavI zakAya te jema AMdhaLo ane pAMgaLa baMne kSemakuzaLa Icchita sthAne pahoMcI zake che tema jJAna ane kriyAne rUDe sahaga thavAthI AtmAnI unnati saralatAthI sAdhI zakAya che. te sivAya ekalI samaja vagaranI jaDa karaNI ke ekaluM karaNI vagaranuM lukhkhuM jJAna sevavAmAtrathI AtmAnI unnati thaI zakatI nathI. tethI ucita che ke AtmAthI bhAIoMnee jema bane tema mada, viSaya, kaSAya, nidrA ne vikathAdi pramAdane tajI samyaga jJAna ane samyam AcaraNa tarapha adhika abhirUci rAkhavI. samAja sAthe karelI zubha-zula karaNIthI jaladI beDe pAra thAya che, te joI jANI anya mumukSu jane paNa tema karavA saheje AkarSAya che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( hara padma 28 muM. ( rAga-AzAvarI ) jJAnakeLA ghaTa zAsI, jAku nAnakaLA ghaTa zAsI. e AMkaNI.. tana dhana neha nahIM rahyo tAlu, chiname saMcA udAsI. jAke. 1 huM avinAzI bhAva jagatake, nizce sakala vinAzI; ahevI dhAra dhAraNA gurUgama, anubhava mAraga pAsI. jAku0 2 me merA e mAhajanita jasa, esI buddhi prakAzI; te ni:saga paga mAha sIsa de, nizce zivapura jAsI, jAku0 3 sumatA bhai sukhI ima sunake, kumatA laI udAsI; cidAnaMda AnaMda lakSyo Isa, tAra karamakI pAsI. jAku 4 atha-jenA ghaTamAM-AtmAmAM jJAnakaLAnA prakAza thAya tenA ghaTamAM tana ke dhana upara sneha rahe nahIM ane kSaNamAM udAsI bhAva pragaTe. 1. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 73 ) evA manuSya vicAre ke-hu-mArA AtmA avinAzI che ane A jagatanA sabhAva avazya vinAzI--vinAza pAmanArA che. AvI dhAraNA gurUgamathI dhArIne-samajIne te anubhavanA mArgane pAme che-anubhavajJAnI thAya che. 2. " vaLI 'huM ne mArUM " A mAhanita ( meharAjAno ) jagatane vaza karavAnA mahAmaMtra che, evI buddhi jenI prakAzita thAya che te manuSya pariNAme niHsaMga thaI, meharAjAnA mastaka para paga daIne avazya meAkSanagaramAM jAya che. 3. AvI vAta sAMbhaLIne sumatA bahuja sukhI-mana dita thaI ane kumatA udAsa thaI. cidAnaMdajI kahe che ke-AvI rIte karmAMnA pAsane tADIne jIva paramAnaMdane (meAkSane) pAme che, ja sAra je manuSyanA hRdayamAM kharekharI jJAnakaLA-pragaTe che te jarUra saMsAranA padArtho temaja sabadhAne aMge udAsI anI jAya che tenA para tene rAga AvatA nathI. e peAtAnA sahaja svarUpane joI zake che, peAtAne avinAzI jANe che ane gurUgamathI anubhavajJAna paNa meLave che, eTale svaparanI sAcI oLakhANa thAya che. tethI svane avalakhI, parane tajI meharAjAnA mAthApara paga dai arthAta sathA mAhaniya kranA vinAza karI meAkSadiramAM sidhAve che. AtmAnI AvI sthiti jANI sumatA Sita thAya ane kumatA duHkhI thAya e svAbhAvika che. AtmA paNa kumatAnI darakAra na karatAM kramanA pAsa troDavAmAM peAtAnA vInA upayAga kare che ane pariNAme vAMcchita avinAzI sukhane meLave che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) 5da 20 muM. ( rAga-AzAvarI ) anubhava AnaMda pyAre, aba mehe anubhava AnaMda pyAre; eha vicAra dhAra tuM jaDathI, kanaka upala jima nyAre. aba0 1 baMdhahetu rAgAdika pariNati, : lakha parapavsahu cAre; cidAnaMda prabhu kara kirapA aba, bhavasAyarathI tAre. aba0 2 artha-AtmA kahe che ke-have mane anubhava AnaMdaja pyAre lAge che. jJAnI kahe che ke he AtmA ! tuM A pramA. sene vicAra karIne have jaDa-pudagaLAthI jema bane tema zigha kanaka ne upala-paththara ne sonuM jema juduM thaI jAya ne zuddha suvarNa pragaTe tema nyAre thaI jaI tArA AtmikaguNarUpa suvarNane pragaTa kara (prApta karI. 1 . he AtmA ! rAgAdika pariNati karmabaMdhanA hetubhUta che ema samajIne tuM parapakSa je pudganika bhAva tethI tene tyAre mAna. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke he prabhu! have te kRpA karIne A bhavasamudrathI mane tAre-pAra utAre ATalI mArI prArthanA svIkAro. 2. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (75) sAra-A nAnA sarakhA padamAM bhAva bahu bharyo che. cetana sAMsArika AnaMdane tajI daIne anubhavajJAnathI pragaTatA Atmika AnaMdane pyAre mAne eja enI mekSamArga sanmukhatA sUcave che. pachI kahe che ke jyAre tuM anubhava AnaMdane pyAre gaNe tyAre pachI tAre pagalabhAvathI nyArA thavuM ja joIe. svaparane bheda samajIne rAgadveSAdi vibhAva pariNatine pararUpe mAnI tene tyAga kareja joIe. te ja anubhava jJAna-tethI te AnaMda TakI zake che. have kAMIka haka dharAvatA thayA hoya ema cidAnaMdajI kahe che ke-have te he paramAtmA ! mane tAre have huM taravA egya thaye chuM. - pada 31 muM. (rAga-AzAvarI) e ghaTa viNasata vAra na lAge, e ghaTa-AMkaNuM. yAke saMga kahA aba murakha, | chinachina adhike pAge. eTa 1 kAcA ghaDA kAcakI zIzI, lAgata haNukA bhAge; saDaNa paDayuM vidhvasa dharama jasa, tasathI nipuNa nIrAge. e 2 Adhi vyAdhi vyathA duHkha daNa bhava, narakAdika kuni Age; Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (96) raMgahuM na calata saMga viSNupeAkhyA, mAragahaMme' tyAge. A0 3 sachaka chAka gahela taja viralA, gurU kirayA koI jAge; tana thana neha nivArI cidAna, caliye tAke sAge A 4 atha--A ghaTa je zarIra tene viSNusatAM ( vinAza pAmatAM) vAra lAge tema nathI. e zarIranA saMgamAM rahIne hajI paNa huM mUrkha'! tuM kema kSaNe kSaNe pAgala ane che temAM Asakta thAya che ? 1. jema kAcA ghaDA ke kAcanI zIzI DhaNukA vAgatAMja bhAMgI jAya che tema saDaNu, paDachu ne vidhvaMsana dhama che jene evA A zarIrathI nipuNa jane te nirAgI bane che. 2. A zarIraparanI AsaktithI A bhavamAM tA dhira vyAdhinI vyathAnuM duHkha prApta thAya che ane parabhavamAM narakAkriSnA duHkha prApta thAya che. vaLI tenu je kharAbara pASaNa karavAmAM na Ave tA te eka DagaluM paNa cAlatu nathI, mAgamAMja tajI de che. arthAta maraNAvasthAne pAme che. 3. * mATe huM ghelA ! jo kAMIka gurUmahArAjanI kRpA thAya te tuM mada je ahaMkAra tenA chAka tajI de ane tanadhananAzarIranA ane dravyAkrikanA sneha tajIne huM cidAnaMda AtmA! 1 gAMDA-ghelA. 2 mananI ciMtA. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( EC ) tu tenI sAthe-evA sadgurUnI sAthe cAla. tenA jevI pravRtti svIkAra. 4. sAr--A padamAM khAsa karIne A phreDanI vinAzakAraka sthiti batAvIne tenA paranA mamatva cheDavA mATe upadeza Apela che. A deha kAcA ghaDA jevA che. eka DhaNukA lAgatAM eTale keipaNa prakAranA upakrama lAgatAM tene vinAza thaI jAya che. vaLI je tenI sthiti-AcukamanI sthiti kAI jagyAe jatAM adhavaca pUrI thai jAya teA deha tarataja AtmAne tajI de che. eka paLanI paNa zarama rAkhatuM nathI. AvA kSavinAzI ne nazaramA deha upara mamatA dharAvI tenA pASaNamAM rAtadivasa udyukata rahevu te A jIvanI mUrkhatA che. eTale cidAna dajI mahArAja zikhAmaNa Ape che ke-tevA vinAzI dehanA sneha tajI daIne sadgurUnA sAtha grahaNa karI tenI sAthe AtmahitanA mArge gamana kara. pramAdIpaNuM tajI de. pada 3ra mu (rAga--AzAvarI,) aba piyA anubhavarasa pyAlA, kahata prema mativAlA1 AMkaNI. aMtara samayAtara rasabhedI, parama prema upajAve; 1 prema matavAlA evA pAThAMtara che. tenA a-AtmA pratyenA premamAM matavAlA madAnmatta banelA, evA thAya che 2 rasa, rUdhira, mAMsa, meda, asthi, majjA ne zukra A sAta zArirIka dhAtu gaNAya che. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (98) pUrava bhAva avasthA palaTI, 1 ajaba rUpa darasAve. abadhutra 1 nakhazikha rahata khumArI jAkI, ' sajaLa saghana ghana jaisI; jine e pyAlA piyA tinakuM, aura ke rati kasI. abadhutra 2 amRta hAya halAhala jAke, " rega eka navi vyApe; rAhata sadA garakAva nAsA meM, . baMdhana mamatA kApe. abadhutra 3 satya sateja hIyA dhAre, - Atama kAja sudhAre dInabhAva hirade nahI ANe, apane birUda saMbhAra. abadhutra 4. bhAva dayA raNathaMbha repake, anahada tura bajAve; cidAnaMda atulibaLa rAjA, chata ari ghara Ave. abadhupa artha--adhyAtmanA premanI buddhivALA kahe che ke tame anubhavarasane pyAle pI. e rasa e che ke aMtaranI Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 79 ) sAte dhAtune bhedIne parama prema-utkRSTa prema upajAve che ane pUrvanI bhAvaavasthAne palaTAvIne ajaba rUpa darzAve che. (1) vaLI nakhathI mAMDIne zikhA paryaMta tenI khumArI jaLavALA gADha vAdaLA jevI rahe che. jeNe e pyAle pIdheA tene pachI bIjA kephI padAtha paranI rati raheja kema ? naja rahe. (2) vaLI jeNe e pyAlA pIdhA tene pachI haLAhaLa jhera paNa amRta jevu thaI jAya che, rAga ne zAka tA vyApatAja nathI (tenA manapara asara ja karatA nathI)e te nira Mtara anusavarasanI khumArImAM garakAva rahe che ane mamatAnA baMdhanA kApI nAkhe che. (3) vaLI te rasa pInAra satya ne satASa hradayamAM dhAraNa kare che. AtmAnuM kAya* sudhAre che. dInabhAva tA hRdayamAM lAvatA ja nathI ane peAtAnu birUda je svAtmadarzI che tene saMbhAre che. (4) vaLI bhAvacArUpa rajIsthaMbha ApIne anAhata nAda bajAve che (sAha'nA nAdane aMtaramAM pragaTa kare che.) cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-evI rIte atula khaLavALA AtmarAjA kamarUpa tamAma zatruone jItIne peAtAnA gharamAM Ave che, AtmasvarUpamAM ramaNu kare che, yAvat meAkSasaMpatti meLave che. (5) sAra- A padamAM rahasya ghaNuM che. jene anubhavajJAna prApta thAya tenI sthiti kevI hAya te emAM samajAvela che. rasanA pyAlAnI khumArI eraja che. te kharI rIte te vANIdvArA kahI zakAya temaja nathI. prAMte e rasa pInAranuM pariNAma zuM Ave che te batAvIne kartAe pada pUrNa karela che. - anubhava Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) 16 33 muM. ( rAga-AzAvarI ) mAraga sAcA kou na batAve, jAku jAya pUchIye te te apanI apanI gAve. mArga. AMkaNI. satavArA matavAda vAdhara, thApata nija mata nIkAH syAAda anubhavavana tAkA, kzana lagata mAhe phrIjha, mAraga0 1 vrata vedAMta brahmapada dhyAvata, nizcaya pakha re dhArI; mImAMsaka tA ke paDhe te, udaya bhAva anusArI, mAraga0 2 hata moya te mudde mama, kSaNika rUpa darasAve; taiyAyika nayavAda grahI te, karatA kAu derAve. mAraga0 3 sAravAka nija manaHkalpanA, zUnyavAda kAu TANe; tiname bhaye aneka bheda te, apaNI apaNI tANe; mAraga0 4 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81) naya. sarvaMga sAdhanA jAme, cidAnaMda esA jina mAraga, te saravaMga kahAve; khAjI hAya seA pAve. mArga0 5 a-he paramAtmA ! A jagatamAM (tArA zivAya) sAcA mAraga kAI batAvatuM nathI. jenI pAse jaIne pUchIe chIe te badhA peAtAnI vAta-pAtAnI mAnyatA gAya che--batAve chesiddha karavA prayatna kare che. judA judA matavALA pAtapAtAnA matavAdamAM pakSane dhAraNa karI potAnA mata sAcA che ema sthApe che. paraMtu syAdvAdanA anubhava vinAnuM tenuM kathana mane teA tadana Iku lAge che-rasavALu lAgatu nathI. (1) vedAMta matavALA peAtAnA nizcaya pakSane hRdayamAM dhAraNa karIne brahmapadane dhyAya che (tene dhyAvAnu kahe che.) mImAMsaka udayabhAvane anusarIne kaMnA padane AgaLa kare che. bodhA kahe che ke amArA buddhadeve kSaNikavAda batAvyA che (te satya che), naiyAyika nayavAdane grahaNa karIne A jagatane kartA kAI che ema TharAve che. (2-3) cAravAka (nAstika) peAtAnI manakalpanAthI zUnyavAdanu sthApana kare che. A madhAmAM vaLI aneka bhedo thayA che . te badhA pAtapeAtAnI tANe che. arthAt peAtAnI vAta satya che ema kahe che. (4) Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanA sarve aMganI sAdhanA jemAM hoya teja sarvisa kathita mata kahI zakAya. cidAnaMdajI mahArAja kahe che kee te eka jinamArga ja che, paNa tene kheja-tapAsa karanAra viveche heya teja pAmI zake, bIjA alpamatio ke ekAMtavAlIe pAmI zake nahIM. (5) - sAra-A padamAM judA judA darzanakAre zuM kahe che? pitAnA matanuM rahasya zuM batAve che ? te spaSTa karela che. zuddha cetanA kahe che ke he vItarAga prabhu! sAce mArga kaI batAvatA nathI. e badhA eka nayane apekSIne banelA darzane che. tethI temAM svAdvAdapaNuM nathI. sarva nayane sAra laIne banela te eka he prabhu ! tamArUM ja darzana che, paNa te maLavuM saheluM nathI. je kharekharA vivekapUrvaka mArga zodhanArA hoya che teja pAmI zake che. ApanI kRpAthI mane tene kAMIka bhAsa thaye che. pada 34 muM. - (rAga-AzAvarI) Abadhu beli nayana aba ye, priya mudrita kayA seve. abadhu AkaNa. eha nida sevata tu kheyA, saravasa mAla apAyuM "pAMca cAra ajahuletha luTata, - tAsa marama naMhi jANu, abadhutra 1 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) thI cAra caMDAla cokaDI, maMtrI nAma dharAyA; cAi ke pIyAlA tahe, sakala mulaka Thaga khAyA. abadhutra 2 rASTra rAya mahAbala jedA, nija nija sena sajAve; guNaThANemeM bAMdha morace, gheryA tuma pura Aye. abadhu 3 paramAdI tuM hoya piyAre, paravazatA duHkha pAve; gayA rAja purasArathaseMtI, phira pAchA ghara Ave. abadhutra 4 sAMbhalI vacana viveka mittakA, - jinameM nija bALa joDayA; cidAnaMda esI ramata ramaMtA, - brahma baMkA gaDha toDayA. abadhutra 5 artha_viveka kahe che ke he AtmA! AMkha ughADane kAMIka che, AMkha mIMcIne zuM sute che? he AtmA! mehanidrAmAM suI rahIne teM pitAne sarva mAla -gumAvya-AtmAnA guNene nAza karyo. haju sudhI pAMcA ItirUpI pAMca cera tane luMTyA kare che, te paNa tuM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (((xx)) tenA mane jANatA nathI samajatA nathI paNa tene mitra mAnI rahyo che. (1) cAra kaSAyarUpa caMDALa cAkaDIe maLIne tArAmaMtrIpaNAnuM nAma dharAvyuM tArA maMtrI banI beThA. pachI tane meharUpa kephanA (madirAne) pyAlA pAI bezuddha karIne tArA mulaka adheA ThagI khAdhA-luMTI lIdhA-tArI sattAnA nAza karI dIdhA. (2) tArA zatru sAna mAharAjAnA baLavAna. caddhAoe peAtapeAtAnu sainya taiyAra karyuM ane guNuThANAmAM meracA bAMdhInelaMDAInA mathaka sthApIne tArI pAse AvI tArU nagara kha gherI lIdhu (3) tuM atyaMta pramAdI thai javAthI paravazapaNAnA duHkhane pAmavA lAgyA. teNe tane keda karyAM ane tArU rAjya badhu te luTI gayA. have pramAda tane pAche tu tArA gharamAM Ava AtmasvarUpane meLavavA prayatna karatA purUSArtha karavAthI gayela rAjya tane pAchu prApta thaI zake. (4) A pramANenI vivekamitranI yathArtha vAta sAMbhaLIne AtmA jAgRta thaI gayA. pramAdarUpa nidrAne sava thA tajI dIdhI ane eka kSaNamAM peAtAnu sarva lazkara taiyAra karyuM. kSapakaeNi mAMDI. cidAnaMdajI kahe che ke-AvI ramata ramatAM AtmasvarUpamAM ramaNa karatAM AtmAe mehurAjAnA mahAna gaDhaH tADyo tenA bAMdhelA mAracA vIMkhI nAkhyA ne ekAeka meAkSasukha meLavyuM. sAra- -pa4mAM prathama bhAtmAnA pramAdIpaNAthI mAhurAjA pramaLa banI javAne lIdhe zuM zuM !hAni thai te - Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( R): : - batAvela che ane pachI vivekanA kathanI AtmA jagata thatAM teNe pitAnuM baLa. ekatra karI guNaThANe guNaThANe maharAjAe bAMdhelA maracA tela nAkhyA tenI pravRttionuM baLa nirmULa karyuM. ane e rIte AgaLa vadhatAM-kSapakazreNie cI pitAnuM zAzvata rAjya meLavyuM. e vAta samajAvI che. eTale AtmAe pramAda cheDavAnI jarUra che e vAta siddha karI batAvI che. . ! pada 35 muM. ( rAsa-prabhAtI) - vastugate vastuke lakSaNa, gurUgama viNa navi pAve re, gurUgama vinA navi pAve ke, bhaTaka bhaTaka bharamAve re. vastu 1 bhavana ArIse dhAne kukaDA, - nija pratibiMba nihAre re; Datara rUpa manamAMhe vicArI,* * mahA suda vistAre re. vastu ra nirmaLa Tika zilA aMtargata, ja karivara lakha parachAMhI re, dasana tuzaya adhika duHkha pAve . . . . Sa kArata dilamAMhi re. vastu 3. 1 dAMta. 2 tuTavAthI. '; ; Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (86): sasale jAya sikuM pakaDyo, dube dIye dIkhAI re nirakha hari te jANa dusare, paDyo kaMpa tihAM khAI re. vastu 4 nija chAyA vetALa bharama kara, harata bAla dilamAMhi re; rajaju sarSa karI keu mAnata, jalI samajatI nahi re. varatu 5 nalinI mamarkaTa muThI jima, " bhramavaza ati duHkha pAve re; cidAnaMda cetana gurUgama vina, mRgatRSNa dharI dhAve re, vastu artha-gurUgama vinA-gurU mahArAja pAse kharUM svarUpa samajyA vinA vastugate vastunuM lakSaNa-vastunuM yathArtha svarUpa A chava pAmI zake nahIM ane jyAM tyAM bhaTakI ne jamamAM paDe. 1. keIka makAnamAM rahelA kAcamAM kukaDA temaja kutarA pitAnA pratibiMbane jotAM te bIjA kukaDA athavA kutarA che ema manamAM dhArIne tenI sAme mahAyuddha kare che temaja nirmaLa evA sphaTikanI zilAmAM hAthI pitAne paDachAyo paDelo joI tene pitAne zahAthI mAnI dAvaDe zilApara prahAra kare che ane - 1 bhramara, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ data truTI javAthI adhika duHkha pAme che. manamAM dveSa dhAraNa kare che. 2. eka sasalAe jaIne siMhane kahyuM ke A vanamAM eka bIjo siMha Avyo che. " siMhe te vAta mAnI nahIM eTale sasale kahe-cAle, batAvuM." ema kahI eka kuvA pAse lai jaI temAM siMhane jovAnuM kahetAM tene paDachAye paDyo te batAvyo. siMhe tADuke karyo eTale sAme teja paDacha paDyo tethI si che tene bIje siMha dhArI tenI sAthe laDavA mATe jhapApAta khAIne kuvAmAM paDaze. 4 vaLI bALake pitAnI chAyAneja vetALa (bhUta) mAnIne Dare che-bhaya pAme che, temaja keTalAka manuSyo rAtre rastAmAM paDelA deraDAne sarpa mAnI le che. A badhI vAta jyAM sudhI . kharI vAta samajANI nathI tyAM sudhI bane che. 5 temaja kamaLamAM pakaDAyela jamara ane ghaDAmAM nAkhelI muThIvALo vAnara paNa jamanA vaMzathI-eTI mAnyatAthI atyaMta du:kha pAme che. te ja rIte cidAnaMdajI mahArAja kahe che keA cetana gurUgamavinA parIvAta-saMsAranuM kharUM svarUpa samajatuM nathI ane mRgatRSNAnI jema jyAM tyAM doDe che. 6 sAra-A padamAM ajJAnavaza je je prANI mithyA bhramamAM paDI duHkhI thAya che tenA daSTAMta ApyA che. tenI jema A jIva paNa gurUgamathI AtmAnuM kharuM svarUpa samajyA vinA- vastugate vastunuM svarUpa samajyAvinA mRgatRSNAnI jema sAMsArika-eNhika sukha meLavavA mATe DAya kare che, paraMtu paramArtha butie Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) te nazvara che, hAnikAraka che, agrAhya che, ema samajatA nathI. kharI vAta teA gurUgamathIja samajAya che, mATe sujJa janAe gurUgamavaDe A saMsAranuM kharUM svarUpa samajavA prayatna karavA. 56 36 mu (rAga--bhairava) >> lAla khyAla dekha tere, acaraja mana Ave. A dhAre bahurUpa chinna-mAMhe heya 2ka bhUpa; Apa te arUpa sahu jaMgame kahAve, lAla karatA akaratA huM, haratA ke bharatA jyuM; aisA hai jo kANu tAhe, nAma le batAve. lAla0 2 ekahue eka hai, aneka hai anekahume; eka na aneka kachu, ko nahIM jAve. lAla 3 upaje na upajata, suA na marata chu; khatarasa bhAga kare, raMcatu na khAve. lAla. para paraNita saMga, karata anAkhe 2ga; cidAnande pyAre, naTamAjIsI dikhAve, lAla. artha-De lAla`! huM AtmA ! tArA khyAla joIne tA sata manamAM Azcaya utpanna thAya che. judA judA tuM bahu rUpa dhAraNa kare che. kSaNamAM rAjA thAya che ne kSaNamAM raka thAya che vaLI ',' 1 judAjudA. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (89) bIjI rIte te tArUM arUpIpaNuM jagamAM kahevarAve che. 1. * kartA che ne akartA paNa che. haratA che ne bharatA paNa che. tuM evuM chuM ke tane nAma laIne kevo chuM? ema koNa batAvI zake? kaI batAvI zake tema nathI. tuM ekamAM eka che ane anekamAM aneka che; vaLI eka paNa nathI ane aneka paNa nathI. tArI vAta kahI jAya tema nathI. 2-3. - tuM upaje che ne vaLI nathI upajate, e vAta paNa kharI che. temaja mare che ne marate nathI, e paNa kharUM che. khaTarasa jana khAya che ane vaLI jarA paNa khAte nathI, e vAta kharI che. 4. tuM parapariNatinA-juduMgaLanA saMgathI aneka prakAranA judA judA raMga kare che. cidAnaMdajI kahe che ke he pyArA AtmA!' tuM te naTanI bAjI jevI bAjI batAvI rahyo che. 5. sAra-A padamAM AtmAnA vyavahAra ne nizcaya svarUpanI judI judI vAta kahI batAvI che. vyavahArathI A jIva rUpI che. te rAjA thAya che, raMka thAya che; paNa nizcayathI chava arUpI che. vaLI vyavahArathI kartA che, hartA che, bharatA che ne.nizcayathI akartA che. vyavahArathI eka che, aneka che, ane nizcayathI eka paNa nathI ne aneka paNa nathI. vyavahArathI upaje che, janme che, mare che, nizcayathI janmate nathI ne marate paNa nathI-AtmA amara che. vyavahArathI khAya che, pIe che; nizcayathI AtmA khAte ke pote nathI--aNuhArI che. A pramANe parapariNatinA prasaMgathI judA judA rUparaMga Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naTanI jema batAve che. cidAnaMdajI kahe che ke tArUM kharuM svarUpa je samaje che teja samaje che, badhA samajI zakatA nathI. tema tAruM svarUpa kahyuM jAya tema paNa nathI; anubhavajJAnathI samajAya tema che. - pada 37 muM. (rAga-bharava.) jAga re baTAu ! aba bhaI bhera vega. jAga re AMkaNuM " bhayA ravikA, prakAza, kamuhu thaye vikAsa, gayA nAza pyAre mizyA-ranA adherA, jAga re 1 sutAM kema Ave ghATa, cAlavI jarUra vATaka kaI nahI mitta paradezameM javuM terA jAga re 2 avasara vItI jAya, pIche pachA thAya; ridAbAda niha e mAna kahA merA jAga re 3 artha-he baTAu !he mekSamArganA musAphara ! tuM jAga! kemake have prabhAta kALa thayuM che. sUrya prakAza thayA, kumuda vikavara thayA ane misA-: jJAnarapAtrine adhikAra nAza pAmyuM. mATe have jAga 1. ' have tArasuvuM kemapisA? kAraNa ke pathe cAlavAnuM jarUrI che. vaLI ahIM. paradezamAM kaI tAruM mitra nathI tethI te Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (lAla) avasara vItI jaze te pachI navA thaze.mATe cihera viza lAkyA kahe che ke heyathI tuM rie eTahuM mArA mAtA - sAra-Apada ghaNA rahasthavALuM che, paraMtu te te vimA batAvI zake, TuMkAmAM ATaluM samajI zakAya che ke tAro samakita rUpa sUryane prakAza thAya che, tyAre aneka bhavya ane rU5 kumude vikaravara thAya che ane mithyAtvarUpa aMdhakAra nAtha, pAme che. A avasare zuddha cetanA AtmAne kahe che ke have pramAdamAM paddha rahevAne avasara nathI, have te zuddha mArga oLakhANe che, tethI te mArgovirati pathe cAlavAnI AvazyakatA che. ahIM paradezamAM pudagaLika varatuonA mohathI karela sthAnamAM tAruM kaMI mitra nathI, maharAjAnA parivArabhUta aSA tArA zatru che. mATe je A sAre avasara vItI jazesarva sAmagrI sAthe maLelo manuSya bhava thaI jaze, te pachI paratA thaze ke-khare vakhate AtmasAdhana karyuM nahIM. mATe atyAre te mAruM kahyuM mAnI le ane viratiSathe paravarI mekSapadane prApta kara. tArA patIkA svarUpane pragaTa kara. " - pada 38 muM. (rAga-bherava.). calanA jarUra jAkuM nAkuM ke sevanA-AMkaNI , bhaye jaba prAtaHkAla, mAtA dhavarAve bAla; jagajana karata sakala mukha devanA. calanA... 1 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12:), surabhike badha chuTe, ghuvaDa bhaye apUThera; gvAlamAla milake vilAvate vilAvanA, calanA0 2. 3 . taja paramAda jAga, tu bhI tere kAja lAga; cidAnaMda sAtha pAya, birathA na khAvanA, calanA0 3 a--je musApharane cAlavAnI jarUra che tene (prabhAta thayA pachI) suvuM kema paravaDe,? A jIva A jagatamAM eka musAphara ja che. kartA kahe che ke jyAre prAta:kALa thAya tyAre mAtA Avakane dhavarAve che, ane jagatanA leAkeA khadhA mukhazuddhidaMtadhAvana kare che. vaLI gAyanA baMdhana IMTe che eTale te cArA caravA jAya che, ghuvaDA jyAM tyAM saMtAI jAya che, kemake te prakAza joI zakatA nathI ane geAvALInA bALake ekaThA thaIne pAtapeAtAnuM dahIM valAve che-valeNuM kare che. (1-2) e pramANe huM AtmA ! tuM paNa pramAda tajIne jAgRta. thaI jA ane tu paNa tAre kAme lAgI jA. tane zuddhacetanAnA athavA ciTThAnaDhanA sAtha-sathavArA maLI gayA che, tA tene vyatha pramAdamAM rahIne khAIza nahIM, zuddha mAge gamana karI tArUM sthAna meLavaje. (3) sAra--A padamAM paNa khuba rahasya bharelu che. jyAre mithyAtva nAza pAmIne samakitarUpa prabhAta thAya che tyAre AtmA paNa peAtAnu kArya karavAmAM tatpara thai. jAya che, paraMtu 1 gAya. 2 satAI gayA. 3 gAvALIyAnA bALakA. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 293) kadApi aviratinA saMcAgathI pramAdamAM paDyo rahe, tA tene zuddha cetanA jAgRta karIne kahe che tajI de ne tArUM kAma ratnatrayInI AvA saMcAga-AvA sAtha maLavA sAmagrIne vRthA na gumAvatAM tene dhAraNa karI AgaLa prayANuM kara. ke have tu pAMce pramAda sAdhanArUpa kara. pharIpharIne muzkela che.. mATe maLela lAbha lai le ane virati bALakane dhavarAvavu, daMtadhAvana karavuM, gAyanA AMdhana chUTavA, ghuvaDanu sa MtAI javu ane dahIMnuM valAvavuM-A badhAM nAnAM AtmAne aMge paNuM ghaTI zake che. aSTa pravacana mAtA te rUpa mAtA sa MyamarUpa bALakane dhavarAve-tenuM poSaNa kare. pratikramAdivaDe Atmazuddhi kare te mukhazuddhi athavA daMtadhAvana. surabhirUpa zuddha cetanA te mAhanA adhanathI chUTI pAtAnA cArA je ratnatrayI tene care. pAparUpa-ajJAna ke mithyAtvarUpa ghuvaDa sa'tAI jAya-nAza pAme ane AtmA zuddha AtmamaMthanarUpa valeNuM karI AtmaguNa pragaTa karavA rUpa mAkhaNu kADhe, 56 39 mu ( rAga--bhairava ) jAga avalAka nija zuddatA svarUpI-jAga. AM jAme rUpa. raikha nAMhIM, raMca parapaca nAMhI; dhAre nahIM. mamatA-guNu bhavapakI. jAgajAkA hai anata jyAta, kamahe na maMda hota; cAra jJAna tAke sAta, upamA anupakI. jAga0 2 m Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karinA kalara ja banasarAme birAjamAna; ? zA mAhI karI jAta, cidAnaMda bhUpakI. jAga 3 artha zuddha cetanA kahe che ke-he AtmA ! tuM jAgRta thaIne tArA svarUpanI zuddhatA arthAt tAruM zuddha svarUpa che. - jemAM varNAdika bIlakula nathI, paMcamAtra paNa prapaMca nathI, vaLI te suguNa A bhavakUpanI-saMsAramAM rahelA pugalika padAdharanI mamatAM bIlakula dhAraNa karatuM nathI. (1) - jenI (jenA kevaLajJAnanI) anaMta yeta che, je kaI kALe paNa maMda thanArI ja nathI, vaLI prathamanA cAra jJAna jenA cusAvasthAne pAmI gayA che-nakamAya che-nirUpAgI che. e jJAnane aApanI ja upamA apAya tema che. arthAt tene ApIe tevI upamA keI A jagatamAM nathI. (2) je ulaTapalaTa thAya arthAt jenAmAM utpatti-vinAza rahela che, paraMtu je sattApaNe dhruva che. evA cidAnaMda rAjAnI zobhA kahI jAya tema nathI. A AtmA sattAgata A pramANenA savarUpavALe ja che ema cidAnaMdajI mahArAja kahe che. (3) sAra-A padamAM paNa rahasya ghaNuM che. emAM cidAnarUpa AtmAnuM zuddha svarUpa oLakhAvyuM che. varNa, gaMdha, rasa, sparza ne zabda e pudgaLanA guNa hovAthI kartA kahe che ke AtmAmAM varNAdi bIlakula nathI. vaLI alpa paNa prapaMcabhAva (pracacha bhAva) nathI. zuddha AtmA A saMsAranA vinAzI padArthomAM mamatva karatuM nathI. ene prApta thayela. kevaLajJAna , anaMta jetavALuM che; bIjA cAra jJAnanI prabhA temAM samAI ALasa na kahe che ke Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAya che. AtmA je ke karmavaza ulaTapulaTa thAya che paNa tene yuvabhAva te badhA ja rahe che. evA vizuddha AtmAnI zobhA kahI zakAya tema nathI. e te eka anupamaja che. pada 40 muM. " (rAga-prabhAtI) aisA jJAnavicAre prItama!gurUgama zelI dhArI re , svAmIkI zabhA kare sArI, te te bALakumArI re; je svAmI te tAta tehane, ho jagata hitakArI re. sA. 1 aNa dIkarI jAI bALA, * brahmacAriNI bhare re, paraNAvI pUraNu cadAthI, eka seja navi seve re sA, 2 aNa kanyAkA suta vaLI jAye, ke dvAdaza te vaLI sAi re; te jaga mAhe ajanmA kahIe, , karatA tAsa nahIM kei re. rIlA. 3 mAta tAta suta eka dina janame, cheTe baDe kahAve re Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (96) mULa tinekA sahu jaga jANe, ' ' zAkhA bheda na pAve re. aisA 4 je iNake kuLakerI zAkhA, jANe beja gAve re; kheja jAya jagameM te paNa te, sauthI baDe kahIve re. sA. 5 athavA nara nArI napuMsaka, . sahakI e che mAtA re; parmata bALakumArI belata, e acarijakI bAta re. sA. 6 leka lokottara sahu kArajameM, : yAvina kAma na cAle re; cidAnaMda e nArIzuM ramaNa, | muni manathI navi TALe re. esa7 atha- prItama ! he zuddha cidAnaMdasvarUpI AtmA ! gurUgamathI zailI samajIne huM have pachI kahu chuM tenA jJAnane vicAra kare. eka strI che te bALakumArI che, chatAM svAmInI zebhA kare che-svAmIne zobhAve che. ane tene je svAmI che teja tene pitA che ane tene jagatane hitakArI kahyo che. (1) Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (97) A strI te samatA athavA virati saMbhave che ke je tenA svAmI virati dhAraNa karanAranI zobhA vadhAre che. vaLI te bALakumArI che, teNe eka nAtha svIkArela nathI. tenA te aneka nAtha che. temaja je tenA svAmI kahevAya che te viratidhArIja tenA pitA paNa che-tene janma ApanAra che. virati dhAraNa karanAra pitAmAMthIja tene pragaTAve che. vaLI te viratidhArI AkhA jagatanA sarva prANInA hitecchu hoya che. - have te bALA (virati)ne ATha dIkarI-pAMca samiti ne vaNa guNirUpa thaI, chatAM te svabhAve brahmacAriNIja kahevAya che. te ATha putrIne pUrNacaMdra je zuddha svarUpI AtmA tenI sAthe paraNAvI che. teNe tene potAnI karIne svIkArI che. paNa teo eka zayyA upara sutA nathI. sahaja mAtra paNa pramAda sevatA nathI athavA eka zavyAe zayana karavAnuM te ATha pravacana mAtA kahevAtI hovAthI tenuM kAma paNa nathI. (2) - have te ATha kanyAone bAra putra (bAra prakAranI aviratinA tyAga rUpa) thayA. paraMtu te putro ajanmA kahevAya che, kAraNa ke tene kartA koI nathI. teo pote ja AtmAnA . guNarUpa che. (3) A mAtA, pitA ne putra eka divasanA janmelA chatAM nAnA moTA kahevAya che. eTale teo AtmAnA guNarUpa, hovAthI tene janma sAthe ja kahI zakAya, chatAM prathama viratidhAraka ne pachI tenI ATha putrI ne pachI bAra putra ema nAnA moTA kahI zakAya che. te badhAnuM mULa paramAtmA athavA temanI Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vANI che ema sau jANe che, chatAM tenI badhI zAbane badhA bheda kaI chaghastha manuSya jANI zakato nathI. (4) have je enA kuLanI badhI zAkhA jANe che eTale kevaLajJAnI thAya che te te pachI jarUpa je matizrutajJAna tene gumAve che, paraMtu kheja (matikRta) gumAvyA chatAM kevaLarAna thavAthI te sauthI meTA (zreSTha) kahevAya che. (5) A "virati" nara nAra ne napuMsaka saunI mAtA che. traNa prakAranA vedavALA (amuka bheda zivAya) tene dhAraNa karI zake che. Ane-A samatA athavA viratine chae matavALA bALakumArI eTale eka svAmI dhAraNa karyA vinAnI kahe che te AzcaryanI vAta che, kemake vyaktigata tenA svAmI ghaNA che. (6) laukikamAM ke lekettaramAM sarve kAryamAM te (samatA) vinA cAlatuM nathI. cidAnaMda mahArAja kahe che ke-A virati athavA samatArUpa strI sAthenuM ramaNa-tenI sAthe rahI AnaMda meLave te munimahArAja manamAMthI kaI paNa vakhata kSaNavAra paNa visaratA nathI. (7) A padane artha ne tene upanaya bahu vicAra karIne tikalpanAthI lakhela che, tene vAstavika samajavAnuM ame kahI zaktA nathI. kAraNa ke prAraMbhamAMja kartA-mahApurUSa kahe che ke-gurUgamathI AnI zilI dhArIne pachI tene vicAra 1 traNe jAtinA amuka amukane dIkSAne agya kahyA che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare." te gurUgamaja prApta thaI zakavI atyAre muzkela jaNAya che. eTale sAmAnya abhyAsathI je rahasya lakhAya temAM vAstavikapaNuM AvavAnI bhajanA che, chatAM tene upanaya batAvavA anate prayatna karyo che. keI vidvAna A padanA upanayane vadhAre spaSTa rIte lakhI mekalaze te tene AbhAra mAnazuM. - pada 41 muM : (rAga-prabhAtI.) uThone merA AtamarAma, jinamukha jovA jaIe re e dezI. viSaya vAsanA tyAgo cetana, sAce mAraga lAge re; AMkaNI tapa japa saMjaya dAnAdika sahu, giti eka na Ave re, indriya sukhameM jela e mana, - vakra turaga jima dhAve re. viSaya 1 eka eka ke kAraNa cetana, bahuta bahuta duHkha pAve re; e pragaTapaNe jagadIzvara, - isuvidha bhAva likhAve re. viSaya0 2 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) manasathavaza mAta jagatameM, paravazatA duHkha pAve re, rasanA lukhya heya jhakhamUrakha, jALa paDayo pichatAve re. viSaya0 3 dhrANa suvAsa kAja muna bhamarA, * sapaTa mAMhe baMdhAve re; te sajasaMpuTa saMcuta kuna, karIke mukha jAve re. viSaya 4 rUpa manahara dekha patagA, na paData dIpamAM jAI re, dekhe yAku du:kha kAranameM, nayana bhaye hai sahAIre. viSaya 5 zroDhiya Asakta miragalA, jinameM zIza kaTAve re; eka eka AsakA jIva ema, nAnAvidha duHkha pAve che. viSaye da paMca prabaLa vate nitya jAkuM, tAku kahA kahIe re; cidAnaMda e vacana sUNIne, nija svabhAva meM rahIe re. viSaya. 7 * 1 hAthI, 2 masja, 3 kmaLa vIM , 4 hAthInA karaNa Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (101) artha- he cetana ! tame viSayavAsanAne tyAga kare ane sAce mArge lAgI jAo. jyAM sudhI A mana vakraturaMgama'nI jema idriyajanya sukha meLavavA mATe deDe che tyAM sudhI tenA karelA tapa japa saMjama dAna vigere sarva lekhAmAM AvatA nathI. arthAt tathAprakAranuM phaLa ApatA nathI. (1) - pAMca indriyo mAMhenI ekeka iMdriyane kAraNe A jIva bahu bahu prakAranA duHkha pAme che.. juo te saMbaMdhamAM paramAtmA pragaTapaNe nIce jaNAvelA daSTAMta ApI tene bhAva samajAve che. (2) kAmadevanA vazapaNAthI hAthI A jagatamAM paravazapaNAnA duHkhane pAme che ane raseMdriyamAM lubdha thayelA matye jALamAM sapaDAI jaIne pachI pastAya che-prAte maraNa pAme che. (3) " ghoMdriyanA vazavartIpaNAthI kamaLapara beThela jamara sUryAsta thavAnuM dekhe che chatAM uDatAM nathI ane kamaLa mIMcAI javAthI tenA saMpuTamAM baMdhAI jAya che. te savAre kamaLa udhaDatAM nIkaLavAnuM dhAre che, paraMtu savAra paDyA agAu te te kamaLane saMpuTa hAthIne meDhAmAM bhramara sahita jAya che. arthAt hAthI AvIne te kamaLa khAI jAya che. (4) vaLI dIpakanuM manohara rUpa joIne pataMgIe temAM jaIne paDe che ane baLI mare che. juo ! tene duHkhanA kAraNamAM tenA netre sahAyabhUta thAya che. (5) 1 avaLI cAlane ghoDe. 2 sparza kiyanA vazavartipaNAthI. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (02). zrodiyamAM Asakta thayelA haraNe kSaNamAtramAM zIkArIne hAthe mAthuM kapAve che. A pramANe eka eka itiyA kAraNe che aneka prakAranA duHkhe pAme che (6) - have A manuSyane zikhAmaNa Ape che ke-jenI pAMce ikiye prabaLa varte che tene mATe tenI kathA te zuM kahIe? arthAt te kevA duHkhanuM bhAjana thAya te vicAre. cidAnaMda mahArAja kahe che ke A pramANenA paramAtmAnA vacane sAMbhavadhIne indriyane vaza na thatAM nija svabhAvamAM rahIe-vatIe ke jethI keIpaNa prakAranuM duHkha prApta na thAya. sAra-A padamAM pAMca iMdri paikI ekeka indriyanA ' vAvatipaNAthI duHkha pAmatA-maraNa pAmatA chanA pratyakSa darate ApIne ApaNane zikhAmaNa Ape che ke he bhavya! tArI pAMca indriya je vaza nahIM rahe to tuM bahu duHkhanuM bhAna thaIza. A hakIkata anubhavasiddha hovAthI te saMbaMdhamAM vadhAre lakhavAnI ke sAra samajAvavAnI AvazyaktA jaNAtI nathI. prada 42 muM, - zrI ajitanAtha jina stavana, ( rAga bhairava. ) ajita jinada deva thira citta dhyAe, thira citta dhyAe, parama sukha pAie. ajita AMkaNI. ati nI bhAvajI, vigata mamata mala; esA jJAnasarathI, sujala bhara lAIe. ajita 1 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) kezara sumati gherI bharI bhAvanA kacerI, kara mana bharI aMga, aMgIyA racAIe. ajita 2 abhaya akhaMDa jyArI, sIMcake viveka vArI, sahaja subhAvameM, sumana nipajAIe. ajita 3 dhyAna dhUpa jJAna dIpa, karI aSTa kama Apa; duvidha sarUpa tapa, naivedha caDhAIe. ajita 4 lIe amala dala, haiIe sarasa phla; akSata akhaMDa bedha, svastika lakhAIe. ajita 5 anubhava bhera bha, mithyA tama dUra gaye; karI jina seva Ima, guNa phani gAIe. ajita 6 Isuvidha bhAva seva, kIjIe sunita eva, cidAnaMda cAre ima, zivapura pAIe. ajita 7 ' artha ajitanAtha paramAtmAne sthira citta karIne thAIetenuM dhyAna karIe. jo e rIte dhyAIe te parama sukha pAmIe. have prabhunI dravyapUjAnA ATha prakArane bhAvasaMyukta batAve che. atyaMta suMdara evA bhAvarUpa jaLa, jemAM mamatArUpa maLa nathI evA suMdara jJAnarUpa sarevaramAMthI bharI lAvIe. te jaLavaDe snAtra karIne pachI sumatirUpa kezara gheLI bhAvanArUpa kaLI (vATakI) bharIe ane manane sarala karIne te kezaravaDe prabhunI AMgI banAvIe-racIe. 1-2. abhayarUpa akhaMDa kayArAmAM vivekarUpa jaLa sIMcIne sahaja Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) svabhAvarUpa pu upajAvIe-ugIe(ane te prabhune caDAvIe). dhyAnarUpa dhUpa karIe, jJAnarUpa dIpaka dharIe, e rIte aSTakarmane jItavA sArU be prakAranA taparUpa naivedya prabhu pAse caDAvIedharIe. nirmaLa daLavALA ane sarasa-rasavALA phaLa DhoIe temaja akhaMDa dharUpa akSatane svastika karIe. AvI rIte aSTaprakArI dravyapUjA karIe. 3-4-5. . have anubhavajJAnarUpa prabhAta thayuM ane mithyAtvarUpa aMdhakAra nAza pAme, eTale upara pramANe jinezvaranI dravyapUjA karIne pachI temanA guNa gAIe-bhAvapUjA karIe. evA prakA. 2nI bhAvapUjA niraMtara-dararoja karIe. cidAnaMdajI kahe che ke ema karavAthI saheje zivapurane prApta karIe-AkSasukhane pAmIe. 6-7 , , nedhi-A pada nathI paraMtu stavana che. keIpaNa sthaLe cidAnaMdajIe ajitanAthajInA biMba samakSa A stavananI racanA karelI saMbhave che. je tAraMgAjI tIrthe padhAryA haze te te tyAMja karI haze. A stavanamAM aSTaprakArI pUjAne bahu sArUM rUpaka Apela che. dravyanI sAtheja bhAvanuM saMmelana karyuM che ane tenI khAsa jarUra che. dravyapUjA karatAM bhAvanI nirma hatA te hevI ja joIe. te sAthe dravyapUjA karavAnA hetu paNa samajavA joIe, te barAbara samajAvela che. prAMte bhAvapUjAnI AvazyakatA-khAsa kartavyatA sUcavIne stavana saMpUrNa karela che. A satavata kaThe karIne vAraMvAra bhagavaMtanI samakSa bhAvapUrvaka kahevA lAyaka che ane hRdayamAM samajavA lAyaka che. ' Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) pada 43 muM. (rAga-kAzI) jalAM anubhava jJAna, ghaTameM pragaTa bhaye nahIM. jalada AMtra talAM mana thira heta nahIM chIna, - jima pIparaka pAna; veda bhaye paNa bheda vinA zaTha, - pithI pithI jANuM re. ghaTameMTa 1 rasa bhAjanameM rahata dravya nita, nahiM tasa rasa hicAna; tima zrapAThI paDitayuM paNa, pravacana kahata ajJAna re. ghaTameM. 2 sAra lahA vinA bhAra kahe, zrata, ' khara dRSTAMta pramANu cidAnaMda adhyAtama raulI, samaja parata eka tAna re. ghaTameM0 3 artha-jyAM sudhI anubhavajJAna ghaTamAM AtmAmAM pragaTa na thAya tyAM sudhI A mana kSaNamAtra paNa pIpaLAnA pAMdaDAnI jema sthira thatuM nathI. zAstrakAra kahe che ke-veda bho paNa bheda (rahasya) tene na jANe te te zaTha (mUrkha) ja rahe che ane tenI pithI badhI ghethA jevI gaNAya che. (1) Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasanA bhAjanamAM-ThAmamAM amuka dravya (khAvAne rasa-- vALA padArtha) niraMtara rahe che, paNa te bhAjanane rasanI pIchAnasamajaNa paDatI nathI, tema mAtra zrutapAThI-papaTIA jJAnavALa rahasya samajyA vinAnA paMDitane paNa pravacana-zAsa ajJAnI kahe che. (2) zratane sAra jANyA vinAnuM jJAna caMdanane bhAra vahana. karanAra kharanI jema bhArabhUta kahyuM che. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke anubhavanI zailI te temAM eka tAna thaI javAthIja samajI zakAya che, te vinA samajI ke pAmI zakAtI nathI.(3) sAra-A padamAM mAtra zAstra bhaNI gayelA paNa vartanamAM nahIM utArela evA manuSyane mATe kahe che ke-gadheDe jema caMdanane bhAra vahete sate tenI sugaMdhane upabhegI banatuM nathI-mAtra bhAra upADanArAja rahe che, tema aneka zAstro bhaNyA chatAM je ochevatte aMze paNa vatana zuddha karavAmAM na Ave te tenuM bhaNeluM niSphaLa che. tevA manuSya zA mATe bhaNavuM ? teja samajI zakyA nathI. bhaNavAnI matalabaja 'tyAkRtya samajIne akRtya tajI sata kRtya AdaravAnI hoya che. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-anubhavajJAna te adhyAtmamAM eka tAna thanAraja meLavI zake che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) pada 44 muM. (rAga-kAphI) akatha kathA kuNa jANe he terI catura sanehI! astha0 nayavAdI nayavAda grahIne, jUThA jhagaDA ThANe nirakha lakha cakha svAda sudhAke, te te tanaka na tANe che. terI. 1 chinameM rUpa racata nAnA vidha, Apa arUpa vakhAne; china mUrakha jJAnI heya jinameM, - nyAya sakaLa china jANe che. terI. 2 cera sAdha kachu kahyo na paratu hai, lakha nAnA guNaThANe; je hetu taise cidAnaMda, citta zraddhA Ima ANe he terI akatha kathA kuNa jANe 3 artha--he catura sanehI evA AtmA! tArI akathana kahI zakAya evI kathAne koNa jANI zake? keNa kahI zake? nayavAdI te ekeka nayanA vAdane grahaNa karIne beTA jhagaDAo mAM beThA che, paraMtu nirapakSa lakSarUpa amRtane svAda cAkhyA pachI te tevA su eka jarAmAtra paNa tANAtANa karatA ja nathI. (1) Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) huM AtmA ! tu kSaNamAM aneka prakAranA jUdA jUdA rUpa dhAraNa kare che ane vaLI peAtAne arUpI kahevarAve che. kSaNamAM mRkha thAya che ane kSaNamAM jJAnI thaine sarva prakAranA nyAyane samajI zake che. (2) tane pugaLika vastunA cAra kahIe ke teneA tyAgI evA sAdhu kahIe ? kAMi, kahI zakAya tema nathI. judA judA guThANuM tu judA judA rUpa dhAraNa karatA hAvAthI kAMI kahI zakAtu nathI. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-mane te evI zraddhA cittamAM sthita thaI che ke tu jevA hetu (kAraNa) maLe che tevA thaI jAya che. (3) sAr~~A AtmAno kathA kAMI kahI zakAya tema nathI eTale ke tenI vicitratA che. te kSaNakSaNamAM palaTaNabhAva pAme che, tene ajJAnI jANIne mUkha kahIe teA te pAchA teja lavamAM ke bhavAMtaramAM jJAnAvaraNIya kramanA kSaceApazamathI jJAnI banI jAya che. pugaLasaMge rUpI bane che ane sattAgata arUpI che. guDANAmAM utaratA ne caDatA heAvAthI tene ekarUpe ALakhAvI zakAya tema nathI. tethI cidAnaMdajI mahArAje tA niya karyAM che ke-A AtmA jevA kAraNA ke sayAgA maLe che tevA thaI jAya che, mATe uttama janAe jema ane tema sArA kAraNeA ne saceAgeA meLavavA, jethI AtmA ucca sthitine pAme. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) pada 5 muM. (rAga-kAphI.) alakha lakhyA kima jAve che, aisI ke jugati. . batAve; alakha lakhyA kima jAve. AMkaNuM' tanamanavacanAtIta dhyAna dhara, ajapA jApa japAve; heya aDela lolatA tyAgI, - jJAnasarovare nahAve che. aisITha 1 zuddha svarUpameM zakti sabhArata, | mamatA dUra vahAve; kanake upala mala bhinnatA kAje, - jogAnaLa saLagAve che. aisI2 eka samaya samaya zreNi repI, cidAnaMda Ima gAve ala na rUpa heI alakha samAve, ': alakha bheda ima pAve che. aisI. 3 ' artha-cidAnaMdajI pUche che ke-alakSa evA AtmAnuM svarUpa zI rIte lakhyuM-kahyuM jAya evI koI yukti batAve che? - A AtmA te tana mana ne vacana e traNe roga vinA gAtIta dhyAnane dhAraNa karIne ajapA jApa-AtmAnI aMdara uThatA eha padane jApa kare che. vaLI aDela-sthira thaI, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110) lelatA-pugaLaparanI Asakti tene tajI daIne jJAnarUpa sarevaramAM snAna kare che-nhAya che. (1) pachI zuddha svarUpamAM A sate pitAnI anaMta zaktine saMbhAre che-saMbhALe che ane mamatAne dUra tajI de che. vaLI AtmArUpa kanaka (suvarNa) ne lAgelA paththaranA melarUpa karmasamUhane bhinna karI nAkhavA mATe gAnaLane prajavalita kare che ke jethI AtmAnI uparane karmamaLa nAza pAmI jAya che aLI jAya che. (2) - pachI eka samayanI samazreNi mAMne siddhasthAnamAM pahoMcI jAya che. A pramANe zuddha svarUpI AtmAnA svarUpanuM gAna karatA satA cidAnaMdamahArAja kahe che ke-je pate alakSa rUpavALA thaI alakSane pitAmAM samAvI de che te e rIte alakSanA marmane pAme che. alakSane jANavAne eja upAya jAya che. (3) . sAra-AtmAnuM svarUpa vicAratAM te kharekharI rIte alakSa jaNAya che. tenuM vAstavika pUrNa svarUpa je alakSa avasthAne pAme che te samajI zake che, bIjA pAmI zakatA nathI. jIva alakSapaNAne zI rIte pAme? tene mATe saMkSipta varNana A padamAM ApeluM che, tene vistAra eTale karavA dhAre teTale thaI zake tema che. chatAM TuMkuM svarUpa evuM sarasa rIte batAvyuM che ke jethI ApaNe kartAnA viziSTa jJAnane pIchANI zakIe chIe. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (111). pada 46 muM. (rA-kAzInI herI) anubhava mitta milAya de moku, - zyAmasuMdara vara merA re. AMkaNI anuva ziyala phAga piyA saMga ramuMgI, guNa mAgI meM terA re jJAna gulAla prema pIcakArI, zuci zraddhA raMga bherA re. anu. 1 paMca mithyAta nivAra dharUgI meM, * saMvara veza bhalerA re; cidAnaMda aisI herI khelata,. bahari na heya bhavapherA re. anu. 2 artha-"he anubhavamitra ! je zyAmasuMdara vizuddha AtmA mArA svAmI che tene tuM meLavI de." A pramANe zuddha cetanA kahe che. huM te svAmInI sAthe ziyalarUpa phAga ramIza ane tArA guNa mAnIza. jJAnarUpI gulAbajaLathI bharelI zaha premarUpa pIcakArI svAmIne mArIza. je pIcakArImAM zuddha zraddhArUpa raMga paNa meLavela hoya che. te phAga ramatI vakhate huM pAMca prakAranA mithyAtvane (azubha vezane) tajI daIne zuddha saMvara (nirmaLa cAritra) rUpa suMdara veza dhAraNa karIza. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) cidAnaMdajI kahe che ke-je jIva AvI harI khele tene bahALatAe te bhavanA pherA rahe nahIM. te svalpa bhavamAMja siddhisthAnane pAme. (1-2) 1 . sAra-A nAnA sarakhA padamAM jJAnI AtmA kevI hArI khele tenuM TuMkuM svarUpa batAvyuM che. zILarUpa phAga, jJAnarUpa gulAla, premarUpa pIcakArI, temAM zuci zraddhArUpa raMgate phAga ramatAM paherela saMvararUpa suMdara veza ane tajela mithyAtvarUpa mAThe veza. A prakAranI herI ramanAra AtmA alpakALamAMja siddhisukhane pAme emAM Azcarya nathI kartAe TuMkAmAM ghaTanA bahu suMdara karI che. rahe tenuM ke temAM zu talamithyA pada 47 muM. (rAga-kAphInI herI.) erI mukha herI garI, sahaja zyAma ghara Aya sakhI! AMkaNI bhedajJAnakI kuMjagalanameM. raMga racAverI. sakhI. 1 zuddha zradAna suraMga kulake, maMDapa chArI; erI gharamaMDapa chArI. sakhI. 2 vAsa caMdana zubhabhAva aragajA, aMga lagArI; erI piyA aMga lagAverI. sakhI. 3 anubhava prema pIyAle pyArI, bharabhara pArI; kaMtakuM bharabhara pAverI. sakhI. 4 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (13) cidAnaMda mahA samevA, silasila khAvArI sahaja yAma ghara Aye sI mukha herI garI. 5 artha_zuddhatanA sumati sakhIne kahe che ke-Aja te sahajazyAma je vizuddha AtmA-mArA svAmI te potAnAmArA gharamAM AvyA che, mATe tame tenA AnaMdamAM tamArA sukhe herI gAo. ane zuddha jJAnarUpI kuMjanI galImAM aneka prakAranA raMga macA. (1) vALI zuddha zraddhAnarUpa sArA varNavALA puSpavaDe eka uttama maMDapa bAM ke jemAM rahIne svAmI sAthe AnaMda karI zakAya. (2) pachI suvAsanArUpa caMdana ane zubhabhAvarUpa aragajA attarAdi dravye mArA prItamane aMge lagAvo-tenu vilepana kare.(3) ane he pyArI ! anubhavAnarUpa rasa, premarUpa pyAlAmAM bharI bharIne mArA kaMthane-bhartArane pAo. (4) cidAnaMdajI kahe che ke-pachI samatArasanA mevA patinI sAthe haLImaLIne khAo tene ApavAda . (5) A rIte mArA zyAmasuMdara, ghare AvyA che mATe he sakhI ! tame horI gAvA vigere tamAma kriyAo kare ke jethI teo prasanna thaIne ahIM ja sthiti kare. paraghare (parabhAvamAM) javAnI IcchA ja na kare. - sAra-A pada pAchaLanA padanI pUttimAM banAveluM jaNAya che. pAchalA padamAM TuMkAmAM herI khelavAnuM batAvyuM Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) che. A padamAM teneja vistAra karyo che. AmAM to pitAnA gharamAM (svarUpamAM) Avela AtmAne pAchA parabhAvamAM (paragharamAM) na jAya tema karavA mATe je zubha prayatna karavo ghaTe te TuMkAmAM batAvyo che ane dareka vastune juduM juduM rUpa ApeluM che. bhedajJAnarUpa kuMja, zuddha zraddhAnarUpa pukhyamaMDa5, zubhabhAvarUpa caMdanAdikanuM vilepana, anubhavajJAnarUpa premarasa, samatArUpa mIThAI ne mevA-A badhAM uttama sAdhana sahita hArI gAvAnuM sUcavyuM che. pada 48 muM, (rAga-baMgale kAzI) jagameM na terA kei, nara dekhahuM nihacuM joI. A, suta mAta tAta arU nArI, sahu svArathake hitakArI; binasvAratha zagu sei, jagameM na terA ke I. 1 tuM krita mahA madamAtA, viSayana saMga mUrakha rAtA; nija aMgakI sudhabudha khei, jagameM terA keI. 2 ghaTanAnakalA nava jAkuM, para nija mAnata suna tA; Akhara pachatAvA heI, jagameM na terA kei, 3 navi anupama narabhava hAre, nija zuddha svarUpanihAre aMtara mamatAmala dhai, jagameM na terA kei. 4 prabhu cidAnaMdakI vANa, dhAra tuni jaga prANa; jima saphala heta bhava deI, jagameM na terA kaI 5 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (115) artha--he manuSya ! tuM nizcayapUrvaka nirakhane che, jethI jaNAze ke "A jagamAM tAruM kaI nathI." tuM jene tArA gaNe che te putra, mAtA, pitA ane sI te sarva pitAne svArtha sare tyAM sudhI tArA hitakArI che, jyAre tArAthI tene vArtha saraze nahIM eTale teja tArA zatru banI jaze ema samajaje. (1) | he mUrkha ! tuM viSayanA prasaMgamAM rakta thaI manmata paNe bhame che ane te tArI-potAnI zuddhabuddha neInAkhI che. (2) jenA AtmAmAM jJAnakaLA pragaTa thayelI chetI nathI te mugdha prANa pArakAne pitAnA mAne che, paraMtu tethI pariNAme tene pastAveja thAya che. ema cekasa samajaje. (3) mATe he cetana ! A anupama manuSya bhava maLe che tene tuM hArI na jA ane pitAnA zuddha svarUpane je ! te sAthe aMtaramAM rahele mamatArUpe maLa dhoI nAkhI nirmaLa thA. () A pramANenI cidAnaMda prabhunI vANI he jagatanA prANI! tuM tArA hRdayamAM dhAraNa kara ke jethI tArA baMne bhAva-A bhavane AgAmI bhava saphaLa thAya. (5) sAra-A padamAM ekatva bhAvanAnuM svarUpa rtAo bahu suMdara rIte samajAvyuM che. A bhavastha prANuM mohamadirAnA chAkathI kharI vAtane samajI zakatA nathI tene kartAe sacoTa rIte samajaNa ApI che, cetAvyo che ane chevaTe sAco mArga paNa batALe che. A padamAM batAvelI hitazikSA Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) hRdayamAM dhAraNa karanAra AtmA avazya karmane bhAra halako kare che ke jethI tenA A bhava ne AgAmI bhava-baMne bhava saphaLa thaI zake che. pada 49 muM. (Aga-jaMgala kAphI) juThI juThI jagatakI mAyA, , jine jANa bheda tine pAyA. juThI AMkaNuMtana dhana javana mukha jetA, sahu jANu ari sukha tetA; nara jima bAdalakI chAyA, juThI juThI jagatakI mAyA. 1. jima anitya bhAva citta AyA, lakha galita vRSabhakI kAyA; bujhe karaDu rAyA, juThI juThI jagatanI mAyA. 2. ima cidAnaMda manamAMhI, kachu karIe mamatA nAMhI; sannurUe bheda lakhAyA, juThI juThI jagatakI mAyA. 3 artha-A jagatanI mAyA tadana juThI che e pramANe jeNe jANyuM che te prANI tene bheda pAmyuM che. ema samajavuM. - tana dhana yauvana vigere jeTalAM sukhanAM sAdhana he jIva! tuM mAne che te badhAM asthira che, eTale ke vAdaLanI chAyA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) jevA kSavinAzI che, ema huM cetana ! tuM samaja. 1. A pramANenA anitya bhAva vRSabhanI vRddhAvasthAne laIne- tenI gaLI gayelI kAyA joIne jenA cittamAM Avye evA karakaDu rAjA pratidha pAmyA ane saMsAra tajI dIdhA. 2. Ama manamAM samajIne cidAnaMdajI mahArAja kahe che kehe AtmA ! kAipaNa padArtha upara mamatA na karavI. AvA sadgurUe bheda khatAnyeA che arthAt mama samajAvyeA che. 3 sAra-A marma niraMtara lakSamAM rAkhavA cAgya che. bhUlI javA jevA nathI; je bhUlI jAya che. te bhUlathApa khAya che ne herAna thAya che. A padamAM kartAe anitya bhAvanAnuM svarUpa khIlavyuM che ane te upara karakaMDu rAjA ke je pratyekabudhdha thayelA che tenu dRSTAMta sUcavyuM che. temaNe eka vRSabhane tenI yuvAvasthAmAM madonmatta sthitimAM joyelA, teneja vRdhdhAvasthA pAmavAthI sArI rIte hAlI cAlI paNa na zake tevA ane ja rita zarIravALA joyA, te uparathI A dehanI temaja sasAranA sa padArthAnI aniyatA bhAsavAthI temaNe saMsAra tajI dIdhA, munipaNu* svIkAryuM ane prAMte cAritranuM ArAdhana karIne siddhisukhane pAmyA. dhanya che evA mahAnubhAvane ! ke je eka prasagamAM anityatA jotAMja medha pAmI gayA. A jIva bahulaka hAvAthI evA aneka prasage! jue che, anubhave che, vede che, chatAM tene sAna AvatI nathI. kharU bhAna ke jJAna thatu nathI ane saMsAramAM eka sarakhA rakta rahIne paribhramaNa kare che. kartAnI kahelI hitazikSA khAsa dhyAnamAM levA lAyaka che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (118) pada pa0 muM. (rAga-ra) Atama dhyAna samAna, jagatameM, sAdhana navi keu Ana. jagatameM e AkaNuM; rUpAtIta dhyAnake kAraNu, rUpasthAdika jAna, tAhueN piMDastha dhyAna kuna, dhyAtAku paradhAna, ja0 1 te piMDastha dhyAna kima kariye, tAke ema vidhAna; recaka pUraka kuMbhaka zAMtika, kara sukhamane ghara Ana, jagatameM. 2 mAna samAna udAna vyAnakuM, samyaku grahahuM apAna; sahaja subhAva suraMga sabhAmeM, anubhava anahada tAna jagatameM0 3 kara Asana dhara zucisama mudrA, grahI gurUgama e jJAna; ajapA jApa seha susamarana, kara anubhava rasapAna. jagatameM. 4 Atama dhyAna bharata cakI lahyo, bhavana arisA jJAna; cidAnaMda zubha dhyAna joga jana, * pAvata pada niravANu jagatameM. 5 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM kaI je jIva ! tane prakAranuM che (11) artha A jagatamAM AtmadhyAna samAna bIjuM koI mekSanuM sAdhana nathI. ema he bhavya chava! tuM jANa dhyAna traNa prakAranuM che. 1 rUpAtIta 2 rUpastha ane 3 piMDI, temAM rUpAtIta dhyAnane mATe rUpasthAdika dhyAna karavAnA che. temAM paNa navIna dhyAtAne prathama piMDastha dhyAnanI pradhAnatA che. arthAt prathama te dhyAna karavA yogya che. 1) (padasthane rUpasthamAM samAveza che.) - have te piMDastha dhyAna zI rIte karavuM tenuM vidhAna A pramANe cheH-prathama recaka, pUraka, kuMbhaka ane zAMtika karIne sukhamanA je madhya nADI, tene tenA gharamAM lAvavI. pachI prANa, samAna, udAna, apAna ane vyAna e pAMca prakAranA vAyune kabaje karavA-pitAne svAdhina banAvavA, eTale sahaja svabhAva rUpa suraMga sabhAmAM anahada tAna athavA anAhata nAdane anubhava thaze. (2-3) upara pramANe karavAmAM dhyAnane yogya Asana karI, pavitra evI samamudrA dhAraNa karavI. A pramANe gurUgamI jJAna meLavIne tavocca prayatna karI ajapA jApa je zAha tene saMbhAra-te jApa karavo ane Atmika anubhavanA rasanuM pAna karavuM. (4) upara jaNAveluM AtmadhyAna bharata cakIe risobhuvanamAM prApta karyuM ane tethI kevaLajJAna meLavyuM. zrI cidAnaMda mahArAja kahe che ke-zubha dhyAnanA ce lavya jIvana nirvANa padane meLave che-prApta karI zake che. (5) Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1ra0) (recakAdi 4 prakAranuM, prANAdi pAMca prakAranA vAyunuM ane piMDasthAdi dhyAnanuM svarUpa A nIce ApeluM che, te rogazAstra bhASAMtara, dhyAnadIpikA vigeremAMthI lIdhela che. ) pAMca prakAranA vAyu. uzvAsa-niHzvAsAdika prANavAyu. mUtrAdikane bahAra lAvanAra apAnavAyu. anAjane pacAvI gya sthAne paheDanAra samAnavAyu. sAdikane uMce laI janAra udAnavAyu, AkhA zarIramAM vyApIne rahe te vyAnavAyu recakAdikanuM svarUpa nAsikA, brahmaraMdhra ne mukhe karIne vAyune bahAra kADhave te-caka. bahArathI pavanane kheMcIne apAna paryaMta kaThAmAM pUro te-pUraka vAyune nAbhikamaLamAM sthira karIne tene reka te-kuMbhaka tALavuM, nAsikA tathA mukharUpa dvArethI vAyune niSedha kare te-zAMtika. piMDasthAdi dhyAnanuM svarUpa piMDa je zarIra temAM rahelA AtmAnuM dhyAna karavuM te; piMDayAna. zarIranA judA judA bhAgamAM judI judI mAnasika kalpanA karI manane te te AkAre svaIcchAthI jAgRtipUrvaka pariNumAvavuM athavA Atma upagane te te prakAre pariNumAve te piMDasthadhyAna. paramAtmAnA nAma sAthe saMbaMdha dharAvanArA pavitra padenuM (manuM) dhyAna karavuM te padastha dhyAna. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) sthaLarUpavALA ane sAkSAta samavasaraNamAM bIrAjelA sajIvanamUrti evA tIrthakarenA zarIrane athavA pASANAdinI mUtione dhyeya tarIke rAkhI mananI temAM ekAgratA karavI te rUpastha dhyAna. jemAM kaI prakAranA sthULa rUpAdi lakSaNe nathI evA AtmAnA zuddha svarUpanuM lakSa laI temAM manavRttinA akhaMDa pravAhane vALI daI AtmasvarUpa anubhavavuM te rUpAtIta dhyAna. razULa dhyAna siddha karyA vagara sUkSma-nirAkAra-rUpAtIta AtmaravarUpanuM dhyAna thaI zake nahIM, tethI prathama rUpavALA sthaLa dhyAna karavA te upayogI che. tenAvaDe rUpAtIta dhyAne pahoMcI zakAya che. " dhyAtA-dhyAna karanAra, dayeya-dhyAna karavA lAyaka AlaMbana ane dhyAna eTale dhyAtA ane dhyeyane sAthe joDanAra dhyAtA taraphathI thatI sajAtIya pravAhavALI akhaMDa kriyA athavA je AlaMbanarUpa dhyeya che te tarapha aMtaradaSTi karI te lakSa zivAya mana bIjuM kAMIpaNa ciMtavana na karatAM ekarasa satata te vicAranI eka jAtinI eka vRttine akhaMDa pravAha calAvyA kare tenuM nAma dhyAna samajavuM. A cAre dhyAnanuM vizeSa ane spaSTa svarUpa jANavAnA Icchake egazAstra bhASAMtaranA 7-8-9-10 e cAra prakAza vAMcavA. ahIM te ati saMkSipta svarUpa ApeluM che. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) pada 51 muM. (rAga seraTha-giranArI) prabhu mere manaDe haTakaye na mAne. prabhu A bahuta bhAta samajAye yAku, ceDe hu aNu chAne; paNa iya zikhAmaNa kachu paMcaka, dhArata navi nija kAne. prabhu 1 chinameM rUcha tuSTa heya chinameM,rAya raMka chinAmAMhI; caMcaLa jema patAkA aMcaLa, neha vigata iNamAMhI, prabhutra 2 vaka turaMga jima sulaTI zikSA, taja ulaTIha kAne; viSaya gati ati cAkI sAheba, atizayadhara keu jAne. prabhu 3 ati ugatie kahyuM huM tumathI, tumavina ke na siyAne; cidAnaMda prabhu e vinatikI, aba te lAja che thAne, prabhu 4 arthahe prabhu! mAruM mana aTakayuM che, saMsAranA viSayamArgamAM aTakIne ubhuM che, te kahyuM mAnatuM nathI ane pitAne sthAne AvatuM nathI. | meM tene bahu rIte pragaTa temaja chAnuM samajAvyuM, paNa te te eka mAtra paNa zikhAmaNa kAne ja dharatuM nathIsAMbhaLatuM ja nathI. (1) Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) kSaNamAM te rUSTamAna thAya che, kSaNamAM tuSTamAna thAya che, kSaNamAM raMka thAya che ane kSaNamAM rAjA thAya che. dhvajanA cheDAnI jema caMcaLa rAja kare che. ene huM kahuM chuM temAM neha AvatuM nathI. 2. vakrazikSita ghoDAnI jema te savaLI zikSA tajIne avaLIulaTI zikSAeja varte che. enI eTalI badhI viSama gati che ke tene sAheba! kaI atizayajJAnIja samajI zake tema che.3. he prabhu! huM Apane atyaMta uktivarDa-prArthanAvaDe kahuM chuM, kAraNa ke tamArA vinA bIjuM kaI vadhAre zANuM-vicakSaNa A jagatamAM nathI. cidAna ja kahe che ke-have te A vinati hRdayamAM dhAraNa karavI ja paDaze ane mArA manane ThekANe lAvI devuM ja paDaze. have te A sevakanI lAja tamAre hAtha che. 4. sAra-A padamAM mananI asthiratAne dukAmAM citAra Ape che ane tevI asthiratA dUra thavA mATe paramAtmAnI prArthanA karI che. kAraNa ke paramAtmAnI kRpA thayA zivAya mana vaza AvavuM ati muzkela che ane e vaza AvyuM eTale jagata vaza thayuM samajavuM. pada para muM. . ( rAga-soraTha-mahAra) tArojI rAja tArejI rAja, . dInAnAtha! aba mAhe tArAjI rAja e AMkaNuM. pUrava puNya udaya tuma bheTe, tAraNa taraNa jihAja, dinA 1 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (124), patita uddhAraNa tuma paNa dhAryo, huM patitana siratAja. dInA 2 Age aneka ugAre tadapi na, kaThina te mane Aja, dInA0 3 chaNe avasara jimatima karI rakhIe, birUda grahekI lAja, dInA 4 cidAnaMda sevaka jina sAheba, nIke banyohe samAja dInAnAtha ! aba mAhe tArAjI rAja, 5 artha- he prabhu ! he dInAnAtha! have te mane tAre, tAre, tAre. pUrva puNyanA udayathI A saMsArasamudrathI ta vAne ane tAravAne pravahaNa samAna Apa mane maLyA che. 1 tame patita janene uddhAravAnuM birUda dhAraNa karyuM che, tame patite ddhAraka kahevA che ane huM patita janamAM-pApI jamAM ziratAja-mukhya e Apane zaraNe AvyuM chuM. 2. Aja sudhImAM Ape aneka jIne uddhAryA che-tAryA che, paraMtu temAM kaThinatA lAgI nathI, Aje kharekhara tA kaThina paDe e huM AvI maLe chuM. 3. have A avasare te jema tema karIne Ape dharAvelA patidddhAraka birUdanI lAja rAkhavAnI che. eTale ke mane tAravAthI te lAja rahe tema che. birUda satya tyAreja Thare tema che. 4. cidAnaMdajI kahe che ke A sevaka ne prabhu svAmIe baMnene samAja-e bahu sAre maLe che. have te jarUra tAre, tAre pravAsanuM birUda pAra Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125) kAryasiddhi thavAno saMbhava che. 5. sAra-A padamAM chava pite paramAtmAnI prArthanA kare che ane paramAtmAe dhAraNa karela tArakapaNAnuM birUda saMbhArI ApI te birUdane sArthaka karavA vinave che. AjasudhI paramAbhAe udharelA chavAmAM potAnuM nikRSTapaNuM batAve che ane lADa karIne kahe tema pitAne tAravAnuM vAraMvAra AgrahapUrvaka kahe che. jIvanI dharmanA sanmukhabhAvanI A nIzAnI che, te vinA AvI prArthanA karI zakAtI nathI. pada 53 muM. ( rAga-seraTha. ) AvAjI rAja AvAjI rAja sAhebA the mahAre mahele A rAja, e AMkaNuM. sIsa namAya karajoDa kahataNuM, jarate na jarA; hasa hasa nAtha jare para aba tuma. kaheke launa lagAve. sA1 hamakuM tyAga piyA zekaya sadana tuma, vinA bolAye jA; jA kAranahI mahera na Avata, . . te kevuM cUka dikhAve. sA. 2 kamatA kuTilake basa ima sAheba, mahekuM leka hasAve; Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) tumakuM vana zIkhA tuma te, orakuM samajAvo. sA. 3 vAke vasavarati tuma nAyaka, je je vidha duHkha pAve; te sahu chAne nahIM keu methI, kaheluM pragaTa kahAve. sA4 cidAnaMda sumatAne vacana muna, , bheje he harakha vadhA; tuma maMdira Avata prabhu pyArI, karIe na mana pachatAve. sA. 5 artha-sumatA AtmAne kahe che ke-"he sAheba ! he svAmI! tame mAre mahele padhAre. mArI vinati svIkAre. huM mastaka namAvI hAtha jene kahuM chuM ke tame mane virahAgnithI baLatIne na bALe. tame mArI sAmuM joI joIne hase che, paNa he nAtha ! ema karIne tame baLatA upara luNa zA mATe lagADe che ? . - he priya ! mane tajI daIne tame mArI zekya kumatAne ghare vagara bolAvyA jAo che, paNa je kAraNathI mArI upara Apane mahera (kRpA) AvatI nathI e mAre zuM aparAdha che? zI cUka che? te batAve ke jethI huM te bhUla sudhArUM. 2 sAheba ! ati kuTila (prapaMcI) evI kumatAne vaza Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) thaIne tame zA mATe lekene hasAve che? ke Apane hase che te juo. vaLI tamane tamArI pharaja ke zIkhave (samajAve kemake tame te bIjAone samajAve evA vicakSaNa che. 3. he nAyaka ! e mumatAne vazavatti thaIne tame je je (aneka prakAranA) duHkha pAmyA che te mArAthI kAMIpaNa chAnA nathI; zA mATe te vAta mArI pAse pragaTa kare che! kahevarAvo cho?4 A pramANenA sumatAnA kharI lAgaNanA vacane sAMbhabanIne AtmAnA dhyAnamAM tenI araja sAcI lAgI, tethI temanA manane bhAva jANune cidAnaMda mahArAje sumatAne vadhAmaNI ekalI ke he prabhunI.(svAmInI) pyArI! tAre ghare tArA svAmI padhAre che, mATe have manamAM pastA (zeka) karIza nahIM. 5. sAra-A padamAM sumatAe pitAnA svAmI AtmAne kumatAne tyAM jatA baMdha karavA ane pitAne tyAM padhAravA vinavyA che prasaMge mumatAnA AjasudhInA saMgathI thayelI hAtie garbhita rIte sUcavI che. tenA evA asarakAraka kathane AtmAnA hRdayamAM asara karI tethI tene e bhAva samajI jaIne cidAna de sumatAne vadhAmaNa mokalI ke tArA svAmIe tAre tyAM AvavAne nirAdhAra karyo che tethI have zaka saMtApa karIza nahIM. (ahIM pastA zabda zekavAcaka che.) | neTa-(bAramuM pada-Aja sakhI mere vAlamA, nija maMdira Aye. e AnI pachI banAvyuM lAge che. ) Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 128 ) 56 54 muM. zrI neminAtha stavana. / rAga-sAra. ) gaDha giranAra rUDA lAge che jI, zAMka gaDha giranAra rUDA lAge che jI. AMNI bhAra aDhAra apAra kriyA tihAM, vanarAjI vistAra: niLa nIra samIra vahata nitya, pathika jana anAhAra. rUDA 1 zuddha samAdhi vigata upAdhi, jogIsaMra citta dhAra; karata gaMbhIra guhAme nizadina, . gurUgama jJAna bicAra, rUDA ra kalyANaka huA traNa tihAre, zAbhata jagadAdhAra; cidAnaMda prabhu aba mehe tAre, jima tArI nija nAra. rUDA0 3 a--hu zro neminAtha svAmI! tamArA giranAra gaDha mane bahu suMdara lAge che. mane bahu game che. e giranAra parvata upara aDhAra bhAra vanaspati saMbadhI pArAvAra vanarAjInA vistAra thayelA che. aneka prakAranI vana Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 129 ) spati e parvatapara ugelI che ane 5thI janane-musApharane pyArA lAge tevA niyaLa nIra ane zItaLa vAyu nira Mtara vahyAja kare che. 1 e girivaranI guDhDhAmAM rahIne, zuddha samAdhivALA ane sa prakAranI upAdhithI rahita evA ceAgIzvara je neminAtha paramAtmA temane cittamAM dhAraNa karIne, mumukSu evA yegI gurUgaUthI prApta thayelA jJAnanI vicAraNA kare che. 2 he jagadAdhAra ! A tI upara jenA traNa kalyANaka (dIkSA, jJAna ane nirvANu ) thayA che evA Apa AAlI rahyA che. cidAnaRRjI mahArAja kahe che ke-he prabhu ! have tA jema tame tamArI zrI rAjimatIne tArI tema mane tArA-mArI vinati svIkArI. 3 (A pada cidAnaMdajI urdU kapUracaMdrajI bhAvanathI saMgha kADhela temAM giranAra padhAryA tyAre karyuM" hoya ema lAge che.) sAra-A padamAM giranArapatanI suMdaratA varNavavA sAthe neminAtha paramAtmAnI stuti karI che .ane prAMte peAtAne tAravAnI prAthaeNnA karI che. A nAnA sarakhA stavanamAM paNa kartAnI racanA tenA para prema utpanna kare tevI che. * 56 55 mu ( rAga--sAyaNI ) anubhava jyAti jagI che, haiye amAre e, anubhava jayAti jagI che. e AMNI. kumatA kuTila kahA rihA, sumatA amArI sagI che. a0 1 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 130 ) mAha mithyAtva nikaTa navi Ave, bhavaparita yu* pagI che. a0 2 cidAnaMda citta prabhuke bhajanameM, anupama acaLa lagI che. a0 3 artha--zuddha cetanA kahe che ke-atyAre mArA aMtaHkaraghumAM anubhavajJAnanI jyAti jAgRta thaI che. * have kuTila-prapaMcI evI kumatA mane zuM karI zake tema che ? kAraNa ke have te sumatA mArI sagI thayela che. (1) have mithyAtvamehanI tA mArI pAseja Ave tema nathI, kAraNa ke have mArI bhavapariNati pAkI che--paripakava thai che. (2) cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke have te mArA cittamAM prabhunA bhajananI raTaNA anupama ane acaLa evI lAgI che.(3) sAra- --A padamAM zuddhacetane pAchalA padamAM kahyA pramANe sumatAne tyAM padharAmaNI karI eTale zuddhacetanA kahe che ke- have amane kumatAnA bhaya rahyo nathI. vaLI bhavaparita paripakava thavAthI mithyAtva mAhanI utkrayamAMthI nAza pAmavAne laIne samakitanI prApti thayAnA bhAva te pragaTa kare che ane cidyAnaMdajI mahArAja paNa AtmAnI evI sthiti thavAthI paramAtmAnA bhajanamAM tenu citta sthira thayAnuM jaNAve che. A sthiti sarva jIvAne upAdeya che tethI te meLavavA anate prayatna karavA. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 131 ) 54 56 mu. zrI cadraprabhunuM stavana. (rAga--sAyaNI) saraNa tihAre gahI che, caMdA prabhujI khe; saraNa tihAre gahI che. e AMkaNI, janama jarA maraNAdika kerI, pIDA ahuta sahI che. caMdA prabhu. 1 paraduHkhabhaMjana nAtha birUda tuma, tAteM tumaku` kahI che. caMdA prabhu0 2 cidAnaMda prabhu tumAre darasathI, vedanA azubha dahI che. caMdA prabhu0 3 atha--he caMdraprabha-prabhujI ! meM tamArUM zaraNu grahaNa karyuM che. hai prabhu ! me* AjasudhImA janma jarA ne maraNunI pIDA anatA bhavamAM bahu sahana karI che: (1) he prabhu ! tame paradu:khabhaMjana-birUda dharAvA che. tethI mArI pIDAnI vAta meM tamane kahI che. (2) hai jJAnAnaMdI prabhu ! tamArA darzanathI mArI azubha vedanA mAtra nAza pAmI gai che. A pramANe cidAnaMdaeNjI mahArAja kahe che. (3) ( A TuMku stavana bhAvanagaramAM bIrAjatA caMdraprabhu samakSa anAvyuM haze evA saMbhava rahe che.) sAra--A nAnA sarakhA stavanamAM bhAva sArA bharyAM che. caMdraprabhujIne A AtmA vinaMti kare che ke-he prabhu! Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (132) meM tamAruM zaraNa grahaNa karyuM che, meM pUrve anaMta kALamAM anaMtA duHkha sahana karyA che, paNa have paraduHkhabhaMjana evA tame maLavAthI mArI e ciMtA dUra thaI che ane azubha kamane udaya te bALI dIdhe heya-naSTa karI nAkhe heya ema lAge che. paramAtmAnI bhaktimAM ekAgratA thI ema banavA saMbhava che. paramAtmAne sAce bhakta be azubha gati te bAMdhateja nathI ane bIjI azubha pravRtione baMdha na karatAM zubha prakRtieja bAMdhe che. mAtra paramAtmAnI bhaktimAM tallIna thavAnI ja AvazyakatA che. . pada pa7 muM. - ( rAga-kero. ) samaja parI mehe samaja parI, jagamAyA saba juThI, mehe samaja parI, e AMkaNuM. kAla kAla tuM kyA kare mUrakha, . nAMhI bharUsA pala eka ghaDI. jaga 1 gAphila china bhara nahI rahe tuma, zirapara ghume tere kAla arI. jaga 2 cidAnaMda e vAta hamArI pyAre, jANe mitta manamAMhe kharI. jaga0 3 artha-he prabhu! he jagadIzvara ! A jagatanI badhI mAyA juThI che, beTI che, vinAzI che, phasAvanArI che ema Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (133) have mane ApanA pratApathI khabara pI gaI che. huMve zuddha cetanA peAtAnA AtmAne samajAve che ketu kAla kAla-athavA kAle karIza ema zubha kAryane aMge zu kahyA kare che ? ahIM teA tArI sthiratAnA zarUsA eka ghaDI ke eka paLanA paNa nathI. eka ghaDI ke paLa paNa tu jIvIza evA niradhAra nathI. 1 mATe huM AtmA ! tuM eka kSaNavAra paNa gAphila(gaphalatamAM) rahIza nahIM, kema ke tArA mastaka upara tArA kALazatru bhamyA ja kare che ane tane peAtAnA sapATAmAM levAnI tajavIja karyo ja kare che. 2. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-hai mitra ! A mArI kahelI vAta tu tArA cittamAM kharekharI niHsaMdaiha mAnI le. 3 sAra-Aja sudhI A jagatanI mAyAne A prANI sAcI mAnatA hatA, ekAeka nAza nahIM pAmI jAya ema samajatA hatA, paraMtu jyAre gurUmahArAjanA upadezathI temaja jAtianubhavathI e aSI mAyA jUThaDI che, ahitakara che, kSaNivanAzI che, ema khAtrI thaI, tyAre have e cetI jaIne kahe che ke- have tA mArI khAtrI thaI che ke A jagatanI mAyA sa jUThI che ane tene eka paLane paNa bharUsA rAkhavA jevuM nathI. ghaNI vakhata sArAM kAryAM karavAmAM A jIva vAyadA karyA kare che, tene tevA vAyadA na karavA mATe A padamAM spaSTa upadeza che. vaLI A 2 prANI kALanA bharUJA amuka aMze kare che, paraMtu zAstrakAra tA kahe che ke- tArA paDachAyAne miSeja kALa tArI sAthe bhamyA ' Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) kare che ane tAre chaLa joyA kare che, jyAre tene lAga maLaze ke tarata te tane kAMIpaNa cetAvyA vagara, dehathI vikhuTe karI deze." mATe je kAMI zubha kArya thaI zake te karI levA mATe cidAnaMdajI mahArAja paNa zikhAmaNa Ape che ane mitra tarIke saMbaMdhI tene sAvadhAna rahevA sUcave che. -:: >> pa6 58 muM. ( rAga-kera hAre cittameM dhare pyAre ! cittame dhare, etI zIkha hamArI pyAre cittame dhare e AMkaNIthaDAsA jIvanake kAja are nara! kahe chala parapaMca kare. etI. 1 hAre kuDa kapaTa paradroha karata tuma, are nara ! parabhavathI na Daro. etI. 2 cidAnaMda je e nahIM mAne che, janama maraNa bhavaduHkhameM pare. etI. 3 artha-zuddha cetanA kahe che ke he AtmA ! he pyArA ! ATalI mArI zikhAmaNa tame tamArA cittamAM dhAraNa kare. are nara ! A manuSya bhavamAM thoDI mAtra jIvavAne mATe zA sArU chaLa prapaMca vigere kare che ? ane AtmAne pApI banAve che? 1. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135) : are nara! phUDa, kapaTa ane paradroha vigere karatAM tuM parabhavathI paNa kema Darate nathI ? AvatA bhavamAM tenAM mAThAM phaLa bhegavavA paDaze e vAta kema bhUlI jAya che? 2. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke je A zikhAmaNa nahIM mAne te janma maraNa rUpa bhavaduHkhamAM paDaze-saMsAramAM paribhramaNa karaze. 3 - sAra-A nAnA sarakhA padamAM khAsa jarUrane upadeza A cetanane cetavA mATe Ave che. temAM A jIvathI karAtA kuDakapaTa-chaLa prapaMca vigerene mATe khAsa zikhAmaNa ApI che ne parabhavamAM bhegavavA paDatA tenA mAThA vipAka yAda ApI tene vAstavika bhaya batAvyuM che. ane prAMte kahyuM che ke je amArI A zikhAmaNa nahI mAne to tamAre bahu bhavANa karavuM paDaze, te vakhate tene mATe pastA karaze te kAma lAgaze nahIM, mATe atyAre ja cetI jaIne AtmAnuM ahita thAya tevA sarva vyApAra tajI daI sAvadhAna thaI jAo. eTaluM ja kahevuM basa che. vakhate temanA jaIne mAtra eTaluM ja pada 59 muM. (rAgamahAra.) dhyAnaghaTA ghana chAye, sudekhe mAi! dhyAnaghaTA ghana chAye. e AMkaNI dama dAminI damakati dahadisa ati, anahada garaja sunA. su. 1 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (136) merI meTI buMda girata vasudhA zuci, prema parama jara lAye. suda 2 cidAnaMda cAtaka ati talasata, zuddha sudhAjala pA. su3 atha...he mAI ! he mAtA ! tame juo ! dhyAnaghaTArUpa ghana (varasAda) tarapha vistarI rahyo che. have te varasAdamAM iMdriyadamana rU5 vijaLI daze dizAmAM camake che ane anAhata nAdarUpa gajjarava thaI rahe che. 1, parama premarUpa jaLanA moTA moTA buMda (chAMTA) pavitra thayelI vasudhA (pRthvI) upara paDe che. 2 ane e vakhate tRSAvaDe atyaMta talasatA AtmArUpa cAtakane zuddha sudhA (amRta) jaLa pAIne tene zAMta karavAmAM Ave che ema cidAnaMdajI mahArAje kahe che. 3 sAra-A padamAM AtmA jyAre dhyAna dazAmAM lIna thAya che tyAre tenI kevI sthiti vate che te varasAdanI sAthe ghaTAvela che. e avasare pAMca indriyanuM damana thAya che tene pitAne vazavartI karavAmAM Ave che. tenA viSaye pratye deDatI tene aTakAvI devAmAM Ave che ane anAhata nAda ke je svayameva utpanna thAya che te sehe svara vAraMvAra thayAja kare che. vaLI parama prema-jagatanA jIvamAtra pratye samabhAva athavA paramAtmA pratyene apUrva prema tadrupa jaLane pavitra AtmabhUmi upara vara Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * (17) sAda thAya che ane tRSAtura cAtatulya je anAdi kALane AtmaguNa (svasvarUpa) meLavavAne tRSAtura A AtmA tene amRta samAna zAMtabhAvarUpa jaLa pAIne tRpta karavAmAM Ave che. pada 60 muM. (ga-mahAra mata jA jera vijera, vAlama aba mata jAo. e AMkaNuM pIu pI pIu raTata bapaiyA, garajata ghana ati ghera. vAlama 2 cama cama cama camakata caMpalA, | mAra karata mila sara, vAlama 2 uThI aTArI rAyaNu aMdhArI, virahI karata jhakajhora, vAlama 3 . cidAnaMda prabhu eka vAra kahyo, jANe vAra kAra, vAlama- 4 artha zuddhacetanA AtmAne kahe che ke-he svAmI ! AvA varSAkALamAM tame ApaNI je vachoDane-chuTI karI nAkhIne bahAra parabhAvamAM ramavA na jAo! - atyAre bapaiyA pIu pIu pIu belI rahyA che, varasAda atyaMta ghora garava karI rahyo che, cama cama cama vijaLI Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) camakI rahI che ne mera ekaThA thaIne AnaMdane sara(avAja) karI rahyA che. 1-2. " A vakhate virahI strI uThIne aTArImAM (bArImAM) najara kare che te cotarapha aMdhakAra jaNAya che ne virahIjane duHkhI thaI rahyA dekhAya che. 3. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-A mAruM eka vAra kaheluM koDa vAra kahyA barAbara samajI leje. (sujJane eka vAraja kahevuM paDe che.) 4. sAra-A padamAM paNa varasAdanuM svarUpa darzAvyuM che te judI rIte ghaTI zakavA saMbhava che. A AtmA vibhAva dazAmAMthI kAMIka svabhAva dazAmAM Avela che, te pAche vibhAva dazAmAM javA mana kare che te jANuMne, vizuddha cetanA A pramANenI tene hitazikSA Ape che ane pitAne virahI cInI sthitimAM na mUkvA mATe prArthanA kare che. te vastrAdanA vakhatamAM pativirahavALI strI vadhAre virahAtura bane che ane mAnasika duHkhane vizeSa anubhave che, mATe tema na karavAnI vizuddha cetanAnI prArthanAne mATe-prAMte kahevAmAM Ave che ke A eka vAra kaheluM koDa vAra kahyA barAbara mAnI leje. pada 61 muM. (rAga-bihAga.) pIyA pIyA pIyA, bela mata pIyA pIyA pIyA. A re cAtaka tuma zabda suNata merA, vyAkuLa heta he jIyA; Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuta (139) nAMDI kaThina ati ghanasama, niThura bhayA hai hIyA, khela0 1 eka zAkaya duHkhadAyI aMta jine, kara kAmaNu asa kIyA; dRje ela ela khaga pApI, tuM adhikA duHkha dIyA, ela0 2 kaNuM praveza uThI hAi vyAkuLa virahAnaLa jalatiyA; cidAna...da prabhu ina avasara mila, adhika jagata jasa lIyA. khela. 3 atha--hai cAtaka ! he bapaiyA ! tu pIyA, pIyA, pIyA khAle che te khelavuM baMdha kara. kAraNa ke tArA evA zabda sAMbhaLIne mArA jIva AkuLavyAkuLa thaI jAya che; paNa mArUM hRdaya paththaranI jevuM kaThaNa hovAthIja te kuTatu nathI. (1) mAre eka zAkya kumati tA atyaMta duHkhanI ApanAra che ke jeNe kAmaNa karIne mArA patine vaza karI lIdhA che ke jethI mArA pati tenA saMgamAMja paDyA rahe che, mArI pAse AvatA pazu nathI. bIjI tu pApI pIyA pIyA melIne vadhAre duHkha Ape che, kema ke tethI mane mArA prItama vAravAra cAda AvyA kare che. (2) 1 paththara jevu. 2 pakSI. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 140 ) cAtakanA pIyA pIyA zabda sAMbhaLIne-te zabdonA kAnamAM praveza thavAthI virahAnaLathI maLatI sumatA atyaMta AkuLavyAkuLa thaI gaI, paraMtu cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-teja vakhate tenA svAmI (zuddhasvarUpI AtmA)e AvI tene maLI adhika sukha meLavyuM -jagatamAM jasa lIdho. sukha ApyuM ne sukha lIdhuM. (3) sAra--A 54mAM cAtaka sAthe anyAkti karelI che. pativirahINI strIone te khelIne duHkha Ape che e hakIktane avala'khIne sumatAe pAMtAnI svAmI pratyenI lAgaNI khatAvI che. sumatA te niraMtara pativratA strI jema svAmInuM hita Icche tema patinu hita icchayAja kare che ane tene vibhAvadazAmAM paDI rahelA joI duHkhI thayA kare che. tenI aMtaranI vinati koI vakhata AtmA sAMbhaLe che, tyAre vaLI peAtAnI svabhAvadazAmAM Ave che, eTale sumatA Ana Mdita thAya che. Avu A padamAM rahasya samAveluM che. pada 62 mu. zrI neminAthajInuM stavana, ( ajitAMjaNa dazu prItaDI-e rAga ) paramAtama pUraNa kaLA, pUraNa guNa hA pUraNa jana Aza; pUraNa daSTi nihALIe, citta dharIe hA amacI aradAsa. 50 1 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) savadezaghAti sahu, aghAti he kI ghAta dayALa: vAsa kI zivamaMdire, | mehe visarI he bhamate jagajALa. pa0 2 jagatAraka padavI lahI, - tAryA sahI De aparAdhI apAraH tate kahe mehe tAratAM, kima kInI he Izu avasara vAra. 50 3 moha mahAmada 'chAkathI, huM chakIya he nAMhI sUdha lagAra; ucita sahI chaNe avasare, sevakanI he karavI saMbhALa. 50 4 moha gayAM ne tAraze. ' - tiveLA he kahA tuma upakAra; sukhaveLA sajajana ghaNuM, dukhaveLA he viralA saMsAra, 50 5 paNa tuma darisana jegathI '. ' thaye hRdaye he anubhava parakAza; anubhava abhyAsI kare, duHkhadAyI he sahu karma vinAza, 50 6 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) karma kalaMka nivArIne, nijarUpe he me ramatA rAma; lahata apUrava bhAvathI, INa rIte he tuma pada vizrAma, 50 7 kiraNa jene vinavuM, sukhadAyI he zivadevInaMda; cidAnaMda mane sadA, tuma A he prabhu nANudiNaMda, 50 8. artha-he paramAtmA ! tame pUrNa kaLAvAna che, jJAnAdi guNavaDe pUrNa che ane bhavya jItanI AzAnA pUrNa karanArA che, te have mane pUrNa dRSTithI nihALe-juo ane mArI vinati avadhAre. 1. he dayALu ! tame sarvaghAti, dezaghAti ne aghAti AThe prakAranA karmone ghAta karIne zivamaMdiramAM akSaya nivAsa karyo, paNa mane jagatanI jaMjALamAM bhamatAne visarI gayA. 2 he prabhu ! tame aneka aparAdhI-pApI ne tArIne jagatArakanI padavI meLavI che, te he prabhu ! A avasare mane tAratAM kema vilaMba karyo te kaho. 3. he svAmI ! huM mahAmahanA madathI-madirApAnathI utpanna thayelA chAkathI chakI gayelo chuM-mane lagAra mAtra paNa zuddhi rahI nathI. e avasare A sevakanI saMbhALa levI eja Apane ucita che. Apa sarakhA dIne ddhArane teja ghaTe che. 4. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (143) he prabhu ! jyAre mAre meha nAza pAmaze (mehanIkama jaze) tyAra pachI tAraze te temAM tamAre upakAra ze gaNAze? kAraNa ke A jagamAM sukhane vakhate te ghaNuM sajana thavA-vahAlA thavA Ave che, duHkhane vakhateja kaI viralA khabara le che. 5 paNa he prabhu ! tamArA darzanane (samyakatvane) vega thavAthI mArA hRdayamAM zuddha jJAnane prakAza thaI gayo che. have te je anubhava jJAnanA abhyAsI hoya che te Ave vakhate duHkhadAyaka evA sarva karmane vinAza kare che. tenuM sthAna 'ii nAkhe che. 6 pachI te ramatArAma-AtmasvarUpamAM ramaNa karanAra AtmA karmasaMbaMdhI kalaMka-doSa sarvathA nivArIne apUrva bhAvathI Apa birAjyA che te padane-ekSasthAnane meLave che. tyAM sAdi anaMta bhAge sthita thAya che. 7. - he zivAdevI mAtAnA putra neminAtha prabhu ! huM tamanesukhadAyakane trikaraNa bhegathI-traNe yoganI ekAgratAthI vinavuM chuM ke-he cidAnaMda! he svAmI! he jJAnadinaMdra! kevaLajJAnarUpI sUryaprakAzavALA prabhu! tame mArA cittamAM sadAne mATe Ave-padhAro. eTalI kRpA te Ape karavI ja paDaze. 8 noMdha-A stavanane sAra lakhavA jevuM nathI. enI aMdaraja bahu vistArathI badhI hakIkta samAyelI che. te dhyAnapUrvaka vAMcIne lakSamAM rAkhavA lAyaka che. bIjI bhalAmaNa karavA jevuM nathI. Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 144 ) pada 63 mu * zrI zaMkhezvara pA jina stavana, (uDa bhamarA ka'kaNIpara beThA, nathaNIme lalakAr'gI--e dezI) zrI zaMkhezvara pAsa jina'dakA-caraNakamala citta lAuMgI; suNajo re sajjana nitya dhyAgI, AM ehavA paNa daDha dhArI hiyAma, anya dvAra nahIM jAgI, su. 1 suMdara surata salUnI mUrata, nirakha nayana sukha pAuMgI su0 2 capA caMkhelI Ana mogarA, aMgIyAM aga racA'gI, su. 3 zIlAdika zaNagAra sajI nitya, nATaka prabhuku dekhAuMgI. su. 4 cidAnaMda prabhu prANajIvana, motIyana thAla vadhAgI. su. 5 artha-De sajjane ! sAMbhaLeA. huM zrI za MkhezvarapArzvanAthanA caraNakamaLa hRdayamAM dhAraNa karIne tenuM nitya dhyAna karIza. evA prabhune daDhapaNe hRdayamAM dhAraNa karI rAkhIza ane pachI anya kai paNa (hariharAda) devAne bAraNe jaIza nahIM. 1. e pAna prabhunI suMdara theAbhItI ane DhakripyamAna mUrtine netravaDe nirakhIne joine huM apUrva sukha pAmIza. 2 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 * (145) vaLI caMpa, caMbelI, magare vigere suMdara ne sugadhI pupi lAvIne prabhunI AMgI temanA aMga upara racAvIza-racIza.3 pachI zIlAdika guNarUpa ziMgAra-AbhUSaNe dhAraNa karIne niraMtara prabhunI pAse nAcI-nATaka karIza-prabhune dekhAza. 4. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-evA prANajIvana prabhune huM metIenA thALa bharIne te metIvaDe vadhAvIza. 5. sAra-A padamAM zrI zaMkhezvara pArzvaprabhunI dravyabhAva baMne prakAranI bhaktinuM varNana karyuM che. muni te bhAvabhakti ja kare che, gRhastha baMne prakAranI bhakti kare che, kAraNa ke tene dravyabhakti bhAvabhaktinA kAraNabhUta thAya che. gRhasthane dravya vinA bhAvanI niSpatti, thavI durlabha che. A padamAM batAvelA puSpane ane metIone paNa bIjI upamA ghaTAvavI ke jethI te paNa bhAvabhaMktimAM upayogI thaI zake. pada 64. muM. zrI ajitanAtha jina stavana. (ajita jirNa zuM prAtaDI-e zI) ajita ajita jina dhyAe, dharI hirade he bhavi nirmaLa dhyAna hadaya saritAe rahyo, - surabhi sama he lahI tAsa vijJAna. a. 1 1 nadI. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) kITa dhyAna zRMgI taNe, nita dharatA he te mUMgI nidAna; le haladhoti svarUpatA, leha karasata he pArasa pAkhAnara, a2 pIyumAdikara sahI, : heya caMdana hai malayAcaLa saMga; rIdhava kayArImuM paDayA, ' ' jima palaTe he vastune raMga. a. 1 dhyeyarUpanI ekatA, kare dhyAtA he dhare dhyAna sujAna; kare taka maLabhinnatA, jima nAse he tama ugate mAna. a. 4 puNAlaMbana yogathI, nirAlaMbatA hai sukha sAdhana jeha, cidAnaMda avicaLa kaLA, kSaNamAhe he bhavi pAve teha. a. 5 artha -he cetana ! rAgadveSAdivaDe ajita-nahIM chatAcelA evA ajitanAtha prabhune hRdayamAM sthApana karIne tenuM nirmaLa dhyAna dhyAIe. 1 senuM. 2 pArasa pAkhA (pArasamaNi) 3 lIMbaDe vigere Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (147) hadayarUpa nadImAM emanA rahevAthI temanI sugaMdhasamAna temanuM vijJAna mane prApta thaze ane te vijJAnane pAmIne huM takUpa thaI zakIza. 1 have ekAgra dhyAnAdivaDe takUpa thavAnA saMbaMdhamAM darate batAve che. juo ! kITa niraMtara bhramarInuM dhyAna kare che te te cekasapaNe bhamarI thaI jAya che ane pArzvamaNine saMsarga thavAthI leha-ladde suvarNapaNAne pAmI jAya che. 2. lIMbaDA vigerenA vRkSe malayAcaLanA athavA malayAgaranA saMsargathI caMdanapaNAne pAmI jAya che ane mIThAnA kayArAmAM paDelI vastuone raMga palaTAI jAya che, te luNapaNAne pAmI jaya che. 3. eja pramANe sujANa eve yAtA dhyAnavaDe dhyeyanI ekatAne pAme che-dhyeyarUpa banI jAya che. juo ! kataphaLanuM 2Na melane ne jaLane jUdA karI nAkhe che ane sUrya uge che tyAre aMdhakAra prakAzarUpa thaI jAya che. 4 ( A pramANe puNAlaMbananA yogathI bane che, paNa ahIM te nirAlaMbanapaNe dhyAna karavAthI Atmika sukhanA sAdhanonI prApti thAya che. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke A avicaLa evI kaLA eka kSaNamAM te bhavya jIva pAmI zake che ke je prabhunA dhyAnamAM tallIna banI jAya che. 5 sAra-A stavanamAM paNa rahasya ghaNuM che. anyanA saMgathI anya samAna banI javAnA daSTAMto ApI paramAtmA rUpa kayeyanA saMgathI paramAtmarUpa thaI javAnI tIvrazna Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) jaNAvI sAla Mbana ane nirAlaMbana dhyAnane sphuTa kare che. A jIvane prathamAvasthAmAM sAlakhana dhyAnanI AvazyakatA che ane temAM AgaLa vadhyA pachI te nirAlakhana dhyAna karI zake che. e nirAlakhana dhyAnathI AtmA atarmuhUttamAM pazu zAzvatasthAna meLavI zake che. padma 65 muM (nirmALa heAI bhaja le prabhu pyArA-e dezI) lAgyA neha jinacaraNa hamArA, jima cakora citta caMda piyArA; lAgyA neha. AkaNI sunata duraga nAda mana lAI, prANa taje paNa prema nibhAi; ghana taja pAna na jAvatAi,ra e khaga cAtaka kerI vaDAi, lA0 1 jalata niHzaMka dIpake mAMhI, pIra pataMga hota ke nAMhI; pIDA haiAta tada paNa tihAM jAhI, zaka prItivaza Avata nAMhI. lA0 2 mIna magana navI jaLathI nyArA, mAna sarAvara haMsa AdhArA 1 haraNuM. 2 jAvavuM. 3 pakSI, 4 matsya. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 149 ) cAra nirakha nizi ati adhiyArA, kekI magana suna kuna gajArA, lA0 3 praNava dhyAna jima jogI ArAdhe, rasa rIti rasasAdhaka sAthe; adhika sugadha ketakIme lAdhe, madhukara tasa sa`keTa nive vAdhe. lA0 4 jAkA citta jihAM thiratA mAne, tAkA marma te tehija jAne; jinabhakti hirademe ne, cidAnaMda mana AnaMda Ane lA0 5 artha-jema cakAra pakSInA cittamAM cadra pyArA che, tema amArA sneha jinezvaranA caraNamAM lAgyA che. juo ! haraNa sAraMgI vigere vAjitrAnA madhura svara sAMbhaLIne temAM mana lagADe che, tene vaza thai prANa taje che, paNa prema nibhAve che. vaLI cAtaka pakSI varasAdane tajIne anya jA jAvajIvaparyaMta pIvAne icchatu nathI. e cAtakanI vaDAI che-- moTAI che. 1 vaLI pataMgIyuM dIvAmAM paDIne niHza MkapaNe maraNa pAme che tA temAM tene pIDA thatI haze ke nahIM? pIDA thAyaja che, tA paNa pAche tyAMja jAya che. prItinA paravazapaNAthI manamAM 1 meAra. 2 3 kAra 3 suvaIrasanA sAdhanorA. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (150 ) maravAnI zaMkA AvatIja nathI. 2 matsya pANImAM magna thaine rahe che. game teTaluM tyAM kaSTa paDe tA paNa tenAthI nyArU' thatuM nathI. haMsane mAnasarovaraja AdhArabhUta che, tethI dUra chatAM paNa te tyAMja jAya che. cAra atyaMta aMdhakAravALI rAtrI joIne khuzI thAya che ane mayura varasAdanA gavara sAMbhaLIne khuzI thAya che. 3 teja pramANe cegI purUSo praNavanA dhyAnamAM lIna thAya che. ane suvarNarasane sAdhanArA rasa sAdhavAmAM tatpara bane che, vaLI ketakInA puSpamAM atizaya sugaMdha hAya che paNa bhramara tenI pAse jaine zuM maraNu saMkaTa pAmatA nathI ? arthAt jenuM citta jyAM sthiratA pAme che tenA mam-tenuM kAraNa teA tejatenuM manaja jANe che. e rIte cidAnaMdajI mahArAja jinabhakti hRdayamAM sthApana karIne manamAM AnaMda mAne che; kAraNa ke tenuM mana prabhunI bhaktivaDeja prasanna thAya che. 4-5 sAra-A padamAM aneka dRSTAMtA vaDe paramAtmAnuM dhyAna kevuM tanmaya thaIne karavuM joie e batAvI ApyuM che. kuraMga, cAtaka, pataMga ane mInanA dRSTAMta ApI te jIvA prANAMta pata paNa prIta nIbhAve che ema siddha karyu che. paraMtu temAM aMtaraMga premanI AvazyakatA che. tyArapachI kAne kAne zuM zuM priya hAya che ? te batAvI cidAnaMdajIne paramAtmAnI bhaktimAM apUrva prema pragaTe che ema jaNAvI pada pUrNa karela che. Akhu padma bhaktibhAva pUrNa che. ** < Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (151) pada 66 muM. (hi vAMsalaDI ! veraNa thaI lAgI re vrajanI nArane-e dezI) he prItamajI ! prItakI rIta anita tajIcita dhArIe; he vAlamajI ! vacanataNe ati uDe marama vicArIe. e AMkaNuM. tuma kumatike ghara jA che, nija kuLameM khoTa lagAve che; bika eka jagatanI khAve che. he prItamajI!. 1 tame tyAga amI viSa pI che, * kugatine mAraga lI che; e te kAja ajugate karyo che. he prItamajI : 2 e te meharAyakI ceTI che, ( zivasaMpati ehathI cheTI che e te sAkara tega lapeTI che. he prItamajI ! ! eka zaMkA mere mana AvI che, kividha e tuma citta bhAvI che; e te DAkaNa jagameM cAvI che. he prItamajI!0 4. sahu zuddhi tumArI khAI che, karI kAmaNa mati bharamAI che; tame puNyage e pAi che. he prItamajI !. 5 1 dAsI. 2 talavAra. 3 prasiddha. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) mata AMkhakAja mAvala evA, anupama bhava vA navI khAvA; aba kheAla nayana paragaDha jovA, hA prItamajI ! 6 ividha sumatA bahu samajAve, guNa avaguNu karI bahu darasAve; suNI cidAnanda nija ghara Ave. he prItamajI ! 7 a--hai prItama ! he vahAlA ! tame anitya evI prItinI rIta tajIne tene nityapaNe hRdayamAM dhAraNa karI ane huM vAlama ! mArA vacananA atyaMta uMDA mama samajIne vicAro. jIe ! tame kumatine ghare jAo che, peAtAnA kuLamAM ema lagADA che. ane dhikkAra che tamane ke tame tenI saMgatathI jagatanI eTharUpa A pudgaLA ke je ghaNA jIvAe khAi khAine tajI dIdhelA che te khAe che te AnaMda mAnA che. 1 tame amRta tajIne viSanu pAna karI che ane kugatinA mArga hyA che e ayukta karI che. 2 e kumati tA maiharAjAnI dAsI che, meAkSasaMpatti enAthI ahu dUra che ane e sAkara lapeTelI talavAra jevI che. te cATatAM te mIThAza Ave paNa pachI jIbha kapAya evI che. 3 he vAmI ! mArA manamAM eka zaMkA AvI che ke e AkhA jagatamAM DAkaNa tarIke pragaTa thayelI che chatAM e tamArA manamAM zA kAraNathI gamI gai che ? 4. e tamane vaLagIne tamArI zuddhabuddha khAI gaI che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (153) tamArApara kAmaNa karIne tamane bharamAvI dIdhA che. kharekhara ! tamArA puNyageja e tamane maLI jaNAya che ! (AmAM mIThImazkarI che. kharI rIte te pApanA megeja maLela che.) 5 he svAmI! tame AMbAnA phaLa meLavavAnI IcchAthI bAvaLa na vA. A anupama evo manuSya bhava vRthA khAI na nAkhe ane tamArA hRdayanI AMkha ughADane kAMIka evuM ke tame A zuM karI rahyA che? 6 AvI rIte sumatAe bahu yuktiprayuktithI samajA ane tenA ne potAnA guNa avaguNa bahu rIte dekhADyA. te sAMbhaLIne cidAnaMda je jJAnarUpa AtmA te pitAnA gharamAM AvyA, jethI sumatine saMtoSa thayo. 7 sAra-A padamAM sumatAe zuddhacetanane athavA AtmAne kumatAnA saMgamAM paDavAthI keTalI hAni thaI che te jaNAvI mumatA kevI che? tenuM svarUpa spaSTa karyuM che ane aMtaranI lAgaNIthI ghaNuM hitazikSA ApI che-kahevarAvI che. te sAMbhaLIne saddabhAgye cidAnaMda je zuddhasvarUpI AtmA tene te vAta sAcI lAgI jethI te mumatAne saMga tajIne potAnA gharamAMsumatAnA nivAsamAM AvyA. A bhAva bharelo che. te pada 67 muM. " ( gahuLI. ) caMdravadanI yugaleyaNuM, - e te sajI seLa zaNagAra re; e te AvI jagagurU vAMdavA, dharI hiyaDe harakha apAra re. caM1 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 154 ) hAre e te muktAphaLa suThI bharI, race gahunI parama udAra re; jihAM vANIyAjanagAmIne ghana varase akhaDita dhAra re. ca ra hAMre jihAM rajata kanaka ne ratnanA, * suraracita traNa prAkAra re; tama madhya maNi sihAsane, zAlita zrI jagadAdhAra re. caM0 3 hAMre jihAM narapati khagapati lakhapati, surapatiyuta parakhadA bAra re; labdhi nidhAna guNa AgarU, jitAM gautama che gaNudhAra re, ca 4 hAMre jihAM jIvAdika navatattvanA, Saddhavya bheda vistAra re; e teA zravaNa suNI nirmaLa kare, nija edhibIja sukhakAra re. 20 5 hAMre jihAM tIna chatra tribhuvana udita, sura DhALata cAmara cAra re; sukhI cidAnaMdakI vaMdanA, tasa hAjo vAraMvAra re. ca da Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) artha-caMdrasamAna mukhavALI ane mRgasamAna netravALI suMdara strI soLe zaNagAra sajIne hadayamAM atyaMta harSavALI thaI satI jagagurU zrI vIra paramAtmAne vAMdavA Ave che. (1) teNe muktaphaLanI (matIonI) muThI bharIne tenA vaDe parama udAra bhAvathI prabhu pAse gahuMLI racI ke jyAM (je samavasaraNamAM) janagAminI vANurUpa varasAda akhaMDa dhArAe varasI rahyo che. 2 jyAM rUpAne, senAne ne ratnane ema traNa jAtinA dee racelA traNa gaDha zobhI rahyA che ane tenA madhyamAM rahelA maNimaya siMhAsana upara jagadAdhAra prabhu zobhI rahyA che. 3 jyAM aneka rAjAo, vidyAdhare, lakSAdhipati gRhastho ane idro sahita bAra parSadAo pitatAnA sthAna para beThelI che. vaLI jyAM guNenA nidhAna ane labdhionI khANarUpa gautama gaNadhara birAjelA che. 4 jyAM jIvAdika navatatvanA ane Sa dravyanA bhedane vistAra kahevAI rahyo che. jene zravaNa karIne-sAMbhaLIne bhavyajane pitAnA sukhakArI samakitane nirmaLa kare che. 5 - jyAM traNa bhuvananA svAmIpaNAne sUcavanArA traNa chatra dharAyelA che ane devatAo cAre bAju cAmara vIMcha rahyA che. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke he sakhI sumati ! evA prabhune mArI vAraMvAra vaMdanA heje. 6. 1 vaimAnika, jyotiSI ne bhavanapatinA karelA. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156). sAra-A gaheLImAM tIrthakaranA samavasaraNanuM svarUpa sakSepathI batAvavAmAM AvyuM che. tenuM vizeSa svarUpa anya prakaraNAdikathI jANavA gya che. evA samavasaraNamAM AvIne saubhAgyavatI strI muktAphaLavaDe gahuM bI kare che e enuM khAsa vaktavya che. pada 68 muM. zrI pAzvajina stavana, (he kuMjina ! mana kImahI na bAje. e dezI.) anubhava amRtavANuM he pAsa jinA anubhava amRtavANuM; surapati bhayA je nAga zrImukhathI', te vANI citta ANI he. pA1 syAdavAda mudrA mudrita zuci, jima surasaritAra pANa; aMtara mithyAbhAva latA je, chedaNa tAsa kRpANI che. pA. 2 ahe nizInAtha asaMkhya maLyA tima, - tirache acarija ehI; lokAloka prakAza aMza jasa, tasa upamA kahe kehI che. pAtra 3 1 svamukhathI. 2 gaMgAnadI. 3 talavAra. 4 caMdro.. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (157). viraha viga haraNI e data, sadhI e vega milAve, cAkI aneka avaMcaktAthI, ANubhimukha kahAve che. pA. 4 akSara eka anaMta aMza jihAM, lepa rahita mukha lAkhe; tAsa kSayopazama bhAva vadhyAthI, zuddha vacana rasa cAkhe che. pA. 5 cAkhyAthI mana tRpta thayuM navi, * zA mATe lobhAve kara karUNuM karUNarasa sAgara, , peTa bharIne pAve che. pA. 6 e lavaleza lakSyAthI sAhiba, azubha yugala gati vArI; cidAnaMda vAmAsuta kerI, vANInI balihArI che. pA. 7 . artha-he pArzvanAtha paramAtmA ! ApanI vANI anubhava rUpa amRtathI bharelI che. amRtamaya che. je vANI ApanA zrImukhathI sAMbhaLIne nAga je sarpa te iMdrapaNuM pAmya, te vANI meM mArA cittamAM dhAraNa karI che. 1 1 vANI 2 AzA sanmukha Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158 ) vaLI te vANI syAdvAdarUpa mudrAthI mudrita thayelI che ane suraritA je gaMgA nadI tenA pANInI jevI pavitra che. vaLI atarramAM rahelI mithyAtvarUpa latA velaDIne kApavA mATe talavAra jevI che. 2. he nAtha ! ahA iti Azcaye ! te vakhate samavasarajImAM asaMkhya caMdro A ticcholAkamAM maLe che, chatAM leAkAleAkaprakAzaka je kevaLa jJAna tenA aMzane paNa pAmI zakatA nathI, evA kevaLajJAnane zenI upamA ApavI 3. vaLI e vANI samyag bhAvanA viraha temaja viyeAgane haranArI che ane samakitanA saMganI sadhIne vege meLavI denArI che. vaLI tenA aneka prakAranA avacakapaNAthI-je tene tadrupe samaje te prANI ANuAbhimukhapaNuM kahevarAve che. 4. akSaranA (kevaLajJAnanA) anaMtamA bhAgarUpa te vANI Apa leparahitapaNe-spaSTapaNe sukhadvArA kahe che. tenAvaDe-zabya jIvanA kSayApathama bhAvanI vRddhi thavAthI ApanA zuddha vacananA rasa te cAkhI zake che. pa. paNa he svAmI!evI rIte mAtra tenA svAda cAkhavAthI mana tRpta thatuM nathI, mATe svAda cakhADyA pachI zA mATe lAbhAvA che ? TaTaLAvA che ? have tA huM karUNAnA sAgara prabhu ! mArI upara karUNA karIne mane peTa bharIne te pAe-pIvA dyo. 6. e vANInA aMzamAtra pAmyAthI paNa be azubha gatitA nAza pAme che ( dUra thAya che). cidAnaMdhrujI mahArAja kahe che ke evI e vAmAsuta pArzvanAtha paramAtmAnI vANInI Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (159) alihArI che. tenA vyAkhyAna A eka mukhe karI zakAya tema nathI. 7 sAra-A stavana rahasyapUrNa che. temAM jinavANInuM svarUpa ahu skuTa karyuM che. e varNana khAsa lakSapUrvaka vAMcavA lAyaka che. ane e vANI sAMbhaLavAne avasara kema prApta thAya ? ene mATe niraMtara cAhanA (irachA) rAkhavAnI che. e vANInI vyAkhyA karavAnI cidAnaMdajI mahArAja paNa azakti batAve che. te pachI A sAramAM te kayAMthIja karI zakAya? pada 69 muM. purava punya udayakara cetana ! nIkA narabhava pAyAre. puAMkaNI. dInAnAtha dayALa dayAnidhi, durlabha adhika batAyA re; daza draSTAMte dehila narabhava, uttarAdhyayane gAyA re. pu. 1, avasara pAya viSayarasa rAcata, - te te mUDha kahAyA re; kAga uThAvaNu kAja vi. jima, hAra maNi pachatAyA re. pu2 ( 1 sArA-zreSTha. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (160) nadI gheLa pASANu nyAya kara, ardha vATa te AyA re; ardha sugama Age rahI tinakuM, jine kachu moha ghaTAyA re, putra 3 cetana cAra gatimaeN niro, * mokSadvAra e kAyA re, karata kAmanA sura paNa thAkI, jisakuM anargaLa mAyA re. 50 4 rahaNagiri jima ratna khANa tima, guNa sahu yAmeM samAyA re; mahimA mukhathI varaNuta jAkI, 1 surapati mana zaMkAyA re. pU0 5 kalpavRkSa sama saMyama kerI, ati zItaLa jiyAM chAyA re; caraNa karaNu guNa dharaNu mahAmuni, madhukara mana bhAyA re. pU. 6 yA tanaviNa tihuM kamaLa kahe kine, sAcA sukha upajAyA re; avasara pAva na cUka cidAnaMda, sadgurU zuM darasAyA re, pU. 7 1. icchA. 2 Rddhi. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) jIyo cetana !. huM AtmA ! pUpunyanA udayathI A greSTha nabhava ta pAmyA che. 11 dInajanAnA nAtha, parama dayALu ane yAsamudra evA paramAtmAe nA manuSyajanmane atyaMta durlabha thatAnyeA che, zrI uttarAdhyayana sUtramAM tenI durlabhatAnA daza draSTAMte kahIne A vAtane spaSTa karelI che. 1. have A manuSya janmamAM AvA suMdara avasara pAmyA chatAM je prANI niSayarasamAM rAce che, tene zAsakAra mahAmUrkha he che ane te prANI kAgaDAne uDADavAne cintAmaNi phUMkI DhanAra mAANanI jema pAchaLathI pastAya che. 2. nadImAM paDelA pASANA athaDAtAM pITAtAM jema gALa thaI laya che, tema mA prANI aneka jAtimAM aneka gatimAM aneka prakAranA du:kha sahetA sahete aAmanijAtinA aLavarDa apa the--sAta rAja upara te AvyA che, huve AgaLa arI vATa (srAMta rAja jeTalI) rahI che te jeNe kAMIpaNa mAha ghaTADyo hAya-dazanamehanInA kSaya, upazama ke kSayAma kIma samakita prApta karyuM hAya tene mATe sugama che shelI che. 3. huM cetana ! deva, nAraka, manuSya ne tiya sa--A cAra gatimAM mAthAnuM dvAra-jyAMthI meAkSa jaI zakAya tevA mAgatevuM sAdhana tA A manuSyazarIraja che ke jenI IcchA-jenI pAse anagaLa' Rddhi che evA devA (iMdro) paNa karI rahyA che. 4 1 4thA nIce ApI che. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hisAcaLa parvata jemAM aneka prakAranA nuM sthAna che, tema guNamAtra A dehamAM samAyelA che. arthAta sarva prakAranA gunI prApti A manuSyajanmamAM thaI zake tema che. e manuSyanA guNanuM varNana karatAM-tene mahimA mukhavaDe karatAM idra paNa manamAM zaMkANA che ke zuM ATale badhe A . manuM janma uttama che? athavA huM ene mahimA kahI zakIza ke nahIM? 5. * je manuSyajanmamAM kalpavRkSa samAna saMyamaguNanI atyaMta zItaLa chAyA rahelI che. caraNasittarI ne karaNatirIne dhAraNa karanAra mahAmuSirAjarUpa madhukaranuM mana paNa temAM lebhANuM che. arthAt teo paNa tene ja amUlya mAnI rahyA che ane te manuSyajanmavaDeja kAryasiddhi karavAnuM IcchI rahyA che. je he cetana ! kahe, A manuSya zarIra vinA keIe. sAcuM sukha je mekSasukha te nipajAvyuM che -meLavyuM che? vikAdajI mahArAja kahe che ke huM atmA! tuM Ave amUlya avasara pAmIne sUkIza nahIM. pUrvapura-sagurUo paNa emaja vAraMvAra darzAvI gayA che--kahI gayA che. 7. sAra-A pada khAsa manuSyajanmanI viziSTatA batAvavA mATe ja che. bIjI gAthAmAM kahela maNi pheMkI denAra vipranuM dala A pramANe - eka brAhmaNa dravyapArjana karavA paradeza jatuM hatuM, tene joI eka devIe pitAnA svAmI (deva) ne kahyuM ke AnuM duHkha dUra kare." deva kahe ke-"e nibhaMgI che, enI asara pAmIne ja kahe che pAyuM chevinA koie Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (163) pAse dravya rahe tema nathI." devI kahe ke-eka vAra Apa te kharA, pachI thaI raheze. deve te brAhmaNane cintAmaNi ratna ApyuM. AgaLa cAlatAM brAhmaNa pAse eka kAgaDo "kA kA" karavA lAgyo. eTale pelA brAhmaNe tene uDAvavA peluM ciMtAmaNi ratna pheMkayuM eTale kAgaDo udya gayo, paNa peluM ciMtAmaNi ratna kAMIka khAvAne padArtha haze ema jANI tene upADatA gaye. brAhmaNa hAtha ghasate rahyo-tenuM dAridra gayuM nahIM. A brAhmaNane ApaNe ekamate mUrkha kahevA maMDI jaIe chIe, paraMtu ApaNe tevI mUrkhAI karIe chIe ke kema? teno vicAra karatA nathI. paNa ApaNe te ciMtAmaNi ratna karatAM paNa vadhAre mUlyavALA-amUlya manuSyajanmane pAmyA chatAM viSayasukhamAM Asakata rahI tene hArI jaIe chIe-tenAthI prApta thaI zake tevA avicaLa sukhane (mekSane) meLavavA prayatna karatA nathI. pada 70 muM. (paryuSaNa parvanI stuti.) maNi racita sihAsana, beThA jagadAdhAra, payuSaNa kere, mahimA agama apAra; nijamukhathI dAkhI, sAkhI suranara vRMda, e parva parvamAM, jima tArAmAM caMda. nAgaketunI pare, parva sAdhanA kIje, vrata niyama AkhaDI, gurUmukha adhikI lIje; Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) dAya bheduM pUjA, dAna paMca prakAra, kara paDikamaNA dhara-ziyaLa akhaMDita dhAra. je trikaraNa zudhdha, ArAdhe navakAra, bhava sAta ATha avaroSa tAsa saMsAra; sahu sUtra zirAmaNi, kalpasUtra sukhakAra, te zravaNu suNIne, sALa karI avatAra. sahu caitya jIhArI, khamata khAmaNA kIje, karI sAhamI vatsala, kumatidvAra paDha dIje; aThThAi mahotsava, cidAnaMda citta lAI, Ima karatAM saghane, zAsanadeva sahAI. 2 atha-maNiratnanA racelA siMhAsana para-samavasaraNamAM esIne traNa jagatanA AdhArabhUta paramAtmAe aneka devA ne manuSyAnI sAkSIe-temanI samakSa A paryuSaNu pA agamya ane apAra-pArAvAra mahimA vaNubyA che. temAM kahyuM che ke--A pa sa parvomAM tArAomAM caMdranI jevuM zreSTa che. 1. vaLI kahyuM che ke A parvanI ArAdhanA nAketunI jema karavI. aneka prakAranA vrata, niyama, khAdhA gurU mahArAja pAse levI, dvavyabhAva e prakAre jinapUjA karavI, pAMce prakAranA dAna devAM, be TaMka pratikramaNa karavA ane akhaMDa brahmacarya pALavu. je manuSya trikaraNa zudhdha mana vacana kAyAnI niLatAvaDe navakAra maMtranuM ArAdhana kare tenA saMsAra vadhAremAM vadhAre 1 abhaya, supAtra, anuka MpA, ucita ne kIrti. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (165) sAta ATha bhAvapUrateja zeSa rahele jANo. A parvamAM sarva samAM ziramaNi evuM mahAsukhakArI kalpasUtra gurUmukhe sAMbhaLIne pitAnA manuSya janmane saphaLa kare. 3. A parvamAM sarva saiyo (jinamaMdira) juhAravA, sarva jIvonI sAthe khamata khAmaNA karavA ane yathAzakti svAmIvAtsalya karavuM. temaja aThThAI mahotsava kare. ema karIne durgatinA dvAra te baMdha ja karI devA. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-mananA bhAva pUrvaka A pramANe karanArA zrI saMghane zAsanadeva jarUra sahAya kare. 4. noMdha-A cAra stuti paryuSaNa parvamAM karavAnA kRtyo batAvanArI che. te kaThe karavA lAyaka ane paryuSaNamAM kahevA lAyaka che. temAM batAvelA kRtye yathAzakti karavA lAyaka che. paryuM SaNa parva Ave tyAre pramAda tajIne A stutimAM batAvelA kRtya karavA mATe sAvadhAna thaI javAnI AvazyakatA che ke je kuye AtmAnuM saMpUrNa hita karanArA che. pada 71 muM. ( rAga-soraTha ) kayA terA kayA merA, pAre sahu paDAI rahegA, kyA terA AMkaNuM. paMchI Apa phirata cihuM dizathI, tarUvara rena vaserA; sahu ApaNe ApaNe mAraga, te heta bherakI verA. pyAre. 1 1 pakSI. 2 rAtrI. 3 savAre. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (166) iMdrajALa gadhava nagara sama, DeDha dinakA gherA; supana padAratha nayana khulyA jima, jarata nI bahuvidha heryA. cAre 2 ravi suta karatA zIza para tere, nizadina chAnA pherA; ceta zake te ceta cidAnaMda, samaja zabda e merA. pyAre artha-he cetana ! tuM tAruM ne mAruM zuM karyA kare che ? AmAM tAruM ne mAruM zuM che ? badhuM (maraNa pAmIza tyAre , pAchaLa ) ahIM paDayuM rahevAnuM che. | daze dizAomAMthI AvIne pakSIo rAtre eka jhADa upara vase che-rAtriyAso kare che. te badhA savAra thaI ke tarataja potapitAne mAge-jude jude raste cAlyA jAya che-ula jAya che. ja ahIM A manuSyabhavamAM iMdrajALa ne gaMdharvanagaranI jema doDha divasa rahevAnuM che, pachI te jema svapnamAM dIThelA padArtha AMkha khulI gayA pachI-jAgI gayA pachI ghaNI rIte zelatAM paNa jaDatA nathI tema A badhuM tane jaDavAnuM nathI. tArAthI chuTuM paDI javAnuM che. te ahIM rahevAnuM che ne tuM cAle javAne che. 2. vaLI te manuSya ! tArA mastaka para rAta ne divasa kALa chAnAmAne pherA mAryA ja kare che. mATe cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-mArA zabda-mArAM vacana mAnIne je cetI zake te ceta. ane kAMIka AtmasAdhana karIne A manuSya janmane saphaLa 1 mRtyu-kALa-jama. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) kara. je ema nahIM kare te pAchaLathI pastAvuM paDaze. 3. sAra-A traNa gAthAnA TuMkA padamAM saMsAranI anityatA daSTAMta sAthe batAvI ApI che. A jIva amuka aMze tene anitya jANe che chatAM pAchA pramAdamAM paddha jaIne "mArUM tArUM" karyA kare che. cidAnaMdajI mahArAja sAcuM kahe che ketArA mAthA upara kALa phare che ema jANyA chatAM tuM kenA vizvAsa upara rahI dharmakArya karavAmAM pramAda kare che ? have te sAvadhAna thaI jA. AvI bAbatamAM vAraMvAra kahevAnI jarUra na hoya. pada hara muM. ( rAga pIlu-tritALa. ). musAphara ! rena rahI aba therI. e Teka. jAga jAga nuM nida tyAga de, heta vastukI zerImusAphIra. 1 maMjIlara dUra bharyo bhavasAgara, mAna ure mati merI. musAphIra. 2 cidAnaMda cetanamaya murata, dekha hRdaya draga jerI. musAphira0 3 artha-he musAphara ! have rAtrI ghaNuM zeDI rahI che, mATe tuM nidAne tyAga kara ane jAgRta thaI jA. kAraNa ke tArI nidrAvasthAmAM tArI aneka vastuonI corI thaI gaI che. 1 1 rAtrI. 2 majala (javAnI). Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (168). A jagatamAM jIvamAtra musAphara che. temAM je khare mAge caDelA hoya che te dhArele sthAne vahelA moDA paNa pahoMce che, paraMtu jeone sAce mArga maLyo hetuM nathI teo cAra gatirUpa saMsAramAM bhaTakyA ja kare che, paraMtu icchitasthAne pahoMcatA nathI. te ja pramANe A cetana paNa eka musAphara che tene mekSasthAna meLavavuM che-tyAM javuM che-tenuM sAdhya te che, paraMtu jene te sthAnane zuddha mArga labhya thayA hoya che arthAt saMkhya jJAna darzana pAmyA hoya che teo vahelA moDA paNa sAdhyarathaLe pahoMce che. evA musApharane aMge tene jAgRta karavA-pramAda dUra karavA zuddha cetanA kahe che ke he svAmI ! tame have jAge. have nidrA tajI gho. tame pramatta bhAvamAM vatIne-pAMca pramAdane vaza thaIne ghaNuM gumAvyuM che. tamArA AtmadhananI puSkaLa cerI thaI che, viSaya ne kaSAya maLIne tamArA guNarUpI dravyane harI gayA che. have je rahyuM hoya te saMbhALI, sAvadhAna thaI, pace pramAdane tajIne sAce paMthe pI jAo. AgaLa kahe che ke haju tamAre majala ghaNI karavAnI che, tamAre javAnuM sthAna bahu dUra che. hajI tamAre A jaLathI bharele samudra (bhavasAgara) taravAne che, mATe tamArA hRdayamAM mArI zikhAmaNa dhAraNa kare. 2. A jIvane manuSyabhavAdi sAmagrI pAmyA chatAM haju ghaNe paMtha kApavAne che. tene mATe pramAda tajIne, virati dhAraNa karIne, apramattapaNe paMtha kApavo paDaze. AtmAne lAgelAM karmonA paDaLane ratnatrayInA baLavaDe ukheDI nAkhavA paDaze. A Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) saMsAra paNa samudranI upamAvALe che. samudramAM aneka prakAranA upadro rahelA hoya che. tene anubhava jaLavATe musApharI karanArane thAya che. A saMsAramAM paNa mekSa sudhI pahoMcatAM haju ghaNA upadra sahana karavA paDe tema che. te sarva upadrane sahana karIne, parisahene jItIne, pramAdane dUranA dUra rAkhIne AtmajAgRti rAkhavI paDaze. teja dhArele sthAne pahocAze, mATe zuddha cetanA kahe che ke have tamArI matie na cAlatAM huM kahuM chuM te vAtane buddhi tamArA hRdayamAM dhAraNa kare ane te pramANe vartana karI-niraMtara sAvadhAna rahe. 2. cidAnaMdajI mahArAja kahe che ke-he jJAnamaya muttivALA! jJAnasvarUpI AtmA ! tArI hRdayarUpa daSTine khelIne AMtaracakSuvaDe jo ane tArI sthitine anubhava karI tAre AgaLa prayANa karavA mATe zuM zuM karavA yogya che? ene niradhAra kara ane te pramANe vartana karI sAdhyane meLava. 3. sAra-A TuMkA padamAM paNa kartAe hitazikSA ghaNI ApI che. AtmAne tenI sthiti eALakhAvI che ane have pharIne pramAdamAM na paDI jAya teTalA mATe majA ghaNuM dUra che ema batAvIne sAvaceta karela che. A padanuM rahasya je bhavya jIva pitAnA hRdayamAM dhAraNa karI, tene vicAra karI, tadanukULa vatana karavA sAvadhAna thaI jaze te manuSya avazya vAMcchita lAbhane meLavI zakaze. tathAstu. iti zrI cidAnaMdajI (kapUracaMdrajIta) " bahetarI sAthe samApta. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) zrI cidAnaMdajI (kapuracaMdajI) kRta saviyA kAra agama apAra pravacanasAra, mahA bIja paMca pada garabhita jANIe, jJAna dhyAna parama nidhAna sukhathAnarUpa, siddhi buddhidAyaka anupa e vakhANue, guNa dariyAva bhavajalanidhi mAMhe nAva, take likhAva hiye tirUpa ANIe, kIje he uccAra Ada AdinAtha tAte yAke, " cidAnaMda yAre citta anubhava ANue 1 namata sakaLa chaMda caMda jAkuM dhyeyarUpa, jAnake muniMda yAkuM dhyAna magna dhArahi, surati niratime samAya rahe Adu jAma, surabhi na jima nija sutakuM visAra hi; lIna hAya pInatA praNava sukhakArI lahe, he bhava bIja viSe vAsa parajAra hi, cidAnaMda pyAre zubha cetanA pragaTa kara, eso dhyAna dhara miththA bhAvakuM visAra hi me 2 | mukhamAMhi rAmape harAma mAMhi mana phire, gIre bhAvakUpamAMhi kara dIpa dhAra ke, viSaya vikAra mAMha rAgI mukha Ima kahe, meM to huM vairAgI mAlA tilaka kyuM dhAra ke jogakI jugati binAjAne jo kahAve jogI, galA mAMhI selI arU kAlI kaMthA DArake, binA gurUgama mithyAjJAna bhame isuvidha, phekaTa kyuM jAve e manuSyabhava hATake 3 zirapara zvata keza bhayA tehu nAMhi ceta, phirata aceta ryuM dhana heta paradezameM, mero merA karata na dharata viveka hiye, moha atireka dhare parata kilezameM; po nAnAvidha bhavakUpameM sahata duHkha, magana bhaye he madhubiMdu lavalezameM, Atapatra chAye sau manahuta bhayo akhaM, cidAnaMda sukha pAyo sAdhuke suvezameM 4 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (171) dhana arU dhAma sahu paDyo hi rahe nara. dhArake dharAme tuM to khAlI hAtha jAge, dAna arU punya nija karathI na karyo chuM, hoya ke jamAI kaI dusare hi khAvego, kuDa kapaTa karI pApa baMdha kIne tAteM, ghara narakAdi duHkha tere prANI pAvege, punya vinA dusaro na hayago sakhAI taba, hAtha malamala mAkhI jima pIsatAgo che 5 che agama apAra nija saMgati saMbhAra nara, mehasuM bIDAra Apa Apa ja lIjIye, acaLa akhaMDa Alapta brahamaMDa mAMha, vyApaka svarUpa to anubhava kIjIye, khIra nIra jima pudgala saMga ekabUta, aMtara sudraSTi beja tAka lava lIjIye, dhAra esI rIta hIe parama punIta Ima, cidAnaMda pyAre anubhava rasa pIjIye che Ayake acANaka kRtAMta kyuM gahe tehe, tihAM te sakhAI ke dusaro na havege, dharama vinA te era sakaLa kuTuMba mIlI, jAnake paretAM keI supane na jevege; laTaka salAma ke sakhAI vinA aMtasame, neNa mAMhi nIra bhara bhara atI rovego, jAnake jagata e jJAnI na magana heta, aMba khAyA cAhe te to bAula na bevege che ApaNuM Apa kare upadeza puM, ApakuM Apa sumArge ANe, ApakuM Apa kare sthira dhyAnameM, ApakuM Apa samAdhimeM tANe, ApakuM Apa lakhAve svarUpazuM, bheganakI mamatA navi TANe, ApakuM Apa saMbhArata yAvidha, ApaNe bheda te Apahi jANe che 8 Apa thaI jaga jALathI nyAre kyuM, Apa svarUpameM Apa samAve, Apa taje mamatA samatA dhara, sIlazuM sAce Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 172 ) sanehu jagAve; Apa alekha alekha niraMjana, parijana aMjana dara bahuAve, yA vidha Apa apurava bhAvathI, ApaNA mAraga ApahI pAve !! huM // veda bhaNA jyuM kitAba bhaNeA arU, dekhA jinAgamanuM saba beI, dAna karI arU snAna karI bhAve, mauna dharA vanavAsI jayuM heAI; tApa tA arU jApa japA kAi, kAna phirAi krio yuni dAi; Atama dhyAna adhyAtama jJAna, same zivasAdhana Ar na koI 5, 10 // je ari mitta kharAbara jAnata, pArasa era pAsANa nyu DhAI, kaMcana kica samAna ahe jasa, nica narezameM bheda na koi; mAna kahA apamAna kahA mana, esA khicAra nahi tasa hAI, rAga arU rAtra nahi citta jAke nyu, dhanya ahe jagame jana sAi / 11 / * jJAnI kahe| jyuM ajJAnI kaheA keAI, yAnI kahe| mata mAnI jyuM koI, jogI kaheA bhAve bhAgI kaheA keAI, jA jiyA mana bhArata heAI; dASi kahA nidAtri kaheA pi'-pASi kahA koI eguna joi; rAga arU roSa nahIM suna jAke nyuM dhanya ahe jagameM jana sAI / 12 / sAdhu susata mahuta kahA kAu, bhAve kahA nigaratha piyAre, cAra kaheA cAhe DhAra kahA kAu, sevaka he| kAu jAna dulAre; minaya kare keAu uMce eTAya jyuM, durathI dekha kaheA kAu jAre, dhAre sadA samabhAva cidAnaMda, leAka kahAvatazu nita nyAre. / / 13 / mAnIku hAya na matratA guNa, madevatA tama kAheko mAnI, dAnI na heAya adatta jikA nyuM, adatta bhayeA te te Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (173). kAke dAnI; dhyAnI caMcalatA nahi vyApata, caMcaLatA tada kaheke dhyAnI, jJAnI na hoya gumAnI suNe nara, mAna ahe tada kaheke jJAnI. 14 jobana saMdhyAke rAga samAna , mudra kahA paramAdaku se, saMpata te saritAke pUra jyu, dAna karI phaLa pAke le; Ayu to aMjalIke jala kyuM nita, chijata he lakha e kyuM bhe, deha apAvana jana sadA tuma, kevaLI bhASita mAraga se. 5 15 che saMsAra asAra bhaye jina, maraveke kahA tinakuM Dara che, te to leka dekhAva kahA jyu kahe, jAke hiye aMtarazI tara he; jine muMDa muMDAyake jega lI, tinake zira kauna rahI kara he, mana hAtha sadA jinakuM tinake, gharahi vana he nahi ghara he ! 16 ! - zubha saMvara bhAva sadA varate, mana Azrava kere kahA Dara he, sahu vAda vivAda visAra apAra, dhare samatA je Isa nara he; nija zuddha samAdhimeM lIna rahe, gurU jJAnake jAkuM dIye vara he, mana hAtha sadA jinakuM tinake, gharahi vana he nahi ghara he . 17 che . mamatA lavaleza nahi jinake citta, chAra samAna sahu dhana , jaThuM bheda vijJAnI dRSTi karI, ahI kaMcukI jema judA tana he; viSayAdika paMka nahi ThIka jAkuM , paMkaja jima jikA jana che, mana hAtha sadA jinake tinake, vanahi ghara he gharahi vana he 18 che mAkhI kare madha bhere sadA, te to Ane acAnaka era hi khAve, kIDI kare kaNake jima saMcita, tAluke kAraNa Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (174) prANa gamAve; lAkha karArakuM jora are nara, kAleku mUrakha suma kahAve, dhaddhi rahegA ihAMkA thAM sahu, aMta same kachu sAtha na Ave ! 19 5 racaka bIja dharA mAMhe bevata, tAko aneka guNA phIra pAve, kAla vasatarka jAcaka jAnake, pAna cei tina nava Ave; jANa anita subhASa viveka, sapata pAya sumAraga lAve, kIrita hogI unAkI dopradeza, eTa sabhAme dAtAra kahAve. // 20 // mATIkA bhaDa heAve satakhaMDa jyuM, lAgata jAma jarA TahukA, jIma jANa apAva: rUpa are nara, nehu kahrA karIye tanakA; nija kAraja siddhi na hoya kahyu, para raMjana zAbha kare gaNakA, cidAnaMda kahA japa mAlaku pherata, phera are manake madhukA // 21 u jJAna ravikA udyota bhrayA tama, dUra gayA bhrama bhAva aMdherA, Apa svarUpakuM'. Apa nihArata, bUTA svarUpa lakhyA jaga kerA; mAyAke tAra arU dhyAnake jorake, pAyA jinnune suvAsa vaserA, yAtridha bhAtra vicAra cidAnaMda sAI susata aDe gurU merA / 2 / kAhepha deza videza phire nara, kAhe sAyarakuM avagADe, kAhe Aza kare parakI zaTha nIca narezakI cAkarI cAhe; kAhekuM sAca bicAra kare tana, aMtaratApathI kAheka dAhe, dInA ahe avatAra tAhe ji, tAkA tA bhAra su teDu nivAhe // 23 kahe jatara matara sAdhata, kAheku nisA masAName jAvA, kAheka devakI seva karo tuma, kAheka Aka dhatura jyu khAvA; racaka vitta asAra ke kArana, kAhekuM erake dAsa Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (175) kahA, Aza kahA karIye parakI nara, heI nirAza niraMjana dhyA che 24 che sute kahA paramAdameM pyAre tuM, sAthameM tere te cAra lagere, mAtarU tArU brAtarU bhAminI, svArathake sahu jAna sagere; - kuNake saMgI sanehI ahe tuM je, kuNa ahe jagamAMhI kyuM tere, A kihAMthI kihAM kuni jAvege, e vicAra kare manameM re ! 25 che naMda mahA nidhi siddhi kahA karuM, kahA karUM sukha devagatike, kahA karUM maNi mANeka motI jya, kahA karUM tere rAjake TIke; kahA karUM jana raMjana zakuM, kahA ka mata dhAra matike, eka niraMjana nA ma vinA jaga, era sahu mehe lAgatI A 26 che lake saMga phalela bhaye tila tela te te sahu ke mana bhAve, pArasake parasaMgathI dekhIye, lohA jayuM kaMcana heya bikAve; gAmeM jAya mile saritAjaLa, tehu mahAjaLa epama pAve, saMgata ke phaLa dekha cidAnaMda, nica padAtha uMca kahAve che 27 che - nalinIdalameM jala budha te te. mugatAphaLa kerI epamAM pAve, malayAgara saMga palAsa tarU lakha, tAhumeM caMdanatA guna Ave; sugaMdha saMjoga thakI mRgaka mada, uttama loka sahu mila khAve, saMgatake phaLa dekha cidAnaMda, nica padAratha uMcakahAve 28mA - kavya arU bhAvanA karamathI nIyAro nita, vezyA gati gaka saMjoga naha pAIe, keIthI na kahyo jAya karathI na grahyo jAya, rahyo che samAya tAkuM kese ke batAIe; naya arU bhaMga na niSepako praveza jihAM, ugati jugati tAmuM Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) kena bhAta lAie, cidAnaMda niyata sarUpa nija ese dhAra vivahArasaMhinAnA bheda darasAIe. ra9 tu te avinAzI kAyA pragaTa vinAzI are tuM te he arUpI e te rUpI vastu joIye, malakerI kayArI meharAyakI pivArI e to, hayagI nIyArI e te vRthA bhAra DhoIe mahAduHkha khAnI duragatikI nIzAnI tAte, yAke te bharUse nihacita nahiM seIe, cidAnaMda tapampa kIrIyAke lAha lIje, nIke narabhava pArtha virathA na khAIe 30 thIra karI paMca bIja vAyuke pracAra kare, bhede khaTa cakarake akragati pAyake, prANAyAma joga sama bhedake svarUpa lahI, rahata aDAla baMkanAlameM samAyake dehake visAra bhAna draDha ati dhAra jJAna, anahada nAda suNe ati prIta lAyake sudhA siMdhurUpa pAve sukha heya jAve tabaM, mukhathI batAve kahA muMgA goLa khAyake che 31 che dharama zukala dhyAna hirameM dhArIe kyuM, Arata rUdara deu dhyAnakuM nivArIye, prathama prathama cAra yAra pAyeke kyuM tAke to sarUpa gurUgamathI vicArIye; ese dhyAna aganI prajAra kAyAkuDa bIca, karma kASTa kerA kyuM AhUti sAme DArIye, duradhyAna dUra heAe Apa dhyAna bhUrI bhae, zuddha svarUpa nija kara thIra dhArIye 3ra che bhu phire phulyo meha madirAkI chAkamAMhi, dhAryo nahi Atama adhyAtama vicAra, paMDita kahA graMtha 5TI Ape nahi sAce bheda pAyo arU dhAye hevikAraka; prabhutAI dhAre navi prabhunuM saMbhAre mukha, jJAna to ucAre kavi mAre mana jAra, beTa upadeza deve ati anAcAra seve, te te navi pAve bhava udadhike pArakuM che 33 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1es) thAya ghare dhyAna zuka kathe mukha jJAna maccha kacho asanAna payayAna zitha jANIe, ara aMga dhAra chAra phaNi paunaka ahAra, dIya sIkhA aMbara salabha pIchANIe zeDa mUla cAve laTha pazuana paya arU, gADara mUMDAve mUDa bAta kahA vakhANIe, jaTAdhAra vaTa kere vRkSa bharyuM vakhANe tAkI, ityAdika karazuM na viNatImaM ANIye . 34 chake kusaMgata susaMgathI saneha kIje, guNa grahi lIje avaguNa draSTi rAke, bheda jJAna pAyA joga vAlA karI bhinna kIje, kanaka upalake viveka khAra DArake; jJAnI je mile te zAna dhyAnake vicAra kIje, mile je ajJAnI te rahije mauna dhArake, cidAnaMda tatva ehI Atama vicAra kIje, aMtara sakala paramAda bhAva gArake che 35 che jUTha pakSa tANe vinAM tattvake pIchANa kahe, mekSa jAya Isa avatAra AIlIne he, bhaye he pASANu bhagavAna zivajI kahata, bidA kepa karake sApa jaba dIhe tihuM loka mAMhi zivaliga vistAra bhaye, vaji vajI karI tA khaMDa khaMDa kIno he, cidAnaMda e mAnata dhAre mithyA mati, mekSa mArga jANyA vinA mithyA mati bhI he . 36 - ma rema dITha paNe be be roga tana mAMhe, sADatIna koDa rima kAyAmeM samAye he; pAMca kroDa aDasaTha lAkha nittANuM hajAra, sethI adhika paMcatAlI rAga gAye he e rega sega ora vijegaka sadana jAmeM, muDha ati mamatAkuM dhArake sAyo heka cikanaMda yAke rAga tyAga ke sujJAnI chava, sAcA sukha pAya avinAzI kahA he . 37 yohi Aja kAla tehe karata janama gaye, lazo na dharamake marama citta lAyake, zuddha buddha kheIese mAyAmeM lapaTa rahyo, Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 198 ) yeA hai divAnA tuM dhaturA mAnu khAyaka, gahegA macAna jese lavAku se cAna tese dharI pala chInamAMja vidyuta Ayake, cidAtada kAcake zakala kAja khAMcA gADha, narabhavarUpa rUDA ciMtAmaNi pAyake // 38 5 lava samika dhruva jANe khaTa dravya kSetra, parakI na kare seva ese paDha pAyA hai, sAgara pramita huM tetrIsa jAkI Ayu ziti, edharUpa atara samAdhilakSa lAye he; alpa huM vikA arU sukha huM anaMta jAku, sUtra pATha karI eseA pragaTa batAyA huM, cidAnaMda ese sukha tehuM jvirAja deva, bhAvanA prathamameM anitya darasAve he!! 39 5 vanitA vilAsa du:khyuMA nivAsa bhAsa pIM, jabusvAmi dharyAM tAte maname virAga jyuM, vanitAvilAsI nAnAvidha duHkha pAve ese, AmiSa Asakta kaSTa lahyo. jese kAga jyuM; nava paraNIta tAra vasu dhana dhAma tyAga, chitamAM lahe bhavaudadhike pAra jyuM, cidAnaMda taraka dvAra he pragaTa nAra, jJAna Ina kare tethI ati anurAga blyu // 40 5 suNI bhRMga kerA zabda kI z2ITa bhaMga thayA, lAka vikAra gayA pArasa pharasathI, phulake saMjoga tIla tela hu bhA phulela, tapha bhaye caMdana suvAsake karasathI; muktAphaLa svAtake uka bhayeA sIpa saMga, kASTa hu pASANa jyusIlAdaka sarasathI, cidAnaMda Atama paramAtama sarUpa bhayA, avasara pAca bhedajJAnake darasathI 5 41 // khaTakAyamajDa dhAra cAlaze ceArAsI lAkha, nAnArUpe saja mahu vidha nATa kInA he, pAMca jo mithyAtarUpa saja sIgAr aMga, mAhamacI maniAke kepha ati pInA he; kumati kusaMga lIcA udabha vesa kIce, phIta magana krodhamAnarasa bhAnA hai, cidAna ApyA sarUpa visarAya ese, saMsArIka jIvakA khrisTa mATeA lInA hai // 4ra // Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19). zivasukhakAja dharma kahyo jinarAja deva, tAke cAra bheda nyuM AcArAdika jANIye, dAna ziLa tapa bhAva he nimittake lakhAva, nihace vavahArathI duvidha mana Aye; syAdavAdarUpa ati parama anu5 ese, dayArasa kUpa parAkSa pahacANIye, cidAnaMda zaMkAda duSaNa nivAra saha, dharama pratIta gAhI citta mAMhi ThANuMye che ha3 . haMsake subhAva dhAra karIne guNa aMgIkAra, pannaga subhAva eka dhyAnameM suNIjIye, dhArake samIrake subhAva bharyuM sugaMdha yAdI, Thera Thera jJAtAvRMdameM prakAza kIjIye; para upagAra guNavaMta vinati hamArI, hirameM dhAra yAke thIra karI dIjIye, cidAnaMda kaheve arU suNaveka sAra ehI, jina ANa dhAra narabhava lAho lIjIye aaN 44 dhIravinA na rahe purUSAratha, nIra vinA tarakhA nahi jAve, bhUpa vinA jaga nIti rahe nahI, rUpa vinA tana bha na pAve; dinavinA rajanI navi phiTata, dAna vinA na dAtAra kahAve, jJAna vinA na lahe zivamArga, dhyAna vinA mana hAtha na Ave 45 paMthaka Aya mile paMthame Ima, daya dinAkA yahe jagamelA, nAMhi kisukA rahyA na rahe gA, kena gurU era kenakA celA sAsA ne chajata he suna ese ryuM, jAta vahA jesA pANIkA relA, rAja samAja paDyAhI rahe sahu, haMsa to Akhare jAta akelA che 46 che bhUpakA maMDana nIti vahe nita, rUpaka maMDana zilasu jANe, kAyAkA maMDana haMsaja he jaga, mAyAkA maMDana dAna vakhANe, bhagI maMDana he dhanathI phuna, jegIkA maMDana tyAga pIchAne, jJAnIka maMDana jANu kSamA guNa, thAnIkA maMDana dhIraja ThANe che kahe che Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) eka aniSTa lage ati dekhata, eka lage saha ati yArA, eka kire nija peTake kAraNa, eka heya lakha kATa AdhArA; ekana upanahi nAha pAvata, ekanake zirachatra chuM dhAza, dekha cidAnaMda he jagameM ima, pApa 2 punyA le khAlI pAse che 48 che pApa 2 punyameM bheda nahi kachu baMdhanarUpa che jANe, mohani mAta rU tAta uke kyuM; mohamAyA balavasa vakhANe; beDI te kaMcana lehamaI dau, yAvidha bhAva have nija Ad, hasa svabhAva dhArake ApaNe, dAuthI nya svarUpa pIchamane kahe che pUjata he padapaMkaja take javuM, Ida nadi saha mila bhAI, yAra nikAyake deva vinayata, kaSTa paDe jAkuM heta sahA i, udha era agatakI saba, vastu agecara tta lakhA, durlabha nAha kachu tinakuM nara, siddhi sudhyAnamaI kli pAI para jANe ajANa hameM nahi ja prANI e vidagdha kahAve, virace samAna gurU je mile tohI, vyAla taNI pare vahI jAvejANa vinA hiekAMta gahe saba, Apa tapa para nuM tapAve, vAda vivAda kahA kare murakha, vAda kiye kaNa hAtha na Ave che para che - velu pAlata tela lahe nahi, tupa lahe nahi to vilAyA, sigapha duhata kA lahe nahi, pAka lahe nahiM upara bhAyA; bAula bevata lahe nahiMpanya lahe nahI pAri teyA, aMtara zuddhatA viNa lahe nahi, uparathI tana nita dhAyA para Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cidAnaMdajI (karpUracaMdrajI) kRta sarva saMgraha vibhAga 2 jo Page #233 -------------------------------------------------------------------------- Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 000000000000000000000.... ..... . ..... 00000000000000000. zrI paramAtmane namaH zrI cidAnaMdajIkRta savaiyA ....................................... 10000000000000000000000000 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --------- nirmaLa jJAna-dAna - pracAranA abhilASI zAMtamUrti zrI karpUravijayajI mahArAja. .............. ..... Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1 zrI cidAnaMdajIkRta savaiyA (52) 2 pudgala gItA para 108 3 adhyAtma bAvanI duhA 52 (traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa ) 4 dayAchatrIzI nAnA moTA padha 36 / 5 paramAtmachatrIzI (paramAtma svarUpa) duhA 36 65 6 svarodayajJAna duhA 453 ( aneka upayogI zAnayI paripUla) 7. 7 svarodayajJAna samajavAnI AvazyakatA 127 8 praznotaramALA ekaMdara duhA 63 (114 prabhonA padhamAM uttara) 132 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cidAnaMdajIkRta savaiyA ( savaiyA ekatrIsA) oMkAra agama apAra pravacanasAra, mahAbIja paMca pada gairabhita jANIe; jJAna dhyAna parama nidhAna sukhathAne rUpa, siddhi buddhidAyaka anupa e vakhANIe. guNa dariyAva bhavajaLanidhi mAhe nA, talako likhAva "hiye jotirUpa ThoNIe; kIno he ucAra Arda AdinAtha tIte yAko, cidAnaMda pyAre citta anubhava ANIe. 1 1 arihaMtano 'a', azarIrI (siddha) no 'a', AcArbano 'A'; upAdhyAyano 'u' ane muninI 'm' ema pAMca akSaro maLIne oMkAra thayelo che. e zAzvata maMtra. 2 agamya. I jaina pravacananA sArabhUta. 4.garmita-samAyela. 5 sukhana sthAna. 6 anupama. 7 samudra tulya. 8 samudra. 9 vahANa. 10 samAveza. 11 davanA. 12 jyotirUpa. 14 sthApIe. 14 prathama 15 zrI RSabhadevaprabhu. 16 pitAe. 17 praNava maMtrano anubhava. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namata sakaLa iMda caMdaM jA~kuM dhyeyarUpa, jAnake munIMda yAkuM dhyAna mo dhArahi; surati niratimeM samAya rahe Archa jAma, surabhi na jima nija sutakuM visArahi, lIna hoya pInatA praNava mukhakArI laha, deha bhavabIja viSe vAsa parajArahi cidAnaMda pyAre zubha cetanA pragaTa kara, eso dhyAna dhara mithyAbhAvakuM visArahi. 2 mukhamAMhi rAma harAmamAMhi mana phire, gire' bhavakUpamAMhi kara dI dhAraka viSayavikAramAhi rAgI mukha ima kahe, meM to hu~ virAgI mAlA tilaka jyu dhArake. jogakI jugati vinA jAne jo kahAve jogI, galAmAMhe selI aru kAlI kathA Dora ke 1 baghA. 2 caMdra. 3 je OMkArane. 4 dhyAna karavA yogya. 5 mAM, madhye. 6 bhyAnanI. 7 AsakiA . 8-9 AThe pahora. 10 gAya. 11 vAjaraDAne. 12 puSTa thApa che. 13 bALe . 14 viSaya. 15 pAsanA. 16 bALI deya che. 1 anItimAM. 2 paDe. 3 hAthamAM. 4 dIvo. 5 yukti. 6 rAkha. 7 ane. 8 cItharArnu banAvelu vastra. 9.paherIne. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 44 ) vinA gurugama mithyAjJAna bhame ividha, phogaTa jyuM jAve e manuSyabhava hArake. 3 zire para zvarta keza bhayA tohu nAMhi ceta, phirata aceta dhana heta paradezameM; mero mero karata dharata na viveka hiye, moha atireka ghara pareMta kilezameM. paDyo nAnAvidha bhavakUpameM sahata du:kha, magena bhayo he madhucirdu lavalezameM; Atapatra chAyo sou mana huMta bhayo aba, cidAnaMda sukha pAyo sAdhu ke suvezameM. 4 dhana aru dhArma sahu paDyo hi rahego nara, dhAra ke dharAmeM tuM to khAlI hAtha jAvego; dAna aru punya nija karathI na karyo kachu, hoya ke jamAi koi dusaro hi khAvemo. kuDa aru kapaTa karI pApabaMdha kIno tAte, ghora narakAdi duHkha tero prANI pAvego; 10 A pramANe. . 1 mAthA upara. 2 sapheda 3 utkarSa 4 paDe che. 5 magna. 6 madhanA biMdu 7 aMzamAtra. 8 chatra. 1 ane. 2 hATa - havelI. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ) punya vinA dusaro na hoyago sakhAi taba hAtha mala mala mAkhI jima pasatAvego. 5 agama apAra nija saMgati saMbhAra nara mohakuM viDAra Apa Apa khoja lIjIye; acaLa akhaMDa alipta brahamaMDa mAMhi, vyApaka svarUpa tAko anubhava kIjIe. khIra nIreM jima pudgala saMga ekIbhUta, aMtara sudRSTi khoja tAko lava lIjIye; dhAra esI rIta hI e parama punita ima, cidAnaMda pyAre anubhavarasa pIjIye. 6 Ayake acAnaka kRtAMta jyuM gahego tohe, tihAM to sakhAi kou dusaro na hovego; dharama vinA to ora sakaLa kuTuMba milI, jAnake paretoM koi supane na jovego. larTeka salAma ke sakhAi vinA aMta same, neNamAMhi nIra bhara bhara ati rovego; * 1 saMbhALa. 2 vidAra. 3 zodhI. 4 pANI. 5 ekarUpa. 6 aMzamAtra. 7 pavitra. 1 kALa. 2 rakSaka. 3 paretAM - prena thayela - maraNa pAmela jANIne. 4 laTaka salAmavAlI sakhAite (juhAra ) praNAma mitra - dharma. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) jAna ke jagata eso jJAnI na maigana hota, aMbe 4 khAvA cAhe te to bAula na bovego. 7 ( savaiyA tevIsA.) ApakuM Apa kare upadeza jyuM, ApakuM Apa sumAraga ANe; ApakuM Apa kare sthira dhyAnameM, ApakuM Apa samAdhimeM tANe. ApakuM. Apa likhAve svarUpazu, bhoganakI mamatA navi ThANe ApakuM Apa saMbhArata yA vidha, Apako bheda to Apa hi jANe. 8 2 Apa thaha jagajALathI nyAro jyuM, Apa svarUpameM Apa samAve; Apa taje mamatA samatA dhara, zIla zuM sAco saneha jagAve. Apa alekha abhekha niraMjana, 5 Asakta, A kerI. 6 bAvaLa. 7 vAvato. 1 oLakhe. 2 ANe - kare. 3 alekha-jenuM svarUpa lakhAya nahIM tevo.. 4 abhekha - koi paNa prakArano bhekha (veza) vinAno. 5 niraMjana- mULa svarUpanAM karmarUpa aMjana binAno. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) para jana aMjana dUra * bahAve; yA vidha Apa apUrava bhAvathI, ApaNo mAraga Apa hi pAve. 9 veda bhaNo jyuM kItAba bhaNo aru, dekho jinAgamakuM sama joii| dAna karo aru snAna karo bhAve, mauna dharo vanavAsI jyuM hoI. tApa tapo aru jApa japo koDa, kAna phirAya phiro phuni doI Atama dhyAna adhyAtama jJAna, samo zivasAdhana ora na koI. 10 je ari-mitta barAbara jAnata, pArasa ora pASANaM jyuM doi; kaMcana kIcaM samAna ahe jasa, nIca narezameM bheda na koi. mAna kahA apamAna kahA mana, aiso bicAra nahi tasa hoi; 6 anyana karela aMjana-mithyAtva-rUpa tene dUra kare. 1 dharma-graMtha. 2 jenasiddhAMta. 3 phaDAvIne. 4 banne. 5 mokSay sAdhana. 6 zatru. 7 pArasamaNi-jenA sparzathI tosuvarNapaNAne pAmI jAya che te. 8 paththara. 9 mATI. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga 3 roSa nahiM citta jAke jyu, dhanya ahe jagameM nara soi. 11 jJAnI kaho jyuM ajJAnI kaho koi, dhyAnI kaho maitamAnI jyUM koI jogI kaho bhAve bhogI kaho koi, jAkuM jisyo mana bhAsata hoi. doSI kaho niradoSI kaho, piMDa-poSI kaho koi oguna joha rAga ru roSa nahiM suna jAke jyu, dhanya ahe jagameM jana soi. 12 sAdhu susaMta mahaMta kaho kou, bhAve kaho nigaraMtha piyAre; cora kahoM cAhe Dhora kaho kora, seva karo kou jAna dulAre. vinaya karo koDa uMce beThAya jyu, dUrathI dekha kaho kou jA re dhAre sadA samabhAva cidAnaMda, loka kahAvatasuM nita nyAre. 13 .... 10 ke. 11 dveSa 12 kadAgrahI. 13 jema. 14 udara bharanAra. 15 oguna-avaguNa. - 1 jANato mANasa. 2 premayo. 3 kathanathI Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) mAnIkuM hoya na maddevatA guNa, maddabatA taba kAhe ko mAnI ?, dAnI na hoya adatta jiko jyu, adatta bhayo te to kAheko dAnI ? dhyAnIkuM caMcaLatA nahiM vyApata, caMcaLatA tada kAheko dhyAnI ?; jJAnI na hoya gumAnI suno nara, mAna ahe tada kAheko jJAnI ? 14 jobana saMdhyAke roga samAna jyu, mUDha ! kahA~ paramAdakuM sevo ? sarpata. to saritAkoM hI pUra jyu, dAna karI phaLa yAko jyu levo. Ayu to aMjaLike jaLa jyu nita, chijata he lakha eso jyuM bhavo deha apavana jAna sadA tuma, kevaLIbhAkhita mAraga sevo. 15 1 mArdavatA-mRdutA (nirIbhamAna ). 2 nahi Apela. 3 abhimAnI. 4 aho! 1 yauvana. 2 raMga. 3 kyA ? 4 saMpatti. 5 nadInA. I ghaTatuM jAya cha. 7 lakSamA le. 8. bheda-hakIkata. 9 apavitra. 10 bhASita-kathita. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) saMsAra asAra bhayo jinakuM, meraveko kahA tinakuM Dara he; to loka dekhA kahA jyuM kaho, jinake hiye aMtara thita rahe. jine muMDa muMDAya ke joga lIyo, tinake zira kona rahI kareM he; mana hAtha sadA jinakuM tinake, ghara hi vana he vana hi ghara he. 16 zubha saMvera bhAva sadA varate, mana Azravakero kahA Dara he 1; sahu vAdavivAda visAra apAra, dhare samatA je iso nara he. nija zuddha samAdhimeM lIna rahe, guru jJAnako jAkuM dviyo varaM he; mana hAtha sadA jinakuM tinake, ghara hi vana he vana hi ghara he. 17 mamatA lavaleza nahi jinake citta, chAra samAna sahu dhana he; 1 maravAnI. 2 hRdayamAM. 3 AtmasvarUpanI sthiti. 4 vero. 5 kabaje che. 1 prAvatA karmane rokanAra. 2 karmane. 3 varadAna. 4 dhULa. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) jAkuM bheda - vijJAnakI dRSTi TharI, ahi kaMcukI jema judo tana he, viSayAdika paMkai nahi ThIka jAkuM jyuM, paMkajai jima jikA jaina he; mana hAtha sadA jinakuM tinake, vana hi ghara he ghara hi vana he. 18 mAkhI kare ma mero' sadA te to, madha ona acAnaka ora hi khAve; kIDI kare kaNaikuM jima saMcita, tohake kAraNa prANa gamAve. lAkha karorakuM jora are nara, kAhekuM mUrakha ! sUmaM kahAve; dharmo hi rahego ihAM ke ihAM sahu, aMta same kachu sAtha na Ave. 19 2 jaDa - caitamyanA viveka. 3 sarpanI. 4 kAMcaLI. 5 kAdava. 6 DhAMkI zakatA. 7 kamaLa. 8 AtmA. 1 bheLu. 2 AvI. 3 anAjano. 4 saMcaya, 5 tene mATe 'koDI saMcare ne tetara khAya e kahevata anusAra koDInaM ekaTuM kareluM badhuM dhAnya tetara pakSI koDI sahita khAi jAya che. 6 baLe. 7 kaMjusa 8 paDayuM raheze. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) raMrcaka bIja dharomAMhi bovata, tAko aneka guNo phIra pAye; kAla vasaMtakuM jAcaka jAnake, pAna diye tinakuM na Ave. jANa anita sAra nivezazaM. saMpata pAya sumAraga lAve; kIrati hogI unoMkI dazo dirza, beTha sabhAmeM dAtAra kahAve. 20 mATIkA bhAMDa hove zatakhaMDa jyu, lAgata AjAsa jarA ThaNakA; ima jANa apAna rUpa are nara, neheM kahA karIe tanakA ? nija kAraja siddhi na hoya karcha, pararaMjana zobha kare gaNakA; cidAnaMda kahA japamAlakuM pherata, phera are manake maNakA. . 21 1 nAnA sarakhA.2 jamInamAM. 3 vAve che. 4 bhIkhArI 5 navA. 6 svabhAva. 6A paisA. 7 vApare. 8 daze. 9 dizAmAM. 1vAsaNa.2 sokaTakA. 2A jene. 3 Thokara. 4 apa. vitra 5 sneha. 6 kAI. 7 anyane 8 vezyA. 9 japamALA. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) jJAnaravikA udyota bhayA taba, dUra gayA bhrama-bhAva aMdherA; Apa svarUpakuM Apa nihArata, jUTha svarUpa likhyA jagakerA. mAyAkuM tora ru dhyAnakuM jorake, pAyA jinune. suvAsa vaserI; yA vidha bhAva vicAra cidAnaMda, soI susaMta ahe guru merA. 22 kAhekuM deza-videza phire nara ? kAhekuM sAyarakuM avagAhe ? kAhekuM Aza kare parakI zaiTha ? nIca narezakI cAkarI cAhe ? kAhekuM soca vicAra kare tana ? aMtara tApathI kAhekuM dohe ? dIno ahe avatAra tohe jiNaM, tAko to AbhArasuM tehu nivAhe. 23 1 prakAza. 2 mithyAbhAva. 3 jovU. 4 oLakhyu. 5 toDa.6 joDa. 7 AtmasvarUpamA ramaNatArUpa uttama nivAsasthAnamAM. 8 vasavATa kayoM che 9 teja. 10.ho. 1 sAgaramAM. 2 saphara kare . 3 mUrkha. 5 saMtApa kare che. ? 5 vaLe ke ? 6 dIdho. 7 tane. 8 jeNe. LA bhArane. 9 nirvAhe-upADe. Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAhekuM jaMtara maMtara sAdhata ? kAhekuM nisA masANameM jAvo ? kAhekuM devakI seva karo tuma ? kAhekuM Aka-dhatura jyuM khAvo ? raMcaka vitta asArake kAraNa, kAhekuM ora ke dAsa kahAvo ? Aza kahA karIe parakI nara !, hoi nirAzeM niraMjana dhyAvo. 24 suto kahA paramAdameM pyAre tuM ? sAthameM tere to core lage re; mAta ru tAta ru bhrAta ru bhAminI, svAratha ke , sahu jAna sage re. kuNako saMgI sanehI ahe tuM jo ? kuNa ahe. jagamAMhi jyu tere ? Ayo kihAMthI kihAM phuni jAvego ? eso vicAra karo manameM re. 25 1rAtrie.2 okaDI ane dhaturo. 3raMcamAtra.4 nokara. 5 niSkAmapaNe. 6 siddhasvarUpa paramAtmA. - 1 ALasamAM. 2 kAlarUpa lora athavA to kaSAyarUpa cora. 3 strI. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) naMdamahAnidhi siddhi kahA karUM ? kahA karuM sukha devagatiko ? kahA karuM maNi mANeka motI jyu ? kahA karUM tero rAjyako TIko ? ' kahA karuM janaraMjana vezakuM ? kahA karuM matadhAra mati ko? eka niraMjana nAma ghinA jaga, ora sahu mohe lAgata phIko. 26 phulake saMga phulelaM bhayo tilaM. tela te to sahu ke 'mana bhAve; pArasa ke parasaMgathI dekhIe, lohA jyuM kaMcana hoya bikAve. gaMgAmeM jAya milyo saritA jaLa, tehu mahA jaLa oma pAve; saMgata ko phaLa dekha cidAnaMda, nIca padAratha ucca kahAve. 27 1 navanidhi, 2 aSTasiddhi. 3 tIlaka. 4. matavAdIyonI. 1 sugaMdhItela. 2 talanu. 3 loDhuM. 4 bacAya che. 5 nadIok. 6 upamA. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) nalinI darlameM jalabuMda te to, mugatAphaLakerI jyuM opamA pAve; mayAgara saMga palaoNsa taru lakha ? tAhu meM caMdanatA guNa Ave. (su) gaMdha saMjoga thakI mRgako rmaMda, uttama loka sahu mila khAye; saMgatako phala dekha cidAnaMda, nIca padAratha ucca kahAve. 28 dhIra vinA na rahe puruSAratha, nIra vinA tarekhA nahi jaave| bhUpa vinA jaga nIti rahe nahIM, rUpa vinA tana zobha na pAve. dina vinA rajanI navi phITata, dAna vinA na dAtAra kahAye jJAna vinA na lahe ziva mAraga, dhyAna vinA mana hAthe na Ave. 29 1 kamalinI. 2 pAMdaDAmAM. 3 mAtI. 4 malayAcalanA 5 khAkharA vagere. 6 mela. 1 dhairya.2 tRSA. 3 sUryaprakAza. 4 dUra thAya.5 kabajAmAM. Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) paMthika Aya mile paMthamaiM ima, doya dinoMkA yahe jaga melA nAMhi kIsIkA rahyA na rahegA jyu, kona guru aru konakA celA ? sAsA to chIjata he suna ese jyu, jAta vahyA jesA pANIkA relA; rAja samAja paDyA hI rahe sahu, haMsa to Akhara jAta akelA. 30 bhUpakA maMDana nIti yahe nita, rUpakA maMDana zIla sujANo; kAyAkA maMDana haMsa ja he jaga, mAyAko maMDana dAna vakhANo. bhogIkA maMDana he dhanathI phana, jogIkA maMDana tyAga pichAno; jJAnIkA maMDana jANa kSamA guNa, bhyAnIkA maMDama dhIraja ThA~NI. 31 1 nusAjhara. 2 rastAmAM. 3 maLA. 4 zvAsAvAsa 5 gharatA jAya cha. 6 sAmrAjya. OM jIva. 1 zobhA. 2 mA a, 3 la 4 samajI, Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) eka aniSTa lage ati dekhata, eka lage sahukuM ati ppArA; eka phIre nija peTake kAraNa, ekahi he lakha koTI AdhArA. ekana upanahi nahi pAvata, ekanake zirachatra jyuM pArA; dekha cidAnaMda he jagameM ima, pApa ru punya kA lekhA hi nyArA. 32 pApa ru punvameM meda nahi kachu, baMdhana rUpa dou tume bANo mohanI mAtra ru vAta dokai suM, mohamAyA balavaMta . vakhANo. beDI to kaMcana lohamayI dou, yAvidha bhAva hiye nija ANo; haMsa svabhAvakuM dhArake ApaNo, douthI. nyAro sarUpa pichAno. 33 A apriya.1 AdhArabhUta. 2 pagarakhA. 3paMtha-hisAba. 1 punya bhane pApa e banne sonAnI ane loDhAnI beDI samAna che. 2 AtmasvarUpa. 3 oLakho. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) pUjata he padapaMkaja tAke jyuM, iMda nariMda saha mila Ai; cAra nikAyake deva vineryuta, kaSTa paDe jAUM hota sahAi. uraMdhe 4 aura adhogatakI saba, vastu agocara deta lekhAi; durlabha nAMhi kachu tinakuM nara, siddhi sudhyAnamayI jiNe pAha. 34 jINa ajANa doumeM nahi jaDa, prANI eso durvidegdha kahAve; viraMca samAna guru jo mile tohi, vyAlataNI pare vAMko hi jAve. jANa vinA hi ekAMta he saba, Apa taipe parakuM jyuM tapAve; vAdavivAda kahA kare mUrakha 9 vAda kiye kachu hAtha na Ave. 35 1 bhuvanapati, vANavyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika-e cAra jAtinA 2 vinayayukta 24 Urdhvaloka. 3 adRzya. 4 pratyakSa dekhAya che. 5 kevalajJAna. 1 jJAnImAM e na gaNAya ane ajJAnImAMda na gaNAya evo jaDa. 2 durvidagdha - bahu muzkelIe samajAvI zakAya tevo. 3 brahmA. 4 sApa. 5. samyagjJAna. 6 grahe. 7 mithyAtvavaDe tape. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) velukuM pIlata tela lahe nahi, tUpa lahe nahiM toya viloyA, siMgaku duhata dUdha lahe nahi, pAka lahe nahi ukhara boyA. bAula bovata aMba lahe nahi, punya lahe. nahi pArako toyA; aMtara zuddhatA viNa lahe * nahi, uparathI tanakuM kahA dhoyA ? 36 dravya aru bhAvanA karamathI nyAro nita, lezyA gati jogako saMjoga na hu pAie; koithI na kahyo jAya karathI na graho jAya, rahyo he samAya vAkuM kese ke batAie ? naya aru bhaMga na nikheko praveza jihAM, ugati juMgati tAmeM kona bhAta lAie; cidAnaMda niyaMta sarUpa nija eso dhAra, vivahArase hi nAnA bheda darasAie. 37 1 retIne. 2 ghI-mAkhaNa. 3 pANI. 4 valonyAthI. 5zIMgaDAne. 6 dovAthI. 7 khArI jamInamAM. 8 vAvavAthI. 9 bAvaLa.. 10 parane. 11 tapAvyAthI 1 alaga. 2 hAthathI. 3 kahI. 4 nikSepano, 5 ukti. 6 jukti. 7 nizcaya. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) tuM to avinAzI kAyAH pragaTa vinAzI, aru tuM to he arUpIe to rUpI vastu joie; maLakerI kyArI moharAyakI piyArI e to, hoyagI nyArI e to vRthA bhAra DhoIe; mahAduHkhakhAnI duragatikI nIsAnI tAteM, yAke to bharaMse niha~ciMta nahi soie; cidAnaMda tapa japa kiriyAko lAho lIje, nIko narabhava pAya bisthA na khoie. 38 thIra karI paMca bIja vAyuko pracAra kare, bhede khaTa cakrako arvaka gati pAyake 1 nitya. 2 anitya. 3 uThAvIe. 4 nizcintapaNe. 1 pAMca bIja-pAMca tattva ( pRthvItattva, jalatatva, agniptasva, vAyutattva ane AkAzatattva ). 2 prANavAyu prANavAyunI sthiratA jeTale aMze thAya teSalA aMze mAnanI paNa acaLatA thAya che. 3 cha cakraH-1 ( kaMThanA madhya bhAgamA ) " vizuddhicakra," 2 ( hRdaya bhAgamA) "anAhatacakra," 3 (jaTharanA bhAgamA) " maNipUrakacakra," 4 (AMtaraDAnA bhAgamAM) "svAdhiSThAnacakra," 5 (gudA sthAnamAM ) "mUlAdhAracakra," ane 6 magajamAMnA taMtupronA jALAmAthI je sUkSmataMtu cakra banyu che tene ). "sahastrAracakra. " A SaT cakramA prANavAyu rahelo che temAM saMyama karavAthI baTa cakranuM bhedana thAya che. 4 sarala. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 23 ) prANAyAma joga sapta bhedako svarUpa lahI, rahata aDola baMkanAlameM samAyake. dehako visAra bhAna dRDha ati dhAra jJAna, anAhata nAda suNe ati prIta lAyake sudhAsiMdhurUpa pAve sukha hoya jAve taba, mukhathI batAve kahA muMgA goLa khAyake. 39 dharama sukala dhyAna hirademeM dhAriye . jyu, 5 zvAsa ane ucchavAsanI gatine rokavI te. 6 yoganA ATha bhedo (aMgo) che. temAM eka prANAyAma ane anya sAta. 7 zvAsano prakAza bhrakuTicakrathI hoya ke ane te vaMkanAlamAM thaI nAbhimAM nivAsa kare che. 8 parama AnaMdanA sthAnarUpa, sUkSma, svAnubhavathI lakSya ane dvAdazAMta sthAnamI nIce telanI dhArA peThe avicchinnapaNe cAlato ane dIrgha ghaMTAnAdanI jema lAMbo tAra zabda pragaTa karato evo praNava ( OMkAra nAda ) 9 amRta. 1 vastuno svabhAva-AtmasvarUpa-te dharma che. AtmA eka vastu che tethI AtmAno svabhAva te Atmadharma kahepAya che. te saMbaMdhI dhyAna-vicAraNA te dharmadhyAna arthAt AtmasvarUpamA praveza karavA ke AtmasvarUpa prApta karavA mATe je vicAro karavA, je je nirNayo karavA ane mana upara te te svabhAvane lagatA saMskAro pADavA te dharmadhyAna. 2 AtmapariNatimAM ekAna tharbu te. dharmadhyAnathI vastusvabhAvamA praveza karavAnI lAyakAta Ave . ke ane zukladhyAnathI AtmasvarUpa thai rahevAya che. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) Arata rUdara dou dhyAnakuM nivArIe; prathaka prathaka caoNra cAra pAye he jyu, tAko to sarUpa gurugamathI vicArIe; eso dhyAna agani prajAra kAyakuMDa bIca, karmakASTakerI jyuM Ahuti tAmeM DArIe; durdhyAna dUra hoye Apa dhyAna bhurI bhaye, zuddha hI sarUpa nija kara thirai dhArIe. 40 3 rAgadveSanI pariNatithI koI paNa jIvane duHkha utpanna kara ke duHkha utpanna karavAnA vicAro karavA te durvyAnarUpa ArtadhyAna. 4,je kAraNane laI duSTa-kara AzayavALo jIva hiMsAdi karI karma bAMdhe cha te raudrabhyAna. 5 A cAre dhyAnanA cAra cAra pAyA che, jemake:(2) prAzAviSaya dharmadhyAna, apAyavicaya dharmadhyAna, vipAkavicaya dharmadhyAna ane lokasaMsthAnavicaya dharmadhyAna. (2) pRthaktvavitarkasavicAra, ekatvavitarka avicAra, sUkSmakriyAapratIpAti ane samucchinnakriyA nivRtti zukladhyAna. (3) aniSTasaMyoga-ArtavyAna, iSTa. viyoga-ArtadhyAna, rogaciMtA ArtadhyAna ane agrazauca ArtadhyAna. (4) hiMsAnaMda raudradhyAna, asatyAnaMda raudradhyAna, cauryAnaMda raudradhyAna ane saMrakSAnubaMdho raudradhyAna. A 39-10 sabai. yAmAM lakhela dhyAna mATe dhyAnazataka, dhyAnadipikA, yogadIpaka, yogazAstra, yogapradIpa vagere graMthomAM bahu vistAra che te jovo. 6 aMdara. 7 vizeSa. 8 sthirapaNe. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 25 ) bhUlyo phire phulyo moha madirAkI chAkamAMhi, dhAryo nahi Atama adhyAtama vicArakuM; paMDita kahA graMtha paDhI Ayo nAMhi sAco, bheda pAyo aru dhAyo dehake vikArakuM; prabhutAI dhAre navi prabhukuM saMbhAre mukha, jJAna to ucAre navi mAre manajIrakuM; khoTo upadeza deve ati anAcAra seve, te to navi pAve bhavaudaidhike pAkuM. 41 barga dhare dhyAna zuke kathe mukha jJAna macchakaicchA asanArne payapAne ziMzu jANIe; khareM aMga dhAra chAraM phaNi' paunako AhAra, dIpasikhA aMga jAra sarlabha pichAnIe; bheMDe mUla cAve leMTha pazuana paTA aru, garDera muMDAve muMDa bortI kA bakhANIe; jaMTIdhAra vaiTaMkero vRkSa jyuM vakhANe tAko, ityAdika karaNI na giNatImeM ANIe 42 9 moTAi 2 vyabhicArI manane 3 bhavasamudranA. " 1 bagaluM 2 popaTa 3 kAcavA. 4 snAna. 5 dUdha pIvuM. 6 bALaka 7 gadheDo. 8 dhUDa. 9 sarpa 10 pavanano 11 prajALI 12. pataMgIo. 13 bokaDo. 14 mUliyA. 15 majabUta. 16 pazuo 17 gheTo. 18 bahu- vadhAre. 19 vaDavAIrUpI jaTA dhAraNa kare. 20 vaDanuM. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 26 ) chAMDake kusaMgata susaMgathI saneha kIjeM, guNa grahI lIje avaguNa dRSTi TArake bhedajJAna pAyA joga jvAlA karI bhinna kIje, kanaka upalakuM viveka khAra DArake; jJAnI jo mile to jJAnadhyAnako vicAra kIje, mile jo ajJAnI to rahIje mauna dhArake; cidAnaMda tattva ehI Atama vicAra kIje, aMtara sakala. paramAda bhAva gorake. 43 jUTho pakSa tANe, vinA tattvakI pichANa kare, mokSa jAya isa avatAra Aya lIno he; bhaye he pASANa bhagavAna zivajI kahAsa, bidA (vidhu) kopa karake sarApa jaba dIno hai; tihu~ lokamAMhi zivaliMgako vistAra bhayo, vaijrI vajra karI tAkuM khaMDa khaMDa kIno he; cidAnaMda eso manamata dhAra mithyAmati, mokSamArga jANyA vinA mithyAmati bhIno he. 44 1 mATIne. 2 kSAra. suvarNanA arthI jema kSAra mUkIne kanaka ane paththarane judA pADe che tema bhedajJAna pAmyA tyAre ghogarUpI jvAlA pragaTAvI vivekarUpa kSAra mUkI AtmA sAthe maLelA karmone chUTA pADI daIe. 3 gALI daIne. 1 izvarapaNe. 2 brahmAe. 3 zrApa. 4 indre. 5 asatyamata. 6 lIna rahe che. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roma roma dITha poNe bebe roga tanamAMhe, sADetIna koDa roma kAyAmeM samAye he; pAMca koDa aDasaTha lAkha ninANu hajAra, chasethI adhika paMcatAlI roga gAye he eso roga soga ora vijogako sthAna jAme, mUDha ati mamatAkuM dhArake lobhAyo hai; cidAnaMda yAko rAga tyAgake sujJAnI jIva, sAco sukha pAya avinAzI jyuM kahAyo he. 45 yoMhi AjakAla tore karata janama gayo, layo na dharamako marama' citta lAyake; suddhabuddha khoi ese mAyAmeM lapaTa rahyo, bhayo he dIvAno tuM, dhaturo mArne khAyake; gehegro acAna jeseM la~vAkuM saMcAna teseM, gharI pala . chInamAMjaH ravisuta Ayake, cidAnaMda kAcake zarkela kAja khoyo gAI, narabhava rUpa rUDo ciMtAmaNi pAyake. 46 1 kroDa. 2 nivAsa-deha. 3 siddha. 1. zuddhi-buddhi. 2 pakaDaze.3 acAnaka. 4 pakSInA bALako. 5 sIMcANo. 6 yama-kALa. 7 kAco TukaDo. 8 ati zreSTha. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) lavasattamika deva jANe khaTadravya meve, parakI na kare se ese parde pAyo he; sAgara pramita he tetIsa jAkI Ayu thiti, bodharUpa aMtara samAdhi lakSa lAyo he; alpa he vikAra aru sukha he anaMta jAkuM, sUtrapATha karIM eso pragaTa batAyo he; cidAnaMda eso sukha tehu jinarAja deva, bhAvanA prathamameM anitya * darasAyo he. 47 vanitAvilAsa duHkhako nivAsa bhAsa paryo', jaMbUsvAmI dharyo tAteM manameM virAga jyu vanitAvilAsI nAnAvidha duHkha pAye ese, AmirSaAsakta kaSTa layo jaise kAga jyuH navaparaNita nAra baseM dhana dhAma tyAga, chinamAMja lahe bhavaudadhike pAra jyu; cidAnaMda narakaduvAra he pragaTa nAra, jJAnahIna kare tethI ati anurAga jyu. 48 1 sarvArthasiddha vimAnavAsI. 2 cha dravyanA. 3 bhedanuM svarUpa. 4 sevA. 5 ahamiMdrapai. 6 pramANa. 7 sthiti. 8 samyagbodharUpa. 1-2 samajAyu. 3 tethI. 4 mAMsa. 5 suvarNa. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) suNI bhRgakerA zabda kIrTa phITa bhaMga bhayo, lohako vikAra gayo pArasa pharasathI phulake saMjoga tila tela hu bhayo phulela, taru bhaye caMdana suvAsake pharasathI; muktAphaLa svAtake udaka bhayo sIpasaMga, kASTa hu pASANa jyu sIlodaka saraMsathI; cidAnaMda Atama paramAtama sarUpa bhayo, avasara pAya bheda-jJAnake darasathI. 49 khaTa kAya majha dhAra colaNe corAsI lAkha, nAnA rUpa saja bahuvidha nAca kIno he; paMca jo mithyAtarUpa saja sINagAre aMga, mohamayI madirAko kepha ati pIno hai; kumati kusaMga lIyo udbhaTa vesa kIyo, phIrata magana krodha-mAna rasa bhIno hai; 1 amarano. 2 kIDo-iyaLa. 3 loDhAno. 4 sparzathI. 5motI. 6 svAtI nakSatra.7 chIpanA saMgathI, 8 zilodakathI 9 sarezatho 10 darzanathI. 1 ( pRthvIkAya Adi ) chakAya.2 madhye. 3 veSa.4 pAMca mithyAtva (abhigrahika, anAbhigrahika, Abhinivezika, sAMzayika, aMnAbhoga ) 4. zaNagAra 5 AchakaDo veSa. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 35 ) cidAnaMda Apako sarUpa visarAya eseM, sAMsArika jIvako biruda moTo lIno he. 50 ziva sukhakAja dharma kahyo jinarAja deva, tAke cAra bheda jyuM AcArAdika jANIe; dAna zIla tapa bhAva he nimittako likhAva, nihece vavahArathI duvidha mana ANIe; syAdvAdarUpa ati parama anUpa eso, dayArasa kUpa paratakSa pahacANIe; cidAnaMda zaMkitAdi dUSaNa nivAra sahu, dharama pratIta gADhI cittamAMhi ThANI. 51 haMsako subhAva dhAra kIno guNa aMgIkAra, yannaMga saMbhAva eka dhyAnaseM suNIjIye; dhArake samIrako subhAva jyuM sugaMdha yAkI, Thore Thora jJAtAvRMde meM prakAza kIjIye; para upagAra guNavaMta vinati hamArI, hirade meM dhAra yAkuM thira karI dIjIye, 1 cAra AcAra. - jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra te vIryAcAra, 2 nizcaya. 3 zaMkA varore. 4 sthApIedhAraNa karIe. 1 sarpa, 2 svabhAva. 1da pavanano ThekANe ThekANe. sa Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) cidAnaMda keve ajhai suNako sAra ehi, jina ANAM dhAra nara bhava lAho lIjI ye. 52 7 ane. 8 mAMbhaLayAno. 9 AjA. 10 lahAvI. iti zrIcidAnaMdajIkRta savaiyA samApta.. SHIME PASAKOUSKO HOND EMERIKOI KIKOSI CHA port: "ME EMME SAND BEY** Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalagItA. ( kyA dhanameM gadA be, eka dina mATImeM mila jAnA e-rAga. ) saMto dekhIe be paragaTa pudgagala jAla tamAsA... e AMkaNI. pudgala khANo pudgala pINo, pudgalahuthI kAyA; varNa gaMdha rasa sparza sahue, puMgalahuMkI mAyA. saMto0 1 khAnapAna pudgala banAve, nahI pudgalaM viNa kAya; varNAdika nahi jIva the, dIno bheda batAya. saMto0 2 pula kAlA nIlA rAtA, pIlA pudgala hoya; dhavalAta e paMcavarNa guNa, pudgalahuMkA joya. saMto0 3 pudgala viNa kAlA nahi be, nIla rakta aru pI; zveta varNa pudgala vinA be, cetanameM nahI miteM. saMto0 4 surabhi gaMdha duragaMdhatA be, pudgalahuM me hoya; pudgalakA parasaMga vinA te, jIvamAMhe nava hoya. saMto05 pudgala tIkhA, kaDavA pudgala, puni kasAya~la kahIye; khATA mIThA pudgala kerA, rasa pAMca sahIye saMto0 6 1 pudgalanI. 2 dIgho. 3 sapheda. 4 pILA. 5 mitra ! 6 turo 7 pAMca saradhIe. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) zIta uSNa aru kAThA komala, haluvA bhArI soya; cikaNA lukhA ATha sparza e pudgalahumeM hoya. saMto0 7 pudgalathI nyArA sadA, jANa asparzI jIva; tAkA anubhava bheda jJAnathI, gurugama karo sadIva saMto08 krodhI mAnI mAyI lobhI, pudgala rAge hoya; pudgala saMga vinA cetana e, zivainAyaka nita joya. saMto09 nara nArI napuMsaka vedI, pudgalake parasaMga; jANa avedI sadA jIva e, pudgala vinA abhaMga. saMto 0 10 bUDhA bAlA taruNa thayA te, pudgalakA saMga dhAra; trihuM avasthA nahIM jIva meM, pudgala saMga nivAra, saMto0 11 janma jarA maraNAdika cetana, nAnAvidha duHkha pAve, pudgalasaMga nivArata tirNadina, ajaraamara hoya jAve. saM012 pudgala rAga karI cetanakuM, hota karmako baMdha; pudgala rAga visArata manathI, nirAgI nirabaMdha. saMtA 0 13 tana mana kAyA joga pudgalathI, nipajAve nitameva; pudgala saMgavinA ayogI, thAya lahI nija bhevai.saMto 0 14 pudgala piMDa thakI nipajAve, bhalA bhayaMkara rUpa; pudgalakA parihAra kIyAthI, hove Apa arUpa. saMto0 15 1 kaThaNa. 2 hamezAM. 3 mokSapati 4 te ja divase. 5 rUpa. Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 34 ) pudgala rAgI thaha dharata nija, deha gehethI neha; pudgala rAga bhAva taja dilathI, chinameM hota videha. saMto0 16 pudgala piMDa lolupI cetana, jagameM rAMka kahAve; pudgala neha nivAra palakameM, jagapati biruda dharAve. saM0 17 pudgala moha prasaMge vetana, cAru gati meM bhaTake; pudgala neha tajI ziva jAtAM, samaya mAtra nahIM aTake. saM. 18 pudgala rasa rAgI jaga bhaTakata, kAla anaMta gamAyo, kAcI doya ghaDImeM nija guNa, rAga tajI pragaTAyo. saM0 19 > pudgala rAge vAra anaMtI, tAta mAta suta thaiyA; haant beTA kIsa bAbA bheda sAca jaba lahIyA. saM0 20 pudgala saMga nATaka bahu naTavata karatAM pAra na pAyo; bhavasthiti paripakva thai taba, saheje mAraga Ayo. saMto0 21 pudgala rAge dehAdika nija, mAna mithyAti soya; deha gehano neha tajIne, samyakadRSTi hoya. saMto0 22 kAla anaMta nigoda dhAmameM, pudgala rAge rahiyo; duHkha anaMta narakAdikathI tuM, adhika bahuvidha sahiyo. saM0 pAya akAma nirjarAko bala, kiMcita uMco AyoM; sthUlamAM pudgalarasavazathI kAlaasaMkhya gamAyo. saMto0 24 1 ghare che. 2 ghara. 3 kSaNa. 4 cAre. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) lahI kSayopazama mati jJAnako, paMceMdriya jaba lAdhI; viSayAsakta rAga pudgalathI, dhAra narakagati sAdhI, saM0 25 tADana mArana chedana bhedana, vedana bahuvidha pAi; kSetra vedanA Adi daine, veda meda darasAi, saMto026 pudgala rAge naraka vedanA, vAra anaMtI vedI: puNyasaMyoge narabhava lAdho, azubha yugalagati bhedI . saMto0 27 ati durlabha devanakuM narabhava, zrI jinadeva vakhANe; zravaNa suNI te vacana sudhArasa, trAsa kema navi ANe. saM0 viSayAmakata rAga pudgalako, dhari nara janma gumAve; kAga uDAvaNa kAja vipra jima DAra maNi pastAve. saM0 daza draSTAMte dohilo nara bhava, jinavara Agama bhAkhyo, paNa tikuM kima khabara paDe jiNa, kaeNnaka bIja rasa cAkhyo. saMto0 30 hArata vRthA anopama nara bhava, khela viSaya rasa juA; pIche pastAbata manamAMhi, jima simalakA suA. saM0 koika nara ima vacana suNIne, dharma thakI citta lAve; paNa je pudgala AnaMdI tasa, svarga taNA sukha bhAve. saM0 1 tiryaca ane nArakI e bane gati. 2 pheMkIne. 3 dhaturo 4 akolIyuM. 5 popaTa. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) sayama kerAM phala zivasaMpata, alpa mati nava jANe; viNa jANe niyANAM karIne, gaja taja rosama ANe.saMto.33 paudgalika sukha rasa rasiyA nara, devanidhi sukha dekhe| puNyahIna thayAM durgati pAme, te lekhAM nava lekhe, saMto. 34 deva taNAM sukha vAra anaMtI, jiva jagatameM pAyA; . nija sukha viNa pudgalaM sukhasetI, mana saMtoSa na AyA.saM.35 pudgalika sukha sevata aharniza, mana iMdriya na dharAve; jima ghRta madhu Ahuti detAM, agni zAMta navi thAve.saM.36 jima jima adhika viSaya sukha seve,timatima tRSNA dIpe; jima apeya jala pAna kIdhAthI,tRSNA kaho kima chIpe.saM37 pudgalika sukhanA AsvAdI, eha marama navi jANe; jima jAtyaMdha puruSa dinakara,,teja navi pahicANe. saM. 38 iMdriyajanita viSaya rasa sevata, vartamAna sukha ThANe; paNa kiMpAka taNAM phaLanI pere, navi vipAka tasa jANe.saM39 phala kiMpAka thakI ekaja bhava, prANa haraNa duHkha pAve; iMdriya janita viSaya rasa te to, cihuM gatimeM bharamAve, saM.40 eharbujANI viSaya sukheseMti, vimukha rUpa nita rahiye trikaraNa yoge suddha bhAvadhara, bheda yathAratha lahiye, saM.41 1. hAthI 2. gadheDo. 3 khAru. 4 cAra gati. 5 thI. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 39 ) puNya pApa doya sama karI jANo, bheda ma jANo kou; jima beDI kaMcana loDhAnI, baMdhana rUpI douM saMto0 42 nala bala jala jima dekho saMto, uMcA caDhata AkAza; pAchA Dhali bhUmi paDe tima, jANo puNya prakAza. saMto0 43 jima sANasI lohanI re, kSaNa pANI kSaNa Aga; pApa puNyano iNa vidha nizce, phala jANo mahA bhAga. saMto044 kaMpa rogameM vartamAna duHkha, akaramAMhi AgAmI; iNavidha dou duHkhanA kAraNa, bhAkhe aMtarajAmI. saMto. 45 kou kupameM paDi muve jima, kou giri jaMpA khAya; maraNa be sarakhA jANiye paNa, bheda dou kahevAya. saMto. 46 puNya pApa pudgala dazA ima, je jANe sama tUlaH zubha kiriyA phala navi cAhe e, jANa adhyAtama gala.saM. 47 zubha kiriyA AcaraNa Acare, dhare naM mamatA bhAva; nutana baMdha hoya nahIM iNa vidha, prathama ari sira ghAva. saMto. 48 vAra anaMta cUkiyA vetana, iNa avasara mata cUka; mAra nIsAnA moharAyakI, chAtImeM mata ukai. saMto049 nadI ghola pASANa nyAya kara, durlabha avasara pAyo; citAmaNi taja kAca zakala sama, pudgalathI lobhAyo.saM. 50 1 eka jAtano roga. 2 bhaviSya. 3 bhUla. Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) paravazatA duHkha pAvata cetana, pudgalathI lobhAya; bhrama Aropita baMdha vicArata, marakaTa mUThI nyAya. saM. 51 pudgala rAga bhAvathI cetana, thira svarUpa navi hota; ciMhu gatimAM bhaTakata nizadina ima,jima bhaimari vica pota. saM. jaDa lakSaNa paragaTa ye pudgala, tAsa marma navi jANe; madirApAna chakyo jima madyapa, sva para navipIchANe. saM. 53 jIva arUpI rUpa dharata te, para paraNita parasaMga vajra ratnamAM DaMke yoga jima, darzita nAnA raMga. saMto054 nijaguNa tyAga rAgaparathI thira, gahata azubha dala thoka zuddha rudhira taja gaMdo lohI, pAna karata jima joka. saM. 55 jaDa pudgala cetanakuM jagameM, nAnA nAca nacAve; cholI khAta vAghakuM yAro, e acarija mana Ave. saMto056 jJAna anaMta jIvako nijaguNa, te pudgala aavriyo| je anaMta zaktino nAyaka, te iNe kAyara kariyo.sato057 cetanakuM pudgala ye nizadina, nAnAvidha duHkha ghAle; paNa piMjaragata nAharanI pare, jora kachu navi cAle.saMto058 itane parabhI jo cetanakuM, pudgala saMga sohAve rogI nara jima kuMpatha karIne, manamA harSita thAve.saMto059 , 1 vAMdaro. 2 bhramarI. 3 vaJce. . dAruno pInAra. 5 DAka. 6 jaLo. 7 bakarU. 8 nAra. 9 apathya khAI. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. ( 8) jAtyapAtya kula nyAta na jAkuM, nAma gAma navi koi; pudgala saMgata nAma dharAvata,nijaguNa saghaLo khoi.saMto060 pudgalake vaza hAlata cAlata, pudgalake vaza bole; kahuMka beThA Taka Taka juve, kahuMka nayaNa na khole.saMto061 mana gamatAM kahuM bhoga bhogave sukha sayyAme sove; kahuMka bhUkhyA tarasyA bAhara, paDayA galImeM rove.saMto062 pudgala vaza ekeMdri kabahu, paMceMdri paNa pAve, lezyAvaMta jIva e jagameM, pudgala saMgha kahAve. saMto063 caude guNa sthAnaka mAragaNA, pudgala saMge jANo; pudgala bhAvavinA cetanameM, bhedabhAva navi ANo.saMto064 pANImAMhe gale je vastu, jale agni saMyoga; pudgalapiMDa jANa te cetana,tyAga harakha aru soga.saMto065 chAyA AkRti teja dyuti sahu, pudgalakI parajAya; sahana paDana vidhvaMsa dharma e, pudgalako kahevAya.saMto066 maLyA piMDa jehane baMdhe be, kAle vikharI jAya; carama nayaNa karI dekho ene, sahu pudgala kahevAya.saMto067 caude rAjaloka ghRta ghaTa jima, pudgala dravye bhariyA; khaMdha deza pradeza bheda tasa, paramANu jina kahiyA.saMto068 - 1 paryAya. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) nitya anityAdika je aMtara, pakSa samAna vizeSa; syAdvAda samajaNanI zailI, jinavANImeM dekha.saMto069 pUraNa galana dharmathI pudgala, nAma jiNaMda vakhANe; kevala viNa parajAya anaMtI, cAra jJAna navi jANe.saMto070. zubha azubha azubhathI je zubha, mUla svabhAve thAya; dharma pAlahaNa pudgalano ima,sataguru dIyo batAya.saMto071 aSTa vargaNA pudgala kerI,pAmI tAsa saMyoga; bhayo jIvakuM ema anAdi, baMdhana rUpI roga.saMto0 72 gahata varagaNA zubha pudgalakI, zubha pariNAme jIva; azubha azubha pariNAma yogathI, jANo ema sadIva.saM073 zubha saMyoge. puNya saMcave, azubha saMyogathI pApa; lahata vizuddha bhAva jaba cetana, samaje ApoApa saM074 tIna bhuvanameM dekhiye sahu, pudgalakA vivahAra; pudgalaviNa kou siddha rUpameM, darasata nahi vikAra. saM075 pudgalahuMke mahela mAliye, pudgalahuMkI seja pudgala piMDa nArIko tethI, vilasata dhAri heja.saM076 pudgala piMDa dhArake cetana, bhUpati nAma dharAve; pudgala balathI pudgala upara,ahaniza hukama calAve.saM077 1 pote potAnI meLe. 2 vyavahAra. 3 heta. Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) pudgalahuMke vastra AbhUSaNa, tethI bhUpita kAyA; pudgalahuMkA camara chatra, siMhAsana ajaba banAyA. saM078 pudgalahuMkA killA koTa aru, pudgalahuMkI khAi; pudgalahuMkA dArugoLA, raca paca topa banAI. saMto079 para pudgala rAgI thai cetana, karata mahA saMgrAma; chalabala kala karIema ciMtave, rAya ApaNuM nAma.saM080 Rddhi siddhi baMke gaDha tADI, joDI agama apAra; paNa te pudgala dravya svabhAve, viNasata lage na vAra. saM081 pudgalake saMyoga viyoge, harakha zoka citta dhAra; athira vastu thira hoya kaho kima,iNavidha nahIya vicAre.saM. jA tanako mana garva dharata hai, chinachina rUpa nihAra; te to pudgala piMDa palakameM, jala bala hove chAra saM083 iNavidha jJAna hIyemeM dhArI, garva na kIje mitta, athira svabhAva jANa pudgalako tajo anAdi rIta.saM084 paramAtamathI neha niraMtara, lAyA trikaraNa zuddha pAvo gurugama jJAna sudhArasa, pUrvApara aviruddha, saM085 1 je. 2 kSaNe kSaNe. 3 khAkha. 4 amRta Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) jJAnabhAna pUraNa ghaTa aMtara, thayA jihAM perakAsa; moha nizAcara tAsa teja lekha, nAThA thaI udAsa. saM. 86 bheda jJAna aMtaraha~gdhArI, parihara pudgala jAla; khIra nIrakI bhinnatA jimaH china^ meM karata bhairAla. saM 87 ehavA bheda lakhI pudgalakA, mana saMtoSa dharIje; hANa lAbha sukha duHkha avasarameM, harSa zoka navi kIje.saM. 88 jo upaje so tuM nahi aru, viNase so tuM nAhi; tuM to acala akala avinAzI, samaja dekha dilamAMhI.saM. 89 tana mana vacanapaNe je pudgala, vAra anaMtI dhAryA; vamyA AhAra ajJAnagaihalathI, phiraphira lAgata pyArA.saM. 90 dhanya dhanya jagameM te prANI, je nita rahata udAsa; zuddha viveka hameM dhArI, kare na parakI Aza. saMto091 dhanya dhanya jagamAM te prANI, je ghaTa samatA ANe; vAdavivAda hiye navi dhAre, paramAratha paMtha jANe. saMto0 92 dhanya dhanya jagamAM te prANI, je guru vacana vicAre; aSTa dayAnA marma lar3ane, Atama kAja sudhAre, saMto093 dhanya dhanya jagamAM te prANI, jeha pratijJA dhAre: prANa jAya paNa dharma na mUke, zuddha vacana anusAre. saMto094 1 prakAza 2 joIne 3 AtmAmAM. 3 kSaNamAM. 4 haMsa. 5 ghejanAthI 3 hRdaya Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ( 4 ) ima viveka hirameM dhArI, stra para bhAva vicAro; kAyAjIva jJAnag dekhata, ahi kaMcukI jema nyAro.saMto0 garbhAdika duHkha vAra anaMtI, pudgala saMge pAye; pudgala saMga nivAra palakameM, ajarAmara kahevAye. saMto096 rAga bhAva dhArata pudgalathI, je avivekI jIva; pAya viveka rAga tajI cetana,baMdhana vigata sadIva.saMto097 karma baMdhano hetu jIvakuM, rAga dveSa jina bhAkhe; tajI rAga aru roSa hiyethI,anubhava rasa kou cAkhe.saM098 pudgala saMga vinA cetanameM, karma kalaMka na koya; jema vAyu saMyogavinA jala-mAMhI taraMga na hoya. saMto099 jIva ajIva tattva tribhuvanameM, yugala jinezvara bhAkhe; apara tatva je sapta rahe te, saMyogika jina dAkhe.saMto0100 guNa paryAya dravya douke, juveM juve darazAye; e samajaNa jInake hiye utarI,te to nija ghara Aye.saM.101 bheda paMcazata adhika trezaTha, jIvataNA je kahiye te pudgala saMyogathakI sahu, vyavahAre saradahIe. saM.102 nizcaya naya cidrUpa dravyameM, bhedabhAva nahi koyaH baMdha abaMdhakatA naya paMkhathI, iNavidha jANo doya.saM.103 1 sarpa. 2 kAMcaLI. 3 bIjA. 4 sAta. 4A jUdA jadA. 5 pAMcase tresaTha. 6 zraddhIe. 7 pakSathI. Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda paMcazata trIza adhika, rUpI pudgalake jANo; trIza arupI dravyataNe jina-AgamathI mana ANo. saM.104 pudgala bhedabhAva ima jANI, para pakha rAga nivAro; zuddha ramaNatA rUpa bodha, aMtargata sadA vicAro. saM.105 rUpa rUpa rUpAMtara jANI, ANI atula viveka; . tadgata leza lInatAM dhare, so jJAtA atireka. saM.106 dhAra lInatA lavaM lava lAi, capala bhAva visarAi; AvAgamana nahI jINa thAnaka, rahiye tihA samAi.saM.107 bAla khyAla raciyo e anubhava, alpamati anusAra, bAla jIvakuM ati upagArI, cidAnaMda sukhakAra. saM.108 1 thoDI thoDI. 2 lAvIne. Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . adhyAtma bAvanI (traNa prakAranA AtmAnuM svarUpa ) mAyAjALa tuM mUka para, zruta cAritra vicAra; bhavajaLa tAraNa pota sama, dharma haiyAmAM dhAra. 1 dharmathakI dhana saMpaje, dharme sukhiyA hoya; dharme yaza vAdhe ghaNo, dharma karo sahu koya. 2 dharma kare je prANiyA, te sukhiyA bhavamAMha; jagamA sahu jIjI kare, AvI lAge pAya. 3 dharma dharma sahuko kare, dharma na jANe koya; dharma zabda jagamAM vaDo, vIralA-dhuMje koya. 4 Atama sAkhe dharma je, tyAM jananuM zuM kAma ? / janamanaraMjana dharma, mUla na eka badAma. 5 pAvegA taba to kahe, taba laga kahyo na jAya; mana hai mero masakaro, bhaDakI bhAgI jAya. 6 mANasa hoNA muzkIla hai, to sAdha kihAMse hoya; sAdhu huvA taba siddha bhayA, kaheNI na rahI koya. 7 1 vahANa. 2 samAna. 3 samaje. 4 dharmano marma pamAze. 5 yathArtha varNavI zakAze. 6 sAdhu. Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) sAdhu bhayA to kyA huA ? na gayA manakA dveSa; aMtaradRSTi dekha. huvA vrata dhAra; banAI vADa. samatAsuM cita lAya ke, caitanakuM paracyo nahi, kyA zALa - vihuNA khetameM, vRthA Atama anubhava vAsakI, koIka navalI rIta; nAka na paikare vAsanA, kAna na grahe paratIta 10 jinavANI nitye namuM, kIje Atama zuddha; cidAnaMda sukha pAmIe, miTe anAdi azuddha 11 zuddhAtama darazana vinA, karma na chUTe koya; te kAraNa zuddhAtamA, darazana karo thira hoya. 12 Atama anubhava tIrase, miTe moha aMdhAra ; Apa rUpameM jaLahaLe, nahi tasa aMta apAra, 13 te Atama trividhA kahyo, bAhirja aMtara nAma; paramAtama ^ tihAM tisaro, so anaMta guNa dhAma. 14 ( bahirAtmasvarUpa ) 9 pudgaLaseM to rahe, jAne eha nidhAna; tasa lAbhe lobhe rahyo, bahi tama abhidhAna. 15 1 proLakhyA 2 vinAnA 3 pakaDe 4 AtmAnuM sahaja svAbhAvika sukha. 5 anubhava. 6 sthira thaIne. 7 svarUpe 8 bahirAtmA. 9. aMtarAtmA 9 paramAtmA. 10 rakta. 11 bhaMDAra. 12 nAma. Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ b ( 47 ) (aMtarAtmalakSaNa) pudgaLa kheLa saMgI pare, seve avasara dekha; tanu azakta jyuM lakkaDI, jJAna bheda pada lekha. 16 bahirAtama taja AtamA, aMtara Atama rUpa; paramAtamane dhyAvatAM, pragaTe siddha sarUpa. 17 pudgala bhAva ruci nahi, to rahe udAsa; so Atama aMtara lahe, paramAnaMda prakAza. 18 siddhasvarUpI jo kahe, kachu na dekhe rUpa aMtara dRSTi vicAratA, eseM siddha anupa. 19 anubhavagocara vastuko, jANe ehI AlhAdaH . kahaNa sunanameM kachu nahi, pAme parama AlhAda. 20 Atama paramAtama hove, anubhavarasa saMgate; dvaitabhAva maLe nIsare, bhagavaMtanI bhagate. 21 Atama saMge vilasatAM, pragaTe' vacanAtIta; mahAnaMda rasa mokaLo , sakaLa upAdhi rahita. 22 siddhasvarUpI AtamA, samatA rasa bharapUra; aMtaradRSTi vicAratAM, pragaTe AtamarUpa. 23 13 durjana. 15 dhyAna karatAM.. . . . 1 tenAthI. 2 kahevAya. 3 anubhavarasanI saMga. tithI. 4 rAga-dveSa ane moharUpa. 5 karmamaLa. 6 bhaktiyI. 6. akhUTa. . ilhinhi Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) zuddha anubhava Ape Apa vicAratAM, mana pAme visarAma; rasAsvAda sukha upaje, anubhava tAko nAma. 24 anubhava ciMtAmaNi ratana, anubhava he rasakUpa; anubhava mAraga mokSako, anubhava zuddha svarUpa. 25 cidAnaMda cinmaya sadA, avicala bhAva anaMta; niramaLa jyoti niraMjano, nirAlaMba . bhagavaMta. 26 kaMta kamala pare paMkathI, niHsaMge niralepa; jihAM vibhAva durabhAvano, nahi lavaleze kSepa. 27 jyu navanItathI jaLa baLe, tava ghRta pragaTe khAsa tyauM aMtara AtamathakI, paramAtama parakAza. 28 zuddhAtama bhAve rahyo, pragaTe nirmaLa jyota; te tribhuvana zira mugaTamaNi, gayA pApa saba choDa. 29 nija svarUpa rahetAM thakAM, parama rUpako bhAsa; sahaja bhAvathI saMpaje, ora te vacanavilAsa. 30 7 jJAnamaya-brahmamaya. 8 AtmA. 1 praveza. 2 mAkhaNamAMthI. 3 zuddha svabhAvamA ramaNa karatAM. 4 anya. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) aMtaradRSTi- dekhIe, pudgaLa cetanarUpa; parapariNati hoya vegaLI, na paDe te bhavakUpa. 31 aMtaragata jANyA vinA, je pahere muniveza; zuddha kriyA tasa navi hove, ima jANI dharo neza. 32 aMtaragatanI vAtaDI, navi jANe mati aMdha; kevaLa liMgadhArItaNo, na karo neha prasaMga. 33 aMtara AtmasvabhAva che, je jANe munirAya; karmamela dUre karI, ima jANe manamAMya. 34 Atama vastusvabhAva cha, te jANe riSirAya; adhyAtmavedI kahe, ima jANyo cittamAMya. 35 AtamadhyAne ramaNatA, ramatAM AtmasvabhAva; aSTa karma dUre kare, pragaTe zuddha svabhAva. 26 lAkha kroDa varasAM lage, kIriyAe karI karmaH jJAnI sAsosAsamAM, ima jANe te marma. 37 aMtara mela saba upazame, pragaTe zuddha svabhAva; avyAbAdha sukha bhogave, karI karma abhAva. 38 5 aMtaradRSTithI-vivekadRSTithI jaDa ane cetanane yathAsthita dekhatAM pudagala paranI Asakti dUra thaI jAya che.jezI bhavakaparUpa saMsAramA bhamavU paDatuM nathI. 6 paramArtha-tattva 7 paramArtha-tatvano khapa karo. 1 kriyAthI lAkho ne karoDo varSe jeTalAM karma khape tedalAM jJAnI eka zvAsocchvAsamA khapAve, Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) akSaya Rddhi levA bhaNI, aSTa karma kara dUra aSTa karmanA nAzathI, sukha pAme bharapUra. 39 saMtoSI te sadA sukhI, sadA sudhArasa lIna; . iMdrAdika tasa AgaLe, dIse dukhIA dIna. 40 je sukha nahi surarAya meM, nahi rAjA nahi rAya; . te Atamasukha anubhave, zama saMtoSa pasAya. 41 suranA sukha trihuM kALanA, anaMtaguNA te kIdha; anaMta vargavargita karyA, to paNa sukha samidha. 42 te sukhanI icchA karo, to mUko pudgalasaMga; alpa sukhane kAraNe, duHkha bhogave para saMga. 43 paramAtma-lakSaNa pyAro Apa sarUpameM, nyAro pudgala lekha: so paramAtama jANIe, nahiM jasa bhavako bhekha. 44 nAmAtama bahirAtamA, thApanA kAraNa jeha'; so aMtara dravyAtamA, paramAtamA guNa geha. 45 2 A pramANe karyA chatAM te sukha Atmika sukha pAse kAI lekhAmAM nathI. samidha-bALavAnA lAkaDA jevAM che; kAraNa ke paudgalika ne vinAzI che. 3 parano-viSayakaSAyano saMga karI. 4 dekhAva. 1 jenI sthApanA ke AkAra hotA nathI evo aMta. rAtmA te dravyAtmA ne paramAtmA te bhAvAtmA. Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) bhAvAtamaseM (so) dekhIe, karmamarmako nAza; jo karuNA bhagavaMtakI, bhAve bhAva udAsa. 46 parama adhyAtama te lekhe, sadgurukere saMga; tiNakuM bhava saphaLo hoe, aviha~Da pragaTe raMga. 47 dharmadhyAnako hetu yaha, zivasAdhanake kheta; eso avasara kaba mile 1 ceta zake to ceta. 48 vaktA zrotA savi maLe, pragaTe nijaguNa rUpa; akhe khajAno jJAnako, tina bhUvanako bhupa. 49 aSTa karbhavana dAhike, jeMha siddha jinacaMda; tA sama jo appA gaNe, tAkuM vaMde iMda. 50 karma roga auSadha samI, jJAna sudhArasa vRSTiH zivasukha amRta sarovare, jaya jaya samyag dRSTi. 51 jJAnavRkSa sevo bhavika, cAritra samakita mULa; amara agama pada phaLa laho, jinavara pada anukULa. 52 iti adhyAtma bAvanI 2 jANe. 3 zuddha-sAttvika prema pragaTe, 4 ruDA kSetrarupa.akSaya vALIne 7 prAtmA. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayA chatrIzI* dohA caraNakamaLa gurudevake, surabhI parama suraMga; lubdho rahata sadA tihAM, cidAnaMda manabhRga. 1 kalpavRkSa ciMtAmaNi, dekhahu paratakha joya; sadguru sana saMsAramAM, upagArI nahi koya. 2 surataru ciMtAmaNi ratana, vAMchita phaLake heta; nirvAchita phaLa guru vinA, dujo kou na deta. 3 rasanA eka karI kahuM, gurumahimA kima thAya; zeSanAga mukha sahasrathI, varNana karata lajAya. 4 guNa chattIse karI sadA, zobhita hai gurudeva bho bhaviyaNa kIje sadA, trikaraNa tInakI seva. 5 prIta karo gurukI sadA, dharI hivaDe AnaMda, ___ *A chatrIzImAM khAsa karIne jinapUjAmA hiMsA thAya che mATe na karavI, ema kahenAranA khaMDanane mATe zAstrAdhAra sAthe jinapUjA siddha karI che ne temAM sva. rUpahiMsA che paNa anubaMdhahiMsA nathI ema batAvI Apyu che. 1 jJAnarasabhInA. 2 manohara. 3 lIna. 4 cidAnaMdI. 5 bhramara. 6 pratyakSa. 7 kalpavRkSa. 8 mokSaphaLa. 9 jIbha. 10 bhavika. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53) magana cakorI cittameM, nirakhata hota sucaMda. 6 dhana garajArava sAMbhaLI, magana hota jima mora; tima sadguru vANI karI, sukha upajata cihu~ ora. 7 gurukRpAthI karata huM, dayAchattIsI rUpa; dayA dharama saMsAramAM, sAthana parama anUpaM. 8 dayA dharamako mULa hai, dayA mULa jiNa ANa; ANA mULa vinaya kahyo, te siddhAMte jANa. 9 soraThA syAvAda jinavANa, hirademAMhI vicArake karo na mana mata tANe, ehi sAra siddhAMtako. 10 pUjA karatA koya, kaheM yuM hiMsA hota hai; pragaTa mithyAtI hoya, tattabheda tiNe navilahyo. 11 kUpakhaNana dRSTAMta, bhadrabAhusvAmI khyo| tadaiI tAkuM bhrAMta, nAhi miTo tA maMti maTo. 12 12 meghanI. 1 dillamAM. 2 anupama. 3 zrAjhA. 4 hRdayA. 5 khecatoNa. 6 kuvAnA khodakAma. 7 te jANyA chatA. 8 zaMkA-zalya. 9 tA. 10 bhale na maTo. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 54 pUjAmAMhI svarUpa-hiMsAkI giNatI nahIM; ima lakheM tacca anUpa, zaMkA navi citta ANIe. 13 savaiyA ekatrIsA saravathA jIvahiMsA tyAgako biratai gahi, nadImAM utaratA virAdhaka na jANIe; nArIko saMghaTTo nAhi kare tohi sAdhavIkuM, pANImAMhi dhUDatAM jo vAhe grahI tANIe; kAraNa vizeSa mekha tyAge to hu~ munirAja, 11 svarUpahiMsA te mAtra uparathI hiMsA * dekhAya, paNa aMtaHkaraNa pavitra-komaLa hovAtho te hisAna phaLa besatuM nathI. pUjA karatAM prathama snAna karavAthI temaja puSpo caDAvavAthI temaja mumine nadI utaratAM mAtra upara upa. rathI hisA mAlUma paDe che; paNa hRdaya komaLa hovAthI, te jIvo tarapha paNa dayAdra dRSTi hoSAthI te saMbaMdhI karmabaMdha thato nI. matalaba ke te jIvo tarapha paNa pUrNa dayAnI lAgaNI te pUjA karanArane ane nadI utarajAra munine hobI jAIe. prA hiMsAne dravyAhiMsA paNa kaDevAmAM Ave che. AnAthI karmabaMdha saheja thAya che. umtvala vastra para raja paDavAthI tene khaMkherI nokhatA vAra lAgatI nathI tenA jebo A karmabaMdha samajabo. 12 vicArI. 13 vrata. 14 saMyoga-saMgharSaNa. 15 hAtha. 16 koI tathAvidha zAsanarakSAdikanA kAraNe. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) aMga vIje' tAhuMkuM ArAdhaka vakhANIe: ANa meM dayA dayA nAMhi ora Thora kahUM, aiso jANa pyAre jyuM kumata nAMhi ThANI. 14 deva jinarAja kerI chabI jinarAya sama, rAyapaseNImAMhi yaM pragaTa batAI hai; jyuM bhagavatImAMhi jinacaityakI zaraNa kahI, ketAhaka adhikAra kevekuM uvavAha hai: jIvAjIvAbhigama vijaya devakerI bAta, suriyabhi bAta rAyapaseNImeM AI haiM; eso adhikAra Thora Thora to huM nAMhi mAne, to zaTharo cina kuMmati jyuM chAhI hai. 15 samakitI deva te huM kare jinarAja seva, ekAbhootArI iMdaM vinesuM namatu hai; 1 sthAnAMga sUtramAM . 2 AjJAmAM. 3 sthAne. 4 sthApIe. 5 rAjapraznIya zAstramAM. 6 bhagavatI zAstramAM. 7 aupapAtika zAstramAM 8 pradezI rAjAno jIba te sUryAbhadeva 9 eka bhavAvatArI thAya. manuSya thaIne mokSe jAya. 10 indra pAse 11 vinaya thI. Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 56 ) hiyAe suhAe khimA niseyAdi bahuvidha, pUjA phaLa kahe jina hiye te gamatu hai; vijjaoNjaMghAcAraNa jyu jAtrA rucakodi dipa, bohi jinacaitya citta mohakuM. vamaMtu hai; jinabirUpa maccha macchako AkAra dekhI, saMgIjJAna pAyake mithyAtakuM vamatu hai. 16 dayAhu meM dharama dharamaI meM dayAbhAva, dayA aru dharma te. vibhinna navi jANIe: baiThake sabhAmeM mitta dhAra gurugama rIta, parama punita dayA dharama vagvANIe; eso hai siddhAMta sAra koTi prathako vicAra, hiyaDemeM dhAra paratita gADhI ThANiye; yAMte para prANa nija prANa ke samAna jANa, cidAnaMda pyAre ! citta dayAbhAva ANIe. 17 13 hitakArI. 14 sukhakArI. 15 sAmarthyakArI 16 niHzreyas-mokSakArI. 17 hRdayamAM. 18 vidyAcAraNa ane aMghAcAraNa munivaro. 19 rucaka (teramA dvIparnu nAma ) ane naMdIzvara dvIpa vagerenA. 20 vame che. 21 jAtismaraNazAna ane samakita. 22 pratIta. Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ( 57 ) upaje jyuM siddha Arya, jIve kou viSa khAya, acaLa caLe sumeru ehuM bAta mAnIe; ulaTe dharaNI, kAsa nAsa hoya to hu~ paNa, hiMsAke karata dharma kabahuM na mAnIe; *hiMsAmeM dharama mAna karate AtamahAna, aisI bAta karata mithyAta ude jAnIe; yAMte paraprANa nija prANake samAna jANa, cidAnaMda pyAre ! citta dayA bhAva ANIe. 18 dayA doya bheda jANa itara jyuM kahI deva, so to bheda sadguru kRpAseM nIpoie; tAteM sadguru seva kijiye sunityameva, dhAra esI Teva prema parama lagAie; so to deva dharma guru ghaTameM nikaTa tere, tAIM khojavekuM aba ora kahAM jAie ? 1 siddha pAhA AdhIne upame. *A nizAnIpALA be pada lakhelI pratamAM na hovAthI nayA banAbIne mUkelA che. asala kartAnA karelA te pada nathI. 2 AkAza. 3 dravyadayA ne bhAvadayA, athavA svarUpayA ne anubaMdhadayA. 4 bIjI. 5 pAmI zakoe. Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 58 ) tihuM tattva eka joya duvidha na dhare koya, jyotirUpa hoya zuddha jotimeM samAie. 19 dayAke samAna jaga sAdhanA na AnajAna, dayAhuM pradhAna pradhAna jaga saMta yuM karatu hai; jIvadayA kAz2a sahu tyAga rAjako samAja, deva jinarAja paMca vrata jyuM gahatu hai: pracaLa pracaMDa ghora bAvIsa parisaoN cora, tInahu~ko trAsa bhalIbhAtasuM sahatu hai; chAMDI jagajAla nija zakti saMbhAla, te to cidAnaMda pyAre ! zivaramaNi lahatu hai. 20 abhaya pradhAna dAna ko jagarbhAna te to. eso niko jJAna munirAja ghereM4 pAie; munipada dhAre te saMbhAre ApoApa te to, karuNAko sAgara siddhAMtamAMhi gAie; tinhake padAraviMdaM pUjata sureMdeM vRMda, AnaMdako kaMda te to nizadina dhyAie; 1 ekatA vicArI. 2 bhinnatA. 3 jyotimAM. 4 bIjI na jANa. 5 parISaho. 6 jagabhAnu-tIrthaMkara. 7 uttama. CA pAse. 8 caraNakamaLa.. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) . tinhahuMko dhyAna para uttama viveka kara, cidAnaMda AparUpa ApameM samAie. 21 dayA dayA bhAkhe paNa rAkhe na viveka hiye, te to nara pragaTa pazu samAna kahyo hai; pAve na viveka joloM sijhe nahiM kAja toloM, dayArUpa dharama vivekamAMhi rahyo hai; jAke hirade viveka soI jJAtA atireka, tinahu~ sutattvako sarUpa sAco lahyo hai; tattvake sarUpa binajANe pakSapAta tANe, te to mahAmoharUpa nadiyAMmeM vahyo hai 22 paDhyo tuM to veda paNa jANyo nahi sAco bheda, vedameM ahiMsArUpa parama dharma kahyo hai lakSaNa ahiMsA jyuM batAyo he dharamakero, te hu~ to vacana bhAgavatamAMhi rahyo hai; jApa jo batAyo te to bhAvarUpa jANyo nAhi, te to pazughAtakero gADho pakSa gayo hai; tatke sarUpa binajANe pakSapAta tANe, te . to mahAmoharUpa nadiyAMmeM vahyo hai. 23 . 1 jyAM sudhI. 2 tyAM sudhI. 3 atizaya. Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 30 ) savaiyA teisA, Araja kheta lahe kuLa uttama, joga sadA satasaMgata kero dIgha Ayu Aroga dasA + sukha, ridhi bahu parivAra ghaNeroH kirate hoya vikhyAta daihu~ diza, vega miTe bhaiva bhAva vaikhero; yA vidha hoya mahAphaLa jAMkuM jyuM, aisI dayAmeM vasyo mana mero. 24 iMda nariMda kare ima sevasu, jese ahe kou dAmiko cero; aSTa mahAsidhai nidha virAjata, teja pratApa vadhaM jyuM ghanero; jJAna - ravi pragaTe ghaTa aMtara, hoya vidhesa midhyAta aMdhero yA vidha hoya mahAphaLa jAkuM jyu, aisI dayAmeM vasyo mana mero. 25 + avasthAnuM. 1 Rddhi. 2 kItti 3 daze. 4 badhAre paDatA rAgano 5 gharavakharI. 6 atizayazALI. 7 siddhi. 8 navanidhi 9 nAza Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kou ajJAna kare ziva mAdhana, jANa vinA bahu jIva satAve; udhaM bahu adhomukha jhulata, jora hutAmana aMga jalAve; kou kare phala phUlako bhakSaNa, aNagala pANImeM nita nahAve; karaNI karuNAbhAva vinA kare, brahmasarUpa kaho kima pAve ? 26 Apa mamAna lakhe sahu jIvaIM, . pIDa nahi parakuM upajAveH mamatA dhAra taje mamatAmaLa, jJAna sarovarameM . nita nhAve alpa AhAra . kare niradUSaNa, yoga hutAsanazuM tana tAve; karaNI karuNAmAvamai kara, namasarUpakuM yA vidha pAve. 27 thAvara jaMgama jIva carAcara, brahmasarUpa vedAMta vakhANe, ..9 ajJAna kaSTa 10 UMcA. 11 hAtha. 12 prajALI. 13 agni. - 1 doSa rahita 2 sajIva, Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyApakarUpa save ghaTa aMtara, eso viveka hiye nija ANe; tyAga virodha nirodha dhare mana, dhAra khImA parapIDa pIchANe; yA vidha pUraNa brahma ArAdhana, pUraNa brama kriyA kou jANe. 28 : dhArake bhekha viveka vinA zaTha, nAhaka lokanakuM bharamAve; jIvake ghAtameM dharma ahe ta, pApako kAraNa kuNa kahAve ? dekho mahAparapaMca jyuM mohako, eso viveka hiye nahi Ave; nAMhI Dare karato agha te nara, sudho rasAtaLakuM calyo jAve. . 29 AraMbhakuM karatAM hirade dayA, nAMhi rahe lavaleza e pyAre; yehi vicArakuM dhAra hiye munirAja bhaye jagajALaseM nyAre, 3 kSamA. 4 jJAna sahita. 5 hoya. 50 to. 6 pApa, 7 sIdho 5 narakamAM. 9 pApAraMbhane. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) aMtara jyoti jagI ghaTa jAkuMsu, tAkuM to loka dekhAvasu kyA re; kAraja siddha bhayo tinako jine, aMtara muMDa muMDAya lIyA re. savaiyA ekatIsA jeseM koi rudhirako raMgyo jyuM malina paTa, rudhiraseM dhoyo kahUM ujaLo na hota hai; teseM hiMsA karaNIseM pApa dUra kIyo cAhe, te to zaThakRta mahAmithyA tote hota hai: niramaLa nirameM pakhALata malina cIra, zudha rUpa dekha pare jeso jAko pota hai: teseM zuddha dayAseM bhAvita kare AtamA so, siddha ke samAna Apa siddharUpa hota hai. 31 kaMcana sumeru sahu : bhUmi dAna deve eka, ekane to eka kou jIvakuM bacAyo hai; kaMcana sumera mahidAnathI bahuta vidha jIva-dAna adhika purANanameM gAyo hai; iNa vidha bhAva dAna hirade viveka ANa, 'yArte yAmeM mero mana adhika lobhAyo hai: 1 lohIthI. 2 tuta . 30 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 64 ) mULa bheda vastu jo vakhANe te to sAco bheda, sadguru kirapAthI so to ame pAyo hai. 32 saha jIva jIvanakI icchA manamAMhi rAkhe, maravo aniSTa sahu prANIkuM lagatu hai eso jyu akAja mahAdoSako samAja meM, mUDha jana mohavaza adhika pagata hai; pAve jo narakaM duHkha, zubha kAjathI vimukha, hiMsAke karata ati krodha jyuM jaMgatu hai| yAte AtamArathI puruSa ese kAja seti, lAkha gAu prathama hi dUra jyu bhagatuM hai. 33 dayArUpa karaNI viveka patavAra jAmeM, duvidhaM sutaparUpa khevarTa lagAie; dAMDA ye catura cAra kIjIe su aghavAra, mAlima sumana tAkuM turata jagAIe; pArla zubha dhyAna mana tANaM ke taiyAra kIje, zubha pariNAmakerI topa jyuM dagAie; cidAnaMda pyAre ! esI nAvameM savAra hoya, mohamayI saritAkuM vege pAra pAie. 34 1 prarAya che. 2 jAge che. 3 sukonI. 4 kaptAna. 5 dvividha ( aMtara ane bAhya). 6 halesAvALA 7 vahANamAMnA mAlaneA hisAva rAkhanAra. 8 nAno taMbu (sada) 9 kheMcI. 10 nadIne. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... (65) dohA zarada puraNa nidhi caMdramA, saMvatsara (1906)sukhakAra; gautama kevaLajJAnako, mAsa divasa citta dhAra. 35 bhAvanagara bheTe sahi, zrI gavaDI prabhu pAsa; cidAnaMda tasa kRpAthakI, sakaLa phaLI mana Asa. 36 iti zrI kapUracaMdajIkRta dayA chatrIzI ENKETNMEETIERBANTENINHI ASWANTEZAZETIAEONZBHI ENTERMELA LESENTS zrIparamAtma chatrIzI THE AWEZE E ELEELITERANAND paETMELIZANISATEL ENTERTENTERPETINION .. duhA parama deva paramAtamA, parama jyoti jagadIza; parama bhAva ura Anake, praNamata huM nizadiza. 1 eka jyuM cetana dravya he, tAmeM tIna prakAra bahirAtama aMtara kahyo, paramAtama pada sAra. 2 bahirAtama tAkuM kahe, lakhe na brahmasvarUpa; maMgana rahe paradravyameM, mithyAvaMta anUpa. 3 1 hamezAM. 14 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtara Atama jIva so, samyagdRSTi hoya; cothe aru phuni bArame, guNathAnaka loM soya. 4 paramAtama parabrahmako, pragaTyo zuddha svabhAva lokAloka pramANa saba, jhalake tinameM Aya. 5 bahira Atama bhAva taja, aMtara Atama hoya; : paramAtama pada bhajatu he, paramAtama vaha soya. 6 paramAtama soya AtamA, avara na dujo koya; .. paramAtamakuM dhyAvate, yaha paramAtama hoya. 7 paramAtama eha brahma he, parama jyoti jagadIza; parasu bhinna nihArIe, joI alakha soi iza. 8 je paramAtama siddhame, sohI AtamamAhi; moha maiyala dRga laga rahyo, tAmeM sUjata nAhi. 9 moha mayala rAgAdike, jA jina kIje nAsa; to china eha paramAtamA, Apa hI lahe prakAsa. 10 Atama so paramAtamA, paramAtana soi siddhA vicakI duvidhA miTa gai, pragaTa bhai nija riddha. 11 meM hi siddha paramAtamA, meM hi AtamarAmaH meM hi dhyAtA dhyeyako, cetana mese nAma. 12 1 jyoti. 2 mela. 3 jyAre. 4 te ja kSaNe. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ( 17 ) * meM hi anaMta sukhako dhanI, sukhameM mohi sohAya; avinAzI AnaMdamaya, so'haM tribhuvanarAya. 13 zuddha hamAro rUpa he, zobhita siddha samAna; guNa anaMta karI saMyuta, cidAnaMda bhagavAna. 14 jeso zivapeM tahIM vase, teso yA tanamAMhi; nizcaya dRSTi nihALatAM, phera raMca kachu nAMhi. 15 karamanake saMjogateM, bhae tIna prakAra; eka hI AtamA dravyakuM, karma naTAvaNahAraM. 16 karma saMghAte anAdike, jora kachu na basAya; pAi kalA vivekakI, rAga dveSa china jAya. 17 karamanakI ra rAga he, rAga jaire jara jAya; parama hota paramAtamA, vo hI sugama upAya. 18 kAhekuM bhaTakata phire, siddha honeke kAja; rAga dveSakuM tyAga de, vo hI sugama ilAja. 19 paramAtama padako dhanI, raMka bhayo vila lAya; rAga-dveSakI prIti, janma akAratha jAya. 20 rAga-dveSakI prIti tuma, bhUle karo jana raMca; paramAtama pada r3aoNrkeke, tuma hi kiyo tirayaMce, 21 1 jaDa- mULa. 2 jaLe. 3 vyartha. 4 DhAMkIne. 5 pazu. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) tapa japa saMjaya saba bhale, rAga-dveSa jo nAhi rAga-dveSake jAgate, e saba bhae vRthA hi. 22 rAga-dveSake nAsateM, paramAtama parakAsa; rAga-dveSake bhAsate, paramAtama pada nAsa. 23 jo paramAtama pada cahe, to tuM. rAga nivAra; dekhI saMjoga sAmIko, apane hiye vicAra. 24 lAkha bAtakI bAta yaha, tokuM dei batAya; jo paramAtama pada cahe, rAga-dveSa taja bhAya. 25 rAga-dveSa tyAge binu, paramAtama pada nAMhi; koTi koTi tapa japa kare, saba akAratha jAya. 26 doSa hi AtamakuM yaha, rAga-dveSako saMga; jeseM pAsa majiThame, vastra ora hi raMga. 27 temeM AtamadravyakuM, rAga-dveSake pAsa; karmaraMga lAgata rahe, kemeM lahe prakAza ? 28 iNa karamanako jItavo, kaThina bAta he vIra ! jera khode dinu nahi miTe, duSTa jAta ye pIre. 29 lalo paittoke kiye, e miTaveke nAhi; dhyAna agni parakAzake, homa dehi te mAMhi. 30 1 jaDa. 2 pIDA. 3 lalopato karavAthI. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8 ) jyu dAruke - gaMjakuM, nara nahIM zake uThAya; tanaka Aga saMjoga, china ekameM UDa jAya. 31 deha sahita paramAtamA, eha acarajakI bAta rAga-dveSake tyAgate, karmazakti jarI jAta. 32 paramAtamake bheda dvaya, nikala sakala paravAna; sukha anaMtameM ekase, havake dravya thAna. 33 bhAi eha paramAtamA, so he tumameM yAhi; apanI zakti saMbhArake, likhAvata de tAMhi. 34 rAga-dveSakuM tyAgake, dharI paramAtama dhyAna; yuM pAve sukha zAzvata, bhAi eha kalyAna. 35 paramAtama chatrIsIko, paDhiyo prIti sabhAra; cidAnaMda tuma prati likhI, Atamake uddhAra. 36 1 kATano.. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -Cox // zrIsaccidAnaMdAya namaH // zrI cidAnaMdajI aparanAma zrIkapUracaMdajI mahArAjakRta goodcomoooooooora 1 svarodayajJAna Brocococcoococcocox // chappaya chaMda // namo Adi arihaMta, deva devanapati raayaa| jAsa caraNa avalaMba, gaNAdhipa guNa nija pAyA // dhanuSa paMcazata mAna, sapta kara parimita kAyA / vRSabha Adi aru aMta, mRgAdhipa caraNa suhAyA // Adi aMta yuta madhya, jina covIza ima dhyAie / cidAnaMda tasa dhyAnathI, avicala lIlA pAie // 1 // ika kara vINA dharata, ika kara pustaka chAje / caMdavadana sukumAla, bhAla jasa tilaka virAje // hAra mukuTa keyUra, caraNa nUpuradhuni vAje / adbhuta rUpa svarUpa, nirakha mana raMbhA lAje // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .( 71) lIlAyamAna gajagamanI nita, brahmasutA citta dhyaaie| cidAnaMda tasa dhyAnathI, avicala lIlA pAie // 2 // // dohA / / udadhisutAsuta tAsa ripu, vAhana saMsthita bAla / bAla jANI nija dIjIe, vacana vilAsa rasAla // 3 // aja avinAzI akala je, nirAkAra niradhAra / nirmala nirbhaya je sadA, tAsa bhakti citta dhAra // 4 // janma jarA jAkuM nahIM, nahIM soga saMtApa / sAdi anaMta sthiti karI, sthitibaMdhana ruci kApa / / 5 / / tIje aMza rahita zuci, carama piMDa avagAha / eka same samazreNie, acala thayA zivanAha // 6 // sama aru viSamapaNe karI, guNa paryAya anaMta / . eka eka paradezameM, zakti sujasa mAta // 7 // rUpAtIta vyatItamala, pUrNAnaMdI Isa ! cidAnaMda tAkuM namata, vinaya sahita nija zIsa // 8 // kAlajJAnAdika thakI, lahI Agama anumAna / guru kirapA karI kahata hu~, zuci svarodayajJAna // 9 // svarakA udaya pichANIe, atihI thira citta dhAra / vAthI zubhAzubha kIjIe, bhAvI vastu vicAra // 10 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ; nADI to tanameM dhaNI, paNa cauvIza pradhAna / tinameM nava phuni tAumeM, tIna adhika kara jAna // 11 // iMgalA piMgalA sukhamanA, ye tInuMke nAma / bhinna bhinna aba kahata huM, tAke guNa aru dhAma // 12||bhrkuttii cakrazuM hota hai, svAsAko parakAsa / kanAlake Dhiga thai, nAmI karata nivAsa || 13 // nAbhIteM phuni saMcarata, iMgalA piMgalA dhAma / dakSaNa diza he piMgalA, iMgalA nADI vAma // 14 // iNa douMke madhya meM, sukhamama nADI joya / sukhamanake parakAsameM, svara phuni cAlata doya || 15 || DAbA svara jaba calata hai, caMda udaya taba jAna | jaba svara cAlata jImaNo, udaya hota taba bhAna // 16 // saumya kAjakuM zubha zazi, krUra kAmakuM sUra / iNividhi lakha kAraja karata, pAme sukha bharapUra ||17|| dou svara sama saMcare, taba sukhamana pahicAna / tAmeM kou kAraja karata, avasa hoya kachu hAna // 18 // caMdra calata kIje sadA, thira kAraja svara bhAla | cara kAraja sUraja calata, siddha hoya tatakAla // 19 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) kRSNapakSasvAmI ravi, zuklapakSapati caMda | tithibhAga inakA lahi, kAraja karata AnaMda // 20 // kRSNapakSakI tIna tithi, prathama ravikI jAna / tIna zazIkI phuni tIna ravi, iNa anukrama pahicAna / / 21 zuklapakSakI tIna tithi, caMdataNI kahI mitta / phuna ravi phuna zazi phuna ravi, zazi giNavAkI rIta // 22 // // chappaya chaMda // maMgala zani Aditya, vAra svAmI ravi jANo / suraguru budha aru soma, zukrapati caMda vakhANo // iNavidhi svara tithi vAra, bhinna kara nakSatra pichANo / zubha kArajake yogya, sakala iNavidhi mana ANo // niragama suragama vidha, bhAva iNa vidhakre lekho / tattaNo parakAza, sudhArasa ima tuma dekho || 23 // // dohA // prAtaH sUra jo hoya | kRSNapakSa ekama dine, tau te pakSa pravINa nara, AnaMdakArI joya // 24 // zuklapakSake Adi dina, jo zazi svara udyota / to te pakSa vicArIe, sukhadAyaka ati hota // 25 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74 ) caMdratithimeM caMdra svara, sUratithi vahe sUra | kAyAmeM puSTi kare, sukha Apata bharapUra // 26 // caMdratithimeM Aya jo, bhAnu karata prakAza / tAteM kleza pIDA huve, kiMcit vittavinAza // 27 // sUraja tithi paDivA dine, cale caMdra svara bhora / pIDa kalaha nRpa bhaya kare, citta caMcala cihuM ora // 28 // douM pakSa paDivA dine, sukhamana svara jo hoya | lAbha hA sAmAnyathI, te hice karI joya // 29 // vRzcika siMha vRSa kuMbha puna, zazi svaranI e rAza / caMdrajoga iNake milata, zubha kAraja parakAza // 30 // / karka makara tula meSa puna, cara rAzi e cAra / ravi saMga e saMcarata, cara kAje sukhakAra // 31 // mIna mithuna dhana kanyakA, dvisvabhAva e jAna / sukhamana svarasuM milata hai, kAja karata hoya hAna // 32 // zazi sUraja ke mAsa ima, bhinna bhinna karI jANa / rAzi vafrgata dinakI, adhika bheda mana ANa // 33 // prazna karaNakuM kou nara, aaa hisde dhAra / pRcchaka naranI dizitaNo, nirNaya kahuM vicAra ||34|| Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) sanamukha DAbI Urdhva dizi, rahI prazna kare koya / caMdrajoga he tA same, to kArijasiddhi hoya // 35 // nIce pIche jImaNo, jo koI pUche Aya / bhAnujoga svara hoya to, tasa kAraja ho jAya // 36 // pUche dakSiNa bhuja rahI, sUraja svarameM vAta / lagana vAra tithi joga milI, siddha kArya avadAta // 37|| vAma bhAga rahI jo kaha, praznataNo parasaMga / zazi svara jo pUraNa huve, to tasa kAja abhaMga // 38 // pUche dakSaNa kara rahI, zazi svarameM jo koya / ravi tatva titha vAra bina, tasa kAraja navi hoya // 39 // adho pRSTha pAchala rahI, pRcchakano parimANa / caMda calata phala tehay, pUrvakathita pahichANa // 40 // calata sUra svara jImaNo, (rahI) pUche DAbI ora / caMdrajoga bina tehano, navi kArija vidhi kora // 41 // sanmukha Urdhva dizA rahI, pUche jo ravimAMhi / caMdrajoga bina teharnu, kAraja sIje nAMhi // 42 // lagna vAra tithi tattva puna, rAsa joga disi zodha / kArajake akSara giNe, hove sAco bodha // 43 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 76 ) sama akSara zazikuM bhalo, viSama bhAnu paradhAna / ' tinakI saMkhyA karanakuM, kaI ema anumAna / / 44 // cAra ATha dvAdaza yugala, SaTa daza cavade jANa / SoDazathI zaziyoga e, mahAzuddha pahichANa // 45 // eka tIna sara sAta nava, ekAdaza aru ter| tithi saMyama pacavIsa puna, ravijoga ima hera // 46 // lokakAja saha parihare, dhare sunihAcala dhyAna / zravaNa manana ciMtana karata, lahata svarodayajJAna // 47 // athavA prANAyAma je, sAdhe citta lagAya / tAkuM pahelI bhUmikA, siddha svarodaya thAya // 48 // prANAyAma vicAra to, he ati agama apAra / meda doya tasa jANIe, nizce aru vyavahAra // 49 // nihathI nija rUpameM, nija pariNati hoya lIna / zreNIgata jyoM saMcare, so jogI paravINa // 50 // upazama kSapaka kahI jugala, zreNI pravacanamAMhi / tiNako kAla svabhAva vasa, sAdhana hivaNA nAMhi 51 // ahanisi dhyAna abhyAsathI, manathiratA jo hoya / to anubhava lava Aja phuna, pAye viralA koya // 52 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 77 ) nija anubhava lavalezathI, kaThina karma hoya nAza / alpa bhave bhavi te lahe, avicalapurako vAsa // 53 // vyavahAre ye dhyAnako, bheda navi kahevAya / bhinna bhinna kahetAM thakAM, graMtha adhika ho jAya // 54 // nAma mAtra aba kahata huM, yAko kiMcit bhAva / adhika bhavi tuma jANajo, gurugama tAsa lakhAva // 55 // aSTa bheda hai joga, paMcama prANAyAma | tAke sapta prakAra hai, sakala siddhake dhAma // 56 // recaka pUraka tIsaro, kuMbhaka bheda pichANa / zAMtika samatA ekatA, lIna bhAva citta ANa // 57 // pUraka pavana gahata sudhI, kuMbhaka thiratA tAsa / recaka bAhira saMcare, zAMtika jyoti prakAza // 58 // samatA dhyeya svarUpameM, tihAM sUkSma upayoga | ga ekatA guNa viSe, lIna bhAva nija joga // 59 // lIna dazA vyavahArathI, hota samAdhi rUpa / nihavethI cetana yaha, hove zivapura bhUpa // 60 // svAsAkuM ati thira kare, tANe nahIM ligAra / mUlabaMdha dRDha lAyake, kare bIja saMcAra // 61 // 15 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 78 ) vAyu pAMca zarIrameM, prANa samAna apAna / udAna vAyu cotho kahyo, paMcama anila avyAna / / 62 // prANa hiye puna sarvagata, tanameM rahata samAna / AdhAra cakragati jANiye, tIjo vAyu apAna // 63 // udAna vAsaha kaMThameM, saMdhigatie avyAna / paMca vAyuke bIja puna, paMca hiye ima Ana // 64 / / ai pai rau blau klau sudhI, paMca bIja paradhAna / inake garbhita bhedako, kahata na Ave mAna // 65 // paMca bIja saMcArathI, anahada dhUna je hoya / nirgama bheda dhUnitaNo, jogIzvara lahe koya // 66 // varaNa mAtra iNa bIjake, kamala kamala thita jANa / bhinna bhinna guNa tehano, zAstrathakI mana ANa // 67 // sakala siddhi iNameM vase, sarva labdhi iNa mAMhi / ketika Aja huM saMpaje, ketika to aba nAhi / / 68 // varaNa nAbhImeM saMcare, so'haM zabda udyota / / ajapa jApa te jANIe, anubhava bhAva udyota // 69 / / nAbhIthI hiye saMcare, tihAM raMkAra prakAza / manathiratA tAme huve, azubha saMkalpa hoya nAza // 7 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) surataDora lAve gagana, tiraveNI kara vAsa / tihAM anahada dhUni upaje, thira joti parakAsa // 71 // // copAi chaMda // anahada adhiSTAya je deva, thira citta dekha kare tasu seva / Rddhi aneka prakAra dekhAve, __ adbhuta rUpa dRSTa tasa Ave // 72 // Rddhi dekha navi citta calAve, ___jJAna samAdhi te nara pAve / vedabheda samAdhi kahIe, gurugama lakSa tehano lahIe / / 73 // nAbhI pAsa he kuMDalI nADI, ___vaMkanAla he tAsa pichaaddii| dazama dvArakA mAraga soI, __ ulaTa vATa pAve nahIM koI // 74 // mudrA paMca baMdha traya jANo, ... AsaNa corAsI pahicANo / tAme AsaNa yuga paradhAna, .. mUlAsaNa padmAsaNa jANa // 75 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) astavyasta vAyu saMcare, kAraNa vizeSe SaTa karma kre| . . netI dhotI naulI kahI, bheda caturtha trATaka phuni lahI // 76 // vastI paMcama meda pichAno, rasa kapAla bhAtI mana aano| kiMcita AraMbha lakha iNamAhi, jainadharasameM karIe nAMhi // 77 // trATaka navali e doya meda, ___karata miTe sahu tanakA kheda / roga navi hove tanamAhi, __Alasa UMgha adhika hoye nAhi / / 78 // dRSTi aSTa yoganI kahI, ___ dhyAna karata te aMtara lhii| kIje e sAlaMbana dhyAna, nirAlaMbatA pragaTata jJAna // 79 // mitrA tArA dujI jANa, balA caturthI dIptA mana aann| . Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (81 ) "thirA dRSTi kAMtA phuni lahIe, prabhA parA aSTama haga kahIe // 80 // saghana aghana dina rayaNI kahI, tAkA anubhava yAmeM lhii| niraupAdhi ekAMte sthAna, tihAM hoya e Atama dhyAna . // 81 // alpa AhAra nidrA vaza kare, . - hita saneha jagathI parihare / lokalAja navi kare ligAra, - eka prIta prabhuthI citta dhAra // 82 // AzA eka mokSakI hoya, dujI duvidhA navi ciMtta koya / dhyAna yogya jANo te jIva, je bhavaduHkhathI Darata sadIna // 83 // paraniMdA mukhathI navi kare, .. svaniMdA suNI samatA dhare / kare sahu vikathA parihAra, roke karma. Agamana dvAra // 84 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harakha zoka hirade navi Ane, zatru mitra barAbara jAne / paraAzA tajI rahe nirAza, tehathI hoya dhyAna abhyAsa // 85 // dhyAna abhyAsI jo nara hoya, tAkuM duHkha upaje navi koya / iMdrAdika pUje tasa pAya, Rddhi siddhi pragaTe ghaTa Aya / / 86 // puSpamAla sama viSadhara tAsa, mRgapati mRga sama hove jAsa / pAvaka hoya pANI tatakAla, surabhisuta sadRza jasa vyAla // 87 // sAyara gopadanI pare hoya, ___ aTavI vikaTa nagara tasa joya / ripu lahe mitrAi bhAva, zastrataMNo navi lAge ghAva // 88 // kamalapatra karavAla vakhAno, hAlAhala amRta karI jaano| Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 83 ) duSTa jIva Ave nahIM pAsa, jo Ave to lahe suvAsa jo vivahAra dhyAna ima dhyAve, iMdrAdika padavI te pAve / nihace dhyAna lahe jaba koya, tAkuM avazya siddhapada hoya // 90 // sukha anaMta vilase tihuM kAla, toDI aSTa karmakI jAla / esA dhyAna dharI nitameva, / / 89 / / cidAnaMda lahI gurugama bheva // 91 // dhyAna cAra bhagavaMta batAve, te mere mana adhike bhAve / rUpastha padastha piMDastha kahIje, rupAtIta sAdha ziva lIje // 92 // rahata vikAra svarUpa nihArI, tAkI saMgata manasA dhArI / nija guNa aMza lahe jaba koya, prathama bheda tiNa avasara hoya // 93 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 84 ) tIrthakara padavI paradhAna, guNa anaMtako jANo thAna / guNa vicAra nija guNa je lahe, dhyAna padastha suguru hama kahe / / 94 / / bhedajJAna aMtaragata ghAre, straparapariNati bhinna vicAre / sakati vicArI zAMtatA pAve, te piMDastha dhyAna kahIvAve / / 95 / / rUparekha jAmeM navi koi, aSTaguNAM karI zivapada soi / tAkuM dhyAvata tihAM samAye, rupAtIta dhyAna so pAve // 96 // prANAyAma dhyAna je kahIe, a fusstha bheda bhavi lahIe / mana aru pavana samAgama jAno, pavana sAdha mana nija ghara Ano // 97 // ahanisi aghikA prema lagAve, jogAnala ghaTamAMhi jagAve / Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 85 ) alpa AhAra Asana dRDha kare, nayaNathakI nidrA parihare kAyA jIva bhinna karI jANe, kanaka upalanI pare pahichANe / bheda dRSTi rAkhe ghaTamAMhi, mana zaMkA ANe kachu nAMhi // 99 // kAraja rUpa kathe mukhavANI, // 98 // adhika nAMha bole hita jANI / svapana rUpa jANe saMsAra; tana dhana jobana lakhe asAra // 100 // zrIjinavANI hiye dRDha rAkhe, zuddha dhyAna anubhavarasa cAkhe / viralA te jogI jagamAMhi, tAkuM roga soga bhaya nAMhi // 101 // teja kAMti tanameM ati vAdhe, je nizcala citta dhyAna ArAdhe / alpa AhAra tana hoya niroga, dinadina vadhe adhika upayoga // 102 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 89 ) nAsA agrabhAga ga dharI, athavA dou saMpuTa krii| hiye kamala navapada je dhyAve, tAkuM sahaja dhyAnagati Ave // 103 // mAyA bIja-praNava dharI Ada, varaNa bIja guNa jANe nAda / caDhatA varaNa kare thira svAsa, lakha dhura nAdataNo parakAsa // 104 // prANAyAma dhyAna vistAra, kahetAM suraguru na lahe pAra / tAteM nAma mAtra e kahyA, guru mukha jANa adhika je rahyA // 105 / / prANAyAma bhUmi dasa jANo, - prathama svarodaya tihAM pichANo / svara parakAza prathama je jANe, paMca tatva phuni tihAM pichANe // 106 // kaI adhika aba tAsa vicAra, suNo adhika citta thiratA dhAra / Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . ( 87 ) svarameM tattva lakhe jaba koI, tAkuM siddha svarodaya hoi // 107 // // aDila chaMda // doya svaromeM pAMca tattva pahicANIe, varNa mAna AkAra kAla phala jANIe / raNavidha tacca lakhAna sAdhatA je lahe, sAcI visavAvIsa vAta nara te kahe / / 108 / / // dohA // pRthvI jala pAvaka anila, paMcama tata nabha jAna / pRthvI jala svAmI zazi, apara tInako bhAna // 109 // pIta zveta rAto varaNa, harita zyAma puna jAna / paMca varNa ye pAMcake, anukramathI pahichANa // 11 // pRthivI sanamukha saMcare, karapallava SaTa doya / samacaturaMsa AkAra tasa, svara saMgamameM hoya // 111 // adhobhAga jala calata hai, SoDaza aMgula mAna / vartula hai AkAra tasa, caMdra sarIkho jANa // 112 // cArAMgula pAvaka cale, Urdhva dizA svara mAMha / trikoNA AkAra tasa, bAla ravi sama Aha // 113 // Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) vAyu tirchA calata hai, aSTAMgula nitameva / dhajA rUpa AkAra tasa, jANo iNavidha bheva // 114 // nAsAsaMpuTameM cale, bAhira navi prkaas| . suna ahe AkAra tasa, svara yuga calata AkAza // 115 // prathama pacAsa pala 'dUsaro, cAlIza bIjo trIza // vIzaru daza pala calata hai, tata svarameM nizadiza // 116 // ghaDI aDhAi pAMca tata, eka eka svaramAMhi / ahaniza iNavidha calata hai, yAmeM saMzaya nAMhi // 117 // paMca taca svarameM lakhe, bhinna bhinna jaba koya / kAlasamayakA jJAna tasa, varasa divasakA hoya // 118 // prathama meSa saMkrAMtiko, vhai praveza jaba Aya / taba hI tatva vicArIe, svAsA thira ThaharAya // 119 // DAbA svarameM hoya jyoM, mahItaNo parakAsa / uttama joga vakhANIe, nIko phala he tAsa // 120 // parajAkuM sukha vhe ghaNo, samo hoya zrIkAra / dhAna hoya mahIyala ghaNo, copadakuM ati cAra // 121 // Ita bhIta upaje nahIM, janavRddhi paNa thAya / ityAdika bahu zreSTha phala, sukha pAme ati rAya // 122 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (88) calata- tatva jala tiNa same, zazi svarameM jo Aya / tAko phala aba kahata hu~, suNajo citta lagAya // 123 // meghavRSTi hove ghaNI, upaje anna apAra / sukhI hoya parajA sahu, cidAnaMda citta dhAra // 124 // dharmabuddhi sahukuM rahe, puNya dAnathI prIta / AnaMda maMgala upaje, nRpa cAle zubha nIta // 125 / / zazi svarameM ye jANIe, tatvayugala sukhakAra / tava tIna Agala rahe, tinako kahuM vicAra // 126 // lage meSa saMkrAMta tava, prathama ghaDI svara joya / jaiso svarameM tattva vhai, taiso hI phala hoya // 127 // jo svarameM pAvaka cale, alpa vRSTi to hoya / roga dokha hove sahI, kAla kahe sahu koya // 128 // dezabhaMga parajA duHkhI, agni tatva parakAza / dou svarameM hoya to, azubha ahe phala tAsa // 129 // vAyu tatva svarameM calata, nRpa vigraha kachu thAya / alpa megha varase mahI, madhyama varSa kahAya // 130 // arddhAsA anna nIpaje, khaDa thoDAsA hoya / anila tatvakA iNI pare, manamAMhi phala joya // 131 // Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) svaramAMhi jo prathama hI, vahe tava AkAza / to te kAla pichANIe, hoya na pUrA vAsa // 132 // iNavidhathI e jANIe, tava svaranake mAMhi / phala manameM paNa dhArI, yAmeM saMzaya nAMhi // 133 // madhu mAsa sita pratipadA, kara tasa lagana vicAraH / calata tava svara tiNa same, tAko varNa nihAra // 134 // prAtasame zazi svara viSe, mahI tattva jo hoya / tA te sarva vicArI, sukhadAyaka ati hoya || 135 // ghanavRSTi hove ghaNI, samo hoya zrIkAra / rAjA parajAke hiye, harSa saMtoSa vicAra // 136 // Ita bhIta upaje nahIM, moTA bhaya navi koya | cidAnaMda ima caMdameM, kSiti tatra phala joya // 137 // cidAnaMda jo caMdameM, prAta udaka paraveza / to ve samo subhikSa ati, varSA deza videza || 138 // zAMti puSTi hove ghaNI, dharmataNo ati rAga / bhavika hiye ati upaje, dAna artha dhana tyAga // 139 // jala dharaNI dou vahe, divasapati ghara Aya / prAtaH kAla to te varasa, madhyama samo kahevAya // 140 // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61) tIna tatra avazeSa je, svarameM tAsa vicAra | madhyama niSTa kahyo tiko, pUrvakathita citta dhAra // 141 // 1 rAjabhaMga parajA duHkhI, jo nabha vahe svaramAMhi / paDe kAla vaha dezameM, yAmeM saMzaya nAMhi // 142 / / svara sUrajameM agniko. hoya prAta paraveza / , roga sogathI jana bahu, pAve adhika kleza || 143 // kAla paDe mahIyala vipe, rAjA citta navi cena / sUrajameM pAvaka calata, ema svarodaya vena // 144 // nRpa vigraha kachu upaje, alpa vRSTi puna hoya / sUrajameM anilako, cidAnaMda phala joya // 145 // sukhamana svara jo tA divasa, prAtaHsamaya jo hoya | jovaNahAra mare sahI, chatra bhaMga puna, joya // 146 // kahUka thoDo upaje, kahUka tehuM nAMhi / sukhamana svarako ina pare, phala jANo manamAMhi / 147 // duvidha rIta jovaNataNI, kahI varasanI ema / trIjI Agala jANajo, gharI hiyaDe ati prema // 148 // mAgha mAsa sita saptamI, phuni vaizAkhI trIja / prAtaH samayako joie, carasa divasako bIja // 149 // " Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 82 ) nizApatike gehameM, jala dharaNI paraveza / kare Aya jo tiNa same, to sukha deza - videza // 150 // apara tava nija nAtha ghara, vahe adhama phala jANa / udaka mahI jo bhAnu ghara, to madhyama citta ANa // 151 // eka azubha phuna eka zubha, tInuMmeM jo hoya / siddha hoya phala tehanuM, madhyama hice joya || 152|| sahu parIkSA bhAvameM, meSa bhAva balavAna / tA dina tatra nihArI, phala hirade dRDha Ana || 153 // aba je jovaNahAra nara, tehano kahUM vicAra / Apa lakhI apaNe hiye, apaNo karahuM vicAra / / 154 // navi hoya / joya // 155 // caitra sudi ekama dine, zazisvara jo to tehane tihuM mAsameM, ati udvega madhu mAsa sita bIja dina, cale na jo svara caMda | gamana hoya paradezameM, tihAM upaje duHkhadaMda || 156 // caitra mAsa sita bIjakuM, caMda cale nahi Aya / to tAke tanameM sahI, pitajvarAdika thAya // 157 // maraNa hoya nava mAsameM, jo svara jANe tAsa / madhu mAsa sita cotha, jo navi caMdra prakAza // 158 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 23 ) nizApati svara caita sudi, pAMcamako navi hoya / rAjadaMDa mahoTA huve, saMzaya ihAM na koya // 159 // caitra sudi cha?ke divasa, caMdra cale nahi jAsa / varasa divasa bhItara sahI, viNase baMdhava tAsa // 16 // cale na caMdA caita sita, saptama dina lavaleza / tasa narakerI gehinI, jAve jamake deza // 16 // tithi aSTamI caitra zudi, caMda binA jo jAya / to pIDA ati upaje, bhAgyayoga sukha thAya // 162 / / tithi aSTamano caita sita, dInau phala darasAya / hoya zazi zubha tattvameM, to ulaTuM mana bhAya / / 163 / / tatva bANameM kahata hu~, praznataNo parasaMga / iNavidha hiye vicArake, kathIe vacana abhaMga // 164 // jala dharaNIke jogameM, prazna kare je koya / nizAnAtha pUraNa vahata, tasabAraja siddha hoya // 165 / / anala agana AkAzako, jogI zazi svaramAMhi / hoya prazna karatA thakA, to kAraja siddha nAMhi // 166 // kSiti udaka thira kAjakuM, uDugaNapati svaramAMhi / tatvayugala e jANIeM, cara kArajakuM nAMhi // 167 // 1 caMdra. Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84 ) vAyu agani nabha tIna e, cara kAje paradhAna / tatva hiyemeM jANIe, udaya hota svara bhAna // 168 // rogIkero prazna nara, jo kou pUche Aya / tAkuM svAsa vicArake, ima uttara kahevAya // 169 // zazi svarameM dharaNI balata, pUche tasa disamAhi / tAse nihace karI kaho, rogI viNase nAMhi // 17 // caMdra baMdha sUraja calata, pUche DAbI oDa / rogIko parasaMga to, jIve nahIM vidhi koDa // 171 / / pUraNa svarazuM Ayake, pUche khAlI mAMhi / to rogIkuM jANajo, sAtA hove nAhi // 172 // khAlI svarazuM Ayake, vahate svarameM vAta / jo kou rogInI kahe, to tasa nahi ja ghAta // 173 // vAya pita kapha tIna ye, bhayo piMDatraya joga / samathI sukha hoya dehameM, viSama huA hoya roga // 174 // vAya corAzI piMDameM, pitta pacIza prakAra / kapha traya bheda vakhANIe, dvAdaza sata citta dhAra // 175 // vAyu nivAsa udara viSe, svAmI he tasa sUra / phuni zata dhamaNI mAMhi te, rahata sadA bharapUra // 176 // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) khaMdamAMhi puna jANajo, pittataNo nita vAsa / jaTharAgnimeM saMcarata, divAnAtha pati tAsa // 177 // nAbhikamalathI vAma disa, karapallava traya jANa / nADI yugala he kaphataNI, rahI hai yemeM ANa // 178 // zazi svAmi tasa jANajo, ye vivahArI vAta / nizcaithI lakha ekameM, tinu Aya samAta / / 179 // apaNI apaNI ruta viSe, vAya pItta kapha tIna / jora jaNAvata dehameM, tasa upacAra pravIna // 180 // vaidyakagraMtha nathI lakhyo, tINakA adhika prakAra / mUla tInasuM hota hai, roga aneka prakAra // 181 // apaNe amala visArake, bIjAne ghara jAya / roga. kaphAdithI jui, sannipAta .kahevAya // 182 // romaromamAM jagataguru, poNA be be roga / bhAkhyA pravacanamAMhi te, azubha udaya tasa bhog||183|| prazna kare rogItaNo, jaisA svarameM Aya / svara phuni tattva vicArake, taisA roga kahAya // 184 // apaNe svarameM ApaNA, tattva cale tiNa vAra / to rogInA piMDamAM, roga eka thira dhAra // 185 / Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (86) svarameM dUjA svarataNo, prazna karata tata hoya / mizrabhAvathI roganI, utpatti tasa joya / / 186 / / pUraNa svarathI Ayake, pUche pUraNa mAMhi / sakala kAja saMsArake, pUraNa saMzaya nAhi // 187 // khAlI svarameM Ayake, pUche khAlI mAhi / je je kAja dubhItaNo, te te hove nAMhi // 188 // khAlI svarameM Ayake, pUche vahate mAMhi / siddha kAja kaho tehano, yAmeM duvidhA nAMhi // 189 // pUche pUraNa svara tajI, khAlI svarakI auDa / prazna tAsa niSphala hove, saphala nahIM vidhi koDa // 19 // guruvAra vAyu bhalo, zani divasa AkAza / calata tatva ima kAyameM, pUrava roga vinAza // 191 // prAtaHsamaya budhavArakuM, kSiti tatva zubha jANa / somavAra jala zakrakuM, teja hiyemeM ANa // 192 // zazi sUra svaramA abai, karaNa joga je kAma / tasa vicAra zubha kahata hUM, sukhadAyaka abhirAma // 193 // devala zrIjinarAjano, navo nipAve koya / khAta mahUrata avasare, caMdrajoga tihAM joya // 194 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amI sravata zazi jogama, aruNadyuti thira hoya / karata pratiSThA biMbanI, ati prabhAva tasa joya // 195 // takhata mUlanAyaka prabhu, baiThAve tiNa vAra / jinaghara kalaza caDhAvatAM, caMdrajoga sukhakAra // 196 // poSadhazAla nipAvatAM, dAnazAla ghara hATa / mahela dUrga gaDha koTano, racita sughaTa dhu ghATa // 197 // saMghamAla AropatAM, karatAM tIratha dAna / dIkSA maMtra batAvatAM, caMdrajoga paradhAna // 198 // ghara navIna pura nagarameM, karatA prathama praveza / vastra AbhUSaNa saMgrahata, leza ijAre deza // 199 // jogAbhyAsa karata zuddhi, auSadha bhaiSaja mIta / / khetI bAga lagAvatA, karatA nRpathI prIta // 20 // rAjatilaka AropatA, karatA gaDha paraveza / caMdrajogameM bhUpati, vilase sukha sudeza // 21 // rAjya siMghAsana paga dharata, karata aura thira kAja / caMdrayoga zubha jANajo, cidAnaMda mahArAja // 202 // . // copAi // maTha devala aru guphA banAve, ratana dhAtunA ghATa ghaDAve / Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sa) ityAdika sahu jagameM kAma, caMdrayogameM ati abhirAma // 203 // caMdrajoga thira kAja pradhAna, kahyo tAsa kiMcita anumAna / svara sUrajameM karIe jeha, suNo zravaNa de kAraja teha // 204 // vidyA paDhe dhyAna jo sAdhe, ___ maMtra sAdha aru deva ArAdhe / arajI hAkamake kara deva arivijayakA bIDA leva // 205 // viSa aru bhUta utAraNa jAve, rogIkuM jo davA khilAve / vidhanaharaNa zAMtijala nAkhe, __ jo upAya kaSTIkuM bhAkhe // 206 // gaja vAjI vAhana hathiyAra, leve ripu vijaya citta dhAra / khAnapAna kIje asanAna, dIje nArIkuM RtudAna // 207 // Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (84 ) nayA copaDA likhe likhAve, . __ vaNija karata kachu vRddhi thAve / bhAnajogameM e sahu kAja, karata lahe sukhacena samAja // 208 / / bhUpati dakSaNa svarameM koi, - yuddha karaNa jAve suNa soi / raNasaMgrAmamAMhi jasa pAve, -- jIta ari pAcho ghara Ave // 209 // sAyarameM je pota calAve, vaMchita dvIpa vege te pAve / verI bhavana gavana paga dIje, .. bhAnajogameM to jasa lIje // 210 // UMTa mahISa go saMgraha karatA, sATa vadata saritA jala taratAM / karanadravya huMDaM deva bhAnajogazubha athavA letAM // 211 // ityAdika cara kAraja je te, bhAnajogameM karIe te te / Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) lAbhAlAbha vicArI kahIe, .. nahiMtara manameM jANI rahIe // 212 // vivAhadAna ityAdika kAja, saumya caMdrajoge sukhasAja / krUra kAmameM sUra pradhAna, pUrvakathita manameM te jAna // 213 // // dohA / caMdrajoga thira kAjakuM, uttama mahAvakhANa / bhAnajoga cara kAjameM, zreSTha adhika mana ANa // 214 // sukhamana calata na kIjIe, cara thira kAraja koya / karata kAma sukhamana viSe, avasa hANi kachu hoya // 215 / / bhavanapratiSThAdika sahu, varajita sukhamana mAMhi / gAmAMtara jAvA bhaNI, pagalA bharIe nAMhi // 216 // duHkha dohaga pIDA lahe, cittameM rahe kleza / cidAnaMda sukhamana calata, jo koi jAya videza // 217 / / kArajakI hAni huve, athavA lAge vAra / athavA mitra mile nahIM, sukhamana bhAva vicAra // 218 // zvAsa zIghra ati pAlaTe, chIna caMdra chIna sUra / te sukhamana svara jANajo, nAbha sanila bharapUra // 219 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (101) sukhamana-svara saMcArameM, kIje Atama dhyAna / hiradagati ahibhakSakI, lahIe anubhavajJAna // 220 // Atamatattva vicAraNA, udAsInatA bhAva / mAvata svara sukhamana viSe, hove dhyAna jamAva // 221 // cara thira tAjI e kahI, dvisvabhAvakI bAta / iNa anukramathI ArabhI, kAraja sakala kahAta / / 222 // tatvasvarUpa nIhALavA, kahuM upaAya vicAra / bhAva zubhAzubha tehane. adhika hiyAmeM dhAra // 223 // zravaNa aMguThA madhyamAM, nAsApuTa para thApa / nayaNa tajenIthI DhakI, bhRkuTImAM lakha Apa // 224 // paDe biMdu bhUkuTI viSe, pIta zveta aru lAla / nIla zyAma jaisI huve, taisI tihAM nihAla / / 225 // jaisA varNa nIhArIe, taisA tattvavicAra / zvAsa gati svarameM lakho, icchA phuna AkAra // 226 // prathama vAyu svarameM vaha, dutIya agani vakhANa / trIjI bhU cothu salila, nabha paMcama mana ANa // 227 / / vAma dizAthI svara UThI, vahe piMgalAmAMhi / tAIM saMkrama kahata hai, yAme saMzaya nAMhi // 228 // 17 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 102 ) tava udaka bhra zubha kahe, teja madhya phaladAya / hANa mRtyudAyaka sadA, mAruta vyoma kahAya // 229 // Urdhva adho aru madhya puTa, ticrcchA saMkramarUpa / paMca tatra yaha vahata hai, jANo bheda anUpa // 230 // Urdhva mRtyu zAMti adho, uccATaNa tirichAya / madhya staMbhana nabha viSe, varajita sakala upAya || 231 // jaMghamahI nAbhI anila, teja khaMdha jala pAya / mastakameM nabha jANajo, diye thAna batAya // 232 // thira kAje paradhAna bhU, carame salila vicAra | pAvaka sama kAraja viSe, vAyu uccATaNa dhAra // 233 // vyoma calata kAraja sahu, karIe nAMhi mIta / dhyAna joga abhyAsakI, dhAro yAme rIta // 234 // pazcima dakSiNa jalamahI, uttara teja pradhAna / pUrava vAyu vakhANajo, nabha kahIe thira thAna || 235 // siddhi pRthvI jala viSe, mRtyu agana vicAra / kSayakArI vAyu siddhi, nabha niSphala citta dhAra // 236 // dhIrajathI pRthvI viSe, jala siddhi tatakAla / hANa agni tAyuthakI, kAja niSphala nabha bhAla // 237 // Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) saMgrAmAdi kRtyameM, prabala hutAzana hoya / caMdra sUra saMgraha viSe, phaladAyaka ati joya // 238 // jIvita jaya dhana lAbha phuna, mitra artha judha rUpa / gamanAgamana vicArameM, jAno mahI anUpa // 239 // kalaha zoka duHkha bhaya tathA, maraNa kachu utapAta / saMkramabhAva samIrameM, phaladRSTi vikhyAta // 240 // rAjanAza pAvaka calata, pRcchaka naranI hANa / durbhikSa hoya mahIyala viSe, rogAdika phuni jANa // 21 // durbhikSa ghora vigraha sudhI, dezabhaMga bhaya jANa / calatA vAyu AkAza tata, caupada hAni vakhANa // 242 // maheMdra varuNa juga jogameM, ghanavRSTi ati hoya / rAjavRddhi parajA sukhI, samo zreSTha ati hoya // 24 // mahI udaka dou viSe, caMdrathAna thiti rUpa / cidAnaMda phala teharnu, jANo parama anUpa // 244 // mahI mUla ciMtA lakho, jIva vAya jala dhAra / teja dhAtu ciMtA lakho, zubha AkAza vicaar||245|| bahu pAda pRthvI viSe, jugapada jala aru vAya / agni catuHpada nabha ude, vigata caraNa kahevAya // 246 // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 104 ) ravi rAhu kuja tIsaro, zani caturtha vakhANa || paMca taMtra ke bhAna ghara, svAmI anukrama jANa || 247|| budha pRthvI jalako rAzi, zukra agnipati mita / vAyu guru sura caMdameM, tatra svAma iNa rIta // 248 // svAmI apaNo ApaNo, apaNe gharake mAMhi / zubha phaladAyaka jANajo, yAmeM saMzaya nAMhi // 249 // jaya tuSTi puSTi rati, krIDA hAsya kahAya / ema avasthA caMdanI, SaTa jala meM thAya // 250 // jvara nidrA pariyAsa puna, kaMpa caturthI pichANa / veda avasthA caMdanI, vAyu agnimeM jANa / / 251 // prathama gatAyu dUsarI, mRtyu nabhake saMga / kahI avasthA caMdanI, dvAdaza ema abhaMga // 252 // madhura kaSAyala tikta puna, khArA rasa kahevAya / nabha avyakta rasa paMcake, anukrama dIye batAya // 253 // jaisA rasa AsvAdanI, hoya prIta manamAMhi / taisA tatra pIchANajo, zaMkA karajo nAMhi // 254 // zravaNa dhaniSTA rohiNI, uttarASADha abhIca / jyeSThA anurAdhA sapata, zreSTha mahIke bIca // 255 // Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 105 ) mUla utarAbhAdrapada, revatI ArdrA jANa / pUrvASADha aru zatabhiSA, azleSA jala ThANa // 256 // maghA pUvA phAlgunI, pUrvabhAdrapada svAta / kRttikA bharaNI puSya e, sapta agni vikhyAta // 257 // hasta vizAkhA mRgasirA, pUnarvasu citrAya / uttarAphAlguNa azvinI, aniladhAma sukhadAya // 258 // namathI pavana pavanathakI, pAvaka tata parakAsa / pAvakathI pANI lakho, mahI lakho phuni tAsa // 259 // krodhAdika agni ude, icchA vAyu majhAra / kSAMtyAdika guNa mana viSe, jala bhUmAMhi vicAra || 260 gudAdhAra dharaNItaNo, liMga udakano jANa / teja dhAra cakSu sudhI, vAyu ghrANa vakhANa // 261 // zravaNa dvAra nabhanA kahyA zabdAdika AhAra / cidAnaMda iNa pAMcakA, jANo ora nihAra // 262 // caMda calata navi cAlIe, juddha karaNakuM mita / calata caMdameM tehanA, zatrunI hoya jIta // 263 // divasapati svaramAMhi je, yuddha karaNakuM jAya / vijaya lahe saMgrAma meM, zatrusena palAya // 264 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106) apanA svara dakSaNa cale, zatrunA paNa teha // jIta lahe saMgrAmameM, prathama caDhe nara jeha // 265 // zazi calata ko bhUpati, mata jAvo raNamAhi / khetajIta ariyaNa lahe, yAmeM saMzaya nAMhi // 266 // sukhamana svara saMgrAmameM, bhalA kahe navi koya / jAve sukhamana svara viSe, ziza kaTAve soya // 267 // dUra deza saMgrAmameM, jAtA zazi paradhAna / nikaTa yuddhameM jANajo, jayakArI svara bhAna // 268 // sanmukha Urdhva dizA rahI, juddha prazna kare koya / sama akSara zazi svara huA, jIta tehanI hoya // 269 // pUThe dakSaNa madhyathI, dUta prazna kare jeha / viSamAkSara bhAnu huA, kheta vijaya lahe teha // 270 // yuddhayugalanI pUrNa dizI, rahI prazna kare koya / prathama nAma jasa uccare, jIta lahe nara soya // 271 // rikta pakSameM Ayake, mithuna yuddha parasaMga / pUchata pahelA hArIe, dUjA rahata abhaMga // 272 / / karata yuddha pariyANa vA, riktamAhe lahe hAra / alpavalI bhUpatithakI, mahAbalI citta dhAra // 273 // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 107) mahAkaTaka sanamukha cale, thoDAsA dala joDa / pUraNa tattva prakAzameM, jIta lahe vidhi koDa // 274 // mahI tattvameM yuddha vA, kare prazna pariyANa / dou dala sama utare, ima nihace karI jANa // 275 // kare prazna pariyANa vA, varuNa tattvake mAMhi / hoya mela tihAM parasparI, yuddha jANajo nAhi // 276 // mahI udaka hoya ekakuM, dUjAkuM jo nAMhi / mahI varuNa tihAM jItIe, yAmeM saMzaya nAhi // 277 // prazna kare athavA laDe, athavA kare prayANa / vahata hutAzana tehanI, raNameM hove hANa // 278 // prazna prayANa yuddha je kare, anila tatvameM koya / nizvethI saMgrAmameM, bhAge pahelA soya // 279 // vyoma vahata kou bhUpati, kare prazna pariyANa / athavA yuddha tiNa avasare, karata maraNa tasa jANa // 28 // caMdra calata bhUpati maraNa, sama jodhA ravimAMhi / vAyu vahata bhaMje kaTaka, saMzaya karajo nAMhi // 28 // nAmadheya sadRza kahI, pUche pUraNa mAMhi / / prathama nAma jasa uccare, tasa jaya saMzaya nAMhi // 282 // Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) raNameM je ghAyala huve, tehanI pUche vAta / cidAnaMda te puruSakuM, uttara ema kahAta // 283 // ApaNI dizathI Ayake, pUche pUraNa mAMhi / jAsa nAma kahe tAsa suNa, ghAva jANajo nAhi / / 284 // pUche khAlI svara.viNe, ghAyalakA prsNg| jasa pUche tasa raNa viSe, ghAva kahIje aMga / 285 // pRthvI udara batAie, jala calatA paga jANa / pAvaka ura hiradA viSe, vAyu jaMghA vakhANa // 286 // ghAva zIzameM jANajo, calata taca AkAza / svarameM tattva vicArake, pRcchakakuM ima bhASa // 287 // pUraNa prANa pravAhameM, nija tata ghara svara hoya / prabala joga AvI malyA, sukhe vijaya lahe soya // 28 // ApaNe svara jala taca hai, zatrukuM nahi hoya / ripu maraNa nija hAthathI, jIta ApaNI hoya // 289 // garbhataNA parasaMga aba, suNajo citta lagAya / svara vicAra tAsuM kaho, jo koi pUche Aya // 290 // klIba kanyakA suta janama, garbhapatana vA dhAra / dIrgha alpa AyutaNA, bhAkho ema vicAra / 291 // Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) caMdra calata pUche kou, pUraNa dizima Aya / garbhavatInA garbha meM, to kanyA kAya // 292 // divasapati pUraNa calata, pUche pUraNa mAMhi / putra peTameM jANajo, yAmeM saMzaya nAhi // 293 // svara sukhamanA Ayake, pUche garbha vicAra / nAra kerI kUkhameM, garbha napuMsaka dhAra // 294 // bhAna calata pUche kou, vAkuM caMdA hoya / putra janama to jANajo, paNa jIve nahi soya // 295 // divasapati saMcArameM, kare prazna kou Aya / svara sUraja vAkuM huA, sukhadAyaka suta thAya // 296 // kare prazna zazi svara viSe, vAkuM jo ravi hoya / hoya sutA jIve nahi, kaho ema tasa joya // 297 // caMda calata AvI kahe, vAkuM caMda udyota / kanyA nizce tehane, dIrgha sthiti dhara hota // 298 // calata mahI suta jANajo, prazna karata tiNa vAra / rAjamAna sukhIyA ghaNA, rUpe devakumAra // 299 // udaka tattvameM Ayake, kare prazna jo koya / suta sukhIyA dhanavaMta tasa, SaTarasa bhogI hoya // 30 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110) tattva yugala je bhAna ghara, calata putra pahichANa / nizAnAtha ghara hoya to, kanyA hirade ANa // 301 // pUchata pAvaka tatvoM, garbhapatana tasa hoya / . janame to jIve nahIM, vigata puNya nara soya // 302 // prazna prabhaMjana tatvameM,. karatAM chAyA hora / athavA vijJa vicArajo, gale garmameM soya // 30 // pUchata nabha parakAsameM, garma napuMsaka jANa / calata caMda kanyA kaho, vAMjha bhAva citta ANa // 304 // zUnya yugala svaramAMhi jo, garma prazna kare koya / tAthI nizcaya karI kaho, kanyA upaje doya // 305 // caMda sUra dou calata, caMda hoya balavAna / garbhavatInA garbha meM, sutA yugala pahicAna // 306 // caMda sUra dou calata, ravi hoya balavAna / garbhavatInA garbha meM, putra yugala pahicAna // 307 // jauNa tattvameM nArIkuM, rahe garbhaodhAna / athavA janame tehano, phala anukrama pahicAna // 308 // rAjyamAna sukhIyA mahA, athavA ApahU-bhUpa / . rahe garbha dharaNI calata, hove kAma sarUpa // 309 // Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (111) dhanavaMtA mogI bhramara, catura vicakSaNa teha / nItavaMta nArI garabha, jala caratAM rahe jeha // 310 // rahe garbha pAvaka calata, alpa umara te jANa / jIve to duHkhIyA huve, janmata mAtA hANa // 311 // duHkhI deza bhramaNa kare, vikala citta buddhihINa / rahe garbha jo vAyumeM, ima jANo paravINa // 312 // rahe garbha nabha cAlatAM, garbhataNI hoya hANa / janmataNo phala tatvameM, iNa hI anukama jANa // 313 // suta pRthvI jalameM sutA, calata prabhaMjana jANa / garbhapatana pAvaka viSe, klIva gagana mana Ana // 314 // apanA apanA svara viSe, hai paradhAna vicAra / tatva pakSa avalokatAM, ye bIjA niradhAra // 315 / / saMkrama avasara Ayake, prazna kare jo koya ! athavA garbha rahe tadA, nAza avazya tasa joya // 316 // kahyA ema saMkSepathI, garbhataNA adhikAra / karata gamana paradezameM, tAkA kahuM vicAra // 317 // dakSaNa pazcima dizi viSe, caMdrajogameM jAya / gamana rahe paradezameM, sukha vilase ghara Aya // 318 // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 112 ) pUrava uttara diza viSe, bhAnuyoga balavaMta / vaMchitadAyaka kahata hai, je svaravedI saMta // 319 // // vidizi ApaNI ApaNI, apanA gharameM lIna / zubha aru itara ubhaya viSe, samaja lehu paravIna // 320 // calata caMda navi jAie, pUrava uttara deza / gayA na pAchA bAMhuDe, athavA lahe kaleza || 321 // dakSiNa pazcima mata calo, bhAnajoga meM koya / mare na tohu maraNa sama, kaSTa avazya tasa hoya || 322 // dUra gamanameM sarvadA, prabala joga 'citta dhAra / nikaTa paMthame madhyahu, jANIje sukhakAra || 323 // tatva yugala zubha he sudhI, karata prazna pariyAna / nAma tehanuM cittameM, mahI udaka mana ANa || 324|| Urdhva dizApati caMda hai, adho dizApati bhAna / krUra somya kAjana lakhI, gamana bhAva pahicAna || 325 // sukhamana calata na kIjIe, sudhi pradeza prayANa / jAve to jIve nahIM, kAraja hAni pichANa / / 326 // tattva paMcake gamanameM, hota bhaMga pacavIza / dezika graMtha karI sadA, vItata jANa jotISa || 327 // Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (113) je nara vasata videzameM, tAkI pUche bAta / sukhI Ahe athavA duHkhI, tAthI ema kahAta // 328 // udaka tattva jo hoya to, kaho tAsa dharI neha / sukhe siddha kAraja karI, vege Ave teha // 329 // hoya mahI svarameM ude, pUche prazna tivAra / to thira thaine bhAkhIe, duHkha nahi tAsa lagAra // 330 // paravAsI nija thAna tajI, gayA dusare dhAma / kachu ciMtA citta tehaneM, calata vAyu kaho Ama // 331 / / roga pIDa tanameM mahA, pAvaka calata vakhANa / nabha parakAza videzameM, maraNa avaza tasa jANa // 332 / / sUra viSama zazimAMhi saMma, pagalA bharatAM nIta / vAra tithi iNavidha karata, hove suNa tasa rIta // 333 // caMda calata Agala dharI, DAbA pagalAM cAra / gamana karata tiNa avasare, hoya udadhisutavAra // 334 // svara sUrajameM jImaNA, paga Agala dhare tIna / calata gaganameM hota hai, dinakara bAra pravIna // 335 // svaravicAra kAraja karata, saphala hoya tatakAla / tattvajJAna ehanA kahyA, camatkAra citta bhAla // 336 // 18 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) tithi vAra nakSatra phuni, karaNa yoga digshuul| lakSaNapAta horA lIe, dagdhatithi aru mUla // 337 // vRSTikALa kulikA lagana, vyatipAta svara bhAna / zukra asta aru cogaNI, yamaghaMTAdika jANa // 338 // ityAdika apayogako, yAme nahIM vicAra / aiso e svarajJAna nita, gurugamathI citta dhAra // 339 // vigata udaka sara haMsa viNa, kAyA taru vina paat| deva rahita devala yathA, caMdra vinA jima rAta // 340 // zobhita navi tapa viNa muni, jima tapa sumatA TAra / tima svarajJAna vinA gaNaka, zobhata nahiya lgaar||341|| sAdhana bina svarajJAnako, lahe na pUraNa bheda / cidAnaMda gurugama vinA, sAdhanahu tasa kheda // 342 // dakSaNa svara bhojana kare, DAbe pIye nIra / DAbe kara khaTa sUvatAM, hoya niroga zarIra // 343 // calata caMda bhojana karata, athavA nArI bhoga / jala pIve sUraja viSe, to tana nAve roga // 344 // hoya apaca bhojana karata, bhoga karataM blhiinn| jala pIvata viparIta ima, netrAdika bala kssiinn||345|| Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 115 ) pAMca sAta dina iNI pare, cale rIta viparIta | hoya pIDa tanameM kachu, jANo gharI paratIta / / 346 // bahirabhUmi iMgalA calata, piMgalA meM laghunIta / zayana disA sUraja viSe, karIe nisadina mita // 347 // divasa caMdasvara saMcare, nizA calAve sUra / svara abhyAsa eso karata, hoya umara bharapUra // 348 // kathita bhAva viparIta jo, svara cAle tanamAMhi / maraNa nikaTa tasa jANajo, yAme saMzaya nAMhi // 349 // sArddha yugala ghaTikA cale, caMdra sUra svara vAya / zvAsa trayodaza sukhamanA, jANo citta lagAya // 350 // aSTa prahara jo bhAnaghara, cale niraMtara vAya / V tIna varasakA jIvaNA, adhika na rahe kAya // // pAThAMtare // yAme saMzayaM nAMhi / / 351 // cale niraMtara piMgalA, poDaza prahara pramAna / doya varasa kAyA rahe pIche jAve prAna // 352 // bhAna niraMtara jo cale, rAtadivasa dina tIna / varasa eka rahI hoya phuni, dIraghanidrAlIna // 353 // solasa dina jo bhAnaghara, cale rAtadina zvAsa / cidAnaMda nizcala karI, jIve te ika mAsa // 354 // Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) mAsa eka ahanisi vahe, sUrajasvara manamAMhi / doya dInAkA jIvaNA, yAme saMzaya nAhi // 355 // cale niraMtara sukhamanA, pAMca ghaDI svara bhAla / pAMca ghaDI sukhamana calata, marana hoya tatakAla // 356 // . nahIM caMda sUraja nahIM, sukhamana bhI nahIM hoya / mukhaseMtI svAsA calata, cAra ghaDI thiti joy||357|| dinameM to zazi svara cale, nizA bhAna parakAza / / cidAnaMda nizce ati, dIragha Ayu tAsa // 358 // divAnAtha hoya divasameM, nizA nizAkara svaas| cidAnaMda SaTa mAsa tasa, jIvitavyanI Aza // 359 // cAra ATha dvAdaza divasa, SoDaza vIza vicAra / calata caMda nitameva ima, Ayu dIragha dhAra // 360 // rAtadivasa jo tIna dina, cale tatva AkAza / varasa divasa kAyAthiti, tisa uparAMta vinAza // 361 // ahorAti dina cAra jo, cale tattva AkAza / thiratA tanakI jANajo, utkRSTI SaTamAsa // 362 // aruNadhRti dhruvabAlikA, mAtRmaMDale joya / . e cAru navi lakhI zake, Ayu hIna nara koy||363|| Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (117) jihAM nAsA agre phuni, bhUko madhya vicAra / svara joyaNa kIkIkahI, anukramathI cittadhAra // 364 // rasanA zazi divasa thiti, ghrANa hutAsana jAna / saptabAlikA tArakA, kAlamAna pahicAna // 365 // laghunIti vaDInIta puna, vAyuzrava sama kAla // hoya divasa dasa tehanI, kAyathiti budha bhAla // 366 // gAjavIja dou nahIM, megha na khaMce dhAra / kAgavAsa AvAsa tasa, haMsAgamana vicAra / / 367 // adhika caMdrasukha bhAla jasa, calata kAyameM jAna / caMda sUra dou gayA, marana samo pahicAna // 368 // eka pakSa viparIta svara, calata roga tana thaay| dou pakSa sajjana ari, trIje maraNa kahAya // 369 / / agni bANa biMdu lakhaNa, ityAdika bahu rIta / kAlaparIkSAkI sahu, jANo gurugama mita // 370 // avasara nikaTa maraNataNo, jaba jANe budhaloya / .. taba vizeSa sAdhana kare, sAvadhAna ati hoya // 371 // dharma artha ru kAma ziva, sAdhana jagameM cAra / vyavahAre vyavahAra lakha, nihace nija guNa dhaar||372|| Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 118 ) mUrakha kulaAcArakuM, jANata dharama sadIva | vastusvabhAva dharama sudhI, kahata anubhavI jIva ||373 // kheha khajAnAkuM aratha, kahata ajJAnI jIha / kahata dravya darasAvakuM, artha sujJAnI bhIha || 374 // daMpati ratikrIDA pratye, kahata durmati kAma / kAmacitta abhilAkhakuM, kahata sumati guNadhAma // 375 // iMdralokakuM kahata ziva, je Agamahaga hINa / baMdha abhAva acalagati, bhAkhata nita paravIna // 376 // ima adhyAtamapada lakhI, karata sAdhanA jeha / cidAnaMda nija dharmano, anubhava pAve teha || 377 // samayamAtra paramAda nita, dharmasAdhanA mAMhi / athira rUpa saMsAra lakha, renara ! karIe nAMhi // 378 // chIjata china china Aukho, aMjali jala jima mita / kAlacakra mAthe bhamata, sovata kahA abhIta || 379 // tana dhana jovana kArimA, saMdhyA rAga samAna / sakala padAratha jagatameM, supana rUpa citta jAna // 380 // merA merA mata kare, terA hai nahIM koya 1 cidAnaMda parivArakA, melA hai dina doya || 381 // Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (118) aisA bhAva nihArI nita, kIje jJAna vicAra / miTe na jJAna vicAra bina, aMtarabhAva vikAra // 382 // jJAnaravi vairAga jasa; hirade caMda samAna / tAsa nikaTa kaho kima rahe?mithyA tama duHkhakhAna // 383 / / Apa ApaNe rUpameM, magana mamata mala khoya / rahe niraMtara samarasI, tAsa baMdha navi koya // 384 // paraparaNita parasaMgazu, upajata viNasata jIva / miTyo moha parabhAvake, acala abAdhita ziva // 385 / / jaise kaMcukatyAgathI, viNasata nahIM bhuyaMga / dehatyAgathI jIva paNa, taise rahata abhaMga // 386 // jo upaje so tuM nahIM, viNasata te paNa nAMhi / choTA moTA tuM nahIM, samaja dekha dilamAMhi // 387 // varaNabhAMti tomeM nahIM, jAta pAta kula rekha / rAva raMka tuM hai nahIM, nahIM bAbA nahIM mekha // 388 // tuM sahameM sahuthI sadA, nyArA alakha sarUpa / akatha kathA terI mahA, cidAnaMda cidrUpa // 389 // janama maraNa jihAM hai nahIM, Ita bhIta lavaleza / / nahIM zira ANa nariMdakI, sohI apaNA deza // 390 // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 120) vinAzika pudgala dizA, avinAzI tuM aap| ApA Apa vicAratAM, miTe puNya aru pApa // 391 // beDI loha kanakamayI, pApa puNya yuga jANa / douthI nyArA sadA, nija sarUpa pahichANa // 392 // jugala gati zubha puNyathI, itara pApathI joya / / cAruM gati nivArIe, taba paMcamagati hoya // 393 // paMcamagati viNa jIvakuM, sukha tihu~ loka majhAra / cidAnaMda navi jANajo, e mahoTo niradhAra // 394 // ima vicAra hirade karata, jJAna dhyAna rasalIna / niravikalpa rasa anubhavI, vikalpatA hoya china // 395 / / niravikalpa upayogameM, hoya samAdhirUpa / acalajyoti jhalake tihAM, pAve darasa anUpa // 396 // dekha darasa adbhuta mahA, kAla trAsa miTa jAya / jJAnayoga uttama dizA, sadguru dIe batAya // 397 // jJAnAlaMbana dRDha grahI, nirAlaMbatA bhAva / cidAnaMda nita Adaro, ehi ja mokSa upAva // 398 // thoDAsAmeM jANajo, kAraja rUpa vicAra / kahata suNata zrutajJAnakA, kabahu na Ave pAra // 399 // Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 121 ) meM merA e jIvakuM, baMdhana mahoTA jAna / meM merA jAkuM nahIM, sohI mokSa pIchAna // 40 // meM merA e bhAvathI, vadhe rAga aru roSa / rAga roSa jauM loM hiye, tauM loM miTe na doSa // 401 // rAga dveSa jAkuM nahIM, tAkuM kAla na khAya / kAla jIta jagameM rahe, mahoTA biruda dharAya // 402 // cidAnaMda nita kIjIe, samaraNa zvAsozvAsa / vRthA amUlaka jAta hai, zvAsa khabara nahIM tAsa // 403 // eka maharatamAMhi nara, svarameM zvAsa vicAra / tihuMtara adhikA sAtaso, cAlata tIna hajAra // 404 // eka divasameM eka lakha, sahasra trayodaza dhAra / eka zata neQ jAta hai, zvAsozvAsa vicAra // 405 // phuni zata sahasa paMcANave, bhAkhe tetrIza lAkha / eka mAsameM zvAsa ima, ehavI pravacana zAkha // 406 / / causata aDatAlI sahasa, sapta lakSa svaramAMhi / cAra koDa ika varasamAM, cAlata saMzaya nAMhi // 407 // cAra abaja koDI sapata, puna aDatAlIsa lAkha / svAsa sahasa cAlIsa sudhI, so varasAmeM bhAkha // 408 // Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (122) vattamAna e kAlameM, utkRSTI thiti joya / eka zata sole varSanI, adhika na jIve koy||409|| sopakrama Ayu kahyo, paMcamakAla mjhaar| . sopakrama Ayu viSe, ghAta aneka vicAra // 410 // maMda svAsa svarameM calata, alpa ubhara hoya khINa / adhika svAsa cAlata adhika, hINa hota paravINa // 411 // cAra samAdhi lIna nara, paTa zubhadhyAna majhAra / tuSNI bhAva beThA jyuM dasa, bolata dvAdaza dhAra // 412 // cAlata solasa sovatAM, calata svAsa bAvIza / nArI bhogavatAM jANajo, ghaTata svAsa chatrIza // 413 // thoDI velAmAhe jasa, bahata adhika svara zvAsa / Ayu chIje bala ghaTe, roga hoya tana tAsa // 414 // adhikA nAMhi bolIe, nahIM rahIe paDa soya / ati zIghra navi cAlIe, jo viveka mana hoya // 415 // jANa gati mana pavanakI, kare svAsa thira rUpa / so hI prANAyAmako, pAve bheda anUpa // 416 // meru rucakapradezathI, sUrataDoraku poya / kamalabaMdha choDyA thakAM, ajapA samaraNa hoya // 417 // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .. (123 ) bhamara guphAmeM jAyake, kare anilakuM pAna / pache hutAzana tehane, mile dasama asthAna // 418 // mAragameM jAtAM thakAM, je je acarija thAya / zAMta dazAmeM vartatA, mukhathI kahI na jAya // 419 // vadhe bhAvanA zItameM, tana mana vacana atIta / tima tima sukhasAyarataNI, UThelahera suNa mita // 420 // iMdrataNA sukha bhogatAM, je tRpti navi thAya / te sukha suNa china ekameM, mile dhyAnameM Aya // 421 // dhyAna vinA navi lakhI zake, mana kallola svarUpa / lakhyA vinA kima upazame ?, yehU bheda anUpa // 422 // AsaNa padma lagAyake, mUlabaMdha dRDha lAya / merumaMDa sIdhA kare, bheda dvArakuM pAya // 423 // kare svAsa saMcAra tava, vikalpa bhAva nivAra / jima jima thiratA upaje, tima timaprema vadhAra // 424 // prema vinA navi pAie, karatAM jatana apAra / prema pratIte hai nikaTa, cidAnaMda citta dhAra // 425 // jo racanA tihu~ lokameM, so nara tanameM jAna / * anubhava viNa hove nahIM, aMtara tAsa pIchAna // 426 // aMtarabhAva vicAratAM, manavAyu thira thAya / vima tima nAbhIkamalameM, pUraka thai samAya // 427 // Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 124 ) nAbhI svAsa samAyake, Urddha recasi hoya / ajapa jApa tihAM hota hai, viralA jANe koya // 428 // haMkAre svara uThata hai, thai saMkAra samAya // ajapa jApa tihAM hota hai, dIno bheda batAya // 429 // jogArNavathI jANajo, adhika bhAva citta lAya / thAya graMtha gorakha ghaNo, tAmeM kahyA na jAya // 430 // dehI madhya nADItaNo, bahu rUpa vistAra / piMDa svarUpa nihAravA, jANo tAsa vicAra // 431 // vaTazAkhA jima vistarI nAbhI kaMdathI jeha / bheda hutAzana jANajo, pAna nisA tima teha || 432 // aha bhujaMgAkArateM, valai aDhAi tAsa / jANa kuMDalI nADIteM, nAbhImAMhe nivAsa // 433 // UrdhvagAminI tehathI, nADI daza tanamAMhi / adhogAminI daza suguNa, laghu gaNita kachu nAMhi // 434 // do do tirachI sahu malI, caturviMzati jANa / daza vAyu paravAhikA, daza pradhAna mana ANa || 435 // iMgalA piMgalA sukhamanA, gAMdhArI kahevAya / hasta jIha paMcama sudhI, puSpA deha batAya // 436 // saptama jANa yazasvinI, alaMbuSA citta dhAra / kahuM saMkhaNI nArIe, dazake nAma vicAra ||437|| Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (125) vAmabhAga hai iMgalA, piMgalA dakSaNa dhAra / nAsA puTameM saMcarata, sukhamana madhya nihAra // 438 // vAmacakSu gaMdhArikA, dakSiNa nayana majhAra / hasta jIha puSyA sudhI, dakSaNa kAna pracAra // 439 // vAme kAna yazasvinI, alaMbuSA mukhathAna / kahuM liMga asthAna hai, gudA saMkhaNI jANa // 440 // diga dhamaNI ye kAyameM, prANAzrita nita jANa / vAyu Azrita je rahI, te daza kahuM vakhANa // 441 // prANApAna samAna je, udAna apAna vicAra / ye pradhAna vAyu dhamaNa, paMca anukrama dhAra // 442 // nAga kUrma aru kirakarA, devadatta kahevAya / nADI dhanaMjaya pAMcamI, gavaNi dIna batalAya // 443 // diyA gudA nAbhI galA, tana saMdhi citta dhAra / prANAdikanI iNa pare, anukrama vAsa vicAra // 444 // nAgavAyu parakAzathI, pragaTa hoya udgAra / kUrmavAyu nADI ude, unmilana citta dhAra // 445 // chIMka kirakarAthI huve, devadatta parakAza / jaMbhAe Ave suthira, jANa dhanaMjaya vAsa // 446 / / - 18 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 126 ) ityAdika nADItaNo, kahyo alpa vistAra | adhika hIyAmeM dhArajo, gurugama tAsa vicAra || 447 || jaba svara bAhirakuM cale, taba koI pUche Aya / koTI yatanathI tehano, kAraja siddha na thAya || 448 // svara bhItarako cAlatAM, AvI pUche koya / koTi bhAMti karI tehanAM, kAraja siddha na thAya // 449 // paMca tatra jo ye kahe, te to saMjJArUpa / ina upara je mana grahmo, te to mithyA kUpa // 450 // AmanAya ye he sudhI, svara vicArakA kAja | samyag gathI jo grahe, so lahe sukha samAja // 451 // ko eha saMkSepathI, graMtha svarodaya sAra / bhaNe guNe te jIvakuM, cidAnaMda sukhakAra // 452 // kRSNAsADI dasamI dina, zukravAra sukhakAra / nidhi iMdu sara pUraNatA (1905), cidAnaMda citta dhAra // // pAThAMtara || saMvatsara muni pUrNatA, naMda caMda cittadhAra // / 1907 ||453 // 00000 ********* iti zrIkarpUracaMdajI mahArAjakRta svarodayajJAna saMpUrNam S...................................................................................................................................................18 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarodayajJAna samajavAnI AvazyakatA 9 A jagatamA kudarate manuSya jAtine vizeSa jJAna ApeluM che, tenA pariNAme uttama puruSo bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALanI vAta hastAmalakavat jaNI zake che. A hakIkata sarvatra jANItI che. jyotiSa, ramaLa vigerenuM jJAna kALajJAnanA peTAmAM AvI zake che,paraMtu tenA karatAM paNa vadhAre sarasa eka rIta kALajJAna jANavAnI che te svarodaya jJAna che. tenAthI vinAsAdhane manuSya kALajJAna jANI zake che. A jJAna pUrvanA yogIzvaroe zodhana karIne siddha karela che. mAtra manuSya potAnA pramAdavaze te jJAnathI ajANa,rahI aMdhanI mAphaka pharyA kare che. svarodayano spaSTa artha pavananuM pragaTa thavApaNuM che. A zarIramAM pAMca prakAranA pavana che. tene nIkaLavAnA mukhya be rastA che. te kevI rIte ? kayA kayA samaye ? kayA kayA sthaLethI nIkaLe to zuM thAya ? tenuM je jJAna te svarodaya jJAna che. sthira cittathI ekAMte besI zubha bhAvasaMyukta potAnA sadguru deva- smaraNa karIne svara jovo. pachI Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128) A svarodayajJAnamAM batAvyA pramANe nyAyamArganI rIte kAryoM karavA; jethI te siddha thaze. A jJAnano upayoga nidita kAryamA karavAthI ulaTuM aniSTa pariNAma Adhe che e vAta khAsa lakSamA rAkhavAnI che. vicAra karavAthI jaNAya che ke-svarodayanI vidyA pavitra ane AtmAnuM kalyANa karavAvALI che. teno abhyAsa karIne pUrvakALanA mahAnubhAvo potAnA AtmAnuM kalyANa karI avinAzI padane prApta karatA hatA. zrIjinendradeva ane gaNadhara mahArAja e vidyAnA pUrA jJAtA hatA, arthAt teo e vidyAnA prANAyAmAdi sarva aMga-upAMgAdine sArI rIte jANatA hatA. zrI bhadrabAhusvAmI cauda pUrva- aMtarmuhUrttamAM paryAlocana karI javA mATe mahAprANadhyAnanI sAdhanA karatA hatA, e vAta aneka sthaLe jaNAvelI che. itihAsarnu avalokana karavAthI jaNAya che kejainAcArya zrI hemacandramaritathA dAdA tarIke oLakhAtA AcArya zrI jinadattamari vigere e vidyAnA pUrepUrA abhyAsI hatA. tyArapachI atyArathI so-baso varSa agAu zrI AnaMdaghanajI mahArAja, cidAnaMdajI mahArAja, jJAnasArajI mahArAja tathA * upAdhyAyajI Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 128 ) yazovijayajI vigere thaI gayA che, temanA karelA graMtho parathI jaNAya che ke - AtmAnuM kalyANa karavA mATe pUrvakALamAM munio yogAbhyAsanI kriyA bahu sArI rIte karatA hatA, paraMtu vartamAnakALamAM te saMbaMdhI bahu maMdatA najare caDhe che, tenA kAraNono vicAra karatAM prathama kAraNa to aneka hetuthI zarIranI zakti ghaTI gai che te che, bIjaM kAraNa dharmazraddhA paNa ghaTI gai che te che ane trIjuM kAraNa sAdhuo pustakAdi ekatra karavAmAM ane potAnuM mAnamahattva vadhAravAmAM ja sAdhupazuM samajavA lAgyA che te paNa che. cothuM kAraNa ziSyAdikanA lobhe paNa potAno paMjo temanA tarapha laMbAvyo che te che. A pramANe thavAthI svarodayajJAnano abhyAsa karavAnuM zI rIte banI zake ? tenA para prema kema Ave 1 kemake A kArya to nirlobhI ane AtmajJAnInuM che. muninA AtmakalyANano mukhya mArga A che, eTale ke yoganI sAdhanA ane dhyAnanA abhyAsavaDe ja sAcuM AtmakalyANa thaI zake che. Ama kahevAmAM jarA paNa atizayokti nathI. < vaLI eka bAta e paNa jANavA jevI che ke- keTalAka sAdhuo AtmakalyANano mArga choDIne ajJAnI Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 130 ) saMsArI manuSyo upara potAnA DhoMga ane daMbhaMdvArA sAdhupaNAnI chApa besADavAno yatna kare che. prANAyAma yoganI daza bhUmikA che. temAM prathama bhUmikA svarodayajJAnanI che. A jJAnanA abhyAsadvArA moTA moTA gupta bhedone paNa manuSya sugamatApUrvaka jANI zake che ane ghaNA vyAdhionuM nivAraNa paNa karI zake che. svarodaya zabdano artha zvAsanuM kADhavuM evo thAya che, tethI AnI aMdara prathama mAtra zvAsanI ja oLakhANa karAvavAmAM Avela che. nAka para hAthane rAkhatAM ja nADInuM jJAna thavAthI teno abhyAsI gupta vAtonuM rahasya citranI mAphaka jANI zake che. enA jJAnathI aneka prakAranI siddhi prApta thAya che, paraMtu e vAta nakkI che ke A jJAnano abhyAsa gRhasthathI sArI te yaha zakato nathI; kemake prathama to A viSaya ja ghaNo kaThIna che, vaLI emAM aneka sAdhanonI Avazya katA che, temaja A viSayanA je grantho che temAM A kaThina viSayanuM bahu saMkSepathI varNana kareluM che, tethI sAdhAraNa manuSyothI e viSaya samajI zakAta nathI. vaLI A vidyAnA sArI rIte jANavAvALA ane anyane sArI rIte abhyAsa karAvI zake tevA yogIpuruSo * Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) paNa vIrala.jovAmAM Ave che. uparAMta e hakIkata paNa dhyAnamA rAkhavAnI cha ke-vartamAna kALe A vidyAno abhyAsa karavAnI icchAvALA keTalAka manuSyo e kAryamA pravRta thaine lAbhane badale hAni karI bese che. A sarva vAtono vicAra karI gRhasthone paNa A vidyAnI amuka aMze AvazyakatA che ema samajI A svarodayajJAnano saMkSipta rahasyArtha zA. bhImazI mANeke judI bukadvArA pragaTa karela che. AzA che ke yogya gRhastho teno AdhAra laine A vidyAno abhyAsa karI lAbha meLaze, kAraNa ke A vidyAno abhyAsa A bhavamAM temaja parabhavamA paNa hitakArI che ane prAMte AtmakalyANane prApta karAvanAra che. - Alm Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI cidAnaMdajIkRta praznottara ratnamALA Satara prastAvanA cidAnaMda padakaz2a namI, cidAnaMda sukhaheva / : cidAnaMda sukhamAM sadA, magana kare tatakheva // 1 // cidAnaMda prabhunI kaiLA, kevaLa bIja anapAya / jANe kevaLa anubhavI, kiNathI kahI na jAya // 2 // cidAnaMda prabhunI kRti, artha gaMbhIra apAra / maMdamati hu~ tehano, pAra na lahuM niradhAra // 3 // to paNa mujathI maMdamati, teha taNe hitakAja / temaja svahita kAraNe, cidAnaMda mahArAja // 4 // kRti tehanI nirakhI, uttaramALa udaar| tAsa vivaraNa karavA bhaNI, Atma thayo ujamALa // 5 // buddhivikaLa paNa bhaktivaza, bola sukhakara bol| kAlaM bole bALa je, kuNa Ave tasa tola 1 // 6 // 1 caraNakamaLa. 2 sukhane hete. 3 jIvanakaLArekhA. 4 kevaLajJAnanA amogha upAyarUpa. 5 graMtharacanA. 6 praznottaramALa. Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) 05 (maMgalAcaraNa-dohA ) parama jyoti paramAtmA, paramAnaMda anUpa; namo siddha sukhakara sadA, kalAtIta cid-rUpa. paMca mahAvrata Adarata, pALata paMcAcAra; samatArasa sAyara sadA, sattAvIza guNa dhAra. paMca samiti gupatidharA, caraNakaraNa guNa dhAra; cidAnaMda jinake hiye, karuNA bhAtra apAra.. suragiri hari sAyara jIse, dhIra vIra gaMbhIra; apramatta vihArathI, mAnuM apara samIra. ityAdika guNayukta je, jaMgama tIratha jANa; te munivara praNamuM sadA, adhika prema mana ANa. lAkha bAtakI eka bAta, prazna praznameM jANa; eka zata caude praznako uttara kahuM vakhANa. praznamALa e kaMThameM, je dhArata nara nAra; tAsa hiye ati upaje, sAra viveka vicAra. prazna. deva dharama aru guru kahA ? sukha duHkha jJAna ajJAna; dhyAna dhyeya dhyAtA kahA ? kahA mAna apamAna ? 1 jIva ajIva kaho kahA ? puNya pApa kahA hoya ? Azrava saMvara nirjarA, baMdha mokSa kaho doya ? 2 Wr Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) heya jJeya phuni he kahA ? upAdeya kahA hoya ? bodha abodha viveka kahA ? phuni aviveka samoya. 3 kauna catura mUrakha kavaNa ? rAva raMka guNavaMta ? . jogI jati kaho jIke, ko jaga saMta mahaMta ? ? zUravIra kAyara kavaNa, ko pazu mAnava deva ? brAhmaNa kSatriya vaiza ko, kaho zudra kahA meva 1 5 kahA athira thira he kahA ? chillara kahA agAdha ? tapa japa saMjama he kahA ? kavaNa cora ko sAdha ? 6 ati durjaya jagameM kahA ? adhika kapaTa kahAM hoya ? nIca uMca uttama kahA ? kaho kRpA kara soya? 7 ati pracaMDa agni kahA ? ko dUradama mAtaMga ? viSavelI jagameM kahA ? sAyara prabala taraMga ? 8 kiNathI DarIe sarvadA ? kiNathI maLIe dhAya ? kiNakI saMgata guNa vadhe ? kiNa saMgata pata jAya ? 9 capaLA tima caMcaLa kahA? kahA acaLa kahA sAra? phuni asAra vastu kahA? ko jaga narakaduvAra ? 10 aMdha badhira jaga mUka ko 1 mAta pitA ripu mita; paMDita mUDha sukhI duHkhI, ko jagamAMhe abhIta 1 11 mhoTA bhaya jagameM kahA ? kahA jarA aMti ghora ? prabaLa vedanA he kahA ? kahA vakra kizora ? 12 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 175) kalpavRkSa ciMtAmaNi, kAmagavI zuM thAya ? citrAvelI he kahA ? zuM sAdhyAM duHkha jAya ? 13 zravaNa nayana mukha kara bhujA, hRdaya kaMTha aru bhALa; inakA maMDana he kahA ? kahA jaga mhoTA jALa ? 14 pApa roga aru duHkhanA ? kaho kAraNazuM hoya? azuci vastu jagameM kahA ? kahA zuci kahA joya ? 15 kahA sudhA aru viSa kahA ? kahA saMga kusaMga ? kahA he raMga pataMgakA ? kahA majIThI raMga? 114 praznono uttara nIce pramANe (copAI) deva zrIarihaMta nirAgI, dayAmULa zuci dharma sobhAgI; hita upadeza guru susAdha, je dhArata guNa agama agAdha.1 udAsInatA sukha jagamAMhi,janma maraNasama duHkha koi nAhI; Atmabodha jJAna hitakAra, prabaLa ajJAna bhramaNa saMsAra.2 cittanirodha te uttama dhyAna, dhyeya vItarAgI bhagavAna, dhyAtA tAsa mumukSu vakhAna, je jinamata tatvAratha jAna.3 lahI bhavyatAmhoTo mAna, kavaNa abhavya tribhuvana apamAna; cetana lakSaNa kahIe jIva, rahita cetana jAna ajIva.4 paraupagAra puNya karI jANa, parapIDA te pApa vakhANa; Azrava karma Agamana dhAre, saMvara tAsa virodha vicAre.5 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) nirmaLa haMsa aMza jihAM hoya, nirjarA dvAdazavidha tapa joya; veda bheda baMdhana duHkharUpa, baMdha abhAva te mokSa anUpa. 6 parapariNati mamatAdika heya, svasvabhAva jJAna kara jJeya upAdeya Atama guNavRMda, jANo bhavika mahA sukhakaMda.7 paramabodha mithyAg rodha, mithyAgU duHkha heta abodha; Atamahita ciMtA suviveka,tAsa vimukha jaDatA aviveka.8 parabhava sAdhaka catura kahAve, mUrakha te je baMdha baDhAve; tyAgI acaLa rAja pada pAve, je lobhI te raMka kahAve.9 uttama guNarAgI guNavaMta, je nara lahata bhavodadhi aMta; jogI jasa mamatA nahIM rati, mana iMdrI jIte te jati.10 samatA rasa sAyara so saMta, tajata mAna te puruSa mahaMta zUravIra je kaMdrapa vAre, kAyara kAma ANA zira dhAre.11 avivekI nara pazu samAna, mAnava jasa ghaTa AtamajJAna; divya dRSTi dhArI jinadeva, karatA tAsa iMdrAdika seva.12 brAhmaNa te je brahma pichANe, kSatrI kamaripu vaza ANe; vaizya hANi vRddhi je lakhe, zudra bhakSa abhakSa je bhakhe.13 athira rUpa jANo saMsAra, thira eka jina dharma hitakAra; iMdriyasukha chillara jalajANo,zramaNa atIdrI agA~dha vakhANo icchArodhana tapa manohAra, japa uttama jagameM navakAra; saMjama Atama thiratA bhAva, bhavasAyara taravAko nAva.15 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 137) chatI zakti gopave te cora, zivasAdhaka te sAdha kizora; ati durjaya manakI gati joya,ati kapaTa nArImeM hoya.16 nIca soi paradroha vicAre, UMca puruSa paravikathA nivAre; uttama kanaka kIca sama jANe, harakha zoka hRdaye navi ANe. ati pracaMDa agni he krodha, durdama mAna mataMgaja jodha; viSavallI mAyA jagamAMhI, lobha samosAyara ko nAhi. 18 nIca saMgathI DarIe bhAya, maLIe sadA saMtakuM jAya; sAdhu saMga guNavRddhi thAya, nArIkI saMgata pata jAya.19 capaLA jema caMcaLa nara Aya, khirata pAna jaba lAge vAya; chillara aMjali jaLa jema chije,iNavidha jANI mamata kahA kIje capaLA tima caMcaLa dhanadhAma, acaLa eka jagameM prabhunAma; dharma eka tribhuvanameM sAra,tana dhana yovana sakala asAra.21 narakadvAra nArI nita jANo, tethI rAga hiye naviANo; aMtara lakSa rahita te aMdha, jAnata nahi mokSa aru baMdha.22 je navi suNata siddhAMta vakhANa, badhira puruSa jagameM tejANa; avasara ucita bolI navi jANe, tAkuM jJAnI mUka vakhANe.23 sakaLa jagatajananI he dayA, karata sahu prANIkI mayA; pAlana karata pitA te kahIe, teno dharma citta saddahIe.24 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138 ) moha samAna ripu nahIM koya, dekho sahu aMtaragata joya; sukhameM mitta sakaLa saMsAra, duHkhameM mitta nAma AdhAra.25 Darata pApathI paMDita soya, hiMsA karata mUDha so hoya; sukhiyA saMtoSIjagamAMhI,jAkuM trividha kAmanA nAhi.26 jAkuM tRSNA agama apAra, te mhoTA duHkhiyA tanu dhAra; thayA puruSa je viSayAtIta, te jagamAhe parama abhIta.27 maraNa samAna bhaya nahIM koya, paMtha samAna jarA navi hoya; prabaLa vedanA kSudhA vakhANo, vakra turaMga iMdrI mana jANo.28 kalpavRkSa saMjama sukhakAra, anubhava ciMtAmaNi vicAra; kAmagavIvara vidyAjANa,citrAvelI bhakti citta ANa.29 saMjama sAdhyA savi duHkha jAve,duHkha sahu gayA mokSapada pAve; zravaNa zobhA suNIe jinavANI, nirmaLa jima gaMgAjaLa pANI. nayanazobhA jinabiMba nihAro,jinapaDimA jinasama karIdhAro satya vacana mukha zobhA sArI, taja taMboLa saMta tevArI.31 karakI zobhAdAna vakhANo, uttama bheda paMca tasa jANo; bhujAvaLe tarIe saMsAra, iNavidha bhuja zobhA cittadhAra.32 nirmaLa navapada dhyAna dharIje,hRdaya zobhA iNavidha nita kIje; pramuguNa muktamALa sukhakArI,karo kaMTha zobhA te bhArI:33 sataguru caraNareNu zira dharIe,bhALa zobhA igmavidha bhavi karIe mohajALa mhoTo ati kahIe, tAkuMtoDa akSayapada lahIe. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 134) pApakA mULa lobha jagamAMhI, roga mULa rasa dujA nAhI; duHkhakA mULa saneha piyAre, dhanya puruSa tinuthInyAre.35 azuci vastu jANonija kAyA,zuci puruSa je varajitamAyA; sudhA samAna adhyAtama vANI, viSasama kukathA pApa kahANI. jihAM beThA paramAratha lahIe, tAkuM sadA susaMgati kahIe; jihAM gayA apalakSaNa Ave, te to sadA kusaMga kahAve. 37 raMga pataMga durajanakA nehA, madhya dhAra je Apata chehA; sajjana sneha majIThI raMga, sarva kALa je rahata abhaMga.38 praznottara ima kahI vicArI, ati saMkSepa buddhi anusArI; ati vistAra aratha iNa kerA,suNata miTe mithyAta aMdherA. , kaLaza rasa pUrNa naMda sucaMda saMvata(1906),mAsa kArtika jANIe, pakSa ujjvala tithi trayodazI,vAra acaLa (zani) vakhANIe AdIza pAsa pasAya pAmI, bhAvanagara rahI karI, cidAnaMda jiNaMda vANI, kahI bhavasAyara tarI. 40 THE RESPECTE GEBRUIKELLO 20 EUR va iti praznottaramALA samAptA. . ARBETEKO UTAKURECOURAGED KARDIAKE ZAIDITE KATATES URUS MALETE O MALUMOT Page #375 -------------------------------------------------------------------------- Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | musAphIra . rena rahI Aba tho musAphIra ! rena rahI aba thorI, e Teka. jAga jAga te niMda tyAga che, hota vastukI corI. musAphIra 01 maMjIla dUra bharyo bhavasAgara, mAna ura mati morI. musAphIra 02 cidAnaMda ceta6maya pusta, 'dekha hRdaya draga jorI. musAphIra 03