Book Title: Mari Sindh Yatra
Author(s): Vidyavijay
Publisher: Vijaydharmsuri Jain Granthamala Ujjain
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004700/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che munirAjavidhAvijayajI Jain Edication Intemational Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA zrI vidyAvijayajI Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdarA gayana meTe puratakAlayeA ane inAmA mATe maMjura kareluM. zrI vijayadhamasUri jaina graMthamALA pu. 53 mArI siMdhayAtrA thI saraka lekhaka : munirAja zrI vidyAvijayajI. bIjI AvRtti thama sa. 1 mUlya 2-7-7 i.sa 1943 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : prakAzaka : dIpacaMda maThIyA, maMtrI zrI vijayadharmasUri jaina graMthamALA cheTA sarAphA ujajaina (mALavA) : mudraka: gokuladAsa dvArakAdAsa rAyacurA. zrI. rAyacurA geDana jyubilI prinTIga vakasa, vaDodarA. tA. 1-4-43 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhiyAtrA Jain Education InterzAstravizAradajanAcArya sva.zrI. vijacamasUri WWWjainelibrary.org Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMika kathanI [ pahelI AvRtti). prastAvanA lakhavAne je mArA mAthethI utaryo che, eTalA mATe ke A pustakanuM " Amukha prasiddha sAkSara zrIyuta DuMgarazIbhAI saMpaTe lakhyuM che. pustakanA aMge thoDIka kathanI kathavAnI che, te kazuM chuM. zrI aravinda joSe, pitAne sana 1908mAM jelamAM rahevAne kaMIka samaya maLatAM jelanA ekAnta jIvanamAM AdhyAtmika preraNA meLavI. lekamAnya tilake jelanA jIvanamAM "gItA rahasya" lakhyuM. Ama aneka mahAnubhAvoe jelanA ekAnta jIvanamAMthI eka athavA bIjI rItanI preraNA meLavI che; athavA potAnA viSayane lagatuM kaMine kaMI sAhitya sajaryuM che. A pustakanI "janmakathA paNa evAja saMyogavALI che. 37 mA prakaraNamAM kahevAmAM AvyuM che tema, gayA bhAdaravA mahinAmAM A zarIra bimArInA paMjAmAM sapaDAyuM. te divasathI ja DokaTare ane zubhecchako taraphathI ekAntavAsanI ne tamAma pravRttithI dUra rahevAnI sapta sajA maLI. be traNa mahinA A sajA kaThora rIte bhogavI. te. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI jelara (DokaTara) taraphathI kaMIka chUTa maLI, paNa sarvathA kArAvAsa mAMthI mukti to nahi ja. paNa je DI chUTa maLI ene upayoga (DekaTaranA hisAbe to durupayoga) lekhana kAryamAM chAnI chAnI rIte karavAnuM zarU thayuM. svayaM hAthathI to kaMI lakhI zakAya tema hatuM nahi, eTale mArA priya ziSya paM. amRtalAla tArAcaMda desIno upayoga lakhAvavAnA kAmamAM karyo. sArA nasIbe mArA jelanuM sthAna jelaroe badalyuM. siMdhI kelonImAM eka bhalA siMdhI gRhastha zeTha rAdhAkizana pArUmalajInA baMgalAmAM mane rAkhavAmAM Avyo. A ekAntavAsa mArA kArya mATe mane anukuLa thaye. jo ke e parizramanA pariNAme vAraMvAra thatA humalAthI jelarone (DAkaTarane) jarura Azcarya thatuM. paNa emane kayAM khabara hatI ke A kedI (rogI) chAne chAne zuM karI rahyo che? jo ke dhIre dhIre to emane khabara paDI ja gaI. cha mahInA siMdhI kelenImAM ane eka mahIne zeTha choTAlAla khetazInA baMgale zAti mATe rahevAnuM thayuM. A samayanA ekAntavAsamAM anekavAra humalAno bhoga thatAM thatAM paNa je kaMI kArya thaI zakaryuM, teja A pustaka ane teja A pustakanI jamakathA. ghaNu vakhata ApaNe kahIe chIe ke "je thAya che te sArAne mATe." A kathanamAM kaMI sarvathA asatyatA to nathI ja. bimAra na paDayo hata te bIju comAsuM pUruM karI vihAra jarUra karyo hata. siMdha choDayA pachI na siMdhanA itihAsa saMbaMdhI sAmagrI bhegI karI zakata, na mAre utsAha rahyo hata, ane na A pustaka lakhI zakata. sAdhune to navA navA dezamAM navuM navuM jANavAnuM jovAnuM maLe, eTale pAchaluM pAchaluM bhUlAtuM jAya athavA utaraDe caDhAvAtuM jAya. eTale mArI bimArI A rIte jema lAbhakata thaI che; tema pravRtti mArgamAMthI nivRtti mArgamAM javA mATe ane "Atmika zAMti" levA mATe paNa upakArI thaI che. paugalika Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daSTie joIe to pugalanI atimAtrA paNa dura thaI, e paNa kharI rIte lAbhamAM ja lekhuM che. pustakanAM prakaraNe jenAra joI zakaze ke prAraMbhanAM keTalAMka prakaraNamAM siMdha ane khAsa karIne karAcI pahoMcavA sudhInA judA judA prAntane paricaya che, siMdhanuM bhaugolika ane aitihAsika varNana che, te pachInAM prakaraNamAM siMdhamAM vasatI komo, gujarAtIo, jeno vigerene bhUta ane vartamAnakAlIna itihAsa che. pAchalAM prakaraNamAM karAcImAM karAelI amArI pravRttinuM varNana che. pravRttinuM varNana eTalA mATe ApavAmAM AvyuM che ke siMdha, kArya, kartAone mATe keTaluM vizALa kSetra che, game te dharmanA ane game te samAjanA kAryakartA sAdhuone mATe lokonI keTalI utsukatA che ane saraLatA pUrvaka loke keTale sAtha ApavAne taiyAra che, te jANI zakAya. janasAdhu eTale eka tyAgI, saMyamI ane AjAda sAdhu. jaina sAdhu eTale niHspRha sAdhu. ene potAne mATe kaMipaNa saMgrahavAnuM ke levAnuM na hoya. AvA sAdhune sAdhutAmAM rahIne game te prazasta pravRtti karavAmAM saMbhanuM sthAna ja nathI, enA mATe koIne tiraskAra nathI. ahika koIpaNa jAtanA aMgata lAbhane jatA karI, kevaLa lokakalyANane mATe pravRtti karanAra sAdhune game te nAstika paNa zira jhukAvyA vagara nahi rahe. ane kadAcita bhagavAna mahAvIranA gazALA ne buddhanA devadattanI mAphaka kei nIkaLe, te tenI tene paravA paNa na hoya. sAce sAdhu evA enI bhAvadayA ja ciMtave. "jarnavAdhikAraste 'nA siddhAnta upara rahenArane sAtha ApanArA hajAro mAinA lAlo " nikaLI Ave che. sAcI sAdhutA joIe. sAco AtmavizvAsa joIe. sAdhu upadeza ApavAne adhikArI che. gRhasthane dAna, zIyala, tapa, bhAva dvArA enA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka9yANano mArga batAvo, e sAdhuno dharma che. e upadezane Adara gRhastha kare ke na kare, emAM sAdhune kaMI levA devA nathI. gRhastho je kaMI kare, te pitAnA kalyANane mATe, nahiM ke sAdhu upara upakArane mATe. mamatva rahita, taTastha vRttithI upadeza ApanAra sAdhu to hamezA mastaja rahe che. jaina sAdhuone mATe kAma karavAnuM A kSetra ghaNuM suMdara che, vizALa che. paNa A dezamAM kevaLa karAcI ke hAlA-haidrAbAdane cheDI kayAMya jenI vastI nathI. hAlA-hedrAbAdanI vastI paNa lagabhaga nahiM jevI ja che, ane te karAcIthI te 125-200 mAIla dura che. " A sthAne sivAya kayAMya bhikSA mATenAM sAdhana nathI. cAre tarapha mAMsa-macchInA DhagalA najare paDe che. mAIlonA mAIlo kApIe tyAre utaravAnuM koI sthAna maLe. kAMTA ne kAMkarA, retI ne sApa, ane pANIne abhAva jyAM tyAM najare paDe che. AvA dezamAM, sva-para zAstronA jANa, vyavahAra kuzaLa, kaSTone sahana karavAmAM khUba khaDatala, ajanomAM jana dharmanI bhAvanA phelAvavAnI temaja mAMsAhArIomAM ahiMsAne saMdeza pahoMcADavAnI tamannA rAkhanArA sAdhuo ja vicArI zake che. evA sAdhuoe vicaravAnI ghaNuM jarura paNa che. AvA sAdhuone mAruM AhavAna che-siMdhamAM padhAro ane janadharmanI-ahiMsA dharmanI vijaya patAkA pharakAvo. karAcIna saraLa, zraddhALu ane bhaktivALA saMdha tamAruM jarUra svAgata karaze, ne bhakti karaze, munirAjone siMdhamAM AvavAnA judA judA mArga batAvanAra nakazo A sAthe maujuda che. gujarAtanA rAdhanapura ane pAlanapurathI nagarapArakara thaIne siMdhamAM AvI zakAya che. paNa kahevAya che ke A mArga ghaNe retALa che. page cAlanArAone retALa pradezamAM cAlavuM jarA kaThIna to paDe. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAta ke kAThiyAvADathI ( kaccha ) bhuja athavA nakhatrANA thaine alIbaMdara ane madIna thaSTane siMdhamAM AvI zakAya che. mAravADathI AvanArA mAleAtarAthI relanA raste TheTha haidrAbAda ane karAcI AvI zake che. TUMkAmAM DhaDhDhA, sArAmAM sArA ane thADAM kaSTAvALA raste, te kacchathI alIdara, madIna thaine karAcI AvavAnA che. game tyAMthI AvanAra jainasAthI gRhasthAnI sahAyatA sivAya AvI zakAya tema nathI, e vAta bhUlavI jotI nathI. ATaluM prAsa`gika nivedana kArI che. A pustakane lakhavAmAM je je pustakAdinI sahAyatA levAmAM AvI che te A cheH 1 siMdha prAntanI sahelI .bhUgALa. lekhakaH-ananta hari lAgu ane dalapatarAma bhaTTa. 2 sadhanA navA itihAsa. teja lekhakA. ra sidhanA itihAsanI sahelI sacitra vArtAo. lekhakAH-dhIrajalAla ane puruSAttama amRtalAla bhaTTa. 4 zrI karAcInA daherAsaranA itihAsa. yuvaka maDaLadvArA prakAzita. mahAgujarAta ' te| dIpeAtsavI aMka. ( sa. 1992 nA ) 6 sAhitya kaLA maheAtsava a'ka. bhAi hIrAlAla gaNAtrA dvArA prApta. Mohon-jo-Daro lekhaka preAphesara bherumalajI. Gazetteer of the Province of Sind '16 E. H. Aitken. : " Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A sAdhane mATe te te lekhakone ane prApta karI ApanArAone AbhAra mAnuM chuM. A sivAya vidvAna munirAjazrI jJAnasuMdarajI ane itihAsapremI zrIyuta agaracaMdajI nAhaTAe siMdha sAthe saMbandha rAkhanArI keTalIka prAcIna jana aitihAsika mAhitI mokalavA mATe temane paNa AbhAra mAnuM chuM. mArI AkhI ye pravRttimAM karAcInA banne jaina saMghae, janetara bhAIoe, patrakAroe ane bIjA je je bhAIo bahenee eka athavA bIjI rIte sAtha Ape che, teone A sthaLe pharIthI paNa AbhAra mAnuM chuM. ane aMtaHkaraNathI AzIrvAda ApuM chuM. - "Amukha" lakhI ApavA mATe prasiddha lekhaka ane sAkSara zrIyuta DuMgarazIbhAI saMpaTane AbhAra mAnuM chuM. mArA priya ziSya bhAI amRtalAla tArAcaMda desI vyAkaraNatIrtha emaNe mArA lekhana ane saMzodhana kAryamAM je madada karI che, tene paNa mArA aMtaHkaraNanA AzIrvAda che. janamaMdira, raNachoDa lAIna, ) vidyAvijaya. 4i. zrAvaNa su. 15, 2465 dharma saM. 17 G Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA 6 sunirAja zrI vidyAvijayajI' Jain EzrIt rAyacurANe nyu. pri vAMsa-DedarAse Only Gr Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha [ pahelI AvRtti ] 6 mArI sidhayAtrA " e pustaka mane gamyu che. pUjyazrI vidyAvijayajI mahArAjanuM zuddha hRdaya, svaccha ArIsAnI mAphaka emAM pratibiMbata thayelu' jovAya che. mahArAzrIe pravAsamAM je je joyuM, jANyuM avalAyuM, vicAyu. ane saMbaMdhamAM AvyA, tenA sUkSmamAM sUkSma vistAra A graMthamAM karyAM che. rastA ati vikaTa hatA, pravAsa ati kaThina ane du ma hatA. jIvana atizaya tAmaya hatuM, A sarve muzkelIo, viDaMbanA ane kaSTA sahana karatAM mahArAjazrI karAcI padhAryAM, tenI A vitaka kathA che. " mArI sidhayAtrA " e anekhuM pustaka che. emAM jJAnabhaMDAra bharelA che. vAcakAne badhI jAtanI vAnIe pIrasI che. siMdha saMbadhI dhaNI mAhitI ApI che. siMdhanA pratihAsa paNa sakSiptamAM ApyA che. pravAsakathA / poteja bhUMgALa che. leAkeAnA rivAjo, rItabhAtA, paheraveza, dharma, nIti, maryAdA, prasiddha sthAnAnA vaNu nA, leAkeAnA svabhAvA, peAtAnA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAro, ne upadeze sthaLe sthaLe dRSTigocara thAya che. mahArAjazrInuM parvitra hadaya, jyAM tyAM AvyA tmaka draSTithI badhuM jue che. mahArAjazrI prasaMge pAta vinedI saMvAda paNa mUkI de che. kaI kaI sthaLe mIThA nirdoSa kaTAkSo paNa karI le che. kayAMya kayAMya takalIphe vacce ee ajaba AnaMda darzAve che. emanA pravAsamAM ATalI muzkelIo chatAM kyAMye nirAzAno svara nathI. ullAsa, skUti, preraNA, pragati, e emanAM jIvanasUtro che. pite sarva jue che, jANe che, chatAM aspRzya rahe che. mahArAjazrIne siMdha tarapha lAvavA karAcInA janasaMghe bahu Agraha bharelo bhAga bajAvyo che. karAcImAM zvetAmbara jenenI sArI saMkhyA che. vidvAna janasAdhu mahArAje siMdha tarapha padhAratA nathI. mahArAjazrI jevA zreSTha sAdhuvIrane lAvavA mATe emaNe babbe vAra DepyuTezana tarIke pratinidhio TheTha mevADa, mAravADa sudhI mokalyA. eka sajajana te "satyAgraha' karavA paNa taiyAra thaI gayA. eTale emanI bhaktie mahArAjazrIne pIMgaLAvyA. A rahyA emanA ugAre - - "amAre game tyAM vicarIne upadeza ApavAno che. pachI sAdhune gujarAta zuM ane kAThiyAvADa zuM? siMdha zuM ane paMjAba zuM? mevADa zuM ane mAravADa zuM? jayAM lAbha dekhAya tyAM pahoMcI javuM, e amAruM kartavya che.' vaLI umere che - "sAdhune vaLI bIje vicAra ke zuM karavAnuM hoya? sudhAnI nivRtti mATe pAzera anna, zarIrane DhAMkavA mATe becAra kapaDAM, ane suvA besavA mATe sADA traNa hAthanI jamIna-ATaluM ja maLI jatuM hoya, te eka sAdhune mATe-eka masta phakIrane mATe bIjI vastunI jarura ye zI che?" Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA saMgha pratyenA patramAM paNa teozrI jaNAve che ke "huM AvuM chuM siMdhamAM kAMI sevA karavAne, bhagavAna zrI mahAvIrane saMdeza saMbhaLAvavAne. A kAryanI saphaLatA thaDe ghaNe aMze paNa tyAre ja thaI zakaze ke, jyAre vyavasthA ane saMgaThanapUrvaka kAma upADavAmAM Avaze." mAravADanA jaina loke paisAdAra ane dharmazraddhALu che, chatAM emane kusaMpa ane saMgaThanane abhAva mahArAjazrIne kheMce che. saMsthAo paisA kharce sthApe che, chatAM pAchaLathI sattA mATe hoMsAtAMsI thAya che, saMsthAonI kalyANapravRtti nabaLI bane che, e joi mahArAjazrInuM hadaya drave che. mAravADamAM janabaMdhuonI prAcIna jAherajalAlI viSe sAmAnya ane jAloranA kilA viSe khAsa ullekha kare che. mAtra jAleranA killAmAM pAMca janamaMdira che. mahArAjazrI tene janAM ane darzanIya jaNAve che. chatAM nisteja ane AzAtanAvALAM jaNAve che. kAraNa parasparane kusaM5. AvAM AvAM tIrthasthaLe te mAravADamAM ghaNuM che. mahArAjazrI emAMthI thADAnuM varNana lakhe che. terApaMthIonA mananI saMkIrNatA ane vicitratA khAsa dhyAna kheMce che. mAravADanA aneka zahera pravAsamAM Ave che. mahArAjazrI paNa pravAsane thAka e zaheranuM varNana ApI utAre che. varNana arvAcIna temaja aitihAsika Ape che. rastAmAM retIthI bharelA regIstAnanA pradezanuM varNana kare che. AvA pradezamAM pravAsa ke kaThaNa haze, e te anubhavIja jANe. mahArAjazrIne kaThaNa saMyama, emanAthI pagarakhAM na paherAya, gADI ke bIjA vAhanamAM na besAya. AvA sakhta niyamenI nIce A marUbhUmimAM pravAsa kare e kharekhara tapa che. varNana eTaluM bhayAnaka che ke vAMcatAM ja mana kSubdha thAya che. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIrapurakhAsamAM mahArAjazrI ane sAthIoe meleriyA sAthe maitrI bAMdhI. dukALanuM varasa ane adhika mAsa jevuM thayuM. vikaTa rastAmAM je gAmo AvatAM temAM paNa mahArAjazrI jJAnacarcA athavA upadeza cAlu ApatA hatA. ghaNe sthaLe jAhera vyAkhyAne paNa detA hatA. mAravADanA jaina baMdhuone emaNe kusaMpa TALavA khUba sabodha Apyo jaNAya che. pitAnA saMskAra sudhAravAne paNa ghaNA ene upadeza Apyo hato. karAcI mahArAjazrI AvyA. have emanI kalama khUba jozathI chaTAdAra zailImAM cAle che. karAcInA rastA, makAne, utpatti, june ItihAsa , gujarAtIono vasavATa, pravRttio, saMsthAo, jAhera puru, guNa vyaktio, keLavaNuM saMsthAo, siMdhI baMdhuo, temanI viziSTa vyaktie, siMdhIbhAIonA paheraveza, rItirivAjo, raheNI karaNI, zraddhA-bhakti, siMdhanA gAmaDAo e viSe khUba rasika varNanenI chAbene chAbe mahArAjazrI pIrase che. mahArAjazrIe khUba zodhakhoLa karIne puSkaLa sAhitya sIMcyuM che. pAnA 136, prakaraNa 16 muM. "gujarAtIonuM sthAna emAM mahArAjazrI lakhe che keH "gujarAtIoe siMdhamAM savAso varSo upara praveza karyo che. paraMtu aitihAsika purA jotAM siMdhamAM gujarAtIone praveza ghaNuM junA vakhatane huM joIe. A rahyAM mArAM kAraNe - rastAmAM kayAMya retInA gherAomAM, kayAMya paga lapasI jAya evA ughADA pula upara, kyAMya kAMTAthI bharelA mArgomAM, kayAMya dhULathI DhaMkAelA khADAvALA rastAomAM, kayAMya kIcaDavALA rastAomAM, marachara ane DAMsathI bharelAM sthAnomAM, ane kayAMya pANIthI bharelA rastAmAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 udhADe page vihAra kara, e keTalI kaThIna vastu che, te kalpanAtIta che. emane jaMgalI kutarAone upadrava naDyo hato, keTalAka ThekANe te sarve ane vIMchIo jevA prANIono bhayaMkara trAsa hatuM ane mAravADa ane siMdhamAM pIvAnA pANIne cAlu abhAva e to jagajAhera vAta che. hAlAmAM zrI himAMzuvijayajI jevA ratnane haMmeza mATe viga thaye. ghaNu sAthIo bimAra paNa paDyA hatA. bhUkha, tarasa, tApathI ghaNA khUba herAna thayA. malIranI dharmazALAnA vyAkhyAnamAM mahArAjazrI pitAne siMdhamAM AvavAnuM eka kAraNa jaNAve che : "ame kevaLa jenene upadeza ApavA AvyA nathI. banI zake teTalA aMze bhagavAna mahAvIranI ahiMsAne saMdeza siMdhanAM gAmaDe gAmaDe pahoMcADavA AvyA chIe." 1 siMdhanI siMdhu nadI 541 mAila uttara dakSiNa siMdhamAM vahe che. seMkaDo varSa upara A nadI hamaNunI peThe arabI samudramAM rahetI paDatI. paranta kacachanA raNavATe thaIne khaMbhAta sudhI pahoMcIne khaMbhAtanA akhAtamAM paDatI hatI. kaccha ane kAThiyAvADanA e vibhAgane A nadIe bhAre phaLadrupa banAvyo hato. sIkaMdara bAdazAhanA itihAsakAre lakhI gayA che ke-e nadInA vaheNanI samIpamAM meTAM zahere khetIvADI, lIlAM gAmaDAM, bAgabagIcA ane vIca vastI hatI. e rAjamArga kaccha kAThiyAvADa ane siMdhane sAMkaLanI kaDIonI peThe guMthI rahyo hato. vepArI saMbaMdha e traNe ya prAMte vacce june che. 2 kaccha, kAThiyAvADa ane gujarAta anAvRSTinA kAraNe thoDA thoDA varasenA AMtare duSkALathI pIDAya che. AvA vikaTa samayamAM e prAMtanI Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garIba prajA ane muMgA jAnavarone rojI tathA Atithyane lAbha ghaNuM lAMbA samayathI siMdha ApatuM rahyuM che. jeno vepArI saMbaMdha hatA. siMdhanA junA baMdaro " zAhabaMdara" ane "keTIbaMdara" sAthe bahu ne mAla maMgAvavAne saMbaMdha kaccha-kAThiyAvADanAM baMdarone hate. 3 lakhapatathI raNamAM thaIne badInA mAraphate siMdhamAM AvavAne rAjamArga paNe june che. sAdhuo zrInArAyaNa sarovaranI yAtrA karI tyAMthI A mArge siMdhamAM hiMgaLAjanA darzane "prAI parasavA jatA hatA. 4 maskata ane IrAnI akhAtanA baMdara khAte kaccha kAThiyAvADanA vepArIo chellA 250 varasethI saMsthAne sthApI beThA che. emane sAgaramArga siMdhanA baMdara thaIne hato. eTale siMdhamAM emanI peDhIonI zAkhAo hatI. 5 saMvata 1885 lagabhaga zeTha suMdaralAlajI zIvajI sodAgaranI ghaNuM peDhIo siMdhamAM hatI. 6 kaccha, rAjakoTa, jAmanagara, goMDaLa, dhroLa, morabI vigerenA rAjakartAo siMdhamAMthI AvyA che. temaja bhATIA, lohANuM, khojA, puSkaraNa, sArasvata vigere karacha kAThiyAvADanI hamaNanI prajA paNa siMdhamAMthI mULa AvI che, tema siMdhanA ghaNA kuTuo dasa-bAra peDhIo upara ke tethI pahelAnA samayamAM kacchamAMthI AvI vasyA che. eTale e sarve prAMte vacce vepArI saMbaMdha ghaNe june che. kacchI ane siMdhI bhASAmAM bahu ja najIvo pharaka che. siMdhanA nagarapArakara chalAmAM seMkaDo varSo thayA gujarAtIo rahyA che. haju tyAMnI vastIne mukhya bhAga gujarAtIone ja che. gujarAtI bhASA ja tyAMnI mukhya bhASA che. AthI siddha thAya che ke siMdha sAthe mahAgujarAtane vepAra ghaNe june hate. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 mahArAjazrI spaSTa vaktA che. potAnA karAcInA jainanI khAmIo paNa darzAvatAM vAra lagADatA nathI. eozrI, koIpaNa janadhanIke sAmAjika ke dhArmika, sthAyI kArya ke saMsthA ubhI na karavA mATe kheda jAhera kare che; jene mATe khAsa hospITala, seneTerIama, suvAvaDa khAtuM, sastAbhADAnI cAla, hAusIMga sosAyaTI, hAiskula sthApI nathI, te mATe zoca jAhera kare che. te sivAya badhA jaina upara sarakhI chApa pADI zake evo vAvRddha, jJAnavRddha, netAne abhAva paNa dekhADe che. jyAM emanA guNe dekhAya che, tyAM emanI kadara mahArAjazrIe karI che. eozrI kahe che: - ( ekaMdara karAcInI eMsI hajAranI gujarAtI vastImAM sADA traNa hajAranI saMkhyA dharAvanAra jenenuM sthAna vyAvahArika ane dhArmika dRSTie paNa samaya ane sthAnanA pramANamAM uMcu gaNI zakAya.' mahArAjazrI eTale vijaLIka zakti. emane lokakalyANamAM Adara ane prema che. "mArA hAthathI vyakti ke samaSTinuM bhaluM thAya, evI emanI AMtarika icchA emanAM hadayamAM jAgRtaja rahyA kare che. hiMdanA durbhAgye AvA lokaniSTha sAdhuo cheDA che. bhagavAna zrI mahAvIranI peThe sarvatra lokone samajAvI vinavIne ahiMsAne mahimA pravartAvanArA sAdhuonI saMkhyA hiMdane moTA pramANamAM joIe chIe. hiMdanA buddha sAdhuoe cIna sivAya TIbeTa, iDecAinA, sIlona, jAvA ane phIlIpAIna sudhI ghumIne buddha dharma phelAvyo hato. te vAtanI haju ItihAsa sAkSI pUre che. svAmIzrI vivekAnaMdajI kahetA ke have hiMdane ALasu, edI ane svArthI sAdhuonI AvazyaktA nathI. hiMdane te bhUkhyAne anna, tarasyAne pANI, vastravihoNAne vastra ane bimArane auSadha pahoMcADanAra sAdhuo joIe chIe." svAmI zraddhAnaMdajI jevA zahIdanI darakAra havenA hiMdane che. zrI vidyAvijayajI paNa loka kalyANanI bhAre dhagaza rAkhe che. leka kalyA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NanI pravRttio eja zreSTha nivRtti mArga che. ApaNuM cepana lAkha sAdhuo hiMdanI kalyANa pravRttio mATe sanyAsa le to hiMdano bhAgyodaya jarura jaldI thAya. ApaNA dezanI ajJAnatA, vahema, kusa maTADavA sAdhue keTaluM badhuM karI zake? mahArAjazrI Adarza sAdhu che. eo potAnAM dharmakAya niyamita samApta karI loka kalyANanI pravRttimAM paDe che. savAre vyAkhyAna ApavAM, temAM paNa koInA saMpradAya ke dharma upara jarA paNa AkSepa karavo nahi. bapore lekha lakhavA, skUlo ane saMsthAonI mulAkAta levI, jAhera prajAjano AmaMtraNa karIne laI jAya che tyAM vyAkhyAna ApavAM, jijJAsuenI zaMkAnivAraNa karavuM, dharmacarcA karavI, paradharmIone ahiMsAnI khubIo samajAvavI, navI navI saMsthAonI ejanAo ghaDavI, saMsthAenA kAyadAkAnune ghaDavA, henDabIlo chapAvavAM, pitAnA pustakonuM lekhana kArya cAlu rAkhavuM, saune miSTavAthI saMtoSavA, virodhIono paNa Adara karavo, evI evI aneka pravRttio karAcImAM emaNe cAlu karI. eo kayAMya paNa pahoMcI jAya. emane udyoga athAga che. sArAM kAryo mATe Arthika sahAya karanAra paNa puSkaLa nIkaLI Ave che. A badhAno saMkSipta itihAsa A graMthamAM AlekhAelo che. eTale vizeSa kahIzuM nahi khAsa pravRttiomAM ahiMsA pracAra mATe emaNe satata prayatna karyA che. pitAnA gurudevanI jayaMtionA sarasa meLAvaDA karyA che, hajyopethika koleja, janahunnarazALA vigere saMsthAo ubhI karI che. "himAMzuvijaya graMthamALA'nuM kAma ane yojanA cAlu karyA che, aneka sapurUSonI jatiemAM adhyakSapada dIpAvyuM che. A badhI kalyANapravRttio A graMthamAM saMkSiptamAM varNavAI che. mahArAjazrI samadaSTi rAkhe che. bIjA saMpradAya tarapha paNa guNadaSTi rAkhe che. AthI ahiMnA sarve vidvAna ane sajajane emanA tarapha prema ane Adara rAkhe che. lokakalyANanI koIpaNa pravRttimAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjazrI sahakAra ApavAnI kadi nA pADatA nathI. ghaNI vakhata zArIrika kaleze chatAM eozrI AvAM kAryomAM bhAga le che. mahArAjazrI vidyAvijayajIe mane A "Amukha" lakhavAnuM mAna ApyuM che. te mATe huM emane AbhArI chuM. siMdha jevA pachAta dezamAM emanA jevA lokakalpaNu vAMchu dharmaguruonuM ghaNuM kAma che. emaNe pravRttio mATe satata prayatno eTalI vizALa hada sudhI kIdhA che ke chevaTe emanuM Adhibhautika zarIra e bhAra svIkArI zakyuM nahi. emaNe sakhta mAMdagI bharavI, haju emane ArAmanI jarUra che. paNa ArAma gAMdhInI dukAne bIjAone maLatuM hoya, paNa mahArAjazrI mATe te vecAto nathI. emane karAcInI janatA dharmanA bhedabhAvane bhUlIne kevuM bhAna Ape che, te emane abhinaMdana ApavAnA moTA meLAvaDA samaye jaNAyuM hatuM. mahArAjazrI jenonAja mAnatA nathI. paraMtu sau koI emane cAhe che. karAcI DuMgarasI dharamasI saMpaTa, 17-8-09 ka Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana A graMthanA lekhaka munirAja zrI vidyAvijayajIno paricaya karAvavA mATe have kalama ke kitAbanI jarUra nathI. teozrIe lagabhaga 35 pustake lakhIne jema hiMdI ne gujarAtI sAhityakSetramAM apUrva nAmanA meLavI che, tevI rIte mAravADa, mevADa, mALavA, baMgALa, madha, yu.pI. sI. pI, khAnadeza, muMbaI, gujarAta, kAThiyAvADa, ane have siMdha Adi dezamAM hajAro mAIlanI musApharI karI pitAnI asAdhAraNa vakatRtva kaLA, uco tyAga, saMyama ane janakalyANanAM aneka kAryo karI Ama janatAmAM temaja rAjAmahArAjAdi rAjyAdhikArIomAM paNa asAdhAraNa khyAti ane lokacAhanA meLavI che. amArI graMthamALA thoDAja varSomAM uttarottara sAhitya jagatamAM je kaMI prakAza pAmI zakI che, e teozrInI ane munirAjazrI jayantavijayajInI kRpAdRSTine AbhArI che. amArI graMthamALAnuM A 13 muM pustaka prakAzita thAya che. ATaluM moTuM ane sarvepAgI sacitra pustaka bahAra pADavAnuM sadbhAgya ane prApta thAya che. e mATe ame mahArAjazrI vidyAvijayajInA vadhu AbhArI chIe. phaTAonI pasaMdagInA saMbaMdhamAM amAre kahevuM joIe ke pUjya mahArAjazrInI pravRttimAM karAcInA baMne saMdee eka yA bIjI rIte sAtha Apyo che, ane gurubhakti karI che. e badhAonA vyaktigata phoTA ApavAnuM kArya ghaNuM kaparuM hatuM. eTale saMghanI khAsa khAsa kamiTIonA pheTA ApIne amAre saMtoSa vALo paDayo che. AvI ja rIte janetara bhAIonI paNa eTalI badhI saMkhyA che, ke temanA badhAonA phoTA ApavAnuM kAma azakya ja hatuM. ane tethI cokakasa cekakasa vargavAra pasaMdagI karI che. AzA che ke je sevAbhAvI jaina-jainetara bhAIonA pheTA nathI ApI zakyA, teo amane daragujara karaze, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustakanA prakAzanane aMge kenI sAmagrI pUrI karavAmAM karAcI myunisipala keLavaNIkhAtAnA vaDA zrIyuta lAge sAheba, "DelIgejheTa'nA eDITara zrI tArAparavALA, "siMdhasevakanA adhipati zrIyuta bhadrazaMkara bhada, "AnaMda presa " bhAvanagaranA menejara bhAI harilAla zeTha, "jana ti" ahamadAvAdanA taMtrI bhAI dhIrajalAla TokarazI zAha temaja gujarAta pablIsITI korporezana'vALA bhAIo vigere mahAnubhAvoe prasannatApUrvaka je udAratA batAvI che, te mATe ame temano AbhAra mAnIe chIe. e sivAya karAcIvALA zrIyuta bhAI caturbhuja velajIno paNa AbhAra mAnIe chIe ke jemaNe jude jude sthaLethI bloka meLavI ApavAmAM khAsa mahenata lIdhI che. chelAmAM chellI Dhabano presakaLAno upayoga karIne pustakane ati suMdara temaja vakhatasara tayAra karI ApavAmAM "prabhAta presanA mAlika bhAIzrI mehanalAla dave ane temanA putrAe je kALajI rAkhI che, e mATe ame temane paNa atyanta RNi chIe. siMdhamAM javA mATe munirAjone upayogI thaI zake tevo jAdA judA bhArgo batAvanAre nakazo karAcInA IjInIyara zrIyuta cimanalAla kuvADiyAnA putro bhAI nemicaMda tathA hasamukhalAle ati parizrama lai banAvI Ape, te mATe ame temanA paNa AbhArI chIe. pustakamAM AvatAM nAme gAma temaja TAovALA mahAnubhAvono paricaya kyAM kyAM che? te jANavA mATe pustakanI aMtamAM pRSThanA naMbaro sAthe anukramaNikA ApavAmAM AvI che, te jevAthI anukuLatA thaze. ujajana (mALavA) 1-2-39 dIpacaMda bADIyA maMtrI zrI vi. dha. sa. jainagraMthamALA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIjI AvRtti mAtra traNa cAra mahInAmAMja A pustakanI prathama AvRtti pUrI thai gai hatI. A pustakanA saMbaMdhamAM prasiddha sAhityakArA ane prasiddha patrakArAe UMcAmAM UMcA abhiprAya prakaTa karyAM che. A pustakanI samAleAcanA ' ela inDIyA reDIyeA 'nA muMba' sTezanethI brADakAsTa thai hatI. temaja A pustakane vaDeAdarA gavanamenTe peAtAnA rAjyanA pustakolaye| ane inAmeA mATe majUra kayu" che. A badhu, A pustakanI leAkapriyatA ane zreSThatA batAvavA mATe puratA pramANeA che. A bIjI AvRtti bahAra pADatAM amane kharekhara AnaMda thAya che. A prasaMge AphrikAvALA zAhasAdAgara, porabaMdaranI mahArANA mIlanA mAlIka dAnavIra zeTha nAnajIbhAI kALIdAsa mahetAne AbhAra mAnIe chIe ke jemaNe A bIjI AvRttinA prakAzanamAM Arthika sahAyatA karI che. 8-3-43 prakAzaka Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 1 hiMdamAM siMdhanuM sthAna 1 januM siMdha 2 siMdhamAM hiMduo 3 musalamAnI rAjaya 4 sumarA ane samA 5 ane vaMza 6 turakhAna 7 megala sattA 8 kadaherA 9 khudAbAdanA hiMduo 10 mIreno samaya 11 aMgrejI samaya 12 parivartana 13 prAcIna sthAno 14 sapTembara barAja 15 vidvAno zuM kahe che? 2 jaina daSTie junuM siMdha 1 jUnAM jaina sthAno 2 jaina sAdhuono vihAra 3 khulAso - 21 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 prasthAna 1 udayapuramAM DepyuTezana 2 svIkRti 3 aNNAnu' cUkayuM seA varSa jIve 4 satyAgrahanI neTIsa 5 6 kartavyanuM smaraNa 7 prasthAna 4 sAdhana ane sahakAra 1 bhayanA bhaNakArA rdaDha nizcaya 3 siMdhanA mArgo 4 zaMkAzIla jagat 24 mAravADa vAra DepyuTezana 5 sAdhano 6 sarakArI sahAyatA 7 karAcI sadhano dAkhasta 1 leAkeAnu Azcaya 2 janAnI vastI 3AAra ajJAnatA 4 sasthAo 5 jAlAranA killA nAkADA tI ra 23 24 25 26 27 27 29 31 32 33 34 35 36 37 41 1 4 4 4 4 4 4 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 25 48 48 48. 7 be kAusagIyA 8 jIvadayA pracAraka maMDaLa 9 sivANAgaDha 10 terApaMthI 11 grAmINatA 12 retI ane bhaMDIA 6 mAlANI 52 53 53 che che 56 pu9 . 52 1 loka svabhAva 2 bhAlANInI vastI 3 jainavaratI 4 jenenuM jIvana 5 "samagatanI kahANI 6 nirdoSa jIvana 7 eka anubhava 8 navuM bADamera 9 mukhya paragaNuM 10 vastI 11 upaja 12 veSa vyavahAra 13 jUnuM bAhaDameru 14 utpatti 15 kirADu 16 viziSTa vyaktio 17 sTezana mAstaro 6 - - Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 siMdhamAM praveza 67 68 1 "sAMI" pratye zraddhA 2 sukAmAMthI lIluM 3 gujarAtanI jhAMkhI 4 dhoranAra 5 karAcIna zeThIAe 6 sAdhuonuM sammilana 7 mUrti pUjAnI carcA 8 naheranA pula 9 mIrapurakhAsa 10 meleriyA 70 171 8 halA 78 1 aNadhAryuM AmaMtraNa 2 rastAnI vikaTatA 3 kutarAMne upadrava 4 luvANu vAyA 5 kharacu jatAM pANInuM kAma nahiM 79 6 uMTa-gadheDAnI savArI 7 bUrI Adata 8 TikAnA 9 lekonI zraddhA 10 hAlAmAM jene 11 strione veSa 12 ekaja mahelo Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 dharmamAM kaTTaratA 14 hAlAnuM maMdira 15 zahIda himAMzuvijayajI . 16 mahAvIra jayantI 9 haidrAbAda 1 zaheranuM dazya 2 siMdhI hiMduo 3 siMdhI lokonI zraddhA 4 viziSTa vyaktie 5 sAdhu vAsavAnI 6 bahene pArvatI 7 jenonI vastI 8 gujarAtI samAja 9 darzanIya sthAno 10 haidrAbAdathI karAcI 1 sApe ane vIchIMo 2 sArAM gAme 3 svayaMsevakone AnaMda 4 zrI saMdhane saMdeza 5 "siMdha sevaka'nA taMtrI 102 6 ame zA mATe AvyA chIe? 103 98 101 11 praveza 105 1 patrakAronI sajajanatA 106 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 114 28 2 hRdayagata bhAvo 12 trAsadAyaka tripuTI - 1 retInA dhArA 2 nAhimmatanAM nagArAM 3 sApane upadrava 4 sApa karaDaze 5 loke kema rahe che ? 6 pANIno jIvaleNa trAsa 7 jodhapura rAjyanuM kartavya 8 sajAnuM sthAna 9 svayaMsevakone paDelo trAsa 114 116 117 118 118 119 120 121 122 13 vihAramAM pravRtti 124 129 1 AcAra pAlana 125 2 bheja-kAlIdAsane saMvAda 126 3 lAbho 128 4 ekaja carcA 5 uddeza ne sAdhana 130 6 mAravADamAM pravRtti 13 7 jAhera vyAkhyAna 8 sAMpradAyikatAnI gaMdha 131 9 siMdhamAM pravRtti 10 munirAjane utsAha 133 11 dharmacarcAno viSaya 133 12 pariNAma 134 131 132 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 karAcI 29 1 karAcInu sthAna 2 utpatti 3 eka daMtakathA 4 gujarAtanuM mahAnagara 5 eziyAnA daravAjo 15 siMdhI hiMdu 6 keLavaNInI saMsthAe 7 darzanIya sthAne 1 judI judI kAme 2 AmIla 3 aTakA 4 bhAIbaMdha 5 khAna-pAna 6 bhASA ane lipi 7 dhama 8 veSa ane phezana 9 letI detIneA rivAja 10 vicArAmAM palaTA 11 zraddA ane bhakti 12 zraddhAnA geralAbha 13 lebiyA haiAya tyAM...... 16 gujarAtIonuM sthAna 1 siMdhanA gAmaDAmAM 135 136 136 137 139 139 140 140 142 143 143 144 145 145 147 148 149 152 154 157 158 159 163 163 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 2 gujarAtI karAcI' OM zaruAta kayAre thai ? 4 pArasI, veArA vigere 5 gujarAtIonI pravRtti 6 sasthA 7 anya saMsthAe 8 vartamAna patrA 9 musalamAnAnI pravRtti 10 pArasIonI pravRtti 169 1 haribhAi prAgajI kA. kula 169 2 gujarAta vidyAlaya 170 3 zAradA mandira 171 4 mahAvIra vidyAlaya 172 173 174 174 175 176 176 176 177 11 prabhutattva pra. maMDaLa 12 gujarAtIonI udAratA 13 rAjakIya pravRtti 14 gujarAtanagara 17 viziSTa vyaktie 1 azakayatA 2 DA. dhAlA. 3 jamazeda mahetA 4 hIrAlAla gaNAtrA pa svAmI bAlakRSNadAsajI 6. edala khAsa 7 ema. bI. dalAla 164 166 168 168 178 119 180 180 183 184 185 189 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 194 194 196 197 197 31 8 anya vyaktio 18 janenuM sthAna 1 jene kyAre AvyA? 2 pAMjarApoLa 3 jenone vadhu phALo 4 maMdira-upAzraya 5 saMgaThana 6 prAntAbhimAna 7 gujarAtIo 8 dhArmika phirakA 9 Arthika sthiti 10 khAmIo 11 eka vadhu khAmI 12 jAhera jIvana 13 AgevAne 14 sevAbhAvI yuvako 15 bahenanI pravRtti 198 19 200 201 202 205 205 206 207 299 209 210 19 sthAnakavAsI saMgha 1 sthA. saMghanI sthiti 2 saMsthAo 3 dhArmika pravRtti 4 sAdhuvihArano yaza 5 bhakti ane prema 6 vahivaTa 210 211 211 220 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 7 kusaMpa 8 prayatnA 9 manuSyasvabhAva 20 mUrtipUjaka sagha 1 vahivaTa 2 saMsthAe 3 dhArmika manevRtti 4 saunA sahakAra 5 zraddhA ane bhakti 21 jaina saMsthAe 1 jana sahAyaka maMDaLa 2. jaina vyAyAmazALA 3 svayaMsevaka maMDaLa 4 jaina lAyabrerI 5 jIvadayAnI e saMsthAo 6 hAmyApethIka krAleja 7 jana hunnarazALA 8 bIjI keTalIka saMsthAe 22 karAcImAM pravRtti 1 sAdhu zu kare ? 2 dAraMgI duniyA 3 amArA uddeza 4 sAdhanA 221 222 223 225 226 227 229 231 232 233 233 236 237 237 238 240 241 242 245 246 246 247 248 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 5 vidanenI paraMparA 6 dainika kAryakrama 7 pravRttinA vibhAga 8 sahakAra 9 patrakArane sahakAra 10 bahAra paDadhe 11 vadhu sthiratA 12 akasmAta nivRtti 13 AbhAra 249 250 250 2para 253 253 257 260 261 23 ahiMsA pracAra 263 265 1 tyAga tyAgamAM bheda 2 sAdhana 3 siMdhI pustake 4 vyAkhyAne 5 siMdhI kolonIomAM 6 chuTaka pravRti 265 26 6 218 271 273 273 277 24 viziSTa sabhAo 1 kukakAne virodha 2 jIvadayA kenpharansa ra5 navarAtri AdimAM pravRti 1 navarAtrimAM pravRtti 2 dazerAnA divase ra80 281 289 28 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 phaTAkaDA saMbaMdhI 4. kALI caudaza 5 dhanyavAda 289 291 291 26 dhArmika pravRtti 293 1 broccAraNa 294 2 tapasyA. 295 3 aThAI mahotsava 296 4 zAntisnAtra 5 ajene lIdhe lAbha 297 6 dhArmika TharAva 298 7 dhArmika saMsthAonA meLAvaDA 299 296 27 gurudevanI jayantIo 302 304 304 305 305 1 kartavya pAlana 2 jayaMtIone pracAra 3 pahelI jayaMtI 4 AkarSaNe pa kAryakartA 6 sarvAdhika zreya 7 "jaina jayati zuM " kahe che ? 8 bIjI jayaMtI 9 AkarSaNa 10 vakatRtvakaLAnI hariphAI 11 sarvAdhika zreya W 306 306 310. 310 9 311 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa 28 dIkSA pravrutti 1 matabheda 2 dIkSAnA umedavAra 3 sadhasattA 4 utsavane Adeza 5rgamAM vadhu raMga 6 varagheADe! ane dIkSA 7 kamanazIba banAva 29. sAmAjika pravRtti 1 gavana ranI mulAkAtA 2 jaina DIrekaTarI 3 zrIhimAMzuvijayajI smAraka 4 sAkSarAnI bhramaNA 5 yuvaka pravRtti 6 yuvakrA pratye . e mela 30 garImAne rAhata ra 6. garIonA elI 7 karAcImAM jarUrata 313 314 314 315 315 316 317 31 335 336 1 sakhyA ghaTe che kema ? 2 lAkhAnA dAna chatAM garIbAi 33 3. sAcanA mare 321 324 325 32 329 332 337 4 samAjanuM zarIra saDe che krema? 338 5 eka cejanA 338 339 340 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 31 be sasthAonI sthApanA 1 hAmyApethika kAleja 343 2 zeTha ke. je. pAnAcaMdanuM pravacana 344 3 meyara durgAdAsanuM bhASaNa 4 jana hunnarazALA 342 348 32 sAjanika pravRtti 1 vyAkhyAnamAMLA 2 khIjI kAmeAnI vayamAM 33 zikSaNanA kSetramAM 1 saMsthAonI mulAkAta 2 vyAkhyAna 34 mahApurUSAnI jayantI 1 kRSNe jayantI 2 gaNezAtsava 3 kazmIra jayantI 4 jathAsta yantI 35 mahAranA vidvAnA 1 aMdhavi haMsarAjabhAi 2 sAdhu vAsavAnI 3. jamana vidvAna sAmara 4 meTTajIyana jarnAlisTa 342 350 351 353 359 359 362 366 367 369 369 372 373 373 374 374 374 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 375 375 376 376 5 yogAcArya prakAzadeva 6 zrI rAyacurAino dAyaro 7 zeTha mahAsukhabhAI 8 jamanAdAsa udANI 9 De. thomasa 10 cImanalAla kIrtanakAra 11 misa mArTAtha Adi 12 mIrAMbahenanAM bhajane 377 378 378 370 36 sArvajanika pariSada 380 1 siMdha sarva hiMdu dharma pariSada 381 2 sarvadharma pariSada 385 3 bekAra kenpharansa 386 4 Ayurveda pariSada 388 388 30 37 mArI jIvananIkA 1 mRtyu e zuM che? 2 bimArI zI vastu che ? 3 vicitra anubhava 4 AbhAra 5 Do. nyAlacaMdanI kadara 391 39 394 395 398 38 karAcInI kadaradAnI 1 udAratAnI avadhi 2 mArakanI carcA 399 40 0 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 3 mAnapatra 400 4 mAnapatranI peTI 409 5 hitecchane agralekha 409 prakAzaka taraphathI pariziSTa 1 41 3 pariziSTa 2 416 pariziSTa 3 417 pariziSTa 4 420 pariziSTa 5 424 pariziSTa 6 428 pariziSTa 7 430 pariziSTa 8 433 pariziSTa 9 435 nAmenI anukramaNikA 437 deza gAme, sthAnonI anukramaNikA 451 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra mArI kaccha yAtrA" nAmanA amArA chellA pustaka uparanA je citranI prazaMsA dareka jenAra karI rahela che. e citranA ane A pustaka uparanA citrakAra che agatarAI (kAThiyAvADa)nA bhAI gokuladAsa kApaDIyA. bhAI gekuladAsane potAnI A kaLA khUba varI che. teoe hamaNAM jainonA chellA tIrthaMkara prabhu zrI mahAvIra svAmInuM AkhuMye "jIvanacarica" citramAM utAryuM che. A citro eTalAM te AkarSaka banyAM che ke-keIpaNa kaLApremI ane kaLAvid enI muktakaMThe prazaMsA karyA vinA nathI raheto. kevaLa A graMthanA lekhaka munirAja zrI vidyAvijayajI pratyenI bhaktithI prerAI nisvArthavRttithI citra banAvI ApavA mATe ame temane kharA jIgarathI AbhAra mAnIe chIe. - prakAzaka, Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -:9: hiMdamAM siMdhanuM sthAna mArI siMdhayAtrA bhAratavarSanI e meTI nadIe ga`gA ane sindhu. emAM siMdhu nadInA nAmathI prasiddhi pAmelA deza, te siMdhadeza. 1800 bhAilanI la'AivALA si`dhu nadI uttarathI dakSiNamAM pasAra thatAM, potAnA kAMThAnA je dezane pUrva - pazcimamAM vhecI nAkhe che e deza te si dhadeza. uttaramAMthI malucistAna, paMjAba ane bhAvalapure, pUrvamAMthI jesalamera ane jodhapuranI riyAsatAe, dakSiNamAMthI arabI samudra ane kacchanA raNe ane pazcimamAMthI hAlApa te je dezane gherI lIdhA che, e deza, te siMdeza. bhAratavamAM siMdeza paNa peAtAnuM aneAkhu sthAna dharAve che. hiMdustAnanA kAi paNa dezane videzIonA humalAo vadhAremAM vadhAre sahavA paDayA heAya te te siMdhadezane che. jUnuM siMdha. eka samaya hatA. jyAre sidhanI sImA zreNI vizALa hatI. karatAM atyAranA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA paMjAba, adhAnistAna, vAyavya sarahada, balucistAna, bhAvalapura, rAjaputAnA ane jesalamera-e darekanA thADA thADA bhAga prAcIna siMdhamAM lekhAte.. eka mAtra uttaranA ja rastA khullA hatA, ke jyAMthI videzI senAe praveza karatI ane sidha para humalA karatI. siMdhanA RtihAsa bahu jUne che. kahevAya che ke kauravapAMDavAnA samayamAM jayadratha rAjA sidhamAM rAjya karatA hateA. paccIsase| varSa upara sidha, e irAnanA bAdazAha durAyasanA tAbAmAM hatA. darAyasane eka grIka saradAra skAyalekSe dariyAi kAkalAthI siMdhu nadInA mArge hindustAna para caDAi karI hatI ane sidha ane pajAba peAtAne kabaje karyAM hatA. mahAna vijetA sikandara paNu jelama sudhI AvyA hateA ane paMjAbanA rAjA paurasane jItyA pachI siMdha kabaje karyu hatuM. kahevAya che ke yuropanA leAkAne hiMdustAna saMbadhI mAhitI maLavA lAgI hoya te te sikandaranA AvI gayA pachIja. sikandara pachI sithiyana leAkeAe sidhadeza jItyA ane temaNe cArase varSa rAjya karyuM. 2] keTalAka vidvAneAnuM kathana che ke A sithiyana leAke te che ke e sAkhI" tarIke oLakhAtA hatA. vikramanI pahelAM ujjainanI gAdI upara gabilla rAjA hatA. A gabhillane ukhADIne " zaka lokeA rAjya karavA lAgyA hatA ke je zaka leAkAne jainAcArya kAlakAcAya, gabhillunA jImeAthI kaMTALA, tene gAdIthI ukheDI nAkhavA mATe sidh nadI pAra karIne, A sidhamAMthI lai gayA hatA. siMdhamAM hiMduA. i. sa. pAMcamA saMkAnI AkharamAM rAyavaMzIya rAjAe thayA che. te pachI i. sa. 632 thI 712 sudhI brAhmaNa vazIya rAjAoe rAjya karyuM, ema itihAsa kahe che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMdamAM siMdhanuM sthAna [3 vartamAna siMdhanI paristhiti jotAM siMdhanI AkhI vastI 3835600 mANasonI che. temAM dara so mANase 73 musalamAna, 25 hiMdu ane 2 bIjI jAti (yuropIyana, khrIstI, pArasI vagere) che. paccIsa TakA jeTalA je hiMduo che, teonA rItarIvAjo, khAnapAna ane gharanI raheNIkaraNI jotAM lagabhaga badhuM e musalamAnI dekhAya che. A badhuM joIne koIne paNa e kalpanA thayA vagara na rahe ke siMdhamAM ATalI badhI musalamAnI vastI kema ? ane A badhA hiMduonA rIvAje musalamAno jevA kema ? kAraNa e che ke siMdhamAM lagabhaga bAraso varSa sudhI musalamAnonuM ja rAjya rahyuM che. niraMtara bAraso varSa sudhI eka ja kemanI rAjasattA cAlu rahe, te dezamAM thoDI paNa saMkhyA bIjI kemanI rahevA pAme, e ja Azcarya utpanna kare che. kharekhara khuzI thavA jevuM che ke khAnapAna ane rItarIvAjamAM musalamAnI saMskRti pesI javA chatAM paNa, siMdhamAM haju 25 TakA jeTalA je hiMduo maujUda che, teo pote eka hiMdu tarIkenuM kaTTara abhimAna rAkhe che. musalamAnI rAjya, siMdhamAM musalamAnI rAjyano pagapesAro sauthI pahelAM je kAIno thayo hoya, to te mahamada bina kAsImano che. I. sa. 912mAM A kAsIma siMdha upara caDhI Avyo hato. ane teNe sauthI pahelAM devaLabaMdara sara karyuM hatuM. hiMdu maMdire lUTayAM hatAM. ame naiRnakeTa (je hAlanuM haidrAbAda che) ane zivIstAna e be killA jItyA. mahamada bIna kAsImanI sAme laDanAra alorano rAjA dAhIra hato. mahamada bIna kAsImanA saMbaMdhamAM bagadAdamAM khalIphA pAse gayelI phariyAdanA kAraNe khalIphAe tene jIvata ne jIvate cAmaDAmAM Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4] mArI siMdhayAtrA sIvIne bagadAda lAvavAne hukama kADhayA hatA. A hukamano tarata amala thaye. cAmaDAmAM gAMdhI rAkhavAthI traNa divase mahamada bIna kAsImanuM akALa mota thayuM hatuM. ItihAsa kahe che ke siMdhamAM 712 thI 1025 sudhI araba rAjya rahyuM, 1025 thI 1051 sudhI gajanavI sulatAne rahyA ane 10 11 thI 1351 sudhI sumarA vaze siMdha upara rAjya karyuM.. sumarA ane samA. sumarA loke amalamAM rAjapUta hatA. rAjapUtAnAmAM duSkALa paDavAthI arabanA vakhatamAM teo deza cheDI siMdhamAM AvelA. pAchaLathI te musalamAna banyA. 1351 thI 15ra1 sudhI "samA" vaMze rAjya karyuM. A loke mULa aphagAnIstAnathI AvelA, aphagAnIstAnane rAjA narapata, teno putra sAmapata, athavA "sa" te siMdhamAM Avelo. siMdhamAM teNe ne tenA vaMzajoe rAjya sthApavA prayatna karelo, paNa te na phAvyA. tenI 8 mI peDhIe thaela "lAkhIyArabhaDe" "samAM 'nA nAmathI "nagarasama' athavA "nagaraThaThThA' vasAvyuM, ne samArAjya sthApyuM. teo hiMdudharmI hatA. teo sevaNanI najIka sama nagaramAM rahetA hatA. siMdhanI hakUmata AvyA pachI teo ThaThThAnI pAse "AmuI" zaheramAM rahevA lAgyA. A samA rAjAo yAdavavaMzI hatA, temAMthI jAma jADAnA nAmathI tenA vaMzajo "jADejA tarIke oLakhAvA lAgyA che. hamaNAM teo siMdhamAM lagabhaga musalamAna dharma pALe che ane temanI vastI lagabhaga ATha lAkha jeTalI che. ane sumarAonI vastI eka lAkhanI che. nagarasamaine vasAvanAra lAkhIyAra bhaDanA pautra ane lAkhA dhurArAnA putra meDe kacchamAM jaI rAjya sthApyuM. na kevaLa kaccha ja, balake morabI, Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMdamAM siMdhanuM sthAna [5 - - - - - - - - - - - - - - - - jAmanagara, dhroLa, saradhAra, rAjakoTa, goMDaLa ane okhAmaMDaLanI rAjagAdI sthApanAra paNa A samAnA vaMzajo ja che. arjuna vaMza I. sa. 1521 thI 1554 sudhI ane vaMze siMdhamAM rAjya karyuM. A loke kaMdahAranA rahevAsI hatA. ane nAmanA eka mogala saradAranA teo vaMzaja hatA. A aNna vaMza mirajhA zAhahuzena jyAre siMdhane rAjA hatA, tyAre dilhIne bAdazAha humAyu, zerakhAna nAmanA paThANe tene hAMkI kADhavAthI, siMdhamAM AvyA hatA. siMdhanA amuka bhAgane jItavA teNe ziSa karelI, paNa te phAvyo nahiM. tyAMthI jodhapura gaye, tyAMthI umarakoTa tarapha pAchA vaLyo. i. sa. 1542 mAM humAyunI rANI hamIdAbegame A umarakeTamAM putrane janma Apyo. A putra teja samrATa akabara turakhAna. i. sa. 1554 thI 1590 sudhI turakhAna vaMzanA lokee rAjya karyuM. turakhAna e mogalonI eka jAta che. chelo rAjA jAnIbega thayo. ane tenA maraNa pachI siMdhanI sattA akabaranA hAthamAM AvI. mogala sattA. i. sa. 1590 thI 1736 sudhI mugalonI sattA siMdha upara rahI. megala samrATa taraphathI subAo-navAbo AvatAM ane ahiMne vahIvaTa saMbhALatA. kaherA - I. sa. 1736thI 1781 sudhI kalaherA vaMzanA lokoe rAjya karyuM. kahevAya che ke A kaherA arabonA vakhatathI siMdhamAM AvI vaselA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA ane ema paNa kahevAya che ke teo mahamada payagambara sAhebanA kAkA hajarata abAsanA vaMzaja hatA. I. sa. 1789mAM gulAmazAha kaherAnA vakhatamAM aMgrejo pahela vahelAM vepAra mATe siMdhamAM AvyA ane ThaThThA ane zAhabaMdaramAM pitAnA DerA nAkhyA. gulAmazAha zarIra ane buddhizALI hato. te eka vArAMganAno putra hato. kaherA vaMzIya rAjAomAM gulAmazAha vadhAre prasiddha thaI gayela che. AjanuM haidrAbAda e jUnA maitrakeTa zaheranI jagyA upara I. sa. 1768mAM navesarathI kilo baMdhAvI gulAmazAhe navuM zahera vasAvyuM, te che. gulAmazAhe khudAbAdathI haidrAbAdamAM gAdI pheravI, tethI khudAbAdanA ghaNA hiMdue haidrAbAda AvI vasyA. khudAbAdanA hiMduo. kahevAya che ke lArakhAnA jIllAnA khudAbAdamAM Aga lAgavAthI ghaNA hiMduo hAlAnI pAse AvI vasyA hatA. ahiM temaNe je gAma vasAvyuM tenuM nAma paNa khudAbAda ja rAkhyuM. te pachI teo gulAmazAhanA vakhatamAM haidrAbAdamAM AvI vasyA hatA. AthI hAla pAse navuM vasAveluM khudAbAda paNa khudAnI mAphakaja adazya thaI gayuM.-verAna thaI gayuM. A hiMduo e ja moTe bhAge atyAranA AmIlo ane bhAibaMdha che. haiidrAbAdane kille, jyAM sudhI baMdhAya nahi hatA, tyAM sudhI khudAbAdanA A hiMduo sidhu nadInA kAMThe rahyA hatA. A hiMduomAM gAdumala pradhAna hatA. gIdumalanA nAmathI siMdhune A kAMThe gIbaMdara tarIke prasiddha thaye. gulAmazAhe killo bAMdhavAnuM kAma dIvAna gIimalane sopyuM hatuM. killo baMdhAyA pachI A hiMduo haidrAbAda AvI vasyA. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMdamAM siMdhanuM sthAna (7 mIrAne samaya, A pachI mIrAno samaya Ave che. i. sa. 1781 thI 1847 sudhI mIe rAjya karyuM. kahevAya che ke mAro balucistAnathI AvyA hatA. AthI teone baloca kahevAmAM Ave che. AmAM eka TAukhAna nAmane bahAdura purUSa thaI gayo, tethI teo TAlapurA kahevAya che. siMdhanI sattA maLyA pachI teo mIra kahevAyA. aMgrejI samaya - I. sa. 1809 mAM mIra ane aMgrejo vacce pahela vahelA karAra thayA. arthAt teonI pahelI mitratA baMdhAI. svArthanI mitratA kyAM sudhI rahe ? i. sa. 1843 mAM mIra nasIrakhAna ane aMgrejI lazkaranI vacamAM mIyANuM AgaLa moracAM maMDAyAM. aMgreje taraphano nAyaka sara cArlsa nepIyara hatA. A laDAImAM aMgrejonI jIta thaI. mIra nasIrakhAna ane bIjA mIre potAnAM hathIAra mUkI daI nepIyaranI zaraNe gayA. tA. 19-2-1843 ne divase haidrAbAdanA killA upara sara cArlsa, nepIyare aMgrejI vAvaTo pharakAvyo. kahevAya che ke nAumala bhejavANI nAmanA ke prakhyAta hiMdue A vakhate aMgreja sarakArane sArI madada karelI. I. sa. 1848 mAM A siMdha muMbaI ilAkA sAthe joDI devAmAM . Avyo. te pachI i. sa. 1936 nA eprIlathI siMdha prAMtane eka svataMtra prAMta banAvavAmAM Avyo. parivartana. siMdhanA ItihAsanI ATalI thoDI paNa jhAMkhI karanAra kalpanA karI zake ke A deza eka vakhate kevo hovo joIe? hamaNAM hamaNAM sudhI paNa lUTaphATa, atyAcAra, tophAno ane katalAna kirasA ApaNe sAMbhaLatA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8] mArI siMdhayAtrA ----- ----- AvyA chIe, paraMtu briTIza gavarnamenTanA adhikAra nIce chellA keTalAka divasothI pahelAnI azAMti ghaNI zAnta paDI che, ema siMdhano keIpaNuM anubhavI kahI zake che. lazkaranA pAkA baMdobasta thayA. dezI ane aMgrejI bhASAnI zALAo dvArA prajA zikSita thavA lAgI. tAra, TapAla, vAsa, reDiyo Adi sAdhano vadhI javAthI julamagAre jyAM tyAM nirbhayatAthI dhAryuM karatA hatA, te have DaravA lAgyA che. baMdarI vyApAra vadhavAthI tathA vyApAranuM kSetra vadhavAthI lokone peTa bharavAnuM sAdhana maLavA lAgyuM che. dhArmika julma paNa ochA thayA che. dhIre dhIre sAhityano zokha paNa vadhavA lAge che. siMdhu nadImAMthI nahere kADhIne jyAM tyAM pANunI puSkaLa chUTa thaI gaI che. ane tenA lIdhe khetI paNa khUba vadhI rahI che. myunisIpAlITIo sthapAI cUkI che ane tethI sthAnika svarAjyanA lAbha maLavA lAgyA che. ThekANe ThekANe davAkhAnAM ughaDayAM che. Ama samayanA vahevA sAthe siMdhanI sthitimAM ghaNuM parivartana thavA pAmyuM che.. - AkhA siMdhane gavarnameMTe ATha jIllAomAM vibhakta karyuM che-karAcI, hidrAbAda, tharapArakara, dAdu, navAbazAha, lArakAnA, sakhara ane uttara sarahada. AmAM karAcI, haidrAbAda vigere keTalAMka mukhya zahere te khAsa jovA lAyaka che. AkhA siMdhamAM ekaja dezI rAjya che ane te kherapura. prAcIna sthAne. siMdhamAM aneka prAcIna sthAna che, ke je purAtattvanI dRSTie ghaNuM UMcuM sthAna dharAve che. lArakAnA jIllAmAM bAkarANuM sTezanathI lagabhaga 25 mAIla dUra "mohana-jo-Dero' nAmanuM je sthAna che, enuM khodakAma thatAM eka Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMdamAM siMdhanuM sthAna purANuM zahera khaMDerarUpe hAtha lAgyAnuM varSothI jAhera thayuM che. jamInamAMthI nIkaLelAM makAnanuM bAMdhakAma ane gharanI racanA ghaNu ja navAI upajAve tevI kahevAya che. kahevAya che ke tyAMnI gaTaranI racanA te ghaNI ja ajAyabI bharelI che. emAMthI javAharAta, mATInAM ane dhAtunAM vAsaNa ane evI ghaNu purANa aneka cIjo nikaLI che. itihAsakAre kahe che ke pahelAM Arya lekenuM A nivAsasthAna hatuM. mehana-jo-DerenuM jyArathI kheda kAma thayuM che, tyArathI purAtattvanA zokhInomAM . khUba jijJAsA jAgI che. AnI zodhakhoLe te duniyAnA zeAdhakene bhAratavarSanI prAcIna saMskRtinI saMpUrNa khAtarI karI ApI che. mohana-jo-DerenuM kharUM nAma siMdhImAM "muhe je Dere" evuM che. arthAta maDadAMno Dhagalo. siMdhanA eka itihAsakAra che. bherUmalajIe "mehana je Dere' saMbaMdhI aMgrejImAM eka pustaka lakhyuM che. temaNe paNa "mehana je Dere no artha "maDadAMno Dhagale." evo karyo che. prophesara bherUmalajIe AnI utpatti saMbaMdhI jaNAvatAM batAvyuM ke- dalurAya nAmano rAjA viSayAMdha hato. teNe potAnI bhANeja upara kudaSTi karI. rAjAne niyama hate. ke "je kanyAnuM gAmamAM lagna thAya, te kanyAne pahelI rAte rAjA pAse mokalavI joIe." bhANejane mATe paNa A niyama lAgu paDato hato. teNe potAnI benane sUcana karyuM. bena sakhta nArAja thaI, kepita thai, ane rAjAne zApa A.benanA A zApathI rAjA ane tenuM nagara rasAtaLamAM dhasI gayuM. A gAmanuM nAma hatuM brahmAnAbAda. ahiM muDadAne je Dhagalo banyo, tenA uparathI "mahaNa je ghare- mehana-jo-Dere nAma paDyuM che.' bIjuM purANuM sthAna "sikkara je Dere.' A paNa lArakAnA jIllAmAMja che. ahiMthI ghaNuM prAcIna sikkA maLyA che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA 3. ane trIjuM ' kAhu jo DerA ' che. A sthAna mIrapurakhAsanI pAse zodhAyu che. brAhmaNu vaMzanA khIjA rAjA caMdAre A sthaLe bauddh dhanA adhAvelAM madirA A sthAnamAMthI nikaLyAM che. 10] A sivAya ThaThThA, sAdhakhelAnu maMdira ane te uparAnta evAM aneka sthAnA che ke jyAM prAcIna avazeSA mAlUma paDe che ane danIya makAnA che. krAi kASTa sthaLe garama pANInA kuMDA che, te kAi kAi sthaLe suMdara paheADAnI TekarIo che. kAi sthaLe regIstAna ( retInAM raNa ) che te| krAi sthaLe naherAnAM phelAelAM pANIthI lIlIchama jamIna AMkhane ThaMDaka Ape che. kharapura rAjyanA rANIpurathI gheADe dUradarAjha nAmanuM eka nhAnuM gAma che. ahiM sacala phakIranA makabare che. karAcInA bhUtapUrva meyara bhAi hAtIma alavI, tenu vana karatAM lakhe che keH 6 A mArA eTalA adheA bhavya che ke aneka mAIla dUrathI tenA gaganacUMbaka minArAe teI zakAya che. A minArA eka gADha jaMgalanI vacamAM che ane se'kaMDe mAila sudhI Adhunika saskRtinu eka cinha najare paDatu nathI. " sacala phakIra kANu hatA ? temanA paricaya bhAi hAtIma alavIe peAtAnA lekhamAM karAvyA che ke je, * mahAgujarAta ' nA dIvALI aMkamAM prakaTa thayA che. sakhkhare kharAja. AkhA siMdhane lIleAchama banAvanAra, e '* sakhkhara kharAja ' che. sakhkhara marAja ' nAmanA siMdhu nadI paranA badha, e eka darzanIya vastu kahevAya che. A baMdhanI laMbAI 1 mAlanI che. temAM 60 kuTa " Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakharane pUla mArI siMdhayAtrA 4 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ si seq,8] ple Fire?:jI -,, J haidrAbAdanAM havAkhArAM (madha) Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiMdamAM siMdhanuM sthAna | [ 11 pahoLI evI 66 kamAne che. A baMdhamAM 1400 maNa vajananuM eka eka bAraNuM che. bAraNAnI uMcAI 18 phuTa che. A daravAjAo dvArA naheranA judA judA phAMTAomAM pANI jAya che. daravAjA evA bhAre che ke ene mATe vIjaLInAM yaMtra goThavavAmAM AvyAM che. " sakakara barAja " nuM ekaMdara kharaca 20 karoDa rUpiyA thayAnuM kahevAya che. vidvAne zuM kahe che? siMdha bhAratavarSanA itihAsamAM eka anokhuM sthAna dharAve che. sidhanI prasiddhimAM raNa(retI), uMTa ane gadheDAne mukhya sthAna keTalAka lekhake Ape che. siMdhanA raNanAM vakhANa karatAM, gujarAtanA mahAkavi nhAnAlAla kahe che - "bAganI nagaravelI karatAM saMtalAnI vanavelaDI adhikI che, ema hamArA deza karatAM ye hamArAM te raNa adhikAM, tamArAM raNa te jANe saMjIvana pAnArAM. AvyAne amRta chAMTanArAM....1 siMdhanI prasiddha traNa cIje-retI, uMTa, ane gadheDAnuM paNa guNagrAhaka daSTie mahatva batAvatAM vidvAna lekhaka jadurAya DI. khaMdhaDIyA kahe che - "eDIzane retImAMthI ja kiMmatI avAja zodhI kADhI phenegrAphanI zodhamAM pUryo che. e retImAM ye ratnakaNikAo che. zeAdhe tene jaDe. uMTane gadheDAne paNa kaMI nAkhI devAnAM nathI. siMdhanI aneka premazauryanI kathAomAM uDe kimatI bhAga bhajavyo che. pavanavegI sAMDhaNIe itihAsamAM javalaMta prakaraNo racyAM che. ane siMdhano vikAsa karavAmAM padArtho lAva laI ja karI, bhAra vahenAra ane te dvArA kiMmatI bhAga lenAra gadheDAM ane tenA garIba mAlika halakA loka varganA lokasAhityane Aje nahiM to bhaviSyamAM uMcu sthAna che." 1 jUo, "zrI karAcI gurjara sAhityakaLA mahotsava" nA pramukha tarIkenuM temanuM vyAkhyAna Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12] mArI siMdhayAtrA vaLI teo siMdhanI gauravagAthA gAtAM kahe che - , 'siMdha AryonuM AdinivAsa sthAna che. siMdha pAchaLa javalaMta itihAsa che. paMjAba ane aphaghAnistAnanI paDozamAM rahele e prAMta atyAre itihAsa racI rahyo che.2 Ama siMdha, atihAsika dRSTie ane sAhityika daSTie paNa mahatvanuM sthAna dharAve che. siMdhanI aneka bAbato che ke je ullekhanIya che; parantu ahiM mAro irAdo siMdha saMbaMdhI TUke paricaya ApavA pUrata heI, ATalethI ja satiSa mAnavAmAM Ave che. 2 jUo, "karAcI gurjara sAhityakaLA mahotsava prasaMgane temane sidhI sAhitya ane karAcI viSe kaMika" nAmane lekha. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina daSTie jUnuM siMdha. ' jawww wwwjaka jaja ja *--w w w wwwwwwwwww yY*** **** ** na dharmanA pracArano mukhya AdhAra jaina sAdhuo upara rahelo che. haMmezA page cAlavuM, kaI paNa jAtanI savArI na karavI, dravyanA vyavahArathI dUra rahevuM, bhikSAvRttithI nirvAha kara, indriyono nigraha kara, sAMsArika pralobhanothI dUra rahevuM, sAruM ke narasuM je kaMI maLyuM tene upayogamAM levuM, strInA saMsargathI dUra rahevuM, ityAdi aneka prakAranA kaThina AcAro hovA chatAM, jUnA samayamAM jaina sAdhuoe vikaTamAM vikaTa ane bhayaMkaramAM bhayaMkara jagale, pahADa, nadI, nALAM ane raNenuM ullaMghana karI dUra dUranA dezo sudhI musApharI karelI che. siMdha deza, ke jeno TUMko paricaya pahelA prakaraNamAM karAvavAmAM Avela che, evA dezamAM paNa eka samaye jaina dharmanI jAherajalAlI hatI. saMkhyAbaMdha jainAcAryothI A bhUmi pavitra thatI hatI. kahevAya che ke siMdha dezamAM eka vakhate 500 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14] mArI siMdhayAtrA jaina maMdiro hatAM. musalamAnonA rAjatva kALamAM paNa A dezamAM jaina sAdhuoe AvI rAjAo upara potAnA cAritranI chApa pADI hatI. janadharma pALanArA aneka zrImatie jainadharmanI prabhAvanAnAM aneka kAryo karyAM hatAM, evuM jaina itihAsamAMthI puravAra thAya che. jUnAM jina sthAne. kadAcita koIne khabara nahi hoya ke, Aje goDI pArzvanAthanA nAme je prasiddhi thaI rahI che, e goDIjInuM mukhya sthAna siMdhamAMja hatuM-che. nagarapArakarathI lagabhaga pacIsa mAIla dUra ane gaDharAreDathI lagabhaga 70-80 mAila dUra "goDI maMdira " nAmanuM eka gAma che. atyAre mAtra tyAM bhIlonI ja vastI che. zikharabaMdha goDajInuM maMdira che. mUrti vigere kaMi nathI. maMdira jIrNazIrNa thaI gayuM che. sarakAre tenI marammata karAvI che. AjathI vIsa varSa pahelAM nagaraThaThThAnA esIsTanTa IjInIyara zrIyuta phatehacaMdajI bI. IdanANI tyAM jAte joI AvelA. ane sarakArI hukamathI emAM zuM sudhAro vadhAro kare Avazyaka che, enuM aMdAjapatra taiyAra karI Avela. maMdiranI pAse eka bhoMyarU che. temAM utaravAnI temaNe koziza karelI; paNa bhIloe bhaya batAvavAthI teo utaryA nahi. goDIjInA maMdiranA koTa vigerenA pattharo umarakoTamAM eka sarakArI baMgalAnA varaMDA vigeremAM lagAvavAmAM AvyA che. sattaramI sadInA banelA eka stavanamAM suratathI eka saMgha nikaLyAnuM varNana che. saMdha ahamadAvAda, Abu, saMkhezvara ane rAdhanapura thaI soI gAma, ke je siMdhamAM javA mATe gujarAtanA nAkA upara chelluM gAma che, tyAMthI raNa utarIne siMdha tarapha gayo hato, paraMtu tyAMthI AgaLa vadhavuM ghaNuM ja 1 A stavananI hastalikhita prati zAntamati munirAjazrI jayantavijayajInI pAse che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina daSTie jUnuM siMdha [15 kaThIna lAgavAthI tyAM ja geDIjhanI bhAvapUrvaka stuti karI. geDIjI mahArAje saMghane tyAM darzana dIdhAM. saMgha khuzI thayo. cAra divasa tyAM mukAma rAkhI-utsava karI, pIluDInA jhADa nIce geDIjInAM pagalAM sthApI, saMdha pAche rAdhanapura gaye. atyAre A khAlI maMdira jainenA kabajAmAM che. nagarapArakaranA jaino taraphathI eka bhIla rAkhe che, te saMbhALa rAkhe che. A sivAya prAcIna tIrthamALAomAMthI paNa gADInuM mukhya sthAna siMdhamAM hevAnuM jaNAya che. Aja to goDI pArzvanAthanI mUrtio maMdire maMdire dekhAya che. AjanuM umarakoTa eka vakhate siMdhamAM jainenuM mUkhya sthAna hatuM. Aje paNa tyAM eka maMdira ane paMdareka zrAvakanAM ghara maujUda che. A sivAya tharapArakara jIllAnA nagarapArakara tAlukAnAM be gAmo paNa janadaSTie ati jUnAM che. bhUdesara ne pArInagara. bhUdezvaramAM prasiddha dharmapremI megha tathA kAjaLazA rahetA hatA, ema kahevAya che. meghAzA pATaNathI Avela ne sAthe zrI pArzvanAtha prabhunI mUrti lAvela. Aje paNa ahiM mUrtivinAnAM prAcIna traNa maMdire ubhAM che, ke je sarakArane kabaje che. nagarapArakaranI AsapAsamAM vIrAvAva, AdhIgAma, cUDIyA, berANa vaDa-e gAmo che, ke jyAM jananAM paMdara paMdara vIsa vIsa ghara che. nagarapArakara ane vIrAvAvamAM to maMdira paNa che. nagarapArakaramAM kuvADIyA mUlajI bhavAna ane AdhI gAmamAM jecaMda caturabhAI-e dharmapremI mahAnubhAvo che. A gAmamAM rahenArAonI bolacAla, khAnapAna, vyavahAra badhuM gujarAtI che. lakhavA-besavAnI bhASA paNa gujarAtI che. guja- * rAtanI sAva najIka hAi gujarAta sAthe vadhu saMbaMdha che. ahiM sudhI to kaI kaI sAdhuo paNa Ave che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16] mArI siMghayAtrA mIrapurakhAsanI pAse kAhu-jo-DerAnuM je sthAna thoDA varSo pahelAM khodavAmAM AvyuM hatuM, temAMthI ghaNuM prAcIna mUtio nIkaLI che. kahevAya che, ke emAMnI keTalIka mUrtio jana mUrtio che. atyAre mAravADanI hakumatamAM gaNAtuM jUnuM bADamera ane navuM bADamera e paNa eka vakhate janadharmanI jAhojalAlIvALAM sthAne hatAM, evuM tyAMnAM maMdira ane jUnA zilAlekha uparathI pratyakSa joI zakAya che. A sivAya bIjA evAM aneka sthAne che, ke jyAMthI janadharmanAM prAcIna avazeSo maLe che. ' jaina sAdhuone vihAra - je dezamAM janadharmanAM prAcIna sthAne maLatAM hoya, te dezamAM kaI vakhate jaina sAdhuone vihAra moTA pramANamAM thayo hoya e eka svAbhAvika vastu che, ane jyAM jyAM jana sAdhuo vicaryo hoya, tyAM tyAM kaMdane kaMI dhArmika pravRttio thai hoya, te paNa svAbhAvika che. janAcAryoe lakhelI jUnI padAvali ane prazastiomAM evAM seMkaDo pramANe maLe che ke jemAM jainAcAryonA siMdhamAM vicaravAnA ullekho maLe che. jUnAmAM jUnuM pramANa vi.pUrve lagabhaga 400 nA samayanuM che, ke je vakhate ratanaprabhasUrinA paTTadhara yakSadevasUri siMdhamAM AvyA hatA. ane siMdhamAM AvatAM temane ghaNuM kaSTa uThAvavuM paDayuM hatuM. A yakSadeva sUrinA upadezathI kakka nAmanA eka rAjaputra jaina maMdira baMdhAvyAM hatAM, ane pachI dIkSA lIdhI hatI. kakakasUrinA samayamAM marUTanA killAnuM badakAma karatAM neminAthanI mUti nikaLI hatI. A vakhate makoTane mAMDalika rAjA kApha hatuM. teNe Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dRSTie jUnu' siMdha [ 17 zrAvkAne khelAvI mUrti sAMpI dIdhI hatI. zrAvakAe eka suMdara maMdira baMdhAvyuM ane kakkasUrinA hAthe tenI pratiSThA karAvI. vikramarAjAnA gAdI upara AvyA pahelAMnI A vAta che. mALavAnI rAjadhAnI ujjainInA rAjA jhaibhinna mahA atyAcArI hatA. jaina sAdhvI sarasvatIne peAtAnA mahelamAM upADI gayA. jana sa`dhe gabhillune NuM samajAvyuM, paNa teNe na mAnyuM. te vakhatanA mahAna AcAya kAlakAcAye pe|te paNa ghaNI kaziza karI. gabilla ekanA e na thayeA. Akhare kAlakAcAye pratijJA karI ke- rAjana ! gAdI uparathI ukheDI na nAkhuM, te jaina sAdhu nahiM' tyAgI janAcAya thI, prajAnA pitA tarIke gaNAtA rAjAnA A atyAcAra sahana na thayeA. rAjAnI pAzvatAmAM prajAnI bahena eTIenI pavitratA jokhamamAM AvatI joi kAlakAyAnuM khUna uchaLI AvyuM. tejhmA ujjaina cheDe che, ane aneka kaSTA veDI siMdhamAM Ave che. siMdhu nadIne pAra karI teo sAkhI rAjAene maLe che. A sAkhIe te hevAnuM kahevAya che, ke je sitheiana tarIke prasiddha che. sikaMdara pachI sithiana leAkAe sidha jyeA hateA. kAlakAcA judAM judAM sthAnAnAM kula 96 sAkhI rAjAone maLe che, ane teone mALavA ane khIjA prAntA apAvavAnI zaratesaurASTramAM thane lai jAya che. gabhilanI sAthe yuddha thAya che. gabhillune gAdIthI ukheDI nAkhavAmAM Ave che, ane te zaka rAjAone mALavA tathA judA judA prAMtA kAlakAcAya vheMcI Ape che, ane peAte teA sAdhunA sAdhu ja rahe che. A pramANe kAlakAcAya nuM siMdha dezamAM AvavuM, e jAnu che, ane jaina itihAsamAM eka anokhI vastu gaNAya che. vi. saM. 684mAM AcAya . devaguptasUrae sidha prAntanA rAva gosalane upadeza ApI jana anAvyA hatA. AnI para parA vikramanI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18) mArI siMdhayAtrA caudamI zatAbdi sudhI siMdhamAM hatI. chevaTe tenI peDhImAM thaelo luNazAha nAmano gRhastha mAravADamAM gayo, ane tenuM kuLa e luNAvatA kahevAyuM. vi. saM. 1130nI lagabhagamAM maphakeTa, ke je atyAre moTa kahevAya che, tyAM jinavalabhasUrie eka maMdiranI pratiSThA karI hatI ane upadezamALA nI eka gAthA upara 6 mahinA sudhI vyAkhyAna ApyuM hatuM. A zatAbdimAM jinabhadra upAdhyAyanA ziSya vAcaka padmaprabha paNa tripurA devInI ArAdhanA karavA mATe siMdhamAM AvyA hatA. teo kaMbharelapuramAM gayA hatA. jasA nAmanA eka dAnI zrAvake meTo utsava karyo hato. ahiMnA rAjAe eka maMdira baMdhAvyuM ane upAdhyAyajIe tenI pratiSThA karI. vi. saM. 1227mAM A marUkoTamAM jinapatisUrie traNa jaNane dIkSA ApI hatI. vijJapti triveNI"mAM maphakeTane mahAtIrtha tarIke oLakhAvyuM che. vi. sa. 1280mAM jinacandrasUrie uccanagaramAM keTalAka strI purUSone dIkSA ApI hatI. vi. sa. 1282mAM AcArya siddhisUrie uccanagaramAM zAha lAdhAe karAvelA maMdiranI pratiSThA karI hatI. A vakhate tyAM 700 ghara jainonAM hatAM vi.sa. 1297mAM AcArya kakakasUrinuM comAsuM maphakeTa (mAreTa)mAM thayuM hatuM. cAraDiyA gotranA zAha kAnA ane mAnAe sAta lAkhanuM dravya kharcAne siddhAcalajIno saMgha kADhayo hato. vi. saM. 1309mAM zeTha vimalacandra jinezvarasUri pAse nagarakeTamAM pratiSThA karAvI tI. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina daSTie jenuM siMdha [19 vi. sa. 1317mAM AcArya devaguptasUri siMdhamAM AvyA ane riNakoTamAM comAsuM karyuM. 300 ghara navAM jainonAM banAvyAM, ane mahAvIrasvAmInA maMdiranI pratiSThA karI. vi. sa. 1345mAM AcArya siddhisUrinA AjJAkArI jayakalaza upAdhyAye siMdhamAM vihAra karIne ghaNuM zubha kAryo karAvyAM hatAM. vi. sa. 1374mAM devarAjapuramAM rAjendacandrAcAryanuM AcAryapada ane keTalAkenI dIkSA thaI hatI. vi. sa. 1784mAM jinakuzalasUrie kyAsapuramAM ane reNukaTamAM pratiSThA karI hatI. vi. sa. 138bhAM jinakuzalasUri siMdhanA derAli nagaramAM svargavAsI thayA hatA, ane temanA ziSya jinabhANajyasUri, gurUnI samAdhinAM darzana karavA gayA hatA. tyAMthI jesalamera jatAM pANInA abhAve teo svargavAsI thayA hatA. vi. sa. 1460mAM bhuvanaratnAcArye hakkAmAM comAsuM karyuM hatuM. vi. sa. 1483mAM jayasAgara upAdhyAye mammaravAhanamAM comAsuM | | vi. sa. 1483mAM pharIdapurathI nagarakoTanI yAtrA mATe eka saMgha nikaLyA hatA. vi. sa. 1483mAM jayasAgara upAdhyAya mAbArakhapuramAM AvyA hatA. A vakhate ahiM zrAvakanA 100 ghara hatAM. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20] mArI siMdhayAtrA vi.saM 1484mAM jayasAgara upAdhyAye mAlIvAhanapuramAM comAsuM karyuM hatuM. vi. sa. 1484mAM jayasAgara upAdhyAye kAgaDAmAM AdinAtha bhagavAnanI yAtrA karI hatI, soLamI zatAbdimAM thaI gaela jinacandrasUrinA ziSya jinasamudrasUrie siMdhamAM paMcanadanI sAdhanA karI hatI. vi. sa. 165ramAM jinacandrasUri paMcanadane sAdhIne derAulanagara gayA hatA, jyAM jinakuzalasarinAM pagalAMnAM darzana karyA hatA. vi. sa. 1667mAM samayasuMdarajIe uccanagaramAM " zrAvaka-ArA. dhanA" nAmanA grantha banAvyo hato. zrI samaya suMdaracha mahAna kavi hatA, temanAM siMdhI bhASAmAM paNa banAvelAM kaI kaI stavana maLe che. A sivAya mulatAna, jAvAhana, parazureDa keTa, tarapATaka, amalIkavAhanapura, gopAcalapura, keTIgrAma, hAjI-khAMDerA, IsmAIla khAM-DerA, leharAnagara, khArabArA, duniyApura, sakInagara, nayAnagara, navaraMgakhAna, lAdIpura vigere evAM aneka gAme che, ke jyAM aneka jaina ghaTanAo thayAnA ullekho, paDhAvaliyA ane bIjA aneka graMthamAMthI maLe che. A uparathI e spaSTa samajAya che, ke siMdhamAM eka vakhate sAdhuone vihAra baheLA pramANamAM thato hato. maMdira ghaNuM hatAM. jainadharmanI jAhejalAlInAM aneka kAryo thatAM hatAM. dIkSAo ane pratiSThAo thatI hatI. uparanA saMvata uparathI ApaNe joI zakyA chIe ke vi. saM. pUrva 400 thI vikramanI sattaramI zatAbdi sudhI to jaina sAdhuone vihAra ane jana ghaTanAo siMdhamAM barAbara banatI rahI che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dRSTie junuM sidha AvI rIte sattaramI rAtAbdi pachI sAdhue sidhamAM vicaryAM hAya, te saMbadhInuM pramANa jyAMsudhI na maLe, tyAMsudhI ApaNe mAnI zakIe ke chellAM lagabhaga traNusA varSathI sAdhuone vihAra siMdhamAM aMdha rahyo hAve! joie. khulAsA eka khulAsA karI nAkhavA jarUrata che. upara siMdhanAM je je gAmAmAM jaina sAdhuonA AvyAnA ane jaina ghaTanAo banyAnA ullekha karavAmAM AvyeA che, te badhAMye gAme atyAre sidhamAM che, evuM nathI. temAMnA keTalAMka gAmAnu atyAre nAma paNa nathI. keTalAMka gAmA bhAvalapura sTeTamAM che. keTalAka pa'jAbamAM che. keTalAka rAjaputAnAmAM che ane keTalAka TheTha sarahada upara che. Ama heAvAnu ekaja kAraNa che, ane te pahelA prakaraNamAM batAvyuM che tema, siMdhanI hada atyAre jeTalI mAnavAmAM Ave che. teTalIja pahelAM na hatI. paMjAba, adhAnistAna, vAyavya sarahada, becistAna, bhAvalapura, rAjaputAnA ane jesalamera, ene mhoTA bhAga siMdhanIja anta ta hatA, ane teTalA mATe te badhAM gAmeAna ullekhasiMdhamAM karyo che. kharI rIte atyAre te! uparanA badhA dezeAthI-prAMtAthI siMdha eTalA badhA chuTA paDI gayeA che ke jethI janasAdhuonuM vicaravuM vadhAre kaSTasAdhya ane bhayaMkara che. jUnAvakhatamAM paNa jainasAdhuAnA vihAra, naRnakATa ke je atyAranuM haidrAbAda che, tyAM sudhI athavA eka vakhatanu dasa-vIsa macchImArAnu gAmaDu dhaDame'dara, ke je atyAre karAcI tarIke oLakhAi rahyuM che, tyAM sudhI teA thayAnuM pramANu maLatu nathI. bAkI sattaramI zatAbdi sudhI siMdhanA amuka amuka bhAgamAM sAdhue vicaryAM che, e vAta nakkI che. 21 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3: prasthAna. paccIsa varSoM uparanI vAta che. jagatapUjya gurUdeva zrI vijayadhasUri mahArAjanuM caturmAsa byAvara (nayA zahera)mAM hatuM, karAcInA eka gRhastha gurU mahArAjane vaMdana karavA AvyA. the|DA divasanI sthiratA karI. paraspara paricaya thayA. temaNe sidha jevA anAya kahevAtA mulakamAM gurUmahArAjane padhAravA mATe vinaMti karI: " hajArA varSanA itihAsamAM koi paNu jaina sAdhu sidhamAM AvyA hAya, evuM ame jANatA nathI. kaSTa ghaNuM che, paNa Apa ja sAhasa kheDI zakaze| ane si'dhano, daravAjo kheAlI zakaze. ' A emanA zabdo hatA. te pachI teA varSo arka yugAnAM vhANAM vahI gayAM. gurUdeva paNu svage sidhAvyA, chatAM karAcInA te prasiddha kA kartA bhAi pApaTalAla zAha (pI. TI. zAha)nI vinatie virAma na lIdhe. temanI vinaMti barAbara cAlu rahI. siMdhamAM pracAra karI zake, kA sahana karI zake, jainetara prajA upara Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasthAna ' prabhAva pADI zake, AvA kAi paNa samayajJa sAdhune siMdhamAM lAvavAnI kaziza te ane temanA mitra khuzAlabhAI vastAcaMda vigere karatA rahyA. karAcInA saMdhamAM pazu te saMbaMdhI uhApeAha cAlu rahyo. game te khace sAdhuone siMdhamAM lAvavA, A bhAvanA karAcInA pratyeka gRhasthane utpanna thaI. bhAi pApaTalAla te pachI te| aneka vakhata maLyA ane patravyavahAra dvArA paNa emanI vinaMti cAlu rahI. uddayapuramAM DepyuTezana. [ 23 jana ? 6 siMdha eTale jANe eka bIjI duniyA, ema ame samajatA. sAthI siMdhamAM jaI zakAya ja nahi. sidha te eka rAkSasI mulaka che. ' page cAlavAnu, retInA raNAne ragadeALI AgaLa vadhavAnuM, bhikSAnI durlabhatA, jagalA pasAra karavAnAM, AvI sthitimAM jaina sAdhunu sidhamAM javuM vadhAre khataranAka kahI zakAya. divaseA vItatA gayA, paraMtu zrI peApaTalAlanA zabdono nei kAnomAM ane dilamAM barAbara gujArava karatA rahyo. tenI shAme avAja pa thatA: " je dezamAM sekaDe| varSothI jaina sAdhuono vihAra thayA nathI, te dezamAM sauthI pahelAM javAnuM sa bhAgya sAMpaDe te keTaluM sArUM ? " parantu je vastu je kALe banavAnI hAya che, temAM pheraphAra thai zakatA nathI. ghaNAM varSo sudhI gujarAta kAThiyAvADane cheADI maMgALa, magadha, mAravADa, mevADa, mALavA, yu. pI., sI. pI., khAnadeza Adi dezamAM bhramaNa karyA pachI, jyAre mAre gujarAtamAM javAnuM thayuM, tyAre pAchuM karAcInuM prakaraNa ubhuM thayuM. karAcInA jaina saMdhanI vinati zarU thai. ghaNAM varSo pachI gujarAtamAM javAnu thaeluM heAvAthI ekadama gujarAtane cheADIne khIjA dezamAM javuM paNa mAre mATe azakya hatuM, chatAM bhaviSyanA uttaramAM zuM bharyuM" che, enI kAne khabara che ? pANunu caturmAMsa nakkI karI theADA divasa mATe Akhu javAtuM thayuM, tyAM te Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] mArI siMdhayAtrA udayapuranuM DepyuTezana AvyuM. pATaNa ane udayapuranI "Taga opha voramAM udayapura jItI gayuM. udayapuranA caturmAsamAM pAchI karAcInA saMghanI vinati zarU thaI, eTaluM ja nahi, paraMtu AgevAna gRhasthAnuM eka DepyuTezana udayapura AvyuM. A DepyuTezanamAM zeTha khImacaMda je. pAnAcaMda, maNilAla laherAbhAI mahetA, zrIyuta pI. TI. zAha, cunIlAlabhAI gujarAtI, ane catrabhuja velajI-e mukhya hatA. svIkRti. navA pradezamAM pravezavAnI bhAvanA hRdayamAM uchaLatI hovA chatAM, page cAlanArA amArA jevA sAdhuonA vihAranI vikaTatA siMdhanI bhUmi mATe eTalI badhI bhayajanaka lAgatI ke ekadama " hA pADavAnuM mana na thatuM. paraMtu manuSya svabhAva paNa eka cIja che. karAcIna janasaMgha, pitAnA dharmanI unnati mATe, siMdhamAM janadharmanuM ujajavaLa mukha batAvavA mATe ane bhagavAna mahAvIrano AhiMsAno saMdeza siMdhanA hiMsaka ane mAMsAhArI manuSyonA kAna sudhI pahoMcADavA mATe hajAro rUpiyAno vyaya karI potAnA gurUene game te bhege laI javAnI tAlAvelI gherAve, ene sarvathA nirAza karavAnuM sAhasa mArAthI na thaI zakayuM. mane lAgyuM ke mArA mAnanIya baMdhu munirAjazrI jayaMtavijayajI je siMdha AvavAnuM kabUla rAkhe, te mAre javuM. mAre nirNaya meM DepyuTezanane jaNAvyuM, ane jyAM sudhI zrI jayaMtavijayajI mahArAja taraphathI svIkRtino javAba na Ave, tyAM sudhIne mATe meM zAMtino dama kheMce. DepyuTezana mAravADanA te gAmamAM gayuM ke jyAM zrI jayaMtavijayajI mahArAja vicaratA hatA. DepyuTezananI sAthe mArI zarta hatI ke- zrI jayaMtavijayajI mahArAja hA pADe, paNa huM mevADanA uttara-pazcima vibhAgamAM jAuM chuM, tyAMthI mAravADamAM thaIne siMdhamAM AvI zakuM." * Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA che ke jo koI STD karAcInA saMghanuM udayapura mukAme Avela pratinidhimaMDaLa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA bhAI pI. TI. zAha ( popaTalAla tribhuvanadAsa ) Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasthAna | [ 25. zrI jayaMtavijayajI mahArAje hA bharI. paraMtu kudaratane kaMIka eraja gamatuM haze. mevADanA pahADI pradezamAMthIja nikaLatAM nikaLatAM mane samaya lAgI gayo. mevADamAMthI chUTI mAravADamAM pharuM ane pachI siMdha mATe prasthAna karUM, tyAM te garamI eTalI badhI phATI nikaLe ke vihAra thaI zake ja nahi. Akhare karAcInA saMghanI sammatithI eka caturmAsa mAravADamAM karavAnuM nakakI rAkhyuM. aNunuM cUkyuM che varasa jIve. aNInuM cUkayuM so varasa jIve." je munirAjone siMdhamAM AvavAnI jarAya icchA nahatI, teo ThaMDA kALaje zAnti pAmyA. cAlo, Age Age gorakha jAge. sIrahI sTeTanA pADIvamAM meM catumasa karyuM ane munirAja zrI jayantavijayajI Adie tenI pAse ja baladUTamAM karyuM. ame jANyuM ke cAra cha mahinAnI mudatamAM te karAcInA saMdhane, sAdhuone siMdhamAM laI javAno ubhare zAMta ye thaI gayo haze. paNa bhUkhanI vedanA jhAje samaya sahana thaI zaktI nathI. karAcInA saMghane AkaMTha bhUkha lAgI hatI. emane mana munirAjonA darzana ane munirAjanuM vyAkhyAna, e jIvananI dhanya ghaDI samAna hatuM. paccIsa-pacAsa ke so varSathI dorI loTa hAthamAM laI karAcI peTa bharavAne AvelA Aje eka sArI moTI saMkhyAmAM, be paise sukhI ane eka sArUM maMdira, upAzraya, dharmazALA, vADIo vigerenA sAdhanothI pUrNa thavA chatAM, ghaNAMone te jainasAdhuonA darzana sarakhAM paNa nahi thayAM haze. keTalAkee lagnAdi prasaMge dezamAM jatAM ekAda vakhata kayAMya sAdhune joI lIdhA heya, te joI lIdhA heya, AvI sthitimAM karAcIne saMdha pitAnA gurUonA darzana ane upadeza zravaNa mATe ati utsuktA dharAve, to temAM Azcarya jevuM zuM che? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA comAsu utaratAM ja pAcho takAdo zarU thayo. sAthenA munirAjone ghaNuM samajAvavA chatAM teonuM dila AgaLa vadhatuM na hatuM. ekAda sAdhunI sAthe siMdha jevA lAMbA ane vikarALa pradezamAM javAnI himmata cAlatI na hatI. pariNAme lagabhaga amArA maMDaLe e nizcaya karyo ke "have karAcIno vicAra mAMDI vALo ane karAcIna saMdhane siMdhamAM AvavAnI azakyatA bata.vI, bIjA koIne vinati karavAnuM jaNAvavuM." satyAgrahanI noTIsa tA. 4 jAnyuArIne divasa hato. rAtrino samaya hato. mAravADanA khIvANudI gAmamAM amArI sthiratA hatI. eraNapurAreDathI eka sAthe be tAra maLyA. eka tAra karAcI saMghane hato, jemAM Agraha pUrvaka vinati ane DepyuTezananI taiyArI jaNAvI hatI. bIje tAra karAcInA eka vakhatanA prasiddha AgevAna zeTha kALA galAnA pautra cartubhujabhAIne hato. jemAM "vinatine svIkAra nahi karavAmAM Ave, to pote ane bIjAo upavAsa upara jaze." evo nirNaya jAhera karyo hato. ghaNI vakhata mANasone evA dharmasaMkaTamAMthI pasAra thavuM paDe che ke jeno kaMi nirNaya teja samaye thaI zakato nathI. kyAM to siMdhanA vicArane dUra mUkI nizcittatA pUrvaka bIjI taraphane kAryakrama ghaDAI rahyo hato. ane kayAM ekAeka A bAmagoLo phUTayo. tAra karanAra ane temanA mitro upavAsa upara jAya ke na jAya, chatAM paNa saMdhanI ane upavAsa upara javAnI noTIsa ApanAra gRhastha ane temanA mitronI sAcA dilanI vinati hatI, emAM te kaMI zaka hoteja. dila pIgaLyuM, vicAramAM parivartana thayuM, sAthIonI sAthe masalato karI. kaMika temanAM dila paNa DhIlAM paDyAM. Akhare zivagaMjamAM rahIne ATha divasa sudhI vicAra karavAnuM rAkhyuM ane saMghane javAba Apyo. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . prasthAna [ rahe bIjIvAra DepyuTezana AMgaLI batAvIe, te pace pakaDatAM vANiAone kyAM nathI AvaDatuM? vicAra karavAmAM ATha divasa amArA pUrA na thayA, tyAM te zeTha vAghajI gulAbacaMda, zeTha khImacaMda je. pAnAcaMda, zrIyuta maNilAla laherAbhAI mahetA, zrIyuta mUlajIbhAI jIvarAja ane bhAI kulacaMda vardhamAna-e gRhasthanuM DepyuTezana AvIne ubhuM rahyuM. mArI to jIbha avApha hatI. ATalI ATalI kasoTImAMthI pasAra thavA chatAM, saMdha haju paNa amane laI javAmAM makkama che; e vicAre mArA dilane raDAvI dIdhuM. " zA mATe karAcIno saMdha ATale ATalo Agraha karato haze ? zuM emane kaMi amArI pAsethI svArtha sAdhavAno che? nA, emane ekaja dhagaza che. siMdhanI prajAne mahAvIranA tyAgI sAdhuonAM darzana karAvavAM che. ahiMsAno saMdeza saMbhaLAve che. gurUonI vANI sAMbhaLavAno lhAvo levo che. dharmanI kriyAo samajavI che. A pAramArthika siddhine sAdhavAne mATe agyAramAM prANa samAna pitAnI lakSmIno bhoga ApavA taiyAra thayA che. vihAramAM sAdhuone jarApaNa takalIpha na paDe, teTalAnI khAtara potAnA dhaMdhA rojagAra choDI musApharImAM kone uThAvavA taiyAra thayA che. jainasaMgha ATalo badho bhoga ApavAne mATe taiyAra hoya, te pachI amAre sAdhuoe zuM temanI vinatine svIkAra na karo ?" kartavyanuM maraNa. amAre game tyAM vicarIne paNa upadeza to ApavAne ja che. pachI sAdhune gujarAta zuM ane kAThiyAvADa zuM? siMdha zuM ane paMjAba zuM? mevADa zuM ane mAravADa zuM? jyAM lAbha dekhAya, tyAM pahoMcI javuM, e Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 ] mArI sidhayAtrA amArU ka bya che. sayamanI rakSApUrNAMka banI zake teTaluM bIjAnu hita karavuM, e amArU' kAma che, bhagavAna mahAvIra ane mahAvIranA anuyAvie anAya dezamAM vicaryAM che, te bhayaMkara kaSTa sahyAM che. AjanA bhakta vaga peAtAnA gurUne jarApaNu kaSTa na paDavA de, eTalI kALajI zraddhApUrvaka rAkhe che. sAdhune vaLI bIjo vicAra ye ze karavAnA heAya ? sudhAnI nivRtti mATe pAzera anna, zarIrane DhAMkavAne mATe e cAra kapaDAM ane suvA mesavAne mATe sADA traNa hAthanI jamIna-ATalu jo maMLI jatuM hAya, te eka sAdhune mATeeka masta phakIrane mATe bIjI vastunI jarUra ye zI che ? jyAM bhaktonAM TALAM khamA khamA karatAM UbhAM rahyAM hAya, jyAM rAjane rAja enDanA sarAdAthI sAmaiyAM thatAM hAya, jyAM bhakatANIe cAra cAra vakhata icchA mujabanAM AhAra pANI vhArAvavAne mATe taiyAra rahetI haiAya, jyAM uMcAmAM uMcI jAtanI malamale ane sekaDenI kiMmatanI kAmaLe! eDhavAne maLatI hAya, jyAM lAkhAnI kiMmatanA AlIzAna mahelA rahevAne maLatA hAya ane jyAM paga upara paga caDhAvIne AkhA divasa chIMkaNInA saDAkA sAthe gAma gapATA mAravAmAM saMmaya vyatIta thatA hoya, evA sthAnamAM rahIne jIvana vyatIta karavuM, emAM saMyamanI zAbhAye zI che ? saMyamanI kasATI ye zI che ? Ana' tyAM che ke jyAM jJAnanI kasoTI karanArA covAdIe sAme AvIne bese che. AnaMda tyAM che ke jyAM dhAra hiMsAmAM racI pacI rahelA lokAne ahiMsA devInAM dazana karAvavAmAM Ave che. Anada tyAM che ke jemaNe jainadharma nuM nAmenizAna paNa na sAMbhaLyuM hoya, te jainadharmAMnA rahasyAne sAMbhaLavAthI maMtramugdha thatAM haiAya. A badhA AnaMdanI AgaLa vihAranAM kaSTA, e kaSTA tarIke nathI dekhAtAM. kharI vAta te e che ke sAdhu jyArathI mAtipatAne, dharabArane, putra parivArane, jAtipAtine, dezaveSane cheDI sAdhutA svIkAre che, tyArathI ja kaSTa e te emane mATe Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasthAna [29 nirmANa thayelI eka vastu che. IcchAne rodha eja tapasyA che. ane e tapasyA karavA mATe ja mANasa sAdhu thAya che. vicAronuM AMdolana khUba thayuM. mAnanIya AtmabaMdhu munirAjazrI jayaMtavijayajI, munizrI vizALavijayajI, munizrI himAMzuvijayajI, munizrI nipuNuvijayajI, munizrI dAnavijayajI ane muni jIvavijayajI-emaNe sAtha Apyo ane sAthe cAlavA taiyAra thayA. prasthAna. saMghanA DepyuTezanane amAre nirNaya jaNAvyo - "cAle ame siMdhamAM AvavA taiyAra chIe." zrI jayatavijayajI mahArAje umeryuM: "paNa eka zarta che, eka comAsAthI vadhAre rahevAnI vinati tamAre na karavI." zeThIAoe javAba ApyuM: " vinati karavI e te amAre dharma che, chatAM Apa amArA saMghanuM mAna rAkho che, te " ame Agraha nahi karIe." vyavahArakuzaLa grahanA "ame'nI zI matalaba hatI ? enI khabara te, karAcImAM eka comAsu pUrU karIne vihAranI anumati mAgI, tyAre ja paDI ke - ame" eTale tyAM AvelA 5-6 gRhasthaja; bAkI saMghanA paMdara mANasane game tevo Agraha karavAne hakka hato. astu. siMdha tarapha vihAra karavAnI svIkRti, pelA upavAsa upara javAne nirNaya jAhera karanAra bhAI caturbhuja upara A zabdothI lakhI mokalI - upavAsa upa2 javAnA satyAgrahanI sUcanAe mArA dilane hacamacAvI mUkayuM hatuM. Akhare tamArI ane karAcInA samasta zrIsaMdhanI-nhAnA meTA saunI AMtarika lAgaNI ane bhaktie vijaya meLavye che. pAlItANA javAnI dabhAvanA, ekapaNuM sAdhunI siMdhamAM nahiM ja AvavAnI makkamatA, A badhI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 ] mArI siMdhayAtrA bAbatamAM palaTo khavarAvI dIdhA che-eka mAtra tamArA samasta bhAIo bahenanA AMtarika preme-lAgaNIe-bhaktie.' "karAcI AvavAnuM nakkI karyuM che. poSa sudi 4nA divase prasthAna karIzuM. ekAda mahinAnI aMdara ADamera pahoMcavA dhArIe chIe. tame jANIne khuzI thaze ke, bI jayantavijayajI mahArAja ane mArI sAthenA bIjA sAdhuoe paNa sAthe AvavA kabUla karyuM che. kula cha sAta sAdhuo AvIzuM. tame jANatA haze ke huM karAcI zahera jevA nathI Avato. tamArA jevA bhaktonA gharanI suMdara gocarIo vahoravA nathI Avato huM AvuM chuM siMdhamAM kaMI sevA karavAne, bhagavAna mahAvIrane saMdeza saMbhaLAvavAne. A kAryanI saphaLatA De ghaNe aMze paNa tyAreja thaI zakaze ke, jayAre vyavasthA ane saMgaThana pUrvaka kAma upADavAmAM Avaze. A jamAno pracAra kAryane che, e bhUlavuM na joIe." tA. 16 mI jAnyuArI 1937, miti poSa sudi 4 saM. 1993 zanivArano divasa hato. savAranA savA nava vAge zivagaMjanI poravADanI dharmazALAthI, siMdhanI yAtrA mATe devagurUnuM smaraNa karI ame sAta sAdhuoe, anya mitra sAdhuonI ane gRhasthanI vidAya laI, prasthAna karyuM. No Kin Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -:4: sAdhana ane sahakAra www page cAlanArA ane bhikSAvRttithI nirvAha karanArA jaina sAdhuene sidhamAM praveza karavA, e keTale| kaThina che, e pahelAM batAvavAmAM AvyuM che. ghaNAM varSoMthI sAdhuone vihAra baMdha thai gayA hatA, regIstAnamAM javAnuM, musalamAnenIja mATe bhAge vastI, hiMdue, te paNa mAMsa--mAchalInA khAnArA, pANInI mahA manAye, lA| tAmasika prakRtinA, vAtavAtamAM kuhADInA ghA karatAM vAra lagADe nahi, kALuM suMthaNuM, kALuM lAMkhuM paheraNu ane khaMbhe kuhADI laine nikaLele! mANasa jo krAi ekalAne jaMgalamAM maLI gaye! hAya tA chAtI dhaDakayA vagara na rahe. rakhene zuM karaze ? AvA mulakamAM praveza karavA, e keTale| kaThina che, e he samajI zakAya tema che. ghaNI vakhata ajANI vastumAM bhaya vadhAre lAge che. jyAre keTalIka vakhata ajANI vastumAM jo kAie bhaDakAvyA na heAya / nirbhayatA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32] mArI siMdhayAtrA pUrvaka pasAra paNa thavAya che. pachI bhalene bhayaMkara rasto heya. AbuthI udayapura jatAM eka bhayaMkara jaMgalamAM ame utarI paDelA, evuM bhayaMkara ke AkhI jIMdagImAM koI vakhata nahi jeeluM, chatAM nirbhayatA pUrvaka temAM cAlyA gaelA. eka vakhata mAtra 6 phITa upara beThele vAgha ekAeka mArI najare paDyo. jarAka kSobha thayo, paNa tatkALa vAgha uThIne puMTha pheravI cAlato thayo. je keAIe pahelAMthI ja DarAvI mAvI hota, to vAgha maLata ke na maLata, paraMtu AkhuM ye jaMgala cAre tarapha AMkho pheravavAmAM ne chAtInI dhaDakanamAM ja pasAra thAta. bhayanA bhaNakArA. siMdhanA vihAranA prAraMbhamAM ja bhayanA bhaNakArA lokoe kAnamAM nAkhyA hatA. " siMdha te rAkSasI mulaka che." "siMdhamAM sApano eTalo badhe upadrava che ke cAlatAM uDIne mANasanA mAthA upara caDI bese ane phUMka mArI prANa laI cAlato thAya." " retInAM raNa eTalAM badhA jabara che ke eka vaMToLI Ave to gAmanAM gAma daTAI jAya." " mAMsAhAra eTalo badhuM che ke keI nAnA gAmamAM te ApaNuthI ubhuM paNa na rahevAya, AvA pApI mulaka A che." eke te umeryuM: "siMdhanI bhUmija evI che ke te bhUmimAM paga mUkatAM ja buddhi bhraSTa thayA vagara rahetI nathI." AnI puSTimAM zravaNanI kathA saMbhaLAvI. zravaNa eka kAvaDanA be pallAmAM mAtApitAne besADI kAvaDa pote upADI mAtApitAne saDasaTha tIrthanI yAtrA karAvavA laI nikaLyA. ghaNuM yAtrAo karAvyA pachI eka vakhata mAtApitAne upADI jatAM jatAM enA vicAramAM parivartana thayuM. "A gharaDAM DhAMcAone upADI upADIne kyAM sudhI pharIza ?" gussAmAM kAvaDa nIce paTakI. mAtApitAne kahyuMH "jAtrA kare to kare, nahiM to paDe khADamAM, mArAthI have upADIne Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhana ane sahakAra [ 33 calAtuM nathI. mAtApitAnI bhakti mATe marI paDanAro zravaNa Aje bhaktizanya banyo. mAtApitA stabdha thayAM. "A hAlA zravaNane Aje A zuM sUjhayuM?' chevaTanI avasthAe pahecelAM mAtApitA gabharAyAM, zravaNane AjIjI karIH "bhAI ! theDuM cAla, pachI jema tane game tema karaje. mahA musIbate zravaNe kAvaDa upADI ane thoDuM cAlyuM, tyAM zravaNanA vicAro pharyA. pitAnI durbhAvanA mATe-mAtApitA pratyenA aviveka mATe teNe bhUri bhUri mAphI mAgI. ane pazcAttApa karyo. je bhUmimAM zravaNanI zraddhA osarI gaI hatI, e bhUmi te siMdhabhUmi. thoDuM cAlyA pachI durbhAvanA dUra thaI, te bhUmi te marUbhUmi (mAravADa). tame joze te khabara paDaze ke siMdhamAM vANIyA ke brAhmaNa, keAInA dilamAM jarA ye arakAre nathI. game tevI anIti ke adharma karatAM saMkecAze nahiM." vigere. daDha nizcaya AvI AvI siMdha saMbaMdhI aneka vAto amArA kAne upara paDavA lAgI. sukha duHkha kiMvA bhaya ke nirbhayatA e badhuM mAnasika bhAvanA upara AdhAra rAkhe che. vastu ekanI eka hovA chatAM ekane sukhakara thAya che, bIjAne duHkhakara thAya che. ekane eka samaye sukhakara thAya che, tene ja, bIjA samaye duHkhakara thAya che. amArA jevA sAdhuo ane temAM ke amArI maMDaLI, ke jeNe dezanA deze khullA che. trIsa trIsa cAlIsa cAlIsa hajAra mAIlonI musApharIo A pagethI thaI cukI che, temane game tevA vikaTa pradezamAM javAmAM, bIjA bhayanI to jarApaNa paravA na rahe. eka ja vastu vicAravAnI ane te bhikSAnI-gocarInI, kamamAM kama divasamAM eka vakhata A peTanI kSudhAnI nivRttine mATe anna maLI jatuM hoya te pachI bIjI vastune bhaya rAkhavAne na hoya. ane je AtmavizvAsa pAke che, te bhikSA e paNa koI cIja nathI. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34] . mArI siMdhayAtrA kahevAnI matalaba ke bhayajanaka aneka vAto amArI pAse AvavA chatAM, ame tethI bilakUla bedarakAra hatA. emAM traNa kAraNa hatAM -eka to sutinaH paripatti e siddhAntamAM huM mAnanAre. bIjuM, eka navo deza jevAnI tamannA. trIju evA dezamAM je gurUdeva kaMI zakti Ape, to kaMIka sevA karavAnI bhAvanA. A traNa bAbatoe mArA manane eTaluM badhuM daDha banAvyuM ke game te bhoge siMdhamAM javuM te kharuM ja. siMdha tarapha prasthAna karyAnA jema jema samAcAro vartamAnapatramAM bahAra paDatA gayA, tema tema mitro, snehIo ane bhaktonA patrone rojane reja dareDe paDavA lAgyo. e patromAM beja bAbato hatIH amArA sAhasa mATe anumodanA ane keTalAke taraphathI evA dezamAM nahiM javA mATenI bhalAmaNa. siMdhanA mArgo | siMdhamAM praveza karavA mATe aneka rastAonI sUci ame meLavI hatI. khAsa karIne "gavarnamenTa sarvisanA" TrIMganemeTrIkalanA siMdha sudhInA nakazA ame meLavyA hatA. siMdhamAM javA mATe, jude jude sthaLethI aneka rastAo maujUda che. gujarAtathI AvanArAo mATe vIramagAmathI nagarapArakara thaI IslAmakara, mIThI, judo, mIrapurapAsa thaIne haidrAbAda ane karAcI jaI zakAya che. kAThiyAvADamAMthI morabI, mALIyAnuM raNa, kaccha ane kacchamAMthI khAvaDAnA raNamAM thaIne athavA nakhatrANuM thaIne aDInA, ThaThThA thaIne karAcI jaI zakAya che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhana ane sahakAra [3pa paMjAbathI javAvALAone mATe paMjAbathI mAravADamAM AvavuM joIe. ane mAravADathI jodhapura lAIne mIrapurakhAsa ane haidrAbAda vigere. mulatAna taraphathI AvanArA relave lAIne sakkara (reharI) thaIne haidrAbAda AvI zake che. amAre mAravADamAMthI siMdhamAM AvavAnuM hatuM. eTale zivagaMjathI mAravADanA prAMtane ullaMghana karI bAlotarA, AvI relanA pATAne rasto pakaDo, e amAro irAdo hato. ane ame teja pramANe vihAra karyo. kAzIla jagata - eka bIjI bAbata teja prasaMge amArA khyAlamAM AvI. A vihAra evo nahi hato ke ekalA ame sAdhUja hAIe. gRhasthanI maMDaLI paNa amArI sAthe cAlavAnI hatI. karAcInA saMdha taraphathI svayaMsevake amArI sAthe rahevAnA hatA. eTale jema mANasanI saMkhyA vadhAre tema vyavasthAno baMdobasta paNa vadhAre hoya, e svAbhAvika che. amAre page cAlatAM cAlatAM dareka sTezane mukAma karavAno hato. sTezana nhAnAM hoya ke meTAM. koI sthaLe gRhasthAne yogya sagavaDatA maLI paNa zake ane na paNa maLI zake. bhinna bhinna prakRtinA mANaso paricayamAM AvavAnA hatA. Aje jagat zaMkAnA cakaDoLe caDheluM che. nAnA prakAranI zaMkAo karatAM manuSyane vAra lAgatI nathI. ane temAMye sAdhuonA nAmathI lake eTalA badhA bhaDakelA che ke game tevo zikSita mANasa paNa ekadama niHsaMkoca bhAve to sthAna na Ape. sI. AI. DI. e paNa sAdhune vezamAM phare ane cAra-DAkuo paNa sAdhunA vezamAM phare, dezadrohIo paNa sAdhunA vezamAM pharatA rahe ane rAjadrohIo paNa sAdhunA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 ] mArI siMdhiyAtrA vezamAM chupAtA rahe. AvI sthitimAM, sArA narasAno jyAM sudhI paricaya na thAya, tyAMsudhI sArA upara paNa ajANyA mANasane to ekadama vizvAsa na ja bese. sTezanonA sTezana mAstaro zikSita hoya che, samajadAra hoya che, chatAM teo mekara kharAja. emane paNa pitAnI nokarIno ane upari adhikArIno khyAla rAkhavAnI jarUra kharI ja. A sthitimAM amArI maMDaLI keine paNa bhAra rUpa na thAya, ane amArI maMDaLI pratye keIne avizvAsa lAvavA jevuM paNa na thAya, evo kaMIpaNa prabaMdha karavo, mane Avazyaka jaNAya. sAdhane trIsa batrIza varasanI vAta che. jyAre ame baMgAlamAM gurUdeva zrI, vijayadharmasUri mahArAjanI sAthe vicaratA hatA, tyAre ajANyA pradezemAM vagara sAdhane vicaravAmAM kevI muzkelIo ubhI thAya che, eno khUba anubhava thaelo ane temAM ya jyAre amArI sAthe svayaMsevakonI eka sArI TukaDI sAthe cAlavAnI hatI, to pachI temane paNa, temanI sevAmAM jeTalAM anukULa sAdhano zakya hoI zake, teTalAM meLavavAM, e jarUranuM hatuM. amane khabara hatI ke jodhapuralAInamAM pANInI ghaNuja muzIbata che. AkhA divasamAM eka ja Trena evI pasAra thAya che ke jemAM pANInI eka TAMkI rahe che ane te tamAma sTezanavALAo potAne jarUra pUratuM pANI bharI le che. pachI bIjA divase bhare. te daramiyAna je kaMika kAraNasara pANu khUTI gayuM hoya te pANI vinA bicArA tapasyA kare. AvI sthitimAM pasAra thatAM jeTalAM sAdhane vadhAre, teTalI anukULatA vadhAre, ema lAgyuM. siMdhano vihAra e kaMi amAre mATe bahu lAMbe vihAra na hato. doDha-doDha ke babbe hajAra mAIlanI eka sAthe musApharI karanArane 500 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhana ane sahakAra [ 37 - - - - - - - - - - - - - mAIlanI musApharI e kaMi vadhAre na hatI. musApharI thoDI hovA chatAM gAmanI, bhikSAnAM gharonI, pANInI, ThaheravAnAM makAnanI, te dezanA manuSyanA svabhAvanI-vigere vigere kaMIka agavaDatAo najara sAme AvatI hatI. temAM jeTalI rAhata maLI zake, saraLatA prApta thaI zake teTalI karI levI jarUranI hatI. sarakArI sahAyatA. mane jaNAvatAM khuzI thAya che ke amArA vihAra saMbaMdhI gavarnamenTa opha InDiyA" taraphathI ane jodhapura sTeTa taraphathI sArAmAM sArI anukULatA karI ApavAmAM AvI hatI. "gavarnamenTa opha inDiyAnA esisTanTa polITIkala sekreTarI mejara Gaisford sAhebe eka janarala paricayapatra-rekamanDezana lakhI Apyo hato ke jene upayoga ame game tyAM, game te ophIsaranI AgaLa karI zakIe. te patra A che - This is to state that I have been requested by Muni Vidya Vijayji, a Jain monk, to give him a general letter of recommendation to help him in his Journey on foot from Rajputana to Karachi. Muni Vidya Vijayji has been known to me for several years both in Central India and Rajputana, and enjoys the reputation of being a Sanskrit scholar. He was, for several years, the Principal of the Jain Pathshala in Shivpuri in Gwaliar state where I first met him. It is to be hoped that, both Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA he and those friends who accompany him will be afforded every facility in their arduous travels. 38 ] New Delhi. The 25th. January 1937 AvIja rIte jodhapura sTeTe traNa sarakyulara kADhIne amArI pArTIne ghaNIja anukULatA karI ApI hatI. eka sUcanA cIpha mInIsTara sAheche. jodhapura rAjyanI hadamAM AvatAM tamAma hAkrame ( paragaNA epIsara ) upara meAkalAvI hatI. bIjI sUcanA jodhapura relvenA cok TrAphIka menejara sAhebe bAleAtarAthI DeDa haidrAbAda pAsenA mIrAnI sTezana sudhInA sTezana mAstarA upara meAkalAvI hatI. ane trIjI sUcanA peAlIsa suprInTenDenDa sAhebe tamAma peAlIsa sTezano upara meAkalAvI hatI. je sUcanAomAM amArI maMDaLIne banI zake te, tamAma sagavaDa karI ApavA mATe jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. cIpha mInIsTara sAhebane je hukama nikaLelA te A che H No. 4506 From, The chief Minister, P. Gaisford (Major) Political Department, Government of India. Government of Jodhpur Jodhpur. Dated Jodhpur 21st, January, 1987 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ To, sAdhana ane sahakAra The Hakim Barmer Muni Vidya Vijayji accompanied by other Sadhus will leave Sirohi for Karachi shortly on foot and pass through your district. I shall be glad if you will kindly arrange that all possible facilities are afforded to him on the way. [32 D. W. Field Chief Minister. jodhapura relvenA cIk dnArIka menejara sAhebe badhAM sTezana mAstarAne je sUcanA karI hatI, te A che :~ Jodhpur Railway No. C. G. 552 T /2/ 307 Jodhpur dated the 17th, Feb. 37. Re:-Visit of Muni Vidya Vijayji with his party in Rajputana and Sind. Jain Muni Vidya Vijayji with his Party is leaving Balotra for Karachi shortly and have permission to proceed along the line and to occupy Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 ] mArI siMdhayAtrA any shelter and shed available at the station. Please render every facility possible. DRB/IMS Ag. Chief Traffic Manager. To, All station Balotra to Mirani. C/- Chief Minister Jodhpur in reference to his D. O. No, 5744 of 17/2/37 to the Manager. Jain Muni Vidya Vijayji C/o Head Jain school, Jalor with reference to his D. 0. letter dated 1/2/37 to the Chief Minister, Jodhpur. upara pramANe bane gavarnamenTa taraphathI maLelAM sAdhanathI, amArI maMDaLIne ghaNuM ja anukULatA thaI hatI. hAnAM ke mahetAM tamAma sTezane upara sArI rIte sthAna maLI jatuM, temaja pANI vigerenI vyavasthA paNa gRhastha AsAnIthI karI zakatA. jodhapura rAjyanA hukamane AdhAre be uMTanA savAre tahesIla taraphathI, eka UMTa savAra piolIsa taraphathI, ema traNa uMTanA savAre TheTha jodhapuranI hada sudhI sAthe rahetA hatA. A sivAya bIjI je je kaMI anukULatAo Avazyaka jaNAtI, te te anukULatAo jaldI prApta thatI. jodhapura relvemAM ghaNe bhAge sTezana mAstare jodhapura sTeTanA ja brAhmaNo ke kAyastha hatA. teo pote sajajana hAI ane evA vikaTa dezamAM tyAgI sAdhunuM vicaravuM joI ghaNuja khuzI thatA ane pitAthI banI zakatI tamAma bhakti karavAne taiyAra rahetA. WWW.jainelibrary.org Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhana ane sahakAra [41 karAcIsaMghane baMdobasta karAcInA saMdha taraphathI dasa-daza pAMca-pAMca jaNanI TukaDIo avAranavAra AvajAva karatI hatI. amuka sthAnathI amuka sthAna sudhI pahoMcADavAnuM kAma te TukaDIoe vaheMcI lIdhuM hatuM. karAcI saMdhanI vyavasthA bAlotarAthI zarU thaI hatI. zrIyuta bhAI narabherAma nemacaMda ane bhAI jaTAzaMkara popaTalAla-emaNe badhI vyavasthAmAM AgevAnI bharyo bhAga lIdho hato. bhAi jaTAzaMkara popaTalAla ane zrIyuta maNIlAla gulAbacaMda mahetA, e benI vihAra pArTImAM khAsa AgevAnI hatI. e pramANenI vyavasthA, sAdhana ane sahakArapUrvaka ame amArI yAtrA laMbAvI hatI. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 5 - mAravADa ******************** ** ** * * ** "/-*-*r r * e * * *: *** ** * * *** ** * ** * * ** ***** zivagaMjathI karAcI sudhInA lagabhaga pAMcaso mAIlanA vihAra daramiyAna judA judA rItarivAje, judA judA veSa, jadI judI bhASAo ane judI judI raheNIkaraNIne lakSyamAM laIne, e prAMtanA vibhAga karIe to, tenA aneka vibhAge karI zakAya. "bAra gAue bolI badalAya' e kathana pramANe amArI A AkhI yAtrAmAM cheDe thoDe dUra | jatAM kaMIka navIna navInaja jovAnuM ane jANavAnuM maLatuM. A daSTie ghaNuM vibhAge pADI zakAya, paraMtu tema na karatAM zivagaMjathI bAlotarA, ke je khAsa mAravADI mulaka kahevAya che, ane te pachI bAlotarAthI muNAbAva, ke jemAM bADamerane samAveza thAya che, ane je "mAlANuM nA nAmathI prasiddha che. muNuMbAvathI mIrapurakhAsa, ke je ghATa ane nAranA nAmathI oLakhAya che. mIrapurakhAsathI hAlA, hAlAthI haidrAbAda ane haidrAbAdathI karAcI-e * * * *********** ** *** * * **** ** ** ****** *** * * ***** *** ****** Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravADa 43 pramANe amArA AkhA vihArane huM vibhakta karavA cAhuM chuM. jo ke siMdhano mulaka "mAlANuM" choDyA pachI-eTale kharepAra sTezanathI zarU thAya che. lekenuM Azcarya zivagaMja cheDayA pachI, e vAta jAhera thaI cukI hatI ke amAro vihAra siMdhane mATe thaI rahyo che. mAravADanI prajA, ke je khAsa gAmaDAomAM rahenArI che, ene to amAruM siMdha javuM sAMbhaLIne Azcarya thatuM.. emanA gAmamAM-mAravADanAM e nhAnA nhAnAM gAmomAM ja sAdhuo kavacit najare paDatA hoya, to pachI siMdha ane karAcInuM nAma sAMbhaLIne bicArA AbhA banI jAya, to emAM Azcaryaja zuM che? jenonI vastI zivagaMjathI je je gAmamAM thaIne ame mAravADane mulaka pasAra karyo, tenAM gAmo bharacaka jainonI vastIvALAM che. najIka najIka gAmo che. hajAra hajAra, pAMcaso pAMcase ke aDhIso aDhIse gharo eka eka gAmamAM jainenAM che. maMdiro ane upAyo che. bahu zikSita nahi hovA chatAM, zraddhALu ane bhaktivALA che, bahu sArA paisAdAra che. chatAM AvAM gAmomAM paNa sAdhu-sAdhvIo bahuja ochA vicAre che. sAdhu-sAdhvIonA upadezanA abhAve AvA loko vakhata jatAM dharmamAM zithila bane ane paradharmamAM maLI jAya, te te banavA joga che. ghora ajJAnatA A dezanA loke paisAdAra, ane dharmanA zraddhALu hovA chatAM, kaMika jaDatAne bhAga vadhAre mAlUma paDe che. koI paNa gAma prAyaH khAlI nahi WWW.jainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44] mArI siMdhiyAtrA hoya, jyAM be ke tethI vadhAre taDa na hoya. najIvI bAbatomAM taDa pADI nAkhavAM, e te emane mana sahelI vAta che. bhAI bhAIomAM aMgata TheSa heya, tene jhagaDo samAjamAM ke dharmasthAnakamAM lAvIne nAkhe ane tenA lIdhe AkhuM ye gAma jhaghaDAmAM saMDovAyeluM rahe. kaI kaI gAmamAM sthAnakavAsI ane maMdiramArgIonA jhaghaDA hoya, te kaI gAmamAM sthAnakavAsI ane terApaMthI vacce jhaghaDA haya, jyAre kaI kaI gAmamAM traNa thaI " ne "cAra thai "nA paNa jhaghaDA jevAyA. saMsthAe - chellAM thoDAka varSothI, A prAntamAM judI judI pAThazALAo, chAtrAlayo vigere sthApita thavA lAgyAM che, paraMtu e saMsthAo paNa eka bIjAnI irSA ane niMdAnA lIdhe pragatizIla banI zakatI nathI. joine kaMika AMkha TharI zake evI eka saMsthA A dezamAM jevANI ane te umedapuranuM "jana bALAzrama." paraMtu A saMsthA mATe paNa ghaNuM gAmomAM virodhanA sura saMbhaLAyA. saMsthAnA vartamAna saMcAlake mATe ane saMsthAnA vahivaTa mATe aneka vAto saMbhaLAI; parantu emAM keTaluM satya haze e to jJAnI mahArAja jANe. * AvIja rIte AhAramAM ane jAloramAM paNa jaina saMsthAo maujUda che. jAloranI saMsthA prasiddha itihAsavettA paMnyAsajI zrI kalyANavijayajInA parizramane AbhArI che. A saMsthA mATe paNa te prAntanI janatAmAM evo ja virodha dekhAyo. jAloramAM eka sArAmAM sAruM pustakAlaya che, e paNa zrI kalyANavijayajI mahArAjane AbhArI che. tIkhImAM paNa eka saMsthA che. Ama mAravADI prajAmAM dhArmika ane vyAvahArika zikSaNane mATe chuTA chavAyA prayatane thaI rahyA che, e khuzI thavA jevuM che. paraMtu dareka saMsthAnI pAchaLa kaMine kaMi kALuM citra loke Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravADa [45 khaDuM kareja che-batAveja che. AvA dhanADhaya ane jenonI moTI vastIvALA prAntamAM to kaI sArA sthaLe badhAonA saMgaThana pUrvaka eka vizALa gurUkula kholavAmAM Ave, to DAM varSomAM A deza prakAzamAM AvI zake. paratu caudamI sadImAM jIvI rahelI prajA ane vAtavAtamAM jhaghaDA ubhA karanArI prajA ATalA saMgaThananI sthitie Ave, ene te kadAca se varSa joize. jAlorano kille A prAntamAM keTalAMka darzanIya sthAne, itihAsa ane purAtatvanA zokhInane mATe paNa ghaNAM upayogI che. AvAM sthAnamAM "jAlorane killo " e sArAmAM sAruM sthAna gaNI zakAya. " jAlorane kille" e ItihAsa prasiddha eka vakhatano suvarNagiri che. jenazAstromAM suvarNa giri, kanakAcala, suvarNacala, suvarNabhUbhUta kalyANabhUdhara, kAcanagiri, kanakAdi, suvarNazaila vigere aneka nAmothI ene ullekha maLe che. A parvatanA ullekha sAthe jAvAlipurano ullekha paNa Ave che. A jAvAli pura eja A suvarNagirinI taLeTImAM vaseluM atyAranuM jAlora che. AcArya merUtuMgasUrie, pitAnA "vicArazreNI" graMthamAM rAjA nAhaDanA rAjyakAlanuM varNana lakhyuM che. emAM jaNAvyuM che ke - nAhaDa rAjAnA vakhatamAM 99 lAkha rUpiyAnI milakata dharAvanArAone paNa jyAM rahevAne sthAna nahotuM maLatuM, evA joranI pAsenA suvarNagiri parvatanA zikhara upara " cakSavasati " nAmane mahAvIra svAmine mahAprasAda taiyAra thaye." A kathana batAvI Ape che ke eka vakhate A killA upara karaDAdhipatija rahetA hatA. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA itihAsakArAnuM kathana che ke, ' nAhaDa e vikramAdityanI ceAthI peDhIe thayA hatA ane tenA samaya vi. sa, 126 thI 135 sudhInA che. eTale vikramanI khIjI zatAbdinI bIjI paccIsImAM ahiM madira ( yakSavasati ) banyuM, e ceAsa thAya che. 46 ] * " te pachI vikramanI teramI sadImAM pArzvanAtha caitya' ane ' aSTApada ' e nAmanAM diza banyAnA ullekha maLe che. pArzvanAtha caitya ' vi. sa'. 1221 mAM kumArapAla rAjAe banAvyu hatu. vi. sa. 1368mAM allAudIna khIlajInA lazkare . jAlAra ane tenI pAsenA suvarNu giri upara peAtAnA adhikAra jamAvyeA hateA ane janamadiranA nAza karyAM hatA. te pachI vikramanI sattaramI zatAbdimAM rADheDavIya mahArAja gajasi'hajInA vakhatamAM pAchuM A ' suva`giri tItha jIvatuM jAgatuM thavA pAmyu hatu. : . > vartamAnamAM A tIrtha mAravADamAM tItha' tarIke khAssu prasiddha che. bhAdaravA:vida 10 ane mAdha sudi 1-ema be vakhata ahiM meLA bharAya che. ahiM' atyAre pAMca jainama diA che, jemAM 'mahAvIra svAmInuM madira', aSTApadanuM maMdira ' ( ceAmukhajInu ) ane * pArzvanAthanuM ma*dira ' A traNa ma*dirA muhaNeAta jayamalajInA vakhatanI mUrtiothI suzAbhita che. prAcIna kArigarInA suMdara namUnA rUpa che. mahAvIra svAminuM maMdira te! ghaNuM UMcuM che ane vadhAre AkarSaka che. A uparAMta rAjamahela, sarakArI makAno, zivamaMdira vigere paNa che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravADa [ 47 A jAherane kille athavA "suvarNagiri " ane "jAloranA saMbaMdhamAM itihAsavettA munirAja zrI kalyANavijayajIe "jaina" patranA jyubilI " aMkamAM aitihAsika pramANethI bharapUra eka suMdara lekha lakhyo hate. A lekha uparathI itihAsa premIone ghaNuM ja jANavAnuM maLe tema che. jAleranA killA uparAMta jAlera gAmanA jainamaMdire paNa jUnAM ane darzanIya che. nava maMdira che. mUrtio moTI saMkhyAmAM che. paraMtu duHkhano viSaya che ke ekAda maMdira sivAya lagabhaga badhAM ye nisteja ane khUba AzAtanAvALA che. gaMdakI paNa ghaNI. seMkaDo ghara jainenAM hevA chatAM, maMdiranI A dazA? ApasanA vaimanasyanA kAraNe kadAca maMdironI A dazA rahetI haze. nAkeDA tIrtha nAkoDA tIrtha paNa eka suMdara sthAna che. A paNa eka prAcIna tIrtha che. cora tarapha pahADo ane tenI vacamAM AveluM A tIrtha "nagara "nA nAmathI oLakhAya che. atyAre ahIM gAma-vastI nathI, paraMtu maMdirone jirNoddhAra thavAthI dharmazALA ane bIjA makAne ghaNuM banyAM che. jaMgala hovA chatAM kudaratI dakSya ghaNuM suMdara che. teramIthI soLamI zatAbdi sudhInA zilAlekho ahiM maLe che. jenA zilAlekho upara zAhI puratAM sAvadhAnatA nahi rAkhavAnA kAraNe jANe navA zilAlekho na ketaya hAya, evuM banAvI dIdhuM che. bAlotarA sTezanathI 6 mAIla dUra A tIrtha thAya che. UMTa ane bela gADIe jaI zake che. bADamerathI jesalameranI yAtrAe janArAo bAlotarA sTezane utarI A tIrthanI yAtrA karI zake che. A sthAnamAM AvavAthI citta khUba prasanna thAya che. vadhu rahevA mana thAya che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] mArI siMdhayAtrA be kAussagIyA uparanAM be moTAM tIrtho uparAnta, guDAbAlotarAmAM yatizrI rAjavijayajInA bagIcAmAM prAcIna be kAussagayA che. tenA upara 12mIthI 13mI zatAbdi sudhInA lekhe che. A lekho uparathI jaNAya che ke khaMDeragaccha'nA zrIyazobhadrasUrinA ziSya zrIzAntasUrie tenI pratiSThA karI hatI. kahevAya che ke pAsenI jamInamAMthI A be kAussagiyA nikaLyA hatA. kAussagiyA ghaNuja mane hara che. ahIM jaMgalamAM rAkhyA karatAM koI sArA maMdiramAM Ane birAjamAna karavAnI jarUra che. jIvadayA pracAraka maMDaLa, - mAravADanA A pradezamAM aneka deva-devIonI AgaLa pazuvadha thayA kare che. zikAra thAya che. ane aneka rIte hiMsA thAya che. khAsa karIne devIonA meLAmAM hajAro pazu-vadha prativarSa thayA kare che. A hiMsAne aTakAvavA mATe prayAsa karanArI A dezamAM eka ja saMsthA che, ane te guDAbAlotarAnuM "jIvadayA pracAraka maMDaLa.' yatizrI rAjavijayajI ane bIjA saMcAlako A saMsthAkArA ahiMsA pracAranuM prazaMsanIya kArya karI rahyA che. yatizrI ghaNuM sajajana che. sevAbhAvI che ne vidvAna paNa che. guDAbAlotarAmAM amArI je je pravRtti thaI, te yatizrI rAjavijayajI, thatizrI nemavijayajI ane jIvadayA pracAraka maMDaLanA sekreTarI bhAI sanarAjajInA prayatnane AbhArI hatI. sivANAgaDha mAravADanA ahiM sudhInA pradezamAM sivANuM ane jAlora e be gAma vadhAre utsAhI ane jijJAsAvRtivALAM dekhAyAM. gaDha savANAmAM sthAnaka Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jya vAsI ane terApa'thIo sAthenI AkhA divasanI carcAo ane vyAkhyAno mATe leAkeAnI paDApaDI e enA pramANurUpa hatAM. tyAMnA leAkAtI dhArmika udArabhAvanA paNa vadhAre prazaMsanIya dekhAi. sivANA paNa eka jUnu gAma che. TekarI upara maMdira che. dUrathI dhaNuM suMdara dekhAya che. mAravADa ahi' zeThe vRddhicaMdrajI tulasAjI ane zeTha amIcaMdajI vigere gRhasthA pazu udAra, dharmapriya mAlUma paDayA. tarApathI zivaga'jathI khAleAtarA sudhInAM 16 mukAmeAmAM ekaja gAma amane maLyuM ke jyAM ' jene 'nI sArI vastI heAvA chatAM bhikSA te| dUra rahI, ubhA rahevA mATe paNa kai sthAna ApavA taiyAra na hatuM. te gAma che asADA. amArI sAthe amArI pATI uparAnta, siyAgaDhanA sAthI savAseA gRhasthe| hatA. karAMcI saMdha taraphathI e kAya kartA bhAi narabherAma nemacaMda ane bhAi jaTAzaMkara pApaTalAla paNa ahiM AvI paheAMcyA hatA. ghaNI mahenatanA pariNAme amane thADuMka sthAna maLI zakyuM. kAraNa ekaja hatu. ahiM je jetA hatA, te badhA ye terApaMthI hatA. terApaMthIene emanA gurUo taraphathI evA pATha zikhavavAmAM Ave che ke-'tamAre, amArA sivAyanA kANu sAdhune mAnavA nahiM, sthAna ApavuM nahiM ane bhikSA ApavI nahiM. kAraNu amArA sivAya sAdhupaNuM kASThamAM cheja nahiM.' sAdhuonI vAta te| dUra rahI, takalIphamAM AvI paDelA koi paNa jIvane paNa bacAvavA kaziza na karavI, e emano upadeza che. A gAma AkhuM ye terApaMthIothI bhareluM hatuM. lerkAnA samajAvavAthI eka jaNe gheADIka jagA ApI. apeAre, eka jhADa nIce ame beThA ane terApaMthI leAkA badhA bhegA thayA. khUba carcA thai, bicArA abhaNu, zuddha uccAraNa paNa na karI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50] mArI siMdhayAtrA zake. ghaNuonI te bhASA paNa ApaNe na samajIe. "sAmayikane bele "hamAI." bAlotarAmAM paNa sthAnakavAsI ane terApaMthInAM ghara vadhAre che. thoDAka maMdiramArgI paNa che. pAMca maMdira che. grAmINatA zivagaMjathI takhatagaDha bilakula najadIka eTale pAMca cha kAma jeTaluM hovA chatAM, zivagaMjanA vezamAM ane takhatagaDhanA vezamAM ghaNuM aMtara paDI jAya che. takhatagaDhanI strIono veza lagabhaga jATa jevo hoya che. purUSonA vezamAM paNa grAmINatA vadhAre dekhAya che. jADAM kapaDAM, jADe khorAka, jADI bolI ane lagabhaga badhuM ye jADuM. vilAyatanuM nAma nahiM, te phezananuM ce kAma nahiM. ahiMthI jema jema AgaLa vadhatA jaIe chIe, tema tema grAmINatA vadhAre najare paDe che. AgaLa jatAM te vANiye ke majUraevo bheda bahu vicAra karyA pachI ja jANuM zakAya. retI ane bhaMDIA umedapura pachI retInAM darzana zarU thAya che. jAlora pachI retI vadhAre dekhAya che. ane bAlotarA pachI te lagabhaga registAna zarU thAya che. kapaDuM jarA nIce mUke, eTale hajAro maMThiyA kapaDAnI sAthe vaLagelAM mAlUma paDaze. eka bhaThIyuM hAthathI ukheDavA jAo, eTale jhINuM pacAsa phAMse AMgaLImAM vaLagaze. koI kAI sthaLe paga eTalA kheMcI jAya ke pharloga cAlatAM cAlatAM te mANasa hAMphI jAya. retImAM nahi cAlavAnA mahAvarAvALA mANasone mATe retImAM cAlavuM ghaNuM ja kaThina thaI paDe che. sanmAna ane Adara ApatI azikSita evI mAravADanI bhoLI prajAnI bhaktino lAbha laI, mahA sudi 11, tA. 21mI phebruArI ravivAre ame khAtarI cheDayuM. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlANI * mulaka mAravADa, jahAM deza he mAlANuM, bahu vase mUDha, tahAM ghaNAM vase baMdhANa. * * . ********// www * ** ** * * * * * * * * ** ** ** * *** * .w.* * * * ** * * makaraNanuM nAma vAMcyA pachI, uparane duho vAMcatAM vAcakonI zaMkA thoDe aMze dUra thaze ke mAlANI" e zuM che? mAlANuM e mAravADanuM eka paragaNuM che. bAlotarA choDyA pachI, paheluM sTezana tIlavADAnuM Ave che. lIlavADAthI TheTha khokharepAra sudhIne mulaka e mAlANuM' kahevAya che. pahelAM A deza gavarnamenTanA hAthamAM hatuM. have te jodhapuranA tAbAmAM che. "mAlANI " zAthI kahevAya che ? e jarA vicArI laIe. jodhapuranA rAjA vIramade ane malInAtha e be bhAIo hatA. malalInAtha mahAtmA purUSa hatA. temanuM mULa nAma mAlAjI hatuM. temanA nAmathI A paragaNunuM nAma mAlANI paDayuM che. e dezamAM SaSThI vibhaktino pratyaya aNu' vaparAya che. bApanA nAmanI sAthe xxx"'" wwww *** * * * * * * w jawwwwww F Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para] mAMrI sidhayAtrA ke koInA paNa nAmanI sAthe "ANuM" pratyaya lagAvIne tene paricaya karAvAya che. amAlakhacaMdajInA pitAnuM nAma bhejA heya, te "amolakhacaMdajI jANakahevAya. vIrapAlanA pitAnuM nAma khetAjI hoya te "vIrapAla khetANu" kahevAya. ema "mAlAjI'ne deza eTale mAlANuM." mAlAjIne A paragaNuM saMpAyuM ne mAlAjI te sAdhu thayA, mahAtmA thayA. paNa dezanI oLakhANa "mAlANuM" rahI gaI. tIvADAmAM A mahAtmAnuM "samAdhi maMdira baMdhAyuM che. tyAM phAgaNa vada agyArasathI caitra suda agyArasa sudhI meLo bharAya che. moTe bhAge Dhorano A meLA hoya che. mAlAjI uphe mallInAthajInI aneka camatkArika vAto cAle che. leka ravabhAva AvAja koI kavie ahiMnI sthiti eka duhAmAM samajAvI che - pedala beMhana, bhUziyana, pavana khArAM pANI, peraNuM phATA kApaDA, ye hai deza "mAlANI.' ' mAlANInA lekanI prakRti saMbaMdhI uparano dukhe kaMIka jhAMkhI karAve che. mAlANI paragaNAmAM vastI bahu chuTIchuTI che. geLa chatrInA AkAramAM mATI ane ghAsanAM jhuMpaDAM, jenI goLa dIvAlo lAkaDAM ane mATIthI banAvI ekaja daravAjo aMdara javA AvavAno rAkhe che. AvA makAnone "DhANI " tarIke oLakhAvAya che. A paragaNunA ThAkaranI ghaNe bhAge sthiti kevI che, te jANavA mATe ThAkara manane ThATale, manameM hI rAkhe ThATha, dharma cAdara eka hai, eDhinavAle ATha. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlANuM [53 - kAla nA 1 nA nAma A ekaja duhe basa thaze. aMdaranI pila ane uparanA ThAThane A tAdaza citAra che. jodhapura sTeTe moTA moTA retInA pahADone ketarIne AvA dezamAM lAIna kADhI lokone ghaNuM anukULatA karI ApI che. mAlANInI vastI jodhapura sTeTanuM A "mAlANuM' paragaNuM bahu meTuM kahevAya che. A paragaNAmAM 550 gAma che. emAM kahevAya che ke ekaja gAma khAlasAnuM che. bAkInAM badhAM jAgIradAranA che. kula traNaso savA traNaso jAgIradAre che. temAM pAMca moTA jAgIradAro che. jAgIradArone dIvAnI phejadArIne kaMI adhikAra nathI. dIvAnI phejadArIno adhikAra jodhapura sTeTane che. AkhA paragaNAnI kula vastI 178438 manuSyonI che. jena vastI emAM 214 gAma evAM che ke jemAM thoDe ghaNe aMze paNa jo vase che. khAsa karIne vIsAlA, butavAlA, cehaTaNa, cesIrA, sINukarI, ghorImannA, jasAI, jaselarAmasara, caNagAMva, sIhANuM, TAparA, tIlavADA, UMTakA ane bADamera-A gAmamAM jainonI vastI vadhAre che. AkhA paragaNAmAM chellI vastInI gaNatrI pramANe 6368 jaino che. A badhA ye tAmbaro che. digambaranI vastI bIlakula nathI. jenenuM jIvana - A dezanA manuSyo saMskArahIna, zikSAhIna ane jaMgalI jIvana gALanArA hoya che. koI oLakhI na zake ke A vANiyo haze ke kaI jAtano haze. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4] mArI siMdhayAtrA vAyatU sTezana upara musApharakhAnAmAM ame utaryA hatA. eka mANasa mArI sAme AvIne beThe. pAMca haltha pahADI zarIra, lAla surakha bhayaMkara AMkho, kaI khANanuM kheDANa karIne hamaNAM ja bahAra nikaLyo hoya evAM enA melAM-ghelAM ane jADAM kapaDAM. DhIMcaNathI uce sudhI dhetiyAno laMgoTo mArelo. vAta uparathI mAlUma paDyuM ke A mANasa retInA khUba pAhADanI vacamAM AvelA, bADamerathI lagabhaga cAlIsa mAIla upara bADevA gAmano rahevAsI che, ane te jaina che. teNe kahyuM ke amArA gAmamAM huM ekalo ja chuM ke je pAlItANuM gayo hato, ane tyAM tamArA jevA sAdhune jeelA, eTale mane lAgyuM ke tame amArA gurU haze.' "A jaina che,' evuM jANune huM tAjuba thaI gayo. meM mArI sAthenA sAdhuo ane gRhasthane lAvyA ane A mANasane batAvatAM meM oLakhANa ApI ke A zrAvaka che. e paNa bicAre bolI na zake, paNa ene ema thatuM hoya ema mane lAgyuM ke "A badhAM mane zuM jovA bhegAM thayA haze?" teNe pitAnA gAmanA ane AsapAsanA gAmane paricaya ApatAM jaNAvyuM -bADamerathI AthamaNuM dizAmAM sAta gAu upara vesADe gAma che. ke jyAM sATha ghara zrAvakanAM che ane eka maMdira paNa che. tyAMthI AgaLa paccIsa mAIla upara ADevA gAma che jyAM pacAsa ghara che ane tyAMthI daseka mAila upara harasANuM gAma che, tyAM trIsa ghara che." teNe kahyuM ke "A badhAM gAmamAM badhA ya maMdiramAgaja che. sthAnakavAsI ke terApaMthI ke nathI. terApaMthI sAdhu Ave to ame mAnatA paNa nathI.' eNe terApaMthI sAdhuo kema upadeza Ape che enI hAsyajanaka nakala karI batAvI. A mANasanuM nAma meDe hatuM, ane te "mIThaDIyo vore" e getrane hato. teNe pitAno paricaya ApatAM kahyuM ke;-"yuvAvasthAmAM rajaputenI sAthe hathiyAre bAMdhIne huM jaMgalomAM pharato ane teo je dhaMdho karatA, te badhe ya dhaMdhe huM karato. sattAvananI sAlamAM mArUM lagna thayuM, te pachI meM hathiyAra choDyAM ane e dhaMdhe ye meM cheDo. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlANI [papa retInA pahADonI khANenI aMdara paNa mahAvIranA pUjArIo keTalAya bharAI rahyA haze, enI kone khabara che ? meM tenI pAse "navakAra maMtra' kaheDAvyo. ghaNaja azuddha eNe mane "navakAra maMtra" saMbhaLAvyo. samagatanI lahANuM. huM pahelAM lakhI gayo chuM ke A jIllAnAM ghaNAM gAmomAM jainonI vastI che. keI kaI sTezana upara paNa jenenI dukAne che. A loke tamAma lagabhaga mUrtipUjaka che. koI kaMI sthaLe terApaMthI che. jaMgalomAM rahenArA bicArA dharma-karma zuM samajI zake? zraddhAthI eTaluM samaje ke ame jaina chIye ane amArA bApadAdA mUrtine mAnatA AvyA che. amArA bApadAdAoe maMdira banAvyAM che. mUrtio sthApanA karI che. teo koI paNa sAdhu pachI te game te saMpradAyanA heya, saunI bhakti kare che. jaMgalanI DhANIo (jhuMpaDA ) mAM rahe che, ne divasamAM eka be vakhata namo arihaMtANuM, name siddhANuM, name AriyANuM, name ujANuM, name e savasANuM' ema azuddha navakAramaMtra bhaNI potAnA janatvanI zraddhA kAyama rAkhe che. A prAntamAM koI koI sthAnakavAsI sAdhu vicaryA che. temAMnA eke pitAnI copaDImAM lakhyuM che-amuka gAmamAM amuka kuTuMbane "samakti' ApyuM, amuka gAmamAM amuka kuTuMbane ApyuM ' vigere. mane Azcarya thAya che ke e sthAnakavAsI sAdhujIe "samakti ApyuM " eTale zuM karyuM? bicArA jaMgalamAM rahenArA jaDabharata jevA loke e "samati'mAM samaje ye zuM? ane "chI, tuma ruma mati ," "majhA mA 2.' eka navakAra bolIne kahI dIdhuM :- mA teto, mane tuma 'samagata ' de diyA hai, aba tuma hamAre sivAya dUsare kisIko Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6] mArI siMdhayAtrA mAnanA nahI, tumhArA dharma pUjeroMkA mITakara aba sthAnaka kA che jayA.. basa. samaktinuM pUchaDuM vaLagADIne mahArAja te cAlatA thayA. have bicArA jaMgalamAM rahenArA A bhoLA jIvane "samagata'nuM bilADu saMbhALavAnuM rahyuM. eka sTezana para eka vANI maLyuM. teNe kahyuM-bApajI cheDA vakhata upara hoM upara muhapatti bAMdhelA mahArAje AvyA hatA. emaNe mane "samagata" ApI ane kahyuM ke- amArA sivAya bIjA sAdhuone tamAre mAnavA nahi. to have huM Apane gocarI ApuM, emAM mane pApa to nahi lAge meM ene kahyuM -"bhAI tame gocarI Apo, ke na Ape enI ciMtA nathI, paNa tame " samagata' lIdhI che, e vastu zI che? e tamAre ApanAra pAsethI samajavI joItI hatI." ema kahIne pachI vastusthiti samajAvI. dharmathI anabhijJa, jaMgalI jIvana gALanArA AvA bhoLA lokamAM "samagata' (samakti)no vyApAra karavA nikaLanArA mahAtmAoe samajavuM joIe ke-samakti" te Ama ApyAM apAtAM haze ? zuM e gUMgaLI mULA jevI vastu che ke enAM gADAM bharIne bajAramAM vecI zakAya? kevI manodazA ! kevI saMkucita vRtti ! kevI sAmpradAyikatAno nazo ! nirdoSa jIvana A dezanA loka saMskAravihIna hovA chatAM zaherI jIvananuM mUTha, kapaTa ane kAvAdAvA emane sparyA nathI. game tevA mANasane game te vAta pUcho. kahevA jevI haze te te sAce sAcI ja kaheze. raste cAlatAM Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlANI | [ 57 eka jaMgalamAM eka bakarAM cAranArane meM pUchyuM ke- tame mAMsa khAo che?" teNe kahyuM "hA," mane ajAyabI lAgI. meM tene upadeza Apyo ane teNe te ja vakhate mAMsAhArano tyAga karyo. uMcAmAM uMcI kAmane mANasa mAMsa khAto hoya ke dArU pIto hoya, chatAM je tene pUchavAmAM Ave to te sApha sApha kahI deze ke huM mAMsa khAuM chuM. te pachI ApaNe game teTalo upadeza ApIe, je tenA dilamAM nahi jAme, te. game teTaluM samajAvavA chatAM te choDaze nahi, ane samajyA pachI ane choDyA pachI bhAgyeja keAI haze ke je te niyamane bhaMga karaze. jene asaMskArI gaNavAmAM Ave che, tenAmAM A khAsiyata hoya che. jyAre zaherI jIvana gALanArA, zikSaNamAM bahu AgaLa vadhelA, moTA meTA dhaMdhA karanArA, sAdhu-saM tenI pAse jaIne kAna daIne vyAkhyAna sAMbhaLanArA, pitAnuM jIvana kevuM gALI rahyA che? pratijJAonuM keTaluM pAlana kare che? upadezane keTalo Adara kare che? e batAvavAnI jarUra che zuM? eka anubhava jema jema ame siMdhanI tarapha AgaLa vadhatA gayA tema tema ghaNuM ghaNuM jAtano anubhava thato gayo. ghaNI vakhate kaI vastune joIne ApaNe bahu bhaya khAIe chIe. paraMtu te vastu eTalI bhayaMkara nathI hotI. siMdhanA manuSyo bahu bhayaMkara che, khAsa karIne uttara ane pUrva siMdhanA musalamAna siMdhio." A vAta amArA kAna upara ghaNI vakhata athaDAyelI. vAyatUthI ame saMdhAdharA jaI rahyA hatA. A tarapha retInA pahADo eka pachI eka eTalA badhA Ave che ke relagADIne paNa pazcimathI dakSiNa ane dakSiNathI pazcima-ema ghaNuM cakkara khAvAM paDe che. pahADanI vacamAM thaIne pasAra thatAM chAtI dhaDakyA vagara na rahe. koI AvIne kuhADIne ghA karI besaze to ? AvA vicAramAM pasAra thatAM eka musala Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58] mArI sidhiyAtrA mAna pagathI mAthA sudhI kALAM lUgaDAM paherelo, khaMbhe baMduka nAkhelI, eka strI sAthe sAmethI Ave. veSa uparathI siMdhI musalamAna che, e nirNaya karavAmAM vAra lAge tema na hatI. bahu najadIka AvatAM ane enI AkRti barAbara jotAM kaMika cheDe kSobha thayo. huM ekalo hato, mArI pAse sivAya ke thoDAMka vastro bIjuM levAnuM ene zuM hatuM ? mane lAgyuM ke enI sAthe kaMIka vAta cheDIe. meM pUchyuM - "tame musalamAna che ?' teNe kahyuM ke "hA.' meM pUchyuM ke "tame gosta khAo cho?" javAba-"hA." meM pUchayuM - "kurAne zarIphamAM gosta khAvuM jAyaja mAnavAmAM AvyuM che?" teNe kahyuM "nA.' kurAne zarIphanuM nAma sAMbhaLatAM mane jaNAyuM ke te bahu khuzI thayo. te pachI te lagabhaga ardho kalAka mArI ane tenI mIThI vAta thaI ane teNe ane tenI strIe khudAnA segaMda pUrvaka mAMsa-machalIno tyAga karyo. amArI A musApharImAM AvA seMkaDe prasaMgo sAMpaDayA che, paraMtu te badhAno ullekha karavo A sthaLe azakya che. navuM bADamera.1 - mAlANuM paragaNAnuM mukhya nagara bADamera che. e pahelAM kahevAmAM AvyuM che, atyAranuM "bADamera e eka pahADanI TekarI nIce navuM vasAeluM gAma che. jodhapuralAInanuM A moTuM sTezana che. vyApAranuM moTuM mathaka che. ahiMthI jesalamera 110 mAIla thAya che. jesalameranI 1 jUnA ane navA banane ADameranA sabaMdhamAM be lekho mArA sva. ziSya munizrI himAzuM vijayajIe lakhyA hatA. A baMne lekhe mArA saMpAdita karelA " zrI himAzuvijayajInA lekhe" e nAmanA pustakamAM prakaTa thayA che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlANI [59 yAtrA karavA janArA jana yAtrALuone bADamerathI jesalamera javuM vadhAre anukULa thAya che. ghaNuM loke ahiMthI ja jAya che. koI koI sAdhu sAdhvIo paNa A raste jAya che. kahevAya che ke-janA bADamerano nAza thayA pachI vi. saM. 1801 mAM rAvata tAjI dvArA A gAma vasAyuM hatuM. parantu, A vAta kayAM sudhI sAcI che, e kahI zakAtuM nathI. kAraNa ke ahiMnA junAM jainamaMdire paikInA keI kaImAM AthI pahelAMnA zilAlekho vidyamAna che. bADameranI Avaka traNase jAgIradAre vahecI le che. jemAM pAMca mukhya che. A jAgIradArane "rAvata'nuM birUda che. have Avaka eTalI badhI ghaTI gaI che ke bicArA "rAvate ' havelIo cheDI choDIne gAmaDAomAM cAlyA gayA che. bADameranI TekarI upara anukrame caDha-utara banelI havelIonuM dazya ghaNuM ja suMdara lAge che, kahevAya che ke saM. 1889mAM brITIza gavarnamenTanI pheje AvIne bADamera lUMTayuM hatuM ane bADameranA keTalAka jAgIradArone pakaDI kAThiyAvADamAM rAjakoTa laI jaI najarakeda rAkhyA hatA. pachI kaccha bhUjanA darabAre jAmIna thaI temane choDAvyA hatA. te pachI saM. 1892mAM A paragaNuM pharIthI jodhapuranI sattA nIce AvyuM. sara pratApasiMhajInI kAryakuzaLatAnuM A pariNAma hatuM, tethI mAlANuM paragaNumAM gavAya che vidhavidha rAjI rAkhIyA aMgrejone Apa mAlAnI pAchI lInI, mAta lahe paratApa A mukhya paragaNAM bADamera paragaNAmAM meTA ThekANAM pAMca che. jasola, saNAdarI, bADamera, guDA ane nagara. A pAMce ThekANunA jAgIradAre senAnavIsa Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] ' mArI siMdhayAtrA (pagamAM sonuM paheravAnI sattAvALA) che. jasela ane sIsuMdarInA jAgIradArone "rAvala "nI padavI che. guDAnA jAgIradArane "rANa no khItAba che. nagara ane bADameranA jAgIradAra "rAvata"no ilakAba dharAve che. A pAMca ThekANumAM sauthI meTuM AbAdIvALuM gAma bADamera che. relave sTezana che. ane hAkema vigere ophIsare paNa ahiM rahe che. vastI bADameramAM kula 4000 mANasanI vastI che. jemAM mukhya vastI esavAla jainonI che. osavAla jaino badhA ya tAmbara mUrtipUjaka jaina che. jainonAM 400 ghara eTale lagabhaga paMdaraso mANasonI vastI kahevAya. A sivAya joSI brAhmaNanAM 300 ghara ane agravAla mahezvarInAM paNa ghara ghaNuM che. A bADameranI vastI sArI ane ujaLI che. upaja bADamera vyApAranuM paNa eka mathaka che. ane tethI divase divase bADameranI AbAdI vadhatI rahI che. bADamera paragaNAmAM khatrI-raMgArA ghaNuM che. A paragaNumAM ghauM, ghI, guMda, Una ane bAjarAnI upaja vadhu thAya che. te sivAya mulatAnI mATI, peTrola sApha karavAnI mATI, meTa ane pattharanI khANo che. AnI moTI Avaka jodhapura darabArane thAya che. veSa vyavahAra bADameranA lokeno, temAMye khAsa karIne strIono veSa ghaNeja vicitra che. strIonA veSamAM jesalamera taraphanI asara che. chAtI eka kAmaLInA TukaDAthI DhAMke che. ane oDhaNathI zarIrano khabho ane hAthane DhAMke che. ahiMnA strI purUSo khUba majabUta, sAdA ane mahenatu hoya che. phezanano sparza nathI. dhaMdhe-majUrI karI gujarAna kare che. ghaNA kharAM Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlANI 1 dara osavAla jano ane brAhmaNe UTethI bhADAM karavAno dha kare che. dhArmika jJAna nahiM hovA chatAM dharmanA zraddhALu che. jUnuM bAhaDameru je bADameranA saMbaMdhamAM upara paricaya ApavAmAM Avyo che, te navuM vasAeluM che. paraMtu prAcIna bADamera, te to A bADamerathI lagabhaga 14 mAIla ane jamAI sTezanathI lagabhaga cAreka mAIla dUra thAya che. atyAre A sthAna "janA' nA nAmathI oLakhAya che. nakazAmAM paNa Ane "junA' nA nAme ullekha che. mAlANa" paragaNumAM A eka etihAsika prAcIna sthAna che. prAcIna zilAlekhe, paTTAvalIo ane bIjA pustakamAM A gAmanuM nAma bADameru " "bADamera nagara " e nAme ullekha thaelo jovAya che. solaMkIonI AbAdInA samayamAM A nagara unnata dazAmAM hatuM. aneka jana ane hiMdu maMdire ahi maujUda hatAM. atyAre tenA avazeSa, tenI prAcIna jAherajalAlInI sAkSI pUrI rahyAM che. aneka jainAcAryo ane dhanADhaya zrAvakethI A "jUnA "ne itihAsa ujajavaLa banelo che. utpati A bADameru kayAre vasAyuM, enuM pramANa nahi maLatuM hovA chatAM, bAramI sadImAM to te hayAta hatuM, evuM keTalAMka pramANethI siddha thAya che. vi. saM. 1111mAM mugaloe bhinamAlane nAza karyo, tyAre paramAra vaMzanA rAuta semakaraNajInA vaMzanAM rAya gAMgA' bhinamAlathI bhAgIne bADamera gayA hatA. tyAM paramAravaMzane devaDa rAjA hatA. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62] mArI siMdhayAtrA vikramanI teramI zatAbdimAM uddhara nAmane maMtrI thaI gayo. te janadharma pALato hato. tenA putra kuLadhare bADamerUmAM "uttagatoraNa nAmanuM jinamaMdira banAvyAno ullekha zrI kSamAkalyANajInI kharataragacchanI paTTAvalImAM maLe che.2 A ullekha uparathI bADameru vi. saM. 1111 pahelAM vasAyuM hatuM, e te nakakI che. - A tarapha vasatA lokenI daMtasthAo ane zilAlekha uparathI jaNAya che ke cheka sattaramI zatAbdi sudhI paNa A nagara samRddha hatuM. kahevAya che ke A nagaramAM ese cAlIsa kuvA hatA. * ahiMnA eka janamaMdiranAM je avazeSa paDayAM che, temAM eka vi. saM. 135rano zilAlekha che. A maMdiramAM kula pAMca zilAlekho che. viSNuvamaMdiranAM khaMDere paNa maujUda che. kirADa. mAlANI", paragaNAmAM bIjuM etihAsika prAcIna sthAna che kirA, upara batAvyuM te "junA' (jUnA bADamera)thI lagabhaga 10 mAila, ane khaDIna (Khadin) sTezanathI mAIla atyAranA hAthamA" gAmanI paDozamAM eka kirADu nAmanuM gAma che. ahiM prAcIna zilpakaLAno Adarza khaDAM karatAM pAMca AlIzAna maMdiro che. temAMnuM moTuM maMdira mahAdevanuM che. temAM cAra zilAlekhe che. A zilAlekho uparathI jANI zakAya che ke ahiMno rAjA, mahArAjA kumAra 1 jUo acalagacchanI meTI paDhAvalI pR. 204 2 juo kharataragacchanI aprakAzita paDhAvalI, pU. 12 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAlANI [ 63 pALanI AjJAmAM hato. e zilAlekhamAM gujarAtanA keTalAka solaMkI vaMzanA rAjAonAM mahArAjA kumArapALa sudhInAM nAme ApelAM che. viziSTa vyaktio ame bADamera gayA, tyAre tyAMnA hAkIma magarUpacaMdajI bhaMDArI hatA. A mahAnubhAva eTalA badhA sahadaya, kAryakuzala, zAMta ane prAmANika che, ke temanI AkhA sTeTamAM ghaNI tArIpha che. hamaNAM to teo jodhapuramAM sITI koTavAlanA sauthI moTA hoddA para che. AvI ja rIte bADamera sTezananA sTezana mAstara manamohanacaMdajI bhaMDArI paNa bahu sajajana dareka zubhapravRttimAM utsAhathI bhAga lenArA che. thANedAra kizoramalajI, rIDara polIsa suprITenDenTa mAmalajI, kasTama pittadAra mAnacaMdajI, sarakArI DokaTara saMpatalAla, heDakonTebala pilIsa bahAduramalajI-e badhA ye adhikArIo jena hatA, ane temaNe amArI pravRttimAM khUba utsAhathI bhAga lIdho hato. zaheranA AgevAna jemAM zeTha vrajalAlajI, zeTha amalakhacaMdajI, juhAramalajI ane bAIomAM kulIbAI ghaNAMja bhaktibhAvavALAM che. - ahiMnA yati zrInemicaMdajI sArA vidvAna ane sajana mANasa che. temanI potAnI lAyabrerImAM hastalikhita pustaka bhaMDAra paNa sAre che. - bADameramAM pAMca jaina maMdira che. lagabhaga sattaramI sadIthI pahelAnAM heya, ema jaNAya che. aMcaLagachanuM maMdira pahADInI TekarImAM ghaNuM uMcu che. AkhA gAmanuM dazya ahiMthI suMdara rIte dekhAya che. bADamera mAravADanuM eka paragaNuM hovA chatAM, mAravADanI bhASAmAM ane ahiMnI bhASAmAM thoDuM aMtara che. ahiMnI bhASAmAM siMdhI, mAravADI ane gujarAtInuM mizraNa che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA - - - - - - - - - sTezana mAstare mAlANuM paragaNuM "muNAvAva ' sTezanathI 15 mAIla AgaLa vadhyA pachI pUruM thAya che. eTale mAravADanI hada samApta thatAM siMdha gavarnamenTanI hada zarU thAya che. kharepAra sTezana upara banne taraphanA sipAIo rahe che. jo ke jodhapura lAIna to TheTha haidrAbAdanI pAsenA mIrAnI sTezana sudhI gaI che. ahiM sudhInAM dareka sTezananA sTezana mAstara ghaNuja bhalA, ane bhakitavALA dekhAyA. lagabhaga badhA ye jodhapura sTeTanA athavA gujarAtI ke ke koI sthaLe yU.pI. nA rahevAsI hatA. amArUM siMdha tarapha javuM, temane ghaNuM ja Azcaryajanaka lAgatuM. keTalAke ekathI vadhAre divasa rAkhavAno Agraha karatA, ane bhaktine lAbha letA. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 7 - siMdhamAM praveza * * * * * * * * mAravADa ane siMdhanI hada, sAtheja maLelI che. gayA prakaraNanI aMtamAM ApaNe joyuM tema, muNAvAva sTezanathI lagabhaga doDha mAIla AgaLa vadhatAM mAravADanI hada pUrI thAya che, ane siMdha zarU thAya che. mAravADa ane siMdha kaMikane kaMika vizeSa khAsiyata dharAve che. koIpaNa dezamAM kaMIke te potAnI vizeSatAo hoyaja che. mAravADa ane siMdha paNa paNa tenAthI bacyA nathI. * * * * * * * * * ** ** *** ** AMkaDe kI paDI, aura pheganakA sAgA bAja rekI reTI, aura maThanakI dAla che. dekhI rAjA mAnasiMga terI mAravADa * ** * r rrrr r r uttara siMdha giMdha pUja jida pIkkI, gadhekI savArI kare, cAla cale amIkkI mocaDekI mAra paDe, jaba zuddha na rahe zarIrachI, dekhI terI siMdha gidha pUjA jiMdapIkI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA jodhapuranA mahArAjA mAnasiMganA samayamAM keI siMdhI ane bhAravADIne AsapAsamAM thaelA vivAdanI be kaDIo upara ApavAmAM AvI che. bannee eka bIjAnA dezanI khAsiyate raju karI che. pahelAM kahevAmAM AvyuM che tema, siMdhamAM 75 TakA musalamAna, 23 TakA hiMdu ane 2 TakA krizciyana, pArasI vigere kAmo che. jyAM musalamAnonI vastI vadhu hoya, tyAMno deza gaMde heya, e svAbhAvika che. siMdhamAM praveza karatAM A gaMdApaNAnuM dazya ApaNI najare paDavA lAge che. ghaNe bhAge musalamAno pagathI mAthA sudhI kALAM kapaDAM pahere che, ane hAthamAM kuhADI rAkhe che. mATI ane dhULano pAra nahi. eTale sapheda kapaDAM kALAM thatAM vAra na lAge. neharoThArA pANI AkhA dezamAM phelAvavAmAM AvyuM che. eTale mATI cIkaNI thaI gaelI hoya che. cAre tarapha khetaromAM pANI bharelAM hoya che. eTale machara ane DAMsano kaMI pAra nathI. hiMdu ke musalamAna sau mAMsa machalInA khAnArA, eTale hiMdu musalamAnanA nAma mAtranA bheda sivAya bIjI vizeSatA e chI jovAya che; keI lahANuM bhATIyAnA ghare pahoMcI jAo, ke koI sonInA, keI sutAranA ghare ke kaI luhAranA, game tyAM jAo, macchI mAMsanI durgadha AvyA vagara naja rahe. gAmamAM praveza karatAM 5DethI hiMdu oLakhAte mANasa paNa hAthamAM mAchalI ke pallo upADIne jato najareja paDe. amArA jevAne keInuM makAna utaravA ye kAmamAM na AvI zake. sAMI pratye zraddhA mAchalI-mAMsanA khAnArA hovA chatAM "sAMi' pratye zraddhAvALA te adabhUta che. sAdhusaMtone A dezanA loke "sAMI' tarIke saMbodhe che. gAmamAM "sAMI' AvyA che, ane amuka sthaLe utaryA che. evI khabara gAmamAM thAya, eTale judI judI kAmanA mukhiyA ane bIjA loke bhegA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhamAM praveza [ 67 thAya. sau jadI jadI athavA paMcAyatI mIThAI ke patAsAM laIne sAdhunI pAse Ave, namaskAra kare. siMdhanA lokeAnI e zraddhA hajupaNu cAlI Ave che ke ripALirna panna jJAna vata gu "rAjA, deva ane gurU pAse khAlI hAthe na javAya," dilanA sarala hoya che. macchI mAMsano khorAka peDhI dara peDhIthI cAlyo Avato hovA chatAM, upadeza maLatAM ane dilamAM kharI vastunuM jJAna thatAM choDatAM vAra lagADatAM nathI. ghaNuM loke choDayA pachI kadipaNa tene aDatA nathI, jyAre keTalAka saMyogo upasthita thatAM pratijJAna bhaMga paNa kare che. koI gRhastha amane vinati kare ke mAre tyAM bhikSA mATe padhAre, ane je ame ema kahie ke "tamAre tyAM macchImAMsa khAo che, mATe ame bhikSA tamAre tyAMthI na laI zakIe," to te AkhI jIMdagI paryantane mATe paNa macchImAMsa cheDI devAne taiyAra thAya. je hiMduo macchImAMsa choDI de che, teo potAne "viSNu" thaI gayo samaje che. keI gRhastha ApaNane kahe ke "huM te bahu vakhatathI viSNu thaI gayo chuM.' tyAre samajI levuM joIe ke teNe machalImAMsano tyAga karyo che. sukkAmAMthI lIluM mAravADanI hada choDyA pachI, kharepAra, vAsaravAha, jAlujecenara, paracejha verI ane nyUchera-ahiMsudhI retInA dhorA ane regIstAna cAlu rahe che. nyUchora gAma ghaNuM majAnuM che. vastI ThIka che. skula paNa che. paraMtu sTezana eTale relagADIne eka Dambeja, A DabAmAM sTezananI ophIsa, sTezanamAstaranuM kuTuMba ane badhuM ye rahe. , nyUramAM vastI sArI che. ujaLI vastI che. skUla paNa che. traNa cAraso gharanI vastI che. 60 ghara mahezvarInAM ne 25-30 ghara brAhmaNanAM che. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 ] mArI sidhayAtrA A sTezanathI thoDAka AgaLa vadhyA, eTale ajAyakhI rIte Akhu' vAtAvaraNa badalAI gayeluM dekhAya che. cAre tarapha khetareAmAM pANI, saDakanI anne bAjue lIlAM jhADA, ghAsa-pANI ane tenA lIdhe macchara, DAMsanA pAra nahi. cAlatAM cAlatAM paNa joie te darekanA kapaDAM upara asa pya jIvA beThAja hAya, mAMkhA aNuaNutIja hAya, eka mAila uparano kyAM sUkko pradeza, ane eka mAila jatAM jatAM te ekadama badhI havAja krI gai. jyAM jhADa pANInuM nAma nahiM, tyAM ekadama jyAM juo tyAM pANIja pANI ne jhADaja jhADa. gujarAtanI jhAMkhI ahiMnI vastImAM gujarAtanI jhAMkhI thatAM amane bahu Azraya thayuM. siMdhanA pradezamAM gujarAtanI jhalaka kyAMthI ? pUchatAM mAlUma paDayuM ke tharapArakara jIllAnuM A gAma che. ahiMnI skUla ane kanyAzALAmAM pAMca ceApaDI gujarAtI bhaNAvAya che, sidhI ane hiMdI paNa bhaNAvAya che. gRhasthe hisAba vagere gujarAtI bhASAmAM rAkhe che, melI gujarAtI chatAM sidhI mizrita kheAle che, gujarAtanI ceranI vADe! AkhA vihAramAM ahiM ja jovAmAM AvI. dhArAnArA mAravADathI mIrapurakhAsa sudhInA vihAramAM dhAreAnArAnu mukAma amArI A yAtrAmAM yAdagAra gaNAvavuM joie. sidhamAM praveza karyo pachI cAre tarapha pANIthI bharelAM khetarA, saDakanI banne bAjue jhADe, cIkaNA rastA, bheja ane macchara-DAMsanA pAra na hateA. parantu dhArAnArAe amane pAchA retInA pahADaeNAnA darzana karAvyAM. e mAila sudhI lAgaDha retI ane retInA dheArA AvatAja rahyA. dhArAnArA eka vyApAranuM sArU' sthAna Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sidhamAM praveza jaNAyuM. sTezana meTuM che. bajAra che. jIta che, ane chanavALAonA a'galA che. paNa musalamAnAnu eTalu badhu jora che ke vAtavAtamAM ahiM khUna thatAM vAra lAgatI nathI. sTezana mAstarA ane sTezananA bIjA nAkarA ahiMnI musalamAna prajAthI DarIne rahe che. kahevAya che ke bakarAMne ke gAyAnA khulla khullA vadha karatAM jarApaNu lAke acakAtAM nathI. karAcInA zeThIA [ ahi' ame traNa divasa mukAma rAkhyA. karAcI jaina zve. mUrtipUjaka jainasaMghanI menejIMga kamITInA pramukha zeTha che.TAlAla khetazInI AgevAnI nIce membare ane bIjA keTalAka zrAvakA maLIne paccIsa trIsa zeThIAe ahiM AvyA. khUba upadeza ane eka bIjAnA paricaya karavAnA praMsaga ahiM" maLyuM. sAdhuonu sammilana sthAnakavAsI sAdhu ghAsIlAlajI nava ThANA sAthe haidrAbAdathI vihAra karatAM mAravADa tarapha jai rahyA hatA, teonA bheTA ahiM thai gayA. karAcInA khImacaMdazAha, bhAi sAmacaMda tathA tribhAvanadAsa zAhu-e traNa sthAnakavAsI AgevAna gRhasthA paNa temanI bhakita mATe ahi AvyA hatA. siMdha jevA mAMsAhArI pradezamAM banne sapradAyanA lagabhaga 5dara sAdhuonuM milana thAya ane siMdhamAM jainadharmanA pracAra saMbaMdhI vATAdhATa thAya, e paNa divasa eka smaraNIya divasa lekhI zakAya, zrImAna ghAsIlAlajI e cAturmAMsa karAcImAM karIne mAravADamAM pAchA vaLI rahyA hatA. emane karAcInA janeA ane janatAnA sArA anubhava hatA. rastAmAM maLelAM karAcInAM chApAMomAM A sAdhuonI TukaDI saMbaMdhI je kaMi niMdAe chapAi hatI, e vAMcavAmAM Avela. A saMbaMdhI ghaNI vAtacIta Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S2] mArI siMdhayAtrA temaNe pote karI, karAcInA sthAnakavAsI saMdhane Akho citAra mArI AgaLa raju karyo. sthAnakavAsI sAdhu hevA chatAM, temaNe karAcInA maMdira mAga saMghanI vadhAre tArIpha karI. temanI viruddhamAM ATaluM badhuM AMdolana zAthI thayuM ? temaNe varNavI evA prakAranI emanA manane dubhAvanArI bInA zAthI banI ? e vigere ghaNI vAte temaNe kahI. karAcInA sthAnakavAsI saMghamAM A ulkApAta bane, e to bahuja duHkhakartA mane lAgyuM. mUrtipUjAnI carcA A prasaMge karAcInA sthAnakavAsI saMgha taraphathI temaNe bahAra paDAvela upAsaka dazAMga" sUtramAM mUrti pUjA saMbaMdhI temaNe karelA anartho saMbaMdhI ghaNuM vAta nIkaLI. "je karAcInA zvetAMbara mUrtipUjaka saMghe tamArI ATalI badhI bhakita karyAnuM jaNAve che, te saMghane paNa jarA ye khyAla rAkhyA vinA nirarthaka mUrti pUjAnA praznane che. ane teno virodha karI samAjamAM kolAhala macAva ane vadhu carcA ubhI karavI, emAM zakitane keTalo badhe vyaya thAya che, ane bIjA karavAnAM kAryothI keTalA badhA pAchA paDAya che, e bahu vicAravuM ghaTe che, je vakhate AkhA dezamAM saMgaThanano pavana phUMkAI rahyo che, ane ekatA dvArA dareka samAja ane dharmavALAo potAnI unnati sAdhavA prayatna karI rahyA che, te vakhate junI cacone kabrastAnamAMthI bahAra kADhI, tenA upara cuMthaNa cuMthIe, ane eka bIjAne sAcAkheTA TharAvavA prayatna karIe, e A jamAnAmAM kyAMsudhI yogya che? e vicArI joze. phAyado zuM thayo ? tamArA lakhANa upara mUrtipUjaka sAdhuo utarI paDayA. haju paNa ghaNuM lakhI zake tema che. ane lakhavA taiyAra che. karAcIna mUrtipUjaka ane sthAnakavAsI saMghanuM je saMgaThana che, emAM mUrtipUjaka saMghane manamAM theDI paNa glAni utpanna karavAnuM tame nimitta ApyuM. sthAnakavAsI saMghe to tamAre je satkAra Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhamAM praveza [ 71 () karyo, e tame mArI AgaLa hamaNuMja kahI cukyA che. eTale A jamAnAmAM ApaNuM zaktione saMgaThita karIne ahiMsA ane jainadharmanA siddhAMtane pracAra karavAnuM lakSyamAM rAkhIye, te keTaluM badhuM kArya thaI zake? vigere mArA nivedanane teo bahuja dhyAnapUrvaka sAMbhaLatA rahyA. temaNe bacAvamAM amuka mANasanAM kAraNe mAre emAM lakhavuM paDayuM, ema jaNAvyuM, paraMtu eka vyaktinA kAraNe AkhA siddhAMta bhedane viSaya carcIne samAjamAM aghaTita carcAo ubhI karavI, e ThIka nathI. e mArUM kahevuM, te vakhate te temane jarUra gaLe utaryuM. lagabhaga be aDhI kalAkanI amArI ekAMta mulAkAta AnaMdapUrvaka pUrI thaI. bIjA divase temaNe mAravADa tarapha vihAra karyo. naheronA pula A prAMtamAM eka bIjI muzkelI khataranAka hatI. ane te naheranA pulanI. eka pachI eka nahero AvavA lAgI. naherA pANIthI bharelI. bIjo rasto maLe nahi. eTale pula upara thaIneja cAlavAnuM. pula upara kaThoDe ke pATIyAM kaMI na maLe. relanA pATAnI nIce ADI nAkhelI slIpaTo upara cAlavAnuM, je lokone AvI slIpaTo upara cAlavAne abhyAsa na hoya, evAone AvA pula uparathI cAlavuM ghaNuM ja jokhamakArakabhayavALuM lAge. nIce pANuM dhamadhokAra cAlyuM jatuM hoya; eTale jarA nIce jevAthI aMdhArA ane cakakara Ave. keAI koI sthaLe naherane paTa bahu heLo hoya che, eTale pula bahu lAMbA hoya. slIpaTa upara cIkAza thaI gaI hoya, eTale dhIre dhIre Teke mUkI mUkIne cAlavuM paDe. bIjI taraphathI hAmethI ke pAchaLathI gADI AvavAne bhaya rahe, "hAya, gADI AvI jaze te?" jenI bhayasaMjJA vadhAre hoya, ene to Ave Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72] mArI siMdhiyAtrA sthaLe kaSTano je anubhava thAya, e varNavyo varNavI zakAya nahi. evo mANasa pulane pUro karI jamIna upara pahece, tyAre ema samaje ke - "hA.....za, mane navo avatAra maLyo abhyAsavALA mANaso athavA nirbhaya mANaso bedhaDaka sIdhA cAlyA jAya che. AvA pula upara cAlatAM nIce dRSTi na karavI. sAdhAraNa AgaLa dRSTi karIne sIdhA cAlyA javAthI jarApaNa cakakara ke aMdhArAM AvatAM nathI. bIjI lAInamAM AvA pulo upara be pATAonI vacamAM patarAM ke pATIyAM jaDelAM hoya che. paNa A to bApunI gADI ! AvA pulo AvatA tyAre badhAonA mukhathI nikaLatuM: "dhapura sarakAre AvA sthaLe pATIyA lagAvyAM hatA te, AmAM zuM kharca thaI javAnuM hatuM ?" mIrapurakhAsa mIrapurakhAsa e siMdhano eka challo che. jIllA kalekaTaranI ophIsa ahiM rahe che. relve sTezana bahu moTuM che. vyApAranuM paNa sthAna che. relve kaTrala ephIsa paNa ahiM che. ahiM keTalIka viziSTa vyaktioe je bhakti batAvI, temAMnA mukhya A che : jodhapura lAInanA kanTrolara haragoviMdadAsabhAi, ke jeo "rAvasAheba" tarIke ja AkhI lAinamAM ane emanA siAmAM prasiddha che, teonuM heDa kavArTara mIrapurakhAsamAM che. sAcI gRhasthAnI mUrti, sAdo veSa, sAdu jIvana, ane rUMvADe rUMvADe sAdhubhakti. amAre kaMipaNa paricaya na hovA chatAM dareka sTezana upara sTezana mAstarane teo saMdezo pahoMcADe ane amArI maMDaLIne kaMIpaNa aDacaNa na Ave, evI vyava sthA rakhAve. jAte brAhmaNa chatAM dharmasahiSNutA eTalI badhI che ke dhArmika matabhinnatAnI gaMdha sarakhI paNa emane sparzI nathI. dhIre bolavuM, Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhamAM praveza [93 mIThuM bolavuM ane ochuM belavuM, A emanI bhASAprakRti. tanamanadhanathI sAdhuonI ane mahemAnonI bhakti karavA khaDe page ubhA rahevuM, A emanI AdarzatA. temane mIThe svabhAva, ane sAcA dilano vinaya joIne koIne paNa prema thayA vagara na rahe. na kevaLa teo pote ja, temanuM AkhuM kuTuMba saMskArI, vinayI, namra ane bhakta che. temanI ja sAthe bIjA kaTrelara rAmasvarUpajI paMjAbI hatA. A banenI joDI. eTale jANe rAma lakSmaNanI joDI rAmasvarUpajI tarka, vitarka karavAmAM bahu hoMziyAra. emanuM paNa AkhuM ye kuTuMba bhaktivALuM. TIkITa kalekaTara jasavantarAja che ane purUSotamadAsajI vigerenI maMDaLI mIrapurakhAsamAM khAsa sevAbhAvI maMDaLI jevAI. mIrapurakhAsanA meyara ane Arya samAjanA pradhAna, gurudinnAmalajI vRddha hovA chatAM, eka yuvAna jeTaluM jabaradasta kAma kare che. A mahAnubhAva "mIrapurakhAsa gejheTa' nAmanuM siMdhImAM eka patra paNa kADhe che. mIrapuramAM amArA be traNa vyAkhyAno karAvavAmAM temanI khAsa AgevAnI hatI; hiMdu bahena beTIone nasADI-bhagADI laI janArA lokonI sAme teo prabaLa purUSArtha ane yukti vApare che. ane tema karIne traNa guNa musalamAnonI vastI vacce hiMdu jAtinuM rakSaNa kare che. teo siMdhanA eka pratiSThita siMdhI gRhastha che, ane AryasamAjI che. meleriyA mIrapurakhAsa, eTale meleriyAno mahAsAgara. cAre tarapha nahera ane cAre tarapha pANuM bharelAM hovAnA kAraNe ahiM bheja vadhAre rahe che. ane Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] mArI siMdhayAtrA tenA lIdhe maccharono upadrava paNa khUba che, pariNAme meleriyAnuM jora ahiM vadhAre che. amArI AkhI maMDaLIne thoDe ghaNe aMze meleriyAnI asara ahiMthI lAgu paDI, ema kahI zakAya. * kamamAM kama jene tAva nahiM Avyo hoya, eNe paNa thoDA ghaNuM meleriyAnA jIvo upADayA te hazeja. A lekhaka te tyAMja paTakAyo. 10pA DIgrI bukhAra. sAruM thayuM ke-eka DAkaTare visagrena kavInAInanuM IjIkazana mArI beja divasamAM cAlato karI dIdho. jarA tAva utaratAM ja 7 mI eprIle ame mIrapura cheDI ja dIdhuM. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlA merraarna naman * * *** * * * *** * ** atyAra sudhImAM amAre vihAra relanA raste pATe pATe thaela. eTale sTezana sivAya amane siMdhanI kharI sthiti jANavAnuM bIjuM kaMI sAdhana na hatuM. moTe bhAge ujADa sTezano, vastIhIna, eTale cakkasa thoDA mANasonA paricaya sivAya vadhAre paricaya karavAno samaya hete prApta thatuM. have amAre ahiMthI siMdhanA uMDANamAM utAravAnuM hatuM. ** * ** * ** ** * * * *** * ** * * ** ** * aNadhAryuM AmaMtraNa. **** * *** *** *** ** * ** ** * ** ** * * * ** ** * * ** * mAravADa choDIne siMdhamAM pravezyA pachI dhorAnArA sTezana sudhImAM amAre svane ya khyAla na hato ke karAcI pahoMcIe, tyAM sudhImAM A relanI lAIna amAre choDavI paDaze. paraMtu dhorAnArAmAM zeTha kasturacaMdajI pArekha, zeTha maheracaMdajI ane zeTha bAkIdAsajInuM eka DepyuTezana hAlAthI AvyuM. bezaka, "hAlAmAM kaMika jainonI vastI che ane tyAMnA loke * * ******** * ** * * *** * Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s6] mArI siMdhayAtrA kadAca vinati karavAne Avaze." e karAcIna mUrtipUjaka saMghanA sekreTarI taraphathI izAre hato. zeTha kasturacaMdajI pArekha. zeTha maheracaMdajI vigere hAlAnA AgevAno dharAnArA AvyA, ane temaNe hAlA mATe vinati karI, tyAre amane mAlUma paDyuM ke hAlamAM zvetAmbara mUrtipUjaka jenonI khAsI vastI che, maMdira che, ane upAzraya paNa che. je gRhastha amArI pAse AvyA hatA, emano veza ane temAMya khAsa karIne emanI pAghaDI joine amane bahu Azcarya thayuM ke A pAghaDI kyAMnI ? hAlAnA DepyuTezananI vinatino svIkAra karavAnI amArI himmata eTalA mATe na hatI ke -mIrapurakhAsathI kAcA raste javAnuM hatuM. ane garamI paDavA lAgI hatI. garamInA divasomAM sakhta lU, vaMToLiyo ane sApane upadrava vadhe che, evI amane khabara hatI. samaya bharAI gayo hovAthI amAre have ekapaNa divasa vadhAre kyAMya kAvavuM, bahu jokhama kheDavA jevuM hatuM. dhorAnAmAM amAre nirNaya anizcita rahyo. chevaTe mArapurakhAsamAM pAchuM uparanA gRhasthanuM DepyuTezana hAlAthI AvyuM. bhaviSyanA udaramAM zuM bharyuM che? svapnamAM paNa hAlA tarapha javAno vicAra nahi hovA chatAM, hAlA javAnuM nakkI thayuM, e, "zrI himAMzuvijayajInA dehAvasAnanuM nirmANa tyAM thayuM haze.' eja kAraNa te nahiM heya? ame mIrapurakhAsathI 7mI eprIle hAlA tarapha prasthAna karyuM. hAlAnA gRhastho amArI sAthe hatA. gRhasthothI banI zake teTalI yogya sagavaDa e gRhasthAe rAkhI hatI. rastAnI vikaTatA mIrapurakhAsathI hAlA ane hAlAthI haidrAbAda sudhIno rasto ghaNeja vikaTa hate. vicitra rasto, koI vakhata rasto maLe ane koI vakhata na maLe. naheronA kAraNe bAvaLanA jhADe eTalAM badhAM ke kaI vakhate sULathI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlA paga kANA thaI jaze, enI khabara na rahe. kayAreka evA meTA khADAvALeA rastA Ave ke eka eka hAtha paga dhama duSTane aMdara paDe. dhULathI DhaMkAele rastA eTale khabara na paDe ke hAtha UMDA khADA haze ke e hAtha ? AvA rastAmAM thaine jyAre meTaranA khaTArA jatA joie, tyAre te jANe dharatIkaMpa jevuM mAlUma paDe. e khaTArAmAM beThelA leAkA uchaLI uchaLIne eka bIjAnI upara paDatAM joIe, tyAre rastAmAM cAlatAM paNa amane sheje hasavuM ane emanI meTaranI musApharI mATe yAja Ave. [ s kAi krAi sthaLe naherAnAM pANI phelAyelAM hAvAthI AkhA raste kaccaDavALe ane macchara--DAMsathI bharelAja hAya. naherAmAMthI kADhelA nhAnAM nALAM, e te! Dagale ne pagale Ave. uMTa ane gadheDAnI doDa dADAthI athavA kAi khelagADInA cAlavAthI e nALAMnI pALa tUTI gai hoya, te jANe sAbaramatImAM pUra Avyu' hAya, evuM dekhAya. hAlAthI haidrAbAda sudhIno rasto pazu teTaleAja vikaTa ane bhayaMkara hatA. vakhato vakhata AvatI naherA AvaLIAnAM jaMgala vigerene upadrava barAbara rahyAja karatA. kutarAMnA upadrava kAi kAi vakhata rastAmAM evI vicitra ghaTanAo banI jAya, ke je AkhI jIMdagI sudhI yAdaja rahe. AvI aneka ghaTanAo paikInI eka ghaTanA hatI zikArI kutarAMnA upadravanI. hAlAthI haidrAbAda jatAM khemarA ane maTArInI vacamAM eka khataranAka bhayaMkara jagala Ave che. A jaMgalamAM ekalA nIkaLavuM dhaNuMja jokhamakAraka gaNAya che. A jaMgalamAM amArI ma`DaLI theDIka chUTI paDI gaI. sAdhuo, ane kaMrAcInA keTalAka gRhasthI uparAnta hAlAnA paNa zrAva amArI sAthe hatA. huM mArI Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ] mArI siMdhayAtrA - - - - - - - cAlathI nIcuM joIne sIdhe cAlyo jato hato. AgaLa pAchaLa koI mANasa na hatuM. akasmAta pAMca zikArI kutarAMe AvIne mane gherI lIdho. kutarAM evAM DAkI ane bhayaMkara hatAM ke ekaja bacaku bharatAM mANasa lAMbo thaI jAya. uchaLI uchaLIne mArA zarIra upara humalo kare. mAre A vakhate mAre bacAva karavAno hato, paMdara vIza mInITa sudhI kutarAM mArI cAre tarapha humalo karatAM rahyAM ane huM bacAva karato rahyo. gurUdevanI kRpAthI kutarAMo pitAnA humalAmAM na phAvI zakyAM. barAbara A vakhate mRtyu mArI sAme taravaratuM hatuM. eka kutarAe eka paga pakaDIne je nAce paTakI dIdho hota, te pAMce kutarAne mAruM zarIra khalAsa karatAM vAra na lAgata. kutarAne jarA paNa mAryA vinA huM mAre bacAva mArI pAsenA daMDAthI karI rahyo hato. jana sAdhuo hAthamAM dAMDe zA mATe rAkhe che? ene javAba AjanuM A dazya jonArane heje maLI jato hato. bIjAne nukasAna pahoMcADyA vinA paNa dAMDAthI "AtmarakSA" kevI thaI zake che, ane samaya upara keTalI himmata rahe che, e Aje khUba samajAyuM. thoDI vAramAM eka jaMgalI mANasa deDato AvyuM ane bIjI taraphathI amArI sAthenA gRhastho paikInA karAcavALA bhAI caturbhuja uMTa upara te sthAne pahoMcI gayA. kutarAM kutarAne raste paDayAM ane ame amAre raste paDayA. luvANA vANiyA - A taraphanA hinduo pitAne "vANiyA' tarIke oLakhAve che. kevA vANiyA? to e luvANa tarIke kahe che. luvANu, sonI, e lokenI vastI lagabhaga dareka gAmamAM che, paraMtu te badhA ye macchI-mAMsa-pale uDAvanArA. eTaluM ja nahi paraMtu keTalAka vANiyA pote machI-mAMsano vepAra paNa kare che. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlA kharacu jatAM pANInuM kAma nahiM, " hArthi eka vastu khahuja ajAyabI bharelI mAlUma paDI. bhizAha nAmanA gAmamAM gAmathI bahAra * leAkalakhe` 'nA eka musIpharakhAnAmAM ame utaryo hatA. sAmeja jaMgala hatuM. kAi kASTha sthaLe zuvaranAM jhuMDa hatAM. loDhA pagathI mAthA sudhI paherele kapaDe hAtha hileALatA AvatA ane e ceriAnI vADA tarapha jatA. gheADIvAre tyAMthI nIkaLatA ane pachI gAma tarapha jatA. Ama avAranavAra leAkAne tyAMthI AvatAM jatAM joyA. teja vakhate hAlAnA keTalAka yuvA mArI pAse beThA hatA. me' temane pUchyuM: * savArathI lo| A thAranI vADa tarapha zA mATe jAya che te Ave che ? mane javAba maLyAH - te leAkA tyAM TaTTI jAya che, ' me kahyuM- ' jo TaTTI jatA hoya te hAthamAM pANInA lATA ke DabaluM vigere prema nathI ! ' temaNe . kahyuM:~ ' A dezamAM TaTTI jAya, tyAre pANI lai javAnA rivAja nathI; raste cAlatAM patthara athavA DhephU hAthamAM lai jAya, ane tyAM TaTTI jaine tenAthI ghasI nAkhe, pANIthI sAk karavAnI emane jarUra rahetI nathI. ' mane pelI kavitA yAda AvI. sidha gidha, pUjA ji pIrakI, gadhekI savArI kare cAla cale amIrakI [ ce siMdhanA leAkAnI A gaMdAne AthI vadhAre purAveA khIjo zu joitA hatA ? vANiyA, brAhmaNu, seAnI paNa saMpU` paherelAM lugaDAMe TaTTI jAya ane pANInuM nAma nahiM DhakAMthI sAk kare ane ghare jaine puchI peAtAnuM badhuM kAma kare. Ave te A dezaja joyA. paNa macchI-mAMsane vepAra karanArA AvA gaMdaveDA rAkhe te temAM navAi jevuM zuM che ? Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 ] mArI siMdhayAtrA uMTa-gadheDAnI savArI uMTanI savArI ne gadheDAnI savArIe te Dagale ne pagale jyAM juo tyAM jovAmAM Ave. kyAMya bahAra jatAM AvatAM gadheDAnuM bhUMkavuM keTalAka leke apazukana samaje che. AvA zukana apazukananA vahemamAM paDelA mANasane A dezamAM bhAre thaI paDe. gAma paragAma jatAM gadheDAnuM saMgIta kyAMyathI ne kyAMyathI saMbhaLAyA vinA bhAgye ja rahe. emAM kaMi zaka nathI ke siMdhanA gadheDA, e bIjA dezanAM ghoDAone paNa mAhita karanArAM che. traNaso traNaso rUpiyAnAM gadheDAM ane game tevA pavanavegI ghoDAo ke uMTanI harIphAImAM utaranArAM gadheDAonI kathA ame sAMbhaLI che. meTaranA jamAnAmAM have tenI kImata ghaTI gaI che. tenI vaparAza ochI thaI gaI che, chatAM paNa haju be gadheDAonI gADIonI, eka gadheDAnA ekkA ane chUTaka gadheDAonI savArIo sArA sArA zrImanta paNa kare che. gadheDA ane uMTa-e beja A dezanI mukhya savArIo che. Aja paNa uMTa evA jabaradasta che ke jUnI sAMDhaNIonI ApaNe kathAo sAMbhaLIe chIe, tenI satyatAnI sAkSI ApI zake, sArA sArA gRhastho potAne tyAM uMTa rAkhe che. temAM je khAsa besavA mATenA uMTe hAya che, te mAla vahana karavAmAM nathI vaparAtAM. zrImannAInA pramANamAM uMTa uparano sAmAna paNa keTalAko ghaNe suMdara rAkhe che. bUrI Adato bhiMDazAhamAM hAlAnA je yuvake amArI pAse beThA hatA, temAM eka siMdhI luvANa paNa hatA. teNe A dezanI eka vAta saMbhaLAvI, ane te e ke- "A dezanA chokarAo dasa dasa bAra bAra varSanI umaramAM bUrI AdatomAM paDI jAya che, ane temAM moTe bhAge mAbApane deSa heya che. A dezanA ghaNA kharA ke pazuo karatAM paNa nApAka jIvana gALI rahyA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlA 6 che. ' siMdhI yuvake AthI paNa vadhAre spaSTatAthI vAta karI. e yuvakanA zabdo sAMbhaLI mArU te mAthuM bhamavA lAgyuM. ame badhA gheADIvAra tA avAja thai gayA. mane A vakhate jodhapura lAinanA eka sTezana upara eka ophIsare kahelAM zabdo yAda AvyAH mahArAja ! tame A pApI mulakamAM kayAM jAo che ? 'gheADIvAra sudhI mane kai sUjyuM nahiM. mane thayuM ke huM A dezane sudhAravA AvyA chu ? A dezamAM upadeza ApavA Avye chu' ? mArA upadeza jhIlavAne mATe A dezanI prajA pAtra che kharI ? zuM A bhAi kahe che. tevuM AkhA dezamAM haze ? mAMsa ane macchI sivAya jene ghaDIae cAle nahi, dArUnI khetalA sivAya jenAthI ghaDIye rahevAya niha, ane evA tAmasika khArAkathI jenAM zarI| anI rahyAM che, jemanAM jIvane sAMsArika vAsanAomAM otaprAta thai rahyAM che, evAonI A dazA heAya, emAM Azcarya jevuM zuM che ? ' TikAnA k 81 siMdhanA kahevAtA vANiyA ane seAnI vigere hiMduone! khAsa krAi dhama nathI. teo mAne che te saune mAne che. ane nathI mAnatA tA kAne nathI mAnatA, eka kahI zakAya. chatAM chellAM varSomAM zikhkhAe A prajA upara asara karI che. ane mATe bhAge leAkeA gurU nAnakane mAnatA hAya ema jAya che. dareka gAmamAM hiMduoe eka eka dhamasthAnaka rAkhelu DAya che, ke jene 'TikAnA ' kahevAmAM Ave che. A ThikAnAmAM granthasAheba " rAkhavAmAM Ave che, kAi sAdhu saMta Ave, te tyAM utare che. paMca-pacAyate| AvA ThekANAmAM bhegI thAya che. dha kathAe ahiM thAya che. ghaNe bhAge AvA gAmeAmAM je sAdhue Ave che, te paNa mAMsaadirA ane mAchalAMne uDAvanArA, paise TakA rAkhanArA ane kAi kAi te gRhasthAi bhAgavanArA paNa hoya che. eTale A samaya ja kyAMthI hAya ? " bicArI prajAnA uddArano Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82] mArI siMdhayAtrA lekenI zraddhA A dezanA loko mAMsAhArI hovA chatAM dilanA zraddhALu ane jijJAsAvRttivALA hoya che. gAmamAM amuka sthaLe sAdhu AvyA che, evuM sAMbhaLatAnI sAtheja mIThAi ane patAsAM laIne Ave che. jyAre teo ema jANe ke ame leke evI rItanI kaMI cIja bheTamAM letA nathI; ane ekkA, gADI, relamAM besatA nathI; paise Take rAkhatA nathI. ane sagI mAtAne paNa sparza karatA nathI, tyAre to emanA Azcaryano pAra na rahe. hAlAmAM jene siMdhamAM sthAnika ane jUnA vakhatanA jainonuM keI sthAna che, te te A hAlA che. be traNa mAIlanA aMtare ja "jUnuM hAlA" ne "navuM hAlA" ema be gAma che. jainenI vastI navA hAlAmAM che. A hAlAmAM lagabhaga sAteka hajAra mANasonI vastI che. jemAM cAra hajAra musalamAne ne traNa hajAra hiMduo che. hiMduomAMthI jainonA cAlIsa gharanI 175-200 mANasanI vastI bAda karIe, to bAkInI badhI ye hiMdu prajA paNa mAMsAhAra karanArI che. emAM koi "vaiSNava" thaI gayuM hoya, to te apavAda bAda, - khAsa karIne pAlI ane jesalamerathI A loke AvelA che. ahiM eka moTuM dhanADhaya jaina kuTuMba che. kahevAya che ke te rAdhanapurathI AvIne vaseluM che. jo ke temane koI jAtano saMbaMdha tyAM sAthe rahelo nathI. seMkaDo varSothI jude jude sthAnethI AvIne vasavA chatAM hAlAnA jainenI pAghaDIo emanA mULa vatananI oLakhANa karAvI rahI che. pAlIthI AvanArAonI pAlIzAhI, jesalamerathI AvanArAonI jesalamerI. sarvasAdhAraNa rIte je loke pAghaDI pahere che te siMdhanI ke bIjA dezonI pAghaDIothI nirAlI che. WWW.jainelibrary.org Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlA [83 strione viSa strione paheraveza ghaNuja maryAdAvALo ane AkhA zarIrane DhAMka. nAro che, paraMtu strionA hAthamAM kAMDAthI laIne TheTha bagala sudhI paherAtA hAthIdAMtanA cUDA bahu Azcarya ane vicitra dekhAva raju kare che. nAnAmAM nAnI babe varSanI chekarIone paNa hAthIdAMtanI cUDIo paherAvavAmAM Ave che. pagamAM kaDiyo, soDA ane laMgara-e traNanI lagabhaga aDhIse tolA jeTalI cAMdI upADe che. stri je ghAgharo pahere che, te lagabhaga 26-27 vAra kapaDAno hoya che; chatAM paganA DhIMcaNathI nIceno thoDoka bhAga te jarUra ughADeja rahe che. coLI pahere che, ne peTa adhuM DhAMkeluM heya che. peTane DhAMkavA mATe eka kapaDuM cALI sAthe laTakatuM rahe che. eADhaNa ghaNe bhAge be oDhe che. nAkamAM nathaDI ane bulAM pahere che. bullAM nAkanAM be nasakerAMnI vacamAM cheda karIne pahere che. A baMne AbhUSaNo laTakatAM rahe che. khullAM e musalamAnI rivAjanI nizAnI che. gaLAmAM rojane mATe traNa cAra saLanI "deharI pahere che. dANA dANuMvALI "tImaNuyA" ane "chaTarA" paNa pahere che. vALa gUMthavAmAM khUbI vApare che. be bhramarane khAlI rAkhIne TheTha kapALa sudhI, vALamAM mINa nAkhIne gUMthe che. nAnI chokarIothI laI moTI sudhI badhI bAIo lagabhaga heThane raMge che. A jana baheno jaina mahollAthI bahAra nIkaLatI nathI. varaghoDA vigeremAM paNa jatI nathI. maMdira mahollAnI aMdara ja che. eTale maMdira upAzraye javAmAM vAMdho Avato nathI. ekaja mahela, sAta hajAra mAMsAhArIonI vacamAM ane temAM moTe bhAge musala Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA mAnonI vacamAM A cAlIsa gharanA pANA khase| jeno peAtAno dhama ane AcAra vicArane sa`pUrNa rIte pAlana karatA rahe che, e kharekhara vakhANavA lAyaka vastu che. cAlIse dharano jaththA ekaja maheAllAmAM vaselA che. maheAllAnA mukhya daravAjo baMdha karavAmAM Ave te aMdara kAi jai zake nahiM. maMdira, upAzraya, dhama zALA badhu... ye A maheAllAmAM che. hAlAnA jetAne peAtAnA tyAgI saMvegI gurUenAM darzana karavAne seMkaDA varSoMnA itihAsamAM A prasa`ga maLye, e emanI khuza nasIbIthI emane keTalA ha thatA hatA, e amArA hAlAnA praveza vakhate ane ame rahyA tyAM sudhInI emanI bhakti uparathI mAlUma paDatu hatu. dharma mAM kaheratA 4] ahiM' je cAlIsa ghara nAnAM che, te badhAM ye vIsA ozavALa che. A lAke ghaNA jUnA vakhatathI bahAra gAmeAthI AvIne vaselA che. jo ke sekaDA varSoM Ave thai gayelA haiAvAthI teo sidhIja lagabhaga thaI gayA che, chatAM teo AcAra vicAra ane dharma teA jaina dharmAMja kaTTara rIte pALe che. ahi'nA jenAmAM zeTha kasturacacha pArekhanu Akhu` kuTuMba, bhAI maheracaMdajI, zeTha hAkemacaMdajI, zeTha makIlAlajI vigere keTalAka gRhasthA ahu zraddhALu, dhArmi`ka bhAvanAvALA ane udAra che. sva. muni himAMzuvijayajInI bimArImAM A gRhasthAe guru-bhaktine sArA lAbha lIdhA hatA. hAlAnuM madira hAlAmAM eka maMdira che. kANuM jANe zA kAraNathI, jANe koi gRha Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlA | [ 85 - sthanuM ghara hoya, evuM ja maMdira atyAra sudhI rAkhyuM che. maMdiramAM ghaNI mUtio che, ane te badhI ye asthira che. seMkaDo varSothI jaine ahiM rahevA chatAM eka paNa mUrti sthApita kema nahiM karI hoya, e na samajI zakAya tevo keyaDo che. atyAre maMdiramAM kahevAya che ke trIsa cAlIsa hajAranI mUDI che ane kahevAya che ke te mUDI saMdhanA eka AgevAna gRhastha pAse che; paraMtu sattAnA madamAM tene na kaMI sarakho javAba Ape che ke na tenI yogya vyavasthA kare che. teo ekameTI peDhInA mAlIka che, bIju keTaluMka ghareNuM vigere paNa temanI pAse hovAnuM kahevAya che. paNa ApavAnuM nAma nahi. AvI pharIyAda hAlAnA keTalAka AgevAna gRhastha kare che. A mUDI zA mATe rAkhI mUkavAmAM AvI che ? maMdiranI pratiSThA kema nathI karavAmAM AvatI ? e praznane ukela amArI AgaLa karavAmAM AvyuM nathI. lagabhaga badhe sthaLe banatuM AvyuM che, tema, hAlAnA jana saMdhanA eka be AgevAno Apakhuda sattAne vadhAre upayoga karanArA kahevAya che, ane evAM keTalAMka kAraNe AvA eka nAnakaDA saMdhamAM kusaMpanuM jhera phelAyuM che. sauthI moTAmAM meTA je zrImanta gRhastha kahevAya che, e je thoDuMka dila dilAvara rAkhe ane potAnA jAti bhAIo tarapha lakSya rAkhe to hAlAnA saMghamAM na koI bhUkhyo dekhAya, ane na koI jAtane kusaMpa rahe. amArI sthiti daramiyAna zeka ane harSanI be ghaTanAo hAlAmAM banavA pAmI hatI. zahIda himAMzuvijayajI - zekanI bInA e banI ke saMskRta ane prAkRtano asAdhAraNa vidvAna, itihAsane zekhI, zodhakheALamAM rasa lenAra, sAre vakatA ane lekhaka evo eka trIsa varSane javAna sAdhu ame tyAM gumAvyA, ane te mArA Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 ] ziSya zrI himAMzuvijayajI. karAcInA saghe, karAcInA DaeNA. nyAlacaMde, karAcInA bhAi talakazIe, pI. TI. zAhe, bhAr3a khuzAlacaMde, bhAi vrajalAle, ravicaMde, ane khIjA aneka svayaMsevakAe temaja hAlAnA saMdhe--e bujhAtA dIpakane sabhALI levAnI keAziza karavAmAM kai mAkI rAkhI nahi hatI. ane temAM ye De. nyAlacaMdanA rAtadivasanA ujAgarAo ane cAvIse kalAkanI ubhA paganI sevA chatAM, Akhare e dIpaka bujhAye te bujhAyA. mArI sidhayAtrA je kALe je vastu banavAnI haiAya che, te mithyA thatI nathI. AyuSya jyAM khatama thavAnuM heAya che, tyAMja te thAya che. hAlA AvavAnA svapne paNa vicAra nahi hAvA chatAM, e sAdhune AtmA hAlAnI bhUmi mAgI rahyA hatA. enuM avasAna hAlA mATe nirmANu thayu hatuM, emAM pheraphAra krama thai zake ? mahAvIra jayantI hanI ghaTanA e hatI ke hAlAnA saMghe udyApana, aThThAi mahetsava, vADA, svAmivAtsalya vigere dhArmika kriyA karavAmAM bahu utsAhathI bhAga lIdhe hatA. karAcI ane haidrAbAdathI AvelA lagabhaga base| jeTalA mahemAnonuM Atithya saMbhALavAmAM sArAmAM sArI gRhasthAI batAvI hatI, temaja siMdha jevI mAMsAhArI prajAnI vacamAM bhagavAna mahAvIranI jayantI hiMdu-musalamAnAnA sahakAra pUrvaka ujavavAnA eka suMdara prasaMga prApta thayA hatA. upara kahevAmAM AvyuM che, tema hAlA, e musalamAnanI meATI vastIvALu' gAma che. balke sidhamAM hAlA musalamAno mATe eka prasiddha Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlA [ 87 sthAna gaNAya che. huM pIrAnI e meATI gAdIo che. ghaNA musalamAnA A gAdIone mAnavAvALA che. A banne gAdIo upara atyAre je pIre che, temane paricaya thatAM temaNe bhagavAna mahAvIranI jayantI nimitte te divase krAi paNa musalamAna hiMsA na kare, evI sUcanA emanA murIdeAmAM bahAra pADIne jayantInA kAryamAM sArA sahakAra ApyA hatA. tyAMnI hiMdu prajAnI judI judI kAmeAnA mukhIoe paNa tapeAtAnI jAtimAM rItasara sUcanAo kADhIne mahAvIra jayantImAM badhI mee sArI rIte bhAga lIdhA hatA, ane te dhruivase hiMsA adhAoe adha rAkhI hatI. sidha jevA mulaka ane AkhuM ye gAma jyAM mAMsAhArI hoya, tyAM tamAma kaimanA sahakAra sAthe eka adbhUta mahAvIra jayantI ujavAya, e kharekhara khuzI thavA jevA prasa`ga kahI zakAya, ' mahAvIra jayantI ' mATenI gauzALAnA medAnamAM thaelI sabhAnuM dRzya jemaNe najare joyuM haze, temane te sabhA cirasmaraNIya raheze. jainAnA tIrthaMkaranI jayantImAM musalamAnA ane hiMduo AgevAnI bharyAM bhAga le ane mahAvIranA ahiMsAnA saMdezane peAtAnA mukha dvArA e hiMsA karanArI ane mAMsAhArI prajAne saMbhaLAve, e eka khAsa karIne e sabhAnI vizeSatA hatI. haidrAbAda ane karAcInA dhaNA gRhasthA A jayantI prasa Mge AvyA hatA. karAcIvALA bhAi khuzAlacaMda vastAcaMde varadheDAmAM te jayantInI sabhAmAM vyAkhyAno ApIne leAkeAne khUba raMjita karyAM hatA. hAlAnA jenA dhAre te sidhamAM jainadharmAMno jhaMDo pharakAvI zake tema che. temAM zrImaMte che, dhArmika bhAvanAvALA che, samajadAra che, kAya karanArA che, paraMtu cekasa mANasAnI ApakhudI sattA ane kRpaNutAthI teAnI vastI sidha mATe lagabhaga anyathAsidhdha jevI che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA - hAlAnA jainasaMgha pAse gAmathI 1-1 mAIla dUra eka dAdAvADI paNa che. temAM jamIna paNa che, paraMtu eno sadupayoga joIe tevo thato nathI. hAlAnA jeno pitAnuM kartavya samaje che ? hAlA taraphanI musApharImAM kaDavA--mIThA sukha-duHkhanA prasaMgeno anubhava karI, eka vidvAna ane zaktizALI sAdhune bhoga ApI, ame tA. 3 me 1937nA divase hAlA cheDayuM, ane tA. 9 mIe haidrAbAdanI kulerI nadI para AvI, traNa divasa tyAM mukAma rAkhI, tA. 12mI me budhavAranA divase haidrAbAda zaheramAM praveza karyo. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAda - -- -- - -- - ------ AkhA e siMdha dezamAM haidrAbAda" e pitAnuM anokhuM sthAna dharAve che. eka vakhatanuM nirakanakeTa, e atyAranuM haidrAbAda che. I. sa. 1768mAM gulAmazAhe navesarathI nainikoTano killo baMdhAvI A zahera vasAvyuM hatuM. gulAmazAhanI rAjagAdI khudAbAda hatI. tyAMthI pheravIne potAnA navA vasAvelA A haidrAbAdamAM gAdI rAkhI. khudAbAdathI ghaNuM hiMduo haidrAbAdamAM AvIne vasyA. haidrAbAda mIrAnA vakhatamAM vadhAre AgaLa vadhyuM. haidrAbAdanI kula vastI lagabhaga savA lAkha mANasanI che. kahevAnI jarUra nathI ke haidrAbAda eka vakhatanuM rAjadhAnInuM zahera hovAthI ane seMkaDe varSa sudhI musalamAnenuM Adhipatya rahevAthI musalamAnanI bahoLI vastI A zaheramAM che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 ] mArI siMdhayAtrA - - - - - - - - - - - - - - zaheranuM dRzya zaheranI khAsa vizeSatA, e tyAMnA makAnanI bAMdhaNuM saMbadhI che. hiMduonI uMcI ucI havelIo AkAza sAthe sparza karI rahI che. A havelIonA TheTha nIcenA taLIyA sudhI uparanI khullI havA sarerATa karatI cAlI Ave, tene mATe dareka makAnanI chata upara nIce sudhI havA AvavA mATenAM jALI rAkhavAmAM AvelAM hoya che. - pUrva ane dakSiNa dizA tarapha be hAnI bhIMte ubhI karI pazcima ane uttaranI havAne makAnanI aMdara javAne avakAza ApavAmAM Ave che. dareka makAna upara A pramANenAM havAbArA banAvelAM hovAthI haidrAbAdanAM makAnenuM dRzya dUrathI ghaNuM ja vicitra mAlUma paDe che. A havAbArAne siMdhAmAM "maMA" kahevAmAM Ave che. haidrAbAdanI A maghAonI nakala siMdhanA bIjAM gAmamAM paNa thavA mAMDI che. eTale gAmaDAonI aMdara paNa nAnA nAnA makAna upara paNa AvA "maMghA" banAvelA hoya che. haidrAbAdanI bAMdhaNI uMcI nIcI TekarIo upara che. suMdara saDake ane makAnanI lAInethI zaheranI zobhA bahu suMdara che. siMdhanuM A zahera saddabhAgI che ke jenA kAMThe kulerI nadI vahI rahI che. enAM bAMdhelAM ghATe ane tenA kAMThA uparanAM vRkSo, enI zobhAmAM vadhAro karI rahelAM che. seMkaDo bhaktajano prAtaHkALamAM A nadInA kAMThe snAna saMdhyAno ane darzanano AnaMda lUMTI rahyA che. siMdhI hiMduo hakAbAdamAM siMdhI hiMduonI je vastI che, temAM mukhya be kAma kahevAya che - Amala" ane "bhAIbaMdha.' haidrAbAdanA AmIlo Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAda [91 hAbAdI" tarIke ja oLakhAya che. karAcI vigeremAM A AmIle rahe che. teonI oLakha haidrAbAdI' tarIke ja thAya che. meTe bhAge A AmIlo " jamInadAra che. athavA nokarI karanArA che. kalekaTara, kamIznara jevA meTA heddAo bhogavanArA paNa A " haidrAbAdI" Amale che. bhAIbaMdha loko moTe bhAge vyApArI che. A kAmenA saMbaMdhamAM vizeSa hakIkata "siMdhanA hiMduo ' e prakaraNamAM jovAze. ahiMnA siMdhI hiMduo-AmIla ane bhAIbaMdha bane kememAM mAMsAhAra ane dArUnI vaparAza khUba che. atyAranI zikSAthI khUba raMgAyelA che. pAse khUba paiso che, moTA moTA hedA bhegave che, vilAyata vigere khUba phare che, ane bAra bAraso varSa sudhI musalamAnI AdhipatyamAM rahelA che, eTale emanA rItarivAje ne khAnapAna lagabhaga musalamAnI saMskRtivALAMja che. emano veSa yuropIyana, strIono veSapArasI ane baMgALI strIne paNa pAcho pADI de e chellAmAM chellI Dhabano, chatAM paNa teo potAne hiMdu tarIke oLakhAve che. oLakhAve che eTaluM ja nahiM paNa kadara hiMdu tarIkenuM abhimAna rAkhe che. siMdhI lekenI zraddhA, A hiMduo zraddhALu paNa ghaNuM che. mAMsAhArI hovA chatAM tyAgIo pratye anurAga dharAve che. mojazokhamAM masta rahevA chatAM sadupadeza sAMbhaLavAnI jijJAsA dharAve che. keI sArA vidvAna sAdhu-saMta AvyA che, evuM sAMbhaLe che, to ToLAMne ToLAM doDayAM Ave che. siMdhamAM A hiMduone je sAcA upadezakano sahavAsa sAMpaDe, te A kAma ghaNuM AgaLa vadhI zake. haidrAbAdanI amArI sthiti bahuja thoDA divasanI rahI. eTale eka aThavADiyAthI vadhAre nahiM. sakhta garamInA divaso hatA. sukhazAliyA Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhiyAtrA siMdhI lo ke cheka sAMja thayA pahelAM gharathI bahAra nikaLI zake nahiM. haidrAbAdanI garamI paNa siMdhamAM asAdhAraNa garamI kahevAya che. AvA saMgomAM paNa je je siMdhI lo ke amArA paricayamAM AvyA, teoe ghaNIja sArI bhakti batAvI. emanI jijJAsAvRttio ane emanI zuddha zraddhAe amArA dila upara suMdara asara karI. keTalAka kuTuMbone te eTalo badhe rAga thayo ke avAranavAra upadeza lAbha levAne karAcImAM paNa AvatA ja rahyA che. viziSTa vyaktio haidrAbAda te eka AlIzAna zahera che. AvA moTA zaheramAM aneka dAnI, mAnI, vidvAna ane prasiddha kAryakatAo heya, e svAbhAvika che, paraMtu ahiM amArI sthiratA bahuja ochI rahI, eTale ghaNuM lokene paricaya na thayo. jeono paricaya thayo ane jemanA jIvanamAM kaMIka vizeSatA jevAI, evA be mahAnubhAva. eka sAdhu vAsavAnI ane bIjA bena pArvatI sI. eDavAnI. sAdhu vAsavAnI haidrAbAdanI nahiM, siMdhanI nahi, paNa AkhA hiMdustAnanI aneka vibhUtiomAMnI A eka vibhUti che. balake duniyAnI prasiddha vyaktiomAMnI A eka che. sAdhu vAsavAnIne eka sAdhu tarIke ghaNuM siMdhI ke pUje che. temanI sAdAI ane jIvadayA pratyene prema asAdhAraNa che. temanuM vyaktitva bIjAo upara asara nAkhe che. bhAI indulAla gAMdhI pitAnA aspaSTa darzana' nAmanA lekhamAM lakhe che - * sidhI sAhitya ane saMskRtinA smaraNa sAtheja sidhanA vivekazIla sAdhu vAsavANunI saumya mUrti sau pahelAM A sAme AvIne khaDI Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAda [ 93 thAya che. siMdhamAM AryasaMskRtinA pravAhane jAgata. rAkhanAra agraNI vyaktiomAM emanuM nAma prathama paMkitamAM che." 1 siMdhanA mAMsAhArI siMdhIomAM temaNe ahiMsAne sAro pracAra karyo che. temanuM prAtaHkALanuM pravacana sAMbhaLavA bhAvika bhAIo bahene harSabhera ekatrita thAya che. temanAM pustaka ke je aMgrejImAM hoya che, yuropa ane amerIkAmAM paNa Adara pUrvaka vaMcAya che. teo bhagavAna mahAvIrasvAmI pratye uMcuM mAna dharAve che. sva. gurUdeva zrIvijayadharmasUri mahArAjanA teo maheTA prazaMsaka che. haidrAbAdamAM amAre parasparano meLApa thatAM saune AnaMda thaye hate. siMdhamAM jIvadayAnA pracAra karavAmAM dareka prakAre sAtha ApavA mATe temaNe vacana ApyuM hatuM. "mahAvIra caritra" aMgrejImAM lakhavA mATe ghaNuM vATAghATa thaI hatI. karAcI paNa teo AvyA hatA, paraMtu keTalAka anivArya saMgone lIdhe e kAma pAra pADI zakAyuM nathI. bahena pArvatI haidrAbAdamAM dIvAna lAlacaMda eDavANunuM kuTuMba eka saMskArI, zikSita, zrImaMta, ane dharmapremI kuTuMba gaNAya che. bahena pArvatI sI. eDavAnI A kuTuMbanI eka saMskArI, vinayI, ane bhaktivALI kumArikA che. siMdhI lo ke ghaNe bhAge parziyana bhASA sAthe saMbaMdha vadhu rAkhe che. bhAgye ja koI saMskRta bhASA letuM haze. bahena pArvatI grejyueTa che. ane saMskRtanI sArI viduSI che. tenuM AkhuM kuTuMba bahu zraddhALu ane dharmapremI che. sAdhuonI sevA, e uttama lAho samaje che. amArI haidrAbAdanI sthiti daramiyAna bahena pArvatInA kuTuMba sArI sevA karI hatI. eTaluM ja nahi paraMtu : karAcImAM paNa vakhate vakhata vyAkhyAna (1) jUo 'mahAgujarAta ne dIpotsavI aMka. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94] mArI siMdhayAtrA C... - zravaNane lAbha levA mATe AvatAM jatAM. bahena pArvatI kaTTara vanaspatyAhArI banI che. mArA pAMca pustakono teNe siMdhImAM anuvAda karyo che, ke je prakAzita thaI cukyAM che, ane AkhA siMdhamAM teno pracAra sAra thayo che. mAMsAhArI siMdhI lokomAM A pustakanA pracArathI je sAro lAbha thayo che, enA puNyamAM bahena pArvatIno hisso moTo kahI zakAya. jaina dharmanuM jJAna meLavavA saMbaMdhI ane banI zake teTale aMze tenuM AcaraNa karavA saMbaMdhI tenuM lakSya bahu vadhAre che. tenI nirdoSa zraddhA, bIjA siMdhI lo karatAM jarura judI paDe che. sva. gurUdeva vijayadharmasUri mahArAjanI jayantI prasaMge A bahene aMgrejImAM vyAkhyAno ApIne ane vakhato vakhata pitAnI saMgIta kaLAno paricaya karAvIne lekene sAro lAbha Apyo hato. mArI bhayaMkara bImArI prasaMge paNa A bahene ane teNInA kuTuMba sArI bhakti batAvI hatI. teNe gurUmahArAjanuM jIvanacaritra paNa siMdhImAM lakhyuM che. temaja bhagavAna mahAvIrasvAmInuM "lerDa mahAvIra'e nAmanuM eka TuMku caritra paNa lakhyuM che. A bahenanA, balake emanA AkhA kuTuMbanI preraNAnA kAraNe haidrAbAda ane karAcImAM aneka siMdhI kuTuMbane vakhato vakhata upadeza sAMbhaLavAno ane ghaNAoe mAMsa-macchI tyAgavAno lAbha uThAvyo che, ane uThAvI rahyAM che. emAM haidrAbAdamAM mukhI DiMgomala ane pUtalIbhAI vigerenA kuTuMba ane karAcImAM goviMda mIracaMdAnInuM, dIvAna jIvatarAma eDavAnInuM, dIvAna jhamaTamalajInuM, DokaTara giDavAnInuM vigere kuTuMbe mukhya che. siMdhI lokomAM AvA ghaNuM AtmAo che, ke jeone saMskAra nAkhavAmAM Ave to ghaNe lAbha thaI zake. rIDhA thaI gaelA ghaDAo upara game teTaluM pANI nAkhavAmAM Ave, te lagabhaga nirarthaka jAya che, jyAre AvA nirdoSa ane nirlepa AtmAone upadeza ApavAmAM thoDAmAMthI ghaNe lAbha meLavI zakAya che. bahena pArvatInI bIjI baheno ane Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAda bhAIo paNa tevAMja suzIla ane bhaktivALAM che. tenI vayevRddhA mAtA to tenA kuTuMbamAM jANe sAkSAta devI che. jainAnI vastI haidrAbAdamAM jainonAM lagabhaga paccIseka ghara kahI zakAya. jemAM zeTha vanecaMdabhAI "kAkA', (hamaNuM teo svargavAsI thayA che.) zeTha sAkaracaMdabhAI, bhAI himmatalAla ane kezavalAlabhAI e vigere mukhya che. lagabhaga ekAda be gharane choDIne badhAye sthAnakavAsI saMpradAyamAM che. chatAM temanI bhakti, zraddhA ane viveka bahu prazaMsanIya che. amArI sthiti daramiyAna karAcInA seMkaDo bhAIo ane bahene haidrAbAda khAte AvelA, te badhAne Atithya satkAra karavAmAM temaNe ghaNI ja suMdara gRhasthAI batAvI hatI. gujarAtI samAja haidrAbAdamAM gujarAtI lokono bahu moTe jaltha nahi hovA chatAM, ekaMdara samudAya sAro kahevAya. temAM DokaTara bhaTTa sAheba ane ijInIyara: dave sAheba temaja IjInIyara maganalAla zAha emanuM sthAna AgaLa Ave che. hamaNAM hamaNuM hedrAbAdamAM eka "gujarAtI samAja' sthApana thayo che. ane te keTalIka janahitakArI pravRtti karI rahyo che. lagabhaga sarvatra dekhAya che tema, mAtra thoDAja samayathI sthapAyelo hovA chatAM, A samAja'nI vaimanasyanI je vAto bahAra Ave che, e duHkhakartA che. darzanIya sthAne haidrAbAdanAM darzanIya sthAnomAM zaheranA pAsene gaMjAvara reve pUla, mIrAnA vakhatano killo, devarIno kIrtistaMbha e mukhya che. ane je vadhu umerIye to gabaMdaranuM pAgalakhAnuM paNa kahI zakAya. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAdathI karAcI y y y y y y y - - - - *--****** **** > * * y y y y h ly . ym khy - - -' - - - - - /- * * 4 - ' ' / / MM ' wwwwwwwww w wwwaa * bharavADa choDayA pachI aneka muzkelIono sAmano karatAM, aneka vighomAMthI pasAra thatAM amArI maMDaLI haidrAbAda sudhI pahoMcI hatI. ame jema jema karAcI tarapha AgaLa vadhatA hatA, tema tema amane lAgatuM hatuM ke A vikaTa vihAranI muzkelIo ochI thatI jaze. paraMtu amArI kalpanA peTI TharatI gaI. haidrAbAda AvatAM AvatAM garamI khUba vadhI gaI hatI, e vAta huM gayA prakaraNamAM lakhI cUkyo chuM. jema jema siMdhamAM garamI paDe che, tema tema jaMgalomAM sApano upadrava vadhe che, e dekhItuM hatuM. chatAM amane lAgatuM hatuM ke haiidrAbAdathI karAcI sudhI relve lAIne lAIne javAnuM hovAthI amArI maMDaLIne vadhAre taka lIphamAM utaravAnuM nahiM thAya. paraMtu haidrAbAdathI karAcI sudhInI relve lAina eTale trAhi tobA! sTezano ATha ATha dasa-dasa mAIlanA aMtare pahelAM hatAM, paraMtu vacalAM vacalAM keTalAMka sTezano kADhI nAkhelAM hevAthI vIsa-vIsa * * "'vy-vVra * * * * .* w w w "/ k" 'jaw WWW.jainelibrary.org Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAdathI karAcI [97 mAIlenuM AMtarUM sTezanonI vacamAM thaI gayuM hatuM, ane e ukhaDI gaelAM sTezanonAM makAno eTale dAdA AdamanAM vakhatanAM jANe kabrastAna. be mANasane besavA jeTalI jamIna sApha karatAM paNa kalAka joIe. paccIsa trIsa mANasanA kAphalAne mATe evAM sthAnomAM mukAma kare, e jokhamakAraka hatuM. paDavAne pramAde ubhI rahelI e divAlo ane chAparUM kaI vakhate chAtI upara caDI besaze, e na kahI zakAya. te uparAnta cAre tarapha najara karIe te meTA jaMgI do. sApa ane vIMchIo AvAM sthAnomAM mukAma karavo e bicArA mAnavajAtithI bhayabhIta thaIne potapotAnA daramAM nivAsa karI rahelA sApone trAsa ApavA jevuM paNa kharuM. dhULanA DhagalAomAM, pattharanA paDa nIce, divAlonAM chidromAM zAMtithI samAdhi lagAvIne besI rahelA vIMchIonI samAdhimAM vighabhUta thavA jevuM paNa kharuM ! sAra gAme haidrAbAdathI karAcI sudhI vihAra mAravADanA registAnathI paNa vadhAre kaThIna ane khataranAka hato. A vihAra daramiyAna kaI kaI sArAM gAme paNa jovAmAM AvyAM. ja pIra, jugazAhI, dAbecI e sTezane kaMIka sArI vastIvALAM ane sAdhanayukata jovAyAM. haidrAbAdathI pAMtrIsa mAIla AvyA, tyAre ja pIra ja eka gAma jevuM gAma jaNAyuM. kahevAya che ke ahiM be cAra hAtha jamIna khodavAthI ja pANI nIkaLe che. havA mATe paNa A sthAna vakhaNAya che. pAMtrIsa mAIlamAM jhADa paNa ahiMja joyAM. jaMgazAhImAM karAcInA eka gujarAtI gRhastha jeThAlAlabhAInuM kArakhAnuM che. revAzaMkarabhAI jena tenA menejara che. A banne gRhastho Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA sArA bhakta che, vinayI che, jijJAsAvRttivALA che. amArI AkhI ma`DaLIne cAra divasa rokI rAkhI khUba bhakti karI. gRhasthA ahi paDeoMcyA hatA. karAcIthI paNa ghaNA svayaMsevakAnA Ana mAravADathI mIrapurakhAsa sudhI svayaMsevAnI judI judI TukaDIe Ava-jA karatI hatI. mIrapuramAsathI hAlA ane hAlAthI haidrAbAda sudhI hAlAnA gRhasthA bhitanA lAbha letA hatA. haidrAbAdathI karAcI sudhInA rastA jema vadhAre kaThIna hatA, tevIja rIte haidrAbAdathI karAcInI je sevakAnI TukaDI amArI sAthe hatI, e kAryakuzaLa, vinedI, himmataJAja ane kaSTAne sahana karavAmAM khaDatala paNa hatI. A yuvAmAM bhAI vIkamacaMda, bhAI talakazI, (ade), bhAi ajarAmara deAsI, bhAi bhAilAla, bhAi kAntilAla ane bhAI maNulAla e mukhya hatA. eka sarakhA TALI ane badhA ye sevAbhAvI ane bhaktivALA yuvako hatA. muzkelIenA samayamAM paNa A svayaMsevaka evA AnaMdamAM rastA ane samaya prasAra karAvatA ke e divase kadI bhUlAya tema nathI. ja galamAM eka sthaLe beThA hatA. pAchaLa pAchaLa AvanArAonI rAha jotA hatA. eka pachI eka AvIne besatA, maMDaLInuM jutha vadhatuM jatu raMtu, bilakula jaMgala hatuM, suMdara zAMti hatI, vAtAvaraNa zAMta hatu.. ajarAmara dAsIe madhura svare lalakAryu.: koThArI nidara tArI uDADa, mAre jAvuM che pele pAra kADhArI, vIkama 2 saradAraneA hukama thayA, ne Asa khAMdhe hathIyAra, Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAdathI karAcI [ 9 vIrajI 3 bekAnI bAMdhI ubho che, gADAvALA thAo hoziyAra" ThArI. belAro 4 jAge ne lAkaDAM mAge, cUlo peTAvAne kAja, kAnajIbhAI pa te bIDIyuM mAge, dhUmADA kADhavA AjakoThArI. metIlAla 6 ne lADu na bhAve zIro kare taiyAra, cAle papaiyA 7 ne cAlo dezAi 8 jhaTapaTa khAvAne yAra" "ThArI. pArvatI bene 9 prabhu belAvyA, gAyAM bhArata kerAM gAna aja rAmarane 10 kaMThe garyo cittaraMjanane buddha bhagavAna"koThArI. triloka11 adA te DokaTarU karatA hiMdu musalamAM mATe, hAtha, paga, pAMsaLu, peTa duHkhe to cAMpe coLe bhalI bhAta"""kaThArI. bhAilAla 12 te zarA sipAI pahere bhare lAMbI rAta, neTa - cunIlAla viThThala dAThAvALA, 2 vIkamacaMda tulasIdAsa karAyAvALA, 3 mAravADI nAkara, 4 bahero ane mULe nokara, 5 rase, 6 mAravADI zrAvaka, 7 mAravADI nokara, 8 desAI bhUlAbhAI, 9 driAbAdavALAM siMdhI bena pArvatI sI. eDavAnI, 10 ajarAma desI karAcIvAja, 11 bhAI talakazI Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ] mArI siMdhayAtrA ramaNikabhAIne 13 niMdara na Ave, Ave bena bhAI bAnI yAda aThArI. zeTha sAkaracaMda 14 bhaDanA bhAI vanuM 15 kAke saradAra, keTarIe 16 to kuma kuma chAMTayAM, vAgI ekalatAnI sItArakoThArI. siMha samA nirbhaya sama gaje mukhI revAzaMkara 17 nI pAsa ke I koI baMsarI besurI bajAve, vIra saMtAnonI pAsa"koThArI akasmAta saMbhaLAvelI A kavitAthI amArI AkhI ye maMDaLIno thAka utarI gayo ane keTalAka te "pharI saMbhaLAvo" "pharI saMbhaLAvo" karI uThayA. Ama, AvA vikaTa pradezamAM paNa amAre vihAra AnaMdamAM pasAra thato hato, haiidrAbAdathI karAcI sudhInA vihAramAM, relve gAI maganalAlabhAIe, amArI sAthenI svayaMsevaka maMDaLIne, vakhato vakhata je anukULatA karI ApI hatI, e emanI sevA jarUra ullekhanIya che. niraMtara vihAra karavAmAM mahInAo vItI gayA hatA. have te saune ema thatuM hatuM ke jaladI nizcita sthAne-karAcI pahoMcAya to sAruM. bIjI maganalAla davAvALA karAcInA, 12 bhAI bhAIlAla rAmacaMda karAcIvALA 13 bhAI ramaNalAla gaNezajI zAha karAcIvALA, 14 sAkaracaMda bI. zeTha haidrAbAdavALA, 15 hedrAbAdanA AgevAna zeTha vanecaMda khetazI, 16 haidrAbAdathI karAcI jatAM paheluM mukAma kyuM te gAma, 17 jugazAhInA kArakhAnAnA menejara. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAdathI karAcI [ 10. taraphathI potAnA gurUnAM darzana karavAne ane upadezano lAbha uThAvavAne AturatA dharAvanArA karAcInA jaina ane jainetara bhAIo ane bahenonI dhIraja paNa pUrI thaI hatI. amArI maMDaLIne dinarAta e vicAra raheto ke kayAre karAcI pahoMcIe ane karAcIvAsIone thatuM ke jyAre munirAje pahoMce ? A daramiyAna eka ghaTanA ghaTI. jUgazAhI mukAme karAcIthI AvelA keTalAka bhAIo dvArA e jANuvAmAM AvyuM ke "ame jyAre malIra pahoMcIzuM, tyAre karAcIthI be cAra hajAra mANasa utarI Ave, evI saMbhAvanA che, eTaluM ja nahi paraMtu je tema thAya te karAcInA saMghe te AvanArAonuM ucita Atithya karavuM joIe." zrI saMghane saMdeza ja karI amane te A vAta ghaNIja bhAre paDatI lAgI. malIra karAcI zaherathI paMdara mAIla dUra. be cAra hajAra mANaso Ave, to rela ane moTarabasomAM keTaluM badhuM kharca thAya? ane vaLI te uparAnta saMghane, te badhAonA satkAramAM je kharca thAya e judu. amAre karAcI pahoMcavAnuM ja hatuM. zuM be divasa pachI teo darzanano ne upadezano lAbha lai na zake? be divasa pahelAM maLavAnI utsukatAmAM samAjanA gharamAMthI hajAro rUpiyAno vyaya thAya. e amane ThIka na lAgyuM. ane koIpaNa rIte malIramAM lokenuM AvavuM na thAya to sAruM, evA IrAdAthI meM nIce pramANe eka patra saMghanA sekreTarI upara lakhyo. ane te jAhera karI devAnuM sUcavyuM - mArA jANavAmAM AvyuM che ke-alIramAM karAcIthI moTI saMkhyAmAM bhAio-bahenanuM darzanArthe AvavuM thaze. jo ke e tamArA taraphanI bhakti ane lAgaNanuM cipha che, paraMtu je ema thAya te ghaNe mATe vyaya karAcInA saMdhane thaI jAya. bhale te vyaktigata kharca thatuM hoya, paNa pariNAme te e be Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siyAtrA samaSTi uparaja paDe, bezaka jyAM bhakti hAya che, tyAM AvA kharcanA hisAba na rahe. parantu tema karavAthI samAja upara teA beAne paDeja che. ane tethI hu' eja cAhu` chu ke karAcInA bhAie maheneA Avu. kha' na kare, teja sArU che. ane teTalA mATe mArI A icchA mahimAgI ane sthAnakavAsI samasta bhAie-bahenane jaNAvaze, ane ame zaheramAM praveza karIe tyAM sudhI Avu' kaipaNa peAgrAma na rAkhavAmAM Ave, ema karazeA. " 102 ] upara pramANenI sUcanA meAkalavA chatAM, karAcInA e dhamazIla ane bhaktivALA bhAio, bahenA hajArAnI saMkhyAmAM malIra utaryAM ane cesa vyavahArakuzala mahAnubhAvAe sArAmAM sArA Adara satkAra te AvanArA bhAio bahenono karyAM. * sidha sevaka nA taMtrI karAcInI janatA keTalI sajjana che ? keTalI bhaktivALI che ? keTalI guNunu che ? keTalI jijJAsAvRtti vALI che ! enu mApa kADhavAne avasara alIrathI ja maLye . na kevaLa jainoja, jainetara . prajAno paNa eTaleAja umaLakA. haju teA mukAma karatAM jarA vAra ye nathI thai, tyAM te sthAnika patranA pratinidhio jANe amArI sidhanI sevAmAM sahakAra ApavAnI manovRttine prakaTa karavAja na AvyA hoya ? athavA jANe amArI sevA mATe amane himmata ApavA ja na AvyA hAya ? evI rIte temaNe amArUM sanmAna karyuM. khAsa karIne * siMdha sevaka ' nA adhipati bhAI bhadraza kara bhaTTa ane temanA ripera bhAi ravajI gaNAtrA emaNeamane sauthI pahelAM satkAryo. temaNe mArA je inTaravyu lIdhA tenI matalama A hatI :~~~ . . prazna--sidhanA vihAra daramiyAna sidhanI prazna mATe ApanA ze abhiprAya badhANA che Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haidrAbAdathI karAcI [ 103 javAba- siMdhanA loke mane ghaNA bheLA lAgyA. emanAmAM saraLatA, sahRdayatA ane zraddhAne aMza vadhu che. teo eTalA badhA zraddhALu che ke joIe tethI paNa vadhAre kahI zakAya. zraddhA te maryAdita hoya te phAyadAkAraka thAya. Ave tyAga to jANe azakaya che, emaja teo mAne che. ane tethI jana sAdhu tarapha atyaMta zraddhALu banI jAya che. AthI ahiMsAnA pracAra mATe A deza sAre che. ema huM mAnuM chuM. savAla-siMdhamAM mAMsAhAra baMdha karavAnuM zakya che? javAba-jarUra. mane to evuM jaNAya che ke siMdhanA musalamAna karatAM hiMduo mAMsAhAra vadhu kare che. amArA vihAramAM ghaNA musalamAne maLyA. lagabhaga te badhAonuM evuM kahevuM che ke teo eTalA badhA garIba che, ke temane mAMsAhAra karavo paravaDato ja nathI. siMdhanA gAmaDAonI prajA eTalI badhI garIba ane kaMgALa che ke teo mAMsa kharIdI zake evI hAlatamAM nathI. siMdhanA hiMduo mAladAra che, jamInadAra che, bhegavilAsamAM masta che. temAM pracAra, karavAnI khAsa jarUra che. bezaka, hiMduo zraddhALu che, eTale teone samajAvavAmAM Ave te mAMsAhAra jarUra che thAya. ghaNe aMze ocho thAya. savAla-ApanI pravRttimAM ame kaI sahakAra ApI zakIe? javAba- jarUra, huM mArI dareka pravRtimAM ApanA patrane sAtha IcchuM chuM. Aja pracArakAryonA sAdhanamAM prema patra ane leTaphema e traNa sAdhana mukhya che. tamArUM patra siMdhamAM sArI sevA karI rahyuM che, evuM meM joyuM che. ane tame je mArI pravRttimAM madadagAra thaze, to huM tamAre AbhAra mAnIza." ame zA mATe AvyA chIe? malIranA meLAe amArI maMDaLIne khUba gherI lIdhI hatI. tamAma sAdhuo pAse ToLAMne ToLAM AvajA karatAM hatAM. darekanI pAse praznotarInI hAramALAo cAlatI hatI. thAkyA pAkyA hatA. karAcImAM Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104] mArI siMdhayAtrA javAnuM hatuM. ArAmanI jarUra hatI. chatAM lokene daroDe eTale badhe hato ke sAMja sudhI jarA paNa zAMti na maLI. lokee Agraha karyo kai pravacana ApavA mATe. Aje zuM pravacana ApI zakAya ? vicArasaraNI maMda paDI gaI hatI. chatAM 'devadhara prAgajInI dharmazALA "nA medAnamAM thoDA zabdomAM amAre siMdhamAM AvavAno uddeza ane sAthe sAthe jarA bhaviSyane mATe cimakI lagAvI. meM te pravacanamAM je kahyuM tene TuMkasAra A che - " Aje tame mAruM pravacana sAMbhaLavA utsuka banI rahyA che, paNa ame jyAre karAcI AvIzu tyAre tame amane sAMbhaLavA mATe ATalI utsuktA haMmezane mATe rAkhaze ke kema ? eno javAba Apaze. te vakhate tame ema te nahi kahone ke "sAheba, amane vakhata nathI maLato. ame kAma dhaMdhAmAM guMthAI rahIe chIe ? " " ame kevaLa jene upadeza ApavA nathI AvyA. banI zake teTalAM aze bhagavAna mahAvIranI ahiMsAno saMdeza siMdhanA gAmaDe gAmaDe pahoMcADavA AvyA chIe. " vyAkhyAna sAMbhaLyA pachI tene tamArA jIvanamAM utAraze nahiM, tyAM sudhI kaMI lAbha thavAnuM nathI, tame sukhI thavA cAhatA ho te bIjAne sukhI karavA prayatna kare duHkhIyAo pratye sahAnubhUti rAkhe. amArAmAM evI zakti nathI ke siMdhamAM ahiMsA pracAranuM mahAna kArya huM ane mArA sAthIo karI zakIe, amane patrakAranA, zrImantana ane sevAbhAvI yuvakenA sahakAranI ghaNI jarUra raheze. karAcImAM praveza karyA agAu tamArA taraphanA sahakAranI bhikSA mAgI lauM chuM. A malIrathI DigaDa ane DirothI gujarAtanagara thaine jana ane jainetara samasta prajAe karelA svAgata pUrvaka ame tA. 10-6-37 savAranA sAta vAge karAcI zaheramAM praveza karyo. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 11 - praveza ** ** ** , , , * ** * ** *** 10mI juna gurUvArano divasa hato, savAranA 6 vAge gujarAtanagarathI prasthAna karI amArI maMDaLI sadaramAM AvI. sadaranuM eka sthAna sadaramAM rahetA jaina bhAIonA hArdika umaLakAthI zaNagAravAmAM AvyuM hatuM. dhIre dhIre bhAI bahenonAM ToLAM ekatrita thayAM. zaheranA ane nAgarike AvavA lAgyA. pArasI, siMdhI temaja mastaka sudhI dhAraNa karelI zuddha khAdIthI keTalAke "kepresavAdIo" tarIke paNa oLakhAI jatA hatA. zikha mIlITarI benDa sAthe jana yuvakanuM benDa paNa hadayanI bhaktinA sura kADhatuM hatuM. ThIka sAta vAge sadarathI zahera tarapha prasthAna karyuM. amArA jevA bhikSakonuM-sevakanuM ATaluM sammAna zAne mATe? amArI sevA te haju bahu dUra hatI. kAle zuM thaze ane zuM karIzuM? enI keAine khabara na hatI. kadAca hoya, toye sevA pachI ja sammAna hoya, paNa sevA pahelAM ATaluM sammAna zA mATe? A sammAna paNa kevaLa * *** ** * * *** * * ** * * * * * * * * Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] mArI sidhayAtrA jainasaMdha taraphanuM na hatuM. karAcInI samasta kAmonA pratinidhio taraphanuM A sammAna hatuM. eTale amArA mATe vadhAre beje hato. AvA sammAnane ame yogya chIe ke nahiM? eno javAba pratikSaNa AtmA pAsethI huM mAgato hato. keI paNa jAtanA paricaya vinA, kaMI paNa kArya karyA vinA ajANuM vyaktione karAcInI samasta janatA ATaluM sammAna Ape, e kevaLa emanI sajjanatA, emanI dharmabhAvanA ane emanI bhaktinA paDaghA sivAya bIjuM zuM kahI zakAya ? jyAre bIjI taraphathI amAre mATe moTAmAM meTa pariSaha hato. janasAdhuone pitAnA saMyamanI rakSAmAM bAvIsa pariSaha sahana karavA paDe che. emAMne A paNa eka pariSaha che. "DAMsa, macchara, bhUkha, tRSA, kharAba jamIna ke evA aneka pariSaha karatAM A "satkArano pariSaha sahana kare ati kaThaNa che. basa Aja vicAra pratikSaNa mArA manamAM AvyA karato hato. satkAra ane sammAnanA samayamAM mANasane phUlAI jatAM vAra lAgatI nathI. tene harSa thayA vinA rahetuM nathI. ane phUlAI javuM ane harSa thavo, eja saMyamamAM bAdhA pahoMcADe che. saMyamane bAdhA pahoMcADe evAM kAryo, eja upasarga ke pariSaha che. patrakAronI sajajanatA A pramANenA sammAnathI ja na kevaLa amArA upara upasarga thaI rahyo hato. balake sthAnika paMDyAe agralekhe lakhIne paNa amane khUba tapAvyA hatA. Aje vartamAna patro, e jagatane jAgrata karanAra, sAvadhAna karanAra, oLakhANa karAvanAra galo che. keIpaNu lakhANa ke vacana uparathI lakhanAranA ke belanAranA hRdayagata bhAvono paricaya thAya che. jevA jevA hadayamAM bhAvo hoya che, tevAM tevAM vacano nikaLe che. emAM jenA mATe vacano nikaLyAM hoya, enA karatAM vacana kADhanAranI jagyatA Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praveza ke ayogyatAno paricaya vadhu thAya che. svAmo mANasa game te hoya, paraMtu mAna apamAna karanAra svayaM pitAnI yogyatAno paricaya karAve che. atithinA saMskAra karavo ke na kare? ke karavo? e te satkAra karanAra upara AdhAra rAkhe che. eTale "atithi 'no karelo satkAra e kharI rIte atithino satkAra nathI, paraMtu karanArano satkAra che. karAcInI janatAe je sammAna karyuM, te amAruM sammAna nahiM hatuM, paraMtu temanuM pitAnuM ja sammAna hatuM. AvI ja rIte je je patrakAroe potAnA agralekho dvArA amane satkAyI-sammAnyA, te amArI maMDaLInuM sammAna nahiM hatuM, paNa temanuM potAnuM sammAna hatuM. pitAnI sajajanatAno paricaya hato. je je patrakAre amArA A praveza prasaMge agralekha lakhI pitAnI sajajanatAno paricaya karAvyo hato, temAMnA benA utArA ahiM karavA ucita samajI chuM. "janonA sva. mahAna surisamrATa zrI vijayadharmasUrIzvarajI mahArAjanA dilamAM siMdha pradezamAM ahiMsAnA pracArArthe AvavAnI eka prabaLa bhAvanA hatI, paNa teozrInA svargavAsathI sidhanI bhUmi A mahAna vibhUtinA darzana vihoNI rahI gaI, muni mahArAja zrI vijayadharmasUrIzvarajIne Aje keNa, nathI pIchAnatu? teNI bAbata jAherasabhAmAM bolatAM iMdoranA eka vidvAna DokaTare jaNAvyuM hatuM ke- AcArya vijayadharmasUrIne nahi jANatA hoya evA keTalAka zikSita hiMdamAM haze, paNa jarmanImAM dareka gAma ane mahollAmAM AcAryanuM nAma prakhyAta che. khuda meM pote AcAryazrInuM nAma pahelavaheluM jarmanImAM sAMbhaLyuM hatuM.' AvA vizvavikhyAta AcAryazrInA vidvAna ziSya-muni mahArAjazrI vidyAvijayajI ane muni mahArAjazrI jayaMtavijayajI ane bIjA traNa munirAje zivagaMja (mAravADa) thI lagabhaga 500 mAIla page cAlIne bhUkha ane Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108] mArI siMdhayAtrA tarasanI paravA karyA vagara mAravADa ane siMdhanA bhayaMkara jagalo ane verAna retInAM rAge vaTAvIne, mAravADanI kakaDatI ThaMDI ane siMdhanI Aga varasAvatI samra garamI sahana karatA karatA siMdha dezanA pATanagara karAcI khAte teozrInA punIta pagalAM thayAM che, e siMdhanA lekenA ahebhAgya gaNAya. A mahAna tyAgIone karAcInA AMgaNe ame dilojAna AvakAra ApIe chIe, munizrI vidyAvijayajI mahArAja eka prakhara vidvAna, vaktA, lekhaka ane mahAna sudhAraka che, eTaluM ja nahi paNa sarvadharma samabhAvI che. temaNe hiMdI ane gujarAtI bhASAmAM lagabhaga pAMtrIseka jeTalAM pustako lakhyAM che. je lokomAM sAro Adara pAmela che. munizrI jayaMtavijayajI mahArAja itihAsatattvavettA ane mahAna abhyAsI che. teozrIe Abu pahADanI dareke dareka mAhItI ApatuM "Abu" nAmanuM pustaka racyuM che. A pustaka bhAratavarSanI prAcIna zilpakaLA ane aitihAsika zAdhALanA abhyAsIo ane yAtrIone mATe ghaNuM upayogI puravAra thaI cUkyuM che. AvAM keTalAMka pustako teozrIe paNa lakhyAM che. A mahAna yogIe kaMcana ane kAminInA saMpUrNa tyAgIo che, siMdha pradezamAM AvavAno teozrIno udeza sidha dezamAM bhagavAna mahAvIrano ahiMsAno saMdezo "jIvo ane jIvavA de " eno pracAra karavAno che. - siMdha dezanI aMdara varasa thayAM cAlI AvatI mAMsAhAranI jaDa ukheDI, nAkhavAnI munionI manovAMcchanA pUrI thAya, ane tema karavAmAM phakta jainoja nahi, paNa sarva dharmane jIvadayA premIo ane jIvadayA premI saMsthAo temane sahakAra Ape, eTaluM IcchI A pavitra AtmAone karAcInA AMgaNe ame satkArIe chIe." (hitecchu tA. 10-6-1937) divase divase vadhu ne vadhu duHkhI thate jato saMsAra kayAM jaIne thobhaze, e AjanA mAnavIono ghaNe akaLAvanAro savAla che. saMsArIonA duHkha eTalAM asahya thatAM jAya che ke mAnavIo gabharAI jatAM dukhamukti mATe koIne Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praveza kAMi anicchanIya karavA tarapha dhasaDAI naya che. AjanA vartamAnapatrA khAsa karIne dainika vamAnapatrAmAM du:khanA mAryAM kaMika AtmAe AtmahatyA tarapha khe'cAi jatAM mAlama paDe che. jema divase jAya che, tema AvA manAvA vadhatA ne vadhatA jatA dekhAya che. [ 10 mAnava samAja mATe A sAmAnya bAbata nathI, samaye samaye mAnava samAja mATe upasthita thatA vividha savAlAno ukela, samAjanA astitva ane nibhAva mATe lAvavAnI jarUra hAya che, tema hAlanA samayamAM, mAnava samAjanA astitva ane nibhAva mATe mAnavIenI AtmahatyAeno vadhatA jatA prazna tAtkALika ukela mAge che. muMbai zaheramAM rAja khareAja sTevathI dAjhI maravAnA manatA banAvAnI pAchaLa jAhera thayelu' saMsArIonuM darda, kalaktAmAM kanyAdAna ApavA mATe sAdhana nahi hovAnA kAraNe thatI AtmahatyA, parIkSAmAM pAsa nahi' thavAne kAraNe vaDAdarAmAM surasAgaramAM apAtA yuvAnonA bheAga, asahAya vidhavAone nibhAvanAM sAdhanone abhAve jIvanano anta lAvavAvI paDatI pharaja, bhUkhamarAthI pIDAi ane rImAi kAMI paNa AdhAra nahi maLatAM aneka ekArAne rUMdhavA paDatAM zvAseAzvAsa, AvA pratidina banatA banAvA AjanA mAnava sasAranI duHkhada avasthA jAhera kare che. ane jo e jAherAta AvI duHkhada avasthAmAMnI mAnavIenI mukti kayI rIte thAya, teno ukela mAgatI nahi. hAya, te e jAherAta zA mATe che ? vamAna patrAmAM AvA banAvA AjanA sasAranI sthiti mAnavajagata samakSa raju karavA ane teno ukela lAvavAnI garbhita sUcanA karavA mATe apAya che. arthAt AjanA jagatanA mukhya savAlemAMno A paNa eka gaMbhIra savAla che ke mAnava sa'sAra je duHkhIne du:khI thatA jAya che, tenI e duHkhadrAvasthAmAM mukti zI rIte thAya ? AvA gaMbhIra savAlano ukela mAtra tattvajJAnIeja matAvI zake. tattvajJAnIe sabaMdhI sAmAnya samaja evI hoya che ke teo teA avadhuta hoya, hImAlayamAM vasatA hAya, duniA sAthe jemane nisbata na heAca, vigere. tattvajJAnIono vyavahAra sAdhAraNa evA hoya che, paNa tattvajJAnIono atha eTaleAja nathI hotA. tattvajJAnIe eTale tathyAtathya, vivekAviveka, kanyAtanya samajanAra. gAMdhIjI hImAlayamAM nathI vasatA chatAM tattvajJAnI che. Ama Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110] mArI siyAtrA tattvajJAnIo mAnava samAjamAM paNa mAnavasamAjanA praznonA ukela mATe vicAratA hoya che. AvA eka tattvajJAnI mahApurUSa muni zrIvidyAvijayajI mahArAja karAyAnA pAdare AvI pahoMcyA che siMdhamAM mAnava samAjanA du:kha dardonI Agane tatvanI samajathI zAMta karavA. phIzuM vicAre che duHkhI samAjane zAMti ApavA ane huM ene nAza karavAnA upAya batAvavA. tatvajJAna mATe janatAno zabda hoya te te dharma che. dharma eTale vADe ke paMtha nathI. dharma eTale tathyAtathyano samAja, vivekAvivekanuM jJAna, kartavyAkartavyanI oLakha, ane judA judA dhArmika paMDyAnA mULatatvo tapAsatAM te badhAMno sAra Aja mAlama paDaze. gAMdhIjI jyAre karAcI padhAre che, tyAre je ke temanI pravRttinI vyavasthA kegresa taraphathI thAya che, chatAM temano upadeza sArvatrika hoya che. te ja pramANe muni zrIvidyAvijayajInI pravRttionI vyavasthA zrI jaina saMdha taraphathI thaze, paNa teo janasamAjane upayogI e bodha pracAravA ahiM padhAre che. gAMdhIjIno bodhapATha ahiMsA, dayA, viveka, suvicAra vigere sarva tatvopara munizrI upayogI bodha ApI zakavA samartha che. te sAthe rASTradharmanA paNuM prakhara pracAraka che. evA tatvajJAnInuM karAcIne AMgaNe svAgata karatAM amane harSa thAya che. amane AzA sevIe chIe ke emano bedha grahaNa karavA karAcI ane si dhavAsIo tatpara raheze. siMdha sevaka tA. 8 juna 1937 uparyukta patrakAroe amArA mATe je zabdo uccAya che. emAM emanI sajajanatA sivAya bIjuM zuM che ? vadhumAM eka patrakAra tarIke temaNe amArA jevA dharma, samAja ane deza sevaka tarapha je AzAo vyakta karI che, e paNa emanI rASTrasevAnI dhagazane prakaTa kare che. hRdayagata bhAvo zaheranA judA judA latAomAM pheravIne 11 vAge amArI maMDaLIne Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praveza [ 111 raNADalAinamAM, veArApIranI pAse jaina upAzraye pahoMcADI. AkhA bhAmAM mArA hRdayamAM je vicArAnuM AMdeAlana cAlI rahyuM hatuM, teja vicAro mArA prAthamika maMgalAcaraNamAM zabdo rUpe sarI paDayA. karAcInI janatAnA AbhAra mAnatAM te vakhate meM je kaMi kahyuM hatuM, tenA sArAMza A cheH ' samaya khUba thai gayA che, eTale krU'kAmAM patAvIza. mane A prasage e khAkhatanuM duHkha thai rahyuM che. amArA pUjya gurUdeva vijayadhasUri mahArAja vIsa pacIza varSa pahelAM sidhamAM AvavAnI bhAvanA rAkhatA hatA. teo sidhdhane peAtAnA caraNAthI pavitra kare, te pahelAM emaNe A manuSya dehano tyAga karyuM che. Aje te maujUda hata ane siMdhanA praveza vakhate teezrInuM tame AvuM sammAna kayu hata, te te ghaNuMja vyAjakhI lekhAta. ane huM mAnu huM ke teonA caraNa sparzathI sidha pavitra manI jAta. temanI sevAmAM pAchaLa pAchaLa cAlatAM amane je ha` thAta, te ha` Aje nathI. A vAtanu mane du:kha che. ane bIjI sidhamAM mArI sAthe sevA karavAnAM svapna sevI rahelA mAre| vyavahAra dRSTie ziSya ane sAthIdAra prakharalekhaka, vaktA ane zeAdhaka zrI himAMzuvijayajI akALe hAlAmAM svavAsa thatAM hAla te mArI sAthe nathI, te kalakattA yunivasaITInA nyAya-vyAkaraNa sAhityanI DigrIdhArI sAdhu hatA. enA avasAnathI amArI pravRttimAM enI kheATa vakhateA vakhata jaNAcA vagara nahi rahe. parantu amArA snehIe, bhakatA ane mitroe sUcavyuM che tema, ApaNe dhai dhAraNa karI ApaNI pravruttine AgaLa dhapAvavI, eja ApaNuM tu nya che. ane e pravRttimAM sahakAra ApavA mATe ahiMnA patrakArAne, zrImantAne, janasadhane ane sevAbhAvI yuvakAne je meM vinati malIramAM karI hatI, teja vinati Aje phrI karuM chuM. * tame badhA atyAre keTalA badhA khuzImAM che, e tamArA caherA uparathI spaSTa jaNAi Ave che. parantu tamArA A satkArathI mane je hradayamAM AMdelanA uDI rahyAM che, te nahera karavA dezeA ? uttarAdhyayana sUtramAM sAdhuone Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112:] mArI siMdhayAtrA mATe bAvIza pariSaha batAvyA che. jemAM mAkaDa, maccha2 DAMsa bhUkha-tRSA, TADha-taDako e badhAnI sAthe "satkAra pariSaha paNa kahevAmAM Avyo che. sakAra pariSaha sahana karavo e bahu kaThaNa che. tame badhA samajatA haze ke sAdhuo AvI dhUmadhAmathI khUba rAjI thaze, paraMtu huM tamane kharekhara kahuM chuM ke tamArA A sanmAnathI mArI AMkhe nIce DhaLe che. ame zuM evuM bahAdurInuM kAma karyuM che ke jethI tame ATaluM badhuM sammAna kare ? ane A sanmAnane jIravavAnI paNa amArAmAM zakti kayAM ? amAro dharma che ke gAme gAma vicaravuM, tamAma janatAne samabhAvathI upadeza Apo. emAM vaLI AvA pariSaho zA ? chatAM huM jANuM chuM ke A badhuM tamArI bhaktinuM pratibimba che. eTale ame ene pAchI ThelavAne mATe azakta chIe. janatAnA hRdayanI icchAne rokavI, e paNa ghaNuM muzkela che. tame jANe che ke malIramAM amAre chUpI rIte AvavAnuM hatuM. chatAM tame bhegA thayA. amArA manamAM hatuM ke tyAM kharca na thAya, to sAruM, chatAM tame tamAro viveka na bhUlyA. paNa eka vAta jarUra kahu. atyAre tame je utsAha batAvI rahyA che, te ja utsAha kAyamane mATe tamArA hRdayamAM rAkhaze. jIvadayA ane bIjuM kAryo mATe tamArI pAse apIla karavAmAM Ave tyAre kothaLInuM me khullu rAkhaze. ane tana, mana, dhanathI ubhA raheje. amAre AvavAno uddeza kevaLa zrAvakone upadeza ApavAno ke mAtra kriyAkAMDa karAvavA pUratuM nathI. amArU siMdhamAM AvavAnuM dhyeya keTaluM uMcuM che, e tame jANo che. ApaNe ApaNI bhAvanA ane dhyeyamAM AgaLa vadhavA prayatna karIe,eja ApaNuM kartavya che ApaNe mATe paNa zrI himAMzuvijayajIne mArga to mukarara thaele che. ApaNe e paMthe prayANa karIe, te pahelAM ApaNuM samayane saphaLa karI laIe. vijaLInA camakArAmAM motI parovavAnAM che. keTaluM kaThaNuM che, e vicArI zake che. vijaLInA camakArA te kaMIka samaya lAgaze, paNa ApaNA samayane jatAM vAra nahi lAge. AMkha miMcAtAM keTalIvAra ? A vastune je samajI laIe, to ApaNe jarAye pramAda na karIe.' A pramANe TUMkAmAM pravacana patAvI, gaI kAle eTale tA. 9nA siMdhasevaka' ane "mahAgujarAtanA adhipatie prakaTa karelA mArA nivedana tarapha IzAro karyo. te nivedana A hatuM - Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praveza [113 karAcImAM ame pahele pahelA AvIe chIe. amane ahiMnI prajA sAthe vizeSa paricaya nathI. chatAM karAcImAM rahenArA jeno-sthAnakavAsI ane maMdiramAgano aikyabhAva, samabhAva badhAM kSetre karatAM huM vadhAre joi zakya chuM. huM to e jarUra cAhuM chuM ke jainadharmanA judA judA phirakAo kadAcit badhA maTIne eka na thaI jAya, to paNa sAmudAyika daSTie pitAnI kriyAmAM custa rahIne, jenadharmanI unnati ane khAsa karIne bhagavAna mahAvIranI ahiMsAne dhyAnamAM laIne sArvajanika kAryomAM parasparanA sahakAra pUrvaka kAryo kare, te te vadhAre IcchavA joga ane lAbhakartA thaI paDe. * sAmpradAyikatAnA kAraNe jainadharmane ghaNuM sahavuM paDayuM che. jagatamAM zaktinuM sthApana karanAra mahAvIrano dhama, tene je jaino barAbara oLakhe, te vartamAnamAM cAlatA ghaNu kaleze potAnI meLe ja zAna thaI jAya. jyo Adu-Agraha hoya che, tyAM rAga-dveSanI vRddhi hoya che, ane jyAM rAga-dveSanI vRddhi, tyAM jananI khAmI. ahiMnA jenA mATe te mAre eTalo ja saMdeza che ke teoe atyAre prAraMbhamAM je abhAva batAvyo che, tevo kAyamano ane sAcA dilano rAkhe. ane jo tema thaze te amArUM karAcI ApavuM vadhAre aMzamAM saphaLa thaze. karAcInI jana sivAyanI anya prajA pratye paNa huM eja bhAvanA rAkhuM chuM ke-ame kAcImAM je kaMI sevAnuM kArya karI zakIe, temAM amane sahakAra Ape.' A prasaMge "siMdhasevaka'nA adhipati zrIyuta bhadrazaMkara bhaTTa, bhAI pI. TI. zAha ane sanAtanadharmasabhAnA pramukha ane karAcInA prasiddha nAgarika siMdhI gRhastha zeTha kAmala celArAme potAnI hArdika bhaktinA ugAre vyakta karyA pachI Ajano prAraMbhika maMgalAcaraNane melAvo vikharAyo hato. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :12:trAsadAyaka tripuTI * * * * * A_PA WAPNA **********w. saMsAranI dareka vastunI e LAju auAya che. sArI ane narasI, sukhanI ane duHkhanI. amArI A AkhI ye yAtrAmAM jema aneka vastue AnaMdadAyaka hatI, tema keTalIka vastue khUba trAsadAyaka paNa hatI. AvI re je vastue trAsadAyaka hatI, temAM traNa te vadhAre trAsadAyaka hatI. te traNa vastu A hatI: retI, sApa ane pANIne! abhAva. A traNe vastuo evI che ke jeneA lagabhaga upAyaja na heAi zake, ane temAM ke jaina sAdhuone mATe te sivAya ke * bhAgya bhareAse hAMkayA rAkhavuM, khIjo upAyaja ze! haii zake? sAthanA gRhastha peAtAthI ane teTalA upayAga rAkhe, parantu jyAM emanA paNa upAya na cAle, tyAM te pazu zuM kare? * retInA dhArA mAleAtarA pachIthIja A dezane rastA retALa AvavA lAgyA hatA, dUra dUrathI dekhAtA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsadAyaka tripuTI [115 pahADe, e patthara ke vanaspatinA nahiM, paraMtu retInAja, na kevaLa dUrathI ja dekhAya. ke koI sthaLe te relave saDakanI AjubAjumAM pAseja moTA pahADa ubhA hoya. saDakanI be bAjae daSTipAta karIe to mAilo sudhImAM na dekhAya jhADa ke na maLe ubhuM rahevAnuM ThekANuM. pANInuM nAma nahIM. kyAMya hoya to paNa khArUM. cha-cha ATha-ATha dasa-dasa mAIlathI loko pANI bharI jAya, cAra cAra ne ATha ATha divase e gAmonAM Dhera pANI bhegAM thAya. bAlotarA pachI page cAlanArAone mATe relve saDakane choDIne bIjA raste cAlavuM bhayaMkara che, e retInA pahADamAM ekAda pagadaMDI cukIe te kayAM utarI javAya, eno patto ya na khAya. retInAM raNamAM bhaMDIyA ane gokharUnI eTalI badhI bahulatA ke lugaDuM nIce mUkI zakAya nahiM. paga mUkatAM Akho paga bhaThIyAthI bharAI jAya ne nIce besatAM tamAma kapaDAM bhaMThIyAthI lepAI jAya. hAthathI ekAda bhaMDIyuM ukhADatAM seMkaDo jhINI jhINI phAMso AMgaLIomAM pesI jAya. relanA pATe pATe cAlatAM paNa AmAMnI kaThInatAo te kharIja. ghaNe sthaLe jyAM relave lAinanI pAse ja retInA pahADa hoya che, tyAM AkhI lAIna retIthI bharAyelI hoya che. Ave sthaLe relanI pagadaMDIe cAlatAM paNa ghaNI takalIpha paDe. vAsa caDhI jAya, pagadaMDIne choDIne pATAonI vacamAM cAlIe, te kAMkarAthI paga kANuM thAya. be pATAonI vacamAM slIpara upara paga mUkI cAlIe to pagalAM lAMbAM lAMbAM paDe eTale thoDI vAramAM sAthaLamAMthI nase khIMcAvA lAge. dhIre dhIre cAlavA jaIe, te retImAMthI bahAra nIkaLavAne kema Are Ave nahiM. ane je loke utAvaLA cAle, te AgaLa jaIne pAchA thAya--evA thAkI jAya ke thoDe dUra jaIne besavuM ja paDe. keI koI sthaLe te ritIthI pATA paNa DhaMkAI gaelA hoya che. A sthaLe bAramAsI (relanA majura) pAvaDA laIne retI dUra karatAja hoya che. bhojana paNa loko koI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116] mArI siMdhiyAtrA baMdha makAnamAM kare to ThIka, nahiM to thoDI ghaNI retI bhajanamAM paDayA vinA naja rahe. eTaluM sAruM che ke jodhapura lAInamAM sTezane bahu najIka najIka hoya che. 9 mAIlathI vadhAre dUra sTezana bhAgyeja kaI haze. bADamera pachI to regIstAna Ave che, balake bAlotarA pachIthI ja retInA dhorA dekhAvA lAge che. lagabhaga doDhaso mAIla sudhI retInA moTA moTA pahADo vIsa vIsa mAIla sudhI uttara dakSiNamAM ubhA che. tenI uMcAI sIttera sIttera phUTa jeTalI paNa hoya che. base hAtha khadavA chatAM paNa pANI na nIkaLe, ne nIkaLe te khAruM ja, nahimatanAM nArA retIne ne Apane je bhaya vihAranA prAraMbhamAM ame sAMbhaLatA hatA, tenAM sAkSAta darzane have dhIre dhIre thavA lAgyAM. eTale bAlotarA choDayA pachI amArI sAdhumaMDaLInAM mana zithila thavA lAgyAM, ane jANe nAhimmatanAM nagArAM amArA kAna para athaDAvA lAgyAM. haju te pAze rAmAM pelI pUNa hatI. saMkaDe mAIla javAnuM hatuM. kema cAlI zakAze ? zuM thaze ? eka tarapha ThaMDI haju paDI rahI hatI. eTale amArI sAthenA zrI nipuNuvijayajIne dhIme dhImo tAva ane chAtIno dukhAvo paNa zaru thayo. amane te roja eja ciMtA rahevA lAgI ke-A bicArA DesA (jo ke DosA nahiM hatA, paNa amArA badhAmAM vadhAre DosA jevA eja lAgatA) karAcI sudhI zI rIte pahoMcaze ? paNa e to mukAma karIe, tyAM kapaDAM kAMbaLI oDhIne paDayA rahe. ne havAramAM amArI pahelAM taiyAra thaine dhIre dhIre cAlavA mAMDe. bAlotarA choDayA pachI eka sAdhu te vagara pUche-cUpacApa kayAre pAcho gacchanti karI gayo, teno pato ye na lAge. pAchaLathI mAlUma paDayuM ke te nAkeDA tIrthamAM pahoMcI gayo che. keI ke Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsadAyaka tripuTI (117 sAdhunuM evuM paNa mane thayuM ke-"Ama cAlI cAlIne ApaNe saMgha dvArakA kema pahoMcaze? vANIyA eka be DoLIe pAlItANAthI maMgAve to ThIka thAya !" A to badhA vicAro ja. bAkI jema tema himmata rAkhIne ame AgaLa vadhatAja gayA. sApane upadrava sAponA upadravanI je hakIkato vihAranI zarUAtamAM ame sAMbhaLatA hatA, tenI satyatA mAlANuM paragaNumAMthI jANavA lAgI. je vAta saMbhaLAtI hatI, tethI paNa vadhAre saMbhaLAI. retInAM medAnamAM ane pahADomAM bhayaMkara sarpo rahe che. uDI uDIne zvAsane cUsI lenArA sarpo paNa ahIM che. lAkho karoDa daranI aMdara kayAM uMdara che, kyAM nALIyo che, ke kyAM sApa che, te jANI zakAya nahiM. kyAMya paga mUkatAM kaI vakhate nAgadevatA caraNasparza karI le, enI paNa khabara na paDe. judI judI jAtanA sAponA karaDavAthI anekanAM mRtyu thayAnI kathA sAMbhaLavAmAM AvI. relanA pATAomAM paNa sApa lapAI rahe ane jarAka khaDakhaDATa catAM bhaDakIne ekadama humalo kare. relanA cAlavAthI aneka sApanAM mAthAM kapAI gaelAM pATA pAse paDelAM jovAmAM AvavA lAgyAM. ghaNe bhAge A dezamAM sApe garamI ane varasAdanA divasomAM vadhAre nikaLe che. amArI A paragaNAnI musApharI vakhate vadhAre garamI paDavI zaru nahotI thaI. haju ThaMDaka hatI, eTale amane tenAM darzana kavacita ja thatAM. "pIvana' nAmane sarSa pILA raMgano ane hAno thAya che. moTA bhoriMgathI loke jeTalA nathI DaratA, teTalA A nAnA sarSathI Dare che. kahevAya che ke moke maLatAM A sApa chAtI upara caDI jAya che, ane zvAsa kheMcI le che. divasa ugatAM mANasa pathArImAMthI marelo mAlUma paDe. dIvAnI AgaLa A sApa AMdhaLo banI jAya che. balake dI dekhIne te Avato ja nathI. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118] mArI siMdhayAtrA regIstAna choDyA pachI siMdhamAM paNa sApano eTalAja upadrava che. jema jema ame nivinatA pUrvaka AgaLa vadhatA jatA, tema tema amArI maMDaLI rAja vicAra karatI ke "cAlo, atyAra sudhI to bacyA chIe." parantu abhimAna ghaNuM vakhata tatkALa paraco batAvyA vagara nathI rahetuM. sApa karaDo mIrapurakhAsathI amArI maMDaLI hAlA jatI hatI. relve saDaka cheDI hatI. bilAvalamarIthI amArI sAthenA keTalAka gRhastha AgalI rAte ravAnA thayA. temanI sAthe belagADI hatI. rastAmAM gADInAM paiDAMthI eka nALAnI pALa tUTI gaI. nALAmAM vahetuM pANuM, jANe jaMgalanI majA uDAvavAno avakAza ja na maLyuM hoya, ema jotajotAmAM phelAI gayuM. aMdhArI rAta hatI. raste sUjhe nahi, gADuM pitAnA banne paga (paiDAM) kIccaDamAM ghUseDIne evuM satyAgraha karI beThuM, ke jANe gAMdhIjInA satyAgrahIe. AkhI rAta mahenata karavA chatAM, eka kadama paNa AgaLa na vadhyuM. A daramiyAna eka bhesiMge AvIne gADAvALAnA pagane cuMbana karyuM. thoDIvAramAM gADIvALo behoza thaye bharabhAMkharUM thatAM mahAmusIbate gADuM bahAra kADhI, gADAvALAne gADAmAM nAkhI leke be rANI pahoMcyA, tyAM sudhImAM to ame sAdhuo paNa pahoMcI gayA. sApa-karaDelA mANasanI sthiti nAjuka hatI. gurUdevanI kRpAthI je kaMI upacAre banyA te karavAmAM AvyA. sAMja paDatAM ja te mANasa svastha thayo ane bIjA divase to bilakula ArAma thaI gaye. leke kema rahe che ? sApane ATalo badhe upadrava hovA chatAM, loke kema rahI zakatA haze ? e zaMkA jarUra thAya. paraMtu kudaratanA evA niyama che ke reganI Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsadAyaka tripuTI [ 119 sAme auSadhio paNa taiyAra hoyaja che. ghaNe bhAge A dezanA manuSya DuMgaLIno upayoga vadhu kare che. DuMgaLInI gaMdhathI sApa dUra bhAge che, ema kahevAya che. eTale loke pitAnI pAse DuMgaLI rAkhe che. gharamAM DuMgaLInA DhagalA paDayA hoya, ane moDhAmAMthI paNa DuMgaLInI badabU nikaLatI hoya. Ama aneka sAdhane dvArA manuSya potAne bacAva karatA rahe che. chatAM jenAthI jenI tUTI hoya, enI bUTI nathI. je nimitte mRtyu thavAnuM hoya e to thAya ja che. pANIno jIvaleNa trAsa jodhapuranI A lAInamAM sTezane, pahelAM kahevAmAM AvyuM che tema, najIka najIka che, paraMtu deza retALa, regIstAnavALo hovAthI pANInuM kaSTa che. eka prakaraNamAM pahelAM kahevAyuM che tema, divasamAM eka vakhata eka gADI sAthe pANInI TAMkI rahe che. A gADIne "jIvana" kahe che. A jIvanamAMthI dareka sTezananAM mANaso eka divasa mATe joituM pANI laI le che. je A pANuM khUTI jAya, to tene bhAre thaI paDe. varasAda Ave che te pANInI chUTa thAya che, ane pANInI chUTa hoya to e retALa mulakamAM paNa keTalAka loke jhuMpaDAM karIne rahe che, ane pitAnA gheTAM bakarAMne carAvI athavA thoDI ghaNI khetI karI potAnuM gujarAna calAve che. paraMtu je varasAda na thAya, te tamAma loke paradezamAM cAlyA jAya che, ane A mulaka verAna jevo dekhAya che. ame je varSamAM siMdhamAM AvyA, te vakhate be varSathI varasAda nahi paDe. ane sTezana upara mANasa maLe te sivAya AkhA raste keAI cakaluM paNa pharakatuM na jovAya. pAMca-pAMca dazadaza mAIla dUrathI loke pANI bharI jAya, ane pitAne nirvAha kare. pANInI TAMkIvALI gADI sTezana upara Ave, tyAre sTezananI AsapAsamAM rahenAra relvenA majUronI bairIo ane chokarAMo maTakAM laI laIne te Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 ] mArI sidhayAtrA TAMkI pAse ubhAM hoya. jeTaluM ApyuM teTalu" lIdhuM, levALuM te lIdhu, nahi te! khAlI maTake khIjA divasanI rAha jotAM bicArAM cAlatAM thAya. jodhapura relvenI lAkhA rUpiyAnI upaja jodhapura sTeTane che, chatAM duHkhane viSaya che ke mAleAtarAthI suNAbAva sudhInAM sTezaneA regIstAnanA mulakamAM AvelAM che. temAMnAM ghaNAM sTezane upara pANInI sagavaDa nathI. jodhapura sTeTa peAtAnu kabhya samaje teA keTalAya chavAnA AzIrvAda meLavI zake. pANInI sagavaDa karavI te| dUra rahI, relve ophIsarA taraphathI hukama che ke sTezananA sTApha sivAya kAine paNa pANI na ApavuM! ane je mAstA pANI levA de che, teonA daMDa karavAmAM Ave che. sTezana mAstarA paNa manuSya che. emanAM hRdayamAM dayAnA akure che. bhayaMkara retInI garamImAM tapI rahenArA bicArA majUro athavA raste thaine janArA AvanArAe tRSAthI trAhi trAhi peAkAratA sTezana upara Ave, ane relanI DhAMkImAMthI athavA peAtAnI pAsenA pANImAMthI eka loTA pANI ApyA vinA e mAtarA kema rahI zake? lAkheAnI pedAza karanAra jodhapura lAina pANI mATe ATalA badhA trAsa leAkAne bhAgavavA de, e te! bahu duHkha ane Azcaya utpanna kare che. gaDharArADa sTezana para sAnika kuvA hatA, A kuvA gheADIkaja kiMmata ApI jodhapura relvee kharIdI lIdhA, ane have tyAM paNa loDhA pANI bharatA baMdha karyAM che, ema jANavAmAM AvyuM. keTalA duHkhane viSaya ! ! jodhapura rAjyanuM kartavya. jodhapuranA mahArAjA bahu dayALu che. peAtAnI prajAnA sukhane mATe, peAtAnI prajAne ucI lAvavAne aneka prakAranA sAdhanA ubhAM kare che. tA peAtAnI regIstAnamAM rahenArI prajAne mATe, kamamAM kama A sTezana upara TAMkIe mAta athavA kuvAo dvArA pANInuM sAdhana zuM ubhuM na karI Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsadAyaka tripuTI 11 zake ? ema lake kahe che. lokenuM e paNa kahevuM che ke pANInI sagavaDa thAya to je lokone pANInA abhAve A dezamAMthI cAlyA javuM paDe che, teo jyAM rahetA hoya tyAM ja AbAdI karIne rahI zake. DhoraDhAMkharane pANI zake. sTezana pAse AbAdI vadhe. AbAdInA kAraNe vepArIo potAnI dukAno lagAve, TrAphIkamAM vadhAro thAya, kasTamamAM vadhAro thAya, ane sTezane, ke je ujADa khaMkha jevAM che, tenI paNa ronaka vadhe. Ama rAjyane phAyado thayA sivAya nukasAna to nathI ja. sajAnuM sthAna. keTalAMka sTezane to evAM bhayaMkara lAge che ke tyAM e mAstare bicArA kema rahI zakatA haze ? eja vicAra thAya. cAre tarapha kAM te retInA pahADa hoya ane kAM to mAIlonA mAIlo sudhInuM medAna hoya. sTezananI ekAda koTaDImAM TelIphenanuM bhUMgaLuM, tAranuM Tebala ane TIkITanuM nAnakaDuM kabATa, sAcavIne mAstara besI rahyA heya. na keI mANasa Ave ke na keAI Dhera. AvA sthAnamAM potAnI patnI sAthe to bicAro rahe ja zuM kAma ? vIsa kalAkamAM be cAra mANasa paNa A sTezana upara na dekhAya. AvA eka sTezanamAM eka navayuvaka navA AvelA sTezana mAstarane meM pUchyuM: "mAstara, tamArAthI ahiM kema rahI zakAya che? mane javAba ApeH "mahArAjazrI ! Apane khabara nathI. A sTezano e kALApANI tarIke mukarara thayAM che. sTezana mAstare kaMIka gunha karyo hoya, ene bIjI sajA na karatAM traNa mahInA mATe AvAM sTezana upara dhakelavAmAM Ave che. kALA pANI karatAM paNa AvA sthAnamAM rahevuM vadhAre bhayaMkara che. traNa mahInA ke jeTalo samaya amAre A sajA bhogavavAnI hoya che, tyAM sudhI amAre jAna jokhamamAM hoya che. so-base rUpIA daMDa kare ke jodhapuranI jelamAM cha-bAra mahInA rAkhe, te sajA sArI che; paNa AvA sTezana upara rahevAnI WWW.jainelibrary.org Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ]. mArI siMdhayAtrA sajA bhAre che, mArA jevA keI navA ghoDAne zIkhavavA mATe paNa A sTezano ThIka sAdhanabhUta che. jhAjho sAmAna sAcavavAno nahiM, jhAjhI TIkITane hIsAba rAkhavAne nahi, tema mAla paNa jhAjho javA AvavAne nahiM, eTale navo ghoDo palaTAya che ane sTezananuM sTezana sacavAya che." svayaMsevakane paDele trAsa jodhapura lAinanI mAphaka pANIne trAsa te haidrAbAdathI karAcI jatAM vadhAre anubhavo paDe. jodhapura lAInamAM te sTezana najIka Ave, eTale vahelAM moDAM pANuM maLe e kharuM. paraMtu haidrAbAdathI karAcI sudhImAM, keTalAMka sTezane kADhI nAkhelAM hovAthI, bhAre viTaMbaNu bhogavavI paDe che. eja eka kisso oganuM mukAma kareluM, tyAM banI gayo. "pANI maLI jaze,' evI AzAe svayaMsevake AgaLa gayA. patharanA pahADanI vacamAM eka vakhatanuM jUnuM A sTezana atyAre jhUMpaDA sarakhuM paNa nathI. svayaMsevake eka gArDanI maherabAnIthI bhulArIthI AgaLa gayA. ane ogara jaine utarI paDayA. tUTelAM phUTelAM ane upara varNana karavAmAM AvyuM che tevAM, eka be makAna ahiM hatAM. amArI sAdhumaMDaLI pAchaLa bhulArIne sTezana upara rahI hatI. svayaMsevakoe keTalI ye tapAsa karI, AkhA jaMgalamAM kyAMya paNa pANuM temane na maLyuM. kaI gADI Ave to tene ubhI rAkhI, chevaTe InajInamAMthI paNa pANuM laIzuM, ema vicAra karatA rahyA. gADIo te ghaNuM ye AvI ane gaI. paNa A bhalA mANasone mATe keANa gADI ubhI rAkhe? na hatuM khAvAnuM ke na hatuM pIvAnuM. divasa caDhato gayo tema agnino varasAda varasavA lAgyA. pAsenA pahADanI garamIe agnimAM lAkaDAM nAkhavA jevuM karyuM. bicArA svayaMsevake trAhi trAhi thaI gayA. bhUkhyA tarasyA taDaphaDIyA mAravA lAgyA. game tevA kaSTamAM divasa te nikaLI gayA, paNa rAta kADhavI emane bhAre thaI paDI. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsadAyaka tripuTI trAsa ( 1ra3 cAdarUM bichAvIne AkAzamAM ALoTatA-taDaphaDIyAM mAratA, sApa vIMchIenA bhayathI bhayabhIta thatA A yuvake paDayA rahyA. gaLA sukAI gayAM, jIbhe kAMTA thavA lAgyA. mAthAmAM garamIo caDI gaI. keTalAkene te nAkamAMthI lohI nikaLyAM, mAtra emAMthI koI ocho na thayo, eTaluM ja gurUdevanI kRpAthI bAkI rahyuM. bIje divase ATha-sADA ATha vAge amArI sAdhumaMDaLI pahoMcI gaI. te pachI thoDI vAre eka gADI AvI, temAMthI te lokoe joIe teTaluM pANI bharI lIdhuM, ane emanA tapelA dehane zAMta karyo. AvI AvI aneka viTaMbaNAo amArI A trAsadAyaka tripuTIe vakhate vakhata ubhI karI hatI. parantu gurUdevanI kRpAthI amArI maMDaLI paMtha kApatI ja rahI. ( Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 13: vihAramAM pravRtti ------ janatA janaka * * * sana sAdhuone pAdavihAra, e AjanA yaMtravAdanA jamAnAmAM lokone bahu AzcaryamAM nAkhe che. samayano bacAva karavAnAM sAdhane eka pachI eka nikaLatAMja rahyAM che. ghoDA, uMTa, gADI, rela, moTara ane havAI jahAja sudhInAM sAdhano kUdake ane bhUsake nIkaLI rahyAM che. dekhItI rIte A sAdhanono upayoga karanAra thoDA samayamAM ghaNuM kArya karI zake che, ema bAhya daSTie jenArane jarUra dekhAya che, paraMtu saMsArano tyAgI vagara, ke jeNe kevaLa niHsvArtha vRttithI jagatanuM kalyANa karavA mATe bhekha dhAraNa karyo che, evAone mATe A vartana mAna samayanAM sAdhano, sivAya ke emane sayamathI nIce pADe-dhIre dhIre pitAnI sAdhutAthI dUra haThAve, bIjo phAyado karI zakatAM nathI. gRhasthane mATe e sAdhane jarUra upayogI lekhI zakAya ! balake gRhasthAne paNa e sAdhano parAdhInatA-gulAmIrUpa bane che. ane teno anubhava dhIredhIre lokone thaI rahyo che. khera, parantu sAdhune mATe te tyAgIne mATe te * ** * * * * ** ** * * * * * w WWW.jainelibrary.org Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM pravRtti [15 nitAta hAnikartAja che, e vAta bahu sUkSmatAthI vicAra karatAM samajAyA vagara nahi rahe. ane tenuMja pratyakSa udAharaNa che ke hiMdustAnanA bahotera lAkha sAdhuonI Aje A dazA thaI che. sAdhuono mAna martabo zAthI ocho thaI gayo che? sAdhuonA nAmathI lekane kema ghUNA utpanna thaI che? enuM mULa tapAsavAmAM Ave to eka ja mAlUma paDe che ke sAdhumAM je tyAgavRtti joIe, je jitendriyatA joIe, je nirlobhatA ane svataMtratA joIe, te nathI rahI. zAthI nathI rahI eno javAba sIdhe ane saraLa che. AcAra pAlana eka pagathiyuM cUkanAra mANasa nIce AvIne paDe che. sAdhu tyAgI che. eNe tyAgano upadeza ApavAno che. eNe saMsArI jIvone saMsAranAM pralobhanemAMthI dUra rahevAno upadeza ApavAno che. eNe saMsAranA chAne nItiparAyaNa banAvavAnA che-sadAcAra tarapha vALavAnA che. saMsAranI vAsanAmAM racIpacI rahelA chane AmikabhAna karAvavAnuM che. A badhI the bAbatemAM je mANasa kuzaLa haze, pate te pramANenuM AcaraNa karate haze, teja bIjAone samajAvavAno adhikArI che. svayaM lAlacamAM phasAelo mANasa bIjAne upadezavAno adhikArI nathI. dezanA uddhAra mATe Aje seMkaDo mANaso "dezanAyaka tarIkenuM biruda dharAvanArA bahAra paDayA che, vyAkhyAnapIThene gajAve che, kSaNabhara mATe hajAre manuSyanAM hadayane hacamacAvI mUke che. A badhuM chatAM AMTIghUMTIno prazna Ave che tyAre, ekabIjA taraphathI svArthanI gaMdha Ave che tyAre, saune ema thAya che ke cAlo ApaNe mahAtmA gAMdhI pAse. kAraNa e che ke "e koIno paNa pakSa karyA vinA athavA pitAnI svArthavRttino jarA paNa aMza rAkhyA vinA pitAnA aMtara AtmAnA avAja pramANe pitAne satya lAge che, te rAha batAve che.evI zraddhA lokenI che. ane te zraddhA Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126] mArI siMdhayAtrA te tarapha laI jAya che. kaMcanakAminInI AsaktimAMthI saMsAranA jIvone bacAvavAno upadeza, kaMcanakAminIno sarvathA tyAgI sAdhuja karI zake. bheja-kAlIdAsane saMvAda - sAdhu tarIkenI, gurU tarIkenI javAbadArI bahu moTI che. sIDI upara te dhIre dhIre caDAya che, paNa paDatAM vAra nathI lAgatI. kAraNa ke eka pagathIyuM cUkatAM nIce paTakAyA sivAya mANasa rahI zakato nathI. AnA saMbaMdhamAM bheja ane kAlIdAsano saMvAda bahu sAruM pramANa pUruM pADe che. bhojarAjA eka divasa kAlIdAsane pUche che - prazna-kAnAmAM vicAra nathI hoto?' uttara-"samaye batAvIza." eka vakhata bhojarAjA pitAnA mahelamAMthI bahAra nIkaLI rahyA che. sAmethI eka phakIra Ave che. enI oDhelI cAdara ghaNI jIrNazIrNa thaI gaI che. bhejarAjAnA hRdayamAM dayA ane bhakti utpanna thAya che. | bheja pelA phakIrane kahe che - te prazna -sAdhu, A tamArI cAdara jIrNa thaI gaI che, huM bIjI apAvuM ? uttara- ne, mArI A cha cAdara nathI, paNa mAchalAM mAravAnI jALa che.. prazna- tame mAchalAM khAo che? Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM pravRtti [17 uttara- hA, ekalAM nahiM, madirAnI sAthe. prazna- dArU pIo che ? uttara- ekalo nahiM, vezyAnI pAse besIne. prazna- vezyAne tyAM jAo cho? uttara- hA, duzmananA mAthA upara paga mUkIne. prazna- tamArA jevA sAdhune duzmana che? uttara- hA, cora chuM. reja corI karuM chuM. praznana- tame sAdhu thaIne corI kare che ? uttara- hA, jugAra khelavo paDe che, paisA kyAMthI kATuM? prazna- tyAre zuM tamArAmAM badhA ye durNa che? uttara- hA, je mANasa naSTa-bhraSTa thaI jAya che, AcAra cUkI jAya che, enAmAM koI vicAra rahetuM nathI. bheja rAjAne mAlUma paDayuM ke A keI sAdhu phakIra nathI, paNa kAlIdAsa paMDita che. rAjAne khAtarI thaI ke kharekhara eka pagathiyuM cUkanAra nIce ja paDe che. AjanA gRhasthono gRhasthAzrama jUo. hajAre lAkhe gharamAM dekhAya che kyAMya zuddha gRhasthAzrama ? sAdhuonA patanamAM paNa e gRharo taraphathI maLatAM pralobhano vadhAre kAraNabhUta che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128] mArI sidhayAtrA page musApharI karanArA sAdhuo potAnA AtmAnuM kalyANa karavA sAthe dharmanI, samAjanI ane dezanI ghaNuM sevA karI zake che. sevAnuM kSetra vizALa che. sevAnAM sAdhano asaMkhya che. potapotAnA AcAranA pAlana pUrvaka game te kSetramAM ane game te sAdhanathI manuSya sevA karI zake che ane rASTranA utthAnamAM paNa moTe phALo ApI zake che. sau potapotAnI maryAdAmAM rahIne, pitatAnA dharmamAM rahIne potAnAM kAryo kare, te te vagara hAnie mATe lAbha karI zake che. potAnA dharmane cUkIne sevA karanAra mANasa lAbha karatAM nukasAna vadhAre uThAve che. lAkhanA bAra hajAra kare che. sAdhu "sAdhu " che, to te tyAgathI ja che. bAhya kriyAkAMDamAM Deka apavAda vikaTa prasaMgomAM uThAvavo paDato hoya to te "saMkaTa samaye sAMkaLa kheMcavA" jevuM che. Apaddharma tarIke kaI cekasa prasaMge pUrate kaI bAtha apavAda uThAvavo paDe, paNa tenA mULamAM te hAni naja pahoMcavI joie. pAdavihAranI A khAsa khUbI che. mahAtmA gAMdhIjInI "dAMDInI kUca ' e jaina sAdhuonA pAdavihAranI eka amuka samaya mATenI TuMkI AvRtti hatI. lA 'TakAnI telaDI tera vAnAM mAge." pAdavihArane cUkyA pachI eka pachI eka evAM lapharAM jIvanamAM pesI jAya che, ke jemAMthI nikaLavuM te dUra rahyuM, paNa e jALa vadhAre ne vadhAre gUMthAtI jAya che. AnA udAharaNa rUpe kAzI, ayodhyA, haradvAra ane evAM sthAna ke jyAM sAdhuonA akhADA ne akhADA paDyA hoya, tyAM jevAthI vadhAre khAtrI thaze. jena sAdhuomAM Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM pravRti [19 " paNa 'irAde dhama ke athavA evAM khIjAM kAraNeAe 'rela-vihAra ' karanArAonI zI dazA thai che ? e kaiAthI kayAM ajANyu che.? bicArA gRhasthAzramamAMthI ye nIce gayA che. * vaTalelI brAhmaNI tarakaDImAMthI ce jAya 'e kahevata zu khATI che ? jyAre pAvihArathI keTalA khadhA phAyadA thAya che? keTalA apUrva AnaMda ! prAtaHkALamAM pAMca-dasa-paMdara mAilanI musApharI thAya che. jaMgalAnI sukkI havA taMdurastI ane manane tAjagI Ape che. judA judA gAmanA madhura pANI pIvAnAM maLe che. pahADA ane jaMgaleAnAM kudaratI suMdara dRzya! jevAnAM maLe che. kayAMya kampTAnI sAme thavu paDe che. / kayAMya koi suMdara jhADanI nIce, AkAzanA tArA gaNutA apUrva AnaMda anubhavAya che. deza dezanA rItiravAjo jANavAnA maLe che. manuSya svabhAva pArakhavAnA maLe che. TUMkamAM kahIe te! saMsAranuM dRzya saMsAranuM satya svarUpa ane vizvajJAnanI prabaLa preraNuA eka mAtra pAdacAraNuthI maLe che. itihAsanA zAkhAnAne mATe khUba aitihAsika sAmagrI maLe che. purAtattvanA zeAdhakAne mATe purAtattvanA aneka sthAne jevAnAM maLe che. levAya teTalu lai zakAya che. lenAra joie. eka ja carcA zivaga'ja ( mAravADa ) thI karAcI sudhInI lagabhaga 100-600 mAilanI musAphrarImAM je apUva AnaMda amArI ma`DaLIne AvyeA hateA te, vaNaeNvI zakAya teveA nathI. amArI AkhI musApharImAM jyAre ne tyAre, jyAM ne tyAM A prazna te cacAja hAya: mahArAja, ATalA ATalA kaSTa uThAvIne tame na che, enA karatAM tame relamAM kema jatA nathI? tame dhArA. te havAI jhahAjamAM jai zake che. A praznanA uttara "" Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130] mArI siMdhayAtrA amArA taraphathI je ApavAmAM Avato, te uparanA vivecana uparathI samajI zakAya tema che. mAruM to mAnavuM che ke aneka prakAranA kAvAdAvA, prapaMca ane juThane zarIranAM rUMvADe rUMvADe, eke eka nasamAM, are nAnAmAM nAnA eka biMdumAM paNa bharI rAkhanAra zaheranI janatAne upadeza ApavAmAM je lAbha samAya che, tenA karatAM bhaLI, bhakika ane zraddhALu gAmaDAnI janatAne gheDo paNa upadeza ApavAmAM vadhAre lAbha rahelo che. dezanI sAcI sthitinuM bhAna paNa zaheranI janatA karatAM gAmaDAnI janatAmAMthI vadhAre thAya che. udeza ne sAdhana amArI musApharInI pravRttimAM traNa uddezo rakhAyA hatA (1) mAMsAhAra niSedha, (2) dareka kema ane dharmenuyAyIomAM paraspara premanI vRddhi ane (3) jainadharmanA siddhAMtonI vAstavikatAno pracAra. jyAM jyAM jevA jevA prakAranI AvazyakatA jaNAi, tyAM tyAM tevA tevA prakArano upadeza thato ja rahyo. pustakono pracAra, jJAnacarcA ane jAhera vyAkhyAna-A amArI pravRttinAM sAdhano hatAM. cAhe eka ja mANasa heya, cAhe hajAra heya, game te viSaya upara game tyAre mAtra joIne upadeza kare e amAruM dhyeya hatuM. mAravADamAM pravRtti. mAravADanA lagabhaga pratyeka gAmamAM jAhera vyAkhyAne dvArA pravRtti karavAmAM AvI hatI. ghaNAM gAmamAM kevaLa jenIja vastI; eTale tyAMnA jemAM je je kurivAjo hatA, tene dUra karavAne upadeza mukhyatve thato. pAThazALAo ke kanyAzALAo sthApana karAvavI, ApasamAM taDa hoya tyAM ekatA karAvavI, e amArI mAravADanI pravRtti hatI. jo ke vAta vAtamAM Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM pravRti [131 pakaDanAra ne pakaDayA pachI nahiM choDI taDa pADI nAkhanAra mAravADIo amArI karAvelI ektAne kyAMsudhI jALavI rAkhaze, ene amane khUba anubhava hato. ghaNe bhAge te mahArAjane rAjI karavAne mATe mahArAjanI sthiratA sudhImAM ja emanI ekatA jaLavAI rahe che. mahArAja vidAya thaI jAya, eTale pAchA tenA teja bAyo caDAve ane pAghaDIno cheDo nIkaLI jAya, tyAM sudhI hohA kare. chatAM kaI kaI gAmamAM kaMIka vadhu samaya paNa saMpa jaLavAI rahe. eTale te viSayamAM prayatna karavo e to amArUM kartavya hatuM ja. jAhera vyAkhyAne. takhatagaDha, umedapura, guDAbAlotarA, AhAra, jAlora, melasara, sivANAgaDha, bAlotarA, bADamera, nyura, mIrapurakhAsa, hAlA ane haiidrAbAda-A ane AvAM bIjA keTalAMka gAmamAM jAhera vyAkhyAne paNa apAyAM. guDAbAlotarA, AhAra, jAlera, sivANAgaDha, bADamera ane hAlAnI pravRtti vizeSa AnaMdadAyaka ane lAbhakartA thaI hatI. sAMpradAyikatAnI gaMdha. keTaleka sthaLe sAMpradAyikatAnI gaMdha vadhAre anubhavavA maLI. gaDhasivANumAM sthAnakavAsI ane terApaMthIonI vastI vadhAre che. amArI pravRtti sArvajanika ane dareka dharmomAM ajyanI sthApanA karAvavAnI hevA chatAM keTalAka sthAnakvAsI ane terApaMthIo potAnI prakRti pramANe sAMpradAyika carcAmAM utaryA vagara nathI rahI zaktA. emane bicArAone emAMja rasa paDe che. eTale bAhya kriyAonAM sAdhanane dharma samajI evI carcAo cheDayA vagara rahetA nathI. keI cheDe, eTale taTasthavRttithI vastusthiti samajAvyA vagara to cAle paNa nahi. khAvI carcAno prasaMga mahasivANAmAM ane asADAmAM vadhu Avyo. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132] mArI sidhayAtrA siMdhamAM pravRtti - bADameramAM tyAMnA hAkIma magarUpacaMdajI bhaMDArI ane sTezana mAstara manamehanacaMdajI bhaMDArI vigere maMDaLInA prayAsathI jAhera vyAkhyAno khUba thayAM ane hajAro lokoe lAbha uThA. hAlA jevA musalamAnonA kendrasthAnamAM "mahAvIra jayantI " ujavAya ane te paNa mAMsAhArI hindu-musalamAnonA sahakAra pUrvaka ujavAya, e eka khAsa vizeSatA hatI. hadrAbAdamAM niyamita prAtaHkALamAM vyAkhyAna thatuM. seMkaDe siMdhI AmIlo ane bhAIbaMdha komanA loko lAbha letA. Akho divasa dharmacarcAo thatI. ghaNA loko AchI-mAMsane tyAga karatA. uparAnta be jAhera vyAkhyAno paNa karI zakAya. ahiM amArI sthiratA thoDI ja rahI. mAtra eka aThavADIyuM. haidrAbAdanI garamI siMdhamAM mazahUra che. siMdhI loke cheka sAMja thayA pahelAM bahAra nikaLeja nahiM, chatAM sthAnika jainasaMghanA AgevAnA prayatnathI ThIka pravRtti thaI. ahiMthI vihAra karI, paheluM mukAma keTrI karyuM hatuM. karAcInA paNa ghaNA bhAIo baheno sAthe hatA. hidAbAdanA jaine uparAnta siMdhI bhAIo baheno paNa Avela. AjanI garamI AkhI jIMdagI yAda raheze. garamI nhotI, aMgArA varasI rahyA hatA. makAna kaMIka sArUM maLeluM, eTaluM sadbhAgya. bapore siMdhI baheno-bhAIoe kahyuM. "upadeza Ape?" AvI garamImAM upadeza? chatAM e lokenI icchAne mAna ApI badhA bhegA thayA. upadeza Apyo. pachI te raMga jAmyo. siMdhI bahena-bahena pArvatI ane caMdrikAe suMdara bhajane saMbhaLAvyAM. vRddha siMdhI mAtA pUtaLIbAIe mahAbhArata ane rAmAyaNanI keTalIka vAto karI. karAcIthI svayaMsevaka tarIke AvelA ajarAmara desI paNa khIlyA. Akho divasa apUrva AnaMdamAM gayo. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM pravRtti munirAjonA utsAha leAkeAne sTezana upara jyAre jyAre mukAmeA thAya, tyAre tyAre sTezananA mAstare te bIjA sTAphanA . lokA sAthe jJAnacarcA khUba thatI. medha ApavAmAM amArI AkhI ye ma'DaLI utsAhita rahetI. kAi vakhata zrI vizAlavijayajI AvIne khabara Ape ke Aje ATalA mANaseAne mAMsAhAra cheDAvyeA, te kAi vakhata zrI dAnavijayajI khabara Ape ke ATalA mANasane mAMsAhAra cheADAvyeA. zAntamUrti munirAjazrI jayantavijayajI ane sva. zrI himAMzuvijayajI teA rAtadivasa ekA mATe prayatnazIlaja rahetA hatA. kahevAnI matalaba ke darekane eTale adheA utsAha hatA ke raste cAlatAM paNa je krAi maLe, tenI sAthe amaiM kalAka kheATI thane paNa upadeza ApavAnuM saune mana thatuM. [ 133 jyAM jyAM junAM sthaLeA maLe, te jovAM, tyAM zIlAlekhA vagere aitihAsika sAmagrI maLe, te| tene saMgraha karavA. karNaka daMtakathA maLe te te noMdhI levI. A pravRtti paNa munirAja zrI jayantavijayajI ane sva. muni zrI himAMzuvijayajInI thatI ja rahetI. dharmacarcAnA viSA dhama carcAomAM ghaNe bhAge Rzvara, kama, jIMdagInuM dhyeya, e viSaye mukhya rahetA. sAdhunI pAsethI A sabaMdhI kaSTapaNuM jJAna meLavavuM, evI jijJAsA lagabhaga satra jovAtI, manuSya saMsAranI mAyAmAM phasAyele che. chatAM eka nAstikane paNa hRdayanA uMDANamAM evI bhAvanA rahI che ke ' huM kANu chuM ? kayAMthI Avye chuM ? mArUM' zuM ka che ? huM zu karI rahyo chuM ? ane kayAM javAno chuM ? A praznAnA dhvani tarIke dhaNA bhadrapurUSA carcAo karatA. ? Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] pariNAma A pramANenI amArI AkhA vihAranI pravRtti barAbara cAlatI rahI. emAM jarA paNa atizayeAkti vagara kahI rAkAya ke sekaDe| mANasAe mAMsAhAranA tyAga karyAM che. ghaNAee dArU cheDayA che, ane ghaNA jIvAe aneka prakAranI pratijJA karI che. TUMkAmAM kahIe te! je lAbha, gujarAta kAThiyAvADanI rIDhI thai gaelI athavA khIjA zabdomAM kahIe te| atiparicayanA kAraNe AkarDa dharAelI balke ajINuM bhAgavanArI prajAmAM nathI thai zakatA, tenAthI hajAra gaNuA lAbha AvI prajAne upadeza ApavAmAM thAya che, evA amAre saceATa anubhava thayA che. mArI sidhayAtrA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 14 :- karAcI by sy sy khm myh myny SHb mHmd Hmyd mh y myr y syh * * * * * * karAcI eTale siMdhanuM pATanagara. sara carsa nepiyaranA zabdomAM kahIe to karAcI eTale pUrvanuM kIrtimaMdira, paMjAbanuM baMdara ane hiMdanuM lIvarapula. kavi nAnAlAlanA zabdomAM kahIe te karAcI eTale bhAratanuM dUrgadvAra." karAcI mATe nAnAlAle AjathI dasa varSa pahelAM eka bhaviSyavANI bhAkhI hatI: * * * * -- * * - * - * * * * - * - *** - - * "karAcI ! AvatI kAle tAre AMgaNethI vIsamI sadInA hanumAnavimAne chala bharaze. eziyA ane yuropanA Abha oLagI pAra uDaze ane kavitA nahiM, kalpanA nahi, Azcarya kathA nahiM, AjanA yuganI e satya vArtA kahevAze. hanumAna kudakAthI dazagaNe gagana kudake kAle tAre kAMThethI kudaze. ItihAsa ene kalpanA nahi kahe. hakikata kaheze." 1 ... . .. jA mahAkavinI A bhaviSyavANuM Aje sAcI karI che. karAcI eTale duniyAnI sAtheno saMbaMdha joDanArUM havAI-jhahAjanuM mathaka. * - 1 jUe. "kI karAcI gujara sAhitya kaLA mahotsavanA pramukha tarIkenuM vyAkhyAna, Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136] mArI siMdhayAtrA karAcInuM sthAna siMdhanuM pATanagara bhAratanA zaheramAM pAMcamuM sthAna rAkhavA chatAM suMdaratA ane saphAImAM enuM sthAna mekhare Ave che. mAtra traNa-sADAtraNa lAkhanI vastInuM A zahera vizALatAmAM khUba phelAyuM che. karAcIna pratyeka mArga, karAcInA makAnonI hAramALAo, karAcInI khuzanumA havA -e badhuM ye hiMdustAnanI AkhI musApharI karIne AvanArane mugdha banAve che. eka vakhatanuM mAchImAronAM pAMca-pacIsa jhuMpaDAvALuM gAmaDuM Aje bhAratanA manamohaka zaheromAMnuM eka banyuM che. eka vakhatanuM gaMdhAtuM "ghaDa baMdara " AjanuM jagamazahUra ane seMkaDe sTImarane AvakAra ApatuM AlIzAna baMdara banyuM che. gAma to ghaNAM ya vasAya che, jaMgalamAM maMgala bane che, chatAM karAcInI racanA te evA koI zubha coghaDIe ane evA koI bhadrapurUSanA hAthe pAyo paDayo che, ke teNe karAcIne jagamazahura banAvyuM che. karAcInI A navI racanA ane karAcInI suMdaratA, kahevAya che ke bhAI jamazeda mahetAnA bahu ja vicArazIla bhejAnuM pariguma che. bAra-bAra varSa sudhI lAgaTa karAcInI myunisIpAlITInA pramukha pade rahIne bhAI jamazede karAcI zahera mATe je je prayatno karyA che, e karAcInA itihAsamAM sonerI akSaroe kAtarAyelA raheze. A karAcInI utpattinA itihAsamAM paNa kaMIka vizeSatA che. ane tethI ApaNe jarA karAcIna bhUtakALanA kuvAmAM bhUsake mArI laIe to kaMI khoTuM nathI. utpatti itihAsa enI utpattinA saMbaMdhamAM Ama vade che - Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcI [ 137 A eka pAMca-pacIsa macchImAranuM gAmaDuM hatuM. akalAcI-je-gATha' e nAme oLakhAtA e gaThano netA "kalAcI' e A macchImAremAM mukhya hato. haba nadInA pazcima kinArA para AvelA khaDaka gAmanA vyApArIone dariyAI vepAra calAvatAM vacamAM retI naDatI hovAthI teo khADI pAse rahevA lAgyA. te vakhate tenuM nAma " kalAcI kuna' jaNAyuM. ahiM jyAre vastI vadhI, tyAre dhIre dhIre mATIno killo bAMdhavAmAM Avyo. A killAne pUrva ane uttara ema be daravAjA hatA. tenAM nAma khAre daravAje ne mIThe daravAjA Aje khArAdhara ane mIThAdharanA nAme je sthAna oLakhAya che, te ja te vakhatanA daravAjA. i. sa. 177475mAM lephaTananTa johana porTare A kocITAuna zodhI kADhI tene ullekha karyo che. ema kahevAya che ke "balecIne apabhraMza lacI--kocI- karAcI thayuM che. te vakhatanA siMdhanA kalorA rAjAo taraphathI A gAma balacIone apAyeluM. hiMdu vyApArIoe tene vikAsa karyo che. evI itihAsamAM noMdha che. 1795mAM tAlapurA lokoe A gAma laDAImAM chayuM. I. sa. 1834mAM brITIza lazkara aphaghAnIstAnamAM rUziyA sAthe laDAI karavA siMdhamAM thaIne javA mATe kinAre AvyuM, tyAre temanA mAnamAM manArA"nI TekarI parathI tAlapuranA senApatie topanA bAra karyo. brITIza lazkara samakyuM ke A te laDAI mATenuM AhavAna thayuM. eTale e lazkare paNa sAmethI dhaDAkA kya. pariNAme siMdhIo bhAgyA eTale brITIza lazkare karAcI kabaje karyuM. te pachI aMgrejI amalamAM tene vikAsa thato rahyo. eka daMtakathA karAcI saMbaMdhamAM eka daMtakathA paNa kahevAya che. 'haidrAbAdanA mIranA be javAna mIrajAdAo bahu IjhI hatA. eka divasa hajAmata karatAM karatAM tenA hajAme emAMnA ekane kahyuM: ' suMdarIo Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ] - mArI siMdhayAtrA te ghaNuM joI, paNa nagarazeTha nAumala bhejavANunA chokarAnI vahu jevI kyAMya thavAnI nathI.' bane mIrajAdA haThe caDayA. nAumalanA gharamAM jaI strIonI AbarU para hAtha nAkhavAno nizcaya karyo. sAMjanA samaye nAumalanI DelI vaTAvI mIrajAdA dAkhala thayA. nAmila zeTha vakhAre hatA, paNa temanA bhAI jIvatarAya rAjakumAronI A hilacAla samajI gayA. temaNe eka vaphAdAra nekaranI madada lai bane mIrajAdAone gharamAM bAMdhyA ane temanI sAthenA khavAsanuM khUna karyuM. pitAno jAna bacAvavA paccIsa pavanavegI sAMDhaNIo upara kiMmatI jhaverAta ane pitAnuM kuTuMba laI jIvatarAya zeTha rAterAta haidrAbAda chADI tAlapUrAeAnA 'dhaDabo baMdara " AvI pahoMcyA. bIjA divase mIranI tapAsamAM mIrajAdA chuyA. nAumale ghaNe bacAva karavA chatAM Akhare tene sajA thaI ane kabrastAnamAM kabro khedavAnuM kAma soMpyuM. nAumala ustAda sIdhI hato. kabrastAnanA uparIne lAlaca ApI tyAMthI chuTayo ne ghaDo baMdara" AvI pahoMcyA. mIre kabrastAnanA uparIne pUchayuM, tyAre teNe javAba Ape ke hiMduone hanumAna AkAzamAMthI AvI nAumalane ucakI gaye. huM pakaDI rAkhato hato, paNa huM paNa sAthe ucakAyo. pachI pelA kAphara deve mane jamIna para pachADo." mIre bicArAe saMtoSa vALyo. bIjI tarapha nAumala ane jIvatarAya e bane bhAIoe aMgrejonI madada mAMgavAno nizcaya karyo. jIvatarAya muMbaInA gavarnarane maLyA. A bane bhAInA bharose muMbaithI aMgrejI lazkaranI manavAra "ghaDa baMdara pahoMcI ane baMdara hAtha kyuM. kahevAya che ke e lazkarane "jeDIyA bajAra'nA kAThiyAvADI luvANuM vyApArIoe sAmAna vigere pUro pADela. " A gAmane khIlavavAmAM eka harakta AvatI hatI, ane te e ke kalAta balucIbAinI Aja bAju puSkaLa jagyA hatI ane temAM potAnA seMkaDo Dherene te pALatI hatI. e je khase te "ghaDA baMdara" zaheranuM svarUpa le. bAIne bIjI jagyA ane dravya vigerenI lAlaca ApI, paNa e bAIe pitAnI bhASAmAM "AuM kalAtacI-kalAtacI' ema belI jaNAvyuM ke "huM laDAyaka tekhamanI chuM. nahiM khasu." senApatie khAtrI ApI ke A jagyAnuM nAma WWW.jainelibrary.org Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcI [ 130 tArUM " kalAtacI " pADIzu. bAI khuzI thaI ane khasI gaI. te divasathI A gAmanuM nAma lAtacI-kalAcI-karAcI paDayuM. enuM asala nAma "ghaDa baMdara" haju paNa vyApArIone copaDe lakhAya che." gujarAtanuM mahAnagara, kahevAya che ke lagabhaga 100 varSa upara jyAre aMgrejI amala AvyA, te vakhate A zaheranI vastI AThathI nava hajAra mANasanI mAtra hatI. jema jema baMdaranI khIlavaNI thatI gaI, vyApAra ane jamInanI sagavaDa vadhatI gaI, tema tema A zaheranI vastI vadhatI gaI. Aje to lagabhaga traNa lAkha mANasanI vastI che. jemAM lagabhaga eka lAkha gujarAtIo che. gujarAtIoe siMdhanA A pATanagaramAM pitAnuM sthAna keTaluM jamAvyuM che, ane mahAgujarAtanA mukhya sthAna tarIke A zaherane keTaluM zobhAvyuM che, e karAcIne thoDo paNa abhyAsa karanAra joI zakyA vagara rahI zakato nathI. siMdhanuM pATanagara hovA chatAM karAcI eTale jANe koI gujarAtanuM ja mahAnagara na hoya, evuM bhAna thayA vagara rahetuM nathI. jyAM juo tyAM gujarAtI ja gujarAtI. vyApAramAM, myunisIpAlITImAM ane evAM bIjAM aneka pradhAna sthAnamAM gujarAtIenI saMkhyA tarI AvyA vagara rahetI nathI, tema gujarAtanuM dimAga paNa kAma karI raheluM barAbara jevAya che. eziyAno daravAjo karAcInuM baMdara AbAda baMdara banyuM che. hiMdustAnanAM dareka nAnAM moTAM baMdare joDe tene vyApAra cAle che ane bIjA dezo sAthe paNa mAlanI che ja "zrI karAcI gUja2 sAhitya kaLA mahotsava aka mAM zrI jadurAya DI. khaMdhaDIyAne lekha. WWW.jainelibrary.org Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] mArI siMdhayAtrA sIdhI Ava-jA A baMdarathI thAya che, ane eTalA mATe karAcI baMdarane "eziyAne daravAje' kahevAmAM Ave che. havAi jhahAjanuM te A mukhya mathaka DrIgaroDamAM che. jyAMthI muMbaI, madrAsa, kalakattA vigere zaheramAM, bake duniyAnA dareka bhAga upara vimAna mAraphata jaI zakAya che. have te TapAlano vyavahAra paNa havAI jhahAjathI cAlu thayo che. keLavaNunI saMsthAo myunisipala skula beDa ane jIllA lokala beDa-e keLavaNuM khAtAnA mukhya vahivaTadAre che. myunisIpAlITInA keLavaNIkhAtAnA vaDA zrIyuta ananta hari lAgu ghaNAja vidvAna bAhoza ane bhalA adhikArI che. cothA dhoraNa pachInI aMgrejI skulo sarakAra pite calAve che. karAcImAM koleje che. hAiskUlo che. sarakArI ane myunisIpala saMsthAo uparAMta bIjI khAnagI ane sAmAchika zALAo paNa ghaNI che. kahevAya che ke hiMdustAnanA keLavaNI vibhAgane siMdhe bahu meTI saMkhyAmAM zikSake pUrA pADyA che. karAcImAM dareka prakAranAM chellAmAM chellI zodhanAM yaMtro AvI pahoMcyAM che. darzanIya sthAne - karAcInAM darzanIya sthAnamAM maghApIra, manorA, havAbaMdara, ekasTanazana, TekarI, gAMdhIgArDana, bhUtakhAnA, (myujhIyama) kiyAmADI ane malIra vigere mukhya che. WWW.jainelibrary.org Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcI " " karAcImAM atyAra sudhImAM je aitihAsika prasiddha ghaTanAo banI che, temAM i. sa. 1971 mAM * mahAsabhAnuM adhivezana ' e khAsa ghaTanA che. karAcInA je sthAnamAM e mahAsabhA maLI hatI, te medAna-te jagalamAM Aje te magalasvarUpa gujarAtanagara' zobhI rahyuM che. ekaMdara rIte karAcI havAne mATe temaja paNu khIjA' zaherA karatAM ucu sthAna bhAgave che. (141 suMdaratA ane saphAine mATe Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -:15 :-- siMdhI hiMduo -* bymh - * * --------* y mly, my jy mymh khly, gy. hm. y. pAchalAM judAM judAM prakaraNamAM thI jyAM siMdhanA hiMduo saMbaMdhI hakIkata ApI che, tyAM tyAM temano thoDo thoDo paricaya Ave che. chatAM siMdhanA hiMduonA saMbaM dhamAM haju paNa keTalIka vastuo kahevA lAyaka hovAthI A svataMtra prakaraNa rAkhavAmAM AvyuM che. m ` h ` ---- mmr mr " - - y " my lr - -- ryh hy - - mhmy my mywh y - - m --- -- --- hwrh y ny myN khy nw`h fy ---- `hdy w l y dy nr --- te pahelA ja prakaraNamAM ApaNe joI gayA chIe ke, jadA judA samaye judI judI jAtanA hiMduo siMdhamAM AvI vasyA hatA. ane teo musalamAna thayA hatA, chatAM temAMnA koI koI te eka athavA bIjA kAraNe pitAnuM hidutva jALavI rahyA hatA. teo ane te pachI mulatAna, jesalamera AdithI AvelA ghaNA hiMduo, Aje "siMdhI hiMduo' tarIke oLakhAya che. AkhA siMdhamAM hiMduonI vastI 23 TakA che, e vAta pahelAM kahevAmAM AvI che. jyAre siMdhamAM musalamAnanI vastI 75 TakA che ane 2 TakA krizcIyana, pArasI vigere kAmo che. y tw - py * ** Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMduo T143 judI judI keme siMdhI hiMduomAM ghaNuM kAmonAM nAme che. siMdhI, paMjAbI, puSkaraNa brAhmaNa, sArasvata brAhmaNa, luvANA, nasarapurI, zIkArapurI, bhAIbaMdha, haidrAbAdI, AmIla, vigere vigere. A badhAmAM vANIyA tarIke oLakhAtA lokene je TUMkAmAM samAveza karIe, to mukhya haidrAbAdI ne zikArapurI, athavA AmIla ane bhAIbaMdha-A komenI pradhAnatA gaNI zakAya. A beja kemonI prasiddhi che. A banne komenuM khAnapAna lagabhaga ekaja jAtanuM ane keTalAka rivAje paNa eka sarakhA hovA chatAM A siMdhIo be koma tarIke vaheMcAI gayA che; eTaluM ja nahiM paraMtu, ekaja kuTuMbamAM eka bhAI AmIla kahevAya, te bIje bhAI bhAIbaMdha kahevAya, evA paNa dAkhalA maLe che. jo ke dhIre dhIre te A baMne kAmomAM uMca nIcano bhAva paNa pesI gayo che, ane emanA ghaNA kharA rivAjomAM paNa pharka paDI gayo che. Amala loke potAne bhAIbaMdha kAmathI uMcA samaje che. kahevAya che ke AmIla loke bhAIbaMdha kAmanI kanyA le che kharA, paNa detA nathI. je ke have koI koI devA-levA paNa lAgyA che. AmIla uparanI banne komAmAM vadhAre ujaLI vadhAre zikSita ane AgaLa paDatI kema te "AmIla che. "AmIla loke "AmIla kema kahevAya che? enI utpattine khAsa itihAsa nathI jaNAto. ghaNuM lokezana-khAsa karIne itihAsane pUchavAthI mAlUma paDe che ke, gIranA jamAnAmAM je lokonA hAthamAM "amala' hato, adhikAra" hato, te loko "AmIla' kahevAyA, ane te sivAyanA bhAIbaMdha kahevAyA. AmIle atyAre dIvAna" tarIke Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144] mArI siMdhayAtrA paNa oLakhAya che. enuM kAraNa e che ke mIrAnA jamAnAmAM dIvAna ane evA moTA hodA teo bhogavatA hatA. atyAre paNa temanI paraMparAnA loke "dIvAneja kahevAya che. pitAnA adhikAranA samayamAM A lokone bAdazAha taraphathI moTI moTI jAgIro ane jamIna maLelI, e jamInanI jamInadArI Aja paNa ghaNuM Amale bhogavI rahyA che. ane tethI teomAMnA ghaNuM moTA Land ford (jamInadAra) tarIke prasiddha che. evA keTalAye AmIlo che, jemane tyAM hajAre vIdhA jamIna Aja paNa che. ane khetInI moTI Avaka dharAve che. AmIle meTe bhAge nokarI karanArA che. kalekaTara, kamIznara ane evA evA hoddedAre Aja paNa che. jo ke have e lokone nekarIo bahu ochI maLe che, siMdhamAM musalamAnanI rAjadvArI prabaLatA hevAnA kAraNe. aTake A lokomAM gIdavANI, eDavANuM, vajhIrANu, gulara jANa, punarAjANI, mIracaMdAnI, jahAMgIyANI vigere aTake che. A aTake te te nAmanA pUrva puruSe uparathI paDI che. dIvAna gIdumalanA nAmathI gIdavAnuM kahevAya che. A gIdumala kahevAya che ke mulatAnathI Avela. temanA nAmathI haidrAbAdanI pAsenuM gIdubaMdara nAma paDeluM che. A gIghumalanI sAthe Adumala AvelA, temanI paraMparAnA loke eDavAnI kahevAya che. haidrAbAdamAM "eDavAnI " nAmanI galI che. tenI be paDakhe be gallIo che. jenuM nAma "gularAjANI" ane "punarAjANuM che. "gularAja" ane "punarAja" e be hiMdu senI hatA. ane te kahevAya che ke balucistAnathI AvyA hatA. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMduo [ 145 mAlANuM "nA prakaraNamAM vAcake vAMcI gayA che ke mAtAjInA nAma uparathI te dezanuM nAma "mAlANuM" paDyuM che. SaSThi vibhaktine pratyaya " aNI' te dezamAM vaparAya che, teja vastu ahiM paNa dekhAya che. "gIdunA vaMzajo "gIdavANI', "AdunA vaMzajo "eDavANI', gularAja nI galI "gularAjANa', punarAja'nI galI te punarAjANuM'. junA vakhatamAM rAjapUtAnA (mAravADa), bhAvalapura, aphaghAnistAna, paMjAba vigereno ghaNe khare bhAga siMdhamAM hato. eTale te vakhate A a" "anI' pratyaya badhe ya vaparAto hoya, evuM dekhAya che. bhAIbaMdha AmIlothI atirikata badhA "bhAIbaMdha' kahevAyA. jeo vyApAramAM joDAyA, te badhA bhAIbaMdha, pachI bhale eka ja kuTuMbanA bhAI ja kema na hoya ? vyApAra karanArAo paNa temanA bhAI ja hatA, sagA hatA, saMbaMdhI hatA, eTale teo "bhAIbaMdha' kahevAyA. kahevAya che ke bhAIbaMdhamAM zIkArapurI loke sauthI pahelAM vyApAramAM joDAyA hatA. atyAre paNa zIkArapurIo meTAmoTA zaheromAM ane vilAyata sudhI vyApAra kheDe che. have to nasarapurI ane bIjA ghaNA vyApAra kare che. bhAIbaMdha koma vyApArI hovAthI emanAmAM udAratAne guNa kaMIka vizeSa jovAya che. bIjA ghaNuM kharA rivAjomAM te AmIlonA jevAja leo paNa che. khAna-pAna bane komenuM khAnapAna machI, mAMsa, dArU ane iMDAM jarura che. sAdhAraNa rIte reTI ane bhAjI (zAka) e emane dezI khorAka pasAdAra Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146] mArI siMdhayAtrA loke machI-mAMsano upayoga vadhu kare che. dArU vinA te rahI zake nahi. siMdhanA musalamAne karatAM hiMduo mAMsa-macchI vadhAre khAya che; kAraNa ke siMdhanA hiMduo pAse paise che. garIba musalamAno macchImAMsa ochuM meLavI zake che, kAraNa ke paise nathI. siMdhI lokone keinA upara TANe mA hoya te te kaheze : "je kadahI tu vaDA mANU AhIM, to tu bhale gosta macchI zarAba be pIu, para mAM garIba dAla-mAnI khAI gujara kandasa." arthAta "tame meTA mAladAra che, to roja gesta, macchI, zarAba khAje, ame garIba chIe te mAnI bhAjI khAIzuM." - Amale roTalIne "mAnI" kahe che. ane bhAIbaMdhe roTalIne roTalI" athavA "phulakA" kahe che. mAMsane AmIlo "gosta" kahe che, to bhAibaMdho "mAMsa' kahe che. ghaNe bhAge bhAIbaMdho musalamAnI zabdone vyavahAra Amalo karatAM ochI kare che. A banne kemomAM pApaDa khAvAno rivAja vadhAre che. koI paNa mANasa temanA ghare jAya, eTale mIThAI ke evI kaMI cIja hoya ke na hoya, paNa pApaDa to jarUra lAvIne mUkeja. ekaluM pANI teo nahi Ape. je kuTuMbo bahu moTAM che, ane jemane tyAM lokonuM AvavuM javuM vadhAre thatuM hoya, emane tyAM pApaDanI ghaNI vaparAza hoya che. haidrAbAdamAM bhAIbaMdha kAmanAM eka vRddha bAI mane kahetAM hatAM ke "mAre tyAM lagabhaga se savAso pApaDa rAja zekAya che" Ama darekane tyAM che vatte aMze vaparAza thAya che. siMdhI lokonA gharamAM juo te khATalA DhALelA paDayA heya, ane tenA upara besIne bhAjI-mAnI khAtAM heya. jo ke vadhAre phezanamAM Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMduo AgaLa vadhelA mANase Tebala khurazIe paNa esIne khAya che. emanA rasADAmAM kAi paNa jAtanA leAkAne rAkhavAmAM te dharanuM badhuM kAmakAja te musalamAno paNa kare che. paraheja nathI rAkhatA. vRddha mAtAone A badhuM pasaMda nathI paDatu. ane DheDha, bha`gI, musalamAna saunuM gharamAM pesavuM, enDru pasaMda kare che. parantu Aje mudrAMonuM kANu bhASA ane lipi > siMdhI bhASAmAM che. vibhAga che: phArasI sidhI ' ane ' vANiyA sidhI '. siMdhI hiMdue A banne bhASAne upayega kare che. emanI elacAlanI bhASA te siMdhI ja che, paNu lakhavAmAM bannemAM pharaka che. AmIle! ghaNe bhAge ' phArasI sidhI 'ne ja upayeAga kare che. parIyana jevA akSarA ane ulaTu lakhANa-pAchaLathI cAlyuM Ave. A ' phArasI siMdhI lipimAM ane urdumAM paNa gheADA pharaka che. urdu mA 29 akSare che, jyAre sidhImAM para akSarA che. bhAIbaMdha loko, ke jee mATe bhAge vyApArI che, te vANiyA siMdhI 'no upayeAga kare che. e lipine keTalAko ' bhAibaMdha' lipi kahe che. athavA ' huMTAi ' paNa kahevAya che. kAno mAtra vinAnI, meADI lipi jevI e lipi che. ane te gujarAtInI mAphaka sIdhI lakhAya che. " bhAibaMdha kAmanA leAkeA meTe bhAge vyApArI che, temAMnA ghaNA kharA, je karAcI jevA zaherAmAM gujarAtIenA paricayamAM AvelA che, teo meAlamAlamAM sArI rIte gujarAtI bhASA vApare che. te phArasI sidhI " lakhI-vAMcI paNa jANatA nathI. < " [ 647 > chekarIonI phezana e badhuM junA leAkA mAnavA taiyAra che ? Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] mArI sidhayAtrA si'dhI bhASAmAM jhAju sAhitya nathI kheDAyuM. kahevAya che ke phArasI lipi 'nA si'dhI sAhityamAM emano vidvAna * zAha abdula-latIpha thai gayA che. enI vArtA, kavitA ane pIlusurInA gheADA granthA bahAra paDayA che. ' vANiyA lipi 'mAM vei megharAja vakhaNAya che. A leAkAnA sAhityamAM ' suprIjhama 'nI ahulatA vadhAre jovAya che. prasiddha vidvAn ane sAhityakAra zrImAn DuMgarasI dharmasI sa'paTano mata che : " sidhI bhASA mULa saskRtamAMthI nIkaLI che. eka vakhata enI lipi paNa saMskRta haze. hajusudhI 'vepArI sidhI 'nIlipi saMskRta ane prAkRtanI pautrI che. parantu musalamAna zAsana daramiyAna arabI sidhI ' lipimAM svIkArAI, te adyApi paryaMta cAlu che. siMdhI bhASAnA zabdomAM meTA bhAga saMskRta mULa dharAve che, parantu pAchaLathI phArasI, arabI zabda paNa ghaNA syA che. rAjyaviplavAnA lakApAtAthI bhASAne susaMskRta banAvavAnA joie tevA prayatnA thayA nathI, eTale sidhIbhASA ghaNI pachAta che. enu kAI sArU' vyAkaraNa ke zabdakoSa astitvamAM heAvAnu ANamAM nathI. '1 dha : siMdhI hiMduomAM khAsa koi eka dhama nathI jovAtA ane tenuM kAraNa spaSTa che ke lagabhaga bAraseA varSathI musalamAnonA Adhipatya nIce A hiMduenI vaMzapara parA cAlI AvI che. je loko musalamAna thai gayA, te teA thai gayA, parantu jee! hiMdu rahyA, teonA rItiravAjomAM ane khAnapAnamAM musalamAna saMskRti pesI javA chatAM, teo peAtAne hiMdu tarIke oLakhAvI rahyA che; ane abhimAna rAkhI rahyA che. vacalA 1 jUe ' mahAzUjarAta 'nA dIpeAtsavI a'mAM temane lekha. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMduo T 19 gALAmAM paMjAba ane siMdha lagabhaga eka hevAnA kAraNe, ane ghaNe bhAge kahevAya che tema, ghaNu kharA AjanA hiMduo paMjAbathI AvyA hovAnA kAraNe, teomAM zikha tarava vadhAre dekhAya che. ghaNAkharA hiMduoe zikhya maMdira sthApana karyA che, jene "TikAnA" kahe che ane keTalAke te potAnA gharamAM ekAnta sthAnamAM "gurugranthasAhebane bahuja Adara pUrvaka rAkhe che. ane tenI pUjA pATha ane bhAvabhakti kare che. Ama zikha dharmane Adara karavA chatAM, teo kahuM, kAMsako, kirapANa, keza ane kaccha-e zikhenI nizAnInI vastuo nathI rAkhatA. AmIlo sivAyanA keTalAka loko hiMdudharmanI judI judI sAmyadAyika zAkhAone mAnatA jovAya che. temAM vaLI moTe bhAge to AkhA siMdhamAM dariyAlAla devane vadhAre mAne che. "dariyAlAla' eTale dariyAne koI adhiSThAyaka deva." Ama chatAM sAdhAraNa rIte joie te, koI paNa dharma uparanI karatA emanAmAM nathI. veSa ane phezana bane kemane sAdhAraNa rIte veSa lagabhaga sarakhe che. keTa, pATaluna, nekaTAI, kolara e aMgrejI veSa puruSoe svIkAryo che. ane strIoe chellAmAM chellI pArasI, baMgALI ke aMgrejI kemanI phezana svIkArI che. AmIla kemane koipaNa puruSa dhotIyuM paherelo kadi nahi jovAya. bhAIbaMdha kemamAM zikArapurI ane bIjA lo ke, ke jeo khAsa karIne vyApAramAMja paDelA che, teo dezI veSamAM jovAya che. strIo gharanI aMdara ghaNe bhAge suMthaNuM (pAyajAme) pahere che. ene patalUna" paNa kahe che. ghaNuM strIo to bahAra paNa pAyajAmo paherIne nIkaLe che. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 ] mArI siMdhayAtrA atyAranI svadezI caLavaLane Adara A kAmamAM bahu ochA che. strIomAM ke puruSomAM videzI tattvaja vadhu jovAya che. atyAranI zikSAmAM AgaLa vadhelI athavA vadhI rahelI strIo to rezamI kapaDAM sivAya bhAgyeja bIjuM kapaDuM pahere che. ane temanI sADI paheravAnI khAsa kAI eka phezana nathI, judA judA samayanI judI judI sADI ne judI judI phezana. A strIo, jevAM ne je Dhabe kapaDAM pahere che, tema pitAnA zarIrane zaNagAre che, enuM varNana amArA jevAne karatAM ye na AvaDe ane amArA jevAthI thAya paNa nahiM. ' kahevAya che ke lagabhaga pacIsa varSa pahelAM A siMdhI hiMduonI strIomAM janAmAM janA mAravADanA paDadAne paNa bhUlAve te paDado hato. strIonA hAtha-paganI AMgaLI sarakhI paNa koI joI na zake. mAthAthI paganI pAnI sudhI AkhuM zarIra DhaMkAeluM ja rahe. aMdara rAkhelI AMkha uparanI jALIthI, athavA hAthanI AMgaLIothI eka AMkhe jarA joI letI. nAkamAM meTA kuMDaLAvALI eka natha pahere ane mAthAnA vALanI eka jhINuM laTathI e nathane bAMdhe. hamaNAM hamaNuM kaI kaI vRddha strIo A purANuM rivAjanA namunA tarIke jovAmAM Ave che. kahevAno matalaba ke chellAmAM chellI DhabanI phezana A kemamAM pesI gaI che. keTalIka buTTI mAtAo potAnI junI AMkhe A navA jamAnAnA nakharA jeIne te AMkhamAMthI AMsu sAre che. e mAtAonA mana te AjanA nakharA eka ukApAta samAna dekhAya che. mAtra vIsa-paccIsa varSa jeTalA TUMkA samayamAM ATalI badhI phezana AvI javAmAM-eTaluM badhuM parivartana thavAmAM khAsa kAraNe tevAM joIe. mane te ema lAge che ke, seMkaDo varSo sudhI siMdhanA hiMduonI strI jAti musalamAnonA julmAtanA kAraNe ghora aMdhArAmAM sabaDI rahI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sidhI hiMduo [ 151 hatI. eNe jagatano jarA mAtra paNa prakAza joyo na hato. emAM kaMika chuTakArAno dama levAno avakAza maLe, eTale kamAna ekadama chaTakI gaI. bIjI taraphathI puruSanI mAphaka A jAtinI strIomAM paNa dhIre dhIre zikSAno pracAra khUba vadhyo. skUlo-kolejomAM javAnuM maLyuM. A jAtimAM-khAsa karI AmIla strIomAM Adhunika zikSAno eTalo badho pracAra che ke bhAgye ja koI kuTuMba haze ke je kuTuMbamAM eka be baheno paNa grejyueTa athavA anDara grejyueTa na hoya. A komanI strIo zikSAmAM eTalI AgaLa vadhI che ke bhAgyeja hiMdustAnanI bIjI koI kAmamAM haze. pAse paise to hato ja, bIjI komanA sahavAsamAM AvavAnuM maLyuM. A badhAM kAraNethI phezana-amaryAdita phezana emanAmAM vadhI gaI. mANasa bahu baMdhanamAM rahyA pachI jarA chuTo thAya, to te svataMtratA bhegavavAmAM mAjhA mUke che. A dazA siMdhI hiMdu strIonI thaI. ghaNuono mata che ke siMdhI lokonI A amaryAdita phezana e AkhI ye kAmane kayAM laI jaI paTakaze, e kaMI kalpI zakAtuM nathI. eka mArA mitre mane kaheluM ke-pArasI strIomAM phezana jarura AgaLa vadhI che, chatAM pArasIyomAM eka vAta jarUra che. pArasI bAiomAM dharmanI bhAvanA che. dharmanA saMskAra che. emanA hadayamAM dayA che. eo potAnA dharmasthAnAmAM-agiyArImAM jaze, prArthanA karaze ane paratmAnI duvA mAgaze. eo pitAnI dayAlutAnA kAraNe be paisA dharmamAM khacaze, balka pasAdAra pArasI baheno moTI meTI sakhAvato paNa kare che. emanI phezana Aja nahi to kAla badalAze. eo game tyAre paNa samajaze. jyAre AmIla lokeAmAM dharmanI bhAvanA bahu ochI hoya che. khAvuM, pIvuM, aiza ArAma, e sivAyanuM lakSya bahuja ochI bahenomAM jovAya che. vaLI emanA upara dharmagurU ke koIno aMkuza paNa nathI. eTale A koma kayAM jaIne paTakAze, e kahI zakAya nahi." Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] mArI sidhayAtrA keTalAkonA AvA mata hovA chatAM, mAre! te| anubhava che ke samayaH samayanuM kAma avazya karaze. je vastu atimAtrAmAM vadhI jAya che, enja pAchI mULa ThekANe Ave che. A strIomAM paNa evI baheneAnI sakhyA ochI nahi hoya--nathI, ke jeo sAdAi ane AdhyAtmika jIvana jIvavAnuM vadhu pasaMda kare che, eTalu ja nahi parantu dhArmi`ka saMskAra| paNa sArA jovAya che. letI detInA rIvAja sArAmAM sArI zikSita, AgaLa vadhelI, mATAmeTA hoTTA bhAgavanArI, yurApa, amerIkA jevA dezamAM janArI-AvanArI vIsamI sadInA vijJAnano anubhava karanArI-AvI U~cI sidhI hiMdu komamAM eka rivAja evA ghara karI gayA che ke je e AkhIe jAtine mATe kala kabhUta kahI zakAya che. ane te rivAja che letIDhatIneA. siMdhI lokomAM zvetIdetInA je rivAja che, evA rivAja bhAgyeja duniyAnI bIjI koi komamAM haze. pArasIomAM jarura hatA ane kuMjIka aMze haju paNa haze; chatAM siMdho hiMduonA A rivAje tA hadaja karI che. " * letIdetI ' eTale jene ApaNe 'vikraya' kahIe. mAravADa ane gujarAta kAThiyAvADamAM kanyA vikraya ' no rivAja paDelAM bahu hatA, ethI paNa vadhAre A lokomAM vikraya' no rivAja Aja paNa che. kanyAno bApa varanI pasaMdagI karavAmAM jeTalI meATI rakama kharace, tevA vara maLe. kanyAno Apa kanyAne jAya, eTale eNe 10-20-25 hajAra rUpiyA ApavA paDe, vara jarA sArA hoya te eka kanyAno bApa 10 hajAra ApavA taiyAra thAya, teA bIjIno bApa 15 ceAgya vara zodhavA Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMdu hajAra ane trIjIno bApa 20 hajAra. varanA bhAva tejI upara cAlyeAja jAya. kASTa grejyueTa cheAkarIne yAgya vara zeAdhavAmAM te ena Apane tejInA TeAnamAM eTalu badhu' taNAvavuM paDe ke bicArAno damaja nikaLI jAya. vaLI joie teTalA paisA ApavA chatAM paNa, jo koI sArA khAnadAna ane sadAcArI vara na maLye, te bicArI cheAkarInA pUrA bhAgaja. meTI khUbI tA e che ke kanyAno bApa, je hajArAnI rakama varanI kharIdImAM kharace che, emAM kanyAno kaMipaNu haka raheteAja nathI. ete je mANasa vararUpI mAla vece che, e mANasanA palle paDe che. arthAt kanyAnA nAme e rakama jamAM na thatAM, varano Apa te rakama le che. [ 153 pariNAma e Ave che ke lagna thayA pachI e pati-patnIne kadAca na bane, ane pati te strIne dhUtakArI kADhe, te rUpiyAnA rUpiyA jAya che ne patine pati jAya che. eTale bicArI bhAine AkhI jIMdagI du:khI hAlatamAM gujAravI paDe che. " C A bhaya'kara * letIdetInA rivAje, AvI ujaLI zikSita ane dhanADhaya komane kalaMkita banAvI rAkhI che. A * letI detI ' nA rivAjanu pariNAma e AvyuM che ke A komanI 25-30-35 ane koi koi te 40 varSanI umara sudhI chekarIe kuMvArI jIdagI gALe che, balke keTalIka te AkhI jIMdagI kuM vArIja rahe che. umara lAyaka thatI chokarIe varanI pasadagI mATe kevA kevA nakharA kare ane chevaTe enuM pariNAma zuM Ave ? e kahevAnI bhAgyeja jarura rahe che. je gRhasthane cheAkarA na heAya, e cAra chekarIoja hoya ane pAse paisA ochA hoya, enI zI dazA thAya ? e paNa sheje samajI zakAya tema che. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154] mArI siMdhiyAtrA vicAramAM palaTa saMsAramAM hamezAM banatuM AvyuM che tema, koI paNa vastu mATe samasta manuSyano eka sarakho vicAra hoto nathI, tema ekaja vicAra kAyamane mATe raheto paNa nathI, ane temAM ye A buddhivAdanA jamAnAmAM, krAntinA jamAnAmAM, koI paNa komamAM be mata thayA vinA rahevAtA nathI. junI ghareDamAM cAlyA AvatA loko kadAca game tevA janA vicArane vaLagI rahevA koziza karatA hoya, paraMtu vicAra svAtaMtryanA A jamAnAmAM AvA kurivAja mATe koIno paNa khyAla na jAya ane eno niSedha karanArA na nikaLe, e to banavA jogaja nathI. siMdhI hiMduonA letI detI nA A rivAjanAM aniSTa pariNAme, jenArAonI sagI AMkhe spaSTa dekhAI rahyAM che. komane eka bhAga A rivAja mATe camakI uThayo che. saMbhaLAya che ke ghaNu vicArako, jemAM strIone paNa samAveza thAya che, A rivAja tarapha dhikkAranI najarathI jevA lAgyA che, ane A rivAjane potAnI komamAM eka bhayaMkara pApa tarIke samajI rahyA che. A saMbaMdhI eka yuvake mane eka aMgrejImAM kavitA kahI saMbhaLAvI hatI, te A hatIH SECRET ! Some days ago said a friend of mine : Sind expected rain not of water this time But of Bombs which with gases would be filled, In a few hours, all the people would be killed I for one, not in the least I' am afraid I said, I am not going to wear a mask on my head, Nor build a house with a gas-proof room, Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMduo [ 155 - - Which is another form of meeting one's own door Look ! this is what I am going to do, I am ordering an eagle from the London Zoo, So that when the warning of war is given, I will jump on my eagle and go off to heaven Though it may be far, but my eagle will fly faster, I will take a bag of rice and a jar of water, And once there I will tell my story soon, At his door I will ask for one little boon Kind God, help us, we are Sindhis by birth, And Sind is the best on the face of the earth, People there are very honest and speak no lies, Though Deti-Leti and Lapo-rasai nobody denies. With a big army I ofcourse at his command Will go and catch their planes as fishes in pond, Then at once I will drive them straight down to hell But it is a secret friend so don't anybody tell. Diwani C. Adwani. vAta chAnI ? mAre mitre gabharU hRdaye vAta chUpI karI ke silvadeze anadhi thaze vRSTinA abdu kerI; kintu beo vividha viSa phelAvatAM vAyuonI bhUsAthe sidhu sRSTi avanI paTa pare mitra je je kSaNeke. te mAruM hRdaya nA mitranI vAta jANuM rakSArthe nA dharUM mukha pare meM kahyuM huM bukAnI Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 ] mArI siMdhayAtrA nA bAMdhuM huM ghara viSa bharyA vAyuthI rakSavAne e te che traNa mA bhIrUjana paLatA mRtyune bheTavAne meM to mAre mana thakI kyuM nakkI che ATaluM ke maMgAvI huM vihagavara rAkhuM kane laMDanathI; bAje jevI samara taNI zaraNAI asvAra jaine uMce uMce uMDu huM vihagavara pIThe vaikuMThe-viSNu loke chAne mArA dUra dUra rahyAM vaikuMThIvAsa mAMdhA jyAM sudhI che garUDa, jala ne gAMThaDI teMDulonI zuM che ciMtA, jarUra jaIne vAta pUrI karIza na devAdhi padonI rajacUmI, namIne nAkhuM huM veNuM eka kSo devA manuja saghaLAM siMdhunA tIravAsI rakSe devA pRthvipaTanI kuMjaze sidhu deza; lake jyAM nA asata vadatA, satyane pUjanArA lApa rassAine che jarIka jarIka re detIletInI pUjA. rIjhAine sakaLa nijanuM sainya deze mane te sivuM putrI pati jarUra zraddhA mane eTalI che (narkAgAre ripujana ane temanAM so vimAne jaze gheADI kSaNomAM, nava nava kaheje vAta che bahuja chAnI je ke uparanI kalpanA che te makarI rUpe, paraMtu emAM letIdetI'nA rivAja pratyenI dhRNAnuM pratibiMba spaSTa che. kahevAnI matalaba ke have ghaNuone A rivAja tarapha dhRNA thavA lAgI che. samaju chokarIo potAnAM mAbApane, potAnA mATe paisA ApIne "pati" kharIdavAno sApha inkAra karI rahI che, jayAre keTalAka yuvako paNa strIne mATe pitAnuM vecANa thAya, ene nApasaMda karavA lAgyA WWW.jainelibrary.org Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMduo [ 157 - - - - - - - - * rana 5 2 - che. chatAM haju A rUDhInA baMdhanane teDavAnI khule khullI himmata bahuja ochA loko kare che. have te A rivAjane dUra karavA athavA tenA upara aMkuza mUkyA saMbaMdhI siMdhanI dhArAsabhAmAM bIla paNa AvyuM che, eTale samaya samayanuM kAma kare che, tema siMdhanI A hiMdu jAtine A rivAja paNa eka samaye nAbuda thaze ja. zraddhA ane bhakti siMdhanI samasta hiMdu jAtimAM eka guNa khAsa karIne vadhAre dekhAI Ave che ane te zraddhAno che. amArI AkhI siMdhanI musApharImAM jyAM jyAM ame gayA, hiMdu lekamAM akhUTa zraddhA jovAI. "sAMI' (sAdhu) nuM vacana "Izvara nuM vacana. sAdhunA caraNene sparza ane sAdhunA mukhanI AzISa e to jANe enI kAryasiddhinuM eka rAmabANa auSadha. ane temAM ye paiso Take nahiM rAkhanArA, strIone sparza nahiM karanArA, saMsAranA pralobhanothI dUra rahenArA, page cAlanArA evA tyAgI sAdhuone jue, tyAre to bicArA gAMDAdhelA thaI jAya. bAIo, caraNa sparza karavA Ave ane ame caraNa sparza na karavA daIe, khasI jaIe, tyAre enA dilamAM thaelA AghAtathI keTalIka bahenene raDI paDatAM ame joI che. 'asI tavhAMje carana chuhaNaje lAyaka na Ayu? chA asiM jAlu mardanakhAba vadhika pApI Ayu? ' arthAta "tamArA caraNane sparza karavAne ame lAyaka nathI? zuM ame, puruSo karatAM vadhAre pApI chIe ?' Ama bolatI bolatI raDI paDe che. bicArA ne zI khabara ke amAro AcAra vicAra ke che? duniyAmAM eka sarakhA sAdhu ke eka sarakhA gRhastha nathI letA. vastu Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] mArI siMdhayAtrA sthiti badhI samajAvavAmAM Ave, tyAre emano AtmA ghaNeja khuzI thAya. ane AvA kaDaka niyamanI AvazyakatA jarura svIkAre. bAkI'mhaaraaj, mukhe AsIsa karyo ta mAM imtahAname pAsa thIvanyAM.' mahArAja, mane AzISa kare ke huM A varSanI parIkSAmAM pAsa thAuM," mahArAja, Apa AzISa kare ke mane nekarI jadI maLI jAya.' Ama aneka prakAranI sAMsArika lAbhanI AzISa mAgavI, e to siMdhI lokone eka sAdhAraNa rivAja ja paDI gayela hoya che. game tema paNa A mAMgaNunI pAchaLa emanI zraddhA, bhakita, yakInane je Azaya samAyela che, e to kharekhara ja prazaMsanIya che. na kevaLa A zraddhA ane bhakti sAmAnya vargamAM ja che, moTAmAM moTe kalekaTara ke kamIznara kema na hoya, game tevo zikSita ke azikSita ane game te garIba ke tavaMgara-saunI evIja zraddhA ane bhakti. game te mATe mANasa, raste cAlatAM paNa athavA seMkaDo mANasonI vacamAM paNa TheTha pagamAM paDIne namaskAra karavAmAM saMkoca nahiM kare. teo mAne che ke "sAdhuone AzIrvAda e amAruM kalyANa karanArI vastu che. amane sAMsArika lAbha paNa prApta karAve che ane Atma kalyANa karAvaze. je ke lagabhaga AkhI duniyAmAM che tema, A lokenI zraddhA ane bhakitamAM aihika sukhanI abhilASA vadhAre hoya che, AtmakalyANanI bhAvanAthI zraddhA ke bhakti rAkhanArA loke bahu ochA haze, paraMtu che loko zraddhALu ane bhaktivALA. zraddhAne geralAbha siMdhI bhAIo bahenomAM zraddhA ane bhakitanI mAtrA joIe tenA karatAM vadhAre che, ema paNa joI zakAya che ane te ja kAraNa che ke keTalAka loke tene geralAbha uThAvatA hoya ema jovAya che. kaI paNa vastu maryAdAmAM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sidhI hiMduo [ 159 hoya tyAMsudhI lAbhakartA thAya che. maryAdAne atireka thatAM teja vastu hAnikAraka thAya che. atireka thaI gaelI zraddhA dhUrtAne poSaNa ApavAvALI thAya che. saMsAranI vAsanAomAM racI pacI rahelA loke bicArA nekarI, putraprApti, pise, strI ane bIjA sAMsArika lAbhanI AzAthI jyAM tyAM bhaTake che, paraMtu jeo sAcA tyAgI che, teo to AvA lokone sApha sApha saMbhaLAve che keH "bhAio ke bahene, tame IzvaranuM dhyAna kare. pApane ochuM karo, bIjA nuM bhaluM karo. tamAruM bhaluM thaze." lebhIyA hoya tyAM... . paNa, jeo dhRta che, ThagArA che, viSaya vAsanAomAM Asakta che, lebhAyA che, jyAM tyAM paise ane viSayanA zikAra zodhatA phare che, evA one AvA bheLA ane saMsAranA lebhI mANasanI zraddhA ane bhakti sAdhanabhUta thAya che. e kahevata peTI nathI ja ke "lemiyA hoya, tyAM dhUtArA bhUkhe na mare.' siMdhamAM "oma maMDaLI' jevI saMsthAo ubhI thAya, e siMdhI lokenI zraddhAne geralAbha uThAvavAnI manovRtti sivAya bIjuM zuM kahI zakAya ? " cAlo, cAle, dAdA lekharAjanI " ema maMDaLImAM dAkhala thaIe. khUba khAvA pIvAnuM maLaze, mevA-mIThAInA thALa uDAvAze. meja majA uThAvavAnI maLaze. kRSNa bhagavAnanI "pI" tarIkenuM mAna maLaze. pati ane sAsu-sasarAonA baMdhanamAMthI mukti maLaze. ane sAthe sAthe dAdA lekharAja brahmajJAna ApI brahma Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhiyAtrA svarUpI' banAvaze." bicArI bheLI siMdhI bahene zraddhA ane bhaktinA pariNAme AvI jALAmAM na phasAya, to thAya zuM ? . zA mATe "ema maMDaLI ja? siMdhamAM te jyAM juo tyAM trikALajJAnionAM pATIyAM laTakelAM maLaze. jyAM juo tyAM hAthamAM TIpaNuM laIne trikALajJAnio pharatAja dekhAze. are, siMdhamAM ja zA mATe ? bIjA bIjA dezomAM paNa eka athavA bIjI jAtanI jALA phelAvanArA, tejI-maMdI batAvavAnI lAlace lokonAM ToLAM potAnI pAchaLa pheravanArA, ane te nimitte paisA bhegA karanArA, temaja kene "pativaza" ne ke koIne "putraprApti ne, keIne "dhanaprApti ne ke keIne "reganivAraNa"ne maMtra ApI potAnI lAlasAone tRpta karanArA mahApurUSe (!) kayAM nathI paDyA? eTaluM ja nahiM, paraMtu pitAnI dukAna khUba jamAvavA mATe cokkasa vyaktionAM peTabharI, emanI dvArA camatkAranI vAto phelAvanArA paNa kayAM nathI paDayA? Aje saMsAra duHkhI che. keIne kaMI duHkha che, te kaIne kaMI duHkha che. koI kaMi abhilASA rAkhe che, te kaMI kaMI cAhe che. ITa vastunI prApti ane aniSTa vastune viyoga-A be mATe AkhuM jagata phAMphAM mArI rahyuM che. ene mATe patthara eTalA deva mAnavAne duniyA taiyAra che. enI AzAmAM ne AzAmAM varSo sudhI paDayA pAtharyA koI paNa sthaLe rahevAne taiyAra che. AzA amara che. bicArA jIvo samaje che ke Aja nahiM to kAle phaLaze. keTalI zraddhA ! keTalI bhakti ! paraMtu e zraddhA ane e bhakti, durupayoga karavA mATe to nathI ja hatAM, eno geralAbha uThAvavA mATe to nathI ja hatAM. yadi eka sAdhu, sAce sAdhu che, sAce tyAgI che, sAce mahAtmA che, ane sAco brahmacArI che, ane bIjI taraphathI abhilASA rAkhanAra mANasa zraddhALu haze, udayakALa sArI haze, enA antarAyanuM Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siMdhI hiMdue [16 AvaraNa dUra thayuM haze, te tene phAyado thaze ja. zraddhA rAkhanArA cha pitAnI zraddhAnA baLe, ane potAne aMtarAya dUra thavAnA kAraNe, meLavavAnA haze to meLavI leze. e sivAya te koInI paNa tAkAta nathI, are IzvaranI paNa tAkAta nathI ke azubhakarmanA-aMtarAyakarmanAM AvaraNe dUra thayA vinA ke koIne kaMI ApI zake. to pachI AjanA pAmara jIvo zuM ApI zakavAnA hatA ? bicArA bhadrika jIvone aneka prakAranA camatkAranA oThA nIce lAlaca ApI ApIne phasAvavA, e bhayaMkaramAM bhayaMkara dhUrtatA sivAya bIjuM zuM kahI zakAya? e zraddhALuonI zraddhAne durapayoga ke geralAbha sivAya bIjuM zuM kahI zakAya ? jene garaja hoya che, te to bicAre gadheDAne paNa "bApa' kahevA taiyAra thAya che. bicArA garajavAnanI garajane lAbha laI, pitAne zikAra sAdho, enA jevuM pAtaka bIju karyuM hoI zake? daza mANasane gupta rIte eka be traNa-ema dasa naMbara phicarane batAve, emAM eka naMbara to AvavAneja. jeno naMbara AvavAne, te mANasa to samaje ke mahArAje kevuM rAmabANu batAvyuM. paNa ene bicArAne kayAM khabara che (ke nava jANu mahArAjanA kahevAthI phasAyA ne have pacheDI oDhIne rAI rahyA che? pele kamAnAre to mahArAjanI vacanasiddhinAM baNagAM so jagyAe ke, eTale mahArAjanI pAchaLa te bhakatonuM, bhakatonuM nahi paNa, bhiyAonuM ToLuM pharatuM ja hoya. ' are, jene pitAnA:bhAgyamAM zuM bharyuM che, eTaluM jANavAnI zakita nathI, e bIjAne zuM ApI zakavAne hato? Apaze enuM bhAgya ! bezaka, je sAce sAdhu che, enAmAM sAdhutA che, to tene AzIrvAda jarura Atmazakitane lAbha kartA thAya che. paraMtu duniyAmAM aneka pApamAM khadabadI rahelA ane pUchanAranA karatAM jarA ye paNa viziSTatA nahi Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 3 mArI siMdhayAtrA rAkhanAra manuSya. bIjAnA joSa jovA taiyAra thAya, khIjAone ApavAnI lAlace Ape, paisA kharacI kharacIne peAtAnA mahattvanAM byugale bIjAe pAse kuMkAve, evA mANase khInnane zuM ApI zakavAnA hatA ? sivAya OM bicArA bheALA jIveAne jALamAM phasAve ane peAtAnI icchA tRpta kare. eka pavitra mahApurUSanA AzIrvAda manuSyanI zraddAnA sAvaramAM paDe che, te enA AtmAnI zuddhi jarura thAya che, enA AtmA pApanA pathethI pAchA hatI samAnA sIdhA mArge vALe che. je sAMsArika lAbho sAdhue svaya' cheADayA che, e sAMsArika lAbha khajAne ApavAno DhAMga karanAra sAdhu kevA sAdhu hoya ? e samaju leAkA jarura samajI zake che. siMdhI leAkAnI zraddhAnA ane bhakitane geralAbha guNa leAkA lai rahyA che. paratu jeo samajadAra che, rikSita che, ee jyAre sAcA tyAgane jue che, sAcI sAdhutAnuM svarUpa samaje che, manuSyanI hayAtinuM zu dhyeya che ? e jyAre jANe che ane cagI ja tyAgano upadeza ApI zake, tema tyAgI tyAMganA ja upadeza ApI zake, e vastu jyAre emanA gaLe utare che, tyAre tee evI sAMsArika lAlaceAnA praznothI ane evI mAgaNIothI dUra rahe che. AtmakalyANanI bhAvanA tarapha vaLe che. amArA paricayamAM AvanAra hajAra siMdhI bhAie bahenAe jyAre A vastu samajI lIdhI tyAre teo petAthI bane teTalA aMze prabhubhakita, sAdhusevA ane gRhasthanA khAsa khAsa guNe! meLavavA mATe prayatnazIla thavA lAgyAM. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonuM sthAna. ** -- -- -- * --* ---- * - *-* - *'- ----.. kahevAya che ke paradezamAM svadezanuM kUtaruM paNa pyArU lAge che.' siMdhanI amArI musApharImAM mAravADa choDayA pachI ke sTezana upara sTezana mAstara ke sTezana sTAphamAM kaI mANasa gujarAtI hoya to te mANasane ane amArI maMDaLIne apUrva AnaMda thAya. khUba peTa bharIne vAto thAya. eka bIjAnA sukhadu:khanI kahAnio zaru thAya. siMdhanA gAmaDAmAM mIrapurakhAsathI hAlA jatAM ane hAlAthI haidrAbAda jatAM ke koI sthaLe "alyA e je to khare, A ApaNuM malakanA vANiyAnA guru A dehamAM eAMthI ?' AvuM vacana kayAMya kAnamAM paDI jAya, eTale jhaTa camakI javAya. alyA, tame koNa che bhAI ?" "e bApu, ame to vAgharI sIeM." "alyA, A dezamAM kyAMthI ?" "bApajI, AvA pApI malakamAM peTa khAtara AvavuM paDayu se." AvI vAto vakhate eka bIjAnA dilamAM kaMika oraja bhAva utpanna thatuM. siMdhanA eka nAnA gAmaDAmAM, eka nAnakaDA jhuMpaDAnI ozarImAM rAtre --- -- - ..---- -- * /- **/ . -**--* 'wv www ** / ** %*" * .ro/ * w ** taja ja Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164] mArI siMdhayAtrA thAkyA pAkyA ame niMdrAdevInI upAsanA karI rahyA hatA. keI uMdhatuM hatuM to kAI jAgatuM hatuM. hAthamAM taMburA ane maMjIrA laIne pAMca-dasa mANasanuM eka ToLuM AvyuM. "elyA, koNa che ?"bApajI ame DheDha sIeM" bhASAthIja mAlUma paDayuM ke te gujarAtI che. "alyA bhAI, ahiM kayAMthI?' "ahiM khetaramAM anAja vADhavAnuM kAma karIe sIe. ghaNA varahathI ahiM rahIe sIe bApa. amane khabara paDI ke ApaNA dehanA bhArAja AvyA se, eTale ame Apane darazana-parezana karavA AvyA. bApu jarA bhajana haMbhaLAvIe ?" "hA, bhAI khuzIthI.' - cAlyo taMburAno tAra ane khaDakhaDavA lAgyA maMjIrA. harijanonI dhUna jAmI gai. uMghanArAonI uMgha uDI gaI. thayA beThA ane lAgyA sAMbhaLavA bhajano. AvA AvA to aneka prasaMgo vihAramAM prApta thayA. siMdhanA gAmaDAmAM paNa gujarAtIo pahoMcI gayA che kharA. koI khetI kare che, to koI zAka bhAjI utpana karI pitAnuM gujarAna calAve che. koI jhADu kADhavAnuM kAma kare che, te koI TaTTIe sApha kare che. Ama judA judA kAryo dvArA potAnuM peTa bharatA hajAre gujarAtIo siMdhamAM jyAM ne tyAM najare paDe che. haidrAbAdamAM te gujarAtIonI khAsI vastI jevAI. vANiyA ke brAhmaNa, telI ke tabelI, darajI ke sutAra, mecI ke bhaMgI-ochIvattI sanI vastI haidrAbAdamAM che. gujarAtI karAcI karAcImAM to gujarAtIoe, zrI khaMdhaDIyAnA kathana pramANe gujarAtI karAcI' banAvI dIdhuM che. atyAre karAcInI kula vastI traNeka mamImAM ajamAne kI athavA jAya Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonu` sthAna [ 15 lAkhanI kahevAya che. jemAM ezIthI tevuM hajAra kevaLa gujarAtIeja che. A gujarAtIomAM kacchI, kArDiyAvADI ane gujarAtIno samAveza thAya che. bhAi hIrAlAla gaNAtrAnA zabdomAM kahIe tAH kaccha kAThiyAvADanA sAhasika memaNabhAi, vyavahArakuzala siddhapuranA vArAe ane sakhAvate zUra pArasI bhAie paNa gujarAtIe che. hirajanenI te! ghaNI meATI sakhyA karAcImAM nivAsa karI rahI che. kAipaNa dezamAM jarAtI jhaLakayA vinA nathI rahI zakatA. gujarAtInI qhuddhimattA, gujarAtInI kAryakuzaLatA ane gujarAtInI ejasvitA kAMya DhAMkI nathI rahetI. maMgALa ke AsAmanA eka nAnAmAM nAnA gAmaDAmAM eka e gujarAtI ja kAM na heAya ! jANe, eNe gAma vaza karyuM. haze. karAcImAM gujarAtIonuM sthAna joyA pachI kavi nhAnAlAlanA A zabda yAda Ave:-- " yAM yAM vicaryo tyAM tyAM gujarAtIoe gujarAta vasAvyuM. rAma-lakSmaNa-jAnakI viMdhyAcaLa eLagI mahA aNyamAM pravezyAM ane jyAM jyAM Azrama kIdhAM tyAM tyAM A saMskRti vALI. ema gujarAtanAM vanavAsI rAma-lakSmaNa-jAnakIee pRthvImAM jyAM jyAM pagalAM kIdhAM, tyAM tyAM gujarAta sthApyuM ne gujara saskRtinA maDapeA ne kuMjo mAMDayA, re gujArAtaNanAM pagalAM e teA jANe kaMkunA pagalAM. jAnakIjIe jema pacavaTInI vATikA rasa sau thI zaNagArI hatI, evI rIte gujarAtaNNAe mahAgujarAtanI vADIe zaNagArI che. 'ra 1 jUe " zrI karAcI gurjara sAhitya kaLA maheAtsava' prasa'ganu temanuM vyAkhyAna. 2 jue vyAkhyAna. - karAcI gurjara sAhityakaLA mahAtsava' prasaganuM temanu Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166] mArI siMdhiyAtrA Aje karAcImAM koI paNa komanA gujarAtIo najare paDaze, kacchI, luhANa, bhATiyA, jana, verA, khejA, mecI, hajAma, vAgharI, meghavALa ane kaDiyA, mistrI, sutAra-Adi tamAma koma che. | dhAmika dRSTie vicArIe te koIpaNa dharmanA anuyAyIo karAcImAM maujUda jaNAze. sanAtanI ke jana, rAmAnuja ke vallabhasaMpradAyI, kabIrapaMthI ke svAmInArAyaNI, pArasI ke musalamAna-sau koI dharmanA anuyAyio karAcImAM che. dharma e te manuSyanI sAthe sAthe chAyAvat cAlanArI vastu che. jyAM mANasa jAya tyAM teno dharma ye jAya. teja hisAbe dareka dharmavALAoe potapotAnAM dharmasthAnake banAvI A "anArya' kahevAtI bhUmine paNa "AryabhUmi' banAvI che. ane tema karIne AryonuM Adi "nivAsasthAna siMdha che, 'e kathanane punarjIvana ApyuM che. zaruAta kyAre thai? e kahevAnI bhAgyeja jarUra che ke siMdha e kaccha ane gujarAta kAThiyAvADathI vadhAre dUra nathI. paraMtu ATalA najIkanA mulakamAM paNa AvavuM ghaNuM kaThaNa hatuM. kacchanuM raNa ulaMghavuM ke tharapArakara jIllAnA retInA pahADa ullaMghavA, e kaMI rahelI vAta nathI. atyAre jaina sAdhuone gujarAta kAThiyAvADathI ke mAravADa-mevADathI siMdhamAM AvavuM jeTaluM kaThaNa che, enA karatAM vadhAre kaThaNa te vakhate gRhasthane siMdhamAM AvavAnuM hatuM. chatAM sAhasa zuM kAma nathI karI zakatuM? puruSArtha kaI siddhi nathI meLavI ApatuM ? ane temAM ke jyAre peTano savAla AvIne ubho thAya che, tyAre mANasa na karavAnuM ane azakyamAM azakaya sAhasa paNa kheDI nAkhe che. For Pu Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonuM sthAna [167 AjathI savAso varSa uparanI vAta che. siMdhamAM mIrAnuM rAjya 'hatuM. ane luMTArAono bhayaMkara trAsa hato. kahevAya che ke te vakhate gujarAtIoe-khAsa karIne lohANA ane bhATIyA gujarAtIoe sauthI pahelAM siMdhamAM praveza karyo hato ane nagarapArakara thaIne teo pahelAM nagaraThaThThAmAM AvyA hatA. karAcInA eka AgevAna nAgarika bhAI hIrAlAla gaNAtrAe, AjathI daza varSa upara potAnA eka vyAkhyAnamAM lagabhaga eka daza varSanuM gujarAtIonuM saravaiyuM raju karyuM hatuM. temAM temaNe kahyuM hatuM ke A kAThiyAvADanI praja pitAne baMdarI vepAra kheDavA ane kamAvA AjathI 110 varSa pahelAM karAcI baMdare dezI vahANamAM AvI A vakhate kaccha kAThiyAvADathI karAcI AvavA mATe re ke sTImaranuM sAdhana na hatuM. mANaso para raste kacchanA raNane oLagI nagaraThaThThA, jugazAhI ke tenA bIja TUMkA paga raste A tarapha AvatA, athavA vahANumAM dariyA raste mAMDavI, joDIyA, jAmanagara baMdarathI AvatA. Ama kacchI baMdhuonA latAne * kacchIgallI' tathA kAThiyAvADathI AvI vaselAne Aje paNa "jeDIyA bajAranA" nAmathI AkhI kAcI oLakhe che.1 kahevAya che ke karAcInI junI ane jANItI zeTha lAlajI lakSmIdAsanI peDhI upara saM. 1875nA zeTha premajI prAgajInA copaDA hayAta che. kahevAnI matalaba ke gujarAtIone siMdhamAM praveza karyo lagabhaga 125 varSa vyatIta thaI cUkyAM che. eka vAta pharIthI spaSTa karUM. 1 juo zrI karAcI gurjara sAhitya kaLA mahotsava prasaMganuM svAgatakAriNI samitinA pramukha tarIke temanuM bhASaNa. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] mArI sidhayAtrA * gujarAtI ' eTale mAtra hindu ja nahi. pArasI, vArA, khAjA memaNa vigereno paNa samAveza gujarAtIomAM ja thAya che. eTale gujarAtI tarIkenI pravRttimAM te te kAmAno sAtha ja che, ema samajavuM. pArasI vArA viMgere karAcI ane siMdhanA bIjA sthAnomAM maLIne pArasI bhASaenI vatI paNa siMdhamAM sArI, eTale lagabhaga cAra hajAra jeTalI che. lagabhaga 3600 jeTalI vastI teA karAcImAM ja che. ane bIjA zaherAnI jema karAcImAM paNa temanuM sthAna jhaLakatuM ane `cu' che. bhAi rUstama sIdhavA peAtAnA eka lekhamAM lakhe che tema, pArasIone siMdhamAM Ave lagabhaga seA upara varSAM thayAM che. AvIja rIte veArA ane khAjA bhAionI paNa meATI vastI che. teone paNa siMdhamAM AvyAne lagabhaga se| jeTalAM varSo thayAnuM kahevAmAM Ave che. chellA daza varSomAM te uparanI badhI krAmeAnA gujarAtIonI vastImAM ane tenI pragatimAM ghaNeAja pheraphAra thai gayA che. teNe sAmAjika, dhArmika, Arthika ane rAjakIya bAbateAmAM paNa peAtAnuM ojas batAvI Apyu che, eTalu' ja nahi parantu kavi nhAnAlAla kahe che tema, * buddhithI, zramathI, nijanA ejathI ane varyAMthI 'gujarAtI dhULamAMthI dhana sarje che' e kahevatane sAcI pADI che. ' gujarAtIonI pravRtti Aje karAcImAM gujarAtIonuM je sthAna che, te batAvavA mATe eTalu ja kahevuM khasa thaze ke karAcInI evI eka paNa pravRtti nathI ke jyAM gujarAtIo jhaLakayA vinA rahyA hoya ke rahetA haiAya. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonuM sthAna [ 169 bhale siMdha deza, siMdhIone ne musalamAnone mulaka kahevAto hoya, ane bhale teonI vastI vadhAre hoya, chatAM karAcImAMthI je gujarAtIonI pravRttine bAda karIe, te bAkImAM eka navI vastu ja bacI zake. kahevAya che ke saM 1931mAM karAyomAM "mahAsabhA'nuM adhivezana thayuM, emAM sarvAdhika zreya je koinA phALe jatuM hoya, to te gujarAtIone che. gujarAtIoe na kevaLa eka koMgresa dvArAja, paraMtu saMvata 195mAM "zrI gurjara sAhitya kaLA mahesava," gujarAtanA mahAkavi zrIyuta nAnAlAlabhAInA pramukhapaNuM nIce ujavIne savAso varSothI potAnI mAtRbhUmi ane dezabaMdhuothI dUra thavA chatAM, teo potAnA deza, veSa, jAti, bhASA ane sAhityane-are pitAnA Tvasvane saMpUrNa rIte saMbhALI rahyA che, eTaluM ja nahi, paraMtu gujaragirAnA madire aneka rano apa rahyA che, enI khAtrI karI ApI hatI. te pachI hamaNuM gata varSamAM "gujarAtI sAhitya pariSad'nuM teramuM adhivezana zrIyuta kahaiyAlAla mANekalAla munazInA pramukhapaNa nIce bharIne potAnI sAhityika pragatinuM paNa saravaiyuM kADhI batAvyuM hatuM. saMsthAe karAcImAM vasatA gujarAtIonA AMgaNe keLavaNInA kSetramAM bhAga lenArI aneka skUle-saMsthAo maujuda che. prAthamika zikSaNa ApanArI zALAone ullekha karavo, A sthaLe azakaya che. karAcImAM, khAsa karIne hAIskUla tarIke kAma karatI, gujarAtIonA saMrakSaNa nIce cAlatI cAra skUlo janatAnuM vadhAre dhyAna kheMce che 1 haribhAI prAgajI kAriyA hAIskUla-eka vakhatanI tA. 2-10-30 nA divase karAcInA prasiddha zikSApremI bhAI ema. bI. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170] mArI siMdhiyAtrA dalAlanA hAthe zarU thaelI "yunIyana skUla" te atyAranI "zrImAna haribhAI prAgajI kAriyA hAiskUlanA nAme oLakhAya che. lagabhaga 500 vidyArthIo A skUlamAM abhyAsa kare che. eka kamITI dvArA A saMsthAnuM saMcAlana thai rahyuM che. jemAM karAcInA prasiddha nAgariko-rAya sAheba bhagavAnajI morArajI, bhAI hIrAlAla gaNAtrA ane zrIyuta ema. bI. dalAla vigere che. A saMsthAnA saMcAlake vidyArthIonA mAnasika ane zArIrika vikAsa mATe paNa navI navI janAo amalamAM mUkI rahyA che, karAcImAM ja nahi, paraMtu samasta gujarAtI AlamamAM 'kiMga opha phijhikala kalacara tarIke prasiddha bhAI bhUpatarAya davenI hamaNAM A saMsthAmAM niyukti eTalA mATe karavAmAM AvI che ke bhAratavarSanI prAcIna prANAyAma ane Asana vivAdvArA bALakonAM zarIre saMgaThita ane taMdurasta banAvavAmAM Ave. AvI ja rIte eka sArA saMgitakAranI niyukti karI saMgIta kalAsa paNa khelavAmAM Avyo che. hamaNAM A saMsthAnA prInsIpAla tarIke prasiddha sAkSara gaurIzaMkara aMjAriyAnI nimaNuMka karavAmAM AvI che, eTale atyAranI sthiti karatAM paNa A saMsthA vadhAre pragatizIla banaze, ema sau AzA rAkhI rahyA che. 2 gujarAta vidyAlaya-I. sa. 1926nI sAlamAM zrIyuta caMdrazaMkara buca, dhIrajalAla vyAsa ane zrI gaurIzaMkara aMjAriyA vigere keTalAka sAkSAnA prayatanathI "gujarAtI ejyukezana sosAyaTI' nAmanI kaI saMsthA sthApana thayelI, tenA hAtha nIce "karAcI mIDala skUla" nAmanI kaI skUla cAlatI. 1930mAM A nAnakaDI skUle "hAI skUla'nuM rUpa pakaDayuM. karAcInA prasiddha gujarAtI nAgarike zeTha maNilAla mohanalAla ane zeTha manubhAI DuMgarasI jozI A be udAra gRhasthoe karelI vIsa vIsa hajAranI sakhAvatanuM pariNAma che ke A skUla potAnuM Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonuM sthAna [ 171 " 9 eka AlIzAna makAna dharAve che. A vidyAlayatI sAthe ja chekarIo mATenI mahilA vidyAlaya paNa cAle che. vidyAlayamAM lagabhaga 750 jeTalA vidyArthI o abhyAsa kare che; jyAre mahilA vidyAlaya 'mAM lagabhaga 200-250 jeTalI bALAe abhyAsa kare che. * < " AvI eka su Mdara saMsthA hamaNAM ja thADA vakhata upara sattAnI sAThamArInA cakaDALe caDhI hatI. sa`cAlako ane zikSAnA saMdhaNumAM ATalI vizALa sasthA jamInadAsta thavA kheThI hatI. A vakhate karAyIno samaju va, saMsthAnI hayAtI saMbaMdhI jeTalA vicAra karatA hatA, tenA karatAM ye vadhAre AjanA zikSaNumAM AgaLa vadhIne pAtAne ' sabakucha ' samajanArA keTalAka sAkSarAnI-keLavaNIkArAnI saMskRti upara vadhAre vicAra karatA hatA. gayA varSoMmAM gujarAtI sAhitya pariSad'nA teramA adhivezana prasaMge karAcInA je keTalAka * sAkSA ' e peAtAnI 'sAkSaratA'no paricaya karAvyeA hatA, enoja paDadhA A vidyAlaya uparanA prakApa hatA, ema mAlAtuM. 'vaLI je sAkSarA ke zikSA bALakAnAM jIvano ghaDavAnI javAbadArI lai beThA haiAya, athavA jeo peAtAnI kavitAe ke lekhA dvArA janatAne medha ApatA hAya, tevA sAkSarA ke zikSakA paikInA koi koi dvArA sAdhAraNu manuSyeAcita vyavahArAthI anucita pravruttio thatI jovAya tyAre teA 'jJahilA-gni zthitA' jevuM ja lAge. ane sAmAnya vargane bhAre ja kheda thAya. ' ema paNa sAmAnya vargomAM spaSTa elAtuM. astu. Akhare DAhyAonA DahApaNuM kAma karyuM " ane dUdha dUdhamAM ane pANI pANImAM maLI gayAM. 3 zAradA mandirakarAcInA bhAi manasukhalAla hArdika lAgaNIthI tArIkha 9 mI eprIla 1921 nA sarasvatI maMdira' e nAmanI saMsthA kai paNa sthAna " jobanaputrAnI divase " bhArata sAdhana vinA Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] mArI siMdhayAtrA sthapAyuM. te pachI A saMsthA dhIre dhIre AgaLa vadhatAM, i. sa. 1938nI sAlamAM A saMsthAnI vyavasthApaka sabhAe bALAone paNa "mAdhyamika keLavaNuM ApavAno prayAsa Adaryo. Aje A saMsthA paNa pitAnuM svataMtra sthAna dharAve che. bhAI manasukhalAla jobanaputrA A saMsthAnA "Ama" tarIke badhuM saMcAlana karI rahyA che. karAcInA nAgarika bhAI jamazeda mahetA ane zeTha haridAsa lAlajI, temaja zeTha bhagavAnalAla raNachoDadAsa vigere keTalIka udAra vyakitao A saMsthAnuM poSaNa karI rahI che. - "zAradA maMdiranuM makAna ApaNuM junA AzramonI jhAMkhI karAve che. tyAMnuM vAtAvaraNa hara vakhate zAMta dekhAya che. vyAyAma, saMgIta ane evA keTalAka lAbhadAyaka viSayonI navI navI yojanAo A saMsthAmAM amalamAM mUkAya che. bAhya svarUpe saMsthAnI A pravRtti rASTrIya bhAvanAvALI dekhAya che. AMtara dRSTie pariNAma to sarakArI skUlanA pariNAma jevuM ja spaSTa che. A saMsthAnA zubhecchako game tevA bhAge paNa A saMsthA "rASTrIya vidyApITha' bane, ane sahazikSaNa nI paddhati baMdha thAya, e be vastuo cAlI rahyA che. Ama thAya to dezanuM saddabhAgya ! 4 mahAvIra vidyAlaya-karAcInI uparanI saMsthAonI sAthe mahAvIra vidyAlaya" nuM nAma paNa mUkI zakAya che. saM. 1933nA eprIlanI 13mI tArIkhe A saMsthAno janma thayo che. aMgrejI pAMcamA dhoraNa sudhI bALakone zikSaNa ApavAnuM kArya A saMsthA karI rahI che. nAtajAtanA kaMipaNa bheda vinA koIpaNa gujarAtI bALakane keLavaNI ApavI, e A saMsthAno uddeza che. sAMbhaLavA pramANe A varSathI cha-sAtamuM dhAraNa paNa dAkhala karavAnA che. saMsthAnA prInsIpAla metIcaMda zAha Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonuM sthAna [ 13 suzIla, vinayI ane anubhavI che, ane saMsthAnuM vadhu sadbhAgya che ke te zrIyuta narmadAzaMkara bhaTTa sAheba jevA keLavaNuM khAtAnA mAjI inspekaTara jevA vayevRddha, jJAnavRddha ane anubhavavRddha mahAnubhAvanI sevAne lAbha meLave che. saMsthA jaldI hAIskula bane, ema sau koI icchI rahyuM che. emAM janasaMghanI paNa zobhA che. karAcInA myu. korporeTara bhAI khImacaMda ema. zAha, ane maNIlAla laherAbhAI mahetA, A vidyAla thanA pradhAna saMcAlake che. A banne gRhastha janasaMdhamAM AgevAna che. eka sthAnakavAsI saMghanA pramukha che, to bIjA mUrtipUjaka saMghanA mAnada maMtrI che. dhArmika zraddhAvALA ane susaMskArI che. teo je thoDo prayatna vadhAre kare te temanI lAgavagathI A saMsthA karAcInA janasaMghane AMgaNe eka suMdara, bhavya saMsthA banI zake. anya saMsthAo - uparanI saMsthAo uparAnta karAcInA AMgaNe gujarAtIo taraphathI cAlatI bIjI aneka saMsthAo che. ahiMnA gujarAtI bALamaMdira ane "bALavihAra' jevI jema bALakanA jIvana ghaDanArI saMsthAne zAbhAvI rahyA che, tevI rIte gujarAtI kalaba", "gujarAtI jImakhAnA ane vyAyAma zALAo dvArA zArIrika ane mAnasika vikAsa paNa sAdhI rahyA che. vaLI ahiMnA " beMka" ane "hAusIMga sosAyaTI dvArA madhyama varganI Arthika sthitine pahoMcI vaLavA paNa prayatna karI rahyA che. tema gujarAtI mahilA samAja" ane "gujarAtI bhaginI samAja' jevI saMsthAo dvArA gujarAtI bahene, strI samAjanI apUrNatAe ane saMkaTa dUra karavA paNa koziza karI rahI che. mahilA samAjanuM kArya, bahena mANekabahena lAlacaMda pAnAcaMda, raMbhAbahena gaNAtrA, samajubahena Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 ] mArI siMdhayAtrA choTAlAla khetazI ane gaMgAbahena-A bahenenI lAgaNuM prema ane satata parizramathI cAlI rahyuM che. A bahene vayovRddhA, anubhavI ane kAne sahana karavAmAM khaDatala ane zrImanta hAI bahenanA hitanA praznamAM AgaLa Ave che. "bhaginI samAjanI saMcAlikA bahene paNa, bahenamAM bhASAjJAnanA pracAranuM temaja strIone upayogI sIvaNa gUMthaNa Adi pravRtti karI rahI che. hiMdustAnanI pAMjarApeLAmAM pitAnuM pradhAna sthAna dharAvanAra temaja lAkhe ne AzIrvAda meLavanAra karAcInI "pAMjarApoLa " e paNa zrImAna DuMgarazI mahArAja ane emanA jevA bIjA dayALu zrImanta gujarAtIonA satata prayatnane AbhArI che. e kahyA vinA kema cAle ? vartamAna patro - "siMdha sevaka ane siMdha samAcAra' jevA divasamAM be vAra nikaLatAM pa, hitecchu jevuM paccIsa varSanuM januM dainika patra, "hiMdusamAja" jevuM dainika patra, "amana camana' ane 'javAlA" jevAM aThavADika patra A badhAM gujarAtIonI asmitAnAM pAradarzaka yaMtra karAcImAM vasatA gujarAtIo ja calAvI rahyA che. ane hamaNAM hamaNAM DeilI mIrara" nAmanuM dainika aMgrejI patra-e paNa gujarAtInAja bhejAnuM pariNAma che. "kelejanuM megejIna" emAM ce je gujarAtI vibhAga na hoya to te kRpaNa zeThanI lakSmI jevuM ja zobhe. musalamAnI pravRtti. che A te badhI hiMduono sampatti. vorA ane bIjA jevI musalabhAna gujarAtI kAmamAM paNa aneka dhanADhaye, aneka vicAro hevA uparAMta aneka saMsthAo paNa cAlI rahI che. bahuja junA vicAranA Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonuM sthAna [15 gaNAtA musalamAna birAdaramAM bhAI hAtIma alavI jevA aneka sudhArake, zikSita ane kAryakartAo che ke jeo ke moTI jAhera sabhAemAM ane myunisIpAlITI Adi sthAnemAM gAje che, tyAre gujarAtanAM nUra' tarIke joIne koI paNa gujarAtInI veMta veMta chAtI phUlyA vinA nathI rahetI. pArasIonI pravRtti ane A uparAnta, hiMdustAnamAM bilakula nahAnI, paraMtu pitAnI zrImaMtAImAM ane dAnavIratAmAM mazahUra thaelI pArasI kemano phALo paNa karAcImAM kyAM che che? karAcInI samasta gujarAtI janatAnA zirachatrarUpa bhAI jamazeda mahetA jevA eka Adarza puruSa eja kAmamAM hastI dharAvI rahyA che. pArasI vIrabAIjI hAIskUla" "mAmAM garlsa hAiskUla" ane evI aneka keLavaNInI saMsthAo e kemanA bhUSaNa samAna cAlI rahI che. pArasI rAjakIya sabhA' "yaMgamena rASTrIyana esosIezana ane evI aneka jAhera pravRttimAM agragaNya bhAga lenArI saMsthAo paNa e kAmamAM vidyamAna che. A uparAMta Do. dhAlA, bhAI narImAna gALavALA, bhAI pezAtana vANiyA, bhAI rUstama dasturajI ane pI. dastura jevA bAheza lekhake, vidvAna, IttihAsa ane sarva dharmavALAo sAthe udAratApUrvaka bhaLanArA mahAnubhAvo pitAnI kemane ane karAcIne zAbhAvI rahyA che. ane pArasI hovA chatAM badhIye kemenI sevA karI raheluM ane bahALo phelAvo pAmeluM "pArasI saMsAra" nAmanuM ardha sAptAhika patra e paNa e kemanuM gujarAtI tarIkenuM gaurava jAhera kare che. AvI rIte bhATIyA, lehANa, jaina ane bIjI bIjI kemevAra tapAsavA jaIe, to e badhI ye kAmomAM aneka sAmAjika ane dhArmika Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] - mArI siMdhayAtrA saMsthAo cAlI rahI che ke je badhAne ullekha A sthAne bilakula azakaya che. prabhutatva pra. maMDaLa hA, gujarAtI tarIkenuM abhimAna rAkhanAra, badhI kAmamAM ekya ane premabhAva utpanna karAvavA mATe prayatna karanAra ane jAhera jIvanamAM ja potAnI jIMdagI apa cUkela zrIyuta jamIyata AcArya ane bhAI narImAna goLavALAnA netRtva nIce cAlatu "prabhutva pracAraka maMDaLa paNa bhUlI zakAya tema nathI. A maMDaLa udAra bhAve, sarva dharmonI vacamAM premavRddhi utpanna karavAnA ane dareka dharmavALAone bahu ja najIkamAM lAvavAnA banI zakatA dareka prayatna kare che. gujarAtIonI udAratA - karAcInA gujarAtIonuM sthAna na kevaLa eka pitAnA dAyarA pUratuM ja maryAdita che. Aje bhAratanA keI paNa khUNAmAM dharatIkaMpa thAya ke dukALa paDe, jalapralaya thAya ke goLIbAra thAya, satyAgraha thAya ke hijharata thAya game te prasaMge karAcInA gujarAtIo tana-mana-dhanathI madada karI, eka gujarAtI tarIkenuM potAnuM mastaka uMcuM rAkhe che. karAcImAM thatA phALAomAMthI je gujarAtIono phALo bAda karavAmAM Ave, to bhAgye ja koI paNa phALAmAM jIvana jevI vastu joI zakAya. rAjakIya pravRtti na kevaLa gujarAtIoe sAmAjika, dhArmika ke vyApArika pravRttimAMja pitAnuM sthAna rAkhyuM che. rAjakIya pravRttimAM paNa gujarAtIonuM sthAna nIce to nathI ja. siMdhanI dhArAsabhAmAM bhAI jamazeda mahetA, Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gujarAtIonuM sthAna [177 bhAI sIdhavA, De. popaTalAla ane zrIyuta nArAyaNadAsanI garjanA na hoya te dhArAsabhA phIkkI ja lAge. myunisIpAlITInA lagabhaga 56 membaramAM 20 jeTalA gujarAtI membare, ane temAM karAcI myunisIpAlITIna ghaNuM junA kArapereTara bhAI hIrAlAla gaNAtrA, chArAmabhAI ane khImacaMda zAha jevA hiMduo, ane bhAI hAtIma alavI jevA mAjI ane zrI sIdhavA jevA cAlu varSanA meyaro-e gujarAtInI vibhUtinAM ratna myunisIpAlITIne zobhAvI rahyAM che. koMgresanI pravRttimAM jUo te De. purUSottamadAsa tripAThI je muThThIbhara hADakAMne mALe, keMgresa kamITInA sekreTarI tarIkenI moTI jokhamadArI kheDanAra paNa gujarAtI ja che. eTaluM ja zA mATe? keMgresa kamITInA pramukha bhAI sidhavA ane Trejharara zeTha haridAsa lAlajI eo paNa kyAM gujarAtI nathI? gujarAtanagara karAcInA hiMdu gujarAtIonuM gujarAtanagara " e paNa gujarAtI prajA mATe abhimAna levaDAvanArI vastu che. A gujarAtanagara teja sthAne vasAvyuM che ke jyAM keMgresanuM adhivezana thayuM hatuM. mahAtmA gAMdhIjInA nivAsa sthAne eka stUpa banAvIne gujarAtIoe e smRti tAjI banAvI che. zeTha hemarAjabhAI atyAre A saMsAyaTInA pramukha che te, ane zeTha jasarAjabhAI ane bIjA keTalAka mahAnubhAvo A gujarAtanagaranI zobhAsvarUpa che. zivamaMdira, vyAkhyAnola, TenIsakoTa, skUla vigerethI gujarAtanagara ghaNuMja raLIyAmaNuM lAge che. Ama siMdhanI dareka pravRttimAM, khAsa karIne karAcInI pravRttimAM gujarAtI naranArIone mATe phALe che ane kavi nhAnAlAlanA zabdomAM kahie teH gujarAtIoe mahAgujarAtane vasAvyuM, gujarAtaNoe mahAgujarAtane zaNagAryuM che." Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 17 - viziSTa vyaktio. remem * * * * ***** ** *** ** * *** ****** ************ saMsAranA pratyeka mAnavamAM kaMIka ne kaMika to viziSTatA rahelI hoya ja che. manuSya svabhAvaja evo che ke dareka mANasa kamamAM kama evA guNathI yukta hoya che ke, je guNa bIjAmAM eAchA dekhAya athavA na dekhAya. hajAre du thI bharelA mANasamAM paNa kaMIka to guNa heyaja che. keImAM vidvattA hoya che, to keAImAM sadAcaraNa heAya che; keAInA mukhamAM mIThAza hoya che, to koImAM kAryakrazaLatA hoya che: koImAM sevAbhAva hoya che, te keAImAM dhArmikavRtti hAya che, koImAM prAmANikatA vizeSa dekhAya che, to kaImAM ejasvitA hoya che ke I saMsAramAM rahevA chatAM vairAgI-udAsIna hoya che, te kaI satyavAdI hoya che; keImAM vastRtvane guNa hoya che, to koI lekhaka hoya che, koI kavi hoya che, to koI granthakAra hoya che, keI arthazAstrI hoya che, te ke vijJAnI hoya che; kejImAM saMgItakaLAnI svAbhAvikatA hoya che, to koI * * ********** * ***** * ** ** * Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyakitao [ 178 nRtyakAra hoya che; koInuM bhejuM gaNitamAM ArapAra utarI jAya che, te keI AkAzanA tArAone AMgaLInA veDhA upara ramADe che; keI abhinaya kaLAmAM kuzaLa che, te koI jAdunA jhapATA lagAve che. Ama mAnavasamUhamAM judI judI zaktio ane judA judA guNene dhAraNa karanArI vyaktio ApaNuM AMkho hAme AvIne ubhI rahe che. azakayatA . karAcI, pahelAM kahevAmAM AvyuM che tema, traNathI sADAtraNa lAkhanI vastIvALuM zahera che. je mANasa vadhAre manuSyonA prasaMgamAM Ave che, ene aneka prakAranI viziSTatAvALI vyaktiono samAgama thAya che. amArA jevA sAdhuo, ke jenI pAse sukhI ke duHkhI, tyAgI ke bhegI, regI, ke zekI, garIba ke tavaMgara, vidvAna ke mUrkha--saune AvavAnI chuTa heya che ane je jena ke ajaina, pArasI ke yahudI, hiMdu ke musalamAnasaunI vacamAM javAmAM jarAye saMkoca na rAkhatA heya, balake potAne dharma samajatA hoya, evAnI dRSTi sanmukha traNa lAkha mANasonI vastImAMthI upara batAvyA temAM koI ne kaI guNa dharAvanAra keTalI viziSTa vyaktio AvI haze, enuM anumAna vAcake svayaM karI zake che. ATalI badhI viziSTa vyaktio, ke jenI saMkhyAja na kahI zakAya, ane jenA bheda pADavA ye muzkela thaI paDe, te badhAne paricaya ahiM karAvo e keTaluM kaThIna kArya che, e paNa saheje samajI zakAya tema che. eTaluM ja nahi parantu, ghaNA mitrone-ghaNu guNavAnene anyAya karanAruM paNa thaI paDe, e bhaya he je utpanna thAya tevuM che. tema chatAM paNa mArA atyaMta nikaTanA paricayamAM AvelA ane jenA mATe mArA mana upara vadhAre asara thaI hoya, evAonA saMbaMdhamAM paNa sarvathA mauna rahevAthI, jema mArI A kRtimAM apUrNatA rahe, temaja mArA hArdika bhAvane chupAvavA jevuM paNa meM karyuM che, evuM mane haMmezA DaMkhyA kare; ane teTalAja mATe Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA upara kathA tevA guNeAvALI je aneka vyakti mArI najara sAme AvelI che ane jemanA guNeA mATe mane mAna utpanna thayuM che, te badhA pratyenuM mAna mArA hRdayamAM kAyama rAkhIne, evAomAMnA thADAka Treka paricaya ApavA hu* ucita samajuM chuM. DaoN. dhAlA 180 ] pArasIonA A vaDA dharmaguru na kevaLa pArasIomAM prasiddha haiM, na kevaLa karAcImAMja prasiddha che, paraMtu samasta krAmAmAM ane samasta dezAmAM lagabhaga teo prasiddha che. temanI vidvattA adbhUta che. pArasI dharmagurUo, ke jeo 'dastura' kahevAya che, teomAM paNa peAtAnA dharma zAstrAnA mukhapAka sivAya, arthAMnu jJAna dharAvanArA bahu ochA mahAnubhAvA levAmAM Ave che. DeA. vAlA peAtAnA dharmagranthAnA eka UMDA abhyAsI che. te, na kevaLa pArasI dharmAMnuM, parantu eka tattvajJAnImAM joie, te pramANenu adhA dharmAMnuM vizALajJAna dharAve che. temanAM pustakA, yureApa ane amerikA Adara pUrNAMka pragaTa kare che. ane mAnanI STithI teneA abhyAsa kare che. pArasI komanuM temanA pratye uMcu mAna che. pArasIemAM ghaNA sudhArAone avakAza che. DA. dhAlA pArasIonA hitanI vastuo vakhate vakhata bhASaNA ane pUstakA dvArA jAhera kare che. teo ema. e, pIeya, DI, che. 'zamma-ula-ulemA' che, ane, liT DI" nI uMcI DIgrI dharAve che. eka krAmanA dha`gurU hevA sAthe ATalA vidvAna ane prasiddha puruSanI karAcImAM hayAtI, e karAcInI zAbhA che. temanuM pUruM nAma cheH dastura DAkaTara mANekajI na. dhAlA. jamazeda mahetA * pAtaLuM zarIra, lAMbhA kATa, sAduM... pATaluna, mAthe sAdI TApI, zuddha svadezI veba, jarA lAMbI AkRti, vherA upara zAMtatA, AMkheAmAM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA pArasInA vaDA dharmaguru DaoN. dastura dhAlA, pIeca DI. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : siMdhanA nAmadAra gavana2 ? hIjha ekaselensI sara henseleTa grehAma ke, sI. esa. AI. ke. sI. AI, I. zrI. jamazeda mahetA. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A viziSTa vyakitao [ 181 amI ane gaMbhIratAvALI kaI vyakti ke sabhAnA eka khuNAmAM cupacApa beThelI jae, to samajo ke te karAcIne sAco nAgarika dukhiyAne belI jamazeda mahetA che. athavA thIyosophIkala sosAyaTImAM upara pramANenI AkRtivALa, jarA paNa hAthanA ke meDhAnA hAvabhAva vinA sIdhI ane sAdI bhASAmAM atizayokti ke ADaMbara vinAnI bhASAmAM "Atmika tatva samajAvate kaI tattvajJAnone bolato jUo to samajI lejo ke te jamazeda mahetA che.. jamazeda mahetA keTalA lokapriya che ? eo lekAnA du:khamAM keTalo bhAga le che? emane Akho ye samaya jagatanI sevAmAM kevI rIte pasAra thAya che? e badhuM jevuM hoya te, emanI rAjanizI" tapAsa. minITanI phurasada nahi. savAramAM uThI, prArthanA karI, hAI dhoI bahAra nikaLe sAta vAge, tyArathI rAtre suve tyAMsudhI kevaLa sevA, sevA ane sevA ja. lAkhonI saMpatti lokonI sevAmAM samarpita karI Aje to jamazeda jANe phakIra thaI gayA che, ema kahI zakAya. regI davA levA to temanI pAse jAya. keI garIba vidhavA peTapeSaNanuM sAdhana ke anAja kApaDanI mAgaNuM karavA te temanI pAse jAya. koI paNa jAtimAM matabheda paDayo hoya te vagara pUchyuM lavAda jamazeda nimAya. duSkALa ke dharatIkaMpa vakhate paiso bhego karavo hoya te jamazedanI AgevAnI vinA kaMi na thAya. saMsthA mAM paiso khuTayo hoya ane saMsthAne calAvavAmAM sAMsA paDI rahyA hoya te saMsthAnA saMcAlake vicAra karazeH "cAle, bhAI jamazeda pAse." kaI bekArane nokarI joitI hoya, pachI te jamazedane oLakhatA hoya ke na heya, savAranA sAta vAge jamazedanA daravAjA khaDakhaDAvaze. Aje te karAcImAM sukhanA prasaMgamAM ke duHkhanA prasaMgomAM jamazeda ane jamazeda ja che. koI paNa dharmanuM, koI paNa samAjanuM, koI paNa kSetranuM kaMipaNa kAma hoya, te cAle jamazeda pAse. pArasIonA jamazeda Aje AkhI karAcInA jamazeda thaI paDayA che. jamazedanA zarIranI pAchaLa jyAre Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 ] janme tyAre madhamAkhIe gaNugaNATa karatI karatI ja hAya, emAMnI kAi kAi peAtAnA DaMkha jamazedanA zarIramAM mAratI hAya, tyAre paNa jamazeda apUrva dhairya sAthe tenI sAme ubhA ja DAya. magajanuM samatAlapaNuM game tevA vikaTa prasa`geAmAM paNa nahi gumAvavAnuM ya teA jamazedane ja va che. avivAhita sthitimAM peAtAnA jIvanane eka Adarza jIvana anAju che. pArasI hAvA chatAM kaTTara klAhArI tarIke peAtAnu jIvana vyatIta karI rahyA che. pArasIenA mAMsa, macchI ane iMDAMnA khArAka tarapha emaNe ghaNI vakhata jehAda uThAvI che. anIti ane aprAmANikatAthI te se| krAsa dUra rahe che. emanA jIvananA aneka prasaMge A vAtanI sAkSI pUre che. vagara pUchaye karAcInI kAi paNa saMsthAmAM jamazedanuM nAma pramukha tarIke ApI devAmAM te saMsthAvALAe peAtAnuM gaurava samaje che. jamazeda khoTA ADa MbaranA kaTTara vireAdhI che. kAma kai na thAya ane khAlI pATIyAM laTakAvI rAkhavAM, evI saMsthAe pratye jamazedane dhRNA che. gheADuM paNa vyavahAru kArya thatuM hAya tA, evA kAryone tana-mana-dhanathI apanAvavA jamazeda taiyAra rahe che. ane emanA kimatI samayanI hrANu evI sasthAAne ApavA taiyAra rahe che. emanu pavitra jIvana kAine paNa AkarSe che. mArI sidhayAtrA bAra bAra varSa sudhI lAgaTa karAcI myunisIpAlITInA pramukha pade rahI emaNe karAcIne banAvyuM, zAbhALyuM ne madUra karyu che. sAccA sevAbhAvI ane nirAMDabarI jamazedane, AjanI rAjakhaTapaTAthI bharapUra evI dhArAsabhAe vigere saMsthAomAM rahevuM kema pAlavatu haze ? evI zaMkA emanA sAcA zubhecchAne thayA kare che. evI saMsthAethI svataMtra rahe, teA jamazeda AthI ye vadhu sevA duniyAnI karI zake, evu ghaNAenuM mAnavu che. 1 A pustAnI pahelI AvRtti bahAra paDayA pachI tarata sAMbhaLavAmAM Avyu` ke bhAi jamazeda dhArAsabhAmAMthI rAjInAmu ApI chuTA thayA che. * Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyakitae [ 183 hIrAlAla gaNAtrA pagathI mAthA sudhI zuddha sapheda khAdInA kapaDAmAM haMmezA sajaja rahetA bhAI gaNAtrA karAcInI koIpaNa pravRttimAM bhAga lIdhA vinA nathI rahetA. garbhazrImata hovA sAthe vakatRtvakaLA temane varI che. bhAI gaNAtrAne mIThe mAra bhAgye ja koIe nahiM jhIlyo hoya. niHsvArthavRttithI mITho mIThe mAra mAratAM emane suMdara AvaDe che. keI paNa dharmanI koI paNa pravRttimAM bhAI gaNAtrAne sAtha to hoya ja. levA janAra joIe. ghaNuM varSothI myunisIpAlITInA membara tarIke temaNe karAcInI ghaNuM sevA karI che. vartamAna jamAnAnuM zikSaNa ane vartamAna jamAnAnA lokenA sahavAsamAM rAta-divasa rahevA chatAM, emanA dhArmika saMskAre koine paNa Azcarya pamADyA vinA nathI rahetA. karAcImAM koI paNa saMpradAyane, koI paNa sAdhu Ave, tenuM AdarasanmAna karavAne bhAI gaNAtrA taiyAra ja hoya. teo pote ja nahi, temanuM AkhuM ye kuTuMba bhaktibhAvamAM tallIna rahe. jAte lehANuM hovA chatAM, sAMpradAyikatAne durAgraha athavA "marajAdI' paNuM temane spasyuM nathI. dharmane zraddhALu che, paNa dharmAdha nathI. temanI kAma mATe temaNe je je karyuM ane karI rahyA che, e mATe emanI kAma te kharekhara ja temanI RNi che. thoDA vakhata upara ja temanA parizramathI lAkhanI sakhAvata temanI kAmanA zrImoe karI hatI. ane temanI jAtI dekharekha nIce e sakhAvatothI banelAM AlIzAna makAnomAM Aje aneka garIba kuTuMbo bilakula thoDA kharce ArAma laI rahyAM che, ne e hIrAne AzIrvAda ApI rahyAM che. sAmAjika, dhArmika ke rASTrIya kaMi paNa pravRtti karyA karavI, e emanuM jIvana dhyeya che. "zidhratA' e to emanA jIvanamAM jANe otapreta thaI gaI che. maratAM maratAM bolavuM ke maratAM maratAM cAlavuM athavA maratAM maratAM kAma karavuM, enA te e kaTTara duzmana lAge che. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184] mArI sidhayAtrA aneka saMsthAomAM temanuM agrasthAna che. ane teo tana-mana-dhanathI pitAnI sevA arpI rahyA che. AjathI daza varSa upara saM. 1985mAM karAcInA AMgaNe "zrI karAcI gurjara sAhitya kaLA mahatsava' mahAkavi nahAnAlAlanA pramukha paNa nIce ujavAyo hato, e bhAI hIrAlAla gaNAtrAnA ja mukhya vicAra ane prayatnanuM pariNAma hatuM, ema Aje paNa, kaI paNa karAcIvAsI gujarAtI kahI zake che. AvI karAcInI dareka pravRttimAM emano agrabhAga hoya ja. svAmI bAlakRSNadAsajI, sAtvikavRttivALA, zAnta prakRtivALA ane udAracarita A sAdhu puruSa kabIrapaMthanA AcArya che. hamaNAM emanA prayatnathI karAcImAM kabIradharmasthAnaka' banyuM che. ane aneka bhaktajano temAM AvIne kabIrasAhebanI vANI sAMbhaLavAne lAbha uThAvI rahyA che. svAmI bAlakRSNadAsajI eka sampradAyanA AcArya, dharmagurU ane te paNa vidvAna dharmagurU hevA chatAM abhimAnanI gaMdha paNa emanAmAM nathI jaNAtI. Aje hiMduonA sAdhuone meTo bhAga, bhAMganA loTA uDAvavAmAM, gAMjAnI calamenAM dama phUMkavAmAM ane eka kavinA kathana pramANe : gAma taryuM ne dhAma tanyuM, paNa kAma tanyAnI nA; okeluM AsaraDe beThA, je je TIkhaLa A saMsArIne eka salUNI, satejI rahe hA; maThadhArInuM maMDaLa moTuM je je TIMpaLa A Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyakitao jaTA vadhArI jogI kahAve, caDhAve bhabhuta 3 - jhI mATe kare kaDAkA, jo jo TIkhaLa bhA A. Ama aneka rIte patanatAnA mA` pakaDavAmAM mazagUla banI rahyo che, tevA samayamAM svAmI AAlakRSNadAsajI AkhA divasa dha carcA ane jJAna-dhyAnamAM peAtAne samaya vyatIta karI, khIjA hiMdu sAdhuone AdarUpa banI rahyA che. [ 185 teo dhaNuMja gheADu khele che. je khele che te madhura ane satya khAle che. dara se|mavAre mauna rAkhe che. sAdAmAM sAdA khArAka ane sAdAmAM sAduM' jIvana teo gALI rahyA che. eTalA vidvAn ane sa Mta hAvA chatAM, eTalA badhA namra ane vivekI che phregame tevAne paNa temanA pratye sadbhAva thayA vinA na rahe. jo ke teo sAdhu che, ane kabIrapathanA dharmapracAranI temanA upara javAbadArI che, eTale te karAcImAM sthAyI rUpe nathI rahetA; chatAM jeTale samaya karAcImAM virAje che, teTalA samaya karAcInI janatAne sAre lAbha Ape che. have teA karAcImAM * kazmIra dhama sthAnaka banyuM che, eTale karAcInI janatAne A vidvAna, sadhama pratye udArabhAva rAkhanAra svAmIjInA jJAnano lAbha vadhAre maLaze, evI AzA rAkhI zakAya. addala kharAsa 24mI. akaTAmbara 1937 nA divasa hatA. divasamAM traNa sthaLe jAhera vyAkhyAnA ane bAkInA samayamAM judA judA lAkA sAthe dharmacarcA karIne thAkyA pAmyA . rAte dasa-sADA dase saMcAra karavAnI Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI sidhayAtrA * ( suvAnI ) taiyArI karatA hatA. eTalAmAM eka gRhasthe khabara ApyA - * eka pArasI gRhasthe ApanI pAse samaya mAge che. temanA TelIphona che. me" pUchyuM: * atyAre ? nA, jyAre samaya Ape| tyAre. me khIjA divase cAra vAgyAnA samaya ApyA. 4 * " * 186 ] khIjA divase kharAbara cAra vAge eka pArasI gRhastha mArI pAse AvyA ne namaskAra karI beThA. temanA caherA zUnasAna hateA. nIcI AMkheA karI beThA hatA. na mele na cAle. gheADIvAre jouM chu teA temanI AMkheAmAMthI 854 Tapaka karatAM meAtI TapakavA lAgyAM. meM emane kahyuM: ' bhAi zuM che ? Apa phrema ATalA gabharAyelA che ? 'te zAnA javAba ke ? huM joi zakayA ke temanuM hRdaya valAvAi rahyuM hatuM. emane hRdayamAM vyathA thatI hAya, ema mane lAgyuM. e kAI mahA pazcAttApa karatA hAya, evu dekhAyuM. meM emanA hAtha pakaDI pAse besADayA. emanI pITha upara hAtha pheravyA. zAMta thavA te emanu dila kheAlavA meM emane sUcana karyuM. mane lAgyuM ke emane AtmA khUba uMDANamAM utarI gayA che. bahu vAre emaNe peAtAnuM hradaya khAlI karI lIdhA pachI, mAthuM UMcuM karyuM, mArI hAme joyuM. te pachI temaNe mane kahyuM: " kAle khAladInA haiAlamAM Apatu vyAkhyAna thatuM hatuM, tyAre eka adanA zrotA tarIke huM Avye! hatA. ApanA upadezanI je asara mArA upara thai che, eja kAraNuthI me ApanI pAse AvavAnA vicAra karyAM. rAte TelIphezanathI ApanA samaya mAgyA. have Apa mArI kathA sAMbhaLeA. 99 ema kahI emaNe peAtAnA dAdAthI laIne, atyAra sudhInA emanA jIvananI eke eka ghaTanAnuM varNana karyu. ee jema jema AgaLa vadhatA jatA hatA, tema tema hu* te digmUDha thatA jatA hatA. eka taraphathI emanI AtmakathA ' cAlatI hatI; khIjI taraphathI mArA hRdayamAM Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA zrI. ekala na. khAsa ane temanuM kuTuMba, Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjaratna zeThazrI nAnajIbhAI kAlIdAsa mahetA, ema. bI. i. suprasiddha zAhasodAgara zeThazrI nAnajIbhAi kAlIdAsa mahetAe ' si'dhayAtrA nI pahelI AvRtti vAMcI bIjI AvRtti satvara mahAra pADavAnI vyavasthAmAM premathI Arthika sahAya karI amane AbhArI karyo che. rAjaratna zrI. nAnajIbhAi eka mahAna gujarAtI tarIke gujarAtanI parama sevA bajAvI rahyA che e joi ame rAjI thaie chIe. For Private & Personal Use OprakAzake. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyakitao [ 187 aneka prakAranuM maMthana thatuM jatuM hatuM. huM to ghora vicArasAgaramAM DUbI rahyo hato. "A pArasI gRhastha, huM eka jana sAdhu. mAre temane paricaya nahi. teo mane zuM kahI rahyA che? A badhI ye hakIkata kahevAne emaNe mane "pAtra samajI lIdho che" eka chokaro pitAnA pitAnI AgaLa na kahI zake, eka ziSya potAnA gurune paNa kahetA saMkeyAya, jyAre eka pArasI gRhastha gaMbhIratA pUrvaka je je bAbo kahI rahyA hatA, emAM naheto saMkeca ke he bhaya. hadayanI nikhAlasatA khI dekhAI AvatI hatI. lagabhaga be kalAka sudhI potAnA jIvananuM saMpUrNa kathana karyA pachI temaNe kahyuM - "mahArAja, insAna jyAM sudhI egya puruSanI AgaLa pitAnA dilanI sApha vAta karato nathI, tyAMsudhI game tevA amRtamaya upadezanuM eka biMdu mAtra paNa enA hRdayamAM TakatuM nathI. ane e ja kAraNa che ke Aje ATalA ATalA dharmaguruo upadezo Ape che, paraMtu pApothI malIna, kapaTathI bharelA, nApAka hRdayamAM enI kaMIja asara thatI nathI." nikhAlasa hadayathI, nirbhayatA pUrvaka, Atmazuddhine arthe jIvananI pratyeka ghaTanA prakaTa karanAra mArI hajAro mAIlanI ane hiMdustAnanA lagabhaga aneka dezonI musApharImAM je kaMI mahAnubhAva maLyo hoya te te A ekaja. ane te bhAI edala nasaravAnajI khAsa ane teTalAja mATe karAcInI sADAtraNa lAkha mANasanI vastImAM A koI prasiddha puruSa, kAryakartA, bhASaNe jhADanAra ke lAkho rUpiyAnI sakhAvata karI nAmacIna thayela gRhastha nahi hovA chatAM, huM emane karAcInI viziSTa vyaktiomAM uMcu sthAna ApuM chuM. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] mArI sidhiyAtrA saMsAramAM dAnavIra ye ghaNuM che, ne vaktAo ye ghaNuM che. ane sau koI che, paNa abhAva che sAccA nikhAlasa hadayavALAne, abhAva che ni:svArtha pUrvaka bIjAnI sevA karanArAone. bhAI kharAsamAM meM A guNe joyA che, pratyakSa joyA che, anubhavyA che, ane tethI "bahuratnA vasuMdharA ' kahevAya che, te khoTuM nathI, enI khAtarI thAya che. pArasI hovA chatAM, lagabhaga daza varSathI temane jIvanapalaTa thaze che. mAMsa-macchI-IDA ane dArU badhuM ye cheDayuM che. amArA paricayamAM AvyA pachI temanAM patnI ane temanAM bahena paNa te AhArathI mukata thayAM che. Aje AkhuM ye kuTuMba bilakula sAdAI ane nirdoSa AhAra pANathI pitAnI jIvanayAtrA calAvI rahyAM che jyAM lagabhaga AkhI ye samAja mAMsAhArI heya, enI vacamAM nirdoSa khAna-pAnathI rahevAmAM A kuTuMbane keTalI aDacaNe AvatI haze, e samajI zakAya tema che. paratu, kharAsa samaje che, ne mAne che ke "saMsAramAM kaI paNa vastu azakya nathI. prayatna karatAM karatAM se prApta thaI zake che, Atma vizvAsa joIe.' bhAI kharAsa ane temanAM patnI pIlubahena eka Adarza gRhastha jIvana jIvI rahyAM che. potAnA dharmamAM saMpUrNa zraddhALu che ane guNanAM pUjArI che. jyAM jyAM guNa dekhe che tyAM mUke che. "upadeza jIvanamAM utAravA mATe heya che, khAlI sAMbhaLavA mATe nathI hato? e emane sidhAMta che. koIpaNa duHkhI jIvane je pitAthI banI zakatI sahAyatA karavA teo taiyAra rahe che. temanI uMcI bhAvanA ane pavitra jIvananI asara temanAM bahena bacubahena ane temanAM bALake upara paNa paDI rahI che. jyArathI amAre paricaya thayo che, tyArathI bhAI kharAsa ane temanAM patnI bahena pIlubahena amArI-sAdhuonI nisvArthatA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyakitao ' [ 189 pUrvaka tana, mana, dhanathI je sevA karI rahyAM che, e game tevA bhaktone paNa mugdha karyA vinA nathI rahetI. keTalI UMcI khAnadAnI ! ema. bI. dalAla karAcInI tamAma nAnI moTI ophIso, peDhIo ane beMkomAM karAcInA A zikSApremI bhAIne tyAM zikSaNa meLavelA yuvakomAM koIne koI jarura maLavAne. gujarAtI, siMdhI, paMjAbI, marAThI tamAma kAmanA yuvake temane tyAMnI kolejamAM keLavAyelA che. e ja kAraNa che ke A AkhI pacaraMgI prajAmAM A bhAInuM nAma mAnasaha uccArAya che. navI navI saMsthAo sthApavAmAM teo AkhA karAcImAM ajoDa che. gujarAtI koopareTIva beMka ane siMdha nyUsapeparsa lI. nA teo jaka che. "zAradA maMdira ne zarUAtamAM pANuM pAI ucheranAra, prathamathI ja pitAnI kolejanuM makAna maphata vAparavA ApI apanAvanAra teo che. karAcInI "mIzana skUlamAM uThelA jhagaDAne aMge hiMdu bALake ane zikSake raDI paDatAM, temane mATe taddana navIna "yunIyana hAIskUla " pite jAte tenuM kharca vagerenuM jokhama uThAvI sthApI. kAma calAu pitAnI kolejamAM tene zaru karI daI pAchaLathI dA judA makAnomAM tene laI javAmAM AvI. A saMsthA sthApI, eTaluM ja nahi paNa temAM prinsIpala tarIke rahI A "hAIskUla" ne AgaLa dhapAvI, A skUla Aje karAcImAM agatyanuM sthAna bhogave che. A zALA, eja Aje zeTha haribhAI prAgajI kArIA skUlanA nAme prasiddha che. - teo aMgrejI keLavaNIthI vibhUSita thaelA che; chatAM bIjAonI jema tenA pravAhamAM taNAyelA nathI. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 ] mArI siMdhayAtrA game tevA oLakhItA ke ajANyAne paNa madada karavAmAM, kaI saMsthA ke sabhAnA saMcAlakone sahakAra ApavAmAM, phaMDa phALAmAM sahAya karavAmAM temaja gujarAtI prajAnI unnatinA koipaNa kAryamAM teo rasapUrvaka bhAga le che. ghaNIe jANItI saMsthAnA teo pramukha che. A jamAnAmAM jene dhAMdhalIA kahevAmAM Ave che, tevA te nathI. eTale ke teo phakta kAma karI jANe che: pharaja bajAvI jANe che ane chatAM e badhAthI pAchA alipta rahI jANe che, e emanA jIvananI khUbI che. teo strIkeLavaNI ne bALakeLavaNInA heTA himAyatI ane pracAraka che. bALakane mATe keTalAM ya pustake temaNe lakhyAM che. vartamAnapatranI duniyAmAM karAcInA tamAma patromAM teo avAra-navAra samAja, udyoga, hunnara ane vijJAna upara lekho dvArA janasamAjane keLave che. Ama anekavidha pravRttinA teo pravartaka che. jyAre lokone svadezImaMtra bhaNAvavAnI jarUra paDatI hatI, tevA samayamAM i. sa. 1923mAM temaNe khUda karAcImAM "svadezI pradarzana pitAnA baLe khelyuM hatuM. ane te bAbatamAM svadezadvAramAM pite amuka khoTa khAIne paNa sevA ApI hatI. teo hisAbIkhAtAmAM ekAunTanTa tarIke, eDiTara tarIke prasiddha che. ghaNI ye saMsthAomAM temaNe maphata kArya karI saMsthAone hajAronI madada karelI che. kahevAya che ke teo kAyadAnI jhIMNAmAM jhINI guMca boLI kADhI zake che. temane zAMta svabhAva, hamezA prasanna vadana, gaMbhIra cahere, uMcu kada, bhavya kapALa ane mIThI vANu kAipaNa maLanAranuM dhyAna kheMcyA vinA nathI raheto. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyakitao [ 19 anya vyakitao huM A prakaraNanA prAraMbhamAM kahI gayo chuM tema, bhinna bhinna viziSTatAe rAkhanArI aneka vyaktio karAcImAM haze-che, temAM mArA ghaNA paricayamAM AvanArI vyakitao paNa kaMI ochI nathI. teomAMnI khAsa khAsa vyakitao A paNa che sanAtana dharmanuM kaTTara abhimAna rAkhanAra ane karAcInI dareka pravRttimAM bhAga lenAra, zrImata ane vRddha chatAM sArI vakatRtva zakita dharAvanAra paramazraddhALa, sAdhubhakta sidhi gRhastha zeTha kAmalajI celArAma; eka vakhatanA karAcInA meyara, gaMbhIra vicAraka ane sAdhu saMtonA bhakata zrIyuta durgAdAsa eDavAnI; "navacetana" "zAradA" ane evA aneka patromAM dezanA Arthika praznone spaSTa rIte chaNunAra, uMcI keTInA lekha. lakhanAra sarasvatI ane lakSmI bannene sAthe vasAvanAra DuMgarasI dharamasI saMpaTa; siMdha jevA mulakamAM janmavA chatAM saMskRtanuM asAdhAraNa jJAna dharAvanAra dArzanika vidvAna paM. dharmadeva jeTalI, prabhutavane pracAra karavA mATe ane sarvadharmane samanvaya karavA mATe rAta-divasa prayatna sevI rahela, udAra vicAranA ane aneka granthonA lekhaka zrIyuta jamIyatarAma AcArya; strIzikSA mATe sAro prema dharAvanAra ane zikSA mATe temaja bIjA kAryomAM hajAro rUpiyAnI sakhAvata karanAra zrImAna zeTha manubhAI jozI; vyApArI lAInamAM game tevA AMTIghUMTIvALA keraDA ukelanAra ane potAnI bahezI, prabhAvakatA ane taTasthatAthI yuvAne ane vRddhAmAM mAnItA zeTha choTAlAla khetazI; jAte musalamAna hovA chatAM vicAramAM udAra ane svabhAvamAM maLatAvaDA karAcInA mAjI meyara bhAI hAtIma alavI; koIpaNa jAhera pravRttimAM tana-mana-dhanathI potAne sAtha ApavA taiyAra rahenAra zeTha haridAsa lAlajI; kegresa pravRttimAM pitAnA samayane Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192] mArI siMdhayAtrA ane zakitane bhoga ApanAra keMgresa kamITInA sekreTarI Do. trIpAThI: myunisIpAlITInA keLavaNI khAtAmAM DAyarekTarane hAdo bhogavatA, siMdhanA itihAsa bhUgoLanA racayitA zikSApremI zrI. lAgU sAheba, pArasIonAM aneka paropakArI phaDenA sekreTarI tarIke sevA karatA, dareka dharmanA vidvAnone maLavAmAM utsuka zrIyuta bhAI pizotana vANiyA; zikSaka tarIkenuM kAma karI rahelA hovA chatAM potAnA bacatA samayamAM judA judA dharmanI judI judI pravRtiomAM rasa letA ane sAhitya pravRttimAM mazagUla rahenAra temaja "prabhutattva pracAraka maMDaLa nA AmA samA bhAI narImAna gALavALA; vAvRddha hovA chatAM pArasI saMsAra" jevA ardhasAptAhika patrakAro pArasIo ane Ama janatAmAM navacetana reDanAra "pArasI saMsAra' nA eDITara zrIyuta phIrojazAha dastura sAheba, " siMdhasevaka' nA adhipati bhAI bhadrazaMkara bhada; "hitecchu " nA adhipati siddhahasta lekhaka zrI harilAla ThAkara, zAradA maMdira ' nA AtmA-samAna zrI manasukhalAla jobanaputrA; zorTahenDa nahi jANavA chatAM, game tevAM vyAkhyAnane akSare akSara riporTa levAmAM siddhahasta lekhaka ane "pArasI saMsAra'nA saba eDITara bhAI ThAkarazI meghajI koThArI; guptadAnezvarI tarIke prasiddhi pAmelA zAntipriya zeTha bhagavAnalAla raNachoDadAsa; adhI rAtre paNa bAraNuM khakhaDAvatAM game tevA garIbane tyAM paNa pahoMcI javAmAM ane phInA ke davAnA paisAnI jarA paNa darakAra karyA sivAya game tevAnI sevA karavA mATe taiyAra rahenAra, ane jIvadayA pracAranI dhagaza dharAvanAra DaoN. nyAlacaMda rAmajI dozI; game tevA paropakArI kAryamAM jarA paNa AnakAnI sivAya dilanI khuzIthIja dAna karanAra, sAdhubhakta zeTha lAdhAbhAI (virama ladhAvALA); Asana ane prANAyAmanI zAstrIya paddhatithI judI judI kasarato vaDe asAdhya roga maTADavAnI asAdhAraNa kuzaLatA dharAvanAra ane "kiMga opha phijhikala kalacara" tarIke Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa vyakitao [ 293 prasiddha bhAI bhUpatarAya mo. dave; AkhA hiMdustAnamAM "TenIsa cempIyana' tarIke prasiddha ane seMkaDo kapa tathA InAmo meLavanAra bahena miharUbahena dubAsa; AryasamAjamAM khUba prasidhdha ane udArarita paM. lekanAtha; deza ane jIvadayAnI sevAmAM sAro bhoga ApanAra che. tArAcaMdajI gajarA vigere evI evI saMkhyAbaMdha vibhUtio karAcIna AMgaNe che ke jeonI kAryadakSatAthI, jeonI sevAthI, jeonI udAratAthI ane jeonI hayAtithI karAcI zobhI rahyuM che, ane jemanA viziSTa guNe mATe koIne paNa bhAna utpanna thayA vinA nathI rahetuM. AvA mahAnubhAvomAM DaoN. vizvanAtha pATIla (dAdA); AMkhanI asAdhAraNa kuzaLatA dharAvanAra DaoN. aMkalezvariyA; AyurvedanA asAdhAraNa vidvAna vidyarAja navalazaMkarabhAI ane myunisIpAlITI temaja dhArAsabhAnA membara rDo. popaTalAla; hemIopethIka De. thArAnI; vAha ane thazanAmI vaidyarAja sukharamAdAsa vigerene paNa samAveza thAya che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- 18 : jainenuM sthAna * * * * * * * * * * * hiMdustAnanA mukhya mukhya zaheranI apekSAe jema karAcInuM uMcu sthAna che, tema hiMdustAnanA mukhya mukhya jainasaMghamAM karAcIna jainasaMghanuM paNa eka sthAna gaNI zakAya. bIjA zaheronI mAphaka ahiM paNa judA judA prAnta ane dezomAMthI AvI vaselA jenenI lagabhaga 3500 mANasonI vastI che; jemAM gujarAtI, kAThiyAvADI, kacchI ane mAravADI-ema dezonA nAme oLakhAtA cAra vargono samAveza thAya che. ** ** *** * ** * che. e vAta eka prakaraNamAM kahevAmAM AvI che ke karAcImAM gujarAtIonuM Agamana lagabhaga savAso varSathI thaeluM che. tyAre jene kyAre AvyA, e paNa jANavuM jarUrI che. jene kayAre AvyA? Ama te "jainadaSTie junuM siMdha" e prakaraNamAM siMdhamAM pahelAM hajAronI saMkhyAmAM Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainonuM sthAna [195 jenI vastI hatI, seMkaDo maMdiro hatAM ane jainadharmanI pUrI jAhojalAlI hatI, e vAta batAvavAmAM AvI che. kahevAya che ke eka vakhate nagaraThaThThAmAM paNa janonI bahu moTI vastI hatI. atyAre tyAM eka paNa ghara jananuM nathI; paNa "bhAvaDAne vAsa" nAmane mahollo che, ke je "bhAvaDA ' jaino' ja kahevAmAM AvatA hatA. atyAre paNa paMjAbamAM jainene "bhAvaDA" ja kahe che. hAlamAM jainonI vastI che, te lagabhaga traNaso varSathI jesalamera, pAlI vigerethI AvI vaselA che. umarakeTamAM paNa jene hatA. atyAre tyAM dasa bAra dhara che. amAre uddeza ahiM karAcI saMbaMdhI che. karAcImAM jeno kayAre AvyA? e jANavuM jarUranuM che. bahu tapAsanI aMte mAlUma paDe che ke jainonuM Agamana karAcImAM jyArathI aMgreje AkhyA tyArathI thayuM che. kahevAya che ke pATaNanA zeTha lIlAcaMda cAvALA sauthI pahelAM aMgrejonI sAthe AvyA hatA. A samaya che lagabhaga I. sa. 1840 ne. (vi. saM. 1896) jene Aje so varSa thAya che. te pachI i. sa. 1851 eTale vi. saM. 1907nI lagabhagamAM khetAvALA karachI bhAIo ane sAyalAthI kALA galA, bAvA amaracaMda, zeTha pAnAcaMda mAvajI, amadAvAdanA zeTha jamanAdAsa mulatAnI ane uvArasadanA zeTha umedacaMda motIcaMda vigere AvyA. Aja arasAmAM mAravADane pAlI gAmathI zeTha navalamalajI gumAnamalajI vigere mAravADIenI paNa Avaka zaru thaI. AvI ja rIte sthAnakavAsI zeTha Damara nImacha, trikama kALu ane kacchIomAM prAgajI pAnAcaMda vigere paNa AvelA. kahevAya che ke A badhA kuzaLa sAhasika vyApArIo hatA. khAmAM amadAvAdanA zeTha premAbhAi hemAbhAInuM nAma paNa umerAya che. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] mArI sidhayAtrA ema paNa kahevAya che ke amadAvAdanA A nagarazeThane hajArA vAra jamInanA ploTa karAcInI bhUmimAM hastI dharAve che ane tene meLavavA mATe temanA taraphathI prayatna thai rahyo che. uparanA gRhasthA paikI khetAvALA kacchIbhASaenA kuTubamAM zrIyuta khuzAlabhAi vastAya' ane temanA bhAi zeThe gAMgajIbhAi tejapALa vigere atyAre maujUda che. kALA galAnA kuTuMbamAM zeTha khetasIbhAi, zeTha bhUdarajIbhAi, bhAi caturbhu ja ane bhAi zAMtilAla maujuda che. mAvA amaracaMdamAM krAi hayAta che ke nahiM te jaNAyuM nathI. zeTha pAnAcaMda mAvajImAM zeTha khImacaMda je. pAnAcaMda che. mAravADI gRhasthAmAM zeTha navamalajInA kuTuMbamAM bhagavAnadAsanA putra zeTha huAkamacaMdajI hAla hAlAmAM rahe che. zeTha Damara nImajInA kuTuMbamAM zivalAlabhAI hayAta che, ane trikama kALunA kuTuMbamAM dhanajIbhAinA putra bhAi mANekalAla che. pAMjarApALa. kahevAya che ke gujarAtI leAkA pahelAM sAjara bajAramAM rahetA. zeTha kALA galAvALA ane mAravADI leAkA sadaramAM rahetA; jyAre kacchI bhAe raNacheDalAinamAM rahetA. eka hakikata e paNa maLe che ke aMdaraUMDa upara hAiskula hAme, sadaramAM rahetA zeTha mAvA amaracaMda, zeTha kALA galA ane zeTha jamanAdAsanA stutya prayAsathI pAMjarApALa sthApana thai hatI. A pAMjarApeALanA nirvAha mAtra sAjara bajAra ane sadaramAM rahetA vyApArIo dvArA thatA hatA. keTalAMka varSo pachI zeTha kALA galAe A pAMjarApALa zeTha AkaraNu kheMgAra, zeTha mANekacaMda pItAmbara ane zeTha rAmadAsa meArArajIne suprata karI. A vakhate pAMjarApeALa sArI pragatimAM AvI hatI Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenenuM sthAna [17 AvI ja rIte "lyArI kavATaramAM nadIvALI pAMjarApoLa sthApavAmAM paNa vaiSNavonI sAthe jenono mukhya hAtha hato. A hakti pramANe to karAcInI prasiddha pAMjarApoLanI sthApanAnuM zreyaH te vakhatanA jenA ja phALe jAya che. janane vadhu phALo bIjI keTalIka hakikata meLavatAM ema paNa jaNAya che ke karAcInI pAMjarApoLaja nahi, paraMtu karAcInI atyAranI pragatimAM junA vakhatanA jenone phALe khAsa karIne noMdhavA lAyaka che. atyAranuM bhImaparuM ke je siMdhamadresA pAse lerensa reDa upara AveluM che, te vasAvanAra paNa eka jaina gRhastha bhImasiMha mAlasI hatA, ke jeo UnanA moTA vyApArI hatA. AvI ja rIte karAcInI bhavya imArato ImpIrIyala beMka, laiiDasa beMka, rAlI bradharsa, cembarsa opha komarsa vigere bilDIMge konTrAkaTathI bAMdhanAra paNa jainagRhastha zeTha kALA gayA hatA. Ama eka athavA bIjI rIte karAcInI atyAranI pragatimAM jainene mATe phALe che-hAtha che, ema junA vakhatanA jenenA kathanathI ane bIjA keTalAkaeNnA kathanathI mAlUma maMdira-upAzraya te vakhatanA gRhastho paikI zeTha lIlAcaMda cAvALA, zeTha umedamalajI, nyAlacaMdabhAI, AskaraNa kheMgAra, padamAjI velAjI, mokamacaMda vallabhadAsa ane navalamalajI gumAnamalajI vigere gRhasthAe maLIne sojara bajAramAM eka makAna laI I. sa. 1855mAM (vi. saM. 1911) dhAtunI mUrti rAkhIne gharaderAsara karyuM. te dhAtunI mUrti corAi gayA pachI hAlAthI cAra Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198] mArI siMdhayAtrA pASANunI mUrtio lAvIne virAjamAna karI. te pachI kaMika vastI vadhatAM eTale saM. 1945mAM raNachoDalAInamAM jamIna laIne maMdirane pAyo nAkhe. maMdiranuM kAma pUruM thayA pachI paNa keTalAMka kAraNethI sAta-ATha varSa sudhI pratiSThA na thaI zakI. te vakhate tene vahivaTa zeTha AskaraNa kheMgAra ane gujarAtI peDhIo dvArA thato hato. vi.saM. 1958mAM te mUrtiene sejara bajAramAMthI navA maMdiramAM lAvI paNa dAkhala rAkhI ane saM. 1961nA mahA sudi 5 nA divase A navA maMdiramAM cAra mUrtionI pratiSThA karavAmAM AvI. pratiSThAnA kharcamAM zeTha kALA galA, bhagavAnadAsajI navalamalajI, khetAvALA ne zeTha kAnajI popaTane mukhya hisso hato. maMdiranI bAjumAM ja eka nhAne upAzraya paNa A vakhate karavAmAM Avyo. AnuM saMpUrNa kAma khelAvALA zeTha vastAbhAi paMcANe saMbhALyuM hatuM. A vakhate karAcImAM mUrtipUjaka jainenAM lagabhaga baso mANaso hatAM. maMdiranI pratiSThA evI koI sArI ghaDImAM thaI che ke te pachI jananI vastI divase divase vadhatI ja rahI, pase Take paNa sukhI thatA gayA ane saMgaThana paNa thatuM gayuM. maMdiranI zarUAtathI ja zeTha vastAbhAI paMcANunI AgevAnI nIce saMghano vahivaTa cAlato hato. saMghanA A vahivaTamAM zeTha kALA galA ane mAravADI gRhastha bhagavAnadAsa paNa sAthe hatA. saMgaThana te vakhate mUrti pUjaka saMghamAM gujarAtI, kacchI, mAravADI-A traNane samAveza thata; eTale ke svAmI-vAtsalya Adi saMghanA jamaNamAM A traNa sAthe jamatA; jyAre jhAlAvADI ane hAlAI bhAIo, ke jeo Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenonuM sthAna maMdiramAgI hatA, teo svAmIvAtsalya AdimAM sthAnakavAsI bhAIonI sAthe jamatA. pote maMdiramAga eTale jamavA sivAyanuM pUjApAThapratikamaNa vigere badhuM gujarAtI, kacchI, mAravADIonI sAthe karatA. dhIre dhIre maMdiramAgIonI saMkhyA vadhatI gaI, raNachoDalAInamAM bahoLo samudAya thayo, eTale gujarAtI, kacchI, mAravADI ane kAThiyAvADI, ke jemAM hAlAI, jhAlAvADI ane ghoghArIno paNa samAveza thAya che, tenuM paNa saMgaThana thayuM, ke je saMgaThana atyAra sudhI barAbara cAlyuM AvyuM che. prAntAbhimAna. karAcInI vartamAna jainenI sthitine vicAra karIe te atyAre kAThiyAvADI bhAIonI vastI vadhAre che. teonI apekSAe kacchI, mAravADI ane gujarAtIonI saMkhyA ghaNI ochI che. paise Take paNa kAThiyAvADI bhAIo sArA sukhI che, eTale thoDI saMkhyA dharAvanArA karachI, mAravADI ane gujarAtI bhAIo kAThiyAvADI bhAIonI sAthe bhaLIne rahe che. A kahevAno hetu e che ke kAThiyAvADI jenonI je bahoLI vastI che, teo pita pitAne kAThiyAvADI tarIke nahi oLakhAvatAM hAlAI " ane "jhAlAvADI" tarIke oLakhAvavAnuM vadhAre pasaMda kare che. eTale dezathI oLakhAvavAne badale "prAnta'thI teo vadhAre oLakhAve che, eTaluM ja nahi paraMtu jANe judI judI kAmanAja pote na hoya evI asara teonA dila upara thaI gaI che; eTale kacchI, gujarAtI, ane mAravADI bhAIo ke jeonI saMkhyA alpa che, teo potAnI anukULatA pramANe hAlAI ke jhAlAvADInI sAthe bhaLI jAya che, balake bAdhArI ke jeo kAThiyAvADI ja che, teonI saMkhyA paNa ochI hovAnA kAraNe teo paNa laghukamanI mAphaka sauthI bhaLIne rahe che. kahevAnI matalaba ke karAcInA jainomAM "hAlAI" ane "jhAlAvADI nI saMkhyA vadhAre ane Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 ] paise Take sukhI eTale teonI prabaLatA vadhAre che, ema spaSTa dekhAya che. chatAM teo banne judI krAma ke judA deza vAsIonI mAka harikAInA athavA vaimanasyanA ragathI ramAelA rahe che. mArI sidhayAtrA hAlAi ane jhAlAvADI bhAiee jAtIya jamaNe! temaja maraNu Adi prasaMgeAe snAnavidhi, vigere karavAne mATe temaja lagnAdi prasaMgAne mATe peAtAnI vADIe ( dhama zALAe ) banAvI che. vADIe banne bhegIja hatI, chatAM vacamAM eka divAla ubhI karIne ' hAlAi ' ane ' jhAlAvADI ' tarIkenI judAnuM pramANu pUruM pADyuM che. gujarAtI khAsa gujarAtI bhASTanI vastI jenAmAM bahu ochI dekhAya che. temAM zeTha cunIlAla bhUlAbhAI mukhya che. teo dharmapremI che, dilanA bhadrika che. te udAra che. teo madirAgI che, saMdhanAM badhAM kAryomAM AgevAnIbharyAM bhAga le che, menejIMga kamITInA paNa membara che ; amArI maMDaLIne sidhamAM lAvavAmAM temanI preraNA khAsa heAvAnuM kahevAya che. ane tee udayapura, karAcInA DepyuTezanamAM paNa AvyA hatA. A sivAya bhAi ratilAla cazmAvAlA che, teonA pitA DAhyAbhAi mulatAnI bahu prasiddha ane meTA vyApArI hatA. A vigere thADAkaja gujarAtI che. pATaNavALA saMdhavI nagInadAsa kamacaMdanI peDhI paNa che. dhArmika krikA. dhArmika dRSTie vicArIe teA karAcImAM mukhya e saMpradAya dekhAya cheH madiramArgI ane sthAnakavAsI. mAravADanA mAleAtarA taraphathI Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaitAnu sthAna AvelA kAi krAi terApaMthI paNa dekhAya che. sthAnakavAsI ane madiramAgI nA je bhedA che, te kADhiyAvADI ane kacchI bannemAM ja che. keTalAka bhAvasAra bhAie sthAnakavAsI ane kAi maMdiramAgI che, parantu teo che te ghaNuM karIne kAThiyAvADIja. A banne phirakAomAM pAtapeAtAnA upAzrayeA che ane dhArmika diSTae je je upayukta sAdhanA joie, te te karI lIdhAM che. sau pAtapeAtAnAM sthAnAmAM dhArmika kriyAo kare che. khuzI thavA jevuM e che ke sthAnakavAsI ane maMdiramAgamAM khIjA zaherA ke gAma jevA ahiM kusaMpa ke vera nathI, balke saMpa sArA che. sAdhuo hAya tA eka bIjAne tyAM vyAkhyAna AdimAM javA AvavAmAM, temaja mahAvIra jayantI ke evA dhArmika utsave| sAthe maLIne karavAmAM jarA paNa sa`krAca nathI rAkhatA. keTalAka sthAnakavAsI bhAio bahenA te niyamita ma'diramAM darzana paNa kare che. Arthika sthiti Arthika sthitine vicAra karatAM ahiMnA jete samaya ane, sthAnanA pramANamAM ThIka gaNI zakAya. maMdiramAgI karatAM sthAnakavAsI saMghamAM zrImantA vadhAre kahevAya che. temaja jhAlAvADI karatAM hAlAi bhAiomAM zrImantA vadhAre kahevAya che. kacchI bhAiomAM paNa keTalAka zrImantA sArA che. chatAM bahAranI duniyA karAcInA jene mATe je kalpanA karI zake che, evI * zrImantAi ? te ahiM nathI jovAtI. , [ 201 karAcInA jaMtAnA meATA bhAga nAkarI ke madhyama prakAranI vyApArI patithI peAtAnuM gujarAna calAvanArA che. dravyanI bahulatAthI atyAranA jamAnAmAM jemane zrImanta' kahI zakAya evAonI sakhyA ochI " Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] mArI siMdhayAtrA - - - - che, ane temAM ke jemane "garbha-zrImanta' kahIe athavA jenI zrImantAI janA vakhatathI cAlI AvatI hoya, e zrImanta te muzkelIthI zodhye jaDe. khAmIo Aje karAcImAM lagabhaga sADAtraNathI cAra hajAra jainenI vastI hovA chatAM, ane dasa lAkha, be lAkha ke eka eka lAkha jeTalI lakSmI dharAvanArA " lakSmInaMdana" hevA chatAM prAyaH koI paNa sAmAjika ke dhArmika sthAyI heTuM kArya keI eka gRhastha pitAnA taraphathI karyuM hoya, evuM prAyaH jaNAtuM nathI. balka samasta samAje maLIne karyuM hoya, evuM paNa nathI. karAcInA jainamAM nathI ke senITerIyama ke jyAM kaI rogI kuTuMba tabIyata sudhAravA mATe rahI zake nathI koI bhojanazALA ke jyAM akasmAta sTezanathI utarato koI jena be-cAra AnA ApI zuddha bhejana meLavI zake nathI koI jainadharmazALA ke jyAM relathI utaratAM ja A amArI dharmazALA che" ema samajI pitAne bIstare ane TUMka mUkI zake nathI koI saratA bhADAnI cAlI ke jyAM paccIsa-trIsa rUpiyAnA pagAramAM potAnA pAMca sAta mANasanA kuTuMbane nabhAvavA mATe AkuLavyAkuLa thanAro gRhastha thoDA kharce potAnA kuTuMba sAthe vAso karI zake; nathI koI svataMtra davAkhAnuM ke jyAM koI garIba vidhavA bahena pitAnA vahAlA ekanA eka baccAnI bimArI vakhate jaIne davA laI zake; nathI keAi kaopareTIva hAusIMga sesAyaTI athavA kreDITa sosAyaTI ke je dvArA sAdhAraNa sthitinA jaine rAhatapUrvaka pitAne nirvAha calAvI zake nathI koI svataMtra hAiskUla ke prAthamika skUla paNa, ke jyAM jene svataMtra rIte potAnAM bALakone vyAvahArika jJAnanI sAthe dhArmika jJAna paNa ApI zake. ATalA ATalA "zrImanta" hovA chatAM WWW.jainelibrary.org Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaitAnuM sthAna karAcInA jaina samAjamAM samAjopayeAgI eka paNa sAdhana nathI dekhAtuM. karAcImAM vasatI lagabhaga badhI ye kAmeAmAM thaDe ghaNe aMze paNa upayukta sAdhano che. leAhANA, bhATIyA ane pArasI vigere keTalIka kAme e tA kAmanA hitanAM aneka sAdhano UbhAM karelAM che. jaina samAjamAM A vastuonI bahuja khAmI che. e khAmIo zuM sUcave che ? e kahevAnI bhAgyeja jarura che. ahiM evA paNa lakSmIna danA che, ke ! jemanI lakSmInu pAchaLa zuM thaze ? ' enI cintA emanA mitrA kare che, parantu uparanI AkhatA sabandhI cintA ke Azraya karavA javuM kaMIja nathI. leAkavabhAvano, manuSyaprakRtino, mAnasazAstrano ane kapIsIno jemaNe abhyAsa karyAM che, emane kaMi paNa Azcarya karavA jevuM nathI lAgatuM. kanA siddhAnta pramANe aMtarAya karmIno paDA cirAyA vinA dvAna duSTa zakAtuM nathI. zakti agAdha hovA chatAM bhAgAntarAyano nAza thayA vinA e zakti bhAgavAtI nathI. ane eja kAraNa che ke Aje karAcIno jaina pAchalA keTalAka puruSane yAda kare che ke jemanI udAratA, satata parizrama, ane dhamA~nI sAcI lAgaNInA kAraNe Aje sidha jevA mulakamAM ATalAM dhamanAM sthAno ane kaiMka jAnhAjalAlI dekhAya che. Aje paNa kAi krAi mahAnubhAva gupta rIte athavA prakaTapaNe lakSmIno sadupayeAga karI jANatA haze-karI jANe che. emanAM vakhANu ane emanA kAryono anumAdanA jarura thAya che. *[ 203 kahevAnI matalaba ke jyAMsudhI dAna devAnI vRtti jAgrata thatI nathI. tethI ye zuM ? eka vadhu khAmI. ahiMnA samasta jainasamAjamAM eka meATI khAmI vakhate vakhata aMtarAya kama tUTatA nathI, tyAMsudhI pachI bhale game teTalI lakSmI hAya Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204] mArI sidhayAtrA amArI najara hAme tarI Ave che. ane te che kAI prabhAvazALI netAnI. maMdiramAgI ane sthAnakavAsI bane kAmamAM evo koI bujharga prabhAvazALI netA nathI dekhAte ke jyAre jyAre koI AMTIghUMTIne prazna ubho thAya, jyAre jyAre kaMika dhArmika ke sAmAjika matabhedanuM kArya AvI paDe, tyAre tyAre te vacamAM AvI gya mArga kADhI zake, je Avo ke prabhAvazALI netA hatA te sthAnakavAsI bhAIomAM je najIvA kAraNe kusaMpa peThe che, te kadi raheta nahiM. athavA karAcI jevA zaheramAM aneka lakSAdhipati hovA chatAM atyAranA samaya pramANenAM samAjopayogI je je sAdhanonI khAmIo upara batAvavAmAM AvI che, temAMnI kai kai khAmInI pUti te atyAra sudhImAM kayAranI ye thaI gaI hata. mArI aha5 mati pramANe je ke evA eka be prabhAvazALI puruSa che-jovAya che, ke teo zaheranI bIjI janatAmAM paNa sAro prabhAva nAkhe che, paraMtu teo kAM to ghaNe bhAge bahAra rahe che athavA kaMipaNa kAraNe teo janasamAjamAM potAnI prabhAvaktAne upayoga ocho kare che. bezaka. bane saMghanA vahivaTe AjakAlanI paddhati pramANe kamITIenA baMdhAraNathI cAle che; parantu kamITI eTale kamiTi, ane temAM paNa vANiyAzAhI kamITI. kamITIonAM baMdhAraNa hovA chatAM gUMcavAeluM kekaDuM ukelanAra athavA kiccaDamAM kheMcI gaeluM gADuM bahAra kADhanAra ke prabhAvazALI puruSa to ja joIe. janA samayamAM jadAM judAM gAmamAM saMghanI je vyavasthAo cAlatI hatI, temAM A vastunI pradhAnatA hatI, paraMtu AjanA svachaMdatAnA jamAnAmAM A netAprabhAvazALI puruSa heIne ye kare zuM? Aje kaNa nuM mAnavA taiyAra che? e paNa eka vastu to che ja. A badhuM ye chatAM karAcInA samasta janasamAjanuM kArya ane phirakAnA jananuM kArya dravya, kSetra, kALa, bhAva pramANe ThIka ThIka cAlI rahyuM che, ema kahI zakAya ane jayAre jyAre je Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jenuM sthAna [205 - - - - - kaMi kArya upasthita thAya che, ene game te rIte pAra pADI, jema sAruM dekhAya, ema karavAnI keziza kare che. jAhera jIvana karAcImAM lagabhaga sADAtraNa hajAra janonI vastI che, e vAta pahelAM kahevAmAM AvI che. paraMtu temAM karAcInA jAhera jIvanamAM AgaLa paDate bhAga lenArAonI saMkhyA AMgaLInA veDhe gaNI zakAya, teTalI paNa nathI dekhAtI. dhArAsabhAnI vAta to dUra rahI, rAjadvArI kSetramAM koI paNa jaina jhaLakato hoya evuM nathI dekhAtuM. bezaka, ahiMnI myunIsIpAlITImAM bhAI khImacaMda mANekacaMda zAha, myunIsIpAlITInA korporeTara tarIke Aja keTalAMka varSothI che, ane tenA lIdhe temanI lAgavaga paNa sArI che. rASTrIya pravRtimAM khAdI mAtra paherIne rASTraprema batAvanArAonI saMkhyA jarura kaMIka dekhAya che, paNa keMgresanI pravRttimAM sakriya bhAga lenArAo koNa koNa che? e jANI zakAtuM nathI. hA, zeTha lAlacaMda pAnAcaMdanAM dharmapatnI mANeka bahena koMgresa pravRttimAM sAre bhAga le che, e saMtoSa ApanAruM che. teo satyAgrahanI laDatamAM jela paNa jai AvyAM che. vAvRddhA hovA chatAM kArya karavAmAM khUba khaDatala che. . AgevAne karAcInA jene moTo bhAga, lagabhaga badhA ye kahIe te cAle, vyApArI che ane tethI karAcInI vyApArI AlamamAM keTalAka gRhastha jarUra prasiddha che. ahiMnI beMke ane evAM khAtAMomAM DAyarekaTare paNa jano che. keTalAka zikSita beMke ane bIjI ophIsamAM nekarIo paNa kare che. Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206]. mArI.sidhayAtrA bane sampradAyamAM je je mahAnubhAva AgevAno che, teomAM zeTha choTAlAla khetasI, zeTha jayantIlAla ravajI jhaveracaMda, zeTha mehanalAla kAlIdAsa mALIyAvALA, zeTha khImacaMda je. pAnAcaMda, zeTha bhagavAnalAla raNachoDadAsa, zeTha zivalAlabhAI bhAIcaMda, zeTha mANekacaMda nAnajI gAMdhI, zeTha zaMbhulAlabhAI zeTha velajIbhAI, zeTha velajI pUjA, zeTha mohanalAla vAghajI, zeTha vAghajI gulAbacaMda, zeTha mohanalAla zApuravALA, zeTha zAntilAla choTAlAlanI kaMpanIvALA zeTha mUlajIbhAI, zeTha bhAIcaMda bhANajI, zeTha maganalAla dharamazI, zrIyuta maNilAla laherAbhAI mahetA, bAI khImacaMda mANekacaMda zAha, zeTha gAMgajIbhAI tejapALa, zeTha cunIlAla bhUlAbhAI, bhAI semacaMda neNazI, bhAI khImacaMda vorA ane Do. nyAlacaMda rAmajI dozI vigere keTalAka AgevAne che ke jeo vyApArI AlamamAM jema prasiddha che, tema che vatte aMze zrImaMta ane kAryakartA heI, pitatAnA sampradAyamAM jyAre jyAre deva, guru, dharmanI bhaktinAM kAryo AvI paDe che, tyAre yathAzakti-yathAsamaya tana, mana, dhanathI te kAryone pAra pADavA banatI koziza kare che. sevAbhAvI yuvake AvI ja rIte ahiMnA janamAM (bane saMpradAyamAM) keTalAka sevAbhAvI yuvake paNa che ke jeo dhArmika utsa, sAmAjika kAryo athavA jIvadayA ke gurubhakti Adi sevAnAM kAryomAM khUba utsAhathI bhAga le che. teomAM bhAI kulacaMda vardhamAna vAsaNavALA, maNilAla kAlIdAsa, cunIlAla caturbhuja, zrIyuta mAvajIbhAI, bhAI talakazI davAvALA, bhAI bhAgacaMda khetazI, vIkamacaMda tulasIdAsa, bhAchalAla rAmacaMda, khuzAlacaMda vastAbhAI, khImacaMda vorA, popaTalAla prANajIvanadAsa, mahAvIra vidyAlayanA prInsIpAla mAstara motIcaMdabhAI, narabherAma nemacaMda, Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenenuM sthAna [ 207 nyAlacaMda kuvADiyA, jaTAzaMkara paTalAla, maNilAla gulAbacaMda, maNilAla vAghajI, maNilAla bAvIsI, ThAkarasIbhAI koThArI, pAnAcaMda ToLIyA, khetazI zAha, caturbhuja velazI, suracaMda khuzAlacaMda, vADIlAla chaganalAla gAMdhI, kulacaMda dalAla (jyotiSI), zeTha khaMgArabhAI, mAstara maghAlAla, jagajIvanadAsa koThArI ane bhAI haMsarAja tejapAla vigere aneka bhAIo che ke, jeo, jema tana, manathI dareka kAryamAM potAnI sevA Ape che tema, pitAnI zakti pramANe dhanathI paNa lAbha uThAve che. bahenanI pravRtti karAcInI bahenemAM, jema badhe dekhAya che tema, puruSo karatAM, dhArmika kriyAkAMDa ane tapasyA Adi tarapha abhirUcI ane pravRtti vadhAre dekhAya che. ahiM jana bahenomAM pesI gaelI kurUDhio ane khoTA vahemene dUra karAvanAra bahenonI kaI vyavasthita sabhA ke maMDaLa nathI. bahena samajubahena choTAlAla khetazI temaja bahena mANekabahena lAlacaMda pAnAcaMda jevI keTalIka bahene strI samAjanA sudhAra mATe sArvajanika pravRtti sArI kare che; parantu jana bahenanA sudhAra mATe paNa koI evA maMDaLanI jarura che. bahena samajubahena, zeTha bhagavAnalAlabhAInAM mAtAjI maNIbA, bahena mANekabahena, zeTha ravajI jhaveracaMdanAM dharmapatnI vAlIbahena ane evI aneka vayovRddhA samaju ane dharmapremI bane che ke jeo maLIne kaMika kare to jarUra lAbha thAya. '' bane saMpradAyamAM dhArmika pAThazALAo heI, ghaNI bahene dharmane abhyAsa sAra kare che. thoDA vakhatathI hunarazALA sthApita thaI che, temAM paNa ghaNuM bahenoe lAbha lIdho che. ne haju laI rahI che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208] mArI siMdhayAtrA eka vAta vadhAre khuzI thavA jevI che. karAcI, e zahera che. siMdhI ane pArasI kemanI kANI vastI che. te kAmanI bahenamAM phezana ghaNI ja AgaLa vadhI gaelI che. AvA zaheramAM ne AvI vastInI vacamAM rahevA chatAM amArI jaina bahenamAM e phezananI asara nathI thavA pAmI, kadAca kaMI asara hoya, to paNa te nahiM jevI ja. karAcInI jena bahene potAnA deza kAThiyAvADa, kaccha ane mAravADanI maryAdAne haju paNa jALavI rahI che, e kharekhara saddabhAgyanI nizAnI che. enuM kAraNa kadAca e paNa haze ke jaina bahene AjakAlanA aMgrejI zikSaNathI bahu dUra rahI che. bhAgyeja kaI bahena meTrIka sudhI gaelI haze. aMgrejI zikSaNamAM AgaLa vadhelI nahiM hovA chatAM amadAvAda jevA zaheranI vAta to dUra rahI, zaheranI najIkanAM gAmomAM phezane kayAM ocho dATa vALyo che? jyAre karAcI jevA zaheranI bahene emAMthI bacI che, e kharekhara khuzI thavA jevuM che. ekaMdara karAcInI eMsI hajAra gujarAtInI vastImAM sADAtraNa hajAranI saMkhyA dharAvanAra jinenuM sthAna vyAvahArika ane dhArmika dRSTie paNa samaya ane sthAnanA pramANamAM UMcuM gaNuM zakAya. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ** * * * * * ** * * * * * * - * * * * . - 19:sthAnakavAsI saMdha. gata prakaraNamAM karAcInA samasta jananI-sthAnakavAsI ane maMdiramAgI banenI-sthitine samuccaya rIte paricaya ane karAcInA jananuM zuM sthAna che, e batAvavAmAM AvyuM che. have te banne phirakAnA saMbaMdhamAM khAsa khAsa bAbato batAvavAno yatna karIzuM. sthA. saMghanI sthiti, * * * * * * * * * * w ww * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * ? w sthAnakavAsI saMdhamAM jana saMkhyA maMdiramAgI karatAM lagabhaga doDhI gaNAya che; eTale lagabhaga behajAra jeTalI saMkhyA kahI zakAya, jemAM hAlAI jhAlAvADI ane kacchI bhAIone samAveza thAya che. A uparAnta kAThiyAvADanA keTalAka bhAvasAra bhAIo paNa sthAnakavAsI che. kacchI ane bhAvasAra bhAIonI saMkhyA ochI che. Arthika dRSTie sthAnakavAsI saMghamAM maMdiramAgI saMgha karatAM zrImate vadhAre gaNAya che. e vAta gata prakaraNamAM batAvI cUkI chuM. * * k y " ", * ." , 4, - Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] mArI siMdhayAtrA saMsthAo. A sthAnakavAsI saMdhamAM upAzraya, kanyAzALA, pAThazALA ane lAyabrerI che. teno vahivaTa saMghanI menejIMga kamITI kare che. khAsa karIne pAThazALA, kanyAzALA ne lAyabrerInI saMpUrNa dekharekha bhAI khImacaMda vorA, ke jeo saMghanI menejIMga kamITInA paNa sekreTarI che, teo kare che. bhAI khImacaMda vorA zikSAnA ane temAM ke dhArmika zikSonA bahu ja premI ane utsAhI hovAthI A saMsthAne ghaNuM ja sArI rIte calAvI rahyA che. vakhate vakhata bALaka ane bALikAone abhyAsamAM utsAha vadhe evA upAyo karatA jAya che. ane kevaLa gokhaNapaTTIthI nahi paraMtu samajapUrvaka jainadharmanuM jJAna e bALaka ane bAlikAone thAya, evo prayatna kare che. pote saMgItanA zekhI hAI, saMgIta ane evuM zikSaNa paNa bALakabALikAene ApI apAvI emanI utsAhakRddhi kare che. vakhato vakhata jalasAo goThave che, ane bALaka-bAlikAone sArAM inAma apAvavAnI paNa goThavaNa kare che. amArI sthiti daramiyAna AvA aneka jalasAo temaNe goThavyA hatA. dhArmika pravRtti ahiMnA sthAnakavAsI saMdhanI eka pravRti khAsa karIne neMdhavA jevI che. samAjamAM dharmanA saMskAre kAyama rAkhavAne mATe ane jJAnanI vRddhine mATe kaMI ne kaMI dhArmika pravRtti cAlu rAkhavI, e dareka samAjane mATe jarUrI che. digambaramAM svAdhyAyanI pravRtti emanA dareka maMdiranI sAthe cAlu hoya che. gAmano kaI sAre jANakAra dharmasthAnakamAM besI haMmezAM pravacana kare ane darzana karavA AvanArA tyAM besIne DuM thoDuM paNa zAstra zravaNa kare. ahiMnA sthAnakavAsI saMghe paNa A pravRtti rAkhI che, e kharekhara khuzI thavA jevuM che. jo ke karAcImAM sAdhuonuM Agamana Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnakavAsI saMgha [211 T - to chellAM pAMceka varSathI thayuM che, paraMtu emanA upAzrayamAM roja niyamita zrIyuta nAraNabhAI pravacana kare che. aneka bhAIobahene A pravacanane lAbha le che. pravacananI sAthe sAMbhaLavA AvanArA bhAIobahene sAmAyika paNa kare che. jo ke bhAio karatAM bahene vadhAre lAbha le che, paNa te to svAbhAvika che. sAdhuonI upasthiti hoya, tyAre sAdhu vyAkhyAna kare ane sAdhunA abhAvamAM zrI nAraNabhAI bhASAnA graMtha niyamita rIte vAMcI saMbhaLAve che. A nimitte sAmAyikane lAbha uThAvanArAonI saMkhyA paNa sArI thAya che. sAdhuvihArane yaza eka prakaraNamAM meM batAvyuM tema, sAdhuone siMdhamAM lAvavAno prayatana karAcIna mUrtipUjaka saMgha lagabhaga paccIsa varSathI karato hato. ghaNe ghaNe prayatna karavA chatAM te yoga jaladI ne khAdho te ne ja khAdho. te daramiyAnamAM sthAnakavAsI saMgha jAye. temAM khAsa karIne De. nyAlacaMda rAmajI desIe A bIDuM jhaDapyuM, ane saM. 1990mAM paMjAbathI vihAra karAvI zrImAna phulacaMdajI nAmanA sthAnakavAsI sAdhune karAcImAM lAvyA. teo eka caturmAsa karIne vihAra karI gayA, pachI prasiddha sthAnakavAsI AcArya zrI javAharalAlajInA ziSya zrImAna ghAsIlAlajI bIjA ATha ThANAo sAthe AvyA ane be comAsAM karyo. Ama pAdavihArI sAdhuene siMdhamAM lAvavAno yaza sthAnakavAsI che ane temAM khAsa karIne 3. khyAlacaMda rAmajI desIe lIdho che. bhakti ane prema pitapotAnA saMpradAyanI mAnyatAo pramANe kriyAkAMDa karI guNAnurAgatAthI rahevuM, e pratyeka jainanuM kartavya che. kriyAkAMDa e sAdhana che Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212]. mArI siMdhayAtrA sAdhya nathI. kriyAkAMDane mahatva ApI paraspara kaleze karavA, e mithyAtva che. e mithyAtvathI sAdhyane pahoMcI zakAtuM nathI, balka pitAnuM lakSya jokhamAya che. karAcInA sthAnakavAsI saMghane moTo bhAga A sAMpradAyikatAnA jherathI dUra rahelo dekhAya che, e khuzI thavA jevuM che. Ama kahevAmAM je je kAraNe amane maLyAM che, te A che. gharAnArAmAM sthAnakavAsI saMghanA traNa AgevAno AvelA; khImacaMda zAha, zrIyuta tribhovanadAsa ane bhAI somacaMda. emaNe ame sagI " sAdhu hovA chatAM, amArA pratye je bhaktibhAva ane prema batAvya, e uparathI amane lAgyuM ke karAcInA sthAnakavAsI bhAIo sAmpradAyika durAgrahavALA nathI dekhAtA. Aja bhAvanAthI sthAnakavAsI saMdhamAM je kusaMpa hevAnuM ame sAMbhaLyuM hatuM ane korTamAM javAnI taiyArIo thaI rahI che," evuM peparamAM vAMcI mAre hakaka kadAca nahi hovA chatAM, meM temane upadeza ane kamamAM kAma ame karAcI pahoMcIe, tyAMsudhI kerTanA daravAje nahi javAnuM sUcana karyuM hatuM. ane mArI te sUcanA teoe mAnya paNa rAkhI hatI. te pachI to jema jema ame karAcI tarapha AgaLa vadhelA, tema tema sthAnakavAsI bhAionA prema ane bhaktine khUba khUba paricaya thato gayo. hAlAmAM ane haidrAbAdamAM je seMkaDe bhAIo bahene karAcIthI AvelAM, temAM ghaNo bhAga sthAnakavAsI bhAIo ane bahenono paNa hatA. Do. nyAlacaMda desI sthAnakavAsI chatAM keTalAye divasa sudhI-chevaTa sudhI hAlAmAM rahIne sva. zrI himAMzuvijyajInI apUrva sevA karI hatI. vihAramAM je je svayaMsevakonI TukaDIo AvatI hatI, temAM paNa sthAnakavAsI bhAIo AvatA ane bhaktino lAbha uThAvatA. karAcI pahocyA pachI te vyAkhyAnamAM zuM ke bIjI pravRttiomAM zuM Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnakavAsI saMgha [ 213 jarApaNu: judAi vinA bhAga letAja rahyA. peAtAnA upAzrayamAM lai jai aneka divasa vyAkhyAno karAvyAM. sva. sthAnakavAsI sAdhujI tapasvI zrI suMdaralAlajInA nAmanI kanyAzALAnI sthApanA amArA hAthe karAvI. e sivAya jyAre jyAre emanI sasthAonA meLAvaDA karyo, tyAre tyAre saMdhanI kamITIe TharAve! karIne eka guru tarIke sammAna ApyuM. amArI sAdhu maMDaLImAM koine paNa jyAre jyAre azAtA vedanIyano udaya thatA, tyAre tyAre DA. nyAlacaMde jema rAta divasa khaDe page ubhA rahIne davAe karI, tevIja rIte mArI samra khImArImAM sthAnakavAsI bhAioe, madiramAgI bhASaonI sAthe maLIne rAta-divasanA ujAgarA veThI vaiyAvacca paNa karI. gayA varSa (1994) mAM kAika anivArya kAraNe mahAvIra jayantInI sabhA nahi bharavAnuM dimAgI saMdhe TharAvyuM, sthAnakavAsI bhAIoe paNa sadhanI mITIMga khelAvI rAva karIne madiramAgIae saMghanA TharAvane sahakAra ApyA ane temaNe paNa jayantInI sabhA bharavI mulatavI rAkhI, maMdiramAgI` saMdha taraphathI dIkSAnA utsava thayA, gurudevanI jayantIe thai ane evA bIjA keTalA ye prasaMgeA AvyA ke jemAM sthAnakavAsI bhAioe jarAmAtra paNa bheda atAvyA sivAya ekAkArathI sahakAra ApyA ane bhakti ane prema batAvyeA. eTaluM ja zA mATe ? sthAnakavAsI sadhanA sekreTarI bhAi khImacaMdra vArAe amArA sabaMdhamAM je hRdayanA bhAva jAherapatrA dvArA prakaTa karyAM che, e paNa zuM emanA dilanI echI vizALatA batAve che ? na kevaLa emAM bhakti ane hRdayanA sAcA zAsana prema, ane gurue A rahyuM temanA hRdayanuM citra : prema ja che, emAM emanA pratyenI zrahA prakaDha thAya che. jagata para pratikSaNe janma pAmatI pratyeka ghaTanA amuka abhASita hitane lakSya karatI hoya che. sUkSmamAM sUkSma jagata paranI dhaTanA sarvAMge utthAna mATa sacAjita thayela tattvA mATe nirNita thayela heAya che. rr Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 ] mArI sidhayAtrA r prakAzAgAranuM divya skuliga prakaTa thatAMja eka vibhUtie dRDha sa kalpakhaLa ekatrita karI, bhArata varSanA dUranA khuNAmAM rahelA siMdhanA aTUlA pradezamAM jIvayA ane ahiMsAnA sadeza prasarAvavA sakalpa karyAM. + + + + chellAM seMkaDo varSathI koipaNa jainasAdhue siMdhamAM AvavA hiMmata dharelI nahatI ! paraM tu sidhavAsI jaineAnA sadbhAgye eka dhanyakSaNe zrI nAthurAmajI mahArAjanA sapradAyanA pUjya zrI phulaca drajI mahArAje mahAvIranA punita pagale cAlI lagabhaga 1190 mAilanA uvihAra karI karAcI padhArI ane sidhdhanu kSetra khullu karI temanuM nAma jaina itihAsamAM suvarNAkSare kAtarAvyuM. tatpazcAd paMDitaratna ANukavi zrI ghAsIlAlajI mahArAja tathA mahAn tapasvI sudaralAlajI mahArAja Adi paNa nava sAdhu karAcI padhAryAM ane zrI phulacaMdajI mahArAje khAlelu' kSetra khullu rAkhyu. cAlu punita vadhe` sidhdhanA saddabhAgye vidvattAnI pratimUrti samA vidvAn muni zrI. vidyAvijayajI mahArAja atre padhAryAM. seMkaDA mArbalane vihAra karI mAravADa ane si dhanAM dhakhadhakhatAM regIsthAnAnA khullA page ane mastake vihAra karI Aje A mahAt munivareza sidhamAM padhAryAM che, e emanA apUrva svAtha tyAga ane jagakalyANanI adbhuta bhAvanAvRtti che. 66 mahAna puruSAnuM jIvanamAtra mukhyatve jagatakalyANanI bhAvanAmAM tadruta svarUpe kendrita thayela hoya che, ane jagajjanakalyANa arthe te koI paNa prakAranA AtmabhAgane meTA gaNatA nathI. jagata kalyANunI prabaLa bhAvanAvRtti eka bhAvanAzIla vyaktine keTalA prabaLa utsAhathI dUra dUra kheMcI zake che, tenA tAdRzya purAvA zrI vidyAvijayajInA ugravihAramAMthI vAstavika svarUpe upalabdha thAya che. tr "paricita deza nityanI vihArabhUminu kSetra ane paricita zrAvaka samudRAyanA sA~sa vinAnA pradezamAM vicaravAnuM kharekhara kaThIna heAya che, AvA nityanA paricita ane bhaktanA sakINa pradezanI sImAnAM AvaraNAne bhedI Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 215 zrI vidyAvijayajI tathA zrI jayantavijayajI Adi pAMca munivare uvihAra karI atre padhAryAM che. e vastumAMja emanI kalyANabhAvanA pradarzita thAya che. sthAnakavAsI sagha *r zrI vidyAvijayajI mahArAjanI vairAgya pratyenI abhiruci temanI taruNAvasthAmAMja DhaLI hatI. emaNe atyaMta taruNAvasthAmAM ja saMsAratyAganuM bhISaNa vrata aMgIkAra karelu che ane emanI buddhipragalbhatA, emanI anupama vairAgyavRtti ane adbhuta dhamabhAvanAe emanI kIrtinI suvAsa cAtarak vistarelI che. " emanA AMtiraka ane bAhya jIvanamAM Adaza sadbhAvanA ane kalyANabharyo Adaza vAda bharyAM che. emanA jIvananuM dhyeya jIvayA jaga ane jana kalyANanI bhAvanAmAM tanmaya thayu che. ane jaga kalyANanA kA mATe jIvadayAnA pracAra mATe jIvanama`tra niNita karyAM che. " emanI dRSTi paNa eTalI vizALa che ke samAja mATe emane ekaja svarUpe pravatatI prema lAgaNI heya. Atmavat sava bhUteSu ne jIvanamatra jaina zAsanamAMthI sapUrNa svarUpe tAdartha thAya che, ane vidyAvijayajI mahArAjanA jIvanamaMtra paNa eja che. 6 << zrI vidyAvijayajI mahArAje emanA aneDa AtmakhaLanA vikAsa anupama rIte sAdhyA che, ane AtmabaLanA adhistara vikAsakramathI mAnava zaktinI prabaLatA keTalI gahana ane che, e prasaga emanA AtmabaLathIja tAzya thAya che. + + + 66 AvA mahAna munivara Aje karAcInA AMgaNe padhAryAM che. te emanI adbhuta zaktinA lAbha laI sidhamAM jIvadayAnA pracAra vistRta svarUpe pharavA e pratyeka jIvayApremInuM tu nya thai rahe che. dhArmika ane vAstavika satyanA AMdolananA abhAve Aje sidhamAM dhamanAM vizuddha tattvA prAya: adhakAramAM che. dharmAMnA nAme thatI jIvahiMsA paNa sidhamAM vadhAre pramANamAM che. mahArAjazrInA vihAranA anubhave jaNAyu che ke sidhaprAMtanA loko mahudhA Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216] mArI siMdhayAtrA zraddhALu ane dharma ane dharmaguru pratye atyaMta bhaktibhAva dharAve che, paraMtu dharmanA zuddha ane vAstavika svarUpathI ajJAnapaNuM sarvatra vidyamAna che ane ethI zAstrIya rIte aneka yojanA grahaNa karI samasta siMdhamAM jIvadayAnA pracArakAryanI paramAvazyakatA che. "Adarza bhAvadayAthI prerAI zrI vidyAvijayajI mahArAja tathA purAtattvavattA-zAMtamUti prabhAvazALI zrI jayaMtavijayajI mahArAja tathA sAdhurAja zrI vizAlavijayajI Adi ThA. pAMca atre padhAryA che. jagata kalyANanI Adaza bhAvanAthI prerAI Live and let live [cho ane jIvavA dyo ] e sarvamAnya siddhAMtanA vistRta pracArArthe siMdhamAM jIvadayAnA bahoLA pracAra arthe AvA mahAna munivare karAcInA AMgaNe padhAryA che. evA unnatikramanA udayakALa samaye sarva jIvadayApremIoe A sarvamAnya siddhAMtanA vistRta pracArArthe ekatrita thaI siMdhamAM jIvadayAno bahoLo pracAra karavA mATe kaTibaddha thavuM ghaTe. jaina ti " tA. ra6 jUna 1937. AvI ja rIte sthAnakavAsI saMdhanA eka AgevAna kacchI gRhastha zeTha lAlacaMda pAnAca de paNa pitAnI bhakti ane prema je zabdomAM vyakta karyA che, te temanA zabdo A cheH parama pavitra puNyabhUmi mA bhAratI sujAvatI aTala yoddhAo, yuddhavIrAMganAo, zivAjI pratA5 ane pRthvIrAja, jhAMsInI vIra ramaNuM lakSmIbAI, gAga, maitrI, sulasA ne satI sItA. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rathAnakavAsI saMgha [ 217 utAratI avanI para juga juganAM aMdhArAM bhedavA jAtisamAM yogIrAja buddha zakarAcArya, ane bhagavAna mahAvIrane. mAtA, Aje e vIre gayA che, enAM tapa ne tAja bhUlAyAM che. mahAvIra dehI hatA te samaye jagata unnatinA zikhare vIrAjatuM hatuM, ahiMsAne vija cAre dizA pharakatA hatA; vAtAvaraNa nirbhaya hatuM, prANImAtra sukhI hatAM. mA! udaya pachI asta ja heya ne ! sUrya dhIme dhIme nIce utarato gayo, saMdhyA AvI ne rahI, prakRtie jagata para kALI cAdara pAtharI, jagata kamahIna banIne ghora nidrAmAM sUtuM. mahAvIranA bhaktomAM zithilatA AvI. mahAvIrane mArga temane kaparo lAgyA. sukhanAM sAdhano zeAdhAyAM. tyAga osarata cAlyo. jaga kalyANanI bhAvanA jhAMkhI thaI. vIranA saMdeza ne Adeza visarAcAM. ripu para vijaya meLavavAnAM divya zastra para kATa caDavA lAgyA Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] mArI sidhayAtrA pachI to madhyarAtri thaI timira vadhu ne vadhu gheruM banyuM. dharma-kama dukAne mUkAyAM. satya ane ahiMsAnA atha avaLA jAyA. alabatta ! rAtrinA A bhISaNuM tAMDavAmAM kaMIka tAralAo camakIne cAlyA gayA, paNuM mA? rAtri ye kayAM amaratva laIne AvI che ? paroDhane samaya thayocaMdra nahiM, sUrya paNa nahiM, AMdhaLI banI gayelI jagatanI AMkhane Aje teja joItAM hatAM. supta thaI gayelA AbhAsene jagADanAra, DhALanAra kaI vIrAnI jarUra hatI. - enA punya-pratApe e vIra ene mA, te mahApurUSe lokone jAgrata karyA. jagata e vIra purUSanAM darzana karyA. jo ke tenAmAMthI cauvana osarI gayuM che to paNa javAnane zaramAve tevI enAmAM amara yauvananI tejasvitA che, camakAra che. mahAna payagaMbarane paNa jagata pitAnA niyama pramANe zaMkAzIla daSTie jue che. paraMtu jene aheniza ktavyamAM ja magna rahevuM hoya tene jagatanA mAna apamAnanI zI paravA ? jagata bArIka nirIkSaNa kare--vicAre. kAraNuM- Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSoMthI visarAyelA tyAgamAne sApha karatA, bhUlA paDelA jagatane mA dAkhavatA, e mahApurUSa AgaLa vadhI rahyo che. ahiMsA ane satyanI parAkASTAe pahoMcelA e divya purUSane Dagale Dagale va pUnA camakAranI jhAMkhI thAya che. 2500 sthAnakavAsI saMgha je mAge A divya purUSa jaI rahyo che, te mA vIra bhagavAna mahAvIranA che. pratye premathI pekhatA, dheArI mAge vicaratA e pavitra purUSa kANu haze ? prANImAtra phayAganA jene khAtAma ce nathI, AgaLa pAchaLa pUchaDAnA bhAra paNa nathI, padmavInI abhilASA nathI, evA e narapuMgava 'vidyAvijaya ', je jIvananA paMthe prakAza pAthare che. e premaLa jyeAtinAM teja amara rahe!! jata jgyAti tA. 9 AkaTobara 1937 mArA jevA eka adanA bhikSukane mATe uparanA banne sthAnakavAsI mahAnubhAvAnA zabdo kharekhara vadhAre paDatA che. mArA jevA eka nAcIja sAdhune-bhikSukane ATalI UMcI daSTie jovA, e sivAya ke e mahAnubhAvAnA hRdayanI vizALatA, khIjuM zuM kahI zakAya ? [ 219 zeTha lAlaca bhAie na dhruvaLa Ama zabdo dvArAja, parantu zeTha lAlacaMdabhAinA AkhA ye kuTu e atyAra sudhI amArA pratye bhakitabhAva Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara0 ] mArI sidhiyAtrA batAvavAmAM je sakriya bhAga lIdho che, e to ghaNoja kahevAya. temanAM vayovRddhA dharmapatnI mANekabahena bhAgye ja koI divasa haze ke vyAkhyAnamAM te zuM, bapore paNa sAdhuone vaMdana ane jJAnacarcA mATe mahilA samAjanI bIjI kAryakartA bahenone ke pitAnI dIkarIone laIne nahi AvyAM heya ! eTaluM ja nahiM paratu, ame maMdiramAgI sAdhu ane maMdiramAgInA upAzrayamAM utarelA hovA chatAM, vaMdana karavA AvanArA atithione divasanA divase ane koI kAIne to mahinAo sudhI pitAne tyAM rAkhIne temaNe svAmibhAIonI bhaktine paNa apUrva lAbha lIdho che. AvI ja rIte zeTha bhagavAnalAla raNachoDadAsanA AkhA kuTuMbe paNa ghaNuM bhakti batAvI che; temAM temanAM mAtuzrI maNibA, e to kharekhara bA" ja che. emanI zraddhALutA, emanI bhakita, emanI mIThI vANuM, emanuM zuddha hadaya koInA upara paNa asara karyA vagara nathI rahetuM. "bA ' zeTha bhagavAnalAlanAM hovA chatAM teo AkhI kemanAM jANe "bA" che. uparanI bAbate uparathI e samajavuM bilakula saheluM che ke karAcIna sthAnakavAsI saMgha keTalo bhakitavALo ane premavALe che. vahivaTa sthAnakavAsI saMghane vahivaTa baMdhAraNa pUrvakanI menejIMga kamITI ane janarala kamITI dvArA cAle che. lavAjamanI Avaka ane bIjI prasaMgacita madadathI emanI saMsthAo calAvavAmAM Ave che. saMghamAM zrImate sArA che. eTale Avaka sArI thAya, e svAbhAvika che. atyAre je kamITI che, enA pramukha zeTha chaganalAla lAlacaMda hatA. temane svargavAsa Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnakavAsI saMgha [ ma thatAM temanI jagyAe bhAi khImacaMda mANekacaMda zAha cUMTAyA che. khIma zAha karAcI myunIsIpAlITInA kArapereTara che ane sArI lAgavaga dharAve che. sekreTarI bhAi khImacaMda vArA che, ke jemane paricaya ApI cUkaye| chuM. phesapa " & AvA vyavasthita, zrImanta ane dharmAMzIla saMdhamAM kAI kamanasIbe kusa'5 pesI gaye! che, e kharekhara duHkhano viSaya che. sthAnakavAsI saMghanAM A kalezanA mULa kAraNanA kAI abhyAsa kare te tene spaSTa jaNAya ke " hAlAjI ' ane ' jhAlAvADI ' tarIkenA abhiyAnamAMthI utpanna thaelI sattAnI bhAvanA sivAya bIjuM kaMi ja nathI. kharI rIte sthAnakavAsI saMdhanI pAse evI meATI krAi milakata-mUDI nathI. evI meATI kAi sasthAe nathI ke jenI sattA bhAgavavAmAM kai mahattva hoi zake. sAdhAraNa eka upAzraya, pAThazALA ane kanyAzALA A mAtra milakata, evA aneka nokara-cAkare! ye nathI, ke jenA upara Adhipatya bhAgavavAmAM rasa paDe. nokaramAM pAThazALAone bhaNAvanAra eka e zikSaka-zikSikAe ane upAzrayanuM jhADu kADhanAra ekAda bhayeA. chatAM Ave! kaleza ane te paNu zikSita ane samajadArAnI vaccamAM kaleza, e sivAya ke hAlAIjhAlAvADI tarIkenuM khATu' mamatva, bIjuM zuM kahI zakAya ? kahevAya che ke A kalezanI utpatti zrImAna ghAsIlAlajInA samayamAM thaI hatI. parantu sAdhuonA nimitte gRhasthAe ApasamAM kaleza karavA, e zeAbhAdAyaka na kahI zakAya. sAdhue te me cAra mahinAnA mahemAna, jyAre gRhasthAe te kAyama bhegA rahevAnuM, rAgadveSanI vRttie jema jema vadhe che, tema tema temAMthI aneka anarthI ubhA thAya che. balke game tevA guNavAna mANasa paNu Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222] mArI sidhayAtrA anItinA chelle pATale bese che. durAgraha, vairavRttine ubhI kare che, saphedane kALu batAve che ane dharmAMnAM kAryomAM paNa vizrva naMkhAvavAnI dudhRtti ubhI karAve che. Avu ja A kalezamAMthI dhIre dhIre utpanna thai rahyuM che. ahiMnA kalezanA pariNAme je pATI paDI che, te khulla' khullA hAlAi ' ane ' jhAlAvADI 'nI che. thADAka kacchI bhAie ' hAlAi 'mAM bhaLelA che, teA thADAka bhAvasAra bhA * jhAlAvADI 'mAM che. paNa pATI e spaSTa dekhAya che. A kalezanA lIdhe ghaNuM nukasAna thai rahyuM che, je sasthAe yukta zaktithI cAlI rahI che, evI saMsthAomAM paNa huMsAtusI peThI che ane kadAca dhIre dhIre e saMsthAenI hayAtI paNu bhayamAM AvI paDe. prayA A kalezathI agata kaiAne nukamAna thatu DAya evuM nathI dekhAtuM, je kai nukasAna thAya che, te dhArmika kAryomAM ja ane sAmAjika saMsthAe mAMja. A kalezane maTADavA mATe, ame karAcI AvyA tyArathI barAbara prayatna thatA rahyo che. banne pakSanA AgevAnAnA amArI pratye bhaktibhAva keTalA badhA che, e te huM upara batAvI cUkayA chuM ane teja kAraNe ghaNA bhAonA AgrahathI koi krAi taTastha gRhasthAne vacamAM rAkhI samAdhAnInA prayatna karavAmAM AvyeA. paraMtu haju teno kALa pAyeA nahi haiya ke game te kAraNe samAdhAna nathI thai zakayuM, e duHkhano viSaya che. chellAmAM chellA prayatna hamaNAM bhagavAna mahAvIra svAmInI jayantInA prasaMge paNa karavAmAM AvyeA. kAraNa ke samAdhAna thavAmAM ADakhIlIrUpa je kesa korTa mAM ahiMnA eka patrakAra upara cAlatA hatA, te patrakAre dilagIrI jAhera karavAthI oNsanuM samAdhAna thaI gayuM hatuM. maMdiramAgI . Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnakavAsI saMgha [ 23 saMghanA pramukha zeTha choTAlAla khetasI, ke jeo sthAnakavAsI saMpradAyanA nathI, temaja emanI bAhozI ane emanI taTasthavRtti mATe karAcInI badhI kAmane mAna che, teono sAtha laI koziza karavAmAM AvI; paraMtu A prayatnamAM paNa saphaLatA maLI nathI. eTale hajI samAdhAnanA mATe, jaina dharmanA niyama pramANe pAMca kAraNeno samanvaya nahi thayo heya, e sivAya bIjuM zuM kahI zakAya ? manuSya-svabhAva, saMsAramAM banatA AvA prasaMgeno jyAre bahu uDe abhyAsa karIe chIe tyAre ApaNane samajAya che ke AvI bAbatamAM ke bIjI dareka bAbatamAM manuSya svabhAvanI vicitratA kAma karI rahelI hoya che. samAjano moTo bhAga bahu saraLa, sajajana ane zAMtipriya hoya che; paraMtu dareka samAjamAM koI kAI vyakti evI hoya che ke jeo kaMI ne kaMI bakheDA karavAmAM ja khuzI hoya che. ane tevAonA lIdhe AkhI samAjane saMDovAvuM paDe che, tema badanAma thavuM paDe che. mAruM anumAna je khoTuM na hoya to mane to lAge che ke sthAnakavAsI bhAIonA A kusaMpamAM paNa AvI ja koI vyaktiono dorIsaMcAra kadAca kAma karI rahyA haze. paratu enA lIdhe Avo eka zANa saMgha niMdAya ane dharmanI pravRttithI vaMcita rahe e kharekhara duHkhano viSaya kahevAya. bIjuM kAraNa ekabIjA pratyene bhaya ane avizvAsanuM paNa hoI zake che. ghaNI vakhata mANasane cakkasa mANasa pratye avizvAsa besI jAya che. ane temAMthI bhaya utpanna thAya che. phalANe mANasa sIdhuM utaravA deja nahiM, athavA phalANo mANasa amane phasAvaze, AvI lAgaNIo utpanna thAya che. eTale samAdhAnanI bhAvanA hovA chatAM paNa avizvAsa ane bhayathI tenAthI dUra rahevAnuM loko kare che. Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 ] mArI sidhayAtrA mane teA lAge che ke jo sthAnakavAsI bhAieno A kaleza jaladI na maTe te je sthAnakavAsI saMghe peAtAnA tyAgI sAdhuone sidhamAM lAvavAno yaza prApta karyAM che, teja sthAnakavAsI saMdha sthAnakavAsI sAdhunA siMdhamAM AvavA mATenAM tALAM devAno apayaza paNa kadAca mAthe vhorI leze; kAraNa ke je samAjamAM saMpa na hoya ane jyAM eka bIjAnI hAme AMkhA laDhatI hoya ane jyAM gurUnu mAna na jaLavAtuM hoya, tyAM bhayaMkara kaSTA uThAvIne krANu AvavAnuM sAhasa kare ? sAdhuone uSadeza ApavAnAM kayAM kSetre AchAM che ? zANAone vadhu zuM samajAvAya ? ane pakSanA AgevAnonA mArA pratyenA bhaktibhAve ja mane ATaluM paNa lakhavAnI preraNA karI che. sapa karIne zAsanane zAbhAve eja abhilASA ! ! Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * **_*_*".","" ha* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *"."* ********* ** ** * ,,*.' '* *--*"."*.*r *** ** * mUrtipUjaka saMgha. - 20: m` Hmyr m`y `l~ jm` m `mry khy t`myr trH_d_my gm hmh `mrh khh bh hmh w hmh my gh yh b m my . yn khr rw my my my my my khy tr Gyr y wy k mh yh kh y hh yh yh khy mynw khy ph ywh lh ghy g gy g wh fh ty hh mh rh yh , `mwmy khy n r ny m jawwww wwww myry karAcI evuM sthAna nathI ke jyAM yAtrApitAnI A saMpatti banAvI che. lagabhaga so varSathI AvelA jinoe dhIre dhIre eka prakaraNamAM kahevAmAM AvyuM che tema, thAya che. dUkAne che ke jene bhADAnI Avaka sArI vyAkhyAna holanI sAthe ja saDaka upara keTalIka ane kanyAzALA cAle che. upAzraya ane vaDatAvALA eka upAzraya che. te nIce pAThazALA hela che. maMdiranI bIjI bAjue sArI sagakoTaDIo sAthe meTo ane khullo vyAkhyAna heTA vizALa kampAuMDamAM be traNa nhAnI vAna mUlanAyaka che. maMdiranI eka tarapha eka eka suMdara maMdira che. jemAM pArzvanAtha bhagalAInamAM vorA pIranI pAse madhyama sthitinuM zakAya. pAMtrIseka varSa upara baneluM raNachoDakenI lagabhaga paMdaraso mANasonI vastI kahI karAcImAM jaina zvetAmbara mUrtipUja Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226] mArI siMdhiyAtrA Luo AvatA hoya ane saMghane Avaka thatI hoya, sAdhAraNa rIte dukAnenAM bhADAM, pajusaNa vigere tahevAramAM thatI bolI ane bhaMDAra-e AvakanAM sAdhane che. judA judA kharcane pahoMcI vaLavA A sAdhane kAphI che. vahIvaTa eka samaya hato ke jyAre ahiMne saMgha bahu nAnI saMkhyAmAM hato. te vakhate saMghane vahIvaTa kALA galAvALA zeTha prAgajIbhAI khetAvALA, zeTha vastAbhAI paMcANu ane mAravADI gRhastha zeTha bhagavAnadAsajI vigere cAra pAMca gRhastha karatA hatA. samaya palaTAyo. navayuvakomAM jAgRti AvI. janI prathAno virodha thayo ane tema thatAM tA. 5 mI mArca 1922 nA roja saMdhanA agyAra gRhasthanI kAma calAu vyavasthApaka kamITI saMghe mukarara karI ane te divasathI saMghanI miTIMganI ne vigere rAkhavAnuM zaru thayuM. te pachI tA. 24-6-23 nA roja saMghe eka TharAva karIne kemavAra pratinidhionuM vyavasthApaka maMDaLa, jemAM 2 kacchI, 1 mAravADI, 1 gujarAtI, 5 hAlAI ane 6 jhAlAvADI-ema 15 gRhastha rahe, evuM TharAvyuM. te pachI tA. 15-7-23nA divase vyavasthApaka kamITIe dhArA dhoraNa maMjUra karyA ane tA. 29-7-23nA roja AkhA saMghe maLIne e dhArA dhoraNone bahAlI ApI. A pramANe paddhatisaranA niyamapUrvaka saMghane badho vahIvaTa, vyavasthApaka kamITI ane janarala kamITI, jemAM AkhA saMghano samAveza thAya che, dvArA cAle che. atyAre je vyavasthApaka kamITI' saMghane vahivaTa karI rahI che, tenA sabhya A che; zeTha choTAlAla khetasI zrI. maNIlAla laherAbhAI mahetA jhAlAvADI jhAlAvADI pramukha sekreTarI Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha khImaca. je. pAnAcaMda zeTha khetazIbhAi kALA galA meAhanalAla kALIdAsa mALIyAvALA 39 meAhanalAla vAghajI mANekacaMda nAnajI gAMdhI >> ,, mAhanalAla kALIdAsa zAhapuravALA gAMgajIbhAI tejapALa " ?? mUrti pUjaka saMgha ,, pAnAcaMdra kezavajI , cunIlAla bhUlAbhAI mUlajIbhAI jIvarAja mAMgalAvALA . jhAlAvADI jhAlAvADI hAlAI hAlAI hAlAI hAlAI kacchI kacchI gujarAtI [ 227 membara 99 13. 97 ma 17. 79 .. . e pramANe vata mAnamAM 12 gRhasthAnI kamITI vyavasthApaka ma`DaLa' tarIke kAma kare che. A kamITI chellAM keTalAMka varSothI kAma karI rahI che, eTale mudhyama varga tenI navI cUMTaNI karavA mATe uhApeAha karI rahyo che, . sthAnakayAsI sadhanI mAphaka, mUrti pUjaka saMghamAM paNa dhArmika dRSTie badhA eka hAvA chatAM hAlAI ane jhAlAvADI tarIke aMdarathI matabheda avazya dekhAya che. chatAM jarurI kAryAM prasaMge namatu mUkI calAvI levAmAM Ave che. eTale ghaNI vakhata ' hATI hatI bheMza ' banI jAya, e svAbhAvika che. saMsthA zvetAmbara mUrti pUjaka sadhamAM evI koi saMsthA nathI ke jenI saazvamAM khAsa ullekha karI zakAya. je kASTa saMsthA che, te dhArmika Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ] mArI siMdhayAtrA ' pAThazALA' ane ' kanyAzALA' che. jo ke A pAThazALAo sadhanI ja " hovA chatAM, tenA vahIvaTa mATe judI rakama ane judI kamITI mukarara che. sArI sakhyAmAM bALakI ane bALAo abhyAsa kare che, tenI sAthe meTI umaranI baheneA mATe paNa eka va cAle che. je zrAvikA zALA ' tarIke oLakhAya che. bahenono abhyAsa prakaraNA sudhI sArA paheAMcyA che. ane baheneA abhyAsamAM utsAha paNa sArA rAkhe che. A nimitte 5-50 baheno niyamita apeAranA samaya upAzrayamAM gALe che. sAmAyika kare che ane sAthe sAthe abhyAsa paNa kare che. .. kha karAcI, gujarAta kAThiyAvADathI dUra ane eka tarapha paDI gaevu hovAthI, temaja AvanArane ahiM kharca paNa vadhu thatuM hovAthI kAi sArA dhArmika zikSaka ahiM AvavAnuM sAhasa karatA nathI. ane kare che te athavA evAM kAraNeAthI TakI zakatA nathI. ane sArA anubhavI yeAgya zikSakanA abhAve A saMsthAnI joie tevI pragati paNa thatI nathI. chatAM chellAM paccIsa varSathI A saMsthA cAlI rahI che, aneka bALaka ALAemAM kaI ne kaI dhArmika jJAna pracAra kare che ane dhArmika sakArA nakhAya che, e khuzI thavA jevu che. have te ejyukezana eDa muMbainI parIkSAo paNa apAvavAmAM Ave che. sasthAne vahIvaTa karanArI kamITImAM eka me evA gRhasthAnI jarura che ke jeo vyAvahArika kuzaLatA rAkhavA sAthe dhArmika zikSaNumAM paNu sArA zikSita hoya. ghaNI vakhata jovAyu che ke dhArmika jJAnanA sArA anubhavI zikSakanI sAthe dhArmika jJAnanA binaanubhavI saMcAlakane meLa khAtA nathI ane tenA lIdhe keTalIka vakhate zikSakAnA dila ucaka atI jAya che. pariNAme te jaladI sthAna cheDavAnA vicAra kare che. AvuM ghaNuM sthaLe ane che. A vastu upara paNa A saMsthAnI kamITIe dhyAna ApavuM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrtipUjaka sagha [ 229 jaruranuM che. zvetAmbara mUrtipUjaka saMghamAM vyAvahArika jJAnanI sAthe jainadhama nuM sArUM jJAna dharAvanAra bhAI khuzAlabhAi vastAda che. te vayeAddha che, sArA anubhavI che, uparAnta jaina tattvajJAnanA sArAmAM sArA abhyAsI che. A rdhAmaka sasthAonI dekharekhanuM kAma jo te hAthamAM le te saMsthAone sArA lAbha thAya, evu' mAruM mAnavu che. dhArmika manAvRtti atyAranA jaDavAdanA jamAnAmAM paNa jainadharmAMnA anuyAyiomAM dhA`ika bhAvanA haju paNa jovAya che. ane temAM ye zvetAmbara mUrti pUjaka saMdhamAM dhArmika kAryo nimitte kharca karavAnuM kSetra dhaNuM vizALa hovA chatAM, tene utsAhathI pahoMcI vaLe che. gujarAta, kAThiyAvADa, mAravADa, mevADa, Adi deza, ke jyAM sAdhue ane sAdhvIe vicaratAM ja rahe che, tyAM vakhate vakhata varagheADA, ujamaNAM, upadhAna, aThThAi mahotsava, zAntistAtra, pahADAnI racanA, saMdhA, svAmIvAtsalye ane pratiSThAe vigere kAryAM thatAMja rahe che. A sivAya uparanA dezamAM lagabhaga pratyeka gAmamAM nhAnI mhoTI kriyAe niyamita prativarSane mATe badhAelI hoya che. amuka gRhastha taraphathI eLI thAya, amuka gRhastha taraphathI amuka samaye svAmIvAtsalya thAya, amuka gRhastha taraphathI aTTamanAM ke aThThAinAM pAraNAM thAya. prativa kalpasUtrane ke caityaparipATIneA varadhADA tA nikaLavAja joie. ane derAsaranI varSagAMThanA divase pUjA, rAzanI, svAmIvAtsalya evuM te thavuM ja joie. Ama AkhA varSanI amuka amuka samayanI dhArmika kriyAe kAI kAI vyakti taraphathI athavA saMdha taraphathI badhAelIja hoya che; eTalu'ja nahi parantu, ghaNI kriyAonA kharca nimitte amuka amuka gRhasthA taraphathI rakama mUkAelIja hoya che, eTale tenA vyAjamAMthI te te divase te te dhArmika kAryo thayAja kare. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ] mArI si yAtrA A uparAnta kAie kaSTa tapasyA karI hoya te tenA nimitte ujamaNuM ane khIjA utsavA mATe dUrathI paNa munirAjone vinati karIne lAve ane sArA utsAhapUrNAMka te te utsavA ujave. karAcInA mUttipUjaka saMdhamAM prativarSa mATe AvA kAipaNa divasa mukarara thayA hoya, evuM dekhAtuM nathI. nathI koi vyakti taraphathI athavA nathI saMdha taraphathI. ezaka kASTha e cAra AgevAna taiyAra thai, zrI, mahenata karI TIpa karIne krAi kAya karavA dhAre teA thai paNa jAya. parantu kAi paNa dhArmika kArya svataMtra rIte kAi peAtAnA tarI kare, evI vRtti bahu ochI jovAya che. eTaluM ja nahi parantu sAdhuone vaMdana Adi nimitte AvanArA memAnono atithi satkAra karavAnI gRhasthadharmAMcita vRtti, je kAThiyAvADamAM dekhAya che, te vRtti, jo ke tenA teja kAThiyAvADI hovA chatAM paNa ahiM bahuja ochI jovAya che. " AvI vRtti keLavAi javAmAM athavA AvA rivAja paDavAmAM keTalAka loko bhUminA prabhAva batAve che, parantu amane te mukhya A kAraNeA jaNAya che H " eka tA atyAra sudhI ahiMnA leAkeAnI dAnavRtti keLavAya, evA upadezaka munirAjonA samAgamanoja abhAva rahyo che; bIjuM, * karAcImAM jainonu' sthAna ' e prakaraNamAM kahevAmAM AvyuM che tema, ahiMnA janAmAM * garbha zrImaMtAi ' bahu echI che. eTale ke junA vakhatathI cAlI AvatI hoya. evI zrIma'tAI ochI dekhAya che. trIjuM kAraNa e paNa che ke ahiMnA vyApAra ja evA che ke jemAMthI dilanI dilAvaratA bahu ochI keLavAya. ceAthu' kAraNa prAntIya bhedamAM AtapreAta thai javAnA kAraNuthI, eka khIjA pratyenA AkSepone-tArAonA bhaya paNu kaMIka pesI gayA che : ' huM e paisA kharca karIza, teA khIjAe AkSepa karaze athavA mArA 6 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrtipUjaka saMgha [ 231 kAmAM kema apayaza maLe, evA khIjAe taraphathI prayatnA karavAmAM Avaze te| ? ' Ave! bhaya paNa pesI gayA che. A sivAya svabhAvavicitratAnuM paNa kaMIka kAraNa hAya. eTale ke ' TIpa thaze teA mAre e paisA bharavA paDaze ' evA kAraNe TIpa na thavA devAnA prayatna karanArA paNu kadAca krAi DAya; parantu svabhAvavicitratA e te saMsArabharamAM heAya che. eka sarakhA svabhAvI mANusA badhA hAi zakeja nahi. eTale uparanAM badhAM kAraNe| paikI mane te| evA prakAranA upadezanA abhAvatuM ja meATuM kAraNu jaNAya che. enuM pramANu e che ke amArI sthiti daramIyAna jyAre jyAre je je kaMi upadeza ApavAmAM AvyA, tyAre tyAre ahiMnA nhAnA moTA tamAma grahastheAe udAratAthI bhAga lIdhe che, ane ghaNAM kAryo teA eka eka vyaktie paNa sArI sArI rakameA kharacIne karyAM che, ane badhAoe sAtha ApI te te kAryone zeAbhAvyAM che. sAnA sahakAra Aje AkhA jagatamAM nhAnA mhoTAonI vacamAM vaimanasyanI dIvAlA ubhI thaelI jovAya che, parantu e teA sAdI samajano vAta che bannemAM jeTalA sahakAra vadhAre raheze, teTalAMja dharma, samAja ke rASTranAM kAryo vadhAre sAdhI rAkAze. jarura che mAtra bannene samajavAnI. bannenAM mAnasA judAM judAM DAvA chatAM samaya upara bannenI jarura paDe che. eTalA mATe ' yuvaka mAnasa 'te hAthamAM rAkhavA je je karavuM ghaTe, te te mhoTAoe karavuM jaruratu che, heATAo peAtAnA meATapaNune jo khyAla rAkhe ane thADu'ka dila udAra rAkhe te! nhAnA prANa pAtharavA paNa keTalAka taiyAra thAya tevA heAya che. AgevAneAnI AgevAnI samudAyathI ze|bhI zake che. 6 meAranI zAbA pIchAMthI che, ' e kahevatamAM rahasya jarura che. : madhyama ke jene nhAtA va` kahevAmAM Ave che, temaNe paNa peAtAnuM ke vya samajavAnI jarUra che. Arthika prasaMgA jyAre jyAre upasthita Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] mArI sidhayAtrA thAya che, tyAre tyAre e. heTAene-zrImantAnA sAtha leveja paDe che. jemanI pAse che . te ja Ape che ane Apaze. emanu vRddha mAnasa paNa samaye samaye upayeAgI thAya che. atyAranI jherIlI havAnA bhAga banIne manasvIpaNe vavAthI paNa ghaNI hAnI paheAMce che. nhAnAe ' pIchAM mArathI zAle che. ' e paNa bhUlavuM jotuM nathI. nAyaka vinAnuM sainya saphaLatA nathI meLavI zakatuM, baTTe parAjaya meLave che, e vAta yAda rAkhavA jevI che. e khuzI thavA jevuM che ke karAcInA mUrtipUjaka sadhamAM nhAnA mhoTAonA premabhAva ane samaya uparanA parasparanA sahakAra prazaMsanIya jovAyA che. utsava-maheAtsavAnA prasa`gamAM, sAdhuonI bimArIonA prasagamAM, vihAranA prasaMgamAM ane jyAre jyAre jarura paDI tyAre tyAre badhAoe maLIne kAryo karyo che, tenuM ja kAraNa che ke dareka kA zAbhAprada thayuM che. na kevaLa tana-mananA sahakAra, dravyabhyayanA prasa'geAmAM paNa saue peAta peAtAnI zakti khacI che. pahelAM caturmAMsamAM prasa`ga AvI paDatAM je eka mATe kALA karavAmAM AvyeA hateA, temAM madhyamavarga -nAnA varge paNu kAi na dhArI zake teTalI sArAmAM sArI rakama ceADAja divasamAM ekaThI karI ApI hatI. A e batAvavAne mATe pUratuM che ke nAnA mADhAonA sahakArathI ane sAcA dilanI bhaktithI kyu' kAya nathI zakatu ? zraddhA ane bhakita upara kahyuM tevI badhI sthitie hAvA chatAM paNa karAcInA mUrti pUjaka saMdhanI zraddhA-bhakti kharekhara vakhANavA lAyaka che, ema kahevuM jarAye anucita nathI lAgatu. varSonI nahi, yugAnI tapasyA pachI teo peAtAnA gurune A dezamAM lAvI zakyA che, e vAtanuM bhAna temanAmAMnA moTA Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ murtipUjaka saMgha [233 - bhAgane avazya che. e ja kAraNa che ke jyAre jyAre je je kaMI prasaMge upasthita thayA ane temane upadeza ApavAmAM Avyo, tyAre tyAre temaNe te te kAryomAM dravya-kSetra-kALa-bhAva pramANe pitAnA tana-mana-dhanane upayoga karyo che. sva. zrI himAMzuvijayajInA smArakamAM, gurudevanI jayantIomAM, dIkSA utsavamAM ane paryuSaNa Adi dhArmika tahevAramAM nAnAthI meTA dareke potAnI zraddhA ane bhaktino paricaya karAvyo che. pahelAM kahevAmAM AvyuM che tema ahiM kaI paNa kArya TIpa vine kaI paNa eka gRhastha taraphathI thatuM nahotuM ane keTalAka bhayanA kAraNe dilamAM be paisA kharcavAnI icchA hovA chatAM kharcatA nahotA, e paripATI paNa amArI sthiti daramiyAna dhIredhIre tUTI che, eTale ke amArA samayamAM keTalAka udAra mahAnubhAvoe ane caturamie potAnA taraphathI svataMtra kAryo udAratA pUrvaka karyA che, ane zAsananI zobhA vadhArI che, ane haja paNa kare jAya che, ke jeno vizeSa ullekha "karAcImAM thaelI pravRtti'nAM prakaraNamAM AgaLa jevAze. A uparathI ema mAnavAne kAraNuM maLe che ke AvA moTA samudAyamAM evA keTalAka bhAvanAzIla ane udAra mahAnubhAve che ke jeo samAcita dhArmika kAryo yathAzakita karavAmAM pAchI pAnI kare tevA nathI. mAtra khAmI hatI guruonA upadezanI. saMskArI AtmAo jema jema upadeza maLato jAya, vastusthiti samajatA jAya, tema tema jarura dharma tarapha vaLI zake che. upara kahevAmAM AvyuM tema, ahiMnA saMdhamAM prazaMsanIya zraddhA ane bhakti bharelAM hovA chatAM paNa, koI koI vAra gRhasthAcita vyavahAramAM evI uNapa dekhAI Ave che ke jenA lIdhe saMdhanI zobhAmAM kintu' kahevaDAvavA jevA prasaMgo banI jAya, paraMtu enuM kAraNa "navA nizALIyA hovAnuM gaNI zakAya, eTale jema jema sAdhuone paricaya thato jaze, tema tema WWW.jainelibrary.org Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234] mArI siMdhayAtrA zraddhA ane bhakitanI sAthe vivevRtti vadhAre vikasita thatI jaze, ane vivekavRttino vadhAre vikAsa thatAM "mahApuNyaprakRtithI A badhI sAmagrI maLI che, tene sArthaka karavI joIe ' evuM nahiM samajanArA mahAnubhAvo paNa vadhAre samajatA thaze. ane e samajaNa temane temanI pAse dharmanI unnati temaja jAtibhAIonA hitanAM kAryo karAvaze. pariNAme je kaMi uNapa haze te dUra thaze. karAcIne samasta saMgha, atyAre che, tenA karatAM paNa vadhAre sAre "Adarza saMgha" banaze, evI mArI saMpUrNa khAtarI che. chevaTe-AkhA ya saMghanI sAcA dilanI zraddhA ane bhakita mATe aMtaHkaraNanA AzIrvAda sAthe ahiMnA saMdhanI uttarottara vRddhi thAya, evI gurudeva pratye prArthanA karuM chuM. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 21 :jaina sasthA karAcInA banne sadhA-sthAnakavAsI ane *diramAgInI sthitinuM varSoMna A pahelAM kahevAyuM che. have karAcInA samasta jaina samAjanA AMgaNe je je sauMsthAe cAlI rahI che, tenu paNa kaMika nirIkSaNu karI levuM joie. karAcInA banne kirakAe peAtapeAtAnI dhArmika pAThazALAe ane kanyAzALAe calAvI rahyA che, tenA paricaya te te te sadhAnA paricayamAM apAyeA che. e sivAyanI je je sasthAe banne saMdhAnI saMyukta zaktithI cAlI rahI che, te te saMsthAonA sakSipta paricaya A che: jaina sahAyaka maDaLa nirAzrita ane rAgacasta jainAne khAnapAnanA ane DaoNkaTarI sAravArano khAkhasta karavA, sAdhanahIna jaina bhAi-bahenone dezamAM Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236] mArI siMdhayAtrA pahoMcADavAM, garIba jana vidyArthione mATe skUlanAM pustake ane skolarazIpane prabaMdha karavo, temaja hunaraudyoge ubhA karI banI zake teTalAM aMze nirAdhArone sahAyaka thavuM-e uddezathI A saMsthA lagabhaga pacIsa varSathI cAlI rahI che. A saMsthA pAse khAsa kei moTuM bhaMDoLa nathI. sAdhAraNa rIte membaronI Avaka ane dIvALI jevA prasaMge bANInI Avaka upara A saMsthA cAlI rahI che. kAryakartAo mahenata karIne je bheguM kare che, teTaluM kharca paNa kare che. saMsthA sAdhananA pramANamAM skolarazIpa, pustake, anAja, davA, gADIbhADuM vigere udeze pramANe garIbonI sevA sArI kare che. kharekhara sAcI mAnavasevA karanArI A eka saMsthA che. AvI saMsthAmAM saMsthAnA uddezane bara lAvavAne badhe ye AdhAra tenA saMcAlake upara che. jeonA rUMvADe rUMvADe sevAbhAva bharyo hoya, evAja mahAnubhAvo AvI saMsthAnA saMcAlake hAI zake. bahu khuzI thavA jevuM che ke A saMsthAnA vartamAna sekreTarI bhAI popaTalAla prANajIvanadAsa zAMta prakRtinA, gaMbhira ane kharekhara sevAbhAvI che, e mAre nikhAlasa bhAve kahevuM joIe. pote vyavasAyI hevA chatAM jyAre jyAre temane koipaNa duHkhIyAnI khabara maLe che, tyAre tyAre teo pote pahoMcI jAya che, ane badhI tapAsa karI joitI sahAyatA pahoMcADe che. dareka hAlAI ke jhAlAvADI, dareka maMdiramAgI sthAnakavAsI A saMsthAne vadhAre ne vadhAre majabUta banAvavA koziza kare. jena vyAyAmazALA raNachoDalAinamAM vorApIra pAse janenA latAmAMja A eka vyAyAmazALA cAlI rahI che. chellA be varSamAM gurudeva zrI vijayadharmasUri mahArAjanI jayantI prasaMge A vyAyAmazALA taraphathI je kaMi prayoga karI batAvavAmAM AvyA hatA te sivAya A saMsthA saMbadhI mane kaMI Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sasthAo vizeSa mAhitI nathI. parantu mArA jANavAmAM AvyuM che ke jainayuvA karatAM janetara yuvA A vyAyAmazALAne vadhAre lAbha uThAvI rahyA che. zArIrika saMgaThanane mATe AvI vyAyAmazALAonI AvazyakatA have khulle khullI svIkArAi che. peAtAnA AMgaNe vyAyAmazALA cAlavA chatAM sADAtraNa hajAra jainonI vastImAMthI AMgaLInA veDhe gaNI zakAya eTalA paNa yuvakai| lAbha na le, e kharekhara akseAsakAraka che. svayaM sevaka maDaLa, [ 237 karAcInA jainomAM bhAI khImacaMdra vArA ne bhAi bhAilAla rAmacaMdranI AgevAnI nIce cAlatI * jaina svayaMsevaka ma`DaLa ' e nAmanI paNa eka sasthA che. utsava-mahesavAmAM A ma`DaLanA yuvA vyavasthA jALavavA mATe jAya che. keTalAka prasaMgeA uparathI jovAyuM che ke yuvA utsAhI che, sevAbhAvI che, zistanuM pAlana karavAmAM sAvadhAna rahe che, game tevI mahenata karavAmAM pAchI pAnI karatA nathI. ahiMnI amArI sAmAjika, dhArmika ane jIvadayA saMbadhInI dareka pravRttimAM A maMDaLe khUba utsAhathI sevA ApI hatI. jaina lAyabrerI raNucheDalAinamAM eka sArA mAkAnI jagyA upara 6 jaina lAyabrerI ' che. ' pustakAlaya ' ane ' vAyanAlaya' ane vibhAga A lAyabrerIne aMge che. lAyabrerIno lAbha jana-janetarA sArA le che. paNa te traNe bhAge chApAM vAMcavAno. pustakAno saMgraha dhaNeA juno che. Aje te, AjanI janatA navInatA mAge che. navuM navuM sAhitya ane vAMcavuM game che. A lAyabrerImAM paNa navInatAnI jarura che. lAyabrerIne, sAMbhaLavA pramANe, Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 ] mArI sidhayAtrA karAcI myunisIpAlITI taraphathI 200 rUpiyAnI grAnTa paNa maLe che. kharekhara e khuzI thavA jevuM che. sa`cAlakAe mahenata karI, A lAyabrerIne sArAmAM sArI lAyabrerI banAvavAnI jarura che. jIvayAnI e saMsthAo lagabhaga pAMceka varSa upara sthAnakavAsI sAdhujI zrI phulacaMdajI mahArAja karAcI padhArelA. temanA upadezathI sidha jIvadayA maMDaLI' e nAmanI saMsthA ubhI thai. te pachI sthA. sAdhujI zrI ghAsIlAlajI AvelA. temanA upadezathI bIjI jIvayA pracAraka maMDaLa' nAmanI saMsthA ubhI thai. siMdha eka mahA hiMsaka deza che. hiMdu ke musalamAna sau lagabhaga mAMsAhArI che. AvA dezamAM jIvadayAnA pracAra karavA mATe AvI saMsthAenI ghaNIja jarura che, e vAta nivivAda siddha che. ' siMdha jIvadayA maMDaLI 'nA uddeze. A traNa cheH 1-sadhaLI jAtanA ghAtakIpaNAmAMthI praNIonA temaja pakSIonA ane mAchalAMonA hita mATe upAye yeAjavA. 2-taMdurastI, karakasara ane dayAnA siddhAntAnA AdhAre vanaspati khArAkanA kAyadA viSe jAhera prajAmata keLavavA ane mAMsAhAra tathA dAru niSedha mATe sAhityapracAradvArA jJAnapracAra cAlu karavA. 7-dhAtakI phezano tathA rivAjo adha karavA mATe adhikArI tathA jAhera prajAne vinati karavI. 'jIvadayA pracAraka maMDaLa'nA uddeza, karAcI zaheramAM kUtarAM upara gujArAtA dhAtakIpaNAne dUra karAvavA mATe ane kUtarAMonA rakSaNa mATe je je upAya! hAya, te upAyeA hAtha dharavAnA che. banne saMsthAe sAnika sasthAo jevI che. jaina ke hiMdu, pArasI ke kAIpaNu dareka dharmAMnA anuyAyI tenA membara che. chatAM jata - Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina saMsthAe 239 sAdhuonA upadezathI sthApana thaela ane jaina gRhasthanA saMcAlaka paNa nIce cAlatI hovAthI meM ene jana saMsthAomAM sthAna ApyuM che. ane kharI rIte sArvajanika saMsthA jevuM tattva temAM dekhAya che paNa ochuM. jIvadayAnA pracArane mATe te siMdha eka ghaNuMja vizALa kSetra che. be cAra upadezaka rAkhI siMdhanAM zahero ane gAmaDAMomAM pheravavA joie. mejIka lenTarna dvArA, henDabIlo dvArA, vartamAnapatromAM lekho dvArA temaja skulomAM hariphAInAM vyAkhyAno ke nibaMdhanI yojanA dvArA lokomAM ahiMsAne saMdeza pahoMcADavo joIe. AvA dezamAM to AvI saMsthAo AzIrvAdarUpa banI zake. siMdha jIvadayA maMDaLI'e judI judI bhASAmAM henDabIlo chapAvI rAkhyAM che. muMbaInI jIvadayA maMDaLI' pAsethI joItuM sAhitya meLavI le che, ane pAtAthI bane che te pramANeno pracAra kare che. citrakUTanA mahattvanI davA Asa-kAtika-catra-vaizAkhamAM kSayanA, damanA ane zvAsanA rogIone Ape che. mArA AtmIyabaMdhu munirAjazrI jayantavijayajI kaccha tarapha padhAryA, te vakhate maMDaLInA be cAra sabhyo amuka amuka gAmamAM jaI pahoMcyA hatA ane ThaThThA, sujAlapura ane badIna evAM traNa cAra gAmamAM zAkhAo munirAjazrI jayantavijayajInA upadezathI kholavAmAM AvI che. paraMtu e zAkhAo kholavAnI saphaLatA tyAre ja thaze ke tenI pAchaLa preraNAne dhodha vaherAvavAmAM Avaze. A saMsthA to tyAre ja saphaLa thaI zake ke muMbaInI "jIvadayA maMDaLI nI mAphaka keAI zeTha lalubhAI jevA mahAnubhAva saMsthAne AtmA bane ane bhAI mAkara jevA jabaradasta kAma karanAra maLe. - hamaNAM muMbaI ane bIjA keTalAMka zaheramAM "dArUnA bahiSkAra'nI caLavaLa cAlI rahI che. gavanameMTa pote A caLavaLamAM bhAga le che. siMdha jIvadayA maMDaLI" potAnA bIjA uddeza pramANe dArU niSedhanuM kAma Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240] mArI siMdhayAtrA - - - - - - upADI le, to ghaNuM ja suMdara kAma thaI zake. siMdhamAM te enI khAsa jarura ja che. AzA che ke maMDaLInA kAryavAhake Do. nyAlacaMda desI, sekreTarI ThAkarasIbhAI, suracaMdabhAI, bhAI mANekalAla, bhAI vADIlAla ane bIjA bhAIo have A maMDaLInuM kArya vadhAre sArA pramANamAM upADe ane siMdhamAM khUba pracAra kare. kAma thaze to paisAne teTo nathI. bIjI saMsthA "jIvadayA pracAraka maMDaLa" te paNa samaya ane sAdhananA pramANamAM kutarAMonA rakSaNanuM kArya sAruM karI rahI che. mAstara maghAlAla A saMsthAnuM mukhya saMcAlana kare che. karAcImAM myunisipAlITI taraphathI kUtarAMo pakaDAvIne mArI nAkhavAmAM Ave che. A saMsthA taraphathI ThekANe ThekANe kUtarAMone paTTA bAMdhavAmAM Ave che ke jethI kUtarAMone pakaDanArA pakaDI na zake. kAryavAhakone vicAra che ke koI sArI jagyA lai kUtarAMone tyAM rAkhavAmAM Ave. A sivAya amuka amuka samaye kUtarAM nahi mAravA mATe lAgavaga pahoMcADIne ane patravyavahAra karIne koziza paNa karavAmAM Ave che. bane saMsthAo jIvadayAnA uddezathI ja sthApana thaelI che. dareka sthaLe kAma karanArAone bahu abhAva hoya che ane tethI ekaja udezanI A banne saMsthAo je bhegI karI devAmAM Ave te te vadhAre lAbhadAyaka che. hepethIka keleja AkhAye dezamAM bekArInI evI paristhiti ubhI thaI che ke je vakhate eka yA bIjI jAtanAM sAdhano bekAra yuvakene ubhAM karI ApavAnI jarUra che. keTalAka vicAra pachI ema jaNAvyuM ke hamaNAM hamaNAM rogane mATe hepepethika davAone pracAra bahu thaI rahyo che. thoDA kharcamAM Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrti pUjaka saMgha 1 thoDI mahenatamAM thoDA samayamAM eka mANasa heAmyApethikanA DaoNkaTara banI zake che. gAmaDAMomAM eka nAnakaDI peTI laine hAmyApethikanA abhyAsa kare athavA eka sthaLe mese te peAtAnA gujarAna pUratu jarura pedA kare. A uddezane dhyAnamAM rAkhI AphrIkAnA e mahAnubhAvAbhAi maganalAla jAdavajI dAsI ane DA. manasukhalAla tArAcaMda e enI sahAyatAthI 13mI phebruArI 1938 nA divase karAcInA te varSanA meyara zrIyuta durgAdAsa eDavAnInA hAthathI jaina heAmyApethika kAleja, kAriyA hAiskUlanA medAnamAM eka meATA melAvaDe karIne kheAlavAmAM AvI hatI, jaina ane jainetara saunA lAbhane mATe A kaeNleja kheAlAelI che. kAriyA hAiskulanA saMcAla}Ae hAiskUlanA eka bhAga vAparavA mATe ApyA che. eka sArAmAM sArA anubhavI ane vidvAna DaoNkaTaranI A kaeNlejanA prInsIpAla tarIke nimaNuMka thai che. atyAre 25 vidyArthi A kaiAlejanA lAbha lai rahyA che. aDhI varSanA kaiAsa rAkhavAmAM AvyuM che. vidyArthione vyavahAru jJAna maLe, temaja garIba lokone davAono lAbha maLe eTalA mATe tA. 15 mI jAnyuArI 1939nA divase savAranA sADAsAta vAge pharAcInA prasiddha ane mAnanIya bhAi jamazeda mhetAnA hAthathI ' jaina homyApethika meDIkala hospITala ' racheADalAinamAM jaina maMdiranI bAjumAMja kheAlavAmAM Avela che. A davAkhAnAmAM kAlejanA vidyArthio anubhava meLave che ane e uparAnta garImAne maphata davA ApavAmAM Ave che. kamITI keziza kare te myunisIpAlITInI grAnTa paNa meLavI zake. AkhA siMdhamAM hAmyApethika "nI A ekaja kAleja che. "" jaina hunnarazALA garIba baheneA mATe bhAge potAnA samaya kuthalImAM ane eka dharathI 16 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24ra ] mArI siMdhayAtrA bIjA ghare haravApharavAmAM gALe che. pAse sAdhana na hovAnA kAraNe lokonI AgaLa hAtha dharavAmAM paNa saMkocAtI nathI. kAraNa ke peTa to bharavuM joIe. A sivAyanI sukhI baheno paNa moTe bhAge gharanA kAmakAjathI paravAryA pachI phAlatu samaya gappAsapAmAM ane kuthalIomAM gALe che. AvI bahenone mATe hunnarazALA eka AzIrvAda rUpa kArya kahI zakAya. sIvavAnuM, bharavAnuM, gUMthavAnuM kArya zIkhelI bahene, potAnA gharanA kAmakAjanuM kharca bacAvavA sAthe, dhAre te be paisA bacAvI paNa zake ane potAnA gujarAnamAM sahAyaka nivaDI zake. samaya sAro jAya, niMdAkuthalIothI bacI javAya ane koIne kaMI jAtanI TIkA karavAnuM paNa kAraNa na rahe. A uddezathI gayA varSanA vaizAkha suda trIja tA. 3 jI me 1938nA divase hAlAI mahAjanavADImAM zeTha khImacaMda je. pAnAcaMdanA hAthe eka sArA meLAvaDA pUrvaka A saMsthA kholavAmAM AvI hatI. A saMsthA " sahAyakamaMDaLanA Azraya nIce cAlI rahI che. sahAyaka maMDaLe AnA kharca mATe paMdarase rUpiyAnI madada maMjura karelI ane te uparAta membAsAvALA bhAI maganalAla jAdavajI desIe 300 rUpiyA mokalAvyA hatA. Ama A saMsthAnuM kAma cAlI rahyuM che. rAcImAM pArasI, levA ane bIjI bIjI komomAM AvI sArI sArI saMsthAo cAlI rahI che. janasaMghane mATe paNa jyAre A saMsthA sthApana thaI che, te pachI tene sArA pAyA upara mUkavI e jaruranuM che, bIjI keTalIka saMsthAo uparanI saMsthAo uparAMta " dazAzrImALI hAlAI mahAjana ane jhAlAvADI jana vaNika mahAjana' A be sAmAjika saMsthAo che. A saMsthAonuM khAsa kAMi kAma nathI. pitatAnI vADIonI Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrtipUjaka saMgha [ ra43 saMbhALa rAkhe che, ke je vADIone upayoga keInA mRtyu vakhate snAna karavAmAM ane jamaNavAra karavAmAM thAya che. "hAlAI mahAjanavADI ne eka hela che, teno upayoga be traNa vidyArthIo mATe hosTela tarIke karavAmAM Ave che. "jainahunnarazALA'nuM kAma calAvavA mATe uparanI banne mahAjana vADIe" vAparavA Ape che, e khuzI thavA jevuM che. A sivAya "nirAdhArasevAmaMDaLa' nAmanI eka sArvajanika chatAM janakAryakartAonA hAtha nIce cAlatI saMsthA che. dharma ke jAtinA bhedabhAva vinA nirAdhArane kapaDAM ane evI Avazyaka vastuo sAdhananA pramANamAM ApavAnuM kAma A saMsthA kare che. mAstara maghAlAla A saMsthAnA sekreTarI che. "jana yuvaka saMgha' nAmanI eka saMsthAnuM nAma paNa ullekhanIya che. junA "jana yuvaka saMghane punaruddhAra samaje ke navo "yuvakasaMgha" samaje, game tema paNa "yuvaka saMgha' nAmanI eka saMsthA yuvakanI che, ke je sAmAjika kurUDhio sAme kaI kaMI vakhata ekAda AgevAnane jeza AvI jAya te jhuMbesa uThAve che. . jaina beMDa TIma" A saMsthAe paNa ajameramAM bharAela sthAnakavAsI kenpharansa vakhate ane sthAnika kaI kaI prasaMgoe suMdara kAma karI batAvIne sArI khyAti meLavI hatI. janasamAjanA prasiddha kAryakartA bhAI khImacaMda vorAnI A TImamAM netAgIrI hatI. 'hatI" eTalA mATe kahuM chuM ke hamaNuM A saMsthAnI "hastI ' jevuM dekhAtuM nathI. kAryakartAo tene punaH sajIvana kare to sAruM che. jenasamAjanA bane che athavA saMdhanA amuka amuka kAryakartAenA hastaka cAlatI saMsthAone je thoDo paricaya thayo che, teno ullekha Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra44] mArI siMdhiyAtrA upara karavAmAM Avyo che. uparanI lagabhaga eka bene bAda karIe to badhI ye saMsthAo samAjane mATe kharekhara AzIrvAdarUpa che. paraMtu emAMnI keIpaNa saMsthA pagabhara nathI. vaLI ahiMnA hAlAI- jhAlAvADInA matabhedane athavA sthAnakavAsI saMghanA kusaMpane cepa guptA rIte keTalIka saMsthAone lAgyAnuM paNa saMbhaLAya che. AzA che ke samAjanA AgevAne evA cepathI A saMsthAone bacAvI rAkhaze, ane samaye samaye yathAzakti madada karI, e saMsthAone pagabhara banAvavA koziza karaze. - Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: 22 :- karAcImAM pravRtti `lmy my my my myry khmy mHyH h kh y yw y y my gp bb m - ty ny ny hy 'jana md w mrrrrrrrmrmrmy mrmrmrmrm mrmrmrm mrmrmrmrmrmrmrmrmy mrmy mrmrm mrmr ywrpywrdrbrmymy- avRtti" zabda " nivRttine bedhaka che, ne nivRtti" zabda pravRttino dhotaka che. hamezA zabdo sApekSa hoya che-jema satya asatya, sajajana durjana vagere. A uparathI ja saMsAramAM be prakAranA mArgo spaSTa jaNAya che- pravRttimArga" ane nivRtti mArga. saMsAranAM vyAvahArika kAryo, pachI te lokapakAranAM hoya ke svArthanAM hAya, e badhAM ye " pravRttimArga "mAM gaNI zakAya che. lokavyavahAramAM na paDatAM, koI agamya eka sthAnamAM rahI, kevala AtmaciMtavana ke AdhyAtmika vicAramAM masta rahenAra mANasa nivRttimArgI ' kahevAya che. sAdhuone mATe A bemAMthI kayo mArga UMcita che? e eka vicAraNaya prazna che. upadeza Apavo, vyAkhyAne karavAM, dharmacarcAo karavI, utsava mahotsava karAvavA, pustako lakhavAM, saMsthAo sthApavI, dezadeza vicaravuM, pracAra karavo-A. badhA ye pravRttimArganA rastAo che. `ymy wmymy wmdyr w mhm bh dr w dy jy mrym myy mrmrmrm mrmrmrmrwr w mrwr `r`r `r`r `r`r `r`r `r`r Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra46] mArI siMdhayAtrA ] 1 sAdhu zuM kare? Ajane sAdhu AvAM kAryo kare, karAve ke kema ? e saMbaMdhI vicArakAmAM be mata che. keTalAke kahe che ke " pravRttimArgamAM paDanArA sAdhunuM patana thAya che. emaNe keI agocara sthAnamAM rahevuM joIe, AtmaciMtavana karavuM joIe ane tema karIne potAnA AtmAnuM kalyANa karavuM joIe. bIje pakSa kahe che ke "sAdhu eka javAbadAra vyakti che; duniyAnA guru tarIke teNe javAbadArI herelI che, eTale jagatanA kalyANane mATe je je upayukta kAryo dekhAtAM hoya, te te kAryo teNe potAnA saMyamamAM rahIne karavAM joIe. je nathI karato to te duniyAne mATe bhArabhUta che. maphatanA roTalA khAI bagADe che.' Ama sa sAranAM manuSyamAM be mata dekhAya che. paNa e matabhedane jAhera karanArA loke, zakti" saMbaMdhI vicAra karavAthI dUra rahe che. saMsAramAM ekasarakhA sAdhu ke ekasarakhA gRhastha nathI hotA, ekasarakhA jJAnI ke ekasarakhA ajJAnI nathI hotA. saunI zaktio bhinna bhinna hoya che. ane jenAmAM je zakti hoya te zaktine sadupayoga teNe karavo joIe ane janatAe te zaktine lAbha levo joIe; balake zakti potAnuM kAma karyA vagara rahetI paNa nathI. hA, pravRttimArgamAM paDatAM mULa dharmathI patana na thAya, e khAsa karIne saMbhALavAnuM che. raMgI duniyA bAkI lokamAnyatA tarapha je dhyAna rAkhavAmAM Ave, te mane lAge che ke koI kAma ja na thaI zake. duniyAne kaNa jItI zakayuM che? saMsAranAM pralebhanene lAta mArIne nikaLanAra sAdhunI prazaMsA karanAra ye nIkaLaze ane niMdA karanAra ye nIkaLaze. game te kArya kare; bhinna bhinna ruci rAkhanArA mANase keIpaNa kAryane bhinna bhinna dRSTie joze, emAM Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRtti peAtAne rucikara haze, te vAha vAha karaze, peAtAne managamatu nahi haiAya, tA niMdA karaze. eka vakhata peAtAne gamatu haze tyAre prazaMsA karaze, tenA te ja kAnI khIjI kSaNe niMdA paNa karaze. eTale vicitra svabhAvI jagatanA khyAla karIne kaMI paNa kA karavuM tenA karatAM peAtAnI zaktinuM mApa pAteja kADhIne peAtAnA aMtarAtmAnA avAja pramANe kArya karavuM, e vadhAre zreyaskara che. bAkI AkhA jagatane managamatuM thAya, sau prazaMsA kare, evu kAi paNa kAmamAM banyu nathI ane banavAnuM nathI. bhatR hirae rAjapATa ane badhI sAhIkhIo cheDI hatI. kuvAnA kAMThe jhADa nIce paDelA eka pattharanuM ozIkuM banAvI lAMbA thaine sutA hatA. pANI bharavA AvanArI sahelIomAMthI eka bhatR hiranA tyAganI prazaMsA kare che, te khIjI pattharanA rAkhelA ezIkA mATe bhatR hiranI TIkA kare che. bhatR hira vAjAti sumavita grAhyuM e niyama pramANe pattharanu ozIku' kADhI nAkhe che. bIjI vAra te sahelIo Ave che, tyAre eka bAi bhatR hiranI guNagrAhakatA mATe prazaMsA kare che, tyAre bIjI kahe che ke badhuM cheADavu', paNa dilano caTakA cheDayA ? jarA ApaNe vAta karI, eTale jhaTa daine patthara pheMkI dIdhA.' bhatRharie zu karavu, kASTa kaheze ? 1243 kharI vAta te| e che ke peAtAnI zaktinuM mApa kADhI dravya--kSetrakALa-bhAvanA vicAra karI peAtAnA dharmanuM pAlana karavA pUrvaka peAtAnu kartavya bajAvavuM. amArA uddeza. siMdhamAM AvavAne pravRttinA hatA, e kahevAnI amArA uddeza amAre| uddeza nivRttinA nahi hatA, bhAgye ja jarura rahe che. si`dha jevA dezamAM, Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 ] mArI sidhayAtrA jyAM sekaDe| varSoMthI sAdhunA vihAra badha hatA, te khulle thAya, siMdhanA mAMsAhArI leAkeAne banI zake teTale aze mAMsAhAranA tyAga karAvAya; jena dharmanA siddhAntAthI ne jainadhama nA AcAravicArAthI sathA abhijJa evI prajAmAM jainadhamanA siddhAntA, ucca AcAra ane udAra bhAvanAthI lekAne paricita karAvAya, temaja paradharmAM asahiSNutAnA kAraNe eka khIjAthI vikhUTA paDelA-dUra dUra thatA gaelA leAkA ekabIjAne udAra bhAvathI joi syAdbAda 'nI vizALa chAyA nIce ekabIjAnI najIka AvatA karAvAya, A amArA uddeza hatA. A uddezA khullu' khullA pravRttimAnA sUcaka che, e te dekhItuM che. " uparanAM kAryoM dvArA sevA karavAne mATe amArA sidhamAM AvavAmAM karAcInA dha. mUrtipUjaka saMdha nimittabhUta thayA, e mATe te kharekhara dhanyavAdane pAtra che. sAdhanA pravRttimArganA kAipaNa kArya mAM De ghaNe aMze paNa sAdhaneAnI AvazyakatA rahevAnI. sAdhanAmAM mukhya sAdhana dhana ane jana che. dhananI AvazyakatAnI javAbadArI gRhasthA upara rahelI che, jyAre amArA jevA sAdhuonI pravRttine vega ApanArA-pravRttimAM sahakAra ApanArAmadadagAra thanArA sAdhuonI paNa jarura teA kharIja. A vicAra karAcI AvavAnA vicAranI sAtheja utpanna thaelA ane teTalAja mATe udayapuramAM karAcI saMdhanA DepyuTezanane kahevAmAM AveluM ke ' jo mArA vidvAna mAnanIya gurubhAI zrI jayantavijayajI mahArAja karAcI AvavAnuM kabUla rAkhe, te ja huM karAcI AvI zakuM, 'gurudevanI kRpAthI temaNe ane khIjA munirAjoe sAthe AvavAnI udAratA batAvI, ane ame sidhamAM-karAcI AvyA. Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRtti vijJAnI paraMparA haMmezAMthI lagabhaga banatuM AvyuM che ke zreyAMtti bahu vighnAni sArAM kAryomAM aneka vidhro Ave che. ame zivaga MjathI vihAra karyo tyArathI kaMI ne kaMI vidhro AvatAMja rahyAM hatAM. e vidyonA sAmA karIne ame AgaLa vadhI rahyA hatA ane vihAramAM anI zake te pravRtti karatAja rahyA hatA. te vAta pAchalAM prakaraNeAmAM jovAi gai che. have amAre karAcI jevA zaheramAM pravRtti karavAnI hatI; parantu kharekhara amArI e kamanasIbI ke mArI sAthenAM amUlya sAdhanono upayega joie te rIte huM na karI zakayeA. meM mArA eka hAtha te| hAlAmAMja mUkaye| hatA. ane khIjuM vighna karAcImAM praveza karavAnI sAtheja upasthita thayuM. te vighna che munirAja zrI jayantavijayajInI khataranAka bimArI. pravezanA khIjAja divase munirAjazrI jayantatttavajayajI moTI bImArImAM paTakAyA. huM khUba nAhimmata thaI gayeA. gabharAye.. karAcImAM je je kAryo karavAnI huM bhAvanA rAkhatA hatA, te badhAM kAryoM mArI AMkha sAme taravaratAM hatAM. karAcInA jano ane karAcInI samasta janatA mArI pAsethI zI zI AzAo rAkhatI hatI ? evu mane bhAna hatu. ghaNAee sthAnikapatrAmAM lekhe! lakhIne ahiMnI AvazyakatAonu mane bhAna karAvyu hatuM. ghaNA dha zraddhALu jainabhAie, ahiMnA saMdhamAM kai kai bAkhatAnI khAmI che, tenAM lIsTa eka pachI eka ApavA lAgyA hatA. A badhAM kAryonI javAbadArInA pahADa mArI sAme dekhAtA hatA. e badhAM kAryone paheoMcI vaLavAnAM svapna huM sevI rahyo hatA. paNa sAthI-madadagArA paikI ekanA svavAsa ane bIjAnI bImArIthI huM te kharekhara hatAza thaye.. paNa AvA prasaMge amArA gurudevanI aDaga dhIratAnuM dRzya jema mArI sAme khaDuM thayuM, tema temanAM vacana yAda AvavA lAgyAM :-- 6 249 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rapa0 ] mArI siMdhayAtrA je kAryamAM vigha nathI AvatuM, e kArya kArya ja nathI. e to bALakonI ramata che, vIronI nahi. ane je kAryamAM jeTalAM vadhAre vidhrA, te kArya teTaluM ja vadhAre mahattvanuM. vikTronI vacce thaIne AgaLa vadhe." - mane lAgyuM ke kevaLa hatAza thaIne besI rahevAthI te kAMI na vaLe. "zume ya carci7. uparAnta munirAjazrI jayantavijayajIe mane himmata ApatAM kahyuM: "mArI bimArIthI gabharAze nahi, tame tamAruM kArya calAve rAkhe. sevA karanArA sAdhuo ane gRhastho che." emanA zabdothI mane protsAhana maLyuM. be divasa ArAma lai meM mAruM kAma zarU karyuM. amArI pravRttimAM saMghanA sekreTarI bhAI maNilAla laherAbhAI mahetA, zrI saMdha taraphathI jema yogya vyavasthA karavAne hara samaya taiyAra rahevA lAgyA, tema bIjA utsAhI yuvake dareka kAryane pahoMcI vaLavA sAtha ApavA lAgyA. dainika kAryakrama - sAdhAraNa rIte amArI pravRttine pahoMcI vaLavA mATe ame A pramANe dainika kAryakrama rAkhyo hato: 1-prAtaHkALanI kriyAthI nivRtta thaI niyamita vyAkhyAna karavuM. 2-AhArapANIthI nivRtta thaI lakhavAnuM ane vAMcavA vicAravAnuM karavuM. 3-3 thI 5 judA judA dharmavALAo Ave temanI sAthe jJAna carcA karavI. 4-sAMjanA pratikramaNa pachI navayuvake ane bIjAo je koI Ave, temanI sAthe zaMkAsamAdhAna karavAM. A amAre sAdhAraNa dainika kAryakrama hato. pravRttinA vibhAga amArI pravRttinA mukhya cAra vibhAgo karavAmAM AvyA hatA Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRtti 251 1 ahiMsAne pracAra 2 sarva dharmavALAonI premavRddhi 3 janadharmanI prabhAvanA arthAt sAmAjika ane dhArmika kAryo ane 4 yuvaka pravRtti. A cAre pravRttione mATe je je prasaMge je je sAdhano upayukta jayAM, te te samaye te te sAdhanono upayoga amArAthI banI zake teTale . aMze karyo ane gRhastho pAse karAvyuM. 1 ahiMsAnA pracAra mATe siMdhI tathA hiMdI pustakane pracAra, jAhera bhASaNe, mAMsAhArIonI sAthe dharmacarcA, mAMsAhArIonA latAomAM jaIne upadeza Apa, jeo mAMsAhAra choDe, temanI sAthe oLakhANa vadhArI temanI dvArA, bIjA lokomAM vadhAre pracAra kare. temane tyAM upadeza ApavA javuM, e vigere hatuM. 2 sarvadharmanI premavRddhine mATe judA judA dharmanI sabhAomAM nimaMtraNano lAbha laI javuM. vyAkhyAna ApavAM, zaheranA judA judA vidvAnonI mulAkAta levI, sthAnika ane bahAranA dA jidA vidvAnanAM vyAkhyAno karAvavAM ane vartamAnapatromAM lekhamALAo prakaTa karAvavI. e vigere pravRtti hatI. 3 jana dharmanI prabhAvanAne mATe duHkhI jainene rAhata apAvavI. judA judA prasaMge jayantIo ujavavI. sthAna ane samayano vicAra karI utsavo karAvavA. moTA moTA adhikArIonI mulAkAta levI. jainadharmane lagatAM judI judI bhASAnAM pustakane pracAra karavo. banI zake teTale aMze saMsthAo sthApana karAvavI, dharmacusta jenene tapasyA ane bIjI kriyAkAMDamAM rasa letA karavA. vigere. - 4 yuvakapravRttinA saMbaMdhamAM judI judI saMsthAonI mulAkAta laI tyAMnA yuvakane upadeza Apavo, kaleje hAIskUla ane hesTelomAM jaI Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252] mArI siMdhayAtrA atyAranuM uMcuM zikSaNa lenArA yuvakone emanuM kartavya samajAvavuM, hariphAInAM vyAkhyAne karAvavAM, grejyueTa ane evuM uMcuM zikSaNa lIdhelA vidvAnonI vacamAM carcA karavI, vastRtva kalAsa ane evA upayogI upAyo dvArA yuvakomAM dhArmika bhAvanA jAgRta karavA sAthe sAcuM yuvaka mAnasa prakaTAvavuM. amArA cAre udezane pahoMcI vaLavA mATenI A amArI mukhya pravRttio hatI. ane te badhI ye pravRttione mukhya mukhya vibhAgamAM vaheMcI nAkhIe to dayApracAra pravRtti, dhArmika pravRtti, sAmAjika pravRtti ane sArvajanika pravRtti-ema cAra vibhAge thaI zake. sahakAra pahelAM kahevAmAM AvyuM che tema keIpaNa pravRttimAM AvazyakatAone pahoMcI vaLavA mATe dravyanI jarUra rahe che; ane te te kArya karavAmAM saMghe samayanA pramANamAM jema sahakAra Apyo tema karAcInA keTalAka vyaktigata mahAnubhAvoe paNa samAcita dravyavyaya karI aneka pravRttinAM kAryone sArAM dIpAvyAM che. e sivAya muMbaIvALA zeTha kAntilAla bakoradAse jema siMdhI, hiMdI, musta ane aMgrejI hastapatro vigere prakaTa karAvavAmAM khullA dilathI Arthika sahAyatA karI sahakAra Ape; tema mombAsAvALA be gRhastha bhAI maganalAla jAdavajI desI tathA De. manasukhalAla tArAcaMde garIbone rAhatanA kAryamAM tathA be saMsthAo sthApana karAvavAmAM sArI udAratA batAvI. Ama saMgha, sthAnika keTalAka gRhastho, svayaMsevake, ane bahAranA udAra gRhasthanA sahakArathI amArI pravRtti ghaNekhare aMze saphaLa thaI zakI. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRtti [ ra53 je ke ame cAhatA hatA ke ahiMnA pracAra kArya mATe baMdhAraNa pUrvakanI eka vagavALI kamITI nImAya; ane te dvArA badhI vyavasthA thAya; paraMtu prayatna karavA chatAM tevuM kaMi na thai zakayuM. chatAM cAlu rahelI vyAkhyAna mALA dvArA jema jema bahAranI janatA sAtheno paricaya vadhata gaye tema tema anAyAsa amArI pravRttinuM kSetra vizALa banatuM ja gayuM. ane dhIre dhIre gurudevanI kRpAthI saphaLatA maLatI ja gaI. patrakArane sahakAra amArI pravRttine baLa ApanAra je kAIne meTAmAM meTe sahakAra hato, to te patrakArono. karAcInAM sthAnika patro "pArasI saMsAra" sidha sevaka" "hitecchuM" ane "sindha samAcAra temaja "amanacamana' vigeree amArI pravRttino samasta janatAne lAbha maLe, eTalA mATe, pitAnI kolamo joIe teTalI khullI rAkhI hatI. rejanAM niyamita vyAkhyAna te ne te divase karAcInI janatA vAMcI zake, tevI rItane prabaMdha temaNe pitAnA rIporTare rAkhI karyo hate. upAzrayathI bahAra jude jude sthAne thatAM vyAkhyAno paNa niyamita rIte teo prakaTa karatA hatA. samaya : na hovA chatAM mArI pAse lekhamALA lakhAvIne paNa teo karAcInI janatAne lAbha ApatA hatA. eTale patrakAronA sahakAre amane ghaNI ja madada karI che, e vAta pharIthI paNa kahyA vinA nathI rahI zakAtuM. bahAra paDa - karAcInAM vartamAnapatromAM ane khAsa karIne pArasI saMsAra"nA eDITare mArAM rojanAM vyAkhyAne ane badhI ye pravRtine potAnA patramAM vistArapUrvaka sthAna ApavAthI bahAranI duniyAmAM je kaMI paDaze paDe, e koIthI ajANyuM nathI. "pArasI saMsAra" nA saba eDITara Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254] mArI siMdhayAtrA bhAI ThAkarasI koThArIe A saMbaMdhamAM je mahenata lIdhI che, e kadI paNa bhUlAya tema nathI. amArI tuccha sevAo temaNe jagatanI AgaLa dharI hatI ane teja kAraNa hatuM ke bahAranA keTalAM ye pAe paNa amArI sevAnI joIe tethI vadhAre kadara karI che. "muMbaI samAcAra' jevA prasiddha patre "kSamApanA" nAmanA pitAnA agralekhamAM amArI sevAnI A zabdomAM kadara karI hatI:-- jainamuni mahArAje paNa dharmanA siddhAMta phelAvavA uparAMta lokone rASTrapremI ane samAjasevaka banAvavA mATe zuM karI zake tema che, te AcAryazrI vijayavallabhasUrijI ane muni mahArAjazrI vidyAvijayajIe pratyakSa draSTAntathI batAvI ApyuM che. zrI vidyAvijayajIe karAcInA bekAra janone ThekANe pADavAnI yojanA taiyAra karAvI che ane jainetarAne paNa samAjasevA ane rASTrasevAno evo bodha Ape che ke tyAMnI jaina temaja jainetara prajAe temanA upara mugdha banI temanuM samAraka jALavavAnI caLavaLa upADI lIdhI che. bIjA jainAcAryo pitAnI pratimA taiyAra karAvavAmAM, jenone aMdara aMdara laDAvI mAravAmAM ane "zAsana premI" ane "zAsanadrohI" evA bhAga pADavAmAM dharmanI sevA ane vijaya mAne che, tyAre zrI vijayavallabhasUrijI, zrI vidyAvijayajI ane zrI vijayendrasuri jevA dharmagurunA badhe jaina dharmane vadhu javalaMta banAvyA che. " muMbaI samAcAra tA. 30-9-38 AvI ja rIte amadAvAdathI nIkaLatA janAti patranA adhipati bhAI dhIrajalAla TokarazI zAhe paNa potAnA eka agralekhamAM je zabdomAM amArI sevAnI kadara karI hatI, te zabdo A che - - lokajAgRti ane dharmapracAra mATe janasAdhuonuM varcasva bahu meTuM svIkAravAmAM AvyuM che. teo potAnA AcAra mujaba page cAlIne pravAsa kastA hovAthI bhAjana ane zayana mATe bahuja sAdAIthI rahetA hovAthI, paisAnA WWW.jainelibrary.org Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRtti [ 255 sparzane paNa vijaya gaNatA hovAthI ane zAstra ane kriyAnA jANakAra rahetA hevAthI tenuM varcasva meTuM rahe temAM navAI jevuM paNa kaMI nathI ! - junA kALamAM AvA sAdhuo je zahera ke gAmamAM TUMka samaya paNa sthiratA karatAtyAM te sthaLanuM ahebhAgya manAtuM ane je sthaLe caturmAsanA cAra mAsa gALatA, tyAM te cAra mahinA koI dharmotsava maMDAyo na hoya, tevI dhamAla macI rahetI. gAme gAmanA loka utarI paDatA. jena ke janatara badhA ya emanI pAse zAstracarcA karavA cAlyA AvatA evI emanI vidvattAnI chApa hatI ! vakhata palaTAyA. jena sAdhuonI draSTisamIpe lokajAgRtinuM kArya mahattva vinAnuM banyuM. pravAsanI muzkelIothI hAryA, vihAra TUMka karyo. ekaja sthaLe amukaja maryAdita pradezamAM vasavATa vadhyA. pariNAme te sthaLe ane pradezanA loko parathI sAdhuono prabhAva uDato gayo. je sthaLe teo na vicaryA, tyAMnA loko sAdhuonA prabhAvathI tadana aparicita rahyA. banne rIte pariNAma viparIta AvyuM. Ama chatAMya khuzI thavA jevI vAta che ke jana samAjanA gayAgAMThayA navI rozanImAM mAnanArA keTalAka sAdhuoe, junA kALanA e sAdhuoe svIkAreluM lokajAgRti ane dharma pracAranuM kArya yathAzakya rIte cAlU rAkhyuM che. dRSTAMta tarIke karacInI vartamAna paristhiti pUrAvA tarIke bedhaDaka 2ju karI zakAya tema che. jana samAjamAM suprasiddha vaktA, lekhaka ane vicAraka munirAjazrI vidyAvijayajI ane zAMtamUti munirAjazrI jayantavijayajI Adie siMdhamAM praveza karyo, tyArathI ja tyAMnA jemAM te utsAha vyApe, e svabhAvika hatuM; paNa mAMsAhArI varga para paNa temanuM AkarSaNa thayuM che ne ukta munirAjonAM vizALa dRSTinAM vyAkhyAnethI dharma aMgenI temanI ahiMsA daSTi kaIka spaSTa thatI jevAI che. A to vAta thaI siMdhanA pravezanI, paNa siMdhanA mukhya nagara karAcImAM praveza karyA pachI atyAra sudhInuM vAtAvaraNa jenArane ajAyabI thayA vinA naja. Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] mArI sidhayAtrA rahe. cAtarapha prAmAM naveAja utsAha prasarI rahyA che. dharmaItsava ma`DAyA hoya, tevAM dRzyeA najare paDI rahyAM che, jenAmAM navIja jAgRti pedA thavA pAmI che. ane munirAjazrInA upadezane pariNAme aneka samAjasudhAraNAnAM kAryAM hAtha dharavAmAM AvyAM che. bekArA ane du:khIne rAhata ApavAnuM, DIrekaTarI karavAnuM ane sAhitya prakAzana jevAM aneka kAma jhaDapathI AgaLa vadhI rahyAM che. jeneAnA aDAi utsave| huM bIjI dhareMkriyAo pAchaLa kayeA jIvanta uddeza jALavavAmAM AvyA che, enA paricayathI yAjanAe paNa hAtha dharavAmAM avI che. karAMcInA jainAmAM prasarI rahelA utsAha sivAya jainetarAmAM prasarI rahelA utsAha eNe noMdhapAtra nathI. eka jaina sAdhu peAtAnA jJAna ane kriyAdvArA jainetarAmAM paNa keTaleA prabhAva pADI zake che; tenu' A kharekhara udAharaNuMja kahI zakAya. zu" pArasI ke zu" A samAjI, zu' IsAI ke zu" vaiSNava, badhA eka rasathI munirAjazrI pAse dha zravaNa mATe Ave che, ane peAtAnA dhane lagatI temaja jainadhama ne lagatI zakAe jAya sakAca vagara raju kare che, ne munirAja tevIja rIte tenu samAdhAna kare che. pArasI bhAie ane A samAjIsTa mahArAjazrIne peAtAne tyAM neAtarI bhASaNeA karAve,e temanI leAkapriyatAnA saceta purAvAja che. karAcI zrIsaMghe paNa A vakhata munirAjazrInA pUratA lAbha uThAvavA kamara kasI che, ne te aMge aneka AtanI, dhama zravaNanA lAbha AmajanatA laI zake tevI, sagavaDa pUrI pADI peAtAnI pharaja adA karI che. vyAkhyAna hAlamAM lAuDaspIkaranI yAjanAdvArA eka jaina muni vyAkhyAna Ape ane jaina-jainetarA tenA samabhAve lAbha le, e dRSTAMta Aje khIje tA virala che, A aMge kharekhara zrI saMghanA sadbhAgyanI prazaMsA sahu koi karI zake tema che. sunirAjazrI vidyAvijayajInI dharma pracAranI dhagaza apU che. teo savArathI sAMja sudhI-khAna pAna bhUlI AnI pAchaLa vyatha che. AzA che ke siMdha pradeza munirAjazrInI vidvattAnA ne dharmapracAranI dhagazanA pUrepUrA lAbha levAmAM pA! nahi paDe. jaina jyAti > "" tA. 21 ogasTa 1937 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRtti A uparAnta "pArasI saMsAramAM prakaTa thatI vyAkhyAnamALAenA lIdhe, tenA vAMcanArAone je lAbha thato hato, te saMbaMdhI saMkhyAbaMdha patro, te patramAM prakaTa thatA hatA. Ama ahiMnI pravRttine paDaghe bahAranI janatA upara paDavAmAM ahiMnA pAne sahakAra amane vadhAre upakAraka thayo hato, e punaH kahevAnI bhAgyeja jarUra rahe che. vadhu sthiratA , siMdha, amArA jevA sAdhuone mATe jema navuM kSetra hatuM tema ahiM kArya karanArAone mATe vizALatA paNa ghaNuM che. vihAramAM thaelA lAbha uparathI ane karAcInI eka caturmAsanI pravRtti uparathI amane to lAgyA karatuM ke je saMyogo anukULa hoya te A dezamAM pAMca varSa vicaravuM ane khUba kArya karavuM. paraMtu mAnanIya baMdhu zrI jayantavijayajI mahArAjanI AkhA catumasanI lAMbI bImArInA kAraNe amArI maMDaLI jaladI siMdha cheDavAne utsuka thaI gaI hatI; tema chatAM ahiMnA patrakAroe, ahiMnI samasta janatAe ane ahiMnA saMdhe potAnI hArdika lAgaNuM eTalI badhI batAvI ane eTalo badho Agraha karyo ke game te bhAge amAre bIjA caturmAsanI sthiratA karavI paDI. upara kahevAmAM AvyuM che tema, karAcInA je je pAe amArI maMDaLIne, pitAnA agralekho dvArA karAcImAM vadhu sthiratA mATe Agraha karI, potAnI lAgaNI pradarzita karI, temaja amArI theDI sevAnI paNa moTI kadara karI, temAMnA eka-pArasI saMsAra -nA eka lAMbA agralekhamAMthI thoDA phakarA ahiM ApavA gya dhAruM chuM - Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 ] mArI sidhayAtrA eka pakhavADiyA bAda jainadhama nA niyama mujaba cAmAsu' pUrU thAya che, eTale jyAM jyAM jaina sAdhu-munie cAmAsu` rahyA haze, tyAMthI teo vihAra karI jaze. A niyama mujaba sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke atre birAjatA suprasiddha vaktA ane vidvAna jaina munizrI vidyAvijayajI tathA temanI maDaLI cAmAsu' pUrU thaye atrethI vihAra karavAnI taiyArI karI rahela che. kemake sAdhudharmAMnA niyama mujaba temaNe jyAM caturmAMsa karyu heAya, te sthAna caturthAMsa pUruM thaye che!DI devu joie. "A munirAjone karAcImAM AvyAne cAreka mahinA thayA che, te daramiyAna karAcInI jaina tathA jainetara prajAe temanA upadezAmRtanuM pAna karIne je Atmika lAbha ane AnaMda uThAvyA che, te bhUlI zakAya tema nathI. A sabaMdhamAM jemaNe mahArAjazrInA ti anubhava karela che, tee kabUla kare che ke A munirAjo atre vadhu vakhata rezakAya teA, jaina temaja jainetara prajAne aneka prakAranA lAbha thavA sabhava che. "mahArAzrInA dhArmika, naitika tathA sAmAjika vicAre saune priya thaI paDayA che, ane tene laine tee je kAya" hAtha dhare che, temAM te phatehamada nIvaDe che. mahArAjazrIne karAcImAM Ave joke hajI cAra mAsa ja thayA che. ane ATalA krU'ka samayamAM aparicita tathA ajANa vyakti pAsethI ghaNA sArA kAmanI AzA na rAkhI zakAya, te paNa A munirAja aneka muzkelIe tathA agavaDatAo veThIne paNa karAcImAM je bhalAM kAryo karI zakyA che, temAMnAM nIcenAM mukhya cheH (1) temanAM 50 jeTalAM sAvajanika vyAkhyAnA thayAM che, jene jenA tathA jainetarAe lAbha uThAvyeA che. (2) aneka jijJAsuee mahArAjaznonI mulAkAteA laine peAtAnI zaMkAonuM samAdhAna meLavI temanA jJAnane lAbha lIdheA che. ane peAtAnAM pAye! kSula karI sAcA dilane pazcAttApa karyAM che. (3) A - samAjanA sammelanamAM thaela jIvadayA pariSadanA pramukha tarIke temaNe sAre| prabhAva pADayA che. (4) sthAnakavAsI sadhamAM azAMti hatI, te maTADavA mahArAjazrIe ghaNA prayatna karyAM hatA, eTaluM ja nahi paNa sthAnakavAsI bhAione Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRtti [59 pitAnA samajI tapasvIjInI be zAkasabhAmAM pramukhasthAna svIkArIne temanuM smAraka rAkhavA jorazorathI apIla karI potAnI vizALa dRSTi ane badhA uparanA petAnA samabhAvane paricaya karAvI Ape hate. (5) pArasI bhAIbahenanAM be nimaMtraNane mAna ApI temanI vacamAM vyAkhyAna ApI sArI chApa pADI che. (6) jainasaMdhanA nAnA tathA meTA zrImaMta ane sAdhAraNu badhAne ekabIjAnI najIka lAvavA prayatna karyo che, ane e kAraNeja eka sArAmAM sArUM phaMDa ekaThuM karavAne teo zaktimAna thayA hatA. (7) garIbanI dAda sAMbhaLI, yathArtha tapAsa karI temane jarUrI madada apAvavAne mahArAjazrIe prayatna karyo che. (8) navarAtrInA divasomAM pazuvadha aTakAvavAne jIvadayA maMDaLIne preraNA karIne ja nahi, paNa pite AgevAnI laI bhUkha tarasano kaMI paNuM khyAla karyA vinA je parizrama lIdho che, te bhUlI zakAya tema nathI. temanA upadezathI tathA temaNe ubhI karela janAthI je lAbha thaye che te pratyakSa che. A uparAnta ke jemAM jaIne vidyArthio samakSa upadeza ApI mahArAjazrIe teone svaktavyanuM bhAna karAvyuM che. (10) navajuvAnonI zakti khIlavavA eka "vakatRtva kalAsa temanI AgevAnI nIce cAlI rahyo che. ane hamaNAM dIvALInA nimitta phaDAtA phaTAkaDA aTakAvavA mahArAjazrI nizALamAM pharIne bALako tathA bALAene je upadeza ApI rahyA che, tenu ghaNu sAruM pariNAma joI zakAya che. "hamaNAMja dIvALInA divase pachI tatkALa thanArI siMdha hiMdu sarva dhama pariSadanA pramukha tarIkenI temanI cuTaNa thaI che e paNa temanI vidvattA udAratA temaja sarvadharmanA anuyAyIonA meLanuM sUcaka che. chellAM pAlakadInA helanI sabhAmAM bhAI jamazeda mahetAe muni mahArAjanI samakSa siMdha " jIvadayA maMDaLI "nA kAryakartAo sAthe siMdhanA gAmaDe gAmaDe "jIvadayAno pracAra kema thaI zake te saMbaMdhI je yojanA mUkI che ane temAM bhAI jamazeda mahetAe pite pitAno sahakAra ApavAnI je udAratA batAvI che, te yojanA amalamAM mUkAya tepaNuM ghaNuM sarasa kAma thaI zake ema che. + + + "have te gujarAtI sAhitya pariSadu" paNa thavAnI che. A prasaMge ghaNuM vidvAno karAcInA AMgaNe Avaze. mahArAjazrI paNa gujarAtI sAhityanA eka Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260] mArI siMdhiyAtrA - - - - sArA sAkSaranI gaNatrImAM che, vidvAna che, te A pariSadUne temanI hAjarIno lAbha maLe e icachavA joga che. AvA vidvAna prabhAvazALI ane kartavyaparAyaNa munie pharIthI siMdhamAM AvavA muzkela che. mATe je A takane gumAvavAmAM Avaze te je mahAna udeza mahArAjazrIne atre lAvavAmAM rAkhavAmAM AvyA che, te siddha nahi thAya. amane vizvAsa che ke mahArAjazrIne haju vadhAre vakhata rokavAmAM Avaze te siMdhanI bheLI ane zraddhALu janatA para teo jarUra pitAno prabhAva pADI zakaze. AzA che amArA ATalA isArAnuM zubha pariNAma Avaze." - pArasIsaMsAra tA. 30 okaTobara 1937 vidvAna adhipati sAhebe, amArI thoDA samayanI tuccha sevAonI je kadara karI, e emanI guNagrAhakatA mATe amAre AbhAra bhAna rahyo. A pachI zeTha choTAlAla khetazInA pramukhapaNuM nIce saMdhanI janarala sabhAe TharAva karIne paNa bIjA caturmAsa mATe AgrahabharI vinati karI. e pramANe lAbhanuM kAraNa joi, janetAnI, patrakAranI ane janasaMghanI vinatine mAna ApI, ame karAcImAM vadhu sthiratA karI. je ke mArA mAnanIya baMdhu zrI jayantavijayajInI rastIbhara IcchA rekAvAnI nahi chatAM, teo paNa mArA uparanA premanA kAraNe rokAyA ane munirAjazrI nipuNavijayajIne pitAnA guruzrInI sevAmAM jaladI pahoMcavAnuM hovAthI temaNe kaccha tarapha vihAra karyo. akasmAta nivRtti bhaviSyanA udaramAM zuM bharyuM che, enI koIne khabara nathI. saMsAramAM Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcImAM pravRti [261 je je ghaTanAo bane che, temAM kudaratane kaMi ne kaMi saMketa heyaja che. ApaNane-alpajJone tenI khabara nathI hotI eTale adhIra banI jaie chIe. gurudevanI kRpAthI pahelA caturmAsa karatAM paNa bIjA caturmAsamAM dhArmika, sAmAjika temaja ahiMsA pracAraka pravRttimAM amane khUba rasa paDe ane AtmAne kaMIka saMteSa thAya e sAre lAbha maLe. bIjA caturmAsanI pUrNAhuti thAya ane ame vihAra karIe te pahelAM te, A zarIra bimArInA bhayaMkara jhapATAmAM AvI gayuM. ane amArI badhIye pravRttioe zAtinA sAgaramAM DubakI mArI lIdhI. ane teja kAraNe karAcImAM vadhu sthiratA thavA chatAM paNa pravRttine pravAha rokAI gayo. ghaNuM anivArya kAraNee mahArAjazrI jayantavijayajIe ane zrI vizALavijayajIe mahAsudi 7 me vihAra karyo. ane ame traNa sAdhu karAcImAM rokAI rahyA. be caturmAsanI sthitimAM khUba pravRtti karI, paNa kudaratanA kAyadA kaMI jadAja hoya che. divasa pachI rAta ne rAta pachI divasa hoyaja. ema pravRtti pachI nivRtti Ave che temAM kaMI Azcarya jevuM nathI. potAnI meLe-samajIne na laIe to kudarata te lAveja. e pramANe je bImArInA kAraNe amAre rokAI javuM paDayuM, te bImArI ekadama naja haThI. jarAka pravRtti zaru thAya ke hadaya upara humalo thaI Ave. pariNAme mAre badhe ye samaya janasamAjanI sevA karavAnA badale janasamAjanI sevA levAmAM ja pasAra karavo paDayo che. AbhAra mArI atyAra sudhInI pravRttinuM AtmAne kaMika saMtoSa thAya evuM WWW.jainelibrary.org Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 ] mArI sidhayAtrA jo ke IpaNa pariNAma jovAyuM hoya te| te munirAjazrI jayantavijayajI Adi munirAjo, karAcInA zrIsaMdha, karAcInI keTalIka udAra vyaktie, karAcInA yuvA, vartamAnapatrA, meAmbAsAnA e gRhastheA-bhAi maganalAla jAdavajI desI ane De. manasukhalAla tArAcaMda tathA muMbanivAsI zeTha kAMtilAla ba}AradAsa-vigere mahAnubhAvAnA sahakArane AbhArI che, e vAta karIthI jAhera karI te badhAnA pharIthI AbhAra mAnuM chuM. karAcInI pravRtti sabaMdhI samuccaya rIte ATalu` kahyA pachI have pravRttinA judA judA prasaMgeA ane tenAM pariNAme| saMbadhI sakSepamAM have pachInAM prakaraNeAmAM batAvavAmAM Avaze. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: 23:- ahiMsA pracAra, - ----- - ------ --- - -- madhamAM AvavAne amAro mukhya u za siMdhanI mAMsAhArI prajAmAM ahiMsAne pracAra karavAnuM hatuM, e vAta have bhAgyeja kahevAnI rahe che. paiseTake sukhI ane Adhunika keLavaNamAM AgaLa vadhelA temaja vyApArarojagAramAM kuzaLa gaNAtA siMdhanA hiMduomAM, bAraso varSa sudhI musalamAna rAjAonuM Adhipatya bhogavavAnA kAraNe, mAMsa, macchI, ane dArUno eTalo badho pracAra che ke bhAgyeja teTale hiMdustAnanA bIjA koI dezamAM jevAto haze. chatAM saraLatA ane zraddhA e A dezanA manuSyanI khAsa khAsIyata che. eTale vastusthiti samajAvatAM samajAvanArane jarUra AnaMda thAya ane tenuM pariNAma sAruM dekhAI Ave. tyAga tyAgamAM bheda peDhI dara peDhIthI je loko potAnA khorAka tarIkeja e vastuono upayoga karatA AvyA Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264] mArI siMdhayAtrA che, evAo e AdatomAMthI jeTale aMze chUTe, teTale aMze prazaMsanIyaja gaNAya. baTATA ane evI kaMdamULa jevI cIjo khAnArA keTalAka jana gRhasthA amArA jevA sAdhuone guru mAnavA chatAM ane divasanA divaso sudhI dhedhamAra upadeza ApavA chatAM, e baTATA ke bIjA kaMdamULane cheDavA taiyAra na thAya, ane kadAca "mahArAja roja chava khAya che, te lAvo jarA temane rAjI karavA kaMika choDIe, 'ema dhArIne choDavA taiyAra. thAya, te paNa sAthe sAthe ema jarura kahe ke-"sAhebajI, mahinAmAM daza zera baTATAnI to chUTa Ape.' hisAba lagAvavAmAM Ave te bhAgye ja mahinAmAM pAMca zera baTATA enA peTamAM jatA haze, chatAM pote baTATAnA tyAgI tarIke gurune khAtrI ApatAM daza zera baTATAnI chUTa rAkhe che. A eNe tyAga karyo ke pAMca zera baTATA vadhAre khAvAnI mahArAja pAsethI chUTa lIdhI? macchImAMsane tyAga karanArA AkhI jIMdagI sudhI sarvathA macchImAMsane tyAga kare, e tyAgamAM ane uparanA baTATAnA tyAgamAM keTaluM aMtara che? e vicAre. macchImAMsanA tyAgInI zraddhAmAM ane baTATAnA tyAgInI zraddhAmAM keTaluM aMtara che? eno vicAra paNa samajadAre karI zake che. tyAga, e te icchAone rokavI, niSkapaTatA pUrvaka pApane pApa samajIne tyAga karavo, enuM nAma sAco tyAga che. lAlaco ochI na thaI hoya ane kevaLa gurune rAjI karavAnI khAtara kaMIka vastune tyAga batAva, enuM nAma tyAga nathI, paNa daMbha che. ghaNuM varSo pahelAM baMgALanA ane hamaNuM siMdhanA tAjA anubhava pachI jaNAyuM che ke A mAMsAhArIe sauthI pahelAM to sAcesAcuM kahI deze. mAMsa-macchI khAte haze te, jarura kaheze ke "huM khAuM chuM.' pachI bhale te mATe AlamaphAjhala heAya ke eka adanAmAM adane heya. ane bIjuM, ghaNe upadeza ApyA pachI paNa je te vastu choDavAnuM tenuM dila nahi hoya, to te sApha kaheze, ke "huM vicAra karIza, kaziza karIza." Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA pracAra [ 65 athavA "mane mApha karaje, mArAthI cheDAvuM muzkela che." ema nahi kahe ke mahinAmAM daza zeranI chUTa Ape." ane jeo tyAga karavAnA nirNaya upara Avaze, teo tyAgaja karaze. A e lokonI khAsa khAsIyata che. sAdhane. koIpaNa viSayanI pravRttine mATe sAdhana AvazyakIya che. sAdhanavinA sAdhaka sAdhyane sAdhI zakato nathI ane teTalA mATe je pravRttimAM je sAdhane vadhAre upayukta mAlUma paDe, te pravRttine mATe te sAdhano ubhA karavAM e jarUranuM che. siMdhI lokomAM amAre mAMsAhAra niSedhane ane ahiMsAno pracAra karavAno hato. AjakAlanA jamAnAmAM kalama ane vacana, e be keIpaNa pracAranAM sAdhana che. A baMne sAdhanono upayoga, meM mArA pracAra kAryamAM karyo che ane te have pachInA vivecana uparathI samajAze. siMdhI pustake siMdhI lokone upadeza ApavAnuM hatuM. siMdhI lo ane temAM ya siMdhI bahene hiMdI bhASA bahuja ochI jANe che. vaLI AmIla hiMduo to ghaNe bhAge aMgrejI ane siMdhI sivAya bIjI bhASA echI ja samajI zake che. lakhavA vAMcavAnI temanI "phArasI hiMdI" che ke je saMbaMdhI pahelAM eka prakaraNamAM kahevAyuM che. upadeza tAtkAlika asara kare che. paraMtu sAhitya-pustake vakhato vakhata jAgrata rAkhanAra upadezaka che. eTalA mATe amArI pravRttinuM eka sAdhana pustakono pracAra e paNa rAkhavAmAM AvyuM hatuM. jema siMdhI bhAIo ane bahene hiMdI bhASAthI anabhijJa che, tema huM siMdhI bhASAthI anabhijJa, eTale siMdhI bhASAmAM pustakane pracAra thAya e jarUranuM chatAM, huM svayaM te siMdhImAM lakhI belI zakuM nahiM. Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA eTale haidrAbAdanAM eka siMdhI bahena pAtI sI. eDavAnI khI. e., jemane paricaya pahelAM karAvavAmAM Avye che, temanI pAse keTalAMka pustakA * kArasIsidhI 'mAM anuvAdita karAvavAmAM AvyAM. ' vo sAdhu ' ' sacco rAhabara phUlanamUTha ardittA 'ane tainadharma (norAnI ) A pAMca pustAkArasIsidhImAM anuvAdita karAvIne prakAzita karAvavAmAM AvyAM. > 6 > * 6 + 266 ] A pustakAne prakAzita karavAmAM Arthika sahAya karanAra muMbainA udAracarita, rAdhanapuravALA zeTha kAntilAla khAradAsa che ke jemaNe AvasyakatAnA vicAra karI ahiMsA pracAramAM suMdara phALA ApyA che. Ama upadezanI sAthe pustakAnA pracAra paNa karavAmAM AvyA. vyAkhyAnA Ama teA karAcImAM mArAM aneka vyAkhyAne thayAM, parantu devaLa * ahiMsA 'nA pracArane mATe keTalAMka vyAkhyAne te! vizeSarUpe karavAmAM AvyAM. tevyAkhyAnAnI sakhyA paNa meDhI che, chatAM temAMnAM keTalAMka vyAkhyAnA khAsa noMdhavA lAyaka che, te A cheH " 1 AmIla insTITayUTa * AsIla insTITayuTa 'nA hAlamAM tA. 24 mI vyAkhyAna ApavAmAM AvyuM hatuM. vAdhavAnI bI. e. thayA hatA. merIsTarA bahu meTI sakhyAmAM kAleAnI 'mAM AmIla DIsembara 1937nA divase eka A sabhAnA pramukha zrIyuta dharmadAsa meTA mATA heddedArA, vakIlA, ane A sabhAmAM upasthita thayA hatA. > AvyA hatA. prayatnathI thai hatI. * ahiMsA " upara A zikSita AmIlAne A prasa Mge upadeza ApavAmAM A vyAkhyAnanI gAThavaNu bhAi gAvi mIracaMdAnInA Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA pracAra 267 2 sejara bajAra, bIjuM vyAkhyAna sejara bajAramAM rahetA karAcInA prasiddha nAgarika zeTha maNilAla mohanalAla ane uvArasadavALA zrIyuta vADIbhAI vigere gujarAtI gRhasthonA prayatnathI tA. 16mI DIsembare ApavAmAM AvyuM hatuM A baMne latAo AmIla ane pArasI kemathI bharelA che. sojara bajAranA vyAkhyAna vakhate vIsanagaravALA zeTha mahAsukhabhAi cunIlAle paNa keTaluMka vivecana kareluM. 3-4. khIlanAnI hAlaH- siMdha jIvadayA maMDaLInA Azraya heThaLa zaheramAM siMdhI lokenA lattAmAM khIlanAnI hola' nAmanA prasiddha sthAnamAM be vyAkhyAne tA. 23-24 mI okaTobara 1937nA divasomAM ApavAmAM AvyAM hatAM. A vyAkhyAnamAM karAcInA prasiddha dArzanika vidvAna paM0 dharmadeva jeTalI pramukhasthAne birAjyA hatA. siMdhI lokee, khAsa karIne bhAIbaMdha kemanA siMdhI lokee A vyAkhyAnane lAbha sAre uThAvyo hato. prasiddha siMdhI vakIla zrIyuta leDhAe ahiMsA upara khUba carcA paNa karI hatI. 5. khAlakadInA hola, tA. 24mI okaTobaranA divase bIjuM vyAkhyAna khAlakadInA hAlamAM bhAI jamazeda mahetAnA pramukhapaNa nIce thayuM hatuM. A vyAkhyAna paNa "siMdha jIvadayA maMDaLInA Azraya heThaLa thayuM hatuM. lagabhaga Akho hola cikAra bharAyo hato, jo ke A sabhAmAM mAMsAhAra karanArAonI saMkhyA bahuja ochI hatI. 6. dAlamIyA phekaTarI. tA. 12 mI me 1938 thI 30 mI me 1938 sudhI ame malIramAM rahelA. tyAMthI "bekAra konpharansa mAM jAya levAne mATe karAcI AvatAM 31 mI me 1938 nA divase DIDa Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268] mArI siMdhayAtrA pAse sImenTanI "dAlamIyA phekaTarI mAM ame eka divasa mukAma rAkhyo hato. ghaNuM majare ane siko A phekaTarImAM kAma kare che ke jemAMnA ghaNAkharA mAMsAhArI paNa che. divase te koine phurasada maLI nahi. rAtre ghaNuM loke bhegA thayA ane teone khUba upadeza ApavAmAM Avyo, jethI keTalAke mAMsAhArane tyAga karyo. phekaTarInA menejara ane phekaTarInA IjInIyare A sabhA goThavavAno prabaMdha karyo hato. A vakhate mAMsAhArathI balavRddhi thAya che ke kema ? vigere bAbato upara carcA paNa sArI thaI hatI. 7. nasarapurI pAThazALA :-janA karAcInA siMdhI lokonA mukhya latAmAM nasarapurI siMdhIonI A eka pAThazALA che. nasarapurI siMdhIono tA. 3 navembara 1937 nA divase eka moTo jalase thayo hato. siMdhI strIo ane puruSo temaja bALaka ane bALAono mATe samUha ekatrita thayo hato. ahiM ahisA upara vyAkhyAna ApavAmAM AvyuM. be yuvakee khUba carcA karI. ghaNuM lokee A vakhate mAMsAhArano tyAga karyo. siMdhI kelonIomAM - karAcImAM sidhIkAnI zaherathI bahAra aneka kelenIo che. AmIla kelenI' "zikArapurI kolonI," "apara siMdha kolonI' vigere. A badhI ye kelonIo pAse pAse ja che. tenI sAthe "pArasI kolonI, "gujarAtanagara vigere paNa che. A kelonIomAM sArA dhanADhaya ane zikSita siMdhI lo rahe che. A lokene upadeza ApavA mATe A kelenIomAM rahIne pracAra thAya, te te vadhAre lAbhakartA thAya, ema dhArI jANatAo dvArA kelonIomAM rahevAnI vyavasthA karAvI. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA pracAra [ 29 1 AmIla kAlAnI. e pahelAM kahevAmAM AvyuM che ke mIla leAkeAmAM mAMsAhArano pracAra vadhAre che. teonA paricayamAM vadhAre AvavAthIja temane vadhAre upadeza ApI zakAya. eTalA mATe 19 mI DIsembara 1937 thI 26 mI DIsembara 1937 sudhInuM aThavADIyuM ame * AmIla leAnI 'mAM gALyuM. bhAi gAviMda mIracaMdAnI, bahena pAMtI eDavAnI ane te vakhatanA karAcInA lADu meyara zrIyuta durgIdAsa eDavAnI--temaNe karelA prabaMdhathI AmIla * kanyA mahAvidyAlaya 'nA makAnamAM mukAma rAkhavAmAM AvyeA. A sthAna, upara batAvelI phAlAnIenI pAse haiAvAthI ane madhyamAM Avelu hAvAthI dhaNAM siMdhI bhAaibaheno temaja keTalAka pArasI gRharathA paNa upadezano khUba lAbha levA lAgyA. amAruM A avADiyu khUbaja pravRttivALuM ane pariNAme dhaNuM ja lAbhakartA nIvaDayuM hatuM. savArathI rAta sudhI upadezanI pravRtti cAlatI. seMkaDA sidhI bhAioaheneAnAM TALAM jAmelAM rahetAM. bhikSA ApavA mATe talapApaDa thanArI e bhadrika baheneAne jyAre ema kahevAmAM Ave ke tame te| macchImAMsa khAe che, eTale tamAre tyAMthI amArAthI bhikSA na levAya ' tyAre tA emanA AtmA ghaNA duHkhI thatA ane dhaNuAe tA sAdhunAM pagalAM peAtAne tyAM karAvavAnI bhAvanAthI paNa mAMsamacchIne tyAga karatA. dararAja carcAo thAya. zakA samAdhAnA thAya, ghaNAe mAMsa nahi khAvAthI zauya nathI Avatu. ' evI zaMkAo kare, ghaNAe '* anAjamAM paNa jIva che ' evI dalIlA kare. dhaNuAo * amArA tA haMmezanA khArAka thai gaye. have krama chUTI zake,' evI paNa kamajorI bhutAve. A badhAene yeAgya uttara apAtAM niruttara thAya, eTale keTalAko mAMsa sarvathA cheDe, keTalAkA mahinA me mahinA sudhI cheADIne prayatna karI jovAnuM kahe keTalAkA mAMsane cheDe ne macchI na cheDe, keTalAka macchI cheDe te mAMsa na ' Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ] mArI sidhayAtrA cheDe. Ama upadeza ane carcAne pariNAme gurudevanI kRpAthI bahu sAruM pariNAma AvyuM. pArasI gRhastha bhAi edala kharAsa, jemane paricaya pahelAM ApavAmAM AvyeA che. temanA AkhA kuTu e A vakhateja mAMsamacchI vigerenA tyAga karelA. bhAi gAviMda mIracaMdAnInu Akhu' ye kuTuMba ghaNuMja bhaktivALu zraddhALu ane saMskArI che. tevIja rIte zrIyuta jhamaTamalajI zivadAsAnI ema. e. ela. ela. khI. nA kuTuMbanI bhakti paNa prazaMsanIya che. meyara durgAdAsa eDavAnI, temanAM dhama patnI, ane temanAM putrI bahena daivI khI. e. vigere paNa dhaNAMja bhaktivALAM che. temanuM kuTuMba siMdhI chatAM kaTTara vejITerIyana che. temaNe paNa bhaktine ane jJAna carcAnA sArA lAbha lIdhA. Aja kAleAnImAM karAcInA nAgarika bhAi hIrAlAla gaNAtrA paNa rahe che. temanA AkhA ye kuTu e bhaktinA khUba lAbha lIdheA. zrIyuta jIvatarAma gIDavANI, ke jee karAcInA DIsTrIkaTa DepyuTI peAlIsa suprInTenDenTa che temanuM kuTuMba paNa zrALu ane bhaktivALuM che. Ama aneka kuTuMbe sAthe paricaya thayA ane ghaNAM kuTuMmAe mAMsamacchInA tyAga karyAM. 2. aparisaMdha kAlAnI-khIjuM cAmAsu` puru thayA pachI ane mArI bimArInA kAraNe DAkaTaranI salAha pramANe ame ' gujarAta nagara 'mAM eka pa'jAkhInA baMgalAmAM rahelA. te pachI 16 mI jAnyuArI 1979 thI zikArapurI siMdhI gRhastha ane karAcInA eka prasiddha vyApArI zeTha rAdhAkizana pAmala ghaNAja AgrahapUrvaka parasaMdha malAnI mAM peAtAnA khuMgalAmAM lai gayA. lagabhaga pAMca mahinA ame ' Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahiMsA pracAra [ ra71 A baMgalAmAM sthiratA karI. zeTha dhAkizana bahALA kuTuMbavALA ane zrImaMta gRhastha che. teonuM kuTuMba nirAmiSabhejI che, zraddhALu che, ane teo zuddha khAdIdhArI rASTrIya bhAvanAvALA che. A baMgalAnI AsapAsa paNa ghaNA mAMsAhArI siMdhIo rahe che. dhIre dhIre A kolonImAM paNa upadeza ApavAne sAre prasaMga maLyo, ane ghaNuM loke mAMsAhAra, cheDatA thayA. ame A kolonImAM rahetA tyAre gujarAtanagaramAM rahetA khaMbhAtavALA bhAI suMdaralAla pArekha ijInIyara, bhAI harilAla caturbhujanuM kuTuMba, zeTha hemarAjabhAI, zeTha jasarAjabhAI, pI. Dabalyu. DI. nA vaDA IjInIyara zrIyuta himmatalAla parIkha, temaja siMdhI gRhastha zrIyuta khiyArAma vigeree bhaktine sAre lAbha lIdhe hate. 4. chuTaka pravRtti ahiMsAnI pravRttimAM uparanAM mukhya kAryo uparAMta chUTaka pravRtti paNa vakhate vakhata thatI ja rahI che. siMdhI gRhastha pitAne tyAM amane laI jAya, potAnAM mitro ane sagAMsaMbaMdhIone bhegAM kare, bhajana kIrtana thAya ane te vakhate upadeza thAya. AthI paNa ghaNAM siMdhI bhAiebahenoe mAMsAhArano tyAga karyo che. AvAM je je kuTuMbamAM javAno prasaMga maLyo, teomAM Do. gIDavANI ane bhAI edala khurAsanA be mitrA-muMgA bhAIo, jemanAM nAma celArAma ane saccAnaMda che, A baMne kuTuoe sArI bhakti batAvI che ane ghaNAone lAbha apAvyo che. kudaratanI kevI lIlA che? be muMgA siMdhI bhAIo janmathI ja baherA ane mUMgA che. ane vadhu bhaNya paNa nathI. chatAM banne bhAIo karAcInAM be moTA presamAM sArI jagyAo bhogave che, sAre pagAra Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] mArI sidhayAtrA meLave che, badhAenI sAthe isArAthI samajavA samajAvavAnI adbhuta zakti dharAve che, ane badhA vyavahAra calAve che. bhAi kharAsa pAte pAtAnA kuTu basAthe mAMsa-macchI vigerenA tyAI che, eTale temanA upaderAthI, temanA mitra tarIke A e bhAioe paNa mAMsamacchInA tyAga karyAM che. Ama jIvadayAnI pravRttimAM judAM judAM vyAkhyAnA ane hiMsaka latAemAM rahIne upadeza ApavAnA temaja jJAnacaryAM karavAnA sA| prasaMga maLyA. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA S: kApo zALA khAkAraka TakA * bhAI edala khurAsanA mitra janmathI ja baheze ane mUMgA be siMdhIbhAIe pikInA eka bhAi galArAma Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa sabhAo h y shhry mym khy Hyh syny gayA prakaraNamAM karAcImAM 'dayA pracAra'nI pravRttine aMge siMdhIbhASAnA pustako, jude jude sthaLe karelAM vyAkhyAno ane mAMsAhArI lattAmAM rahIne karelI pravRttinA saMbaMdhamAM saMkSepamAM kahevAyuM che. e uparAMta karAcInI amArI sthiratAmAM ' davA pracAra " saMbaMdhI khAsa khAsa pravRtti, ke je pravRtti vadhAre agatyatAvALI gaNuM zakAya, evI paNa thaI che. te pravRtti amuka amuka samaye thayelI viziSTatAvALI sabhAo athavA "jIvadayA kenpharansa " che; jene ullekha A prakaraNamAM karaze, kukAno virodha hiMdustAna jevA dayALu ane ArthasaMskRtivALA dezamAM gAyabheMsanA garbhAzayamAM lAkaDuM ke evI bIjI cIjo ghAlIne jabaradastIthI dUdha kADhavAne ghAtakI rivAja cAlI Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274] mArI siMdhayAtrA rahyo che, enI ghaNu ochA lokone khabara haze. A rivAjanI krUratAnI vAto sAMbhaLatAM ja ApaNane kaMpArI chUTe. najare to joyuMja kema jAya. svAbhAvika dUdhathI vadhAre dUdha kADhavAnA lobhI jI kevAM kevAM kraratAnAM kAryo kare che, tenuM A udAharaNa che. have A rivAjathI leke jANItA thatA jAya che. kalakattAmAM eka saMsthA ubhI thaI che, ke je A rivAjane baMdha karAvavA mATe pUrepUrI koziza karI rahI che. De. raghuvaMzasahAya te saMsthA taraphathI karAcImAM AvelA. te vakhate tA. 8 phebruArI 38 nA divase eka virATa sabhA "jana vyAkhyAna hela"mAM bharavAmAM AvI hatI. jana janetaranI ghaNI moTI saMkhyAe A sabhAmAM hAjarI ApI hatI. A sabhAmAM Do. raghuvaMzasahAye laMbANathI kukAnA ghAtakI rivAjanuM karuNacitra raju karyuM hatuM. temaNe je vivecana karyuM hatuM, tene TUMka sAra vAcakenI jANa mATe ahiM Apavo che - " judA judA sthaLe kukakAne judA judA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. siMdhamAM traNa nAmathI e oLakhAya che. A rivAja chellA 80 varSathI pracalita thayo che. A aTakAvavA mATe dhArAsabhAmAM mukAbIla peza karavAmAM AvyuM che. A prathA ghaNIja ghAtakI ane halakI che. tenAthI gAya agara bheMzane bahu dukha thAya che. garbhane paNa hAni pahoMce che. DhoranA mAlIke nAnAM pADAM ke vAcharaDAM rU. 14 cA 15 nI kIMmate vecI mAre che. ane pachI phukAthI dUdha meLave che. A rivAja baMdha nahiM thAya to gaudhana ane pazudhana nAza pAmaze. sudharelA dezamAM gAyone eka sAthe hAramAM ubhI rAkhIne pachI temane pIyAne saMbhaLAvavAmAM Ave che. gAya eka tAna thaI jAya che. te pachI temanAM AMcaLe rabaranuM mazIna lagADavAmAM Ave che. je dUdhano chAMTe chAMTA AMcaLamAMthI cUsI le che. ane vadhu vakhata rAkhavAmAM Ave, te lohI paNa nIkaLe; paNa gAya eTalI badhI pIyAnAmAM masta bane che ke kAMI kahevAnI vAta nahi Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa sabhA "tAnasenanA jamAnAmAM he che ke evI saMgIta vidyA pracalita hatI ke gAyana gAtAnI sAthe ja*galanAM jAnavarA haraNa vigere kheMcAine jamA thatAM ane gAyana budha karatAMja te adRzya thaI jatAM hatAM. pazcimanA khetIkAra dhruvaDane rAtre peAtAnA khetaramAM besADIne tenI pAse rakhevALI karAve che. AvI rIte teo jyAre jaMgalI jAnavaronI khabara le che, tyAre ApaNe te ApaNAM DAmesTika prANIonI paNa sabhALa na laie, teA ApaNA jevA eparavA bIna krANu kahevAya ? r gAyAvALA, cAra dIvAleAvALA makAnamAM gAyAne laI jaine deve che, tethI khabara paDI zaktI nathI. myunisipAlITIe krUNAM DhArAne khullA makAnamAM rAkhIne dAvAno kAyadA karavA joie. jethI bahArathI cAlyA jatA mANasAne paNa khabara paDI zake ke Dhorane dukkA karavAmAM Ave che ke nahi' ? " keTalAka musalamAna bhAie . paNa A rivAjanI virUddha che. AjanI sabhAmAM ApaNe nIcenI matalabanA TharAva pAsa karI hiM sarakArane meAlAvazuM tA vAjabI thaze. [ 275 A pachI dhukAnI prayAnA virAdha karanArA, sidha gavanamenTa, myunisipAlITI temaja lokalADane A prathA aTakAvavA mATe kAyade banAvavAnI bhalAmaNu karanArA, dUdhanI mArakITamAM veTaranarI inspekaTarI ane DeAkaTarA mAkalI dUdhanI tapAsa karavAnI bhalAmaNa karanArA, dUdha phukkAthI kADhela mAlUma paDe to te jAnavara ne pAMjarASALamAM meAkalavuM ane dUdha kADhanA rane sajA karavAnI bhalAmaNa karanArA vigere TharAveA karavAmAM AvyA hatA. pramukha tarIke je laMbANa vivecana meM tyAM karyuM" hatu, tenA kA sAra A cheH ** duSkAno devAja trAsadAyaka ane bhaya'kara che. vadhu dUdha kADhavAnI lAlacamAM mANasA AvAM halakAM kAmeA karI rahyA che. kahe che ke DhArAnA garbhAzayamAM lAkaDuM Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] mArI siMdhayAtrA ke da ukA nAkhIne vadhAre dUdha jharavavAmAM Ave che. A dUdha leAkeAmAM vecavAmAM Ave che. " A bAbata ApaNe u`DA vicAra karIe teA jaNAyA vinA nahi rahe ke tenI pAchaLa mANasanI keTalI badhI lAbhavrutti rahelI che ? svArthavRtti, mANasA pAsa aneka pApeA karAve che. dhArA ke eka hiMdu che, te gaupUjana kare che. gAyA para hamezAM hAtha pherave che, tenuM bahumAna kare che, paNa eja gAya jyAre dUdha detI baMdha thAya che, ane vecavA mATe bahAra kADhe che, tyAre kharIdanArAomAM, kasAinA dalAla khIjA karatAM e rUA. vadhAre Apaze, te tene detAM te jarA paNa acakAze nahi. jANe che ke A gAya para kasAinI charI pharaze, paNa ene e rUpiyAnA lAla AMdhaLe banAvI de che, ApaNA dezamAM hiMdue zAkAhArI che, paNa yurepa amerikAmAM ApaNA zAkAhArI karatAM paNa caDhI jAya, evA zAkAhArI paDayA che, tyAM amuka ma`DaLIe che ke jenA membarA dUdha khAvuM paNa harAma samaje che. bhale te pApa tarIke na samajatA heAya, parantu dudha paNa vejITebala nathI, ema samajIne tee nathI khAtA. yuropamAM Aje kaTTaramAM kaTTara vejITerIyanA che, jyAre jIvadayA ane * ahiMsA parameA dhama"nA dAvA karanAra hiMdustAnIe kyAM jai rahyA che ? enA kAi vicAra karaze ? amArA vihAra daramyAna amane khabara paDI hatI ke pAmanA keTalAka dalAlA sidhamAMthI garbhavatI bakarI kharIdavA Ave che. A leAkeA makarIenAM peTa cIrI kAcAM khaccAM kADhe che. A khaccAM zA kAmamAM Ave che ? khabara che ? A baccAnAM mulAyama cAmaDAmAMthI tamArA paisA zakhavAnAM pAkITa, kamare khAMdhavAnA paTA, hAthanA meAjA vigere bane che. tame hi*sAnA A kAmane AMkhA vicIne uttejana ApI rahyA che. A badhAM pApe! tamArI leAbhatti ane meAhavRttio karAvI rahI che. jIvadayA pratipALa kahevarAvavAneA dAvA dharAvanArA aneka leAkeAnA kAraNe kevAM pApAcaraNe thai rahyAM che, te vicAre. "" . Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa sabhAo [ ra7 A prasaMge zrIyuta maNilAla herAbhAI mahetA, bhAI pI. TI. zAha ane bIjA keTalAka mahAnubhAvoe paNa vivecana karyA hatAM. TharAvo yogya sthaLe mokalI ApavAmAM AvyA hatA. jIvadayA kenpharansa - karAcImAM "Arya samAjanI ' ardha zatAbdi sana 1937 nA sapTembara mahinAmAM ujavavAmAM AvI hatI. daza hajAra manuSyo A jalasAmAM bhAga laI rahyA hatA. karAcInA " AryasamAja' taraphathI jIvadayA kenpharansa A prasaMgeja tA. 11 sapTembara 1939 nA divase bharavAmAM AvI hatI. karAcInA prasiddha kAryakartAo prA. tArAcaMdajI gajarA ema. e., paM. lekanAthajI, svAmI kRSNAnaMdajI, svAmI pUrNAnaMdajI, paM. kezavadevajI tathA zrIyuta narasiMhalAlajI vigere A kenpharansanA pradhAna saMcAlake hatA. pariSanI kAryavAhI bapore sADAtraNa vAge zaru karavAmAM AvI hatI. che. tArAcaMdajIe A konpharansane hetu vistArathI samajAvyo hato., A kenpharansanA pramukha tarIkenI sevA karavAnuM kAma A lekhakane saMpAyeluM. A konpharansa siMdhamAM ahiMsAnA kSetramAM sArI chApa paDI hatI. A kenpharansamAM 1. hiMdavAsIone mAMsAhAra baMdha karavAnI vinati karanAre, 2. Dhorone caravAnI jagyA kAyama rAkhavAnI sarakArane vinati karanAre, 3. myunisipAlITI kUtarAM ane uMdarane pakaDAvI tene nirdayatApUrvaka nAza kare che, tene virodha ane te prathA rokavAnI sUcanA karanAra, 4. gAyabheMsanA garbhAzayamAM lAkaDuM ghAlI kukkAThArA dUdha kADhavAmAM Ave che, ane tenI satAmaNI karavAmAM Ave che, teno virodha karanAro, 5. lAhoramAM thanArA kasAIkhAnAne keipaNa upAye baMdha karavAnI apIla Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra78] mArI siMdhayAtrA karanAre, 6. balidAnanI prathA hAme virodha karanAro-ema keTalAka agatyanA TharAvo karavAmAM AvyA hatA. ane te TharAvo ghaTate sthaLe mokalI ApavAmAM AvyA hatA. A prasaMge pramukha tarIkenI pharaja adA karatAM, je keTaluMka vivecana mAre karavuM paDeluM, temAM AvI eka agatyanI mahAna konpharansanA pramukha tarIkenuM mAna ApavA mATe, AryasamAjane ane khAsa karIne kAryakartAene AbhAra mAnyo hato. ane chevaTe upasaMhAramAM je kaMI kahyuM, tene TUMka sAra A che - bhAIo ane bahene, dayA'nA saMbaMdhamAM kaMIka kahu te pahelAM pAMcamA TharAvanA saMbaMdhamAM cheDe khulAse karavA cAhuM chuM. mane evA bharosAdAra khabara malyA che ke zeTha zivaratanajI mahetAe A talakhAnAno Theko levAthI hAtha uThAvI lIdho che. A vAta je sAcI hoya, te ApaNe kharekhara khuzI thaIzuM, kemake teo hiMdu tarIke potAnA kartavyane samajyA che. ja paraMtu tenI sAthe ja sAthe je hakIkata meM sAMbhaLI che, te uparathI te mane ghaNuM duHkha thayuM che. te hakIkata e che ke eka jana gRhasthe A kasAIkhAnAnA kAMTrAkaTa mATe potAnuM TenDara bharyuM che. A jana gRhastha je ke digaMbara kahevAya che, chatAM je temaNe DenDara bharyAnI vAta sAco hoya to, kharekhara jaina tarIke te eka bhayaMkara kalaka jevuM che. paisAne lobha zuM zuM pApa nathI karAvI zakato ? athavA sIdhI yA ADakatarI rIte kayA pApane poSaNa nathI apAvato ? enuM A udAharaNa che. - " amArAja dezanA sAcA dhanane (pazudhanane) eka yA bIjI rIte nAza karavAmAM uttejana ApavA, ahiMsAne dAvo karavA chatAM ghora hiMsAnA kRtyane eka yA bIjI rIte uttejana ApavA ApaNAja bhAIo AgaLa Ave, enA. je dukhano viSaya bIjo kayo hoI zake ? Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viziSTa sabhAo ' [ 29 "je loke bIjA cho para nirdayatA vApare che, teo kharI rIte pitAnI barAbara bIja chAne samajatA nathI. saMsAranA nAnA ke moTA game te jIva haze, te sarve jIvavA icche che. maravAne koI cAhatuM nathI. ApaNe jIvavAne icchatA hoIe, to bIjAne jIvavA devA joIe. "jIvo ane jIvavA de... A sUtrane je hamezAM hRdayamAM rAkhavAmAM Ave, te mANasa ghaNuM pApathI bacI jAya. ghaNI hiMsAthI bacI jAya. mahAnubhAvo, hiMdustAna e to dhakSetra che. bhAratabhUmi e pavitra bhUmi che. A bhUmimAM atyAre keTalAM ghora pApo thaI rahyAM che? te pApanAM prAyazcitta ApaNe bhegavI rahyA chIe. mATe je tamAre sukhI thavuM hoya, to lobha ocho karo, pApa ochAM karo. jI para dayA kare. bahene ane bhAIo, jarA pUrva samayano itihAsa te tapAse. akabaranA samayamAM hiMdustAna deza keTalo badho sukhI hatA? teNe pazuvadha baMdha karyo hatuM, julmI karo baMdha karyA hatA. khetIne mATe bharapUra jamIna hatI. manuSyanA jIvanane upagI dUdha, dahiM, anAja, vastra puSkaLa maLatAM hatAM. 1 rUA. nA 270 ratala ghauM maLe;1 rU nuM 85 ratala dUdha maLe, 1 rUA.nuM 21 zera dhI maLe. e hiMdustAnane bIju zu joIe ? AjanI zI dazA che, te samajAvavAnI jarUra che kharI ? upara pramANe katalakhAnAnA virodhanI eka bIjI sabhA tA. 1-9-37 nA divase jaina maMdira pAsenA pleTamAM bharavAmAM AvI hatI. e sabhAmAM aneka vakatAoe vyAkhyAne karyA hatAM. ane lAhoramAM thanAruM kasAIkhAnuM nahi thavA devA mATe virodha karavAmAM Avyo hato. ane te TharAvanI nakalo tAradhArA vAisaroya ane bIjA ghaTanA sthaLe mokalavAmAM AvI hatI. Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25: navarAtri AdimAM pravRtti. Aje AkhA dezamAM eka athavA khIjI rIte je hiMsA thai rahI che, e Aryovatta jevA dezane mATe kharekharaja kala kabhUta che, ane temAM ya dhama nA bahAnA nIce thatI hiMsAe jyAre jovAya che, tyAre te anahada trAsaja thAya che. peAtAno taMdurastI mATe, peAtAnAM bALabaccAonI khema-kuzaLatA mATe ane bIjI sAMsArika icchAonI tRptine mATe devadevIenI mAnatA mAnI, tenI AgaLa pADA, bakarA, gheTAM, kukaDAMnA bhAga ApavAmAM Ave, e ajJAnatAnI te| hada AvI cUkI che. je mAtA 'jagadaMbA'che-jagatnI mAtA che, e mAtAnI AgaLa enA ja nhAnAM bALakAnI garadane kApI, mAtAnI maherabAnI meLavavAnI icchA rAkhanArA mAtAnA pUjAranI bhakita mATe zuM kahevuM? AtA e vALI vAta thai ke, mAtA pAse beTA mAge, kara bakarekA sATA Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navarAtri AdimAM pravRtti apanA pUta khilAvana cAhe, pUta dUjekA kATA. : navarAtrimAM pravRtti navarAtrinA dvivase AvatA hatA. garabAenI ramajhaTA cAlatI hatI. lokA pAtapeAtAnI mAnyatA pramANe mAtAonI pUjAmAM utsuka thai rahyA hatA. sAMbhaLavAmAM AvyuM:-- [.281 'DheDha, bha'gI, vAdharI, camAra, kALI ane bhIla vigere ajJAnI le khetapeAtAnA mahellAmAM ane keTalAka te pAtapeAtAnAM rahevAnAM dharAmAM paNa mAtAonA maTha banAvI navarAtrInI pUjAmAM, khAsa karIne AsA sudi AThama, nema, dazama-e traNa divaseAmAM ghera hiMsAe karaze.' enAM je vaNutA sAMbhaLavAmAM AvyAM, tethI te kamakamATI chUTavA lAgI. eka rAtre aMtara AtmAnA avAja uDayeH mAtAnI pUjAmAM sekaDA chavAnA saMhAra thaze ? zu tene bacAvavA yathAzakaya prayatna na karavA ? ' tA. 5-10-37 nA divase rAtre sidha jIvadayA maMDaLI'nA saMcAlana krAne melAvavAmAM AvyA. aMtara . AtmAnA avAja temane sA~bhaLAvavAmAM AvyeA. utsAhita karavAmAM AvyA. nakkI karyuM ke navarAtrinA divasamAM pazuvadha baMdha thAya, evA dareka prayatnA karavA. paNa emAM saunA sahakAranI jarura hatI. emAM paisA yejoe te mANase ce joIe. eTale jaina jainetarAnI sabhAe bharavI zaru karI. sabhAo-tA. 7-10-37nA divase jaina ane jainetarAnI eka sabhA bharavAmAM AvI, ane te sabhAmAM navarAtrinA chellA cAra divaseAmAM nIce pramANe kAma karavu, evu' TharAvavAmAM AvyuM:-- Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282] mArI siMdhayAtrA 1--hamezAM prAtaHkALamAM cha vAge bhAIo ane bahenanI prabhAtapherI kADhavI ane judA judA lattAomAM pharavuM. 2-jIvahiMsA thatI hoya evA latAmAM te te jAtinA lokone bhegA karI upadeza Apa. - 3-banI zake teTalA aMze samajAvIne te te lokone hiMsA na karavAnA niyamo karAvavA. * 4-A sudi AThama, nAma ane dazama-ema traNa divasa covIsa kalAkanA paherA goThavavA ane tyAM koIpaNa jIvanI hiMsA na thAya, evI bahu ja sabhyatApUrvakanI khabaradArI rAkhavI. 5-hiMsA karanArI che te komenI vacamAM besIne vArtAo, kathAo ane bhajano vigere dvArA temane zubha pravRttimAM joDI rAkhavA. 6-A prayatnathI je loke hiMsA na kare, teone mIThA bhAta athavA mIThAinI kahANuM ApavI. - 7-sidhI ane gujarAtI bhASAmAM ahiMsAnA upadezanAM heMDabIle heMcavAM. 8-ATalo prayatna karavA chatAM paNa je koI sthaLe hiMsA thayAnuM mAlUma paDe, to tenI dilagIrI darzAvavAne vIsa kalAkano upavAsa kare. A upavAsa karavA jeo rAjI hoya emanAM nAme pahelethI neMdhavA. - tA. 8-10-37 ne divase eka bIjI sabhA bharavAmAM AvI, jemAM judI judI jAtanI kamITIo nakkI karavAmAM AvI. kayA kayA mahelAomAM kayA kayA maMdira AgaLa ane bIjA kayAM kayAM sthAnamAM paherAo Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... navarAtri AdimAM pravRtti [ 283 besADavA, tenI noMdha karavAmAM AvI. te badhAM sthAno mATe traNa divasano akhaMDa pahere bharavA mATe svayaMsevake ane svayaMsevikAonI TukaDIo mukarara karavAmAM AvI. utsAha bhAre hato, ane temAM ye bahenanA utsAha mATe te jeTalI prazaMsA karIe teTalI ochI che. kharcanI vyavasthA-savAla kharcane hato. karAcInA bhAIonA svabhAvathI have te huM paricita thaye hate.AvuM nAnakaDuM kAma paNa koi ekaja gRhastha kare, evI AzA mane ochI hatI. eTale meM yojanA mUkI ke jIvadayA upara prema rAkhanAra ane A pravRttine anumodana ApanAra koIpaNa gRhastha, pachI te bhAI heya ke bahena, potAnI rAjIkhuzIthI mAtra ekaja rupiye Ape." aMdAja pramANe 300 rUpiyA bhegA karavAnA hatA. jarA paNa AnAkAnI sivAya saue eka eka rUpiyo neMdhAvI dIdhe. khIssAmAM hatA teNe rokaDa parakhAvyo. mAtra pAMca miniTamAM te ekaja sabhAmAMthI 300 rUpiyA bhegA thaI gayA. mahArAja, kayAMya amArA upara A kharcane beje na nAkhe, e bhaya rAkhanArAone paNa e bhayamAMthI mukti maLI. ane saune puNyano lAbha maLyo. kamITI-A vakhate je kamITIo mukarara karavAmAM AvI, temAM ATha gRhasthanI suparavAIjhIMga kamITI karI; be gRhasthanI nANuM vasula karanAra kamITI karI; traNa gRhasthAnI presa pracAraka kamITI karI ane cha gRhasthanI nimaMtraNa kamITI karI. A nava sthAnee pahere besADavAnuM nakakI karyuM. lagabhaga doDhaso jeTalA yuvakee, jemAM paMdara bahena paNa hatI, paherA upara rAtadivasa ujAgarA karavAnuM kabUla karyuM. vadhAre khuzI thavA jevuM te e hatuM ke je bahenee Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284] mArI siMdhayAtrA pahero bharavA mATe nAma noMdhAvyAM hatAM, te moTA maheTA gharanI hatI ane vayovRddhA hatI. . patrakArone sahakAra-Ama "navarAtrinA disomAM judA judA latAomAM devIonAM maTha AgaLa thatI hiMsA aTakAvavAnA zAMta prayatane moTA pAyA upara thavAnA che, evI vAto vartamAnapamAM AvavA lAgI. keTalAka patrakAre te potAnA agralekha lakhI amArI A hilacAlane sarvadezIya banAvavA, karAcInI samasta janatAne sAtha ApavA bhalAmaNa karI. kArya karanArAone sUcanAo paNa karI. e patro paikI be patronA agralekhAmAMthI jarurI phakarAe ahiM ApavA ucita dhAruM chuM.. pArasI saMsAra' patre pitAnA agralekhamAM lakhyuM hatuM: siMdha deza ke jyAM hiMdu ane musalamAno mATe bhAge mAMsAhArI che, tyAM AvI hiMsA vadhAre thAya, e dekhItuM che. siMdhanA pATanagara karAcImAM paNa A hisA ochI thatI nathI. khAsa karIne bhIla, vAdharI, keLI, DheDa, bhaMgI vagere navarAtrinA divasomAM mAtAo samakSa bakarA kukaDA ane evA bIjA jAnavaranAM balidAna Ape che. te aTakAvavA karAcImAM vasatA jIvadayA premI gujarAtIoe atyAra sudhImAM chuTAchavAyA prayatno karyA che. paNuM tenuM kAMI khAsa jANavAjoga pariNAma AvyuM nathI. "joke sthAnika "siMdha jIvadayA maMDaLInI cAlu pravRtti zuM che, te ame jANatA nathI. paNa amane je riporTo maLatA rahyA che, te uparathI kahI zakAya ke atre birAjatA vidvAna munizrI vidyAvijayajI mahArAjanA vyAkhyAnonI jaina temaja jainetara prajA para ghaNuja sarasa asara thavA pAmI che. mahArAjazrIe gayA gurUvAre rAtre sthAnika jIvadayA maMDaLanA saMcAlakane potAnI pAse bolAvI navarAtrinA divasemAM jAnavaronA baLidAna aTake, evI koI paNa pravRtti AdaravA mATe sUcana karyuM hatuM. ane gaIkAle (zukravAre) Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navarAtri AdimAM pravRtti [285 savAranA vyAkhyAnamAM koIpaNa vyavahAru yojanA hAthamAM levA mATe bahu joradAra upadeza Apyo hato. pariNAme keTalAka jainetara mahAnubhAvoe paNa A vAtane upADI levAne potAnI sevA ApavA IcchAo prakaTa karI hatI. jarUra paDe to pikeTIMga karavA ne bIjI keIpaNa sevA ApavA mATe ghaNI bahenoe paNa utsAha batAvyo hato. vadhu samaya nahi hovAne kAraNe bAkI rahelA ceDA divasamAM jeTaluM banI zake teTaluM kAma karavA mATe rojanA ghaDavA sArU zukravAre rAtre derAsarachanI bAjunA cokamAM jaina jainataranI eka sabhA bolAvavAmAM AvI hatI. A vakhate je pejanA nakkI karavAmAM AvI che, te A che : * + A sabhA ke nAnI hatI, paNa rasadAra banI hatI. bhAIoe judI judI janAo raju karI hatI ane chevaTe mahArAjazrIe samajAvyuM hatuM ke * koipaNa kamITImAM nAma lakhAvatI vakhate ghaNAM leke nAma lakhAve che, cA nAme lakhI levAmAM Ave che. ane bIjAo samaje che ke amuka javAbadArI te amuka mANasee lIdhI che, paNa te badhAmAM kAma karanAra bahu thaDA nIkaLe che. te ApaNe ghaNIvAra anubhavyuM che. tame javAbadArI mAthe lIdhA pachI je javAbadArInuM pAlana nahi karo, te te dezanA bhAgIdAra tame thaze, hiMsA baMdha thAya ke na thAya, te savAla judo che, paNa je kAma tamane sopavAmAM AvyuM che, te kAmanuM tamAre barAbara pAlana karavuM joie. + * + mahArAjazrIe sUcanA karI hatI ke "atyAranA kAryakramamAM mukhya be bAbato khAsa dhyAna kheMcanArI che. (1) hiMsaka komanA AgevAnone samajAvavA ane (2) saraghasanuM kAma. A kAma mATe tame jeTalI vadhu koziSa karaze, teTalI vadhu, sArI asara thaze. koIpaNa jAtinA AgevAno kadAca ahiM na AvI zaktA hoya, to huM temane tyAM javA mATe taiyAra chuM. mAtra tame mArI sAthe cAlo." Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286]. mArI siMdhayAtrA - "mahArAjazrIe kahyuM hatuM ke ApaNe ADaMbara kara nathI, paNa kAma karavAnuM che. eTale zAMtipUrvaka je kAMI thAya te karavuM, e ApaNuM kAma che. hiMsA gheDA ghaNe aMze jarUra baMdha thaze. paNa kadAca e baMdha na thAya, topaNa ApaNe zubha AzayathI A kAma karatA hovAthI teTalA puNyanA bhAgIdAra te thaIzuM ja. divasanA bhAgamAM huM mAruM kAma bajAvIza, paNa rAtrinA saraghasa mATe sArA sArA vaktA mukarara karo ke jeo latA latAmAM rAtripherI sAthe pharIne vyAkhyAna ApI zake mahArAjazrInA A upadezanI asara sArI thavA pAmI hatI ane lokee potapotAnuM kAma saMbhALI lIdhuM hatuM. ekaMdara rIte A navarAtrinA divase mAM thatI hiMsA baMdha karavA yA ochI karavA mATe meDe moDe paNa munizrInI praraNAthI je kAMI yojanA hAtha dharavAmAM AvI che, te prazaMsanIya che ke kAryakartAo pitAnA kAryamAM saphaLa thAya, ema ApaNe icchIe chIe. A kAmamAM dareke sahakAra Apavo joIe, ane amane umeda che ke A badhI caLavaLanuM ghaNuM ja suMdara pariNAma AvavA pAmaze." pArasI saMsAra tA. 9 okaTobara 1937 AvI ja rIte hitecchu patre paNa "agralekha lakhyo hato. temAM lakhyuM hatuM karAcImAM A dazerAnA dahADAmAM thatI hiMsA aTakAvavAne mATe jaina bhAIoe je prayatna upADayo che, te prazaMsanIya che. A sAla vizeSatA e che ke janadharmanA mahAna upadezaka muni mahArAja vidyAvijayajI karAcImAM birAjamAna hoIne temanI hAjarIthI temaja protsAhanathI A dazerAnA nimitte thatI hiMsA aTakAvavAne eka meTA pAyA upara prayAsa thanAra che. "A prayAsa e che ke kAMIka se jeTalA bhAIo hiMsA aTakAvavAne hiMsAnA sthAna AgaLa zAMta satyAgraha karavA athavA upavAsa karavAne tatpara thayA che. uparAMta AvA savaguNa bhAIonuM eka saraghasa nIkaLanAruM che, uparAMta Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navarAtri AdimAM pravRtti [ 287 valaMTIyara rekIne dharmane nAme jyAM jyAM hiMsA thAya che, tyAM dekharekhanAM pagalAM levAnAra che. jaina bhAIonA A kAryane ame stutya gaNIe chIe, ane A hiMsAvirodhanuM kAma karavAmAM jaina bhAIonI sAthe tamAma matanA hiMdu bhAIo bhaLaze, ane utsAhathI sAtha-sahakAra Apaze, evI umeda rAkhIe chIe. kemake agAu kahyuM tema dharmanA nAme thatA pazuvadha khAsa tajavA joga che. ane e vadhane aTakAvavAmAM hiMdu dharmanI ane hiMdu dharbhiyAnI mahattA che. " " hite" tA. 10 okTobara 1947 Ama sthAnika patronI sucanAothI jema kAryakartAomAM apUrva jera AvavA pAmyuM hatuM, tevI ja rIte jene uparAMta jainetarAe paNa khUba utsAhathI A pravRttimAM bhAga lIdho hato. 1. barAbara Aso sudi 6 thI TharAvyA pramANe pravRtti zaru karavAmAM AvI hatI. prabhAta pherI-Aso suda chaTha ravivArathI prabhAtapherI zaru karavAmAM AvI hatI. savAranA sADA pAMca vAge to jainamaMdirano ceka strI purUSothI bharAI jato hato. svayaMsevake pAMca vAgyAthI mahAle mahele byugalone avAja karI lokone jAgrata karatA hatA. ame amArA kriyAkAMDathI nivRtta thatAM cha vAge prabhAta pherI zaru karavAmAM AvatI. seMkaDe strIpurUSo-jana ane jainetara A prabhAtapherImAM zarIka thatA. strIo ane puruSa babbenI lAInamAM goThavAI jatAM. utsAhavardhaka ane jIvadayAnA pracAranAM bhajane lalakArAtAM. AgevAno chUTe hAthe judI judI Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA bhASAnAM henDakhIlA vheMcatA. phaiTAcAkarA judI judI AjhIzananA phATAomAM A saradhasane jhaDapI letA. 288 ] upadeza--nakakI karelAM sthAnAmAM rAja A sar%0sa jatuM. bhaMgI, DheDha, kALI, vAdharI evAone maheAllAonI vacamAM bhegA karavAmAM AvatA. sAdhue ane vANiyA brAhmaNeA jevI ujaLI kAmanA leAkeA e leAkeAnA ghara AMgaNe jatAM Azraya ane hadhelA thatA. sAdI ane saraLa bhASAmAM mAtA' 'mAnatA' ane 'pazuddhi'sA karavAmAM kevuM pApa che' e badhuM yuktipUrvaka samajAvAtuM. dhaNA leAkeA peAtAnI meLe saraLatA pUrNAMka mAtAnI sAme peAtAnA niyama pramANe dhUpIyuM upADIne pratijJA karI letA ke ame ekapaNa jIvane mArIzuM' nahiM. ghaNAe enA bhUvA' upara rAkhatA. tyAre bhUvAone samajAvavAnI Aziza karavI paDatI. paherA--mukarara karelAM badhAM sthAnAmAM svayaMsevakAnI TukaDIe esADavAmAM AvI hatI. vayeAvRddhA bahene pazu temAM sAmela hatI. AkhI rAteAnA ujAgarA karIne A TukaDIo koipaNuM jIvanI hiMsA na thAya, enI khakharadArI rAkhatI. AThama, nAma ane dazama-ema traNa divasa zAMti ane sAvadhAnI pUrNAMka A kAma karavAmAM Avyu hatuM. paherA bharanArAone kAipaNa jAtanI takalIph te nathI thatI ? enI khabara mATe suparavAijhare cAvIse kalAka meATarAmAM karatA rahetA. vicitra dA--devIenI AgaLa bakarA vigere jAnavara lAvIne ubhA rAkhavAmAM AvyA hoya, 'bhUvA'dhUNatA hoya, tenI AsapAsa seMkaDA lAkA haiAkArA karIne ane DAkaliyA DAkalAM vagADIne tAna caDAvatA hAya, sAMkaLeA ane charIe uchaLatI hAya-AvA bhayaMkara vAtAvaraNumAM svayaMsevA ane svayaMsevikAe peAtAnuM kartavya bajAvatAM hatAM. Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navarAtri dvimAM pravRtti 289 pariNAma-amArI A pravRttinuM dhAryAM karatAM ghaNuM suMdara pariNAma AvyuM. zreNI jAtanA anubhavA maLyA. lagabhaga eTale sthaLe paherA meThA hatA, te adhe ce sthaLe prAyaH eka paNa jIvanI hiMsA na thavA pAmI. eTaluMja nahiM paraMtu keTaleka sthaLe te| kAyamane mATe hiMsA nahi karavAnI leAkAe pratijJA karI. yeAbIghATanI bAjumAM khAparAmIlanI pAchaLa vAgharIvADAmAM rahetI eka bAi, ke jenA raherA dekhIneja kamajora hRdayanA mAsA te DarI jAya, A khAi kahevAya che ke leATA bharIbharIne cAra-pAMca bakarAonuM lohI pI jatI. A bAie amArI sAmeja khUba dhUNyA pachI pratijJA karatAM kahyuM ke~ bhAre tyAM mahAtmAo ane AvaDuM mATuM mahAjana padhAyu che, te! huM mAtAnI AMgaLa kayAre paNa jIvavadha nahi karU. ane amArI AkhI krAmamAMthI A rivAja dUra thAya evI kreAziSa karIza.'' dazerAnA divase. AvIja rIte dazerAnA divase paNa je je sthAne pazuvadha thatA hatA, tyAM jaI samajAvIne tene adha karAvavAmAM AvyeA hateA. ghaNe bhAge A divase marAThA leAkeA pazuvadha vadhAre kare che. temane samajAvIne baMdha karAvavAmAM AvyeA hateA. AvI rIte navarAtri ane dazerAnA divaseAmAM ahiMsAnI pravRtti dhaNIja satASajanaka thai hatI. ane chevaTe-pahelAM TharAvyA pramANe jIvadayA ma`DaLI' taraphathI te badhA leAkeAne mIThAbhAtanuM bhAjana ApavAmAM Avyu hatu. phaTAkaDA samadhI sa'sAramAM evI aneka pravRttio che ke jemAM eka athavA khIjI rIte 19 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 ] mArI sidhayAtrA ahiMsaka gaNAtI kAmamAM paNa hiMsA thAya che, jene hiMsA tarIke leAkA ochI gaNe che. AvI pravRttimAM dIvALI upara phADAtA kaTAkaDA ane dArUkhAnAnI paNa eka pravRtti che. eka divasa vyAkhyAnamAM phaTAkaDA nahi phADavA saMbadhI upadeza ApavAmAM AvyeA. dIvALA najIka AvatI hatI. amane lAgyu ke AvA meATA mAsAne phaTAkaDAM nahi phADavAnA niyame karAvavA enA a te| kaMija nathI. TAkaDA phoDanAra bALaka khALikAne upadeza ApavA joie. tA. 23 mI okaTAbarathI ame karAcInI skUleAmAM javAnuM zaru karyuM. skUlAnA TAima thatAMja ame eka pachI eka skUlAmAM pahoMcI jatA. barAbara sAta divasa sudhI athaka parizrama skUlomAM jane upadeza ApavAmAM karyAM. rAja pAMca-sAta-ATha skUlAmAM pahAMcI jatA. heDamAstara ke prInsIpAlane maLI skUlanA kampAunDamAM ke skUlanA kApaNu meATA DelamAM vidyAthI o ane vidyArthinIone ekatrita karI upadeza ApatA. siMdhI, gujarAtI, marAThI, hiMdI, urdU ane hirajanAnI ekadara sAta divasamAM cAlIsa skUlomAM paMdara hajAra vidyAyI ene phrUTAkaDA niha phADavAnA upadeza ApyA te pratijJA karAvI. bALaka eTalA badhA nirdoSa hRdayanA haiAya che ke ene game te upadeza ApeA, jhaTa asara kare che. ghare jaine mAbApAne kaheH * amArI skUlamAM eka sAdhu mahArAja AvyA hatA, emaNe kahyuM, ke TAkaDA phoDavAthI hAtha baLI jAya, lugaDAM baLI jAya, krAnA dharamAM OMdukAnamAM Aga lAgI jAya, mANasa marI jAya, mATe ame phaTAkaDA nahi phADIe. amAre mATe kAkaDA lAvaze nahi. ? A pravRttinI eTalI suMdara asara thai ke AkhA zaheramAM kuTAkaDA vecanArAe beThAM beThAM agAsAM khAvA lAgyA. gheADI gheADI vAramAM Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navarAtri AdimAM pravRtti [ rahela doDAdoDa karanArA baMbAvALA potAnAM sTezana upara Akho divasa Tela mAratAja rahyA. myunisipAlITInuM bhUMgaLuM cIsa pADeja nahi. na kyAMya Aga ke na kayAMya bUma. paraMparAthI AkhA gAmamAM phaTAkaDA nahi pheDavAnI dhAka vAgI gaI.. phaTAkaDAnA upadezanI sAthe ja savAramAM uThIne prabhunI prArthanA karavAne, mAtApitAne namaskAra karI AzIrvAda meLavavAne, vidyA guruone namaskAra karavAne, satya bolavAne ane vinaya rAkhavAne paNa upadeza thato. kALIcaudaza sAMbhaLavAmAM AvyuM ke--kALI caudazanI rAtre zaherathI bahu dUra samazAnabhUmimAM melI vidyAone sAdhanArA hiMsA kare che. eka divasa vyAkhyAnamAM upadeza ApI 60 svayaMsevakonI TukaDIo taiyAra karavAmAM AvI. jemAM ghaNuM mahenee paNa nAma lakhAvyAM. bhayaMkara sthAne ane rAtrinA samaya, eTale banene mATe tyAM javAnI sApha na pADavAmAM AvI. chatAM traNa vRddha mAtAe-mahATA gharanI mAtAo Akhare pahere bharavA gaI te gaija, e traNa bahene-te zeTha lAlacaMda pAnAcaMdanAM dharmapatnI mANekabahena, zeTha bhagavAnalAla raNachoDadAsanAM mAtA maNIbA ane bhAI TI. jI. zAhanAM dharmapatnI caMcaLabahena hatAM. rAta AkhI ujAgara karI paherA bharyA, paNa jaNAyuM ke keIpaNa sthAne hiMsA thavA pAmI hatI. kahevAya che ke mAtra eka ja sthaLe koI vidyA sAdhanAra mANasa gharethI mAMsa lAvelo ane tyAM TukaDA phekelA. dhanyavAda cheva A prasaMge maMdiramAgI ane sthAnakavAsI saMghanA AgevAne, Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 ] mArI sidhayAtrA svayaMsevaka| ane svayaMsevikAe, sidhajIvadayA maDaLI 'nA kAryoM kartAe ane te uparAMta lAhANA gRhastha zrIyuta devacaMdabhAI tathA bhASTha TI. jI. zAhane kharA aMtaHkaraNapUrvaka dhanyavAda Apu chu ke jemaNe mArI jIvadayA saMbaMdhanI badhI ye pravRttimAM tana, mana, ane dhanathI sAtha ane sahakAra ApyA hatA. te badhAenA. ane patrakAsanA sahakAranuM ja pariNAma hatu` ke amArA jevA sAdhu jIvayA sabaMdhanI pravRttimAM kaMika karI zakavA bhAgyazALI thayA chIe. Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: 26 :- dhArmika pravRtti -- -- - .vvvvv//////wwwwwwwwww - -- * rk WWW sAdhAraNa rIte, jaina sAdhuo jyAM jyAM mAsuM kare athavA thoDI paNa sthiratA kare, tyAM jina dharma pALanArA bhAIo ane bahenene dhArmika pravRttimAM joDavAne jarUra prayatna kare. e dhArmika pravRttimAM ghaNuM sAdhuemAM ane ghaNu sthaLomAM rUDhIpUjakatAnuM eTaluM badhuM tattva pesI gayuM che ke jenA lIdhe AjakAlanA navayuvake kivA vicArane e tarapha abhirucI ochI thAya che. huM mAnuM chuM ke sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha ane evI kriyAomAM sarvathA nahi mAnanArA loke to bahuja ochA haze. e kriyAomAM mAne che jarura, parantu enuM mahattva nahi samajavAnA kAraNe, temaja e kriyAonA artho jevI rIte samajavA joIe, tevI rIte nahiM samajavAnA kAraNe te tarapha lokonI abhiruci ochI thAya che. ane temAM ye dharmabhAvanAvALI bahene tema thoDAka junA gharaDAo e kriyAonuM mahattva che artha samajyA vinA je rIte kriyA kare che. /www*www jawwwwwwwwjakajajajajaws v v Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 ] mArI sidhayAtrA ane kriyA karatAM paNu krodhAdi kaSAyA Adi dugu NNAnI maMdatA nathI karI zakatA, enA lIdhe, khIjAe emanI ajJAnatA upara nahi paNa e kriyA tarapha ghRNA kare che. joie te ema ke je kriyAmAM mAnanArA che ane ekalI vAcALatA AtmakalyANumAM sAdhanabhUta nathI thai zakavAnI, evuM je mAne che, emaNe samajapUrNAMka kriyA karavAnI keAziSa jarura karavI joie. karAcInA jenA te lagabhaga A viSayamAM vadhAre ajJAna kahI zakAya. kAraNa ke emane evA prasaMge! sAMbhaLavAnA jANuvAnA ke AcaravAnA bahuja ochA sAMpaDela hoya che. amArAM vyAkhyAnamAM, temAM ye khAsa karIne jyAre jyAre munirAjazrI jayantavijayajInA upadezanA lAbha karAcInA jaina bhAIe baheneAne maLatA, tyAre tyAre dhArmika kriyAkAMDA tarapha emane vALavAnI khAsa karIne kaiAziSa karavAmAM AvatI. ane tenA pariNAme pASadha, pratikramaNu vigere kriyAe baheneAmAM te vadhAre thAya, e svAbhAvika che; parantu puruSAmAM paNa te tarapha abhiruci sArI vadhI kahevAya. krAi krAi tahevAranA divase pASakriyA karanArAonI saMkhyA ghaNI sArI dekhAi sAdhuonI upasthitinA Ama lAbha le, e svAbhAna vika che; chatAM vastInA pramANamAM ahiM puruSAmAM kriyAkAMDa tarapha abhiruci ghaNIja echI rahI che, ema kahI zakAya. tAzrcAraNa Azcarya jevuM e che ke ATalI moTI vastIvALA zaheramAM, ATalA badhA jenAmAM zrAvakanAM bAra vrata aMgIkAra karelA bhAgyeja ekAda gRhastha jovAye! haze. A saMbaMdhI upadeza thatAM thatAM karAcI mUrtipUjaka dhanA AgevAna gRhastheAmAMnA eka mArIvALA zeTha vAghajI gulAbacaMde tA. 4 navembara 1937 nA divase peAtAne tyAM AgevAna gRhasthA ane peAtAnA sagAsaMbadhiyenA eka nAnakaDA meLAvaDA karI sajoDe ( patnIsahita Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika pravRtti [ 295 brahmacaryavratane svIkAra karyo hato. A prasaMge temaNe potAnI zakti pramANe sArI rakama judA judA dharmakAryomAM kharcavAnI paNa jAhera karI hatI. - te pachI te saM. 1994 nA mAgazara sudi 10 nA divase moTI dhUmadhAmapUrvaka thaelA dIkSA utsava prasaMge ghaNuM gRhasthoe sajoDe brahmacaryavratanI temaja ghaNAoe bAra vratavigere vrata aMgIkAra karyA hatAM. Ama jema jema upadeza maLato gaye, tema tema zrAvakadharma tarapha bhAIe bahenanI abhirUci sArI vadhI che. tapasyA AvI ja rIte amArI sthiti daramiyAna caudapUrvanI tapasyA, aThThAIo, paMdara soLa upavAsa-ema judI judI tapasyAo paNa sArI thaI, eTaluM ja nahi paratuM AvI tapasyAo prasaMge gujarAta-kAThiyAvADanI mAphaka rAtri jAgaraNa ane bIjI dhUmadhAmo paNa yathAzakti yathAsamaya sArI thavA pAmI. AvI dharmakriyAomAM paNa, ahiMnA lokomAM eka kurivAja pasI gayo che, e kharekhara duHkhatI che. te kurivAja che rAtri jAgaraNa vakhate cApANI ne nAstA uDAvavA. tapasyAnA nimitta ke pajusaNanA divasomAM- game tyAre game te nimitte koIne tyAM rAtri jAgaraNa hoya, tyAre rAtri jAgaraNamAM janArA lokone te gRhasthe nAstA pANuM karAvavA joIe. koI paNa jene svAbhAvika rIte ja rAtre kaMI khAvuM na joIe. jyAre prabhunI bhakti karavAne bhegA thavA prasaMge AkhI rAta nAstA uDAvavA, e keTaluM badhuM aprazasya-siMgha kAma che, e samajavA jevuM che. A saMbaMdhI ghaNo ghaNe upadeza ApavAmAM Ave che. eTale te kuprathA keTaleka aMze baMdha paDI che. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296]. mArI siMdhayAtrA aThAI mahesava - karAcInA janasaMghamAM aThAI mahetsava jevA eka sAdhAraNa gaNAtA utsavane prasaMga paNa keTalAM ye varSo pachI amArI sthiti daramIyAna sAMpaDA, ema lokonuM kahevuM thAya che. gurudeva zrI vijayadharmasUri mahArAjanI paMdaramI ne soLamI bane jayaMtI prasaMge sArAmAM sArI dhUmadhAmapUrvaka aThAI mahense thayA hatA. pahelI jayantImAM aThAI mahesava zeTha bhAIcaMda bhANajI taraphathI thayo hato. zeTha bhAIcaMdabhAI karAcI saMghamAM ghaNuja saraLa prakRtinA ne udAravRttinA gRhastha che. teo ane temanAM dharmapatnI baMne bahuja zraddhALu ane avasaracita kAryo karavAmAM udAra che. na kevaLa aThAI mahotsavamAM ja, balake amArI sAdhu maMDaLIne mATe jyAre jyAre jJAna darzana cAritranI vRddhine kAryo AvI paDayAM, tyAre tyAre temaNe utsAhapUrvaka lAbha lIdho che. zeTha bhAIcaMdabhAInI sAthe, temanA mitro-zeTha mohanalAla kALIdAsa zApuravALA, zeTha mulajIbhAI jIvarAja mAMgaroLavALA ane zeTha maganalAla dharmazI mAMgaroLavALA-A cAre mitronI joDI evI che ke jyAre jyAre deva, guru, dharmanI bhaktinuM kArya AvI paDe che, tyAre tyAre samAcitta ane nirADaMbaratA pUrvaka yathAzakti udAratA karavAmAM pAchI pAnI nathI karatA. bImArInA kAraNe trIju comAsu rahevAnuM thatAM A cAre mitrAe je lAbha uThAvyo che, e vadhAre prazaMsanIya che, ane emanI kharI gurubhakitanuM sUcana kare che. zAntisnAtra bIjI jayantI prasaMge je utsava karavAmAM Avyo hato, te samastasaMgha taraphano hato. A utsava vakhate zAntisnAtranI janadharmanI Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika pravRtti 27 mahAna kriyA paNa karavAmAM AvI hatI. A kriyAnI vidhi karavA mATe vaLAdanivAsI kriyAkuzaLa zeTha phUlacaMdabhAI khImacaMda, pitAnA putra ane bIjA eka bhAI sAthe AvyA hatA. karAcInA AMgaNe A kriyA eka navIna ja prAyaH kriyA hatI. lokene khUba ja rasa Avyo hato. banne varSanA upayuMkata utsavane aMge varaghoDA ane samAcita bIjI dhUmadhAme dravya kSetra kALa bhAva pramANe sArI thaI hatI. ajene lIdhe lAbha uparyukta baMne utsavo karAcIne mATe agatyanA hatA. siMdha jevA mAMsAhArI mulakamAM, ane jyAM jaina dharma ke janakriyAone loko jarA paNa na jANatA hoya, evA dezamAM AvA utsava kharekharI janadharmanI prabhAvanA karanArA thaI paDe che. jemaNe e utsavo najare joyA che, teone e vAtanI cokkasa khAtarI thaI che. baMne utsavomAM seMkaDo siMdhI bhAIo baheno ane bIjA ane bhAga letA hatA, ane janadharmanI prazaMsA ane anumodanA karatA hatA. eTaluM ja nahiM parantu zAntisnAtranA divase jIvadayAne je phALe thayo, temAM e lokoe paNa yathAzakti phALo Apyo hato. eTaluM ja nahi, zAntisnAtramAM bhagavAnanA 27 abhiSekanuM jaLa, eka pArasI gRhastha bhAI edala kharAse 50 maNa dhI (125 rUpiyA) belIne pote lIdhuM hatuM. A keTaluM mahatva kahevAya, e vicAranArA vicArI zake che. eTale atyAranA samayamAM AvA utsa vadhAre mahattvanA ane AvazyakIya nahi hovA chatAM, dezakALane vicAra karanArAone jarUra samajAze ke AvAM kSetramAM, ke jyAM jainadharma zuM che? e koIpaNa Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298] mArI siMdhiyAtrA jANatAja nathI; are khuda janene potAne paNa potAnI kriyAonI khabara nathI, tevA dezamAM AvI kriyAo-AvA utsava jarura agatyanA che. dhArmika TharAva karAcInI amArI sthiti daramiyAna be agatyanI carcAoe bhAratavarSanA jaina samAjamAM bahu ugra rUpa lIdhuM hatuM. temAMnI eka bAbata hatI saMvatsarInA tithinirNaya saMbaMdhI, ane bIjI hatI "bihAra rIlIjyasa enDomenTa bIla' saMbaMdhI. tithinI vadhaghaTanA kAraNe saMvatsarI parva kyAre karavuM ? e saMbaMdhI gujarAtamAM vicaratA munirAjonI vacamAM nahi icchavAjoga ulkApAta macyo hato. eka vArSika parvanI ArAdhanAmAM rAgadveSane dAvAnaLa AkhI samAjamAM saLage, pATie paDe, ekabIjAnI niMdAo thAya ane tenA pariNAme jainetaramAM jainadharma ane jaina sAdhuonI halakAI thAya, e kharekhara duHkhano viSaya hato. mATe karAcInA saMghanI tA. 22 mI june maLelI virATa sabhAe nIcenA traNa TharAvo A paMktinA lekhakanA pramukhapade karyA hatA, te traNa TharAva A che - - karAcI saMdhanI A sabhA mAne che ke saMvatsarI parvanI tithinI vadhaghaTanA kAraNe atyAre ApaNuM munirAjemAM ane zrAvakomAM je matabheda paDe che, te matabheda jarA paNa icchavAjoga nathI. koIpaNa viSayamAM matabheda thAya, e svAbhAvika che, paNa e matabhedane ATaluM bhayaMkara rUpa ApI AkhA samAjamAM bhAgalA paDI jAya ane janadharmanI hIlanuM thAya, evI sthiti sudhI laI jave, te jarA paNa yukta nathI, mATe amAro saMdha emAM bhAga lenArA munirAjone ane zrAvakabhAIone vinati kare che ke kAM te A praznano jema bane tema jaldI nIveDo Ave e prabaMdha kare, athavA A carcAne bilakula baMdha kare." raju karanAra zrI maNilAla herAbhAI Teke ApanAra zrI mULajIbhAi jIvarAja Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika pravRtti "sa'vatsarI jevuM pava' ekaja divase ArAdhAya, eja vadhAre sArUM che, ema amArA sadha mAne che. paraMtu amArA munirAje kevaLa durAgrahamAM paDIne pAtapeAtAnA matane pakaDIja rAkhatA hoya, teA pachI jene je phAve te divase kare, e sivAya bIe upAya nathI. mATe koipaNa jAtanI carcA peparAnA pAnA upara caDhAvavA sivAya, jo zAMtavRttithI samAdhAna thatu' hAya teA karI levuM e ThIka che, ane nahi te! sau saunI IcchA upara rAkhI mUkI devuM." [ 299 rajI karanAra zrI maNuilAla DhahezabhAi TakA ApanAra: zrI pI. TI. zAha " amArA saMdhanu` mAnavuM che ke je gRhasthA koi paNa sAdhunA dRSTirAgI, athavA te| pakSakAra banyA che, emane cheADIne lagabhaga bhAratavarSanA samasta jaino AvI carcA ke AvA nirarthaka vAyuddha tarapha dhRNAnI dRSTithI joI rahyA che. ane tethI samasta gAmeAnA sadhAne amArA saMdha vinati kare che ke temaNe pAtapeAtAnA gAmamAM AvI nirmAlya ane zAsananI hIlA karAvanAra carcAne sthAna na ApavuM ane peAtAnA AtmAnA kalyANa mATe peAtAnA gAmanA bhAie salAhasa`pRthI eka divasa mukarara karI savatsarInI ArAdhanA karavI." raju karanAra: zrI pI. TI. zAha TekA ApanAraH zrI maNilAla herAbhAi AvIja rIte dhArmika kDA upara tarApa mAranAra, bihAra rIlIjyusa enDAmenTa bIla'nA sa MbaMdhamAM paNa tA. 27 julAi 1938nA divase jenAnI eka mhoTI sabhA bharI virAdhane TharAva pAsa karavAmAM AvyA hatA. ane dhaTate sthaLe mAkalavAmAM AvyA hatA. dhArmika saMsthAonA meLAvaDA karAcInI jaina saMsthAonA sabaMdhamAM pahelAM eka prakaraNamAM kahevAmAM AvyuM che. mUrtipUjaka pAThazALA ane kanyAzALA temaja Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] mArI siMdhayAtrA sthAnakavAsI pAThazALA ane kanyAzALA, e dhArmika saMsthAomAM mukhya che. baMne phirakAonI saMsthAo kamITInA baMdhAraNathI cAle che. khuzI thavA jevuM che ke A baMne saMsthAe ekasaMpIthI kAma kare che. meLAvaDA ghaNI vakhata sAthe ja thAya che ane bALako ane bALAonA khelo vigere paNa eka sAthe thAya che. AvA saMyukta meLAvaDAnI asara ghaNI suMdara thAya che. bALaka ane bALAone paNa pitAnuM kArya karavAmAM ghaNo utsAha rahe che. saMcAlakone paNa taiyArI karAvavAne sAre utsAha rahe che. AvA aneka meLAvaDA amArI samakSa thayA hatA, jemAM sthAnakavAsI jaina pAThazALAno eka AkarSaka meLAvaDo tA. 8-9 eprIla 1939 nA divasomAM karavAmAM Avyo hato. A vakhate bALake ane bALAoe keTalAka saMvAdo, ane garabA vigerene kAryakrama raju karyo hato. A prasaMge meM je TUMku pravacana karyuM hatuM, tene sAra A che - " A saMsthAnA sekreTarI bhAI khImacaMda vorAe bALako ane bALAo pAse je progrAma raju karAvyuM che, te uparathI mAre tamane samajAvavuM joIe ke saMgIta ane abhinayakaLAnuM jana sAhityamAM ghaNuM ucuM sthAna che. ajitazAMti jevAM ApaNAM sUtromAM je gAthAo ApaNe bolIe chIe, te saMgIta kaLAmaya che. sUtromAM rasa nathI Avate enuM kAraNa e che ke te kaLAyukta balAtAM nathI. jenAcAryoe saMskRta nATako racyAM che, tenI aMdara paNa saMgIta ane abhinayane sthAna che. maMdiramAM stavano vigere gavAya che, paNa jo te saMgItakaLAyukta gavAtAM hoya to atyAre je AnaMda Ave che, enA karatAM vadhAre Ave. nRtya e paNa abhinaya kaLA che. koIpaNa vastunA zarIranA abhinayathI samajAvavAnuM kAma ApaNe badhAye karIe chIe. hu lAMbo hAtha karIne hathelI uMdhI rAkhI mIThI najare koInA upara hAtha mUke, A mAro abhinaya koI paNa samajI zakaze ke te AzIrvAdane sUcaka che. gusso karavo hoya, tyAre hAtha kaDaka banAvI muThIvALI AMkhanA DoLA kADhIye, eTale vagara bele loko samajI zake ke A gusse kare che, AnuM nAma abhinaya kaLA che. Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika pravRti [301 kharuM kahIe to dhArmika ke vyavahArika badhI bAbatemAMthI ApaNe kaLAne dUra karI che ane tyArathI ApaNuM vastuomAM nIrasatA utpanna thai che. bhAI khImacaMda verA kaLAnA upAsaka che. kaLAmaya jIvana jIvavuM emane bahu game che, ane eja kAraNa che ke temanA hAtha nIce cAlatI saMsthAnA bALako ane bALAone dhArmika abhyAsamAM paNa kaLAne sthAna ApI ATalI badhI suMdaratA utpanna karAvI zake che. sthA. pAThazALAe bALakone gokhaNapaTTInA bojAthI bahu dUra rAkhyA che. jaina dharmanuM mULa tatva bALake kema jANe, e mATe bhAi khImacaMda vorA satata prayatna kare che. dhArmika saMsthAnA vidyAthIe vyavahArika kaLAomAM paNa sArI rIte AgaLa vadhI zake che. A saMsthAnuM anukaraNa bIjI saMsthAo kare e jarUrI che. AvA meLAvaDAo jenasamAjane ane jainadharmane mATe ghaNAja lAbhadAyaka che, ema spaSTa dekhAya che. bALakane utsAha vadhe che, lokomAM dhArmika zikSaNa pratye prema vadhe che, potAnA kartavyanuM bhAna thAya che ane jenetara jainadharmanI anumodanA kare che. judA judA phirakAonA saMyukta meLAvaDA thavAthI bALakomAM potAnA phIrakA tarIkenuM abhimAna na AvatAM pite pitAne jena tarIke oLakhavAnuM zIkhe che. ApasamAM premabhAva vadhe che ane chUTI zakitao karatAM saMyukta zaktiono prabhAva ghaNuM vadhAre paDe che. Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: 27 - gurudevanI - jayantIo. ---- --- m m jm y m y y lyh b rw my my nmy khy grmy m y myly mtr mygy jagata prasiddha svargastha gurudeva zrIvijayadharmasUri mahArAjanA nAmathI paNa ajANyuM che? bhAratavarSanA vi6 samAjamAM to eo prasiddha che, paraMtu bhAratavarSamAM ee prasiddha thayA, te pahelAM te yuropa ane amerikAnA vidvAnomAM temanI prasiddhi ghaNuM maTI thaI cUkI hatI. jagat prasiddha kenya vidvAna DokaTara sIlvana levI, jarmana vidvAna DokaTara jekebI, ITAlIyana vidvAna De. sITArI, okasapharDanA prasiddha vidvAna De. thomasaAvA seMkaDo vidvAno temanA bhakato ane prazaMsake banI cUkyA hatA. ane e ja kAraNe jarmana ane ITAlInI mATI moTI sesAyaTIoe temane pitAnA onararI membara"hevAnuM mAna ApyuM hatuM, ke je mAna hiMdustAnanA bahuja ochA vidvAnene maLI zakayuM che. dy m nsmyh myh myh myh myh bhy b tyydyh yly dlm y yh mhm y y y y y y y y y y y y y guru mahArAja mATe A sthaLe vadhAre lakhavAnuM mahAre kAMI che nahiM; TUMkAmAM temanuM my y Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudevanI jayatIo [303 vyakitatva kevuM hatuM? e batAvavA mATe "jainajyoti nA adhipatinA zabdoja TAMkI dauM-- parama sAdhusUti jainAcArya zrI vijayadharmasUrIzvarajInI pichAna mATe Aja kalama ane kitAbanI bahu ochI upayogitA rahI gaI che. jenadharmanA sAdhu banI jagadharmanI sAdhutA chavI janAra, anyAya ane adharma sAme sadA-sarvadA pracaMDa jehAda jagAvanAra mAna ke apamAnane satkarmanA trAjave taLI lenAra e mahAtmAnI kIti hiMdanA sImADA vaTAvI, yuropa ane amerikAnI bhUmi para temanA jIvanakALa daramiyAna ja pahoMcI gai hatI. te yuropIya vidvAnanuM gurUpada paNa hAMsala karI lIdhuM hatuM. kAntibhayu" sAdhujIvana ane adhyAtma bharyuM vIra jIvana gALI teo potAnI pAchaLa moTe e yaza puja mUkatA gayA che." AvA mahApuruSanI puNyatithi dareka dharmanA anuyAyio ujave, e svaparanA hitane mATe lAbhadAyaka che, ema koI paNa vicAraka kahyA vinA nahi rahe. kartavya pAlana ane temAMye mArA jevA temanA adanA ziSya mATe te e gurudevanA maraNArtha jeTaluM karI zakAya, teTaluM ochuM che. ane teja kartavyane lakSamAM rAkhI jyAM jyAM mAruM catumasa thAya che, tyAM tyAM gAmanA pramANamAM bhAdaravA mahinAne zukala pakSa viziSTha pravRttiothI pasAra karavAkarAvavAmAM Ave che. ane tema karavAmAM huM mAruM sadbhAgya samajuM chuM. sAdhAraNa rIte zrAvaNa vadi bArasathI bhAdaravA sudi pAMcama sudhI paryuSaNanI kriyAo ghaNI dhUmadhAmapUrvaka dareka sthaLe niyamita thAyaja che; paraMtu te pachI bhAdaravA suda agiyArase ahiMsA pracAraka, akabara pratibaMdhaka, jagArathI hIravijayasUri mahArAjanI jayaMtine divase Ave che. ane WWW.jainelibrary.org Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 ] tamArI siMdhayAtrA bhAdaravA sudi 14 svargastha gurudeva zrI vijayadharmasUri mahArAjanI puNyatithi hoya che. eTale zrAvaNa vadi bArasathI bhAdaravA vadi ekama bIja sudhInA divaso dharmakriyAo ane bIjI dhArmika temaja sAmAjika pravRttimAM pasAra thAya, evo kAryakrama banatAM sudhI goThavavAmAM Ave che. sthAnika gRhastha pitAnI zakti ne bhaktinA pramANamAM dhUmadhAma kare che. jayaMtIone pracAra - jayaMtione pracAra have te bahu vadhI gayo che. chAzavAre ne chAzavAre koInI ne keInI jayaMtI hoyaja. sAdhAraNa rIte ekAda sabhA bharI, be cAra vyaktie bolI jAya, eTale jayaMtInI sArthakatA pUrI thAya. vaLI have te jayaMtIo konI ujavavI joIe? enI paNa kAMI maryAdAo rahI nathI, tema chatAM jagata prasiddha uMcA cAritra dhArI mahApuruSanA guNAnuvAdathI paNa vaMcita rahevuM, e paNa kema pAlave? ane teTalA ja mATe lITe lITe cAlavAnI prathA karatAM kAMIka navInatA ane vizeSatA yukta kAryo thAya, ke jethI janatAne ghaNuM jANavAnuM, jevAnuM, ane zIkhavAnuM maLe, evA prayatno karavA tarapha lakSa rahe che. Aja uddezane lakSamAM rAkhI, daravarSa ane dareka sthAnanI mAphaka karAcImAM paNa gurudevanI jayaMtI ujavavAno kAryakrama goThavavAmAM Avyo hato. pahelI jayantI - prathama varSanI eTale 15 mI jayantIne kAryakrama traNa divasane khUba bharacaka rakhAyo hato. te uparAnta sAthe aThAI mahetsava paNa hatA. jayantInI traNa divasanI sabhAnA pramukha hatAH-bhAI. jamazeda Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - gurudevanI jayantIe (305 nasaravAnajI mahetA, siMdhanA prasiddha sAdhu TI, ela. vAsavANuM ane karAcInA te vakhatanA lorDa meyara durgAdAsa eDavAnI bI. e. jyAre vaktAo hatAH amadAvAdanA "jaina yAti"nA adhipati bhAI dhIrajalAla TAkarazI zAha, khuzAlabhAI vastAcaMda, paMDita lAlana, AryasamAjanA prasiddha vidvAna paMDita lekanAtha, karAcInA bhUtapUrva ejyukezana inspekaTara narmadAzaMkara bhaTTa bI. e, sthAnakavAsI saMdhanA sekreTarI bhAI khImacaMda vorA, karAcInA prasiddha siMdhI gRhastha zeTha kAmalajI celArAmajI, bhAI puruSottama kekArI, zrIyuta jamiyatarAmajI AcArya, amadAvAdanA jANItA zaherI zeTha zakarAbhAI lallubhAI, pArasIonA AgevAna kAryakartA gRhastha bhAI rustama dasturajI, bhAI TI. jI. zAha, karAcInA prasiddha nAgarika bhAI hIrAlAla gaNAtrA, haidrAbAdavALAM siMdhI bahena pArvatI sI. eDavAnI, bhAI pI. TI. zAha ane karAcInA prasiddha Do. ke. bI. paTela vigere. AkarSaNe. pahelI jayantInAM khAsa AkarSaNamAM jayatI ane aThThAI mahotsava mATeno maMDapa, varaghoDo, paMDita lAlananuM sAmAyikanuM rahasya, bhAI dhIrajalAlanA avadhAnanA prayogo, rAtanA saMgItanA jalasA ane vyAyAma vIrenA vyAyAmanA prAgo, jemAM bhAI sItArAma ane bhAI bhAgacaMda khetasI vigerenA prayogo ghaNaja romAMcaka hatA. presara hAsAnaMdanA jAdunA prayogo, sAthenuM vyAkhyAna, tema De. ke. bI. paTelanuM mekalenTarna dvArA citro banAvavA sAthenuM sAmAjika kuruDhIo uparanuM vyAkhyAna-e vigere mukhya cIja hatI. kAryakartA A jayantIne saphaLatAthI pAra utAravA mATe saMghanI menejIMga Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306] mArI sidhiyAtrA kamITInA badhAe zeThIAo uparAta jana svayaMsevaka maMDaLa temaja bhAI khImacaMda vorA, bhAI TI. jI. zAha, puruSottama koThArI, pI. TI. zAha, bhAI phUlacaMda vardhamAna, bhAI pratApacaMda khImacaMda, bhAI jecaMda vAghajI, bhAI khuzAlacaMda vastAcaMda, 'bhAI talakazI davAvALA, bhAI jayantIlAla ravajIbhAI mahetA ane bhAI bhAgacaMda khetasI vigere mahAnubhAne prayatana ghaNeja prazaMsanIya hato. sarvAdhika zreya. - A prathama jayantInA utsavanuM sarvAdhika zreya karAcInA udAra ane dhamapriya zeTha bhAIcaMdabhAI bhANajIne ghaTe che, ke jemaNe aThThAI mahatsava Adi dhArmika kAryomAM pitAnI lakSmIne sadvyaya karavAmAM potAnA dilane mokaLuM rAkhyuM hatuM. zeTha bhAIcaMdabhAInAM dharmapatnI paNa teTalAM ja dharmapremI che. ane A dampatI dareka dharmakriyAmAM AgevAnI bharyo bhAga laI Atmika lAbha uThAvatA. jana jAti" zuM kahe che? A jayantInA kAryanuM svayaM nirikSaNa karI gayA pachI "jana ti" nA adhipati bhAI dhIrajalAle je agralekha lakhyo hato te vAMcavA mAtrathI harakoIne khyAla AvI zake che ke e jayantI keAI jaina sAdhunI jayantI hatI ke jANe jagatanI kaI mahAna vibhUtine tamAma dharmanA anuyAyIo potAnI aMjalI arpaNa karavA ekatrita thaela sarvadharmAnuyAyionuM kAI saMmelana hatuM? athavA sarvadharmovALAnI aikya sAdhatI koI mahA konpharansa hatI ? " jana jyotine agralekha A che : jayantI ujavavI e have jana samAjamAM nUtana ghaTanA nathI rahI. thoDA gheDA divasene aMtare " jayantI ujavyAnA samAcAra sAMpaDatAja rahe che, Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudevanI jayantIo [707 paraMtu nathI hotI temAM koI nUtana daSTi, nathI hotuM temAM koi ucca bheca ? vaLI jenI jayaMtI ujavAtI hoya che, te purUSa samAjamAM bahu mAnya nahi hovAthI kevaLa tenA pAMca-paccIsa anuyAyIo ekatra maLe che, ne ekAda vyAkhyAna ke ekAda pUjA bhaNAvI "jayaMtI ujavyAno" saMteSa levAya che. A badhI paristhitino vicAra karatAM karAcImAM ujavAyelI zrI vijayadhamaMsUrIzvarajInI jayaMtI apUrva lAge che. A jayaMtI ekAda vyAkhyAna ke pUjAmAM ja paryApta thaI na hatI. paNa eka mahAna utsavanA rUpamAM yojAI hatI, ane tenI pAchaLa janadharmanI gauravagAthA karAcInI samasta janatAnA kAnamAM madhura raNakAra kare, tevA ucca udeza hato. te mATe bahu vicAra pUrvaka ATha divasanA kAryakrama goThavAyo hatA ane temAM aneka navIna ta daSTigocara thatAM hatAM." "temAM sauthI prathama dhyAna kheMcanArUM tattva to e hatuM ke karAcInA 4000 jene, jeno 60 TakA bhAga sthAnakavAsI ane 40 TakA bhAga mUrtipUjaka che. te baMneno emAM dilojAnabharyo sahakAra hatA ane keruM sthAnakavAsI ne kANa mUrtipUjaka ? e prayatna karavA chatAM paNa oLakhI zakAtuM na hatuM. + + + " karAcImAM sAmAnya rIte baMne phirakA vacce varSothI Aja saMbaMdha che, tema chatAM pUjya zrI vidyAvijayajI mahArAja AvyA pachI ane temanA udAra vicArono suMdara pracAra thayA pachI A vastusthiti khUba majabUta banavA pAmI che. je dareka saMpradAyanA AgevAne AmAMthI bodha pATha le ane saMkucita vicArono tyAga kare, te kevuM suMdara pariNAma Ave ? "jayaMtI mahotsavanuM bIju navIna tatva tenA pramukhanI pasaMdagI ane vaktAo saMbaMdhI hatuM. sAdhu vAsavAnI, zrI jamazedajI mahetA ne vartamAna meyara zrI durgAdAsa eDavAnI jevA judA judA divasanA sabhApatio banyA ane utsavanAyakane aMjali arpavA sAthe pitAnA mananIya vicAra raju karyA ke je manuSyane potAnA ktavyanuM sacoTa bhAna karAvanArA hatA. vaktAe, ke je judA judA dharma ane saMpradAyanA hatA, te badhA dharmanI udAra daSTine najara Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308] mArI siMdhayAtrA samIpa rAkhIne ja pitAnuM vakatavya raju karatA hatA ane zrotAone emaja lAgatuM ke jANe "sarva dharma pariSada nIja koI beThakamAM bhAga lai rahyA na hAie? dareka vaktAe sAMpradAyikatAno meha choDI ekaja dharmavRkSanI ApaNe judI judI DALI-pAMkhaDIe chIe, te vastu para bhAra mUkayo hato ane te badhAnI samagra asara janadharmanI atyaMta vizALatA siddha karavAmAM pariNamI hatI. A utsavanA aMte dareka zrotAne evI pratIti thaI hatI ke janadhama, e kharekhara atyaMta udAra dharma che, vizvavyApI thavAnAM temAM saghaLAM to che ne atyAra sudhI ApaNe kAMI paraMparA athavA sAMpradAyika strotathI je kaMI sAMbhaLyuM hatuM te barAbara na hatuM. ATale sadeza hajAre manuSyane pahoMce, te jevI tevI saphaLatA na kahevAya. trIjuM suMdara tatva A samArohamAM e hatuM ke emAM bALakathI mAMDIne vRddha payata darekane utsAhathI bhAga levAnuM mana thAya tevo kAryakrama hatA. vidyArthI vidyArthInio mATe saMgIta, abhinaya, nRtya, vyAyAmanA prayogo meTAo mATe vidvAna vaktAonAM bhASaNa, avadhAna prayoga, pUjA, bhAvanA vagere. A badhAnuM pariNAma e AvyuM ke karAcInuM pratyeka janagRha A divasemAM A eka nAnA nAnA utsavanA kedra samuM banI gayuM ne A ATha divase kema pasAra thayA tenI paNa khabara paDI nahi. - " cothuM tatva avadhAna prayoganI yojanAnuM hatuM. teNe jana-jainetara meTA bhAgane AkarSe hatA. e daramyAna kahevAtI vArtAmAM, e prayogonA spaSTIkara mAM jaina dharmanA udAra tatvonI pratIti sArI rIte karavAmAM AvatI hatI. pariNAme AvA prayege je mahA purUSanI jayaMti prasaMge javAnA majyA te jayaMtI mahotsava pratye temanA anurAga vizeSa pragaTato hato. ane A badhA prasaMganA sUtradhAra zrI vidyAvijayajInI vyavasthA ane pracArazakitanAM mukta kaMThe vakhANa thatAM hatAM. "jana samAjamAM je bahumAnya vyakitao che, temanI jayaMtIe ujavavAmAM je karAcInA bodhapAThone lakSamAM rAkhavAmAM Ave, to ame mAnIe Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudevanI jayatIo [ 39 chIe ke tevI jayantIo dvArA jainadharmanI yazapatAkA jarura jorathI pharakaze. jana jAti 9 akabara 1939 bIjI jayaMtI bIjI eTale soLamI jayantIne kAryakrama paNa traNa divasane bharacaka rakhAyo hato. tema aThAI mahetsava paNa hatA. vadhumAM aThAI mahesava sAthe vizeSatA hatI te "zAMtisnAtranI. jainonI A mahAna kriyA bahu ochA sthaLe ane e chAja prasaMgomAM thAya che. A kriyA karAvavA mATe vaLAdavALA zeTha kulacaMdabhAI khImacaMdanI AgevAnI nIce eka maMDaLI AvI hatI. A kriyA jevAne mATe tamAma kAmanA, khAsa karIne siMdhI ane pArasI komanA ghaNuM bhAIo ane bahene moTI saMkhyAmAM AvatA hatA. A jayantInI sabhAnA pramukha hatAH karAcInA lorDa meyara hAtIma alavI, bhAI jamazeda mahetA ane zeTha zakarAbhAI lallubhAI amadAvAdavALA. vaktAomAM bhAI khuzAlacaMda vastAcaMda, AcArya jamIyatarAma, bhAI khImacaMda vorA, kabIra paMthanA AcArya svAmI bAlakRSNadAsajI, bhAI hIrAlAla gaNAtrA, mahuvAbALAzramanA suprITenDenTa vidyAbhUSaNa 5. cunIlAla zivalAla gAMdhI, amadAvAdavALA bhAI bI. epha. zAha, zeTha kAmala celArAma, pArasI AgevAna zrI pezAtana vANiyA bI. e. ela. ela. bI, siMdhI bahena pArvatI sI. eDavAnI bI. e., Do. purUSotama tripAThI ema. DI. (hemI), prasiddha sAhityakAra bhAI narImAna goLavALA, ane AryasamAjanA prasiddha vidvAna paM. lAkanAthajI vagere mukhya hatA. Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310] mArI siMdhayAtrA AkSaNe A jayantInAM AkarSaNamAM zAMtisnAtra, aThThAI mahetsava, saMgItanA jalasA, varaghoDe ane vyAyAmanA prayoge mukhya hatA. A jayantI prasaMge "jaina zvetAmbara mUrtipUjaka pAThazALA ne paccIsa varSane "raupya mahotsava paNa ujavavAmAM Avyo hato. A "rIya mahotsava'nA pramukha amadAvAdavALA zeTha zakarAbhAi lallubhAI thayA hatA. A prasaMge paNa pAThazALAnA bALako ane bAlikAoe aneka saMvAde, DAyaloga, rAsa ane bIjA keTalAka prayoga karI zrotAonAM citta AkarSita karyA hatAM. saMgItanA jalasA prasaMge zrIyuta zeTha lAlacaMda pAnAcaMdanI pautrI bahena zAradA, ke jenI ummara tera cauda varSanI che, teNuye eka vIra kSatriyANune zobhe tevA khullI taravAranA je paTTA khelI batAvyA hatA te; eka navavarSanI bAlikA kumArI baMsarI kAjIe gurudevanI pUjAnuM kareluM nRtya, temaja siMdhI bALAo bena suMdarI ane sAvitrInAM bhajane-e vastuo ghaNuM ja AkarSaka thaI hatI. vakatRtvakaLAnI harIphAI A jayantI prasaMge karAcInI kepaNa kemanA vaktAone vakatRtva kaLA'nI hariphAImAM notarIne zrI vijayadharmasUrijInA jIvana upara hariphAinAM vyAkhyAne karAvavAmAM paNa AvyAM hatAM. judI judI kAmanA lagabhaga paMdara jeTalA vaktAoe A hariphAImAM bhAga lIdhe hato. badhA ya vaktAoe gurudevanA jIvanane suMdara abhyAsa karI vyAkhyAne ApyAM hatAM. A hariphAImAM sauthI paheluM 25 rUpiyAnuM InAma bhAI harilAla rAccha nAmanA vaiSNava yuvakane phALe gayuM hatuM. jyAre bIjAM be Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudevanI jayantIo [321 15 ane 10 rUpiyAnAM anukrame bhAI vrajalAla mahetA ane bhAI ravicaMda mahetAnA phALe gayAM hatAM. karAcInA prasiddha kIrtanakAra cunIlAla aMbArAma vyAse zrI vijayadharmasUrijInuM be divasa sudhI gadya-padAmAM AkhyAna saMbhaLAvIne karuNa rasathI hajAre zrotAone azrubhInI AMkhevALA banAvI dIdhA hatA. zrIyuta vyAsanI kRti ane kaLAthI prasanna thaI zrI saMghe temane paNa sAruM inAma ApyuM hatuM. sarvAdhika zreya A bIjI jayaMtIno utsava karAcInA mUrtipUjaka saMdha taraphathI karavAmAM Avyo hato. te uparAta muMbaivALA zeTha kAntilAla IzvaralAle rUA. 500, zeTha kAntilAla bakeradAse rU. 100, zeTha ratilAla vADIlAle rU. 100, temaja zeTha zakarAbhAI lallubhAIe rUA. 100 bheTa svarUpa ApyA hatA. zrI saMghanA AgevAno uparAMta bhAI khImacaMda herAe badhAMya kAryakramone vyavasthita calAvavA mATe je tanatoDa parizrama uThAvyo hato, e na bhUlI zakAya tevI emanI sevA hatI. bane jayaMtIemAM amadAvAda, udayapura, kAThiyAvADa ane sirohI vagerethI moTI saMkhyAmAM gRhastha AvyA hatA. na kevaLa jananI ja bake, karAcInI samasta janatA mATe A jayantIo jAhera hatI. ane dareka kAryakramamAM tamAma kAmanI upasthiti bahu AkarSaka thaI hatI. Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :28dIkSA pravRtti karAcImAM thaelI aneka dhArmika pravRtti emAM 'dIkSApravRtti' e paNa khAsa sthAna rAkhe che. seMkaDA vanA yutihAsamAM sidhamAM saMvegI sAdhuonu pahelAMja AvavuM thaelu'. janetA tA zuM, jenAmAMnA meATA bhAga paNa nadhama nI mahattvanI kriyAothI bilakula ajANyA. AvI sthitimAM ne AvA kSetramAM jeTalI dhArmikakriyAe thAya, teTalI jaina ane jainetAne mATe lAbhakartA ane jainadhanI prabhAvanAnuM kAraNa ane, AvA khyAla amAre pahelethIja hatA. matabheda dIkSAenA sabaMdhamAM hamaNAM hamaNAM keTalAMka varSothI jaina samAjamAM mhoTA matabheda utpanna thaelA che. khAsa karIne keTalAka yuvako te| dIkSAmAM mAnatAja nathI. e sAdhusasthAnI AvazyaktAja nathI svIkAratA. keTalAka yuvA evA che ke jeo sAdhuonI jarurata tA svIkAre che; parantu yeAgya' mANasA sAdhu thAya Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA pravRtti [313 ema cAhe che. jo ke sAdhu thavAne gya keNa heI zake? ene siddhAMta emaNe nizcaya karela nahi hovAthI ghaNe bhAge "gya" ke "agya" badhA ye prasaMgomAM virodha karavA taiyAra thAya che. jyAre keTalAka evA paNa che ke jyAM meTA "bhA banavAno prasaMga maLe tyAM game tevI aAgya dIkSA hoya te "yAhusena" karavA maMDI jaze, ne je jarA keie mAna sanmAna na ApyuM, to game tevI yogya dIkSAmAM paNa virodha karavA taiyAra thaI jaze. matalaba ke temano koI siddhAMtaja nahi. astu. emAM kaI zaka nathI ke sAdhu thavAmAM eka meTI javAbadArI vahAravI paDe che. ane AvI javAbadArI ayogya mANasane mAthe lAdavAmAM Ave to tenuM buruM pariNAma Ave. tevI ja rIte dIkSA ApanAra gurumAM paNa yegyatAnI ghaNI jarUra che. ane teTalAja mATe zAstrakAroe dIkSA ApanAra ane dIkSA lenAra-baMnemAM kayA kayA guNa hovA joIe, tenuM vistArathI varNana karyuM che. apavAda to hoya ja. yogya mANasa paNa dIkSA lIdhA pachI "amegya' nIvaDI zake che. tema jene "agya gaNavAmAM Avato hoya, evo mANasa dIkSA lIdhA pachI paNa keI zubha karmodayathI bahuja prabhAvazALI ane svAra kalyANa karavAvALA paNa nIvaDI zake che. paNa sAdhAraNa rIte dravya kSetra kALa bhAvano vicAra karI dIkSAo thavI yogya che. ane A saMbaMdhI jema sAdhuoe cakkasa siddhAMta mukarara karavAnI jarura che, tevI rIte samAjanA hitasvI yuvakoe paNa cakkasa siddhAMtavAdI banavAnI jarura che, siddhAMta mukarara karyA vinAnA jeTalA virodha thAya che, e badhA ya anicchanIya che. ane eja kAraNa che ke ghaNI vakhata jema sAdhuone pastAvuM paDe che, tema yuvAne paNa pAchA paDavuM paDe che. pAchaLanuM pariNAma game tevuM Ave, paraMtu banne pakSa je siddhAMtane anusarIne vartAva kare to atyAre nirarthaka kolAhalathI jinazAsananI je apabhrAjanA ghaNuM vakhata thAya che, te na thavA pAme. dIkSA ApavAmAM ane levAmAM je mAtra Atma WWW.jainelibrary.org Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314]. mArI siMghayAtrA kalyANa karavA karAvavAnI bhAvanA rakhAya ne ummara Adi khAsa khAsa bAbate joine dIkSA ApavAmAM Ave, to pAchaLathI game tevuM pariNAma Ave, to paNa temAM keino doSa kADhI zakAya nahi. dIkSAne umedavAra * gurudevanI paMdaramI jayaMtInA prasaMge je aneka gRhasthe bahAragAmathI AvyA hatA, teomAM amadAvAdathI be udayapurI gRhastha AvelA. jemAMnA eka bhAI rUpalAlajI banoriyA amArA ghaNA varSonA paricita hatA. temanI sAthe ja eka mevADI gRhastha lagabhaga trIsa varSanI umaranA hatA. jemanuM nAma hatuM raNajItasiMha. bhAI 25lAlajI bIjA gRhasthano paricaya karAvI "te dIkSAnA umedavAra che, ane yogya che evI khAtrI ApI raNajItasiMhane mUkI vidAya thayA. raNajItasiMha amArA paricayamAM AvavA lAgyA. ane potAnI bhAvanA vadhAravA lAgyA. ' Ama be traNa mahinA thatAM jyAre temanuM dIkSA levAnuM mana pArka jaNAyuM, tyAre A hakIkata karAcInA mUrtipUjakasaMghane jAhera karavAmAM AvI. saMghasattA thoDA varSo upara ahamadAvAdamAM bharAyelA "munisaMmelana' vakhate saMghasattAne prazna khUba carcA hatA. A prazna eTale badho agatyane che ke jenI Aje samAjamAM ghaNI jarUra che. je gAmamAM sAdhu dIkSA jevI kriyA karAvavAnA hoya, te gAmanA saMdhanI marajI upara badhuM rAkhIne sAdhu je taTasthavRttithI kAma le, te saMdhamAM na koI jAtane vikhavAda thAya, ke na sAdhune keAi viSayamAM saMDovAvuM paDe. eka umedavAranI jeTalI parIkSA saMdhane karavI hoya, teTalI Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA pravRtti [ 315 karI le, muLa dda zuddha caita, taMduM parIkSA nA vimIzikSA ? sAnuM yadi zuddha che, te parIkSAmAM zA Dara ? dIkSAnA umedavAra rahyujItasiMhanA prazna saMdhanI samakSa mUkavAmAM AdhyeA. sa Mghe Avazyaka tapAsa karI lIdhI. enA sagA sabaMdhIone rajISTara patra lakhI khabara ApavAmAM AvyA, ane pUrI tapAsa pachI dIkSA ApavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. mutaeN Avyu. 1994 nA mA zISa sudi dasamanuM. utsavanA Adeza dIkSA ApavAnuM nakkI thatAM zuM karavu` ? zI rIte karavu ? e sa adhI saMdhamAM vicAraNAo thavA lAgI. siMdhanA seMkaDA varSoMnA itihAsamAM A prasa'ga pahelAja hatA, eTale utsAha apUva hatA. dIkSAnA umedavAranA mAta-pitA tarIkeno lhAvA lenAra te vaDeAda ( vaDhavANu keM5) vALA bhAi nyAlacaMda lakSmIcaMda kuvADiyA, ane temanA dharma patnI zrImatI meAtIbAi ane dIkSAnA umedavAranI nhAnI mena tarIke haSa~thI phUlI nahiM samAtI e dasa varSanI kumArikA ena hemakuMvara... bhAI nyAlacaMda kuMvADIAe zrIsaMdhanI sa'mati ane sahakArapUrvaka peAtAne tyAM suMdara maMDapa racyA, vAyAM, varADA ane dIkSAne yeAgya Avazyaka badhI ye kriyA zarU thai, ke je kriyAo karAcInA jamAne lagabhaga navI ja jovAnI hatI. rgamAM vadhu raga je vakhate dIkSA nimitte utsavanI dhUmadhAma cAlI rahI hatI. te Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316] mArI siMdhiyAtrA daramiyAna muMbaIthI mAravADane eka yuvaka patravyavahArathI dIkSAnI bhAvanA prakaTa karI rahyo hato. tenA vaDIla bhAI amArA khUba paricita hatA. sAthe ja sAthe mArI paNa dIkSA thaI jAya to sAruM ' evA irAdAthI pitAnA bhAInI karAcI AvavAnI saMmati laI mArgazIrSa sudi ekame te karAcI pahoMcyo. bhAvanA prakaTa karI, saMghane jAhera karyuM. tenA bhAI bhabhUtamalajI bAphaNune tArathI ane patrAthI pUchavAmAM AvyuM. temanA page takalIpha hatI, paNa bIjA bhAI ane kuTuMbIo hatA, eTale temaNe dIkSAnI anumati ApI. dIkSA mATe Avelo vIsa varSane A yuvaka te pukharAja bAphaNu. bhAinI saMmati na maLI tyAMsudhI saMdha ane ame cupa rahyA. bhAInI anumati maLatAM saMghe pukharAjane paNa varadhoDe caDhAvyo. ane dIkSAnA umedavAranA mAta-pitA tarIke lahAvo lenArA bhAI nyAlacaMda kuvADiyA ane emanA kuTuMbIjanone harSa kaI guNa vadhyo ane utsavanI zobhA aura vadhArI. varaDA ane dIkSA , - dIkSAnI kriyAo karAcInA jaina itihAsamAM anekhuM sthAna dharAvyuM che. dIkSAne varaghoDe karAcInA saMdhanI ja nahi, paraMtu jana dharmanI ujajavaLatAne zobhAvanAre hate. tamAma kAmane sahakAra, siMdhIone sahakAra, pArasIbhAIone sahakAra-e badhI A kriyAnI vizeSatA hatI. navamInA divase nikaLelo varaghoDo karAcInA itihAsamAM advitIya varaghoDo hato. tenuM varNana jeTaluM karIe teTaluM ochuM che. philmavALA phImo letA, ne pheTAvALA ThekANe ThekANe pheTA letA. bIjA divase eTale mArgazIrSa sudi dazame karAcInA prasiddha baMsagArDanamAM savAramAMthI ja mAnava-sAgara ulaTI paDyo hato. dUra dUra sudhI manuSyo ja manuSya dekhAtA hatA. Aje paNa philma lenArA philma letA Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA pravRtti [ 31e hatA ane pheTogrAphare prasiddha puruSone, sAdhuone, ToLAne, dIkSA utsavanA kAryakartAone ane dIkSA lenAranA dharmamAtA-pitAne potAnA kemerAmAM jhaDapI letA hatA. tamAma bhASAnA panA pratinidhio riperTo levA talapApaDa thaI rahyA hatA. pArasI ane siMdhI vigere loke dIkSAnI vidhinuM mahatva ane bolAtA sUtronA artha samajavAne dIkSAnA vyAsapIThanI pAse ja sAdhuonI najadIka beThA hatA ane vakhato vakhata samajatI letA hatA. nava dIkSitanAMnAma rAkhavAmAM AvyAM. ramezavijayane pUrNAnaMdavijaya. dIkSAnI kriyA samApta thatAM navIna dIkSitone potAne tyAM pahele divase laI javAnI utsukatA dharAvanArA aneka sajanemAM siMdhI gRhastha bhAI gevinda mIracaMdAnI potAnA ephasaTanazanavALA baMgalAmAM laI javAmAM saphaLa thayA hatA. kamanazIba banAva Ama ati utsAha ane sarva prakAranI zAbhApUrvaka dIkSAnuM kArya samApta thayuM hatuM. dIkSA lenArAoe potAnI bhAvanApUrvaka dIkSA lIdhI hatI. kharca karanAre zAsananI zobhA vadhAravA mATe kharca karyuM hatuM. dIkSA ApanAre pitAthI banI zake teTalI parIkSA pUrvaka dIkSA ApI hatI. sa the jeTalI tapAsa ane khAtrI karavI joIe teTalI tapAsa ane khAtrI karI hatI, eTale sau potapotAnA kartavyamAM paripUrNa hatA; chatAM pAchaLathI je eka kamanasIba banAva banyo, te noMdhavAthI je huM alaga rahuM chuM, te A itihAsamAM A prakaraNane aMge teTalI nyUnatA ja gaNuM zakAya. kamanasIba banAva A hato - ( 11 mI mArcano divasa hata- mArI pAse bhAI edala kharAsa, temanAM dharmapatnI pIlU bahena, zeTha lAlacaMda pAnAcaMdanAM dharmapatnI Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 ] mArI siMdhiyAtrA - - - mANeka bahena ane bIjA keTalAka bhAIo bahene beThA hatA. suMdara dharmacarcA cAlI rahI hatI. eka gRhastha mane bahAra lAvI khabara ApyA ke "ramezavijaya cAlyA javAnI taiyArI kare che. nyAlacaMda kuvADiyAne mokale. ema zrI jayatavijayajI mahArAja malIrathI TelIphenathI kahevarAve che. (zrI jayatavijayajI mahArAja traNa sAdhuo sAthe tabIyatanA kAraNe malIra rahetA hatA, jemAM navadIkSita ramezavijaya paNa hato.) mArA mATe A khabara bilakula navA hatA. svapnamAM paNa khabara na hatI ke ramezavijaya javAne vicAra karato hoya. chatAM mArA moDhethI nikaLyuM jato hoya te javA deje. jarA ye rekazo nahi." huM mArA rUmamAM AvIne pAchA adhUrI rahelI carcAne AgaLa calAvavA lAgyo. thoDIvAre pAche te mANasa Avyo ane teNe khabara ApyA keH "TI. jI. zAhe ApelAM kapaDAM paherIne ane ApelA paisA laIne te cAlyo gaye. mIrapurakhAsa khabara Apa ke rAyasAheba ( relavenA kaMTrolara haragoviMdadAsabhAi ) tene aTakAve." meM kahyuM: "zrI jayantavijayajI mahArAjane kahe ke rokavAnI jarUra nathI. javA dyo. " pAcho huM mArA Asane AvI besI gayAM ane jJAnacarcA calAvI. beThelAone ratImAtra paNa khabara na paDI ke huM zA mATe be vakhata bahAra nikaLyo ? jyAre gAmamAM kolAhala thayo ane saMdhanA beDa upara te vAta AvI, tyAre ja te mahAnubhAvoe bIjA divase bahu Azcarya sAthe mane pUchyuM keH "A kayAre banyuM?" meM kahyuM: " ApaNe kAle carcA karatA hatA tyAre !' emanA Azcaryane pAra na rahyo. meM kahyuM: "AmAM tamAre Azcarya karavA jevuM kaMI nathI. sATha-sATha varSanA buThThAo, pacAsa pacAsa varSanA cAritra pAlanArAo koI ghora pApanA udayathI cAritra choDI cAlyA jAya che, te pachI A bicAre chava cAlyo gayo, te emAM zuM Azcarya che?, ane huM te emAM ravAnA karanArane jarA ye deSa joto nathI. e bicAro gayo e te eka Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSA pravRtti n rIte sAruM thayuM, kAraNa ke "bhaluM thayuM bhAMgI jaMjALa.' sAdhupaNAmAM rahIne cAritra na pALata, to e jeTaluM upAdhika hatuM, teTaluM ja tevA mANasanuM javuM sukhakartA che." karAcImAM kolAhala thatAM "muMbaI samAcAra 'nA karAcI khAtenA pratinidhie mAre InTaravyu lIdhe, e "inTaravyu'mAM paNa je jaNAvyuM te A rahyuM - hAre pitAne abhiprAya che ke je sAdhunuM citta sthira na hoya athavA keAIno parNa bahekA bahekAI jAya, evA sAdhu sAdhupaNAmAM rahIne paNa zuM bhaluM karI zake ? eTale huM mAnuM chuM ke te gayo, e amArA samAjanI dRSTie ane hArI peAtAnI daSTie sAruM ja thayuM che. huM to dIkSA ApatAM pahelAM ane dIkSA ApyA pachI paNa kahetoja Avyo chuM ke jene sAco vairAgya hoya, jene cAritra pALavuM hoya, jene AtmasAdhana karavuM hoya, teNeja sAdhu avasthAmAM rahevuM joIe. amAre tyAM nAnI dIkSA ane vaDI dIkSA evA be bheda che. nAnI dIkSA ApavAno hetuja e che ke mahinAonI kaTI pachI tene vaDI dIkSA ApavI. vaDI dIkSA na ApI hoya tyAM sudhI koInuM mana calAyamAna thAya ane te ghara bhegA thaI jAya, te emAM huM koI mahatva ja nathI. kamanI vicitratAone AdhIna tamAma cha hoya che. uttama gRhasthAzramamAM rahelo mANasa vyabhicArI bane yA koInI chokarI laIne bhAgI jAya, te te vakhate ApaNe emaja kahIe ke bIcArAne pApano udaya che. vaLI vaDI dIkSA ApyA pachI paNa ane 25-25 ke tethI vadhAre varSo sudhI cAritra pAnyA pachI paNa koI prabaLa pApanA udayathI patIta thAya. te tene koNa rokavA janAra che ? A jamAnAmAM AvuM bane che, evuM nathI, hamezAthI saMsArIomAM ane sAdhuomAM AvI sthitio thatI AvI che. A badhuM karmanI vicitratAnuM pariNAma che. kamane siddhAMtamAM mAnanAre mANasa AvA kissAomAM jarA paNa Azcarya na kare. dIkSA choDIne janAre mANasa jyAre amuka ThekANe pahoMce che ane pitAnI nirAdhAra avasthA dekhe che, tyAre tene ghaNAja pazcAttApa thAya che. "hAya, hAya. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320] mArI siMdhayAtrA meM A zuM karyuM?" enI A duHkhI hAlatamAM pelo dikSA choDAvIne bhagADanAre mANasa ene sahAyaka nahi thAya. je leke saMsAramAM rahevAmAM ane saMsAramAM rAkhavAmAM phaLa samajatA hoya, teo koine dIkSA choDAvIne je tenA bharaNa paSaNano savAla pitAnA hAthamAM laI letA hoya, enI sevA karavA taiyAra thatA hoya, to ApaNe ema paNuM mAnIe ke teo kharekhara dayALu che. paraMtu eka uMcA AzramamAMthI nIce pADIne ene du:khI hAlatamAM rajhaLatA muka, enA jevuM bhayaMkara pAtaka bIjuM kayuM hoI zake? huM te AvA AtmAo mATe kevaLa bhAvadayAja ciMtavuM chuM. mane AvA kissAmAMthI eka ratI mAtra paNa harSazeka nathI thato. ane Aje paNa nathI thayo. amAruM kAma koIpaNa mANasane dIkSA ApatAM tenI umara ane tenA vAlIonI maMjUrI ane saMdhanI anumati levI e che. ema karIne dIkSA ApIe. pAchaLathI koI azubha karmanA vege cAlyA jAya. te temAM amane kaMi lAgatuM vaLagatuM nathI. sAdhupaNAmAM rahIne je kaMI pApI jIvana gALe, tenA karatAM te gRhastha thAya e vadhAre IcchavA yogya che, ema huM mAnuM chuM. " ATaluM thayA pachI paNa, pAchaLathI e bicArA dayApAtra jIvana nimitte je kaMi kelAhala thayo, ane mArA mitro, bhakto, saMdha ane bIjA ghaNuone saMDovAvuM paDayuM, e kharekhara duHkhakartA che, paNa Azcarya kAraka to nathI ja, kAraNa ke saMsAramAM zuM nathI banatuM ? durAgrahamAM paDayA pachI keTalI hade pahoMcI javAya che? keTalAone duHkhakartA thavAya che ? enuM A udAharaNa che. ApaNe eja cAhie ke siAnuM kalyANa thAo. - sAMbhaLavA pramANe amuka bhAinA bahekAvavAmAM AvIne dIkSA cheDI janAra, teja raNajItasiMhe pAchI bIjA koI sAdhu pAse dIkSA lIdhI che. ne keTalAye sthaLe eka yA bIjA svarUpe rakhaDavyo che. game tema paNa te bicAre potAnA AtmAnuM kalyANa kare, e ja ApaNe icchIe. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -:29 - sAmAjika pravRtti. karAcInI amArI sthiti daramiyAna keTalIka evI pravRttio paNa karI zakAi che ke jenA sabadha samasta jainasamAjanA lAbhanI sAthe rahelA che, eTaluMja nahi parantu AjanI dhArmika phirakA badhIemAMthI bahAra kADhI ekatAnA mArge lai janArI che. AvI je nAnI mhoTI aneka pravRttio thai che, jemAMnI mukhya A cheH gamana ranI mulAkAtA jaina karatAM jainetAmAM, ane temAM ye khAsakarIne rAjAmahArAjA ke evA adhikArIenI vacamAM praveza karIne jainadhama nuM rahasya samAvavAmAM jema vadhAre phAyadA che, tema jainadhama nuM gaurava paNa vadhAre che. evuM amAruM mAnavuM che. prAcIna AcAryAMnA jIvana caritra vAMcanArAone khabara che ke keTalAka AyA e bAdazAhe, sukha ane evA bIjA sattA dhArIone upadeza ApavAmAM game tevA kaSTAne Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322] mArI siMdhayAtrA paNa khyAla karyo hato. dAkhalA tarIke saMprati rAjAne pratibodha karavAmAM Aryasuhastio, AmarAjane pratibodhavAmAM bappabhaTTIe, hastIkuDInA rAjAone pratibaMdha karavAmAM vAsudevAcAryo, vanarAjane pratibodhavAmAM zIlaguNaguNasUrie, siddharAja ane kumArapAla rAjAne pratibaMdhavAmAM hemacandrAcAryo ane AvI ja rIte muhammada tugalakha, phirojhazAha, allAuddIna ane auraMgajeba jevA bAdazAhe upara paNa prabhAva nAkhavAmAM jinaprabhasUri, jinadevasUri ane nazekharasUri jevA AcAryoe kyAM ochAM kaSTo sahyAM che ? chevaTe akabarane pratibodhavAmAM hIravijayasUrie paNa kayAM ochI takalIpha uThAvI che? A baMdhu zAne mATe? eka janadharmanI sevA mATe. gurudeva vijayadharmasUri mahArAje jainetara vargamAM ane rAjAmahArAjeomAM temaja cUrepa amerikAmAM paNa jainadharmanI vAstavikatA phelAvavA mATe keTalAM keTalAM kaSTo sahyAM che ? e te ApaNe najara sAmenI vAta che. AvI ja rIte adhikArIo sAthenA saMbaMdhathI bIje paNa phAyade e thAya che ke ghaNI vakhata hajAra rUpiA kharca karatAM ye je kAma nathI thaI zakatuM, e kAma lAgavagathI keDInA paNa kharca vinA thAya che. ghaNuM varSa sudhI AbunAM maMdiromAM bUTa paherIne javAnI je AzAtanA, hajAro rUpiyAne vyaya ane satata parizrama karavA chatAM paNa dUra nahotI thaI zakI, te AzAvanA, sva. gurudevazrI vijayadharmasUri mahArAjanI adhikArIo sAthenI lAgavagathI eka ciThThImAtrathI dUra thaI hatI. eTale janasAdhuoe, je dharmane vAstavika rIte phelAvo kare hoya, te potAnA sthAnanA ane mAnapamAnanA khyAlane dUra karI vizALa hRdayathI darekane maLavAmAM dharmanuM gaurava samajavAnI jarUra che. siMdhanI amArI pravRttimAM siMdha gavaramenTane paNa jeTalo banI zake Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika pravRti 323 na teTalo sahakAra ane prema vadhAre lAbhadAyaka thaI zakaze, evuM amAruM mAnavuM pahelethI hatuM. ane te ja kAraNe siMdhanA bhalA gavaranara sara laeNnsaleMTa grahama sAhebanI meM traNa vakhata mulAkAta lIdhI hatI. pahelI mulAkAta tA. 2-9-37 nA divase. bIjI 21-7-38 nA divase ane trIjI 12-1-39 nA divase lIdhI hatI. A lokapriya udAra aMgreja adhikArIe joIe tevI ucitatApUrvaka mulAkAtanuM mAna ApyuM hatuM. dareka mulAkAtamAM kAphI samaya mane Apyo hato. ane janadharmane lagatI je je bAbata meM temanI AgaLa mUkI hatI, temAM pitAthI banatuM karavA mATe mane vacana ApyuM hatuM ane sArI lAgaNI batAvI hatI. jainadharmanI prAcInatA ane pavitratAnA saMbaMdhamAM vAto thavA uparAMta khAsa mudo mAre siMdhamAM janatahevArone lagato hato. siMdhamAM ane khAsakarIne karAcImAM sADA traNathI cAra hajAra jenonI vastI che. jene jema vyApArI che, tema zikSAmAM paNa ghaNuM AgaLa vadhelA che. siMdhamAM jenenuM sthAna uMcuM che, chatAM ekapaNa jaina tahevAra "helIDe" tarIke na hAya, e bahu Azcaryajanaka che. jo ke caitra suda 13-14-15 zrAvaNa vada 12-13-14-15 bhAdaravA suda 1-2-3-4-5 - A divaso "sephazanaholIDe" (kevaLa jenene mATe) tarIke maMjura kayI che. paraMtu huM cAhato hatuM ke saMvatsarIno divasa athavA mahAvIra jayaMtIne divasa "janarala holIDe ? (sArvajanika chuTTI) tarIke paNa maMjUra thAya. paraMtu siMdhamAM adhikAra bhogavatA janenI saMkhyA ghaNuM Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra4] mArI siMdhiyAtrA ochI che, ema kahevAmAM AvyuM. kharI rIte adhikAra bhegavanAra jenI saMkhyA ochI hovA chatAM, jaina kema ekameTI, udAra ane zAMtipriya kema che, e daSTie enA mAnanI khAtara paNa eka athavA be divaso "janarala holIDe" tarIke maMjura karavA, e gavarnamenTanuM kartavya che. gavarnara sAhebe A saMbaMdhI pitAthI banatuM karavAnuM vacana ApyuM che. A sivAya amArA kaccha taraphanA vihArane mATe amArI sAthe cAlanArI gRhasthanI maMDaLIne mATe joitI ane banI zakatI tamAma sagavaDa karI ApavA mATe gavarnara sAhebe "polIsa DipArTamenTa" upara bhalAmaNa karelI ane te anusAra vihAramAM AvatAM tamAma sarakArI thANuo upara sarakayulara mokalAelA. e hukamanI rUe munirAja zrI jayaMtavijayajIne ane te pachInA varSe mane kacchamAM jatAM ghaNI ja sagavaDatA thaI hatI. Ama siMdhanA nAmadAra gavarnare eka uMcA hAkemane chAje tevI rIte, banI zake teTalA aMze kArya karIne amAruM sanmAna karyuM hatuM. jena DIrekaTarI e pahelAM kahevAmAM AvyuM che ke karAcIne janasaMgha e hiMdustAnanA bIjA zaheranA saMghamAM potAnuM sthAna dharAve che. mAtra vyApAra arthe AvelA ahiMnA jene dhIre dhIre eka sadI pasAra karI cUkyA che. ATalA samayamAM dhIre dhIre vadhatAM atyAre sADA traNa hajAranI saMkhyA thaI che. chatAM lagabhaga badhA zaheramAM che tema, ahiMnA jainonI sAmAjika, dhArmika, Arthika ane zikSA saMbaMdhI sthitinuM jJAna meLavavAne mATe kaMI paNa sAdhana nathI. Aje koIpaNa samAjanA eka adanAmAM adanA mANasane paNa pitAnI samAjanI sthitino riporTa pitAnI pAse For Private & Personal, Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika pravRtti [ 325 heja joIe. ane eTalA mATe karAcInA samasta saMghanI eka DIrekaTarI' karavA saMbaMdhI upadeza ApavAmAM AvyA. "AraMbha zarAonI mAphaka zaruAta te khUba suMdara thaI. enI kamITI nimANI, phArmo chapAyAM, bharAvavAmAM AvyAM, ane have mAtra enI tAravaNa karavAnuM kAma aTakayuM che. je ATaluM adhUruM raheluM kAma pUruM karavAmAM Ave, to karelI mahenata saphaLa thAya, ane karAcInA jaina samAjanI vAstavika sthiti barAbara jaNAI Ave. emAM kaMI zaka nathI ke bhAI pratApacaMda khImacaMde A saMbaMdhI ghaNI mahenata karI che. have te mahenatane saphaLa karavAnuM teo ane temanA mitro dhyAnamAM le, eja icchIe. zrIhimAMzuvijayajI smAraka siMdhamAM AvatAM hAlA mukAme thaelA trIsa varSanA yuvAna ane dhuraMdhara vidvAna sAdhu zrIhimAMzuvijayajInA svargavAsanuM duHkha karAcInA samastasaMdhane bahu uMDu thAya, e svAbhAvika hatuM. zrI himAMzuvijayajI keTale gaMbhIra, vidvAn ane uce cAritrapAtra sAdhu hato, ene paricaya karAcInA ghaNuM AgevAna gRhasthAne thayo hato. zrIhimAMzuvijayajInI bimArI ane chevaTe svargavAsa samaye lagabhaga base jeTalA gRhastha karAcI, haidrAbAdathI hAlA mukAme AvyA hatA. svargavAsanA bIjA ja divase hAlA, haidrAbAda ane karAcInA gRhasthanI sabhAmAM temanA smArakaphaMDa'nI zaruAta karavAmAM AvI hatI. hAlAnA saMghe potAnA taraphathI zrI himAMzuvijayajInI eka derI ane pAdukA rAkhIne "smAraka kAyama rAkhavAnuM sabhAnI vacce jAhera karyuM hatuM. karAcInA saMdhe smAraka saMbaMdhIne vicAra bhaviSya upara rAkhI, FDanI zaruAta karI hatI. amArA karAcI AvyA pachI saMghe te vAta Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 ] upADI lIdhI ane sArUM phDa karavAnI kAziza karI. smArakanA saMbaMdhamAM aneka prakAranI sUcanAe sthAnika patramAM AvavA lAgI. koie kaMi sUcavyuM, ane kAie kaMi sUcavyu.. Akhare zrI himAMzuvijayajInI rucinA viSayavALuM smAraka rAkhavu, eTale ' zrI himAMzuvijayajI granthamALA ' e nAmanI eka granthamALA zaru karavI ane te granthamALA ujjainanI 'zrI vijayadhama sUri jaina granthamALA'nI peTA granthamALA tarIke joDavI. jethI tenA nimittanuM juduM kharuM na thAya ane granthamALA kharAkhara cAlI zake.' evA ni ya thaye|. A smAraka kuMDamAM karAyonA saMdhe lAgaNI pUrvaka e hajAra rupiyA jeTalI rakama bhegI karI, tevI rIte pADIva ( mAravADa ) nA eka gRhastha zeTha tArAcaMdrajI sAMkalaca dajIe 1100 rupiyA ApyA. mAmbAsA ( AphrIkA ) vALA bhAi maganalAla dAzIe 1000 ApyA. muMbamAMthI lagabhaga 1500-1600 rUpiyA thayA. tevIja rIte ahamadAvAda, DhahagAma, sirAhI vigere keTalAka gAmeAnA gRhasthAe chUTaka chUTaka rakameA ApI-ema lagabhaga sAteka hajAranuM kuMDa thayuM. mArI sidhayAtrA granthamALAnu kAma zaru karavAmAM AvyuM che. A krUDamAMthI traNa cAra granthA prakAzita thaI cUkayA che. jemAM zrI himAMzuvijayajInA prasiddha ane aprasiddha lekhAnA saMgraha paNa bahAra pADavAmAM AvyA che. AvI rIte A smAraka calAvavAmAM AvyuM che. sAkSaronI bhramaNA chellAM keTalAka varSothI navalakathA lakhanArA kreTalAka gujarAtI sAhityakArA kAlpanika pAtrA ubhAM karI prAcIna jainAcAryAMne eka yA bIjI rIte halakAM cItaravAnI kAziza karI rahyA che. gata varSa mAM karAcI khAte thaelA ' gujarAtI sAhitya pariSada'nA teramA adhivezana prasaMge dhaNA gujarAtI sAkSarA AvelA, A sAkSarAmAMnA Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika pravRtti 1327 zuAkharA amArA junA mitra! hAi paraspara maLavAnuM khUba thatuM. eka prasaMge keTalAka sAkSarAnI upasthitimAM upayu kta viSayanI carcA cAlI. A vakhate prasiddha navalakathAkAra bhAI cunIlAla vamAna zAha paNu hatA, ke jemanuM tAjuM ja pustaka rAja hatyA " bahAra paDayuM hatuM. zrIyuta munazInI * pATaNanI prabhutA ' ane ' rAdhirAja 'nI mAphaka zrI cunIbhAIe paNa ' rAja hatyA 'mAM jainasAdhu upara AkSepa mUkavA che. A carcA prasa Mge mArI e dalIla hatI ke " "sAMsArika avasthAmAM rahelA mANasane mAnasika patananA sayAgamAM mUkIne emAMthI ene jitendriya tarIke UMcA lAvavA, e kharekhara mahattva kahI zakAya, paNa je saMyamI che ja, jitendriya che ja, ene mAnasika patananA sayeAgamAM mUkI ane pachI jitendriya tarIke batAvavA, e te enA vyaktitvane kharekhara anyAya ApavA jevu' thAya che. " bIjI bAbata e che ke 'navalakathA' e 'navalakathA' che. navalakathAnu nAma ja e sUcave che ke temAM kaMi navInatA hoya. navalakathA eTale kAlpanika kathA. enAM pAtrA kAlpanika hAya. emAM itihAsa prasiddha sAcAM pAtrAnuM Alekhana na heA zake. navalakathAmAM sAcAM ane kAlpanika pAtrAnu" mizraNa karavAmAM Ave, eTalI enI uNupa che. bhale vastu satya ghaTanAvALI haiAya. zrI hemacaMdrAcAya nu pAtra, e itihAsa prasid satya pAtra che. jyAre maMjarInuM pAtra che. kAlpanika pAtra. A dRSTie paNu sAcA itihAsanuM khuna thayuM kahevAya. " zrI hemacaMdrAcArya nA sthAnamAM kASTha gRhasthanuM kAlpanika pAtra gADhavIne tene game tevA viSayI AlekhavAmAM AvyA hAta, te tene anyAya karyuM na kahevAta. zrI hemacandrAcArya te tA pahelethI ja eka sAdhu, Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA tyAgI, sayamI tarIke mukarara karavAmAM AvelA che. pachI ene mAnasika patananI bhUmikAmAM mUkavA, e dhera anyAya che. ** 328 ] A carcA prasa Mge zrIyuta cunIbhAi ane bIjA je je sAkSarA eThA hatA, teone mArI uparanI dalIlA kharekhara vyAjabI lAgI. me' AgaLa vadhatAM kahyuM itihAsamAM AvA aneka geATALA thavA pAme che, ane eja kAraNa che ke bhaviSyanA zeAdhAne ghaNI vakhata enI saccAi zeAdhavAmAM kAMkAM mAravA paDe che. AnAM eka e udAharaNa ApuM: "" "mArI mevADanI yAtrAmAM meM joyuM ke kezariyAjImAM je AcArya, je tithie ane je samaye dhvajAdaMDa caDhAvyAnA zilAlekha che, teja tithi ane teja samaye tyAMthI 100 150 mAila dUra kareDA tImAM temanAja hAthe pratiti thaelI mUrtienA zilAlekhA che. ekaja muta mAM ekaja AcAya 100-150 mAilanAM banne sthAnomAM jAte pratiSThA karI zake, e AjanA jamAnAmAM mAnI zakAya evuM che? 100-200 varSa pachIno tihAsazeAdhaka A banne zilAlekhA uparathI zuM satyatAravI zake? aMdhazraddhAno dhelA te emaja mAle ke AcAya thI.........no e camatkAra hatA ke temaNe peAtAnAM be rUpa karI ekI sAthe pratiSThA karI haze. kharI vAta e che ke--kezariyAjInA dhvajAdaMDa vakhate temanA ziSyA kareDAmAM haze. teja vakhate te ziSyAe tyAM pratiSThA karI ane pratiSThApaka ' tarIke gurunu ' " nAma nAkhyuM. eka bIjuM udAharaNa-- " nADalAi ( mAravADa ) nI bhAgALamAM e pahADA che. ane upara Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika pravRtti maMdire che. eka pahADanI taLeTImAM eka derI che. temAM pagalAM sthApana karavAmAM AvyAM che. ahiMnA zilAlekhamAM lakhyuM che ke- AcArya buddhisAgaranA ziSya...sAgare pitAnA upArjana karelA dravyathI A derI banAvI. AcArya buddhisAgarajI kaMcana kAminInA tyAgI eka jana sAdhu, jyAre temanA ziSya "pitAnA upArjana karelA dravyathI 'derI banAvavAno zilAlekha ! so varSa pachIno zedhaka zuM e kalpanA na karI zake ke " zrI buddhisAgarajI paisA rAkhatA haze. vyApAra karatA haze.' vigere. kharI vAta judI che. zrI buddhisAgarajIno eka ziSya sAdhupaNuM choDIne "geArajI' banI gayo che. gorajIo ke jeo "yati' kahevAya che, teo paiso rAkhe che, vyApAra rojagAra kare che. rela AdimAM musApharI kare che. eNe A derI banAvarAvI. "AjanI navalakathAomAM sAcA ItihAsanuM khUna karI, kAlpanika pAtro goThavI, prAcIna AcAryone halakA cItaravA, eno artha bhaviSyamAM zuM thaI zake ? e kahevAnI bhAgyeja jarura che. sAkSaronA hAthe AvA anyAye na zobhI zake." gujarAtI sAhitya pariSada' vakhate ja "zrIhemacaMdra sArasvata satra ujavavAnI vATAghATa paNa thaI hatI. ane pariSade te saMbaMdhI TharAva pAsa karyo hato. te pramANe "satra to ujavAyuM, paNa zrIyuta munazIjIe hemacaMdrAcAryane karelA anyAyanuM parizodhana nathI karyuM, e duHkhano viSaya che. yuvaka pravRtti | sAmAjika ke rASTriya unnati mATe Aje "yuvake tarapha, jeTalI mITa maMDAya che, eTalI "vRddho tarapha" nahi. kAraNa ke yuvakemAM jema che, zakita Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330] mArI siMdhavAtrA che, tamannA che. teo dhAre te dharma, samAja ane rASTranA utthAnamAM moTo phALo ApI zake. karAcInA janemAM paNa yuvakenI bahu moTI saMkhyA che. karAcImAM pravezatAM temano utsAha ane bhAvanAzIlatA joIne mane lAgyuM keyuvakasenAne je vAstavika tAlIma maLe, to ghaNuM karI zake. eTale samayazakitano game teTalo bhoga ApIne paNa temanI zaktio khIlavavA tarapha mAruM citta doDayuM. yuvakane paNa emaja thayuM ke jANe A sAdhuo amArAja baranA AvyA che, eTale e paNa game tevA kAryono bhaMga ApI khUba AvavA lAgyA. dhIre dhIre yuvakonA lAbhanI je pravRttio AdaravAmAM AvI. temAMnI mukhya A hatIH 1. jJAnacarcA-rAte 9 thI 10 sudhIno samaya yuvake mATe jJAnacarcA' ne rAkhavAmAM Avyo. barAbara vakhata thatAM bahu moTI saMkhyAmAM yuvake AvatA. ane rAja jadA judA viSaya upara carcAo thatI. jarA paNa saMkoca rAkhyA vinA, darekane game te prakAranA prazna pUchavAnI chUTa hatI. AjanA yuvakamAnasamAM dhArmika ke sAmAjika kevI kevI zaMkAoe sthAna lIdheluM hoya che, te jANavAnuM te prasaMge khUba maLatuM. temanA praznonA uttaronI sAthe prasaMgopAtta temanA kartavyanuM jJAna paNa temane karAvavAmAM AvatuM. A carcA khUba rasika thatI. ane temAMthI ja keTalAka yuvakoe sUcavyuM ke-Ama carcA thAya che te ThIka che, paratu aThavADIyAmAM eka ke be vakhata "vakatRtvakalAsa" khelavAmAM Ave, te navuM navuM jANavAnuM maLe, bolavAnI zakti vadhe ane eka viSaya upara eka mANasa khUba dalIlo karI zake.' 2. vakatRtva kalAsa-dara ravivAra ane budhavAre A kalAsa cAlavA lAgyo. na kevaLa yuvako ja, paraMtu vRddhamAnasa dharAvanArA paNa A Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika pravRtti [331 - - - vargamAM rasa levA lAgyA. jenA banne phirakA uparAnta keTalAka ajana yuvake paNa bhAga letA. judA judA viSaya upara carcAo thatI. tarka vitarka thatAM ane te dvArA yuvakane navuM navuM jANavAnuM maLatuM. paraMtu hamezAM banatuM AvyuM che tema, thoDAka mahinAo A kalAsa cAlyo ane dhIre dhIre temAM zithilatA AvI. chatAM jeTalo vakhata kAma cAlyuM, teTalA vakhatamAM yuvAmAM kaMI ora ja jAgRti AvelI dekhAtI hatI. te 3. yuvaka kenpharansa-upayukta "vakatRtvakalAsamAM ja karAcInA AMgaNe "yuvaka konpharansa bolAvavAno vicAra paNa udbhavyo. matabheda te hamezA hoya che. chatAM yuvakane moTe bhAge A konpharansane bolAvavAnI tarapheNamAM hato, paraMtu prazna e hato ke koIpaNa sthAyI saMsthA vinA " yuvaka kenpharansa" belAve koNa? eTale te uparathI karAcImAM "yuvAsaMgha'nI sthApanA karavAno nirNaya thaye. 4. yuvaka saMghanI sthApanA-tA. 5-2-38 nA divase "yuvaka saMgha'nI sthApanA karavAmAM AvI. A vakhate mane mAlUma paDayuM ke jana yuvakasaMgha" nAmanI kaI saMsthA pahelAM hatI. ane teNe zarUmAM dhArmika, sAmAjika pravRttiomAM bahu sAre bhAga lIdhele, paraMtu atyAre tenI hastI nAma mAtranI kadAca rahI haze. eTale nava saMdha samaje ke janA saMgha'no jIrNoddhAra samaje, paNa sthApanA jarUra thaI. enA dhArAdhAraNu banyA ane aneka matabhedo vacce kAma zaru thayuM. mArI A yuvaka pravRttimAM dhArmika phirakAo saMbaMdhI kaMipaNa matabheda na jevA arthAt amuka sthAnakavAsI che ke amuka maMdira mAga che, e kaMipaNa bheda na hato. hA, koI koI vakhate bhedano bhAsa thato hatA to kevaLa "hAlArI " ane "jhAlAvADI" tarIkeno. dareka beThaka lagabhaga mArI sAmeja thatI. ane kaI kaI prasaMgamAM yuvakemAM jayAre e Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 ] mArI sidhayAtrA pratyakSa dekhAi AvatuM ke e matabhedanA mULamAM athavA pakSApakSImAM 6 hAlAi ' ane ' jhAlAvADI ' tarIkenuM tatva kAma karI rahyuM che, tyAre mane bahu Azcarya ane duHkha thatuM. yuvakamAnasamAM paNu A vastunI gaMdha kema AvavI joie ? ane yuvakAnI pravRtti bilakula baMdha jevI jo thai gai hAya, te te A tattvanA kAraNeja. chatAM game tevI sthitimAM paNa sthapAelA ' jaina yuvakasaMdha ' samaye samaye kaika te| pravRtti karI rahyo che, e khuzI thavA jevuM che. yuvako pratye e Ala yuvA pratye mane sapUrNa mAna che. yuvA upara meTI AzAo che. paraMtu yuvakomAM je kaMi TiyA jovAya che, temAMnI mukhya che * siddhAMtano abhAva lagabhaga ghaNe sthaLe A khAmI jovAya che. yuvakamAnasa kApaNu jAtanA phirakAbaMdhIne yA saMkucitavRttine peASanArU' na heAya. te siddhAMtavAdI hAya, yuvaka tendra viSayamAM AgaLa Ave ke je saMbaMdhI teNe siddhAMta mukarara karyAM hAya. siddhAntavAda sivAyanI jeTalI pravRtti thAya che, emAM lagabhaga niSphaLatA maLe che. siddhAMtavAda mukarara karavAmAM baheALA zAstrIya jJAnanI, anubhava jJAnanI ane vyAvahArika jJAnanI jarura che. A traNe jJAnanI seTIthI kasAyA pachInI buddhi * buddhivAda ' tarIke kAma karI zake che. sAdhAraNa kaiMka aMgrejInuM jJAna karI lIdhuM athavA theDIka ADI avaLI novelA vAMcI lIdhI, eTale ApaNe game tevA dhArmika viSayamAM pa dukhaligira karavAnA adhikArI thai gayA chIe, ema kAie na mAnavu, khUba jJAna meLavavuM, khUba anubhava meLavavA, ane badhI ye dRSTithI buddhine pahoMcADavAnI zakti prApta karavI. e yuvakamAnasane mATe jaruranuM che. " bIjI bAbata che vAtavAtamAM peparAnA pAne caDhavAnI. najIvAmAM najIvI vastune paNa meTAmAM mATu rUpa ApI pepareAnI jagA rAkavA Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAjika pravRti [ 333 doDI javAmAM dhArmika ane sAmAjika dRSTie ghaNuM nukasAna thAya che. zuM lakhavuM? kyAre lakhavuM ? zA mATe lakhavuM? kevuM lakhavuM ? eno paNa vicAra karavAnI jarUra che. A saMbaMdhI karAcInAM patromAM eka prasaMge meM thoDIka sUcanAo bahAra pADI hatI. jo ke te prasaMga te kevaLa karAcInA yuvake mATe hato, paraMtu te sUcanAo layabhaga sarvopayogI heI, ahiM tene utAro karavo asthAne te nathI ja. " * 1 lakhanAre je vastu saMbaMdhI lakhavuM hoya, te mAtra pitAnI dRSTithI na jotAM bIjI daSTithI paNa jevI joIe. 2 mArA lakhANanI asara bIjA para thaze ke kema ? athavA thaze to zI thaze? teno khUba gaMbhIrAIthI vicAra karavo joIe. 3 lakhavA agAu eka vakhata te vastuno saMbaMdha jenI sAthe hoya, tene pratyakSa maLIne vivekapUrvaka pitAno prAmANika mata jaNavo joIe. Ama thavAnuM pariNAma e Avaze ke parasparamAM je kaMI gerasamajatI haze te dUra thaI jaze, eTale carcAne ja avakAza nahiM rahe. 4 carcA karavA bahAra AvanAra pitAnuM vyaktitva pote tapAsI jAya. pitAnuM sthAna paNa pote joI le. ghaNI vakhata gupta nAmathI lakhavAnI jarUra paDe che, enuM kAraNa che ke pitAnA vyaktitva mATe potAne khudane ja avizvAsa hoya che. samajapUrvaka, vivekapUrvaka prAmANika matabheda hoya, to pitAnuM nAma jAhera karavAmAM zA mATe bhaya rAkhavo? 5 kharekharI rIte je sudhAravAnI kAmanA hoya, te artha vinAnI, gerasamajutIvALI, AtmavizvAsa vinAnI carcAthI kaMI phAyado na thAya. muddAnI ane jarUrI vAta, mahAme besIne paNa karI zakAya che. Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 ] mArI sidhayAtrA 6 kAipaNa carco upasthita karatAM vicAra karI levA ke A caryAM kAi aMgata dveSanA kAraNathI te! nathI karatA ? traNe bhAge AvI carcAonA mULamAM aMgata dveSa bharelA heAya che. paNu tema na heAvu joie. TUMkI paNu jaruranI uparanI sUcanAo upara karAcInAja nahi, dareka sthaLanA yuvako dhyAna ApI kAya kare, te dhaNA lAbha thai zake. (c) Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -30 :- garIbone rAhata. - - ja. . ** * * * * * * ** * * * ** * jana dharmanA siddhAnta pramANe sAta kSetro paikI kayuM kSetra atyAre sukAI rahyuM che ? e vicAravAnI ghaNI jarura che. kuvAnuM pANuM khetaramAM pahoMcADanAra kheData eTaluM dhyAna jarura pahoMcADe ke kaI kayArImAM pANuM nathI pahoMcyuM? oparezana mATe cAku uThAvanAra DAkaTara eTaluM jarUra vicAre ke kayAM oparezana karavAnI jarUra che? nADI janAra vaidya roganuM nidAna jarura tapAse. samAjanI lagAma hAthamAM rAkhIne pharanArA sAdhuoe ane potAnI lakSmIne sadupayoga karavAnI bhAvanA rAkhanAra zrImatie eTaluM vicAravAnI jarUra che ke Aje samAjane zAnI AvazyakatA che ? zAnA lIdhe samAjanuM adhaHpatane thaI rahyuM che? divase divase saMkhyA zAthI ghaTI rahI chesamAja zarIranAM kayAM kayAM aMgomAM keTale keTalo saDo peThe che ? A badhI vastuonuM bArIkAithI avalokana karavuM jarUrI che. te che , ^ ^ * ^ *** ^ ^ * - - * Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 ] saMkhyA ghaTe che kema ? " dharma, e samAja upara AdhAra rAkhe che. Aje kAi pUche ke baudhama keTalA phelAelA che ? tyAre kahevu joie ke chappana karADa manuSyAmAM. Aje kAi pUche ke ' jainadhama` ' keTalA phelAelA che? tyAre kahIzuM ke bAra lAkha ane 36 hajAramAM. je dhamane mAnanArAonI saMkhyA vadhAre, te dhama nA phelAvA vadhAre. gheADA varSoM upara je dhama ne mAnanArA karADAnI saMkhyAmAM hatA, are, gheADAMja varSoM upara cAlIsa lAkha jeTalI saMkhyAmAM paNa hatA, teja dhama Aja bAra lAkha manuSyeAmAM samAi jAya, e keTalA duHkhanA viSaya che ? AnAM kAraNe! zeAdhavAM e jaruranuM nathI zuM? ghaNA ghaNA varSoMnA vihArA pachI, ghaNA dhaNA dezeA joyA pachI te dhaNA dhaNA gAmeAnI sthitie tapAsyA pachI amAre te! e daDha anubhava thayeA che ke jainAnI garIbAi, eja jainadhamI enI sa'khyA ghaTavAnu' mukhya kAraNu che. lAkhAnAM dAna chatAM garImAI mArI sidhayAtrA have e garIbAine paheAMcI vaLavA zuM karavuM joie ? e bahu vicAravA jevA prazna che. AkhA hiMdustAnamAM pArasI krAma nhAnI eTale eka lAkha jeTalI vastI dharAve che. jyAM jyAM temanI vastI che, tyAM tyAM sastA bhADAnI cAlIe, dharmAMdA davAkhAnAM, kapaDA-lattA mATenAM sAdhane, garIba vidyArthIone skolarazIpeA vigere vigere tamAma bAbatAnAM sAdhane che. pArasI bhAionI sakhAvatA jagamazadUra che. muMbai, sUrata, karAcI vigere pArasIenI sArI saMkhyAvALAM zaherAmAM moTAM meDhAM TrasTo che ke jemAMthI garIba pArasIone ghaNI madade ApavAmAM Ave che. tema chatAM AvA kuMDAnA vahIvaTakartA eka mArA mitra pArasI gRhasthe enI AMtarasthitinA je hevAla raju karyo, te uparathI samajI zakAyuM ke lAkhAnAM dAna karavA chatAM paNu ane ATalI nhAnI kAma hevA chatAM paNa pArasIonI Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garIone rAhata [3ra7 garIbAI ghaTatI nathI, balake divase divase vadhI rahI che. saheje samajI zakAya che ke eka vakhata hAtha lAMbo karavA zIkhelo mANasa, pachI tene game tevI sthitimAM mAgatAM zarama nathI AvatI, ane dhIre dhIre e eka jAtane dhadho thaI jAya che. sAcAno maro bIjI taraphathI je kharekharA garIba che ane jeo khAnadAna che. teo khAnadAnIne khyAla karI, game tevI kaDI sthitimAM paNa mRtyune bheTavAnuM pasaMda karIne paNa bIjAnI AgaLa mAMgavAnuM pasaMda nahi kare. A banne paristhitiomAM zuM karavuM? ane kevI rIte pahoMcI vaLavuM ? e bahu vicAravA jevuM thAya che. ghaNA ThagArAonA kAraNe thoDA sAcA garIba mAryA jAya che. skUla ane kolejomAM abhyAsa karanArA vidyArthiemAMnA ghaNAonI sthiti sArI hovA chatAM, oNlarazIpa meLavIne pitAne abhyAsa AgaLa vadhAre che. jarUra puratI kelarazIpa ja nahi, aneka sthaLethI khAnagI DhAlarazIpa meLave che, paisA bhegA kare che, ane zaheranA vikAsamAM e dravyane durupayoga kare che. AvA kissAo jyAre pakaDAya che, tyAre dAna karanArAonuM magaja kaMI kAma karI zakatuM nathI. AvAonA lIdhe ghaNu garIba-sAcA garIba vidyArthio bicArA vaMcita rahI jAya che. dAna karanArA tapAsa paNa keTalI kare? eTalI risada paNa kyAMthI meLave ? [ kahevAno matalaba ke garIbene-sAcA garIbone rAhata pahoMcADavAne prazna ghaNe vikaTa che, chatAM jenA hadayamAM, jenA ruMvADe rUMvADe potAnA niti bhAIonA-bahenanA duHkha pratye hamadardI vaselI che, anukazmA che, sima to keInuM duHkha joyuM jatuM nathI. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 ] mArI siMdhayAtrA ----- - -- - ---- -- -- -- samAjanuM zarIra saDe che kema ? bIjI taraphathI joIe te jana samAja dAnazara kahevAya che. prativarSa lAkho karoDo rUpiA kharca thAya che. paNa samAjanuM zarIra jIrNa-zIrNa thaI rahyuM che. khUba pauSTika khorAka khAvA chatAM zarIra saDatuM jatuM hoya, to e nakkI che ke e barAka, hAjarI hajama karI zakatI nathI, tene mATete khorAka yogya nathI. samAjamAM lAkho karoDa kharcavA chatAM jo samAjanuM zarIra jINuM zIrNa thAya che, to e nakkI che ke e kharca samAjopayogI to nathI. kAraNa ke enA zarIrane phAyado nathI thato. ane e to pahelAM ja kahevAmAM AvyuM che ke-samAja vinA dharma nathI. dharmane AdhAra samAja upara che. je samAja saMkhyAmAM, dhanamAM, ijajatamAM, jJAnamAM jeTalo vadhAre majabUta, teTalo ja tene dharma paNa majabUta. mATe atyAre te samAjanuM zarIra saMgaThita rAkhavA mATe, samAjanI garIbAI ane ajJAnatA, dUra karavAnI jarura che. eka yojanA te tA. 24-7-37 no divasa hato. vyAkhyAnane lAbha hajAra mANaso laI rahyA hatA. ATalI sthiti daramiyAnamAM karAcI jevA zaheramAM paNa jenenI AMtarasthiti zI che? e jANI lIdhelI hovAthI AjanA vyAkhyAnamAM jainenI garIbAIne sura upadezamAM nIkaLe. upadeza ApavA sivAya amArA jevA sAdhu bIjuM zuM karI zake ? chatAM mane lAgyuM ke jainonI sthitine je kaMI abhyAsa karyo che, tenI pAkI khAtrI karavA mATe kaMIka prayatna karavo. saMghanA sekreTarIne sUcanA karI. eka sIlabaMdha, uparathI chidravALI peTI maMdiranA daravAje mUkavAmAM AvI. janajanatAne, pachI te sthAnakavAsI hoya ke maMdiramAga-saune sUcanA karI ke " jene Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garIbene rAhata jene Arthika kaSTa hoya, pachI te bhAI hoya ke bahena, teNe potAnI sthitinuM khyAna ane jarUra eka ciThThImAM lakhIne peTImAM nAkhavI. potAnuM nAma ThAma vigere lakhIne." ATha divasanI mudata ApI ane keAinI paNa khAnagI hakIkata bIjAne nahi kahevAmAM Ave, jyAM sudhI ke te lakhanAranI saMmati nahi maLe, tenI paNa khAtrI ApI. mAre A akhatare hato. ThIka ATha divase peTI khelatAM temAMthI cIThThIone eka oNTo Dhagalo mArI najare paDaze. garIbano belI - eka vAta kahI nAkhyuM. meM jAheramAM ja e vAta kahI hatI ke " tame jANo cho ke huM sAdhu chuM, nigraMtha chuM, kaMcana kAmInIo tyAgI chuM, tamArI dardabharI apIlanA javAbamAM huM zuM kahI zakuM tema chuM? chatAM huM mArI jIbhano ane mArI kalamane upayoga banaze teTalo karIza. eTalI te jarura khAtrI ApuM chuM." kharekhara mAre mArI jIbha ane kalamane upayoga duHkhI bhAIo baheno mATe karavAno hato ane upayoga huM karI paNa rahyo hato. hA, AtmavizvAsa paNa eka vastu che. ane temAM meM AtmavizvAsanI sAthe e duHkhiAonA aMtaHkaraNanI zubha bhAvanAe jANe baLa ApyuM hoya ema, huM kaMika aMze saphaLa thato heu evuM mane lAgyuM. A duHkhiAonI vahAre dhAvAnuM pitAnI zakti pramANe je bhAIe vacana ApyuM, jeNe mane himmata ApI, e bhAIne A jaMdagImAM to kayAre ya maLyA nahetA. ane thoDA ja divasanA sAdhAraNa patravyavahAra sivAya teonI sAthe mAre koI paricaya nahi. kaNa jANe zAthI gurudeva temanA hadayamAM vasyA? keNa jANe jIMdagImAM kadi paNa paricaya karyo nahi hovA chatAM, zAthI mArA upara zraddhA ane vizvAsa beThe ? e huM nathI kahI zakato. temaNe mane lakhyuM: " Apa lakhe te Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhayAtrA 340 ] gRhastha upara huM madada meATalI ApavA taiyAra chu. Ape.. Aja eja parama kartavya che. vadhu rakama e. 99 jo ke AvA eka pavitra bhAvanAzIla, dayALu gRhasthanI karIne paNu leAkA puNyaprakRti upArjana kare, ApavAnI mArI icchA hatI, paNa teenI zakatA nathI. duHkhiJAone madada mATe AjJA karAvatA te bhAi taraphathI karAcInA temanA oLakhItA gRhasthA athavA karAcInA * sahAyaka maDaLa upara garIonI rAhata mATenI jema jema TUMkamA AvatI gai, tema tema tenA vyaya thatA gayA. jene jene je je prakAranI AvazyakatAo jaNAI, tene tene te te prakAranI mo karavAmAM AvatI gai. keTalA| te sahAyatAthI pherIe karavA lAgI gayA. gAi kAraNeAmAM tAtkAlika madadeAnI jarura jaNAi temane tevI rIte madada apAi. na dhruvaLa karAcImAM ja, ahAranA gAmeAmAMthI paNa madada mATe prArthanA AvatAM tapAsa karAvI tyAM tyAM paNa maddA mekalavAmAM AvI. karAcImAM jarUrata > anumeAdanI eTalA mATe temanuM nAma manA kahevAthI nAma ApI karAcInA garIba janone paheAMcI vaLavAnA sAdhanamAM khAsa karIne eka cAlInI jarura che, mAruM anumAna che ke lagabhaga paccIsa trIsa kuTu e haze, ke jeone makAnabhADAne meLe uThAvavA jatAM peTanA eka khuNA khAlI rahI jatA haze. paccIsa-trIsa phuTu e mATe ekaja cAlI DhAya ane vadhAremAM vadhAre pAMca-pAMca rupiyAnI rAhata maLe, te e paccIsa kuTuMbe AsAnIthI rahI zake. ane e paccIsa kuTu enI pAchaLa mAtra savAsA rupiyAnI mAsika kheATa uThAvavI paDe. karAcImAM evA aneka Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garIbone rAhata 1341 gRhastha che ke jeo A mAsika savAso rUpiyAne bojo uThAvIne pacIsa kuTuMbone rAhata ApI zake che. eka gRhastha kadAca na kare te be-cAra gRhastho maLIne paNa, A paccIsa kuTuone rAhata ApI zake. AvI ja rIte karAcInA AMgaNe eka navIzI hoya, te jeo pherI Adi karIne thoDuM kamAtA hoya, ane pitAnA gujarAtamAM harakata AvatI hAya, teo bIjI vIzIo karatAM thoDA kharce pitAne nirvAha karI zake. ane dharmanA niyame paNa jALavI zake. A be AvazyakatAo jema jarUranI che, tema bilakula thoDA kharcamAM pUrI thaI zake tevI che. karAcInA jaina zrImanto ATaluM dhyAnamAM le, te jarAye muzkela jevuM nathI. Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: 31H -- e sasthAonI sthApanA dezamAM ekArInA Aje AkhA prazna keTale badhA muMjhavI rahyo che. e kAthI ajANyuM nathI. e praznane hala karavA jema sAvajanika dRSTie dezanAnetA ane rAjadArI puruSa| prayatna karI rahyA che, tevIja dareka kAmanA AgevAnA ane dayALu zrImaMtA pAtapeAtAnI kAmanA garIba bhAio-ahunAnA duHkhane nivAraNa karavAnA prazna paNa vicArI rahyA che. ane eka athavA bIjI jAtanAM sAdhana ubhAM karI garImA ane madhyama sthitinA bhAio-bahenane udara nirvAhanAM sAdhane ubhAM karAvI ApavA prayatnA karI rahyA che. mANasa jyAMsudhI peAtAnA paga upara ubhA rahevA samatha na thAya, tyAMsudhI khIjAnI ApelI madada upara kayAMsudhI TakI zakavAnA hatA ? eTale eka athavA bIjI rItanuM udaranirvAhanuM sAdhana dareka mANase meLavI levuM joie. A sAdhanA meLavI ApavAnA Azaya thIja karAcInA puruSA ane striyA mATe judI judI e saMsthAe kheAlavAmAM AvI. Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be saMsthAonI sthApanA homyopethika koleja hamaNAM yuropa ane hiMdustAnamAM paNa "hepepethika davAono pracAra khUba thaI rahyo che. thoDA ja samayamAM thoDI mahenate eka mANasa hepethikane DokaTara thaI zake che. tevI ja rIte hepethika davAo paNa bilakula thaDA pramANamAM mIThAzavALI ane phAyadAkAraka jaNAI che. hiMdustAnamAM kalakattA ane lAhora jevA eka be sthAnomAM haju A vidyAnI keleje sthApana thaI che. zaheramAM A davAnAM davAkhAnAM to ghaNAM cAle che. jo ke hepepethika vidyA haju sarakAre karekaganAijha nathI karI, chatAM teno uhApoha thaI rahyo che, ane saMbhava che ke bahu jaladI ja te rekaMganAIjha thaze. eka zubha ghaDIe pArasI saMsAra" nA saba eDITara bhAI ThAkarasI kAThArIe A vidyAnI eka keleja karAcImAM sthApana karavA mATe amAruM dhyAna kheMcyuM. ane tenI eka yejanA AgaLa dharI. bhAI ThAkarasI kekArInI A yojanA kharI rIte "pArasIsaMsAranA bhalA ane udAra adhipati zrIyuta pI. eca. dastura sAhebanI hatI. yejanAno mukhya hetu e hato ke thoDA ja samayamAM AmAMthI abhyAsa karIne nikaLelo yuvaka gujarAta kAThiyAvADa ke pitAnA gAmaDAomAM jaI davAkhAnuM khAlI prAmANikapaNe potAnuM gujarAna calAvavA sAthe davAdArUnA sAdhanahIna gAmaDAnA lokonI sevA karavA mATe samartha thaI zake che. bekArIthI pIDAtA athavA ochI AvakanA kAraNe muMjhAtA yuvake ke madhyama sthitinA gRhasthone mATe A yojanA lAbhadAyaka che. ema amane jaNAyuM. meM A pejane AphrikAmAM vasatA eka gRhasthane jaNAvI, ke jeo garIbo mATe dukhiAo mATe ghaNaja hamadardI rAkhe che. ane dukhiA ene gupta madade ApavA mATe potAthI banatuM karyA ja kare che. Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 ] mArI sidhayAtrA temaNe tyAMja vasatA peAtAnA eka mitrane A yeAjanA batAvI ane temaNe paNa te pasaMda karI. A ane gRhasthAe prAraMbhamAM amuka madada ApavAnI udAratA jAhera karI. eTale karAcI jainasaMdhanA AgevAna gRhasthA tathA ' pArasI sasAra 'nA adhita dRstura sAheba vigerenI eka kamITI karI. tA. 12-2-38 nA divase ' kAriyAhAIskUla 'nA vizALa medAnamAM te vakhatanA karAcInA lA` meyara zrIyuta durgAdAsa eDavAnInA pramukhapaNA nIce eka bhavya meLAvaDA karavAmAM Avye ane zrI jainaheAsyApethika kAleja' e nAmanI saMsthA sthApana karavAmAM AvI. A prasaMge kamITInA pramukha ane karAcInA janasaMdhanA AgevAna zeTha khImacaMda pAnAcaMde saMsthAnuM udghATana karavA mATe lA` meyarane vinati karatu je eka lAMbuM vivecana karyuM hatuM, enA TUMkA sAra A nIce ApuM chuM: zeTha ke. je. pAnAcaMdanuM pravacana Aje dezakALa kevA che ? dezanA dhaMdhAdhApA bilakula maMdImAM AvI gaya| che. tenA kAraNe dezamAM mukha bekArI vadhI paDI che. eka jagyA khAlI hAya che, tyAM DhALAnAM ToLAM umedavArA te meLavavA mATe paDApaDI kare che. bhaNelAe bhUkhe mare che ane abhaNa paNa bhUkhe mare che. aneka navajuvAnA bekArIthI kaTALIne ApadhAta kare che. aneka navajuvAnA dharabAra cheADIne cAlyA jAya che. aneka mANasAne peTa pUratuM khAvAnuM paNa maLatu nathI. pariNAme dezanI paristhitimAM karo. pharaka paDatA nathI, paNa karAcInA sadbhAgye atre padhArela vidvAna munirAja zrI vidyAvijayajI mahArAja je kAMi kahe che, te karI khatAve che. temanA dilamAM garImA mATe sahAnubhUti lAgaNI che. hRda che. teo garIbeAnI hAlata sArI rIte samaje che. temaNe karAcInA Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e saMsthAonI sthApanA [ 345 garIbene duHkhamAMthI mukta karavA khAnagI madada apAvI che; nAnA vepArIone AvikA calAvavA nAnI rakameA leAna para apAvI che. Aje ekAra jenA mATe hAsyApethi'nI A sasthA khelAya che, te paNa temanA upadeza ane preraNAnuM pariNAma che. baheneA mATe hunnarazALA kheAlavAnA temanA upadezane pariNAmeja atrenA 'jaina sahAyaka ma'DaLe' eka ceAjanA pAsa karI che. * > " A munirAjanA Agamana bAda karAcImAM 'jIvadayA'nuM paNa suMdara kArya thayuM che. dIvALInA divaseAmAM myu. zALAomAM nate mulAkAta ApIne vidyArthIAne phaTAkaDA nahi" phADavAnI temaNe pratijJA karAvI hatI. navarAtrimAM devI AgaLa apAtA jIvatA jAnavarAnA maLIdAnA A munirAjanA prayAsathIja aTakyAM hatAM. garIbAmAM kapaDAMnI vhecaNI mahArAjazrInA prayAsaneja AbhArI che. karAcImAM ne mhAranA du:khI kuTumbe gupta mada mATe mahArAjazrInA kAMi ochA RNi nathI. " zrImatAnI zrImatAI paisA ekaThA karavAmAM nathI, paNa suceSya mArga lakSmInA upayoga karavAmAM che. '' AphrikAnivAsI kha'ee A sakhAvata karIne karAcIvAsIe! mATe dhaDA levA tega eka dRSTAMta rajI karyu" che. AvI udAratA mATe temane jeTalA dhanyavAda ApavAmAM Ave teTalA AA che. " ame hAmyApethi insTITyuTa khAlavAnuM zAmATe pasada yu" ? evA prazna svAbhAvika rIte kAi pRche, te tenA javAba sAva saraLa che. AjakAla hemyApethi vidyAno pracAra ApaNA dezamAM ThIka ThIka thai rahyo che. A vidyA zIkhavAmAM saraLa che. e varSanA niyamita abhyAsathI eka mANasa DokaTara thai zake che. A davA mIThI heAi nAnAM bALakathI mAMDIne buDhAe paNa te heAMse hAMse khAya che. vaLI te nirdoSa heAi sagarbhA strI paNa ephIkarAithI tene upayoga karI zake che. davA sastI heAvAthI eka nAnakaDI peTImAM davAkhAnAnA samAveza thai zake che. " Aje hiMdamAM AvAM aneka gAmaDAo che ke jyAM davA dArUnI kazI sagavaDa nathI. AvuM sthaLa ApaNA DAkaTarA je pasada kare, te teo sukhethI Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'mArI siMdhayAtrA pitAnI AjIvikA kamAvA sAthe garIba lokonI sevAno lahAvo paNa laI zake tema che. DokaTarothI zaheranI mAhinI chuTatI nathI, tethI zahere DokaTarothI ubharAya che jayAre gAmaDAmAM temanI kharI jarUra che paNa tyAM javA icchatA nathI. "ApaNuM bhaNelA juvAno homyopethino khaMtapUrvaka abhyAsa karI gAmaDAemAM javAnuM pasaMda kare, te grAmyajanonI sevA sAthe potAnI AjIvikAnA savAlane sahelAIthI nIveDA ANI zake. eka DAkaTara 3-4 gAmaDAne saMbhALI zake che. AvAM kAraNe dhyAnamAM laIne ja A vidyA zIkhavavA A saMsthA khelavAmAM AvI che. A kArya mATe svataMtra makAna meLavavA jaIe to kharcane Are na Ave muDI badhI makAnamAM kharcAI jAya ane karavAnuM je kharuM kAma che, te rahI jAya. amane zrI haribhAI prAgajI kAriyA hAiskulanA TrasTIonI tathA maMtrIzrI ema. bI. dalAlanI maherabAnI thI A skulamAM eka meTA rUma maLe che. jayAM dararoja rAtre hemyopethika kalAsa cAlaze. AvI rIte zALAnA adhikArIo tathA TrasTIoe amane eka rUma vAparavA ApavAnI udAratA batAvI chesagavaDatA karI ApI che te mATe kamITI temano jAheramAM AbhAra mAne che." te pachI meyara zrIyuta durgAdAsa eDavAnIe TuMkuM paraMtu bhAvavAhI je pravacana karyuM hatuM, tene Tuka sAra A cheH meyara durgAdAsanuM bhASaNa Apa saue mane A prasaMga para AmaMtrIne je mAna ApyuM che, te mATe hu Apano AbhArI chuM, Apa jana bhAIono mArA para sadbhAva che, tethI A kriyA Aje mArA hAthe karAve che. mahArAjazrI aneka kaDhe ane takalIphe sahana karIne A sthaLe padhAryA che, ane suMdara kArya karI rahyA che. jamazeda kavATaranA sadabhAgya muni mahArAja tyAM padhAryA hatA, te vakhate amArA siMdhI ghaNuM bhAIbahenoe temanA vyAkhyAno ne jJAnacarcAno lAbha uThAvyo hato. ame temanA ghaNuMja AbhArI chIe. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be saMsthAonI sthApanA "[ 3x3 jaina koma vepAramAM AgaLa vadhI che. paNa hAthe jAte kAma karavAno lAbha letI nathI. hiMdustAnano uddhAra hAthanA kAma (menyuala lebara) thI thaze. jaina keme hAthe jAta kAma karatA maMDI javuM joIe. mArI AmIla kome paNa hAthe jAte kAma karIne lAbha uThAvavo joIe. jana kemamAMthI bekArInI nivRtti mATe A saMsthA bolavAmAM AvI che. A kAma sArU che. kalakattAmAM he pethika InsTITayuTa khelAelI che, paNa te ahiMthI bahu dUra che. najIkamAM bIje kayAMya AvI saMsthA nathI. tethI paMjAba, rAjaputAnA ane siMdhamAM A insTITayuTa kAma karI zakaze. "huM icchuM chuM ke vakhata jatAM A saMsthA ekalA janaunI ja nahi, paNa AmajanatAnI thavI joIe dhanika lokoe A saMsthAne madada karIne komepalITana banAvavI joie. je sakhI gRhasthAe A bhalA kAma mATe sakhAvata karI che. te dhanyavAdane pAtra che. munirAjazrInI preraNAthI A kAma thayuM che tethI ApaNe mahArAjanA ghaNA AbhArI chIe." haMmezA banatuM AvyuM che tema prAraMbhamAM ghaNuM vidyAthIonI arajI maLI hatI, paraMtu zaherI jIvananA bIjA sAdhananI sAthe AvI eka vidyA mATe samaya kADhavo e ghaNuone na paravaDI zakyuM. ema eka yA bIjA kAraNe vidyArthio ochA AvyA. chatAM 25-30 vidyArthio barAbara abhyAsa karI rahyA che. ane temAM ya kamanasIbe jaina vidyArthio te bahuja ocho lAbha laI rahyA che. saMsthAnuM kAma atyAre to niyamita cAlI rahyuM che. paNa kevaLa bahAranI ja madadathI saMsthA vadhu vakhata na TakI zake, eno anubhava atyAre thaI rahyo che. AzA che ke karAcIvAsIo pitAnuM kartavya samajI A saMsthAne pagabhara banAvavA koziza karaze. A saMsthAne aMge tA. 18-1-39 nA divase bhAI jamazeda mahetAnA hAthe "hemyopethika davAkhAnuM paNa khelavAmAM AvyuM che, ke jene lAbha kolejanA vidyArthIo prekaTIkala jJAna meLavavAmAM paNa karI zake. Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388] mArI siMdhayAtrA jena hunnarazALA puruSone mATe AjIvikAnuM sAdhana utpanna karI ApavA jema jaina hepepethika kolejanI sthApanA karavAmAM AvI, tevI ja rIte bahenone mATe tA. 3-5-38nA divase "hAlAI mahAjanavADI " mAM eka bhavya meLAvaDo karI jana saMdhanA AgevAna zeTha khImacaMda je. pAnAcaMdanA hAthe "hunnarazALAnI sthApanA karavAmAM paNa AvI hatI. zeTha khImacaMdabhAIe A prasaMge pa1 rUpiA saMsthAne bheTa ApyA hatA. bahenene keTaloka bhAga garIbAImAM rIbAte dekhAya che. thoDuMka sAdhana hoya te paNa keTalIka bahenene te peTane eka khUNe te khAlI rahetA hoya che. bIjI tarapharI gharanA kAmakAja sivAyane bAkIne samaya kuthalIomAM ane gappA sapAmAM nirarthaka vyatIta thAya che. trIjI taraphathI bahenane hAthamajurIne udyoga hAthathI cAlyo gayo che, eTale emanI taMdurastIne paNa eka heTAmAM maheTo prazna ubho thayo che. cothI bAbata " navare beThe nakhkhoda vALe " e kahevatane lAgu paDatI jaNAya che. puruSa ke strI-navarA mANasemAM aneka prakAranAM apalakSaNe ane durgaNe Ave che. A badhI bAbatone pahoMcI vaLavA mATe bahenane mATe atyAranA samayamAM "hunnarazALA' e ja eka AzirvAda samAna upAya che. A hunnarazALA "jaina sahAyaka maMDaLa"nA AzarA nIce khelavAmAM AvI che. sahAyaka maMDaLe 1500 rUpiyAnI rakama maMjUra karIne tenuM kAma prAraMbha karyuM che. ane te uparAMta AphrikAvALA bhAI...........nAM dharmapatnI bahene 300 rUpiyA sahAyatArtha mokalAvyA hatA. AvI rIte A hunarazALAnuM kAma cAlI rahyuM che. Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be saMsthAonI sthApanA [349. A saMsthAnI sthApanAmAM che. 'nyAlacaMda rAmajI desI, bhAI khImacaMda vorA ane bhAI popaTalAla prANajIvanadAsa vigere mahAnubhAe prazaMsanIya prayatna karyo che, tethI teo dhanyavAdane pAtra che. A saMsthAnI sthApanA prasaMge "vetAmbara mUrtipUjaka saMghanA pramukha zeTha choTAlAla khetazIe, potAnA bahAnA anubhavanA navanIta samAna TUMkAmAM je zabdo kahyA hatA, te A che : "A hunarazALA kevaLa garIbo mATe ja nahiM, paNa badhA mATe che. dareke kAMIne kAMI hunnara karavo joIe. kAma karIne mahenatANuM levuM, emAM kAMI khoTuM nathI. dareka zALAmAM hunnara udyoganuM zikSaNa dAkhala karAvavAnI yojanA vicArAI rahI che. AvI zALA potAnA paga para ubhe ja nabhI zake. mATe tene svAzrayI banAvavI joie. daLavuM, bharaDavuM, khAMDavuM e paNa eka hunaraja che. keTalIka bahenone thulI bharaDatAM paNa nathI AvaDatI. keTalAka bhAIone chetIyAM paNa detAM nathI AvaDatuM. AvAM kAma jAte hAthe karI levAthI paisAno bacAva thAya che. paisAthI karAvavAmAM AvatuM kAma lAMbe vakhata sudhI nabhatuM nathI. dIvAlamAM khIlo mAravAno hoya che to ApaNe sutAranI rAha joIe chIe. jarA cuno khaDayo hoya che te kaDIyAnI rAha joIne besI rahIe chIe. AvuM dareka kAma 5De jAte zIkhI levuM jarUrI che... aMtamAM A saMsthA svAzrayI bane ane anya komone dAkhalArUpa thAya evA prayatna karavo joIe." A saMsthA paNa atyAre te cAlI rahI che. jainasaMghanuM kartavya che ke AvI upayogI saMsthA TakAvI rAkhavA mATe banatA prayatna kare. AvI upayogI saMsthA baMdha thaI javAmAM jema saMdhane mATe zAbhAdAyaka nathI, tema je bahene AmAM lAbha laI rahI che, teo te lAbhathI vaMcita raheze. * A pustakanI bIjI AvRtti bahAra pADatAM sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke, upayukta ane saMsthAo baMdha paDI che. bezaka, eTale samaya A saMsthAo cAlI, emAMthI keTalAka yuvakoe ane ghaNI bahenoe lAbha uThAvyA che ane tenAM mIThAM phaLa cAkhI rahyAM che. lekhaka. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -:3ra - sArvajanika pravRtti '* * karAcInI sthiti daramiyAna De ghaNe aMze paNa thaelI sevA paikI ahiMsA pravRtti, jaina dharmanI daSTie dhArmika pravRtti ane janasamAjanI dRSTie sAmAjika pravRtti je kaMI thaI zakI, tene ulekha pahelAM karavAmAM AvyA che. www/wwwr /www/www.* www- 440 0 . 0 - amArA gurudevanuM mAnavuM hatuM ke koI paNa sAdhu bAhya dRSTie game te dharma ke saMpradAyane sAdhu hovA chatAM, te jageno sIdhu che. jagatane sevaka che. e vAta teNe bhUlavI joItI nathI. ane te anusAra mArI sevA sarvajane pagI thaI zakatI hoya te temAM huM mAruM sadbhAgya che, ema samajuM chuM " sIdhu dhAre te A jagatanA aneka dhArmika jhaghaDAone samAvI zake che. sAthuM dhAre te atyAranA sAmpradAyika kalahane ghaNe aMze zAnta karI zake che. saMkucitatAnA vADAomAMthI bahAra nikaLI vizALa daSTithI jainadharmanI syAdAda zilIpUrvaka jagatanA ** 3 4 */ / - Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArvajanika pravRtti [ 31 mAnavIe ne satyane sa Mdeza saMbhaLAve, te tene Akhu jagat jhIlavAne ane Adara karavAne taiyAra rahe che. kaTTaramAM kaTTara sAMpradAyikatAnA raMgathI raMgAelA mAnavI paNa udArabhAvapUrNAMka saMbhaLAvAtA sadezane jhIlavAne taiyAra rahe che. e vakhate enI sAMpradAyikatAnA durAgrahanuM jhera lupta thai jAya che. A mArA jAti anubhava che. sAvajanika dRSTie ahi' mArAthI je kaMi sevA thai zakI, te judA judA kSetromAM vhe'cIe te, niyamita zarU karelI vyAkhyAnamALA, judI judI AmenI vacamAM ApelAM vyAkhyAna, zikSaNa saMsthAnI mulAkAte, vidyAthI onI vacamAM ApelAM vyAkhyAna, mahAtmA puruSonI jayaMtIomAM lIdhelA bhAga, bahAranA vidvAnedArA apAelo lAbha ane dhArmika, sAmAjika ane sAnika piraSadeAmAM lIdheleA bhAga-ema vibhAgA karI zakAya. ane e pramANe bhAgA karIneja, granthanuM kalevara na vadhI javAnA khyAla rAkhI bahu saMkSepathI A pachInAM prakaraNAmAM ullekha karavAmAM Avaze. vyAkhyAnamALA. P | jainasAdhuonI dinacaryAMmAM upAzrayanI aMdara niyamita vyAkhyAtA ApavAnI carcyA paNuM rUDha thai gai che. e hisAbe amAre paNa niyamita vyAkhyAnA tA ApavAnAM hatAMja, nI samasta kAmeAnA anuyAkarAcInI paNa cA e lAbha uThAve, evA mAre prayatna karavAnA hatA. ghaNA bhAge ana upAzrayamAM bIjA dharmanA leAkA AvatAM dhaNAja sakAya kare che. 'eTale mArI ' vyAkhyAnamALA ' kASTha sAnika sthAnamAM thAya, e hu huM cAhatA hatA. paNa mane jaNAyuM ke khIjAM badhAM zaherA ke gAmA karatAM karAcInI sthiti kaMika judIja che. karAcInA upAzraya e kevaLa jenA mATenA, cAr divAlAthI badha thaelA upAzraya nathI. upAzrayanI vizALatA, zrotAe A ...! Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35ra ] mArI siMdhayAtrA ane vaktAo mATenI anukULatA, raNachoDalAIna jevA eka bahu moTA kendrasthAnanI vacamAM enI haiyAtI, temaja karAcInA jana AgevAnI udAratA-e badhuM evuM che ke jyAM game te dharmanA anuyAyIne te AkarSa zake che. ane koIne paNa AvavAmAM saMkeca jevuM rahetuM nathI. keIpaNa dharmanI pariSada bharavI hoya, meLAvaDAo karavA hoya ke jalasAo goThavavA heAya, te teone mATe paNa A sthAna upayogamAM AvI zake che. eTale karAcImAM praveza karyA pachI be divasa ArAma laIne jana upAzrayanA vyAkhyAna hAlamAM ja eka " vyAkhyAnamALA' zaru karavAmAM AvI. A vyAkhyAnamALAnA viSayonI goThavaNa evI karavAmAM AvI hatI ke koIpaNa dharmane anuyAyI viSayanI ke pAribhASika zabdonI jarA paNa muzkelI vinA teno lAbha uThAvI zake. "Amika dharma " "sAdhudharma' "gRhasthadhama ' "izvaravAda" "gRhasthanA sAmAnya guNe " " jIvana vikAsanAM sAdhano' ane te pachI AgaLa vadhatAM "jana dRSTie yoga ', ema sarvopayogI viSayo levAmAM AvyA hatA. A vyAkhyAnamALA lagabhaga traNa mahInA sudhI lAgeTa cAlI hatI, eTale 75-80 vyAkhyAno thayAM hatAM. A vyAkhyAnanI zI asara thatI hatI, te batAvavAnuM kAma mAruM nathI. chatAM eTaluM kahI zakAya ke karAcInI dareka komanI bhakika ane jijJAsAvRttivALI prajA ulaTabhera vyAkhyAnano lAbha levAne AvatI. lagabhaga traNa hajAra sudhInI janasaMkhyA lAbha letI. pariNAme zrIsaMghane jema besavAnuM sthAna vadhAravuM paDayuM, tema "lAuDa spIkara' nI paNa goThavaNa karavI paDI. zrotAonI A uktAmAM huM emanI jijJAsAvRtti ja mukhya kAraNabhUta samajuM chuM. janatAnI jijJAsAvRtti vadhAravAmAM vartamAnapatrAne prayatna mukhya kAma karI rahyo hato. "pArasI saMsAra', "siMdha sevaka" ane "hitecchue pitAnA riperTare rokI potAnA patramAM e bhASaNane tatkALa prakaTa Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArvajanika pravRtti [ 353 karavAnI kALajI rAkhI hatI. - sidhaseva ' savAranuM vyAkhyAna sAMjeja janatA vAMcI zake, eTalA mATe sAMjanA vadhArA kADhavA zaru karyAM hatA. * pArasI sa'sAra 'nA adhipati sAhebe akSare akSara vyAkhyAnA utArI levA mATe potAnA bAheAza ane siddhahasta ripera bhAi ThAkarazI kAThArIne rAkavyA hatA. ane te vyAkhyAnAthI peAtAnA patramAM meTI jagyA rAkatA hatA. * pArasI sasAre* lIdhelA riporTanuMja pariNAma che ke te vyAkhyAnamALA nAM keTalAMka vyAkhyAnA pustakAkAre paNu prakaTa thai zakayAM che. tema tene aMgrejI anuvAda paNa chapAyA che. 6 .. mArI A jAhera vyAkhyAnAnI pravRttithI eka lAbha e paNa thA che ke jaina dharmanA mahattva saMbadhI ane jaina dharmAMnA AcAra vicArA sabaMdhI je kaMI anabhijJatA bIjI kAmeAmAM hatI, te paNa Ne khare aze dUra thavA pAmI che. eTale ' karAcImAM jaina vANiyA che, ane jaina deharAsara che.' eTalA pUratu' je jJAna, ajana prajAmAM hatuM, temAM vadhArA thayeA che. jainadhamanI udAratAnI dRSTie ane parasparanA premanI vRddhinI dRSTie paNa A vyAkhyAnamALAthI kaMika lAbha thayA che, ema mAruM mAnavuM che. bIjI kAmAnI vacamAM cAlu vyAkhyAnamALA' uparAnta jyAre jyAre prasa`ga maLye, tyAre tyAre khIjI kAmeAnI vacamAM jane paNa vANIdvArA je kaMi banI zakI, te sevA karavAnuM samucita dhAyu hatu. AvAM je vyAkhyAnA anyatra thayAM, temAMnAM mukhya A che:-~ 1 pArasI rAjakIya maMDaLa-karAcInA prasiddha 'pArasI rAjakIya 'DaLa' tarathI eka vyAkhyAna tA. 14 ogasTa 1947 nA divase 23 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 ] mArI sidhayAtrA jahAMgIra rAjakoTavALA bAga'mAM pArasIonA vaDA dharmagurU dasturajI sAheba DeA. mANekajI nasaravAnajI dhAlA ema. e; pI. eca. DI., DI. lITanA pramukhapaNA nIce geAThavavAmAM AvyuM hatuM. viSaya hatA * vamAna paristhiti ane ApaNuM kanya. ' A vyAkhyAnamAM sAmAjika sthiti, dhArmika sthiti, rAjAonI prajA pratyenI javAbadArI, dezanI Arthika sthiti, vata mAna zikSaNu ane tenI jIvana upara thaelI asara, baheneAnA jIvana upara thaelI asara ane sa`panI jarura-e khAkhatA upara vivecana karavAmAM AvyuM hatuM. A vyAkhyAna pArasI rAjakIya ma`DaLe ' cApaDI AkAre prakaTa paNa karyu che. . . ' A prasaMge DA. dhAlA sAhee prArabhamAM ane aMtamAM je mananIya ane vidvattApUrNa vicArA raju karyAM hatA, te A hatA : "A takhtA uparathI ApaNe ghaNA jJAnI purUSAne AvakAra ApyA che, Aje ApaNe jJAnI uparAMta pavitra purUSane AvakAra ApavA atre bhegA maLyA chIe. + + + + + "khuzInI vAta e che ke ApaNA zaheramAM AvA tyAgI ane pavitra purUSe peAtAnAM pagalAM pharamAvyAM che. divasa pachI divasa AtmAnI bhUkha ane tarasa je sarve ne hevI joie, te chIpAvavA nIti, kheAdha ane sakhA ApI rahyA che. varasAda ema nathI kahetA ke tame damaleATInA taLAvamAMthI pANI pIe che, mATe kramaleATInA taLAvamAMja varasIza ane tame sau hAMDAM bharIbharIne tyAMthI pANI laI Avo ' te te| jema gavaranaranA mahelamAM tema garIbanA jhupaDAmAM eka sarakhA paDe che. A rIte Aje te taklIph laine A pavitra purUSa ApaNe AMgaNe padhAryAM che. ApaNe banI zakze, teTalA kheAdhano lAbha laizu. ane amRta pANI pIne AtmAnI pyAsane chIpAvazuM tathA ApaNA mana ane hRdayane tAtAjagI ApIzu'. ApaNe sau temanI jJAnI vANI sAMbhaLavA Atura chIe, tA munizrIne peAtAnA vicArA rajI karavA ApaNe araja karIzuM." Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArvajanika pravRtti [355 temaNe aMtima upasaMhAramAM A kahyuM hatuM - mAnavaMtA mahArAjazrInA bedhaka bhASaNu mATe ApaNe sarve temanA atyaMta upakArI chIe. temaNe ApaNI sAme bhUtakALanuM citra raju karyuM, tema vartamAnakALanuM dhArmika, sAmAjika ane rAjakIya bAbatanuM citra raju karI ApaNane ghaNuM raheze bodha Ape che. evo eka niyama che ke hamezA chatAelI prajA rAja karatI komanI saMskRti grahaNa kare che. musalamAnanA rAja amala daramiyAna temano paheraveza mATe bhAge jovAmAM AvatuM hatuM. jApAne paNa potAno pezAka badalyo che, mANasa jAtanI A nabaLAI kahevAya. paNa navInatA javA pAme che ane te junuM thAya che, tyAre nakala karavAno zekha rahetA nathI. "mahArAja sAhebe kahyuM tema, ghaNuM zikhelA namanatAInA guNa taje che, paNa tAlImatavA ane namanatAImAM ghaNuM AgaLa vadhelA paNa apa-Tu-DeTamAM khapanArA vadhAre kammara na vALe, paNa DAthI ja kAma le, te te yogya nathI. AjanA vaktAe ApaNI sAdAI ane namanatAIno upadeza dIdhA che. sekreTIse kahyuM che tema, eka mANasamAM vadhu meTAI Ave tema tenAmAM namanatAInA guNe vadhu prakaTa thAya che. "AjanA vaktAne ApaNe bhalI duA zuM cAhIe ? ApaNe temanI pAsethI duA meLavavAnI cAhanA rAkhIe chIe ! chatAM khudAtAlI pAse eTaluM mAgIe chIe ke hiMdustAnamAM sAta lAkha gAmo che; tyAM teo page cAlIne vicAre ane niti-bodhathI gAmaDAnI vastIne uMcI hAlatamAM lAvavAne phatehamada nIvaDe. ApaNe te amuka sthaLe Tharema chIe. paNa A Adarza purUSa te jagatanA mANasa Man of World che. temanuM A ThekANuM te paheluM ThekANuM nathI. teo hiMdu samAja nahi, paNa duniyAnA loko samakSa potAne upadeza laI jAya ane temane nItibodha ApavA mATe khudAtAlA lAMbI jIdagI baze. tevI duA gujArI kimatI bodha ApavA mATe ApaNe temano AbhAra mAnIzuM. ane ApaNe emanA asarakAraka baMdha mujaba vartavA kaziza karIzuM. ne cAritrane ucca karIzuM, te temaNe ATale samaya laIne ApaNane je bAdha Ape che, tenuM sArthaka thayuM kahevAze. Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 756] mArI siMdhayAtrA 2 vAya. ema. jheDa. e-pArasI kemanI vacamAM bIjI vyAkhyAna karAcInA prasiddha kAtraka helamAM Young man Gorastrian association taraphathI tA. 16 ogaSTa 1937nA divase thayuM hatuM. viSaya hate "sukhanI cAvI.' tenA pramukha hatA "DelI gejheTa"nA vartamAna eDITara zrI. tArAparavALA. A vizALa hola pArasI bAnuo ane puruSothI cIkAra bharAya hatA. emanI jijJAsAvRtti ane emane udArabhAva A vakhate pratyakSa dekhAte hato. A pachI A esesIezana taraphathI bIjA vyAkhyAnI goThavaNa thatI hatI; parantu cheka sAMjane samaya ane sthAna zaherathI ghaNuM dUra eTale amArA jevA sAdhuone mATe anukuLatAnA AbhAve te yojanA te vakhate mulatavI rahI hatI. ( 3 lohANuM hAlAI mahAjanavADI-dIvALInA mAMgalika prasaMge hAlAI lohANA mahAjananI eka virATa sabhA tA. 3 navembara 1937. nA divase thaI hatI. A prasaMge mahAjananA AgevAnenA nimaMtraNane bhAna ApI "gata varSanuM Atmika saravaiyuM" e viSaya upara upadeza ApavAmAM Avelo. 4 lahANa homa-karAcImAM lohANA kemanI baheLI vastI che. teo dhanADhaya ane udAra paNa che. bhAI hIrAlAla gaNAtrA jevI udAra ane prabhAvazALI vyaktio te kAmamAM che ke jemanA lIdhe kemanA hitanAM aneka kAryo thayA ja kare che. hamaNAM ja A komanA AgevAnoe eka mahesuM phaMDa karI garIba jAti bhAio mATe eka vizALa cAlI banAvI che. tenI sAthe ja eka vizALa beDiMga paNa banAvI che. A baMne saMsthAonA meLAvaDA tA. 2 ane 7 me 1938 nA divase karavAmAM AvyA hatA. bhAI hIrAlAla ane bIjA AgevAnI vinatithI A Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvajanika pravRtti [ 357 meLAvaDAomAM pazu kaMika kheAdha ApavAnA prasaMga maLelA. garImene rAhatA kai rIte ApI zakAya che? zrImatAnuM te saMbaMdhI zuM zuM katavya che ? temaja meDiMgAnI AvazyakatA ane merDiMgAnA suprInTenDanTAmAM kayA guNAnI jarurata che? e vastue batAvavAmAM AvI hatI. prasiddha vedAntI svAmI saccidAnaMdajInI upasthiti paNa dhyAna khecatI hatI. " 5 malIramAM vyAkhyAna--gata varSomAM garamInA divase mAM thADA vakhata malIramAM rahevAnA prasaga maLelA. havAkhAvAnA nimitte malIramAM ghaNA loko jAya che. A prasaganA lAbha lai tA. 29 mI me 1938 nA divase eka vyAkhyAna Truladhara prAgajInI dharmazALA 'nA vizALa cAkamAM gAThavavAmAM AvyuM hatuM. svAmI kRSNAnajI 5zu A sabhAmAM padhAryA hatA ane temaNe paNa prasa'gane anusaratuM vivecana karyuM hatuM. A vyAkhyAnanA lAbha levA haidrAbAdanA keTalAka siMdhI bhAio bahena paNu AvyAM hatAM. huM prabhutattva pracAraka maDaLa-karAcInuM 'prabhutattva pracAraka ma`DaLa' ke jenA mukhya saMcAlakA zrIyuta jamIyatarAma AcAya ane zrI narImAna gALavALA che, tene paricaya pahelAM eka prakaraNamAM karavAmAM AvyA che. A maDaLa taraphathI eka vyAkhyAnamALA tA. 20 mI jAnyuArIthI 23 mI jAnyuArI 1939 sudhI karAcInA judA judA sthAnamAM ane judA judA viSaye| upara geAThavI hatI. temAM 22 mI jAnyuArInA divase * dareka dharma mAnava tine zuM khAdhe che ? ' e viSaya upara vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM. A vyAkhyAnamAM muktinI siddhi mATe judA judA dharmoe batAvelA upAye| ane jainAnI syAddAda daSTie tenA samanvaya zI rIte thai zake? e sabaMdhI vyAkhyAna ApavAmAM AvyuM hatuM. Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 ] mArI sidhayAtrA uparanI badhI sabhAe uparathI e jANavAnuM sahelu thai paDaze ke have jamAnA e AvyA che ke kApaNu dhama ane samAjanA anuyAyIe ekabIjAnI sAthe sahakAra sAdhIne kArya kare, te! ApaNI ghaNI rAgahraSanI vRttie ochI thai jAya. ekabIjA pratyenI durbhAvanAo dUra thAya ane rASTranuM saMgaThana sAdhI zakAya. Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - jawwwwww -* -- - * * - *- -:33:zikSaNanA kSetramAM. karAcI chellI DhabanuM eka suMdara zahera che. gujarAtIoe potAnuM sthAna dareka dizAmAM meLavyuM che. gujarAtIonA hAthe cAlatI saMsthAo paNa evI aneka che ke je khAsa darzanIya che. AvI keTalIka saMsthAone paricaya pahelAM karAvavAmAM Avyo che. te uparAMta dIvALInA prasaMge phaTAkaDA nahi pheDavAno upadeza ApavAnA nimitte karAcInI 40 zikSaNa saMsthAonI mulAkAta laI 15000 vidyArthIone upadeza ApyAnuM paNa jaNAvavAmAM AvyuM che. saMsthAonI mulAkAta te sivAya keTalIka saMsthAonI mulAkAte khAsa irAdA pUrvaka aneka vizeSatAo jANavAnI khAtara ja levAmAM AvI hatI. AvI ja saMsthAonI mulAkAta lIdhI, temAMnI mukhya A cheH 1 zAradA maMdira-tA. 10 julAI 1937 nA divase A saMsthAnI mulAkAta * - - * -* *- Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] mArI siMdhayAtrA levAmAM AvI hatI. A saMsthAnA mukhya kAryakartA bhAI manasukhalAla jobanaputrAe badhA vibhAgo batAvyA hatA. ahiMnA nIcalA vargomAM svataMtra abhyAsakrama rakhAya che, jyAre AgaLa jatAM sarakArI skUlanA dharaNe rAkhyo che. huM mAnuM chuM ke saMsthAne Adaza jemAM sarakArI parIkSAnA mohathI A saMsthAne bacAvavI joIe. temaja saMsthAnuM vAtAvaraNa jatAM saMsthAne aMgeja chAtrAlaya hovuM joIe ke jethI vidyArthIo covIse kalAka sArA Adarza puruSenI dekharekha nIce rahI zake. ahiMnI eka vizeSatA che sAmUhika prArthanAnI. vidyArthIo, vidyArthInIo ane zikSake badhA sAthe maLIne jyAre prArthanA kare che, te vakhatanuM dRSya ane vAtAvaraNa ghaNuMja manahara thAya che. vacamAM dhUpa sugandhI phelAve che ane cAre tarapha badhAM besI madhura svare prArthanA kare che. e game tevAne paNa AkarSaNa kare che. - 2 dAMtanI keleja-Do ke. bI. paTelanA putra bhAI manasukhalAla paTela dAMtanA eka asAdhAraNa kuzaLa DokTara che. teo D. D. s. (Univ, Penna U. & A.); F. I. C. D., DR. Med Dent. (Univ, Rostock Germany);Dental Surgeon che. karAcImAM emanI koleja eka suMdaramAM suMdara jovA lAyaka saMsthA che. chellAmAM chellI DhabanAM sAdhane temaNe vasAvyAM che. sAdhu-saMto ane garIbanI sevAbhAve teo sAravAra kare che. kolejamAM barmA, IrAna, isTa AphrikA sudhInA vidyAthao dAMtanA DokaTara banavA Ave che. kahevAya che ke hiMdustAnamAM dAMta saMbaMdhI AvI kAle je mAtra gaNIgAMThIja che. kelejanI sAthe ja temaNe potAnI mAtA lakSmIbAInA nAmanI "dAMtanI ispItAla' paNa rAkhI che. A kolejamAM aDhI varSano korsa che, sarakAre A kolejane rekaganAijha karI che. karAcI myunisIpAlITIe De. manasukhalAlane myunisIpAlITI Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSaNanA kSetramAM : [ 361 skUlonA trIsa hajAra vidyArthIonA dAMta tapAsavAnuM kAma soMpyuM che. A kolejanI tA. 30 mI julAI 1937 nA divase meM mulAkAta lIdhI hatI. DAkaTara manasukhalAla ane temanA pitAzrIe koleja ane ispItAlanA badhA vibhAgo batAvyA hatA. temanuM AkhuM ya kuTumba saMskArI, sudhAraka, zikSita ane bhaktivALuM che. temanA mAtA lakSmIdevI e te kharekhara lakSmIdevIja che. 3 vIrabAIjI skUla-karAcImAM pArasIonI "vIrabAIjI sopArIvAlA hAIskUla" e bahu jANItI ane prasiddha saMsthA che. tA. 4 thI okaTobara 1937 nA divase ame A saMsthAnI mulAkAta lIdhI hatI. bhAI TI. jI. zAha, khuzAlabhAi vastAcaMda ane haidrAbAdavALAM bahena pArvatI ane rUkSmaNI vigere amArI sAthe hatAM. prInsIpAla zrI pIThAvAlA tathA bhAI rUstama dasture amane AvakAra Apyo hato ane badhA kalAso barAbara batAvyA hatA. ahiMnI vizeSatAomAM, eka evuM yanTa rAkhavAmAM AvyuM che ke je dvArA kayAre keTalo varasAda Avaze te jANuM zakAya che. vidyArthIonI tabIbI tapAsano rekarDa paNa rAkhavAmAM Ave che. eka vizeSatA e che ke A skUlamAM meTrIka pAsa karIne nikaLAra dareka vidyArthI skUlane pitAnA nAmanI eka eka khurazI bheTa Ape che. je mukhya helamAM rAkhavAmAM Ave che. te hAlamAM rakhAelI khurazIo uparathI saheje jANI zakAya che ke keTalA vidyArthIo meTrIka pAsa thayA. vidyAthIone "sutArI kAma' pharajIyAta zikhavavAmAM Ave che. skulanI saphAI, zikSakone utsAha, prInsIpAlanI lAgaNI ane vidyArthIonI sabhyatA e badhuM prazaMsanIya javAyuM. 4. AMdhaLAonI skUla-karAcImAM AMdhaLAonI kula paNa eka jovA lAyaka saMsthA che. hiMdu ane musalamAna-badhI premAnA Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI sidhiyAtrA - - - - - - - - - - - - AMdhaLAone ahiM rAkhIne, AMdhaLAone mATe mukarara thaelI lipimAM lakhavA-vAMcavAnuM temaja saMgIta ane keTalAka hunnara-udyoganuM kAma zikhavavAmAM Ave che. 20 mI DIsembara 1937nA divase vIsanagaravALA zeTha mahAsukhabhAI cunIlAla, pArasI gRhastha bhAI edala kharAsa, siMdhI gRhastha bhAI gevinda mIracaMdAnI ane bIjA keTalAka gRhasthA sAthe ame A saMsthAnI mulAkAta lIdhI hatI. prInsIpAla zrIyuta eDavAnIe badhA vibhAge batAvyA hatA. zrI mUrtipUjaka janasaMgha taraphathI tamAma vidyAthione kAmaLA ApavAmAM AvyA hatA. saMsthAne aMge eka nirAdhAra apaMga khAtu paNa rAkhavAmAM AvyuM che ke jemAM regI ane "nirAdhAra dukhIone sthAna " ApavAmAM Ave che. A vibhAga jotAM koIpaNa mANasanuM hadaya pIgaLyA vagara na rahe ane karmanI vicitratAnuM pratyakSa dazya tyAM dekhAya che. 5. mAmA garlsa hAIskUla-pArasIonI A paNa eka saMsthA bahu jovAlAyaka che. khAna bahAdura mAmA sAhebanI lAkhe nI sakhAvatanuM A saMsthA eka pariNAma che. tA. 7 mI DIsembara 1938 nA divase prasiddha ArTIsTa bhAI vADIlAla kapAsInI sAthe A saMsthAnI ame mulAkAta lIdhI hatI. khAnabahAdura mAmA sAheba, khAna bahAdura kendrAkaTara sAheba ane hAIskUlanA prInsIpAla vigeree amane skUlanAM badhA badhA vibhAgo batAvyA hatA. zikSaNa uparAMta strIone yogya rasoInuM, 5DA devAnuM, bharavAnuM, guMthavAnuM vigere aneka jAtanuM zikSaNa ahiM ApavAmAM Ave che. sAthe DrIla ane evI skAuTIMga saMbaMdhI upayogI tAlIma paNa ApavAmAM Ave che. vyAkhyAno upara pramANe saMsthAonI mulAkAta letAM lagabhaga dareka sthaLe Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSaNanA kSetramAM [363 vidyArthIone ane zikSakone samayanA pramANamAM bodha ApavAmAM Avelo. te uparAnta zikSaNakSetramAM keTalIka khAsa sabhAomAM paNa vyAkhyAno ApavAmAM AvyAM hatA. jemAMnAM keTalAMka A cheH 1. IjInIyarIMga koleja-karAcImAM A keleja bahu prasiddha che. kelejanA vidyAthIo paikI gujarAtI vidyArthIo ne potAnuM eka maMDaLa sthApana karyuM che. A maMDaLanAM Azraya nIce maMDaLanA maMtrI bhAI vrajalAla mahetAnA prayatnathI kelejanA prInsIpAla junnarakara sAhebanA pramukhapaNa nIce tA. 3 jI ogasTa 1937 nA divase "vidyAthIonuM eya " e viSaya para vyAkhyAna ApavAmAM AvyuM hatuM. A vyAkhyAnamAM vidyArthIoe suMdara rasa lIdhe hato. chevaTe prInsIpAla sAhebe aMgrejImAM hAsyarasayukta upasaMhAra karyo hato. 2. sevAkuMja-karAcInI kolejamAM abhyAsa karatA keTalAka vidyArthio "sevAkuMja'nA chAtrAlayamAM rahe che. tenA suprInTenDenTa prophesara kumAra ghaNuM vidvAna ane karAcInA prasiddha kAryakatA che. temanA AgrahathI eka vyAkhyAna 28 mI ogasTa 1937 nA divase rAkhavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge thoDeka upadeza ApyA pachI vidyArthIone chUTathI prazna pUchavAnI taka ApavAmAM AvI hatI. Adhunika keLavaNamAM AgaLa vadhelA marAThI, paMjAbI ane gujarAtI vidyArthi oe "Izvara" "AtmA jagat " " jIvananuM dhyeya' temaja sAmAjika ane keTalAka rASTrIya prazno pUchayA hatA. A carcA ghaNuM rasaprada nivaDI hatI. ane pharI pharI Avo prasaMga meLavavA mATe vidyArthioe potAnI jijJAsA jAhera karI hatI. 3 bALakonI kenpharansa-prasiddha deza netA satyamUrti tA. 13 mI navembara 1937 nA divase karAcI AvelA. A prasaMgane lAbha laI keTalIka saMsthAonA Azraya nIce karAcInA vidyArthIonI eka kenpharansa Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 364] . mArI siMdhayAtrA rAmabAganA medAnamAM thaI hatI. A prasaMge keTalAka kAryakartAonA nimaMtraNane mAna ApI AzIrvAdAtmaka thoDuM vivecana kareluM. ghaMghATa ane avyavasthA eTalI badhI hatI ke keIpaNa vaktAne bhAgye ja saue sAMbhaLyA haze. 4 zikSaka saMmelana-karAcI myunisIpala skUlonA zikSakanuM eka samelana myunIsIpala skUlaborDanA eDamInIsTreTIva ophIsara zrIyuta ananta hari lAgU sAhebanA pramukhapaNa nIce mahAvIra vidyAlayanA kampAunDamAM thayuM hatuM. A prasaMge zikSakenI javAbadArI e viSaya upara vyAkhyAna ApavAne prasaMga maLelo. paMjAbI, gujarAtI, sikha ane siMdhI vigere zikSake sArI evI saMkhyAmAM hatA. 5 zAradA maMdirane vArSika meLAvaDa-karAcInA jANItA zAradA maMdire 17 varSa pUrAM karI 18 mAM varSamAM praveza karyo, tyAre eka khAsa kAryakrama goThavavAmAM Avyo hato. A divase savAranA 5 thI dhUpanI sugandhI ane prArthanAnA nAdathI vAtAvaraNa ghaNuM ja pavitra banAvavAmAM AvyuM hatuM. 8 vAge sabhA bharavAmAM AvI hatI. saMsthAnA saMcAlaka bhAI manasukhalAla jobanaputrAe saMsthAne sattara varSane Trake itihAsa kahI saMbhaLAvyo hato. jemAM saMsthAne thatAM vidana ane saMsthA mATe thatI "lekaniMdA' saMbaMdhI paNa dilagIrI jAhera karI hatI. A prasaMge vaDIla vidyArthI maMDaLa sthApavAnuM sadbhAgya mane sAMpaDayuM hatuM. - 6 gujarAtI grejyueTa esosIezana-tA. 10 mI juna 1938 nA divase "kAriyA hAIskUlanA vizALa helamAM karAcInA gujarAtI grejyueTa esosIezana" taraphathI tattvajJAnanI carcAne eka Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSaNanA kSetramAM [ 365 meLAvaDo goThavavAmAM Avyo hato. A prasaMge ejyukezana inspekaTara zrIyuta jozIjI, "sindhIyA TIma nevIgezana kampanI nA menejara zrIyuta mahetA tema keTalAka vakIlo, zikSako ane vidyArthIoe hAjarI ApI hatI. lagabhaga doDha kalAka sudhI judA judA jijJAsuoe AmA, izvara, karma, janadhama ane bauddhadharma vigere viSayo upara jJAnacarcA calAvI hatI. AvA meLAvaDAothI vyAkhyA karatAM vadhAre phAyado thAya che, evI khAtrI te vakhate saune thaI hatI. 7 mahAvIra vidyAlayanA meLAvaDA-sana 1938 ane 39 banne varSa"mahAvIra vidyAlayanA meLAvaDAomAM hAjarI ApIne vidyArthIo ane zikSakonA jIvana saMbaMdhI upadeza ApavAno prasaMga maLelo. WWW.jainelibrary.org Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -:34:mahApuruSanI jayantIo www/wwwja* - ka *wwww wwwwwwwwwwwwwja- karAcImAM dareka dharmanA anuyAyIo vase che. dareka dharmanAM dharmasthAnake paNa banelAM che. ane temAM meM gujarAtIone nivAsa, eTale jema bIjI pravRttiomAM temanuM agrasthAna, tema dharma pravRttimAM paNa temanuM agrasthAna hoyaja. vyavasthApUrvaka dharmanA jalasAo karavAnI je kuzaLatA gujarAtIomAM jovAya che, evI bhAgye ja koI dezavAsIomAM jevAze. kadAcita kaMI karatA paNa haze, to paNa te lagabhaga anukaraNa rUpe. -- --- - - karAcImAM aneka mahApurUSanI jayatIo paNa ujavAya che. judA judA maMDaLo ane sabhAo dvArA e jayantInA usa sArI dhUmadhAma pUrvaka thAya che. temAMnI thoDIka jayantIone ulekha A prakaraNamAM karuM chuM ke jemAM pramukha tarIke athavA vaktA tarIke kaMIka sevA karavAnuM sadbhAgya' A lekhakane sAMpaDayuM hatuM. * ww44 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApuruSAnI jayantI kRSNa jayantI " san 1937 ane 38 ane vakhatanI- kRSNe jayantI 'emAM bhAga levAmAM AvelA. san 1937 nI kRSNe jayantI ' bhATiyA sevA samiti ' ane ' bhATiyA sahakArI maMDaLa 'nA Azraya nIce zAradA maMdira 'nA pAuMDamAM zeTha haridAsa lAlajInA pramukhapaNA nIce thai hatI. san 1938nI jayantI paNa teja sthaLe ujavavAmAM AvI hatI. jyAre teja divase zrIjI jayantI prabhutattva pracAraka maMDaLa ' taraphathI jena vyAkhyAna hAla 'mAM karavAmAM AvI hatI. " 6 [ 367 zAradA maMdiramAM thaelI e jayantI prasaMge me je vicArA raju karyo hatA; temAMnA thoDAka A cheH kRSNa bhagavAnanI jayantI, mAtra sabhAe bharIne vyAkhyAno karIe, eTalAthI samApta nathI thatI. jenI jayaMtI ujavAya, enA jIvanamAMthI kaIka guNa levAya tAja te jayantInI saphaLatA kahevAya. prativarSa jayantI ujavA che, tame tamArA jIvananu' avaleAkana karI ke ATalA varSoMmAM kyA ane keTalA guNA svIkAryAM che ? kRSNa bhagavAna mAlyAvasthAthI gAyAnA pUttaro hatA. gAyAne emaNe hiMdustAnanuM mukhya dhana mAnyuM hatuM. kRSNano Ajano pUjArI teja gAyane gAyamAtA' kahevA sivAya bIjI zI pUjA kare che? Ajano hiMdu zrImata, meTaro rAkhavA meTaragereja manAvaze ane meATAne sAcavavA mATe eka be nokara paNa rAkhaze, paNa gAyane mATe tene tyAM sthAna nathI, ne nokara paNa nathI maLate ke je gAya peAtAne ane peAtAnA khALakone zuddha dUdha ApIne zarIra puSTa kare che. rastAmAM gAya maLe teA gAyanA zarIra upara hAtha pheravI AMkhe lagAve, gAya sAmI maLe te tenA kapALamAM kaMkuno cAMDaleA kare paNa gAya vasukI jAya, ane dUdha detI madha thAya te be paisA ye pAMjarApeALamAM ApyA sivAya sIdhI Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368] mArI siMdhayAtrA pAMjarApoLamAM padharAve. A gaupUjA ! eTaluM ja zA mATe ? paMdara rUpiyAnI gAyanA keI 17 ke 20 rUpiyA Apate hoya ema jANavA chatAM ke, hamaNuMja kasAIvADe javAnI che, eTalA lebhanI khAtara ene ja vecaze. AvIja rIte kRSNanI gItAnA guNa gAnArAo gItAmAM varNavelA paga ne keTale Adare che ? gItAno karmavega pratyeka vyaktie khAsa samajavAnI jarUra che. hamaNAM thoDA divasa pahelAM eka jarmana vidvAna mane pUchyuM hatuM ke gItAnA "bhakitayoga, karmayoga" ane "jJAna"mAM uco ko yoga che? mArI dRSTie "karmayoga" vadhAre zreSTha che. karmayogathI mANasa "dharmagI" banI zake che, "jJAnayogI' paNa banI zake che. ApaNe keTalA karmayogI chIe? e aMtarAtmAne pUchIe te mAluma paDe." sana 1938nI "prabhutattva pracAraka maMDaLa taraphathI thaelI kRSNa jayantImAM pramukha tarIkenA vyAkhyAnamAM meM e bAbata tarapha lokonuM dhyAna kheMcyuM hatuM ke - Aje kRSNalIlAnA bahAnA nIce kRSNabhakato kRSNa bhagavAnanI bhakti karI rahyA che ke eka jAtano sAMsArika viSayeno pracAra karI rahyA che? bAra varSa sudhInI bAlyAvasthAmAM chokarIonI sAthe bAlakrIDA karanAra bALakanI ceSTAene Aje keTalu vikRta rUpa ApavAmAM AvyuM che ? e mArI daSTie kRSNa bhagavAnanI bhakita nathI, paraMtu viSayavAsanAnI svArtha parAyaNatA che. Aje kRSNanuM eka paNa citra gopI vinAnuM te naja heAya. sAmAnya vyavahAramAM paNa eka gRhastha pitAnI strInI sAthe paNa maryAdA jALavI zake che-jALavavI ja paDe che, jyAre kRSNa bhagavAnanA citra ane kRSNa bhagavAnanA jIvananA bahAnA nIce khelAtI lIlAo, e zuM ayogya nathI ? bAra varSa sudhInI bAlyAvasthAnI bALakrIDAno AvI rIte durapayoga thAya che te IcchavA joga na ja kahevAya. ene - AdhyAtmikatAnuM rUpa ApavAmAM AvatuM hoya, paNa te AdhyAtmikatAno vicAra karanArA saMsAramAM manuSya keTalA ? game tevI zuddha vastu paNa je te apavitratAnA arthamAM phelAtI haioya to te zuddha nathI ja. keIpaNa dharma ane cirAgyathI ja ApI zake che. WWW.jainelibrary.org Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApuruSonI jayatIe " [ 39 "AvAM ja kAraNathI te jema keTalAka bhaktine bahAnA nIce viSayI bane che, tema keTalAka AvA nimittone AgaLa karI azraddhALu ane nAstika paNa bane che. kRSNa bhagavAnanA bhakatae A vastuno khUba gaMbhIrAithI vicAra karavAnI jarUra che." gaNezotsava tA. 11mI sapTembara 1947nA divase "sevAkuMja mAM marAThAo taraphathI " gaNezotsava" ujavavAmAM Avyo hato. A prasaMge eka TuMke pravacana karatAM gaNezajInuM vAhana uMdara , e zuM sUcave che? e viSaya upara keTaluMka kahevAmAM AveluM. uMdara tamAma vastuone kApI khAya che. nAza kare che, evA uMdaranuM vAhana banAvIne gaNezajI sUcave che ke "saMsAranA tamAma jIvone haDapa karanAra mRtyu upara tame vijaya meLavo, arthAta mRtyuthI tame nirbhaya rahe, e mRtyuthI zI rIte nirbhaya rahI zakAya ? e upara vivecana karavAmAM AvyuM hatuM. kabIra jayantI eka divasanI sAMje "kabIra paMtha'nA AcArya mahanta svAmI zrI bAlakRSNadAsajIe mArI pAse AvIne jaNAvyuM ke- jeTha sudi punamanA divase "kabIra sAhebanI jayantI ujavavAnI che, te prasaMge mAre pramukha thavuM joie.' mane Azcarya sAthe khUba bha thayo. kabIra sAhebanI jayantImAM mArA jevo eka janasAdhu pramukha tarIke kema zobhI zake ? vaLI temanA granthanA upalaka abhyAsa sivAya temanA saMbaMdhI mAruM jJAna ke zuM? paNa zAMtaprakRtinA, sAtvika vRttivALA mArA A mahatva mitrane Agraha cAlu rahyo. Akhare mAre A mitranuM vacana mAnya rAkhavuM paDayuM. 1938nA junanI 10-11-12-13 e tArIkhe zrI kabIra 24. Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 ] mArI sidhayAtrA sAhebanI jayantI mATe mukarara thai. mahantazrInA upadezathI raNucheADa lAina 'nA zivanaLa pAsenA medAnamAM karAcInA khIrabhaktoe eka surAAbhita ma`Dapa ubhA karyAM. cAra divasa khUba dhUmadhAma pUrvaka jayantI tha. aneka karpa'thI santa-mahantA bahAra dezAvarathI paNa AvelA. Aja prasaMge mahantazrI bAlakRSNadAsajInA parizramathI ubhA thayelA * kabIra dha'sthAnaka 'nI udghATanakriyA paNu thavAnI hatI. A kriyA karAcInA mAjI meyara zrIyuta durgAdAsa eDavAnInA hAthe karavAmAM AvI. karAcInA ane bahAranA judI judI AmanA prasiddha vyAkhyAtAonAM vyAkhyAtA, kuzaLa saMgItakArAnA saMgItanA jalasA ane ema judI judI jAtanA kAryakramathI cAre divasanu prAgrAma khUba bharacaka rAkhavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge dharmasthAnanuM mahattva batAvatAM meM kahyuM hatuM ke: dhama sthAno dvArA dhamapracAra kArya thai zake che pratyeka dharmAvalambIoe eka cA khIjI rIte dhama sthAnono svIkAra karyAM che. AvAM sthAnone sa*sAranI vAsanA, praleAbhano ane rAgadveSanA samparka na heAveza joie. trividha tApathI saMtapta thaelA leAkA AvAM sthAnomAM Ave che. sAdhusantAno satsaMga ane temanI sevAmAM rahI dhano sadupadeza grahaNa karave!, e . AvAM dhasthAnono hetu che. uddezA dareka sapradAyanA sArA heAya che, paNa pAchaLathI tenA durUpayoga thAya che. ka mIra sAhebe udAratAthI ekatA vadhAravA ane kurUDhIone dUra karavA je upadeza ApyA hatA, te pramANe vavA tame prayatnazIla thazeA, dareka dharmasthAno AtmakalyANanA rastA para laI janArAM sthAne che." ityAdi. chevaTanA upasa'hAramAM me je vicAre raju karyAM hatA, temAMnA gheADA A che. "sa'sAranA pratyeka mahApurUSanA janma pAchaLa kaMi ne kaMi vicitratA ane kautuka rahelAM hoya che. AvI rIte kabIra sAhebanA janmasa'badhamAM paNa Iphe vicitra ghaTanAe hoya, teA emAM Azraya pAmavA jevuM nathI. ApaNe te je Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApuruSAnI jayantIA [1 mahApurUSa utpanna thayA, temano deza zA che? teo peAtAnu jIvana zI rIte chabyA ? jagatnA kalyANa mATe temaNe zuM karyu ? teja mAtra dhyAnamAM rAkhavAnI jarUra che. pAchalA kALamAM ane temAM ye 16 mI zatAbdi sudhInA kALamAM je je mahApurUSA thaI gayA, temanA camatkAranI vAteA paNa ghaNI cAle che. AvI ghaTanAo badhA sapradAyAmAM thayA karI che. AvI vastuone ApaNe alaga karI mahApurUSAe jIvanane saphaLa karavA zu' sadeza ApyA che ! te upara vicAra karIe, te vadhAre sArUM che. duniyAnA aneka mahApurUSAnI mAphaka kabIra sAheba mATe paNa virAdha jAgyA hatA, paNa e teA kudaratI che. sa`sAranI jALamAM phasAelA mAnavIe kahe che jarUra ke ame satyanA pUjArI chIe.' paNa satya sAMbhaLavuM ene gamatu nathI ane je mahAtmAe satya saMbhaLAve che, tenA virodhI banI dhULa uDAvavA taiyAra thAya che. chatAM mahAtmA mATe tA satya te satyaja che. Akhare emanA satyano vijaya emanI mAnUdagImAM nahi te, geramAnlRdagImAM paNa pratyakSa dekhAyA vinA nathI rahetA. kaura sAhebanA dehAAne sAkhI kahevAmAM Ave che. eka vidvAne tenI AleAcanA karatAM kyu che ke sAkhI' e 'sAkSI' no apabhraMza che. kabIra sAhebanI sAkhI' duniyAnA AtmAnuM sAkSIbhUta vacana che, kabIra sAhebanI sAkhI tenI hayAtinI sAkSI che. 'sAkSI'mAM pakSapAta ke vADAbaMdhI nathI hatI. "sa'gaThana e rASTranI unnatinuM sUtra che. judA judA sapradAyanA mahAtmAenI jayantIe sAthe maLIne ujavavAthI ApaNI tAkatA vadhaze ane pariNAme rASTrabaLa vadhaze. mArA tamane upadeza che ke jyAM jyAM prasaJA maLe, tyAM tyAM bhegA maLavAnuM' zIkheA. phabIra sAhebanI jayantI uparathI ATale bApa laine chUTA paDaze| teNe khasa che...... "adhA divaseAnA kAryakramamAM tame badhAe mane je sAtha ApyA che, ane zAMtipUrvaka mane dareka vakhata sAMbhaLyeA che, te mATe tamArA AbhAra mAnuM chuM. mArA mitra mahaMta svAmI zrI AlakRSNadAsajInA athAka parizramanu sma pariNAma che. teone hu' jeTalA dhanyavAda Apu' teNeA Ama che " Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI siMdhayAtrA A jayantI prasaMge mahaMta zrI bAlakRSNadAsajIe reja vidvattApUrNa ane gaMbhIratA sAthenAM je pravacana karyA hatAM, te ghaNuM ja mahattvanAM hatAM. vaDodarAthI nikaLatA "sva-saMveda' nAmanA patranA pAMcamA varSane 10 me aMka karAcInI A " kabIra jayantI aMka" tarIke sacitra prakaTa thayo che, emAMthI badhAM vyAkhyAna vigere hakIkta jANavAnI maLe che. ja rAsta jayantI prabhutatva pracAraka maMDaLa" nA Azraya nIce pArasIonA mahAna pegambara jarathosta sAhebane janmotsava ravivAra tA. 11. mI sapTembara 1938 nA divase gurudeva zrI vijayadharmasUri mahArAjanI jayantI prasaMge ubhA karAelA maMDapamAM ujavavAmAM Avyo hato. A prasaMge paNa mArA jevA jarathosta sAhebanA jIvanacaritrathI lagabhaga anabhijJa evA eka adanA bhikSukane pramukha tarIkenI javAbadArI seMpavAmAM AvI hatI. De. vANiyA, pI. eca. dastura sAheba, jamIyatarAma AcArya, mANekabAI darogA, evA aneka vakatAoe jarAsta sAhebanA jIvana upara pravacane kyAM hatAM. Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -H 35 HbahAranA vidvAnA. karAcInI amArI sthiratA daramiyAna eka athavA bIjA nimitte bahAranA aneka vidvAneAnu karAcImAM AvavuM evuM. A vidvAneAnA jJAnane lAbha paNa karAcInI janatAne prasa geApAtta maLe, eveA prayatna karavAmAM AvelA. ghaNe bhAge amArAM cAlu vyAkhyAneAnA samayamAMja te vidvAnAnAM vyAkhyAne gADhavAtA. karAcInA mUrti pUjaka saba taraphathI te sa'badhI badhI geAThavaNa thatI. AvA je je vidvAnAnA jJAnalAbha karAcInI janatAne amArI upasthiti samakSa maLyA, teomAMnA thADAkanA ullekha ahiM karavAmAM Ave che-- 1 adhakavi haMsarAjabhAi~amarelInA A aMdhakava gujarAtI praznamAM sArA jANItA che. temanI bhajaneA gAvAnI zakti adbhUta che. zrotAomAM khUba rasa reDe che. tA. 29 mI juna 1937 nA divase emanAM bhajanAnA eka jalasA gAThavavAmAM AvyuM hatA. khUba Ana'6 AbyA hatA.. Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374] mArI sidhayAtrA 2 sAdhu vAsavAnI-sidhanA A prasiddha sAdhu jagamazahUra che. temane paricaya pahelAM karAvavAmAM Avyo che. amArI mitratAnA aMge aneka vakhata sAdhujI upAzraye padhArelA. tA. 27 mI ogasTa 1937 nA divase mArA vyAkhyAna prasaMge temanuM vyAkhyAna goThavavAmAM AveluM. * aMtarpeTa kholo' e viSaya upara emaNe ghaNuM ja AdhyAtmika ane pitAnI lAkSaNika zailImAM dila pIgaLAvanAruM vyAkhyAna karyuM hatuM. jarmana vidvAna De. phIlahensa samara-jarmanInA A pI. eca. DI. DIgrI dharAvanAra vidvAna tA. 25 mI ogasTa 1937 nA divase AvyA hatA. A vidvAna jijJAsAvRttivALA ane bhalA gRhastha che. temaNe hiMdu saMskRtine ghaNuM sAre abhyAsa karyo che. vidvAna hovA chatAM teo vyApArI lAInamAM jhIpalAelA che. A vidvAne svargastha gurudeva zrI vijayadharmasUri mahArAjanuM kacchIja yunIvarsiTI presathI bahAra paDeluM jIvanacaritra' vAMcyuM hatuM. e uparathI emanA dila upara ghaNI ja sArI asara thaI hatI. jJAnacarcA daramiyAna gItAnA "yoga" saMbaMdhI temaja janonA "yoga' saMbaMdhI lagabhaga doDha kalAka carcA cAlI hatI. temaNe mArI sUcanAthI AbUnAM maMdira jovAne khAsa nirNaya karyo hato. samaya nahi hovAnA kAraNe temanuM jAhera vyAkhyAna rAkhI zakAyuM na hatuM. 4 belajIyana jarnAlIsTa-tA. 22 mI ogasTa 1937nA divase huM mArA Asana para beTho hatA; evAmAM eka yuropIyana yuvaka mArI pAse AvI caDho. hAthamAM kemere laTakato hato ane eka nAnakaDI bega hatI. nAma pUchatAM khabara paDI ke te eka bejIyamane patrane pratinidhi che. ane te mAruM nAma pUchate pUchato tyAM Avelo. tenI sAthe bIne paNa eka yuvaka hato; je te vakhate pitAne utAreja rahelo. lagabhaga Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahAranA vidvAnA [ 35 be kalAka sudhI eka dubhASiyAne vacamAM rAkhI carcA cAlI. jaina sAdhuone AcAra vicAra, janAnAM mULa tatvA vigere viSaye| e carcAmAM mukhya hatA. te pachI te| A baMne yuvA vakhateA vakhata AvatA ane ghaNI vastuonI mAhitI meLavI nAMdha letA. A hakIkta uparathI mAlUma paDayuM hatuM ke teo e vaSa~thI duniyAnI musApharIe nIkaLyA che. judA judA dezI ane gAmeAmAM jAya che, ane prasiddha puruSonI mulAkAteA lai hakIkate meLave che. emanA kahevAthI ema paNa mAlUma paDayu ke je patranA teo pratinidhi hatA; te patra taraphathI temanI musApharInuM vana pustakAkAre chapAze. A ane musAkarAnA nAma hatAM: mesasa cA` pITrAsa, ane cAsa lUI perAne. 5 yAgAcAya prakAzadevalAhAranA prasiddha yAgAzramavALA 5. prakAzadeva karAcI AvelA. temanu eka vyAkhyAna - brahmacarya * viSaya upara 1 DIsembara 1937 nA divase upAzrayamAM rAkhavAmAM Avelu brahmacarya pAlananA judA judA niyameA upara temaNe ghaNuMAja prakAza pADele emanA A vidvattAbharyA vyAkhyAnanI ghaNIja suMdara asara thavA pAmI hatI, 6 zrI rAyacUrAjIne dAyarA--gujarAtanA A mahAna sAhityakAra, zAradA 'nA taMtrI ane leAkasAhitya 'nA prakhara abhyAsIthI krANu . ajANyuM che ? karAcImAM bharAelI 13 mI ' gujarAtI sAhitya pariSada prasaMge je aneka vidvAnA AvelA, teemAM bhAi rAyacUrA paNa eka hatA. karAcInI janatAne bhAi rAyacUrA ane bIjA sAkSareAnI vidvattAnA lAbha maLe, evI yeAjanAe gAThavAi hatI. temAM zrIyuta rAyacUrAjI ane kavi mAvadAnajIne eka dAyarA 2 jI jAnyuArI 1938 nA divase upAzrayanA hAlamAM gADhavAye| hatA. A vakhate jaina samAjanA prasid ane vidvAna seAlIsITara zrI mAtI" giradharalAla kArpAkrayA tathA 4 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 ] mArI sidhayAtrA nAgarika bhAI vIsanagaravALA rAjaratna zeTha mahAsukhabhAi cunIlAla vagere jANItA gRhasthAnI paNa upasthiti hatI. sammelananA svAgatAdhyakSa, upapramukhe ane maMtrIo paNa upasthita hatA. karAcInA prasiddha hIrAlAla gaNAtrAe mahemAnAnA paricaya karAvyeA hateA. te pachI bhASa rAyacUrAe pAtAnI ramujI zailImAM suMdara vyAkhyAna karyuM hatuM. leAkAne khUba hasAvyA hatA. pachI leAkAnA AgrahathI rAjakavi mAvadAnajI ane zrIyuta rAyacUrAe sAmasAme ubhA rahI duhAonI ramajhaTa jamAvI hatI, Ama A dAyare! ghaNAja rasaprada thayeA hateA. " 7 zeTha mahAsukhabhAI--jainasamAjanA prasiddha lekhaka ane kavi temaja vaDAdarA rAjyanA mAnItA vIsanagaravALA zeTha mahAsukhabhAI cunIlAlanA paricaya karAvavAnI bhAgyeja jarura che. te paNa * sAhitya pariSada ' prasaMge karAcI AvelA. temanA jJAnanA ane vicArAnA lAbha meLavavA mATe 25 mI navembara 1937 nA divase eka jAhera vyAkhyAna gAThavAyuM hatu. temanA udAra vicArA ane khAsa karIne 'jaina samAjanI vartamAna paristhiti 'saMbaMdhI temanA abhyAsa jANavAnI sArI taka maLI hatI. te thADAka divase sudhI rAkAyA hatA ane mArA judA judA vyAkhyAnA prasa Mge paNa temanA vicArAnA lAbha leAkAne maLyA hatA. 8 jamanAdAsa udANI--muMbainA A jANItA jaulIsTa ane arthazAstrI karAcI AvelA. temanA dezanI Arthika ane rAjakIya paristhitino abhyAsa Ne! 'De| che. temanA vicArAno lAbha meLavavA mATe 6 mArca 1938 nA divase upAzrayanA hAlamAM vartamAna yuga ane ahiMsA ' e viSaya upara vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM. temaNe peAtAnA viSayanA dharmAMzAsana, samAjazAsana ane rAjazAsana-- ema traNa vibhAgeA pADI vidvattApUrNa vyAkhyAna ApyuM hatuM. karAcInA 6 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAranA vidvAne jenone to e jANIne abhimAna thAya e svabhAvika hatuM ke-jaina samAjamAM AvA uMDA abhyAsIo paNa che. - 9 Do. masa-bhAratIya sAhityanA ucca keTInA abhyAsI, yuropanA prasiddha vidvAna, inDIyA ophIsa lAyabrerInA bhUtapUrva cIpha lAyabrerIyana ane okasapharDa yunivarsiTInA mAjI saMskRta prophesara Do. epha. Dabalyu. themasa ema. e. pIeca. DI., "erIyanTala konpharansa 'nA cuMTAelA pramukha tarIke hiMdustAnamAM AvelA. amArA gurumahArAja zrI vijayadharmasUri mahArAjanA teo parama bhakta. lagabhaga vIseka varSa pahelAM teo hiMdustAnanI musApharIe AvatAM sauthI pahelAMja gurumahArAja pAse AvelA. temanI amArI mitratA ghaNA varSothI cAlI Ave che. kevaLa thoDA kalAko mATe mitratAne saMbaMdha tAjo karavAnI abhilASAthI AvelA. vakhata nahiM hovA chatAM AvA eka mahAna yuropIyana vidvAnanI vidvattAne lAbha apAvavA mATe tA. 17mI eprIla 1938nA divase karAcInA meyara zrIyuta durgAdAsa eDavAnInA pramukhapaNuM nIce upAzrayanA helamAM eka virATa sabhA bharavAmAM AvI hatI. karAcInA adhikArIo, myunisIpAlITInA kerapareTaro, tamAma patrAnA pratinidhio, pArasIo, aMgrejo, siMdhI ane gujarAtI strI puruSanI hajAronI saMkhyA A vidvAnane sAMbhaLavAne mATe AturatAthI AvI hatI. De. themase "bhUta ane vartamAna" e viSaya upara ghaNuM ja vidvattApUrNa gaMbhIra ane jANavA jevuM vyAkhyAna ApyuM hatuM. aMgrejImAM vyAkhyAna ApavA chatAM paNa A hajAranI janatAe je zAMti jALavI hatI e bahu AzcaryakAraka hatI. A aMgrejI vyAkhyAna gujarAtI tarajume zrIyuta pazetana vANiyA bI. e. ela. ela. bI. e karI saMbhaLAvyo hato. AvA gaMbhIra ane Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 398 ] mArI siMdhayAtrA kaNi viSayane paNu gujarAtImAM anuvAda saMbhaLAvatAM zrI vANiyAe sarasa rasa utpanna karyAM hatA. Do. thAmasa karAcIthI nepAlanI musApharIe upaDI gayA hatA. tyAMthI 9 mI julAI 1938 nA divase vilAyata mATe sTImara pakaDavAne pAchA karAcI AvyA hatA. A prasaMge paNa teo upAzrayamAM AvyA hatA. ane lagabhaga be kalAka rAkAi peAtAnI musApharInI badhI hakIkata jaNAvI hatI. DA. thAmaya haidrAbAda ( siMdha ) mAM amArI sUcanAthI bahena pAtI. eDavAnInA mahemAna banyA hatA. pArvatI bahenanA AkhA kuTumbe temanI sArI mahemAnagIrI jALavI hatI. tyAMthI te mAhana-jo-DerA jovAne gayA hatA. peAtAnI musApharI daramiYAna zivapurInI amArI sauMskRta DhAleja, AgrAnuM 'vijayadhama lakSmI jJAnamaMdira' e badhI sasthAonu paNa nirIkSaNu karyu` hatu`. ane temaNe ahiM AvIne dhaNA saMteSa jAhera karyAM hatA. * 10 zrIyuta cImanalAla kIrtanakAravAMkAneranA vatanI cImanalAla phI nakAra eka sArA prasiddha AkhyAnakAra che. teo karAcI AvelA ane karAyInI janatAmAM temanAM AkhyAnA ghaNAM rAcaka thayAM hatA. janasaMdha taraphathI paNa * zAha ane bAdazAha ', * sthUlibhadra ane krAsyA vezyA' savA-seAmajI ' vigere viSayA upara temanAM AkhyAna gAThavavAmAM AvyAM hatAM. gadha ane padyamAM peAtAnI tAtkAlika kavitva zaktithI AkhyAnA taiyAra karI suMdara abhinaya sAthe A AkhyAna temaNe saMbhaLAvyAM hatAM. 11 misa mAtha Adi-mahAullA nAmanA eka irAnI tattvajJAnInA nAmathI pracalita thaelA mahAi dharmanA nAmathI ghaNA ochA lAkA paricita haze. irAno leAkeAmAM ane have teA yurIpa ame Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahAranA vidvAno che [370 rikAmAM paNa A dharme pitAne pagapesAro karyo che. A dharmanA traNa upadezaka-1. amerikana bAi misa mATarUtha 2. IrAnIbAI misIsa zIrInabAI phojadAra ane 3. khojA gRhastha eca. ema. manajI karAcI khAte AvelA. teoe amArI mulAkAta lIdhI ane te pachI temanAM traNa vyAkhyAne tA. 1-2 me 1938 nA divasomAM goThavavAmAM AvelA. traNe vyAkhyAmAM pramukha tarIkenI javAbadArInuM kAma A paMktinA lekhakane soMpavAmAM AvyuM hatuM. paheluM vyAkhyAna jana upAzrayanA hAlamAM "vizvavyApaka dharma " e viSaya upara rAkhavAmAM AvyuM hatuM. bIjuM zAradA maMdira mAM "vizvoddhAraka kelavaNuM" e viSaya upara ane trIjuM kAriyA hAiskula nA helamAM " bALakane navIna saMdeza" e viSaya upara ApavAmAM AvyuM hatuM. traNe vyAkhyAnamAM, khAsa karIne upAzrayanA vyAkhyAnamAM zrotAonI sArI saMkhyA hatI. "bAhAI dharma nA A upadezakAe "bahAI dharma saMbaMdhI je je vAta jaNAvI hatI, temAM hiMdu ke jaina koIpaNa dharmathI kaMipaNa jAtanI vizeSatA jevuM jaNAyuM na hatuM. ane teja vAta pramukha tarIkenA mArA vyAkhyAmAM meM jaNAvI hatI. misa mArUtha eka vRddha umaranI amerikana bAI che. teNIe A bahAI dharmane mATe potAnA sarvasvano tyAga karyo che. ThekANe ThekANe pharIne "bAhAI dharma ne pracAra kare che. pite mAnelA dharma mATe potAno A tyAga koInI paNa prazaMsA meLavyA vinA na rahe. sAdAI, namratA e emanA jIvanamAM otapreta bharyA che. 12 mIrAMbahenanAM bhajano-1938 nA me mahinAmAM kaMika zAMti levAnI IcchAthI karAcIthI vihAra karI be divasa zeTha choTAlAla * A bAda thoDA vakhata agAu gujarI gayAnA samAcAra chApAomAM vAMcelA. WWW.jainelibrary.org Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 ] khetazInA baMgalAmAM ane eka divasa 'DrIgarADa' mukAma karI ame malIra gayelA. A vakhate haidrAbAdanAM sidhI ena mIrAM bahena ane khIjA keTalAka bhAe baheneA namaskAra karavAne AvelA. mIrAM ahena, haidrA bAdanA eka uMcA kuTumbanI khAi che. nAma teA guDIena che, parantu temanI izvarabhakti 'nI pravRttithI te ' mIrAM bahena ' tarIke prasiddha che. A mIrAMbaDainanAM bhajanAnA eka jalasA tyAM gAvavAmAM AvyA hatA. A bhajanA sAMbhaLavAne karAcIthI keTalAka bhAibahenA paNa AvelA.. bhajanA teA ghaNAya gAya che, paNa mIrAbahenanA gAvAmAM khAsa khUbI te| e che ke je vakhate te bhajanAmAM tallIna thAya che, te vakhate kharekhara ekatAna thai jAya che. ane duniyAnuM bhAna bhUlI jAya che. bahuja ochA bhajanakA AvI ekatAnatA meLavatA haze. zrotAo upara AnI ghaNI sarasa asara thAya che. . mArI sidhayAtrA Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 36 -- sArvajanika pariSada -- -- -- Www ------- -- - --- --- www/www.jaw * * , karAcI hetu zahera che, ane sarva dhamaya temaja sarva dezIya lokanuM eka vizALa nivAsasthAna che. aneka prakAranI pravRttio ahiM niraMtara cAlyA kare che. dhArmika, sAmAjika temaja rASTrIya pariSado vakhato vakhata thayAja kare che. amArI sthiratA daramiyAna AvI keTalIka pariSado (kAnpharansa) thaI hatI, ke jemAM A lekhakane eka yA bIjI rIte bhAga levAno prasaMga maLyo hato. AvI je pariSada thaI temAMnI khAsa khAsano ullekha ahiM karavAmAM Ave che. AmAM keTalIka pariSada evI thaI hatI ke jene saMbaMdha dharmanI sAthe rahelo che. A pariSadane uddeza sarvadharmanuyAyIomAM ekatAnI sAdhanA karavI ane ekabIjA dharmamAM zI zI vizeSatAo che, e jANuM paraspara samanvaya sAdhavAno hato. siMdha sarva hiMdu dharma pariSada - karAcInA keTalAka prasiddha kAryakartAo, **w ww/WW****** * * *** * **-- * Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382] mArI sidhayAtrA jevA ke "prabhuta pracAraka maMDaLavALA zrIyuta jamIyatarAma AcArya, Do. tripAThI, zrIyuta caMdrasena jeTalI, zeTha lokAmala celArAmajI vigere mahAnubhAvonA prayatnathI "siMdha sarva hiMdu dharma pariSada tA. 6-7 navembara 1937nA divasomAM khAlakadInA hAlamAM maLI hatI. siMdha prAMtanA hiMdu dharmanI sarva zAkhAonA pratinidhione nimaMtraNa karavAmAM AvyuM hatuM. A pariSada hiMdu dharmanI judI judI zAkhAomAM parasparane prema vadhAravA mATe eka agatyavALI nivaDI hatI. A pariSadanA svAgatAdhyakSa karAcInA rAmakRSNa mizananA adhiSThAtA svAmI zrI sarvonaMdajIe pariSadane sarvathA saphaLa banAvavA mATe sarasa parizrama karyo hato. karAcImAM aneka vidvAna saMta ane suyogya puruSa hovA chatAM, pariSadanA kAryakartAoe ayogyatAno kaMIpaNa khyAla karyA vinA pariSadanA pramukha tarIkenI javAbadArInI sevA A lekhakane seMpI hatI. e emanA zuddha prema ane bhaktine AbhArI hatuM. pariSadanA uddezane saphaLa banAvavA aneka TharAva pAsa karavAmAM AvyA hatA. pramukha ane svAgatAdhyakSa tarIkenAM vyAkhyAne pustakAkAre prakaTa thaI cUkyAM che. - A pariSadanA saMbaMdhamAM aneka vartamAnapatroe noMdha lIdhI hatI. e badhI ye noMdhe ApavAno ahiM avakAza nathI. mAtra temAMnA be patronI naidhanA TUMkA utArA ahiM ApuM chuM. chellAM karAcImAM "sarva hiMdu dharma pariSada meLavI munirAja vidyAvijajIe gajaba ja karyo che ! ane emAM apAeluM vyAkhyAna suMdara vicArenA saMgraha" rUpa che, ane pharI pharIne vAMcavuM game tevuM che. hiMdu dharmanA anya dharmagurUo je karI zakayA nathI, karI zake tevI kalpanA paNa upajAvI zakyA nathI, teo mATe karAcIno dAkhale khAsa smaraNamAM rAkhavA yogya che. mahArAjA siddharAja jayasiMha ane zahenazAha akabaranA jamAnAmAM sarva dharma saMbaMdhamAM tIvra AlocanAo thatI hatI. paNa baMdhutva pracAraka je carcAo A Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArvajanika pariSada [ 383 - pariSadamAM thai che, tevI to nahi hoya ! tevI ja thatI hota te dhArmika vAtAvaraNa Aje duja hota. Ama A pariSadaphatehamadI sAthe pUrNa thaI che ane teno mATe yazasvI yaza muni mahArAja vidyAvijayajIne ghaTe che. muni mahArAja zrI have atrethI siddhAcaLa padhAravAnuM che, ema bahAra paDatAM temano vadhu lAbha levA bahu AgrahapUrvaka vinavaNI karI, te vicAra pheravavA vijJapti thai che. paraMtu lAMbA samaya rahevA mATe mahArAjazrInI have IcchA nathI. ane zrI siddhAcalajI javA utkaTa icchA udbhavI che, ema teochI jaNAve che. chatAM Agrahane mAna ApI hAla zeDe samaya teo atre vicaraze evuM sAMtvana ApavAthI sau khuzI thayA che. ame paNa e khuzImAM amAre avAja umerIe chIe." amanacamana" A pramANe amadAvAdathI nikaLatA "janati "nA taMtrIzrIe A pariSada saMbaMdhI eka agralekha lakhyo hato te A che - karAcI khAte tAjetaramAM zrI siMdha sarva hiMdudharma prariSada'nuM prathama adhivezana jANutA vidvAna ane sudhAraka munirAjazrI vidyAvijayajInA pramukha pade bharAI gayuM. jo ke A adhivezana siMdha pUratuM maryAdita hovAthI siMdha bahAranI janatAnuM khAsa lakSa kheMcAyuM nathI paNa A adhivezanamAM prAMtIyatAnI bhAvanAe vegaLI mUkI, dhamane tenA aLakhAmaNuM rUpathI dUra rAkhI, sAcuM rUpa batAvavAno je prayAsa thayo che te kharekhara prazaMsanIya ane udAharaNa yogya che. ane e kAraNe AvA prayAsonI vadhu mAhitI prajAne ApavI ucita che. A adhivezanamAM kula agiyAra TharAva pasAra karavAmAM AvyA, jemAM hiMdu' zabdanI vivAdAspada vyAkhyAnI cokhavaTa, hiMdu gaurava ne sabhyatAnI sthApanA mATe saMsthAnI sthApanA, rASTrabhASA hiMdInI himAyata, hiMdunimiSAhArI rahevAno Agraha, dArUbaMdhI niyamanI prazaMsA, 18 varSa pUrve sanyAsa ke dIkSA na ApavAnuM niyamana, harijana pratye sahAnubhUti vagere karAve Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384] mArI sidhayAtrA mukhya che. A uparAMta siMdhanA kurivAjo aMgenA temaja A pariSadanA nAma-palaTanA TharAvo paNa che. "hiMdu" zabdanI vyAkhyA aMge atyArasudhI acokkasatA cAlI hatI, tenA para A pariSadanA adhivezanamAM ThIka prakAza pheMkAya che. temAM spaSTa karavAmAM AvyuM che ke, jenI ghArmika saMskRti ane sabhyatA bhAratIya heya, te hiMdu" A TharAva hiMdu dharmanI vyAkhyA para ThIka ThIka prakAza pAthare che. "A uparAMta rASTrabhAvanA carcAI rahelA prazno mATe prAntIyatAnA vyAmehathI dura rahI, hiMdI bhASAne "rASTrabhASA" tarIke pasaMdagI karavAmAM pariSada kharekhara DahApaNuM batAvyuM che. rASTrabhASA hiMdI hoI zake, e mATe Aje be mata cheja nahi. "A pariSadamAM eka TharAva hiMduone nirAmiSAhArI rahevAnI bhalAmaNa karate che. A TharAvanI amArI draSTie siMdhamAM khAsa jarUra hatI, ane AzA che ke "siMdha sarva hiMdu dharma pariSadanuM AvuM valaNa, ahiMsAno pracAra karavA mATe ja siMdha gayelA munirAjazrI vidyAvijayajIne khUba ja upayogI nIvaDaze. A sivAyanA bIjA TharAvo paNa atyaMta mahattvanA che, ane te AjanA yuganI jarUriyAtane lakSamAM laIne karavAmAM AvyA che, tema kahevuM ucita thaI paDaze. dareka praznanI carcA pRSThanAM pRththo laI zake tema che, paNa tenA agAu karela nAma nidezathIja ApaNe tRpti mAnIzuM. A adhivezananI saphaLatAmAM bIjA badhA kAraNe sAthe khAsa kAraNa pramukhapadanI khurazI sAthe paNa saMkaLAyeluM che. eka jana sAdhu, temAM paNa navanavA siMdhamAM gayelA, ATalA TUMkA samayamAM "sarva hiMdu dharma pariSadanA pramukha cuTAya, e jaina samAja mATe. e che gauravane viSaya na kahI zakAya. suni mahArAjazrI vidyAvijayajIe paNa pramukhapada svIkArIne potAnA bhASaNamAM temaja sabhAnA saMcAlanamAM je udAratA, kuneha, ne vidvattA darzAvI che te paNa na bhUlAya tevAM che. Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArvajanika pariSada 385 - "teozrIe pramukhapadethI ApelA bhASaNamAM dharmajanUna ke khATA mithyADabarane jarApaNuM aMza jaNAto nathI. "Ava bhASaNunA pAne pAne sarvadharmanI ekatAne saMdeza sarvadharma samavayanuM sUcana sAcA janasAdhune kharekhara zobhAve tevuM che e bhASaNane gheDo bhAga tinA gatAMkamAM apAI gayuM che. vAMcakone AkhuM bhASaNa vAMcana ane manana karavA bhalAmaNa che. "jenenA moTA bhAganA sAdhuomAM vadhatI jatI dukhada saMkucitatA sAme AvA prasaMge kharekhara harSanI bInA bane che; ane e vakhate jaina dharma keTale vizALa dharma che, ane sarvadharmanuM samanvaya karavAnI keTalI zakti dharAve che, tenuM kaMIka bhAna thaI Ave che, ane tyAre saheje AjanI kUpamaMDukatA, upadhAna ke ujamaNA sudhI ja maryAdita thatI zAsana prabhAvanAnI sImAo, becAra celA ke bAmaMta bhakto vadhArI levAnI tAlAvelIo, kaleza ke kayA karI moTAI meLavavAnI dhamAla tarapha dayA upaje che. ApaNe samAja ane khAsa karIne ApaNe upadezaka vagara A tarapha lakSa Ape eja bhAvanA." janajAti 20-11-37 sarvadharma pariSada - karAcInA rAmabAga "brahmosamAja' taraphathI dara varSe ATha divasane eka jalaso karavAmAM Ave che. temAM eka divasa "sarvadharma pariSada' paNa bharavAmAM Ave che. karAcInA prasiddha Do. cArAnI A samAjanA sekreTarI che. teo udAra vicAranA ane sarva dharma pratye prema rAkhanArA mahAnubhAva che. tA. 31 DIsembara 1937 nA divase A "sarvadharmapariSada'nI beThakamAM "janadharma upara vyAkhyAna ApavAnuM nimaMtraNa A lekhakane maLyuM hatuM. A pariSadanA pramukhasthAne madrAsavALA reva bhAI subA kurNayA birAjyA hatA. krizciyAnITI, jarathosta, 25 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38} ] mArI sidhayAtrA IslAma, zikha, vedAnta, thiyAseASI ane jenIjhama vigere dharmoM upara te te dharmAMnA niSNAta vidvAnoe pravacana karyAM hatAM. janadha` upara eTalatAM jaina zabdanI vyAkhyA, jainadharmanA mULa siddhAMtA, janono zvaravAda, ane janoe mAnele muktimAga, e viSaya upara vivecana karavAmAM AvyuM hatuM. sana 1938 nA DIsembaramAM thaelI khIjI dharma pariSada' vakhate paNa nimaMtraNa maLela, parantu bimArInA kAraNe A vakhate jai zakAyuM nhetuM. ekAra konpharansa karAcInI prAntika koMgresa kamITI taraphathI tA. 34-5 juna 1938 nA divase meATA pAyA upara ekAra phrAnkransa' karAcInA pradhAnanA pramukhapaNA nIce bharavAmAM AvI hatI. A kAnpharansamAM bhAga levA mATe nimaMtraNa maLelu", tene mAna ApavAmAM AvyuM hatuM. tA. 5mInI beThakamAM- " varSI keLavaNInI yeAjanA sidhamAM kayAMsudhI saLa thai zake tema che ? tenI tapAsa karavAne siMdha gavaname eka kamITI mukarara karavI, ke je kamITI bahu jaldI tapAsa karIne rIpoTa 39 raju kare. A prastAva A lekhaka taraphathI mukavAmAM AvyA hatA. A TharAvanA samarthAMnamAM je kaMi kahevAmAM AvyuM hatuM. teno TuMkA sAra A cheH --- baeNMkArInA prazna AkhI duniyAmAM ubheA thayA che. bIjA dezeA karatAM hi'dustAnanI baeNkArImAM phka che. mArI dRSTie bekArInAM pAMca kAraNeA dekhAya che 1. leAkeA hunnara rahita thayA, 2. vyApAra rojagAra hAthamAMthI gayA. 3. nakAmA kha vadhI gayA. 4 dharagaththu A / hAthamAMthI gayA. ane 5. zikSaNa kevaLa cApaDAnA jJAnamAM ane DIgrIonA mehamAM rahI gayuM. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArvajanika pariSadA [ 387 "hi"dustAnanA hAthamAM hunnara jevI vastu zu' rahI che ? ane vyApAra e prajAnA hAthamAM hAvA joie, jyAre rAA vepArI heAya, tA prazna bhikhArI bane e spaSTa che, bekArIno prazna hala karavA hAya teA dharamAMthIja eno sudhArA karavAnI keAziza karavI joie. 200 rUpiyAno pagAradAra mAsa paNa cAra pAMca mANasanu kuTuMmba nathI nabhAvI rAteA. ane bume| mAre che. kAraNa e che ke enA gharamAM phiskUla kharca ne pAra nathI, eka majUranuM AkhuM kuTuMba majUrI karIne be traNa rUpiyA pedA karatuM hAya, ane dharamAM chAza-roTalA khAtu hAya, chatAM bhUkhanI bUma mAre. kAraNa e che ke evA mantra cA, bIDI, pAna, dArU ane nADhaka sInemAnI pAchaLa keTaluM" badhu' kharca kare che ? ApaNI mAtAe ane baheno daLavAnuM, khAMDavAnuM, sIvavAnuM, bharavAnuM vigere kAma karatI, jyAre Aje e badhAe kAmeAne mATe eka garIkhamAM garIbane paNa paisA kharacavA sivAya vAtta nathI. jarA uMDA utarIne joie teA, chadbegInI zarUAtamAMthIja bekArIpaNAnu jIvana ghaDAi rahyuM che. skUlamAM zikSaNa zarU thAya che, tyArathIja bekArI zarU thAya che. zikSaNa pUrUM thAya che, tyAMsudhImAM te ApanA hArA rUpiyA kharca karAvI che.kAe bApane khAvA banAvI dIdhe hoya che. grejyueTa thaine mahAra nikaLyA pachI e paccIsa varSanA yuvakamAM peAtAnA peTanuM pAzera anna pedA karavAnI zakti nathI heAtI. jyAre bUTa-zUTamAM ane nekaTAi kolaramAM phezanebala anyA vagara rahevAtuM nathI. AjanA zikSitAnI dazAnu vaNa na karatAM eka vi kahe cheH A sarakArame kAma pAne kAmila na darame lama (halAneka kAbila na jagalame' rekhaDa calAne kAbila na khArame' mejha uThAne kAbila na paDhate teA, se| taraha khAte kamAkara bahu khAye gaye aura tAlIma pArkara atyAranuM zikSaNa lenArAonI A dazA che. Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388] mArI siMdhayAtrA dezanI daridratAnuM mUkhya kAraNa kamAvanAra karatAM khAnAranI saMkhyA kaI guNa vadhAre che, te paNa che.' daridratAne dUra karavAne bIjA je upAyo laIe, tenI sAthe A upAya levAnI khAsa jarUra che ke jIvananA ghaDataranI zarUAtathI ja jIvananuM sAdhana meLavavA phijula kharcathI dUra rahevuM " Ayurveda pariSada eka divasa huM mArA rUmamAM beTho hate. siMdhanA prasiddha pANacArya vaidyaratna zrImAna sukharAmadAsajI mahArAja vigere keTalAka prasiddha vaidyonuM eka DepyuTezana mArI pAse AvyuM. temaNe jaNAvyuM ke " amArI Ayurvede ddhAraka sabhA taraphathI Ayurveda pariSada' bharavA mAMgIe chIe. temAM Apane pramukha banAvavA, evo ame TharAva karyo che. Ayurveda pariSada ane A lekhaka pramukha? emano A prastAva sAMbhaLIne ja huM to Abho banI gayo. Ayurvedano eka paNa nahi jANanAra mArA jevo eka jaina sAdhu AyurvedanI pariSadanA pramukha thAya, e to hada AvI cUkI. meM mAro adhikAra emanI AgaLa raju karyo. paNa bhakti ane zraddhAmAM lIna thayelA mahAnubhAvo e kyAM mAne tema hatA ? A sajjananI bhakti ane zraddhAne mAre AdhIna thavuM paDayuM. tA. 26 mI sapTembara 1938 nA divase pariSada thaI, aneka vidvAna varae vyAkhyAne karyo. TharAvo thayA, ane chevaTe AyurvedanA mahattva saMbaMdhI temaja atyAre rogane vadhAre zAthI thaI rahyo che. tathA roganI nivRtti karatAM rogone rokavAna zA upAyo levA joIe? e saMbaMdhI meM mArA vicAro rajU karyA. udAra vaidyonI sahAnubhUtithI, sahakArathI, premathI pariSadanuM kArya saphaLa thayuM. AvI aneka pariSadamAM je kaMi sevA karavAne lAbha maLyo, tethI huM mArUM sadbhAgya samaju chuM. WWW.jainelibrary.org Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 37:mArI jIvananaukA my my my my my my my myshym wwwwwja * ** * * * * * ** ---------* ****** SlI! mArI jIvananaukA khUbaDolI!! bIjA badhA niyamono bhaMga kSantavya thaI zake che, paNa kudaratanA niyamano bhaMga kSantavya nathI thaI zakato. babbe caturmAsa sudhI khUba pravRtti karI, kudaratanA niyama pramANe ArAma levAnI jarUra hatI. pravRttinI dhamAdhamImAM "Atmika zAMti' bhUlI javAya che. pravRtti, pachI te prazasta hoya, te paNa eka kepha to che ja. e kepha maryAdita hoya tyAMsudhI te jIravI zakAya che. amaryAdita kepha paTakI na de, te bIjuM zuM karI zake? pravRttimAM paDelo A chavaDe pitAnI meLe kyAM samaje tema hato ? eTale kudarate lAlabattI dharI. ***** * * **** * * * ** * ***** * * * * ***** * * ** ****** ** ** ** -* * - gurudevanI sALamI jayantI asAdhAraNa dhUmadhAma ane utsAhapUrvaka ujavAI hatI. sAthe sAthe zAMtisnAtra ane jaina pAThazALAne jyubilI utsava' paNa ujavAyo hato. memAno dhIre dhIre vidAya thaI rahyA hatA. saMvata ** *** **** * * Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30] mArI sidhayAtrA 1994 nA bhAdaravA vadi pAMcamane divasa hato. huM mArA rUmamAM pATa upara beTho hato. pATano pAyo pakaDIne mArA priya ziSya mahuvA bALAzramanA suprInTenDeTa cunIlAla zivalAla gAMdhI beThA hatA. bIjA paNa eka be jaNa tyAM maujada hatA. "cunIbhAI! jarA chAtIe bAma lagAvo. kaMika chAtImAM du:khAvA jevuM lAgatAM meM cunIbhAine kahyuM. bAma Ave che tyAM sudhImAM kaMika gabharAmaNa vadhI. "cunIbhAI, jarA zrI jayantavijayajIne kaho ke keAine mokalI DokaTarane bolAve." mRtyu e zuM che? ATaluM kahyA pachI zuM thayuM, enI mane khabara nathI. keTalAka vakhata pachI AMkha ughADuM chuM to, De. mistrI, De. vizvanAtha pATIla, De. nyAlacaMda desI-e traNa DokaTare ane bhAI edala kharAsa, sAdhuo, haidrAbAdavALAM bahena pArvatI ane bahena caMdrikA temaja udayapuranA mahemAna ane saMghanA AgevAne mArI cAre tarapha gherAelA raDatI surata ubhelA, temane ekaja daSTithI meM joI lIdhA. basa, Aja mArI bimArInI zaruAta-mArI jIvananaukAnI DAmADoLa sthiti? dazya pratyakSa batAvI ApatuM hatuM, ke A jIvananI naukA hamaNAMja pAtALe pahoMcI jaze. te samayanI mUchita avasthAmAM zuM thayuM hatuM ? enI mane khabara nathI. paNa ardhajAgrata avasthAmAM ane ekaja daSTie A badhuM bhayaMkara dazya joyA pachI, mane ema thayuM ke kharekhara mArI DUbelI naukA kaMIka upara AvI che. paNa e khyAlanI sAthe ja mane ema paNa thayuM ke je samayamAM mArI naukA DUbatI hatI athavA DUbI hatI, te samaye gaMbhIra nidrA sivAya bIjuM zuM hatuM? mRtyune jagate eTaluM badhuM bhayaMkara batAvyuM che ke jenA nAmathI loke trAsa pAme che. paNa mRtyunA mukhamAM Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI jIvananaukA 31 pahoMcIne pAcho vaLelo mAnavI jAgrata avasthAmAM anubhava kare che, to tene te eka gaMbhira nidrA sivAya bIjuM kaMI jaNAtuM nathI. "mRtyavime hiM mUDha!' A kathananI aMdara kharekhara satyatA che. zA mATe mRtyuthI DaravuM? mRtyu e te prakRti che, svabhAva che, "mara pratiH navAM ritiH prakRtithI kAM DaravuM ? e to nimANa thaelI vastu che. badalI mAtra che. je kaMI DarAve che, te mRtyu nahi paNa A saMsAra uparano moha che. duniyAmAM rahelo mAnavI saMsAranI mohajALamAM eTalo badho phasAelo che ke ene A jALamAMthI nikaLavuM gamatuM nathI. ene saMsAranAM pralobhano AkarSI rahyAM che. kharI rIte je mAnavI samaja hoya ke mRtyu e nirmANa thaelI vastu che, svAbhAvika vastu che, te tene mRtyuthI jarAye DaravAnI jarUra na hoya. mRtyunA kAMThe pahecele mANasa hAya pITa kare che. valopAta kare che, rudana kare che. enuM kAraNa ene A jALamAMthI nikaLavuM nathI gamatuM e, athavA enI mRtyu mATenI taiyArI nathI, e sivAya bIjuM zuM che? mANasa jANe che ke hamaNuM ke pachI, Aje ke kAle, musApharI to karavAnI ja che, to pachI teNe taiyAra rahevuM ja joIe. ane taiyAra rahelAne hAyapITa karavAnI kaMI jarUra na hoya. manuSya A vastune barAbara samajI le to ene enuM jIvana jema AnaMdamAM pasAra thAya, tema mRtyune ghaMTa ene jarAye bhayabhIta na banAve. bimArI zI vastu che? AvI ja vastu bimArInI paNa che. je samajavAmAM Ave to bimArI, e AtmAne azubha karmonA bojAthI halakAM karavAne eka pavitra samaya che. athavA kudaratanA niyamothI virUddha dhasI janArAone mATe eka lAlabattI che. anAdikALathI A jIva aneka prakAranA zubhAzubha kAryonI pravRtti karate Avyo che. bimArI e azubha karmono daMDa che. mANasa Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3yara] mArI siMdhayAtrA pApa karatAM nathI Darate, pApanA prAyazcittane bhegavatAM Dare che. sajA sIdhI rIte samabhAvapUrvaka-zAMtipUrvaka je bhogavI levAmAM Ave to tene samaya pUro thatAM zAMti maLe che. sajA bhogavatI vakhate kedI tophAna kare, kAyadAno bhaMga kare, to tenI sajAmAM umere thAya che. Aja dazA bImArI samayanI che. bimArI jema jema AgaLa vadhatI gaI, tema tema mArI Atmika dRSTie mane ema lAgatuM hatuM, ke huM sAdhuone, saMghane, mitrane, bhaktone kaSTanA nimittarUpa thai rahyo chuM. sevA karavA janmelo A jIva, bIjAonI sevA levAne lAcAra banyo che. rAtorAtanuM jAgaraNa mArA nimitte saune karavuM paDe che. A vastu mane ghaNuja khaTakI rahI hatI. paNa lAcAra hato. vicitra anubhave AvA prasaMgomAM mANasa bahu bArIkAithI vicAra kare te, manuSya svabhAvanI vicitratAono paNa khUba anubhava thAya che. eka kavie kahyuM che - vaidyA vadanti kaphapittamaruvikArAn jyotirvido grahagati parivartayanti / bhUtAbhibhUtamitibhUtavido vadanti prAcInakarmabalavan munayo mananti / ThIka. Ane pratyakSa anubhava mane thaI rahyo hato. vaidyo kahetA ke vAyuno prakopa che. bhAI phUlacaMda tiSI jevA jyAre ne tyAre sADA sAtanI panotI ke ce ke bAramo caMdramAja batAvatA. bicArI Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI jIvananaukA [393 bheLIbhAlI keTalIka bahene "mahArAjane najara lAgI che' emaja kahetI. mArA jevA vanamAM paDelA dhoLA vALavALA buDhDhA sAdhune paNa najara lagADI zake evI paNa kaI haze kharI ? ane keI kahetuM ke "mahArAjane kaMika vaLagADa lAgu paDe che?' paNa mAro AtmA pratikSaNa emaja kaheto ke tane azAtAdanIyane udaya che, ene tuM zAMtipUrvaka bhogava." bAhya daSTie nimittabhUta auSadha je kaMI banI zake te karatA rahevuM. A sivAya bIjA paNa aneka prakAranA anubhavo thayA karatA, ane manamAM ne manamAM saMsAranA vicitra svabhAve upara evI bimArImAM paNa AnaMdanI lahera chUTatI. koI DokaTara IjIkazana ApavAnuM kahe, tyAre kaI AvIne kaheIjIkazanae to gajaba karyo che. eka rogane dabAve che, sattara rogane ubhA kare che. koI dezI vaidya metInI bhasma khAvAnuM kahe, te kaI caMdrodayanI vAta kare. eka DokaTara hArTa mATe eka jAtanI goLI Ape, te bIjA DokaTara ene badalIne bIjI levAnuM kahe. eka DokaTara amuka jAtanA IjIkazananI bhalAmaNa kare te bIjA DokaTara bIjI jAtanuM Ikazana batAve. koI khIcaDI levAnI bhalAmaNa kare che ke emAMthI gesa utpanna thavAno bhaya batAve. keI khAlI dUdha vAparavAnuM kahe to kaI khAlI phaLa upara rahevAnuM kahe. koI khAvAneja niSedha kare, to koI "khAdhA vinA zakti Avaze nahi, mATe zIre vigere khUba khAo emaja kahe. svabhAvanI vicitratA ahiMthI DetI aTakI. eka DokaTara bArIo ughADI rAkhavAnuM kahe, to bIjA DokaTara AvatAnI sAthe bhaDabhaDa baMdha karI de. ke "he pethika davA levAnuM kahe, to koI dezI vighanI davA levAnuM kahe. koi cupacApa paDayA rahevAnuM kahe to vaLI kaI AvIne kahe. vAha, paDayA te rahevAtuM haze. khUba haro phare, gabharAvAnI kAMi jarura Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 ] mArI siMdhiyAtrA nathI.' kaI pANuM vadhAre pIvAnuM kahe te kaI pANI pIvAthI vAyu vadhavAnuM kahe. zukana ane muddatamAM khUba khUba mAnanArA mahAnubhAvo vAta vAtamAM muhUrtane ja khyAla kare. pATa AghI pAchI karavI hoya te ye muhUrta, pATathI nIce pahelA vahelAM paga mUka hoya to ye muhUrta, kaMIka navI davA zaru karavI hoya te ye muhUrta ne kapaDAM badalavAM hoya to ye muhUrta. Ama aneka prakAranA vicAronI AMdhIo A bimAra zarIranI AjubAjumAM pharI vaLatI. A badhA vicitra saMyogathI ghaNIvAra AnaMda Avato. kaI kaIvAra kaMTALo paNa AvatA. chatAM huM eTaluM to samaja ke "je ke, je kaMi kahe che, te bhaktithI, premathI-mane jaldI sAre thaelo jevAne ja kahe che. e to manuSya svabhAva che. emaNe kahevuM joIe ane mAre sAMbhaLavuM joIe. huM samajuM chuM ke lagabhaga badhA ye bimAranI AgaLa A dazA ubhI thatI haze. thoDe ghaNe aMze paNa. Ama jIvananaukA bharadarIe DAmADola thayA karatI. keI koI vakhate kinAre pahoMcavA AvI jatI ane vaLI pAcho e eka juvALa AvI jo ke kinAre AvelI naukA khUba dUra nikaLI jatI. AbhAra - A prasaMgamAM mAre bIjuM zuM kahevAnuM hoya? sivAya ke, jemaNe jemaNe mArI A jIvananaukAne bacAvI levAmAM sahAyatA karI che, nimittabhUta thayA che, teone AbhAra mAnavo. paNa e kArya jeTaluM jaruranuM che, teTaluM ja kaThaNa paNa che. AMkha ughADIne jouM chuM to mArA mATe A kArya ghaNuM ja muzkelIbharyuM dekhAya che. keTalA badhA mahAnubhAvoe mAre mATe keTalAM keTalAM kaSTa uThAvyAM che, e zuM kheMdhI zakAya che? enI gaNatrI thaI zake che? ane gaNatrI karavA jatAM ghaNuM bhUlI paNa javAya Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI jIvananakA [ 395 ane teTalA mATe mArI A jIvananakAne bacAvI levAmAM eka yA bIjI rIte, thoDe ghaNe aMze, jemaNe jemaNe madada karI che te saune samuccayarUpe ja sAcA dilathI AbhAra mAnavo ucita samaju chuM. temAM karAcIna samasta saMgha, Do. nyAlacaMda, De. vizvanAtha pATIla-enI sevA te kayAre paNa bhUlAya tema nathI. mArI bimArImAM sthAnika bhaktoe sevA karI che, eTaluM ja nahi parantu, pitAnA agatyanA kAryone bhega ApIne paNa mahuvA bALAzrama vALA cunIlAla zivalAla gAMdhI ane dehagAmavALA bhAI bulAkhIdAsa anopacaMda-emaNe lAMbo samaya rahIne je sevA karI che, te paNa na bhUlI zakAya tevI che. mArI A bimArImAM jene uparAMta je be jainetara gRhasthAe sevA karI che, e to mArA hadaya upara hamezane mATe ketarAelI raheze. te be gRhastha cheH bhAI edala kharAsa ane karAcInA prasiddha siMdhI vyApArI zeTha rAdhAkizanajI pArUmalajI. bhAI edala kharAsa ane temanAM dharmapatnI pIlu bahena, jema bImArInI zarUAtathI te atyAranI ghaDI sudhI mArI bhakti karavAmAM tana, mana, dhanane nyochAvara karI rahyAM che, tema zeTha rAdhAkizana pArUmalajIe, cha mahinA sudhI saMgha pAsethI kaMIpaNa bhADu lIdhA vinA siMdhI kolonImAM potAno vizALa baMgalo vAparavA mATe ApavA uparAMta temanA AkhA ye kuTuMbe aneka rIte sAdhubhaktino lAbha lIdho che. De, nyAlacaMdanI kadara - De. nyAlacaMda rAmajI desIe niHsvArtha vRttithI TheTha hAlAthI laIne atyAra sudhI avarNanIya sevA karI che. evA paropakArI sAdhubhakta Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36] mArI siMdhayAtrA sevakonI sevAnI thakiMcit paNa kadara karavI, e vyavahAranI dRSTie gRhasthane mATe agatyanuM che. ane eTalA mATe zrI saMgha taraphathI teone mAna ApavAno eka meLAvaDe eka ravivAre jaina upAzrayanA helamAM munirAja zrI jayatavijayajInA pramukhapaNa nIce karavAmAM Avyo hate. A vakhate saMghanA sekreTarI zrIyuta maNalAlabhAI mahetA ane khuzAlabhAI vastAcaMda vigeree DAkaTara sAhebanI sevAmAM khUba vakhANa karyA hatA. saMthArAvaza hevAnA kAraNe huM sabhAmAM nahiM jaI zakayo hatoparaMtu meM eka saMdeza mokalyo hato. jemAM AzIrvAda ApavA sAthe e paNa jaNAvyuM hatuM ke - mArI A bimArImAM mane je kaMI duHkha thaI rahyuM che te be bAbatanuM che. eka mArA nimitta ghaNAone uThAvavI paDelI takalIphanuM ane bIju mAre sevavA paDelA apavAdonuM. keTalAka varSothI mArA manamAM ema thayuM che ke mArA nimitta bIjAone takalIpho ochI uThAvavI paDe, evI rIte mAre mAruM jIvana jIvavuM." paNa AvI bimArI prasaMge lAcArIthI mArA nimitta bIjAone uThAvavI paDatI takalIpho mAre jovI paDe che. "apavAdenuM sevana' e paNa mArA mATe duHkhanuM paratu lAcArInuM kAraNa banyuM che. jainazAstrakAroe apavAdanuM vidhAna jarUra kyu che. ane te "utsaganI rakSAne mATe. cAlatI Trena keI aka smAta prasaMge sAkaLa kheMcyA vinA chuTake nathI thato apavAdane huM sAMkaLa kheMcavAnA sthAnamAM mUkuM chuM. mArI A bimArImAM jANatAM ke ajANatAM aneka vAra sAMkaLe kheMcANI haze; parantu te mAre mATe azakya parihAra hato." A prasaMge muMbaIvALA dAnavIra zeTha kAMtilAla bakeradAsa taraphathI 500 rUpiyA ane karAcInA zeTha ravajI jhaveracaMdanI peDhI taraphathI bhAI mehanalAla kALIdAse 125 rUpiyA, ema 625, rupiyAnI eka thelI De. nyAlacaMdane pasa tarIke ApavAmAM AvI hatI. - De. nyAlacaMde saMghane ane badhAono ghaNe ghaNe AbhAra mAnyo hatA. ane potAnuM kartavya samajIne temaNe sevA karI che. emAM kaMi Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArI jIvanakA vadhAre karyuM nathI." vigere gaLagaLita hadaye kahyuM hatuM. parsa levAna temaNe ghaNAja inkAra karyo hato, paraMtu keTalAka AgevAnonA samajAvavAthI temaNe svIkArI hatI. dehagAmathI AvelA zrIyuta balAkhAdAsa ane pacaMde paNa eka suMdara kAskeTa De. sAhebane bheTa karyuM hatuM. munirAjazrI jayatavijayajIe pramukhasthAnethI pravacana karatAM De. nyAlacaMde pitAnI DIspensarI baMdha karIne hAlA AvIne sva. munizrI himAMzuvijayachanI kevI sevA karI hatI ? temaja potAnI ane A vakhatanI bimArImAM paNa je sevA karI che, tenAM vakhANa karyA hatAM. ane aMtaHkaraNathI AzIrvAda Apyo hato. Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 38:karAcInI kadaradAnI - ** rrrrrrrrr rrrrrrrror ** *** * ' manuSya sevA karavA janme che, sevA karAvavA nahi, ane temAM ya amArA jevA sAdhuone mATe to sevA ja eka parama dharma che. bezaka, sevAnA tarIkA judA judA hoya che. ane e kudA judA tarIkAdvArA thatI sevAothI duniyAne lAbha ja thAya che. jene jevo adhikAra te tevI sevA kare. adhikArabhraSTa thaIne sevA karavA janAra pote paDe che ane bIjAne pADe che. sAdhuo sAdhutAmAM rahI upadeza ane sAhityapracAra dvArA jagatanI sevA karI zake. sAdhunI vyAkhyAja e che ke- sAta vaparahitaffm utta sAbudA A vyAkhyAne anulakSI sAcA sAdhue jIvana jIvavAnuM che. e kharuM che ke sAdhu nigraMtha che, kaMcana kAminIne tyAgI che, eTale jagatanI sevA karavA jatAM ene aneka muzkelIono sAmano karavo paDe che. paraMtu e muzkelIone uThAvIne paNa banI zake teTalA aMze svahitanI sAthe parahitanAM kAryo karavAM, e sAdhunuM kartavya che. jawjacor ja Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI [ 399 udAratAnI avadhi amArA jevA zaktihIna ane sAdhanahIna sAdhuo zuM karI zake ? kayAM eTalA sago? ane kyAM eTalI anukULatAo? chatAM kiMcita aMze thoDuM paNa thaI zakatuM hoya che, temAM ame amArA kartavyathI jarA paNa vadhAre nathI karatA, emaja ame samajIe chIe. karAcImAM je kaMI pravRtti thaI zakI, je kaMi sevA thaI zakI, teno ullekha A pahelAMnAM prakaraNamAM karavAmAM Avyo che. e pravRttimAM meM koI mahAbhArata kAma karyuM che athavA kartavyathI vadhAre karyuM che, evuM jarA ye nathI, chatAM evI najIvI ane namAlI sevAne paNa moTuM rUpa ApI enI kadara karavAne taiyAra thanArAo kharekhara amArI ke amArAM kAryonI kadara nathI karatA, paNa teo potAnI sajajanatAne, pitAnI udAratAne ane potAnA vizALa hadayane ja jAhera kare che. koI garIba atithI kAInA ghare jAya, ane te gharane mAlika garIba atithinuM uMcA prakAranuM Atithya kare, te temAM e atithinuM mahattva nathI, paNa te Atithya karanAranI udAratAnuM dyotaka che. mArA jevo ane bhikSuka karAcIna atithi banyo, tyArathI karAcInI janatAe mAruM ane mArI sAthenA munirAjenuM je Atithya karyuM che, amAruM je sanamAna karyuM che, amArI sevAomAM je saraLatA karI ApI che, ane dareka rIte je sahakAra Apyo che, enuM varNana karavAne ame bilakula azakta chIe. AvyA hatA te amAruM kartavya bajAvI jIvanane kaMIka sArthaka karavA; parantu karAcInI janatAe to prAraMbhathI atyAra sudhI je je bhAvabhInuM sanmAna ApyuM, te badala ame temane jeTalo upakAra mAnIe teTala zeDo che. mArI pravRttimAM sAtha ApavAmAM karAcInI janatAe nathI joyo dharmabheda ke nathI je jAtibheda, nathI Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 ] mArI siyAtrA je veSabheda ke nathI je dezabheda. dareka kAma ane dareka jAtinA gRhasthoe ane sAdhusaMtee udAratA pUrvaka mane apanAvyo ane sAtha Ape. kharI rIte mArI yatkiMcita pravRttimAM paNa sarvAdhikazraya karAcIvAsIoneja hovA chatAM badhe ya yaza mane arpavA sudhInI emanI udAratA ye te hada karI che. smArakanI carcA jenI khAsIyata ja bIjAnI kadara karavAnI paDelI hoya che, teo game tevA nAnA prasaMgamAM paNa bIjAnI kadara karavA taiyAra thAya che. eka prasaMge zaheranA prasiddha nAgarike paikI kabIrapaMthanA AcArya svAmI bAlakRSNadAsajI, bhAI jamazeda mahetA, zrI durgAdAsa eDavAnI, zrI hIrAlAla gaNAtrA, De. tripAThI ane "pArasIsaMsAra" nA adhipati dastura sAheba vigere mArA nikaTanA mitroe zaherIonI eka be sabhAo bharI mArI sevAnA badalAmAM koIpaNa smAraka rAkhavAnI pravRti zaru karI. smAraka to teonuM hoya ke jemaNe koIpaNa kAma ke dezane mATe kaMIpaNa bali dAna ApyuM hoya. mArA jevo sAdhu ke jeno dharmaja dhArmAdhikAraste nA siddhAMtano nirmANa thayo che, tenuM vaLI smAraka zuM? khabara paDatAM hilacAla karanArA AgevAna mahAnubhAne mArI pAse bolAvI vinamrabhAve temane AbhAra mAnI evI hIlacAla na karavA mATe jaNAvyuM. A halacAla baMdha rahyA pachI paNa, karAcInI janatA eka yA bIjI rIte pitAnI bhAvanA ane potAnI udAratAne batAvyA vinA na rahI zakI. mAnapatra dhAyI karatAM vadhu samaya rokAI karAcIthI prasthAna karavAnI taiyArI cAlI rahI hatI. mahAsudi sAtamane divasa prasthAna mATe nizcita thayo Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI [ 401 hato. (jo ke bImArInA kAraNe DokaTara taraphathI eka mAila paNa cAlavAnI manA hatI.) karAcInA prasiddha nAgarike bhAI jamazeda mahetA, svAmI bAlakRSNadAsajI, bhAI hIrAlAla gaNAtrA, De. tripAThI ane zrI maNilAla mahetAnA AmaMtraNathI tA. 29mI jAnyuArI 1939nA divase sAMjanA 4 vAge gujarAta nagaramAM zivamaMdira pAsenA medAnamAM pArasIonA prasiddha dharmaguru zammu-u-ulemA, dastura Do. dholA, ema. e, pI. eca. DI., li. DI., nA pramukha paNa nIce karAMcIne zaherIonI eka sabhA maLI hatI. tamAma kAma ane tamAma dharmanA netAonI A sabhA mArA pratyenA emanA dilanI sAcI bhaktinA purAvArUpa hatI. ane temAMye De. tripAThI, bhAI hIrAlAla gaNAtrA, bhAI jamazeda mahetA, zrI durgAdAsa eDavAnI, svAmI bAlakRSNadAsajI, AryasamAjanA prasiddha vidvAna paM. lekanAtha, siMdhI AgevAna gRhastha zeTha kAmalajI celArAmajI ane Akhare pramukha che. ghAlA vigere mahAnubhAvoe te vakhate uccArelA hArdika zabdo mArA dilane hacamacAvI rahyA hatA. teo potAnI sajanatA ane udAratAno jo ke paricaya karAvatA hatA, paraMtu mAruM hRdaya ane netre uMDAM ghasatA hatAM. karAcInI samasta janatAnI mArA pratyenI ATalI badhI bhakita e zuM mArI yogyatAne AbhArI hatI ? nA, kharekhara temanA varNana karAtA zabdone mATe huM keTalo ayogya chuM, enuM bhAna te vakhate mane thatuM hatuM. "bhakitanI atirekatAmAM bolAtA zabdo eka sevakane mATe tenA sAcA kartavyanuM sUcana bane che. e ja dazA mArI hatI. A vakhate eka caMdananI peTImAM karAcInA lagabhaga tamAma nAgarikonA hastAkSayukta je "mAnapatra ApavAmAM AvyuM te A che - Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 402 ] mArI siMdhiyAtrA - - - - - - janahitAnurAgI, dharmadhurandhara munirAja vidyAvijayajI mahArAjazrI mu. karAcI. pUjyapAda munivarya zrI, "ame karAcInivAsIo potAnuM ahebhAgya mAnIe chIe ke amane Apa jevA eka virala satyapuruSanuM sanmAna karavAno A prasaMga paramAbhAe Apyo che. sAdhujananAM darzana te sadaiva durlabha gaNAyA che. temAMye vizeSataH Adhibhautika prapaMce vacce pIsAI rahela A jamAnAmAM, Apa jevA mahApuruSanAM kevaLa darzana ja nahi, paraMtu paricaya ane sahavAsanI kahANa ama karAcIvAsione lagAtAra aDhAra mahinA sudhI bakSIne vidhie kharekhara amArA upara maheraja karI che, ema ame mAnIe chIe, mahAtmana ! Ape dharmane sAce ja jIvI jANe che. purAtana saMskRtinI lagIra ke upekSA karyA vagara Apa nUtana prakAza jhIlI zakyA che. nijadharmanI viziSTha maryAdAonuM rajabhara paNa ullaMdhana karyA sivAya Apa sarvadharmasamabhAva anubhavo cho, Acare che ane udho paNa che. paraMparAgata rUDhio ane sanAtana dharma e banne vacce rahelo sUkSma bheda ApanI kuzAgra dRSTie nihALe che ane ApanA udAra AtmAe oLakhAvyo che. eTaluM to ApanA thaDA paNa paricayamAM AvanAra pratyeka jaNa vizvAsapUrvaka kahI zakaze. "ane tethIja karAcImAM ApanA aDhAra mahinAnA vasavATa daramyAna bhAgye ja koI evI pravRtti haze, jenI pAchaLa ApanI maMgala preraNA na heya. bhAgyeja koI evuM lokahitanuM kArya haze, jemAM Apane sahakAra Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI [403 -- -- - -- - - - -- - - na hoya. saMkucita arthamAM je vastune pRthaphajana "dharma' samaje che, tenAja kevaLa AcaraNathI Apa saMtuSTa rahyA nathI, Apane mana "dharma' e "jIvana" che ane "jIvana" eja "dharma' che. ApazrInI temaja zrI jayantavijayajInI chellI bimArInA kAraNe Avela zArIrika nabaLAIne lIdhe karAcIthI kaccha sudhInA vikaTa paMcanA pagapALe vihAra karavAmAM mAtra aMtarAya rUpa ja nahiM paNa, DokaTaronA spaSTa abhiprAya mujaba hAnikAraka che, ema jANavA chatAM paNa vihAra karI javAnA ApanA saMkalpamAM Apa daDha che, te jANuM ane ciMtA thAya che. ame vinavie chIe ke ApanA saMkalpane pharIthI vicArI jozo ane banI zake te ekAda varSa mATe karAcInI janatAne ApanI vidvattA, vyavahAra kuzaLatA ane kAryadakSatAne vizeSa lAbha ApI kRtArtha karazo. yadi Apane nizcaya daDhaja raheze ane Apa niyata dine vihAra karaze, te paNa ame ApazrIne khAtarI ApIe chIe ke karAcIvAsIone Apa eka evI puNyasmRti banI raheze ke, temane sadeva sAMpradAyika visaMvAdothI para rAkhI kalyANapaMthe vALaze. ApanI vANInuM rasAyaNa ekavAra paNa jeNe mANyuM che, te koI kALe paNa e puNyasmRti visaraze nahi. sAthe sAthe zAntamUrti vidvAna muni mahArAja zrI jayantavijayajInI zAMtavRtti tathA vyavahAra kuzaLatAe paNa amArA hRdaya para je uMDI asara ane mAnanI lAgaNI utpanna karI che, te vyakta karyA sivAya paNa ame rahI zakatA nathI. "Apa jevA eka virala puruSanuM sanmAna karavAne tathA amArI Apa pratyenI kRtajJatA temaja pUjyabhAva vyakata karavAno A zubha prasaMga Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404] mArI siMdhayAtrA - - - - paramAtmAe aryo che, ene mATe ame karAcInagaranivAsie amAruM ahobhAgya mAnIe chIe. karAcI, tA. 29-1-1939. - ApanA darzana ane amUkaya bodhapravacane zravaNa karavAnI abhilASA sevatA amo chIe, dastura De. mANekajI na lAlA M. A. PH. D, Dr. D, zamsa-ula-ulemA. jamazeda nasaravAnajI M. . A. hatIma e. alavI meyara rUstama kha. sidhavA M, L, A. lokAmala celArAma pIrojazAha ha. daratura maherajIrANA adhipati " pArasI saMsAra' Do. popaTalAla bhupatakara M. I. A. khA. A. aradezara mAmA ladhA odhavajI haridAsa lAlajI bhagavAnalAla raNachoDadAsa khetazI velajI kALAgalA svAmI bAlakRNudAsajI rA. sA. bhagavAnajI morArajI hIrAlAla nArAyaNajI gaNatrA myu. kerapareTara soharAba ke. eca. kAtraka Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI [405 De, pI. vI. thArANu zivajI velajI koThArI pezata jamazedajI vANayA B. A., LL. B. durgAdAsa bI. aDavANuM mAjI meyara khImacaMda mANekacaMda zAha myu. koraporeTara rUstama jamazedajI dastura B. A. manubhAI DuMgarazI jezI maNalAla mohanalAla edala kharAsa choTAlAla khetazI pramukha jena ve. mU. saMdha ke. je. pAnAcaMda spadIAra bhaktiArI bAhAI De. pipaTalAla enDa sansa Do. jI. TI. hiMgorANuM M. B, , . etc. vaidya maTana zarmA jozI De, pI. Ara. hiMgorANuM B. H, M, s, etc. svAmI kRSNAnaMda Do. tArAcaMda lAlavANI M. B. B. s. mehanalAla IzvaralAla enDa sansa jhaverI mohanalAla kALIdAsa hIrajI zIvajI ThAkarazI jhaverI lAlacaMda pAnAcaMda Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 406] mArI siMdhiyAtrA jayaMtilAla ravajI jhaveracaMda narImAna rAbajI geLavALA DuMgarazI dharamazI saMpaTa prInsIpAla rAmasahAya B, A. s. T, C. DAyAlAla kevaLadAsa AlIma TI. gIdavANuM vaidya sukharAmadAsa TI. ojhA. bhudara harajIvana ThAkarazI meghajI koThArI maNIlAla laherAbhAI se. janave. mULa saMdha che. purUSottama tripAThI M. D. (Homeo) che. punIA. eDITara "sidha obajharavara." jagannAtha nAthajI nAgara taMtrI "amana camana' mehanalAla vAghajI mahetA gAMgajI tejapALa khetAvALA pI. TI. zAha maNIlAla jAdavajI vyAsa adhipati "vAlA harilAla vAlajI ThAkara adhipati hitecchuM bhadazaMkara maMchArAma bhaTTa adhipati "siMdhasevaka nyAlacaMda lakSmIcaMda kuvADIA De. nyAlacaMda rAmajI dozI paMDita lokanAtha vAcaspati Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI [407. pharIthI kahyA vinA nathI rahevAtuM ke karAcIe amArI kadara karavAmAM hada karI che. kyAM " vAyA ' e mAre siddhAMta ane kayAM A mArA upara bojo ? mArA AtmIya baMdhu zAMtamUrti munirAjazrI jayaMtavijayajIe emane ApelA mAnapatrane javAba ApatAM TUMkamAM kahyuM - mane ApelA mAna mATe huM tamAro AbhAra mAnuM chuM, kharI rIte tamAre mAna te mahArAjazrIne ekalAne ja ApavuM joItuM hatuM, chatAM tame mane paNa ApyuM che. e tamArI udAratAne sUcave che. mahArAjazrIne kArya karavAnI keTalI dhagaza che, e tame joI zakyA che. bImArImAM mistrI DokaTare manA karavA chatAM sUtAM sUtAM paNa teo lekhe lakhAve che, ane dareka kArya kare che. emaNe karelI sevAmAM mArA thaDA hissAne tame samAnabhAga samajI je mAna ApavA taiyAra thayA, te badala tamAro AbhArI chuM. mArA aMtaHkaraNanA AzIrvAda che ke Apa sau AnaMdamAM rahe, sukhI rahe, samAja deza ane AtmAnI unnati kare." * bimArInA kAraNe A prasaMge huM kaMi vadhAre kahI zakuM tema na hato. paNavidhi to pUrI karavI ja rahI. e niyame meja upara besI ne bheDA zabdo kahyA tene sAra A che -.. manuSyamAtra sevA karavA ja che, sevA karAvavA mATe nahi." A siddhAMta je badhA dhyAnamAM le to jagatanI azAMti dUra thAya ane svargIya, sukha meLavI zakAya. je bhUmimAM zravaNe mAtapitAnI bhakti bhUlI gayA hatA, evI nidAelI bhUmimAM ATalI badhI bhakti, ATalo badho prema ane ATalI badhI udAratA joIne mane to ema ja thAya che ke, A bhUmine niMdanArAoe moTI bhUla karI che. siMdhanA je AdarabhAva meM te kayAMya joyo nathI. mAMsAhArI hovA chatAM, siMdhamAM lokonI bhakti ane zraddhA joIne mane to ema thaI Ave Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 498] mArI siMdhayAtrA che ke je AvazyakIya anukULatAo prApta thAya te siMdhamAM hajue be traNa varSa rahI khUba pracAra karuM, keTalAka vaktAoe, ame je kaSTa sahana karIne ahiM AvyA, tenuM varNana karyuM che. paraMtuM huM jaNAvIzuM ke je divasathI ame amAruM gharabAra ane sagA-saMbaMdhIone choDI sAdhutA svIkArI che, ane " icchAne rodha" karavAnuM mAthe lIdhuM che, tyArathI kaSTa bhegavavAnuM te amAre mAthe nirmANa thaeluM che. "pramukha sAhebe kahyuM che tema, sAdhu teja che ke je potAno Adarza khaDo karavA patAthI banatuM kare che. karAcInI janatAe A mAnapatra ApIne amArA upara kharekhara upakAra karyo che. paNa mAre mATe te A upakAra eka upasargarUpa thaye che. uparAga" eTale kaSTa, kaSTa sahana karavA mATe mANasamAM zakti joIe tamAruM A sanmAna karavavAnI mArAmAM zakita che ke nahi, eno huM bahu vicAra karuM chuM. prabhu mane A mAna jIravavAnI zakti Ape ane emAM uccArelA zabdo jevA guNe mArAmAM utpanna thAya, evI huM prabhu pratye prArthanA karuM chuM. "huM jenene sAdhu chuM, evuM tame na mAnaze." ema huM pahelethI kahete Avyo chuM. e mAruM kathana atyAra sudhI tame mAnya rAkhIne karAcInA dareka dharmanA anuyAyIoe amArI je sevA karI che, amArA pratye sneha varSAvyA. che, amane sahakAra Ape che, tene mATe huM tamAre pharI pharIne AbhAra mAnuM chuM, amArA janasaMghe je sevA karI che tene mATe hu aMta:karaNathI dhanyavAda ApuM chuM. A prasaMge Do. nyAlacaMda desI, De. vizvanAtha pATIla, De. aMkalezvarIyA, vaidyarAja navalazakarabhAI, ane vaidharAja sukharAmadAsa vigerene paNa aMta:karaNathI AzIrvAda ApavA sAthe dhanyavAda ApuM chuM ke jemaNe mArI ane mArI sAthenA sAdhuonI bimArImAM kaIpaNa jAtano svAtha rAkhyA vinA asAdhAraNa sevA karI che. Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI.. [ 409 "A prasaMge eka pArasI gRhasthanuM paNa nAma lIdhA vinA huM nathI rahI zakatA. te che bhAi ekala nusaravAnajI kharAsa ane temanAM dharmapatnI pIlabahena. je divasathI A gRhasthane mArI sAthe paricaya thayA che, te divasathI atyAranI ghaDI sudhI..peAtAnA pArasI dharmAMmAM dRDha rahIne paNa amArI sevAne mATe temaNe je tana mana dhana nyochAvara karyAM che, enI huM kharA jIgarathI kadara karU" chu". niHsvArthavRttithI emaNe karelI sevAnA badale paramAtmA temane Ape, temanA kuTuMbane sukhI rAkhe, evI huM paramAtmA pratye prAthanA karuM chuM. "aMtamAM eka vAta kahI lauM'. tamArAmAMnA ghaNAe mArI atyAranI bimArIne dhyAnamAM lai, temaja / mistrIe tapasyA pachI ApelA rIpeDha uparathI mane vihAra nahi karavAnA je Agraha karyAM che, e tamArA mArA pratyenA mamatvane AbhArI che. hu' A sakha dhI.jarUra pharIthI vicAra karIza ane mArA badhu munirAo sAthe salAha karIne have pachI niNa ya karIza. " chevaTe karAcInA nArikAe karelI amArI A kadara mATe karAyInI samasta janatAneA karIthI AbhAra mAnuM chuM. " mAnapatranI peTI, A mAnapatra hAthIdAMtathI maDhelI eka caMdananI peTImAM ApavAmAM Avyu' hatuM; parantu amArA jevA page cAlIne gAmAnugAma vicaranArA sAdhuone AvI peTI saMgrahavI, jema AcArane anukULa na gaNI zakAya, tema bhArabhUta paNa kahevAya. bhAi. hIrAlAla gaNAtrAe prastAva mUkayeA ke A peTInuM lIlAma thavuM joi ke, ane tenI upajatI rakama jIvadayAnA kAi kA mAM khacavI joie. lIlAma thatAM teja niHsvArthI bhakta bhAi edala kharAse 101 rUpiAmAM te peTI upADI lIdhI. 6 hitecchu 'nA agralekha karAcInI A kadaradAnInA sabaMdhamAM karAcInA aneka pAe Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 ] mArI siMdhayAtrA anumedana ApI mArA pratyenI bhakti prakaTa karI hatI. temAM karAcInuM junuM ane prasiddha ' hitecchu ' patra paNa eka che. ' hitecchunA ' vidvAna adhipatie A prasaMge je agralekha lakhyA hatA, tenA sakSipta sAra A cheH - jainadharmAMnA eka AcAya pUjya vidyAvijayajI mahArAjanA gaIkAle 'gujarAta nagara'mAM karAcInI sAmenA pratinidhionA hAthe thaelA sanmAnamAM ame paripUrNa vAstaviktA joie chIe. ane e kArya karanArAone, stutya prayAsa mATe dhanyavAda ApIe chIe. 'chellAM bevaSa jeTalI muddata thayA vidyAvijayajI mahArAjanA karAcImAM nivAsa thaela che. e mudata daramyAna temaNe peAtAnA prasagamAM AvanArA sa koinA mana jItI lIdhAM che, ane peAtAnA zuddha AcAra ane vicAravaDe, peAtAnA satata zrama ane upadezakAya vaDe ane nhAnA meATA sane nikhAlasatAthI ane nirabhimAnathI maLavA bheravAnA kramavaDe temaNe pratyekanA upara temanA hRdayanI mahattAnI chApa pADI che, ane 'AvA purUSAne lIdheja jagA krama nira che,' evI asara upajAvI che. peAte jainadhama nA AcAya pade birAjavA chatAM itaradhama ane dhamI e pratye haMmezAM sadbhAvaja dAkhavyA che. "mAMsAhAra niSedhanuM kAma mahArAjazrIe karAcImAM rahIne thAya teTale karaje khUba khatathI ane kuzaLatAthI karyuM che. "Ave! purUSa eka jainadhama nAja AcAya che, ema keAi zAmATe kahe teo hiMdudharmanA athavA AgaLa vadhIne kahIe ke jagatApi jIvadayAdhanA AcAya nA sthAna ane mAnane yAgya che. ane tevA purUSanI mahattAnI karAcIvAsIoe karelI kadaramAM ame narI yeAgyatA joie chIe. AvA uccAzayI zuddha caritravAn unnatavicAravAna ane mAnavapremI tathA jIvadayA premInA sanmAna ane kaMdaranazInInA sAthI banIe chIe. ane prabhu pAse yAcIe Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI [411. chIe ke vidyAvijayajI devAnI jIvanapraNAlI ane kArya itara mahArAje ane dharmopadezako mATe daSTAMtarUpa ane anukaraNa yogya bano. temaNe karAcImAM ane karAcI dvArA siMdhamAM temanA jIvadayA vardhaka kAmavaDe temaja janadharmanA zAMtibharyA ane vidvattAbharyA upadezavaDe janadharmano mahimA vadhAryo che. temaja siMdhavAsI jainonI kAtine opa Ape che. ema kahevAmAM lagAre atizayokti nathI. AvA mahArAja pitAnA AMgaNe Ave, tyAre jainIo je kare te ochuM ja kahevAya paNa itaradharmIo paNa janamahArAjane vadhAve, sanmAna, sAMbhaLe tathA upAse, tyAre te janadharmano mahimA vadhAranArUM to kharuM, paNa tenI sAthe sAthe bina hiMduone hiMduonI nikaTamAM ANanAruM hoI hiMdutvanI eka prakAranI sevArUpa che. ane bIjI rIte kahIe to eja bInA dezanI sarvakAmane ekabIjAnI nikaTamAM ANavArUpa che. ane tethI vidyAvijayajI mahArAjanA jIvanakAryamAM anAyAsa dezasevAnuM rAjakIya kalyANanuM kArya thaI rahyuM che, ema ame samajIe chIe ane te mATe mahArAjane ame abhinaMdIe chIe." hitecchu 31 mI jAnyuArI 1939 hitecchanA vidvAna adhipatie karAcInI kadaradAnInA maMdira upara eka zikhara caDAvyA jevuM kAma karyuM che. ane tema karIne jema potAnA vizALa hadaya, guNAnurAgatAne paricaya karAvyo che, tema mArA jevA eka adanA bhikSukane eka mahAna jAthI dabAvyo che. saunuM kalyANa he eja aMta:karaNanI bhAvanA. ( samAsa ka6S Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka taraphathI munirAja zrI vidyAvijayajIe trIju caturmAsa paNa pitAnI nAdurasta tabIyatanA kAraNe karAcImAMja karyuM hatuM. parantu pahelAM be varSanI mAphaka joIe teTalI vadhAre pravRtti thaI zakI nahotI. te paNa navarAtri, dIvALI, ane zrI vijayadharmasUri mahArAjanI jayantI jevA prasaMgoe, temaja vihAra vakhate pArasI kolonImAM pArasI bhAIe bahenanI samakSa vyAkhyAne ApavAnI-vigere keTalIka jAhera pravRtti te barAbara karI hatI. chevaTe mahArAjazrIe karAcIthI tA. 8 Disembara 139 nA divase vihAra karyo, te nimitta karAcInA prasiddha sAptAhika amanacamana' patranA vidvAna taMtrIzrIe munirAja zrI vidyAvijayajInI smRtimAM eka daLadAra aMka kADhI, na kevaLa potAnA ja taraphathI, balake karAcInI samasta prajA taraphathI kRtajJatA batAvI hatI. A aMkamAM keTalAka prasiddha puruSanA munirAjazrInA guNAnuvAdanA lekho prakaTa karavA sAthe, tamAma kAmanA AgevAno ane jAhera kAryakartAonA abhiprAye prakaTa karyA hatA. e badhAye lekho ane abhiprAyo A sthaLe prakaTa karavA azakaya hoI, ame A pustakanA vAcakane te aMka vAcavAnI bhalAmaNa karavA sAthe, mAtra temAMnA thoDAja lekhe, temaja samasta jainasaMgha taraphathI munizrIne ApavAmAM AvelA AbhArapatra eneja A sthaLe utAre karI saMtoSa mAnIe chIe. prakAzaka Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 1 karAcI cheDatAM " amana camana"nA adhipatie - lIdhelI neMdha. 'tIrtha phalita kAlena saMgha sAdhu samAgama tIrtha samaya Ave phaLa Ape che paNa sAdhuo-mahAtmA takALa phaLa Ape che. tIrtha ane mahApurUSa bannene sarakhAvatAM tIrtha karatAM mahApurUSanA satsaMgane vadhAre mahatva apAyeluM che. vAstavamAM e kharuM che. aDhI varasa pahelAM karAcImAM jaina dharmanA vidvAna sAdhu muni mahArAjazrI vidyAvijayajI padhArelA teo hiMda AkhAmAM mazahUra che. jana, janetara temaja rAjA mahArAjAomAM teonI vidvatA mATe ghaNo uMce mata che. teozrIe karAcI padhArI dhIme dhIme evI pravRtti AdarI ke jeno to zuM paNa hindu, pArasI, ane kaMika aMze musalamAno paNa temanA kAryane rasathI jovA lAgyA. jana derAsarajIno vyAkhyAna hela Ice Ica mAnava samudAyathI ubharAyelo raheto ane vyAkhyAna purUM thayA pachI sahu AnaMdIta banI ghera jatA. - upadezAmRtanuM pAna karAvyA pachI bIjI pravRtio paratve mahArAja dhyAna ApI je te sthAne hAjara rahetA. bALake temane bahu priya che. Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 ] mArI siMdhayAtrA ane tethI zALAo ane hAIskulAmAM teozrIe khutra khukha upadeza Apela, ane tethI bALA ane zikSA upara temanA AcAra, vicAra ane nItidhama nI mahAna chApa paDI che, karAcImAM eThe eke sAhityadvArA paNa temaNe mahatvanI sevA karI jana samudAya upara bhAre upakAra karyAM che. sAkSarAnI sAThamArI (sAhitya pariSadanuM 13 muM adhivezana) vakhate teozrI atre vidyamAna hatA ane gujarAtamAMthI AvelA tamAma vidrAnAe mahArAjazrInI mulAkAtA lIdhI hatI. sarakAra madadathI dhama haMmezAM vadhe che tene kaMika pAchu maLe athavA tA kaMika aMtarAye! thatA heAya teA tenuM nivAraNa thai zake che. paNa Aje te hindu para khrIstI dharmAM rAjakartAono che. eTale bIjA dhama pratye svAbhAvika aMgreja sarakAra udAsIna raheja chatAM saMskRtImAM AgaLa vadhelA hindanA dharmo pratye vaDA ane nAnA amaladArA mAnanI najare jue che. siMdhanA nA. gavarnara sAheba zrI grehAma lensaleTanI lagabhaga cAreka vAra mahArAjazrInI mulAkAte! thai hatI te vakhate A zANA aMgreje jaina dharmAMnI khubIo ane utkRSTatA jANI parama sa MteASa batAvI mahArAjazrIne temanA kAryamAM madada ApavA icchA darzAvI hatI. karAcInA sAmAjIka kSetrAnA aneka ma`DaLeAe mahArAjazrIno lAbha uThAvye che. dareka jagAe teo pramukhapade hAya ja ane suMdara bhASaNu karI, dharmAMdhama samajAvI mAnavI jIvananI mahattA ane kSaNubhaguratA batAvI sakSedha ApatA hatA. A aneka vidha pravRtIo temanA " mArI sidha yAtrA nAmaka pustakamAM AlekhAyalI che. eTale vadhu piSTapeSaNanI jarUra nathI. karAcImAM sa` dhama` pariSada meLavavAnu` mAna paNa temane che. jemAM ekaja sTeja para judA judA dharmanA abhyAsIoe >> Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " pariziSTa 1 415 pitAnA dharmanuM rahasya samajAvyuM hatuM. Ama traNa traNa divasa dharmanI ahAleka hajAro mANasee jamAvI hatI. keTalI keTalI pravRtionI noMdha lakhavI? aDhI varasa A zaheramAM rahI mahArAjazrIe ahiMsAne adbhuta saMdeza siMdha bharamAM phelAvI dIdhA che. Aje ame joIe chIe tema e sajeza siMdhI prajA upara tenA kAna upara pahoMcI gayA che ane mahArAjanA prasthAna vakhate temaja prasthAnamAM sAthe eka siMdhI bhakta maMDaLa paNa hAjara thaela che. mahArAja haju pAMceka varasa siMdha AkhAmAM bhramaNa kare te ajaba jevA sudhArA thAya. muslIma prajAmAM paNa temane mATe ucca abhiprAya che. paraMtu sAdhu dharmanA pAlana arthe temane keTalIka saMkaDAmaNe paNa anubhavavI paDe che. mahArAjazrI pharIthI siMdhamAM padhAre evI AzA rAkhI temanA sukharUpa bhUja pahoMcI javAnA vijayapaMthane vijayavaMte prabu banAve ema IcchIe chIe. Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa ra yazogAna hiMdane khUNe khUNe pUrva ke pazcime uttare ke dakSiNe vidyAvijayane jAtanuM, satya, ahiMsA ane asteyanI, jeNe jagAvI che ahAleka dharma, jAtI ke kuLabhedane, jANatA nathI je kalyANanA sarva saMmArabhamAM, prathama ane agraNI sthaMbha jevA, mahAvIranA panAtA putra, zA oLakhAvavA jete ve, ve, nase, nasamAM, bharyu che. kalyANa-mAnava dayA ane prema arcita, huM phALA haiyALAM, tama jevA mahAyAgI, jIvana jIvI jIte che jagatane. jIvana camanamAM khIlelI te pamarelI, eka eka puSpa pAMkhaDI ke parAga, parAI gaNI ApI che parAyAne, evA che. Apa mahAdyuti, mahAyAgI, batAvyuM che jagatane ke 'camana' che jagatamAM, bharyu che amana' jagata 'camana'mAMja, jo jIvatAM ane jANatAM AvaDe teA. evA A mahAyAgI, vizvavaMdya, lAka premI vidyAvijaya, sanAtana amana camana' bhogavavA tuja bhAgyazALI che. --navinacaMdra jagannAtha Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 gujarAtanuM paramadhana lekha - zrI. hIrAlAla nArAyaNajI gaNAtrA - karAcInA jANItA samAja sevaka ane hindu dharmanA abhyAsaka, myu. korporezananA mAjI DepyuTI meyara sAheba munizrInA mulyAMkana kare che. samudranI sapATI para pharatAM pharI vahANe kharAbe lAdhe nahi eTalA mATe divAdAMDInI vyavasthA karavAmAM Ave che. AvI ja rIte A bhavasAgara tarI pAra utaravAno prayatna karanAra mAnavI mATe paNa kharAba na lAdhe teTalA mATe divAdAMDIo hoya che. pahelI sthAvara hoya che tyAre bIjI jaMgama divAdAMDI. sAdhu sanyAsI, saMta mahaMta, upadezaka vigere ke jeo eka sthaLethI bIje sthaLe paribhramaNa karI, bhavATavImAM bhaTakatAM ane A saMsAra sAgara taravA mathatAM ApaNe jevA alpajJa mAnavIone mArga darzana karAvavA pele pAra pahoMcADe che te jaMgama divAdAMDIo che. pujya munI mahArAja vidyAvijayajI paNa Ama eka jaMgama divAdAMDI che ema mAruM mAnavuM che. bhAIzrI rAyacurAnA zabdomAM kahuM te pujya vidyAvijayajI e gujarAtanuM dhana che. mAre mana e gujarAtanuM paramadhana che. be pADA laDatA hoya ane jIva rakSA mATe bhAgavuM paDe ane Azraya levo paDe te majIdamAM javuM paNa jaina maMdiramAM na javuM evI junI 27 Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48] mArI siMdhayAtrA purANuM loketi koI aMdhazraddhALu ke jhanunI matavAdInI bhale hoya paNa ahiM te Apad dharma tarIke jIva rakSA mATe nahi paNa, pitAne dharma vicArI, jIvAtmAnA kalyANarthe svecchAe AnaMdapUrvaka jaina maMdiramAM aneka buddhizALI jainetara dharma premI badhuo ane bahenane AvatA ane umaMgathI bhAga letAM meM mArI sagI AMkhe joyA che. emAM pujya muni mahArAja vidyAvijayajInuM samadazIpaNuM Aje sarva dharma samanvaya sAdhavAnI ane prabodhavAnI apurva kaLA ja javAbadAra che. eozrIne sarva dharma, mata, paMtha tarapha samabhAva, Adara ane anukaMpA jANItAM che. eozrInA upadeze Aje sAhitya, jainetarane paNa jaina sAhitya vAMcatA ane vicAratAM kIdhA cheH jaina dharma sarvamAnya siddhAMto, bIjA mata paMcanA mukAbale sagarva mukI zakAya tevA vizALa ane ucca che ema eozrIe potAnA pravacana dvArA prabodhyuM che ane janatAne ema mAnavA paNa preyI che. eozrInA pravacanamAM vikatA dekhADavAno DoLa nahe ke nahetI vedAMtanI ucca philasuphInI mAthAkuTa. paraMtu sarva sAdhAraNa jana samAjane dararojanA vahevAramAM upayoganuM thaI paDe ane mArgadarzaka thAya tevuM sIdhu sAduM paNa nakkara ane hRdayasparzI kathana hatuM sAdhu saMsthAne zuddha rAkhavA eNe harahaMmeza mArmika ghA karavAmAM bAkI nathI rAkhyuM. ene sudhAravA ke jethI gRhasthonA te bojA rUpa ke TIkA pAtra na bane e jevA eozrI harahaMmeza Atura rahetAH sAdhu kASAya vastrane ke enA vezane zobhAve. sAdhu jIvana jIve ane jIvADe e enI tamannA hatIH gRhasthane dharma lAbha ApavA mATe te eozrIe pitAnuM jIvana ApyuM che. Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 [429 - - sAcA gurUnA sAcA paNa savAyA ziSya tarIkenuM abhimAna e svAbhAvika laI zake tevuM ucca ane AdaraNIya eozrInuM jIvana ane raheNuM karaNuM che. jemAM saMgamAM rahevA chatAM enA saMgadoSathI e mukta rahyA che. ekyatA ane utkarSatA mATe eka paNa prasaMga eNe javA nathI dIdheH jainetaromAM paNa jyAM jyAM zubha dIThuM che tyAM tyAM eozrIe pitAnA AzIrvAda ApI mUktakaMThe prazaMsA karI sAmAnA utsAha ane sevAkAryanI dhagazane vadhArI che. eozrIe keTalAonA jIvanamAM kharuM jIvana reDyuM che ane karAcInI jAhera pravRtimAM joza ane jema ApyAM che. teozrIne vaphatRtvakalA varI che, siddhahasta lekhaka ane mArmika vivecaka hovA chatAM vahevArikatA eozrIno mudrAlekha che. ALasane te sarSanI kAcaLInI mAphaka utArI nAkhela che. jANe jIvana thoDuM ane karavAnuM haju ghaNuM bAkI che ema samajI kaMIka karI nAkhu kaMIka karI nAkhu Ama tAlAvelI ane sAcI kartavyaparAyaNatA eozrInI mAMdagImAM paNa chAnI na ja rahI zakI. AvA eka Adarza upadezaka ane sAcA sevAbhAvI samartha sAdhunI karAcImAM sthitI hovAthI karAcIne ghaNeja lAbha thayo che. have eozrI vidAya le che tethI ApaNane duHkha thAya e svAbhAvika che. paraMtu enA upadezane thADe paNa ApaNe ApaNuM AcaraNamAM utAryo te eozrIno prayatna saphaLa thayo gaNAya ane ApaNuM jIvana dhanya gaNAya. bAkI sAdhu ane sarItA te vicAratAM ja bhalAM. eozrIne te jyAM jAya tyAM eja kArya rahevAnuM. eozrInA ApaNuM para AzIvA~da he eja abhyarthanA. jA . Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 4 eka bhaktanI bhAvanAnI bhavitavyatA raju kare che- zrI. edala nasaravAnajI kharAsa. mahArAjazrInA paramabhakta zrI. edala kharAse gadagadIta kaThe eka suMdara ane bhakti rasathI taraboLa potAnuM nivedana vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM je nIce mujaba che - "pujya muni mahArAja zrI vidyAvijayajI, mAnavaMta pramukha sAheba, bahene ane bhAIo. pujya muni mahArAjano ane mAro saMbaMdha kevI rIte thayo te te temaNe emanA "mArI siMdha yAtrA"nA pustakamAM kaMika izAre karyo che je tamArAmAMthI ghaNuoe vAMce haze. mAro ane emane saMbaMdha haMmezAM mauna rahevo joIe ane raheze ema mAnuM chuM. eTale ahIM vadhAre bolI tamAro vakhata nahI rokuM. - pujya muni mahArAje vakhato vakhata aneka sthaLe bolI temaja emanA mArI siMdha yAtrA nA pustakamAM mArA vakhANa gAI, evuM suMdara pustaka mane arpaNa karI, mArApara kharekhara upakAra karyo che. pujya muni mahArAjanA zabdomAM kahuM to e upakAra mAre mATe kaSTa samAna che, kAraNa kaSTa sahana karavAmAM mANasane zakti joIe ane tethI ja kahI chuM ke munirAja taraphathI je mAna mane maLyuM che te jIravavAnI mArAmAM zakti che ke nahI, huM evA mAnane lAyaka chuM ke nahIM. ene haMmezA vicAra karuM chuM tyAre mArI AMkha bharAI Ave che. ke Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 4 [421 Izvara mane evuM mAna jIvavAnI zakti Ape, ane emAM uccArelA zabdo jevA guNe mArAmAM utpanna thAya evI huM prabhu pAse haMmezAM prArthanA karuM chuM. mahArAjazrIe eka samaye kahyuM hatuM ke "mArAM pustake khAsa kAIne arpaNa karato nathI. je cAhuM to rAjA mahArAjAone temaja moTA moTA bIjA aneka vidvAno ane gRhastho sAtheno mAre eTalo bahALe saMbaMdha che ke huM temane arpaNa karI zakuM chuM paNa mI. kharAsanI binasvArtha sevA upara huM mugdha banI meM A mAruM puSpa emane arpaNa karyuM che. vadhu zuM beluM ? mI. kharAma mArI sAme beThA che eTale mAre vadhAre kahevuM na joIe.' jema mArI hAjarImAM munirAja hiMmatathI ATaluM kahI zake te huM paNa bhaviSyano sAdhu chuM evI mane haMmezAM icchA thayA kare che, to pachI mane paNa hiMmatathI muni mahArAjanI samakSa kahI devA de ke munirAja, mArI kIdhelI " sevA tAruM bIjuM nAma baMdagI " yAne sevA karavI e to sarva manuSyanuM kartavya che. temanA dharma che, to pachI emAM vizeSa zuM kIdhuM te to huM samajI zakato nathI. paNa muni mahArAje jANavuM joIe ke tame mArI sevA upara mugdha thayA te pahelAMno huM tamArA mana upara tamArI vANI upara ane tamArA caritra upara mugdha thayo chuM. yAne tamArI manazanI, tamArI gavazanI, ane tamArI ja kunazanI upara huM dIvAno thayo hato ane haMmezAM dIvAno ja rahIza. aMtamAM mAre eka vAtano Izvarane hAjara jANuM khulAso karavA IcchA che je Apa bhAI baheno A take mane thoDAka samaya ApI mAruM dila khulluM karavAnI rajA Apaze. Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara2] mArI siMdhayAtrA huM jyAre nAsIka ane muMbaI gayo tyAre mane ane munirAjane patra dvArA vicAronI Apale thaI hatI. jemAM munirAjane puchayuM hatuM ke mArA guru svargavAsI thayA che, to pachI A jIMdagImAM eka gurunA svargavAsa pachI mANasa bIje guru karI zake ke ? tyAre pujya muni mahArAje mane e viSaya bahu ja laMbANathI samajAvyo hato. je kahevAne mATe ahIM samaya paNa nathI, temaja huM jarUra paNa joto nathI. paNa emanA e vicAre upara meM cha mahinA barAbara vicAra kIdho tyAre mArA AtmA pAse huM eTale ja javAba meLavI zako ke "hA" svargavAsI thaelA guru mArI sAme ja che ane temanI preraNAthI huM bIjA guru A jIMdagInA sAcA sAthI tarIke karI zakuM chuM. jyAre Avo javAba mArA AtmA taraphathI mane maLyo tyAre meM mArA AtmAne eka bIje savAla kIdhuM ke muni mahArAjano bhakta yA celo banavAne lAyaka chuM ke? mArI pAse tevA kiMmatI guNe che ke? emanI dareka AjJAnuM huM barAbara rIte pAlana karI zakIza ke? ane jyAre kharekhara mane ema lAgyuM ke mArAmAM lAyakAta na hoya chatAM mAre te lAyakAta mATe emanI sAthe rahI kozISa karavI jarUrI che ane jyAre mArA AtmAne ema lAge che ke mAre emane guru tarIke svIkAravA te huM Aje tame sabhAIbahena samakSa je pujya muni mahArAjazrI vidyAvijayajIne kaMi vAMdho na hoya to temane mArA guru tarIke svIkArI, huM emanA caraNamAM paDuM chuM. upara mujaba nivedana karIne teozrI munirAjanI sAme DhaLI paDayA hatA. zrI. edala kharAse atyAra sudhI munirAjanI pUrNa bhakti bhAvathI je je sevA karI che tenI samAna bhAgye ja koI munirAjanI aDhI varasanI sthiratA daramyAna sevA karavA prerAyela haze. zrotAo temanI ucca sevAonA mukta kaMThe vakhANa karatA saMbhaLAtA hatA. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjazrI mATe mArA e mAla lekhaka:-mI, khImacaMDha zAha, AgevAna ane kAuMsIlara, karAcI myuni. sAdhu e samAjanI dhaNAja jarUranA che. e jyAM jyAM vicare che tyAM teo jana samAjane upadeza ne samajanI sevAnA matra haMmezAM Ape che. parakalyANumAM peAtAnA AtmAnuM kalyANu mAne che. AvA suni mahArAja pujya vidyAvijayajIne mArA vadana hai. emanA karAcImAM 3 cArtumAsa daramyAna karAcInA jana samAja upara baNIja upakAra thaela che. teo keTalAka garIba bhAione khuba madada karI zakayA che. tema utsAhI bhAAne haMmezAM haMmezAM utsAha ApIne samAjanI sevA karavAne preraNA karela che. krAi paNu bhAionI ze'mAM nahi taNAi nagna satya upadezA Apela che. AvA munimahArAjonI karAcImAM ghaNI ja jarUra che. chellAM 2500 varSo thayAM karAcImAM jana suni mahArAjo AvI zakatA nahI' hatA. muni mahArAja phUlacaMdajI tathA dhAsIlAlajI AvyA te vidyAvijayajInA 3 cAturmAM thayAthI jainadhama nA khuba pracAra thaela che ne jana samAjane jaina munio tathA jaina dharmo pratye AkarSI zakayA che. AvA mahAna munione mArA vAraMvAra vaMdana ho. Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 5 patrakAro ane AgevAne dama badama belI rahI jhINI sItArI ApanI e huM sAMbhaLuM chuM chatAM ya huM kahuM chuM ke huM zuM lakhuM? patrakAroe, mahArAjazrI mATe karAcInA AgevAnoe tathA janatAe je sugaMdhIta puSpa veryo che tene meM' "amana camana"mAM goThavI zobhAvyAM che. mahArAjazrIno adbhUta mAnava ane jIva dayA prema, vyavahAra dakSatA sAthe sAdhu dharmanuM kaThina pAlana e mahAna, mahAna ane mahAna che. teo mahApurUSa che, mahAna upadezaka che ane badhAnuM paripakava phaLa karAcInI janatAne cAkhavA maLyuM che. mahArAjazrIno upadeza sarva sAmAnya hAI dareka dharma jAtIvALAne teo potAnA dharmano upadeza karatA hoya ema lAge che. -jagannAtha nAgara taMtrI "amana camana. muni mahArAjazrInI tArIpha karavAnI mArAmAM yogyatA nathI eTaluM khacIta ke teoe jena ane jainetaromAM potAnA upadezAnI sArI chApa besADI che. temanI vidAya anivArya che paNa sajajano potAnA hadayamAMthI temanA amRtamaya vacanone kadApI paNa vidAya nahI Apaze. tA. 31-12-39 -velajI pujA mahArAja sAheba mATe huM zuM lakhuM ? karAcImAM padhArI jemaNe sAdhu nAmane ujaLuM karyuM ane kharA sAdhuo tarapha ApaNane mAnanI najare Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 5 [45 jetA karyA, jeonA nAma kAmathI Akhu karAcI ane sIMdha vAkepha thaI cukyuM che tevI eka mahAna vyaktine mATe mArA jevo te zuM kahI zake? mahArAja sAheba vidyAvijayajI karAcI padhAryA tyAre AvakAra ApanArAomAM huM paNa eka hato. emanA bhavya dekhAvanI mArA upara te ja vakhate asara thaI hatI ane meM joyuM ke karAcIne AMgaNe eka mahAna purUSa padhAryA che. te pachIno ItihAsa sau jANe che. munizrI vidyAvijayajIe kharekhara ja vidyA upara jIta meLavI che. ema emanA prarIcayamAM Avela darekanI khAtrI thavI joIe. keI paNa savAla uparanuM mahArAja sAhebanuM sacoTa vyAkhyAna dareka upara jAdu mAphaka asara karatuM hatuM. ApaNe to IcchIe ke mahArAja sAheba karAcImAMja vasavATa karI rahe, paNa evI sthiratAnI dhArmika najare manAI hovAthI ApaNane eo sAhebane na chUTake vidAya devI paDI che. mahArAja sAhebanA karAcInA vasavATa daramyAna mane je vicitra lAgyuM te e hatuM ke jana karatAM jenetAe e sAhebanI hAjarIno vadhu lAbha uThAvyo hato ane vadhumAM mahArAjazrI eka pArasI cele meLavI zakyA hatA. e joI-jANune huM khuzI thayo chuM ke mahArAja sAhebanI mAMdagI daramyAna eka pArasI bhAIe-zrI. edala kharAze kharA bhAvathI mahArAja sAhebanI sevA cAkarI karI hatI. mArA jaina bhAIo mApha kare te huM eTaluMe umerUM ke mahArAja sAhebanI mAMdagInA kaTokaTInA prasaMge bhAI. kharA temanI sAravAramAM khaDe page na rahyA heta to kadAca ApaNe ke kharAba pariNAma joyuM heta. Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra6] mArI siMdhiyAtrA karAcIvAsIo Izvarano AbhAra mAne ke mahArAja sAheba atrethI sukha rUpa padhArI gayA che ane e sAhebane paramezvara taMdurastI bharI lAMbI jIMdagI bakSe e ApaNuM prArthanA hovI joIe. -pIrejhazA horamasajI dastura maharajIrANA taMtrIH "pArasI saMsAra ane loka sevaka.' muni mahArAja vidyAvijayajInA prasaMgamAM AvatAM jaina dharma ane jaina sAdhuo viSe huM ghaNuM navuM jANuM zaka chuM. mahArAjazrI viSe meM je joyuM ane jANyuM teNe temanA prati mArA manamAM mAna utpanna karAvela che. ane jaina sAdhuo janatAnI sevA kare che eTaluM ja nahI, paNa hiMdutA ane mAnavajAtanI sevA karavAnuM dhyeya rAkhanArA jana sAdhuo paDyA che enI mArA upara chApa paDI che. vidyAvijayajI mahArAja jevo ja vartAva badhA jaina sAdhuono hoya te apAsaro e mAtra jainonuM dhAma che e sthiti palaTAvavA pAme ane binajano paNa mahAna jana sAdhuo pAsethI jJAna ane sAMtvanakArI upadezano lAbha letA thaI zake -harIlAla ThAkara taMtrIH "hitecchuM' muni mahArAja mATe eka yAdagIrI jALavavAno aMka kADhavA mATe tamene mubArakabAdI ApuM chuM. teozrInI kathA sAMbhaLavAnuM mane paNa nazIba thayuM che temaja temanAM bhASaNa ane lakhANee mArA jevAnA dila para bahu UMDI asara pADI che. karAcInA jena bhAIoe pitAnA dharmanA eka sAcA mahAtmA sAdhunA darzana karAcInI prajAne karAvyAM te Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4ra7] mArI siMdhayAtrA mATe kharekharI mubArakabAdI temaneja ghaTe che. munIzrInA Arogya mATe temaja saphaLa saphara mATe khudAtAlAne baMdagI karuM chuM ane IcchuM chuM ke teozrI bIjA dezamAM vihAra karI be pAMca varase ahIMyA padhAre. AmIna. -maheranesa horamasajI loyara munirAja vidyAvijayajI eTale dharmanI AjhAda mUrti, jIvaMta sAdhu saMsthA, sarva bhadra kartavyaniSTha karmayogI, garIbonI sevAno jhaMDAdhArI, lokahitanI sarva zubha pravRttino Azaka. -jamIyatarAma AcArya teozrInI draSTimAM AkhuM jagata ekaja ghara che ane teozrIno keI paNa sthaLe nivAsa e A gharanA kuTumbIone artheja che evuM jyAre ApaNe joIe chIe tyAre emanA prasthAnathI ApaNane kaMI dilAsa maLe che. teozrIne parama kRpALu Izvara haju paNa lAMbu AyuSya Ape jethI teozrInA jIvanano saMdeza sArAya vizvamAM aNue aNumAM pahoMce evI zuddha manobhAvanA sAthe viramavuM paDe che. -jI. je. aMjArIA prinsIpAla kArIA hAiskula. sAdhu mahArAje ghaNuM joyA paNa aizvaryayukata pratApavaMta vyakita muni mahArAjazrI vidyAvijayajI jevI meM nathI joI. divya prakAza pheMkatuM temanuM jJAna hadayanA UMDANamAMthI Ave che. mahArAjazrInI mAnava jAtI pratyenA temaja tamAma jIvo prati dayAnI lAgaNanA premanI temanA darzake upara gADI chApa paDe che. -IndulAla ThAkara, Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 6 sarvate bhadra sakhta, -: lekhaka :Do. purUSotama 2. tripAThI. ema. DI. (homa) epha. sI. eca. ema. vI. ( kalakattA) Do. tripAThIe tAjetaramAM "alhIdA " nAmanuM pustaka bahAra pADayuM che ane te pustaka temaNe mahArAja zrI vidyAvijayajIne ananya bhaktibhAve prerAI arpaNa karyuM che. teo navamatavAdI temaja AgevAna rASTrIya netA che. hindusthAnamAM kula sAdhu phakIronI saMkhyA para,00,000 lAkha jeTalI kahevAya che. AnI pratiti kuMbhanA meLAmAM thAya che ane tene vakhate AvA sAdhuonI rItabhAta jemAM prekSaka yAtrALuone AkhI ya sAdhunI saMsthA pratye eka jAtanI dhRNA upaje che. sAdhuoe ApaNA gRhasthanI duniyAno te dekhItI rIte tyAga karyo hoya che. teo paramAtmAnI zodhamAM hovAno dAvo kare che. paraMtu vastutAe teoe eka saMsAra choDI bIje saMsAra zarU karelo hoya che. eka mAyAne choDavA jatAM tethI paNa baLavattara mAyAnA gulAma banI gaelA jaNAya che. jIvananuM dhyeya piteja na samaje to duniyAnAM saMsArIone te zuM batAvI zake ! duniyAmAM potAnA jIvananuM dhyeya samajavA phAMphAM mArato saMsArI AvA sAdhuo pAsethI ghaNuMja eAchuM meLavI zake che. munirAja zrI vidyAvijayajInA saMsargamAM AvyA pachI temanA satsaMganI prasAdI lIdhA pachI, temanI vANInuM amRta cAkhyA pachI, ane temanA upadeze jIvanamAM utArI zakAya tevA zakya hevAthI-jIvanamAM Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 6 [429 mukavAnI zaruAta karyA pachI jarUra jaNAya che ke AvA sAdhu purUSa saMsAra sAgaramAM taravAnuM nAva samAna che. temanA sadupadeza AcAramAM muke to jarUra loko tarI jaI zake che. munizrI jaina sAdhu hovA chatAM temanA upadeze jana sivAyanA bIjA dareka grahaNa karI zake tevA vizALa che. A siMdha dezamAM temanuM Agamana eka IzvaranA AzIrvAda samuM nivaDayuM che. temanA saMsarga kAMIka manuSyanA jIvanano palTo thayo che. temanA upadezathI mumukSuonI zaMkAonuM nivAraNa thayuM che. temanI preraNAthI kAMIka sadagRhasthoe lokonA lAbha mATe potAnA nANAM temane caraNe dharyA che. temanI vidvatAthI kaMika vidvAnoe lAbha uThAvyo che. mAre munirAjazrIne prathama saMbaMdha siMdha sarvadharma pariSadamAMthI thaelo, tyAra bAda Izvare mane temanA ati nikaTa paricayamAM mukI dIdho ane pariNAme temanA guNa, temanI udAratA tathA temanI kartavyaparAyaNatAnI mane pratiti thaI. karAcImAM AvI temaNe temanI saphara sarvAMze saphaLa karI che. sAhityamAM paNa temane phALe kaMI nAne sune nathI. eozrIe lagabhaga 40 pustako lakhyAM che ane kaMika lekhakone utsAha ApI protsAhIta karyA che. matalaba ke zrI munirAja vidyAvijayajI mahArAja eka anukaraNIya sarvate bhadra sAdhu che. bIjA sAdhuo munizrInA AcaraNanuM alpAMze paNa anukaraNa kare to teo janatAne ane temane potAne paNa uddhAra karI zake che. aMtamAM paramakRpALu paramAtmA munirAja zrI vidyAvijaya mahArAjane hindusthAnanI dhAmaka unnati mATe lAMbu taMdurastIvALuM AyuSya ape eja abhyarthanA che. Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 7 zrI jaina saMdha taraphanu' AbhArapatra zrI mahAvIrAya namaH pujyapAda parasazAsana prabhAvaka vyAkhyAna vAcaspati muni mahArAja zrI 1008 zrI vidyAvijayajI mahArAjanI sevAmAM, karAcI. zramaNarAja ! ApanA prema parimala-parAgathI ASita ama hRdaya umionI prAkRtika premAvezanI bhAvanA zabdomAM vyakta karavA jeTalI amArAmAM zakita nathI. e vAstavika satya haiAvA chatAM snehano vega evA ane eTalA che ke tene Aje A viraha prasaMge vahetA mukayA sivAya nathI ja rahevAtu. jaina sa tAno vihAra eTale se kaDA nahI balke sahasra zAstro ane sutrAnI agni kasoTI asaMkhya-agaNIta parIsaheAnI parAkASTAmAMthI zuddha kaMcana svarUpe pasAra thavAnI agni parIkSA. seMkaDA varSo pazcAt sidha pradeza jana muni vihAra mATe khullA karavAmAM ApazrIno paNa kALA maMdira bhAgI savegI sAdhuomAM mekhare Ave che te kahevAnI bhAgye ja jarUra paDe che. atre ApanI aDhI varSanI sthiratA daramyAna ApazrIe zAstra vizArada sva. gurU mahArAjazrI vijayadhamasurIzvaranI pUNyatithi, zrI siMdha sarvAM hiMdu dhama parISada, kabIra jayanti, jarathAsta ane zrI smRti pujaka jaina pAThazALAnA rauSya maheAtsava vagere vagere anekavidha prasagAe pramukhasthAna dIpAvIne rASTra bhakti, zAsana bhakti ane sAmayIka Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAcInI kadaradAnI [431 bhAvanAno prakAza phelAvyo che. Apano sarva dharma samabhAva paNa ullekhanIya che. ApazrIe anya dharma saMsthAomAM paNa yathAyogya jaina jIvananI udAratAno parIcaya karAvI AdhyAtmika prasAdI cakhADIne jana dharmano udyota karyo che e nirvivAda che. vaLI anya darzanakAra upara Ape je ujavaLa chApa pADI che te kharekhara prazaMsanIya che. A prasaMge amo eka duHkhada ghaTanAnI neMdha lIdhA vagara nathI rahI zakatA ke jyAre ApazrI, zAtamurtI muni mahArAja zrI jayantavijayajI AdI munirAje sAthe siMdhanI bhUmine ApanA punita pagale pAvana karatA hatA te samaye Apane ziSyaratna munirAja zrI himAMzuvijayajI mahArAjanA svargavAsathI Apane vidvAna sAthInI mahAna beTa paDela che. amoe Apa jevA vidvAna saMtanA samAgamanI abhilASA ghaNuM vakhatathI sevI hatI te tRpta thai che ane A jIvana paMthamAM mUkti mArganA paMthanI kaMIka jhAMkhI karavAne ame bhAgyazALI banyA chIe. ane tene mATe ame ApanA chIe. amArI Apa pratyenI pharajomAM kayAMya mana, vacana ane kAyAthI uNapa pravezI hoya te Apa udArabhAve kSantavya karaze evI namra bhAvanA ame ApanI samakSa pradarzita karIe chIe. Apane kaccha taraphane vihAra sukhadAyI nivaDe! ApanA pavitra karakamaLamAM A vinita uddagAronI zreNIo sAdara samarpa ame AnaMdIta thaIe chIe. aMtamAM zAsanadeva pratye hArdIka prArthanA che ke ApanA sevA vRttinA jvalaMta Adarzone uttarottara vizeSa ujavaLa kare ane zAsananA unnati kArya karavAne dIghAyuSya bakSe ! astu. Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43ra ] . mArI siMdhiyAtrA lI. ame chIe ApanA guNAnurAgI, zrI karAcI jaina zvetAmbara mUrti pujaka saMghanI vatImaNIlAla laherAbhAI, sekreTarI choTAlAla khetasI, pramukha mohanalAla kAlIdAsa mALIovALA khImacaMda je. pAnAcaMda mANekacaMda nAnajIbhAI gAMdhI mulajI javarAja gAMgajI tejapAla pAnAcaMda kezavajI zAMtIlAla semacaMda mohanalAla kAlIdAsa sAparavAlA vyavasthApaka kamiTinA sa, vIra saMvata 2466 tA. 10-12-30 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 8 mhArI draSTie muni mahArAjazrI vidyAvijyanuM vyaktitva - lekhikA - kumArI pArvatI aDavANI bI. e. ( haidrAbAda siMdha) AdyAtmika bhautikavAdane ja jIvanane mahAmaMtra samajI tenuM rAta divasa raTaNa karanAra vartamAna jagata samakSa AtmabaLanI vAto karavI ane e AtmabaLanA daSTAMtarUpa ke mahAvibhuti, ke jeNe enI kAmanA jIvanamAM ajaba parIvartana ANelAM che ane temanAM baLI jaLI rahelAM jIvanamAM sumadhura suvAsa prasarAvI che - emanA viSe be zabdo kahevA e kadAca vismaya pamADanAruM lAgaze. paraMtu, bhautikavAdane pracAra anya pradezamAM game teTalo thayo hoya te paNa hiMdusthAna to Aja paryata mahao ane munirAjone jagatanA tAraNahAra tarIke gaNatuM AvyuM che; agara jo huM eka mahAtmA puruSane saMdeza mahArAM dezanA bhAI bahenane pahoMcADavA koziSa karuM to te nirarthaka te nahija lekhAya. dareka parvatamAMthI hIrA nathI nIkaLatA; tema hajAro hIrA parvata sivAya anya kazethI paNa nathI meLavI zakAtA. pratyeka sAdhu mekSa prApta karI zakAya evo saMdezo nathI ApI zakatA paraMtu jene AtmajJAna thayuM che te mahA purUSa ja parama zAMtinA mArga bhaNuM ApaNane doravI laI jai zake che. chellAM traNa varSa thayAM siMdhane eka mahAna munizrInA Agamanane alabhya lAbha maLyo che. temanI AsapAsa pratyeka ThemanA jJAna Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434] mArI sidhayAtrA pipAsuo ToLe vaLe che. temanI samakSa dharma dharma vaccenA bheda nimLa nAza pAmyA che. jeo temano upahAsa karavA Ave che teo temanI pujA karavA rokAI jAya che. pratyeka dharmanA saMpradAyanI suMdaratAe zedhI kahADI tenI yogya kadara na bujhavA arthe emanuM haiyuM haMmezAM talasATa anubhavI rahyuM hoya che. jeo jagatane bhayaMkaratAthI bharapura ane mukha jana-kathita-jaMdagI bharyuM, aneka prakAranA pokaLa dhamapachATAvALuM, nirarthaka samaje che; teonA aMtaramAM muni mahArAja zrI potAnA vyAkhyAne dvArA AzA ane umaMgane prakAza phelAve che. AlphaDanDImuseTe jIvanane azru ane zarama bharyuM kahyuM che. paraMtu munimahArAzrInuM pravacana sAMbhaLyA pachI koI paNa zamsa jIvanane e rIte nahi oLakhAve. muni vidyAvijaya mahArAja gItAnuM jIvaMta svarupa che. jIvananI pratyeka kSaNa teo koIne koI pravRtimAM parovI dIe che. AvI sthitimAM dehanuM astitva TakAvI rAkhavuM keTaluM badhuM muzkelIbharyuM kahevAya? * + "amana camana - karAcI. 1995 ne dIpesavI aMka. Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 9 A pustakanAM judAM judAM prakaraNeAmAM bhUta ane vartamAnakALanu aitihAsika vadhu na ApavAmAM Avyu che. pustakanI samApti thatAM thatAM lakhAelA varSoMna sAthe saMbaMdha dharAvatI je vizeSa hakIkatA maLI che, tenA Tuka sAra A pariziSTa'mAM ApavAmAM Ave che. -prakaraNa 16 mAM 'gujarAtIonuM sthAna' batAvavAmAM AvyuM che. tenA pRSTha 167 mAM karAcInI junI ane jANItI zeTha lAlajI lakSmIdAsanI peDhImAM saMvata 1875 nA cApaDa hAvAnu jaNAvyuM che. A saMbaMdhI vadhu tapAsa karatAM zeTha hiradAsa lAlajI keTalIka hakIkata pUrI pADe che, te AbhAra sAthe TUMkamAM ApuM chuM. gujarAtIemAM sauthI pahelAM AvanArAomAM pArama'daravALA junA bhATIyA vepArI zeTha lakSmIdAsa mAdhavajInuM nAma AgaLa Ave che. kahevAya che ke khasa varSa pahelAM temanI addhi' DhADI hatI. temane vi. savata 1848 nA khAtAvahI'nA ceApaDe! maLyuM che. e ceApaDAnA pUjAnA pahelA pAnAmAM 'saMvata 1848 AsA vada 0)) dIpe|tsava ThA. lakSmIdAsa mAdhavajI hastaka dharamazI lakSmIdAsanA hastanI khAtAvahI karAcInI che.' dharmAMzInA bhAi prAgajI lakSmIdAsa ane prAgajInA putra premajI prAgajInA nAmanI peDhI sa'. 1957-58 sudhI karAcImAM hatI. tee kacchI bhATiyA mahAjananA mukhI hatA. sa. 1948nA e cekapaDA uparathI jaNAya che ke-te vakhate vahANAnI mAlanI Ava-jAvane vepAra sArA cAlatA. pAMceka vahANA tA te peDhInAM peAtAnAM hatAM. judA judA devasthAnanAM dharmAdAkhAtA paNa jovAmAM Ave che. deva Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 ] mArI siMghayAtrA - sthAnanA nAmathI lAgA kADhavAmAM AvatA. zrInAthadvArAnA bheTIyA ane vallabhAcArya saMpradAyanA bheTIyA lAgA ugharAvavA AvatA. , te pachInA varSo eTale saM. 1880 ane te pachInA copaDAmAM dara pAMca-sAta varSe bhATiyA jJAtimAM chuTAchavAyAM lagna temaja maraNanA prasaMgamAM e mahAjano taraphathI lAgA levAmAM AvyAnI noMdha che. . - prakaraNa 15 mAM siMdhI hiMduonA varNanamAM A komanA letI. detInA rivAja saMbaMdhI lakhavAmAM AvyuM che. tenA pRSTha 157 mAM A rivAjane dUra karavA mATe siMdhadhArAsabhAmAM bIla AvyAnuM jaNAvavAmAM AvyuM che. khuzI thavA jevuM che ke te bIla pAsa thayAnuM jANavAmAM AvyuM che. -Aja prakaraNanA 131 nA pRdamAM "ema maMDaLI no ullekha karavAmAM Avyo che. siMdhI hiMduonI caLavaLanA pariNAme siMdha gavaramenTe A "oma maMDaLI ne gerakAyadesara TharAvI che. A -prakaraNa 2 jina dRSTie januM sindhamAM pRSTha 18mAM vi. saM. 1280 mAM jinacaMdrasUrie uccanagaramAM keTalAka strIpuruSone dIkSA ApyAnuM lakhyuM che tyAM 1218 joIe. pRSTha 14 mAM jinamANijyasUrine jinakuzalasUrinA ziSya batAvyA che, paraMtu te guruziSya nahi hatA. mANijyasUri jinacaMdasUrinA guru hatA. teo 1611 mAM svargavAsI thayA che. * '*3, Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmanI anukramaNikA svara eDIzana 11 edala nasaravAnajI kharAsa 187 akabara 5, 279,303,322, 382 188,270,71,72,297, ajarAmara 98,99,132 317,362,390,395,405, ananta hari lAgu 140,192,364 409 abdula latIpha 148 auraMgajeba 322 abbAsa hajarata 4 aMkalezvariyA DAkaTara 193,407 amIcaMdajI 49 ame lakhacaMdajI 51,63 arcyuna 5 allAudIna 46,322 ka 16 AdinAtha 20 kakasUri 17,18 Adumala 144,145 kahaiyAlAla munazI 1793ra7,329 AmarAja 322 kabIra sAheba 184,369 370,371 Arya suhasti 322 " kalyANavijayajI 44,47 AlIma TI. gIDavANuM 344 (panyAsajI) kaheArA 5 AsakaraNa kheMgAra 196,17,198 kasturacaMdajI pArekha 75,76,84 IdulAla gAMdhI 92 kAku 16 ujajana 2 kAjaLazA 15 uddharaNa 62 kAnA 18 umedacaMda metIcaMda 161 - kAnajI popaTa 198 umedamalajI 197 kAnajIbhAI 99 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAntIlAla 98 kAlakAcAya 2,17 kAlIdAsa 126,127 kALA galA 26,195,196,197, 198,226 kizAramalajI 63 kAsIma 3 kuLadhara kara kumAra preAphesara 363 kumArapAla 46,62,322 kRSNabhagavAna 367,368,369 kRSNAnaMdajI svAmI 277,357,405 ke. bI. paTela DAkaTara 305,360 ke. je. pAnAcaMda 344,405 kezavadeva 277 kezavalAlabhAi 95 kAsyA vaizyA 378 ( 438 ) kAMtilAla 78 kAMtilAla izvaralAla 311 kAMtilAla bhAradAsa 252,262, 2}},311,396 konTrAkaTara khAnabahAdUra 362 ma 196,206,227,241,344, 348 khImacaMda vArA 206,210,213, 221,237,242,300,301, 305,30,709,311,349 khImacaMda zAha 69,173,177,200, 206,212,221,405 khiyArAma 201 khuzAlabhAi vastAcaMda 22,87,196, 206,229,305,306,309, 361,396 khetazIbhAi velazI 196,404 khetasI zAha 207,227 khetAjI 51 khegArabhAi 207 227,406 khImacaMda . pAnA 24,27, gAMgA 61 gasiha 36 maNezajI 369 gabhinna 2,17 gagAbDena 174 gAgI 216 gAMgajIbhAi tejapAla 196,206, ga Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (439) gAMdhIjI 109,125,128,177 cunIlAla bhUlAbhAI 24,200,206, gIDavANI DAkaTara 271,406 227 gIdumala 6,94,144,145 cunIlAla vardhamAna zAha 327,328 guDIbena 380 cunIlAla vIla 99 gularAja 144,145 cunIlAla zivalAla gAMdhI 709,390, gulAmazAha 6,89 395 geisapharDa 37,38 celArAma 271 geDIpArzvanAtha 14,15 caMcaLabahena 291 govinda mIracaMdAnI 94,266,269, caMdrazaMkara buca 170 270,317,362 caMdAre 10 gosala(rAva) 17 caMdrasena jeTalI 382 gaurIzaMkara aMjArIyA 170 caMdrikA 132,390 ghAsIlAlajI sAdhu 69, 211,214, chaganalAla lAlacaMda 220 221,238 choTAlAla khetasI 69191,206, 223, 226,260, 349, 380 405 caturbhuja velajI 24,26,29,78, 196207 cittaraMjana 89 cimanalAla kIrtanakAra 378, cunIlAla aMbAlAla 310 cunIlAla catubhUja 206 - jagajIvanadAsa koThArI 207 jaganAtha nAthajI "amanacamana'406 jaTAzaMkara popaTalAla 41,49,207 jadurAya aMdhaDiyA 11,164 Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamanAdAsa kuMdANI 196,376 jADejAma 4 jamanAdAsa mulatAnI 195 jAnakI 136,165 jamazeda mahetA 136,172,175, jAnIbega 5 176,180,181,241,259, jinakuzalasUri 19,20,352 267,304,307,309,400, jinacaMdrasUri 18,20,35ra 401,404 jinadevasUri 322 jamIyatarAma AcArya 176,19, jinapatisUri 18 305,309,357,372,382 jinaprabhasUri 322 jayakalaza 19 jinabhadra 18 jayadratha 2 jinamANiyasUri 19,35ra jayantavijayajI 14,24,25,29,30, jinavallabhasUri 18 107,108,133,215,216, jinasamudrasUri 20 239,248, 249,250, 254, jinasiMhasari. 257,26,ra61,262,294, jinezvarasUri 18 318,324,390,36,397, jIvatarAma eDavAnI 4,270 403,407 jIvatarAya 138 jayantIlAla ravajI jhaveracaMda 206, jIvavijayajI 29 306,406 janarakara 363 jayamalajI 46 juhAramalajI 63 jayasAgara 19, 20 jekebI 302 jarAsta sAheba 372 jecaMda caturabhAI 15 javAharalAlajI sAdhu 211 jecaMda vAghajI 306 jasarAjabhAI 137,271 jeThAlAlabhAI 97 jasarAjajI 73 jozI: 365 jasA 18 johana piTara 137 jahAMgIra 354 yeSThArAma 177 Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhamaTamalajI 94,270 TAlukhAna cha TI. jI. zAha 291, 292, 302, 305, 306, 318, 361 TesITArI 302 ThAkarasI meghajI phrAThArI 192, 207, 240, 254, 343, 353,406 ha Damara nImajI 195, 196 DAhyAlAla devaLadAsa 406 (441 ) DAhyAbhAi mulatAnI 200 DuMgarasI dharamazI sapaDha 148, 191, 406 DuMgarazI mahArAja 174 hiMgAmala 94 talakasI davAvALA 98, 99, 20, 306 tAnasena 274 tArAdajI gajarA 193, 277 tArAcaMda lAlavANI 405 tArAcaMda sAMkaLacaMda 326 tArApeAravALA 356 trikama kALu 195, 196 tripAThI De|. 192,382,400,401 tripurAdevI 186 tribhAvanadAsa 69, 212 theArAnI DA. 193,0385, 405 thAmasa 302, 377, 378 ma darAyasa re dariyAlAla 1, 149 plurAya 9. dave sAheba injInIyara 95 dasa 1 dastura pIrAjazAha hAramasajI 175, 343,354,372,400,404 dAnavijayajI 29, 133 Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagInadAsa ka`caMda 200 dAhIra 3 dinnAmalajI 73 narapata 4 durgAdAsa eDavAnI 191,241,269, narisa halAlajI 277 270,305,3707,344,346, 362,370,377,400,401, 405 devaguptasUri 14, 17,19 devaca'6 292 devaDa 61 devadhara prAgajI 104, 357 devaprabhasUri 17 devI (bI. e.) 270 devendrasAgara ti 38 ( 442 ) dhanajIbhAi 196 dharmadAsa vAdhavAnI 266 dhadeva jeTalI 191, 267 De. dhAlA sAheba dastura 175, 180, 354, 401, 404 dhIrajalAla TokarasI 254, 305, 306 dhIrajalAla vyAsa 170 na dAzaMkara bhaTTa 173, 305 nabherAma nImacaMda 41, 49, 206 narImAna gALavALA 175, 176, 192, 309 navalamalajI gumAnamalajI 195, 196, 197, 357, 406 navalaza kara vaidyarAja 193, 407 nasarakhAnajI 7 nAumala 7, 138 nAthurAmajI sAdhu 214 nAnaka 1 nAraNabhAi 211 nArAyaNudAsa 177 nAha 45, 46 nipuNuvijayajI 29, 116, 260 nepIyara cArlsa 7, 135 neminAtha 16 temavijayajI yati 48 naimi'67 63 nyAlacaMdra rAmajI DA. 86, 192, 206, 212, 213, 349, 390, 395, 396, 397, 406, 407 Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (443) nyAlacaMda kuvADiyA 207,315, punIA ke. eDITara "siMdha eba 316, 318, 406 : jharavara' 406 nyAlacaMdabhAI 197, 211, 240 puruSotamadAsa koThArI 305, 306 nhAnAlAla 11, 135, 165,168, tripAThI puruSottamadAsajI 73, 177, 169, 177, 184 309,406 pUtalImAI 94, 132 pUrNAnaMdavijaya 317 pUrNAnaMda svAmI 277 padamAjI velAjI 197 pRthvIrAja 216 padmaprabha 18 perene cAlsa lUI 375 pAnAcaMda kezavajI 227 pazetana vANiyA 175, 192, pAnAcaMda ToLIyA 207 309, 377, 378, 405 pAnAcaMda mAvajI 195, 196 popaTalAla (pI. TI. zAha) 21, pArvatI sI. eDavAnI 92, 93, 23, 24, 113 94, 99, 132, 266,269, piopaTalAla De. 177, 193, 404, 305, 309, 361, 378, 405 pipaTalAla prANajIvanadAsa 206, pArzvanAtha bhagavAna 15, 225 236, 349. pI. TI. zAha 277, 299, 305, paurasa 2 36, 406 prakAzadeva 35 pITAsa cAsa 375 pratApa 216 pIThAvAlA 361 pratApacaMda khImacaMda 306, 325 pIlU bahena 188, 317, 395, prAgajI pAnAcaMda 195, 226 49. prAgajI lakSmIcaMda 351 pukharAja 316 premajI prAgajI 167, 351 punarAja 144, 145 premAbhAI hemAbhAI 195 Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (444) bulAkhIdAsa anepacaMda 395, 397 baMsarI kAjI 310 phatehacaMdajI IdanANI 14 bAMkIdAsajI 75, 84 phirojazAha 322 phirojazAha dastura 192 phUlacaMdajI muni 211, 214, 238 phUlacaMda khImacaMda 297, 309 bhagavAnadAsa navalamalajI 196, phUlacaMda dalAla (jyotiSI) 2017, 198, 226 392 bhagavAnajI merArajI 170, 404 phUlacaMda vardhamAna 27, 206, 306 bhagavAnalAla raNachoDadAsa 172, phUlIbAI 63 192, 206, 207, 220, 291,404 bhaTTa sAheba DokaTara 95 bhadrazaMkara bhaTTa 102, 113, 192, bacubena 188 406 bappabhaTTI 322 bhabhUtamalajI bAphaNa 316 balucIbAI 138 bhartuhari 247 bahAulA 378 bhAIcaMdabhANajI 206, 296, 306 bahAduramalajI 63 bhAIlAla rAyacaMda 98, 26, 237 bAlakRSNadAsajI svAmI 184, 185, bhAgacaMda khetasI 206, 305, 306 309, 369, 370, 371, bhImasiMha mAlasI 197 372, 400, 41, 404 bhuvanaranAcArya 19 bAvA amaracaMda 195, 196 bhUdarabhAI 196 bI. epha. zAha 309 bhUdara harajIvana 406 buddha bhagavAna 99, 217 - bhUpatarAya dave 170, 193 buddhisAgara 329 bhUlAbhAI 79 Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) bherumalajI 9 27, 173, 206, 226, 250, bheja 126, 127 277, 298, 299, 396, bheja para 401, 406, bhelAre 99 maNilAla vAghajI 207 maNilAla mehanalAla 170, 267, 405 manajI (eca. ema. manacha) 379 maganalAla zAha 95 manamohanacaMdajI bhaMDArI 63, 132 maganalAla gArDa 100 manasukhalAla jobanaputrA prinsImaganalAla jAdavajI, 241, 242, pAla 171, 172, 192, , 25, 262 360, 364 maganalAla dharmazIra06,26,326 malInAtha 51, para magarUpacaMdajI bhaMDArI 63, 132 mahammadakAsima 3, 4 maghAlAla mAstara 207, 240, 242 mahammada payagambara 6. manasukhalAla tArAcaMdaDeAkaTara 241, mahAdeva 62 2para, 262 mahAvIra svAmI 19, 24, 27, manasukhalAla paTela DAkaTara 360, 28, 30, 45, 46, 54, 86, 361 87, 93, 94, 104, 108, manubhAI DuMgarazI jezI 170, 113,214,217,219,222 191, 405 mahAsukhabhAI cunIlAla 267, maNilAla kALIdAsa 206, 344 362, 376 maNilAla gulAbacaMda 41, 207 maheracaMdajI 75, 76, 84 maNibA 207, 220, 291 maherabena dubAsa 193 maNilAla jAdavajI vyAsa 406 ema. bI. dalAla 169, 170, maNilAla bAvIsI 2017 189, 346 maNilAla laherAbhAI mahetA 24, mAnakara 239 Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (486) bhAnacaMdajI 67 mitrI (maitreyI) 216 mAnamalajI 63 mokamacaMda valabhadAsa 197 mAnasiMhajI 65, 66 meTanazama 405 mAnA 18 meDa 4 mANekacaMda nAnajI gAMdhI 206, 227 metIcaMda kApaDiyA 375 mANekacaMda pItAmbara 196 motIcaMda mAstara 172, 206 mANekabena lAlacaMda 173, 205, motIbAI 315 207, 220, 291, 318 motIlAla 99 mANekabAI dArA 372 mohanalAla IzvaralAla 405 mANekalAla dhanajI 196 mehanalAla mALIyAvALA 206, mAmA-khAnabahAdura 362, 404 227, 405 bhArTIrUtha 339, 378 mohanalAla vAghajI 206, 227, bhAlAjI 51, 12, 145 406. mAvajIbhAI 206 mohanalAla zApuravALA 206, mAvadAnajI 375, 376 227, 286, 396 mirajhA zAhahuzena 5 maMjarI 3ra7 mistrI DAkaTara 390, 409 hetA 365 mIrAM bahena 379, 380 muhata jayamala 46 muhamada tugalakha 322 mulajIbhAI jIvarAja 27, 206, yakSadevasUri 16 227, 296, 298 - yazobhadrasUri 48 mUlajI bhavAna 15 megharAja kavi 148 me 15 merUtuMgasUri 45 radhuvaMzasahAya DAkaTara 274 Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raNajItasiMhaiM 714, 315 ratilAla cazmAvAlA 200 ratilAla vADIlAla 311 ratnaprabhasUri 16 ratnazekharasUri 322 ramaNulAla 98,100 ramezavajaya 717,318 vajI 102 vajI jhaveracaMda 207,396 ravicaMda 311 rAjavijayajI yati 48 rAjendracakrAcArya 19 rAdhAkeizana pArumala 270,2713895, rAma 165 rAmadAsa meArArajI 196 rAmasahAya prInsIpAla 405 rAmasvarUpajI 73 rAyacUrAjI 375,376 rAyavazAya . 2 (447 ) rAvajI ratAjI 47 rupalAlajI aneAriyA 714 ruNa 361 rustama dasturajI 175,35,361, 405 rUstama sidhavA 168,404 revAzakara 97,100 raMbhAbDena 173 lansalITa grahuma 322 lallubhAi 239 lakSmaNa 165 la lakSmIbAi 216,360,361 lakSmIbAi paTela 302 lAkhA rArA 4 lAkhIyAra bhaDa 4 lASA AdhavajI zAha 18,404 lAdhAbhAi (vIrama lAdhA) 192 lAlaca 6 eDavAnI 93 lAlacaMda pAnAcaMda 205,216,219 291,310,317,405 lAlajI lakSmIdAsa 167 lAlana paDiMta 305 lIlAca'du cAvALA 195,197 luNAzAha 18 lekharAja dAdA 15 leAkanAtha paMDita 193,277,305, 309,401 leAkAmalajI celArAma 113,191, 305,309,382,401,406 kSeADhA 267 Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) vizvanAtha pATIla DAkaTara 193, 390,395,407410,411 vanarAja 322 vizALavijayajI 29,133,216, vanecaMda khetasI 95,100 vastAbhAI paMcANa 198226 vikamacaMda tulasIdAsa 97,98,99, vAghajI gulAbacaMda 27,206,294 206 vADIlAla 240 vIrapAla para vADIlAla kapAsI 362 vIrabAI 175,361 vADIlAla chaganalAla 207,267 vIramade pa1 vANIyA DAkaTara 372 vire 99 vAlIbahena 207 vRddhicaMda tulasAjI 49 TI. ela. vAsavAnI sAdhu 92,305, velajI pUMja 206 307,374 velajIbhAI 206 vAsudeva 322 vrajalAlajI 63 vikrama 2,17,4662 vrajalAla mahetA 311,363 vijayadharmasUri 22,35,37,93,94 107,111,ra36,296,302, 303,304,307,310,311, 322,326,372,374 377 zakarAbhAI lallubhAI 305,309, vijayavallabhasUri 254 310,311 vidyAvijaya 36,37,38,40,107, zakuMtalA 11 108,110,214,215,216, zAMtisUri 48 219,254,255,256,258, zAradA 310 284,286,307,308,344, zAhahusena mirajhA 5 382,383,384,402 zirInabAI phojadAra 379 vimalacaMdra 18 zilaguNasUri 322 Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (444) zivajI velajI 405 zivaratanajI mahetA 278 zivalAlabhAI 196,206 zivAjI 216 zerakhAna pa. zaMkarAcArya 217 zaMbhulAlabhAI 206 zAMtilAla 196 zAMtilAla choTAlAla 206 zravaNa 32, 33 sAmapata 4 sAvitrI 309 sikandara 2, 17 siddharAja jayasiMha 322, 382 siddhisUri 18, 19 siciyana 2 sidhavA 177 sivana levI 302 sItA 216 sItArAma 305 sukharAmadAsa vaidya 193, 388, 406,407 sulasI 216 suMdaralAla pArekha 271 suMdaralAlajI sAdhu 213, 214. suMdarI 310 suracaMda khuzAlacaMda 207, 240 sUbA kRSNamA 385 sanarAjajI 48 samakaraNajI 61 semacaMda rAunDa 69,212 * semacaMda neNazI 206 3. semara (phihensa) 374 seharAba kAtraka 404 saMpatalAlajI 63 saprati 922 sAcala phakIra 10 saccAnaMda 271 sacidAnaMda 357 satyamUti 363 samajubahena choTAlAla 174,207 samayasuMdarasUri 20 same 54 samo 4 sarasvatI sAdhvI 17 sarvAnaMdajI 382 savA samajI 378 sAkaracaMda 95,100 sAkhI 2 Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) skAyale 2 himAMzuvijayajI 29,57,76,84, sthUlibhadra 378 85,86,111,112,133, spaMdira bhaktiArI 40pa 212,233,35,326,397 hiMgorANuM (pI. Ara. De) 405 hiMgorANuM (TI. jI. DAkaTara) 405 hIrajI zIvajI ThAkarazI 405 hajarata abasa 6 hIravijayasUri 303,322 hanumAna 165, 168 hIrAlAla gaNAtrA 165,167,170, hamIdAbegama 5 177,183,184,270,305, haragoviMdadAsa 72,318 309,3pa6,376,400,401, haridAsa lAlajI 172,177,191, 404,408 367,404 humAyu 5 haribhAI prAgajI 169,170,189 hemarAjabhAI 177,271 harilAla caturbhuja 271 hemakuMvara 315 harilAla ThAkara 192,406 hemacaMdrAcArya 322,327,329 harilAla rAccha 310 haMsarAja kavi 373 hAkemacaMdajI 84,196 haMsarAja tejapAla 207 hAtIma alavI 10,175,177, 191,309,404 hAsAnaMda 305 himmatalAla 95 kSamA kalyANajI 62 himmatalAla parIkha 271 Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deza, gAme, sthAnonI anukramaNikA (hiMdustAna, siMdha, karAcI-e nAme vAraMvAra pAne pAne AvatA hovAthI-) svara AryAvarta 280 AsAma 165 ajamera 242 AhAra 44,131 aphaghAnistAna 1,2,12,21,137, AMdhIgAma 15 145 eraNapurA 26 amarelI 373 eziyA 135,13,140 amerikA 94,152,180,276, okasapharDa 302 302,303,32,343,379 ogara 122 adhyA 128 ITAlI 302 arabI samudra 1 IramAilamAM DerA 20 alera 3 islAmakoTa 33 asADA 49,131 uracanagara 18, 20 ahamadAvAda 14,15,16,208, ujanI 2,4,17,326 254,305,309,310,311, uttara sarahada 8 314,326. udayapura 23,24,32,200,311, AgrA 378 390 AphrikA 241,345,348 umarakeTa 5,14,15,195 Abu 14,23,32,108,316,322 umedapura 44,50,131 AmuI 4 uvArasada 15,267 Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45ra) uMTakA 53 okhAmaMDaLa 5 egara 101 kAgyanagirI 45 kAMgaDA 20 khaDaka 112 kaccha 1,4,34,165,166,167, khaDIna 50 208,239,260,324,403 khaMDeragacha 48 kanakAmala 45 khAnadeza 23 kanakAdri 45 khAbaDA 34 kayAsapura 19 khArabArA 20 kareDA 328 pIvANudI 26 kalakattA 109,111,140,275, khudAbAda 6,89 343,347 khetA 195,196 kAThiyAvADa 27,134,152,165, vaka upara 15. khebarA 77 166,167,208,209,228, kherapura 8,10 229,20,295,311,343 kharemAra 42,51,64,67 mazI 128 khojAvAhana 20 kAha-jo-Dere 10,16 khaMbhAta 271 kirADu 62 kezariyAjI 328 keTarI 100 kATImagrAma 20 gaDharAroDa 14,120 kocITAuna 136 gvAlIyara 37. keTI 132 gIdubaMdara 6,95,144 kaMdahAra 5 gujarAta 11, 23, 27, 68,134, WWW.jainelibrary.org Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (453) 139,152,165,164,16, 228,229,295,298,343 375, mahAgujarAta 171 gujarAtanagara 104, 105, 141 177,277 guDA 59,60 goDIjI 14 guDA bAlotarA 48,131 goDI pArzvanAtha 14 goMDala 5 goDImaMdira 14 gopAcalagura 20 jarmanI 107,302 jasAI pa3,61 jasela 53,59,60 jApAna 297 jAmanagara 5,167 jAlu-jo-cenara 67 jAlora 40,44,45,46,47,48, 50,131 jAvAlipura (jAra) 45 jo 23 janA 61 jelama 2 jesalamera 1,2,19, 21,47,57, 60,82,142,195 jodhapura 1,5,35,36,37,38,39, - 40,51,53,57,59,63,64 66,72,81,11,120 joDIyA 122,137,138,167 jIpIra 78,7 gazAhI 97100,101,167 ghATa 42 gherImanA pa3,136,138,139 caNIgAMva 53 citrakUTa 239 suDIyA 15 sIrA 53 cehaDaNa pa3 ' Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (454) jhAMsI 216 TAparA 53 darAja 10 dAdU 8 dAbecI 97. dvArakA 97 dilahI 5 duniyApura 20 derAula 19,20 devaLabaMdara 3 devarAjapura 19 devarI 95 dehagAma 326,395,397 dohaddA 19 ThaThThA 6,10,34,239 Dabharela 18 phIgaroDa 104,140,267,380 takhatagaDha 50,131 tarapATaka 20 tIkhI 44 tIrtha 46 tIlavADA 51,52,53 dhaDabebaMdara 21,13,138,139 dhATa 33 dhAranAre 68,75,76,212 dhrALa 5 tharapArakara 8,15,68,166 nakhatrANa 34 nagara 47,5960 * Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagarakoTa 18,19, nagaraThaThThA (nagarasame) 4,14 nagarapArakara 14,15,37,17,195 navaraMgakhAna 20 navAbazAha8 nayAnagara 20 nyUjhera 67,131 nAkoDA 47,116 nADalAI (mAravADa) 328 nAthadvArA 351 nAra 42 nepAla 378 nAnakATa 21,36,89 (45 ) krIpura 19 phrenca 253 agadAda 3,4 khadInA 34,239 byAvara 22 brahmanAmAda 9 ma alakrU 25 alucistAna 1,2,7,21,144 bAkarANI 18 bADamera parace-jI-verI 67 parazurADakATa 20 paMjAba 2,35,145,149 pATaNa 15,23,24,195,200 pADIva 25,326 pArInagara 15 pAlI 82,195 pAlItANA 54,117 paMjAba 1,2,12,21,27,35,145, mutavAlA 53 149,195,276,347 merANA 15 16,30,42,47,53,54, 57,58,59 60,61,2,3, 116,131,132 bhAvA 54 bAleAtarA 35,38,39,41,42,47, 49,50,51,114,115,116, 120,131,200 bilAvalamarI 118 bihAra 298 brITIza 113 Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (456) Ta - 4 berANI 118 mALavA 17,23 belajIyama 374 mAbArakhapura 19 baMgALa 23,36,165,264 mAravADa 16,23,24,25,26,27, 33,35,42,43,48,50,51, 65,67,6869,75,96,98, 108,130,152,163,166, bhAratavarSa 1,11,108,176,216, 195,200,208,214,229, 279,298,302 31 6 bhAvalapura 1,2,21,145 - mAlANuM 42,43,51,52,53,57, bhinamAla 61 - 61,62,64,117,145 bhUja 59 mALIyA 34 bhadresara 15 mIThI 33 bhUlArI 122 mIrapurakhAsa 10,16,35,42,68, bheharAnagara 20 73,74,76,98,118,131, bhiMDazAha 79,80 163,318 mIyANI 7 mIrAnI 38,40,64 magadha 23 muNAbAva 42,64,65,120 bhaTArI 77 sulatAna 20 madrAsa 140 mevADa 23,24,25,26,166,229, bhammaravAhana 19 (328 bharUTa 14,16,18 mokalasara 131 bhareTa 18 mAbAsA 242,252,262,326 malIkavAhanapura 20 morabI 4,34,294 malIra 101,102,103,104,111, (maraNa je dhere) 378 112,267,318,357,380 mehana je Dero 8,9, mahuvA 309,390,395 mAMDavI 167 5 : Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cU pI. 23,64 yure5 sulatAna 35,142,144 susAi 7,109,138,140,2324, 252,262,266,311,31, 326,376,396 379 2,93,135,152,180, 276,302,303,322,377, ', ' rAmasara 53 rUziyA 137 reNukATa 19 (457) rAjakoTa 5,354 rAjaputAnA 2,4,21,37,145,347 rANIpura 10 rAdhanapura 14,15,82,266 la laMDana 156 lArakhAnA (lArakAnA) 6,8,9,225 lAheAra 277,279,343,375 leAdIpura 20 vaDa 15 vAda 315 vaDAdarA 109,372,37 vaLAda 297,309 vAyata 54,57 vAyavya-sarahada 2,21 vAsaravAha 67 vilAyata 50,91,145,378 visanagara 267,362,376 vIsAlA 53 vIramagAma 33 vIrAvAva 15 vesADA 54 vAMkAnera 378 zAhaba dara 6,351 ziAhI 39 zivama ja 26,29,35,42,43,49, 50,107,129,249 zivapurI 77,378 zivIstAna 3 Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saskrInagara 20 sakhkhara 8,35 sakhkharakharAja 10,1 sadara 105 samAnagara 3 samai 4 saradhAra 5 sAdhayelA 10 sAyalA 195 sikkara-jo-DerA 9 si. pI. 23 siddhapura 165 siddhAcala 18,383 sivANAgaDha 48,49,131 sIjIkArI 13 sIrAhI 25,311,326 sINAdArI 59,60 sIhANI 53 sujAlapara 239 suvaNaeN giri 45,46, suvarNa bhabhUta-kalyANurbhUdhara 45 suvarNa zaila 45 suvoMcala 45 surata 14 sevaNu 4 saurASTra 17 (458 ) seAi gAma 14 sakhezvara 14 sadhAyeArA 54 hakIma bA2 39 harasANI 54 haradvAra 128 hastIkuMDI 322 hAjIkhAMDerA 20 hAlA 6,42,74,76,77,79,80, 82,84,85,86,87,88,98, 111,131,132,163,195, 196,197,212,249,325, 395,397 hAlApa ta 1 hiMdustAna 125,174,194,279, 302,303,324,343,345, 347,360,367,377,38, 387 haidrAbAda 3,6,7,8,21,34,35,38, 42,64,69,76,77,86,87, 88,89,90,91,92,94,95, 96,97,98,100,122,131, 132,137,138,145,163, 164,212,266,305,325, 357,361,873,380,390 Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vijayadharmasUri jaina graMthamALA-prakAzita pustake - saMskRta pustake 2 dharmaviyogamAlA mu. zrI. himAMzuvijayajI 0-2-0 3 pramANanayatatvAloka 0-14.0 (paM. zrI. rAmagopAlAcAryajIkRta TIkA yukta) 19 jainI saptapadArthI mu. zrI. himAMzuvijayajI 0-5-0 37 zrIparvakathAsaMgraha. " 0-4-0 39 zrIdvAdazavratakathA 0-8-0 49 saMskRta-prAcIna-stavana-sandoha mu. zrI. vizAlavijayajI 0-3-0 zrIuttarAdhyayanasUtra mu. zrI. jayantavijayajI (kamalasaMyamI TIkAyukta) bhAga 1-2-3-4 pratyeka 3-8-0 * pramANanayata-tvAloka-prastAvanA . mu. zrI. himAMzuvijayajI 0-3-0 gujarAtI anuvAdayukta saMskRta pustake 8 jayantaprabandha ... mu. zrI. himAMzuvijayajI 0-3-0 27 subhASitapadyaratnAkara bhAga 1 . mu. zrI. vizAlavijayajI 1-4-0 30 arhatpravacana mu. zrI. vidyAvijayajI 0-5-0 31 subhASitapadyaratnAkara bhAga 2 mu. zrI. vizAlavijayajI 1-4-0 34 subhASitapadyaratnAkara bhAga 3 36 zrIhemacandravacanAmRta mu. zrI. jayantavijayajI 0-8-0 48 subhASitapadyaratnAkara bhAga 5 mu. zrI. vizAlavijayajI 0-10-0 52 subhASitapadyaratnAkara bhAga 4 1-4-0 Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 os 0 0 0 gUjarAtI pustaka 1 vijayadharmasUri svargavAsa pachI mu. zrI. vidyAvijayajI 2-8-0 6 vijayadharmasUrinAM vacanakusume 0-4-0 10 Abu ( 75 citro sAthe) mu. zrI. jayavijayajI 2-8-0 11 vijayadharmasUri dhIrajalAla ke. zAha -ra-0 12 zrAvakAcAra mu. zrI. vidyAvijayajI 0-3-0 13 zANI sulamAM cha * 02-0 14 samayane oLakhe bhAga bIje 0-100 bhAga pahele 0-12-0 17 samyakatvapradIpa u. zrI. maMgaLavijayajI 0-4-0 18 vijayadharmasUri pUjA 20 brahAcaryAdigadarzana A, zrI. vijayadharmasUrijI 0-8-0 22 vaktA bane mu. zrI. vidyAvijayajI 040 23 mahAkavi zebhana ane temanI kRti mu. zrI. himAMzuvijayajI 0-30 24 brAhmaNavADA | mu. zrI. jayantavijayajI 0-4-0 25 jaina tatvajJAna A. zrI. vijayadharmasUrijI 9-4-0 26 dravyapradIpa u. zrI. maMgaLavajayajI 04-0 28 dharmopadeza A. zrI. vijayadharmasUrijI 9-6-0 29 saptabhaMgI pradIpa u. zrI. maMgaLavijayajI 0-4-0 32 dharma pradIpa 0-4-0 40 zrI abuMda prAcIna jana lekha saMdeha (AbU bhAga bIje) (mULa-saMskRta zilAlekho yui) mu. zrI. jayantavijayajI 3-9-0 45 vidyAvijayajInAM vyAkhyAno mu. zrI. vidyAvijayajI 0-8-0 46 zrI himAMzuvijayajInA lekho 51 jainadharma 0-3-0 53 mArI siMdhayAtrA (bIjI AvRtti) papa amArA gurudeva zrI. suzIla , 1-4-0 56 avidA Do. puruSottama tripAThI 0-1-0 57 zaMkhezvara mahAtIrtha bhAga 1-2 mu. zrI. jayantavijayajI 1-4-0 | (saMskRta prAkRta hindI stavanAdi yukta) 58 mArI kaccha yAtrA mu. zrI. vidyAvijayajI 0-8-0 zrI vijayadharmasUri jaina graMthamALA choTAsarAphA, ujajaina (mALavA) Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMnarAja zrI vidyAvijayajInAM pustaka. 8 1 payuSaNA vicAra " 2 vijayadha masUri caritra 3 jaina zikSAdigadazana 4 zANI sulasA. 6 5 vijayaprazastisAra. - ja , mArca, 1 ve! mAra ) acAna digambara | 7 zrAvaka cAra. che : terApathamata samIkSA. . huM terApaMthI hitazikSA mu 10 zikSAzataka kavitA. # 11 etihAsika, sata jhAya mALA. | 10 :. hiMsA. (opadezika) mu ? A za sAdhu. SjU 14 rIzvara ane samrATa 5 15 e hAsika rAsa sahe | bhA, 4 che. * * 16 cuMvaravI ke guNa 1 1vijayadhamasUri aSTa- prakArI pUA. 14 zAhe ke bAdazAha. 19 bAla nATaka. 29 samane oLakhe bhA. 19 ( 26. navA prakA4. *, * 2 prATIna la saMgraha, 23 pravacana, 24 vijayadhamasUri vaga vAsa pachI. 25 vijayadhamA2nAM } vaca kusuma ! 26 samayane oLa khA bhA. 2 8n ra7 vaktA ane. 28 a ta pravacana. 19 merI mevAha yAtrA. 30 zrI vivijayajInAM vyA khyAne bhA. 1-2-3 31 zrI hiravijayanA lekhe 32 janadhama. . 33 mArI sa dha yAtrA. 34 mArI karacha cAtrA, - A nizAnIvALAM pustake zrI yazovijaya jaina graMthamALA, herIsa rADa, bhAvanagara taraphathI bahAra paDayAM che, ane bAkInAM zrI vijayadha masUri na graM''mALA, che TA sarAphA, ujajaina (mAlavA) taraMthI bahAra paDayAM che. * For Prtyale & Personal Use Only