Book Title: Adhyatmapatrasar
Author(s): Bhadrankarvijay, Amrutlal Kalidas Doshi
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001515/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cIcItyogo mATe nakoTa TIthI No aur-ge GNa barAbara ajame muMbaI ,22-4-68 parama pUjya paMnyAsa lI. bhaEka jijI gaDhavI sevAga- 2ALAii zaitAmaoN. haze. divagarabhakiApha suphlAvarka atRdalAla lAbha. , prathama padanI koI lIdha 2. A cAlu kartha 'tatvamazi" ne prathamapadamAM utAravAnAM je prayAsta kare hiM te sastutya chaM-samajavA mATe kalpanAne bahu prevI paDe che. eTaleM A rIte sarvagrAnca thavA saMbhava - cha<Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra [ pa. pU. paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajI gaNivara tathA zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dozInA patravyavahAranuM saMkalana ] : saMpAdaka : zrI candrakAnta amRtalAla dozI ane sAutha divAyarasa */ / isoo ]] * prakAzaka : jaina sAhitya vikAsa maMDaLa, 96 bI, esa. vI. rADa, iralA, vile-pArale (pazcima), muMbaI-400056. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : candrakAnta amRtalAla dezI, me. TrasTI - jaina sAhitya vikAsa maMDaLa, 96 bI, svAmI vivekAnaMda bhAga, iralA, vile-pArale (pazcima), muMbaI-400 56. muka : viveka mudraNAlaya, 396, svAtaMtryavIra sAvarakara mA, prabhAdevI, muMbaI-400015 prathama AvRtti, 1984, prata : 500 sava hakka svAdhIna. mUlyaH 25 rUpiyA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. paM. zrI bhadrakavijayajI gaNivara Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Atulu 'BE sAdara samarpaNa chaa zrI namaskAra mahAmaMtranA parama ArAdhaka, adhyAtmagI, sUkSma tattva-cintaka, parama pUjaya paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajI gaNivaryanA patra-lekhanathI racAyela prastuta * adhyAtmapatrasAra ', jemAM pratyeka pRSTha para syAdvAda-zailImAM abhivyakta zAstra-satya prakAzI rahyuM che te pustaka teozrInAM caraNomAM sAdara samarpaNa karatAM huM kRtakRtyatA anubhavuM chuM. - candrakAnta amRtalAla dozI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - anukramaNikA : -- 1. prakAzakIya nivedana 2. prA-kathana 3. zuddhipatraka 4. saMketa 1. namaskAra - mahAmaMtra 2. legasTa'- sUtra 3. beuvasaggahara_stetra 4. "sakalArData-stotra 5. laghuzAnti 6. "ajita-zAti- stava - eka vicAraNA 7. siddhacake - navapadajI 8. "caityavaMdana'- sUtra anuSThAna : gakriyA 9 kayetsarga 10. maMtra 11. anAhatanAda 12. nADIzuddhi 13. sAhalAda devatA-kuMDalinI 14. viramaya 15. bhaktimArga vipazyanA-sAdhanA (mALATM ti) 17. dhyAna 124 127 137 145 16. 1pa3 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 17ra 175 177 180 181 18. prakIrNaka - (1) prabhuprAptinA upAya (2) svAthya mATe prArthanA (3) "citta" ane "hRdaya" (4) vimarza (5) catupAda-brahma (6) "prANAyAma" ane "ahiMsA (7) deva-guru-kRpAnI parama AvazyakatA (8) tathAbhavyatva-paripAka-upAya (9) maitrI (10) pratikramaNa (11) "samAdhi" ane "samApatti (12) mekSa 184 188 189 10 12 184 KIYI// >> Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana niSThAvAna ane dhyeyalakSI kAryakSamatA kevuM uttama sAhitya sarjana pradAna karI zake tenuM pramANa jeoe trIsa varSa sudhI ekadhAruM ApyuM heya tevI mahAmanA vyaktinA jIvana, lekhana ane cintanane prakAzamAM ANavA te kaI paNa saMsthA mATe eka sAmAjika trANa te banI ja rahe che paraMtu jyAre te vyakti tenI sthApaka ane preraNubhUti hoya tyAre te saMsthA mATe to te eka pavitra pharaja banI rahe che. A pharaja pUrNa karavA mATe amArI saMsthA prayatnazIla rahI che. svargastha zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dozInA jIvananA paricaya athe "prajJA prakAza", teonA lekhananI jhAMkhI karAvavA mATe kAryotsarga dhyAna', bahAra paDI cUkyAM che tathA cintana vaividhyane AsvAda karAvavA mATe have "adhyAtmapatrasAra grantha pragaTa karIne eka preraNAdAyI pratibhAvAna vyaktine sparza karatI granthatrayI pUrNa karatAM amane AnaMda thAya che. zrI amRtalAlabhAInA dehAvasAna bAda teozrIe je patravyavahArane saMcaya karyo hato te tapAsI jatAM temAM je uccakakSAnuM cintana jaLavAI rahyuM hatuM tene khyAla AvatAM mugdha thaI javAyuM. aneka vyaktio sAthe thayelA patravyavahAramAM pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajIne I. sa. 196ra thI Isa. 1976 nAM varSo daramyAna lakhAyelA patro vizeSa dhyAnAkarSaka nivaDyA. prazna UbhuM thayuM ke A patrone sadupaga na thaI zake te te naSTa thaI jaze. I.sa. 1977 mAM parama pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajI pAse mArgadarzana arthe javAnuM thayuM tyAre teozrIe zrI amRtalAlabhAI sAthe thayelA patravyavahAranuM viSayavAra tathA kamabaddha saMkalana taiyAra karavA mATe saMmati ApI tathA teozrI pAse zrI amRtalAlabhAInA patro hatA tenI saMpaNa karI. paraMtu patravyavahAra Taka hovAthI tathA amuka patromAM tArIkhane abhAva hovAthI tathA keTalAka patromAM mAtra tithi ane mAsano ja ullekha maLatuM hovAthI patrono Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama nizcita karavAnuM ghaNuM muzkela hatuM. tethI viSayanA saMdarbha uparathI anukramanuM anumAna karavA sivAya bIjo koI upAya na hatA. eka karatAM vizeSa viSayone AvarI letA patronuM vibhAgIkaraNa karIne saMkalanamAM viSayavAra saMgati sAdhavAmAM AvI che. A bAbatamAM pUratI kALajI levAmAM AvI che chatAM paNa kayAMya truTi jaNAI Ave teA te udAra bhAve kSamya gaNavA mATe vinaMtI karavAmAM Ave che. A saMkalana karavAnuM kArya jaMbusaranA prophesara zrI ke, DI. paramArane soMpavAmAM AvyuM. teoe khaMtapUrvaka patro tapAsIne tenI viSayavAra eka saMkalanA taiyAra karI ApI, parama pUjya paMnyAsajI mahArAjanI salAhu mujaba je sAmagrI taiyAra thaI hatI tenI phAIlA pUjyapAda AcArya zrI kalApUrNasUrijIne soMpavAmAM AvI. teozrI khUba ja rasapUrvaka badhuM tapAsI gayA tathA ghaNAM upayegI sUcanA ApyAM. sUcita pheraphAro karIne A sAhitya chevaTe parama pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajI samakSa rajU karavAmAM AvyuM. amArI icchA hatI ke granthanuM prakAzana karIne teozrInAM caraNe te arpaNa karavA. amArI saMsthA upara teozrInuM apAra RNa rahyuM che te yatkiMcit A rIte adA karavAnI amArI bhAvanA hatI. parama pUjya paMnyAsajI zrI bhadraMkaravijayajI maDuArAja tyAre atizaya khImAra hatA eTale amArI maneAkAmanA adhUrI rahI, saMpAdana kArya adhUruM rahI gayuM. varSo vahI gayAM. have jyAre A kArya pUNa thayuM che tyAre jenuM pratyeka pRSTha jeozrInAM vicAra-ratnAthI zobhI rahyuM che te grantha teozrIne namrabhAve sAdara samarpaNa karI Aje ame kRtakRtyatA anubhavIe chIe. aneka muzkelIomAMthI amane mArga maLatA rahyo hoya ane A granthanuM prakAzana have saMbhavita banyuM hAya te temAM teozrInuM saMkalpa-khaLa kArya karI gayuM . che - evI amArI dRDha zraddhA che. sadgurue jemAM premapUrvaka ziSyAne upadeza ApyA hAya tevA AdhyAtmika rasapUrNa patra-granthA bahAra paDyA che paNa guru tathA ziSyabaMnee, tattvanuM rahasya pragaTa karavA mATe mukta-mane patra-vinimaya karyAM hAya, parasparanI sahAyatAthI paramArthAnA uddezathI tattva-parAma karyAM hoya ane saMzAdhana kArya jenAthI saMpanna thayuM hAya, tevA anya keAI patravyavahAra bahAra paDyo hoya tevuM amArI jANamAM nathI, jaina sAhitya vikAsa maMDaLe 6 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra maMtra, legasTa'- sUtra ane 'uvasaggaharaM- tetra uparanA svAdhyAya mATenA tathA paMcaparameSThi maMtrarAja dhyAnamAlA ane konsargadhyAna vagere sAdhanA mATenA saMzodhana-grantha bahAra pADyA che te granthanirmANanA kALa daramyAna A patravyavahAra thayela che, jemAM aneka Dhaprazno upara nikhAlasa-vicAronI Apa-le jovA maLe che, taduparAntA kaI vAra keI nibaMdha, rUbarUmAM zarU thayelI tatvacarcA, keI granthavAcanamAMthI udbhavatAM skUraNe paNa A patra-vinimayanuM kAraNa banyAM che. viSayavaividhya ane sahajabhAve hRdayanA UMDANamAMthI pragaTa thata svaccha vicArone pravAha tathA gaMbhIra ane udAtta zailI - te A granthanI vizeSatAo che. je patravyavahAra ahIM pragaTa thaI rahyo che te truTaka che tathA kaI tattva-carcA acAnaka virAma pAmatA thate rasabhaMga duHkhada che. dareka varSanA gALAmAM je parAmaza satata thaye haze te saLaMga patravyavahArane amuka bhAga truTaka avasthAmAM jaLavAye hovAthI A rasakSatine nivArI zakAI nathI. pUNa patravyavahArane saMcaya prApta thaI zakyo hota te. zrutajJAnanI dRSTie A patra-saMkalananuM mahattva aneka ghaNuM vadhyuM heta te nisaMzaya che; chatAM je pragaTa thaI rahyuM che te kharekhara adbhuta che. zrata-bhakti A patravyavahArane Azaya che ane adhyAtma tathA sAdhanA vizenuM cintana te tenuM pAramArthika phaLa che. be jina-bhakta tattvacintakAe "mattimanimULa ricA' kareluM zubha-cintana aMgata che ane tethI ja enI pavitratA akabaMdha jaLavAI rahe te maryAdAnuM pAlana karavuM te sujJa vAcakanI pharaja banI rahe che. aMgata bhAvene vAcA ApavAthI aucitya-bhaMga na thAya te A nivedanakArane A patronuM vAMcana teonA parama upakArI tathA gurusamAna AptajananA nidhananI gherI hatAzAmAMthI tathA mananI zUnyatAmAMthI mukta thavA mATenuM kAraNa banyuM hovAthI ananya mahattva dharAvanAruM nivADayuM che. grantha-nirmANanuM kArya anekanI sahAyatAthI thatuM hoya che. atre pUjyapAda AcArya zrI kalApUrNasUrijI, pUjya paMnyAsajI mahArAja (pAchaLathI sUri) zrI kuMdakuMdavijayajI tathA zrI ke. DI. paramAranA gadAna mATe teone ame hRdayapUrvaka AbhAra mAnIe chIe. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A granthane rasAsvAda sugama bane te arthe zrI kiraNabhAIe parizrama laIne je sArAMza lakhI Ape che te mATe teone ame AbhAra mAnIe chIe. "prAkakathana'mAM nirdiSTa A sArAMza vAcakane avazya upayogI thaze. mULa ke, tenA artho tathA anya mAhitI ApatI pAdane ItyAdi pAchaLa zrI girIzakumAra paramAnaMda zAhane parizrama raheluM che tethI A kAryane sAMgopAMga ane vyavasthita pAra pADavAnuM zreya teone jAya che. aMte A grantha-vAcana mumukSuonA mATe AtmakalyANanuM sAdhana banI rahe-e ja abhyarthanA. ta, IralA brIja, 105, svAmI vivekAnanda reDa, vilepArale, (pazcima), muMbaI-400 056. tA. 4-10-84. li. candrakAnta amRtalAla dozI prakAzaka Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pro-kathana zrI kiraNabhAI mArA parama upakArI pUjya gurubhagavaMta paMnyAsajI zrI bhadrakavijayajI mahArAja sAthe tathA murabbI zrI amRtalAlabhAI sAthe mAre paricaya mArA dharmamitra zrI iSabhadAsajI madrAsavALAe karAvyuM hatuM. jyAre pUjyazrInuM cAturmAsa jAmanagara hatuM tyAre murabbI zrI amRtalAlabhAI sAthenI AtmIyatA ghaNI vadhI. mArA phatehI zrI candrakAntabhAIe "adhyAtmapatrasAra mATe "prAkathana' lakhavA jyAre mane kahyuM, tyAre meM saharSa te svIkAryuM. adhyAtmapatrasAramAM sAdhanA mATe upayegI vastuonuM saMkalana karavAmAM AvyuM che tethI A patromAMthI sAdhakane anuprekSA mATe ghaNI sAmagrI maLI raheze. A patravyavahAra je saLaMga sacavAyo heta te vadhu gya thAta. sacavAyelA A patro vAMcatAM pahelAM keTalAka muddAo vAMcanAre samajI levA joIe - (1) sarvaprathama ApaNuM mana ughADuM rAkhIne A patro vAMcavAnA che. (2) A lekha-saMgraha nathI, A patro che. (3) patro sadAya aMgata heya che. (4) patra lakhanAra banne pAtro ekabIjAnI vicAradhArA ane bhAvadhArA jANatA hoya eTale keTaluMka lekhana mAtra saMketarUpe ja hoya. (5) banne pAtronuM vAraMvAra maLavAnuM thatuM hoya, tethI meDhe carcAcelI . kaI vAtanA anusaMdhAnamAM paNa keTaluMka lakhAyuM hoya, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI aparicita vAcaka apakava samajaNamAM ekAda be vAkaye ke ekAda be phakarA adhdharathI vAMcIne game te abhiprAya bAMdhI levAnuM kyAreya sAhasa na kare te mATe khAsa vinaMti che. jyAreya patro lakhAya che tyAre te bilakula aMgata hoya che. tethI vyaktigata bhAvadhArAne AtmalakSI banAvavA hetuthI pUchavAmAM AvelI ke jaNAvavAmAM AvelI kaI bAbata je sUkSma syAdvAda-STie na levAmAM Ave te atyaMta ahitakara thAya. tethI sujJa vAcakane potAnI ArAdhanAmAM sahAyaka nIvaDe evA eka mAtra svalakSI hetuthI "adhyAtmapatrasAra vAMcavA vinaMti che ane jo tema thaze te ja A pustakanuM vAcana-manana avazya sArthaka thaze. prastuta 'adhyAtmapatrasAramAM saMkalita 170 patromAMthI 75 patro parama upakArI pUjya gurubhagavaMta paMnyAsajI zrI bhadraMkaravijayajI mahArAjanA tathA 95 patro murabbI zrI amRtalAlabhAInA che. A badhA patrone ekaMdara 18 prakaraNamAM vibhAjita karavAmAM AvyA che, te dareka prakaraNane sArAMza nIce pramANe che: [1] namaskAra - mahAmaMtra (pRSTha 1 thI ra1) [a. 9+ bha. 15 = 24 patro] prastuta "adhyAtmapatrasArano prAraMbha "namaskAra - mahAmaMtra saMbaMdhI patrothI thAya che. A patromAM mukhyatve "ramapada tathA navakAranA prathamapada namo vAritAne anulakSIne vizeSa vicAraNA karavAmAM AvI che. none atha samAvirAma arthAt ta thavuM e dhyAna kheMce te vizeSa artha che. A artha jANI athabhAvanApUrvaka japa- dhyAna Adi karavAthI dayeyamaya thavA mATe Avazyaka evI utkRSTa ArAdhanAnuM rahasya prApta thAya che. navakAranA prathamapada ane "zrItatvArthasUtranA prathama - sUtrane samanvaya paNa cintananI navIna sAmagrI pUrI pADe che. "no, 'hiM ane tA- e traNa padamAM samagra dazana-jJAna-cAritra, nAda-bindu 10 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalA Adino samAveza tathA tattvaruci - tattvabodha - tattvapariNati vizenI samaja ti ane pratIti mATe darzAvavAmAM AvelAM smaraNavicintana - dhyAna-e traNa padaka sAdhanAnI daSTie khUba ja mahattvanAM dravya - guNa - paryAyathI arihaMtane jANa thAna karavAthI thato mehanAza--e nizcayanayathI nirvANa-prAptine parama upAya sUcave che. "paMcaprasthAnanI rasaprada vividha vigate ane paMcanamukkAronA vibhinna rIte thatA samAsa-vigraha jijJAsuo mATe upayogI ane mananIya che. tyAra bAda ApelA patrothI arihaMta bhagavaMtanI viziSTa gyatA ane parama upakArane jANyA pachI sAdhakane badhAM dhyAnamAM sarvazreSTha dhyAna tIrthaMkara paramAtmAnuM ja che -- e vAtanI pratIti thayA vinA rahetI nathI. navadhA bhakti ane samagra bhaktizAstrone nAma - sthApanA - dravya - bhAva-e cAra nikSepA vaDe thatI arihaMtanI upAsanAmAM samAveza--e paNa eka utkRSTa gaMbhIra vicAraNA che. vyAkaraNa AdithI ramo + varditALa - e traNa padonI carcAvicAraNuM apekSAe upAdeya che. taduparAMta, badhA yugamAM jinAjJAnuM pAlana anuyta che? - jevAM mArmika-vacane tathA "mA rU mA tumenA raTaNanuM vidhAna tema ja UMDANathI lAMbA samaya sudhI karavAmAM AvatAM cintananAM herata pamADe tevAM pariNAmanI bhAvapUrNa suMdara carcA-sAdhanAmAM prANa pUravA mATe atyaMta upayegI che. namaskAranAM nava padamAM dharmavRkSane samuccaya tathA 'padamAM Gratitude ane uriphaMtA-padamAM Grace -- e vicAramAM arihaMta paramAtmA pratye ananya bhaktibhAva pedA karavAnuM sAmarthya samAyeluM che. [patra kramAMka - 20mAM zarU thayelI A vicAraNane viratAra patra kramAMka - 34 mAM jovA maLe che.] "mokSa tattvane nahIM mAnanArA abhane navakAranI cUlikA spazatI nathI - A vAkayanuM tAtparya paNa A patromAM ja spaSTa rIte 11 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajAvAyuM che. tevI ja rIte praNidhAna saMbaMdhI vicAraNAmAM saMbhedapraNidhAnamAM ekatAne saMbaMdha vAcakapada sAthe tathA abheda - praNidhAnamAM ekatAne saMbaMdha vAgyAthI sAthe darzAvela che - je A kaThIna viSayamAM aTavAI jatA sAdhako mATe parama upakAra che. aMtamAM "namaskAramAM nayavAda' -e viSayathI pUrNAhuti karI syAdvAdanuM mADAo darzAvAyuM che; jethI sAdhakane "sarvanayAzrita thavAnI preraNuM maLe che. [ ra ] "legasa - sUtra ( pRSTha : rara thI 40 ) [a 5 + bha = 14 patro] A prakaraNamAM legassa - sUtra para sUphama-cintana karatAM lakhAyelA patrone sAra che. "mA mithurA'mAM dhyAtA, dayeya ane dhyAna suMdara rIte ghaTAvela che. dhilAbha mATe caturvizati jinanAmanuM dehastha cakasthAnamAM nyAsa vaDe sADAtraNa valayamAM dhyAna ane legasTa'- sUtranI sAta gAthAonI pAtaMjala - cagasUtra" pramANe atha-vicAraNa nirvikalpasamAdhi paryantanI vividha dhAnAvasthAonA saMkete nirdiSTa kare che. nAma-smaraNamAM "zabda-zaktine acijya mahimA varNavI zabda' pradhAna samAraNa, vicintana ane dhyAnathI thatA lAbhe ane tenI AgavI vizeSatAone saiddhAttvika rIte ahIM rajU karavAmAM AvI che. kIrtana - vaMdana - pUjanamAM navadhA bhaktine samanvaya karatAM samagra bhakti-mArga legassa - sUtramAM kaI rIte samAviSTa che-te spaSTa karIne "bhaktigapradhAne sAdhakane "legassa'- sUtranI upAdeyatA siddha karavAmAM AvI che. legassa-sUtranI prathama gAthAmAM arihaMta bhagavaMtanA cAra atizaye ane "jene vizeSa atha darzAvela che. "ji", "vare', vaM " ane "gha'kAra AdinuM artha-rahasya zodhavAnA namra prayAsa sAthe sthAna prakriyA susaMgata banAvavA mATe keTalIka jarUrI vicAraNuM spaSTIkaraNapUrvaka ahIM rajU karavAmAM Avela che. 12 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra bAda leAgassa'-sUtra mATe upasthita thatA keTalAka phUTa-praznonA ullekhe! maLe che; jenA vize thayelA vizeSa patra-vyavahAranI anupalabdhi jijJAsune sAle tevI che. 'sADAtraNa kalA' ane 'kuMDalinI-zakti' AdinuM rahasya samajAvatAM ghaNA patrAmAM aneka rIte sADAtraNanI saMkhyAnuM mahattva batAvI kuMDalinIzaktinA sADAtraNa valayane 'uttarottara vRddhi pAmatA 'samatA-bhAva'nA sUcaka tarIke ghaTAvyA che - te sAdhanAnI dRSTie mahattvanuM ciMtana che. 'lAgasa'- sUtra 'hiraNyagarbhanI RcA' sAme che - e ullekhanI noMdha letAM e kheda thAya che ke A RcA khALI pAdanoMdhamAM ApI zakAI nathI. * agAunA prakaraNamAM zarU thayela * Grace ' ane * Gratitude ' vize vizeSa prakAza pADatI vicAraNA uparAMta IzAnugrahanA siddhAntanI carcA' - A prakaraNanuM eka mahattvapUrNa aMga banI rahe che. Adhi' ane 'samAdhi'nAM svarUpa darzAvI; sAkAra-paramAtmA ane nirAkAra-paramAtmA sAthe saMbaMdha sthApavAnI kalAnuM mArmika varNana ahIM prApta thAya che. tatpazcAt sakriyAonA saMrakSaNa mATe rUDhimAtrathI cAlI rahelI kriyAomAM prANa pUravA kevI vicAraNA karavI joIe tathA rUDhimAM rahelA upakAranA aMzanuM kevI rIte grahaNa thaI zake - te sUcana dhyAnamAM levA jevuM che. aMtamAM 'logassa'- sUtranI chaThTho gAthAnI vizeSatAone pAtaMjalacoga'nI paribhASAmAM samajAvavAnA prayAsa thayeA che. vaLI, 'lAgasa'-sUtramAM layayeAga"nA saMketa rahelA che-te mahattvanA vicAranI noMdha letAM 'legassa'- sUtra para A apekSAe thayelA a-ghaTananI vigatA nathI maLI te jANItA khedgha thAya che. nalm [3] ' uvasaggahara'- teAtra ( pRSTha : 41 thI 64) 17 patro ] A prakaraNamAM kriyA, bhakti ane jJAna siddha karavAnA camatkArika uvasaggahara'- stotra vize taMtra ane maMtra zAstranA AdhAro laI ne gahana [a. 10 + bha, 7 13 = Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cintana karavAmAM AvyuM che. "pArzvanAtha bhagavAnanA nAmamAM upasI haravAnI zakti vadhAre che, temAM hetu temanuM jIvanacaritra che" tathA tIthakanI stutithI mAtra kaSTa-nivAraNa ja nahIM, badhilAbha paNa prApta karI zakAya che ane tenuM kAraNa vItarAga paramAtmAne svabhAva che - A muddA upara bhAra mUkavAmAM Avyo che. te mATe "sukRta - sAgara graMthanA traNa kaleke TAMkavAmAM AvyA che. vijJahara ane vAMchita phaLadAtA tarIke vItarAga paramAtmAmAM lokene bhaktibhAva daDha thAya te arthe karavAmAM AveluM A cintana paNa mananIya che. stotramAM "vana DhiA maMta' jaNAvela che, te maMtra kaye?-- te prazna upara karavAmAM AvelI vicAraNA tathA vividha AmnAya pramANe karavAmAM Avela maMtroddhAra Adi A viSaya sabaMdhI ghaNI upayogI mAhitI Ape che. rAmapi cIpaMthI zarU thatI pAzva-prabhunI stutine savistara bhAvArtha tathA "nnidhAnaM nidhAnaM - vizenI carcA paNa upAsanAnI cAvI che. uvasaggahara-stotramAM upAsanA athe nAma-sthApanA- dravya - bhAva-e cAra nikSepa vaDe karavAmAM AvelI anantanI arthavyavasthA tathA te vize "sakalAhata-stotra (pR: 70)mAM thayeluM vizeSa cintana bhaktiganA vikAsa mATe atyaMta mahattvanuM che. vinAma-stotra' ane "namaka-stotranA AdhAre karavAmAM AvelI "fja vidyA'nI carcA maMtra-zAstranI dRSTie ghaNI agatyanI - "mama:nirmaLa digagor nA saMdarbhamAM thatAM arthaghaTana premalakSaNA bhaktinuM bhAvamaya - svarUpa darzAve che. mayaNAsuMdarInA dRSTAntathI tenuM anusaMdhAna badhinA eka prakAra - 'AMtarasUjha sAthe je rIte karavAmAM AvyuM che -te mananIya che. bedhine "anAhata ane "avyakta tarIkenA anya arthaghaTana tenI "bhavabhava prApti mATe thatI yAcanAnI yathArthatA siddha karIne tenI atha-vyApakatAnI saMbhAvanAo darzAve che. mannayega, layayuga ane hagane tetramAM thayela samanvaya tathA te spaSTa karavA mATe taiyAra kareluM avasthA- mArga- ga - grathi - 14 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ayatana ane sthAnanuM keSTaka 'japa- sAdhanA mATe amUlya dizA-sUcana jevuM lAge che. grAhya -grAhaka bhAva ane prameya-pramAtA AdinI gahana vicAraNuM je "catuSpAda-brahma' (pRSTha : 181 thI 183)nA saMdarbhamAM paNa jovA maLe che te syAdvAdazailIe svIkAravAmAM Avela samanvayAtmaka dRSTibindu darzAve che. tanna-grantha ane upaniSanI dRSTie karavAmAM AvatuM arthaghaTana paNa "tetrapATha'mAM navIna preraNA utpanna kare tevuM che. kAlApANI e vastrA-jAnI che - ItyAdi vicAra paNa sAdhakane bhAvavRddhi arthe kaMIka preraNA ApI jAya tevA che. uvasaggaharaM - stotranI pAMcamI gAthAmAM AvatAM cAra saMbadhananI saMkSipta chatAM rahasyamaya gUDha-carcA, stotramAM AvatAM zabda-yugalene mahimA ane tenA viziSTa artho uparAMta aMtamAM Apela deva, RSi, chaMda, bIja, zakti ane viniyeganuM spaSTIkaraNa jotAM "uvasaggahara - tetra pratye antaHkaraNamAM parama Adara ane bhaktibhAva anAyAsa upaje che. | [4] "sakalAhita'- stotra (pRSTha : 65 thI 87) [a. 11 + bha 7= 18 pa ] A prakaraNamAM "rArTI, "zmi ", "samuvsma vagere pado vize bhaktibhAvapaSaka aneka phuraNAo neMdhAyelI che. nAma - sthApanA - dravya - bhAva nikSepa vaDe sarva kSetra ane sarva kALanA arihaMtanI samupAsanA mATenuM A adbhuta stotra che - te spaSTa rIte samajAvavA mATe ahIM "zrI padmAnanda mahAkAvya'nA maMgalAcaraNanA leke AdhAra rUpe Apela che. paramezvaranI paMcakRtyakAritAnuM taMtra-granthanA AdhAre vivecana karI "Ahatya" ja ga - zrema karanAre mahAdhadha che - ema pratipAdita karavAmAM AvyuM che. _"kupanA arthanuM vizleSaNa karatAM upAsanAnI sAta bhUmikAo-nAmaparA, rUpAparA, vibhUtiparA, zaktiparA, guNaparA, bhAvaparA ane svarUpaparAne ullekha karI, A prAcIna stotranI racanA keI viziSTa praNAlikAnA AdhAre hevAne saMketa karela che. 15 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te samayanA zaivapaMtha sAthenA vAda-vivAdane darzAvatAM anaMtatAne vyavasthAmAM nAthavA mATe nAma, AkRti Adi cAra AyAmane kSetra ane kAlamAM vibhakta karIne kaI rIte keyaDAno ukela A stotramAM karavAmAM Avyo che -te sAMketika rIte samajAvela che. ziva-zakitanA AdhAra rUpa AhatyanuM varNana AtmasamarpaNanI bhAvanA tathA dehAbhimAna tyAgavAnI buddhi utpanna kare tevuM che, je ahaMdubhakita mATe preraNAdAyI cintana pUruM pADe che. maMtrarAjarahasyanA AdhAre cena prajAnAmaivayam-e siddhAnta samajAvatAM dhyAnamAM vizeSa pragati sAdhavA mATe svadayAnuM jJAna atyanta jarUrI che - ema darzAvI svarodaya jJAnanuM mahattva prasthApita karyuM che. "Ahatyane nAda svarUpe ghaTAvI, "anAhatanAda'nA sthAne Agamika bhASAmAM "anAhatasamatAne zabdaprayoga batAvyuM che ane "samatA e ja mekSanuM parama kAraNa che - e vAta daDha karI, "samatA sAdhavAnA aneka upAye darzAvyA che. tyAra pachInA patramAM tIrthakaronuM "paramagurupada", "yavAdanI gUDhatA Adi viSa para suMdara carcA-vicAraNA karatAM jaNAvyuM che ke "maMtrAga', loga ke rAjaga' - keIpaNa veganuM niSThA ane zraddhApUrvaka sevana karavAmAM Ave che te avazya anubhUtinI bhUmikA sudhI pahoMcADe che. che hai nama:'- maMtramAM maMtrazAstra mujaba "saMdhana', vizeSaNa ane "TrAvaNa - e traNe aMge hevAthI ahIM teno pUrNa maMtra' tarIke ulekha thayo che. taduparAnta vividha stotranI dvAragAthAonuM mahattva tathA "aSTamUrti ', "bhU bhuvaH svaH", "dharamadhAtu Adi padonI vicAraNA sAthe "tuM ja rahyuM na jaina-dRSTie samanvaya -- samagra IzvaravAdane AhaMnyanA mahimAmAM samAvavA upayogI thAya teve che. prakaraNanA aMtima patromAM zrI hemacaMdrasUrie jemane pitAnA Adaza tarIke sthApyA che te zrI siddhasenasUrinI stuti ane "sakalArvata'- stotramAM tAMtrika daSTie pRthvI, jaLa, agni, vAyu ane AkAza-e pAMca tatvenI ADakatarI rIte thayelI gUMthaNa aMgenA vicAro tathA 'bindunavakamAM "navapadanA dhyAnanI kalpanA --sAdhakane preraNA Ape tevI che. 16 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] laghuzAnti (pRSTha: 88 thI 91) [a. 3 + bha 1 = 4 patro] A prakaraNanI zarUAtamAM "laghuzAnti- stavamAM samAviSTa tAMtrika-prakriyAne pheTa karatAM keTalAka vidhAna karavAmAM AvyAM che. ahIM, dhati-rati- mati-buddhinA viziSTa artho kAvyAnuzAsana jevA graMthanA AdhAre karavAmAM AvyA che. "zAntarasanA vibhAva, anubhAva ane vyabhicArI-bhAvane ullekha karatAM jaNAvyuM che ke je devI samyagdaSTione prati Adi saMcArI bhAve pradAna kare te temAMthI niSpanna thato sthAyIbhAva "zama" aMte sAdhakanA "zAntarasamAM pariNAme-A rIte laghuzAnti'- stavanI upAsanAthI "zAntarasanI anubhUtine A vicAra stotra-mAhAmya para eka navuM prakAza pADe che. [6] ajita - zAnita - stava (pRSTha: rA93) [a. 1 = 1 patra]. A prakaraNamAM mAtra eka ja patra che, jemAM vizAdarUpI gadane prazAnta karavA ane pramedane utpanna karavA mahAtmA maMdiSeNe "ajita-zAnti- stavamAM jelI kAvya- saMgIta-nRtyanI manahara gUMthaNuM tathA bhakti ane mAdhuryanI parAkASThAnI bhAvavAhI prazaMsA che. A stavamAM be tIrthakaronI eka sAthe prArthanA karavAmAM AvI che Tveda ane baudha-sAhityamAM AvI prArthanAo maLe che te darzAvI prastuta stavanI keTalIka vizeSatAo ahIM kheMdhavAmAM AvI che-ApaNuM bhakti-bhAvanA ane niSThA uttarottara kevI nabaLI paDI ane kaniSTha banI te pratye kheda darzAvIne AvA viSama-saMjogomAM bhAva asthi ane majajA sudhI pahoMce te bhakti-bhAva pragaTe te mATe AzIrvAda mAgIne A patra pUrNa karavAmAM AvyuM che. [7] siddhacakra - navapadajI (pRSThaH 94 thI 98) [a, 5 + bhA. 1 = 6 patro] A prakaraNamAM siddhacakanI vibhinna vyAkhyA- TIkAomAM maLatAM tatva eTale "navapada yA "tattva eTale paramAkSara AdinI carcA che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAhata" ane "avyaktanI ArAdhanA mATe jainetara taMtra-graMthAmAMthI paNa upayegI vigate saMkalita karavI joIe ityAdi vicAro para ahIM khUba ja bhAra mUkAye che. siddhacakanAM "nava-maMDaLa" tathA temAM navapada-maMDaLa"nI pradhAnatA batAvI; yaMtrodvAra, yaMtrAlekhana, yaMtrapUjana, dhyAna Adino mahimA varNavyuM che. "yaMtranA prabhAvane maMtra-zAstranI dRSTie vijJAnika rIte samajAvavo joIe--ema kahI te mATe A dizAmAM svataMtra prayAsa kare samucita mAnya che. siddhacakanAM prAcIna yaMtro ekaThAM karI temAM kAlAnukrame thayelA sudhArA-vadhArAnI aitihAsika neMdha karavAnuM sUcana paNa dhyAna kheMce tevuM che. viSayanA upasaMhAramAM dhyAtAnI "ghaTAvasthA tathA "bindu-navakanI eka eka kalAone abhyAsa je nava divasamAM pUrNa karI zakAya tenuM recaka varNana che. [8] caityavaMdana- sUtra anuSThAnaH gakriyA (pRSTha : 99 thI 102 ) [a, 1 = 1patra] A prakaraNanA eka ja patramAM zraddhAvALA ArAdhakane caityavaMdana'-sUtra saMbaMdhI ghaNI vigate maLI rahe che. prAraMbhamAM ja "sthAna Adi vegathI zUnyane "caityavaMdana'- sUtra zA mATe zIkhavavuM nahIM? tenI carcA che. tyAra bAda asadanuSThAnanA traNa prakAre varNavI caityavaMdana" paNa kayAre ane kayAM asadanuSThAnanuM rUpa dhAraNa kare che? - te samajAvela che. keI paNa anuSThAna aihika sukhanI IcchAthI "viSAnuSThAna, pAralaikika sukhanI kAmanAthI "garAnuSThAna" ane mAnasika upaga-zUnya pravRttithI anuSThAna" rUpa samajavuM. nizcaya ane vyavahArathI "sthAna Adi yoganA adhikArI vize carcA karatAM sthAna Adi pAMceya vegene adhyAtma", "bhAvanA', dhyAna, samatA' tathA "vRttisaMkSaya' - e pAMca yoga sAthe samanvaya karavAmAM Avyo che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsAha, nizcaya Adi yogasiddhinAM cha kAraNe darzAvI; "vyavahArikaga" ane "pAramArthika-ga"nuM svarUpa samajAvatAM kahyuM che keyegane deha ekAgratA che, teno AtmA ahatva ane mamatvano tyAga chelle "rAthamimarAnA'--e sUtra samajAvatAM upAsanAnAM pratIkenI bhinnatAnA vyAhathI dharmanA nAme thatAM jhagaDAo nAbUda karI daSTi-vizALatA keLavI, matabheda-sahiSNu banavAne upadeza Ape che. [ 8] kAryotsarga (pRSTha : 103 thI 11ra) [a 6 + bha. 8 = 14 patro] A prakaraNanA prathama patramAM dhArmika prAyazcittanI daSTie upalabdha " kItsarga viSayaka sAhityanI neMdha che. pachInA patromAM kAryotsargathI dehanI ane buddhinI jaDatA kevI rIte ochI thAya che?-- te vyavasthita rIte samajAvavA mATenI carcA che. kotsarga" paDAvazyakamAM tathA atyaMtara-tapamAM UMcuM sthAna dharAve che. te sUtAM sUtAM, beThAM beThAM ane UbhA UbhA - ema traNe rIte karI zakAya che - te savistara ahIM samajAvela che. kotsanA AgA tathA doSenI sAmAnya carcA bAda eka mahatvapUrNa khulAso karavAmAM Avyo che ke - "kevaLa zArIrika ke mAnasika dRSTie " kotsarga" karavAthI AdhyAtmika-lAbha maLato nathI ane bhautika-lAbha saMdigdha rahe che." kotsarga" eTale pravRttimAM saMlagna kAyAne parityAga - temAM kAyagupti', "vAgagupti ane mane gupti' - traNe ekI sAthe sadhAya che. vaLI, "prANane jaya karatAM AvaDe te " kItsarga ucca koTine thAya che-- ItyAdi vidhAne paNa kharekhara! mArmika che. kAtsa-mudrAnuM varNana tathA kAlagaNanA mATe tamArA'- e ArSa-preganA gAMbhIryanuM digdarzana - aneka rIte upayegI thAya tevuM che. 19 . Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kotsargamAM 'nAda'nuM zravaNa, "laya-ga mATe sADAtraNa valayanuM dhyAna, caka-bhedanamAM brahmacaryanuM mahattva tathA AtmAnA ATha caka pradezanuM dhyAna vagere aneka viSayenI chaNAvaTa A prakaraNamAM jovA maLe che; jenAM vizeSa spaSTIkaraNa mATe "jaina sAhitya vikAsa maMDaLa" taraphathI ja prakAzita karyotsargadyAna" vAMcavA mATe nivedana karavAmAM AvyuM che. - TUMkamAM " kotsarga dvArA mana, vacana ane kAyAnA yogenuM dhairya ane te dvArA dehAdhyAsanA tyAga athe sarva sAdhakee prayatna karavo joIee A prakaraNano sAra che. [10] maMtra (pRSTha : 113 thI 115) [ a. 2 = 2 patro] A prakaraNanA prathama patramAM maMtra' vize zAbdika-dRSTie tema ja pAramArthika dRSTie vicAraNuM karavAmAM AvI che. temAM maMtra, devatA ane gurunA aikayanuM rahasya samajAvI "namaskAra-maMtranA anusaMdhAnamAM maMtrajaitanya" ane "brahmabhAva viSe tAMtrika-daSTie UMDANathI vicAra karavAmAM AvyuM che tathA bIjA patramAM maMtranI matra, devatA ane gurune anulakSIne paraMparAgata traNa prathAo vikAsa pAmI che te udAharaNa sahita darzAvI che, je sAdhanA mATe khUba ja upayegI che. [11] anAhatanAda (pRSTha: 116 thI 1ra3) [a 6+ 3=9patro] A prakaraNamAM "anAhatanAdInA svarUpa ane "nAdAnusaMdhAnanI prakriyA vize ghaNuM upayegI mAhitI aneka granthamAMthI saMkalita karavAmAM AvI che. maMtrarAja upakAra ane maMtrAdhipa lAIkAranA dhyAnanI sUphamakriyAthI paratattvajana darzAvatAM "mAtRkA saMsmaraNa Avazyaka mAnyuM che. nAda'nA pAMca prakAra tathA "zabdanA pAMca prakAra TUMkamAM darzAvI 'nAdanI utpatti aMge vividha sUcane karyA che. 20 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatpazcAt "zaktisaMcAra ane sparzadIkSAnI prakriyAmAM rahelA jokhame varNavI kahyuM che ke - Atmatattva sudhI kramazaH pahoMcavA mATe japasAdhanA e ja sahIsalAmata rAjamArga che. aMtima patromAM "anAhata samajavA tapAsavA gya sAhityanI rUparekhA tathA "anAhatanAda" ane "zaMkhanI nADI"ne lagatI judI judI vigatonuM saMkalana che; je A prakaraNanA upasaMhAramAM sAMketika rIte darzAvelI 'nAdabrahmanI upAsanAmAM sahAyaka gaNI zakAya. [12] nADI - buddhi (pRSTha : 124 thI 1ra6 ) [ a. 1= 1 patra] yega-sAdhanAmAM "nADI -zuddhinuM mahattva darzAvatAM A patramAM kahyuM che ke - "tenAthI (arthAt "nADI-zuddhithI) dehanuM Arogya ane dhAraNa pramANe siddhi prApta karI zakAya che." ga-zAstra ane viziSTa-saMhitAnA AdhAre "nADI-ze dhananI prakriyAnuM vizleSaNAtmaka nirUpaNa karI tenI tAravaNI karatAM jaNAvyuM che ke nADI-zodhana mATe sabIja athavA nibIja kaI paNa prakArano prANAyAma upayegI thaI zake -- A prakriyAne "malazedhaka athavA lemavilema prANAyAma paNa kahe che. ahIM A prakriyA "siddhAnta-sidhu granthanA AdhAre ApI; vijJAna ane AyurvedanI dRSTie tenI keTalIka vizeSatAo rajU karavAmAM AvI che, jethI viSayanI chaNAvaTa atyaMta rasaprada banI che. [13] sAphlAda devatA - kuMDalinI (pRSTha : 127 thI 136 ) - [8 = 8 patro] A prakaraNamAM "sAhulAda devatA" vize prApta thatAM vividha ullekhanI aneka granthamAMthI noMdha karI, "sAlAda devatAnI kRpAnA phaLasvarUpe prApta thatI aMta:karaNanI ujavalatA, prasannatA AdinuM varNana che tathA "aktinI tija ane kuMDalinI devI" athavA "zaktinA prasAda aMge bhinnabhinna vicAre vyakta karavAmAM AvyA che. 21 WWW.jainelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'zAMtarasa', 'madhura-bhAva' ane 'mahAbhAva'nI vicAraNA prastuta karI, jinavAnI bhaktine AgamanA sAra gaNI, te bhaktinI carama-pariNatine 'sAlAda devatA' tarIke oLakhAvela che. vyutpattinI dRSTie - prasanna thayela devatA te 'sAhulAda devatA' --tevA atha` nirNaya karavAmAM Avye che. tyAra bAda 'anAhatanAda"nuM 'kuMDalinI-zakti'nA eka prakAra tarIke samarthAMna karIne 'anAhata' ane 'avyakata'nuM svarUpa darzAvavAmAM AvyuM che tathA sparzathI, vANIthI, dRSTithI ane vicAra-khaLathI guru dvArA ziSyamAM zakti-saMcAlana kevI rIte thAya che -- te dRSTAntA ApI samajAvyuM che. [Ama 'anAhata' ane avyakata' vizenI je carcA uvasaggahara'- stotramAM pRSTha pa6 upara zarU karavAmAM AvI che te pRSTha 119-120 mAM tathA pRSTha 132 para paNa cAlu rahe che. ] - jaina-mata pramANe 'bali' athavA bhalI' e DilanI' ja che. kuMDalinI sahasrAramAM ramaNa kare te upasarga sahana karavAnI agAdha zakti prApta thAya '- AvI ghaNI khAkhatA darzAvyA pachI AMtara-prANa' 'mahAprANa' vagerenA rahasyanI vicAraNA tathA RSimaMDala'nI ArAdhanA eTale 'vizvakuMDalinI'nI ArAdhanA ane te ja dhammadhAtu'nI ArAdhanA vagere mAnyatAo rajU karI che - je cintana mATe pAtheya pUruM pADe tema che. ['dharmadhAtu'nA arthanI vicAraNA prakaraNa-4; pRSTha : 78-79 para che. ] chelle 'bhakti'thI utpanna thatAM madhura-bhAva' vaDe 'samAdhi'nI prAptinA mArga darzAvI kahyuM che ke - 'devatA' zabda zakita' ane 'jgyAti' anne darzAve che. E [14] vismaya ( pRSTha : 137 thI 144) [ a, 3 = 3 patro ] prathama patramAM zivasUtravAtika'nA sUtra "vismayo jogamUmiA:'nA AdhAre 'vismaya' vize carcA zarU karI pratipAdita karyuM che ke jJAnarUpI tattvanA ArANumAM atizaya AnaMdanA anubhavarUpe 'vismaya' ja paratattva sAthe ekatva sAdhavAnI vizrAntirUpa seApAnamAlikA che, 22 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya patramAM mayaNAsuMdarIne bhAlAsanI hakIkata tathA zrIharibhadrasUrinA trIjA paMcAzaka ane zrImahAnizIthasUtranA AdhAre vismaya' vize carcA che. tRtIya patramAM "zrImahAnizIthasUtramAM ApelI vinapadhAnanI vidhi parathI taiiyAra karelI vismaya -pulaka-prameda-pradhAna amRtakiyAnI 30 sapAnavALI eka basapAnamAliko" che - jemAM " vismaya-ganI hakIkta zivapaMthamAMthI tathA rasa-zAstramAMthI saMkalita karI TippaNIkA sahita ApavAmAM AvI che. [15] bhaktimArga (pRSTha: 145 thI 1para) [a 6+ bha 2 = 8 pa ] bhaktine udgama bhItithI ke "prItithI? "bhaktimArga ane kiyAmArga vacce saMbaMdha che? ItyAdi ane para tarkasaMgata vicAra karyA pachI "bhakti" eTale zuM? - te samajAvatAM A prakaraNamAM aneka mahattvapUrNa vidhAne karyA che, jema ke - "karma TaLI zakatAM nathI, paraMtu 'bhaktithI karmaphaLa bhegavavAnA dheryanI prApti thAya che. bhAgavatI bhakti parama AnaMda ane saMpadAnuM bIja che." "saMkalpa-vikalpa" TALavA mATe "bhaktimArga e TUMke raste che." "bhaktinI zarUAtamAM, 'rADanI bhAvanA rahe che ane aMte "roDaE-bhAva Ave che." jena-daSTie "bhaktimAM "jJAnanI ane "upAsanAmAM "kiyAnI pradhAnatA darzAvI; "bhaktibhAva - piSaka - kriyAnuM mahatva jaNAvyuM che. maitrInI jema "bhakti paNa "madhura-pariNAma che, tethI "zAMtarasa'nA AvirbhAvamAM tenI AvazyakatA svIkArelI che. "madhura-pariNAma' eTale ja 'sAmayikane prathama-vibhAga 'sAma" tathA "namo'pada eTale ja "bhakti madhura-pariNAma- jene zrIupAdhyAyajI mahArAja "paramAnaMdanuM bIja kahe che. bhakitAne adhyAtmika-bhejana" tarIke ghaTAvatuM varNana tathA puSTimArgamAM darzAvela "bhakitanI vyAkhyAo ane tenA prakAranuM suMdara rIte kareluM varNana aMtima patramAM daSTigocara thAya che. kavi dayArAme sUcavelA 23 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "premalakSaNA bhaktinA daza bheda, uparAMta vividha dezomAM darzAvela bhakitamAhAtmyanA ullekho paNa ahIM jovA maLe che. A prakaraNanA antima patramAM "jinendra bhakitanAM keTalAka paDyo dvArA "bhakitanuM mAhAsya saMkSepamAM vyakata karI - A viSayanI carcA pUrNa karela che. [16] vipazyanA - sAdhanA (pRSTha : 1pa3 thI 163) [a6 + bha 6 = 1ra patro]. - "TTrt rata' arthAt "prANa-apAnanI smRti -- dhyAna mATenI A baddha-prakriyA (Zen Theory) "uttarAdhyayana-sUtra'mAM paNa maLe che tathA 'kAyotsargamAM A prakriyAno samAveza thaI jAya che ityAdi hakIkato A prakaraNamAM mahattvapUrNa sthAna dharAve che. DaoN. gopInAtha kavirAja A 'AnApAna satine mATe maLatAM Ave tevAM "ajapAjapa", "haMsavidyA, "AtmamaMtra', "prANayajJa' Adi nAmene ullekha kare che te A dhyAna-paddhatinAM bhAratIya paraMparAmAM rahelA bIje kheLavA mATe mananIya che. ' " tathA "mathuM noma! mA vmAcA'mAM raheluM bhAva-sAmya satata jAgRti mATe sAdhaka mAtrane preraka bane tevuM che. vipazyanA-sAdhanAmAM "zabdane sthAna nathI, tethI ja zabda athavA zrutajJAnanuM mahatva samajAvatAM ahIM kahyuM che ke - "zabda"nuM AlaMbana levAmAM na Ave tyAM sudhI "pUrNatAnI prApti azakya che te siddha karavA mATe ja keTalAka patramAM judI judI daSTie "zabda para vicAraNuM karavAmAM AvI che. jina-bhaktimAM je zabdono mahimA varNavAya che tenuM hAda samajavA mATe te nirUpaNa mahattvanuM che. tevI ja rIte "rati TrAna'nA cAra prakAra-(1) kAyAnupanA , (2) vedanAnapazyanA, (3) cittAnupazyanA ane (4) dhamanupayanA vize "magrSatiddAna-pura" ane "kAnapAnAtikuttanA AdhAre ApavAmAM AvelI mAhitI jijJAsuone mArgadarzaka bane tevI che. 24 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmavihAra ciMtanathI thatA lAbha ane te mATe jainadarzanamAM darzAvela maLyAdi bhAvanAone abhyAsa mekSamArgamAM 'bhAvanA- cenuM maDuttva darzAve che. taduparAMta jaina sAhityamAM dhyAna-mArga ati spaSTa che--e siddha . karatAM jaNAvyuM che ke - jainadarzananI vizeSatA sarvanaya-saMgrAhitAmAM che. baddhadazana jusUtranayAnusArI che, tethI te paNa eka naya che, temAM je kAMI satya che te zrI jainadarzananI aMtargata ja che, te uparAMta anya nonuM satya paNa jainadazanAMtargata che ja. dhyAnanI prakriyA tarIke vipazyanAmAM jIjJAsuone rasa paDo che tyAre ahIM ekatra karavAmAM AvelI mAhitI temAM rahelA upakAraka aMze upara prakAza pADavA mATe mahattvanI che. | [ 17 ] dhyAna (pRSTha : 164 thI 171) [ a. 3+ bha, 8 = 11 patro] aSTAMga-gamAM dhyAna karatAM pahelAM dhAraNA mahattvanI hovAthI prAraMbhamAM "dhAraNA mATenAM nAbhi, hRdaya Adi sthAne ne ullekha che. tatpazcAt dhyAnanA adhikArI thavA mUlaguNanuM tathA uttaraguNonuM pAlana, AtmajJAna vagere ati Avazyaka jaNAvI dhyAna-sAmagrInI vicAraNA karI che. "bhAvanA" ane "anuprekSA dhyAnamAM AgaLa vadhavA mATe jarUrI che. te baMne dharmadhyAna piSaka che tathA dhyAnamAM sthiratA ane vizuddhi lAvavAnuM kArya kare che. dhyAtAnAM lakSaNe" tathA gRhanAM dhyAna" aMge vicAraNA karatAM gRhasthane dhyAnane ekAnta niSedha nathI - e samajAvyuM che. ' "samAdhi-vicAranA eka pada dvArA darzAvyuM che ke -- "je arihaMtanuM dhyAna che te ja AtmadhyAna che." tyAra bAda piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta dhyAna paNa jinezvara bhagavaMte ja kahyAM che, dhyAnanA te prakAre jainetaranA nathI --e aneka udAharaNo ApI siddha karela che. 25 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmayoga, jJAnayoga ane muktiyoganI vyAkhyAo tathA 'samApatti' vize paNa keTalIka vigatA A prakaraNamAM maLe che. * dhyAna'~~ e 'nirvicAra avasthA che' vagere ekadezIya vicAro dUra karavA 'bRhatkalpa - TIkA'nA ullekhapUrvaka darzAvyuM che ke dhyAnanA kAyika, vAcika ane mAnasika - traNe prakAre ApaNe tyAM che. aMte A viSayanA upasaMhAramAM jaNAvyuM che ke-zuddhaupayAga' e ja sarva zreSTha dhyAna che, je AThamAthI khAramA guNasthAnaka sudhI heAya che tathA jenA aMte prAtibhajJAna' thAya che ane jenA pratApe ' kevalajJAnarUpa tyeAti' pragaTe che. ER [ 18 ] prakIrNaka ( pRSTha : 172 thI 195) [a. 9 + bha* 8 = 17 patro;] A aMtima prakaraNamAM judA judA 1ra viSaya para kula 17 patro che. jene viSayavAra sArAMza nIce pramANe cheH (1) prabhuprAptinA upAya ( pRSTha : 172 thI 174) [ a. 1 = 1 patra ] saMsAra bahAra uDIne paramAtmAne khALavA javAnuM nathI. paramAtmAne peAtAmAM peAtA dvArA ja pAse lAvavAnA che ane anubhavavAnA che. te mATe A patramAM traNa rIti batAvI cheH (1) tIvra abhIpsA, (ra) jJAna ane bhakti ane (3) satsaMga. (2) svAsthya mATe prAthanA (pRSTha : 175-176 ) [ a. 2 = 2 patra ] "uvasaggahara'-stotranuM ciMtana karatAM lakhAyelA prathama patramAM * The Healing Light ' nAmanA pustakamAMthI svAsthya prApta karavA mATe prAthanAnAM cAra pagathiyAM darzAvyAM cheH 26 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1) To remind ourselves that there is a source of life, 2) Turn it on, 3) Accept it by faith and 4) Observe its operations. patranI aMtima paMkitamAM je kaMsane graMthanA sAra mAnavAmAM Avye che te lekhakanA hAthe aMkita karelA maLI AvatA pAdanedhamAM zakaya na hAvAthI ahIM ApavAmAM AvyA cheH "The essence of all healing is to become so immersed in the Being of God that one forgets oneself entirely. And the most successful prayers are those in which The one who prays never thinks of himself at all.'' mULabhUta taduparAMta zraddhA' vize vAtAnI chaNAvaTa karatA mahattvanA grantha 'Science of Mind'nA ullekha A patramAM ja jovA maLe che. upasargahara paramAtmA sAthe tAdAtmya sthApavAnA saMdarbhamAM A patra upayogI che. bIjA patramAM 'elijhAbetha lemba'- nAmanI prAthanAnA sArarUpe sAta muddAo batAvyA che; je 'lAgasa'- sUtranuM 'prAthanA'-sUtra tarIke je ciMtana thayuM haze tenA bhAgarUpe cheH- (1) prazAnta anA. (2) kSamAzIlatA. (3) prabhunI prazaMsA. (4) vinayapUrvakanI mAgaNI, (5) zAMtithI zraSaNa mATe ekAgra thayAnuM. (6) IzvaranA AbhAra mAnavA. (7) aTala zraddhA. bhautika svAsthya mATenI prAthanAno cAra pathiyAM darzAvatA prathama patra ane prA'nAnA sAta muddAo darzAvatA dvitIya patra je saMdarbhamAM lakhAyA che tenA kAraNe te viziSTa mahattva dharAve che. anyatra prAthanAnI je rItti vikAsa pAmI che tenA upara ciMtana karavAnA Azaya 'logassa'- sUtramAM prAthanA samAviSTa che ke nahIM - te vicAravAnA che. 27 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hetu rogarUpI vighnanivAraNanA bhautika hoya ke AdhyAtmika eTale bhava AreAgyanA hAya -- prAthanA samucita hAya teA tenuM abhISTa phaLa maLyA vagara rahetuM nathI; tethI uparyukta patrAmAM samucita prAthanAnI rItinA viSaya grahaNa karavAmAM AvyA che. 'logassa'- sUtranI chaThThI gAthAmAM 'bAhana - yotlRi - hAma, samAdhimuttamaM kiMtu '- e yAcanA karavAmAM AvI che. 'gaddaT'zabda 'bhautika rAga-nivAraNa' ane 'AdhyAtmika bhAva AreAgya'- baMne mATe sUcita mAnI zakAya che. - "jeenuM ( arihaMtanuM) nAma dvArA kIrtana tathA mana, vacana ane kAyAnA yoga vaDe vaMdana karyuM tenA phaLasvarUpa teo mane 'Arogya, meAdhilAbha ane bhAva samAdhi' ApanArA thAo', evuM prArthanA rUpI praNidhAna chaThThI gAthAmAM sUcita mAnavAmAM Ave te uparyukata prAthanAnI rIti sUtranA aghaTanamAM saheja maLI AvavI joIe. te arthe thayele prayAsa patramAM jovA maLe che. sAta mahInAnA gALAmAM AviSaya upara aneka patro lakhAyA hovA joi e paNa e ja patro upalabdha heAvAthI tene prAthanAnA saMdarbhamAM dizAsUcana rUpa mAnI ahIM saMgRhIta karavAmAM AvyA che. * * (3) citta' ane 'hRdaya' ( pRSTha : 177 thI 179 ) = 3 patro ] [a. 2 + bha 1 = prathama patramAM eka zleAka dvArA, dhAtuthI banelA cittanuM yatnapUrvaka rakSaNa karavAthI buddhi vikasita thAya che - ema jaNAvI cittanA saMrakSaNa mATe mahAmaMtranA prathama-padanuM abhAvanApUrvaka punaH punaH raTaNa karavA jaNAvyuM che. * dvitIya patramAM 'citta' zabdanA artha vize sUkma-vicAraNA karatAM prastuta zlAkanA saMdarbhamAM 'citta'nA arthA 'ejas' athavA 'zukra' baMdhabesatA jaNAya che - ema darzAvela che. * // tRtIya patramAM 'hRdaya' viSe 'zivasUtra-svAti ka' tathA anya granthAmAM maLatI vividha vyAkhyAonuM vizleSaNa tathA 'samAdhi' vize carcA che. * * 28 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) vimaza (pRSTha: 180) bhA. 1 = 1 patra ] taMtra-daSTie vimarzane artha ghaNe gaMbhIra che - ema jaNAvI; A patramAM "bhAvanA', dhyAna", "samatA AdinA pArasparika saMbaMdhane vicAra karavAmAM AvyuM che. "bhAvanA pahelAM cittanI prasannatA ane cittanI sthiratA sAdhavA mATenA vividha upAcene nideza che. Ama A nAnA patramAM paNa ghaNuM upayogI sAmagrI samAyelI che. (5) catupAda - brahma (pRSTha : 181 thI 182) 5 [a 1 = 1 patra] "catuSpAda- brahmamAM traNa pAda sAkAra ane eka pAda nirAkAra che - tene kharI Adi cAra vANI, padastha Adi cAra dhyAna, jAgrata Adi cAra avasthA vagere sAthe samanvaya karyo che. - tyAra bAda grAhya-grAhaka-bhAva AdinI carcA tathA grAhya - samApatti, grAhuka - samApati, gRhItR - samApatti ane grahaNa - samApatti tema ja prameya', 'pramANa", "pramatA" ane "pramA" AdinuM varNana che. [pra- 57, 58 tathA 60, 61 mAM paNa A viSayanI carcA jovA maLe che.] (6) "prANAyAma ane ahiMsA" (pRSTha: 184 thI 186) *** [a 1 + bha12 pa ] prathama patramAM "ahiMsAnI tAtvika-vicAraNA sAthe "abhaya" ane brahmacaryanI vicAraNA che, jemAM prANa uparanA kAbUthI "brahmacarya pAlanamAM anukULatAne vicAra karatAM prANAyAmanI upagitA darzAvI che bIjA patramAM brahmacaryanI nava-vADanuM mahatva tathA "dravya-prANAmAma ane "bhAva-prANAyAmanI AdhArepeta suMdara carcA che. 29 . Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) devaguru-kRpAnI parama AvazyakatA (pRSTha : 187) [bha. 1 = 1patra ] A patramAM zrImahAnizItha, "zrInamaskAra-niryukti", "gabindu', "gazataka Adi graMthenA AdhAre tathA sAdhu ane zrAvakanI "sAmAcArI pramANe paNa pratyeka anuSThAnamAM deva-guru-anugraDanI parama AvazyakatA spaSTa rIte varNavI che. (8) tathAbhavyatva-paripAka - upAya (pRSTha: 188) [bha. 1 = 1 patra] . . A patramAM tathAbhavyatva-paripAkanA parama upAya rUpa "dukRtagaha", "sukRta-anumodanA' ane "zaraNu-gamananuM mahattva samajAvyuM che. A traNathI ja sAdhakane jyAre cittanI zuddhi ane sthiratA prApta thAya che tyAre tene "Atma-nidhAnanI prApti paNa sahaja thAya che- e rahasya ahIM atisaMkSepamAM batAvyuM che. (9) maitrI (paSTa 189) [a, 1 =1 patra] A patramAM dAdA dharmAdhikArInA "maitrI' viSayaka lekhanA AdhAre "maitrInuM svarUpa darzAvyuM che. A lekhamAM maitrIne sauthI moTuM pAramArthika tatva mAnyuM che. (10) pratikramaNa (pRSThaH 190-191) [bha, 1 = 1 patra] A patramAM pahelA ane chelA tIrthakaranA sAdhuone sapratikramaNa dhama kahyo che jyAre bAkInA bAvIsa tIrthaMkaranA munio jyAre doSa lAge tyAre pratikramaNa karI le' ItyAdi saiddhAtika-carcA jInI prakRtinI apekSAe karavAmAM AvI che. taduparAMta va-Avazyaka maLIne pUrNa pratikamaNa thAya che jemAM sAmAyika-dharmanI mukhyatA hovAthI te prApta 30 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA jaNAvyuM che. tyAre bAda chelle paMcAcAranI ATha gAthAo aticAranA cintana mATe hevAthI aticAranI ja gAthAo che - evuM pUjya sAgarajI mahArAje kareluM samAdhAna yukita-yukata rIte prastuta karyuM che. (11) "samAdhi ane "samapatti' (pRSTha: 12-14) [ a1 + bha, 1 = 2 patro ] prathama patramAM jaNAvyuM che ke nizcayanayanI bhAvanAmAM vadhune vadhu lIna rahevAthI citta-samAdhine anubhava karI zakAya che, jyAre dvitIya patramAM e pratipAdita karavAmAM AvyuM che ke- "vyavahAranuM lakSya nizcaya che. nizcayanA lakSya vinA vyavahAra durnaya bane che ItyAdi. aMtamAM nizcayanA lakSyavALI nAma, AkRti, dravya ane bhAvanI upAsanAne ja samupAsanA kahI che ane te ja Atmaparaka karavAmAM Ave tyAre abhedopAsanA rUpa bane che. upAsanAnA A baMne prakAra samajAvavA mATe viSaya-samApatti ane "Atma- samApattine ullekha karyo hoya ema lAge che. (12) mekSa (pRSTha : 194-15) [bha, 1 = 1 patra ] A chelA patramAM "vAmana paramAna mokSada" tathA narmAkSa kutti'- A be vyAkhyAomAM rahelI "mekSamArganI sAdhanAnuM varNana che; te banne zuddha AtmasvarUpanA cintana tarapha laI jAya che. prathama sAdhanA "AtmabhAvanAthI "samatva" lAvI AtmavikAsa sAdhI Ape che - paraMtu ayogya vyakitanA hAthamAM A bhAvanAnA durupagathI je aniSTa saMbhave che te paNa jaNAvyAM che. dvitIya sAdhanAne zA mATe rAjamArga tarIke mAnavAmAM Ave che te batAvatAM jaNAvyuM che ke-sAdhakane zamAdimAM pravRtti paryAyanaya ja karAve che --"gurunA AtmAne pitAthI adhika zuddha na mAnanAra tenI sevA vagere zI rIte karI zake?" UR Ama bhaktimArga-sUcaka "namo arihaMtANa-mahApadanI tAtvika vicAraNAthI ziSya dvArA zarU thayela A AdhyAtmika patravyavahAra mekSa 31 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArganA svarUpa vize guru dvArA thayelA cittanathI samApta karavAmAM AvyuM che - je patra-saMkalana karavAmAM jaLavAyelA aucityane vyakata kare che. A 170 patromAM svAdhyAyanI pracura sAmagrI prApta thAya che. aMgata paDyo che eTale syAdvAda-daSTie mukata-mane vAMcanArane avazya upayogI thaze. durlabha mAnava-bhavamAM sarva prakAranAM zravaNa, vAMcana, manana Adine sAra jIvanamAM ArAdhanA pragaTe e ja hoI zake; tethI mumukSuone A saMzodhanAtmaka tattva-prakAzamAMthI adhyAtmasAdhanA mATenuM pAya maLI rahe te A prakAzana pAchaLa levAmAM Avele sarva parizrama sArthaka thaze. - A prakAzana mATe zrI candrakAntabhAIne tathA pustaka taiyAra karavAmAM lIdhelA parizrama mATe zrI girIzakumAra paramAnaMda zAhane dhanyavAda ApuM chuM. parama pUjya guru bhagavaMta tathA murabbI zrI amRtalAlabhAI baMnene paricaya mane prApta thayela hovAthI "adhyAtmapatrasAranA svAdhyAyathI mane te lAbha ja thayA che, sarvane lAbha thAo -e prathu chuM. 32 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- zuddhi patraka :-- pRSTha paMkti azuddha zuddha 24 tasvaracinAprANa tattvarucine prANa 10 che rAgadveSau 'purisuttamArNa' kayAM ? 13 17 sparzI g o lakho jaNAvyuM samajAze 'zAstra (6 = ) satAM 5 rAgadvepo "risuranA kayA ? spazI lakhAve jANavuM samajaze zAstra satAM zAstranuM svataMtratArUpe upamitibhavaprapaMcakathA " kotsarga-prAyazcitanA 16 pUjA bhAvabhavamAM 25 saMsAra bahAra. ....anubhavavAnI. 6/12 bhattibbhara0 graMthi syAvAda ratnAkara,... 4 jarUra che. suSuNNArUpa che. 39 43 47 47 zAstranuM svataMtra rUpe upamitibhavaprapaMco kathA" kotsarga-prAyazcitta'nA pUjA, bhavobhavamAM [ saMsAra bahAra.... anubhavavAnI. ] bhattibhara0 graMthi [syAdvAda ratnAkara', jarUra che; supRSNArUpa che. ] 48 54 papa 57 58 bohiM vohiM, Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha paMkti azuddha anapekSA bhara-ninbhareNa uvasagga" yegazAstra kSema. 68 68 71 178 21 89 zuddha seva ? anuprekSA mara-nimaNa, 'uvasaga" yogazAstra kSema. tyAre arthAta kevalyAdhiSThita artha aSTamUti' ityete'STau (tevI rIte... nathI.) laghuzAnti nirNaya taiH nAmika maMtra-zailInI yogazAstra tethI nathIzrIyazovijayajI zraddhAvALo ArAdhaka cityavaMdana- sUtranAM (vizrAnti-sthAna), varNa yogathI hovAthI asadanuSThAna sadanuSThAna anuSThAna vyAvahArika-yoga 6 tyAre, 14 azAMta kevalAdhiSThita atha 25 aSTamUti itye'teSTau 118 (siddhasenate paNa) - ghulazAnti nirNaya hataiH navaniH matra-zailInI gazAstra 1 tethI. 25 nathI zrIyazavijajI zraddhAvALo. ArAdhaka caityavaMdana" sUtranA vizrAnti-sthAna), 15 "varNogathI 16 hAvAthI 19l22 asadunuSThAna 15 sadRnuSThAna anuSThAna vyavahArika-yoga" 5 * * * * 97 97 * ) 99 100 11 34 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyazcittanI karavAthI AdhyAtmika suMdara che; saMlagna A kAraNe bAra AgaLa nava AMgaLa UbhA UbhA darzana AcAra" prAyazcitta makAra saghaLuM anAhatazabdazAstra pRSTha paMkti azuddha 103 16 prAyazcitanI 104 28 karavAthI-adhyAtmika 105 3 suMdara che 105 salagna 105 A kAraNe to je 107 AgaLa nava AMgaLa 107 20 UMbhA UbhA 108 dazana 110 1 AcAra 110 prAyazcita 116 kAra 117 saghaLu 117 "anAhatazAstra 117 27 maheM 117 28 17 mA 119 Compeete 124 20 sabIja-praNAyAmano 129 Outlet 134 karavAmAM karavAmAM 142 17 udbhava 149 aMtima-paMkita kAme 154 156 gopAladA sapaTela 158 AnA pAnasati 159 giaen brahmavihAra citanathI 162 vedanAnupasyanuM 163 AzvAsa-prAdhAsano paMcaparameSThinA 170 13 AvA padano 17 mAM Complete sabIja- prANAyAmane Outset karavAmAM u bhava kAma m bh m 159 gopAladAsa paTela AnApAna sati" given "brahmavihAra ciMtanathI vedanAnapazyanA AzvAsa-prazvAsana paMcaparameSThinAM AvAM padone nh bh 164 22 35 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 177 178 179 122 127 188 188 189 194 194 paMkti 25 14 22 5 20 O N N NO w 12 28 19 20 26 azuddha mahiSa barAbara ka agarUpa ....virAT.... anugraha tArA caraNane nidhAnane.... maitrI' Atmika--rvikAsa- tarapha ApaNa BH -:0 saMketa 0H a.- zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dezIe parama pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarane lakhelA patra. 5 zuddha mahiSa arAbara na aMgarUpa bha.- parama pUjya paMnyAsajI mahArAja zrI bhadraMkaravijayajI gaNivare zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dAzIne lakhelA patra. 36 ....vAT.... anugraha ' tArAM caraNane je nidhAnane.... maitrI' Atmika-vikAsa tarapha ApaNA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dozI. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] namaskAra-mahAmaMtra (1) a. muMbaI tA. 22-4-68 parama pUjya paMnyAsa zrIbhadraMkaravijayajI gaNivaranI sevAmAM ApazrI zAtAmAM haze. tavamasi"ne prathamapadamAM utAravAne je prayAsa karyo che te stutya che-samajavA mATe kalpanAne bahu kheMcavI paDe che eTale A rIti sarvamAnya thavA saMbhava ocho-chatAM e rItie karelI arthabhAvanA jApa vakhate lInatA lAvanAra bane te te jarUra ISTa che. kAryakarI bhAvanA e ja kharI bhAvanA che. "stavaciMtAmaNimAM mane yAda che tyAM sudhI namo ne artha samajIvarAma karyo che. rAmAyazami eTale ja tapa thavuM. arihaMtane namaskAra karuM chuM eTale tanU thauM chuM. A pramANe atha vadhAre sahele ane sacoTa che. emAM bhAgatyAga ke * jahAja hallakSaNanI rIte abheda karavAnuM nathI. sIdhI rIte ja abhedano prayAsa thAya che ane te jeTaluM thAya teTale lAbhamAM che. - li0 amRtalAlanI vaMdanA avadhArazojI. * jahadajahakalakSaNa vedAMtIoe svIkArela che. enuM bIjuM nAma "bhAga tyAgalakSaNA" che. eno artha evo che ke zabdanA vAca-arthano amuka aMza levAya che ane amuka aMza tyajAya che - A pramANe ahIM "upAdhivALApaNuM" artha tyajAya che ane "cetanapaNuM" atha levAya che. Ama "upAdhi vinAnA cetana svarUpa AtmA ane paramAtmA zuddha-brahmasvarUpe eka ja che." eno artha jahadajahulakSaNAthI samajavo. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (2) nAkeDA tItha. tA. 27-4-68 devagurubhatikAraka suzrAvaka amRtalAlabhAI jega dharmalAbha. prathamapadanI dhyAna-prakriyA aMge tamAruM lakhANa barAbara joI lIdhuM che ane e rIte athabhAvanApUrvaka ArAdhanA cAlu thAya te sAruM che. navakAranA prathama padamAM ghaNuM rahasya bhareluM che - ema jema jema vicAra karavAmAM Ave che tema tema vadhAre spaSTa thatuM jAya che. pUrvAcAryoe te padane saMghanI aMdara vyApta karI dIdhuM che ane tene ja mukhya banAvIne badhI ArAdhanAnuM caka gaThavyuM che, tethI tenI sAthe ApaNuM AtmAne tamaya karavA mATe svAbhAvika pretsAhana maLe che. e ja ArAdhanAmAM ujamALa raheze. bhadraMkaravijayanA dharmalAbha. (3). zivageja. kA. su. 11 "rano jidaMtALa" e navakAranuM prathamapada che. "saghanazAnajaritrAi mokSamA" e zrItatvArthanuM prathamasUtra che. bannene samanvaya nIce lakhyA mujaba thaI zake che - saghaLuM = name, rana = sAdhupada, jJAna = upAdhyAyapada, rAtri = AcAryapada, mokSa = siddhapada, mA = arihaMtapada. e rIte ekeka guNanI mukhyatA rAkhIne pAMce padane namaskAra thAo, evI arthabhAvanA tattvArthanA prathamasUtramAMthI tAravI zakAya che. navakAra caudapUrvane sAra che, tema tattvAthanuM prathamasUtra paNa pajJabhASyanA AdhAre sakalapravacanasaMgraha ane tene sAra gaNAya che. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra (4) tA. - nIcenI hakIkata vicAravA mATe jaNAvI che1. "no rihaMtALa' e navakAranuM prathama pada ane navakAra e caudapUrvane sAra che. 2. 'samyagdarzanazAnacAritrANi mokssmaargH|' A tasvArthanuM prathamasUtra che ane tatvArthAdhigamasUtra e ahestravacanasaMgraharUpa che. 3. prathamapada ane prathamasUtrane saMbaMdha:namo samyagadarzanavAcaka = tattvaruci. rie samyagrajJAnavAcakatattvabedha (pariccheda). tALa samyakjhAritravAcaka tattvapariNati(anuSThAna ). tatvaruci samyagadarzana che. tatvabodha samyaga jJAna che. tattvapariNati samyakracAritra che. te traNe guNane dhAraNa karanAra arihaMta paramAtmA che. temane namaskAra te traNe guNene namaskAra che. traNe guNene bhAvathI namaskAra te mekSamArga che athavA traNe guNene dhAraNa karanAra zuddha-AtmAne namaskAra te arihaMtane namaskAra che. namo padathI dhyAtA. 36 padathI dayeya. tA padathI dhyAna, samagrapadathI traNenI ekatArUpa samApatti ane samApatti te mekSamAge. e rIte prathamapada ane prathamasUtra kAryavAcI banI jAya che. 1. traNa pada no+riM+tA no avyaya che. mahUiM, saMskRta ane te paNa avyaya che. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra tA, tannAlaM, te paNa vibhakatyanta pada . ane namaskAra te trANarUpa che, e artha nIkaLI zake che. 2. namo + 3 + saMtai. e rIte traNa pada levAnI kaI jarUra lAgatI nathI. namo vAriyA" ane "namo uvajJAthAmAM 3 ane 4 upasarga gaNIne traNa pada laI zakAya paNa 35rihaMtA mAM no + 3ra + daMtALuM athavA namo + 3rit +tA ema levuM ThIka lAge che. yathArtha kriyAnugata saddabhUtaguNatkItanarUpano je artha tame karyo te saMgata che. taduparAMta bIjo artha "yathArtha kriyAthI arihaMtano AhatyarUpa zuddha paryAya ane sabhUtaguNathI kevalajJAnAdi guNe te bannene dhAraNa karanAra "gukhaparyAyavardhya m' e sUtra mujaba sadUbhUtaguNa ane yathAthakriyA ane vizeSaNa arihaMtanA gaNIne atha karavAmAM Ave te paNa thaI zake ke kema? te vicAraze. beDA. tA. 15-12-71 "namo' e nAdanuM pratIka, " huM" e bindunuM pratIka ane 'tA' e kalAnuM pratIka. e rIte kalpanA karIne thatuM prathamapadanuM dhyAna vadhu ekAgratA utpanna kare che evo anubhava thaI rahyo che. nAda, bindu, kalA aMge thayeluM parizIlana joze. e rIte prathamapadanuM mahatva taMtraSTie paNa sarvottama siddha thaI zake che. AnA upara je kuraNa thAya te jaNAvaze. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra bha. sevADI (rAjasthAna). tA. 23-2-73 samyagadarzana = tasvaruci, samyagajJAna = tattvabodha, saccAritra = tattvapariNati e rIte zrI siddhacakabRhatapUjanavidhimAM ullekha che. tattvacimAM tAratamya hoya che. AMzika paNa pratIti vinA tattvaruci thavI asaMbhavita che. te pahelAMnI ruci dravyathI gaNAya, bhAvathI nahi. dravya paNa bhAvanuM kAraNa bane che. tethI tene paNa aMze upAdeya kahI zakAya. e nathI lolajajA, kuLAcArAdithI thatuM pAlana paNa grAhya che. te kAraNa lajajAdikathI paNa zIla dhare je prANajI, dhanya teha kRtapuNya kRtAratha mahAnizIthe vANIjI"............. kevaLa bAhyavRtti ane aihikalebha, lAlacAdithI thatuM anuSThAna tura che gaNAya. temAM paNa vRtti tuccha che, tene badalAvavA prayatna thAya. anuSThAna choDAvavA nahi ItyAdi naya vizeSa vicAra vistRta che. s, pratIti abhyAsa sAdhya che ane abhyAsanA prakAra aneka che. tatvaruci te heya che, paNa hAlanA ArAdhaka vargane pratItinA abhAve tattvaruci zithila ane kriyA yaMtravata thaI jAya che. vastutaH pratIti e tattvarucine prANa che. pratIti e pratyakSa pramANa che ane nirvika9pa satya Thare che. mA. zrI kailAsasAgara sUri jJAna madira mI mahAvIra jona bhArApanA kendra, kona. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. (6) Cll. 9-3-993 jAmanagarathI prathamapatnanI anuprekSA AvI gaI che te A sAthe Apane Aje mokaluM chuM. tattvaruci, tattvabodha ane tattvapariNita - A tattvatrika viSe ApazrIe vistArathI samajUti ApI te mATe AbhAra mAnuM chuM. vedyasamUha vispaSTa karavA mATe pataMjaline vibhUti darzAvavI paDe che. yeAgasAdhanAmAM pratIti moTA bhAga bhajave che. AMzika pratItine AgaLa dhakele tevA kAI mAhAtmyanA ke vibhUtinA sAtha na maLe to kriyA zithila ke prANa vinAnI thaI jAya che; eTalA mATe ja yajJA karAtA te yugamAM, samidhAmAM agni prakaTAvavAne kevaLa maMtranA ja upayoga thatA. je adhvaryu tevuM maMtrabaLa na batAve te, te kArya mATe nakAmA gaNAtA. Aje te ApaNe saghaLuM abhyAsa sAdhya ja karavuM rahyuM. musalamAnomAM paNa dhagadhagatA aMgArA upara je maulavI cAlI zake te ja temanI kriyA karAvI zake. sAdhAraNa manuSya to AvA mAhAtmyathI aMjAI jAya che. tene vizeSa pratItinI jarUra paDatI nathI. e. adhyAtmapatrasAra smaraNa, viciMtana ane dhyAna-A traNa padmakA che. smaraNa eTale AmnAya athavA kriyAkAMDanI sAmarthyavALI vigatA, te jo vIvAna hAya tA viciMtana. Visualization- vIya vAna bane to dhyAna tAtkAlika saMbhave; eTale ApazrIe jaNAvyuM tema pratIti abhyAsa sAdhya karavI rahI. Pin ( 8 ) zivagaMja tA. 9-5-69 'namo dvaiitAnaM' mAM dravyaguNaparyAyathI arihaMtanuM svarUpa jANIne dhyAna karavAthI dravyaguNuparyAyathI potAnA AtmAnuM zuddha jJAna thAya che. te jJAnathI rAgadveSane kSaya karI AtmA nirvANapadane pAme che. e vidhithI ja sarva arihaMtA nirvANapada pAmyA che ane e rIte nirvANapada pAmavAne mArga batAvI gayA che, mATe temane namaskAra thA. e rIte zrIkuMdakuMdAcArya kRta ' pravacanasAra' nI A viSayamAM traNa gAthAo che, te ghaNI mahattvanI te Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra gaNAya che. tenA AdhAra laI ne pU. upAdhyAya yazeAvijayajI mahArAja dvAtriMzAtriMzikArtti potAnA granthAmAM A vidhine batAve che, te avazya joze. jo jAdi arahaMtaM davvattaguNattapajjayattehiM / so jANadi appANaM moho khalu jAdi tassa layaM // 1-80 // * [ yo jAnAtyarhantaM dravyatvaguNatvaparyayatvaiH / sa jAnAtyAtmAnaM mohaH khalu yAti tasya layam // 1-80 // je puruSa dravyaguNaparyAyAthI pUjya vItarAgadevane jANe che, te puruSa potAnA svarUpane jANe che ane kharekhara tenA mohakanA nAza thAya che. (1-80 ). ] jIvo vavagadamoho uvaladdho taccamappaNo sammaM / jahadi jadi rAgado se so appANaM lahadi suddhaM // 1-81 // { jIvo vyapagatamoha upalabdhavAMstattvamAtmanaH samyak / jahAti yadi rAgadvepau sa AtmAnaM labhate zuddham // 1-81 // jenA mAhu dUra thaI gayA che evA (jIva) AtmA, AtmAnA ( samyaktattva ) yathArtha svarUpane prApta karatA, jo rAgadveSarUpa pramAdabhAvane tyajI de te te jIva ( zuddhAtmA ) nirmAla evA peAtAnA svarUpane pAme che. (181 ). ] savve viya arahaMtA teNa vidhANeNa khavidakammaMsA | kiccA tadhovadesaM, NivvAdA te Namo tesiM // 1-82 // [ sarve'pi cArhantastena vidhAnena kSapitakarmAzAH / kRtvA tathopadezaM nirvRtAste namastebhyaH / / 1-82 // te pUrvakathita vidhAnathI jemaNe karmAMnA (sa) aMzeAnA vinAza karyAM che, tevA badhA bhagavaMta tIrthA kara devAe paNa, A prakAre upadeza ApIne meAkSa meLavyeA che. e aridbhutadevezane mATe namaskAra hA. ( 1-82 ). ] " A traNa gAthA * zrIpravacanasAra ' mAM joze. temAMthI ghaNI preraNA maLaze. w. * patramAM prAkRta-mULagAthAo ja che. Qie Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (9) tA. 17-2-69. pravacanasAra" nI gAthAmAM "dravyaguNaparyAya" thI arihaMtanuM dhyAna AtmadhyAnamAM pariName che ane aMte rAgadveSanA kSayavaDe nirvANanuM sAdhana bane che. te vastu paNa avazya joze. The power in your Name e prakaraNamAM evuM ja kAMIka kahyuM che. uparanI bhUmikAmAM badhA sAdhakonI sAdhanA eka sarakhI maLI jatI dekhAya che. jaina-sAdhanAmAM tItha ane tava banene pahelethI ja sumeLa che. arihaMta e tIrtha che; puSTa nimitta che. AtmA e tava che, puSTa upAdAna che. navakAranA prathamapadanI sAdhanAmAM tItha ane tAvaneupAdAna ane nimittane spaSTa sumeLa che, tethI te pUrNa che. a. (10) tA. - sirisirivAlahA'mAM paMcaprasthAna A pramANe maLe che - pNcptthaannmyaayriymhaamNtjhaannliinnmnno| . paMcavihAyAramao Ayaccia hoi Ayario // 1329 / / TIpNcprsthaanmyo yaH AcAryasambandhI mahAmantraH-pradhAnamaMtrastasya dhyAne lInaM mano yasya sa tathA, punaH paJcavidho yaH AcAraH sa pradhAnaM yasya saH tathAbhUtaH AtmA eva AcAryo bhvti| paJca prasthAnAni cvirATa-2, mAthara-2, 8mIra-4, mannAra-ka, sumerupoTha-5, nAmAni, eSAmarthastu sUrimantrakalpAt zeyaH / bhAvadhyAnamAlAprakaraNe tu anyathA paJca prasthAnAnyuktAni, tthaahi3mAthAnaM-2, aorusthAnaM-2, amidraprasthAnaM-3, tucavrathAnaM-4, jAhavprasthAnaM-, - ti, gSa vajJAna svAmina: paJcaparameSThinaH ityAdi // 1329 / / (NitirivAjA; mA.-2). Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra anuvAda- paMcaprasthAnamaya je AcArya saMbaMdhI mahAmaMtra-pradhAnamaMtra tenA dhyAnamAM lIna che mana jenuM, vaLI pAMca prakArane je AcAra te che pradhAna jene evA prakArane AtmA ja AcArya che. pAMca prasthAna tevidyApITha-(1), saubhAgyapITha-(2), lakSmI pITha-(3), maMtragarAjapITha-(4), sumerupITha-(5), nAmanAM che. emane artha te sUrimaMtrakalpathI jANave. bhAvasthAnamAlAprakaraNamAM bIjI rIte paNa pAMca prasthAna kahyAM che-te A prakAre abhayaprasthAna-(1), akaraNaprasthAna-(2), ahamindraprasthAna -(3), tulyaprasthAna-(4) ane kalpaprasthAna-(5). A pAMcanA svAmIe paMca parameSThio che, vagere. te 1329 ! (sirisirivAlakahA patra-11-A. ) paMcanamukkAro= pnycnmskaarH| paJcabhyaH parameSTibhyo namaskAraH paJcanamaskAraH / caturthI tatpuruSaH / prAkRtazailyA pazcAnAM parameSTinAM namaskAraH, paJcanamaskAraH / SaSThI ttpurussH| pazcanamaskArAH santi yasmin sa paJcanamaskAraH bahuvrIhiH / paJcanamaskArarUpaH zrutaskandhaH vA pazcanamaskAraH eva zrutaskandhaH / zrutasya zAstrasya skandhaH vibhAgaH zAstrasya AdhArarUpaH vA / bhASAsu skandhaH zAkhA ityarthenApi upayujyate / paJcanamaskAracarcA nAma zrutajJAnasya zAkhA ev|| Dr. A N. Upadhye a. (11) tA. 26-12-70 rahaMtA-"athI zarU thate guNa te abhaya ane te arihaMta bhagavaMta mATe ghaTAjo. -bara thI zarU thate guNa keIsiddhabhagavaMta mATe jaNAye nahi eTale akaraNane guNa e darzAvyo ke jemAM "ra" heya. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra IM-ha thI zarU thate guNa keI AcArya bhagavaMta mATe jaNa naDi eTale a-ahamindra saMketa pUrI pADe che. tA-"tA' thI zarU thate guNa keI upAdhyAya bhagavaMta mATe jaNa nahi eTale AcArAMga sUtranA AdhAre hRdayamAM Atmapabhyane udaya thaI jAya tyAre nizcayadRSTie "AtmA" ane "para" vacce bheda rekhA kheMcAtI nathI, tyAre-sumasA-tulyatAnI anveSaNa karanAra upAdhyAya bhagavaMta hoya che. tethI tene mATe "tulya"ne saMketa ghaTAvyA che kAraNa ke te "tuM" vargathI zarU thAya che. - kAra te pratyaya che ane te vyAkaraNanA kalpane karIne tene jina-kalpa ane sthavira-kalpamAM ghaTAvya eTale sAdhuonA kalpa mATe tene ghaTAbe. A pramANe A saghaLuM mata pIThanI vyApti mATe che. paraMtu bhavadhyAnamAlAmAM tene prasthAnarUpe ghaTAvyA ane nemidAse adhiSThAnarUpe ghaTAvyA. badhuM eka che paNa zA mATe ema karyuM te huM darzAvuM chuM tevI vyAptithI samajI zakAya tema che. mArA kathanane zAstrano AdhAra nathI paNa mArI to eka ghaTAvavAnI prakriyA che te sAme vAMdhe che na joIe, chatAM Apa te bAbatane nirNaya Ape te maMjura che, paraMtu Ape je utAre meka te sAmela karIzuM. * juo: paMcaparameSThi maMtrarAja dhyAnamAlA tathA adhyAtmasAramAlA; pRSTha 190 thI 17. (12) tA. - name arihaMtANuM paramAtmAnuM eka vizeSaNa adattAna'. pUjAyAM, tenA attaka prakaSane pAmelA eTale pUnA paNa pUjya evA arihaMta paramAtmAne namaskAra thAo. e atha, bhakti ane dhyAnanA prakaSane pAmavA ati upayogI che. e vAta satya che. namaskAra niyuktimAM paNa te vAta spaSTa karelI che. ethI paNa vadhAre spaSTatA lalitavistarATIkAmAM "suttama Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra 11 padanA vivecanamAM thayelI che. tyAM puruSottamamAM puruSa zabdathI jIvamAtrane grahaNa karIne temAM uttamanA athA 6 'sahaja tathA bhavyatvAdibhAvataH pradhAnAH puruSottamAH / ' arihaMtapadane pAmanAra jIvAnI yAgyatA bIjA adhA jIvA ane temAM bIjA adhA muktigAmI jIvA karatAM paNa vadhAre, anAdi tathA svabhAvathI ja hAya che. mukita avasthAmAM badhAnI samAnatA hovA chatAM te pahelAMnI saMsAra avasthAmAM jAtimAnaratna ane kAcamaNa vacce rahelA taphAvata jeTalA taphAvata mAnelA che, te mATe ' gAmane pAthacaninaH'anAdikALathI te paropakAranA vyasanI che- ityAdi pADanuM pramANa ApeluM che. chellA bhavamAM paNa traNa jJAnasahita janme che. svayaMsaMbuddha thaI dIkSA laI kevaLajJAna pAmI jagaduddhAraka dhatInI sthApanA kare che, tevI zakita, tevI ceAgyatAnA kAraNe temanAmAM ja pragaTa thAya che, e temanI vizeSatA che ane te kAraNe bIjA badhA mukitagAmI jIvA temanA upakAra taLe AvIne ja medye jAya che ane saMsAra avasthAmAM paNa badhI suvyavasthAnA Adya utpAdaka tarIke temanuM ja jJAna ane puNya kAraNabhUta thAya che. vamAna avasarpiNImAM AdinAtha bhagavAne karelI rAjyavyavasthA, gaNita, zilpAdikaLAo Aja paryanta vidyamAna rahIne jagata upara upakAra kare che ane mokSamArga paNa uttarottara tIrthaMkaro dvArA bhavyAtmA para upakAra karI rahela che tethI badhA dhyAnAmAM zreSTha dhyAna tItha kara paramAtmAnuM che. navakAra-navapadAdimAM pradhAnatA tIrthaMkara paramAtmAnA dhyAnane ja ApelI che. prathama upakArInA upakAranA smaraNavaDe jIvanI bhavyatA vikase che. bha. 5 ( 13 ) CIL. namo arihaMtANaM prathamapadanA avibhAgamAM navadhA bhaktivaDe thatI upAsanAnA aMtarbhAva thaI zake che. navadhAbhaktinAM nAma nIce mujakha cheH 1. zravaNa, kIrtana, smaraNa vaDe nAma nikSepanI, 2. vaMdana, pUjana, arcana vaDe sthApanA nikSepanI, - Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adeyAtmapatrasAra 3. dAsya, sakhya vaDe dravya nikSepanI ane 4. Atmanivedana vaDe bhAva nikSepanI bhakti thaI zake che. pahelA cha prakAra dravya namaskArarUpa ane chellA traNa prakAra bhAva-namaskArarUpa kahI zakAya. dAsyabhakita AjJApAlanarUpa tathA sakhyabhakita nehavAtsalyarUpa ane Atmanivedanabhakti sarvasamarpaNarUpa che. vyanikSepa bhUta-bhAviavasthArUpa che. bhAviavasthAmAM caturvidhasaMgha paNa gaNI zakAya ane tenI bhakita paNa dAsya-sakhyarUpa banI zake. A vastu vicAraNA mATe rajU karI che. A rIte samanvaya karavAthI samagra bhaktizAstro cAra nikSepAvaDe thatI arihaMtanI upAsanAmAM samAI jAya che. pramAne dhAma' tathA 'naamsthaapnaadrvybhaavtstnnyaasH|' artha -pramANa ane nacethI adhigama (bedha=samyagabedha) thAya. che tathA nAma, sthApanA, dravya ane bhAva-A cAra nikSepa vaDe sarva padArthonI vicAraNA thAya che. e zrItatvArthanAM sUtra thaDA zabdomAM keTalI gaMbhIra vastunuM nirUpaNa kare che, te paNa khyAlamAM Ave che. adhigama eTale jJAna mATe tema bhakti mATe paNa nikSepanI AvazyakatA batAve che. R bha (14) poMDavADA. tA, 28-9-71. Aso su. 8 (1) "namaskAra svAdhyAya prAkRta-vibhAga, pR. 73nI paMkitao joI "jillA ..taiku vi 34tA......." yogyatAnA prakarSane pAmelAne namaskAra, e arthe susaMgata che. (2) "namo rihaM tALa" ema traNa pado alaga pADIne artha karyo che, tenI apekSA nIce mujaba cheH Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra grAti' e aSTama adhyAya -2 nuM 223 muM nRtra che. te mujaba "a " zabdamAM "" nI pUrve 3, 3, 6 mUkAya che jemake vAho, 3rao, ariho, ema "ta' zabdanA traNa rUpa thAya che. have moDarsa (Trda3, sUtra rU) mujaba "di' zabdanuM dvitIyA ekavacana "ji" thAya. e rIte dvitIyA ekavacanamAM "ararda ane paNa thAya. "raMtu ghaTTa ( GrU, kRtra-rUpha)nI jema "kSatti tivAre" (GrU, mUtra-234) e sUtra mujaba catuthI arthamAM dvitIyAdi vibhakitao paNa prAkRtamAM levAya che. e rIte "namo arie, ara, saha tAja" ema traNa rUpa thaI zake che. vyaktine nahi "padane namaskAra che-ema samajI jAti ghaTita ekavacanane prayoga paNa ghaTI jAya che. (3) zrI mahAnizIthasUtra saMdarbha pR. 39 para "paMcamaMgalamahAkRta skaMdhanA prathama adhyayananA varNana prasaMge'tipdpricchinnegaalaavgsttkkhrprimaannN aNaMtagamapajjavatthapasAhagaM savvamahAmaMtapavaravijjANaM paramabIabhUyaM 'namo arahaMtANaM' ti paDhamajjhayaNaM cikaaA " artha -no rihaMtA'- evuM prathama adhyayana ke je traNa pada, eka AlApaka tathA sAta akSara pramANunuM che, anaMtagama-paryavAthanuM prasAdhaka che ane sarva mahAmaMtra tathA pravara vidyAonuM parama bIjabhUta che-tenuM adhyayana karavuM joIe. traNa pada yukta, eka AlApaka ane anaMtagama-paryavAthasAdhaka-ema vizeSaNe mUkyAM che. traNa pada kayA? tene khulAse tyAM nathI te paNa paMDita zrI guNaratnamunikRta namaskAra prathamapadanA arthomAM aneka jagyAe namo + riztA" e rIte pada chuTAM pADIne arthe karelA che. namaskAra svAdhyAya" prAkRta-vibhAga, pR. 18 para paMkita ra1-rara-ra3 tathA pRSTha 19 para paMkita 24-25-26-27 mAM je te tA" ane "3ri", paNa juduM pADI batAvela che. judI judI aneka rItie vyutpattio karela che, te jotAM "namo + api + tA" e traNa padene judA pADIne artha karavAmAM kaI asaMgati ke zAstrabAdhA jaNAtI nathI. chatAM A viSaya para Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 adhyAtmapatrasAra vizeSa vima karI sUcavavA jevuM lAge te jaNAvaze. zAstrathI abAdhitapaNe anaMta arthA thaI zake che, temAMthI A paNa eka atha thaI zakato hoya ane temAM sAdhanAne upayogI aneka vastu saMgRhIta thaI zakatI hAya, te te vadhu upAdeya kema na gaNAya ? bha (4) 'zrIkalpasUtra' mULamAM zakrastava vaDe bhagavAnanI stuti karatI vakhate vIvo tALuM saraLa zarUM paTTA' eve paNa eka AlApaka che temAM prabhunuM eka vizeSaNa 'tALa" mUkeluM che. prabhu dvIpa athavA dIpa che, traNa che, zaraNa che, gati che ane pratiSThA che. prastuta traNa pada svIkAravAthI trANu svarUpa arihaMtane namaskAra thA evA a spaSTapaNe thaI zake che athavA arihaMtane namaskAra trANurUpa che evA atha paNa thaI zake. bhavyatva paripAkanA upAya (no) duSkRtagAM, (fk ) sukRtAnumedanA ane (sALaM) zaragamana. eka sAthe e traNe upAyeAnuM varNana prathamapadamAM maLI rahe che...vagere aneka rIte vicArI zakAya che. - traNa ' * (5) prathamapadanI anuprekSAmAM 'triparvacchinna' e zabda mahattvanA che. nimatsyanta pam' e niyama 'no+i +TMxT: ', 'no+ addiA + aMtA vagere vyutpattiomAM 'vimartyanta m 'nA niyama mujaba traNa padanA badale e padmA thAya che, te paNa vicAravA ceAgya che. vizeSa tamArA patra saLethI. d Pin (15) suzrAvaka amaratalAlabhAI joga dhama lAbha, tA, 7-10-71 nA patra maLye. prathamapadanA 'pUjyatA' apradhAnapaNe Adarza tarIke rahevA joI e e tamAru lakhavuM yathAya che. ' + daMtALuM" e a tA dvitIyAdi parameSThine paNa lAgu thaI zake che. tethI prathamapadanuM asAdhAraNa lakSaNa pIMDavADA. AsA vadI-10 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra 15 pUjyatAne grahaNa karavuM joIe. namo + rihaM+tA e rIte vizleSaNa karavAmAM te atha jaLavAI rahe ja che, taduparAMta zAstromAM anya vivekSAothI je je arthe karavAmAM AvyA che te paNa grahaNa thaI zake che. jemake prathama parameSThi pite ja paMcaparameSTi svarUpa che athavA prathama parameSi zrI arihaMtabhagavaMtanI AjJA pAMca parameSTiomAM acUta rahelI che. 'ahetsiddhaacaaryopaadhyaaymunitvruupmhntH|| pUjyopacAradezakapAThakanirviSayacittatvAt // ' (maMtrarAja rahasya leka-315). arihaMte AzAnA dezaka, siddho AjJAnuM phaLa, AcAryo AjJAne AcaranAra-acarAvanAra, upAdhyAye AjJAna paThaka-pAThaka, sAdhuo AjJAnA pAlakarUpe rahelA che, tethI AjJA dvArA arihaMtasvarUpa ja che. vaLI prathama parameSThinI dharmakAya, karmakAya ane tattvakAya-ema traNa avasthA vaDe pUjyatA che. dharmakAya avasthA-chadmastha avasthA, karmakAya avasthA-sarvajJa avasthA ane tatvakAya avasthA-agakevalI avarathA, te traNe avasthAnuM grahaNa karavA mATe kramazaH hiM, huM ane kahe e traNe vyutpattio Avazyaka che. kaI paNa prakAre varNana karavAmAM prabhunuM pUjyatAvaracchedakapaNuM" jaLavAI rahevuM joIe- e tamAruM maMtavya dRDha thayeluM che, te upAsanA daSTie atyaMta jarUra che ja. chatAM e dRSTine jeTalI rIte siddha thaI zake teTalI rIte zAstrathI abAdhita rIte vicAravAmAM harakata na hovI joIe. balka "ziSyabuddhivaizadya' athe Avazyaka paNa gaNavuM joIe. pU. sAgarAnaMdasUrIzvarajIe arihaMta paMcaparameSTiemAM prathama kema? e siddha karavAmAM e badhI rItene grahaNa karelI che ane AjJA dvArA arihaMte pAMce parameSThiomAM anusmRta che, e vastu para bhAra Apela che. vibhakatyanta padanI jema vibhakti rahita padane paNa padasaMjJA che, te vAta barAbara che. pAMDitya-darSa mATe tyAjya che, zrutajJAnanI viziSTa ArAdhanA mATe upAdeya che, e daSTie parasparene ane saMyamIone paNa jJAnI ane bahuzrutapUjya ane ArAdhya kahyAM che, tethI zrutajJAnane viSe adhika adhika udyama karavAne bhAva TakI rahe che. zrutajJAnanI ArAdhanA kevaLajJAnanuM paramakAraNa che. A badhI vastuo tamArA khyAlamAM hovA chatAM prasaMga pAmIne lakhI che. : Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra jAgrata, svapna, suSuptie dhyAnanI traNa avasthAonuM varNana je sthaLe hoya te sthaLa jaNAvazo. kuliMga nAmanI vidyA mATe lakhavAnuM jaNAvatA hatA te lakhaze. bha. (16) pATaNa, kA. su. 11 badhA gemAM jinAjJAnuM pAlana anusmRta che ane te dvArA prabhunuM maraNa anusmRta che. zrInavakAra badhAnA sArarUpa che, tethI badhuM na karI zake tene mATe saMkSepamAM tenuM ArAdhana paNa vihita thayeluM che. asaMkhya gemAM eka paNa vega prabhunA dhyAna vinAne ke jenI ahiMsA (maitrI) vinAne saMbhava nathI. dharma, adhyAtma, vega, AjJA Adi jeTalA mekSanAM aMga che te badhAM maitrI ane prabhunA dhyAnathI anusmRta hoya te ja te dharma, yega, Adi banI zake che. evAM puSkaLa pramANo zAstromAM che. te badhAM tamAre jovAnI IcchA hoya te ahIMthI mokalI zakAze. a, (17). muMbaI tA. 23-6-75 arihaMtapadanuM zaraNa levAnuM ApazrIe mane sUcavyuM hatuM. tyArathI lakhANa lakhIne vAMcavAnuM rAkhyuM hatuM te paryApta na jaNAyuM eTale mALA (eka padanI) pAMca pheravavAnI rAkhI hatI. have haMmeza daza karuM chuM. paraMtu je khAsa prakriyA che te khUba UMDANathI vicAra karavAnI che. game te TAIme game te dazAmAM beThe heuM tyAM arihaMta zabda aharniza raTaNarUpe aharniza cAlyA karatuM hoya, te mAro prayAsa che. game te kAma cAlatuM hoya tyAre paNa aMtaraMga raTaNa arihaMtanuM thatuM hoya te Adarza che. keIvakhate arihaMta zabdane mUkIne tene atha je mA ja mA tuSa eTale ke rAga nahi, dveSa nahi, tenuM vaikalpika raTaNa cAle che. ra7 arthanI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra mahAmatra 17 bhUmikA sparzI che. tenAthI AgaLa vadhIne pratyayanI bhUmikAmAM lIna kema thavAya ? te prayAsa karuM chuM. eka vakhata ApaNane yogya keDI lAdhe eTale pragati tenI meLe cAle che. navA navA keDA maLatA ja jAya, emAM patana paNa thAya che. pAThe beThA thAuM ane cAlu karuM. arihaMta bhagavaMta viSe ApanuM jJAna mArA karatAM hajAragaNuM vadhAre ane mULagranthA aneka vAcyAM vicAryA haze, paNa te jJAna vizAla kahevAya; UMDuM naRsi- AvI mArI vyAkhyA che. UMDANa mATe teA ArAdhake eka ja arihaMta zabda upara aneka rIte ghaNA lAMkhA samaya sudhI vicAra karavA joI e ane aMtaramAMthI javAba meLavavA joIe. UMDANathI abhyAsa karAyA hAya tenuM piraNAma herata pamADe tevuM Ave che. ApanA lakhANa uparathI ema lAge che ke ApanI dRSTie A dehe kAryo karavAno samaya pAkI gayA che ane akhaMDa samAdhi prApta karavA mAgeA che. A khAkhata zuM lakhavuM ? ema to nirAdhAra thaI jaze. bha ( 18 ) tA. 10-10-76 nA patra Aja roja maLyeA. sakhta mAMdagImAMthI pasAra thayA ane have svAsthya sudhArA para che te jANI AnaMda thayo. parameSThinamaskAra hRdayamAM che, te sadA rakSaNa kare che. # luNAvA. mA. vadI-8 namaskAra mahAmaMtranI eka anuprekSA dharma - ahiMsA, saMyama ane taparUpa che. te utkRSTa maMgala che, te dha vRkSanuM mULa arihaMta che, phaLasiddha che ane phUla-patra-zAkhA svarUpa AcAya -upAdhyAya--sAdhu che. cUlikAnuM prathama pa dha vRkSanA mULamAM jaLanuM siMcana kare che; bIjuM pada anukULa pavana che; trIjuM pattu anukULa taDako-tApa garamI che Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra ane cothuMpada anukuLa bhUmi che. e rIte dharmavRkSanI nave avasthAne samuccaya namaskAranA nave padamAM rahelo che. no vA -mULa, namo vidALa-phaLa, no vAriyA-phUla, no 3jAyA-patra, namo strI navarAtUi-zAkhA, rii paMcanAmuM -jaLasiMcana (darzana), savavapAvapAtaLo-anukULa pavana (jJAna), DhA sahi -anukULa tApa (cAritra), dAM davA maMjaruM-anukULa bhUmi (tapa). maMgaLa buddhie grahaNa kareluM maMgaLa, maMgaLanuM phaLa Ape che. dharmane maMgaLa buddhie grahaNa karavA mATe dharmanA prAraMbhamAM namaskAra-smaraNa anivArya che. UR a. (19) tA. 17-10-76 ApazrInA varSagAMTha nimitte AzIrvAda maLyA te vAMcI khuzI thaye chuM ane Apane atyaMta AbhAra mAnuM chuM. Apa upakArI che ane upakAra varSAvyA kare che. namaskArasvAdhyAya', prAkRta-vibhAga; pRSTha 3upara paMktio 18thI 21 ApazrI je-temAM namaskAra-mahAmaMtranA prathama padamAM traNa padanuM je kAraNa ApyuM che te mane suMdara lAge che ane apanAvavA jevuM che. arihaMta kevaLa Most Worthy nathI paNa Transcedentally Worthy che. ApazrI vicAraze te te "mahAnizIthanA padavi chedane yogya rIte darzAve che. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra a. (20) tA. - namo arihaMtANaM bhautika sRSTimAM Law of Gravity kArya kare che te AdhyAtmika sRSTimAM Law of Grace potAnuM kArya kare ja che. Gratitude dvArA ApaNe je halakA banIe te urace ApaNane upara laI jAya. namo pada - Gratitude sUcave che. rihaMta pada vaDe Grace maLe che. bIjAM prANIonI dayAthI duvA maLe che. prabhu pratyenI bhaktithI ApaNane dayA maLe che. UR a. (21) tA. - zrIsAgarAnaMdasUrijI navapadone zAzvata kahe che. cUlikA sahita pAMca padone mahAzrutaskaMdha kahe che. pAMca pade e mULa-maMtra che, te abhavyane paNa spaze che. cUlikA abhavyane sparzatI nathI, kema ke temAM sarvapApane sarvathA nAza kahyo che, tethI mekSitatva na mAnanArane te sparzatI nathI. zrImahAnizIthasUtramAM zrIlikA sahita mULa-maMtrane mahimA varNavyuM che. cUlikAthI praNidhAnanI zuddhi thAya che. 'praNidhAnakRtaM karma, mataM tiivrvipaakvt| sAnubandhatvaniyamAt, zubhAMzAzcaitadeva tat / / ' artha-praNidhAna sahitanuM kama (zAstromAM) tIvravipAkavALuM mAnavAmAM AvyuM che, kAraNa ke te niyamA (avazya) sAnubaMdha (anubaMdhasahita) hovAthI ane temAM zubha aMza hovAthI e ja (ekama) te (paramAtmArUpa) ja che - ema zrIharibhadrasUrijI kahe che. paMcAMgI sahita Agamane sahunArax zuddha saman dRSTi che. paMcAMgImAM chelle aMga TIkA ane zrIharibhadrasUrijI mukhya TIkAkAra che. * zrImad bhagavadgItAmAM paNa kahyuM che ke vo vachUTyUH sa Sa sa aa jene jemAM zraddhA hoya che, te te ja che. OM sahanAra=zraddhA karanAra. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 bha (22) tA. namaskAramaMtranA 'prathamapadanI vicAraNA ' e lakhANu ahIM hatuM, te phIvAra joI lIdhuM che. temAM svarUpa, abhidheya, tAtpa Adi dvArAmAM sabheda ane abheda praNidhAnanuM varNana che. sabheda vAcakapadanI sAthe ekatAne saMbaMdha rAkhe che, abheda vAcyAnI sAthe ekatAnA saMbaMdha rAkhe che, arthAt jyAM sudhI paDhanI Objective vicAraNA che, tyAM sudhI sabheda che ane te vicAraNAmAM je upayoga tenI sAthe abheda Subjective che, temAM ekatA yA lInatA te abheda ane te ja ma`tranI pratyaya bAju -te amedAnubhUti sudhI paheAMcavuM teja zaraNAgati ane te ja tAttvika namaskAra, ema samajANuM che. ja tame je pratyayanI ekatA jaNAvA che, tenA spaSTIkaraNa mATe ATaluM vivaraNa karyuM che, jethI uttara lakhAveA saraLa rahe. utAvaLathI je manamAM AvyuM te jANavyuM che, temAMthI tAtparyaM tAravI leze. Pin a (23) 'va'- A vartamAnakALa sanAtana satyarUpe vaparAya che. dA. ta. 'satsaGgatiH kathaya kiM na karoti puMsAm / ' bha. adhyAtmapatrasAra 'asti uttarasyAM dizi devatAtmA himAlayo nAma nagAdhirAjaH / ' A pramANe 'va'nI samajUti ApI zakAya ? amAro paMDita te pramANe karavA taiyAra nathI. tenA bacAva e che ke keAI e Ama karyuM nathI. 5 (28) namaskAramAM nayavAda nayavAdathI paramAtmAnuM kartRtva ghaTAvI zakAya che. namaskAra-niyuktimAM namaskAranuM svAmitva nagama-vyavahAranayathI namaskAnuM, RjutranayathI luNAvA jeTha su. 5. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra-mahAmaMtra namaskAra kartAnuM ane zabdAdi jJAnamAtrane mAnanAra hovAthI vizeSa karIne namaskAra kartAnuM svAmitva svIkAre che, ema jaNAvyuM che. "lalitavistarAmAM arihaMta bhagavaMtene ( vyavahita kAraNu) paraMpara kAraNa kahela che ane svapariNAmane sAkSAt kAraNa gaNAvela che. te jusUtra ane zabdAdinanI vivakSAthI-apekSAthI che. Ikavara kartavavAdanI prasiddhi che te jainadarzana mujaba nigama-vyayahAranayathI ghaTe che, kema ke te no nimitta katRtvane svIkAranArA che. svapariNAmanuM katRtva kaho ke upAdAna katRtva kaho te RjusUtrAdi nAno viSaya che. A viSaya mATe namaskAraniryuktimAM nayavAda ghaTA che te joze. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] "legasa'-sUtra a. (rapa) jazaleka hospITala, muMbaI tA. 3-6-74, somavAra zrIgussa-sUtranuM vibhAgIkaraNa nIce pramANe karuM chuM pahelA kalekamAM "udyotakara' zabda Ave che, te samagra sUtramAM anusthata che. yegazAstramAM te "legasTanuM nAma ja "udyotakara che. pahelA lekamAM arihaMta bhagavaMtanA vizeSaNane uddaghAta kare che. bIjA, trIjA ane cothA zlekamAM nAmane udyota che. pAMcamA lekamAM kIrtananA prakAra viSe, pahelA kSekanA vizeSaNonA artha viSe ane phalAdeza athavA yAcanA vize uddadyota che. vastutaH "juvaM mag samithurA'- A zabdoe ja mane vicAra karatA karI mUkyA hate. emAM prakAra che te te ko? evuM aneka rAta divasa vicAra karyA pachI Abu upara pharatAM pharatAM ocita udyota thaye ke ghauM eTale ja prakAra ane te caturvizati nAmanA nyAsane prakAra-A pramANe nyAsa karatAM sADAtraNa AMTA thayA- te bIje uddyota ane te sADAtraNa kalA che, je arihaMta bhagavaMtanI kalA sAthe maLatI Ave che te trIje udyota A rIte pAMcamI gAthA bahu rahasyamaya thaI gaI bIjI, trIjI ane ethI gAthAmAM nAme che te anvatha che ane te pramANe te samajAya te ja nAmane prasAda kahevAya-Ane mATe tAMtrika udAharaNa che-te TAMte nathI-kIrtana thayuM, vaMdana thayuM ane pAMcamI gAthAmAM mahana thayuM. * vizeSa mATe juo : A saMsthA dvArA prakAzita "kAyotsarga dhyAna, vibhAgaH 1; zrIlegasa - sUtrane gUDhArthI Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ legassa-sUtra A kAraNe chaThThI gAthA zarU karatAM-kIrtana karyuM, vaMdana karyuM, mahAna karyuMmahimA gAye; A zabdothI zarUAta thAya che. paraMtu pAMcamI gAthA sudhI rUpa dhyAna hatuM tene ApaNe nyAsa karI piMDastha paNa karyuM paNa have rUpAtIta dhyAna Ave che. "upadezapamAM tarata ja "bIjA dhyAnanI vAta Ave che, te A rUpAtIta. rUpAtItadhyAna mATe je prakAra darzAvyuM te samajavAnI jarUra che-te che kIrtana, vaMdana ane mahana. A traNe ucca koTinAM thAya te te rUpAtIta dhyAnanAM kAraNa banI zake che - AnAthI zanI prApti thAya? (1) AgabehilAbha-taMbharA prajJA, (2) samAhi-varaM-prasAleka ane (3) uttama-prazAMtavAhitA. A traNane lAbha thAya che. ahIM "ditu' zabdathI mAgaNuM - yAcanA jaNAya che paNa vastutaH te te svAbhAvika pariNAma che. sAtamI gAthAmAM udyotanI parAkASThA Ave che. taMbharA prajJAaneka caMdrothI vadhAre udyotakara che ane vadhAre nirmala che. prazAleka aneka sUryo karatAM vadhAre prakAzakara che ane prAMte je samAdhAna ke zAMti thAya che tenI prazAMtavAhitA sAgaravara karatAM paNa vadhAre gaMbhIra ane zAMta che ane pAtaMjala-gasUtra" tapAsIe to A traNeya nirvikalpa samAdhinI prAMtabhUmikAo che. mArI buddhi ane zakti pramANe samajAyuM che, kadAca ghare hota to vadhAre dAkhalA dalIla Apata. paraMtu Apa kRpA karI jarA vizeSa tasdI leze te mane AzA che ke mAre Azaya samajaze. nirvikalpa samAdhi te ja siddhi samajavI. bha. (ra6) "legasTa'- sUtra "nAmastasvarUpa che. nAma grahaNavaDe thatI smRti ane kAryotsargamAM tenuM thatuM dhyAna acinya-zakti-saMpanna che. bedhi, samAdhi ane siddhinuM parama kAraNa che ema gaNadhara bhagavate racita sUtro svayaM kahe che. prastuta nibaMdhamAM "legassa"- sUtrane gUDhArtha varNave che, tethI nAmastava ane upalakSaNathI "zabda-zaktine mahimA mukhya rahe Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 adhyAtmapatrasAra joIe. tenI AgaLa zithilIkaraNadinI prakriyA ghaNI nAnI gaNAya. jJAnasAra-aSTakAdi granthamAM pharamAvyuM che ke 'carmacakSurbhRtaH sarve devaashcaavdhickssussH| sarvatazcakSu siddhAH sAdhava rahyA che" (jJAnasAra-zAtrATaka; leka-1) atIndriya padArthomAM sarvajJa-vacanarUpa zAstra e ja pramANa che. bhAratIya-saMskRti "nAma" pradhAna che, "zabda" pradhAna che, "zAsa" pradhAna che. "buddhi dharmanI sAdhanAmAM "zabda" apramANa che, sAdhakanA anubhavane pradhAna mAnavAmAM Ave che ane te matijJAnAvaraNIyanA kSapazamarUpa hovAthI temAM pratyeka vyaktidITha tAratamya (vadhatA-ochApaNuM) hoya che. pUrNatA saMbhavatI nathI. tethI atIndriyamArgamAM pitAne mAnya pUNa-- puruSanA vacanAnusAra mati keLavavAnI hoya che. zrutaparikamitamati ja mekSamArgamAM AgaLa vadhAranArI che. tethI ja nAmamaMtrane paNa meTe mahimA sarvatra varNavavAmAM AvyuM che. A nibaMdhamAM tenI ja mukhyatA rahevI joIe. te sivAya je kAMI varNana karAya te AnuSagika rahevuM joIe. eTaluM sUcavavA mATe Aje samaya meLavIne ATalA vistArathI lakhyuM che. upadhAnatapanI mALAnA mahotsava prasaMge lekenI ghaNuM avara javara hovAthI samayanI bahu ja kheMca paDe che, tethI A patramAM utAvaLathI je kAMI lakhyuM che, temAMthI sAra tAravIne egya rIte geDavaze. bhautika-sRSTimAM je kAMI banAva bane che, temAM upAdAna tarIke karmanI mukhyatA che ane AdhyAtmika-sRSTimAM dharmapuruSAthanI mukhyatA che. zAtrIya bhASAmAM audayikabhAvanA banAvamAM upAdAnanI egyatA pradhAna bhAga bhajave che ane upazama-kSapazama-sAyikAmAM puSTa-nimittAnI cegyatA mukhya bhAga bhajave che. sahajamala (kamanA saMbaMdhamAM AvavAnI yogyatA)mAM puruSArtha gauNa che. bhavyAvabhAva arthAt muktigamanogyatA aprakaTa che, tethI tene pragaTAvavA mATe puruSArtha anivArya che ane e puruSArthanuM nAma ja puTa-nimittonI bhaktipUrvaka upAsanA. sahajamala pragaTa che, tethI pApavRtti ane pApapravRtti sahaja che. bhavyatva aparipakava che, tethI tene pakAvavA mATe zuddha-nimittAnI Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "lega - sUtra upAsanA ja sAdhana che. upAdanamAM vizeSanuM AdhAna puSTa-nimittathI ja thAya che, svayameva thatuM nathI-e zAstrIya siddhAMta che. A viSayamAM vizeSa tamAro patra maLyA bAda jaNAvI zakAze. bha. (27) tA. - kIrtana, vaMdana, pUjana-e traNa vidhAnane aMge bhaktimArgamAM je navadhAbhaktinuM varNana che, tenI sAthe samanvaya thaI zake che. navadhAbhaktimAM prathamanI traNa-zravaNa, kIrtana, smaraNa che-te kIrtana rUpa, bIjI traNa-vaMdana, arcana ane pAdasevana che-te "vaMdanarUpa ane chellI traNa- dAsya, sakhya ane Atmanivedana che- te "mahanarUpa arthAt "bhAvastavIrUpa laI zakAya arthAt katanAdi traNamAM bhaktimArganuM sarvasva AvI jAya che-ema kahI zakAya. legassa-- sUtra e nAmanI mukhya tAvaDe guNa-stutirUpa hAI bhaktipradhAna-stava che, tethI temAM bhaktimArgamAM AvatI sarvavastuone . saMgraha thave joIe-te thayele che. jinarUpI stutivaDe samyagadarzananI zuddhi, "vaMdanarUpI vinayavaDe samyagajJAnaguNanI zuddhi ane "mahanarUpI bhAvapUjanavaDe samyAritraguNanI zuddhi kemake nizcaya-cAritra svarUpAcaraNarUpa bhAvAtmaka che ane te traNanI zuddhivaDe kSAyika-samyaktva, kSAyika-jJAna ane yathAkhyAtacAritranI prApti. (28) tA. - legasa'- sUtranI pahelI gAthAmAM arihaMta bhagavaMtanAM cAra vizeSaNa ApyAM che - (1) rodarA korA (vacanAtizaya), (2) dhatiratha (pUjAtizaya), Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (3) ni (apAyApagamAtizaya), (4) vA (jJAnAtizaya). 'logassa ujjoagare, dhammatithayare jinne| arihaMte kittaissaM, cauvIsaM pi kevalI // ' emAM "rise' zabda vizeSya che, tenAM uparakta cAra vizeSaNo che. evA vizeSaNavALA covIsa ane "ji" zabdathI bIjA anaMta tIthakanuM nAma grahaNavaDe huM kIrtana karIza arthAt dareka nAma letI vakhate cAre vizeSaNothI yukta evA jina samajavA. "brahmaprakaraNanA zlekamAM paNa e ja vAta nIce mujaba jaNAvI che - 'sarva dharmAdi yaH sAkSAyugapadvetti ttvtH| rAgAdirahitazcaiva sa sarvajJaH satAMH mataH // ' (kSatidAtAjutha sTora 22) tyAra pachInI gAthamAM "risTotiH" vagere varNana Ave che. " sAma" bhUmadhyamAM suSuNyanADImAM siddhi mariMtu brahmaraddhamAM-e rIte sAte gAthAonA nyAsa vibhinna-cakromAM thaI zake ane stavanI samApti brahmAstramAM thavAthI tyAM dhyAnanI sthiratA karI zakAya. 2-3-4 gAthAmAM "ni traNa vAra, " " be vAra, "vaM"i be vAra ane "rakAra nava vAra Ave che, tenuM artha rahasya paNa zodhI zakAya. "jIvaMmag egAthA hRdayasthAna para AvavAthI tisthApatIcaMg." e prArthanAne hArdika banAvI zakAya. "vitti-vaMtridiva- e gAthA kaMThasthAna para besavAthI kItana kaMThathI thaI zake che-e saMgati thaI zake. chellI gAthAmAM caMdra-sUrya nADImAMthI suSuNNamAM thaIne brahmaraMdhramAM praveza thaI zake che e prakriyA paNa susaMgata banI zake che. gaIkAlanA patramAM A vAta lakhavI rahI gaI hatI, te Aje lakhI che. yegasaMbaMdhI zabdAthakaSa taiyAra karavAnI vicAraNA barAbara che. te keSa abhyAsIone sahAyaka banaze ane ega saMbaMdhI vicAraNAmAM vadhu vikAsa sAdhI zakAze. 22 varSa bAda zrIsiddhAcala tIrthamAM ja tenuM samAdhAna karAvanAra pATha maLI AvyuM tenI pAchaLa pUrvanI keI ArAdhanA ane A bhavamAM satya Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * lAgasa'-sUtra 7 * zeodhavAnI tIvra jhaMkhanAthI upArjita puNyAnubaMdhI puNyane ja kAraNa samajavuM. paramAtmAnuM satata dhyAna, raTaNa ane smaraNa acintyamahimAvALuM che--ema sazAstrA sAkSI pUre che. teneA anubhava karavAnuM saubhAgya prApta thAya tethI vadhAre mAnava-janmanuM kayuM phaLa hAI zake ? * upadezapanna'- TIkAmAM ApelI ' brahmaprakaraNa'nI gAthAmAM prabhunuM nAma anva che--e spaSTIkaraNa paNa jANe 'nAmastavanA mahimA batAvavA mATe hAya ema anumAna karI zakAya che. * brahmaprakaraNa'nI gAthAo prAyaH ceogazataka'nI L, D. Institute taraphathI bahAra paDelI AvRttinA pariziSTamAM ApelI che te joze, temAMthI khIju kAMI vizeSa paNa maLI zake. citra hAla ahIM rAkhyuM che, maMgAvaze tyAre mekalI ApIzuM. pAMDa ane citra ApavAnI sAthe thoDI samajaNu paNa joDavI joIe. sUrimaMtranA siddha-prayAge'mAM je sAmagrI maLI hAya te avasare jaNAvaze. 6 6 'upadezapada'- TIkAmAM hRdayadezamAM samavasaraNAdi kalpIne prabhunuM dhyAna karavAnuM kahyuM che. have cakromAM nAma- sthApana karIne dhyAna karavuM-e saMbaMdhI ullekha meLavavA rahyA. 'carviMzatistava'nuM dhyAna, cakromAM karavA mATe je je nAma pachI jina zabdanA ullekha che uparathI mAtra anumAna karI zakAya. pATha maLe tA vadhu pramANabhUta bane. a. ' Pin ( 9 ) 'logassa'nI pUrti mATe je prazno upasthita thayA che te eka kAgaLa upara lakhyA che ane te A sAthe mAkaluM chuM. vicAra karatAM karatAM kayAreka kAyaDAonA ukela aMdarathI UbharAtA jaNAya tyAre to lakhavuM paNa muzkela paDe, hAya tema muMbaI. tA. 4aa6-1-75 A badhuM jhIlavAnI tAkAta na heAya to kAMI samajAya nahi. phUTa-praznonA javAba paNa phUTa hoya che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra A saghaLuM Ama ja thAya che-tema nathI. koI javAkha to vicAratA na hAI e tyAre ociMtA Ave. 8 bha A saghaLuM ApanI preNAnA pratApa che. -- vicAraNIya praznA - : vyAkhyA ane vigata. 1. darzanacAga jJAnayoga cAritrayoga ( zAkharamaMtronA ullekha kyAM che? sUrimaMtra mATe ), 2. nyAsanA mULa ullekha kyAM che? ane tenuM phaLa zuM? 3. valayanA AMkaDA sADAtraNanA kema ? 4. arihaMtanI sADAtraNa kalAvALA upadezapadanA karo ahIM kAMI upayAgI che ? 5. 'zAhanavodioNma'mAM Uhina'-AreAgya'nA amAM nathI. tenA artha te nirmala' thAya che. * nirmala edhilAbha' eTale 'bIjuM apUrvakaraNa'. Apa kaheA che tema hota to mArAM tehilAmaM ca' hAta. C ' Jie (30) muMDArA. pra. bhA. va. 12. parvAdhirAjanA dvitIya divasa. suzrAvaka amaratalAlabhAI joga dharmalAbha. tA. 1-9-74 nA patra samayapara maLyA hatA. tamiyatanI asvasthatAnA kAraNe uttaramAM DhIla thaI che. tamAru svAsthya sAru haze, namaskAra vAdhyAya 'saMskRta-vibhAgamAM zrIsiMhatilakasUkRita parameSTividyAyantrakalpanA zloka 60 thI 78 sudhImAM cakro tathA kuMDalinInuM varSoMna che; tyAM mUlAdhAramAM meM bIja ane svAdhiSThAnamAM che, Tra, TI Adi khIjonA sthApanavividha khatAnyA che, te tamArA khyAlamAM haze ja. tItha'karanA nAmanA nyAsa paNa te rIte karI zakAya. evA bIjA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ legassa-sUtra AdhAra maLI zakatA hoya te IcchavA egya che. "legasa aMgenuM lakhANa pUruM taiyAra thayA bAda jevA mokalaze. "pAtaMjala-gasUtra" mATe tame je vicAre jaNAvyA che te barAbara che. sakalAhastetramAM vIsa tIrthakaronI stuti che temAM babbe tIrthakarone nyAsa ekeka cakramAM karavAmAM Ave te ATha cakemAM saLa tIrthakare ane bAkInA ATha tIrthakarene nyAsa binavakanAM ATha biMdumAM karIne dhyAna ane stuti karavAmAM Ave te barAbara goThavAI jAya che. "AviyaM zivInAtha' be kaleka pRthvItatva mUlAdhAramAM ane "vizvamazananArAma - be kaleka - jalatatva svAdhiSThAnamAM e rIte stutikAra te te cakonA bIjene lakSyamAM rAkhIne stuti karatA hoya te anubhava thAya che kema ke te te stutimAM jala, pRthvI, agni, vAyu, AkAza Adi tane anurUpa varNane Ave che. vizuddhicaka pachI chaThThA ane tAla upara be caka jene lalanAcaka vagere nAma ApavAmAM Ave che ane tyAra bAda bhUmadhyamAM AjJAcaka tyAM dharmanAtha ane zAMtinAtha bhagavAnanuM dhyAna zAMtidAyaka bane che. manazcakane adhiSThAtA* caMdra paNa saumya che. pachI anukrame ekeka tIrthakara kuMthunAtha, aranAtha, mallInAtha Adine nyAsa karIne dhyAna karavAthI bindunI ja sUkSma - sUkSmatarAdi avasthAo katapI zakAya che - A eka kalpanA che. ghaNA vakhatathI A vicAra AvyuM che ane sthira thatuM jAya che, te prasaMganusAra jaNAvela che. tame sakalArvatatetra para saMzodhana karyuM hatuM temAM A viSayane sparza karyo che ke kema? te jaNAvaze tathA te mATe je AdhAra maLatuM hoya te legassa mATenI nyAsanI vicAraNA sAdhAra banI zake che. kuMDalinI: sADAtraNakalA-sAvitam' tyAM kalAne artha "kama' ema TIkAkAre ja kare che. "sakalAhaMta ' tetranA pahelA phlekamAM sakala paramAtmAnI stuti che. teno artha paNa "nirmaLa aghAtikarmanI sADAtraNa kalAo sahita" ema thaI zake che. ghAtikarmane kSaya thayA pachI arihaMta bhagavatenI nirvANa pAmavA payaMtanI je avasthA che. tene saMpUrNapaNe jAgRta thayelI sarvotkRSTa kuMDalinI zakti kahI zakAya. * juoH "namaskAra-svAdhyAya, saMskRta-vibhAga; pRSTha 122. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (31) - kuMDalinI jAgaraNa sadeha avasthAmAM thaI zake ane jAgrata thayA pachI zarIranI je avasthAonuM varNana Ave che, te prabhunI sADAtraNa kalAonA prAkaTyanI sAthe ghaNI rIte maLatuM Ave che. 3AmaromaridvaM ja, gandhaH zubho mUtrapurISamalpam / kAntiH prasAdaH svarasaumyatA ca, yogapravRttaH prathamaM hi cihnam // " [ atha-sthiratA, nIregitA, kemaLatA, sugadha, apamUtra, tejasvitA, prasannatA ane avAjanI saumyatA te gapravRttinAM prAraMbhanAM cihno che. ] ityAdi kemAM gasiddhinAM prAraMbhathI mAMDI niSpannaga sudhInA je cihno batAvyAM che, te badhAM utkRSTapaNe tIrthakaranI sADAtraNakaLAmAM ghaTI jAya che. tethI kuMDalinInA sADAtraNa vala AdinuM varNana egadazanamAM maLe che, te badhuM paramAtmAnI te avasthAnA anukaraNarUpe saMbhave che. ApaNe tyAM tIrthakaranI "padastha avasthAnI pUjA e sADAtraNa kalA kahe ke karma kahe, tene uddezIne ja vihita thayelI che. devavaMdana- bhASyamAM prabhunI traNa avasthAo bhAvavAnI kahelI che, temAM pahelI piMDastha eTale janma, rAjya ane chadmastha, bIjI padastha eTale kevaLajJAnathI nirvANa paryaMtanI ane trIjI rUpAtIta eTale siddha avasthA e rIte ullekha thayela che. je ke kuMDalinInA sADAtraNa AMTA ane SakamAM "caturvizatistavanI gAthAonA dhyAna aMge koI vizeSa ullekha nathI, te paNa zrIjinazAsanamAM samavasaraNastha jinadhyAnanuM savizeSa mahattva pratyeka sthaLe jovA maLe che. temAM sADAtraNa kalAvALA eTale zubhanAma, netra, zAtA vedanIya ane adhUruM AyuSya-karma bhegavavAnuM jemane bAkI che ane AyuSyanA aMtaparyaMta bhUmitala para vicarIne dharmopadezadvArA bhavyajIne bhadadhithI tAravAnuM anupama kArya jeo vaDe thaI rahyuM che, te avasthAnuM dhyAna karavA mATe caturvizatistavanuM AlaMbana paNa laI zakAya che. "caturvizati-stavanI * vizeSa mATe juoH "jJAnArNava, prakaraNa : 41; lekaH 16thI ra7. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ legassa - sUtra 31 racanA kuMDalinInA sADAtraNa AMTAne anurUpa hevAthI kuMDalinI Adi dhyAnanI prakriyAo enA AdhAre pracalita thayelI che-e abhiprAya arDa" akSaratasvastavane jotAM te pramANabhUta thAya che. sADAtraNanI saMkhyA rahasyamaya che, e vAta bIjI aneka rIte samajavI jarUrI bane che. traNanI saMkhyA pUrNa saMmati mATe pracAramAM che ja tenA upara aDadhuM valaya vadhArIne pratyeka yaMtramAM baMdhana karAya che. bhASAmAM "UMDA jeTaluM bhaNu che athavA "UMThA " bhaNAve che-e kaTAkSa paNa karAya che. A badhAnI pAchaLa keI rahasya hovuM joIe. bha, (32) luNAvA. mahA vadI pa. kuMDalinI sADAtraNanA AMka saMbaMdhI je vizeSa vicAra AvyA che, te nIce mujaba che: 1. "sADAtraNa kalAvALA arihaMta bhagavaMtene sADAtraNa zlokanA smaraNa vaDe dehastha cakasthAnamAM sAdhaka sADAtraNa valayamAM nyAsa kare, te vAcaka(zabda), vAca(artha) ane pratyaya(jJAna)ne bedha sahaja thaze." A phakarAmAM "sADAtraNa lekanA smaraNavaDe" lakhAyuM che, te tene kevI rIte gaNavA? legassanI bIjI, trIjI ane ethI ema traNa gAthAomAM 24 nAme che, aDadhe zleka vadhAre kaI rIte? 2. sADAtraNane AMka rahasyavALe che, te mATe ema kahI zakAya ke yaMtronA AlekhanamAM "sADAtraNa AMTA' ApyA hoya che ane te mATe bhAge anAhatanA sUcaka hoya che. "anAhata" e bhAvanuM Alekhana che. tethI tene anasarakRta kahI zakAya. te AMTAo kevaLa valayarUpa (circle) nathI, kintu uttarottara bhAvavRddhi sUcaka kamAnAkAre (Spiral) che. anAhata eka prakArane vani paNa che ane te aTakyA vagara cAlyA kare che, te jaNAvavA mATe paNa tenuM Alekhana vala(circle)thI nahi paNa kamAna(spiral)thI kareluM hoya che. anAhatanuM Alekhana jema aTakyA Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 adhyAtmapatrasAra vinAnA nAdane sUcave che, tema uttarottara vRddhi pAmatA samatAbhAvane sUcave che. maMtranuM prayojana jema anAhatanAdamAM javAnuM che, tema Agama zAsanuM prajana jIvane uttarottara vRddhi pAmatA samatAbhAvamAM laI javAnuM che. paripUrNa samatA e ja mekSanuM anaMtara kAraNa che. yaMtramAM te baMnene sUcavavA mATe ja jANe na hoya tema kevaLa vartulAkAre nahi paNa uttarottara vRddhisUcaka (Spinal) AkAre tenuM Alekhana karavAmAM AvyuM che. akSarakRtane sUcavavA jema "a" thI "zuM" parvatanA vargo che, tema akSarakRtane sUcavavA vartuLa, trikeNu, cerasAdi AkRtio che. zrutajJAnanA 14 bhedamAM anakSarakRtane paNa zrata kaheluM che ane tenA dhyAnane paNa svAdhyAyamAM atargata gaNune karmanirjarAnuM sAdhana kahyuM che. svAdhyAya e atyaMtaratapane eka prakAra che ane tapa e nirjarAtattvanuM aMga che. e rIte sADAtraNane AMka uttarottara bhAvavRddhine sUcaka che ema kahI zakAya kemake sADAtraNanA AMka pachI tethI kaImeTe AMka aMkagaNita vaDe batAvI zakAtuM nathI. vA thI vadhAre lA ane 15 thI vadhAre rA ane rAA thI vadhAre sA, tyAM samApti thAya che. te pachI je kAMI AMka Avaze te pUrva pUrvanA saravALArUpe haze paNa svataMtratArUpe nahi hoya. gaNitamAM vRddhine batAvanAra chelA AMkanI samApti "" vaDe che. a. (33) muMbaI tA. 14-1-75 eka vakhata meM sAgarajI mahArAjane pUchayuM hatuM ke- legasa"- sUtra vedAMtIonA kyA sUtra sAme che? te temaNe kahyuM hatuM ke "legassa'-sUtra hiraNyagarbhanI cA sAme che. A cA meM zodhI kADhI che. te legassa" viSenI vicAraNAmAM dAkhala karavA IcchA hatI, paraMtu have je karyuM che te pUratuM che. a. (34) muMbaI tA. ra7-1-75 tatvArthanI kArikA viSenuM ApanuM sUcana ghaNuM ja upayegI nIvaDaze. upamitibhavaprapaMcakathA" joI jaIza. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ legasa-sUtra zrItatvArthasUtranI kArikAmAM eka zleka nIce mujaba che - 'abhyarcanAdahatAM manaHprasAdastataH samAdhizca / tasmAdapi niHzreyasamato hi tatpUjanaM nyAyyam // 8 // ' bhAvArtha-arihaMta bhagavatInI pUjAthI mananI prasannatA pachI samAdhi ane temAMthI niHzreyasa (mela) prApti thAya che. tethI temanuM pUjana karavuM vAjabI che. tavAthakAra pita pravacananA saMgrahakAra tarIke prasiddha che. "nAmatavanI vNavaMtu, hitu ane riMtu e traNa praNidhAna gAthAone ja saMgraha uparanI eka gAthAmAM temaNe khUbIpUrvaka karI lIdhuM hoya ema lAge che, te kArikA tathA tenA uparanI TIkA anukULatAe eka vAra joI leze. Grace ane Gratitude upara je vicAre jaNAvyA te barAbara che. bhagavAnane Historical Truth tarIke samajIne je upAsanA thAya, tenA karatAM spiritual Truth Divine Being tarIke upAsanA thAya te ja vAstavika saMbaMdha baMdhAya ane pratidina zraddhA-bhaktimAM umere thAya. zrI araviMde eka sthaLe kahyuM che ke:-"Turn towards the Divine and all difficulties will disappear." gurutvAkarSaNane niyama ane IzAnugrahane siddhAnta (Law of Gravity & Law of grace): AtmA jyAre bhaitikatA tarapha DhaLe che, tyAre gurutvAkarSaNane niyama tene nIce khece che. bhautikatA eTale je guNa ane tamoguNanuM prAbalya. rajoguNa viSayavRttivaDe caMcaLatAne utpanna kare che ane tame guNa kaSAyavRttivaDe jaDatA lAve che. viSaye pratye vairAgya ane je pratye maitrIne abhyAsa jyAre vadhe che tyAre rajoguNa toguNanuM jora maMda paDe che ane savaguNanI pradhAnatA thAya che, sattvaguNa pradhAna bane che. sattvaguNa eTale samatvapradhAnavRtti, mAtra potAnA astitvanuM bhAna. te vRtti jyAre UrdhvamukhI bane che tyAre jIva gurutvAkarSaNathI bahAra nIkaLI IzAnugrahanA kSetramAM Ave che. tyAM paramAtmAne prasAda-kRpA satata sakriyapaNe pitAnuM kArya karI rahela hoya che ane te savaguNa jIvane prabhu tarapha, Urdhvatarapha Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 adhyAtmapatrasAra kheMcI jAya che. prabhuprasAdanA kSetramAM AvavA mATe IrSyApathikIvaDe aparAdhAnA tameguNane haDAvavAmAM Ave che ane ' lAgasa '~ sUtra vaDe prApta thatI sthiratAnA prabhAve prabhunI abhimukhatA sadhAya che ane tyAM prabhuprasAdanI prApti thAya che. 'lAgasa '- sUtramAM 'pakSIyaMtu' zabdavaDe tenA ullekha karAyA che; pachI ' hiMdu' ane 'visa~tu' zabdovaDe Udhvagati uttarAttara thatI anubhavAya che. * * edhi ane samAdhi navakAra edhirUpa che ane sAmayika samAdhirUpa che. edhinuM svarUpa duSkRtagAM, sukRtAnumAnanA ane catuHzaraNugamanarUpa che. samAdhinuM svarUpa duSkRtavarjana, sukRtasevana ane svarUparamaNatArUpa che. edhinuM phaLa samAdhi ane samAdhinuM mULa Adhi che. tethI ' legassa'Adi sUtrAmAM bhAvArogya mATe dhi ane samAdhinI prAnA karAyelI che. zrI jinezvaradevanAM kIna, vaMdana ane pUjAdi vaDe dhi ane samAdhinI prApti sulabha ane che. * samo-Gratitude, prati tALuM-Grace. ' ' ja khristIo mAne che ke prabhukRpAno dhodha vahI rahyo che. tene anukULa thaI e te tenuM eka vaheNa ApaNA pratye paNa vahe. e rIte vicArIe tA anaMta arihaMtAnI kRpAnA dhodha to kRpAsAgara thAya, te kRSAsAgaranuM eka mAju ApaNA pratye vahe te mATe tene anukULa thavuM joI e, te 'namA paDha vaDe thavAya che. namo 'eTale ' The Divine'- 'prabhu' prati vaLavuM. * siddhapada ' ke ' sAdhupada '- e arihaMtanI ja pUrvottara avasthA che eTale kRpAsAgara arihaMtAneA ja gaNAya. caitanyarUpI mahAsAgaranuM kendra 'arihaMta'padma che. jIvamAtramAM caitanyanA je aMze ughADA che, tenI sAthe saMbaMdhamAM AvavA mATe 'namo sahitAna' padanA prayAga che. zraddhA, vizvAsa ane bhaktipUrvaka 'namo' pada vaDe te kendranA mAnasika yAne AdhyAtmika saMbaMdha thatAMnI sAthe ja sakalapApakarmanA vidhvaMsa thAya che ane sakalama galAnuM mAMgalya kheMcAI Ave che. namaskAranI cUlikAmAM thayelA kathananuM satya anubhavamAM Ave che. reDiyAnA aneka taraMgA ApaNI . Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ legarsa - sUtra AjubAju che, paraMtu TyUna karatAM AvaDe te joItuM sTezana maLe che, te pramANe AmAM paNa samajavuM. upadezapadanI gAthAmAM je "3aaaa" kalA sahita bhagavAnanuM dhyAna karavAnuM kahyuM che, te ghaNuM mArmika che. jinamaMdiramAM mULanAyaka bhagavaMta moTe bhAge parikarasahita hoya che, te paNa "phA" kalAnA darzanAthe che. sAkAra-paramAtmAnI bhakti vaDe ja nirAkAra-paramAtmAnI sAthe sAdhaka pitAne saMbaMdha sthApI zake che-e eka sanAtana niyama che; eTale zrIjinazAsanamAM ane anyatra paNa nirguNa-pathane cheDIne sarvatra AkAra vaDe ja nirAkAranI upAsanA karelI che, eTaluM ja nahi paNa vizva upara paramAtmAne upakAra dehadhArI avasthAmAM ja thayele che ane thAya che, tethI pAyAne guNa je kRtajJatA tenuM pAlana paNa " kalAvALI sAkAra upAsanA vaDe ja thaI zake che. te kAraNe prabhunAM rastavana, stuti, stotromAM prabhunAM nAma-zetrane mahimA mukhyapaNe varNavela hoya che, tethI janasAdhAraNamAM prabhu pratyenI prIti, bhakti Adi vikAsa pAme che. amUrta-jJAna jema akSaronI mUrta-AkRti vaDe grahaNa karI zakAya che, tema prabhunA anaMtajJAnAdi guNe paNa prabhunAM mUrtadehanI AkRti ane vItarAga avasthA prApta thayA pachInI aghAtika pravRtionA udayavALI avasthA vaDe ja prabhunuM smaraNa", "cintana ane dhyAna', thaI zake che. "logassasUtramAM anukrame "kIrtana", "vaMdana" ane "pUjana dvArA "cittaprasAda', "samAdhi" ane "siddhine lAbha varNavye te dukRtagaha, "sukRtAnamedana ane "zaraNagamanArUpa IratnatrayInI zuddhi-vRddhi mATe susaMgata che. jema denI zuddhi mATe pratikramaNa, niMdana", ane garva che-tema guNonI vRddhi mATe pratikamaNanA sthAne kIrtana, niMdana'nA sthAne "vaMdana" ane gahaNanA sthAne pUjanIna ulekha yathArtha che. bhAvathI "zaraNagamana" mATe legasanI aMtima gAthAne ullekha karI zakAya. kAranI AkRtimAM paMcaparameSThinuM jema sthApana che, tema pAMca varNo vaDe ra4 tIrthakarenuM paNa sthApana karavAmAM Ave che. legassanI 2-3-4 gAthAmAM "3" vala vaDe jinanAmanuM dhyAna che, te valayane AkRtimAM AlekhavAmAM Ave tyAre te AkRti "rA' AMTAvALe eMkAra ja banI jAya che. e rIte upadeza padanI sADAtraNa kalAvALI gAthAne saMbaMdha ejI zakAya. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (35) tA. - dareka yaMtronA valayane kAra ane kArathI vIMTavAmAM Ave che, temAM sADAtraNa valaye heAya che. vaLI kAranI AkRti paNa traNa vala ane aDadhe valaya maLIne ja AlekhAya che. vedAMtIonI AkRti ane jaina-AkRtimAM dekhIte theDe pheraphAra che paraMtu bannemAM "ka" ane "I" valayanI e AkRti to hoya ja che. "logassanI bIjI, trIjI ane cethI gAthAmAM sAta sAta nAmanA aMte "ji" ane "=' zabda mUkIne sADAtraNa vala bane che, tenI pAchaLa kArane saMketa paNa kahI zakAya. dhyAna mATe parameSThI yA paramezvara vAcaka che kAranI prasiddhi sarvamAnya "tartha yAtrA pravAse 2 / 27 " "tAratArthamAunama 2aa 28 " e pataMjalinAM sUtro che eTale eMkAranI AkRtivaDe covIsa tIthakonuM dhyAna paNa "legassanI 2-3-4 gAthAone AdhAre thaI zake che tathA te kAramAM pAMca parameSThinA pAMca varNo che, tenA AdhAre pItavaNamAM 16 tathA ta, rakta, zyAma ane nIlavarNa vaDe 2-2-2-2 maLI ra4 jinezvaronuM dhyAna paNa thaI zake che. 'gAha-vatriAma, samAvimuttamaM hiMdu-e gAthAmAMthI judA judA traNa artho nIkaLI zake. pahelo artha-1. bhAvAgya, 2. bodhilAbha ane 3. utkRSTabhAvasamAdhi. bIjo artha bhAva-AregyarUpI mekSa mATe bedhine lAbha ane te mATe zreSTha--samAdhi ane trIjo atha Arogya mATe uttama-badhi ane uttama-badhi mATe samAdhi. pahelA arthamAM traNa vastunI mAgaNI, bIjA arthamAM bedhi-samAdhi be vastunI mAgaNI ane trIjA arthamAM mAtra eka ja utkRSTa-badhinI mAgaNI che. silvarA je jIvaMg' prathama-apUrvakaraNa (4thuM guNasthAna), ugA vada-4maM, ramaNivakumahaMtu dvitIya-apUrvakaraNa (lyuM guNasthAna) ane "sidA siddhi mama rivaMtu" ghAtikarmakSaya (12 muM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ legasTa'-sUtra 37 guNasthAna) ema arthaghaTana karI zakAya, paNa e eka ja artha che-ema na kahI zakAya. "aa gaNa mato maLyo" ekeka sUtra anataartha-garbhita che, ema mAnIne jeTalA atha saMgata thatA hoya te badhA arthone mAnya rAkhI zakAya. "logassanI 2-3-4 gAthAmAM 24 bhagavAnanAM nAmane "nyAsa" tamane je rIte skaryo che, te barAbara lAge che. te uparAMta prathamagAthAmAM kIrtana', pachInI traNa gAthAmAM "vaMdana, pAMcamI gAthAmAM "mahana" mAhAbhya kIrtana, "sabhUtaguNakIrtana" "bhAva pUjana- sAlaMbanagara, chaThThI gAthAmAM traNeno upasaMhAra, chellI gAthAmAM abhedabhAvana", "nirAlaMbana vagere arthonuM uddaghATana je rIte thayuM che-te badhuM saMgata jaNAya che. pAMca prakAranA ge, "kIrtana-vaMdana-mahanavaDe anukrame "samyagadazanazAna- cAritranI zuddhi, praNidhAnatrika 5-6-7 gAthAomAM anukrame prathama- apUrvakaraNa, dvitIya-apUrvakaraNa ane kSapakazreNinA aMte ghAtikarmonA kSayathI unna thayela vItarAgatA, sarvajJatA ane aMtima-siddhi paryatanI avasthAo varNavAyelI che-e rIte arthaghaTanA ghaTI jAya che. vaLI "tassa uttarIkaraNa vaDe kAsarga-prAyazcitanA traNa hetuone saMbaMdha legassanI chellI traNa gAthAo sAthe maLI jAya che. "mAja-vatti-sTAmIne artha tame "nirmaLa beliAbha" kare che te arthathI barAbara che. TIkAkAnA kathana " "= bhAvAgya ane te mATe bedhilAbha ema paNa ghaTAvI zakAya ane chelle uttama' zabda che, te laIne "uttama dhilAbha" ane te mATe "mA " "bhAvasamAdhi - ema paNa acitya-lAbha saMpAdana karI zakAya che. rUDhimAtrathI thAya che, temAM ciMtana umeravAmAM Ave ane A viSayanA anubhavI sAdhakee prAmANikapaNe je je vicAre batAvyA hoya te badhAne abhyAsa karI konA kyA vicArene ApaNuM prakriyAmAM kaI rIte samanvaya thaI zake te taTastha dRSTithI jovuM joIe ane vicAravuM joIe. tame te daSTithI je kAMI prayAsa karI rahyA che, te ati upagI che. ApaNumAM kAMI nathI--e vicAra karavAne badale "je kAMI satya, sAruM upagI ane hitakara jemAM paNa che te sarvajJamUlaka che - e vicAra kendramAM rAkhIne prayatna karavAmAM Ave te rUDhimAtrathI cAlI rahelI kriyAomAM prANa pUrI zakAya ane zraddhAdi sthira karI zakAya. rUDhithI paNa je sankriyAonuM saMrakSaNa thaI rahyuM che, te paNa tenA rathAne jarUranuM che. e Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 adhyAtmapatrasAra rUDhina heta te vicAra kenA para thAta? rUDhi saMpradAyagata- guruparaMparAdvArA prApta thayela amUlya vastuo che e arthamAM rUDhi paNa upakAraka che. a. (36) muMbaI tA. 24-275, "sADAtraNa kalAvALA arihaMta bhagavaMtane sADAtraNa lekanA smaraNa vaDe dehastha cakrasthAnamAM sAdhaka sADAtraNa valayamAM vAsa kare, to vAcaka (zabda), vAcya (atha) ane pratyaya(jJAna)ne bodha sahaja thaze." A pramANe "gharSa mA umithurA'nA arthamAM meM pheraphAra karyo che; tethI tene lagatA bIjA paNa pheraphAra karavA paDyA che. 3Nu athavA sADAtraNane AMka gUDha rahasyavALe che. amerIkAnA Life megejhInamAM 92 mULapadArthone tenA Atomic weight pramANe vijJAnazAstrIoe eka citramAM besADavAne prayAsa karyo tyAre je citra upasthita thayuM te sADAtraNa valayanuM hatuM temAM be khAnAM khAlI rahyAM eTale te lekee 94 ane 94 mA mULatatvane zodhavAno prayAsa karyo ane dhAryA pramANe te padArtho maLI paNa gayA. te pRSTha meM sAcavI rAkheluM paNa hAla malatuM nathI. have te amerIkA kAgaLa lakhe che ane te eka maMgAvavA prayAsa karyo che. (37) luNAvA. tA. 3-4-75, zrI legassa- sUtrane gUDhArtha lekhamAM chaThThI gAthAmAM " -vadi-sTAma'=nirmaLadhilAbha (RtaMbharA- prajJA) ane "mAphivarakuttamaM riMtu'= sarvotkRSTa bhAvasamAdhie be atha mukhyatve karyA che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ logassa-sUtra 39 pachI "3 -vodi jarmane sahataMbharA-prajJA, "mAhiva'ne "bhAvasamAdhi" athavA "prajJAleka ane "sattamaM" ne "uttama samAdhi"- "sarvotkRSTa bhAvasamAdhi -prazAntavAhitA - ema kahI traNa atha ghaTAvyA che. pUrve A ja gAthAnA arthamAM be ja atha lIdhA che-eka nirmaLadhi eTale taMbharA-prajJA ane sarvotkRSTabhAvasamAdhi eTale prajJAleka athavA prazAntavAhitA, te banne sthaLe eka sarakho artha Ave tema thavuM joIe. ahIM dravya-siddhonuM AlaMbana laIne sAdhakane (1) nirmaLabodhilAbha-ataMbharA prajJA ("bIjuM apUrvakaraNa"), (2) varasamAdhibhAvasamAdhi-prajJAleka ane (3) uttamasamAdhi-sarvotkRSTabhAvasamAdhiprazAntavAhitAne lAbha thAya che." AnA TippaNamAM traNa ane pArvaja laganI paribhASAmAM samajAvavA prayAsa karyo che ane ghaTI paNa jAya che. mAtra jovAnuM e rahe che ke TIkAkAroe nirmaLabodhilAbha ane sarvotkRSTabhAvasamAdhi-e be ja artha karyA che. paraMtu "marivara" ane "uttamaM"ne judAM pADyAM nathI. traNa arthonuM pramANa koI jagyAe maLI AvatuM hoya te meLavI levuM joIe ane na ja maLe te bAtabharA prajJA pAMcamI gAthAnA adhyAtmaprasAdanI sAthe laI levAya ane prasAlaka tathA prazAntavAhitA chaThThI gAthAnA "ardA-vatti-stramaM" ane "samAviraHzi'- be padathI laI zakAya, vicArI jeze. (38) tA. -- laganI daSTie legasasa - sUtrane artha" lakhI mokalavAnI tamArI bhAvanA jANI AnaMda thaye che. svAdhyanI anukULatAe prathama te kArya karaze. varSothI tenA upara tamAruM cintana che, tethI gUDha-artho skurI Ave che. pAMcamI gAthAmAM "gvaM" zabda ane chaThThI gAthAmAM "jirira-vaMviA-maMdi' zabda uparathI je artha tamane phurI AvyA che, te yogya ane saMgata che. pahelI gAthAmAM "virA" zabda che. bIjI, trIjI ane cethI gAthAmAM "va, "vaivAmi' zabdo che ane pAMcamI Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 gAthAmAM vizeSa guNagAna che. 'vasIyaMtu '- 'adhyAtmaprasAda' arthamAM, 'nahi-hAmaM'- 'RtaMbharAprajJA yA prajJAleAka' arthamAM 'samavimuttama' sarvotkRSTa zreSTha-samAdhi-prazAntavAhitA' arthAMmAM ghaTI zake che eTale tamane je vicAro sphuryAM che, tene zabdAkAra apAI jAya to lAbha thaze. logassa'mAM kIrtana 'vaDe 'Aregya', ' vaMdana vaDe edhi ane 'bhAvapUjana' ' vaDe 'samAdhi'-e a paNa ghaTAvI zakAya. ? ' 'logassa-kalpa'mAM prathama-gAthA pUrvadizA sanmukha kAyotsargamudrAe 14 divasa sudhI tenAM khIja-maMtro sahita 108 vAra gaNavAnuM vidhAna che, te mujaba gaNavAthI ane tenA upasaMhArarUpa chaThThI gAthA besIne 108 vAra gaNavAthI--eka prakAranI zAnti anubhavAya che. adhyAtmapatrasAra ju Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha [ 3 ] 'uvasaggaharaM'-stAtra (32) ' uvasaggahura"nI phAIlamAM priyaMkaranRpanI kathA sArI lakhANI che. tevI ja prabhunA daza bhavanI TUMkamAM hakIkata taiyAra thAya te upayAgI banaze. bha. pAprabhunuM Adeya-nAmaka khIjA tIrthaMkaro karatAM adhika hatuM'- ema lakhavAne badale pArzvanAtha bhagavAnanA nAmamAM upasarga haravAnI zakti vadhAre che, temAM hetu temanuM jIvanacaritra che'- ema lakhavuM vAjakhI che. pratyeka bhavamAM cAritra aMgIkAra karyAM bAda prabhune prANAMta upasarge AvyA che ane tene samatAbhAvathI jItyA che ane uttarottara adhika saMpatti pAmyA che; tethI temanuM smaraNu karanArane paNa upasageE upara vijaya prApta thAya che vagere lakhavuM ceAgya che. 5 (40) luNAvA. zrAvaNa suda 2 tA. 7-8-67. 8 uvasaggahara'nI phAIlanA pR. 96 para * vItarAga kAMI kare nahIM'- e carcA karelI che, tethI logassa'- sUtra svAdhyAyanA havAle ApyA che, te kharAkhara che. bilakula carcA na karI hota te! havAlo ApavA aprastuta hatA. thoDI paNa carcA karyA bAda emane ema DI devAthI luNAvA. zrA. su. 13 tA. 8-8-67. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra vitarAganI stuti ke prArthanA nirarthaka che-evo bhAsa utpanna thavAnI saMbhAvanA gaNAya. vadhu rana no, auvvacintAmaNi mhaabhaago| thoUNa titthayare, pAvijjai bohilAbho ti||' atha:- A vastune svabhAva che, tIrthaMkara paramAtamAM mahAbhAgyavaMta apUrva ciMtAmaNi che, tethI tIrthakaronI stuti karIne be dhilAbha prApta karI zakAya che. e niyuktikAranuM vacana che arthAta vItarAgane svabhAva ja stuti karanArane bedhilAbha Ape che. stuti karanAra bedhi Adino lAbha pAme che, temAM cintAmaNi AdinI jema vastusvabhAva kArya kare che. e vAta AgaLa karavAmAM nathI AvatI te bhakti vItarAganI jAgatI nathI ane vItarAganA sthAne zAsanadevatAnI ja bhakti karavAne bhAva jAge che kema ke zAsanadevatA sarAgI hoya che tethI bhaktanA manavAMchita pUrNa kare, paNa paramAtmA vItarAga hovAthI kAMI kare nahi-A eka bhAva sAmAnya janatAnA hRdayamAM puSTa thAya che, te aniSTa che. zAsanadevatAmAM je kAMI sAmarthya bhaktone manavAMchita pUrNa karavAnuM che temAM paNa mukhya kAraNa zAsanadevatAnA hRdayamAM rahelI vitarAga-paramAtmAnI bhakti ja hoya che. bhagavAnanA bhakta hovAnA kAraNe zAsanadevatAnuM ArAdhana vihita che, sarAgI hevAnA kAraNe nahIM. pUjyatA te sAkSAt yA paraMparAe jainazAsanamAM vItarAgatAnI ja manAyelI che e vicAra spaSTa rahevuM joIe. "uvasaggaharaM - tetramAM upasarga haranAratarIkenI stuti pAyAnI che ane pArzvanAtha bhagavAnanI nathI ema kahevuM-te paNa barAbara nathI. TIkAkAe pAzvayakSa, dharaNendra, padmAvatI pArzvanAtha bhagavAnanA sevaka hevAnA kAraNe jeo pAzvanAtha bhagavAnanI stuti kare che, teonAM kaSTa-nivAraNa kare che ema spaSTa kaheluM ja che tathA pArzvanAtha bhagavAnanuM sAMnidhyapaNuM upasarga haranAruM che ema kahyuM ja che. A sAthe "sukRtasAgara" graMthanA traNa glaeNka mokalyA che, temAM pArzvanAtha bhagavAnanAM nAma Adi aniSTahara, ISTakara varNavyAM che. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * uvasaggahura"- stotra https 'sukRtasAgara ' granthanA traNa lAkaH 'zrIstambhaneza tahAmutramokSanibandham / zaraNaM samupaimIti dhyAtvA mandamuvAca ca // ' ( sukRtasAgara : prathamataraMga, zlAka : 69 ) a -A lAkamAM ane paralokamAM mokSanA kAraNabhUta zrIsthaMbhana pArzvanAtha prabhune zaraNe jAuM chuM. e pramANe dhyAna karIne dhIme melyA. 'nAmacimbopalasnAtrajalapUjAsumAdyapi / tvAmAsAdyeSTadaM tatkiM pArzva ! tvanmahimAM stuve // ' (sukRtasAgara : prathamatara'ga, zloka : 70 ). artha :-nAma, pratimA-pASANu, snAtra-jala, pUjA-puSpa Adi paNa Apane pAmIne iSTane ApanArAM bane che. tA he pArzvanAtha bhagavAna ! ApanA mahimAnI huM zuM stuti karuM? 'zrIpArzvapratimApUjAdhUpotkSepAdipUrvakam / tamekAgramanAH pUtavapurvastrA'nizaM japa || ' 43 (sukRtasAgara : paMcamataraMga; zloka : 80 ). artha :-zrIpArzvanAtha bhagavAnanI pratimAnI pUjA pakSepa Adi karavArvaka; ekAgra manavALA, pavitra zarIra ane vastravALA thaIne haMmezAM te( pArzvanAtha bhagavAna )no japa karo. uparanA leAkanI sAthe khIjA zleAkamAM paMcaparameSThi- namaskAramaMtrane apUrva mahimA varNavyo cheH ( ihAmutra mokSanibandham / ' athaH-A loka ane paralokamAM mekSanuM kAraNa che. A loka ane paraleAkamAM baMdhanathI cheADAvanArA tarIke varNana che. bIje paNa pArzvanAtha bhagavAnanA mAhAtmya-varNanamAM kaSTamAcaka tarIke varNanA AvavAnAM ja. pArzvanAtha bhagavaMtanA caritrAmAM paNa te varNanA maLaze, pameLe rahyA johiNa' } pAseNa arahA purisAdANIe / samane maLavuM. mahAvIre' Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra artha:-"kauzalika arihaMta RSabhadeva." puruSAdAnIya arihaMta pArzvanAtha zramaNa bhagavAna mahAvIra ityAdi bhinna bhinna vizeSaNathI bhagavAna tIrthaMkaradevanuM varNana karavAmAM Ave che, temAM kAraNa te te guNonI mukhyatA karIne varNana thayeluM samajAya che. tethI bIjAomAM te te guNone vyavacheda karavAmAM AvyuM che, ema na kahI zakAya. Adeya nAmakamatA ane AdeyavAkyatA bIjA puruSanI apekSAe adhika paNa bIjA tIrthakara bhagavatenI apekSAe nahIM- ema samajAya che. tapa karavAmAM, brahmacarya pALavAmAM AlaMbana joIe paNa zAMti mATe ke vidana vidAraNa mATe AlaMbana nathI joItuM-ema kema kahI zakAya? vinarvasa mATe granthanI AdimAM maMgaLa karavAmAM Ave che ane te mATe paramAtma-smaraNa vihita che e vAta sarvamAnya che. pArzvanAtha bhagavAnane upasargajita kahevAya paNa upasargahara nahIM-e vAta paNa yuktisaMgata jaNAtI nathI. rAgAdi doSane jItanArA ja, rAgAdi doSane jItAvanArA che, bIjA nahIM ja. bhagavAna upasargasaha che mATe ja temanuM smaraNa upasarga samaye cittasamAdhi Ape che ane e cittasamAdhi upasargone chatAvanAra paNa thAya che. temAM paraMparAe bhagavAna ja kAraNa che. bhagavAna vardhamAnavAmIne eka ja bhavamAM ghaNA upasargo AvyA che, paraMtu tenuM phaLa ghAtikane kSaya ane kevaLajJAna paNa te ja bhavamAM maLeluM che. pArzvanAtha svAmIne pUrvamAM AvelA upasargo aMtimabhava sudhI sahana karavA paDyA che ane pUrNa phaLa caramabhavamAM sAMpaDayuM che. e apekSA AgaLa karIne temane "vinaharanuM biruda maLyuM hoya. vinavinAzanuM anaMtarakAraNa te cittasamAdhi che. paraMtu cittasamAdhimAM kAraNa kaSTa vakhate pArzvanAtha bhagavaMtanuM smaraNa mAnavAmAM bAdha jaNAtuM nathI. zAMtinAtha zAtA karo ane pArzvanAtha vidana hare_evI lekekti Aja paryaMta cAlI AvI che, te paNa nirAdhAra te na ja hovI joIe. tenI pAchaLa rahelI apekSAne sUkSamabuddhithI zedhavI joIe. Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvasaggahara'- statra 45 ' * cintAmaNistAtra'(11 gAthAvALA)mAM maMtroddhAra nIce mujaba cheH = zrI arha namiUNa pAsa visaharavasaha jiNaphuliMga zrI namaH / 'marda' nA e varNa gaNavAthI kula 27 akSara thAya che. uvasaggahara''mAM 'vitta prahina maMta' e zabdo vaDe 18 akSaranA maMtra abhipreta hAya to e maMtranuM varNana ane mahimA je kAI svetramAM maLatAM hoya tene Ane sthAne, sthAna ApavAmAM viSayAMtara jevuM thatuM nathI. 'namiLa ' stotra upara svataMtra lakhANa taiyAra karavAnuM hoya to tene AmAM levAnI jarUra na gaNAya paNa cintAmaNi-stotranI mAtra 11 gAyA che ane temAM 18 akSaranA maMtranA addabhuta prabhAva suMdaratara kAvyeAmAM varNavyA che, jene kaMThastha karIne khelavAmAM saraLa heAvAthI ghaNAMone kaThastha karavAnuM mana thAya tevAM che, eTale tene AnI sAthe laI levAmAM Ave te bIjI kAMI harakata jaNAtI nathI. mane je sphuryuM te jaNAvyuM che. 'smaraNamapi yadIyaM vighnavallIkuThAraH, dhayati yadanurAgAt sannidhAnaM nidhAnam / tamiha nihatapApavyApamApaddhidAyAmatinipuNacaritraM pArzvanAthaM praNaumi // ' a:-jemanuM smaraNa paNa vighnarUpI velaDIAne chedavAmAM kuThAra ( kuhADA) samAna che, jemanA pratyenA anurAgathI nave nidhAna hAjarAhajUra rahe che; jemaNe pApanA samUhanA nAza karI nAkhyA che ane Apattione bhedavAmAM jemanuM nipuNa caritra che, te pArzvanAtha bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM. 'raziyAnuM nidhAnam / ' ' jemanA anurAgathI nidhAna samIpapaNAne pAme che. ' eTalA ja a mULamAMthI nIkaLe che. sannidhAnanA e a (1) sAnnidhya ane (2) sakalakalyANa siddha kare tevuM.' bIjo atha lai e te e nidhAnanuM vizeSaNa thAya ane pahelo atha laIe te nidhAna samIpapaNAnA Azraya kare che--ema thAya ane e nidhAna eTale draSyathI nava-nidhAna Adi ane bhAvathI pArzvanAtha bhagavAna athavA sauthI nikaTa Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 adhyAtmapatrasA rahelA svazuddha AtmA, pArzvanAtha bhagavAnanA smaraNathI svazuddha AtmAnuM smaraNa thAya che. temanA guNA uparanA anurAgathI paNa temanuM smaraNa ane e smaraNa dvArA zuddha AtmAnuM sannidhAna arthAt zuddhopayogamAM dravya pariNamana thAya che. 'uvasaggaharaM'nI TIkAmAM 'AtmA pAzcAtmajo pALyo mantrAtmanaH sau sAmano'-evA eka zloka che. tenA artha ahIM ghaTAvI zakAya. prastuta zloka upara haju paNa manana karavAthI vizeSa atha sphurI Ave. Pin ( 41 ) bha. pArzvayakSanA nAtha te pArzvanAtha" evA atha maLyo te jANyuM. 'uvasaggahara"nI eka TIkAmAM e zlAka che, temAM pA AtmA evA artha paNa karelA che. zabdathI " AtmA pAtmaka pArzvo maMtrAtmakaH tau tadAtmakau / te zloka joze.. pArzvayakSanA- svAmI' e atha tA prasiddha che ja, paNa 'pArzva'eTale 'AtmA'- tenA svAmI athavA pA' eTale 'zuddha AtmA' ane te ja cogakSemakAraka heAvAthI nAtha' evA aTIkAkAroe karyAM che te tamArA lakSyamAM haze ja. uvasaggahara'mAM pArzvayakSanA mahimA matAvavA prayatna karavA tenA badale trevIsamA tI kara paramAtmAne ane upalakSaNathI vItarAga evA zuddha AtmasvarUpanA mahimA pradarzita karavAmAM AvyA che ane sevaka bhakta tarIke pArzvayakSa, pArzvanAtha bhagavAnanI bhakti karanAranA upasargAne hare che e bhAva jaLavAI rahe te vadhu iSTa che. sAcA bhakta te che ke je peAtAnA iSTanA bhaktanI paNa bhakti kare e arthamAM pArzvayakSa, dharaNendra ane padmAvatInuM varNana 'uvasaggahara' stotramAM thayeluM che--ema mAnavuM suTita che. pArzvayakSa jemane potAnA nAtha' tarIke svIkAratA hatA temanI bhakti karanAranI pazu pote bhakti karavA tatpara luNAvA, zrA. va. 6. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * uvasaggahara - stAtra 47 hatA--e rIte zAsanadevanuM mahattva jaLavAI rahe che ane bhagavAnane prabhAva paNa pUrNapaNe abhivyakta thAya che. 5 (42) a. tA. je (nAma- smaraNanA kAraNe) samIpa hAvAthI saghaLA upadravAne dUra karanAra che, cAra ghAtikarmathI mukta thayelA che, je saMsArarUpI sarpanuM jhera mULathI nAza kare che ( eTale ke mithyAtvAdi dveSA dUra kare che) ane jeA maMgala tathA kalyANanA dhAmarUpa che, tevA zrIpArzvanAthane huM vaMdana karuM chuM. nAma:-'visahara-kuliMga' maMtranuM jemAM dharaNendra-padmAvatI sahita prabhu pArzvanAthanuM nAma che tenuM je keI manuSya sadA raNu kare che, tenA duSTagrahA, ( anekavidha ) rogo, marakI ane duSTa (viSama ) jyare zAMta thaI jAya che. AkRtiH-te maMtra bAjue rAkhIe ( te paNa he pArzvanAtha !) tamane karelA praNAma ( tamArI mUrtinA karelA darzana ) bahuphala ApanArA thAya che. tenAthI manuSyanI (ghAramAM ghAra ) pazuvRtti paNa zamI jAya che ane koIpaNa prakAranuM du:kha ke durdazA anubhavatA nathI. dravya:- cintAmaNiratna ane kalpavRkSathI paNa adhika zakti dharAvanAruM tamAruM samyaktva pAmavAthI jIve sahelAIthI muktipadane pAme che. bhAvaH- A rIte he pArzvajinacandra ! meM tamArI stavanA bhaktibhAvathI bharapUra hRdayavaDe karI che; teA bhAvAbhavamAM mane tamAruM' samyaktva maLajo. saMsAra bahAra paramAtmAne kheALavA javAnA nathI. paramAtmAne pAse levAnA, anubhavavAnA che. je prANanA paNa prANa che--evA nikaTa paramAtmAnI zodha karavA bahAra zuM kAma javuM paDe ? tethI prabhune pAse lAvavA, anubhavavAnI jarUra che. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra jene nikaTamAM nikaTa ane prANanA prANa kahyo tene bahAra- svarUpanI bahAra paNa zodhavAnI jarUra nathI. potAmAM pAtA dvArA ja ene pAse lAvavAnA che anubhavavAnA che. eka sAthe e kriyA karavAnI che; pAse lAvavAnI ane anubhavavAnI. 48 Ane mATe stavamAM cAra nikSepa vaDe artha vyavasthA karavAmAM AvI che. dharaNendra-padmAvatI sahita zrIpArzvanAthanA nAma-maMtranuM raTaNa karavAnuM darzAvI nAmanikSepanA prayAga karyA che. tamane karelA praNAma '- ema darzAvI zrIpArzvanAthanA sthApanAnikSepanA pracAga karyAM che. * jIvo sahelAIthI mukti padane pAme che'- ema darzAvI zrIpArzvanAthanuM dravyasiddhapaNuM darzAvyuM che. ahIM dravyanikSepanA prayoga karyo che. 'bhaktibhAvathI bharapUra hRdayavaDe '- ema darzAvI bhaktanI bhakti bhAvanikSepathI jaNAvI che. a. Pin (43) tA. 1817-68 'uvasaggahara" mATe vicAraNA cAle che, temAM evA khyAla Ave che ke temAM kriyA, bhakti ane jJAnanI tripuTI vAkzaktinI sahAyathI siddha karavAmAM AvI che. nheM dhAre. to lA maLuo'- udgAra, zabdoccAra e vaikharI avasthAmAM rahelI vAzaktinuM sthAna je kaMTha tyAM pragaTa thAya che ane te kriyArUpa che. *mattimanimatte diyaLa'-bhakti e madhyamA avasthAmAM rahelI vAkzaktinuM sthAna je hRdaya tyAM pragaTa thAya che-e hRdayastha madhyamA vANInuMkAya che ane te bhaktirUpa che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvasaggahara -Atra "tu kare -samyakatva, samyakajJAna-e pazyantI avasthAmAM pahelI vAkazaktinuM sthAna je nAbhicaka tyAM pragaTa thAya che. draSTA e ja jJAtA che. paramAtmatva vagerenuM sazAstra ane rahasyamaya jJAna e nAbhisaMsthita padyutIne ja pariNAma vizeSa che, te jJAnarUpa che. parama ane vAgavyavahAra karatI vakhate, parama athanuM AcaraNa karatI vakhate ane parama athanuM pragaTana karatI vakhate evI bhAvanA hevI joIe ke te bhakti, jJAnapUrvaka AcaravAne kriyAyoga che. kriyA, bhakti ane jJAna siddha karavAnuM-A eka camatkArika tetra che. UR bha. (44) luNAvA. che. 6-8-69 uvasaggahara"--- sattAvIza akSarane maMtra nIce mujaba karI zakAya:'jai hI zrI arha namiUNa pAsa visahara ghasaha jiNa phuliMga zrI ra3rarTa namaH | ane te ja Aje moTe bhAge pracalita che. aThThAvIsa akSarane maMtra nIce mujaba thaI zake 'OM hrI zrI arha namiUNa pAsa visahara ghasaha jiNa phuliMga che thI 3 na " . "jamavaM sudhArAma'-e kAvyathI zarU thatA citAmaNi stotranI 11 gAthA che, temAM 7-8 lekamAM maMtroddhAra nIce mujaba che - ___ DrI zrI ahaM namiUNa pAsa visahara ghasaha jiNa phuliMga phrI zrI nama:' -e rIte 25 akSare che. praHtavanA ane bhakti e bemAM prAdhAnya kevuM? e eka prakana che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 adhyAtmapatrasAra - teno uttara jotAM zama, dama, dAna, adhyayana - je bhaktihIna hoya te te vRthA che; paNa stavanAne vRthA kahI nathI. stavanAne vRthA kahevAnuM tAtparya tyAM nIkaLatuM nathI. bhakitazUnya dAna adhyayanAdine niSphaLa gaNavela che. tethI te prazrana teTale sudhAre mAge che. jinavarendro badhi Ape che kharA? e praznane je uttara lakhe che temAM nIce mujaba sudhAre karI zakAya: uttaraH jinavarendronI zreSThabhakitathI cha bedhilAbhane prApta kare che. tethI temanI bhakita-stavanA dvArA maLatI vastu temaNe ja ApI kahevAya. ahIM "gabindu" (haribhadrasUri)nA nIcenA zloka ane tenI TIkAnA pAThanI sAkSI ApI zakAya : 'guNaprakarSarUpo ytsrvairvndystthessyte| sevAtirAja: zcitavA tathA " (gabindu, leka: 298). atha-sarva mumukSuo vaDe vaMdana karAyelA te prakAre jJAnAdi prakaSTaguNavALA te manAya che. jinezvarAdinAM stavana, pUjana, vaMdana, dhyAnAdi kriyAo svaga tathA apavarganAM phaLane ApanArI bane che. - stavanAdi kriyAo karanArane phaLa ApanArI kahI che. to paNa A kriyAonuM AlaMbana -svAmItva te zrIjinezvaradevanuM ja che tethI te kiyA karavAnA phaLane lAbha thAya che. temanuM (pArzvanAthanuM) AdeyanAmakama anya sarva tIrthakara karatAM uttama keTinuM atizaya zreSTha hatuM. AmAM "anya tIrthakare karatAM e zabda kADhI nAkhavuM joIe. badhA tIrthakarone guNaprakaSa ane puNyaprakarSa sarakho mAne che. puruSAdAnIya vizeSaNa mATe bIjo koI hetu zodhI kADha joIe. jema bASabhadeva tathA vardhamAna svAmInuM AlaMbana tapavRddhi mATe, zAMtinAtha bhagavAnanuM zAMti mATe, neminAtha bhagavAnanuM brahmacarya mATe, tema vinaviTAraNa mATe pArzvanAthanuM Alabana zreSTha gaNAya che. daza bhAvomAM prANAMta upasargo vakhate paNa temaNe samatAbhAva keLavyuM che ane uttarottara adhika AtmavikAsane pAmyA che tethI upasargone jItanArA ane jItAvanArA che - e hetu mukhya kahI zakAya. temanA Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvasaggahara - stotra nAmathI ghaNAnA upasarga TaLyA che, Aje paNa TaLe che, tethI temanuM nAma Adeya banyuM che ane puruSAdAnIya upamAthI prasiddhi pAmyuM che, eTale vivecanamAM jyAM jayAM sarva tIrthakare karatAM adhikatAnuM sthApana thayuM heya tyAM tenA sthAne uparane hetu AgaLa kara ThIka che. ra tamAruM svAthya sudhArA para jANI AnaMda. "uvasaggahara' mATe sAre prayatna thayo che. priyaMkara nRpanI kathA paNa TUMkamAM sArI AvI che. tevI ja rIte pArzvanAtha bhagavAnanA daza bha TUMkamAM lakhAya ane joDI devAya te sAmAnya vAMcakane rasamaya thaze. zrI vIrabhagavAnane upasarga chellA bhavamAM AvyA che. pAzvanAtha bhagavAnane upasarga pratyeka bhavamAM AvyA che, tethI "upasargahara temanuM nAma banyuM che, e vAta mahattvanI che. UR (45) ( tA. ra4-9-8 -- ciMtana kaNikA :-- guNane anurAga guNa dvArA ja darzAvI zakAya che. guNInuM pratyakSa dazana eTaluM badhuM upayogI nivaDe che ke svataMtra rIte tenuM grahaNa, tene vaMdana-namaskAra, tenI paUpAsanA e badhuM tenA pratyakSapaNAne lIdhe ja thaI zake che. "namaskAra svAdhyAya'- prAkRta vibhAga pRSa 113 upara niryuktinuM paMkti pa-6 para bhASAMtara A pramANe che "AthI namaskArane AdhAra ane sAmIpya dehanuM ja gaNAya che." A banne lakhANa parathI e prazna UbhuM thAya che ke guNanuM pratyakSa darzana upagI che ke dehanuM sAmIpya? AmAM deha je jaNAvyuM che te te ArAdhakane ja ne? zAstravArtA samuccayane je leka Ape mane lakhI meka hate temAM 'zrayati yadanurAgAt sannidhAnaM nidhonam / ' Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra A pramANe eka pAtra che. tyAM "nidhAna" eTale zrI pArzvanAtha samajavA joIe. nidhAna" - A zabda bahu upayogI che. tene atha zrI pArzvanAtha prabhu che. eka sthaLe "kalyANa" mAsikamAM meM vAceluM ke rAdhA zrIkRSNane pitAnuM nidhAna kahe che. jAna-eTale jenI premalakSaNA bhaktithI ke mAdhuryathI nidhAna" rUpa pite ja sAmIpya - nikaTatA Ape che, hAjarAhajUra thAya che. pachI, "nidhAnarUpa pArzvanAtha kevA che? tenAM guNagAna che. syAvAda kalpalatAna lekamAM guNInuM pratyakSa darzana che ane te kevI rIte maLe che? tenI e cAvI che ke tenA upara "anurAga" karavAthI. te "anurAga" eTale "mAdhurya ane aMte "mahAnubhAva samAdhi. a. (46) tA. 9-10-68. guNane anurAga guNa dvArA ja darzAvI zakAya che. te viSe ApazrIe samajUtI ApI te mATe AbhAra mAnuM chuM. "maraNa karanAranA ghaTamAM- aMtarAtmAmAM pArzvanAtha prabhurUpI nidhAnanuM sannidhAna thAya che....... A zabdothI mAre artha sarato nathI. mAruM te mAnavuM evuM che ke prabhune a.rAdhaka jue che, sAMbhaLe che ane sparze che. Shri L. M. Bhatt nuM pustaka Apane mekalIza temAM Apa joI zakazo ke hiMdustAnanA saMte eka jevA pUratA anubhavathI saMtoSa mAnatA nathI, emane traNa anubhava jaIe. A traNa anubhava eTale jevuM, sAMbhaLavuM ane sparzavuM. A traNa anubhava tyAre thAya ke jyAre prabhu hAjarAhajUra hoya. "hAjarAhajUra" zabda Apane mAnya jaNAto nathI, eTale Ape teno prayoga karyo nathI. paNa hAjarAhajUra eTale Izvara avatAra le tyAre ja thaI zake tevI ApaNI mAnyatA bhUla bharelI che ane siddhigatine pAmelA darzana ApavA pAchA kevI rIte Ave? A praznana nirarthaka che. ahIM ArAdhakanI split Personality ne savAla che. split Personality eTale ArAdhaka pote ja potAne bAlaziva Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvasaggaharaM -stotra pa athavA koI svarUpe tene utpanna kare che ane tenI sAthe traNeya prakAranA anubhava karI zake che. Ane artha e thaye ke ArAdhaka jayAre mahAbhAvamAM lIna thAya tyAre pitAne mAnasaziva utpanna kare che ane tene bhaktarUpe te jue che, sAMbhaLe che ane sparze che. pite ja pitAne jue che, sAMbhaLe che ane sparze che. A split Personality mi. bhaTTanA granthamAM samajAvI che. Mr. Arthur Avalon paNa temaja mAne che, paNa teNe te samajAvI nathI ane split Personality zabdane praga karyo nathI. A prakAre mAnasazivanI ArAdhanAthI te ziva je AzIrvAda Ape te paNa phaLe che. ApaNe AvuM ja mAnIe chIe paNa spaSTa ullekha maLatA nathI. aha, ArAdhanA vakhate 36 34 kahIe chIe te te kene? ravi magha bridhi mA e zabdo huM kahuM chuM te arthamAM je na hoya te nirarthaka thAya che. A viSaya gahana vicAraNuM mAge che ane mane khAtrI che ke joItA AdhAre krame krame maLI raheze. bIju-ranadhAna ridhAna te zabdomAMthI saMnidhAnanI vyAkhyA saMnidhine barAbara samajIe te tenI vyAkhyA nIce pramANe che swadhAnenosthiti nidhi" [eTale ke hAjarAhajUra]. (ziva paribhASA, pRSTha 20) kevaLa vicAraNA rajU karI che. lekha+ vAMcyo. ghaNe sAro che. temAM je Making melody to the Lord with the heart-ema jaNAvyuM che te ApaNuM minir diyA che. temAM empathy nAmane na zabda banAvIne vAparyo che teno artha maitrI thAya. khare zabda sympathy che, paNa tene artha sAdhAraNa rIte du:khInI dayA thAya che, paNa jyAre sahacArane bhAva kevaLa zuddhabhAva ja darzAvavo hoya tene mATe na zabda coin karIne vAparyo che. * Refer: "'Yogic powers and God Realisation," Page: 77. + A lekha prApya nathI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 a ( 47 ) adhyAtmapatrasAra muMbaI. tA. 1-12-68. 'uvasaggahara '- savistara vivaraNunI phAIla taiyAra paDI che.......................temAM 'ttama nirena dicapaLa ' nA artha taddana sAde ja ApavAmAM AnyA che. " bhakti eTale AMtaraprIti, khIje ThekANe tenA arthAM sevA, vinaya, ucita pratipatti - ema jaNAvAyA che. te sAro che paNa zabdane yogya nyAya ApatA nathI. mAhAtmya jJAna yukta sarvathI uttama ane sudRDha sneha ' AvI keAi vyAkhyA na ApI zakAya ? " 'attimmara ' no artha bhaktinA samUha karyAM che paNa bhaktinA samUhathI kaI kaI lAgaNIo ke Umi A iSTa che te kAMI jaNAvAyuM nathI. zraddhA, saMvega, zubha - adhyavasAya, bhakti ane bahumAna - e pAMcane bhaktinA samUharUpe na gaNAvI zakAya ? * mahAnizItha'mAM A pramANe pAMcanA samUha prApta thAya che. * * svAmI vivekAnaMda ' hRdaya ' viSe nIce pramANe lakhe cheH ' " hRdaya buddhi upara atikramaNa karIne jene ApaNe ' aMtaHskRti' kahIe chIe te meLavI le che. buddhi e kArya kayAreya karI zakatI nathI. aMtaHskRtinuM kAraNa kevaLa jJAnAbhAsita hRdaya ja che. buddhizALI hovA chatAM hRdaya vagarano mANasa koI divasa AMtarasUjhavALA anI zakatA nathI, premamaya bhaktivALA puruSanI tamAma kriyAo hRdayane ja anusare che. jene buddhi kadI prApta karI zakatI nathI. aMtaHskRtinuM AvuM uccatara sAdhana jo koI e prApta karyuM hoya te te hRdaya ja che. jevI rIte buddhi e jJAnanuM sAdhana che evI rIte hRdaya aMtaHskRtinuM sAdhana che" hRdayapUrvaka thayelI bhaktinuM pariNAmaH- zrImayaNAsuMdarIne e thayu ke ' Aje ja zrIpAla mahArAja ghera padhAraze.' A pramANe mAtuzrIne kahe che, tyAM ja zrIpAla mahArAjA dAkhala thAya che. A AMtarasUjha athavA intuition neA dAkhalA che. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa * uvasaggahara - stotra uvasaggaharamAM bhaktithI bharelA hRdayathI AMtarasUjhavALI bedhinI mAgaNI karavAmAM AvI che. mane ema kahe che ke te maLaze ja eTale mAgaNI karI che. saMbhava che ke mULa vivaraNamAM TIkAomAM darzAvyA sivAyanI vAta umeravI Apane yogya na jaNAya te AvuM saghaLuM TippaNImAM levAmAM zo "uvasaggahara"--tetramAM zarIranA be avaye darzAvyA che te sahetuka hevA saMbhava che. eka avayava kaMTha ane bIje hRdaya. kaMTha te vaikharIne sUcaka che ane hRdaya te madhyamAne sUcaka che. madhyamAM vANInuM upAdAna buddhi che te aMtaHsaMkalpamAna kamavALI ane jenA varSonA rUpanI abhivyakti zrotrathI grAhya nathI tevI hoya che. maMtrarAjarahasyamAM japanA je pAMca prakAra che temAM "zabda" ane mana" kaMThamAM samajavA ane "sAtha hRdayamAM samaja -evI mArI mAnyatA che. "yegazAstra" aSTama-prakAza vivaraNa, pRSTha 176 upara nIce pramANe lakhAyuM che - japanI vaikharI avasthAmAM kaMThamAM kriyA rahe che, te pachI adhika abhyAsathI madhyamA vANIne udaya thAya che, tethI kaMTha niruddha thAya che ane suSumaNuM nADInuM nIcenuM dvAra kamazaH khulluM thatuM jAya che. madhyamAvAgata japa "ajapAjapa paNa kahevAya che. uvasaggahara" viSe vicAratAM mane nIce pramANe vicAra AvyuM che - avasthA mArga | ga ] grathi | Ayatana | sthAna jAgrata kriyA maMtra | rudra suSumi jJAna | laya brahma vApha mana kaMThathI bhramara sudhI | nAbhi svapna | bhakti | haTha | viSNu | prANa hRdaya uvasaggaharaM-tetramAM traNa mArga darzAvyA che ane be sthAna paNa darzAvyAM che paNa nAbhi vacce dhArI levAnuM che. ajapAjapa hRdayamAM ja thAya Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 adhyAtmapatrasAra ane te ja bodhi athavA anAhata che. huM badhine anAhata samaju chuM ane tenI stavamAM prAte prArthanA karavAmAM AvI che. traNeya yugano samanvaya ane te uparAMta tapa tathA vIryane rAjaga: A te prAthamika vicAraNuM che paNa mane te "uvasaggahara - tetramAM cAreya vega dekhAya che. vAkunI sAdhanA maMtrogathI thAya. mananI sAdhanAne layuga kahe che ane prANa je du:sAdhya che tenI sAdhanA haThAgathI thAya che. dadaya e ja anAhatacaka che ane prANane vAsa tyAM che eTale te jei jItAya te anAhata ane avyakta urphe dhine lAbha thAya ane A kArya premathI - bhaktithI thAya mATe premalakSaNa - bhaktithI bharapUra hRdaya vaDe mAgaNI karavAmAM AvI che. "uvasaggahara - sUtra para vicAra karI "Tr' nAmanA mahAmaMtrane ane Dhi' nAmanI pravaravidyAne nyAya Ape teve atha karI Ape che. jarA sAre thaye tenI phera kepI karI Apane mekalIza. te Apa vicArI jaze. kuliMga vidyA" e che ke je vivastrApannA, Dha nivRr'ne 'pusiyA', "ttA puLo che" kare. + uvasaggaharaM - stotrano sAra be zabdamAM darzAve hoya te te be zabdo che - "huM" ane "." Te zabdane samagra staMtramAM traNa vakhata upayoga thayo che. pahelI gAthAmAM be vakhata ane eka vakhata pAMcamI gAthAmAM. tija zabdane pravega mAtra eka vakhata thayuM che ane te paMcamI gAthAmAM. paNa bane zabda, tetramAM je maMtra nirdiSTa karyo che temAM che. namir iaa vinara vina nirjana". prathama ghara - sAmIpya darzAve che, bIje jANa - zabada brahma che. ane trIje pAra - vinavataruM che. utkRSTa jhera utAranAra che. + juoH "namijhana - stotra; gAthA 2-3. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' uvasaggahara '- stAtra bha. a. ( 4 ) zivagaMja. tA. 11-6-69. AgalA patramAM uvasaggahara'' viSe je vicAre darzAvyA te ghaNA amUlya che. tenA upara vizeSa cintana karavAthI sAdhanAne mA spaSTa thAya tema lAge che. edhi eTale anAhata e navA vicAra che ane maMtrazAstranI dRSTie saMgata lAge che. hRdaya eTale anAhatacakra prANanA vAsa tyAM che ane te jItAya to anAhatanAdanI siddhi thAya. anAhata dvArA avyakta pamAya. tamArA patramAM eka sthaLe anAhatane Adhi ane khIje sthaLe avyaktanA lAbhane bAdhilAbha ghaTAkhyA che, tethI te phrI vicArI joze. aidhi pachI samAdhinI siddhi mATe avyaktanI upayogitA gaNAya eTale AdhinI prAthanAmAM anAhatanI prArthanA che e prathama vicAra yogya lAge che. jo ke A viSaya ajANyA che eTale temAM kAMIpaNa abhiprAya ApavA e sAhasa che. Pin (49) 57 tA. 24-1-91. 'uvasaggahara''mAM zabde dhAres-' suSupti dazAmAM jo maMtrane dhAraNa karavAmAM Ave teA '- evA atha thAya te sheja ApanI jANa mATe. ' syAdvAda ratnAkara,' bhAga-1, pRSTha 149, paMkti-16: 6 'athokAro grAhyatvena pratIyate bodhAkArastu grAhakatvena / ' Adyavedya atha te grAhya ane jJAnamAM thatA tenA AkAra te grAhaka jANavA. suSuNNAmAM jJAnane bAhya AlaMbana heAtuM nathI. tethI grAhya--grAhakabhAva nathI. suSumbrAmAM aMtaraMga AlaMbana hoya che. temAM grAhya, grAhaka-A e zabdonA prayoga ghaTatA nathI - grahItA ke grahaNa samApattine pAM pachI ja sArI rIte jANI zakAya. te pahelAM taryAM UMThe paNa suSumhAmAM Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra pesatAM take zamI jAya. kA samAdhAna vagere jaMjALa IDA-piMgalAnI che. suSaNamAM zaMkA na hovAthI - kAraNa ke zeya ane aMtaraMga spaSTabhAva hovAthI samAdhAnanI jarUra nathI. zaMkA hoya te samAdhAnanI jarUra che. paNa zaMkA ja na hoya tyAM samAdhAna kevuM? syAvAda ratnAkara,' - pRSTha 150 - 'svvytiriktgraahygraahkvirhaat| buddhiH svayameva AtmasvarUpaprakAzikA prakAzavat // ' A nirmala buddhi che. prameya -caMdra, pramANu eTale sUrya. prameya pramANamAM ane pramANa pramAtAmAM lIna thAya tyAre suSupti Ave. te suSumaNArUpa che. uvasaggahara'- pAMcamI gAthAmAM nira tarIke saMbodhana karAyuM che. prameya tarIke jina. "haMdu attinija higr' -Ane artha "bhaktithI bharapUra svapna dazAmAM dhyAna dharyuM che" - A pramANe thAya eTale ke caMdra e pramANu athavA sUryarUpa dhyAnamAM lIna thAya ane dhyAna dhyAtAmAM lIna thAya tyAre je suSuptidazA Ave, te buddhi nirmala kare che - tevI buddhi athavA badhi bhabhava maLe tevI yAcanA. jUnAM TippaNe maLatAM, ApazrIne jaNAvyAM che. "uvasaggahara" svAdhyAya te pUro thaI gayo. temAM Ameja karavA jevuM lAgyuM nahotuM. A pramANe atha karAya te eka ja gAthAmAM traNa saMbaMdhana-medAra! deva! navara! je dazyamAna thAya che te sakAraNa jaNAya che. hAlanA artha bilakula sAdhAraNa jaNAya che. upara pramANe artha karIe to maMtranI bhUmikA spaSTa ane vizada prakAre grahaNa thAya. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvasaggahara - stotra para bha. (50) luNAvA. tA. 12-71. tA. ra6-1-71nA patramAM "vicAra kaNikA maLI che. ghare" tathA "viNacaMdra' vagere zabdonI arthaghaTanA taMtrAnusAre karI batAvI te yathAyogya lAge che. eTaluM UMDANa hoya te ja te staMtra prabhAvaka gaNAya. upaniSa pATha, tenI 'uvasagraharanA arthamAM ghaTanA, e tamArI AgavI pratibhAnuM pariNAma che. tetra uparanI AMtarika bhaktinuM paNa te phaLa gaNAya. pATha vAMcIne ghaNe AnaMda thAya che tathA uvasaggaharanA jApamAM eka navI preraNuM utpanna thaI jAya che. chellI gAthAmAM "madAvA, "jeva" ane "jiLavaM' e traNa vizeSaNonI sArthakatA aMge vizeSa vivaraNa lakhI jaNAvaze. a, (51) tA. 4-2-71. viSadharanuM viSa nimnaza karavuM hoya te amRta hovuM ja joIe ane amRta caMdra vinA kayAMthI Ave? AvuM amRta yatio kalpanA karIne pANImAM samAviSTa karatA ane te pANIne kAlApANI kahetA. te kAlApANI vastutaH vastrA-jAnAra che. A sUrimaMtramAM paNa Ave che. ahIM kalA te amRtakalA - caMdrakalA. AvA vicAre ApanI kRpAnA pariNAme Ave che, tethI Apane AbhAra vAraMvAra mAnuM chuM. vivaraNarUpe bIjI "vicAra kaNikA' A sAthe che; paNa AvI vastuo rUbarU ja cacI zakAya, mArI bhUla paNa nIkaLI jAya. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (para) tA. 4-2-71 ia saMthuo mahAyasa! bhattibbharanibbhareNa hiaeNa | tA deva! dijja bohiM ___ bhave bhave pAsa ! jiNacaMda ! // 5 // --: vicAra kaNikA :-- uvasaggahara'nI pAMcamI gAthAmAM cAra sAdhana che - mAra, seva, patta ane nijacaMda. mAsa-anugraha kRtyakArI che, evI ApanI kIrti phelAI che. tethI tethI he mahAyazasvI ! seva-dedipyamAna-mahAtidhara-sUryarUpa. [taMtrAlekamAM prameya, pramANa, pramAtA, pramA vagerenuM varNana saMvicakramAM che te ahIM A rIte maLatuM Ave che -- prameya eTale caMdra - jinacaMdra, pramANa eTale sUrya- e banne maya eTale ke prameya pramANamAM ane pramANu pramAtA (dhyAtA) mAM lIna thaI jAya, tyAre suSupti Ave te suSumaNuM svarUpa che. grAhRA - grAhakabhAva jAya tyAre ja suSaSNumAM susUmadhvani sAthe saMbaMdha thAya. ahIM grahaNa dazame dvAre pahoMcADavAnuM Adi je ApaNe belIe chIe te "grahaNa" bAlajI mATe che athavA laikika arthamAM che. zAstrIya artho judA che. je grahaNa kareluM hoya te jyAre uttarottara vizuddha avasthAne dhyAna dvArA prApta thAya tyAre te ja "para" kahevAya che.] upara kesamAM grAhya, grahaNa, grAhaka viSe samajUti uparathI pratIti thaze ke vivaMdra e ahIM prameyarUpe caMdra che. 'bhattibharaninbhareNa hiaeNa tA deva / ' A grahaNarUpe sUrya che. A be jApa eTale ke caMdra-sUryamAM ane pramAtA - zAtAmAM lIna thAya eTale ke caMdranADI - apAna e sUryanADImAM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvasaggahara'tetra - prANamAM lIna thAya eTale suSaSNa khullI thAya tyAre ja nirmalabuddhi thAya, nirmalabuddhi IDA - piMgalAmAM na hoya - tyAM te grAhya -grAhakabhAva hoya; IDA-piMgalAmAM hoya tyAre grAhyasamApatti, grAhakasamApatti hoya, paNa tethI para eTale suSumhAmAM peThA pachI grahItRsamApatti ane grahaNa samApatti Ave. ahIM suSupti dazA che. ahIM deva te sUryarUpa che ane grahaNavidhi te "maridamanamA vimag" che. Ta= e aMtyamaMgala che, ane te vinAma ne mukarara kare che. viSaya gahana che. bhASAmAM pUrepUre darzAvI zakAtuM nathI. F (53) - tA. 18-1-72. e daSTie "nikSepa sahu sarikhA bhAtpatti mATe cAra nikSepanuM tulya baLa paNa mAneluM che. namaskAra - mahAmaMtranA pustakamAM na vicAra aMge AnuM spaSTIkaraNa kareluM che. "pratimAzataka, leka 3nI pajJa TIkAmAM A aMge vistArathI vivecana che. sannidhAnaM nidhAnam' e vAkyamAM "ridhAna' zabdathI pArzvanAtha prabhu e artha tame kADhI batAvyuM te ghaTI zake che. smaraNa karanAranA ghaTamAM - aMtarAtmAmAM pArzvanAtha prabhurUpI nidhAnanuM sannidhAna thAya che, e artha karavAmAM harakata jaNAtI nathI eTaluM ja nahIM tethI adhika bhAvabhakti abhivyakta thAya che. guNInuM pratyakSa mAnasa - darzana kahI zakAya. anurAga eTale madhura - bhakti ane te dvArA mahAsamAdhi pAmI zakAya. A anuM pekSA suMdara che. BH a. (54) tA. 20-pa-72. uvasaggaharanI pahelI gAthAne mane AkhI rAta vicAra AvyuM che te ApanI pAse rajU karuM chuM. - temAM paheluM paNa che te zabdAkAra che - bIju ra che te arthAkAra che ane trIju adhyAhAra che. tene bedhAkAra thaI che. A Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ph adhyAtmapatrasAr pramANe zabda, artha ane pratyaya pahelI gAthAnA meM pAdamAM vyavasthita karAyA che. A rIte samajIe te pahelA pAsa zabdakAre hAvAthI upasagenei hare che. te prakAre grahaNa karavAmAM kAI khAdha nathI ane tenA ja traNa saMmeAdhana chellA pAdamAM che. A vicAra AgalA vicArone puSTi Ape che, paNa tenI viruddha nathI. zabdA gAthAMka 1 1 AvA vicAra AciMtA dRzyamAna thAya ane manamAM gheALAyA ja kare. Apane yAgya lAge te jaNAvaze jI. A steAtranA vicAra navesarathI lakhavA paDaze, uvasaggaharaM' stotramAM zabda yugalA tathA viziSTa arthavALA 3 3 4 4 pa zabda yugalA uvasaggaharaM, kammaghaNamukkaM pAsaM pAsaM maMgala kallANa visahara phuliMga nara- tirie dukkha - dogaccaM ciMtAmaNi kappapAyava ayarAmaraM bhara - nibbhareNa bhave bhave, pAsa jiNacaMda Pian gAthAMka ra OM 3 4 5 pa viziSTa athavALA zabdo kaMThe maNuo tujjha paNAmo tuha sammatte mahAyasa hiyaeNa bohiM Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. uvasaggahara - stotra (55) tA. 4-5-73. -- "uvasaggaharaM : eka vicAra - uvasaggahara'- tetra upara eka rAtre vicAra AvyA pachI savAre UThIne utArI lIdhele kAgaLa A sAthe che. temAM zabda yugalene mahimA samajavA jevuM che. uvasaggaharaM pAsaM, pAsaM vaMdAmi kamma - ghnn-mukkN| visara-vira- nijhApaM, maMDha-vA - vAsaM 2 . kavaravAda-"uvasagga" hare tevA nAmamaMtra -ra nAmane. - ghaU - avayaM-ghanakarmathI mukta evA - arihaMtadeva zrI pArzvanAthane. TlaM-pahelo "pAsa" abhidhAna che.-nAma. gri-bIjo "pAsa" abhidheya che.- nAmI. abhidhAna upasargane hare che ane abhidheya karmamalathI vikala che. pavitra AtmA che. upasarga ke? te kahe che ke sarSanA viSane - tene nirnaza kare che. abhidheya zuM kare? te pavitra hevAthI kaMi gNa nuM AvAsa che. nAmamaMtrane paricaya karAvavA vivAda-Dhi-caMtaM-maMtranuM daSTAMta ApyuM che. ahIM be vidyA darzAvI che. abhidhAnanA kAraNe viSa utAre te visa64 vidyA. sTiA vidyA te sakhata trAsa ApatA rego, jevA ke raktapittanA, mArA jevAnA harapIsanA rega mATenI vidyA, te maTADI lAvaNya utpanna kare. ___ "namiUNa pAsa visahara vasaha jiNa phuliNg|" tethI mizana maMtramAM "ghAta...viradA varada che, eTale ke sarva viSene utAranAra che ane nija je abhidheya te durda vidyA che. nara-tiuig-nara ane tiryaMca zabda yugala. duniva-rogacaM- duHkha ane dargatya vitAmaNi pUTcatta- ciMtAmaNi kalpadrama Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra 3thAmAM - ajara - amara zabda yugala, ara-rimA - bhAra nirbhara eve ma- bhave bhave giNa niyaMtra - zarUAtamAM pAsa - abhiyAna ane pAsa - abhidheya AvyA te ja aMtamAM pAsa - abhidhAna ane zikhara - abhidheya svarUpe ApyA che. nami li zabda che. te jina caMdrarUpe che. te uparAMta aneka zabdo viziSTa arthamAM che. je - suSupti dazA mATe che. dhAru ko tathA mago mago- mAMtrika mATe che. tu(trIjI gAthA) ane tuda (cethI gAthA)- sAmIpya darzAve che. madhyama bhASAvaDe AvuM sAmIpya sadhAya te abhidheya sAthe tukAre vAtacIta cAle. jANo- bhAllAsathI karate prakRSTa keTine namasakArasama- tArI AjJAnA pAlanavALuM samyaktva. mAyaNa- anugraha kRtya karanArA mahAyazasvI kahevAya. dig - svapnadazAvaDe. vordi - abhidhAna ane abhidheyanuM rahasyajJAna. pahelI gAthA - dvAragAthA che. reganAza (dehanuM svAdhya-maMgaLa). bIjI gAthA - abhidhAnathI thatAM bhAvamaMgaLa ane avinAzI kalyANanA phaLanI che. trIjI ane ethI gAthA - abhidheyathI thatA phaLanI che. pAMcamI gAthA - upasaMhAra che. - zrI pArzvanAtha bhagavAna. kavi- zrIbhadrabAhu svAmI. jaiH-gAhA chaMda. vijJa- upasahara ane maMgala - kalyANakara. tti - samyakatva - suda rAma . viniyora - ga ane kSemanA kAryo mATe Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] salAhaMtu--stotra (56) tA. - tamArA pitAnA zArIrika svAthya mATe bAhyapravRtti ochI karavAno vicAra ucita che ane te vicAra para daDha raheze evI AzA che. zarIranI anukULatA ane cittanI prasannatA hoya, tyAre "sakalAha" - stotranA prathama be loka upara tame Aja sudhI je vicAryuM che te judA kAgaLa upara lakhI mekalavA avasara joze. Ahatya, pradimahe, samupAmahe vagere upara tamArI svayaM skuraNAo thayelI che tenI neMdha hoya che te ane na hoya to navI taiyAra karIne anukuLatAe mokalazo. A avasthAmAM have mAnasika zAMti meLavavA vadhu lakSya Apazo. manane ati priya viSamAM samaya pasAra thAya tevI yojanApUrvakanuM jIvana gaThavaze. a. (57) tA. 13-10-63 piMDastha, pada, rUpastha ane rUpAtItanI yogazAstramAM vistArathI vyAkhyA maLe che. tevI ja rIte ADakatarI rIte nAma, AkRti, dravya ane bhAvanI daSTAMtathI vyAkhyA "sakalAhatamAM prApta thAya che, paNa te draSTie TIkAo racAI nathI ane ApaNuM keInuM lakSa kheMcAtuM nathI. cAreka varSa pahelAM meM paM. zrIdhuraMdharavijayane A kahyuM hatuM ane temane te vicAra bahu game paNa kAMI sahakAra ApI zakyA nahIM eTale te vAta tyAM ja zamI gaI. huM ema mAnuM chuM ke "sakalAhata'nI pahelI be gAthA dvAragAthA che ane te pramANe mathALuM bAMdhIne dareka leka anukrame tenA udAharaNa tarIke ApyuM che. trIje kaleka "nAma"nA udAharaNa mATe, cothe kaleka "AkRtinA udAharaNa mATe vagere. "tavAnuzAsanamAM caturtha adhyAyanA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra dazama kalekamAM nAmaya, sthApanAya, dravya dhyeya ane bhAvagheya ema zreya cAra prakAranAM kahyAM che. A prakAre Ape je piMDasthaaiya, padasthadhyeya vagerene uparanA cAra sAthe sAmya che te vicAra karyo te prasaMzanIya che. sakalAutane ApaNe kevaLa stuti mAnIe chIe paNa je leke praNidamahe" ane "samupAzmathI zarU thAya te dhyAnanA ja hoI zake. stuti to tenA peTAmAM Ave. dhAmadhUma ane dhamAdhamamAM ApaNe evA paDI gayA chIe ke dhyAnane viSaya vegaLe thatuM jAya che. Apa jevA punaruddhAra nahIM kare te dhyAnanI praNAlikA naSTaprAyaH thaI gaI che te naSTa thaI jaze. sTezana : merIbeDA, beDA : tA. 21-5-70 saccidAnaMda brahma" tarIke "AhattvanI ghaTanA e eka bAjue che. bIjI aneka dRSTithI tene joI zakAya. "Ahatya eka zaktivizeSa che ane te tIrthakarenI AjJA ke jenuM prabhutva sacarAcara vizva para sadAkALa vatI rahyuM che. praNidhAna te zaktinuM ane upAsanA te vyaktinI-e rIte prathama ane dvitIya kSekanA viSayone pRthapaNe ghaTAvI zakAya. sakalA'hatpratiSThAnamadhiSThAna zivazriyaH / bhUrbhuvaHsvastrayIzAnamArhantyaM praNidhmahe / / 1 / / nAmA''kRtidravyabhAvaH punatastrijagajjanam / kSetre kAle ca sarvasminnarhataH samupAsmahe // 2 // artha "sarva arihatemAM rahelA, mekSarUpa lakSamInA kAraNabhUta, pAtALaleka, manuSyaleka ane devaloka e traNenA svAmI evA arihaMtapaNAnuM ame dhyAna karIe chIe." (1) nAma - sthApanA - dravya ane bhAva nikSepavaDe traNa jagatanA lokone pavitra karanAra evA, sarva kSetrane vize ane sarva kALane vize arihatene ame sArI rIte sevIe chIe." (2) Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( sakalAhu t'- stAtra bha ( 9 ) 'sakalAt'nI prathama be gAthAmAM je vAta che te zrIamaracaMdrasuriSkRta 'zrIpadmAnaMdamahAkAvya'nA maMgalAcaraNamAM nIce lakhelA zleAkamAM varNavela che. luNAvA. tA. khIjAdhAna, khIjo bheda tathA khIja pASaNAdivaDe 'ceAga' ane upadravothI rakSaNa karavA vaDe bhagavAna kSema'karanArA che. bIja eTale samyaktvasamyaktvanI prAptirUpa 'coga' ane rakSarUpa kSema. || zrIpadmAnanda mahAkAvyam // // prathama sarpa || // batha mAram || arha naumi sadA'rhantya-kAraNaM sakalAItAm / svastizrIjayadaM zrIman- mahAnandamahodayam // 1 // [ badhA arihaMtAnA ArhattvanA kAraNarUpa, kalyANu, lakSmI ane jaya ApanAra, aizvaryayukta mahAnaMda ane mahAdaya( mokSa ) rUpa ahu bIjamaMtrane huM sadA namaskAra karuM chuM. ] ( 1) mudA'hami tadArhantyaM, bhUrbhuvaH- svastrayezvaram / yadArAdhya dhruvaM jIvaH, syAdarhan paramezvaraH // 2 // 67 [pAtAla, martyaleAka ane svargaleAkanA svAmI, arihaMteAnA Antyane huM harSavare pUjuM chuM, jene ArAdhIne jIva nizcita arihaMtaparamezvara thAya che. ( 2 )] kArdantaH sthApanA-nAma-drazya-mAvaizcaturvidhAH 1 caturgatibhavodbhUtaM bhayaM bhindantu * bhAdinAm || 3 || [ sthApanA-nAma-dravya ane bhAvanA bhedoDe cAra prakAranA ahi~ cAragatirUpa saMsArathI utpanna thayelA bhavyavAnA bhayanA nAza karA, (3)] * pATAntara-'niog '| Shan Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (60) jAmanagara tA. 6-6-70 "paramezvara pAMca zaktiothI sahita che ema kahevAyuM che, te svataMtra hovAthI te te zaktine mukhyapaNe pragaTa karatAM pAMca prakAre rahe che. jyAre jJAna pradhAna hoya che tyAre, zivatatva, jyAre AnaMda pradhAna hoya che tyAre zaktitatva, IcchA baLavAna hoya che tyAre sadAzivatattva (IchAnuM svarUpa jJAna ane kriyAnuM samAnarUpe hovuM te che), jJAnazaktinuM prAdhAnya hoya tyAre Izvaratatva ane kriyAzaktinuM prAdhAnya hoya tyAre vidyAta-e pramANe." (taMtrasAra, Aphrika-8, pRSTha : 73-74).* arihaMta bhagavaMta Ahatya Adi sakala guNasaMpadAnA eka apUrva nivAsa sthAna - AdhArabhUta sthAna hoya che. tethI Ahatya guNa che ane arita bhagavaMte guNa che. "cita ' - athAMta jJAnanuM prAdhAnya hoya tyAre paramezvara zivatatva kahevAya che ane AnaMdanuM prAdhAnya hoya tyAre te zaktitatva kahevAya che. ahIM "sarasTAra'nA prathama lekanA bIjA pAdamAM "cita' arthAta jJAnanuM prAdhAnya che ane trIjA pAdamAM AnaMdanuM prAdhAnya che, tethI te ziva ane zakti- ubhaya svarUpa che. jIvonA kalyANanI yegyatArUpa lakSaNavALa kSApazamikArirUpa sva-pariNAma bhAva ja utkRSTa kalyANarUpa kArya pratye sAkSAt avyavahita kAraNa che. kalyANa gyatArUpa lApazanikAdi bhAvarUpa kAryanA pratye ahaMdubhagavaMte kAraNa che, eTale A rIte jIvana utkRSTa kalyANa pratye arihaMta bhagavaMta paraMparAe vyavahita kAraNa che. * tatra paramezvaraH paJcabhiH zaktibhiH nirbhara ityuktam , sa svAtantryAt zaktiM tAM tAM mukhyatayA prakaTayan paJcadhA tiSThati / citprAdhAnye zivatattvam , AnandaprAdhAnye zaktitattvam , icchAprAdhAnye sadAzivatattvam - ( icchAyA hi jJAna-kriyayoH sAmyarUpAbhyupagamAtmakatvAt ), jJAnazakti prAdhAnye Izvaratattvam , kriyAzaktiprAdhAnye vidyAtattvam iti / Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. zrI salAhaMta - stotra "laghuzAMtimAM jema 3SkArarUpa vAcakanI paMcakavazakti darzAvI che tema "sakalAtanA prathama zlokamAM AhatyanI paNa pecakatRtvazakti darzAvavAmAM AvI che. Ane mATe AdhAra maLatuM nahate paNa ApazrIe zrIamaracaMdrasUrinA "zrIpadmAnaMda mahAkAvyanA traNa kaleka lakhI mekalyA temAM te spaSTa rIte darzAvavAmAM AvyuM che. Ahatya" eTale ""nA paMcakRtye nIce pramANe - 1. svasti = svasti = puSTi ne "saMtijamAM "kasi 3. japa = tuSTi vAcAra' kahyuM che. 4. zrImad = ziva 5. mahAnaMda mahadaya = zAMti. A prakAre ziva, zAMti, suSTi, puSTi ane svastirUpa pAMca kRtyenI kartRtvazakita "ka"mAM darzAvI che. "AIye ja yoga - zrema karanAro mahAdhodha che. ene bAIbalamAM Kind Light kahe che. "AInA zubha Azuone dhodha satata vahyA kare che. paraMtu jyAre tenI asara brahmAMDa upara ochI thavA lAge tyAre bIjAdhAna, bIjo bheda tathA bIja poSaNAdi vaDe "ga" ane upadrathI rakSaNa karavA vaDe kaI bhavastha tIrthakara zrema karanArA thAya che. a. (61) tA. rapA26-4-71 Ane artha e paNa thAya ke upAsanAnA saghaLA prakAre vaDe samupAsanA karIe chIe. upAsanAnI sAta bhUmikA chenAmaparA, rUpAparA, vibhUtiparA, zaktiparA, guNaparA, bhAvaparA ane svarUpaparA. A prakAre "kalyANanA upAsanA aMkamAMthI maLyA che ane mArI daSTie "salAhatane eka eka zleka te dRSTie racAyo jaNAya che. kartA pAse AvI kaI praNAlikA mejuda haze. pahelA zrI AdinAthanI stuti Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o adhyAtmapatrasAra "nAma" upara kaleSa karIne thaI che. bIjA zrI ajItanAthanI stuti "rUpa" viSe prakAza pADe che vagere. Apa A dRSTie vicArazejI. a. ( 62) tA. 7-3-1973 prajina" ane "samuvr ' - A zabdo samajavA mATe te samayanA zivapaMtha sAthe vivAda samajavuM joIe. AkSepa e hate. ke (1) jaine samaSTivAdamAM mAne che eTale anaMta arihaMtanI upAsanA karI na zake. (2) teo kenuM zaraNa svIkAre? (3) tethI temanA deva yoga - kSema karI zakatA nathI ane (4) zaktihIna hovAthI sajana karI zakatA nathI. A cAra AkSeponA javAba be kalekamAM apAyA che. pahele leka nizcayanayane che ane bIjo zleka vyavahAranayane che. pfjamaze- ghA eTale zraddhA rAkhavI, vizvAsa mUkave tethI tene vyutpatti atha "zaraNe jaIe chIe'-te thAya. 'sara' - anaMtanI artha vyavasthA ame cAra AyAma (Dimensions) mAM karIe chIe eTale ke je jagatane nAma ane rUpamAM vibhakata karAya che, tene ame nAma, rUpa, dika, kAlamAM vibhakta karI samyaka upAsanA karIe chIe. vastutaH ApaNe nAma, AkRti, dravya, bhAva, kSetra ane kAla e pramANe chamAM vibhakta karI anaMtane keyaDe samyaga rIte ukelIe chIe- evI rIte samupAsanA karIe chIe. je Ahunyane zaraNe jaIe chIe athavA jenI ame vividhatA sevIe chIe te sakala(anaMta) arihaMtAmAM pratiSThita che ane te mekSazrI eTale mekSa ane puruSArtha trikanuM nivAsa - sthAna che. tethI te vega - kSema Ape che. A prakAre zaktimatu che. uparAMta temAM e zakti che ke te traNeya loka upara prabhutva dharAve che. AvA zakitamatuM ane zaktimaya AhajyanI ame vividhatA sevIe chIe samaSTivAdanI pradhAnatAvALI A ArAdhanAthI, anaMta arihaMtanI bedharUpe upalabdhi karavI, vyavahAramAM ati kaThina che. tethI nAma, AkRti, dravya ane bhAva-te nikSepamAM ane dikAla athavA kSetrakAlamAM Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 salAhaMta'--stotra artha vyavasthA karIne arihaMta bhagavatonI ame upAsanA karIe chIe. A pramANe artha vyavasthAnA AdhAre tenI samyaga upAsanA thAya che ane zrIupAdhyAyajInI bhASAmAM te tAdrIyadhInuM (te prakAranI buddhinuM) kAraNa thAya che. AthI samajAze ke tadrapapaNunI buddhi ame utpanna karI zakIe chIe. A prakAre anaMtatAne nAthavA mATe cAra AyAma ( Dimensions) ne upayoga thAya che. (63) tA. 8-4-1 73 ziva-zaktinA AdhArarUpa Ahatya: "zaiva saMpradAyamAM ziva ane zakti - e paramaziva arthAta paramatattvanAM be rUpa che. ziva phUTastha tattva che ane zakti pariNAminI che. vividha vaiciyapUrNa saMsAranA rUpamAM abhivyakta zaktinA AdhArarUpa adhiSThAna ziva che. ziva avyakta, adazya, sarvagata tathA acala AtmA che. zakita dazya, cala tathA nAma-rUpa dvArA vyakta sattA che." (zivAMka, pRSTha : 288). jana saMpradAyamAM AIjya e paramAtmatva arthAt parama siddhatattvane - sat tatvane anusaratuM chata tatva che, te zivatatvanI jema phUTastha nitya tathA zaktitatvanI jema pariNamI paNa che. te sakala arihaMtAnuM pratiSThAna che ane ziva tathA zrI (zakti) zakti tathA zaktimAnarUpa aiyanA adhiSThAnarUpa-AdhAra hovAthI kaivalAdhiSita che ane traNeya lekamAM bhUrbhuvaH svaH" mAM advitIya sAmarthyavALuM che. Ahatya e ziva svarUpe avyakta, adazya, sakala ahaMdugata tathA acala Atmatattva che. te zakitasvarUpe adUbhagavaMtamAM dazya, cala tathA nAma ane rUpa dvArA vyakta sattA che. zivane sAkSAtkAra karavA mATe vyaSTibhAvanuM ullaMghana karIne UMcuM UThavuM paDe. A vyaSTibhAvamAM vyavahArika jIvana je upAdhiyukata che, tenuM Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 adhyAtmapatrasAra jJAna rahe che ane te ajJAna ane duHkhanuM kAraNa che, zakitanA caraNamAM AtmasamarpaNa karavuM te zivanA sAkSAtkAranuM sAdhana mAnavAmAM AvyuM che. ahIM AtmasamarpaNane artha e che ke dehAbhimAna athavA ahiM buddhithI upara UThavuM" (zivAMka; pRH 288). AtI zaktimaya arihaMta bhagavaMtanA caraNanI upAsanA karavI - temanA caraNamAM AtmasamarpaNa karavuM te zivarUpa AhatyanA dhyAnanuM zreSTha sAdhana mAnavAmAM AvyuM che. ahIM samupAsanA eTale AtmaupabhyanI buddhi athavA dehAbhimAna tyAgavAnI buddhi che. a. (64), tA. 8-4-1973 maMtrarAja rahasya'nA leka 84 ne atha A pramANe samajuM chuM - (1) arihaMta bhagavata (2) gaNadhara (3) devI vagere athavA (4) mannanA vaNe - A cAramAMthI keI dayeyane nirNaya karaze. na - dhyeyavaDe - dhyeya sAthe eTale dayeyane sAdhana tarIke upaga kare athavA tenI sAthe prANanuM aikaya sAdhavuM. bALAnamaya-prANanuM aikaya eTale prANa, apAna, samAna, udAna ane vyAna -e pAMca prANe, temanuM eya dayeyavaDa-dayeya sAthe sAdhavuM ane te "sarvatraga" karavuM eTale kaleka -81 mAM jaNAvyA pramANe varNa, maMDala ane tatvarUpa je "sarvatra temAM otapreta thAya te sarvatra. A viSaya Akhe svadayane thayuM ane teTalA mATe ja svaradayanuM bhASAMtara karI rAkhyuM. amuka chUTA chavAyA leka samajAtA nathI eTale te saghaLuM kArya emane ema paDayuM che.* Ane saMkSepamAM artha e thAya ke prANane prANa - apAna samAna- udAna ane vyAna) arihaMta bhagavaMtarUpa eyavaDe dhyeya sAthe temanA varNa - raMga pramANe, maMDalarUpa AkRti anusAra, paMcamahAbhUtanA je tatvamAM + zrI cidAnaMdajI mahArAja kRta svaroja jJAna"nuM bhASAMtara vagere zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dozIe taiyAra karela che; je aprakAzita che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 salAhaMta - stotra svara cAlato hoya te pramANe dhyAna sadhAya te ekatva prApta thAya. dAkhalA tarIke vetavarNa, bhUjala maMDala, jalatatva eTale svara jyAre 16 AMgaLa cAlatuM hoya, tenI AkRti bhU pramANe eTale cerasa hoya athavA jala pramANe caMdrabIja jevI hoya - A AkRti darpaNa upara ucchavAsa karIne jovAya che. A pramANe hoya tyAre "name arihaMtANarUpa vyayavaDe- dayeya sAthe paMcasamIra sAdhavA. A pramANe A saghaLo viSaya svaradayane che. cAvI te ghaNI sArI sahelI ane tAtkAlika kAma kare tevI che, paraMtu tene AmnAya nathI; tethI aTavAIe chIe. UF bha. luNAvA. citra suda-13 tA. 15-4-73 suzrAvaka amaratalAlabhAI jega dharmalAbha. tA. 8mInA lakhelA banne patre gaIkAle eTale tA. 14nA roja maLyA, eTale TapAlamAM meDA naMkhAyA haze. kavara para chApa spaSTa nathI. bane patra vAMcI AnaMda thaye. muditAnaMdajI have tyAM AvI gayA haze. (1) sakalArvatu nA be kaleka upara ziva - zAstranA AdhAre vicAraNA lakhI te barAbara che. ziva ane zakita e parama zivanA ja be Facets che. ApaNe tene dravya-paryAya zabdathI oLakhIe chIe. guNane paNa sahabhAvI paryAya tarIke gaNela che ane tenuM ja nAma zakita. kamabhAvI paryAya tenI abhivyakti che. saMsAra avasthAmAM te zakti AvaraNa sahita che, siddha avasthAmAM nirAvaraNa che. arihaMta avasthAmAM jJAnAdi guNo nirAvaraNa thayA che, tethI tIrthakara nAmakarmanI sa Ta puNyaprakRti udayamAM AvelI che. te vaDe tIrthasthApanA ane jagadudvAranuM kArya thAya che, mATe temanAM nAma - AkRti- dravya ane bhAva nikSepa dvArA te te avasthAnAM dhyAna tathA bahumAna - pUjana vagere zuddha Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra ( zivasvarUpanI sAthe anusaMdhAna karI Ape che; e rIte zaivA joDe samanvaya thaI zake che. vaLI 'maMtrarAjarahasya' zleka 444 thI 454 sudhInA 11 kAmAM je varNana karyuM che, temAM 'vimyuniyoDanAhataH soDaIna / (43) tathA bAya dAava: zarTulhA-namaHpramavAH / (44) tathA ' nAvavAmA|' (446) tathA ' nA tAmilevoso|' (43) mAM 'arha 'nuM dhyAna anAhatanAdarUpe karavAnuM varNavyuM che. leAka (433) mAM paNa ' navoDarkana' ane 'navAIththAnAt sarvaprabhUtarAntittvi|' e rIte Arhattvane nAdasvarUpe varNavyuM che, te tamArA jovAmAM AvyuM ja haze, chatAM pharIvAra tene sUkSmatAthI joze. sakalASt 'nA prathama zlokamAM 32Arjastya ' nI stuti che, te A anAhatanAHsvarUpa 'arha' nI ghaTI zake che. 74 C ra anAhatanAda 'nA sthAne Agamika bhASAmAM 'anAhatasamatA ' zabdanA prayAga thAya che ane te samatA e ja mokSanuM parama kAraNa che. paMdara bhede siddhamAM khAdyaliMganA bheda che, paNa atyaMtaraliMga eka ja che ane te 'anAhatasamatA' che. 'arhat'paMcaparameSThisvarUpa che, e paNa eja vAtane siddha kare che ke pAMce parameSThimAM parameSTitva lAvanAra nAda yA samatA che. 'OM' kAra gAthA 314-315 nI jema ' he 'kArane paNa paMcaparameSThisvarUpa * maMtrarAjarahasya 'nI( 444) Adi uparokata gAthAAmAM ghaTAvela che. Arya dAnte rAtradyu.' Urdhva - adhorek ''kArathI ratnatrayI grahaNa karI che. te vaDe ratnatrayane dhAraNa karanAra AcAryaupAdhyAya - sAdhunuM grahaNa paNa thaI zake che. caMdrakalAne siddha pada ane bindune anAhata - ' arha svarUpa kahela che. e rIte marda dhyAnathI pAMce parameSThionuM dhyAna thavA sAthe khadhAmAM anusmRta anAhata- padanuM dhyAna thAya che ane te ja Arhattvane sakala arihaMtAnuM pratiSThAna, zivazrInuM adhiSThAna ane traNa leAkanuM prabhutva dharAvanAra zaktivizeSa kahela che. A sAthe judA 'bukAsTa'thI eka nAnakaDA lekha mekalyuM che, te jozo. tenuM badhuM lakhANa pramANabhUta che ema nahi, paNa A viSayane sparza karatuM hovAthI jijJAsApUti mATe mokalyA che, tenA upara tamAro abhiprAya jaNAvaze. C OM ta " * : (2) dhyeyena prALAnAmetham' saMbaMdhI je lakhyuM ane tene mATe svarAyanA abhyAsanI AvazyakatA jaNAvI te kharAbara che. varNaMvaDe dhyAna Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 sakalAhu t? - snAtra 75 karavAnI prakriyA ApaNe tyAM jaLavAI rahI che. maMDala - mudrAdi ane tattva aMge lakSya dekhAtuM nathI, te vikasAvavAnI jarUra gAya. paraMtu te pahelAM maMtranA vAMne dhyeya banAvI dhyAnamAM tenI sAthe prANAnI ekatA karavAne prayAsa avazya thaI zake. prANazabdathI pAMca indriya, traNa khaLa, zvAsAztrAsa ane AyuSya paNa laI zakAya. traNa karaNa, traNa cAgane paNa temAM - dhyeyamAM joDI zakAya ane te dvArA dhyAnasiddhinA mArge AgaLa vadhI zakAya. khAsa karIne bhakti, AMtaraprIti, gukhahumAna vagere keLavavAnI jarUra rahe che. e vadhe to ekAgratA sulabha che. cittanI caMcaLatA nivAravA sAthe cittanI azuddhi TALavAnI hoya che ane te bhakti maitrI, Adi bhAvA thaDe ja TaLI zake che ane temAM svarodaya ke anya koI vijJAna na maLe te paNa sAdhaka sAdhanAmAM vikAsa karI zake che. e dRSTie prathama paDhanuM lakhANa Complete gaNAya. enA AdhAra laI ne sAdhanAmAM sArI pragati ane mana samAdhi prApta karI zakAya. mAtra te dizAmAM rAjane rAja prayAsa karatA rahevuM joI e. maMtrajApa dhyAnAdine mArga rAjamArga ane A keDInA mArga gaNI zakAya. - ' tattva tu jaiDhigamyam / ' e (6) tA. 23-4-73 'sakalAt '- e zlokA viSe ApazrIe vivaraNa lakhI ne kahyuM te maMtrayAganI dRSTie suMdara ane cAgya che. paraMtu ahIM maMtrayAganA viSaya nathI. uparAMta pahelA e zlokamAM je kahe tenuM samarthana pachInA 24 AAkamAM AvavuM joI e. A dRSTie me ane zrIdhara dharavijaye ( Ala dharmadhura dharasUrie ) ghaNA prayAsa karyA hatA. te vakhate zivazaktinI philAsAphI hAtha lAgI nahotI, hAla lAgI eTale ane sAmasAme rAkhI ApazrIne lakhI jaNAvyuM. AvI kliAse phI mahAgraMtha ke jenI zarUAta karavAnI che tene anukULa che. " anAhatasamatA '- A zabda kayAM prApta thAya che? kRpA karIne AdhArabhUta graMtha jaNAvaze. E Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra (67), luNAvA. kA. suda-10 zakti vinAnA ziva zava samAna che ane zaktinI sAthe zivano abheda saMbaMdha mAnya che. tethI zaiva prakriyAmAM katRtva ane vivAda rahetA nathI. ApaNe arihaMta paramAtmAnuM "mAdezakavarUpa tIrthakatRtva svIkAryuM che. te temanuM "paramagurupada" sAbita kare che, temanuM devatva mArgadezakatvamAM nahi paNa "mArgarUpatAmAM raheluM che. temanAM nAmAdi svayaMmAgarUpa che ane teo nAmAdithI kathaMcit abhinna che, tethI temanuM devatvanI prAptimAM naimittika katRtva abAdhita che. siddha paramAtmAnuM "avinAzIpaNuM" siddhatvanI prAptimAM preraka ane prAjaka hovAthI siddha paramAtmA paNa preraka ane prAjaka kartA che ja. nayavAdanI gUDhatAmAM aTavAI javAthI jyAM je nayane AgaLa kare joIe te naya AgaLa karavAne badale tethI pratipakSa nayane AgaLa karavA jatAM bhakitamAM niSThA pedA thaI zakatI nathI. sAkSepavAda vastune cAre bAjuthI samajavAmAM sahAyaka hatA te sahAyaka banavAne badale eka nayathI bIjA nayane kheTe TharAvavAmAM vaparAI rahyo che. tethI saMpUrNa satya hAthamAM AvatuM nathI ane AMzika satya pratipakSa nayathI khaMDita thaI jAya che. temAMthI bacavAnA upAya paramatattvanI kRpA sivAya bIjo eke nathI. te kRpA bhakti labhya che ane bhakti ISTanI zakti upara zraddhAnI apekSA rAkhe che eTale adhyAtmamArgamAM aMte vijaya zraddhAvAna ane niSThAvAno che, tarkavAdIno nathI - ema samajI zraddhA ane niSThA vadhAravA prayatna AvakAradAyaka che. je je nayane (apekSAne) AgaLa karavAthI zraddhA sthira thAya te te nayane AgaLa karanAra saraLa pariNAmI jIva ja AgaLa vadhI zakaze. maMtroga, layayega ke rAga keIpaNa veganuM niSThA ane zraddhApUrvaka sevana thaze te anubhUtinI bhUmikA sudhI pahoMcI zakAze. ekavAra anubhUti thayA pachI badhA saMzane ApoApa vilaya thaI jaze. nAmarUpa zabdabrahmane nirNaya A dizAmAM eka jarUrI ane stutya pagaluM che te satya che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 salAhaMta - stotra (68) tA. ra5-12-73 "salAhata - stutranI pahelI gAthAmAM "AhatyanI je oLakhANa ApI che ane jenuM traNe bhuvana upara Izitva- prabhutva sthApana karavAmAM AvyuM che, te "Ahatya" nuM praNidhAna paNa evI ja eka zakti ape che ke je tribhuvana hitakAriNI bane che. "ahaMnya" upara tame paNa sAruM cintana karyuM che, tethI te dRSTie vicAravAthI samanvaya thaI zakaze, eTaluM ja nahi paNa ApaNI sAdhanAmAM paNa sAre vega prApta karI zakAze. e viSayamAM "le gaI" nama: " e pUrNa maMtra che ane TUMke hevAthI dhyAna mATe ghaNo ja anukULa Ave tema che. maMtrazAstra mujaba "saMbaMdhana, vizeSaNa ane drAvaNa" e traNe aMge temAM AvI jAya che tathA jaina siddhAnta mujaba "gupacavadravyam " dravyaguNaparyAyathI arihaMtanuM dayAna e AtmAnuM ja dhyAna che, e ApaNe tyAM prasiddha che. 'jo jANadi arahate dravvattaguNattapajavattehiM / so jANadi appANaM moho khalu jAdi tassa layaM // ' (pravacanasAra; leka : 80). bhASAMtara - je arihaMtane dravyaguNaparyAyathI jANe che te AtmAne jANe che ane tene meha nAza pAme che." AhaMnyanuM svarUpa rajavAIbratiSThAnam = sakala arihaMtanuM pratiSThAna, paNa vizciya = sakala siddhonuM adhiSThAna, mUvAkyathIrAnam =svarga, mRtyu ane pAtAla-e traNe lekanA IzAna(svAmI). evA AtyanuM ame dhyAna dharIe chIe. ahIM Ahatya eTale arihe tenI AjJA athavA jinezvaronuM zAsana ke je samagra vizva upara pitAnuM Izitva - svAmitva- Adhipatya - prabhutva dharAve che te. AjJA eTale vizvaniyAmakatatva - ahiMsA, saMyama ane tapa. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra Ahatya sarva arihatemAM raheluM che ane te AhanAmAM jema mekSalakSamI eka bAju rahelI che, tema bIjI bAju tribhuvananuM svAmitva paNa raheluM che. Ahatve traNe leka upara zAsana calAve che ene atha lIvAra surata " evI prabhunI ahiMsAtmaka AjJA ane te athe saMyama -- tapanuM pAlana karavAnI AjJA, sarvanuM hita, maMgala ane ziva kare che. prabhunI AjJA ahiMsAnuM yathArtha jJAna Ape che ane tenuM yathArtha pAlana karavAnuM pharamAna kare che AjJAbhaMganI zikSA thAya che ane te AjJAnuM pAlana kare che tenA pega - lemanuM prabhu nirvahaNa paNa kare che athavA 241511 = Word, Law, Order, Principle, Theory ard Practice. varAtignam = sarva arihaMtamAM raheluM, 3ghaNA vici: == mekSalakSmInuM adhiSThAna, mUrkhara vastrathIrAnaY = svarga, mRtyu ane pAtAlanuM svAmipaNuM. sakala arihe temAM Ahanatya raheluM che ane A tyamAM phaLarUpe eka bAju mokSalakSmI ane bIjarUpe bIjI bAju traNa bhuvananuM Izitva raheluM che. traNa bhuvananuM svAmitva "have navA na jovA" keIpaNa jIva haNavA lAyaka nathI e AjJA dvArA - A AjJA sarvanuM hita karanArI che ane sarvajI para prabhutva dharAvanArI che. AjJAnuM pAlana kare che tenuM hita, ziva ane kalyANa kare che ane e AjJAno bhaMga kare che tenuM ahita, aziva ane akalyANa thAya che - e rIte AjJAnuM prabhutva sakala vidhapara chavAyeluM che. AjJAnA paripUrNa pAlananuM phaLa siddhatva che. AjJAnA AMzika pAlana ane AMzika bhaMganuM phaLa saMsAritva che. e rIte tribhuvanamAM AjJAnuM svAmitva apratibaddha che ane AjJA Ahatya svarUpa che ane te Atya sakala arihaMtAmAM raheluM che. ame (69) tA. 25-12-73 janmajAtu" ane "rA'dhammadhAtu zabda -te AdhyAtmika arthamAM hoya tema lAge che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalAha - tetra ApaNe tyAM "dharmabindu' (zrIharibhadrAcAryakRta) graMthamAM chelalA prakaraNamAM eka sUtra Ave che temAM "dhAtu" zabda vAparyo che. tyAM rAga, zreSa, mehanA trideSane bhAvasapAta kahyo che. sUtra A mujaba cheH'stsvetessu na yathAsthitaM sukhaM svdhaatu-vaissmyaat|' (dharmabindu) adhyAya-8, sUtra-16). mUlAtha_"e rAga, dveSa ane meha chatAM yathArtha sukha na thAya, kAraNa ke AtmAnI mUlaprakRtinuM viSamapaNuM thAya che" arthAta jyAre tridoSa hoya tyAre svadhAtu - eTale AtmAnI mULa prakRtinA viSamapaNAthI yathAvasthita satyasukha maLI zake nahi. zarIranI sAta dhAtuone jema dhAtu kahevAya che ane AyurvedamAM vAta, pitta ane kaphane dhAtu zabdathI saMdhAya che, tema AtmAnA svAbhAvika guNa-jJAna, darzana ane cAritrane paNa dhAtu" zabdathI saMbodhela che. "rapati ti dhAtu:" jJAnadarzanAdi guNane dhAraNa kare - TakAve te dhAtu. te uparathI "dhamadharg' zabda AtmAnA jJAnAdi guNaparaka laI zakAya. athavA "mainazAnavatrApathathavA re yattadAtmaka evaiSa zarIramadhitiSThati // ' e zrI egazAstra cethA prakAzanA pahelA kaleka pramANe dharmadhAtuthI AtmA' zabda laI zakAya - kemake te traNe dhAtu ( guNa)ne dhAraNa kare che ane tadAkAra - tadrupa che. AkhuM lakhANa vAMcatAM lAgyuM che ke ApaNe jene "3aaaa ' zabdathI saMbedhIe chIe tevI ja kaI vastune dhammadhAtu" zabdathI bauddhomAM oLakhavAmAM AvatI hoya. A te mAtra anumAna che. bAlubhAI vida jaNAve che-vastu svabhAva te ja "dharma" eTale Atma - svabhAvanuM pragaTa thavuM te ja "dharmadhAtu che. a. (70). muMbaI tA. 26-9-74 sakalAta'- stotra ApazrI pAMcatattva tathA nAdabiMduthI je rIte ghaTAvavA mAge che te saMbhavita haze paNa mane te gya jaNAtuM nathI. mArI Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra eka mAnyatA evI che ke teMtra ke stavane eka dvAragAthA heAya che tenA zabdo laIne jarA judI rIte artha karIe te te dharaNasara arthanirNaya thaye gaNAya. Apa je ta ane kalA, nAda, biMdune vicAra kare che tenI dvAragAthA maLe che? jyAre huM te stotrane nAma, AkRti, dravya ane bhAvathI ghaTAvavA mAguM chuM. stotramAM pahelI gAthA mAMgalika che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya "I" zabdane maMgala tarIke prayoga karatA hatA A stotramAM Ahatya zabda prayoga karyo che te rUDhi pramANe che. bIjI gAthAne dvAragAthA samajuM chuM, te pramANe dareka gAthA samajavI. trIjI gAthAmAM nAmanuM prAdhAnya che. cothI gAthAmAM AkRtinuM prAdhAnya che. pAMcamI gAthAmAM dravyanuM prAdhAnya che. (dravya eTale guNavALA). chaThThI gAthAmAM bhAvanuM prAdhAnya che. (bhAva eTale guNa). A pramANe dareka gAthAnuM samajavuM. 26mI gAthA "bhAva" mATe barAbara ghaTAvI zakAtI nathI eTale ra7 mI gAthAne ghaTAvavI. A pramANe ghaTAvavAmAM arthanirNayanI mArI bhUla hoya te Apa sudhArI zake che, paNa rIti te meM dvAragAthAmAM joI che te ja hevI joIe -evI mArI namra mAnyatA che. A pramANe ja huM legasa', uvasaggahara", "laghuzAMti ghaTAvuM chuM ane te saghaLuMya Apa jANo cho. "kSetra' ane "kAla' cotho AyAma che eTale dareka kalAkamAM te ghaTAvavA joIe. a. (71) muMbaI tA. 16-10-74 pRthvI, pANI vagere aSTamUrtine zrI hemacaMdrAcArye temanA mahAdeva - tetra" nA leka 3ra thI 34 nIce pramANe ghaTAvyA che. (1) kSiti - zAnti, (2) jala -- zAMti - prasannatA, (3) vAyu-pavana -- niHsaMgatA, (4) teja-hutAzana - yoga, Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salAhata - stutra (5) yajamAna tapadAnadayAnidhi - AmA, (6) AkAza -- alepakatva- aliptAtmA, (7) sAma semyamUti (vItarAga ), (8) sUrya -- kevalajJAna. ApazrI AmAM "paMcatatva' viSe vAMcIne khuzI thaze tema dhArI lakhI mekaluM chuM." bha (72) zrI rAtA mahAvIrajI, Post : Bijapur Via Bali (Raj). tI. - 3aa viSa'-e zlekanA bhAvane anusaratuM lakhANa che. sAruM che. AtmaRddhinuM AkarSaNa, mukti - strInuM vazIkaraNa, viSaya - kaSAyanuM uccATana, kumArganuM staMbhana, anubhavanuM mohana, aSTakarmanuM mAraNa e vicAra sArA che. "adhyAtmasAramAM prathama leka ati mahattvanuM che. temAM "zivazrInuM adhiSThAna" ane "bhUrbhuva:svastrayIzAna" - e be vizeSaNa traNa kALa, traNa lakane AvarI le che. bhU bhuvaH svaH' e pade gAyatrI-maMtramAM paNa dAkhala karela che tethI gAyatrI uparanAM vivecane paNa arthe khelavAmAM sahAyaka banaze. Ahatyane itye'teSTau loke'sminnahati te guNAH proktAH // 32 // kSitirityucyate zAntiH, jalaM zAntiH prasannatA / niHsaGgatA bhaved vAyuH, hutAzo yoga ucyate // 33 // yajamAno bhavedAtmA, tapodAnadayAnidhiH / somamattirbhaveccandro jJAnamAdityamucyate // 34 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra prabhAva saMsAra ane mekSa bane para che. saMsAra upara AjJA ArAdhana - virAdhana phaLarUpe ane mepara tenA mULarUpe Ahatyane prabhAva che, ema vicArI zakAya. Ahatya sakala arihaMtAmAM che ane te AtmAnuM zuddha svarUpa che, siddhatva paNuM AtmAnuM zuddha svarUpa che, banne vacce taphAvata mAtra dehadhArI ane dehAtIta avasthAne che. zuddha AtmAnI zaktirUpe kaI taphAvata nathI. te "gha ' AhatyanuM praNidhAna kema karyuM? siddhatvanuM adhiSThAna Ahatyane kahyuM ane e rIte siddhatvane gauNapaNe gaNune AhunyanuM vizepaNuM sthApana karyuM, tene jaina daSTie ane anya daSTie ze samanvaya che te jaNAvaze. ataM ' e rIte paratatvanA be prakAra kahyA che. temAM Ahatya e "Rta" ane siddhatva e "satya" ema mAnI zakAya? bannene jainadRSTie ze samanvaya che? AhaMnyaHAhunya eka tribhuvana vyApI zakti vizeSa che ane tene AdhIna vizvacaka cAlI rahyuM che. prANuM mAtranI AdhyAtmika utkrAMtinuM kArya Ahatya pradazita dharmacakanA AdhAre anAdi anaMta kALa paryata satata cAlI rahyuM che. te pakSane sthApanA karI hetu - daSTAnta sAthe arihaMta prabhunA guNagAna siddha karI zakAya che. bAra bhAvanAmAM dharmasvAkhyAta nAmanI bhAvanAmAM te vAtane vikasAvI che. "triSaSTi"nA maMgalAcaraNamAM rAtigna" -kaleka vaDe tene ja mahimA gAve che. vedamAM okAranI stuti che, AgAmAM "ahaMkAranI stuti che. samagra IzvaravAda AIjyanA mahimAmAM samAvI zakAya che ane te vadhAre pramANabhUta thaI zake che kAraNa ke temAM IzvaravAdanI sAthe dharmavAda paNa samanvita thaI jAya che. jaine Izvarane svIkAratA nathI' - Ave je AkSepa ajANa varga taraphathI thaI rahyo che, tene sArAmAM sAro radIo jainenA stuti-stotra sAhitya vaDe ApI zakAya che ane tene Agama - anumAna - anubhava- pramANa vaDe sAbita karI zakAya ema che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalArvata"-stotra bha, (73) tA. - salAhaMtaH sakalAhita' eka tetra che ane tetranA niyama mujaba dvAragAthA ane tenA AdhAre arthanirNaya karavAno hoya che ane e rIte tame kare che te yogya ja che. prathama gAthAmAM AhatyanuM varNana che ane te zAstrarUDhi mujaba maMgaLa mATe che ema gaNIne bIjI gAthAne dvAragAthA kalpI zakAya. emAM keI zAstrIya bAdha nathI. eka e daSTi che. bIjI daSTie prathama gAthAmAM je Anya che, tene mukhya banAvIne samagra stotramAM AhatyanI ja tuti che ane tene vikasAvavA mATe nAmAdi nikSepano Azraya levAmAM AvyuM che evI paNa eka kalpanA thaI zake. have jyAre pRthvI Adi tattva ane nAda, bindu, kalA Adine tAMtrika dRSTie Azraya laIne e ja stutine vicAra kare che tyAre tenI ghaTanA paNa kaI rIte thaI zakatI hoya te tema karavAthI stutikartA mahApuruSanI sarvagAmI pratibhAnI pratIti thavA uparAMta aneka arthothI gaMbhIra evI A stuti che, e ati bahumAnagarbhita bhAva utpanna thaI zake che. zrI hemacaMdrasUrijIe stutikAramAM zreSTha zrIsiddhasena divAkarasUrine pitAnA Adarza tarIke sthAyA che-ema temanA aneka sthaLonA nirdezathI jaNAI Ave che. " hirenasuto madArtha: " ema kahIne temaNe agadvArnAizikA'mAM zrI siddhasenasUrinI stuti karI che. zrIvardhamAnadvAviMzikAnI 18mI gAthAthI 22 mI gAthAmAM * tapa saMghama: dUtaM draDha jaM, mRdutvArjavAkiMcanatvAni muktiH / kSamaivaM yadukto jayatyeva dharmaH, sa ekaH parAtmA gatimeM jinendraH // 18 // jemane kahejo tapa, saMyama, satyavacana, brahmacarya, acauryatA, nirabhimAnIpaNuM, Arjava (saralatA), aparigraha, mukita (nirlobhatA) ane kSamA - e daza prakArane yatidharma jayavaMta varte che, te zrI jinendra prabhu eka ja mArI gati thAo. (18) Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 adhyAtmapatrasAra aho viSTapAdhArabhUtA dharitrI, ___ nirAlaMbanAdhAramuktA yadAste / aciMtyaiva yaddharmazaktiH parA sA, sa ekaH parAtmA gatimeM jinendraH / / 19 / / aho ! je bhagavaMtanA dharmanI zakita aciMtya ane utkRSTa che ke jenAthI bhuvananA AdhArarUpa A pRthvI AlaMbana vagara ane AdhAra vagara rahelI che, te zrI jinendra paramAtmA eka ja mArI gati thAo. (19) na cAMbhodhirAplAvayed bhUtadhAtrI, samAzvAsayatyeva kAle'mbuvAhaH / yadudbhutasaddharmasAmrAjyavazyaH, sa ekaH parAtmA gatimeM jinendraH / / 20 // je bhagavaMtathI pragaTa thayelA saddharmanA sAmrAjyane vaza thayela samudra A pRthvIne DubAvato nathI ane megha yogya kALe AvyA kare che, te zrI jinendra prabhu me401 bhArI gati thAmI. (20) na tiryag jvalatyeva yat jvAlajihvo yadUrva na vAti pracaMDo nabhasvAn / sa jAgarti yaddharmarAjapratApaH, sa ekaH parAtmA gatimai jinendraH // 21 // je bhagavaMtanA dharmarAjAne pratApa e jAgrata che ke jethI agni ti prajvalita thato nathI ane pracaMDa vAyu UrdhvapaNe vAta nathI, te zrI jinendra bhagavaMta eka ja mArI gati he. (21) imau puSpadaMtau jagatyatra vizvo -pakArAya diSTayodayete vhntau| urIkRtya yatturyalokottamAzAM, __ sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH // 22 / / je lokottama prabhunI AjJAne aMgIkAra karI vahana karatA evA A sUrya ane caMdra A jagatamAM vizvanA upakArane mATe subhAgyathI udaya pAme che, te se minendra 52mAtmA bhArI gati thA-mo. (22) Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakalArhata - stotra prabhuprakAzita dazavidha dharmanI stuti karatAM anukrame temaNe tAMtrika daSTie pAMca tattvone paNa AgaLa karyA hoya ane tene ADakatarI rIte stutimAM thI lIdhA heAya e bhAsa prathama daSTie thaI Ave che. jo ke te eka mAtra kalpanA ja che, paNa "sakalAhaMta'mAM tenuM ja anukaraNa thayuM hoya to nA kahI zakAya nahi- ema banne stutine eka sAthe vicAratAM anumAna thaI zake. zrIvardhamAna dvAtrizikA A daSTie tame jaze. jene pahele zleka - yojAnArA samudratavAgyAthI zarU thAya che ane 19mo leka "mo viENTdhAbhUtAdharitrIthI zarU thAya che. dharitrI pRthvItatva sUcaka ane pachInI traNa-cAra gAthAmAM anukrame jalatatva, agnitattva, vAyutatva, AkAzatattva vAcaka zabdo paNa Ave che. A stutine pATha huM ghaNAM varSothI karuM chuM, tene paDelA saMskAranA baLe sakalArhatu" - tetramAM paNa pRthvI Adi tatvenI dhAraNA guMthAyelI hoya ane chellI ATha gAthAmAM "biMdunavakanuM dhyAna stutikArane abhISTa heya e vicAra kule che ane te kAraNe tamane agAunA patramAM jaNAvyuM hatuM. AnA mATe stutipATha dIrdhakALa, nirantara, satkArapUrvaka karAyela che ane tenA AdhAre vicAra kurela che. te sivAya bIje kaI AdhAra maLe che ema nahi paNa "navapada'nuM dhyAna "bindunavaka' sAthe sarakhAvavAnI je eka kalpanA che, tevI ja A eka kapanA che, ema mAnIne vicArazo. legassa -sUtranA dhyAnane paNa cakomAM nAmAdine nyAsa karIne dhyAnanI eka prakriyA tarIke ghaTAvavAno prayAsa che, tevo ja A eka prayAsa che. mUlAdhAra ane svAdhiSThAnamAM paNa prabhunA nAmane nyAsa thaI zake che. e mATe tame "zrI jinapiMjara - stutranuM pramANa lakhyuM te joI lIdhuM che ane te pramANa tarIke ApI zakAya. 1. bindu, ardhacandra, redhinI, nAda, nAdAnta, zakti, vyApinI, samanA ane unmanA-e "bindunavaka' kahevAya che. 2 navapada - arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu, darzana, jJAna, cAritra ane tapa. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra bIjA paNa te jAtanA pramANu maLe te meLavI levA jarUrI che. zrI mAnavijaya vAcakanuM eka stavana maLyuM che, te A sAthe bIjA pAnA para utArIne kahyuM che. temAM paNa piMDamAM samagra brahmAMDa kevI rIte raheluM che, tenI ghaTanA karI che. tethI pRthvI Adi ta dhAravAnI praNAlikA pUrvAcAryonI paraMparAmAM cAlI AvI che e siddha thAya che. cittane eka jagyAe bAMdhavuM te dhAraNAne atha che ane te bAMdhavA mATe zarIramAM rahelA cakone upaga parApUrvathI cAlyA Ave che. kka siddhasenastutayo mahArthA - affkSatADaDajhApaTA u vaiSaT tathApi yUthAdhipateH pathisthaH, skhaladgatistasya zizuna zocyaH // 3 // [ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryaviracitA ayogavyavaccheda - dvAtriMzikA hatutiH ] arthagaMbhIra arthavALI zrIsiddhasena divAkarasUrinI stutie kyAM? ane abhyAsa vinAnI balavAnI mArI A kaLA kayAM? te paNa moTA hAthIonAM mArga upara cAlanAruM hAthInuM baccuM khalanA pAmavA chatAM paNa jema zocanIya nathI, tevI rIte je huM paNu (siddhasena jevA mahAna AcAryonuM anukaraNa karavA jatAM khalanA pAmuM te paNa) zocanIya nathI. khAsa karIne "sakalArData--stetranI pahelI be gAthAmAM anukrame " ane "gurama" e be zabdo vacce bheda rahe che, tene aMgenA vivecananI jarUra che; praNidhAna "AhatyanuM ane samupAsanA "nAmAdinI kahI che te uparathI banne vacce bheda spaSTa thAya che. UR Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ salAhaMta - stotra - anAhatasamatA - [ patra kramAMka-65 (pRSTha 74) ane patra kramAMka-66 (pRSTha 75 ) ] anAhatasamatAne ulekha upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAja kRta adhyAtmasAranA tRtIya-prabaMdha "samatAdhikAramAM prApta thAya che, je nIce pramANe che - labdhe svabhAve kaNThastha - svarNanyAyAdramakSaye / rAgadveSAnupasthAnAt, samatA syAdanAhatA // 7 // jagajIveSu no bhAti, dvaividhyaM karmanirmitam / yadA zuddhanayasthityA, tadA sAmyamanAhatam // 8 // suvarNanuM AbhUSaNa gaLAmAM ja hovA chatAM jyAre tenA "havAnA viSayamAM (astitvanI bAbatamAM) bhrama thaI jAya che, tyAre jIva akaLAI jAya che, paNa jyAre "te AbhUSaNa te gaLAmAM ja raheluM che - evo khyAla AvI jAya che, tyAre te bhrama bhAMgI jatA pharI jIva svabhAvamAM AvI jAya che. ahIM vastutaH AbhUSaNa gaNuM ja na hatuM chatAM bevAyAnA bhramano kSaya thatA te arati TaLI gaI ane svabhAvanI prApti thaI. A ja rIte bAhya - padArthamAM ISTAniSTanI brAntine jyAre kSaya thaI jAya che tyAre pachI rAga - roSanAM tephAne jAgatAM nathI. tyAM "anAhatasamatA arthAta apratihata (abAdhita) samatAnI anubhUti thAya che. (7) sAmAnyataH jIvane saMsAranA jIvomAM, kame sajelA uccanIcapaNanAM sArAnarasApaNAnAM evA aneka daividhya bhAsatA hoya che paraMtu jyAre zuddhanizcaya daSTithI dareka jIva tene zuddhAtmasvarUpa dekhAvA lAge che, tyAre e saividhyanuM bhAna rahetuM nathI ane e vakhate te jIvane "anAhatasAmya" arthAta apratihata (abAdhita) samatAnI prApti thAya che. (8) - ' UR Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [5] laghuzAnti (74) tA. - laghuzAntiInA vivaraNane prayAsa Apane stutya lAge te mArAM ahebhAgya. mane lAge che ke tAMtrika-prakriyAne temAM pheTa thayo che, e bIje kaI sthaLe jovAmAM AvyuM nathI. temAM je vidhAne meM karyA che tenA AdhAre ApyA che, paNa te bArIkAIthI tapAsavAnI jarUra che. vidhAne nIce pramANe cheH 1. uSkArarUpa zAtijinanuM nAma paMcakRtyakArI che. 2. cha kaleka sudhImAM kRtyane nirdeza che. 3. mahAkAvya zuM che? che. tenA kevaLa uccArathI devIe sahAya kare che. 5. devIonA bhaktonA ATha prakAre. 6. te te bhakto mATe zuM zuM kare che tenI vigate. 7. maMtrapravegane hetu. 8. ziva, zAnti, tuSTi, puSTi ane svasti-ene pAMca kRtya sAthe saMbaMdha. 9 te mATenA maMtra be khaMDamAM vibhakta che. 10. pahelo khaMDa zAntinAtha bhagavAna mATe che ane bIjo khaMDa pArzvanAtha bhagavAna mATe che. eka "laghuzAnti"nA saMdarbhamAM juo: "zrI-zrAddha-pratikramaNa - sUtra, pradhaTIkA, bhAga-2; "zAnti-stavaH" (laghuzAnti-(pRSTha 464thI 549). Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghulazAnti 11. maMtrane stavamAM kevI rIte vidarbhita karela che-tene savistara sleTa. 12. "yathAge, "bhAvayati" ane "zAntipadanA viziSTa artho. A saghaLAM vidhAne tapAsI, jevA jevA che. (75) tA. - laghuzAnti'mAM zAntarasanI vicAraNA - buddhiprakAza' -eprila 198, pRSTha : 1ra6 rasa ane dhvani'nA zIrSaka nIce "zAnta-rasa' viSe nagInadAsa pArekhanuM AThamuM lakhANa - "jeo zAntane navamA rasa tarIke svIkAre che teo ene sthAyIbhAva zama che ema kahe che. tapa, abhyAsAdi enA vibhAve che. kAmakedhAdino abhAva enA anubhave che ane dhRti, mati Adi enA vyabhicArI-bhAve che - ema kahe che." (maitrI, sneha ane vAtsalyane ratimAM samAvI zakAya. A pramANe AgaLa upara te lakhANamAM che). zama-rasamAM mati kevA prakAranI hovI joIe te "heyapakSa epha gamAM ApyuM che ane tyAM "zAkuntalamAMthI daTAnDa ApyuM che. a. (76) tA. 11-5-68 laghuzAnti mAnAnAM, zumAra! ricayu! vi! sabhyanA kRti-ti-ti-suddhi-kAnA 20 " laghuzAnti'nA kaleka - 10 mAM devInA vizeSaNa tarIke samyagadRSTione "tirati-ti zuddhinuM pradAna karavAne utama kahI che. sAdhAraNa rIte tithI cittanuM svAcya, "tathI harSa, Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 adhyAtmapatrasAra "nati thI vicArazakti ane "sura" thI kharuM - khoTuM nirNaya karavAnI zakti - e pramANe atha karAya che, paNa tethI kAMI samajAtuM nathI. vizeSaNanI viziSTatA pakaDAya te athatha joIe. A bAbata bahu vicAra ghaNuM vakhatathI thAya che paraMtu koI dhyAnamAM AvatuM na hatuM. hamaNuM "buddhiprakAza' vAMcatAM temAM 'zAnta-rasa viSenA lekhamAM dhRti-matine zAntarasanA vyabhicArI-bhA kahyA che ane te rahasyane sTreTa kare che - prati" eTale viSama-saMjogomAM paNa hareDI na jAya tevI ja samyagraSTi - bhaktanI svasthatA. rati eTale mitrI, neha ane vAtsalya. matieTale viSama-saMjogemAM madada kare tevI vicAra-zakti, buddhi eTale maitrI, sneha ane vAtsalya vadhAre tevI zakti. samyaSTine devI je uparanA saMcArIbhAvanuM pradAna kare te temAMthI niSpanna thate sthAyIbhAva je "zama che te kaI divasa te pAme. A daSTie devIne saMbodhita vizeSaNa samajAya te eka navuM prakAza paDe che. bha, (77) gaDhasIvANu. vaizAkha vada-3 tA. 11-5-68 ne patra Aje maLe che. "vRti - rati-matibuddhinA vizeSa artho jANI AnaMda thaye, - "kAvyAnuzAsana'mAM zAnta-rasanA saMcArIbhAva tarIke vRti-mati - buddhi - nirvedAdine gaNAvyA che, eTale "buddhiprakAza'nA lekhake je varNana karyuM che, te yathArtha che. "kAvyAnuzAsanamAM "rati" zabda prAyaH nathI. gAranA sthAyIbhAvamAM ratine ullekha che. tyAM "kAvyAnuzAsana hoya te je zo. zAnta-rasa" mATenuM sUtra nIce mujaba che - 'vairAgyAdivibhAvo yamAdyanubhAvo dhRtyAdivyabhicArI zamaH vAtA" Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ laghuzAnti zrInavakAra- maMtramAM navara" e nAmanuM eka prakaraNa "parameSThi namaskAra e pustakanI aMtargata lakhyuM che, te pustaka tyAM hoya te jaze ane emAM karela lakhANamAM kaI sUcavavA egya hoya to sUcavaze. prathamapadane jApa ane dhyAna zarU karyo haze. "svarUpa", "abhidheya", "tAtparya" ane "tatvanInI sAthe "kSema" ane "ga" paNa umerI zakAya. "kSema mATe "pApa-praNaza" ane ga" mATe zreSTha maMgaLane lAbha"--vicArI zakAya. tatva" mATe "arihaMta ane abheda" jema vicArI zakAya tema arihaMta ane jJAnAdi guNe" tathA "siddhAdi parameSThione abheda vicArIne pachI "AtmAne abheda vicAravA vizeSa daDhatA ane sthiratA utpanna karI zakAya. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [6] ajita - zAnti-stava* eka vicAraNA a. (78) tA. 4-11-68 vAMcana maryAdita hovAthI hAla te "ajita- zAnti- stava' vAMcI vicArIne zAnti- samAdhi-varanI mAgaNI karate hate. prastuta stavamAM viSAdarUpI gadane prazAnta karavA ane pramAdane utpanna karavA mahAtmA maMdiSeNanA kavi- hRdaye, deva- vadhUone bhaktivaza ane bhakti - saMniviSTa karIne temanuM nRtya ane gAna amara - gAthAomAM utAryuM. temAM pahelAM ATha gAthAmAM judI judI rIte praNAma karIne mahAtmAe "mA vaMti- samAhi-vAM vizvanI mAgaNI karI che. te mULa AlApaka che. pachI te bhakta - kavinA AvezanI avadhi Ave che ane tenuM mAdhurya stavamAM ThekaThekANe prApta thAya che. prastuta-stava sneha ane AsakitathI bharapUra che. bhakitanI neha - avasthAmAM tenA peTA-vibhAga dacinuM AkhyAna gAthA ane 11 mAM maLe che. temAM puruSottama ajitanAtha tathA zAntinAthanuM vigrahasvarUpa gadyapadyamaya kRtithI suMdara rIte darzAvavAmAM AvyuM che tathA teno peTAvibhAga smRtigAthA 10 tathA 12 thI kAvyamaya rIte tathA saMkSepathI darzAvavAmAM Avela che. anya peTA - vibhAge judI judI rIte AkhA stavamAM kAvya-saMgIta ane nRtyanI manahara gUMthaNa vaDe suMdara rIte AlekhavAmAM AvyA che. bhaktinuM AvuM vividha riMga-rAgiNu yukta citra bhAgye ja anya sthaLe prApta thAya che. mArA dhAravA pramANe kyAMye prApta thatuM nathI. * ajita - zAnti-stavanA saMdarbhamAM juoH "zrI-zrAddha pratikramaNa sUtra, prabodhaTIkA', bhAga-3; (pRSTha : ra96 thI 546). Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajita-zAnti-stava ajita - zAnti- stava" para vicAra karatAM mAluma paDe che ke be tIrthakarenI sAthe prArthanA karavAnuM A paheluM ane chelluM stava dekhAya che. TvedamAM jeDakAM devenI prArthanA che. temAM mitrAvaruNanI kAcA prakhyAta che. brauddhomAM paNa prajJA pAramitA viSe sta hevAnuM sAMbhaLyuM che. "ajita-zAnti-stava e bhaktinA praNAma saMvedanavALuM stava che. jyAre tyAra pachI "laghu - zAnti", "bRhasthAnti" ane "saMtikaruM ? e stave viziSTa kAryo mATe che. "laghuzAtimAM janahita mATe samyagdaSTi devIonI stuti karavAmAM AvI, jyAre "brahacchAntimAM dikapAla ane lekapAlanI paNa stuti karavAmAM AvI ane "saMtikaramAM vIre ane jegiNIone Azraya levAye. A prakAre "3thoDadho padamupagatA stokamathavA, vivekabhraSTAnAM bhavati vinipAtaH shtmukhH|' -jevuM rUpAMtara ApaNuM bhaktinI bhAvanAmAM Aste Aste pesI gayuM chetethI niSThA nabaLI paDI. AvA viSama saMjogomAM asthi ane majajA sudhI pahoMce tevI daDhatAmAM bhakti mATe prayAsa atIva duSkara che, paraMtu ApanA AzIrvAdathI saghaLuM zakya che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] siddhacakra-navapadajI a. (79) tA. - siddhacakranI pAMca vyAkhyA je "brahayAsa' TIkAmAM maLe che te A sAthe Apane mokaluM chuM. temAM "navapada'nI vAta jaNAtI nathI. "bRhayAsa TIkAmAM "siddhacakane "tatva kahyuM ane "tattva eTale pacAsavarNo" jyAre ratnazekhasUrie 'tatva eTale navapada" kahyAM. A bheda te jUnA "siddhacakInA paTa maLe te samajAya. "vyAkhyAna - TIkAmAM eka siddhacakranuM yaMtra che. temAM "navapada' nathI. temAM paramAkSara upara ja bhAra che. hAlamAM pracalita paTemAM paramAkSara nathI. A viSe meM muni zrIyazavijayajIne pUchyuM to te kahe ke "paramAkSara nathI-te satya a $ nA leke have Ave che te samajavA mATe A saghaLuM jarUrI che. "anAhata" ane "avyaktanI ArAdhanA mATe bIjA koI AdhAragraMthe maLe kharA? huM jana- graMthe vicArI rahyo chuM, jainetara te puSkaLa maLe che; temAM khAsa karIne "taMtrAleka" tathA "svacchada - taMtra" che. a. (80) tA. 12-10-62 zrIratnazekharasUrie "tattava" eTale "navamaMDaLamAM prathama maMDaLa" - evuM kahyuM che tema Apa dhAre che paNa te mATe AdhAra ApazejI. namaskAra svAdhyAya', prAkRta-vibhAga; pRSTha 466, ka- 191mAM navamuM 1 taraM" lakhyuM che. vyAkhyAmAM "ti Itara pAnAM nava gharamaMtara varta" - A pramANe samaja ApI che. AthI ema dhAravAne Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sidnacakra-navapadajI kAraNa maLe che ke 'navapada' eTale paramatattva', A hakIkata aAka-192mAM jarA vistArathI jaNAvavAmAM AvI che. < jema khAra lekanA vivaraNamAM 'pAMca-paMcaka' meM darzAvyAM tema ahI ' nava-navaka ' darzAvavAnI mArI icchA che, paraMtu cAra-navaka ' maLe che, te A pramANeH (2) vAja ;- hA-navam, (2) anumavA -navam, ( 3 ) vittu - navam athavA maMtrAvayava-navam, (4) 16 navam / - bIjA pAMca - navaka' maLatAM nathI. Apane 'navaka - maMDaLa ' maLyAM hAya to te kayAM kayAM che te kRpA karI jaNAvaze|jI. zrIratnazekharasUri leka - 195 mAM phrIne jaNAve che ke :-- < - , hataiH navamiH padaiH siddhaM - niSpannaM yadetat zrIsiddhacakram / ' 'namaskAra svAdhyAya,' prAkRta - vibhAga, pRSTha - 335, para jene 'mULamaMtra' kahela che tene Apa ' paramAkSara ' kaheA che. uparAMta ' dhyAnavicAra'mAM je vyAkhyA 'paramAkSara'nI che te pramANe ' paramAkSara ' maMtramAM nathI. OM hrI ahuM 'ekatra-akSaro' che-'joDAkSarA,' 'phUTAkSarA' che athavA 'mUlamaMtra' che. : 34, A, haiM, vagere je svaro che tenA upara 'kalA', 'bindu' ane 'nAda' mUkavAmAM Ave te 'paramAkSarA'kahevAya. paraMtu te pramANe kayAMye dekhAtuM nathI ane zrIyazovijayajIe tathA zrIra dharavijayajIe te kabUla karyuM che. 5 * anADuta'- avyakta'--zrI'siddhacakra'nA mULabhUta - siddhAntA A e zabdomAM che eTale ApaNe tyAM tenA puSkaLa vicAra thayA haze. chatAM hajI hAtha lAgatA nathI. bha. Pin (81) tA. 12-10-62 nA patra maLyA. ( pacaM A paramatatta pAmadanuM pramapacaM macathaM' vagere vizeSaNA 'navapadA'ne uddezIne che paNa 'siddhacakra'-yaMtrane uddezIne nathI. pATaNa. Ase vadI-3 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra navapado e jinazAsananuM sarvarava che - ema jyAre kahevAmAM AvyuM che tyAre deva, guru, ane dharma - e to temAM samAveza pAmyAM che, e arthamAM kahyuM che; "yaMtra" ke "paramAranI dRSTithI nahIM. avyakta ke "anAhata' saMbaMdhI vizeSa mAhitI tAMtrikagranthamAMthI maLavI saMbhavita nathI. siddhacakanAM "nava-maMDaLa"; "siddhacakrabahapUjanavidhinI chapAyelI pratamAM prAyaH spaSTa karyA che - 1. prathama 9 phrI InuM 2. navapadanuM 3. aSTavargonuM 4. 48 labdhipadanuM pa. gurupAdukAonuM 6. jayAdi devIonuM 7. 18 adhiSThAyakanuM 8. vidyAdevIonuM 9 yakSa-yakSiNIonuM te pachI bahAranA valamAM vIra, dipAla vagere che, paNa maMDaLamAM abhyatara A nava gaNAya che. " nA rimU' lakhyuM che- tyAM badhAM maMDaLamAM "navapadamaMDaLa"nI pradhAnatA - zreSThatA batAvavA mATe samajAya che. pUjyamaMDaLamAM pradhAna-maMDaLa te che. sirisirivAlakahA'mAM caMddhAra, vatrAlekhana, yaMtrapUjana, vagere vistArathI batAvyAM che, paNa vadhu mahimA arihaMtAdi navapado ane tenA dhyAnane varNavyuM che. enAthI siddha thayela hovAnA kAraNe "siddhacakra" mahimAvaMtu che, paraMtu A upadeza - zilI che; Agama-zailI che. ga - zailI ane matra-zailInI dRSTithI "siddhacakranA yaMtrane prabhAva paNa teTale ja che- e zodhI kADhavAnuM rahe che ane te "taMtra vagerenA graMze jovAthI ja maLI Ave. a* (82) tA. 17-10-62 gazAstra" aSTama - prakAzanA loka18 thI 28 "3ArTa viSe hevAthI siddhacakanI vaijJAnika samajUtinI jarUra che. A samajUti Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhacakra-navapadajI mATe sAhitya haze paNa hAla upalabdha nathI. tethI. siddhacakranAM yaMtro ekaThAM karIne tenA aitihAsika sudhArA vadhArAnI neMdha karavI joIe. meM Apane lakhyuM tema "vyAkhyAna - TIkAmAM "siddhacakra viSe leke che temAM "navapadane nirdeza nathI. tema ja zAstrakAra bhagavaMte "gazAstramAM ke bRhajyAsamAM je samaja ApI che temAM kyAMya "navapada nathI. kaleka 18 thI 28 A tema ja AgaLanA 12 kaleke mAtRkA - saMsmaraNanA -eka vibhAga ja che. vyAkhyAna-TIkAmAM siddhacakrane mAtRkAthI AkRta karela che ane paM. zrIdharadharavijayanuM A bAbata meM dhyAna kheMcyuM, tyAre brahapUjanavidhinI navI AvRtti chapAtI hatI, temAM vyAkhyAna-TIkAne leke amArI pAsethI laIne Ameja karyA hatA. navapadanI samajUti je AmnAya dvArA cAlI AvatI haze. tene granthArUDha karI zrIratnazekharasUrie jaina samAja upara mahattama upakAra karyo che. Ane mATe tAMtrika-vidhi paNa AvA prakAranAM pado Ape che jene kAraNa kahe che. a. tA. - ApanA patrane uttara Ape, paraMtu temAM nava-maMDaLa"nI hakIkata vicAraNA upara rAkhelI. have ema jaNAya che ke "siddhacakramAM kAranA sADAtraNa valaya pachI je bAhya - valayo che te saghaLA pAchaLathI umerAyA che. tenA mATe vyAkhyAna - TIkAmAM ullekha nathI ane vidhi-vidhAna je pAchaLanuM che te AvA umerAne anukuLa thaI jAya che. A dRSTie nava-valaya' je Apa jANo cho te susaMgata nathI A dRSTie vicArI jozojI. a. (84). tA. 15-6-73 gazAstra" aSTama - prakAzanA zleka 18 thI 27 mAM "I viSe suMdara prakriyA che paraMtu te samagra samajavA mATe ApaNe "siddhacakra' Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 adhyAtmapatrasAr yaMtrane saMpUrNa samajavuM joI e. hAlanAM yaMtromAM samajyA vinA bhake vadhArI dIdhA che. paNa jUnAM yaMtro tapAsavA joi e, yatra je ghATarUpe che te vastuta: dhyAtAnI ghaTAvasthA'nuM sUcaka che, 'TuDayeAga - pradIpikA' pramANe dhyAtAnI cAra sthiti che. temAM pahelI AraMbhAvasthA ' ane bIjI ghaTAvasthA'. A avasthAmAM kuMbhakaneA prayAga che ane te kharekhara na samajAya tyAM sudhI ApaNane jaina-prakriyA hAthamAM Ave nahi. 'chAza' zuM che te ApaNe samajatA nathI eTale 'pANI' lAvI mAkhaNa kADhavAneA prayAsa karIe chIe. 6 'vairAgya- kalpalatA'mAM upAdhyAya zrIyo vijajInA dhyAna viSe ghaNA zlAka vAMcyA paNa kayAMya tenI prakriyA darzAvI heAya tema jaNAtuM nathI. kadAca ApaNane te dRSTi sAMpaDI nathI. ' : 6 bindu-navaka '- * bindu ' ekaluM ja 'vAcya' mATe che ane bAkInA badhA 'vAcaka' mATe che eTale 'vAcaka'nAvicAra padA - bhedana'nI dRSTie geADavI zakAya, paNa ApaNA loke A badhuM kema samaje? aThThama - prakAzanuM pustaka ghaNAMne mokalyuM te uparathI Apane kAMI prazna pUchatA hAya to bhale paNa mane to koI pUchatuM nathI. te dekhADI Ape che ceogazAstra ' - * ke ApaNA sAdhu - sAdhvIo mATe A viSaya taddana navA che. 'bindu' e vAcanuM piMDIbhUta -svarUpa' che ane temAMthI je vAcakanI kalAo' udbhave che - te mATe 'navapada' goThavavAmAM vAMdhA na Ave. 'bindu- navaka'nI kalAo mATe TAIma ghaNA A hAvAthI eka eka vastu mATe eka eka divasa geAThavI nava-dvivasa nakkI karavA paDayA. te divase te 'kalA' upara ja dhyAna ekAgra karavuM. Pou Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. [8] cityavaMdana-sUtra anuSThAna : yogakriyA (85) tA. - 162 jyAre kaI zraddhAvALe, ArAdhaka "sidaMta - diyA mi T34 ' ityAdi "caityavaMdana'- sUtranuM yathAvidhi (zuddha) uccAraNa kare che, tyAre tenA zuddha - uccAraNathI "caityavaMdana sUtranA padonuM yathArtha jJAna thAya che. svara (udAtta, anudAtta, svarita), saMpadA (vizrAnti-sthAna), mAtrA ( hasya, dIrdha, huta) AdinA niyamapUrvaka zuddha - vaNenuM spaSTa - uccAraNa karavuM te "yathAvidhi uccAraNa" athavA "vaNAga che. "vIMganuM phala yathAtha pada-jJAna che mATe "cityanavaMdana"- sUtranA pATha samaye "varNayuga" thave joIe tethI sUtranAM padonuM jJAna yathArtha thAya. je vyakti atha, "AlaMbana' - e banne vegathI zUnya thaIne sthAna" tathA " vagathI paNa zUnya che, tenuM anuSThAna kAyika-ceSTA mAtra che arthAta niSphala che athavA te mRSAvAdarUpa hovAthI viparItakula devAvALuM che. A kAraNe gya adhikArIone paNa citya-vaMdana-sUtra zIkhavavAnuM che. je anuSThAna niSphala athavA aniSTa phaladAyaka che, te asadnuna che. tenA traNa prakAra che -(1) ananuSThAna, (2) garAnuSThAna, (3) viSAnuSThAna. cityavaMdanamAM paNa A pramANe samajavuM joIe ke te kayAre ane kayA prakAre asadunuSThAnanuM rUpa dhAraNa kare che? je caityavaMdana - kiyA'mAM "artha" ke "AlaMbana yuga na hoya, ruci na hoya temaja sthAna", "vAyegane Adara paNa na hoya te kriyA saMmUcchima-jIvanI pravRttinI jema mAnasika upaga - zUnya hevAnA kAraNe niSphala che. A niSphala - kriyA "ananuSThAna" che-tema samajavuM joIe. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 adhyAtmapatrasAra A prakAre caityavaMdana" karavAnA samaye paNa 'ThANeNaM moNeNaM jhANeNaM appANaM vosirAmi / ' A padethI "sthAna", "mana" ane "dhyAna AdinI pratijJA karAya che. AvI pratijJA karyA chatAM "sthAna", "va" Adi vegane jo bhaMga karavAmAM Ave to te "catyavaMdana" mahAmRSAvAda hovAthI niSphala che; eTaluM ja nahi paNa karmabaMdhanuM kAraNa che. tethI aniSTa phaladAyaka hovAthI ananuSThAna' che. sthAna", "varNa' Adi gene saMbaMdha hoya te paNa je caityavaMdana' svarga AdipAralekika-sukhanA uddezathI karavAmAM Ave to te "garAnuSThAna che ane dhana, kIti Adi aihika - sukhanI icchAthI karavAmAM Ave te te "viSAnuSThAna che. "garAnuSThAna" tathA "viSAnuSThAna mRSAvAdarUpa che kAraNa ke pAralaukika ane ehika sukhanI kAmanAthI karavAmAM Ave temAM mekSanI pratijJAne spaSTa bhaMga che. A prakAranA ananuSThAna', garAnuSThAna', "viSapAnuSThAna'-e traNe "caityavaMdana"mAM hoya che - A kAraNe gya adhikArIone ja "caityavaMdana" zIkhavavAnuM zAstramAM kahevAmAM AvyuM che. A "cityavaMdana'nA udAharaNathI anya sakala kriyAomAM 'saddanukAna" ane "asadunuSThAna'nuM rUpa ghaTAvI levuM joIe. "sthAna" Adi ukta pAMca yugane adhikArI kezu? deza-cAritravALAne tathA sarva-cAritravALAne A "sthAna" Adi yoga avazya hAya che. cAritravALAmAM ja vegane saMbhava rahevAthI je cAritrarahita arthAta apunarbandhaka ane samadaSTi hoya temAM te roga bIjamAtra che - ema keI AcAryo mAne che. vega kriyArUpa hoya ke jJAnarUpa paraMtu te cAritra-mehanIyakarmanA kSapazamathI athavA zithilatAthI avazya prakaTe che. tethI cAritrI cogane adhikArI che. A kAraNe ja graMthakAra zrIharibhadrasUrIzvarajI mahArAje svayaM "gabindumAM adhyAtma', "bhAvanA", "dhyAna", "samatA" ane vRttisaMkSaya"- A pAMca vegenI saMpatti cAritramAM ja mAnI che. tethI e prazna UThe che ke cAritramAM je vegane saMbhava hoya te nizcayaSTithI je cAritrahIna hoya ane mAtra vyavahArathI zrAvaka ane sAdhunI kiyA karavAvALA hoya teone te kriyAthI zuM lAbha thAya? tene graMthakAre nIce pramANe uttara Ape che - Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cityavaMdana-sUtra 101 vyavahAramAtrathI je kiyA apunabaMdhaka ane samyakaSTa dvArA karAya che te cena nahi paNa bheganuM kAraNa hovAthI roganuM bIjamAtra che. je apunabaMdhaka tathA sabhyadaSTi nathI paraMtu samRdubaka athavA dvibaMdhaka Adi che tenI vyAvahArika kriyA paNa gabIjarUpa na hovAthI gAbhAsa arthAt mithyA mAtra che. "adhyAtma" Adi ukta egane samAveza "rathAna Adi yogemAM A pramANe che - 'adhyAtmanA aneka prakAra che. devasevArUpa adhyAtamIne samAveza sthAnomAM, 'japarUpa adhyAtmano samAveza " UNagamAM ane 'tatvaciMtanarUpa AdhyAtmane samAveza " agamAM thAya che. 'bhAvanAne paNa samAveza ukta traNe vegamAM arthAt "UrNAga", "sthAnaga" ane athAgamAM samajavuM joIe. dhyAnano samAveza AlaMbana ga'mAM ane samatA" tathA "vRttisaMkSayane samAveza "anAlaMbanacogamAM thAya che. - utsAhathI, nizcayathI, vairyathI, saMtoSathI, tattvanuM jJAna thavAthI ane janapadane tyAga karavAthI - e cha avaDe lega siddha thAya che. roga sivAya kaI paNa manuSyanI utkAnita thaI ja zakatI nathI kAraNa ke mAnasika caMcalatAnA kAraNe tenI sarva-zaktio eka viSaya upara ekatrita thayA vagara bhinna-bhinna viSayone grahaNa kare che tethI kSINa thAya che ane naSTa thAya che. yegane deha ekAgratA che. tene AtmA aheva ane mamatvano tyAga che. jemAM kevaLa ekAgratA sAdhavAmAM Ave te vyavahArika - ga" che ane jemAM ekAgratAnI sAthe ahaMva, mamatvanA tyAgane saMbaMdha karavAmAM Ave che te pAramArthika-gI che. maharSi pataMjalie vicAryuM ke upAsanA karavAvALA sarva lekenuM sAdhya eka che, chatAM teo upAsanAnI bhinnatA ane upAsanAmAM upayogI *utsAhAnnizcayAryAitsantoSAttattvadarzanAt / munerjanapadatyAgAt SaDbhiryogaH prasiddhayati / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 adhyAtmapatrasAra thAya tevA pratIkenI brinnatAnA vyAhamAM ajJAnavaza thaI ApasaApasamAM laDI mare che ane AvA dharmanA jhagaDAmAM leke potAnuM sAdhya bhUlI jAya che. joke A ajJAnathI haThAvI sapatha upara lAvavA mATe temaNe kahyuM ke tamAruM dila jemAM lAge tenuM tame dhyAna kare - ythaabhimddhyaanaadvaa| ("pAtaMjala yaMgasUtra', adhyAya-1, sUtra-39). jevuM pratIka tamane pasaMda Ave tevA pratIkanI upAsanA kare. paraMtu keI rIte tame tamAruM mana ekAgra ane sthira kare ane te dvArA paramAtmaciMtananA sAcA pAtra bane. A udAratAnI mUrti svarUpa matabhedasahiSNu Adeza dvArA pAtaMjalie ve upAsakene yegamArgamAM sthAna ApyuM ane tema karIne dharmane nAme thate jhagaDo nAbUda karavAne teone sAce mArga batAvyuM. temanI A dRSTi-vizALatA anya guNagrAhI AcAryo upara paNa paDI ane teo matabheda- sahiSNutAnA marmane bheda samajyA. UR Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha. zivagaMja, tA. 11-6-69 ' kAcaiAtsarga ' viSe mukhya sAhitya 'hAribhadrIya TIkAvALuM AvazyakasUtraH kAyAsa- adhyayana ' che. taduparAMta 12 prakAranA tapanuM varNana 'tattvA : bhASya--TIkAe'mAM tathA zrIhemacaMdrAcArya kRta 'cogazAstra : caturthAM - prakAza'mAM ane bIje paNa 'tapanA adhikAra'mAM maLaze. eka e jagyAe joze eTale badhe ekasarakhuM jovA maLaze. mArI neTamAM kAcetsaga' aMge be traNa noMdha hatI te utArIne jovA mATe A sAthe mAkalI che; ThIka lAge teA tenI nakala karAvIne khAlubhAI ne mokalI zakaze.. Ruo (27) a. [ o ] kAyAtsarga* (8) tA. 14-6-69 ApazrIe je sAhitya darzAvyuM te te dhArmika prAyazcitanI dRSTie che. paratu ahIM to cAga athavA nairsigaka upacAranI dRSTie mAgaNI karAya che. have DaoNkaTaronI mAnyatA thaI zake che ke 50% jeTalA rage < > Tension athavA 'tanAva'thI thAya che, ApaNe tene gujarAtImAM 'taMgadazA ' kahI zakIe. A 'tanAva'nA upAya sAdhAraNa rIte 'zakhAsana' che ane utkRSTa upAya 'kAyAtsarga' che eTale te jo vidhisara karAya to sAdhu saMtomAM roga pa01 AchA thaI jAya. jaina mAnyatA che ke ' kAryotsarga'thI dehanI ane buddhinI jaDatA AchI thAya che. te jaDatA kevI rIte AchI thAya che? te viSe upAdhyAya zrImeghavijayajI 'arhadgItA'mAM lakhe che keH * vizeSa spaSTIkaraNa mATe jue : 'jaina sAhitya vikAsa maMDaLa taraphathI ja prakAzita kAyAtsaga dhyAna'. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 adhyAtmapatrasAra "vAtorAzine tAritharatA mayana' () vAtanA udayathI cittamAM jaDatA, asthiratA ane bhaya pedA thAya che. - A zlokamAM vAtathI cittamAM jaDatA, asthiratA ane bhaya -evI rIte traNa pariNAme darzAvyA -tethI samajAya che ke vAtanA prakopathI je jaDatAne doSa zarIramAM utpanna thAya che tene upAya 'kAyetsarga" hAI zake. upAdhyAya zrImeghavijayajI 'addagItAmAM ja zarUAtamAM lakhe "vArtA viSaya jJAnaM, ne pittavaUT" (rApa) jJAnathI 'vAtanI zuddhi thAya ane darzanathI "pittanI zuddhi thAya. pachI jaNAve che ke "cAritrathI 'kaphano nAza karAya che. AvuM AvuM zodhavuM joIe ane te vyavasthita rIte dAkhalA dalIlathI samajAvAya te kadAca AyurvedanA adhikArIe kabUla kare. 5 bha, (88) zivagaMja, suda-11 ApaNe tyAM kAryotsarga jema prAyazcita mATe che tema paDAvazyakamAM eka svataMtra adhyayana paNa che. tathA cha prakAranA atyaMtara- tapamAM dhyAna pachI " kotsargane UMcuM sthAna che eTale te dhyAnanI ja eka vizeSa bhUmikA che. tIrthakare dIkSA lIdhA bAda cha avasthAmAM ghaNe kALa kAtsargamAM ja nirgamana kare che. kAryotsargane karma-nirjarAnuM asAdhAraNa kAraNa mAnyuM che. te sUtAM sUtAM, beThAM beThAM ane UbhA UbhA - ema traNe rIte karI zakAya che. upasargavakhate vizeSe karIne tenuM avalaMbana levAnuM kahyuM che. seLa AgAra ane ogaNIsa dezonuM vistArapUrvaka varNana karyuM che. karmakSayanI dRSTie te karavAmAM Ave te karmakSaya uparAMta AnuSaMgika rIte zArIrika, mAnasika Adi lAbha paNa thAya ja che. kevaLa zArIrika ke mAnasika dRSTie karavAthI adhyAtmika-lAbha maLatuM nathI ane bhautikalAbha saMdigdha rahe che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAsaga 105 ahaMdagItAmAM dhAta, pitta" ane "kaphane prakopa anukrame "jJAna", "darzana" ane cAritra vaDe dUra karAya che -e vAta mArmika che. banArasIdAsanI navarasa saMbaMdhI vAta paNa suMdara che zaMgArAdi te ja rase jyAre "Personal" maTIne "cosmic" bane tyAre "zAMtarasamAM pariNamI jAya che. vyaktigata sukha-duHkha jyAre harSa-zekamAM pariName che tyAre samaSTigata te sukha-duHkhano vicAra 'utsAha" ane "karuNarasamAM palaTAI jAya che. badhi" aMge "anAhata" ane "avyakta- bannemAM teno prayoga paNa thaI zake-e khulAse jANIne AnaMda thaye. a* (89) tA. 18-6-73 kotsarga"- mArA lAMbA vakhata thayAM cAlatA svAdhyAyane aMge evA nirNaya upara Avyo chuM ke dhyAna mATenA aneka sAdhanomAM uccatama keI hoya te te "kItsarga che. tenuM svarUpa "tAva zAthe kALe moLa zALaLa thI darzAvyuM che; eTale ke je mudrAe "kAyetsarga' karAya te kAyama rAkhavI, vANInuM uccAraNa baMdha, mana ekAgra rAkhavuM athavA "kAyagupti', "vAgagupti', ane "managupti. - AcArya zrIharibhadrasUri kahe che ke "kotsarga" eTale pravRttimAM salagna kAyAne parityAga.* yega traNa kahyA che -kAya, vacana ane mana paraMtu vAstavika rIte te eka ja kAya-ga che. mana te manyamANa thAya tyAre ane bhASA bhAgamANa thAya tyAre eTale bIjA be te tene AdhAre che. A kAraNe te je AgA - 1. udghAsa, 2. nizvAsa, 3. khAMsI, 4. chIMka, 5. bagAsuM, 6. oDakAra, 7. vATa, 8. jamarI, 9. pittanI mUcha, 10. sUkSma "Avazyaka-sUtra': hAribhadrIya -vRtti- gAthI - 79 "cApAravataH kAyastha paristhAmiti mAvatA " Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 adhyAtmapatrasAra aMgasaMcAra, 11. sUkSma kaphasaMcAra ane 12. sUkSma dRSTisaMcAra- A badhA kAyAnA che athavA vadhAre spaSTatAthI kahIe te prANunA che. jeTalA saMcAra che te saghaLA prANane AbhArI che. te prANa eTale prANa, apAna, samAna, udAna ane vyAna. * paraMtu A kayAMye AdhAra maLatuM nathI. mArI kalpanA che ke pAMca samIrane kAbUmAM rAkhatAM zIkhIe te "kAyotsarga" sAre thAya. " "paMcaparameSTi maMtrarAja dhyAnamAlAmAM te trIjI DhALa AkhI prANavijaya mATe che. temAM AvI carcA che. tethI svAthya sAruM rahe che. tevI paNa carcA che. AvI rIte prANane jaya karatAM AvaDe to " kAsa ucca koTine thAya. (90) luNAvA.. tA. 3-7-73 jinamudrA' eTale kAtsarga-mudrA'. jinezvaro je mudrAe nirvANa pAmyA te mudrA. te be prakAranI - eka "padmAsana ane bIjI kotsargaUbhI mudrA'. banne paga AgaLathI cAra AMgaLa ane pAchaLathI cAra AMgaLathI sahuja ochuM aMtara hoya te rIte rAkhI banne bAhu prasArIne thatI mudrA te "kAyetsarga mudrA che. je hAla ApaNe "kAyotsarga" vakhate karIe ja chIe. vizeSamAM te "kAyetsaga vakhate dhyAna Sako upara hovuM joIe-ema kahe che temAM paNa bAdha jevuM nathI. ApaNe tyAM dayeya tarIke pApakSaya, karmakSaya, duHkhakSaya, bedhilAbha, cittasamAdhi vagere kahela che ane te je prakAranA dhyAnathI siddha thAya te dhyAna vihita che. kAlagaNanA mATe "TyatanA kANA' e sUtrathI navakAra' yA "logassanA pAde gaNavAnI praNAlikA che. "kAyetsargamAM 16 Agere-jemAM ekavacanAta-9 ane bahuvacanAta-3 tathA cAra AgaMtuka Agere paNuM anna -sUtramAM kahyA mujaba-rAkhIe chIe ane bIjI badhI mana-vacana-kAyAthI thatI kriyAonA tyAganI pratijJA karIe chIe. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga 107 a. (91) tA. 10-8-73 kAyotsarga :1. be paga vaccenuM aMtara "jinamudrAnA niyata mApa anusAra - munizrI tathA jaina, yuvAna hovAthI rAkhI zake che. paraMtu mAre te aMtara AMgaLa nava AMgaLa ane pAchaLa cAra AMgaLa - e pramANe rAkhavuM paDe che. A rIte karavAthI traNeya sahelAIthI 20 thI 25 miniTa niprakaMpa UbhA rahI zakIe chIe. traNeya jaNe rAtanA sau saune ThekANe karIe chIe. niprakaMpa-eTaluM ja nahi paNa koIpaNa AdhArane lAbha lIdhA vinA UbhA rahI zakIe chIe. dhyAna keIne lAgatuM nathI paNa te viSe prayatna cAlu che. amAre hAla prayAsa te niSpakaMpa UbhA rahevAne che. amArA A prayAsa A mahinAnI zarUAtathI che. huM 20 miniTa niprakaMpa Ubhe rahI zakuM chuM." 2. amane vAyuo sama thatA jaNAya che. tethI peTa sAruM Ave che. 4 (92) bhA. luNAvA. tA. 13-9-73 kAyotsarga aMgene prayoga cAlu haze. te prega jema UbhA UbhA thaI zake tema beThAM beThAM paNa thaI zake ke kema? A bAbatamAM zrI dhIrajalAla TokarazI zAhanA pustaka uparathI eka phakare utArIne lakhyo che. gIguru" graMtha hoya to jeze. zrI dhIrajalAla TekarazI zAhanA "maMtra divAkara' nAmanA pustakanA pRSTha 104 upara svAmI zrI nigamAnaMda sarasvatIe "gIguru" nAmanA granthamAM manane sthira karavAne eka anubhUta upAya batAvela che. te pAThakenI jANa mATe ahIM rajU karIe chIe. tyAra pachInA peregrAphamAM lakhyuM che ke - jene je Asanane abhyAsa karela hoya te Asana lagAvIne mastaka, garadana, pITha ane udarane barAbara sIdhuM rAkhI zarIrane sIdhuM Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 adhyAtmapatrasAra banAve pachI nAbhimaMDalamAM DuMTI upara dRSTi sthira kare. te vakhate AMkhanuM maTakuM paNa na mAre. nAbhisthAnamAM dRSTi ane mana rAkhavAthI niHzvAsa dhImedhIme jeTalo ocho thate jaze teTaluM ja mana sthira thatuM jaze. A rIte theDA divasa abhyAsa karavAthI mana sthira thaI jaze. manane sthira karavA mATe A saraLa upAya bIje kaI nathI." g bha (93) luNAvA. tA. 20-2-73 kAyetsarga aMgenI hakIkta jANIne AnaMda thaye. hissAranI patrikA hejI vAMcavI bAkI che. zibira mATe eTale dUra javAnI zakayatA ochI che. hAla te tyAMnA sAhityamAtrathI sateSa mAnaze. mArI dRSTie te loko hajI prAthamika gaNAya - A viSaya dIrghakAlIna abhyAsa mAMge che, vaLI gAbhyAsamAM pragati mATe adhikArI ja maLavA durlabha. mumukSuvRtti tIvra na hoya tyAM sudhI AMtarika pragati na thaI zake. ApaNe tyAM paraMparAgata ArAdhanA che. temAM prANa pUrI zakAya te mATe navuM je kAMI mArgadarzana upagI nIvaDe tene lAbha laI zakAya jethI side track na thavAya. pUrvapuruSoe je mAge cAlIne mArgadarzana karyuM hoya, te AdhArabhUta gaNAya ane te mAge vikAsa kare sulabha bane. A aMge je kAMI navuM sAhitya maLe te jovA mATe mekalatA raheze. keTaluMka to kevaLa pracAra mATe paNa hoya che. ApaNe tyAM zrI upadhAna tapa Adi anuSThAna vakhate ja 100 legane kAryotsarga" karavAnuM vidhAna che. temAM badhA te nahi paNa keIkeIjijJAsu sAdhaka evA maLe che ke upadhAna pUrAM gaI gayA bAda paNa te "kItsarga" cAlu rAkhe che ane pachI temAM AnaMda anubhavavAthI thAvat 500 "legassanA kAryotsarga sudhI paNa pahoMce che ane tene nityanA anuSThAnamAM goThavI de che. hamaNAM ja rAjanagaramAM eka muni kALa karI gayA - te reja 500 "legane "kAyetsarga" niyamita karatA hatA. chelle zarIrane kensaranuM darda thayuM, temAM paNa samAdhi akhalita rahI, dehAdhyAsathI para thaI zakyA hatA. evA bIjA paNa keTalAka dAkhalA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyAtsarge 109 che, je 'kAyAtsarga'thI thatA phAyadAnA pratyakSa purAvA rUpa lekhI zakAya. terApaMthI zibiAmAM te je rIte mArgadarzana ApatA heAya te jANI levu jarUrI che. temAM je nakkara vAta hAya te grahaNa karavI ane 'pAyalamA jhulAsA'nI gaNatrInI mukhyatA che. dhyeya viSayanA koI niyama nathI ema paNa ' zrI lalitavistarA'mAM jaNAvyuM che. mana, vacana ane kAyAnA yoganI sthiratA ane jJAna, darzana ane upayAganI vizuddhine paNa dhyeya tarIke laI zakAya che. ' lalitavistarA 'nuM te sthaLa jovAthI spaSTa thaze. Ruo (94) a. tA. 7-10-73 hamaNAM huM 'kAryotsarga ' rAtre 10 vAgyA pachI karuM chuM. ardhA kalAka barAbara nizcala Ubhe rahuM chuM. karNamAM je 'nAda'nuM zravaNa thAya che te upara vadhAre dhyAna jAya che. te sthiratA Ape che, paNa saMkalpa-vikalpe sAva baMdha thatA nathI. UbhA rahevAmAM AgaLathI cAra AMgaLa jeTalA najIka aMgUThA rAkhI zakatA nathI. kudaratI UbhuM rahevAya tema UbhA rahuM chuM te paganA aMgUThA ochAmAM AchA sAta IMca dUra rahe che ane pAchaLanI eDI tethI AchI dUra rahe che. Ama UbhA rahuM chuM te anne paga upara samatulAe bhAra rahe che, nahitara bhAra Ache adakA thAya che eTale zarIra jA-jA asthira thaI jAya che. 'laya-yAga' mATe sADAtraNa valayanuM dhyAna zuddha sAdhana che. te viSe vizeSa dhyAnamAM Avaze teA jaNAvIza. cakronuM dhyAna gRhasthI mATe nathI evuM koI sthaLe vAMcyuM nathI, paraMtu te cakrabhedana te tyAre ja karI zake ke jyAre te brahmacarya pALate hAya. Pou (95) a. tA. 12-10-73 Aja roja mane 80muM varSa bese che eTale prAtaHkAlamAM UThIne devagurune vaMdana karatAM ApazrIne paNa vaMdana karyAM' che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 adhyAtmapatrasAra mane jIvanane sAra AcAra jaNAya che ane tene sAra " kotsarga jaNAve che. temAM pragati thAya ane mArA AtmAnuM zubha thAya tevI ApanI AziSa mAguM chuM. bha, luNAvA. tA. 17-10-73 devagurubhaktikAraka suzrAvaka zrIamaratalAlabhAI joga dharmalAbha. tamAro tA. 12-10-73ne lakhele patra Aja roja maLe che. nUtanavarSa tamane dharma ArAdhanAmAM vRddhikAraka bane e ja zubhAbhilASA. mAnavajIvanane sAra sadAcAra ane tene sAra prAyazcita, vinaya, vaiyAvagyAdi sAthe svAdhyAya, dhyAna, kAtsarga vagere atyaMtara-tapa che. eve tamAre nirNaya prazaMsanIya che. sadAcAramAM ahiMsA, saMyamane samAveza thaI jAya che. tapamAM sarva - zreSTha aMtargata che. "ta vighAnavInuM, zyAm' ema "zrI lalitavistarA" granthamAM "annastha - sUtranI TIkA prasaMge pU. zrIharibhadrasUri mahArAje pharamAvyuM che. juo : (lalitavistarA, hindI anuvAda-pRSTha 339). "kAyetsargamAM viziSTa prakAranA dhyenuM dhyAna thAya che te vidyAna " arthAt "viveka utpattinuM kAraNa che ane te "mezvara eTale "paramezvarapraNIta che. viziSTa dhyeya tarIke tIrtha - sthApaka bhagavAnanA guNo, temaNe prakAzita karelA jIvAdita, sthAna - varNaartha - AlaMbana athavA potAnA dezanI pratipakSa bhAvanAo vagere gaNAvela che. upalANathI koIpaNa viziSTa dhyeyanuM dhyAna karI zakAya che. kAryotsarga dvArA mana, vacana ane kAyAnA pegenuM cairya ane te dvArA dehAdhyAsanA tyAga ane hAla je tamAre prayatna cAlu che, te paNa temAM grahaNa karI zakAya. pracalitamAM paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha ArAdhanAtha athavA duHkhakSaya - karmakSaya nimitta 10-20-40-100 "logassa" paryatane " kAga' karAya che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga bha. a (29) * kAryotsarga'nI sAdhanA cAlu haze. paNa jema UbhA UbhA tema beDAM beDAM kAyAtsarga ' mudrAe nAbhi - kendrapara rahelA 8 rucaka pradezAnuM eka citte dhyAna thaI zake ane tenAthI paNa tevA ja lAla thaI zake. bha L ( 98 ) 6 tA. 19-11-73 huM hamaNAM sAmAyikamAM 'kAyotsarga ' karu' chuM, pahelAM paMdara miniTa ' namo diMtALa'nI daza mALA pachI eka mALA 'sarasvatI maMtra'nI karu chuM ane tyAra pachI lagabhaga 33 miniTa nizcala Asane dhyAna karu chuM. temAM karNa upara dhyAna rAkhavAthI 'nAda' bahu suMdara rIte zravaNa thAya che ane tethI vikalpe AchA thaI jAya che. mane to vikalpAnA nAza karavAnuM te ameAgha zastra jaNAya che. 111 ApazrI AmAM kAMI deravaNI ApI zake te mATe vigatavAra lakhI jaNAvyuM che. Pin ( 9 ) luNAvA. tA. 13-11-73 eDA. tA. 30-6-75 je va. 6|ra sAmavAra. 'lalitavistarA' mULa tathA paMjikA ane tenA para vivaraNa 'paramatteja', bhAga 1-2 jovAthI 'dbhuita vALa' tathA gannathasUtra'nuM vistArathI varNana maLaze. temAM vaMdana - pUjana - satkAra - sanmAnAdi tathA zraSAmedhAdi padArthoM upara sAru spaSTIkaraNa che ane ' kAyotsarga 'upara * annatya- sUtra'nA vivecanamAM vistArathI mAhitI ApI che. vaLI eka sthaLe vAMcavAmAM AvyuM che ke - pAda vaDe prANanuM bhakSaNa thAya che ane Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 adhyAtmapatrasAra prANu vaDe mananuM bhakSaNa thAya che ane mana vaDe kALanuM bhakSaNa thAya che - tethI "japanA rANa" kahIne zAstrakAroe kAtsargamAM saMpUrNa laya-gane samAveza karyo che. "dhyAnavicAramAM paNa "laya" ane paramalayane vicAra karyo che. tyAM "bhAvathI laya"--"maryAritu gSeto nirA !" ane "paramalaya"- "tamArA jIne pararsace paH - e rIte vyAkhyAo karI che. "ghaNA sArA' mAnIne " kotsargamAM "legasa"- sUtranuM smaraNa karavAthI "paramalaya" sudhI pahoMcI zakAya che. tethI te "Tyama ne "ArSa-praga ghaNe gaMbhIra sAbIta thAya che. bAhya-prANanI sAthe tene saMbaMdha joDavAne prayAsa karavAnuM rahetuM nathI. mAtra "kAyetsarga mudrAmAM rahIne pAdonuM smaraNa karavAthI prANa, mana ane kALa upara svayameva prabhutva prApta thAya che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] maMtra a. (100) tA. 2-1-1960 "namaskAramaMtra"mAM "maMtra" zabdane arthe vicArIe: maMtra te che ke je manana karavAthI rakSaNa kare che athavA jApa karavAthI phaLadAyI thAya che - aWkiyAkArI thAya che. "namaskAramaMtramAM sakala artha kriyAkAritvanuM sAmarthya che ane tethI te "paramamaMtra che. evA maMtraka che ke jenuM arthakiyAkAritva amuka aMze phaLadAyI hoya paraMtu eka sAthe ane saMpUrNa prakAre phaLadAyI hoya te te "namaskAramaMtra ApaNe upara zAbdika-a vicAryA, paraMtu paramArthanI (nizcayanI) daSTie vicArIe to (1) maMtra, (2) devatA ane (3) guru - A traNenuM aikya che. A kAraNe maMtrazAstromAM maMtrane sAdhAraNa - zabdanI mAphaka kevI sAmAnya - ane bedhaka nathI mAne ke je prApta thavAthI "maMtrInuM kArya samApta thAya. paraMtu "maMtrIne samasta zabda ane arthanA mUlarUpa mAne che "namaskAramaMtra" labdhi - akSararUpe "caitanyasvarUpa paramAtmA' che. A kAraNe te ati Avazyaka che ke ArAdhakanA cittamAM "maMtra" pratye sAdhAraNa sabhAvana rahevuM joIe paraMtu brahmabhAva jAgRta thave joIe -jethI "maMtra' labdhi - akSararUpe athavA caitanyarUpe saMkurita thAya ane ArAdhaka temAM lIna rahe. uparyukta maMtradevatA" ane "guru"nuM aikaya zrI paramezvara parameSThI arihaMtadevamAM ja lAdhaze. tethI "namaskAramaMtranA pAMca-adhyayane arihaMtadevanI ArAdhanAnA paNa bedhaka che, te te daSTie ghaTAvI zakAya. tA Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 a. ( 11 ) tA. 21-6-68 ApaNAmAM maMtra'nI traNa prathA cAlu hoya tema jaNAya che, te traNa prathA A pramANe cheH adhyAtmapatrAya (1) sumuni-nirmita maMtravAda, ( 2 ) devAdhiSThita maMtravAda ane (3) maMtrAtmaka devatAvAda. (1) sumuni nirmita maMtravAdaH- satya-saMkalpatA ane utkRSTa - tapanA prabhAvathI temanA zabdone maMtra'nuM sAmarthya prApta thAya che. tethI ja gaNadhara bhagavaMtAnAM sUtro 'maMtrAtmaka ' che. (2) devAdhita maMtravAdaH- je devatAne AzrayIne 'maMtra' praNIta thayA hoya tenA vidhipUrvaka prayoganA sAmarthyathI siddhAntane anusaratA puruSane te anugRhIta kare che. (3) maMtrAtmaka devatAvAdaH- pavitra-pada'nuM samAlaMbana laI ne vidhipUrvaka ( eTale ke nADI-pavana-saMcAganA parijJAnathI ke paMca-samIranA utthAnanI prakriyAthI ) je karAya te anAhata-deva'rUpe anugRhIta kare che. zAstrakAra bhagavaMte caiAgazAstra'nA aSTama-prakAzamAM pahelI ane trIjI prathAnA upacAga karyo che. ' pravacanasAra'nA pavitra-pade Alamana mATe uddhRta karIne pahelI prathA svIkArI che ane 'padamayI - devatA'nA avataraNikAomAM pAMca-cha vakhata prayAga karIne trIjI prathA svIkArI che. je keAI zAstranI racanA kare te pahelI prathAne jarUra anusare eTale khIjI ane trIjI prathAmAMthI trIjI prathAne mukhya gaNI che ane bIjI gauNa che. A kAraNe zAsrakAra bhagavata trIjI prathAnuM samana kare che. evuM je me' prastAvanAmAM lakhyuM te yathAtha che tema mAnuM chuM. ApazrI jAgRta rahI mArA upara cAkI rAkho che te mATe AbhAra mAnuM chuM. jo Ape vigatavAra A viSayane carcyA na hAta to mAre UMDANathI vicAra karavAnA vakhata Avata nahIM. mArI samajamAM bhUla hAya te Apa dAkhavI zakeA teTalA mATe vigate javAba ApyA che. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 maMtra apariNata AtmAnA vargamAMthI nIkaLavAne prayAsa che ane ApazrI jevA guru temAM madada karatA rahezo tevI zraddhA che. zrI haribhadrasUrinA cheDazake " vAMcI jaIza, Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11] anAhatanAda (12) tA. 13-10-63 nAdAnusaMdhAnanI prakriyA sAdhanArA puruSane Apane bheTe thayo che te jANuM AnaMda thaye che. mArI pAse "anAhatazabdazAstra che jene meM anuvAdanA vivaraNamAM upayoga karyo che. tenI eka nakala Apane meluM chuM kadAca teone upayogI thAya. Apa te jarUra vAMcI jaze. te anAhatanAdanA pAMca prakAra darzAve che ane tenI samajUtI Ape che. tenI paNa eka chUTI nakala karAvI abhyAsa mATe have pachI mokalI ApIza. bIjA eka digabara sAhityamAMthI amRtAzIti" nAmanA 80 kaleka manyA che, kAle ja maLyA che, tene abhyAsa karI rahyo chuM. tenI nakala karAvI Apane mekalI ApIza. a. (103) tA. 12-12-63 pArzvanAtha prabhunuM citra tathA tenuM plAsTIkanuM ochuM anukULatAvALA thAya che te jANI AnaMda. te taiyAra karAvIne ja huM tyAMthI nIkaLe hate paNa mArA bhAIe tyAM AvavAmAM vilaMba karyo. 'anAhatazabdazAstra tathA zrIzaMkarAcAryanI "gatArAvalInA kAraNe have eka pustaka lakhavA jeTale masAle taiyAra thaI gayela che. paraMtu hajI yogazAstra: aSTama - prakAzanA ja vicAre cAle che. maMtrarAja kAra ane maMtrAdhipa 3nI kAra - A baMne eka ja bIjAkSaranA be pAsA che. sthalakriyA mATe kaI kAra che ane sUkSmakriyA mATe A kAra che. sthalakiyAthI parataravajana thAya paNa sUphamakriyAthI zivazrIjana thAya. sthalakiyA karyA vagara sUkSmakiyA thaI zakatI nathI Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAhatanAda 117 eTale 'jJAnArNava'mAM je zlokA nathI te cogazAstra"mAM khAsa ApyA che. ' jJAnArNava ' e rIte adhUro che. A banne prakriyA maMtrayoganI sAdhanA mATe dIkSA pradAnarUpa che. A kAraNe ja ' cogazAstra : aSTama-prakAza' zarU thatAM te prakriyAo ApavAmAM AvI che. mAtRkA-saMsmaraNa vinA paratattvaceAjana paNa na thaI zake te mATe te sauthI pahelAM ApyuM. A saghaLu kavirAjanA pustakamAMthI chUTuM chavAyuM maLI Ave che ane tenuM saMkalana karI rahyo chuM. A vastunA niNuM ya thaI jAya to siddhacakranI ArAdhanA mATe eka sabaLa zAstra hAtha lAge. A pUruM thaye khIjuM kAma hAthamAM laIza eTale Apa je cega aMge samanvaya'nuM lakhe che te kheALane paDayuM che. siddhacakranI ArAdhanA mATe 'anAhatazAstra' bahu upayogI che, bha. eDA. ASADha va4 13 'navADanA todUta'-- e e zlAka, tame jaNAvyuM te pramANe tattvA dvIpaka'mAMthI ja maLyA che. ( 'zrIsiddhacakragRha pUjana'mAM cha phU TADanAhasamUjamaMtra'- e aAkathI siddhacakra-yaMtroddhAra batAvyAM che, tyAM mardane ja anAhata kahela che eTale 'ne karphe 'maMtramAM paNa anAhatanA sthAne 'TM'samajAya che. traNa akSaranA A maMtra anAhatamAM praveza karavA mATe saraLamAM saraLa sAdhana banI jAya che - ema anubhavathI samajAya che. - " Pian (105) e. 5 ( 104 ) tA. 14-12---6 anAhatanuM svarUpa', lekhaka 'abhyAsI '-pRSTha 46 upara OM mahe' e siddhacakranA mUlamaMtra che - A pramANe lakhe che, mArA dhAravA pramANe A vAjakhI nathI. siddhacakramAM marda - e revALA che ane tenI viziSTa prakriyA mAgazAstra : aSTama-prakAza'mAM zlAka 6 thI 17 mA : Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 aAtmapatrasAra nahIM paNa leka 18thI 28mAM ApI che ane temAM kevaLa anAhata nathI paNa anAhata, prANacAra ane lakSyamAMthI alakSyamAM javAnuM dhyAna che. UR a. (16) tA. 22/rapa-2-69 saMgItapaniSadusaddhAra'-A graMtha hamaNAM gAyakavADa erienTalA sirijhamAM chapAyo che ane prakAzita thayA che. tenA kartA jaina vAcanAcArya zrI sudhAkalaza nAme harSapurIya gacchanA AcArya che. graMtha temanA pitAnA saMgIte paniSad nAmanA bRhagranthanA sArarUpe che. mULa graMtha maLatuM nathI paNa A muni zrIpuNyavijayajIne prApta thaye te sAra hai. saMDesarAne ApI chapAvyuM che. graMtha saMgIta viSe prakAMDa vidvatApUrNa mAhitI Ape che paNa temAM "nAda'nuM prathama-prakaraNa che, jenA 30 zloka che. pitAnA zukrathI ane mAtAnA zeNitathI garbhane saMbhava thAya che. tema zivarUpa pitA ane zaktirUpa mAtAnA samAgamathI je paMcabhUtamaya piMDa thAya che te "nAda che; te paMcavidha che:-(1) atisUkSama, (2) sUkSma, (3) puSTa, (4) apuSTa ane (5) kRtrima. zabdanA pAMca prakAra che -(1) Ahata, (2) anAhata, (3) daMDAhata, (4) karAhata ane (5) avaghAtaja. A pramANe Doka bhAga paNa "nAda samajavA mATe bahu upayogI che. temAM pra4-4 nI pAdoMdhamAM ATha leka ApyA che te "nAdanI-utpatti mATe bahu upayogI che. tevA ja lekarUpe duhAo gerakSa - ga - maMjarI" nAmanI pustikAmAM maLe che, temAM pRSTha-41 para kahyuM che ke "tava apAna vAyu Ape thira rahe, mUlabadha keIyegI lahai . prANu apAna nAda bindu deI, mUlababdha ekatA hoI che tava hI yegI siddhike pAvai, IcchA dharai sahI bani Avai Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAhatanAda apAna prANu java eke hAI jA ghaTa malamUtra nahiM keI ! buDhA hoya javAna samAna, - jo bandha rAkhe vAyu apAna | apAna vAyu Urdhva kai Avai, agni maMDalamai jAya samAvai || agni zikhA java dIragha hoI, tava hI anahada paragaTa heI ! zabda anahada dhvani hai tahAM hI, dIpaka bale akhaMDita jahAM hI | jAma mana pataMga laya pAvai, zaMbhu paramapada yaha kahA " AvuM ghaNuM sAhitya chUTuM chavAyuM che te vAMcIne "anAhatanAda viSe je nibaMdha lakhAya che te vastune prakAza pADe. UR bha, (107) zivaja. tA. 17-1-9 zaktisaMcAra" ane "spazadIkSA--e hakIkata hevA chatAM te mATe Opening with compeete faith to transmission is a difficult task for the adults. bALakanA jevI niHzaMka zraddhA, je bAlyAvasthA vaTAvI gayA hoya temAM kevI rIte prakaTI zake? vaLI pitAnI jAta bIjI vyaktine seMpavI tenA karatAM pitAnI aMdara rahela "anAhata' ane avyaktane seMpavI ane te surrender mATe satata prayatnazIla rahevuM zuM khoTuM? sAdhanAnI te dizA binajokhamI ane ceDA vilaMbe paNa avazya svAdhInapaNe phaLa ApanArI samajAya che. maMtrarAja, anAhata ane avyakta e traNane "aSTama-prakAza'nI TIkAmAM ""nA dhyAnanI prakriyA vakhate ullekha maLe che. jApa jyAre bhASya, upAMzu ane mAnasanI bhUmikA vaTAvIne ajapAmAM jAya che tyAre "anAhata" ane tene Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 adhyAtmapatrasAra phaLarUpe "avyakta"nI anubhUti karAve che. A prakriyA rAjamArga lAge che. zaktipAtAdi vyaktivizeSa mATe upakArI haze. japasAdhanA pratyeka adhikArI mATe Atmatava sudhI kamazaH pahoMcavA mATe sahIsalAmata rAjamArga samajAya che. a. (108) tA. 1-5-73 anAhata-A zabda bahu vicAraNA mAge che. jema gamImAMsAmAM vAyu zabdano prayoga jyAM jyAM thatuM hatuM, te tapAsIne tenA ghaNuM artho karI batAvyA tema A "anAhata'nuM paNa che. mane yAda che tyAM sudhI Arthara evelene tenA "zakti ane zAktamAM agara "sarpanTapAvaramAM Ane amuka aMze carce che. paraMtu ApaNe vizeSa cacI dAkhalA - dalIla sAthe rajU karIe to tene kAMIka nyAya Ape kahevAya. jaina-vAmayamAM "anAhata' zabdano prayoga prathama digaMbaree karyo che. tevI rIte paM. zrI kalyANavijayajI temanA nibaMdha-nicaya graMthamAM lakhe che eTale digaMbarenuM sAhitya pahelAM tapAsavuM joIe. nibaMdha-nicarya pRSTha 54mAM teozrI jaNAve che ke digaMbara bhaTTAraka zrI devasenasUrie bhAvasaMgraha' nAmanA graMthamAM lagabhaga 40 gAthAomAM siddhacakranA yaMtranI tathA tenA pUjananI carcA karI che. A graMtha hajI mane hAtha lAgyuM nathI. amRtAzIti-A tathA "anAhata-zoda- zAstra mArI pAse che te tathA "digaMbarenuM amRtAzIti vagere padyo tapAsIe tyAre A zabda pUrNa rIte samajAya. bha. ' (19) tA. - anAhatanAda* [ A lakhANa svataMtra lAge che. eka kAgaLa para nedha karelI temAMthI nakala karI che. koI pustakamAMthI maLI AvelA muddAo rUpe A lakhANa hovAne Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAhatanAda 121 saMbhava che. kayAMthI lIdhuM che?--te mULa kAgaLamAM lakhyuM ke nodhyuM nathI. tenA para tArIkha paNa nathI chatAM paNa anAhata mATe upayogI mAhitI hovAne kAraNe te ahIM saMkalita karela che.] sarva prANIomAM jIvanarUpe je parirakuraNA thAya che te "nAda che. nAdInA paryAyavAcaka zabdo prANa, jIva ane zeSa che. kAMsAne ghaMTa vagADavAthI pAchaLathI raNakAra cAlu rahe che te "nAda" che. bhAvathI nAda zarIramAMthI utpanna thate - vAjiMtranA avAja je che ane te svayaM saMbhaLAya che. paramArthathI nAda zarIramAMthI utpanna thatAM judAM judAM vAjiMtranA avAje je che ane te svayaM saMbhaLAya che. (kAraNa) "nAda avyakta dhvanirUpe che ane te (kArya) nAdarUpe ATha prakAre darzAvAya che; jema ke - (1) ghoSa, (2) rAva, (3) svana, (4) zabda, (5) pheTa, (6) dhvani, (7) jhaMkAra ane (8) vikAra. (kAraNa) "nAda sarva zabdanI utpattinA heturUpa paNa che ane te zabdabrahmasvarUpa che. "nAda" haMsarUpa che eTale ke prANanA AntarkalparUpa che. nAda' kriyAzakti-pradhAna che ane tenuM kArya apAnavAyu dvArA tathA IDAnADI dvArA thAya che. nAda'- anAhata-vanirUpa che, te bhramaranAda'nI jema khinI nADImAMthI UThe che. zabda "nAdAtmaka che eTale ke zabdanuM uccAraNa mAtra "nAda dvArA thAya che. kaMThanuM dvAra sAMkaDuM karI uccAraNa karavAthI "nAda'nI utpatti thAya che. "nAdAnI je atisUkSma uparanI avasthA che te zUnyatulya hovAthI biMdu kahevAya che. - mana ane cittane "laya" "nAdamAM thAya che eTale "layaga" nAdapradhAna' che. "nAda je "laya" nathI. nAnuM anusaMdhAna karavAthI vAsanA kSINa thAya che ane karmanA baMdhane tUTe che. " Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 adhyAtmapatrasAra a. (110) tA. - zaMkhinIne deva caMdramAM che. zaMkhinI nADI DAbA kAnanI nIcethI pasAra thAya che. zaMkhinI-gAMdhArI ane sarasvatI nADIo vaccethI pasAra thAya che. zaMkhinI e cAMdrIkalA che ane amRta varSAve che. zaMkhanI kaMThakUpamAMthI pasAra thaI kAna nIcethI jAya che. zaMkhinI mUlAdhArathI nIkaLI gAMdhArI ane sarasvatI nADIo vaccethI suSuNNAnI bAjumAM pasAra thaI kaMThakUpamAMthI pasAra thaI DAbA kAnanI bUTa nIcethI thaI upara jAya che. te cAMdIkalA che ane amRta varSAve che. annasArane mastiSkamAM pahoMcADe che. vpamaghA nA rAhanI gAthA choguNI, P. 444 zasinI caiva gAndhArI tadanantarayoH sthite (suSuccha ane sarasvatI vacce zaMkhinI tathA gAMdhArI che.) gAMdhArI ane sarasvatI vacce , .. " - 506 Avyavarata pUrNa hinA mavati P. 526 nAdAnuM saMdhAna - itare Ane "mAnasa-yajJa" kahe che. (pAzupatabrahmopaniSata). Y. U. P. 230 haMsa - sNa- A prakAre vAraMvAra jalpana karavAnuM je bhAvanAnuM sAdhana te "nAdAnusaMdhAna" kahevAya che ane te ja "mAnasa-cA' che. bindu=mana. nAda= buddhi. kuMDalinImAMthI "nAda' utpanna thAya che. vaikharIrUpe 'nAdane "vara kahevAmAM Ave che. (gazipaniSata). P. 432 "ga" upara sAmrAjya meLavavuM hoya teNe "nAdAnusaMdhAna" karavuM joIe. * P. 484 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAhatanAda brahmAra pramadhi Asana purI khAvu, anahadatAna ajAsI | mADhurA 0 // 2 // ( 'AnaMdaghana paDhasaMgraha'; pada * * upajI dhuni ajapAkI anahada, jIta nagAre vArI; jhaDI sadA AnaMghana kharakhata, bina mAre eka tArI / abadhU // 5 // - 6 ). ( 'AnaMdadhana padasaMgraha'; pada - 20). * nAdabrahmanI upAsanA (zivapurANu ) badhA sUI jAya tyAre rAtre khattI ThArIne Asanastha thavuM. tarjanI AMgaLIthI banne kAna ghaDIbhara dabAvIne baMdha rAkhavA. e avasthAmAM agni prerita zabda saMbhaLAvA lAge che. ethI saMdhyA pachI khAdheluM anna tarata pacI jAya che. badhA rogo ane javara vagere upadravA jaladI nAza pAme che, pratidina e ghaDI sudhI Ama karavAthI kALa tathA mRtyu para vijaya prApta thAya che. DAhyA mANase niraMtara enuM anusaMdhAna rAkhavuM. Pin 123 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] nADo - zuddhi II. (111) tA. 12-10-69 - rAjayoga - jJAnaganI sAdhanA mATe aneka mArgo nirdiSTa karAyA che. te paikI eka mArga "nADI - zuddhine che. A mArga yathAvidhi prayANa karavAthI sAdhaka dehanuM Arogya jALavI zake che ane dhAraNa pramANe siddhio sahelAIthI hAMsala karI zake che. kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya - temanA zAstranA paMcamaprakAzamAM "nADI -zodhana karavAnI rIta cAra leka (2pa6 thI 259) dvArA darzAvI che. A prakAre vizuddhi karavAthI virala puruSe lAbha- alAbha, sukha- duHkha, jIvita- maraNa Adi jANe zake che. A prakriyA vaDe vAyuthI pedA thatuM sarva sAmarthya prApta karI zakAya che. paraMtu ApaNuM uddeza mATe tenAthI judA prakAranI "nADI - zuddhi' vicAravAnI che. pakriyA vinA ane kevaLa prANuyAmanA vidhisara prayogathI "nADIzuddhi thAya che - tema ItaramAM kevaLa "vaziSTha - saMhitAnA "gakAMDa'mAM darzAvavAmAM AvyuM che. ( gamImAMsA, varSa-4, aMka1, pRSNa-1, prastAvanA). taduparAMta "viziSTha - saMhitAnA gakAMDanA bIjA adhyAyanA kalekaH 68-69 thI sabIja - praNAyAmane nirdeza thaye che. ( gamImAMsA': varSa - 8, aMka - 3 pRSTha -336). Arogya mATe "nADI - zuddhinI prakriyA sabIja ja hevI joIetevuM kAMI nathI. te niba ja hoI zake che. AvI eka prakriyA malazeAdhaka athavA lemaviloma prANAyAmanA zIrSaka nIce "vizvavaMdya kiraNAvalinA trIjA bhAganA AThamA prakaraNamAM pRSTha 405 thI 411 sudhImAM ApI che. tene sAra nIce pramANe che Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nADIzuddhi 125 nADIonI zuddhi karavA athe je malazodhaka athavA lemavilema prANAyAmane prabaMdhe che te viSe varNana karIzuM, A prakriyA nRsiMhAcAryanA siddhAMta-siMdhu' graMthamAMthI levAmAM AvI che padmAsanapUrvaka besavuM. (1) jamaNA hAthanA aMgUThAthI jamaNuM nasakeruM dAbavuM. DAbA nasakerAmAMthI vAyune phephasAM pUrepUrAM khAlI thAya tyAM sudhI dhIre dhIre bahAra kADhave. pachI DAbA nasakerAMthI vAyu bhare. anAmikA ane kaniSThikAthI te nasakeruM baMdha karavuM. jamaNA nasakerA parathI aMgUThe uThAvI laIne te chidra dvArA vAyune dhIre dhIre bahAra kADho. vAyu letI vakhate samaya lAge tenA karatAM bahAra kADhavAmAM samaya bamaNe le. (3) punaH jamaNu nasakerAthI te ja pramANe vAyune pUra. (4) DAbA chidra uparathI anAmikA ane kaniSThikA uDAvI laIne te vAyune bahAra kADhave pachI DAbAthI pUra ane jamaNAthI kADhave tathA punaH jamaNathI pUro ane DAbAthI kADhavo. A pramANe cAra padakathI eka "lemavilema zvAsozvAsanI prakriyA thAya. AvI rIte aTakyA vagara dhIre dhIre paNa vArApharatI vyavasthita rIte punaH punaH "lAmavilema'-'pUraka-recaka" daza vakhata karIne aTakavuM. theDe ArAma le. AvA pAMca dazaka sudhI ekAMtarA vadhArIne pahoMcavuM. A pramANe dhIme dhIme divasamAM traNa vakhata karavAthI aneka roga nAbuda thAya che ane saMpUrNa Arogya prApta thAya che." uparyukta prakyiA sabIja ane kuMbhakavALI prastuta graMthamAM prApta thAya che. paraMtu temAM jarUra pUrate pheraphAra karIne ahIM upara sAra ApavAmAM AvyuM che. AvA pheraphAra karavAne te graMthamAM eka sthaLe nirdeza che. paraMtu kuMbhaka sahita "lemavilema" - "pUraka-recaka'thI zarIranI atyaMta zuddhi thAya che eTaluM ja nahi paNa ArogyanuM uttama prakAre rakSaNa thAya che. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 adhyAtmapatrasAra pAzcAtya zAstrIya bhASAmAM kahIe jamaNuM chidra dvArA grahaNa karavAmAM AvatA vAyuthI karoDarajajunI jamaNu bAjue sabaLa-vidyuta pravAha (Positive Electric current) cAle che ane DAbA chidra dvArA grahaNa karavAmAM AvatAM vAyuthI karoDarajajunI DAbI bAjue nirbaLa -vidyutano pravAha ( Negative Electric current) vahe che. rasazAritra'nI paribhASAmAM kahIe te jamaNuM chidra dvArA grahaNa karavAmAM AvatAM vAyumAMthI "puruSatatvane zarIramAM adhika saMcaya thAya che ane DAbA chidra dvArA grahaNa karavAmAM AvatA vAyuthI "strItatvane adhika saMcaya thAya che. "sUryatatva" ane "caMdratattva" athavA "sabaLa-vidhuta-pravAha ane nirbaLa-vidyuta-pravAha" athavA "puruSatatva" ane "strItatvane zarIramAM je pramANamAM saMcaya thAya che te pramANamAM zarIramAM Arogyane AdhAra hoya che. sUryatattva' jemane adhika hoya che ane "caMdratatva ochuM hoya che temane uSNatAnA vividha vyAdhio thAya che ane caMdratattva jemane adhika hoya che ane sUryatattva ochuM hoya che temane zaityanA vividha vyAdhio hoya che. banne ta zarIramAM jyAre samAnapaNe vyApI rahelAM hoya che tyAre manuSya uttama Arogyane anubhava kare che. A pramANe kudaratI ja yogya samaye sUrya-caMdra tenA pheraphAra thayA kare che. paraMtu regIne niyamita samaye nADIo badalAtI nathI. tethI lemavilema prakriyA teo mATe ISTa che. lAMbA zvAsanA camatkArika pariNAme " A zIrSaka nIce akhaMDa AnaMda'nA 31 julAI 1968nA aMkamAM pRSTha 166-167 upara darzAvyA pramANe zrI cImanalAla bApAlAla parIkhe "lemavilema prakriyA karyA vinA kevaLa lAMbA dhAsathI aneka davAothI nahIM sudhareluM Arogya sudhAryuM hatuM ane aparaMpAra lAbha uThAvyA hatA, Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a [13] sAllAda devatA-kuMDalinI (112) tA. 10-9-68 ' zrIsiMhatilakasUrijI ' laghunamaskAra - cakra'mAM maMgalAcaraNanA prathama - zlAkamAM tathA anya sthaLe paNa 'salAda devatA'- zabdane prayoga kare che. te potAnI ghaNI kharI kRtionA aMte ' sAlAda- devatA'nI kRpAnA ullekha kare cheH saMyata guNatrayodaza (1327 ) varSe dipAlikA parva saddivase / sAhUlAdadevatojjvalamanasA pUrti mayedamAnItam // ( 'maMtrarAjarahasya '; leAka-625 ). arthaH- saMvat 1327 nI dipAvalInA zubha divase 'sAhalAda devatA' dvArA ujjavala thayelA manathI mArA vaDe A ('maMtrarAjarahasya') pUrNa karAyuM. natvA vibudhacandrAcyaM yazodevaM muniM gurum / vakSye laghunamaskAracakraM sAhUlAdadevatA // ( 'laghunamaskAra-cakra '; bleka-1). atha H- gaNadharo ane devendrone paNa pUjya evA zrItI kara paramAtmAne, zrIviSNudhacaMdra(AcArya)ne tathA pUjya evA guru zrI yazadeva munine namaskAra karIne prasanna che devatA jenA para evA huM (devatAnI prasannatAthI) ' laghunamaskAra-cakra ' kahuM chuM. sAhlAdadevatAvandya-kramaM natvA jinaM gurum / dRSTakuNDalinI devI - prasAdaprINitAntaraH // 1 // zrIvibudhacandragaNabhR-cchiSya zrI siMhatilakasUririmAm / gaNitatilakasya vRtti, viracayati parAtmabodhAya // 2 // (mam) ( 'gaNitatilaka'nI vRttinuM maMgalAcaraNa ). Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 adhyAtmapatrasAra atha- "sAhUlAda devatA vaDe vaMdya-caraNavALA zrI jinezvara bhagavaMta ane gurune namaskAra karIne, jeNe kuMDalinI devInI kRpA anubhavI che evA ane tethI prasanna thayeluM che aMtaHkaraNa jenuM evA- zrI vibudhacaMdra AcAryanA ziSya zrI siMhatilakasUri- sva-paranA bedhane mATe A gaNitatilakanI vRtti race che. zrIvibudhacandragaNabhRcchiSyaH shriisiNhtilksuuririmm|| sAGlAdadevatojjvalavizadamanA likhitavAnkalpam // ("zrIvardhamAnavidyAkalpa; kaleka-94). artha - zrIvibudhacaMdra AcAryanA ziSya zrIsiMhatilakasUrie A vardhamAnavidyAkalpa' vizadamanavALA prasanna thayelA (ujajavala) "sAhulAdadevatAnI bhaktithI lakhe che. mAtrA-meLanA ke anya koI kAraNe jyAM "sAhalAda devatAne praga zrIsiMhatilakasUri nathI karatA tyAM janamayA' zabdane praveza kare che, te nIce pramANe - zrIvIrajinaM natvA yazodevaM guruM vibudhacandram / zrIvarddhamAnavidyAkalpaM vakSyAmi jinabhaktyA // (zrIvardhamAnavidyAkalpa, leka-1). artha - paramAtmA-mahAvIradevane, zrIvibudhacaMdra(AcArya)ne tathA pUjya evA yazedeva gurune namaskAra karIne huM jinezvaradevanI bhaktithI zrIvardhamAnavidyAkalpa" kahuM chuM. jesalamera jaina bhAMDAgArIya graMthanA shri c. D. Dalal nA sUci-patramAM, te pRSTha 66 para A viSe jaNAve che ke - "asya devatA prasannA''sIdityetatkRtagranthaprAntAd dhvnyte|' atha - "devatA ene prasanna hatA' e vAta emaNe racelA graMthanA aMta bhAgathI phalita thAya che. AvI TIkA zrI dalAle maMtrarAja rahasyanA leka 25 viSe karI che. A uparathI samajAya che ke zrI dalAla A vastu samajI zakyA nathI. AvI ja TIkA zrI hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA gaNitatilaka graMthanI prastAvanAnA pRSTha 64 upa2 kare che - Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAlAda devatA-kuMDalinI 129 66 At the outlet of his commentary on trotaras he (eTale zrIsiMhatilakasUri) has mentioned "kuisTinI sevA another lani probably named as "HIEZIZ". tyAre "sAhalAda devatA" zuM che ? "zAna ghara nova8"nAmanA graMthamAM Do. Indacandra zAstrIe pRSTha 415 upara bhaktiganA prakaraNamAM "hUtinI " darzAvI che te "sAhalAda devatA" havA saMbhava che. bhAva-bhakti je prayatna sAdhya nathI, temAM paramAtmabhAvanuM skuraNa thavAthI "hRtti rUpe je abhivyakti thAya che te "sAhulAda - devatA" hevA saMbhava che. "kSavinAzi' -e utkRSTa bhAva-bhaktinuM pariNAma athavA tenI vRttivizeSa che. nirguNa brahmarUpe bhagavAnanI upAsanA e zAMtabhAva che. te zAMtabhAva jyAre madhurabhAvamAM pariName ane pachI sAmaMjasya ke sAdhAraNI-karaNavaDe sAmarthya prApta karIne mahAbhAva(samAdhi)mAM tenI carama pariNati thAya tyAre te "ha kjhi' ke "sAhalAdadevatA thAya tema mAruM mAnavuM che. vAtsalya-bhaktinA paripAkathI sAdhaka Izvara sAthe sAyujya cAhe che. mAdhuryabhaktivALo paNa temAM ja lIna thavAnuM cAhe che. paramAtmabhAva = "roDathuM- bhAva. "aho! aho! huM mujane namuM." laghuzAntimAM zrImAnadevasUri "mAvati vA thAyogamU'-A zabdo vAparIne "zAntipadInA mArgane nirdeza kare che. te paNa mAdhuryabhAvanI ucca keTinI carama pariNatimAM lIna thavAnuM kahe che-"pathAyom' e antarAtmAnuM paramAtmA sAthe sAyujya che. s vAstavika bhakta te che ke je bhAvanI saMcArI avasthAmAM pahoMcI zake che. "gaNitatilakanI TIkAnA maMgalAcaraNanA lekamAM je "jinabhakti darzAvI che tene ucatama saMcArIbhAva te "sAhUlAda devatA che. te sAhUlAda devatA manane ujajavala ane vizada rAkhe che. jeNe "kuMDalinIdevI" athavA "zaktine prasAda jAye che te paNa deva ane Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 adhyAtmapatrasAra gurunA krama - yugalane "sAhalAda devatAthI vaMdya che- tema svIkAre che. A uparathI e nirNaya thAya che ke "sAhulAda devatA" ane devI kuMDalinI devI" banne judAM che. "bhAva" athavA "bhakti - sAdhanAnI carama- pariNatimAM eka bAju "rasanI abhivyakti thAya che ane bIjI bAju "mahAbhAvane vikAsa. "rasa'nA vizuddha ane pUrNatamasvarUpanI prApti athavA upalabdhi mahAbhAva'nA vikAsa vinA thaI zakatI nathI. "zAMtarasanI "mAdhuryamAM pariNati thayA vinA athavA svabhAva - siddha "madhura-bhAva' vinA mahAbhAvIne mArga prApta thatuM nathI. "rasa" = zAMtarasa, "mahAbhAva = samAdhi. mahAbhAva" ane "rasa'nI vizuddhi bannenA anubhavamAM pharaka che? namaskAranA prathama-padanI vicAraNAmAM A saghaLA vicAra AvyA te ApanI pAse rajU karuM chuM temAM kAMI bhUla heya te kRpA karIne sUcavaze. upAdhyAyajI kahe che ke - jinavaranI bhakti e ja Agamane sArA che - te bhaktinI carama-pariNati te ja "sAhalAda devatA che - te ja barAbara hoya te A viSayanI samajUti thaI gaNAya. (113) - tA. - tA. 10-9-68nA roja meM Apane zrI sihatilakasUri viracita tetromAMthI pAMca daSTAMta sAhulAda devatAnAM ApyAM hatAM ane te DaoN. IndacandranI hulAdinI zakti barAbara che tema anumAne lakhyuM hatuM. DaoN. Indacandrane A bAbata kAgaLa lakhe paNa javAba maLe nahIM. paraMtu uparanA pustakamAM AdhAra maLe che ane hulAdinI zakti te ja sAhalAda devatA hoya te teno artha kuMDalinI thAya che-tema have khAtrIthI kahI zakuM chuM. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhalAda devatA-kuMDalinI "131 hUlAda- zabdane vyutpattinI daSTie artha : hA (dhAtu)= AnaMda Ape. - upasarga lAge, tethI ADalAda thAya. hulAdinI eTale AnaMda ApanArI zakti. sADulAda devatA - sa = sahita, AhalAda = prasannatA. prasanna thayela devatA te - "sAhalAda devatA". UR a. (114) tA. ra7-3-69 ane tA. 1-4-69 bhagavAna nitya saccidAnaMda che. sata - cita - AnaMdarUpamAM tenI svarUpA zaktine vilAsa thAya che. A svarUpA zakti paNa "saMdhinI', saMvi" ane "hulAdinI"nA nAmathI prakAzita che. bhagavAnanI A svarUpA zakti amUta ane mUrta ema banne rUpamAM nitya vidyamAna hoya che. amUrta athavA bhAvarUpamAM te bhagavAnamAM svarUpe nitya antahita che ane mUrtarUpamAM nitya pRthaga lIlAyamAna thAya che. vastutaH zakti ane zaktimAnane nitya abheda hoya che. UF a. (115) tA. 14-6-69 yogazAstra aSTama-prakAzamAM pRSTha 208 upara kuMDalinI zaktinA 14 nAme ApyAM che-te judAM judAM darzananAM che, paNa temAM bAme naMbara brahmAnA upAsake tene "zraddhA" kahe che, teve che. je te barAbara hoya te bodhi' viSe paNa maMtavya barAbara che. anAhatanAda te kuMDalinIne prakAra che. ApazrIe A vastu vadhAvI lIdhI te mATe AbhAra. anAhatadevanA vicitana pachI aSTama-prakAzanA zloka 26mAM tene - . Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra adhyAtmapatrasAra dhyAyedvAlAgrasannibham / vALanA agrabhAga jevuM sUkSma - tejasvI - tenuM dhyAna karavuM joIe - lakhyuM che - pachI tarata ja avyaktane sAkSAtkAra thAya che eTale anAhatanuM svarUpa je mUlAdhArathI zarU thAya che te brahmaraMdhramAM avyakta rUpe pUruM. thAya che - tethI banne eka ja mArgamAM ane anAhata urpha avyakta lakhavAmAM mane vAMdhe jaNAtuM nathI. zAstrakAra zrI hemacaMdrasUrijI temanI TIkAmAM anAhata ane avyaktane nirdeza karatAM ema ja jaNAve che. pRSTha 173 upara ame jaNAvyuM che ke 3InA uccAraNathI mUlAdhAramAMthI avyakta dhvanyAtmaka nAda usthita thAya che. a. (116) tA. 6-8-69 tA. 1-8-danA "prabuddha jIvanamAM pahelA ja lekha kuMDalinI vegane che. te vAMcI jaze. temAM pRSTha 7ra upara DAbA hAthanA kelamanI paMkti 14mAM kuMDalinI traNa rIte jAgrata karI zakAya che, tema lakhyuM che temAM pahelI rItamAM prANAyAma uparAMta ananya-bhakti Adi yaugika kriyAo dvArA jaNAvyuM che eTale kuMDalinI yeganA aneka rastA che. gurudvArA zakita saMcAlana e sauthI sarala rasto che. AchuM saMcAlana sparzathI, vANuthI, dRSTithI athavA vicArabaLathI karAya che. huM jAmanagara hatA tyAre guLavaNu mahArAje je saMcAlana punAthI karyuM te vicArabaLathI. ApaNAmAM jyAre AcArya padavInuM pradAna thAya che tyAre guru karthamAM maMtra kahe che, te vastuta: vANIthI saMcAlana che tethI ziSyamAM zaktinuM avataraNa thAya che ane guru zaktihIna zava thaI jAya che. A pramANe rAmakRSNa paramahaMse zaktinuM saMcAlana svAmI vivekAnaMdamAM karyuM hatuM ane pitAne zakti joItI nahatI eTale pAchaLanI jiMdagI zakitahIna tarIke ja kADhI; jyAre ApaNuM AcAryaguru zakti - pradatta ziSyane guru tarIke praNipAta kare che ane je dI pote ja pragaTa che temAMthI pitAnI zaktine dI pAcho pragaTAve che ane pote zakti meLavI le che. A vastu temAM bahu vigate samajAvI che. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAlAda devatA-kuMDAlanI 133 A uparathI Apa joI zakaze ke ApaNA AcAryoM sUrimaMtrane kuMDalinI cAga dvArA sAdhatA hatA. pratiSThA aMgenA e zilAlekha - eka rAdhanapura ane bIjo mAravAnA-A banne mudrita thAya che ane temAM prathama paMktimAM ja darzAvyuM che ke kuMDalinI jAgrata karIne A pratiSThA karavAmAM Ave che. paMdaramAM saikA pachI evA eka paNa hasta likhita graMtha nahi maLe ke jemAM prathama paMkitamAM 'bhali'nI saMjJA mUkavAmAM na AvI hoya ane A ' li ' athavA ' bhalI ' kuMDalinI ja che. padmAvatInA je aneka nAmeA che temAM kuMDalinI paNa nAma che. padmAvatIe pote ja kuMDalinI rUpe zrIpArzvanAtha bhagavaMtanA upasarga haryAM hatA. vastutaH sarpanI saMjJA e ja kuMDalinI saMjJA che. kuMDalinI sahasrAramAM ramaNa kare to upasage sahana karavAnI agAdha zakita prApta thAya che. kAyAtsarga vastutaH te svarUpe ja che paNa ApaNe te pramANe samajavA prayatna karavA joI e. nADI ane pavananA saMyoganuM parajJAna e te kuMDalinI-yAganuM prathama pagathiyuM che - paNa kAI te raste na jaI zake to bIjA aneka mAgeC che. brahmAnA upAsako kuMDalinIne 'zraddhA'nA nAmathI ja oLakhe che. prANane mananA nAtha kahevAmAM Ave che, paNa te aMtima-dazA samaye; bAkI sArA jIvanamAM paNa e mananA dAsa tarIke kArya kare che ane mana dhAre tyAM prANano saMcAra karI zake che. ' ceAgavAziSTha'mAM lakhyuM che keH manasaH spandanaM prANaH prANasya spandanaM manaH / eat viharatau nityamanyonyaM rathasArathI // "C ' mananuM spandana prANa che ane prANanuM spandana mana che. A banne - mana ane prANa - paraspara rathasArathIbhAve sadA vihare che." 1 ( haThayoga-pradIpikA'nI prastAvanAmAM A pramANe 'ceAgavAziSTha'nA zlokanA ullekha che. 'ceAgavAziSTha'mAM jovAnuM bAkI che. a 55 (117) tA. 1-12-71 'AMtara-prANa' viSe ApazrI anubhavanI vAta lakhA che, te mAre mATe Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 adhyAtmapatrasAra nave vicAra che. te viSe prayAsa karI jaNAvIza. Apane anubhava zirovaMgha che, te te viSe carcA zuM hoI zake? mahAprANane artha huM te kuMDalinI samajuM chuM. dhyAnavicAramAM tene kalA" kahI che ane "kalAne bIjA jAgrata karI zake te sAdhAraNa bhAvakalA ane pite karI zake te paramakalA". paraMtu "mahAprANanA dhyAna mATe zrI bhadrabAhusvAmIne nepAlamAM daza varSa lAgaze - tevuM lakhANa maLe che, te zuM kuMDalinI jAgrata karavAmAM karavAmAM ATale samaya lAge? A eka keyaDe che. mahAprANa zuM che? te samajavA mATe ghaNe prayAsa karyo paNa hajI kAMI AdhArabhUta thAya te ulalekha prApta thayo nathI. a. (118) tA. rapa-12-73 dhammadhAtu dhammadhAtuno vizvakuMDalinI rUpe upayoga thayo hoya tevuM jaNAya che. kuMDalinInA traNa svarUpa-varNa kuMDalinI dehakuMDalinI ane vizvakuMDalinI. vizvakuMDalinI rUpe te kUkAra che. kAramAM vIseya tIrthakare sthApita karAyA che eTale ke te "lekaya bIja' che. AnI zrotAjano upara asara thAya che ane mi. vyAsa te kahe che ke kAMI AkhA dehane sparzatuM hoya tevuM jaNAya ane tenAthI roge nAza thayAnA dAkhalA che. kAra dehakuMDalinI che, kAra vizvakuMDalinI che ane sarakAra varNakuMDalinI che. A pramANe "3 jU ne maMtrAkSara vyavasthita thaye heya tema jaNAya che. 'SimaMDalanI ArAdhanA eTale "vizvakuMDalinInI ArAdhanA che ane te rIte dhammadhAtunI ArAdhanA che -tema huM mAnuM chuM. a. (119) tA. 12/16-9-174 "yogI zabda - akSaramAM lIna thAya che ane aMte e zabda paraM brahma arthAt sanAtana AnaMdanA paramadhAmane prApta kare che." Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhUlAda devatA-kuMDalinI 135 e ja vastu upAdhyAyajI mahArAja "pratimAzatakamAM kahe che jene sAra amArA "gazAstra aTama-prakAza vivaraNanA pRSTha 14 upara paMkti 3-4mAM che. "te pachI anirvacanIya ane cinmaya evI paraMbrahma nAmanI ti kure che. tenI skuraNAthI ja sarva kiyAonI saphaLatA thAya che." teozrI "jinamahattvatrizikAnA 3ra mA lekamAM darzAve che - sArametanmayA labdhaM, zrutAbdheravagAhanAt / bhaktirbhAgavatI bIjaM paramAnandasaMpadAm // 32 // artha - samagra kRtasAgaranuM avagAhana karIne meM A sAra meLavyA che ke prabhunI bhakti e ja paramAnaMda saMpattinuM bIja che. vizeSamAM teozrI "adhyAtmasAra saptama- prabaMdhanA leka 26mAM trIju ane cothuM pAda A pramANe darzAve che - 'brahmavidAM vacasA'pi brahmavilAsAnanubhavAmaH / ' eTale ke brahmajJAnI(AnaMdaghanajI)nA vacanathI paNa ame brahmanA vilAsane - cidAnaMdane anubhavIe chIe. avadhUta zrI AnaMdaghanajI (pada 94mAM) gAya che ke - zyAma! mane nirAdhAra kema mUkI keI nahIM huM kazuM beluM? sahu AlaMbana cUkI (TUMkI).....zyAma ! mane ... AdhyAtmika arthamAM laIe te ahIM sumati cetanane vinavatI hoya e artha ghaTAvI zakAya; paraMtu A pada mAdhuryarasanuM kahevAya. A saghaLA lakhANanuM tAtparya e che ke madhurabhAva vinA mahAbhAvane mArga prApta thatuM nathI. rAjaganI samAdhine nirvikalpa'; haThaganI samAdhine 'mahAbodhaka laganI samAdhine "mahAlaya' kahe che tema maMtraganI samAdhine mahAbhAva" kahe che. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 A mArga A pramANe heAya tema lAge cheH-- zAMtarasa--madhurabhAva--mahAbhAva. uparyukta mahAbhAvamAM ja jyeAti, paramAnaMda ane brahmavilAsa saMbhava che - te ja sAhlAda devatA che ane te ja AidinI zakti che. devatA' zabda zakti ane jyeAti ane darzAve che. Pin adhyAtmapatrasAr Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane [14] vismaya (1ra0) tA. 12-4-68 viramaza' - A viSayamAM "zivasUtravAtikamAMthI meM leke mekalyA temAM tenI pIThikAne doDha kalAka mokalavAne rahI gayele eTale bAramA sUtrane leka 62-63-64 ane 65 thI samajAve che. 66mA kalekane arthe zleka paNa AvI jAya che ane tyAre bAramuM sUtra pUruM thAya che. - jJAnarUpI tatvanA ArehaNamAM keI vizrAnti bhUmikA che ke nahIM? tenA javAbamAM "vismayane eka evI bhUmikA rUpe jaNAvI che, pachI tenI suMdara vyAkhyA Ape che - viksa vokamijA | 2 | kimasya paracittattvArohavizrAntisUcikAH / bhUmikAH santyayaM yAbhiryAti sarvottarAM sthitim // 62 // jovalidAra sannItyurI yathA sAtizayAnande kasyacidvismayo bhavet / / 63 // tathAsya yogino nityaM, tattavedyAvalokane / niHsAmAnyaparAnandAnubhUtistimitendriye // 64 // pare svAtmanyatRptyaiva yadAzcaryaM sa vismyH| sa eva khalu yogasya paratattvaikyarUpiNaH // 65 // bhUmikAstakamArohaparavizrAntisUcikAH // 12 // ("zivasUtravArtikama; pRSTha-8). bhAvArtha - zuM AnI - zreSTha evA jJAnarUpI tattva para je ArehaNa tenI-vizrAntine sUcavanArI bhUmikAo che ke jenA dvArA A (AtmA) sarva zreSTha sthitine pAme? Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 adhyAtmapatrasAra AvA prakAranI ziSyanA hRdayanI zaMkAnI zAMti mATe kahe che keche. (arthAta eganI bhUmikAo che, temAM "vismaya paNa ganI bhUmikA che.) jema atizaya AnaMdAyaka vastumAM kaIne "vismaya" thAya tema A gIne te te zeya(vastu)nA avakanamAM je vizeSa prakAranA zreSTha AnaMdanI anubhUti ke je anubhUtithI indrie zAnta thaI gaI che, evA te megIne zreSTha evA pitAnA AtmAmAM tRpti na thAya tevuM, je Azcarya pragaTe te "vismaya che. te "vismaya ja paratattva sAthe ekatva svarUpavALA yoganI te te pagathiyAM para caDhavA mATe zreSTha vizrAtine sUcavanArI bhUmikAo che. a. (11) - tA. 6-11-68 yaNa suMdarInA bhAvalAsanI meM je hakIkata lakhI che te rAsanI nIcenI DhALa uparathI - hure pUjAne anupama bhAva, na Aja re saMdhyAye jagatAtanejI. 6 taddagatacitta samaya vidhAna, bhAvanI vRddhi bhavabhaya ati ghaNejI; vismaya pulaka prada pradhAna, lakSaNa e che amRtakriyA taNejI. 7 ("zrIpALarAjAne rAsa', khaMDa-4, DhALa-1; pRSTha-ra09). zrIharibhadrasUrinA trIjA paMcAzakanA navamA slekamAM* nIce pramANe maLe che - (1) kriyAmAM satata upaga, * liMgA Na tie bhAvoM Na tayatthAloyaNaM Na gunnraago| No vimhao Na bhavabhayamiya vaccAso ya doNhapi / / 9 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vasmaya 100 139 (2) stutine uccAra karatAM athanI vicAraNA, (3) ArAdhya pratye bahumAna, (4) vaMdananI taka badala hudayamAM AnaMda ane (5) bhavabhramaNane bhaya. A pAMceya lakSaNe "amRta-kriyAnAM che, te rAsanI uparanI DhALamAM maLe che. "paMcAzakamAM vizva' eTale "vismaya che ane rAsamAM vismaya, pulaka ane prameda' - ema traNa che. te te te saMcArI bhAve kayAre kayAre thAya te zodhuM chuM. mahAnizItha'mAM upadhAna tapamAM "prathama-adhyayana kevI rIte grahaNa karavuM-tenA vivaraNamAM nIce pramANe che 1. praphullita ramAvalI (pulaka), 2. vikasita vadanakamala (vismaya), 3. prazAnta saumya ane sthira-daSTi, 4. saMvegathI uchaLatA acitya zubha-pariNAma vizeSa ane pa. ullasita AtmavIrya ane vRddhi pAmate prada. a. . ' (1ra) tA. 2-5-1969 namaskAra - mahAmaMtrInA prathama-padanI anuprekSA cAlu che. hamaNuM zrImahAnizIthasUtramAM "vinapadhAnanI vidhi ApI che te ghaTAvavAne prayAsa karuM chuM. te uparathI eka vismaya-pulaka-prabheda-pradhAna amRtakiyAnI 30 sapAnanI eka "sopAnamAlikA taiyAra karI che - te Apane A sAthe mekaluM chuM temAM bhUla hoya te kRpA karI jaNAvazojI. A pAnamAlikAnA "vismaya-coga'nI hakIkata zaivapaMthamAMthI lIdhI che ane bIjI vigate rasa-zAstramAMthI chUTaka chUTaka lIdhI che. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140. adhyAtmapatrasAra paMcamaMgalamahAzrutaskaMdhane bhaNavA, bhaNAvavA mATe vinayapUrvaka upAdhAna tapa karavAne vidhi vismaya - palaka - pramoda - pradhAna amRtakriyAnI pAnamAlikA 1. suprazasta ane suMdara tithi, karaNa, muhUrta, nakSatra, ga, lagna ane caMdra-bala heAya tyAre, - suprazasta samaye, 2. jAti vagere mada ane AkAthI rahita thaIne, -jAti, lAbha, kula, aizvarya, bala, rUpa, tapa ane zrutajJAna-e madanA aSTakathI rahita thavuM eTale ke zaraNa aMgIkAra karavA mATe abhimukhatAnA bhAvapUrvaka ane keIpaNa jAtane saMzaya ke zaMkA sevyA vinA, 3. zrI RSabhadeva vagere zreSTha dharmatIrthakarenAM pratimA-biMba upara daSTi tathA manane sthira karIne, -biMbamAM cittavALA (sAmAnya upagavALA) tathA manavALA | ( vizeSa upagavALA) thaIne, 4. zraddhA, saMvega ane atyaMta tIvratara mahA- ullasita zubha - adhyavasAya sahita, -zraddhA sahita eTale IcchApUrvaka athavA nijAbhilASa ke cittanA saMprasAdapUrvaka - saMvega sahita eTale zraddhAnA pariNatirUpa mULa guNa pragaTa Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vismaya 141 thatAM Astikaya, anukaMpA, nirveda, saMvega ane zamanAM lakSaNA vyakta thAya che. saMsAra asAra samajI ahIM AtmAbhimukhatA prakaTe te savega che. ( ArAdhaka devAdhidevanA biMbanA dhyAnamAM vizeSa prakAranA prayAsavALA thAya che. te atyaMta prazasta saMvegathI vizuddha thatAM temanA alaukika mahimAvALA guNInA arthamAM upayogavALA thAya che ane mana, vacana, kAyArUpa karaNAne te dhyAnAdimAM atyaMta arpita karI suniyukta thAya che. temanA guNusamUhanA abhyAsathI bhAvita thatAM ArAdhakane cakita karanArA vismayabhAva udbhave che, ahAhA! eka ja vyaktimAM eka sAthe ekatrita thayelA atula, mahAna, acintya, parama AzcaryAnA samUha jovA maLe che!) atyaMta tIvratara mA-ulasita zubha-adhyavasAya sahita eTale - - tenA dhyAnamAM atyaMta tIvra( prArabhakALathI mAMDIne pratikSaNa prakarSane pAmatAM ) mahAna-ullAsa ane zubha-adhyavasAyavALA ( vizeSa prakAranA prazasta prayatnavALA ), ane tevA vizeSa prakAranA zreSTha AnaMdanI anubhUtithI indriyA zAMta thaI javA chatAM AtmAmAM tRpti na thAya tevuM je Azcarya prakaTe te vismaya nAmanI yAgabhUmikA che, te vaDe skurAyamAna thatAM navA navA piraNAmAthI, 5. bhakti ane bahumAnapUrvaka eTale - bhAvanAthI bhAvita ane tenA punaH punaH abhyAsathI hArdika prItivaDe, dRDha bhaktivaDe, [ adbhutarasanA traNa prakAra cheH (1) zArIrika, (2) vAcika ane (3) mAnasika, zArIrika prakArathI ArAdhakane vAraMvAra UThavA besavAnuM mana thAya, khIjA ArAdhakA sAthe arasaparasa AliMgana karavAnuM ane temane hAthatALI devAnuM mana thAya; vAcika prakArathI ArAdhakane ahAbhAva bharyuM vismaya ( hAhAkAra ) arasaparasa zAkhAza, zAmAzanA paDakAra karavAnuM ane khaDakhaDATa hasavAnuM mana thAya; Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 adhyAtmapatrasAra mAnasika prakArathI netrone vistAra, mukha ane netra para prasannatA dekhAya, romAMca sahita AnaMdAzru Ave. vismaya e "adbhuta-rasane sthAyIbhAva che.] 6. A leka ane paralekanA sukhanI AzaMsArUpa niyANa vinA, 7. vihita tapazcaryA karIne, 8. jina-caityamAM ke kaI jatu rahita sthAnamAM, 9 bhaktithI sabhara banIne, - bhakti e svakIya svarUpanuM anusaMdhAna karAve che, tethI tenAthI bahira, antabhaMgathI sarva prakAre vyApita thaIne-saMniviSTa thaIne. 10. nata mastake, 11. praphullita ramAvalI, - tIvra utsAhanA kAraNe vIrarasane udbhava thAya che. tenAthI mAMca (pulaka) ane harSa (prada) thAya che. 12. vikasita vadanakamaLa, - gharanara vivAra: kamure - A sUtra anusAra adbhuta rasane uddabhava thatAM mukha para pramodanI prasannatA dekhAya che. 13. prazAMta, saumya ane sthiradaSTi, - A zamabhAva - zAMtarasanuM pariNAma che. tene sthAyIbhAva te vAsanA-mukta ane zuddha jJAnAnaMda-yukta AtmA che. AnuM svarUpa zuddha ane kazAthI prabhAvita thayA vagara samAdhimAM pratIta thAya che. 14. navA navA saMvegathI uchaLatA atyaMta, niraMtara, aciMtya parama zubha-pariNAma vizeSathI, - niraMtara saMskAranA sevanathI bhakitanI bhUmikA daDhatara karAya che. 15. ullasita AtmavIya ane - vIrarasanA ghAtaka ullAsa ane AtmAnA utsAha tathA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vismaya 143 16. prati samaya vRddhi pAmatA pramodathI vizuddha, nirmaLa, sthira, daDha evA aMta:karaNavALA thaI ane - vismaya - pulaka - ameda-pradhAna A amRtakriyAthI ArAdhaka vizuddha ane nirmala (vAsanAmukata) aMtaHkaraNavALo thAya tene zAktarasane sthAyIbhAva daDha thatAM zuddha ane nirmaLa jJAnAnaMdanI prApti thAya, tenI icchA athavA saMkalpa sthira thAya ane tenI bhakitarUpa kriyAnI bhUmikA daDhatama thAya. 17. tyAre jamIna upara DhIMcaNa, mastaka tathA karakamaLane sthApIne, 18. aMjalipuTa racIne, 19 ekAgra adhyavasAya karIne, 20. samayajJa, cAritra vagere guNa-saMpadAthI sahita, pavitra, anuSThAna karavAmAM baddhalakSya evA sadgurunA mukhamAMthI nIkaLela, 21. vinaya ane bahumAnapUrvaka temanAM saMtoSa ane kRpAthI maLela, rara. aneka zeka, saMtApa, udvega, mahAvyAdhi, vedanA, gheraduHkha, dAridra, kaleza, rAga, janma, jarA, maraNa tathA garbhavAsa vagere rUpa duSTa jaLa-jaMtuonA avagAhanathI bhayaMkara evA saMsAra-samudranI aMdara naukAsamAna, 23. sakala AgamAM vyApIne rahela, 24. mithyAtvanA zreSathI nahIM haNAyela, 25 viziSTa buddhivALAoe kapela, 26. mithyAtvI temaja aghaTita sarva hatu, yukita ane daSTAMtane vaMsa karavAmAM samartha, ra7. pAMca adhyayana ane eka cUlikAvALA, 28. pravara pravacana devatAthI adhiSThita, 29 paMcamaMgala mahAkrutaskaMdhanuM vinapadhAna karavuM, 30. tyAra pachI bhaNavA ane bhaNAvavAno adhikAra prApta thAya che. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 adhyAtmapatrasAra TippaNIkA zAstrIya paribhASAmAM - kalAmAM AsvAdita thatA bhAvo te "rasa kahevAya che ane kAraNone "vibhAva", kAryone "anubhava" ane jatI AvatI lAgaNIone "saMcArIbhAva' kahevAya che. samyagdaSTi jIvana "zAMta-rasa' e "rasarAja che. teno "sthAyIbhAva" - vairAgya" athavA "zama" che, tattvaciMtana, tapa, dhyAna, svAdhyAya, samAdhi Adi "vibhAva" che. kAma, krodha, mAna, mAyA, lebha ane mehano abhAva-e "anubhAva" che. dhRti, haSa(rati), mati ane smaraNa(buddhi)-e "saMcArIbhAva che. (1) virama - jANItAM kAraNothI na bane evo ane cittane cakita karanAra A asAdhAraNa hetu te " vismaya' kahevAya che. alaukikatA enuM uddIpana che. staMbha, sveda, romAMca, gadgadasvara, saMbhrama, netravikAsa vagere anubhave che. emAMthI "adUbhuta-rasa' niSpanna thAya che. (2) 3E - koIpaNa kAryanA AraMbhamAM je Avega Ubho thAya ane daDhatA Ave tene "utsAha kahe che. emAMthI 'vIra-rasaniSpanna thAya che. dharma, dayA, dAna ane yuddha-e cAra enAM nimitte che. daDhatA, parAkrama, ejasvI - gati vagere anubhAvo che. jemAMca, tarka, garva vagere saMcArIbhAve che. (3) rAma - nispRha ArAdhakane pitAnA AtmAmAM vizrAma karavAthI je sukha maLe che tene "zama" kahe che. devAdhideva ke mahApuruSa ke tIrthasthAna vagere tenA uddIpake che. tenAthI "zAMta-rasa" niSpanna thAya che. paramAtmasvarUpamAM sAratA ane saMsArI-viSayomAM asAratA anubhavAya che. romAMca, nirveda, harSa, smaraNa, bhUtadayA vagere saMcArIbhAve che. zama-bhAva" te "mokSa-paraka che ane yogIne ja gamya che. mokSanI IcchA rAkhanAranA badhAya bhAvo "Atma-rati'nA piSaka bane che. nimitta maLatAM anya bhAvo "zama"mAM ja pravRtta thAya che. Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. [15] bhakitamArga (13) tA. - purANa kALamAM leka(vizva)nA rahasyanA jJAnanA abhAve manuSyamAtra bhaya-saMjJAthI Akula-vyAkula rahete hato. varasAda paDe, dharatIkaMpa thAya ke vIjaLI camake te te gabharAto. jJAna ane anubhavanA kAraNe te have e Dare che. agAu bhayabhIta thaIne te devane zaraNe jate ane pachI dhIre dhIre te bhakti bhaNI vaLate. Ama bhayathI "bhaktimArgane AraMbha thaye che - ema keTalAeka mAne che. vastutaH "bhaktine udgama bhIti' nahi, paNa prIti che. manuSyane mATe jeTalI bhIti svAbhAvika che enA karatAM "prIti ghaNuM vadhAre svAbhAvika che. bhIti to manuSya ane pazuo -banemAM heya che, paraMtu manuSyane bhIti pahelAM "prItine anubhava thAya che. Aje paNa ApaNe joIe chIe ke janma laIne dareka prANuM pahela-vahele mAtAno prema pAme che. A rIte tene sau prathama "prItine anubhava thAya chepachI bhItine. bhaktinAM sauthI purANuM stotromAM tIrthakara - devane "piyAmaha - pitAmaha" athavA "jayaguru - jagadguru tarIke biradAvyA che. eka vAta nizcita che ke "bhaktine AraMbha "bhayathI nahi paNa premathI ja thAya che - Aje paNa ApaNane bhIti" ane "prIti - bannene anubhava thaI rahyo che. pahelAMnA leke prakRtinuM bhayAnaka svarUpa joIne gabharAtA hatA. Aje jagatamAM aNubombano bhaya chavAcele che. Dara ocho nathI thaye paNa enuM rUpa badalAI gayuM che. Ama "bhaya ane prema-bhakti nA banne prakAra prAcInakALathI cAlyA Ave che. bhaktimArga ane kriyA(anuSThAna)mArga vacce zo saMbaMdha che?-- tene vicAra karavA jevuM che. kriyAmArgamAM tame kriyAnuM pratiphaLa pAme Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 adhyAtmapatramAr che-jevuM karo tevuM pAmo che, jyAre 'bhaktimArga'mAM paramezvara pAse kSamA mAgavAnI hAya che. teA zuM 'bhakti'thI karmanAM phaLa TaLI zake che? nA, karmane aTala-niyama TALI to zakAtA nathI, paraMtu karmanuM phaLa bhogavavAnuM dhairya bhagavAna Ape che. mUruM kAma karyuM te enuM phaLa teA niha TaLe paNa citta upara tenI asara savAra na thaI jAya eTaluM dhairya ApaNAmAM AvI jAya to mAnavuM ke ApaNe bacI gayA. ' bhakti dvArA bhagavAna ApaNane karmaphaLanA bhayamAMthI bacAve che. dAkhalA tarIke, manuSya khImAra thAya che. roga AvatAMveMta manuSya ekadama hiMmata hArI jAya che, paNa jo te 'bhagavad-bhakti'nA Azraya le te tenuM citta prasannatA ane AnaMda anubhave che. rAgadvArA peAtAnI zuddhi thaI rahI che ema te vicAre te pIDA te thAya che paNa ane ene anubhava nathI thatA; balke 'huM prabhu pAsethI kaMIka pAmI rahyo chuM'- ema te rAgI anubhave che. bhagavAnanI tAdRzI zakti para ArAdhakanI AvI zraddhA e ja 'bhakti'-ApaNe cAhIe tevuM varadAna ApaNane maLe eve atha bhakti"nA thatA nathI. karmabaMdhanI cAjanA anusAra ApaNane sukha ke duHkhanA ttiu' anubhava thAya temAM bhagavAnanI dayArUpa tAdRzI zakti ja kAma karI rahI che. 'sukha ke duHkha ane dvArA ApaNuM bhaluM ja thaI rahyuM che'- evA dRDha vizvAsa e ja ' bhakti' che. Jie ( 124 ) a tA. sarve sa'kalpa - vikA tajavAthI paramAtmapadanI bhAvanA thAya che. A dRzya jagatanuM vismaraNa thayA vinA saMkalpa - vikalpa TaLe nahi te artha 'bhaktimArga '- e TUMkA raratA che. bhakti'thI vikalpo, vikSepA zame che ane kahyuM che ke ' bhAgavatI - bhakti parama AnaMda ane saMpadAnuM khIja che'. ' satpuruSamAM ja paramezvara buddhi'- ene jJAnIoe parama - dharma kahyo che ane e buddhi parama dainya sUcave che; jethI sarva-prANI viSe peAtAnuM dAsatva manAya che ane parama - cAgyatAnI prApti thAya che. bhakti'nI zarUAtamAM 'rAtoDaka'- huM dAsa chuM'- e bhAvanA rahe che. pachI 'soDa, 6 - satpuruSarUpa paramAtmAne bhAva Ave che. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMkatamArga 147 zrI namaskAra-mahAmaMtranI sAdhanA mATe upadhAnatapanI kriyAmAM jati vagere mada rahita prathama thavAne Adeza che. te "bhaktimArgamAM dAsatva dAkhavI parama-dainya grahaNa karavAnuM sUcave che. te kiyA jyAre vimaya - pulaka pramedanI bhUmikAothI punita ane vizuddha karAya che tyAre AtmasthiratA ke sthitaprajJadazAvALa roDa6'- bhAva prakaTe che. bha. (125) bAmaNavADajI. caitra vada - 8 tA. 25-4-67nA patra zivagaMja thaIne maLe che. bhakti ane "upAsanA" vacce mazarUvALAnA lakhANamAM je bhedarekhA batAvI che te sApekSapaNe ghaTAvAya te bAbara che paraMtu banne vacce sarvathA bheda batAvavA prayAsa jainadarzanane saMmata nahi thAya. kathaMcit -bheda ane kathaMcid- abheda paNa ghaTI zake. "bhakti - upAsanA aMge vinobAjInA vicAra mazarUvALAnI apekSAe jainadarzananI ghaNI najIka AvIne UbhA rahe che. temanuM "gItApravacana" ane "sAmyazataka' A dRSTie jevA rogya che. mazarUvAlAnA vicAra vivecanamAM levA hoya te TippaNamAM temanA nAma sAthe levA jethI gUMcavADe Ubhe na thAya. bhakti'- "upAsanA jainadraSTie banane samyagadarzana guNanA aMge gaNI zakAya. 3AAcara naM masi"- e vyAkhyA mujaba "bhakti" e "jJAna"nuM phaLa che ane upAsanA - "bhakitanuM phaLa che. bhaktimAM "jJAna"nI pradhAnatA ane 'upAsanAmAM "kiyA'nI pradhAtA kahI zakAya. e "kiyA" te levI ke je bhaktibhAva-poSaka hoya. (16) gaDha sIvANuM. Aso suda-1 tA. ra3-9-68 maitrInI jema "bhakti paNa "madhura- pariNAma che. "zAMta-rasanA AvirbhAvamAM tenI AvazyakatA svIkArelI che. Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 adhyAtmapatrasAra sAmAyika zabdanA arthamAM niryuktikAra traNa vibhAga pADe che(1) sAma, (2) sama ane (3) samma. temAM prathama "sAma" zabdano artha "madhura-pariNAma" - ema TIkAmAM spaSTa karela che. navakArInA prathama-padamAM rahela "namepada dravya - bhAvasaMkecarUpa bhakti svarUpa che, tethI te paNa "madhura-pariNAmarUpa ja che. bhakti e paramAnaMdanuM bIja che - ema zrI upAdhyAyajI mahArAja paNa pharamAve bhaktiH parezAnubhavo virakti rityatra caiSa trika ekakAle / gughamaraNa thAzvata sustussttiH puSTiH kSudapAyo'nugrAsam // (zrImadbhAgavata ska-2, zleka-42) atha-"jema bhajana karanArane pratyeka keLiye tuSTi, puSTi ane sudhAnivRtti ekI sAthe thAya che tema prapattibhaktivALAne bhakita, virakita ane paramAtmAnuM anubhavAtmaka jJAna -ema traNe eka ja kALe thAya che." vaLI tenA bIjA phleTamAM kahyuM che ke e rIte akhaMDavRttithI paramAtmAnA caraNa-kamaLanI upAsanA karanArane bhakti, vairAgya ane bhagava...badha thatuM hovAthI aMte paramazAMti maLe che. "tatA Hi Bratamuti sAkSAta'-e bIjA lekanuM chelluM caraNa che. "bhaktine e rIte "AdhyAtmika - bhejana" paNa kahI zakAya. bhakata-hRdayane e anubhava thaI zake." a, (17) tA. 20-10-68 "puSTimArgamAM "bhaktinA be prakAra che - (1) sAdhanarUpA ane (2) phalarUpA. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakitamArga 149 sAdhanarUpA' eTale "navadhA - bhakita" ane "phalarUpA eTale "prema-lakSaNa-bhakita'. zrIvallabhAcArya te "brahmanA mahAmyajJAnayukta sarvathI uttama ane sudaDha ane tenuM nAma ja "bhakita -evI vyAkhyAne svIkAre che ane e "bhakitanI sneha, Asakti ane vyasana -evI traNa ja vyAkhyAo bhaktivadhinI" graMthamAM darzAve che. - kavi dayArAma tanmayatA' mATe cethI avasthAne umere che ane te cAra avasthAnA peTA vibhAga letAM ekaMdare premalakSaNA-bhakitanA daza bheda le che. premalakSaNa - bhakita jeneDa Asakita vyasana tanmayatA 10 ruci smRti abhilASA uga | jaDatA. vyAdhi pralApa unmAda UR a. (128) tA. 4-11-68 mALAnapUrvANadivAsudaDha mAi:" A sUtra kavi dayArAme darzAvyuM nathI paNa carcA te enI ja kare che. mArI musIbata e che ke mahAsyanuM je jJAna joIe te mArI pAse nathI. e meLavavA prayAsa karuM chuM, tethI neha sarvAdhika ane sudaDha thaze tevI mane kAmanA che, paraMtu jJAna na hoya tyAM hRdaya kAme lAge tema Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 adhyAtmapatrasAra samajI sahudaya -bhaktibharathI sabhara thavA prayAsa karuM chuM. Apa jevA mAre mArgadarzaka che tethI hiMmata che ke nAvaDI kinAre dekhaze. a. (19) tA. 13-5-71 mArI sAthe eka ja lekamAM vasavATane, mArA samAna aizvaryane, mArI samIpamAM ja rahevAne, mArA samAna rUpane tathA mArA sAyujyane ApavA taiyAra thAuM chuM paNa mArA bhakto te kAMI grahaNa karatA nathI, teone te mArI "bhakti ja joIe che." (130) tA. 13-5-71 thI tA. 18-4-72 sudhI zrIjinabhaktinA leka zrI jinanI ArAdhanA yA virAdhanAthI je zubha yA azubha phaLa maLe te sarvoTa hoya che - e siddhAnta che. sArametanmayA labdhaM, zrutAbdheravagAhanAt / bhaktirbhAgavatI bIjaM, vmArapAma che rera . ( zrImadyazovijayopAdhyAyaviracitA-'jinamahattvadvAtriMzikA'). atha zrata rUpI sAgaramAMthI avagAhana karIne meM A sAra meLavyuM che (ke) bhAgavatI bhakti parama AnaMda ane saMpadAonuM bIja che. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakitamAga 1pa1 muktithI adhika tuja bhakti muja mana vasI jehasuM sabala pratibaMdha lAge camaka pASANa jima lehane khIMcaze muktine sahaja tuja bhakti rAge. (pU. upA. yazovijayajI viracita-rASabhadeva- stavana.) vagere aneka sthaLoe bhaktinuM mahatva gavAyuM che. ka samyagdarzanazAnacAritrANi mokSamArgaH // 11 // (taravArthasUtram) atha- "samyagadarzana, jJAna ane cAritra e kSamArga che. e sUtramAM jJAnanI sAthe sAthe samyagadarzana ane cAritrane paNa mokSanuM sAdhana mAnyuM che ane traNene pAtapitAnA sthAne samAna mahatva ApyuM che. svAduvAda - siddhAnta- pakSa vyavahAra ane nizcaya ubhaya naya maLIne ja kAryanI siddhi svIkAre che, chatAM paNa vyavahAra nathI: jina bhagate je navi thayuM re, te bIjAthI kema thAya che? evuM je mukhe bhAkhIe re, tenI vacanazuddhi kahevAya che. catura vicAre cittamAM re. (pU. upA. yazovijayajI viracita -"samakitanA saDasaTha balanI sajjAya; DhALa-4, kaDI-2). sIMcaje tuM sadA vipulakaruNarase, mujha mane zuddhamatikalpavelI; nANa daMsaNa kusuma caraNavara maMjarI mukitaphala Apaze te ekelI. (pU. upA. yazovijayajI viracita-sADAtraNa che gAthAnuM stavana"; DhALa-17, kaDI-4). Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra adhyAtmapatrasAra tAharuM dhyAna te samati rUpa, tehI ja jJAna ne cAritra teha che jI; tehathI jAye saghaLAM he pApa, yAtA dayeya svarUpa hoya che (4) (pU. upA. yazovijayajI kRta "cavIsI'16mAM bhagavAnanuM stavana). tapa japa meha mahA tephAne, nAva na cAle mAne re, mana mehana svAmI, paNa navi bhaya muja hAthe hAthe, tAre te che sAthe re. mana mehana svAmI. (2) (pU.upA. yazovijayajI kRta "vIsI - zrI arajina stavana). AjJA''rAddhA virAddhA ca zivAya ca bhavAya ca // 4 // | ('zrI vItarAga- stutrI; prakAza-19). artha:-"ArAdhelI AjJA mekSane mATe thAya che ane virodhelI AjJA saMsArane mATe thAya che.' tavAyatto bhavo dhIra! bhavottAro'pi te vazaH / (zrI kAnitimava -thAntatA vima-tuti', jo-24). atha - he dhIra! A saMsAra Apane AdhIna che ane saMsArane pAra paNa Apane vaza che. Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [16] vipazyanA-sAdhanA (3r Turn ti) a. (131) jAmanagara. tA. 9-2-68 " TTTTT ri'- A pAli zabdano artha che "prANa-apAnanI smRti. A bauddhaprakriyA dhyAna mATe che ane te "uttarAdhyayana sUtra-- adhyayana - 24, gAthA-8, pR4-115 upara che. (zAtyAcArya TIkA)-A pramANe "bhAva-kriyA aura anAvega"-- nAmanA lekhamAM nathamalajIe TAMkayuM che, paNa nathamalajIe AdhAra TAMkya nahotuM eTale temane pUchatAM je AdhAra Ape te amAre tyAM graMtha che temAM malya - teo kahe che ke bauddhasaMpradAye tenA upara bahu bhAra dIdhuM ane ApaNe tyAM kaI kAraNathI dhyAna-prakriyA chUTI gaI che. eTale A vAkane kaI upayoga thaye ja|ta nathIparaMtu prabhu mahAvIra svAmInA vakhatamAM te pracalita kiyA hatI. (132) dIyANujI. tA. 14-2-68 bApa ti"--'pravAse zvAsanI smRtinA sthAne ApaNe tyAM kAyetsarganI aMdara 25 vAvAsa, 300 zvAcchavAsa, 500 vAcchavAsa, 1008 zvAsozvAsa ema pratidina, pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika pratikramaNa- kiyAmAM Aje paNa vihita che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra vAsAcchvAsanI gaNatarI khIjI rIte karavI duSkara hovAthI 'navakAra' yA 'lAgasa'nA pado vaDe tenuM mApa karavAnuM vihita thayuM hAya - ema jaNAya che. 154 bha. a. auddhika - prakriyA ke je hAla goyankAjI ( kharmA ) khadhAne zIkhave ,che, temAM prathama 'AnApAna smRtimAM nAsAgra para cAlatA pavananuM dhyAna karAve che ane te siddha thayA pachI zarIranA pratyeka bhAga para cAlatI pavananI kriyAnuM dhyAna zIkhave che, tene ' kAyAnupazyanA' kahe che. pachI cittAnupazyanA', ' vedanAnupazyanA ' ane 'dharmAnupazyanA ' zIkhave che ane tyAra bAda 'brahmavihAra' ke jemAM 'maitrI', 'karuNA' vagere 'anuprekSA' mukhya che - te karAve che. 'nADI-pavana-saMyoga'nuM parijJAna karavA mATe AvI koI prakriyAnuM varNana maLatu hAya to te meLavavuM joIe. pAMca samIranA utthAnanI prakriyA paMcaparameSThi maMtrarAja dhyAnamAlA'mAM tenAM khIja sAthe batAvI che, paraMtu te spaSTa nathI, A viSayamAM tamAruM je maMthana hAya te jaNAvaze. (133 ) 6 R (134 ) tA. bALApALa kRti '- Ape je lakhyuM te te kharAkhara che, paNu A vakhate lakhavAnA mArA hetu, mane lAge che, huM ApazrIne kharAkhara samajAvI zakyA nathI. luNAvA. bhAdaravA vada 10 kevaLa 'prANu ' ane 'apAna'nI gatinuM - eTale zvAsocchvAsa vinA prayAse kevI rIte dIrgha, laghu, sUkSma ke sthUla gati kare che tenuMdhyAna rAkhavAthI, tenI siddhi mATe ucca koTinI prakriyA maLe che. cAga vizenA A phALe bauddhanA ja che tema samajAtuM ane tene 'zen Theory' tarIke biradAvAya che. paraMtu terApaMthI sAdhuoe zodhI kADhayuM che ke te vastu ApaNe tyAM uttarAdhyayana'mAM che. Pou Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipazyanA-sAdhanA 15 a. (135) tA. 30-10-7ra vipazyanA-sAdhanA= AMtaSTie avakana karavuM vizeSarUpathI dekhavuM eTale ke "nAma" ane "rUpa vagerenA anitya, duHkhakAraka ane anAtmaka svabhAvavALA svarUpane sAkSAta dekhavuM e (9424011* in-sight meditation E. A sAdhanAnA cAra mahattvanA staMbha cheH- (1) AnApAna sati. (2) vipazyanA, (3) brahmavihAra+ ane (4) te badhAnA samagra pariNAmarUpe kSaNamAM jIvavAnI kaLAnI upalabdhi. De. gepInAtha kavirAja A AnApAna satine "ajapAjapakahe che ane te "ajapAjapa - haMsavidyA, Atma-maMtra, prANayajJa evA vividha nAme vaidika, paurANika ane tAMtrika sAhityamAM nirdiSTa che.* ApaNe tyAM tenAM bIjake te jarUra che. *vipazyanA- tattvanuM yathArtha jJAna karanArI prajJA. - yathApUratavArijJAnamAvA ghaNA vipazyanA - sAdhanAnA pAMca prakAra nIce mujaba che - 1. rU5 = Body-corporeal processes. 2. vedanA = Feeling, sensation. 3. saMjJA = padArthamAtranI kalpanA. je mAnasika zakti vaDe temanuM svarUpa ApaNane bIjAthI juduM lAge che te zakitanuM nAma saMjJA. 4. saMskAra = jayalari- Body function. 5. vijJAna = tenA cha bheda che. cakSu, zrotra, ghANa, jihavA, kAya ane mana - cha Ayatana. +46-air-Sublime States, Divine Abodes, having meditations on loving Kindness (tail ), Compassion, ( 31394), Sympathetic ( gftar) and Equanimity ( HTETRY ). 4 juo - "mAratIya saMskRti saura sAdhanA', prathama-a, -242 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 adhyAtmapatrasAra sanI vizuddhi mATe, zeka-saMtApamAMthI chUTavAne mATe, du:khadamanasyane nAza karavAne mATe A mArgonuM bauddho parizIlana kare che. A satata jAgRtino mArga che. zrI buddhanA mRtyu-zayyA parathI chellA zabda '3vmAna " arthAt "apramAda vaDe A dharmane saMpAdana karo--e te ja Adeza che ke je zramaNa bhagavAna mahAvIre zrI gautama svAmIne karyo - "tamayaM joyama ! mA pamAyaNa' zrI bhagavatI-sUtramAM A pramAda viSe eka saMvAda paNa prApta thAya che. (juoH- "zrI bhagavatI-sAra, saMpAdakaH-jIvAbhAI gopAladA sapaTela, pRSTha: 477-478.) bha. (136) - tA. - gazAstranA bAramA - prakAzamAM "u"nIbhAva'nI prakriyA vistArathI varNavI che ane tenA pratApe paNa aneka svasaMvedanasiddha anubhave maLe che tenuM varNana che. kaleka-38 mAM kahyuM che ke - amanaskatayA saMjAyamAnayA nAzite mnHshlye| . zithilIbhavati zarIraM chatramiva stabdhatAM tyaktvA // 38 // atha-mana rUpI zalya nAza pAme che tyAre zarIra chatranI jema jaDatAne tajI zithila thAya che. pariNAme avidyAne nAza vagere lAbha maLe che. ATaluM vistArathI jaNAvavAnuM kAraNa e che ke keganA vividha aMgeno abhyAsa pitAnuM viziSTa phaLa avazya Ape che. "vipazyanA" paNa eka prakAranI tevI ja prANAyAma, pratyAhAra, dhAraNAne maLatI (eka prakAranI) anubhavasiddha - prakriyA che ane tenAthI je lAbha maLe che, te amuka hada sudhInA che. mekSamArgamAM tene bhUmikA- vizeSa sAdhaka banAvI zakAya che, paraMtu jyAM sudhI "zabda"nuM AlaMbana levAmAM na Ave tyAM sudhI pUrNatAnI prApti karAvavA asamartha che. pUrNatAnI prApti jeene thaI che temanI sAthe saMbaMdha karAvavAnuM ekanuM eka ane anivArya sAdhana "zabda" athavA "zrutajJAna che - te kevaLInAM vacanarUpa che, tethI teno mahimA sarvathI adhika che. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipazyanA-sAdhanA 1paNa a. (137) tA. 30-10-72 mahA-satipaTTAna suttaM saraLa ane vyAvahArika gAbhyAsane parizya. maEURT-tipaTTAna'-sUtra e "sUtrapiTakanA prathama-graMtha dIrdhanikAya'nuM eka atyaMta mahattvanuM sUtra che. Mind to be purified from all Obstructive ............sorrow & misery. sanI vizuddhi mATe, zeka (sorrow)- saMtApa (Misery)mAMthI ghaTavAne mATe, duHkha (Pain)-daurmanasya(Grief)ne nAza karavAne mATe A eka ane aTule mArga che. zrI gautama buddha je mArganA parizIlanane Adeza karyo che tenuM rahasya A "tipadAna- sUtra che. "kSatipadAna'(saM. smRti-Mindfulness; suthAna- Presence) Presence of Mindfulness- Foundations of Mindfulness eTale ke satata jAgrata rahevAne abhyAsa. smRti = karavA jevuM hoya tenuM te tarIke ane na karavA jevuM hoya heya tenuM te tarIke maraNa. jevI rIte catura paheregIra apramatta thaIne daravAjA upara khaDe rahe che ane tenI pUrepUrI khabaradArI rAkhe ke che aMdara keNa Ave che ane bahAra keNu jAya che, barAbara tevI ja rIte "satipadAnane abhyAsI pitAnA mananA daravAjA para satata jAgrata rahe che ke tyAM kayA vicAra UThe che ane kayA khatama thAya che. satata sAvadhAnIno abhyAsa karIne A mArgane kevI rIte baLavAna ane saphaLa banAvI zakAya tenA kamanuM zikSaNa prastuta sUtramAM che. tene sArAMza nIce pramANe che - "ti dRAnanA cAra prakAra che- (1) kAyAnupazyanA, (2) vedanAnupazyanA, (3) cittAnupazyanA ane (4) dharmAnupazyanA Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 adhyAtmapatrasAra (1) kAyAnupanA - Bodily Mindfulness (potAnA zarIranA viSayamAM jAgrata rahevAne abhyAsa) Ane mukhya prakAra AnA pAnasati AnApAna sati'-Mindfulness of Breathing cittane sthira karavA mATe sauthI pahelAM pitAnA AzvAsa - pravAsane (zvAsocchavAsane) zAMta tathA sUkSama banAvavAnI jarUra che. gAbhyAsanI A eka moTI taiyArI che. jyAre AzvAsa - prazvAsa caMcala hoya tyAre manane ekAgra karI kaI dhyAna thaI zakatuM nathI. AvAsa - pravAsane zAMta karavAthI citta zAMta thAya che ane citta zAMta thavAthI AzvAsa - prazvAsa paNa zAMta thAya che. ane zAMta thAya tyAre zarIra halakuM hoya tema jaNAya che, ekAgratA Ave che ane dhyAna sadhAya che. AzvAsa - pravAsane zAMta karavA mATe je abhyAsanI zikSA devAmAM AvI che te atyaMta sarala che. pravAsa le, tene aMdara rAkhe ane tene bahAra cheDe-temAM kaI prakArano prayatna karavAnI AvazyakatA nathI. zvAsa lAbA ke TUMke, dIrgha ke hasva je rIte cAle tene temaja cAlavA de joIe; kevaLa, pitAnuM dhyAna bahAranI badhI cIjomAMthI khecIne (pratyAhuta karIne) bahAra AvatA ane aMdara jatA pitAnA zvAsa para lagAvI devuM joIe. tenA upara pUre khyAla rAkhe ke zvAsa dIrdha athavA hasva cAlI rahyo che. ATaluM karavAthI vAsa - pravAsa svayaM kemaLa, zAMta tathA sUma thaI jaze ane citta bahAranA viSayamAMthI kheMcAIne dhyAna-magna thaI jaze. A abhyAsane "AnApAna sati" kahe che. AnA pAna smRti samAdhine bhAvita tathA praguNita karavAthI te zAMtidAyaka ane niSkAma sukhadAyaka nIvaDe che. - kAyAnupazyanAnA bIjA prakAre- IryApatha smRti, pratikRla manasikAra, dhAtu manasikAra ane zmazAna-ga che te tenA prasaMge vicArazuM. (2) vedanAnapazyanA- Mindfulness of feeling (pitAnA zarIranI sukhAnubhUti athavA duHkhAnubhUtinA viSayamAM jAgrata rahevAne abhyAsa) "tipardAna'- sUtrane abhyAsI sukhavedanAne anubhava kare te samaye jAgrata rahe che ke huM sukhavedanAne anubhava karI rahyo chuM, te duHkhavedanAne anubhava kare te samaye paNa jAgrata rahe che ke huM duHkhavedanAne anubhava karI rahyo chuM. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipazyanA-sAdhanA 159 (3) tilg4241411-Mindfulness of the state of mind i. e. the general condition of consciousness at that given moment. (pitAnA mananA vicAranA viSayamAM jAgrata rahevAne abhyAsa.) rAga, dveSa, meha athavA keIpaNa vikAra je manamAM UThe te hatiddana - sUtrane abhyAsI jAgrata rahe che che ke mArA manamAM Ave vicAra UThI rahyo che. A pramANe jAgrata rahevAthI vicArane enI meLe nAza thaI jAya che. () Hig4224011- mindfulness of mental contents j.e, the definite contents or objects of consciousness at that ginen moment. (potAnI manovRttionA viSayamAM jAgrata rahevAne abhyAsa. ) (1) kAma, (2) verabhAva, (3) pramAda ke jaDatA, (4) ciMtA ane (5) mUMjhavaNa (vicikitsA) - A pAMca "nIvara" (athavA je Moral kind kahevAya che te) manuSyane samArgathI pADe che. tipaTTAna - sUtrane abhyAsI jAgrata rahIne A nIvaraNothI saceta rahe che. A bhAvanA cagIne nirvANamArgamAM praveza karAvanArI che. upara kahyA pramANe "tipaTTAnA satata sAvadhAnatA paramArthanuM te sAdhana che ja paraMtu sAthe sAthe laukika kAryomAM saphalatA Ape tevuM tenA karatAM bIjuM kaMI caDiyAtuM sAdhana nathI. bhagavAna buddhanA AkharI zabdo "3qmAna ranautha' arthAt "apramAda vaDe dharmane saMpAdana karo - e pramANe hatA. bha. (138) luNAvA. tA. 1-2-73 "AnApAna smRti" tathA "brahmavihAra citanathI lAbha thAya che. ApaNe tyAM anityasvAdi ane maityAdi bhAvanAone munijIvanamAM niya bhAvavAnuM vidhAna che. tathA zrAvaka jIvanamAM anuSThAnemAM prANa pUravA mATe te bhAvanAonuM zravaNa-mananAdi vihita thayeluM che, tIvra niSThAnA abhAve pratyakSa pariNAma anubhavAtuM nathI. bhAvanA mAtra vicArarUpe thAya Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 adhyAtmapatrasAra che, saMvedana paryaMta pahoMcAtuM nathI. jJAnanA zruta, cintA ane bhAvanA-ema traNa prakAra kahyA che. tyAM bhAvanA--jJAna saMvedanaparaka che. a. tA. 20-4-73 'smRtipaTTAna '- smRti upasthAnanI kriyA e satata jAgRtinI kriyA che ane jatAM AvatAM ane vAsA upara dhyAna rAkhavAnI kriyA che. ' samaya goyama ! mA vamAyak '-AvI prabhu mahAvIre zrIgautamane AjJA ApI - sAthe je prakriyA ApI haze te rUbarU ApI eTale Aja sudhI ApaNane maLI nahIM. have A bauddha - prakriyA uparathI khyAla Avaze ke satata jAgRti rAkhavAnI prakriyA prANa sAthe saMlagna karIne thaI zake che. 'smRti anupasthApana' te sAmAyikanA eka aticAra che. eTale smRti upasthAna' enA atha sAmAyika '- tethI ' sAmayika'mAM paNa AvI satata jAgRti rAkhavI joI e - ema mAruM namra sUcana che. Kai (140) bha. Pin (139) tA. 19 mI nA patra maLyeA. jaina bhAratI'' vizeSAMkanA khanne lekhA dhyAnapUrvaka joi lIdhA che. zrI 'AcArAMga'nA 'vipassI' ane 'pAsarU' zabdothI vipazyanA, anupazyanAdi bauddha-sAhityanA zabdonA samanvaya sAdhavA lekhake prayAsa karyAM che, te uttama che, paraMtu teTalA mAtrathI dhyAnamArganA ullekha bauddha-sAhityamAM jevA spaSTa che, tevA jaina-sAhityamAM nathI, evuM anumAna tAravavuM e sAhasa che. vairAgyAdi bhAvanA tathA AjJAvicayAdi dharmadhyAnAnuM svarUpa jaina AgamomAM tathA paMcAMgI sameta samagra-sAhityamAM puSkaLa pramANamAM maLe che ane sAdhanAnA mArgamAM AgaLa vadhavA mATe sAdhakane temAMthI spaSTa mArgadarzana paNa maLe che. tulanAtmaka abhyAsa jarUrI che, paNa dhyAnamArganA anubhava vinA eka upara khIjAnI sarasAI sthApavAnA prayatna karavA anAvazyaka che. suryeAgya luNAvA tA. 25-5-75 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipazyanA-sAdhanA 161 sAdhaka pitAnI yogyatAnA baLe darekamAMthI pitAnI bhUmikAnusAra grahaNa karIne vikAsa sAdhI zake che. jainadarzananI vizeSatA sarva-naya-saMgrAhitAmAM che. bauddhadarzana jusUtranayAnusArI che, tethI te paNa eka naya che, temAM je kAMI satya che te zrIjainadazananI aMtargata ja che, te uparAMta anya nAnuM satya paNa jainadazanAMtargata che ja. e rIte sarvoparitA sthApavI hoya te jainadarzananI sthApI zakAya che. nayavAdanA sArA abhyAsI lekhake paNa keTalIka vAra pUrvagrahAdi kAraNee e vAta visarI jAya che ane sAmAnya vAcakemAM buddhibheda thAya tevuM lakhANa paNa teonA hAthe thaI jAya che, tevuM ja kAMI AmAM thayeluM samajAya che. bha, (141) beDA. tA. 25-11-75 suzrAvaka ratibhAI vipazyanA-sAdhanAnI sAthe ekameka thaI gayA che ane tenAthI viSayakaSAyanI pravRttio upara kAbu Ave che e anubhava temane thayAnuM jaNAvela. tenA uttaramAM te sAdhanA prANAyAmanA ja eka prakArarUpa gaNAya, vipazyanA-sAdhanAmAM "zabdane sthAna nathI. za kyA hai?- e heDIMga nIce geyaMkAne eka lekha paNa vipazyanA' mAsikamAM Avele. ekaMdara bauddha-sAdhanAmAM "zabdane apramANa mAnavAmAM Ave che kAraNa ke temanA mate vastu kSaNasthAyI che. te "zabda vaDe pakaDAya nahi tethI anumAna ane Agama pramANa bauddhone amAnya che eTale temanI badhI sAdhanA prANAyAma-paraka gaNAya ane prANAyAmathI je lAbha thAya che, te badhA te sAdhanAthI paNa thaI zake. "gazAstranA paMcama-prakAzamAM yoganA prANAyAma aMgenuM vistArathI varNana che, tenA upasaMhAramAM loka 40 mAM kahyuM che ke - tato'vidyA vilIyante, viSayecchA vinshyti| vikalpA vinivartante, zAnamantarvijRmbhate // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAr artha :- hRdaya-kamalamAM prANa sAthe mananA dhIre dhIre nirodha karatAM avidyAnA vinAza thAya che, viSayeAnI icchA zamI jAya che, vikalpo dUra thaI jAya che ane aMtaramAM jJAna pragaTe che........ityAdi joze. 132 TIkAmAM prANAyAmanI upayeogitA batAvI che paNa te huyeAganuM eka svarUpa hAvAthI jaina-prakriyAne sammata nathI. ' jaina-sAdhanA zratajJAnanA aLa upara che- e vAta ratibhAI ne samajAvI hatI ane legassa'nI pahelI tathA chaThThI gAthAnuM 'kAyotsargamudrA'e dhyAna karavA sUcavyuM hatuM. te aMge tamAre je vAtacIta thaI hoya te jaNAvaze. a. Pin (142 ) tA. 'AnapAna sati sutta'mAM vidhAna nIce pramANe cheHekAnta sthaLamAM Azraya nIce TaTTAra sAvadhAnatAthI besavuM, prathama cAkaDI - kAyAnupazyanA-AnApAna smRti vaDe zarIranuM ane zarIra--saMskAronuM Akalana karavAnA upAyaH (1) dIrgha AzvAsa le te tema samaje, mUke to tema samaje, (2) hastra AzvAsa le te tema samaje, mUke te tema samaje. (3) sa` dehanI smRti rAkhIne AvAsa - pravAsanA abhyAsa kare. (4) kAya-saMskArAne zAMta karIne AvAsa - pravAsane abhyAsa kare. dvitIya cAkaDI- vedanAnupazyana-vedanAnuM Akalana karavAno upAyaH(1) prItinA anubhava laI ne AzvAsa- prazvAsane abhyAsa kare. (2) sukhano anubhava laI ne AvAsa- pravAsanA abhyAsa kare. (3) citta- saMskArAne barAbara jANIne AzvAsa- prazvAsane abhyAsa kare. (4) citta-saMskArone zAMta karIne AvAsa-prazvAsanA abhyAsa kare. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vipazyanA-sAdhanA 163 tRtIya cekaDI-cittAnupazyanA-cittanuM Akalana karavAne upAya - (1) cittane jANIne AzvAsa-pravAsano abhyAsa kare. (2) cittane pramudita karIne AzvAsa-prazvAsane abhyAsa kare. (3) cittanuM samAdhAna karIne AzvAsa-pravAsane abhyAsa kare. (4) cittane vimukta karIne AzvAsa-prazvAsane abhyAsa kare. caturtha cekaDI - dharmAnapazyanA-nirvANa-prApaka padArthonuM Akalana karavAne upAya: (1) anityatA samajIne AvAsa-pravAsane abhyAsa kare. (2) vairAgyane samajIne AzvAsa-pravAsano abhyAsa kare. (3) nirAdha jANIne AzvAsa-pravAsane abhyAsa kare. (4) tyAga jANIne AzvAsa-prazvAsane abhyAsa kare. 1. kAya-saMskAra - AnaMdalaharI jevA sukhakAraka anubhava. 2. prIti - niSkAma prema je prathama cokaDInA anubhavathI ApoApa udita thAya che. 3. sukha- roganA kAraNe zarIramAM vedanA thatI hoya ane AnA pAna smRtinI bhAvanA kare te apratima prIti-sukha anubhave. 4. citta-saMskAra-upara pramANe AnaMdakAraka ane sukhakArakacitta-saMskAra 5. citta-saMskAra zAMta - manane sUkSma kaMpa paNa nAbUda karavAnuM hoya che. 6. citta jANIne- citta maMda thavAno saMbhava che te jANIne prayatno karavA. 7. cittane pramudita karIne- cittane utsAha rAkhIne. 8. cittanuM samAdhAna karIne - zAMtipUrvaka. 9. cittane vimukta karIne - AzvAsa-prazvAsamAM manane Asakta thavA devuM nahIM. 10. anupazyanA - Akalana karavuM. 11. nIvaraNa - AvaraNa. (graMtha - siddha jIvanI - svAmI brahmAnaMda). Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [17] dhyAna (13) tA. - dhyAna karatAM pahelAM dhAraNa karavAnAM aMgaH gazAstra", SaSThama-prakAzamAM "dhAraNuM' aMganuM varNana che. temAM bAra sthAne para dhAraNa karavAnuM eka ja kalekamAM kahyuM che - naabhihRdynaasaagrbhaalbhrtaaludRssttyH| mukhaM karNau zirazceti dhyAnasthAnAnyakIrtayan / / 7 / / bhAvArtha - nAbhi, hRdaya, nAsAgra, bhAla, bhU, tAlu, (baMne) netro sukha, (baMne) kAna, ane zira ATalAM dhyAna karavA mATenAM (manane , ekAgra karavA mATenAM) sthAna kahyAM che. bha, (144) pATaNa. kA. su. 12 dhyAnaH jo ke A viSaya ja e che ke sarvasAdhAraNa na banI zake. It is meant not for masses but for classes. A viSayamAM tamAro parizrama sAre che ane sahaja che, te pUrva janmanA gAbhyAsanA saMskArane sUcave che. nirAga, aSa, ameha vagere mATe paMcaparameSThinA pAMca vizeSaNonI kalpanA karI che, te mATe keI AdhAra mAnya hoya te te jaNAvazo. vAca-paMcakanA AdhAre kalpanA hoya te beTI paNa nathI, chatAM tene paMcaparameSThirUpe levA karatAM prathama parameSThinI ja pAMca avasthAo levI vadhu saMgata thaI zake. tamAre Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAna 165 upayoga thaI rahe tyAre chevaTanA sudhArAo dAkhala karIne pAchuM mokalI zakaze. AtmajJAna mATenA dhyAnanA adhikArI thavA mATe mUttara guNenA pAlananI saghaLI prakriyAo dharmazAstromAM pharamAvelI che, e layamAM rahevAthI badhI prakriyAonI saMgati ApameLe thaI jAya che. karmakSaya mATe AtmajJAna Avazyaka che ane AtmajJAna mATe dhyAna ane tenI sAmagrI jarUrI che. (145) bhoMyaNI. kA. va. 14 dhyAna: prAraMbhika bhUmikA: dhyAna saMbaMdhI lekha game te jANIne AnaMda. dhyAnanI sAmagrImAM bhAvanA" ane "anuprekSAne sthAna che. "bhAvanA e dhyAnAbhyAsanI kriyAnuM ja bIjuM nAma che tathA "anuprekSA" e dhyAnamAMthI nIce utaryA bAda vicAravA mATenI sAmagrI che. baMne dharmadhyAnane piSaka che, tethI vAraMvAra abhyAsa karavAne cagya che- ema pratyeka sthaLe kaheluM che. dhyAna eka prakAranuM vijJAna (Science) che, tethI bhraSTAcArI puruSe paNa Teva pADIne dhyAnamArge AgaLa vadhI zake che, temAM "nA" pADI zakAya nahi paNa te dhyAnane zubha banAvavuM hoya athavA mekSa-hetuka karavuM hoya te tatvajJAna ane tenA punaH punaH abhyAsarUpa "ciMtana" ane "anuprekSAnI AvazyakatA rahevAnI temAM samaSTine sparzanArI tathA parasparanA saMbaMdhane sudhAranArI maiyAdi cAra bhAvanAonI AvazyakatA to pAyAmAM rahevAnI. anityasvAdi bAra anuprekSAo - vairAgyapaSaka ane mithyAdi cAra bhAvanAo -e samyakrazanane nirmaLa karanAra samaSTigata bhAvanAo che. tene sarva Astika darzanakAe yathAyogya sthAna ApeluM che. "sarvamUta te rAta ane "navamuacqmUra'- e mumukSu mAtranI bhAvanA che. tenI upekSA karIne mekSamArgamAM AgaLa vadhavuM agara dhyAnamAM sthiratAnI sAthe vizuddhi lAvavAnuM kArya azakayavat che. dayAnane yogya bhUmikA sarjavA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 adhyAtmapatrasAra mATe ke dhyAtAnAM kahelAM lakSaNe lAvavA mATe "vmathAmavata racana' ane "3mAtranarrytra vagere vizeSaNo che. AdyaparameSTi paMcaparameSTirUpa che--evA pramANe dharma-saMgraha Adi graMthamAM maLe che. vimarza e maMtrarUpa paNa nathI ane maMtra vAcya paNa nathI, kintu maMtrArthanA abheda-cintanarUpa che ema lAge che. bha, (146) tA. 28-2-68 dhyAna - zramaravAnAM rohitanuEAnADayAdhA samucitasamaye yuktameva namaskArAdidhyAnamiti / / " bhAvArtha- zrAvakane bAkInAM karavA lAyaka anuSThAnene bAdha na Ave e rIte egya samaye namaskArAdinuM dhyAna karavuM yukta ja che. "ayaM devo dhyAtavyaH piNDastha - padastha- rUpastha-rUpAtItatayA zreNikeneva / zreNiko hi varNa-pramANa - saMsthAna - saMhanana - caturAtAripu ni majAvatta zramajImanuNAtavAnA tadanubhAvAcca tadvarNa - pramANa - saMsthAna saMhananAtizayayuktaH padmanAbhastIrthakaro bhvissyti|" bhAvArtha - zreNika rAjAnI jema piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta avasthA vaDe A deva dhyAna karavA lAyaka che, kAraNa zreNika rAjAe varNa, pramANa, saMsthAna, saMghayaNa, cotrIsa atizaya ityAdi yukta gI bhagavAna zrI mahAvIranuM dhyAna karyuM ane tenA prabhAvathI te prabhunA jevAM ja varNa, pramANa, saMsthAna, saMghayaNa, atizaya ItyAdi yukta padmanAbha nAmanA tIrthakara thaze. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAna 167 A pramANe avirati evA zreNikanuM dRSTAMta ApIne 'paramAtmAnA dhyAnanuM eka jagyAe samarthana karyuM che; bIjI jagyAe vihita zeSa anuSThAnane khAdha na pahoMce te rIte dhyAna karavAnuM kahyuM che arthAt ahIM 'vihita' zabdane atha gRhastho mATe avazya-kartavya kartavya, bhartavyabharaNAdi zeSa anuSThAnane bAdha na pahoMce te rIte samajavA joI e. dhyAnane niSedha nathI paNa dhyAnamAM vikSepa na paDe te mATe anya anuSThAnane bAdha na paheoMce te rIte vartavAnuM vidhAna che. Wan (147) bha. a * samAdhi-vicAra ' granthamAM nIcenuM pada che:-- je dhyAna arihaMtakA, sAhi AtamadhyAna; phera kachu Name. nahIM ehija paramanidhAna.' (225) Pin ( 148 ) tA. 21-6-6Ta 'yAgazAstra', aSTama-prakAzanA aMtima kSeAkamAM je lakhANa che tenA zukhrigane vAMdho nathI. te tA kevaLa dhyAnanA cAra prakAro che, te jainetara che-teTaluM ja kahe che. tenA atha e thaye ke bhagavAna zrIhemacaMdrAcAryajI pahelAM kAI e te prakAranA nirdeza karyAM nathI. jema jaina-AcAradharma pAtaMjala 'cogadarzana'nA aSTAMga DhAMcAmAM DhALIne teAe caigazAstra'mAM kahyo tema dhyAnanAM padone paNa piMDastha Adi prakArAmAM DhALIne mokSamArganuM nizAna teo cUkayA nathI. AvA mahApuruSa ja kuzaLa bAjIgaranI jema vatI zake ane cAlu prathA sAthe ceAgya chUTa laI zake. * piMDastha, padastha, rUpastha ane rUpAtIta. luNAvA. tA. 10-12-68 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 adhyAtmapatrasAra tethI zubriganA lakhANathI kAMI cekavAnI jarUra nathI. te te Apane bacAva karatAM zIkhave che. te te Do. bhAMDArakaranA lakhANa uparathI kahe che ane De. upAdhye tathA paMDita mAlavaNIyA paNa tema ja mAne che. . upAdhyane meM kahyuM ke tame yegIndudeva viracita paramAtma-prakAza tathA cesAra'nuM saMpAdana karyuM temAM dehA-98nuM bhASAMtara nIce pramANe "jina bhagavAnake kahe hue piMDastha, padastha, rUpastha aura rUpAtIta dhyAnako smjh|" - have legIndudeva pitAnA kahevA pramANe chI zatAbdImAM thayA te te nirdeza bhagavAna hemacaMdrAcAryajIthI AgaLane thaye ne? tenuM kema? bhagavAna hemacaMdrAcAryajI te mahera mAratA nathI paNa yogIndudeva te mAra mAre che ke-"nija majAvAna re sura paMtha, gharatha, rUpastha aura rUpAtIta dhyAnako samajha / " Ano javAba temanI pAse kAMI nathI. temane AdhAre badhA lakhI mokalyA che, paNa javAba nathI. pa. dhuraMdharavijayajI (have sUri) ahIM hatA tyAre AvA kaI viSayanI carcA karatAM bolyA hatA ke bhagavAna hemacaMdrAcAryajIe TIkA karanArAone javAba Ape che ke "je je sAruM che te saghaLuM amAruM ja che. ame kALajIpUrvaka rAkhI zakyA na haIe tethI te kAMI bIjAnuM na thaI jAya." maMtrAtmaka-devatAvAda-e zAstrakAra bhagavaMtanuM navuM deNa che. te vastu pAchaLathI barAbara tenA zuddha svarUpamAM samajAI nathI tethI tenA viSe Aja sudhI upekSA sevAI che. maMtrAtmaka-devatAvAda--ene mImAMsakee temanA granthamAM nideza karyo che. mULa zivapaMthIoe paNa nirdiSTa karyo jaNAya che. A kAraNe ja De. zubrige padastha Adi dhyAnane jainetara kahyAM che. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAna 169 a. (149) - tA. 26-7-70 "samApattinuM phaLa- A nAmane eka 15 pRSThane lekha ApanA taraphathI maLe hate. temAM pahelA pRSThane pahele paeNrA ja samapattinuM phaLa darzAve che. bAkI badhAM pRSTho samApattinI sAdhanA viSe che. paraMtu chelle 15 mA pRSThamAM sthAno nArthakatA:" darzAvyuM che. te pramANe A saghaLuM dhyAnayoga mATe che, jyAre samApattine jJAnaga che te dhyAna pachInI avasthA che. adhyAtmasAra-gAdhikAramAM nIce pramANe prApta thAya chekrmyogN samabhyasya, jnyaanyogsmaahitH|| dhyAnayogaM samAruhya, muktiyogaM prapadyate / / 83 // 577 // artha - karmagane sArI rIte siddha karIne prApta karelA jJAnayogamAM sArI rIte samAdhistha banelA mahAtmA dhyAnaga upara caDIne muktine ega (saMbaMdha) prApta kare che. ahIM munizrI caMdrazekharavijayajIe te viSe nIce pramANe tarutAlikA ApI cheH (1) karmayoga -e abhyAsa-dazA. (2) jJAnayoga -e samAdhi-dazA. (3) dhyAnaga-ekSapakazreNi-dazA. (4) muktiyoga-e siddha-svarUpa. ahIM "jJAnane "samAdhidazA kahevAmAM Avela che. paribhASAmAM pharaka neMdhapAtra che. gazAstra, aSTama-prakAza, leka-26 mAM je " rAti -Ave che tenuM vivaraNa Aje tapAsyuM te "samApatti" viSe ja hevAthI Apane A sAthe mokaluM chuM Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 adhyAtmapatrasAra ma, (150) tA. 13-5-71. tasvAnuzAsanamAM pRSTha-35 upara nIce pramANe jaNAvela che - dhyAne hi bibhrati sthairya dhyeyarUpaM parisphuTam / AlekhitamivAbhAti dhyeyasyA'sannidhAvapi // 44 // 133 // atha- dhyAna jyAre sthiratAne dhAraNa kare che tyAre dayeya najIka na hovA chatAM paNa jANe (sAme) Alekhita hoya evuM atyaMta spaSTa bhAse che. te 44 133 bha, (upara) tA. - pratimAzatakamAM kahyuM che "je arihaMtane jANe che" ItyAdi. tethI tame "huM - evA padane ullekha nathI thato kAraNa ke dhyAtA, dhyAna ane daya-e traNeyanuM ekatva thaI jAya che ane te pachI anirvacanIya ane cinmaya evI paraM brahma nAmanI ti kure che. tenI kuraNAthI ja sarva kriyAonI saphalatA thAya che. bhAvArtha A pramANe che - bhagavAnanuM biMba hRdayamAM dhAraNa karavAthI bhagavAnanA rUpanuM satata maraNa thAya ane tenA dhyAnathI pApa kSINa thavAthI naizcika evA dravya-guNa ane paryAnAM sAdayanI sarvamukhI vicAraNA - paryAlacanA thAya che; temAM 'Dadana' - "te huM chuM ane huM - "huM te zuM -evuM abhedajJAna utpanna thAya che, je "samApatti svarUpa che ane tyAM Antarja5mAM ' ane "AE'pada-e bannene ullekha hoya che ane te banne vacce bheda jaNAya che. jaNAyela ane nahi jaNAyelA, tuM-huM' pado vedAntIonI rIte akhaMDa brahma ke je "jahulakSaNA" ane "ajahalakSaNa" svarUpa che temAM AntarjapathI utpanna thayela, nirvikalpaka-sAkSAtkArarUpa jJAna prakaTa thAya che. * juo -pratibhAzataka'; svapattavRtti, zleka99, pRSa-298-299, BR Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayAna 171 bha. (1para) tA. - halkalpa-TIkA'mAM vividha sthAnanuM varNana che. tenAthI dhyAna aMge je vividha prakAranI gerasamajUte ApaNI aMdara tathA bahAra pravarte che, te dUra thaze. dhyAnaM nirvivuM mana ." atha-nirviSaya mana te dhyAna" kahevAya che "nirvika thAnapu "! atha - mananI nirvikalpa dazAne dhyAna kahe che. dhyAna -- e nirvicAra-avasthA che vagere ekadezIya vicAre Aje pravartI rahyAM che tenI sAme dhyAnanI sarvAga paripUrNa vyAkhyA zuM che, te "hatkalpa-TIkA'nA A ullekhathI spaSTa thaze tathA ApaNuM aMdara paNa dhyAnanA kAyika, vAcika, mAnasika - traNe prakAre saMgrahita thavAthI keIpaNa jAtanI phariyAda karavAnuM kAraNa raheze nahi. bha. (153) tA. - - niraMjana nirAkAra paramAtmAnuM je "dhyAna" te AThamA guNasthAnakathI zarU thAya, ene ja "abhede pAsanA athavA "nivRtti-mArga kahevAya che. nirvikalpaka' eTale mAnasika-vRttione saMpUrNa nidhi, jene zuddha-upayoga" kahevAya che. e dazA AThamAthI bAramAM guNasthAnaka sudhI hoya che, jenA aMte "ujAgara- dazA athavA te 'pratibha' nAmanuM anubhavajJAna thAya che ane jenA pratApe "kevaLajJAnarUpa ti" pragaTa thAya che. e "nivRtti-mArgane ja dharmameghasamAdhi yA te "asaMgAnuSThAna kahevAya che. ("pAramArthika lekha saMgraha, pRSTha-209-210). Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [18] prakIrNaka (1) prabhuprAptinA upAya a, (154) tA. 13-7-9 saMsAra bahAra uDIne paramAtmAne khoLavA javAnuM nathI. paramAtmAne pAse levAne, anubhavavAne che. je prANane paNa prANa che, evA nikaTa paramAtmAnI zodha karavA bahAra zuM kAma javuM paDe? tethI prabhune pAse lAvavA anubhavavAnI jarUra che. jene nikaTamAM nikaTa ane prANane paNa prANa kahyo tene bahArasvarUpanI bahAra - paNa zodhavAnI jarUra nathI. pitAmAM pitA dvArA ja ene pAse lAvavAne - anubhavavAne che. eka sAthe be kriyA karavAnI chepAse lAvavAnI ane anubhavavAnI. Ane mATe traNa rIti che - pahelI rIti - abhIpsA-tIvra abhIpsA, Volcanic AspirationdhakhadhakhatA javALAmukhI jevI tamannA - abhIpsA hovI joIe. paramAtmAne meLavavuM hoya te e meLavavAne daha-nizcaya joIe. e nizcaya kAMI magajanA vicAramAMthI upajatuM nathI. samagra AtmAe ukhaLI paDavuM joIe. saMsAranI lolupatAmAMthI UMce AvyA vinA hetunuM bhAna pragaTatuM nathI. saMsAranA tyAga vinA prabhu maLatA nathI. tyAga na Take re vairAgya vinA, karIe keTi upAya." (niSkaLAnaMdajI.) Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakIka 173 - jyAM sudhI ahaMtA - mamatA che tyAM sudhI vairAgyanI bhAvanA janmatI nathI. saMsAranA padArtho pratyenI lupatA - mamatA tyajavAnI che. Ama karavAmAM ja vastu mAtranA upayoga ane upabhegane viveka samajAya che. vairAgyanI bhAvanA, prema ane 'dayA' jevA guNone janmAve che. prabhu pratyenA ananya premabhAva vinA A prakAranI vairAgya-bhAvanA jJAnazIla ane gatizIla banI zaktI nathI. bIjI rIti - jJAna ane bhakti. AmAM premalakSaNA-bhakti e ja "jJAna" ane tethI maLatuM aparokSajJAna te ja "bhakti. je koI ahaMkAravRtti maMda karI zake te ja bhakti karI zake che. trIjI rItiH- satsaMga, saMtanA samAgamathI manuSyanI gharamAM ghera pazuvRtti paNa zamI jAya che ane manuSyatva khIlI UThe che. saddagurunA abhAve bhaktibhAva bharyo pikAra karavAthI aMtaHkaraNamAMthI je dRSTipUrvakanI samaja prakaTe e ja "guru" che. prabhunuM premapUrvaka - hRdayanA kharA bhAvathI smaraNa karavuM. smaraNa ke stuti dvArA samarpaNa karavAnuM che. Atma-samarpaNa e mahattvanuM kArya che. vyakti samarpaNa dvArA ahaMtA-mamatAmAMthI chUTI zake che. te dvArA jIvane ahaMkAra vicalita thAya che. ahaMkAranA vigalana vinA sAcI namratA prakaTatI nathI ke vyakta thatI nathI. niSkriyatA dvArA zAMta rahevuM e sAcI AMtarika zAMti nathI, paNa asaduvRtti sAme saduvRttithI yuddha ApIne savRttine vijaya sthApIne zAMti prApta karavI e sAcI zAMti che. ApaNe aihika jIvana eka mabhUmi samAna che, paNa e upara prabhupremanI jalavarSA thatAM e bhUmi alaukika vastra dhAraNa kare che ane jIvananuM anna pUruM pADe che. prabhune A prema e ja enI kRpA che. te premanI nizAnIo nIce pramANe hoI zake : Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174. adhyAtmapatrasAra (1) saMsAramAM ApaNane prApta thatA rega, vyAdhi, duHkha, daurmanasya, e prabhupremanI nizAnI che. mAtra duHkhe bhegavA eTaluM ja nahi paNa tene artha karI, cogya rIte ghaTAvavAthI jIvananI khetI mATe mahatvanuM khAtara maLe che. (2) zubha-vAsanA ane zubha-AtmabaLa manuSyanA karma dvArA pragaTa thAya che. te premanI nizAnI che. (3) sarva kaImAM pitApaNAne bhAva jovAnI Teva paDe te paNa premanI nizAnI che. Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra (2) svAthya mATe prArthanA (155) tA. 5-7-68 The Healing Light"- A nAmanuM pustaka huM hamaNuM vAMcuM chuM. temAM svAthya mATe prArthanAnAM cAra pagathiyAM darzAvyA che - (?) To remind ourselves that there isa source of life, 12a ke jIvanane eka strota (jharaNuM - pravAha) che te yAda rAkhavuM. te dRSTie te lekamAM* pahelAM ja ApyuM che ke evuM eka nAma che ke je vinene vinAza kare. (2) Turnit on te strotane tamArA tarapha vALe. ahIM kalekamAM ema darzAvyuM che ke sAMnidhya seve - eTale lagabhaga te ja artha the. - parama pUjya AcArya zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI temanA "samyagadarzananuM prakaTIkaraNa" nAmanA pustakamAM "samyakatva e AtmAnuM kalyANa sAdhavAnA je upAya che te sarvanuM mULa che" tema kahe che. te sakala kalyANa siddha kare tevuM nidhAna samyakatva ja che ane tenAthI sAMnidhya sAMpaDe. (3) Accept it by faith. zraddhA rAkho ke te sAMnidhya sAMpaDI rahyuM che. (4) Observe its operations je lAbhe sAMpaDe tenuM nirIkSaNa karI zraddhA vadhAre. A cAreya pagalAMne kalekanA arthamAM vadhu sArI ghaTAvavA mAguM chuM. mATe meM ApazrIne atha bAbata vicAraNAnI tasdI ApI hatI. mArI ArAdhanA sArI cAle che. eka science of Mind'--nAmane daLadAra grantha hAtha lAgyA che. te zraddhA zuM che? te kema utpanna thAya? te kema jaLavAya ? vigere mULabhUta vAte bahu chaNAvaTathI Ape che. * smaraNamapi yadIya vighnavallIkuTharaH, zrayati yadanurAgAt sannidhAnaM nidhAnam / tamiha nihitapApavyApamApadbhidAyAmatinipuNacaritraM pArzvanAtha praNaumi / Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 adhyAtmapatrasAra tene hAla abhyAsa karI rahyo chuM. krizciyana leke "Healing"nA viSayane eka "science" gaNIne tenA viSe aneka mAhitIo Ape che. Healing Light nuM pustaka Apane maLyuM che, temAM pR4-123nA chelA perAmAM AkhA granthane sAra che-tema huM samajuM chuM, te Apa jeze. a. (156). tA. 12-1-69 janakalyANa" nAmanA mAsikanA Disembara 1968 nA aMkamAM 'elijhAbetha lemba--nAmanI prArthanA viSe UMDuM ciMtana karIne eka suMdara rIta sthApI che. tenuM bhASAMtara che. tenA sAta prakAra sAra rUpe nIce Ape (1) prazAnta bane - zArIrika svasthatA prApta karavA sAthe mAnasika ekAgratA paNa karavAnI che. (2) kSamAzIlatA - bhagavAne tamane kSamA ApI che, to tame saune kSamA Ape. (3) prabhunI prazaMsA - "tAruM nAma ujajavaLa bano - "Hallowed be thy name.' jANe ke ApaNe IzvaranA sAMnidhyamAM UbhA chIe ane te ApaNI pAse ja che. e satata anubhava thavA mAMDe che. (4) vinayapUrvakanI mAgaNI - agAunI traNa bhUmikA baMdhAyA pachI ja mAgaNuM thAya. mAgaNI karatI vakhate spaSTatA jarUrI hoya che. (5) zAMtithI zravaNa mATe ekAgra thavAnuM- aMdarano avAja IzvaranI saghana anubhUti rUpa paNa heya. (6) Ikavarane AbhAra mAne. (7) aTala zraddhA A saghaLuM "legassa - sUtramAM ghaTAvI zakAya. kAmasevA pharamAvaze. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaH. (3) "citta" ane "hRdaya (157) tA. - 1969 citta eTale zuM? nIcene kaleka tamArA dhyAnamAM haze. cittAyataM dhAtubaddhaM zarIraM, citte naSTe dhAtavo yAnti nAzam / tasmAJcittaM yatnato rakSaNIyaM, svasthe citta buddhayaH saMvasanti / / atha:- dhAtuothI baneluM zarIra cittane AdhIna che, cittane nAza thAya che, tyAre dhAtuo paNa nAza pAme che, mATe cittanuM yatnapUrvaka rakSaNa karavuM joIe - svastha banAvavuM joIe, svastha cittamAM ja buddhio vase che arthAt jJAna pedA thAya che - vRddhi pAme che. - zarIra, mana ane buddhinI rakSA mATe cittanuM saMrakSaNa keTaluM Avazyaka che, te A leka jaNAve che cittanuM saMrakSaNa mahAmaMtranA prathama-padanuM arthabhAvanApUrvaka thatuM punaH punaH raTaNa, sulabha banAve che. a. (1pa8) tA. 15-1-69 citta - vittAya dhAtu zarama - A kaleka "yAjJavalkayagamAM hevA saMbhava che. gamImAMsA ahIM nathI, nahitara joI leta, A cittane atha zuM kare? "dhyAnavicAramAM citta mATe "ca viraF" - praga thayo che. cittane caMcala mAnavAmAM AvyuM che. "gadarzanamAM maharSi pataMjalie "citta' zabdano prayoga buddhinA arthamAM karyo che - tema mazarUvAlA kahe che. Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyAtmapatrasAra Ape lakhelA lekamAM "citta" zabda "aMtaHkaraNanA arthamAM lIdhe lAge che, tethI temAM citta', "mana", "buddhi ane "ahaMkAra samAviSTa thaI jAya che, paraMtu A artha paNa baMdha besato jaNAya nahi tethI zrI prabhulAla yAjJikane belAvIne pUchayuM to kahe ke ahIM "citta eTale "ojasa" athavA "zuka" samajavuM. te kahe che ke cittane nigraha karavAnuM ja sarva keI vidhAna kare che jyAre ahIM keI paNa bhege rakSaNa karavAnuM vidhAna che ane te ja buddhi saMbhava thAya che. te darzAve che ke te ja" athavA "zuka'nA arthamAM che - A atha vicArI jeze. a, (159) tA. 16-12-68 hRdaya : hRdaya'- Ane mATe paNa "zivasUtravAtikamAM suMdara vyAkhyA maLe che, te A sAthe nakala karAvIne mokaluM chuM. je bhASAMtara barAbara - hoya to kRpA karIne sudhArIne mokalaze. hRdaya" - "veda saMzodhana' nAmanI saMsthA ajameramAM che. tenA saMcAlaka vidyAnaMda videha nAmanA yegI che. tenuM sAdhanA" nAmanuM pustaka vAMcyuM. temAM "hRdaya viSe A pramANe che - manamaya kaSa eTale ke mana e hatiSTha che. mananuM kendrasthAna hRdayAkAza che. vakSanI nIce ane udaranI upara je avakAza che tene hRdayAkAza kahe che. vijJAnamaya koSa eTale ke citta e paNa hapratiSTha che. tirmaya kevuM eTale AtmA paNa smRtiSTha che. hRdaya e AtmAnuM adhiSThAna che. Ane vedamAM hRdayAkAza kahe che. Ane brahmapurI, brahmasadana paNa kahe che. te hiraNya keSa, jyotiSAvRtta, svarga athavA paramAma kahevAya che. A kendramAM brahmane sAkSAtkAra thAya che. samAdhinA emaNe traNa bhAga pADyA che. jJAna-samAdhi eTale viSayanA mAhAsyanuM jJAna. te maLyA pachI bhAva-samAdhi eTale bhAvanA keLavavI. te barAbara vidhisara keLavAya pachI dhyAnamAM besavAthI dhyAna-samAdhi sulabha thAya che. Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citta ane hRdaya 179 saMkalpa-zamana karavAne te pustikAmAM raste darzAvyuM che. tene prayAsa karatAM pahelAM jAgRti, svapna ane suSupti - A traNeya avasthAmAM praveza karatAM AvaDavuM joIe. hRdaye cittasaMghaTTAdRzyasvApadarzanam // 15 // atha- hRdayamAM cittanA athaDAvAthI "dakSya ane svAparanuM darzana thAya che. 'hRdayaM tadvijAnIyAdvizvasyAyatanaM mahat ' // 7 // ityuktanItyA hRdayaM vizvavizrAntibhittibhUH / svasaMvit tatra saMghaTTazcittasya calataH sataH // 78 // tdaikaatmypraamrshjaagruuksvbhaavtaa| tasmAddazyasyavizvasya nIladehAdirUpiNaH // 79 // svApasyaitadabhAvasya zUnyasyApi ca drshnm| 'svAGgarUpeSu bhAveSu pramAtA kathyate patiH' / / 80 / / iti zrIpratyabhijJoktanItyA patyuriva prabhoH / svAGgakalpatayA tasya yathAvatprathanaM bhavet / / 81 // 15 // ("zivasUtravAtikama'; pRSTha 9-10.) artha "vizvanuM mahAna sthAna tene hRdaya samaje"--evA vacanathI hRdaya vizvane vizrAnti karavAnI bhitti svarUpa che. temAM caMcala evA cittane saMghaTTaathaDAvuM) te svasaMvita che. tenI sAthe (svasaMvita sAthe) ekAbhyanuM jJAna te jAgarUkasvabhAvapaNuM che. tenAthI nIla, deha Adi svarUpavALA A dazya bhAvanuM svApa eTale tenA abhAvanuM ane zUnyanuM paNa darzana thAya che. potAnA agarUpa bhAvanA viSayamAM jJAna karanAra pati' kahevAya che. evI pratyabhijJAmAM ukta nItithI "pati jevA te prabhunuM, te pitAnA svAMgatulya hevAthI yathAvasthita jJAna thAya che. 1. bhitti-nivAsasthAna, ghara. 2. svasaMvita-pAribhASika zabda che. (saMvi=tanya). 3. svApa-avasthA vizeSa che. 4. pratyabhijJA-pUrvadaSTa padArthanuM smaraNa pUrvaka jJAna -" gSa agA ' 5. svAMgatulya-pitAnA aMga samAne, g Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha C viramagAma, mAgasara suda 10 vimarza' nA a gaMbhIra che. kevaLa vyAkaraNa ke kezathI te kema spaSTa thaI zake ? ' bhAvana ' karatAM paNa * vimarza' zabda taMtra-draSTithI ghaNA UMDA che. ' (4) vima (10) ' bhAvanApaniSa'mAM abhedabhAvanAparaka tene jaNAvyAnuM 'cogazAstra' saptama-prakAzanA prAraMbhamAM kahela che, te avazya joze. tenI mAtrA AchI vadhatI bhale hAya paNa tenI AvazyakatAnA inkAra thaI zake nahi. te vinA cittanI prasannatA, svacchatA ke irSyAdi maleAnI zuddhi khIjA kayA upAyAthI thaI zake ? 'yogazAstra ' prathama-prakAzamAM dRDhaprahArI ane cilAtIputra jevA ghArapApIne paNa yAga vaDe siddhi batAvI che, paraMtu te pazcAttApa ane upazamAdvi upAcA vaDe kahI che tethI maitryAdibhAveAthI viruddha vartanathI pAchA pharyAM bAda ja ane ahiMsAdi zuddha-anuSThAnAnuM sevana thayA bAda ja mukti thaI zake - eve niyama che. karmakSaya mATe AtmajJAna ane te mATe dhyAna kahyuM che, chatAM dhyAnanI siddhi mATe sAmya paNa kahyuM che. sAmya vinA dhyAna nahi ane dhyAna vinA sAmya nahi-ema paraspara kAratA batAvI che. sAmyamAM maizyAdibhAve samAI jAya che eTale mukti mATenA dhyAnanA vijJAnamAM sAmya ane tenA sAdhanabhUta bhAvanAone avazya sthAna che- ema vicAra karatAM lAge che. A saMbaMdhI vizeSa 'vimarza ' karatAM tamane je jaNAya te lakhaze. sakriyAmAM kAyA, vacana ane cittanI sthiratA - e tA zubhadhyAna che ja. taduparAMta vizeSapaNe zuddha - AcaraNavALA evA mArgAnusArI bhUmikAvALA jIvAne citta-sthiratAnA upAyarUpa anuSThAna pratimApUjana, maMtrajApa, yaMtrArAdhana vagere kahelAM ja che. 6 zrI paMcasUtra' vageremAM trisaMdhya catuHzaraNAdine Avazyaka mAnelAM che, eTale vivAda jevuM kAMI rahetuM nathI. Jie Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a. tA. 24-1-71 athAsya puruSasya catvAri sthAnAni bhavanti nAbhirhRdayaM kaNThe mUrdhA ca / tatra catuSpAdabrahmA vibhAti / jAgarite brahmA, svapane viSNuH, suSuptau rudraH, turIyamakSaram / nAbhi - jAgrata, hRdaya - svapna, kaMTha - suSupti, mUrdhA - turIya. sArAMza e che ke A cAra avasthAo maLIne catuSpAda - brahma thAya che. 'caiAgazAstra'nA aSTama-prakAzamAM 'dU'nA varNanamAM A cAreya sthAne AvI jAya che. catuSpAda-brahma'mAM traNa pAda sAkAra che--sakala che, cAthuM pAda nirAkAraniSkala che. traNa pAda hasva, dIrgha, dyutanA AdhAra che, ceAthuM pAda susUkSmadhvaninA AdhAra che. (5) catuSpAda-brahma (161 ) < catuSpAdabrahma'mAM anukrame vaikharI Adi cAra, padastha Adi cAra, jAgrata Adi cAra, vyApti Adi cAra vagerenA samanvaya che. A viSaya ahu ja gaMbhIra che ane ghaNA ghaNA khulAsA mAge che, ja paNa atyAre eTaluM ja, ' " grAhyagrAhakabhAvanA artha barobara samajavA ghaTe. tethI tamArI zaMkAnuM samAdhAna thaI jAya, dra-darzanamAM A zabda bahu ja prasiddha che. buddhine vedyave jAgaraNa '- bauddho mAne che. me je kSatrA 'suSumhA'- ema kahyuM che, te bauddhagraMthanA AdhAre che. A padArtha paNa catuSpAda-brahma ' jeTalA ja mahattvanA che. nitA' * 'syAdvAdaratnAkara' bhAga-1, pRSTha-149 mAM nIce enDa TAIpamAM zloko che, tenA atha paNa pRSTha-150 para che. vacce elDa TAIpamAM zloka che. tenA artha paNa nIce ja che. te pachI pRSTha 150 mAM A mata bahu gaMbhIra che. jo ke prastuta granthamAM khaMDana mATe pUrvapakSa tarIke rajU karavAmAM AvyA che, paraMtu nayavAdathI jo tenA samanvaya Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 adhyAtmapatrasAra karIe te temAMthI vizuddha-amRta maLe tevuM che. A viSayane kaIvakhate rUbarUmAM spaSTa rIte samajAvIza. buddhinuM svarUpa batAvatAM svAduvAdaratnAkaramAM pRSTha-150 para kahe svavyatiriktagrAhyagrAhakavirahAdabuddhiH svayamevAtmarUpaprakAzikA prakAzavad - atha - svathI bhinna grAhyagrAhakabhAva vagaranI buddhi pitAnI meLe ja prakAzanI jema AtmAne prakAza karanArI che. AvI nirmalabuddhi IDA-piMgalAmAM na hoya tyAM te grAhA grAhakabhAva ja hoya, paNa suSucchAmAM AvatAM ja ApaNu mate ane pataMjalinA mate AvI buddhi prApta thAya. - iDA-piMgalAmAM hoya tyAre grAhya-samApatti, grAhaka-samApatti hoya paNa tethI para eTale ke suSuNAmAM peThA pachI gRhItu-samApatti ane grahaNa-samApatti Ave. "svAduvAdaratnAkara" bhAga-1, pRSTha-149 paMkti 163jAne grAhyatvena pratIyate, bodhAkArastu grAhakatvena - bAdyavedya artha te grAhya ane jJAnamAM te tene AkAra te grAhaka jANavA. suSuNNAmAM jJAnane bAhA AlaMbana hotuM nathI. tethI grAhyagrAhakabhAva nathI. suSuNNAmAM aMtaraMga AlaMbana hoya che, temAM grAhyA, grAhakae be zabdone prayoga ghaTatA nathI. A viSaya upara lakhavA besIe te pAnAM ne pAnAM bharAI jAya. Ano marma te grahatA ke grahaNa samApattine sparyA pachI ja sArI rIte jANI zakAya. te pahelAM take UThe paNa suSuNAmAM pesatAM take zamI jAya. zaMkA - samAdhAna vagere jaMjALa IDA -piMgalAnI che kAraNa ke suSumaNAmAM zaMkA na hovAthI - ya arthano aMtaraMga spaSTa bhAsa hovAthI samAdhAnanI jarUra nathI. zaMkA hoya te samAdhAna jarUrI che zaMkA ja na hoya tyAM samAdhAna vaLI kevuM? pAtaMjalagasUtra (marAThI grantha)mAM grAhya-samApatti Adine viSaya saMprajJAta-samAdhinA bhedamAM sArI rIte samajAve che; te vAMcazo Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catuSpAda-brahma 183 eTale samAdhAna thaI jaze. tyAM je samAdhAna che, te sAMkhya-darzananI zailIthI che. zailI bhale bauddha hoya ke sAMkhya tethI vastu svarUpamAM bheda thatuM nathI. pAtaMjalagasUtra, samAdhipAda, sUtra-41 mAM AnuM varNana che. taMtralokamAM prameyara, pramANe, "pramAtA", "pramA vagerenuM varNana saMvizcakamAM che. te A sAthe maLatuM che. prameya eTale "caMdra", "pramANu" eTale "sUrya"-e be jAya eTale ke "prameya" "pramANamAM ane "pramANa" "pramAtAmAM lIna thaI jAya, tyAre "suSupti Ave, te "suSuNNa - svarUpa che. grAhyagrAhakabhAva' jAya tyAre ja "suSaNa"mAM "sUrmadhvani sAthe saMbaMdha thAya. ahIM grahaNa - dazame dvAre pahoMcADavAnuM vagere je ApaNe belIe chIe te "grahaNa laukika arthamAM che, zAstrIya artho judA che. je "grahaNa kareluM hoya te jyAre uttarottara vizuddha - avasthAne "dhyAna dvArA prApta thAya, tyAre te ja "para" kahevAya che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) "prANAyAma ane ahiMsA (16) tA. - ahiMsAnI eka tAttvika vicAraNA karI che. A vicAraNA prANAyAmanI upagitAne vicAra karatAM thaI che. "prANAyAma hAla je rIte thAya che- recaka', pUraka ane kuMbhaka - te rIte prazasta gaNavAmAM Avela nathI kAraNa ke temAM balane upayoga thAya che ane AvI rIte rUMdhana karela vAyu manane kaleza karAve che. Ane niSedha thatAM samagra "prANAyAmane niSedha thaye te khoTuM thayuM. "prANane AyAma eTale prANane vistAra e artha paNa thAya che, je e dRSTie pAMca vAyu agara samIrane vicAra karAya ane "prANanA vistArane vyavasthita karavAnuM samajAya te brahmacarya pALavAmAM ghaNI anukULatA thAya, uparAMta rego kAbUmAM Ave. A pAMca vAyunI viSamatA eTale roga. ahiMsA vmo dharma "- vastutaH "ahiMsA dharmanuM mULa che; jyAM ahiMsA che tyAM dhama che. "ahiMsAnI tAvika-vicAra karavI e ja jainadharmanuM rahasya samajavAne prayAsa che. "ahiMsAnuM mULa zuM? athavA "ahiMsA kayA saMjogomAM khIle ke phUle, phAle? "ahiMsAnI bhUmikA "abhaya" che, mATe ja "abhaya" zabdane arihaMta bhagavatonA pratIka tarIke upaga thAya che. itara de AyudhathI sajaja hoya che, teo abhayane saMpUrNa rIte meLavI zakyA nathI. abhayanuM mULa zuM? athavA "abhaya" kayA saMjogomAM khIle ke phUle, phAle? abhayanI bhUmikA "brahmacarya che. je brahmacArI che te "abhaya" dAkhavI zake che. te ja sattvazAlI ane vIryavAna che. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "prANAyAma ane "ahasA 185 brahmacaryanuM mULa zuM? athavA "brahmacarya kyA saMjogomAM khale ke phUle, phale? "brahmacaryanI bhUmikA "prANuM che. "prANa" eTale ke pAMca samIra', tenA upara je kAbu dharAve te ja "brahmacArI" rahI zake che, mATe ja prANa, apAna, samAna, udAna ane vyAna upara kAbU dharAve - e "ahiMsAnuM mULa che. (163) luNavA. bhAdaravA vada-5 jAmanagarathI tA. 19-8-chara ne tathA muMbaIthI tA. 25-9-72 ne ema tAtvika-vicAraNanA banne patra maLyA che. pAMca samIra" upara kAbu dharAve te brahmacaryamAM sahAyaka che ane brahmacArI ja pUrNa ahiMsaka banI zake che te barAbara che. prANa uparanA saMyamane eka kAraNa kahI zakAya. taduparAMta svAdhyAya-dhyAnAdi ane tapasaMyamAdi bIjI aneka sAmagrI paNa temAM sahAyaka banI zake che. prANAyAmanA be prakAramAM recaka, pUraka ane kuMbhakamAM zvAsane nirodha karavAno hovAthI cittane kalezarUpa bane paNa "prANane AyAma" eTale "prANane vistAra yA "prANanI vizuddhi' sahAyaka bane tethI te prakArane prANAyAma heya nahi paNa upAdeya che - e vicAra paNa barAbara che. "prANanI vizuddhi mATe AhAra-vihAra upara saMyama, brahmacaryanI navavAmAM AvI jAya che ane te navavADa upara vAraMvAra bhAra Ape ja che. tenA yathArtha pAlana mATe "prANa-vizuddhinA jeTalA prakAra hoya te badhAne temAM samAveza thaI zake che. nADI pavananA saMyoganuM parijJAna karavA mATe varadayane abhyAsa sahAyaka che, paNa te mATe je "mana svairya ane aMtarmukhatA' joIe te AjakAla virala hovAthI te tarapha upekSA pravarte che. te upekSA eTale aze dUra karI zakAya teTale aMze dUra karavAnI jarUra che. Jairi Education International Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 adhyAtmapatrasAra bAhya-prANAyAmanA sthAne atyaMtara-prANAyAmane paNa upaga thaI zake. "ATha-daSTinI sajhAya; DhALa-4, gAthA-2 mAM pU. upAdhyAyajI mahArAje nIce pramANe kahyuM che - bAhyabhAva recaka IhAMjI, pUraka aMtara bhAva, kuMbhaka thiratA guNe karIjI, prANAyAma svabhAva manamehanajI, mIThI tAharI vANuM............2 tene adhikAra prApta karavA mATe bAhya-prANAyAma sahAyabhUta banI zake. " hagapradIpikAmAM kahyuM che ke - Asanena rujaM hanti, prANAyAmena pAtakam / vikAraM mAnasaM yogI, pratyAhAreNa muJcati // atha- gIpuruSe Asana vaDe regane haNe che. prANAyAmathI pApane nAza kare che (ane) pratyAhAra vaDe mAnasika-vikArene dUra kare che. ahIM prANAyAma vaDe pApaghAta ane pratyAhAra vaDe mAnasika-vikArene jItavAnI vAta karI che, te paNa saMgata thAya che. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) deva - guru - kRpAnI parama AvazyakatA bha. (164) sAdaDI. bhAdaravA suda-6 tA. 4-9-77 no patra Aja roja maLe. temAM dhyAnamALAnI 1lI DhALanI 8-9 kaDInA vivecanamAM je lakhANa umeryAnuM jaNAvyuM temAM kAMI vAMdhAjanaka lAgatuM nathI. pratyeka sAdhanAmAM deva - guru - kRpA, deva-guru - anugraha parama Avazyaka che. zrI haribhadrasUri kRta egazataka'nI gAthA-rapa mAM dhyAna- vidhinA prAraMbhamAM "deva - guru - praNAma" Avazyaka mAnya che. tethI zubhabhAvarUpI "anugraha prApta thAya che - ema spaSTa jaNAvyuM che. zrI mahAnizItha-sUtramAM deva-guru-pramANanuM mAhAsya varNavyuM che, te sivAya kRtasAgaranA pArane pAma azakya varNavyA che. zrI namaskAra-niryuktimAM kahyA pramANe -namaskAranuM svAmitva namaskAryanuM che-evI buddhi prApta thayA vinA namaskArane prAraMbha ja thatuM nathI ane namaskAra vinA sAmAyikAdi kaI paNa dharmAnuSThAna, dharmAnuSThAna banatuM ja nathI; te kAraNe sAdhu ane zrAvakanI "sAmAcArI'mAM "devaguru - pasAya", "deva-guru- kRpA, deva-guru - prabhAva" vagere vacanane uccAra vihita kare che. te pramANe belavAmAM na Ave te sAmAcArIbhaMga" gaNAya che ityAdi aneka rIte deva - gurune anugraha sarvaziSTamAnya che. gazataka' granthamAM "anugrahane prasaMga che - te khAsa jeze. gabindumAM devatAstavarUpI maMtrajApathI devatAne anugraha prApta thAya che -e vAta jApanA viSayamAM spaSTa karI che. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bha, (8) tathAbhavyatva-paripAka - upAya (165) gaDha sIvANA. dIpAvali-Aso vada 0)) tA. 18-1-72 svakRtaM duSkRtaM garhan , sukRtaM cA'numodayan / nAtha! tvacaraNau yAmi, zaraNaM zaraNojjhitaH // 1 // ("vItarAga-stotra'; prakAza - 17, kaleka-1.). artha - he nAtha ! karelA duSkRtanI gaha karate ane karelA sukRtanI anamedanA karate, anyanA zaraNathI rahita e huM, ApanA caraNanA zaraNane aMgIkAra karuM chuM. zaraNu rahita e huM tArA caraNane zaraNa Avyo chuM. sAthe svakRta dukRtanI gaha ane sukRtanI anumodanA rUpI be bheTaNa lAvyuM chuM, mATe mane avazya zaraNa maLaze-evI khAtrI che. duSkRtanI gaha pApanA anubaMdhane teDI Ape che ane sukRtanI anamedanA puNyanA anubaMdhane joDI Ape che. te benA pAyA para zaraNa-gamana avazya phalIbhUta thAya che. zaraNa zuddhAtma-dravyanuM ja levAnuM che ane te sauthI najIka che; te mATenI A be zaratonuM pAlana thAya che tethI citta-zuddhi thAya che ane zuddha cittamAM AtmAnuM pratibiMba paDe che. "jJAnasAra'-'sthiratASTakamAM kahyuM che ke - vatsa ! kiM caJcalasvAnto bhrAntvA bhrAntvA viSIdasi / nidhi svasannidhAveva, sthiratA darzayiSyasi // 1 // atha: he vatsa! cacala-cittavALe thaI ThAmaThAma zA mATe me che? ane kheda pAme che? jo tuM nidhAnane athI che te sthiratA tArI pAse ja rahela "Atma-nidhAnane dekhADaze. duSkatagartA" ane "sukRtAnudanA jyAre bhAvathI thAya che, tyAre cittamAM eka prakAranI sthiratA prApta thAya che, nidhAnane avazya dekhADe che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) maitrI a. (166) tA. 19ra1-1-69 maitrI' nAmanA mAsikanA jAnyuArInA aMkamAM "mitrI upara dAdA dharmAdhikArIno lekha sAro che. te kahe che ke - "maitrIne keI siddhAMta, bhAvanA ke kalpanA samaje che, paNa huM to mitrIne jIvananuM upAdAna samajuM chuM. maMtrI nathI te jIvana paNa nathI kAraNa ke jIvana maitrImaya che, tenuM ja baneluM che. A kAraNe bhaktimArgamAM Atmanivedana pahelAM sakhyabhakti mAnavAmAM AvI che ane A yuga sakhyabhaktine yuga che. jIvanamAM sauthI moTuM je kaI pAramArthika tattva hoya te mitrI che. A maitrI nirupAdhika, nirapekSa ane svAyatta che. maitrI saMbaMdhane meM sauthI vadhAre pAramArthika ane pavitra mAnya che. maitrImAM paDade na heya. game te uMmaranA mANase vacce maitrI thAya to te benI vacce kaI paDado rahete nathI. jyAM bharesa nathI, tyAM maitrI nathI. manuSya manuSya vacce kAMI svArtha ke prayajana vinA saMbaMdha thAya te maitrI che. te Izvara sAthe hoya tyAre bhaktimArgamAM to hai :' kahyo che. A rasane huM mitrI samaju chuM. manuSya saMbaMdhamAM mitrInA AvirbhAvane huM sAmAjika jIvanamAM paramArtha samaju chuM." "maitrIno jAnyuArIne aMka vAMcavA jevuM che. te Apane joIe te mekalI ApuM uparanA lekha sivAya bIjA khAsa nathI; paNa A kevala mitrIne lekha vicAraNuM mATe taka tathA pAribhASika zabda pUrA pADe che. maMtrIne ATaluM UMcuM sthAna bIje kayAMya apAyuM hoya te jANamAM nathI. Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) pratikramaNa (167) luNAvA. bhAdaravA vada 10. pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuone sapratikramaNa dharma kahyo che. bAvIsa jinanA munio jyAre doSa lAge tyAre pratikramaNa karI le. kintu ubhayakALa pratidina Avazyaka, pAkSika, cAturmAsikAdi pratikamaNa saMbaMdhI prApta ulekhanA AdhAre pratikramaNa zabda pracalita thayo che- ema kahI zakAya. sAmAyika, caturvizati-stava, guruvaMdanAdi to nitya (Avazyaka rUpa) pratikramaNa na karanAra paNa te samaye kare che ane avidhi AzAtAdine " micchA mi dukkaDa devA dvArA pratikramaNa paNa kare che, paNa pharajiyAta pratikramaNanI kriyA karavAnuM kAraNa aju-jaDa ane vaka-jaDa prakRtivALA ane pramAda thavAne saMbhava che tethI tene dUra karavA mATe te niyata thayela che. koI paNa kriyA deva-gurunI sAkSIe karelI hoya to ja te yathAvat phalaprada bane che. maMtra-jApa jevI kriyA paNa tIrdhAraTdhanarAtti mama 1 thoH tu ema belI prAraMbhamAM deva-gurunuM smaraNa karIne ja karAya che. pratikramaNa vinA je dharma che ja nahIM te pratikamaNanI kriyA pUrve caturvizati-stava ane guruvaMdanarUpa Avazyaka vaDe deva-gurune prasAda yAcavAmAM Ave che. sAmAyika-dharmamAM thayelI khalanAmAMthI ja pAchuM pharavAnuM che tethI sAmAyika te mukhya che ja. sAdhune sarvavirati-sAmAyika ane zrAvakane dezavirati-sAmAyika ane zruta-samati-sAmAyika te badhAne che ja. vaLI bhUtakALanA doSanI khalanA mATe pratikramaNa, vartamAnanA deSa-saMvara mATe kAryotsarga ane bhaviSyanA doSa-saMvara mATe paccakhANa che eTale traNa kALanI apekSAe kAyetsarga ane pazcakhANa paNa pratikamaNanA aMtargata ja che eTale jarUAvazyaka maLIne pUrNa pratikramaNa bane che mATe pahelA ane chellA tIrthakaranA tIrthamAM utpanna thanArAjInI prakRtinI apekSAe pratikramaNa pharajiyAta thayeluM che ane pratikramaNa paAvazyakathI saMkaLAyeluM che. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 pratikramaNa tethI tene Avazyaka-kriyAnA nAmathI saMbodhana karavAmAM AvyuM hoya te saMgata che. kAle patra lakhyA pachI je vicAra AvyuM te jaNAvyuM che. paMcAcAranI ATha gAthAo hakIkatamAM aticAranI ATha gAthAo tarIke mAnavI joIe - ema lagabhaga saMvat 190 pUjyapAda sAgarajI mahArAjanA vyAkhyAnamAM meM sAMbhaLeluM. prasaMga ema banyuM hatuM ke bhAvanagarathI pragaTa thatA "jainadharma-prakAzamAM kuMvarajIbhAIe chapAveluM ke ATha gAthAo aticAranI nahi paNa paMcAcAranI samajavI joIe. tenA samAdhAnamAM pUjya sAgarajI mahArAje vyAkhyAnamAM jaNAveluM ke e gAthAo aticAranI ja che. pacAcAranI gAthAo chatAM aticAranA ciMtana mATe hevAthI aticAranI ja gAthAo manAya. pratikramaNamAM ghaNuM sUtro stuti-stavanarUpe guruvaMdanarUpe ane bhaktivAcaka paNa che; chatAM pratikramaNa mATe hovAthI te pratikramaNa - sUtro ja kahevAya che. tema paMcAcAranI gAthAo aticAra mATe hovAthI aticAranI ja gAthAo gaNAya - ema temanA vyAkhyAnamAM yukti-purasara temaNe jaNAveluM ane te saMgata paNa che. e khyAlamAM levAthI samAdhAna thaI jaze. Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) "samAdhi ane "samApatti bha, (168) beDA. Ase vadI-11 samAdhiH "ahamiko khalu suddho daMsaNanANamaio sayA'rUvI / navi asthi majjha kiMci vi annaM paramANumittaM pi||1||" atha- huM eka chuM, nice zuddha chuM, sadA darzana-jJAnamaya chuM, arUpI che. anya paramANu mAtra - thoDuM paNa mAruM nathI. 1 A leka vaDe nizcayanayanI bhAvanAmAM jeTalo vakhata lIna rahevAya teTale vakhata lIna rahevAne abhyAsa pADavAthI citta-samAdhine anubhava karI zakAya che. a. (16) tA. - samApatti : vyavahAranuM lakSya nizcaya che. nizcayanA lakSya vinA vyavahAra duniya bane che. ahadAkAra upaga e AgamathI bhAva-nikSepa che. te upagane jyAre Atma-paraka banAvavAmAM Ave tyAre te nizcayanaya bane che. nizcayamAM abheda che te dravyAkinayanA saMgrahamAM aMtarbhAva pAme che. jinanI AjJA mAne te jaina. te AjJA be prakAranI che - vyavahAra ane nizcaya. vyavahArathI arihaMtanAM nAma, AkRti, dravya, bhAvanI ArAdhanA - upAsanA jyAre nizcayanA lakSyavALI bane tyAre te upAsanA maTI samupAsanA - samyaga-upAsanA bane che. sarvakSetra ane sarvakALanA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi ane "samApatti 193 jinezvaronI nAma, AkRti dravya ane bhAvavaDe thatI upAsanA upayogavALI hoya tyAre bhAva-upAsanA bane che ane te upayoga jyAre AtmA-paraka karavAmAM Ave tyAre te nizcaya-upAsanA yA abhedopAsanA bane che. gRhasthane te mAnasapacArarUpa che ane sAdhune te kAyikI bane che. kahyuM che ke : viSayasya samApattirutpattirbhAvasaMzinaH / Atmanastu samApattirbhAvo dravyasya tAtvikaH // artha - viSaya-samApatti te vyavahArathI bhAva-saMjJA che. Atmasamapatti te nizcayathI bhAva-saMjJA che arthAt tAtvika-bhAvana che. Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) mokSa (17) tA. - "3AminaH svapanamAthAnaM nokSa: I' arthAt AtmasvarUpamAM rahevuM enuM nAma mekSa'- evI "mekSa'nI vyAkhyA keTalAka sthaLomAM jovAmAM Ave che. AvAM sthaLe bahu ja alpa che. keTalAka anya darzanakAre paNa mekSa'nI AvI ja vyAkhyA kare che. nakSacakSA mutti' arthAt saMpUrNa karmakSaya te muktinuM lakSaNa che-AvuM mekSa'nuM lakSaNa aneka granthomAM vAraMvAra jovA maLe che. mokSanuM A svarUpa batAvavA pAchaLa zAstrakAre eka atyaMta gaMbhIra Azaya dharAve che. uparyukta banne vyAkhyAomAM mokSamArganI sAdhanA pAyelI che. pahelI vyAkhyA ApaNane AtmAnuM zuddha-svarUpa ciMtavavA tarapha laI jAya che. "zudramAmadravyamevam " - "huM zuddha-Atmadravya ja chuM."-- vagere bhAvanAothI te AtmAmAM samatvanAM bIja vAve che. A bhAvanAmAM Atma-paryAnI vicAraNuM gaNa hoya che. keTalAka darzanakAre kevaLa Atma-dravyane ja mAne che. teo paryAyane mAnatA ja nathI. teo kevaLa dravyanI (paryAyothI rahita evAM zuddha-dravyonI) bhAvanAthI AtmAne bhAvita kare che ane Atma-samatva lAvavA prayAsa kare che. samAdi sAdhana-saMpanna puruSane A bhAvanA Atmika-vikAsa-tarapha laI jAya che. ayogya vyaktinA hAthamAM A sAdhana jatAM tenuM patana paNa thAya che. A bhAvanAne durupayega thatAM pApabhIrutA-guNane nAza thAya che ane kRtyAkRtya, bhaThyAbharyo vagerene viveka naSTa thAya che. tAtparya e che ke AvI sAdhanAmAM patana-sthAne ghaNuM che. have "rarararakSADhakSA muriAH"--"saMpUrNa karmakSaya te muktinuM lakSaNa che - e vyAkhyA tarapha ApaNe ApaNA vicArane laI jaIe. prastutamAM AtmA, karma ane te be vacceno saMbaMdha - e traNa mukhya muddAo bane che. AtmA pariNAmI nitya che. karma, sata - pAramArthika che. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mekSa 15 te bene saMbaMdha paNa pAramArthika che. te saMbadha ja saMsAranuM kAraNa che. te saMbaMdhanAM kAraNenI vicAraNA ane te saMbaMdhane nAza karanArAM sAdhanemAM pravRtti e ja nirvina sAdhanA che. A ja rAjamArga che. e mAge cAlanArA je avazya "mA"mAM jAya che. ahIM eTaluM avazya dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke teo paryAne bhale na mAnatA hoya paNa temane samAdimAM pravRtti to paryAyanaya ja karAve che. gurunA AtmAne pitAthI adhika zuddha na mAnanAra tenI sevA vagere zI rIte karI zake? Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian Pian - hAlamAM maLatAM amArAM prakAzane - mUlya 1. zrI zrAddha-pratikamaNasUtra-pradhaTIkA (trIjI AvRtti) 55-00 [bhAga 1-2-30 dareka bhAganA rU. 20; seTanI kiM. 25-00] 2. pratikamaNanI pavitratA 1-pa0 3. yogazAstra (pajhaTIkAyukta) prathama vibhAga- 20-00 prakAza 1-2 che. yogazAstra (paTIkAyukta) dvitIya vibhAga- 65-00 prakAza 3-4 5. sUrimaMtrakalpasamuccaya (dvitIya vibhAga) 30-00 6. paMcaparameSThi maMtrarAja dhyAnamAlA tathA adhyAtmasAramAlA 10-00 7. zrI ahaMdu gItA [bhASA TIkA] (hindI) 30-00 8. sASimaMDalastavayaMtrAlekhanama 9 RSimaMDalayaMtra (triraMgI ArTa pepara para) 10. sAzataka tathA samatAzataka 11. samatAga (hindI) 1-50 12. kAryotsarga dhyAna 13. prajJAno prakAza (zeThazrI amRtalAla kAlIdAsa dozInuM jIvanacaritra) 14. pramANu-naya-tavAlekAlakAra (aMgrejI) 15. siddhasensa nyAyAvatAra enDa adhara vakarsa (aMgrejI) 15-00 16. jaina morala DekaTIna (aMgrejI) 17. gazAstra (pajJaTIkAyukta) tRtIya vibhAga (presamAM) 18. gurutattvavinizcayaH (presamAM) 19. jJAnasAra (aMgrejI) (presamAM) 20. dhyAna-vicAra (hindI) (presamAM) 21. svadaya jJAna (presamAM) 3-00 0 10-00 20-00 phiR UR UR UR UR UR UR UR UR T gE Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - cintana kaNikA :bha, ucca manerA uttama AtmAomAM ja utpanna thAya che ane te kALAntare avazya phalIbhUta thAya che. bha. zrutajJAna'mAM darzana graha mAnya che, pitAnuM darzana ja sarva zreSTha evo bhAva hoya che. 'cintAjJAnamAM bIjAM darzanamAM rahelAM satya paNa pitAnAM ja che e bhAva rahe che.. 'bhAvanAjJAnamAM satyano amala rahele che. bha, manTone caitanyamaya karavA hoya te te "dIpta thavA joIe, | ' prabuddha' thavA joIe ane "sUnirmala" thavA joIe - emAM vivAda nathI. te mATe prayogo prakAzamAM Ave te atyaMta jarUrI che. te bha. "ane aMza anubhava vinA visarjana pAmato nathI. anubhava mATe samagra jIvananI zuddhi ane karuNAdi bhAvo anivArya che. * bha. dehAtmabuddhithI jeTalA para thaI zakAya teTalA para thavAthI zAnti sAkSAta anubhavAya che. a. je leke jIvanamAM anAsakti ane bhaktinA veganuM anuSThAna kare che teo kadI kahetA nathI ke ame egI chIe. AthI mArgadarzana mATe A eka sAre niyama che ke je leke pitAne yogI gaNAve temanAthI khUba sAvadha rahevuM joIe. a. kRpAne artha sAmarthya thAya che. sAdhakamAM bhaktithI je sAmarthya prakaTe te kRpA che. ka a. mahAna yegIo - pachI bhale teo game te dezanA ke dharmanA hoya paNa AdhyAtmika-viSayamAM ekavAkyatA darzAve che.