________________
સિદ્નચક્ર–નવપદજી
કારણ મળે છે કે ‘નવપદ’ એટલે પરમતત્ત્વ’, આ હકીકત àાક–૧૯૨માં જરા વિસ્તારથી જણાવવામાં આવી છે.
<
જેમ ખાર લેકના વિવરણમાં ‘પાંચ-પંચક’ મેં દર્શાવ્યાં તેમ અહી ‘ નવ-નવક ’ દર્શાવવાની મારી ઇચ્છા છે, પરંતુ ચાર–નવક ' મળે છે, તે આ પ્રમાણેઃ
(૨) વાજ ;- હા-નવમ્, (૨) અનુમવા -નવમ્, ( ૩ ) વિત્તુ – નવમ્ અથવા મંત્રાવયવ-નવમ્, (૪) ૧૬
નવમ્ ।
–
બીજા પાંચ – નવક’ મળતાં નથી. આપને ‘નવક – મંડળ ’ મળ્યાં હાય તો તે કયાં કયાં છે તે કૃપા કરી જણાવશે।જી.
શ્રીરત્નશેખરસૂરિ લેક – ૧૯૫ માં ફ્રીને જણાવે છે કે :--
<
-
,
हतैः नवमिः पदैः सिद्धं - निष्पन्नं यदेतत् श्रीसिद्धचक्रम् । ' ‘નમસ્કાર સ્વાધ્યાય,’ પ્રાકૃત – વિભાગ, પૃષ્ઠ – ૩૩૫, પર જેને ‘મૂળમંત્ર’ કહેલ છે તેને આપ ‘ પરમાક્ષર ' કહેા છે. ઉપરાંત ‘ ધ્યાનવિચાર’માં જે વ્યાખ્યા ‘પરમાક્ષર’ની છે તે પ્રમાણે ' પરમાક્ષર ' મંત્રમાં નથી. ૐ હ્રી અહું ‘એકત્ર-અક્ષરો’ છે–‘જોડાક્ષરા,’ ‘ફૂટાક્ષરા’ છે અથવા ‘મૂલમંત્ર’ છે.
:
૩૪, આ, હૈં, ૢ વગેરે જે સ્વરો છે તેના ઉપર ‘કલા’, ‘બિન્દુ’ અને ‘નાદ' મૂકવામાં આવે તે ‘પરમાક્ષરા’કહેવાય. પરંતુ તે પ્રમાણે કયાંયે દેખાતું નથી અને શ્રીયશોવિજયજીએ તથા શ્રીર ધરવિજયજીએ તે કબૂલ કર્યું છે.
૫
· અનાડુત’– અવ્યક્ત’—શ્રી‘સિદ્ધચક્ર'ના મૂળભૂત – સિદ્ધાન્તા આ એ શબ્દોમાં છે એટલે આપણે ત્યાં તેના પુષ્કળ વિચાર થયા હશે. છતાં હજી હાથ લાગતા નથી.
ભ.
品
(૮૧)
Jain Education International
તા. ૧૨-૧૦-૬૨ ના પત્ર મળ્યા.
(
પચં આ પરમતત્ત પામદનું પ્રમપચં મચથં' વગેરે વિશેષણા ‘નવપદા’ને ઉદ્દેશીને છે પણ ‘સિદ્ધચક્ર’-યંત્રને ઉદ્દેશીને નથી.
For Private & Personal Use Only
પાટણ.
આસે વદી–૩
www.jainelibrary.org
