________________
૬ સકલાહુ ત્? – સ્નાત્ર
૭૫
કરવાની પ્રક્રિયા આપણે ત્યાં જળવાઈ રહી છે. મંડલ – મુદ્રાદિ અને તત્ત્વ અંગે લક્ષ્ય દેખાતું નથી, તે વિકસાવવાની જરૂર ગાય. પરંતુ તે પહેલાં મંત્રના વાંને ધ્યેય બનાવી ધ્યાનમાં તેની સાથે પ્રાણાની એકતા કરવાને પ્રયાસ અવશ્ય થઈ શકે. પ્રાણશબ્દથી પાંચ ઇન્દ્રિય, ત્રણ ખળ, શ્વાસાશ્ત્રાસ અને આયુષ્ય પણ લઈ શકાય. ત્રણ કરણ, ત્રણ ચાગને પણ તેમાં – ધ્યેયમાં જોડી શકાય અને તે દ્વારા ધ્યાનસિદ્ધિના માર્ગે આગળ વધી શકાય. ખાસ કરીને ભક્તિ, આંતરપ્રીતિ, ગુખહુમાન વગેરે કેળવવાની જરૂર રહે છે. એ વધે તો એકાગ્રતા સુલભ છે. ચિત્તની ચંચળતા નિવારવા સાથે ચિત્તની અશુદ્ધિ ટાળવાની હોય છે અને તે ભક્તિ મૈત્રી, આદિ ભાવા થડે જ ટળી શકે છે અને તેમાં સ્વરોદય કે અન્ય કોઈ વિજ્ઞાન ન મળે તે પણ સાધક સાધનામાં વિકાસ કરી શકે છે. એ દૃષ્ટિએ પ્રથમ પઢનું લખાણ Complete ગણાય. એના આધાર લઈ ને સાધનામાં સારી પ્રગતિ અને મન સમાધિ પ્રાપ્ત કરી શકાય. માત્ર તે દિશામાં રાજને રાજ પ્રયાસ કરતા રહેવું જોઈ એ.
મંત્રજાપ ધ્યાનાદિને માર્ગ રાજમાર્ગ અને આ કેડીના માર્ગ ગણી શકાય. - ' તત્ત્વ તુ જૈઢિગમ્યમ્ ।’
એ
(૬)
તા. ૨૩–૪-૭૩
‘સકલાત્ ’– એ શ્લોકા વિષે આપશ્રીએ વિવરણ લખી ને કહ્યું તે મંત્રયાગની દૃષ્ટિએ સુંદર અને ચાગ્ય છે. પરંતુ અહીં મંત્રયાગના વિષય નથી. ઉપરાંત પહેલા એ શ્લોકમાં જે કહે તેનું સમર્થન પછીના ૨૪ Àાકમાં આવવું જોઈ એ. આ દૃષ્ટિએ મે અને શ્રીધર ધરવિજયે ( ાલ ધર્મધુર ધરસૂરિએ ) ઘણા પ્રયાસ કર્યા હતા. તે વખતે શિવશક્તિની ફિલાસાફી હાથ લાગી નહોતી, હાલ લાગી એટલે અને સામસામે રાખી આપશ્રીને લખી જણાવ્યું. આવી ક્લિાસે ફી મહાગ્રંથ કે જેની શરૂઆત કરવાની છે તેને અનુકૂળ છે.
"
અનાહતસમતા ’– આ શબ્દ કયાં પ્રાપ્ત થાય છે? કૃપા કરીને આધારભૂત ગ્રંથ જણાવશે.
E
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org