________________
સમાધિ અને “સમાપત્તિ
૧૯૩
જિનેશ્વરોની નામ, આકૃતિ દ્રવ્ય અને ભાવવડે થતી ઉપાસના ઉપયોગવાળી હોય ત્યારે ભાવ-ઉપાસના બને છે અને તે ઉપયોગ જ્યારે આત્મા–પરક કરવામાં આવે ત્યારે તે નિશ્ચય-ઉપાસના યા અભેદોપાસના બને છે. ગૃહસ્થને તે માનસપચારરૂપ છે અને સાધુને તે કાયિકી બને છે. કહ્યું છે કે :
विषयस्य समापत्तिरुत्पत्तिर्भावसंशिनः ।
आत्मनस्तु समापत्तिर्भावो द्रव्यस्य तात्विकः ॥ અર્થ – વિષય-સમાપત્તિ તે વ્યવહારથી ભાવ-સંજ્ઞા છે. આત્મસમપત્તિ તે નિશ્ચયથી ભાવ-સંજ્ઞા છે અર્થાત્ તાત્વિક–ભાવન છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
