________________
૧. પૂર્ણતા અષ્ટક ऐन्द्रश्रीसुखमग्नेन, लीलालग्नमिवाखिलम् । सच्चिदानंदपूर्णेन, पूर्णजगदवेक्ष्यते ॥१॥
અથ : જેમ ઈન્દ્રની લક્ષ્મીના સુખમાં મગ્ન બનેલો દેવેન્દ્ર સર્વ જગતને સુખમાં મગ્ન બનેલું દેખે છે, તેમ (નિશ્ચય નથી) સમ્યજ્ઞાન અને ચારિત્રથી પૂર્ણ એ (સચ્ચિદાનંદ) ગી (સંપૂર્ણ જગતને (સર્વ જીને) દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્રથી પૂર્ણ દેખે છે.
ભાવાર્થ : પૂર્ણતા એટલે સંપૂર્ણ ગુણોને (શુદ્ધ સ્વરૂપને) પ્રાદુર્ભાવ. જીવ પોતે સ્વરૂપે અનંતગુણાત્મક છે, તેના તે ગુણે જ્યારે પૂર્ણ પ્રગટ થાય છે, ત્યારે વિશ્વના અન્ય જેમાં તે પ્રગટ-અપ્રગટ પણ પૂર્ણ ગુણને જોઈ શકે છે. જેનામાં દેષ હોય છે તે બીજામાં દેને જુએ છે, ગુણવાન ગુણને જુએ છે. આ ગુણદષ્ટિ ગુણને પ્રગટ કરે છે. જેવી દષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ. અપૂર્ણને બીજે અપૂર્ણતા દેખાય છે. આ અપૂર્ણતાનું જ્ઞાન રાગ-દૂષનું કારણ છે અને રાગ-દ્વેષ, જન્મ-મરણાદિ સર્વ દુઃખોનું બીજ છે, માટે પૂર્ણ થવું જરૂરી છે. જેમ અલપઝ ભરવાડ મળેલા હીરાના પૂર્ણ સ્વરૂપને ન જાણવાથી તેની કિંમત સમજી શકતા નથી અને ઝવેરી તેના પૂર્ણ સ્વરૂપને જાણતા હોવાથી તેની સાચી કિંમત કરે છે, તેમ પૂર્ણતાને પામેલ આત્મા વિશ્વના સર્વ જીના પૂર્ણ સ્વરૂપને જાણવાથી રાગ-દ્વેષને કરતું નથી. પદાર્થ માત્રનું
