________________
૧૫૨
ભાવાર્થ : નદીઓ જુદા જુદા સ્થાને વહેતી પણ આખરે એક અક્ષય સમુદ્રમાં ભળી જાય છે તેમ મધ્યસ્થાના [અપુનર્થધક, સમ્યગદર્શન, દેશવિરતિ, સર્વવિરતિ, પ્રમત્તભાવ અપ્રમત્તભાવ વગેરે અવસ્થાએામાં ભિન્ન ભિન્ન પણ આરાધનાના પ્રકારે અંતે અક્ષય એવા એક પરમાતમભાવને પામે છે. તાત્પર્ય કે મધ્યસ્થ આત્માની સર્વ પ્રકારની આરાધના અંતે મુક્તિ પ્રાપક બને છે.
પગે ચાલે, રેલવેથી, મેટરથી કે પ્લેનથી મુસાફરી કરે પણ આખરે જેમ મેડા વહેલા સૌ પિતાને ઈષ્ટ સ્થાને પહોંચે છે, તેમ નાની મોટી સર્વ આરાધનાને ઉદ્દેશ જે એક જ સમભાવ છે તે મોડા વહેલા તે ઈષ્ટસિદ્ધિને કરી શકે છે. એમ મધ્યસ્થની સર્વ આરાધના હિતકર છે.
મધ્યસ્થ આત્મા પક્ષ-પ્રતિપક્ષથી દૂર રહે છે તે કહે છે – स्वागमं रागमात्रेण, द्वेषमात्रात् परागमम् । न श्रयामस्त्यजामो वा, किन्तु मध्यस्थया दशा ॥७॥
અર્થ : (મધ્યસ્થ કહે છે કે, અમે માત્ર રાગથી સવ આગમને આશ્રય (સ્વીકાર), કે માત્ર દ્વેષથી પર આગમને ત્યાગ કરતા નથી, કિન્તુ મધ્યસ્થ દષ્ટિથી કરીએ છીએ.
ભાવાર્થ : મધ્યસ્થ આમા રાગ-દ્વેષને વશ થઈને કઈ વસ્તુને સ્વીકાર કે પરિહાર કરતા નથી પણ મધ્યસ્થ ભાવે ગુણ-દેષને વિચારી સત્યને સ્વીકાર અને અસત્યને પરિહાર કરે છે. એમ અહીં મધ્યસ્થ આમા જણાવે છે કે
