________________
૨૭. યોગસ્વરૂપ અષ્ટક माक्षेण योजनाद् योगः, सर्वोऽप्याचार इष्यते। विशिष्य स्थानवार्थाऽलम्बनैकाग्रयगोचरः ॥१॥
અર્થ : મોક્ષની સાથે આત્માને જોડનારે સઘળાય આચાર એ યોગ કહેવાય છે. તે પણ અહીં વિશેષ કરીને (થાન) શરીરની મુદ્રા, સૂત્રોના અક્ષરે, તેને અર્થ, આલંબનરૂપ પ્રતિમાદિ અને તેમાં મનની એકાગ્રતા એમ ગના પાંચ પ્રકારે કહેલા છે.
ભાવાર્થ : ગની વ્યાખ્યા એ છે કે જે જે ધર્મ વ્યાપાર આત્માને મોક્ષની સાથે જોડે તે ચેગ. આ વ્યુત્પત્તિસિદ્ધ અર્થ સઘળાય સદાચારમાં ઘટતે હેવાથી સામાન્યતયા સઘળી ધર્મ પ્રવૃત્તિરૂપ આચારને વેગ કહેલે છે. વિશેષરૂપે તે સ્થાન એટલે પદ્માસનાદિ વિવિધ આસન તથા કાર્યોત્સર્ગાદિ ત્રણ મુદ્રાઓ વગેરે શરીરાકૃતિ, ૨–વર્ણ એટલે ક્રિયા વખતે બેલાતાં સૂત્રોના શબ્દોઅક્ષરે, ૩–અર્થ એટલે તે સુત્રને–વર્ણને અર્થ, ૪આલંબન એટલે બાહ્ય પ્રતિમાદિ વગેરે જેનું ધ્યાનાદિ કરાય તે પદાર્થ અને એકાગ્રતા એટલે આલંબન વિના જ વિકલ્પરહિત ચિત્તની સ્થિરતા-સમાધિ. તેને નિરાલંબન
