________________
- ૨૪૩
યાપરવાળ લિમા શક્તિ ન રહિત
અથવા “સ્વામી મન્નિ ઝુહુયા” વગરે વેદોક્ત જીવવધ રૂપ પાપવ્યાપરવાળા અને ભૌતિક ઈચ્છારૂપ કામનાથી (તુચ્છ સ્વાર્થથી) વ્યાપ્ત-મલિન એવા પશુયજ્ઞરૂપ કર્મયથી શું? તેવા યોથી આત્મહિત કે મનની શુદ્ધિ કેવી રીતે થાય? માટે પાપને દવંસ કરનાર અને કામનાથી રહિત એવા જ્ઞાનયજ્ઞમાં રાગ (આદર-પ્રવૃત્તિ) કર ! અર્થાત્ પહેલા શ્લેકમાં જણાવેલા નિયાગ એટલે ભાવયજ્ઞમાં રાગ-આદરબહુમાન અને પ્રવૃત્તિ કર !
હવે અન્ય દર્શનીએ કર્મયજ્ઞને પણ મનશુદ્ધિ દ્વારા કરાતે હેવાથી જ્ઞાનયજ્ઞ કહે છે, તેમને ઉદ્દેશીને કહે છે–
वेदोक्तत्वान्मनःशुद्धया, कर्मयज्ञोऽपि योगिनः । ब्रह्मयज्ञ इतीच्छन्तः, श्येनयागं त्यजन्ति किम् ? ॥३॥
અર્થ : કર્મયા (પશુયા) પણ વેદમાં કહેલે હેવાથી અને મનની શુદ્ધિ દ્વારા કરાતે હેવાથી ગીને એટલે આત્મજ્ઞાનીને તે બ્રહ્મયજ્ઞ એટલે જ્ઞાનયજ્ઞ છે, એમ ઈચ્છનારા વેદાન્તીએ વેદમાં કહેલા શ્યન યજ્ઞને કેમ કરતા નથી ? - ભાવાર્થ : કર્મયજ્ઞ વિષે વેદાન્તીઓ એમ માને છે કે કર્મયજ્ઞ પાપરૂપ અને સકામ જ હોય છે, એ એકાન્ત નથી, કારણ કે આલેક-પરલોકના સુખ વગેરેની ઈચ્છાથી તે યજ્ઞને કરનારા અજ્ઞાનીઓ માટે તે યજ્ઞ હિંસા રૂપ અને સ્વાર્થથી મલિન છે, પણ (આત્મજ્ઞાની એવા) જ્ઞાનયોગીઓને તે હિંસારૂપ કે સકામ પણ નથી, તેથી તત્વથી તેઓને તે
