________________
e
મૂળ કૃતજ્ઞભાવે નિષ્ણમવૃત્તિથી સપૂર્ણ અહિંસા શાવ પ્રગટાવવા માટે કરે છે, માટે તે બ્રહ્મયજ્ઞ છે. તેની વિરુદ્ધ તમારા યજ્ઞા તે આલેાક કે પરવાના સાંસારિક સુખ કે શત્રુને પાલવ વગેરે મલિન વૃત્તિથી પાંચેન્દ્રિ પશુઓના પ્રાણાથી કરવામાં આવે છે. માટે તે બ્રહ્મયજ્ઞ બની શકે નહિ, એમ મધ્યસ્થ અને સુક્ષ્મબુદ્ધિથી વિચારતાં સમજાય તેવી સ્પષ્ટ હકીકત છે.
હવે અનધિકાર ચેષ્ટાની નિષ્ફળતા જણાવતાં કહે
છે કે—
น
भिन्नाद्देशेन विहित कम कर्मक्षयाक्षमम् । क्लृप्तभिन्नाधिकारं च पुत्रेष्टयादिवदिष्यताम् ॥५॥
અર્થ : જેમ (પુત્રેષ્ટિ એટલે) પુત્ર પ્રાપ્તિના ઉદ્દેશથી કરેલા યજ્ઞ કે જેમાં ભિન્ન અધિકારની (ફળની) કલ્પના છે, તે યજ્ઞ, કર્મક્ષય કરવા સમર્થ નથી, તેમ ભિન્ન એટલે પુણ્ય વગેરેના ઉદ્દેશથી કરેલું કમ-અનુષ્ઠાન પણ ક્રમ ક્ષય કરવા સમર્થ નથી.
શથી
ભાવાથ : તત્ત્વથી જે અનુષ્ઠાન જેવા કરવામાં આવે તેવુ તેનુ ફળ મળે. ક્રિયા એક જ પ્રકારની છતાં ઉશ્ન ભિન્ન હાય તેા ફળ ભિન્ન મળે છે. જેમ કે ખિલાડી પેાતાના બચ્ચાને અને ઉંદરને બન્નેને એક જ મુખથી પકડે છે, પણ તેમાં બચ્ચાના રક્ષણના અને ઉંદરના