________________
ભાવાર્થ ધનના અથનું લક્ષ્ય ધનપ્રાપ્તિનું હોવાથી તેને મેળવવામાં સહન કરાતા ઠંડી-તાપ-શ્રમ વગેરે કચ્છે તેને દુસહ લાગતા નથી એ સર્વને અનુભવ સિદ્ધ છે–પ્રત્યક્ષ છે, તેમ સંસારનાં સુખેથી વિરક્ત થયેલા તત્વજ્ઞાનના સાધક એવા જ્ઞાનીઓને આત્મશ્રેય માટે સહન કરાતાં પરીષહઉપસર્ગો વગેરે કબ્દો અને અર્થપત્તિથી ઉપવાસ વગેરે તપનાં કષ્ટો દુસહ લાગતાં નથી.
પશુ-પક્ષી આદિ પણ પિતે માનેલી ઈષ્ટ સિદ્ધિ માટે કટોને પ્રસન્નતાથી સહન કરે છે. જીવની પ્રકૃતિ છે કે સ્વ ઈષ્ટસિદ્ધિ માટે તે કોને હર્ષથી સહન કરે છે. તે જેને ભવથી મુક્તિ અને તત્વજ્ઞાન ઈષ્ટ છે તેને તે માટે કરાતા તપ વગેરેમાં કષ્ટો કષ્ટરૂપે દુઃસહ કેમ લાગે ? જેને કષ્ટરૂપ જણાય તેને તાત્વિક ભવવૈરાગ્ય નથી, એમ માનવું જોઈએ.
તપનું કષ્ટ કેમ દુસહ નથી લાગતું તે જણાવે છે – सदुप्रायप्रवृत्ताना-मुपेयमधुरत्वतः । ज्ञानिनां नित्यमानन्द-वृद्धिरेव तपस्विनाम् ॥४॥
અથ: સાચા ઉપાયમાં પ્રવતેલા જ્ઞાની એવા તપસ્વીઓને ઉપયની એટલે મોક્ષરૂપ સાધ્યની સિદ્ધિરૂપ મીઠાશથી નિત્ય આનંદની વૃદ્ધિ જ થાય છે.
ભાવાર્થ જેમ ધનના અથીને ઉદ્યમ કરતાં કષ્ટો, સહન કરવાં છતાં પ્રાપ્ત થતા ધનની મીઠાશથી (ઈષ્ટ સિદ્ધિના
