________________
ર૭૦
આનંદથી) નિત્ય આનંદ જ વધતું રહે છે. કષ્ટ છતાં કષ્ટ જણાતું નથી તેમ મેક્ષાભિલાષી જ્ઞાની તપસ્વીઓને પોતે તપરૂપ સમ્યગ્ર ઉદ્યમમાં પ્રવર્તતા હોવાથી મુક્તિની સાધનારૂપ કાર્યસિદ્ધિની મીઠાશથી નિત્ય આનંદની વૃદ્ધિ જ થાય છે.
રણમાં યુદ્ધ કરતા સુભટને શસ્ત્ર પ્રહારે દુઃખદ બનતા નથી, કિન્તુ તે વિજયને આનંદ અનુભવે છે, અને રોગી કટુ ઔષધ ખાવા છતાં આરોગ્યની સિદ્ધિથી હર્ષિત બને છે, એ રીતે અહીં જ્ઞાનીને પણ પિતાની ઈષ્ટ સિદ્ધિને આનંદ વધતું રહે છે. કારણ કે તેના કાર્યની સિદ્ધિ માટે તપ એ સમ્યગૂ ઉપાય હોવાથી તેને દુઃસહ લાગતું નથી, પણ તપ વખતે તેને સાધ્ય સિદ્ધિને આનંદ હોય છે.
એ રીતે તપને દુઃખરૂપ માનનારા બૌદ્ધોને ઉદ્દેશીને કહે છે –
इत्थं च दुःखरूपत्वात् , तपोव्यर्थमितीच्छताम् । बौध्धानां निहता बुध्धि-बौध्धिानन्दाऽपरिक्षयात् ।।५।।
અથ: એ રીતે (બૌદ્ધાનંદ એટલે જ્ઞાનના આનંદને (તપ દ્વારા) ક્ષય ન થતું હોવાથી “તપ એ દુઃખરૂપ હોવાથી વ્યર્થ (નિષ્ફળ) છે એવી માન્યતાવાળા બૌદ્ધની બુદ્ધિ હણાયેલી (કુંઠિત થયેલી છે.
ભાવાર્થ ઃ (ત્રીજા-ચોથા લેકમાં જણાવ્યા પ્રમાણે) તપથી જ્ઞાનભનિત અંતરંગ આનંદને ક્ષય થતું નહિ હેવાથી
