________________
- ૨૧
(૨) દેશવિરતિ કે સર્વવિરતિથી પડેલાને પણ સમ્યફત્વ હેવાથી વિરતિની ક્રિયા જવા છતાં ભાવ અખંડ રહે છે અને પુનઃ તે વિરતિની પ્રાપ્તિ પણ તેને થાય છે.
(૩) સર્વ વિરતિધર સાધુ પણ તથાવિધ કર્મોદયે શાસ્ત્રાનુસારી વિશુદ્ધ ક્રિયા અનુષ્ઠાનનું પાલન ન કરી શકે તે પણ જ્ઞાનના પ્રભાવે તેને ભાવ જ નથી અને ભાવની વિશુદ્ધિના બળે પુનઃ વિશિષ્ટ ક્રિયાની પણ તેને પ્રાપ્તિ થાય છે.
એમ જ્ઞાનનું ક્રિયાની અપેક્ષાએ મહત્ત્વ છે તે અંગે જણાવે છે –
क्रियाशून्यं च यज्ज्ञानं, ज्ञानशून्या च या क्रिया। अनयोरन्तरं यं, भानुखद्योतयोरिव ॥११॥
અર્થ : ક્રિયા રહિત જે જ્ઞાન અને જ્ઞાન રહિત જે ક્રિયા, એ બેમાં સૂર્ય અને ખજૂઆ જેટલું અંતર જાણવું.
ભાવાર્થ : જ્ઞાન સહિત ક્રિયા અભવ્યને અતિ ઉગ્ર પ્રકારની હોય છે. તેના પ્રભાવે તે નવ રૈવેયક સુધીનાં ભૌતિક સુખ પામે છે, પણ જ્ઞાનના અભાવે આત્માને ઉપકાર થતું નથી તેથી તેની કિયા અનુમોદનીય પણ નથી. માત્ર ખજૂઆના પ્રકાશની જેમ ભૌતિક સુખ આપી સંસારમાં રખડાવે છે અને ક્રિયા રહિત પણ અવિરતિ સમગ્ર દષ્ટિનું
