________________
૨૩૫
સિદ્ધિયેગ, એમ ચાર ચાર ભેદ છે અને તે આત્મામાં કૃપા, નિર્વેદ, સંવેગ અને પ્રશમગુણને પ્રગટ કરે છે, એમ (૫૪૪ =) વીશ ભેદ થાય છે.
તેમાં કૃપા એટલે જીવોનાં દુઃખ અને દુઃખનાં કારને દૂર કરવાને પરિણામ, નિર્વેદ એટલે રાગ-દ્વેષાદિ અંતરંગ સંસારથી મુક્ત થવાને વૈરાગ્યરૂપ પરિણામ, સંવેગ એટલે આત્માના જ્ઞાનાદિ ગુણોને પ્રગટાવવાનો તીવ્ર પરિણામ અને પ્રશમ એટલે કામ-ક્રોધ, રાગ-દ્વેષાદિ મેહનો. ઉપશમ-શાન્તિ. ઉપરોક્ત સ્થાનાદિ પાંચ મેગેના વિકાસરૂપ એ ચાર ગુણે આત્મામાં ક્રમશ: પ્રગટ થાય છે. માટે તે પાંચના ઉત્તરભેદે વશ કહ્યા છે. [એ વિશના પણ પ્રીતિ, ભક્તિ, વચન અને અસંગ એમ ચાર ચાર ભેદ થતાં કુલ (૨૦ ૪૪૦) ૮૦ ભેદો થાય છે, તે સાતમાં લેકમાં જણાવાશે.)
હવે તે ઈચ્છાગ વગેરે ચારનું સ્વરૂપ જણાવે છે– इच्छा तद्वत्कथाप्रीतिः प्रवृत्तिः, पालनं परम् । स्थैर्य बाधकभीहानिः, सिद्धिरन्यार्थसाधनम् ॥४॥
અર્થ (તત્ =ગવાન =) યોગીની કથા-વાર્તામાં પ્રીતિ તે ઈચ્છાગ, પ્રયત્નપૂર્વક (ગના શુભ ઉપાનું) પાલન કરવું તે પ્રવૃત્તિયેગ, તે પાલનમાં વિદને પ્રગટે છે. પણ તેને ભય ન લાગે તે સ્થિરતા અને તે સ્થાનાદિ
ગોથી) બીજાઓના પણ હિતને સાધવું તે સિદ્ધિગ જાણ.
