________________
૨૩૪
જણાવે છે કે પ્રથમના સ્થાન, વર્ણ એ બે પેગ ક્રિયાની મુખ્યતારૂપ હેવાથી કિયામક છે. અને પછીના અર્થ, આલંબન અને એકાગ્રતા એ ત્રણગે જ્ઞાનની મુખ્ય તારૂપ હેવાથી જ્ઞાનાત્મક છે. પ્રથમના બેમાં જ્ઞાન ગૌણપણે અને પછીના ત્રણમાં ક્રિયા ગૌણપણે રહેલી છે. તત્ત્વથી તે પાંચમાં મુખ્ય ગૌણભાવે જ્ઞાન-કિયા ઉભય હોય છે. તેથી આ ચોગે જ્ઞાન-ક્રિયાત્મક વિરતિ ધર્મને પામેલા આ તમાઓમાં જ અવશ્ય હોય છે. બીજા અપુનબંધક, માર્ગાનુસારી વગેરે આત્માઓમાં તે તેનું બીજ (ગ્યતા) માત્ર હોય છે. વિરતિને વેગ થતાં તે બીજ વૃક્ષની જેમ ઊગી નીકળે છે. તેઓથી નીચી કક્ષામાં વર્તતા સકૃતબંધક, દ્વિબંધક વગેરેમાં તે બાહ્યભાવે ધર્મક્રિયા હોય તે પણ વ્યવહાર નયે પણ આ વેગનું બીજ હેતું નથી.
હવે તે પ્રત્યેક યુગના ચાર ચાર ભેદને જણાવે છે
-નિર્દે-સંવે-નશમેરિકાળિઃ | મેવાડ પ્રત્યે મચ્છ-ગવૃત્તિ–સ્થિર-સિદ્ધયા રા
અર્થ : તે પ્રત્યેકના કૃપા – નિર્વેદ, સંવેગ અને. પ્રશમને પ્રગટ કરનારા (ક્રમશઃ પ્રગટતા) ઈચ્છા, પ્રવૃત્તિ, રિથરતા અને સિદ્ધિ એમ ચાર ચાર ભેદે છે.
ભાવાર્થઃ ઉપર જણાવ્યા તે સ્થાન, વર્ણ, અર્થ અને આલંબન અને એકાગ્રતા એ પાંચે ગેમાં ઉત્તરોત્તર વિકાસરૂપ ક્રમશ પ્રગટતા ઈછાયેગ, પ્રવૃત્તિયેગ, સ્થિરતા અને
