________________
ર૩૯ ભાવાર્થ : પૂર્વે ત્રીજા લેકમાં જણાવેલા સ્થાનાદિન વિશ ભેદોના પ્રત્યેકના પ્રીતિ, ભક્તિ, વચન અને અસંગ એમ ચાર ચાર ભેદો થાય છે, અને એ રીતે કુલ એંશી ભેદો થાય છે. તે સ્થાનાદિયેગની સાધનાથી ક્રમશઃ અગી ગુણસ્થાનકે શૈલેશી રૂપ અગની પ્રાપ્તિ થાય છે અને તેનાથી મોક્ષને વેગ (પ્રાપ્ત) થાય છે.
આ પ્રીતિ વગેરેનું સ્વરૂપ આ પ્રમાણે છે.
અન્ય સઘળાં કાર્યો છેડીને ધર્મ અનુષ્ઠાનમાં જે અતિશય પ્રીતિ થાય તે (૧) પ્રીતિ અનુષ્ઠાન અને અનુષ્ઠાનમાં જે બહુમાનપૂર્વક વિશુદ્ધિ પ્રગટે તે (૨) ભકિત અનુષ્ઠાન જાણવું, તત્વથી તે વિશિષ્ટ પ્રકારનું પ્રીતિ અનુષ્ઠાન તે જ ભક્તિ અનુષ્ઠાન છે, પણ જે અનુષ્ઠાનમાં તેના આલંબન પ્રત્યે પ્રીતિ અનુષ્ઠાન કરતાં આદર અધિક પ્રગટે અને એ આદરથી વિશુદ્ધિ પણ વધે તેને ભક્તિ અનુષ્ઠાન કહ્યું છે. જેમકે પત્ની અને માતાનું પાલન સમાન રીતે કરવા છતાં પત્ની પ્રત્યે પ્રીતિ હોય છે અને માતા પ્રત્યે પૂજ્યભાવ રૂપ -ભક્તિ હોય છે. વળી પત્નીની અપેક્ષાએ માતાના પાલનમાં કાળજી–આદર પણ અધિક હોય છે, તેમ અહીં પણ પ્રીતિ અનુષ્ઠાનની અપેક્ષાએ ભકિતમાં આદર બહુમાન સાથે કાળજી વિશેષ હોય છે એમ બન્નેમાં ભેદ જાણો.
સઘળાં ધર્માનુષ્ઠાનમાં યથાર્થ લયપૂર્વક જિનવચનનું પાલન થાય, જે જિનવચનાનુસારી હોય, તે સાધુની ક્રિયાને (૩) વચન અનુષ્ઠાન જાણવું અને વચનાનુષ્ઠાનના દઢ -અભ્યાસથી શાસ્ત્રના ઉપયોગ વિના પણ સહજ સ્વભાવે જે